महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द ,...

74

Upload: others

Post on 20-Feb-2020

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर
Page 2: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

मह�भ�रतख�ड ब�र�व� अश�क क�ठ�र�

ई स�ह�त� पह�ष�न

Page 3: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

म��भ�र� मर�ठ� अन�व�दक : श�. अश�क क�ठ�र� [email protected] �� प�स�क���ल ल�खन�च� सव! �कक अन�व�दक�कड� स�रह$� अस%न प�स�क�च� हक&व� त����ल अ&श�च� प�नम�!दण व� न�ट, हचतपट हक&व� इ�र रप�&�र करण��स�ठ� अन�व�दक�च� ल�ख� परव�नग� घ�ण� आवश�क आ��. �स� न क�ल��स क��द�श�र क�रव�ई ��ऊ शक��. ई स�ह�त� पह�ष�न G1102, Eternity, Eleventh floor Eastern Express Highway. Thane, 400604 www.esahity.com [email protected] ©esahity Pratishthan®2018

• हवन�म%ल� हव�रण�स�ठ� उपलब9.

• आपल� व�च%न झ�ल��वर आपण �� फ<रवड! कर शक��.

• �� प�स�क व�बस��टवर ठ�वण��प�व? हक&व� व�चन�व�ह�ररक क�ण���� व�पर करण��प%प% व? स�ह�त� पह�ष�नच� ल�ख� परव�नग� घ�ण� आवश�क आ��.

पक�शन : १० ज�न�व�र� २०१९

Page 4: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

- अन�व�दक�च� द�न शबद -ह�&द% म�न���� ज�� क�&�K रचन� सव!म�न� आ��� त����ल एक म��भ�र� आ��. ह�&द%&च�� सगळ�� पर&पर�, च�ल�रर��, स&सक�र ह�&च� म�ळ& म��भ�र��� आ���. चQकस ह�&द% व�हकल� ब��!चव�ळ� अम�क पथ� क�& पच�र�� आल� अस� पश पड�� पर&��, त��च� सम�9�नक�रक उतर म�त त��ल� हमळ� न���. च�र जण च�र कलपन� स�&ग��� व त��च� गU9ळ उड��. �� ��ऊ न�� व त�� वह�व�ट�, पथ� ह�&च� म%ळ क�ठ� आ�� �� ल$�� ��व� ह�स�ठ� �� प�तन आ��, �� अन�व�द व�चल� कV, त�� पश�&च� सम�9�नक�रक उतर& हमळ��ल अश� म�झ� अप�$� आ��. म�ण%न, म� म��भ�र� ह� म��क�व��च� मर�ठ�� अन�व�द करण��च� ठरवल�. आ�� प�X� म��भ�र��वर बर�च लल��ल� ग�ल� आ�� व ह�प�ढ�स�द� प�षकळ लल��ल� ज�ईल पण म��भ�र�, जस] आ�� �स], एक श̂$हणक म�ध�म म�ण%न व�चक�&न� हमळण� आवश�क आ�� व �� ह� भ�ष�&�र�न� म� व�चक�&न� द�� आ��.म��भ�र� �� एक म��क�व� आ��. अस] म�ण���, �� सव�!� म�ठ� ग&थ आ��. म� म�त अन�व�द कर��&न� �� गद�� क�ल� आ�� क�रण, मल� कहव��च� अ&ग न���. म��भ�र��च�� उपलब9 पह�&� क�&�K भ�द आढळ���. त��स�ठ� सगळ� भ�द भ�ष�&�र�� घ��ल� आ��� म�णज�, क�&�K र��cन ज�व% न��. त�� हशव��, स�म�न� व�चक�&न� कथ�भ�ग अल9क च�&गल�� पक�र� समज�व� म�ण%न क�&�K ट�प� हदल�� आ���. म�झ� व�चक स�9� मर�ठ� आ��� ज��&च� ज�न म�जक� आ�� अस] गe��� 9रन म� अन�व�द�च� भ�ष� ब�ळब�9 मर�ठ� ठ�वल� आ��, त��म�ळ] क�ण�ल��� �� स�जपण� व�च�� ��ईल व समज�ल. क�&�K ल�खक अश� ग&थ�च� अन�व�द कर��&न� प�च�न��च� अन�भव ��व� म�ण%न म�द�म प�च�न (Archaic) शबदप��ग व�पर��� पर&��, म�झ� अस� अन�भव आ�� हक&, ब�g��क व�चक�&न� �� व�चण��स त�स ����. म�ण%न भ�ष� आपल� न��म�च�च ओघव�� ठ�वल� आ��. म��भ�र��च� अठर� पव! आ��� व त�� आ9�च� अस� आहदपव! म�ण%न एक ज�डल� आ��. आहदपव�!म�ळ� म��भ�र����ल म�ख� कथ�भ�ग�च� प%वjह���स व�चक�&न� समज�ल. आहदपव�!� ह�&द%&च�� अन�क प�र�ण�&च�� म�ळस�त�च� कलपन� ����. म�ण%न �� म�झ��म�� फ�र म�तव�च� आ��. म� म�त अन�व�द करण��च�� स���स�ठ� स&प%ण! म��भ�र� च�ळ�स�प�$�&

Page 5: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

ज�स� ख&ड�&� हवभ�ग%न हदल� आ��. त��म�ळ] इ&टरन�टवर चढव��&न� व उ�रव��&न� स�प� ज�ईल अश� अप�$� आ��. त����ल �� ��र�व� ख&ड आपण आ�� व�चण�र अ���, त��� जट�स%र व9, �$ ��द, हनव�� कवच (द�नव) ��द आपण प��ण�र आ���. म��भ�र� क9� लल��ल� ग�ल� अस� पश न��म� �� व�चण���!च�� मन�� ड�क�व�� म�ण%न त��बदल थ�ड� लल��� आ��. म��व�र व गQ�म ब�द आपल��ल� म���� आ���, स�9�रणपण� इसव�सन प%व! ५५० वषj �� द�घ� म��न�भ�व ��ऊन ग�ल�. जर म��भ�र��च� रचन� त��आ9�च� अस�� �र त��च� उल�ख त��क�ळ���ल ज^न व ब�द स�ह�त��� हनहp�च आल� अस��. ब�द�ल� स�&ख�म�न� अस] स&ब�9���. क�रण, त��च� �तवज�न स�&ख� हवच�र�वर आ9�र�� आ��. व��स�&च� भगव� ग��� व�द�&��च� �तवज�न म�&ड�� ज� ��लन�न� अव�!च�न आ�� व स�&ख� हवच�र �� ह�&द% �तवज�न���ल पह�ल� म�णज�, सव�!� ज�स� ज�न� समजल� ज���. जर �� ब�द�च�� आ9�च� अस�� �र हनहp�च त��च� पभ�व ब�द�च�� हवच�र�&वर झ�ल�ल� हदसल� अस��. हवश�ष करन �� द�घ� र�जघर�ण��च� ���� म�णज� त��&च� हश$ण त�� क�ळ���ल सवrतम असण�रच मग त��च�� अभ��स�� ग���, कe षण �� आल� अस��. हवश�षकरन जर �� द�घ� 9म�!वर क�म कर� ���� �र �� अप�ह$� आ��. पर&��, पत�$ अस] हदस�� हक&, त�� द�घ�च���� �तक�ललन स�ह�त��� �� उल�ख आढळ� न���. ह�च� अथ! म��भ�र� त��न&�रच�� क�ळ�� रचल� ग�ल� अस�व�. द �सर� अ&द�ज अस� कV, व�द�&� �तवज�न लल��ण�र� व��स व म��भ�र�क�र व��स एकच व�हक ���� अस] स�9�र म�नल� ज�� आ��. व�द�&��च� स�र म��भ�र����ल ग���� आ��. व�द�&� �तवज�न�च� उगम त��च स�म�र�स झ�ल� �� सव!म�न� आ��. म��भ�र� लल��ण�र� व��स स�&ग���, व�द�&च� हवसर पड� च�लल� आ�� �र� �� ज�न स�प�� भ�ष�� स�म�न��न�& समज�व� म�ण%न कथ�रप��%न �� उपलब9 व��व� ह�स�ठ� त��&न� म��भ�र� �� क�लपहनक रचन� क�ल� आ��. अस] सव! प���� आपण अ&द�ज कर शक�� हक&, म��भ�र� इसव�सन प%व! ४००च�� स�म�र�स म�णज�, सम�ट अश�क�च�� आ9� लल��ल� ग�ल� अस�व�. म��भ�र��� सव�w व��स एक प�त अश� भ%हमक� कर��&न� हदस��. त��पम�ण� कe षण म�ण%न ज� प�त आ�� त��च� सगळ� क�!व� प���� व��स ज��&च� खर� न�&व कe षण द̂प��न आ��, �]च कर�� आ��� अस� व�ट��. म�णज� म��भ�र�क�र व��स त��&च�� रचन�� द�न भ%हमक�

Page 6: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

कर��&� अस] म�ण�व� ल�ग�ल. त��म�ळ] अस� समजण��स �रक� नस�व� कV, म��भ�र� त��&च�� कलपन�&च�च एक भ�ग आ��. कद�हच� अस] म�ण�� ��ईल कV, म��भ�र� �� एक द&�कथ�&च� स&ग� आ�� व त��द�र� न^ह�कम�ल�� हशकवण��च� प�तन झ�ल� आ��. म�झ�� म��, अश� चचj� व�ळ व�थ! न घ�लव��& ह�&द%&न� म��भ�र����ल कथ�&�%न क�� स�&ग�व��च� आ�� �� प��व�. एक ऐह���लसक दस�ऐवज म�ण%न म��भ�र� उप��ग� ��ईल अस] व�ट� न���. म��भ�र����ल कथ� प����, त����ल अह�र&लज� पस&ग �]च स�&ग��� हक& �� सगळ� कप�लकललप� आ��. पर&��, त��&�%न ज� हशकवण��च� प�तन झ�ल� आ�� �� अपह�म आ��. आपल��कड� इ&गज�&न� स�&प�च� हश$ण पद�� आणल� त�� आ9� ह�&द %&��ल हदज, प�ठश�ळ�&�%न प�थहमक हश$ण घ�� अस�&. त��� पथम, अ$र ओळख न&�र गहण� व म��भ�र� हशकवल� ज�ई (प�र�ह�� ब�हण�&च�� प�ठश�ळ�&�%न त��हशव�� कम!क�&ड�च�� प�थ�� हशकवल�� ज��) �� ल$�� घ��ल� प�ह�ज�. क�रण, म��भ�र���%न म�णस�ल� ज�वन कस� जग�व� त��बदलच� म�ग!दश!न हमळ��. म��भ�र� �� एक श̂$हणक म�ध�म म�ण%न व�पर�� ����. आपल�� हशव�ज� र�ज��&च� हश$ण म��भ�र���%नच झ�ल� ����. त���%न ज� हन��श�स हशकवल� आ�� �]च आपल� हश$ण ����. म�झ��म��, ��&च उद�श व�चक�&न� ड�ळ��सम�र घ�ऊन म��भ�र� व�च�व�, 9�हम!क ग&थ समज%न भ�बड�पण� व�च% न�� क�रण �� 9�हम!क ग&थ न��� अस� म�झ� म� आ��. म��भ�र��� अन�क बQद�क& आ��� जस] भगव� ग���, हवद%र ग���, कहणक ग��� वग^र�. �� सगळ� ज�वन�च� ज�न आ�� म�ण%न पत��क श��ण� ह�&द%, म��भ�र� व�चण��� ठ�व�ल �र त��च� भल� ��ईल. त��&न� �� स�जपण� हमळ�व� म�ण%न �� पप&च आर&भल� आ��. ई-स�ह�त� त��च� हवन�म�ल� हव�रण करण�र आ��� म�ण%न त��&न� श�शw 9न�व�द. अश�क क�ठ�र�

Page 7: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

म�झ� ई-म�ल – [email protected] [email protected] ह� वरन आपण म�झ��श� स&पक! कर शक��.ह� प�स�क�च� म�दण करण��स�ठ� अन�व�दक�च� आ9� परव�नग� घ�ण� आवश�क आ��. न घ��ल��स �� ग�न�� ठर�ल व त��वर ��ग� क�रव�ई ��ईल. ह� ई-प�स�क�च� हवन�म�ल� हव�रण ई-स�ह�त� करण�र आ��� पर&��, �� ई-प��स�क क�ण��� क�ण�ल��� हवन�म�ल� भ�ट द�ऊ शक��.

म�झ� बल<ग – Ashok Kothare, http://ashokkotharesblog.blogspot.com/ for stories I reckon, http://kotharesviews.blogspot.com/ for philosophy Ideas and tips on any subject, http://kotharay.blogspot.in/ for

intelligent discussions. Freedom of Expression, http://kothare-thinks.blogspot.in/

My Marathi Blog, http://kothare-marathi.blogspot.in/ मल� अस� व�ट��

Page 8: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

ह� ख&ड�� जट�स%र व9, �$ ��द, हनव�� कवच (द�नव) ��द ��म�� प��ण�र अ���.

जट�स%र व9 पव! स�र(भ�ग पह�ल� )

व̂श&प��न प�ढ� स�&ग���, अज�!न�च�� ��ण��च� पह�$� कर� �� प�&डव व त��&च�� बर�बर इ�र ��त� त�� अपह�म अश� बद�च�� नर न�र��ण�च�� आशम�� र��c ल�ग���. त��&न� ��थवर आण%न प���चवण�र� घट�तक�च�च� हमत र�$स न&�र आप�पल�� हठक�ण� हनघ%न ज����. एक� हदवश�, ज�व��& हभमस�न क�ठ��र� ब���र ग�ल� ����, एक र�$स ��ल9ष�र, दQपद�, नक� ल व स�द�व अश� सगळ��&न� घ�ऊन पळ%न ज���. �� र�$स बर�च क�ळ ह�&च�� ��तKबर�बर एक� उचच क� ललन ब�हण�च� सUग घ�ऊन हफर� ����. सव! श�स आहण �क! ह�� अववल असल��च� ब��वण� करन भ�ळसट ��हघष�र�ल� फसव%न �� त��&च��� हफर� ����. त��च� अ&�सथ उद�श ����, प�&डव�&च� शस� पळव%न न�ण��च�. त��हशव�� दQपद�च� �रण करन प�&डव�&च� ख�ड म�डण��च�स�द� त��च� इर�द� ����. त�� अस�र�च� न�&व ���� जट�स�र. भ�ळसट ��ल9ष�र त��च�� ब��वण��� हवश�स ठ�व%न त��ल� बर�बर ��ण��च� आम&तण द���. अस�न���ल हनख���!स�रख� �� ����. त�� हदवश� वeक�दर हशक�र करण��स�ठ� ग�ल� आ�� अस] प��cन जट�स�र च�&गल� ड�व स�9��. घट�तकच व त��च� र�$स हमत स�द� इ�रत ग�ल� आ��� आहण ऋष� ल�मस सन�न�स�ठ� नद�वर ग�ल� आ���, �� प��cन �� प�&डव�&च� सगळ� आ��9& ग�ळ� कर�� आहण जट�स�र अजस रप 9�रण करन दQपद� व ह�घ� प�&डव�&न� उचल%न पळ%न ज���. त��व�ळ� स�द�व सव��ल� त��च�� ��वड��%न कस�बस� स�डव%न घ��� आहण त��च�� कड%न कQहशक न�&व�च� �लव�र ख�च%न क�ढ��. त��न&�र �� हभम�स� ��&क� म�र ल�ग��. ��ल9ष�र र�$स�ल� समज�वण��च� प�तन कर��, �� त��ल� स�&ग�� हक&, �� त��च� कe त� त��च��च अ&गलट�ल� ��ण�र आ��, त��� त��च� मeत�% ओढव% शक��. ��ल9ष�र त��ल� हन��श�स���ल हन�म स�&ग� र���� ज��च� त�� र�$स�ल� क�&�Kच हक&म� नव���. ��ल9ष�र त��ल� स�&ग��, "अर� र�$स�, ��ल� हन��म�ल��&च� क�&�K समज�� क�&"? हन��म�ल�� सगळ��&न� स�रख�च ल�ग% अस���, �� म�ल�� क�वळ म�णस�न�च ल�ग% अस��� अस] न���. �� र�$स�&न� स�द� ह��क�च ल�ग% �����.

��थ� न^ह�क म�ल��&च� हवच�र अश�स�ठ� कर�व��च� कV, �% आमच�� ��त�कर� स�म�ल

Page 9: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

��ऊन आमच� प��cणच�र घ�ऊन ��थवर आल� आ��स. त��च� प�ण अश�रर��न� फ�ड� न����. आम�� र�ज� द�व�च� पह�हन9� अस�� व म�ण%न एक� र�ज�ल� व त��च�� पतन�स अश�रर��न� पळव%न न�ण� क�णत���� हशष�च�र�� बस� न���. अश� व�गण��म�ळ] द�वस�द� अडचण�� �����. हन��म�ल��&च�� प�लन�म�ळ] द�व�&च�स�द� भल� झ�ल� आ��. जर र�ज�च स�रह$� नस�ल �र इ�र�&च� क�� ��ण�र? अस] ��� ग�ल� �र समeद� कश� ��ण�र"? आमच� ग�न�� क�ण�� म�ण%न �% अस� आमच��श� व�ग� आ��स? अर� नरभ$क आम�� द�व�&च� स�व� कर��, आम�� क�ण�प�ढ� म�न ख�ल� कर� न���. ज��&न� ��ल� आ9�र हदल�, ��ल� ख��ल� घ��ल�, अश�&न� इज� करण� हशष�च�र�च�� हन�म�&� बस� न��� �� ��ल� समज� न��� क�&?

आम��ल� अश�पक�र� पळव%न न�ण��च� �% कस� समथ!न करहशल? एक ब�हण म�ण%न �% म�नमर��ब हमळवल�स अस] झ�ल� �र� �% अस] कस] कर��स. �� हवश�सघ�� ठर�� व त��बदल ��ल� न&�रच�� जग�� सज� ��ईल ह�च� �% हवच�र क�& कर� न���स"? ��झ�� अश� कe त��म�ळ] �% मरण�च सगळ��&स�ठ� श��सकर आ��. ��झ�� ह� व�!ण%क�च� क�णत���� पक�र� समथ!न ��� न���. आमच� आ��9 आम��ल� पर� कर आहण दQपद�ल� सपश! कर नक�स. �स] क�ल�स �र ��ल� म�ठ� प�प ल�ग�ल ह�च� हवच�र कर. �� सगळ� बडबडण� व�थ! ����. जट�स�र त��च�� व�ग�&न� द%र ज��च ����. आपल�� ब�लण��च� क�&�Kच पररण�म ��� न��� �� ल$�� आल��वर ��ल9ष�र�न� त��च� वजन व�ढवण��स स�रव�� क�ल�. त��च� पळ%न ज�ण��च� व�ग त�� द�ब�म�ळ] कम� झ�ल�. स�द�व हभम�च�� श�9�� त�� हदश�न� ज�� ����. ��ल9ष�र ब�क�च�� ह�घ�&न� ब�ल��, ह� र�$स�च� हभ�� ब�ळग% नक�, म� त��च� पळ%न ज�ण��च� व�ग कम� क�ल� आ��. आपल� भ�ऊ व���प�त जवळच अस�ल �� आपल��ल� स�डवण��स�ठ� ��व�ढ�� ��ईलच. ��व�ढ�� स�द�व हभम�ल� क�� झ�ल� �� स�&ग��. ��ल9ष�र हभम�ल� स�&ग��, "ह� म%ख! र�$स�च� ड�क� हफरल� आ��, त��च�� अश� कe त��म�ळ] , ह� ��थ!��त�� ज� प�ण� त��&न� हमळवल� आ�� �� सगळ� त��न� घ�लवल� आ��. $हत��न� लढ%न त��च� श�� हमळव��च� अस��. लढ�ई� एक �र �� र�$स ��ल� म�र�ल अथव� �% त��ल� म�रहशल. अर� हभम�, आ�� ��ल� ��झ� स�मथ�! द�खव�व��च� आ��. जर �% त��ल� म�रल�स �र �% सवग�!� ज�हशल. जर �� आजच�� स���!स��प�X� ज�व&� र���ल� �र �� ��झ��स�ठ� न�म�शक� ठर�ल". स�द�व त�� र�$स�ल� आव��न द��� व स�&ग��, लढ%न �% दQपद�ल� घ�ऊन

