lø£fi≤>ö‘·$T2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123

kÕVæ≤‘· $»„‘·` bÕ‘·bÕ{Ï Vü≤s¡Hê<∏é Á|ükÕ<äsêe⁄, 9490125459

düe÷ø±©q düe÷»+˝À Væ≤‘·eTT ≈£Ls¡TÃq~,

düùV≤‘·Tø£+>± düVü≤»dæ<äΔyÓTÆq uÛ≤eq‘√ eTqdüTqT ÄVü‰¢<äô|fÒº~

ˇø£ÿ kÕVæ≤‘·´eTT e÷Á‘·y˚T. »qu≤VüQfi¯´˝ÀøÏ ˝À‘·T>±

#=#·TÃ≈£îb˛sTT nC≤„Hê+<Ûäø±sêìï bÕs¡Á<√* Jeq πsK≈£î

Ä\+ãq @s¡Œs¡#~ uÛ≤cÕ kÕVæ≤‘· + e÷Á‘·yT. À≥TbÕ≥T¢ mìï

ñHêï ÁbÕNq dü+düÿè‹ ` dü+Á|ü<ëj·÷\qT |ü{Ïwü˜ |üs¡∫

ø£≥Tº~≥ºyÓT Æq Ä#·s¡D≈£î, ì+&Ó ’q e´øÏ Ô‘ê«ìøÏ uÛ≤ ùw

e÷s¡Z<äs¡Ùø£eTT. BìøÏ kÕVæ≤‘·´ Á|üÁøÏj·T ˇø£ y˚~ø£ nsTT‘˚

qeø£$‘ê bÕ]C≤‘· ≈£îdüTe÷\ >∑Tu≤[+|ü⁄\ ÄkÕ«<äHê

|ü]eTfi¯+ n+#Ó\+#Ó\T>± q\T~X¯\ k˛øÏ Äq+<ä|ü⁄

≥+#·T\˝À $Vü≤]+#·&ÜìøÏ ÁbÕ|üø£+ ne⁄‘√+<äq&É+˝À

n‹X¯jÓ÷øÏÔ Ò<äì|ædüTÔ+~.

ˇø£ ÁbÕ+‘·+q+<ä* e÷+&É*ø±\T, ns¡úe+‘·yÓTÆq

qT&çø±sê\T $düŒwüºyÓTÆq |ü<ë\ |ü\ø£]+|ü⁄\T, \*‘· e#·Hê\T,

Á|üùV≤[ø± Á|üe#·Hê\T Ç‘ê´<äT …H√ï >∑eTì+∫, ùdø£]+∫ |ü<ä

ã+<Ûä Á|üjÓ÷>∑eTT #˚dæ bÕeTs¡»HêìøÏ kÕMT|ü ‘· ø£*–+∫,

yê]˝À #Ó ’‘·q´+, kÕe÷õø£ düŒèVü≤ ø£*–+#˚+<äT≈£î

nqTdü+<Ûëq ø£s¡Ô>± e´eVü≤]+# jÓ÷>∑ ‘· kÕVæ≤‘ê´ìøÏ ñ+~.

nq÷Vü≤´+>± kÕ–b˛‘·Tqï $~Û $<ÛëHê\T,

ø£+≥–+|ü⁄ <Û√s¡DÏ $T‹MT]q Væ≤+kÕÁ|üeè‹Ô @ø£ø±\+˝À

–]^düTø=qï yÓ’$<Ûä´|ü⁄ dü+#·\q yê´K´\‘√ $|üØ‘ês¡ú+

|ü⁄{Ϻ+#˚ Á|üãT<äTΔ\ #·+#·\ dü«uÛ≤yê\qT ôd’‘·+ ø£&ç– @]

bÕs¡y˚ùd dü«#·Ã¤‘· kÂ\uÛÑ´yÓTÆq |ü<ä ñ#êÃs¡D n+øÏ‘·uÛ≤e

|üs¡+|üs¡\ <ë«sê øÏÿ+‘· yT\T ø£\T>∑CÒj·T&ÜìøÏ kÕVæ≤‘· yT

ˇø£ kÕ<Ûäq+. ∫qï|ü⁄Œ&ÉT neTà‘√qT, neTà H˚]Œ+∫q bı&ç

bı&ç e÷≥\‘√qT, ns¡úe+‘·yÓTÆq Á|üø£è‹ |ü]XÀ<Ûäq‘√ u≤eTà

$ì|æ+∫q ‘Ó>∑Te‘·q|ü⁄ Ms¡>±<∏ä\‘√qT ‘Ó*$øÏ |ü<äTqT ô|{Ϻ‘

uÛÑ$wü ‘·TÔ eT+∫e÷s¡Z+˝ÀøÏ HÓ{Ϻq dü+<äsꓤ\T nH˚ø±H˚ø£+.

n+<äT≈£î>±qT u≤\ kÕVæ≤‘· + qT+∫, uÛ≤e kÕVæ≤‘· + <ëø£

n\eTTø=qï CÀ\bÕ≥\T $ìøÏ&ç es¡ís¡Vü≤kÕ´\ |üs¡+|üs¡ á

Hê{ÏøÏ ìs¡T|üe÷q ~${°>± yÓ\T>∑TqT #·÷|ædüTÔHêïsTT. n~

ˇø£ |ü≥Tºø=eTà>± ≈£L&É ñ+~.

eTVü‰|ü⁄s¡Twüß\ J$‘· ø£<∏äHê\T, eTVü≤˙j·TT\ Ä‘·à

ìy˚<äq, ø±sê´#·s¡D≤düøÏÔ Á|ü>∑‹øÏ Á|ü‹_+u≤\T. eT÷˝≤˝À¢

ˇ~–q bÕs¡<äs¡Ùø£‘·,s¡düdüŒ+<äq dü«uÛ≤e dü+πø‘ê\≈£î, uÛ≤eHê

|ü{ÏeT≈£î ì\TyÓ‘·TÔ ì<äs¡ÙqeTT kÕVæ≤‘· |æbÕdüT\ ùde, õC≤„dü,

ø £+sƒ ¡XÀwü>± $T–*b˛≈£î+&Ü ø£eT˙j·T es¡ íq\‘√,

ø£s¡íù|j·T+>± |ü*πø eT<ÛäTs¡>±q \Vü≤]øÏ }‘·$T#˚Ã<ëìøÏ

ÁX¯$T+#˚ ñ|üø£s¡D+ kÕVæ≤‘· y˚T.

ˇ+|ü⁄kı+|ü⁄\ neT]ø£, #ÓeT]Ãq ø£fi ¯ fl˝À ¢

<√ã÷#·T˝≤&˚ yê\÷Ã|ü⁄\T, nHêÁ|òü÷‘· |ü⁄wüŒ+˝≤ yÓ\T>=+<˚

#·÷&É#·ø£ÿì ø√eT* ø£&É>∑+{Ï Mø£åD≤\T, yÓHÓï\ >√<ëe]˝À

yêVü‰´[, ø£s¡düŒs¡Ù‘√ ≈£L&çq |ü\ø£]+|ü⁄\T, ˇ&É*

»\<ä]+|ü⁄\T Ç˝≤ mH√ï mHÓïH√ï eTqdüT≈£î Vü≤‘·TÔ≈£î

b˛e&ÜìøÏ >∑\ yês¡~Û kÕVæ≤‘ê´ìøÏ ø±ø£ eT] Ç‘·s¡y˚T$T{Ï?

bı<äT›bı&ÉT|ü⁄˝À¢ì ‘=* øÏs¡D|ü⁄ qT*yÓ#·Ãì düŒs¡Ù

Äyêyê<ä <äèø£Œ<∏ä+yÓ’|ü⁄ eT[flùdÔ ‘Ó>∑Te ‘Ó+|ü]‘·q|ü⁄ <äèwæº

kÕ]+∫ J$‘·|ü⁄ $XÊ\ M<ÛäT˝À¢øÏ <ÛÓ ’s¡´+>± eTT+<äT≈£î

yÓfi‚fl<ëìøÏ e÷s¡ZeTT düT>∑eT+ njT´<ëìøÏ kÕVæ≤‘· ùde,b˛wüD

n‘·´edüs¡+. n+<äT≈£î>±qT eTqeT+<äs¡+ @ø£ ø£+sƒ¡+‘√

@ø°uÛÑ$+∫ Á|ü‹q|üPqT<ë+. n#·s¡D≈£î n+≈£îsês¡ŒD

>±$<ë›+.

|üÁ‹ø£ ì\ã&Ü*

|üÁ‹ø£˝Àì $wüj·÷\T u≤>∑THêïj·T+≥THêïs¡T. ù|J\T ô|+∫‘˚ u≤>∑T+≥T+<ä+≥THêïs¡T. s¡÷|ü+ e÷sêÃ\+fÒ s¡÷ø£\T

ø±yê*ø£<ë! ø=+<äs¡T ndü\T #·+<ë ø£≥º≈£î+&ÜH˚ |üÁ‹ø£ n+<äT≈£î+≥THêïs¡T. ø=+<äs¡T ˇø£ dü+e‘·‡s¡eTT ø£fÒºeTT ø£<ë

#ê\qT≈£î+≥THêïs¡T. Á>∑+<∏ë\j·÷\T, $X«$<ë´\j·÷\T |ü{Ϻ+#·Tø√e⁄. ÄdüøÏÔ>∑\ bÕsƒ¡≈£î\qT ìs¡T‘ê‡Vü≤|üs¡#·≈£L&É<äì |üÁ‹ø£

|ü+|ü⁄‘·÷H ñHêï+. bÕsƒ¡≈£î\T |üÁ‹ø£ eTTUÀ´<›XÊ´ìï Á>∑Væ≤+#·>∑\s¡ì Ä•düTÔHêï+. MT dü÷#·q\T, düVü≤ø±s¡+‘√H˚ |üÁ‹ø£

ì\ã&Ü\ì ø√s¡T‘·THêï+. á ÁøÏ+~ $wüj·÷\qT MT <äèwæºøÏ ‘ÓdüTÔHêï+. M{Ïì >∑T]+∫ Ä˝À∫+∫ |üÁ‹ø£ u≤>√>∑T\qT

>∑T]+∫ ‘Ó*j·T|üs¡#·+&ç. $$<Ûä $wüj·÷\ô|’ |üÁ‹ø£≈£î yê´kÕ\T Áyêdæ |ü+|æ+#·+&ç. |üÁ‹ø£ À ¬s+&ÉT ù|J\≈£î $T+#·≈£î+&Ü

ñ+&˚ ≤ #·÷dæ |ü+|æ+#·+&ç. n_Ûe÷q+‘√ |üÁ‹ø£≈£î #·+<ë\T |ü+|æ+#·+&ç. |üÁ‹ø£ e<ä›qT≈£î+fÒ <äj·T‘√ ‘Ó*j·TCÒj·T+&ç.

u≤>± Ò<äqï ≈£L&Ü ‘Ó\T|ü+&ç. ∫s¡THêe÷ e÷]‘˚ <äj·T‘√ ‘Ó\T|ü+&ç ` s¡+&ç, ø£\dæ kÕ>∑T<ë+. `dü+bÕ<ä≈£î&ÉT

lø£fi≤>ö‘·$T 3

lø£fi≤>ö‘·$Te´ekÕú|üø£ dü+bÕ<ä≈£î\T

&܈ˆ ãT\TdüT y˚+ø£≥ dü‘· Hêsêj·TD eT÷]Ô

‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~Δ e÷dü|üÁ‹ø£

dü+|ü⁄{Ï 6 ` dü+∫ø£ 6 qe+ãs¡T 2015 yÓ\ s¡÷. 10/`

yê´kÕ\T: s¡#·sTT‘· |ü⁄≥

kÕVæ≤‘· $»„‘· bÕ‘·bÕ{Ï Vü≤s¡Hê<∏é Á|ükÕ<äsêe⁄ 2

eTs¡T>∑Tq|ü&ɶ eTVü≤˙j·TT&ÉT j·T+.$.ÄsY. XÊÅdæÔ 6

<äøÏåD uÛ≤s¡‘· dü+^‘· dü+>∑eT+ õ.ÄsY.mdt. sêe⁄ 8

|ü<ä + #Ós¡>∑ì dü‘· + ÁbÕ#ês¡ X¯ ≤ø£ s¡|òüTTHê<ÛäX¯s¡à 9

bÕNq Á|ü<˚XÊ\T 10

@ø±‘·à e÷qe‘êyê<ä Á|üeø£Ô eTT~>=+&É •eÁ|ükÕ<é 12

y˚sTT qe\\ s¡#·sTT‘· <ë«.Hê.XÊÅdæÔ 14

Áu≤Vü≤à\T #˚dæq bÕ|ü+ @$T{Ï? ñ<äjYT˝≤ Ÿ bÕjYT 18

ø£$‘·\T

‘Ó\T>∑T Áã‘·ø±\+fÒ . . . . . &Ü.sê<Ûël 4

bÕ Ÿ #Íø˘ j·Tdt. ÄsY. |üè~∏« 4

<ÛësêyêVæ≤ø£\T eTT&ÉT+ã yDT>√bÕ˝≤#ês¡T´\T 4

»jÓ÷düTÔ neTsêe‹ ãT\TdüT y+ø£fÒX«s¡T¢ 5

X¯óø£¢ |üø£åeTT eT sê XÊÅdæÔ 5

nbÕsYºyÓT+{≤*{° j·T+.dæ.Ä+»Hj·TT\T 5

bÕsƒ¡≈£î\T #·+<ë\T, s¡#·q\T |ü+|æ+#ê*‡q ∫s¡THêe÷

lø£fi≤>ö‘·$Tdü+bÕ<ä≈£î\T

&܈ˆ ãT\TdüT y˚+ø£≥ dü‘· Hêsêj·TD eT÷]Ô

102, eT÷Hé …’{Ÿ‡, #·Áø£e]Ô nbÕs¡TºyÓT+{Ÿ‡ |üø£ÿs√&é

C….mHé.s√&é, sê»eT+Á~ ` 533 103

<ä÷s¡yêDÏ:0883`2441829,dü+#ês¡yêDÏ:9866290025

dæ u≤¢ø˘ ` 411, Á^Hé Væ≤˝Ÿ‡, ÇÁøÏXÊ{Ÿ ø√\˙ s√&é,

>∑+>±sê+, ôV’≤<äsêu≤<é ` 500 050

E-mail: bulusuvsmurty@gmail.com

|üÅ‹ø£ s¡÷|ü•*Œ: mdt. mdt. &çC…’Hé‡, sê»eT+Á~

eTTÅ<äD: düT<Ûë Ä|òtôd{Ÿ, sê»eT+ÅÁ~

lø£fi≤>ö‘·$T |üÅ‹ø£ J$‘· düuÛÑ ‘·«+: s¡÷. 1,000/` dü+ˆˆ #·+<ë s¡÷. 100/-

ÄHé …’Hé nøö+{Ÿ q+ãs¡T \ø°Î$˝≤dtu≤´+ø˘

0605301000011495 IFSC Code : LAVB 0000605

‘˚≥ ‘˚≥ ‘ÓqT>∑T˝≤ . . .

eTq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü >=|üŒ<äq+ eTT+<äT>± nø£ås¡e÷\

n*¢ø£ ÀH˚ ñ+~

|üPs¡« >∑Ts¡Te⁄\T |æ\¢\‘√ es¡ íe÷\qT e˝… ¢

y˚sTT+#˚yês¡T.

n˝≤ ø£+sƒ¡düú+ #˚sTT+#·&É+e\¢ ø£+sƒ¡+qT+∫

eTTK+es¡≈£î yê´j·÷eT+ ‘Ó*j·T≈£î+&ÜH˚ »s¡T>∑T‘·T+~.

m˝≤ n+fÒ . . . n Ä Ç á ñ } m @ ◊ z

W n+ n'

Ç˝≤ n#·TÃ\qT |ü\ø£&É+e\q eTTKeT+‘ê

ø£<äT\T‘·÷ yê´j·÷eT+ »s¡T>∑T‘·T+~.

ø£ K >∑ |òüT v ø£+sƒ¡uÛ≤>∑+

#· #Û· » s¡a x Hê\Tø£ eTT+<äTuÛ≤>∑+

≥ sƒ¡ &É &ÛÉ D Hê\Tø£ eT<Ûä uÛ≤>∑+

‘· <∏ä <ä <Ûä q Hê\Tø£ ø=quÛ≤>∑+

|ü |òü ã uÛÑ eT ô|~eT\≈£î

j·T s¡ \ e X¯ wü dü Vü≤ fi¯ ø£å i H√s¡+‘ê

Ç˝≤ eTTKeT+‘ê Vü≤\T ¢\‘√ yê´j·÷eT+

»s¡T>∑T‘·T+~.

düT+<äs¡ düTeT<ÛäTs¡ kÂeT´yÓTÆq ø£eTàì eTè<äT‘·«+‘√

≈£L&çq ‹j·T´ì ‘˚HÓ ˝≤+{Ï~ eTq uÛ≤wü

Äq+<ä+>±, eTqdüT≈£î Vü‰sTT >=*ù| $<Ûä+>±

$qkı+ô|’q e÷≥\T eTq+<ä] H√≥+{≤ yÓ\Te&ç‘˚ m+‘·

u≤>∑T+≥T+~.

‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT n+<ä+>± Áyêùdyê]øÏ ∫Á‘·ø£fi¯

kı+‘·eTe⁄‘·T+<ä≥, m+<äTø£+fÒ eTq es¡íe÷\˝À nìï yÓT*ø£\T

ñHêïsTT.

eTq˝Àì uÛ≤yêìï e÷‘·èuÛ≤wü˝À e]í+∫q+‘·

$es¡+>± @ uÛ≤wü Àq÷ Áyêj·T Òs¡T.

‘Ó\T>∑Tyê]+{Ï eTT+–≥ eTT>∑TZqT #·÷ùdÔ m+‘·

ÄVü‰¢<äuÛÑ]‘·+>±, #·÷&ÉeTT#·Ã≥>± ñ+≥T+<√

‘Ó\T>∑Tyê] eTqdüT‡ n+‘· n+<ä+>± ñ+≥T+~

‘Ó\T>∑T˝À e÷{≤¢&É+&ç.

‘Ó\T>∑T˝À Áyêj·T+&ç.

‘Ó\T>∑T |ü⁄düÔø±\T #·<äe+&ç ` #·~$+#·+&ç

‘˚HÓ ˝§*πø ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü rj·T+<äq+

ÄkÕ«~+#·+&ç.

lø£fi≤>ö‘·$T4

‘Ó\T>∑T Áã‘·ø±\+fÒ . . . . .

` &Ü.sê<Ûël, 9494481210

ø£+. e÷{≤&Ée\j·TT ‘Ó\T>∑TqT

≈£L≥eTT\T>∑ H˚s¡Œ&ç ‘Ó\T>∑TqT |ü\Tø£e …Hé

ø√≥>∑ s¡ø£åD H=dü>∑T#·T

bÕ≥>∑, |ü<ä eTT>∑, ø£<∏ä>∑ |ü*øÏ+|üe …Hé

ø£+. |æ\¢\#˚ |ü<ä eTT\qT

e*¢+|ü>∑ CÒdæ ‘Ó\T>∑T e]Δ\T¢≥¬ø’

yÓT\¢>∑ eTT<äT›\ ‘·*¢>∑

#·\¢>∑ ‘√&ÜŒ≥Tì∫à kÕø£+>∑e …Hé

ø£+. Á|ü‹ ø±sê´\j·TeT+<äTq

Á|ü‹ M~Ûq ‘Ó\T>∑T e÷≥ |ü*øÏ+|üe …Hé

Á|ü‹ ø±–‘·eTTà ô|’qqT

Á|ü‹ <=+‹øÏ ô|’q ‘Ó\T>∑T ÁyêsTT+|üe …Hé

ø£+. ÁbÕe÷DÏø£ Á>∑+<∏äeTT\qT

Áù|eT>∑ #·~$+|üe\j·TT |æ\¢\#˚‘·Hé

kÕeTeTT ;ÛeTeTT pô|&ç

kÕe÷qT´\ H√≥ ‘Ó\T>∑T kÕú|æ+|üe …Hé

ø£+. |üÁ‘·eTT\≈£î ‘√&ÉT |ü\T $

∫Á‘·eTT\qT p|æ Á|ü»\ ∫‘·ÔeTTà\ô|’

∫Á‘·eTT>∑ eTTÁ<ä y˚ôd&ç

|üÁ‹ø£\qT ‘Ó\T>∑T˝Àq Á|ü#·T]+|üe …Hé

bÕ Ÿ #Íø˘

` j·Tdt. ÄsY. |üè~∏«, 9989223245

kÕ«‘·+Á‘√´<ä eT+˝À uÛ≤>∑yÓTÆq bÕ Ÿ#Íø˘ n~

_|æHé#·+Á<ä bÕ Ÿ ñ<˚«>∑ ñ|üHê´kÕ\øÏ

∫\ø£eT]Ô ùd«#êäqTyê<ä düuÛ≤eT+≥|ü+

>∑‘· ‘·s¡+˝À ªbÕ Ÿμ C≤„|üø±\≈£î Jeì~Û

‘·sê\T e÷]Hê ø=ìï >∑Ts¡TÔ\T

#Ó<äs¡ì ø±+‘·T\e⁄‘êsTT

kÕ«‘·+Á‘· düeTs¡jÓ÷<ÛäT\ H=ø£#√≥ #˚]Ã

á ‘·s¡+ ø£qTbÕ|ü À ì*|æq ñ<ë´qeqeT~

eTVæ≤fi≤ kÕ«‘·+Á‘√´<ä eT #Ó’‘·q´eT÷s¡TÔ\T

ø=\Te⁄B]q ø±+‹ eqeT~

sê»eTùV≤+Á<äes¡ |ü⁄s¡ yÓ’uÛÑe ∫Vü≤ïeT~

<˚XÊìï $<˚oj·TT\ #ÓiqT+&ç ø±bÕ&˚+<äT≈£î

nVæ≤+kÕj·TT<Ûä+‘√ b˛sê&çq

‘Ó\T>∑T ‘·\T¢\ ` HÓ\e~

uÛ≤s¡‘·e÷‘· eTT<äT›_&ɶ\ eTÚq Á|ü‹eT\

yÓTiT|ü⁄ C≤&É\T ì*∫q qø£åÁ‘·XÊ\~

<äTeP«] düTã“eTà, eT<ä÷›] yÓ+ø£≥s¡eTDeTà e+{Ï

<ë«<äX¯ eTVæ≤fi≤eT÷s¡TÔ\qT <ä]Ù+|ü #˚ùd

@¬ø’ø£ |üdæ&ç eHÓï\ |ü#·Ãì ÁbÕ+>∑DeT~

<˚X¯ #·]Á‘· ÀH˚ ˇø£ n|ü⁄s¡÷|ü |òüT{≤ºìï

kı+‘·+ #˚düTø=qï~ sê»eTùV≤+Á<äes¡+

‘Ó\T>∑T C≤‹øÏ eTs¡Te<ä>∑ì >=|üŒes¡+

ãT*¢‘Ós¡ô|’ ‘·s¡‘·sê\T>±

kÕ>∑>∑*–q <ÛësêyêVæ≤ø£\T

n+‘·÷ <ä] ø£qã&Éì ø£<∏ä\T

nã\\ >±<∏ä Ò n~Ûø£uÛ≤>∑+

HêsTTø£\T ` Á|ü‹HêsTTø£\T

ns¡ú+ |üs¡ú+ Òì Äy˚XÊ\T

nqedüs¡yÓTÆq X¯Á‘·T‘ê«\T

nedüs¡+ Òì ÄÁ>∑Vü‰\T

|ü>∑\T ` Á|ürø±sê\T

≈£îÁ≥\T ` ≈£î‘·+Á‘ê\T

Væ≤+dü≈£î |ü{≤º_Ûùwø£+

Vü≤‘·´\T Á|ü‹Vü≤‘·´\T

eT+∫‘·Hêìï eT{Ϻø£]|æ+#˚

$$<Ûä e÷jÓ÷bÕj·÷\T

˝Àø£+˝Àì dü+|òüT≥q˝≤ Ç$?

n˝≤ ø±<äì . . . Çy˚ . . .

˝À≈£î\≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø±˝≤?

@yÓ÷ ? @+ #Ó|üŒ+ ?

n+‘ê njÓ÷eTj·T+

M{ÏøÏ n+‘·+ ñ+<ë?

eTqTwüß\øÏ Á|üXÊ+‹

ø£*π> <ë] ø£qã&ÉT‘·T+<ë?

z uÛÑ>∑yêHé !

Çø£ y˚ s¡ø£å ! bÕVæ≤e÷+ !

