ာ ီဥတုနှင့် ိုက်လ ျောညီလ ွေလ...
TRANSCRIPT
ရာသဥတနငလကလလျောညလ ေလသာစကပျေးလရး
လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး သငရးညနးတမး
ဧရာဝတတငးလေသကကး
(ပငလယကမးရးတမးလေသ/ မမစဝကျနးလပါလေသမျေား)
မြနြာ
ရာသဥတနငလကလလျောညလ ေလသာစကပျေးလရး
လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး သငရးညနးတမး
ဧရာဝတတငးလေသကကး
(ပငလယကမးရးတမးလေသ/ မမစဝကျနးလပါလေသမျေား)
“မမနမာနငင၏ဦးစားလပး စကပျေးလရးလေဟစနစမျေားတေင လရရညတညတလသာ
စကပျေးလမမနင သစလတာစမခန ခေမ” စမကနး (GCP/MYA/017/GFF)
ကလသမေဂ၊ စားနပရကခာနင စကပျေးလရးအဖေ နင
AVSI Foundation အဖေ မမနမာတ ပးလပါငး တလဝသည။
၂၀၁၉ ခနစ၊ လနမပညလတာ
Required citation:
ကလသမေဂစားနပရကခာနင စ ကပျေးလရးအဖေ ၊၂၀၁၉၊ ဧရာဝတတငးလေသကကး (ပငလယကမးရးတမးလေသ /မမစဝ
ကျနးလပါလေသမျေား) ရ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငးမျေားတေငအသးမပမည ရာသဥတနင လကလလျောညလ ေ
လသာစကပျေးလရး သငရးညနးတမး၊ ၃၀ စာမျေကနာ၊ လငစင− CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
The designations employed and the presentation of material in this information product do not imply the
expression of any opinion whatsoever on the part of the Food and Agriculture Organization of the United
Nations (FAO) or AVSI Foundation concerning the legal or development status of any country, territory, city or
area or of its authorities, or concerning the delimitation of its frontiers or boundaries. The mention of specific
companies or products of manufacturers, whether or not these have been patented, does not imply that these
have been endorsed or recommended by FAO or AVSI in preference to others of a similar nature that are not
mentioned.
The views expressed in this information product are those of the author(s) and do not necessarily reflect the
views or policies of FAO or AVSI.
ISBN 978-92-5-131540-8 (FAO)
© FAO, 2019
Some rights reserved. This work is made available under the Creative Commons Attribution-Non Commercial-
Share Alike 3.0 IGO licence (CC BY-NC-SA 3.0 IGO; https://creativecommons.org/licenses/by-nc-
sa/3.0/igo/legalcode).
Under the terms of this licence, this work may be copied, redistributed and adapted for non-commercial
purposes, provided that the work is appropriately cited. In any use of this work, there should be no suggestion
that FAO endorses any specific organization, products or services. The use of the FAO logo is not permitted. If
the work is adapted, then it must be licensed under the same or equivalent Creative Commons license. If a
translation of this work is created, it must include the following disclaimer along with the required citation:
“This translation was not created by the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). FAO
is not responsible for the content or accuracy of this translation. The original English edition shall be the
authoritative edition.”
Disputes arising under the licence that cannot be settled amicably will be resolved by mediation and arbitration
as described in Article 8 of the licence except as otherwise provided herein. The applicable mediation rules will
be the mediation rules of the World Intellectual Property Organization
http://www.wipo.int/amc/en/mediation/rules and any arbitration will be in accordance with the Arbitration Rules
of the United Nations Commission on International Trade Law (UNCITRAL)
Third-party materials. Users wishing to reuse material from this work that is attributed to a third party, such as
tables, figures or images, are responsible for determining whether permission is needed for that reuse and for
obtaining permission from the copyright holder. The risk of claims resulting from infringement of any third-
party-owned component in the work rests solely with the user.
Sales, rights and licensing. FAO information products are available on the FAO website
(www.fao.org/publications) and can be purchased through [email protected]. Requests for commercial
use should be submitted via: www.fao.org/contact-us/licence-request. Queries regarding rights and licensing
should be submitted to: [email protected].
Cover photograph: © FAO
iii
မာတကာ
စဉ အလကကာငးအရာ စာမျေကနာ
မာတကာ iii
အတလကာကစာလးမျေား iv
၁ လနာကခသမငး အလမခအလန ၁
၂ ပငလယကမးရးတမးလေသမျေားရ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး မတဆကနင
ရညရေယချေကမျေား ၁
၃ ပငလယကမးရးတမးလေသမျေားရ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လမးညန
စညးမျေဉးမျေား ၃
၄ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး ရာသဥတနင လကလလျောညလ ေလသာ စကပျေးလရး
လယဘယျေ သလဘာတရားမျေား ၄
၅ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငးအတေက ကကတငမပငဆငမမျေား ၆
၅.၁ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး တညလ ာငရနအတေက လကျေးရောမျေားလရေးချေယမခငး ၆
၅.၂ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လကာမတ ဖေ စညးမခငး ၇
၅.၃ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး ကညပပးလပးသ လရေးချေယမခငး ၈
