Åí-L -Æ-œ¿Õ’¹Õ-© ®¾-«y-œ¿Õ-©Õ

మŸ¿-šË-„Ãœ¿Õ ‡X¾Ûpœ¿Ö ŠÂ¹ˆœä «ÕJ...

మŸ¿šË Æœ¿Õ’¹Õ ‡X¾Ûpœ¿Ö Š¢{êª «ÕJ... ƯÃoª½Õ ‹ ®ÏF ¹N. E•„äÕ ÅíL

Æœ¿Õ-’¹Õê ªÃ@ÁÙx-ª½-X¾p©Ö ÅŒ’¹Õ-©Õ-Åêá. «á@ÁÚx-¹¢X¾©Ö U®¾Õ-¹ע-šÇªá. ¹³Äd-©Õ-ʳÄd©Õ X¾©-¹-J-²Ähªá. ÂÃF ŠÂ¹ ’¹«Õu¢ Í䪽Õ-Âí- Ão¹... «¢Ÿä@Áx PÈ-ªÃ-“’ÃEo ÆCµ-ªî-£ÏÇ¢-Íù „çÊÂË AJT ֮͌¾Õ-Âí¢ ä ‚ ’çŒÖ-©Fo «ÕŸµ¿Õ-ªÃ-ÊÕ-¦µ¼Ö-ÅŒÕ-©Õ-’ïä ¹E-XÏ-²Ähªá. ¦µÇª½-B§ŒÕ ÍŒ©-Ê-*“ÅŒ X¾J-“¬Á-«Õ©ð „ç៿šË Æœ¿Õ-’¹Õ©Õ ¦µ¼J¢-*Ê Â¹†¾d-Ê-³Äd©Õ ¯äšËÂË ¯ç«Õ-ª½Õ-„ä-®¾Õ-Âí¯ä ÆÊÕ-¦µ¼Ö-ÅŒÕ-©Õ’à ƢC-²òh¢C '¨¯Ãœ¿Õ ®ÏE«ÖÑ. «¢Ÿä@Áx ÂË¢Ÿ¿{ ŸÄŸÄ-²Ä-å£Ç¦ü ¤¶Ä©ä 'ªÃèÇ £¾ÇJ-¬Áa¢-“Ÿ¿ÑÊÕ Å窽-åXjÊ ÍŒÖXÏ¢-Íä¢-Ÿ¿ÕÂ¹× «á¢Ÿ¿Õ «ÕÊ Ÿä¬Á¢©ð “X¾Ÿ¿JzÅŒ-„çÕiÊ ®ÏE-«Ö© ¹¦Õª½Õx, EJt-ÅŒ-„çÕiÊ *“ÅŒ¢ ®¾¢’¹ÅŒÕ©Õ Åç©Õ-®¾Õ-Âí¢ŸÄ¢.

మదట� స�నమ హల ఎక�డ ?«ÕÊ Ÿä¬Á¢©ð «âÂÌ *“Åé EªÃtº¢ 1913©ð „ç៿-©ãj¢C. Æ¢ÅŒÂ¹× «á¢Ÿä ®ÏE-«Ö-£¾É@ÁÙx «ÍÃaªá. œäªÃ© £¾É@ÁÙx ÂùעœÄ... ¬Ç¬Áy-ÅŒ¢’à …¢œä©Ç C±§äÕ-{ªý EªÃt-ºÇ-EÂË X¾Û¯ÃC „ä®ÏÊ “X¾«á-ÈÕœ¿Õ •¢å†œþ “æX¶OÕb «ÕŸ¿ þ. ¨§ŒÕÊ 1902©ð¯ä ®ÏE«Ö „Ãu¤Ä-ª½¢-©ðÂË “X¾„ä-P¢-Íê½Õ. ‡©ü-X¶Ï- þ-²òd þ ¦§çÖ-²òˆXý ¹¢åXF Æ¯ä ®¾¢®¾nÊÕ “¤Äª½¢-Gµ¢-Íê½Õ.DE ŸÄyªÃ «âÂÌ-

©ÊÕ “X¾Ÿ¿-Jz¢-Íä-„ê½Õ. ¨ “¹«Õ¢©ð ®ÏE-«Ö-©ÊÕ “æX¹~-¹×-©Â¹× Í䪽ի Í䧌Ö-©¢˜ä ¬Ç¬ÁyÅŒ¢’à ‹ £¾É©Õ Æ«-®¾-ª½-«ÕE ¦µÇN¢-Íê½Õ «ÕŸ¿ þ. ¹©-¹-ÅÃh©ð ‡©ü-X¶Ï-¯þ-²òd þ XϹaªý ¤Äu©ã®ý æXª½ÕÅî C±§äÕ-{-ªýE EJt¢-Íê½Õ. ÆŸä «ÕÊ Ÿä¬Á¢©ð ÅíL ¬Ç¬ÁyÅŒ *“ÅŒ “X¾Ÿ¿-ª½z-Ê-¬Ç-©’à ’¹ÕJh¢X¾Û ¤ñ¢C¢C. ‚ ÅŒª½-„ÃA Âé¢©ð ¨ £¾É©Õ æXª½ÕE NÕʪÃy C±§äÕ-{-ªý’à «ÖªÃaª½Õ. “X¾®¾ÕhÅŒ¢ ÍÃXÏx þ ®ÏE«Ö ÆE XÏ©Õ-®¾Õh¯Ãoª½Õ. 1919 ÅŒª½-„ÃÅŒ «ÕŸ¿ þ ®ÏE«Ö „Ãu¤Äª½¢©ð Ÿ¿Ö®¾Õ-éÂ-@Çxª½Õ. ¹©-¹-ÅÃh-©ð¯ä «ÕJ-ÂíEo £¾É@ÁxÊÕ EJt¢-Íê½Õ. ¦ã¢’ÃM *“ÅÃ©Õ EJt¢-Íê½Õ. «ÕÊ ªÃ†¾Z¢©ð ÅíL ¬Ç¬ÁyÅŒ *“ÅŒ “X¾Ÿ¿-

ª½z-Ê-¬Ç©’à N•-§ŒÕ-„Ã-œ¿©ð «Öª½ÕA šÇÂÌ®ý JÂÃ-ª½Õf-©-éÂ-ÂË ¢C. ¤òAÊ ¡E-„Ã-®¾-ªÃ«Û ¨ ®ÏE«Ö £¾É©ÕE EJt¢-Íê½Õ. ¨§ŒÕÊ Â¹×«Ö-ª½Õœä EªÃtÅŒ C«¢-’¹ÅŒ œ¿Ö¢œÎ.

ÅíL “X¾Ÿ¿-ª½zÊ 1896©ð

«ÕÊ Ÿä¬Á¢©ð „úË-•u-X¾-ª½¢’à ®ÏE-«Ö-©ÊÕ “X¾Ÿ¿-Jz¢Íä NŸµÄÊ¢ ‡X¾Ûpœ¿Õ „ç៿-©ãj¢Ÿî Åç©Õ²Ä..? 1896 V©ãj 7« ÅäDÊ. ¦ï¢¦Ç-ªá-©ðE „Ã{q¯þ £¾Çô{©ü ƒ¢Ÿ¿ÕÂ¹× „äC-éÂj¢C. ©ÖNÕ-§ŒÕªý “¦Ÿ¿ªýq Åëá ¹E-åX-šËdÊ ®ÏE-«Ö-šð-“’¹X¶Ô „çÕ†Ï- þÅî “X¾X¾¢-ÍŒ¢-©ðE NNŸµ¿ Ÿä¬Ç©ðx «âÂÌ *“ÅÃ©Õ “X¾Ÿ¿-Jz¢-Íä-„ê½Õ. „ÃJ ÅŒª½-X¶¾ÛÊ ‹ “X¾A-ECµ ®ÏE-«Ö-šð-“’¹X¶Ô „çÕ†Ô-¯þE, ‚ª½Õ ©X¶¾á *“ÅÃMo ¦ï¢¦Ç-ªáÂË B®¾Õ-ÂíÍÃaœ¿Õ. '‡¢“šÌ ‚X¶ý ®ÏE-«Ö-šð-“’¹X¶ÔÑ, 'Æéªj-«©ü ‚X¶ý ‡ w˜ãj þÑ, 'C ®Ô ¦ÇÅýÑ, '‡ œË„çÖ-L-†¾ þÑ, 'MN¢’û Ÿ¿ ¤¶Äu¹dKÑ, '©äœÎ®ý Æ¢œþ ²ò©bªýq ‚¯þ O©üqÑ Æ¯ä ©X¶¾á *“ÅÃ-©ÊÕ ÍŒÖ殢-Ÿ¿ÕÂ¹× ŠÂ¹ ª½Ö¤Äªá šËéˆ-šüE \ªÃp{Õ Íä¬Çª½Õ. «âœ¿Õ ªîV-©-¤Ä{Õ „Ã{q¯þ £¾Çô{-©ü©ð “X¾Ÿ¿-ª½z-Ê-L-ÍÃaª½Õ.

¦µ¼Â¹h-X¾Û¢-œ¿-MÂú ¹Ÿ±ä-NÕšË?

¦µÇª½ÅŒ ÍŒ©-Ê-*“ÅŒ XÏÅÃ-«Õ-£¾Ý-œË’à ŸÄŸÄ-²Ä-å£Ç¦ü ¤¶Ä©ä æXª½ÕE ÍçX¾Ûp-Âí¢šÇ¢.

