2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప...

34
1 2019, ంబ 9వ �ే�న �ెలం�ణ �ష �సనసభక2019-20 సంవతరం బ�ె ను సమ��సూ �రవ�య�ల�ౖన మ�ఖమం� కలక�ంట చంద �ఖ �వ� పసంగం. �రవ అధ! 1. 2014 � ల� నూతన �ష �ం� అవత�ం�న �ెలం�ణ ఐ�ేళ సల వవ�ల� అదుత�న పగ�ం�ం�. �ష �ం ఏర�ే�టష��న �ప�కల� ఏ� ల�నపటసూ ల అంచ��ల�ష � పయ�ణం �రంభం అ�ం�. గ�న ఐదు సంవత�ల �లంల�ెలం�ణ �ష �ంల� అమల�ే�ిన �నూత పజ�ప�గ పథ�ల � య�వ �ే� ఆశర ప��. అ� రం�ల సమత�ల అ�వృ�ం�న �ెలం�ణ �ష �ం �డ�ేశంల� అగ�ష �ం� సగరం� �ం�.

Upload: others

Post on 07-Nov-2019

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

1

2019, ����టంబర 9వ ���న �లం�ణ �షట � �సనసభక�

2019-20 సంవతసరం బ�జట ను సమ��పసూత

��రవ�య�ల�న మ�ఖయమం�ర

�� కలవక�ంటల చందర��ఖర �వ� ��� పరసంగం.

��రవ అధయ�� !

1. 2014 �న ల� నూతన �షట �ం� అవత��ం�న �లం�ణ

ఐ�ళల సవలప వయవ��ల��� అదుభత���న పరగ�� ���ం�ం��.

�షట �ం ఏరప���ట��� ���దషట���న �ర �ప��కల� ఏ� ల�నపపట���

సూథ ల అంచ��ల�� �షట � పరయ�ణం �ర రంభం అ�ం��. గ���న

ఐదు సంవతస�ల �లంల� �లం�ణ �షట �ంల� అమల� ��న

�నూతన పరజ�ప�గ పథ�ల���న య�వత ���న ఆశచరయ

ప�����. అ�న రం�ల�ల సమత�ల అ�వృ��ధ ���ం�న

�లం�ణ �షట �ం ��డ� �శంల��� అగ��� �షట �ం� సగరవం�

���ం��.

Page 2: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

2

ఐ�ళలల� ఆ��థక పరగ�:

2. �షట �ం ఏరప��న �దట� ఏ���� ��లక� 6,247 ��టల

ర��యల� మ�తర�� ఖర�చ ��టటగ��� ప���థత�ల� మన

�షట �ంల� ��ల��� ఉం��. ఐ�ళళ తర��త ��లక� 11,305 ��టల

ర��యల� ఖర�చ ��ట�ట �థ ��� �లం�ణ ఎ����ం��.

��ట�ట ంప�న �.ఎస.��.�.:

3. �షట � ఏ�పట�క� మ�ందు ��ండ� సంవతస�లల�, �థర

ధరల వదద �షట � సూథ ల ���తప�త (�.ఎస.��.�.) సగట�

వృ��ధ��ట� ��వలం 4.2 �తం ఉం���. 2018-19 ఆ��థక

సంవతసరంల� �లం�ణ �షట � �.ఎస.��.�. వృ��ధ��ట� ��ండ�ననర

��టల క� ��� ������ 10.5 �తం� న��ం��.

4. స���కయ ఆంధరపర�శ ల� �వ�� ఆ��థక సంవతసర���న

2013-14 ఆ��థక సంవతసరం ప�రత��య ��ట��� �లం�ణల�

సూథ ల ��ట �య ���తప�త (�.ఎస.��.�.) �ల�వ పరసుత త

ధరల వదద 4,51,580 ��టల ర��యల�ం���. ఐ�ళళల� �షట �

సంపద ����ప� ��ట�ట ంప�ం��. 2018-19 ఆ��థక సంవతసరం

మ����� ��ట��� �షట � సంపద �ల�వ 8,65,688 ��టల

Page 3: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

3

ర��యల�� న�దు �వడం, సవ�షట �ం� మ���న త�వత

�లం�ణ �షట �ం ఆ��థకం� ఎంత ధృఢం� మ���ం�

��చ�బ�త�నన��.

గణ�యం� ������న మ�లధన వయయం:

5. ��ట � �వృ��ధ ��సం, ఆసుత ల కలపన ��సం ���చం�

మ�లధన వయయం (capital expenditure) ల� ఎకక�

అటటడ�గ�న ఉం� �లం�ణ, ��డ� �శంల��� అగ����

���ంద� సగరవం� పరకట�సుత ��నను. స���కయ ఆంధరపర�శ ల�

మ�లధన వయయం �తతం వయయంల� ��వలం 11.2 �తం

మ�తర�� ఉం���. �ధుల ���గంల� ఎదు���న �వకష

�రణం� స���కయ�షట �ంల� ��ట�టన ��ట�ట బ�� వయయంల�

�లం�ణక� ద��కన �ట� మ��ంత తక�కవ ఉం���. �లం�ణ

�షట �ం అవత��ం�న త�వత పరభ�తవం అనుస��ం�న ఆ��థక

�����ల వలల మ�లధన వయయం క�మం� ��ర�గ�త�

వ�చం��. గ���న ఆ��థక సంవతసరంల� 16.9 �తం మ�లధన

వయయం�� �లం�ణ �షట �ం �శంల��� మ�ందు వర�సల�

���ం��. ఇ� ఆ��థక సంవతసరంల� ��ందర పరభ�తవ బ�జట�ల

మ�లధన వయయం ��వలం 12.89 �త����, �శంల�� అ�న

Page 4: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

4

జనరల ��ట���� ��ట � ల సగట� మ�లధన వయయం 14.2 �తం

మ�తర�� అ� గమ�ం��ల� ��ర�త���నను.

6. స���కయ �లన �వ�� ప�� సంవతస�లల� మ�లధన

వయయం ��ంద �లం�ణ �ర ంతంల� 54,052 ��టల ర��యల�

ఖర�చ �����, �లం�ణ �షట �ం ఏరప��న ��వలం ఐ�ళలల���

1,03,551 ��టల ర��యలను పరభ�తవం పరజ�ప�గ

�రయక�మ�ల ��సం ���చం�ం��.

7. ��వలం బ�జట �ధుల� �క�ం��, ��ధ ఆ��థక సంసథల

నుం� స�క��ం�న �ధుల�ల 65,616 ��టల ర��యలను

మ�లధన వయయం� �����ంచడం జ����ం��. అంట� గ���న

ఐ�ళలల� �లం�ణ �షట �ంల� జ����న �తతం మ�లధన వయయం

1,65,167 ��టల ర��యల�. స���కయ �షట �ంల� అ�వృ��ధ పనుల

��సం సగట�న ఏ������ ఐదు ��ల ��ల�గ� వందల ��ట�ల ఖర�చ

���త , �లం�ణ �షట �ంల� ఏ������ సగట�న 33,833 ��టల

ర��యలక� ��� పరభ�తవం ఖర�చ �సుత నన��. �లం�ణ

��ట � �వృ��ధ ��సం �ధుల� ఖర�చ ��ట�ట �షయంల� �షట �

Page 5: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

5

పరభ�తవం ఎంత �బదధత�� ఉం� ఆర� ��ట�ల ������న ��ట�ట బ��

వయయ�� �ర��సుత నన��.

