महभरत - मुख्यपान...मभर मरठ˛ अनद क : श˛....

96

Upload: others

Post on 23-Oct-2020

53 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • मह�भ�रत

    मह�भ�रत खड एकणततस�व� दण पव� भ�ग च�थ�

    अशक कठ�र�ई स�ह�त� पह�ष�न

    ह�श�ष स�चन� - म��भ�र��च� स�� ख�ड ��चण��स�ठ� क� प�� ख�ल�ल लल�क �र ज�.http://www.esahity.com/23092343238123512366234023812350.html

    http://www.esahity.com/23092343238123512366234023812350.html

  • म��भ�र�मर�ठ� अन���दक : श�. अश'क क'ठ�र� [email protected] �� प�स�क���ल ल�खन�च� स�� �कक अन���दक�कड� स�रह*� अस+न प�स�क�च� हक��� त����ल अ�श�च� प�नम��दण �� न�ट, हचतपट हक��� इ�र रप���र करण��स�ठ� अन���दक�च� ल�ख� पर��नग� घ�ण� आ�श�क आ��. �स� न क�ल��स क��द�श�र क�र��ई �'ऊ शक��. ई स�ह�त� पह�ष�न G1102, Eternity, Eleventh floor Eastern Express Highway. Thane, 400604 www.esahity.com [email protected] ©esahity Pratishthan®2018

    • ह�न�म+ल� ह��रण�स�ठ� उपलब=.

    • आपल� ��च+न झ�ल���र आपण �� फ@र�ड� कर शक��.

    • �� प�स�क ��बस��ट�र ठ��ण��प��C हक��� ��चन�व�ह�ररक क'ण���� ��पर करण��प+�C स�ह�त� पह�ष�नच� ल�ख� पर��नग� घ�ण� आ�श�क

    आ��.

    पक�शन : १० ज+न २०२०

  • अन���दक�च� द'न शबद -ह��द+ म�न���� ज�� क���M रचन� स��म�न� आ��� त����ल एक म��भ�र� आ��. ह��द+�च�� सगळ�� पर�पर�, च�ल�रर��, स�सक�र ह��च� म�ळ� म��भ�र��� आ���. चSकस ह��द+ व�हकल� ब���च ��ळ� अम�क पथ� क�� पच�र�� आल� अस� पश पड�' पर���, त��च� सम�=�नक�रक उतर म�त त��ल� हमळ� न���. च�र जण च�र कलपन� स��ग��� � त��च� गW=ळ उड�'. �� �'ऊ न�� � त�� �ह���ट�, पथ� ह��च� म+ळ क'ठ� आ�� �� ल*�� ���� ह�स�ठ� �� प�तन आ��, �� अन���द ��चल� कX, त�� पश��च� सम�=�नक�रक उतर� हमळ��ल अश� म�झ� अप�*� आ��. म�ण+न, म� म��भ�र� ह� म��क�व��च� मर�ठ�� अन���द करण��च� ठर�ल�. आ�� प�Z� म��भ�र���र बर�च लल��ल� ग�ल� आ�� � ह�प�ढ�स�द� प�षकळ लल��ल� ज�ईल पण म��भ�र�, जस̂ आ�� �स̂, एक श_*हणक म�ध�म म�ण+न ��चक��न� हमळण� आ�श�क आ�� � �� ह� भ�ष���र�न� म� ��चक��न� द�� आ��.म��भ�र� �� एक म��क�व� आ��. अस̂ म�ण���, �� स���� म'ठ� ग�थ आ��. म� म�त अन���द कर���न� �' गद�� क�ल� आ�� क�रण, मल� कह���च� अ�ग न���. म��भ�र��च�� उपलब= पह��� क���M भ�द आढळ���. त��स�ठ� सगळ� भ�द भ�ष���र�� घ��ल� आ��� म�णज�, क���M र��cन ज��+ न��. त�� हश���, स�म�न� ��चक��न� कथ�भ�ग अल=क च��गल�� पक�र� समज��� म�ण+न क���M ट�प� हदल�� आ���. म�झ� ��चक स�=� मर�ठ� आ��� ज���च� ज�न म'जक� आ�� अस̂ ग���� =रन म� अन���द�च� भ�ष� ब�ळब'= मर�ठ� ठ��ल� आ��, त��म�ळ̂ क'ण�ल��� �� स�जपण� ��च�� ��ईल � समज�ल. क���M ल�खक अश� ग�थ�च� अन���द कर���न� प�च�न��च� अन�भ� ���� म�ण+न म�द�म प�च�न (Archaic) शबदप�'ग ��पर��� पर���, म�झ� अस� अन�भ� आ�� हक�, ब�f��क ��चक��न� �� ��चण��स त�स �'�'. म�ण+न भ�ष� आपल� न��म�च�च ओघ��� ठ��ल� आ��. म��भ�र��च� अठर� प�� आ��� � त�� आ=�च� अस� आहदप�� म�ण+न एक ज'डल� आ��. आहदप���म�ळ� म��भ�र����ल म�ख� कथ�भ�ग�च� प+�iह���स ��चक��न� समज�ल. आहदप���� ह��द+�च�� अन�क प�र�ण��च�� म�ळस�त�च� कलपन� ����. म�ण+न �' म�झ��म�� फ�र म�त��च� आ��. म� म�त अन���द करण��च�� स'��स�ठ� स�प+ण� म��भ�र� च�ळ�स��प�*��

  • ज�स� ख�ड��� ह�भ�ग+न हदल� आ��. त��म�ळ̂ इ�टरन�ट�र चढ����न� � उ�र����न� स'प� ज�ईल अश� अप�*� आ��. त����ल �� एक'णह�स��� ख�ड, द'ण प�� भ�ग चSथ�, आपण आ�� ��चण�र अ���, घट'तकच �= प��, द'ण �= प��, न�र��ण अस प�'ग प��. म��भ�र� क=� लल��ल� ग�ल� अस� पश न��म� �� ��चण����च�� मन�� ड'क���' म�ण+न त��बदल थ'ड� लल��� आ��. म����र � गS�म ब�द आपल��ल� म���� आ���, स�=�रणपण� इस��सन प+�� ५५० �षi �� द'घ� म��न�भ�� �'ऊन ग�ल�. जर म��भ�र��च� रचन� त�� आ=�च� अस�� �र त��च� उल�ख त�� क�ळ���ल ज_न � ब�द स�ह�त��� हनहn�च आल� अस��. ब�द�ल� स��ख�म�न� अस̂ स�ब'=���. क�रण, त��च� �त�ज�न स��ख� ह�च�र��र आ=�र�� आ��. व��स��च� भग�� ग��� ��द����च� �त�ज�न म��ड�� ज� ��लन�न� अ���च�न आ�� � स��ख� ह�च�र �� ह��द+ �त�ज�न���ल पह�ल� म�णज�, स���� ज�स� ज�न� समजल� ज��'. जर �� ब�द�च�� आ=�च� अस�� �र हनहn�च त��च� पभ�� ब�द�च�� ह�च�र���र झ�ल�ल� हदसल� अस��. ह�श�ष करन �� द'घ� र�जघर�ण��च� �'�� म�णज� त���च� हश*ण त�� क�ळ���ल स�pतम असण�रच मग त��च�� अभ��स�� ग���, क� षण �� आल� अस��. ह�श�षकरन जर �� द'घ� =म���र क�म कर� �'�� �र �� अप�ह*� आ��. पर���, पत�* अस̂ हदस�� हक�, त�� द'घ�च���� �तक�ललन स�ह�त��� �' उल�ख आढळ� न���. ह�च� अथ� म��भ�र� त�� न��रच�� क�ळ�� रचल� ग�ल� अस���. द �सर� अ�द�ज अस� कX, ��द��� �त�ज�न लल��ण�र� व��स � म��भ�र�क�र व��स एकच व�हक �'�� अस̂ स�=�र म�नल� ज�� आ��. ��द����च� स�र म��भ�र����ल ग���� आ��. ��द��� �त�ज�न�च� उगम त��च स�म�र�स झ�ल� �� स��म�न� आ��. म��भ�र� लल��ण�र� व��स स��ग���, ��द��च� ह�सर पड� च�लल� आ�� �र� �� ज�न स'प�� भ�ष�� स�म�न��न�� समज��� म�ण+न कथ�रप��+न �� उपलब= व���� ह�स�ठ� त���न� म��भ�र� �� क�लपहनक रचन� क�ल� आ��. अस̂ स�� प���� आपण अ�द�ज कर शक�' हक�, म��भ�र� इस��सन प+�� ४००च�� स�म�र�स म�णज�, सम�ट अश'क�च�� आ=� लल��ल� ग�ल� अस���. म��भ�र��� स��u व��स एक प�त अश� भ+हमक� कर���न� हदस��. त��पम�ण� क� षण म�ण+न ज� प�त आ�� त��च� सगळ� क��व� प���� व��स ज���च� खर� न��� क� षण द_प��न आ��, �̂च कर�� आ��� अस� ��ट��. म�णज� म��भ�र�क�र व��स त���च�� रचन�� द'न भ+हमक�

  • कर���� अस̂ म�ण��� ल�ग�ल. त��म�ळ̂ अस� समजण��स �रक� नस��� कX, म��भ�र� त���च�� कलपन��च�च एक भ�ग आ��. कद�हच� अस̂ म�ण�� ��ईल कX, म��भ�र� �� एक द��कथ��च� स�ग� आ�� � त��द�र� न_ह�कम�ल�� हशक�ण��च� प�तन झ�ल� आ��. म�झ�� म��, अश� चचi� ��ळ व�थ� न घ�ल���� ह��द+�न� म��भ�र����ल कथ���+न क�� स��ग����च� आ�� �� प����. एक ऐह���लसक दस�ऐ�ज म�ण+न म��भ�र� उप�'ग� ��ईल अस̂ ��ट� न���. म��भ�र����ल कथ� प����, त����ल अह�र�लज� पस�ग �^च स��ग��� हक� �� सगळ� कप'लकललप� आ��. पर���, त����+न ज� हशक�ण��च� प�तन झ�ल� आ�� �' अपह�म आ��. आपल��कड� इ�गज��न� स��प�च� हश*ण पद�� आणल� त�� आ=� ह��द +���ल हदज, प�ठश�ळ���+न प�थहमक हश*ण घ�� अस��. त��� पथम, अ*र ओळख न��र गहण� � म��भ�र� हशक�ल� ज�ई (प�र'ह�� ब�हण��च�� प�ठश�ळ���+न त��हश��� कम�क��ड�च�� प'थ�� हशक�ल�� ज��) �� ल*�� घ��ल� प�ह�ज�. क�रण, म��भ�र���+न म�णस�ल� ज��न कस� जग��� त��बदलच� म�ग�दश�न हमळ��. म��भ�र� �� एक श_*हणक म�ध�म म�ण+न ��पर�� �'��. आपल�� हश��ज� र�ज���च� हश*ण म��भ�र���+नच झ�ल� �'��. त���+न ज� हन��श�स हशक�ल� आ�� �̂च आपल� हश*ण �'��. म�झ��म��, ���च उद�श ��चक��न� ड'ळ��सम'र घ�ऊन म��भ�र� ��च���, =�हम�क ग�थ समज+न भ�बड�पण� ��च+ न�� क�रण �' =�हम�क ग�थ न��� अस� म�झ� म� आ��. म��भ�र��� अन�क बSद�क� आ��� जस̂ भग�� ग���, ह�द+र ग���, कहणक ग���, व��= ग��� �ग_र�. �� सगळ� ज��न�च� ज�न आ�� म�ण+न पत��क श��ण� ह��द+, म��भ�र� ��चण��� ठ���ल �र त��च� भल� �'ईल. त���न� �� स�जपण� हमळ��� म�ण+न �� पप�च आर�भल� आ��. ई-स�ह�त� त��च� ह�न�म�ल� ह��रण करण�र आ��� म�ण+न त���न� श�शu =न���द. अश'क क'ठ�र�

  • म�झ� ई-म�ल –[email protected]@yahoo.co.in ह� �रन आपण म�झ��श� स�पक� कर शक��.ह� प�स�क�च� म�दण करण��स�ठ� अन���दक�च� आ=� पर��नग� घ�ण� आ�श�क आ��. न घ��ल��स �' ग�न�� ठर�ल � त���र �'ग� क�र��ई �'ईल. ह� ई-प�स�क�च� ह�न�म�ल� ह��रण ई-स�ह�त� करण�र आ��� पर���, �� ई-प�स�क क'ण��� क'ण�ल��� ह�न�म�ल� भ�ट द�ऊ शक�'.

    म�झ� बल@ग – Ashok Kothare, http://ashokkotharesblog.blogspot.com/ for stories I reckon, http://kotharesviews.blogspot.com/ for philosophy Ideas and tips on any subject, http://kotharay.blogspot.in/ for

    intelligent discussions. Freedom of Expression, http://kothare-thinks.blogspot.in/

    My Marathi Blog, http://kothare-marathi.blogspot.in/ मल� अस� ��ट��

    ह�श�ष स�चन� - म��भ�र��च� स�� ख�ड ��चण��स�ठ� क� प�� ख�ल�ल लल�क �र ज�.http://www.esahity.com/23092343238123512366234023812350.html

    http://www.esahity.com/23092343238123512366234023812350.htmlhttp://kothare-marathi.blogspot.in/http://kothare-thinks.blogspot.in/http://kotharay.blogspot.in/http://kotharesviews.blogspot.com/http://ashokkotharesblog.blogspot.com/mailto:[email protected]:[email protected]

  • - द'णप�� भ�ग चSथ� –घट'तकच �= प��

    भ�ग एकश� पन�स���स�ज� प�ढ� स��ग�', ��मच� �त�दल म'ठ� ��कद�न� प��ड���च�� स_न��ल� �Wड द�� �'��. ज���च� प��� न कर�� द'घ�, प��च�ल � कSर� �श�स�ठ� लढ� �'��. �'ड�स �'ड असल�ल� �'द� एकम�क��न� द�द�� �र�ण��च� प�तन कर� �'��. ब�ण�न�, भ�ल��न�, शर�न� अश�पक�र� ह�ह�= आ��=��न� �� लढ� �'��. �� लढ�ई भ�षण �'��. अ�ग��र क��ट� ��� �'�� �� मरण�र� �'द� प��cन. रक��च�� हचरक��ड� उड� �'त��. हचडल�ल� �त� ह�रद ब�ज+च�� �त�ल� ज'र��न� =ड�क� म�र� �'��. �� एकम�क��न� त��च�� स�ळ��न� भ'सक� �'��. घ'ड�स��र पह�सपध���ल� क�प� �'�� �ल��र�न�. शर�न� आहण क� ���ड�न� �� एकम�क�ल� म�र� �'��. अश�पक�र� ह�ह�= शस��न� �� लढ� �'��. घ'ड�स��र घ'ड�स��र��न� म�र� �'��. त��स�ठ� भ�ल�, बरच��, स�र�, �ल��र� ज� अस�ल त��न� �� लढ� �'��. त���च�� लढण��� ज'श �'��. त����ळ� एकच गW=ळ उड�ल� �'��. त��� प��च�ल � क� र स_हनक त��च�� ह�हशष प���र���म�ळ� ओळख�� ��� �'��. त��हश��� त���च�� ब'ल�भ�ष��+न स�द� फरक ज�ण�� �'��. ठ�र म�रण� �� एकच उद�श त���च� �'��. हक�� म�रल� त���र त���च� हक�C �'� �'��. �ज�र' ब�ण फ�कल� ज�� �'��. त�� स�म�र�स स+�� म��ळ� �'�� त��म�ळ̂ क'ण क'ठ� क�� कर�' �� समज� नव���. अश�रर��न� प��ड� लढ� �'�� ��व��� द ��p=न त���च��� घ�सल� �'��, त��च� र�ग ज�दथ�च�� �=�म�ळ� फ�र ��ढल� �'��. �' ज���च� ब�ज� कर� मरण��स�ठ� लढण�र अस� हदस� �'��. अस� �' प��ड���च�� मध�� हशर�' � ��थ� एक म'ठ� ��द �'��. म'ठ� नरस���र �'�'. जस� स+�� मध��न��च� सगळ� ज�ळ+न ट�क�' �स� �'� �'��. प��ड���च� स_न� त��च� �' स���रक अ���र प��cन घ�बरल�. द ��p=न�च�� ब�ण��म�ळ� जखम� झ�ल�ल� प��ड���च� स_हनक स_र��_र� =��+ ल�गल� �'��, हकत��क म�ल�. त��हश��� ��मच� �त� प��ड���च�� स_हनक��न� प���ख�ल� हचरड� �'��. ��झ�� म�ल�न� हभम��र द�� ब�ण म�रल�, नक+ ल��र ��न म�रल�, ह�र�ट � द�पद��र पत��क स�� म�र�', हशख�ड��र श�भर म�र�', =�षद�मन��र सतर ब�ण म�र��, ��ल=ष�र��र स�� म�र�'. त�� न��र �' म'ठ�

  • लज�कल��च� गज�न� कर�'. त��न��र क_क��� � छ�ड� �र अन�क ब�ण म�र� अस�'. त��न��र स�����र स�� ब�ण म�र�'. दSपद�च�� म�ल���र पत��क ��न म�र�'. प�न�� म'ठ� गज�न� कर�'. त��हश��� हकत��क स_हनक��च� ज�� घ��' �� ��गळ�. �' स�*�� �म�च� अ���र झ�ल� �'��. त����ळ� ��ल=ष�र त��च���र द�� ब�ण म�र�' अस̂ कX, �� त��च�� द'न प���� �मC बस���. त��म�ळ� ��झ� म�लग� रथ�� ख�ल� बस�'. �� प�ह�ल���र प��ड���न� �fरप ���' � �� चढ�ई कर���. ��झ�� ल'क��न� ��ट�� द ��p=न म�ल�. �� त�� पम�ण� ओरड+ ल�ग���, "र�ज� म�ल�, र�ज� म�ल�". �� ऐक+ न द'ण ��थ� �����. त�� स�म�र�स ��झ� म�लग� श�द��र ��� अस�'. त��न��र �' ��ल=ष�र��र च�ल करन ज��'. �� प��cन प��ड���च� स�द� त��ल� अड�ण��स�ठ� त��च���र च�ल कर���. त���च���र द'ण ब�ण��च� म�र� कर���. त���च�� ब�ण�म�ळ� हकत��क मर���, हक�� घ���ळ �'���. त��न��र ��थ� एक भ�षण ��द �'��. म'ठ� नरस���र �'�'. क��ळ ��ल� लज�क�ण��स�ठ� द'ण त�� श+र��र �'दध���च� बळ� घ�� अस���. घट'तकच �= प�� भ�ग एकश� पन�स��� स�पल�.

