योग रहस्य - टेम्बे स्वामी...

126
1 `moJahñ` lrJUoeXÎmJwéä`mo Z_: n.n.lrdmgw Xo dmZ§ XgañdVr (Q> | ~o ) ñdm_r _hmamO{da{MV§ `m o Jahñ`_ ² Ÿ& n.ny.`mo{JamO dm_Z XÎmmÌo` JwidUr_hmamOàUrV {ddaUmg{hV lrgX² Jw é n.ny .~« ÷lr XÎm_hmamO H$drœa g_J« co IZ g{_Vr lrdmgw Xo d {Zdmg, nw Uo - 4.

Upload: soham-hamsah

Post on 12-Nov-2014

27.872 views

Category:

Documents


38 download

DESCRIPTION

Original Sanskrit work of Shri Vasudevananda Saraswati (Tembe Swami) translated into Marathi.

TRANSCRIPT

Page 1: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

1

`moJahñ`

lrJUoeXÎmJwéä`mo Z_:

n.n.lrdmgwXodmZ§XgañdVr (Q>|~o )ñdm_r _hmamO{da{MV§

`moJahñ`_²Ÿ&

n.ny.`mo{JamO dm_Z XÎmmÌo JwidUr_hmamOàUrV

{ddaUmg{hV

lrgX²Jwé n.ny.~«÷lr XÎm_hmamO H$drœa g_J« coIZ g{_VrlrdmgwXod {Zdmg, nwUo - 4.

Page 2: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

6

lrJUoeXÎmJwéä`mo Z_…&

àñVmdZm

ñ_¥Vmo@ß`d{V mo {d¿Z§ {Z¿Z_å~mgwV… ñVwV…&J§Yd©ñW… g {h H$bm¡ _bm¡K¿Zmo@ñVw _o ö{X&&

Z_ñVo emaXo Xo{d drUmdmXZVËnao&gañdVr OJÝ_mVm gm _o ~wqÕ àMmoX`mV²&&

dmgwXod `qV dÝXo dm_Z§ __ gÒwé_²&H$drœa§ XÎmm» § `mMo _{VàH$meZ_²&&dmL>²_ § dmgwXodñ` JhZ§ gmJamX{n&

qMVZm` àd¥Îmmo@pñ_ _ÝXmo@ß`ÝVaewÕ o&&

lrdmgwXod{Zdmg Aml_mÀ`m {Z{_©VrÀ`m CnbjmZo EH$m ñ_m[aHo$À`mñdê$nm§V moJ-^{º$-Xe©Z m Zm§dmMm EH$ J«§W eHo$ 1887 À`m JwT>rnmS>ì`mbm({X.23-3-1966) àH$m{eV Pmbm. Ë`m J«§Wm§V g§àXm`m§Vrb gmYH$m§ZmAË`§V Cn`wº$ Ago _m¡{bH$ AmÜ`mpË_H$ dmL>²_` à{gÕ Pmbo. Ë`m§Vn.ny.`mo{JamO lrJwidUr_hmamOm§Mo moJahñ`mdarb {ddaUhr àH$m{eV PmbohmoVo. n.n.lrdmgwXodmZ§XgañdVtÀ`m EH$m A{YH$mar {eî`mMo ho {ddaUg§àXm`m§Vrb Am{U g§àXm`mÀ`m ~mhoarbhr gd© gmYH$m§Zm Am{U {Okmgy§ZmAË §V CnH$maH$ R>aob `m§V e§H$m Zmhr. n.n.lr Wmoaë`m _hmamOm§À`m ømN>moQ>çmem àH$aUm§V à{VnmXbobm hR> moJmMm Aä`mg lrJwé_hmamOm§Zr CÎm_àH$mao Ho$bobm hmoVm ho gwà{gÕM Amho. AZoH$ gmYH$m§Zm Ë`m§Zr hR> moJmMoCËH¥$îQ> \$bn ©dgm`r Ago _mJ©Xe©Zhr Ho$bobo Amho. øm{edm` lrJwé_hmamOm§Zmn.n.lrbmoH$ZmWVrW© ñdm_r _hmamOm§H$Sy>Z Hw$§S>{bZre{º$nmV{dÚoMo XrjmJwéËdhrbm^bo hmoVo. `moJahñ`mÀ`m {ddaUmbm OmoSy>Z lrJwé_hmamOm§Zr øm Hw$§S>{bZr

Page 3: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

7

`moJahñ`

`moJmMohr {Zê$nU Ho$bo Amho. VgoM øm XmoZhr g§àXm`m§Mo emóàm_mÊ` Am{UEH$gyÌVm ñnîQ> Ho$br Amho.

øm J«§WmMo H$V} lrJwé_hmamOM Agbo Var ømMo àË`j boIZn.ny.~«÷lr XÎm_hmamO H$drœa `m§À`mH$Sy>Z Pmbo Amho Ago g_Oë`mdê$ZAmåhr n.ny.lrXÎm_hmamOm§Zr {dMmabo, `moJahñ` øm J«§WmMo {ddaU AmnU{b{hbo Amho ho Iao Amho H$m ? Ë`mda Ë`m§Zr Amnë`m namoj nÕVrZo, ""{b{hboåhUOo Ho$bo Ago hmoV Zmhr'',Ago CÎma {Xbo. EHy$U J«§WmMr boIZe¡brdahrlrXÎm_hmamOm§Mr N>mn ñnîQ> OmUdVo. Ë`mdê$Z øm {ddaUmÀ`m boIZH$m`mªVË`m§Mm qghmMm dmQ>m hmoVm Ago g_Om`bm haH$V Zmhr.. Ë`mMo J_H$ åhUyZAmåhr øm J«§WmÀ`m erf©H$m§V Ë`m§Mo boIH$ åhUyZ Zm§d g_m{dîQ> Ho$bo Amho.lrJwé_hmamOm§Mo lrXÎm_hmamOm§darb nwÌdV² dmËgë` Ü`mZm§V KoVm§ ho Ë`m§ZmAmdSo>bM Agm {dœmg dmQ>Vmo.

`moJ øm eãXmMr AdñWm A{Vn[aM`mXdkm Aer gÜ`m§ PmbobrAmho. `moJ eãXmMm "`moJm' earamÀ`m H$gaVtZmM `moJ åhQ>bo OmVo. J„moJ„rAem `moJmMo {ejH$ AmT>iVmV. AmR> A§Jo Agbobm hm `moJ gd©Ì AmgZ `mA§JmnwaVmM gr{_V Pmbobm {XgVmo. Aem n[apñWVrV Iè`m moJmMo {OkmgyhrWmoSo>M AgUma Am{U _mJ©Xe©H$ Va Ë`mhyZhr H$_r. naXoemMr dmar Ho$ë`m{edm``mo½`mMr JwUdÎmm R>aV Zmhr. Aem pñWVrV `moJm{df`t {dnarV H$ënZm§MmIynM àmXw m©d Pmbm Amho. Ë`m_wio Iam moJ H$m` Amhoo? Ë`mMo ñdê$n Am{UCn wº$Vm H$m` Amho? moJmMm Aä`mg Hw$Ur H$amdmo? H$gm H$amdmo? moJmä`mgrnwéf H$gm AmoiImdm? øm gd© àíZm§Mr g_mYmZH$maH$ CÎmao ghOmghOr{_iV ZmhrV. øm N>moQo>ImZr nwñVH$m§VyZ `moJmMr Aer AmoiI {Okmgy§Zm hmoD§$eH$Vo hr {H$_mZ CnbãYrhr Xwb©jUr` Zmhr. `moJmMr ì`m»`m, Ë`mMr gd©A§Jo, Ë`mMm BVa AmÜ`mpË_H$ emóm§er Agbobm g§~§Y BË`m{X JmoîQ>rlrñdm_r_hmamOm§gma»`m _hmZ `mo½`mÀ`m øm J« §Wm§V Am{YH$m[aH$

Page 4: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

8

(Authentic) dmUrZo _m§S>ë`m AmhoV. Ë`mdarb {ddoMZ Ë`m§MoM _hZr`{eî`àda n.ny.`mo{JamO JwidUr_hmamOm§Zr Ho$bo Amho.

AmYw{ZH$ Am w{d©kmZmbm \$º$ ñWyb _mZdr XohmMrM _m{hVr Amho.H$maU Vo E|{Ð` g§{ZH$fmªdaM nyU©V`m Adb§~yZ Amho. AmYw{ZH$ CH$aUm§ZrB§{Ð`m§À`m eº$rV n[a_mUmË_H$ (quantitative) dmT> H$aVm§ oVo. na§VwB§{Ð`m§À`m JwUmË_H$ j_Vm (qualitative faculties) ~XbV ZmhrV.{dkmZmnmgyZ Pmboë`m ~moYmda _mZdr g§doXZm§À`m {dMmaeº$rÀ`m _`m©XmAgVmV. AVt{Ð` {df`m§À`m ~m~VrV AmYw{ZH$ {dkmZ _w½YM AgVo.`moJemóm§V _mZdmÀ`m ñWyb AÞ_` Xohm{edm` àmU_`, _Zmo_`, {dkmZ_`Am{U AmZ§X_` H$moem§Mm {dMma Amho. øm gd© H$moem§V Pm§H$bobo Amnboñdê$n (AmË_ñdê$n) OmUUo hoM `moJmMo A{V_ bú` Amho. ømbmMAmË_kmZ, AmË_gmjmËH$ma, _moj, {Zdm©U BË`m{X g§km AmhoV. øm gdmªMm{dMma H$ê$Z à`moJmZo {gÕ hmoUmao hmo `moJemó ^maVm§Vrb _hfvÀ`meVH$mZweVH$m§À`m g§emoYZmMm n[anmH$ Amho. øm àmMrZ, àË`jmdJå` emómMoøm nwñVH$m§V g§{já Varhr {Z…g§{X½Y Am{U {ZíM`mË_H$ à{VnmXZ Amho.

^{º$`moJ, H$_©`moJ Am{U kmZ`moJ ho VrZ {^Þ ZgyZ EH$mMAîQ>m§J`moJmMo Q>ßno AmhoV. H«$_mH«$_mZo `m VrZhr `moJm§Mm Aä`mg Ho$ë`mZoM_Zwî`mÀ`m OrdZmMo gmW©H$ Omo _moj Vmo àmá hmoVmo. EH$mM _mJm©Mm AmJ«hYabm Va Ü o àmár hmoUma Zmhr ho m J«§Wm§V gà_mU Am{U g w{º$H$ XmI{dboAmhoV. Ë`mZ§Va AmgZ, àmUm`m_, àË`mhma, YmaUm, Ü`mZ Am{U g_m{Y `m§`moJm§Jm§Mo H«$_mZo {Zê$nU Amho.

`m§Vrb AmgZ Am{U àmUm`m_ `m§Zm hR>`moJ Aer g§km Amho.hR> moJmbm hQ> moJ g§~moYyZ Vmo H$m§hr Var hÅ>mZo H$aÊ`mMm Aä`mg Amho AerEH$ {dnarV g_OyV Amho. "h' Am{U "'R> ho àmU Am{U AnmZ `m§Mo n`m© reãX AmhoV. Ë`m§Mm `moJ åhUOo àmU_` H$moemda {Z`§ÌUmMm Aä`mg.

Page 5: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

9

`moJahñ`

hm `moJmä`mgm§Vbm EH$ Amdí`H$ Q>ßnm Amho. àmUmMm b` Pmë`m{edm`{MÎmmÀ`m d¥Îmr Wm§~y§ eH$V ZmhrV. Ë`mgmR>r _mZdmÀ`m A§Vam§Vbo M¡VÝ` OmJdUo{ZVm§V Amdí`H$ Amho. Ë`mbmM Hw$§S>{bZrMr OmJ«{V qH$dm e{º$MmbZ AgoZm§d Amho. àmUm`m_mMo ho EH$ à_wI C{ÔîQ> Amho. Ë`mMo dU©Z BWo Ho$bo Amho.AWm©VM hm Aä`mg `mo½` _mJ©Xe©H$mÀ`m XoIaoIrZoM H$am`Mm Amho.

àmUmÀ`m O`mZ§Va _ZmMo {Z §ÌU H$am`Mo Amho. àË`mhma, YmaUm,Ü`mZ m _ZmÀ`m {Z §ÌUmÀ`m nm`è`m AmhoV. g_m{Y åhUOo {MÎmd¥{Îm{ZamoY ho`moJmMo na_gmÜ` Amho. øm gdmªMm gyÌê$nmZo {ZX}e H$ê$Z e|dQ>r _{Z`_m§MmC„oI VodT>m Ho$bm Amho.

AmÜ`mpË_H$ gmYH$, {Okmgy, Aä`mgH$ `m§Zm Va hm J«§W \$maMCnH$maH$ Amho. ~è`mM gmYH$m§Mr Am{U º$m§Mr Aer g_OyZ AgVo H$r moJhm Amnbm {df` Zmhr. Vmo H$îQ>mMm Am{U YmoŠ`mMm _mJ© Amho. BË`m{X. Ë`mbmoH$m§Zr lrkmZoœa _hmamOm§Mo "Eèhdr gmono `moJmgm[aIo& H$m§hr Amho?' hodMZ bjm§V ¿`mdo Aer {dZ§{V Amho. `moJmMo H$m§hr àH$ma, H$m§hr {H«$`m,AmgZo, ~§Y BË`m{X A{YH$mar Jwê$À`m _mJ©Xe©ZmImbrM H$amì`mV. AÝ`WmË`m§V YmoH$m AgVmo ho Iao Amho. nU `moJmMo AZoH$ àH$ma Hw$Umbmhr H$aVm§

oÊ`mgmaIo AmhoV. {deofV… Hw$§S>{bZr e{º$nmV `moJ hm AJXrM gwa{jVAmho. gd© OmVtÀ`m, gd© Y_mªÀ`m, gd© d`m§Vrb órnwéfm§Zm hm Aä`mg ghOH$aVm§ oVmo. hR>`moJmÀ`m H${R>U dmQ>Umè`m {H«$`m, ~§Y, àmUm`m_ ho gd©gmYH$mÀ`m A§Vam§Vrb OmJ¥V Pmbobr {MÀN>{º$ {dZmgm`mg H$adyZ KoVo. H«$_e…gmYH$mÀ`m AdñWoZwgma Ë`m Ë`m doir Ë`m {H«$`m hmoVmV d gmYH$mMrAmÜ`mpË_H$ CÞ{V hmoV amhVo. gmYZoMo A§{V_ gmÜ` Omo AmË_gmjmËH$ma VmohmoB©n ªV hr M¡VÝ`_`r e{º$ gVV H$m ©erb amhVo. Ë`m_wioM hm _mJ© gwa{jVAm{U ImÌrMm Amho. ho à{VnmXZhr øm J«§WmÀ`m Cng§hmam§V dmMVm§ oB©b.

øm J«§WmMo nwZ_w©ÐU H$aVm§Zm Ë`mMr _m§S>Ur dmMH$m§Zm gmo rMr hmoB©b

Page 6: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

10

Aer Ho$br Amho. _yi J«§Wm§V ~hwVoH$ {R>H$mUr g§ñH¥$V CÕaUm§Mm mdmW© {XbobmAgbm Var AZoH$ OmJt Vmo ZìhVm. {VWo ViQ>rnm§VyZ _amR>r ^mdmW© {XbmAmho. Aem àH$mao hm J«§WmMr dmMH$m§Zm Cn wº$Vm dmT>{dÊ`mMm Am_Mm à`ËZAmho. Jwé^º$ lr.à_moX nmoQ> ao `m§Zr øm N>nmBªV KoVbobo n[al_ C„oIZr`AmhoV.

hm J«§W {gÕ H$aÊ`mV nwT>mH$ma KoVboë`m `n.ny.~«÷lr XÎm_hmamOg_J« M[aÌ g{_VrZo hr g§nmXZgodm H$aÊ`mMr g§{Y _bm {Xbr øm~Ôb _rH¥$Vk Amho. n.ny.`moJVnñdr lrZmam`UH$mH$m T>H$Uo _hmamO `m§À`m AmË_r`_mJ©Xe©ZmMm, Ë`m§À`m CÎmoOZmMm d lrdmgwXod{Zdmg Aml_mÀ`m _mÜ`_m§VyZHo$boë`m g{H«$` ghH$m`m©dm§MyZ hm J«§W àH$mem§V oUo AeŠ`M hmoVo. ho Ë`m§MoMH$m © Ë`m§Zr Am_À`mH$Sy>Z H$ê$Z KoVbo AerM Am_Mr ^mdZm Amho.

eodQ>r hm moJ_mJm©Mo ahñ` CbJSy>Z XmI{dUmam J«§W {Okmgy§Zm C×moYH$,gmYH$m§Zm _mJ©Xe©H$ Am{U kmZrOZm§Zm AmZ§XdY©H$ hmodmo Aer àmW©Zm XÎmZm_H$JUoe Am{U dm_ZZm_H$ XÎmmÀ`m MaUt H$ê$Z hr godm Ë`m§À`mM MaUr g_{n©VH$aVmo.

nwUo {X.

lrXÎmMaUJOm{^bmfr dmgwXod ì §H$Qo>e Xoe_wI

Page 7: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

11

`moJahñ`

loð> nw§OÝ_gm\$ë § H$m ª `moJÌ`ml`mV² &g_m»`mV{Ûgmhòr g§{hVmg§J«hñËd`_² &&1&&

AW©… - loð> Aem nwéfOÝ_mMo gm\$ë` kmZ, H$_© d ^ŠVr `m VrZ `moJm§À`mAml`mZo H$amdo. hmM EH§$Xa _mJo gm§{JVcoë`m {Ûgmhòrg§{hVoMm gma yV AW©Amho.

{ddaU… - lr_hmamOm§À`m g§ñH¥$V, àmH¥$V AZoH$ J«§Wm§_Ü o {Ûgmhòr lrJwéM[aÌhm J«§W \$ma _hÎdmMm Amho. hm J«§W lr_hmamOm§Zr nydm©l_m§VM V`ma Ho$cmAgyZ mMr Q>rH$m _mÌ _mJmhyZ g§Ý`mgml_ ñdrH$maë`mZ§Va ÛmaHo$g MmVw_m©ñ`_w $m_ AgVmZm Pmcocr Amho. Ë`mdoir _yi {ÛgmhòrMr nmoWrgwÕm OdiZìhVr. hm _yi J«§W _mUJmdr eHo$ 1806 _Ü o V`ma Pmcm. Z§Va 15 dfmªZråhUOo eHo$ 1821 _Ü o Ë`mMr Q>rH$m, à^mgnÅ>U d ÛmaH$m oWrc _w $m_mVV`ma Pmcr. `m~Ôc lr_hmamOm§ZrM nwT>rc ícmoH$mV Iwcmgm Ho$cm Amho. hoícmoH$ {ÛgmhòrZ§Va ~moYahñ`mÀ`m eodQ>r {Xcoco AmhoV.

"kmZ§ Ì`moXemÜ`m ¡… H$_© moJ§ M n§M{^… & n§M{^ ©pŠV`moJ§ M H$ma`m_mg `mo{JamQ²> &&1&&

nmíMmË` nmWmo{YVQ>o ZdmZm§ Q>rH$m à^mgo@ä w{XVm@pIcmZm§ &lrÛmaH$m`m§ M[aVñ` Vñ` lrg{Ùùamod}XZwVñ` Vñ` &&2&&

em{cdmheHo$ ú_m{œdgw y{_{_Vo (1821) pËd`_² &Q>rH$m g§nyU©Vm§ àmám MmVw_m©ñ o ødf©Ho$ &&3&& (g§dV² 1956)'

AW©… - Voam AÜ`m`m§Zr kmZ, nmM AÜ`m`m§Zr H$_© moJ d nmM AÜ`m`m§Zr^pŠV`moJ, _mÂ`mH$Sy>Z `mo{JamOm§Zr H$a{dcm. npíM_ g_wÐmÀ`m Vramdaà^mgjoÌmV ZD$ AÜ`m`m§Mr Q>rH$m {Z_m©U Pmcr. Am{U doXm§Zr ñVwVr Ho$coë`mË`m gX²Jwê$§À`m M[aÌmMr ~mH$s am{hcoë`m AÜ`m`m§Mr Q>rH$m ÛmaHo$V {Z_m©UPmcr. eHo$ 1821 _Ü o Adf©U nS>coë`m MmVw_m©ñ`mV hr Q>rH$m nyU© Pmcr.`mà_mUo {Ûgmhòr JwéM[aÌmÀ`m Q>rHo$~Ôc lr_hmamOm§Zr ñdV… darcà_mUo

Page 8: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

12

C„oI Ho$cocm Amho. {Ûgmhòr JwéM[aÌm_Ü o EH§$Xa Vodrg AÜ`m` AmhoV.Ë`m§n¡H$s àW_ EH$ Vo Voam AÜ`m`m§V kmZ`moJ,Mm¡Xm Vo AR>am AÜ`m`mV H$_© moJd EH$moUrg Vo Vodrg m nmM AÜ`m`mV pŠV`moJ gm§{JVcm Amho. lrgañdVrJ§JmYam§Zr _amR>r Amodr~Õ Oo lrJwéM[aÌ Ho$c| Amho, Ë`mMoM g§ñH¥$V_Ü oê$nmÝVa åhUOo {Ûgmhòr JwéM[aÌ hmo`. _amR>r JwéM[aÌmVrc MmodrgAÜ`m`m§n ªV kmZ`moJ gm§{JVcm. n§Mdrg Vo gXVrgn ªV H$_© moJ d nwT>o AS>VrgVo EH$mdÞ AÜ`m`mn`ªV ^pŠV`moJ Aer EH$Xa lrJwéM[aÌmMr aMZmlr_hmamOm§À`m A{^àm`mà_mUo {XgVo. {Ûgmhòr JwéM[aÌmÀ`m Q>rHo$_Ü`olr_hmamOm§Zr AZoH$ _hÎdmÀ`m {df`m§Mo gm§Jmonm§J {ddoMZ Ho$co Amho. Ë`mVM,Mm¡Xmì`m AÜ`m`mÀ`m d EH$mo{Ugmì`m AÜ`m`mÀ`m Ama§ r kmZ, H$_© d ŠVr`m VrZ moJm§À`m Cn wŠVVo~Ôc lr_hmamOm§Zr gà_mU {dMma _m§S>coco AmhoV.Mm¡Xmì`m AÜ`m`mÀ`m Ama§ r Q>rHo$_Ü o lr_hmamO {c{hVmV -

'Ed§ Ì`moXemÜ`m ¡km©ZH$mÊS>… g_{W©V… &ewÕmÝV…H$aUmo@ZoZ _wÀ`Vo H$_©~ÝYZmV² && 1&&

o@ewÕ_mZgmñVofm§ nmnH$_©j`m` hr &d¡am½`moËnÎm o Mo § n§MmÜ`m`r {dVÝ`Vo && 2&&'

n{hë`m ícmoH$mZo kmZmMm Cn`moJ gm§{JVcm AgyZ Xwgè`m ícmoH$mV H$_m©Moà`moOZ gwM{dco Amho. Á`mMo {MÎm ewÕ Pmco Amho, åhUOo Á`mcm {df`gwImMrBÀN>m _wirM am{hcr Zmhr, Aem {daŠV nwéfmcm kmZmÀ`m à^mdmZo H$_©~§YZmnmgyZ_wŠV hmoVm oVo. åhUOo Ë`mÀ`m gd© H$_mªMm j` hmoVmo. gwIXw…I moJÊ`mH$[aVmnwZ… Ë`mcm OÝ_ ¿`mdm cmJV Zmhr. ho kmZmMo gdm}ËH¥$ï> \$c XmI{dco Amho.Á`m§Mo _Z AewÕ Amho Ë`m§À`m nmnmMm j` hmoD$Z Ë`m§Zm CÎm_ d¡am½` CËnÞhmoÊ`mH$[aVm H$_©H$m§S> gm§{JVco Amho, Ago H$_m©Mo à`moOZ Xwgè`m ícmoH$mVgm§{JVco Amho. {MÎmewÕr åhUOoM Vrd« d¡am½` CËnÞ hmoUo. gd© {df` gmoS>Ê`mMrBÀN>m hmoUo. `mH$[aVm emó{d{hV H$_} {Zð>oZo Ho$cr nm{hOoV. nmn Omon ªVAmho, Vmon ªV, kmZmMr d Ë`mÀ`m gmYZm§Mr AmdS>M {Z_m©U hmoV Zmhr -

Page 9: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

13

`moJahñ`

" _hmnmndVm§ Z¥Um§ kmZ`kmo Z amoMVo &àË wV kmZ`kñVw àÛoî`mo ^mgVo ñdV… &&'

`m ícmoH$mV gm§{JVë`mà_mUo, _hmnmnr cmoH$m§Zm kmZ, `moJ d ldU-_ZZmXr Ë`mMr gmYZo {~cHw$c AmdS>V ZmhrV. BVHo$M Zìho Va Vmo kmZ`kË`mcm ZH$mogm hmoVmo. Á`mcm ldU, _ZZmXr gmYZm§Mr _ZmnmgyZ AmdS> ZgocVmo nmnr Amho Ago g_OÊ`mg haH$V Zmhr. åhUyZ B©œamn©U ~wÕrZo H$_m©MoAZwð>mZ Ho$co AgVm AmË_mZmË_{dMmamMr AmdS> {Z_m©U hmoVo d Aem Vrd«{OkmgoZo ldUmXr gmYZo$KS>Vrc d AmË_kmZ CËnÞ hmoUog Cera cmJV Zmhr.gd© Xw…Im§Zm H$maU AgUmao AkmZ Kmc{dÊ`mH$[aVm kmZmdmMyZ Xwgè`mH$emMrhr Anojm Zmhr. Vo kmZ CËnÞ hmoÊ`mH$[aVm e_X_mXr gmYZm§nojm Zmhr.e_, X_ BË`mXr CËnÞ hmoÊ`mH$[aVm ~w{ÕewÕrdmMyZ Xwgao H$mhrhr gmYZ cmJVZmhr. Am{U hr ~w{ÕewÕr hmoÊ`mg {ZË` Z¡{_{ÎmH$ H$_m©IoarO Xwgè`m H$emMrhrAnojm Zmhr. `mà_mUo H$_m©Mm na§naoZo kmZmcm Cn`moJ hmoVmo. hm {df`dm{V©H$gmam_Ü o nwT>rcà_mUo {Xcm Amho -

" _hmnmndVm§ Z¥Um§ kmZ`kmo Z amoMVo &àË wV kmZ`kñVw àÛoî`mo ^mgVo ñdV… &&é{MÛmamonHw$d©pÝV H$_m©Ê`Ë_{d_wŠV o &

AkmZñ`m{damo{YËdmÞ gmjmXmË_~moYdV² &&A{dÚm`m§ Z MmopÀN>Vm¡ kmZmXÝ`XnojVo &

kmZmoËnÎmm¡ Vw Z¡dmÝ`ÀN>_m{Xä`mo ønojVoŸŸ&&e_mÚwËnÎm o ZmÝ`X² ~w{ÕewÕoanojVo&

~w{ÕewÕm¡ M {ZË`m{XH$_©ä`mo ZmÝ`{Xî`Vo &nma§n }U H$_£d§ kmZm ¡dmon wÁ`Vo &&'

`mà_mUo, kmZmcm Ano{jV Aer {MÎmewÕr ìhmdr åhUyZ emómZo H$_© moJ

Page 10: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

14

gm§{JVcm Amho. H$_© moJmMm ŠVrcmhr Cn`moJ Amho ho {ÛgmhòrÀ`m EH$mo{Ugmì`mAÜ`m`mÀ`m Ama§ r Q>rHo$_Ü o lr_hmamOm§Zr ñnï> Ho$co Amho. Vo Ago -

"Ed§ n§M{^aÜ`m ¡… àmoŠVm {ZË`{H«$`m ``m &n{dÌËd§ `mo½`Vm M ZmÝ`Woh {ÛOÝ_Z… &&1&&

lÕm^pŠVÜ`mZ`moJmXdohr{V lwVo[a § &ewÕmÝV…H$aUmZm§ M Ü`mZmWª ^pŠVéÀ`Vo &&2&&'

{ZË`Z¡{_{ÎmH$H$_mªZr n{dÌVm d kmZ`mo½`Vm hr \$co àmá hmoVmV åhUyZH$_© moJmMo {ddoMZ nydu Ho$co. lÕm, ŠVr d Ü`mZ`moJ hr VrZ gmYZo, kmZmH$[aVmlwVr_Ü o gm§{JVcr AmhoV, {MÎmewÕr Pmcoë`m gmYH$m§Zm Ü`mZ`moJ gmYmdmåhUyZ ^ŠVrMo à{VnmXZ Ho$co Amho. Ü`mZ åhUOo _ZmMr EH$mJ«Vm. Ü`mZmMoñdê$n n§MXerH$ma gm§JVmV.

"_y{V©àË`` gm§VË`m@Ë_Ý`mZÝV[aV§ {Y`… &Ü`mZ§, VÌm{V{Z~©ÝYmo _ZgíM#mcmË_Z… &&'

EH$mM {df`m~Ôc V¡cYmaoà_mUo A{dpÀN>Þ _Zmod¥Îmr amhmUo `mcm Ü`mZåhUVmV. nU _ZmÀ`m Mm§Më` Xmofm_wio Ü`mZmcm à{V~§Y hmoVmo. Ë`m H$[aVmVr _ZmMr M§McVm Xya Ho$cr nm{hOo. hmM _ZmMm {djon Xmof Amho. _ZmMoEH§$Xa Mma Xmof lr{dÚmaÊ`m§Zr nwT>rc àmW©ZoV XmI{dco AmhoV -

"c`{djonH$fm`agmñdmXoä`mo a{jV§ {MÎm_{d¿ZoZ ~«÷Ê`dpñWV§y m{X{V dÝVmo _hmÝVmo@ZwJ«ÊhÝVw'

c`, {djon, H$fm` d agmñdmX `m Xmofm§nmgyZ Am_Mo {MÎm gwa{jV amhyZVo {Z{d©¿ZnUmZo na_mËå`mMo {R>H$mUr pñWa ìhmdo Agm Amncm _hmnwéfm§MmAZwJ«h Am_À`mda ìhmdm, Agm `m àmW©ZoMm A{^àm` Amho.

c` åhUOo {ZÐm. Ü`mZmä`mg H$aUmè`m _Zwî`mcm PmonoMm

Page 11: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

15

`moJahñ`

à{V~§Y hmoVmo. VgoM Xwgam Xmof {djon. åhUOo AZoH$ {df`m§Mo qMVZ. H$fm`åhUOo H$m_H«$moYm{XH$m§À`m doJmZo _ZmMr ñVãYVm; _Z {ddoH$eyÝ` hmoUo. Am{UagmñdmX åhUOo {_imcoë`m gwImMoM gmaIo qMVZ H$aUo.

`m _ZmoXmofm§Mm AZw d g§gmamV àË oH$mcm oV AgVmo. ho Xmof OmB©n ªVg{ƒXmZÝXê$n na_mËå`mMo Ü`mZ ì`dpñWV hmoU| eŠ` Zmhr. OrdmMo Vagm_Ï ©, ho Xmof Xya H$aÊ`mgmaIo {XgV Zmhr. åhUyZ lr{dÚmaÊ`m§Zr ho Xmof XyaH$aÊ`m~Ôc g_WmªMr àmW©Zm Ho$cr Amho. ho Xmof ^pŠVà^mdmZo nyU©nUo ZmhrgohmoD$Z {MÎmmMr pñWaVm àmá hmoVo; åhUyZ ^pŠV`moJmMo _hÎd, emóH$mam§Zr dg§Vm§Zr \$ma dU©Z Ho$co Amho. ^ŠVr eãXmMo VrZ AW© lr_hmamOm§Zr XmI{dcoAmhoV. Vo Ago -

"^pŠVZm©_oœamZwapŠV… & ^Oo m©do pŠV{Z, ^OZ§ ^pŠV: &^Oodm©{YH$mao pŠV{Z, OZm` {d^Á oVo Ordoœamdñ`m_²&^Oo… H$aUo pŠV{Z dm ^Á`ÝVo H$m_H$_m©{XXmofm ``m gm B{V &'

^ŠVr åhUOo ^OZ hm EH$ AW©. ^OZmH$[aVm Ord d B©œa - CnmgH$ dCnmñ` - Agm {d^mJ Á`m AdñWo_Ü o hmoVmo, Vr AdñWm åhUOo ^ŠVr. hmXwgam AW©. H$m_, H$_© BË`mXr Xmof {OÀ`m `moJmZo Zmhrgo hmoVmV Vr ^ŠVr, hm{Vgam AW©. `mn¡H$s {Vgè`m AWm©Zo ^ŠVrMo \$c gwM{dco Amho.

^pŠVà^mdmZo _Zwî` {ZîH$m_ hmoD$Z H$_©~§YZmVyZ _wŠV hmoVmo. OÝ__aUmÀ`m\o$è`mVyZ H$m`_Mm gwQ>Vmo. `m~ÔcMm H«$_, "^pŠVaodmZwÎm_mÌ' (lrJwéM[aÌA. 19-2) `m ícmoH$mÀ`m Q>rHo$V, lr_hmamOm§Zr ñnï> _m§Sy>Z ^ŠVrMo _hÎdXmI{dco Amho -

1) "àW__g§JV`m ^JdXwÔoeoZ ñdml_mo{MV-H$_m©Zwð>mZ_² &2) VVmo _hËgodm,3) VVñVËH¥$nm,4) VVñVÕ_©lÕm,

Page 12: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

16

5) VVmo JdËH$WmldU_²,6) VVmo Jd{V a{V…,7) V`m M XohÛ`{ddoH$kmZ_²,8) VVmo ÑT>m ^pŠV…,9) VVmo JdÎmÎdkmZ_²,10) VVñVËH¥$n`m gd©kmËdm{X^JdX²JwUm{d^m©d…'

^pŠV_mJm©Vrc Xhm y{_H$mM oWo XmI{dë`m AmhoV.

1) àW_ Ag§JVoZo åhUOo \$coÀN>m d H$V¥©Ëdm{^_mZ gmoSy>Z B©œamH$[aVmMAmnmnë`m Aml_mg C{MV Aem H$_mªMo AZwð>mZ H$aUo. Ag§JVoMm AW©lrkmZoœa _hmamOm§Zr AgmM gwM{dcm Amho.

" V¡gm H$V¥©ËdmMm _X & Am{U H$_©\$imMm AmñdmX &`m Xmohm|Mohr Zm§d ~§Y & H$_m©Mm H$s &&'

H$V¥©ËdmMm Jd© d \$imMr A{^cmfm m§ZmM H$_mªMm ~§Y åhUVmV. hmg§J eãXmMm AW© Amho. AWm©V²M Ag§J hmoD$Z H$_© H$aUo åhUOo H$V¥©Ëdm{^_mZd \$coÀN>m Q>mHy$Z H$_© H$aUo hr ^ŠVrMr n{hcr y{_H$m Amho. åhUOo AgmH$_© moJ hm kmZ d ^ŠVr `m§Mm nm`mM Amho. `mdê$Z ^pŠV_mJmªVhr H$_m©MrAmdí`H$Vm {gÕ hmoVo. H$_© d ^ŠVr XmoKm§Mm g_wƒ` emóH$mam§Zm Bï> Amho.^ŠVr hr, H$_© d kmZ XmoKm§Zmhr CnH$maH$ Amho.

"A§Y§ V_… à{depÝV o@{dÚm_wnmgVo' (B©emdmñ`),"H$_ªUm{nV¥cmoH$…', "VÚWoh H$_©{MVmo cmoH$… jr`Vo'

BË`mXr dmŠ`m§Mm {dMma Ho$cm AgVm, A^ŠVmZo Ho$coco H$_©, na_nwéfmWm©Mm cm^ H$ê$Z XoÊ`mg A`mo½` R>aVo. {nV¥cmoH$àmár BË`mXr Ë`mMo \$cZœaM Amho, åhUyZ Ho$di H$_©, åhUOo B©œa-ào_mdmMyZ Agcoco H$_©,H$aÊ`mnojm Vo B©œamH$[aVmM da gm§{JVë`mà_mUo Oa Ho$co OmB©c, Va Vo ŠVrMràW_ y{_H$m R>ê$Z A{dZmer _moj\$c àmá H$ê$Z KoÊ`mMr `mo½`Vm CËnÞH$aVo åhUyZ ^ŠVrg{hV H$_© Agco nm{hOo. VgoM ^ŠVrgwÕm H$_©g{hVMAgcr nm{hOo. Amåhr XodmMr ^ŠVr H$aVmo, Amåhmcm H$_m©Mr Oê$ar Zmhr,

Page 13: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

17

`moJahñ`

Aem H$ënZoZo 'Hw$é H$_¤d Vñ_mÎd§ nyd£… nyd©Va§ H¥$V_²'hr ^Jd§VmMr Amkm_moSy>Z ñdY_m©MaU gmoSy>Z XoUo, ñd¡amMmar ~ZUo, hmhr _mJ© emóg§_V Zmhr.`mà_mUo B©œamH$[aVm {ZîH$m_~wÕrZo ñdH$_m©Zwð>mZ H$arV amhUo hr ^ŠVrMràW_ y{_H$m Amho ho cjmV R>odco nm{hOo.

`mZ§Va Xwgar ŠVrMr y{_H$m, _hËgodm-B©œamÀ`m CÔoemZo ñdH$_m©Zwð>mZHo$co AgVm, _hmnwéfm§Mr-gX²Jwé§Mr oQ> hmoD$Z Ë`m§À`m godoMm `moJ oVmo.`m~Ôc lr_hmamO gm§JVmV -

B©œamamYZ{Y`m ñdY_m©MaUmËgVm_² &B©eàgmXñVÐÿn… gwc^íMmÌ gX²Jwé… &&gX²Jwamo… g§àgmXo@ñ` à{V~§Yj`ñVWm &

Xw m©dZm{VañH$mam{ÛkmZ§ _wpŠVX§ jUmV² &&'

B©œagodm~wÕrZo ñdY_m©Mo AmMaU Ho$co AgVm B©œamMm àgmX hmoVmo,åhUOoM gX²Jwê$§Mr àmár hmoVo. Z§Va gX²JwéàgmXmZo gd©kmZà{V~§Y Xya hmoVmVAm{U gd© Xw m©dZm cwá hmoD$Z _wpŠVXm`H$ {dkmZ EH$m jUmV CËnÞ hmoVo.`mà_mUo _hËgodm hr Xwgar y{_H$m.

Ë`m godoZo g§Vwï> Pmcoë`m _hmnwéfm§Mr H¥$nm hr ^ŠVrMr {Vgar y{_H$mAmho. Ë`mZ§Va Ë`m§À`m Y_m©~Ôc lÕm. lÕoZ§Va ^Jd§VmÀ`m H$WoMo ldU.ldUmZ§Va Jd§VmMo {R>H$mUr ào_mMr CËnÎmr. Ë`m ào_m_wio; ñWyc, gyú_ XmoZrhrXohmhyZ AmnU {Zamio AmhmoV ho kmZ. Ë`mZ§Va ÑT> ^ŠVr Ë`mZ§Va ^Jd§VmMmgmjmËH$ma. Am{U Z§Va Jd§VmÀ`m H¥$noZo gd©kËdm{X, Jd§VmÀ`m, {Xì` JwUm§MmË`m ^ŠVm§À`m {R>H$mUr Am{d^m©d hmoUo. `mà_mUo ^pŠV y{_H$m§Mm H«$_ Amho.

^pŠV`moJmMo _hÎd d Cn wŠVVm \$ma _moR>r Amho. H$_© moJ hm {MÎmewÕrH$[aVmgm§{JVcm Amho, nU VmogwÕm ^pŠV`moJmdmMyZ {ZXm}f hmoV Zmhr. B©emdmñ`Cn{ZfXm_Ü o "AÝY§ V_… à{depÝV o@{dÚm_wnmgVo' `m _§ÌmZo Ho$diH$_m©Mr qZXm Ho$cr Amho d "{dÚm§ Mm{dÚm§ M `ñVÛoXmo § gh' `m _§ÌmZoCnmgZmg{hV H$_m©Mo àmeñË` d{U©coco Amho. H$_m©cm Ogm ^pŠV`moJ nmofH$

Page 14: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

18

Amho, VgmM Vmo kmZ`moJmcmXoIrc CnH$maH$ Amho.

"^OVm§ àr{Vnyd©H$_² &', "XXm{_ ~w{Õ`moJ§ V§ `oZ _m_wn`mpÝVVo',$$(lr_X²> JdVJrVm 10:10) "^ŠË`m _m_{^OmZm{V mdmÝ`íMmpñ_VÎdV… &', "VVmo _m§ VÎdVmo kmËdm {deVo VXZÝVa_²' (lr_X²> JdVJrVm18:55) BË`mXr ^JdÛMZm§dê$Z ^ŠVr hr kmZÛmam _mojmn ªV gmhmæ`H$hmoUmar Amho Ago R>aVo. H$Xm{MV² kmZr AmMm`mªÀ`m àgmXmZo kmZ CËnÞ PmcoVar, Ag§ mdZm, {dnarV^mdZm, g§e` BË`mXr {MÎmXmofm§_wio Vo kmZ H$m ©H$marR>aV Zmhr.

H$_©, ^ŠVr d kmZ `m§Mo ñdê$ndoXñdê$n JdmZ², JdËñdê$n OmUUmè`m _hfvÀ`m ñ_¥Vr, Am{U Á`m_wio

AmË_½cmZr Z hmoVm {MÎm àgÞ hmoVo Ago H$_©, hr VrZ Y_m©Mr _yc à_mUoAmhoV. ho Y_©amOm ! _mZdY_m©Mr, nwT>rcà_mUo Vrg cjUo AmhoV -

1. gË`, 2. X`m, 3. Vnñ`m, 4. ew{MVm, 5. {V{Vjm, 6. C{MV dAZw{MV `mMm {dMma, 7. _ZmMm g§ _, 8. B§{Ð`m§Mm g§ _, 9. Aqhgm,10. ~«÷M ©, 11. Ë`mJ, 12. ñdmÜ`m`mÜ``Z, 13. gacVm, 14. gÝVmof,15. g_Ñï>r _hmËå`m§Mr godm, 16. hiyhiy gm§gm[aH$ ^moJm§nmgyZ {Zd¥Îmr,17. _Zwî`m§À`m A{^_mZmZo Ho$coë`m à`ËZm§Mo \$c CcQ>M {_iV Agë`mMonmhmUo, 18. _m¡Z, 19. AmË_{MÝVZ, 20. àm{U_mÌm§H$[aVm AÞdóm{XH$m§Mm`WmeŠVr {d^mJ, 21. gd© àmÊ`m§Mo {R>H$mUr {deofV… _Zwî`m§Mo {R>H$mUrAmnë`mM AmËå`mMr VgoM Bï>XodVoMr ^mdZm, 22. Vo 30. g§Vm§Mm na_Aml` Aem ^JdmZ² lrH¥$îUm§À`m, Zm_, JwU, crcm `m§Mo ldU, H$sV©Z,ñ_aU, Ë`mMr godm, nyOm d Z_ñH$ma, Ë`mMo Xmñ`, g»` d AmË_g_n©U.

`mà_mUo Vrg àH$maMm gd© _Zwî`m§Mm gmYmaU Y_© Amho. `mMo AmMaUHo$ë`mZo gdm©Ë_m JdmZ² àgÞ hmoVmo. hmM {df` nwT>rc ícmoH$mV Amcocm Amho

Page 15: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

19

`moJahñ`

Y_©_yc §{h ^JdmZ² gd©doX_`mo h[a… &ñ_¥V§ M V{ÛXm§ amOÝ oZ MmË_m àgrX{V &&gË § X`m Vn… em¡M§ {V{Vjojm e_mo X_… &

Aqhgm ~«÷M ª M Ë`mJ… ñdmÜ`m` AmO©d_² &&gÝVmof… g_ÑŠgodm J«må ohmona_… eZ¡… &Z¥Um§ {dn © ohojm _m¡Z_mË_{d_e©Z_² &

AÞmÚmXo… g§{d^mJmo yVoä`íM `Wmh©V… &VoîdmË_XodVm~w{Õ… gwVam§ Z¥fw nmÊS>d &&ldU§ H$sV©Z§ Mmñ` ñ_aU§ _hVm§ JVo… &

godoÁ`mdZ{VXm©ñ § g»`_mË_g_n©U_² &&Z¥Um_ § namo Y_©… gd}fm§ g_wXmöV… &

qÌe„jUdmÝamOÝgdm©Ë_m oZ Vwî`{V &&(lr_X² mJdV 7&11&7-12)

darcà_mUo Vrg àH$maMm _mZdY_©, lrZmaX_hfvZr Y_©amOmcmgm§{JVcm Amho. hm gm_mÝ`Y_© Pmcm. `m{edm` Mma dU© d Mma Aml_ `m§MoY_© d órY_© `m§Mo {ddoMZhr lrZmaXm§Zr Ho$coco Amho. lr_X² mJdVm_Ü ogá_ñH§$YmÀ`m 11 Vo 15 `m •ÌÌÉZÌ AÜ`m`m§VyZ hm {df` Amcm Amho. gm§àV{deofY_m©Mo AmMaU \$maM H$_r hmoV Mmcco Amho. Y_© d AY_© ho Á`mà_mUmZo R>a{dco Ë`m doX à_mUmMr Va AmoiIgwÕm amhmVo qH$dm Zmhr Agmg§e` {Z_m©U Pmcm Amho. åhUyZ Amnë`m qhXy Y_m©_Ü o Y_m©Y_m©~Ôc Orà_mUo nwamVZ H$mcmnmgyZ MmcV Amct AmhoV. Ë`m~Ôc àW_ {dMma H$aUoMmAmho.

Page 16: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

20

11

à_mU{dMma

"lw{V… ñ_¥{V… gXmMma… ñdñ` M {à`_mË_Z…' m ícmoH$mV lr_Zy§ZrdoX, VXZwamoYr ñ_¥Vr, g‚mZm§Mm AmMma, d n{dÌ A§V…H$aU Aer Mma à_mUo,Y_mªY_© {ZU© m~Ôc gm§{JVcr AmhoV. `mVhr _w»` à_mU doX Amho. d¡{XH$g§ñH¥$VrMm _yc AmYma doXM Amho.

"doXmoZmam`U… gmjmËñd`å y[a{V ewlw_', "eãX~«÷ na~«÷__mo o emœVr VZy' BË`mXr dMZm§dê$Z doX ho gmjmV² B©œamMo dmL²_`ñdê$nAgë`mMo {gÕ hmoVo. `m dmL²_`mMo ajU H$aUo hoM ~«m÷UmMo _w»` H$V¥©ì`ñ_¥{VH$ma _mZVmV.