8. అ�న రం�ల�ల ���సుత నన అ�వృ��ధ ఫ�తం� గ���న

ఐదు సంవతస�ల �లంల� �లం�ణ �షట �ం 21.49 �తం

సగట� ఆ��య వృ��ధ��ట� ���ం�, �శంల��� ��ంబర వన �

���ం��.

9. ఈ ఆ��థక గణ�ం�ల�న ��రత కం��ట � లర అండ ఆ��టర

జనరల ��థ ��ం�, అ�����కం� పరకట�ం�న �వ�ల�. ఈ

ల�కకల�� గత ఐ�ళల� �సనసభక� సమ��పంచడం జ����ం��.

��రవ �సన సభ సభ�యలంద���� ఈ �షయం �ల�సు.

�థ�త ప��న �లం�ణ సమ�జం:

10. పరభ�తవం అవలం�సుత ననసమరథవంత���న ఆ��థక

�రవహణ, పట�తర���న ఆ��థక క�మ�కషణ వలల ....

�దుయత రంగంల� �పట�టన చరయల �రణం�, అ�న రం�లక� 24

గంటల �ట� ��ణయ���న �దుయత సరఫ� జరగడం వలల ..

Page 6: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

6

ట�ఎస ఐ�స ల�ంట� ఆదరశవంత���న ����� �క ���నం

ఫ�తం�, ప��శ�మల� మ�డ� ���ట ల� ప���� అవ�శం

కలగడం వలల ..

క������ల�� �న వయవ�య రంగంల� 24 గంటల ఉ�త

�దుయత�త , ���త�బంధు, ���త��మ� ల�ంట� పథ�ల�� వయవ�య

రంగం ప�నర��తజం �� ం��, పంట ��గ�బడ�ల� ��రగడం వలల ..

ఇనఫ��మషన ట��నల�, ���రం�ల�ల గణ�య���న వృ��ధ

���ంచడం వలల ..

అ�న పర��న రం�ల�ల మ�లధన వయయం (capital

expenditure) ��రగడం ల�ంట� �రణ�ల వలల �లం�ణల�

సు�థర���న ఆ��థ��వృ��ధ �ధయమ�ం��.

వయవ�య, ����� �క, ���రం�ల�ల ప���గ�:

11. �లం�ణ �షట � పరభ�తవం అమల� పర�సుత నన

పరగ��మ�క �����ల వలల అ�న పర��న రం�ల�ల

గణ�య���న వృ��ధ��ట� న�దు అ�ం��. వయవ�యం, ���

అనుబంధ �ఖల�� క���న �ర థ�క రంగంల� 2013-14 ఆ��థక

Page 7: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

7

సంవతసరంల� 1.8 �తం వృ��ధ��ట� మ�తర�� �లం�ణల�

న��ం��. గ���న ఐ�ళలల� 6.3 �తం అదనప� వృ��ధ

���ం�, 2018-19 ఆ��థక సంవతసరం ప�రత��య ��ట���

�లం�ణ �షట �ం వయవ�య రంగంల� 8.1 �తం వృ��ధ ��ట�ను

న�దు �యగ���ం��. 2013-14 ఆ��థక సంవతసరంల�

0.4 �తం వృ��ధ��ట��� ఉనన ����� �క రంగంల� క���

అదనం� 5.4 �తం అదనప� వృ��ధ ���ం�, 2018-19 ఆ��థక

సంవతసరం మ����� ��ట��� 5.8 �తం వృ��ధ� �లం�ణ �షట �ం

న�దు ��ం��. ఇనఫ��మషన ట��నల�, ���రంగంల�

2013-14 ఆ��థక సంవతసరంల� �లం�ణల� ��వలం 8.7 �తం

వృ��ధ ��ట� న���, 2018-19 ఆ��థక సంవతసరం మ�����

��ట��� మ�� 2.8 అదనప� వృ��ధ ���ం�, �తతం� 11.5 �తం

వృ��ధ ��ట�ను ���ం�ం��. 2014-15 ఆ��థక సంవతసరంల�

�లం�ణల� �షట �ంల� ఐట� ఎగ�మత�ల �ల�వ 52 ��ల ��టల

ర��యల�ంట�, 2018-19 ఆ��థక సంవతసరం ��ట��� వంద

������ ��� ������, ల�� 10 ��ల ��టల ర��యలక�

�ర���వడం మన �షట �ం ���ం�న అదుభత �జయ����

సం��తం. అ��� ర��త �లన అం��ంచడం వలల , సతవర

Page 8: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

8

�రణయ�ల� �సు��వడం వలల మ�తర�� ��న ��పన ఆ��థక పరగ�

�ధయ���ం��.

12. �లం�ణ �షట �ం ఆ��థకం� ప���గ�ం�న ఫ�తం���

స���కయ �షట �ంల� అ� ��ర�ణం� �బబ�నన �� మ �మల�,

వయవ�యం, క�ల వృత�త ల�, ���త రం�లక� ప�నర��తజం

�సుక��వడం ��సం పరభ�తవం త��న ఆ��థక ��రరణ

అం��ంచగల�గ�త�నన��. �ర���ద క�ట�ంబ�ల సం��మం ��రక�

పరభ�తవం ��దద ఎత�త న �ధుల� ఖర�చ �యగల�గ�త�నన��.

అత�యననత ��ణయ���న ���యపరమ�ణ�ల�� �లం�ణ �షట �

పరభ�తవం ��ల���పన వందల��� గ�ర�క�ల �ఠ�లల�ల లకషల���

మం�� ��ద ���యర�థ ల� ���ప��ట �థ � �దయ

అభయ�ంచగల�గ�త���నర�. �����ం���� �శవత పర�జ��ల�

�క���చ ���� �గ��ట� �ర జ�క�ట ల ��మణం శర��గం�

జర�గ�త�నన��. చ��తరల� క��� ఎర�గ� ���ల� �దుయత

ఉతప�త జర�గ�త�నన��. �షన �క�య ��వ� ��ల���

�ర�వ�లను ప�నర�దధ��ంచు��గ��మ�. �షన భ��రథ ��వ�

మం��ట� సమసయను �శవతం� ప��షక��ంచుక���నమ�.

Page 9: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

9

13. పరజల� ��ందరం�, పరజ� సమసయల ప���కర�� ఇ�వృతత ం�

గ���న ఐ�ళ�ల � �షట � పరభ�తవం అనుస��సుత నన �����ల�,

�తత���ధ�� అమల� �సుత నన పథ�ల వలల స���కయ �లనల��

�వన �ధవంసం ల�ం� �లం�ణ సమ�జం �ర�క��,

క�దుటబ��, �థ�తప��ం��.

