जे� पदा�र्थ� ता�पवल्या� नं�तार का�ळे� हो�ता�ता त्या��ता का�र्ब�नं हो� प्रमु�ख घटका असता�.

का�र्ब�नं हो� जेवळे जेवळे सव� प्र�णी जेन्या आणिणी वनंस्पता जेन्या पदा�र्थ��चा� घटका असता�.

आपण इं�धन म्हण�न वा परत असले�ले� सवा� पदा र्थ� तस�च हवा�त�ले का र्ब�नडा यऑक्स ईडा मध्य�ह� का र्ब�न ह प्रम#ख घटका आह�.

का�र्ब�नं अणी�अ�का - ६ अणी�वस्ता�मु�नं��का – १२ स�या�जे� -४

आपण आपले( उर्जे+च� गरर्जे म#ख्यत.का र्ब�न� इं�धन �प स�न भा गवात0.

• जे व�श्मु इं�धनं� हो� का�र्ब�नं इं�धनं��चा� एका प्रमु�ख प्रका�र आहो�.• जे व�श्मु इं�धनं��प1का2 दागडी का�ळेस� का�हो विवशि7ष्ट प्रका�र��ता आढळेता�.

का0ळशा च� प्रका र

•का�ळेस� का�र्ब�नंचा� प्रमु�णी

अ:;थ्रे�स�ईट ८० %

विर्बटAमिमुनंस ६०%

शिCग्नं�ईट २२%

प ट ११%

का र्ब�नच� ग#णधम�

• का�र्ब�नं प�ण्या�ता विवरघळेता नं�हो . (अविवद्रा�व्यता� )• का�र्ब�नं र्बहुरुपता� हो� ग�णीधमु� दा7�विवता� .• र्बहुरुपता� म्होणीजे� एकाचा मुACद्राव्य एका�प�क्षा� अमिधका रूप��ता आढळेणी� • एका�चा मुACद्राव्य�च्या� या� णिPन्न रूप��चा� र�स�याविनंका ग�णीधमु� समु�नं पर�ता�

PRविताका ग�णीधमु� णिPन्न असता�ता.• विनंसग��ता र्बहुरूपता� दा�खविवणी�र इंतार मुACद्राव्य� सल्फर, फUस्फरस

का र्ब�न स्फटिटका5 आणिण अस्फटिटका5 रुप त आढळत0.

स्फटिटका5 रूप�

• विहोर�

• ग्रॅ;फ�ईट

• फ� C�र न्स

अस्फटिटका5 रूप�

• का�का

• का�C

• दागडी का�ळेस�

हिहर

विनंर्मिमुYता – C�ख� वर्षा��पAव[ प्रचा�डी दा�र्ब�ख�C\ का�र्ब�नंच्या� स्फट\का2कारणी�नं� रचानं� प्रत्या�का का�र्ब�नं अणी� P�वता ठर�विवका अ�तार�वर चा�र का�र्ब�नं अणीA

हिहऱ्य च� ग#णधम�

• 7�द्ध विहोर� ता�जेस्व ,काठ_णी आणिणी विवजे�चा� दुव��ह्का असता�.• विहोर� उच्च ता�पमु�नं�वर ता�पविवल्या�स त्या�ताAनं का�र्ब�नंडी�याऑक्स�ईडी

र्ब�हो�र पडीता�.• विहोऱ्या�वर आम्C , अल्काC\ या��चा� परिरणी�मु हो�ता नं�हो .• शा#द्ध का र्ब�नवार दा र्ब दा�ऊन का> हि?म हिहर तय र कारत न कारत त

उपय0ग

• का�चा का�पण्या�स�ठ_

• विडीलिंCYग मुशि7नंमुध्या�

• अC�का�र��नंमुध्या�

ग्रॅAफा ईट

• रचानं� एकामु�का��प�सAनं ठर�विवका अ�तार�वर असC�ल्या� सहो� का�र्ब�नं अणीA�चा र्षाटका�नं�ता मु��डीणी . प्रत्या�का का�र्ब�नं अणीA�P�वता ठर�विवका अ�तार�वर ता नं का�र्ब�नं अणीA�

ग्रॅAफा ईट ग#णधम�

• का�ळे�, ग�ळेग�ळे\ता , मुऊ• उष्णीता� आणिणी विवजे�चा� स�व�होका

ग्रॅAफा ईटच� उपय0ग • प�न्सिन्सCमुध्या�

• व�गणी म्होणीAनं ( मुऊ असल्या�नं� घर्षा�णी ट�ळेण्या�स�ठ_)

• का�रडीया� विवद्यु�ता घट�ता

• खAप प्रका�7 दा�णी�ऱ्या� आका� C;प मुध्या�

फा# ले�र�न्स

• रचानं� फ� टर्बUCप्रमु�णी� • ग�णीधमु� अविता व�होकाता�7 स�र्ब�मिधता

फा# ले�रिरनच� वाEशिशाष्टय

• फ� C�रिरन्सच्या� का�र्ब�नं रुप�स�ठ_ हो;र;ल्ड का�ट�, रUर्बट� काC� आणिणी रिरचाडी� स्मु�C\ या��नं� १९९६ चा� रस�यानं 7�स्त्रा�चा� नं�र्ब�C प�रिरता�विर्षाका

का र्ब�नच� अस्फटिटका5 रूप – च रका0ले

• विनंर्मिमुYता ऑक्सिक्सजेनंच्या� अप�ऱ्या� प�रवठया�ता C�काडी�स�रख� वनंस्पता जेन्या पदा�र्थ� जे�ळेAनं

• ग�णीधमु� सछी\द्राsता� . कामु घनंता�

का�र्ब�नंचा ऑक्सिक्सजेनंर्बर�र्बर विtया�

• का�र्ब�नं होव�ता जे�ळेल्या�स ऑक्सिक्सजेनं7 स�या�ग प�वता�. या� विtया�ता

का�र्ब�नंडी�याऑक्स�ईडीचा विनंर्मिमुYता हो�ता�.

का र्ब�नच� स�य#ग�

• का�र्ब�नंडी�या ऑक्स�ईडी• आढळे होव�ता , तास�चा खडीA , 7हो�र्ब�दा\ फर7 , स�गमुरवर या��ता स�या�ग

स्वरुप�ता• का�हो स�या�ग��च्या� र�स�याविनंका विtया�ताAनंहो का�र्ब�नंडी�याऑक्स�ईडीचा

विनंर्मिमुYता • उदा�. स�गमुरवर�वर , ख�ण्या�चा� स�डी� या��वर लिंCYर्बA विपळेC� असता�.• प्रया�ग7�ळे�ता C का�हो रस�यानं��मुध C अणिPविtया�

का�र्ब�नंडी�याऑक्स�ईडीचा इंतार स�या�ग��र्बर�र्बर अणिPविtया�

उपय0ग

• 7 ताप�या��मुध्या�• 7�ष्का र्बफ� ताया�र कारण्या�स�ठ_ • आग विवझवण्या�स�ठ_ • ख�ण्या�चा� आणिणी ध�ण्या�चा� स�डी� ताया�र

कारण्या�स�ठ_• वनंस्पताvनं� अन्न ताया�र कारण्या�स�ठ_

मिमर्थ�न का र्ब�न आणिण ह यड्रो0र्जेनच� स�य#ग

• र�णीA सAत्रा 4CH• आढळे दाCदाC\च्या� प्रदा�7�ता • ग�णीधमु� द्राव कारणी कारता� या�ता नं�हो .• र�गहो नं .चावहो नं.ग�धहो नं.होव�प�क्षा� होCका�.• प�ण्या�ता अद्रा�वणी या • होव�च्या� स�विनंध्या�ताप�टविवC� असता� विनंळ्या� ज्या�ता नं� जेळेता�.

विनंर्मिमुYता ग�र्बर ग;स स�या�त्रा�ता . प्रया�ग 7�ळे�ता

• उपया�ग • इं�धनं म्होणीAनं • अशिसट\C\नंच्या� विनंर्मिमुYता ता