"doXmä`mgmo {h {dàñ` Vn… na{_hmoÀ`Vo&AZä`mgmƒ doXmZm_mMmañ` M dO©ZmV² &Amcñ`mXÞXmofmƒ _¥Ë w{d©àmÄOKm§g{V&CÎm_mL²JmoX² dm‚m¡ð>çmX²~«÷UíM¡d YmaUmV²&gd©ñ ¡dmñ` gJ©ñ` Y_©Vmo ~«m÷U… à w…'

BË`mXr dMZo nmhmVm doXmÜ``Z ho ~«m÷Um§Mo _w»` H$V©ì` R>aVo.doXdmL²_` ho H$moR>o Var J«§Wmc`mV R>odÊ`mH$[aVm ZgyZ Vo ~«m÷Um§Zr {ZË` Amnë`mH§$R>mV R>odco nm{hOo. hr doX ajUmMr O~m~Xmar d¡{XH$ g§ñH¥$Vr_Ü o ~«m÷Um§daQ>mH$cocr Amho. åhUyZM VrZ F$Um§n¡H$s F${fF$UmVyZ _wŠV hmoÊ`mH$[aVm AÜ``ZhoM gmYZ emóH$mam§Zr gm§{JVco Amho. `mMà_mUo CÎm_ AÜ``ZmZo emókmZg§nmXZ, Ë`mMo AÜ`mnZ åhUOo àdMZ ì`m»`mZê$n ~«m÷UmZoM H$amdo, BVam§ZrAÜ`mnZ H$ê$ Z o, hrgwÕm O~m~Xmar _Zy§Zr ~«m÷Um§daM Q>mH$cr Amho. VoícmoH$ Ago -

Page 17: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

21

`moJahñ`

"{dXwfm ~«m÷UoZoX_Ü oVì § à`ËZV… &{eî oä`íM àdŠVì § gå`L²ZmÝ oZ Ho$Z{MV² &&BX§ emó_Yr`mZmo ~«m÷U… e§{gVd«V… &_Zmodm½XohO¡{Z©Ë § H$_©Xmof¡Z© {cß`Vo &&nwZm{V n§ÎTó d§í`m§íM gá gá namdamZ² &n¥{Wdr_{n M¡do_m§ H¥$ËñZm_oH$mo@{n gmo@h©{V &

( _Zwñ_¥{V 1-103-105)

`m ícmoH$m§dê$Z _Zy§Mm A{^àm` Agm {XgVmo H$s, ~«m÷UmZo AÜ``ZmZoCÎm_ àH$mao nyU© doXmW©kmZ {_idyZ Vo BVam§Zmhr AÜ`mnZÛmam H$ê$Z Úmdo. hoH$V©ì`, AÜ`mnZê$n \$ŠV ~«m÷UmMoM Amho. j{Ì` d d¡í` `m§Zr \$ŠVAÜ``ZM H$amdo Agm A{^àm` nwT>rc ícmoH$mdê$Z {XgyZ oVmo -

"{ZfoH$m{Xí_emZmÝVmo _ÝÌ¡ ©ñ`mo{XVmo {d{Y… &Vñ` emóo@{YH$mamo@pñ_Äko mo ZmÝ`ñ` H$ñ`{MV²&'(_.2&16 )

`m ícmoH$mdarc Q>rH$mH$mam§Mo ñnï>rH$aU -J^m©YmZm{XaÝË o{ï>n ©ÝVmo `ñ` dU©ñ` _ÝÌ¡aZwð>mZH$cmn CŠVmo

{ÛOmVo[aË`W©…& Vñ`mpñ_Ý_mZdY_©emóo@Ü``Zo ldUo@{YH$ma…, ZËdÝ`ñ` H$ñ`{MÀNy>ÐmXo… & EVÀN>mómZwð>mZ§ M Wm{YH$ma§ gd£aod H$V©ì §,àdMZ§ Ëdñ`mÜ`mnZ-ì`m»`mZê$n§ ~«m÷UH$V¥©H$_odo{V "{dXwfm~«m÷UoZ' (1&103) BË`Ì ì`m»`mV_² & `mà_mUo ~«m÷UmMo _w»` YZdoXmWm©Z² hoM Agë`m_wio VoM YZ A{YH$m{YH$ {_i{dÊ`mH$[aVm ~«m÷UmZoà`ËZerc am{hco nm{hOo. Agm kmZYZ, Vnñdr ~«m÷U ñdV… Va, H$m{`H$,dm{MH$ d _mZ{gH$ H$_©Xmofm§VyZ _wŠV hmoVmoM. VgoM BVahr Xmof wŠV Ho$dcì`ŠVrcm Zmhr, Va g_yhmcmhr Xmof_wŠV H$ê$ eH$Vmo d ñdV…À`m {nÌmXrnyd©Om§Zm d nwÌm{X AdaOm§Zmhr n{dÌ H$ê$ eH$Vmo. Am{U VmoM kmZYZ ~«m÷U

Page 18: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

22

Iam gËàmÌ Agë`mZo g§nyU© n¥ÏdrMohr XmZ KoÊ`mg `mo½` Amho, Ago à»`mVg_mOemók _Zy§Mo _V Amho. Aem ~«m÷UmnmgyZ n¥Ïdrdarc gd© _mZdm§MoAmnco H$V©ì` {eH$mdo Ago _Zy gm§JVmV -

"EVÔoeàgyVñ` gH$memXJ«OÝ_Z… &ñd§ ñd§ M[a̧ {ejoaZ² n¥{Wì`m§ gd©_mZdm… &&'(_Zwñ_¥{V 2&20)

ho _hÎd Ho$di EH$m ~«m÷U ì`ŠVrMo qH$dm kmVrMo ZgyZ, kmZmMo dVÝ_ycH$ AmMmamMo Amho. mcmM ~«m÷Ê åhUVm oB©c. mÀ mM ajUmZo d¡{XH$Y_m©M|ajU hmoVo d Y_©_`m©Xm ajUmZo OJVmMo ajU hmoVo Agm ñnï> A{^àm lre§H$amMm ©_hmamOm§Zr lr^JdX²JrVm ^mî`mMo Ama§ r ì`ŠV Ho$cm Amho -

"{Û{dYmo hr doXmoŠVmo Y_©…, àd¥{ÎmcjUmo {Zd¥{ÎmcjUíM& OJV…pñW{VH$maU§, àm{UZm§ gmjmXä`wX`{Z…lo`ghoVw`©…g Y_m}~«m÷UmÚ¡d©{U©{^aml{_{^íM lo`mo@{W©{^aZwð>r`_mZ…& XrK}UH$mcoZmZwð>mV¥Um§ H$m_moX² dmX²Y«r`_mZ{ddoH${dkmZhoVwHo$U AY_}Um-{^ y _mZo Y_}, àdY©_mZo MmY_}, OJV… pñWqV n[a{nnmc{`fw… gAm{XH$Vm© Zmam`Um»`mo {dîUw m£_ñ` ~«÷Umo ~«m÷UËdñ` ajUmW©XodŠ`m§ dgwXodmX§eoZ {H$c g§~ yd & ~«m÷UËdñ` {h ajUoZ a{jV…

ñ`mÛ¡{XH$mo Y_©ñVXYrZËdmÛUm©l_ oXmZm_² &'(1)

(1)doXm§V à{VnmXbobm Y_© àd¥Îmrna Am{U {Zd¥Îmrna Agm XmoÝhr àH$maMm Amho. OJmÀ`mpñWVrMo H$maU AgUmam VgoM àmUr_mÌm§À`m Eo{hH$ Am{U nma{ÌH$ H$ë`mUmMm H$maH$ hm (d¡{XH$)Y_© ,H$ë`mUmMr BÀN>m H$aUmè`m ~«m÷Um{X (Mma) dUmªZr Am{U (~«÷M`m©{X Mma) Aml_m§Zr(Adí`_od) AmMabm nm{hOo. àXrK© H$mimÀ`m AmoKmZo AmMaUerb Ordm§À`m _Zm§V dmgZmCØdyZ {ddoH$ Am{U {dkmZ øm§Mm èhmg hmoVmo. Ë`m_wio AY_© dmT>rbm bmJVmo Am{U Y_m©bmdaMT> hmoD§$ bmJVmo. Aem doir OJmÀ`m pñWVrMm gm§ mi H$aÊ`mÀ`m BÀNo>Zo Vmo Am{XH$Vm©Zmam`U åhUdUmam {dîUw, y_rdarb ~«÷XodM Aem ~«m÷UËdmÀ`m ajUmgmR>r dgwXodmÀ`mA§emnmgyZ XodH$rÀ`m J^mªV Am{d y©V Pmbm ~«m÷UËdmÀ`m ajUmZoM d¡{XH$ Y_m©Mo ajU hmoVo.

(H$maU) dUm©l_ oX hm Ë`m ~«m÷Ê`mÀ`m Aml`mZoM {Q>Hy$Z Amho.

Page 19: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

23

`moJahñ`

`mà_mUo lr_Zy, lre§H$amMm © BË`mXr _hZr`m§Mm A{^àm` cjmVR>odyZ lrgX²Jwê$ dmgwXodmZÝXgañdVr ñdm_r_hmamOm§Zr `md‚mrd doXmW© kmZ dAmMma (^maVr` Aà{V_ YZ) `m§À`m ajUmH$[aVmM AmQ>moH$mQ> à`ËZ Ho$cm."{dàmUm§ kmZVmo Á ¡ð>ç_²' Ago lr_Zy åhUVmV. VgoM AmMmamMohr _hÎdAmË_{hVoÀNw> nwéfmZo AmoiIyZ AmMmanmcZmV VËna Agco nm{hOo Agohr_Zy§Zr nwT>rcà_mUo gm§{JVco Amho -

AmMma… na_mo Y_©… lwË wŠV… ñ_mV© Ed M &Vñ_mXpñ_ÝgXm wŠVmo {ZË § ñ`mXmË_dmZ² {ÛO… &&

AmMmam{ÛÀ wVmo {dàmo Z doX\$c_íZwVo &AmMmaoU Vw g§ wŠV… g§nyU©\$c ^md oV² &&

Ed_mMmaVmo Ñï>‰m Y_©ñ` _wZ`mo J{V_² &gd©ñ` Vngmo _yc_mMma§ OJ¥hw… na_² &&

( _Zwñ_¥{V 1&108-110)

"Z {h kmZoZ gÑe§ n{dÌ{_h {dÚVo' BË`mXr dMZm§dê$Z AË §Vn{dÌ Ago kmZ YmaU H$aÊ`mMr nmÌVm AmMmam_wioM àmá hmoVo. åhUyZM '`…{H«$`mdmÝg npÊS>V… 'Agm Amncm ñnï> A{^àm` Y_©amOm§Zr ì`ŠV Ho$cocmAmho.

"AZä`mgoZ doXmZm_mMmañ` M dO©ZmV² '`m ícmoH$mV lr_ZwOtZrhr,{dàm§Mm Zme hmoÊ`mMr Or H$maUo XmI{dcr AmhoV. Ë`m§_Ü o AmMmaË`mJ hoEH$ H$maU XmI{dco Amho. ho ~«m÷Um§Zr cjmV R>odyZ ñdmMman[anmcZmH$So>`mdÀN>Š` cj XoUo {hVmdh R>aUmao Amho. AmnU wÕ gmoSy>Z {^jm _mJyZamhmUma, qhgm H$aUma Zmhr, hr AOw©ZmMr H$V©ì`{d_wI~w{Õ nmhyZ Ë`mcmAmMma_mJm©da AmUÊ`mH$[aVm ^Jd§Vmcm JrVmonXoe H$amdm cmJcm.lr_hmamOm§Zm lrXÎmà y§Zr H$mpí_amV OmÊ`mMm AmXoe {Xcm AgVmhr Ë`m§Zr

Page 20: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

24

Vmo _mÝ` Ho$cm Zmhr, `mV lr_hmamOm§Mr BÀN>m, Amkm §J H$aÊ`mMr ZgyZAmMman[anmcZmMrM {XgyZ oVo. lr{edmOramOm§Zr _hmamï´> amÁ` ñWmnZHo$ë`mda, 'CX§S> Omhc| nmUr ñZmZg§Ü`m H$amd`m' BË`mXr CX²Jma lrg_WmªZrOo H$mT>co AmhoV Vo Iè`m ~«m÷Ê`mMoM ÚmoVH$ AmhoV.

`mà_mUo doXà_mU{gÕ H$_© moJ, Ë`mVrc Ý yZm{YH$Ëd Xmof Xya H$ê$ZË`mMr nyU©Vm H$aUmam ^pŠV`moJ d `m Xmohm|Mohr \$c AgUmam _mojXm`H$kmZ`moJ ho VrZhr `moJ Amnë`m {R>H$mUr pñWa hmoÊ`mH$[aVm à`ËZerc amhmUohoM _Zwî` OÝ_mMo Iao \$c Amho Am{U {Ûgmhòrg{hVoMm hmM gmam§e Amho.Ago `m àW_ ícmoH$mV lr_hmamOm§Zr gm§{JVco Amho.

H$_©, ^{ŠV Am{U kmZ

^pŠV {dZm Z gm\$ë § H$_©U… H$_©Um {dZm &Z M kmZ§ {dZm kmZmÞ _mojmo `ñ` H$ñ`{MV² &&2&&

AW© …- ^ŠVrdmMyZ H$_© g\$c hmoV Zmhr. H$_m©dmMyZ kmZ ZmhrAm{U kmZmdmMyZ H$moUmcmhr _moj {_iUma Zmhr.

{ddaU …- lr_hmamOm§Zr m ícmoH$mV VrZ {gÕmÝV XmI{dco AmhoV.

n{hcm _w»` {gÕmÝV, kmZm{edm` _moj H$moUmcmhr {_iy eH$V Zmhrhm Amho. _wŠVrH$[aVm kmZ H$moUVo Amdí`H$ Amho ? Vo H$go g§nmXZ H$aVm

oB©c ? Ë`mMm A{YH$mar H$moU ? BË`mXr {dMma, lr_hmamOm§Zr, "~moYahñ`'`m g§{já àH$aUmV, g§nyU©nUo _m§S>cocm Amho.

Xwgam {gÕmÝV, kmZ H$_m©dmMyZ hmoUma Zmhr hm gm§{JVcm Amho.

{Vgam {gÕmÝV H$_m©Mo gm\$ë`, ^ŠVr CËnÞ Pmë`mdmMyZ Zmhr hm _m§S>cocmAmho.

Page 21: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

25

`moJahñ`

àW_{gÕmÝV ñnï> g_OÊ`mH$[aVm, ~moYahñ`mMm Aä`mg {Zð>oZo hmoUoAmdí`H$ Agë`mMo nydu gm§{JVcoM Amho. H$_m©{edm` kmZ Zmhr hm Xwgam_hÎdmMm {gÕmÝV Amho. oWo H$_© åhUOo ñdH$_© {dd{jV Amho. dmQ>oc Vo H$_©dmQ>oc Ë`mZo H$amdo ho gm§JÊ`mMr Amdí`H$Vm Zmhr. åhUyZ

`V… àd¥{Îm y©VmZm§ oZ gd©{_X§VV_² &

ñdH$_©Um V_ä`À © {gqÕ {dÝX{V _mZd… &&(1)

`m ícmoH$mV ^JdmZ², ñdH$_© hoM kmZmMo gmYZ Agë`mMoM ñnï>gm§JV AmhoV. Ë`mMo ñnï>rH$aU lrkmZamOm§Zr nwT>rcà_mUo \$maM _m{_©H$nUmZoHo$co Amho.

V¡go ñdm_t{M`m _Zmo mdm & Z Mw{H$Oo ho{M na_godm &oa Vo Jm nm§S>dm & dm{UÁ` H$aU| &&13&&

åhUm¡{Z {d{hV {H«$`m Ho$cr & Zìho, V`mMr IyU nm{icr &

O`mnmgy{Z H$m§ Amcr & AmH$me yV| &&14&&

Omo A{dÚo{M`m qM{Y`m & Jw§Sy>{Z Ord ~mhw{c`m &IoidrVgo {VJw{U`m & Ah§H$ma a‚my &&15&&

OoU| OJ h| g_ñV & Am§V ~mhoar nyU© ^[aV &Omco Ag| XrnOmV & VoO| O| O¡go &&16&&

V`m§ gdm©Ë_H$m B©œam & ñdH$_©Hw$gw_m§Mr dram &nyOm Ho$cr hmo Anmam & VmofmcmJt &&17&&

(1)gd© Ord_mÌm§Mr CËnÎmr Á`mnmgyZ hmoVo Am{U Á`mZo ho gd© Ñí` OJV ì`mnbobo Amho

Ë`mMr Amnë`m ({d{hV) H$_m©Zo nyOm H$ê$ZM _mZd {gÕr nmdVmV.

Page 22: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

26

åhUm¡{Z {V o nyO| & [aPco{Z AmË_amO| &d¡am½`{g{Õ XoBOo & ngm` V`m &&18&&

{O | d¡am½`Xeo & B©œamMo{Z doYde| &h| gd©hr ZmdSo> O¡go & dm§V hmo &&19&&

àmUmZmWm{M`m AmYt & {da{hUrV| {OU|hr ~mYr &V¡g| gwIOmV {ÌewÕr & Xw…I{M cmJo &&20&&

gå`H²$ kmZ ZwX¡OVm & doY|{M VÝ_`Vm &CnOo Eogr `mo½`Vm & ~moYmMr cmho &&21&&

åhUm¡{Z _mojcm^mcmJr & Omo d«V| dmhVg| Am§Jt &VoU| ñdY_© AmñWm Mm§Jr & AZwð>mdm &&22&& (kmZoœar A.18)

darc {ddoMZmdê$Z ñdH$_m©Mo _hÎd cjmV oÊ`mgmaIo Amho. VmËn ©hoM H$s, àË oH$mZo ñdH$_© H$moUVo Vo ì`dpñWV g_OyZ KoD$Z Vo ì`dpñWVnUoAmMaU H$arV am{hco nm{hOo. `m `moJmZo B©œaàgmX hmoD$Z kmZàmár hmoUo eŠ`Amho. Aer B©œamMr _mZdmcm Amkm Amho. nU `m AmkoH$So> gm§àV H$moUmMocj Amho? chmZmnmgyZ Wmoamn ªV gd©Ì AmO ~w{ÕñdmV§Í` dmT>V Mmcco Amho.cmoH$emhrÀ`m ZmdmImcr ~w{ÕdmXmMm àMma A_`m©X hmoD$Z am{hcm Amho. nyU©gwIr, H¥$VmW© _hmnwéfm§Zm emóm{Y{ð>V ~w{ÕdmX, AmO dmL²_`ê$nmZo gdmªÀ`mg_moa AgyZhr, Amnë`m ~wÕrcm nQ>oc VoM Iao m {dcjU _mohm_wio, g‚mZm§Mo{dMma nmhmÊ`mghr AmO H$moUmg gdS> hmoD$ eH$V Zmhr.

"EVÔoeàgyVñ` gH$memXJ«OÝ_Z… &

ñd§ ñd§ M[aÌ {ejoaZ² n¥{Wì`m§ gd©_mZdm…'(1)

(1)n¥Ïdrdarb gd© _mZdm§Zr, `m Xoem§V OÝ_mbm Amboë`m ~«m÷UmnmgyZM, Amnmnbo AmMma

{eHy$Z ¿`mdoV.

Page 23: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

27

`moJahñ`

Ago Jm¡admoÕma Á`m§À`m~Ôc, à»`mV g_mOemók _ZyZo H$mT>co AmhoVVoM ^maVmVrc F$ftÀ`m d§emV OÝ_mcm Amcoco ~«m÷U AmO gd© ~m~VrVnaàË``Zo ~wÕrMo ~ZyZ am{hco AmhoV. BVHo$hr AgyZ, AmnU ~w{ÕdmXrAgë`mMm ì`W© Ah§H$ma _mÌ Ë`m§Mm qH${MVhr H$_r hmoV Zmhr. lr_hmamOm§ZrVa Amnë`m AmMaUmZo, ~«m÷Um§À`mnwT>o EH$ {dewÕ AmXe© {Z_m©U H$ê$Z R>odcmAmho. àË oH$mZo ñdY_m©Mo AmMaU AË §V XjVoZo H$amdo hoM Ë`m§Mo _w»`gm§JUo Ago. H$_m©{edm` kmZ hmoUo eŠ` Zmhr hm {gÕmÝVhr oWo lr_hmamOm§Zr`mH$[aVmM _m§S>cocm Amho. `moJahñ` à{VnmXZ H$arV AgVmZmhr, H$_© moJAn[ahm © Agë`mMo, Ë`m§Zr àW_M ~Omdco Amho. ŠVrdmMyZ H$_m©Mo gm\$ë`Zmhr hm EH$ {gÕmÝV oWo lr_hmamOm§Zr _m§S>cm Amho. åhUOo H$_m©Mo _hÎd oWoXmoZ àH$mam§Zr ñnï> Ho$co Amho. kmZmH$aVm Va H$_m©Mr Amdí`H$Vm AmhoM, nUVo H$_© Ago KS>co nm{hOo H$s, Á`mÀ`mnmgyZ ŠVrhr {Z_m©U Pmcr nm{hOo. OaVr {Z_m©U Pmcr Zmhr Va Vo H$_© Iao g\$c Pmco Ago åhUVm oUma Zmhr.{MÎmewÕr ho H$_m©Mo Oa \$c Agco Va Vohr ^ŠVrMm àmXw m©d Pmë`mdmMyZnyU©nUo nXamV nSy> eH$V Zmhr.

"AÛoï>m gd© yVmZm§ _¡Ì… H$éU EdM &'

BË`mXr ^JdX² ŠVmMr cjUo `mMr gyMH$ AmhoV. lÕoZo H$_m©Zwð>mZHo$ë`m_wio {ddoH$, d¡am½` BË`mXr JwUm§Mm àmXw m©d hmoV am{hë`mZo {MÎm ewÕPmco Ago _mZco Var. "AÛoï>m gd© yVmZm_²'

"H$moUmhr OrdmMm Z KS>mo _Ëga & d_© gd}œanyOZmM|'

hr A§V…H$aUmMr ewÕr åhUOo ^ŠVrMm àmXw m©d hmo . Am{U hmPmë`m{edm` H$_m©Mo Iao \$c {_imco Zmhr Agm lr_hmamOm§Mm A{^àm`Amho. `mH$[aVm kmZmH$[aVm H$_© Va Ho$coM nm{hOo nU VogwÕm Ago H$amdo H$s,Á`mÀ`m_wio ŠVrhr {Z_m©U hmoD$Z Ë`mMo Iao \$c nXamV nS>ë`mà_mUo hmoB©c.

Page 24: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

28

Agm EH§$Xa ^mdmW© `m ícmoH$mMm Amho. lr^mJdVH$mahr nwT>rc ícmoH$mVAgoM gm§JV AmhoV.

"Y_©… ñdZw{ð>V… nwgm§ {dœŠgoZH$Wmgw `… &ZmoËnmX oÚ{X aqV l_ Ed {h Ho$dc_² &&'

CÎm_ Y_m©Zwð>mZ H$ê$Zhr Oa ^JdX²H$WoMr AmdS> {Z_m©U Pmcr ZmhrVa Vo Y_m©Zwð>mZ ì`W© l_ê$n Amho Agm `mMm A{^àm` Amho.

^pŠV`moJ

darc {ddoMZmdê$Z ^ŠVrMo _hÎd cjmV oB©c. H$_© Am{U kmZ `mXmoKm§Zmhr nmofH$ pŠV`moJ Amho. Ho$dc H$_© Z H$aVm Ë`mÀ`m~amo~a CnmgZmhrMmcy Agmdr Agm H$_© d CnmgZm m§Mm g_wƒ` emó{d{hV Agë`mMo àW_ícmoH$mÀ`m {ddaUmV XmI{dcoM Amho. H$_m©Zo ^pŠV y{_H$m àmá H$ê$Z KoD$ZkmZr ìhmdo ho m ícmoH$mV {X½X{e©V Ho$co Amho. mMoM ñnï>rH$aU H$aÊ`mH$[aVmH$_© moJ pŠVg{hV H$gm Agmdm? Agm H$_© moJ pŠVn ©dgm`r hmoD$Z g\$cH$gm hmoVmo? ^ŠVrMo _w»`, Jm¡U àH$ma H$moUVo ? BË`mXr {dMma ^pŠVemómgAZwgê$Z `m {R>H$mUr g§jonmZo H$aUo AàñVwV R>aUma Zmhr.

H$_© H$go H$amdo `m~Ôc ^JdX²JrVo_Ü o EH$m ícmoH$mV ^Jd§Vm§Zr{X½Xe©Z Ho$co Amho. Vmo _hÎdmMm ícmoH$ Agm -

'_{` gdm©{U H$_m©{U g§Ý`ñ`mÜ`mË_MoVgm &{Zamer{Z_©_mo yËdm wÜ`ñd {dJVÁda… &&

(^. 3&30)`mda ^JdmZ² lre§H$amMm`mªMo ^mî` Ago Amho -"_`r{V & _{` dmgwXodo na_oœao gd©ko gdm©Ë_{Z gdm©{U H$_m©{U,

g§Ý`ñ` {Z{jß`, AÜ`mË_MoVgm {ddoH$~wÕ`m, Ah§ H$Vm© B©œam`

Page 25: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

29

`moJahñ`

¥Ë`dËH$amo_rË`Z`m ~wÕ`m & qH$ M {Zamer… Ë`ŠVmer…& {Z_©_… __^mdíM{ZJ©Vmo `ñ` Vd g Ëd§ {Z_©_mo yËdm, wÜ`ñd {dJVÁda… {dJV g§Vmnmo{dJVemoH$… g{ÞË`W©… &&30&&'

lrkmZoœa_hmamO `m ícmoH$mMo {ddaU Ago H$aVmV -" Var C{MV H$_] AmKdr & Vwdm§ AmMamo{Z _O Anm©dr & n[a {MÎmd¥{Îm{dÝ`gmdr & AmË_ê$nt &&86&& ho H$_© _r H$Vmª & H$m§ AmMaoZ `m AWm©&hm A{^_mZ PUo {MÎmm & [aKmo Xogr &&87&& Vwdm§ earanam Zmohmd| &H$m_ZmOmV gm§S>mdo & _J Adgamo{MV ^moJmdo & ^moJ gH$c && 88&&AmVm§ H$moX§S> KoD${Z hmVt & Amê$T> nm B`o aWt & XoB© AmqcJZdrad¥Îmr & g_mYmZ| &&89&& OJt H$s{Vª ê$T>dr & ñdY_m©Mm _mZdmT>dr & B`m ^mamnmgmoZr gmoS>dr & _o{XZr ho &&90&& AmVm§ nmWm©{Z…e§H$ hmoB© & `m g§J«m_m {MÎm XoBª& EW ho dm§My{Z H$m§ht & ~mocmoZ`o &&91&&'

_r B©œamMm ZmoH$a Amho, Ë`mÀ`m Amkoà_mUo _r ho ñdH$_© H$arV Amho.hr ^mdZm R>odyZ H$_} H$amdrV. hrM B©œamnU©~wÕr H$_© H$aVmZm AgUo Oê$aAmho. VgoM \$coÀN>m d H$V¥©Ëdm{^_mZ `m§Mm Ë`mJ H$ê$Z H$_} H$amdrV Am{U"{gX²Ü`{gX²Ü`mo… g_mo yËdm' `m Amkoà_mUo \$cmMr {gÕr AWdm A{gÕr`m§{df`r g_~w{Õ R>odUo åhUOo hf© qH$dm {dfmX Z _mZUo hohr H$_© H$aVmZmAmdí`H$ Amho. åhUOo, B©œamn©U~wÕr, \$coÀN>mË`mJ, H$V¥©Ëdm{^_mZË`mJ d{gÕr d A{gÕr~Ôc gmå` hr H$_© moJmMr MVw…gyÌr Amho. mVhr B©œamnU©~wÕr_w»` Amho. m_wioM \$cH$m_Zm d H$V¥©Ëdm{^_mZ gwQy>Z Vo H$_© pŠVn ©dgm`rhmoVo.

"H$m oZ dmMm _ZgopÝÐ ¡dm© ~wX²Ü`mË_Zm dm@Zwg¥Vñd^mdmV²&H$amo{V `ÚËgH$c§ nañ_¡ Zmam`Um o{V g_n© oÎmV²&&'

Page 26: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

30

`m ícmoH$m_Ü o B©œamn©U~wÕrM XmI{dcr Amho. m_wioM gd©hr H$_©,^mJdV Y_© ~ZyZ Vo {MÎmemoYH$ R>aVo. `mà_mUo ^ŠVr hr H$_© moJmMo gm\$ë`H$aUmar Amho kmZr _Zwî`mMm Va, JdX² OZ hm ñd^mdM ~ZyZ Jococm AgVmo.

"gH$c{_X_h§ŸM dmgwXod…' Aer AI§S> kmZd¥Îmr Agë`m_wio,"R>o{dc| AZ§V| V¡go{M ahmd|& {MÎmt Agmo Úmdo g_mYmZ&' Aem pñWVrVOmo {Za§Va amhy eH$Vmo d Amnë`m nyU© AmZ§X_` OrdZmZo BVahr A{YH$margmYH$m§Mo OrdZ Omo AmZÝX_` ~Zdy eH$Vmo Ë`m kmZr nwéfmMo Va ^ŠVr hoOrdZM ~ZyZ am{hcoco AgVo. `m~Ôc lr^JdmZ² gm§JVmV.

"_hmË_mZñVw _m§ nmW© X¡dt àH${V_m{lVm &

^OÝË`ZÝ`_Zgmo kmËdm yVm{X_ì`d_² '(1)

`m ícmoH$mdarc lrkmZamOm§Mo {ddoMZ nhm -'Var O`mMo MmoIQ>o _mZgt & _r hmoD${Z Ago joÌg§Ý`mgr&

O`m {ZOoë`mVo Cnmgr & d¡am½` Jm &&88&&

O`m{M`m AmñWo{M`m gX² mdm& Am§V Y_© H$ar am{Udm&O`mMo _Z Amocmdm& {ddoH$mgr &&89&&

Oo kmZJ§Jo Zmhmco& nyU©Vm OoD${Z Ymco&Oo em§Vrgr Pmco& n„d Zdo &&90&&

Oo n[aUm_m {ZKmco H$m| & Oo Y¡ ©_§S>nmMo ñV§ &Oo AmZ§Xg_wÐt Hw$§ & Mw~wHw$imo{Z ^[aco &&91&&

``m ^ŠVrMr oVwcr àm{á& Oo H¡$dë`mVo naVo ga åhUVr&O`m{M o crio_mOr Zr{V& {O`mcr {Xgo &&92&&

(1)e_X_mXr X¡dr g§nXoMm Aml` H$aUmao, _hmË_o _rM øm yV^m¡{VH$ OJVmMo A{dZmer

H$maU Amho ho OmUyZ AZÝ`{MÎmmZo _mPoM ^OZ H$aVmV. (qMVZ H$aVmV.)

Page 27: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

31

`moJahñ`

Oo AmKdm§{MH$aUr& coBco em§VrMt coUt &O`m§Mo {MÎm JdgUr & ì`mnH$m _O &&93&&

Eogo Oo _hmZw md & X¡{d o àH¥$VrMo X¡d &Oo OmUo{Z`m gd© & ñdê$n _mPo &&94&&

_J dmT>Vo{Z à_| & _mV| ^OVr Oo _hmË_o &nar XwOonU _ZmoY_} & {edVco Zmht &&95&&

Eog| _rM hmoD${Z nm§S>dm & H$[aVr _mPr godm &nar Zdcmdmo Vmo gm§Jmdm & Ago AmBHo$ &&96&&

kmZr _Zwî`mÀ`m ^ŠVrMo, ñdV… km{Z`m§À`m amOmZo Ho$coco ho {Xì`dU©Z Amho. `mnwT>ohr godoMo nwîH$i dU©Z Amho. Vo {H$Vr {chmdo? `mà_mUo^pŠV`moJ hm H$_© d kmZ `m XmoKm§Zmhr nmofH$ Amho. BVHo$M Zìho Va Vmo ñdV§ÌnwéfmW© Amho Agm EH$ _hÎdmMm {gÕmÝV lr_YwgyXZ-gañdVtZr pŠVagm`ZJ«§Wm§V ñnï>nUo _m§S>cm Amho. lr_YwgyXZ-gañdVr ho, AÛ¡V doXmÝV emómVrcEH$ \$ma _moR>o A{YH$mar nwéf åhUyZ à{gÕ AmhoV. "~«÷ gË § OJpÝ_Ï`m'hm {gÕmÝV, gà_mU {gÕ H$aÊ`mH$[aVm AÛ¡V{gÕrgmaIo {dÛÝ_mÝ` J«§W Ë`m§Zr{c{hco AmhoV. Aem A{YH$mar _hmnwéfm§Mo ^ŠVr~Ôc, nwT>rcà_mUo {dMmaAmhoV. ^pŠV`moJ hm gmjmV² nwéfmW©ê$n Amho `m~Ôc nwT>rc dMZo à_mUAmhoV.

"ZøVmo@Ý`… {ed… nÝWm {deV… g§g¥Vm{dh & (1)dmgwXodo ^Jd{V ^pŠV`moJmo `Vmo ^doV² &&'

(^mJdV 2:2:3)

(1)`m g§gmaMH«$m§V gm§nS>boë`m§Zm ^JdmZ dmgwXodmÀ`m ^{º$`moJmdm§MyZ AÝ`H$ë`mUH$mar_mJ©M Zmhr.

Page 28: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

32

"Y_©… ñdZw{ð>V… nw§gm§ {dœŠgoZH$Wmgw `… &

ZmoËnmX oÚ{X aqV l_ Ed {h Ho$dc_² &&'(1)

(^mJdV 1:2:8)"XmZd«VVnmohmo_OnñdmÜ`m`g§ _¡… &

lo mo{^{d©{dY¡íMmÝ ¡… H¥$îUo ^pŠV{h© gmÜ`Vo &&'(2)

(^mJ. 10-47-24)"^JdmZ²~«÷ H$mËñZ}Z {ÌaÝdrú` _Zrf`m &VXaÜ`dñ` Hy$Q>ñWo a{VamË_Ý`Vmo ^doV² &&'(3)

(^mJ 2:2:34)"EVmdmZod cmoHo$@pñ_Ýnw§gm§ {Z…lo gmoX`… &

Vrd«oU ^pŠV`moJoZ _Zmo _æ`{n©V§ pñWa_² &&'(4)

(^mJ. 3-25-44)"`m {Zd¥©{VñVZw ¥Vm§ Vd nmXnÙ- &

Ü`mZmX² d‚mZH$WmldUoZ dm ñ`mV² &gm ~«÷{U ñd_{h_Ýd{n ZmW _m yV² &&

qH$ ËdÝVH$m{gcw{cVmV² nVVm§ {d_mZmV² &&'(5)

(^mJ. 4:9:9-10)(1)Y_m©Mo CÎm_ AmMaUhr, Oa Ë`mnmgyZ _Zwî`m§À`m (_Zm§V) ^JdV² H$Wm§Mr AmdS> CËnÞPmbr Zmhr, Va Ho$di (ì`W©) l_M AmhoV.(2)XmZ, d«V, Vn, hmo_ On, ñdmÜ`m`, {ZJ«h `m Am{U Aem gd© nwÊ`H$_mªMo lrH¥$îUmMaUr^{º$ hoM (EH$_od) gmÜ` Amho.(3)^JdmZ ~«÷Xodm§Zrhr VrZ doim§ Amnë`m ~wÕrZo emoYyZ hmM {ZíM` Ho$bm H$r Hy$Q>ñW^Jd§VmÀ`m {R>H$mUr OoUoH$ê$Z JmoS>r CËnÞ hmoB©b (VmoM gd©loîR> _mJ© Amho.)(4)`m bmoH$m§V _mZdm§Zm na_H$ë`mUmÀ`m àmárgmR>r Vrd« ^{º$`moJmZo pñWa Ho$bobo {MÎm _bmAn©U H$amdo.(5)XohYmar _Zwî`m§ZmgwÕm Omo na_mZ§X VwÂ`m nXH$_bm§À`m Ü`mZmZo, OZmZo dm H$WmldUmZoàmá hmoVmo Vmo VwÂ`m gpƒXmZ§X ~«÷ñdê$nm§Vhr hmoV Zmhr _J H$mbmÀ`m IS>²JmZo {d_mZo §JyZÁ`m§Zm nwZíM ybmoH$t nS>mdo bmJVo Aem Xodm§Mr H$m` JmoîQ?

Page 29: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

33

`moJahñ`

`m ^mJdVmVrc ícmoH$m_Ü o, H$moR>o ^pŠV`moJ hm nwéfmW© Agë`mMogwM{dco Amho, Va H$moR>o gmjmV²M eãXmZo Vgo gm§J{Vco Amho. AZoH$ OÝ_m§À`mgwH¥$Vm§Zr ŠVr CËnÞ hmoVo. gd© doXm§Mo VmËn © ŠVr_Ü o Amho BË`mXr dU©Zmdê$Z,AWm©VM ^pŠV`moJ nwéfmW© Agë`mMo gy{MV hmoVo. eodQ>À`m XmoZ ícmoH$mVVa, {Z…lo g, {Zd¥©{V `m eãXm§Zr ^pŠV`moJ, nwéfmW© Agë`mMo gmjmV²MXmI{dco Amho. mà_mUo pŠV`moJ hm gd© gmYZm§Mo gmÜ` Agm ñdV§Ì nwéfmW©Amho Ago R>aVo. nwT>rc H$mhr ícmoH$m§dê$Z pŠV`moJ hm kmZXrH$m§Mo gmYZ AmhoAgo {XgVo. Vo ícmoH$ Ago

"dmgwXodo Jd{V pŠV`moJ… à`mo{OV…OZ`Ë`mew d¡am½ § kmZ§ `ÎmXh¡VwH$_² &&'(1)

(^mJ. 1:2:7)

"AH$m_… gd©H$m_mo dm _mojH$m_ CXmaYr: &

Vrd«oU ^pŠV`moJoZ `OoV nwéf§ na_² &&'(2)

(^mJ. 2:3:10)

"Ho${MËHo$dc`m ^ŠË`m dmgwXodnam`Um§&(3)

AK§ YwÝdpÝV H$mËñZ}Z Zrhma{_d ^mñH$a… &&'(^mJ.6-1-15)

darc ícmoH$m§dê$Z ŠVr ho EH$ gmYZ Agë`mMo {XgVo. _J ŠVr hogmÜ` H$m gmYZ Agm àíZ CnpñWV Pmcm AgVm, `mMo g_mYmZ Ago H$s-

(1)^JdmZ dmgwXodm§À`m R>m`t OS>bobm ^{º$`moJM Ah¡VwH$ d¡am½` Am{U kmZmMr CËnÎmr

H$aVmo.(2){ZîH$m_, gd©H$m§_r qH$dm _mojH$m_r ~wÕr_§VmZo na_nwéfmMr Vrd« ^{º$`moJmZo AmamYZm

H$amdr.(3)Hw$UrHw$Ur dmgwXodm{df`tÀ`m Ho$di ^º$rZoM, gy m©Zo YwŠ`mMm {Zamg ìhmdm Ver nmn|

{Z…eof YwdyZ Q>mH$VmV.

Page 30: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

34

\$cê$n-^ŠVr d gmYZê$n-^ŠVr Ago ^ŠVrMo XmoZ àH$ma AmhoV.A§V…H$aU B©œamH$ma ~ZyZ amhUo hr gmÜ`^ŠVr Am{U Ago B©œamH$ma A§V…H$aUÁ`mÀ`m `moJmZo Ho$co OmVo Vr ldUH$sV©ZmXrê$n gmYZ^ŠVr.

"^Á`Vo goì`Vo JdXmH$ma_ÝV…H$aU§ {H«$`Vo@Z`m' Aem H$aUì wËnÎmrZo^ŠVr eãX gmYZ-~moYH$ Amho. Am{U

"^OZ_ÝV…H$aUñ` ^JdXmH$maVmê$n§ ^pŠV…' Aem ^mdì wËnÎmrZo^ŠVr eãX, \$c~moYH$ Amho `m~Ôc à_mU Ago -

"ñ_aÝV… ñ_ma`ÝVíM {_Wmo@Km¡Kha§ h[a_² &(1)

^ŠË`m gÄOmV`m ^ŠË`m {~ «Ë wËnwcH$m§ VZw_² &&'(^m. 11&3&31)

"B{V ^mJdVmZ² Y_m©Z² {ejZ² ^ŠË`m VXwËW`m &(2)

Zmam`Unamo _m`m_ÄOñVa{V XwñVam_² &&'(^m. 11&3&32)

`m ícmoH$m_Ü o n{hcr mJdVY_©ê$n gmYZ^ŠVr d {VÀ`mnmgyZCËnÞ hmoUmar Xwgar \$c^ŠVr Ago ^ŠVrMo XmoZ àH$ma XmI{dco AmhoV.^ŠVrMo gm_mÝ` cjU lr_YwgyXZgañdVtZr nwT>rc ícmoH$mV XmI{dcoAmho-

"ÐþVñ` ^JdÕ_m©Õmamdm{hH$Vm§ JVm &gd}eo _Zgmo d¥{Îm ©pŠV[aË`{^Yr`Vo &&'

(^pŠVagm`Z 1&3)

(1)Xw…I-X¡Ý`-nmn `m§Mo haU H$aUmè`m harMo ñ_aU Am{U nañnam§Zm ñ_aU H$ê$Z XoUo `m

(gmYZ)^º$rZo CØdboë`m (gmÜ`) º$r_wio H$m`m amo_m§MmZo ~hê$Z OmVo. (AîQ>gmpÎdH$^mdàH$Q> hmoVmV.)(2)Aem øm mJdVY_mªMo AmMaU Ho$ë`mZo Ë`m§nmgyZ (gmYZ^º$rnmgyZ) CØdboë`m º$rZo

Vmo h[anam`U ^º$ XwñVa Aer _m`mhr ghO Vê$Z OmVmo.

Page 31: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

35

`moJahñ`

^Jd§VmMo JwU EoH$V AgVmZm, {MÎm ho nmVi, OcmgmaIo hmoVo.Ë`mdoir Ë`mMr AI§S> Ymaoà_mUo AgUmar Or B©œamH$mad¥Îmr {Vcm ^ŠVr AgoåhUVmV. {MÎmÐì` ho ñd^mdV… H${R>U Amho, Oer cmI ñd^mdV… H${R>UAmho. nU Vr A{¾g§ moJmZo {daKiyZ nmVi hmoVo. _J nmVi Pmcoë`m cmIo_Ü oOmo N>mn CR>dmdm Vmo AmH$ma Ë`m cmIo_Ü o {Xgy cmJVmo. mMà_mUo H$m_H«$moYmXr{df`VmnmZo (Vo Oa ^Jd{Ûf`H$ AgVrc Va) {MÎm nmVi Pmcoë`m doirË`mÀ`m_Ü o Jd§VmMm AmH$ma V`ma hmoVmo Aer {MÎmmMr JdXmH$maVm åhUOoM^pŠV hmo . hoM ^ŠVrMo ñdê$n nwT>rc ícmoH$mV XmI{dco Amho.

"_X²JwUlw{V_mÌoU _{` gd©Jwhme o &_ZmoJ{Va{dpÀN>Þm `Wm JL²Jmå^gmo@å~wYm¡ &(1)

cjU§ ^pŠV`moJñ` {ZJw©Uñ` øwXmöV_² &&'(^mJ. 3&29&11&12)

J§JmOc g_wÐmcm {_iV AgVm _Ü o Ho$ìhmhr I§S> nS>V Zmhr. Ë`mà_mUo^JdËñdê$nmMo {R>H$mUr AI§S> Ymaoà_mUo gVV amhmUmar _Zmod¥Îmr åhUOo^pŠV`moJ hmo . H$m_, H«$moY, ^rVr, ñZoh, hf©, emoH$, X`m BË`mXr, Á`m{df`m~Ôc Á`mdoir AË §V CËH$Q> AgVrc Ë`m doir {MÎm {daKiyZ Vmo{df` {MÎmm_Ü o BVH$m ~o_mcy_ pñWa, {_giyZ OmVmo H$s, Z§Va {MÎm Xwgè`m{df`mH$So> OmD$Z H${R>U Pmco Var Vmo {df` Ë`m {MÎmmVyZ H$YrM OmD$ eH$VZmhr. cmI nmVi Pmë`mZ§Va Ë`m_Ü o Omo a§J Q>mH$cm OmB©c. Vmo a§J Vr KÅ>Pmë`mdahr VgmM H$m`_ amhmVmo. `mà_mUo {MÎmmMm Ðdr^md Pmcm AgVmÁ`m {df`mMm AmH$ma Ë`mÀ`m_Ü o à{dï> hmoVmo Ë`mcmM, g§ñH$ma, dmgZm,^md BË`mXr g§km emóH$mam§Zr {Xcoë`m AmhoV. Am{U H$m_m{X {dH$mam§Zr gm_mÝ`V…{MÎm M{cV Pmco, WmoS>mgm Ðdr^md Ë`mcm Amcm, Aem doir Omo {df`mH$maË`mcm oVmo Vmo H$m`_Mm Zgë`m_wio Ë`mcm dmgZm^mg Ago åhUVmV. JdmZ²

(1)_mÂ`m JwUH$_mªÀ`mHo$di ldUmZo gdmªV`m©_r Aem _mÂ`m ñdê$nm§V _Z gmJam§V {_iUmè`m

J§JogmaIo A{dpÀN>Þ JVrZo àdm{hV hmoUo hoM {ZJw©U ^º$rMo bjU OmUmdo.

Page 32: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

36

hm nyU© AmZ§X ñdê$n Agë`mZo, H$m_mZo, ^`mZo, ÛofmZo, ñZohmZo H$moUË`mhrCËH$Q> Cnm`mZo {MÎm VXmH$ma H$aUo hoM _w»` H$V©ì` Amho. JmontMo {MÎm CËH$Q>H$m_mZo ^JdXmH$ma Pmco. H§$gmMo CËH$Q> ^rVrZo VXmH$ma Pmco. CËH$Q> ÛofmZo{eewnmcm{XH$m§Mo VXmH$ma Pmco. CËH$Q> ñZohmZo nm§S>dm§Mo {MÎm VXmH$ma Pmco.Am{U ho gd©hr CÕê$Z Joco. nydm}ŠV CËH$Q> H$m_m{XH$m§_wio {MÎmmMr CËnÞhmoUmar ÐdmdñWm hrM àU`, AZwamJ, ñZoh BË`mXr ñdê$n Amho. hr ÐdmdñWmVrZ àH$maMr Agë`mZo Agm CÎm_ ^ŠVhr VrZ àH$maMm Amho.