<ÛësêyêVæ≤ø£\T

` eTT&ÉT+ã y˚DT>√bÕ˝≤#ês¡T´\T, 9440420379

lø£fi≤>ö‘·$T 5

nbÕsYºyÓT+{≤*{°

` j·T+.dæ.Ä+»Hj·TT\T

|üø£ÿ|üø£ÿH˚ ñ+{≤+ ø±˙

|ü\ÿ]+|ü⁄˝≤ n$ <ë<ë|ü⁄ eTè>∑ +

yÓT#·TÃø√&Ü\T Ç#·TÃø√&Ü\T

eTqdæ∫à eTT#·Ã{Ï+#·Tø√&Ü\T

e÷˝À #ê\es¡≈£î ø£ìŒ+#·$|ü⁄Œ&ÉT

ø±]&ÜsY ÀH√ *|òtº ÀH√

m|ü⁄Œ&ÉsTTHê m<äTs¡sTT‘˚

#·T|üŒHê‹‘·q+ ø±düÔ n&=¶∫Ã

#·÷|ü⁄\T |üø£ÿøÏ ‹|ü⁄Œ≈£î+{≤+

e÷<ä+‘ê qe´ dü+düÿè‹ …+&ç

ø±≈£î+fÒ ø±düÔ nVü≤+ø£è‹

ñ<äj·÷H˚ï e÷ yêøÏ{À¢

m<äT]+{Ï #Ó‘·Ô kÕø屑êÿs¡+

y˚TeTT ø£&ç–q >∑<äT\ ˙s¡T

øÏ+~ u≤\ÿ˙˝À >∑+>±e‘·s¡D+

dü+^‘· ø£#˚Ø\T, |æ\¢\

>∑+‘·T˝≤≥\T ` ø°#·T˝≤≥\T

Ä\TeT>∑\ ns¡T|ü⁄\T, n+‘· ÀH˚

yê] Áù|eT yÓTs¡T|ü⁄\T

s√{Ï <ä+|ü⁄fi¯ófl, >√&É\≈£î y˚T≈£î\ ~+|ü⁄fi¯ófl

n~ ÇB nì @$T{Ï ?

nìï Áø°&Ü kÕ+düÿè‹ø£ ø±s¡ Áø£e÷\T

Vü‰˝À¢ ≈£L#·TH˚ ÄkÕ«~+#·e#·TÃ

e÷ bòÕ¢{Ÿ‡˝À &Éøº‡ ìC≤ìø£$ u…dtº kÂ+&é ø£+&Éø£ºsY‡

mø£ÿ&Óø£ÿ&ç uÛÑj·T+ø£s¡ X¯u≤›\qT yÓ÷düTø=∫Ã

e÷ Çfi¯fl eTT+–≥ |ü&˚dü÷Ô+{≤sTT

bòÕ¢{Ÿ‡˝À #˚] |ü<˚fi¯ófl ô|’HÓ’Hê

Ç|üŒ{Ïø° #Óø£ÿuÛÑ»q\T #˚dü÷ÔH˚ ñ+{≤+

düT‹Ô <Óã“\T y˚dü÷ÔH˚ ñ+{≤+

˙{Ï düeTdü n˝≤+{Ï~ @<Ó’Hê eùdÔ

ìeTTcÕ\MT<ä ì\BkÕÔ+ X¯Áø£≥Øì

düeTkÕ´ |ü]cÕÿsêìøÏ &ÉãT“ n&ç–‘˚ e÷Á‘·+

ì+bÕ~>± Ä˝À∫kÕÔ+

e÷$ nbÕsYºyÓT+≥¢+&ç !

ªnbÕsYºμ yÓT+{≤*{° e÷ ôd‡cÕ*{° …+&ç.

»jÓ÷düTÔ neTsêe‹

` ãT\TdüT y˚+ø£fÒX¯«s¡T¢, 9949175899

eT<äsêdüTHé #ÓsTTC≤¬s uÛ≤>∑ |ü⁄]j·TTHé e÷j·TeTTà>±qjÓT´ n

s¡«~ es¡ eTTà\ ùdïVü≤ã+<ÛäeTT\T Á‘Ó+|ü+ã&ɶ M j·÷+Á<Ûä|ü⁄

qTï<äT{Ï Áyê‘· sTT<˚yÓTT ` ÁbÕø£Ã]‘·eT+<äTHéuÀ … áHê{ÏøÏHé

|ü<äHÓ’ ∫+<äT#·TqT+&Ó ùd«<äø£D u≤wüŒøÏ¢qï esê¸+ãTe⁄ Ÿ !

ÁX¯eT|ü&ç ≈£L&Éu…≥Tºø=ì dü+|ü<äô|+∫ |ü⁄Hê~ qT+&çj·TTHé

Áø£eTeTT>∑ ì\TŒø=qï ø£\\Hé ã*ô|{Ϻ düeTdüÔ uÛ≤>∑ eTT Ÿ

$eT‘· >∑D≤\≈£îHé e<ä* yÓ\«&ç sT÷ q&çM~Û ˝À|ü\Hé

≈£îeTT\T#·T >∑÷&ÉT¬ø’ yÓ<äT≈£îø=+#·T ì\+ã&ç‘√sTT Ä+Á<ÛäT&Ü!

ÁøÏ+<äqT ã&ɶyê&Ó|ü⁄&ÉT ÁøÏ+<äHÓ j·TT+&É&ÉT ã+&ç #·Áø£yÓTÆ

eTT+<äT≈£î <ä÷≈£î ø±\eTT $uÛ≤dæ‘· dü+<Ûä \T ø=‘·Ô yÓ\TZ\THé

dü +<äqeT+<äT ‘Ó∫à sTT<Ó kÕ«>∑‘· $T#·TÃqT j·÷e<ë+Á<Ûäy˚T

n+<äiÏ e÷s¡Z<äs¡Ùø£eTTHÓ’ $\dæ\T¢qT uÛ≤$ ` ‘·<Ûä yÓTÆ

dæús¡yÓTÆ XÊX¯«‘· sê»<Ûëì nsTT yêdæ+u§+~ Ä+Á<Ûä‘·« e÷+

Á<Ûäs¡e÷ düT+<äs¡ kÕ+Á|ü<ëj·Tø£‘·\Hé s¡+õ*¢ Ä>±$Tj·TÚ

‘·s¡eTT Ÿ yÓ÷<äeTTq+<ä ` <äTs¡Z \*‘√<ë´qeTTà>± ø°]Ô uÛ≤

düTs¡jÓÆT l neTsêer|ü⁄] »sTT+#·THé>±ø£ #·+Á<ës¡ÿyÓTÆ

eTVü≤sêÅwüºeTTàqT Væ≤+~ |ü\Tÿ ñs¡T<ä÷ e÷*q´‘· Ÿ Òì dü

düìïVæ≤‘·+u…’q ‘Ó\T+>∑T $q“&Ó&ÉT dü+B|üÔeTTà>± ì+ø£ ‘·

qàVæ≤‘êbÕ´j·Tq uÛ≤eM<ÛäT\qT ø£ècÕí ~e´ sê|ü>±

z≥T Vü≤≈£îÿ‘√ e∫ÃHês¡eTT

H˚‘· jÓTe«s√ ‘Ó\TŒ&û !

y˚dæ b˛<äTeTT d”≥T ì‘·TÔeTT

kÕ«>∑‹+‘·TeTT ÁX¯<äΔ‘√ !

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î ì+&ÉT<äqeTTqT

‘Ó#·TÃyês¡\ p|ü⁄&û !

@s¡T <ë{Ï ‘Ó|üŒ $düs¡ì

‘Ó\T>∑T H˚‘·≈£î kÕ«>∑‘·+ !

Ä‘·àVü≤‘· \T ÁuÛÑ÷D Vü≤‘· \T

Òì ø±\eTT e#·TÃHê?

≈£î\eT‘·eTTà\T ‘·qTïø=qì

eT+∫ s√EqT #·÷‘·Te÷?

es¡ZuÛÒ<äeTT eÁø£e÷s¡ZeTT

K&ÉZ<ë&ÉT\T X¯óÁø£ ‘·T\T

X¯óø£¢ |üø£åeTT

` eT sê XÊÅdæÔ, 9885267370

e÷j·TeTjÓT´&ç X¯óø£¢|üø£åeTT

‘Ó#·Tà <=s¡\≈£î kÕ«>∑‘·+ !

Ä&É|æ\¢≈£î Ä‘·às¡ø£åD

uÛ≤s¡‘êeì ø£\TZHê?

bı≥ºø√düeTT e\dü |ü≥ºì

dü+≈£îsêÁ‘·T\ ì‘·TÔsê?

ÄdüT|üÁ‘·T\ HêX¯|ü⁄Á‘·T\T

<Ûäs¡àuÛÑ÷$Tì \+#·>=+&ÉT\T

|ü⁄{Ϻô|]–q ≈£îø£ÿ>=&ÉT>∑T\

ô|iøÏy˚ôd&ç H˚‘·j·TTqï#=

z≥T Vü≤≈£îÿ‘= e∫ÃHês¡eTT

H˚‘· jÓTe«s√ ‘Ó\TŒ&û !

y˚dæb˛<äTeTT d”≥T ì‘·TÔeTT

kÕ«>∑‹+‘·TeTT ÁX¯<äΔ‘√

lø£fi≤>ö‘·$T6123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123

kÕ«‘·+Á‘√´<ä eT+˝≤π> ø±+Á¬>düT #·]Á‘·q÷ >±+~Û>±s¡T

s¡+>∑+˝À ~>∑&ÜìøÏ eTT+<äT, Ä ‘·s¡yê‘· nì ¬s+&ÉT>± $uÛÑõ+∫,

eTVü‰‘·Tà&ç sêø£≈£î eTT+<äT »]–+<ä+‘ê eTTK´ Ç‹Vü‰kÕìøÏ

|üPs¡«s¡+>∑+ e÷Á‘·yTqì uÛ≤$+#·≥+ |ü]bÕ{Ï. >±+BÛJ #‹˝À

|ü&É{≤ìøÏ eTT+<äT ø±+Á¬>düT dü+düú m˝≤ ñ+&~, m˝≤ |üì #ùd~

nqï dü+>∑‹ kÕ«‘·+Á‘·´ jÓ÷<ÛäT˝À¢H˚ #ê˝≤eT+~øÏ dü]>±

‘Ó*j·T<äT. |ü⁄≥Tºø£ \>±j·T‘·T ø±+Á¬>düT q&É‘·qT <ä>∑Zs¡qT+∫

#·÷dæ, ‘êeTT >∑eTì+∫+~ Á>∑+<∏ädüú+ #˚dæqyês¡T ‘·≈£îÿe.

n+<äT˝Àq÷ yÓTT>∑e÷≥+, <ë|ü]ø£+ Ò≈£î+&Ü #<äTìC≤\qT

≈£î+&Éã<ä›\T ø={Ϻq≥Tº ãj·T≥ô|{Ϻq yê]ì ˇø£ #‹ yfiflMT<ä

˝…ø£ÿô|≥ºe#·TÃ. n˝≤+{Ï ãVüQ ø=~›eT+~˝À yÓTT≥ºyÓTT<ä≥

mqï<ä–qyê&ÉT kÕ«$T ÁX<ëΔq+<ä.

Äj·Tq >±+~Ûø£+fÒ |ü<äeT÷&˚fi¯ófl ô|<ä ›yê&ÉT.

yÓ÷Vü≤Hé<ëdt <äøÏåD≤Á|òæø±˝À |”¢&És¡T ÁbÕø°ºdüT #˚düT≈£î+≥Tqï

ø±\+˝ÀH˚ eTT˙¸sê+ (nq+‘·s¡ ø±\+˝À Äj·TH˚ kÕ«$T

ÁX¯<ëΔq+<ä) ø±+Á¬>düT ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ #·Ts¡T≈£î>± bÕ\T|ü+#·T

≈£îHêï&ÉT. >±+~Û>±] Á|ü‘˚ ø£+ nì n+<äs¡÷ ‘·\b ùd $•wüº

$<ÛëHê\qT >±+BÛø£+f… #ê˝≤ eTT+< Äj·Tq ‘·\¬ø‘·TÔ≈£îHêï&ÉT.

me]øÏyê«*‡q yê]øÏ Çdü÷ÔH me]ø° <ëk˛Vü≤+ nq≈£î+&Ü

j·T<Ûës¡úyê~>± ì\ã&ܶ&ÉT. ø£\¢q÷ ø£|ü{≤˙ï ìs¡“¤j·T+>±

m+&É>∑&ÉT‘·÷ ø±+Á¬>düT˝À @$T »s¡T>∑T‘·Tqï<äqï <ëìMT<ä

Äø±\+˝ÀH ªªÇHéôd’&é ø±+Á¬>düTμμ nì >=|üŒ |ü⁄düÔø£+ sêXÊ&ÉT.

>±+BÛ, HÓÁVüA\qT e÷Á‘·yT ø±+Á¬>düT Ç\y\TŒ\T>± Äø±XÊì¬ø‘Ô

k˛ø± Ÿ¶ #·]Á‘·Á>∑+<∏ë˝À¢ sêdæq <ëìøÏ n~ |üP]Ô>± $s¡T<äΔ+.

n+<äTπøHyÓ÷ |òüTsêHê #·]Á‘· Á>∑+<∏ë˝À¢ <ëì }düT mø£ÿ&Ü ñ

+&É<äT. n˝≤+{Ï |ü⁄düÔø£+ ø£{Ï ñqïfÒº #ê˝≤eT+~øÏ ‘Ó*j·T<äT.

eTT˙¸sê+ #·÷dæq ‘=*Hêfifl ø±+Á¬>düT m˝≤ ñ+&~?

Äj·Tq e÷≥˝À¢H Ä\øÏ+#·+&ç ` ªªC≤rj·T kÕúsTT˝À

sê»ø°j·T dü+|òüTy˚T<√ ô|≥ºuÀ‘·THêïs¡ì 1885 ôdô|º+ãs¡T˝À

ø±uÀ\T $HêïqT. m.ˇ.VüA´yéT #=s¡e‘√ ø=~›eT+~ yT<Ûëe⁄\T

ñyTXŸ#·+Á<ä u…qØ® n<Ûä ø£å‘·q ø£#√≥ ≈£L&ç ªÇ+&çj·THé Hwüq Ÿ

ø±+Á¬>düTμqT kÕú|æ+#ês¡T. n|üŒ{À¢ HqT ˝≤ ∫e] dü+e‘·‡s¡+

ø√s¡T‡ #düTÔHêïqT. ø=+‘·ø±\+ >∑&ç#êø£ »\+<ÛäsY À ø=+<äs¡T

Hê´j·Tyê<äT\T ≈£L&ç kÕúìø£ ø±+Á¬>düT ø£$T{°ì @s¡Œ]#ês¡T. qqTï

ôdÁø£≥Øì #XÊs¡T. HqT sêÁ‘·+‘ê #ê˝≤ ø£wüº|ü&ç Á>±e÷˝À¢ |ü{≤ï˝À¢

ø±+Á¬>düT ÄXj·÷\qT eTT+<äT≈£î rdüT¬øfifl&ÜìøÏ @$T #j·÷\qï

<ëìô|’ ô|<ä› Á|üD≤[ø£ ydæ eTsêï&ÉT ñ<äj·TyT m–®≈£L´{Ïyé ø£$T{°

eTT+<äT ñ+#êqT. e÷yêfiófl |ü>∑\|ü&ç qyê«s¡T. ªeTVü‰Xj·÷!

‘=*Hêfi¯fl ø±+Á¬>düT ‘·e÷cÕ

Ç~ MT Äs¡´düe÷»+ ø±<äT. »q+˝ÀøÏ yÓfi¯fl≥+, yê]ì

#Ó’‘·q´|üs¡#·≥+ ˝≤+{Ï$ Çø£ÿ&É |üìøÏsêe⁄. ø±+Á¬>düT ô|{Ϻ+~

sê»ø°j·T ÁbÕ|ü>±+&Üø√dü+. n+‘μ nHêïs¡T. Hê≈£î ∫i…¿‹Ô ø±s¡ <ä]Ù

|ü<ä$øÏ nø£ÿ&çø£ø£ÿ& sêJHêe÷ #XÊqT.

1893˝À ø±+Á¬>düT yê]¸ø£ düuÛÑ\qT ˝≤ôVAs¡T˝À

ô|{≤º\qT≈£îHêïs¡T. Hê $TÁ‘·T&ÉT ÄVü‰«q dü+|òü÷ìøÏ ø±s¡ <ä]Ù.

ø±+Á¬>düT n+fÒ n|üŒ{À¢ #·<äTe⁄≈£îqï yê]πø ô|<ä›>± ‘Ó*j·T<äT.

<ëì ù|s¡T #Ó_‘ ªn~ eTìcÕ? »+‘·Tyê? @<Ó’Hê $+‘· edüTÔyê?μ

nì n&ÉT>∑T‘ês¡T. n+<äTø£ì ªø±düÔ ø±+Á¬>düT >∑T]+∫ q\T>∑Ts¡Tø°

qTe⁄« ‘Ó*j·T#ÓbÕŒ*μ nì qqTï n&ç>±&ÉT. |ü+C≤uŸ À |ü~

|üHÓï+&ÉT ô|<ä› |ü{≤ï˝À¢ ø±+Á¬>düT >∑T]+∫ qqTï …ø£Ãs¡T¢ ÇeTàHêïs¡T.

HqT düπs nHêïqT. ñ|üHê´kÕ\ es¡Tdü À yÓTT<ä{Ï~ neTè‘·düsY À.

1500 eT+~ |üfÒº ô|<ä› Vü‰\TqT nø£ÿ&É ãTø #XÊs¡T. }s¡+‘ê

ô|<ä› b˛düºs¡T¢ n+{Ï+#ês¡T. y\ ø£s¡|üÁ‘ê\T |ü+∫ ô|{≤ºs¡T. n+‘·

ô|<ä› düuÛÑ À HqT e÷{≤¢&É>∑\H√ ÒH√ nì uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷, HqT

yÓ[fl #·÷<äT›qT>∑<ë . . . ! Vü‰ Ÿ À |ü≥TºeTì |ü~eT+~ ≈£L&Ü

Òs¡T. ªø±ùd|ü⁄ Ä>∑T<ë+. n+<äs¡÷ e#ÃdüTÔHêïs¡Tμ nHêï&ÉT ø±s¡ <ä]Ù.

ø±ì m+‘·ùd|ü⁄ Ä–Hê yÓTT‘·Ô+ dü_Û≈£î\ dü+K´ y˚~ø£MT<ä

ñqïyê]‘√ ø£*|æHê 60 <ë≥ Ò<äT. n+<äT˝À Hê yÓ+ã&ç, Hêø√dü+

e∫Ãq Äs¡ düe÷»+ yêfi‚fl 30 eT+~ ñHêïs¡T.

eT÷&ÉT s√E\ ‘·sê«‘· ªÁ{Ïã÷´Héμ ~q|üÁ‹ø£ À Ä düuÛÑ

$X‚cÕ\‘√ ô|<ä› yês¡Ô e∫Ã+~. <ëìï #·~$‘ Hê eT‹b˛sTT+~.

Ä s√E e÷ düuÛÑ≈£î Vü‰\+‘ê øÏ≥øÏ≥˝≤&ç+<ä≥. ≈£îØÃ\T <=s¡ø£ø£

#ê˝≤eT+~ ì\ã&ܶs¡≥. Hê n<äT“¤‘· yê>±Δ{ÏøÏ düuÛ≤dü<äT\+<äs¡÷

eTT>∑TΔ\j·÷´s¡≥. |ü<|ü< #·|üŒ≥¢‘√ düuÛÑ <ä<ä›]*¢+<ä≥. #·~$q

yê&çì ªWqT ø±uÀ\Tμ nì >∑eTTàqT+&Éø£ ªm+<äTø£ ≤ sêXÊs¡T?

ì»+>± »]–+~ Ç~μ n+≥÷ Ä |üÁ‹ø£ dü+bÕ<ä≈£î&çøÏ $es¡+>±

ñ‘·Ôs¡+ sêXÊqT. HqT #Ó|æŒq<ëìï <äj·T#dæ Á|ü#·T]+#·eTHêïqT.

Hê $es¡D |üÁ‹ø£ À nsTT‘ sê Ò<äT. ‘·s¡yê‘· »s¡>±*‡ ñqï |ü~

düuÛÑ\≈£L qqTï nø£ÿπs¢<äT bıeTàHêïs¡T. HqT eTØ eT+∫<äqT≈£îHêïqT.

Ä s√E˝À¢ düsY düj·T´<é nVü≤eTà<é ø±+Á¬>düT≈£î ô|<ä›

düyê\T>± ñ+&yê&ÉT. Äj·Tq b˛{° ª©>¥μqT ô|{Ϻ ø±+Á¬>düT˝Àì

eTTdæ¢+\qT n+<äT˝ÀøÏ ˝≤π>düTÔ+&˚yê&ÉT. n‘·&ç <Óã“qT

ø±#·Tø√e{≤ìøÏ HqT |üìøÏsêqì Á>∑Væ≤+#êø£ ø±+Á¬>düT ô|<ä›\T

ˇø£ eTTdæ¢+ |”¢&És¡TqT |ü≥Tº≈£îHêïs¡T. ≤ôVAsY ø±+Á¬>düT≈£î eTTdæ¢+

&Ó*π>≥¢qT düMTø£]+#·&ÜìøÏ n‘·&ç ‘·+{≤\T n‘·&ÉT |ü&ܶ&ÉT.

C≤rj·T ø±+Á¬>düT yê]¸ø£ düuÛÑ\≈£î |üÁ‹ø£ À¢ Á|ü#ês¡+ <XeT+‘·{≤

n~]b˛sTT+~. Á|ü‹ sêÅwüº+qT+∫, Á|ü‹ õ˝≤¢qT+∫ Áø£eT|ü<äΔ‹q

eTs¡T>∑Tq|ü&ɶ eTVü≤˙j·TT&ÉT7 - j·T+.$.ÄsY. XÊÅdæÔ

lø£fi≤>ö‘·$T 7

mìï¬ø’q &Ó*π>≥T¢ nø£ÿ&É #] eTTK´yÓTÆq C≤rj·T düeTdü \qT

düeTÁ>∑+>± #·]Ã+#˚yês¡T nì |üÁ‹ø£\T #·~$qyêfi¯ófl

nqT≈£îH˚yês¡T. ndü\T dü+>∑‹ y˚s¡T. ˝≤ôVAsY ø±+Á¬>düT

dü+<äs¡“¤+˝À <ëìï HqT <ä>∑Zs¡qT+∫ >∑eTì+#qT. &Ó*π>≥¢ mìïø£

>=|üŒ ‘·‘·+>∑+! kÕúìø£ ø±+Á¬>düT ôdÁø£≥Ø düs¡«düuÛÑ düe÷yXÊìï

|æ*#ê&ÉT. n‹ø£wüº+MT<ä z Çs¡yÓ’eT+~ <ëìøÏ Vü‰»s¡j·÷´s¡T.

me]øÏ ‘√∫q ù|s¡T¢ yês¡T CÀ&ç+∫, z 41 eT+~ ô|<ä› eTqTwüß\

C≤_‘ê ‘·j·÷s¡T#XÊs¡T. düe÷yX+ À yê]ì ø±+Á¬>düT eTVü‰düuÛÑ≈£î

&Ó*π>≥T¢>± mqTï≈£îqï≥Tº |üÁ‹ø± Á|üø£≥q C≤Ø nsTT+~.

n˝≤ mqTïø√ã&çq 41 eT+~˝À Hq÷ ø£ &Ó*π>≥TqT.

rsê ãj·T\T<πs düeTj·÷ìøÏ 41 eT+~˝À ãVüQø=~›eT+~

$TqVü‰ mes¡÷ C≤&É Òs¡T. ˝≤ôVAsY ¬s’\T mø£ÿ&ÜìøÏ me¬ses√

»\+<ÛäsY ¬s’ Ò«ùdºwüqT≈£î e#êÃs¡T. e÷ ôdÁø£≥Ø yê] yÓ+≥|ü&ܶ&ÉT.

ªm˝≤>∑÷ ≤ôVAsY yÓfió‘·THêï+ø£<ë! ø±+Á¬>düT eTVü‰düuÛÑ\≈£î ≈£L&Ü

Vü‰»s¡e≈£L&É<ë? MTs¡T düπs n+fÒ $TeTà*ï &Ó*π>≥T¢>± Á|üø£{ÏkÕÔ+μ

nì ã‹$T˝≤&Ü&ÉT. |ü⁄Œ≈£îqï yêfiófl n<äq+>± C≤_‘ê¬øø±ÿs¡T.

Ç˝≤ eTVü‰düuÛÑ\T yÓTT<ä\j˚T´+‘·es¡≈£L *düTº˝À ø=‘·Ôù|s¡T¢

M …’qø±&çøÏ m≈£îÿ‘·÷H ñHêïsTT. HqT eTVü‰düuÛÑ Äs¡+uÛ≤ìøÏ

¬s+&ÉT s√E\T eTT+< ˝≤ôVAsY #sêqT. eTsêï&ÉT kÕj·T+Á‘·+

ùdïVæ≤‘·T\‘√ ø£*dæ düuÛ≤düú ≤ìøÏ yÓfi≤flqT. ÄVü‰«q dü+|òü÷ìøÏ

ø±s¡ <ä]Ù nsTTq Hê $TÁ‘·T&ÉT ~>∑T\T>± ñHêï&ÉT. m+<äTø£ì

n&ç–‘ ª&Ó*π>≥¢ qyÓ÷<äT #ê˝≤ eT+<äø=&ç>± kÕ>∑T‘·Tqï~. ∫e]øÏ

m+‘·eT+~ ≈£L&ÉT‘ês√ ns¡ú+ø±e≥+ Ò<äTμ nHêï&ÉT.