ఏ����ననర� ఆ��థక మ�ందయం:

14. అ��, దురదృషటవ�త�త గ���న ఏ����ననర �లం

నుం�� �శం �వర ఆ��ధక మ�ం��య��� గ�రవ�త� వసుత నన��.

2018-19 ఆ��థక సంవతసరం �దట� ��మ��కం (first quarter)

ల� �శ �.��.�. వృ��ధ 8 �తం� న��ం��. అపపట� నుం�

క�మం� తగ�గ క�ంట��� వసుత నన��. ��ం� ��మ��కంల�

7 ������, మ�� ��మ������ 6.6 ������, �వ��

��మ������ 5.8 ������ ���� వృ��ధ��ట� ప���� �ం��. ఈ

ఆ��థక సంవతసరం �దట� ��మ��కంల� మ��ంత ��గజ���,

5 �తం క�షట వృ��ధ� న�దు �యగలగడం �థరం�

��గజ�ర�త�నన ఆ��థక ప���థత�లక� సం��తం� �ల�సుత నన��.

Page 10: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

10

ఇప�పడ� ��ను ��పన ఈ గణ�ం�ల�న ��ందర పరభ�తవం

������కం� ��ల�వ��ం�న �వ�ల�. ఆ ల�కకల� �శంల�

�థరం� ��న�గ�త�నన ఆ��థక మ�ం��య�న దృ�క��సుత ��న�.

�వర���న ఆ��థక మ�ందయం �శంల� అ��క ��ప����యలక�

�����సుత నన ప��ణ�మ�లను మనం అను�తయం గమ�సూత ��

వ���నం.

అ�న రం�ల�� ఆ��థక మ�ందయం పర��వం:

15. ఆ��థక మ�ందయం అ�న రం�ల�� �వర పర��వం

చూప�త�నన��. �శ ఆ��థక �థ�గత�లక� సూ�కల�� ��� అ�

మ�ఖయ���న ����ల�ల పరగ� ���గమనంల�, ప���థ� ప���త

���ప���తం� ఉంద� ఆయ� సంసథల� ��లల ��సుత నన

అ�����క గణ�ం�ల� �ట�లల ం �సుత ��న�.

16. �� ��ట� ఆఫ ఇం��యన ఆట� �బ�ల మ�నుయ�కచరరస

(�య�మ) ఇట�వల ��లల ��ం�న �����క పర�రం, �శ �యపత ం�

�హ��ల ఉతప�త 33 �తం త��గం��. �హ��ల అమమ�ల�

10.65 �తం త�గ �. ఇపపట��� తయ����న �హ��ల�

�����ర� ��క�కల�క �� వడం�� �శంల�� పరమ�ఖ కం���ల�

Page 11: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

11

తమ �హ��ల ఉతప�త� ����క�కం� ����య��సన దు�థ�

��ల��ం��. ��� వలల మ�డ� ర�ల నషటం ఏరప��ం��. �హ��ల

అమమకం ��వ� వ�చ పనునల� ఆ���� య��. ��ట�ర ల, ���ల,

ట�ర�ల , ఇతర ������ల అమమ�ల� ప���� �, �యట

త��గ�� �ం��. లకషల��� మం�� ఉ���, ఉ� యగ అవ��ల�

��ల�పయ�ర�. ఆట��బ�ల రంగంల� ఇట�వల �లంల�

మ�డ�ననర లకషల ఉ� య�ల� త��గ�� వడం ఈ �షమ ప���థ���

అదదం పడ�త�నన��.

17. గత సంవతసరం �మ�న పరయ�ణ�క�ల వృ��ధ 11.6 �తం

ఉంట�, ఈసంవతసరం, ���నస 0.3 �తం�న��ం��.

�తతం� �మ�న పరయ�ణ�క�ల సంఖయ వృ��ధ 11.9 �తం త��గం��.

���గ �మ���ల ��వ� జ���� సర�క� ర�ణ�ల� వృ��ధ��ట� ఏకం�

10.6 �తం త��గం��. 6 �తం నుం� ���నస 4.6 ������

ప���� �ం��.

18. అ�న ర�ల వసుత వ�ల ��మ�ండ ప���� వడం�� సర�క�

ర�ణ� ��� ���ల�వ గ�డ�స �యగనల బ���ంగ�లల� వృ��ధ��ట� 4.1

�తం నుం� 1.6 ������ త��గం��. ��ల� ప��శ�మల�

మ�తపడడం�� గనుల�ల బ� గ�గ ఉతప�త� ఆ��య��స వ�చం��.

Page 12: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

12

��ం�� బ� గ�గ ఉతప�తల� వృ��ధ�తం 10.6 �తం నుం� ���నస 5.1

������ ప���� �ం��. ర��� మ�రకం �ల�వ శర��గం�

పతనమవ�త�నన��. చ��తరల� ఎననడూ ల�� �ధం� అ�����

��లర �� �� �చచూ�నప�పడ� మన ర��� �ల�వ అతయంత

క�షటం� 72 ర��యల 43 ��సలక� ప���� �ం��. ��ను ��న

����కనన �షయ�ల�న పర���� పరపంచం ��� క�సుత నన

సంగత�ల�.

�లం�ణక� �ఎ�ట ప���రం �� ం���సన దు�థ�:

19. �శంల� ��ల��నన ఆ��థక సం��భం పర��వం �లం�ణ �షట �

ఆ��థక ప���థ��� క��� గణ�యం� ప��ం��. �ఎ�ట అమల�

��న �దట� సంవతసరంల� ల�కకల� �లక�� వడం�� అ�న

��ట � లక� ఇ�చనట�ల �లం�ణ ��ట � ��� ప���రం అం��ం��ర�.

ఆ త�వత మ�ల �లం�ణక� �ఎ�ట ప���రం �సు����సన

అవసర�� �ల�దు.�� ఇట�వల ఏరప��న ఆ��థక మ�ందయం

�రణం� ఈ ఏ���� ఏ�రల, �� ��లల�ల 175 ��టల ర��యల�,

�న, �ల� ��లల�ల 700 ��టల ర��యల� �ఎ�ట ప���రం�

�సు����స వ�చం��. ఏ�రల, �� ��లల�ల �సుక�నన ప���రం

క��న �న, �ల�ల� ల� �సుక�నన ప���రం ��ల���ంతల�

Page 13: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

13

��రగడం ��గజ���న ఆ��థక ప���థ��� �ల���త�త �దరశనం. ఈ

ప���థ� ఎందుక� తల��త ం� అరథం �సు����సం��� ��ను ��రవ

సభ�యలను ��ర�త���నను.

20. �శంల� సూథ ల ఆ��థక �����లను ��ం��� ��ందర

పరభ�తవ��. ��ందరం �సు���చన �������న ��ట � ల�

అనుస��ం��� తపప, మ�� గతయంతరం ల�దు. ����� �లం�ణ

�షట �ం క��� అ�తం �దు.