1) {MÎm ÐþV hmoD$Z JdXmH$ma Pmco AgVmhr àn§M gË`ê$nmZo Á`mcm^mgVmo Vmo àmH¥$V ^mJdVmoÎm_,

2) Á`mMo {MÎm ^JdXmH$ma Pmco AgVm Á`mcm àn§M ^mgVmo nU{_Ï`mê$nmZo ^mgVmo, Agm ^mJdVmoÎm_ _Ü`_ Amho. Am{U

3) Á`mcm \$ŠV ^JdmZM ^mgVmo, gË` qH$dm {_Ï`m H$moUË`mhrê$nmZo àn§MmMo ^mZ Á`mcm {~cHy$c ZgVo Vmo CÎm_ ^mJdVmoÎm_ Amho.

`mMr H«$_mZo CXmhaUo Aer AmhoV -

"I§ dm w_q¾ g{cc§ _ht M Á`moVt{f gÎdm{Z {Xemo Ðþ_mXrZ² &&(1)

g[aËg_wÐm§íM hao… eara§ `V² qH$ M yV§ àU_oXZÝ`…&&'(^mJ.11&2Ÿ&41)

"Vñ_m{XX§ OJXeof_gËñdê$n§ ñdßZm^_ñV{YfU§ nwéXw…IXw…I_²&&Ëdæ od {ZË`gwI~moYVZmdZÝVo _m`mV CÚX{f`V² g{Xdmd^m{V&&'(2)

(^mJ. 10&14Ÿ&22)

(1)AmH$me, dm w, Ap¾, Ob, n¥Ïdr, J«h, Vmao, gd© à{U_mÌ, {Xem, d¥j, ZÚm, g_wÐ hrgd© na_mËå`mÀ`m earamMrM AJ| AmhoV Ago g_OyZ Omo gd© MamMam§Zm AZÝ`^mdmZo d§XZH$aVmo(2)_m onmgyZ Pmbobo ho gd© ñdßZgmaIo AgËëdê$n, AË §V Xw…IX OJV VwÂ`mM AZ§VgƒXmZ§Xñdê$nmÀ`m A{YîR>mZm_wio Iao Agë`mgmaIo ^mgVo.

Page 33: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

37

`moJahñ`

"Ü`m`VíMaUmå^moO§ md{Zd¥©VMoVgm &Am¡ËH$ÊR>çmlwH$cmjñ` öÚmgrÝ_o eZ¡h©[a… &&

ào_m{V^a{Z{ ©ÞnwcH$mL²Jmo@{V{Zd¥©V… &AmZÝXgåßbdo crZmo Zmní` w o _wZo &&' (1)

(^mJ. 1&6&17&18)

`mà_mUo pŠVagm`Z J«§WmV lr_YwgyXZ-gañdVtZr ŠVrMo g{dñVa{ddoMZ Ho$co Amho. hm J«§W Oar g§ñH¥$V mfo_Ü o Agcm Var lrXmgJUy_hmamOm§Zr`mMo _amR>r ^mfo_Ü o Amodr~Õ ^mfm§Va CÎm_ àH$mao Ho$co Amho. Vo nm{hcoAgVm g§ñH¥$VmZ{^k {Okmgy§Zmhr ^pŠVñdê$nm~Ôc g§nyU© kmZ hmoB©c Agm{dœmg dmQ>Vmo. lrXmgJUy_hmamOm§Mo g§nyU© J«§Wm§Mo àH$meZ Ë`m§Mo gpÀN>î`^mJdËào_erc lr_mZ² AZ§Vamd AmR>dco, {àpÝgnmc Am wd}X_hm{dÚmc`,nwUo, ho H$arV Agë`mZo Ë`m§MoH$So> Mm¡H$er Ho$cr AgVm ^JdX² pŠVagm`ZJ«§W {_iy eHo$c.

VgoM lrh[a^pŠVagm_¥V{gÝYw m ZmdmMm lrê$nJmoñdm_r{da{MV J«§W•ÌÌÉZÌeo nmZm§Mm H$merg {dÚm{dcmg _wÐUmc`m_Ü o N>mncocm Amho. hm J«§Wg§ñH¥$V AgyZ gQ>rH$ Amho. m J«§Wmdê$Z gm§Jmonm§J pŠVñdê$nmMr CÎm_ _m{hVrhmoÊ`mgmaIr Amho. nm§{S>Ë` d B©œaào_ `m XmoÝhrMmhr g_Ýd` J«§WH$Ë`m©Mo{R>H$mUr Pmcocm Agë`m_wio `m J«§WmMo {deof _hÎd Amho. (2)

(3)harÀ`m MaUH$_bm§Mo ^º$rZo gwImdboë`m AVwH§${R>V _ZmZo Ü`mZ H$aVm§Zm _mPo S>moionmUmdbo Am{U hiyhiy§ _mÂ`m öX`m§V h[a àH$Q>bm. ào_m{V^amZo earam§VyZ amo_m§M àñ\w${Q>VPmbo, gwImMm OUy§ nya bmoQ>bm Am{U _mPo ^mZ hanbo. A§V~m©ø H$emMrM OmUrd _bmam{hbr Zmhr.

Page 34: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

38

`moJmMo ñdê$n Am{U Cn wŠVVm

Z kmZ§ Ord{V àmUo _Zñ`{nc § Z oV²`ñVm¡ JÀN>{V _moj§ g `moJr ZmÝ`… H$W§MZ &&3&&

Mco àmUo Mc§ {MÎm {ZíMco {ZíMc§ V`mo… &&Zï> EH$Vao Zmemo Û`moa{n g `moJV… &&4&&

AW© … - àmUdm yMr XmoÝhr Zm{gHo$VyZ dmhmÊ`mMr {H«$`m d _ZmMrg§H$ën {dH$ënmË_H$ {H«$`m Omon ªV Mmcy Amho, åhUOoM àmU d _Z Omon ªV{Od§V AmhoV, Vmon ªV AmË_kmZ hmoD$ eH$V Zmhr. åhUyZ àmU d _Z `m§Zm OmocrZ H$ê$ eH$Vmo VmoM `moJr _mojmcm OmD$ eH$Vmo. Xwgam Ho$ìhm§hr OmUo eŠ`Zmhr. (3)

àmU Omon ªV Mmcy Amho Vmon ªV {MÎmmMrhr hmcMmc MmcyM amhmVo. àmU,{ZíMc-pñWa Pmcm Va {MÎmhr pñWa hmoVo. Ë`m XmoKm§n¡H$s H$moUm Var EH$mMm ZmePmë`mg XmoKm§Mmhr Zme hmoVmo. Vmo Zme _mÌ, moJmZoM gmÜ Amho. (4)

{ddaU … - Xwgè`m ícmoH$mV _w»`, _mojmMo gmYZ AgUmè`m kmZmMo_hÎd, "{dZm kmZmÞ _mojmo `ñ`H$ñ`{MV²' `m dmŠ`mZo lr_hmamOm§Zrd{U©coco Amho. `m XmoZ ícmoH$m§_Ü o, àmU d _Z `m§À`m ñdm^m{dH$ {H«$`mkmZmg à{V~§YH$ Agë`m_wio Ë`m ~§X Ho$ë`m nm{hOoV. Ë`mMm Cnm` åhUyZ`moJmMm nwañH$ma lr_hmamO H$arV AmhoV. àmU d _Z {Od§V Agon ªV kmZhmoUo eŠ` Zmhr Agm EH$ `moJemómVrc _w»` {gÕmÝV, "Z kmZ§ Ord{VàmUo _Zñ`{n' m dmŠ`mZo lr_hmamOm§Zr oWo ñnï>nUo _m§S>cm Amho. _Zm~amo~a

oWo B§{Ð ohr A{^àoV AmhoV. B§{Ð ohr {Od§V Agon ªV kmZ hmoUma Zmhr. oWoàmU, _Z d B§{Ð o `m§Mo OrdZ åhUOo H$m` Vo `moJemóH$ma gm§JVmV -

Page 35: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

39

`moJahñ`

"BS>mqnJcmä`m§ dhZ§ àmUñ` OrdZ_² & ñdñd{df`J«hU{_pÝÐ`mUm§OrdZ_² & ZmZm{df`mH$mad¥Î wËnmXZ§ _Zgmo OrdZ_² & VÎmX² mdZmeñVofm§_aU_Ì {dd{jZ_² & Z Vw ñdê$nVñVofm§ Zme…&'

(hR> moJàXr{nH$m Q>rH$m 4&15)

AW© … - S>mì`m d COì`m ZmH$nwS>rVyZ dmhÊ`mMr Or {H«$`m åhUOo{Za§Va Mmcy AgUmam œmgmoÀN>‰mg, `mMm AW© àmU {Od§V AgUo. eãX,ñne©, ê$n, ag, J§Y Aem Amnmnë`m {df`m§Mo kmZ H$ê$Z XoUo `mMm AW©,B§{Ð o {Od§V AgUo. ZmZm{dY {df`m§~Ôc ~ao dmB©Q> {dMma CËnÞ hmoUo `mMmAW©, _Z {Od§V AgUo. `m {VKm§Mm Zme hmoUo åhUOo `m§À`m ñdê$nmMm Zme{dd{jV ZgyZ darcà_mUo Mmcy AgUmè`m Ë`m§À`m ì`mnmam§Mm Zme hm AW©

oWo A{^àoV Amho.`m~Ôchr `moJemóH$ma gm§JVmV -

~«÷aÝY«o {Zì`m©nmapñW{V… àmUñ` c`… &Ü o mH$mamdoemV² {df`mÝVaì`mnmaam{hË oZ pñW{V… _Zgmo c`…&AcrZàmUmo@crZ_ZmíM H$W§{MXwnm`eVoZm{n Z _moj§ àmßZmoVrË`W©… &VXwŠV§ `moJ~rOo -"ZmZm{dY¡{d©Mma¡ñVw Z gmÜ § Om`Vo _Z… &Vñ_mÎmñ` O`… àm`… àmUñ` O` Ed{h' B{V &&

AW© … - _ñVH$mV OmD$Z {H«$ meyÝ`pñWVrV amhmUo åhUOo àmUmMm c`.B©œañdê$nmer VXmH$ma Pmë`m_wio BVa {df`m§~Ôc d¥{ÎmeyÝ hmoD$Z amhmUo åhUOo_ZmMm c`. m XmoKm§Mm c Pmë`mdmMyZ BVa eoH$S>mo Cnm Ho$co Var _moj àmá hmoVZmhr. VoM `moJ-~rO J«§WmV gm§{JVco Amho- ZmZm àH$maÀ`m Ho$di {dMmam§Zr, _ZgmÜ hmoV Zmhr åhUyZM àmUmMm O åhUOoM _ZmMm O hmo .

Page 36: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

40

darc {ddoMZmdê$Z, ñdm^m{dH$ Mmcy AgUmao œmgmoÀN>‰mg Wm§~conm{hOoV d _Z {Z{d©Mma Pmco nm{hOo. VaM _moj {_iÊ`mMr eŠ`Vm AmhoAgo {XgVo. œmgmoÀN>‰mg Wm§~Uo åhUOo _¥Ë y BVHo$M ñWyc Ñï>rZo Mmcy ì`dhmamVà{gÕ Amho. {Z{d©H$ma _Z hmoUo åhUOo Pmon qH$dm _yÀN>m© EdT>rM cmoH$m§MrH$ënZm Amho. nU {Od§V AgVmZmXoIrc œmgàœmgê$n àmUmÀ`m {H«$`mWm§~{dVm `oVmV d Pmon, _yÀN>m© ZgyZhr _Z {Z{d©Mma hmoD$Z eH$Vo. hoM`moJemómgmaIo à`moJemó gm§JV Amho. Am{U Vmo à`moJ Á`m§Zr {gÕ Ho$cmAmho Aem lr_hmamOm§À`m gma»`m {gÕ nwéfm§Zrhr oWo;

"Zï> EH$Vao Zmemo Û`moa{n g `moJV… &'

`m dmŠ`mZo, `moJM Ë`m pñWVrcm gmYH$ Agë`mMo gm§{JVco Amho.kmZmcm `moJmMr AË`§V Amdí`H$Vm Amho `m~Ôc hR>`moJàXr{nHo$À`mQ>rH$mH$mam§Zr gà_mU {ddoMZ Ho$co Amho. Ë`mn¡H$s H$mhr A§e nwT>rcà_mUo Amho

EVoZ `moJ§ {dZm kmZ§ _mojíM Z {gX²Ü`Vr{V {gÕ_² &(1)

lw{Vñ_¥Vr{VhmgnwamUm{Xfw MoX§ à{gÕ_² &(2)

VWm{h -"AW VÔe©Zmä wnm`mo `moJ…' B{V &VÔe©Z_mË_Xe©Z_² &(3)

"AÜ`mË_`moJm{YJ_oZ Xod_²& _Ëdm Yramo hf©emoH$m¡ Ohm{V' B{V&(4)

"lÕm^pŠVÜ`mZ`moJmXdo{h' B{V &(5)

(1)`mdê$Z `moJmdm§MyZ (AmË_)kmZ qH$dm _moj ho XmoÝhr gmYV ZmhrV ho {gÕ hmoVo.(2)doX, ñ_¥{V, nwamU Am{U B{Vhmg `m gdmªMm hmM {gÕm§V Amho.(3)VgoM - AmVm§ Ë`mÀ`m Xe©ZmMm EH$_od Cnm` åhUOo `moJ. Ë`mMo åhUOo AmËå`mMo

Xe©Z.(4)AÜ`mË_`moJmÀ`m Aä`mgmZo XodmMo _ZZ H$ê$Z ~w{Õ_§V gwIXw…Im§Mm Ë`mJ H$aVmo.(5)lÕm, ^{º$, Ü`mZ Am{U `moJ `m§Zr Ë`mbm OmU.

Page 37: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

41

`moJahñ`

`Xm n#mmd{Vð>ÝVo kmZm{Z _Zgm gh&~w{ÕíM Z {dMoï>Vo Vm_mhw… na_m§ J{V_²&Vm§ moJ{_{V _Ý`ÝVo pñWam{_pÝÐ`YmaUm_²&Aà_ÎmñVXm ^d{V B{V&(1)

"{ÌéÞV§ àmß` g_§ eara§ & öXrpÝÐ`m{U _Zgm g{Þdoí` &~«÷mìh oZ àVaoV {dÛmZ² &òmoVm§{g gdm©{U ^`mdhm{Z' B{V &&(2)

"Amo{_Ë od§ Ü`m`W AmË_mZ_²' BË`mÚm… lwV`… &(3)

`{VY_©àH$aUo _Zw… -" yV^mì`mZdojoV `moJoZ na_mË_Z…&XohÛ § {dhm`mew _wŠVr ^d{V ~ÝYZmV²&'(4)

`mkdëŠ`ñ_¥Vm¡ -"BÁ`mMmaX_mqhgmXmZñdmÜ`m`H$_©Um§ &(5)

A § Vw na_mo Y_m] `ÚmoJoZmË_Xe©Z_² &&'_h{f©_mV§J… -"A{¾ï>mo_m{XH$mZ² gdm©Z² {dhm` {ÛOgÎm_… &(6)

`moJmä`mgaV… emÝV… na§ ~«÷m{YJÀN>{V &&'

(1)Ooìhm nm§Mhr kmZ|{Ð | _Zmgh {ZéÕ hmoVmV. ~wÕrgwÕm§ {ZíMb hmoVo {VbmM na_ J{V åhUVmV.

Ë`mM B§{Ð`m§Zm pñWa H$aUmè`m YmaUobmM `moJ åhUVmV. Voìhm (gmYH$) à_mXa{hV hmoVmo.(2){Ì §JmH¥${V gai (_mZdr) eara àmá Pmboë`m {dÚmd§VmZo B§{Ð | Am{U _Z `m§Mm {MÎmm§V {ZamoY

H$ê$Z ~«÷mÀ`m AmdmhZmZo gd© ^`mdh {df`m§Mo C„§KZ H$amdo.(3)› H$mamÀ`m ñdê$nm§V AmËå`mMo Ü`mZ H$amdo.(4)XohÛ`m§Mm Ë`mJ Ho$ë`mZo (g§gma)~§YZmVyZ bJoM _w{º$ hmoVo.(5)`k, AmMma, Aqhgm, XmZ, ñdmÜ`m` BË`m{X H$_mªnojm§ `moJmZo AmË_Xe©Z H$aUo hmM gd©loîR> Y_©

Amho.(6)Ap¾îQ>mo_m{X gJio gmoSy>Z `moJmä`mgmV a_Umam em§V, CÎm_ ~«m÷U na~«÷mMr àmár H$ê$Z KoVmo.

Page 38: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

42

"~«m÷Uj{Ì`{dem§ óreyÐmUm§ M nmdZ§ &(1)

em§V o H$_©Um_Ý`ÚmoJÞmpñV {d_wŠV o &&'Xjñ_¥Vm¡ ì`{VaoH$_wIoZmoŠV_² -"ñdg§doÚ§ {h VX²~«÷ Hw$_mar órgwI§ `Wm &(2)

A`moJr Z¡d OmZm{V OmË §Ymo {h `Wm KQ>_² ' &&

BË`mÚm… ñ_¥V`… &_hm^maVo `moJ_mJ} ì`mg…"A{n dJm©dH¥$ï>ñVw Zmar dm Y_©H$m§{jUr &Vmdß oVoZ _mJ}U JÀN>oVm§ na_m§ J{V_² &&`{X dm gd©Y_©kmo `{X dmß`H¥$Vr nw_mZ² &`{X dm Ym{_©H$… loð>mo `{X dm nmnH¥$Îm_…&&`{X dm nwéfì`mK«mo `{X dm Šb¡ã`YmaH$…&Za… goì` _hmXw…I§ Oam_aUgmJa§ &A{n {Okmg_mZmo@{n eãX~«÷m{VdV©Vo &&' B{V &(3)

^JdX²JrVm`m§ -

(1)~«m÷U, j{Ì`. d¡í`, pó`m Am{U eyÐ `m gdmªZm nmdZ H$ê$Z em§Vr XoUmao `moJmdm§MyZ

AÝ` H$_© Zmhr.(2)V| ~«÷ ñdg§doÚ Amho. Hw$_marbm Ogo g§^moJgwImMr H$ënZm `oD§$ eH$V Zmhr qH$dm

OÝ_m§Ymbm KS>m {XgV Zmhr VgoM `moJmMo kmZ Zgboë`mbm Vo H$iUmaM Zmhr.(3){ZH¥$îQ> dUm©Mm _mUyg, Y_© H$ê§$ BpÀN>Umar ór, hogwÕm, gd©Y_©k, ZmH$Vm©, Ym{_©H$,

loîR>, _hmnmnr, nwéfì`mK« qH$dm Znw§gH$ Agm H$moUVmhr nwéf, g§gmagmJam§Vrb _hmXw…I^moJUmao gJioM `m (`moJ) _mJm©Zo na_JVrbm nmdVmV. `moJmMr {Okmgm Agbobo gwÕm§eãX~«÷mÀ`m nwTo> OmVmV.

Page 39: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

43

`moJahñ`

" w§OÞod§ gXmË_mZ§ `moJr {Z`V_mZg… &empÝV {Zdm©Una_m§ _Ëg§ñWm_{YJÀN>{V &&(1)

"`Ëgm§» ¡… àmß`Vo ñWmZ_²' BË`m{X M &Am{XË`nwamUo -"`moJËg§Om`Vo kmZ§ `moJmo _æ oH${MÎmVm'&ñH§$XnwamUo -"AmË_kmZoZ _wpŠV… ñ`mÎmƒ `moJmÑVo Z {h &

g M `moJpíMa§ H$mc_ä`mgmXod {gX²Ü`{V&&'(2)

Hy$_©nwamUo {eddmŠ`_² &"AV…na§ àdú`m{_ `moJ§ na_Xwc© _² &

oZmË_mZ§ àní`pÝV ^mZw_ÝV{_doœa_² &&`moJm{¾X©h{V {jà_eof§ nmnn§Oa§ &àgÞ§ Om`Vo kmZ§ kmZm{Þdm©U_¥ÀN>{V' &&(3)

JéS>nwamUo -"VWm VoV _{V_mÝ`Wmñ`m{Þd¥©{V… nam &`moJoZ cä`Vo gm Vw Z MmÝ oZ Vw Ho$Z{MV² &&^dVmnoZ VámZm§ `moJmo {h na_m¡fY_²&namdaàgŠVm Yr ©ñ` {Zd}Xg§ dm &&

(2)_Zmda Vm~m Ro>dyZ gVV AmËå`mMo Ü`mZ H$aUmam `moJrM _mÂ`m {R>H$mUÀ`m {Zdm©UmË_H$

na_em§Vrbm nmdVmo.(3)`moJmZoM kmZ CËnÞ hmoVo. _mÂ`m R>m`r {MÎm EH$mJ« hmoUo hmM `moJ.

AmË_kmZmZoM _w{º$ hmoVo. Vo (AmË_kmZ) moJmdm§MyZ hmoV Zmhr. Vmo moJ XrK©H$mb Aä`mgmZoMgmYVmo.(3)`mÀ`m nwTo> Á`m na_Xwb© `moJmZo gy ©g§H$me na_mËå`mbm nmhVm§ oVo Ë`mMo _r {Zê$nUH$aVmo. `moJê$nr Ap¾ nmnm§Zm {Z…eof OmiyZ Q>mH$Vmo Am{U {MÎmmbm àgÞ H$aUmao kmZ hmoD$ZË`m kmZmZo (`moJr) na_nXmbm nmdVmo.

Page 40: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

44

g M `moJm{¾Zm X½Yg_ñVŠboeg§M`… &&{Zdm©U§ na_§ {ZË § àmßZmoË od Z g§e`… &&

g§àmá`moJ{g{ÕñVw nyUm} `ñËdmË_Xe©ZmV² &Z qH${MX²Ñí`Vo H$m ª VoZ¡d gH$c§ H¥$V_² &&AmË_mam_… gXm nyU©… gwI_mË §{VH§$ JV… &AVñVñ`m{n {Zd}X… namZ§X_`ñ` M &&Vngm ^m{dVmË_mZmo `mo{JZ… g§ V|{Ð`m… &àVapÝV _hmË_mZmo `moJoZ¡d _hmU©d_² &&'(1)

{dîUwY_}fw -"`ÀN>o … gd© yVmZm§ órUm_ß wwnH$maH$_² &A{n H$sQ>nV§JmZm§ VÞ… lo … na§ dX &&BË wŠV… H${nc… nyd} Xod¡X}d{fª{^ñVWm &`moJ Ed na§ lo ñVofm{_Ë wŠVdmZ² nwam &&'(2)

dm{gð>o -"Xw…ghm am_ g§gma{dfdoJ{dfy{MH$m &`moJJmê$S>_§ÌoU nmdZoZmonemå`{V' &(3)

1)Ë`mgmR>r ~w[Õd§VmZo na_gwImÀ`m àmárgmR>r PQ>mdo. Vr `moJmZoM bm^Vo, AÝ` H$moUË`mhr Cnm`mZoZmhr. g§gmaVmnmZo nmoiboë`m Ordm§Zm `moJ hoM na_ Am¡fY Amho. na_oœamÀ`m R>m`r _{V OS>ë`mZo~wÕrVM Á`mbm {daº$r CËnÞ hmoVo VmoM g_ñV Šboem§À`m g_yhm§Zm `moJm¾rV ^ñ_ H$ê$Z na_ {Zdm©UnmdVmo `m§V H$m§hrM g§e` Zmhr. CÎm_ `moJ{gÕr {_idyZ Omo AmË_gmjmËH$mamZo n[anyU© Pmbm AmhoË`mZo H$amd`mMo H$m§hr H$m © {XgV Zmhr. Ë`mZo gd© H$m§hr Ho$bo Amho. (Vmo H¥$VH¥$Ë` Amho) Vmo AmË_gwIm§VMa_bobm, gXm nyU© gwIm§V na_mZ§Xm§V Agë`mZo ~mø {df`m§nmgyZ nyU© {daº$ AgVmo. VníM }ZoAmË_mZw y{V KoVbobo {OV|{Ð` _hmZ `moJr `moJmZoM hm g§gmaê$nm _hmgmJa Vê$Z OmVmV.(2)nydu Xodm§Zr Am{U XodfvZr, ór-nwéfm{X gd© Ordm§À`m - AJXr {H$So>-_w§½`mÀ`mgwÕm na_H$ë`mUmMm

_mJ© H${nb_wZtZm {dMmabm Voìhm§ Ë`m§Zr ``moJ hmM Ë`m gdmªÀ`m H$ë`mUmMm _mJ© Amho Ago CÎma{Xbo.(3)am_m, g§gma{dfmMr hr A{VXw…gh ~mYm `moJê$nr n{dÌ JméS> _§ÌmZoM em§V hmoVo.

Page 41: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

45

`moJahñ`

darc gd© lwVr, ñ_¥Vr, B{Vhmg, nwamU mVrc dmŠ`m§dê$Z kmZàmárcmd Ë`mÀ`m ÛmamZo _mojmcm `moJmMr AË §V Amdí`H$Vm Amho ho H$iyZ oB©c.`m~Ôc AmUIrhr H$mhr {ddoMZ Q>rH$mH$mam§Zr gà_mU Ho$co Amho. VohrnmhmÊ`mgmaIo Amho -

"AÌ M `moJ~rOo Jm¡arœag§dmXmo _hmZpñV VV…qH${M{„» oVo&(1)

Xoì wdmM &

km{ZZñVw _¥Vm o d¡ Vofm§ ^d{V H$sÑer &J{V… H$W` Xodoe H$méÊ`m_¥Vdm[aYo &&

B©œa CdmM &XohmÝVo km{ZZm nwÊ`mËnmnmË\$c_dmß`Vo &`mÑe§ Vw ^doÎmÎmX² wŠËdm kmZr nwZ ©doV² &&

níMmËnwÊ oZ c^Vo {gÕoZ gh g§J{V_² &VV… {gÕñ` H¥$n`m `moJr ^d{V ZmÝ`Wm &&

VVmo Zí`{V g§gmamo ZmÝ`Wm {ed^m{fV_² &(2)

Xoì wdmM &

(1)`mg§~§Yr `moJ~rOm§V EH$ _hÎdmMm {ednmd©Vr g§dmX Amho Vmo nmhÊ`mgmaIm Amho.

Xodr åhUVmV - ho X`mgwYmgmJam, Xodoem, Oo kmZr nwéf _¥Ë y nmdVmV Ë`m§Mr H$m` J{V hmoVo Vo gm§Jm.(2)B©œa åhUVmV - XohnmVmZ§Va kmÝ`mbmhr nwÊ` Am{U nmn `m§Mo \$b ^moJmdo bmJVo. Vo Á`mà_mUo

Agob Ë`mZwgma ^moJyZ Pmë`mda Vmo nwZíM kmZr hmoD$Z OÝ_ KoVmo. Ë`mZ§Va nyd©nwÊ`mB©Zo Ë`mbm {gÕnwéfm§Mr g§J{V bm^Vo Am{U Ë`m {gÕm§À`m H¥$noZoM Vmo `moJr hmoVmo, AÝ`Wm Zmhr. _J g§gmamMm b`hmoVmo, AÝ`Wm Zmhr ho {edmMo dMZ Amho.

Page 42: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

46

kmZmXod {h _moj§ M dXpÝV km{ZZ… gXm &gd} dXpÝV gL²JoZ O`mo ^d{V V{h© {H$_² &

{dZm wÕoZ dr }U H$W§ O`_dmßZw mV² &VWm `moJoZ a{hV§ kmZ§ _mojm` Zmo ^doV²' &&(1)

darc B©œa-Jm¡arg§dmXmdê$Z `moJ ho _hÎdmMo Amdí`H$ gmYZAgë`mMo {gÕ Ho$co Amho. kmZr _Zwî`mcmgwÕm nmn-nwÊ`mMo \$c moJÊ`mH$[aVmnwZ… OÝ_ ¿`mdm cmJVmo. Z§Va Vmo {gÕmÀ`m g§JVrZo `moJr hmoD$Z _wŠV hmoVmo. hodU©Z Ama§ r WmoSo> AW©dmXmË_H$ Ho$co Amho. Ë`m_wio ho "kmZXod Vw H¡$dë`_²'`m lre§H$amMm`mªÀ`m {gÕm§VmÀ`m {déÕ Agë`mMo ^mgÊ`mMm g§ d Amho.hrM e§H$m nmd©VrÀ`m àíZmZo CËWm{nV H$ê$Z eodQ>r Cng§hmam_Ü o g_Ýd`XmI{dcm Amho. IS>²JmZo O` {_iVmo Ago åhUVmV nU A§JmV dr © namH«$_Zgoc Va Vmo H$gm {_ioc ? Voìhm kmZmZo _moj {_iVmo hm {gÕmÝV Iam AmhonU VËnydu `moJdr © g§nmXZ H$aUo Oê$Z Amho Agm EH§$Xa ^mdmW© Amho.

AmUIr XmoZ e§H$mMo g_mYmZ H$ê$Z eodQ>r Q>rH$mH$mam§Zr Cng§hmaHo$cm Amho. Vmo Agm -ZZw OZH$mXrZm§ `moJ_ÝVaoUmà{V~ÕkmZ_moj`mo… ldUmËH$W§`moJmXodmà{V~ÕkmZ§ _mojœo{V MoV² & CÀ`Vo & Vofm§ nyd©OÝ_mZw{ð>V`moJOg§ñH$mamÁkmZàm{á[a{V nwamUmXm¡ ly Vo & VWm{h - (2)

(1)Xodr åhUVmV - kmZmZoM _moj {_iVmo Ago kmÝ`m§Mo à{VnmXZ Amho Am{U gJio Va

gËg§JmZoM _mojmMr àmár Ago åhUVmV. `m§V O` Hw$UmMm?(`mMo g_mYmZ Ago Amho H$r)wÕ Ho$ë`m{dZm ZwgË`m em¡ m©Zo H$gm O` {_iob? VgoM `moJm{edm` Ho$di kmZmZoM _moj

H$gm hmoB©b?(2)Ag§ Oa Amho Va OZH$mXH$m§Zm `moJmä`mgm{edm`M à{V~§Ya{hV kmZ Am{U _moj Pmbo

Ago doXdMZ Amho Vo H$go? gm§JVmo. Ë`m§Zm nyd©OÝ_r Aä`mgboë`m `moJm§À`m g§ñH$mam§_wiokmZbm^ Pmbm Ago nwamUmXtV gm§{JVbo Amho. CXmhaUmW© -

Page 43: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

47

`moJahñ`

"O¡Jrfì`mo `Wm {dàmo `Wm M¡dm{gVmX`… &(1)

j{Ì`m OZH$mÚmñVw VwcmYmamX`mo {de… &g§àmám… na_m§ {gqÕ nydm©ä`ñVñd`moJV… &&

Y_©ì`mYmX`… gáeyÐm… n¡cdH$mX`… &_¡Ìo r gwc^m em§L²Ju em§{S>crM VnpñdZr &&

kmZ{Zð>m§ nam§ àmám… nydm©ä`ñVñd`moJV…'

B{V & qH$M nyd©OÝ_mZw{ð>V `moJmä`mgnwÊ`VmaVå oZ Ho${MX²~«÷Ëd§Ho${MX²~«÷nwÌËd§ Ho${MX²~«÷{f©Ëd§ Ho${MÝ_w{ZËd§ Ho${MX² ŠVËd§ M àmám… gpÝV&VÌmonXoe_ÝVaoU¡dmË_gmjmËH$madÝVmo ^do`w…& VWm {h {haÊ`J^©d{gð>-ZmaXgZËHw$_madm_XodewH$mX`mo OÝ_{gÕm BË od nwamUm{Xfw lw Vo & `Îmw ~«m÷UEd _mojm{YH$mar{V lw Vo nwamUmXm¡ VX`mo{Jna§, VXwŠV§ JéS> nwamUo -

"`moJmä`mgmo Z¥Um§ ofm§ ZmpñV OÝ_mÝVamöV… &`moJñ` àmá o Vofm§ eyÐd¡í`m{XH$H«$_… &&

órËdmÀNy>ÐËd_ä o{V VVmo d¡í`Ëd_mßZw mV² &VVíM j{Ì`mo {dà… H¥$nmhrZñVVmo ^doV² &&(2)

(2)O¡Jrfì`m{X ~«m÷U, VgoM A{gV{X, OZH$m{X j{Ì`, VybmYram{X d¡í` `m§Zm Ë`m§À`m

nyd©OÝ_r Aä`mgboë`m `moJm_wio na_ {gÕr bm^br. Y_©ì`mYm{X gáeyÐ, n¡bdH$m{XVgoM _¡Ìo`r, gwb^m, em§L²Ju ,em§{S>br øm VnpñdZrZmgwÕm nydu Ë`m§Zr Aä`mgboë`m`moJmZoM loîR>Va kmZ{ZîR>m {_imbr.(2)AWm©V² nyd©OÝ_r Aä`mgboë`m `moJmÀ`m VmaVå`mZwgma Hw$Ur ~«m÷U, Hw$Ur ~«m÷UnwÌ,

Hw$Ur ~«÷{f©, Hw$Ur _w{Z Va Hw$Ur º$ Pmbobo {XgVmV. Ë`m Ë`m dUmªV Ë`m§Zm CnXoem{edm`VgmjmËH$ma Pmbobm Amho. Ë`mMà_mUo, {haÊ`J ©, d{gîR>, ZmaX, gZËHw$_ma, dm_Xod hoOÝ_V…M {gÕ Agë`mMo nwamUm§Var dU©Z AmT>iVo. nwamUm§V Ho$di ~«m÷UM _mojmMo A{YH$marAgë`mMo Oo à{VnmXZ Amho Vo Oo `moJr ZmhrV Ë`m§À`mg§~§Ym§V Amho. JéS>nwamUm§V `m{df`tgm§{JVbo Amho

Page 44: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

48

AZyMmZ… ñ_Vmo `Ádm H$_©Ý`mgr VV… na§ &VVmo km{ZËd_ä o{V `moJr _wpŠV H«$_m„ oV² 'B{V &&

eyÐd¡í`m{XH«$_mÚmoJr yËdm _wpŠV c o{XË`W©…&BËW§ M `moJo gdm©{YH$maldUmÚmoJmoËnÞVÎdkmZoZ

gd© Ed _wÀ`ÝV B{V {gÕ_² &`mo{JZñVw «ï>ñ`m{n Z eyÐm{XH«$_…&

"ewMrZm§ lr_Vm§ Joho `moJ «ï>mo@{^Om`Vo&AWdm `mo{JZm_od BË`m{X^JdÛMZm{XË`c_²'&(1)

`moJmZo à{V~§Y Xya hmoD$Z kmZÛmam _moj {_iVmo Agm {gÕmÝV dB©œa-Jm¡ar g§dmXmdê$Z XmI{dcm Amho. `mda Aer e§H$m KoVcr H$s,OZH$mXrH$m§Zr `moJmä`mg Ho$cm ZgVm Ë`mZm kmZ H$go Pmco ? `m e§Ho$Mog_mYmZhr Ago {Xco Amho H$s - OZH$mXrH$m§Mm H$mhr hmM n{hcm OÝ_ Zmhr._mJo AZoH$ OÝ_ Ë`m§Mo Pmco AgUmaM. Ë`m doir Ë`m§Mm `moJmä`mg PmcocmAgcm nm{hOo. Ë`mM g§ñH$mamMm m OÝ_mV Ë`m§Zm Cn`moJ Pmcm Ago _mZÊ`mghaH$V Zmhr. ZmaX, ewH$, dm_Xod BË`mXr nwéf OÝ_V…M {gÕ Agcoco {XgVmV.Ë`mdê$Z Ë`m§Mo nydOÝ_mV `moJmXr gmYZmZwð>mZ Pmco Agco nm{hOo Ago J¥hrV

(2)Á`m§À`mOdi nyd©OÝ_mZwpîR>V `moJmMm Aä`mg Zmhr Ë`mZm `moJmÀ`m àmárgmR>r eyÐ

d¡í`m{X dUm©ZwH«$_ Amho. gmYwg§Vm§Mr H¥$nm Zgob Va órOÝ_mZ§Va eyÐËd, Ë`mZ§Va d¡í`Ëd,_J j{Ì`Ëd Am{U Z§Va ~«m÷U hmoD$Z lw{Vñ_¥VtMm Aä`mg H$ê$Z, `km{XH$m§Mo AZwîR>mZH$ê$Z, H$_©g§Ý`mg H$aVmo. _J Vmo kmZ àmá H$ê$Z KoVmo Am{U _J `moJr hmoD$Z H«$_mZo _w{º$nmdVmo. `m gdmªMm gmam§e eyÐd¡í`m{XH«$_mZo `moJr hmoD$ZM _wº$ hmoVmo. Aem arVrZo `moJmMmA{YH$ma gd©M _mZd_mÌm§Zm Agë`mZo `moJmnmgyZ CËnÞ Pmboë`m VÎdkmZmZo gd©M _wº$hmoVmV Ago {gÕ hmoVo. «îQ> Pmboë`m `mo½`mbmhr eyÐm{X H«$_ bmJV Zmhr ho `ewMrZm§ lr_Vm§Joho.., `AWdm `mo{JZm_od BË`m{X ^JdÛMZm§dê$Z {gÕ hmoVo.

Page 45: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

49

`moJahñ`

YaUo ^mJ Amho. VgoM `moJ_mJm©_Ü o gd©M A{YH$mar AmhoV. `moJmä`mgàmYmÝ`mZo H$ê$Z kmZ àmá H$ê$Z KoUmam d BVa _mJm©cm àmYmÝ` XoD$ZMkmZ y_rn ªV nmoMUmam Ago gmYH$m§Mo XmoZ dJ© _mZco AmhoV. `mn¡H$s A`moJrgmYH$m§_Ü o ~«m÷UM _mojm{YH$mar Agë`mMo EH$ _V da Q>rH$mH$mam§Zr _m§S>coAgyZ Vmo H«$_mZo `moJ y_rn ªV H$gm oVmo `m~Ôc JéS> nwamUmVrc CVmam {XcmAmho. `mo{Jnwéf H$Xm{MV² «ï> Pmcm Var Ë`mcm eyÐd¡í` BË`mXr H«$_mZo OmdocmJV Zmhr. Ago ^JdX²JrVoMo à_mU XoD$Z Cng§hma Ho$cm Amho. `mà_mUohQ> moJàXr{nHo$À`m Q>rH$mH$mam§Zr MVwWm}nXoemÀ`m n§Yamì`m ûcmoH$mÀ`m Q>rHo$Vdarcà_mUo `moJmMo _hÎd _m§S>coco Amho. VoM lr_hmamOm§Zr `moJahñ`mÀ`m{Vgè`m d Mm¡Ï`m ûcmoH$m_Ü o ñnï> Ho$co Amho. (3-4)

Aï>m§`moJm§V H$_©, ^pŠV, kmZ `m§Mm A§V^m©d

^pŠV{H«$`mkmZ`moJmÝ_wpŠVéŠVm{n VV² Ì`_² &ko § gmï>m§J`moJm§VJ©V§ Û¡Y_Vmo@Ì Zmo &&5&&

AW© … - ^ŠVr, H$_© d kmZ `mVrc `moJm§nmgyZ _wŠVr {_iVo Agogm§{JVco Agco Var Vo VrZhr `moJ, Aï>m§J `moJmVM A§V y©V hmoVmV, `m~ÔcH$moUmMmhr _V oX qH$dm {damoY Zmhr.

{ddaU … - H$_©, ^ŠVr d kmZ ho VrZhr `moJ Aï>m§J`moJmV AÝV y©VhmoVmV Agm EH$ {gÕmÝV lr_hmamOm§Zr `m ûcmoH$mV _m§S>cm Amho. `mdê$Zlr_hmamOm§Mr `moJ_mJm©~Ôc AmJ«hr d¥Îmr hmoVr Aer g_OyV hmoÊ`mMm g§ dAmho. åhUyZ àW_ hm {gÕmÝV gà_mU {gÕ H$ê$Z, `m~Ôc lr_hmamOm§MmA{^àm` H$m` Amho Ë`mMohr {ddaU H$amd`mMo Amho. hmM {gÕmÝVhR> moJàXr{nHo$Mo Q>rH$mH$ma lr~«÷mZ§X `m§Zr MVwWm}nXoemV 114 ûcmoH$m§À`mQ>rHo$V _m§S>cm Amho. Vmo J«§W Agm -

Page 46: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

50

ZZw , `moJmó`mo _`m àmoŠVm Z¥Um§ lo mo {d{YËg`m & kmZ§ H$_© M ^pŠVíM Zmonm`mo@Ý`mo@pñV Hw$Ì{MV²'

B{V ^JdXwŠVmó`mo _mojmonm`m…, Vofw gËgw H$W§ `moJ Ed_mojmonm`ËdoZmoŠV B{V MoÞ & Vofm§ `moJm§JoîdÝV^m©dmV² & VWm{h &

"AmË_m dm Aao Ðï>ì`… lmoVì`mo _ÝVì`mo {Z{XÜ`m{gVì`…' B{V lwË`mna_nwéfmW©gmYmZmË_gmjmËH$ma hoVwV`m ldU_ZZ {Z{XÜ`mgZmÝ wŠVm{Z& VÌldU_ZZo {Z`_mÝVJ©Vo ñdmÜ`m o@ÝV ©dV…& ñdmÜ`m`íM _mojemómUm_Ü``Z§;g M VmËn`m©W©{ZíM`n`©dgm`r J«mø…& VmËn`m©W©{ZU©`ü ldU_ZZmä`m§^dVr{V ldU_ZZ`mo… ñdmÜ`m o@ÝV^m©d…& {Z`_{ddaUo `mkdëŠ oZ&

"{gÕmÝVldU§ àmoŠV§ doXmÝVldU§ ~wY¡…'B{V ñnï>_od ldUñ` {Z`_mÝVJ©{Véº$m&

"A{YVdoX§ gy̧ dm nwamU§ go{VhmgH§$ &nXoîdÜ``Z§ `ü gXmä`mgmo On… ñ_¥V…'

B{V `wpŠV{^aZdaV_Zw{MÝVZcjUñ` gXmä`mgê$nñ`_ZZñ`m{n {Z`_mÝVJ©{Véº$m & {dOmVr`àË``{ZamoYnyd©H$ gOmVr`àË``àdmhê$nñ` {Z{XÜ`mgZñ` CŠVcjUo Ü`mZo@ÝV^m©d…& Vñ`m{nVËn[anmH$ê$ng_m{YZm@@Ë_gmjmËH$maÛmam _mojhoVwËd_² B©œamn©U ~wÕ`m{ZîH$m_H$_m©Zwð>mZcjUñ` H$_©`moJñ`, "Vn…ñdmÜ`m`oœa-à{UYmZm{Z{H«$`m`moJ…' B{V nV§O{càmoŠVo {Z`_mÝVJ©Vo {H«$`m`moJo@ÝV^m©d… & VÌ VnCŠV_rœaJrVm`m_² &

"CndmgnamH$m{X H¥$ÀN>Mm§Ðm`Um{X{^… &earaemofU§ àmhwñVmngmñVn CÎm__²' B{V &

ñdmÜ`m`mo@{n VÌmoŠV… -

Page 47: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

51

`moJahñ`

"doXmÝVeVéÐr`àUdm{XOn§ ~wYm… &gÎdew{ÕH$a§ nwgm§ ñdmÜ`m § n[aMjVo' B{V &

B©œaà{UYmZ§ M VÌmoŠV_² -"ñVw{Vñ_aUnyOm{^dm©L²_Z…H$m`H$_©{^… &

gw{ZíMcm ^doX² pŠVaoVXrœanyOZ_²' B{V &

{H«$`m`moJü na§na`m g_m{YZm@@Ë_gmjmËH$maÛma¡d _mojhoVw[a{V,"g_m{Y^mdZmW©…ŠboeVZyH$aUmW©íM' BË wÎmagyÌoU ñnï>rH¥$V§ n§VO{cZm & Á`Vogoì`Vo ^JdXmH$ma_ÝV…H$aU§ {H«$`Vo@Z o{V ^pŠV[a{VH$aUì wËnÎ`m, "ldU§H$sV©Z§ {dîUmo… ñ_aU§ nmXgodZ§&AM©Z§ dÝXZ§ Xmñ § g»`_mË_{ZdoXZ_²' B{VZd{dYmoŠVm gmYZ^pŠVa{^Yr`Vo & Vñ`m B©œaà{UYmZê$no {Z`_o@ÝV^m©d… &

Vñ`míM g_m{YhoVwËd§ MmoŠV§ n§VO{cZm"B©œaà{UYmZmÛm'B{V&B©œa{df`H$mËà{UYmZmX²^{º${deofmËg_m{Ycm^… g_m{Y\$c§ ^dVr{VgyÌmW©…& ^OZ_ÝV…H$aUñ` ^JdXmH$maVmê$n§ ^pŠV[a{V ^mdì`wËnÎ`m,\$c^pŠVa{^Yr`Vo & g¡d ào_^pŠV[aË`wÀ`Vo& V„jU_wŠV§ Zmam`UVrW£…ào_^pŠV`moJñVw B©œaMaUma{dÝX{df`H¡$H$mpÝVH$mË`pÝVH$ ào_àdmhmo@{dpÀN>Þ…'B{V & _YwgyXZ-gañdVr{^ñVw

"Ðdr^mdny{d©H$m _Zgmo JdXmH$maVmê$nm g{dH$ënH$-d¥{Îm ©pŠV…' B{V &Vñ`mñVw; "lÕm^pŠVÜ`mZ`moJmXdo{h B{V lwVo…' ^ŠË`m _m_{^OmZm{V "B{Vñ_¥VoíM AmË_gmjmËH$maÛmam _mojhoVwËd_² & ^ŠVmñVw , gwIñ ¡d nwéfmW©ËdmX²Xw…Img§{^Þ {Za{Ve`gwIYmamê$nm ào_^pŠVaod nwéfmW© BË`mhw…& Vñ`mñVwg§àkmVg_mYmdÝV^m©d…& Ed§M Aï>m§J`moJm{V[aŠV§ {H$_{n na_nwéfmW©gmYZ§ZmñVr{V {gÕ_²'

darc J«§WmMm ^mdmW© … - H$_©, ^ŠVr d kmZ ho VrZM `moJ ^Jd§Vm§Zrgm§{JVco AgVm `moJmMm nwañH$ma H$m Ho$cm Agm àíZ H$ê$Z Ë`mMo g_mYmZ

Page 48: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

52

Ago Ho$co Amho H$s darc {VKm§Mm `moJmÀ`m A§Jm_Ü o A§V^m©d hmoV Agë`mZoAï>m§J `moJ hm H$_©, ^ŠVr d kmZ `m {VKm§Mm g_Ýd`ê$n Amho. `_, {Z`_,AmgZ, àmUm`m_, àË`mhma, YmaUm, Ü`mZ d g_mYr Aer `moJm§Mr AmR> A§JoAmhoV. g§àkmV AmhoV. mn¡H$s g§àkmV g_mYr hm AmR> A§Jm§n¡H$s eodQ>Mo A§JAgyZ `m§Mm A§Jr Omo `moJ Vmo åhUOo Ag§àkmV g_mYr hmo . `m§n¡H$s {Z`_ê$nA§Jm_Ü o kmZ`moJmMm A§V^m©d hmoVmo.