‚§ŒÕÊ ª½Ö¤ñ¢-C¢-*Ê 'ªÃèÇ-£¾Ç-J-¬Áa¢“Ÿ¿Ñ ÅíL *“ÅŒ¢’à JÂÃ-ª½Õf©ðx Ê„çÖ-Ÿçj¢C. Æ¢ÅŒÂ¹× ®¾¢«-ÅŒqª½¢ «á¢Ÿä ªÃ«Õ-ÍŒ¢“Ÿ¿ ’î¤Ä©ü Åîêªo '¦µ¼Â¹h X¾Û¢œ¿-MÂúÑ Æ¯ä *“ÅÃEo B¬Çª½Õ. «ÕJ ÆŸç¢-Ÿ¿ÕÂ¹× ÅíL *“ÅŒ¢’à ʄçÖŸ¿Õ ÂÃ©äŸ¿Õ Æ¯ä ®¾¢Ÿä£¾Ç¢ ƒX¾p-šËÂÌ X¾©Õ-«Û-J©ð …¢C. ¨ ®ÏE-«ÖÂ¹× X¾E Íä®ÏÊ ²Ä¢êÂ-A¹ EX¾Û-ºÕ-©¢-Ÿ¿ª½Ö NŸä-Q-§Œá©ä Â뜿¢, ©¢œ¿-¯þ©ð “¤Äå®®ý Â뜿¢ «©äx ‚ X¶¾ÕÊÅŒ ¤ñ¢Ÿ¿-©ä-¹-¤òªá¢-Ÿ¿E ®ÏF ÍŒJ-“ÅŒ-ÂÃ-ª½Õ©Õ ÆGµ-“¤Ä-§ŒÕ-X¾-œ¿Õ-ÅŒÕ-¯Ãoª½Õ. åXj’à ¦µ¼Â¹h X¾Û¢œ¿-MÂú EœËN ê«©¢ 22 ENÕ-³Ä©ä. ªÃèÇ-£¾Ç-J-¬Áa¢“Ÿ¿ 40 ENÕ-³Ä© EœËN …¢{Õ¢C. Æ¢Åä-Âß¿Õ '¦µ¼Â¹h X¾Û¢œ¿-M-ÂúÑÊÕ ®¾yÅŒ¢-“ÅŒ¢’à Nœ¿Õ-Ÿ¿© Í䧌Õ-©äŸ¿Õ. ÂíEo ‚¢’¹x *“ÅÃ-©Åî ¹LXÏ “X¾Ÿ¿-Jz¢-Íê½Õ.

ÅîêªoÂË ‚ ®ÏE«Ö ª½ÖX¾-¹-©p-Ê©ð *“ÅŒ-„çÕiÊ ÆÊÕ-¦µ¼-„Ã©Õ ‡Ÿ¿Õ-ª½-§ŒÖuªá. ¦µ¼Â¹h X¾Û¢œ¿-MÂú ƯäC «ÕªÃ-K©ð “¤Ä͌ժ½u¢ ¤ñ¢CÊ ¯Ã{¹¢. ®¾Ÿ¿ª½Õ Ê{Õ© “X¾Ÿ¿-ª½z-ʯä *“ÅŒ¢’à é„çÕ-ªÃ©ð ¦¢Cµ¢-ÍÃ-©-ÊÕ-Âí- Ãoª½Õ. «ÕJ Âîx•Xý, NÕœþ-³Äšü, ©Ç¢’û-³Äšü ©Ç¢šËN ®ÏE«ÖÂ¹× ÂÄÃL. ÂæšËd ³Äšü œËN-•- þÅî Í䧌Ö-©E Åîêªo “X¾§ŒÕ-Ao¢-ÍÃ-ª½{. Ê{Õ©Õ «Ö ¯Ã{-ÂÃEo «ÕŸµ¿u©ð ‚XÏÅä «Üª½ÕÂî¢ Æ¯Ão-ª½{. ŸÄ¢Åî ‚ ¯Ã{-ÂÃEo «âœ¿Õ-²Äª½Õx “X¾Ÿ¿-Jz¢-X¾-èä®Ï.. «âœ¿Õ²Äª½xÂÌ ¤ÄJ-Åî-†Ï-ÂÃ©Õ ƒÍÃaª½Õ. Âîx•-Xý©Õ B殢-Ÿ¿ÕÂ¹× „äC-Â¹Â¹× Í䪽Õ-«©ð ŠÂ¹-²ÄJ é„çժà …¢* *“A¢-Íê½Õ. NÕœþ-³Ä-šüÂË Âí¢ÅŒ Ÿ¿Öª½¢©ð é„çÕ-ªÃ-åX-šÇdª½Õ. ©Ç¢’û-³Ä-šüÂË Ÿ¿Öª½¢’à é„çժà …¢ÍÃ-ª½{.

''ÆÊo-Ÿ¿-«át© ÆÊÕ-¦¢Ÿµ¿¢Ñ, 'ÅÕÐ-Fœ¿Ñ, 'Ÿî²Äh¯ÃÑ, 'ÆX¾Üª½y ®¾£¾Çô-Ÿ¿-ª½Õ©ÕÑ... ¦ÇM-«ÛœþКÇM-«Ûœþ ¦¢ŸµÄ-EÂË \ ˜ãišË©Õ ÅŒT-L¢-*¯Ã ÆA-ÂË-Ê{Õd ®¾J-¤ò-ŌբC. ¦µÇª½-B§ŒÕ ®ÏE«Ö «¢Ÿä@Áx „çj¦µ¼-«¢©ð Åç©Õ’¹Õ ®ÏE«ÖÂ¹Ø „ÃšÇ …¢C. «âÂÌ©§Œá’¹¢ ÊÕ¢* «ÕMd-åXx-¹×q©ÅŒª½¢ ŸÄÂà Р“X¾A «Õ©ÕX¾Û Ÿ¿’¹_ªÃ Åç©Õ-’¹Õ-èã¢œÄ éªX¾-éª-X¾-©Ç-œ¿ÕÅŒÖ¯ä …¢{Õ¢C.

«âÂÌ-§Œá’¹¢...ÅíL «¢Ÿ¿Ê¢...ª½X¶¾á-X¾A „ç¢Â¹§ŒÕu«¢Ÿä@Áx “ÂËÅŒ¢...„äÕ 3, 1913Ê ŸÄŸÄ ²Äå£Ç¦ü ¤¶Ä©ä ª½Ö¤ñ¢-C¢-*Ê 'ªÃèÇ £¾ÇJ-¬Áa¢“Ÿ¿Ñ ¦ï¢¦Ç-ªá-©ðE 'Âîªí- ä-†¾ þ ®ÏE-«Ö-šð-“’ÃX¶ý £¾É©ÕÑ©ð Nœ¿Õ-Ÿ¿© Âë-œ¿¢Åî ¦µÇª½-B§ŒÕ ®ÏE«Ö ÍŒJ“ÅŒ „ç៿-©ãj¢C. ‚ *“ÅŒ¢Åî “X¾ÅŒu-¹~¢’à ®¾¢¦¢Ÿµ¿¢ ©ä¹-¤ò-ªá¯Ã, «âÂÌ §Œá’¹-¹-ª½h©ðx Åç©Õ-’¹Õ-„Ã-éªjÊ ª½X¶¾á-X¾A „ç¢Â¹§ŒÕu Â¹ØœÄ ŠÂ¹ª½Õ. ‚§ŒÕÊ ÍÃ©Ç «âÂÌ©ä B¬Çª½Õ. „ç¢Â¹§ŒÕu ÅŒÊ-§Œáœ¿Õ “X¾Âìü Â¹ØœÄ ®ÏE«Ö ²ÄyXÏo-¹לä. ÅŒ¢“œË ¯äÅŒ%-ÅŒy¢©ð 'Hµ†¾t “X¾A•cÑ (1922) Íä¬Çª½Õ. ƒŸä ÅíL Åç©Õ’¹Õ «âÂÌ *“ÅŒ¢. ƢŌ-¹×-«á¢Ÿä ‚§ŒÕÊ 'OÕ¯ÃÂË~ ¹©Çuº¢Ñ Ưä *“ÅÃEo B®Ï à é„çժà ©ðX¾¢ Âê½-º¢’à “¬Á«Õ¢Åà «%Ÿ±Ä ƪá-¤ò-ªá¢C.

šÇÂÌ §Œá’¹¢...«ÕL «¢Ÿ¿Ê¢...å£ÇÍý.-‡¢.-骜Ëf, ‡My “X¾²ÄŸþ«ÖJa 14, 1931Ê ... ÅíL ¦µÇª½-B§ŒÕ šÇÂÌ *“ÅŒ¢ '‚©¢ ‚ªÃÑ Nœ¿Õ-Ÿ¿-©ãj¢C. ÆŸî “æX«Õ ¹Ÿ±¿. ®¾¢X¾Êo ¯Ã§ŒÕ¹ל¿Ö Eª½Õ-æXŸ¿ ¯Ãªá¹ ÍŒÕ{Öd Aª½Õ-’¹Õ-ŌբC. *“ÅŒ Ÿ¿ª½z-¹ל¿Õ, EªÃtÅŒ Æêªl-Pªý ƒªÃF. £¾ÇÊÕ-«Õ¢-ÅŒX¾p «áE-§ŒÕ-X¾p-骜Ëf (å£ÇÍý.-‡¢.-骜Ëf) ‚§ŒÕÊ ®¾£¾É-§ŒÕ¹ל¿Õ. ¦ã¢’¹Õ-@ÁÚ-ª½Õ©ð X¾ÛšËd-åX-J-T¯Ã å£jÇŸ¿-ªÃ-¦Ç-Ÿþ-©ð Âí¢ÅŒ-Âé¢ ƒ¢Tx†ý …¤Ä-ŸµÄu-§Œá-œË’à X¾E-Íä-¬Çª½Õ å£ÇÍý.-‡¢.-骜Ëf. ®ÏE«Ö OÕŸ¿ “æX«ÕÅî ¦ï¢¦Çªá „ç@Çxª½Õ. '‚©¢ ‚ªÃÑ EªÃt-º¢©ð ͌ժ½Õ-éÂjÊ ¤Ä“ÅŒ ¤ò†Ï¢-Íê½Õ. ‡My “X¾²ÄŸþ Ưä Åç©Õ’¹Õ §Œá«-¹ל¿Õ Â¹ØœÄ ¨ *“ÅŒ¢©ð ‰ŸÄª½Õ *Êo-*Êo „ä³Ä©Õ „ä¬Çª½Õ. ÆEo ¤Ä“ÅŒ-©Â¹Ø ¹LXÏ ‚§ŒÕ-ÊÂ¹× …

