نام نہاد اسلامی بینکاری
TRANSCRIPT
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ
ن
رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ
1
ۺوسدۺےسۺڑھتلیۺاکنیبریۺاالسیمۺ
ک
رشیعۺےسیکۺوہۺیتکسۺےہ؟ۺ/ رسۺےسۺن اؤںۺت
رۺااصتقدن اتۺاورۺاحصویفںۺیکۺرظنۺںیم االسیمۺاکنیبریۺاکۺاظنؾۺوہشمرۺاملعء،ۺرسفمنی،ۺامہ
(اچررٹڈۺااکؤٹنیٹن)دبعارلزاؼۺۺ
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 2
ن
راؿۺںیم
ک
ۺق
ک
وسدۺیکۺرحم
( )
( )
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 3
ن
ۺںیم
ث
ۺدحی
ک
وسدۺیکۺرحم
ۺربمنۺ
ث
۱دحی
ۺربمن
ث
۲دحی
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 4
ن
،ۺاجتیلہۺےکۺدقومںۺےکۺےچینۺدن ادںیرںیمسۺاےنپۺیکۺاسریۺاجتیلہۺںیمۺےنۺدورۺ: ااگہۺروہۺ
ےکۺوخؿۺےکۺامتؾۺاطمابلتۺاکدعلؾۺرکدےیئۺۺےئگۺ۔اجتیلہۺاکوسدۺاکدعلؾۺ
اوہںۺوہۺۺ
ک
ۺرکدن اایگ۔الہپوسدےسجۺںیمۺمتخۺرکن مطلب لوسدۺاکۺ)،ۺابۺہیۺوسدےہۺۺاکۺابعسۺانبۺدبعا
متخۺوہۺایگۺ۔ۺ( ہلسلسۺہشیمہۺےکۺےئلۺ
ہبطخۺہتجحۺاولداعۺےسۺاابتقس
ۺےکۺروزرونشۺےکۺرطحۺۺییکۺامیلعتتۺاورۺاحصہبۺرکاؾۺملسو هيلع هللا ىلص ااکحامتۺ،ۺونمماعتۺاورۺیبنۺارکؾۺواحضۺاہللۺاعتل
مۺانیعمجۺاورۺلسلسمۺلمعۺن اۺاانتجبۺےکۺدعبۺوپریۺداینۺۺےکۺاملعءۺاورۺایتفمؿۺرکاؾۺ
ھعلی
ااھتجدۺاکۺقحۺںیہنۺوکۺروضاؿۺاہللۺ
ۺ۔
ک
رارۺںیہنۺدےۺتکس
ک
رۺق
اۺوکۺاجئ
ےہۺ۔ۺااسیۺااھتجدۺملسمۺاہمۺںیمۺاسفدۺوہاگۺ۔ۺالثمۺوپریۺداینۺےکۺاعملۺوۺایتفمؿۺزن
گنکنیبۺ،ۺگنکنیبۺیہۺےہۺۺ
املسو هيلع هللا ىلص یبنۺارکؾۺۺ رامن
ےنۺق
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 5
ن
اچسیئۺوکۺےسیکۺاچہپںینۺ؟؟
یگارگۺآپۺوساؽۺںیہنۺرکںیۺےگۺوتۺآپۺیکۺوسچۺاجدمۺوہۺاجےئۺ
ۺںیہنۺچنہپۺن اںیئۺ
ک
ےگارگۺآپۺوسچۺاچبرۺںیہنۺرکںیۺےگۺوتۺاچسیئۺت
ۺںیہنۺچنہپۺںیکسۺےگۺوتۺاہللۺاعتیلۺےکۺرونشۺاورۺواحضۺااکحامتۺاورۺیبنۺ
ک
ارگۺچسۺت
امیلعتتۺےسۺےبۺرہبہۺرںیہۺےگیلمعۺیکۺملسو هيلع هللا ىلص ارکؾۺ
رن ادۺوہےنۺاکۺوقیۺۺ رتۺئ
اؿۺیکۺدینیۺوۺدونییۺزدنیگۺاورۺآخ
ااسیۺےبۺسحۺروہیۺاانپےنۺےسۺان
ےہاورادنہشیۺااکمؿۺ
Confusion
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 6
ن
ۺ 1.
کک
ۺزمکورۺاورۺابتہۺوہیئۺاسۺوق ۺتنطلسۺن اب
دصیفۺۺ100دصیفولگۺ3ج
ۺرپۺاقضبۺےھت
ک
دول
ۺ2.
کک
راؿۺابتہۺوہیئۺاسۺوق ۺتنطلسۺائ ۺۺ100دصیفولگۺۺ2ج
ک
دصیفۺددول
وکۺرٹنکوؽۺرکےتۺےھت
ۺ3.