၆ လအပသည/သကဆငသည သတငးအချေကအလကမျေား စလဆာငးမခငး ၉
၇ ပငလယကမးရးတမးလေသတေင အလားအလာရလသာ သးနမျေား (စပါး၊ ပတစမး)
စကပျေးရန သးနမပကခေန လရးဆေမခငး ၁၀
၈
ပငလယကမးရးတမး လေသတေငရလသာ လယသမား ကေငးသငတနးလကျောငး လမးညန
စညးမျေဉးမျေား ၁၀
၉ ပငလယကမးရးတမးလေသတေင အလားအလာရလသာ သးနမျေား (စပါး၊ ပတစမး)
စကပျေးရန အတေက လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး သငရးညနးတမ ၁၃
iv
အတလကာကစာလးမျေား
AESA စကပျေးလေဟစနစက ဆနးစစလလလာမခငး
AVSI နငငတကာ ၀နလဆာငမ လစတနာ၀န မးအဖေ
CA သဘာ၀ ၀နးကျေငမပျေက စကပျေးလရး
CSA ရာသဥတနင လကလလျောညလ ေလသာ စကပျေးလရး
DoA စကပျေးလရးဦးစးဌာန
FAO ကလသမေဂ စားနပရကခာနင စကပျေးလရးအဖေ
FFA ငါး အမနအကစစ
FFS လယသမား ကေငးသငတနးလကျောငး
FGD အပစလကလဆေးလနေးပေ
GAD အလ ေလ ေအပချေပလရး ဦးစးဌာန
GAP စကပျေးလရး နညးစနစလကာငးမျေား
GEF ကလသမေဂ စားနပရကခာနင စကပျေးလရးအဖေ
GHG ဖနလအမဓာတလငေ
IMO လေသခ မကခရပသကရ
IPM ဘကစပးမား ကာကေယလရး
MoALI စကပျေးလရး၊ လမေးမမလရးနင ဆညလမမာငး ၀နကကးဌာန
MoNREC သယဇာတနင သဘာဝ ပတ၀နးကျေင နးသမးလရး ၀နကကးဌာန
NGO အစးရမဟတလသာ အဖေ အစညး
PTD ပးလပါငးလဆာငရေကသည နညးပညာဖေ ဖဖးမ
SALT လတာငလစာငးစကပျေးလရးဆငရာ လမမယာနညးပညာ
SFM လရရညတညတလသာ သစလတာစမခန ခေမ
SLM လရရညတညတလသာ လမမယာစမခနခေမခငး
SRI စပါးအစေမးဖေင စကပျေးလရး
1
၁။ နနာကခသြငး အနမခအနန
ကလသြဂဂစားနပရကခာနင စကပျးနရးအဖ သည သယဇာတနင သဘာဝပတဝနးကျငထနး
သြးနရးဝနကကးဌာန၊ စကပျးနရး၊ နြးမြနရးနင ဆညနမြာငးဝနကကးဌာနတနင ပးနပါငးကာ
“မြနြာနငင၏ ဦးစားနပး စကပျးနရး နဂဟစနစြျား တင နရရညတညတနသာ စကပျးနမြနင
သစနတာ စြခနခြ” “Sustainable Cropland and Forest Management in Priority Agro-
ecosystems of Myanmar (SLM-GEF)” စြကနး က Global Environmental Facility
ရနပနငအနထာကအပမဖင အနကာငအထည နဖာနဆာငလျက ရပါသည။ ယငးသ
အနကာငအထညနဖာ နဆာငရကရာတင အြျးသားအဆင လယသြား ကငးသငတနးနကျာငး
သငရးညနးတြးနင လကစစာအပနရးဆမပစရနအတက AVSI Foundation အဖ အစညးနင
သနဘာတစာချပ ချပဆခပါသည။ စာချပပါအတငး AVSI Foundation အဖအစညးသည
စကပျးနရနဂဟဇန (၃) ခတင ကနဦးလအပချေကစစတမး (Needs Assessment) နင
တနဖးကငးဆက ဆနးစစမခငး (Value Chain Analysis) ြျားမ နတရချကြျားက အနမခမပကာ
အဓကမပဿနာြျားအား လမဖရငးနငရန နရးချယသတြတထားနသာ သးနတစခချငးစအတက
ရာသဥတနင လကလလျောညလ ေမဖစလစသည စကပျးနရးနညးလြးြျား (Climate Smart
Agriculture- CSA) ဆငရာ လယသြားကငးသငတနးနကျာငး (Farmer Field School-FFS)
သငရးညနးတြး/ ြျားနရးဆရန မဖစပါသည။
၂။ ပငလယကြးရးတြးနေသြျားရ လယသြားကငးသငတနးနကျာငး ြတဆကနင
ရညရယချကြျား
လယသြားကငးသငတနးနကျာငး (FFS) ဆသညမာ အစအဖေ က အလမခခသည အချေန
ကာလတစခအတေငး အစမပဖပး အဆးသတရသည သးန တလပမ စကဝနးတစခ/
တစရာသကကာ နတာငသလယသြားြျား အစအဖေ လက ကငးအနမခမပ လကလတေ နဆာငရကရသည
လလလာသငကကားမ လပငနးစဉ တစခမဖစသည။ လယသြားကငးသငတနးနကျာငးမျေားသည
နညးပညာ မဖန မဖးမနင စကပျေးလရး ဖေ ဖဖးတးတကမမျေားအတေက လရာကလသာနညးလမး
မဖစပါသည။ ဤအစအဖေ အလမခမပ နညးလမးသည လယယာမပဿနာမျေား လဖာ တရာတေင
အမျေးသားလရာ၊ အမျေးသမးမျေားပါ ပးလပါငးပါ၀ငလာရန အားလပးဖပး လမဖရငးနငမည
နညးလမးမျေား၊ ရလေမျေားက အချေငးချေငးမျလဝမခငးအားမဖင ပတ၀နးကျေငလရရညတညတမည
နညးလမးမျေားက လအာကလမခမ အစမပမည ပညာလပးစနစက လဖာလဆာငနငမည မဖစသည။
2
ဤသငရးညနးတြးပါ အလကကာငးအရာမျေားသည AVSI မ လဆာငရေကခလသာ လအပချေကစစတမး
နင တနဖးကငးဆက ဆနးစစမခငးြျား နလလာရာမ လပါ ေကလာလသာ စနလခါမြျားက
ကငတေယလမဖရငးလရးနင ဧရာဝတတငးလေသကကး (လပပတတ ာဖမ နယ) တေင ဦးစားလပးသးနမျေား
စကပျေး တလပမ တးတက လစလရးက ဦးတညလရးဆေ ားမခငး မဖစလပသည။ လယဘယျေအားမဖင
လတာငသမျေား (အမျေးသမးနင အမျေးသားဦးတညအပစ) နစခလးသည ရာသဥတ နင
လကနလျာညနထသည စကပျးနရးဆငရာ အသပညာဗဟသတ အားနညးသညက လတေရရ
လပသည။ လယသြားကငးသငတနးနကျာငး သငရးညနးတြး၏ သငကကားသငယမ
ရညရေယချေကမျေားမာ -
• ရာသဥတနင လကနလျာညနထ သည စကပျးလရး မလဘာငနညးလမးအတေငး ဧရာဝတတငး
လေသကကး၏ ဦးစားနပးသးန စကပျးထတလပြ တးတကနစနရးတေင လတာငသမျေား၏
(အမျေးသမးနင အမျေးသားဦးတညအပစ နစခလး) အသပညာ ဗဟသတနင
ကျမးကျေငမမျေားက အားမဖညလပးနငရန၊
• လယသမားမျေားအလနမဖင (အမျေးသမးနင အမျေးသားဦးတညအပစ နစခလး) ရာသဥတနင
လကလလျောညလ ေသည လယယာစကပျေးမမ အကျေးအမမတ မဖစ ေနးလစရနအတေက
လရာကစော ဆးမဖတချေကချေနငမည စေမးလဆာငရည ကမမက လာလစဖပး စကပျေးလရးလေဟစနစ
ဆနးစစမခငးအဆငြျားလပါတေင သမမငသတမပမမ တးတက မမငမားလာလစရန၊
• ရာသဥတ လဖာကမပနလမပာငးလမခငးနင စကပျေးလရးလပငနးမ အကျေးအမမတ ရရနငရနနင
ပတသက၍ လတေးလခါယဆပ၊ မပဿနာလမဖရငးပ နညးလမးသစမျေားအား လတာငသမျေားအကကား
သမမငနားလညလာလစရန၊
• လတာငသမျေားအား အမျေးသမး လညး ပါဝငလျေက ၎ငးတကယတင ၄ငးတ၏အသငး
အဝငးအတေငး မညသ စနစတကျေ စစညးလဆာငရေကရမညက လလလာသငယ နငလအာင
ကညလပးရန၊ စသညတ မဖစပါသည။
3
၃။ ပငလယကမးရးတမးလေသမျေားရ လယသမားကေငး သငတနးလကျောငး အလကာငအ ည
လဖာရန အဆငမျေား
လယသမားကေငးသငတနးလကျောငးမျေားက လအာကလဖာမပပါ အဆင (၃) ဆငအတငး
စကပျေးမည သးနမျေား၏ သကတမးအရ သးနရာသ တစလလျာကလးတေင အလကာငအ ညလဖာ
သေားမည မဖစပါသည။
(က) စတငမပငဆငသည ကနဦးအဆင
(၁) အလမခအလနမပ စစတမးလကာကယမခငး၊
(၂) လယသမားကေငးသငတနးလကျောငးက အလကာငအ ညလဖာရန လကျေးရောမျေား
လရေးချေယမခငး၊
(၃) လယသမား ကေငးသငတနးလကျောငးအတေက လယသမားမျေား (အမျေးသမး၊
အမျေးသား) လရေးချေယမခငး၊
(၄) လယသမားကေငးသငတနးလကျောငးအဖေ ဖေ မခငးနင အဖေ အစညးအမဖစစစညးမခငး၊
(၅) သငတနးလခါငးလဆာင (ပပးကညသ) မျေား လရေးချေယမခငးနင လလကျေငသငကကားမခငး၊
(၆) လလလာသငကကားရန လပလဆာငချေကနင စမကနး (စးပေားလရး) လပငနးမျေား
လရေးချေယမခငးနင
(၇) လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး သလတသနစကခငး (သရပမပစကကေက) မျေား
ေဇငးလရးဆေဖပး လ ာငမခငး။
သမပလပရမခငးမာ လကရလပကငလနလသာ နညးလမးမျေားနင မကေ/ ပမလကာငးမေနလသာ
နညးလမးမျေားက နငးယဉလလလာနငရနအတေက မဖစပါသည။
(ခ) အလမခခ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး စကဝနး
(၁) ပမန လလလာသငယမသငတနး စကဝနး/ လပငနး လဆာငရေကမကဏဍ၊
(၂) နညးပညာဖေ ဖဖးလရးလပငနး ပါဝငလဆာငရေကမ လပငနးမျေားအား အကမဖတမခငး၊
