ಸದಾರ ಭಗತ ಸಂಗ - ಪರಕಶ ಅರುಳಪಪ ಭಗತ ಸಂಗ(೧೯೦೭–೧೯೩೧) ಬಹಯತ ಷಹಾತಂತಯಯ ಷಂಗಹಯಭದ ಕಹಯಂತಕಹರ ಭತತು ಬಹಯತದ ಮೊದಲ ಭಹರಕಸಸಟ ಖಳಲಲೊಫಫಯತ. ಬಖತ ಸಂಗ ಄ಯತ ಷಂಫರ ೨೭, ೧೯೦೭ಯಲಲೊ ಂಜಹಬ ಲಹಮಲ ುಯ ಜಲ ೊಮ ಫಹಂಗಹ ಎಂಫ ಸಳಳಮ ಸಖ ಷಭತದಹಮದ ಷದಹರ ರಕವನ ಸಂಗ ಭತತು ವದಹಮತಮರಗ ಜನಸದಯತ. ಜಲಲಮನ ಹಲಹ ಫಹಗ ದತಯಂತದಂದ ಯಬಹವತಯಹದ ಆಯತ ಷಹಾತಂತಯ ಷಂಗಹಯಭಕ ಧತಭತರಕದಯತ. ಭಹರಚ ೨೩ ೧೯೩೧ ಯಂದತ ಆಯನತನ ಬರಯಟಷ ಷಕಹಯು ಖಲಲೊಗೇರಸತತ. . ಬಖತ ಸಂಗ ಷಂೂಣ ನಹಸುಔ ಭತತು ಜಹತವಯಲೇಧಮಹಗದದಯತ.

ಸಾತಂತರಯ ಸಮರದಲಲ ಕರಂತಕರ ಭಗತ ಸಂಗ ಮತುು ಸಂಗಡಗರ ಪತರ "ಕೇಲ ಯಔುಹತಶ ಕಹಯಂತಮಲೊ. ಕಹಯಂತಯಂದಯ ಫಯ ಫಹಂಫತ, ಪಷಲುಲತಖಳ ಸಲೇಯಹಟಲೊ. ಷಹಾತಂತಯಯ ಎನತನುದೇ ಕಹಯಂತ. ವೃೇಷತ ಮಷಮನತನ ರಕತಲುಗದತ ವಯಮಔಯತ ವಮೊೇಚನ ಡಮತುದೇ ಕಹಯಂತ. ಄ಟ ಕಹಯಂತಮತ ಎಂದಖಲ ಡಮಯ, ಯಬತಖಳ, ವೃೇಶಔಯ ವಯಲೇಧ." ..... ಬಖತ ಸಂಗ

ಯಂಚದ ಮಹುದೇ ಯಹಶರದ ಆತಸಹಷದ ುಟಖಳನತನ ತಯತವಸಹರಕದಯಲ ಷಸ ಬಖತ ಸಂಗ ಯಶತ ಚಔ ಮಸಸನಲ ೊೇ ಭಹನ ಆತಸಹಷದಲಲೊ ಄ಚಚಳಳಮದ ಛಹಪೊತುಯತ ಄ಯತಭ ಷಹಸಸಖಯತ ಕಹಣಸಖತುದಲೊ. ಧತಮಭಔತ ಜಲಹತದಂತಸ ಸತಭಭಷತಸ, ಎದ ಝಲ ೊನನಷತ ಧೈಮ,

ಎಂಥಸಯನಲನ ವದತಮತ-ಷಂಚಲನರಕೇಡತ ಭಹಡತಂಥಸ ಮರಕುತಾ ಭತತು ಫದತರಕದದಶತ ದನೂ ಸತಲಲಮಂತ ಭತನತನಖತುತುದದ ಬಖತ, ಬಹಯತೇಮ ಷಹಾತಂತಯಯ ಷಂಗಹಯಭದ ಆತಸಹಷದಲಲೊ ತಭಭದೇ ಅದ ವವೇಶ ಷಹನನತನ ಷೃಷಸದಹದಯ. ಮತ ಜನಯ ಷಲಪತ ಭತತು ಕಚಚದಮ ಯತೇಔದಂತದದ ಄ಯ ಜನಪಯಮತಮತ ಕಲೇಟಹಮಂತಯ ಮತಜನಯ ಎಚಚರಕ ಗಂಟಮ ಯತಧವನಖಳಹಗ ಭಹಟತ ಬರಯಟೇಶಯ ಹಲಲಗ ಅಖಂತತಔನಂತ ಄ಳಳಸತಂದಯ ಈತರೇಕಷಯಂದೇನಲ ಄ನಷದತ. ಄ಯತ ಬಹಯತೇಮ ಮತಜನತಮ ವೇಯಲೇಚತ ಸಲೇಯಹಟಖಳು ಭತತು ಷಹಸಷ ವಮಖಳ ಭತಲುಂದತ ಭತಕತುಂತದದಯತ.

ಬಲಯ ಜೀವನ : ಄ಂಥಸ ಕಷತಜತಹಯ ಈದಯಸದತದ 1907ಯ ಷಂಫರ 27 ಯಂದತ ಇಖ ಹರಕಷಹುನಕ ಷೇರಯತ ಲಹಮಲತಯ ಜಲೊಮ ಜಯಹನಹಾಲಹ

ತಹಲಲೊರಕನ ಫಂಗಹ ಎಂಫ ಸಳಳಮಲಲೊ. ಄ಯ ತಹಯ ಶಯೇಭತ ವದಹಮತ ಭತತು ಜೇ ವಭಹ ಔಂನಮಲಲೊ ಎಜಂಟಯಹಗ ೃತು ಭಹಡತತುದದ ತಂದ ರಕವನ ಸಂಗ. ಬಖತ ಮೇಲ ಄ತೇ ಯಬಹನತನ ಬರೇರದದಯಂದಯ ಄ಯ ಚಔ ಄ಜತ ಸಂಗ. ಇಗಹಖಲೇ ಄ಜತ ಸಂಖಯತ ಈಖಯ ಬಹಶಣಕಹಯಯಹಗದತದ ಯೈತಯ ನಡತ ಸಲಹಯತ ಚಳುಳಳಖಳನತನ ಷಂಗಟಸ ಬರಯಟೇಶಯತ ಫಂಧನರಕೇಡತ ಭಹಡಲತ ಫಲ ನೇಯದದದಯಲ ಸಖದ ಄ರಗ ಚಳ ಸಣತು ತನನಷತತುದದಯತ. ಆದಯಲಂದಗ ಜಲಲಮನ ಹಲಹಫಹಖನಲಲೊ ಬರಯಟೇಶಯತ ನಡಸದ ಭಹಯಣಸಲೇಭದಂದತಂಟಹದ ಯಔುದ ಕಂು ಔಲ ಄ಯಲಲೊ ಷಹಾತಂತಯಯ ಸಲೇಯಹಟದ ರಕಚಚನತನ ಸಬರಫಸ ಭನಸಸನಲಲೊ ಸಲೇಯಹಟದ ಚತಹುಯ ಭಲಡಸತತು. ಂಜಹಬರನ ಕಹಯಂತಕಹರ ಚಟತಟಕಖಳಲಲೊ ನಯತಯಹಗದತದ, ಲಹಸಲೇರ ಪತಲರ ಯಔಯಣದಲಲೊ ಯಭತಕ ಅಯಲೇಪಮಹಗದದ ಔತಹರ ಸಂಗ ಷಯಭ ಯಯನತನ 1915 ಯಲಲೊ ಄ಯ 20 ನೇ ಮಸಸನಲ ೊೇ ನೇಣಗೇರಷಲಹಗತತು. "ಯಹಶರ ವಮೊೇಚನಯಂದೇ ನನನ ಖತರ. ಮಹುದೇ ಮರಕು, ಯಹಶರ, ಧಭ ಄ಥಹ ಜನಹಂಖದ ಮೇಲ ದಾೇಶ ಷಹಧಷಲತ ನಹನಹುದನಲನ ಭಹಡಲೊ. ನನಗ ಫೇಕಹಗಯತುದಲಂದ - ಷಹಾತಂತಯಯ. ಄ದಲಂದೇ ನನನ ಔನಷತ" ಎಂ ಷಯಬಯ ಕಲನಗಹಲದ ಭಹತತಖಳು ಄ಯಲಲೊ ಕಹಯಂತಮ ಈದದೇನ ಸಚಚದದು. ಆದತ ಬಖತಯನತನ ಮೈನವಯೇಳಳಸ ಷಹವಗೇ ಷಹಲತ ಸಹಔತ ಖತಣನತನ ಮೈಖಲಡತಂತ ಭಹಡತತು.

ಹಂದೂಸುನ ಗಣತಂತರ ಸಂಘಟನ: ವದಹಮರಥ ಜೇನದಲಲೊ ಄ಯತ 1921 ಯ ಄ಷಸಕಹಯ ಚಳುಳಳಮಲಲೊ ಬಹಖಹಸದದಯತ. ಯಹಷರೇಮ ಬಹನಖಳನತನ

ಯಚಲೇದಷತತುದದರಂದ ಬರಯಟೇಶಯತ ನಶೇಧಸದದ ಯಹಷರೇಮ ನಹಟಔ ಔಲಟದ ಷರಕಯಮ ಕಹಮಔತನಹಗದತದಕಲಂಡೇ ತಹನಲ ಷಸ ಸಲಹಯತ ಹತಯಖಳನತನ ನಹಷತತುದದಯತ. ಭನಮಲಲೊ ಭದತ ತಹುಮ ಸಚಹಚದಹಖ ಭನ ಬರಟತ ವಧಹಮಬಹಮಷ ತಲಯದತ ಷಹಾತಂತಯಯ ಷಂಗಹಯಭದಲಲೊ ಹಲಲುಳಲತ 1924 ಯಲಲೊ ಕಹನತಯಕ ತಯಳಳದಯತ. ಕಹನತಯದಲಲೊ ಚಂದಯವೇಕರ ಅಜಹದ, ಬರ.ಕ. ದತ, ಜ.ಸ.ಚಟಜ, ಬರಜಲಯ ಔತಭಹರ ಸನಹಾ ಯಂಥಸ ಕಹಮಕಹರಖಳ ಷಂಔ ಡದಯತ. ಇ ಷಮಭಲನ ಗಹಳಳ ಭತತು ಫಂರಕ ಂದಲಖಲಡದಂತಹಗ ಷಭಯ ಶೇಲ ಸಲೇಯಹಟ ನಡಷಲತ ಬದಯಹದ ಫತನಹದ ಸಹರಕದು. ಅ ಷಂದಬದಲಲೊ ಕಹಯಂತಕಹರ ಷಂಗಟನಯಂಫ ಸಖುಳಳಕಯಂದ ಕಲಷ ಭಹಡತತುದದ ಹಂದಲಷಹುನ ಖಣತಂತಯಹದ ಷಂಗಟನಮ ಚಟತಟಕಖಳನತನ ಸತುಯದಂದ ಖಭನಷತತುದದಯತ. ಷಹಸತತವಹಹ ಯಬತತಾನತನ ವಷರಷಜಜತ ಕಹಯಂತಮ ಭಲಲಔ ರಕತಲುಗಮಲತ ಷಚಂದಯ ನಹಥ ಷನಹಮಲ, ಜಲೇಗೇಶ ಚಂದಯ ಚಟಜ ಭತತು ಯಹಭಯಷಹದ ಬರಸಭಲಯಯ ನಹಮಔತಾದಡ 1924 ಯ ಄ಕಲೇಫರ ನಲಲೊ ಹಂದಲಷಹುನ ಖಣತಂತಯ ಷಂಗಟನಮನತನ ಷಹಪಷಲಹಗತತು. ಕಹಯಂತಕಹರ ಷಭಯಶೇಲ ಚಳುಳಳಮ ಸಳಮ ಷಂಯದಹಮಖಳನತನ ಭತಂದತರಷತತಹು ಷಭಲಸ ಷವಷರ ಸಲೇಯಹಟದ ಭಲಲಔ ಸಲಷ ಷಭಹಜಹದ ದೃಷಕಲೇನನತನ ಫಷಮತತುದದ ಚಂದಯವೇಕರ ಅಜಹದ, ಬಖತ ಸಂಗ, ಶ ಭ ಭತತು ಷತಖದೇವ ಯಯತ ಹಂದಲಷಹುನ ಖಣತಂತಯ ಷಂಗಟನಮ ಷದಷಮಯಹಗ ನಂತಯ ಷೇರದಯತ.

ಕಕೂೀರ ದರೂೀಡ ಪರಕರಣ: ಸದಲೇಯಯಂದ ಲಕಲನೇಗ ಸಲಯಟದದ ಯೈಲನತನ ಕಹಕಲೇರ ಎಂಫ ನಲಹದಣದಲಲೊ 1925ಯ ಅಖಸಟ 9 ಯಂದತ ಫಳಳ ತಡದತ

ಬರಯಟೇಷ ಕಜಹನಗ ಹತಗಹಗ ಸಲಮತಮತುದದ ಷತಭಹಯತ ಯಲ. 4,000 ಖಳ ಟಗಮನತನ ಄ಸರಸ ಹಂದಲಷಹುನ ಖಣತಂತಯಹದ ಷಂಗಟನಮತ ಬರಯಟೇಷ ಯಬತತಾಕ ನೇಯ ಷಹಲಷಯತತ. ಇ ಯಔಯಣದಲಲೊ ಫಂಧಷಲಹಗದದ ಕಲಯನತನ ಕಹಯಹಖೃಸದಂದ ಬರಡಸಕಲಂಡತ ಫಯಲತ ಬಖತ ಕಹನತಯದಲಲೊ ಯೇಜನ ಯಲಪಸದಯಲ, ಬರಯಟೇಶರಗ ಄ದಯ ತಳಳುಂಟಹದದರಂದ ಯೇಜನಮನತನ ಕೈಬರಡಫೇಕಹಯತತ. "ಕಹಕಲೇರ ಯಔಯಣ" ಂದೇ ಖಹಮತ ಡದ ಄ಸಯಣದಲಲೊ ಬಹಗಮಹಗದದಯಲಲೊ ಚಂದಯವೇಕರ ಅಜಹದ & ಆನಲನಫಫಯನತನ ಸಲಯತತ ಡಸ ಈಳಳದಲೊಯನಲನ ಈಖಯಶಕಷಗಲಳಡಸ ಸಲಯನತನ ನದಮಹಗ ಖಲಲೊಗೇರಷಲಹಯತತ. ಕಹಕಲೇರ ಯಔಯಣದಲಲೊ ಹಂದಲಷಹುನ ಖಣತಂತಯ ಷಂಗಟನಮ ಸಲು ಕಹಮಔತಯನತನ ಬರಯಟೇಶಯತ ಫಂಧಸ ರಕಯತಔತಳ ನೇಡತತಹು ಄ತೇ ಅಷಹಸದದರಂದಹಗ ಷಂಗಟನಮತ ನಲಔಚತಚಂತಹಯತತ.

"ನ ಜನ ಭರತ ಸಭ" ಸಂಘಟನ: ಷದಹ ಈತಹಸಸದ ಚಲತಮಮಂತ ಕಹಯಂತಕಹರ ಸಹದಮನತನ ಄ಯಷತತುದದ ಬಖತ ಭತು ಲಹಸಲೇಗ ಭಯಳಳ

ಸಲು ಮತಜನಯತ & ವದಹಮರಥ ಖಳನತನ ಷಂಗಟಷಲತ 1926 ಭಹರಚ ನಲಲೊ "ನ ಜಹನ ಬಹಯತ ಷಬಹ" ಎಂಫ ಷಂಗಟನಮನತನ ಯಚಸ ಕಹಮದಶಮಹಗ ಅಯಮಹದಯತ. ಹಂದ ಲೇಕಔ ಮವಹಲಯಯ ಭಹತತಖಳು ಮಹಹಖಲಲ ಆಯ ರಕವಮಲಲೊ ಖತಮತುಡತತುದದು: ತಭಭ ಔತಟತಂಫಳಳಗ ಄ಂಟಕಲಂಡತ ತೇಯ ಖಹಷಗ ಫದತಔನತನ ನಡಷತಯತ ಷಸಜ ಯೃತುಖಳಳಗ ದಹಷಯಹಗಯತತಹುಯ; ಄ಯತ ನಜಹಗಮಲ ಬಹನಹತಭಔ ಷಂಫಂಧಖಳ ಔಟಳಮಲಲೊ ಸಲತರಕಕಲಂಡತ ಯಖತಮ ಚಲತಮಮನನೇ ಕಹಣದ ಕಲಳಮತತಹುಯ. ಆಡಮ ಷಭಹಜ ಭತತು ಷಭಷಮನತನ ಂದಹಗ ನಲೇಡದಹಖ ಭಹತಯ ತಭಭ ಬಹನಹತಭಔ ಚಔಟನಂದ ಸಲಯಫಂದತ ಖತರ ಷಹಧಷಲತ ಷಹಧಮಹಖತತುದ. ಸಹಗಹದಲಲೊ ಭಹತಯ ಄ತತಮತುಭ ಚಂತನಮಲಲೊ ಮೊಳಕಯಡಮತ ಕಹಯಂತಖಳು ಜನಷಹಭಹನಮಯಲಲೊ ಫೇಯಲಯತತು. ಕಹನತಯ ಬರಡತ ೇಳಖ ಄ಯತ ಭಹರಕಸ ಯಯ ಭಸಲೇನನತ ಔೃತ 'ಫಂಡಹಳ' ಒದ ಭತಗಸ ಫೇಯಮದ ಮರಕುಮಹಗ ಯಲಗಲಂಡದದಯತ. ಕಹಮಔಯತ, ಯೈತಯತ ಭತತು ವದಹಮರಥಖಳ ನಡತ ಧಭ ನಯೇಕಷತಮ ತಹತಾಔ ನಲಖಟನ ಮೇಲ ಇ ಷಂಗಟನಮತ ಕಲಷ ಭಹಡತತುತತು. ಷಬಹದ ಕಹಯಂತಕಹರ ಸಲೇಯಹಟದ ಷಾಯಲಖಳನತನ ಅಯಂಬದಲಲೊಯೇ ಖತಯತತಸದ ಬರಯಟೇಶಯತ ಇ ಷಂಗಟನಮತ ಕಹಲೇಜತಖಳನತನ ಯೇಶಷದಂತ ನಫಂಧಸ ಫೇಸತಗಹಯಯ ಕಹಟದಂದ ನಲ ಫದಲಲಷತಂತಹಗಸ ಕಲನಗ 1930 ಯಲಲೊ ಬರಯಟೇಷ ಷಕಹಯು ಷಬಹನತನ ಂದತ ಕಹನಲನತ ಫಹಹಯ ಷಂಷಯಂದತ ಘಲೇಷಸತತ.