Ä düeTdü ≈£L z ñbÕj·T+ ø£ìô|{≤ºs¡T. q>∑s¡+˝Àì

eTTdæ¢+ eT‘·uÀ<Ûä≈£î˝À¢ m+‘·eT+~ <=]øÏ‘ n+‘·eT+~˙ ø±+Á¬>düT

&Ó*π>≥T¢ nì ù|s¡Tô|{Ϻ |ü≥Tºø=#êÃs¡T. s¡÷\T‡ Á|üø±s¡+ Á|ü‹

&Ó*π>≥÷ |ü~ s¡÷bÕj·T\T s¡TdüTeTT, uÛÀ»q Ks¡TÃ\ øÏ+<ä eTs√

|ü~ s¡÷bÕj·T\T #Ó*¢+#ê*. ny˚M n&É≈£îÿ+&ÜH˚ yêfi¯flqT

&Ó*π>≥T¢>± |ü+|æ+#·eTì ìsê«Vü≤≈£î\T Hê≈£î #ÓbÕŒs¡T. &Ó*π>≥T¢

qyÓ÷<äT e´eVü‰sêìï HqT #·÷düTÔHêïqT. ôdÁø£≥Ø e∫à #Ó_‘

‘·|üŒ n˝≤ ≈£î<äs¡<äì HqT K+&ç‘·+>± #ÓbÕŒqT. ªn˝≤+{Ïy+

n&É≈£îÿ. eTT+<äT |üì ø±ìe«eTμì ôdÁø£≥Ø e∫à #ÓbÕŒ&ÉT. <ä$Tà&û

s¡TdüTeTT ø£≥º≈£î+&Ü, eTVü‰düuÛÑ À¢q÷ @eT+‘· bÕ˝§Zq≈£î+&Ü, Ä

e∫Ãqyêfiófl m≈£îÿe düeTj·T+ uÛÀ»qXÊ\˝ÀH >∑&çbÕs¡T.

á b˛ø£&É\˙ï #·÷XÊø£ Hê≈£î ø±+Á¬>düT n+fÒ $s¡øÏÔ

|ü⁄{Ϻ+~. Äπsfi¯flbÕ≥T ø±+Á¬>düT≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&ç, Hê

düeTj·TeT+‘ê Äs¡ düe÷CŸøÏ yÓ∫Ã+#êqT. <äj·÷q+<äkÕ«$T

uÀ<Ûä\≈£î nqT>∑TD+>± yÓ’~ø£ |ü<äΔ‹˝À >∑Ts¡T≈£î˝≤ìï kÕú|æ+#ê\ì

ìs¡íj·T+ nj·÷´ø£, HqT |üP]Ô>± Ä |üì˝À ìeT>∑ïeTj·÷´qT.

>∑Ts¡T≈£î Ÿ uÛ≤eqqT Á|ü#ês¡+ #dü÷Ô, $sêfi≤\qT ùdø£]dü÷Ô ñ‘·Ôs¡

uÛ≤s¡‘·eT+‘ê HqT ‹s¡T>∑T‘·÷+&É>± 1899 &çôd+ãs¡T˝À ø±+Á¬>düT

yê]¸ø£ eTVü‰düuÛÑ\T ˝ø√ï˝À »s¡>∑qTqï≥Tº ‘Ó*dæ+~. >∑Ts¡T≈£î Ÿ

dü+<XÊìï <XeT+‘·{Ïø° #s¡yj·T&ÜìøÏ n~ eT+∫ neø±XeTì

‘·\∫ HqT nø£ÿ&çøÏ #sêqT. n|üŒ{ÏøÏ s¡÷\T‡ e÷sêsTT. &Ó*π>≥¢

s¡TdüTeTT |ü~ s¡÷bÕj·T\T. yê]øÏ ãdü, uÛÀ»q dü<äTbÕj·T+

ñ∫‘·+. &Ó*π>≥T¢ ø±≈£î+&Ü düuÛÑ\qT #·÷&Ée∫Ãq yê]e<ä›e÷Á‘·+

ÄVü‰s¡+, ãdü e¬>’sê Ks¡TÃ\ øÏ+<ä |ü~ s¡÷bÕj·T\T edü÷\T

#ùdyês¡T. HqT &Ó*π>≥TqT ø±<äT. ø±ã{Ϻ ¬>düTº #ê]®\ øÏ+<ä |ü~

s¡÷bÕj·T\T ø£{≤ºqT. n+‘· À ≤ôVAs¡T ø±+Á¬>düT ôdÁø£≥Ø qqTï

#·÷dæ >∑ã>∑ã e#êÃ&ÉT. ªm˝≤>∑÷ |ü~ s¡÷bÕj·T\T ø£{≤ºe⁄ ø£<ë!

n+<äTø£ì &Ó*π>≥T>±q÷ ù|s¡T sêsTT+#·Tø√μ nì dü\Vü‰ Ç#êÃ&ÉT.

ªn~ yÓ÷dü+, n˝≤ #Ój·T´qTμ nì HqT ‹s¡düÿ]+#êqT. ø±ì `

∫Á‘·+! HqT @ <äs¡U≤düTÔ ô|≥º≈£î+&ÜH, @ ø±–‘·+ MT<ë dü+‘·ø£+

#j·T≈£î+&ÜH qqTï &Ó*π>≥T>± >∑T]Ôdü÷Ô Á<ÛäTMø£s¡D |üÁ‘·+ C≤Ø

nsTT+~. Ç<Óø£ÿ&ç >√\ nì H˚qT nqT≈£î+≥T+&É>± u≤ãT

>∑+>±Á|ükÕ<é es¡à qqTï >∑Ts¡TÔ|ü{Ϻ eTVü‰düuÛÑ y~ø£MT~øÏ qqTï

¬sø£ÿ|ü⁄#·TÃ≈£î ≤¬øÿfi≤fl&ÉT.

ô|’qT+∫ #·÷ùdÔ Ç+ø√ $+‘· ø£ì|æ+∫+~. 1893

˝≤ôVAsY ø±+Á¬>düT‘√ b˛*ùdÔ eTTdæ¢+ &Ó*π>≥¢ dü+K´ Hê\T–+‘·\T

ô|]–+~. yês¡+<äs¡÷ eTT‘·ø£ ã≥º\MT<ä ã+>±s¡T, yÓ+&ç »\‘ês¡T

ñqï |ü≥Tº n+>∑s¡U≤\T ydüT≈£îì ñHêïs¡T. yÓT*¢>± yêø£ãT #ùdÔ

‘Ó*dæ+~, \ø√ï˝Àì dü+|üqï Væ≤+<äTe⁄\T ªø±+Á¬>düT ‘·e÷cÕμø√dü+

yê{Ïì ≈£î{Ϻ+∫ |ü+#ês¡≥. yÓTT‘·Ô+ eTTdæ¢+ &Ó*π>≥¢ dü+K´ 433,

yê]˝À 30 eT+~ e÷Á‘·yT ãj·T{ÏqT+∫ e#êÃs¡T. $T>∑‘ê

n+<äs¡÷ \ø√ïyêfi‚fl. yê]ì ≈£L&Ü Á|ü‹ì~Û s¡TdüTeTT, ãdü, uÛÀ»q+

#ê]à @MT Ò≈£î+&Ü ‘s¡>± |ü≥Tºø=#êÃs¡T. düsY düj·T´<é nVü≤eTà<é

m+‘·>± yÓqøÏÿ ˝≤–Hê nø£å ô|≥º≈£î+&Ü eTVü≤eTàBj·TT\T ô|<ä›

dü+K´˝À ø±+Á¬>düT düuÛÑ\≈£î Vü‰»s¡j·÷´s¡ì Á|ü|ü+#êìøÏ

#ê≥{≤ìøÏ ìsê«Vü≤≈£î\T #ê˝≤ Á|üj·÷dü|ü&ܶs¡T. ñs¡÷›˝À

Á|üyXô|{Ϻq rsêàHêìï ã\|üs¡#·&ÜìøÏ Ò∫q Á|ü‹yê&É÷ ªVü≤»s¡‘Y!

HqT eTVü≤eTàBj·T &Ó*π>≥TqTμ nì yÓTT<ä …&É‘ê&ÉT. yÓ+≥H

Væ≤+<äTe⁄\T ~≈£îÿ\~πs≥Tº #·|üŒ≥T¢ ø=&É‘ês¡T.

á ªÁ|ü<äs¡Ùqμ q&ÉTdü÷Ô+&É>± ˝Àø£e÷q´ ‹\ø˘

düuÛ≤düú\+˝ÀøÏ &Ó*π>≥T>± Á|üy•+#ê&ÉT. e÷eT÷\T>± u§+u≤sTT

&Ó*π>≥¢ düs¡düq ≈£L#√uÀ‘·T+&É>± mes√ Äj·TqqT >∑eTì+∫,

y~ø£MT~øÏ s¡eTàì ôd’>∑ #XÊs¡T. C…’\TqT+∫ n|ü⁄Œ& $&ÉT<ä …’q

eTVü‰ Hêj·T≈£î&çì >∑Ts¡TÔ|ü{Ϻ düuÛÑ Àìyês¡T, y˚~ø£MT~yês¡T

<ë<ë|ü⁄ n+<äs¡÷ ~>∑TZq Ò#ês¡T. ø£s¡&ÉT>∑{Ϻq $T‘·yê<äT\T,

eT‘·yê<äT\T ø=+<äs¡T e÷Á‘·yT ≈£L#·Tì ñHêïs¡T. á rÁeyê~

m+<äT≈£î <ë|ü⁄]+#ê&ÉT, @$T ø=+|ü eTT+#·T‘ê&√ nqï

ø£+>±s¡T‘√ yê] yÓTTVü‰\T bÕ*b˛j·÷sTT. ø±ì ˝Àø£e÷qT´&ÉT

‘·q Ädüq+qT+∫ ø£<ä\&ÜìøÏ düùd$Tsê Çwüº|ü&É Ò<äT. <ë+‘√

dü+øå√uÛÑ+ >∑&É∫+~. $T‘·yê<äT\T ‘*>±Z }|æ] |”\TÃ≈£îHêïs¡T.

(‘·s¡TyêsTT 12e ù|J˝À)

lø£fi≤>ö‘·$T8123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123

<äøÏåD uÛ≤s¡‘· dü+^‘· dü+>∑eT+` õ.ÄsY.mdt. sêe⁄

<äøÏåD uÛ≤s¡‘·eT+fÒH <Ó’e‘ê«ìøÏ, ø£sêí≥ø£ dü+^‘êìøÏ

ns¡T<Ó’q n$HêuÛ≤e dü+ã+<Ûä+.nHø£ |ü⁄D´rs¡úeTT\T, Äø±XÊqï+fÒ

>∑T&ç>√|ü⁄sê\T, <Ó’yê+X dü+uÛÑ÷‘·T …’q yêπ>Zj·Tø±s¡T\T, <Ó’e‘ê«ìï

kÕø屑·ÿ]+|ü #˚düT≈£îqï $<ë«+düT\T, n<˚$<Ûä+>± kÕe÷q´

e÷qe⁄\≈£î ≈£L&Ü <Ó’e düìï~ÛøÏ e÷s¡Z+ #·÷|æ eTTøÏÔì Á|ükÕ~+#

>∑Ts¡Te⁄\T, m+<äs√ eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T`Çe˙ï ø£*ùdÔ ø£ ~yê´qTuÛÑ÷‹ì

ø£*–+# dü+>∑eT+. <Ó’e‘ê«ìï kÕø屑·ÿ]+|ü #dæq dü+^‘·+‘√ uÛÑøÏÔ

eTTøÏÔ e÷sêZ\˝À q&ç|æ+#˚ >∑Ts¡Te⁄\T ` Çe˙ï nqTdü+<Ûëq+

#j·T>∑*–q dü+>∑e÷\T mH√ï, mHÓïH√ï uÛ≤s¡‘·<X eT+‘·{≤!

n≥Te+{Ï n<äT“¤‘·yÓTÆq ~yê´qTuÛÑ÷‹ì kÕø屑·ÿ]+|ü #ùd

dü+>∑e÷˝˝À ‘·+C≤ePs¡T ø£{Ï. ô|Hêïs¡T, yÓ{≤ºs¡T, n&Éj·÷sY, »\düT<Ûä

eT]j·TT ø±yØ |ü+#· q<äT\ dü+>∑eT Á|ü<X+ ‹s¡TyÓ’j·÷s¡T πøåÁ‘·+˝À

l |ü+#· qBX¯«s¡kÕ«$T, l <Ûäsêà+_ø£ yÓ\dæq <˚yê\ j·÷\T,

ãèVü≤BX«s¡kÕ«$T eT]j·TT ã+>±s¡T ø±e÷øÏå yÓ\dæq ‘·+C≤ePs¡T,

lø£eT˝≤+_ø£, l‘ê´>∑sêCÒX«s¡ Ä\j·÷\ ~e´ <ÛëeT+ ‹s¡Tes¡÷s¡T.

l s¡+>∑Hê<∏äkÕ«$T eT]j·TT »\*+>∑ s¡÷|ü+˝À Ä$s¡“¤$+∫q l

»+ãTπøX«s¡ kÕ«$T <yê\j·÷\ <ÛëeT+ ls¡+>∑+ ` á Hê\T>∑T

<Ûëe÷*ï <äøÏåD uÛ≤s¡‘· ª#êsY<ÛëyéTμ>± |ü]>∑DÏùdÔ á #êsY<ÛëyéT kÕeTq´

e÷qe⁄\≈£î #j·T÷‘·ì∫à dü+^‘·, uÛÑøÏÔ, C≤„q e÷s¡Z+˝À ‘·qàj·T‘·«+

#dæ eTTøÏÔì Á|ükÕ~+# Hê\T>∑T jÓ÷>∑T\ ø£\sTTø£‘√ á Á|ü<X+

eTTøÏÔ<ÛëyéT>± e÷]+~.

ª>∑Ts¡TÁãVü≤à >∑Ts¡T]«wüßííí' >∑Ts¡Tπs›y√ eTùV≤X¯«s¡'μ nqï≥T¢

kÕø屑·ÿ]+|ü #dæq |üs¡eT jÓ÷>∑T\T. Á‹eT÷s¡TÔ\T l XÊ´eTXÊÅdæÔ

ˆ1763 1827), l ‘ê´>∑sê»kÕ«$T (1767 1847), l eTT‘·TÔ

kÕ«$T BøÏå‘êsY (1775 ` 1835) düeTø±©qT …’‘ Áø°düTÔ≈£î |üPs¡«+

(1675 ` 1745) ìedæ+∫ ‘·]+#·ì l (ÄÁXÊ) Hêsêj·TDrs¡Tú\

dü+^‘· yês¡dü‘·«+‘√ á Á|ü<XÊìï ªeTTøÏÔ<ÛëyéTμ nì ≈£L&Ü nHê*.

á Hê\T>∑T ~e´<Ûëe÷\T l XÊ´eTXÊÅdæÔ, l ‘ê´>∑

sê»kÕ«$T, l eTT‘·TÔkÕ«$T BøÏå‘êsY ìedæ+∫ ‘·]+∫q ‹s¡Tes¡÷sY

nsTT‘, ‘·+C≤ePs¡T ¬s’ Ò«ùdºwüHé≈£î düMT|ü+˝À l Hêsêj·TDrs¡Tú\T

ìedæ+∫ ‘·]+∫q düe÷~Û kÕúq+ ‹s¡T|üŒ‘·T+<ä÷sY. n< $<Ûä+>±

l ‘ê´>∑sê»kÕ«$T ìyêdü >∑èVü≤+, ñ+#Û·eè‹Ô‘√ J$+∫, |üs¡eT

|ü~+∫q Á|ü<X+ ‹s¡TyÓ’j·÷s¡T, ø±y] q~ &ÉT¶H ñqï yê] düe÷~Û.

á ~e´ Á|ü<X+ <äøÏåD uÛ≤s¡‘·<X+˝À <Ó’yê\j·÷\≈£î, q<äT\≈£î,

dü+^‘êìøÏ dü+>∑eT+. á dü+>∑eTeTT #ÓHÓ’ïøÏ <ä]<ë|ü⁄ 200

øÏ ÀMT≥s¡T¢ <ä÷s¡+˝À ñqï á ~e´<Ûëe÷\T Hê\T>∑÷ ø£<ëì ø=ø£{Ï

<ä]<ë|ü⁄ 50 øÏ ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À ñHêïsTT.

á #êsY<ÛëyéT ø£sêí≥ø£ dü+^‘· ~e´ dü+>∑eT+ <ä]Ù+∫q

~yê´qTuÛÑ÷‹ì bı+<äT≥≈£î ˇø£ 30 eT+~‘√ ≈£L&çq e÷

uÛÑø£Ôãè+<ä+ πøåÁ‘· <äs¡Ùq+ #düT≈£îHêï+. ªdü+^‘· Á|ü#ês¡ s¡‘·ïμ _s¡T<äTqT

kÕs¡úø£+ #˚düT≈£îqï >∑Ts¡Te⁄\T ¬ø.j·Tdt.ÄsY. u≤\ø£èwüí XÊÅdæÔ>±]

Ä<Ûä«s¡ +˝À á ~e´ πøåÁ‘· <äs¡Ùq+ kÕs¡úø£ yÓTÆ+~.

|ü+#· qBX¯«s¡kÕ«$T eT]j·TT l <Ûäsêà+_ø£ yÓ\dæq

<˚yê\j·÷\T, ‘ê´>∑sê»kÕ«$T ìedæ+∫, ld”‘êsêeT \ø£ÎD

Vü≤qTe÷qT\qT kÕø屑·ÿ]+|ü #˚düT≈£îqï ‹s¡TyÓ’j·÷s¡T˝À yê]

düe÷~ÛøÏ <ä>∑Zs¡>± q÷‘·q n‹~Û >∑èVü≤+˝À e÷ ãè+<ä+ ìedæ+∫,

‘·]+∫+~. l‘ê´>∑ÁãVü≤à yês¡düT\ Ä‹<Ûä´+‘√ ˇø£ $<ÛäyÓTÆq

kÕìïVæ≤‘ê´ìï ≈£L&Ü s¡T∫+#êeTT. Á|ü‹s√E l‘ê´>∑sê»kÕ«$T

düe÷~Û <ä>∑Zs¡ |üP»\T, ~e´ dü+ø°s¡ÔHês¡Ãq ø±$+∫ s√EøÏ ¬s+&ÉT

Á|ü<XÊ\˝À ¬s+&ÉT $Tì ãdt\˝À ~e´ <äs¡Ùq |ü]Áø£eT\T #kÕ+.

‘ê´>∑ÁãVü≤à 96 ø√≥¢ sêeTHêeT »|ü+ #˚dæ, lHês¡<ä

eTVü‰eTTì s¡∫+∫q dü«sês¡íyêìï n+<äT≈£îqï l |ü+#·qBX«s¡,

l<Ûäsêà+_ø£ <Ó’yê\j·T düeT÷Vü≤+ <ä]Ù+∫q|ü⁄&ÉT e÷ ãè+<ä+

n+‘ê |üs¡e•+∫ n]Œ+∫q~ dü+^‘· ˙sê»qyT. ‘·qàj·T‘·«+‘√

bÕ&çq $$<Ûä esêí\ ø£è‘·T\ |üP\ Vü‰s¡yT. Hê<ë ‘·qT eTìX+,

@Væ≤ l »>∑BX, X+uÛÀ e÷+ bÕVæ≤, •e •e X+uÛÀ. ‘·+C≤ePs¡T˝À

lãèVü≤BX«sê\j·T+, ã+>±s¡T ø±e÷øÏå Ä\j·T+ <ä]Ù+∫q|ü⁄&ÉT

lXÊ´eTXÊÅdæÔ s¡∫+∫q düs√» <äfi HÁ‹, leTT‘·TÔkÕ«$T uÛ≤>∑e‘êsY

$s¡∫‘· Væ≤eT–] ‘·qj˚T ùV≤eT\‘˚, leTT‘·TÔkÕ«$T BøÏå‘êsY

s¡∫+∫q ø±e÷ø°å<˚$ bÕVæ≤e÷+ lsê» sêCÒX¯«], l<Ûäs¡à|ü⁄]

düTÁãVü≤àD´ XÊÅdæÔ s¡∫+∫ >±q+ #dæq ø£eT˝≤+ã Hê ∫+‘· Bs¡Ãee÷à

nH˚ |ü+#· esêí\ |ü⁄cÕŒ+»* n]Œ+#êeTT. ‹s¡Te‘·TÔ+<ä÷sY À

lHêsêj·TD rs¡Tú\yê] düe÷~Û Ä\j·T+ À Á|üy•+#·>±H e÷ ãè+<ä+

»j·T »j·T yÓ’wüí$ <äTπsZ, Xs¡D+ uÛÑe ø£s¡TD≤eTsTT, Áã÷Væ≤ eTT≈£î+<‹

ø£è‘·T\‘√ lHêsêj·TD rs¡Tú\≈£î Hê<ä ˙sê»q+ n]Œ+#êeTT.

Ç+ø± @jT Hê<äÁãVü≤à\T @ <yê\j·T+˝À @jT ø£è‘·T\T

s¡∫+#ês√, n< <yê\j·T+˝À ≈£Ls¡TÃì kÕeT÷Væ≤ø£+>± Ä\|æ+#·T

ø√e&É+ ãè+<äeT+‘·{Ïø° ˇø£ ~e´yÓTÆq nqTuÛÑ÷‹ì ø£*–+∫+~.

#êsY<ÛëyéT eT<Ûä eT÷&ÉT s√E\ $T˙ ãdt\˝À Á|üj·÷DeT+‘ê ~e´

dü+ø°s¡Ôq\‘√ n+‘ê >±q»\~Û n\\ MT<ä Hêe Á|üj·÷D+ ˝≤>∑

kÕ–+~.

‹s¡Tes¡÷s¡T˝À lXÊ´eTXÊÅdæÔyê] ìyêdü düú\+, ø£+∫

ø±eTø√{Ï |”sƒ¡+yê] Ä<Ûä«s¡ +˝À #·ø£ÿ>± ì‘· |üP», B|ü <Ûä÷bÕ\‘√

ìs¡«Vü≤D »s¡T>∑T‘√+~. n˝≤π> eTT‘·TÔkÕ«$T BøÏå‘êsY yê]

düeTT<ëj·T+ ˇø£ Á≥dtº Ä<Ûä s¡ +˝À ìs¡«Væ≤+#·ã&ÉT‘√+~. dü+^‘·

düe÷s√Vü≤D≤\øÏ ì\j·TyÓTÆ+~. lHêsêj·TD rs¡Tú\yê] düe÷~Û ø£

<yê\j·TyT. ì‘· ¬ø’+ø£sê´\‘√ $sêõ\T¢‘√+~. ø=+‘· |ü⁄qs¡T<äΔs¡D

ø±s¡´Áø£eT+ ≈£L&Ü Ä Á≥dtº yês¡T dü+ø£*Œ+#ês¡T. ‘·«s¡˝ÀH˚

#|ü≥ºqTHêïs¡T. ‘ê´>∑sê» »qàdüú\+ mes√ e´≈£îÔ\T ø=qT≈£îÿHêïs¡T.

#ê˝≤ •~Û ≤edüú À ñ+~.

lø£fi≤>ö‘·$T 9

|ü<ä + #Ós¡>∑ì dü‘· + ` |ü<ä + ‘·s¡>∑ì <Ûäq+

- bÕÁ#ês¡ X¯ ≤ø£ s¡|òüTTHê<ÛäX¯s¡à54

>∑&ç qè|ü⁄\ sêj·Tu≤s¡T\jÓT&É" >=\Te⁄q

düs¡dü dü ≤¢|üeTT\T sêE dü\T|üe\j·TT"

>±s¡ K&ÉZeTT\qT #·s¡T˝≤Zq" ã\Tø£

e\j·TT, q$ yÓTÆÁ‹" <ë" <˚\" ã\Tø£e\j·TT ÄeTT ` 4 ` 259

@*ø£ ø=\Te⁄≈£L≥+˝À Çs¡T>∑T bıs¡T>∑T sêC≤´\

<ä÷‘·\‘√ düs¡düdü ≤¢bÕ\T #dü÷Ô ñ+&Ü*. sê»ø±sê´\qT >∑÷ØÃ,

j·TT<äΔ$wüj·÷\qT >∑÷Øà yê]øÏ #·ø£ÿ>± ‘Ó*dæe#à $<Ûä+>±

yÓTT>∑e÷≥+ Ò≈£î+&Ü |ü\ø±*. ø±˙ Ä e÷≥\T #Ó*$T‘√

‘*b˛jT≥≥T¢>± e÷{≤&Ü*.

kÕ<Ûës¡D+>± Çs¡T>∑T bıs¡T>∑T sêC≤´\ @*ø£\T

n+‘·sê+‘·sê\˝À ne‘·*yêì sêC≤´ìï m˝≤ ÄÁø£$T+#·Tø√yê˝≤

nì Ä˝À∫dü÷Ô ñ+{≤s¡T. sê»´+ Ms¡uÛÀ»´+ nHêïs¡T>∑<ë! ø=+<äs¡T

dü‘·‡+ã+<Ûë\qT ô|+bı+~+#·Tø=ì ñuÛÑj·TT\÷ Á|üXÊ+‘·‘·‘√

ñ+&É{≤ìï n_Û\wækÕÔs¡T. á ¬s+&ÉT \øå±´\˝À <˚ìì

kÕ~Û+#ê\Hêï <Ó’‘ê´~Ûø±s¡T\T ñ+&Ü*. yês¡T dü+»j·TTì

e+{Ïyês¡T, yêdüT<e⁄ì e+{Ïyês¡÷ nsTT Á|üuÛÑTuÛÑøÏÔ‘√ |üì#dü÷Ô

ñ+{≤s¡T. Á|ü<Ûëq+>± kÂVü‰s¡›+, ‘·|üŒì |ü]dæú‘·T\˝À yÓ’eTqdü +

` Ç$ ¬s+&É÷ yê] ãT~Δã\+ |ü+&ç+# |ü+≥\T.