Page 10: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

ज� मल� म�रल��वरच �� ��ल� शक� ��ईल. ��ल� अस] ज�ऊ द�ण�र न���. ��व�ढ�� ��थ� हभम ����. त��च�� ����� त��च� गद� अस��. जस� इ&द�न� त��च� वज 9र�व� �स� �� हदस� ����. �� प���� कV, त��च� द�न भ�ऊ ब�&9ल�ल�� अवसथ�� आहण त��च� पतन�स�द� जट�स�र�च�� ख�&द�वर बसल�ल�. हभम�ल� प��cन �� र�$स घ�बरल�ल� हदसल�. त��च� ब�द� भष झ�ल�ल� ����. �� इकड� ह�कड� अस] भटक% ल�गल�. �� दष� प�ह�ल��वर हभम�च� हपत खवळल�. त��ल� स&��प अन�वर झ�ल�. हभम त��ल� ब�ल��, जर आम��ल� ��झ�� उद�श�&च� अ&द�ज आ9� आल� अस�� �र ��ल� ��व��&च ठ�र म�रल� अस��. आमच�� आ��9�न� �% क�&�K�� कर शकण�र न���स क�रण त��स�ठ� ज� म&त स�मथ�! ल�ग�� �� ��झ��कड� न���. �र� �� सगळ� आ��9 �% ब��! ब�ल�न� ख�ल� ठ�व. �% आम��ल� जर�स�द� स&श� ��ऊ हदल� न���स क�रण आम�� स�द� म�ठ� हवश�स�न� सगळ�� ��त�कर&न� व�गव� ����. आ�� म�त ��झ� ग� क�ल� ज�ण�र न���. ब�हण�च�� व�ष�� अस] कe त� कर��&न� ��ल� हभ�� कश� व�टल� न���. ��ल9ष�र स�&ग�� हभम�ल� अश� र�$स�ल� ठ�र म�रण� �]च ��ग� ��ईल. आज ��झ� हदवस भरल� आ���. हभम र�$स�ल� ब�ल��, �% ��झ�� हमत�&कड� वक आहण ह�डKब ह�च��कड� �म�च�� घर� ज�ण�र �� हनहp�. �� ऐकल��वर जट�स�र नक� ल व दQपद� ह�&न� ख�ल� ठ�व�� व हभम�श� द�न ��� करण��स�ठ� ���र ����. र�$स त��ल� द�� ओठ च�व� ब�ल��, म� ��झ��श� लढण��स घ�बर� न���. आज म� ��झ�� रक�च� अर�! त�� र�$स�&न� द�ईन ज��&न� �% ठ�र म�रल� आ��स. �� त�� र�$स�च� उदग�र ऐकल��वर आणख�नच र�ग�� हभम त��च��वर च�ल करन ज���. जग�च�� अ&��च�� समई जस� व��व� �स� झ�ल�. त��&च��� ��&बळ द&द स�र झ�ल�. द�घ��� द�� ओठ च�व� एकम�क�&वर ��ट%न पडल� ����. जस� वल� इ&द�वर ��ट%न पडल� �स� जट�स�र हभम�वर 9�व%न ग�ल�. त��चव�ळ� म�द�च� द�न�� म�ल& त��� स�हमल झ�ल�. पर&��, हभम�न� त��&न� ब�ज%ल� ��ण��स स�&हग�ल� लसम� कर�. �� ब�ल��, "म� ऐकट� प�र�स� आ�� ह� बदम�ष�स�ठ�". त��न&�र त��&च� द&द ज�र�� स�र झ�ल�. �� अस] ��द ���� जस� द�व आहण द�नव ह�&च� आ��. त��&च�� त�� द&द�� आज%ब�ज%च� झ�ड� म�ड%न ��ड%न ग�ल�. �� एकम�क�&न� ठ�र म�रण��च� ���र�न� लढ� ����. त�� द&द�च� ��लन� वल� आहण स�ग�व�च�� लढ�ईश� कर�� ��ईल अश� ����. �� स�द� एक� स�स�ठ� लढ� ���� जस� �� लढ� ����. पथम फ�क�फ�क� झ�ल��वर �� द�घ� एकम�क�&न�

Page 11: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हभडल�. जस] द�न �त� लढ��&न� हभड���. थ�ड�व�ळ �� झ�ल��वर हभम�&न� जट�स�र�च�� म�न�वर ज�र�� फटक� म�रल�. त��म�ळ] �� र�$स ब���ष झ�ल�. हभम�न� त��च� गद!न हपरघळण��स स�रव�� क�ल�. त��म�ळ] त��च� म�न ��टल�. त��च� हशर 9ड�प�स%न व�गळ� झ�ल�. त��च� सगळ� ��� प�� हभम�&न� त��च�� ल�थ�न� ��डव%न त��&च� च]द�म]द� क�ल�. झ�ड�वरन त��च� फळ ख�ल�� पड�व� अस] त�� र�$स�च� ड�क� जहमन�वर पडल�ल� ����. �� ��द सगळ� ब�हण प��� ����. जट�स�र म�ल��न� त�� सगळ��&न� स&��ष ����. �� सगळ� हभम�च� स���� करण�र� कवन& ग�ऊ ल�ग���. �� अस] ���� जस] मर��&न� वसव�च� स���� क�ल� ����. अश�रर��न� जट�स�र व9 पव! स&पल�.

Page 12: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�$ ��द पव! स�र(भ�ग द�सर�)

व̂श&प��न प�ढ� स�&ग���, त�� जट�स�र�च� व9 क�ल��न&�र �� प�&डव प�न�� नर न�र��ण�च�� बद� आशम�� ज�ऊन र��c ल�गल�. एक� हदवश� ��ल9ष�र�ल� अज�!न�च� आठवण ���� व �� त��च�� भ�व&ड�&न� व पतन�ल� ब�ल�व�� व स�&ग��, "आपण ग�ल� च�र वषj वन�&� भटक� मज�� घ�लवल� आ���. ��म��ल� आठव� अस�ल हक&, हवभतस� ब�लल� ���� कV, �� प�&च वष�Xन� ह� सव���च�� पव!��वर आपल��ल� ��ऊन हमळ�ल, ज�थ� सद^व पसन व���वरण अस��, प$� ग�� अस���, झ�ड�&वर फळ& व फ� ल& भरल�ल� अस���. ज�थ� म�ठ� ह�&स पश� जस� व�घ, लस&�, असवल&, गव� व�वर� अस���. त��हशव�� ज�थ� �रण&, स�&बर& स�द� ख�ळ� अस���. ज�थ�ल �ल�व�&� पहवत कमळ& न��म� ड�ल� अस���. ज��&च�� प�कळ��&च� म�जद�द करण� क�वळ अशक� अस��. ��थ� द^व� र�$स न��म� ज�� अस���. आपल� स�मथ�!व�न भ�ऊ मल� म�ण�ल� ����, �� प�&च वषj & त�� आ��9�&च�� स�9न�स�ठ� सवग�!� र���ल. आ�� त��च� ��ण��च� व�ळ सम�प आल� आ�� म�ण%न म� त��ल� भ�टण��स�ठ� उ��हवळ आ��". �� ब�लल��न&�र ��ल9ष�र ब�हण�&न� ब�ल�व��. त��&न� अज�!न�च�� ��ण��बदल स�&ग��, �� ब�हण त��वर अन�म�दन द����. म�ण���, सगळ� च�&गल� ��ईल.

त��म�ळ] आन&द पसर�ल. �� ब�ल���, ��म�� ह� पeथव�वर र�ज� कर�ल. क� ललन $हत��&च� र�ज� ��म�� पसथ�हप� कर�ल अस� आहशव�!द �� द����. त��न&�र �� प�&डव त��च�� भ�व&ड�बर�बर आहण दQपद�स� हनघ�� सव���च�� हशखर�कड�. �� पव�स स�प� नव���. त��च�� बर�बर म�जक� ब�हण ����. बर�च पव�स प��� व ज�थ� शक� नव��� ��थ� हमत र�$स�&च�� प�ठ�वर बस%न �� ज�� ����. त��&च�� प�ढ� द^व� स�मथ�! असल�ल� ल�मस ऋष� ज�� ����. व�ट�� �� ज&गल�, द��!, कप�र�, झर� अस� सगळ� हनसग�!च� रप प��� अस���. �� व�घ, �त� त�� वन�� हफर��&न� प�����. व�ट�� �� पव!� म̂नक प�����. त��न&�र ग&9म�दन पव!��च� प��थ��च� पद�श �� प�����. त��प�ढ� �� सव���च� हशखर प�����.

त��च�� ब�ज%न� व��ण�र� झर� ज��च� प�ण� रतन�स�रख� चमक� ���� �� त��न� हदस���.