"em¡MgÝVmofVn…ñdmÜ`m oœaà{UYmZm{Z {Z`_m…'

`m gyÌm_Ü o nV§OctZr •ÌÌÉZÌ {Z`_ gm§{JVco AmhoV. AmË_kmZ dË`mMr gmYZo ldU, _ZZ d {Z{XÜ`mgZ hm kmZ`moJ darc {Z`_m§n¡H$s¨ñdmÜ`m`m_Ü o ldUmMm A§V^m©d hmoVmo. ñdmÜ`m` åhUOo _mojemóm§Mo AÜ``Z.ho _w»`mW©{ZU© n ©dgm{` Pmco nm{hOo. Ë`mH$[aVm ldU d _ZZ `m§Mr Oê$arAmho. CnH«$_, Cng§hma BË`mXr qcJm§Zr doXmÝVVmËn`m©Wm©Mm {ZU© H$aUo åhUOoldU d Ë`mMoM wŠVtZr nwZ… nwZ… qMVZ H$aUo åhUOo _ZZ. `m XmoKm§MmñdmÜ`m`ê$n {Z`_m_Ü o A§V^m©d hmoVmo. {Z{XÜ`mgZ åhUOo BVa {df` gmoSy>ZÜ o ñdê$nmH$ma {MÎm hmoUo åhUOoM Ü`mZ. AWm©V² {Z{XÜ`mgZmMm Ü`mZê$n`moJm§JmV A§V^m©d hmoVmo. `mà_mUo kmZ`moJmMm A§V^m©d Aï>m§J `moJmV H$gmhmoVmo Vo gm§{JVco. B©œamn©U ~wÕrZo {ZîH$m_ H$_m©Zwð>mZ H$aUo åhUOo H$_© moJ.`mMm A§V^m©d {Z`_ê$n `moJm§JmVM hmoVmo. Ë`m~Ôc {deof {dMma Agm. •ÌÌÉZÌ{Z`_m§n¡H$s Vn, ñdmÜ`m` d B©œaà{UYmZ `m {VKm§Zm {H«$`m`moJ Ago nV§OcråhUVmV. `m~Ôc,

"Vn… ñdmÜ`m oœaà{UYmZm{Z {H«$`m`moJ…'

Ago Ë`m§Mo gyÌ Amho. Cndmg, H¥$ÀN>, Mm§Ðm`UmXr d«Vm§Zr eara emofUH$aUo åhUOo Vn. Cn{ZfV², eVéÐr`, àUd BË`mXrH$m§Mm On åhUOo ñdmÜ`m`Am{U Zd{dYm ^ŠVr åhUOo B©œaà{UYmZ. `m {H«$`m`moJm_Ü o H$_© moJ d

Page 49: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

53

`moJahñ`

^pŠV`moJ XmoKm§Mmhr A§V^m©d hmoVmo. ldUH$sV©ZmXrê$n Zd{dY ^ŠVrcmgmYZ^ŠVr Ago åhUVmV. {hMm B©œaà{UYmZê$n {Z`_mV A§V^m©d hmoVmo. hr^ŠVr g_m{YÛmam AmË_kmZmcm gmYZ hmoVo. `m~Ôc"g_m{Y{g{Õarœaà{UYmZmV²' Ago nV§OctMo gyÌ Amho. Xwgar \$cê$n ^ŠVråhUOo ào_^ŠVr hmo . B©œaMaUm{df`r A§V…H$aUmV CáÞ Pmcocm {Zì`m©O,Aì`{^Mmar Agm A{dpÀN>Þ ào_àdmh åhUOo ào_^ŠVr. Aer Zmam`UVrWmªMrì`m»`m Amho. {MÎm ào_mЩ hmoD$Z B©œamH$ma hmoUo åhUOo ào_^ŠVr Ago _YwgyXZ-gañdVr åhUVmV. `m XmoZrhr ì`m» oà_mUo ào_^ŠVr åhUOo g{dH$ënH$A§V…H$aUd¥{Îmê$n AgyZ Vr AmË_kmZÛmam _mojê$n nwéfmWm©Mo gmYZ Amho.^pŠVemók ào_^ŠVrcmM na_nwéfmW©ê$n _mZVmV. Xw…ImMm OoWo {~cHy$cg§~§Y Zmhr Aer {Za{Ve` gwIYmam åhUOo ào_^ŠVr Ago ^pŠVemókåhUVmV. gwI hmM nwéfmW© Agë`m_wio Aer gwIYmamê$n ào_^ŠVr hr kmZÛmamnwéfmW© gmYZ ZgyZ Vr ñdV…M nwéfmW©ê$n Amho Ago ^ŠVm§Mo _V Amho. `m^ŠVrMm g§àkmV g_mYr_Ü o A§V^m©d hmoVmo. Ü o dñVy{edm` BVa gd© d¥ÎmrMm{ZamoY hmoUo åhUOo g§àkmV g_mYr hmo . `mà_mUo H$_©, ^ŠVr d kmZ `m{VKm§Mmhr g_mdoe Aï>m§J `moJm_Ü o hmoVmo Ago gà_mU {ddoMZ darc g§ñH¥$VQ>rHo$_Ü o ~«÷mZ§Xm§Zr Ho$co Amho. VmoM {gÕmÝV lr_hmamOm§Zr m nmMì`m ícmoH$mV_m§S>cocm Amho.

Aï>m§J `moJm_Ü o, H$_©, kmZ d ^ŠVr `m {VKm§Mm A§V^m©d hmoVmo `mlr_hmamOm§À`m {c{hÊ`mMm A{^àm` cjnyd©H$ g_OyZ KoUo Oê$a Amho. ZmhrVa KmoQ>mim hmoÊ`mMm g§ d Amho. `moJ hoM H$m` Vo EH$_od _mojmMo gmYZAmho. Xwgar gmYZo {Zén`moJr AmhoV, Agm H$Xm{MV² g_O, `moJm{df`rñdm^m{dH$ AmdS> AgUmè`m§Mm hmoÊ`mMm g§ d Amho. åhUyZ {dMma H$aÊ`mMrAmdí`H$Vm Amho. OJm_Ü o H$moUVohr H$m © EH$mM H$moUË`m Var H$maUmnmgyZhmoV Zmhr. Vm{H©$H$m§À`m {gÕmÝVmà_mUo nm{hco AgVm, B©œa, B©œamMo kmZ,

Page 50: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

54

BÀN>m d à`ËZ, H$mc, {Xem, àmJ^md d AÑï> hr AmR> gmYmaU H$maUoàË oH$ H$m`m©cm AgVmV. {edm`, g_dm{`, Ag_dm{` d {Z{_Îm Aer VrZAgmYmaU H$maUo àË oH$ H$m`m©g {Zamir AmhoVM.

"A{Yð>mZ§ VWm H$Vm© H$aU§ M n¥Wp½dY_² &{d{dYmü n¥WH²$ Moï>m X¡d§ M¡dmÌ n§M__² &&

earadmL²_Zmo{^ ©ËH$_© àma^Vo Za… &Ý`mæ § dm {dnarV§ dm n§M¡Vo Vñ` hoVd… &&'(^.JrVm 18:14,15)

`mà_mUo àË oH$ H$_m©cm nmM H$maUo AgVmV Ago lr^JdmZ² gm§JVmV. VmËn ©,AZoH$ H$maUm§À`m gm_J«rnmgyZ àË oH$ H$m © V`ma hmoVo hm {gÕmÝV gd©_mÝ`Amho. `mcm AZwgê$Z Aï>m§J`moJ hm AZoH$ H$maU g_wXm`ê$n Amho Agmlr_hmamOm§Mm A{^àm` Amho. `moJmä`mg H$aUmè`mcm H$_©, ^ŠVr d kmZ `m{VKm§Mrhr Oê$ar Amho. Ë`m{edm` moJgmYZ nyU© hmoUmaM Zmhr. "Amåhr \$ŠV`moJ VodT>m OmUVmo. Ë`mH$[aVmM Am_Mm hm Aml_ Amho. oWo H$_©, ^ŠVr,`moJ dJ¡ao Amåhr H$mhr OmUV Zmhr, 'Amåhmcm \$º$ ñZmZg§Ü`mXr H$_© VodT>o$R>mdyH$Amho. VoM Amåhr H$aUma. ^ŠVr kmZ `moJ dJ¡ao Amåhr H$m§hr OmUV Zmhr;'"Amåhm§ëmm \$º$ nm§Sw>a§JmMr ^ŠVr$ nwao Amho; H$_©, kmZ, `moJ dJ¡ao Xwgao H$m§hrZH$mo;' "Amåhr \$º$ kmZMMm© H$ê$ZM _mojmcm OmD$ Agm Am_Mm {dœmgAmho. Voìhm ñZmZg§Ü`m, nyOm, àmUm`m_ BË`mXr CR>mR>od nm{hOo H$moUmcm?'Ago {d{dY {dMmaàdmh cmoH$m§À`m_Ü o Mmcy Agcoco AmnU EoH$Vmo. nU `m{dMmamà_mUo Var ì`dhma Mmcy Amho H$m`? EH$gmYZ{Zð>m AgUo hr MyH$Zmhr nU Vgm EH$gmYZ{Zð> AgUmam gmYH$, BVa gmYZmà_mUo ImUo, {nUo,amJ, Ûof, Ka-Xma, ^m`m©, nwÌ BË`m{X gd© ì`dhmam§{df`r CXmgrZ AgVmo.BVa gmYZ_mJm©Mr qZXm H$am`cm Ë`mcm AdgaM Hw$R>o Amho ? {edm`

Page 51: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

55

`moJahñ`

"lÕm§ ^mJdVo emóo, A{ZÝXm_Ý`Ì Mm{n {h'

`m dMZmZo; ñdV…À`m gmYZ_mJm©da lÕm R>odUo `mÀ`m~amo~aM BVa_mJmªMr qZXm Z H$aUo hohr gmYH$mMo H$V©ì` XmI{dco Amho.

"H$moUmhr OrdmMm Z KS>mo _Ëga & d_© gd}œa nyOZmMo'

`mV lrVwH$mam_ _hmamO hoM gwMdrV AmhoV. ZwgË`m OodUmMr Jmoï>AmnU KoD$. OodUmV ZmZm nXmW© Agco VaM Amncr àgÞVm AgVo. Ë`mVMQ>Ur qH$dm ^mOr EH$hr H$_r nS>coco AmnUmg InV Zmhr. Aem Amnë`mgd`r OmÊ`mH$[aVmM EH$ wŠV, EH$dmT>, EH$mÝV, Mm§Ðm`U BË`mXr {Z`_emómZo gm§{JVco AmhoV.

"gnm©… {n~pÝV ndZ§ {H$_w Xw~©cmñVo,ewîH¡$ñV¥U¡d©ZJOm ~{cZmo ^dpÝV &dÝ ¡… \$c¡_w©{Zdam J_`pÝV H$mc§

g§Vmof Ed nwéfñ` na§ {ZYmZ_² &&'(1)

`m ûcmoH$mV Iar EH${Zð>m gwM{dcr Amho. EH$mM XwYmnmgyZ ~Z{dcoOmUmao noT>o, ~\$s©, lrI§S>, ~mgw§Xr, _cB© BË`mXr AZoH$ nXmW© ~ogw_ma godZH$ê$Zhr AV¥á AgUmao d ZmZm{dY amoJm§_wio {M{H$ËgH$m§À`m ñdmYrZ hmoUmaoAmåhr _mZd, Am{U, Ho$dc Amocm dmicm H$gcmhr Mmam ImD$Z ~cdmZ²amhmUmao d Zoh_r _mZdmH$[aVm A{dlm§V l_ H$aUmao ney m§À`m_Ü o, AmhmamÀ`mÑï>rZo EH${Zð> H$moU R>aVrc `mMm {dMma _mZdmZr Ho$cm Amho H$m`? `mà_mUoAmhma, {dhma àË oH$ ~m~VrV _mZm§Mr YagmoS> Amho ho "d¡œê$ß`mƒ nwéf_VrZm_²'`m dmŠ`mZo, lr^JdËnmX gwMdrV AmhoV. `mà_mUo AgUmè`m _mZdmÀ`m

(1)gn© dm y {nD$Z amhVmV åhUyZ H$m` Vo Xw~©b AgVmV H$m ? dmibo JdV ImD$ZM hÎmr ~{bîR>

hmoVmV. F${f_w{Z amZm§Vë`m _oì`mdaM H$mi H§$R>VmV. g§Vmof hoM nwéfmMo Iao nmofU Amho.

Page 52: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

56

ñd^mdY_m©g AZwgê$ZM emómZo {d{dY gmYZm§Mm Am{dîH$ma Ho$cm Amho._hm{dÚmc`m_Ü o EopÀN>H$ {df` H$moUVmhr Á`mÀ`m Ë`mÀ`m AmdS>rà_mUoAä`mgmH$[aVm KoVcm Var Amdí`H$ {df` gdmªZm Aä`mgmdoM cmJVmV.VmËn © Aï>m§J`moJ ho gmYZ gd© gmYZm§Mm g_Ýd` Agcoco Ago Amho. `mMmAä`mg H$aUmè`m§Zm, H$_©, kmZ d ŠVr ho VrZhr An[ahm © AmhoV. Amnmnë`mA{YH$mamà_mUo; {gÕXem àmá hmoB©n ©V gd© gmYZm§Mo Adc§~Z H$aUo àeñVAmho hoM lr_hmamOm§Zm m ûcmoH$mV gwMdmd`mMo Amho. lr_hmamOm§À`m M[aÌmV,JéSo>œaMr Ë`m§À`m {Z`m©U {XdgmMr hH$sH$V Aer {Xcr Amho -

AË §V AeŠVVo_wio lr_hmamOm§Zm Xwgè`m§Zr CR>dyZ ~gdmdo cmJVhmoVo. nU Vgo BVam§Zr Ë`m§Zm AmgZmda ~gdmdo d Vem pñWVrV lr_hmamOm§Zrg§Ü`md§XZmXr H$amdo. eodQ>r eodQ>r AË §V ½cmZr_wio hmVmV nmUrM amhrZmVoìhmM, B©eoÀN>m åhUyZ lr_hmamO ñdñW am{hco. Ë`m§Zr `moJmä`mg Ho$cm VarH$_©, ^ŠVr, kmZ `m§Mm Ë`mJ Ho$ìhmM Ho$cm Zmhr. Á`m§À`m ZwgË`m eãXmZoXJS>m_mVrMr q^V XoIrc Mmcy cmJcr Vo `mo{Jloð> km{Z`m§Mo amOo ^mdmW©Xr{nHo$V {c{hVmV -

"qcJ H$m à{V_m {XR>r & XoIV I|dmo A§Joï>r &cmo{Q>Oo H$m§ H$mR>r & nS>cr O¡gr'

`mà_mUo _y{V©nyOoMmhr AmXoe lrkmZamOm§Zr H$m {Xcm Amho ? ho cjmVKoD$Z gmYH$m§Zr {eï>mMmaàmá Ë`m Ë`m gmYZm§Mo AZwð>mZ lÕoZo H$arV amhmUo`mVM Ë`m§Mo nyU© H$ë`mU Amho. CJrM A_yH$ gmYZM loð> Amho. Agm dmXKmcyZ ñdV…Mo ì`W© H$mcjnU d BVam§Mm ~w{Õ oX H$aÊ`mZo nwéfmW© Vmo H$moUVmgmYUma Amho?

`m gd© {ddoMZmMm gmam§e BVH$mM Amho H$s, Aï>m§J`moJm_Ü o ~mH$sÀ`mVrZ moJm§Mm A§V^m©d Amho Ago {chyZ, lr_hmamOm§Zr, gd©hr moJm§Mm g_Ýd`M

Page 53: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

57

`moJahñ`

gwM{dcocm Amho. åhUyZ H$moUË`mhr àH$mao A{^{Zdoe Z R>odVm B©eñ_aUnyd©H$Amnmnco gmYZ {Zð>oZo H$ê$Z gmYH$mZo AmË_H$ë`mU gmYÊ`mH$So> {deof cj Úmdo.

`moJmä`mgmgmR>r OrdZe¡cr

ZmË`ýVmoZýVmo@{Vgwáñ ¡f Z OmJ«V… &wŠVMoï>mhma{ZÐmJVo m}Jmo ^doËgwI… && 6 &&

Vñ_mÛ¡am½`Vmo@ä`mg§ JwamoaJ«o {dVÝdV… &`moJñ` àmß` g§{gqÕ {dÛmÝ_wŠVmo ^doX²ÐþV_² &&7&&

AW© … - A{V ImUmè`mcm, AJXrM H$_r ImUmè`mcm, A{Ve` PmonKoUmè`mcm d A{V OmJ«U H$aUmè`mcm `moJ gmÜ` hmoV Zmhr. Va hmcMmc,Amhma, Pmon d JVr ho gd© Amdí`H$ VodT>oM H$aUmè`m gmYH$mcmM `moJgwImdh hmoVmo. (6)

åhUyZ, d¡am½`nyd©H$ Jwê$À`m Ñï>rg_moa Aä`mg H$aUmè`m gmYH$mcm, `moJmMr\$c{gÕr àmá hmoD$Z, Vmo AmË_kmZ g§nÞ hmoVmo d erK« _wŠV hmoVmo. (7)

{ddaU … - `moJmä`mg H$aUmè`mcm H$m` dÁ © Amho d H$m` H$V©ì`Amho Vo àW_ `m XmoZ ûcmoH$mV, lr_hmamO gwMdrV AmhoV -

Amhma, {ZÐm, eara, dmUr d _Z m§Mo ì`mnma m ~m~VrV moJgmYH$mZoXjVm KoUo Amdí`H$ Amho. AmnUmg _mZdoc BVH$mM Amhma {ZË` ¿`mdm.Ë`mnojm A{YH$ qH$dm H$_rhr Agy Z o. wHo$nojm A{YH$ Im„o Va Pmon,Amig d {d{dY amoJ m§Zr à{V~§Y Pmë`m_wio Aä`mg ~§X hmoB©c. VgoM, yH$AgVmZmhr Im„o Zmhr Varhr eara, _Z WHy$Z OmB©c d Aä`mg _wirM hmoUmaZmhr. gm_mÝ`V… AmhmamMo à_mU emómV Ago {Xco Amho.

Page 54: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

58

"AY©_eZñ` gì`ÄOZñ` V¥Vr`_wXH$ñ` Vw &dm`mo… g§MaUmWm© MVwW©_deof oV² &&'

AY©-nmoQ>r Agmdo hr åhU Iar Amho. AY} nmoQ> ^aoc BVHo$M ^moOZ,Ë`m doir H$amdo. EH$ ^mJ ^aoc BVHo$ nmUr ¿`mdo Am{U àmUdm yMm g§MmaImcrda ì`dpñWV Mmcy amhmÊ`mH$[aVm EH$ ^mJ nmoQ>mMm [aH$m_m R>odmdm. hmAmhmamMm {Z`_ `moJmä`mg H$aUmè`mcmM {hVmdh Amho. Ago ZgyZ gdmªZmMVmo {hVmdh R>aUmam Amho. AÞmMr Amdí`H$Vm H$moUmcm {H$Vr Amho? Aä`mgmZoVr gmÜ` hmoUmar Amho. `m~Ôc ñ_¥{VH$ma gm§JVmV-

"Aï>m¡ J«mgm _wZo ©ú`m… fmoS>emaÊ`dm{gZ…&ÛmqÌeÎmw J¥hñWñ` `Woï>§ ~«÷Mm[aUm_² &&'

g§Ý`memZo AmR> KmgM ImdoV. dmZàñWmZo gmoim, J¥hñWmZo ~ÎmrgAm{U ~«÷Mmè`mZo cmJoc BVHo$ Imdo. g§Ý`memcm \$ŠV qMVZm{X _mZ{gH$Aä`mgM H$amd`mMm AgVmo. BVa H$moUVmhr ì`dhma Ë`mcm Zgë`m_wio Ë`mcm\$ŠV AmR> KmgM ^moOZ H$aÊ`mg gm§{JVco Amho. åhUyZM VrZ Kar {^jo_Ü oOodT>o AÞ oB©c Ë`mVyZhr XodVm{XH$m§Mm mJ H$mTy>Z R>odyZ am{hcocm mJ jUH$amd`mMm AgVmo. AmË_qMVZm_Ü o _Z A{YH$ A{YH$ {Z_¾ H$aÊ`mMmMË`mZo Aä`mg R>odcm nm{hOo. \$ŠV OrdZYmaUmH$[aVm AÞmMo AmR> Kmg dnmUr `mMrM AZwkm Ë`mcm Amho. dZmV amhmÊ`mè`m dmZàñW nwéfmcm gmoimKmgm§Mr AZwkm Amho. Ë`mcm ñdV…M gd© OrdZgmYZ g§nmXZ H$amdo cmJVAgë`m_wio H$ï> A{YH$ AmhoV. åhUyZ g§Ý`memÀ`m XwßnQ> ^moOZ Ë`mcmgm§{JVco. J¥hñWmcm Ë`mÀ`mnojmhr XwßnQ> åhUOo ~Îmrg Kmgmn ªV nadmZJrAmho. Ë`mcm AWm©VM g§gma Mmc{dÊ`mH$[aVm ~aoM l_ nS>V Agë`m_wio hrBVH$s VaVyX Ho$cr Amho. Am{U JwéJ¥hmV amhyZ, nmUr AmUUo, cmH$So> \$moS>UoBË`mXr Jwégodm H$ê$Z Aä`mg H$aUmè`m {dÚmÏ`mªcm _mÌ Kmgm§Mm {Z`_

Page 55: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

59

`moJahñ`

R>odcm Zmhr. Ë`mcm cmJoc BVHo$ Ë`mZo Oodmdo Aer nadmZJr XoD$Z R>odcrAmho. `mMm AW© EH$mM doir ^anya Oodmdo Agm ZgyZ darcà_mUo AY©nmoQ>rMË`mZo amhmdo. nU VrZ doimhr Ë`mZo Amhma Ho$cm Var Mmcoc. Ë`mMr JwégodmMm§Jcr MmcyZ {dÚmä`mghr Amcñ`a{hV pñWVrV ìhmdm hmM CÔoe Amho.VmËn ©; {hV, {_V d _oÜ` åhUOo n{dÌ Amhma Agmdm. hm {Z`_ gdmªZmMcmJy Amho. Amhma {H$Vr ¿`mdm hm m~ÔcMm AmVmn ªV {dMma Pmcm. {hVmdhAmhma H$moUVm ho nwT>rc ûcmoH$mV gm§{JVco Amho. Amhma n{dÌhr Agcmnm{hOo. ew{M y©VnUmZo ñd §nmH$ H$ê$Z Vmo Xodmcm {ZdoXZ H$ê$ZM _J ^moOZH$amdo AgmM gmYwnwéfm§Mm AmMma Amho. Am{U Vmo Y_©emóg§_V Amho. gm§àVcmoH$m§Mr àd¥ÎmrM gd© ~§YZo PwJmê$Z XoÊ`mH$So> {deof Amho. Am{U ñdamÁ`{_iyZhr amOemgZ Y_m©{df`r CXmgrZ Amho. Ë`m_wio Y_m©Y_m©Mo kmZ Zmhr,BÀN>mhr Zmhr. amÁ`H$V} `mcm AZwHy$c. Aem pñWVrV darcà_mUo àmW{_H$AmhmamMm {Z`_ nmiyZ moJmä`mgmMr nmÌVm g§nmXZ H$aUmao Iao gmYH$ {H$VrgogmnS>Vrc ? hm AmhmamMm {Z`_ Va gdmªZmM CnH$maH$ Amho. `m {Z`_mMon[anmcZ Y_©~wÕrZo Oa hmoV amhrc, Va maVdfm©cm YmÝ`mMr qMVm H$aÊ`mMmd BVa amï>m§da Adc§~yZ amhÊ`mMm àg§JM Amcm ZgVm. AmR>dS>çmVyZ EH$doi Cndmg H$am Ago gm§JÊ`mMr nmirM Amcr ZgVr. gmo_dma, EH$mXer,g§H$ï>r, àXmof BË`mXr d«Vo emó{d{hVM Agë`mZo Vr H$aUmè`m§Mm CndmgAmnmoAmnM KSy>Z oVmo. emómà_mUo dmJUmao cmoH$M, Z gm§JVmhr AmO amï>mgnmofH$ Ago dmJV AmhoV Ago H$~yc H$aUo ^mJ Amho. Agmo.

Amhmamà_mUo PmonoÀ`m~m~VrVhr ì`dpñWVnUm nm{hOo. A{V{ZÐm qH$dmA{VOmJaU Cn`moJr Zmhr. gm_mÝ`V… gy m©ñVmZ§Va EH$-XrS> àhamZ§Va PmonUod amÌrÀ`m eodQ>À`m àhamV CR>Uo hm {Z`_ {hVmdh Amho. H$m|~S>mAmoaS>ë`m~amo~a `moJoœa lrH¥$îU OmJo hmoD$Z àW_ AmË_qMVZ H$arV AgVAgo lr^mJdVm_Ü o dU©Z Ho$co Amho. VgoM OmñVr l_ H$aUo, OmñVr ~mocUo,

Page 56: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

60

OmñVr MmcUo hohr gmYH$mcm dÁ © Amho, `moJmMo _w»` gmÜ` {MÎm d àmU`mMo ñW¡ © ho Amho. `mcm darc gd© Jmoï>r à{V~§YH$ Agë`mZo Ë`m dÁ ©gm§{JVë`m AmhoV. hR>`moJàXr{nH$mJ«§WmV `moJmcm à{V~§Y H$aUmao Xmof d`moJ{gÕr H$ê$Z XoUmao JwU H«$_mZo nwT>rc XmoZ ûcmoH$mV XmI{dco AmhoV.

"AË`mhma… à`mgíM àOënmo {Z`_J«h… &OZg§JíM cm¡ë § M f{L² `m]Jmo {dZí`{V &&

CËgmhmËgmhgmÕ¡ m©ÎmËdkmZmƒ {ZíM`mV²OZg§Jn[aË`mJmËfS²>{^`m]J… à{gX²Ü`{V&&'

(hR> moJàXr{nH$m 1-15-16)

A{V ImUo, A{V l_ H$aUo, A{V ~S>~S> H$aUo, amoO ZŠV ^moOZ,Ho$di \$cmhma BË`mXr {Z`_ H$aUo, Zoh_r cmoH$m_Ü o dmdaUo Am{U {df`mgŠVrho ghm Xmof, `moJmMm Zme H$aVmV Am{U _r {MÎm pñWa H$arZM Agm CËgmh,gmÜ`-AgmÜ` hm {dMma Xya gmê$Z gmYZmH$So> àd¥Îm hmoUo ho gmhg; `md‚mrdà`ËZ H$arV amhUo, H$Yrhr pIÞ Z hmoUo ho Y¡ ©; g§nyU© Ñí` {df`, _¥JOimà_mUoAm^mg_mÌ ApñWa AmhoV, \$ŠV na_mË_mM pñWa Amho hr ÑT>~wÕr åhUOoVÎdkmZ; emómMo d Jwê$§Mo gm§JUo nyU©nUo Iao Amho Agm {dœmgê$n {ZíM`;`moJmä`mgmcm à{VHy$c Aem {df`mgº$ cmoH$m§À`m g§JVrMm Ë`mJ; `m ghmJwUm§Zr `moJmMr \$c{gÕr hmoVo. `mcm AZwgê$ZM, gmVì`m ûcmoH$mV,lr_hmamOm§Zr, `moJmä`mg H$arV AgVmZm d¡am½`mMr Amdí`H$Vm à{VnmXZHo$cr Amho. Amhma{dhmam{XH$mVrc Ý yZm{YH$Vm gmoSy>Z nyU© g§ _mZo dmJUo,{df`mgŠVr H$_r H$aÊ`mMm à`ËZ H$aUo Am{U Jwê$§À`m gm{ÞÜ`mV AgUo hoVrZ {Z~ªY, `moJmä`mg H$aUmamZo H$Q>mjmZo nmico nm{hOoV. Ago ghm d gmV`m XmoZ ûcmoH$m§V lr_hmamOm§Zr gm§{JVco Amho.

Page 57: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

61

`moJahñ`

jmamåc{VŠVH$Qw>éjH$XÞemH$-ñÍ`½Ý`Üd^mL² Z c^Vo@Hw$ecmo@ñ` {gqÕ &

ew§R>r{gVmgw_Zem{cgXÞ_wX²J -Mjwî`emH$K¥VXw½YgXå~wnÏ`_² &&8&&

AW© … - ImaQ>, Am§~Q>, H$Sy>, {VIQ>, pñZ½Y Zgcoco Om|Yio, CS>rXBË`mXr YmÝ`, Am{U àm`… gd© ^mÁ`m Ago nXmW©, {deof AmdS>rZo ImUmam,órg§J H$aUmam H$m_mVwa, A¾rOdi ~amM doi eoH$V ~gUmam, Zoho_r nm`ràdmg H$aUmam Am{U Aä`mgmV hwfmar ZgUmam, Aem _Zwî`mcm `moJmMr\$c{gÕr àmá hmoV Zmhr. gw§R>, gmIa, Jhy, Vm§Xyi, daB©, gmdo, _yJ, S>moù`mcm{hVH$maH$ Aem mÁ`m, Vyn, XyY, CÎm_ ewÕ nmUr ho gd© moJmä`mg H$aUmè`mcmnÏ`ê$n {hVmdh Ago Amho. (8)

{ddaU … - `m ûcmoH$m_Ü o Amhma H$moUVm {hVmdh Amho Ë`mMrZmd{Zerdma Zm|X Ho$cr Amho. Om|Yim, CS>rX, _gya hr YmÝ o dÁ © AgyZ,Vm§Xyi, Jhy, _yJ, gmdo, daB© hr J«mø AmhoV. VgoM nm`mZo \$ma àdmg Zgmdm.gmjmV² A{¾g§nH©$ Zgmdm d ~«÷M`m©Zo amhyZ `moJmä`mg H$amdm. Vyn, XyY dnmUrgwÕm ñdÀN> d n{dÌ Ago godZ H$amdo. ^mÁ`m \$ma H$moUË`mM Z ImUoMm§Jco, \$ŠV nmM ^mÁ`m S>moù`mg {hVH$a Aem KoÊ`mg haH$V Zmhr. gd©hr^mÁ`m S>moù`mg {VVŠ`m {hVH$ma ZmhrV. \$ŠV •ÌÌZÌ mÁ`m VodT>çm {hVH$maH$AmhoV m~Ôc à_mU ûcmoH$ lr_hmamOm§Zr m ûcmoH$mÀ`m Q>rHo$_Ü o nwT>rcà_mUo{Xcm Amho -

" gd© emH$_Mjwî § Mjwî § emH$n§MH$_² &OrdÝVr dgw_Ëñ`mjr _oKZmXm nwZZ©dm &&'

`m§Mr Zm§do qhXr_Ü o H$mhr gmnS>cr AmhoV Vr Aer -

Page 58: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

62

(1) OrdÝVr-OrdB©, Or`mVr; (2) dñVw-hoVw m; (3) _Ëñ`mjr-_N>oN>r, N>N>_N>ar; (4) _oKZmXm-MdamB©, Mdir AËg_éfm;(5) nwZZ©dm-H$acm m •ÌÌZÌhr^mÁ`m§Mo JwU dm½^Q;> ^mdàH$me BË`m{X d¡ÚH$ J«§WmV CÎm_ àH$mao dU©Z Ho$coAmhoV.

gÔoeo _{R>H$m_Ü o {ZpíMÝVmo Jwé{e{jV… &Hw$em{OZm§ewHo$îdod hR>`moJ§ g_ä`goV² &&9&&

AW© … - n{dÌ XoemV, EImÚm chmZem Hw$Q>r_Ü o, àW_ X^m©gZË`mda H¥$îUm{OZ d Ë`mda Mm§Jco ñdÀN> dó Aem V`ma Ho$coë`m AmgZmda~gyZ, {ZpíMV hmoD$Z, JwéH$Sy>Z {ejU KoV KoV hR> moJmMm Aä`mg CÎm_àH$mao H$amdm.

{ddaU … - `moJmä`mgmMo ñWmZ; CÎm_ Xoe d Ë`m_Ü o chmZerMEH$Q>çmnwaVr OmJm Ago Agmdo. `m~Ôc hR> moJàXr{nH$mH$ma åhUVmV -

"gwamÁ o Ym{_©Ho$ Xoeo gw{^jo {ZénÐdo&YZw… à_mUn ©ÝV {ecm{¾OS>d{O©Vo &&

EH$mÝVo _{R>H$m_Ü o ñWmVì § hR> mo{JZm &&12&&'(hR> moJàXr{nH$m 1)

"OoW AmamUwHo$Mo{Z H$moSo> & ~¡g{c`m CR>mo ZmdSo> &d¡am½`mgr XwUrd MT>o & XopI{c`m O| &&'

BË`mXr dU©Z, ghmì`m AÜ`m`mÀ`m AH$amì`m ûcmoH$mdarc lrkmZoœa_hmamOm§Mo, `m~Ôc nmhmÊ`mgmaIo Amho. JwéÀ`m XoIaoIrImcrM hm Aä`mgìhmdm ho _hmamOm§Zr "Jwé{e{jV…' `m nXmZo `m ûcmoH$mV, nwZ… gwM{dco Amho.

hR> moJ eãXmMm AW©, lr_hmamOm§Zr, "àmUnmZ`mo m}J…' Agm Q>rHo$_Ü o{Xcm Amho. `m~Ôc hR> moJ àXr{nH$mH$ma gm§JVmV -

Page 59: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

63

`moJahñ`

"AnmZ_yÜd©_wËWmß` àmU H§$R>mXYmo Z oV²&`moJr Oam{d_wŠV… gZ² fmoS>emãXd`mo ^doV² &&1-47&&'

`mMr Q>rH$m… - "AnmZ_nmZdm w©_yÜdª_wËWmß`mYmaHw$§MZoZ, àmUdm w§H§$R>mXY… AYmo mJo Z oV² àmn oV²'

`mMo ñnï>rH$aU lrkmZoœa _hmamOm§Zr ghmì`m AÜ`m`mÀ`m Mm¡Xmì`mûcmoH$mV Ago Ho$co Amho -

"ZmgmnwQ>m¡Zr dmam & Omo OmVgo A§Jwio ~mam &Vmo JMr o Yê$Zr _mKmam & Am§V Kmcr &&236&&

VoW AYmdam¡Vo AmHw$§Mo & D$Üdm©Vim¡Vo ImMo &V`m I|dm_mOr MH«$mMo & nXa CaVr &&37&&

Hw$§S>{cZr OmJ¥V Pmcr AgVmZm àmUmnmZm§Mm `moJ hmoVmo. `mcmcmJUmè`m Omc§Ya~§Ym{X nydm©ä`mgmMr _m{hVr moJkM XoD$ eH$Vrc (9)

AmgZ

JwX_|T>moÜd©ñWJwë\$_mgrZmo `VJw… g_…«w_Ü`ѽdm@Ý`nrR>¡… {gÕ§ VÌmß`Xmo@pñV gV² &&10&&

AW© … - hm Aä`mg {gÕmgZmZo qH$dm Xwgè`m H$moUË`mhr AmgZmZowŠV hmoD$Z H$amdm. Ë`mVhr ho {gÕmgZ CÎm_ Amho. Vo Ago-JwX d d¥fU `mda

nm`m§À`m Q>mMm R>odyZ wd`m§_Ü o Ñï> cmdyZ {OV|{Ð` amhyZ g_pñWVrV VmR>~gUo ho {gÕmgZ hmo . gd© AmgZm§V ho loð> Amho. (10)

{ddaU … - JwXmda EH$m nm`mMr Q>mM d d¥fUmda Xwgè`m nm`mMm KmoQ>mR>odUo hr _w»` {H«$ m `m {gÕmgZmV Amho. Jwê$§Mo XoIaoIrImcr `mMm Aä`mgMm§Jcm hmoB©c. `m AmgZmMo _hÎd hR> moJàXr{nHo$V Ago XmI{dco Amho.

Page 60: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

64

"CËnÚVoo {Zam`mgmËñd`_odmoÝ_ZrH$cm &VW¡H$pñ_Þod ÑT>o {gÕo {gÕmgZo g{V &

~§YÌ`_Zm`mgmËñd`_odmonOm`Vo && (1-42)

CÝ_Zr AdñWm d _yc~§Y, Omc§Ya~§Y, CÈ>r`mZ~§Y ho VrZhr ~§Y hogd© ZwgVo {gÕmgZ Oa ÑT> CÎm_ àH$mao cmJco Va AZm`mgmZo gmÜ` hmoVo.Ë`mH$[aVm Am`mg nS>V Zmhr. ZwgË`m {gÕmgZmÀ`m Aä`mgmZoM ~mam dfm©V`moJ{g{Õ àmá hmoVo Ago Xwgè`m EH$m ûcmoH$mV gm§{JVco Amho. (10)

àmUm`m_

dm w eŠË oS> mny © ö{X ñWmß` hZw§ OnZ² &h§g§ eŠË`m Hw$§ {`Ëdm níMmXmH${f©VmoXa… &&11&&

eZ¡{d©aoM oXof àmUm`m_… gw{g{ÕX… &n§MÜ`m©ÝøÝøerË`ÝV¡… à{VgÝÜ`gw`m_H¡$… &&12&&

JÝVì`_mJ©ñWepŠVMmcZmX² ó`m ^doV² &ZmS>rew{Õ{ó_mgmoÜdª© àmUmo `m{V c § göV² &&13&&

AW© … - eŠVrà_mUo S>mì`m ZmH$nwS>rZo dm y AmV KoD$Z åhUOo nyaH$H$ê$Z, öX`mda hZwdQ>r R>odyZ Jm`Ìr-_§Ì qH$dm gmoh§_§Ì `m§Mm _mZ{gH$ OnH$arV amhyZ, eŠVrà_mUo Hw$§ H$ H$ê$Z Z§Va Amnco nmoQ> Á`mZo AmV AmoT>coAmho, Aem gmYH$mZo Vmo dm y hiyhiy COì`m ZmH$nwS>rZo ~mhoa gmoS>mdm åhUOoaoMH$ H$amdm. hm àmUm`m_ CÎm_ {g{Õ XoUmam Amho. Ago nyaH$, Hw$§ H$ d aoMH${_iyZ hmoUmao àmUm`m_ à{V{Xder {ÌH$mc H$amdoV d Vo nmM nmM `m à_mUmZodmT>dyZ E§oern ªV Ý`mdoV. VgoM, ^{òH$m d àmUdm yÀ`m J_Zmcm `mo½` Aem_mJm§©Vrc eº$sMo MmcZ H$amdo. `mà_mUo àmUm`m_, ^pòH$m d epŠVMmcZ

Page 61: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

65

`moJahñ`

`m VrZ gmYZm§À`m Aä`mgmZo VrZ _{hÝ`m§Z§Va gd© ZmS>çm§Mr ewÕr hmoVo Am{UàmUdm y {MÎmmgh {dcrZ hmoVmo. (11-12-13)

{ddaU … - àmUm`m_mMo ñdê$n, Ë`mÀ`m Aä`mgmMr nÕV d Ë`mMo\$c ho {df` darc VrZ ûcmoH$m§VyZ _m§S>coco AmhoV. nyaH$, Hw$§ H$ d aoMH$`m§Zm àmUm`m_ Ago åhUVmV.

"àmUñ` earamÝV…g§Mm[adm`mo{Z©amoYZ§ Am`m_… àmUm`m_…'

Aer àmUm`m_mMr ì`m»`m ~«÷mZ§Xm§Zr Ho$cr Amho. earamV g§MmaH$aUmè`m dm yMo {ZamoYZ åhUOo àmUm`m_ hmo .

"àmU… ñdXohOmo dm wam`m_ñV{ÞamoYZ_²'

Ago lrJmoajZmWhr gm§JVmV. aoMH$ àmUm`m_, nyaH$ àmUm`m_ dHw$§ H$ àmUm`m_ Ago àmUm`m_mMo VrZ àH$ma AmhoV.

"~{h ©ÐoMZ§ dm`moéXamÐoMH$… ñ_¥V…'

CXamVyZ dm w ~mhoa H$mT>Uo `mcm aoMH$ åhUVmV.

"~mømXmnyaU§ dm`moéXao nyaH$mo {h g…'

~mhoê$Z CXamV dm w ^aUo `mcm nyaH$ åhUVmV.

"g§ny © Hw$§ dÛm`moYm©aÊm§ Hw$§ H$mo ^doV²'

EImÚm Hw$§ mV Ogo nmUr ^ê$Z R>odVmV Vgo dm y CXamV ^ê$Z R>odUo`mcm Hw$§ H$ åhUVmV. g{hV-Hw$§ H$ d Ho$dc-Hw$§ H$ Ago Hw$§ H$mMo XmoZàH$ma AmhoV.

"AmaoÀ`mny © dm Hw$`m©Ëg d¡ g{hV Hw$§ H$…'

Page 62: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

66

aoMH$mZ§Va Ho$cm OmUmam d nyaH$mZ§Va Ho$cm OmUmam Ago XmoZ àH$maMog{hV-Hw$§ H$ AmhoV. aoMH$nyd©H$ Ho$cm OmUmam Hw$§ H$, aoMH$àmUm`m_mV A§V y©VhmoVmo. gy © oXZ, C‚mm`r BË`mXr gd© àH$ma nyaH$nyd©H$ Hw$§ H$mMoM AmhoV.aoMH$ qH$dm nyaH$ Z H$aVm, Zm{gHo$V AgUmam dm y pñWa H$aUo `mcm Ho$dc-Hw$§ H$ Ago åhUVmV -

"Z aoMH$mo Z¡d M nyaH$mo@Ì ZmgmnwQ>o g§pñWV_od dm w§ &gw{ZíMc§ Yma`Vo H«$_oU Hw$§ m»`_oVËàdXpÝV VÁkm…'

ho Ho$dc-Hw$§ H$mMo dU©Z Amho. Ho$dc Hw$§ H$mdñWm hr gd©loð> AdñWmAmho. B©eJwéH¥$noZoM Ho$dcHw$§ H$mMr {g{Õ hmoUmar Amho. àmUm`m_ gm§JVAgVmZm, nyaH$mZ§Va "ö{XñWmß` hZw§' Am{U Hw$§ H$mZ§Va "níMmXmH${f©VmoXa…'Ago gm§{JVco Amho. nyaH$mZ§Va Omc§Ya~§Y H$amdm d Hw$§ H$mZ§Va aoMH$mÀ`mnydu CÈ>r`mZ~§Y H$amdm Ago, lr_hmamO gwMdrV AmhoV. `m~ÔchR> moJàXr{nH$mH$mam§Mr{h g§_Vr nwT>rcà_mUo Amho -

"nyaH$m§Vo Vw H$V©ì`mo ~§Ymo Omc§Yam{^Y… &Hw$§ H$mÝVo aoMH$mXm¡ H$V©ì`ñVy{È> mZH$… && (2&45)'

`mMo \$c nwT>rc ûcmoH$mV gm§{JVco Amho.

"AYñVmËHw$§MZoZmew H§$R>g§H$moMZo H¥$Vo &_Ü o npíM_VmZoZ ñ`mËàmUmo ~«÷Zm{S>J… && (2&46)'

`m ûcmoH$mV {Vgam _yc~§Y XmI{dcm AgyZ, m VrZ ~§Ym§À`m Aä`mgmZoàmUdm y gwfwåZm ZmS>rV àdoe H$aVmo Ago \$c gm§{JVco Amho. m VrZhr ~§Ym§Mog{dñVa dU©Z, hR> moJàXr{nHo$À`m V¥Vr` CnXoem_Ü o Amcoco Amho. nyaH$,Hw$§ H$ d aoMH$ `m§n¡H$s nyaH$ S>mì`m ZmH$nwS>rZo H$ê$Z COì`m ZmH$nwS>rZo aoMH$H$amdm Ago oWo lr_hmamOm§Zr gm§{JVco Amho. nwZ… COì`m ZmH$nwS>rZo nyaH$ d

Page 63: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

67

`moJahñ`

S>mì`m ZmH$nwS>rZo aoMH$ H$amdm Agm nj hR> moJàXr{nH$mH$mam§Zr _m§S>cm Amho.nyaH$ hiyhiy qH$dm doJmZo H$gmhr Ho$cm Var Mmcoc. aoMH$ _mÌ hiyhiyM Ho$cmnm{hOo. OmoamZo Ho$ë`mg epŠVj hmoVmo. Hw$§ H$ _mÌ A{V à`ËZmZo H$amdm m~Ôc -

"AmHo$emXmZImJ«mƒ {ZamoYmd{Y Hw$§ oV²'

AmV KoVcocm dm y, Ho$e, ZIo `m gdmª_Ü o ngaon ªV Hw$§ H$ AË §Và`ËZmZo H$mamdm Ago hR> moJàXr{nH$mH$ma gm§JVmV. `m darc Q>rH$mH$mam§Mo{ddaU Ago.

