, e-classroom join भारतय ... · 2019. 6. 17. · trick-tiase t-transport i-industry...

VISION STUDY Maharashtra’s largest eLearning platform

आयोगाच्या परीक्ाांचा खराखुरा अनुभव घेण्यासाठी, www.visionstudy.inवर लगेच भेट द्या आणि e-classroom ला join करा.

Powered by:-VISION GOVERNMENT JOB educational YouTube channel Specially developed for MPSC exams

VISION STUDY……….हो स्वप्न पूिण होतात

पणहली पांचवार्षणक

योजना (1951-1956)

दसुरी पांचवार्षणक

योजना (1956-1961)

णतसरी पांचवार्षणक

योजना (1961-1966)

अध्यक् पां. नहेरु पां. नहेरु पां.

नहेरु(1964पयतं)

आणि लालबहादरु

शास्त्री

उपाध्यक् गलुझारीलाल नांदा व्ही.टी.

कु्रष्िम्माचारी

सी.ऍम.णिवदेी(196

3) आणि अशोक

महेता

प्रणतमान हेरॉल्ड-डोमर पी.सी. महालनोबीस पी.सी. महालनोबीस

अग्रक्रम TRICK-ATSEI

A-AGRI T-TRANSPORT S-SOCIAL SERVICE E-ENERGY I-INDUSTRY

TRICK-TIASE T-TRANSPORT I-INDUSTRY A-AGRI S-SOCIAL SERVICE E-ENERGY

TRICK-TIASE T-TRANSPORT I-INDUSTRY A-AGRI S-SOCIAL SERVICE E-ENERGY

प्रस्ताणवत

खचण

२०६९ कोटी रु ४८०० कोटी रु ७५०० कोटी रु.

प्रत्यक्ात

खचण

१९६० कोटी रु ४६०० कोटी रु. ८५७७ कोटी रु.

आर्थणक

वाढीचा दर

(सांकणल्पत(

२ .१% 4.5% 5.6%

भारतीय पांचवार्षणक योजना

http://www.visionstudy.in/





आर्थणक


साध्य

३ .६% 4.27% 2.8%

प्रकल्प दामोदर खोरे )झारखांड-

पणश्चम बांगाल(

णभलाई )डगीसगड (

पोलाद प्रकल्प)१९५९ (

रणशयाच्या मदतीन े

Intensive Agriculture Area programme-1964-65

भाक्रा-नानगल प्रकल्प )सतलज नदीवर,णहमाचल

प्रदशे -पांजाब(

रुरकेला )ासरसा (

पोलाद प्रकल्प)१९५९ (

- जमणनीच्या मदतीने

दाांतवाला याांच्या

अध्यक्तेखाली कृषी मलु्य

आयोगाची स्थापना ३

वषासंाठी

कोसी प्रकल्प )कोसी नदी - णबहार(

दगुाणपरू )पणश्चम

बांगाल (पोलाद

प्रकल्प)१९६२ (-

णयटनच्या मदतीने

Food Corporation

of India (१९६५(

णहराकूड योजना टेनसी खोरे प्रकल्पाच्या आराखड्यावर

आधासरत )महानदीवर

ासरसा(

BHEL (Bharat Heavy

Electricals Ltd.) - भोपाळ

ससांद्री )झारखांड (खत कारखाना

नानगल व रुरकेला खत

कारखाने.

णचगरांजन )पणश्चम बांगाल (यथेे रेल्वे इांणजनचा कारखाना

परेाांम्बर रेल्वे वाणघिींचा

कारखाना

HMT- बँगलोर सहांदसु्थान एांटीबायोसटक

महत्वपिूण

घटना

औद्योणगक णवकास व णनयमन

अणधणनयम १९५१ लाग ू

भारताचे दसुरे औद्योणगक

धोरि १९५६ जाहीर

१९६२ चे चीन युद्ध

अणखल भारतीय हातमाग

बोडण )१९५२(

नशॅनल ऑरगणॅनक

केणमकल

१९६५ चे पाकीस्थान

युद्ध

१९५५ मध्ये गोरवाल

सणमतीच्या णशफारशी-

इणम्पसरयल बकेँचे रुपाांतर

स्टेट बकँ ऑफ इांणडया मध्य े

समाजवादी

समाजरचनचेा स्वीकार

१९६५ -६६ चा

भीषि दषु्काळ






भारतीय औद्योणगक पत

आणि गुांतविकू महामांडळ

)१९५५(

कुटुांब णनयोजनाच ेकुटुांब

कल्याि असे नामकरि

१९६४ मध्ये IDBI व

UTI ची स्थापना

बलवांत रॉय महेता

आयोगाची स्थापना-1957

सुऍझ कालवा प्रश्न तान्दळू उत्पादनात घट

मलू्यमापन योजना सवण बाबतीत यशस्वी या योजनपेासनू भारतात सतत भाववाढ होत

आहे.