کک
اینۺتنطلسۺیکۺابتیہۺےکۺوق
دصیفۺن اروسخۺولگۺیکلمۺۺ0.5دقمیۺوین
ۺےکۺایسہۺوۺدیپسےکۺامکلۺےھت
ک
دول
ۺرصػۺ 4.
کک
رۺوہیئۺاسۺوق ذئ
ۺروویمںۺیکۺتنطلسۺزواؽۺپ ج
ۺےکۺامکلۺاورۺرحمکۺےھت2000
ک
اؿۺیکلمۺدول
ان
ۺیھبۺداینۺیکۺآن ادیۺےکۺ 5.
کک
ۺرپۺۺ97دصیفۺولگۺۺ3اوسق
ک
دصیفۺدول
اقضبۺںیہ
رااہؾۺنکنلۺےسۺقلعتمۺاضمنیمۺےسۺ اۺےہۺارمیکیۺدصرائ
ک
ۺاکۺااصحتسؽۺرکن
ک
ان
وسدیۺاکنیبریۺاکۺاظنؾۺسکۺرطحۺان
رامےیئ۔
دنمرہجۺذلیۺاابتقسۺالمہظحۺق
0.5
%
2
ہزار
3%
2%
3%
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 7
ن
ے
ئ ی چ ذراۺوس
وہیدیۺاکنیبری
ویکںاالسیمۺاکنیبریۺوتۺ
دبشھۺاکنیبری ن اریسۺاکنیبریۺۺ
X یحیسمۺاکنیبری
X X
X
اۺۺ ۺںیہ؟( وعنذۺن اہلل)ایکۺاالسیمۺرشاب،ۺن
ک
راڈۺوہتکس
االسیمۺدباکری،ۺاالسیمۺوھجٹۺاورۺاالسیمۺڈاہکۺ،ۺوچری،ۺق
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 8
ن
االسیمۺاکنیبریۺرحاؾۺویکں؟رموہجۺ
وتفےۺاکۺالخہص
کنیبۺںیمۺرمقۺرےنھکۺیکۺدمتۺیکۺانیبدۺرپۺ
انمعفۺیکۺرشحۺںیمۺمکۺیشیب
کنیبۺںیمۺوموجدۺلکۺرسامہیۺاکۺولعمؾۺہنۺ
اۺسجۺےسۺاکرون ارۺایکۺاجۺراہۺےہ
وہن
ولوگںۺیکۺعمجۺرکدہۺروقؾۺکنیبۺےکۺ
ۺےسۺریھکۺںیہۺہنۺ
ک
ۺیکۺن
ک
ن اسۺاامی
ہکۺرسامہنۺاکریۺےکۺےئل
رعیبۺاافلظۺےکۺاامعتسؽۺےسۺدوھہکۺ
دیہ
رااجتۺاکۺ
ۺےکۺاخ
ک
رکاہیۺدارۺرپۺرمم
ذہم
وکیسریٹۺڈن ازٹۺاکۺانمعفۺانیلۺن اۺدانی
اریخۺںیمۺربجۺیۺدصہقۺانیل
ک
طسقۺیکۺن
رکایچۺارٹنۺکنبۺوسدۺیکۺاجدمۺ
Karachi Inter Bank)رشح
Offer Rate) KIBOR
ۺوسدےۺےسۺدورساۺوسداۺرشموطۺ ات
ا
رکن
ذاریۺ رپ
دحمودۺذہمۺداریۺیکۺرشطۺرپۺخ
ا
رکن
وتفییۺیکۺلیصفتۺےکۺےیلۺمہۺےسۺراہطبۺرکںیۺ
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 9
ن
10
ۺ اۺیتفمۺزرویلۺاخؿۺۺاصج
*رضحتۺومالن
اجہعمۺانسحۺاولعلؾۺرکایچ
اۺیتفمۺدیمحۺاہللۺاجؿۺاصج ب
* رضحتۺومالن
اسقبۺیتفمۺامظعۺاجہعمۺارشہیفۺالوہر
ۺ اۺیتفمۺبیبحۺاہللۺخیشۺاصج
*رضحتۺومالن
ونراینۺدجسمۺرصاہفۺن ازارۺرکایچ
اۺیتفمۺدبعادیجملۺدنیۺوپریۺۺدیہشۺاصج ب
*رضحتۺومالن
اوؿۺرکایچ
ہۺاولعلؾۺاالالسہیمۺونبریۺن
ک
عتم اج
اۺیتفمۺلگۺاصج بۺرضحتۺ
ومالن *
ت ہ محیوکہٹئۺداراولعلؾۺر
ۺاجہعمۺریخۺادملارسۺاتلمؿ اۺیتفمۺدبعاہللۺاصج
* رضحتۺومالن
