163 મ-દની ફૂલ - dawat-e-islami · 163 {-Ëlke vq÷ Íqxu {u rþvk ni y Ãke ÷ulku fu...

www.dawateislami.net

163 {-ËLke Vq÷ 1

Vh{kLku {wMíkVk : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fkhkMíkk ¼q÷ økÞk. (ík-çkhkLke)Vh{kLku {wMíkVk : òu {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk ËwYË þheV ÃkZuøkk {I rfÞk{ík furËLk WMk fe þVkyík fYtøkk. Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn WMkÃkh ËMk hn{íkU ¼usíkk ni. ({wÂM÷{)

16

163 {-ËLke Vq÷Þun rhMkk÷k (163 {-ËLke Vq÷)

þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k{ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe rÍÞkE Lku WËqo ÍçkkLk {U íknheh Vh{kÞk ni.

{sr÷Mku íkhkrs{ (Ëk’ðíku RM÷k{e) Lku RMk rhMkk÷u fku økwshkíke hM{w÷¾ík {U íkhíkeçk Ëu fh Ãkuþ rfÞk ni ykih {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk Mku þkyuy fhðkÞkni. RMk {U yøkh rfMke søkn f{e çkuþe Ãkkyut íkku {sr÷Mku íkhkrs{ fku (çk Íheyyu{õíkqçk Þk E-{uR÷) {w¥k÷y Vh{k fh Mkðkçk f{kRÞu.

hkrçkíkk : {sr÷Mku íkhkrs{ (Ëk’ðíku RM÷k{e) {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk rMk÷uõxuz nkWMk, yr÷V fe {ÂMsË fu Mkk{Lku, íkeLk ËhðkÍk,

yn{ËykçkkË-1,økwshkík, RÂLzÞkMO. 9374031409

E-mail : [email protected]

16

16

16rfíkkçk ÃkZLku fe ËwykyÍ : þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e, nÍhík yÕ÷k{k{ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe

ËeLke rfíkkçk Þk RM÷k{e Mkçkf ÃkZLku Mku Ãkn÷u Íi÷ {U Ëe nwE Ëwyk ÃkZ÷ersÞu òu fwA ÃkZUøku ÞkË hnuøkk. Ëwyk Þun ni :

íkhs{k : yi yÕ÷kn ! n{ Ãkh RÕ{ ð rnõ{ík fu ËhðkÍu ¾ku÷ Ëu ykih n{ ÃkhyÃkLke hn{ík LkkrÍ÷ Vh{k ! yi y-Í{ík ykih çkwÍwøkeo ðk÷u ! Lkkux : yÔð÷ ykr¾h yuf yuf çkkh ËwYË þheV ÃkZ ÷ersÞu.

íkkr÷çku øk{u {ËeLkkð çkfeyð {ÂøVhík28 h-sçkw÷ {whßsçk 1426 rn.www.dawateislami.net

163 {-ËLke Vq÷

þiíkkLk ÷k¾ MkwMíke rË÷kyu Þun rhMkk÷k (40 MkVnkík) ykr¾híkf ÃkZ ÷ersÞu fkVe MkwLLkíkU Mke¾Lku fku r{÷Uøke.

ËwYË þheV fe VÍe÷íkMkhfkhu {ËeLkk, hkníku fÕçkku MkeLkk, Mkkrnçku {wy¥kh ÃkMkeLkk

fk Vh{kLku çkk fheLkk ni : “yi ÷kuøkku ! çkuþfçkhkuÍu rfÞk{ík WMk fe ËnTþíkkU ykih rnMkkçk rfíkkçk Mku sÕË LkòíkÃkkLku ðk÷k þÏMk ðkun nkuøkk rsMk Lku íkw{ {U Mku {wÍ Ãkh ËwLÞk fu yLËhçk fMkhík ËwYË þheV ÃkZu nkUøku.”

{wÏíkr÷V WLðkLkkík Ãkh {-ËLke Vq÷ fçkq÷ Vh{kRÞu, ÃkuþfËko nh nh {-ËLke Vq÷ fku MkwLLkíku hMkq÷u {õçkq÷ Ãkh {n{q÷ Lk Vh{kRÞu, RLk {U MkwLLkíkkU fu R÷kðk çkwÍwøkkoLku ËeLk

Mku {Lfq÷ {-ËLke Vq÷ fk ¼e þw{q÷ ni. Þun {My÷kÞkË hr¾Þu fu sçk íkf ÞfeLke íkkih Ãkh {k’÷q{ Lk nku rfMke y{÷ fku“MkwLLkíku hMkq÷” Lknª fn Mkfíku.

RMk rhMkk÷u fu ík{k{ {-ËLke Vq÷ nh {wMkÕ{kLk fu r÷Þufkrçk÷u fçkq÷ nI ykih RLk fu {wíkkrçkf y{÷ Ãkh sLLkík fu nwMkq÷ feWB{eË ni. {wçkÂÕ÷økeLk ð {wçkÂÕ÷økkík fe r¾Ë{kík {U yÍo ni fu

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn WMkÃkh ËMk hn{íkU ¼usíkk ni.

163 {-ËLke Vq÷

2


163 {-ËLke Vq÷

yÃkLku MkwLLkíkkU ¼hu çkÞkLk fu RÂÏíkíkk{ Ãkh {kify fe {wLkk-MkçkíkMku RMk rhMkk÷u {U rËÞu nwyu rfMke ¼e yuf WLðkLk fu {-ËLke Vq÷çkÞkLk Vh{k rËÞk fhU. nh WLðkLk fu Ãkn÷u ykih çkk’Ë Ëe nwEMkwíkqh ¼e ÃkZ fh MkwLkk rËÞk fhU.

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! çkÞkLk fku RÂÏíkíkk{ fe íkhV÷kíku nwyu MkwLLkík fe VÍe÷ík ykih [LË MkwLLkíkU ykih ykËkçk çkÞkLkfhLku fe MkykËík nkrMk÷ fhíkk nqt. íkksËkhu rhMkk÷ík, þnLþknuLkwçkwÔðík, {wMíkVk òLku hn{ík, þByu çkÍ{u rnËkÞík, Lkkuþyu çkÍ{usLLkík fk Vh{kLku sLLkík rLkþkLk ni : rsMk Lku{uhe MkwLLkík Mku {nççkík fe WMk Lku {wÍ Mku {nççkík fe ykih rsMk Lku {wÍMku {nççkík fe ðkun sLLkík {U {uhu MkkÚk nkuøkk.

MkeLkk íkuhe MkwLLkík fk {ËeLkk çkLku ykfk

sLLkík {U ÃkzkuMke {wÍu íkw{ yÃkLkk çkLkkLkk

“fh{ Þk hMkq÷Õ÷kn” fu íkuhn nwYV ferLkMçkík Mku ÃkkLke ÃkeLku fu 13 {-ËLke Vq÷

Ëku Vhk{eLku {wMíkVk : y Ÿx fe íkhnyuf ne MkktMk {U {ík rÃkÞku, çkÕfu Ëku Þk íkeLk {híkçkk (MkktMk ÷u fh) rÃkÞkuykih ÃkeLku Mku fç÷ rçkÂM{Õ÷kn ÃkZku ykih Vhkøkík Ãkh fnk fhku

y LkrçkGÞu yfh{ Lku çkhíkLk {U MkktMk ÷uLku Þk WMk {U VqtfLku Mku {Ly Vh{kÞk ni.

{wVÂMMkhu þneh nfe{w÷ WB{ík nÍhíku

3

Vh{kLku {wMíkVk : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fkhkMíkk ¼q÷ økÞk.


163 {-ËLke Vq÷ 4

{w íke yn{Ë Þkh ¾kLk RMk nËeMku Ãkkf fu íknTík Vh{kíkunI : çkhíkLk {U MkktMk ÷uLkk òLkðhkU fk fk{ ni LkeÍ MkktMk f¼e Ínhe÷enkuíke ni RMk r÷Þu çkhíkLk Mku y÷øk {wtn fh fu MkktMk ÷ku, (Þk’Lke MkktMk÷uíku ðõík røk÷kMk {wtn Mku nxk ÷ku) øk{o ËqÄ Þk [kÞ fku VqtfkU Mku XLzk Lkfhku çkÕfu fwA Xnhku, fËhu XLze nku òyu rVh rÃkÞku. (r{hykík, rs. 6,Mk. 77) y÷çk¥kk ËwYËu Ãkkf ðøkihk ÃkZ fh çk rLkGÞíku rþVk ÃkkLke ÃkhË{ fhLku {U nhs Lknª y ÃkeLku Mku Ãkn÷u rçkÂM{Õ÷kn ÃkZ ÷ersÞuy [qMk fh Akuxu Akuxu ½qtx rÃkÞU, çkzu çkzu ½qtx ÃkeLku Mku rsøkh feçke{khe ÃkiËk nkuíke ni y ÃkkLke íkeLk MkktMk {U rÃkÞU y çkiX fh ykihMkeÄu nkÚk Mku ÃkkLke Lkkuþ fersÞu y ÷kuxu ðøkihk Mku ðwÍq rfÞk nku íkkuWMk fk çk[k nwðk ÃkkLke ÃkeLkk 70 {hÍ Mku rþVk ni fu Þun ykçku Í{Í{þheV fe {wþk-çkník h¾íkk ni, RLk Ëku2 (Þk’Lke ðwÍq fk çk[k nwðk ÃkkLkeykih Í{Í{ þheV) fu R÷kðk fkuE Mkk ¼e ÃkkLke ¾zu ¾zu ÃkeLkk{fYn ni. ({k¾qÍ yÍ : Víkkðk h-ÍrðGÞk, rs. 4, Mk. 575, rs. 21, Mk.669) Þun ËkuLkkU ÃkkLke rfç÷k Y nku fh ¾zu ¾zu rÃkÞU y ÃkeLku Mku Ãkn÷uËu¾ ÷ersÞu fu ÃkeLku fe þi {U fkuE LkwõMkkLk Ëun [eÍ ðøkihk íkku Lknªni y Ãke [wfLku fu çkk’Ë frnÞuy nwßsíkw÷ RM÷k{ nÍhíku MkÂGÞËwLkk R{k{ {wnB{Ë rçkLk {wnB{ËrçkLk {wnB{Ë økÍk÷e Vh{kíku nI : rçkÂM{Õ÷kn ÃkZfh ÃkeLkk þwYy fhu Ãkn÷e MkktMk fu ykr¾h {U ËqMkhu fu çkk’Ë

ykih íkeMkhu MkktMk fu çkk’Ë ÃkZu y røk÷kMk {U çk[u nwyu {wMkÕ{kLk fu MkkV MkwÚkhuÍqxu ÃkkLke fku fkrçk÷u RÂMík’{k÷ nkuLku fu çkk ðwsqË Ïðkn { ÏðknVIfLkk Lk [krnÞu y {Lfq÷ ni : Þk’Lke {wMkÕ{kLk fu

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu ÃkkfLk ÃkZk íknfef ðkun çkË çkÏík nku økÞk.


163 {-ËLke Vq÷

Íqxu {U rþVk ni y Ãke ÷uLku fu[LË ÷BnkU fu çkk’Ë ¾k÷e røk÷kMk fku Ëu¾Uøku íkku WMk fe ËeðkhkU Mku çkn fh[LË fíkhu ÃkIËu {U sBy nku [wfu nkUøku WLnU ¼e Ãke ÷ersÞu.

nÍkhkU MkwLLkíkU Mke¾Lku fu r÷Þu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe{íçkqyk Ëku2 fwíkwçk (1) 312 MkVnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk çknkhuþheyík rnMMkk 16 ykih (2) 120 MkVnkík fe rfíkkçk “MkwLLkíkUykih ykËkçk” nrËGÞíkLk nkrMk÷ fersÞu ykih ÃkrZÞu. MkwLLkíkkU feíkhrçkGÞík fk yuf çkuníkheLk Íheyk Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLkefkrV÷kU {U ykrþfkLku hMkq÷ fu MkkÚk MkwLLkíkkU ¼hk MkVh ¼e ni.

÷qxLku hn{íkU fkrV÷u {U [÷ku Mke¾Lku MkwLLkíkU fkrV÷u {U [÷ku

nkUøke n÷ {wÂ~f÷U fkrV÷u {U [÷ku ¾í{ nkU þk{íkU fkrV÷u {U [÷ku




5

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk Mkwçn ykih ËMk {híkçkk þk{ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMku rfÞk{ík fu rËLk {uhe þVkyík r{÷uøke.