णतसरी योजना णह

पिूणपिे अपयशी ठरली.

अन्न धान्याचे उत्पादन

वाढले.

ककां मतीचा णनदशेाांक ३०

टक्क्याांनी वाढला.

अन्न धान्याचे उत्पादन

८२ दशलक् टनावरून

७२ दशलक् टनापयतं

कमी झाले.

औद्योणगक उत्पादनात 40 टके्क

वाढ

भारतीय अथणव्यवस्था ददवाळखोर बनली

मदतीसाठी IMF कडे

जावे लागले.

१९६६ मध्ये रुपयाच े३६ .५ टक्क्याांनी

अवमलू्यन घडवण्यात

आले.

वीखांडीत योजना म्हिनु ाळखले जात े

औद्योददक उत्पादन वाढीचा वगे सवाणधीक-9%

तीन वार्षणक योजना (१९६६ – १९६९)

णतसऱ्या योजनचे्या अपयशामळेु व णनमाणि झालले्या आर्थणक अस्थयैाणमळेु सरकारला

चौथी योजना सरुू करता आली नाही. णह सटुी १ एणप्रल,१९६६ ते ३१ माचण,






१९६९ दरम्यान राणहली. या सटु्टीच्या कालावधीत सरकारन ेतीन वार्षणक योजना

राबवल्या जयाांच ेउदिष्ट स्वावलांबन हे होते.

पणहली वार्षणक योजना

)१९६६-६७(

दसुरी वार्षणक

योजना

)१९६७-६८(

णतसरी वार्षणक

योजना

)१९६८-६९( १९६६ च्या खरीप हांगामात

सरकारने हसरत क्राांतीच्या

तांिज्ञानाचा वापर

हसरत क्राांतीच्या

तांिज्ञानामळेु व परेुशा

मान्सनूमुळे

अथणव्यवस्थचेी

पसरणस्थती सधुारण्यास

सुरवात

अन्नधान्य उत्पादन व

दकमती णस्थरावल्या

६ जून १९६६ मध्ये रुपयाचे

३६ .५ टक्क्याांनी अवमलू्यन

घडवण्यात आले.

१९६७ -६८ मध्ये

अन्नधान्याांचे उकाांकी

उत्पादन

व्यवहारतोल सधुारला

व चौथी योजना सरुु

करण्यास अनकूुल

पसरणस्थती णनमाणि

झाली.

चौथी पांचवार्षणक

योजना (1969-1974)

पाचवी पांचवार्षणक

योजना

(1974-1979)

सहावी पांचवार्षणक

योजना (1980-1985)

अध्यक् इणन्दरा गान्धी इणन्दरा गान्धी इणन्दरा गान्धी(1980-1984) राजीव

गान्धी(1984-1985)

उपाध्यक् डी.आर. ग़ाडग़ीळ (1971पयतं)

सी.सुयमण्यम(1972पयतं)

दगुाणप्रसाद धर(1972 नांतर)

दगुाणप्रसाद धर(1974

पयतं)

पी.ऍन. हक्सर(जाने

1975 पासुन)

ऎन. डी.

णतवारी(80-

81)शनकरराव

चव्हाि(81-

84)पी.व्ही.न्रणसन्ह

राव(84-85)






प्रणतमान Alan Manne and Ashok Rudra Model

सौ.सयुमण्यम आणि

डी.बी. धर

यान्नी

Alan Manne and Ashok Rudra Model याांच्या प्रणतमानावरुन

तयार केले.

Alan Manne and Ashok Rudra Model

अग्रक्रम TRICK-AITSE AGRI INDUSTRY TRANSPORT SOCIAL SERVICE ENERGY

TRICK-IAETS INDUSTRY AGRI ENERGY TRANSPORT SOCIAL SERVICE

TRICK-EATSI ENERGY

AGRI

TRANSPORT

SOCIAL SERVICE

INDUSTRY

प्रस्ताणवत

खचण

१५,९०० कोटी रु. ३७,२५० कोटी रु ९७,५०० कोटी रु.