اجہعمۺریخۺادملارس،ۺاتلمؿ
یۺااعنؾۺاقحلۺ
ک
ففی
اۺ
اصج بۺرضحتۺومالن *
ہ
ک
عتماوؿ،ۺرکایچۺۺاج
اولعلؾۺاالالسہیمۺونبریۺن
ا
یتفمۺروزیۺاخؿۺاصج بۺرضحتۺۺومالن *
دارالاتفءرن اہینۺوکہٹئ
اۺیتفمۺدبعاافغلرۺاصج بۺرضحتۺ
ومالن *
اجہعمۺارشہیفۺرھکس
ۺۺرضحت اۺیتفمۺعیمسۺاہللۺاصج
ومالن *
اجہعمۺافروہیقۺرکایچ
ذاملعرکاؾ اکۺاالسیمۺاکنیبریۺےسۺقلعتمۺوتفییۺۺربتعمۺاورۺج
اۺمیلسۺاہللۺاخؿۺۺ۲۸ھۺاطمبقبۺۺ۱۴۲۹ابعشؿۺامظعملۺۺ۲۵کلمۺےکۺفلتخمۺۺارطاػۺےکۺالہۺوتفییۺاملعۺرکاؾۺاکۺاالجسۺۺ
ۺومالن
ث
روزۺرعمجاتۺرضحتۺخیشۺادحلی اتسگۺئ
اؾۺےنۺہقفتمۺوطرۺرپۺہیۺوتفییۺاجریۺایکۺہک
ظ
ۺایتفمؿۺع رۺدصارتۺاجہعمۺافروہیقۺرکایچۺںیمۺدقعنمۺوہاۺ۔ۺاسۺاالجسۺںیمۺرشت ۺیکۺزئ اصج
ذاۺاؿۺوکنیبںۺےکۺاسھتۺۺۺۺۺاالسیمۺن اۺرشیعۺھجمسۺرکۺوجۺاعمالمت
رۺاورۺےیکۺاالسؾۺیکۺرطػۺوسنمبۺرموہجۺاکنیبریۺیعطقۺریغۺرشیعۺاورۺریغۺاالسیمۺےہۺل
ااجئ
ۺاجےتۺںیہۺوہۺۺن
ۺاورۺالزؾۺےہۺہکۺدرگیۺرحاؾۺاورۺالخػۺرشعۺاومارۺیکۺرطحۺاؿ یھبۺےنچبۺاکۺرھبوپرۺۺےسۺرحاؾۺںیہۺاورۺاؿۺاکۺمکحۺدرگیۺوسدیۺوکنیبںۺیکۺرطحۺیہۺےہ۔ۺۺاملسمونںۺرپۺواج
رامںیئ۔
اامتہؾۺق
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ
ن
رموہجۺاالسیمۺاکنیبری
ےکۺن ارےۺںیم
ۺ ر اعمایشتاعیملۺزجتہیۺاکر،املعۺرکاؾۺ،ۺامہ
یکۺراےئ
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 11
ن
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ
12 ن
ۺۺ رۺیتفمۺامظعۺن ااتسکؿۺیتفمۺدمحمۺعیفشۺاصج رۺامےتۺںیہ۔ۺ145ےکۺہحفصۺۺ1988رموحؾۺاینپۺاتکبۺہلئسمۺوسدۺعبطۺاوتکئ
رپۺق
(Blood Bank)ےنبۺوہےئۺںیہۺہیۺرسامہیۺدارۺۺۺۺۺۺۺۺ اسۺرطحۺکنیبۺدرتقیقح“
وپریۺوقؾۺاکۺوخؿۺوچسۺوچسۺرکۺوھپےتلۺرےتہۺںیہۺاورۺوپریۺوقؾۺااصتقدیۺاابتعرۺےسۺمینۺاجؿۺالشۺرہۺاجیتۺےہ
ۺےنیاؿۺرپۺہیۺتقیقحۺیفخمۺرہۺیتکسۺےہ ہکۺاہللۺاعتل
ۺولعمؾۺرکےنۺےکۺدعبۺیھبۺایکۺیسکۺمیلسۺارکفلۺان
ک
ئ ب ”۔ۺاسۺگنکنیبۺیکۺاصل
بۺیکۺتخسۺودیعۺویکںۺانسیئ؟
ذاۺاورۺروسؽۺےکۺاسھتۺاالعؿۺج
وسدۺےکۺنیلۺدنیۺرکےنۺواےلۺےئلیکخ
ۺ اؾۺرپۺاظاملہنۺوسدۺیکۺرشحۺےسۺرغی
ۺرہبوپۺںیہۺوجۺرھگۺن اۺاگڑیۺےکۺرکاےئۺۺاکۺن اؾۺاہندۺاالسیمۺکنیبۺیھبۺن الکلۺوسدیۺوکنیبںۺاکۺات
ادارۺن اۺوتمطسۺاقبطتۺیکۺ/ ہیۺن
ن