(၃) ကျေားမလရးရာကဏဍ အမျေးသမး၊ အမျေးသားမျေား အလပါ သကလရာကမမျေားအား
အကမဖတမခငး၊
(၃) ကေငးမပပေလနမျေား (သးနရာသ ဖပးဆးခါနးတေင) ကျေငးပမခငး၊
4
(၄) အမပနအလန သေားလရာက လလလာလရးခရးမျေား စစဉမခငး (လယသမားကေငးသင
တနးလကျောငးတစဖေ မ အမခားတစဖေ ဆသ အမပနအလန သေားလရာကလလလာ မခငး) နင
(၅) သငတနးဆငး အသအမတမပလကမတမျေား လပးအပမခငး အခမးအနားမျေား
ကျေငးပမခငး။ အသအမတမပလကမတ လပးအပမခငးအား သငတနးကာလ
တစလလျာကလး၏ ၈၀ % အ က သငတနးတကလရာကမခငးနင စမကနးမ
ပပ း ားသည မျေးလစမျေား စ ကပျေးခ သည လတာငသ သငတနးသားမျေားကသာ
လပးအပမည မဖစပါသည။
(ေ) သငတနးဆငးဖပးအဆင
(၁) အလကာငအ ညလဖာဖပး ကစစမျေားအလပါ လနာကဆကတေ လပလဆာငချေကမျေား၊
(၂) ကေနရကချေတဆကလဆာငရေကမခငး၊ နင
(၃) အသကလမေးဝမးလကျောငးမနင ပတသက၍ အခေငအလမးအသစမျေား သမဟတ
စနလခါမအသစမျေား လပါလပါကလာလသာအခါ ၀ငလငေရရလအာင ဖနတးမခငး နင
ေတယမျေ းဆက လယသမားကေငးသငတနးလကျောငးမျေား ဖေ စညးတညလ ာငမခငး။
၄။ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငးတေင ရာသဥတနင လကလလျောညလ ေလသာ စကပျေးလရး
နညးလမးမျေားဆငရာ လယဘယျေ အလမခခသလဘာ တရားမျေား
သးနစကပျေး တလပမခငးမ ရာသဥတ လမပာငးလမခငးအား သကသာလလျောပါးလစမည
နညးလမးနစသေယမာ −
• တစယနစ လမမကကးဧရယာ (သမဟတ) တစယနစ သးန ေကကနမ ဖနလအမ ဓာတလငေ
တလတမ အားလလျာချေမခငး၊
• လမမကကး သ ကာဗေနသလလာငမ တးပေားလာလစမခငး၊
ရာသဥတနင လကလလျောညလ ေနသာ စကပျးနရးနညးလြးြျား (CSA) အလပါ နားလည
သလဘာလပါကမမာ အကန အသတမဖငသာ ရလနသညက လ ာကရ၍ ဤသငခနးစာပါ အလကကာငး
မခငးရာမျေားသည CSA နင ပတသကသည အလမခခသလဘာတရားမျေားအလပါ သမမငနားလညမ
မမငတငလပးရန ရညရေယပါသည။ ဤသငခနးစာ၌ CSA နညးလမးနင ပတသကသည လပလဆာင
ချေကအမျေးမျေးက ညသေငးလဖာမပ ားသည။ CSA အလမခခသလဘာတရားမျေားမာ -
• စကပျေးလရး ေကကန တလပမနငဝငလငေမျေား လရရညတညတစောတးတကမမငမား လာလစရန၊
5
• ရာသဥတ လမပာငးလလဖာကမပနမနင လကလလျောညလ ေရရနနင ကကကက ခနငရညရလစရန၊
• အလမခအလနလပးပါက စကပျေးလရးလပငနးမျေားမ ဖနလအမ ဓာတလငေ (GHG) တလတမ
လလျာချေရနနင/ သမဟတ ဖယရားရန စသညတ မဖစပါသည။
ရာသဥတနင လကနလျာညနထနသာ စကပျးနရးနညးလြးြျား (CSA) သည
သဘာဝသယဇာတမျေား စမခန ခေမနင အသးမပမ တးတကလကာငးမေနလစမခငး၊ စကပျေးလရး
ကနစညမျေား တလပမ၊ ကနလချောစမ တလပမခငးနင လစျေးကေကတငပ လရာငးချေမခငးမျေား
အတေက သငလလျောလသာ နညးလမးမျေားနင နညးပညာမျေားက ချေမတလပးမခငးအားမဖင အ းသမဖင
တစပငတစနင လယသမားမျေား (အမျေးသမး၊ အမျေးသား) ၏ အသကလမေးဝမးလကျောငးနင
စားနပရကခာ ဖလလစလရးက အားမဖညလပးရန ရညရေယသည။
ရာသဥတနင လကနလျာညနထနသာ စကပျးနရးနညးလြးြျားက စတငကျေငသး
မခငးသည ဆးရေားကကမးတမးလသာ ရာသဥတ၏ ဆးကျေးသကလရာကမက လလျောပါးသကသာ
လစလရးနင လကလလျောညလ ေ ရလစလရးတအတေက အလေနပင အလရးကကးပါသည။ အ းသမဖင
ဝငလငေနညးပါးသမျေားနင လဘးဖယခ ား ရသမျေားက အကကပအတညး အခကအခမျေား က
ပမခစားလလရသည။
ကလသမေဂ စားနပရကခာနင စကပျေးလရးအဖေ FAO သည လကျေးလကလေသ
ဆငးရနေမးပါးမ ပလပျောကလရး နင လရရညတညတသည တးတကဖေ ဖဖးလစရန
ရာသဥတလမပာငးလမခငးနင လမကာကေယလရး လပငနးမျေားအကကား နညးဗျေဟာမျေားတည
လဆာက၍ လဆာငရေကလျေကရသည။ FAO သည နညးလမးနစသေယက အသးချေလျေကရဖပး
တစဖကတေင စကပျေးလရး၊ အဟာရနင စားနပရကခာ တအတေက ပပးသည လရတလပငနးမျေား
လဆာငရေက၍ အမခားတဖက တေငလညး သဘာဝလဘးအနတရာယနင အခကအခ စနလခါမမျေားက
မဖစလစသည လနာကလကကာငးရငးမျေား လမဖရငးနငရန လရရညအတေက ရညမနး၍
လဆာငရေကလျကရသည။ FAO သည ဖေဖဖးလရး၊ ကာကေယလရးနငး
အသကလမေးဝမးလကျောငးလပငနးမျေား မပနလည လ ာငလရး တကဦးတည လဆာငရေကလနသည
အတေက စကပျေးလရး၊ လမေးမမလရး၊ လရလပငနး၊ သစလတာ ေကပစစညးမျေားနင အမခားသယဇာတနင
သဘာဝအရငးအမမစမျေားအား မခလနသည လအဖေ အစညး အလနမဖင သဘာဝလဘးအနတရာယ
လမခာကလန မ မခရနငလတာလပ။ လကျေးလကလေသလ ၏ အသကလမေးဝမး လကျောငးလပငနးမျော
တးတကလာလစရန၊ သးနအ ေကနနး တးတကရန၊ ရာသဥတ လမပာငးလမခငးလကကာင ခစားရသည
ဆးကျေးမျေား လလျာချေလာနငလစလရး နင ခနငရည ရညရလာလစရန အမျေးသမးမျေားအတေကလညး
6
အကျေးရလစရနရညရေယ၍ ရာသဥတနင လကလလျောညလ ေနသာစကပျးနရးက
နားလညလယနသာနညးလြးြျားမဖင အသးမပသားြည မဖစသည။
၅။ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငးအတေက ကကတငမပငဆငမမျေား
၅.၁ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး တညလ ာငရနအတေက လကျေးရောမျေားလရေးချေယမခငး
လရေးချေယ ားလသာ လကျေးရောအစအဖေ တစခချေငးစ၌ ဖေ စညး ားလသာ လယသမားကေငး
သငတနးလကျောငးတစခ တညလ ာငရမည။ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး ားရမည
လကျေးရောမျေားက လအာကလဖာမပပါ သတမတချေကမျေားနငအည လရေးချေယရမည။
• လရေးချေယမည လကျေးရောမျေားသည သတမတ ားလသာ စကပျေးလရးလေဟစနစဇနက ကယစား
မပရမည။
• လရေးချေယမည လကျေးရောမျေားသည လရ လမပး စမးသပ ားလသာ ဖမ နယအတေငး ပါဝငရမည။
• လကျေးရောမျေားက လရေးချေယရာတေင သတမတ ားလသာ စကပျေးလရးလေဟစနစဇနအတေငး
အမျေးမျေးလသာ ကေလေချေကမျေားက ကယစားမပနငသည လကျေးရောမျေားက ဦးစားလပးစဉးစားသည
နညးမဖင လရေးချေယသငသည။
• လရေးချေယ ားလသာ လကျေးရောမျေားရ လမအသငးအဝငးသည လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး
တေင စတပါဝငစား၍ လပငနးမျေားတေင ပါဝငလပလဆာငရန ဆနဒရသမျေား မဖစရမည။
လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လတာငသပညာလပးလပငနးမျေား လဆာငရေကမည
အလကကာငး လကျေးရောလ နင သလဘာတညမရရလစရန ကကတငအလကကာငးကကားရမည။
• အဆပါလကျေးရောတေင လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လကာမတ ဖေ စညးတညလ ာငရနနင
လပလဆာငလညပတရန သငလတာသ အလရအတေက လလလာကလသာ ပမာဏ ရရနငရမည။
ဘဝအလတေ အကက အရ အမျေးသမး မျေားတေငရသည အပလဆာငးဗဟသတမျေားသည
အမျေးသား တေငရနငသည ဗဟသတမျေားနင မတကေမပားနငသမဖင အမျေးသမ:/အမျေးသား
ပးတေဖေ စညးမခငးအားမဖင လကာမတအဖေ သည ပမဗဟသတကကယဝလစရန လသမခာပါလမမည။
ပတလပလဆာငချေကမျေားက လရာငရားနငရန လယဘယျေစညးမျေဉးအမဖစ လယသမားကေငး
သငတနးလကျောငးက အမခားအဖေ အစညးမျေား၏ လ ာကပမမဖင လပကငလဆာငရေကလနလသာ
သငတနးလကျောငးမျေားနင သလဘာသဘာဝ ဆငတသည လပလဆာငချေကမျေား မရလသးလသာ
လကျေးရောမျေားတေငသာ ဖေ စညးတညလ ာငရမည။ သလသာလညး SLM-GEF စမကနး၏ လအာက
7