163 {-ËLke Vq÷

“hknu {ËeLkk fk {wMkkrVh” fu ÃkLËhn nwYV ferLkMçkík Mku [÷Lku fe 15 MkwLLkíkU ykih ykËkçky Ãkkhn 15 Mkqhyu çkLke RMhkE÷ ykÞík 37 {U RþkoËu hççkw÷RçkkË ni : íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk : ykih Í{eLk {U Ríkhkíkk Lk [÷, çkuþfnhrøkÍ Í{eLk Lk [eh zk÷uøkk ykih nhrøkÍ çkw÷LËe {U ÃknkzkU fku LkÃknkU[uøkk y Ëk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkkfe {íçkqyk 1197 MkVnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk, “çknkhu þheyík”rsÕË 3 MkVnk 435 Ãkh Vh{kLku {wMíkVk ni :yuf þÏMk Ëku [kËhU ykuZu nwyu Ríkhk fh [÷ hnk Úkk ykih ½{Lz {UÚkk, ðkun Í{eLk {U ÄtMkk rËÞk økÞk, ðkun rfÞk{ík íkf ÄtMkíkk neòyuøkk y Mkhðhu fkyuLkkík, þnLþknu{kisqËkík çkMkk yðfkík [÷íku nwyu yÃkLku rfMkeMknkçke fk nkÚk yÃkLku ËMíku {wçkkhf Mku Ãkfz ÷uíku

y hMk q÷u yfh{, Lk qh u {wsMMk{ [÷íku íkku rfMke fËh ykøku Íwf fh [÷íku økkuÞk

fu ykÃk çkw÷LËe Mku Wíkh hnu nI y øk÷u{U MkkuLku Þk rfMke ¼e Äkík (Þk’Lke {ux÷) fe [uLk zk÷u, ÷kuøkkU fkurË¾kLku fu r÷Þu økheçkkLk ¾ku÷ fh yfzíku nwyu nhrøkÍ Lk [÷U fuÞun ynT{fkU, {økYhkU ykih VkrMkfkU fe [k÷ ni. øk÷u {U MkkuLku fe[uLk Þk çkúuM÷ux (BRACELET) ÃknLkLkk {Ëo fu r÷Þu nhk{ ykihËeøkh ÄkíkkU (Þk’Lke {uxÕÍ) fe ¼e Lkk òRÍ ni y yøkh fkuEÁfkðx Lk nku íkku hkMíku fu fLkkhu fLkkhu Ëhr{ÞkLke h^íkkh Mku [r÷Þu,

6

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYË þheVLk ÃkZk WMk Lku sVk fe.


163 {-ËLke Vq÷ 7

Lk RíkLkk íkuÍ fu ÷kuøkkU fe rLkøkknU ykÃk fe íkhV WXU fu Ëkizu Ëkizu fnktò hnk ni ! ykih Lk RíkLkk ykrnMíkk fu Ëu¾Lku ðk÷u fku ykÃk çke{kh÷økU. yBhË fk nkÚk Lk Ãkfzu, þnTðík fu MkkÚk rfMke ¼e RM÷k{e¼kE fk nkÚk ÃkfzLkk Þk {wMkk-Vnk fhLkk (Þk’Lke nkÚk r{÷Lkk) Þkøk÷u r{÷Lkk nhk{ ykih snLLk{ {U ÷u òLku ðk÷k fk{ ni y hkn[÷Lku {U ÃkhuþkLk LkÍhe (Þk’Lke rçk÷k ÍYhík RÄh WÄh Ëu¾Lkk)MkwLLkík Lknª, Lke[e LkÍhU rfÞu Ãkwh ðfkh íkhefu Ãkh [r÷Þu. nÍhíkuMkÂGÞËwLkk nMMkkLk rçkLk yçke rMkLkkLk Lk{kÍu EË fur÷Þu økyu, sçk ðkÃkMk ½h íkþheV ÷kyu íkku ynr÷Þk (Þk’Lkeçkeðe Mkkrnçkk) fnLku ÷økª : yks rfíkLke ykihíkU Ëu¾ª ? ykÃk

¾k{kuþ hnu, sçk WMk Lku rÍÞkËk RMhkh rfÞk íkkuVh{kÞk : “½h Mku rLkf÷Lku Mku ÷u fh, íkwBnkhu ÃkkMk ðkÃkMk ykLku íkf{I yÃkLk u (Ãkkô f u) ytøk qXk U fe íkhV Ë u¾íkk hnk.”

! yÕ÷kn ðk÷u hkn[÷íku nwyu rçk÷k ÍYhík rçk÷ ¾wMkqMk ¼ez fu {kify Ãkh RÄh WÄhËu¾íku ne Lknª fu {çkkËk (Þk’Lke yiMkk Lk nku) þhyLk rsMk fe RòÍíkLknª WMk Ãkh LkÍh Ãkz òyu ! Þun WLk çkwÍwøko fk íkõðkÚkk, {My÷k Þun ni fu rfMke ykihík Ãkh çku RÂÏíkÞkh LkÍh Ãkz ¼eòyu ykih VkihLk ÷kixk ÷u íkku økwLkknøkkh Lknª y rfMke fu ½h feçkkÕfLke (BALCONY) Þk r¾zfe fe íkhV rçk÷k ÍYhík LkÍh WXkfh Ëu¾Lkk {wLkkrMkçk Lknª y [÷Lku Þk MkeZe [ZLku WíkhLku {U ÞunyunríkÞkík fersÞu fu sqíkkU fe ykðkÍ ÃkiËk Lk nku, n{khu ÃÞkhu ÃÞkhuykfk fku sqíkkU fe Ä{f Lkk ÃkMkLË Úke y hkMíku {U

Vh{kLku {wMíkVk : òu {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk ËwYË þheV ÃkZuøkk {I rfÞk{ík furËLk WMk fe þVkyík fYtøkk.


163 {-ËLke Vq÷ 8

Ëku ykihíkU ¾ze nkU Þk ò hne nkU íkku WLk fu çke[ {U Mku Lk økwÍhU funËeMku Ãkkf {U RMk fe {w{k-Lk-yík ykE ni y hkn [÷íku nwyu, ¾zu çkÕfu çkiXu nkuLku fe Mkqhík {U ¼e ÷kuøkkU fuMkk{Lku ÚkqfLkk, Lkkf rMkLkõLkk, Lkkf {U ôøk÷e zk÷Lkk, fkLk ¾wòíkuhnLkk, çkËLk fk {i÷ ôÂø÷ÞkU Mku AwzkLkk, ÃkËuo fe søkn ¾wòLkkðøkihk íknÍeçk fu r¾÷kV ni y çkk’Í ÷kuøkkU fe ykËík nkuíke ni fuhkn [÷íku nwyu òu [eÍ ¼e ykzu ykyu WMku ÷kíkU {khíku òíku nI,Þun fíyLk økih {wnÍTÍçk íkhefk ni, RMk íkhn Ãkkô ÍÏ{e nkuLku fk¼e yLËuþk hníkk ni, LkeÍ yÏçkkhkík Þk r÷¾kE ðk÷u rzççkkU,ÃkurfxkU ykih r{Lkh÷ ðkìxh fe ¾k÷e çkkuík÷kU ðøkihk Ãkh ÷kík {khLkkçku y-Ëçke ¼e ni y ÃkiË÷ [÷Lku {U òu fðkLkeLk r¾÷kVu þh-yLk nkU WLk fe ÃkkMkËkhe fersÞu {-Mk÷Lk økkrzÞkU fe yk-{Ëku h^íkfu {kify Ãkh Mkzf Ãkkh fhLku fu r÷Þu {wÞMMkh nku íkku “Íuçkúk ¢kì®Mkøk”Þk “ykuðh nuz Ãkw÷” RÂMík’{k÷ fersÞu y rsMk MkBík Mku økkrzÞktyk hne nkU WMk íkhV Ëu¾ fh ne Mkzf Wçkqh fersÞu yøkh ykÃkçke[ Mkzf Ãkh nkU ykih økkze yk hne nku íkku ¼køk ÃkzLku fu çkòyu{kify fe {wLkk-Mkçkík Mku ðnª ¾zu hn òRÞu fu RMk {U rnVkÍíkrÍÞkËk ni LkeÍ hu÷økkze økwÍhLku fu yðfkík {U ÃkxrhÞkt Wçkqh fhLkkyÃkLke {kiík fku Ëk’ðík ËuLkk ni, hu÷økkze fku fkVe Ëqh Mk{Í fhøkwÍhLku ðk÷u fku sÕËe Þk çku ¾Þk÷e {U rfMke íkkh ðøkihk {U ÃkkôW÷Í òLku fe Mkqhík {U røkhLku ykih QÃkh Mku hu÷økkze økwÍh òLku fu¾íkhu fku Ãkuþu LkÍh h¾Lkk [krnÞu LkeÍ çkk’Í søknU yiMke nkuíke nIsnkt Ãkxhe Mku økwÍhLkk ne r¾÷kVu fkLkqLk nkuíkk ni ¾wMkqMkLk MxuþLkkUÃkh, RLk fðkLkeLk Ãkh y{÷ fersÞu y RçkkËík Ãkh fwÔðík nkrMk÷

Vh{kLku {wMíkVk : {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf fe fMkhík fhku çkuþf Þun íkwBnkhu r÷Þuíknkhík ni.


163 {-ËLke Vq÷ 9

fhLku fe rLkGÞík Mku n¥k÷ RBfkLk hkuÍkLkk ÃkkiLk ½Lxk rÍ¢ku ËwYË fuMkkÚk ÃkiË÷ [r÷Þu rMknTník yåAe hnuøke. [÷Lku fk çkuníkhíkhefk Þun ni fu þwYy {U 15 r{Lkx íkuÍ íkuÍ fË{, rVh 15 r{LkxËhr{ÞkLkk, ykr¾h {U 15 r{Lkx rVh íkuÍ fË{ [r÷Þu, RMk íkhn[÷Lku Mku Mkkhu rsM{ fku ðhrÍþ r{÷uøke, rLkÍk{uRÂLnÍk{ (Þk’Lke nkrÍ{k) ËwÁMík hnuøkk, hen (GAS), fçÍ,{kuxkÃkk, rË÷ fu y{hkÍ ykih Ëeøkh çku þw{kh çke{krhÞkU Mku ¼e

rnVkÍík nkuøke.nÍkhkU MkwLLkíkU Mke¾Lku fu r÷Þu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe

{íçkqyk Ëku2 fwíkwçk (1) 312 MkVnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk çknkhuþheyík rnMMkk 16 ykih (2) 120 MkVnkík fe rfíkkçk “MkwLLkíkUykih ykËkçk” nrËGÞíkLk nkrMk÷ fersÞu ykih ÃkrZÞu. MkwLLkíkkU feíkhrçkGÞík fk yuf çkuníkheLk Íheyk Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLkefkrV÷kU {U ykrþfkLku hMkq÷ fu MkkÚk MkwLLkíkkU ¼hk MkVh ¼e ni.

÷qxLku hn{íkU fkrV÷u {U [÷ku Mke¾Lku MkwLLkíkU fkrV÷u {U [÷kunkUøke n÷ {wÂ~f÷U fkrV÷u {U [÷ku ¾í{ nkU þk{íkU fkrV÷u {U [÷ku

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! çkÞkLk fku RÂÏíkíkk{ fe íkhV÷kíku nwyu MkwLLkík fe VÍe÷ík ykih [LË MkwLLkíkU ykih ykËkçk çkÞkLkfhLku fe MkykËík nkrMk÷ fhíkk nqt. íkksËkhu rhMkk÷ík, þnLþknuLkwçkwÔðík, {wMíkVk òLku hn{ík, þByu çkÍ{u rnËkÞík, Lkkuþyu çkÍ{usLLkík fk Vh{kLku sLLkík rLkþkLk ni : rsMk Lku{uhe MkwLLkík Mku {nççkík fe WMk Lku {wÍ Mku {nççkík fe ykih rsMk Lku {wÍ

Vh{kLku {wMíkVk : íkw{ snkt ¼e nku {wÍ Ãkh ËwYË ÃkZku fu íkwBnkhk ËwYË {wÍ íkfÃknkU[íkk ni.


163 {-ËLke Vq÷

Mku {nççkík fe ðkun sLLkík {U {uhu MkkÚk nkuøkk. MkeLkk íkuhe MkwLLkík fk {ËeLkk çkLku ykfksLLkík {U ÃkzkuMke {wÍu íkw{ yÃkLkk çkLkkLkk

“þkLku R{k{u yk’Í{ yçkq nLkeVk” fuWLLkeMk nwYV fe rLkMçkík Mku íku÷ zk÷Lku ykih

ft½e fhLku fu 19 {-ËLke Vq÷y nÍhíku MkÂGÞËwLkk yLkMk Vh{kíku nI fu

yÕ÷kn fu {nçkqçk, ËkLkkyu økwÞqçk, {wLkÍTÍnwLk yrLk÷ WÞqçk Mkhu yõËMk {U yõMkh íku÷ ÷økkíku ykih ËkZe

{wçkkhf {U ft½e fhíku Úku ykih yõMkh Mkhu {wçkkhf Ãkh fÃkzk (Þk’LkeMkhçkLË þheV) h¾íku Úku Þnkt íkf fu ðkun fÃkzk íku÷ Mku íkh nku òíkkÚkk {k’÷q{ nwðk “MkhçkLË” fkRÂMík’{k÷ MkwLLkík ni, RM÷k{e ¼kRÞkU fku [krnÞu fu sçk ¼e Mkh {Uíku÷ zk÷U, yuf Akuxk Mkk fÃkzk Mkh Ãkh çkktÄ r÷Þk fhU, RMk íkhn

xkuÃke ykih R{k{k þheV íku÷ fe yk÷q-Ëøke Mku fkVe nËíkf {nVqÍ hnUøku. Mkøku {ËeLkk fk çkhMknk çkhMkMku çk rLkGÞíku MkwLLkík “MkhçkLË” RÂMík’{k÷ fhLku fk {k’{q÷ niy Vh{kLku {wMíkVk : “rsMk fu çkk÷ nkU ðkun WLkfk yunríkhk{ fhu” Þk’Lke WLnU Äkuyu, íku÷÷økkyu ykih ft½e fhu Mkh ykih ËkZe fu çkk÷ MkkçkwLkðøkihk Mku ÄkuLku fk rsLk fk {k’{q÷ Lknª nkuíkk WLk fu çkk÷kU {U yõMkhçkËçkq nku òíke ni ¾wË fku yøk[uo çkËçkq Lk ykíke nku {økh ËqMkhkU fku

10

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn WMk Ãkh Mkku hn{íkU LkkrÍ÷ Vh{kíkk ni.