اۺدار)وبیجںۺےسۺہسیپۺوٹبرۺرکۺ رےتھۺاورۺوھپےتلۺاجۺ( اسوہاکر/ہیۺرسامن
اۺااضہفۺرکۺےکۺئ
ااورۺراتۺوچگ
اینپۺوجترن اںۺن اۺوقبؽۺیتفمۺامظعۺاےنپۺڈلبۺکنیبۺںیمۺدؿۺدگ
اؾۺاہندۺاالسیمۺکنیبۺوپریۺداینۺےکۺاسدہۺولحۺاورۺن ادنبۺرشتعیۺاملسمونںۺےکۺمکۺازمکۺ/ رےہۺںیہ۔ۺاورۺرطحۺرطحۺےکۺروپۺ
رھکبۺڈارلۺ3رہبوپۺںیمۺہیۺن
رسامےئۺرپۺاژدوھںۺیکۺرطحۺنھپۺرہلاےئۺےھٹیبۺںیہ۔ۺ
13
یۺ،ن اینۺ
مسیلق
رامےتۺںیہ/ اطلسؿۺوعسدۺا
رۺلیجۺوکیسریٹۺ،ۺدویئبۺق ریچنیمۺئ
اؾۺاالسیمۺکنیبۺرھکۺرکۺولوگںۺوکۺشیپۺایکۺسجۺںیمۺیسکۺمسقۺیکۺوکیئۺاالسیمۺگنکنیبۺ
وہۺولگۺوجۺدوھےکۺن ازۺںیہۺاوہنںۺےنۺوسدیۺکنیبۺاکۺن
ۺواحضۺاوصؽۺےہۺہکۺوہۺۺاکرون ارۺسجۺیکۺانیبدۺطلغۺےسیپۺےسۺریھکۺاجےئۺاورۺدعبۺںیمۺاسۺںیمۺوجۺ رسےۺےسۺوموجدۺیہۺںیہن۔ۺہیۺاالسؾۺںیمۺات
رۺانبےنۺیکۺوکششۺیکۺاجےئ۔ۺ
رۺن اۺکیھٹۺںیہنۺوہۺاتکسۺاچےہۺےنتجۺرمیضۺوتفےۺےلۺرکۺاسۺوکۺاجئ
یھبۺااضہفۺایکۺاجےئۺاگۺوہۺاجئ
ریۺزن اؿۺےسۺرعیبۺزن اؿۺںیمۺالیئۺیئگۺںیہۺےسیجۺ Leaseوکۺ
اجؿۺوبھجۺرکۺدنچۺگنکنیبۺیکۺاصطااالاحتۺارگنئ
و کۺۺ Joint Ventureوکۺاشمرتکۺاورۺۺ Insuranceےکۺےئلۺاکتلفۺاہکۺایگۺےہۺ صک ااجرہۺۺۺ Bondوکۺ
اؿۺرتممجۺرعیبۺاافلظۺاکۺاالسؾۺےسۺوکیئۺقلعتۺںیہنۺےہۺ۔http://www.sultanalqassemi.com
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ
ن
14
رسنۺاورۺانفسن،ۺاحہیلۺروپرٹۺیبۺیبۺیسۺۺاکۺالخہصۺالکؾ
راےئۺراسہلۺاالسکمۺئ ذرٹیئ
اجؿۺوفرٹسۺ،ۺاسہقبۺاپ
یتفمۺدمحمۺیقتۺامثعینۺۺرئیچنیم
(Accounting & Auditing Organization for Islamic Finance Institute)
رامےتۺںیہۺۺہکۺۺ
و کۺریغۺرشیعۺںیہ 85قصک دصیفۺ
وکنیبںۺیکۺرطحۺںیہ۔وسدیۺ(Products) ذامتاالسیمۺ
وکنیبںۺیکۺامتؾۺخ
ۺ رارۺداتیۺےہۺاورۺدورساۺریثکۺرمقۺےلۺرکۺاےسۺلمکمۺرشیعۺوہےنۺاکۺوتفییۺداتیۺےہات
ک
ذامتۺوکۺریغۺاالسیمۺق
اعملۺاالسیمۺکنیبۺیکۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺخ
ۺزرہعیۺےہ ۺوکۺوسدیۺوکنیبںۺیکۺیہۺوحترویںۺںیمۺرھبےنۺاکۺات
ک
االسیمۺوکنیبںۺاکۺاسراۺوگرھکۺددنھہۺرشمؼۺویطسۺیکۺریثکۺدول
KPMG اور Makining ذۺدیقنتۺیکۺےہۺاورۺاےسۺریغۺافشػۺیھبۺیکۺ راردن اۺاالسیمۺوکنیبںۺرپۺروپرٹۺےنۺاؿۺرپۺدشپ
ک
ےہق
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ
ن
15
اکیئۺ