ಹಚ.ಎಸ.ಆರ.ಎ ಉದಯ ಮತುು ಪೊಲಲೀಸ ಅಧಕರ ಷಹಮಂದರ ಷನ ಕೂಲ: ಷಹಾತಂತಯಯ & ಷಭಹಜಹದ ಎಯಡನಲನ ಫಷದತ

ಸಲೇಯಹಟ ನಡಷಲತ ಷವಷರ ಡಮ ಄ವಮಔತ ಭತತು ಚಳುಳಳಖಳಳಗ ಷಹಭಹಜಔ ದಔಲಸಚಮಹಖಲತ ಷವಔುಹದ ಯತಮೇಔ ಷಂಗಟನಮ ಄ತಮಖತಮತಮನತನ ಄ಥಭಹಡಕಲಂಡತ "ಹಂದಲಷಹುನ ಷಭಹಜಹದ ಖಣತಂತಯ ಷೈನಮ" (ಸರಚ.ಎಸಟ.ಅರ.ಎ) ಂಫ ಷಂಗಟನಮನತನ ಯಚಸ ಚಂದಯವೇಕರ ಅಜಹದಯಯನತನ ಷೇನಮ ದಂಡನಹಮಔಯನಹನಗಮಲ, ಬಖತ ಸಂಖಯನತನ ಄ಖಲ ಬಹಯತ ಕೇಂದಯ ಕಹಮಕಹರ ಷಮತಮ ಷದಷಮಯನಹನಗಮಲ ಅಯ ಭಹಡಲಹಯತತ. ಹಂದಲಷಹುನ ಖಣತಂತಯ ಷಂಗಟನಮ ಮತ ಷದಷಮಯಲೊ ಖಲುಡ ಚಂದಯವೇಕರ ಅಜಹದ ಯ ನಹಮಔತಾದಲಲೊ 1928 ಯ ಷಂಫನಲಲೊ ಸರಚ.ಎಸಟ.ಅರ.ಎ ಮನತನ ಷಹಪಸದಯತ. ಄ತಮಂತ ಫತದದಂತ ಭತತು ಄ಣಹ ಭನಲೇಬಹದ ಮತಜನಯತ ಄ದಯಲಲೊದದಯಲ, ಈತುಭ ಷೈದಹದಂತಔ ತಳುಳಳಕ ಭತತು ಄ಗಹಧ ಷಹಭಥಯಯ ಸಲಂದದದ ಬಖತಸಂಗ ಷಂಗಟನಮ ವರಕುಮಹಗದದಯ, ಄ತತಮತುಭ ಷಂಗಟನಹ ಚಹತತಮ ಸಲಂದದದ ಷತಖ ದೇವ ಄ದಯ ಄ಡಹಮಹಗದದಯತ. ಬಖತ ಸಂಗ ಭತತು ಷತಖ ದೇವ ಷಹಪಸದದ ಲಹಸಲೇರ ವದಹಮರಥ ಷಂಗಟನಮತ ಸರಚ.ಎಸಟ.ಅರ.ಎ ಗ ಕಹಮಔತಯನತನ ನೇಭಕಹತ ಭಹಡಕಲಳು ತಹಣಹಗತತು. ಯಶಹಮದ ಭಸಹನ ಕಹಯಂತಯಂದ ಯೇಯೇಪತಗಲಂಡತ ಷಹಪತಹಗದದ ಇ ಷಂಗಟನಮ ಭಲಲಧಮೇಮ ಷಂಗಟತ ಷವಷರ ಕಹಯಂತಮ ಭಲಲಔ ಷಂಮತಔು ಯಹಜಮಖಳ ಖಣಯಹಜಮನತನ ಷಹಪಷತುದಹಗತತು. ಬಖತಸಂಗ ಭತತು ಷಂಖಡಖಯತ ಷಷತತುದದ ಜೇನ ಫಸಳ ಔಠಲೇಯತಯಂದ ಔಲಡತತು. ಎಲೊರಖಲ ಭಲಖಲತ ಷಳವಲೊ, ಄ಡಗ ಭಹಡಲತ ಄ಡಗ ಷಹಭಹನತಖಳಳಲೊ, ದನಸ ಕಲಳಲತ ಸಣಂತಲ ಮೊದಲೇ ಆಯಲಲಲೊ. ಕಲು ದನ ಯಹತಯ ಉಟ ಸಖದದದಯ, ಕಲು ದನ ಭಧಹಮಸನದ ಉಟ ಸಖತತುಯಲಲಲೊ, ಭತ ು ಕಲು ದನೂತ ಉಟೇ ಆಲೊದ ಸಸಯಂದ ನೇಯತ ಔತಡದತ ಭಲಖಫೇಕಹಗತತು. ಸಣಕಹಸನ ಆಲಹಖಮನತನ ಅಜಹದ ನಲೇಡಕಲಳುತುದತದ ಯಭತಕ ಮರಕುಖಳ ಷಂಔದಂದ ಸಣ ಸತಡತಔತ ಕಹಮಔ ಄ಯದಹಗತತು. ಕಲು ಷಂದೇವಹಸಔಯ ಭಲಲಔ ಸಣ ಯಹನಮಹಖತತುದದಯಲ ಔಲಡ ಫದತಔತಳಳಮಲಶ ಄ದತ ಷಹಕಹಖತತುತತು. ಄ಂದನ ಬಹಯತದಲಲೊ ಬರಖಡಹಯಷತತುದದ ಯಹಜರಕೇಮ ವದಮಭಹನಖಳ ಔತರತತ ಯದ ತಮಹರಷಲತ ಷೈಭನ ಄ಧಮಕಷತಮ ಅಂಖೊಯ ಅಯೇಖವಂದತ 1928ಯ ಄ಕಲೇಫರ 30 ಯಂದತ ಲಹಸಲೇರ ತಲತುುದತತು. ಬರಯಟೇಶಯ ವಯತದದ ಷದಹ ಔತು ಭಷಮತತಹು, ಜಹಾಲಹಭತಖಮಂತ ಷಲೇಟಷಲತ ಆದಯತ ನಲೇಡತತುದದ ಬಖತಸಂಗ ತನನ ಷಂಔದಲಲೊಯತ ಎಲೊ ಷಂಗಟನಖಳೄಡನ ಚಚಸ ಷೈಭನ ಅಯೇಖನತನ ಫಹಶರಷಲತ ಸದದತ ನಡಷತತುದದಯತ. ಄ದಯ ಹಂದನ ದನ ಪೊಲಲೇಸಟ ಭತಖಹಮಧಕಹರ ಷಹಟ ಅದೇವವಂದನತನ ಸಲಯಡಸ ಅಯೇಖದ ವಯತದದ ಮಹುದೇ ಮಯಣಗಮನತನ ನಶೇಧಂದತ ಘಲೇಷಸದ. ನಶೇದಹಜಞಮನತನ ಧಔರಸ ಲಹಲ ಲಜತಹಯಯ ಯಯ ಭತಂದಹಳತಾದಲಲೊ ಷಹಖತತಹು ಸಲಯಟ ವಹಂತಮತತಹದ ಮಯಣಗಮತು ಪೊೇಲಲೇಷಯ ಲಹಠ ಯಸಹಯ ನಡಸದಯತ. ಕಲಯೇಧಹಗನಯಂದ ಔತದಮತತುದದ ಪೊಲಲೇಸಟ ಭತಖಹಮಧಕಹರ ಷಹಟ ತಹನೇ ಭತಂದಹಗ ಲಜತಹಯಮಯ ತಲಗ ಄ಳಳಸ ಔಲಯಯಹಗ ಯಸಹಯ ನಡಸದದರಂದ ಄ಯತ ಭಯಣ ಸಲಂದದಯತ.

ಆದಲಂದತ ಷಹಾಭಭಹನ ಬಹಯತದ ಷಹಬಭತಮ ಮೇಲ ಬರಯಟೇಶಯತ ಯಯೇಗಸದ ಫಲಯಸಹಯಂದತ ಸರಚ.ಎಸಟ.ಅರ.ಎ ರಖಣಸತತ. ಪೊೇಲಲೇಸಟ ಄ಧಕಹರ ಷಹಟನ ಕಯಮಕ ಷಭಹಧ ಔಟತ ಭಲಲಔ ಬರಯಟೇಷ ಷಹಭಹಯಜಮವಹಹ ಯಬತತಾಕ ಷಹಲಷಮಲತ ಹಂದತಷಹುನ ಷಭಹಜಹದ ಖಣತಂತಯ ಷಂಗಟನಮತ ಯೇಜನ ಸದದಡಷತಲಡಗತತ. ಂಜಹಬ ಸವಲ ಷಔಯಟೇರಮಟ ಔಚೇರಯಂದ ಸಲಯಫಂದ ಪೊೇಲಲೇಸಟ ಷಸಹಮಔ ಷಲರಂಟಂಡ ಜ.ಪ. ಷಹಮಂದರ ಷನ ನತನ ಷಹಟ ಎಂದತ ತಹಗ ತಳಳದತ ಄ಲಲೊಯೇ ಄ಡಗ ಔತಳಳತುದದ ಬಖತ ಭತತು ಯಹಜಖತಯತ ಆಫಫಯಲ ದೈತಮಯಂತ ಎದತಯಹಳಳಮ ಮೇಲಯಗ ಖತಂಡನ ಷತರಭಳಗೈದಹಖ ಸತುಯದಲಲೊಯೇ ಆದದ ಪೊೇಲಲೇಷಯಹಯತ ಆಯತು ಷತಳಳಮತ ಕಲಂಚ ಧೈಮನತನ ಸಲಂದಯಲಲಲೊ. ಬರಯರಟೇಷ ಹಳಮಕ ಷತದದ ಈರಫಂರಕಮ ಕನಹನಲಗಮಂತ ಹಮಪಷತಲಡಗತತ. ಆದರಂದ ಬಖತಸಂಖತಯ ಯಹಶಹರದಮಂತ ಕಲೇಟಹಮಂತಯ ಜನಯ ಭನಷಲಯಗೈದತ ಄ಯ ಪಯೇತಗ ಹತಯಯಹದಯತ. ಆಯನತನ ಫಂಧಷಲತ ಫಂಬರಡದ ಬರಯಟೇಷ ಪೊೇಲಲೇಷಯತ ಫೇಟ ನಹಯಖಳಂತ ಹಮಔ ಫಲ ಬರೇಷತಲಡಗದಯತ. 1928ಯ ಡಷಂಫನಲಲೊ ಬಖತ ಲಹಸಲೇರ ಬರಟತ ಫಂಗಹಳ ಭತತು ಈತುಯ ಯದೇವಖಳ ಎಲ ೊಡ ಕಹಯಂತಕಹರ ಖತಂುಖಳೄಂದಗ ಷಂಔ ಔಲಲಷತತಹು ಷಭಮದಲಡದಯತ. ಔಲತ ುಮಲಲೊ ಫಹಂಫತಖಳನತನ ತಮಹರಷತ ುಟ ಯಯೇಖ ವಹಲಯಂದನತನ ಷಸಚಯಯಲಂದಗ ಡಖಲಡ ಷಹಪಸದಯತ. ತಮಹಯಹದ ಫಹಂಫತಖಳ ರೇಕಷ ಷಭಮದಲಲೊ ಸಲು ಫಹರ ಬಖತ ಸಹಜರಯತತುದದಯತ.

ಅಸಂಬಲಯಲಲ ಬಂಬಲನ ದಳ: ಇ ಭಧಮ ಷಹಜನಔ ಯಕಷಣಹ ಕಹಯದ ಭತತು ಕಹಮಔ ವಹದ ಕಹಯದಖಳನತನ ಕೇಂದಯ ವಹಷನ ಷಬಮತ ಜಹರಗ

ತಯಲತ ಸದದಹಗತತು. ಇ ಜನ ವಯಲೇಧ ಕಹಯದಖಳ ವಯತದದ ಯತಯಲೇದ ಮಔು ಡಷಲತ ಕೇಂದಯ ವಹಷನ ಷಬಗ ನತಷತಳಳ ಮಹರಖಲ ಄ಹಮಹಖದಂತ ಫಹಂಫಷದತ ದಷುಗರಮಹದ ನಂತಯ ಹಂದಲಷಹುನ ಷಭಹಜಹದ ಖಣತಂತಯ ಷಂಗಟನಮ ಧಮೇಯೇದ ದಯೇವಖಳನತನ ಯಚಹಯ ಡಷಫೇಕಂದತ ತೇಭಹನಹಗತತು. ಇಗಹಖಲೇ ಷಹಮಂದರ ಷನ ಕಲಲ ಯಔಯಣದಲಲೊ ಅಯಲೇಪಮಹಗ ತಪಸಕಲಂಡಯತುದರಂದ ಄ಷಂಬರೊಮಲಲೊ ಫಹಂಫತ ಸಹಔಲತ ಬಖತಯನತನ ರಖಣಷತುದತ ಫೇಡಂಫತು ಚಚ ಷಹಗತತು. 'ಹಂಷಮ ಔಳಂಔನತನ ನಭಗ ಄ಂಟಸಯತುದಯ ಫಗು ನಹು ನಯಳಳದದೇ. ನಹು ಕಲಲಖಡತಔಯಲ ಄ಲೊ, ಬಯೇತಹದಔಯಲ ಄ಲೊ. ನಭಭ ಯಹಶರ ಭತತು ಯಂಚ, ಕಹಯಂತಮಲಲೊಯತ ನಭಭ ನಂಬರಕಮನತನ ತಳಳಮಫೇಔತ ಎಂಫತದೇ ನಭಭ ಫಮಕ. ನಭಭ ಷಂಗಟನಮ ಅಷ, ಅಕಹಂಕಷ, ನಶ ಭತತು ತತಾ ಸದಹದಂತಖಳನತನ ನಹಮಮಹಲಮದ ಔಟಔಟಮ ಮೇಲ ಬಖತ ಯಶತ ನಶೃಶಹಗ ಹದ ಭಂಡಷಲತ ಆನಹನರಖಲ ಷಹಧಮವಲೊಂದಲ, ಬಖತ & ಬರ.ಕ. ದತ ಜಂಟಮಹಗ ಕಲಷ ನಹಷಫೇಕಂದಲ ಷತಖ ದೇವ ಟತ ಹಡದತ ಔತಳಳತದದರಂದ ಷಬಮಲಲೊ ಄ದಯಂತಯೇ ತೇಭಹನಹಯತತ. ಄ಯ ಹರಕ-ೈಔರ, ಹಂಡತಮ ಄ಂತಸ ಮೇಯತ ಭತಟಹಗತತು, ಎತು ನಡದಯಲ ಷದಹ ಫೇತಹಳನಲನತು ತಯವಔಯಭನಂತ ಜಲೇಳಳಗಮಲಲೊ ುಷುಔಖಳ ಯಹಶಮನನೇ ಕಲಂಡಲಮತಮತುದದಯತ. ಯಖತಯ ಷಹಹತಮ ಄ದಯಲಲೊ ಷಭಹಜಹದ ಷಹಹತಮದ ಄ಧಮಮನಕಹಗ ಄ಗಹಧ ಷಭಮ ಮೇಷಲಲಡತತುದದಯತ. ತತಹರಕಮ ಖತಂಡನಂತ, ಫಯಂಗಯಂದ ಎದತಯಹಳಳಖಳನತನ ಸೇಳುತಹು ಸಲಯಟ ಸಡಭದದನಂತ ಄ಯ ಷಲೇಟಔ ದಖಳು ಕೇಳುಖಯ ಸೃದಮನತನ ಬೇಧಷತ ಷಹಭಥಯಯ ಸಲಂದದದು. ಹಂದನ ದನೇ ಷದನಕ ಬೇಟ ಕಲಟತ ಕಹಮಹಚಯಣಮ ದನ ತಹು ನಲೊಫೇಕಹದ ಅಮಔಟನ ಜಹಖನತನ ಆಫಫಯಲ ಕಹಯಂತಕಹರಖಳು ನಲೇಡಕಲಂಡಯತ. ಬಖತನನತನ ತಹನನನಂದಲ ನಲೇಡಲಹಯನೇನಲೇ ಎಂಫ ಬಹಯಹದ ಸೃದಮದಂದ ಚಂದಯವೇಕರ ಅಜಹದತಯ ಆಯನತನ ಬರೇಳೄ ಟಯತ. ಇಯಡಲ ಕಹಯದಖಳು ಄ಂಗೇಕಹಯಗಲಳುುದಯಲಲೊ ಮಹುದೇ ಷಂವಮವಲೊಹದದರಂದ ಚಚಮ ನಡತ ಬಖತ & ಬರ.ಕ. ದತ ಎದತದನಂತತ ಫಹಂಫಲಂದನತನ ಷಬಮತು ಎಷದಯತ. 'ಆಂರಕಾಲಹಬ-ಜಂದಹಫಹದ', 'ಬರಯಟೇಷ ಷಹಭಹಯಜಮವಹಹಗ ಧಕಹಯ' ಎಂಫ ಘಲೇಶಣಖಳನತನ ಔಲಖತತಹು ಔಯತಯ ತಲರದಯತ. ಷತಲಬಹಗ ತಪಸಕಲಳಫಸತದಹಗದದಯಲ ಄ದಕಹಗ ಮಹುದೇ ಯಮತನ ಭಹಡದ ಆಫಫಯಲ ಭಂಜತಖಡಮಂತ ದಷುಗರಮಹಖಲತ ನಂತಹಖ ಕಲು ಷಭಮದ ನಂತಯಶೇ ಪೊೇಲಲೇಷಯತ ಎಚಚತತು ಄ಯನತನ ಫಂಧಷಲನತಹದಯತ. ನಹಮಮಹಲಮನತನ ಯಚಹಯ ಭಹಧಮಭನಹನಗ ಬಖತ ಷಂೂಣಹಗ ಫಳಸಕಲಂಡತ ರಕುಡಹಗದದ ಬರಯಟೇಷ ಯಬತತಾ ರಕವ ನಮಯತಂತ ಭಹಡತದಶ ಄ಯ ಭತತು ಷಂಗಟನಮ ಭತಕಮ ಧಮೇಮಹಗತತು. ಄ಷಂಬರೊಮಲಲೊ ಫಹಂಫತ ದಹಳಳಮಹದ ತಕಷಣ ಯಖತಯ ಎಂಫ ಖಹಮತಗ ಹತಯಯಹಗದದ ಕಹಂಗಯಸಟ ಷದಷಮ ಚಭನಹೊಲ ಆದನತನ ಕಂಡಸ ಫಹಂಬ ಎಷಮತುದತ ಸತಚತಚತನ ಎಂದದಕ, ಮೊದಲ ಬೇಟಮಲಲೊಯೇ ಬಖತಸಂಖಯಯತ ತನನ ಲಹಮಯಹಗದದ ಭತಲುಫಫ ಕಹಂಗಯಸಟ ಷದಷಮ ತಯತಣ ಄ಷಫ ಅಲಲಗ ಸೇಳಳದತದ: 'ನಹು ಸತಚಚಯಲೊ ಎಂಫತದನತನ ದಮಭಹಡ ಚಭನಹೊಲು ಭನದಟತ ಭಹಡ. ನಹು ಸತಖತಖಳ, ಅವೃೇತುಯಖಳ ಖಂಭೇಯ ವದಹಮಥರಖಳು ಎಂಫತದನತನ ವನಭಯಹಗ ತಳಳಷತತುೇ'. ಬಖತಸಂಖತಯ ಄ಯಹಧಕ ಶಕಷ ವಧಸದ ನಂತಯ ಄ಯನತನ ಕಲಕಹಲ ಮಮಹನಹಾಲಲ ಜೈಲಲನಲಲೊಟದತದ ನಂತಯ ಲಹಸಲೇರ ಷಂಟಯಲ ಜೈಲಲಗ ಯಹನಷಲಹಯತತ. ಷಹಮಂಡಷ ಸತಮ, ಲಹಸಲೇರ ಪತಲರ ಮೊಔದದಮ ಹೇಗ ಸಲು ಄ಯಹದಖಳ ಷಯಣ ಟಮನತನ ಄ಯ ಷತತುಲಲ ಬರಯಟೇಶಯತ ಸಣಮಲಹಯಂಭಸದಯತ. ಄ಯತಭ ವೇಯಯತ ಎಲಲೊದದಯಲ ಅಷಲೇಟಷತತಹುಯ, ವತತಯಹಳಮನತನ ಛದಯಗಲಳಳಸತಹುಯ, ಄ಯನತನ ದೇ ದೇ ಘಾಸಗಲಳಳಸ ಧಲಳಳಟಭಹಡತತಹುಯ. ಄ಂತಯೇ ಯಹಜರಕೇಮ ಫಂಧಖಳಳಗ ಜೈಲಲನಲಲೊ ನೇಡಲಹಖತತುದದ ರಕಯತಔತಳನತನ ಯತಮಕಷ ಔಂಡ ಬಖತ ಸಂಗ , ಈತುಭ ಷಲಬಮಖಳಳಗಹಗ ಈಹಷ ಷತಹಮಖಯಸ ಸಲಡ ಫಂಧಖಳಳಗ ಷಾಲ ಭಟಗ ಈತುಭ ಅಸಹಯ ಭತತು ಒದಲತ ಫೇಕಹದ ಷಲಬಮ ದಗಷತಲಲೊ ಷತಹಮಖಯಸು ಮವಸಾಮಹಯತತ. ಚಂದಯವೇಕಯ ಄ಜಹದ ನಹಮಔತಾದಲಲೊ ಹಂದಲಷಹುನ ಷಭಹಜಹದ ಖಣತಂತಯ ಷಂಗಟನಮತ ಬಖತಯನತನ ಜೈಲಲನಂದ ಄ಸರಸ ಬರಡಸಕಲಂಡತ ಫಯಲತ ಯೇಜಸದ ಮಹ ತಂತಯಖಳೄ ಪಲಲಷದ ಕಹಮಔತಯತ ಔಂಗಟಯತ.