  • घट'तकच �= प�� भ�ग एकश� एक��न���

    =��र�ष ह�च�र���, म�झ�� स�द'=न�बदलच� समजल�. आ�� स��ग द'ण प��ड���च�� फSज��मध�� हशर��� �� त���च� कस� हन��तण कर���. द'ण��न� म�झ�� ल'क��न� कस� स�र*ण हदल� �� स��ग. क'ण त���च�� उजव�� भ�ग�ल� �'��? क'ण ड�व�� ब�ज+ल� �'��, क'ण त���च�� म�ग+न ज�� �'��, क'ण त���च�� प�ढ+न ज�� �'��? क=� द'ण त���च�� रथ�� =न�ष� ����� घ�ऊन न�च� ह�र�द�ज� कर� प��ड���च�� ग'ट�� घ�सल�? �� त���च��मध�� हशरल��म�ळ� प��ड���च� हभ�� ��ढल� अस�ल अस� मल� ��ट��. मल� स��ग, �' म��रथ� प��च�ल��च� न�श करण�र� कस� म�ल�. स�ज� ब'ल�', ज�दथ�च� �= क�ल��न��र त�� स�ध��क�ळ� प�थ� ��ल=ष�र�ल� भ�ट+न � सत�क स�द� भ�ट+न �� द'ण��कड� लढण��स�ठ� ज����. ��ल=ष�र, हभमस�न, नक+ ल � स�द�� त���च�� पलटण� घ�ऊन द'ण���र च�ल कर���. �� र�त�च� लढ�ई अस��. अ�=�र�� �� त���च�� शत+�र ��र करण�र अस��� क��ळ अ�द�ज�न�. त���च पम�ण� र�ज� ह�र�ट, =�षद�मन, सल�, द�पद अस� र�ज� स�द� द'ण���र च�ल+न ज����. त���च�� बर'बर प��च�ल��च� �'द� �'��. दSपद�च� म�ल�, र�*स प�त घट'तकच, प��च�ल��च� पभदक, त��च� स�� �ज�र फSज घ�ऊन द'ण���र �ल� करण��स�ठ� हनघ���. त���च� पम�ख अस�' हशख�ड�. त���� प��ड���च� म��रथ� स�म�ल झ�ल� �'��. �� अ�=�र� र�त �'�� � �� क��ळ अ�द�ज�न� आपल�� शत+च� ��= घ�ण�र� �'��. एक�पक�र� �� त���च� कस'ट� �'�� कX, �� त���च�� ब�ज+च�� म�णस�स म�रण�र न����. अ�द�ज च�कल� �र �� त���च��च म�णस��न� स�द� म�रण��च� शक��� �'��. �स� �� त�� र�त�च� ��द �'��. च�कच� म�रल�� ज�ण��च�� भ���न� �� सगळ� द'न�� ब�ज+च� भ�गस� झ�ल� �'��. त��� प��दल � �त�दल स�द� स�म�ल झ�ल�ल� �'��. त��च ��ळ� र�त�च� हनश�चर प�ण� जस� ल��डग�, क'ल��, हपश�चच �� स�द� त��� �'��. म�णस� ओरड� �'�� त���च�� आ��ज� �रन त���च�� ब'ल��रन त���न� समज� �'�� कX, �' त���च� आ�� क�� द �स���च�. एकच गद�र'ळ उठल� �'��. त��मध�� रण��द� ��ज+ ल�गल� �'��. त��च���+न घ�बड� अ=+न म=+न उड� �'��. त���च� घ�घतक�र स��द+र ऐक+ ज�� �'��.

  • घ'ड��च�� ट�प��च� आ��ज, �तMच� हचतक�र, घ'ड��च� लख�क�ळण�, अस� ह�ह�= आ��ज त��� �'�� � त���+न न�म घ�ऊन ब�ण म�र����च� �'��. फक खर� ज�मब�ज अश� ��द�� लज�क��� अस� अन�भ� आ��. द'ण���र पह�ल� �ल� श�ज���च�� �'दध���न� क�ल�. ���� =+ळ उड�ल��म�ळ� �'दध��न� ज�स� त�स �'� �'��. स���र�ल� स�र��� झ�ल�. शस��च� खणखण�ट ऐक+ ��ऊ ल�गल� �'��. म�णस̂ मर� �'�� पण क'ण क'ण�ल� म�� आ�� �� समज� नव���. अश� पक�रच�� समर�� स�=�रणपण� स�म�न� स_हनक��च�च ज�स� हशरख�ण �'� अस�� �� सगळ� ज�ण� �'��. ��ड� स�रख� �� लढ� �'��. आपण क'ण�ल� म�र� आ�'� �� त���न� समज� नव���. त�� अ�=�र�� स_हनक��च�� अ�ग���ल स��ण��च�� अल�क�र�म�ळ̂ � जर�च�� कपड�म�ळ̂ ज' थ'ड� पक�श �'�� �' ह�सफ�र� �'�� � थ'ड� क���� त��� �� �'द� प��c शक� �'��. आक�श���ल ��र� थ'ड� पक�श द�� �'��. �'दध���च�� ओरडण��� क'ल���च� � ल��डग���च� ओरडण� हमसळ� �'��. त�� अ�=�र�� �ल��र�, ढ�ल� क���M पम�ण�� पक�श पह�हब�ब�स�रख� प�र�� �'��. द ��p=न�ल� अश� ��द�� फ�र ज'र ���' �स� त�� र�त�स�द� आल� �'��. त��र�त� म=+न थ�ड ��र� ���� �'�� �र म=+न गरम ���� �'��. क'ठ+ न क'ण�� शस ��ऊन ल�ग�ल त��च� क���M अ�द�ज कर�� ��� नव���. �र� द'न�� ब�ज+च� �'द� ज'र�� लढ� �'��. म�णस� मर� �'��. शS���च� �� एक ��गळ� पर�*� �'� �'��. पक�श�� क'ठ+ न क�� आपल�� हदश�न� ��� आ�� �� समज� �'�� त���म�ळ� त��प�स+न बच��ण� शक� �'�� पण ह� लढ�ई� �' बच�� शक� नव���. �श� पररलसथ��� हकत��क �स̂च म�रल� ज�� �'��. ख��� अथ��न�, क'ण��� क'ण�च� स�र*ण कर शक� नव���. �� एक प+ण���� अस�रह*� स�रप�च� लढ�ई �'��. प��ड���च� � शMज���च� �'द� म'ठ� उतस���न� द'ण��च�� स_हनक���र ��ट+न पड� �'��. अश� समर��+न क'ण� पळ+न ग�ल� �र ��स�द� समज� नव��� � त��च� फ��द� क���M स_हनक घ�� �'��. क���� पम�ख �'द� द'ण���र च�ल कर��� त����ल क���� �म�कड� ज����. क�रण अश� लढ�ई� द'ण �रब�ज �'��. �� आ��ज�च�� र'ख�न� अच+क हनश�ण� स�=� �'��. अन�क �त�, घ'ड� � प��दल�च� म�रल� ज�� �'��. घट'तकच �= प�� भ�ग एकश� एक��न��� स�पल�.

  • घट'तकच �= प�� भ�ग एकश� ब��न���

    =��र�ष ब'ल���, "ज�व��� ज�दथ�च�� �=�न� व�थ�� झ�ल�ल� द'ण शMज���च�� ग'ट�� हशर��� ��व��� ��मच� सगळ���च� क�� कलपन� झ�ल� कX आ�� क�� �'ण�र? म�झ�� उम�ट म�ल�ल� �� ब'लल���र �� प��ड���च�� स_न��� हशर��� ��व��� प�थ��च� क'ण�� पह�क�� झ�ल�? ज�दथ, भ�र�श� ह��च�� �त��न��र प��च�ल���र च�ल+न ग�ल� ��व��� प�थ��च� क�� पह�क�� �'��? द��p=न�न� त�� पररलसथ��� क'ण�� प�ऊल उचलल�? द'ण��न� मद� करण��स�ठ� क'ण प�ढ� झ�ल�? द'ण��च� म�त�+ कश� झ�ल� �� स��ग. मल� स��ग त�� र�त� द'ण��न� त���च� कस� प�ररपत� क�ल�? �� प��ण��स�ठ� ��झ��स�रख� आणख�न क'ण ��थ� स�*�द�र �'��"? �+ स��ग�'स कX, म�झ� स_न� पर�भ+� झ�ल� त�� र�त�च�� लढ�ई� प��ड���कड+न, त���च� क�� अ�सथ� झ�ल� त��म�ळ� �� मल� समज+न घ�����च� आ��. �+ स��ग�'स कX, प��ड���च� ख+ष�� �'�� � म�झ� ���लद�ल झ�ल� �'��, �स� �+ कश�च�� आ=�र��र म�ण�'स, क� रप�*� प�थ� ज�स� आन�द� �'�� क�� �� स��ग. स�ज� ब'ल�', त�� र�त�च�� लढ�ईच�� दरम��न प��ड� आहण स'मक, द'ण���र च�ल+न ग�ल�. द'ण��न� त��च����ल क_क����च� � =�षद�मन�च� म�लग� अश� सगळ���न� �म�कड� =�डल� �'��. �� प�ह�ल���र र�ज� लस�� हचडल� � त�� ब�हण���र च�ल+न ग�ल�. द'ण त��ल� द��ब�ण म�र���. लस�� द'ण��न� ��स ब�ण म�र���. त��हश��� �' र�ज� द'ण�च�� स�रथ��ल� ख�ल� प�ड�'. त��न��र द'ण लस��च� घ'ड� म�र�'. त��च� स�रथ� म�रल� ज��'. त��न��र द'ण लस���� म��डक� उड��'. द��p=न त�रर� द'ण��स�ठ� एक� नव�� स�रथ��च� व��सथ� कर�'. त��म�ळ̂ द'ण प�न�� प��ड����र च�ल करन ज����. कलल�गच� स_हनक त���च�� र�ज�च�� बर'बर हभम��र ज����. �� हभम��र प��च ब�ण म�र���. त��न��र �� हभम�च� स�रथ� अश'क (ह�स'क) ��न ब�ण��न� जखम� कर���. त��म�ळ� हचडल�ल� हभम त��च�� रथ��+न शत+च�� रथ�� उड� म�रन ज��'. कलल�गच�� र�ज�ल� ग�द� म�र ल�ग�'. कण��ल� � त�� र�ज�च�� भ���ल� हभम�च� �� ���न आ�ड� न���. त���च� सगळ� �'द� हभम�ल� ह�ष�र� ब�ण म�रन ब�ज�र करण��च� प�तन कर���. �' रथ हभम स'ड�' � ध+��च�� ग�ड�कड�

  • ज��'. त��ल� अस� एक ठ'स� लग���' क�रण �' त��च���र स�रख� ह�ष�र� ब�ण म�र� �'��, क �' मरन क'सळ�'. ध�� म�ल��न��र हभम त��च�� र�*स� ��कद�न� प�ढ� ज�रथ� कड� ज��'. हभम लस��गज�न� कर ल�ग�'. ज�रथ�ल� �' ख�च+न रथ��+न क�ढ�' � एकच च�पड म�र�' कX, त���म�ळ� �' मरन पड�'. �� कण� प��� अस�'. कण� हभम��र एक शल�क फ�क�' ज' स'न��च� �'��. हभम �' शल�क त��च�� ����न� पकड�', �' शल�क हभम कण���र फ�क�'. �' कण��प�Z� ज�ण�� आ=�च शक+ न� त��च�� ब�ण�न� �' शल�क �'ड+न ट�क�'. ���ढ� क�ल���र हभम त��च�� रथ�� पर� ज��'. �' प�न�� ��मच�� फSज���र �ल� कर�'. हभम �म�स�रख� ��मच�� स_न��च� न�श कर� �'��. त����ळ� ��मच� म�लग� द�म�द हभम�ल� आव��न द��'. ब�ण��च� �ष��� कर ल�ग�'. हभम�ल� त��च� �स+ ����. �' त��च� स�रथ� ठ�र म�र�'. त��न��र द�म�द त��च� भ�ऊ द�षकम� त��च�� रथ�� ज��'. त��न��र �� द'घ� भ�ऊ हभम��र च�ल कर���. जस� स��� � �रण�न� ��रक�स�र��र च�ल क�ल� �'�� �स� �� हदसल�. �� हभम��र ब�ण��च� म�र� च�ल+ ठ�����. त����ळ� कण�, अशतथ�म�, क� प, स'मदत, �ल��क ह��च� सम* हभम त��च� एक ल�थ म�रन �' रथ म���� द�ब+न ट�क�'. �� द'घ� �म�कड� ज����. �� प��cन स_हनक��� आक'श स�र �'�'. र�ज� ब'ल+ ल�ग���, अर� �� �र रद स�*�� प��ड� बन+न आल� आ��. �� ब'ल+न सगळ� र�ज� रण��गण स'ड+न पळ+न ज����. त�� र�त� म'ठ� नरस���र क�ल��न��र हभम ज��च�� ��कद�च� सगळ� र�ज� कS��क कर� �'��, ��ल=ष�र�कड� ज��'. त��न��र नक+ ल � स�द��, द�पद � ह�र�ट, क_क��� � ��ल=ष�र हभम�च� कS��क कर� आपल� आन�द व�क कर���. �� सगळ� हभम�च� पश�स� कर��� जश� म��द���च� क�ल� �'�� ज�व��� त��न� अ�=क�च� �= क�ल� �'��. �� प��cन हचडल�ल� ��मच� म�लग�, द'ण��न� घ�ऊन � आणख�न स_न� जम�+न �� सगळ� हमळ+न हभम�ल� घ�र� घ�ल���. अश�पक�र� त�� अ�=���� र�त� �� ��द �'�� ज��म�ळ� म��स���र� प�ण���च� च�गळ च�लल� �'��. घट'तकच �= प�� भ�ग एकश� ब��न��� स�पल�.

  • घट'तकच �= प�� भ�ग एकश� त�पन���

    स�ज� प�ढ� स��ग�', भ�ररश��च� �= सत�क कर�' ज�व��� भ�ररश� ध��न�� �'�� �� समजल���र त��च� हप�� स'मदत सत�कल� आव��न द��' अस� ब'ल+न, "अर� स����, �+ *हत� =म��च� त��ग क�ल� आ��स क��? त��ऐ�ज� �+ एक दर'ड�ख'र झ�ल� आ��स अस� म� प���' आ��. खर� *हत� त���च���र ��र कर� न��� ज' शस ख�ल� ठ���', ज' अस��� झ�ल� आ��, ज��न� लढ�ई स'डल� आ��, ज' *म� म�ग�'. ��म�� ��शMमध�� एक �+ � द�सर� पद�मन श�ष �'द� म�ण+न समजल� ज���. अस� अस���न� �+ म�झ�� म�ल��र ज�व��� �' ध��न�ल� बसल� �'�� क�� ��र क�ल�स ज��च� एक ��� आ=�च प�थ��न� क�पल� �'��. �' मरण��स�ठ�च बसल� �'��, त��ल� सम�=� घ�����च� �'�� मग त�� अ�सथ�� असल�ल���र ��र करण� ��ल� श'भल� क��? त�� ��झ�� कम��च� फळ ��ल� आ�� म�झ��कड+न भ'ग��� ल�गण�र आ��. आज म� ��झ� हशरचछ�द करण�र आ�� ��झ��श� द�द करन. म�झ�� द'न�� म�ल��च� शपथ घ�ऊन �� म� ब'ल� आ��. �� म� ह� र�त�च स�ध� करण�र आ��. जर �� म� क�ल� न��� �र म� एक� भ��कर नरक�� ज�ऊन पड�न". अस̂ ब'लल��न��र स'मदत त��च� श�ख+ ��ज��'. एक गज�न� कर�'. �� ऐकल���र सत�क त��ल� उतर द��', "अ�' क� र��श�च�, मल� ��मच��श� हक��� इ�र क'ण�श��� लढण��स हभ�� ��ट� न���. जर� �+ ��झ� सगळ� स_न� घ�ऊन म�झ��श� लढण��स आल�स �र� म� ���र आ�� त�� द�द��स�ठ�. म� *हत� =म� स'डल�ल� न���. म�ण+न मल� �+ ��ट�ल �� ब'ल+न भडक�ण��च� प�तन कर नक'स, फ�ल�+ बडबड न कर�� म�झ��श� द�द करण��स ��. म� ���र आ��. म� ��झ�� म�ल�च� �= क�ल� आ��, म� स�ल � ��षस�न��न� पर�भ+� क�ल� आ��. ��ल�स�द� म� आज ठ�र म�रण�र आ�� जर �श� ��झ� इचछ� अस�ल �र. ��झ��बर'बर ��झ� सगळ� आल� �र त��न� स�द� म� म�रण�र आ��. �+ त�� ��ल=ष�र�च�� ह�रद लढण��स आल�स ��व���च �+ म�रल� ग�ल��� जम� झ�ल�ल� आ��स. ��ल=ष�र�च�� स�रख�� सत�हशल, स��म�, श�द मन�च��, द��ळ+, नम, ब�द�म�न, *म�हशल अश� र�ज�च�� ह�रद उभ� र��cन �+ ��झ� म�त�+ ओढ�ल� आ��स. �+ कण� � स��ल�च�� म�ल��बर'बर ह� ��द�� मरण�र आ��स.