163 {-ËLke Vq÷

ykíke ni. {wtn, çkk÷kU, çkËLk ykih r÷çkkMk ðøkihk Mku çkËçkq ykíkenku RMk nk÷ {U {ÂMsË fk Ëkr¾÷k nhk{ ni fu RMk Mku ÷kuøkkU ykihrVrh~íkkU fku EÍk nkuíke ni. nkt çkËçkq nku {økh AwÃke nwE nku siMkuçkøk÷ fe çkËçkq íkku RMk {U nhs Lknª y nÍhíku MkÂGÞËwLkk LkkVuy

Mku rhðkÞík ni, nÍhíku MkÂGÞËwLkk RçLku W{h rËLk {U Ëku2 {híkçkk íku÷ ÷økkíku Úku çkk÷kU {Uíku÷ fk çk fMkhík RÂMík’{k÷ ¾wMkqMkLk yn÷u RÕ{ nÍhkík fu r÷Þu{wVeË ni fu RMk Mku Mkh {U ¾w~fe Lknª nkuíke, rË{køk íkh ykih nkrVÍkfðe nkuíkk ni y Vh{kLku {wMíkVk : “sçk íkw{ {U MkufkuE íku÷ ÷økkyu íkku ¼tðkU (Þk’Lke yçkúqykut) Mku þwYy fhu, RMk Mku Mkh fkËËo Ëqh nkuíkk ni” y “fLÍw÷ WB{k÷” {U ni :ÃÞkhu ÃÞkhu ykfk, {¬e {-ËLke {wMíkVk sçk íku÷RÂMík’{k÷ Vh{kíku íkku Ãkn÷u yÃkLke W÷xe nÚku÷e Ãkh íku÷ zk÷÷uíku Úku, rVh Ãkn÷u ËkuLkkU yçkúqykut Ãkh rVh ËkuLkkU ykt¾kU Ãkh ykihrVh Mkhu {wçkkhf Ãkh ÷økkíku Úku y “ík-çkhkLke”fe rhðkÞík {U ni : Mkhfkhu Lkk{Ëkh, {ËeLk u fu íkksËkh

sçk ËkZe {wçkkhf fku íku÷ ÷økkíku íkku “yLVfn”(Þk’Lke rLk[÷u nkUx ykih Xkuze fu Ëhr{ÞkLke çkk÷kU) Mku RÂçíkËk Vh{kíkuÚku y ËkZe {U ft½e fhLkk MkwLLkík ni

y rçkøkih rçkÂM{Õ÷kn ÃkZu íku÷ ÷økkLkk ykihçkk÷kU fku ¾w~f ykih ÃkhkøkLËk (Þk’Lke rçk¾hu nwyu) h¾Lkk r¾÷kVuMkwLLkík ni y nËeMku Ãkkf {U ni : òu rçkøkih rçkÂM{Õ÷kn ÃkZu íku÷÷økkyu íkk u 70 þÞkíkeLk WMk fu MkkÚk þhef nk u òík u nI

11

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun {wÍ Ãkh ËwYË þheV LkÃkZu íkku ðkun ÷kuøkkU {U Mku fLsqMk íkheLk þÏMk ni.


163 {-ËLke Vq÷

y nwßsíkw÷ RM÷k{ nÍhík uMkÂGÞËwLkk R{k{ {wnB{Ë rçkLk {wnB{Ë rçkLk {wnB{Ë økÍk÷e

Lkõ÷ fhíku nI, nÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq nwhihk Vh{kíku nI : yuf {híkçkk {kur{Lk fu þiíkkLk ykih fkrVh

fu þiíkkLk {U {w÷kfkík nwE, fkrVh fk þiíkkLk ¾qçk {kuxk íkkÍk ykihyåAu r÷çkkMk {U Úkk. sçkfu {kur{Lk fk þiíkkLk Ëwçk÷k Ãkík÷k, ÃkhkøkLËk(Þk’Lke rçk¾hu nwyu) çkk÷kU ðk÷k ykih çkhnTLkk (Þk’Lke Lktøkk) Úkk.fkrVh fu þiíkkLk Lku {kur{Lk fu þiíkkLk Mku ÃkqAk : ykr¾h íkw{ RíkLkuf{Íkuh õÞqt nku ? WMk Lku sðkçk rËÞk : {I yuf yiMku þÏMk fu MkkÚk nqtòu ¾kíku Ãkeíku ðõík rçkÂM{Õ÷kn þheV ÃkZ ÷uíkk ni íkku {I ¼qfk ðÃÞkMkk hn òíkk nqt, sçk íku÷ ÷økkíkk ni íkku rçkÂM{Õ÷kn þheV ÃkZ÷uíkk ni íkku {uhu çkk÷ ÃkhkøkLËk (Þk’Lke rçk¾hu nwyu) hn òíku nI. RMkÃkh fkrVh fu þiíkkLk Lku fnk : {I íkku yiMku fu MkkÚk nqt òu RLk fk{kU {UfwA ¼e Lknª fhíkk r÷nkÍk {I WMk fu MkkÚk ¾kLku ÃkeLku, r÷çkkMk ykihíku÷ ÷økkLku {U þhef nku òíkk nqt y íku÷zk÷Lku Mku fç÷ “ ” ÃkZ fh W÷xu nkÚk fe nÚku÷e {UÚkkuzk Mkk íku÷ zkr÷Þu, rVh Ãkn÷u MkeÄe ykt¾ fu yçkúq Ãkh íku÷ ÷økkRÞurVh W÷xe fu, RMk fu çkk’Ë MkeÄe ykt¾ fe Ãk÷f Ãkh, rVh W÷xeÃkh, yçk Mkh {U íku÷ zkr÷Þu. ykih ËkZe fku íku÷ ÷økkyut íkku rLk[÷unkUx ykih Xkuze fu Ëhr{ÞkLke çkk÷kU Mku ykøkkÍ fersÞu y MkhMkkU fkíku÷ zk÷Lku ðk÷k xkuÃke Þk R{k{k Wíkkhíkk ni íkku çkk’Í yðfkíkçkËçkq fk ¼çkfk rLkf÷íkk ni r÷nkÍk rsMk Mku çkLk Ãkzu ðkun Mkh {UWBËk ¾w~çkqËkh íku÷ zk÷u, ¾w~çkqËkh íku÷ çkLkkLku fk yuf ykMkkLkíkhefk Þun ¼e ni fu ¾kuÃkhu fu íku÷ fe þeþe {U yÃkLku ÃkMkLËeËk Rºk

12

Vh{kLku {wMíkVk : WMk þÏMk fe Lkkf ¾kf yk÷qË nku rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nkuykih ðkun {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZu.


163 {-ËLke Vq÷ 13

fu [LË fíkhu zk÷ fh n÷ fh ÷ersÞu, ¾w~çkqËkh íku÷ íkGÞkh ni. Mkhykih ËkZe fu çkk÷kU fku ðõíkLk V ðõíkLk MkkçkwLk Mku Äkuíku hrnÞuy ykihíkkU fku ÷krÍ{ ni fu ft½e fhLku {U Þk Mkh ÄkuLku {U òu çkk÷rLkf÷U WLnU fnª AwÃkk ËU fu WLk Ãkh yßLkçke (Þk’Lke yiMkk þÏMkrsMk Mku n{uþk fu r÷Þu rLkfkn nhk{ Lk nku) fe LkÍh Lk Ãkzu (çknkhuþheyík, rs. 3, Mk. 449) y ¾k-ík{w÷ {wh-Mk÷eLk, hnT{íkwÂÕ÷÷yk-÷{eLk Lku hkuÍkLkk ft½e fhLku Mku {LyVh{kÞk. Þun LknTÞ (Þk’Lke {w{k-Lk-yík{fYnu) íkLÍene ni ykih {õMkË Þun ni fu {Ëo fku çkLkkð ®Mk½kh {U{~økq÷ Lk hnLkk [krnÞu (çknkhu þheyík, rs. 3, Mk. 592) R{k{ {wLkkðe

Vh{kíku nI : rsMk þÏMk fku çkk÷kU fe fMkhík fe ðsnMku ÍYhík nku ðkun {wí÷fLk hkuÍkLkk ft½e fh Mkfíkk ni y çkkhøkknu h-ÍrðGÞík {U nkuLku ðk÷u Mkwðk÷ ð sðkçk {w÷k-nÍknkU, Mkwðk÷ : ft½k ËkZe {U rfMk rfMk ðõík rfÞk òyu ? sðkçk : ft½u fur÷Þu þheyík {U fkuE ¾kMk ðõík {wfhoh Lknª ni yu’ríkËk÷ (Þk’Lker{ÞkLkk hðe) fk nwõ{ ni, Lk íkku Þun nku fu ykË{e rsLLkkíke þõ÷ çkLkkhnu Lk Þun nku fu nh ðõík {ktøk [kuxe {U røkrh^íkkh (Víkkðk h-ÍrðGÞk,rs. 29, Mk. 92, 94) y ft½e fhíku ðõík MkeÄe íkhV Mku RÂçíkËk fersÞu[wLkkL[u WB{w÷ {wyr{LkeLk nÍhíku MkÂGÞ-ËíkwLkk ykRþk rMkÆefk

Vh{kíke nI : þnLþknu ¾iÁ÷ yLkk{ nh fk{ {U Ëk# (Þk’Lke MkeÄe) òrLkçk Mku þwYy fhLkk ÃkMkLË Vh{kíkuÞnkt íkf fu sqíkk ÃknLkLku, ft½e fhLku ykih íknkhík fhLku {U ¼e

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk Ëku Mkku çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMkfu Ëku Mkku Mkk÷ fu økwLkkn {wykV nkUøku.


163 {-ËLke Vq÷ 14

Vh{kLku {wMíkVk : {wÍ Ãkh ËwYË þheV ÃkZku yÕ÷kn íkw{ Ãkh hn{ík¼usuøkk.

þkhunu çkw¾khe nÍhíku yÕ÷k{k çkËÁÆeLk yiLken-LkVe RMk nËeMku Ãkkf fu íknTík r÷¾íku nI : ÞuníkeLk3 [eÍU çkíkkihu r{Mkk÷ RþkoË Vh{kE øk# nI, ðhLkk nh fk{òu RÍTÍík ykih çkwÍwøkeo h¾íkk ni WMku MkeÄe íkhV Mku þwYy fhLkk{wMíknçk ni siMku {ÂMsË {U Ëkr¾÷ nkuLkk, r÷çkkMk ÃknLkLkk, r{MðkffhLkk, Mkwh{k ÷økkLkk, Lkk¾wLk íkhk~Lkk, {qtAU fkxLkk, çkøk÷kU fuçkk÷ WíkkhLkk, ðwÍq, økwM÷ fhLkk ykih çkiíkw÷ ¾÷k Mku çkknh ykLkkðøkihk ykih rsMk fk{ {U Þun (Þk’Lke çkwÍwøkeo ðk÷e) çkkík Lknª siMku{ÂMsË Mku çkknh ykLku, çkiíkw÷ ¾÷k {U Ëkr¾÷ nkuLku, Lkkf MkkVfhLku, LkeÍ þ÷ðkh ykih fÃkzu Wíkkhíku ðõík çkk# (Þk’Lke W÷xeíkhV) Mku RÂçíkËk fhLkk {wMíknçk ni y Lk{kÍu sw{wykfu r÷Þu íku÷ ykih ¾w~çkq ÷økkLkk {wMíknçk ni (çknkhu þheyík, rs. 1, Mk.774) y hkuÍu fe nk÷ík {U ËkZe {qtA {U íku÷ ÷økkLkk {fYn Lknª{økh RMk r÷Þu íku÷ ÷økkÞk fu ËkZe çkZ òyu, nk÷ktfu yuf {w~ík(Þk’Lke yuf {wêe) ËkZe ni íkku Þun rçkøkih hkuÍu fu ¼e {fYn ni ykihhkuÍu {U çk Ë-h-syu yki÷k (yiÍLk, Mk. 997) y {ÂGÞík fe ËkZe ÞkMkh fu çkk÷ {U ft½e fhLkk, Lkk òRÍ ð økwLkkn ni. ÷kuøk {ÂGÞík fe ËkZe {qtz zk÷íku nI Þun ¼e Lkk òRÍ økwLkkn ni.økwLkkn {ÂGÞík Ãkh Lknª {qtzLku ykih RMk fk nwõ{ fhLku ðk÷kU Ãkh ni.