स��व�� हदवश� �� त��&न� ज�व��च� ���� त�� हठक�ण� प���च���. ��थ� त��&न� पहवत

Page 13: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

आशम हदस% ल�ग�� ज�थ� अस�र वeषपव! र��� अस]. त�� आशम�च�� सभ�वर द�ट झ�ड� ����, त��च�� ब�ज%न� एक 9ब9ब� अस��. ��थ� �� क�&�K क�ळ हवश�म कर���. त��न&�र �� सगळ� ऋष� वeषपव�!ल� भ�टण��स�ठ� आशम�� हशर���. ��थ� त��&च� सव�ग� ����. त��च�� सव��च�� म�ल�&स�रख� �� त��&न� व�गव��. त��म�ळ] प�&डव�&न� फ�र आन&द ����. ��थ� �� स�� हदवस वeषपव�!च� प��cणच�र घ����. आठव�� हदवश� �� त�� थ�र ऋष�च� परव�नग� घ�ऊन आपल�� प�ढ�ल पव�स�स�ठ� हनघ���. प�&डव�बर�बर आल�ल� ब�हण म�त ��थ� वeषपव�!कड�च र�����. ��थ� प�&डव त��च� स�म�नस�द� ठ�व��� त��� त��&च�� हनत� �ज�च� भ�&ड�, �ज�च��व�ळ� न�स�व��च� अ&गरख�, त��&च� हनत� न�स�व��च� द�हगन� अस� सगळ� अस��. �� वeषपव! ज� सगळ� ज�ण�� �� प�&डव�&न� क�&�K जरर� स�चन� कर�� जस� त��&न� त��च�� सव��च�� म�ल�&न� हदल�� असत��. ज�� त��न� प�ढच�� पव�स�� उप��ग� ��ण�र अस���. वeषपव�!च� समम�� घ�ऊन �� उतर�कड� हनघ�ल�. त��&न� हनर�प द�ण��स�ठ� वeषपव! सव�w च�ल� त��च�� स�म�प�X� ग�ल�. हनर�प�च� म�ग!दश!न करन वeषपव! आपल�� आशम�� पर�ल�. त�� डUगर�ळ पद�श�स%न �� सगळ� प��� च�ल� ज�ऊ ल�गल�. त�� भ�ग�� म�ठ� ह�&स श�पद�&च� स&च�र ����. द�ट�व�ट�न� झ�ड� व�ढल�ल� ����. अश� पक�र� च�ल� �� सगळ� सव���च�� प��थ��श� प���च���. त�� पव!��च�� जहमन�वर स�न��च� दगड आहण रतन�च� खड� कच��!स�रख� हवख%रल�ल� ����. वeषपव�!च�� स�&गण��न�स�र �� त��च�� ठरल�ल�� ज�ग� प���च���. त��च�� चQफ�र हनसग�!च� कम�ल हदस� ����. सभ�व�र पसरल�ल� प��ड जण% त��&च��कड� प��� आ��� अस] दQपद�ल� व�ट� ����. व�ट�� अगहण� द��!, कप�र�, ग���, म�ठ� खडक अश�&न� प�र कर� �� ज�� ����. �� सगळ� पव�स �� च�ल� कर� ���� पण क�ण��� थकल� न���. �� भ�ग�व&� त�� पहवत डUगर�प�श� ज���� ��थ� प$�&च� हकलहबल�ट च�ल% ����. त�� भ�ग�� हवस��ण! वनपद�श पसरल�ल� ����. अन�क �ल�व ट�क�� ��त�� त��� कमळ& �र� ����. �� सगळ� आसम&� हवल$ण हवल�भन�� ����. आ�� �� ग&9म�दन पव!� जवळ%न प��c शक� ����. त��वर हक&प�रष�&च� (�$�&च� एक पक�र)

वस�� ����. त�� हठक�ण� लसद, स�ध�, चरण, हवद�9र, हकनर& ��थ� र��� ����. ��थ� भल�म�ठ� �त� त��&च�� सUड� �लव� म�न� ड�लव� हफर� ����. सरभ�&च�� झ�&ड� इकड%न ह�कड� अश� 9�व� ख�ळ� ��त��. अख�र�स �� प&ड�च� म�लग� ग&9म�दन पव!��च�� अरण���

Page 14: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हशर���. �� क� ब�र�च�� न&दनवन�स�रख� स�&दर ����. �� सगळ� प�&डव त��&च�� ब�हण स�बत�� बर�बर व दQपद� स� ��थ� च�ल� अस��&न� त��&न� प$�&च�� स�म9%न ग�ण��च� अन�भव ����. ��थ�ल वe$ फळ�फ� ल�&न� भरल�ल� ����. त��&� आ&ब�, सफरच&द, ड�हळ&ब, स&त�, म�स&ब�, फणस, कद!ळ�, च&पक, कद&ब, हबलव, ब�र&, द�$, औद�&बर, वड, हप&पळ, अशतथ, खज%र, लखक! , आवळ�, हबहभ�क, करमद!, ह�&ड�क ज��च� फळ फ�र म�ठ� अस��� अश� फळ�&च� हवश�ष भर ����. �� त�� ग&9म�दन�च�� उ��र�वर द�ट�व�ट�न� व�ढल�ल� ����. त�� झ�ड�वर�ल फळ& रस�ळ ����. त��हशव�� च&पक, अश�क, क��क�, बक� ळ�, प�&ग, सपपण?, कहण!कर, क� ��स, म&द�र, कमळ, प�ररज��क, क� हवदर, द�वद�र, स�लस, म�ड, �मल,

श�लमल�, हक&स%क, लस&गसप वग^र� वe$ ���� व त��वर घरट� करन चक�र, स���र, चरक,

च��क इत��द� प$� र��� ����. व�ट�च�� द ��फ�! �ल�व हदस� ����. त��� प�णप$� त��&च�� थव��न� ब�गड� ����. त�� प�णप$�� क� म�द, प�&डर�क, क�क&द, उतपल, कल�र,

कमल �� हवश�ष हदस� ����. त�� हशव�� बगळ�, करक�च�, हवहव9 र&ग�च� बदक& ����. �� प��� ���� त�� �ल�व���ल कमळ�&वर म9म�श�& घUग�व� ��त��. प�णकUबड� त��&च�� हपल�&बर�बर हफर��न� हदस� ��त��. क�ण�ल� कसल��� भ� व�ट� नव���. म�र ब�भ�न ��ऊन त��च� हपस�र� पसरव%न न�च� ����. त��&च� क�क�वण� क�न�ल� आन&द द�� ����. त�� द�ट वनर�ईमध�� हकत��क म�र व त��च�� ल�&ड�र जण% लप&ड�व ख�ळ� ����. हकत��क झ�ड�वर�ल फ� ल& व�गव�गळ� र&ग व आक�र�&न� त�� वनश�च� श�भ� व�ढव� ����. ��थ�ल आ&ब��वर ज� ब�र आल� ���� त��वर म9म�श� घUग�व� ��त��. त�� उ��र�वर स�न�र� र&ग�च� फ� ल& असल�ल� बर�च वe$ ����. ��थ�ल क�&�� �ल�व�&� र�ज�&स श�भ व क�ळ�� वण�!च� सवच�&दपण� हफर� ����. �� हनसग�!च� स�द�! प��� �� ��त� च�ल� ����, त��म�ळ] त��&च� हवर&ग�ळ� ��� ����. क�&�K हठक�ण� �� थ�&ब� व हवश�&�� घ��. ��थ�ल हन�ळ प�रदश!क प�ण��च� चव घ�� �� प�ढ� ज�� ����. एक� वन��%न द�स��! वन�� अस� त��&च� पव�स ��� ���� त��च� क�� वण!न कर�व�. अस� पव�स कर� �� ��त� त�� अरण��� आणख�न आ� हशर� ����. �� पसन करण�र� व���वरण प��cन ��ल9ष�र हभम�ल� ब�ल��, "��थ� अस� एकस�द� वe$ न��� ज��च��वर फ� ल व फळ& न����. �� प�� त�� सर�वर�� कमळ& कश� फ� लल�ल� आ���, �� प��, त�� सर�वर���ल कमळ&, जण%क�� पव!��ल� त��&च� म�ल�

Page 15: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

घ��ल� आ��. ह� वन���ल झ�ड�&�%न मन�ल� आल��द द�ण�र� स�ग&9 ��� आ���. जण% स�$�� सवग! ��थ� उ�रल� आ��. �� सवग�!च�च एक ह�सस� आ��. मल� अस] व�ट�� ��थ� आल��न� आपण हवश�ष दज�!च� मन�ष� झ�ल� आ���. ��थ� फक आन&द आढळ��, भ�,

हच&�� ��थ�ल क�ण�ल��� सपश! कर� न���. त�� प$�&च� हकलहबल�ट ऐक% न हक�� सम�9�न हमळ�� न��� क�&! अस&ख� लजवज�क� प$� त��&च� एकतपण� ग�ण� ग�� आ��� त��च� स%र एकम�क�� कस� हमळ%न ग�ल� आ��� बघ. �� भe&गर�ज प$� प��, �� उपचक प$� प��, त�� सगळ��&न� जण% ग�ण��च� चढ�ओढ ल�वल� आ�� अस] व�ट�� न��K क�&"? ग&9म�दन�च�� म�����ल खहनज�&च� क�� वण�!व�? क�&�K रक वण?, क�&�K हपवळ�, क�&�K हनळ� अस] हक���र� र&ग त�� म���� ����. स%��!च�� पक�श�� �� अस] चमक� ����. त��म�ळ] त�� पररसर�च� स�द�! ख�ल%न हदस� ����. ��ल9ष�र हभम�ल� ब�ल��, "अर� प�थ!, वeषपव�Xच�� स�&गण��पम�ण� ��थ%न प�ढ� ग&9व! आहण हक&प�रष त��&च�� हप�सKस� ज�ड�न� हफर� अस���.

�� फक ह� डUगर�च�� हशखर�वर हदस���. ��थ� व�द�च� ग�ण� व इ�र स�म9%र ग�ण� ऐक�व��ल� हमळ��� अस] स�&ग���. ��थ� असल�ल�� सवग�!��ल म��ग&ग�च�� प�त�� र�ज�&स हदस���. त��च�� बदल लसद व हकनर हवश�ष रच� द�खव��� �� म� ऐकल� आ��. आ�� आपण त��&न� प��c शक�� म�णज� आपल� दज�! स�मन� म�णस�&प�$� खहच�च उ&च�वल� आ��. त�� प�� अपसर�, हकनर आहण ग&9व! आपण प��c शक��, त��हशव�� �� ब�cफण� असल�ल� न�ग आपण प��c शक��". व̂श&प��न प�ढ� स�&ग���, अश�रर��न� त��&न� ज�व��& ल$�� ���� हक&, त��&च� दज�! म�णस�प�$� उचच झ�ल� आ��, त�� सगळ�� प�&डव�&न�, दQपद�ल� व त��&च�� स�ब��� असल�ल�� ब�हण�&न� एक व�गळ� �ष! ����. �� प�ढ� च�ल� अस���, त��न� आ�� ऋष� अष?स�न�च� आशम हदस��. त��भ�व�� ख�प झ�ड� ����. �� त�� �पसव��च�� आशम�� पव�श कर���.

