ادبی تنقید کے لسانی مضمرات-مرزا خلیل احمد بیگ

7/17/2019 ادبی تنقید ک لسانی مضمرات-مرزا خلیل احمد بیگ

http://slidepdf.com/reader/full/-563db95d550346aa9a9c9e81 1/344

داا

وزا

( ادارر )

داا

اجدز’‘اوضوآ

ااد۔وادزاس

(Author) رو۔وا

ااردراو۔اں



،وا()ر۔

وال

وز

ا۔آاادا۔اس

واادرااور

ا۔آ

دااو۔ادا

اذ۔داآ

رد۔ا

(ر)۔وو

اوااوواوااس

اآااڑں

ر۔واا()ود

راداوا//ا

۔ادازآوراآورادا

و۔ازرااوت

وا’او‘()وز



اواودا’را‘()آ

ار۔ادا

ا۔اآذاج

،لواآ۔ادز

،واودر۔او

(د)رواا()

۔وا()راا

:

KABeg



اازڈاااس

رااہ

ارر

وا۔واردر

وا()ردرد۔وا

ااوررورور

اوواا

ور

اااد۔اورداور

واار۔ودرد

ور۔

د (Interpretation) ۔

اا

اردد۔ود

روآاوتاادورای



اوادب

ررادرظ

۔ر۔ودادا

رااس

ا۔دارروااروا

داذرادااور

اوررار۔

دا(دا)ادا

Verify ادا

وود (Text and

reality)زآ۔وار

Reality دزداااود

ادب (Literature is fiction, not fact) ا۔

وزاد (Communicative load)



داواردردز

۔داا

وا

(Aesthetic pleasure)دا

راد۔رے

اری (Aesthetic experience) ر۔

اس

’‘۔

ااددج

اراد۔خ

ا۔و

رادواراں

۔ارر

وااآو-اادوا

ازآ۔دااآ۔

ارزا

آآذاود



(۲)

ا

اذرراادا

زااادزن

(Interaction) اداو (Functions)

ف

۔دازازا

اواو۔و

(Aesthetic

communicative function) آ۔اور

داااد

(Subjective)ااور

(Impressionistic)

،ااو (Intuition) ارآ۔ا

()د



آ۔اراداااا

ا(دوو)اوااو

اووااذوار۔ا

رارذااڈددا

۔رااوارم

اا

(Author centred)

۔آآاد

ر۔ (’’The death of the author‘‘) ا

(۔ )

ڈرآا

ڈ (۹۱۳)

دووآازہ

(Structural Linguistics) ادواا

آ

Course in General Linguistics۹۱۶ا

اافزراا



دوارااور (Structuralism)

راد۔رادی (Structuralist Literary

Theory)واآ۔زر

ارات

ۂ

دااداا

داا (Text)

(Discourse)

زڈ۔ا

داا’ز‘ادا

دڈل

(۳)



ڈی

ڈ (’ز)اات

‘

(System of signs) ’اودار ‘ (Sign) ا

ددر۔اااد

’

‘

(Sides) اا’ ‘ (Side) ’ ‘ (Concept)

ا’دواور ‘ (Sound-image) ۔

اواودر

’

‘او

’ا

‘او

signifiedروا signifier ۔دراا’‘وا’‘

ار۔اود’‘وا

‘ر’ردرن :

ن

(Sign)



ا ر

((Concept/signified (Sound-

image/signifier)

= =

ر

ار

’langue‘اور

’parole‘ار

۔ااود۔وااا’‘ا

’ز‘ااوا



(Abstract)ی اوا (Rules) واا

(Conventions)روات واوااور۔ز

دااارو۔

ودا

’و

‘اد

و

‘و’۔اازذرواد

رد’‘آ۔اوض

ازا۔اادا۔آود

واورداازااو

’‘۔

(دو

)

ار (System of relations) واا

رں

۔ا۔ورادراک

ن

دوذات

داو۔اس (Opposition and



Contrast) راوادا

ر۔ودا

ردوادوے

وو

زر

(Diachronic)زاور

(Synchronic) اواد

(Paradigmatic) ااور (Syntagmatic) دررں

اوازاو(۔ )

ڈڈزن

’‘راا

’ازا۔واوی

‘ (Post-

structuralism)،

’

رد

‘ (Deconstruction)

اور

’

‘ (Text and Textuality) ار۔

و’رار ‘ (Reader -response Theory)



وآ۔ا

ۂ

داد

(۴

)

زرڈ

ڈ

ارو

،ازو (Moscow

Linguistic Circle) آور

(Russian Fornalism) واو(۹۱۵۹۳۰)رہ

ر۔اراا

’زاد

‘

‘اد’۔و‘اد’اوز



ا۔ادادا

ررو۔ازن

ا۔اوواد

ااز

اراد(۔ )

و

دواواو(وا)اارن

ادن (Prague Linguistic Circle) اڈ

۔وراور

ادن

(Prague

School) ا۔اااز

واار

(The theory of functional style) رااس

۔

(Act of Communicaton)ا

(Basic Functions) :



۱

-

ا

(Informative)

،

۲- / (Emotive)،

۳- (Poetic)،ی

۴- ا (Directive)،

۵- (Metalingual) ،وا

۶

-را

(Phatic)،



اروددر

رآرادرواان

ااااد۔ر

(Aesthetic Communication) داو۔ا

ارود()وارز

اآ

داازورآ

اواددا۔اا

وااور

اار



(۵)

روزاذراداس

زادازاد۔زل

زن۔زاد۔زم

دازود۔زوداز

۔زدااز

(Language plus) داارذا

(Expressive devices)زو۔ار

دوا’ر ‘ (Norm)

ددااواز۔ااف

زدااوزز



ورووااازا

واادا’دا‘اد۔

وورااا

واز

را’ال

‘(Foregrounding)

ازاوا

ڈزر۔رار (Automatically)

واوادااادا

اذرراورادواار

اوزت

Automatizationزن وازاڈوا

اد۔ارااوراس

روواززن Automatization

ا

Deautomatization ۔ووزا

:



“The language of poetry must be deautomatized”.

وورزا Deautomatization ’ؤا

‘

(Foregrounding) اازا

(Background) (Foreground) وا

و۔ز

واااراؤ

ڈاوزوااتروا

اراوا’ر ‘ (Norm) ز

Foregrounded زن

(۔

)ز

را (Uncommon act of expression) وا

ؤادوا

زاؤراا۔اور

واااوااواا

آوضرزاورتزن



را ’ Ten years ago I was very

beautiful‘(= اوز)ردس

اراورا

’Two husbands ago I was

very beautiful‘(= و(]د[ودو

’Three children ago I was very young’ (=

]ا

[ا

)زروار

‘راؤ’رودااز۔ال

اوزاوا

۔ر ’Two husbands ago‘ ’Threeاور

children ago‘اراا

(Uncommon expressions)۔ا۔ا۔ا (T. S. Eliot) ا

’’The Waste Land‘‘ :

“The nymphs are departed



Departed, have left no addresses” .

راں nymphsروا addresses

ا

دراواراراا

اوا

دااازت

رواوااور

۔دارززن

:

آ

اد



(

)

ردادا

رواآل

( (ذ

آد

اواب



( اا )

ن

آ’او‘داد’‘آ’ااا

‘رؤا

(۶)

وروواااداو

اڈدااو

ردااودوراا۔ااز

ا

ا۔ف



وروواوور۔

ۂ

وادب (Practical

Criticism) ،

(New Criticism)اور

رااہ

راوا (Stylistics) راآ۔دا

۔)اں )

ورووادا

اواااوارا

ف

اراأوا۔

ااواوااوااورور

ا(۹۱۴۹۱۸)رد

۔ااوواوا

۔ا۔ا (T. S. Eliot) ،آ۔ا۔ڈر (I. A. Richards)،

ا۔آ۔

(F. R. Levis) ،و ا

(William Empson) ،وا



ن

ر (John Crowe Ransom)

ذ(۔ )

۔ا۔ادداا/ر

(Verbal artifact) وواا

ااوااراور

اردا۔آ۔ا۔ڈراود

ارادواو

اودارد(۔)ڈر

اروداااار

اں

ز(اد)اف

۔از (Emotive) وزد

زا۔ڈرا

واوزد

:-

(Sense) ،

-

(Feeling) ،- (Tone)اس ،وا- (Intent)۔



ورااوااا۔آ۔

ا

ر Scrutiny وداد۔

رناا۔دا

واااا’ر ‘ (close

reading)۔ااڈر۔ا

ورواارو

، F.R. Lea ۔داارار‘ھ

اوااااودو

اڈر

زرڈا۔اود

ااا (Theory of

Ambiguity) د۔از(

ز)

(Ambiguous)۔ ااآا



وااوت

اور (Polysemous) (۔۰ )

‘ا’اااد۔ادات

‘ا‘’ا’ام

۔اارا

(AppliedLinguistics) ا۹۶۰آآ۔ا

دوت (Theoretical Foundations) ااور

م (Methodology) و

ت

(ی

ا

)ا

اد(۔۱ )

اداا

(Style-features)

ردا۔اا

ا۔ورا



و- لا

ا‘‘ا’’

آوازوی

(Fricative sounds) ،سشخفاو

(Frequency) ااور

ا۔دا

ادرارے

دواردوراد

۔(۲ )

اادا۔داادوا

ا۔ااوواراا۔

واادراوارار۔

وااا۔اااازوہ

۔ا (Observation) او۔

ا۔اراس

اداارے



(Style-features) ۔ااذ

اواادرا۔اا

اراددا۔رور

اااد

(Descriptive) ارود

اوور

ا

۱

- ’

وز

‘ااا

۱۹۰۸زدار



‘‘’’دااودداع

۲- ’ اورا‘ارے

دا

۹۳۲ں

اورد

۔

ااال

’’واا

ااوو۔‘‘دا’درا

دا‘(:ادرا][۹۷۲)۰۸

۳- ورر (Ronald Barthes) ”The Death

of the Author” Image, Music, Text( :)ررواز

(:۹۷۷)ا



۴- ڈی

ڈ (Ferdinand de Saussure)

ۂ

ا Course in General

Linguistics ( ن

:۹۷۴

)

۵- وروادا۔ا۔

(E. M. Thompson)

Russian Formalism andAnglo-American New Criticism (1971).

۶

-

روودراؤر

(Jan

Mukarovsky) Standard Language and Poetic

Language” Linguistics and Literary Style ،وڈ۔

(ر:اررا

و۹۷۰)



۷- ن

۔۔ڈدا

او()و

و (W. K. Wimsatt, Jr. , and Cleanth Brooks)

Literary Criticism: A Short History ( ،کر۹۵۷

)

۸- د

ر (John Crowe Ransom)

The New Criticism (1941).