  • क� षण�च�� प���च�� क� प�न� �+ � ��झ�� म�ल��बर'बर लढण��स म� ���र आ��. पर���, जर �+ � ��झ� पळ+न ग�ल�� �र म�त ��चण�र अ���. अस� ब'लल���न��र �' ल�ल ड'ळ झ�ल�ल� ��श� त���च���र ब�ण�च� म�र� कर ल�ग�'. त��न��र द��p=न त��च� �ज�र रथ � द�� �ज�र घ'ड� घ�ऊन स'मदत�च�� प�ठ�श� सजज �'�'. त��ल� स�थ द�ण��स�ठ� शक+ न� त��च�� म�ल��स� त��च� स�न� घ�ऊन सत�कल� म�रण��स�ठ� ���र �'�'. ��मच� म�व�ण�, त��च� द�� �ज�र घ'ड�स��र घ�ऊन सजज �'�'. �� सगळ� स'मदत�च�� स�ठ� ���र �'���. अश� ���र�न� स'मदत सत�कल� ��ढ� द��'. सत�क�र अश�पक�र� म�र� �'� आ�� �� प��cन =�षद�मन त��च�� मद��स�ठ� प�ढ� �'�' त��च�� स_न��हनश�. अश� पक�र� द'न म'ठ� फSज� लढण��स�ठ� एकम�क� सम'र उभ�� �'���. स'मदत सत�कल� नऊ ब�ण म�र�'. सत�कस�द� नऊ ब�ण म�र�'. सत�कच� ब�ण स'मदत�ल� �मC ल�ग���, �' ख�ल� बस�'. �' ब��'ष �'�'. स'मदत ब�श�द झ�ल� आ�� �� प��cन त��च� स�रथ� त��ल� रण��गण��+न ब���र न��'. स'मदत ����=न�च�� ब�ण��न� ब�द झ�ल� आ�� �� प��cन द'ण ��थ� �����. द'ण सत�कच� �= करण��च�� इर�द�न� त��� हशर���. द'ण��च� �� च�ल प��cन प��ड���च� ��र ��ल=ष�र�च�� न���त��ख�ल� सत�कल� स�र*ण द�ण��स�ठ� प�ढ� �'���. आ�� द'ण � प��ड���� लढ�ई स�र �'��. द'ण त���च�� ब�ण��च�� म�र�न� प��ड���च� स_न� भरन क�ढ���. त����ल क���M ब�ण ��ल=ष�र�ल� ल�ग���. सत�कल� द�� ल�ग���. हशख�ड�ल� ��स ल�ग���. हभम�ल� नऊ ल�ग���. नक+ ल�ल� प��च ल�ग���, स�द���ल� आठ ल�ग���, हशख�ड�ल� श�भर ल�ग���, दSपद�च�� म�ल��न� पत��क प��च ब�ण ल�ग���. ह�र�ट�ल� आठ ब�ण ल�ग���, द�पद�ल� द�� ल�ग���, ��=मन�+ल� ��न, उतमSजस�स स�� ब�ण �� म�र���. त��हश��� इ�र अन�क��न� �� म�र���. त�� न��र �� ��ल=ष�र�कड� त���च� म'च�� �ळ����. द'ण��च�� म�र�म�ळ� �_र�ण झ�ल�ल� प��ड���च� स_हनक रणभ+म��+न पळ+न ज�� असल�ल� हदस� �'��. �� प��cन अज��न ��थ� ज�ण��च� ठर��'. द'ण अज��न�ल� �����न� प����� � त��च� म'च�� त��च�� कड� �ळ����. प�न�� प��ड� आहण द'ण अश� लढ�ई �'��. द'ण प��ड���च�� स_न��च� न�श कर ल�ग���. द'ण��च� �' म�र� आड�ण� क'ण�ल�च शक� नव���. श�कड' म��डक त�� रणभ+म�� पडल�ल� हदस� �'��. अस�ख� कब�= (ड'क�� हश��� =ड) इ�स�u पडल�ल� हदस� �'��. रक�च� प�ट ���c ल�गल� �'��. ��

  • प��cन प�न�� प��ड���च� स_हनक ��दभ+म� स'ड+न पळ� असल�ल� हदस� �'��. अज��न �� प��� �'��. अज��न क� षण�ल� ह�न��� कर�' कX, त��न� त���च� रथ द'ण�कड� न����. अज��न�च� रथ आ�� द'ण��च�� रथ�ज�ळ ���'. अज��न�ल� द'ण��कड� ज���न� प��cन हभम�ल� ज'र ���' � �' त��च�� स�रथ��ल� �स̂च कर����स स��ग�'. �� द'घ� द'ण��कड� ज�� आ��� �� प�ह�ल���र प��ड���च� प��च�ल, शMज�, मतस�, छ�ड�, क� रष, कSसल, क_क��� आहण इ�र बर�च र�ज� म'ठ� ज'म��न� द'ण���र च�ल कर���. प�न�� म'ठ� लढ�ई �'��. अज��न � ��क'दर द'ण���र �ल� कर���. त��च� बर'बर =�षद�मन अस�'. त���च�� म�ग+न सत�क म�स�ड� म�र�'. म'ठ� गW=ळ उड�ल�ल� अस�'. स�गर�च�� ल�ट� उसळ�व��� �स� आ��ज �'� �'�� ब�ण��च�. सत��कच�� म�ग� अशतथ�म� ल�ग�'. त��ल� भ�ररश��च� �= झ�ल�ल� आ�ड� न���. �' सत�कच�� रथ�कड� त��च� रथ न��'. हभमस�न�च� पच�ड आक�र असल�ल� र�*स म�लग� घट'तकच अशतथ�म��र =��+न ज��' त��च�� पच�ड आक�र�च�� ल'ख�ड� रथ��+न. ज��च���र क�ळ�� र�ड�च�� क��ड�च� आ�रण �'��. त��च� ल��ब� � र�द� इ�र रथ��च�� चSपट �'��. त�� रथ�च� आग�श� इ�र रथ��प�*� ख+प ज�स� उ�च��र �'��. त��च��� अन�क आ��= बस�ल�ल� �'��. त��च�� रथ�ल� घ'ड� नव��� त�� ऐ�ज� क���M म����� स�रचन� �� क�म कर� �'��. त��च�� ध�ज�च�� ज�ग� हग=�ड र�ज �'�� ज��च� द'न�� प�ख ह�सफ�रल�ल� �'��. �' चSफ�र त��च� नजर हफर�� आ�� अस� हदस� �'��. एक�दरच �� सगळ� घ�बर�ण�र� �'��. त��च�� ध�ज�च�� स��भ��र ल�ल र�ग�च� झ̂ड� �'��. त��च���र अन�क प�ण��च� आ�ड� ट��गल�ल� हदस� �'��. सगळ� ब�भतस �'��. त�� रथ�ल� आठ च�क� �'��. त�� रथ�� बस+न �' र�*स म�लग� ह�डMब�च� ज�� अस��न� त��ल� ��मच�� स_न��न� घ�रल�. पर���, त��च� �� भ�षण रप प��cन क���M र�ज� घ�बरल�. त��च� अजस रप त��च� हभ��ण�र� द��, त��च� ट'कद�र क�न, ल��ब �न��ट�, अ�ग��र�ल द�ट र�कट क�स अस� सगळ� प��cन क'ण�ल��� समज� �'�� कX �� म�न� न���. त��च�� ड'क���र एक म�क+ ट �'��. त��च�� कड� प��cन क'ण�ल��� भ� ��टण� स��भ�ह�क �'��. घट'तकच�न� एक म'ठ� आर'ळ� ठ'कल� त�� आ��ज�न� �तMच� ��र��बळ उडल�, हकत��क म��ल� �र क���� �गल� हभ��म�ळ�. �� लढ�ई र�त�च� असल��न� र�*स��च� �' क�ल असल��म�ळ� घट'तकच�च� ��कद ज�स� झ�ल� �'��. त��च�� ��त���+न म'ठ� पम�ण��

  • दगड ग'ट�, शल�क, ल'ख�ड� च�क� अस̂ रणभ+म�� फ�कल� ज�ऊ ल�गल�, त��च�� म�र�न� हकत��क म�ल�. त��हश��� भ�ल�, ब�ण अस̂ स�द� फ�कल� ज�ऊ ल�गल� त��च�� शत+घन ��त���+न. अस� ��द आ=� क'ण� प�ह�ल�ल� नव���. कण��स� हकत��क �'द� चक��+न ग�ल�. त���न� समज�न� क�� कर����च� � कस�? घट'तकच�प�स+न द+र ज�ण̂च बर� अस� क���M समज+न त��च�� प�स+न �� द+र पळ+ ल�गल� �'��. त�� ��झ�� �'दध����ल एक अशतथ�म� म�त न घ�बर�� त��च�� कड� प��� र�ह�ल� अस̂ कX, त��च� म�क�बल� कस� कर����च� त��च� �' ह�च�र कर� अस�'. थ'ड�च ��ळ��� त��ल� समज�� कX �� घट'तकच�न� एक भमदष� ���र क�ल�ल� �'��. त���न� त��च�� प�र�� �� दष� न���स� क�ल�. त��म�ळ� र�ग��ल�ल� हभमप�त द'ण�च�� म�ल��र भ�षण अस� ब�ण��च� �ष��� कर ल�ग�'. त��म�ळ� अशतथ�म� जखम� �'�'. घट'तकच�च� ब�ण अशतथ�म�च�� अ�ग�� घ+स+न आरप�र ज���� � न��र त��च�� रक�न� हभजल�ल� �� ब�ण म���� घ+स���. अशतथ�म� घट'तकच�च�� न�मक�� ज�ग� द�� ब�ण म�र�' त��म�ळ̂ हभम�च�� म�ल�ल� फ�र त�स �'�' �र� �' एक चक���= त��च���र फ�क�' ज��मध�� �ज�र ब�ण��च� शक �'��. �� चक���= त��च�� कड� ��ग��न� ��� अस���न� अशतथ�म� त��च� अस�ख� ��कड� कर�'. घट'तकच ब�ण��च�� म�र�न� अशतथ�म�ल� अडक�+न ट�क�'. त��च ��ळ� घट'तकच�च� म�लग� अ�जन�प��न अशतथ�म��र त��च� ब�ण म�रण��स स�र��� कर�'. अशतथ�म� त��च�� रथ�च� ध�जस��भ �'ड�'. त��न��र आणख�न द'न ब�ण म�रन �' त��च�� स�रथ���न� ब�द कर�'. त��न��र �' र�*स�च� =न�ष� म'ड+न ट�क�' त��च� घ'ड� म�रन ट�क�'. रथ�च� उप�'ग न��� म�ण+न अ�जन�प��न त��च� समश�र घ�ऊन ख�ल� उ�र�'. अशतथ�म� त�� समश�र�च� द'न ��कड� करन ट�क�'. ह�डMब�च� न��+ त��न��र एक गद� घ��'. ज�च���र स'न��च� न*�क�म क�ल�ल� �'��. �' �� गद� द'ण�च�� म�ल��र हभरक���'. अशतथ�म� �� गद� ख�ल� प�ड�'. त��न��र �' र�*स आक�श�� उड� म�र�'. ��थ+न म'ठ�न� ओरड� �' झ�ड� अशतथ�म��र फ�क+ ल�ग�'. त��न��र अशतथ�म� अ�जन�प��नल� ब�ण म�र ल�ग�'. त��च� क���M पररण�म त��च���र �'� न���. आ�� �' घट'तकच�च� म�लग� प�न�� त��च�� रथ�� ���' त��च�� म����� लसद�च� उप�'ग कर�. त��ल� ख�ल� आल�ल� प���' अशतथ�म�. �� त��च� �= कर�'. �� प��cन घट'तकच अशतथ�म�ल� ब'ल�' कX, म� ��ल� आज ठ�र म�रण�र आ��.