21. �శ, �షట � ఆ��థక వయవసథల� సం��లషటతలక� గ�రవ�త�నన

సమయంల� 2019-20 ఆ��థక సంవతస���� �షట � బ�జట పర��శ

��ట�ట �స వ�చనందుక� ��ను �ం�సుత ��నను. ఇట�వంట�

�పతకర ప���థత�లల� మనం అతయంత జ�గర�కత��

వయవహ��ం���స వ�చం��. అ��క ప���త�లను మనం

��ట��� ల�మ�. మన చుట�ట అల�మ�క�నన ప���థత�ల

��పథయంల� మన �షట � ఆ��థక �ఖ �వర ���మధనం ��, అ��క

మం�� ఆ��థక గణ�ంక �ప�ణ�ల�� చ��చం�, ��థ రణ �సుక�నన

�సత�క దృకపథం�� 2019-20 �షట � బ�జట పర��దనలను

ర��� ం��ం�ం��. ఆ��థక�ఖ అం��ం�న �వ�ల�� �షట �

Page 14: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

14

పరభ�తవం ర�పకలపన ��న బ�జట ను తమ అనుమ��� ��ను

సభ మ�ందు పర��శ ��డ�త���నను.

22. గతంల� పర��శ��టటబడడ ��ందర, �షట � ఓట ఆన అ��ంట�లల�

సమ��పం�న అంచ��లక�, ��డ� బ�జట పర��శ ��డ�త�నన

��ట�క�నన ప���థత�లక� మధయ ��ల� వయ��యసం వ�చం��.��రత

పరభ�తవ కంట�ర లర జనరల ఆఫ అ��ంటస (CGA) అ�����కం�

��లల ��ం�న �వ�ల పర�రం... ��ందర పరభ���వ��� పనునల

��వ� వ�చ ఆ��యంల� 22.69 �తం వృ��ధ ఉంట�ంద�

అంచ�� ����త , 2019-20 �దట� ��మ��కంల� ��వలం 1.36

�తం మ�తర�� వృ��ధ �ధయ���ం��. �లం�ణ �షట �ంల� క���

మనం 15 �తం ఆ��య��వృ��ధ �ధయమ� ఆ�ం��మ�. ��

�షట �ంల� ��వలం 5.46 �తం ఆ��య వృ��ధ��ట� మ�తర��

�ధయ���ం��.

23. గ���న ఐదు ఆ��థక సంవతస�లల� �లం�ణ �షట �ం

�ణ�జయ పనునల ���గంల� 13.6 �తం సగట� ���షక వృ��ధ��ట�

�����త , ఈ ఆ��థక సంవతసరం �దట� ��ల�గ� ��లల�ల ��వలం

6.61 �తం వృ��ధ��ట� మ�తర�� ���ంచగ���ం��. ఎ���సజ ��వ�

వ�చ ఆ��యంల� ఈ ఏ���� �దట� ��ల�గ� ��లల�ల ��వలం

Page 15: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

15

2.59 �తం వృ��ధ ��ట� మ�తర�� �ధయ���ం��. �ట ంప�ల�,

�����ట �షనల ��వ� గ���న ఆ��థక సంవతసరం వరక� 19.8 �తం

సగట� ���షక వృ��ధ��ట� �����త , ఈ ఏ���� �దట� ��ల�గ�

��లల� 17.5 �తం వృ��ధ��ట� న��ం��. �ట�ర ����కల

ట�యకస ల� ఆ��యం మ��ంత ��ర�ణం� ప���� �ం��. గ���న

ఐ�ళలల� �ట�ర� �హ��ల పనున ��వ� వ�చ ఆ��యంల�

19 �తం సగట� ���షక వృ��ధ��ట� �����త , ఈ ఏ���� �దట�

��ల�గ� ��లల�ల ���నస 2.06 ������ ప���� �ం��.

24. �షట �ంల� ప��నతర ఆ��యం (��న ట�యకస ����నూయ)ల�

క��� ���� తగ�గ దల న��ం��. ��న ట�యకస ����నూయల� గత

ఆ��థక సంవతసరం వరక� 14.9 �తం సగట� ���షక వృ��ధ��ట�

�����త , ఈ ఏ���� గ���న ��ల�గ� ��లల�ల ���నస 14.16 �తం

వృ��ధ ��ట� మ�తర�� �ధయ���ం��. �తతం� ప��నతర ఆ��యం

29 �తం త��గం��. ఈ దు�థ� మ�మ�మట��� ఆ��థక మ�ందయం

�కక పర��వ��.

25. ��ట � ��� �వయ ఆ��యంల� వ�చన తగ�గ దల�� �ట�

పనునల�ల �ట� ��లం� �షయంల�, �ధుల బదల��ంప�ల�

క��� ��ందర పరభ�తవం ��త ��ట�ట ం��. 2019-20 ఆ��థక

Page 16: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

16

సంవతస���� పనునల�ల �ట� (DEVOLUTION) ��ంద �లం�ణ

��ట � ��� ���సన �ధుల�ల 4.19 �తం ��త ��ట�ట ం��. �గ��

అ�న �షయ�ల�ల క��� ఇల��� ��త ���ంచడం ��వ� మన

��ట � ��� �వర నషటం క���ం��.

�లం�ణ ��ంతల� ��ంత నయం:

26. �శంల�� ��ల� ��ట � ల ప���థ� మనకంట� మ��ంత

అ��వనం� ఉం��. కం��ట � లర అండ ఆ��టర జనరల (CAG)

�����క పర�ర��... క�ణ టక, పంజ�బ, హ�య�� త��తర ��ట � ల�

���నస ఆ��య��వృ��ధ ��ట�ను న�దు �సుక�ంట�

���గమనంల� పయ�సుత ��న�. ఇతర ��ట � ల��

�� �చచూ�నప�పడ� �లం�ణ ప���థ� గ���డల� ��లల అననట�ల

��ంతల� ��ంత నయం� క��సుత నన��. �థర���న ఆ��థక పరగ�,

పట�తర���న ఆ��థక క�మ�కషణ �ట�ం�న ఫ�తం� �లం�ణ

�షట �ం ���ం�న పరప��� ఇతర ఆ��థక సంసథల నుం� �ధుల�

స�క��ంచు��గల�గ�త�నన��. ఎఫ.ఆర.�.ఎం. ప���త�లక�

ల�బ��, ��ందర పరభ�తవ మ�రగదరశ�లను అనుస��ం� ఆ��థక

సంసథల నుం� �ధుల� స�క��సుత నన��. ���� �ర జ�క�ట ల

Page 17: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

17

��మణ���� బ�జట�తర �ధులను �����ం��ల� పరభ�తవం

సంక�పం�ం��.

27. ఆ��థక సంసథల�, మ�లధన �ట�ను క�� పరభ�తవం �ట�

�ర�దల �ర జ�క�ట ల ��మణ��న ��న���సుత నన��. ���శవరం,

�లమ�ర�-రం�����డ , ����మ, ��దుల త��తర ����

ఎ�త�� తల ��మణం య��తథం� ��న�గ�త�ంద� ఈ సభ

��వ� �షట � పరజలక� ��య�సుత ��నను.