"Vñ_mËHw$§ H$ñËd{Và`ËZnyd©H§$ H$V©ì`…& `ËZoZ Hw$§ H$… {H«$`VoVWm Vpñ_Z² JwUm{YŠ § ^doV²& `Wm `WmM {e{Wc… Hw$§ H$… ñ`mÎmWmVWm JwUmënËd§ ñ`mV²& AÌ `mo{JZm_Zw dmo@{n _mZ_²& nyaH$ñVw eZ¡…eZ¡… H$m ©… doJmÛm H$V©ì`…& doJmX{n H¥$Vo nyaHo$ Xmofm^dmV² & aoMH$ñVweZ¡… eZ¡aodH$V©ì`…& doJmËH¥$Vo aoMHo$ ~chm{Zàg§JmV² & VV… eZ¡… eZ¡aodaoM oÞ Vw doJV… & BË`mÚZoH$Ym J«§WH$mamoŠVoü'

(1)

`mà_mUo àmUm`m_ gm§JyZ, Vmo CÎm_ {gÕr XoUmam Amho Ago lr_hmamOm§Zrgm§{JVco Amho. VrZ _{hZon ªV àmUm`m_mMm Aä`mg ì`dpñWV Pmcm AgVmË`mMo àmW{_H$ \$c åhUOo gd© ZmS>çm§Mr ewÕr hmoUo ho Amho. Vmo Aä`mg H$gmH$amdm `mMr H$mhr H$ënZm lr_hmamOm§Zr `oWo {Xcr Amho. àmV…H$mcr,_Ü`mÝhH$mcr d gm §H$mir Agm VrZhr doi àmUm`m_mMm Aä`mg H$amdm.àË`oH$ doir E|er àmUm`m_ H$amdoV. AéUmoX`mnmgyZ gy`m}X`mZ§Va VrZKQ>H$m§n ªV H$mc hm àmV…H$mc hmo . {XdgmÀ`m •ÌÌZÌ ^mJm§n¡H$s _Ycm H$mc

(1)Ë`mgmR>r Hw$§ H$ A{V à`ËZnyd©H$ H$amdm. ËZnyd© Hw$§ H$ Ho$ë`mZo Vmo A{YH$ JwUH$mar hmoVmo. Hw$§ H$

OodT>m {e{Wb hmoB©b VodT>mMm Ë`mMm JwUhr H$_r hmoVmo. m{df`r mo½`m§Mm AZw d à_mU Amho. nyaH$hiy§hiy§ AWdm doJmZohr H$aVm§ oVmo. aoMH$ _mÌ hiy§hiy§M Ho$bm nm{hOo. H$maU aoMH$ doJmZo Ho$ë`mg~bhmZr hmoVo. åhUyZ aoMH$ doJmZo Z H$aVm§ gmdH$meM H$amdm. BË`m{X AZoH$ àH$mao J«§WH$mam§Zrgm§{JVbo Amho.

Page 64: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

68

_Ü`mÝhH$mc, Am{U gy m©ñVmnydu d Z§Va VrZ KQ>H$m hm g§Ü`mH$mc hmo . `mVrZ H$mcmà_mUo _Ü`amÌrhr Aä`mg H$amdm Ago hR> moJàXr{nH$mH$ma gm§JVmV.

"àmV_©Ü §{XZo gm`_Y©amÌo M Hw$§ H$mZ² &eZ¡aer{Vn ªV§ MVwdm©a§ g_ä`goV && (211)'

"AY©amÌo H$Vw©_eº$íMoV² {ÌgÜ § H$V©ì`m B{V g§àXm`…'

AY©amÌr àmUm`m_ H$aÊ`mMr eŠVr$ Zgoc Va {ÌH$mc H$amdoV Agm{eï>g§àXm` Amho Ago Q>rH$mH$ma gm§JVmV. àË oH$ doiog E|er `mà_mUo Mmadoim àmUm`m_ Ho$co Va àË oH$ {Xder VrZeo drg (320) àmUm`_ hmoVmV.VrZ doim Ho$co Va XmoZeo Mmirg (240) hmoVmV. åhUOo VrZ _{hÝ`m§V 21,600BVHo$ àmUm`m_mMo nyU© hmoVmV. åhUOo amoOÀ`m œmg g§» oBVHo$ àmUm`m_ hmoVmV.àmUm`m_mMo EH$ nwaíMaUM nyU© hmoVo Ago åhUÊ`mg haH$V Zmhr. H${Zð>,_Ü`_ d CÎm_ Ago VrZ àH$ma àmUm`m_mMo AmhoV. ~mam _mÌm§Mm H${Zð>,Mmodrg _mÌm§Mm _Ü`_ d N>Îmrg _mÌm§Mm CÎm_ `m~X²b JmoajZmW§ gm§JVmV.

"AY_oo ÛmXe àmoŠVm _Ü`_o {ÛJwUm… ñ_¥Vm…&CÎm_o {ÌJwUm _mÌm àmUm`m_o {ÛOmoV_¡… &&'

_mÌmH$mcmMo dU© nwT>rc ûcmoH$mV ñH§$XnwamUm_Ü o {Xco Amho.

"OmZw§ àX{jUrHw$`m©Þ ÐþV§ Z {dc§{~V_²&àXÚmÀN>mo{Q>H$m§ `mdÎmmdÝ_mÌo{V Jr`Vo&&'

_mÌmH$mcm~Ôc `mdëŠ`m§Mo dMZ Ago Amho"A§Jwð>m§Jw{c_moj§ {Ì{óOm©Zwn[a_mO©Z_² &VmcÌ`_{n àmkm _mÌmg§km§ àMjVo &&'

\$ma gmdH$me Zmhr d \$ma ËdaoZo Zmhr Aem arVrZo JwT>½`mdê$Z hmV{\$adyZ EH$ MwQ>H$s dmOdmdr. `mcm cmJUmam H$mc åhUOo _mÌm Ago`mkdëŠ`m§Mo _V {XgVo.

Page 65: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

69

`moJahñ`

"EH$ œmg_`r _mÌm àmUm`m_o {ZJÚVo'Ago Xwgao EH$ ñH§$XnwamU dMZ Amho. mMo ì`m»`mZ, moJqMVm_{UH$ma

Ago H$aVmV -

"{ZÐmde§JVñ` nw§gmo `mdVËH$mcoZ¡H$… ûdmgmo JÀN>Ë`mJÀN>{V MVmdËH$mc… àmUm`m_ñ` _mÌoË wÀ`Vo B{V&'

"_Zwî` PmonoV AgVmZm, œmg ~mhoa OmD$Z AmV oÊ`mg {OVH$mH$mc cmJVmo Vmo _mÌm H$mc g_Omdm.' mà_mUo {Za{Zamù`m àH$mam§Zr _mÌmH$mcgm§{JVcm Amho. mkdëŠ`m§Zr XmI{dcocm Vmo CÎm_ àmUm`m_mMm H$mc g_OmdmåhUOo {damoYmMr àgŠVr Zmhr. àmUdm y ~«÷a§Y«mV pñWa hmoUo ho CÎm_ àUm`m_mMocjU hR> moJàXr{nHo$V nwT>rc ûcmoH$mV gm§{JVco Amho -

"H$Zr`{g ^doËñdoX… H§$nmo ^d{V _Ü`_o &CÎm_o ñWmZ_mßZmo{V VVmodm w§ {Z~ÝY oV²&&' (2-12)

àmUm`m_ H$arV AgVmZm Km_ oUo ho H${Zð> àmUm`m_mMo cjU hmo .eara H$mnUo ho _Ü`_ àmUm`m_mMo cjU Am{U ~«÷a§Y«mV (Q>miy_Ü o) àmUOmD$Z amhmUo ho CÎm_ àmUm`m_mMo cjU Amho. àmUm`m_ H$arV AgVmZm Km_Amcm Var VmoM Km_ Mm§Jco MmoiyZ earamV {Oadmdm åhUOo eara ~iH$Q> dhcHo$ hmoVo. àmUm`m_mMm àmW{_H$ Aä`mg Mmcy AgVmZm ^moOZm_Ü o XyY,Vyn AgUo Amdí`H$ Amho. VmoM Aä`mg ÑT> Pmcm AgVm åhUOo Ho$dcHw$§ H${gÕ Pmë`mZ§Va _mÌ Vgm {Z`_ Zmhr. VrZ _{hZo àmUm`m_mMm Aä`mg dagm§{JVë`mà_mUo Ho$cm AgVm ZmS>rewÕr hmoVo Ago lr_hmamOm§Zr Voamì`m ûcmoH$mVgm§{JVco Amho. ZmS>rewÕr Pmë`mMr {MÝho nwT>rcà_mUo AmhoV -

"`Xm Vw ZmS>rew{Õ… ñ`mÎmXm {MÝhm{Z ~«møV…&H$m`ñ` H¥$eVmH$m§{VñVXm Om oV {ZpíMV_²&&19&&

Page 66: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

70

`Woï>YmaU§ dm`moaZcñ` àXrnZ_²&

ZmXm{ämì`{º$amamo½`§ Om`Vo Zm{S>emoYZmV²&&20&&'

(hR> moJàXr{nH$m 2)

_oX d H$\$ Á`mÀ`m earamV A{YH$ AmhoV Ë`mZo àW_ Vo XyaH$aÊ`mH$[aVm àmUm`m_mä`mgmÀ`mnydu fQ²>H$_m©Mm Aä`mg H$amdm. Vr fQ²>H$_]Aer -

"Ym¡{V©~©pñVñVWmZo{VómQ>H§$ Zm¡{cH§$ VWm &H$nmc^m{Vü¡Vm{Z fQ²>H$_m©{U àMjVo &&22&&'

(hR> moJàXr{nH$m 2)

darc fQ²>H$_mªMr _m{hVr `mo½` _mJ©Xe©H$mH$Sy>Z H$ê$Z ¿`mdr. `m ghmH$_mªMo \$chr VoWoM gm§{JVcoco Amho -

"fQ²>H$_©{ZJ©VñWm¡ë`H$\$Xmof_cm{XH$: &àmUm`m_§ VV: Hw$`m©XZm`mgoZ {gX²Ü`{V &&2&&'

(hR> moJ 2&36)

hr fQ²>H$_} AZmdí`H$ AmhoV H$maU àmUm`m_M gd© _cm§Mr ewÕrH$aÊ`mg g_W© Amho Ago mkdëŠ`mXr AmMm`mªMo _V Amho. mcm AZwgê$ZM

oWo lr_hmamOm§Zr fQ²>{H«$`m Z gm§JVm àmUm`m_mnmgyZM Ama§ Ho$cm Agmdm.Voamì`m ícmoH$mV àmUm`m_m~amo~aM ^òm d epŠVMmcZ H$aÊ`mg lr_hmamOm§Zrgm§{JVcoco Amho. m XmoÝhtMohr ñnï>rH$aU nwT>o J«§WmVM Amco Amho. (11-12- 13)

crZ§ gn§M{dnc{Ûnc§ gmo@gw m_H$: &~«÷aÝY«o dY©_mZ: àË`mhmamX`: g Vw &&14&&

ñdH$mcÛmXeJwUmoÎmaH$mcmd{Y: ñ_¥V: &g_m{YÛm©Xe{XZgmÜ`: na_Xwc©^: &&15&&

Page 67: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

71

`moJahñ`

AW© :- ~«÷a§Y«mV, (Q>miy_Ü o) XmoZ nio d nmM {dnio (50 goH§$X )BVH$m H$mcn ªV àmU crZ Pmcm (pñWa Pmcm) åhUOo Vmo CÎm_ àmUm`m_g_Omdm. Am{U VmoM àmU VoWo A{YH$ pñWa hmoD$ cmJcm AgVm, àË`mhmamXrnwT>rc A§Jo {gÕ hmoVmV. Amnë`m H$mimÀ`m ~mam nQ> H$mc, CÎmam§JmMm H$mig_Omdm. àmUm`m_mÀ`m ~mam nQ> H$mi åhUOo n§Mdrg nio, (10 {_{ZQ>o)BVH$m H$mi àmU ~«÷a§Y«mV pñWa amhy cmJcm åhUOo àË`mhma {gÕ Pmcm Agog_Omdo. àË`mhmamÀ`m ~mam nQ> åhUOo nmM KQ>H$m H$mi (2 Vmg) YmaUoMmg_Omdm. gmR> KQ>H$m åhUOo EH$ {Xdg (Mmodrg Vmg) hm Ü`mZmMm H$mig_Omdm. `mÀ`m ~mam nQ> åhUOo ~mam {Xdg, hm g_mYrMm H$mi g_Omdm.~mam {Xdgm§Mm gmÜ` Pmcocm g_mYr \$maM Xwc© Amho. (14 - 15)

{ddaU :- àmUm`m_, àË`mhma, YmaUm, Ü`mZ d g_mYr `m§À`m {gÕrMrH$mc_`m©Xm 14 d 15 `m XmoZ ícmoH$m§VyZ XmI{dcr Amho. gd© `moJgmYZm§_Ü oàmUm`m_ _w» Amho. Vmo {gÕ Pmcm Va nwT>rc àË`mhma{XH$m§Mr {gÕr hmoVo ZmhrVahmoV Zmhr. dñVwV: àmUm`m_M CÎmamoÎma dmT>V OmD$ cmJcm åhUOo VmoM àË`mhmam{XeãXm§Zr gm§{JVcm OmVmo. hoM ñH§$XnwamUmV nwT>rc ícmoH$m§Zr gm§{JVco Amho -

"àmUm`m_{ÛfQ²>Ho$Z àË`mhma CXmöV: &àË`mhma{ÛfQ²>Ho$U YmaUm n[aH$s{V©Vm &&

^doXrœag§JË ¡ Ü`mZ§ ÛmXeYmaU_² &Ü`mZÛmXeHo$Z¡d g_m{Ya{^Yr`Vo &&

`Ëg_mYm¡ na§ Á`mo{VaZÝV§ ñdàH$meH$_² &Vpñ_ÝÑï>o {H«$`mH$mÊS> `mVm`mV§ {ZdV©Vo && '

`mcm AZwgê$ZM `m XmoZ ícmoH$m§V _hmamOm§Zr àmUm`m_mnmgyZg_mYrn`ªV gd© A§Jm§Mm {g{ÕH$mc gm§{JVcm Amho. hR>`moJàXr{nHo$À`m{ÛVr`monXoemVrc ~mamì`m ícmoH$mÀ`m Q>rHo$V ~«÷mZ§Xm§Zr eodQ>r ñnï>rH$maU Ho$coAmho -

Page 68: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

72

"~§Ynyd©H§$ n§MqdeË`wÎmaeV{dncn`ªV§ `Xm àmUm`m_ñW¡`ª ^d{VVXm àmUmo ~«÷a§Y«§ JÀN>{V & ~«÷a§Y«§ JV: àmUmo `Xm n§Mqde{Vncn`ªV§{Vð>{V VXm àË`mhma:& `Xm n§MK{Q>H$mn`ªV§ {Vð>{V VXm YmaUm & `Xmf{ï>K{Q>H$mn`©ÝV§ {Vð>{V VXm Ü`mZ_²& `Xm ÛmXe{XZn`ªV§ {Vð>{V VXmg_m{Y^©dVr{V gdª a_Ur`_²& '(1)

nU àmUm`m_mMr {gÕr hmoUo Amdí`H$ Amho. Vr hmoUoH$[aVm VrZ_{hZon ªV Aä`mg H$gm Ho$cm nm{hOo ho _mJrc ícmoH$mV gm§{JVco Amho.Omc§Ya~§Y, C{È> mZ~§Y d _yc~§Y `m VrZ ~§Ym§Zr wŠV Agm àmUm`m_mMmAä`mg ìhmdm `m§n¡H$s Omc§Ya~§Y d C{È> mZ~§YmMr gyMZm lr_hmamOm§Zr,"ö{X ñWmß` hZw§' d "níMmXmH${f©VmoXa:' `m XmoZ dmŠ`m§Zr Ho$cr Amho. {Vgam_yc~§Y, hR> moJàXr{nHo$V A{YH$ gm§{JVcm Amho. `m VrZhr ~§Ym§Mr g§{jácjUo Q>rH$mH$mam§Zr gm§{JVcr AmhoV. Vr Aer -(1) H§$R>mHw$§MZnydªH§$ {M~wH$ñ` õ{XñWmnZ§ OmcYa~§Y :,(2) "à`ËZ{deofoU Zm{^àXoeñ` n¥ð>V AmH$f©U_w{È> mZ~§Y:,(3) nmpîU©^mJoZ (Jwë\$`moaY: àXoe:) `mo{ZñWmZg§nrS>Znyd©H§$(`mo{ZñWmZ§ JwX_oT> mo_©Ü`^mJ§ ) JwXñ`mHw$§MZ§ _yc~§Y:(2)

àË oH$ ~§YmMo \$c VoWoM XmI{dco Amho. _yc~§YmMo dU©Z H$arVAgVmZm hR> moJàXr{nH$mH$ma gm§JVmV -

(1)~§Ynyd©H$ Ho$boë`m àmUm`m_mMm Ooìhm 125 {dnio pñWa hmoVmo Voìhm§ Vmo ~«÷a§Y«m§V àdoe H$aVmo.

~«÷a§Y«m§V Jobobm àmU Ooìhm§ 25 {dnim§n ªV {Q>H$Vmo Voìhm§ àË`mhma (hmoVo). Ooìhm§ (Vmo àmU) nm§MKQ>H$m§n ªV (~«÷a§Y«m§V) amhVmo Vr YmaUm. Ooìhm§ 60 KQ>H$m (àmU ~«÷a§Y«m§V) amhVmo Vo Ü`mZ. (Am{U)~mam {Xdgn ªV (àmU ~«÷a§Y«m§V pñWa Pmbm H$r g_m{Y Ago ho gd© a_Ur` Amho.(2)1) Jim AmoTy>Z hZwdQ>r N>mVrbm Qo>H$dUo hm Omb§Ya~§Y.2) {deof à`ËZm§Zr ~|~rMm ^mJ nmR>rH$So>I|MUo hm C{È>`mU~§Y.3) Q>m§MoÀ`m ImbÀ`m ^mJ `mo{ZñWmZmda (JwX Am{U qbJ `m§À`m_Ybr

{edU) OmoamZo Xm~yZ JwXmMo AmHw$§MZ hm _yb~§Y.

Page 69: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

73

`moJahñ`

"AnmZo D$Üd©Jo OmVo à`mVo dpÝh_ÊS>c_² &VXm@Zc{eIm XrKm© Om`Vo dm wZm@@hVm &&66&&

VVmo `mVmo dÝønmZm¡ àmU_wîUñdê$nH$_² &VoZmË`ÝVàXráñVw ÁdcZmo XohOñVWm &&67&&

VoZ Hw$ÊS>{cZr gwám g§Vámg§à~wÜ`Vo &XÊS>mhVm wOL²Jrd {Z:œñ` F$OwVm§ d«OoV² &&68&&

{~c§ à{dï>od VVmo ~«÷ZmS>çÝVa§ d«OoV² &Vñ_m{ÞË § _yc~§Y: H$V©ì`mo `moJm{^: gXm &&69&&(1)

(h. `mo. à. 3)

`m ícmoH$mda Q>rH$mH$mam§Zr g{dñVa {ddaU Ho$co Amho. Vo nhmdo. Hw$§S>{cZreŠVr OmJ¥V hmoD$Z gwfwåZmZmS>rV àdoe H$aVo Ago \$c _yc~§YmMo {Xco Amho.àmUm m_mä mgmMo doir VrZhr ~§Ym§Mr Amdí`H$Vm nwT>rc ícmoH$mV XmI{dcr Amho.

"AYñVmËHw$§MZoZmew H§$R>g§H$moMZo H¥$Vo &

_Ü o npíM_VmZoZ ñ`mËàmUmo ~«÷Zm{S>J:&& 46&& (h.`mo.à. 2)

ho VrZhr ~§Y Jwê$_wImVyZ ZrQ> g_OyZ ¿`mdoV (14 & 15)

^{òH$m

g_mgrZmo `Vmñ`mo@ÝV: àmU§ X{jU`m Ë`OoV²&gma§ cJ{V öËH§$R>H$nmocmdÜ`gm¡ `Wm&& 16&&

cmohH$mañ` ^òmdÀN>ŠË`mœmny © aoM oV²&dm_m§ _Ü`mZm{_H$mä`m§ Y¥Ëdm OmVo l_o {dYo:&& 17&&

(1)AnmZ da MTy> bmJbm H$r Vmo Ap¾_S>bm§V OmVmo Voìhm§ Ë`m dm`yÀ`m AmKmVmZo A¾rMr _moR>r Ádmim {Z_m©U hmoVo.

Ë`m Ap¾ Am{U AnmZdm`y§_Ü`o CîU Agm àmUdm`y {eaVmo. Ë`m`moJ| XohpñWV A¾rMm _moR>m ^S>H$m hmoD$Z Ë`m àXrá

A¾rZo Pm|nbobr Hw$§S>{bZr g§Vá hmoD$Z H$mR>rZo _maboë`m Zm{JUrgmaIr \y$ËH$ma H$arV (doQ>moit gmoSy>Z) gai hmoVo Am{U

{~im§V {eamdo Ver ~«÷ZmS>rV (gwfwåUoV) àdoe H$aVo. Ë`mgmR>r `mo½`m§Zr {ZË` _yb~§YmMm Aä`mg H$amdm.

Page 70: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

74

nrËdm àmU§ Hw$å^{`Ëdm Y¥ËdmL²Jwð>oZ X{jU_²&dm_`m aoM oÝ_ÝX§ VWmW àm½dXmMaoV²&& 18&&

{ÛZmS>çä`mgmÚm_mYª e{º$_m©Jª XXmË`a_²&^òo §§ gd©Xmof¿Zr ê$Šnmn¿Ý`{n {g{ÕXm&& 19&&

AW© :- g_pñWVrV VmR> ~gyZ, _wI PmHy$Z, AmVcm dm y COì`mZmH$nwS>rZo ~mhoa Q>mH$mdm åhUOo aoMH$ H$amdm. Vmo OmoamZo AmdmO hmoB©c AgmH$amdm. öX`, H§$R> d Jmc `m§À`mn ªV Vmo àmU OmD$Z nmoMoc BVŠ`m OmoamZoaoMH$ H$amdm. S>mdr ZmH$nwS>r, _Ü`_m d AZm{_H$m `m XmoZ ~moQ>m§Zr Xm~yZYê$Z, COì`m ZmH$nwS>rZoM, cmohmamÀ`m mË`mà_mUo eŠVrà_mUo cdH$a cdH$adm y AmV KoD$Z ~mhoa gmoS>mdm. oWo \$ŠV nyaH$ d aoMH$M Amho. Hw$§ H$ Zmhr.Ago H$arV AgVm l_ Pmco Va {dYrà_mUo àmUdm y AmV KoD$Z åhUOo nyaH$H$ê$Z, COdr ZmH$nwS>r Am§JR>çmZo Xm~yZ Yê$Z Hw$§ H$ H$amdm d S>mì`m ZmH$nwS>rZoaoMH$ gmdH$me H$amdm. Z§Va nyduà_mUo S>mì`m ZmH$nwS>rZo nyaH$ d aoMH$ gmaIo,OcX, OmoamZo H$amdoV. `mà_mUo H«$_mZo XmoZr ZmH$nwS>r§Zr, AYm© àhan ªV nyaH$d aoMH$ `m§Mm amoO Aä`mg Ho$cm Va Ë`mZo eŠVr erK« _mJ© XoVo hr gd© H$\$mXrXmofm§Mm Zme H$aUmar, amoJ d nmn `m§Mm Zme H$aUmar, {g{ÕXm`H$ Aer ^òmZmdmMr {H«$`m Amho. (16-17-18-19)

{ddaU :- `m Mma ícmoH$m§V, ^pòH$m H$er H$amdr, d {VMo \$c H$m`ho lr_hmamOm§Zr gm§{JVco Amho. Hw$§ H$mMo AmR> àH$ma hR> moJàXr{nH$mH$mam§Zr XmI{dcoAgyZ Ë`m§n¡H$s ^pòH$m `m àH$mamMo {deof dU©Z Ho$co Amho. Vo ícmoH$ Ago

"gy © oXZ_w‚mm`r grËH$mar erVcr VWm &

^pòH$m «m_ar _yN>m© ßbm{dZrË`ï> Hw$§ H$m: && 44&&

`mà_mUo Hw$§ H$mMo AmR> àH$ma XmI{dco. ^pòHo$Mo g{dñVa {ddoMZnwT>rc ícmoH$mVyZ Amco Amho -

Page 71: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

75

`moJahñ`

"D$dm}ê$n[a g§ñWmß` ew o nmXVco C o &nÙmgZ§ ^doXoVËgd©nmnàUmeZ_² && 58&&

gå`ŠnÙmgZ§ ~Üdm g_J«rdmoXa§ gwYr: &_wI§ g§ å` `ËZoZ àmU§ K«mUoZ aoM oV² && 59&&

`Wm cJ{V öËH$ÊR>o H$nmcmd{Y gñdZ_² &doJoZ nya`ƒm{n öËnÙmd{Y _méV_² && 60&&

nwZ{d©aoM oÎmÛËnya oƒ nwZ: nwZ: &`W¡d cmohH$maoU ^òm doJoZ Mmë`Vo && 61&&

VW¡d ñdearañW§ Mmc oËndZ§ {Y`m &`Xm l_mo ^doÔoho VXm gy }U nya oV² && 62&&

`WmoXa§ ^doËnyU©_{ZcoZ VWm cKw &Yma oÞm{gH$m§ _Ü`VO©Zrä`m§ {dZm ÑT>_² && 63&&

{d{YdËHw$^H§$ H¥$Ëdm aoM o{XS>çm{Zc_² &dmV{nÎmícoî_ha§ earam{¾{ddY©Z_² && 64&&

Hw$§S>cr~moYH§$ {jৠndZ§ gwIX§ {hV_² &~«÷ZmS>r_wIo g§ñW H$\$mÚJ©cZmeZ_² && 65&&

gå`½JmÌg_wX² yyV J«§{WÌ`{d oXH$_² &{deofoU¡d H$V©ì § ^òm» § Hw$§ §H§$ pËdX_² &&66&&

(hR> moJàXr{nH$m 2)

nÙmgZ KmcyZ {òHo$Mm Aä`mg H$amdm Ago hR> moJàXr{nH$mH$mam§Mo_V Amho `mcm lr_hmamOm§Mm {damoY {XgV Zmhr. m Aä`mgmMo doir Vm|S> ~§Xnm{hOo. COì`m ZmH$nwS>rZo aoMH$nyaH$ gmaIo OmoamZo àW_ H$amdoV. Ago H$arV

Page 72: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

76

AgVm X_ë`mgmaIo dmQ>ë`mg COì`m ZmH$nwS>rZo nyaH$ H$ê$Z aoMH$ Z H$aVm,COdr ZmH$nwS>r ~§X H$ê$Z Hw$§ H$ H$amdm d S>mì`m ZmH$nwS>rZo aoMH$ àW_gmdH$me H$amdm Am{U _J nyduà_mUo S>mì`m ZmH$nwS>rZo aoMH$ nyaH$ OmoamV gwê$H$amdoV. Hw$§ H$mZ§Va aoMH$ H$aUo Agë`mg, Vmo _mÌ gmdH$meM Ho$cm nm{hOo.cmohmamÀ`m mË`mà_mUo dmam KoÊ`mMo d gmoS>Ê`mMo H$m_ gmaIo Mmcy R>odmdo. hmS>mì`m ZmH$nwS>rZo aoMH$ nyaH$mMm Aä`mg Mmcy Agë`mg l_ dmQ>ë`mg nyduà_mUoS>mì`m ZmH$nwS>rZo nyaH$ Pmë`m~amo~a Vr ~§X H$ê$Z Hw$§ H$ H$amdm d COì`mZmH$nwS>rZo nyduà_mUo aoMH$ nyaH$ OmoamZo gmaIo gwê$ H$amdoV. hm Aä`mg AYm©àhan ªV Var H$amdm Ago lr_hmamO gm§JVmV. hm {òH$mä`mg EHo$H$m ZmH$nwS>rZoH«$_mZo H$amdm `mnojm Xwgar nÕV Aer H$s -

S>mdr ZmH$nwS>r ~§X H$ê$Z COì`m ZmH$nwS>rZo àW_ nyaH$ H$amdm. cJoMVr ZmH$nwS>r ~§X H$ê$Z S>mì`m ZmH$nwS>rZo aoMH$ H$amdm. åhUOo EH$m ZmH$nwS>rZonyaH$ d Xwgè`m ZmH$nwS>rZo aoMH$ Ago gmaIo OcX H$amdo. Ago e§ a doiH$ê$Z l_ dmQ>ë`mg, nyaH$moÎma Hw$§ H$ H$ê$Z S>mdrZo gmdH$me aoMH$ H$amdmAm{U Z§Va S>mdrZo nyaH$ d COdrZo aoMH$ Agm Aä`mg gwê$ H$amdm. nyduÀ`mnÕVrV Aä`mgmMm Ama§ aoMH$mnmgyZ AgyZ, aoMH$ - nyaH$ XmoZrhr EH$mMZmH$nwS>rZo H$amd`mMo AmhoV Am{U Xwgè`m nÕVrV, Aä`mgma§ nyaH$mnmgyZAgyZ EH$sZo nyaH$ Va cJoM XwgarZo aoMH$ H$amd`mMm Amho. m XmoÝhrhr nÕVr,hR> moJàXr{nHo$À`m {ÛVr`monXoemVrc Mm¡gï>mì`m ícmoH$mÀ`m Q>rHo$V ~«åhmZ§Xm§ZrXmI{dë`m AmhoV Vmo J«§W Agm -

^òmHw$ §^H$ñ`od§ n[anmQ>r& dm_Zm{gH$mnwQ> § X{jU^wOm-Zm{_H$mH${Z{ð>H$mä`m§ {ZéÜ` X{jUZm{gH$mnwQ>oZ òmdÛoJoZ aoMH$nyaH$m: H$m`m©:&l_o OmVo VoZ¡d ZmgmnwQ>oZ nyaH§$ H¥$Ëdm§@Jwð>oZ X{jU§ ZmgmnwQ>§ {ZéÜ` `Wme{º$Hw$§^H§$ Yma`oV²& níMm{XS>çm aoM`oV²& nwZX©{jUZmgmnwQ>_§Jwð>oZ {ZéÜ`

Page 73: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

77

`moJahñ`

dm_Zm{gH$mnwQ>oZ òmdÂP{Q>{V aoMH$nyaH$m: H$V©ì`m:& l_o OmVo VoZ¡d Zm{gH$mnwQ>oZnyaH§$ H¥$Ëdm@Zm{_H$mH${Z{ð>H$mä`m§ dm_Zm{gH$mnwQ>§ {ZéÜ` Wme{º$ Hw$§ H§$ H¥$ËdmqnJc`m aoM o{XË oH$m ar{V:&

dm_Zm{gH$mnwQ>_Zm{_H$mH${Z{ð>H$mä`m§ {ZéÜ` X{jUmZmgmnwQ>oZ nyaH§$H¥$Ëdm (VV²) P{Q>Ë`Jw§ð>oZ {ZéÜ` dm_ZmgmnwQ>oZ aoM oV²& Ed§ eVYm H¥$Ëdm l_oOmVo VoZ¡d nya oV²& ~§Ynyd©H§$ (Hw$§ H§$) H¥$Ëdm BS> m aoM oV²& nwZX©{jUZmgmnwQ>_§Jwð>oZ{ZéÜ` dm_ZmgmnwQ>oZ nyaH§$ H¥$Ëdm P{Q>{V dm_Zm{gH$mnwQ>_Zm{_H$mH${Z{ð>H$mä`m§{ZéÜ` qnJc`m aoM oX² ^òmdV²& nwZ: nwZaod§ H¥$Ëdm aoMH$nyaH$md¥{Îml_o OmVodm_ZmgmnwQ>oZ nyaH§$ H¥$Ëdm (VV²) AZm{_H$mH${Z{ð>H$mä`m§ Y¥Ëdm Hw$§ H§$ H¥$ËdmqnJc`m aoM o{X{V {ÛVr`m ar{V:&'

`m {òHo$À`m XmoZ nÕVtn¡H$s n{hcr nÕVr lr_hmamOm§Zr oWo gm§{JVcrAmho. hr {òH$m gwá Hw$§S>{cZr eŠVrcm OmJ¥V H$aUmar AgyZ, gwfwåZmZmS>rVrcdm`yÀ`m JVrcm à{V~§YH$ AgUmao H$\$m{XXmof Zï> H$aUmar Amho."epŠV_m©J©XXmË`a§ ' "gd©Xmof¿Zr' m nXm§Zr, lr_hmamOm§Zr hoM gwM{dco Amho.^{òH$mHw$§ H$, {ÌXmofha AgyZ Vmo gd©Xm {hVH$a Amho Ago Q>rH$mH$ma gm§JVmV.

"gd}fm§ Hw$§ H$m§Zm gd©Xm {hVËdo@{n gy © oXZmo‚mm{`ZmdwîUm¡ àm oUerVo {hVm¡& grËH$marerVë`m¡ erVco àm`oUmoîUo {hVm¡& ^òmHw$§^H$:g_erVmoîU: gd©Xm {hV:& gd}fm§ Hw$§^H$mZm gdªamoJhaËdo@{n, gy`©^oXoZ§àm`oU dmVha§ & C‚mm`r àm`oU ícoî_ha: & grËH$marerVë`m¡ àm`oU

{nÎmhao & ^òm»`: Hw$§ H$: {ÌXmofha B{V~moÜ`_² &'(1)

(1)gd©M Hw$§ H$ gd©H$mi {hVH$a Agbo Var gy © oXZ Am{U CÁOm`r ho CîU AgyZ ~hwYm erVH$mim§V{hVH$a AgVmV. VgoM grËH$mar Am{U erVbr ho erVb Agë`mZo CîUH$mim§V {hVH$a AgVmV.^òm Hw$§ H$ _mÌ gd©H$mit {hVH$a AgVmo. gd©M Hw$§ H$ gd©M amoJ Xya H$aVmV. Var nU gy © oXZ_w»`V… dmVhmaH$ Amho. CÁOm`r _w»`V… H$\$hmaH$ d grËH$mar erVbr _w»`V… {nÎmhmaH$ AmhoV.^òm Hw$§ H$ _mÌ VrZhr Xmofm§Mm {ZdmaH$ Amho ho Ü`mZm§V Ro>dmdo.

Page 74: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

78

`mà_mUo òmHw$§ H$ {deof _hÎdmMm Agë`mZo Vmo Adí` Zoh_r H$amdm.~mH$sMo Hw$§ H$ `Wmg§ d H$amdoV Ago ~«÷mZ§X {c{hVmV

"AVEd BX§ òm BË`m»`m`ñ o{V òm» § Hw$§ H§$ Vw {deofoU¡d H$V©ì §Adí`H$V©ì`{_Ë`W©:& gy © oXZmX`ñVw `Wmg§ d§ H$V©ì`m:'

åhUyZ ^[òHo$MmM Aä`mg oWo lr_hmamOm§Zr gm§{JVcm Amho.(16-17-18-19)

epŠVMmcZ{eíZZmä`ÝV:ñWH§$X§ g{V dO«mgZo nXm¡ &

Y¥Ëdm ÑT>§ ànrS>çma§ ^òm§ {gÕmgZmpñWV: && 20&&

g_mHw$§{MVZm{^Ðm© w$`m©ÀN>pŠVíMcË`V: &`m_mYm©ä`mgVmo Y¡`m©Ý_Ü`ZmS>çm§ g_wX²JVm&& 21&&

D$Üdm©H¥$ï>m ^dpËH¨${MÀN>pŠVZm©S>r_wI§ Ë`OoV² &VV: ñdVmo d«OË yÜdª àmUmo@VñVm§ {dMmc oV && 22&&

MmcZmËgd©{gÕ`{á_©S>cmÚmo{JZmo Z Vw &ê$½ä`mo ^ § `_mƒm{n ZoVmo@Ý`Þm{S>emoYZ_² && 23&&

AW© :- dO«mgZ KmcyZ Amnco XmoZr nm` hmVm§Zr Yê$Z; nm`m§À`mQ>mMmZr {eíZ d Zm{^ `m§À`m_Ü o ZD$ A§Jwco AgUmè`m H§$Xmda VmS>Z H$amdo.Z§Va {gÕmgZmda ~gyZ Jwê$nmgyZ g_OyZ KoVcoë`m n[aYmZ wŠVrZo Zm^rMoAmHw$§MZ H$ê$Z cdH$a cdH$a ^{òH$m H$amdr. `m_wio eŠVr M{cV hmoVo.AgmM Y¡ m©Zo AYm© àhan ªV Aä`mg Ho$ë`mZo gwfwåZmZmS>r_Ü o gmdY PmcocreŠVr qH${MV² da AmH¥$ï> hmoVo d gwfwåZmZmS>rMo _wI gmoSy>Z XoVo. Z§Va _mJ©_moH$im Pmë`m_wio àmUdm y AmnmoAmn da ~«÷a§Y«mH$So> OmD$ cmJVmo. åhUyZË`m eŠVrMo MmcZ H$amdo. m eŠVrMmcZmä`mgmZo moJr nwéfmcm gd© {gÕtMr

Page 75: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

79

`moJahñ`

àmár Mmirg {Xdgm§V hmoVo. amoJm§Mo d `_mMohr ^` amhmV Zmhr. `mepŠVMmcZm{edm` Xwgao ZmS>r ewÕrMo gmYZ Zmhr. (20-21-22-23)

{ddaU :- `m Mma ícmoH$m§_Ü o epŠVMmcZ ZmdmÀ`m _wÐoMo {ddoMZlr_hmamOm§Zr Ho$co Amho. hR> moJm_Ü o EH§$Xa Xhm _wÐm gm§{JVë`m AmhoV Ë`mAem AmhoV -

"_hm_wÐm _hm~ÝYmo _hmdoYíM IoMar &CÈ> mZ§ _yc~ÝYíM ~ÝYmo OmcÝYam{^Y: && 6&&

H$aUr {dnarVm»`m dO«mocr epŠVMmcZ_² &BX§ {h _wÐmXeH§$ Oam_aUZmeZ_² && 7&&

(hR> moJàXr{nH$m 3/6-7)

1) _hm_wÐm, 2) _hm~ÝY, 3) _hmdoY, 4) IoMar, 5) CÈ> mZ~§Y, 6)_yc~§Y, 7) Omc§Ya~§Y, 8) {dnarVH$aUr, 9) dO«mocr, 10) epŠVMmcZ

Aem Xhm _wÐm moJemóm_Ü o XmI{dë`m AmhoV. mn¡H$s Omc§Ya~§Y,CÈ> mZ~§Y, IoMar, {dnarVH$aUr, dO«mocr d epŠVMmcZ `m ghm _wÐm§MmC„oI `moJahñ`m_Ü o lr_hmamOm§Zr Ho$cocm Amho. Ë`mVhr, epŠVMmcZ_wÐoMo{ddoMZ `m Mma ícmoH$mV gwñnï> Ho$co Amho.

eŠVr åhUOo Hw$§S>{cZr. {VMo MmcZ H$aUo åhUOo {Vcm hmc{dUo,OmJo H$aUo Agm gm_mÝ`V: epŠVMmcZ eãXmMm AW© Amho. Hw$§S>{cZrMr gmVZmdo nwT>rcà_mUo AmhoV.

"Hw${Q>cm§Jr Hw$§S>{cZr wO§Jr epŠVarœar &

Hw$§S>ë`é§YVr M¡Vo e×m: n`m© dmMH$m: && 104&&'(h. `mo. à. 3)

`moJmg§~§Yr AgUmè`m emóm_Ü o Hw$§S>{cZr hr gmnmà_mUo 3&&doQ>moio KmcyZ, eonyQ> _wImV KoD$Z, _ycmYmamV åhUOo JwXmÀ`mda XmoZ ~moQ>o `m

Page 76: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

80

ñWmZmV gwfwåZmê$n ~«÷mMo Ûma AS>dyZ {ZOcr Amho, Ago dU©Z Ho$cocoAmT>iVo. nm`mÀ`m Viì`mnmgyZ _ñVH$mdarc Ho$gmn ªV Amnë`m hmVmÀ`m~moQ>m§Zr 96 ~moQ>o BVHo$ à_mU earamMo Amho. earamÀ`m ~amo~a _Ü`^mJr 48

~moQ>m§da Hw$§S>{cZrMo {ZdmgñWmZ Amho. `m~Ôc hR> moJàXr{nH$mH$mañnï>rH$aU H$aVmV -

"H§$XmoÜdª Hw$§S>cr epŠV: gwám _mojm` `mo{JZm_² &~§YZm` M _yT>mZm§ `ñVm§ do{Îm g `moJ{dV² && 107&&'

(h. `mo. à. 3)

H§$XmÀ`mda Hw$§S>{cZr eŠVr {ZOcocr Amho. {VMo MmcZ H$aÊ`mH$[aVmH§$X VmS>Z H$amdo Ago "{eíZmä §VñWH§$X§ ànrS>ç' `m dmŠ`mZo lr_hmamO oWogwMdrV AmhoV. H§$X åhUOo H$m` Vo nwT>rc ícmoH$mV gm§{JVco Amho -

"D$Üdª {dVpñV_m̧ Vw {dñVma§ MVwa§Jwc_²&_¥Xwc§ Ydc§ àmoº§$ do{ï>Vm§~a cjU_²&& 113&&'

(h.`mo.à.3)

JwXñWmZmnmgyZ da EH$ drV^a åhUOo ~mam ~moQ>o, `m _mnmMo, Á`mMrcm§~r é§Xr Mma ~moQ>o Amho Ago, _D$, ew «, EImÚm H$_cm§Var Jw§S>micoë`mdómgmaIo ho H§$XmMo ñdê$n Amho Ago `moJr cmoH$m§Zr dU©Z Ho$co Amho.

lr_hmamOm§Zr Q>rHo$_Ü o, "{eíZZmä §V:ñW§ Zdm§JwcH§$X§' Ago gm§{JVcoAmho. `mMm A{^àm` Agm Amho H$s -

JwXmnmgyZ XmoZ ~moQ>o gmoSy>Z EH$ ~moQ> _mnmMo earamMo _Ü`ñWmZ Amho.Ë`m _Ü`ñWmZmnmgyZ ZD$ A§Jwco H§$Xñdê$n Amho. åhUOo JwXmnmgyZ Vo ~mamA§Jwco åhUOo drV^a Amho Ago hR> moJàXr{nH$mH$mam§Zm åhUmd`mMo Amho åhUOoH$mhr {damoY Zmhr. `m~Ôc `mkdëŠ` Ago gm§JVmV -

Page 77: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

81

`moJahñ`

"JwXmÎmw X²ì §JwcmXyÜdª _|T>mÎmw X²ì §JwcmXY:&Xoh_Ü § VZmo_©Ü § _ZwOmZm{_Vr[aV_²&&

H§$XñWmZ§ _Zwî`mUm§ Xoh_Ü`mÞdm§Jwc§&MVwa§Jwc{dñVma_m`m_§ M VWm{dY_²&&

A§S>mH¥${VdXmH$ma y{fV§ M ËdJm{X{^:&MVwînXm§ {VaíMm§ M {ÛOmZm§ Vw§X_Ü`J_²&&'(1)

lrJmoajZmWhr H§$XmMo {ddoMZ nwT>rc ícmoH$mV H$aVmV-

"D$Üdª _|T>mXYmo Zm o: H§$X`mo{Z: IJm§S>dV² &VÌZmS>ç: g_wËnÞm: ghómUm§ {Ûgá{V:&&'(2)

`mà_mUo H§$XñWmZm_Ü o amhmUmar Hw$§S>{cZr eŠVr, H§$XVmS>ZmZo OmJ¥VhmoD$Z gwfwåZm ZmS>rVyZ da OmD$ cmJVo. Ë`m_wio àmUhr ~«÷ma§Y«mH$So> OmD$cmJVmo Am{U nwT>o H«$_mZo Vmo ~«÷a§Y«mV pñWa Pmcm AgVm, àmUm`m_, àË`mhmaBË`mXr nwT>rc A§JmMr {gÕr hmoVo. BVHo$M Zmhr Va, `m epŠVMmcZmÀ`mAä`mgmZo, Mmirg {XdgmV gd© {gÕrMm cm^ hmoVmo, ZmS>r ewÕr hmoVo, BË`mXr\$c `mMo gm§{JVco Amho. `m Aä`mgmMm àH$ma gd© `mo½` Jwê$H$Sy>ZM g_OyZ

oB©c. (20-21-22-23)

(1)JwXmÀ`m XmoZ A§Jwio da Am{U qbJmÀ`m XmoZ A§Jwio Imbr XohmÀ`m _Ymo_Y _mZdm§À`m earamMm_Ü`q~Xw (V§ÌJ«§Wm§V) gm§{JVbm Amho. _Zwî`m§À`m H§$XmMo {R>H$mU øm XohmÀ`m _Ü`q~XynmgyZ ZD$A§Jwio da Mma A§Jwio bm§~ Am{U VodTo>M é§X Amho. Ë`mMm AmH$ma A§S>mH¥$Vrà_mUo AgyZ Ë`mÀ`mdaËdMmXtZr Vo gOdbobo Amho. MVwînmX, njr BË`m{X {V ©H$² àmÊ`m§V Vo CXamÀ`m _Ü`mda AgVo.

(2)qbJmÀ`m da Am{U ~|~rÀ`m Imbr nú`mÀ`m A§S>mÀ`m AmH$mamMr H§$X Zm§dmMr `mo{Z Amho {VWyZ(earam§Vrb) ~mhÎma hOma ZmS>çm CJ_ nmdVmV.

Page 78: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

82

IoMar _wÐm

Mm{cVm`m_{n àmUmo ~Õm MoÐgZm gwI_² &dO«Ë yÜdª {g{Õnydª amO`moJnXàX: && 24&&

AW© :- Hw$§S>{cZr eŠVrMr hmcMmc gwê$ Pmcr AgVm, {Oìhm OaEH$m {d{eð> {R>H$mUr R>odcr Va àmUdm y , gwImZo da ~«÷a§Y«mH$So> OmVmo d VmoAm{U_m{X{gÕr XoD$Z amO`moJmMrhr y{_H$m XoVmo (24)

{Oìhm§ _yc{eam§ {N>Ëdm amo__m̧ àKf© oV² &nÏ`mg¢YdMyU£Jmª àm½dËgá{XZ¡_w©hw: && 25&&

fÊ_mgm{X{V {OìhmY: {eam~§Ymo {dZí`{V &_wÐm ñ`mËIoMar Í`Üdo `mo{OVmdmL²_wIrH$cm && 27&&

AW© :- {O^oÀ`m Imcr AgUmar era, EH$ Ho$g^a N>oXmMr Am{U{haS>m d g¢Yd m§Mo MyU© VoWo Mmoimdo. mà_mUo gmV {Xdgm§Zr nwZ: nyduà_mUoN>oXZ dJ¡ao H$amdo. Ago ghm _{hZon`ªV Ho$co AgVm, {O^oÀ`m ImcrAgUmè`m {eaoMo ~§YZ Zï> hmoVo. Z§Va VrZ ZmS>çm§À`m _mJm©V nS>{O^oÀ`mdaAgUmè`m {N>Ðm_Ü`o, da AJ« H$ê$Z Vr Or^ KmVcr AgVm, IoMar_wÐm {gÕ hmoVo. (25 - 26)

{ddaU :- darc ícmoH$m_Ü o IoMar _wÐoMo _hÎd à{VnmXZ Ho$co Amho.IoMarMo cjU hR> moJàXr{nH$mH$ma Ago H$aVmV.