Á|üø£è‘·+˝À j·÷eTTq Á|üuÛÑTe⁄ sê»˙‹|üs¡+>±

<ä÷‘·\‘√ m˝≤ yÓT\>±˝À ‘·q ≈£îe÷s¡TìøÏ $e]düTÔHêï&ÉT.

Hêj·THê! nHø£ <XÊ\ sê»<ä÷‘·\T eTq ø=\Te⁄q≈£î edü÷Ô

ñ+{≤s¡T. eTq eTqdüT‡˝ÀÄj·÷ sêC≤´\ n~Û|ü‘·T\ $wüj·T+˝À

yÓTÆÁ‹, |ü>∑, ñ<ëd”q‘· yÓTT<ä …’q uÛ≤yê\T @$T @ $<Ûä+>± ñHêï

yêìì ãj·T≥≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô |ü&Ü*. Ä <ä÷‘·\˝À

düs¡dü dü ≤¢bÕ Ò #j·÷*. eTq Ä e÷≥\‘√ yês¡+<äs¡T, ÄVü‰

á sêE m+‘· eT+∫yê&ÉT. eTqMT<ä m+‘· n_Ûe÷q+‘√

ñHêï&ÉT nqTø√yê*. n< düeTj·T+˝À ‘·q ñ<√´>∑T\T Äj·÷

|üqT\ $wüj·T+˝À, j·TT<ëΔìøÏ dü+ã+~Û+∫ yÓT\–q rs¡T\˝À

#dæqyêìì Äe*yê]øÏ düŒwüº+>± ‘Ó*ùd $<Ûä+>± e÷{≤&Ü*.

n+fÒ e÷yêfiófl Ä dü+<äs¡“¤+˝À MT‘√ Á|üe]Ô+∫q rs¡T ˇø£yfi

MT≈£î Çã“+~ì ø£*–ùdÔ, <ëìì |ü{Ϻ+#·Tø√ø£+&ç. n$

bıs¡bÕ≥Tq »]–b˛j·÷sTT nì Äj·÷ <ä÷‘·\‘√ ‘*Ãydü÷Ô

|ü\ø±*. ìC≤ìøÏ sêE n_ÛÁbÕj·T+ n~ ø±<äT. >∑÷&ÛÉ+>± ˇø£

ôV≤#·Ã]ø£ Ä ÄcÕe÷w” e÷≥\˝À <ë>∑Tø=ì ñ+≥T+~. e÷

yêfiófl @<√ bıs¡bÕ≥Tq Ä |üì #XÊs¡T, n+fÒ n˝≤ #j·T{≤ìøÏ

MT Á|üeè‹ÔjT Á|ü#√<äø£+ düTe÷! nì bÕ\≈£îì Vü≤è<äj·T+. ø±ã{Ϻ

MT ‘·|ü⁄Œ MTs¡T dü]~<äT›ø√yê*. ˝Òø£b˛‘˚ yÓTÆÁ‹øÏ uÛÑ+>∑+

ø£\T>∑T‘·T+~ nH >∑÷&ÛÉ uÛ≤eq yê]øÏ ø£\>±*. n˝≤ sêE n˝≤

‘\ã\ø£≥+ ‘·q yê]ì Çs¡ø±≥+˝À ô|{Ϻq≥T¢ ø±<ë? n+fÒ

ø±<äT. ì»+>± <√wæ nsTT‘ sêE ìsê›øÏåD´+>± ñ<√´>∑T\qT

•øÏåkÕÔ&ÉT. n˝≤ •øÏå+#·ø£b˛e{≤ìï ‘·qyê]øÏ ‘Ó*j·TC…|æŒ

MT¬ø+<äT≈£î, MT |üqT\T MTs¡T #düT≈£îb˛‘·÷ ñ+&É+&ç. Ç|üŒ{Ï

Hê e÷≥\T MTs¡T |ü{Ϻ+#·Tø√qø£ÿs¡ Ò<äT düTe÷! nì >∑÷&ÛÉ+>±

‘·q n_ÛÁbÕj·÷ìï yê]øÏ ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêï&Éqïe÷≥. ª‘\ ã\ø£≥+μ

nH |ü<äã+<Ûä+˝À Ç+‘· uÛ≤eHêã\+ ñqï~.

‹s¡TyÓ’j·÷s¡T˝À l‘ê´>∑sê»kÕ«$T yê] ìyêdükÕúq+,

|ü⁄sê‘·q yÓ’uÛÑe+ #Ó≈£îÿ#Ó<äs¡≈£î+&Ü ÄVü‰¢<äø£s¡+>±, Ä<ÛäTìø£+>±

#XÊs¡T. n< Á≥dtºyês¡T l‘ê´>∑sê»kÕ«$T düe÷~ÛøÏ düMT|ü+˝À ˇø£

ø=‘·Ô ø£˝≤´D eT+≥|ü+, n‹~Û >∑èVü≤+ ì]à+∫ #ê˝≤ ÁX¯<äΔ‘√

ìs¡«Væ≤düTÔqï≥Tº Á|ü‘·´ø£å+>± ‘Ó\Tk˛Ô+~. n<˚ düeTT<ëj·T+˝À

l‘ê´>∑sêEyê] 6e‘·s¡+ e+XbÕs¡+|üs¡T´\T l mdt. ‘ê´>∑sê»

X¯s¡à>±s¡T ìedædü÷Ô ì‘ê´–ï ôVAÁ‘ê<äT\‘√ |üP»\T, >√ùde\T

ìs¡«Væ≤düTÔqï uÛÑeq+, yê] e+XbÕs¡+|üs¡ ìyêdü kÕúq+>± ñ+~.

Á|üdüTÔ‘·+ nø£ÿ&ÉTqï edü‹ düe÷sê<Ûäq düeTj·T+˝À e∫Ãq

dü+^‘· ø£fi≤ø±s¡T\≈£î, kÕe÷qT´\≈£î dü]|ü&É<äT. ‘·–q dü<äTbÕj·÷\T

HêeTø£: ≈£L&Ü ˝Òe⁄. á düe÷~Û e´eVü‰sê\T |üs¡´y˚ø£åD≈£î

‘·$Tfi¯Hê&ÉT Á|üuÛÑT‘·«+ ìj·T$T+∫q ˇø£ ø£$T{° ñ+~. ˇø£

j·TT>∑|ü⁄s¡Twüß&ÉT, Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± dü+^‘· uÛÑøÏÔuÛ≤yê\≈£î düèwæºø£s¡ÔjÓÆTq

‘ê´>∑ÁãVü≤à dü+düàs¡D≈£î, ñ‘·‡e s¡÷|ü+>± Äj·Tq≈£î ìyêfi¯ó

\]Œ+#·&ÜìøÏ nø£ÿ&ç edü‘·T\T ìsêXÊ»qø£+>±H ñHêïsTT. á

dü+^‘· #Ó’‘·q´ $C≤„q, uÛÑøÏÔ, eTTøÏÔ Ádüe+‹˝À eT÷&ÉT s√E\

˙sê»H√‘·‡yê\T ø£ e+‘·T nsTT‘, Á|üU≤´‘· Hê<ädü«s¡ $<ë«+düT\T

ø£fiË’e÷eTDÏ lùwø eTVü≤ã÷uŸ düTuÛ≤˙ yê] ãè+<ä+ yê] düreTDÏ

leT‹ ø±∞cÕVæ≤ eTVü≤ã÷uŸ, yê] ≈£îe÷¬sÔ, n\T¢&ÉT düyT‘·+>±

¬s+&ÉT >∑+≥\≈£î ô|’>± ‘·qàj·T‘·«+‘√ kÕ–+∫q Hê<ädü«s¡ >√wæ

‘ê´>∑sê»kÕ«$T yê]øÏ ˙sê»q+>± n]Œ+∫q |òüT≥º+ n+<ä]˙

eTT>∑TΔ\qT #dæ+~. Á|ü‘´ø£ nqTuÛÑ÷‹ ø£*–+∫+~. n< $<Ûä+>±

ˇø£ ≈£L∫|üP&ç $<ë´s¡Tú\ ãè+<ä+ e∫à l ‘ê´>∑sêE≈£î Hê≥´

|ü⁄cÕŒ+»* ø±$+∫ n+<ä] eTqdüT‡\qT <√#·T≈£îHêïs¡T.

lø£fi≤>ö‘·$T10

uÛ≤>∑e‘·+ ` eTVü‰uÛ≤s¡‘·+

1 eTVü‰$wüßí >∑CÒ+Á<äTì yÓTTdü* u≤]qT+∫ s¡øÏå+∫q düú\+

<˚yé<Ûë+ H˚bÕ Ÿ

2 qèdæ+Vü≤kÕ«$T Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì e~Û+∫q düú\+

nôVA_\+ ` Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ

3 »>∑<ä–ï eTVü≤]¸ ÄÁX¯eT+ »e÷ìj·÷ ` ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

4 e÷V”≤wüà‹ (ø±s¡ÔMsê´s¡T®qTì sê»<Ûëì)

eTùV≤X¯«sY eT<Ûä Á|ü<˚XŸ

5 X¯eT+‘· |ü+#·ø£+ (|üs¡X¯ósêeTT&ÉT 21e÷s¡T¢ ø£åÁ‹j·TT\ô|’

<ä+&Ó‹Ô yê] s¡ø£Ô+‘√ 5 eT&ÉT>∑T\T HÓ\ø=*Œq #√≥T) eT]j·TT

<äTs√´<ÛäqTì #·+|æq #√≥T ≈£îs¡TπøåÁ‘· Vü≤sê´Hê

6 |üs¡XósêeT πøåÁ‘·+ (|üs¡XósêeTT&ÉT ‘·q >=&ɶ*ì düeTTÁ<ä+˝ÀøÏ

$dü], düeTTÁ<ä »˝≤\qT yÓqøÏÿ |ü+|æ ‘·qø√dü+ H˚\qT

düèwæº+#·Tø=qï ÁbÕ+‘·+)

πøs¡fi¯, ø£sêí≥ø£, eTVü‰sêÅwüº düeTTÁ<ärs¡ ÁbÕ+‘·+

7 eTùV≤+Á<ä |üs¡«‘·+ (|üs¡X¯ósêeTT&ÉT ‘·|üdüT‡ #˚dæq düú\+)

|ü•ÃeT ]kÕ‡

8 ìcÕ<ä sê»´+ (q\ eTVü‰sêE sê»´+)

>±«*j·TsY õ˝≤¢ eT<Ûä Á|ü<˚XŸ

9 yê´dü eTVü≤]¸ |ü⁄{Ϻq düú\+ <ÛäeTÚ* ` H˚bÕ Ÿ

10 HÓ’$TXÊs¡D´+ (yê´düT&ÉT ‘·q •wüß´\≈£î y˚<äeTT\T,

|ü⁄sêDeTT\T uÀ~Û+∫q ÁbÕ+‘·+) d”‘ê|üPsY õ˝≤¢ ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

11 yê´düeTVü≤]¸ #ÓãT‘·T+&É>± $ù|òTïX¯«s¡T&ÉT eTVü‰uÛ≤s¡‘·+

Áyêdæq #√≥T eTq Á>±eT+ ` ñ‘·Ôsê+#· Ÿ

12 Á|ü‹cÕ˜q|ü⁄s¡+ ( |ü⁄s¡÷s¡e⁄ì sê»<Ûëì)

s¡a≤˙‡ n\Vü‰u≤<é

13 kÕfi¯« sê»´+ (kÕ$Ár dü‘· e+‘·T\ ø£<∏ä À dü‘· e+‘·Tì sê»´+)

≈£îs¡TπøåÁ‘· <ä>∑Zs¡

14 Vü≤dæÔHê|ü⁄s¡+ (øös¡e⁄\T sê»<Ûëì)

Vü≤dæÔHê|üPsY ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

15 eT<ÛäT|ü⁄s¡+ Ò<ë eT<ÛäTeq+ (ø£+düTì sê»<Ûëì)

eT<ÛäTs¡ ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

16 Áy˚|ü …¢ (>√≈£î\+) >√≈£î Ÿ ` eT<ÛäTs¡ <ä>∑Zs¡

17 ≈£î+‹|ü⁄] (≈£î+‹<˚$ |ü⁄{Ϻì\T¢) >±«*j·TsY

18 eTÁ<ä <˚X¯+ (bÕ+&ÉTsêE ∫qï uÛ≤s¡ e÷Á~ |ü⁄{Ϻì\T¢)

|ü+C≤uŸ ÁbÕ$qT‡ bÕøÏkÕÔHé

bÕNq Á|ü<˚XÊ\T Ä<ÛäTìø£ HêeT<Ûj·÷\T

19 Á<√D q>∑] (Á<√DT&ÉT ìedæ+∫q ÁbÕ+‘·+)

&ÓÁVü‰&É÷Hé

20 >∑Ts¡T Á>±eT+ (øös¡e bÕ+&Ée⁄\T $<ë´uÛ≤´dü+ #dæq ÁbÕ+‘·+)

>∑Ts¡T>±+yé Vü≤sê´Hê

21 ø£s¡Tí&ÉT |ü]bÕ*+∫q n+>∑ sê»´+

ø±ã÷ Ÿ Ä|òüÈìkÕÔHé

22 bÕ+&Ée⁄\qT #·+|ü{≤ìøÏ ˝≤øå±>∑èVü≤ <äVü≤q+

esêï Ÿ Vü≤dæÔHê|üPsY

23 ø±\j·TeqT&ÉT eTT∫≈£î+<äTì ø√bÕ–ïC≤«\\≈£î uÛÑdüàyÓTÆq düú\+

–sêïsY >∑T»sê‘Y

24 lø£èwüí ã\sêeTT\ <ë«s¡ø±q>∑s¡+ <ë«s¡ø£ ` >∑T»sê‘Y

25 Væ≤&ç+ãeq+ (Væ≤&ç+u≤düTs¡Tì ;ÛeTT&ÉT #·+|æq #√≥T)

»˝≤dt õ˝≤¢ ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

26 $<äs¡“¤ (<äeTj·T+‹, s¡TøÏàD°<˚$ ‘·+Á&ÉT\T @*q sê»´+)

$<äs¡“¤ eTVü‰sêÅwüº

27 ≈£î+&çq|ü⁄s¡ (s¡TøÏàD°<˚$ »qàdüú\+)

≈£î+&çq|ü⁄s¡ eTVü‰sêÅwüº

28 #˚~ sê»´+ (•X¯óbÕ\T&ÉT @*q sê»´+)

ãT+<˚ ŸK+&é eT<Ûä Á|ü<˚XŸ

29 ø±s¡Twü sê»´+ (<ä+‘·eÅ≈£îÔ&ÉT @*q sê»´+)

<ë‹j·T õ˝≤¢ ` eT<Ûä Á|ü<˚XŸ

30 U≤+&ÉeÁ|üdüú+ Ç+Á<äÁ|üdüú+ (bÕ+&Ée⁄\ sê»<Ûëì)

Ç+Á<äÁ|üdüú &Ûç©¢ <ä>∑Zs¡

31 ≈£î#˚\T&ÉT ìedæ+∫q #√≥T b˛s¡Tã+<äsY ` >∑T»sê‘Y

32 bÕ+#ê\ <˚X¯+ (Á<äT|ü<ä eTVü‰sêE sê»´+)

m{≤Vt≤, cÕ»Vü‰+|üPsY, |òüs¡÷ø±u≤<é ÁbÕ+‘ê\T, ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

33 ø£+|æ¢ (Á<Í|ü~ |ü⁄{Ϻì\T¢, eT‘·‡´j·T+Á‘· uÛÒ<äq düú\+

ø£+|æ Ÿ ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

34 »sêdü+<ÛäTì ;ÛeTT&ÉT #·+|æq #√≥T

»sêdü+<Ûéø° ÄKsê, s¡DYuÛÑ÷$T ;Vü‰sY

35 ø±eT´ø£eq+ <Ó’‘· eq+ (bÕ+&Ée⁄\T eqyêdü+ #dæq ÁbÕ+‘ê\T)

|ü•ÃeT Vü≤sê´Hê

36 eT‘·‡´<˚X¯+ ($sê≥ eTVü‰sêE sê»´+)

Ä˝≤«sY, >∑Ts¡T>±+yéqT+∫ C…’|üPsY es¡≈£î ñqï ÁbÕ+‘·+ sê»kÕúHé

37 $sê≥q>∑s¡+ (bÕ+&Ée⁄\T nC≤„‘·yêdü+ #˚dæq ÁbÕ+‘·+)

$sê{Ÿ q>∑sY sê»kÕúHé

lø£fi≤>ö‘·$T 11

38 XÀD|ü⁄s¡+ (u≤D≤düTs¡T&ç sê»<Ûëì) k˛ì‘Y|üPsY nkÕ‡+

39 ÁbÕ>√®‹wü+ (qs¡ø±düTs¡T&ç sê»<Ûëì) ‘˚CŸ|üPsY nkÕ‡+

40 ìsê´D≤ìøÏ eTT+<äT lø£èwüßí&ÉT uÀj·Tyêì y≥T≈£î >∑T¬s’q düú\+

Á|üuÛ≤dürs¡ú+, k˛eTHê<∏é, >∑T»sê‘Y

41 »qy˚T»j·TT&ÉT düs¡Œj·÷>∑+ #˚dæq düú\+

|üsêΩ+ ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

42 ø£|æ\edüTÔ (ãT<äTΔì »qàdüú\+) H˚bÕ Ÿ Àì ‹˝≤s√ÿfÒ

43 ãT<äTΔìøÏ C≤„H√<äj·T+ nsTTq düú\+ ãT<äΔ>∑j·T ;Vü‰sY

44 >ö‘·eT ãT<äTΔ&ÉT |ü]ìsê´D+ #Ó+~q #√≥T

≈£î•q>∑sY ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

sêe÷j·TD+

1 uÛÑ s¡<∏äT&ÉT >∑+>∑qT uÛÑT$øÏ ~+|æq düú\+

>∑+>√Á‹ ñ‘·ÔsêK+&é

2 ø£|æ\ eTVü≤]¸ ÄÁX¯eT+ (lsêeTTì |üPØ«≈£î\T, dü>∑s¡#·Áø£e]Ô

‘·qj·TT\T 60y\eT+~ ø±* ã÷&ç<Ó’q düú\+, >∑+>±q~ yê]

uÛÑdüàsêdüT\MT<ä Á|üeVæ≤+∫ yê]øÏ |ü⁄D´˝Àø±\T Á|ükÕ~+∫

ã+>±fi≤U≤‘·+˝À ≈£\TdüTÔ+~) >∑+>± kÕ>∑sY |ü•ÃeT u…+>± Ÿ

3 ø±+uÛÀ»sê»´+ (lsêeTTì eTT‘êÔ‘· s¡|òüTT eTVü‰sêE kÕÁe÷»´+)

ñC…“øÏkÕúHé, ‘·»øÏkÕúHé, ø£»øÏkÕúHé <ë{Ï ÇsêHé es¡≈£î $düÔ]+∫+~

4 s¡ø£ådüú\+ (sêeDT&ÉT ‘·q |ü~ ‘·\\T q]øÏ •e⁄DÏí |üPõ+∫

esê\T bı+~q #√≥T) ˝≤+>¥ø√ ` {Ïu…{Ÿ, #Ó’Hê

5 |üs¡eT•e⁄ì Ä‘·à*+>±ìï >∑DÒX¯ó&ÉT H˚\ y˚dæq düú\+

>√ø£s¡í ø£sêí≥ø£

6 d”‘ê<˚$ uÛÑ÷$T˝À \_Û+∫q #√≥T d”‘êeT]Ω ;Vü‰sY

7 $T~Û\ (d”‘ê<˚$ |ü⁄{Ϻì\T¢) »qø˘|üPsY H˚bÕ Ÿ

8 ø√dü\ <˚X¯+ sê»<Ûëì nsTTq njÓ÷<Ûä qT+&ç

H˚bÕ Ÿ Àì ø=ìï ÁbÕ+‘ê\es¡≈£î $düÔ]+∫q sê»´+

9 <äX¯s¡<∏äT&ÉT |ü⁄Á‘·ø±y˚Twæº j·÷>∑+ #˚dæq ÁbÕ+‘·+

ô|ò’C≤u≤<é ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

10 düs¡j·T÷ q~ (á qB rs¡+˝ÀH˚ njÓ÷<Ûä ì]à+|üã&ç+~)

wüO|òüTs¡ q~

11 njÓ÷<Ûä ` kÕπø‘·|ü⁄s¡+ (lsêeTTì »qàdüú\+, ã+>±s¡T

d”‘·‘√ nX¯«y˚T<∏ä j·÷>∑+ #˚dæq düú\+, düs¡j·T÷ q~˝À eTTì–

yÓ’≈£î+sƒ¡+ #˚]q düú\+) njÓ÷<Ûä ` ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

12 ‘ê≥ø£ e<Ûä »]–q Á|ü<˚X¯+ ãø£‡sY ` ;Vü‰sY

13 nVü≤\´ XÊ|ü$yÓ÷#·q düú\+ nVæ≤sö* ;Vü‰sY

14 ≈£îX¯Hê<∏ä|ü⁄s¡+ ($XÊ«$TÁ‘·T&ÉT j·÷>∑+ #˚dæq düú\+)

düT˝≤ÔHé|üPsY ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ

15 >∑TVüQ&ÉT d”‘êsêeT\ø£ÎDT\qT ø£*dæq #√≥T

X¯è+–uÒs¡|ü⁄s¡+ n\Vü‰u≤<é <ä>∑Zs¡

16 <ä+&Éø±s¡D´+ #Û·rÔdt|òüT&é Àì ãdüÔsY õ˝≤¢, Ä+Á<Ûä, ]kÕ‡,

eT<Ûä Á|ü<˚XŸ Àì ø=ìï ÁbÕ+‘ê\T

17 ∫Á‘·≈£L≥+ (d”‘êsêeTT\T eqyêdü+ #˚dæq #√≥T)

kÕ‘·ï õ˝≤¢ eT<Ûä Á|ü<˚XŸ

18 |ü+#·e{Ï (X¯Ss¡ŒDK eTT≈£îÿ #Óe⁄\T ø√dæq düú\+)

Hêdæø˘ eTVü‰sêÅwüº

19 ø£ã+<ÛëÁX¯eT+ ø£]í>∑T&é u… ≤Z+yé ø£sêí≥ø£

20 X¯ã] ÄÁX¯eT+ düs¡“dt ` u… ≤Z+yé ` ø£sêí≥ø£

21 Vü≤qTeT+‘·T&ÉT sêeT\ø£ÎDT\qT yÓTT<ä{ÏkÕ]>∑ ø£*dæq Á|ü<X+

Vü≤qTe÷Hé Vü≤[fl ø=bÕŒfi¯ ø£sêí≥ø£

22 Ä+»H˚j·T |üs¡«‘·+ (Vü≤qTeT+‘·T&ç »qàdüú\+) øÏwæÿ+<Ûä

(düTÁ^e⁄&ç sê»´+) ãTTwü eT÷ø£ |üs¡«‘·+

‘·T+>∑uÛÑÁ<ä qBrs¡ ÁbÕ+‘·+ Vü≤+|æ <ä>∑Zs¡ ø£sêí≥ø£

23 $;ÛwüDT&ÉT sêeTTì X¯s¡DTø√]q düú\+

<ÛäqTc˛ÿ{Ï ‘·$Tfi¯Hê&ÉT

24 lsêeTT&ÉT yêqs¡ôd’q´+‘√ yês¡~Û ì]à+∫q #√≥T

sêy˚TX¯«s¡+ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT

25 s¡‘·ïB«|ü+ dæ+Vü≤fi¯+ \+ø£ l\+ø£

26 nXÀø£eq+ (d”‘ê<˚$ ã+B>∑ ñqï düú\+)

ø±+&û <ë]˝Àì d”‘ê @[j·T ` l\+ø£

27 lsêeTT&ÉT sêeDTì e~Û+∫q #√≥T <äTqT|æ\¢ l\+ø£

28 d”‘ê<˚$ n–ïÁ|üy˚X¯+ #˚dæq ‘êe⁄

~|æ]+b˛\ l\+ø£

29 yê©àøÏ ÄÁX¯eT+ d”‘ê<˚$ ≈£îX¯\e⁄\≈£î »qàì∫Ãq düú\+

` uÛÑ÷<˚$˝À ◊ø£ eTsTTq düú\+

ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ Àì ø±q÷Œs¡TqT+∫ 30 yÓTÆfi¯fl <ä÷s¡+˝Àì _‘·÷sY

30 ≈£îX|ü⁄s¡+ (d”‘êsêeTT\ ô|<ä›≈£îe÷s¡T&ÉT ≈£îXó&ÉT ø£{Ϻ+∫q q>∑s¡+)

≈£îXÊsY bÕøÏkÕÔHé

31 \e|ü⁄s¡+ (d”‘êsêeTT\ ∫qï≈£îe÷s¡T&ÉT \e⁄&ÉT ø£{Ϻ+∫q q>∑s¡+)

˝≤ôVAsY bÕøÏkÕÔHé

32 ‘·ø£å•\ (lsêeTTì ‘·eTTà&ÉT uÛÑs¡‘·Tì ô|<ä› ≈£îe÷s¡T&ÉT

‘·≈£åî&ÉT ì]à+∫q q>∑s¡+)

‘·ø£å•\ bÕøÏkÕÔHé

33 |ü⁄wüÿ˝≤e‹ ` |ü⁄s¡Twü|ü⁄s¡+ (uÛÑs¡‘·Tì ¬s+&Ée ø=&ÉT≈£î

|ü⁄wüÿs¡T&ÉT ì]à+∫q q>∑s¡+)

ô|cÕesY bÕøÏkÕÔHé

lø£fi≤>ö‘·$T12123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123

@ø±‘·à e÷qe‘êyê<ä Á|üeø£Ô` eTT~>=+&É •eÁ|ükÕ<é, 040 27425668

ππ πππ bÕ]ÁXÊ$Tø£ $|ü¢e+ ‘·sê«‘· Á|ü|ü+#·+˝À ¬s+&ÉT

Á|ü<Ûëq Ä]úø£ e´edüú\T s¡÷bı+<ësTT. yÓTT<ä{Ï~ ô|≥Tºã&ç<ëØ

$<Ûëq+. Ç~ nyÓT]ø±˝À ne\+_+#·ã&ÉT‘√+~. BìøÏ

Á|ü‘ê´e÷ïj·T+>± e∫Ã+~ kÕeT´yê<ä uÛ≤e+. Ç~ s¡cÕ´, #Ó’Hê

e+{Ï ø£eT÷´ìdüTº <˚XÊ˝À¢ Ä#·s¡D˝ÀøÏ e∫Ã+~. Á|ü|ü+#·

e÷qyê[ yÓTT‘· Ô+ á ¬s+&ÉT $<ÛëHê\˝À @<√ ˇø£{Ï

ne\+_+∫ rs¡e\dæ+<˚qqï uÛ≤yêìï 19`20 X¯‘êu≤›˝À¢

Ä]úø£ XÊÅdüÔy‘·Ô\T n_ÛÁbÕj·T|ü&ܶs¡T. ◊‘ ø=\+ãdt nyÓT]ø±qT

ø£q>=qø£ eTT+<äT s¡cÕ´˝À 1917 $|ü¢e+ sêø£eTT+<äT uÛ≤s¡‘·

<˚XÊìøÏ ‘·q<Ó’q ˇø£ Ä]úø£ $<ÛëqeT+≥÷ @B ˝Ò<ë. nì

ø=+<äs¡T Ä˝À∫+#ês¡T.