प्रत्यक्ात

खचण

१५,७९९ कोटी रु ३९,४२६ कोटी रु. १,०९,२९२ कोटी

रु.

आर्थणक


(सांकणल्पत)

5.7% 4.4% 5.2%

आर्थणक


(साध्य)

2.5% 4.83% वाढीचा दर ५

टक्क्यापके्ा अणधक

सध्या होण्यास सुरवात

झाली.

प्रकल्प DROUGHT PRONE AREAS PROGRAMME (DPAP) (1973)

Training Rural Youth for Self Employment (TRYSEM)

Integrated Rural Development Programme (IRDP)

Small Farmer Development Agency (SFDA)

Integrated Child Development Services

National Rural Employment Programme (NREP)

बोकारो पोलाद प्रकल्प

(रणशयाच्या मदतीने)

Desert Development Programme

Rural-Landless Employment






Guarantee Programme (RLEGP)

SAIL (Steel Authority of

India Ltd) (१९७३(

Development Of Women And Children In Rural Areas (DWCRA)

नवीन २० कलमी कायणक्रम

णवशाखापट्टिम पोलाद प्रकल्प )आांआ प्रदशे(

सलमे पोलाद प्रकल्प )ताणमळनाडू(

महत्वपिूण

घटना

बाांगलादशे मुक्ती युद्ध –

१९७१

२५ जनू १९७५ णतसरी

राष्ट्रीय आिीबािी

जाहीर.

१५ एणप्रल १९८०

रोजी ६ बकँाांच े

राष्ट्रीयीकरि

१९७३ चे पणहला तेलाचा

झटका )Oil Shocks)

२६ जनू १९७५ वीस

कलमी कायणक्रमास

सुरवात.

जानवेारी १९८२ मध्ये

एणक्झम बकँ ऑफ

इांणडया आणि १२ जुलै

१९८२ मध्ये नाबाडणची

स्थापना

आर्थणक कें द्रीकरि

रोखण्यासाठी MRTP Act-

1969 हा कायदा सांमत

माचण १९७७ जनता

पाटीचे सरकार आले .

दशेास अन्न -धान्याच्या

बाबतीत स्वयांपिूण

घोणषत करण्यात आले.

जुलै १९६९ मध्ये १४

बकँाांचे राष्ट्रीयीकरि

माचण १९७८ जनता

सरकारने पाचवी योजना

सांपषु्ठात आिली.

अग्रिी बकँ योजना सरुु -1969

१ एणप्रल १९७८ मध्ये

जनता सरकारने स्वतःची

सहावी योजना

)सरकती योजना (सरुु

केली .जानेवारी १९८०

मध्ये कागँ्रेस )आय (ने

सरकती योजना

फेटाळली .१ एणप्रल






१९८० नवीन सहावी

योजना सुरु करण्यात

आली.

णवमा महामांडळाची स्थापना

)१९७३(

पणहले राष्ट्रीय लोकसांख्या

धोरि जाहीर .

)१९७६(

१९७२ -७३ मध्ये

पणहल्याांदा भारताचा व्यापार

तोल अनकूुल होता.

Foreign Exchange Regulation Act-1973

मुल्यमापन काही प्रमािात अपयश

आल.े

१९७६ -७७ मध्ये

दसुऱ्याांदा व्यापार तोल

अनकूुल राणहला.

णह योजना यशस्वी

ठरली .वाढीचा दर ५

टक्क्यापके्ा अणधक

सध्या होण्यास सुरवात

झाली.

दासरद्र्य णनमुणलन, बेरोजगारी आणि

स्वावलांबन या क्िेाांमध्य े

अपयश.

प्रश्न 1:- खालील णवधानावरुन ती कोिती पांचवार्षणक योजना आहे ते

ाळखा.

अ. या योजनचे ेप्रणतमान ह ेपी. सी. महालनोबीस हे होते.

ब. ही योजना सवाणत अपयशी योजना म्हिनू ाळखली जाते.

क. या योजनचे्या काळात भारतीय अथणव्यवस्था ददवाळखोर बनली.