ಜೈಲಲನಲಲೊ ಫಂಧಮಹಗದದ ದನಖಳಲಲೊ ಸಲು ುಷುಔಖಳನತನ ತಯತಂತ ಷಸಚಯಯಲಲೊ ದತಂಫಹಲತ ಬರೇಳುತುದದಯತ. ಄ಯತ ಒದ ಭತಗಸದ ಕಲು ಄ತ ಭತಕಮ ುಷುಔಖಳಂದಯ, 'ಜನತ ಏಕ ಸಲೇಯಹಡತತುದ?', 'ಎಯಡನ ಄ಂತಯಹಷರೇಮದ ತನ', 'ಎಡಂರಥೇಮ ಷಭತಹಹದ', 'ಪಹಯನಸನಲಲೊ ಄ಂತಮತದಧ', 'ಚಹರತಯಔ ಬತಹದದ ಸದಹದಂತ', 'ಯೈತಹಪ ಜನಯ ಏಳಳಗ ಭತತು ಊಣಫಹಧ', ಆತಹಮದ. ಄ಯತ ಚಂದ ಫಟಮಲಲೊದದಯಲ ಷಸ ುಷುಔಖಳ ಜಲೇಳಳಗ ಄ಯ ಔಂಔತಳಲಲೊ ಷದಹ ಜಲೇತಹಡತತುತತು. ಫಂಡಔಲತೊಖಳನನೇ ುಡಖಟತಶತ ತೇಷಣ ಶ ವರಕು ಸಲಂದದದ ಬಖತಸಂಗ ಷಯಭನಮ ಷಂಔಶ, ಮಹತನಖಳಳಂದಹಗ ಕಲನಕಲನಗ ಫಷಳಳದತ ಔೃಶಹಗದದ ದೇಸ ಎಂಥಸಯಲಲೊ ಔಣುೇಯತ ಸರಷತಂತತತು. ಅದಯ ಄ಯ ಔಣತುಖಳಲಲೊನ ತೇಜಸಸನ ಯಕಯತ ಭತುಶತ ಭಖಧಶತ ಆಭಭಡಗಲಳುತುತತು. ಷಯಭನಮಲಲೊದದಶಲ ದನೂ 'ಕಹಕಲೇರ ದನಲೇತಸ', 'ಲನನ ದನಲೇತಸ', ಹೇಗ ಭತಂತಹದ ಕಹಯಂತಕಹರ ಈತಸಖಳನತನ ಅಚರಷತತಹು ಕತಷ ಡತತುದದಯತ. ಷಂೂಣ ಭಹರಕಸ ಹದಖಳಹಗ ರತತಯಹಖದದದಯಲ ಭಹರಕಸ ಹದನತನ ಆಂಚಂಚಲ ಄ಬಮಸಷತತಹು ವಶಮದಂದ ವಶಮನತನ ಖಯಹಷತ ಯರಕಯಯಮ ಸಹದಮಲಲೊದದಯತ. ಄ಯತ ಄ಧಮಮನದ ಭಲಲಔ ಸದಹದಂತನತನ ಂದತ ಄ಷರಹಗ ವಯಲೇಧಖಳ ಔಟತಮನತನ ಛದಯಗಲಳಳಷಲತ ರಕಯಯಮಹಗ ಫಳಷತತುದದಯತ. ಲಹಸಲೇರ ಈಚಚ ನಹಮಮಹಲಮದಲಲೊ ಬಖತ ಸಂಗ ನತಡದ ಭಹತತಖಳು ಄ಯ ಯಕಯ ಹಂಡತಮಕ ಹಡದ ಔನನಡಮಂತ: 'ಕಹಯಂತಮ ಕಡುನತನ ವಚಹಯದ ಷಹಣಔಲಲೊನ ಮೇಲ ಸರತಗಲಳಳಷಲಹಖತತುದ'. ಗಹಂಧೇಜಮಯ ಫಗು ಄ರಗ ಗಯವದದಯಲ ಷೈದಹದಂತಔ ನಲತಮಮ ಔತರತತ ಄ಯತ ಇ ರೇತ ನತಡದದಹದಯ: 'ಗಹಂಧೇಜಮತ ಫಫ ಈದಹಯ ಸೃದಮದ ಯಲೇಔರ ಭನತಶಮ. ನಭಗ ಄ಖತಮವಯತುದತ ಯಲೇಕಹಯಲೊ, ಅದಯ ಚಲನಹತಭಔ ೈಜಞಹನಔ ಷಹಭಹಜಔ ವರಕು'. 1929 ಯಲಲೊ ಄ಯನತನ ಫಂಧಷತ ಸಲತುಗಹಖಲೇ ಄ಯತ ಬಯೇತಹದಔ ಭತತು ಮರಕುಖತಹದ ವೇಯಲೇಚತ ಕಹಮಖಳಲಲೊ ನಂಬರಕ ಔಳದತಕಲಂಡತ "ಕಹಯಂತಯಂದತ ಷಭಲಸಕಹಗ ಷಭಲಸ ನಡಷತ ರಕಯಯ" ಎಂಫ ದೃಢ ನಲತಮಗ ಫಂದದದಯತ. ಆದಕ ೂಯಔಹಗಯೇನಲೇ ಎಂಫಂತ ಄ಯನತನ ಖಲಲೊಗೇರಷತ ಷಾಲ ಭತಂಚತಹಗ "ನಜಹದ ಕಹಯಂತಕಹರ ಷೇನಮತ ಸಳಳ ಭತತು ಕಹಖಹನಖಳಲಲೊ" ಎಂದದದಯತ.

ಕರಂತಕರಯ ಸವನ ಗಳಗಗಳು: ಬಖತ ಸಂಗ ಯಯ ಕಲನಮ ದನಖಳಲಲೊ ಷಂಗಟನಮ ಫಸತತೇಔ ಭಂದ ಷಯಭನಮಲಲೊ ನಹಮಮಹಲಮದ

ಔತರತತ ಚಚಷತತುದಹದಖ ಯಹಜಖತಯತ ಭತತು ಬಖತಸಂಗಯಫಫಯಲ ಖಲಲೊಗೇಯತುದತ ಕಚತಂದತ ತಳಳದದದರಂದ ಄ಯನತನ ಸಲಯತತಡಸ ತಭಹಶಗಹಗ ಫಫಯ ಮೇಲಲಫಫಯತ ಖಲತೊ ಶಕಷ ವಧಸಕಲಂಡತ ನಗಮಹಡತತುದದಯತ.'ಯಹಜಖತಯತ ಭತತು ನನಗ ಏಕ ಶಕಷ ವಧಷಲಲಲೊ? ನಭಭನತನ ಬರಡತಖಡಗಲಳಳಷತತುೇಯೇನತ?' ಎಂದತ ನಖತತಹು ಕೇಳಳದ ಬಖತ ಸಂಗ ಭಹತತಖಳು ಄ಯಲಲೊ ಔಂನ ಷೃಷಸದು.ಮಹಯಲಲೊಮಲ ಈತುಯವಲೊದ ನವಮಫಧ, ನಲಲುತ ಅರಸದು. ಭತುಶತ ಛೇಡಷತ ಧವನಮಲಲೊ 'ಹಷುನತನ ಖತಯತತಷಲತ ಬಮೇ?' ಎಂದತ ಬಖತ ನತಡದಹಖ ಆನನಶತ ನವಮಫಧ ಭನಭಹಡ ಷಲತಔದ ಹತಹಯಣ ಈಂಟಹಯತತ. ನವಮಫಧ ಭತತು ಭನನತನ ತನನ ನಖತವನಂದ ಬೇಧಷತತಹು ಸೇಳಳದ:"ನಹು ಷಹಯೇಯಗ ಔತತುಗಗ ಔತಣಕ ಬರೇರ ನಭಭನತನ ನೇತತ ಸಹಔತುದತ ನಜ, ಕಹಮಯೇಡಸ. ಆದತ ನನಖಲ ಗಲತತು. ನಭಖಲ ಗಲತತು. ಭತ ುೇಕ ಄ದಯತು ಔಣತು ಭತಚಚಕಲಳಫೇಔತ? ಯಹಶಹರಭಭಹನಕಹಗ ಸಖತ ಄ತತಮನನತ ಫಸತಭಹನ ಄ದತ. ಄ದತ ನನಗೇ ಸಖತತುಯತುದರಂದ ನನಗ ಸಮಭಯೇ. ನನನ ಫಹಸಮ ದೇಸನತನ ನಹವಗಲಳಳಸ ಇ ಯಹಶರದಲಲೊ ಄ಯತ ಷತಯಕಷತಹಗಯಫಸತದಂದತ ಬಹವಸದಹದಯ. ಄ದತ ತು ಔಲನಮಶ. ಄ಯತ ನನನನತನ ಕಲಲೊಫಸತದಹದಯಲ, ನನನ ವಚಹಯಖಳನತನ ಕಲಲೊಲತ ಷಹಧಮವಲೊ. ವಚಹಯಖಳಳಗ ಷಹವಲೊ, ಸದಹದಂತಖಳಳಗ ಄ಳಳವಲೊ. ಄ಯತ ನನನ ದೇಸನತನ ುಡಖಟಸತದತ. ಅದಯ ನನನ ಚೈತನಮನತನ ುಡಖಟಲಹಯಯತ. ಬರಯಟೇಶಯತ ಇ ನಲದಂದ ಔಂಬರ ರಕೇಳುಯಖಲ ನನನ ವಚಹಯಖಳು ಄ಯನತನ ಄ನಶದಂತ ಫಂಬರಡದ ಕಹಡತತು". "ಆದತ ಂದಡಮ ಚತಯಣಶ. ಭತಲುಂದಡಮದತದ ಭತುಶತ ಯಕಹವಭಹನಹಗ ಸಲಳಮತತುದ. ಬರಯಟೇಷ ಖತಲಹಭಕಲೇಯರಗ ಜೇಂತ ಬಖತ ಸಂಗ ಗಂತ ಷತು ಬಖತ ಸಂಗ ಸಚತಚ ಄ಹಮಕಹರ. ನನನನತನ ನೇಣಗೇರಸದ ನಂತಯ, ನನನ ಕಹಯಂತಕಹರ ವಚಹಯಖಳ ಷತಹಷನಮತ ನಭಭ ಷತಂದಯನಹಡನ ಹತಹಯಣದಲಲೊ ಷರಷತತುದ. ಄ು ಮತಜನಯನತನ ಯೇಯೇಪಸ ಷಹಾತಂತಯಯ ಭತತು ಕಹಯಂತಗಹಗ ಄ಯನತನ ಸತಚಚಯನಹನಗಸ ಬರಯಟಷ ಷಹಭಹಯಜಮವಹಹಮನತನ ವನಹವದಂಚಗ ತಳುತು. ಆದತ ನನನ ಕಚತಹಭಹಯಮ. ಯಹಶರಕಹಗ ನಹನತ ಷಲಲೊಸದ ಷೇ ಭತತು ನನನ ಜನತಗಹಗ ತಲೇರದ ಪಯೇತಖಳಳಗ ನೇಡತ ಄ತತಮನನತ ಫಸತಭಹನನತನ ನಹನತ ಡಮತ ದನನತನ ಄ತ ಕಹತತಯತಯಂದ, ಷಂಬಯಭ ಷಡಖಯದಂದ ಆದಯತ ನಲೇಡತತುದ ದೇನ". ಬಖತಸಂಗ ಯತ ಜೈಲಲನಲಲೊ ಔಳದ ಕಲನಮ ದನಖಳಂದತ ಄ಯ ತಹಯಮ ದಟತನದ ನತಡಖಳು ನಜಔಲ ಅಹಮಮಭಹನ: "ನನನ ನಲತಮಮನತನ ಎಂದಖಲ ಫದಲಲಷಫೇಡ. ಯಂಚೇ ಭಯಮಲಹಖದ ಷಹು ಎಂದಖಲ ಄ತತಮತುಭಹದದತದ. 'ಆಂರಕಾಲಹಬ ಜಂದಹಫಹದ' ಘಲೇಶಣಮನತನ ಕಲನಮಯಖಲ ಔಲಖತತುಯತ. ಮಹ ತಹಯಖಲ ಲಭಷದ ಸಮಭ ನನಖತಂಟಹಗದ". ಜೈಲಲನ ಹಡನ ಚಯತ ಯಯತ ಬಖತ ಸಂಗ ಒದಲತ ಫಮಸದ ಎಲೊ ುಷುಔಖಳನಲನ ಜೈಲಲನ ಷಲಲೊನಲಳಕ ಔದತದ ತಂದತಕಲಡತತುದದಯಲ ಬಖತ ಸಂಗ ಒದತ ೇಖಕ ತಔಂತ ುಷುಔಖಳನಲನ ೂಯೈಷಲತ ಄ರಗ ಷಹಧಮಹಖತತುಯಲಲಲೊ. ಷಹವನ ಔಯಖಂಟಮಂತ ಷೈನಔನಲಫಫ ನೇಣತಖಂಫಕ ಎಳದಲಮಮಲತ ಫಂದಹಖಲಲ ಲನನ ಔತರತ ುಷುಔನಲನೇದತತುದದ ಬಖತಸಂಖತಯ ಷಾಲೂ ವಚಲಲತಯಹಖದ ುಷುಔ 'ಭತಗಸದ ನಂತಯ ಫಂದಯಹಖತತುದಲೊೇನತ?' ಎಂದತ ಷೈನಔನಗ ಖಂಭೇಯಹಗಯೇ ಕೇಳಳದತದತ ನಜಔಲ ಮೈನವಯೇಳಳಷತತುದ. ಖಲಲೊಗೇರಷತ ದನ ಷಸ ಎದಖತಂದದ ಕತಷಯಂದದದಯತ. ಖಲತೊ ಷಳದ ಹೊಟಹಪಯಂ ಮೇಲ ನಂತತ ಸಖುಕ ಭತತುಔತತಹು "ಆಂರಕಾಲಹಬ ಜಂದಹಫಹದ" ಘಲೇಶಣ ಭಹಡತತಹು ಷತಖ ದೇವ, ಬಖತ ಭತತು ಯಹಜಖತಯತ ಔತಣಕ ಬರೇರಕಲಂಡಯತ. ಄ಂದತ ಷಯಭನಮಲಲೊ ವಭವಹನಭನ ಅರಸ, ಮಹಯಲಫಫಯಲ ಅಸಹಯ ಭತಟಲಲಲೊ. ಄ಯನತನ ಖಲಲೊಗೇರಸದ ವಶಮ ತಳಳಮದ ಄ಯ ಷಂಫಂಧಔಯತ ಷಂಧಷಲತ ಫಂದಹಖ ಖದುದತಯಹದಯತ. ಷಟ ೊಜ ನದತೇಯದಲಲೊ ಕಹಯಂತಕಹರಖಳ ದೇಸನತನ ಯಸಷಮಹಗ ಷತಡತತುಯತ ವಶಮ ತಳಳದತ ಷಹವಯಹಯತ ಷಂಖಮಮಲಲೊ ಜನಯತ