رامےتۺںیہڈارٹکۺذارکۺن
دصرۺسیپۺیٹۺویۺۺۺاینپۺوڈویۺاطخبۺںیمۺق
رؼۺےہۺ۔ۺاعؾۺوسدیۺکنیبۺ“
اؾۺرکۺق
رضۺن اۺتمیقۺرپۺانمعفۺووصؽۺرکےتۺںیہۺوتۺوہۺوسدۺےہۺرصػۺن
ک
ہیۺق
اےسۺوسدۺہہکۺرکۺووصؽۺرکےتۺںیہۺرگمۺاالسیمۺکنیبۺاےسۺانمعفۺہہکۺرکۺووصؽۺرکےتۺںیہ۔ۺاورۺہیۺ
”رشحۺانمعفۺیھبۺوسدیۺوکنیبںۺےکۺاطمقبۺیہۺےہۺ
Play Video Lecture
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ
ن
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 16
16 ن
رامےتۺںیہاالسیمۺےکۺن اینۺڈارٹکۺارسارۺادمحۺمیظنتۺ
ق
رؼۺںیہنۺ،ۺن ااتسکؿۺںیمۺےنلچۺوایلۺاورۺاالسیمۺ
ۺگنکنیبۺاورۺاعؾۺوسدیۺوکنیبںۺںیمۺوکیئۺق
روغۺ
ںیہن۔دیہۺےکۺوساۺھچکۺدوھہکۺن اےنۺوایلۺاالسیمۺگنکنیبۺق ۲۰۰۷ربمتسۺۺ۲۹ڈاؿۺوینزۺۺ
http://www.tanzeem.org/ Play Video Lecture
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 17
17 ن
اورن اۺوبقمؽۺاجؿۺزجتہیۺاگنرۺ،ۺاکٹسملۺ،ۺڈراہمۺاگنرۺےتھکلۺںیہ
اۺےہۺرھپۺہیۺرمقۺاونپۺامرٹیک*
ک
ذۺرکۺامرٹیکۺےسۺاروبںۺروےپۺووصؽۺرکن رپ
ۺاںیھنۺخ ی ر
ک
و کۺیکۺدمتۺمتخۺوہےنۺےکۺقصکںیمۺوسدیۺۺاٹیٹسۺکنیبۺاالسیمۺوکنیبںۺےسۺ
رامہۺرکدیۺاجیتۺےہۺ،ۺاٹیٹسۺکنیبۺاےسۺعیبۺوملجۺاتہکۺےہۺ۔ۺاسۺرطحۺاھکےتۺدارۺوجۺروقؾۺاالسیمۺوکنیبںۺںیمۺاچنہپےتۺںیہۺوہۺوخ
ۺچنہپۺدوخبوکنیبںۺوکۺق
ک
دۺوسدیۺوکنیبںۺت
اجیتۺےہۺ۔ۺ
ۺذعابۺااسیۺیھبۺآن اۺہکۺوہۺدنبرۺانبۺدےیۺےئگ۔ۺہیۺذعابۺاسۺوہجۺےسۺآن اۺہکۺاںیہنۺےتفہۺےکۺدؿۺرشیعۺہلیحۺرکےنۺےسۺعنمۺایکۺ* راےتشۺاورۺۺاھتوہیدویںۺرپۺات
ک
نکیلۺوہۺےلیحۺئ
اہکۺاہللۺےکۺاسۺمکحۺاکۺااکنرۺیھبۺوہۺاجےئۺاورۺرشیعۺوطرۺرپۺاؿۺرپۺوکیئۺرحػۺیھبۺہنۺآےئ۔ۺےتفہۺوکۺدرن اۺںیم
ک
ذےتۺن
ۺ ےنےنۺرپۺتعن ۺیلھچمۺرطحۺرطحۺےکۺرطےقیۺڈوھپ
االبۺانبےئۺےھتۺنجۺیکۺرطػۺن اینۺاکۺرخۺومڑدےتیۺۺواہںۺیلھچمۺآرکۺسنھپۺاجیتۺاورۺویںۺوہۺاےلگۺدؿۺ ےنۺےتیلاورۺن ا
ک
رےۺن
رےۺئ
ااضیفۺیلھچمۺاکۺاکشرۺیھبۺۺیقیھت۔ۺۺوہیدۺےنۺئ
اۺراتہۺ۔ۺ
ک
اۺہکۺ“ وہن اجوۺدنبرۺاورۺاسۺوہۺرھپۺںیہمتۺاینپۺوقؾۺےکۺاؿۺولوگںۺاکۺہصقۺوتولعمؾۺیہۺےہۺوہنجںۺےنۺےتفہۺےکۺدؿۺاکرون ارۺہنۺرکےنۺاکۺاقونؿۺوتڑاۺمہۺےنۺاںیھنۺہہکۺدن
کاارۺڑپےۺ
ھئپ
رۺرطػۺےسۺمتۺرپۺ ” احؽۺںیمۺروہۺہکۺہ
( 66ارقبلہ)
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 18