íku÷ fe çkqtËU xÃkõíke Lknª çkk÷kU Mku hÍkMkwçnu ykrhÍ Ãku ÷wxkíku nI rMkíkkhu økuMkq

nÍkhkU MkwLLkíkU Mke¾Lku fu r÷Þu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe{íçkqyk Ëku2 fwíkwçk (1) 312 MkVnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk çknkhu

(nËkRfu çkÂÏþþ þheV)


163 {-ËLke Vq÷ 15

þheyík rnMMkk 16 ykih (2) 120 MkVnkík fe rfíkkçk “MkwLLkíkUykih ykËkçk” nrËGÞíkLk nkrMk÷ fersÞu ykih ÃkrZÞu. MkwLLkíkkU feíkhrçkGÞík fk yuf çkuníkheLk Íheyk Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLkefkrV÷kU {U ykrþfkLku hMkq÷ fu MkkÚk MkwLLkíkkU ¼hk MkVh ¼e ni.






“økuMkq h¾Lkk LkrçkGÞu Ãkkf fe MkwLLkík ni” fu çkkEMk nwYVfe rLkMçkík Mku ÍwÕVkU ykih Mkh fu çkk÷kU ðøkihk fu 22 {-ËLke Vq÷

y ¾k-ík{w÷ {wh-Mk÷eLk, hnT{ík wÂÕ÷÷ yk-÷{eLk fe {wçkkhf ÍwÕVU f¼e rLkMV (Þk’Lke ykÄu) fkLk

Vh{kLku {wMíkVk : {wÍ Ãkh fMkhík Mku ËwYËu Ãkkf ÃkZku çkuþf íkwBnkhk {wÍ ÃkhËwYËu Ãkkf ÃkZLkk íkwBnkhu økwLkknkU fu r÷Þu {ÂøVhík ni.


163 {-ËLke Vq÷

{wçkkhf íkf íkku y f¼e fkLk {wçkkhf fe ÷ki íkf ykih y çkk’Íyðfkík çkZ òíkª íkku {wçkkhf þkLkkU Þk’Lke fLÄkU fku Íq{ Íq{ fh[q{Lku ÷økíkª y n{U [krnÞu fu {kifyçk {kify íkeLkkU MkwLLkíkU yËk fhU, Þk’Lke f¼e ykÄu fkLk íkf íkkuf¼e Ãkqhu fkLk íkf íkku f¼e fLÄkU íkf ÍwÕVU h¾U y fLÄkU fku AqLku fenË íkf ÍwÕVU çkZkLku ðk÷e MkwLLkík fe yËkyuøke W{q{Lk Lk^Mk ÃkhrÍÞkËk þkf (Þk’Lke ¼khe) nkuíke ni {økh rÍLËøke {U yuf ykÄçkkh íkku nh yuf fku Þun MkwLLkík yËk fh ne ÷uLke [krnÞu, y÷çk¥kkÞun ¾Þk÷ h¾Lkk ÍYhe ni fu çkk÷ fLÄkU Mku Lke[u Lk nkuLku Ãkkyut,ÃkkLke Mku yåAe íkhn ¼eøk òLku fu çkk’Ë ÍwÕVkU fe ËhkÍe (Þk’Lke÷BçkkE) ¾qçk Lkw{kÞkt nku òíke ni r÷nkÍk rsLk rËLkkU çkZkyut WLkrËLkkU økwM÷ fu çkk’Ë ft½e fh fu økkih Mku Ëu¾ r÷Þk fhU fu çkk÷ fnªfLÄkU Mku Lke[u íkku Lknª ò hnu y {uhu ykfk yk’÷k nÍhík

Vh{kíku nI : ykihíkkU fe íkhn fLÄkU Mku Lke[u çkk÷h¾Lkk {Ëo fu r÷Þu nhk{ ni (íkMne÷Lk Víkkðk h-ÍrðGÞk, rs. 21, Mk.600) y MkËÁ~þheyn, çkËÁ¥khefn nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk{w^íke {wnB{Ë y{sË y÷e yk’Í{e Vh{kíku nI :{Ëo fku Þun òRÍ Lknª fu ykihíkkU fe íkhn çkk÷ çkZkyu, çkk’Í MkqVeçkLkLku ðk÷u ÷Bçke ÷Bçke ÷xU çkZk ÷uíku nI òu WLk fu MkeLku Ãkh MkktÃk feíkhn ÷nhkíke nI ykih çkk’Í [kurxÞkt økqtÄíku nI Þk sqzu (Þk’Lke ykihíkkUfe íkhn çkk÷ Rfêu fh fu økwÆe fe íkhV økktX) çkLkk ÷uíku nI Þun Mkçk LkkòRÍ fk{ ykih r¾÷kVu þh-y nI. íkMkÔðwV çkk÷kU fu çkZkLku ykih

16

Vh{kLku {wMíkVk : òu {wÍ Ãkh yuf ËwYË þheV ÃkZíkk ni yÕ÷kn WMkfu r÷Þu yuf fehkík y@ r÷¾íkk ni ykih fehkík WnwË Ãknkz rsíkLkk ni.


163 {-ËLke Vq÷ 17

htøku nwyu fÃkzu ÃknLkLku fk Lkk{ Lknª çkÕfu nwÍqhu yõËMk fe Ãkqhe Ãkihðe fhLku ykih Ïðkrnþkíku Lk^Mk fku

r{xkLku fk Lkk{ ni (çknkhu þheyík, rs. 3, Mk. 587) y ykihík fk Mkh{wtzðkLkk nhk{ ni (¾w÷kMkk yÍ Víkkðk h-ÍrðGÞk, rs. 22, Mk. 664) ykihíkfku Mkh fu çkk÷ fxðkLku siMkk fu RMk Í{kLku {U LkMkhkLke ykihíkkU LkufxðkLku þwYy fh rËÞu Lkk òRÍ ð økwLkkn ni ykih RMk Ãkh ÷k’LkíkykE. þkunh Lku yiMkk fhLku fku fnk sçk ¼e Þune nwõ{ ni fu ykihíkyiMkk fhLku {U økwLknøkkh nkuøke õÞqtfu þheyík fe Lkk Vh{kLke fhLku{U rfMke (Þk’Lke {kt çkkÃk Þk þkunh ðøkihk) fk fnLkk Lknª {kLkkòyuøkk. (çknkhu þheyík, rs. 3, Mk. 588) Akuxe çkÂå[ÞkU fu çkk÷ ¼e{ËkoLkk íkÍo Ãkh Lk fxðkRÞu, çk[ÃkLk ne Mku RLk fku ÍLkkLkk Þk’Lke÷Bçku çkk÷ h¾Lku fk ÍunTLk ËersÞu y çkk’Í ÷kuøk MkeÄe Þk W÷xeòrLkçk {ktøk rLkfk÷íku nI Þun MkwLLkík fu r¾÷kV ni y MkwLLkík Þun nifu yøkh Mkh Ãkh çkk÷ nkU íkku çke[ {U {ktøk rLkfk÷e òyu (yiÍLk)y {Ëo fku RÂÏíkÞkh ni fu Mkh fu çkk÷ {wtzkyu Þk çkZkyu ykih {ktøkrLkfk÷u. y nwÍqhu yõËMk Mku ËkuLkkU2[eÍU Mkkrçkík nI. yøk[uo {wtzkLkk rMkVo yunhk{ Mku çkknh nkuLku fu ðõíkMkkrçkík ni. Ëeøkh yðfkík {U {wtzkLkk Mkkrçkík Lknª (çknkhu þheyík, rs.3, Mk. 586) y yks f÷ fI[e Þk {þeLk fu Íheyu çkk÷kU fku {ÏMkqMkíkÍo Ãkh fkx fh fnª çkzu íkku fnª Akuxu fh rËÞu òíku nI, yiMku çkk÷h¾Lkk MkwLLkík Lknª y Vh{kLku {wMíkVk : “rsMkfu çkk÷ nkU ðkun WLk fk Rfhk{ fhu.” Þk’Lke

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku rfíkkçk {U {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf r÷¾k íkku sçk íkf {uhkLkk{ WMk {U hnuøkk rVrh~íku WMk fu r÷Þu RÂMíkøVkh fhíku hnUøku.


163 {-ËLke Vq÷ 18

WLk fku Äkuyu, íku÷ ÷økkyu ykih ft½k fhu y nÍhíku MkÂGÞËwLkk Rçkúkne{¾÷e÷wÕ÷kn Lku Mkçk Mku Ãkn÷u {qtA fu çkk÷ íkhkþuykih Mkçk Mku Ãkn÷u MkVuË çkk÷ Ëu¾k. yÍo fe : yi hçk ! Þun õÞk ni ?yÕ÷kn Lku Vh{kÞk : “yi Rçkúkne{ ! Þun ðfkh ni.” yÍo fe :yi {uhu hçk ! {uhk ðfkh rÍÞkËk fh. {wVÂMMkhuþneh nfe{w÷ WB{ík nÍhíku {w^íke yn{Ë Þkh ¾kLk RMk nËeMku Ãkkf fu íknTík Vh{kíku nI : ykÃk Mku Ãkn÷u rfMke Lkçke feÞk {qtAU çkZe Lknª Þk çkZª ykih WLnkU Lku íkhkþª {økh WLk fu ËeLkkU{U {qtA fkxLkk nwõ{u þh-E Lk Úkk yçk ykÃk fe ðsn Mku Þun y{÷MkwLLkíku Rçkúkne{e nwðk (r{hykík, rs. 6, Mk. 193) y çkwå[e (Þk’Lkeðkun [LË çkk÷ òu Lke[u fu nkUx ykih Xkuze fu çke[ {U nkuíku nI WMk) fuyøk÷ çkøk÷ (Þk’Lke ykMk ÃkkMk) fu çkk÷ {wtzkLkk Þk W¾uzLkk rçkËyíkni y økhËLk fu çkk÷ {qtzLkk {fYn ni (yiÍLk, Mk.357) Þk’Lke sçk Mkh fu çkk÷ Lk {wtzkyut rMkVo økhËLk ne fu {wtzkyutsiMkk fu çknwík Mku ÷kuøk ¾ík çkLkðkLku {U økhËLk fu çkk÷ ¼e {wtzkíku nIykih yøkh Ãkqhu Mkh fu çkk÷ {wtzk rËÞu íkku RMk fu MkkÚk økhËLk fu çkk÷¼e {wtzk rËÞu òyut (çknkhu þheyík, rs. 3, Mk. 587) y [kh [eÍkU fu{w-íkyÂÕ÷f nwõ{ Þun ni fu Ë^Lk fh Ëe òyut, çkk÷, Lkk¾wLk, niÍfk ÷¥kk (Þk’Lke ðkun fÃkzk rsMk Mku ykihík niÍ fk ¾qLk MkkV fhu),¾qLk (yiÍLk, Mk. 588, ) y {Ëo fku ËkZe Þk Mkh fuMkVuË çkk÷kU fku Mkw¾o Þk ÍËo htøk fh ËuLkk {wMíknçk ni, RMk fu r÷Þu{untËe ÷økkE ò Mkfíke ni y ËkZe Þk Mkh {U {untËe ÷økk fh MkkuLkk



163 {-ËLke Vq÷ 19

Lknª [krnÞu. yuf nfe{ fu çkfki÷ RMk íkhn {untËe ÷økk fh MkkuòLku Mku Mkh ðøkihk fe økh{e ykt¾kU {U Wíkh ykíke ni òu çkeLkkE fur÷Þu {wrÍh Þk’Lke LkwõMkkLk Ëun ni. nfe{ fe çkkík fe íkkiMkef Þqt nwEfu yuf çkkh Mkøku {ËeLkk fu ÃkkMk yuf LkkçkeLkk þÏMk ykÞkykih WMk Lku çkíkkÞk fu {I ÃkiËkRþe yLÄk Lknª nqt, yVMkkuMk fu Mkh{U fk÷e {untËe ÷økk fh Mkku økÞk sçk çkuËkh nwðk íkku {uhe ykt¾kU fkLkqh ò [wfk Úkk ! y {untËe ÷økkLku ðk÷u fe {qtA, rLk[÷u nkUx ykihËkZe fu ¾ík fu fLkkhu fu çkk÷kU fe MkVuËe [LË ne rËLkkU {U Íkrnh nkuLku÷økíke ni òu fu Ëu¾Lku {U ¼÷e {k’÷q{ Lknª nkuíke r÷nkÍk yøkhçkkh çkkh Mkkhe ËkZe Lknª ¼e htøk Mkfíku íkku fkurþþ fh fu nh [khrËLk fu çkk’Ë f{ yÍ f{ RLk søknkU Ãkh snkt snkt MkVuËe LkÍhykíke nku Úkkuze Úkkuze {untËe ÷økk ÷uLke [krnÞu y “þnwoMMkwËqh” {UnÍhíku MkÂGÞËwLkk yLkMk Mku rhðkÞík ni : òu þÏMkËkZe {U r¾Íkçk (fk÷u r¾Íkçk fu R÷kðk {-Mk÷Lk ÷k÷ Þk ÍËo {untËefk) ÷økkíkk nku, RÂLíkfk÷ fu çkk’Ë {wLfh Lkfeh WMk Mku Mkwðk÷ LkfhUøku. {wLfh fnuøkk : yi Lkfeh ! {I WMk Mku õÞqtfh Mkwðk÷ fYt rsMkfu [unhu Ãkh RM÷k{ fk Lkqh [{f hnk ni.