�� प����� अष?स�न असथ�प&जर अवसथ�� ��थ� ध��न कर� ����. त��&च�� ��ड�&वर फक सन��% हदस� ����. म�द अलजब�� नव���. अश�रर��न� �$ ��द पव�!��ल द�सर� भ�ग स&पल�.

Page 16: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�$ ��द पव! (भ�ग ह�सर� )

व̂श&प��न प�ढ� स�&ग���, अष?स�न�च�� सम�र �� उभ� र�����. ज��न� त��च� सगळ� प�प कठ�र �पस��न� 9��ल� ����. ��ल9ष�र त��&च� न�&व स�&ग%न ओळख द���. व�क% न व&दन कर��. त��न&�र कe षण� न&�र हभम त��न&�र इ�र त��&न� लव%न नमसक�र कर���. �� सगळ� ��त� त�� ऋष� भ�व�� घ�र करन उभ� अस���. त��&च� प�र�ह�� 9Qम� स�द� त��&च� ओळख द���� त�� �पसव��ल�. �� �पसव� त��च�� हदव� दष�न� त��&न� आ9�प�स%न ज�ण� ����. �� ऋष� अष?स�न त��&न� ब�ल��. "�� बस�", �� सथ�न�पन झ�ल��वर �� म��न �पसव� त��&न� उद�श%न हवच�र��, "आपण असत��च� च�&गल� ब�ज% समजण��� कम� पड� अ��� क�&"? न&�र �� हवच�र��, "��म�� प�ण��ईच� ठ�क� घ�ऊन बसल� अ��� क�&? ��मच� ��मच�� हप�र�&कड� द �ल!$ ��� आ�� क�&? ��मच� वहडल9�र� ज� व�द���ल हशकवण च�&गल�च ज�ण��� ��मच�� बदल इ�क� ब�पव�! क�& आ���? ��म�� प�प�च�� म�ग�!च� अवल&ब करण�र अ��� हक& न���? ��म��ल� प�ण�कम! कस� कर�व��च� त��च� ��ग� म�ह��� आ�� क�&? प�पकम! ��ण��प�स%न कस� सव��ल� व�चव�व��च� �� ��म��ल� म���� आ�� क�&? ��म�� सव��ल� उचच समज%न इ�र प�ण�व&��&कड� द �ल!$ कर�� क�&? अरण��� र��cन आपण प�ण��च� म�ग! कस� आचर�� अ���? 9Qम� ��मच�� अश� व�गण��बदल न�र�ज� क�& व�क कर� न����?

��मच�� प%व!ज�च�� पथ�&च� ��म�� �थ���ग� प�लन कर�� क�&"? सतवहशल��, व�सथ��, व̂र�ग� (व�सन�&बदलच� औद�लसन�), क�!व�प�लन, $म�हशल�� आहण प�म�हणकपण� �� ग�ण ��म�� र�ज� अ��� ह� कर��& ��ग� पक�र� आचरण��� आ��� क�&"? {र�ज�& कर��&, �� ग�ण असण� ब&9नक�रक ����.} आपण, र�जष? &च�� म�ग�!न� आपल� क�!व�� प�र प�ड��& क�&"?

व&श�� क�ण� प�त जनमल� कV, हप�र आन&द� हक&व� द �wख� ����� क�रण �� हवच�र कर� अस��� कV, त�� म�ल�च�� प�ण� अथव� प�पकम�!म�ळ] आपल��ल� क�� भ�ग�व� ल�ग�ल त��च� �� हवच�र कर� अस���. ज� हप�र�&च�, म���च�, ग�रच� व अग�च� ऋण फ�ड�� �� लज&क�� त��च�� क�!व���.

��ल9ष�र त��ल� उतर सवरप स�&ग��, "अ�� प�ज� म�&�, आपण हवच�रल�ल�� पश�&म�ळ] मल� एक च�&गल� दष� प�प झ�ल� आ��. त��म�ळ] एक� र�ज�च� क�!व�� क�ण�� व एक�

Page 17: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

गe�सथ�च� क�!व�� क�ण�� ह�च� उलगड� झ�ल� आ��. म�झ�� ज�ण�व� न�स�र म� म�झ�� जब�बद���! एक र�ज� म�ण%न व एक गe�सथ म�ण%न �थ���ग� ररत�� प�र प�ड� आ��".अष?स�न त��वर स�&ग���, "त�� प�च�न क�ळ�� ऋष� ज� फक �व� व प�ण� ह�&वर जग� ����, व���!वर उड� ह� पव!��वर आल� ����. ��थ� हक&प�रष त��&च�� ज�ड�द�र�&स� ��थ� फ�रफटक� म�र��&न� ��ल� हदस��ल. त��चपम�ण�, हकत��क ग&9व!, अपसर�, त��&च�� श�भ कट� वस�� �स]च गळ��� म�ळ� घ�ल%न हफर��&न� हदस��ल, त��हशव�� स�मथ�!व�न न�ग, स�पण!, उरग आहण इ�र हदस��ल. त�� हशखर��%न ��श�, �&ब�र�, मeद&ग आहण श&ख% ह�&च� आव�ज ऐक�व��ल� ����ल. ��थ%न स�द� �� ऐक% ����ल. ��थ%न क�ठ�ह� ज�ण��च� इच�� ��ण�र न���. अर� भर�क� ळ�, ह�च�� प�ढ� �% ज�ऊ शकण�र न���स. मत�! ल�क�&न� ह�च��प�ढ� ज��� ��� न���. ह� ज�ग� प�X� प�प हवच�र करण� शक� अस��. प�प हवच�र क�ल� �र र�$स 9र शक���. क̂ल�स� पललकड� सवग! स�र ����. ह� पeथव���ल दष� सeष�च� म��!द� आ��. ह�प�ढ� अदष� सeष� स�र ���� ज��� सवग! आहण प���ळ �����. जर क�ण� ह� पललकड� ज�ण��च� प��स कर�ल �र र�$स त��च� न�श कर���. अर� म�ल�, त�� प�च�न क�ळ� म�णस�च�� ख�&द�वरन ज�ण�र� व̂श�वण�ल� त��च�� व̂भव�� प��� अस�&. त��च�� भ�व�� फ�र 9रन न�चण�र� ग&9व! आहण अपसर� त��ल� प��व��स हमळ� अस�&. ज�व��& �� र�$स�&च�, �$�&च� र�ज� त��च�� आसन�वर बसल�ल� हदस� ��व��& स%�! प�ह�ल�� स�रख� व�ट� अस]. �� हशखर द�व�&च� ख�ळ�व��च� उद�न आ��. ��थ� द�नव, लसद, व̂श�वण त�� प�च�न क�ळ� �&ब�र� व�जव%न त��च� मन�र&जन कर� अस�&. त�� स&ग���च� स�म9%र 9%न सगळ�� ग&9म�दन�� ऐक�व��ल� ज�� अस]. अर� म�ल�&, ��ल9ष�र�, त�� पव! क�ळ� (प�च�न क�ळ) सगळ� ज�व �� सगळ� प��c व ऐक% शक� ����. ��मच� भ�ऊ ��थ� ��ईप�X� ��म�� ��थ� र��c शक��. त��ल� म�झ� �रक� न���. ��थ� ��म��ल� म�न� ज� ख���� �� ख�ऊन र��व� ल�ग�ल. ��म�� ��थ� ����&न� क�&�K उदटपण�च� कe त� क�ल� न��Kन�? ��थ� र��ण��म�ळ] ��ल� सगळ�� पeथव�वर र�ज� करण��च� ��ग स�ध� ��ण�र आ��. ��म�� ��मच�� लढ�ई� �शसव� व��ल".

अश�रर��न� �$ ��द पव! भ�ग ह�सर� स&पल�.

Page 18: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�$ ��द पव! (भ�ग चQथ� )

जनम�ज� व̂श&प��न�&न� हवच�र��, "मल� स�&ग�, ऋष� हक�� क�ळ म�झ� पणज�ब� त�� ग&9म�दन पव!��वर र�ह�ल�? ��थ� र��cन �� श%र ��द� क�� कर� ����? आमच�� हभम ह� पणज�ब�&न� ��थ� ह�म�ल��� क�ण�� पर�कम क�ल� �� स�&ग�. मल� �� सगळ� ऐकण��च� फ�र इच�� आ��. मल� व�ट�� त��न� �$�&श� लढ�ई क�ल� न���. �� व̂श�वण�ल� भ�टल� क�&?

