રજૂ� કર્તા�� – જિજૂર્તા� ન્દ્ર પટે�લ (મદ.જિ�ક્ષક – ગણિ�ર્તા-વિ�જ્ઞા�ન ) શ્રી�મર્તા� એમ.ક� .પટે�લ હા�ઈસ્કૂ�લ, ગ"ઝા�રિરયા�

Email - jitendra.teo@gmail.comWeb - www.jitugozaria.blogspot.com

જિ�ક્ષ�મ�& ટે� ક્ન"લ"જી

– પ્રકર� 7

D4M7A1

મ�વિહાર્તા� અર્થ� પ� �� જ્ઞા�ન ક, �ળ ક�ર�ગર

જ્ઞા�ન આધા�રિરર્તા સમ�જૂન� એ�� ક1�લ્યપ� �� ક�ર�ગર"ન� જૂરૂર છે� જૂ�ઓ મ�વિહાર્તા�ન� અર્થ� પ� �� જ્ઞા�નમ�& ફે� ર�� �ક� .

�7 જિ8ક પ્ર��હા

D4M7A2

જિ�ક્ષ�મ�& �પર�ર્તા�& ઉપકર�"

D4M7A2

જિ�ક્ષ�મ�& �પર�ર્તા�& ઉપકર�"

D4M7A3

કમ્પ્યા� ટેર �,& છે� ?

કમ્પ્યા� ટેર એ ઈલ� ક્ટે< "વિનક મ��ન છે� ક� જૂ� ........• ડે� ટે� અન� સ� ચન" લ� છે� . ( ઈનપ, ટે ) • ડે� ટે� સ�ર્થ� ક�મ કર� છે� . ( પ્રવિ?યા� ) • મ�વિહાર્તા� આપ� છે� . ( પરિર��મ )

કમ્પ્યા� ટેરન" પરિરચયા

કમ્પ્યા� ટેરન� ભા�ગ"

• The Monitor is an Output Device.• The monitor displays the computer's user interface

and open programs,• Allowing the user to interact with the computer,

typically using the Keyboard and mouse.• User can Any Operation (Sum, Divide, module) all

the operation result For Display in Monitor.

મ"વિનટેર

D4M7A4

મ�વિહાર્તા�ન� �"ધા આ વિ�ભા�ગમ�& આપ�� ન�ચ� ન� બા�બાર્તા"ન" અભ્યા�સ કર��,& .

• ન� ટે�ર્કિકDગ • ઈમ� ઈલ • ઈન્ટરન� ટે

મા�હિ�તી� સં�ચા�ર

મવિહાર્તા� મ"કલન�ર

મ�વિહાર્તા� મ� ળ�ન�ર ભા�ષા� મ�ધ્યામ

વા�યર મા�ઈક્રો�વા� વા સં� ટે�લા�ઈટે ઈ� ફ્રા�ર� ડર� ડિડય�

કમ્પ્યા� ટેર ન� ટે�ક� ન" પરિરચયા• જ્યા�ર� વિ�8ન� બા� ક� �ધા, કમ્પ્યા� ટેર"ન� એકબા�જાન� સ�ર્થ� જા� ડે��મ�& આ�� છે� ત્યા�ર� ન� ટે�ક� ન�

રચન� ર્થ�યા છે� • કમ્પ્યા� ટેર ન� ટે�ક� એ સ& ચ�ર મર્થક" દ્વા�ર� જા� ડે�યા� લ ન"ડેન" સમ� હા છે� .

• સ�મ�ન્યા ર�ર્તા� ન� ટે�ક� વિ�ક� ન્દ્ર�ર્તા પ્રવિ?યા� ન" ઉપયા"ગ કર� છે� . જૂ�મ�& ક"ઈ એક ક�યા� ન� અન� ક કમ્પ્યા� ટેર �ચ્ચ� �હા� & ચ��મ�& આ�� છે� .

Router

ન� ટે�ક� ન,& ઉદ�હાર�

Internet

Segment Node

Hub

Hub

Bridge

મ�વિહાર્તા� સ& ચ�રન,& વિનયામન કરર્તા� વિનયામ"ન� પ્ર"ટે"ક"લ કહા�છે� .