တေင အဆပါ လကျေးရောရ နေရရငးစေ ပဏာမလမခလမးမျေားအလပါ အားမဖညလဆာငရေကမနင ပးလပါငး
လပလဆာငမမျေားလကကာင အကျေးရလေ ေကလပါနငလသာ အလနအ ားရပါက လယသမားကေငး
သငတနးလကျောငးက ဖေ စညးတညလ ာငနငသည။
၅.၂ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လကာမတ ဖေ စညးမခငး
အပစအသစမျေား ဖေ စညးမခငးမဖငမဖစလစ၊ တညရဆအပစက အငအားမဖညလပးမခငးမဖင
မဖစလစ အဖေ ဝင (၂၀ မ ၃၀) ဦးခန အ ပါဝငလသာ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လကာမတ
တစခ ဖေ စညးနငရန လကျေးရောလ အသငးအဝငးအား ကညပပးမမျေား မပလပလပးရမည။
လကာမတဝငမျေား လရေးချေယရာတေင အဓက ားရမည သတမတချေကမျေားမာ လအာကပါအတငး
မဖစသည။
• လယသမား (၂၀ မ ၃၀) ဦးခန ပါဝငလသာအဖေ (လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လကာမတ)
• ကျေား/မ၊ အသကအရေယ၊ အလတေအကက အချေးမျတစော ပါဝငလစရမည။ အမျေးသမးနင
လငယမျေား ပါဝငနငလစရန တတနငသလလာက အားလပးပါ။
• ပါဝငသ လယသမားမျေား အားလးသည လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး၏ အဓက
အလကကာငးအရာ မဖစသည သးနစကပျေးမခငးနင အသကလမေးဝမးလကျောငးစနစမျေားက
အလတေအလတေ အကကရသမျေား မဖစရမည။
• ယခဖေ စညးသည လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လကာမတတညရရာ လကျေးရောတေင
လန ငသ မဖစရမည။
• လယဧက (၁၀) ဧက က မလကျောလသာ ပငဆငမရသည အလသးစား တစပငတစနင
လယသမားမျေား (သမဟတ) ပညာလရး၊ သတငးအချေကအလက၊ ပညာလပး၀နလဆာငမ၊
လစျေးကေက ရရနငမ၊ လငေလကကးအရငးအနး အစရသညတ၌ ကန သတချေကရလသာ အရငးအမမစ
ချေတသည လမမအသးချေသမျေား မဖစရမည။
• လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး စကဝနးဖပးဆးသညအ ပါဝငလဆာငရေကရန ကတကဝတ
မပနငဖပး စတဝငစားသ မဖစရမည။
• လကာငးမေနလသာ အလတေးအမမငသလဘာ ားရသည လယသမားမျေား - လလလာသငယလစတ
ကသန၍ အသပညာနင အလတေ အကက က မျလဝလစတရသ၊ အပစအတေငး အလပလပရန
စတအား ကသနသ၊ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး စကဝနးအပငးအမခားတစခဖပးတငး
အသးမပခသည လနရာက ကညရငးလငးလပးသ အစရသ မဖစရမည။
8
• ေကလပါလာမည ရလေက လတေ မမငနငရန သးနရာသ (၂) ခ ဖပးဆးသညတင လယသမား
ကေငးသငတနးလကျောငးတေင ဆကတကပါဝင လပလဆာငနငသ မဖစရမည။
လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လကာမတအတေငး ဥကက ဋဌတစဦး၊ ေ-ဥကက ဋဌတစဦး၊
အတေငးလရးမးတစဦး၊ ဘဏဍာလရးမးတစဦးနင ဦးလဆာငလတာငသတစဦးက လရေးချေယတငလမမာက
နငရန ကညလဆာငရေက လပးရမည။ ဦးလဆာငလတာငသသည လလလာမခငး၊ သငကကားမခငး၊
သလတသနမပလပမခငး၊ သရပမပမခငးတအတေက စကခငး (စမပ) အကေက (မျေား) လ ာငရာတေင
ဦးလဆာငဖပး အမရငအမဖစ လကခလဆာငရေကရမည။ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး ကညပပး
လပးသမဖစသည စကပျေးလရးဦးစးဌာန၏ တးချေ ပညာလပး အရာရ မ တာဝနဝတတ ရားမျေားက
ေတယနစမ စတင၍ လနာကနစမျေားတေင တမဖညးမဖညးချေငး လလမပာငးယရမည။ ကျေနသမျေားက
သာမနအဖေ ဝငမျေားအမဖစ သတမတနငဖပး ၄ငးတအလနမဖင လတာငသလပးသငတနးမျေား
တကတကကကကက ပါဝငတကလရာကမခငး၊ လလလာသငယခသညမျေားက မမတ ကယပင
စကကေငးမျေားတေင မပနလညအသးချေမခငးနင နညးပညာမျေားက အမခားလတာငသမျေား
မပန နရနအတေက တာဝနရပါသည။
၅.၃ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး ကညပပးလပးသ လရေးချေယမခငး
လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး ကညပပးလပးသသည လကလတေ လလကျေငခနးမျေားက
ကညလဆာငရေကလပးသည နညးပညာကျမးကျေငသ တစလယာက မဖစသည။ ကညပပးလပးသသည
လအာကလဖာမပပါ အရညအချေငးမျေားနင မပညစသမဖစရမည။
• ယခလဆာငရေကမည လကျေးရောရ လယသမားကေငးသငတနးလကာမတမ အဖေ ဝင မဖစရမည။
• လမလရး ကျမးကျေငမမျေား - အဖေ ဝင တစလယာကချေငးစ/အားလးနင ဆကသေယ လတေ ဖပး
အကျေးရလသာ သငယလလလာမနင လပငနးစဉမျေား ဖလယမခငး၊ လကာငးမေနလသာ ဆကသေယ
လရးနင ရငးလငးတငမပမခငးဆငရာကျမးကျေငမမျေား၊
• ဆကဆလရး ကျမးကျေငမမျေား - ဘကလကမမရသည လ ာကခအားလပးလသာ စတသလဘာ
ားအမမင၊ အဖေ ၏တကကကလသာ လပငနးစဉမျေားက ခစားနားလညတတမခငး၊ လမးမး
တတလသာ အမပအမမျေားက နးချေပမခငး၊
• နညးပညာ ကျမးကျေငမမျေား - လယယာစကပျေးလရး အလတေအကက ရသ (သမဟတ)
ပညာသငကကား ားဖပး လစျေးကေကစးပေားလရးက နားလညသ၊ ရာသဥတနင သဟဇာတ မဖစသည
စကပျေးလရး အလမခခသလဘာတရားမျေားအရ သကဆငရာ သးနစကပျေး တလပမ လပငနးစဉ
တးတကလစရန အဖေ က ဦးလဆာငနငလသာစေမးရညမျေား၊
9
• အဖေ အစညးဆငရာ ကျမးကျေငမမျေား - စမပစကခငးမျေား လ ာငသည လပငနးစဉမျေားက
လမးညနမပသနငဖပး မတတမးမျေား ားရနငသညစေမးရညမျေား။
• ကျေားမလရးရာဆငရာ ဗဟသတ − လမလရးဆငရာ နစနာဆးရးမမျေားနင လတနးစား
အားလးပါဝင နငသည သလဘာတရားမျေား အကျမးတဝငရဖပး မဖစနငလမခရသည ကျေားမလရးရာ
မပဿနာမျေားက လမဖရငးနငသည စေမးရညရသ မဖစရမည။ အရညအချေငးရသည အမျေးသမး
အဖေ ဝငအား ဦးလဆာငလတာငသအမဖစ ဦးစားလပး လရေးချေယသငဖပး လတာငသပညာလပး
သငတနးတေငလညး ကျေားမလရးရာနင ပတသကသည အလကကာငးအရာမျေားနငး လခါငးစဉမျေား
ပါဝငပါလမမည။
ပ မနစတေင နညးပညာကျမးကျေငမရဖပး လကလတေလလကျေငခနးမျေားတေင အဖေ အား
ဦးလဆာငနငမည သမျေားက ကညပပးလပးသအမဖစ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး တစခလျင
တစဦးနနးက သကဆငရာ စကပျေးလရးဦးစးဌာန၊ ဖမ နယဦးစးမ းမ စကပျေးလရးဦးစးဌာနမ
ဝန မးမျေားက လရေးချေယတာဝန လပးအပ ရမည။ ေတယနစမစဖပး လနာကပငးတေင
လယသမားမျေားက လပငနးက နားလညသေားလသာအခါ ကညပပးလပးသသည လအပလသာ
အခါတေငသာ လမးညနမမျေားကလပးဖပး ဦးလဆာငလတာငသမျေားကသာ လယသမား ကေငးသငတနး
လကျောငး ကညပပးလပးသအမဖစ ဆကလကတာဝနယ လဆာင ရေကရမည မဖစသည။ စကပျေးလရး
ဦးစးဌာန မ ကညပပးသနင လတာငသပညာသငတနး လကာမတမ ဦးလဆာငလတာငသတသည
လတာငသပညာ လပးသငတနး စတငသည အချေနမစ၍ လလလာကသည အမျေးသမး ပါဝငမက
လသမခာလစရမည။
၆. လအပသည/သကဆငသည သတငးအချေကအလကမျေား စလဆာငးမခငး
လကျေးရော သတငးအချေကအလကမပ စာလစာငအား လတာငသပညာလပး လပငနးမျေား
မစတငမ သတငးအချေက အလကမျေား စလဆာငးမညမဖစဖပး ၄ငးစာလစာငတေင လကျေးရော၏
ပ ဝဝငလမမအလနအ ား၊ လဦးလရ အချေးအစား၊ ရရနငမည သယဇာတ အရငးအမမစမျေားနင
အသကလမေးဝမးလကျောငး အခေငအလမးမျေား၊ လကျေးရောလ ၏ အသကလမေးဝမးလကျောငး
အချေကအလကမျေား၊ အဓကစကပျေးသးနမျေား၊ သးနမပကခေန၊ အဓကစကပျေးသးနတေင ကက လတေ
ရသညမပဿနာမျေား၊ လကျေးရောလ ၏ အဓက လအပချေကမျေား၊ ကျေားမလရးရာ အခနးကဏဍ