ಜಭಹಯಷತಲಡಗದಯತ. ಄ಲಲೊ ದಲಯತದತದ ಄ಯಫಯ ಷತಟ ಕಹಯಂತಕಹರಖಳ ದೇಸದ ಫಲದಮಶ. ಬರಯಟಶಯತ ಬಖತ ಸಂಗ ನತನ ಕಲಂದದತದ ಄ಯ ಷಹಭಹಯಜಮವಹಹ ಬಲಟಕ ತಹೇ ಚಲರಯಂದ ತವದತಕಲಂಡಂತಹಯತಶ. ಬಖತಯನತನ ಯಕಷಷಲತ ಗಹಂಧೇಜ ನಡಸದ ಯಮತನಖಳನತನ ಯಶನಸ ದೇವದಹದಮಂತ ಮತಔಯ ಡಮತ ಄ಯತ ಸಔಲ ೊಲೊ ಧಭರಕ ಸಹಔತಲಡಗತತ. ಄ಂಥಸದಲಂದತ ಷಂದಬದಲಲೊ ಄ಯತ ನೇಡದ ಈತುಯ ಎಂಥಸಯಲಲೊ ೇದನ ಭಲಡಷದಯದತ: "ಬಖತಸಂಖಯನತನ ಯಕಷಷಲತ ನನಗಚಚಯಯಲಲಲೊಂಫತದತ ಷತಮಕ ದಲಯಹದದತದ. ಅದಯ ನೇು ಬಖತಸಂಗ ಎಷಗಯತ ತನಲನ ಄ಥಭಹಡಕಲಳಫೇಔತ". ಅದಯ ಹಂಷಮ ಔತರತಲ ಫೇಷತುದದ ಬಖತು ಗಹಂಧಮ 'ಫೇಜಹಫಹದರ ಮತಔಯತ' ಎಂಫ ಣನ ರಕರರಕರ ಈಂಟತ ಭಹಡತತು. ಷಹಾತಂತಯಯನತನ ಬರಯಟಶರಂದ ರಕತತುಕಲಳಫೇಕೇ ಸಲಯತತ ಄ದೇನಲ ಅಕಹವದಂದ ಬರೇಳುುದಲೊ ಄ಥಹ ಚಳುಳಳಖಳನತನ ಹಂತಗದತಕಲಂಡತ ವಹಂತಮ ಸಲೇಭ ಭಹಡದಯ ಫಯತುದಲೊಂದತ ಬಖತ ರಗ ತಳಳದತತು. ಕಹಯಂತಕಹರಖಳಂದಯ ಕಯಮ, ಬರೇಬತಸತಖಳ ಭತಕಹಡ ಸಲದದಯಂದತ ಬಹವಷತಯತ ಬಖತಯ ತೇಜಷತಸ ತತಂಬರದ ಭತಕನತನ ನಲೇಡದಲಲೊ ಄ನಲಫಫ ಄ಷಹಧಹಯಣ ಄ದತಬತೇ ಷರಯನಷತತುದ. ಬಖತ ಸಂಗ ಮಹುದೇ ಕಷಣದಲಲೊ ಷಸ ಷಹಧಔನ ಭಲತತು ಯತಮಮಂತದದಯತ. ಭನತಶಮನಂದ ಭನತಶಮನ ವೃೇಶಣಮನತನ ಕಲನಗಹಣಷತುದೇ ಄ಂತಭ ಧಮೇಮನತನ ಄ಯ ಭಹತತಖಳು, ಄ಯಲಲೊಮ ಭಹನತಮತ ಸಫಫಂಡಯಳಗ ಄ಯಳಳ ನಂತಯತ ಸಲುಖಳಂತ ಷದಹ ಯಹಯಹಜಷತತುತತು. ಷದಹ ಔತುಮ ಄ಲತಗನ ಮೇಲಯೇ ನಡಮತತುದದ ಮತಜನಯ ಅಷಲಪೇಟಔ ಧವನ ಆನನಲೊದಂತಹದಯಲ ಄ಂಥಸ ಷಹವಯಹಯತ ಯತಧವನಗ ಕಹಯಣಹಖತಲಲೊ ಮವಸಾಮಹದಯತ. ಄ಯ ಷಹು ಷಹಾತಂತಯಯದ ರಕಡಮನತನ ದೇವಹದಮಂತ ಭತುಶತ ಹಮಪಸ ಮತಜನಯಲಲೊ ವದತಮತ ಷಂಚಲನ ಈಂಟತಭಹಡತತ. ಬಖತ ಸಂಗ ಬವಶಮಹಣ ಷತಳಹಖಲಲಲೊ. ಄ಯ ಸಷಯತ ಷಹವಖಳುಔದ ಧೈಮ, ತಹಮಖ ಫಲಲದಹನ, ಯಹಶಹರಭಭಹನ ಭತತು ತದೇಔಚತುತಮ ಸಲೇಯಹಟಖಳ ಯತೇಔಹಯತತ. ಄ಯ 'ಆಂರಕಾಲಹಬ ಜಂದಹಫಹದ (ಕಹಯಂತ ಚಯಹಮತಹಖಲಲ)' ಘಲೇಶಣಮತ ಆಡೇ ಯಹಶರದ ಮತದದದ ಔಲಗಹಗ ಭಹಟತ ಷಭಹಜಹದ ಷಭಹಜ ನಭಹಣದ ಔನಷನತನ ವದಹಮಂತ ಮತಜನಯಲಲೊ ಹಡದಟತತ. 1930 - 32 ಯಲಲೊ ಎಲೊ ಜನಯತ ಂದೇ ಭನತಶಮನಂತ ನಂತಯತ. ಷಯಭನಹಷಖಳು, ಛಡಯೇಟತಖಳು, ಭತತು ಲಹಠಯೇಟತಖಳು ಄ಯ ಷಲಪತಮನತನ ಔಂಗಡಷಲತ ಷಹಧಮಹಖಲಲಲೊ. 1945 - 46 ಯಲಲೊ ನಬಹಯತ ಈದಯಸದದನತನ ಆಡೇ ಯಂಚೇ ಔಣಹುಯ ಔಂಡತತ. ಕಹಮಔಯತ, ಯೈತಯತ, ವದಹಮರಥಖಳು, ಮತಜನಯತ, ಜಲಷೇನ, ಬಲಷೇನ, ಹಮತಷೇನ, ಭತತು ಪೊಲಲೇಷಯತ ಷಸ ಫಲಹದ ಸಲಡತಖಳನನನತಬವಸದಯತ. 1930 ಯಯಗ ಕಲೇ ಕಲಯಲಲೊದದ ತಹಮಖ, ಫಲಲದಹನ ಭತತು ಄ಣಹ ಭನಲೇಬಹನಖಳು ಷಭಲಸ ಯರಕಯಯಮಹಗ ಯಹಶಹರದಮಂತ ದಂಗಮತ ಹಮಪಸತತ. ಬಖತಸಂಗ ಯರಗ ಷಹಾತಂತಯಯ ಸಖತ ಔತರತತ ಮಹುದೇ ಄ನತಭಹನವಯಲಲಲೊಹದಯಲ ಄ಯತ ಅತಂಔಗಲಂಡದದತದ ಬರಳಳ ಷಹಸೇಫಯತ ಖಹಲಲ ಭಹಡದ ಅಷನದಲಲೊ ಔಂದತ ಷಹಸೇಫಯತ ಔತಳಳತತಕಲಳುಯಂಫ ಬಮದಂದ. 'ಕೇಲ ಮಜಭಹನಯ ಫದಲಹಣಯಂದ ಷಹಾತಂತಯಯ ಫಂದಂತಹಖತುದಲೊ. ುಯಹತನ ಮಷಮನತನ ನಹವಭಹಡದ ಸಲಷ ಫದಲಹಣಮನತನ ತಯತುದತ ಷಹಧಮವಲೊ ' ಎಂದತ ಬಖತ ಸಂಗ ಯರಗ ಭನರಕಮಹಗತತು. ಅದಯ ಯತಬಟನಮ ದಮ ಜಲಮೇತ ಅಯದಂತ ಈರಮಲತ ತನನಂಥಯತ ಷಹಮಲೇಫೇಕಂದತ ಬಖತ ನಂಬರದದ. ಷಹಮತ ಕಲೇ ನಮಶಖಳ ಮೊದಲತ ಹಯಥನಮಂತ ಬಖತ ನತಡದ ಭಹತತಖಳು ಎಂಥಯನಲನ ಕಚಚದಮ ಈತತುಂಖಕೇರಷಫಲೊು. 'ಮೊದಲತ ನಭಭ ೈಮತರಕುಔತಮನತನ ನತಚತಚನಲಯತ ಭಹಡ, ೈಮತರಕುಔ ಷತಕದ ಔನಷನತನ ಬಖನಗಲಳಳಸ, ನಂತಯ ಕಲಷ ಭಹಡಲತ ತಲಡಗ. ನೇು ಂದಲಂದೇ ಄ಂಖತಲ ಭತಂದಕ ಷಹಖಫೇಔತ. ಄ದಕ ಧೈಮ ಫೇಔತ; ದೃಡ ನಧಹಯ ಫೇಔತ; ನಯಂತಯ ರವಯಭ ಫೇಔತ. ಮಹ ಔಶ ಕಹಣಮಖಳೄ ನಯಹವಗಲಳಳಷತುದಲೊ. ಮಹ ೈಪಲಮಖಳೄ, ನಭಭನತನ ಔಂಗಡಷತುದಲೊ. ತಹಮಖ ಭತತು ನಯಳಹಟಖಳ ಄ಗನದಮನತನ ಸಹದತ ನೇು ವಜಮವಹಲಲಖಳಹಖತತುೇರ. ಇ ೈಮತರಕುಔ ಗಲತುಖಳು ಕಹಯಂತಮ ಫಸತದಲಡಡ ಅಸು....'

ಆಕರ ಗರಂಥಗಳು: ೧. ಬಖತ ಸಂಗ - ಡಹ: ಜ. ಯಹಭಔೃಶು, ನ ಔನಹಟಔ ಯಕಹವನ, ಫಂಖಳೄಯತ. ೨. ವ ಪಹಟ ಟತಗದರ ಪಹರ ಫಯೇಡಮ -

ಷಂಹದಔಯತ: ಯವ ದಮಹಳ, ಅರಕಸ ಪಡ ಆಂಡಮಹ ೇರ ಫಹಮರಕಸ. ೩. ದ ಯಲಲಮಶನರ ಭಲಭಂಟ - ಶ ಭಹ ೪. ಸತತಹತಭ ಬಖತ ಸಂಗ - ಔತಲದೇ ನಮಮರ, ಔನನಡ ಄ನತಹದ: ಜ.ಪ ಫಷಯಹಜತ, ಲಲೇಹಮಹ ಯಕಹವನ, ಫಳಹರ.

- ಪರಕಶ ಅರುಳಪಪ

ಚಂದರವೀಖರ ಆಜದ

- ಪರಕಶ ಅರುಳಪಪ ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಎಂದೀ ಹಚುು ಗುರುತಸಲಪಡುವ ಚಂದಯವೇಕಯ ಸೇತಹಯಹಮ ತಹರ ಯವರು (ಜುಲೈ 23, 1906, ಭ/ಭರ – ಫಬರವರ 27, 1931, ಅಲಹಬದ ) ಭರತದ ಬಹು ಪರಮುಖ ಕರಂತಕರಗಳಲಲ ಒಬಬರಗದುು, ಅವರನುು ಭಗತ ಸಂಗ ರ ಮಗಾದರಾಕರಂದು/ಗುರುಗಳಂದು ಪರಗಣಸಲಗುತುದ

ಇತಹಸ ಂಡತ ಜ ಎಂದತ ಅಗಹುಗ ು ಔಯಮಲಡತತುದದ ಅಜಹದ ಯಯತ ಒ ಕಹಯಂತಕಹರಮಹಗದದಯತ. 1857ಯ ಬಹಯತೇಮ ಷಹಾತಂತಯಯ ಷಂಗಹಯಭದ ನಂತಯ ಬರಯಟಷ ಅಡಳಳತದ ವಯತದಧದ ತಭಭ ಷಹಾತಂತಯಯಕಹಗನ ಸಲೇಯಹಟದಲಲೊ ಅಮತಧಖಳನತನ ಫಳಸದದ ಮೊದಲ ಬಹಯತೇಮ ಕಹಯಂತಕಹರಖಳಲಲೊ ಄ಯತ ಫಫಯಹಗದದಯತ. ಒ ವಯದಹಧಂತ ಫಹಯಸಭಣಯಹಗದದ ಄ಯತ, ಈಳಳದರಗಂದತ ಸಲೇಯಹಡತುದತ ತಭಭ "ಧಭ" (ಔತಮ) ಎಂದತ ಬಹವಸ/ನಂಬರದದಯತ. ಒ ಯೇಧ ಎಂದಖಲ ವಷರನತನ ತಮಜಷಲಹಯನಂಫತದತ ಔಲಡಹ ಄ಯ ಄ಭಹಯಮಹಗತತು. ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಯಯತ 23 ಜತಲೈ 1906ಯಂದತ (ಮಥಹಮಔಲನ :ಈನಹನವೇ ಜಲ ೊ - ಫಹದಕಹ ಈತುಯಯದೇವ) ಭಧಮಯದೇವದ ಝ/ಜಫತಹ ಜಲ ೊಮಲಲೊಯತ ಬಹ/ಬಹಯ ಎಂಫ ಸಳಳಮಲಲೊ ಜನಸದಯತ.಄ಯ ತಂದ Pt. ಸೇತಹಯಹಮ ತಹರಮಯಹಗದದಯ ಜಹಖಯಣೇ ದೇವಮಯತ ಄ಯ ತಹಯಮಹಗದದಯತ.1919ಯಲಲೊ ಄ಭೃತಷಯದಲಲೊ ನಡದ ಜಲಲಮನ ಹಲಹ ಫಹಗ /ಘ ಸತಹಮಕಹಂಡದ ಗಟನಯಂದ ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಯಯತ ಭಹನಸಔಹಗ ತೇಯಹಗ ಜಜರತಯಹಗದದಯತ. ಭಸಹತಹಭ ಗಹಂಧಮಯತ 1921ಯಲಲೊ ಄ಷಸಕಹಯ ಚಳುಳಳಮನತನ ಸಮಭಕಲಂಡಹಖ, ನಡದ ಯತಬಟನಖಳಲಲೊ ಄ಯತ ಷರಕಯಮಹಗ ತಲಡಗಕಲಂಡದದಯತ. ಇ ತಯಸದ ನಹಖರಔ ವಹಷನಬಂಖ/ ಄ವಧೇಮತಗಹಗ ಄ಯತ ಫಂಧತಯಹದತದಲೊದೇ, ತಭಭ ಸದನೈದನೇ ಮಸಸನಲಲೊಯೇ ಯಥಭಹಗ ಶಕಷಗ ಖತರಮಹದಯತ. ನಹಮಮಹಧೇವಯತ/ಭಹಮಜಷರೇಟಯತ ಄ಯ ಸಷಯೇನಂದತ ಕೇಳಳದಹಖ, ಄ಯತ "ಅಜಹದ " ಎಂದತ ಸೇಳಳದಯತ (ಷಾತಂತಯ ಮರಕು ಎಂದತ ಄ಥ). ಇ ಈದಧಟತನಕಹಗ ಄ರಗ ಸದನೈದತ ಛಡಏಟತಖಳ ಶಕಷಮನತನ ನೇಡಲಹಯತತ. ಛಹಟಯಂದ ಸಲಡದ ಯತ ಏಟಖಲ ಮತ ಚಂದಯವೇಕಯ "ಬಹಯತ ಭಹತಹ ರಕ ಜೈ "["ಭಹತೃಬಲಮಗ ಜಮಹಖಲಲ !"] ಎಂದತ ಘಲೇಶಣ ಭಹಡತತುದದಯತ. ಇ ಗಟನಮ ನಂತಯ,

ಚಂದಯವೇಕಯರಗ ಅಜಹದ ಎಂಫ ಬರಯತದತ ಹಯುಹಯತಲೊದೇ ಄ಯತ ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಎಂದೇ ಖತಯತತಷಲಡತತುದದಯತ. ಄ಷಸಕಹಯ ಚಳುಳಳಮತ ಷಗತಗಲಂಡ ನಂತಯ, ಅಜಹದಯತ ಆನಲನ ಸಚಚನ ಅಔಯಭಣವಹಲಲ ಸಹಖಲ ಈಖಯ ಕಹಯಂತಕಹರ ಅದವಖಳಳಂದ ಅಔಷತಯಹದಯತ. ಮಹುದೇ ಭಹಖದಂದಹದಯಲ ಷಂೂಣ ಷಹಾತಂತಯಯ ಡಮತ ಧಮೇಮಕ ತಭಭ ಭತಡಹಗಡಲತ ನಧರಸದಯತ. ಇ ನಟನಡಗ ಭತಂದತಯಮತ ಯಥಭ ಸಜ ಜಮಹಗ ಄ಯತ ಹಂದಲಷಹುನ ಷಭಹಜಹದ ಯಜಹಯಬತತಾಹದ ಷಂಗಟನ/ಹಂದಲಷಹುನ ಷಲೇಶಲಲಸಟ ರಬರೊಔನ ಄ಷಲೇಸಯೇಶನ ಎಂಫ ಷಂಗನತನ ಅಯಂಭಸದಯಲೊದೇ ಬಖತ ಸಂಗ , ಷತಖ ದೇವ , ಫಟತಕೇವಾಯ ದತ /ತು ಭತತು ಯಹಜ ಖತಯತಯಂತಸಹ ಕಹಯಂತಕಹರಖಳಳಗ ಭಹಖದವಔಯಹದಯತ. HSRA ಷಂಗಟನಮ ಖತರಮತ ಬಹಯತಕ ಷಂೂಣ ಷಹಾತಂತಯಯ ದಲಯರಕಸಕಲಳುುದಹಗತತು ಸಹಖಲ ಷಭಹಜಹದ ಭಲಲತತಾದ ಮೇಲ ಅಧಹರತಹದ ನವೇನ ಬಹಯತನತನ ಔಟತ ಭಸಲೇದ ದೇವನತನ ಸಲಂದತತು. ಅಜಹದಯತ ಭತತು ಄ಯ ದೇವಫಹಂಧಯತ ಬರಯಟಶಯ ವಯತದಧ ಄ನೇಔ ಹಂಷಹತಭಔ ಯತಬಟನಖಳನತನ ಯೇಜಸ ಕಹಮಖತಗಲಳಳಸದದಯತ. ಕಹಕಲರ ಯೈಲತ ದಯಲೇಡ (1925), ೈಸಟ ಯಹಯ ಯ ಯೈಲನತನ ಷಲಪೇಟಷಲತ ನಡಸದ ವಪಲ ಮತನ (1926), ಭತತು ಲಹಲಹ ಲಜತ ಯಹಯ ಯನತನ ಕಲಂದತದಯ ಯತೇಕಹಯಹಗ ಲಹಸಲೇರ ನಲಲೊ (1928) ಜಹನ ಹಮಂಟಜ ಷಹಂಡಸಟ ನನತನ ಖತಂಡತ ಸಹರಸ ಕಲಂದಂತಸಹ ಄ನೇಔ ಹಂಷಹತಭಔ ಚಟತಟಕಖಳಲಲೊ ಄ಯತ ಳಗಲಂಡದದಯತ. 1931ಯ ಪಫಯರ 27ಯಂದತ, ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಄ಲಸಹಫಹದ ನ ಅಲ ಪಯಡ ಈದಹಮನದಲಲೊ ತಭಭ ಆಫಫಯತ ಷಂಖಡಖಯನತನ ಬೇಟ ಭಹಡದಯತ. ಄ಯನತನ ಪೊಲಲೇಷಯತ/ಅಯಕಷಔಯತ ಖತಯತತತ ಹಡದಯತ , ಆಡೇ ಈದಹಮನನತನ ಷತತತುರದ ಪೊಲಲೇಷಯತ/ಅಯಕಷಔಯತ ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ರಗ ತಭಗ ವಯಣಹಖಲತ ಅದೇಶಸದಯತ. ಅಜಹದಯತ ಏಕಹರಕಮಹಗ ಸಲೇಯಹಡದಯಲೊದೇ ಭಲಯತ ಪೊಲಲೇಷಯ/ಅಯಕಷಔಯನತನ ಕಲಂದಯಹದಯಲ ಄ಯ ತಲಡಗ ಖತಂಡೇಟತ ಬರದದತತು. ತಭಭಲಲೊದದ ಫಸತತೇಔ ಭದತದಖತಂಡತಖಳಲಹೊ ಖಹಲಲಮಹದ ನಂತಯ, ತಪಸಕಲಳಲತ ಫೇಯ ದಹರಯಲೊಂದತ ಭನಖಂಡ ಄ಯತ ತಭಭಲಲೊ ಈಳಳದದದ ಕಲನಮ ಖತಂಡನಂದ ತಲಗ ಖತಂಡತ ಸಲಡದತಕಲಂಡಯತ. ಄ಯ ಕಹಯಂತಕಹಯ ಚಟತಟಕಖಳಲಲೊ ಫಸತತೇಔನತನ ಶಹಜಸಹನ ುರ /ಯದಲಲೊದತದಕಲಂಡತ ಯೇಜಷತತುದದಯತ ಸಹಖಲ ಄ಲಲೊಂದಲೇ ಕಹಮಖತಗಲಳಳಷತತುದದಯತ.