ÊoEo œçj©Ç-’¹Õ©Õ £ÔǪî-ªá- þÂ¹× Â¹ØœÄ ©ä«Û. ‚ *“ÅŒ¢ N•§ŒÕ¢ ²ÄCµ¢-ÍŒ-œ¿¢Åî ƒªÃF ÅŒÊ Ÿ¿%†ÏdE Åç©Õ’¹Õ, ÅŒNÕ@Á ¦µÇ†¾© „çjX¾Û «ÕRx¢-Íê½Õ. '‚©¢ ‚ªÃÑ ¦%¢Ÿ¿¢©ð X¾E-Íä-®ÏÊ ‡My-“X¾-²ÄŸþ, å£ÇÍý.-‡¢.-骜Ëf ... ÅŒªÃyA Â颩ð, Åç©Õ’¹Õ *“Åé EªÃt-º¢©ð ͌ժ½ÕéÂjÊ ¤Ä“ÅŒ ¤ò†Ï¢-Íê½Õ.*“ÅŒ X¾J“¬Á«ÕÂ¹× ‚Ÿ¿Õu©Õ’à ELÍê½Õ.

ÅíL Åç©Õ’¹Õ šÇÂÌ...

ఎ ¢Ÿ¿ªî «Õ£¾É-ÊÕ-¦µÇ-«Û©Õ''¦µÇª½ÅŒ «âO-šð¯þ ÆÊ-¦-œ¿Õ-ÅŒÕÊo ¡ ¹%³Äg X¶Ï©Õt ¹¢åXF „ÃJÍä ÆCµÂ¹ «u§ŒÕ-“X¾-§ŒÖ-®¾-©-ÂîJa ÅŒ§ŒÖª½Õ Í䧌Õ-¦-œËÊ...

'¦µ¼Â¹h “X¾£¾ÉxŸ¿Ñ

ఆ ¢“Ÿµ¿-¯Ã-{¹ ª½¢’¹-®¾n-©-«Õ¢Ÿ¿Õ «¯ço-éÂ-ÂË Ê ®¾Õ“X¾-®ÏŸ¿l ÊšÌ-Ê-{Õ©Õ, “¬Á«-ºÇ-Ê¢-Ÿ¿-¹-ª½-«Õ’¹Õ ¤Ä{©Õ, X¾Ÿ¿u-«á©Õ, ʧŒÕ-Ê-ª½¢-•-¹-«Õ’¹Õ Ÿ¿%¬Áu-«á©Õ, ‚¢“Ÿµ¿-Ÿä-¬Á«á Âíª½Â¹× “X¾Åäu-¹¢’à Ō§ŒÖ-ª½Õ-Íä-§ŒÕ-¦-œËÊ Åç©Õ’¹Õ ¦µÇ†¾©ð «ÖšÇxœ¿Õ Ÿ¿%¬Áu-«á©ÕÑÑ

...Æ¢{Ö OŸµ¿Õ©ðx “X¾ÍÃ-ªÃEo £¾Çôéª-Ah¢-Íê½Õ. ƒ¢šË¢-šËÂÌ AJT ¹ª½-X¾“ÅÃ©Õ X¾¢Íê½Õ.

ÅíL Åç©Õ’¹Õ šÇÂÌ '¦µ¼Â¹h “X¾£¾ÉxŸ¿Ñ 1931 å®åXd¢-¦ª½Õ 15Ê Nœ¿Õ-Ÿ¿-©ãj¢C. ÆŸî ®¾¢Ÿ¿œË. ÆŸî X¾¢œ¿’¹. ¦µÇª½-B§ŒÕ ÅíL-šÇÂÌ Nœ¿Õ-Ÿ¿-©ãjÊ ®¾¢«ÅŒqª½„äÕ...Åç©Õ’¹Õ *“ÅŒ¢Åî¤Ä{Õ 23 £ÏÇ¢D *“ÅÃ©Õ «ÍÃaªá. ¯Ã©Õ’¹Õ ¦ã¢’ÃM *“ÅÃ©Õ «ÍÃaªá. ŠÂ¹ ÅŒNÕ-@Á-*“ÅŒ¢ Â¹ØœÄ B¬Çª½Õ. ®ÏE«Ö æXª½Õ 'ÂÃR-ŸÄ®¾ÕÑ. DEo ÆÍŒa-„çÕiÊ ÅŒNÕ@Á *“ÅŒ¢ ÆÊœ¿¢ ¹¢˜ä Åç©Õ-’¹ÕÐ-ÅŒ-NÕ@Á *“ÅŒ-«Õ¢- ä ä ¦Ç«Û¢-{Õ¢C. ƒ¢Ÿ¿Õ©ð «Ö{©Õ ÅŒNÕ@Á¢, ¤Ä{©Õ Åç©Õ’¹Õ.

'¦µ¼Â¹h “X¾£¾ÉxŸ¿Ñ B®¾ÕhÊo ®¾«Õ-§ŒÖ-EÂË X¾Ÿ¿u- Ã-{-ÂÃ©Õ ‹ „ç©Õ’¹Õ „ç©Õ-’¹Õ-ÅŒÕ- Ãoªá. '®¾Õª½GµÑ ¦%¢ŸÄ-EÂË •Ê¢ èäèä©Õ X¾©Õ-¹×-ÅŒÕ- Ãoª½Õ. D¢Åî *“ÅŒ-Ÿ¿-ª½z-¹ל¿Õ å£ÇÍý.-‡¢.-骜Ëf ¤ùªÃ-ºË¹ ¹Ÿ±¿ ä ‡¢ÍŒÕ-¹×- Ãoª½Õ. ®¾Õª½Gµ ¹@Ç-ÂÃ-ª½ÕLo ¦ï¢¦ÇªáÂË B®¾ÕéÂ@Çxª½Õ. ƒ¢XÔ-J-§ŒÕ©ü ®¾ÖdœË-§çÖ©ð 定Ëd¢-’¹Õ©Õ „ä¬Çª½Õ. ƒª½„çj ªîV© †¾àšË¢’û. ƒª½„çj „ä© Èª½Õa. M©Ç-«-A’à ʚˢ-*Ê ®¾Õª½Gµ ¹«Õ-©Ç-¦Ç-ªá...-Åç-©Õ-’¹Õ-Å窽 ÅíL ¹Ÿ±Ä- Ã-ªá¹! ÅíL Åç©Õ’¹Õ šÇÂÌ “X¾²Äh-«Ê «*aÊ “X¾A-²ÄK, X¾ÜªÃg «Õ¢’¹-ªÃVÊÕ ÅŒ©Õ-ÍŒÕ-Âî-„Ã-Lq¢Ÿä. '¦µ¼Â¹h “X¾£¾ÉxŸ¿Ñ *“ÅŒ EªÃtºÇEÂË “X¾ŸµÄÊ Âê½Â¹×©Õ ‚§ŒÕ¯ä. ‚¢“ŸµÄ©ð ÅíL œË®ÏZ-¦Öu-†¾ þ ¹¢åXF 'ÂÃyLšÌ XϹaªýqÑ «u«-²Än-X¾-¹ל¿Ö «Õ¢’¹-ªÃèä.

ƒD ®¾¢ÂË~-X¾h¢’à ÅíL Åç©Õ’¹Õ šÇÂÌ© ¯äX¾Ÿ±¿u¢. ¯ÃšË ÊÕ¢* ¯äšË-ŸÄÂà Åç©Õ’¹Õ ®ÏE-«Ö...-èÇ-B-§ŒÕ¢-’ÃÊÖ Æ¢ÅŒ-ªÃb-B-§ŒÕ¢-’ÃÊÖ ÅŒÊ …E-ÂËE ÍÃ{Õ-¹ע-{Ö¯ä …¢C, “X¾Åäu-¹-ÅŒÊÕ E©-¦ã-{Õd-¹ע{Ö¯ä …¢C. ‚ „äÕL «Õ©ÕX¾Û©©ð ÂíEo...