á ‘ê‹«ø£ |üs¡+|üs¡˝À »ìà+∫qyê&˚ |ü+&ç{Ÿ

Bq<äj·÷fiŸ ñbÕ<Ûë´j·T. Á|ü|ü+#êìøÏ áj·Tq eT÷&√

Á|ü‘ê´e÷ïj·T+ Á|ü‹bÕ~+#ês¡T. ‘·sê«‘·ø±\+˝À Bq<äj·÷fiŸ

dæ<ëΔ+‘êìøÏ uÛ≤wü + #Ó|æŒq <ä‘√Ô|ü+‘YJ πsƒ+π> e+{Ï yês¡T Ç~

eT÷&Ée e÷s¡Z+ e÷Á‘·yT ø±<äT, uÛÑ$wü ‘·TÔ À @¬ø’ø£ e÷s¡Z+ ≈£L&Ü

nHêïs¡T. Bq<äj·÷fiŸ Á|ü‹bÕ~+∫q dæ<ëΔ+‘êìøÏ ªÇ+{ÏÁ>∑ Ÿ

yê\÷´sTT»yéTμ nì ù|s¡T. ‘Ó\T>∑T˝À eTq+ @ø±‘·à e÷qe‘ê

yê<ä+ nì Bìï nqTe~+#·T≈£îHêï+. $XÊ«‘·à uÛ≤eq nH˚~

$X‚cÕs¡ú+. ªãVæ≤s¡+>∑+>± á Á|ü|ü+#·+ mH√ï HêeTs¡÷bÕ\‘√

<äs¡Ùì$T∫Ãq|üŒ{Ïø° n+‘·Ø¢q+>± πø #Ó’‘·q´+ ñ+~μ nì eTq

ÁbÕNq ãTTwüß\T uÛ≤$+#ês¡T. á #Ó’‘·Hê´Hï ª∫‘Yμ nH kÕ+πø‹ø£

|ü<ä+‘√ ñ|üìwü‘·TÔ\T ìs¡«∫+#êsTT. |ü+&ç‘Y Bq<äj·÷fiŸ

ñbÕ<Ûë´j·TqT πøe\+ Ä]úø£ XÊÅdüÔy˚‘·Ô>±H˚ n+#·Hê y˚j·T Ò+.

yês¡T ªeTq+μ nqï |ü<ëìï ≈£L&Ü ìs¡«∫+#ês¡T. eTìwæøÏ

ÁbÕD+, X¯Øs¡+ ñqïfÒº <˚XÊìøÏ ≈£L&Ü X¯Øs¡+, ÁbÕD+

ñ+≥T+<äì >∑T]Ô+#ês¡T.

ÁbÕDX¯øÏ Ô ˝À|æ+∫q|ü⁄Œ&ÉT X¯Øs¡+ kÕ«dü ú´+>±

ñ+&ÉC≤\<äT. ÁbÕDXøÏÔ À|æ+∫q|ü⁄Œ&ÉT •e+ø£s¡yÓTÆq <äXqT+&ç

Xe+ø£s¡+>± e÷s¡T‘·T+~. Ç+<äT≈£î eTq+ ¬s+&ÉT ñ<ëVü≤s¡D\T

#·÷&Ée#·TÃ. yÓTT<ä{Ï~ bÕøÏkÕÔHé, yÓTT<ä≥ n~ uÛ≤s¡‘·<X+˝À

n+‘·sꓤ>∑+>∑ ñ+&~. ‘·s¡Tyê‘· nø£ÿ&É uÛ≤s¡rj·T ÁbÕDXøÏÔ

˝À|æ+#·&É+ e\¢ Ç+&çj·÷ qT+&ç $&çe&çb˛sTT+~. ¬s+&Ée

ñ<ëVü≤s¡D+ ÇÁC≤sTT˝Ÿ, j·T÷<äT C≤‹yês¡T ¬s+&ÉT y˚\

dü+e‘·‡sê\T>± Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± #Ó ≤¢#Ó<äs¡T nsTTb˛j·÷s¡T.

◊Hê Ä C≤‹ ÁbÕDXøÏÔ düJe+>± ñ+~. Ä ø±s¡D+>±H 1948˝À

uÛÖ>√[ø£ ndæÔ‘·«+ <ë«sêH ‹]– j·T÷<äT C≤‹ düJe+>± Á|ü|ü+#·+

eTT+<äT ì\Te>∑*–+~.

eTìwæøÏ XØs¡+, ÁbÕD+, eTqdüT‡, ãT~Δ, Ä‘·à ñqïfÒº

ˇø£ <XÊìøÏ ≈£L&Ü á |ü+#·$uÛ≤>±\T ñ+{≤j·Tì Bq<äj·÷fiŸ

Á|ü‹bÕ~+#ês¡T. ny <X+ $sê{Ÿ dü+düÿè‹ $C≤„q+ ` ∫‘Y

nqã& |ü+#· $uÛ≤>±\T. Mì‘√ e´≈£îÔ\≈£î ‘ê<ë‘·à´‘· ñ+&Ü*.

Çø£ e´øÏÔ düeTwæº\ eT<Ûä dü+|òüTs¡ DqT Á|ü|ü+#· uÖ~Δø£ $<ÛëHê\T

Á|ü‹bÕ~‘ê\T, e´øÏÔì e´øÏÔ <√#·Tø√e&É+. düe÷C≤ìï ø=+<äs¡T

e´≈£îÔ\T <√#·Tø√e&É+ eTq≈£î ô|≥Tºã&ç<ëØ $<Ûëq+˝À

ø£qã&ÉT‘·T+~. BìøÏ Á|ü‘ê´e÷ïj·T+>± e∫Ãq kÕeT´yê<ä Ä]úø£

$<Ûëq+˝À e´øÏÔ kÕúHêìï Á|üuÛÑT‘·«+ ÄÁø£$T+∫ e´øÏÔ kÕ«‘·+Å‘ê´ìï

Vü≤]+#·&É+ #·÷düTÔHêïeTT. s¡cÕ´ $∫ä‹Ô Ç+<äT≈£î Á|ü<Ûëq

ø±s¡D+>± ø=+<äs¡T uÛ≤$+#ês¡T. ø±ì ìqï j·TTÁ¬øsTTHé˝À

$»è+_Û+∫+~ C≤rj·T yê<äyT.

qπs+Á<ä yÓ÷B $»j·÷ìøÏ Ç+&çj·THé H˚wüq*»+

Á|ü<Ûëq ø±s¡D+. ø±+Á¬>dt n$˙‹ |üs√ø£å ø±s¡D+. ø£ k˛wü*wüߺ

<˚X¯+ MT<ä eTs√ k˛wü*wüߺ <˚X¯+ <ä+&Éj·÷Á‘· #˚j·T<äT nì

dæ<ëΔ+‘· y‘·Ô\T #ÓbÕŒs¡T. ø±˙ s¡cÕ´ #Ó’Hê\T dü]Vü≤<äT›\˝ÀqT,

Á|ü|ü+#· Ä~Û|ü‘· b˛s¡T˝ÀqT m+<äT≈£î |òüTs¡ D |ü&ܶsTT? HÓÁVüA

‘·q Ä]úø£ $<Ûëq+ k˛wü*wüߺ bÕ≥sYï Ä|òt kıôd’{° nì

Á|üø£{Ï+∫Hê #Ó’Hê 1962˝À uÛ≤s¡‘Yô|’ m+<äT≈£î <ä+&Éj·÷Á‘·

#˚dæ+~? Ç|ü⁄Œ&ÉT (2015) Ç+&çj·÷≈£î ã<äT\T bÕøÏkÕÔHé≈£î

düVü‰j·T+ #˚düTÔqï~. Ç+<äT≈£î ø±s¡D+ #Ó’Hê ‘·q <˚X¯|ü⁄

C≤rj·T‘·qT kÕs¡«uÛÖe÷‘ê«~Ûø±sêìï ø±bÕ&ÉTø√yê\ì

ø√s¡T≈£î+≥Tqï~. Á|ü|ü+#·+˝À uÛ≤s¡‘Y ‘·|üŒ nìï <˚XÊ\T Ç˝≤π>

ø√s¡T≈£î+≥THêïsTT.

Bq<äj·÷fiŸJ Á|ü‹bÕ~+∫+~ ìC≤ìøÏ ªÇ»+μ ø±<äT.

‘Ó\T>∑T˝À eTq+ ªyê<äeTTμ nì Ä |ü<ëìï nqTe~+#·T

≈£î+≥THêï+. $\Te\ á Ç»+ ø£ ì»+‘√ ≈£L&çq sê»ø°j·T

e´edüúqT Äj·Tq }Væ≤+#ês¡T. <˚XÊ_Ûeè~Δ »s¡>±\+fÒ Á|ü‹

bÂs¡TìøÏ e´øÏÔ o\+, C≤rj·T o\+ nedüs¡+ nì Äj·Tq

uÛ≤$+#ês¡T. H˚&ÉT uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝Àì dü+øå√uÛ≤ìøÏ Ç<˚ ø±s¡D+.

<˚X¯+˝Àì ù|<ä\+<ä]ø° <˚X¯uÛÑøÏÔ ñqï≥ºsTT‘˚ H˚{Ï düeTdü \T

#ê˝≤ uÛ≤>∑+ n<äèX´yÓTÆ b˛jT$. ns¡ú+ πø+Á<ä_+<äTe⁄>± e÷sYÿ‡

ˇø£ dæ<ëΔ+‘êìï Á|ü‹bÕ~+#ês¡T. ø±eT+ πø+Á<ä _+<äTe⁄>±

ÁbòÕsTT&é eTs=ø£ dæ<ëΔ+‘·+ Á|ü‹bÕ~+#ê&ÉT. eT‘· πø+Á<ä+>±

Á|ü|ü+#·+˝À bÕøÏkÕÔHé, kÂB nπs_j·÷ e+{Ï sê»´ e´edüú\T

@s¡Œ&ܶsTT. <Ûäs¡à+ πø+Á<ä _+<äTe⁄>± ø=ìï yê´U≤´Hê\T

e#êÃsTT. e÷qe⁄DÏí πø+Á<ä _+<äTe⁄>± #˚düTø=ì Bq<äj·÷fiŸ

Ä˝À∫+#ês¡T.

lø£fi≤>ö‘·$T 13

e÷qe⁄&É+fÒ mes¡T? n‘·ìøÏ ≈£î≥T+ã+‘√

düe÷»+‘√ #·T≥÷º ñqï |üX¯ó|üøå±´~ düèwæº À $X¯«#Ó’‘·q´+‘√

ñqï dü+ã+<Ûä+ @$T{Ï? nì Äj·Tq Ä˝À∫+#ês¡T. e´wæº,

düeTwæ º, düèwæ º, |üs¡y˚Twæ ˜ á Hê\T>∑T <äX¯\‘√ nK+&É

eT+&É ≤ø±s¡ #·Áø±ìï uÛ≤s¡rj·T ãTTwüß\T }Væ≤+#ês¡T. BìH˚

ôd’Œs¡ Ÿ dæwüº+ n+{≤s¡T. bÕXÊÑ· <˚XÊ˝À¢ á #·Áø±\T <˚ìø£$

y˚s¡T y˚s¡T>± ñ+{≤sTT. Ç<˚ Á|ü<Ûëq uÛÒ<ä+. #·‘·T]«<Ûä #·Áø±˝À¢

<˚ì˝À ˝À|ü+ e∫ÃHê düe÷»+ dü+‘·T\q+ <Óã“‹+≥T+<äì

nqTuÛÑe |üPs¡«ø£+>± Bq<äj·÷fiŸ $e]+#ês¡T.

|ü+&ç‘· Bq<äj·÷fiŸ ñbÕ<Ûë´j·T‘√ Hê≈£î

|ü]$T‘·yÓTÆq Á|ü‘·´ø£å |ü]#·j·T+ ñ+~. yês¡T 1962˝À

ôV’≤<äsêu≤<é e∫à Ç+{ÏÁ–{° ø£eT÷´ì»+ dæ<ëΔ+‘êìï Á|üe∫+∫

q|ü⁄Œ&ÉT yê]øÏ Áyêj·Tdüø±&ÉT>± qqTï ìj·T$T+#ês¡T.

Ä ‘·s¡Tyê‘· á dæ<ëΔ+‘êìï ‘Ó\T>∑T bÕsƒ¡≈£î\≈£î $e]dü÷Ô ø=ìï

|ü⁄düÔø±\T, yê´kÕ\T yÓ\Te]+#êqT. Äj·Tq >=|üŒ‘·q+

dæ<ëΔ+‘· Á|ü‹bÕ<äq˝À e÷Á‘·y˚T ø±<äT. ìsê&É+ãs¡ JeqXË’*˝À

≈£L&Ü ñ+~. πøe\+ ¬s+&ÉT »‘·\ ã≥º\T e÷Á‘·y˚T Äj·Tq

ÄdæÔ. düe÷» ø£ ≤´D+ ø√dü+ e´øÏÔ>∑‘· J$‘êìï ‘ê´>∑+ #XÊs¡T.

ø±cÕj·T+ <Ûä]+∫ düHê´dü J$‘·+ >∑&çbÕs¡T. 1950e <äXø£+˝À

yês¡T »s¡ï*düTº>± |üì#˚XÊs¡T. bı*{Ïø£ Ÿ &Ó’Ø nH˚ o]¸ø£q

yê´kÕ\T q÷´&Ûç©¢ Àì ˇø£ Ä+>∑¢ ~q|üÁ‹ø£ À edü÷Ô ñ+&˚$.

1952˝À HÓÁVüA>±] $<Ûëq+ q#·Ãø£ yê] eT+Á‹es¡Z+qT+&ç

yÓ ’<=\–q XÊ´yéTÁ|ükÕ<é eTTKØ® uÛ≤s¡rj·T »qdü+|ò tT

kÕú|æ+#ês¡T. á bÕغøÏ ø±s¡ <ä]Ù>± Bq<äj·÷fiŸ |üì#˚XÊs¡T.

1952˝À XÊ´yéTÁ|ükÕ<é eTTKØ®, 1967˝À Bq<äj·÷fiŸJ\T

nqTe÷HêdüŒ<ä dæú‹˝À eTè‹#Ó+<ä&É+ á C≤‹ <äTs¡<äèwüº+.

|ü+&ç‘· Bq<äj·÷fiŸ ñbÕ<Ûë´j·T 1916, ôdô|º+ãs¡T

25e ‘B ñ‘·Ôs¡ Á|ü<XŸ Àì eT<ÛäTs¡≈£î düMT|ü+˝Àì #·+Á<äuÛ≤qT

nH Á>±eT+˝À »ìà+#ês¡T. Á|üdüTÔ‘·+ á Á>±e÷ìï ªBq<äj·÷fiŸ

<∏ë+μ nì ù|s¡T e÷sêÃs¡T. ‘·+Á&çù|s¡T uÛÑ>∑e‹ Á|ükÕ<é, ‘·*¢ sê+bÕ´Ø.

∫qï‘·q+˝ÀH˚ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT ø√˝ÀŒsTTq Bq<äj·÷fiŸJ

y˚Tqe÷eTe<ä› ô|]– m+.@ Ç+^¢wüß es¡≈£î n<Ûä´j·Tq+

ø=qkÕ–+#ês¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· ‘·q J$‘êìï kÕe÷õø£ ø±s¡ ø£s¡Ô>±

n+øÏ‘·+ #XÊs¡T. ‘·s¡Tyê‘· ø±\+ »qdü+|òtT dæ<ëΔ+‘· ø£s¡Ô>±

e÷sês¡T. »qdü+|òtT Á|ü<Ûëq ø±s¡ <ä]Ù>± |üì#XÊs¡T. <XeT+‘·{≤

‹]– \ø£å˝≤~ ø±s¡´ø£s¡ Ô\≈£î dü÷Œ¤]Ôì#êÃs¡T. 1964˝À

$»j·Tyê&É À »]–q nœ\ uÛ≤s¡‘· »qdü+|òtT eTVü‰düuÛÑ À¢

ã#YsêCŸ yê´|òt n<Ûä ≈£åî&ç>± mqTïø√ã&É&É+, Bq<äj·÷fiŸJ Á|ü<Ûëq

ø±s¡´<ä]Ù>± ñ+&É≥+ Hê≈£î >∑Ts¡TÔ. eTVü‰düuÛÑ≈£î <ë<ë|ü⁄

j·÷uÛ…’y\eT+~ Á|ü‹ì<ÛäT\T e∫Ãq≥Tº >∑Ts¡TÔ. Ä düuÛÑ\˝À yês¡T

@ø±‘·à e÷qe‘êyê<ä dæ<ëΔ+‘êìï $&ÉT<ä\ #XÊs¡T.

1968 |òæÁãe] 11q ñ‘·Ôs¡ Á|ü<XŸ Àì yÓTT|òüT Ÿ düsêjYT

¬s’ Ò« ùdºwüHé À Vü≤‘· ≈£î >∑Ts¡j·÷´s¡T. ÄHê{Ï Á|üuÛÑT‘·«+ ø£ dü+

$#ês¡D ≈£L&Ü d”]j·Tdt>± »s¡|ü Ò<äT. uÛ≤s¡‘· <X+˝À nHê~>±

m+<äs√ ãTTwüß\T, eTTqT\T »ìà+#ês¡T. Ä |üs¡+|üs¡˝À

»ìà+∫q ø£ ø£s¡àjÓ÷– Bq<äj·÷fiŸ ñbÕ<Ûë´j·T. yê] @ø±‘·à

e÷qe‘ê yê<ä+ düø£\ y˚<ä, ñ|üìwü‘·TÔ\ kÕs¡+. Ç~ m+‘·

ÁbÕNqyÓ÷ n+‘· Ä<ÛäTìø£+.

Ç+{ÏÁ>∑ Ÿ ø£eT÷´ì»+ dæ<ëΔ+‘êìøÏ Ç+<ä* eT÷\

dü÷Á‘ê\≈£î ø=ìï uÛ≤cÕ´\T, yê´U≤´Hê\T Ç|üŒ{Ïπø e#êÃsTT.

Ä dæ<ëΔ+‘· Á>∑+<∏ëìøÏ Hêø£+fÒ eTT+<˚ l <ä‘√Ô|ü+‘YJ πsƒ+π>¶

e+{Ïyês¡T uÛ≤wü + #ÓbÕŒs¡T. ªÁ|ü|ü+#· ø±]à≈£î˝≤sê @ø£+ø£+&çμ

nH˚ ìHê<ëìï ªø±]à≈£î˝≤sê! Á|ü|ü+#êìï @ø£+ #˚j·T+&çμ nì

yê´U≤´ì+#ês¡T. C≤‹, ≈£î\, eT‘·, es¡Z, uÛ≤cÕ, *+>∑ uÛÒ<ë\‘√

s¡+>∑T uÛÒ<ë\‘√ $uÛÑõ+#·≈£î+&Ü $X¯«e÷qe ø£ ≤´D+ ø√]q

Äs¡ uÛ≤eqy˚T, @ø±‘·à e÷qe‘ê yê<ä kÕsê+X¯+. ãTTπ>«<ä+

e … @ø±‘·à e÷qe‘ê yê<ä+ |ü⁄{Ϻ+~ uÛ≤s¡‘Y ÀH nsTTq|üŒ{Ïø°

á ‘·‘·«+ yÓTT‘·Ô+ e÷qyê[øÏ #Ó+<äT‘·T+~. BìøÏ <˚X¯ø±\eTT

nH˚ ne<ÛäT\T ˝Òe⁄. uÛÑ÷$Tô|’ e÷qe⁄&ÉT ñqï+‘·es¡≈£î

eTHêe‘ê yê<ä+ |ü]eT[dü÷ÔH˚ ñ+≥T+~.

\ø√ï ø±+Á¬>düT˝À ø±+Á¬>düTyê] ˙‹ u≤Vü≤´‘·qT ãj·T≥ô|fÒº

dü+|òüT≥q\T Ç+ø± #ê˝≤ »]>±sTT. eTs¡Tdü{Ï dü+e‘·‡s¡+

(1900) ≤ôVAsY À »]–q ø±+Á¬>dt yê]¸ø£ eTVü‰düuÛÑ≈£î n<Ûä ø£å‘·

eVæ≤+∫q Hêsêj·TD #·+<ëes¡ÿsY Ä ‘·s¡yê‘· ø=~›ø±˝≤ìπø

u§+u≤sTT ôV’≤ø√s¡Tº À »&ç® nj·÷´&ÉT. Hwüq Ÿ ø±+Á¬>dt n<Ûä ø£å‘·«+

ôV’≤ø√s¡Tº u…+∫˝À #s¡&ÜìøÏ s¡Vü≤<ë] nì n|üŒ{À¢ nqT≈£îHyês¡T.

ø±+Á¬>düT˝À ‘·q nqTuÛÑyê\qT |üPdü>∑T∫Ãq≥Tº

$e]dü÷Ô kÕ«$T ÁX<ëΔq+<ä sêdæq ªÇHéôd’&é ø±+Á¬>dtμ Á>∑+<∏ä+

(17`34 ù|J\T) ˝Àì $X‚cÕ\≈£î ùd«#êäqTyê<ä$T~. Hwüq Ÿ

ø±+Á¬>düT nH~ ‘Ó\¢yêfiófl Ä&ç+∫q sê»ø°j·T u§eTà˝≤≥ nqï

nqTe÷q+ á |ü⁄düÔø£+ #·~e‘ s¡÷&Ûç ne⁄‘·T+~. Ç+<äT˝À

ÄXÃs¡ |ü&Ü*‡+<eTT+~? ‘=* <äX˝À ø±+Á¬>dt ã‘·T≈£î n+‘qì

n+<äs¡÷ m]–+<. ª>±+BÛ eTVü‰‘·Tà&ÉT n&ÉT>∑Tô|{Ϻ kÕ«‘·+Á‘·

X+K+ |üP]+#êπø ø±+Á¬>dt >∑‹ e÷]+~. nVæ≤+kÕ‘·àø£ kÕ«‘·+Á‘·

eTVü‰ b˛sê{≤ìøÏ #√<äø£X¯øÏÔ>± n~ #·]‘ês¡úyÓTÆ+~μ nì

MTs¡+{≤sê? kÕ«$T ÁX¯<ëΔq+<ä ≈£L&Ü yÓTT<ä{À¢ n˝≤π>

nqT≈£îHêï&ÉT. >±+BÛ uÀ<Ûä\qT Á‹ø£s¡DX¯ó~Δ‘√ qe÷à&ÉT.

n+‘·<ëø± ø±+Á ¬>düT≈£î <ä÷s¡yÓT Æqyê&ÉT eTVü‰‘·Tàì

|æ\T|ü⁄q+<äT≈£îì C≤rjÓ÷<ä eT+˝ÀøÏ <ä÷ø±&ÉT.