nÍkhkU MkwLLkíkU Mke¾Lku fu r÷Þu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe{íçkqyk Ëku2 fwíkwçk (1) 312 MkVnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk çknkhuþheyík rnMMkk 16 ykih (2) 120 MkVnkík fe rfíkkçk “MkwLLkíkUykih ykËkçk” nrËGÞíkLk nkrMk÷ fersÞu ykih ÃkrZÞu. MkwLLkíkkU feíkhrçkGÞík fk yuf çkuníkheLk Íheyk Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke



163 {-ËLke Vq÷

fkrV÷kU {U ykrþfkLku hMkq÷ fu MkkÚk MkwLLkíkkU ¼hk MkVh ¼e ni.÷qxLku hn{íkU fkrV÷u {U [÷ku Mke¾Lku MkwLLkíkU fkrV÷u {U [÷ku





“{-ËLke nwÕÞk yÃkLkkyku” fu [kiËn nwYV ferLkMçkík Mku r÷çkkMk fu 14 {-ËLke Vq÷

Ãkn÷u íkeLk Vhk{eLku {wMíkVk {w÷k-nÍknkU : y rsLLk fe ykt¾kU ykih ÷kuøkkU fu rMkºk fu Ëhr{ÞkLk ÃkËko Þun nifu sçk fkuE fÃkzu Wíkkhu íkku rçkÂM{Õ÷kn fn ÷u. {wVÂMMkhu þneh nfe{w÷ WB{ík nÍhíku {w^íke yn{Ë Þkh ¾kLk

Vh{kíku nI : siMku Ëeðkh ykih ÃkËuo ÷kuøkkU fe rLkøkkn fu r÷Þuykz çkLkíku nI yiMku ne Þun, yÕ÷kn ((((( ))))) fk rÍ¢ rsLLkkík fe

20



163 {-ËLke Vq÷

rLkøkknkU Mku ykz çkLkuøkk fu rsLLkkík RMk (Þk’Lke þ{oøkkn) fku Ëu¾ LkMkfUøku. (r{hykík, rs. 1, Mk. 268) y òu þÏMk fÃkzk ÃknLku ykih ÞunÃkZu : 1 íkku WMk fu yøk÷urÃkA÷u økwLkkn {wykV nku òyutøku y òu çkkðwsqËu fwËhík Íiçkku ÍeLkík fk r÷çkkMk ÃknLkLkk íkðkÍkuy (Þk’LkeykrsÍe) fu íkkih Ãkh Akuz Ëu, yÕ÷kn íkyk÷k WMk fku fhk{ík fknwÕ÷k ÃknLkkyuøkk y ¾k-ík{w÷ {wh-Mk÷eLk,hnT{íkwÂÕ÷÷ yk-÷{eLk fk {wçkkhf r÷çkkMkyõMkh MkVuË fÃkzu fk nkuíkk y r÷çkkMk n÷k÷ f{kE Mku nku ykih òu r÷çkkMk nhk{ f{kE MkunkrMk÷ nwðk nku, WMk {U VÍo ð Lk^÷ fkuE Lk{kÍ fçkq÷ Lknª nkuíke

y {Lfq÷ ni : rsMk Lku çkiX fh R{k{k çkktÄk, Þk ¾zu nkufh Mkhkðe÷ (Þk’Lke Ãkkò{k Þk þ÷ðkh) ÃknLke íkku yÕ÷kn WMku yiMku {hÍ {U {wçík÷k Vh{kyuøkk rsMk fe Ëðk Lknª y ÃknLkíku ðõík MkeÄe íkhV Mku þwYy fersÞu (fu MkwLLkík ni) {-Mk÷Lksçk fwhíkk ÃknLkU íkku Ãkn÷u MkeÄe ykMíkeLk {U MkeÄk nkÚk nkr¾÷fersÞu rVh W÷xk nkÚk W÷xe ykMíkeLk {U y RMke íkhnÃkkò{k ÃknLkLku {U Ãkn÷u MkeÄu Ãkk$[u {U MkeÄk Ãkkô Ëkr¾÷ fersÞuykih sçk (fwhíkk Þk Ãkkò{k) WíkkhLku ÷økU íkku RMk fu çkh yõMk(W÷x) fersÞu Þk’Lke W÷xe íkhV Mku þwYy fersÞu y Ëk’ðíku

21


1 : íkhs{k : ík{k{ íkk’heVU yÕ÷kn fu r÷Þu rsMk Lku {wÍu Þun fÃkzk ÃknLkkÞkykih {uhe íkkfík ð fwÔðík fu rçkøkih {wÍu yíkk rfÞk.


163 {-ËLke Vq÷

RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe {íçkqyk 1197

MkVnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk, “çknkhu þheyík” rsÕË 3 MkVnk409 Ãkh ni : MkwLLkík Þun ni fu Ëk{Lk fe ÷BçkkE ykÄe ®Ãkz÷e íkfnku ykih ykMíkeLk fe ÷BçkkE rÍÞkËk Mku rÍÞkËk ôÂø÷ÞkU fu ÃkkuhkUíkf ykih [kizkE yuf çkkr÷~ík nku y MkwLLkíkÞun ni fu {Ëo fk íknçkLË Þk Ãkkò{k xÏLku Mku QÃkh hnu (r{hykík,rs. 6, Mk. 94) y {Ëo {ËkoLkk ykih ykihík ÍLkkLkk ne r÷çkkMk ÃknLku.Akuxu çkå[kU ykih çkÂå[ÞkU {U ¼e RMk çkkík fk r÷nkÍ hr¾Þuy Ëk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe{íçkqyk 1250 MkVnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk, “çknkhu þheyík”rsÕË yÔð÷ MkVnk 481 Ãkh ni : {Ëo fu r÷Þu LkkV fu Lke[u Mku ½wxLkkUfu Lke[u íkf “ykihík” ni, Þk’Lke RMk fk AwÃkkLkk VÍo ni. LkkV RMk {UËkr¾÷ Lknª ykih ½wxLku Ëkr¾÷ nI. RMk Í{kLku{U çknwíkuhu yiMku nI fu íknçkLË Þk Ãkkò{k RMk íkhn ÃknLkíku nI fu Ãkuzq(Þk’Lke LkkV fu Lke[u) fk fwA rnMMkk ¾w÷k hníkk ni, yøkh fwhíkuðøkihk Mku RMk íkhn AwÃkk nku fu rsÕË (Þk’Lke ¾k÷) fe htøkík Lk[{fu íkku ¾ih, ðhLkk nhk{ ni ykih Lk{kÍ {U [kiÚkkE fe r{õËkh¾w÷k hnk íkku Lk{kÍ Lk nkuøke. (çknkhu þheyík) ¾wMkqMkLk ns ð WBhufu yunhk{ ðk÷u fku RMk {U MkÏík yunríkÞkík fe ÍYhík ni y yksf÷çkk’Í ÷kuøk Mkhu yk{ ÷kuøkkU fu Mkk{Lku Lkefh (nkV ÃkuLx) ÃknLku rVhíkunI rsMk Mku WLk fu ½wxLku ykih hkLkU LkÍh ykíke nI Þun nhk{ ni,yiMkkU fu ¾w÷u ½wxLkkU ykih hkLkkU fe íkhV LkÍh fhLkk ¼e nhk{ ni.

22



163 {-ËLke Vq÷

rçk÷ ¾wMkqMk ¾u÷fqË fu {iËkLk, ðhrÍþ fhLku fu {fk{kík ykih Mkkrn÷uMk{wLËh Ãkh RMk íkhn fu {LkkrÍh rÍÞkËk nkuíku nI. r÷nkÍk yiMku{fk{kík Ãkh òLku {U MkÏík yunríkÞkík ÍYhe ni y íkfççkwh fu íkkihÃkh òu r÷çkkMk nku ðkun {BLkqy ni. íkfççkwh ni Þk Lknª RMk feþLkkÏík Þqt fhu fu RLk fÃkzkU fu ÃknLkLku Mku Ãkn÷u yÃkLke òu nk÷íkÃkkíkk Úkk yøkh ÃknLkLku fu çkk’Ë ¼e ðkune nk÷ík ni íkku {k’÷q{ nwðkfu RLk fÃkzkU Mku íkfççkwh ÃkiËk Lknª nwðk. yøkh ðkun nk÷ík yçkçkkfe Lknª hne íkku íkfççkwh yk økÞk. r÷nkÍk yiMku fÃkzu Mku çk[u fuíkfççkwh çknwík çkwhe rMkVík ni.

(çknkhu þheyík, rs. 3, Mk. 409, ){-ËLke nwÕÞk

ËkZe, ÍwÕVU, Mkh Ãkh MkçÍ MkçÍ R{k{k þheV (MkçÍ htøkøknhk Þk’Lke zkfo Lk nku) f÷e ðk÷k MkVuË fwhíkk MkwLLkík fu {wíkkrçkfykÄe ®Ãkz÷e íkf ÷Bçkk, ykMíkeLkU yuf çkkr÷~ík [kize, MkeLku ÃkhrË÷ fe òrLkçk ðk÷e suçk {U Lkw{kÞkt r{Mðkf, Ãkkò{k Þk þ÷ðkhxÏLkkU Mku QÃkh. (Mkh Ãkh MkVuË [kËh ykih ÃkËuo {U ÃkËko fhLku fu r÷Þu{-ËLke RLyk{kík Ãkh y{÷ fhíku nwyu fÚÚkE [kËh ¼e MkkÚk hnu íkku{ËeLkk {ËeLkk)Ëwykyu y¥kkh : Þk yÕ÷kn ! {wÍu ykih {-ËLke nwÕÞu {U hnLkuðk÷u ík{k{ RM÷k{e ¼kRÞkU fku MkçÍ MkçÍ økwBçkË fu Mkkyu {UþnkËík, sLLkíkw÷ çkfey {U {ËVLk ykih sLLkíkw÷ rVhËkiMk {UyÃkLku ÃÞkhu {nçkqçk fk ÃkzkuMk LkMkeçk Vh{k.Þk yÕ÷kn ! Mkkhe WB{ík fe {ÂøVhík Vh{k.

23



163 {-ËLke Vq÷

WLk fk ËeðkLkk R{k{k ykih ÍwÕVku heþ {U

÷øk hnk ni {-ËLke nwÕÞu {U ðkun rfíkLkk þkLkËkh







24

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk Mkwçn ykih ËMk {híkçkk þk{ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMku rfÞk{ík fu rËLk {uhe þVkyík r{÷uøke.


163 {-ËLke Vq÷

“R{k{k þheV ykfk fe MkwLLkíku {wçkk-hfk ni”fu Ãkå[eMk nwYV fe rLkMçkík Mku R{k{u fu 25 {-ËLke Vq÷

A Vhk{eLku {wMíkVk : y R{k{u fu MkkÚkËku2 hõyík Lk{kÍ rçkøkih R{k{u fe 70 hõyíkkU Mku y^Í÷ nI

y xkuÃke Ãkh R{k{k n{khu ykih{wÂ~hfeLk fu Ëhr{ÞkLk Vfo ni nh Ãku[ Ãkh fu {wMkÕ{kLk yÃkLku MkhÃkh Ëuøkk RMk Ãkh hkuÍu rfÞk{ík yuf Lkqh yíkk rfÞk òyuøkk

y çkuþf yÕ÷kn ykih WMk furVrh~ík u ËwYË ¼usík u nI sw{wyu fu hk uÍ R{k{u ðk÷kU Ãkh

y R{k{u fu MkkÚk Lk{kÍ ËMknÍkh Lkufe fu çkhkçkh ni ( , Víkkðk h-ÍrðGÞk

{w¾hoò, rs. 6, Mk. 213) y R{k{u fu MkkÚk yuf sw{wyk rçkøkih R{k{ufu 70 sw{wykut fu çkhkçkh ni y R{k{u yhçk fuíkks nI íkku R{k{k çkktÄku íkwBnkhk ðfkh çkZuøkk ykih òu R{k{kçkktÄu WMk fu r÷Þu nh Ãku[ Ãkh yuf Lkufe ni y Ëk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe{íçkqyk 1197 MkVnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk, “çknkhu þheyík”rsÕË 3 MkVnk 660 Ãkh ni : R{k{k ¾zu nku fh çkktÄu ykih Ãkkò{kçkiX fh ÃknLku, rsMk Lku RMk fk W÷xk rfÞk (Þk’Lke R{k{k çkiX fhçkktÄk ykih Ãkkò{k ¾zu nku fh ÃknLkk) ðkun yiMku {hÍ {U {wçík÷k nkuøkkrsMk fe Ëðk Lknª y çkktÄLku Mku Ãkn÷u Áf òRÞu ykih yåAe yåAe

25

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYË þheVLk ÃkZk WMk Lku sVk fe.