¦ÇM-«Û-œþ©ð šÇM-«Ûœþ

¦ÇM-«Ûœþ ¦¢’ê½Õ ÂËK{¢©ð šÇM-«Ûœþ ¹L-ÂË-ÅŒÕ-ªÃ-ªá©Ç ÅŒ@ÁÙ¹׈«ÕÊo ®¾¢Ÿ¿ªÃs©Ö Ưä¹¢. ¦ÇM-«Ûœþ «¢Ÿä@Áx X¾Û®¾h-¹¢©ð 骢œ¿Õ Æ¢Ÿ¿-„çÕiÊ ª½¢’¹Õ© æX°©Õ Ð ¡ŸäN, •§ŒÕ-“X¾Ÿ¿. èÇFM«ªý, , «£ÔÇŸÄ éª£¾Ét¯þ© «â©Ç©Õ «ÕÊ Ÿ¿’¹_êª …¯Ãoªá. Êê’¬ü ¹×¹×-ÊÖªý, ¬Çu„þÕ ¦ã ç-’¹©ü©Â¹× å£jÇ“ŸÄ¦ÇŸþÅî “X¾Åäu¹ ÆÊÕ-¦¢Ÿµ¿¢ …¢C. ¦ÇM-«Û-œþÂ¹× „ä’ÃEo ¯äJpÊ ¦ÇX¾§ŒÕu, ®¾JÂíÅŒh Ÿµîª½ºÕ©Õ X¾J-ÍŒ§ŒÕ¢ Íä®ÏÊ ªÃ„þÕ-’î-¤Ä-©ü-«ª½t Ð «á¢¦-ªá©ð ÅŒ«Õ-¹¢{Ö “X¾Åäu¹ ’¹ÕJh¢X¾Û ÅçÍŒÕa-¹×Êo Åç©Õ’¹Õ Ÿ¿ª½z-¹שÕ. «âœ¿Õ«¢Ÿ¿© £ÏÇ¢D *“Åéðx ʚˢ*Ê ŸÄŸÄ²Äå£Ç¦ü ¤¶Ä©ä Ƅê½Õf “’¹£ÔÇÅŒ åXjœË èãjªÃèü Åç©Õ’¹Õ„Ãêª. ‡®Ôp ¦Ç©-®¾Õ-“¦-£¾Çtºu¢, XÔH ¡E-„îý, ®¾ÕQ©, èÇÊÂË ... £ÏÇ¢D *“Åé Â¢ ‡¯îo ®¾ÖX¾-ªý-£ÏÇšü ¤Ä{©Õ ¤ÄœÄª½Õ. ª½„äÕ†ý¯Ã§Œáœ¿Õ, ‡¢.‡¢.“ÂÌ„þÕ æXª½ÕÅî Â̪½„ÃºË ÍŒÂ¹ E ¦ÇºÌ©Õ ¹تÃaª½Õ. “X¾‘ÇuÅŒ Ÿ¿ª½zÂ¹×©Õ ’õÅŒ-„þÕ-X¶¾Õð†ý («Ö ¦µ¼ÖNÕ), ¬Çu„þÕ-¦ã- ç-’¹©ü (ÆÊÕ-“’¹£¾Ç¢), «Õ%ºÇ-@ü-殯þ (ŠÂ¹ «ÜJ- ¹Ÿ±¿), «Õæ£Ç†ý¦µ¼šü (“ÂËNÕÊ©ü) Åç©Õ’¹Õ *“ÅÃ-©Â¹× Eêªl¬Á¹Ōy¢ «£ÏÇ¢-Íê½Õ. Æ«Öb-Ÿþ-‘ǯþ, Æ“NÕ-†ý-X¾ÛJ «¢šË ¦ÇM-«Ûœþ Ê{Õ©Õ Åç©Õ’¹Õ Å窽-OÕŸÄ Â¹E-XÏ¢-Íê½Õ. ©ÅÃ-«Õ¢-ê’-†¾ ªý, «Õ£¾Çt-Ÿþ-ª½X¶Ô, ‚¬Ç¦µð¢æ®x, “¬ì§ŒÖX¶¾Õð³Ä©ü «¢šË ®¾Õ“X¾-®ÏŸ¿l ¦ÇM-«Ûœþ ’çŒÕ-Â¹×©Õ Åç©Õ’¹Õ ¤Ä{©Õ ¤ÄœÄª½Õ.šÇM-«Ûœþ Æ“’¹-£ÔÇ-ªî-©¢Åà \Ÿî ŠÂ¹ ª½ÖX¾¢©ð £ÏÇ¢D ®ÏE«Ö ÆGµ-«Ö-ÊÕ-©Â¹× ®¾ÕX¾-J-*-Ōթä. ‡¯îo Åç©Õ’¹Õ ®ÏE-«Ö©Õ £ÏÇ¢D©ð K„äÕÂþ ƧŒÖuªá. ‡¯îo £ÏÇ¢D *“ÅÃ©Õ Åç©Õ’¹Õ Bª½n¢ X¾ÛÍŒÕa-¹ׯÃoªá. šÇM-«Û-œþÐ-¦Ç-M-«Û-œþ-©C ÆÊo-Ÿ¿-«át© ÆÊÕ-¦¢Ÿµ¿¢!

TEo®ý JÂê½Õf

ÆX¾Ûp-œç-X¾Ûpœî ¡¯ÃŸ±¿ ¹N-²Ä-ª½y-¦µ÷-«áœ¿Õ ’õœ¿-œË¢-œµË-«Õ-¦µ¼{Õd ¹¢ÍŒÕ-œµ¿-ÂÈÊÕ X¾’¹Õ-©-’íšÇdœ¿E X¶¾ÕÊ¢’à ͌Ÿ¿Õ-«Û-¹עšÇ¢. ‚ «Ö{-Âíæ®h, ŠÂ¹- ä-NÕšË ¯Ã©Õ-é’jŸ¿Õ ƒ¢{-êªo-†¾-Ê©ü JÂÃ-ª½ÕfLo Ōչ׈-Ōչ׈ Íä¬Çª½Õ Åç©Õ’¹Õ C’¹_-èÇ©Õ. ÆÅŒu-CµÂ¹ ®ÏE-«Ö© EªÃt-ÅŒ’à ªÃ«Ö- Ã-§Œáœ¿Õ JÂê½Õf ®¾%†Ïd¢-Íê½Õ. Ê©¦µãj \@Áx-¯ÃšË 'ÅÃÅŒ -«Õ-Ê-«œ¿ÕÑ ÊÕ¢* EÊo-„çá-ÊošË 'X¾ª½-«Õ-Oª½ ÍŒ“Â¹Ñ ŸÄÂà ŸÄŸÄX¾Û ÊÖ{§ŒÖ¦µãj *“ÅÃ-©Â¹× Ÿ¿ª½z-¹Ōy¢ «£ÏÇ¢*... Æ-ÅŒu-CµÂ¹ *“Åé œçjéª-¹d-ª½Õ’à TEo®ý ‡ÂȪ½Õ ŸÄ®¾J ¯ÃªÃ-§ŒÕ-º-ªÃ«Û. ÆÅŒu-CµÂ¹ *“Åé «Õ£ÏÇ@Ç Ÿ¿ª½z-¹×-ªÃ-L’à N•-§ŒÕ-E-ª½t©, Šê ¦µÇ†¾©ð ÆÅŒu-CµÂ¹ *“Åé Ê{Õ-œË’à “¦£¾Ét-Ê¢Ÿ¿¢... TEo®ý©ð ²ÄnÊ¢ ®¾¢¤Ä-C¢-Íê½Õ. “X¾X¾¢ÍŒ¢©ðE ÆAåXŸ¿l ®ÏE«Ö ®¾ÖdœË§çÖ ®¾«áŸÄ§ŒÕ¢’à å£jÇŸ¿ªÃ¦ÇŸþ©ðE ªÃ„çÖ° X¶Ï©üt®ÏšÌ TEo®ý©ð “X¾Åäu¹ ²Än ÃEo ®¾¢¤ÄC¢ÍŒÕ¹עC. ŠÂ¹ “¤Ä¢B§ŒÕ ®ÏE«Ö X¾J“¬Á«Õ... -ƢŌ-ªÃb-B§ŒÕ ’õª½„ÃEo Æ¢Ÿ¿ÕÂî«œ¿¢ Æ¢˜ä «Ö{©Õ Âß¿Õ!

Å窽 ªÃ•-ÂÌ-§ŒÖ©Õ

Åç©Õ’¹Õ ®ÏE«Ö... èÇB§ŒÕ ªÃ•-ÂÌ-§ŒÖLo ¬Ç®Ï¢-*Ê ®¾¢Ÿ¿-ªÃs-©ã îo. Æ{Õ œµËMx©ð ¯ä†¾-Ê©ü “X¶¾¢šü ®¾ªÃˆª½Õ, ƒ{Õ ‚¢“Ÿµ¿-“X¾-Ÿä-¬ü©ð Åç©Õ-’¹Õ-Ÿä¬Á¢ “X¾¦µ¼ÕÅŒy¢. “X¶¾¢šü ͵çjª½t- þ’Ã, ªÃ†¾Z «áÈu-«Õ¢-“A’à '“¦£¾ÇtJ¥ N¬Çy-NÕ“ÅŒÑ å®šüq OÕ¢Íä ‡Fd-‚ªý ¦ÇŸµ¿u-ÅŒ©Õ Eª½y-Jh¢-*Ê ®¾¢X¶¾Õ-{-Ê-©Õ-¯Ãoªá. „äÕ¹-Xý-Åî¯ä Æ“’¹ ¯äÅŒ-©Åî ®¾«Ö-©ð-ÍŒ-Ê©Õ •J-XÏÊ ŸÄÈ-©Ç-©Õ- Ãoªá. Åç©Õ’¹Õ ®ÏE«ÖÐ èÇB§ŒÕ ªÃ•Â̧ŒÖ© ÆÊÕ-¦¢Ÿµ¿¢ ƒX¾p-šËC Âß¿Õ. ²ÄyÅŒ¢-“ÅÃu-EÂË X¾Üª½y„äÕ Æ¯ä¹ *“ÅÃ©Õ B®ÏÊ EªÃtÅŒ, Ê{Õœ¿Õ ÂîÊ “X¾¦µÇ-¹-ª½-ªÃ«Û ‚ÅŒ-ªÃyÅŒ ªÃ•-ÂÌ-§ŒÖ-©ðxÂË «*a XÔ®Ô®Ô ÆŸµ¿u¹~ל˒Ã, «Õ£¾É-ªÃ†¾Z ’¹«-ª½o-ªý’à X¾E-Íä-¬Çª½Õ. 1966©ð Âí¢’¹ª½ •’¹_§ŒÕu Ââ“é’®ý ÅŒª½X¾ÛÊ Š¢’î©Õ ‡¢XÔ’Ã N•§ŒÕ¢ ²ÄCµ¢Íê½Õ. ®¾ÅŒu->-Åýêª „çÕ*aÊ Æ¢ŸÄ-©-Åê½