મ�વિહાર્તા� સ& ચ�રન,& વિનયામન

એકમા�ર્ગી��ય અર્ધ� હિ�મા�ર્ગી��ય સં�પૂ�ર્ણ� હિ�મા�ર્ગી��ય

સ& ચ�રન� પ્રક�ર"

આ પધ્ધાવિર્તામ�& ડે� ટે��હાનન� ક્ષમર્તા� એક ર્તારફે ડે� ટે� મ"કલ��મ�& �પર�ઈ જાયા છે� .

એકમ�ગ��યા

સં�ર્ધન - 1 સં�ર્ધન - 2

એક સંમાય� ડ� ટે� વા�નન� ડિ!શા�

બી�જા સંમાય� ડ� ટે� વા�નન� ડિ!શા�

!�. તી - વા�ક�ટે�ક� આ પધ્ધાવિર્તામ�& બા& ન્ને� છે� ડે� પર આ�� લ� સ�ધાન"મ�& સ& દ� ��ન� આપલ� ર્થઈ �ક� છે� પર& ર્તા, વિ?યા� એક સ�ર્થ� ર્થર્તા� નર્થ�

અધા� વિદ્વામ�ગ��યા

સ�ધાન - 1 સ�ધાન - 2

આ પધ્ધાવિર્તામ�& બા& ન� છે� ડે� પર રહા� લ� સ�ધાન" સમ�& ર્તાર ર�ર્તા� સ& દ� �� મ"કલ� પ� �ક� છે� અન� મ� ળ�� પ� �ક� છે� .

સ& પ� �� વિદ્વામ�ગ��યા

§ બીર્ધ�જ કમ્પ્ય� ટેર પૂર સં�ફ્ટેવા� ર ખર�!વા� ખચા��ળ છે� .

§ ��ડ� વા� રન� ખચા� ઘટે�ડ� શાક�ય છે� .

§ – – ડ� ટે�ન� લા�વાવા� લાઈ જવા� મા�ટે� સં�ડ� ફ્લા�પૂ� પૂ� ન ડ- �ઈવાન� જરૂર પૂડતી� નથી�

§ ન� ટેવાક� પૂર ઉપૂલાબ્ર્ધ ફા�ઈલા અન� સં�શા�ર્ધન�ન� ઝડપૂથી� કર� શાક�એ છે�એ. .

કમ્પ્ય� ટેર ન� ટેવાક� ન� જરૂડિરય�તી કમ્પ્ય� ટેર ન� ટેવાક� ન� જરૂડિરય�તી

ન� ટેવાક� ન� ર્ગી4ર્ણર્ધમા��

=eDa`nap/kar

wOitk 3opolo+

Poa[N3 3u po[N3

miL3po[N3

mex

bs rI>g

S3ar

ilNk:-Aek sa2n4I bI= sa2n su2I De3ane pho>caDtI s>car VyvS4ane ilNk khe 0e.

સ�ધાન - 1 સ�ધાન - 2 લિલાન્ક

પૂ�ઈન્ટ ટે4 પૂ�ઈન્ટ

આ પ્રક�ર બા� સ�ધાન" �ચ્ચ� સ& પ� �� સમર્કિપDર્તા લિંલDક આપ� છે�

માલ્ટિ9ટેપૂ�ઈન્ટ

સંવા� ર સં�ર્ધન - 1 સં�ર્ધન - 2

સં�ર્ધન - 3

આ પ્રક�રન� જા� ડ�ર્ણમા�� બી� કરતી�� વાર્ધ4 સં�ર્ધન� એકજ લિંલા=કન� ઉપૂય�ર્ગી કર� છે� .

ટે"પ"લ"જીન� પ્રક�ર

મા�શા મા�શા બીસં બીસં સ્ટા�ર સ્ટા�ર ર��ર્ગી ર��ર્ગી

3opolo+ Ae3le xu> ? ilNk vCcena wOgoilk s>b>2o Ane s>carna

sa2no4I bntI rcnane 3opolo+ khe 0e.ne3vkRnI wOitk 3opolo+ AekbI= sa4e

=eDayela be ke te4I v2u sa2nona s>yojnnI babt dxaRve 0e.

mex 3opolo+drek sa2nne bI= drek sa2n sa4e s>pu`R smpIRt po[N3 3u po[N3 ilNk hoy 0e.