18 ن
ادہۺنسحۺ
ث
ۺۺدصیقیڈارٹکۺش ر ت ااتۺوۺامہ
ث
سمع
ۺاابخرےکۺاکملۺومرہخۺگنکنیب،ۺ
ںیمۺےتھکلۺںیہ۔ۺۺ2003ونجریۺۺ14اےنپۺج
اکنیبریۺاکۺہیۺوتمازؿۺاظنؾۺریغۺاالسیمۺےہۺاورۺاسۺےکۺزرےعیۺیھبۺوسدیۺاظنؾۺوکۺکلمۺںیمۺدواؾۺشخبۺدن اۺایگۺےہ*
ۺرکۺرےہۺںیہ۔*
ک
ۺاعمویملاع
رارۺرےنھکۺاورۺدواؾۺےنشخبۺںیمۺ
ک
رق ضعبۺاملعءۺوجۺرموہجۺاالسیمۺاکنیبریۺےکۺاظنؾۺیکۺتشپۺرپۺںیہۺوسدیۺاظنؾۺوکۺئ
ۺۺ*
ک
ۺےکۺاقمدصۺےکۺوصحؽۺنیمۺیعطقۺاعموی
ک
ی ب
ث
شمعوموجدہۺاالسیمۺوکنیبںۺوکۺاالسیمۺکنیبۺاہکۺیہۺںیہنۺاجۺاتکسۺویکہکنۺہیۺکنیبۺاالسیمۺاظنؾۺ
ںیہنۺرکۺرےہ۔
رایمہۺ” االسیمۺوکنیبںۺ“*
روضں)ےنۺرسامےئۺیکۺق
ک
ےکۺےئلۺوجۺرطےقیۺوعضۺےئکۺںیہۺوہۺیمتحۺاتنجئۺےکۺاابتعرۺےسۺوسدۺےسۺتعنتلثۺ( ق
رےتھکۺںیہ۔
االسیمۺکنیبۺیھبۺوسدیۺوکنیبںۺیکۺرطحۺاےنپۺاھکےتۺداروںۺاکۺااصحتسؽۺرکۺرےہۺںیہ۔ۺ*
Imran Nazar Hosein is an Islamic scholar, author and
philosopher specializing in Islamic eschatology, world politics, economics, and modern socio-economic/political issues. He is the author of Jerusalem in the Qur'an. Born: 1942, Trinidad, Trinidad and Tobago Parents: Nazar Hosein Books: Jerusalem in the Quran, more Education: University of Karachi, University of the West Indies For details : https://en.m.wikipedia.org/wiki/Imran_N._Hosein
19
Play Video Lecture
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ
ن
20
وسدیۺکنیب
اگڑیۺیکۺدقنۺتمیق-----------------أأ--10الھک
اگڑیۺیکۺاداھرتمیق-------------------16الھک-------دمتۺوایسپۺن اچنۺاسؽ
اگڑیۺیکۺاداھرتمیق-------------------22الھک-------دمتۺوایسپۺۺدسۺاسؽ
ذۺیکۺآدمینۺاورۺاجدیئادۺرنہۺدصتقیۺرکےنۺےکۺدعبۺاس ۺداتیۺےہۺکنیبۺزپ
ک
رضۺیکۺدروخاس
ک
ذےنۺےکۺےئلۺدسۺالھکۺروےپۺق رپ
ذۺوسدیۺکنیبۺےسۺاگڑیۺخ ذۺےسۺاعمدہہۺالزپ رضۺیکۺوایسپۺیکۺدمتۺےطۺرکۺےکۺزپ
ک
ہنۺرشخۺوسدۺ،ۺق
اب
ذۺےکۺن ذٹۺرکۺدےۺاگۺ۔ۺن ایقۺرشاطئۺےکۺاسھتۺنکممۺےہۺاگڑیۺیکۺتیکلمۺیھبۺکنیبۺاورۺزپ
ۺںیمۺرکپ
ذۺےکۺااکوی ۺہنۺرکۺسا۔۔اسۺےکۺدعبۺؾۺرتشمرکۺےۺاگ۔ۺاورۺالصۺزرۺیکۺرمقۺزپ
ک
روج
ذۺاسۺاگڑیۺوکۺق اۺہکۺزپ
ک
کۺوہن