•§ŒÕ-“X¾Ÿ¿ …ÅŒh-ªÃ-CÂË „çRx, ®¾«Ö-èü-„ÃD ¤ÄKd Ʀµ¼u-Jn’à ‡¢XÔ Æ§ŒÖuª½Õ. 骦-©ü-²Ädªý ¹%†¾g¢-ªÃV ¦µÇª½-B§ŒÕ •Ê-ÅÃ-¤ÄKd ÅŒª½-X¾ÛÊ é’L*, ꢓŸ¿-«Õ¢-“A’à «u«-£¾Ç-J¢-Íê½Õ. ŸÄ®¾J ¯ÃªÃ-§ŒÕ-º-ªÃ«Û Â¹ØœÄ ê¢“Ÿ¿ «Õ¢“A’à ¦ÇŸµ¿u-ÅŒ©Õ Eª½y-Jh¢-Íê½Õ. ©äœÎ ÆNÕ-Åæü N•-§ŒÕ-¬Ç¢A ÅçªÃ®¾ ‡¢XÔ’Ã …¯Ãoª½Õ. ¬Çª½Ÿ¿, ¹%†¾g, •«áÊ, ªÃ«Ö- Ã-§Œáœ¿Õ, „çÖ£¾Ç¯þ¦Ç¦Õ, ªÃ«Û’î¤Ä©ªÃ«Û Ð ¤Äª½x-„çÕ¢{Õ©ðE …¦µ¼§ŒÕ®¾¦µ¼©ðx Åç©Õ’¹Õ „ÃJÂÌ Åç©Õ’¹Õ ®ÏE-«ÖÂ¹Ø “¤ÄA-EŸµ¿u¢ «£ÏÇ¢-Íê½Õ. ꢓŸ¿ X¾ªÃu-{¹ «Õ¢“A’à *ª½¢-°N '¦µÇª½ÅŒ ²Ä¢®¾ %-A¹ ªÃ§ŒÕ-¦ÇJÑ ¤Ä“ÅŒ ¤ò†Ï-®¾Õh-¯Ãoª½Õ. «ÕÊ Åê½©Õ 骢œ¿Õ-Êoª½ ’¹¢{© ®ÏE«Ö©ðx ä Âß¿Õ, ‰Ÿä@Áx EœËN ªÃ•Â̧ŒÖ©ðxÊÖ “¤ÄŸµÄ-Êu-«áÊo ¤Ä“ÅŒ©ä ¤ò†Ï¢Íê½Õ, ¤ò†Ï-®¾Õh-¯Ãoª½Õ.

'ÅíLÑ Æœ¿Õ-’¹Õ©Õ

'¦µ¼Â¹h “X¾£¾ÉxŸ¿Ñ Â¢ “X¾Åäu-¹¢’à UÅÃ©Õ ªÃ®ÏÊ ÍŒ¢ŸÄ© ê¬Á-«-ŸÄ®¾Õ ÅíL UÅŒ ª½ÍŒ-ªáÅŒ. ‚ *“ÅŒ¢©ð ʚˢ-*Ê '®¾Õª½GµÑ ¹«Õ©Ç¦Çªá ÅíL Åç©Õ’¹Õ ¹Ÿ±Ä-¯Ã-ªá¹. ®¾yªÃ©Õ ¹ØJaÊ å£ÇÍý.-‚-ªý.-X¾-Ÿ¿t- Ã-¦µ¼-¬Ç®ÏY ÅíL Åç©Õ’¹Õ ®¾¢UÅŒ Ÿ¿ª½z-¹ל¿Õ.Åç©Õ-’¹Õ©ð ª½ÖX¾Û-C-Ÿ¿Õl-¹×Êo X¾ÜJh-²Änªá ª½¢’¹Õ© *“ÅŒ¢ '©«-¹׬ÁÑ. 1963©ð Nœ¿Õ-Ÿ¿©ãjÊ ¨ *“ÅŒ¢ ¹©ã-¹¥-Êx-©ðÊÖ JÂê½Õf©Õ ®¾%†Ïd¢*¢C.

'“æX«Õ N•§ŒÕ¢Ñ (1936) ÅíL ²Ä¢X¶ÏÕ¹ *“ÅŒ¢’à X¶¾ÕÊÅŒ ²ÄCµ¢-*¯Ã... ®ÏE-«Ö’à «Ö“ÅŒ¢ åXŸ¿l’à N•§ŒÕ¢ ²ÄCµ¢-ÍŒ-©ä-¹-¤ò-ªá¢C.ÅíL Åç©Õ’¹Õ ²Ä¢X¶ÏÕ¹ ª½¢’¹Õ© *“ÅŒ¢ 'Åä ç «ÕÊ-®¾Õ©ÕÑ(1965). ¹%†¾g ®¾£¾É ŸÄŸÄ-X¾Û’à ƢÅà ÂíÅŒh„Ãêª. Ÿ¿ª½z-¹ל¿Õ ‚Ÿ¿ÕJh ®¾Õ¦Çs-ªÃ«Û. EèÇ-EÂË ÍÃ©Ç 'ÅíL...Ñ *“ÅÃ©Õ ®¾ÖX¾-ªý-²Ädªý ¹%†¾g-Åî¯ä «áœË-X¾-œÄfªá. ÅíL Åç©Õ’¹Õ Âõ¦Ç§ýÕ *“ÅŒ¢ '„çÖ®¾-’Ã-@ÁxÂ¹× „çÖ®¾-’Ãœ¿ÕÑ. ÅíL Åç©Õ’¹Õ ®ÏE«Ö ²òˆXý 'Æ©ÖxJ ®ÔÅÃ-ªÃ-«Õ-ªÃVÑ. ÅíL Åç©Õ’¹Õ 70 ‡„þÕ‡„þÕ '®Ï¢£¾É-®¾Ê¢Ñ.Æ¢•M XϹaªýq 'X¾ª½-Ÿä-PÑ©ð Æ¢•L, ÆÂË -¯äE ¯Ãê’-¬Áy-ª½-ªÃ-«Û-©åXj B®ÏÊ ‹ ¤Ä{©ð '²òx„çÖ-†¾ þÑ ˜ãÂËo-ÂþÊÕ ÅíL-²Ä-J’à …X¾-§çÖ-T¢-Íê½Õ.

ÅíL Cy¤Ä-“ÅÃ-Gµ-ʧŒÕ *“ÅŒ¢ 'ÆX¾Üª½y ®¾£¾Çô-Ÿ¿-ª½Õ©ÕÑ (ª½¢•¯þ), ÅíL “A¤Ä-“ÅÃ-Gµ-ʧŒÕ *“ÅŒ¢ '¹ש ’õª½«¢Ñ (‡Fd-‚ªý), ÅíL X¾¢ÍŒ-¤Ä-“ÅÃ-Gµ-ʧŒÕ *“ÅŒ¢ '¡«ÕCyªÃš X¾ª½y¢Ñ (‡Fd-‚ªý), ÅíL Ê«-¤Ä-“ÅÃ-Gµ-ʧŒÕ *“ÅŒ¢ 'Ê«-ªÃ“AÑ (\‡- þ-‚ªý).

«ÕÊŸä¬Á¢©ð •JTÊ ÅíL ƢŌ-ªÃb-B§ŒÕ *“Åî-ÅŒq-„Ã-©Â¹× ‡¢XÏ-éÂjÊ „çá{d„ç៿šË Ÿ¿ÂË~-ºÇC *“ÅŒ¢ '¤ÄÅÃ-@Á-¦µãj-ª½NÑ. NŸä-Q ÍŒ©Ê *“ÅîÅŒq„éðx “X¾Ÿ¿-Jz-ÅŒ-„çÕiÊ ÅíL Åç©Õ’¹Õ *“ÅŒ¢ '«ÕMx-¬ÁyJÑÅíL ²ò†Ï-§çÖ-¤¶Ä¢-{®Ô *“ÅŒ¢ 'Ÿä„â-ÅŒ-¹ל¿ÕÑ. ÅíL “BœÎ *“ÅŒ¢ 'èãj ¦äÅÃ@ÁÑ. N¯î-Ÿ¿X¾Û X¾ÊÕo NÕÊ-£¾É-ªá¢X¾Û ¤ñ¢CÊ ÅíL *“ÅŒ¢ 'Bª½ÕpÑ. ÅíL Åç©Õ’¹Õ ÆX¾-ªÃŸµ¿ X¾J-¬ð-Ÿµ¿Ê *“ÅŒ¢ 'ŸíJ-ÂËÅä Ÿí¢’¹©ÕÑ

X¾ª½-¦µÇ-†¾-©ðÂË ÆÊÕ-„Ã-Ÿ¿-„çÕiÊ ÅíL *“ÅŒ¢ 'ÂÌ©Õ-’¹Õ“ª½¢Ñ (ÅŒNÕ-@Á¢©ð Ы֧ŒÕ ¹×Céªj). ¬ÁÅŒ-C- î-ÅŒq« ®¾¢“X¾-ŸÄ-§ŒÖ-EÂË ¡Âê½¢ ͌՚ËdÊ *“ÅŒ¢ '¦Ç©-ªÃVÑ (1948).