  • जस� अग�न� कSच�च� �= क�ल� �स� म� ��झ� �= करण�र आ��. त���र अशतथ�म� त��ल� ब'ल�', "अर� ज�, इ�र��श� �श� गपप� म�र, म�झ�� प�ढ� नक'. मल� ��झ�� बदल क���M ��ईट भ��न� न���. �र� जर र�ग आल� �र क���M�M �'ऊ शक��". स�ज� प�ढ� स��ग�', अशतथ�म�च� �� उदटपण�च� ब'लण� ऐक�', त��ल� त��च�� म�ल�च�� म�त�+च� द �uख झ�ल�ल� अस��. �' त��ल� ह�च�र�', "अर� ��ल� क�� म� ��द�� हनकमम� आ�� अस� ��ट�� क��? ��झ�� ��ह�� ब'लण��च� म�झ���र क���M पररण�म �'ण�र न���. ��झ� अस� ब'लण� �'ग� न���. म� �'ग� न���. म� हभम�च� म�लग� आ��, म� एक प��ड� आ��. प��ड� क=� ��र म�न� न���� त�� पम�ण� म�स�द� क=� ��र म�नण�र� न���. म� र�*स��च� र�ज� आ��. र��ण�च�� बर'बर�च� आ��, म� ��ल� स'डण�र न���. म� ह� रणभ+म��र ��झ� लढण��च� सगळ� इचछ� प+ण� करण�र आ��". अस� ब'ल+न �' शकम�न र�*स अशतथ�म��र च�ल+न ज��'. त��न��र �' र�*स अशतथ�म��र ब�ण��च� बष��� कर ल�ग�'. अशतथ�म� त��च� ब�ण स���च�� ब�ण��न� अड�� अस�' त��म�ळ̂ त�� ब�ण��च� म�ण��� �स� उप�'ग घट'तकच�ल� �'� न���. त��च ��ळ� आक�श�� आणख�न एक लढ�ई �'� �'��, ��थ� ब�ण��च� लढ�ई �'� �'�� त���च�� चमकण��म�ळ� ख�ल� पक�श ��� �'��. �� एक भमदष� त��न� ���र क�ल� �'��. पर���, �� अशतथ�म� घ�ल��' त��च�� म�तशकन�. घट'तकच प�न�� हदस+ ल�ग�'. आ�� �' एक�द� अ��ढव� डWगर� स�रख� हदस+ ल�ग�'. त�� डWगर��+न ���ण���� झ����+न म�त प�ण��ऐ�ज� ब�ण � भ�ल� ब���र फ�कल� ज�� �'�� ज� अशतथ�म��र ��� �'��. त��ल� ब�द करण��स�ठ� अशतथ�म� �ज अस�च� उप�'ग कर�'. त��म�ळ� �� दष� नष �'��. आ�� �' आणख�न एक भमदष� बन��' त��� आक�श���ल ढग���+न दगड =Wड� ख�ल� क'सळ+ ल�ग���. त��ल� ब�द करण��स�ठ� द'ण�च� म�लग� ���व� अस स'ड�'. त��म�ळ� �� ढग हनघ+न ज����. त��न��र अशतथ�म� च�र�� हदश��न� ब�ण��च� �ष��� अस� कर�' कX, त��� प��ड���च� � आपल� अस�ख� ��र म�रल� ज����. आ�� त��ल� हदस�� कX घट'तकच एक म'ठ� र�*स��च� स_न� आक�श��+न ख�ल� आण� आ��. �� फ�र भ��कर हदसण�र� �'��. क���M �त��र स��र झ�ल�ल� �'��. क���Mच��कड� रथ �'�� �र क���M घ'ड��र बसल�ल� �'��. �� पSलसत� आहण ��+=�न� ज���च� �'��. त���च� स�मथ�� इ�द�स�रख� �'��. त���च��कड� ह�ह�= पक�रच� आ��= �'��. त���च� रप घ�बर�ण�र� �'��.

  • त���न� घ�ऊन हभम�च� म�लग� अशतथ�म�श� लढण��स�ठ� प�ढ� �'�'. त���च� अ���र प��cन द��p=न�ल� क�ळज� ��ट+ ल�ग��. �� प��cन अशतथ�म� द ��p=न�ल� ब'ल�', "क���M क�ळज� कर नक'स, ��म�� भ���ड ब�ज+ल� उभ� र��. म� ��झ�� शत+�च� न�श करण�र� आ��. �' प�Z� �+ ��झ� स_न� सजज करन ठ��".द��p=न ब'ल�', "मल� न��� ��ट� कX ज� �+ ब'ल�'स �� बर'बर आ��. �र� म� म�न�' कX, �+ आमच� रख��ल� आ��स". स�ज� प�ढ� स��ग�', �� ब'लल��न��र �' शक+ न�ल� ब'ल�', "=न�ज� एक ल* रथMश� लढ� आ��. �+ ��झ� स�� �ज�र रथ घ�ऊन त��च��श� लढण��स�ठ� ज�. त��न��र �' ब'ल�', कण�, ��षस�न, क� प, न�ल, �स̂च उतर�कड�ल, क� ��म�न, प�रहमत�च� म�लग�, द�uश�सन, हनक��भ , क��डभ�द�न , प�र�ज�, =�दरथ, ��मक�पन, सल�, प�र�कथ�न, अरण�, इ�दस�न, स�ज�, ह�ज�, ज�, ज��म�न, स�दरसन � त���च� स_न� ��म�� ज�ऊन हभम�च� आहण नक+ ल � स�द�� ह��च� �= कर�". �� �'� अस���न�, र�*स � द'ण��च� म�लग� ह��च����ल ��द ह�ल*ण �'��. जस� इ�द � पह�द ह��च��� प�च�न क�ळ� ��द झ�ल� �'��. स���पल�ल� घट'तकच अशतथ�म�च�� छ���� ज'रद�र ब�ण अस̂ म�र�' कX, अशतथ�म� थ'ड� ��ळ�स�ठ� ��दर�'. त��न��र हभम�च� म�लग� त��च� म'ठ� =न�ष� �'ड+न ट�क�'. त�� =कक���+न ब���र आल��न��र क� प�च� भ�च� न��न एक =न�ष� घ��' � घट'तकच��र ब�ण��च� म�र� स�र कर�'. त�� न��र आक�श���ल र�*स��च� पर�भ� करण��स�ठ� �' त�� क�म�च� ख�स असल�ल� ब�ण आक�श�च�� हदश�न� म�र ल�ग�'. त�� ब�ण��म�ळ� �� आक�श���ल र�*स त���च�� स�क���Zस� मरन पड+ ल�ग���. ��ग����� जस� न�श �'�' �स� त���च� न�श �' कर� �'��. �� प��cन घट'तकच�ल� फ�र र�ग ���'. �' ओरड+न ब'ल�' त�� र�*स��न�, "अर�. त�� ब�हण�ल� ठ�र म�र�. �� म'ठ� द�� असल�ल�, म'ठ� च��र� असल�ल�, �Wड� सद_� उघड� असल�ल�, त���च� ल��ब ज�भ ब���र असल�ल� आहण ड'ळ� बटबट�� असल�ल� अस� भ��कर हदसण�र� म'ठ� म'ठ�न� ओरड� त���च� ह�हचत आ��= घ�ऊन अशतथ�म��र च�ल कर���. �� हचडल�ल� र�*स अशतथ�म��र त���च� आ��= फ�क+ न म�र ल�ग���. त�� ह�ह�= शस��च� भहडम�र अशतथ�म�च�� ड'क���र पड� अस�'. त��च� त��ल� फ�र त�स �'�'.