۹- دآ۔ا۔ڈر Practical

Criticism (

،ن۹۲۹

)

۱۰- دو

ا (William Empson)

Seven Types of Ambiguity( ،ن۹۳۰)



۱۱- ا/اردو

۔اااا۔ں

ارا

’’واا

‘‘

’ااو

‘ازا(:تر

۲۰۰۵)

۱۲- اودواادار

ا:د)ادو‘ااوازن’ار

،سؤ۰۱۱)

٭٭٭



رررا

( و۰ا]]:۹۸۲رراق )

رادوار(۸۹۶۲۹)رراق

و

’’

‘‘او

’’

‘‘۔ا

اا

ااواز

دزاوااواا



و۔اااذ

ادراواد۔ا

وی

سواتر

اا۔درواج

از

وااوع

ااواراتی

آاوواق

ا’ور‘راروڈ’ور‘ر

اق

’’رر

‘‘آدار۔

(۸۹۸۹۸)’’ا‘‘۹۴۵ا(۔)ا

راااق —

’’ ،کزروااااراووا

)‘‘۔راوزن )



ارداوذااوارداق

و

وا۔اار

ودوآاا

ا۔آ اوآدیا ڑی

دور

اااآواول

رواروااوردرا

ااودا۔ہ

:

’’ اوں

آااوآرواورجآشاؤں

دو

اس

’ور

‘زاآاودااوداس

‘‘ )۔دااوآرں )



ارداراردں

اادواذ’’دآ‘‘ر۔

ا’’دآ‘‘اا’ور‘ر]

=رر[

‘‘داآ’’او‘‘’’رواوراوارداق

۔اا’’دراوا

اا‘‘۔ورادرودوی

’ارد

‘ا

و۔ار

:

’’ وداردوزوزاردو

ودادراودرادا

اوواو

۔( ‘‘ )



(۲)

ررر‘رو’ار

۔ا’’ور‘‘ا(۔)

ت

’

‘ (काम)

ز’‘۔ادر’‘اور

’

‘ (श गार) د’ ‘(श ग) اور

‘ (आर)آ’

۔’‘

’

‘او

’آ

‘اار

(Stimulate)

او۔ا’‘او



،رااا۔او’د

‘ (कामदव) دواا’ ‘

(रित)،

’ورو

‘ار۔و

’ر‘داوارا۔اا

’ا ‘ (थाी भाव) د’ر‘

۔ر

)=ر

(ا۔ا

دی

ذارآارر

۔درو

’ر

‘ (रस)س

’آ

‘

۔اداد

ا‘ر( ’)آاذں

واروآ

۔اردا۔

‘‘’’()د‘رو’وہ :



’’

رر۔

(

‘‘)

ررت (Aspects) :ن

’

‘ (आश)آے’‘ (आलबन)،آ )(‘د’اور

ذآ

‘‘ل’’را‘ارد’اق

(۰۔

)اوراا

رااراواس

اردور۔ا’ور‘ر

ا۔وا

ر

:



’’ ارروپ (Cult) ر۔ا

ااداااردو

ااادآار

اارداوں

او۔( ‘‘۱ )

’ اذ‘‘’’ار‘روپ

ااااز (Erotic) وا

۔اااا

وو۔اار

اوآاار

:

’’ ااوآاودرااق

ااوا



دزا۔۔ اور۔

راواواس

ا۔اژ

آاارو

راوااراروارا۔( ‘‘۲ )

’ روپ

‘راا

ذ۔او :

ا

و



( ر۳ )

ور

ولم

( ر۲ )



وں

؎ا

وم

اوں

( ر۱ )

(؎

=

] ا

[)



‘رو’ا۔ادراق

دااا’’اودا

آر۔

‘‘و

سالاا

دا‘‘اد’’اذری

’ور‘ر۹۴۵اوا۔ا

اارا

ۂ

’رح‘

،واوراا۔اظاوا

اااو۔درز

۔اا’ور‘راا

۔اادآواااا

۔ااددآاادر



۔اا’’ا‘‘و’ور‘اا

(۳

)

’ روپ

‘رادوز۔

ارو()وابادآ

،تواز۔ا

ااروواد

وآوازر

واوداااورورت



واوا۔اار

،ردٹجرشآواذد

اا

ااوران

وررآراد

رو

،اڑارا

ڑودوااررد

آ

دادوار

،رودا

،واا

ا

/

،اآا



داآں

وہ

وہ

داوآوداوران

وران

،اںلور

،رورتارادم

یوارروراار

اارواںرواررت

و

:

!راروںم



ا

ر

ااا

( ر۱۳ )

ڑر

گاروا



ڑ

ز

( ر۳۱ )

آزم

ر

رؤ

ؤں



(

ر۴۲

)

درر

ورر

گآسر

وروڈ

( ر۶۹

)



زرروں

آآا

وادوہ

اآواز

( ر۲۷

)

(۴)



’ اوااوردو‘روپ

وا۔اززاا

ذاااداوم

اااا۔ران

۔اردآ

اداار

۔دارای

ا

رو’’‘‘’’

( ‘‘۳۔ار )

’رر

آ ‘ (आलबन) دا

’۔۔اا

‘ (काम) (Love Instinct) ادا

۔

’ر

‘ (सौदय)۔وا

وا

(Beauty and Love) ر۔ا



ادوود

ا۔اووع

ا۔د

رااد۔’آ

‘آ

’‘۔ر

آ

ا

ا

ارر‘رو’اا۔ہ

‘‘ل’’ع

اذاب

اااڈذ

’رو

‘ر

ہخرااوآ

،ہںررضرل()د()ک

،نیڑندشودوزال

،فونارۂںؤایا۔

ااپلرررآوازاا



،نادزاڑ

،لدہآ

رپوروااذ

۔وراوودویڑ

،آوڑ

اررواق

اورںرف

،کزںرزںو

راااواب :

ردا



رآرا

رااورہ

ر

( ر۳۳ )

وآواز

ورر



زں

م

درض

( ر۴۷ )

ارووہ

اآواروہ

رورر

ود



(

ر۲

)

ااآآ

آوہ

وہ

آادوہ

( ر۲۷

)



ادات

ودن

ر

ادب

( ر۳۰

)

آاان

اا



اآ

ڈورس

( ر)

’رر

اوادواو‘آ

’آ

‘ (vkJ;)۔ادا

وار۔ررا

تادراووادراو

ااآودت :

داو



اآش

ارادات

را

( ر۶۹ )

ارا

ا



ا

ں

آام

( ر۷۱ )

رناور

رگ

و

ادزان



(

ر۷۵

)

رواآ

آور

لووا

ود



( ر۴۲ )

ا۔)(‘د’ااوارر

اواددراواد

اا۔ا’ور‘ر

رواراذ۔اا

ااداااور :

ر

ارا

رذآ



ی

آواز

( ر۵۵ )

وراور

ڈاہ

اآآ

( ر۵۸ )



رااوہ

ڈوڈودں

را

آاا

( ر۵۳ )

ز

رذا



ورا

ارذ

ااا

( ر۶۱ )

ور

ور

ا



ام

( ر۵۶ )

اردڑوا

آ

اراز

آے



( ر۶۳ )

ر‘رو’اوررارداق

ادرای

رازاااا

ووادراراورا

(ا’آ‘)

ا



۱- ‘رو’‘‘ا’’اآدش ررا

(۹۴۷)’’ا‘‘’’ادآ‘‘۔

اااس

:

’’، ش

ددآواا

۔ارواا

۔۔اآوے

ار:ردا

۔آ۔دا

واآود

۔اردں

’(

‘‘رو

‘- )



اراا’’‘‘۹۴۴اوا

ارا’’ل‘‘ر

وع

’رو

‘۔ارر

ا‘ارد’ب :

’’ یررو۹۴۵ر

ل

۔( ‘‘۳۱ )

۲

- ’

روپ

‘]

رر

[

:۔۹۴۷آدؤس (ا’ارر‘]د:د۹۹[

’’۹۴۶’ور‘اآ‘‘۔د

(۵ہ



۳- ’’‘‘’’‘‘اق

،’ور‘۵۱ر(۔د’درا

ی

‘]ررا

[۴۱

]

)[

۴- د’’][‘‘’ور‘(ارر)

۵- ،ا۰-

۶

-رریاق

’ارد

‘(ا

:۹۶۶

)۲۸-۲۷ص

۷

- ’’

روپ

‘‘وا

Beauty



۸- آد:’ )ر‘()’ )‘(ا))’‘

( ’(در)‘‘()’ )ود(’()‘()’ )

‘

(

)’

)و

‘(او۔

)دآا

ر:)ردآات

]=ر[)سر)وسر)دورسر)سرو)سر

۷

)

رس

)

در۔د

ز‘ر’راارں

۹- د’’][‘‘’ور‘۴

۱۰- ’ ‘۳۱اردو



۱۱- ا’ ’ا’ :ور‘ر‘‘زور

۔(۹۹۶د۵)۷-۶ر۵(د)‘زر’

]روز

[

۱۲- ا

۱۳- ارا’واو‘(:دا

،آن۹۷۷)۰

٭٭٭



اڈروا

ر

’’

ر

‘‘ذآاڈر

وا’’ادواا‘‘ر

’’۔دوزدوے‘‘ر

اور

’’

‘‘۔ار

روا’’اادار‘‘ر

ااواارد



اودار

او’’

آد‘‘ر

’’

ادارر’’‘‘ ادرا‘‘ر

۹۶۲اوا۔رآ۹۲۲وری

ر۹۶۲ا

وواآر۔۹۶۶ا/ا

اادزارد۔اوآاوری

۔داراردااوت

ردرااوادا۔اوراو

’’‘‘درادارا

زر

را۔ااراد

آ۔اراآ۔’’‘‘



أ۔’’‘‘وا

ااردوااد۔

اا

آاو

و’’‘‘

اررا

واراا’’آ‘‘زا۔

ااف

ارب

’’

‘‘و

ا‘‘’’۔اداور

داواداوااو

ابدایاواارڈوا

اوارن

۔’’‘‘ا

وا۹۲۸

‘‘(’’آاو)رآداوااء

ا

(۹۴۸

)

روان

((۹۵۵)۹۵۸اا(۹۵۴)ام

(۹۶۱)اد۔او



ادراییبا

،ینآدااش

وااف

وا۔راص

د

یدآ

ضریدآ ت

ال اوادآدی دیداغ

وآا۔’’‘‘ا

ا

’’

‘‘۹۲۲۹۶۲

اودداار۔اود

دا’’‘‘ز۔

’’‘‘اا’’‘‘آ

۹۶۲ ر’’‘‘ا

ودآ۔اا’’او‘‘ر

اڈ نرزااا۔درار

درا

۔

وااروردد’’



(۹۶۶)۷ار ر‘‘ن

رز۔ااووا ر

نر

اڈر’’‘‘۹۶۲۔و

ز

را۔ا

’’‘‘ا۔از۔آ

اااا’’‘‘اور

۔واااراذ

ار۔ددار

۔۹۶۲۹۶۶’’ر‘‘

وااار۴؍۹۶۶ ا

درارذراد ن

واوا۔ را

۔اورآ



اڈر

ر۔و ’’‘‘آ۔و ا

ر۔ا’’‘‘دارااارا

۔ددرادوااا

رااراا۔اروس

۰

اورل

داڈر’’‘‘ر

۹۶۲۔آزاواادارت

واااد’’ردرا‘‘وادرا

رررا‘‘آ۔ود’’‘‘ا

زاروااداو

اددا



’’

ن دودارذ‘‘ر

ا ر(۹۶۳)دو۔د

وشودواا

اور ۔ردداد

اداؤااا

،یایریریرو

۔آ وارا

۔ راوآ

ذواا۔د

’’

ر

‘‘ردارا

اواار

ادوااا

و۔’’ر‘‘د

وں

(ر۹۶۳او۹۶۳ار

)د۔واا

اروادور



ا۹۶۴اڈر

’’

‘‘اوا واارد۔‘‘و’’

اا۔دن

اورداہ

۔ڈااارض

۔’’درااوار‘‘ا۹۷۲

ر۔ااا

اادا‘‘اود’’ع

’’

‘‘روزااراد

اڈ نررادااو’’‘‘داوا

ا

‘‘(۹۸۱ورر

)اڈذ

’’‘‘۔اداوا

’’درااواا‘‘ار۔از



ر۔اودرڈا

د

زاز۔ا()

۵اروراارد۔ت

ڈاا۔ارواہ

اوا۔اوراور

اادا۔

اراارداوع

ادواااردو

او(۹۰۰اودور

(۹۶۰)دور

دور

(۹۳۰۹۴۷)دوم(۹۴۷۹۶۰)دور

(۔۹۶۰۹۸۰)ردور

اس

’’ا

‘‘

’’

را‘‘ز’’اوا‘‘ر

‘‘’’۔۹۷۹وررادارت

دراااا۔را

انادوااڈ نر’’ردا



ور‘‘اار۔ا

ااوزاب

دازآوواواود

ز’’‘‘داوددواآا

ر۔زوادرا

اد۔اد

اودان

ااا۔ا

ارداورراز

اودارڈادڈاادے

زا

ۂ

ا۔ور

روزاااس

رد

وادر(

ز)ااردزر

’’نا‘‘وزوا

راو۔

رون

:



’’

زورروااد

اووازداد

اوددراد۔ااد

دراداراوااا

ر

‘‘

راڈرا(۹۶۲۹۶۵)

ازاا۔واار

واددد۔اوا

’’ر

‘‘

ر۔ااڈر

۔ااڈر

۔

’’

‘‘رادا

ر

(۔

ا)ر۹۶۵’’‘‘’’ا‘‘ر

اڈرررر :



’’