“X¾•©ðx ¦µ¼Ö²Äy«Õu «u«®¾n X¾{x «uA-êª-¹-ÅŒÊÕ åX¢ÍŒÕ-Åî¢-Ÿ¿ ä …Ÿäl-¬Á¢Åî ÍÃ©Ç “¤Ä¢Åéðx •OÕ¢-ŸÄª½Õx 'éªjÅŒÕ-Gœ¿fÑ (1939) *“ÅŒ “X¾Ÿ¿-ª½z-ÊLo ELæX¬Çª½Õ. Æ©Ç, ÅíL Eæ†-CµÅŒ *“ÅŒ¢ Â¹ØœÄ ƒŸä.

ÅíL Ê«©Ç, £¾É®¾u-*“ÅŒ¢ '¦ÇJ-®¾dª½Õ ¤Äª½y-B¬Á¢Ñ. ÅíL

«Õ£ÏÇ@Ç Ÿ¿ª½z-¹×-ªÃ©Õ ²ÄN“A.

'N•§ŒÖ ®¾¢®¾nÑ EJt¢-*Ê '³Ä«Û-Âê½ÕÑ *“ÅŒ¢ ˜ãišË©Õ ÂË¢Ÿ¿ 'ƒª½Õ’¹Õ ¤ñª½Õ-’¹Õ© ¹Ÿ±¿Ñ ÆE „ä¬Çª½Õ. šÇ’û-©ãj þ ®¾¢®¾ %-AÂË ƒŸä «â©¢ Âë͌Õa.

Åç©Õ’¹Õ XϹaªý ¤Äu©ã®ýX¾Û©x§ŒÕu’ÃJÂË {ÖJ¢’û šÇÂÌ®¾Õ© „Ãu¤Äª½¢ …¢œäC. \Ÿî ‹ Íî{ šÇÂÌ®¾Õ “¤Äª½¢-Gµ¢-ÍŒœ¿¢, Âí¢ÅŒ-Âé¢ N•-§ŒÕ-«¢-ÅŒ¢’à ʜË-XÏ¢*...X¾J-®¾ª½ “¤Ä¢ÅÃ-©ðxE ®¾¢X¾-ÊÕo-©Â¹× T{Õd-¦Ç{Õ ¦äªÃ-EÂË Æ„äÕt§ŒÕœ¿¢...ƒ¢Âî Íî{, «Õªî {ÖJ¢’û ’¹ÕœÄª½¢ ¤ÄÅä-§ŒÕœ¿¢. „Ãu¤Äª½¢ ¦Ç’ïä ÊœË-ÍäC. 1921©ð N•-§ŒÕ-„Ã-œ¿©ð “¤Äª½¢-¦µ¼-„çÕiÊ ÅíL ¬Ç¬ÁyÅŒ ®ÏE«Ö C±§äÕ-{-ªý...-«Öª½ÕB ®ÏE«Ö. DE §ŒÕ•-«ÖE ¤òAÊ ¡E-„Ã-®¾-ªÃ«Û. œ¿Ö¢œÎ XϹaªýq ÆCµ-¯äÅŒ œ¿Ö¢œÎ-¬Áy-ª½-ªÃ«Û, «Öª½ÕB ®ÏE«Ö ÆCµ- äÅŒ

¦ãÊKb ‚§ŒÕÊ Â¹×«Ö-ª½Õ©ä. ÅíL šÇÂÌ-*“ÅŒ¢ '‚©¢ ‚ªÃÑ ¦ï¢¦Çªá©ð Nœ¿Õ-Ÿ¿-©ãjÊ ªîèä «Öª½Õ-B-©ðÊÖ Nœ¿Õ-Ÿ¿-©ãj¢C. ÆX¾pšË X¾J-®Ïn-ÅŒÕ-©Åî

¤òLæ®h...C±§äÕ-{ªîx «Õ¢* ²ù¹-ªÃu©ä …¢œäN. X¾Û©x-§ŒÕu-’ÃJ “¤òÅÃq-£¾Ç¢Åî X¾ÜªÃg «Õ¢’¹-ªÃV C±§äÕ-{ª½x EªÃt-ºÇ-EÂË X¾ÜÊÕ-¹×- Ãoª½Õ. ¹©-¹-ÅÃhÐ-«Õ-“ŸÄ-®¾Õ© «ÕŸµ¿u ÅíL-²Ä-J’à šÇÂÌ ‡ÂËy-Xý-„çÕ¢-šüÊÕ Æ«Õ-JaÊ X¶¾ÕÊÅŒ ‚§ŒÕ-ÊŸä. N•-§ŒÕ-„Ã-œ¿©ð «Öª½ÕA, ÂÃÂË- Ã-œ¿©ð NÕʪÃy (§ŒÕ•-«ÖE ®Ï.X¾Û-©x§ŒÕu), ªÃ•-«Õ¢-“œË©ð NÕʪÃy (§ŒÕ•-«ÖE Eœ¿-«ÕJh ®¾Öª½§ŒÕu), N¬Ç-È©ð X¾ÜªÃg («Õ¢’¹-ªÃV)... ÆX¾pšðx æXª½ÕÊo C±§äÕ-{ª½Õx. ªÃÊÕ-ªÃÊÕ ®¾¢Èu åXJ-T¢C. C±§äÕ-{ª½Õx ®¾J-ÂíÅŒh ²ù¹-ªÃuMo ÆÅÃu-Ÿµ¿Õ-E¹ ²Ä¢êÂ-A¹ X¾J-èÇc-¯ÃFo ®¾«Õ-¹Ø-ª½Õa-¹×- Ãoªá. éª

¢œ¿Õ-«âœ¿Õ “XÏ¢{xÅî „ç៿-©ãjÊ Åç©Õ’¹Õ ®ÏE«Ö '«Ö©-XÏ©xÑ (1938) ¯ÃšËÂË ‡E-NÕC “XÏ¢{xÂ¹× ÍäJ¢C. ƒX¾Ûp-œçj-Åä...- „äªá C±§äÕ-{ª½xéÂj à å®j!

ÅíL \®Ô C±§äÕ-{-ª½Õ’à ®ÏÂË¢-“ŸÄ-¦Ç-Ÿþ-©ðE ¤Äuª½-œçjèü, ÅíL 70 ‡„þÕ-‡„þÕ C±§äÕ-{-ª½Õ’à å£jÇŸ¿-ªÃ-¦Ç-Ÿþ-©ðE ªÃ«Õ-¹%†¾g JÂÃ-ª½Õf-éÂÂȪá. “X¾²ÄŸþq ...Åç©Õ’¹Õ “æX¹~-¹×-©Â¹× «ÕMd-åXxÂþq ÆÊÕ-¦µ¼Ö-AE ÅíL-²Ä-J’à ª½Õ* ÍŒÖXÏ¢-*¢C. ‚²Äˆª½Õx ²ÄCµ¢*Ê ‚¢’¹x*“ÅŒ¢ 'Æ«ÅêýÑ... “X¾X¾¢ÍŒ¢©ð¯ä ÆA ‡Â¹×ˆ« ªîV©Õ ƜˢC \ Æ„çÕJÂéð¯î Âß¿Õ ... å£jÇŸ¿ªÃ¦ÇŸþ©ðE “X¾²ÄŸþq©ð!

«ÕÊ ®¾ÖdœË-§çÖ©Õ

ÅíL-ªî-V©ðx «ÕÊ„Ã@ÁÙx \ ¹©-¹-ÅÃhÂî ³ò©Ç-X¾Ü-ªýÂî „çRx ®ÏE-«Ö©Õ *“A¢ÍŒÕ¹×E «Íäa„ê½Õ. ÅíL²ÄJ’Ã...…«ÕtœË ªÃ•-ŸµÄE «Õ“ŸÄ-®¾Õ©ð XÏÊ-¤Ä© „ç¢Â¹-{-ŸÄ®¾Õ „ä©ü XϹaªýq ®¾ÖdœË-§çÖÊÕ EJt¢-Íê½Õ. '®ÔÅÃ-¹-©Çuº¢Ñ †¾àšË¢’û •ª½Õ-X¾Û-Âí-ÊoC ƒÂ¹ œä. ‚ÅŒ-ªÃyÅŒ Åç©Õ-’¹Õ-„ÃJ §ŒÖ•-«ÖÊu¢ ÂË¢Ÿ¿ «Õ“ŸÄ-®¾Õ©ð ÍÃ©Ç ®¾ÖdœË-§çÖ©ä „çL-¬Çªá. 1936©ð Eœ¿-«ÕJh ®¾Öª½§ŒÕu ªÃ•-«Õ¢-“œË©ð Ÿ¿ÕªÃ_ ®ÏF-šð¯þ ®¾ÖdœË§çÖÊÕ “¤Äª½¢-Gµ¢-Íê½Õ. ƒÂ¹ œä '®¾¢X¾Üª½g ªÃ«Ö-§ŒÕº¢Ñ æXª½ÕÅî ‹ ®ÏE«Ö B¬Çª½Õ. X¾J-X¾Ü-ª½g¢’à Åç©Õ’¹Õ ¯ä©OÕŸä B®ÏÊ *“ÅŒ-NÕC. ‚ÅŒ-ªÃyÅŒ N¬Ç-È-X¾-{o¢©ð ‚¢“ŸµÄ ®ÏF-šð¯þ EJt-ÅŒ-„çÕi¢C. ®Ï.X¾Û-©x§ŒÕu ¹©-©-X¾¢{ ¨ ®¾ÖdœË§çÖ. 1959©ð å£jÇŸ¿-ªÃ-¦Ç-Ÿþ©ð ²Äª½C± ®¾ÖdœË§çÖ ‚ª½¢-¦µ¼-„çÕi¢C. ‚ÅŒ-ªÃyÅŒ 'ÆÊo-X¾Üª½gÑ, 'ªÃ«Õ-¹%³ÄgÑ, 'X¾ŸÄt-©§ŒÕÑ, 'ªÃ«Ö¯Ã§Œáœ¿ÕÑ ®¾ÖdœË-§çÖ©Õ «ÍÃaªá. ªÃ„çÖ° X¶Ï©üt-®Ï-šÌÅî Åç©Õ’¹Õ ®ÏF ®¾ÖdœË§çÖ© X¶¾ÕÊÅŒ N¬Áy-„Ãu-X¾h-„çÕi¢C. £¾ÉM-«Ûœþ *“Åé

EªÃtºÇEÂÌ X¶Ï©üt®ÏšÌ „äC¹«ÛÅî¢C.

