अणूची संरचना
TRANSCRIPT
अणू�ची� सं�रचीना�
मू�लद्रव्या�च्या� लहा�ना�त लहा�ना कणू�ल� अणू� म्हाणूत�त.
अणू�ची� सं�रचीना�
इल�क्ट्रॉ�ना, प्रो�टॉ�ना, आणिणू न्या"ट्रॉ�ना हा� अणू�ची� घटॉक आहा�त. इल�क्ट्रॉ�नावर ऋणू प्रोभा�र असंत�, प्रो�टॉ�नावर धना प्रोभा�र
असंत� तर न्या"ट्रॉ�ना प्रोभा�ररहिहात असंत�.
+- N
इल�क्ट्रॉ�ना प्रो�टॉ�ना न्या"ट्रॉ�ना
अणू�ची� सं�रचीना�
प्रो�टॉ�ना, आणिणू न्या"ट्रॉ�ना हा� अणू�ची� घटॉक अणू�च्या� मूध्याभा�गी� असंल�ल्या� क- द्रक�त असंत�त तर इल�क्ट्रॉ�ना
क- द्रक�च्या� भा�वत� बा�ह्यभा�गी�त हि0रत असंत�त.त� हिनारहिनार�ळ्या� कक्षां��मूध्या� हि0रत�त.
अणू�ची� सं�रचीना�
Proton
Electron
अणू�ची� सं�रचीना�
अणू�च्या� सं�रचीना�ची� अभ्या�सं करूना जॉ�ना डा�ल्टॉना, जॉ�.जॉ�. थॉ�मूसंना आणिणू अना8स्टॉ रुदर0�डा< या��ना� अणू"सिसंद्धां��त मू��डाल�.
द्रव्या लहा�ना कणू��ची� बानाल�ल� हा� सं�क्ष्मूतमू म्हाणूजॉ�ची अणू� अणू� हा� कडाक आणिणू भार�व गी�ळा� अणू�ची� हिवभा�जॉना करत� या�त ना�हा�
धना ऋणू प्रोभा�र�ची� व�गीळा� हिवची�र ना�हा�
Om°Z S>mëQ>Z(1808)
अणू�ची� सं�रचीना�
Oo.Oo. Wm°_gZ (1897)
- AUyMr g§aMZm H$qcJS>mà_mUo
- AUyVrc YZà^m[aV ^mJ H$qcJS>mVrc cmc ^mJmà_mUo _w»` AUyVrc BcoŠQ´>m°Z ho F$U à^m[aV H$U H$qcJS>mVrc {~`m§gmaIo YZ ^mJmV {dIwacoco.
- Wm°_gZZo F$Uà^m[aV BcoŠQ´>m°ZMo ApñVËd à`moJmZo {gÕ Ho$co. `m emoYmgmR>r 1906 gmcr Zmo~oc nm[aVmo{fH$mZo gÝ_m{ZV.
अणू�ची� सं�रचीना�अना8स्टॉ रुदर0�डा< या�ना� थॉ�मूसंना च्या� सिसंद्धां��त�त�ल त्रु"टॉB जॉ�णू�ना
घ�ण्या�सं�ठीE प्रोया�गी क� ल�. या�त त्या�ना� सं�न्या�च्या� पा�तळा पात्र्या�वर अल्0� – या� धना प्रोभा�र या"क्त हिकरणू��ची� मू�र� या�ल�
अल्0� कणू��च्या� हिवकKरना��ची� प्रोया�गी म्हाणूत�त.
अणू�ची� सं�रचीना�
या� प्रोया�गी�त रुदर0�डा<ल� पा"ढीBल हिनार�क्षांणू� आढीळालB.
- बाहुत�क अल्0� हिकरणू अडाथॉळ्या�सिNव�या पात्र्या�त�ना आरपा�र क� ल�.
- क�हा� अल्0� हिकरणू पात्र्या�वरूना पारत हि0रल�.
अणू�ची� सं�रचीना�
रुदर0�डा<ना� हिनार�क्षांणू�वरूना क�हा� हिनाष्कर्ष< क�ढील�
- ज्या� अथॉR अल्0� हिकरणू सं�न्या�च्या� पात्र्या�त�ना संहाजॉ आरपा�र जॉ�त�त त्या�अथॉR सं�न्या�च्या� अणू�त बाहुत�क भा�गी�त पा�कळाB आहा�.
- ज्या� भा�गी�त�ना अल्0� हिकरणू मू�गी� हि0रत�त त� भा�गी धना प्रोभा�रया"क्त पाणू पा�कळाBच्या� मू�ना�ना� 0�र लहा�ना असंत�.
अणू�ची� सं�रचीना�
आपाल्या� हिनाष्कर्ष�Sवरूना रुदर0�डा<ना� अणू"हिवर्षयाक सिसंद्धां��त मू��डाल�.