28. పరసుత తం ��ల��నన ఆ��థక సం��భ ప���థత�ల�ల , ఉనన

ప���త�ల�ల �� ��ద పరజల సం��మ��న,���త�ల సం��మ��న

��న���ంచ����� పరభ�తవం కృత �శచయం�� వ�ం��. ���త�

సం��మం పటల పరభ���వ�క�నన �తత ���ధ�� �దరశనం,

���త�బంధు పథకం ��ంద ఎక���� ఇసుత నన స�య��న

ర�. 8000 నుం�� ర�. 10,000 క� ��ంచడ��. ���త�బంధు

పథకం య��తధం� ��న�గ�త�ంద� �షట � ���త� ల�����

��ను మన� �సుత ��నను.���త�బంధు పథకం ��సం ఈ బ�జట�ల

12 ��ల ��టల ర��యలను పరభ�తవం పర����సుత నన��. అ�

�ధం� ���త� �మ� పథ��న క��� పరభ�తవం య��తధం�

��న���సుత ం��. ���త��మ� �ర�యం ��లంచడం ��సం పరభ�తవం

Page 18: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

18

ఈ బ�జట�ల 1,137 ��టల ర��యలను పర����సుత నన��.

ఎ�నకల�ల ఇ�చన ����రక� ���త�ల పంటర�ణ�లను మ��

�య�ల� పరభ�తవం �రణ�ం�ం��. పంట ర�ణ�ల మ�� ��సం

ఈ బ�జట�ల పరభ�తవం 6,000 ��టల ర��యలను

పర����సుత నన��. ���త�లక� వయవ�య���� ఇసుత నన ఉ�త

�దుయత య��తధం� ��న�గ�త�ం��. �ట� �ర�దల �ర జ�క�ట ల

��వ� �గ��ర� అం��ంచ���క��య �దుయత �ల�ల ల ��రం

���త�ల�� ��యక�ం�� ���� ��లం��ల� పరభ�తవం

�రణ�ం�ం��. ��ం�� వయవ�య �దుయత స�స��ల ��సం ���

వయయం ������ం��. చ��తరల� గతంల� ఎననడూ ల�� �ధం�

�దుయత స�స��ల ��సం 8,000 ��టల ర��యలను పరభ�తవం

ఈ బ�జట�ల పర����సుత నన��.

29. ��దలక� అం��ం� ఆస� ��నషనుల , ���ఆర ��టస,

క��యణల��మ, ఆ��గయ ల��మ, ఆర� ��ల�ల �యయం ల�ంట�

పథ�లక� ఎల�ంట� �ధుల ��రత ��యమ� ఈ సందరభం�

సపషటం �సుత ��నను.

30. ��దలక� క�స �వన భదరత క�పసుత నన ఆస� ��నషనల

ల�ధ�, ఎ�నకల�ల ఇ�చన �� ��రక� పరభ�తవం ��ట�ట ంప�

Page 19: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

19

��ం��. వృదుధ ల�, �తంత�వ�ల�, ��� ���మక�ల�, బ� ద�ల�

బ���త�ల�, ఒంట�� మ��ళల�, ��త – ��త ���మక�ల�, ఎ�డస

�య�� గ�సుత ల ��నషన ను 1,000 ర��యల నుం� 2,016

ర��యలక� పరభ�తవం ��ం�ం��. �కల�ంగ�ల�, వృదధ

క���ర�ల ��నషనున 1,500 ర��యల నుం� 3,016

ర��యల వరక� ��ం�, అం��సుత నన��. ఆస� ��నషనల

పర�జ��ల� మ��ంత �సత ృత ప����ల� అం��ంచడం ��సం

పరభ�తవం మ�� ��ండ� ��లక �రణయ�ల� �సుక�నన��. వృ��ద పయ

��నషన వ� ప����� 65 సంవతస�ల నుం� 57

సంవతస�లక� త��గం�ం��. తవరల��� 57 సంవతస�ల� �ం��న

�రంద���� వృ��ద పయ ��నషన ల�సుత ం��. ��� ���మక�ల �ఎఫ

కట�ఫ �ట ను క��� పరభ�తవం ��ల��ం�ం��. ఆస� ��నషనల

��సం బ�జట�ల 9,402 ��టల ర��యలను పరభ�తవం

పర����సుత నన��.

31. ���యర�థ లక� మం� వస�, ��జనం క�పసూత ఇం��లష�

���యం �దయ అం��సుత నన �����షయల �ఠ�లలను

పరభ�తవం య������ ��న���సుత ం��. గ���న ఎ�నకల�ల

Page 20: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

20

ఇ�చన �గ�� ��లను క��� పరభ�తవం �తత���ద�� అమల�

�సుత ం��.

32. ��ందర పథ�ల అమల� ��సం మన ��ట � ��� వసుత నన

�ధుల �షయ��న ��రవ సభ�యలక� ��య

�యదల�చుక���నను. ��ందర పరభ�తవం ���సుత నన ��ధ ర�ల

పనునల ��వ� మన �షట �ం నుం� గత ఐ�ళలల� ��ం��ర ���

అం��న �తతం �ధుల� ��ందర పరభ�తవం దృ�క��ం�న గణ�ం�ల

పర�ర�� 2,72,926 ��టల ర��యల�. ఈ �ధుల�ల అ�న

��ట � లక� వ�చన �ధం���, ��ందర పథ�ల అమల���సం మన

��ట � ��� 31,802 ��ల ��టల ర��యల� వ��చ�.

33. ��నుకబ��న �ర ం��ల అ�వృ��ధ �ధులను మన ��ట � ���

ఇ�వల� �షట � ప�న��వభజన చటటంల� ����క��నర�. ���

పర�రం� ఏ������ ఇ�చ ర��యల� 450 ��టల ల� క���,

ఇం� ఒక ఏ���� �ధులను ��ందరం ఇవవల�దు.

Page 21: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

21

34. కం��ట � లర అండ ఆ��టర జనరల (�గ) �����క పర�ర��,

�లం�ణ �షట �ంల� అ�వృ��ధ , సం��మం ��సం గ���న ఐ�ళలల�

అకష�ల� 5,37,373 ��టల ర��యల� ఖర�చ �����, అందుల�

��ందర పరభ�తవ పథ�ల అమల� ��సం ��ట � ��� అం��న �ధుల�

��వలం 31,802 ��ల ��ట�ల మ�తర��న� సపషటం �సుత ��నను.

అంతక� �ం� ఒకక ర��� క��� మన ��ట � ���

అందల�ద� సభ�యల� అరథం �సు���ల� ��ర�త���నను.

35. ��ందర పరభ�తవ పథ�లను అమల� ��� �షయంల� �షట �

పరభ�తవం ప���త అవ�హన�� �రణయ�ల� �సుక�ంట�నన��.