အကမဖတမမျေား၊ လရေးချေယ ားသည သးနမျေားအတေက အမျေးသမးနင အမျေးသားမျေား
အကကားတာဝန ခေလဝမ၊ ၄ငးတ၏စေမးလဆာငရညမျေားနငး လအပချေကမျေားက အကမဖတမခငး တ
ပါဝငပါမည။
10
လကရစကပျေး ားသည သးနနင ရတသမးချေနလေနနညးပညာနင ပတသကသည
သတငးအချေက အလကမျေား သတမတပစမဖင လကာကယ ားပါမည။ သတငးအချေကအလက
လကာကယသညပစနင အကမဖတသည နညးစနစမျေားသည ကျေားမလရးရာ ကဏဍက
ညသေငးစဉးစားမညမဖစဖပး အမျေးသမးမျေား၏ သလဘာ ားက စဉးစားနငရန စမကနး
လပငနးမျေား အလကာငအ ည လဆာငရေကရာတေင ကျေားမလရးရာ တနးတအခေငအလရး အတေက
တကရကလမးခေနးမျေား ပါဝငပါလမမည။ လတာငသပညာလပးသငတနး တကလရာကမ စာရငးအား
အမျေးသမး၊အမျေးသားမျေားဦးလရ စာရငးမပစမခငး၊ ကျေားမလရးရာကဏဍ ညသေငး စဉးစားသည
ညနးကနးမျေားဖနတးဖပး တငးရငးသား မျေားမျေးစပါဝငမ၊ ကျေားမမလရေးပါဝငနငမ၊ အသကအရေယ၊
ကးကေယသညဘာသာ၊ ရးရာယဉလကျေးမတက အကမဖတနငမည သတငးချေကအလက
လကာကယပါမည။ စမကနးတေင ပါဝငသမျေားအကကား ကျေားမတနးတ အခေငအလရး ရရလကကာငး
တငးတာနငသည အ းညနမပကနးမျေားကလညး အသးမပသေားပါမည။
၇။ ပငလယကမးရးတမးလေသတေင အလားအလာရလသာ သးနမျေား (စပါး၊ ပတစမး) စကပျေးရန
သးနမပကခေန လရးဆေမခငး
သးနမျေား ဇေန ဇ ကသ စက လအာက န ေ ဇန လဖ မတ ဧဖပ လမ
မးစပါး -
လနေစပါး
မးစပါး -
ပတစမး
ရငးမမစ- လပပတတ ာဖမ နယ၊ စကပျေးလရးဦးစးဌာန (နဝငဘာလ၊ ၂၀၁၇)
၈။ ပငလယကမးရးတမးလေသတေင ရလသာ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လမးညနစညး
မျေဉးမျေား
FAO နင ၀နလဆာငမလပးသ AVSI Foundation တ ကမက မပ၍ လဆာငရေကခလသာ
ကနဦး လအပချေကစစတမးနင တနဖးကငးဆက ဆနးစစမခငးြျားအလပါ သးသပရာတေင
နညးပညာရရ အသးချေနငမ၊ လေသတေင စကပျေးလနကျေမဖစမနင လစျေးကေကမမငမားမတအရ စပါးနင
ပတစမး သးနမျေားသည အဆပါလေသ၏ ဦးစားလပးသးန မျေားအမဖစ သတမတနင သညက
လတေရရလပသည။ အဆပါသးနမျေားသည အမလ ာငစအတေငး မသားစဝငမျေား၏ အဟာရဆငရာ
တးတက လကာငးမေနမကလညး မဖညးဆညးလပးလျကရဖပး ကျေားမလရးရာကဏဍနင လသမခာမ
မးစပါး
မးစပါး
လနေစပါး
ပတစမး
11
ရလစရန သကဆငရာညနးကနးအလက သတငးအချေကအညလကမျေား လကာကယသေားမည
မဖစပါသည။ သမဖစ၍ လယသြားကငးသငတနးနကျာငး သငခနးစာပချေချေကနင လပငနးမျေား
သည အဆပါ ဦးစားလပးသးန (၂) မျေးအလပါ မခ ငမလစရန လရးဆေ ားမခငးမဖစသည။
လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး သငခနးစာပချေချေကအတေက လမးညနချေကမျေား
• လတာငသ (၁၅ မ ၃၀ ဦး ) စဖေ လပကငမခငး၊
• သးနရာသတစလလျာက လပငနးမျေား (သးနရာသအလက)
• သးနရာသတစလလျာက ပမနလတေဆလဆေးလနေးမခငး၊ လရးဆေ ားသည သငရးညနးတမး
တေင လတာငသပညာသငတနးနင လဆေးလနေးပေ မျေားက တစလတစကကမ မပလပရန
သတမတ ားလသညလညး လတာငသပညာလပး သငတနးတေင တကလရာကလနသည
လတာငသမျေားနင လတာငသလကာမတ အလနမဖင လအပသလလတေဆလဆေးလနေး နငပါသည။
• လကရအသးမပလနလသာ နညးလမးနင တးတကလကာငးမေနလသာ အမခားမကေနညးလမး
မျေားက နငးယဉလလလာမခငး၊ သငယမခငး၊ သလတသနမပလပမခငး၊
• မပဿနာလမဖရငးရာတေင အဖေ ဝငမျေား၏ ဗဟသတမျေားက အသးမပမခငး၊
• သငတနးနညးမပ၏ အခနးကဏဍမာ လခါငးလဆာငမျေားသည ဗဟသတသငကကား ပချေမခငး
က အဖေ လက အလပကလပကငတတလစရန ပမ ဦးစားလပး ကညရမည။
• ကျမးကျေငပညာရငမျေားသည CSA ဆငရာ နညးပညာမျေား၊ အလလအ မျေားမဖစသည
(က) အကကမးခနငလသာ မျေးလစမျေားအလကကာငး၊ (ခ) လမမဆလာ စစလဆးမခငးနညးလမးမျေား၊
(ေ) လမမယာမပငဆငမခငး နညးလမးမျေား၊ (ဃ) လမမဆလာ အာဟာရနင လရစမခန ခေမ၊
(င) သးနကာကေယလရးနင အာဟာရမဖညစေက ပစစညးမျေားက လကာငးမေနစောသးစေမခငး၊
(စ) ဘကစပးမားကာကေယမခငး၊ (ဆ) ရတသမးချေနလေန (သလလာငမခငး) နညးလမးမျေားနင
ကနလချောမပလပသည အလားအလာမျေား စသညတနင ပတသက၍ ရငးလငးပချေလပး
ရမည။
• သငရးညနးတမး အခနး (၉) တေငလဖာမပ ားသည အတငး အစညးအလဝးမျေား ပမနလခါ
ယရမည။
• အစညးအလဝးမျေားအမပင စကကေငးသလညး ပမန လကလလလလာကကညရရမည။
• သးနစက၀နး တစရာသလးစာအတေက သးနမတတမး ားရရမည။ သငတနးမ ရရလသာ
နညးပညာမျေားနင သးနမျေားစကပျေးမခငးမ ရရခလသာ အကျေးလကျေးဇးမျေားက သငတနး
သား/သ (အမျေးသမး/အမျေးသား) အားလးတအတေက စာရငးမပစ ားရပါ။
12
• လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး စတငကာ သရပမပစကခငး လ ာငဖပးချေနမ အစမပ၍
မပလပလသာ အစညးအလဝးလတေဆမတငးတေင လအာကလဖာမပပါအဆငမျေား ပါ၀ငလစရမည။
(ဤအချေကသည သးနစကပျေးစမ ရတသမးသည ကာလအတေငး မပလပသမျ အစညး
အလဝးမျေားနင အကျေး၀ငသည။)
o စကပျေးလေဟစနစ လလလာသးသပမခငး၊
o အဖေ ၏ အငတကအားတက လလကျေငခနးမျေား၊
o အ းမပအလကကာငးအရာ (လခါငးစဉ) လဆေးလနေးမခငး၊ နင
o လတာငသမျေား မ မပနလညတန မပနလဆေးလနေးမခငး စသညတမဖစပါသည။ တန မပန
လဆေးလနေးမမျေားတေင သငတနးသား အမျေးသမး အမျေးသား အားလးတ၏ အမမငမျေား
ပါဝငရပါမည။
လတာငသပညာလပး သငတနး ပ မနစ သးနရာသစကဝနးတစခ ဖပးဆးဖပးလနာက
လတာငသပညာ လပးသငတနး လကာမတသည ေတယနစတေင စမကနးမ ပပးမအနညးငယမဖင
လရရညလတာငသပညာလပး စကကေငးမျေားနငလပငနးမျေားက မမတဘာသာရပတည ရမည
မဖစပါသည။ သကဆငရာ ဖမ နယ စကပျေးလရးဦးစးဌာန မ နညးပညာ ပပးလပးကာ လအပသည
လစာငကကည မတတမးမတရာမျေားအတေကလညး တာဝနရပါသည။ စကပျေးလရးဦးစးဌာန အလနမဖင
သငတနးသားလတာငသမျေား လကခကျေငသးလာကကသည နညးပညာသစမျေားက အမနးချေငး
လကျေးရောမျေားသ ပျေနရနလညး တာဝနရပါသည။
13
၉။ ပငလယကမးရးတမးလေသတေင အလားအလာရလသာသးနမျေား (စပါး၊ပတစမး) စကပျေးရန
အတေက လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး သငရးညနးတမး
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
လမလ
အကကလတေဆ
လဆေးလနေးပေ
၁။ လယသမားကေငး သငတနးလကျောငး၏ ရညရေယချေက၊
စညးမျေဉးစညးကမးမျေား၊ သငတနးသားမျေား လရေးချေယ
ခပ၊ သငတနး၏ လကာမတလရေးချေယလရး၊ ဦးလဆာင
လတာငသ လရေးချေယလရး စသညမျေားက ရငးလငးမခငး၊
၂။ အချေငးချေငး မတဆကကကမခငး (သငတနးကညပပးလပး
သ၊ ဘာသာရပဆငရာ ဆရာ၊ သငတနးသားမျေား) ၊
၃။ စမပကေကအမဖစ လဖာလဆာငမည ဦးလဆာငလတာငသ၏
အကေကက ခတ ေငရငးလငးကကမခငး၊
၄။ သငတနးတေင စကပျေးမည သးနမျေား မတဆကမခငး
(စပါး၊ ပတစမး၊ ပကဆလလျာ)
၅။ စမပစကကေကအတေငးမ လမမနမနာမျေားက စနစတကျေ
ရယဖပး ဓာတခေခနးသလပးပကာ အချေဉအငနဓာတနင
အာဟာရဓာတ ပါဝငမမျေားက စစလဆးစမးသပမခငး။
pH, soil texture, electrical conductivity, organic
carbon, nutrient contents (N. P. K. Ca, Mg, S,
Zn, B) and Na and related radicals (Cl, CO3 and
HCO3).