  • �र� �' ��र म�न� न���. त��च�� प���प आ��=��न� �' �� सगळ� ��र उलट��'. त��म�ळ̂ �� र�द छ��� असल�ल� र�*स हचडल�ल�� �त�स�रख� द'ण�च�� म�ल��र ज'र�च� �ल� कर���. त�� �लल��ल� �' म'ठ� =�डस�न� स�म'र� ज��'. घट'तकच�च�� सम* �' त�� र�*स��न� उतर द��'. ��ग����च�� सम�� जस� सम���क अग� अस��� �स� �' त�� ��ळ� हदस� �'��. �� ��ज अस� �'�� कX त��च��कड� क'ण� प��c शक� नव���. �' त�� र�*स��च� स���र कर� �'��. �' त��च�� स�रथ��ल� आज� कर�' कX, त��ल� अशतथ�म�च�� सम'र न����. घट'तकच एक द_�� बन��ट�च� म��शकश�ल� अस ज��ल� अशहन म�ण+न ब'लल� ज�� �'�� � ज� =�मक��+ पम�ण� �'�� �� �' अशतथ�म�च�� रथ��र फ�क�'. अशतथ�म�ल� त�� आ��=�च� म�ह��� असल��म�ळ� �' त��च�� रथ��+न उ�च उड� म�र�' � �' अशन� ����च झ�ल�' � �स��च र�*स�च�� रथ��र फ�क�'. त��बर'बर घट'तकच त��च�� रथ��+न उ�च उड� म�र�' त��म�ळ� बच���', त��च� रथ ब�च�र�ख �'�'. अशतथ�म�च� �� चपळ�ई प��cन स�ग����ल प�*क ट�ळ�� ��ज�+न त��च� कS��क कर���. आ�� =�षद�मन त��ल� त��च�� रथ�� घ��'. आ�� त���च�� लढ�ई� =�षद�मन प��श कर�'. �' अशतथ�म��र ब�ण��च� �ष��� कर ल�ग�'. अशतथ�म�स�द� त��च���र अन�क ब�ण म�र� अस�'. घट'तकच � =�षद�मन अशतथ�म�ल� चक�ण��च� प�तन कर ल�ग���. �� ��द भ�षण झ�ल�. �� �'� अस���न� हभम त��च� �ज�र रथ � ��नश� �त� असल�ल� पलटण घ�ऊन ��थ� प'�'च�'. द'ण�च� म�लग� अज+न थकल� नव���. त��च� चपळ�ई ह�ल*ण �'��, प��ण�र� अच�हब� �'� �'��. त��न� त��च�� म��रल�ल�� ब�ण��न� र�*स��च�� एक अ*Sह�ण� स_न��च� न�श क�ल� �'��. �� हभम�च�� सम* झ�ल� �'��. त��बर'बर घट'तकच, अज��न � स�*�� क� षण अस� सगळ�, �' पक�र प��� �'��. सगळ� रणभ+म� त�� म�ल�ल�� र�*स��न� � त���च�� म�ल�ल�� �तMन� भरल� �'��. त���च�� रक�च�� नद� ���c ल�गल�� �'त��. रथ�च� भ�ग, च�क�, ध�ज त���च� द��ड� अस� सगळ� त�� रक�च�� नद�� ���� �'��. अस� ��ट� �'�� जस� क�� �� नद� �म�च�� द�र� ज�� आ�� त�� सगळ���न� घ�ऊन. र�*स स�न�च� न�श क�ल���र �' हभम�च�� म�ल� म�ग� ल�ग�'. �' त��च���र ब�ण��च� �ष��� कर ल�ग�'. त�� बर'बर �' प��ड���च�� इ�र म�डळM�रस�द� ��र कर ल�ग�'. हपश��च� म�लग� स�रथ�च� �= कर�'. त��न��र �' त��च� =�कट� भ�ऊ शत+�ज��ल� �म�कड� =�ड�'. त��न��र �' प��ड���च� �लहनक,

  • ज�हनक, ज�, हपश=र, च�दस�न�, क�ब'ज�च� द�� म�लग�, क���+भ'ज�च� म�ल� अस� म�र�' . ���ढ�न� सम�=�न न झ�ल�ल� �' द'ण��च� प�त घट'तकच��र च�ल कर�' प�न�� एकद�. त��च� ब�ण र�*स�च�� अ�ग�� हशरन आरप�र ज�ऊन न��र म���� ख�ल� पड���. त��म�ळ̂ �' ब��'ष �'�' त��च�� रथ��च बस�'. सगळ���न� ��ट�� कX, �' म�ल� आ��. =�षद�मन त��ल� आपल�� रथ�� घ��' � ��थ+न हनघ+न ज��'. �� प��cन अशतथ�म� ज'र�न� ओरड+न त��च� ह�ज� ज���र कर�'. आक�श���ल लसद, ग�=��, अपसर�, न�ग, प*�, हपश�चच आहण हप�र �� प��cन अशतथ�म�च� कS��क कर� �'��. घट'तकच �= प�� भ�ग एकश� त�पन��� स�पल�.

  • घट'तकच �= प�� भ�ग एकश� चSपन���

    स�ज� प�ढ� स��ग�'. ज�� पद��न� अशतथ�म�न� द�पद�च� म�ल�, क����भ'ज�च� म�ल� , घट'तकच र�*स�च� म�लग� म�रल� त���रन ��ल=ष�र, हभमस�न, =�षद�मन � ����=न ठर���� कX, त��च� हबम'ड त��ल� ठ�र म�रण��न�च शक� �'ण�र आ�� ��व��� त��च��बर'बर ��द करण��च� ठर��. सत�कल� रण��गण�� प��cन स'मदत�ल� त��च� र�ग आठ���� � �' स�ड�च�� भ��न�न� प�रर� झ�ल�ल� प�ढ� �'�'. त���च��� एक =म�स�न ��द �'��. ज� आक�श���ल प��ण����Zस च��गल� �'��. सगळ� लज�कण��स�ठ� लढ� �'��. हभम कSर���न� द�� ब�ण म�र�'. स'मदत त�� बदल��� हभम�ल� श�भर ब�ण म�र�'. सत�क स'मदत�ल� द�� ��व स�रप�च� ब�ण अस̂ म�र�' कX, स'मदत ज' त��च�� म�ल�च�� मरण��न� आ=�च द�uख� अस�, कळ�ळ�'. त��ल� त��च� प+��ज ���ह�, न�cष आठ����. सत��क स�ठ� लढण�र� हभम स'मदत��र एक आ��= फ�क�' ज��ल� पररघ म�ण���. सत�क स'मदत�च�� छ����र ��र कर�' ब�ण��च�. पररघ � �' जळजळ�� ब�ण द'न�� एक�च ��ळ� स'मदत��र पड���. त�� आघ���न� स'मदत म���� क'सळ�'. �� प��cन त��च� हप�� �ल��क, सत�क�र च�ल कर�'. त��च���र ब�ण��च� प�ऊस प�ड�'. हभम सत�कच�� स�र*ण�स�ठ� �ल�क�र च�ल+न ज��'. त��च���र ब�ण��च� म�र� कर�'. ��व��� प��प�च� म�लग� �ल�क स���प�न� हभम�च�� छ����र प��र कर�'. हभम त�� प��र�म�ळ̂ �लबल�'. त��न��र ब��'ष �'�'. थ'ड� ��ळ��न� स��= �'�'. एक गद� उचल+न �� �' �ल�क�र फ�क�'. त�� गद�च�� फटक��न� �ल�कXच� ड'क� फ� ट�� � �� मर���. ��मच�� श+र��र �ल�कच� अश�रर��न� म�त�+ झ�ल���र त��च� द�� म�लग�, ज� पत��क भ�ग���स�रख� �'��, हभम�च�� म�ग� ल�गल�. त�����ल न�गदत � =�रदत �स̂च ह�र���c, आ��भ+ज आहण ध�ज, स��स�, ��ग�स, पमथ, उग����न अस̂ हभम�कड� ज�� अस���न� �' त���न� प���'. हभम�ल� त���च� फ�र र�ग ���'. त���च���र ब�ण��च� ज'रद�र म�र� कर ल�ग�'. त���च�� �मC �� �' म�र� अस�'. त��म�ळ̂ �� ब��'ष �'��� � रथ���+न ख�ल� क'सळ���. ��स�द� मर���. हभम त��न��र कण��च�� म�ल���र च�ल+न ज��'. त����ळ� कण��च� भ�ऊ ��क�रथ