163 {-ËLke Vq÷

rLkGÞíkU fh ÷ersÞu ðhLkk yuf ¼e yåAe rLkGÞík Lk nwE íkku MkðkçkLknª r{÷uøkk r÷nkÍk f{ yÍ f{ Þune rLkGÞík fh ÷ersÞu furhÍkyu R÷kne fu r÷Þu çkíkkihu MkwLLkík R{k{k çkktÄ hnk nqt y {wLkkrMkçkÞun ni fu R{k{u fk Ãkn÷k Ãku[ Mkh fe MkeÄe òrLkçk òyu (Víkkðkh-ÍrðGÞk, rs. 22, Mk. 199) y ¾k-ík{w÷ {wh-Mk÷eLk, hnT{íkwÂÕ÷÷yk-÷{eLk fu {wçkkhf R{k{u fk rþB÷k W{q{LkÃkw~ík (Þk’Lke ÃkeX {wçkkhf) fu ÃkeAu nkuíkk Úkk ykih f¼e f¼e MkeÄeòrLkçk, f¼e ËkuLkkU fLÄkU fu Ëhr{ÞkLk Ëku rþB÷u nkuíku, W÷xeòrLkçk rþB÷k ÷xfkLkk r¾÷kVu MkwLLkík ni y R{k{ufu rþB÷u fe r{õËkh f{ yÍ f{ [kh ôøk÷ ykih y rÍÞkËk MkurÍÞkËk (ykÄe ÃkeX íkf Þk’Lke íkfheçkLk) yuf nkÚk (Víkkðk h-ÍrðGÞk,rs. 22, Mk. 182) (çke[ fe ôøk÷e fu rMkhu Mku ÷u fh fkunLke íkf fkLkkÃk yuf nkÚk fn÷kíkk ni) y R{k{k rfç÷k Y ¾zu ¾zu çkktrÄÞu

y R{k{u {U MkwLLkík Þun ni fu ZkEøkÍ Mku f{ Lk nku, Lk A økÍ Mku rÍÞkËk ykih RMk fe çkÂLËþ økwBçkËLkw{k nku (Víkkðk h-ÍrðGÞk, rs. 22, Mk. 186) y Á{k÷ yøkh çkzk nkufu RíkLku Ãku[ yk MkfU òu Mkh fku AwÃkk ÷U íkku ðkun R{k{k ne nku økÞkykih y Akuxk Á{k÷ rsMk Mku rMkVo Ëku yuf Ãku[ yk MkfU ÷ÃkuxLkk{fYn ni (Víkkðk h-ÍrðGÞk {w¾hoò, rs. 7, Mk. 299) y R{k{u fku sçkyÍ Mkhu Lkki çkktÄLkk nku íkku rsMk íkhn ÷Ãkuxk ni WMke íkhn ¾ku÷uykih Þõçkkhøke Í{eLk Ãkh Lk VIf Ëu y yøkhÍYhíkLk Wíkkhk ykih Ëkuçkkhk çkktÄLku fe rLkGÞík nwE íkku yuf yuf

26

Vh{kLku {wMíkVk : òu {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk ËwYË þheV ÃkZuøkk {I rfÞk{ík furËLk WMk fe þVkyík fYtøkk.


163 {-ËLke Vq÷

Ãku[ ¾ku÷Lku Ãkh yuf yuf økwLkkn r{xkÞk òyuøkk ({w÷Ï¾Mk yÍ Víkkðkh-ÍrðGÞk {w¾hoò, rs. 6, Mk. 214) R{k{u fu 6 ríkççke VðkRË {w÷k-nÍknkU : y Lktøku Mkh hnLku ðk÷kU fu çkk÷kU Ãkh MkËeo øk{eo ykih ÄqÃk ðøkihkçkhknu hkMík yMkh yLËkÍ nkuíke ni RMk Mku Lk rMkVo çkk÷ çkÕfurË{køk ykih [unhk ¼e {w-íkyÂMMkh nkuíkk ni ykih rMknTník fkuLkwõMkkLk ÃknkU[ Mkfíkk ni. r÷nkÍk Rr¥kçkkyu MkwLLkík fe rLkGÞík MkuR{k{k þheV çkktÄLku {U ËkuLkkU snkLkkU {U ykrVGÞík ni y ríkççkeíknfef fu {wíkkrçkf ËËuo Mkh fu r÷Þu R{k{k þheV ÃknLkLkk çknwík{wVeË ni y R{k{k þheV Mku rË{køk fku íkÂõðGÞík r{÷íke ykihnkrVÍk {Íçkqík nkuíkk ni y R{k{k þheV çkktÄLku Mku ËkR{e LkÍ÷kLknª nkuíkk Þk nkuíkk ¼e ni íkku RMk fu y-Mkhkík f{ nkuíku nI y R{k{kþheV fk rþB÷k rLk[÷u Äz fu Vkr÷s Mku çk[kíkk ni õÞqtfu rþB÷knhk{ {øÍ fku {kirMk{e y-Mkhkík {-Mk÷Lk MkËeo øk{eo ðøkihk Mku íkn^VwÍVhkn{ fhíkk ni y rþB÷k “MkhMkk{” fu {hÍ fu ¾íkhkík {U f{e÷kíkk ni. rË{køk fu ðh{ (Þk’Lke MkqsLk) fu {hÍ fku MkhMkk{ fníku nIy {wnr¬fu y÷÷ Rí÷kf, ¾krík{w÷ {wnrÆMkeLk, nÍhíku yÕ÷k{kþi¾ yçËw÷ nf {wnrÆMku Ëun÷ðe Vh{kíku nI :

LkrçkGÞu yfh{ fk R{k{k þheV yõMkh MkVuË,f¼e rMkÞkn ykih f¼e MkçÍ nkuíkk Úkk.

MkçÍ htøk fk R{k{k þheV ¼e MkçÍ MkçÍ økwBçkË

27

Vh{kLku {wMíkVk : {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf fe fMkhík fhku çkuþf Þun íkwBnkhu r÷Þuíknkhík ni.


163 {-ËLke Vq÷

fu {feLk, hnT{íkwÂÕ÷÷ yk-÷{eLk Lku Mkhu yLðhÃkh MkòÞk ni, Ëk’ðíku RM÷k{e Lku MkçÍ MkçÍ R{k{u fku yÃkLkkrþykh çkLkkÞk ni, MkçÍ MkçÍ R{k{u fe ¼e õÞk çkkík ni ! {uhu{¬e {-ËLke ykfk, {eXu {eXu {wMíkVk fu hkiÍyuyLðh Ãkh çkLkk nwðk søk{øk søk{øk fhíkk økwBçkË þheV ¼eMkçÍ MkçÍ ni ! ykrþfkLku hMkq÷ fku [krnÞu fu MkçÍ MkçÍ htøk fuR{k{u Mku nh ðõík yÃkLku Mkh fku “Mkh MkçÍ” h¾U ykih MkçÍ htøk¼e “øknhk” nkuLku fu çkòyu yiMkk ÃÞkhk ÃÞkhk ykih rLk¾hk rLk¾hkMkçÍ nku fu Ëqh Ëqh Mku çkÕfu hkík fu ytÄuhu {U ¼e MkçÍ MkçÍ økwBçkË fuMkçÍ MkçÍ sÕðkU fu íkwVi÷ søk-{økkíkk Lkqh çkhMkkíkk LkÍh ykyu.

Lknª ni [ktË Mkqhs fe {ËeLku fku fkuE nksík

ðnkt rËLk hkík WLk fk MkçÍ økwBçkË søk-{økkíkk ni




28

Vh{kLku {wMíkVk : íkw{ snkt ¼e nku {wÍ Ãkh ËwYË ÃkZku fu íkwBnkhk ËwYË {wÍ íkfÃknkU[íkk ni.


163 {-ËLke Vq÷




“ytøkqXe fu ÍYhe ynfk{” fu WLLkeMk nwYVfe rLkMçkík Mku ytøkqXe fu 19 {-ËLke Vq÷

y {Ëo fku MkkuLku fe ytøkqXe ÃknLkLkk nhk{ ni. MkwÕíkkLku Ëku2snkLk, hn{íku yk-÷r{ÞkLk Lku MkkuLku fe ytøkqXeÃknLkLku Mku {Ly Vh{kÞk y (Lkkçkkr÷øk) ÷zfu fku MkkuLku [ktËe fk Íuðh ÃknLkkLkk nhk{ ni ykih rsMkLku ÃknLkkÞk ðkun økwLknøkkh nkuøkk. RMke íkhn çkå[kU fu nkÚk Ãkkô {Urçk÷k ÍYhík {untËe ÷økkLkk Lkk òRÍ ni. ykihík ¾wË yÃkLku nkÚkÃkkô {U ÷økk Mkfíke ni, {økh ÷zfu fku ÷økkyuøke íkku økwLknøkkhnkuøke. (çknkhu þheyík, rs. 3, Mk. 428, ) çkÂå[ÞkU funkÚk Ãkkô {U {untËe ÷økkLku {U nhs Lknª. y ÷kunu fe ytøkqXesnLLkr{ÞkU fk Íuðh ni. y {Ëo fu r÷Þu

29

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn WMk Ãkh Mkku hn{íkU LkkrÍ÷ Vh{kíkk ni.


163 {-ËLke Vq÷

ðkune ytøkqXe òRÍ ni òu {ËkuO fe ytøkqXe fe íkhn nku Þk’Lke rMkVoyuf LkøkeLku fe nku ykih yøkh WMk {U (yuf Mku rÍÞkËk Þk) fELkøkeLku nkU íkku yøk[uo ðkun [ktËe ne fe nku, {Ëo fu r÷Þu Lkk òRÍ ni

y rçkøkih LkøkeLku fe ytøkqXe ÃknLkLkk Lkk òRÍ ni fuÞun ytøkqXe Lknª AÕ÷k ni y nwYVu {wf¥kykík fe ytøkqXe ÃknLkLkkòRÍ ni {økh nwYVu {wf¥kykík ðk÷e ytøkqXe rçkøkih ðwÍq ÃknLkLkkykih AqLkk Þk {wMkk-Vnu fu ðõík nkÚk r{÷kLku ðk÷u fk WMk ytøkqXefku çku ðwÍq Aq òLkk òRÍ Lknª y RMke íkhn {ËkuO fu r÷Þu yuf MkurÍÞkËk (òRÍ ðk÷e) ytøkqXe ÃknLkLkk Þk (yuf Þk rÍÞkËk) AÕ÷uÃknLkLkk ¼e Lkk òRÍ ni fu Þun (AÕ÷k) ytøkqXe Lknª. ykihíkU AÕ÷uÃknLk Mkfíke nI (çknkhu þheyík, rs. 3, Mk. 428) y [ktËe fe yufytøkqXe yuf Lkøk (Þk’Lke LkøkeLku) fe fu ðÍTLk {U MkkZu [kh {kþu(Þk’Lke [kh økúk{ 374 r{÷e økúk{) Mku f{ nku, ÃknLkLkk òRÍ niyøk[uo çku nksíku {kunh, ({økh) RMk fk íkfo (Þk’Lke rsMk fku MxuBÃkfe ÍYhík Lk nku WMk fu r÷Þu òRÍ ytøkqXe ¼e Lk ÃknLkLkk) y^Í÷ niykih (rsLk fku ytøkqXe Mku MxuBÃk ÷økkLke nku WLk fu r÷Þu) {kunh feøkhÍ Mku (ÃknLkLku {U) ¾k÷e sðkÍ (Þk’Lke rMkVo òRÍ ne) Lknª çkÕfuMkwLLkík ni, nkt íkfççkwh Þk ÍLkkLkk ÃkLk fk ®Mkøkkh (Þk’Lke ÷uzeÍ MxkR÷fe xeÃkxkìÃk) Þk ykih fkuE øk-hÍu {Í{q{ (Þk’Lke fkrçk÷u {ÍB{ík{õMkË) rLkGÞík {U nku íkku yuf ytøkqXe (ne) õÞk RMk rLkGÞík Mku (íkku)yåAu fÃkzu ÃknLkLku ¼e òRÍ Lknª (Víkkðk h-ÍrðGÞk, rs. 22, Mk.141) y EËiLk {U ytøkqXe ÃknLkLkk {wMíknçk ni. (çknkhu þheyík, rs. 1,Mk. 779, 780) {økh {Ëo ðkune òRÍ ðk÷e ytøkqXe ÃknLku y ytøkqXe

30

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun {wÍ Ãkh ËwYË þheV LkÃkZu íkku ðkun ÷kuøkkU {U Mku fLsqMk íkheLk þÏMk ni.