ဇေနလ သငခနးစာ -
၁
၁။ ရာသဥတေဏ မခရသည စကပျေးလရးအလကကာငး အလမခခ
သလဘာတရားမျေားက ရငးလငးလဆေးလနေးမခငး (CSA)
၂။စကပျေးနညးဆငရာ အလလအကျေငလကာငးမျေားအလကကာငး
ရငးလငးလဆေးလနေးမခငး (GAP)
၃။ သဘာဝဝနးကျေငမပျေက စကပျေးလရးအလကကာငး ရငး
လငးလဆေးလနေးမခငး (CA)
၄။ လကရ စကပျေးလပကငလနသည နညးစနစမျေားက
လလလာဆနးစစမခငး၊ ၎ငးစနစမျေားလကကာင လမမ၊ လရ၊
14
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
သးနပငနင ပတဝနးကျေငအလပါ ခကမမျေားက
သငတနးသားမျေား ရလ ာငမ နားလညသလ လဆေးလနေး
ကကမခငး (စဉးစား လတေးဆဉာဏရညသး လလကျေငခနး)
၅။ ရာသဥတလဖာကမပနမမျေားနင စကပျေးလရးကဏဍတေင
ခကရမမျေားအလကကာငး ရငးလငးလဆေးလနေးမခငး၊
၆။လေသတေငးကျေငသးလနကကသည စပါးစကပျေးပနညးစနစ
မျေားက လဆေးလနေးကကမခငး (ကကပကစနစ၊ တကရကမျေးလစ
ချေစနစ၊ အလလအကျေငလကာငးမျေား GAP၊ စပါးအစေမးဖေင
စကစနစ - SRI) (SRI စနစသည CSA စနစအမဖစ
FAO ကလညး လ ာကခ ားသမဖင သငတနးလကျောငး
တေင SRI က ကျေငသးကကမည) ။
၇။လေသနငသငလတာဖပး လတာငသလညး ကကကသည
လပါဆနးယဉက မျေးစပါးအမဖစ လရေးချေယကကမခငး။
၈။SRI နညးမဖင ပျေးလ ာငရန မပငဆငကကမခငး (အလသး
စတက လကစေ စာအပ တေငလဖါမပ ားပါသည။)
၉။သးနပငစကပျေးမပစလပကငမမျေားက သးနတစမျေးမခငး
အလက မတတမးမျေား ားရကာ အပတစဉလရးသေငးမခငး
(စပါး၊ ပတစမး၊ပကဆလလျာ) ။
၁၀။သေငးအားစမျေားနငကနကျေစရတမျေားအတေကလငေစာရငး
စာအပ ားရကာ မတတမးမျေားလရးသေငးမခငး။
၁၁။ လဆာငရေကခသည လပငနးမျေားအလပါ သငတနးသား
မျေားမ ဝငးဝနးလဆေးလနေးကကမခငးနင သလဘာ ား အကက
ဉာဏမျေားက မတတမး ားရမခငး၊
၁၂။ သငတနးကာလ ကကားရကမျေားတေင သငတနးသား
တစဦးချေငး၏ မမတစကကေကတေင မပနလည လပလဆာင
မည လပငနးစဉမျေားက လရးဆေကကမခငး၊
15
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
ဇလငလ
(ပ မပတ)
သငခနးစာ -
၂
၁။ SRI စနစ၏ အလမခခလပလဆာငပမျေားက ရငးလငး
လဆေးလနေးမခငး၊ (အလသးစတက လကစေစာအပ တေင
လဖာမပ ားပါသည) ။
၂။ သမားရးကျေစနစနင SRI စနစတ၏ မျေးစပါးကနကျေမ
က နငးယဉလလလာကကမခငး။
၃။စပါးလစမျေးလညာကလဖာကမခငး (အလသးစတက လကစေ
စာအပ တေင လဖာမပ ားပါသည) ။
၄။မျေးလညာကလဖာကဖပးစပါးလစမျေားက နဆတစဗးလျင ၆
ကေကနနးမဖင ပျေးလဘာငအကေကမျေားလပါတေင ကကမဖး
လပးမခငး။
၅။လနာကဆယရကကကာလျင လကာကစကမညစကခငးက
လမမမပငမခငး၊ စကကေကအတေငး လမမမညညာပါက ယာယ
ကနသငးမျေား ားလပးမခငး။
၆။စကခငးအတေငးသ လမမကသဇာ ညမခငး (နေားလချေး၊ ကျလချေး
နင လအာေနစလမမကသဇာမျေားက ဦးစားလပးသးစေဖပး ဓာတ
လမမကသဇာက အကနအသတမဖငသာ သးစေရန)
၇။ အမတေငးလပ လအာေနစလဆးမျေား လဖျောစပမခငး
(လေသတေငး အဏဇဝ ပးလဖျောရည IMO၊ ငါးအမငန
အကစစ Fish Amino Acid – FAA၊ အးအမ လဖျောရည၊
လဆးရေကကကး ပးသတလဆးလဖျောရည) ။
၈။ လမမလဆေးပမပလပမခငး (စာလတေနင လကလတေ ) ။
၉။ တလမမလဆေး တလပမခငး လကလတေ မပလပပ။
၁၀။ ကနကျေစရတမျေားက လငေစာရငးစာအပတေင မတသား
မခငး။
၁၁။သငတနးကာလ ကကားရကမျေားတေင သငတနးသား
တစဦးချေငး လဆာငရေကခမမျေားက လလလာသးသပ အကက
မပကကမခငး။
16
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
၁၂။ သငတနးကာလ ကကားရကမျေားတေင သငတနးသား
တစဦးချေငး၏ မမတစကကေကတေင မပနလည လပလဆာင
မည လပငနးစဉမျေားက လရးဆေကကမခငး၊
၁၃။တစလနတာ လဆေးလနေးလဆာငရေကခချေကမျေား အလပါ
လဝဖနသးသပ မတတမးမပကကမခငး။
ဇလငလ
(တတယပတ)
သငခနးစာ -
၃
၁။စပါးသည လရ လပါကသည အပငမဟတဆသည
သလဘာတရားက ရငးလငးလဆေးလနေးမခငး။
၂။ ၁၀ ရကသားပျေးပငမျေားက လကာကစကကကမခငး (အလသး
စတက လကစေစာအပ တေင လဖာမပ ားပါသည) ။
၃။ SRI စနစမဖင လကာကစကခမအလပါ သငတနးသား
မျေား၏ သလဘာ ား အမမငမျေားက လလလာသးသပ
အကကမပကကမခငး။
၄။ အဖေ ၏ အငတကအားတက လလကျေငခနးမျေား၊
၅။ အ းမပအလကကာငးအရာ (လခါငးစဉ) လဆေးလနေးမခငး၊
၆။ သငတနးကကားကာလအတေငး တစဦးချေငး လပလဆာင
ားမမျေားက အားနချေကနင အားသာချေကမျေားအား
တငမပလဆေးလနေးကကမခငး၊
၇။ သငတနးကာလ ကကားရကမျေားတေင သငတနးသား
တစဦးချေငး၏ မမတစကကေကတေင မပနလည လပလဆာင
မည လပငနးစဉမျေားက လရးဆေကကမခငး၊
ကသေတလ သငခနးစာ -
၄
၁။ ဘကစပးမားလရာေါ ကာကေယလရး (Integrated Pest
Management-IPM) အလကကာငး ရငးလငးလဆေးလနေးမခငး၊
၂။စပါးခငးက ပ မအကကမ လပါငး းတမနးနးမခငး (စပါး
ပငအသက ၂၄ ရက က မလကျောလစရပ ပ မအကကမ
လပါငး းလပးရမည။ လပါငးသတလဆး လးဝ မသးစေရပါ)
၃။လဖျောစပ ားသည လအာေနစလဆးရညမျေားက လပါငး း
တမနးနးချေနတေင ညလပးမခငး (IMO, FAA, EM) ၊
17
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
၄။ လအပပါက လကလပါငးလကကကမခငး၊
၅။ စကကေကအတေငး ပးလကာငမျေား ဖမးမခငးနင အကျေးမပ
ပးမားနင ဖျေကပးမျေားက ခေမခားလလလာမတသားကကမခငး၊
၆။လကာငး၊ သင၊ ည အပငမျေား လရေးချေယဖပး ပငပေား
တးတကမစာရငး လကာကယမခငးက လပလဆာငကကမခငး၊
၇။ စပါးခငး တေင လရအဖမတမးမမ ပမလနလစပ စကကေက
လမမစလနရသာ လရကစမလပလဆာငလပးမခငး၊
၈။စပါးသးနအတေက လပလဆာငချေကမျေားနင မဖစ ေနးမ
မျေားက စပါး မတတမးစာအပတေင လရးသေငးမတသား
မခငး၊
၉။သငတနးကာလ ကကားရကမျေားအတေငး သငတနးသား
တစဦးချေငး လဆာငရေကခမမျေားက လလလာသးသပ
အကကမပကကမခငး၊
၁၀။သငတနးကာလ ကကားရကမျေားအတေငး သငတနးသား
တစဦးချေငး လဆာငရေကခကကရန စမချေကမျေား လရးဆေ
ကကမခငး၊
၁၁။တစလနတာ လဆာငရေကခချေကမျေားအလပါ လဝဖန သးသပ
မတတမးမပကကမခငး၊
၁၂။ လနာကနစပတအကကာ စပါးပငအသက (၄၀) ရကသား
တေင ေတယအကကမ လပါငး းရမညမဖစ၍ လအပသည
အစအစဉမျေား မပလပ ားမခငး။
စကတငဘာလ သငခနးစာ -
၅