ಕರಂತಕರ ವಯಕತು ಄ಭಹನತಶ ಹಂಷಯಂದ ದಗಲತಗಲಂಡಯಲ/ಭೇತ ಸತಟತಹದಯಲ, ಅಜಹದ ರಗ ಄ಂತಸಹ ಂದತ ಸಲೇಯಹಟದಲಲೊ ಹಂಷಹತಭಔ ನಡಖಳು ಄ಸಾೇಕಹಯಹಸಂದತ ಄ನಸಯಲಲಲೊ, ವವೇಶಹಗ ಄ಭೃತಷಯದಲಲೊ ಬರಯಟಷ ಷೇನಮ ಗಟಔು ನಲಯಹಯತ ವಷರಯಹತ/ನವಶಷರ ನಹಖರಔಯನತನ ಕಲಂದತ

ಷಹವಯಹಯತ ಜನಯನತನ ಗಹಮಗಲಳಳಸದ 1919ಯ ಜಲಲಮನ ಹಲಹ ಫಹಗ /ಘ ಸತಹಮಕಹಂಡದ ಹನನಲಮಲಲೊ ಇ ಬಹನ ಈಂಟಹಗತತು. ಜಲಲಮನ ಹಲಹ ಫಹಗ /ಘ ಸತಹಮಕಹಂಡು ಮತ ಅಜಹದಯತ ಸಹಖಲ ಄ಯ ಷಭಕಹಲಲೇನಯನತನ ತೇಯಹಗ ಯಬಹವಸತತು. ತನನ ಸಷಯತ "ಅಜಹದ " ಅಗಯತುದರಂದ ತಭಭನತನ ಪೊಲಲೇಷಯತ/ಅಯಕಷಔಯತ ಎಂದಖಲ ಜೇಂತಹಗ ಹಡಮಲಹಯಯಂದತ ಄ಯತ ಮಭ ಘಲೇಷಸಕಲಂಡದದಯತ.(ಪೊಲಲೇಷಯತ/ಅಯಕಷಔರಂದ ಄ಯತ ಷಹಮಲಲಲೊ ಫಸತತೇಔ ಄ಲಸಹಫಹದ ನಖಯದ ಜನಯತ ಸೇಳುಂತ ಒ ಹಂದ ಲೇಕಔ/ತಯಔತ/ತಯಕಲೇದಮಮ ಅಯಕಷಔರಗ ಭಹಹತದಹಯನಹಗ ಕಹಮನಹಸ ಅಜಹದಯ ಫಗು ಪೊಲಲೇಷಯತ/ಅಯಕಷಔರಗ ಭಹಹತ ತಳಳಸದದ) ಹೇಗಹಗಯೇ ಄ಯತ ಪೊಲಲೇಷಯತ/ಅಯಕಷಔಯಲಂದಗನ ಭದತದಖತಂಡತಖಳ ಸಲೇಯಹಟದ ಕಲನಗ ಄ಯತ ತಭಭನತನ ತಹು ಕಲಂದತಕಲಂಡದತದ. ಅಜಹದಯತ ಬಹಯತದ ಬವಶಮು ಷಭಹಜಹದದಲಲೊಯೇ ಆದ ಎಂದತ ಔಲಡಹ ನಂಬರದದಯತ. ಸೇಳಳಕಖಳ ಯಕಹಯ, ಪೊಲಲೇಷಯತ/ಅಯಕಷಔರಗ ಹಡದತಕಲಡತ ವವಹಾಷಘಾತಔ ಕಲಷ ಭಹಡದ ಭಹಹತದಹಯನ ಫಗ ು ಄ರಗ ಄ರವತತು. ಅಜಹದಯತ ಂಡತ ಯಹಮ ಯಷಹದ ಬರಸಭಲ & ಜಲಮೇತ ಶಯೇಹಷುವ ಯಯತಖಳ ಈತುಭ ಷನೇಹತಯಹಗದದಯಲ ಔಲಡಹ. ಅಜಹದಯತ ಭತತು ವವಾನಹಥ ಖಂಗಹಧರ /ೈವಂಹಮನ ಯಯತ HRA ಷಂಗಟನಮ ಷಹಔ ಷದಷಮಯತ ಸಹಖಲ ಅಧಹಯಷುಂಬಹಗದದಯತ. ವವಾನಹಥ ಯನತನ ಅಜಹದಯ ಫಲಗೈ/ಬಂಟ ಎಂದಲ ಔಯಮಲಹಖತತುತತು ಸಹಖಲ ಄ಯತ ಕಹಯಂತಕಹರ ಚಳುಳಳಖಳ ಫಗ ು ಭಲಮಮತತಹದ ಄ನೇಔ ಹಷುಹಂವಖಳನತನ ಸಹಖಲ ಯಸಷಮಖಳನತನ ಸಲಂದಯತ ಅಜಹದಯ ಜೇನಚರತಯಮನತನ ಔಲಡಹ ಫಯದದಹದಯ.

ಝನಸಯಲಲ ಄ಯತ ತಭಭ 24 ಶಖಳ ಄ಲಹಧಮ ಜೇವತದಲಲೊ, ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಯಯತ ಖಭನಹಸ ಄ಧಮಯಗ ಝಹನಸಮನತನ ತಭಭ ಷಂಗಟನಮ ಕೇಂದಯಷಳನಹನಗ ಭಹಡಕಲಂಡದದಯತ. ಄ಯತ (ಝಹನಸಯಂದ 15 ರಕಲಲೇಮೇಟರ ಖಳಶತ ದಲಯದ) ಅಚಹಛ ಎಂಫ ಄ಯಣಮನತನ ಖತಂಡತ ಸಹರಷತುದನತನ ಄ಬಹಮಷ ಭಹಡಲತ ಅಯ ಭಹಡಕಲಂಡದದಯತ. ಄ಯತ ಖತಂಡತ ಸಹರಷತುದಯಲಲೊ ಄ದತಬತ ಖತರಕಹಯಯಹಗದದಯತ ಸಹಖಲ ತಭಭ ತಂಡದ ಆತಯ ಷದಷಮರಗ ಇ ಷಳದಲಲೊಯೇ ಄ಯತ ತಯಫೇತ ನೇಡತತುದದಯತ. ಄ಯಣಮದ ಷಮೇ ಷಹತಹರ ಎಂದತ ಔಯಮಲಡತತುದದ ಷಣು ನದಮ ತೇಯದಲಲೊಯತ ಸನತಭಹನ ದೇಯ ದೇಷಹನದ ಫಳಳ, ಅಜಹದಯತ ಂದತ ಷಣು ಖತಡಷಲನತನ ಔಟಕಲಂಡದದಯತ. ಄ಯತ ಄ಲಲೊ ಂಡತ ಸರವಂಔರ ಫಯಸಭಚಹರ ಎಂಫ ಸಷರನಂದ ಭಹಯತೇಶದಲಲೊ ಹಸಷಲತ ಅಯಂಭಸದಯತ. ಄ಯತ ಷಮೇದ ಧಭಹರ ುಯ ಎಂಫ ಸಳಳಮ ಭಔಳಳಗ ಹಠ ಭಹಡಲತ ಅಯಂಭಸದಯಲೊದೇ, ಷಳಳೇಮ ನಹಸಖಳೄಂದಗ ಈತುಭ ಫಹಂಧಮನತನ ಷಹಪಸದದಯತ. ಧಭಹರ ುಯ ಎಂಫ ಅ ಸಳಳಗ ಇಖ ಄ಯದೇ ಸಷರಡಲಹಗದತದ, ಄ದೇಖ ಅಜಹದ ುಯ ಎಂಫ ಸಷಯನತನ ಸಲಂದದ. ಝಹನಸಮಲಲೊ ದಂಡತಯದೇವದಲಲೊಯತ ಷಹದರ ಫಜಹರ ಎಂಫಲಲೊದದ ಫತಂದೇಲ ಕಂಡ ಮೊೇಟಹರ ಗಹಮಯೇಜನಲಲೊ ಄ಯತ ಕಹಯನತನ ಚಲಹಯಷಲತ ಔಲಲತಯತ. ಷದಹಶಯಹವ ಭಲಹುಔರ , ವವಾನಹಥ ೈವಂಹಮನ , ಬಖಹನ ದಹಸಟ ಭಹಸರ ಯಯತಖಳನತನ ಝಹನಸಮಲಲೊಯೇ ಄ಯತ ಬೇಟಮಹಗದತದ, ತದನಂತಯ ಆಯತಖಳಲಹೊ ಄ಯ ಕಹಯಂತಕಹರ ತಂಡದ ಄ವಬಹಜಮ ಄ಂಖಹದಯತ. ಝಹನಸ ಭಲಲದ ಅಗನ ಕಹಂಗಯಸಟ ಕಷದ ನಹಮಔಯತಖಳಹದ ಂಡತ ಯಗುನಹಥ ವನಹಮರಕ ಧತಲೇಔರ ಭತತು ಂಡತ ಸೇತಹಯಹಮ ಬಹಷರ ಬಹಖತ ಯಯತಖಳು ಔಲಡಹ ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಯ ನಔಟ ಷಸಹಮಔಯಹಗದದಯತ. ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಯತ ನಯ ಫಸು ಎಂಫಲಲೊಮ ಶಕಷಔ/ಭಹಷುರ ಯತದಯನಹಯಹಮಣ ಸಂಗ ಯ ಭನಮಲಲೊ ಸಹಖಲ ನಹಗಹಯದಲಲೊನ ಂಡತ ಸೇತಹಯಹಮ ಬಹಷರ ಬಹಖತ ಯಯ ಭನಮಲಲೊ ಈಳಳದತಕಲಳುತುದದಯತ. ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಯದೇ ಭಹತತಖಳ ಯಕಹಯ ಝಹನಸಮತ ಷತಯಕಷತ ಷಳಹಗತತು ಸಹಖಲ ಄ದತ ನಜೂ ಅಗತತು, ಄ಯತ ಝಹನಸಮನತನ ತಲಯದತ ಸಲೇದ ಕಲ ಷಭಮದಲ ೊೇ ಄ಯ ತಂಡದ ಭಹಜ ಷದಷಮನ ನಂಬರಕದಲಯೇಸಕ ಄ಯತ ಫಲಲಮಹಖಫೇಕಹಯತತ.

ಭಗತ ಸಂಗ ರೂಂದಗ ಹಂದಲಷಹುನ ರಬರೊಔನ ಄ಷಲೇಸಯೇಶನ /ಹಂದಲಷಹುನ ಯಜಹಯಬತತಾಹದ ಷಂಗಟನಮನತನ (HRA) ಷಚಂದಯನಹಥ ಷಹನಹಮಲ ಯತ 1923ಯಲಲೊ ಄ಷಸಕಹಯ ಚಳುಳಳಮ ಕೇಲ ಂದತ ಶದ ನಂತಯ ಸತಟತಸಹರಕದಯತ. 1925ಯಲಲೊ ಕಹಕಲರ ಯೈಲತ ದಯಲೇಡಮ ನಂತಯದ ಯತಕಹಯದ ರೇತಮಲಲೊ ಬರಯಟಶಯತ ಕಹಯಂತಕಹರ ಚಟತಟಕಖಳ ಮೇಲ ತೇಯ ಔಯಭಖಳನತನ ಕೈಗಲಂಡಯತ. ಇ ಚಟತಟಕಖಳಲಲೊ ಬಹಖಹಸದತದದಕ ಭಯಣದಂಡನಗ ಳಗಹದಯಂದಯ ಂಡತ ಯಹಮ ಯಷಹದ ಬರಸಭಲ , ಄ಷ ಪಔತಲಹೊ ಖಹನ , ಠಹಔಲರ ಯಲೇಶನ ಸಂಗ ಭತತು ಯಹಜೇಂದಯ ಲಹಹರಮಯತ. ಆಫಫಯತ ಅಖ ಷಯಯಂದ ತಪಸಕಲಂಡದದಯತ; ಄ಯಲಲೊ ಫಫಯತ ಷತಂದರ ಲಹಲ ಖತುಯಹದಯ ಭತಲುಫಫಯತ ಅಜಹದ ಯಯಹಗದದಯತ. ಅಜಹದ ಯತ HRA ಷಂಗಟನಮನತನ ಭಹಧಮಮಔ/ದಾತೇಮ ಭಟದ ಕಹಯಂತಕಹರಖಳಹದ ಶ ಭಹ ಭತತು ಭಸಹವೇರ ಸಂಗ ಯಯತಖಳ ಷಸಹಮದಂದ ಭಯತ ಷಂಗಟಸದಯತ. ಄ಯತ ಯಸಟ ಬರಸಹರ ಫಲೇಸಟ ಯ ಷಸಯೇಗ ಔಲಡಹ ಅಗದದಯತ. ಬಖತ ಸಂಗ , ಷತಖ ದೇವ ಭತತು ಯಹಜ ಖತಯತಯಯತಖಳೄಂದಗ ಅಜಹದಯತ ಷಭಹಜಹದ ಭಲಲತತಾಖಳ ಮೇಲ ಅಧರಸ ಷಂೂಣ ಷಾತಂತಯ ಬಹಯತನತನ ಡಮತ ಖತರಮನತನ ಆಟತಕಲಂಡತ HRA ಷಂಗಟನಮನತನ HSRA (ಹಂದಲಷಹುನ ಷಭಹಜಹದ ಯಜಹಯಬತತಾಹದ ಷಂಗಟನ/ಹಂದಲಷಹುನ ಷಲೇಶಲಲಸಟ ರಬರೊಔನ ಄ಷಲೇಸಯೇಶನ ) ಷಂಗಟನಮನಹನಗ 1927ಯಲಲೊ ರತಸದಯತ.

ಮರಣ 1931ಯ ೇಳಗ ಅಜಹದಯತ ಄ಲಸಹಫಹದ ನಲಲೊ ಹಸಷತತುದದಯತ. 27 ಪಫಯರ 1931ಯಂದತ, ಅಯಕಷಔ/ಪೊಲಲೇಸಟ ಭಹಹತದಹಯಯತ ಅಜಹದ ಭತತು ಷತಖ ದೇವ ಯಹಜ ಯನತನ ಅಲ ಪಯಡ ಈದಹಮನದಲಲೊ ಕಲ ಯೇಜನಖಳ ಫಗ ು ಚಚ ನಡಷತತುದತದದನತನ ಔಂಡತಕಲಂಡಯತ ಸಹಖಲ ತಕಷಣೇ ಄ಯತಖಳ ಆಯತವಕಮ ಫಗಗನ ಭಹಹತಮನತನ ಪೊಲಲೇಷರಗ/ಅಯಕಷಔರಗ ತಳಳಸದಯತ. ಕಲೇ ನಮಶಖಳಲಲೊ ಪೊಲಲೇಷಯತ/ ಅಯಕಷಔಯತ ಆಡೇ ಈದಹಮನನತನ ಷತತತುಯದಯತ. ಸಲೇಯಹಟದ ಅಯಂಬದಲಲೊಯೇ, ಅಜಹದಯ ತಲಡಗ ಖತಂಡತ ತಖತಲಲ ಗಹಮಹಯತಹದದರಂದ ಄ರಗ ತಪಸಕಲಳಲತ ಔಶಷಹಧಮಹಗತತು. ಅದಯ ಄ಯತ ಷತಖ ದೇವ ಯತ ತಪಸಕಲಳಲತ ಄ಕಹವಹಖತಂತ ಄ರಗ ಯಕಷಣಮನತನ ದಖತಂತ ಖತಂಡತಸಹರಷತಲಡಗದಯತ. ಷತಖ ದೇವ ಯಯತ ತಪಸಕಲಂಡ ನಂತಯ,

ಅಜಹದಯತ ಷಹಔಶತ ಸಲತುನಯಗ ಪೊಲಲೇಷಯ/ಅಯಕಷಔಯತ ಮೇಲಯಖದ ಸತಮನತನ ಕಹಮತದಕಲಳುಲಲೊ ಮವಸಾಮಹಗದದಯತ. ಄ಂತಭಹಗ, ಷಂೂಣಹಗ ಷತತತುಯಮಲಟತ ಪೊೇಲಲೇಷಯ ಷಂಖಹಮಫಲು ಸಚಚ ಄ಯ ಫಂದಲರಕ/ಪಷಲುಲಲನಲಲೊ ಂದೇ ಂದತ ಖತಂಡತ ಈಳಳದಹಖ, ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಯತ ತಭಭ ಮೇಲಯೇ ಖತಂಡತ ಸಹರಸಕಲಂಡತ ತಭಭನತನ ಜೇಂತಹಗ ಮಹಯಲ ಷಯಹಡಮಲಹಯಯಂಫ ತಭಭ ಯತಜಞಮನತನ ಕಹಹಡಕಲಂಡಯತ. ಄ಯತ ಷಹಮತತುಯತುದನತನ ನಲೇಡದಯಲ ಄ಯ ಭೃತದೇಸದ ಫಳಳಗ ಷತಭಹಯತ ಎಯಡತ ಖಂಟಖಳ ಕಹಲ ಮಹುದೇ ಬಹಯತೇಮ ಷೈನಔನಲ ಸಲೇಖಲಲಲೊಂದತ ಸೇಳಲಹಖತತುದ. ಄ಯತ ಮಹಹಖಲಲ ಸಲೇದಡಮಲೊಲಹೊ ಬರಯಟಷ ಷಯಕಹಯದ ಯಹಗ ಕಲಷ ಭಹಡತತುದದ ಬಹಯತೇಮ ಷೈನಔಯತ ಭತತು ಪೊಲಲೇಷರಗ/ಅಯಕಷಔಯ ಫಗ ು '಄ಯತ ನಜಹದ ಬಹಯತೇಮ ಯಔುನತನ ಸಲಂದದಯಲೊಂದತ' ಸೇಳುತಹು ಄ಯತಖಳಲಲೊ ಄ಯಹಧ ಯಜಞಮನತನ ಸತಟಸದದಯತ. ಅಜಹದಯ ಫಗಗನ ಯಸಷಮ ಔಡತವಂದನತನ ಲಕನನ ಗಲೇಕಲ ಭಹಗ ಯಷುಮಲಲೊಯತ C.I.D. ಯಧಹನ ಔಚೇರಮಲಲೊ ಯಕಷಸಡಲಹಗದ. ಄ಯ COLT

ಔಂನಮ ಪಷಲುಲನತನ/ಕೈಫಂದಲಔನತನ ಄ಲಸಹಫಹದ ಷತು ಷಂಖಯಸಹಲಮದಲಲೊ ಄ಯ ಄ತ ಄ಯಲದ ಕಲ ಛಹಮಹಚತಯಖಳೄಂದಗ ಯದವನರಕಡಲಹಗದ. ವೇರ ಬದಯ ತಹರ ಭತತು ಮಶಹಲ (ಒ ಜನಪಯಮ ಹಂದ ಔಥಗಹಯ)ಯಯತಖಳು ಭಹಡದ ವವಹಾಷದಲಯೇಸು ಅಜಹದಯ

ಷಹವಗ ಕಹಯಣಹಗತತು.Mr.ಅಜಹದಯನತನ ಅಲಪಯಡ ಈದಹಮನದಲಲೊ ಮೊತುಮೊದಲಲಗ ನಲೇಡ ಅಜಹದಯನತನ ಫಂಧಷಲಂದತ ವವೇಶಹಗ ನಮತಔುಯಹಗದದ Pt.ವಂಬತನಹಥ ಎಂಫ ಒ C.I.D. ಄ಧಕಹರಗ ಭಹಹತ ನೇಡದದ ಮರಕು ವೇರ ಬದಯ ತಹರಮಹಗದದ .