ŠÂ¹-šð-²ÄJ...骢œî-²ÄJ...

ŸÄŸÄ-X¾Û’à Šê ¹Ÿ±¿-ÊÕ...-骢-œ¿Õ-²Äª½Õx, «âœ¿Õ-²Äª½Õx ®ÏE«Ö’à B®ÏÊ ®¾¢Ÿ¿-ªÃs-©Õ- Ãoªá. Æ©Ç¢šË *“Åéðx «á¢Ÿ¿Õ’à '©«-¹׬ÁÑ ’¹ÕJ¢* ÍçX¾Ûp-Âî„ÃL. „çá{d-„çá-Ÿ¿šË '©«-¹׬ÁÑ 1934©ð «*a¢C. 骢œîC 1963©ð «*a¢C. „ç៿šË *“ÅŒ¢©ðE „ê½¢Åà ŸÄŸÄ-X¾Û’à ¯Ã{-¹-ª½¢’¹¢-©ðE„Ãêª. 骢œ¿Õ *“ÅÃ-©Â¹Ø ŠÂ¹êª Ÿ¿ª½z-¹שÕ...X¾Û©x-§ŒÕu-’ê½Õ. ¦ÇX¾Ü-ª½-«Õ-º© '¡ªÃ-«Õ-ªÃ-•u¢ÑÅî ©«Â¹×¬ÁÙ© ¹Ÿ±¿ «áÍŒa-{’à «âœî-²ÄJ Å窽éÂÂË ¢C. ¦µ¼Â¹h-ªÃ-«Õ-ŸÄ®¾Õ ÍŒJ“ÅŒ Â¹ØœÄ «âœ¿Õ *“ÅÃ-©Õ’à «*a¢C. „ç៿šË 'ªÃ«Õ-ŸÄ®¾ÕÑ 1933©ð Nœ¿Õ-Ÿ¿-©ãj¢C. ¨ *“ÅŒ¢ †¾àšË¢’û ¦µ¼“ŸÄÍŒ©¢ „ç៿©Õ £ÏÇ«Ö-©-§ŒÖ© ŸÄÂà ÍÃ©Ç “¤Ä¢Åéðx •J-T¢C. ÆX¾p-šðx ä ¤ÄA-¹„ä© ¦œçb-šüÅî ¦µÇK’à B¬Çª½Õ. ÆX¾p-šËê “¤Ä͌ժ½u¢ ¤ñ¢CÊ ªÃ«Õ-ŸÄ®¾Õ ¯Ã{-¹-¦%¢Ÿ¿¢ „Ãêª ¨ *“ÅŒ¢©ð ʚˢ-Íê½Õ. X¶¾Õ¢{-²Ä© ªÃŸµÄ-¹%-†¾g§ŒÕu ‚ ¦%¢ŸÄ-EÂË ¯Ã§ŒÕ-¹ל¿Õ, *“ÅÃ-EÂË Ÿ¿ª½z-¹ל¿Õ. 骢œî 'ªÃ«Õ-ŸÄ®¾ÕÑ 1964©ð «*a¢C. *ÅŒÖhª½Õ ¯Ã’¹§ŒÕu Ÿ¿ª½z¹EªÃtÅŒ. çjèÇ¢ “¤Ä¢ÅŒ¢©ð £ÏÇ¢Ÿ¿Ö-«á®Ïx¢© «ÕŸµ¿u ‰Â¹uÅŒ åX¢¤ñ¢C¢ÍŒœÄEÂË EèÇ¢ Ê„Ã¦Õ ÂîJ¹„äÕª½Â¹× B¬Çª½Õ. EèÇ-EÂË, Ȫ½a¢Åà ¯çjèÇ¢ ®¾ªÃˆêª ¦µ¼J-¢ÍÃLq …¢C. ƢŌ-©ð¯ä ... ®¾ªÃlªý X¾ ä©ü ¯äÅŒ%-ÅŒy¢-©ðE ¦µÇª½ÅŒ å®jÊu¢ EèÇ¢ ®¾¢²ÄnÊ¢åXj «á«y¯ço© èã¢œÄ ‡’¹Õ-ª½-„ä-®Ï¢C. *“ÅÃEo X¾ÜJh Í䧌Õ-œÄ-EÂË ¯Ã’¹§ŒÕu ¯Ã¯Ã ¹³Äd©Ö X¾œÄfª½Õ. «âœî-C...-¯Ã-’Ã-ª½ÕbÊ £ÔǪî’à «*aÊ '¡ªÃ-«Õ-ŸÄ®¾ÕÑ. Ÿ¿ª½z-ê¢-“Ÿ¿Õœ¿Õ ªÃX¶¾Õ-„ä¢-“Ÿ¿-ªÃ«Û ¨ *“ÅÃEo £¾Ç%Ÿ¿u¢’à «ÕL-Íê½Õ. Åç©Õ-’¹Õ-„ÃJ Ÿ¿%¬Áu-Âëu¢ '«Ö§ŒÖ-¦-èǪýÑ éª¢œ¿Õ-²Äª½Õx ¤ùªÃ-ºË¹ *“ÅŒ¢’Ã, ŠÂ¹-²ÄJ ²Ä¢X¶ÏÕ¹ *“ÅŒ¢’Ã, ŠÂ¹²ÄJ ²Ä¢êÂ-A¹ ÆŸ¿Õs-ÅŒ¢’Ã...„çáÅŒh¢ ¯Ã©Õ-’¹Õ-²Äª½Õx “æX¹~-¹ש «á¢Ÿ¿ÕÂ¹× «*a

¢C. „ç៿-šË-²ÄJ 1936©ð Nœ¿ÕŸ¿©ãj¢C. *“ÅŒ Ÿ¿ª½z-¹ל¿Õ XÏ.N.-ŸÄ®¾Õ. “šËÂþ-³Äšüq ÆŸ¿Õs-ÅŒ¢’à æX©Çªá. ®ÏE«Ö N•-§ŒÕ-«¢-ÅŒ-„çÕi¢C. 骢œî '«Ö§ŒÖ-¦-èǪýÑ (1957) «Õ£¾É-«Õ-£¾Ý©Õ ...‡Fd-‚ªý, ÆÂË - äE, ‡®Ôy-‚ªý, ²ÄN“A, ®¾Öª½u-ÂâŌ¢ ÅŒC-ÅŒ-ª½Õ©Õ ʚˢ-*Ê *“ÅŒ-ªÃ•¢. «âœî '«Ö§ŒÖ-¦-èǪýÑ (1995) ŸÄ®¾J ¯ÃªÃ-§ŒÕ-º-ªÃ«Û Ÿ¿ª½z-¹-ÅŒy¢©ð «*aÊ ²Ä¢X¶ÏÕ¹ *“ÅŒ¢. ÆÂË - äE ¹Ÿ±Ä-¯Ã-§ŒÕ-¹ל¿Õ. ¯Ã©Õ’î '«Ö§ŒÖ-¦-èǪýÑ ‹ ²Ä¢êÂ-A¹ ÆŸ¿ÕsÅŒ¢. ¤ÄÅŒ *“ÅŒ„äÕ X¾ÜJh-ª½¢-’¹Õ©Åî 骢œä-@Áx-“ÂËÅŒ¢ “æX¹~-¹ש «á¢Ÿ¿ÕÂ¹× «*a¢C.

'’îx¦©üÑ ®ÏE«ÖÆ•¢-Åé Åç©Õê’ Âß¿Õ, Æ¢Ÿ¿-„çÕiÊ Åç©Õ’¹Õ ®ÏE«Ö Â¹ØœÄ C’¹¢-ÅÃ-©Â¹× „ÃuXÏ¢*¢C. Æ„çÕ-JÂÃ, Ÿ¿Õ¦Ç§ýÕ, ‚æ®Z-L§ŒÖ, éÂÊœÄ, ƒ¢’¹x¢œþ ÅŒC-ÅŒª½ Ÿä¬Ç-©ðx...-«ÕÊ ®ÏE-«Ö-©Â¹× «Õ¢* œË«Ö¢œþ …¢C. ÂíÅŒh ®ÏE«Ö Nœ¿Õ-Ÿ¿-©ãj¢-Ÿ¿¢˜ä ÍéÕ, “X¾„Ã-®¾Õ-©Â¹× ÂíÅÃh-«-ÂçŒÕ èǜΠŸíJ-ÂË-ʘäd. «Õæ£Ç-†ý-¦Ç¦Õ, X¾«¯þ ¹©Çuºý, W.‡-Fd-‚-ªý...-*-“ÅÃ-©Â¹× Aª½Õ-’¹Õ-©äE ‚Ÿ¿-ª½º …¢C. ªÃ•-«ÕøR, ¬ìȪý ¹«át©, “AN-“¹„þÕ ¡E-„îý “X¾„Ã-®¾Õ© ÆGµ-«ÖÊ Ÿ¿ª½z-¹שÕ. '®ÔÅŒ«Õt „ÃÂËšðx ®ÏJ-«Õ©ãx Íç{ÕdÑ, '¨’¹Ñ, '¦ï«Õt-J©ÕxÑ, '£¾ÉuXÔ-œä®ýÑ ÅŒC-ÅŒª½ *“ÅÃ©Õ ‚Ÿ¿-ª½º ¤ñ¢ŸÄªá. Æ„çÕ-JÂà ©Ç¢šË Íî{x ƪáÅä, Åç©Õ’¹Õ ®ÏE-«Ö© Â„äÕ “X¾Åäu-¹¢’à ÂíEo C±§äÕ-{-ª½Õx-¯Ãoªá. ‹«-Kq®ý £¾Ç¹׈© Â«â ¤òšÌ åXª½Õ-’¹Õ-Åî¢C.