آری

رااڈڈواا

ااار…

دااآ(ا)ں

وداوا

و۔ارہ

ا۔ے

ار

دوادز‘‘۔

اڈ نراراارودار’’ر

رواادرا۔‘‘ن

۔

’’

‘‘و۹۲۸

اا

وآروواا

دادزا۔



زدادا

(commitment)اور ر(ودا)

اروااار

۔راداارود

او’’ڈاا؎و‘‘ر :

۱- ۹۶۳ار؎رز

۲

-

؎۹۶۳رز

۳- ۹۶۴وں

۴- ا۹۶۵



۵- ۹۶۶داداف

۶- ۹۶۷داف

۷- داا۹۶۸

۸- ررو۹۶۷

۹

-؎ررو۹۷۲

۱۰- اا۹۷۱

۱۱- ؎ررو۹۷۲



۱۲

-

؎د۹۶۹

۱۳- ؎ا۹۷۴

۱۴- اڈ۹۷۵

۱۵- اا۹۷۸

۱۶- ا۹۷۷

۱۷

-ررو۹۸۰



۲۰- اواارو۹۸۱

۲۱- رررو۹۸۲

۲۲- ۹۸۲دت

۲۳- ررو۹۸۲

۲۴

-۹۸۴وررز

۲۵- وا۹۸۵

۲۶- ۹۸ت



۲۷

-

۹۸۶

۲۸- ۹۸۷ہ

۲۹- ۹۸۸داراردو

۳۰- ۹۸۹داراردو

۳۱- ال

۹۹۰دہ

۳۲

- د۹۱



۳۳- ۹۹۲دنرت

اڈ نررادا’’‘‘ر

اوراااا۔ن

۔ارا۷ا

’’

‘‘ ر۔

’’ر

‘‘ ر

’’

‘‘۔آ۔اا

۔آارادا’’‘‘ا۔

اورر راس

۔۹۲۲ری

’’ر

‘‘ا

رور

اا’’رر‘‘د۔ا

واا۔ادا

واداارداابرار

ادار۔دواور



۔ادراص

‘‘رر’’اراوارداز

دار

’’ر

‘‘’’رر

‘‘

:

۱- ۹۸۸راواردو

۲- ۹۸۸ا در

۳

-اار۹۹۰

۴- ’’ ۹۹۰ا‘‘ی

۵- واادا ودرو۹۹۱



۶

- رر۹۹۱

۷- ۹۹۱اورم

۸- درا’’دا‘‘زا۹۹۱

۹- ۹۹۱ت

۱۰- ۂ

ازرا۹۹۲

۱۱

-۹۹۲اای



۱۲- ’’ ۹۹۲ار‘‘غ

۱۳- اوا۹۹۲

’’دن ڈااوآذ‘‘ر

وادارں

’’

‘‘ذآ۔

’’

‘‘

’’/ان۔زدادار‘‘ر

آ’’‘‘ور۔وااا

رر۔اوارد

(۔رڈا)رودورز

راااار۔وااد

رین ڈ۔دوں

:



’’

۔و‘‘’’ادار‘‘ر

رو۔ر‘‘’’وت

رواوررارو

‘‘’’و۔اہ

دااواوا’’‘‘

اوا۔وااادا

’’

‘‘‘‘

اڈیرو۔

ااارا۔واا

وا

۔ارر۔۹۶۶

’’او’’‘‘و‘‘ر

ذازآاور

۔ وا۴؍۹۶۶اا۹۶۶



’’ارا۔اداررڈا‘‘ر

’’ازآ‘‘

ادرادااا

۔ااااوا۔ا

اواا

:

۲۴

(رد

)…دراوآب

ادوروڈدازآوا

ار

۔اادواردااا۔ل

اواآزا

وازر

اوار۔اا ازآواار

۔ راااادو



اااادارہاذاا…ش

۔وآ

اس

دآا

ا

ااادااوروہ

۔داایرر

،ماتاوتت

ت

ااواااروا

دراوااز



آو۔اا

وددا‘‘۔

،اوا۹۶۶اڈ نر’’

اداوااا‘‘ااوم

۔

(۹۶۷

)

’’ر

اووارا‘‘ن

داو

اڈ نرا

ا۔وا۔

۹۸۰ر۔وااور۔ا

وااا

’’ر

‘‘۹۸۱ور

ا‘‘دار’’ت

راداںدا



وردوذا۔ا

ا۹۸۱۔اوا

’’ر

‘‘۹۸۱د

’’

داااو۔ا‘‘‘‘و

اردودوا۔ااز

اڈر’’ادارر‘‘ر

ووردار

ر۔اداروا

ااداوؤاس

د۔اادااو

د۔اڈرایرروا

۔دارہ

’’ر

‘‘اا



ااا’’ا‘‘

ار :

’’ اادادااوراا

،دودرازدارزر۔ادا

’’اارد

‘‘ارداو

‘‘ادارد

وو ’’‘‘رذ

اوااددواا۔ا

ادااار۔اووا

واودوواادرا

د‘‘۔

اڈ

اررن

دااا

اا۔’’و‘‘ا



ااوع

اذاواذوااااد

اا۔ااا

اا

۔و :

’’ ااااداوا۔او

اادآ۔قاووارداداذ

ووا

وواوز

وعزوادواادا

اتاآوداور

اوواارز

ادااد۔ا

’’ر

ا‘‘اااوآو۔ار



اورؤاؤںڈں

‘‘!۰رواووا۔اؤں

اڈ نرز’’۔‘‘ر

’’ہ)‘‘’’ری’’۔(‘‘ر

زا‘‘ر

رآز۔د

’’ر

اااداراارا‘‘ن

’’‘‘د۔اےراداا

اراور۹۸۴رزری

اڈ۔اردو

’’

‘‘

۔اا۹۸۳’’۔‘‘ر

’’اوررروادان‘‘ر

۹۸۳۔ام

ر

’’

‘‘۔ا۹۸۴

ددر۔آا’’‘‘اس



ووآر۔وااا

داوررا۔اک

ا۔دردارواوادں

رر’’ر۔ز‘‘ر

رںںوادااواحور

ڈارواں

اا۔رن

ووا’’‘ر

’’ذااسر ا‘‘ر

ارراا

’’ر

‘‘

ا’’‘‘ر

ا’’رن ر‘‘ر

ا۔اودلا

۔ن دوز

’’

ر

‘‘وا



ردا۔ا’’‘‘

،ر !

٭٭

ا

۱- نیرت’’)ر(ا)‘‘ر

اول

)ء۹۶۳ار

-۰



۲- ’’ اااوآ۹۲۲ور‘‘ر

ااد’’ررو۹۲۲

آرااال

‘‘(ااد

‘‘رواااو’’ن

)ر(ا)ر

۹۲۲ورا۔رآ)۹۶۳۴’’‘‘دوم

د۹۲۲رآ۔ر۹۲۳

۔ا رردر۔واا

موا’’

‘‘’’او :

’’ ۹۲۱اا

(ا۔

)

ںاآدیا ڈا)اص

،یدآاددآاووا)اواا

رر(او’’‘‘)واا

دوا۔آدواا۔ااء

۔ااڈا



زا۔راا

’’‘‘ …

اااآااس

وردواآ۔ا

اودآ۲ وراوآل

د)‘‘رآ۲ داو…آہ

یر’’اوم

ر(ا)‘‘‘‘’’او

(وا)را۹۶۳ء۹-۰ )

۳- دا’’‘‘و

اوزد۔دا’’‘‘

ارء

‘‘(ا

)راتا۹۹۰۰۳



۴- نر(’’ز‘‘(ا)دراا۹۷۹)۲

۵- یر’’-ص۹۶۵ر(ا)‘‘ر

۶- ا’’‘‘(ا)ر۹۹۳ص۵-۸

۷- نیر(ازآ)’’ر

۹۶۶(ا)‘‘ن

۸- ،ا

۹

- ترین

’’ر

‘‘(ا

)۹۹۰ر



۱۰- نیر’’‘‘(ا)ر۹۹۱ء

٭٭٭



ر

(’ ا‘ا )

ا‘ا’ ی

’’اواوذ‘‘۔اودا’’ا‘‘

۔اوروزڈرو (William Wordsworth)

اآذدہ

:

“Poetry is the spontaneous overflow of powerful

feelings”



اا آ

۔ د (Form) واا

(Content)ورزڈور۔راوہ

“Powerful feelings” ۔ ا’’‘‘وا

“Spontaneous” و’’‘‘ا۔

:

’’ ا(ا)راز

وزا

‘ا۔‘‘( )

اورڈزورورا‘‘ ازو’’ں

ذ۔ا

ااووادذرات

راوواات



دراو’’

وااواام ‘‘

و Conceptual Denotative

ادواد

Emotiveاور

Expressiveا۔ا

(Sense) Concept ر Conceptual meaning ۔ا

Denotative meaning اا

۔ اا

اس

Conceptualاوا

Dentative۔

زادااوادزن

رم (Communication) ادور

اوازت Conceptual

Denotative رذارذ

را (Information)



’’ا‘‘اا

ا Emotive Expressiveاور واا

ار

’’ارداو

‘‘واا Expressiveروا Emotive ا

اواوداو ا

(Onomatopoeic) ار (Sound

symbolism) وزد۔و

۔داآوااواوووں

آوااوااشدرد’’وہ

۔ازو

اردا۔‘‘ وزاوآ

،واواوزاوآا

داااااق



۔ا اار (Robert

Southey) اادذ۔ ’’

آاااس

اااآوازو(ووہ)

،ااداااو

وزر۔

‘‘ را

۔ار

(Sound

symbolism) ۔ااا۔

ار (Sound

symbolism)۔در

(Sound and Sense) را(۔ )

ااوا۔

رااوا

اوااڑدذ



ااا’’‘‘(اد)ا

Stop soundآواز ادااازر

رذاا۔رڑں

واوآ(دا)‘‘’’آواز

۔ ااا۔ار

اوا۔وآ

:

داآزددو

ردد



ر

ارست

آ

اددن

’ا‘اوا

ادوادواودوا۔

اں

’ا

‘ا

’’واا

‘‘ا

’’واورودرا

ورواراوووا

وا۔ ۔ ااا۔

اااواان



۔اااا۔

روں ‘‘

دزاد

دا

۔اور

ادزاوراددز

اد‘ن’و۔اظ

اداوااو اور

وااد۔ ’’اا

۔رارادااور

‘‘رو

’’‘‘’’‘‘اا

اواظ

۔’‘زواو

د

’

‘را

’

‘۔ر

ارواو



ااواز

،اا۔ ’

ا

‘

’’اا

ادزوااووا

رد‘‘

ار

ار

۔دظااواورداوا

وآ‘ا’ ۔ر

اوواااا

( Nils Eriuk

Enkvist) اا :

“Style as the choice between alternative expressions”



(۳)

دااردااد

:

ع

رل ررع

اازآ

ازدزوادراوارودا

دوا



‘‘اواد’’ا لااظ

ددا اود ز۔دں :

د زا

دارو

ز

ا



دا

’’ا‘‘وااارآ

درادادار

اااواب (Stylistics)

روااوآ۔آداے

را

’ا

‘

٭٭٭



– دا

اازاردو

و

ورآوں



اراااردو

ااا۔

اروارااوداا

وا

آ۔از

اذ

۔رآد

ززناو م

آ

وااو وان

۔آاواود

زرر

واوروار۔آ



آد

ود۔وا ے

اادرا

۔او وااز ا

وااود

۔درااد

۔ازاناد ا

وادز

اا

اواآاو

اد۔راراا

دااااوذری

ازواوااڑاا

یاوادآ۔



دواوااااآ۔

وارااوی

وااوازآاآ

دواااد’’ا‘‘رددو ازآ

نادر :

’’ آآدوہ ‘‘

وادراواآ

وادور

ااوردہفا۔ول

۔ااااد :