‘·s¡yê‘· @yÓTÆ+~?

(7e ù|J ‘·s¡TyêsTT)

lø£fi≤>ö‘·$T1412345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901231234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012312345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123

ysTT qe\\ s¡#·sTT‘· ` πø ˇø£ÿ&ÉT ø=e«* \ø°Îqs¡dæ+Vü‰sêe⁄` <ë«.Hê.XÊÅdæÔ

eTqøÏ X¯‘ê~Ûø£ Á>∑+<∏äø£s¡Ô\THêïs¡T. yÓsTT´ yê´kÕ\T

Áyêdæqyês¡THêïs¡T. yÓsTT´ düMTø£å\T #˚dæqyês¡THêïs¡T. yÓsTT´

ø£$‘·\T Áyêdæqyês¡÷ ñHêïs¡T. yÓsTT´ ø£<∏ä\T Áyêdæqyês¡T ≈£L&Ü

ñ+fÒ ñ+&Ée#·TÃ. ø±˙ Á|ü|ü+#· kÕVæ≤‘· +˝À yÓsTT´ qe\\T

Áyêdæqyê¬se¬s’Hê ñHêïsê? n+fÒ ˇπø ˇø£ÿ&ÉTHêï&ÉT. Äj·TH˚

ø=e«* \ø°Îqs¡dæ+Vü‰sêe⁄. &ÉãT“ø√düyÓ÷, ø°]Ôø√düyÓ÷, |ü_¢wüsY

Áyêj·TeT+fÒH√ Áyêj·T˝Ò<äT. ˇø£ kÕVæ≤‘·´ ‘·|üq>± ˇø£

kÕe÷õø£ u≤<Ûä ‘·>±, Áyêj·T≈£î+&Ü ñ+&É Òì ø£ Je⁄ì y<äq>±

ø=e«* qe\\T ÁyêXÊs¡T. 1935 qT+∫ 1970 es¡≈£î ø=e«*

qe˝≤j·TT>∑+. @ ¬s’ Ò« ùdºwüHé À nsTTHê, @ ãkÕº+&é À nsTTHê,

@ »esê* #‹˝ÀHÓ’Hê, @ kÕVæ≤r bÕsƒ¡≈£îì Ç+{À¢ nsTTHê `

kÕe÷qT´&Ó’Hê, nkÕe÷qT´&Ó’Hê ø=e«*! ø=e«*! nHyês¡T.

1912˝À |ü•ÃeT >√<ëe] õ˝≤¢ ‘·DT≈£î˝À ø=e«*

»ìà+#ês¡T. \ø°Îø±+‘·eTà, \ø°ÎHêsêj·TD ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T. ø=e«*

Hêqï>±s¡T |”¢&És¡T >∑TeTkÕÔ>± |üì#XÊs¡T. 18`20 dü+e‘·‡sê\

<ëø± ø=e«* C˝≤‡>± J$+#ês¡T ‘·|üŒ #·<äTe⁄ dü+<Ûä´\ô|’

n+‘·>± ÁX¯<äΔ ˝Ò<äT. dü÷ÿ\Tô|ò’q˝Ÿ |üØø£å ÁyêXÊs¡T. ‘·+Á&ç

áj·TqqT ø√Ä|üπs{Ïyé Åf…Æì+>¥ ø√sY‡˝À Á|üy˚X¯ô|{≤ºs¡T. ø±˙

#·<äTe⁄ô|’ eTqdüT \>∑ï+ø± Ò<äT. @ ñ<√´>∑eT÷ #j·T Ò<äT. ndü\T

ø=e«* ‘·‘·«yT n+‘·. mø£ÿ&Ü ˇ~π> ‘·‘·«+ ø±<äT. ùd«#êäJ$.

ll≈£L&Ü n+‘. @ ñ<√´>∑+˝Àq÷ dæús¡|ü&É Ò<äT. ø=+‘·eT+~

yT<Ûëe⁄\ \ø£åDyT Ç<äì|ædüTÔ+~. eT] J$‘·+ m˝≤? n+fÒ

Hêqï dü+bÕ~+∫+<. ñqï~ #ê Ò¢ nqTø=H dü«uÛ≤e+.

ø=e«* Hêqï>±s¡T sê»eT+Á~˝À ñ+&˚yês¡T.

∫qï|ü⁄Œ&˚ \ø°Îø±+‘·eTà eTs¡DÏ+#·&É+‘√ ø=e«* ‘·+Á&ç

ô|+|üø£+˝ÀH˚ ô|]>±s¡T. |üP≥≈£L{Ï Ç+{Ï uÛÀ»q+ ≈£L&Ü

#˚XÊs¡T. y˚dü$ ôd\e⁄˝À¢ nø£ÿ>±s¡T ø±y˚TX¯«s¡eTà>±] }s¡T

b˛&É÷s¡T yÓ[fl nø£ÿ&ç Á>∑+<∏ë\j·T+˝Àì |ü⁄düÔø±\˙ï #·~yXÊs¡T.

Hê\T>∑T dü+e‘·‡sê\T Ä }s¡÷ á }s¡÷ yÓ[fl ø£ì|æ+∫q

Á|ü‹ |ü⁄düÔø£eT÷ #·~y˚XÊs¡T. sê»eT+Á~˝À Á>∑+<∏ë\j·T+˝Àì

Á>∑+<∏ë\ìï{Ïì J]í+#·T≈£îHêïs¡T. n+fÒ ø=e«* eTT+<äT>± >=|üŒ

#·<äTe] (ˇsêwæj·Tdt Ø&ÉsY)

<ëX¯s¡~∏ yÓT|ü⁄Œbı+~q ø=e«*yê] ‘=*qe\

ª|ü˝… ¢| ü&ÉT#·T μ Ç~ Áyêdæ C≤rjÓ÷<ä´eTø£$ >∑]yÓTfi¯ fl

dü‘·´Hêsêj·TD≈£î #·÷|æ+#ês¡T. >∑]yÓTfi¯flì >∑Ts¡Te⁄>±

uÛ≤$+#ês¡T. >∑]yÓTfi¯fl n_Ûq+~+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü Ä qe\øÏ

eTT+<äTe÷≥ ≈£L&Ü sêXÊs¡T. <ë+‘√ ø=e«* ñ‘˚Ôõ‘·

eTj·÷´s¡T. ¬s+&Ée qe\ ª<ëd”|æ\¢μ ÁyêXÊs¡T. ‹s¡T|ü‹

yÓ+ø£≥ø£e⁄\˝À ø£¬s’q #Ófi¯fl|æfi¯fl yÓ+ø£≥XÊÅdæÔ >±]øÏ |ü+bÕs¡T.

Äj·Tq ø£&çj·T+ (‘·÷.>√.õ˝≤¢) ˝À ñ+{≤s¡T. yÓ+≥H˚

17.4.36q ñ‘·Ôs¡+ ÁyêXÊs¡T. yê´eVü‰]ø£ uÛ≤wü À Áyêdæq+<äT≈£î

yÓT#·TÃ≈£îHêïs¡T. Ç+πø+, ø=e«*yê]øÏ ø=+&É+‘· n+&É

<=]øÏ+~. yÓsTT´ @qT>∑T\ ã\+ e#˚Ãdæ+~. n|üŒ{ÏqT+∫

ø=e«* ø£\+ ìs¡+‘·sêj·T+>± (HêHékÕº|t>±) ∫+<äT\T

‘=≈£îÿ‘·÷ e∫Ã+~. ô|<ä ›\ Áb˛‘ê‡Vü≤+ >=|üŒyê]ì

#˚düTÔ+<äq&ÜìøÏ ì<äs¡Ùq$T~.

sê»eT+Á~˝À ªø=+&É|ü*¢ Ms¡yÓ+ø£j·T´ n+&é düHé‡μ

nH Á|üeTTK Á|ü#·Ts¡Ddü+düú ñ+~. yês¡T Á|ü#·T]+∫q |ü⁄düÔø±\øÏ

Ä<äs¡D ñ+&˚~. ø=e«* yê]<ë«sê qe\ Á|ü#·T]+|üã&ç‘˚

n+<ä]ø° n+<äT‘·T+<äH˚ ÄX¯j·T+‘√ ª|òü¢esY >∑sY¢μ nH˚ ù|s¡T‘√

ˇø£ qe\ Áyêdæ Ç#êÃs¡T. Ä yÓ+ø£j·T´>±s¡T n_ÛÁbÕj·T+ ø√dü+

Á|üdæ<äΔ |ü+&ç‘·T\T, X¯‘ê~Ûø£ Á>∑+<∏äø£s¡Ô, u§_“*j·TT<äΔ+ Hê≥ø£

ø£s¡Ô nsTTq lbÕ<ä ø£èwüíeT÷]ÔXÊÅdæÔ>±]øÏ Ç#êÃs¡T. áj·Tq

Ms¡ Á>±+~∏ø£yê~. ªeÁC≤j·TT<Ûä+μ nH˚ |üÁ‹ø£ q&ç|æ yê´eVü‰]ø£

uÛ≤wüqT ‹{Ϻb˛XÊs¡T. áj·Tq ªuÛ≤cÕ Á<√Vü≤+ #˚ùd Ç≥Te+{Ï

s¡#·q\T Á|ü#·T]ùdÔ e+X¯ø£åj·T+ ne⁄‘·T+~. Á|ü#·T]+#·e<äT›μ

nHêïs¡T. <ë+‘√ á qe\qT Á| ü#·T]+#˚ kÕVü≤dü+

ø=+&É|ü*¢yês¡T #˚j·T Ò<äT. Çø£ÿ&˚ z eTs¡|ü⁄sêì dü+|òüT≥q

»]– ø=e«* qe˝≤ kÕVæ≤rj·÷Á‘·ì z eT\T|ü⁄ ‹|æŒ+~.

ˇø£s√Eq MsêkÕ«$T nH˚ b˛dt ºe÷Hé e∫Ã

Ms¡yÓ+ø£j·T´>±]øÏ ñ‘·Ôsê*#êÃ&ÉT. |üø£ÿq fÒãT Ÿ MT<ä |òü¢esY>∑sY¢

nH˚ ù|s¡T‘√ Áyê‘·Á|ü‹˝À ñqï qe\ rdüTø=ì ` ‘·q |üì

eT]Ãb˛sTT #·<äe≥+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. @ø£_–q #·~y˚XÊ&ÉT.

ªBìì MTs¡T Á|ü#·T]düTÔHêïsê?μ nHêï&ÉT. yÓ+ø£j·T´>±s¡T ª Ò<äT.

|ü+&ç‘ê_Û ÁbÕj·÷ìøÏ $s¡T<ä Δ+>± ñ+~. n+<äTø £ì

Á|ü#·T]+#·≥+ ˝Ò<äTμ nHêïs¡T. n|ü⁄Œ&ÉT MsêkÕ«$T ªBìì

n#·TÃyùdÔ ãVüQfi Á|üC≤<äs¡D bı+<äT‘·T+~. yÓj·T´+&çμ nHêï&ÉT.

n+fÒ bÕsƒ¡≈£î&˚ ìCyÓTÆq rs¡Œ]. Ms¡yÓ+ø£j·T´>±s¡T Ä qe\qT

n#·TÃyÓj·T´&É+ ø±|”\˙ï neTTà&ÉT b˛e&É+ »]–+~.

‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´ s¡+>±ìøÏ ø=e«* #˚dæq ùde

neT÷\´yÓTÆq~. yês¡T Áyêdæqìï qe\\T ãVüQXÊ mes¡÷

Áyêj·T ÒπsyÓ÷! ì»y˚T! Äj·Tq ]ø±sY¶qT Áã<ä›\Tø=≥º&É+ me]ø°

X¯ø£ + ø±<äT. ø=e«* ]ø±sY¶ n+fÒ ‘Ó\T>∑TC≤‹øÏ >∑s¡«ø±s¡D+.

qe˝≤ Á|ü|ü+#êìøÏ ø=e«* ø£ me¬sdüTº •Ks¡+! ø=e«* 32e

@≥ <ëeTsêEyê] Ä&É|ü&ÉT#·T \ø°Î<˚$ì $yêVü≤e÷&Üs¡T.

Äj·Tq uÛ≤s¡´˝À neTàì #·÷XÊs¡T. ªÄyÓT ˝≤\q˝À,

lø£fi≤>ö‘·$T 15

ÄbÕ´j·T‘· À e÷ Hêqï>±] ø£\+ |üs¡efi¯ófl ‘=øÏÿ+~μ n+{≤s¡T

yê] ≈£îe÷s¡T\T. yÓTT<ä≥ ø£ qe\øÏ Ç|üŒ{À¢ |üHÓï+&ÉT ô|’dü\T

(n|üŒ{À¢ ¬s+&ÉT nD≤\T uÒ&É) rdüTø=Hêïs¡≥! Ä ‘·sê«‘· Çs¡yÓ’

nsTT<äTô|’dü\T rdüT≈£îHêïs¡≥.

Çs¡yÓ’ nsTT<äT dü+e‘·‡sê\πø Hê\T>∑T e+<ä\

qe\\T ÁyêXÊs¡T. bÕsƒ¡≈£î\ <ä>∑Zs¡qT+∫ ndü+U≤´ø£+>±

|ü⁄+U≤qT|ü⁄+K+>± ñ‘·Ôsê\T e#˚Ã$. yê{Ï À m≈£îÿe>± Åd”Ô\T

Áyêdæqy. nìï ñ‘·Ôsê\ø° #ê˝≤ z|æø£>± düe÷<ÛëHê*#Ãyês¡T.

ø=+<äs¡T Åd”Ô …’‘˚ ‘·T+≥]‘·q+‘√ ªÁbÕDHê<∏ë! ` ÁbÕDÁ|æj·÷! `

Vü≤è<äj˚TX¯«sê! ` e÷qdü#√sê!μ e+{Ï dü+uÀ<Û äq\‘√

Áyêùdyês¡≥. nsTT‘˚ ø=e«*øÏ Åd”Ô yê´yÓ÷Vü≤+ Ò<äT. Ä&Éyêfi¯fløÏ

<ä÷s¡+>±, düuÛÑ´‘·>± ñ+&˚yês¡T. sê»eT+Á~˝À Á|ü‹s√p

kÕj·T+Á‘·+ >√<ëe] >∑≥TºøÏ q&Éø£ kÕ–+#·≥+ ø£ n\yê≥T.

nø£ÿ&ÉTqï Á>∑+<∏ë\j·÷ìøÏ yÓ[fl ‹s¡– Ç+{ÏøÏ yÓfi‚flyês¡T.

ˇø£Hê&ÉT kÕj·T+ø±\+ n˝≤ yÓfióÔ+&É>± es¡ + e∫Ã+~. ˙fiófl

u≤>± ì+&çb˛sTT ñHêïsTT s√&ÉT¢. n˝≤ yÓfi¯SÔ ø£ Ç+{Ï >∑&É|ü

<ä>∑Z]qT+∫ yÓfifle\dæ e∫Ã+~. z n+<äyÓTÆq j·TTe‹ yêøÏ{À¢øÏ

e∫à ne÷+‘·+>± #ÓsTT´ |ü≥Tº≈£îì ˝À|ü*øÏ ˝≤– ‘·\T|ü⁄

y˚ùddæ+~. ø=e«*yê]øÏ uÛÑj·T+, ÄX¯Ãs¡´+ y˚dæ+~. ªá

neø±X¯+ ø√dü+ mìï s√E\T>±H√ #·÷düTÔHêïqT. MTs¡+fÒ

HêøÏwüº+μ n+~. ÄyÓT yÓT&É˝À eT+>∑fi¯dü÷Á‘·+ ñ+~ ªÇ~

‘·|ü⁄Œø£<ë!μ nHêïs¡T ø=e«*. ªMT≈£î Hê Vü≤è<äj·T+ n]Œ+#êqT.

Ç+<äT˝À Hê≈£î ‘·ù|ŒMT ø£qã&É≥+ Ò<äT. Äø£* y˚ùdÔ nqï+

‹qïfÒº yê+#Û· ø£*–‘˚ rs¡TÃø√e≥+ ‘·|ü⁄Œø±<äTμ n+~.

ª$yêVæ≤‘·e⁄, á $<Ûä+>± #ùdÔ uÛÑs¡Ô≈£î Á<√Vü≤+ #Ój·T´&É+ ø±<ë?μ

nì eT+<ä*+∫ ÄyÓTqT düÁø£eTe÷s¡Z+˝À ô|{≤ºs¡+fÒ m+‘·{Ï

ìC≤sTTr>∑\ s¡#·sTT‘√ ‘Ó\TdüTÔ+~. Çyêfi¯ #ê˝≤eT+~

s¡#·sTT‘·\T ø±˙, ø£e⁄\T ø±˙ Ç≥Te+{Ï dü+<äs¡“¤+ eùdÔ . .

.ø=e«* düNä\‘·øÏ Ç<=ø£ ∫Vü≤ï|ü‘êø£!

eTÁ<ëdüT ôV’≤ø√s¡Tº Hê´j·TeT÷]Ô l sêeTkÕ«$T>±]

#˚‘·T\ MT<äT>± ªkÕVæ≤‘· kÕs¡«uÛÖeTμ _s¡T<äT n+<äT≈£îHêïs¡T.

ø±˙ ø=e«* mø£ÿ&Ü Bìì yê&ÉTø√ Ò<äT. düTÁ|üdæ<äΔ >±j·T≈£î\T

l |æ._.lìyêdt ªqe\\ ‘ê‘·μ nH˚yês¡T. ô|<ä›>± dü+bÕ<äq

Ò≈£îHêï ‘·è|æÔ>± J$+#ês¡T. q\T>∑Ts¡T dü+‘êHêìøÏ. ≈£îe÷s¡T

*<ä›]˙ u≤>± #·~$+#ês¡T. Ä&É|æ\¢*<ä›]ø° ô|[flfi¯ófl #˚XÊs¡T.

eT] Çìï qe\\ ÁyêùdÔ m+‘· dü+bÕ~+#ê*? ÇB

eTq H˚{Ï Á|üX¯ï? ø=e«*øÏ dü+bÕ<äq <äèùwº Ò<äT. ‘·q s¡#·q\T

n+<ä]ø° n+<äTu≤≥T˝À ñ+&Ü\qï <Û˚´j·T+‘√H˚ qe\\T

ÁyêXÊs¡T. @ $wüj·T+˝Àq÷ sêJ |ü&É≈£î+&Ü dü«‘·+Á‘·+>±H˚

J$+#ês¡T. M] qe\\øÏ >∑\ Á|ü#ês¡+ ‘Ó\TdüT≈£îì

#ê˝≤eT+~ Á|ü#·Ts¡Dø£s¡Ô\T yê]ø£+f… m≈£îÿe &ÉãT“\T ÇkÕÔeTì

e#êÃs¡T. ªMs¡yÓ+ø£j·T´>±]øÏ e÷≥ Ç#êÃqT. Äj·Tq ‘·≈£îÿe

<Ûäs¡\πø neTTà‘·THêïs¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT H˚qT MT‘√ ø£\« ÒqT. Hê≈£î

e÷≥ eTTK´+μ nH˚ dü]øÏ n+<äs¡÷ ÄX¯Ãs¡ #·øÏ‘·T\j·÷´s¡T.

Ç<˚ Çyê[º s¡#·sTT‘· nsTT‘˚ ...?

ø=e«* uÛ≤s¡ eTs¡DÏ+∫q ‘·sê«‘· ªeT+Á‘ê\j·Tμ nH˚

Ä<Ûë´‹àø£ qe\ ` yÓj·T´e qe\>± ÁyêXÊs¡T. y˚eTT\yê&É

;ÛeTø£$ô|’ 1001e qe\ ÁyêXÊs¡≥. ø±˙ n~ n\uÛÑ +. 1975

pHé 8e ‘˚Bq Á<ëøå±sêeT+˝À >∑\ ;Ûy˚TX¯«s¡kÕ«$Tì

<ä]Ù+#ês¡T. nø£ÿ&˚ ‘·eT dü+‘êq+ düeTø£å+˝À ø£qTïeT÷XÊs¡T.

ø=e«* qe\*ï C≤Á>∑‘·Ô>±, ìwüŒø£åbÕ‘·+>± |ü]o*ùdÔ yê]

qe\˝À¢ m+‘·{Ï kÕe÷õø£ düŒèVü≤ ñ+<√ ‘Ó\TdüTÔ+~. e÷qe

J$‘ê\qT m+‘· ˝À‘·T>± |ü]o*+#ês√ ns¡úeTe⁄‘·T+~.

nsTT‘˚ Åd”Ô\ J$‘ê\≈£î dü+ã+~Û+∫q düeTdü \T m≈£îÿe.

ª|ü+&É>∑ e÷eT÷\Tμ ø£<∏ä mìïø£\ sê»ø°j·T+. ≈£î˝≤+‘·s¡

$yêVü≤+ e+{Ï n+XÊ\ H˚|ü<Ûä´+˝À q&ÉTdüTÔ+~. ‘·+Á&çøÏ

e´‹πsø£+>∑ ≈£L‘·Ts¡T ‘·q Á|æj·TT&çøÏ mìïø£\˝À Á|ü#ês¡+ #Ój·T´≥+

düVæ≤+#· Òø£, ‘·+Á&ç ≈£L‘·T]ï ‘·TbÕøÏ‘√ ø±\TkÕÔ&ÉT. nsTT‘˚

ÁbÕD≤bÕj·T+ ‘·|æŒ ÄyÓT $ø£ ≤+>∑ ne⁄‘·T+~. ‘·+Á&ç ~>∑T\T

#Ó+<äT‘ê&ÉT. $ø£˝≤+>∑Tsê\sTTHê >±˙ Á|æj·TT&ÉT sêeT+

ns¡$+<äH˚ ô|[fl #˚düT≈£î+{≤&ÉT. ÇB ndü˝…’q Áù|eT. ÇB

e÷qe‘·«+. kÕe÷õø£ u≤<Ûä ‘·>∑\ s¡#·sTT‘· ø±ãfÒº ø£<∏äøÏ á

eTT–+|ü⁄ Ç#êÃs¡T. ÄHê& mìïø£\T m+‘· nÁø£eT+>± »]π>y√

‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. á ø£<∏äøÏ ª|ü+&É>∑ e÷eT÷\Tμ nH ù|s¡T ô|≥º&É+ô|’

&܈ˆ >∑Te÷à kÕ+ã•esêe⁄ düeT+»dü+>± $X‚¢wæ+#ês¡T. ªyÓTT<ä{Ï

|ü+&É>∑Hê&ÉT ns¡$+<ä bòı{ÀqT e÷eT÷\T>± bı+<ë&ÉT. ¬s+&√

|ü+&É>∑ Hê&ÉT uÛ≤s¡ >± ªe÷eT÷\Tμ bı+<ë&ÉT. eT÷&√ |ü+&É>∑Hê&ÉT

ªu≤ãTμqT e÷eT÷\T>∑ bı+<ë&ÉT. eTq+ |ü+&ç+#·T≈£î+fÒ

J$‘·+˝À Á|ü‹ dü+|òüT≥Hê |ü+&É>∑ e÷eT÷ Ò eT]! ns¡$+<ä Åd”Ô

bÕÁ‘· Ä<äs¡Ùe+‘·+>∑ ∫Árø£]+#·ã&ç+~μ

ªnjÓ÷´! mø£ÿ&$T{ÀjYT! ∫qï e÷¬sÿ≥Tº <ä>∑Zs¡ #·÷XÊqT.

H=≈£îÿ H=≈£îÿ\ E≥Tº‘√ yê\T»&É, yêsTT\T |ü]øÏD°, Äô|’q

e …¢yê≥T, eTT]&û\T, >=\TdüT\T, »&É>∑+≥\T, Hê>∑s¡eTT, ø±fifl≈£î

>∑C…®\T @ ø£$ nsTTHê ≈£L&Ü Ä uÛ≤eTycÕìï e]í+#· Ò&√jYT!μ

ÇB ª|ü>∑{Ï ywü+μ qe\˝Àì ø£<∏ë ø£<∏äq XË’*. Ç~ Hê≥ø°j·T+>±

bòÕ¢wt u≤´ø |ü<äΔ‹>± kÕ>∑T‘·T+~. uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\˝À me¬s’Hê nÁø£eT

dü+ã+<Ûä+ ø£*– ñ+&É≥+ nHÓ’‹ø£eTì #ê{Ï #ÓbÕŒs¡T ø=e«*.

ÇB Åd”Ô\ düeTdü πø+Á<ä+>± sêj·Tã&ç+<.