ذۺاورۺکنیبۺیکۺہقفتم المۺوہیگ۔ۺہیۺاعمدہہۺزپ
ث
ۺطسقۺاداۺرکےۺاگ۔ۺسجۺںیمۺالصۺزرۺاکۺھچکۺہصحۺاورۺوسدۺیکۺرمقۺش ذۺاعمدہےۺےکۺاطمقبۺاماہہنۺات ۺاجریۺرےہۺاگۺوجۺزپ
ک
رضۺت
ک
حئ طۺوہاگ۔ۺۺ10ےسۺۺ3ۺدمتۺقماسؽۺرپۺ
اؾۺاہندۺاالسیمۺکنیب
ۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺن
اگڑیۺیکۺدقنۺتمیق-----------------أأ--10الھک
اگڑیۺیکۺاداھرتمیق-------------------16الھک-------دمتۺوایسپۺن اچنۺاسؽ
اگڑیۺیکۺاداھرتمیق-------------------22الھک-------دمتۺوایسپۺۺدسۺاسؽ
ۺداتیۺےہۺسجۺیکۺاحہیلۺتمیقۺدسۺالھکۺروےپۺےہۺ۔ۺاالسیمۺکنیبۺاتہکۺےہۺہکۺمہۺآپ
ک
ذےنۺےکۺےئلۺدروخاس رپ
ۺاالسیمۺکنیبۺےکۺن اسۺاگڑیۺخ ذۺات ذۺرکۺدےتیۺںیہۺاورۺآپۺںیمہۺاعمدہےۺےکۺاطمقبۺدمتۺۺوکۺزپ رپ
اگڑیۺخ
رضۺواسپۺرکںیۺےگۺوتۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺ
ک
رضۺاماہہنۺااسقطۺںیمۺاداۺرکںیۺرگمۺاگڑیۺیکۺتمیقۺن اچنۺاسؽۺںیمۺق
ک
اؾۺۺ22الھکۺاورۺدسۺاسؽۺںیمۺواسپۺرکںیۺےگۺوتۺۺ16ںیمۺہیۺق
اۺےہۺ؟ۺن
ک
الھکۺوہیگ۔ۺہیۺدمتۺےکۺاطمقبۺتمیقۺںیمۺااضہفۺےسیکۺوہن
اؾۺداتیۺےہۺرگمۺدرتقیقحۺہیۺااضہفۺۺےکۺیکۺ
اۺےہۺ۔ۺارگۺ KIBOR 12اطمقبۺۺیکۺرشحۺوسدۺۺ KIBORاہندۺاالسیمۺکنیبۺااضیفۺتمیقۺوکۺرکاہیۺاکۺن
ک
ۺآن اا
ک
ت حی
ک
ی
ن
Karachi Inter Bank)اسحبۺاگلۺرکۺ
Rate (KIBOR)اجریۺرشحۺوسدۺۺۺ
ۺۺدصیفۺےہۺوتۺاسۺاسحبۺےسۺۺx 12/100 X 1000000 5اسؽۺۺ=600000ۺروےپۺوسدۺالمۺرکۺاگڑیۺیکۺتمیقۺ16ۺالھکۺاداۺرکینۺوہۺیگۺ۔ۺ
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ
ن
اثمؽ
اثمؽ
ذ زپ
کنیبۺداتیۺ
ک
رضۺیکۺدروخاس
ک
دسۺالھکۺروےپۺق
آدمینۺاورۺاجدیئادۺرنہۺۺیکۺدصتقیۺۺ
رضۺیکۺوایسپۺیکۺدمت
ک
اسالہنۺرشخۺوسدۺ،ۺق
رضۺیکۺرمقۺ
ک
(الصۺزر)ق
وسدیۺکنیب
(الصۺزر)اماہہنۺطسق وسدۺ +
ذ زپ
کنیبۺداتیۺ
ک
رضۺیکۺدروخاس
ک
دسۺالھکۺروےپۺق
آدمینۺاورۺاجدیئادۺرنہۺۺیکۺدصتقیۺۺ
رضۺیکۺوایسپۺیکۺدمتۺ
ک
ق
رضۺیکۺرمقۺ
ک
(الصۺزر)ق
اؾۺاہندۺاالسیمۺکنیب
ن
اگڑیۺاکۺرکاہی +اماہہنۺطسقۺ
دسۺاسؽۺںیمۺۺن اسیئۺالھک ن اچنۺاسؽۺںیمۺوسہلۺالھک
KIBOR
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 21
ن
22
تعنتلثںیمۺاکنیبریۺوسدیۺاورۺاالسیمۺ
اۺےہ
ک
دوونںۺیہۺوصروتںۺںیمۺالصۺزرۺن اۺاایشۺیکۺوتمیقںۺںیمۺااضہفۺایکۺاجن