دم

وآ

________

ڈوارد

ر

ر

________



دں

و

________

اوا

و

________

دووردر



ر

________

اداارا

ززی

دراوااآ۔ود

شدزوارزوا

ارآ۔

اودآو۔

اواآوردور

وااااد



۔اواودراور

۔داو

دز

۔وازارآ۔ارد

۔ د

ووراوااد

۔

آو

۔ااوا۔اال

ا۔ا

ز۔درادا ں

ودں

واا

۔ زدااا

واا’’در

‘‘ا

اودا۔ود

۔ودودووا



زرر۔اود

زآ۔واودو

رآ۔از ل

۔ود

زاوواا

ز۔اوداااوآ۔

وار

دواا۔ار

زاولرت

اادر۔ارداا

ادراوا

ااداودا

اااوآا۔

ااودوز لوااا

روارر ل۔راذد

رادراراڈوادراادروا



ااوااط

را۔أاب

ر۔زااا

۔لاردااور

ادراادرااد

د۔اور

ازوادزا

رز‘’ااا۔زن

و’‘د۔او’

ر

‘ازاوفد

’‘وا

’’او

‘‘۔ا

آراراوانااز

ا’‘زاوااوار

۔رداااوب

اواں

دوواوااز

ا



ان

واد

واوااودا

۔وورااوا

وازواا۔ان

۔ااا

:

ںط

آ

________

و



ا

آودااادواو

آودو

وادوا

اوااز

یواا

اااا

ازواا’’

‘‘اڈ



درااآادوا

اار۔ود

۔ ا۔ا

ہدواااواار

ودراادواواا

‘‘ا’’ادیاس

رذااا

د د۔ ا

روا

ااواا



اہدوااا

واوا

ا

ادز



ا

ادز

زد

واودار

دا

یررر

دوزارد



ااودرااو’’

رر‘‘واا’’ ‘‘ر’’‘‘اردۂ

ررر

راز

اردۂ

را

رواارا

ادوا۔آار

زاار (Original) ووا۔م

اورواودودا۔اد

اار

اوااز

راان

۔ر



ادارذآ

دادناہ

ادا

اددین

دا

اواا

را۔ا



واردآردزا

ارولہ

رودن

اوہ

ددوذا

ا۔دوواس



،احار

وات

،ےاا

ااز

دآ

آوا (Devices)

آااواو۔ال

اوراااوار۔ال

ا۔ا

لداد

آاردود



________

اآ

رآج

________

دات

ارآ



________

ووا

________

دااااروں

را

________



دآ

وردداد

اوااازآو۔

دواااذو۔

داودذر

اااادآ

دواورزاواااود

۔واں

ت

اآ۔ااز

اوآ۔اوا

اواا



اوآگ

ردود

اس

اداااز

زاووا

’‘او۔ااد

دواا

د۔

اودا



آدت

________

ا

ر

۔ررن

واور

۔ازارا

آووارااور



ااا۔و

اداان

ر۔

رااووواا

۔

ا !

ا

ا

________

ڈروداد



آوی

دزدراااس

،ذارذا

ااا

ااا۔اا۔ا

ااا۔دو

رااہ

۔داا

ور ا

درآپ



________

اآ

دور

دا

ارا۔ااا

اااوآاو۔ی

۔اا۔ا

اوااادڑ۔

داان



آد

رداآ

________

آدں

رگ

________



آ

________

ؤ

زا

اوازوااذ

داذدوزخ

رااں



باز

داآ

________

وہ

اد

________

وااودروازں



او

ا۔اا۔

ادوادد

۔ودواا

ادد۔ووادو

ا۔دن

ادہ

ز



________

اآرارے

دزاؤاداواآ

ااوااا

وااس



آا

واد

ر

ارزددوااوزان

زدرادج

باوادز

ردوراوز

ات

واا۔وااود

راادروا

،اودراا

اوادااررواا

اوادادر

٭٭٭



ااآت



اادراارداآت

ارذد۔ودرادااردر

ارودادراا

ا۔اودرادارازر۔

وا’’‘‘وا’’ا‘‘

ا

’’ز

‘‘ا

ر۔دواداردو

ارزان

اا۔روہ

۔اادوااادا

۔اد

د۔ااد۔واو

ادزوار

واوااوارص

ااے

درازاتوااو۔



درا۔ودرااواا

اواد

اراا

ااور

واااواا

واوداوی

رواردار۔ر

ارذ۔ا

واادااواداوہ

ر

داراا۔رراوت

وا۔

دت



رآار

۹۳۸او‘‘’’اا۔ری

اراا۔دراآل

و۔وا۹۷۵اڈ

ااواروا

’’‘‘اادر

آدرت

ادرا()دراواودراا

راا۔را

وورا۔دازدت

واوو

،اادا

۔ااااو

دو۔اااا۔

:



’’ اردر۔ر

روار

آرآاواو

وارا۔ر

(اوااوا)ااو

‘‘

اوز۔-ارادرا-

دارارد۔ا-اواادی

اا۔ار

وا’’‘‘وا

’’ااودزوزدور‘‘و’’

ا‘‘اوا’’او‘‘ڈواں

ااا۔ا

:



’’ وادزا

ااوارووو

ذ

‘‘

در’’اد‘‘

اداا۔اع

اروا

اارادورزااوایدازاو

اا۔رااارااور

رہ

:

’’ اوااور

او۔وددوواس

زرواںرواںررووا

‘‘ارااں



اورااآج

اازو۔اذرروک

ار :

’’ ز۔ااازااوی

،آاواآدو

۔زاوآآوا

۔اا

دا۔اد

اودرح

دزاوادر

‘‘

ااس



اادااا۔

اوراااد

ا۔ا‘‘ا’’ی

او۔اازت

ذاوار۔رزے

واہراااو

د۔اوروا

ر۔ورا

وورا

ا۔اا۔ ذ

و :

’’ ا’’ازآ‘‘۔ا

دوااوواراا



ز۔ااذ۔

او ۔اردار

۔ااددو

ردروااواوہ

۔اارد…و ‘‘

واا۔ا

اااوداوا

۔دراااوذووا

زدزار۔آ۷

ادرا()زادرارا

اأا’’

اردااا۔‘‘زڑ

وردوادراداواد



زااردوواراردو

’’وڑوردز‘‘۔اد

۔ااوااردو

اا۔آااواردو۔اردزدری

:

’’ داازدراااردو

واوروداوری

آددوااااردز

،ںواواازاوااو‘‘

ردزاوزد۔ااا

راوددازدری

راوزدراا…ر



واوادآور

‘‘۔ادردزاز۔

،روااا

‘‘ارداو۔

اذآااارواا

ز

ودراا

ا۔وادراو

اواا۔ی

اردوذام

ادرارداوا

ررداا۔راردو

ااردرا۔رااردو

۔اا



اذآاوذا۔دزوم

اردداااااواردو

ررا

د۔درا

اواردا۔دزوت

ادرا۔آ

دارذ

ادر۔آ۰وذ

اوزداروآدرا

اداروآ۔دزوں

ااور۔ارداورراردو

آدرااواواو۔

دراراد۔اا

۱۹۶۳راداارا

اورودااردو



دا’’را

رودرا‘‘

۱۹۶۱رارزوازو

زار

داردزدرا

۔زاردوداردو

ادراو

اوا

’’اوااووآرر

‘‘۔ادرد()ز

درا۔

ازاودزز

ااو۔ات

’’اردا

ا‘‘



وا

وواذردواوی

ر۔د

ارودأواا

رارداااردو

٭٭٭



راآ’’ا

‘‘

’’ ان

‘‘۹۶۷وآار

واا(۵؍ر۹۷۷)اد

ردراااواو

ازر۔ا

او۔و

۶وا()‘‘آوا’’ن



۔ااا’‘(

ر)

’’ا‘‘ورر

از

:

’’ ۱۹۶۷واڈاراو

ارادا

دارار۔ااداڈد۔ا

آزد۔دآ

اااود۔ود

واور

ردوارد‘‘

اارارہ

’’ر

ارا‘‘راااازہ

دراھ



’’

ا

‘‘واواارا

ا۶؍۹۷۲اڈ :

’’ ااو‘‘ا’’آپ

اواا

…

آ(و)ا

رد’’‘‘ات

ارآ۔۔

ررواس

آ۔آاا

رور

ر۔ادا

‘‘



’’ا‘‘ا’’اوآ‘‘

اواو۔اوا

ات

‘‘ و

دااس

رور

’’ا

‘‘اا

’’اااازہ

‘‘ازد۔ا

اوااا’’( ‘‘ر

ا

)اااروداود

ااروا

راا

’’ا

‘‘اد

۔ادراا

ا۔ارودارودا



اددازارآ۔ا

ااا۔وواو

ووا

راوااا

د۔دو

دارا۔ار

ر

اااد

(۲)

’’ا‘‘’’ذووا

ورا۔ذاس

اا۔ااا

ر

(Informal) ،وار

ااںاےااز

،درادازآواذ



اواذ۔ا ا

،لا اادآواداذآ۔واا

ذازاوع

’’ا

‘‘

داد

اااوا Compact آ۔وذ

اراواارو

واااررذاا

اووداد۔و

ورد۔دراروا

ر۹۷۲ا

’’ا‘‘رد(۹۶۷۹۷۷)ارودوو

۔رآدو

ر۔راودود



ا’’وا

ا۔ :

’’ اوو۔اان

اواوار۔رت

د۔اودرر

وارد

راز

‘‘

( ۳ںررت )

ااس

’’ا

‘‘واا

آر۔راو



ا

واا۔ا

ررازاراواا

ا۔و

:

’’ ادآوایراواا

ا

‘‘

( ‘‘۱ان )

را۹۱۵۔اا :

’’

وزاااوروااا

،وایراداورواا

رراداآ‘‘



(

ان

‘‘۰

)

رارںوا

ااوراوزا’’ا‘‘

اراآر۔ک

:

’’ ااارآ

زاوززوااوروزر

اااوردے

ردوایدارواداد

اااوااوادآ

‘‘



( ۷ھان )

’’ ۔داار‘‘ان

دااو۔…‘زا’اس

وروااددآار

’’آ

‘‘اا

:

’’ داںر

اآاآااواوااور

رر۔اورادواواااور

اوااد۔ں

…زوا

۔ا

‘‘



(’’ ‘‘۳۴ان )

’ ادد‘ان

د۹۱۵۹۲۱رااے

وا۔واوروااا

ڈرؤراڈلمورا

رارے

()ا

ددل

اںواہر

ا۔’’ا‘‘واا

رذ۔ر’’

اوزاراداووا

’’اواو‘‘۔ردور

ارااادواوام



ووا‘‘۔ا

۔‘‘آ…’’داں

ر

’’اوآار

ر‘‘اد۔ا’’و

…واا‘‘

رذ’’ا

،ا’’اارآ

رارو‘‘۔ا

را

’’

‘‘آوز

او’’ارا‘‘ ا’’واا

۔و‘‘ر’’ااو‘‘دار

(۰)راروارا

’’دواذرادواارورا

روااآواوا



ار۔اراداوا

آزاد۔‘‘اوداری

۹۵۱راار

اادا’’اد‘‘

۔رد

د۔۹۷۲رر

۔اارارا’’ا

ااد‘‘رت

ر

’’رازآو

اواار۔ر

ا۔‘‘رااوازات

ارادرارو

د۔اراااد۔ا

درارا۔رار



او۔’’ردراراد

زارواان

واواا

آوااوراوارا

۔‘‘آررداوزن

ارا

(ااا

)ذرارد

واادارا۔ر

‘‘اوادو’’اااق

۔و :

’’ ارودوا

ردارارداودراارارداں

اااردا()راداڈد‘‘

(’’ ‘‘۱ان )



ردرار۔را

ردرارادا۔

’’دراروودرا‘‘۔

ردراردراا۔ا

دراو

(زارد

)اردوا

ر’’آر‘‘ردرار۔

راوااا’’رواوااس

ارادا۔ااا

ودادوااردزدرا۔ا

ااور‘‘ادارد’’ھ

۔ازواا

اآوار‘‘۔درار

ڈار۔وزاآردرا



ر()و۔ا

ا‘‘ا’’ :

’’ اا

…ادرارد۔

اآدوادے

دداارر

اا۹۴۷۔راور

زاورزدوی

اراواوار

‘‘

’’

ان

‘‘ارد۔رذزارد

اادروا

اا۔ر’’و



ردزدرا۔ااا

ا‘‘را

ا

’’اداوارد

وااو۔

ا’’اوا

دادرارراڈ۔ر

‘‘ارد

زودازدداس

‘‘دراار :

’’ دراداووا

۔وااواوووا

آ۔۔ردزدراااو

زورواررزا

اااردوااردد

‘‘



(’’ ‘‘۴ان )

ارد’’رذزاردو

داوااااو

رارد۔ازاادور

‘‘اورارد۔

’’ر

‘‘او

’’‘‘دا

’’ وا‘‘ان

ااوال

ادآذ۔اا

رارآا (Impressionistic

Criticiem) زررواا

یدااااار

راواااراور

اوراا۔دن

روں’’ر۔ااردو



ا

رااا۔واازت

۔ور

لاوا

ادآ

اارے

زدرذااس

۔ردزا۔و

داااواا

داد۔اا’’

ور

‘‘ا۔

’’رو

‘‘ا

۔اودزو

۔ددف

آداا ۔داوزوہ

وارا

’’

‘‘

د۔ا ادا



’’‘‘اا ۔

وااوام

راارذ۔ لار

اادزاااادو

ار

’’ا‘‘ارآ

ز۔ر۔

دواااوروڈ

اااردوں

ذراداااا

،وادداز

اوو’’اوداوں

واواق

‘‘



ۂ

’’ا‘‘ا

٭٭٭

’ ‘

( اا

)



’

ات

‘(Stylistics)

ۂ

راد۔ا

واارود

روا۔روں

اادرز

اآ۔ودور

راوازاڈڈ

ا

آاا

۔رادا۔دی

آورر’‘اد۔ا

ویوا

’ا‘روااا

ف

داواور۔اودا

رادزوراد (Interpretation) ااور

ا۔ااودااا۔دن

اادا (Description) ااور



(Style-features) زاداد۔ا

اووااز

ا۔ااتذااس

اوااوا

اواییت

دا

اد

ااس

’’

‘‘ا

۔ا

ۂ

ا۔ا۔‘(۹۴۱‘)د’

أت :

آلداز!