၁။ စမပကေကအတေငး စကပျေး ားသည အပငမျေားနင
လပလဆာင ားချေကမျေားက တစဖန မပနလည လလလာ
စစစပငးမခားစတမဖာ သးသပကကမခငး (စကပျေးလရး
ဂေဟစနစ လလလာဆနးစစမခင -Agroecosystem
Analysis-AESA)
ငါးလယာကအစအဖေ မျေားမဖင လအာကပါတက လလလာ
သးသပ ဆနးစစဖပး မတတမးမပစကကရန) (က) လမမဆ
18
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
လာ တကစားမနင လမမဆလာ နးသမးလရး လပလဆာင
ားမမျေား၏ အကျေးသကလရာကမမျေား၊ (ခ) လမမကကးဖး
လပး ားမ၏ အကျေးသကလရာကမမျေား၊ (ေ) လမမဆလာ
အလမခအလနမျေား (ဃ) သးနပငမျေား မဖစ ေနးလနမမျေားနင
ပးမားလရာေါ ကျေလရာကမ၊ (င) စပါးမျေ းကေမျေား၏ လကခဏာ
ရပမျေား။
၂။ အဖေ လက လတေရချေကမျေားက မတတမးမျေား မပစကကမခငး၊
၃။ အဖေ လက တငမပမခငးမျေားနင လမးခေနးမျေားက လမဖကကား
မခငး၊
၄။ အမျေား၏ သလဘာတညချေကမျေားက ချေမတကကဖပး မပမပင
လဆာငရေကရမည စမချေကမျေား ချေမတလပလဆာငမခငး၊
၅။ စမပကကအတငးလကနတလပနဆာငြြျားက အနမခခ၍
သငတနးသားြျား၏ရာသဥတေဏကကကကခနငသည
စကပျးနရး (CSA) နားလညသနဘာနပါကြြျား က
နလလာဆနးစစကကမခငး၊ အမျေးသားလတာငသမျေားနင
အမျေးသမးလတာငသမျေား ၏နားလညမ အဆငအတနးက
အကမဖတမခငး၊ (စကပျေးလရးဂေဟစနစ လလလာ
ဆနးစစမခငး -Agroecosystem Analysis-AESA)
တေင ၄ငးတ ပမပါဝငလာနငရန သလဘာတညမ ရယမခငး၊
၆။ သစစမးလမမဩဇာ အလကကာငး လဆေးလနေးမခငး၊
၇။ လရက အဖမတမး ည ားမခငးနင ပငပေားအနညးအမျေား
မဖစမခငးတ ဆကစပမက လလလာမခငး၊
၈။ စပါးပငပေား ေက ပစနစက လလလာကကမခငး (လကလတေ
လလကျေငခနး) ၊ လရေးချေယသတမတ ားသည အပငမျေား
တေင ပငပေားတး တကလာမက လရတေကမခငး၊
၉။အပငအသက (၈၅) ရကသားခနတေင စကခငးအတေငး လရ
(၂) လကမခန ညလပး ားရန (မကပချေန)၊
၁၀။ လဖျောစပ ားသည လအာေနစလဆးရညမျေားနင ပးသတ
19
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
လဆးရညမျေားက ပကဖျေနးလပးမခငး (IMO, FAA, EM,
Tobacco Pesticide)
၁၁။စပါးသးနအတေက လပလဆာငချေကမျေားနင မဖစ ေနးလန
မမျေားက စပါးမတတမးစာအပတေင လရးသေငးမတသား
မခငး၊
၁၂။ ကနကျေစရတမျေားက လငေစာရငး စာအပတေင လရးသေငး
မတသားမခငး၊
၁၃။ သငတနးကကားကာလအတေငး တစဦးချေငး လပလဆာင
ားမမျေားက တငမပလဆေးလနေးကကမခငး၊
၁၄။ လာမည ကကားကာလအတေငး တစဦးချေငး လဆာငရေက
မည စမချေကမျေား လရးဆေကကမခင၊
၁၅။ တစလနတာ လပလဆာငခချေကမျေားအလပါ လဝဖန သး
သပ မတတမးတငမခငး၊
လအာကတဘာလ သငခနးစာ -
၆
အမပနအလန လလလာလရးမျေား သေားကကမခငး
လတာငသ အမျေးသမးဦးလရ လလလာကစော ပါဝငလစရမည။
၁။ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငးရ လတာငသမျေား
အချေငးချေငး ချေစကကညရငးနးမမျေား ရရရန၊ ဖမ နယ
အတေငးရ အမခားသငတနးလကျောငးမျေားသ လလလာလရး
မျေား သေားလရာကကကမခငး၊
၂။ အမခားသငတနးလကျောငးမျေားတေင မဖစ ေနးလနမမျေားက
လလလာ၍ မမတလကျောငးနင နငးယဉမမျေား မပလပမခငး၊
၃။ လတာငသလယသမားအချေငးချေငး အလတေ အကက မျေား မျလဝ
ကကမခငး၊
၄။လတေရချေက အသစအဆနးမျေားကလညး အချေငးချေငးကကား
ပျေနလအာင လပလဆာငကကမခငး၊
၅။ အမပနအလန လလလာလရး ခရးစဉအတေငး အဓကအား
မဖင ရာသဉတေဏ မခရသည စကပျေးလရး အလကကာငးက
20
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
လဆေးလနေးကကဖပး သငတနးလကျောငးတေင လကလတေ
လပလဆာင လနကကရသညမျေားမာ CSA စနစနင လးဝ
ကကညလကကာငး ဦးစားလပးလမပာဆကကမခငး။
နဝငဘာလ
(ပ မအပတ)
သငခနးစာ -
၇ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး ကေငးမပပေ
လတာငသ အမျေးသမးဦးလရ လလလာကစော ပါဝငလစရမည။
၁။ သငတနးလကျောငးအတေငး လပလဆာင ားမမျေားနင
မဖစ ေနးလအာငမမငမမျေားက လညလညကကညရ လလလာ
ကကမခငး၊
၂။ သငတနးသားမျေားက သငတနးလကျောငးတေင လပလဆာင
ရသညလပငနးမျေားက ရငးလငးတငမပမခငး (CSA က
အ းအလလး ား ရငးလငးပါ။)
၃။ သငတနးလကျောငးတေင လပလဆာငသည နညးပညာမျေား
နင အလတေးအလခါမျေားက တကလရာကလာသမျေားအား
မျလဝလပးမခငး၊
၄။ သငတနးကာလတလလျာကအတေငး သးနစကပျေးလရးနင
ပကသကသည လပလဆာငမအားလးသည ရာသဉတေဏ
မခရသည စကပျေးလရးနညးစနစမျေား မဖစကကဖပး စမပကေက
သးနမျေား ရာသဥတေဏ မခကကရသညမာလညး ဤကသ
လပလဆာင ားမမျေားလကကာင မဖစလကကာငး သငတနးသား
မျေားက လကလတေမျေားက အလမခခကာ ရငးလငးမပသ
ကကမခငး၊
၅။ တကလရာကလာကကသည ဧညသညမျေား၏ သလဘာ ား
မျေားနင လဝဖနအကကမပချေကမျေားက မတတမးတငမခငး။
နဝငဘာလ
(တတယအပတ)
သငခနးစာ -
၈
၁။သးနအမျေား လရာလနာစကပျေးစနစမျေားနင သးနပစ အမျေး
မျေးအလကကာငး ရငးလငးလဆေးလနေးမခငး၊
၂။စပါးရတသမးဖပးလနာကပငး အလလအလေင အဆးအရး
မျေား မမဖစရလလလအာင ရတသမးချေနလေန နညးစနစမျေား
နင သးန သလလာငပမျေားက လဆေးလနေးမခငး၊
21
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
၃။စပါးစကေက (၆.၆’x၆.၆’) ပေ ရတသမးမခငးနင
အ ေကနနး မတဖကလကခဏာမျေားက အလမခခ၍ တစဧက
အ ေကနနး က တေကချေကကကမခငး၊
၄။စပါးစမပကေက တစကေကလးက ရတသမးမခငးနင လ ခလလ
မခငး၊ အ ေကနနးမျေား တေကချေကမခငး၊
၅။ပငပေား စစလပါငး၊ အနပါပငပေားနင တစနပါလအာငလစ
မျေားက လရတေကမတသားမခငး၊
၆။လေသလယသမားမျေား ကကကနစသကကကဖပး လစျေးကေက
လညးကကကသည လကျောကစမး ပတစမးမျေးက လရေးချေယ
စကပျေးမခငး၊
၇။စပါးခငးရတ ားသည အခငး တေင ယလရး မမပငဘ၊
ရကဇဘယမ လးနယ ားသည မျေးလစမျေားက စကပျေး
ရာတေင နညးစနစ (၂) မျေးမဖင စမးသပမခငး၊
(က) စပါးရးမပတမျေား သ တကရကကကပကမခငး၊
(ခ) စပါးရးမပတ တေင စကလကကာငးဆေဖပး မျေးလစမျေားက
စကလကကာငး သ ည၍ စကပျေးမခငး၊မျေးလစချေဖပးပါက
အခငးက လကာကရးမဖင လလအာင ဖးအပလပးမခငး၊