ಆಜದ ಎಂಬ ದಂತಕಥ ಅಜಹದಯತ ಆಂದತ ಯತ ಬಹಯತೇಮನ ಹಲಲನ ಭಸಹವೇಯಯಹಗದಹದಯ. ಄ಯತ ಭಯಣಸದ ಅಲ ಪಯಡ ಈದಹಮನನತನ, ಚಂದಯವೇಕಯ ಅಜಹದ ಈದಹಮನ ಂದತ ಭಯತನಹಭಔಯಣಗಲಳಳಷಲಹಗದ ಸಹಖಲ ಬಹಯತದಹದಮಂತ ಄ನೇಔ ವಹಲಖಳು, ಕಹಲೇಜತಖಳು, ಯಷ ುಖಳು ಭತತು ಆತಯ ಷಹಜನಔ ಷಂಷಖಳಳಗ ಄ಯ ಸಷಯನನಡಲಹಗದ.

- ಪರಕಶ ಅರುಳಪಪ .

ಭರತದ ಸಾತಂತರಯ ಚಳುವಳ

- ಪರಕಶ ಅರುಳಪಪ ಭರತದ ಸಾತರಂತರಯ ಚಳುವಳಮತ ಬರಯಟಷ ಷಹಭಹಯಜಮದಂದ ಷಹಾತಯಂತಯಯನತನ ಡಮಲತ ಬಹಯತೇಮಯತ ನಡಸದ ಸಲೇಯಹಟ. ಆದತ ೧೮೫೭ರಂದ ೧೯೪೭ಯ ಅಖಸಟ ೧೫ಯಯಗ ನಡದ ಬಹಯತದ ವವಧ ಷಂಗ-ಷಂಷಖಳ ತತಾಖಳು, ದಂಗಖಳು, ಸಲೇಯಹಟಖಳು ಭತತು ಹಯಣಹಸತತಖಳ ಷಂಖಭ. ೧೭೫೭ಯಲಲೊ ಂಖದ ನಹಫನಹಗದದ ಸಯಹಜತದ ದಲನನತನ ಹೊಸೇ ಔದನದಲಲೊ ಯಹಜಮಗಲಳಳಸದ ಇಸಟ ಆಂಡಮ ಔಂನಮ ಬರಯಟಷ ಷೈನಮ, ಆದಯಲಲೊ ನಯಹದ ಮೇರ ಜಹಪಯನಗ ಟಔಟತತ. ಄ಲ ಕಹಲಹನಂತಯ ಔಂನಮ ಄ಧಕಹರ ಯಹಫಟ ಕೊೈವ ನ ಈಹಮಖಳಳಂದ ಂಖದ ಄ಧಕಹಯನತನ ತನನ ಕೈವಭಹಡಕಲಂಡತತ. ಄ಲಲೊಂದ ಭತಂದ ಫಸತಫೇಗ ತಭಭ ಯಹಜರಕೇಮ ನೇತಖಳಳಂದ ಬಹಯತದ ಫಸತಬಹಖನತನ ಄ಯತ ಕೈವ ಭಹಡಕಲಂಡಯತ. ಹೊಸೇ ಔದನದಂದ ಷರಮಹಗ ನಲಯತ ಶಖಳ ನಂತಯ ಄ಂದಯ ೧೮೫೭ಯಲಲೊ ಬಹಯತದ ಯಥಭ ಷಹಾತಂತಯಯ ಷಂಗಹಯಭ (಄ಥ ೧೮೫೭ಯ ಸಹಯ ದಂಗ) ರಕಡಕಹರತತ. ಅಂಖೊಯ ದಫಹಫಳಳಕಮವಯತದಧ ಸಹಯಖಳೄ, ಯಹಜಮಖಳೄ ತಯತಗಬರದತದ ಯತಬಟಸದಹದಯಲ, ಮಸತಹದ ಯೇಜನಯಲೊದದದರಂದ ದಂಗ ಸತುಔಲಟತತ. ಸಹಯ ದಂಗ ವಪಲಹದ ಮೇಲ, ಬಹಯತದ ವದಹಮಂತಯತ ಎಚಚತತುಕಲಂಡಯತ ಸಹಖಲ ಯಹಜರಕೇಮಹಗ ಷಂಗಟತಯಹದಯತ. ೧೮೮೫ಯಲಲೊ ಷಹಪತಹದ ಬಹಯತೇಮ ಯಹಷರೇಮ ಕಹಂಗಯಸಟ ಮೊದಲತ ಬರಯಟಷ ಷಹಭಹಯಜಮದ ಄ಧೇನತಮಲಲೊಯೇ ಬಹಯತೇಮರಗ ಸಚತಚ ಸಔತ-ಹಯತನಧಮಖಳಳಗಹಗ ಸಲೇಯಹಟ ಹಯಯಂಭಸತತ. ೨೦ನೇ ವತಭಹನದ ಹಯಯಂಬದ ೇಳಗ ನಹಖರಔ ಷಹಾತಂತಯಯ, ಯಹಜರಕೇಮ ಸಔತ, ಷಂಷೃತ ಸಹಖಲ ದನನತಮದ ಜೇನದ ಮೇಲ ಬರಯಟಷ ದಫಹಫಳಳಕಮ ಅಡಳಳತದ ವಯತದಧ ಜನಯ ದನ ಜಲೇಯಹಖತಲಡಗ, ಫಹಲ ಖಂಗಹಂಧಯ ತಲಔ ಮೊದಲಹದ ಕಹಯಂತಕಹರ ನೇತಹಯಯತ ಷಾಯಹಜಮಕ ಅಖಯಹಷತಲಡಗದಯತ. ೧೯೧೮ ಸಹಖತ ೧೯೨೨ಯ ನಡತವನ ಄ಧಮಲಲೊ ಮೊೇಸನದಹಷ ಗಹಂಧಮಯ ನೇತೃತಾದಲಲೊ ಄ಹಂಷಹತಭಔಹದ ಄ಷಸಕಹಯ ಚಳಳಳಮ ಮೊದಲ ಷಯಣಮನತನ ಬಹಯತೇಮ ಯಹಷರೇಮ ಕಹಂಗಯಸಟ ಹಯಯಂಭಸದಲಡನ ಷಹಾತಂತಯಯ ಷಂಗಹಯಭಕ ಭಸತಾದ ದಔತ ದಲಯಯತತ. ಬಹಯತದ ಎಲ ೊಡಯಂದ ಄ನೇಔ ಜನ ಇ ಅಂದಲೇಲನದಲಲೊ ಬಹಗಖಳಹದಯತ. ೧೯೩೦ಯಲಲೊ ೂಣ ಷಾಯಹಜಮಕ ಫದಧಹದ ಕಹಂಗಯಸಟ ೧೯೪೨ಯಲಲೊ ಬರಯಟಶಯತ ಬಹಯತದಂದ ತಲಲಗ ಅಂಗಲೇಲನ ಎನತನ ತಹುಮದ ಫೇಡಕಮನತನ ಭಹಡತತ. ಬರಯಟಶ ಅಡಳಳತನತನ ಕಲನಗಲಳಳಷಲತ ೧೯೪೨ಯಲಲೊ ಷತಬಹಶಚಂದಯ ಫಲೇಷತಯ ಬಹಯತೇಮ ಯಹಷರೇಮ ಷೈನಮನತನ ಷಂಗಟಸದಯಲ ಄ಯ ಄ಕಹಲ ಭಯಣದಂದ ಇ ಯಮತನ ವಪಲಹಯತತ. ಎಯಡನೇ ಭಸಹಮತದಧದ ನಂತಯ ಇ ಎಲಹೊ ಯಮತನಖಳ ರಣಹಭಹಗ ಬಹಯತ ಸಹಖತ ಹರಕಷಹುನಂದತ ಆಫಹಬಗಷತ ದೇವವಬಜನಮ ಫಲ ತತು ಫಳಳಔ, ಬಹಯತು ೧೫ ಄ಖಷ ೧೯೪೭ಯಂದತ ಬರಯಟಷ ಅಡಳಳತದಂದ ಷಹಾತಂತಯಯ ಡಯತತ.

ಯೂರೂೀಪನವರ ರಜಯಭರ

ಪೊೇತತಗೇಮ ಄ನಾೇಶಔ ಹಷಲ ಡ ಗಹಭಹ ಔಲಲೊಕಲೇಟ ಫಂದಯಕ ೧೪೯೮ಯಲಲೊ ಅಖಮಸದ ನಂತಯ, ಮತಯಲೇಪನ ಹಮಹಯಷಯತ ಷಹಂಫಹಯತ ದಹಥಖಳ ಹಮಹಯದ ಄ನಾೇಶಣಮಲಲೊ ಬಹಯತದ ಔಯಹಳಳಗ ಫಯತಲಡಗದಯತ. ೧೭೫೭ಯಲಲೊ ಹೊಸ ಔದನದಲಲೊ ಯಹಫಟ ಕೊೈನ ಄ಧೇನದಲಲೊದದ ಬರಯಟಶ ಷೈನಮ ಫಂಗಹಲದ ನಹಫ ಸಯಹಜತದ ದಲನನತನ ಯಹಜಮಗಲಳಳಸದ ಫಳಳಔ ಬರಯಟಷ ಇಸಟ ಆಂಡಮಹ ಔಂನ ಬದಯಹಗ ನಲಗಲಂಡತತ. ಆದನತನ ಬಹಯತದಲಲೊ ಬರಯಟಷ ಅಳಳಾಕಮ ನಹಂದ ಎಂದತ ಖತಯತತಷಲಹಖತತುದ. ೧೭೬೫ಯಲಲೊ ಫಕಹಸರ ಕಹಳಖದ ನಂತಯ, ಫಂಗಹಲ, ಬರಸಹಯ ಭತತು ಒರಷಹಸಖಳ ಮೇಲ ಔಂನಗ ಅಡಳಳತದ ಸಔತಖಳು ದಲಯತು. ಸಲಷದಹಗ ಗದತದಕಲಂಡ ಇ ಹಯಂತಖಳ ಅಡಳಳತನತನ ನಬಹಯಷಲತ ಸಹಖತ ಫಲಡಷಲತ ಬರಯಟಷ ಷಂಷತತು ಄ನೇಔ ವಹಷನಖಳನತನ ಯಚಸತತ. ೧೮೩೫ಯಲಲೊ ಆಂಗೊಷ ಄ನತನ ಶಕಷಣ ಭಹಧಮಭನಹನಗ ಭಹಡಲಹಯತತ. ಹವಹಚತಮ ಶಕಷಣ ಡದ ಶಶಖದ ಹಂದತಖಳು ಹಂದಲ ಧಭದಲಲೊಯತ ವಹದಹಷದ ಷಹಭಹಜಔ ದಧತಖಳಹದ ಜಹತ ದಧತ, ಫಹಲಮ ವಹಸ ಭತತು ಷತ ದಧತಖಳ ನಹಯಣಗ ಯಮತನಟಯತ. ಭತಂಫಯ ಭತತು ಭದಹಯಷತಖಳಲಲೊ ಹಯಯಂಬಹದ ಷಹಹತಮಔ ಭತತು ಚಚಹಔಲಟ ಷಭಹಜಖಳು ಯಹಜರಕೇಮ ಅಲಲೇಚನಮ ೇದಕಖಳಹದು. ಅಯಂಬಕಹಲದ ಇ ಷತಧಹಯಔಯ ವೈಕಷಣಔ ಷಹಧನ ಭತತು ಭತದಯಣ ಭಹಧಮಭದ ಜಹಣತನದ ಈಯೇಖ ಆುಖಳಳಂದಹಗ, ಬಹಯತೇಮ ಷಹಭಹಜಔ ಭಲಮಖಳನತನ ಸಹಖತ ಧಹಮಔ ಅಚಯಣಖಳನತನ ಄ತನಗಲಳಳಷದ, ವವಹಲ ತಳಸದಮ ಷತಧಹಯಣಖಳನತನ ತಯತ ಷಂಬಹಮತ ಫಳಯತತ. ಬಹಯತೇಮ ಷಭಹಜದ ಮೇಲ ಅಧತನರಕೇಔಯಣದ ಇ ಯೃತು ಕಲು ಷತಧಹಯಣಹಕಹರ ಯಬಹ ಬರೇರದಯಲ ಷಸ, ಬರಯಟಷ ಅಡಳಳತದಲಲೊ ಬಹಯತೇಮಯ ದತಯಚಹಯ ಄ಮತಹಗತತು. ೯ನಮ ಲಹನಸಸಟ ಡಮ ಸನಯ ಓವಯಮ ಅತಭಔತಮಲಲೊ ಷಾತಃ ಄ನೇಔ ಫಹರ ನಶಹಳಜಯಂದ ಷೇಔರಗ ಔಟತಹದ ಸಲಡತ ನೇಡತುದನತನ ದಹಕಲಲಸದಹದನ. ಪಹಯಯಂರಕ ಫಯನ ಎನತನ ಷಹಂಫಹಯ ಹಮಹರ ಇ ನದಮ ತನಮ ಔತಖಳಲಲೊ ಏನೇನಲ ಈತರೇಕಷ ಆಲೊಂದಲ, ಄ಲೊದ ಸಲಡತ ಕಲಡತ ಈದದೇವದಂದಲ ಕಲಯತ ಷೇಔಯನತನ ಆಟತಕಲಂಡದದಯಂದತ ದಹಕಲಲಸದಹದನ. ಬರಯಟೇಶಯ ಄ಧಕಹಯ ಫಲ ಸಚಚದಂತ

ಷಳಳೇಮ ಅಚಹಯಖಳ ಄ಸೇಳನಮಲ ಸಚಚತಲಡಗತತ. ಈದಹಸಯಣಗ ಭಸೇದಖಳಲಲೊ ಮೊೇಜತ ಏಡಷತದತ, ತಹಜಭಸಲಲನ ಛಹಣಮ ಮೇಲ ಷೈನಮದ ತತಔತಡಖಳ ಹದಮಮೇಳಕ ಸಜ ಜಔತಣತ ಸಹಔತದತ, ಫಜಹಯಖಳ ಜನಜಂಖತಳಳಖಳಲಲೊ ಚಹಟ ಬರೇಷತತು ದಹರ ಭಹಡಕಲಳುದತ (ಜನಯಲ ಸನಯ ಫ ೊೇರಕ ಣಸದಂತ) ಭತತು ಸಹಯಖಳ ಜಲತ ರಕೇಳು ತನ ಭಹಡತದತ. ೧೮೪೯ಯಲಲೊ ಂಜಹಬ ಄ನತನ ಬರಯಟೇಶಯತ ತಭಭದಹಗಸಕಲಂಡ ಫಳಳಔ,

಄ನೇಔ ಸಹಯ ಫಂಡಹಮಖಳಹದು; ಆಲೊನಲನ ಫಲಯಯೇಖದಂದ ಸತುಔಲಹಯತತ.

೧೮೫೭ ಕ ಮುನು ಪರಂತೀಯ ಚಳುವಳಗಳು ೧೮೫೭ಯ ಭತಂಚನ ಬಹಯತದಲಲೊ ವದೇಶ ಅಳಳಾಕಮ ವಯತದಧ ಸಲು ಹಯಂತೇಮ ಚಳುಳಳಖಳು ನಡದದದು. ಅದಯ ಅ ಸಲೇಯಹಟಖಳು ಏರಕೇಔಯಣಗಲಂಡಯಲಲಲೊದತದರಂದ ಄ುಖಳನತನ ವದೇಶ ಅಡಳಳತಗಹಯಯತ ಷತಲಬಹಗ ಸತುರಕದಯತ. ದಕಷಣದ ಕಲು ಯಹಜಯತಖಳು ವದೇಶ ಅಡಳಳತಗಹಯ ವಯತದಧ ಸಲೇಯಹಟಖಳನತನ ನಡಸದದಯತ. ಟು ಷತಲಹುನ ಸಹಖತ ಬರಯಟೇಶಯ ನಡತ ನಡದ ಮೈಷಲಯತ ಮತದಧಖಳು, ೧೭೮೭ ಯಲಲೊ ಗಲೇಹದ ಮೇಲ ಪೊೇಚತಗೇಮ ನಮಂತಯಣನತನ ವಯಲೇಧಸ ನಡದ ಪಂಟಲೇಖಳ ಳಷಂಚತ ಸಷರನ ಜನಹಂಗೇಮ ದಂಗ , ತಮಳುನಹಡನ ಆಂದನ ಟತಮಟಕಹರನ ಜಲ ೊಮನತನ ಅಳಳದ ವೇಯ ಹಂಡಮ ಔಟ ಫಲಭಭನ ನಡಸದ ಸಲೇಯಹಟ ಆುಖಳ ಈದಹಸಯಣಖಳು. ವೇಯ ಹಂಡಮನತ ಷಳಳೇಮ ಜನಯತ ತಭಭ ಔೃಷ ಈತನನಖಳ ಮೇಲ ವದೇಶ ಅಡಳಳತಗಹಯರಗ ತರಗ ಕಲಡತುದಯ ಄ಖತಮನತನ ಯಶನಸ ಬರಯಟೇಶಯ ವಯತದಧ ಸಲೇಯಹಡ ಖಲಲೊಗೇರದನತ [೧]. ಈಳಳದ ಚಳುಳಳಖಳಲಲೊ ಷಂತಹಲಯ ದಂಗ ಭತತು ಬರಯಟಶರಗ ಫಂಗಹಲದಲಲೊ ಟಟತಮೇರ ಡಡದ ಯತಯಲೇಧಖಳು ಷೇರದದು.