क�रण, जस] ऋष� अष?स�न म�ण�ल� ����, ��थ� 9न�च� द�व व̂श�वण ��� अस��. मल� त�� सगळ��च� वe��&� समज%न र��व��च� आ��. मल� अज%न प�र�स� सम�9�न प�प झ�ल�ल� न���". व̂श&प��न स�&ग���, त�� अ��लन�� ��ग स�मथ�! असल�ल�� अष?स�न�कड%न �� त��&च�� ह���च� ऐकल��वर त��पम�ण� �� श�&�पण� त�� आशम�� र��c ल�ग���. ��थ� ज� म�न�जन�&च� ख�द प�प ��� ���� �� ख�ऊन �� र��� ����. त��हशव�� पस&ग� एक�द� वeद �रण ज� एरव� स�द� मरण�र आ�� त��च� हशक�र करन �� ख�ण��� घ�� ����. �रण, ग�भण व ल��न प�ण� �� म�र� नव���. त�� त��च�� व�गण��म�ळ] �मद�व त��&च��वर स&��ष ����. त��हशव�� म9, अस� त��च� स�लतवक आ��र ����. अश� पक�र� �� प�&चव� वष! घ�लव���. त��&च� सम� ज�स� करन ल�मस�&कड%न हवहव9 कथ� ऐकण��� व त���%न पब�9न घ�ण��� ज�� ����. हभम�च� र�$स प�त त��ल� आश�सन द��� कV, ज�व��& �� त��च� हप�� त��च� आठवण कर�ल ��व��& �� मद��स�ठ� �जर ��ईल अस] स�&ग%न �� त��च�� स�ब�� र�$स�&स� हनघ%न ग�ल� ����. �� कe प� द��ळ% प�&डव अष?स�न�च�� आशम�� अस] र��� ���� व त�� क�ळ�� त��&न� अन�क चमतक�र�क घटन� प�ह�ल�� ��त��. अश�रर��न� श�&���� जग� अस��&न� �� व�सथ म�न� व चरण ह�&च�� स�व�स�� ����. त�� क�ळ�� ��ल9ष�र त��&च�� बर�बर व�स�हवक पश�&वर चच�! कर� अस]. त�� क�ळ�� ज�� क�&�K अद%� घटन� ��� ��त��, त��� एक अश� ���� कV, एक स�पण! अच�नकपण� एक� ��कदव�न न�ग�ल� उचल%न पळव%न न���. ज� एक� अव�ढव� सर�वर�� र��� ����. अश� घटन� झ�ल��म�ळ] �� पव!� थरथर ल�गल�. त�� 9रण�क&प�म�ळ] झ�ड� ��ट%न क�सळ% ल�गल�. �� पक�र सगळ� जण, ज���

Page 19: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

प�&डव स�द� ���� प��� र�����. प�नw एकद� ज�र�न� व�र� व��c ल�गल�. त�� कड�कप���!�%न ज�र�न� ��ण���! व���Xबर�बर फ� ल�&च� स�ग&9 ��� ����. त��च� फ� ल& प�&च र&ग�&च� ����. त��म�ळ] पभ�हव� झ�ल�ल� �� प�&डव� (दQपद�) ब�लल� हभम�कड� प���, "अर� म�झ�� हभम�, ह� फ� ल�&च� प�&च र&ग हक�� ��न हदस���. �� फ� ल& अशथ! नद�� स�पण! व�ढव��� अस] म� ऐकल� आ��, ��झ�� भ�व�न�, ज� शबद�च� पकक� आ��, ख�&डवपसथ�� ज��न� ग&9व�Xन�, र�$स�न� च�� क�ल�, इ&द�ल�स�द� घ�बरवल� आहण ग�&ड�व हमळवल�, त��च� �% म�ठ� भ�ऊ आ��स. �% क�&�K कम� न���स. �% ��झ�� ��कद�च�� ज�र�वर र�$स�&न� ट�क�वर न�ऊन ठ�वल� आ��स, हमत�&न� स&र$ण द���स, अस� �% मल� त�� डUगर�वर�ल �� स�&दर फ� ल& आण%न द�हशल क�&"? "म�झ�� मन�� बर�च हदवस क�&�� हवच�र स�� �����, �% �� पव!� अश�&प�स%न म�क कर�व�स म�णज� सगळ� ज�व स�ख�न� र��c शक��ल". ह�च� �� ब�लण� हभम मन�वर घ���. प�नw एकद� दQपद�न� ह�च�� त�� बलश�ल� पह�ल� मद�!नग� द�खवण��स�ठ� उद�क क�ल� ����. �� सव!ग�ण� प�&डव ज��च�� ��कद�ल� म��!द� न����. आपल� शस घ�ऊन हनघ��. त��ल� दQपद�ल� ख%ष कर�व��च� अस��. क�ण�बदल �� द �wसव�स न ब�ळग��, �� व���प�त डUगर चढण��स स�रव�� कर��. �� प��ड फ�र उ&च ����. ज�� व�ट�न� �� ज�� ���� �� एक� म�णस�स ज�ण�� इ�क� ल��न ����. थ�ड�च व�ळ�&� �� म��शक�म�न प�रष डUगर�च�� ट�क�वर प���च��. त��ल� प��cन ��थ� असल�ल� हकनर फ�र आन&द� �����. ��थ� असल�ल� न�&ग, लसद, म�न�, ग&9व! आहण र�$स सगळ��&न� आन&द ����. ��थ� क� ब�र�च� घर ����. त�� घर�च�� कम�न� स�न��च�� ��त��. त��च�� हभ&��स�द� स�न��च�� ��त��. त��भ�व�� स�&दर बग�च� ����. त��&च��वर श�भ� व�ढवण��स�ठ� प��क� झळक� ��त��. त�� व�ड�� स�&दर ब��क� आ� ब���र कर� ��त��. आपल� द�न�� ��� क�प��!� म�ड%न व क&बर�वर ठ�व%न �� बलहभम, क� ब�र�च� नगर� म�ठ� कQ��क�न� न����ळ� ����. त��च�� अ&ग�ल� च�ट%न म&द झ�ळ%क� व��� ��त��. ज� प��cन क�ण��� स&��ष ��ईल अस] �� दष� ����. त�� म&द झ�ळ%क�बर�बर �� स�ग&9 पसर� ���� ज��च� व�ड त��च�� प�&डव�ल� ल�गल� ���� ज��कर�� �� ��थवर आल� ����. त��न&�र �� बलश�ल� क�&��प�त त�� व�ड�च� हनर�$ण कर ल�गल� ����. त�� व�ड�च�� पररसर�� व�वरण�र� र�$स अम�प रतन, म�णक�&न� मढवल�ल� ��र गळ��� घ�ल%न हफर� ����. हभम क�&�K क�ळ स�ब9 उभ� र��cन �� सगळ�

Page 20: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

प��� अस��. अख�र�स कश�च���� पररण�म�च� पव�! न कर�� �� ��ड�च� $हत� त��&न� आव��न द�ण��स�ठ� आपल� श&ख% क�ढ�� व ज�र�&न� फ�&क�� . �� आव��न�च� श&ख% व�जल��वर त��च� पह�सप9? ��ठ उभ� र�����. त��&न� पथम समज� न��� �� क�� ��� आ��. हभम�न� त��च� आ��9 ���र ठ�वल�ल� ����. ��थ� मज�� व�वरण�र� �$ आहण र�$स त��च�� अ&ग�वर 9�व%न ग�ल�. �� �$ व र�$स त��च�� गद�, भ�ल�, 9न�ष� ब�ण अस] सगळ� सरस�व%न प�ढ� ��� ����. �� प��र�कर� र�$स व हभम ह�&च��� ��द स�र झ�ल�. हभम त��च�� गद�न� त�� सगळ�� �लल��ल� पर�व� अस��. त��च व�ळ� त��च� ब�ण व भ�ल� र�$स�&च�� अ&ग�� 9�स%न त��&न� ग�रद कर� ����. र�$स जहमन�वरन व आक�श��%न अस] त��&च�� भम उतपन करण�र� ब�ण हभम�वर म�र� ����. र�$स त��&च�� अ&ग��%न प�ऊस प�ड% ल�ग���,

त��म�ळ] चक�वल�ल�� हभम�ल� �� च�gब�ज%न� घ�र���, जस] स%��!ल� ढग& व�ढ���. त�� पररसर���ल सव! प�ण� �� लढ�ई प��� अस���. र�$स व �$ त��&च�� रणगज!न� कर ल�ग��� पर&��, त��च� क�ण���� पररण�म हभम�वर ��� नस��. �� त�� �ल�कर� र�$स�&न� व �$�&न� म�र� र����. �� प�ह�ल��वर �� �$ व र�$स समज��� हक&, �� क�ण� व�गळ� आ�� व त��म�ळ] �� घ�बर���. �� प�ह�ल��न&�र हभम एक म�ठ� रणगज!न� कर�� त�� आव�ज�म�ळ] सगळ� र�$स व �$ त��&च� आ��9� �श�च ज�ग�वर स�ड%न दह$ण�कड� 9�व� ज����. आपल�� स^न��च� पर�भव झ�ल� �� प���� व̂श�वण�च� हमत र�$स महनमन हभम�प�ढ� उभ� ����. त�� पळण���! र�$स�&कड� प��� �� ��च���न� �स� ब�ल��, "अर� र�$स�न�, ��म�� क� ब�र�कड� ज�ऊन क�� स�&गण�र? कV, एक� मत�! म�नव�न� ��म�� सगळ��&च� 9�वव� उडवल� आ��"? �� ब�लल��न&�र �� महनम� त��च� आ��9 सरस�व%न हभम�च�� अ&ग�वर च�ल करन ज���. जस� एक�द� मद�&9 �त� अ&ग�वर ��व� �स� �� हभम�कड� 9�व� ज���. हभम त��च��वर ��न ब�ण म�र�� व त��ल� जखम� कर��. �र�स�द� महनम� त��च� अव�ढव� गद� हभम�वर फ�क��. हभम त��च�� ��कण ब�ण�&न� �� गद� उ&च आक�श�� हभरक�व%न द���. त��न&�र त��&च��� हभम�ल� आवडण���! गद���द�ल� स�रव�� ����. महनम� अच�नकपण� एक अश� गद� हभम�कड� फ�क�� लजच���%न आग ��� अस��. �� गद� हभम�च�� उजव�� ����ल� ल�ग��. त��च� व�र हभम�ल� अस�य� ����. त��च� ड�ळ] गरगर� हफर ल�ग���. ��च गद� हभम उचल�� व महनम��वर म�ठ�न�

Page 21: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

ओरड%न फ�क�� ह��क��च ज�र�&न�. महनम��वर �� ���� ��व��& �� �� प�न�� उलट हभम�वर म�ठम�ठ�न� रणगज!न� कर� फ�क��. त��म�ळ] द �ख�वल�ल�� हभम�न� त��च�� ब�ण�&न� त�� गद�च� ज�र कम� क�ल�. त��न&�र �� ��द� व�ग�&न� महनम��ल� ठ�र म�रण��स�ठ� प�ढ� सरस�व��. जस] गरड स�प�वर उड� म�र��. महनम� उ&च आक�श�� उड� म�र�� व व�ग�&न� हभम�वर च�ल करन ����. पर&��, हभम�न� फ�कल�ल� त��च� गद� महनम��ल� वम? ल�ग�� व �� ख�ल� क�सळ��. त��न&�र सगळ� पररसर���ल ज�व प����� हक& �� र�$स म�ल� आ��. महनम� म�ल�ल� आ�� �� प��cन इ�र र�$स प%व!हदश�कड� आक�श कर� 9�व� ज����. हभम एक�द� लस&��स�रख� त�� म�ल�ल�� महनम��कड� प��� अस��. अश�रर��न� �$ ��द पव�!च� भ�ग चQथ� स&पल�.