పరజలక� ��ల� �యగలవ� ���ం�న ��ందర పథ�లను

మ�తర�� �షట �ంల� అమల� �యడం జర�గ�త�ం��. పరజలక�

��దద� పర�జనం �క�రచ� పథ�ల ��సం పరభ�తవం

పరజ�ధ���న వృ�� �యదలచు��ల�ద� �సపషటం�

పరకట�సుత ��నను. ఉ��హరణక� మన �షట �ంల� అమలవ�త�నన

ఆ��గయ�� పథకం ��ందర పరభ�తవం ఇట�వల పర��శ ��ట�టన

ఆయ��మన ��రత క��న ఎం�� ��షట���న��. ఆ��గయ�� ��సం

ఏ������ 1,336 ��టల ర��యలను �షట � పరభ�తవం ఖర�చ

Page 22: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

22

�సుత నన��. �� ఆయ��మన ��రత ��వ� �షట �ంల� ఏ������

250 ��టల ర��యల �ల���న ��దయ ��వల� మ�తర��

అందు���. ఆ��గయ�� ��వ� 85 లకషల 34 ��ల క�ట�ంబ�లక�

పర�జనం క����, ఆయ��మన ��రత పథకం ��వ� ��వలం

26 లకషల క�ట�ంబ�లక� మ�తర�� ��ల� క��� అవ�శం ఉం��.

ఆ��గయ�� ��వ� అం� అవయవ మ���ప�� ��వల� ఆయ��మన

��రత ��వ� అందవ�. ఆయ��మన ��రత క��న ఆ��గయ��

పథకం ఎ��న��ట�ల ��ర����న�� �బట�ట మనం ��ందర పథ��న

వదదనుక���నం. పర� ��ందర పరభ�తవ పథకం �షయంల� ఇల���

ఆల��ం�, పరజల ��ల� �ం��ం� పరభ�తవం తగ� �రణయం

�సుక�ంట�ననద�� �షయ��న సపషటం �సుత ��నను.

ప���ల�� సంసకరణల�:

36. సవ�షట �ంల� సుప���లన ���దం�� పరభ�తవం ��దద

ఎత�త న ప���ల�� సంసకరణల� అమల� �సుత నన��. �లనను

పరజలక� మ��ంత �ర�వ �యడం ��సం, పరభ�తవ

�రయక�మ�లను సమరథవంతం� అమల� �యడం ��సం, స���న

పరయ��కషణ�� �రదరశక �లన అం��ంచడం ��సం పరభ�తవం

ప���ల�� ����లను ప�నర వయవ�థక��ం�ం��. గతంల� ప��

Page 23: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

23

�ల�ల ల�� ఉనన �లం�ణను 33 �ల�ల ల�� ఏ�పట�

�సుక���నం. 43 ����నూయ ���జనలను 69 �� ��ంచుక���నం.

459 మండల�లను 584 మండల�ల�� �సుక���నం. గతంల�

��వలం 68 మ��స��ట�ల�ంట�, �ట� సంఖయను 142 క�

��ంచుక���నం. ��తత � 7 మ��సపల ���ప��షనలను ఏ�పట�

��, ���ప��షనల సంఖయను 13 క� ��ంచుక���నం. మ�ర�మ�ల

పల�ల ల�, ����జన తం��ల�, ఆ���� గ���లను పర�యక

పం��య�ల�� �సుక���నం. గతంల� 8,690 �� మ

పం��య�ల�ంట�, ఇప�పడ� �లం�ణల� 12,751 �� మ

పం��య�ల���న�.

37. పం��య� �జ వయవసథను బల���తం �య�����

పరభ�తవం ��తత ����లను ఏ�పట� ��ం��. గతంల� �షట �

�యపత ం� 9 �ల�ల పం��య� అ���ర�ల ��యలయ�ల�ం��.

�ట� సంఖయను 32 క� పరభ�తవం ��ం�ం��. పర� ����నూయ ���జన

క� ఒక ��.ఎల.�.ఓ. ఉం��ల�� లకషయం�� 28 ��.ఎల.�.ఓ ల

సంఖయను 68 క� ��ం�ం��. గతంల� 438 మం��

ఇ.ఓ.�.ఆర.��ల�ంట�, ఇప�పడ� మండల పం��య� అ������

మ���చన ఇ.ఓ.�.ఆర.�� �� సుట లను 539 �� పరభ�తవం ��ం�ం��.

Page 24: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

24

38. �ం�భదరతల పరయ��కషణ మ��ంత పట�షటం�

అమల��యందుక� �� �సు వయవసథను క��� పరభ�తవం ప�నర

వయవ�థక��ం�ం��. ��తత � 7 �� �సు క�షన��టల ను ఏ�పట�

��, పరభ�తవం �ట� సంఖయను 9 �� ��ం�ం��. �� �స సబ

���జనల సంఖయను 139 నుం� 163 క� ��ం�ం��. స��కళల

సంఖయను 688 నుం� 717 క� ��ం�ం��. ��తత � 102 �� �స

��టషనలను ఏ�పట� ��, �షట �ంల� �� �స ��టషనల సంఖయను

814 క� ��ం�ం��.

39. �థ �క�లక� ఎక�కవ ఉ� య�వ��ల� ద�కల��

సంకలపం�� పరభ�తవం ��తత జ�నల వయవసథను ఏ�పట� ��ం��.

ల�కల �యడర ఉ� య�ల� 95 �తం �థ �క�ల�� ద��కల�

పరభ�తవం చటటం ��, ��ందర పరభ�తవం ఆ�దం క��� �� ం��ం��.

��తత జ�నల వయవసథ పర�ర�� �లం�ణ �షట �ంల� ఉ� యగ

�య�మ�ల� జర�గ����.

Page 25: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

25

��తత చట�ట ల� :

40. పరజలక� ��ర����న ��వల� అం��ంచడం ��వలం డబ�బల�

ఖర�చ �యడం వలల మ�తర�� �ధయం �దు. ఎ�న ��ట�ల

���చం��� జరగ� మ�ర�ప, ఒక మం� ���నం �సుక��వడం

వలల �ధయమవ�త�ం��. �లం�ణ �� మ�ల�, పటటణ�లను ఆదరశ

�� మ�ల�� ���చ���ద లకషయం�� పరభ�తవం సమగ� �� �ణ

���నం, సమగ� పటటణ ���నం �సు���చం��. �లం ��లన

చట�ట ల �థ నంల� ��తత చట�ట లను అమల� �సుత నన��. పరభ�తవం

ఇట�వల� ��తత పం��య� �జ చటటం, ��తత మ��సపల చటటం

�సు���చం��. పరజలక�, ���త�లక� ఎల�ంట� ఇబబం�� ల��,

అ����� ఆ�కరం ల��, �రదరశకం� ��వలం��ం� ��తత

����నూయ చట�ట ��� పరభ�తవం ర�పకలపన �సుత నన��.

41. ప���ల�� వయవ��ల�ల ఎవ�� బ�ధయత ఏ�ట��

�షయంల� చటటంల� సపషట���న �యమ, �బంధనల���న�.

�థ �క సంసథల అ����ల�, �ధుల�, �ధుల�, బ�ధయతల

�షయంల� సపషటత ఏరప��ం��. ఒక ��ళ ఎవ����� ���

�రవహణల� �ఫల����, ���� ఆ బ�ధయతల నుం� ��ల��ం�

అ���రం క��� ఈ చటటం ��వ� పరభ���వ��� ఉంట�ం��.