≈£î˝≤ìø°, eè‹Ôø°, düT>∑TD≤\ø° dü+ã+<Ûä+ Ò<äì ø£

y˚X¯ bÕÁ‘· Ä<Ûës¡+>± Áyêj·Tã&çq qe\ ªÄwüø˘μ. Äwüø˘ n+fÒ

Áù|$T≈£î&ÉT. y˚XÊ´eè‹Ô À ñHêï>±˙ ìC≤sTTr >∑TD+ ø£\~>±,

Áù|eT‘·‘·«+ ø£\~>± ∫Árø£]+#ês¡T ø=e«*. y˚X¯´ Ç‘·s¡T*ï

lø£fi≤>ö‘·$T16

yÓ÷dü–düTÔ+<äì n+‘ê nqT≈£î+{≤s¡T ` á qe\˝À ø=e«*

y˚X¯´qT ≈£L&Ü yÓ÷dü–kÕÔs¡ì Á|üø£{Ï+#·&Éy˚T Ç‹eè‘·Ô+˝Àì

qe´‘·. ‘·≈£îÿe ≈£î˝≤\T nqT≈£îH˚yêfi¯fl˝À ñ‘·ÔeTT\T+{≤s¡ ,

ñ‘·ÔeT ≈£î˝≤\T>± #Ó|üŒã&ɶyêfi¯fl˝À #·T\T ñ+{≤s¡ á ø£<∏ä

dü+<˚X¯$TdüTÔ+~.

<äTsêX¯, <ÛäHês¡®qø√dü+ n&ɶ<ës¡T\T, dü+‘·è|æÔ

Òø£b˛e≥+, n+XÊ\T>± Áyêj·Tã&çq qe\ ªsêe⁄ãVü≤<ä÷›sYμ.

‘·è|æÔ, Ä‘êàq+<ä+>∑\ <ä]Á<äT\, n\Œdü+‘√wüß\ J$‘ê\T

\øå±~Ûø±s¡T\ J$‘ê\ø£Hêï mH√ï ¬s≥T¢ y˚T\ì|ædüTÔ+~. á

qe\˝À Vü‰dü´+ ≈£L&Ü |ü+&ç+#ês¡T. eT÷&ÛÉ$XÊ«kÕ*ï

m+&É>∑fÒº qe\ ªyÓiÏ¿ yÓ+>∑fi≤jYTμ Ä&É|æ\¢≈£î ô|[fl #Ój·T´{≤ìøÏ

»]π> ô|[fl#·÷|ü⁄\ ‘·‘·+>∑+, m+‘· Á|üVü≤düq+>∑ ñ+≥T+<√

ªô|[fl #·÷|ü⁄μ qe\ ø£fi¯fløÏ ø£fÒºdüTÔ+~. J$‘·+˝À Ä]úø£

dü+ã+<Ûë\ø£Hêï eTTK´+>± Åd”Ô ùd«#êäkÕ«‘·+Á‘ê´\T, $‘·+‘·T

$yêVü‰\T, Åd”Ô $<ä , Åd”Ô\ kÂK´+ >∑T]+∫ m≈£îÿe>± ÁyêXÊs¡T.

ÄHê{Ï y˚XÊ´eè‹Ô >∑T]+∫ Áyêj·T≥+ ø£qã&ÉT‘·T+~. ø=e«*

qe\˝À¢ eTs=ø£ Á|ü‘˚ ø£‘· Á|ü‹ qe\˝Àq÷ Áù|eTqT >∑T]+∫,

nø£ÿ&Éø£ÿ&É X¯è+>±s¡+ >∑T]+∫ e]í+#·&É+. ø£<∏äqT mø£ÿ&Ü

Ä|ü≈£î+&Ü #·ø£#·ø± q&ç|æ+#·&É+˝À ø=e«*yê]~ n+<Óy˚dæq

#˚sTT. ø£<∏ä mø£ÿ&É yÓTT<ä\Tô|&É‘ês√ mø£ÿ&Óø£ÿ&É eT\T|ü⁄\T ‹|æŒ

∫es¡≈£î X¯óuÛÑ+ |ü\T≈£î‘ês√ ø=e«*øÏ e÷Á‘·y˚T ‘Ó*dæq $<ä .

ø=e«* ªuÛÑj·T+ø£sYμ ù|s¡T‘√ ≈£L&Ü qe\\T ÁyêXÊs¡T.

ª»>∑C≤®Dμ nH˚ qe\qT Çs¡yÓ’ nsTT<äT uÛ≤>±\T>± ÁyêXÊs¡T. Ä

s√E˝À¢ Bìø√dü+ »q+ $s¡>∑ã&˚yês¡≥. ªÇ~ Vü‰Øb˛≥sY

qe\≈£î @e÷Á‘·+ rdæb˛<äTμ nì Á|üeTTK s¡#·sTT‘·, ‘·‘·Ô«y˚‘·Ô

_.mdt.sêeTT\T |ü<˚ |ü<˚ #ÓbÕÔs¡T. C≤q|ü<ä Ø‹˝À Áyêj·Tã&çq

ª$wüø£q´μ qe\ bÕsƒ¡≈£î*ï yÓi…¿øÏÿ+∫+<ä+{≤s¡T. ªe÷j·T\ |òüø°s¡Tμ

nH˚ qe\ nsTT<äT uÛ≤>±\T>± Áyêj·Tã&ç+~. kÕeTq´+>±

ø=e«*yê] qe\\T ô|<ä›$>± ñ+&Ée⁄. e÷ Hêqï>±s¡T

#Ó|ü⁄Ô+&˚yês¡T ª$»j·Tyê&É ùdºwüHé À ø=ì >∑T+≥÷s¡T ùdºwüqTøÏ

yÓfi‚fl ˝À|ü\ qe\ |üPs¡Ôj˚T´~. Ä #·<äTe] Ä qe\qT ¬s’ À¢H˚

e~ Òùdyê&ÉT. Ä ‘·sê«‘· eTs=ø£s¡T Ä qe\qT #·~y˚yês¡Tμ

nì. n+fÒ >=\TdüTø£≥Tº |üsƒ¡q+ nqe#·TÃqqT≈£î+{≤qT. Ç<=ø£

$q÷‘·ï n+X¯y˚Tø£<ë!

eTT|üŒ¤sTT dü+e‘·‡sê\T ì+&˚dü]πø Äs¡Te+<ä\

s¡#·q\T #˚XÊs¡+fÒ, ø=e«* y˚T<Ûä m+‘· Á|ü‹uÛ≤e+‘·yÓTÆq<√ !

Ä s¡#·Hê y˚>±ìï n+<äTø=H˚yês¡T n|ü⁄Œ&É÷ Òs¡T ` Ç|ü⁄Œ&É÷

˝Òs¡T. ªø=e«* qe\\T ø=ìïμ nì 18 qe\*ï l |æ.

sêCÒX¯«s¡sêe⁄ y˚TH˚»sY>∑ ñ+&É>± $XÊ˝≤+Á<Ûä Á|ü#·Ts¡D≤\j·T+

Á|ü#·T]+∫+~. kÕ«‹ e÷dü|üÁ‹ø£ À ˇø£ qe\ Á|ü#·T]+#ês¡T.

myÓTk˛ÿyês¡T ª<ëøå±j·TDÏμ, ªeT\¢eTà ø£<∏äμ nH˚ ¬s+&ÉT qe\*ï

Á|ü#·T]+#ês¡T. ª‘·q qe\ HÓ\ ‹s¡>∑ø£ eTT+<˚ |ü⁄qs¡TàÁ<äD≈£î

e#˚Ã≥+‘· Á|ü#ês¡+ bı+~q s¡#·sTT‘· ø=e«*. ø=~› HÓ\\˝À

y\ ø±|”\T neTTà&ÉjT´$ nB nø£åsêdü ‘· n+‘·+‘· e÷Á‘·+>±

ñqï s√E˝À¢H˚. ª‘Ó\T>∑Tyêfi¯ófl >∑]«+#·<ä–q qe˝≤ s¡#·sTT‘·

ø=e«* \ø°Îqs¡dæ+Vü‰sêe⁄μ.

ª<ëøå±j·TDÏμ qe\ bÂsêDÏø£ Ç‹eè‘·Ô+ ø£\~.

<äø£åj·T»„+ ø£<∏ä Ç~. ø±˙ Bìì dü+<˚XÊ‘·àø£+>± Ä<ÛäT˙ø£

]+#·≥+˝À ø=e«* Á|ü‹uÛÑ ‘Ó\TdüTÔ+~. á qe\øÏ eTT+<äT

e÷≥˝À ø=e«* |ü*øÏq |ü\T≈£î*$ ª>∑<Ó›HÓø£ÿ>±H˚ ãT~Δ

eT+<ä–+∫, ø£fi¯ófl |ü#·Ãã&É‘êsTT ø=+<äs¡T ô|<ä›\øÏ. |ü<äM

>∑s¡«+‘√ bı>∑¬søÏÿ nVü≤+‘√ $wü+ ø£≈£îÿ‘·÷, eTVü‰y˚Ts¡Te⁄qT

düsTT‘·+ >∑&ç¶b˛#·>± m+∫, ‘·èD°ø£]+#˚ eTVü‰qTuÛ≤e⁄\

<äTs¡Vü≤+ø±sêìøÏ X¯è+>∑uÛÑ+>∑y˚T ªyÓ÷ø£å+μ. ø£<∏äqT kÕe÷õø£

|üs¡+>± #Ój·T´≥y˚T ø=e«* \ø£å +. Hês¡<äT&ÉT \ø°Îdüy˚T‘·+>±

ñj·÷´\\÷>∑T‘·Tqï $wüßíeT÷]Ôì <ä]Ù+∫q|ü⁄&ÉT $wüßíe⁄

∫s¡Tqe⁄«‘√ ÄVü‰«ì+#ê&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT Hês¡<äT&ç H√≥ |ü*øÏ+∫q

‘Ó\T>∑T |ü\T≈£î*$ ªne⁄qj·÷´! MT≈£î qe⁄«\T>±H˚ ñ+≥T+~.

m\Tø£≈£î ÁbÕDdü+ø£≥+ ` |æ*¢øÏ #Ó\>±≥+! uÛÀ>∑|ü⁄s¡Twüß\T

MT]˝≤π> $˝≤kÕ˝À¢ }>∑T˝≤&ÉT‘·÷ ñ+&É+&ç, y˚T+ ì\e &É

˝Ò≈£î+&Ü <˚X¯~eTàs¡T\yÓTÆ ‹s¡T>∑T‘·÷ ñ+{≤+μ. Ç+<äT˝À

kÕyÓT‘· ñ+~, C≤rj·÷\THêïsTT, ‘Ó\T>∑T‘·q+ >∑Tu≤[+#˚

|ü\T≈£î*$. eT\¢eTà ø£<∏äμ≈£L&Ü bÂsêDÏø£ H˚|ü<∏ä´+ ø£\<˚.

ªuÛÀ»sêJj·T+μ ø±e´+˝À>∑\ >√yê´Á|ò üT dü+yê<äø£<∏ äqT

dü+<äs√“¤∫‘·+>± d”«ø£]+∫ ‘·©¢_&ɶ\ ã+<Ûëìï, nìï{Ï˙

$T+∫q dü‘· dü+<Ûä‘· ø=e«* ∫Árø£]+#ês¡T.

ø=e«*øÏ #·\q∫Á‘·s¡+>∑+‘√ |ü]#·j·T+ ≈£L&Ü

$∫Á‘·+>± »]–+~. l ø£&Üs¡T Hê>∑uÛÑ÷wüD+, leT‹ ø£Hêï+ã

ˇø£ ∫Á‘·+ ì]à+#ê\qT≈£îHêïs¡T. nuÛÑT´<äj·T uÛ≤yê\T>∑\

ø=e«*#˚‘· ø£<∏ä ÁyêsTT+#ê\qT≈£îHêïs¡T. á $wüj·T+ yês¡T

ø=e«*øÏ ñ‘·Ôs¡+<ë«sê ‘Ó*bÕs¡T. Hê≥ø±\ MT<ä>±ì, dæìe÷\

MT<ä>±ì n+‘·>± ÄdüøÏÔ, n_Ûs¡T∫ Òì ø=e«*yês¡T Ä ñ‘·ÔsêìøÏ

düe÷<Ûëq+ Çe« Ò<äT. ø£s√E Vü≤qTe÷Hé {≤ø°düT ÁbıÁ|üsTT≥s¡T

l MD…+ Hêπ>X«s¡sêe⁄ ø=e«* Ç+{ÏøÏ e∫Ã, yÓ+≥H eTÁ<ëdüT

ãj·T\T<s¡eTì e‹Ô&ç ‘Ó#êÃs¡T. Ä eTsêï& eTÁ<ëdüTøÏ Á|üj·÷D+.

eTÁ<ëdüT yÓfifl>±H düs¡dü«r eT÷Mdt yTHõ+>¥ &Ó’¬sø£ºsY l bÕs¡T|ü*¢

X‚wüj·T´ ø=e«*ì ø£Hêï+ã e<ä›≈£î rdüT≈£îyÓfi≤fls¡T. ø£Hêï+ãqT

<äèwæº À ñ+#·Tø=ì z ø£<∏ä Áyêj·TeTì ø√sês¡T. sê»sêCÒX«Ø

|òæ*+dtyê] ª‘·*¢Áù|eTμ ø=e«* s¡#·q>± yÓTT<ä≥>± yÓ+&ç‘Ós¡

¬øøÏÿ+~. á dæìe÷ u≤>± Ä&ç+~. eTs√ ∫Á‘êìøÏ ø£<∏ä

Áyêj·TeT+fÒ, Hê≈£î qe˝≤ s¡#·q eTTK´eTì #Ó|æŒ eT∞fl sê»eT+Á~

e#ÃXÊs¡T. &ÉãT“ô|’ MdüyÓT‘·TÔ ÄdüøÏÔ, ÄX Òì eTìwæ ø=e«*.

lø£fi≤>ö‘·$T 17

1951˝À &ç.m Ÿ. $H√<ë |òæ*yéT‡ <ë«sê ª<˚e<ëdüTμ

ìsêàD+ #düTÔHêïs¡T. ø=e«*ì ø£*dæq|ü⁄Œ&ÉT e÷≥\ dü+<äs¡“¤+˝À

&ç.m Ÿ. ª@<Ó’Hê eT+∫ ø£<∏ä ÇùdÔ <e<ëdüTì |üø£ÿq ô|{Ϻ ∫Á‘·+

s¡÷bı+~kÕÔqTμ nHêïs¡T. Ç~ ø=e«*ì ñ‘Ô»|üs¡∫+~. yÓ+≥H

ˇø£ ø£<∏ä Áyêj·T≥+, n~ ªXÊ+‹μ ∫Á‘·+>± $&ÉT<ä\ ø±e≥+, u≤>±

ù|s¡T sêe≥+ »]–+~. ª#ê\T Òμ nqTø=ì eT∞fl sê»eT+Á~øÏ

Á|üj·÷D+ ne⁄‘·T+fÒ l _.j·Tdt.s¡+>± $Áø£yéT Ábı&Éø£ Hé‡ ‘·s¡|òü⁄q

ì]à+# #·\q∫Á‘êìøÏ ø£ ø£<∏ä ø±yê\ì ø√sês¡T. ø=e«* Áyêdæq

ø£<∏ä Ä<Ûës¡+>± ªe÷ >√|æμ nH˚ dæìe÷ e∫Ã+~. #·\q∫Á‘·

|æ‘êeTVüQ\T>± ù|s=ÿqã& ôV≤#Y.m+ ¬s&ç¶>±s¡T ø=e«*ì |æ*∫

dæìe÷øÏ ø£<∏ä ø±yê\q≥+, dü+<Vü≤+ Ò≈£î+&Ü yÓ+≥H ø£<∏ä

Áyêdæe«≥+ »]–+~. n~ ª;<ä\ ÄdæÔμ dæìe÷>± e∫Ã+~. Ç~

nuÛÑT´<äj·T uÛ≤yê\T>∑\ ø£<∏ä ø£\~.

ªl ø=+&É|ü*¢ Ms¡yÓ+ø£j·T´>±s¡T qqTï s¡#·sTT‘·>±

bÕsƒ¡ø£ Àø±ìøÏ |ü]#·j·T+ #XÊs¡T. dü«ØZj·T ø£Hêï+ã, l ø£&Üs¡T

Hê>∑uÛÑ÷wüD+ >±s¡T¢ qqTï dæìe÷ ø£$>± #˚XÊs¡T. Hê#˚‘·

Á|ü<∏äeT+>± C≤q|ü<ä qe\ ÁyêsTT+∫q U≤´‹ l eT{≤º

yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢ >±]~. á eTT>∑TZ]øÏ H˚qT m+‘√ ãTTD|ü&ç

ñHêïqTμ nq≥+˝À ø=e«* $qj·T dü+|ü<ä ‘Ó\TdüTÔ+~.

Ä+Á<Ûä|üÁ‹ø£ À d”]j·T Ÿ>∑ Á|ü#·T]+|üã&ç, |ü⁄düÔø£s¡÷|ü+˝À yÓ\Te&ç

Ä ‘·sê«‘· dæìe÷>± ì]à+#·ã&ç+~ ªdæbÕsTT ≈£L‘·Ts¡Tμ.

dæøÏ+Á<ëu≤<éqT+∫ >∑+&çø√≥ sêeT#·+Á<äsêe⁄ ªnø£ås¡

düTe÷\Tμ ù|s¡T‘√ ø=e«*ô|’ |ü<ë´\T ÁyêXÊs¡T.

Á|üø£è‹ kÂ+<äs¡ Je⁄\ Á|üDj·T ø£<∏ä\

eT+<äVü‰düeTT ˝§*øÏ+∫ n+<äeTT>∑qT

|üs¡T>∑T *&Ó<äe⁄ uÛ≤e Ádüe+‹ bı+>∑

e+<äq$Tà<Ó ø=e«© ! n+<äTø=eTTà

|ü&ÉT#·T ô|fi≤fl\ uÛÑs¡Ô\T |ü+<ä\>∑T#·T

|ü{Ϻ u≤~Û+#·T rs¡TqT |ü{Ϻ|ü{Ϻ

s¡#·q kÕ–+#Ó<äe⁄ ˙e⁄ s¡eTàeTT>∑qT

$»j·TT&Ée⁄ ø£eTTà ø=e«© ! MqT $T–*

ø=e«* J$‘·+ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£îHêï+. qe\\

<ë«sê J$‘·+ >∑&É|ü{≤ìøÏ ‘·|üŒ ô|<ä›>± dü+bÕ~+#·˝Ò<ä˙

‘Ó\TdüT ≈£îHêï+. Äj·Tq qe\˝À¢ì ø£<∏ä\˙ï Åd”Ô\ #·T≥÷º,

düe÷»+ #·T≥÷º ‹]π>y˚ n˙ ns¡ú+ #˚düT≈£îHêï+. ø=e«* uÛ≤wü

d üs ¡fi ¯+>±, qT&çø±s¡+‘√ ≈£L&ÉTø=ì #·~$düT Ô+<ä˙

‘Ó\TdüT≈£îHêï+. ÄHê{Ï |ü⁄düÔø±\ cÕ|ü⁄˝À¢ ø=e«* qe\ Ò ‘·|üŒ

Ç‘·s¡T\ qe\\T ¬s+&√ eT÷&√ e÷Á‘·y˚T ñ+&˚$ n+fÒ

Á|üC≤<äs¡D m+‘· ñ+<√ >∑eTì+#ê+.

eTiÏ Ç≥Te+{Ï ø=e«* kÕVæ≤‘·´+ô|’ ª¬s’\Tã+&ç

kÕVæ≤‘· +μ, ª ôdø‡ kÕVæ≤‘· +μ, ªø±\πøå|ü kÕVæ≤‘· +μ nH $eTs¡Ù\T

m+<äT≈£î e#êÃsTT? nì Á|ü•ï+#·T≈£î+fÒ düe÷<Ûëq+ ˇø£fÒ

edüTÔ+~. ªzs¡« Òì‘·q+μ. Äj·Tq <Ûë{ÏøÏ ‘·≥Tºø√ Òø£, Äj·Tq˝≤

Áyêj·T˝Òø£ $eT]Ù+#·&Éy˚T ‘·|üŒ düVü≤è<äj·T+‘√ $eTs¡Ù

#Ój·T´ Ò<äT. ìC≤ìøÏ #·\+ qe\˝À¢ ñqï+‘· ª ôdø‡uÛ≤wüμ ø=e«*

qe\˝À¢ ÒH˚ Ò<äT. Çyê*º Åd”Ôyê<äT\T ø=e«* qe\*ï #·~$‘˚

á yê<ëìøÏ ;C≤\T nø£ÿ&˚ |ü&ܶj·Tì ‘Ó\TdüT≈£î+{≤s¡T.

kÕVæ≤r $eTs¡Ù≈£î\T, kÕVæ≤‘·´ #·]Á‘·ø±s¡T\T ≈£L&É ø=e«*

kÕVæ≤‘ê´ìï d”]j·Tdt>∑ |ü{Ϻ+#·Tø√ø£b˛e&É+ ô|<ä›˝À|ü+. Ä

‘·sê«‘· ø=e«* qe\\T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sêø£b˛e≥+,

ø=‘·Ô‘·sêìøÏ Á~∏ Ÿ ø£*–+#˚ qe\\T sêe&É+ ≈£L&Ü ø±s¡Dy˚T.

ø=e«*‘√ u≤>± |ü]#·j·T+ >∑\ Á|ükÕ<é nH˚ ÄHê{Ï

s¡#·sTT‘· ªø=e«* düs¡düT&ÉT, düVü≤è<äj·TT&ÉT, Äj·Tq >=|üŒ<äHêìï,

ne>±Vü≤q #düTø√ Òø£b˛j·÷s¡T. l MπsX*+>∑+>±]ø°, qe\\

<ë«sê n<˚|üìøÏ |üPqTø=qï ø=e«*ø° nfÒº <ä÷s¡+ Ò<˚yÓ÷!

ø=e«*øÏ MπsX¯*+>∑+>±]øÏ ñqï+‘· bÕ+&ç‘· + Òø£b˛e#·TÃ.

ø±ì, düeTø±©q #·]Á‘· À ø=e«* kÕVæ≤‘ê´ì≈£îqï+‘· Á|ü#ês¡+

MπsX*+>∑+>±] s¡#·q\≈£î \_Û+#· Ò<ä+fÒ #ê˝≤eT+~øÏ ø√dü+

sêe#·TÃ>±ì n~ dü‘· $<ä÷s¡+ e÷Á‘·+ ø±<äT.μ

Ä s√E˝À¢ |ü&ÉT#·T<äq+˝À n&ÉT>∑Tô|&ÉT‘·Tqï |üdæyê]

<ä>∑Zs¡qT+∫ nìï{≤ |ü+&çb˛sTTq eTTdü*yê] es¡≈£L ìs¡Tù|<ä

qT+∫ <Ûäqe+‘·T&ç es¡≈£L ø=e«* ø=‘·Ô |ü⁄düÔø£+ ø√dü+ ø£fi¯ófl

ø±j·T\T ø±#˚ ≤ m<äTs¡T#·÷ùdyês¡T. <ä{°#Y ø=e«*! ø=Hêïfi¯ófl

ø=e«* yÓTÆø£+ ‘Ó\T>∑T bÕsƒ¡≈£î*ï ø£y˚Tàdæ+<äq≥+ nø£ås¡dü‘· +.

ø=e«* qe\\ eTTK∫Á‘·+≈£L&Ü Äø£s¡ e+‘·+>± <ë#·Tø=H˝≤

ñ+&˚$. dü÷º&çjÓ÷ πø‘êøÏ #Ó+~q ∫Á‘·ø±s¡T&ÉT ªn<˚$T{À

ø=e«* qe\øÏ eTTK∫Á‘·+ nq>±H˚ _Ûqï+>±

yÓj·÷´\ì|ædüTÔ+~μ nHêï&É+fÒ eTTK∫Á‘·ø±s¡T&çï ≈£L&Ü

düŒ+~+|üCÒdæqfÒº ø£<ë! #ê˝≤eT+~ ô|<ä›\T |æ\¢\T á qe\\T

#·<äTe≈£L&É<ä+≥÷ yêfi¯ófl e÷Á‘·+ sêÁ‹|üP≥ #·~y˚yês¡≥.

ø=e«* qe\˝À¢ì Åd”Ô\ es¡íqqT nqTdü]+∫ Hê{Ï |ü&ÉT#·T|æ\¢\T

n\+ø£]+#·Tø=H˚yês¡T. nB ø=e«* Á|üuÛ≤e+!

∫es¡>± ø=e«*yê] ø£+sƒ√≈£îÔ\T |ü]o*<ë›+. ªˇø£

kÕe÷q´ e´øÏÔ nkÕe÷q´ ø±sê´\T kÕ~Û+#ê\ì m+‘·

Á|üj·T‹ï+∫Hê ø=+‘·es¡πø ‘·q >∑e÷´ìï #˚s¡Tø√>∑\&˚yÓ÷

nì|ædüTÔ+~. ø±ì Hê $wüj·T+˝À e÷Á‘·+ Ä+Á<Ûä<˚X¯+˝À

bÕsƒ¡≈£î\qT n_Ûeè~Δ|üs¡#ê\qï ÄX¯j·÷ìï dü+|üPs¡í+>±

ìs¡«]Ô+#·≥+˝À ø£è‘·ø£è‘·T´&Éqj·÷´qqï ‘·è|æÔ Hê≈£î $T–*+~.