  • हभम��र ब�ण म�रन त��ल� ब�ज�र कर�'. म��बल� हभम त��ल�स�द� ��क�रथ�ल� म�र�'. त��न��र ��झ� स�� म��cण� हभम�कड� ज���� लढण��स�ठ�. त����ल स�च�द�ल� �' म���� ग�ड+न ट�क�'. �� इ�र शक+ न�च�� भ����न� रच� न���. त����ल ग��*, सरभ आहण हबभ+, स�भग, भ�न+दत हभम��र च�ल+न ज����. पर���, हभम त�� सगळ���न� एक�क� ब�ण��न� ठ�र म�र�'. त���न� ह�श�ष क���M कर�� ��� न���. �� प�ह�ल���र अन�क ��मच� र�ज� रण��गण��+न क�ढ�� प�� घ����. ��ल=ष�र कSर���च�� फSज��च� न�श कर ल�ग�'. �� �' द'ण��च�� � द��p=न��च�� सम* कर� अस�'. अम�सथ आहण म�ल� �स̂च हतग��, हश�� �स̂च अहभश� � स�रस�न, �ल��क, �स� अश��च�� स_न��च� त���न� द�ण�द�ण उड�ल� �'��. त���च�� रक� म�स��च� हचखल त�� रण��गण�� झ�ल� �'��. त��बर'बर �S=��, म�ल� � मदक ह��च� म'ठ� स_न� त���न� म�रन ट�कल�. �� �'� अस���न� ��ल=ष�र�च�� रथ�ज�ळ म'ठ�न� ओरड� ऐक+ ���', "म�र�, पकड�, भ'सक�, क�प+न ट�क�", अश� पक�रच� �� ओरडण� �'��. द'ण��न� �� बघ�� नव��� कX, ��मच� स_न� �' प��ड� अश�पक�र� ख�म कर� आ��. द'ण त��च���र ���व� अस�च� प�'ग कर�'. पर���, ��ल=ष�र त��न� ब�द कर�' �श��च पक�रच�� द �स��� अस��न�. द'ण��च� च�ल फसल� �� त�� ब�हण�ल� रच� न���. �� ��ल=ष�र��र इ�र अस स'ड+ ल�ग��� जस̂, �रण, �म�, अग��, त�शत, सह��� �ग_र�. ��ल=ष�र त�� सगळ���मध�� �रब�ज असल��म�ळ� �� त��च���र क�म कर शक� न����. �� जम� न��� �� ल*�� आल���र द'ण त��च� �= कर����च� ठर����, ��मच�� म�ल�स�ठ�. त��स�ठ� ऐ�द� � पज�पत� अस��च� उप�'ग करण��च� ठर��. त��च ��ळ� ��ल=ष�र ��̂द अस ��परण��च� ठर�� अस�'. त��च�� मद��न� �' द'ण��च� सगळ� अस� हनक�म� कर�'. आपल� च�ल व�थ� ग�ल� �� त���न� अलजब�� आ�ड� न���. त���च� र�ग अन��र �'�' � �� ठर���� कX, ��ट�ल �� करन त�� प��ड��च� �= कर����च�. �' ब�हण त��स�ठ� बह�स ��पर����च� ठर��'. त����ळ� एक द�ट =�क� पसरल�ल� �'�� त��म�ळ� ��थ� न�मक� क�� �'� �'�� �� म� प��c शक� नव��'. सगळ� प�ण�म�त घ�बरल�ल� हदस� �'��. ��ल=ष�र प���' कX, द'ण बह�स क�ढ� आ���, त��बर'बर �' त��च� प���प अस क�ढ�' � द'ण��च� ब�� फस�'. �� प��cन सगळ� �'द� ��ल=ष�र�च� कS��क कर���. त��म�ळ̂ खचच� झ�ल�ल� त���च� ग�र, द�पद�च�� म�ग� ल�ग���. त��च���र ���व� स'ड���. त��म�ळ� �_��गल�ल� प��च�ल

  • ��थ+न पळ+न ज����. �� हभम � अज��न प�����. म�क+ ट=�र� =न�ज� � हभम त�� पळण���� �'दध���न� =�र द���� � थ��ब����. आ�� द'न ज'रद�र फSज��श� द'ण��न� म�क�बल� कर��� ल�ग�'. �� प��cन क_क���, शMज� आहण प��च�ल फSज��न� ज'र ���' � �� द'ण���र च�ल+न ज����. त���न� मतस� � स��� स�म�ल �'���. त�� म�र�न� द'ण � त���च� म�लग� थकल�ल� हदस���. क�रण र�तभरच�� ��द�न� �� थकल� �'��. त���च�� ड'ळ���र झ�पड ��� अस��. घट'तकच �= प�� भ�ग एकश� चSपन��� स�पल�.

  • घट'तकट �= प�� भ�ग एकश� प�च��न���

    स�ज� प�ढ� स��ग�', �� अफ�ट स_न� च�ल+न ��� आ�� �� प��cन द��p=न कण��ल� ब'ल�', "अर� म�झ�� हमत�, �+ न��म�च स�कट�� उप�'ग� ��ण�र� म�झ� हमत र�ह�ल� आ��स. त�� प��ड���प�स+न �+ आ�� म�झ�� स_न��ल� ��च�ल� प�ह�ज�स. आपल� स_न� च�'ब�ज+न� प��च�ल��च�� स_न��न� घ�रल� आ��. त���न� मद� करण��स�ठ� क_क���, मतस�, स��� आहण प��ड� फSज� ��� आ���". कण� त��ल� ब'ल�', "जर� इ�द स��u अज��न�ल� ��च���ल� आल� �र म� त��ल�स�द� पर�भ+� कर�न. म� खर� �̂च ब'ल� आ��. त�� सगळ���न� म� एकट� भ�र� आ��. �र� म� क�� स��ग�' �� न�टपण� ऐक, त�� सगळ�� प��ड���� एक अज��न स���� ज�स� ज'रद�र आ��. त��च���र म� मल� इ�द�न� हदल�ल� शल�क म�रण�र आ��. एकद� �' म�ल� कX, प��ड���च� पर�ज� झ�ल�च अस� �+ समज. क�रण ब�कच���च क��� दम न���. त���न� �+ प�न�� �न�� प�ठ�+न आर�म�� र�ज� कर� बस. म� ज'�र ज���� आ�� �'�र ��ल� क'ण�ल��� घ�बर����च� क�रण न���. म� एकट� प��ड�, क_क���, प��च�ल, मतस�, ��श� ह��न� भ�र� आ��. �+ क�ळज� अलजब�� कर नक'स. त�� सगळ���न� इ�क� ब�ण म�रण�र आ�� कX त���च�� स�ळ��क�� �'��ल". अस� ब'ल+न �' स��uश�च �स+ ल�ग�'. स�ज� प�ढ� स��ग�', कण��च� �� ऐक+ न क� प ग�ल��ल�� ग�ल�� �स� �'��. त��न��र �� कण��ल� ब'ल���, "अ�' कण�, जर क��ळ बडबडण��न� ह�ज� हमळण�र अस�ल �र �+ सगळ���च� स�र*क �'हशल. ��झ� ग�pक, ��स�द� द��p=न�प�ढ� �'� अस�� पण त�� पम�ण�� क=� ��झ� =�डस हदसल�ल� न���. भ+�क�ळ�� ज�व��� ज�व��� प��ड���श� म�क�बल� झ�ल� ��व��� ��व��� �+ अस���न�स�द� प��ड���न� कSर���न� पर�लज� क�ल�ल� आ�� अस� अन�भ� आ��. आ�त�� ��ळ� �+ क'ठ� पळ+न ज�� अस�'स �� समज� न���. ज�व��� ग�=���न� द ��p=न�ल� अटक क�ल� ��व��� �+ क'ठ� ग��ब झ�ल� �'��स. ज�व��� ह�र�ट�च�� ग�र��न� पळ�ण��स�ठ� ��म�� ग�ल� �'��� ��व��� अज��न�न� ��झ� कपड� उ�र�+न प�ठ�ल� �'�� �� �+ कस� ह�सर�'स"? �+ क'णत���� प��ड��ल� �र�+ शकल�ल� न���स. अस� अस���न� �+ अश� ग�pक कश� कर�'स त��च� मल� न�ल ��ट��. ह�श�ष करन ज�व��� त���च�� बर'बर क� षण

  • आ��. �+ अस� श�ख� हमर�ण� ब�द करहशल �र बर� �'ईल. ��झ� �लगन� करण� क'रड� ढग��च�� गडगड�ट� स�रख� ��ट��. अस� म���� असल� �र� आपल� र�ज� �� क�� ऐक+ न घ��' �� समज� न���. ज'�र प�थ� आल�ल� न��� �'�र ��झ� बडबड अस�� �' आल� कX, �+ क'ठ� पळ+न ज��'स �� समज� न���. *हत� कम� ब'ल��� � करन द�ख����, प�थ� त��च�� क���त��न� चमक� आ��. त��न� म��द���ल� पस�न क�ल�, इ�द�ल� पसन क�ल� आ��". क� प��च� �� ब'लण� कण��ल� फ�र ल�ग��. �' त��ल� ब'ल�', "खर� *हत� अस̂च ग�pक कर���, त��म�ळ� त���न� लढण��च� शक प�प �'� अस��. अस̂ ब'लण��म�ळ� त��च� भ�ग� उजळ� अस��. ज' *हत� म'ठ� जब�बद���� झ�ल�' त��ल� अस� ब'लण� आ�श�क अस��. ज�व��� प�थ��ल� क� षण आहण सत�कस� म�र����च� अस�ल ��व��� म� अस�च ब'लण�र, त��म�ळ� मल� ज'र ���'. �� ��म��ल� ब�हण��न� न��� समजण�र. म�झ�� दपpकच� पभ�� प��हशल ��व��� ��ल� समज�ल त��च� ��कद. म� द��p=न�ल� सगळ� प�थ�� लज�क+ न द�ण�र आ��. �� म� आ=�स�द� एकद� क�ल� आ��. �� ऐकल���र न र��cन क� प त��ल� द��p=न�च�� सम* ब'ल���, "��झ�� ब'लण���र म�झ� ह�श�स बस� न���. ��झ�� मन�� न��म�च प�थ�, क� षण � ��ल=ष�र ह��च�� बदल द�ष आढळ�'. एक ग'ष ल*�� अस+ द� कX, ज�थ� �� द'न क� षण अस