اجدمۺرشحۺوسدۺدوونںۺوصروتںۺںیمۺیتگلۺےہ۔
دمتۺےکۺنیعتۺاورۺاافتؼۺراےئۺرپۺااضیفۺرمق،ۺوسدۺ،ۺعفنۺ،امرکۺاپۺۺںیمۺیمکۺیشیبۺۺوہیتۺےہ۔
اۺۺیہۺوہۺۺاےلیکۺذہمۺدارۺوہےتۺںیہۺ
اۺاورۺن
ک
وسدیۺ،ۺاالسیمۺکنبۺوکۺیھبکۺاسخرہۺںیہنۺوہن
ۺدؿ،نیتۺدؿۺاورۺ دوونںۺااسقؾۺےکۺوکنیبںۺےکۺن اسۺافوتلۺرسامہیۺن اۺدقنیۺوہۺوتۺاےسۺامایلتۺیکۺڈنمیۺںیمۺوسدۺرپۺرھکۺدےتیۺںیہۺات
استۺدؿۺوریغہۺاسحبۺےس۔
اۺےہۺوجۺاخاتصلۺوسدۺرپۺینبمۺےہ۔
ک
وسدیۺۺ،ۺاالسیمۺکنیبۺںیمۺشیکۺیکۺیمکۺوکۺامایلیتۺڈنمیۺےسۺشیکۺےلۺرکۺوپراۺایکۺاجن
ۺےکۺوطرۺرپۺرےتھکۺںیہۺاورۺاؿۺوکنیبںۺےکۺاسھتۺاکرون ارۺیکۺوکیئۺ
ک
اعؾۺوطرۺرپۺارثکۺاھکےتۺدارۺوسدیۺ،ۺاالسیمۺوکنیبںۺںیمۺاینپۺروقؾۺاامی
ۺںیہنۺوہیت۔
ک
ن
ۺرکوڑۺروےپۺاماہہنۺۺرپۺۺایلعیۺ راوہںۺوکۺات ااہہنۺادنازۺںیمۺںیہۺ،ۺاؿۺےکۺرسئ
ث
رااجتۺاورۺاھٹھٹۺن اھٹۺش
وسدیۺ،ۺاالسیمۺوکنیبںۺےکۺاخ
اۺےہ۔
ک
رۺایکۺاجن
دہعوںۺرپۺافئ
رۺےیکۺاجےتۺںیہۺاؿۺیکۺوخنتاںیہۺیھبۺالوھکںۺںیمۺںیہۺاورۺوتفییۺیکۺتمیقۺاگل
ۺوسدیۺ،ۺاالسیمۺوکنیبںۺںیمۺرشہعیۺوبرڈۺرپۺوجۺاملعۺرکاؾۺافئ
دیۺاجیتۺےہ۔
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ
ن
رسنۺنیم
ارمیکیۺدصورۺ،ئ
ےکۺاوقاؽۺ
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 23
ن
اڈنیرویۺنسکیجۺارمیکیۺدصرۺ
ۺقیمعۺ“ ۺاکنیبرۺاژدوھںۺ،ۺاسوپنںۺاورۺریٹلوںۺیکۺات اغرۺوہاورۺںیمۺاہمتراۺافصن اۺرکۺےکۺروہںۺ( رہگی)متۺس
ذاےئۺدقوسۺیکۺمسقۺںیمۺارمہکیۺوکۺمتۺےسیجۺوگھٹںۺےسۺن اکۺرکۺےکۺدؾۺولںۺاگۺ
”اگۺ،ۺخ
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 24
ن
ررنسۺارمیکیۺئ ف حدصراھتنسمۺ
اریۺآزادیۺاورۺوخدۺاتخمریۺ“ ریماۺنیقیۺمکحمۺےہۺہکۺکنیبۺاورۺاسۺےسۺکلسنمۺامتؾۺادارےۺہ
اکۺںیہ
”ےکۺےئیلۺرسدحۺرپۺرھٹکۺیۺدنمشۺیکۺاوفاجۺےسۺزن ادہۺرطخن
رسنۺ
نیمرنہیۺوفرڈ،ۺئ
اریۺوقؾۺگنکنیبۺمٹسسۺاورۺاعمیشۺن اایسیلںۺےنھجمسۺےسۺاقرصۺےہۺ۔ۺ“ ہیۺوخشۺیتمسقۺےہۺیکۺہ
”ارگۺہیۺھجمسۺںیلۺوتۺدورسےۺدؿۺوخینۺاالقنبۺآاجےئ
USEFUL LINKS FOR MORE DETAILS
• http://www.abdurrazzaq.com
• http://www.tanzeem.org/
• http://islamhelpline.net/answer/2534
اؾۺاہندۺاالسیمۺاکنیبریۺ،رحماکت،ۺاشمدہاتۺاورۺاقحقئ 25
ن
26
اپۺیکۺرشتفیۺاوریۺاورۺوتہجۺاکۺرکشہیۺ