Saa2n-Ó

Saa2n-Ô

Saa2n-Õ

Saa2n-Ö

– મ� � ટે"પ"લ"જીન� ફે�યાદ� ગ� રફે�યાદ�

FaydaSaa2n potano war vhn

kre 0e Ane §aifk smSya dur kre 0e.

be sa2no vCce guPtta Ane slamtI =5vI xkay 0e.

Ko[ ilNk ibn]pyogI bne to Aaqa ne3vkRne ko[ Asr 4tI n4I.

qamI pkDvI Ane qamIyukt ilNkne Alg krvI sr5 0e.

gerfaydatema v2u keblnI j½r

pDe 0e.[npu3-Aa]3pu3 ma3ena

po3RnI v2u j½r pDe 0e.drek sa2nne =eDva ji3l

haDRver p` j½rI 0e.

gerfaydatema v2u keblnI j½r

pDe 0e.[npu3-Aa]3pu3 ma3ena

po3RnI v2u j½r pDe 0e.drek sa2nne =eDva ji3l

haDRver p` j½rI 0e.

બાસ ટે"પ"લ"જીne3vkRna tmam sa2no Aek kroDrjju

sman kebl ne3vkR ¹ara =eDayela hoy 0e.te miL3po[N3nu> ]dahr` 0e.

સં�ર્ધન - 1

સં�ર્ધન - 2 સં�ર્ધન - 3 સં�ર્ધન - 4

Faydatmam kMPyu3r

Aekj kebl4I =eDayel hova4I teno Aml krvo Aasan 0e.

Hyat kebl sa4e nva sa2no =eDIne Aa 3opolo+ v2arI xkay 0e.

Kebl qcR 63e 0e.

gerfaydamuQy keblma>

w>ga` pDta Aaqu ne3vkR b>2 4[ =y 0e.

qamI xo2vI muXkel 0e.v2u §aifk ne3vkRne 2Imu paDe 0e.

બાસ ટે"પ"લ"જીન� ફે�યાદ� – ગ� રફે�યાદ�

સ્ટા�ર ટે"પ"લ"જીAa 3opolo+ma> drek sa2nne m@yS4 iny>ak kMPyu3r �

A4va hb sa4e j s>pu`R smpIRt po[N3 3u po[N3 ilNk hoy 0e.

tema =e ko[ sa2n bI= sa2nne De3a moklva [C0e to te sO p/4m m@yS4 iny>ak ne mokle 0e Ane m@yS4 iny>ak te � �

De3ane inyt sa2nne moklI Aape 0e.

સ્ટા�ર ટે"પ"લ"જીAa 3opolo+ma> drek sa2nne m@yS4 iny>ak kMPyu3r �

A4va hb sa4e j s>pu`R smpIRt po[N3 3u po[N3 ilNk hoy 0e.

tema =e ko[ sa2n bI= sa2nne De3a moklva [C0e to te sO p/4m m@yS4 iny>ak ne mokle 0e Ane m@yS4 iny>ak te � �

De3ane inyt sa2nne moklI Aape 0e.

Saa2n -ÔSaa2n -Õ

Saa2n -Ö

Saa2n -Ó

Saa2n -×

Saa2n -Ø

m@yS4 iny>ak�

Fayda tema> m@yS4

iny>ak sa4e v2u �sa2no =eDIne ne3vkR v2arI xkay 0e.

nva sa2no =eDta ke calu sa2no ka!I leta ne3vkRne ko[ qlel pho>ctI n4I

9itg/St sa2nne dur krI xkay 0e.

gerfaydatema bs

3opolo+ krta v2u keblnI j½r pDe 0e.

=e m@yS4 iny>ak in*f5 =y �to b2a noD in*f5 =y

Aa 3opolo+ v2u qcaR5 0e.

સ્ટા�ર ટે"પ"લ"જીન� ફે�યાદ� - ગ� રફે�યાદ�

રિંરDગ ટે"પ"લ"જી

drek sa2nne s>pu`R smpIRt po[N3 3u po[N3 =eDa` hoy 0e.

ir>gma> drek sa2nma> s>ketne ir>gma> Aag5 moklvanI VyvS4a hoy 0e.

tema> drek sa2n tena n+kna pDoxI noD sa4e =eDvama> Aave 0e.