"H$nmcHw$hao {Oìhm à{dï>m {dnarVJm &«wdmoa§VJ©Vm Ñ{ï>_w©Ðm ^d{V IoMar &&' (3&32)

nS>{O onmgyZ da _ñVH$mn ªV AgUmè`m {N>Ðm_Ü o Or^ KmcyZ, Ñï>r«w_Ü`mda R>odyZ ~gUo åhUOo IoMar _wÐm hmo . Q>rH$mH$mam§Mo ñnï>rH$aU AgoM

Amho -

Page 79: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

83

`moJahñ`

"H$nmcHw$hao {Oìhmàdoenyd©H§$ «wdmoa§VX©e©Z§ IoMar{VcjU§ {gÕ_² &'

`mH$[aVm Or^ ~arM cm§~ H$amdr cmJVo. Vmo Aä`mg 25 d 26 `mícmoH$m§_Ü o gwM{dcm Amho. Or^ {H$Vr cm§~ Pmcr nm{hOo d Ë`mH$[aVm H$moUVoCnm` amoO Ho$co nm{hOoV Vo hR> moJàXr{nH$mH$mam§Zr nwT>rc ícmoH$mV gm§{JVcoAmho -

"N>oXZMmcZXmoh¡: H$cm§ H«$_oU dY© oÎmmdV² &gm `mdX² «w_Ü § ñn¥e{V VXm IoMar{g{Õ: &&' (3&33)

Or^ Vm|S>m~mhoa H$mT>cr AgVm Vr da wd`m§À`m _Ü`mn ªV OmD$ZnmoMcr nm{hOo BVH$s cm§~r {O oMr Pmcr nm{hOo. Ë`mH$[aVm N>oXZ, MmcZ dXmohZ Agm VrZ àH$maMm Aä`mg ghm _{hZon ªV H$aÊ`mg gm§{JVco Amho.{O oÀ`m Imcr Or era Amho Vr VmoS>cr AgVm hiyhiy {O oMr dmT> H$aVm

oVo. Ë`mH$[aVm N>oXZ hm n{hcm Cnm`. Vmo gwÕm EH$X_ Z H$aVm n{hco {Xder,{ZdSw>§JmÀ`m nmZmà_mUo AË §V VrúU gyú_ eómZo Ho$g^aM Vr era H$mnyZ{haS>m d g¢Yd `m§À`m dóJmi Ho$coë`m MyUm©Zo Ë`m H$mncoë`m OmJr Mmoimdo.`mà_mUo gmV {Xdg H$amdo. Z§Va AmR>do {Xder AmUIr Ho$g^a Vr era{O oÀ`m ImcMr H$mnmdr d {haS>m-g¢Yd `m§À`m MyUm©Zo Vr OmJm Mmoimdr.`mà_mUo N>oXZ d Kf©U hm Aä`mg Mmcy AgVmZmM, MmcZ d XmohZ hohr Cnm`Mmcy R>odmdoV. MmcZ åhUOo -- XmoÝhr hmVm§Mo A§JR>o d VO©ZrV Or^ Yê$Z,Vr ~mhoa COì`m d S>mì`m ~mOyZo hiyhiy IoMUo. VgoM XmohZ åhUOo - XmoZrhmVm§À`m Am§JR>çmV d VO©ZrV Or^ Yê$Z Vr Yma H$mT>VmV Ë`mà_mUo gmaIrVm|S>m~mhoa Imcr Imcr AmoT>Uo. `mà_mUo, N>oXZ, MmcZ, XmohZ hm Aä`mgamoO Mmcy Ho$cm AgVm {O oÀ`m Imcr AgUmè`m {eaoMm ~§Y VwQy>Z Or^ cm§~hmoVo. Z§Va Vr Vm|S>mÀ`m AmVM nmR>r_mJo didyZ nS>Or oÀ`mda AgUmè`m{N>ÐmVyZ Vr cm§~ Pmcocr Or^, AmVyZ wdB©n ªV KmcyZ ~gUo åhUOo IoMar

Page 80: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

84

_wÐm hmoVo. BS>m, qnJcm d gwfwåUm `m VrZ ZmS>çm nS>Or oÀ`m daÀ`m {N>ÐmVyZda OmVmV. Ë`m _mJm©Zo Or^oMo AJ« _ñVH$mn`ªV ZoD$Z ~gUo. `m~ÔcMohR> moJàXr{nH$mH$mam§Mo ícmoH$ Ago AmhoV.

"ñZwhrnÌ{Z^ §eó§ gwVrúU§ pñZ½Y{Z_©c_² &g_mXm` VVñVoZ amo__m̧ g_wpÀN>ZoV² &&34&&

VV:g¢Yd-nÏ`mä`m§ My{U©Vmä`m§ àKf© oV² &nwZ: gá{XZo àmáo amo__m̧ g_wpÀN>ZoV² &&35&&

Ed§ H«$_oU fÊ_mg§ {ZË` wº§$ g_mMaoV² &fÊ_mgmÐgZm_yc{eam~§Y: àUí`{V &&36&&

H$cm§ namL²_wIt H¥$Ëdm {ÌnWo n[a`moO oV² &gm ^doV² IoMar _wÐm ì`mo_MH«§$ VXwÀ`Vo &&37&&

agZm_yÜd©Jm§ H¥$Ëdm jUmY©_m{n {Vð>{V &{df¡{d©_wÀ`Vo `moJr ì`m{Y_¥Ë wOam{X{^: &&38&& (V¥Vr`monXoe)

hm gd© {df` lr_hmamOm§Zr 24 Vo 26 `m VrZ ûcmoH$mVyZ d Ë`m§À`mQ>rHo$VyZ M{M©cocm Amho. N>oXZ, MmcZ d XmohZ `m~Ôc Q>rH$mH$ma ~«÷mZ§XmMoñnï>rH$aU Ago Amho -

"Ed§ H«$_oU nydª amo__mÌ N>oXZ§, gá{XZn ªV§ VmdXod gm §àmVíN>oXZ§Kf©U§ M& Aï>_o {XZo@{YH§$ N>oXZ{_Ë wº$H«$_oU fÊ_mg§ fÊ_mgn ©ÝV§ wº$: gZ²g_mMaoV²'&

"MmcZ§, hñV`moa§Jwð>VO©Zrä`m§ agZm§ J¥hrËdm gì`mngì`V: n[adV©Z§&Xmoh: H$a`moa§Jwð>VO©Zrä`m§ JmoXmohZdÎmÔmohZ§& V¡: H$cm§ {Oìhm§ VmdÛY© oÔrKmª Hw$`m©V²VmdV²& {H$`V², `mdËgm H$cm «y_Ü § ~{h «w©dmo_©Ü § ñn¥e{V `Xm VXm IoM`m©:{g{Õ:&' (24 - 25 - 26)

Page 81: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

85

`moJahñ`

göp‚mìhm MaË`ñ` Io H$Xm{n ñn¥epÝV Zmo&{dfm{V©é½OamjwÎm¥pÊZÐmV§Ðm_¥{V{H«$`m:&& 27&&

ñÍ`míco{fVñ`m{n q~XwZ© jaË yÜd©_o{V g:&M{cVíMoÚmo{Z_wÐm~Õmo _wº$: g ^mo½`{n&& 28&&

AW© :- `mMr {Oìhm _Zmgh AmVrc AmH$memV g§Mma H$aVo. `mcm{dfmMr ~mYm, amoJ, åhmVmanU, yH$, VhmZ, Pmon, ½cmZr, _¥Ë y BË`m{XH$m§MmHo$ìhmhr ñne© hmoV Zmhr. (27)

órZo AmqcJZ {Xco AgVmhr `mMo dr © M{cV hmoV Zmhr. Vo daMOmVo. H$Xm{MV² M{cV Pmë`mg dO«mocr _wÐoZo à{V~Õ hmoD$Z da OmVo. Imcr

oV Zmhr. Agm hm ^moJr AgyZhr _wŠV Amho. (28)

{ddaU :- darcà_mUo ghm _{hZon ªV ì`dpñWV Aä`mg hmoD$ZIoMar _wÐm {gÕ Pmcr AgVm {VMo \$c `m XmoZ ícmoH$m§V XmI{dco Amho. `m_wÐocm IoMar Ago Zmd H$m {Xco `mMo CÎma, göp‚mìhm MaË`ñ` Io' `mdmŠ`mZo lr_hmamOm§Zr {Xco Amho. AÝV_w©I Pmcoco _Z d {Oìhm hr XmoZrhr

«y_Ü`mVrc AmH$memV, AmkmMH«$mV pñWa hmoD$Z amhmVmV. Ë`m_wio m nwéfmcmH$moUË`mhr {dfmMr ~mYm hmoV Zmhr. yH$, VhmZ, Pmon d _¥Ë y `m§Mmhr g§~§YgwQ>Vmo. BVHo$M Zìho Va, hm IoMar {gÕ Pmcocm nwéf D$Üd©aoVm hmoVmo. `mModr`©ñIcZ H$Yrhr hmoV Zmhr. dr`© gVV D$Üd©Jm_r ~ZVo. hmM {df`hR> moJàXr{nHo$V nwT>rc ícmoH$mVyZ d{U©cocm Amho -

"{MÎm§ Ma{V Io `ñ_mp‚mìhm Ma{V Io JVm&VoZ¡fm IoMar Zm_ _wÐm {gÕ¡{Z©ê${nVm&& 41&&

IoM`m© _w{ÐV§ oZ {dda§ c§{~H$moÜd©V:&Z Vñ` jaVo q~Xw: H$m{_Ý`míco{fVñ` M&& 42&&

Page 82: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

86

M{cVmo@{n `Xm q~Xw: g§àmámo `mo{Z_§S>c_²&d«OË yÜdª öV: eŠË`m {Z~Õmo `mo{Z_wÐ`m&& 43&&

(hR> moJàXr{nH$m V¥Vr`monXoe)

àn§MmV d na_mWm©V {deof CÞVr hmoÊ`mH$[aVm ~«÷M`m©Mr Amdí`H$VmAmho `m~Ôc {dMmar nwéfm§Mo Xw_V Zmhr. dr`m©Mo ajU H$aUo åhUOoM ~«÷M ©hmo . nU dr`m©Mo ajU H$moUË`m àH$mamZo hmoVo `mMo kmZ \$maM WmoS>çm cmoH$m§ZmAmho. ~hwVoH$ S>m°ŠQ>a cmoH$ Ago gm§JVmV H$s, dr ©ajU H$aÊ`mH$[aVm H$m_mMmdoJ amoIcm Jocm Va ZmZm àH$maMo amoJ hmoUoMm g§ d Amho. m Ë`m§À`m gm§JÊ`mMmAW© Agm Amho H$s, dr © V`ma Pmë`mZ§Va Ë`mMr ~mhoa nS>Ê`mMr àd¥{ÎmAgVo. Vmo doJ amoI$Uo hm{ZH$maH$ Amho. nU AË`§V {df`mgŠVr_wioAñdm^m{dH$ arVrZo AZmdí`H$ n[a_mUmV dr © ~ZdyZ Vo Zï> H$aÊ`mZo Va\$maM _moR>r hmZr Amho. Aem _Zwî`mcm j`mgmaIo ^ §H$a amoJ CX² dVmV. hrJmoï> {ZpíMV Amho H$s AË §V {df`mgŠVrV gmnS>ë`mZo Añdm^m{dH$ arVrZodr © ~ZyZ Vo Zï> hmoD$ cmJco Va eara YmaU H$aUmè`m YmVydaM Vmo Hw$èhmS>rMmAmKmV hmoV Amho. nU ñdm^m{dH$ arVrZo dr © ~ZyZ Oa Ë`mMo ajU hmoD$eHo$c Va ~«÷M © nmcZmMm nyU© cm^ hmoD$ eH$Vmo. S>m°ŠQ>am§À`m _VmZwgmadr`m©Mr CËnÎmr Aer hmoVo - nwéfmcm Ooìhm H$m_mMm doJ CËnÞ hmoVmo VoìhmË`mMo aŠV doJmZo A§S>H$moemVrc J«§WrH$So> oD$ cmJVo. Ë`m J«§WrVyZ {ZKUmè`mEH$m {d{eï> agmMo g§{_lU Ë`m aŠVmV Pmco AgVm aŠVmMo, cmc a§JmMoH$sQ>mUy dr`m©À`m œoV H$sQ>mUy ê$nmZo n[aUm_ nmdVmV. m H$sQ>mUy§_Ü o OZZeŠVrAgVo. ho Oa ~mhoa Q>mH$co Va H$mhr hmZr Zmhr. Ë`m§Mo H$m ©, ~mhoa nSy>Z órÀ`mJ^m©e`mV J ©pñW{V H$aUo hoM Amho. ho Oa amoIco OmVrc Va ñdßZXmof dà_ohmXr amoJ hmoÊ`mMm g§ d Amho. Aer pñW{V Agë`m_wio ~«÷M ©nmcZmMoH$m` VmËn © Amho, hr Jmoï> {dMmaUr` R>aoc Ago S>m°ŠQ>a cmoH$m§Mo _V Amho.

Page 83: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

87

`moJahñ`

Am_À`m _hfvMo gm§JUo Ago Amho H$s, dr © åhUOo àmUeŠVrMAgë`mZo Vo Zï> hmoÊ`mZo àmUeŠVrMmM èhmg hmoUmam Amho. AnmZeŠVrMoCËWmZ Pmë`mZ§Va CXmZê$nr A¾rÀ`m g§ moJmZo dr`m©Mr àmUeŠVr CÜd©Jm{_ZrhmoVo. Aem `moJr nwê$fmMo dr © ñI{cV hmoV Zmhr Am{U _¡WwZg_`r ñI{cVPmco Var Ë`mMo ~«÷M © d«V Zï> hmoV Zmhr. dO«mo{c_wÐm åhUyZ `moJ emóm_Ü oEH$ _wÐm Amho. `m _wÐoMr {gÕr Aä`mgmZo, Ë`m `mo½`mZo {_i{dcr Agë`mZo,ñdßZXmofm_wio B§{Ð`mV CVacoco qH$dm _¡WwZg_`r ~mhoa nS>cocohr dr © Vmo moJrnwZ: da IoMy eH$Vmo. Vo dr © nwZ: da MTy> cmJVo. nU Vo dr`m©e`mV qH$dm_yÌme`mV nwZ: àdoe H$arV Zmhr, Va CXmZeŠVrÀ`m CîUVoZo `mo{ZñWmZmVrcé{YamV {_iyZ OmVo. Am{U Ë`m_wio àmU, doJmZo gwfwåZm ZmS>rVyZ D$Üd©Jm_rhmoV amhVmo. `moJr cmoH$, `m à{H«$ ocm aOdr`m©Mm `moJ _mZVmV. `m~Ôc à_mUAgo -

"`mo{ZñWmZo _hmjoÌo Onm~ÝYyH$g{Þ^_² &aOmo dg{V O§VyZm§ XodrVÎd§ g_m{hV_² &&aOgmo aoVgmo `moJmÐmO`moJ B{V ñ_¥V: &'

(`moJ{eImon{ZfV² )`mMm AW© :- àË oH$ OrdmÀ`m earamV `mo{ZñWmZê$n _hmjoÌm_Ü o,

Omñd§XrÀ`m \w$cmgma»`m a§JmMo aO AgVo. `mcm XodrVËd åhUVmV. Ë`maOmMm d dr`m©Mm g§ moJ Pmcm AgVm amO`moJmMr àmár hmoVo. JwX d CnñW `mXmoKm§À`m_Ü o, {edUrÀ`mda {ÌH$moUmH¥${V Ago EH$ _¥Xy ñWmZ Amho, `mcmM`mo{ZñWmZ åhUVmV. Ë`m{R>H$mUr dr © MT>co AgVm CîUVm CËnÞ hmoVo. Ordr © Am{U aO `m§Mm `moJ H$aUmè`m amgm`{ZH$ {H«$ oMr gyMH$ hmoVo. `m~ÔcAmUIrhr à_mU Ago -

Page 84: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

88

"J{cVmo@{n `Xm {~ÝXw: g§àmámo `mo{Z_ÊS>co &Ád{cVmo@{n `Wm {~ÝXw: g§àmáíM hwVmeZ_² &&

d«OË yÜdª hR>mÀN>ŠË`m {Z~Õmo `mo{Z_wÐ`m &g Ed {Û{dYmo {~ÝXw: nmÊSw>amo cmo{hVñVWm&&

nmÊSw>a§ ewH«${_Ë`mhwcm}{hVm» § _hmaO: &{dÐþ_Ðþ_g§H$me§ `mo{ZñWmZo pñWV§ aO: &&

e{eñWmZo dgoX²{~ÝXwñV`moa¡Š § gwXwc© _²&&' (`moJMyS>m_{U Cn{ZfV², Ü`mZ{~ÝXw Cn{ZfV²)

`mMm AW© :- J{cV Pmcoco dr © Ooìhm `mo{ZñWmZm_Ü o Zoco OmVoVoìhm Vo A{¾_Ü o nSy>Z X½Y hmoD$ cmJco AgVm, Vo dO«mocr_wÐoÀ`m Aä`mgmZoda IoMyZ KoVco OmVo. Ë`m q~Xy_Ü o XmoZ àH$ma AmhoV. EH$ œoV Xwgam aŠV.œoV q~Xycm dr © åhUVmV, cmc q~Xycm aO åhUVmV. nmodi`mgmaIm a§JAgcoco aO `mo{ZñWmZmV amhmVo. dr © dr`m©e`ê$nr M§ÐñWmZmV dr © amhmVo.`m XmoKm§Mo EoŠ` hmoUo \$ma Xwc© Amho. Ago D$Üd©aoVo `moJr nwê$f J¥hñWmVhrAgy eH$VmV. d{gð>, mkdëŠ`, ì`mg BË`m{X CXmhaUo à{gÕ AmhoV. mà_mUoIoMar d dO«mocr XmoZhr _wÐm§Mo _hËd lr_hmamOm§Zr `m ícmooH$mVyZ gwM{dcoAmho. Hw$§S>{cZr OmJ¥V Pmë`mdmMyZ _mÌ `m XmoZhr _wÐm§Mr {gÕr hmoD$ eH$VZmhr. (27-28)

{dnarVH$aUr

gwYmÝV:òdVrÝXmoñVm§ J«gË`H©$ñVVmo Oam&AY:erfm}Üd©n{Îmð>o׈mhma: eZ¡: eZ¡:&& 29&&

`m__m̧ VV: {g{Õì ©ñVo § H$aUrï>Xm&dcrn{cVdon¿Zr _¥Ë`whÌu gwYmàXm&& 30&&

Page 85: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

89

`moJahñ`

AW© :- Q>miynmgyZ AmV A_¥Vòmd hmoV AgVmo Vo A_¥V OR>am¾r_Ü onSy>Z ^ñ_ hmoVo. Ë`m_wio åhmVmanU oVo. åhUyZ Imcr _ñVH$ Am{U da nm`H$ê$Z ahmdo. hiyhiy EH$ àhan ªV Aem pñWVrV amhVm Amco åhUOo {gÕràmá hmoVo. `m_wio Amhma hiyhiy A{YH$ dmT>Vmo. `m pñWVrcm {dnarV -H$aUr Ago åhUVmV. A§Jmda gwaHw$Ë`m nS>Uo, AH$mcr Ho$g nm§T>ao hmoUo, earaH$mnUo BË`m{X Xmof Xya H$aUmar, A_¥V XoUmar _¥Ë ycm Xya gmaUmar Aer hr{dnarVH$aUr Amho. (29-30)

{ddaU :- Xhm _wÐm§n¡H$s {dnarVH$aUr ZmdmMr _wÐm d {VMo \$c `mXmoZ ícmoH$m§_Ü o lr_hmamOm§Zr gm§{JVco Amho - _mUgmcm åhmVmanU H$m oVo`m~Ôc moJemóH$mam§Mo Ago åhUUo Amho H$s - Q>miyÀ`m _yc mJmV AgUmè`mM§ÐmnmgyZ A_¥Vòmd hmoV AgVmo. A_¥V Imcr nS>Vo, Vo Zm^rñWmZmV AgUmamA{¾ñdê$n gy © Vmo ^jU H$aVmo. Ë`m_wio earamcm åhmVmanU oVo. hm {df`nwT>rc ícmoH$mV Amcocm Amho -

"`pËH${MX² J«gVo M§ÐmX_¥V§ {Xì`ê${nU: &VËgdª J«gVo gw ©ñVoZ qnS>mo Oam wV:&&' (h.`mo.à.3& 77)

`m~Ôc Q>rH$mH$mam§Zr JmoajZmWm§Mohr à_mU {Xco Amho."Zm{^Xoeo pñWVmo {ZË § ^mñH$amo XhZmË_H$: &A_¥VmË_m pñWVmo {ZË § Vmcw_ycoM MÝÐ_m:&&

df©Ë`Ymo_wIíMÐmo J«gË yÜd©_wImo a{d: &H$aU§ Vƒ H$V©ì § oZ nr yf_mß`Vo &&'

ho A_¥V Imcr nSy> Z o `mH$[aVm IoMar_wÐm gm§{JVcr, VerM hr{dnarVH$aUr _wÐmhr gm§{JVcr Amho. Vo A_¥V Imcr nSy> Z o mH$[aVm nm` dad _ñVH$mMm ^mJ Imcr H$ê$Z amhmUo hr {dnarVH$aUr oWo lr_hmamOm§Zrgm§{JVcr Amho. åhUOo Zm{^nmgyZ nm`mn ªVMm ^mJ da Joë`m_wio Vmo gy © da

Page 86: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

90

Pmcm d A_¥Vòmdr M§Ð Imcr Amcm. Ë`m_wio AmVm Vo A_¥V gy ©ê$nr A¾rVZ nS>Vm VgoM earamV amhy eH$Vo. `mMm Aä`mg H$gm H$amdm ho nwT>rcícmoH$mVyZ XmI{dco Amho -

"D$Üd©Zm oaYñVmcmoê$Üdª ^mZwaY:eer &H$aUr {dnarVm»`m JwédmŠ oZ cä`Vo && 79&&

{ZË`_ä`mg wŠVñ` OR>am{¾{dd{Y©Zr &Amhmamo ~hwcñVñ` g§nmÚ: gmYH$ñ` M && 80&&

Aënmhmamo `{X ^doX{¾X©h{V VËjUmV² &AY:{eaíMmoÜd©nmX: jU§ ñ`mËàW_o {XZo && 81&&

jUmƒ qH${MX{YH$_ä`goƒ {XZo {XZo &d{cV§ n{cV§ M¡d fÊ_mgmoÜdª Z Ñí`Vo &&

`m__m̧ Vw `mo {ZË`_ä`goËg Vw H$mc{OV² && 82&&(h. `mo. à. 3)

Aä`mgmMm àH$ma Q>rH$mH$mam§Zr nwT>rcà_mUo ñnï> XmI{dcm Amho -"H$amä`m§ H${Q>àXoe_dc§ã`~mhw_ycmXmaä` Hy$_©an ©ÝVmä`m§ ~mhwä`m§, ñH§$Ymä`m§,Jcn¥ð> mJ{ea: n¥ð> mJmä`m§M y{__dï>ä`mY:{eamo ^doV²& D$Üd©_wn ©ÝV[ajonmXm¡ `ñ` g D$Üd©nmX: àW_{XZo Ama§ {XZo jU§ jU_m̧ ñ`mV² & {XZo {XZoà{V{XZ§ jUmpËH${MX{YH§$ {ÛjU§ {ÌjU§ EH${XZ d¥Õ`m Aä`goV²&'

àW_ CVmUo nSy>Z XmoZr hmVm§Zr H§$~a Yê$Z Vmo H§$~aonmgyZ ImcMmnm`mn ªV Agcocm ^mJ da CMcmdm. `mà_mUo g§nyU© eara hiyhiy hmVmÀ`mH$monam§Zr, Z§Va Im§Úm§Zr Yê$Z H§$R>mMm d _ñVH$mMm _mJrc ^mJ y_rda Q>oHy$Z~mH$s gd© eara da H$ê$Z n{hë`m {Xder EH$ jU^aM ahmdo. Agm Aä`mgXwgao {Xder, {Vgao {Xder jUmjUm§Zr dmT>dmdm. `mà_mUo EH$ àha AempñWVrV amhmVm Amco åhUOo {dnarVH$aUr {gÕ Pmcr. Oam d _¥Ë ycm qOH$Umar

Page 87: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

91

`moJahñ`

hr Amho. nU hm Aä`mg H$aUmè`mMm OR>am¾r \$ma dmT>V Agë`mZo, `mgmYH$mcm Amhma _mÌ A{YH$ ¿`mdm cmJVmo ZmhrVa Vmo A¾r earamMm ZmeH$aoc. hm gd© {df` 29 d 30 `m ícmoH$mV lr_hmamOm§Zr _m§S>cocm Amho,(29 - 30)

`moJ{gÕr

ñdmñ o@¾m¡ Xrá|@JgmXo ZmS>rewÕmdZm_ o&ZmXñ\w$Q>Ëdo gwÑï>çm: {g{Õ{~ªXm¡ {OVo g{V&&31&&

AW© :- dr © pñWa Pmco AgVm, _wI CÎm_ H$m§{V wŠV hmoUo, OR>am¾ràXrá hmoUo, eara H¥$e hmoUo, ZmS>rewÕr hmoUo, amoJam{hË`, ZmX ñnï> hmoUo,BË`mXr \$co àmá hmoD$Z Ñï>rhr CÎm_ hmoVo. (31)

{ddaU :- darcà_mUo, IoMar, dO«mocr BË`mXr Aä`mgmZo dr © ñW¡ ©Pmë`mMo \$c `m ícmoH$mV gm§{JVco Amho. _w»` ZmS>rewÕr ho \$c _hÎdmMoAmho. ZmS>rewÕr Pmë`mMr {MÝho, hR> moJàXr{nH$mH$mam§Zr nwT>rcà_mUo XmI{dcrAmhoV -

"`Xm Vw ZmS>rew{Õ: ñ`mÎmXm {MÝhm{Z ~møV:&H$m`ñ` H¥$eVm§ H$m§{VñVXm Om oV {ZpíMV_² && 19&&

`Woï> YmaU§ dm`moaZcñ` àXrnZ_² &ZmXm{^ì`pŠVamamo½`§ Om`Vo Zm{S>emoYZmV² && 20&&

({ÛVr`monXoe)gd© ZmS>çm _ca{hV Pmë`m AgVm darc gd© \$co {Xgy cmJVmV.

`m§n¡H$s eara H¥$e d VoOñdr hmoUo ho ~mhoa {XgUmao {MÝh Amho. OR>am¾r àXráhmoUo, BÀN>oà_mUo Hw$§ H$ hmoUo, AZmhVÜd{Z A{^ì`ŠV hmoUo hr \$co \$ma_hÎdmMr AmhoV.

Page 88: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

92

`moJ_mJm©Vrc {d¿Zo

{d{dYm CngJm©: àmŠg§ d§Ë`Ì `mo{JZ: &gX²JwamoÑ©T> ŠË`m Vo àUí §{V Z MmÝ`Wm && 32&&

AW© :- `moJmä`mgr nwéfmcm àW_ ZmZm àH$maMr {d¿Zo CËnÞ hmoVmV.nU Vr gd© gX²Jwê$§À`m ÑT> ^ŠVrZo Zme nmdVmV. `m{edm` Xwgam Cnm`Zmhr. (32)

{ddaU :- gX²Jwê$§Mr ÑT> ŠVrM, {Z{d©¿Z `moJ{gÕr H$aUmar AmhoAgo `m ícmoH$mV gm§{JVco Amho. `moJmä`mgmV \$ma {d¿Zo oVmV Ë`mg§~§Yr{ddoMZ ~«÷mZ§Xm§Zr EH$m {R>H$mUr nwT>rcà_mUo Ho$co Amho -

"Ed§ àmá`moJñ` `mo{JZmo {d¿Zm ~hd: g_m`mpÝV & V{ÞdmaUmWªVÁkmZñ`mno{jVËdmÎmo{n àXí ©ÝVo & XÎmmÌo : -

"Amcñ § àW_mo {d¿Zmo {ÛVr`ñVw àH$Ï`Vo&nydm}º$YyV©Jmoð>rM V¥Vr`mo _§Ì&&

MVwWm] YmVwdmX: ñ`m{X{V `moJ{dXmo {dXw:&& ' B{V&_mHª$So>`nwamUo -

"CngJm©: àdV©ÝVo Ñïo ømË_{Z `mo{JZ:o Vm§ñVo g§àdú`m{_ g_mgoZ {Z~moY _o&&

H$må`m: {H«$`mñVWm H$m_mÝ_Zwî`mo `mo@{^dm§N>{V&{ó`mo XmZ\$c§ {dÚm§ _m`m§ Hw$ß § YZ§ dgw &&

XodËd__aoeËd§ agm`ZdM`:{H«$`m_² &_ê$Ëà`VZ§ `k§ Ocm½Ý`mdoeZ§ VWm&&

Page 89: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

93

`moJahñ`

lmÕmZm§ gd©XmZmZm§ \$cm{Z {Z`_mñVWm&VWmondmgmËnyVm©ƒ Xod{nÌM©ZmX{n&&

A{V{Wä`íM H$_©ä` Cng¥ï>mo@{^dm§N>{V&{d¿Z{_ËW§ àdV}V `ËZmÚmoJr {ZdV© oV²&&

~«÷mg§{J _Z: Hw$d©ÞwngJ¤: à_wÀ`Vo&&' B{V&(1)

`m{edm` `moJemómVhr AZoH$ A§Vam` XmI{dco AgyZ Vo gd© B©e-JwéàgmXmZoM Xya hmoVmV Ago gm§{JVco Amho. (32)

H$maU§ H$_m©ééjmo m}{JZmo `moJ_wÎm_§&e_: H$maU_ñ`mJ«o `moJmê$T>ñ` `mo{JZ:&& 33&&

AW© :- CÎm_ `moJ y{_Ho$da MTy>Z OmÊ`mMr BÀN>m AgUmè`mg H$_©hoM Cn`moJr nS>Umao Amho. Am{U nwT>o, `moJmê$T> Pmcoë`m `mo½`mcm, e_ -H$_©Ë`mJ, hoM Cn wŠV R>aUmao Amho. (33)

{ddaU :- `moJmMm gmYH$ d `moJ{gÕ `m XmoKm§Mo H$V©ì` `m ícmoH$mVXmI{dco Amho. AemM AWmªMm ^JdX²JrVoVrc ghmì`m AÜ`m`mV {VgamícmoH$ Amho. Ë`mdarc lre§H$amMm`mªMo ^mî` Ago Amho.

(1)(XÎmà y AbH$m©bm gm§JVmV.) AmË_gmjmËH$maÀ`m doit `moJr nwéfmÀ`m g_moa Or {d¿Zo

àH$Q> hmoVmV Vr g§jonmZo gm§JVmo. Ë`mbm _mZdr ^moJm§§Mr H$m_Zm hmoVo Am{U Vmo H$må` H$_mª§MoAZwîR>mZ H$ê§$ bmJVmo. XmZmMr CÎm_moÎm_ \$io, ór {dÚm, BÝÐOmbm{X _m`m, gmoZo, Mm§Xr, YZVgoM ñdJu` d¡ d, XodËd, B§ÐnX, agm`Zo BË`mXtÀ`m {H«$`m, hdoV CS>Ê`mMr e{º$, `k,Ob Am{U A¾rV àdoe H$aÊ`mMo gm_Ï ©; lmÕ, {d{dY XmZo, {Z`_, d«V, BîQ>, nyV©, Xodm§MrCnmgZm `m gdmªMr \$io Ë`mbm hdrer dmQy>§ bmJVmV. Aem àH$maMr {d¿Zo Ambr AgVm§à`ËZnyd© Ë`m§Mo {ZdmaU Ho$bo nm{hOo. ~«÷qMVZmV _Z bmdbo H$r hr {d¿Zo Xya hmoVmV.

Page 90: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

94

"Ü`mZ`moJñ` \$c{Zanoj: H$_©`moJmo~{ha§J§ gmYZ{_{V V§g§Ý`mgËdoZ ñVwËdm@YwZmH$_©`moJñ` Ü`mZ`moJgmYZËd§ Xe©`{VAmééjmoamamoTw>{_ÀN>Vmo@Zmê$T>ñ` Ü`mZ`moJo@dñWmVw_eº$ñ ¡doË`W©:&H$ñ`mééjmo_w©Zo: H$_©\$cg§Ý`m{gZ BË`W©:& {H$_mééjmo m}J§, H$_© H$maU§gmYZ_wÀ`Vo& moJmê$T>ñ` nwZñVñ ¡d, e_ Cne_:gd© H$_©ä`mo {Zd¥{Îm:H$maU§ `moJmê$T>Ëdñ` gmYZ_wÀ`V BË`W©:& `mdÚmdËH$_©ä` Cna_VoVmdÎmmd{Þam`mgñ` {OV|{Ð`ñ` {MÎm§ g_mYr`Vo& VWm g{V g P{Q>{V`moJmê$T>mo ^d{V& VWm Mmoº§$ ì`mgoZ -(1)

Z¡VmÑe§ ~«m÷Uñ`mpñV {MÎm§ `W¡H$Vm g_Vm gË`Vm M&erc§ pñW{VXªS>{ZYmZ_mO©d§ VVñVVíMmona_: {H«$`mä`:&& B{V&

`moJ eãXmMm AW© {MÎmg_mYmZ Agm ^JdmZ² e§H$amMm © H$aVmV."namo {h `moJmo _Zg: g_m{Y:' Ago ^JdmZ² lrH¥$îU gm§JVmV. _Z AI§{S>VEH$mM {R>H$mUr pñWa amhmUo `mcmM Ü`mZ`moJ Agohr lr_XmMm`mªZr^JdX²JrVoÀ`m ghmì`m AÜ`m`mÀ`m Ama§ r åhQ>co Amho. hm Ü`mZ`moJ ~«÷kmZmMoA§Va§J gmYZ Amho. Am{U H$_© moJ hm Ü`mZ`moJmMm d VX²Ûmam kmZ`moJmMo~{ha§J gmYZ Amho. `moJmä`mg H$ê$ BpÀN>Umè`mZo H$_© Adí` Ho$co nm{hOo.H$_© moJmZo {Z_©c Pmcoco {MÎmM `moJmZo pñWa hmoD$ eH$Vo Am{U Oer Oer

(1)\$bmMr A{^bmfm Z Ro>dVm§ AmMabobm H$_© moJ ho Ü`mZ`moJmMo ~{ha§J gmYZ Agë`mZo Ë`mMr

g§Ý`mgËdmZo ñVw{V H$ê$Z AmVm (nwT>rbmoH$m§V) H$_© moJ Ü`mZ`moJmMo gmYZ H$gm Amho Vo XmIdVmV.Amééjmo… AmamohUmMr BÀN>m H$aUmam - åhUOoM AOyZ Ü`mZ`moJm§V pñWa Z hmoD§$ eH$Umam, _wZo…H$_©g§Ý`mgr, Hw$Ro> AmamohU H$aÊ`mMr BÀN>m AgUmam? Va `moJ§ `moJmda. Ë`mÀ`mgmR>r H$_© hoMH$maU gmYZ Amho. `moJmê$T>ñ` Vñ` VmoM nwÝhm `moJmê$T> Pmbm AgVm§ e_… Cne_ åhUOo gd©H$_mªnmgyZ {Zd¥{Îm ho `moJmê$T>VoMo åhUOo Ü`mZ`moJm§V pñWamdÊ`mMo H$maU§ gmYZ Amho.Ogm Ogm VmoH$_m©nmgyZ CnaV hmoVmo Vgo Vgo Ë`m {OV|{Ð` nwéfmMo {MÎm AZm`mg g_mYrV brZ hmoD§$ bmJVo. AemarVrZo Vmo VËH$mi `moJmê$T> hmoVmo. ì`mgm§Zr (_hm^maV em§{Vnd© 175:37) AgoM åhQ>bo Amho.

Page 91: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

95

`moJahñ`

`moJmä`mgm_Ü o CÞVr hmoV OmB©c Ver Ver gd© H$_mªnmgyZ {Zd¥Îmr åhUOo e_Ano{jV Amho. `mZo {MÎm{djon Zmhtgm hmoD$Z nyU© `moJmê$T> pñWVrMm cm^hmoVmo. mH$[aVmM emómZohr {dYrnyd©H$ H$_©Ë`mJê$n g§Ý`mgml_ gm§{JVcm Amho.J¥hñWmcm ZmZm àH$maÀ`m H$Vªì`m_wio {MÎm{djon hmoUo An[ahm © Amho. åhUyZ`moJmê$T> pñW{V {_i{dÊ`mH$[aVm gd© H$_©Ë`mJê$n e_mMr Anojm Amho. hoMlr^JdËnmXm§Zr gm§{JVco Amho Am{U lr_hmamOm§Zrhr `m ícmoH$mV VoM ì`ŠVHo$co Amho. (33)

àË`mhma

H$m_doJghm|@VÑ©H²$ gwImam_mo@{^Vmo `{V: &~«÷{Zdm©U_oË od ~«÷ yVmo@_c: g_: && 34&&

AW© :- H$m_ {dH$mamMo Cne_Z H$aUmam, AmV AmËå`mH$So>M Ñïr>R>odUmam, gd©ì`mnH$ Aem AmË_ñdê$nmZ§XmVM a__mU hmoUmam, Û§ÛmVrV, ewÕAgm ~«÷ñdê$n Pmcocm g§Ý`mgr {ZpíMV _mojmdñWocm OmD$Z nmoMVmo. (34)

{ddaU :- AmVm `mnwT>o `moJmÀ`m A§Jm§n¡H$s àË`mhma, YmaUm, Ü`mZ dg_mYr `m§Mo {Zê$nU lr_hmamOm§Zr Ho$co Amho. `m ícmoH$m_Ü o "A§VÑ©H²$' `mnXmZo àË`mhma gwM{dcm Amho lmoÌ, ËdH$, Mjw, agZm d K«mU `m B§{Ð`m§Mo,H«$_mZo eãX, ñne©, ê$n, ag d J§Y ho {df` AmhoV. `m Amnmnë`m {df`mH$So>OmD$Z am{hcocr B§{Ð o IoMyZ earamVrc Ë`m§À`m Ë`m§À`m ñWmZmV ñdñW R>odUo`mcm àË`mhma åhUVmV. nV§Oc `moJgyÌmÀ`m {ÛVr` nmXmVrc 54 d 55 `mgyÌm§_Ü o àË`mhmamMo ñdê$n d Ë`mMo \$c XmI{dco Amho. àmUm`m_mZo {MÎmpñWa hmoVo. {MÎm pñWa Pmë`m_wio B§{Ð ohr pñWa hmoVmV. Ë`m§Mm {df`mer g§~§YgwQ>Vmo. B§{Ð`m§da nyU© Vm~m {_i{dUo, {OV|{Ð` hmoUo ho àË`mhmamMo \$c Amho. hopñWVàkmÀ`m cjUm§n¡H$s EH$ cjU, "deo {h ñ |{Ð`m{U Vñ` àkm à{V{ð>Vm'

Page 92: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

96

`m dmŠ`mZo Jd§VmZr gm§{JVco Amho. hm àË`mhma H$gm {gÕ hmoVmo d eodQ>r Vmo`moJr H$gm _wŠV hmoVmo ho `m ícmoH$mV lr_hmamOm§Zr XmI{dco Amho.H$m_H«$moYm{X{dH$mam§Mm doJ àW_ qOH$cm nm{hOo VaM Ë`mMo {MÎm AmË_ñdê$nmMo{R>H$mUr pñWa amhy eH$Vo, VmoM `moJmê$T> hmoD$ eH$Vmo.

"eŠZmoVrh¡d `: gmoTw>§ àmŠeara{d_mojUmV &H$m_ H«$moYmoX² d§ doJ§ g wŠV: g gwIr g Za:&&'

(^.JrVm 5:23)(1)

`m ícmoH$mV JdmZ² hoM gm§JV AmhoV. ho "H$m_doJgh:' m nXmZo oWolr_hmamO gwMdrV AmhoV. VgoM,

"gwI_mË §{VH§$ `ÎmX² ~w{ÕJ«mø_VrpÝÐ`_ &

do{Îm `Ì Z M¡dm § pñWVíMc{V VËdV: '

`m ícmoH$mV gm§{JVë`mà_mUo ñdV:À`m ~wÕrcmM H$iUmè`m AZ§VgwImV Vmo `moJmê$T> nwê$f a__mU Pmcocm AgVmo ho oWo "gwImam_:' `m nXmZogwM{dco Amho. AWm©VM Agm nwê$f g_ åhUOo Û§ÛmVrV Pmcocm AgVmo. `mícmoH$mV lr_hmamOm§Zr, "`{V:' Agm nXà`moJ Ho$cm Amho. Vmo, g§Ý`mgr hmM_w»` A{YH$mar Amho ho gwM{dÊ`mH$[aVm Amho. Ë`mcmM moJmê$T> AdñWm nyU©arVrZo {Z{d©¿ZnUo àmá hmoUo eŠ` Amho. AZoH$ CnmYr_Ü o Á`m§Mo {MÎm {Z_¾Pmco Amho Aem J¥hñWm{XH$m§Zm `moJmê$T> AdñWm Xw…gmÜ` Amho Agmlr_hmamOm§Mm A{^àm` Amho. (34)

(1)Omo eara nS>Ê`mÀ`m AmYrM øm bmoH$tM H$m_H«$moYm{XH$m§Mm doJ ghZ H$aVmo VmoM .`moJr

Am{U gwIr _mUyg hmo .

Page 93: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

97

`moJahñ`

YmaUm, Ü`mZ Am{U g_mYr

H$píMÕmaU`monmñVo Ü`mZmËH$píMËg_m{YZm&AmË_mZ_od_mßËdo_m§ {gqÕ _wº$mo ^dË`gm¡&& 35&&

öÚwnmñ`mo YmaU`m dam^`H$amo h[a:&àmXoe_mÌ: gw{gÕ: IoMar_wÐ`m wV:&& 36&&

A§Jwð>_m̧ nwéf§ XÎmmÌo § {XJ§~a_²&Ü`m`opËgÕmgZmgrZ§ Úw{Ze§ H§$R>g§pñWV_²&&37&&

ghòXcnÙñW§ gwgyú_§ emÝV_wÁdc_²&g_m{YZm ÛmXemh§ VÝ_`mo ^md oËna_²&& 38&&

AW© :- H$moUr YmaUoZo AmËå`mMr CnmgZm H$aVmo. H$moUr Ü`mZmZo, VaH$moUr g_mYrZo. `mà_mUo `m {gÕrcm {_idyZ hm _wŠV hmoVmo. (35)

daX d A^` hñV AgUmam, Q>rM^a AmH$mamMm, CÎm_ {gÕ d IoMar_wÐoZo wŠV Aem harMr öX`mV YmaUoZo CnmgZm H$amdr. (36)

A§Jwð>mEdT>m, {XJ§~a, {gÕmgZmda ~gcocm d H§$R>m_Ü o pñWV Omonwéf XÎmmÌo , Ë`mMo Ah{Z©e Ü`mZ H$amdo. (37)

ghóXc nÙmda AgUmam, AË §V gyú_, em§V, XoXrß`_mZ² Aemna_mËå`mcm, ~mam {Xdgm§n`ªV VÝ_` hmoD$Z g_mYrZo Ë`mMr ^mdZmH$amdr. (38)

{ddaU :- YmaUm, Ü`mZ d g_mYr `m§Mo {Zê$nU d Ë`m§Mo \$c `m MmaícmoH$m§VyZ d{U©coco Amho. YmaUm, Ü`mZ d g_mYr m§Mr cjUo nmV§OcXe©ZmVrcV¥Vr` nmXmÀ`m Ama§ rM {Xcr AmhoV. Vr Aer -

Page 94: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

98

"Xoe~ÝYpíMÎmñ` YmaUm' "VÌàË``¡H$VmZVm Ü`mZ_²'"VXodmW©_mÌ{Z^m©g§ ñdê$neyÝ`{_d g_m{Y:'

~mø qH$dm Am§Va Ü`mZmYma {deof Xoem_Ü o {MÎm pñWa H$aUo åhUOoYmaUm. Ë`m {d{eï> XoemV Ü o ñdê$nmH$ma {MÎmd¥ÎmrMr EH$mJ«Vm AI§{S>VamhmUo, Ü o mH$maM d¥Îmr gma»`m amhmUo mcm Ü`mZ åhUVmV. Ë`mM Ü`mZm_Ü oÜ o , Ü`mZ, Ü`mVm `m§Mm ^mgUmam oX OmD$Z \$ŠV Ü o M Á`m_Ü o ^mgVoAer Ü`mZmMr n[an¹$ AdñWm åhUOoM g_mYr hmo . {MÎm YmaUoMo Xhm XoeJéS>nwamUmV nwT>rcà_mUo XmI{dco AmhoV.

"àmL²Zmä`m§ öX o MmW V¥Vr o M VWmoa{g &H$ÊR>o _wIo Zm{gH$mJ«o ZoÌ- «y_Ü`-_yY©gw &&

qH${MÎmñ_mËnapñ_íM YmaUm XeH$s{V©Vm: &&'

`m ícmoH$mV earamVrc Xhm ñWmZo YmaUml` åhUyZ gm§{JVcr AmhoV.`m{edm` Jd§VmMr _yV© ê$nohr YmaUml` gm§{JVcr AmhoV. Ogo {dîUwnwamUmVnwT>rcà_mUo Amho -

"_yVª ^JdVmo ê$n§ gdm}nml`{Z:ñn¥h_²&Efm d¡ YmaUm ko m `{ƒÎm§ VÌ Ym ©Vo&&

{MÝV oÎmÝ_`mo moJr g_mYm`mË__mZg_²&VmdÚmdX² ÑT>r yVm VÌ¡d Z¥n YmaUm&&

EVXm{Y{ð>Vmo@Ý`Ûm ñdoÀN> m H$_©Hw$d©V:&Zmn`m{V `Xm {MÎm§ {gÕm§Vm§ _Ý`Vo VXm&&'

_yV© Aem ^Jd§VmÀ`m ñdê$nmÀ`m {R>H$mUr {MÎm pñWa H$aUo hrhrYmaUmM Amho. hr BVH$s ÑT> Pmcr nm{hOo H$s BVa H$moUVohr H$m_ H$arVAgVmZm XoIrc {MÎm, Ë`m ^JdËñdê$nmcm gmoSy>Z XwgarH$So> WmoSo>gwÕm Joco Z

Page 95: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

99

`moJahñ`

nm{hOo. `mcmM CÎm_ ^JdX² ŠV åhUVmV. YmaUm, Ü`mZ d g_mYr `m§Mm{df` àm`: EH$M AgVmo. ho VrZhr EH$mM {df`mMo ÑT> Pmco AgVm Ë`mcmg§ _ Ago åhUVmV. àW_ ñWyc {df`, Z§Va gyú_, gyú_Va, gyú_V_ AemH«$_mZo KoD$Z {MÎm nyU© pñWa H$amdo. `mH$[aVm N>Îmrgmì`m ícmoH$mV öX`ê$nXoemV EH$ Q>rM^a Aem _yV© h[añdê$nmMo {R>H$mUr {MÎmmMr YmaUm H$aÊ`mggm§{JVco. nwT>o m YmaUoZo {MÎm pñWa Pmë`mda nwT>o A§Jwð>mEdT>çm {XJ§~a _yVuMoÜ`mZ H§$R>XoemV H$aÊ`mg gm§{JVco Amho. mMr {g{Õ EH$ {Xdg^a Ü`mZ hmoD$cmJco åhUOo Pmcr Ago g_Omdo. Ü`mZmdñWm {gÕ Pmë`mZ§Va g_mYrMmAä`mg gm§{JVcm. Ë`mMm {df` _mÌ AË §V gyú_, em§V, VoOmo_` JdËñdê$nAgyZ ñWmZ ~«÷a§Y«m§Vrc ghóXcnÙ Amho. nyduMr YmaUmhr öX`mVrc Aï>XcAZmhV MH«$ d Ü`mZ H§$R>mVrc {dew{Õ MH«$mV gm§{JVco Amho. AË §V gyú_,VoOmo_` ^JdËñdê$nmH$ma {MÎmd¥{Îm hmoD$Z cmJcoë`m g_mYrMr _`m©Xm ~mam{Xdg gm§{JVcr Amho.