Page 22: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�$ ��द पव! (भ�ग प�&चव� )

व̂श&प��न स�&ग� अस���, �� सगळ� गद�र�ळ त�� एरव� श�&� असण���! पव!��वर सव�Xन� ऐक% ����. �� आव�ज ख�ल� अष?स�न�च�� आलश� सथ�ईक असल�ल�� प�&डव�&न� व दQपद�ल� स�द� ऐक% ����. त��&न� हच&�� पड��, �� क�� ��� आ��. त��&च�� सगळ�� म&डळKन� कळ� न��� क�� झ�ल�. ��ल9ष�र हवच�र�� हभम क�ठ� आ��, ��व��& त��&न� समज�� कV, दQपद�न� त��ल� प�ठवल� आ��. �� समजल��वर सगळ� ब�हण, ��ल9ष�र, 9Qम� अस] सगळ� क�ळज�� पड���. �� ठरव��� कV, दQपद�ल� अष?स�न�च�� भरवश�वर ठ�व%न �� हभम�च�� श�9�� सशस ��ऊन हनघ���. �� उभ� पव!� �� चढ% ल�ग���. हशखर�वर प���चल��वर ��थ� क�� झ�ल� आ�� �� प��c ल�ग���. ��थ� �� प����� हक&, म��शक�श�ल� र�$स ��थ� रक�च�� थ�र�ळ��� ब�श�द अवसथ�� पडल�ल� आ���. त��&च� बलहभम ����� गद� व द�स��! ����� 9न�ष� घ�ऊन एक�द� कद!नक�ळ�स�रख� ��थ� ब�भ�न अस� उभ� आ��. जण% द �सर� म�घ�व�च हक& क�� अस� �� रद�व��र� भ�स� ����. �� प�ह�ल��वर त�� प�&डव�&न� व त��&च�� बर�बर आल�ल�� ब�हण�&न� आहण 9Qम�न� ���स� व�टल�. प�&डव हभम�ल� आलल&गन द����. त�� द^व� सवरप असल�ल�� प�&डव�&म�ळ] ल�कप�ल ��थ� आल� आ��� अस] क�ण�ल��� व�टल� अस��. �� क� ब�र�च� घर व त��प�ढ� पडल�ल� र�$स प��cन ��ल9ष�र हभम�ल� हवच�र��, "�� कस� घडल�, क�वळ �लगज?पण�म�ळ] क�& अज�न�म�ळ] �� स�&ग. अर� वeक�दर�, �� ��झ�� ���%न प�प झ�ल� आ��". हभम� आपण �ल� स&न��श�च� ज�वन जग� अस��&न� अस] पम�द ��ण� आपल�� क���!� ब�9� आण% शक���. श�स�� स�&हग�ल� आ�� हक&, स&न��श�न� अस] क�&�K�� कर�� क�म� न�� ज��म�ळ] त�� र�ज��च�� अल9प��च� अपम�न ��ईल. �� प���� ��झ�� ���%न घ�र अपर�9 झ�ल� आ��. �% म�त अस] क�ल� आ��स हक&, त��म�ळ] सव!च द�व ��झ��वर अपसन ����ल. अस] म�ण���, ज� ह�� व क�!व��कड� द �ल!$ कर�� �� प�प�चरण कर ल�ग��. म�झ� ��ल� हवन&�� आ�� हक& कe प�� अस� क�&�� �% प�नw कर नक�स".

Page 23: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

व̂श&प��न प�ढ� स�ग���, अश� हवन&�� करन त��च�� म�दद�च�� समथ!न�थ! �� क��K कवन ग�व%न द�खव��. �� ��� अस��&न� बच�वल�ल� र�$स उठ% न लगबग�न� क� ब�र�च�� व�ड�कड� 9�व घ����. �� व̂श�वण�च�� घर� प���च���. �� म�ठ�न� आक�श कर� ज� झ�ल� �� त��&च�� 9न��ल� स�&ग���. क� ब�र प���� कV, त��च�� र�$स स^न��च� हक�� द�द!श� एक� म�णस�न� क�ल� ����. त��&च� कपड� फ�टल�ल� ����, त��&च�� हचलख��च� ��कड� झ�ल� ����. त��&च�� अ&ग�वर ब�ण�च�� जखम� सपषपण� हदस� ��त��. फ�रच द�न�� अवसथ�� �� त��&च�� र�ज�प�ढ� उभ� ����. र�$स�&च� सरस�न�न� महनम� त�� अ&गण�� ज�थ� �� ��द झ�ल� मरन पडल�ल� ����. �� प��cन व̂श�वण�च� ड�ळ� र�ग�&न� ल�ल�ल�ल झ�ल� ����. त��&न� त��च�� स^न��ल� ���र ��ण��स स�&हग�ल� व �� सव�w हभम�च� पर�मष! करण��स�ठ� हनघ�ल�. थ�ड�च व�ळ�� �� सगळ� त�� ग&9म�दन पव!��वर असल�ल�� रण�&गण�, आक�शम�गj प���चल�. त��च�� भ�व�� त��च� ग�णग�न करण�र� ग&9व! ����. श�कड� �$ त��&च�� आ��9�स� उपलसथ� ����. त����ल क�&�K ख%प अजस आक�र�च� ����, अस] कV, त��&न� प��cनच क�ण�च� 9डक� भर�व�. रतनजड�� वस�न� हवभ%हष� अस� �� स&पत�च� द�व हभम व इ�र प�&डव�&न� ��थ� उपलसथ� असल�ल� प����. प�&डवस�द� त��ल� ����&न� प�����.

क� ब�र�भ�व�� �$�&च� गर�ड� पडल� ����, त��म�ळ] �� स�रह$� ����. क� ब�र त��&न� प����, व̂श�वण त��च�� प�षपक हवम�न��%न ज� हवशकम�!न� घडवल� ����, उ�र��. �� सव! शससजज अस� प&ड�च� प�त ��थ� उभ� ����. त��&न� प�ह�ल��वर क� ब�र श�&� झ�ल��स�रख� व�ट��. �� सव��ल� आवर��. �� लसम���स� कर� प�ढ� ����. क� ब�र�च�� अ&ग�वर रतनजड�� अ&गरख� ���� व ����� त��च� �लव�र व फ�&स� ���� गळ��� म�ळ� ��त�� स�ग&9� फ� ल�&च��. त��न&�र इ�र �$ �� प��cन क�ण���� र�ग मन�� न ठ�व�� ��थ� प�&डव�&भ�व�� उभ� र�����. त��&च�� प�ढ� व̂श�वण ����. अस� पररलसथ��च� बदलल�ल� सवरप प��cन प�&डवस�द� थ�ड� सवसथ �����. प�नw एकद� हभम म�त लढण��च�� ���र�� एकटक नजर�न� क� ब�र�कड� प��� ����. हभम�च� �� ���र� प��cन व̂श�वण ��ल9ष�र�ल� उद�श%न ब�ल��, "अ�� प�थ!, सगळ� जग ज�ण�� कV, ��म�� फक च�&गल�च क�म कर� अस��. म�ण%न ��म�� त�� आशम�� हनwस&क�चपण� र��� अ���. म� ��झ�� बलश�ल� भ�व�वर र�ग�वल�ल� न���. क�रण त��न� हन���न� ठरवल�ल� क�म क�ल� आ��. त�� क�म�स�ठ�च �र त��च�� पतन�ल� त��ल� ��थ�

Page 24: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

प�ठवण��च� इच�� झ�ल� व ��झ� हभम ��थवर आल�. त��&न� ज��&न� म�रल� �� म�णस�च�� ���%न मरण��च� ठरल�ल� ����. त��&च� अ�&क�र हवश�ष करन म�झ�� हमत महनम�च� फ�र व�ढल� ����. �� म�ल��म�ळ] क�&�K द�ष ��झ�� भ�व�ल� ल�ग� न���. म�ण%न म�झ�� मन�&� ��झ�� हभम�बदल क�ण���� र�ष न���. खर� प����, हभम�न� मल� एक� श�प��%न म�क क�ल� म�ण%न म� त��च� आभ�र म�न� आ��. व̂श&प��न प�ढ� स�&ग���, अस] ब�ल%न क� ब�र हभम�ल� स�&ग��, "अर� म�ल�&, क� र क� लहदपक�, मल� ��झ��वर र�ग आल�ल� न��� �र� श�&� ��. �% ��झ�� पतन�च�� इच�� कर�� ��थ� आल� ����स. द�व�&च� हन�म म�ड%न �% �� क�ल�स. र�$स व �$�&च� न�श क�ल�स. ��झ�� ��कद�च� म� कQ��क कर��. ��झ��म�ळ] म� एक� अगसत� ऋष�न� हदल�ल�� श�प�प�स%न म�क झ�ल� आ��. म�ण%न �% हनहp&� र��". ��ल9ष�र�कड� प��� �� ब�ल��, "��झ�� भ�व�न� �� करन म�झ� ख%प मद� क�ल� आ��". �� ऐकल��वर ��ल9ष�र व̂श�वण�ल� हवच�र��, "अ�� द�व मल� स�&ग�, �� क�� पस&ग ���� ज��म�ळ] ऋष� अगसत� ��म��ल� श�प द�� ����? म�झ� ��वढ� उतस�क�� प%ण! कर�. त��&न� मन�� आणल� अस�� �र त��च $ण� �� ��झ� न�श कर शकल� अस�� पण �स� त��&न� क�& क�ल� न���"?