اورراہ

ڈارور

ااااا

اراارا

اددا

دا



ااوڑا

آاب

اار

ااواات

،اداوادا۔درادا

اوابزوں

ادااز

د

ارر

او (Lexical Cohesion) ۔اا

ازدددرادوہ

(Cohesive) اودرر۔



زوااذز

:

۱- ،تارںورغاہا

۲

-اراراروراہ

۳- ،ا

۴- ،ر

۵

-،ںوڑا



زودوزوااس

زا۔زدزازدہ

’را

‘اوااغرےادوزا۔

’ار‘ر۔’ار‘وااراو

زداوزام Surface

structure

رڈادڈ

’ ار‘دا’‘رج Deep

structure ،داداوادارادد

۔ارددا۔

در

۔دوارڈو

ارواآو

۔واااددا

نآور

:



دا

ااوڑا

رااں

آاب

ز Lexical Cohesion و Semantic Cohesion،

زداوزار

ااا

ر

رااا۔آال

،ڈورااااارا



ڈااواد

اڑودآواواوزرا

اوط

رےراتاز

،غاارااوزدرآ۔وا

،ڈورااو

۔ڈ

ڈ

ا

Signifiers ردر Signified ازوال

(State) ذ (State of

mind) ۔دااداواد

اذا

وااا

’’دل

وااڈراا۔دا‘‘زار

’’‘‘اا

آلداز

!



ااادور‘‘’’ااور

آاب

’’ ‘‘اواروف

اا

واد

وااظ

اواات

روا

’ؤا

‘ (Foregrounding) اااودوا

ازال (Norn) وا

ازاؤ۔ارری

رو۔ا

زوادا۔



ؤاراااا

زاوزوااور

اااا۔ال

(Illogical

combinations) زعرواا

وازااور۔

’’ززؤا

‘‘ (The language of

poetry must be foregrounded)

ا’’‘‘ادااوا Expressions

رال

ار

:

۱- ااہ



۲

-

اا

۳- ااں

۴- اراہ

۵- رااراہ

۶- ا

۷

-اادد



روذان (Animate) ذور (Inanimate)

ا (Illogical combinations)

۔را

’‘روذا

:

آ

اورور

ذورااہاوڑا

اورتتااارااواب

زواااااراددا

ا

’ؤار

‘۔

راااا



دداااواراار

اا (Expressions) ؤارو

’’‘‘وا اردور

ذاارااواورووار

آاوووم

اااوی

(

آ

[ر

]زوراا

(۰۱۱ن

٭٭٭



دااوادار

۔اارودو

وااروداا

۔قاا’

‘ (Feminism) د۔



ارووااز

۔رواودار

’

‘ (Feminists) ۔اا

ں

رڈواا

اوا

رآ

(

۲

)

رآ’’‘‘

وارودورززاارآ

۔ااواردواودرد



()۔ار

رر۔ا

۔ا

ررا۔ار

دوز

داوزدواوازاور (Prone

to tears) او(۔)ر’’ا‘‘(ا

ا۔

)اوذااا

اد

رااس

لبزد۔رااوزدں

ر(ار)واااااو

رآدآر۔راوا

(وا)۔

ودور

آروواڈ۔داوارآر



’’‘‘ڈڈ۔اراوا

ارورادور

رنادر

(Images)ل اسااور

وااد۔

’’رر

‘‘ا

(۔ )

لانا

رت

اار

را

اراروآہ



رااددررج

’’نزراز‘‘اددااوا’’اد‘‘زرا

اا

(ا

)

۔ا

اراز

وزآر

ادآ

( )

’’‘‘اوااوا

وراآ

!ارو

ؤورااور

(۳)



اقواآوب

رداااوآ۔اوو

ان

(Mary Wollstonecraft)(۴)

اروذ

ودرواود

(ادرن

)وزاااواوا

قاو۔ار

’’دوں ‘‘ (Inferior) وا

ا۔ارواودود

Rational beings د۔اوا

ا (Social order) رو

Reason ۔قاا A Vindication

of the Rights of Woman(1792)

وآ

دت

د



اووی

اق

اوا۔ااآز

ررا

درودووا

دوااااااا۔

،

ار

اوداذا

اد۔وا

وارڈآ

راارڈ

اوا

۔رااراا

رراداااودزاز



او

(۔ )

و (Feminists) زریرا

اآاواو (Domestic violence)،

رذاز

(Wife-beating)ںادراوا

وزدزاواآرا

۔

ررادواا

رو۔زاور

واواوذراد

(۔ )



(۴)

اا(ا

و’’اارز)ی ‘‘

(Waves) ۔ا

ا

ق

’وا۔ااداں

‘

(Feminism) اارواار

قااوآا’

‘

(Feminist) ۔ودادا

اوا

اا (Barbra Bodichon) رراور

(Bessie Rayner Parkes) اوایاو



ااوآاواقا۔ا

وواا۔ا’’

‘‘دوراا۔

و

ااا

ا۔اداواروارں

ار۔زدااں

زاورد

(Medicine)

روزادواور

اوا۸۷۰ا (Married Women’s

Property Act of 1870) ردر

۔

(۹۱۴۹۱۸)رر

’’ود‘‘ودرواا

۔ارودار

دورروزداواآواداری

ورر۔

(Lesbian) ز

ااوا

ط

قا۔



آ۹۹۰زدوورااقم

’’‘‘آدرذاد۔

ا’

‘ (Modern Feminism) ۔ود

او

رت

۔آوض

زد۰۵۰وااااس

۔اراا۔ار

دا (Assertive) ،وواا (Sexuality)

اا

(۔

)اروداا

رروا

ؤا(۔)روار

(Empowerment) اداار

۔اارودر

(Identity) اآ

۔ار۔اووی



ادااور

ا

۔رااا

(۵)

رردا

دڈرس

ۂ

’

‘(

ر’

‘)ور۔ارا

رداواو

۔

واادا



(Capitalist Society) (Power)روا

(Capital) و۔ر

ااواادی

(Collective Change) ارورواود

۔درای

ار

(Patriarchy)

اداا

’ ر

‘ر۔

ررارڈ

راردر

(Oppression) دوراا

وار

ر۔ر

(Power) ۔اوآدود

ر۔ر

ورراار

اوزارواااوڈرد



(Oppressed) داوار

را۔ان

روااداا

ا’

‘اا

داا (Individualistic actions)

اواادررا۔داوری

ا۔ازاا

رآاوود

۔دس

ارذز

اااراراوا

ووارد

ر

(واا

)ا

ا(آ)رو

اووں

اورت

اا



آ’دآ

‘د۔اد

ورڈ

ور

وددورڈ

دآ (Post-colonial society) روا

ر۔دآ

وآورا

واوا

روراوز

وارڈاراا۔ا

ر

زر

،اااواورآ

واا

(۶)



ذااں

’

‘اا

ر۔د(لا)

ا

۔وا’ا

‘ (Islamic Feminism) اار۔

اااا

ودوں

۔رر

أاوااادت

ا۔و :

’’ اواوداااور

ڑرد۔اا

وزاوراوس

۔ردواور ر۔۔

اویا۔اآواای



اآر۔واد

وارار‘‘(۔ )

آاا

ا’’ا‘‘ا

دواااا۔اوااا

ااداارادا

’آا

اا‘اااو

(ااس

)اااو’ا

‘۔اااا’’ا

‘‘ا

و

:

’’ اواورا

وارادواداز

رواواواد

(۔۰ )



وزدرذاا’’آ‘‘آ۔

ا

اا

ااا

وا

اود۔

ا’’ا

ااااا

ر

‘‘(۳۔

)ا

دارذاآزاد’’ارآزادی

‘‘۔اوریدازآاود۔

‘‘’’روراآزاداآزادوں

ااا۔ااار

وراووارود

زوااودزاادر۔

اا’’اودزاو

اآزادح

‘‘(۴۔

)



اا

را

ر’’روراورارت

واو۔۔

ا۔

ا۔

(‘‘۵

)

ا’’وااس

‘‘

وداراااض

ازاودوں

ارور(۔۶ )

اورا

(Islamic Feminist) آن

ااور

اآزادیاقف

ارااو/اداری

دڈری



اورذااں

وا

وت

اااد

۔آف

’

‘اا

ااواور

،زواوا

او

زواو

(Tansu Ciller)

ر

وروز اوے (Roza Otunbayeva) ر

دآوا۔ے

وزارت

———-

رڈدار۔

ر

ااایر’’

’۔دد‘‘ری

‘ (Gynocriticism)



’‘ا۔درا

اواآ

ا

ا

۱- رارودز



۲-

و‘رر’ا

’’‘‘’’ا‘‘(ارا’

واور

‘[

:۹۷۷نآاد

]۰

)

۳- را’’اد‘‘ا

ذادااز

د

۴- اووی

(۷۵۹۷۹۷)ورا

رواوداروف

اق

اا۸ا۔زدداری

۵

-رڈردان

(Drucilla Cornell)



At the Heart of Freedom: Feminism, Sex and Equality.