163 {-ËLke Vq÷

WLnª fu r÷Þu MkwLLkík ni rsLk fku {kunh fhLku (Þk’Lke MxuBÃk STAMP

÷økkLku) fe nksík nkuíke ni, siMku MkwÕíkkLk ð fkÍe ykih W-÷{k òuVíkðu Ãkh (ytøkqXe Mku) {kunh fhíku (Þk’Lke MxuBÃk ÷økkíku) nI, RLk fuR÷kðk ËqMkhkU fu r÷Þu rsLk fku {kunh fhLku fe nksík Lk nku MkwLLkíkLknª y÷çk¥kk ÃknLkLkk òRÍ ni. Ve Í{kLkkytøkqXe Mku {kunh fhLku fk WVo (Þk’Lke {k’{q÷ ð hðks) Lknª hnk,çkÕfu RMk fk{ fu r÷Þu “Mxk{” çkLkðkE òíke ni, r÷nkÍk rsLk fku{kunh Lk ÷økkLke nku WLk fkÍe ðøkihk fu r÷Þu ¼e ytøkqXe ÃknLkLkkMkwLLkík Lk hnk y {Ëo fku [krnÞu fu ytøkqXe fk LkøkeLkk nÚku÷e feòrLkçk ykih ykihík LkøkeLkk nkÚk fe Ãkw~ík (Þk’Lke nkÚk fe ÃkeX) feíkhV h¾u y [ktËe fk AÕ÷k ¾kMk r÷çkkMku ÍLkkLk(Þk’Lke ykihíkkU fk ÃknLkkðk) ni {ËkuO fku {fYnu (íknhe{e, Lkk òRÍð økwLkkn ni) (Víkkðk h-ÍrðGÞk, rs. 22, Mk. 130) y ykihík MkkuLku [ktËefe rsíkLke [knu ytøkqrXÞkt ykih AÕ÷u ÃknLk Mkfíke ni, RMk {U ðÍTLkykih LkøkeLku fe íkk’ËkË fe fkuE fiË Lknª y ÷kunu fe ytøkqXe Ãkh[ktËe fk ¾ki÷ [Zk rËÞk fu ÷kunk rçkÕfw÷ Lk rË¾kE Ëuíkk nku, WMkytøkqXe fu ÃknLkLku fe ({Ëo ð ykihík rfMke fku ¼e) {w{k-Lk-yík Lknª

y ËkuLkkU {U Mku rfMke ¼e yuf nkÚk {U ytøkqXe ÃknLkMkfíku nI ykih AwtÂø÷Þk Þk’Lke Mkçk Mku Akuxe ôøk÷e {U ÃknLke òyu

y {LLkík fk Þk Ë{ rfÞk nwðk Äkík (METAL) fkfzk ¼e {Ëo fku ÃknLkLkk Lkk òRÍ ð økwLkkn ni RMke íkhny {ËeLkyu {wLkÔðhn Þk ys{uh þheV fu [ktËe

31

Vh{kLku {wMíkVk : WMk þÏMk fe Lkkf ¾kf yk÷qË nku rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nkuykih ðkun {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZu.


163 {-ËLke Vq÷

Þk rfMke ¼e Äkík fu AÕ÷u ykih Mxe÷ fe ytøkqXe ¼e òRÍ Lknªy çkðkMkeh ð Ëeøkh çke{krhÞkU fu r÷Þu Ë{ rfÞu nwyu [ktËe ÞkrfMke ¼e Äkík fu AÕ÷u ¼e {ËkuO fu r÷Þu òRÍ Lknª y yøkh rfMkeRM÷k{e ¼kE Lku Äkík fk fzk Þk Äkík fk AÕ÷k, Lkk òRÍ ytøkqXe,Þk Äkík fe ÍLSh (BRACELET-CHAIN) ÃknLke ni íkku y¼e y¼eWíkkh fh íkkiçkk fh ÷ersÞu ykih ykRLËk Lk ÃknLkLku fk ynTË fersÞu.




{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! çkÞkLk fku RÂÏíkíkk{ fe íkhV÷kíku nwyu MkwLLkík fe VÍe÷ík ykih [LË MkwLLkíkU ykih ykËkçk çkÞkLkfhLku fe MkykËík nkrMk÷ fhíkk nqt. íkksËkhu rhMkk÷ík, þnLþknuLkwçkwÔðík, {wMíkVk òLku hn{ík, þByu çkÍ{u rnËkÞík, Lkkuþyu çkÍ{usLLkík fk Vh{kLku sLLkík rLkþkLk ni : rsMk Lku{uhe MkwLLkík Mku {nççkík fe WMk Lku {wÍ Mku {nççkík fe ykih rsMk Lku {wÍ

32

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk Ëku Mkku çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMkfu Ëku Mkku Mkk÷ fu økwLkkn {wykV nkUøku.


163 {-ËLke Vq÷

Mku {nççkík fe ðkun sLLkík {U {uhu MkkÚk nkuøkk. MkeLkk íkuhe MkwLLkík fk {ËeLkk çkLku ykfk


“r{Mðkf fhLkk MkwLLkíku {wçkk-hfk ni” fu çkeMknwYV fe rLkMçkík Mku r{Mðkf fu 20 {-ËLke Vq÷

Ãkn÷u Ëku Vhk{eLku {wMíkVk {w÷k-nÍknkU : y Ëku hõyík r{Mðkf fh fu ÃkZLkk rçkøkih r{Mðkf fe 70 hõyíkkUMku y^Í÷ ni y r{Mðkf fk RÂMík’{k÷yÃkLku r÷Þu ÷krÍ{ fh ÷ku õÞqtfu RMk {U {wtn fe MkVkE ykih hçk íkyk÷kfe rhÍk fk Mkçkçk ni y Ëk’ðíkuRM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe {íçkqyk çknkhuþheyík rsÕË yÔð÷ MkVnk 288 Ãkh MkËÁ~þheyn, çkËÁ¥khefnnÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk {w^íke {wnB{Ë y{sË y÷e yk’Í{e

r÷¾íku nI, {þkR¾u rfhk{ Vh{kíku nI : òu þÏMkr{Mðkf fk ykËe nku {híku ðõík WMku fr÷{k ÃkZLkk LkMkeçk nkuøkk ykihòu y^ÞqLk ¾kíkk nku {híku ðõík WMku fr÷{k LkMkeçk Lk nkuøkk y nÍhíkuMkÂGÞËwLkk RçLku yççkkMk Mku rhðkÞík ni fu r{Mðkf {UËMk ¾qrçkÞkt nI : {wtn MkkV fhíke, {MkqZu fku {Íçkqík çkLkkíke ni, çkeLkkEçkZkíke, çkÕøk{ Ëqh fhíke ni, {wtn fe çkËçkq ¾í{ fhíke, MkwLLkík fu{wðkrVf ni, rVrh~íku ¾wþ nkuíku nI, hçk hkÍe nkuíkk ni, Lkufe çkZkíkeykih {u’Ëk ËwÁMík fhíke ni y nÍhíku

33

Vh{kLku {wMíkVk : {wÍ Ãkh ËwYË þheV ÃkZku yÕ÷kn íkw{ Ãkh hn{ík¼usuøkk.


163 {-ËLke Vq÷

MkÂGÞËwLkk yçËw÷ ðnTnkçk þk’hkLke Lkõ÷ fhíku nI : yufçkkh nÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq çk¢ rþç÷e çkøkËkËe fkuðwÍq fu ðõík r{Mðkf fe ÍYhík nwE, ík÷kþ fe {økh Lk r{÷e,r÷nkÍk yuf ËeLkkh (Þk’Lke yuf MkkuLku fe yþhVe) {U r{Mðkf ¾heËfh RÂMík’{k÷ Vh{kE. çkk’Í ÷kuøkkU Lku fnk : Þun íkku ykÃk Lkuçknwík rÍÞkËk ¾[o fh zk÷k ! fnª RíkLke {ntøke ¼e r{Mðkf ÷eòíke ni ? Vh{kÞk : çkuþf Þun ËwLÞk ykih RMk fe ík{k{ [eÍUyÕ÷kn fu LkÍËef {åAh fu Ãkh çkhkçkh ¼e nirMkGÞík Lknªh¾íkª, yøkh çkhkuÍu rfÞk{ík yÕ÷kn Lku {wÍ Mku Þun ÃkqAr÷Þk íkku õÞk sðkçk Ëqtøkk fu : “íkqLku {uhu ÃÞkhu nçkeçk fe MkwLLkík(r{Mðkf) õÞqt íkfo fe ? òu {k÷ku Ëki÷ík {I Lku íkwÍu rËÞk Úkk WMk fenfefík íkku ({uhu LkÍËef) {åAh fu Ãkh çkhkçkh ¼e Lknª Úke, íkkuykr¾h yiMke nfeh Ëki÷ík RMk yÍe{ MkwLLkík (r{Mðkf) fku nkrMk÷fhLku Ãkh õÞqt ¾[o Lknª fe ?” y MkÂGÞËwLkkR{k{ þkVuE Vh{kíku nI : [kh4 [eÍU yõ÷ çkZkíkenI : VwÍq÷ çkkíkkU Mku ÃkhnuÍ, r{Mðkf fk RÂMík’{k÷, Mkw-÷nk Þk’LkeLkuf ÷kuøkkU fe Mkkunçkík ykih yÃkLku RÕ{ Ãkh y{÷ fhLkk

y r{Mðkf Ãke÷q Þk ÍiíkqLk Þk Lke{ ðøkihk fzðe÷fze fe nku y r{Mðkf fe {kuxkE AwtÂø÷Þk Þk’Lke Akuxe ôøk÷e fuçkhkçkh nku y r{Mðkf yuf çkkr÷~ík Mku rÍÞkËk ÷Bçke Lk nku ðhLkkWMk Ãkh þiíkkLk çkiXíkk ni y RMk fu huþu Lk{o nkU fu MkÏík huþu ËktíkkUykih {MkqZkU fu Ëhr{ÞkLk ¾÷k (GAP) fk çkkRMk çkLkíku nI y r{Mðkf

34

Vh{kLku {wMíkVk : {wÍ Ãkh fMkhík Mku ËwYËu Ãkkf ÃkZku çkuþf íkwBnkhk {wÍ ÃkhËwYËu Ãkkf ÃkZLkk íkwBnkhu økwLkknkU fu r÷Þu {ÂøVhík ni.


163 {-ËLke Vq÷

íkkÍk nku íkku ¾qçk (Þk’Lke çkuníkh) ðhLkk fwA Ëuh ÃkkLke fu røk÷kMk {Ur¼økku fh Lk{o fh ÷ersÞu y {wLkkrMkçk ni fu RMk fu huþu hkuÍkLkkfkxíku hrnÞu fu huþu WMk ðõík íkf fkhyk{Ë hníku nI sçk íkf WLk {UíkÕ¾e çkkfe hnu y ËktíkkU fe [kizkE {U r{Mðkf fersÞu y sçk ¼er{Mðkf fhLke nku f{ yÍ f{ íkeLk çkkh fersÞu y nh çkkh Äku÷ersÞu y r{Mðkf MkeÄu nkÚk {U RMk íkhn ÷ersÞu fu AwtÂø÷ÞkÞk’Lke Akuxe ôøk÷e WMk fu Lke[u ykih çke[ fe íkeLk ôÂø÷Þkt QÃkhykih ytøkqXk rMkhu Ãkh nku y Ãkn÷u MkeÄe íkhV fu QÃkh fu ËktíkkU ÃkhrVh W÷xe íkhV fu QÃkh fu ËktíkkU Ãkh rVh MkeÄe íkhV Lke[u rVhW÷xe íkhV Lke[u r{Mðkf fersÞu y {wêe çkktÄ fh r{Mðkf fhLku MkuçkðkMkeh nku òLku fk yLËuþk ni y r{Mðkf ðwÍq fe MkwLLkíku fÂç÷Þkni y÷çk¥kk MkwLLkíku {wy¬Ëk WMke ðõík ni sçkfu {wtn {U çkËçkq nku({k¾qÍ yÍ Víkkðk h-ÍrðGÞk, rs. 1, Mk. 623) y r{Mðkf sçk Lkk fkrçk÷uRÂMík’{k÷ nku òyu íkku VIf {ík ËersÞu fu Þun yk÷yu yËkyuMkwLLkík ni, rfMke søkn yunríkÞkík Mku h¾ ËersÞu Þk Ë^Lk fhËersÞu Þk ÃkÚÚkh ðøkihk ðÍTLk çkktÄ fh Mk{wLËh {U zwçkku ËersÞu.(ík^Mke÷e {k’÷q{kík fu r÷Þu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe {íçkqyk çknkhuþheyík rsÕË yÔð÷ MkVnk 294 íkk 295 fk {wíkk-÷yk Vh{k ÷ersÞu)


35

Vh{kLku {wMíkVk : òu {wÍ Ãkh yuf ËwYË þheV ÃkZíkk ni yÕ÷kn WMk fur÷Þu yuf fehkík y@ r÷¾íkk ni ykih fehkík WnwË Ãknkz rsíkLkk ni.