೧೮೫೭ರ ಪರಥಮ ಸಾತಂತರಯ ಸಂಗರಮ

ನಂಫರ ೧೮೫೭ ಯಲಲೊ ದಂಗಕಲೇಯಯನತನ ೯೩ ನೇ ಸೈಲಹಮಂಡರ ಸಹಖಲ ೪ ನೇ ಂಜಹಫತ ತತಔಡ ಫಖತುಫಡದ ನಂತಯದ ಸಔಂದಯಹ ಫಹಗ. ೧೮೫೭ಯ ಯಥಭ ಷಹಾತಂತಯಯ ಷಂಗಹಯಭ (೧೮೫೭ಯ ಸಹಯ ದಂಗ) ೧೮೫೭-೧೮೫೮ಯಲಲೊ ಬರಯಟಷ ಅಳಳಾಕಮ ವಯತದಧ ಈತುಯ ಭತತು ಭಧಮ ಬಹಯತಖಳಲಲೊ ಬತಗಲದದ ದಂಗ. ಇ ದಂಗಮತ ಬಹಯತೇಮ ಷೈನಔಯತ ಭತತು ಄ಯ ಬರಯಟಷ ಄ಧಕಹರಖಳ ನಡತವನ ಜನಹಂಗೇಮ ಭತತು ಷಹಂಷೃತಔ ಮತಹಮಷಖಳ ಪಲಹಗತತು. ಭತಗಲಯತ ಭತತು ಭಹಜ ೇವಾಖಳಂತಸ ಬಹಯತೇಮ ಯಹಜಯತಖಳ ಔತರತಹದ ಬರಯಟಶಯ ಄ಷಡ ಡ ಭತತು ಓಧ ಹಯಂತನತನ ಫಲಂತದಂದ ಷಹಾಧೇನ ಭಹಡಕಲಂಡದತದ ಬಹಯತೇಮಯಲಲೊ ಅಕಲಯೇವನತನಂಟತ ಭಹಡದು. ಡಹಲ ಸಸಮ ಯಹಜಮಖಳನತನ ಕೈವ ತಗದತಕಲಳು ತಂತಯಖಳಲಲೊ ಯಭತಕಹದ ಄ತಮಂತ ಄ನಹಮಮಕಹರ ಄ನತತುಯಹಧಕಹಯ ಷಂದಾಶೇಔಯಣ, ಮೊಗಲಯ ಈತುಯಹಧಕಹರಖಳನತನ ಄ಯಭನಯಂದ ದಸಲಲ ಫಳಳಮ ಔತತಬ ಗ ಒಡಷತ ಷಂಚತ ಄ನೇಔ ಜನಖಳನತನ ಕಯಳಳಸದು. ಅದಯ ಸಹಯ ದಂಗಗ ನಔಟಹದ ಕಹಯಣಂದಯ ಬರಯಟಷ ಷೈನಮದ ಬಹಯತೇಮ ಸಹಯಖಳಳಗ ನೇಡಲಟ ಲಲೇ-ಎನ ಫೇಲಡ (ಪ/೫೩) ಫಂದಲರಕನ ತಲೇಟಹಖಳಳಗ ದನದ ಸಹಖಲ ಸಂದಮ ಕಲಫಫನತನ ಷರದಹದಯಂಫ ಷತದದ. ಷೈನಔಯತ ಕಹಡತಲಷತಖಳನತನ ತಭಭ ಫಂದಲಔತಖಳಲಲೊ ತತಂಫತ ಮೊದಲತ ಸಲಲೊನಂದ ಔಚಚ ಄ುಖಳನತನ ತಯಮಫೇಕಹಗತತು. ಹೇಗಹಗ ಄ದಯಲಲೊ ಅಔಳು ಭತತು ಸಂದಮ ಕಲಫತಫ ಆದದಯ ಹಂದತ ಭತತು ಭತಸೊಮ ಷೈನಔರಗ ಭನಷತಸ ನಲೇಮತಂತತತು. ಪಫತಯರ ೧೮೫೭ ಯಲಲೊ ಸಹಯಖಳು ಸಲಷ ಕಹಡತಲಷತಖಳನತನ ಫಳಕ ಭಹಡಲತ ನಯಹಔರಸದಯತ. ಬರಯಟಶಯತ ತಲೇಟಹಖಳನತನ ಫದಲಲಷಲಹಗದಯಂದಲ, ಫೇರಕದದಯ ಸಹಯಖಳು ಜೇನತಮೇಣ ಭತತು ಷಷಮತೈಲನತನ ತಹೇ ತಮಹರಸಕಲಳಫಸತದಂದತ ಸೇಳಳದಯಲ, ಗಹಳಳಭಹತತ ಄ಳಳಮಲಲಲೊ. ೧೮೫೭ಯ ಭಹಚನಲಲೊ, ೩೪ನೇ ದೇಶೇಮ ದಹತದಳದ ಸಹಯಮಹದ ಭಂಖಲ ಹಂಡ, ಬರಯಟಷ ಷಹಜಂಟ (ದಳನಹಮಔ) ಫಫನ ಮೇಲಯಗ ಄ಡ ಜತಟಂಟ (ಷೇನಹಧಕಹರ) ಫಫನಗ ಗಹಮ ಭಹಡದನತ. ಜನಯಲ (ಷೇನಹತ) ಸಷೇ, ಹಂಡಗ ಮಹುದಲೇ 'ಧಭದ ಭನಲೇಹಮಧ'

ತಖತಲಲದಯನತನತಹು, ಹಂಡಮನತನ ಫಂಧಷಲತ ಜಭಹದಹಯ (ಅಯಕಷಔ ಯಭತಕ)ನಗ ಅದೇಶಸದನಹದಯಲ, ಫಂಧಷಲತ ಅತ ನಯಹಔರಸದನತ. ಏಪಯಲ ೭ ಯಂದತ ಭಂಖಲ ಹಂಡಮನತನ ಜಭಹದಹಯನಲಂದಗ ನೇಣತ ಸಹಔಲಹಯತತ. ಷಹಭಲಹಔ ಶಕಷಮಹಗ ಆಡೇ ತತಔಡಮನನೇ ವಷಜಷಲಹಯತತ. ಮೇ ೧೦ ಯಂದತ, ೧೧ ನೇ ಸಹಖಲ ೨೦ ನೇ ಄ವಾದಳಖಳು ಷೇರದಹಖ ಈಔತ ಯಲೇಶದಂದ ಷಹಯಯತ ಄ಧಕಹಯಖಳ ಮತ ಮೇರ, ಮೇಲಧಕಹರಖಳನತನ ಫಖತು ಫಡದಯತ. ಄ನಂತಯ ೩ನೇ ತತಔಡಮನತನ ಷಾತಂತಯಗಲಳಳಸದ ಄ಯತ, ಮೇ ೧೧ ಯಂದತ ದಸಲಲಮನತನ ತಲತಪದಯತ. ಄ಲಲೊ ಈಳಳದ ಬಹಯತೇಮಯತ ಄ಯನತನ ಷೇರಕಲಂಡಯತ. ಕಲಷಭಮದಲಲೊ ಫಂಡಹಮು ಈತುಯ ಬಹಯತದ ತತಂಫಲೊ ಸಯಡತತ. ಕಲು ಭತಕಮ ನಹಮಔಯಂದಯ ಄ಧ ಹಯಂತಮದ ಭಹಜ ದಲಯಮ ಷಲಸಗಹಯನಹದ ಄ಸಭದ ಈಲಹೊ; ನಹನಹ ಷಹಸೇಬ; ಄ನ ಷಲೇದಯಳಳಮ ಯಹವ ಷಹಸೇಬ ಭತುನ ಄ನತಮಹಯಖಳಹದ ತಹಂತಹಮ ಟಲೇಪ ಭತತು ಄ಝೇಭತಲಹೊ ಖಹನ; ಝಹನಸಮ ಯಹಣ ಲಕಷಮೇ ಬಹಯ; ಔತಂರ ಸಂಸ; ಬರಸಹಯದ ಜಖದೇವುಯದ ಯಜೂತ ನಹಮಔ; ಭತತು ಭತಗಲ ದಲಯ ಫಸಹದತರ ವಸಹನ ಷಂಫಂಧ ಫಯಲಝ ವಸಹ. ಕಲನಮ ಭತಗಲ ಚಔಯತ ಎಯಡನೇ ಫಸಹದತರ ವಸಹನ ಹಷಷಳಹದ ಕಂು ಕಲೇಟಮನತನ ಸಹಯಖಳು ಭತತು ವಡಸಕಲಂಡಯತ. ಯಹಜನತ ಸಂಸಹಷನನತನ ಭಯಳಳ ಡಮಫೇಕಂದತ ಄ಯತ ಟತ ಹಡದಯತ. ಄ನತ ಮೊದಲತ ಹಂಜರದನತ, ಅದಯ ನಂತಯ ಄ಯ ಫೇಡಕಮನಲನಪ ಫಂಡಹಮದ ಭತಂದಹಳು ಅದನತ .

ಸಚತಚಔಡಮ ಄ದೇ ಷಭಮಕ ಝಹನಸಮಲಲೊ ಷೈನಮು ಫಂಡದತದ ಬರಯಟಶ ಷೈನಹಮಧಕಹರಖಳನತನ ಕಲಂದತತ . ಮೇಯತ , ಕಹನತಯ , ಲಕನ ಭತಂತಹದ ಯದೇವಖಳಲಲೊ ದಂಗಖಳದದು. ಬರಯಟಶಯತ ಯತರಕಯಯಷತದಯಲಲೊ ವಳಂಫಹದಯಲ ಄ಹಯ ವರಕುಯಂದಗ ಯತರಕಯಯಮನತನ ತಲೇರಸದಯತ. ರಕಯಮಮಹ ಮತದಧಯಂಖದಲಲೊದದ ಸಹಖತ ಚೇನಹದ ಔಡಗ ಸಲಯಟದದ ಷೈನಮದಳಖಳನತನ ಬಹಯತಕ ತಯತಗಸದಯತ. ದಲಲೊಗ ಭತತುಗ ಸಹಔತ ೂದಲಲೊ, ದಲಲೊಮ ಸತುಯವದದ ಫಂಡತಕಲೇಯಯ ಯಭತಕ ಷೈನಮದಲಂದಗ ಬರಯಟಶಯತ ಫಹದಲ-ಕ-ಷಯಹಯಮಲಲೊ ಸಲೇಯಹಡ ಄ಯನತನ ಭಯಳಳ ದಲಲೊಗ ಒಡಸದಯತ. ದಸಲಲಮ ಭತತುಗಮತ ೧ ಜತಲೈ ನಂದ ೩೧ ಅಖಸಟ ಯಗ ಫಹಳಳತತ. ಂದತ ಹಯದ ಯಷು ಕಹಳಖದ ನಂತಯ ಬರಯಟಶಯತ ದಸಲಲಮನತನ ಭತ ು ಅಔಯಮಸದಯತ. ಕಲನಮ ಭತಕಮ ಕಹಳಖು ಗಹಾಲಲಮರ ನಲಲೊ ಜಲನ ೨೦, ೧೮೫೮ ಯಂದತ ನಡಯತತ. ಯಹಣ ಲಕಷಮೇ ಫಹಯ ಸತಳಹದದತದ ಇ ಕಹಳಖದಲಲೊಯೇ. ೧೮೫೯ಯ ಕಲನಮ ತನಔ ಄ಲೊಲಲೊ ಕಹಳಖಖಳು ಭತಂದತಯದಯಲ, ಫಂಡಹಮಕಲೇಯಯನತನ ಷಲೇಲಲಷಲಹಯತತ.

ಅನಂತರದ ಫಲಲತಂರ

೧೮೫೭ಯ ಮತದಧು ಅಧತನಔ ಬಹಯತದ ಆತಸಹಷದಲಲೊ ಂದತ ಭತಕಮ ತಯತಹಗತತು. ಬರಯಟೇಶಯತ ಬರಯಟಷ ಇಸಟ ಆಂಡಮಹ ಔಂನಮ ಅಳಳಾಕಮನತನ ಯದತದಗಲಳಳಸ ನೇಯ ಬರಯಟನನನ ಯಹಜಭನತನದ ಚಕಹಯಧತಮದಡಗ ಬಹಯತನತನ ತಂದಯತ. ಯಹಜಭನತನದ ಯತನಧಮಹಗ 'ೈಸಟ ಯಹಯ' ಟನತನ ಷಹಪಷಲಹಯತತ. ಇ ನೇಯ ಅಡಳಳತ ದದತಮ ಘಲೇಶಣಮ ಄ಡಮಲಲೊ, ಭಸಹಯಹಣ ವಕಲೇರಮ "ಬಹಯತದ ಯಹಜಯತಖಳಳಗ, ನೇತಹಯರಗ ಭತತು ಜನರಗ" ಷಭಹನತಮನತನ ನೇಡತುದಹಗ ಬಯಷ ನೇಡದಳು. ಅದಯ ಸಹಯ ದಂಗಯಂದ ಬಹಯತೇಮಯಲಲೊ ಭಲಡದ ಄ವವಹಾಷ ಭತಂದತಯದತತು. ಬಹಯತೇಮಯ ಫಲದ ಮೊದಲ ಟಗ ಎಚಚತತುಕಲಂಡ ಬರಯಟಶಯತ ಷತಧಹಯಣಖಳನತನ ಸಮಭಕಲಂಡಯತ; ಷಕಹಯದಲಲೊ ಬಹಯತೇಮ ಮೇಲಾಖದಯನಲನ, ಯಹಜಯತಖಳನಲನ ಷೇರಸಕಲಳು ಯಮತನ ನಡಸದಯತ. ಬಲಔಫಳಳಕಮನತನ ನಲಲೊಸ, ಧಹಮಔ ಷಸಹದತಮನತನ ತಲೇರಷತತಹು, ಯ ಷೇಖಳಲಲೊ ಬಹಯತೇಮಯನತನ ಕಳಭಟದ ಄ಧಕಹರಖಳನಹನಗ ನೇಮಷಲಹಯಂಭಸದಯತ. ಄ಲೊದ, ದೇಶೇಮರಗಂತ ಬರಯಟಷ ಷೈನಔಯನತನ ಸಚಹಚಗ ಷೈನಮದಲಲೊ ತತಂಫತಲಡಗದಯತ; ವಷಹರಷರಖಳ ಫಳಕಮನತನ ಬರಯಟಶರಗ ಭಹತಯ ಮತಗಲಳಳಸದಯತ. ಎಯಡನೇ ಫಸಹದತರ ವಸಹನನತನ ಫಭಹದ ಯಂಖಲನ ಗ ಖಡಹಯತ ಭಹಡಲಹಯತತ. ಄ಲಲೊ ಄ನತ ೧೮೬೨ ಯಲಲೊ ಷತತು ಭತಗಲ ಂವು ಕಲನಮಹಯತತ. ೧೮೭೭ ಯಲಲೊ ವಕಲೇರಮಹ ಭಸಹಯಹಣಮತ ಬಹಯತದ ಚಔಯತನ ಎಂಫ ಬರಯತದನತನ ಧರಸದಳು .

ಸಂಘಟತ ಚಳುವಳಗಳ ಹುಟುು ಸಹಯ ದಂಗಮ ನಂತಯದ ದವಔಖಳಲಲೊ ಯಹಜರಕೇಮ ಯಜಞ, ಬಹಯತೇಮಯ ಲಲೇಕಹಭಹಯಮ, ಭತತು ಯಹಷರೇಮ ಭತತು ಹಯಂತೇಮ ನಹಮಔಯ ಸತಟತಖಳಹದು. ಷಹಭಹಜಔ ಧಹಮಔ ಖತಂುಖಳ ಯಬಹಖಳನತನ, ಄ದಲ ಧಹಮಔತ ಯಭತಕ ಹತಯ ಹಷತಂಥ ದೇವದಲಲೊ, ಔಡಖಣಷಲಹಖದತ. ಷಹಾಮ ದಮಹನಂದ ಷಯಷಾತಮಯತ ಷಹಪಸದ ಅಮ ಷಭಹಜು ಹಂದಲ ಷಭಹಜದಲಲೊದದ ಄ಔೃ ತಮಖಳನತನ ಷರಡಷತ ಭತತು ಕೈಷು ಧಭದ ಯಚಹಯಔಯನತನ ವಯಲೇಧಷತ ಖತರ ಸಲಂದತತು. ಯಹಜಹ ಯಹಭ ಮೊೇಸನ ಯಹಮಯ ಫಯಸಲೋ ಷಭಹಜು ಔಲಡ ಷತ, ಯದಕಷಣಮಂಥ ದತಶ ದಧತಖಳ, ಄ನಕಷಯತ ಭತತು ಭಢಮಖಳ ವಯತದಧ ಸಲೇಯಹಡತತ. ಇ ಷಭಹಜಖಳು ಬಹಯತದ ಷಹಭಹನಮ ಜನತಮಲಲೊ ಜಹಖೃತ, ಄ಭಭಹನ ಭತತು ಷಭಹಜ ಷೇಮ ಯೃತುಖಳನತನ ಸಚಚಷತಲಲೊ ಯಭತಕಹದು. ಷಹಾಮ ವೇಕಹನಂದ, ಯಹಭಔೃಶು ಯಭಸಂಷ, ಶಯೇ ಄ಯಬರಂದಲೇ, ಭತಂತಹದಯತ ಧಹಮಔ ಷತಧಹಯಣ ಭತತು ಷಹಭಹಜಔ ಷಹಾಭಭಹನದ ಯಚಹಯದ ಭಲಲಔ ಷಂೂಣ ಷಹಾತಂತಯಯದ ಫಮಕಮನತನ ಷಹಜನಔಯಲಲೊ ಸಲಡದಯತ. ಆದಲೊದ ಫಂರಕಭಚಂದಯ ಚಟಜ, ಷತಫಯಸಭಣಮ ಬಹಯತ, ಯವೇಂದಯನಹಥ ಠಹಗಲೇರ ಭತಂತಹದಯತ ಬಹನಹತಭಔ ಷಹಹತಮದ ಯಚನಯಂದ ಇ ಷಹಾತಂತಯಯದ ಫಮಕಗ ಪೊಯೇತಹಸಸ ನೇಡದಯತ.