( ،

:

ر۹۹۸)

۶- دا۔واا

اار۔

(Ann C.Hermann and Abigail J. Stewart)

Theorizing Feminism ( ر

:۰۰۱وو

)

۷- درو (Laura Brunell) “Feminism Re-

imagined :The Third Wave”

Encyclopedia Britannica

Book of the Year ( :ا Inc. ،۰۰۸)

۸- روز (Rosemarie Tong)،Feminist Thought: A

More Comprehensive Introduction ،ا

(

:و

،و۰۰۹)۸۴



۹

-

را

’’ز

‘‘زور

’ا

‘((۰۱۱؍۶ر)۲۳ر)۴ھ

۱۰- دااادرا’’ا

‘‘(

:وا

)

’ادارد

‘(د

)۵۲

(ا۰۱۱)۸

۱۱

-ا

۱۲- ،ا۹

۱۳- ا



وروا

ااادااس

(Interdisciplinary) واار

اا۔اوموا

۔ورااآودد

و (Formalism) ،واا

ت (Modern Linguistics) اد۔ڈ

ر

(۹۱۳)اات

ۂ

روی



دراادذ

رورآرادف

آاا۔اات

اوااواوا

ور

آدارودو

راااور

ارد۔رت

زآر۔ا

’وا

‘(اآ:ردا۰۰۹)اا۔ا

’’ل۔۴ب

آآاااوی

اددبدارنز

ا’ز‘‘‘()۔ار



آ(اد)’’ا

او۔ار

ا۔ااااوووای

Range and

reach اواوا Encyclopedic

knowledge رو‘‘(۲)

ااوراس

و۔وذوراواو

ارواؤرت

اااوار۔اذ

اوار

روا

وادآ

رت

راداازو۔ااورام

داوااڈارداوابدا

اراوت



اہ

’’۔

۔

زاااوو۔

‘‘دااا

ادار۔اا

ووودرے

۔اراداوو

آ۔

،ضوآ

۔آوا

ررو۔رد

’’(ڈ

ر

ر

،و)( ‘‘

ڈ۔(۶ص

ڈ

’’

‘‘دا



ااا’’را‘‘

اا۔ا

رڈ۹۶۰د۔۹۷۰دا

’’

‘‘

۹۸۰رو‘‘’’زداوت

دٹرآبداوادزآ۔

دت

(را

)

رڈوارآ

اراو

او۔ااس

’’‘‘زرا

’’آر

ررع

راواراد

دراو)رواس

اوڈی

[]

ا۔((‘‘)۵ار

اوا

’’دااد

‘‘

رداڑا



دااداا

ددت

اا

(د’’ا‘‘۔)درا

ا۔وااب

دراا’’ا‘‘۔اوو

’’

وداز

واا

‘‘(۵۶)۔آا

،

اواوآوزرا۔۔و

’’درا All-inclusive

داروااا۔اح

واورڈوارڈزا

واوڈ

رڈزاا

د

(

‘‘

اداوو۔(۷-۵۶ص



’’ات

رڈ‘‘ا’’رڈزا‘‘رد۔را

ارودا’’‘‘ا

ررڈ

’’وا

‘‘زڈراو

’’ود‘‘اا

ااس

’’اوا

‘‘وارادال

راازمڈرن

اارااہ

آ۔اااا

ااآااوآہ

اا

و۔آان

ا۔ااااس

اداداوااااودو

وا۹۱۰ا۔اور

۔دا۹۱۰۹۳۰زازڈرن



’’د[]رڈزاوزرا

آوارڈزا

‘‘(۲۷

)وررراازڈرا۔

ا’’اا‘‘دااور

روازڈراں

ا’وا‘دار

اواداواداادا

۔ااواو

ا۔ا

(ااورو

)رزواار۔

،ورو’’زوارا

دواااواااواو

راودوی

(‘‘۲۵

)راد۔

اوزد۔ا’’ر



‘‘۔اااذدار

دوار

ودا۔رادف

‘‘’’ادوں

د

’’دآ

رت

‘‘۔

اااااس

ا

آ‘‘دؤد’’ورت

۔ادودآدواوددآ

ود۔ودداود

’’‘‘۔

(Albert Memmi)اٹ ا

دآوودر’’اا‘‘’’و‘‘۔

آآد’’رااب

اس

اارم



،اوواار

‘‘(۸)

ؤازردآج

وااز۔ا

ن

’’وادراز

‘‘ا

ا۔ار

’’ودزاوا

و (Diversity) ‘‘(۹۱)۔

درازوازذاا

ڈااوادآہ

۔اواات

اوورورا

وداور



اوارہ

ا

۔اوا()ورری

اوااا

و Appreciate ۔را

واا

ف

دوااواو (Images) ا

’’نآا۔‘‘ام

واو’’و‘‘ر

،ا

’’ا

ارااو

‘‘

’’‘‘وااا’’ر‘‘

ر

ز’وا‘وروا

ا۔دواری



اوارآدارااوات

و۔

و۔واز

اووا۔دارواا

ااوا۔ار

ا

دایرسرڈواورا

ا

٭٭٭



واوا

ووادراادا

داواری

:’۔داروااور

ات

‘(آا

:۰۰۲

)

اراااآ

اوا۔



آ

ا۔رارا(زر)

بداٹرآوا۔درااراا

د۔ز

(۹۶۰

)

آر

زارو

ر۔آوا

اورار

ااذاوب

واااا۔ا

اروار

ا۔ب

ااو۔و

واوا

ارادرواورد

ز۔او

رراڈراوری



’

:ا

‘زوداار

۔زااوا

ارؤوراڈ۔ود

۔اواردااب

دوزودواب

۔ددرای

’’‘‘اد

وار۔ا

ڈڈ

(۸۵۷۹۱۳

)ار

( ۂ

)

ااود

دوب

’’وا

‘‘ا

درارتروں

ںر

آ

ا

،ا

راداوا



ارذاااآاوآی

۔ااااو

راوااور

ذآ۔واا

د’’وادورا

اوااودی

‘‘(۳)۔اواا

رد

’’اداور

ایدایدواآاد۔ا

ادا

(او

)ا

رواوداز‘‘

(۹)۔اوراواار

ا(1987 )The Post-modern Turn دزوا

ر



اواورڈاوب

آداوآداں

۔رت

(وا

’’د

‘‘ااود

’’دوا‘‘ارو ا

[Gayatri Chakravorty Spivak] واورو

۔م

)اآداور

Orientalism وااو

ارآاو

دآورد۔واروا

ذ۔اروا

اوارں

درأاا۔دآ

دآروا

اع

”Can the Subaltem Speak?”و

۔اژرد Of Grammatology واا

اڈوو۔ر

وو



اورد

۔اآواا

دآرا

’’:ہ روا

ر‘‘۔

ر

اور

روددارر۔واا

ارا۔ا

آووا

ااواادا

راراراا

دا۔اداوار

زا’’وا

‘‘ا

ڈااراوب

اور

ں

وا۔اوا



ر

(Andreas Huyssen) ار

۔اوا

را

’’

ا۔رت

ار‘‘(۴۸)

زاردزوواا

’’‘‘۔

ااار

ارداادوزب

ا۔اوا

ادرادرا

وا۔دوذاوددت

ادرا’’‘‘ودوا’’درادا‘‘ڑآ



اودوار۔ں

ااد۔واا

اوہااودرات

ادددراد

زوداادرایدرا

،وادرا

اوا۔ازاا

واداوادر

۔ااادراواو

وردوازوز

وادرااوااد

’’زدا



رزاوااس

زواادآ

(‘‘۷۸

)اا۔

ادو

(ر)’’ارار‘‘ذ

ا

۔ذ

ادواود

(د

)

ول

،ا’’اور۔‘‘وزقادوا

داار

ا۔واآدرا

اودی

’’ر‘‘(ا)’’ر‘‘(ذآ)’’‘‘(ا

)‘‘د’’(رو)‘‘ا’’(را)‘‘)’’از

‘‘()آا’’)’’‘‘()ااوف

’’ادا

‘‘(

’’)دا

‘‘(ز

)’’و

‘‘(ا

۔و(ا)‘‘ر’’(ان

اا

آ۔ذاوروں



روا

اڈوارماای

،رویااماا

رورووہ

اروارددرواوب

وااووااذ

ر۔دزوزا

زاواواااں

ا۔وواوا

’ :اد‘(ا)’‘(

ا)’‘(ا)’‘(ا)’ودز‘

’(آ)‘’(اا)‘ا’(ا)

ر

‘(ا

)’د

‘()و۔و

وادراااڈوا’’دراو



ااآوازاح

ا۔(‘‘۳۸)۔اااودراذ

رآ

اورا’’ا‘‘اڈ

۔ورروادا’’:ا

اوراوااوا

‘ا’او۔داں

)‘‘ازے

۳۴۸)۔اورہووااود

اورذورآات

،یایراواروذ

،اراارااآ

،فاررذ۔

اااورذوا

‘ا’ا۔ذ‘ؤس’ای



’’رروزراح

ر‘‘اث

ا‘‘ارداو’’آاوب

وااا

اواردو

’’رو

‘‘ا۔

ور

روااردراد

ااادار

،او۔ارواا

ااااووو

اآوا

’ارد

‘

ووراوا

ا’’ر



درادا

راد‘‘(۹۸)۔ا

ارا۔ذآوزراوب

زوآواردر

ادراورروااور

ورااواذار

ر۔رواو‘’’اد‘‘

ااوا۔ا

آ’’‘‘او۔

وہ

’’زو

‘‘

ااول

۔واچ

ورواودر

اوادوااایان



ااواوآوزن

ارواارڈآ

روا

اا

ذواار

رواور۔ا

’ار

‘(د

)ر۔ا ’‘۰۰۰

داا‘‘آ’’آب

اااوداوب

د’’:اور

واداا

اوردا‘‘(۵۰)



دراواذ

ااورت

٭٭٭

اوا



ودرااواو۔

اراااز

آاا

آ

۔ارداا۔ڈ۔و

رودا۔اا

اں

ااوم

۔دراا

ا۔اا۔

اااددرا

اود



دراذااں

ۂ

ا۔

دارزوااوروا

’ا

‘ (Stylistics)

۔ا’ا‘۔دراوا

ا

اااوداواو

۔ادو

واادراا

ااور

ااداوااور

دارددار

اواداوواار

ااوآااا۔ااز

اروددراااااڈ



وروار۔ا

’اوآوادآ‘(آر:ا

،سر۹۸۳

)ا

ر۔و:-’’ااوا

ی

‘‘-’’

‘‘-’’

آواوا

‘‘او

-’’-زاا‘‘۔ا

اوۂ

ووا۔ا

اار

واداروذرزوااا

دراا۔

اواداوا

ؤااواوواادوزن

۔ا

ارود

و۔وادت



دااوااروداراد

آ

’’اڈاروؤای

را:’’ا‘‘اواات

اا۔ا

آوازوااوااذرں

(‘‘۰)۔ادرا

(Vowels) اور (Consonants) واا

ز

اازو۔درارداا

ووار

ووراڈ۔ا

’’‘‘ادرااودواا

دا۔ااواا

’’

آواوا

‘‘دروا

د

۔زادا



وااواوآ۔ل

اوزا’’وآاور

واوآ

(‘‘

(۲ص

ااوام

’’

– زاا‘‘آ

ااوا (Frequency) ا

،ا’’اآ

ااادرواردار

‘‘(

۷۵)۔ا

واتردوا

دواا’’

اروااااوااد۔۔۔

زاا‘‘(۶)



ااوا

آوام

ا۔ادا

—ادرااواودرآاا

اودااار۔ااواوآ

ر۔زاارآاوررش

وردرراب (Particles) ،ر

ارا۔دااراور

اوارااااد

دارااردان

’’‘‘ااواہ

اواوںں

’’اواا۔داور



اذ‘‘ل

آاوا

’ ۔‘آداوآواز

دوات

ا۔ااردات

ااوا

داا

اںاورواد۔ا

وداوا

ا

اواراوال

۔زااواااوج

ااااں



اواددررزہ

،ادازراودادنںمتو۔ا

اادا

رردیجرندرا

،شرلدداردجرپدندمتا

،رااباادآہن

،رادردو

ارد-آ’’او‘‘او-’’اوداس

ارا

‘‘اا۔

’’‘‘وا’’آ‘‘زرواازرژ

۔اااواااوا

او۔’’‘‘اراوا

’’وا

اوا

ااوص



آ‘‘(۰۱)۔ااا

د۔واوواذا’’‘‘

ز۔وا

ار۔اد

د

آوا

د

اار

ا



’’ذاواراآا

ا۔ااوادراوارا

‘‘(۱۱)

ا

’’آ

-اراارد

‘‘

زاوا۔ارااردآ’’

(‘‘۸۹)۔اا ود

ووا’’آ‘‘

۔اواآود

آدآآا

ا۔’’آ

زآ۔ارہ

واارا

رذآ اردرا

‘‘(۹۲)۔’’آ‘‘درا۔



’’آووار

‘‘(۹۶)۔د

ردآ

آاس

’ ‘‘اوا’’اا‘آداوآواز

ا۔داس

اود

۔اااا

ااودادردواا

داات



اوا

ز

۔اادف

اورار

٭٭٭



ووار

اوروداردو

وراواودااو

ر

۔وردراا

ا۔از’توا

‘(د:اسؤ۹۹۳)اد

ا۔ا

اوارواو

ا۔راردااردت



ابدا

،ت

او (Semiotics) ر

ادر۔راداں

داردایر

داداردراو

راداا۔ددووہ

رز

۔’‘ااس

(Structural Linguistics)راڈ

ڈ

(۸۵۷۹۱۳)۔

ت

ااااا

۔را

’’ا

ادی

‘(

‘۹

)و۔

’’ڈا

ذت



دی

۔( ‘‘۸)۔۔۔

وڈڈ

اا

ۂ

۔ف

از

Course de Linguistique Generale او

ا۹۱۶(ل

و Course in

General Linguistics

)دا

ب

د۔د

ا

وارآا

وارو۔

او

اد

اور۔اذور

،تراژں

اژردواذ

۔راااا

واواا



ور

ز

’اوت

۔د’‘۔‘ت

’’او‘‘’’دو’’‘‘ب

‘’۔‘‘اوت

ا۔۔ااب

’’