"AdÜ`: gd©eómUm_eŠ`: gd© Xo{hZm_²&

AJ«mømo _§Ì §ÌmUm§ `moJr wŠV: g_m{YZm &'(1)

Ago g_mYrMo _moR>o \$c gm§{JVco Amho. (3-36-37-38)

em§ dr_wÐm Am{U ZmXmZwg§YmZ

AÝVcuZgöËàmUmo@ní`ÞMcѽ~{h:&_wÐo`§ em§^dr eyÝ`m@eyÝ`cú_nXàXm&& 39&&

VÛmZ² ÑT>mgZmo XjH$U} éÕ{~cmo Üd{Z_²&{ÌJ«§{W oX§ e¥Uw mËgwgyú_§ g g_m{Y^mH²$&& 40&&

(1)g_mYr gmYbobm `mo½`mMm H$moUË`mhr eómZo, Hw$Urhr XohYmar dY H$ê§$ eH$V Zmhr;H$moUË`mhr _§ÌmMm dm §ÌmMm Ë`mÀ`mda à`moJ hmoD§$ eH$V Zmhr.

Page 96: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

100

AW© :- {MÎmmgh Á`mMm àmU ~«÷a§Y«mV crZ Pmcm Amho, Á`mMr Ñïr>CKS>r nU pñWa Amho Agm g_m{YñW nwéf ~mø {df`mH$So> Z nmhmVm amhVmo.Aer hr em§ dr_wÐm, eyÝ` d AeyÝ` Ago na_mË_ñdê$n àmá H$ê$Z XoUmarAmho. (39)

Vr em§ dr _wÐm YmaU H$aUmam, ÑT> AmgZmda ~gUmam, Á`mZo A§Jwð>m§ZrH$mZ, VO©ZrZr S>moio, _Ü`_m§Zr Zm{gH$m d BVa ~moQ>m§Zr _wI Aer gd© {N>Ðo ~§XHo$cr AmhoV. Vmo g_mYrV AgUmam nwéf, COì`m H$mZm_Ü o, AË §V gyú_~§erZmXmgmaIm öX`, H§$R> d «y_Ü` `m§Vrc ~«÷J«§Wr, {dîUwJ§«Wr d éÐJ«§Wr`m§Mm oX H$aUmam AZmhVÜdZr EoHy$ eH$Vmo. (40)

{ddaU :- `m XmoZ ícmoH$m_Ü o em§ dr _wÐm d {VMo \$c XmI{dcoAmho. em§ dr _wÐm `m eãXmMm AW© Q>rHo$_Ü o lr_hmamOm§Zr XmI{dcm Amho.Vmo Agm -

"í`{V Xw:I§ VZyH$amoVr{V e§ AmZÝX:, g ^dË`ñ_m{X{V e§ wamË_m,

"Ef øodmZÝX`{V' (1) B{V lwVo: & Vñ o § em§ dr & _wX§ {Z{d©H$ënmZÝX§ amVr{V

_wÐm'

e§ åhUOo AmZ§X Á`mnmgyZ CËnÞ hmoVmo Vmo e§ y åhUOo AmË_m. Ë`mAmËå`mMr hr _wÐm åhUyZ {hcm em§ dr _wÐm åhUVmV. AmË_ñdê$nmMm {Z{d©H$ënAmZ§X XoUmar Aer hr _wÐm Amho. {hMo dU©Z hR> moJàXr{nH$mH$ma Ago H$aVmV.

"A§Vc©ú § ~{hÑ©{ï>{Z©_ofmoÝ_ofd{O©Vm&Efm gm em§ dr_wÐm doXemóofw Jmo{nVm&&' ( 4&36 )

AmV {MÎmd¥Îmr d ~mhoa S>moio gmaIo CKSo> hr em§ dr_wÐm hmo . S>moioCKSo> AgyZgwÕm ~mø H$moUË`mhr {df`mMo ^mZ Zmhr. H$maU {MÎmd¥Îmr,

(1)V¡{Îmar` Cn{ZfX 2:7.

Page 97: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

101

`moJahñ`

AmË_mZ§XmV {Z_¾ Pmë`m_wio _ZmMm S>moù`m§er g§~§YM ZgVmo. IoMar _wÐm dem§ dr _wÐm `m§Mo AmË_mZ§Xàm{áê$n \$c EH$M Amho. \$ŠV oX BVH$mM H$s,- em§ dr _wÐo_Ü o Ñï>r ~mhoa cmdyZ amhmUo Amho, Am{U IoMar _wÐoÀ`m doirÑïr> «y_Ü`mV R>odyZ amhmUo Amho. em§ dr _wÐmg_`r {MÎm öX`ñWmZmV pñWaPmcco AgVo Am{U IoMarÀ`m doir Vo «y_Ü`XoemV pñWa Pmcoco AgVoBVH$mM XmoZr _wÐm_Ü o \$aH$ Amho.

em§ dr _wÐoZ§Va COì`m H$mZm_Ü o {Za{Zamio ZmX EoHy$ oUo d Ë`mZmXm§À`m AZwg§YmZmV {MÎm crZ hmoUo ho lr_hmamOm§Zr XmI{dco Amho. VoMnwT>rc ícmoH$mV hR> moJàXr{nH$mH$ma gm§JVmV -

"_wŠVmgZo pñWVmo `moJr _wÐm§ g§Ym` em§ dr_² &e¥Uw mÔ{jUo H$U} ZmX_§VñW_oH$Yr:&&67&& (MVwWm}nXoe)

ho ZmX ZmZm àH$maMo EoHy$ oVmV. Ë`mH$[aVm àW_ namL²_wIr_wÐm H$amdrcmJVo. åhUOo H$mZ, S>moio, ZmH$, _wI hr gd© {N>Ðo ~moQ>m§Zr ~§X H$aUo. Ë`m~Ôcñnï>rH$aU Ago Amho -

"A§Jwð>mä`m_w m¡ H$Um} VO©Zr^m§ M Mjwfr &ZmgmnwQ>m¡ VWm@Ý`mä`m§ àÀN>mÚ H$aUm{Z M &&'

XmoZ Am§JR>o XmoÝhr H$mZm§_Ü o Kmcmd`mMo. Am§JR>çm OdiÀ`m XmoÝhrhmVm§À`m VO©ZrZr XmoÝhr S>moio PmH$md`mMo. _Yë`m XmoZ ~moQ>m§Zr XmoÝhr ZmH$nwS>çm~§X H$amd`mÀ`m Am{U am{hcoë`m XmoZ ~moQ>m§Zr _wI ~§X H$amd`mMo mà_mUo gd©{N>Ðo ~§X H$ê$Z ~gco AgVm, gwfwåZm ZmS>rV A{^ì`ŠV hmoUmam ZmX COì`mH$mZmZo EoHy$ `oD$ cmJVmo. AJmoXa ^«_aÜdZrà_mUo, Z§Va doUwÜdZrà_mUo,K§Q>mZmXmgmaIm, g_wÐmÀ`m ÜdZrgmaIm, JO©Zm H$aUmè`m nÁ ©Ý`mgmaIm Ago{d{dY ZmX EoHy$ oVmV hoM nwT>rc ícmoH$mV XmI{dco Amho -

Page 98: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

102

"AmXm¡ _Îmm{c_mcmO{ZVadg_ñVmag§ñH$maH$marZmXmo@gm¡ d§{eH$ñ`m{Zc^[aVcgÛ§e{Z:ñdmZVwë`:&

K§Q>mZmXmZwH$mar VXZw M Oc{YÜdm©ZYramo J^ramoJO©ÝnO©Ý`Kmof: na Bh Hw$hao d©VVo ~«÷ZmS>çm:&&'(1)

( {Ìnwamgmag_wƒ` )Ama§ , KQ>, n[aM` d {Zîn{Îm Aem ZmXmÀ`m Mma AdñWm gm§{JVë`m

AmhoV. àmUm`m_mÀ`m Aä`mgmZo öX`mVrc AZmhVMH«$mV AgUmè`m ~«÷J«§WrMmOoìhm oX hmoVmo Voìhm öX`mH$memV yfUm§À`m ÜdZrgmaIm ÜdZr CËnÞ hmoVmo hrAma§ mdñWm. àmUdm y AnmZmer EoŠ` g§nmXyZ d ZmXq~Xy `m§Mo EoŠ` H$ê$ZOoìhm H§$R>ñW _Ü`MH«$mV oD$Z amhmVmo Voìhm Vr KQ>mdñWm hmo . Ë`m doirH§$R>ñW {dîUwJ«§WrMm oX hmoD$Z H§$R>mH$mem_Ü o oar eãXmgmaIm eãX EoHy$ oD$cmJVmo. àmUm`m_mä`mgmZo àmU «y_Ü`mH$memV oD$Z am{hcm AgVm, Ë`m{R>H$mUr{d{eï> dmÚmgmaIm ÜdZr EoHy$ oD$ cmJVmo d éÐJ«§WrMm oX hmoVmo. Ë`m doir{MÎmd¥{Îmê$n AmZ§X cwá hmoD$Z ñdm^m{dH$ AmË_mZ§X A{^ì`ŠV hmoVmo Am{U{ÌXmofOÝ` Xw:Im§À`m g§doXZm, Oam, jwYm, V¥fm, {ZÐm `m gdmªVyZ Vmo `moJrnyU©nUo _wŠV hmoVmo hr {Vgar n[aM`mdñWm hmo . Mm¡Ï`m {ZînÎmr AdñWo_Ü oàmU ~«÷a§Y«mV oD$Z pñWa hmoVmo. Ë`m doir AË §V gyú_ Agm ~mgargmaImÜdZr COì`m H$mZm_Ü o EoHy$ oD$ cmJVmo. `m AdñWoV {MÎm AË §V EH$mJ«Pmcoco AgVo. mcmM amO`moJ Ago åhUVmV. m AdñWon ªV nmoMcocm moJr,B©œamà_mUo g¥{ï>g§hma H$aÊ`mg g_W© hmoVmo. `mà_mUo ZmXmZwg§YmZmMo g{dñVadU©Z hR> moJàXr{nHo$À`m MVwW© CnXoem_Ü o Ho$coco Amho. VoM `m ícmoH$mV,

(1)hm ZmX gwédmVrbm Yw§X w§½`mÀ`m Wì`m§À`m Jw§OmadmgmaIm ›H$mamMm g§ñH$ma H$aUmam,

Z§Va doiy§VyZ hdm \w$§H$ë`mgmaIm ~m§gargmaIm, Ë`mZ§Va K§Q>mZmXmgmaIm, _J g_wÐmÀ`mJmOmgmaIm J§ ra, _J JaOUmè`m nmdgmÀ`m KmofmgmaIm ZmX ~«÷ZmS>rÀ`m nmoH$irV EoH$m`bm

oVmo.

Page 99: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

103

`moJahñ`

g§jonmZo lr_hmamOm§Zr gwM{dco Amho. ~«÷J«§Wr, {dîUwJ«§Wr d éÐJ«§Wr `m H$mhr_m§g, ñZm y `m§À`m ~Zcoë`m JmR>r ZgyZ, aOmoJwU, gÎdJwU d V_moJwU `m§MrM{d{eï> ñdê$no AmhoV. àW_ ~«÷J«§WrMm oX Pmë`m~amo~a H$m_-H«$moYmXr amOg^md em§V hmoD$Z ào_, X`m, Aqhgm BË`mXr gmpÎdH$ ^md OmJ¥V hmoVmV. na§VwéÐJ«§WrMm oX hmoD$Z {ZÐm, Amcñ`, _moh, X§ BË`m{X Vm_g ^md em§VhmoB©n ªV Vo gmpÎdH$ ^md X~yZ AgVmV. éÐJ«§WrMo ñWmZ AmkmMH«$mÀ`m daAmho. {OMm oX gdmªÀ`m _mJmhyZ hmoVmo. Vmo hmoUo AË §V H$R>rU Amho. `mVrZhr J«§WtMm oX Cne_ Pmcm AgVm _Zwî` {ÌJwUmVrV hmoVmo d Ë`mMmghOmZ§X-AmË_mZ§X A{^ì`ŠV hmoVmo. ho gd© ZmXmonmgZoZo hmoVo åhUyZ Cn{ZfXm§MoldU, _ZZ H$aÊ`mMr epŠV ZgUmè`m Aì wËnÞ cmoH$m§Zmhr ghOmZ§X {_imdmåhUyZ ho ZmXmZwg§YmZ ê$n ZmXmonmgZ hR>`moJàXr{nH$mH$mam§Zr gm§{JVcoAmho.(39-40)

`_ Am{U {Z`_

`_oZ XeYm ZyZ§ XeYm {Z`_oZ M &AmgZmÚoZ fQ²>Ho$Z `moJmo@ï>m§Jmo`_wÀ`Vo && 41&&

AW© :- Xhm àH$maÀ`m _mZo, Xhm àH$maÀ`m {Z`_mZo Am{U AmgZm{Xghm àH$mam§Zr {_iyZ hm `moJ, Aï>m§J`moJ åhUyZ gm§{JVcm OmVmo.(41)

{ddaU:- `_, {Z`_, AmgZ, àmUm`m_, àË`mhma, YmaUm, Ü`mZ dg§àkmV g_mYr hr AmR> A§Jo Agë`m_wio `mcm Aï>m§J`moJ Ago Zmd nS>coAmho. Ë`m§n¡H$s AmgZmnmgyZ g_mYrn ªV ghm A§Jm§Mo {ddoMZ AmVmn ªVlr_hmamOm§Zr Ho$co Amho. `m ícmoH$mV `_ Xhm d {Z`_ Xhm BVH$mM C„oIHo$cm Amho. Vo àH$ma Ago -

Page 100: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

104

"Aqhgm gË`_ñVo ~«÷M ª j_m Y¥{V:&X`mO©d§ {_Vmhma: em¡M§ M¡d `_m Xe&&

Vn: g§Vmof AmpñVŠ § XmZ_rœanyOZ_²&{gÕmÝVdmŠ`ldU§ èhr _Vr M Vnmo hwV_²&&{Z`_m Xe g§àmoº$m `moJemó{demaX¡:&&'

nmV§Oc gyÌm_Ü o nmM _ d nmM {Z`_ gm§{JVco AmhoV. gm_mÝ`V:,`_ åhUOo Xmofm^mdê$n AgyZ {Z`_ ho JwUê$n AmhoV. hr XmoZ A§Jo eodQ>n ªVH$Q>mjmZo nmiUo Amdí`H$ Amho. àW_ gmYZ åhUyZ Am{U `moJ{gÕr{_imë`mda XoIrc cmoH$g§J«hmH$[aVm `m§Mr Amdí`H$Vm AmhoM. (41)

EVoZmï>m§J`moJoZ à~wÕ: ñdëng§{dXm &ew mew {d{Z_w©ŠVmo Xohr ~«÷_`mo ^doV² && 42&&

BX§ ahñ § na_§ Zm» o § `ñ` H$ñ`{MV² &&

B{Vlr n.n.lrdmgwXodmZÝX-gañdVr {da{MV§ `moJm» § àW_§ ahñ`_²&

AW© :- m Aï>m§J`moJm_wio, AË §V gyú_ dñVy Oo ~«÷, Ë`mcm OmUUmamAgm hm earar Ord, nmnnwÊ`mVyZ _wŠV hmoD$Z ~«÷ê$n hmoVmo. ho loð> ahñ`dmQ>oc Ë`m A{ZYH$mar nwéfmcm gm§Jy Z o. (42-43)

{ddaU :- Aï>m§J`moJmMo dU©Z `m chmZ J«§WmV lr_hmamOm§Zr Ho$coAmho. `mÀ`m Aä`mgmZo Ord ~«÷kmZr hmoD$Z _wŠV hmoVmo ho `moJmMo \$c `meodQ>À`m ícmoH$mV gm§{JVco Amho. VgoM A{YH$ma nm{hë`m{edm` dmQ>oc Ë`mcmË`mMm CnXoe H$ê$ Z`o Aer YmoŠ`mMr gyMZmhr _wÔm_ eodQ>r {XcrAmho. (42 - 43)

Page 101: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

105

`moJahñ`

Cng§hma

^JdX²JrVoÀ`m ghmì`m AÜ`m`mV na_`moJr åhUOo loð> moJr H$moUË`mMo dU©Z nwT>rc ícmoH$mV Ho$co Amho -

"AmË_m¡nå oZ gd©Ì g_§ ní`{V `mo@Ow©Z &gwI§ dm `{X dm Xw:I§ g `moJr na_mo _V: && 32&&'

loð> moJr, VÎdkmZ, _ZmoZme d dmgZmj` m {VKm§Mm gmaIm Aä`mgH$arV amhyZ, Ñï> Xw:ImMr {Zd¥Îmr H$ê$Z OrdÝ_wpŠVgwImMm AZw d KoV g_mYrAdñWoVM àm`: AgVmo. H$Xm{MV² àmaãYH$_m©_wio g_mYrVyZ ì wËWmZ PmcoVa Ë`m doir gd© àm{U_mÌm§Mo R>m`r Amnë`mà_mUoM gwI qH$dm Xw:I Vmo nhmVAgVmo. Amnë`m Xw:ImMm Ogm n[ahma H$amdm VgmM Xwgè`mÀ`mhr Xw:ImMmH$aVmo. ñdV:à_mUoM BVam§À`mhr gwImH$[aVm PQ>Vmo hm na_`moJr hmo . Am{UZwgVo VÎdkmZ Á`mcm Pmco Amho nU _ZmoZme d dmgZmj` `m§Mm Aä`mgZgë`mZo Á`mcm OrdÝ_wŠVr-gwImMm AZw dM Zmhr Am{U Á`mMm Ñï> Xw:ImMmAZw d g§ncocm Zmhr, earanmVmZ§VaM Á`mcm _wŠVr {_iUmar Amho, Agm`moJr AWm©VM Ana_-H${Zð> XOm©Mm, `moJr hmo . åhUyZ VÎdkmZ, _ZmoZme ddmgZmj` `m {VKm§Mmhr Aä`mg gVV, {_iyZM Ho$cm nm{hOo H$maU eoH$S>moOÝ_ _mJo cmJcocm hm g§gma VemM {MaH$mc ÑT> Aä`mgmdmMyZ OmUo eŠ`Zmhr ho d{gð> gm§JVmV -

"OÝ_mÝVaeVmä`ñVm am_ g§gmagÝV{V: &gm {Mamä`mg`moJoZ Z {dZm jr`Vo ¹${MV² &&'

VÎdkmZ, _ZmoZme d dmgZmj` ho VrZrhr EH$_oH$mcm nmofH$ AmhoV. hog§nyU© {dœ, A{ÛVr`, g{ƒXmZ§Xê$n AmËå`mÀ`m {R>H$mUr H$ënZoZo ^mgVo.AWm©V Vo ImoQ>o Amho, AmË_mM EH$ Iam Amho, Vmo _r Amho Ago kmZ åhUOoVÎdkmZ hmo . noQ>coë`m A¾rÀ`m Ádmcm Oem gma»`m EH$m _mJyZ EH$ CËnÞ

Page 102: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

106

hmoVmV Vem _ZmÀ`m d¥Îmr gma»`m CX² dV AgVmV. Ë`m d¥Îmr H$_r H$_r hmoVmhmoVm, YœZa{hV A¾rà_mUo _Z d¥{ÎmeyÝ` hmoD$Z amhmUo åhUOo _ZmoZme hmo .Ë`m Ë`m àg§Jr EH$X_ H$m_, H«$moY BË`mXr d¥Îmr _Zm_Ü o Á`m CËnÞ hmoVmVË`m§Zm H$maU AgUmam {MÎmmVrc gyú_ g§ñH$ma åhUOo dmgZm. AewÕH$m_H«$moYmXr dmgZm m Amgwar g§n{Îmê$n AmhoV Am{U ewÕ dmgZm åhUOo X¡drg§n{Îmê$n AmhoV. nyU© {ddoH$mä`mgmZo {MÎmd¥ÎmtMm Cne_ ÑT> Pmcm AgVm~mhoarc {Z{_Îm CX² dco Var H«$moYm{X {dH$ma CËnÞM Z hmoUo mMo Zmd dmgZmj`hmo . g§nyU© {dœ {_Ï`m Amho Ago VÎdkmZ Pmco AgVm, eee¥§Jmà_mUoAmnë`mcm OJmMm H$mhrM Cn`moJ Zmhr Ago kmZr _Zwî`mcm dmQ>V Agë`m_wio~mø {df`mH$ma _Zmod¥ÎmrM CËnÞ hmoV Zmhr. Ë`m_wio hiyhiy d¥Îmr eyÝ` hmoVOmUmè`m _ZmMm {Z[aYZ A¾rà_mUo Zme hmoVmo. _Z Zï> Pmco AgVm, g§ñH$mamcmCX²~moYH$ ~mø {Z{_ÎmM Zmhrgo Pmë`m_wio H«$moYmXr d¥ÎmrM CËnÞ hmoD$ eH$VZmhrV. Ë`m_wio _ZmMm Zme åhUOo d¥{ÎmeyÝ` AdñWm hmoVo. _ZmÀ`m d¥Îmr ~§XnS>ë`m_wio e_X_m{XH$m§Mm CX² d hmoD$Z VÎdkmZ CËnÞ hmoVo. VÎdkmZ CËnÞPmë`m_wio amJÛofmXr dmgZm§Mm j` Pmë`mZo à{V~§Y Xya Pmë`m_wio VÎdkmZCËnÞ hmoVo. `mà_mUo VÎdkmZ, _ZmoZme d dmgZmj` ho VrZrhr darcà_mUonañnam§Zm nmofH$ AmhoV. åhUyZ `m {VKm§Mmhr gmaImM Aä`mg _w_wjyZo H$aUo`mo½` Amho. `m_Ü ohr, à`moOZmZwgma _w»`, A_w»` Agm Aä`mg R>aVmo._w_wjycm OrdÝ_wŠVr d {dXoh_wŠVr XmoZ à`moOZo AmhoV. {dXoh_wŠVrMr BÀN>mAgUmè`mg VÎdkmZmä`mg _w»` Amho. ~mH$sMo XmoZ Jm¡U AmhoV. OrdÝ_wŠVrMrBÀN>m AgUmè`mg _ZmoZme d dmgZmj` _w»` AgyZ VÎdkmZ Jm¡U Amho Agm`m Aä`mgm_Ü o \$aH$ Amho. ldU, _ZZ, {Z{XÜ`mgZ ho VÎdkmZmMo Cnm`à{gÕ AmhoV. ewÕ dmgZm A{YH$m{YH$ {Z_m©U H$ê$Z _{cZ dmgZm§Mm j`H$arV amhmUo hm dmgZmj`mMm Cnm` emóg§_V Amho. EH$M _hm`moJ MmaàH$maÀ`m A§V y©{_H$m_wio Mma àH$maMm emóH$mam§Zr XmI{dcm Amho. Vmo Agm-

Page 103: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

107

`moJahñ`

lrñdm_r_hmamOàUrV Hw§$S>{cZr`moJ

"_ÝÌmo c`mo hR>mo amO`moJmo@ÝV y©{_H$m: H«$_mV² &EH$ Ed MVwYm© § _hm`moJmo@{^Yr`Vo &&'

(`moJ{eImon{ZfV² )_§Ì`moJ, c``moJ, hR> moJ d amO`moJ Ago Mma `moJmMo àH$ma darc

ícmoH$mV XmI{dco AmhoV. Jwê$n{Xï> _§ÌmMm On, gÀN>mómMm Aä`mg,_§ÌXodVoMo qMVZ hm gd© _§Ì`moJ hmo . `mMo \$c g_m{Y{gÕr ho Amho. {MÎmcrZ, d¥{ÎmeyÝ` hmoUo `mcm c``moJ åhUVmV. fQ²>MH«$m§À`m doYmZo àmU pñWaPmcm AgVm c``moJ {gÕ hmoVmo. JwX, CnñW, Zm^r, öX`, H§$R> d «y_Ü` `mghm ñWmZmV H«$_mZo AmYma, ñdm{Yð>mZ, _{Unya, AZmhV, {dewÕ d Amkm mZmdm§Mr ghm MH«o$ AmhoV. H$mhr {R>H$mUr AmR> MH«o$ Va H$mhr {R>H$mUr ZD$MH«o$hr XmI{dcr AmhoV. Vr Aer -

"Aï>MH«$m ZdÛmam XodmZm§ ny © moÜ`m &Vñ`m§ {haÊ_`: H$moe: ñdJm} Á`mo{Vfmd¥V: &&Vpñ_Z² {haÊ_ o H$moeo Ì` Aao {Ìà{Vð>Vo&&

Vpñ_Z² `X² `j_mË_ÝdV² VÛ¡ ~«÷{dXmo{dXw: &&'(AWd©doX H$m§. 10 gyŠV 2 _§Ì 31-32)

AW© :- AmR> MH«o$ Am{U ZD$ Ûmao Agcocr hr (VZw) XodVm§MrA`moÜ`mnwar Amho. `m nwar_Ü o Omo gwdU©_` H$moe Á`moVrZo Amd¥V Amho VmoMñdJ© Amho. Ë`m gwdU©_` H$moemV, Omo VrZ Aam§Zr VrZ àH$mam§Zr à{V{ð>VAmho, AmË_ê$nr `j amhmV Amho, Ë`mcm ~«÷doÎmo cmoH$ OmUVmV. `m _§ÌmVAmR> MH«$m§Mm C„oI Amho. ZD$ MH«$m§Mm C„oI Agcoco à_mU Ago -

Page 104: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

108

"ZdMH«§$ fS>mYma§ {Ìcú § ì`mo_n§MH$_² &gå`JoVÞ OmZm{V g `moJr Zm_Vmo ^doV² &&'

(ewŠb`Owd}X_ÊS>c ~«m÷Umon{ZfV² 4)AW© :- ZD$ MH«o$, ghm AmYma, VrZ cú` d nmM AmH$me `m§Mo

Mm§Jë`m àH$mao kmZ Á`mcm Zmhr Vmo ZwgVm ZmdmMm `moJr Amho. F$½doXmVrcgm¡ m½`cú_r Cn{ZfXm_Ü ohr ZD$ MH«$m§Mo g{dñVa dU©Z Amho. ghm à{gÕMH«$m§Mr Zm§do d ñWmZo da {Xcocr AmhoVM. m{edm` H§$R>ñW {dewÕ-MH«$mÀ`mdaVmcwMH«$ ghmdo; «yMH«$, Á`mcm kmZZoÌ åhUVmV Vo gmVdo; AmkmMH«$ AmR>dod Ë`mÀ`mda _yYm©ñWmZmV AmH$meMH«$ Zddo gm§{JVco Amho. ghòmaMAmH$meMH«$ Amho. mcm MH«$m§V KoVco Zmhr Va AmR>M MH«o$ hmoVmV. m MH«$mMoñWmZ gwfwåZm ZmS>rÀ`m AmV Amho. gwfwåZm ZmS>rMo dU©Z nwT>rcà_mUo Ho$coAmho -

"JwXñ` n¥ð> mJo@pñ_Z² drUmXÊS>: gXoh ¥V² &XrKm©pñW Xohn ªV§ ~«÷ZmS>r{V H$Ï`Vo&&'

(`moJ{eImon{ZfV² )

JwXmÀ`m nmR>r_mJÀ`m mJmV EH$ drUmX§S> Xohmcm YmaU H$aUmam Amho.Vmo _moR>çm hmS>mMm ~Z{dcocm AgyZ dan ªV Jocm Amho. Ë`mÀ`m_Ü o ~«÷ZmS>råhUOo gwfwåZm Amho. Ë`m gwfwåZoVyZ àmU da MTy> cmJcm AgVm Vmo AmkmMH«$mV

oD$Z nmoMcm åhUOo {MÎmc`ê$n c``moJ {gÕ hmoVmo. _ZmMo g§H$ën {dH$ënem§V hmoD$Z nyU© EH$mJ«Vm hmoUo ho c``moJmMo à`moOZ Amho.

AmkmMH«$mÀ`m da ~«÷ma§Y«mVrc ghòmam_Ü o àmU OmD$Z pñWa PmcmAgVm amO`moJmMr àmár hmoVo. `m_wio {Z~uO g_mYr, àmUc`, {MÎmc`, Ðï>mOrd, d¥{Îmê$n Q>mHy$Z Amnë`m _ycñdê$nmZo na~÷ê$nmZo amhmUo BË`mXr \$coàmá hmoVmV.

Page 105: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

109

`moJahñ`

_§Ì`moJ, c``moJ d amO`moJ `m VrZ `moJàH$mam§Mo g§{já dU©Zdarcà_mUo {Xco Amho. moJmMm Mm¡Wm àH$ma hR> moJ hm Amho. mMoM àmYmÝ`mZodU©Z moJahñ`m_Ü o lr_hmamOm§Zr Ho$co Amho. Ama§ r Zdì`m ícmoH$mV, "hR> moJ§g_ä`goV²' Agm VoWo CnH«$_ H$ê$Z nwT>rc {Zê$nU Ho$co Amho. Ë`m ícmoH$mÀ`mQ>rHo$V hR> moJ eãXmMm AW© nwT>rcà_mUo {Xcm Amho -

"hH$ma CÀ`Vo gy ©ð>H$maíMÝÐ CÀ`Vo&B{V V`mo: àmUmnmZ`mo `moJmo hR> moJ: &&'

àmU d AmnmZ `m§Mo EoŠ` åhUOo hR> moJ. ho EoŠ` XmoZ àH$mam§Zr H$aVmoVo. àmUmMo AnmZmer _ocZ qH$dm AnmZmMo àmUmer _ocZ `m XmoZ àH$mam§Zr

àmU d AnmZ `m§Mo EoŠ` åhUOo hR> moJ {gÕ hmoVmo. hoM ^JdX²JrVoV Mm¡Ï`mAÜ`m`mV,

"AnmZo Ow {V àmU§ àmUo@nmZ§ VWmnao'`m dmŠ`mZo gm§{JVco Amho. AnmZ eŠVrMo ñWmZ JwX d CnñW Amho.

åhUOo AmYmaMH«$mÀ`m g_rn AnmZ dm w AgyZ Ë`mMr AYmoJVr Amho. àmUdm yöX`mÀ`m daÀ`m ^mJmV H$m_ H$arV Amho. Ë`mn¡H$s, " AnmZo Ow {V àmU§' hmàH$ma åhUOo AnmZmer àmUmMm `moJ H$aUo. `mMr nÕV Aer -

AnmZ eŠVrV àmUmMr AmhwVr XoÊ`mH$[aVm àmUmcm Imcr AmUconm{hOo. àW_ hiy hiy nyaH$mZo àmUdm y \w$ß\w$gmV IoMyZ ¿`mdm. Z§Va H§$R>mMmg§H$moM H$ê$Z - Omc§Ya~§Y H$ê$Z Ë`m dm ycm OmoamZo Imcr Xm~mdo cmJVo. `mAä`mgmZo àmUeŠVr daÀ`m ^mJmVrc gd© ZmS>çm§VyZ IoMcr OmD$Z ImcrCVê$ cmJVo Am{U hiyhiy H§$XmÀ`m Odi _ycmYma MH«$mV oVo. Ë`mÀ`mAJmoXaM gmYH$mZo {gÕmgZ qH$dm JwXmMo g§H$moMZ H$ê$Z _yc~§Y m§À`m ÛmamZoImcr OmUmè`m AnmZeŠVrcm amoIyZ Yacoco AgVo. Ë`m AnmZmer dê$Z

oUmè`m àmUmMo EoŠ` hmoVo, `mà_mUo àmU d AnmZ XmoZr EH$ hmoD$Z gwfwåZoÀ`m

Page 106: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

110

ÛmamVyZ AmV àdoe H$aVmV. Vo Ûma _ycmYma d ñdm{Yð>mZ m§À`m _Ü o AgUmè`mHw$§S>{cZrÀ`m ñWmZmdaM Amho. mà_mUo àmU d AnmZ XmoZr EH$ hmoD$Z gwfwåZoVà{dï> Pmco AgVm, KQ>mdñWm åhUyZ `moJmMr Xwgar AdñWm {gÕ hmoVo Am{UVmo nwéf WmoS>çm à`ËZmZo qH$dm Ho$di g§H$ënmZohr àmUmMm àdmh earamVrcH$moUË`mhr ^mJmV ghO ZoD$ eH$Vmo. àmUmnmZmÀ`m EoŠ`mMr Xwgar nÕVrAer Amho -

AmV KoVcocm dm y aoMH$Ûmam hiyhiy ~mhoa gmoSy>Z, _yc~§Y, VgoM nmoQ>nmR>rH$So> AmV Iyn VmUmd`mMo åhUOo C{È> mZ~§Y H$ê$Z ImcÀ`m AnmZmcmdaÀ`m ^mJmV IoMyZ KoVco AgVm da AnmZ d àmU `m§Mo EoŠ` hmoVo, `mcmM^JdX²JrVo_Ü o àmUmV AnmZmMr AmhwVr XoVmV Ago åhQ>co Amho. `mà_mUoàmUmnmZm§Mo EoŠ`, H$ê$Z Ë`m§Mm gwfwåZo_Ü o àdoe Pmcm åhUOo àmUm`m_mMr{gÕr Pmcr Ago g_Omdo. àmUm`m_mMr hmoUmar {gÕr, ZmS>rewÕr, àmUc` d{MÎmc` m àH$maMr moJahñ`m_Ü o Voamì`m ícmoH$mV lr_hmamOm§Zr XmI{dcrAmho. Xwgè`m nÕVrà_mUoM àmUmnmZm§Mo EoŠ`, hR> moJàXr{nH$mH$mam§Zr XmI{dcoAmho, Vo ícmoH$ Ago -

"AYmoJ{V_nmZ§ d D$Üd©J§ Hw$éVo ~cmV²&AmHw$§MZoZ V§ àmhw_y©c~§Y§ {h `mo{JZ:&& 62&&

àmUmnmZm¡ ZmXq~Xy _yc~§YoZ M¡H$Vm_²&

JËdm `moJñ` g§{gqÕ `ÀN>Vmo ZmÌ g§e`:&& 64&&(1)

(1)ñdm^m{dH$ Imbr OmUmam AnmZ (JwXmÀ`m) AmHw$§MZmZo ~imZo da MT>dÊ`mbm `moJr

_yb~§Y åhUVmV. àmU Am{U AnmZ VgoM ZmX Am{U q~Xy `m§Mo _yb~YmZo EoŠ` Ho$ë`mZo`moJ CÎm_ àH$mao {gÕ hmoVmo `m§V g§e` Zmhr.

Page 107: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

111

`moJahñ`

`m ícmoH$mMm ^md Q>rH$mH$ma dU©Z H$aVmV -"A § ^md:& _yc~§Yo H¥$Vo@nmZ: àmUoZ gh¡H$s y gwfwåZm`m§ à{de{V&

VVmo ZmXm{^ì`{º$ ©d{V& VVmo ZmXoZ gh àmUmnmZm¡ öX`mon[aJËdm ZmXñ` q~XwZm

gh¡Š`_mYm` _ypÜZ©JÀN>V:& VVmo `moJ{g{Õ:&' (1)(V¥Vr`monXoe)

AnmZ CÜd©JVr hmoD$Z nwT>o H$m` H$m` H$m © hmoVo Vo nwT>rc ícmoH$mVyZXmI{dco Amho -

"AnmZo D$Üd©Jo OmVo à`mVo dpÝh_§S>c_² &VXm@Zc{eIm XrKm© Om`Vo dm wZm@@hVm && 66&&

VVmo `mVmo dÝønmZm¡ àmU_wîUñdê$nH$_² &VoZmË §VàXráñVw ÁdcZmo XohOñVWm && 67&&

VoZ Hw$§S>{cZr gwám g§Vám g§à~wÜ`Vo &X§S>mhVm wO§Jrd {Z:œñ` F$OwVm§ d«OoV² && 68&&

{~c§ à{dï>od VVmo ~«÷ZmS>ç§Va§ d«OoV²&'(2)

(V¥Vr`monXoe)

(1)`mMm ^mdmW©. _yb~§Y Ho$ë`mZo àmU AnmZmgh {_iyZ gwfwåUoV àdoe H$aVmo. Voìhm§

ZmXmMr A{^ì`{º$ hmoVo. Z§Va ZmXmgh àmU Am{U AnmZ öX`mÀ`m da OmD$Z q~Xyer EH$ê$nhmoD$Z Q>miyH$So> OmVmV. _J `moJ {gÕ hmoVmo.(2)AnmZ da MTy> bmJbm H$r Vmo Ap¾_S>bm§V OmVmo Voìhm§ Ë`m dm yÀ`m AmKmVmZo A¾rMr

_moR>r Ádmim {Z_m©U hmoVo. Ë`m Ap¾ Am{U AnmZdm`y§_Ü`o CîU Agm àmUdm`y {eaVmo.Ë`m`moJ| XohpñWV A¾rMm _moR>m ^S>H$m hmoD$Z Ë`m àXrá A¾rZo Pm|nbobr Hw$§S>{bZr g§VáhmoD$Z H$mR>rZo _maboë`m Zm{JUrgmaIr \y$ËH$ma H$arV (doQ>moit gmoSy>Z) gai hmoVo Am{U{~im§V {eamdo Ver ~«÷ZmS>rV (gwfwåUoV) àdoe H$aVo. Ë`mgmR>r `mo½`m§Zr {ZË` _yb~§YmMmAä`mg H$amdm.

Page 108: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

112

_yc~§YmÀ`m Aä`mgmZo AnmZ D$Üd©JVr hmoD$Z dpÝh_§S>cmn ªV oVmo.ho dpÝh_§S>c {ÌH$moUmH¥${V Zm^rÀ`m Imcr Amho. m~Ôc mkdëŠ`m§Mo {ddaUAgo Amho -

"Xoh_Ü o {epIñWmZ§ VáOm§~yZXà § &{ÌH$moU§ Vw _Zwî`mUm§ MVwaò§ MVwînXm§ &&

_§S>c§ Vw nV§JmZm§ gË`_oVX² ~«dr_Vo &VÝ_Ü o Vw {eImVÝdr gXm {Vð>{V nmdHo$&& '

AnmZdm y ImcyZ da oD$ cmJcm AgVm, Ë`mÀ`m AmKmVmZo Zm^rImcÀ`m {ÌH$moUmH¥$Vr _§S>cmV AgUmar OR>am¾rMr gyú_ Ádmcm dmTy> cmJVo.Z§Va Vmo dm y d dÝhr da Vmncoë`m àmUmV OmD$Z {_giVmV. Ë`m_wio ImcyZAnmZmÀ`m AmKmVmZo noQ>cocm OR>am¾r dê$Z àmUmÀ`m AmKmVmZo AË §V àXráhmoVmo. Ë`m_wio AË §V g§Vá Pmcocr {Z{ÐñV Hw$§S>{cZreŠVr Mm§Jcr OmJr hmoVod Amncr gmSo>VrZ doQ>moir gmoSy>Z gai hmoVo Am{U gwfwåZm ZmS>r_Ü o àdoeH$aVo. `mà_mUo Hw$§S>{cZr epŠV OmJ¥V H$aÊ`mMo Cnm` d Vr OmJ¥V PmcrAgVm {_iUmar {gÕr `m§Mo dU©Z drg Vo Vodrg ícmoH$m§n ªV lr_hmamOm§ZrHo$co Amho. AmgZ, àmUm`m_, _wÐm~§Y m§Mm Aä`mg åhUOo hR> moJmMm Aä`mg`mZo Hw$§S>{cZr OmJ¥V hmoVo. `m `moJmà_mUoM Xwgamhr Hw$§S>{cZr`moJ emóg§_VAgm Amho. Ë`m~Ôc WmoSo>go {X½Xe©Z H$ê$Z hm {df` nyU© H$amd`mMm Amho.

Hw$§ÊS>{cZr `moJ

{dœmVrc MoVZ, AMoVZ gd© {d^mJm§_Ü`o EH$ {dcjU eŠVrAZw d{gÕ Amho. nañna{damoYr n§M yVm§_Ü o {XgyZ oUmam g_Ýd`, Ë`meŠVrÀ`m {Z`_Zm_wioM Amho Ago _mÝ` H$amdo cmJVo. Zmhr Va nañnam§À`mY_©gm§H$`m©Zo OJmMm Zme Pmcm AgVm. hr epŠV na~«÷mMr qH$dm na_mËå`mMr

Page 109: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

113

`moJahñ`

Amho Ago, "XodmË_epŠV ñdJwU¡{Z©JyT>m§' BË`m{X dmŠ`m§dê$Z {gÕ hmoVo. m~Ôcn§MXerH$ma gm§JVmV -

"e{º$añË ¡œar H$m{MËgd©dñVw{Z`m{_H$m&AmZÝX_`_maä` JyT>m gd}fwdñVwfw&& 38&&

dñVwY_m© {Z`å oaÄeŠË`m Z¡d `Xm VXm&AÝ`moÝ`Y_©gm§H$`m©{ÛßbdoV OJËIcw&& 39&&

( n§MXer 3 )`mM B©œaeŠVrMr A{^ì`ŠVr, Ë`m Ë`m CnmYr_wio H$_rOmñVr à_mUmV

Agcocr {XgVo. _Zwî`m_Ü o ~mc, VéU, {ZamoJr, amoJr BË`mXr AdñWm_Ü oeŠVr H$_r-OmñVr Agcocr {XgyZ `oVo `mcm H$maU, Ag§J, {Z{d©H$maAmË_ñdê$n _mZVm oV Zmhr. Va eara, B§{Ð`, _Z, ~wÕr BË`mXr CnmYr_wioMhm epŠV oX _mÝ` H$amdm cmJVmo. hr eŠVr epŠV_mZmhyZ {^Þhr R>a{dVm oVZmhr. n§M_hm yVm§À`m AmYmamZo ì`ŠV hmoUmè`m `m eŠVrcm OS> eŠVr qH$dm^m¡{VH$ eŠVr Ago åhQ>co OmVo Am{U eara, B§{Ð`, _Z, ~w{Õ BË`mXrH$m§À`mAml`mZo A{^ì`ŠV hmoUmar hrM eŠVr MoVZ eŠVr g_Ocr OmVo. _Zwî`m_Ü oAgUmè`m m AmÜ`mpË_H$ eŠVrcmM Hw$§S>{cZr åhUVmV. Hw$§S>{cZrMm AmH$magnm©gmaIm _mZcocm Amho ~«÷m§S>Ymar eofhr gn©ê$nM Amho. VmËn © g_ï>rqH$dm ì`{ï>ê$n qnS>~«÷m§S> YmaU H$aUmar hr eŠVr EH$M Amho.

"gdm©{U h dm B_m{Z yVm{Z àmU_odm{^g§{depÝV àmU_ä wp‚mhVo'(1)

(N>m§Xmo½` 1& 11& 5)

"àmU~ÝYZ§ {h gmoå` _Z:&(N>m§Xmo½` 6& 8& 2)(2)

(1)ho gd©M Ord_mÌ àmUmZoM (OrdZm§V) àdoe H$aVmV Am{U àmUmZoM (OrdZ) gmoS>VmV.(2)_Z ho àmUmZoM ~Õ Amho.

Page 110: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

114

g Ef àmU Ed àkmË_mZÝXmo@Oamo@_¥V:

(H$m¡frVH$s Cn{ZfV² 3& 8)(1)

BË`mXr dmŠ`m§_Ü`o d{U©cocm àmU åhUOo hrM eŠVr Amho.Cn{ZfXm§_Ü o àmUmonmgZoMo _hÎd XmI{dco Amho. hm àmU åhUOo àmUdm ynojm{^Þ B©œaê$n Amho.

"{haÊ`J ©: gyÌmË_m àmU BË`{^Yr`Vo'`m dmŠ`mV d{U©cocm {haÊ`J © qH$dm àmU, Ho$dc dm yê$n ZgyZ

gd©hr gyú_ earam§Mm {Z`m_H$ na_mË_mM Amho.

"AV Ed àmU:' (~«÷gyÌ 1&1&23) `m A{YH$aUm_Ü o àmU åhUOo~«÷ Agm {ZU© gyÌ^mî`m_Ü o Ho$cm Amho. `m~Ôc emóm_Ü o nwT>rcà_mUodU©Z Amco Amho.

"ko m epŠV[a § {dîUmo{Z© © m ñdU© mñdam &gÎd§ aOñV_íMo{V JwUÌ`àgy{VH$m &&

_hmHw$ÊS>{cZr àmoŠVm na~«÷ñdê${nUr &OrdepŠV: Hw$ÊS>cm»`m àmUmH$mamW V¡Ogr&&'

hr eŠVr gwdUm©à_mUo ^mgUmar gËd, aO d V_ `m VrZ JwUm§Zmì`ŠV H$aUmar {dîUyMr-ì`mnH$ na_mËå`mMr {Z © H$aUmar eŠVr Amho Agog_Omdo. `m na~«÷ê$nr eŠVrcm _hmHw$§S>{cZr Agohr åhUVmV. hrM OrdeŠVrhr AgyZ Hw$§S>c wŠV VoOmo_` àmUmH$mahr Amho.

Hw$§S>{cZr eŠVrcm ~w{Õ_mZ² _Zwî`mZo, {VÀ`m ñWmZmVyZ åhUOo_ycmYmamVyZ «y_Ü`mn ªV g§M{cV Ho$co nm{hOo. mcmM epŠVMmcZ åhUVmV.`m~Ôc à_mU Ago-

(1)Vmo hm àmUM àkmË_m, AmZ§X Am{U AOam_a Amho.