163 {-ËLke Vq÷

÷qxLku hn{íkU fkrV÷u {U [÷ku Mke¾Lku MkwLLkíkU fkrV÷u {U [÷kunkUøke n÷ {wÂ~f÷U fkrV÷u {U [÷ku ¾í{ nkU þk{íkU fkrV÷u {U [÷ku

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! çkÞkLk fku RÂÏíkíkk{ fe íkhV÷kíku nwyu MkwLLkík fe VÍe÷ík ykih [LË MkwLLkíkU ykih ykËkçk çkÞkLkfhLku fe MkykËík nkrMk÷ fhíkk nqt. íkksËkhu rhMkk÷ík, þnLþknuLkwçkwÔðík, {wMíkVk òLku hn{ík, þByu çkÍ{u rnËkÞík, Lkkuþyu çkÍ{usLLkík fk Vh{kLku sLLkík rLkþkLk ni : rsMk Lku{uhe MkwLLkík Mku {nççkík fe WMk Lku {wÍ Mku {nççkík fe ykih rsMk Lku{wÍ Mku {nççkík fe ðkun sLLkík {U {uhu MkkÚk nkuøkk.

MkeLkk íkuhe MkwLLkík fk {ËeLkk çkLku ykfksLLkík {U ÃkzkuMke {wÍu íkw{ yÃkLkk çkLkkLkk

“fwçkqh fe rÍÞkhík MkwLLkík ni” fu Mkku÷n nwYV ferLkMçkík Mku frçkúMíkkLk fe nkrÍhe fu 16 {-ËLke Vq÷

y LkrçkGÞu fhe{, hQVwhone{ fk Vh{kLkuyÍe{ ni : {I Lku íkwBnU rÍÞkhíku fwçkqh Mku {Ly rfÞk Úkk, ÷urfLk yçk íkw{fçkúkU fe rÍÞkhík fhku õÞqtfu Þun ËwLÞk {U çku høçkíke fk Mkçkçk ykihykr¾hík fe ÞkË rË÷kíke ni y fwçkqhu {wÂM÷{eLkfe rÍÞkhík MkwLLkík ykih {Íkhkíku ykir÷Þkyu rfhk{ ð þw-nËkyuWÍTÍk{ fe nkrÍhe MkykËík çkh MkykËík ykih RLnUEMkk÷u Mkðkçk {LËqçk (Þk’Lke ÃkMkLËeËk) ð Mkðkçk (Víkkðk h-ÍrðGÞk{w¾hoò, rs. 9, Mk. 532) y (ðr÷GÞwÕ÷kn fu {Íkh þheV Þk) rfMke

36

Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku rfíkkçk {U {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf r÷¾k íkku sçk íkf {uhkLkk{ WMk {U hnuøkk rVrh~íku WMk fu r÷Þu RÂMíkøVkh fhíku hnUøku.


163 {-ËLke Vq÷

¼e {wMkÕ{kLk fe fçkú fe rÍÞkhík fku òLkk [knu íkku {wMíknçk Þun nifu Ãkn÷u yÃkLku {fkLk Ãkh (økih {fYn ðõík {U) Ëku hõyík Lk^÷ÃkZu, nh hõyík {U Mkq-híkw÷ Vkríknk fu çkk’Ë yuf çkkh yk-Þíkw÷fwMkeo ykih íkeLk çkkh Mkq-híkw÷ RÏ÷kMk ÃkZu ykih RMk Lk{kÍ fkMkðkçk Mkkrnçku fçkú fku ÃknkU[kyu, yÕ÷kn íkyk÷k WMk Vkiík þwËkçkLËu fe fçkú {U Lkqh ÃkiËk fhuøkk ykih RMk (Mkðkçk ÃknkU[kLku ðk÷u) þÏMkfku çknwík rÍÞkËk Mkðkçk yíkk Vh{kyuøkk y {ÍkhþheV Þk fçkú fe rÍÞkhík fu r÷Þu òíku nwyu hkMíku {U VwÍq÷ çkkíkkU {U{~økq÷ Lk nku (yiÍLk) y fçkú fku çkkuMkk Lk ËU, Lk fçkú Ãkh nkÚk ÷økkyut(Víkkðk h-ÍrðGÞk {w¾hoò, rs. 9, Mk. 522, 526) çkÕfu fçkú Mku fwA VkrMk÷uÃkh ¾zu nku òyut y fçkú fku MkßËyu íkk’Íe{e fhLkk nhk{ ni ykihyøkh RçkkËík fe rLkGÞík nku íkku fw£ ni ({k¾qÍ yÍ Víkkðk h-ÍrðGÞk,rs. 22, Mk. 423) y frçkúMíkkLk {U WMk yk{ hkMíku Mku òyu, snkt{kÍe {U f¼e ¼e {wMkÕ{kLkkU fe fçkúU Lk Úkª, òu hkMíkk LkÞk çkLkknwðk nku WMk Ãkh Lk [÷u. “hÆw÷ {wníkkh” {U ni : (frçkúMíkkLk {U fçkúUÃkkx fh) òu LkÞk hkMíkk rLkfk÷k økÞk nku WMk Ãkh [÷Lkk nhk{ ni.

çkÕfu Lkyu hkMíku fk rMkVo økw{kLk nku íkçk ¼e WMkÃkh [÷Lkk Lkk òRÍ ð økwLkkn ni y fE {Íkhkíkuykir÷Þk Ãkh Ëu¾k økÞk ni fu ÍkRheLk fe Mknq÷ík fe ¾kríkh {wMkÕ{kLkkUfe fçkúU r{M{kh (Þk’Lke íkkuz Vkuz) fh fu Vþo çkLkk rËÞk òíkk ni,yiMku Vþo Ãkh ÷ixLkk, [÷Lkk, ¾zk nkuLkk, rík÷kðík ykih rÍ¢ku yÍfkhfu r÷Þu çkiXLkk ðøkihk nhk{ ni, Ëqh ne Mku Vkríknk ÃkZ ÷ersÞu yrÍÞkhíku fçkú {ÂGÞík fu {wðk-snk {U (Þk’Lke [unhu fu Mkk{Lku) ¾zu nku

37



163 {-ËLke Vq÷

fh nku ykih WMk (Þk’Lke fçkú ðk÷u) fe Ãkk$íke (Þk’Lke fË{kU) fe íkhVMku òyu fu WMk fe rLkøkkn fu Mkk{Lku nku, rMkhnkLku Mku Lk ykyu fuWMku Mkh WXk fh Ëu¾Lkk Ãkzu (Víkkðk h-ÍrðGÞk {w¾hoò, rs. 9, Mk. 532)y frçkúMíkkLk {U RMk íkhn ¾zu nkU fu rfç÷u fe íkhV ÃkeX ykihfçkú ðk÷kU fu [unhkU fe íkhV {wtn nku RMk fu çkk’Ë frnÞu :

íkhs{k :yi fçkú ðk÷ku ! íkw{ Ãkh Mk÷k{ nku, yÕ÷kn n{khe ykih íkwBnkhe{ÂøVhík Vh{kyu, íkw{ n{ Mku Ãkn÷u yk økyu ykih n{ íkwBnkhu çkk’Ë ykLkuðk÷u nI y òu frçkúMíkkLk {U Ëkr¾÷ nku fh Þun fnu :

íkhs{k : yi yÕ÷kn ! (yi)øk÷ òLku ðk÷u rsM{kU ykih çkkuMkeËk nrœÞkU fu hçk ! òu ËwLÞk Mku E{kLkfe nk÷ík {U ÁÏMkík nwyu íkq WLk Ãkh yÃkLke hn{ík ykih {uhk Mk÷k{ÃknkU[k Ëu. íkku nÍhíku MkÂGÞËwLkk ykË{ Mku ÷u fh WMk ðõíkíkf rsíkLku {kur{Lk Vkiík nwyu Mkçk WMk (Þk’Lke Ëwyk ÃkZLku ðk÷u) fur÷Þu Ëwykyu {ÂøVhík fhUøku y þVeyu{wsrh{kLk fk Vh{kLku þVkyík rLkþkLk ni :òu þÏMk frçkúMíkkLk {U Ëkr¾÷ nwðk rVh WMk Lku Mkq-híkw÷ Vkríknk,Mkq-híkw÷ RÏ÷kMk ykih Mkq-híkw¥kfkMkwh ÃkZe rVh Þun Ëwyk {ktøke : ÞkyÕ÷kn ! {I Lku òu fwA fwhykLk ÃkZk WMk fk Mkðkçk RMk frçkúMíkkLkfu {kur{Lk {ËkuO ykih {kur{Lk ykihíkkU fku ÃknkU[k. íkku ðkun ík{k{{kur{Lk rfÞk{ík fu hkuÍ RMk (Þk’Lke EMkk÷u Mkðkçk fhLku ðk÷u) fu rMkVkrhþenkUøku y nËeMku Ãkkf {U ni : “òu øÞkhn çkkh Mkq-híkw÷

38

Vh{kLku {wMíkVk : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkíkfk hkMíkk ¼q÷ økÞk.


163 {-ËLke Vq÷

RÏ÷kMk Þk’Lke ({wfB{÷ Mkqhn) ÃkZ fh RMk fk Mkðkçk{wËkuO fku ÃknkU[kyu, íkku {wËkuO fe røkLkíke fu çkhkçkh WMku (Þk’Lke EMkk÷uMkðkçk fhLku ðk÷u fku) Mkðkçk r{÷uøkk” y fçkú fu QÃkhyøkhçk¥ke Lk s÷kE òyu RMk {U Mkqyu yËçk (Þk’Lke çku y-Ëçke)ykih çkËVk÷e ni (ykih RMk Mku {ÂGÞík fku íkõ÷eV nkuíke ni) nkt yøkh(nkrÍheLk fku) ¾w~çkq (ÃknkU[kLku) fu r÷Þu (÷økkLkk [knU íkku) fçkú fuÃkkMk ¾k÷e søkn nku ðnkt ÷økkyut fu ¾w~çkq ÃknkU[kLkk {nçkqçk (Þk’LkeÃkMkLËeËk) ni ({w÷Ï¾Mk yÍ Víkkðk h-ÍrðGÞk {w¾hoò, rs. 9, Mk. 482,525) y yk’÷k nÍhík yuf ykih søkn Vh{kíku nI :“Mknen {wÂM÷{ þheV” {U nÍhíku y{ú rçkLk ykMk Mku {hðe, WLnkU Lku Ë{u {øko (Þk’Lke çk ðõíku ðVkík) yÃkLku VhÍLËMku Vh{kÞk : “sçk {I {h òŸ íkku {uhu MkkÚk Lk fkuE Lkkink fhLkuðk÷e òyu Lk ykøk òyu” y fçkú Ãkh [hkøk Þk{ku{çk¥ke ðøkihk Lk h¾u fu Þun ykøk ni, ykih fçkú Ãkh ykøk h¾LkuMku {ÂGÞík fku yrÍGÞík (Þk’Lke íkõ÷eV) nkuíke ni, nkt hkík {U hkn[÷Lku ðk÷kU fu r÷Þu hkuþLke {õMkqË nku, íkku fçkú fe yuf òrLkçk¾k÷e Í{eLk Ãkh {ku{çk¥ke Þk [hkøk h¾ Mkfíku nI.


39



163 {-ËLke Vq÷ 40




Þun rhMkk÷k ÃkZ fh ËqMkhu fku Ëu ËersÞuþkËe øk{e fe íkfheçkkík, Rsrík{kykík, yk’hkMk

ykih sw÷qMku {e÷kË ðøkihk {U {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fu þkyuy fËkohMkkR÷ ykih {-ËLke Vq÷kU Ãkh {w~íkr{÷ ÃkuBV÷ux íkõMke{ fh fuMkðkçk f{kRÞu, økknfkU fku çk rLkGÞíku Mkðkçk íkkunVu {U ËuLku fu r÷ÞuyÃkLke ËwfkLkkU Ãkh ¼e hMkkR÷ h¾Lku fk {k’{q÷ çkLkkRÞu, yÏçkkhVhkuþkU Þk çkå[kU fu Íheyu yÃkLku {nÕ÷u fu ½h ½h {U {knkLkk f{yÍ f{ yuf yËË MkwLLkíkkU ¼hk rhMkk÷k Þk {-ËLke Vq÷kU fkÃkuBV÷ux ÃknkU[k fh Lkufe fe Ëk’ðík fe Äq{U {[kRÞu ykih ¾qçkMkðkçk f{kRÞu.

íkkr÷çku øk{u {ËeLkk ðçkfey ð {ÂøVhík ðçku rnMkkçk sLLkíkw÷ rVhËkiMk{U ykfk fk ÃkzkuMk

25 hçkeW÷ økkiMk rMk.1432 rn.


163 મ-દની ફૂલ - dawat-e-islami · 163 {-Ëlke vq÷ Íqxu {u rþvk ni y Ãke ÷ulku fu...

Documents