Page 26: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

26

42. ��తత పం��య� �జ చటటం, ��తత మ��సపల చట�ట ల

��వ� �� మ�ల�, పటటణ�లల� ఉననత�థ � ��వల� అం��ల�

పరభ�తవం ఆ�సుత నన��. ��తత చట�ట ల వలల �శచయం� �� మ

పం��య�ల�, ప�ర�లక సంఘ�లల� బ�ధయ��య�త ��ఖ��

��ల� పరభ�తవం ��ర�త�నన��. ఈ సంసకరణల ఫ�తం�

�� మ�ల� పచచదనం��, ప���భరత�� కళకళల���ల�,

పరణ���బదధ���న పరగ��� పటటణ�ల� తయ�ర� ��ల�,

పరజలక� ఉననత పరమ�ణ�ల�� క���న �వనం ల�ం��ల�

పరభ�తవం ఆ�సుత నన��. పరజలంద�� ��గ�వమయం�� ���ద�త

ల��యలను �ర���వడం ��సం ఈ ��ల 6 నుం� �� మ�ల�ల 30

���ల పర�యక ��యచరణ పరణ��క �ర రంభమ�ం��. పచచదనం

��ంచడం, ప���భరత ��డడం, �యం�రత పదధ�ల� �ధుల�

ఖర�చ �యడం, ���షక, పంచవరష పరణ��కల� ర��� ం��ంచడం,

�� మ అవస�లక� తగగట�ట బ�జట ర�పకలపన, �దుయత సంబంధ

సమసయల� ప��షక��ంచు��వడం త��తర పనుల� పరజల �సత ృత

��గ�వమయం�� జ���ం��ల� పరజ� పర��ధుల�, అ���ర�లను

ఈ సందరభం� ��ర�త���నను.

Page 27: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

27

పం��య� �జ వయవసథ బల���తం:

43. పం��య� �జ �ఖను బల���తం �య�����

పరభ�తవం అ�న ఖ��లను ��గం� భ��త �సుత నన��. ��� ��ల�

��త��ల�� అవసథల� పడ�త��� �� మ ����ధయ �రయక�మ��న

�రవ��సుత నన, �షట �ంల�� 36 ��ల మం�� స�� కరమ��ర�ల

��త��లను 8,500 ర��యలక� పరభ�తవం ��ం�ం��. ������న

���ల వలల స�� కరమ��ర�ల�, �� మ పం��య� �బబం����

క�స భృ����ట�, సమ�జంల� ��రవం క��� ��రగడం పటల

��ను హరషం వయకతం �సుత ��నను.

�థ �క సంసథలక� �ధుల�:

44. �థ �క సంసథలక� �ధుల ��రత ��యక�ం�� పరభ�తవం

కట�ట ��టట���న ���నం �సు���చం��. ��ందర ఆ��థక సంఘం

ఎ�న �ధు���త అం� �తతంల� �షట � పరభ�తవం తర�ప�న

జమ ��, �థ �క సంసథలక� అం���వల� పరభ�తవం

�రణ�ం�ం��. ��ందర ఆ��థక సంఘం ��రసుల ��రక�

�లం�ణల�� �� మ పం����లక� ��ందర పరభ�తవం

అం��ం� �ధులక� సమ�నం� �షట � పరభ�తవం �ధుల�

Page 28: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

28

జమ�సుత ం��. ఈ ��ం��ంట�� కల� �� మ పం����లక� పర�

��ల 339 ��టల ర��యలను అం��ం��ల� పరభ�తవం

�రణ�ం�ం��. ����ట ంబర మ����� సంబం��ం�న �ధులను

పరభ�తవం ఇపపట��� �� మ పం��య�లక� �డ�దల ��ం��.

ఇ� తర�ల� పటటణ�లక� �ధుల పర�హం ఉంట�ం��. ఆ��థక

సంఘం �ధుల�� �ట� ఉ��� �� పథకం �ధుల�,

పనునల�� �ట� ��ధ ర�ల�� �� మ పం��య�లక�

సమక��� ఆ��యం క��� �థ �క సంసథలక�ంట�ం��. �బట�ట

�థ �క సంసథలక� ఇక ఎల�ంట� �ధుల ��రత ఉండదు. �� మ

పం����లక� 2,714 ��టల ర��యలను,

మ��స��ట�లక� 1,764 ��టల ర��యలను ఈ బ�జట�ల

పరభ�తవం పర����సుత నన��.

�దుయత�త సంసథలక� ఆ��థక సహ�రం:

45. వయవ�యం�� �ట� అ�న రం�లక� 24 గంటల �ట�

��ణయ���న �దుయత సరఫ� �యడం ��సం పరభ�తవం �దుయత

సంసథలక� ఎపపట�కప�పడ� త��న ఆ��థక సహ�రం అం��సుత నన��.

��ట � �వృ��ధల� �దుయత రం��క�నన �ర మ�ఖయతను గ���తం�న

పరభ�తవం, ఖర�చక� ��ను�డక�ం�� ఉతప�త , పం�ణ�, సరఫ�

Page 29: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

29

వయవసథలను ��ర�గ�ప���ం��. ���త�లక� ఉ�త �దుయత�త

అం��ంచడం ��సం పరభ�తవం ఇపపట� వరక� �తతం 20,925

��టల ర��యలను �దుయత సంసథలక� ��లం�ం��. ఉదయ

పథకం ��వ� ��సకమ లక�నన 9,695 ��టల ర��యల

ర�ణ����న పరభ�తవ�� భ��ం�ం��. �దుయత సంసథల�

�ంగ��ణ��� బ��ప��న 5,772 ��టల ర��యలను పరభ�తవ��

��లం�ం��. గ��షట ��మ�ండ వ�చనప�పడ� జ���� అదనప�

�దుయత ��ను��ళలక� అ��య వయయ��న ఎపపట�కప�పడ�

పరభ�తవ�� భ��సుత నన��. �తతం� గ���న ఐ�ళలల� �షట �

పరభ�తవం �దుయత సంసథలక� 42,632 ��టల ర��యల ఆ��థక

స�యం అం��ం�ం��. అ�న రం�లక� 24 గంటల�ట�

��ణయ���న �దుయత సరఫ� అవ�త�ండడం వలల ����� �క,

వయవ�య ఉతపత�త ల� ������. పరగ� సూ�కల�ల అ�

పర��న���న తలస�� �దుయత ���గం వృ��ధ��ట�ల� మన

�షట �ం �శంల��� అగ���� ���ంద� సగరవం� ఈ సభక�

��య �సుత ��నను.

46. ఉనన�� ఉననట�ల �ప�ప��వ�����, �సత�లను పరజల

మ�ందు ఉం� �షయంల� పరభ���వ��� ఎల�ంట� బ�షజ�ల�

Page 30: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

30

ల�వ�. �జ��జ�లను సపషటం�, సఫట�క సదృశయం� సభ

మ�ందు, సభ ��వ� పరజల మ�ందు ఉంచుత���నం. �శంల�

��ల��నన �వర���న ఆ��థక మ�ందయం �రణం� అట� ��ందర

పరభ���వ���, ఇట� �షట � పరభ���వ��� ఆ��యం గణ�యం�

త��గన మ�ట క��న �సతవం. ��� �రణం� అ��క ఒ���డ�క�ల�

ఎదు���న �షయం క��� అం� �సతవం. ఈ క��న �సత�ల

�ర �ప��క ఆ��రం��� పరభ�తవం బ�జట పర��దనల� తయ�ర�

��ం��. స���న ఆ��థక �రవహణ జర�ల� పరభ�తవం

అ�ల�సుత నన��. మ�ందు� అ�న �ఖల�ల నూ ఉనన

బ��లను ��ంట�� ��లం��ల� పరభ�తవం �రణ�ం�ం��.