²Ä£ÏÇB *“ÅéÕ

…ÅŒh«Õ ²Ä£ÏÇÅÃuEÂË ®¾«Ö-•¢©ð «â©Ç©Õ …¢šÇªá. ®¾«Õ-ÂÃ-MÊ «u«-®¾n-©ðE «u¹×h©ä ¤Ä“ÅŒ©Õ, ®¾¢X¶¾Õ-{-Ê©ä ƒA-«%-ÅÃh©Õ. \ ®ÏE«Ö ƪá¯Ã X¶¾ÕÊ N•§ŒÕ¢ ²ÄCµ¢-ÍÃ-©¢˜ä ®¾«Ö•¢ ‚„çÖ-C¢-ÍÃL, “æX¹~-Â¹×©Õ „çÕÍÃaL, «ÕSx-«ÕSx ͌֜ÄL. «Õ¢* ®ÏE-«ÖÂ¹× Æ«-®¾-ª½-„çÕiÊ «áœË-®¾-ª½ÕÂ¹× ²Ä£ÏÇ-ÅŒu¢©ð X¾Û†¾ -©¢’à …¢{Õ¢C. ¦µÇª½ÅŒ ¦µÇ’¹-«-Åé «¢šË X¾ÛªÃ-ºÇ© ÊÕ¢* Ê«-©©Ö ¯Ã{Âé ŸÄÂÃ... ͌¹ E ®ÏE«Ö ¹Ÿ±¿-©Õ’à …X¾-§çÖ-’¹-X¾-œ¿Õ-ÅŒÕ- Ãoªá. Æ¢Ÿ¿Õ-©ðÊÖ Åç©Õ-’¹Õ-„Ã-JÂË '«ÊÕq-„çÖª½ÕxÑ ÂíšËd¢ÍŒÕÂî’¹© X¾Ÿ¿u-®¾¢-X¾Ÿ¿ …¢C. ®ÏE«Ö X¾J-“¬Á«Õ ‚ ƹ~ª½ ƹ~-§ŒÕ-¤Ä-“ÅŒÊÕ ÆŸ¿Õs-ÅŒ¢’à …X¾-§çÖ-T¢-ÍŒÕ-¹עC. *¢ÅÃ-«ÕºË, ¦ÇJ-®¾dª½Õ ¤Äª½y-B-¬Á¢, «ª½-N-“¹§ŒÕ¢, ¹¯Ãu¬ÁÙ©ˆ¢, «Ö©-XÏ©xx, ª½Â¹h-¹-Foª½Õ, \¹-Oª½, ÍŒ“¹“¦µ¼«Õº¢, ¦L-XÔª½¢, 宓¹-{K...-ÅŒ-C-ÅŒª½ ª½ÍŒ-Ê©Õ ®ÏE-«Ö-©Õ’à Å窽-éÂ-ÂȪá. ¤Ä¢œ¿-„î-Ÿîu’¹ N•-§ŒÖ©Õ, ®¾ÅŒu-£¾Ç-J-¬Áa¢“Ÿ¿, ’¹§çÖ-¤Ä-‘ÇuÊ¢ «¢šË X¾Ÿ¿u- Ã-{-ÂÃ©Õ „碜Ë-Å窽 ŸÄyªÃ «ÕJ¢ÅŒ ‚Ÿ¿-ª½º ¤ñ¢ŸÄªá. ¡ª½«Õº ¹Ÿ±¿ 'NÕŸ±¿ÕÊ¢Ñ Â¹ØœÄ ¨«ÕŸµäu Å窽éÂÂË¢C. «ÕÊ-„Ã@ÁÙx ¦ã¢’ÃM ²Ä£ÏÇ-ÅÃuFo «Ÿ¿-©äxŸ¿Õ. ¯Ã{-ÂÃ©Ö Ê«-©©Ö ®ÏE-«Ö-©Õ’à ªÃ«-œ¿¢Åî “¤Äª½¢-¦µ¼-„çÕiÊ Ÿµîª½ºË...ƢŌ-šËÅî ‚T-¤ò-©äŸ¿Õ. N•-§ŒÕ-«¢-ÅŒ-„çÕiÊ „碜Ë-Å窽 ®ÏE«Ö©Õ æ®d° ¯Ã{-ÂÃ-©Õ’à ÂíÅŒh Æ«Åê½¢ ‡ÅÃhªá. ƒX¾p-šËÂÌ ‡Fd-‚ªý \‡-¯þ-‚-ªý© ®ÏE-«Ö© ‚ŸµÄ-ª½¢’à Ō§ŒÖ-éªjÊ ¯Ã{-ÂÃ©Õ ÍÃ©Ç “¤Ä¢Åéðx “X¾Ÿ¿JzÅŒ¢ Æ«Û-ÅŒÕ-¯Ãoªá. Æ¢Åä-Âß¿Õ, ¤ÄX¾Û-©ªý

®ÏE-«Ö© “®Ï X¾Ûd©Ö ª½ÖX¾-¹-©pÊ ÆÊÕ-¦µ¼-„Ã©Ö X¾Û®¾h-Âé ª½ÖX¾¢©ð «®¾Õh-¯Ãoªá. ®ÏFÐ-²Ä£ÏÇÅÃu© ƒ*a-X¾Û-ÍŒÕa-Â¹×¯ä Ÿµîª½ºË Æ{Õ ®ÏE-«Ö-©Â¹Ø ƒ{Õ ²Ä£ÏÇ-ÅÃu-EÂÌ ‡¢Åî-Âí¢ÅŒ „äÕ©Õ Í䮾Öh¯ä …¢C.

'«ÕE-†Ï- çjÅä «¢Ÿä@ÁÙx E¢œ¿Õ’à °N¢-ÍŒ-«ÕE ‚Q-ª½y-C²Äh¢. ®ÏE«Ö ®¾¢’¹-Åä-NÕšË? „ç§äÕu@ÁÙx ¦ÅŒ-¹-«Õ- Ão...-ÅŒ-¹׈„ä Æ«Û-ŌբC? X¾C„ä© \@Áx¢˜ä ®¾J-¤ò-Ōբ-ŸÄ?Ñ...-«á-£¾Þª½h¢ ³Äšü-©Â¹× „ç@ìx X¾Ûªî-£ÏÇ-Ō՜¿Õ ÅŒÊÂ¹× „䟿¢ ¯äJpÊ ’¹Õª½Õ-«Û-’ÃJo ÆœË-’Ãœ¿Õ.

'Šêª ƦÇs§ýÕ! ¦µÇª½-B§ŒÕ ®¾¢“X¾-ŸÄ-§ŒÕ¢©ð „äªá ÆÊ¢-ÅÃ-EÂË “X¾B¹. N†¾ßg- ®¾-£¾Ç-“®¾-¯Ã-«Ö©¢˜ä, N†¾ßg-«âJhÂË „äªá-æXª½Õx «Ö“ÅŒ„äÕ …¯Ão-§ŒÕE ÆÊÕ-Âî-¹Ø-œ¿Ÿ¿Õ. „äªá ¯Ã«Ö-©-„Ãœ¿Õ ÆÊ¢-ÅŒ-„çÕiÊ æXª½x„Ã-œ¿E ƪ½n¢. ®ÏE«Ö ƒ¢œ¿-®ÔZ „ç§äÕu@ÁÙx «Jl-©Çx©E ‚ÂâÂË~æ®h... „çªáuFo ŠÂ¹šð \œ¿Õ {¤Ä ¹˜ãd-§ŒÖu©E Âß¿Õ. *ª½-Âé¢ ¹@Á¹@Á©ÇœÄ©E ¦µÇ«¢. ƪá¯Ã, ®ÏE«Ö *ª½¢-°N. «ÕE†Ï …Êo¢-ÅŒ-Âé¢, «ÕE†ÏÂË N¯îŸ¿¢ Æ«-®¾-ª½-„çÕi-ʢŌ Âé¢...EêÂ~-X¾¢’à …¢{Õ¢C. Âù-¤òÅä, “æX¹~-¹ל¿Õ C±§äÕ-{-ªýÂ¹× „ç@ÇhœÄ, C±§äÕ-{êª “æX¹~-Â¹×œË Ÿ¿’¹_-JÂË «®¾Õh¢ŸÄ ÆÊoC ‡X¾p-šË-¹-X¾Ûpœ¿Õ «Öêª ˜ãÂÃo-©-°E ¦šËd …¢{Õ¢CÑ ®¾p†¾d-ÅŒ-E-ÍÃaª½Õ ’¹Õª½Õ-«Û-’ê½Õ.