ಭರತೀಯ ರಷಟರೀಯ ಕಂಗರಸ

ನೃತು ಬರಯಟಶ ನಹಖರಔ ಄ಧಕಹರ ಎ.ಒ.ಸಲಮಮ ಭಹಡದ ಷಲಸಯಂದ ಯೇರತಯಹಗ ೭೩ ಬಹಯತೇಮ ಯತನಧಖಳು ಭತಂಫೈಮಲಲೊ ೧೮೮೫ಯಲಲೊ ಷಬಷೇರ ಬಹಯತೇಮ ಯಹಷರೇಮ ಕಹಂಗಯಸಟ ಄ನತನ ಷಹಪಸದಯತ. ಆಯಲಲೊ ಫಸತತೇಔ ಜನಯತ ಹಶಚಭಹತಮ ಶಕಷಣ ಡದ ಹಯಂತೇಮ ಖಣಮಯಲ; ಕಹನಲನತ, ಶಕಷಣ, ಭತತು ತಯಕಲೇದಮಭದಂಥ ೃತುಖಳಲಲೊ ತಲಡಗದದ ಮವಸಾೇ ಭತತು ಉಧವಭತಖೇ ಜನಯಹಗದದಯತ. ಄ಯತ ತಭಭ ೃತುಖಳಲಲೊ ಹಯದೇಶಔ ಷಧಯಂದಲಲ ಭತತು ಄ನೇಔ ವಹಷರಕೇಮ ಷಮತಖಳು, ವವಾವದಹಮಲಮಖಳು ಭತತು ವವೇಶ ಅಯೇಖಖಳಲಲೊ ಄ನೇಔ ಸತದ ದಖಳಲಲೊ ನಹಭಔಯಣ ಸಲಂದಮಲ ಯಹಜರಕೇಮ ಄ನತಬನತನ ಡದದದಯತ. ದಹದಹಬಹಯ ನಯಲೇಜಮಯತ ಕಹಂಗಯಸಟ ಷಹನಗ ಕಲು ಶಖಳ ಮೊದಲೇ ಇಂಡಯನ ನಯಷನಲ ಅಸೂೀಸಯೀಷನ ನತನ ಷಹಪಸದದಯತ. ಐ.ಎನ.ಎ. ಕಹಂಗಯಸಟ ಕಷದಲಲೊ ವಲಲೇನಹಗ ಆನಲನ ದಲಡಡದಹದ ಯಹಷರೇಮ ೇದಕಮನತನ ನಮಸತತ. ಕಹಂಗಯಸಸನ ಹಯಯಂಬದ ಸಲತುಗ, ಮಹದೇ ನಶಚತ ಧಮೇಮಹದವಖಳು ಆಯಲಲಲೊ. ಄ದತ ಯಷಕಲಮಭ ಷಬ ಷೇರ ನಹಖರಔ ಸಔತಖಳು ಭತತು ಷಯಕಹಯದಲಲೊ ಷೇ ಷಲಲೊಷತ ಄ಕಹವಖಳಂತಸ ಸಚತಚ ವಹದಹಷದಲೊದ ಕಲೇರಕಖಳ ಫಗು ಗಲತತುಳಳಖಳನತನ ಹಷತ ಭಹಡತ ಚಚಹೇದಕಮಹಗಯೇ ಸಚಹಚಗ ಕಹಮನಹಸತತ. ಇ ಗಲತತುಳಳಖಳನತನ ೈಸಟ ಯಹಯ ಷಯಕಹಯಕ ಭತತು ಅಗಹಖ ಬರಯಟಷ ಷಂಷತುಗ ಷಲಲೊಷಲಹಖತತುತತು. ಕಹಂಗಯಸನ ಅಯಂಬದ ಷಹಧನಖಳು ಄ತಮಲಹಗದದು. ಆಡೇ ಬಹಯತನತನ ಯತನಧಷತದಹಗ ಸೇಳಳಕಲಂಡಯಲ ಕಹಂಗಯಷತಸ ನಖಯಖಳ ಖಣಮಜನಯ ಹತಹಷರಕುಖಳಳಗ ದನಮಹಗತತು. ಆತಯ ಅರಥಔ ಹನನಲಖಳ ಜನಯ ಷಂಖಮ ಄ತಮಲಹಗತತು.

೧೮೯೦ಯಲಲೊ ಕಹಂಗಯಸಟ ಄ನತನ ಷೇರದ ಲಲೇಔಭಹನಮ ಫಹಲಖಂಗಹಧಯನಹಥ ತಲಔಯತ ಷಭಮಲೊದ ಄ಭಹಯಮಖಳನತನ ಸಲಂದದಹದಗಮಲ, ಜನತಮಲಲೊ ಫಸಳ ಜನಪಯಮಯಹಗದದಯತ. ಄ಯ ಷತಯಸದಧ ಸೇಳಳಕ "ಷಾಯಹಜಮ ನನನ ಜನಭಸದಧ ಸಔತ ; ನಹನತ ಄ದನತನ ಡದೇ ತೇಯತನತ" ಬಹಯತೇಮರಗ ಷಲಪತಮ ಭಲಲಹಯತತ. ಷಹಭಹನಮ ಜನತಗ ತಭಭ ಫಗ ು ಄ಭಭಹನಡಲತ, ಯಹಜರಕೇಮ ಸಹಖಲ ಷಹಭಹಜಔ ಷಹಾತಂತಯಯನತನ ಄ಧಕಹಯಮತಔುಹಗ ಫೇಡಲತ ತನಲಭಲಔ ಷತಕನತನ ಷಹಧಷಲತ ಕಹಯಣಖಳನತನ ದಗಸದ ಇ ವದಹಮಂತ ಜನಯತ ಜನತಮಲಲೊ ಷಹಾತಂತಯ ಜಲಮೇತಮ ರಕಡಮನತನ ಸಲತುಸದಯತ. ಆಯಲಂದಗ ಲಹಲ ಲಜತ ಯಹಯ ಸಹಖತ ಬರಪನ ಚಂದಯ ಹಲ ಔಲಡ ಷಹಾತಂತಯಯಕ ಹಂಷಹತಭಔ ಸಲೇಯಹಟ ನಡಷತ ಭಹಖನತನ ಫಂಫಲಲಸದಯತ. ಷಭಮಹದಖಳಹದ ಗಲೇಹಲಔೃಶು ಗಲೇಕಲ ಭತತು ದಹದಹಬಹಯ ನಯಲೇಜಖಳು ಭಹತತಔತ ಸಹಖತ ಯಹಜರಕೇಮ ತುಡಖಳನತನ ತಯತ ಭಹಖನತನ ಫಂಫಲಲಷತತುದದಯತ. ಹೇಗ ಎಯಡತ ಫಣಖಳಹಗ ೧೯೦೭ಯ ಷಲಯತ ಄ಧೇವನದಲಲೊ ಕಹಂಗಯಸಟ ಕಷ ಡಯತತ.

ರಷಟರೀಯತದದ ಬಳವಣಗ ೧೯೦೦ ಯ ಸಲತುಗ ಕಹಂಗಯಷತಸ ಄ಖಲ ಫಹಯತ ಭಟದ ಷಂಗಟನಮಹಗ ಸಲಮಭತಹುದಯಲ , ಄ದತ ಭತಸೊಭಯನತನ ಅಔಷಷತಲಲೊನ ಷಲೇಲತ ಄ದಯ ಷಹಧನಮನತನ ಔಳಖತಂದಸತತು. ಭತಸೊಭಯತ ಷಯಕಹರೇ ಷೇಮಲಲೊ ತಭಭ ಹಯತನಧಮ ಷಹಔಷಲೊ ಎಂದತ ಬಹವಸದದಯತ. ಧಹಮಔ ಭತಹಂತಯ , ಗಲೇಸತಮ , ಄ಯೇಬರರಕ ಲಲಪಮಲಲೊ ಈದತನತನ ಈಳಳಸಕಲಳುುದತ ಆುಖಳ ವಯತದಧ ಹಂದಲ ಷಭಹಜ ಷತಧಹಯಔಯ ಯಚಹಯಖಳು , ಕಹಂಗಯಷತಸ ಭಹತಯ ಬಹಯತದ ಜನತಮನತನ ಯತನಧಷತಂತಹದಹಖ ಄ಯ ಄ಲಷಂಖಹಮತ ಸತ ಭತತು ಸಔತಖಳ ನಯಹಔಯಣಮ ಔತರತಹದ ಄ಯ ಅತಂಔಖಳನತನ ಸಚಚಸದು . ಷರ ಷಮಮದ ಄ಸಭದ ಖಹನ ಄ಯತ ಭತಸೊಂ ುನಯತಜಜೇನಕಹಗ ಚಳುಳಳಯಂದನತನ ಅಯಂಬರಸದಯತ . ಄ದತ ೧೮೭೫ ಯಲಲೊ ಈತುಯಯದೇವದ ಅಲಲೇಖಢದಲಲೊ ಭತಸಭಭದನ ಅಂಗಲೊೇ ಆಂಡಮನ ಕಹಲೇಜನ ಷಹನಮಲಲೊ ಮಷಹನಗಲಂಡತತ. (ನಂತಯ ೧೯೨೧ ಯಲಲೊ ಄ದತ ಄ಲಲೇಖಢ ಭತಸೊಂ ವವಾವದಹಮಲಮ ಎಂದತ ಭಯತಸಷಯತ ಡಯತತ.) ಄ದಯ ಈದದೇವು ಅಧತನಔ ಹವಹಚತಮ ಜಞಹನದಲಂದಗ ಆಷಹೊಂನ ಷಹಭಯಷಮಕ ತತು ಕಲಡತ ಶಕಷಣನತನ ಶಯೇಭಂತ ವದಹಮಧಖಳಳಗ ನೇಡತದಹಗತತು . ಅದಯ , ಬಹಯತದ ಭತಸೊಭಯಲಲೊನ ೈವಧಮತಮತ ಏಔಯಕಹಯದ ಷಹಂಷೃತಔ ಭತತು ಫದಧಔ ುನಯತಜಜೇನನತನ ಄ಷಹಧಮಗಲಳಳಸತತ.

ವಂಗ ಭಂಗ

೧೯೦೫ಯಲಲೊ, ೈಸಟ ಯಹಯ ಸಹಖಲ ಖನರ ಜನಯಲ (೧೮೯೯-೧೯೦೫) ಅಗದದ ಲಹಡ ಔಝನ, ಂಖದೇವ ಄ಥಹ ಫಂಗಹಳ ಹಯಂತಮನತನ ಅಡಳಳತಹತಭಔ ಷತಧಹಯಣಗಲೇಷಯ ಚಔ ಯದೇವಖಳನಹನಗ ಡಮಫೇಕಂದತ ಅದೇಶಸದನತ. ದಲಡಡದಹದ ಂಖದೇವದಲಲೊನ ಬಹರೇಜನಷಂಖಮ, ಄ಲಲೊನ ಫತದಧಜೇವ ಹಂದಲಖಳ ಯಬಹ,

ಯಹಶರ ಸಹಖಲ ಹಯಂತೇಮ ಯಹಜಕಹಯಣದಲಲೊ ಷಹಔಶತ ಹಯಫಲಮ ಸಲಂದದತದದೇ ಆದಕ ಕಹಯಣ. ಂಖ ಬಂಖ ಎಯಡತ ಯದೇವಖಳನತನ ಷೃಷಸತತ - ಢಹಕಹನತನ ಯಹಜಧಹನಮಹಗ ಡದ ಄ಷಹಸಂ ಸಹಖಲ ೂ ಫಂಗಹಳ ಭತತು (ಮೊದಲೇ ಅಂಖೊ ಬಹಯತದ ಯಹಜಧಹನಮಹಗದದ) ಔಲತಹುನತನ ಯಹಜಧಹನಮಹಗ ಡದ ಶಚಭ ಫಂಗಹಳ. ಹಂದತ-ಭತಂದತ ನಲೇಡದ, ವಚಹಯಭಹಡದ ಄ತ ಫೇಖನ ಭಹಡಲಟ ಂಖ ಬಂಖದಂದ ಫಂಗಹಳಯತ ಯಲಚಚಗದದಯತ. ಷಕಹಯ ಬಹಯತೇಮಯ ಪಗಯಯಲಲ,

಄ಭಹಯಮನಲನ ಕೇಳಳಯಲಲಲೊಹದದರಂದ ಆದತ ಎಂದನಂತ ಅಂಖೊಯ ಡದತ ಅಳು ಔತತಂತಯೇ ಎಂದತ ಎಲೊರಗ ತಳಳಯತತ. ಚಳುಳಳಖಳು ಬರೇದಗಳಳದು; ತಯಕಖಳು ಄ನತನ ದೇವಕಲೊ ಸಯಡದು. ಕಲನಗ ಕಹಂಗಯಸಟ ಷಾದೇಶೇ ಔಲಗಬರಫಸ, ಬರಯಟಶಯ ದಹಥಖಳಳಗ ನಫಂಧನತನ ಘಲೇಷಸತತ. ಇ ಕಹಲದಲಲೊ ಔವ ಯವೇಂದಯನಹಥ ಟಹಗಲೇರ ("ುನೇತದತ ಂಖದ ನಲ, ಂಖದ ಜಲ...." ಎಂಫಥ ಫಯತ) ಗೇತಮನತನ ಯಚಸ ಸಹಡತತಹು, ಯಷಯ ಕೈಖಳಳಗ ಯಹಖೇಮನತನ ಔಟಷತತಹು ಜನಯನತನ ಭತನನಡಸದಯತ. ಅ ದನ (಄ಯಂಧನ) ಂಖದ ಭನಖಳಲಲೊ ಮಹಯಲ ಲ ಸಲತುಷಲಲಲೊ. ಕಹಂಗಯಸಟ ನೇತೃತಾದ ಬರಯಟಷ ಷತುಖಳ ಫಹಶಹಯ ಎಶತ ಷಪಲಹಯತಂದಯ ಸಹಯದಂಗಮ ನಂತಯ ಄ತ ದಲಡಡದಂಫಂಥ ಅಂಖೊ ವಯಲೇಧೇ ಎಲೊ ವರಕುಖಳನಲನ ಮಭಲೇ ಄ದತ ಅಂಖೊಯ ಮೇಲ ತಲರಬರಟಂತಹಯತತ. ಭತು ಹಂಷ ಸಹಖಲ ದಭನದ ಚಔಯ ದೇವದ ಄ಲೊಲಲೊ ತಲದಲೇರತತ (ನಲೇಡ:಄ಲಲುಯದ ಷಲಪೇಟ). ೧೯೦೯ ಯಲಲೊ, ಅಂಖೊಯತ ವವಧ ಷಹಂವಧಹನಔ ಷತಧಹಯಣಖಳ ಭಲಲಔ ತಲಷಯತ ಯಮತನಖಳನನಲಹೊ ಭಹಡದಯತ ಭತತು ಕಲು ನಹಸಔಯತಖಳನತನ ಹಯಂತೇಮ ಸಹಖಲ ಷಹಬಭ ಷಬಖಳಳಗ ನಯೇಜಸದಯತ. ಭತಸೊಭಯ ಂದತ ನಯೇಖ ೈಸಟ ಯಹಯ ಲಹಡ ಮಂಟಲೇ (೧೯೦೫-೧೦) ಄ನತನ ಬೇಟಮಹಗ, ಭತಂದಹಖಲಲಯತ ಷಹಂವಧಹನಔ ಷತಧಹಯಣಖಳಲಲೊ ಭತಸೊಭರಗ ಕಲು ಄ನತಔಲಲಖಳನಲನ, ಷಕಹರೇ ಷೇ ಸಹಖಲ ಭತದಹಯಟಮಲಲೊ ವವೇಶ ಷಲಬಮಖಳನಲನ ಕಲೇರತತ. ಄ದೇ ಶ, ತಹು ಬರಯಟಶರಗ ವಧೇಮಯಂದತ ತಲೇರಷಲತ ಸಹಖಲ ತಭಭ ಯಹಜರಕೇಮ ಄ಧಕಹಯನತನ ಭತನತನಗುಷಲತ ಭತಸೊಂ ಲಲೇಗ ಷಹನಮಹಯತತ; ಄ದನತನ ಪ ಬರಯಟಶಯತ ಭತಸೊಭರಗ ಸಲು ಹಯತನಧಮಖಳನತನ ಕಹದರಷಲತ ೧೯೦೯ ಯ ಬಹಯತ ಯತನಧ ಷಬಹ ಕಹಯದಮಡ ಭಂಡಸದಲದ ಅಯತತ. ಹಂದಲಖಳ ೇ ಸಚಚದದ ಕಹಂಗಯಸಟ ನಂದ ತನನನತನ ಫೇಯಮಹಗ ಖತಯತತಷಫೇಕಂದಲ, ತನನ ಈದದೇವ "ಯಹಶರದಲಳಖಣ ಯಹಶರ" ಎಂದಲ ಸೇಳತಲಡಗತತ. ಷಹಲದದಕ, ೧೯೧೧ ಯಲಲೊ ಷಹಬಭ ದಲಯ ಐದನೇ ಜಹಜ ಬಹಯತಕ ದಫಹರ (಄ಯಷನಗ ಯಜಖಳಲೊಯ ಄ಧೇನತಮನತನ ತಲೇಡಷಲತ ನಡಷತ ಯಂಯಹನತಖತ ಡಲಡೇಲಖ) ನಡಷಲತ ಫಂದಹಖ ಂಖ-ಬಂಖನತನ ಄ನಲಜತಗಲಳಳಸ, ಯಹಜಧಹನಮನತನ ಔಲತಹುದಂದ, ಸಲಷದಹಗ ನಮಷಲಡತ ದಸಲಲಮ ದಕಷಣಬಹಖದ ನಖಯವಂದಕ ಷಳಹಂತರಷತುದಹಗ ಘಲೇಷಸದತದ, ತಭಭ ಭಸತಹಮಂದತ ಬರಯಟಶಯೇ ಫನತನತಟಕಲಂಡತ ಹಗುದಲದ ಅಯತತ. ಭತಂದ ಄ದೇ ನಖಯ ನದಸಲಲಮಹಯತತ.

- ಪರಕಶ ಅರುಳಪಪ