Ç<˚ ‘·è|æÔ ø√dü+ k˛<äs¡ s¡#·sTT‘·\T, s¡#·sTTÁ‘·T\T X¯øÏÔe+#·q

˝Ò≈£î+&Ü ø£èwæ #˚ ùdÔ Hê eTH√ ÄX¯j·T+ HÓey˚]q≥Tº

Äq+<ä|ü&É‘êqT. H˚ dæq ≥T˝À, H˚ y˚dæq u≤≥˝À, H˚ q&ç∫q

ñs¡e&ç À kÕ–b˛yê\ì Ä•+# ‘=*#·÷\T s¡#·sTT‘· \+<äs¡≈£L

Hê Vü≤è<äj·T|üPs¡«ø£ ÄodüT‡\T n+<äCÒdüTÔHêïqTμ

lø£fi≤>ö‘·$T18

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901

Áu≤Vü≤à\T #˚dæq bÕ|ü+ @$T{Ï?` ñ<äjYT˝≤ Ÿ bÕjYT

#·]Á‘·˝À Vü≤‘·´\T, <√|æ&û\T, n‘ê´#êsê\T,

e÷s¡DôVAeT\÷ kÕ–+∫qyê]ì Ä<ÛäTìø£ uÛ≤s¡‘·+ >∑‘·+

>∑‘·: nqT≈£îì ø£å$T+∫ e<ä*y˚dæ+~. n+‘·≈£î$T+∫ ` eTq

kÕ+düÿè‹ø£ yês¡dü‘·« dü+|ü<äqT, C≤„qdü+|ü<äqT |ü+∫ô|{Ϻq

$X¯«$<ë´\j·÷\qT, düeTTqï‘·yÓTÆq #ê]Á‘·ø£ ø£≥º&Ü\q÷

$<Ûä«+dü+ #˚dæqyê]øÏ $˝≤düe+‘·yÓTÆq J$‘êqïqTuÛÑ$+

#˚+<äT≈£î ø±e\dæq edü‘·T\T düeT≈£Ls¡T‘·THêïsTT. ø±˙ `

<Ûäs¡à |ü]s¡ø£åD≈£î, düe÷» dü+πøåe÷ìøÏ ø£≥Tºã&çq Áu≤Vü≤àDT\T

e÷Á‘·+ Ä<ÛäTìø£ uÛ≤s¡‘êeì˝À |”&Éq≈£î >∑Ts¡e⁄‘·÷H˚ ñHêïs¡T.

>∑‘· ¬s+&ÉT X¯‘êu≤›\T>± á $<ÛäyÓTÆq Áu≤Vü≤àD

e´‹πsø£yê<ä+ düe÷»+˝À yfiSflqT≈£îb˛sTT+~. Ç‘·s¡T …e]ø°

$<ë´ãT<äTΔ\T H˚s¡TÃ≈£îH˚ neø±XÊìï Áu≤Vü≤àDT\T Çe« Ò<äH˚~

yês¡T #˚ùd $‘·+&Éyê<ä+. düe÷»+˝À ‘·eT<˚ ñqï‘·kÕúqeTì

#ê≥T≈£îH˚+<äTπø Áu≤Vü≤àDT\T Væ≤+<ä÷ <Ûäs¡àXÊÁkÕÔ\qT

dü«j·T+>± s¡÷bı+~+#·T≈£îHêïs¡ì, düe÷»+˝À ‘·˝…‹Ôq

yÓ’|üØ‘ê´\≈£î á <Û√s¡DÒ ø±s¡DyÓTÆ+<äH~ #ê˝≤eT+~ yT<Ûëe⁄\

n_ÛÁbÕj·T+ ≈£L&Ü. nsTT‘˚ á s¡ø£yÓTÆq yê<äq˝À¢ ùV≤‘·Tã<äΔ‘·

ø±˙, yê{ÏøÏ #ê]Á‘·ø£ Ä<Ûësê\T ø±˙ Òe⁄. ˇø£ nã<ëΔìï

|ü<˚|ü<˚ #Ó_‘˚ n<˚ ì»eTe⁄‘·T+<äH˚ HêqT&çøÏ Ç˝≤+{Ï

yê<äq\T n<ä›+ |ü&É‘êsTT.

Áu≤Vü≤àDT\T m|ü⁄Œ&É÷ ù|<ä Ò. yê¬s|ü⁄Œ&É÷ uÛ≤s¡‘·<XÊìï

bÕ*+#· Ò<äT. #·]Á‘· À Áu≤Vü≤àDT …e¬s’Hê @<Ó’Hê uÛÑ÷uÛ≤>±ìï

bÕ*+#ês¡q&ÜìøÏ #ê]Á‘·ø£ Ä<Ûës¡yT<Ó’Hê ñ+<ë? (düyÓTÆø£

uÛ≤s¡‘êeìø√dü+ #·+Á<ä>∑T|ü Ô eTÚs¡T´&çøÏ #êD≈£î´&ÉT

düVü≤ø£]+#ê&ÉT. #·+Á<ä>∑T|ü⁄Ô&ÉT #·Áø£e]Ô nj·÷´ø£ #êD≈£î´&ç ø±fiflô|’

|ü&ç sê»>∑Ts¡Te⁄>± ø=qkÕ>∑T‘·÷ ‘·q ÄkÕúq+˝ÀH ñ+&çbıeTàì

y&ÉT≈£îHêï&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT #êD≈£î´&ÉT ªHqT Áu≤Vü≤àDT&çì. |æ\¢\≈£î

$<ë´ãT<äTΔ\T >∑s¡|ü&É+ Hê <Ûäs¡à+. yês¡T _Ûø£åyÓT‘·TÔ≈£îì ‘Ó∫Ã+<

Hê≈£î JeHê<Ûës¡+. ø±ã{Ϻ HqT Hê Á>±e÷ìøÏ yÓ[flb˛e&ÉyT

<Ûäs¡à+μ nì Cyê_#êÃ&ÉT.) |ü⁄sêD≤˝À¢>±ì, #·]Á‘·˝À>±ì

<Ûäqe+‘·T …’q Áu≤Vü≤àDT\T ñqï ñ<ä+‘êìï ø£ÿf…ÆHê #Ó|üŒ>∑\sê?

ø£èwüíuÛÑ>∑yêqT&ç J$‘·>±<∏ä˝À düT<ëeTT&ç (≈£î#˚\T&ÉT) øÏ

Á|ü‘´ø£kÕúq+ ñ+~. düT<ëeTT&ÉT ù|<ä Áu≤Vü≤àDT&ÉT ø±>± ø£èwüßí&ÉT

j·÷<äe⁄&ÉT. Á|üdüTÔ‘·+ j·÷<äe⁄\T Ç‘·s¡ yÓqTø£ã&çq ≈£î˝≤\

(ˇ_dæ) C≤_‘·˝À ñHêïs¡qï~ >∑eTHês¡Ω+. Áu≤Vü≤àDT\T

nVü≤+uÛ≤yêìøÏ Á|ürø£ Ò nsTT‘ ‘·eTø£+fÒ ‘·≈£îÿe ≈£î˝≤\≈£î

#Ó+~q <˚e⁄fi¯flì yê¬s+<äT≈£î |üPõkÕÔs¡T? uÛÀfi≤ X¯+ø£s¡TDÒí

rdüTø√+&ç. Äj·Tq øÏsê‘·T&Éì |ü⁄sêD≤\T #ÓãT‘·THêïsTT.

øÏsê‘·T\T Ç|ü⁄Œ&ÉT md”º\T>± ø=qkÕ>∑T‘·THêïs¡T.

eT‘·|üs¡yÓTÆq Ä#êsê\ ìs¡«Vü≤D u≤<Ûä ‘·\T #|üfÒº

bÂs√Væ≤‘· + Áu≤Vü≤àDT\ kÕ+Á|ü<ëj·Tø£yÓTÆq eè‹Ô. uÛÑ÷kÕ«eTT\T

(Áu≤Vü≤àDÒ‘·s¡T\T) Ç#˚à _Ûø£å‘√ yês¡T J$‘·+ >∑&çù|yês¡T.

Áu≤Vü≤àDT˝À¢H eTs√ XÊK≈£î #Ó+~qyês¡T y‘·qyTMT Ò≈£î+&ÜH

Ä#ês¡T´\T (ñbÕ<Ûë´j·TT\T)>± ø=qkÕπ>yês¡T. eT] ` Çy˚

düe÷»+˝À n‘·T´qï‘·yÓTÆq |ü<äe⁄˝≤? yêdüÔyêìøÏ <ä[‘·T\qT

nD>∑<=øÏÿ+~ uÛÑ÷kÕ«eTT Ò ‘·|üŒ Áu≤Vü≤àDT\T ø±s¡T. z_d”\T

ôd’‘·+ <ä[‘·T\qT nD>∑<=øÏÿqyêπs. ø±˙ ì+<ä |ü&ç+~e÷Á‘·+

Áu≤Vü≤àDT\ô|’q. Áu≤Vü≤àDT˝À¢ bÂs√Væ≤‘· + #ùdyês¡T 20 XÊ‘êìøÏ

$T+#·s¡qï ì»+ m+‘·eT+~øÏ ‘Ó\TdüT?

#·<äTe⁄ø√e<ä›ì Áu≤Vü≤àDT\T me]˙ Ä<˚•+#· Ò<˚?

Ä e÷≥ø=ùdÔ C≤„qdüeTTbÕs¡®H˚ yê] ÄX¯j·T+. Ç<˚ yê]ì

X¯øÏÔeT+‘·T*ï #˚dæ+~. Ç‘·s¡T\T ndü÷j·T #Ó+<ä&Üìø° Ç<˚

ø±s¡D+. Ç+<äT˝À ‘· ô|Œe]~? #·<äTe⁄ dü+<Û ä´\H˚$

Áu≤Vü≤àDT\≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆqyÓ’‘˚, yê©àøÏ eTVü≤]¸

sêe÷j·TD≤ìï m˝≤ sêj·T>∑*>±&ÉT? ‹s¡Tefi¯óflyêsY

‹s¡T≈£îÿs¡fiŸqT m˝≤ *œ+#·>∑*>±&ÉT? Ç‘·s¡ ≈£î˝≤\≈£î #Ó+~q

m+<äs√ kÕ<ÛäT dü+‘·T\T uÛÑøÏÔ|üs¡yÓTÆq s¡#·q …H√ï #XÊs¡Tø£<ë!

eTVü‰uÛ≤s¡‘êìï sêdæq y˚<äyê´düT&ÉT z eT‘·‡´ø£q´≈£î

»ìà+∫qyê&ÉT ø±<ë? e•wüß&ÉT, yê©àøÏ, ø£èwüßí&ÉT, sêeTT&ÉT,

ãT<äTΔ&ÉT, eTVü‰Ms¡T&ÉT, ‘·T\d”<ëdt, ø£;s¡T, $yø±q+<ä Ms¡+‘ê

Áu≤Vü≤àDÒ‘·s¡T Ò. Ms¡T #dæq uÀ<Ûäq\qT eTqeT+‘ê •s√<Ûës¡ +>±

uÛ≤$+#·&É+ Ò<ë? n˝≤+≥|ü⁄Œ&ÉT Ç‘·s¡T\T $<ë´s¡®q #ùd+<äT≈£î

Áu≤Vü≤àDT\T n+^ø£]+#yês¡T ø±s¡qï yê<äq≈£î ùV≤‘·TyÓø£ÿ&É?

eTqTdüàè‹ì s¡∫+∫q eTqTe⁄ Áu≤Vü≤àDT&ÉT ø±&˚! Äj·Tq

z ø£åÁ‹j·TT&ÉT. ≈£î\e´edüúqT $e]+∫ #Ó|æŒq uÛÑ>∑eBZ‘·

s¡∫+∫q~ yê´düT&ÉT. #Ó|æŒq~ j·÷<äe⁄&ÉT ø£èwüßí&ÉT. ÁbÕNq

Á>∑+<∏ë\˙ï Áu≤Vü≤àDT\πø ñqï‘· kÕúq$T#êÃsTT. n+<äT≈£î ø±s¡D+

yês¡T <Ûäsêà˙ï, $\Teq÷ bÕ{Ï+#·&ÉyT.

nπs_j·÷qT+∫ e∫Ãq ÄÁø £eTD<ës¡T\T

Áu≤Vü≤àDT\ ‘·\\T q]ø±s¡T. >√yêqT <äTsêÁø£$T+∫q b˛s¡TÃ

^düTyês¡T Áu≤Vü≤àDT\qT •\Te y˚XÊs¡T. Á_{Ïwt $TwüqØ\T

nH˚ø£ y˚~Û+|ü⁄\≈£î >∑T]#˚XÊsTT. Ç|ü⁄Œ&ÉT k˛<äs¡ düe÷qT …’q

dü«<˚oj·TT Ò yê]ì e÷qdæø£ øå√uÛÑ≈£î >∑T]#˚düTÔHêïs¡T. Ç+‘·

»s¡T>∑T‘·THêï me¬s’Hê ‹s¡>∑ã&ܶsê? yês¡D≤dæ, >∑+>±|òü÷{Ÿ,

Vü≤]<ë«sY ÁbÕ+‘ê˝À¢ ìedæ+#˚ 1,50,000 eT+~ Áu≤Vü≤àDT

\qT Ws¡+>∑CÒãT }#·ø√‘· ø√XÊ&ÉT. |ü~yÓTÆfi¯fl <ä÷s¡+qT+∫

lø£fi≤>ö‘·$T 19

#·÷ùdÔ ≈£L&Ü ø£qã&˚ $<Ûä+>± yê] ‘·\\qT ‘Ó>=Z{Ϻ >∑T≥º>±

b˛XÊ&ÉT. ÇkÕ¢+ eT‘·+ d”«ø£]+#·q+<äT≈£î Ws¡+>∑CÒãT

Áu≤Vü≤àDT\ ‘·\\T ‘Ó>∑q]øÏ, yê] »+<Ûë´\qT ‘Ó+∫ yê{Ïì

ˇø£#√≥ #]à ì|üŒ+{Ï+∫ #·* ø±#·T≈£îHêï&ÉT. ø=+ø£DY ` >√yê

ÁbÕ+‘·+˝À eT‘·+ e÷πs+<äT≈£î ìsêø£]+∫q+<äT≈£î b˛s¡TÃ^düT

<äTsêÁø£eTD<ës¡T\T \ø£å ≤~ ø=+ø£DY Áu≤Vü≤àDT*ï }#·ø√‘·

ø√XÊs¡T. ø£ÿ Áu≤Vü≤àDT&Ó’Hê ‹s¡>∑ã&ç b˛s¡TÃ^düT yê]ì #·+|æq

<äècÕº+‘·eTT+<ë? (uÛ≤s¡‘Y≈£î b˛s¡TÃ^düTyês¡T e∫Ãq|ü⁄&ÉT

ôdsTT+{Ÿ CÒ$j·TsY ` b˛s¡TÃ^düT sêE≈£î z ñ‘·Ôs¡+ sêXÊ&ÉT,

<ëì kÕsê+X¯y˚T$T≥+fÒ ªÇø£ÿ&É Áu≤Vü≤àDT …es¡÷ Òø£b˛‘˚

n+<äØï düTHêj·÷dü+>± eTq eT‘·+˝ÀøÏ e÷πsÃj·Te#·TÃμ nì)

ôdsTT+{Ÿ CÒ$j·TsY Áu≤Vü≤àDT\qT $|üØ‘·+>± <«wæ+#yê&ÉT.

CÒ$j·TsY y~Û+|ü⁄\T uÛÑ]+#· Òø£ y˝≤~ ø=+ø£D Áu≤Vü≤àDT\T

düs¡«dü«+ e<ä\Tø=ì ø£≥Tºã≥º\‘√ >√yêqT e<ä* yÓ[flb˛j·÷s¡T.

ø±oàs¡, >±+<Ûës¡ <˚XÊ˝À¢ (Ç|üŒ{Ï Ä|òüÈìkÕÔHé,

bÕøÏkÕÔHé <˚XÊ˝À¢ì uÛ≤>±\T) kÕs¡dü«‘· Áu≤Vü≤àDT\qT $<˚o

ÄÁø£eTD<ës¡T\T }#·ø√‘· ø√XÊs¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT á ÁbÕ+‘ê˝À¢

kÕs¡dü«‘· Áu≤Vü≤à\T eT#·Tìø’Hê ø£ì|æ+#·s¡T. Ç+‘·˝≤

e÷s¡DôVAeT+ »s¡T>∑T‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT @ ø£ÿ kÕs¡dü«‘· Áu≤Vü≤à&Ó’Hê

‹s¡>∑ã&çq <ëK˝≤\T ñHêïj·÷?

(bÕø°kÕÔ˙ $T*f…+≥¢ <äTsê>∑‘ê\≈£î ‘êfi¯˝Òø£

ø±oàØ|ü+&ç≥T¢ ‘·eT dü«düú˝≤\qT e<ä* yÓ[flb˛j·÷s¡T.

ñÁ>∑yê<äT\T #˚|ü{Ϻq ø±oàØ˝Àj·T ªÁ|üøå±fi¯qμ ø±s¡ Áø£e÷ìøÏ

‘êfi¯ Òø£ ø±oàØ|ü+&ç≥T¢ $\TyÓ’q ‘·eT ÄdæÔbÕdüTÔ\H˚ ø±<äT,

ÁbÕD≤\q÷ ø√˝ÀŒj·÷s¡T. ◊<äT \ø£å\eT+~øÏ ô|’>± |ü+&ç≥T¢

ø±oàsY˝Àj·TqT e<ä*ô|{Ϻ e\düb˛j·÷s¡T. M]˝À 50

y˚\eT+~øÏ ô|’>± Ç|üŒ{Ïø° X¯s¡D≤]ú •_sê˝À¢H˚ ø±\+

>∑&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡T. ø±oàØ|ü+&ç≥T¢ Ç+‘· |”&Éq≈£L, y˚<äq≈£L

>∑T¬s’Hê mqï&Ó’Hê ‹s¡>∑ã&çq ñ<ä+‘ê\T ñHêïj·÷?)

uÛ≤s¡‘Y ô|’øÏ ns¡uŸ <˚X¯+qT+∫ <ä+&Ó‹Ô e∫Ãq

eTVü≤eTà<é ;Hé U≤dæ+ Áu≤Vü≤àDT\+‘ê ªdüT˙Ôμ #˚sTT+#·T

ø√yê\ì wüs¡‘·T $~Û+#ê&É≥. yês¡T ìsêø£]+∫q+<äT≈£î

|ü~ùV≤&˚fi¯fl ej·TdüT ô|’ã&çq Áu≤Vü≤àDT\≈£î eTs¡D•ø£å

$~Û+#˚yê&É≥. eTTdæ¢+ #·]Á‘·ø±s¡T\qT ñ≥+øÏdü÷Ô uÛ≤s¡‘·

sêC≤´+>∑ ìsêà‘· &Üø£ºsY n+uÒ<äÿsY #Ó|æŒq yêdüÔe$T~. uÛ≤s¡‘Yô|’

<ä+&Éj·÷Á‘·\T »]–q düeTj·÷˝À¢q÷, yÓTT|òüT\T\ ø±\+˝Àq÷

e+<ä\T, y\eT+~ Áu≤Vü≤àDT\T }#·ø√‘·≈£î >∑Ts¡j·÷´s¡T. ø±˙

` Áu≤Vü≤àDT\T ‹s¡>∑ã&çq ñ<ä+‘ê\T ˇø£ÿ{° ø£qã&Ée⁄.

19e X¯‘êã›+ ‘=*Hêfi¯fl˝À z BbÕe[ s√Eq

{Ï|ü⁄ŒdüT˝≤ÔHé ôd’q´+ yT˝ÀÿfÒ ÁbÕ+‘·+ô|’øÏ <ä+&Ó‹Ôe∫à 800

eT+~ì }#·ø√‘· ø√dæ+~. eTè‘·T˝À¢ n‘· ~Û≈£î\T e÷+&É +

nj·T´+>±πs¢ . dü+düÿè‘·+˝À Á|üMDT\T yês¡T. (Ç|üŒ{Ïø° yT˝ÀÿfÒ\T

BbÕe[ |ü+&ÉT>∑ »s¡T|ü⁄ø√s¡T) yês¡D≤dæ À ]øå± ‘=πøÿyê]˝À

#ê˝≤eT+~ Áu≤Vü≤àDT\H $wüj·T+ m+‘·eT+~øÏ ‘Ó\TdüT? &Ûç©¢

¬s’ Ò« ùdºwüHé À Áu≤Vü≤àDT\T ≈£L©\T>∑ |üì#düTÔHêïs¡H dü+>∑‹ ‘Ó*ùdÔ

#ê˝≤eT+~øÏ ÄXÃs¡ + ø£\T>∑T‘·T+~. ø±˙ ` Ç~ ì»+. q÷´

&Ûç©¢ Àì |üfÒ Ÿ q>∑sY À ìedæ+# ]øå± ø±]à≈£î˝À¢ 50 XÊ‘·+eT+~

Áu≤Vü≤àDT Ò. Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ À Çfifl˝À |üì#ùdyês¡T, e+≥yêfifl˝À

75 XÊ‘·+ eT+~ Áu≤Vü≤àDT Ò. eTq <X+˝À 60 XÊ‘·+ eT+~

Áu≤Vü≤àDT\T ù|<ä]ø£+˝À eT>∑TZ‘·THêïs¡T. y˝≤~ Áu≤Vü≤àDT\ |æ\¢\T

ñ<√´>±\ y˚≥˝À nyÓT]ø±≈£î e\düb˛‘·THêïs¡T. nø£ÿ&É

ôd’+{ÏdüTº\T>±, kÕ|òtºysY Ç+»˙s¡T¢>± dæús¡|ü&ÉT‘·THêïs¡T. eTq

<X+˝À ì|ü⁄DT\ ø=s¡‘· ñqï|ü⁄Œ&ÉT Á|üuÛÑT‘ê«\T yê] >∑T]+∫

m+<äT≈£î Ä˝À∫+#·&É+ Ò<äT? >∑‘· ø±\|ü⁄ Áu≤Vü≤àDdüe÷»+

yÓTT‘·Ô+ |ü⁄\Tø£&ç–q eTT‘· + ø±ø£b˛e#·TÃ. yê]˝À @ ø=~›eT+~

#‘·T\ø√ s¡ø£Ô+ n+{Ï ñ+&Ée#·TÃ. yês¡T #dæq ‘·|ü⁄Œ\qT yÓTT‘·Ô+

Áu≤Vü≤àDT\+<ä]ø° n+≥>∑≥º&É+ düãuÒHê?

düe÷C≤ìøÏ Áu≤Vü≤àDT\T #˚dæq y˚T\TqT á

Á|ü|ü+#·+ @Hê&√ eT]∫b˛sTT+~. Áu≤Vü≤àDT\T πøe\+

y˚<ë\T, >∑DÏ‘·, K>√fi¯ XÊÅkÕÔ\ n<Ûä´j·THêìøÏ e÷Á‘·y˚T

|ü]$T‘·+ ø±˝Ò<äT. Äj·TTπs«<ä, ÁbÕD≤j·÷eT, ø±eTdü÷Á‘·,

jÓ÷>∑, Hê≥´ XÊÅkÕÔ\qT n_Ûeè~Δ #˚dæ e÷qyê[øÏ n+~+∫q

|òüTq‘· ìdü‡+<Vü≤+>± yê]<. Áu≤Vü≤àDT\T kÕ«s¡ú|üs¡T Ò nsTT‘,

$\TyÓ ’q á XÊÅkÕ Ô\ìï{ÏMT<ä Vü≤≈ £îÿ ‘·eT<˚ nì

#ê≥T≈£îH˚yês¡T. n‹ ÁbÕNqyÓTÆq XÊÅkÕÔ\ô|’ ‘·eT ù|s¡T¢

*œ+#·T≈£îì ñ+&yês¡T. ª˝Àø±dü‡eTkÕÔdüT‡œH√uÛÑeqTÔμ nH πø

ˇø£ÿ ÄX¯j·T+‘√ e÷qyê[ dü+πøåeT+ø√dü+ ‘·eT J$‘ê\qT

‘ê´>∑+ #˚XÊs¡T. n+<äT≈£î Á|ü‹|òü\+>± Áu≤Vü≤àDT*ï •\Teô|’øÏ

møÏÿ+#˚+<äT≈£î á Àø£+ Á|üj·T‹ïk Ô+~. m+‘· $#ês¡ø£s¡+!

X¯‘·e÷q+ uÛÑe‘·T

ø±\Hê<∏äuÛÑ≥¢ uÛ≤düÿs¡+ leT‹ \ø°Îqs¡düe÷+ã <ä+|ü‘·T\ ns¡Te~ dü+e‘·‡s¡eTT\

<ë+|ü‘· J$‘·+ düTdü+|üqïyÓTÆq dü+<äs¡“¤+>± eTq ø£fi≤>ö‘·$T e÷dü|üÁ‹ø£≈£î

s¡÷. 6,000 (Äs¡Ty\ s¡÷bÕj·T\T) $sêfieTT>± Ç∫Ãj·TTHêïs¡T. yê] <ë+|ü‘·

J$‘êìøÏ ªX‘·e÷q+ uÛÑe‘·Tμ nì XóuÛ≤ø±+ø£å\T |ü\T≈£î‘·THêï+.