=e ko[ sa2nne Amuk smy su2I ko[ s>ket n m5e to te Aek cetv`I s>ket rju kre 0e.Aa s>ket ne3vkR Aopre3rne scet kre 0e.

Saa2n -Ô

Saa2n -Õ

Saa2n -Ö

Saa2n -Ó

Saa2n -5

Saa2n -Ø

ir>g 3opolo+

ir>g 3opolo+na fayda-gerfayda

Faydap/S4an Ane Aml

qub j sr5 0e.Maaa be =eDa` �

bdlIne ko[p` sa2nne ]merI ke ka!I xkay 0e.

gerfaydaAektrfI §afIk Ae

muQy smSya 0e.Aekad w>ga`

pDta Aaqu ne3vkR nkamu bne 0e.

ટે- � ટે�પૂ�લા�જીtema> drek sa2n sI2esI2u m@yS4 hb sa4e =eDayelu hotu n4I p` mo3awagna sa2no gO` hb sa4e =eDayela hoy 0e je m@yS4 hb sa4e =eDayela hoy 0e.

La>aba A>tr su2I p/sairt 4[ xke te ma3e m@yS4 hb s>ketone

xiktxa5I bnave 0e.jyare gO` hb Ae maa sa2nona �wOitk =eDa` ma3e 0e.tema> bs Ane S3ar 3opolo+no smNvy krvama> AaVyo 0e.

m@yS4 iny>ak�

Saa2n -Ó Saa2n -Ô

gO` hb gO` hb

Saa2n -ØSaa2n -×Saa2n -ÖSaa2n -Õ

ટે- � ટે�પૂ�લા

�જી

§I 3opolo+na fayda-gerfayda

Faydatema> m@yS4 hb

sa4e v2u sa2no =eDI xkay 0e.

gerfayda=e ilNk m@yS4

hb4I 0u3I pDe to Aaqu ne3vkR 9itg/St bne 0e.

ha[ib/D 3opolo+

Aa 3opolo+ma> j½iryat mujb bs,S3ar,ir>g A4va mex

3opolo+nu> s>yojn hoy 0e.

Aa 3opolo+na fayda Ane gerfayda kya p/karnI 3opolo+nu> s>yojn

krayu 0e tena pr rhe 0e.

ne3vkR -A

ne3vkR -B

ne3vkR -C

bs

S3arS3ar

Ha[b/ID 3opolo+

ન� ટે�ર્કિકDગ

LAN - Local Area Network

MAN - Metropolitan Area Network

WAN - Wide Area Network

ર�લ�� – એરલ�ઈન્સ - બા� ન્ક�ગ – ��ળ�ઓ

�ગ� ર� જૂગ્યા�એ ન� ટે�ર્કિકDગ જા� �� મળ� છે� .

આજૂ� આપ�� www.google.com ન� �� બાસ�ઈટેમ�&

આપણુંT& Email Account ક� �� ર�ર્તા� બાન���

�ક�યા ર્તા� જા� ઈએ.

{2} rih j&ai[ p\(k|yi YE rh) C[ p\(k|yi p*N< Yyi bid aigL vFi[

{1} ah)> Address Bar mi> www.google.co.in TiEp kri[ {lKi[} an[ Enter aipi[ aYvi Go pr kl)k kri[

ah)> Gmail pr kl)k kri[

nv&> Kit&> Ki[lvi miT[ ah)> kl)k kri[

Ô[ agiu Kit&> Ki[liv[l&> hi[y ti[ ah)> (vgt Bri[ an[ siEn En kri[

nv&> Kit&> Ki[lvi miT[ ah)> mi>g[l) (vgti[ Brv) aivÆyk C[.

tm[ j[ nimY) E-m[El Kit&> Ki[lvi mi>gti hi[y t[ lKi[

ah)> alg alg p\Åni[ aip[li hS[ t[mi>Y) a[k p\Ån ps>d kri[

tm[ ps>d kr[l p\Ånni[ jvib ah)> lKi[

tmir&> aºy E-m[El srnim&> ah)> lK) Ski[ Ci[.