‘‘د

ااداوا۔ااب

ااوادا

ارذااوح

آ۔

-ودود

وا

ۂ

راا۔

ورووغ (Russian Formalists) ا

ا۔وراا

۔ت

-ور

،رواندادا



(Literariness) واداور

۔اوروذآ

او-ب

ااسوپوداواارت

آاژاوروداروپ

۔ر

(Narrative) وز۔و

اوا۔زدات

ادوااورلو

،اارڈواا (Epic) ۔راا

۔دووورور

رک

’’و

وررواا



۔اورڈ

ڈ

ر

۔ارور

ر

ارا

۔ر

زا (Syntagmatic) داور (Paradigmatic)

ا۔رں

رواا۔اادی

راور

زود-دوااا’’

ت

‘‘ا۔اا۔ر

-

و

’’‘‘داواآ۔ر

اواورر’’ر‘‘اد۔

اوراس

(Semiological) ررواادراک



ررور۔ادر

اوادم

ااروا۔ووررا

وواود’’دزدروا‘‘

ادوا’’زداوار

اوراراوااوا

اوااو‘‘(۵۹)۔ور

وداررت

و۔اروز

ی

(Signification) ،۔وزا

۔ازداا

اداایدارذ

’ا۔وہ

‘ا

ارروو۔ددرروں

داوددزادوااو’’



دارااورر

‘‘(۶۰)

ںاوادورروں

وااژردذ۔

ر۔ےودواا

واار۔ود

اژں

واذ۔ااژ

ااودرا

رد

اژا۔و

،ظ

(Psychoanalyst) ااذاور

(Psychiatrist) ۔ا’‘دوا

’ا

‘(Friedism) أا



ا‘۔ادااودر

۔اوا

ردوااود

’‘ر۔ررا

۔‘‘(۸۳)ااال

اواد

’ا۔ادا

‘ (Textuality) ڈر’اور

‘

(Discourse) ۔اااا

اا۔را

ارہ

’’ارڈرذ

ر‘‘(۹۴)۔و’’رڈذا

اداآ’‘ا

و‘‘(۵۹)۔اا

ار۔ااادادا

‘ا۔

زاا۔را

’’اذورا



وواواا

زر‘‘(۰۰)ردے

ارآاوزآوازواور

د

ر

-وااژرد

ااور

ادر۔رد

ااورد

ورا۔رد (Text) وا

و۔ادو

ورد

‘

(Deconstruction) ۔

رد

را

ودوا۔اد’’ارد

ورذ

د(Undo) ا

ورر



‘‘(۰۴)۔راذراور

ا Tel Quel ااواوپ

ا۔اااودرر

ا‘‘ود’’رد

،روزد’’زا

د۔

‘‘(۲۱

)

’’ا-ب

ا۔‘‘اورر

ازواودارورب

:ا

(ور

)

(ا

)

آ

(ا)

ا(۔ا)را()ا

رروی

واور

اا

ادو۔ش



ا‘‘’ار’’-ب

‘

(Reader – Response Criticism) آراوا

۔داواور

’’ا

ر’’ا۔دا‘‘ی

۔۔ )‘‘ر۔

۲۷۱

)اراواورڈ۔ا۔آا۔

ور۔اا

(Hermeneutics) اور

(Phenomenology) ۔

ااو

داداواا

وا

رو۔ا

’’

آواا

ااوراآج

رااوتروت

‘‘(۸۷

)روار۔

۔ا

، (Phenomena)ےر



)ااوااذرار

ار۹۴)ور

ر

’’ددااروا

دااورام

‘‘(۹۴)

ز۔ر’’

د۔‘‘اوت

اوا۔ااد۔ح

۔اوردوے

راورورزا

اووا’’ااوہ

وواررد

دص

زر

(

‘‘۳۸

)ا۔

دا

وادذ



،واارواو

وار

اوااک

داد۔ا

واارااں

اوا’’وا

اارروار

ۂ

دراارت

‘‘(۸۶)

ر’’زا‘‘ااو‘رت

’ا

‘وارز

ا۔

ا۔ردوا

ر

۔ر

اںرتروں

آ

ا

و

ااداوادہ

’

‘

اداارف

راراورت



آرد

رت

۔اآدرا

ارت

ددزا

’‘و‘

ارودور

رداا

اواا (References) داا

آ’د‘ا

(وااوا)

ددرج

زراد۔ا

ددوح

را۔ور

ارداااارک

اردارارود۔و

وارااا



اوروادرارا

دارااواداااواا

داوں

اآراور

داواارودراا

آود

](’ ،توا‘]ر[ارا

ر]د[‘زر’ے )

٭٭٭



دا – د

ودواااآ’د‘

۔ا’‘د۔ا

’و

‘۔داردؤواذ

(Low-Caste)راوووزواووزوا

ے

ۂ

ااوا



رد۔وااذؤورذداواا

ذرا۔ور۔ؤو

’د

‘( Laws of Manu)

)

اذ

ر۔وااذؤواایواو

وااذؤورا۔

ذاا۔ذاان

وارآاذ۔ااذ

ذااواوؤوہ (Quteaste)

اور

’ا

‘۔اادااد

وذ۔اوادآد۔

و’ود‘(۰۰۰)ا

وزاایودا

ااودں

ارددزز



(۸۸۰۹۳۶)دداو

۔دراداا’‘

(۹۲۰

)ددردوار

۔ااآا’’

‘‘(۹۳۶)دوا

،

دواااد۔ا

دراوااا

ودا

اداردارت

دوا۔ا

’ود‘دراوراوااا

ا

’و

د

‘وداردا

(۲)



’و

د

‘دزواار

واااواادرر

۔اادااود

۔’(ذااوأ‘د

)دورر۔رذارذا

ادو()۔را

ادڈال

زااودت

‘ا’ا۔وب

۔دوااذ

رو

(

)۔دردوااذ

رداووؤں

وا

راور۔ا

وا۔آداودارناور

آدودااور



واوآوڑڈوا

(ا)ااوداا۔د

۔اود

او()دوا۔ں

()د۔داوذات

وااذؤو

’’ا

()ا۔‘‘ؤود

اذا۔وااذ’’

اودڈ()۔‘‘ا

’’ار

(و

)ودادا

(ا

) ‘‘ ے

ددواوا۔

در۔اڑ۔د

دواوادر۔د



واوااڈ

()()د

وودارو

(

)

۔درووااادر

اوااذؤو()ڈو

ر

ودوارداورادواا

ا۔ا

ادا

،گر

’

‘وااود

ا۔ادوااوراد

،وااد۔اد۔اا

و’ود‘دازوااداو

(Narrative)د



’

درااد۔وداا‘د

ودٹاووااد

۔

(Climax)۔ا

ا-ا-ار-اظ

ز۔

۔ووار

(Narrator)

،ااادوارادواد

ردا()واؤد

اوارا()او

اوااد۔اؤا

اادادوااوزوا

دا’’اں

راورا۔‘‘و



اوذاول

زواروا۔دو

واورادرذآرا

وااواآااوا

(

۳

)

دا

ادڈ (Narration)

و۔

ااو

ا۔د

زاراادام



۔ا

و۔ڈا

زڑ۔ا

ڈاووذواوا

اذدا۔(ز)داان

ا۔رااے

اش

(

)دا۔د

در

وااواواور

۔روااح

و

از۔ودوا۔

دا۔اردودوان

ر

دا()

،واادادد۔و

راوا

ا

اوااوراگ

ووااس

واود

ورو

ااو۔د



ااو’’ :

ار

ادوا

واؤ۔واؤاووا

۔اروا

ؤ۔واواؤ‘‘

(۳)۔واادواار

ا۔آوا

ر۔اارادا

ڈاوواوک

۔واداآواو

داار۔ادرودد

وارر

اد(ز)۔و

اودا۔اس

وروار۔اڑ



د۔د

آ۔ا

دوا

۔ورا۔ااور

وار۔ادزا

واآ۔اوا

۔ااود۔ااو

ار۔اد

ذر

واوداودردادواو

۔وودر۔

ووآداس

د۔د

۔ااوراااو

اد

وا

ودد۔



ذاودرار

ووی

۔راد

ااد

،ادا

۔ددوا

ذرواادا۔اازہ

و

دوراد

۔ااواد

دوا۔ار۔و

ادووااا

۔ااو

(دوز

)ا

را۔واوڑھ

دادوادا

اداو

دواد

ااااودوا

او۔ادزود

۔ااار



ڈ()و

ا۔اد

ااو

د

۔ا

آا۔ؤرووااس

واڈدرر۔

ررا۔

ووادو

اد

اوا۔وا

(دو

)اواڈ

(

)ر۔

۔اواوہ

()د۔دزر

اڈد۔ااآا۔ا

زآدا۔اا

،اااد۔اوا



اا’’آ

د(ر)!اد۔۔ ۔

ادآپ

(زد

)

(

‘‘۱۲

)د

’’ادآو

آ()۔آادوڈ

۔آپ

۔

۔

۔

(

‘‘۱۲

)

و۔راواداوااس

ور۔ااد۔و

ر

ررو۔اوار

،واادا۔ادو

ودروااد

۔اؤ۔ؤر۔



ڑ۔اورں

۔ڈوڑواااوا

ار۔ارواڈ

دواا۔ودوا

رروارں

دوارود

ارا

۔اوااوااور

۔ادااواا

ا۔ااور

واڈروااو۔اد

وا۔

۔‘‘’’۔اودور

وو۔م

آ۔او

’’‘‘۔‘‘د’’و۔دم



روا۔ااس

۔و

ا۔اواوہ

۔ااوااد۔و

اا۔اد

واا۔راورو

۔اارواڑ’’

اآ۔۔ اوو۔۔

اورا۔( ‘‘۳۳)

او۔اد

ر۔اااادارا

رادا

۔ووااد

۔وارو



د۔وااروواا

ودو

ا۔د

۔اداذ

را۔رف

آاا۔

اااوآر

وررواا

ا۔دادادڑی

ڑواوود۔

اروااد

و۔ف

۔ادوا’’

۔اد()رو۔

اداااا

(ا

)۔

ادراو

دو

رد()و

و

()( ‘‘۴۰)۔د



و()را()واا()

۔ا۔ااد

اااس

دردوں

ادوآ

اواار

اددزا۔اوڈ

۔واواد

زاوردوا

او۔۔و

وآاادش

وا۔اداآا۔و

۔اورد۔ا



و

ااااد

وا

اد

اوآ۔

ا۔ا

وادا۔ود

وااروااز

ر۔اورر۔

دڈ۔ا

اد۔آواری

اداوا

۔اداآآن

ار۔

وادا



آزاآد

واارو

دڈداراا۔ار

ا۔و۔رارواور

اا۔گ

واوود

(۴)



’ و

اااوڑ‘د

،اادد۔آ

زوج

اواااۂ

اودااراواج

(Dynamic) د۔و

ازد

ت

ااردادرارار

۔او:دادواس

ۂ

اا

،ااد۔واواد

۔واداادا

(Symbol) د۔۔()

اوااواوااذ

او۔اااواف

اااودپ



واا()ااردر۔

اورد۔و

ااداد

۔وااواا

و۔وا

(ود

)دااوا

’ود‘اراا۔

ارے

(Metaphor)ار۔ا

یواااراا

۔وااا (Authorities)

۔۔’ود‘راا۔ا

ددد۔او

(Flash back) ا’

‘



د۔

واز

۔دااا۔آزاں

و۔رت

ارت

د۔رو۔

د

’ و

داا‘د (Dalit Narrative) دراد

ازار۔اواا

ا۔زورواداردو

داد

دراا:زواا:



دراااارودزواادا

اررردارذں

اررااوآرت

ر۔راااد

اور

اوراداوا

اذ۔وداز

ۂ

ا۔ز

دارواآ

ادار

زارو۔ڈم

دوااور

ف



ادازاذرادااس

ر/رے (Verbal artifact) ۔اور

زدااو

’