Page 111: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

115

`moJahñ`

"Hw$ÊS>ë od ^dÀN>{º$ñVm§Vw g§Mmc oX²~wY:&ñdñWmZmXm «wdmo_©Ü § e{º$MmcZ_wÀ`Vo&&'

gX²Jwê$§À`m epŠVnmVXrjoZo `m eŠVrMo MmcZ hmoVo. åhUOo Vr OmJ¥VhmoVo. Jwê$ ho Amnë`m {eî`mMo {R>H$mUr AmÜ`mpË_H$ eŠVrMm nmV H$ê$ZË`mMo naVËdmer EoŠ` KS>dyZ AmUVmV. `m~Ôc AmJ_J«§WmV nwT>rc C„oIAmcm Amho

"n[an¹$_cm o VmZwËgmXZhoVw epŠVnmVoZ &`moO`{V nao VÎdo g Xrj`mMm © _y{V©ñW: &&'

epŠVnmVmMo à`moOZ AmUIr EHo$ {R>H$mUr Ago {Xco Amho -

VÎdkmZoZ _m`m`m ~mYmo ZmÝ oZ H$_©Um &kmZ§ doXmÝVdmŠ`moËW§ ~«÷mË_¡H$ËdJmoMa_²&&

Vƒ XodàgmXoZ Jwamo: gmjm{ÞarjUmV² &Om`Vo epŠVnmVoZ dmŠ`mXodm{YH$m[aUm_² &&'

_m oMm ~mY VÎdkmZmZoM hmoVmo. AÝ` H$_m©{XH$m§Zr hmoV Zmhr. doXmÝV_hmdmŠ`mnmgyZ CËnÞ hmoUmam Ord ~«÷¡Š`mMm AZw d åhUOo kmZ hmo . VokmZ, B©œaàgmXmZo gX²Jwê$§Mr H¥$nmÑïr> nS>cr AgVm A{YH$mar {eî`mcm_hmdmŠ`Ûmam epŠVnmVmZo CËnÞ hmoVo.

epŠVnmV `m eãXm_wio CËnÞ hmoUmao H$mhr Amjon d Ë`m§Mo g_mYmZepŠVahñ`m_Ü o nwT>rcà_mUo Ho$co Amho-

"ì`m{nZr na_m epŠV: n{VVoË wÀ`Vo H$W_² &CÜdm©XYmoJ{V: nmVmo _yV©ñ`mgd©Jñ` M &&

Page 112: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

116

gË § gm ì`m{nZr {ZË`m ghOm {eddpËñWVm &{H$pÝËd § _cH$_m©{Xnme~Õofw g§d¥Vm &n¹$Xmofofw gwì`º$m n{VVoË wnM ©Vo&&'

AW© :- hr loð> eº$s gd©ì`mnH$ Aer Amho. Va _J {VMm nmV hmoVmo Ago H$goåhUVm oB©c? gd©ì`mnH$ ZgUmam _yV© nXmW© dê$Z Imcr oUo, Ogo dê$Z\o$H$cocm M|Sy> Imcr nS>Uo `mcm nmV Ago åhUVmV. hm gd©ì`mnH$ eº$sMmH$gm g§ dVmo? Agm oWo Amjon KoVcm AgVm, `mMo g_mYmZ Ago H$s -Vw_Mm Amjon gË` Amho. nU oWo e{º$nmV eãXmMm A{^àm` Agm Amho -hr eŠVr$ na_mËå`mà_mUo gd©ì`mnH$, ñdm^m{dH$, {ZË` Aer Amho ho Iao,nU AZoH$ OÝ_m§À`m nmn-dmgZmê$n nmem§Zr OIS>coë`m Ordm§À`m {R>H$mUrhr eº$s AmÀN>m{XV Pmcocr AgVo. Á`m§Mo _ZmoXmof n[an¹$ Pmcoco AgVrcAem A{YH$mar nwéfm§À`m Ë`m Xmofm§Mm g_yc CÀN>oX hmoD$Z gX²Jwê$ H¥$noZo VreŠVr$ Ë`m A{YH$mar, nwéfm§Mo {R>H$mUr A{^ì`º$ hmoVo. `mcmM e{º$nmVAer Am¡nMm[aH$ g§km Amho. {eî`m_Ü o AgUmè`m eº$scm OmJo H$aUo mcmMe{º$nmV Ago åhUVmV. e{º$OmJ¥VrZo àmUdm y D$Üd©Jm_r hmoVmo. Am{U {MÎmd àmU XmoKm§Mmhr nyU© c` hmoVmo åhUyZ `m Hw$§S>{cZr `moJmcm _hm`moJ AgoåhUVmV. åhUOo hm `moJ nmV§Ocm{X`moJmnojm {Zamim Amho Ago ZgyZ hmhrË`m§À`mà_mUoM {MÎmd¥{Îm{ZamoYê$nM Amho. nU hm JwéH¥$noZo erK« àmá hmoVmo.BVa _mJ© n[al_gmÜ` AmhoV BVH$mM {deof `m_Ü o Amho. _§Ì`moJ, c``moJ,hR> moJ, amO`moJ `m gd© y{_H$m H«$_mZo `m Hw$§S>{cZr `moJm_Ü o A§V y©V hmoVmVAgm A{^àm` Amho.

Page 113: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

117

`moJahñ`

JwéVÎd

eŠVr$ OmJ¥V hmoÊ`mH$[aVm, gX²Jwê$§À`mH$So> OmUo Amdí`H$ Amho.e{º$nmV H$aÊ`mMo gm_Ï`© AgUmao d {ZJ«hmZwJ«hepŠV$ AgUmao gX²JwéAgVmV. Vo {eî`mMr narjm H$ê$Z mo½`Vm Agë`mg e{º$nmVXrjm XoVmV. hrXrjm hmoVmM, Ogo EH$m {Xì`mZo Xwgam {Xdm cmJVmo Ë`mà_mUo Jwéeº$sÀ`mg§~§YmZo {eî`mMr Hw$§S>{cZre{º$ OmJ¥V hmoVo. Ë`m_wio {Xì`kmZ-àmárcmà{V~§YH$ nmVH$, {MÎmMm§Më`, AkmZmMo AmdaU BË`mXr gd© Xmofm§Mo {ZagZhiyhiy Aä`mgmZo hmoD$ cmJVo. e{º$nmV XrjoMr Jwéna§nam, AZm{XH$mcmnmgyZMmcV Amcocr Amho. ~hwVoH$ gd© g§àXm`m§_Ü`o Ý`yZm{YH$ e{º$g§Mma_§ÌmonXoeÛmam hmoV AgVmo. _§Ìm_Ü o OodT>r Ajao AgVrc {VVHo$ cj OnmZo_§ÌM¡VÝ`epŠV$ OmJ¥V hmoVo. H${c wJm_Ü o Mm¡nQ> OnmMr Amdí`H$Vm, "H$cm¡ñ`mÎmw MVwJw©U_²' BË`mXr dmŠ`m§Zr XmI{dcr Amho. åhUOo Jm`Ìr _§ÌmMm nwaüaUOn 96 cj H$amdm cmJoc. On g§» oÀ`m Xem§e hdZ, hdZmÀ`m Xem§eVn©U, Vn©UmÀ`m Xem§e _mO©Z Am{U _mO©ZmÀ`m Xem§e ~«m÷U^moOZ mà_mUo_§ÌmMo n§Mm§J nwaíMaU Pmco åhUOo Vmo _§Ì MoVZ, {gÕ hmoVmo. åhUOo gmYH$mMo{R>H$mUr JwéVÎd OmJ¥V hmoVo qH$dm _§ÌXodVoMo àË`j Xe©Z hmoVo. _mZd Jwé OarAg§»` Agco Var gdmª_Ü o JwéVÎd ho ewÕ nma_m{W©H$ VÎd EH$M Amho.åhUyZM moJemóm_Ü o - "g (Ed) nyd}fm_{n Jwé: H$mcoZmZdÀN>oXmV²' (`moJgyÌ1& 26) Ago B©œamMo cjU Ho$co Amho. Hw$§S>{cZr e{º$gwÕm B©œaê$nM Amho.VrM gd© _§Ìê$n d gd© XodVmê$n Amho. Vr OmJ¥V hmoD$Z gwfwåZm ZmS>rVyZ {VMoAmamohU, AdamohU gwê$ hmoÊ`mH$[aVm gX²Jwê$§À`m gmhmæ`mMr AË §V AnojmAmho. `mH$[aVm gX²Jwê$§À`m g_mJ_mMr \$ma Oê$ar Amho. XyaXoem_wio Vmo hmoVZgë`mg Ü`mZm{XÛmamZo Var Vmo {_i{dcm nm{hOo. JwéVÎd Á`m§À`m {R>H$mUrnyU©nUo OmJ¥V Pmco Amho VoM {eî`mcm gmhmæ`H$ hmoV Agë`m_wio Ë`m§Zm

Page 114: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

118

gX²Jwé åhUVmV. `mH$[aVmM "Jwé~«©÷m Jwé{d©îUw:' BË`mXr ícmoH$mV {Ì_yVuñdê$nmZo Ho$cocr Ë`m§Mr ñVwVr WmW© Amho. Hw$§S>{cZr hr gd©e{º$g§nÞ B©œamMr{MÝ_`r eŠVr Amho. {hcmM, doXmÝVmMo AmMm © {M{VeŠVr åhUVmV; ŠVrMoAmMm`© Amëhm{XZreŠVr; `moJr cmoH$ Hw$§ÊS>{cZreŠVr; d _§Ì`moJr_§ÌM¡VÝ`eŠVr Ago åhUVmV. Jwé-{eî`m§Mm g§~§Y {nVmnwÌmà_mUo dmËgë`nyU©Agm Amho. Jwê${df`r AmXa^mdZm {eî`mÀ`m A§V:H$aUmV {ZË` Agcr nm{hOo.Jwê$ gmjmV² B©œaê$n Amho hr ^mdZmM {eî`mÀ`m CÞVrg H$maU Amho Ago,"`Wm Xodo VWm Jwam¡' BË`mXr emódMZm§dê$Z {gÕ hmoVo. _yVuMo nyOZ Ho$coAgVm Ogo XodmMo nyOZ hmoVo Vgo Jwê$Mo nyOZ Ho$co AgVmhr XodmMrM nyOmhmoVo. Jwê$§{df`r qH$dm Jwé~§Yy{df`r B©î`m©, Agy m, Ûof, d¡_Zñ` BË`m{X Xmof{eî`mÀ`m _ZmV H$YrM CËnÞ hmoD$ Z oV `m~Ôc Ñï>, AÑï> à`ËZ gVVHo$cm nm{hOo. ZmhrVa `m Xmofm§_wio OmJ¥V Pmcoë`m eº$sMm {dH$mg ñW{JVhmoÊ`mMm g§ d Amho. Á`m JwéHw$cm_Ü o nañna gm¡hmX© ^mdZm CÎm_ àH$maMrAmho VoWo JwéVÎdmMm {dH$mg A{YH$m{YH$ gd©H$ë`mUàX Agm hmoV amhVmo.Am{U OoWo `m Xmofm§Mm àdoe Pmcm Ë`m JwéHw$cmVrc JwéVÎdmMr PmcocrA{^ì`ŠVr$hr cwá hmoD$Z OmVo. `m H$[aVmM doXm_Ü o nwT>rcà_mUo àmW©ZmHo$cocr Amho. "› ghZmddVw& ghZm¡ ^wZºw$& ghdr`ª H$admdh¡&VoOpñdZmdYrV_ñVw& _m {d{Ûfmdh¡& › empÝV: empÝV: empÝV:&' Jwê$, {eî`Amåhr XmoKm§Zrhr EH$_oH$m§Mo ajU H$amdo; XmoKm§Zr {_iyZ ^moJm_Ü ohr nañnagmhmæ` H$amdo. nañna ghmæ`H$ ~ZyZ ~c, dr ©, VoO `m§Mr d¥Õr H$amdr;gmYZ, AÜ``Z `m§À`m ÛmamZo gd© Jwé~§Yy VoOñdr ~ZmdoV; H$moUrhr H$moUmMmÛof H$ê$ Z o, Am{Y^m¡{VH$, Am{YX¡{dH$ d AmÜ`mpË_H$ m VrZrhr {d^mJm§_Ü onyU© emÝVr ahmdr. Agm darc àmW©ZoMm A{^àm` Amho.

Page 115: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

119

`moJahñ`

XrjoMo àH$ma

Jwê$H¥$nmÛmam Hw$§ÊS>{cZr eŠVr OmJ¥V hmoUo `mcmM epŠVnmV qH$dmdoYXrjm Ago åhUVmV. gX²Jwê$ hñVñnem©Zo, _§ÌmonXoemZo, Ñï>rZo qH$dm g§H$ënmZolÕmiy {eî`m_Ü o eŠVrMm g§Mma H$arV AgVmV. m_Ü o g§H$ën hm gdmª_Ü oAZwñ yV Agë`mZo VmoM _w»` Amho. ñnem©{XH$ ~mø gmYZ Amho. ñne©ÛmamhmoUmar Xrjm ñWycXrjm, _§ÌmonXoeÛmam hmoUmar gyú_, Ñï>rÛmam gyú_Va Am{Ug§H$ënmZoM hmoUmar Xrjm gyú_V_ Xrjm hmo . `m§n¡H$s EH$, XmoZ qH$dm VrZrhrÛmam§Mm Cn`moJ BÀN>oà_mUo gX²Jwê$ H$arV AgVmV. H$mhr CÎm_ A{YH$mar{eî`m§_Ü o g§H$ënmdmMyZhr epŠVnmV Pmë`mMr CXmhaUo AmhoV. `mH$[aVmMgËg§JmMo _mhmËå` emóH$mam§Zr \$ma dU©Z Ho$co Amho. lr_hmamOm§Mmhr EH$A §J à{gÕ Amho. Vmo Agm

"gXm g§Vm§nmgr Omdo& Ë`m§Mo Odir ~¡gmdo&& 1&&CnXoe Vo Z XoVr& Var EoH$mì`m Ë`m Jmoï>r&& 2&&VoMr CnXoe hmoVr& Ë`mhr H$ï> Zï> hmoVr&& 3&&dmgwXod åhUo g§V& g§Jo H$[aVr ng§V&& 4&&'

`m Xrjm, A{YH$mar oXm_wio {^Þ AmhoV. H${Zð>, _Ü`_ d CÎm_ AgoVrZ àH$maMo A{YH$mar AmhoV. H$mhr cmoH$m§Zm eŠVrMm nyU© {dH$mg hmoÊ`mgmR>rH$mcmdYrMr Anojm {XgVo Vo _§X A{YH$mar g_OmdoV. H$mhtZm àW_M OmoamZoeŠVr OmJ¥{V Pmë`mgmaIr {XgVo. nU nyU© {dH$mg hiyhiyM hmoV amhVmo, ho_Ü`_ A{YH$mar hmoV. H$mhr WmoS>çmM _§S>itZm _mÌ Jwê$À`m ñnem©Zo, Ñï>rZoqH$dm _§ÌmonXoemZo VËH$mc {dH$mgmMm Ama§ hmoD$Z Vmo A{YH$m{YH$ hmoV amhVmoAgo cmoH$ CÎm_m{YH$mar g_OmdoV. PmS>mda _w§½`m§Zm MTy>Z OmÊ`mg ~amMH$mcmdYr cmJVmo. dmZam§Zm EH$m emIodê$Z Xwgè`m Aem H«$_mZo da Omdo

Page 116: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

120

cmJVo. nU Vo _w§½`m§nojm cdH$a da OmD$Z nmoMVmV. nU njr _mÌ EH$X_MdaÀ`m emIoda OmD$ eH$VmV. `mà_mUo gmYH$m§Mm AdñWm oX {XgyZ oVmo.

epŠVnmV XrjoMr à{H«$`m

epŠVnmV Xrjm H$er hmoVo `m~Ôc emóH$mam§Mm A{^àm` AgmAmho - nmV§Oc moJgyÌm_Ü o {MÎmñW¡ m©Mo AZoH$ Cnm` àW_nmXm_Ü o XmI{dcoAmhoV. Ë`m_Ü o "drVamJ{df § dm {MÎm_²' (`moJgyÌ 1 - 37) Ago EH$ gyÌAmho. ho gyÌ epŠVnmVXrjocm à_mU yV Amho. mMm AW© - Á`m§Mo amJ-ÛofmXr_ZmoXmof nyU©nUo Zmhrgo Pmco AmhoV Aem {Z_©c _ZmÀ`m _hmnwéfm§Mo {MÎm.Á`mMm {df` åhUOo Amc§~Z (AmYma) Pmco Amho Ago `moJmä`mgr nwéfmMo{MÎm-pñWa hmoVo Agm `mMm gm_mÝ`V: AW© Amho.

_hmnwéfm§Mm g§H$ën A_moY AgVmo. A_wH$ {eî`mMo {MÎm pñWa ìhmdoAgm Ë`m§Mm g§H$ën Pmë`m~amo~a Ë`m§À`m Ë`m g§H$ën wŠV {MÎmmÀ`m Aml`mZoeŠVrMm g§Mma {eî`mÀ`m {MÎmmV hmoD$Z Ë`mMm d¥{Îm{ZamoY hmoVmo. `mà_mUo{eî`mcm, drVamJ nwéfmÀ`m {MÎmmMo Amc§~Z {_iVo. {gÕnwéfm§Mr g§H$ëneŠVr\$ma _moR>r AgVo. naH$m`màdoe {gÕrMo dU©Z H$arV AgVmZm lr^mJdVm_Ü olrH¥$îUna_mË_m Ago gm§JVmV -

"naH$m § {deZ² {gÕ AmË_mZ§ VÌ ^md oV²&{nÊS§> {hËdm {deoËàmUmo dm w yV: fS§>{K«dV²&&'

( 11 - 15 -23 )Xwgè`mÀ`m earamV àdoe H$ê$ BpÀN>Umè`m `moJr nwéfmZo, Ë`m earamV

_r Amho Aer ^mdZm H$amdr. Aem ÑT> ^mdZo_wio Ë`mMo qcJeara dm wê$n~ZyZ, EH$m \w$cmdê$Z Xwgè`m \w$cmda OmUmè`m «_amà_mUo, Xwgè`mÀ`m earamVàdoe H$ê$ eH$Vo. m{R>H$mUr ÑT> g§H$ënmMoM _hÎd ì`ŠV Ho$co Amho. VmËn ©,gX²Jwê$§À`m {MÎmmMo ÛmamZo {eî`m_Ü o epŠVg§Mma hmoVmo Ago {gÕ hmoVo.

Page 117: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

121

`moJahñ`

àmUeŠVr na_mËå`mMr N>m`m Amho. Vmo àmU ~mhoa Am{XË`, A¾r,AmH$me, gm_mÝ` dm y d gm_mÝ` VoO m ê$nmZo amhmV AgyZ, earam_Ü o àmU,AnmZ, ì`mZ, CXmZ, g_mZ `m ê$nmZo amhmVmo. Am{XË`mXr ~mø ê$nmZo àmU,AnmZ BË`mXr Am§Va ê$nm§da AZwJ«hhr H$aVmo. hm {df` àíZmoon{ZfXmVrc{Vgè`m àíZmV Amcocm Amho. {MÎmmMm d eŠVrMm {H$Vr ÑT> g§~§Y Amho hohrË`mVrc nwT>rc _§ÌmV gwM{dco Amho -

VoOmo h dm CXmZñVñ_mXwnem§VVoÁm…& nwZ ©d{_pÝÐ ¡_©Z{g g§nÚ_mZ¡:&&`{ƒÎmñVoZ¡f àmU_m`m{V& àmUñVoOgm wº$: ghmË_Zm `Wmg§H$pënV§ cmoH§$Z`{V&&'( àíZmon{ZfV² 3& 9 - 10 )

VoOM CXmZ Amho. åhUyZ Á`mMo VoO CnemÝV Pmco Amho Vmo, Vo VoOnwZ: CËnÞ H$aÊ`mH$[aVm, B§{Ð`m§Mm _Zm_Ü o c` H$aVmo åhUOo àË`mhma H$aVmo,Am{U {MÎmmMr EH$mJ«Vm H$aVmo. _Zwî`mcm EH$mJ« {MÎmm_wio àmUeŠVr àmá hmoVoAgm `m lw{VdmŠ`mMm A{^àm` {XgVmo. Vmo àmU VoOmZo wŠV hmoD$Z g§H$pënV{gÕr àmá H$ê$Z XoVmo. {MÎm{ZamoY Ho$cm AgVm Am{XË`, A¾r, AmH$me,dm w, VoO BË`mXr ~mø nXmWm©Vrc eŠVr AmV IoMyZ KoVm oVmV. EH$mJ« {MÎmH$aUmam `moJr nwéf àmUeŠVrcm CXmZ ê$n VoOmZo wŠV H$ê$Z VoOmo_` ~ZVmo.Am{U Ë`mM àmUeŠVrcm, Xwgè`mÀ`m {R>H$mUrhr Ñ{ï>Ûmam MmjwfàmUmÀ`mgmhmæ`mZo; AWdm _§ÌÛmam A{¾ñdê$n g_mZeŠVrÀ`m AmYmamZo; qH$dmñne©Ûmam dm wñdê$n ì`mZeŠVrÀ`m Aml`mZo Ë`m eŠVrMo g§H«$_U H$ê$ eH$Vmo.VmËn ©, `moJr nwéf Amnë`m g§H$ënmà_mUo àmUeŠVrMm g§Mma {eî`m_Ü oH$ê$ eH$Vmo. m~Ôc ho Cn{ZfÛmŠ` gyMH$ à_mU Amho. lre§H$amMm © _hmamOm§Zr`m dmŠ`mMm AW© {Zamim Ho$cm Amho. VWm{n H$mhr `moJmä`mgr nwéfm§Mo _VmZodarcà_mUo, epŠVnmV Xrjocm nmofH$ à_mU yV Agm `mMm AW© XmI{dcmAmho. moJÑï>rZo, darc Cn{ZfÛmŠ`m_Ü o, eŠVr g§nmXZ H$aÊ`mMo ahñ` ñnï>nUo

Page 118: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

122

XmI{dco Amho. Á`mMo ~«÷VoO CnemÝV- jrU, Pmco Amho Agm _Zwî` AmncrB§{Ð o, _Z `m§Mm g§ _ ñdV: H$ê$ eH$V Zmhr. Ë`mcm epŠVnmVÛmam Jwê$À`meŠVrÀ`m Amc§~ZmZo Vmo g§ _ gwH$a hmoVmo. epŠVnmVmZ§Va {eî`mMr eŠVrOmJ¥V Pmë`mda Vmo ñdV:M Amnë`m B§{Ð`m{XH$m§Mm g§ _ H$aÊ`mg g_W©hmoVmo. _Zmo{ZamoY Ogm Ogm hmoV OmB©c Vgm Vgm epŠVg§M`hr A{YH$m{YH$hmoV ahmVmo.

eŠVrMm {dH$mg

hm epŠVnmV _mÌ Y_m©Y_m©Mr gmå`mdñWm àmá Pmcr AgVmZmM KSy>ZoVmo. hr AdñWm, epŠVnmVê$n H$m`m©dê$ZM AZw_mZmZo _mJmhyZ AmnUmg

H$iyZ oUmar Amho. `m Xrjocm gd© dUm©Mo ~mc, d¥Õ, VéU, ór, nwéf gd©hrA{YH$mar AmhoV. Xrjm Pmë`mZ§Va H§$~cmgZ qH$dm _¥Jm{OZm{XH$mda ~gyZn{dÌ, EH$m§V ñWmZmV EH$Q>çmZo qH$dm Jwé~§Yy~amo~a hm Aä`mg {ZË` H$amdm.

Aä`mgmZo eŠVrMm {dH$mg gd©hr H$moemVyZ hmoV amhmVmo. AÞ_`,àmU_`, _Zmo_`, {dkmZ_` d AmZ§X_` Ago nmM H$moe AmhoV. ñWyc nm{W©deara åhUOo AÞ_` H$moe hmo . Ë`mÀ`m AmV gd© ZmS>çmVyZ ì`mncocm epŠV_`àmU_` H$moe Amho. öX`m_Ü o AZoH$ d¥{Îmê$n _Zmo_`H$moe Amho. _ñVH$m_Ü o{dkmZ_`H$moe Amho. `m OÝ_mV qH$dm nyd©OÝ_mV Ho$coë`m ~è`m dmB©Q> H$_mªMog§ñH$ma {dkmZ_` H$moem_Ü o gmRy>Z amhVmV. hm H$moe g§ñH$mame` Amho. `mMm{ZË`_wŠV B©œamcm _mÌ H$mhr g§~§Y Zmhr. åhUyZM "Šboe-H$_©-{dnmH$me ¡anam_¥ï>: nwéf{deof B©œa:' (`moJgyÌ 1-24) `m B©œacjUmVAme`mMm g§~§Y B©œamcm Zmhr Ago `moJgyÌmH$ma gm§JVmV. nmMdm AmZÝX_`H$moe. hm AmZÝXàMwa Amho. `mMr CËH$Q> ñ\y$Vu gwfw{ág_`r AgVo. `m nmMhrH$moem§Mm {dH$mg epŠVnmVmZ§Va hmoD$ cmJVmo. _w»`V: àmUeŠVr D$Üd©Jm_r

Page 119: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

123

`moJahñ`

hmoD$ cmJVo, H$[aVm àW_ àmU_` H$moemMm {dH$mg gwê$ hmoVmo. `mMr {MÝho -S>moHo$, S>moio, g~§Y eara OS> hmoUo BË`mXr AmhoV. VgoM AÞ_` H$moe åhUOoñWyc earamMm {dH$mghr hmoVmo. `mMr {MÝho eara H$mny cmJUo, Kw_y cmJUoBË`m{X emar[aH$ {H«$`m gwê$ hmoVmV, _Zm_Ü o AmZ§X ^ê$Z OmVmo, Ho$ìhm Ho$ìhm{ZÐmgwÕm oVo, {MÎmd¥ÎmtMm {ZamoY hmoD$ cmJVmo hm _Zmo_` H$moemMm {dH$mgg_Omdm. {Xì`eãXldU, {Xì`ê$nXe©Z, {Xì`ñdJ©, {Xì`ag, {Xì`J§Y m§MokmZ hmoUo hm {dkmZ_` H$moemMm {dH$mg hmo . {Zénm{YH$, {Z{d©f`, gmpÎdH$AmZ§XmMr A{^ì`ŠVr åhUOo AmZ§X_` H$moemMm {dH$mg g_Omdm.

"_hmHw$§ÊS>{cZr àmoŠVm na~«÷ñdê${nUr &eãX~«÷_`r Xodr EH$mZoH$mjamH¥${V: &&'(`moJHw$§ÊS>{cÝ wn{ZfV² )

Hw$§ÊS>{cZr na~«÷ñdê$n Amho VgoM Vr eãX~«÷_` åhUOo àUdñdê$nAmho. AH$ma, CH$ma d _H$ma ho H«$_mZo V_moJwU, aOmoJwU d gÎdJwU AmhoV;Am{U AY©_mÌonmgyZ CËnÞ hmoUmam ÜdZr- Omo ewÕ AmË_ñdê$nmMm A{^ì §OH$Amho, Aem gmSo>VrZ _mÌm åhUOo Hw$§S>{cZr eº$sMr gmSo>VrZ Hw$§S>co g_OmdrV.hr AmË_eŠVr, _ycmYmamV {ZOcocr Amho. Amnë`m _wImV nwÀN> KoD$Z,gwfwåZoMo Ûma AmS>dyZ hr {ZOcr Agë`mMo XmI{dco Amho. hr eŠVr OmJrPmë`m~amo~a {ÌJwUmË_H$ ~§YZ {T>co nS>Vo. Amncr Hw$§S>co gmoSy>Z hr gaignm©à_mUo hmoVo d gwfwåZoVyZ da OmD$ cmJVo. {hMo OmJo hmoUo d D$Üd©J_Z H$aUohm àË`j AZw d `moJr nwéfmg oD$ cmJVmo.

`moJmä`mg, Vrd« d¡am½`, kmZ, ^ŠVr AWdm ñdV§Ì àmUm`m_mä`mgBË`m{X Cnm`m§Zr Hw$§ÊS>{cZr eŠVr OmJ¥V hmoVo. JwéH¥$noZo hmoUmè`m epŠVnmVmZohrOmJ¥V hmoVo. m à{H«$ o_Ü o epŠVOmJ¥VrH$[aVm gmYH$mcm {deof Am`mg nS>VZmhrV. A{dÚm d {dÚm Aem XmoZ AdñWm Hw$§S>{cZrÀ`m AmhoV. A{dÚmAdñWo_Ü o Vr {Z{ÐñV amhyZ g§gma~§YZmcm H$maU hmoVo. Am{U {dÚmdñWo_Ü o

Page 120: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

124

OmJ¥V hmoD$Z _mojàX hmoVo. OmJ¥V Pmë`mZ§Va {VMr VrZ ê$no AWdm VrZAdñWm AmhoV. {H«$`ma{hV, {H«$`merc d c`mdñWm. n{hë`m {H«$`ma{hVAdñWo_Ü o _Zwî`mMr àd¥Îmr {ddoH$, d¡am½` BË`m{X gX²JwUm§H$So> hmoVo; nU_moj gmYZmMm Ama§ hmoV Zmhr. OmJ¥V Pmcocr epŠV \$ŠV nmn Zme H$aÊ`mMoH$m`© H$arV AgVo, nmnZme Pmë`mZ§Va {H«$`merc ~ZVo, g_mYr qH$dm_mojmdñWoV eŠVr ~«÷mV {dcrZ hmoVo. hr {Vgar c`mdñWm. gwámdñWoV VrH§$XñWmZmV AgV; {H«$`ma{hV AdñWoV ñdm{Yð>mZñWmZmV amhmVo; {H«$`mercAdñWoV {dewÕMH«$ñWmZmV amhyZ, _ycmYmamnmgyZ ghòmamn ªV AmamohU-AdamohU H$arV amhmVo. c`mdñWo_Ü o AmkmMH«$mnmgyZ ~«÷a§Y«mn ªV amhmVo.ñWyc, gyú_ d H$maU Aem VrZ earamÀ`m {H«$`mhr {^Þ {^Þ AgVmV. eŠVr{H«$`merc AdñWoV AgVmZm hR> moJmVrc {d{dY AmgZo, àmUm`m_, ~ÝY,_wÐm, ^ŠVrVrc {d{dY AdñWm, Z¥Ë`, JrV, gm_JmZ, àUdmoƒmaU,Zm_g§H$sV©Z, _§Ì`moJ, kmZ`moJ BË`mXr AZoH$ {H«$`m§Mm AZw d gmYH$mcm oD$cmJVmo. m {H«$`mhr Á`mÀ`m Ë`mÀ`m àH¥$Vrà_mUo, nyd©g§ñH$mamà_mUo {^Þ {^ÞhmoV amhmVmV. gdmªÀ`m gma»`m hmoV ZmhrV. `m_wioM epŠVnmV `moJmcmghO`moJ qH$dm ñdm^m{dH$ `moJ Agohr Zmd nS>co Amho. `m {H«$`m gwê$ Pmë`mAgVm H$moUVrhr hmZr hmoÊ`mMm g§ d Zmhr. H$maU eŠVrÀ`m {H«$`mercVo_wioñdm^m{dH$ {H«$`mM, Ë`m Ë`m gmYH$mÀ`m {dH${gV hmoVmV Am{U Xoe, H$mc,F$Vy `m§À`m AZwamoYmZoM gmYH$mÀ`m eara, _Z, àmU BË`m{XH$m§Zm AZwHy$cMamhmV AgVmV.

MH«$m§Mm doY d `moJ y{_H$m

OmJ¥V Pmcocr eŠVr gwfwåZoV àdoe H$aVo Am{U MH«$mMm doY H$aVo.Ë`m_wio gd© ZmS>çm§Mr ewÕr hmoVo. gd© ZmS>çm§Mm g§~§Y gwfwåZmZmS>rer Amho.gwfwåZm ZmS>rÀ`m emIm-CnemImVyZ {ZKmcoë`m gd© ZmS>çm earamÀ`m gd©

Page 121: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

125

`moJahñ`

^mJmV ì`mnyZ am{hë`m AmhoV. gwfwåZm ZmS>rV à{dð> Pmcocr eŠVr MH«$m§MmdoY H$ê$Z gd©hr ZmS>çm§_YyZ doJmZo \¡$cmdVo. C§M Q>mH$s_Ü o ^acoco nmUr,gd© ZimVyZ doJmZo dmhmVo. EImÚm ZimV H$Xm{MV H$mhr à{V~§Y Agoc VaVmohr Ë`m nmÊ`mÀ`m doJm_wio AmnmoAmn Xya hmoVmo. `mà_mUo gd©Ì ngacocr VreŠVr àmUm_`H$moem_Ü o àmUmMo g§MmcZ H$aVo; Ë`m_wio àmUm`m_mMr {gÕràmá hmoVo. àmUmMm AnmZmer moJ, AnmZmMm àmUmer moJ, XmoKm§Mmhr J{V{ZamoYAm{U Ho$dc Hw$§ H$ Aem Mmahr àH$maÀ`m àmUm`m_m§Mr {gÕr, eŠVr OmJ¥VhmoD$Z {H«$`merc Pmë`mda AmnmoAmn hmoVo. Ë`m_wio gwfwåZm _mJm©Mm doY hmoD$Z{MÎmmMr c`mdñWm àmá hmoVo. VgoM _mV¥H$meŠVrMmhr CX²~moY hmoD$Z {gÕ_§Ìm§Mràm{á hmoVo. _mV¥H$meŠVrhr Hw$§ÊS>{cZreŠVrMoM EH$ ê$n Amho, {OÀ`m_Ü oAH$mamnmgyZ jH$mamn ªV gd© dU©_mcm AgyZ nX, dmŠ` m§Mr aMZmê$n d¡IardmUr àH$Q> hmoVo. `mH$[aVm Hw$§ÊS>{cZrcm gañdVrhr åhQ>co Amho. hr gañdVr{gÕ Pmcr AgVm _§Ìm{XH$m§Mm {dH$mg hmoD$ cmJVmo d `moJr nwéfm_Ü`oì`m»`mZeŠVr, H${dËdeŠVr BË`mXr eŠVtMm CX² d hmoVmo. "AZm{Xï>ñ`emóñ` ñdV Ed à~moYZ_²' ho \$c emómH$mam§Zr XmI{dco Amho. VgoMeŠVrÀ`m {H«$`mercVo_wio `_, {Z`_, AmgZ, àmUm`m_, àË`mhma, YmaUm,Ü`mZ d g_mYr hr `moJmMr AmR>hr A§Jo hiy hiy {gÕ hmoD$ cmJVmV. e¥§Jma,dra, H$ê$U, AX² wV, hmñ`, ^`mZH$, ~r^Ëg, am¡Ð Am{U ào_mË_H$^ŠVrAWdm emÝV, Aem Zd{dY ^mdm§Zr Vmo gmYH$ g§nÞ hmoVmo. {gÕm§Mo Xe©Z,Bï>XodVoMo Xe©Z Ë`mcm KS>Vo. D$Üd©aoVñËd, IoMar_wÐm, amJÛof, H$m_, H«$moYmXrdmgZm§Mm g_yc Zme hmoUo BË`mXr _hÎdmMr \$cohr gmYH$mcm àmá hmoVmV.VgoM, gy ©, M§Ð, A¾r, Xrn, drO, ZjÌ BË`mXr VoOm§Mo Xe©Z gmYH$mcm hmoD$cmJVo. S>moio CKSo> AgVmZm, S>moio ~§X H$ê$Z Ü`mZmdñWoV qH$dm g_m{YAdñWoV `mà_mUo VrZ àH$mam§Zr Á`mo{VX©eZ KS>Vo. ho Xe©Z ~«÷Xe©ZM Amho

Page 122: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

126

`m~Ôc œoVmœVamXr Cn{ZfXmVyZ dU©Z Amco Amho. ~«÷ Aì`ŠV Agco Var{MÎmmonmYr_wio darcà_mUo Ë`mMo ì`ŠV Xe©Z KS>Vo. Aä`mgmZo epŠV{dH$mghmoD$Z am{hcm AgVm, Ama§ , KQ>, n[aM` d {ZînÎmr `m Mma y{_H$m àmáhmoVmV. B§{Ð`, _Z `m§Mr ~{h_w©IVm H$_r hmoD$Z Vr AÝV_w©I hmoUo hr Ama§

y{_H$m. gwfwåZm ZmS>rVyZ àmU D$Üd©Jm_r hmoD$Z ZI{eImÝV Ë`mMr pñWaVmhmoUo hr KQ>mdñWm. ~«÷a§Y«m_Ü o OmD$Z àmU pñWa hmoUo hr n[aM`mdñWm Am{UOrdZÝ_wpŠVXem àmá hmoUo hr {ZînÎmr y{_H$m. mà_mUo ZmZm àH$maÀ`m {gÕtMrhràmár `moJr nwéfmcm hmoVo. ho gd©, Á`mMm A{YH$ma Ogm Agoc Vgo KSy>Z oVo.{ZË`, ewÕ, ~wÕ, _wŠV, Ag§J AmË_ñdê$nmcm `m \$cm§Mm H$mhrM g§~§Y Zmhr.Vmo na_mZ§Xê$n AgyZ Ë`mÀ`mM AmZ§XcoemMm AZw d gd© {dœmcm {_iyZ am{hcmAmho. darc gd© \$c{gÕr {dH${gV {MÎmmÀ`m y{_H$m AmhoV. g_mYr AdñWoÀ`mAä mgmZo AmË_ñdê$nmMm gmjmËH$ma Pmë mZ§Va gd©M Û§ÛmMr {Zd¥Îmr åhUOo _wŠVrMràmár hmoUmar Amho. ho _mZd OrdZmMo eodQ>Mo _w» \$c Amho. mH$[aVm lr_hmamOm§Zr"loð>nw§OÝ_gm\$ë § H$m ª `moJÌ`ml`mV²& g_g»`mV{Ûgmhór-g§{hVmg§J«hñËd`_²'`mà_mUo `moJahñ`mÀ`m Ama§ -ícmoH$mV gmYH$mcm H$V©ì`mMm ñnï> AmXoe {XcocmAmho.

Page 123: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

127

`moJahñ`

{ZË` gmYZmä`mgmMo _hÎd

`moJgmYZ ho kmZmMo A§Va§J gmYZ AgyZ Vo àmaãYH$_mªMmhr à{V~§YH$ê$ eH$Vo. ho àË`j \$cXm`r à`moJemó Amho. mMo _hÎd hR> moJàXr{nHo$MoQ>rH$mH$ma ~«÷mZ§X `m§Zr nwT>rcà_mUo dU©Z Ho$co Amho

"`ñVw gmYH$mo m__m̧ àha_m̧ {ZË`_ä`goËg Vw H$mc{OV² H$mc§ _¥Ë w§O`Vr{V H$mc{OÝ_¥Ë wOoVm ^doV² & EVoZ `moJñ` àmaãYH$_©à{V~§YH$Ëd_{n

gy{MV_²&(1) VXwŠV§ {dîUwY_} -

"ñdXohma§ H$ñ`m{n H$_©U: g§j`mdh:&`mo `moJ: n¥{Wdrnmc e¥Uw Vñ`m{n cjU_²' B{V& (2)

{dÚmaÊ ¡a{n OrdÝ_wŠVmdwŠV_²- "`Wm àmaãYH$_© VÎdkmZmËà~c§ VWm Vñ_mX{nH$_©Umo `moJmä`mg: à~c:& AVEd `mo{JZm_wÔmcH$-drVhì`mXrZm§ ñdoÀN> m

XohË`mJ CnnÚVo' B{V& ^mJdVo@ß`wŠV§- "Xoh§ OømËg_m{YZm' B{V&(3)

(hR> moJàXr{nH$m 3&82)

Agm gd©loð> \$cXmVm `moJ AgyZhr B§{Ð`m§À`m {df`gŠVr_wio hmAË §V H$R>rU dmQ>Vmo. Ë`m_wio BH$So> àd¥Îmr, gdmªMr hmoV Zmhr. m~Ôc lrkmZoœa_hmamOm§Zr \$ma gw§Xa {ddoMZ Ho$co Amho. Vo Ago -

(1)Omo gmYH$ EH$ àha {ZË` Aä`mg H$aVmo Vmo H$mimbm åhUOo _¥Ë ybm qOH$Vmo. `mdê$Z

`moJmZo àmaãYH$_m©Mmhr à{V~§Y hmoVmo Ago {XgVo.(2)ho n¥ÏdrnVo, Amnë`m XohmÀ`m CËnÎmrbm H$maU Agboë`m H$_m©Mmhr g§j` H$aUmam Omo

`moJ Ë`mMo bjU EoH$.(3){dÚmaÊ`hr OrdÝ_wº$rV åhUVmV - Ogo àmaãYH$_© ho VÎdkmZmhyZ à~b VgmM H$_m©nojm§

`moJmä`mg à~b Amho. Ë`m_wioM CÔmbH$, drVhì` BË`mXr `mo½`m§À`m ñdoÀNo>Zo XohË`mJH$aÊ`mMo ñnîQ>rH$aU hmoVo.

Page 124: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

`moJahñ`

128

"AmVm VwPo _ZmoJV OmUmoZr& H$mhr EH$ Amåhr åhUmoZr& Vo {ZHo$ {MÎmXodmoZ& n[agmdo Jm&& 59&& Vy§ àmárMr MmS> dmhgr& nar Aä`mgr Xj Z hmogr&V| gm§J nm§ H$m` {~hgr& XwdmS>nU} && 360&& Var nmWm© ho PUo& gm`mg Koer hmo_Z|& dm`m§ ~mJyc B o XwO©Z|& B§{Ð o H$[aVr && 61&& nmho nm§ Am wî`mV| AT>iH$ar& Oo gaV| Or{dV dmar& V`m Am¡fYmV| d¡ar& H$m` {Oìhm Z åhUo && 62&&Eog| {hVmgr O| O| {ZHo$& V| gXm{M `m B§{Ð`m XwIo& oèhdr gmon| `moJmgm[aIo&H$m§hr Amho && 63&& (kmZoœar 6&19Ÿ&359-363)

VmËn ©, nyU© d¡am½` ~mUdyZ KoD$Z `moJmä`mg H$aUmè`mg `moJgmYZAË §V gmono d _hm\$càX Amho. hmM A{^àm` lr_hmamOm§Zr -

"Vñ_mÛ¡am½`Vmo@ä`mg§ JwamoaJ«o {dVÝdV: &`moJñ` àmß` g§{gqÕ {dÛmZ² _wŠVmo ^doX² ÐþV_² &&'

`m ícmoH$mV _moR>çm H$iH$irZo ì`ŠV Ho$cm Amho. Am{Y^m¡{VH${dH$mgmcmM àmYmÝ` XoUmè`m nmíMmË`m§À`m g§gJm©_wio AmÜ`mpË_H$ eŠVrMrH$ënZm Var ^maVdfm©gma»`m AÜ`mË_{dÚmàYmZ XoemV amhmVo qH$dm ZmhrAer n[apñW{V AmO {Z_m©U hmoD$Z am{hcr Amho. AW© Am{U H$m_ `mÀ`mncrH$So> H$mhrM Zmhr hr nmíMmË`m§Mr {dMmagaUr ^maVmVhr A{YH$m{YH$àg¥V hmoD$ cmJë`m_wio Y_©, Zr{V, lÕm, ^ŠVr, gXmMma BË`m{XB©eàgmXg§nmXH$ gmYZm§Mm èhmg hmoD$Z am{hcm Amho. Aem pñWVrV moJmgmaIrlÕmYZgmÜ` gmYZo Xw{_©i hmoVrc `mV Zdc Vo H$m`? gdmªMo H$ë`mU ìhmdo`m dmËgë`nyU© Ñï>rZo Á`m ^Jd§Vm§Zr AOw©Zmcm, "cmoH$g§J«h_odm{n g§ní`Z²H$Vw©_h©{g' Ago AmdOy©Z gm§{JVco, Ë`m§ZmM eodQ>r

"AdOmZpÝV _m§ _yT>m _mZwft VZw_m{lV_²'

Ago CX²Jma H$mT>Ê`mMr nmir Amcr. {Ì{dY Xw:Im§Mm AmKmV gmaIm

Page 125: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)

129

`moJahñ`

hmoV Amho; Ë`mVyZ nyU© _wŠV hmoÊ`mMr {ZpíMV gmYZnÕVr, àË`oH$mÀ`mA{YH$mamZwê$n B©œamZo emóê$nmZo nwT>o _m§S>cocr Amho; gmYZ _mJm©VrcCX² dUmao A§Vam` Xya H$ê$Z AË §V AmË_r`VoZo _mJ©Xe©Z H$ê$ BpÀN>Umao {gÕnwéf, B©œamÀ`m AmXoemZwgma gd© H$mcmV Vo H$m © H$ê$Z am{hco AmhoV. Aergd© àH$maMr AZwHy$cVm AgyZhr ZmpñVŠ` d Cnojm `m§MoM àm~ë` dmT>Vo.Agcoco nmhyZM H$s H$m` "Aa{VO©Zg§g{X' `m ^JdÛMZmZwgma {Ma§VZg_m{YgwImV amhy BpÀN>Umao lrkmZoœa _hmamO eodQ>r Or àmW©Zm H$[aVmV VrMàmW©Zm H$ê$Z d ~w{ÕàoaH$ {Xì` epŠVg§nÞ gX²Jwé_yVuOdi pŠV`mMZm H$ê$Z`m coIZmMm Amåhr g_mamon H$arV AmhmoV -

""MÝÐ_o Oo Acm§N>Z& _mVªS> Oo VmnhrZ&Vo gdm©hr gXm g‚mZ & gmo ao hmoVy && 1&&

qH$~hwZm gd©gwIr & nyU© hmodmoZr {ÌcmoH$s &^{OOmo Am{Xnwê$fr& AI§{S>V && 2&&

Ëd{` ^pŠV _odY© Xwö©Îm_ B©e Zme` Aeof_² &`ƒ Vdoï>§ VËHw$é _{` ^mo: gd©k dŠVw_g_W©:&& 1&&

lrJwê$MaUma{dÝXmn©U_ñVw.

lrJwê$godmWu,

-dm_Z XÎmmÌo JwidUrAÜ`j,

lrdmgwXodmZ§X-gañdVr J«§W àH$meZ _§S>i,

"nwUo'

Page 126: योग रहस्य - टेम्बे स्वामी कृत-संस्कृत-मराठी (Yoga Rahasya - Marathi)