ah)> (c#imi> d[Kiti axri[ Kil) Kinimi> TiEp krvi fr(jyit C[

Ô[ Srti[ Av)kiy< hi[y ti[ h&> Av)kir&> C&>. mir&> a[kiuºT bnivi[ t[ni pr kl)k kri[

Google E-mail s[vin) Srti[ ah)> vi>cvi mLS[

ai p\miN[ tmir[ tmir) pi[tin) mi(ht) Brv)

ai[Cimi> ai[Ci aiq axri[n) l>biEviLi[ pisvD< ps>d krvi[ fr(jyit C[

tm[ j[ li[g)n nim riKvi mi>gi[ Ci[ t[ hilmi> upl¾F C[ t[ tpisvi miT[

ah)> (c#imi> d[Kiti axri[ Kil) Kinimi> TiEp krvi fr(jyit C[

Ô[ Srti[ Av)kiy< hi[y ti[ h&> Av)kir&> C&>. mir&> a[kiuºT bnivi[ t[ni pr kl)k kri[

h&> Av)kir&> C&>. mir&> a[kiuºT bnivi[ t[ni pr kl)k krviY) p\(k|yi S$ YS[

tmir&> E-m[El Kit&> hv[ K&l) gy&> C[ t[ni miT[ a(Bn>dn

ah)> kl)k krviY) tm[ tmir&> E-m[El Kit&> Ô[E Ski[ Ci[

{1} aipN[ aipNi j E-m[El Kitimi> C)a[ t[ ah)>Y) ÔN) Skiy C[

{3} ah)> Enbi[ksmi> k&l k[Tli E-m[El vi>µyi vgrni pDyi C[ t[ ÔN) Skiy C[

{2} vi>µyi vgrni E-m[El GiTiaxri[mi> d[KiS[ Ô[ E-m[El vi>cvi[ hi[y ti[ t[n) upr kl)k krviY) t[ E-m[Elmi> rh[l) (vgti[ aipN[ vi>c) Sk)a[ C)a[

hv[ E-m[El K&l) gyi[ C[ t[mi> rh[l) (vgt tm[ vi>c) Ski[ Ci[

{1} hv[ E-m[El ki[En[ pN mi[klvi[ hi[y ti[ si]p\Ym lKiN lKv&> pD[ t[ miT[ ah)> kl)k kri[

{5} ah)> ai j³yimi> tm[ lKiN lK) Ski[ Ci[

{2} j[ Äy(ktn[ tm[ E-m[El mi[klvi mi>gi[ Ci[ t[n&> srnim&> ah)> lKi[

{3} ah)> tm[ j[ mi(ht) mi[kli[ Ci[ t[ni[ (vPy lKi[

{4} Ô[ tmiri kÀ¼y*Trmi>Y) t]yir fiEl Ô[Dv) {mi[klv)} hi[y ti[ ah)> kl)k kri[

ah)> j[ Äy(ktn[ E-m[El mi[kl)a[ t[n&> nim lKv&>

{CC ni[ aY< Yiy C[ Carbon Copy} ai Bigmi> a[ Äy(ktn&> nim lKvin&> C[ k[ j[n[ tm[ kib<n ki[p) mi[klvi mi>gi[ Ci[

{BCC ni[ aY< Yiy C[ Blind Carbon Copy} a[k siY[ GNi li[ki[n[E-m[El krti hi[y an[ ki[En[ Kbr n pDvi d[v) hi[y k[ ai E-m[El

b)Ô li[ki[n[ pN mi[klvimi> aiÄyi[ C[ Ryir[ BCC ni[ upyi[g Yiy C[

ah)> Attach File tm[ Ô[E Ski[ Ci[

ah)> tm[ ai (sviyn&> lKiN pN lK) Ski[ Ci[

bF&> j lKiE gyi pC) a[k vir Kitr) kyi< bid mi[kli[ {Send} pr kl)k kri[

aipN[ mi[kl[l m[El {Sent mail} pr kl)k kr)n[ Kitr) kr) Sk)a[ C)a[k[ aipNi[ E-m[El sim[n) Äy(ktn[ mÇyi[ C[ k[ k[m

hv[ Enbi[ks pr kl)k kr) b)Ô ki[E E-m[El aiÄyi C[ k[ k[m t[ j&ai[

ki[EpN E-m[Eln[ kiQ) ni>Kvi[ { Delete krvi[ } hi[y ti[ si]p\Ym bi[ks pr T)kmik< kri[ Ryirbid kiQ) ni>Ki[ (vkÃp pr kl)k kri[ tmiri[ E-m[El hv[ Enbi[ksmi> d[KiS[ nh)>