ఇందు��సం ఈ బ�జట�ల త��న ��ట��ంప�ల� ��ం��. బ��ల�

��లం�న త�వ�, ��తత పనుల� �పట�ట ల�� ���న �రణయం

క��� పరభ�తవం �సుక�నన��. ����� అనుగ�ణం��� ఆయ�

మం�రతవ �ఖల� ప���త�లక� ల�బ��, పరభ�తవ మ�రగ���ద�ల

పర�రం �ధుల� ఖర�చ �య�ల� మంత�ర ల�, �రయదర�శలక�

ఆ��థక �ఖ సపషట���న సూచనల� ��ం��.

Page 31: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

31

బ�జట అంచ��ల� 2019-20:

47. 2019-20 ఆ��థక సంవతసరంల� 1,82,017 ��టల

ర��యలను పర����త వయయం� ఓట ఆన అ��ంట�ల�

పరభ�తవం అంచ�� ���ం��. �� �శంల� గ���న 18 ��లల��

ఆ��ధక మ�ందయం �థరం� ��న�గ�త�ం��. సూథ ల ���తప�త

బ�� ప���� �ం��. అ�న పర��న రం�ల� ���గమనంల�

పయ�సుత ��న�. ఆ��య�ల� ప���� య��. �శ ఆ��థక

ప���థ� పర��వం �షట �ం�� క��� ప��ం��. మ���న ప���థత�ల

��పథయంల� �సతవ ప���థత�లక� అనుగ�ణం��� బ�జట

ర��� ం��ం��ల� పరభ�తవం �రణ�ం�ం��. 2019-20 ఆ��థక

సంవతస���� పర����త వయయం 1,46,492.30 ��టల

ర��యల� ��, ఇందుల� ����నూయ వయయం

1,11,055.84 ��టల ర��యల� ��, మ�లధన వయయం

17,274.67 ��టల ర��యల�. బ�జట అంచ��లల� �గ�ల�

2,044.08 ��టల ర��యల� ��, ఆ��థక ల�ట� 24,081.74 ��టల

ర��యల� ఉంట�ంద� అంచ��.

Page 32: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

32

48. �షట � ఆ��థక ప���థ��, ఆ��థక �రణ�లను సూథ లం� ���

పంచుక���నను. �లం�ణ �షట � పరభ�తవ �ర ����యలను,

ల��యలను ఈ సభ మ�ందుం��ను. ఆయ� �ఖలక� జ���న

��ట��ంప�ల�, ఇతర��ర �షయ�ల�నంట�� బ�జట పరత�ల�ల

స�వరం� ��రవ సభ�యలక� అంద�యడం జ����ం��. ఈ

�వ�లను ఆ��థక �ఖ ��బ ��ట finance.telangana.gov.in ల�

క��� పరభ�తవం �� ందుప���ంద� ��రవ సభ�యలక�

��య�సుత ��నను.

49. ఆ��థక మ�ందయం �రణం� ఆ��య�ల� త��గనపపట���

ప���థ�ల� తపపక మ�ర�ప వసుత ంద�� ఆ���వం ��క�నన��.

ఇప�పడ�నన �సతవ ప���థత�లక� అనుగ�ణం� ఈ బ�జట

ర�పకలపన జ����ం��. �నునన ���ల�ల ప���థ� ��ర�గ�ప��,

ఆ��యం ������� అందుక� తగగట�ట అంచ��ల� సవ��ంచుక���

��సుల�బ�ట� క��� మనక� ఉం��.

50. దు�క�మణక�, కబ�జ లక� గ����న పరభ�తవ భ�మ�లను

��డ�����, ��ర�ట ల�ల మగ�గ త�నన భ� ����లను

ప��షక��ంచ����� �షట � పరభ�తవం ��న ��ల�� ��యయ

�� �ట�ల� ఫ�సుత నన�. �జ����� ��యనుక�నన ��ల ��టల

Page 33: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

33

ర��యల �ల���న భ�మ�ల�� ఇప�పడ� పరభ���వ��� హక�క

క���ం��. ఈ భ�మ�లను దశల ���� �క��ంచడం వలల

��ట � ��� అదనం� ఆ��యం సమక�ర�త�ం��. ఆల�

సమక���న ఆ��య��న ఎస.��.ఎఫ.క� ��ట��ం�, పరజల

అవస�ల� ���చ �షయల� ఏ �ఖల� ఇబబం�� క�����,

సర�ద బ�ట� �య�ల� పరభ�తవం �రణ�ం�ం��.

51. ఆ��య వనర�లను బట�ట పరభ�తవం ఎపపట�కప�పడ� తన

�ర ��నయతలను �రణ�ంచుక�ంట�, సవ��ంచుక�ంట�

���య��లకం� (�న�క �) వయవహ��సుత ంద� ఈ సభక�, ఈ

సభ ��వ� పరజలక� ��య�సుత ��నను.

మ���ంప�:

52. ఆ��థక మ�ందయం ��ల��� ఉననపపట���, అతయంత

పర��నమ�న వయవ�య రం����, పరజ� సం��మ����

అతయ��క �ధుల� ��ట��ంచడం ��వ� ���త�ల�, ��దల

����ల�ల ��ల�గ� �సుక���ల�� మ� �తత���ధ� మ�����

��లల ��సుత ��నను. పచచదనం, ప���భరత�� పల�ల ల�

కళకళల���ల�, పటటణ�ల� పరణ��� బదధం� పరగ� ���ం��ల�

Page 34: 2019, ్టంబర్ 9వ ే న ెలం ాణ ాష్ట ాసనసభక · ఇప ప్డ ను ె ిప్న ఈ గణ ం ాల న్ ంద్ర ప్రభ

34

పరభ�తవం ��ర�క�ంట�నన��. అ�న రం�ల�ల �ఘ�గ�న అ�వృ��ధ

���ం� ��శల� ఈ బ�జట �హద పడ�త�ంద� పరభ�తవం గట�ట

నమమకం�� ఉం��.

53. ప���త ఆ�వహ దృకపథం��, �సత�క ప���థత�ల�న

ప��గణల��� �సుక��, ఎ�నకల ��లను ��ర��ర�సూత ,

2019-20 ఆ��థక సంవతసరం బ�జట పర��దనలను సభల�

పర��శ ��డ�త���నను.

సమత�ల అ�వృ��ధ� �ం��సూత , పరభ�తవం పర��శ ��ట�టన

పర��దనలను ఆ���ంచవల�ం��� ��రవ సభ�యలను

స�నయం� ��ర�త���నను.

// జ� ��ంద //

// జ� �లం�ణ //