၈။လေသနညးနင ယခနညးစနစတေင မျေးလစနနး ားမျေားက
နငးယဉမခငး၊
၉။ကနကျေလငေမျေားက လငေစာရငး စာအပတေင လရးသေငးမခငး၊
၁၀။သငတနးကာလ ကကားရကမျေားအတေငး သငတနးသား
တစဦးချေငး လဆာငရေကခမမျေားက လလလာသးသပ အကက
မပကကမခငး
၁၁။သငတနးကာလကကားရကမျေားအတေငး သငတနးသား
တစဦးချေငး လဆာငရေကခကကရန စမချေကမျေား လရးဆေကကမခငး
၁၂။တစလနတာလဆေးလနေးလဆာငရေကခချေကမျေားအလပါ လဝဖန
သးသပ မတတမးမပကကမခငး။
22
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
ေဇငဘာလ သငခနးစာ -
၉
စကပျေးလရးက စးပေားလရးဆနစော လပကငမခငး
၁။ ငါးလယာကပါသည အဖေ မျေားဖေ ကာ လအာကပါတက လဆေး
လနေးကကမည။ (က) စကပျေးလရးက စးပေားမဖစ လပမည
ဆတာ ဘာကောပါသလ၊ (ခ) စကပျေးလရးက စးပေားမဖစ
လအာင မညကသ လပနငပါမလ၊ (ေ) ရကခာအတေက
စကတသးနန လငေရမည သးန စကကကတာ ဘာကောပါ
သလ၊ (ဃ) သးနလတေလရာလနာ စကမခငးဟာ တစဧက
အ ေကက ဘယလ ပတးလာလစပါသလ။
၂။ အဖေ လက လဆေးလနေးရရချေကမျေားက အဖေ လက တငမပကက
ဖပး လမးမမနးလဆေးလနေးမမျေားက တ မပနလမဖကကားမခငး၊
၃။ လဆေးလနေးပေမ အလရးကကးသည အချေကမျေားက လရ လပ
ငနးစဉမျေားအတေက မတတမးတင ားမခငး၊
၄။ စကပျေးလရးက စးပေားလရးဆနစော လပကငရန အလမခခ
လအပချေကမျေားက အဖေ လက လဆေးလနေးဖပး မတတမးမျေား
မပစကကမခငး (စကပျေး တလပမည စမချေက၊ လငေစာရငး
စာအပ ားရမခငး၊ လငေလညပတလနမမျေားက မတသား
မခငး၊ စကပျေးကနကျေစရတမျေားက သရလအာင မတသား
ားမခငး၊ အဓက လငေကနမမျေားနင အမခားကနကျေမမျေား
က သနားလညလနမခငး)
၅။ အမျေးသမးမျေားနင လဘးကျေဉ ားခရသည လတာငသ
မျေား အတေက အလားအလာရသည စးပေားလရး အခေင
အလနးမျေား လဆေးလနေးမခငး၊ ၎ငးတ ပါဝငလာလစ မခငးနင
ညတညမျ အကျေးအမမတရရလစမခငး၊
၆။ အဖေ လက လဆေးလနေးရရချေကမျေားက အဖေ လက တငမပကက
ဖပး လမးမမနးလဆေးလနေးမမျေားက တ မပနလမဖကကားမခငး၊
၇။ လဆေးလနေးပေမ အလရးကကးသည အချေကမျေားက လရ လပငနး
စဉမျေားအတေက မတတမးတင ားမခငး၊
23
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
၈။ လစျေးကေကမဖစပျေကလနပ စနစမျေားက အဖေ လက လဆေးလနေး
ကကမခငး (ကနသညပေစားမျေား၏ အခနးကဏဍ၊ လစျေးကေက
အတေငး လစျေးနနးအလမပာငးအလမျေား၊ လစျေးကေကသတငး
အချေကအလကမျေား ရရရန အလရးပါသည ချေတဆကမ
မျေား၊ သးနအတေက လစျေးကေကအလားအလာ၊ တနဖးကေငး
ဆက လလလာဆနးစစချေကတေင အကကမပ ားသကသ
လစျေးကေက သတငးအချေကအလကမျေား၊ ကနသညပေစား
မျေား၊ လငေလကကး စက တလပကငလနသမျေားနင ချေတဆက
မရန အစအမမျေား ချေမတကကမခငး)
၉။ အဖေ လက လဆေးလနေးရရချေကမျေားက အဖေ လက တငမပ
ကကဖပး လမးမမနးလဆေးလနေးမမျေားက တ မပနလမဖကကားမခငး၊
၁၀။ လတာငသတစဦးချေငးအတေက အကျေးအမမတ ရရနငမည
လစျေးကေကစနစမျေးက လဆာငရေကနငမည နညးလမးမျေား
က လတေးလခါစဉးစားကကဖပး အလရးကကးသည အချေက
အလကမျေားက မတတမး ားကကမခငး၊
၁၁။ သငတနးကကားကာလအတေငး တစဦးချေငး လပလဆာင
ားမမျေားက တငမပလဆေးလနေးကကမခငး။
၁၂။ လာမညကကားကာလအတေငး တစဦးချေငး လဆာငရေက
မည စမချေကမျေား လရးဆေကကမခငး၊
၁၃။ တစလနတာ လပလဆာငခချေကမျေားအလပါ လဝဖနသးသပ
မတတမးတငမခငး၊
ဇနနဝါရလ သငခနးစာ -
၁၀
၁။ ပတစမးတေင ကျေလရာကလသာ ပးမားမျေားက ကငးလ ာက
စစလဆးမခငး၊
၂။ပတစမး မရတသမးမ အခငး သ ပကဆလလျာမျေးလစ
မျေားကကပကမခငး၊
၃။လပလဆာငချေကမျေားအလပါ သငတနးသားမျေား၏ အမမင
သလဘာ ားမျေားက မတတမးတငမခငး၊
၄။သငတနးကကားကာလအတေငး တစဦးချေငး လပလဆာင
24
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
ားမမျေားက တငမပလဆေးလနေးကကမခငး၊
၅။လာမညကကားကာလအတေငး တစဦးချေငး လဆာငရေကမည
စမချေကမျေား လရးဆေကကမခငး၊
လဖလဖာဝါရလ သငခနးစာ -
၁၁
၁။ ပတစမး ရတသမးမခငး၊
၂။ သမာရးကျေနညးနင သငတနးတေင လပလဆာငသည နညး
စနစမျေား၏ အ ေကနနး ကောမခားမက နငးယဉ လလလာ
မခငး၊
၃။ကနကျေစရတမျေားနင သးနအ ေကမျေားအလပါ ရရမည
ခနမနးဝငလငေမျေားက တေကချေကဖပး အရးအမမတက တေက
ချေကမခငး၊
၄။တနဖးကေငးဆက လလလာဆနးစစချေကတေင အကကမပ
ားသကသ လေးကေက သတငးအချေကအလကမျေား၊
ကနသည ပေစားမျေား၊ လငေလကကးစက တ လပကငလနသ
မျေားနင ချေတဆကမလစရန အစအမမျေား ချေမတကကမခငး၊
၅။ပကဆလလျာ မဖစ ေနးလနမမျေားက မတတမးတငမခငး၊
၆။တစဦးချေငး လဆာငရေက ားမမျေားက တငမပကကမခငးနင
အကကမပချေကမျေား လပးကကမခငး။
မတလ သငခနးစာ -
၁၂
သငတနးဆငးပေလန
၁။ သငတနးကာလတလလျာက လလလာဆညးပး သငယခ
ကကဖပး အ းအားမဖင CSA နင ပတသကသည
လကလတေလပရပမျေားက သငတနးသားမျေားက ဆနးစစ
လဝဖန သးသပကကမခငး၊
၂။ CSA, CA, Agroforestry, IPM နင စကပျေး လရးက
စးပေားလရးဆနစော လပကငမခငးစသည ဘာသာ ရပမျေား
အလပါသငတနးသားမျေား၏ နားလညသရ တတကျမး
သေားမ မျေားက ဆနးစစလဝဖန သးသပကကမခငး၊
၃။ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး ဖပးဆးသေားဖပးလနာက
25
လ သငခနးစာ
ဘာသာရပ အလကကာငးအရာနင တတကျမးမ
လရ ဆက၍ လပလဆာငကကမည လပငနးမျေားက စမချေက
မျေား လရးဆေကကမခငး၊
၄။ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငးမ ရရခသည အလတေ
အကက နင သငခနးစာမျေားက လဖာ တမတတမးတငကက
မခငး၊
၅။ လယသမားကေငးသငတနးလကျောငး လပငနးအလပါ
သငတနးသားမျေားက အကမဖတ အမတလပးကကမခငး၊
၆။ သငတနးသားမျေားက သငတနးဆငး လကမတမျေား
လပးအပမခငး၊
၇။ လယသမားကေငး သငတနးလကျောငး လအာငမမငစော ဖပးဆး
မခငး၊
ကလသြဂဂ၊ စားနပရကခာနင စကပျးနရးအဖ
မမနမာနငင ဌာလန ကယစားလယရး
မျေးလစရးဝငး၊ စကပျေးလရးဦးစးဌာန
အငးစနလမး၊ ကက ကနး၊ ရနကနဖမ ။
ဖနး − +၉၅ _ ၁ − ၆၄၁ ၆၇၂
Fax - +၉၅ _၁_၆၄၁ ၅၆၁ Email: [email protected]