Ô[ aipN&> kiy< p*N< YE gy&> hi[y an[ E-m[Elmi>Y) bhir n)kLv&> hi[y ti[ s)Fi j kli[z bTn pr jvin[ bdl[ siEn aiuT kr)n[ bhir n)kLi[

Internet ન,& આખુ, ન�મ interconnected Network છે� .

Internet એ વિ�8ન,& સ1ર્થ� મ"ટે,& Computer Network છે� . જૂ�ન�Global Network પ� કહા� છે� .

Internet પર ર્તામ� Surfing - Software download – upload -Email - Chatting - E-commerce - E-Education - E-medicine - Netbanking �ગ� ર� સ, વિ�ધા�ઓન" ઉપયા"ગ કર� �ક" છે" અન�

અન્યાન� આપ� પ� �ક" છે".

Internet ન� આખુ� જિસસ્ટામ TCP/IP ( Transmission Control Protocol / Internet Protocol ઉપર Establish ર્થયા� લ� છે� . TCP/IP જિસ��યા Internet Connection �ક્ય નર્થ�.

Internet

INTERNET મ�& �પર�ર્તા� સ�મ�ન્યા �બ્દ" TCP/IP – Transmission Control Protocol / Internet

Protocol

ISP – Internet Service Provider

FTP – File Transfer Protocol

WWW – World Wide Web

Download –ઈન્ટરન� ટે પરર્થ� ફે�ઈલ કમ્પ્યા� ટેરમ�& લ� ��ન� પ્ર"સ� સ.

Upload – કમ્પ્યા� ટેરમ�& ર્થ� ફે�ઈલ ઈન્ટરન� ટે પર મ, ક��ન� પ્ર"સ� સ.

DNS - ડે"મ� ઈન ન� ઈમ જિસસ્ટામ

edu – Education com – Commercial

Org – Organization mil – Millatary

gov – Government net – Network

ન�ચ� Domain ન� ન�મ પરર્થ� ખ્યા�લ આ�� છે� ક� �� બાસ�ઈટે કયા� પ્રક�રન� છે� .

Domain ન� ઉદ�હાર�"

in – India us – United State

uk – United Kingdom fr – France

au – Australia ca– Canada

ન�ચ� Domain ન� ન�મ પરર્થ� ખ્યા�લ આ�� છે� ક� �� બાસ�ઈટે કયા� દ� �ન� છે� .

Domain ન� ઉદ�હાર�"

– Uniform Resource Locator

ઈન્ટરન� ટે પર ઓપન કર��ન� �� બાસ�ઈટેન� �� બાએડે< � સન� url કહા� છે� .

www.yahoo.co.in

www.gseb.org

www.gswan.gov.in

www.sandesh.com

www.jitugozaria.blogspot.com

URL

Web Browserઈન્ટરન� ટે કન� ક્�ન હા"યા અન� �� બાસ�ઈટે ઓપન કર��

હા"યાર્તા" �� બા બ્રા�ઉઝાર કમ્પ્યા� ટેરમ�& હા"�,& જા� ઈએ. અગત્યાન� �� બા બ્રા�ઉઝાર ન�ચ� મ, જૂબા છે� .

Internet Explorer

Opera

Google Crome

Mozila Firefox

Safari

Netscape Nevigator

સ�મ�ન્યા ર�ર્તા� Internet Explorer એ સ1ર્થ� �ધા, �પર�ર્તા, �� બા બ્રા�ઉઝાર છે� .

Search Engine

Google Yahoo

Altavista msn

Laycos Excite

Hotbot Indiatimes

D4M7A5

�ગ� ખુ& ડેમ�& ટે� ક્ન"લ"જી

વાર્ગી�ખ� ડમા�� ન�ચા� ન� હિવાર્ગીતી� તી@ ય�ર કરવા� ટે� ક્ન�લા�જીન� ઉપૂય�ર્ગી કર�શાક�ય.