‘

(langue) رواداآ’و ‘(parole)

۔واوا

ڈت

ڈی

(۸۵۷۹۱۳

)۔دو

’

‘اا

()زاوا’و‘ا

ول۔‘’ذرواد

(ا)اورداا

۔ادادواا

ردا۔ا

،واداا()زرد

داااواادارودا

ارودوڈوا (Mould) ا



۔ااوورا()از

اورزعترتااوول

اال

(Deviation from a norm)۔دا

اادداا

دااوداوددا

اوااوواداراورت

وردرااور (Descriptive)

واور

(Objective)وااور

راازرااوزن

ادوراادذااں

(Process)ح روا()ز

دازارا۔ز



دارو۔وو

(Simultaneously) ادر۔ام

زا

(ز

)آ

اووررااب (Embedded) ۔ا

۔داز

ز۔و

داااارو۔

آوضازاددراب

۔ااداودداآ

اا۔راادااب

داا

ووادا’’ا‘‘۔

ااواوواورار

وازواداادوااا

ا

(Additional)ا

اور



زواااازاد

اااااااب

و(ا)اا۔اب

واااددااا

ا۔

اواودودااوا

اواداوازوا

زاواااا۔

اودوداراوا

اادزر۔اا

ات

دوااوراوااع

ر

وا۔اا

واار



(۲)

ازاوور

ااڈاودوں

،وعزتروااوا

ارااااروا

ارد۔زازاان

اوااراواردااود

روا(۔)ررورواب

ر۔اورنز

دواووار(۔)اواب

’’‘‘اد۔ر



ااورو’’

ر‘‘اد :

’’ اورررروارو

اوادپاااآواز۔واس

واداآرٹ

داودازرآ

زرر‘‘(۔ )

’

اب

‘اااذ

واا (Style) ۔’ ‘

(Style) ا’ز

‘(Variation in language) ،

اوز (Variation)

واداا۔وزا

(Situations)ز۔’ا‘ادا

اوز۔روزن



ا’اوااوزن

‘(Stylistics)

۔دااواا

ں

-یی

داوااد

۔ااااداروااود

وااوزدارذا (Medium)

واا

(Content and subject matter) اد۔

‘ا’روازن

ود’ا‘

ااو

اۂ

اووارا

ادف

وااااوااا

(Style-features) ز۔وو

ادااواا



اراادارا

ا۔ادا

ااودرے

(Features)

اااودزن

۔زا۔ردااا

اد۔داا

ااا

۔اآا۔داوواا

اا()۔اوادا

وواواوااذ

،رباربادبابابا

باو۔اا

(Levels) ابا



،باباابا

اد۔واب

اابا

،بااباادباباو۔اا

داوااااا

،اازروآوادا

،داراا

دو۔ردا۔ری

ادااباباارڈ

ا۔وابابابابا

اوذا۔ددزن

واراازوو

ااداااواب

اااادوااودزااا

’

‘ (Semiotics)



دواراا‘(اد’ااب

،وادرا)او

۔اود۔

د

(Nostalgia)ا

از

۔ذاادد۔

۔‘ر’۔دوان

د۔وا

’’ا

‘‘۔ز

ارا ۔ادوں

راد

ااوااذداوازادل

۔دااراروں



اارذ‘د’وری

و

(۳

)

’ دا

‘(دوااردارا

آ)اا’’ر‘‘

۔رزروادر

اوازا۔اں

در۔وا

آاااش



ا۔

ر

۔واوداواددااوا

دادہ

’’ارود

۔اارا۔‘‘اس

ا۔ارر‘‘ڈ’’

اودوااوازان

زاودر۔اااوا

اااداواااری

و

واب

ور



( ا )

ا’’ڈ‘‘ااراا

۔اااداڈاو۔اادواا

ر۔ڈا Signifier وا

ا

Signified ڈڈر۔

ا

’ ‘(Signs) ر(رود’ :وا

‘)ودادزا۔ودااوود

اودزواود

ود

’‘واود

(اواودو۔)اا

ڈاویرارا

ا۔واا

ار۔ودر



ااا۔داااور

اراورادر

ااااا۔ااا

دادواا۔اا‘‘د’’

اواوداز۔اارآوا

ااا۔راوو۔ن

ا۔اا

و’اوآ‘ااار

۔اااا’’‘‘اا

ز(۔)ااا

ااااواا

ؤردرواروذراد

۔ڑرآؤاآ



ادرااس

ااا۔ے

درادا

اا’’‘‘ارڈاد

۔ااانوا

اڈر۔رڈوا Suspense

اارڈاا۔اراااد

واوودواراا

ڈر

اواا۔ر

ااا

’’‘‘داروو

اوڈروںزاااوااا(۔)دی

ااادں



زوا

دوا‘‘درواز’’اررق

ادااواور

۔ادااد۔را

ااد’’را‘‘ا

ودا۔

ارراا

’’ رزا‘‘رآی

اربا(۔)زور

راااار

اور

’’اد

‘‘(ااو

)

اواداڈا

اوااوداااواور



ااوآ۔

راام

اوااااڈو

ودااووااو

۔اڈواداواد

آ۔وروڈ

اادوڈ۔ر۔ا

’’ااااڈد۔واا

رزاا‘‘۔رآں

ا

اروااوارااام

ا۔

ار۔()راہ

۔وا

()اردرزا۔در

ااواراااا



ودا۔ااآارا

اار۔روت

اااا۔ادوا

:

اورر

(واا)’’اااو‘‘

’’:اوو‘‘!اااا

روا’’:داااز

ار!‘‘د

ا

’’:ا

ری

ذراد ‘‘

اا۔

’’آر

‘‘(اا

)ادآآا

اواووا۔’’‘‘ا



ذاا۔’’ا‘‘و’’ر‘‘وا

۔’’‘‘وا‘‘وا

۔ااود

ڑددوااا

ار۔’’‘‘وا’’او‘‘ا

ا۔ااراور ’’‘‘دا

را(Index) وااودرار (Indexical

relationship)

اوارزام Sensitive ااوا

رت

رااواانز۔ددرال

ااووررت

ر



(

۴

)

اورداااضو

رودااس

ر۔ااا

اا’’‘‘د۔او

ا۔ااوا

وداری

ادازا

آ۔دااارودزا

اااواارود



وز Language plus ۔ Language

Language plusاور و()زوادا

زن

دازاا (Style-features)

اادر۔ز

اال

ااز

۔ز Rigid ادااور

زدزن Flexibility ۔ادودا

اا۔ااااوووزن

زوازوادا

زن

روذزم (Inanimate) اذور (Animate)

او( )دازا۔



ا’’‘‘اااس

رورآوا :

’’ اوا۔اؤدوہ

ذآ۔واداواوروروور

ںوآو

‘‘(۔

)

اداااآوزں

۔و

:

’’ داوذوراد

ا۔واوراز

د۔ااا

ںواذورا



۔اوروراا۔

ااواآدرں

راورادا۔ار

د۔داااا

دواا۔(‘‘ )

ادزاراوذ (Bilingual)

۔و (Situations) واور (Context) وا

زدراز۔ازدوزروز

واودزازوادز

ر (Formally) ۔را

رداوزارزدری

۔دراادراوااو

ااظا

(او

)ا۔اا

’ ‘ (Code-switching) اور

(Code-



mixing) د۔درارا

ادرا-اوا

آاو

۔اورر

ف

اورودر۔اودا

و

ا۔رت

رت

ا۔اازرا

ا۔رداری

وذوارا

زواارزواا

ووآ۔

زواااوا

آاردوت

ار

()زود

۔ا()اازودز



ص (Assimilate) اور

(درااودرار

)!

آددا۔دوزای

آاووردرت

دراردزاروں

زاااوا

اردااااوےاد

۔آااااں

ا’’رد‘‘ا :

’’

۔ررزرااس

ز۔۔

اوآوراود۔واڈ

۔وااودودارا۔ ا۔۔



۔

۔ا

اووارت

ارآ۔۔ ڈو۔رراز۔

اوار۔اوا

۔)‘‘ڈاذااور )

ارااا

ااو‘‘اا’’اااا۔اات

اااا( :۰)-’’آ ‘‘

(Operation) ،-’’آ

‘‘Oxygen) ،-’’Infection ‘‘ ،-

’’ن

‘‘(Clone) ،

-Genes‘‘

’’Code ،

-Genes‘‘ڈی

‘‘ -

’’DNA‘‘روا ’’RNA‘‘ ،-’’ Genetic Engineer‘‘ وہ

درااوراااااا

واااار’’

‘‘Confession ( ا(۱)’’ ‘‘ Cancer( (ار



(۲)’’ ‘‘ Tablou ( (۳)’’

‘‘

Basement ( ()۴)’’ ‘‘Society ( )

(۵

)’’ر

‘‘ Portrait ( ر

( )۶

)’’ا

‘‘ Album

( ()۷)’’ورون ‘‘ Blood Bank( آ( )۸)

’’

‘‘Sleeping Beauty ( روز’’(( )۹اہ

‘‘ Visiting Card (

رق

(۰

)’’ڈ

‘‘ Dust Bin

( ا( )۱)’’ڈ ‘‘ Duty ( ()۲)و

ارورواارداای

در۔ااورا

اورر

اواای

ودا۔

دازدااای

۔ااااا’’

‘‘

اااوادرااد

۔ااروادوراددا



ا۔اااا(اوراا

اان ):

’’ ااذااا’’

۔در۔رر

رآد۔راؤں

۔آد۔اان

اااوا

ا۔ ۔ ‘‘

ادراداواؤارے

اد۔۔ رراا۔

اوا۔

اواررا۔۔

ر۔وا

ااآر

۔و۔ہ اوا۔ا’’۔ ۔



در۔رواذات

آوردآر

ر۔ ۔ ‘‘(۳۔ )

—————-

دراازواار

جردذ :

۱

-ازاوا۔و

اورز

۲- ازوا Flexibility

زا۔ز (Norm)



وراااف

۳- ازواا

آ۔ودزوادراذا

ارداور

(Slang)ا۔اااا

ز‘‘و’’ااردا

۴

-

اور

روںوراوا

ااوازر۔ا

واا

۵

-اورارروا

اواز

ارت



۶

-

اوراورودا

رذدرازاوااارذ

اددا

٭٭

ا

۱- دراوی’اواا‘(د:زاوآ

،۹۹۰)۲۵



۲

-

د

’‘و

(د

:ا

سؤ۹۹۴)

۳- ااراار’’وار‘‘

’

‘()۰ر۶

(۰۱۱ر۰۱۰د

)۳

۴- د’’‘‘’اوآ‘ا(:ژو

۰۱۱

)

۵- سا’’‘‘’‘()ا۲ر

۱۱-۰(۹۸۱)



۶- (ا)‘د‘‘’رآ’’رزاقم

،ر۲(اد۰۰۸)

۷- ،ا’’‘‘’‘()ر۷(رر

۲۰۰۷)۰

۸- زوآ’وادرا‘(د:

۹۸۹)

۵-۴ص

۹- ا’’رد‘‘’‘()ر۵(

۲۰۱۰)۴۰-۳۷

۱۰- ضر’’اا‘‘’آ‘(د)۹ر

(۰۰۱ر)



۱۱

-

ان

’’

‘‘

’ور

‘()ر

(ا

(۹۹۷ن

۱۲- ااوراا’’‘‘’‘دار

داؤد

(راو

:۹۸۰دو

)

۱۳- ی’’‘‘’‘ااروا

داؤد

(راو

:۹۸۰دو

)

۱۴- ’’

‘‘’آ‘(د)۹ر(ر

۲۰۰۱)



۱۵- ’’‘‘’‘()۹

(۰۰۸)رہ

۱۶- ۵(ر()‘‘‘’ر’’ر

،۰۱۰)

۱۷- ر‘‘’‘()۳ا’’ورون

(۹۹۲)و

۱۸- آ’’‘‘’‘()درادا

۸ر۲(د۹۹۷)

۱۹- ’’الہ

‘‘’‘()۹ر

(ر۰۰۸)

ادبی تنقید کے لسانی مضمرات-مرزا خلیل احمد بیگ

Documents