1.पणहली पांचवार्षणक योजना 2. दसुरी पांचवार्षणक योजना






3. णतसरी पांचवार्षणक योजना 4. चौथी पांचवार्षणक योजना

उगर:- णतसरी पांचवार्षणक योजना

प्रश्न 2:- योजनाांच्या सालाप्रमाि ेयोग्य जोड्या ाळखा.

अ. दसुरी पांचवार्षणक योजना- 1956-1961

ब. पाचवी पांचवार्षणक योजना- 1970-1975

क. सहावी पांचवार्षणक योजना- 1976-1981

उगर:- फक्त अ बरोबर.

पाचवी पांचवार्षणक योजना- 1974-1979

सहावी पांचवार्षणक योजना- 1980-1985

प्रश्न 3:- अश्या योजना ाळखा जयाांचे प्रणतमान सारखे होते.

अ. पणहली आणि दसुरी पांचवार्षणक योजना

ब. दसुरी आणि णतसरी पांचवार्षणक योजना

क. चौथी आणि णतसरी पांचवार्षणक योजना

ड. चौथी आणि सहावी पांचवार्षणक योजना






1. फक्त ब. 2. फक्त अ. आणि ब.

3. ब आणि ड. 4. ब, क आणि ड.

उगर:- 3. ब आणि ड.

प्रश्न 4:- कोित्या पांचवार्षणक योजनते आर्थणक वाढीचा दर हा 5% पेक्शा

अणधक होण्यास सुरुवात झाली?

अ. दसुरी पांचवार्षणक योजना

ब. णतसरी पांचवार्षणक योजना

क. पाचवी पांचवार्षणक योजना

ड. सहावी पांचवार्षणक योजना

उगर:- ड. सहावी पांचवार्षणक योजना

प्रश्न 5:- खालील घटनाांवरुन योजना ाळखा.

अ. २५ जनू १९७५ णतसरी राष्ट्रीय आिीबािी जाहीर.

ब. २६ जनू १९७५ वीस कलमी कायणक्रमास सरुवात.






क. दासरद्र्य णनमुणलन, बेरोजगारी आणि स्वावलांबन या क्िेाांमध्ये ह्या

योजनसे अपयश आले.

1. णतसरी पांचवार्षणक योजना

2. चौथी पांचवार्षणक योजना

3. पाचवी पांचवार्षणक योजना

4. सहावी पांचवार्षणक योजना

उगर:- 3. पाचवी पांचवार्षणक योजना

प्रश्न 6:- प्रकल्पाांच ेयोग्य जोड्या लावा.

अ. दामोदर खोरे 1. कोसी नदी णबहार

ब. भाक्रा-नानगल प्रकल्प 2. झारखांड-पणश्चम बांगाल

क. कोसी प्रकल्प 3. सतलज नदीवर,णहमाचल प्रदेश-पांजाब

अ. ब. क.

1. 1 2 3

2. 2 1 3

3. 2 3 1

उगर:- 3. 2 3 1






दामोदर खोरे - झारखांड-पणश्चम बांगाल

भाक्रा-नानगल प्रकल्प - सतलज नदीवर,णहमाचल प्रदेश-पांजाब

कोसी प्रकल्प कोसी नदी – णबहार

प्रश्न 7:- खालील घटनाांवरुन योजना ाळखा.

चीन यदु्ध

पाकीस्तान यदु्ध

भीषि दषु्काळ

अ. पणहली पांचवार्षणक योजना ब. दसुरी पांचवार्षणक योजना

क. णतसरी पांचवार्षणक योजना ड. चौथी पांचवार्षणक योजना

उगर:- णतसरी पांचवार्षणक योजना

प्रश्न 8:

योजना उपाध्यक्श

1.पणहली पांचवार्षणक योजना सी.ऍम.णिवदेी आणि अशोक महेता

2.दसुरी पांचवार्षणक योजना गलुझारीलाल नांदा

3.णतसरी पांचवार्षणक योजना व्ही.टी. कु्रष्िम्माचारी






उगर:- पणहली पांचवार्षणक योजना - गलुझारीलाल नांदा

दसुरी पांचवार्षणक योजना - व्ही.टी. कु्रष्िम्माचारी

णतसरी पांचवार्षणक योजना - सी.ऍम.णिवदेी आणि अशोक महेता

, e-classroom join भारतय ... · 2019. 6. 17. · trick-tiase t-transport i-industry...

Documents