- अणू�च्या� क- द्रस्था�ना� असंल�ल्या� क- द्रक�त धना प्रोभा�र असंत�. अणू�ची� बाहुत�क वस्त"मू�ना क- द्रक�त संमू�हिवष्ट असंत�.
- ऋणू प्रोभा�रया"क्त इल�क्ट्रॉ�न्सं क- द्रक�भा�वत� हिवसिNष्ट कक्षां��त पारिरभ्रमूणू करत�त.
- अणू�च्या� त"लना�त क- द्रक�ची� आक�र 0�र लहा�ना असंत�.
अणू�ची� सं�रचीना�या� संव< अभ्या�सं��वरूना असं� लक्षां�त या�त� कK अणू�ची� सं�रचीना� सं�या<मू�ल�प्रोमू�णू� आहा�. मूध्याभा�गी� सं�या�<प्रोमू�णू� असंणू�-या� क- द्रक�त प्रो�टॉ�ना आणिणू न्या"ट्रॉ�ना हा� कणू असंत�त तर इल�क्ट्रॉ�ना हा� ग्रहा��प्रोमू�णू� क- द्रक�भा�वत� हि0रत�त.
+N
N
+-
-
proton
electron
neutron
Shell
अणू�ची� सं�रचीना�
AUyA§H$ - AUwVrc àmoQ>m°Z qH$dm BcoŠQ´>m°ZMr g§»`m åhUOo AUyA§H$
- àË`oH$ _wcÐì`mMm AUyA§H$ doJim AgVmo.- EH$mM _wcÐì`mÀ`m gd© AUy§_Ü`o BcoŠQ´>m°Z / àmoQ>m°Z `m§Mr g§»`m gmaIr AgVo.
ANaUcaI saMrcanaa
_ycÐì` AUwA§H$ AmH¥$Vr
hm`S´>moOZ 1
ho{c`_ 2H$m~©Z 6gmo{S>A_ 11Šcmo[aZ 17
ANaUcaI saMrcanaa
_ycÐì`mÀ`m AUyMo dñVw_mZ Ë`mÀ`m H|$ÐH$mV EH$dQ>coco AgVo. _ycÐì`mMm AUwdñVw_mZm§H$ H|$ÐH$mVrc àmoQ>m°Z Am{U Ý`yQ´>m°Z `m§À`m EHy$U ~oaOoBVH$m AgVmo.
AUwdñVw_mZm§H $ = àmoQ>m°Ýg + Ý`yQ´>m°Ýg
ANaUcaI saMrcanaag_ñWm{ZHo$ - H$mhr _wcÐì`m§À`m
AUy§Mo AUwH«$_m§H$ gmaIo na§Vw AUwdñVw_mZm§H$ {^Þ AgVmV. _wcÐì`mÀ`m Aem AUy§Zm _wcÐì`mMr g_ñWm{ZHo$ åhUVmV.
ANaUcaI saMrcanaa
g_ñWm{ZH$m§Mo Cn`moJ
- `wao{ZA_Mo g_ñWm{ZH AUw^Å>rV B§YZ åhUyZ- H$mo~mëQ>Mo g_ñWm{ZH$ H$H©$amoJmÀ`m CnMmamgmR>r- Am`mo{S>ZMo g_ñWm{ZH$ JcJ§S>mÀ`m CnMmamgmR>r
ANaUcaI saMrcanaa
amgm`{ZH$ A{^{H«$`m§_Ü`o doJdoJù`m amgm`{ZH$ nXmWmªMr {Z{_©Vr hmoVo. `mdoir H$mhr _wcÐì`m§Mo AUy BcoŠQ´>m°Z Xwgè`m _wcÐì`mcm XoVmV. åhUOoM H$mhr _wcÐì`o BcoŠQ´>m°Z XoVmV Va H$mhr _wcÐì`o BcoŠQ´>m°Z ñdrH$maVmV.
अणू�ची� सं�रचीना�Omo AUy BcoŠQ´>m°Z XoVmo Vmo F$Uà^ma J_mdVmo. Ë`m AUyda YZà^ma A{YH$ amhVmo.Omo AUy BcoŠQ´>m°Z ñdrH$maVmo, Ë`mÀ`mda F$Uà^ma A{YH$ KoVmo.Aem YZ qH$dm F$U à^m[aV AUycm Am`Z åhUVmV.
अणू�ची� सं�रचीना�àË`oH$ _wcÐì`mMr BVa _wcÐì`m§er g§`moJ nmdÊ`mMr úm_Vm AgVo {Vcm Ë`m _wcÐì`mMr g§`wOm åhUVmV.
_wcÐì`g§`wOm
gmo{S>A_ 1
Šcmo[aZ 1
Am°pŠgOZ 2
A°ë`w{_{ZA_ 3H$m~©Z 4
अणू�ची� सं�रचीना�
{^Þ _wcÐì`m§Mo AUy g§`moJ nmdVmV Voìhm g§`wJm§Mo aoUy V`ma hmoVmV.