�� पश ऐकल��वर �� स&पत�च� द�व त��ल� स�&ग��, "फ�र प�च�न क�ळ� क� शसथल� द�व�&च� समम�लन भरल� ����. त�� सभ�� म��पद एवढ� �$ उपलसथ� ����. म�स�द� ��थ� आम&हत� ����. ��थ� ज�� अस��&न� व�ट�� आम�� �म�न�च�� हकन�र� सव!श�ष ऋष� अगसत� एक �ज कर� ���� �� प�ह�ल�. द�न�� ��� वर उ&च करन �� उतर�कड� �Uड करन ध��न कर� ����, त��&न� प�ह�ल�. ��व��& म�झ��बर�बर असल�ल� महनम� गमम� करण��स�ठ� म�झ�� सम$ त�� ऋष�च�� ड�क��वर म��ल�. �� त��च� कe त� अ$म� ����. त��वर स&��पल�ल� ऋष� त��&च� र�ग आवर शकल� न���� व त��&न� मल� व महनम�ल� श�प हदल�. �� ब�लल�, ज�� अथ? ��झ�� सम$ ��झ� महनम� अस] कर� आ�� त�� अथ? �% स�द� ह� कe त��स ह��क�च जब�बद�र आ��स. ��म�� द�घ�&च� अ�&क�र म��ल� आ�� म�ण%न म� श�प द��� कV, �% अथव� ��झ� हमत एक� म�णस�च�� ���%न म�रल� ज�ल. �स] झ�ल� �रच ��मच� अ�&क�र आवरल� ज�ईल. क�ण �र� एक मरण�र ����. हभम�&न� महनम�ल� म�रन मल� ज�वनद�न क�ल� आ��.

Page 25: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

त��च� अथ!, म� त�� श�प��%न म�क झ�ल� क�रण, महनम� म�रल� ग�ल� व म� व�चल� आ��. म�ण%न म� ��झ�� भ�व�च� आभ�र म�न��". अस] क� ब�र स�&ग��. अश�रर��न� �$ ��द पव! भ�ग प�&चव� स&पल�.

Page 26: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�$ ��द पव! (भ�ग स��व� )

प�ढ� क� ब�र स�&ग��, "अ�� ��ल9ष�र�, हचक�ट�, स�मथ�!, सम�स�चक��, भ�ग� आहण व�ळ अस] सगळ� स�9ल� �र �श प�प ����. कe ���ग�� म�णस� 9^��!न� आपल� क�म� कर� अस�&. त��&न� त��&च� ह�मम� कश� क�व�� व क�ठ� द�खव��च� �� ज�ण� ����. $हत� ज��ल� त��च� ��कद कश� क�व��& व क�ठ� व�पर�व��च� �� ज�ण��� �� जग�वर र�ज� कर� अस�&. र�ज� करण��प�र�� �� �तव म��!हद� न��� �र सगळ��च क�म�� �� उप��ग� ����. ज� �� ज�ण%न आपल� क�म& कर�� �� प�ढ�ल आ��ष��� स�द� �शसव� ����. �� �तव च�&गल� ज�ण� असल��म�ळ]च शक आहण वस� सवग�!� श�ष ठरल�. ज� क�9�च�� पभ�व�ख�ल� क�म कर�� �� प�प�च� म�ग! कळ� नकळ� आचर��. त�� पररलसथ��� �� ��ग� क�� व अ��ग� क�� �� समजण��च�� मनलसथ��� र��� न��� व नष ����. त��च� क��! व�थ! ज���. ज��ल� व�ळ व क��! ह�&च� स&��लन करण��च� म���� न��� ��स�द� न�श�स क�रण�भ%� ����. ज� सव!च ग�ष�� प�व�ण� हमळवण��च� प�तन कर�� �� घ�ई कर�� त��� च�क� कर�� व फस��. ��झ� हभमस�न ब�9डक आ��, त��च�� क�!व��ब�ब� अहनहp�, �ट�, ल��न म�ल� स�रख� ब�ललश अस%न त��ल� त��च�� कe त��च�� पररण�म�&च� अ&द�ज घ�ण��च� म�ह��� न���. म�ण%न �%, ज� �� म��!द� �तव ज�ण��, त��च� ज��ष ब&9% आ��स, त��ल� समज द�� ज�. आ�� ��म�� अष?स�न�च�� आशम�� हन9rकपण� ज� व ��थ� लजशन� ��ईस��वर र��. अर� म�णस�&च�� र�ज�, म�झ� ग&9व! ज��&च� न�मण%क म� क�ल� आ�� व ज� अलक� कड� र�����, �� ��म��ल� स&र$ण द���ल". न&�र �� व̂श�वण ��थ� जमल�ल�� ब�हण�&न�स�द� पब�9न कर��, "अ�� ज�न� ल�क�&न�, हभम ��मच�� बर�बर आ��, त��ल� आवरण��� ��ल9ष�र�ल� स��य� कर�व�. क�रण एक�च�� च�क�म�ळ] ब�क�च��न�स�द� द �द�व भ�ग�व� ल�ग�ल �� र�स� ��ण�र न���. म�झ� म�णस] ��मच�� सगळ�� गरज� प�रव��ल. त��� म�&स अस�ल, प��� अस��ल, फळ& अस��ल,

ज� ��म��ल� �व� �� सव! �� ��म��ल� आण%न द���ल पण हभम�ल� आवर�". त��न&�र �� 9न�च� द�व ��ल9ष�र�कड� प��� ब�ल��, "��म�� सगळ� द^व� शकVच� ल�कर� अ���, �% �म�च�, अज�!न इ&द�च�, हभम व���द�व�च�, श�वटच� द�घ� अहशन�च� अ��� म�ण%न म� ��मच�

Page 27: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

सगळ� स�� करण�र आ�� क�रण म�]दन� �श� आज� क�ल� आ��. हभम�न&�रच� फ�लग�न� सध�� इ&द�कड� आ��. त��च� क�म अज%न प%ण! झ�ल�ल� न���. सवग�!� र��ण��स�ठ� ज� उतम ग�ण �व� अस��� �� सगळ� ��झ�� अज�!न�� त��च�� जनम�प�स%न आ���. स&�म, द��ब�द�, स�मथ�!, म�9�, पज�, नम��, हवच�र�पण�, 9^�! आहण ह�मम� �� ल$ण& त��च��� उपज� आ��� व �� हभम�ल� स&�हम� कर शक�� पर&��, ह�व�ळ� �� नव��� म�ण%न �� झ�ल�. आणख�न एक स�&ग��, ��ल9ष�र�, ��झ�� कe षण�स समज द� कV, �� ह�प�ढ� हभम�ल� �gसकवण�र न���. हभम ह�च�� ख%ष�स�ठ� क�णत���� थर�ल� ज�ऊ शक�� म�ण%न �� �% प��. ह�व�ळ� व ह�आ9� स�द� एकद� ह�च�� आग��ख��र �� भ�&कर 9�डस करन र�ह�ल� आ��. अस] प�नw प�नw ��ण� च�&गल� न���. हभम�मध�� भष $हत�तव व�ढ� आ�� �� थ�&बव� ��म�� क� ललन $हत�तव�च� पर&पर� च�लवण�र� अ���. ब��क�च�� नसत�� आग��ख��र लजशन� क9�च अस] कe त� करण�र न���. �� म�तव�च� फरक ��झ�� द�न भ�व�&� आ��. त��च�� हप�र�च��, ग&9व�Xच�� व द�व�&च�� मज?ख��र �� ��थ� मज�� र��� आ��. �� क� रव&श�च� श�न आ��. त��च� क��! उरकल� हक&, �� ��म��ल� ��ऊन हमळ�ल, ��वर हभम व कe षण�वर ल$ द�ऊन स�&भ�ळ. ��ल� आणख�न एक स�&ग��. ��मच� एक प%व!ज श&�न� लजशन�च�� क�महगर�वर फ�र स&��ष आ��. �� ��म�� सगळ��&च� ज���न� चQकश� कर� आ���".

व̂श&प��न प�ढ� स�&ग���, �� ऐकल��वर हभम�ल� त��च� च%क समज�� व �� त��च� उग�रल�ल� आ��9 ख�ल� कर� क� ब�र�ल� लव%न नमसक�र कर��. �� प��cन सम�9�न� झ�ल�ल� 9न�च� द�व त��ल� श�भ�च�� प�ढ�ल पक�र� द����, "अर� श�eरन ��दध��, हमत�&च� भल� करण���!, द�षकe त� करण���Xच� न�श करण���! प�&डव�, आमच�� स�खद��� जग�� आन&द�� र��. म�झ� �$ ��ल� त�स द�ण�र न����. लवकरच ��झ� हप� ब&9% इ&द�च� हनर�प घ�ऊन ��म�� सगळ��च�� मध�� स�म�ल ��ण��स�ठ� ��� आ��". एवढ� ब�ल%न �� ग�हक�&च� र�ज� अ&�9�!न प�व��. त��च�� बर�बर आल�ल� �ज�र� �$ स�द� हनघ%न ज����. त��&च�� ज�ण��न� म�ठ� गजबज�ट ���� जण% �व� ज�र�&न� �ल� आ��. त��न&�र मe� र�$स�&च� कल�वर& ��थ%न �लवण��� �����. अगसत� ऋषKच�� श�प�च� म��!द� प%ण! झ�ल� ����. त��म�ळ] ��

Page 28: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

र�$सस�द� त�� श�प�च�� ब&9न��%न म�क झ�ल� ����. त��न&�र �� प�&डव स�ख�न� ��थ� र��c ल�गल�. अश�रर��न� �$ ��द पव�!च� स��व� भ�ग स&पल�.

Page 29: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�$ ��द पव! (भ�ग स��व� )

व̂श&प��न प�ढ� स�&ग���, एक� हदवश� सक�ळ� त��&च� प��हव!9� उरक% न व हनत��च�� प�थ!न� स&पव%न ऋष� 9Qम� प�&डव�&च�� भ�ट�ल� आल� ����. त��&च�� बर�बर ऋष� अष?स�नस�द� ����. प�&डव�&न� त�� ग�रद��&न� लव%न व&दन क�ल�. त��न&�र ��ल9ष�र 9Qम�न� हवच�र���,

"अ�� ग�रव�!, मल� स�&ग�, पeथव�वर क�ण क�ण द^व� (अदष�) सeष�� र����� व �� क�� कर� अस���". त��न&�र 9Qम� ��ल9ष�र�च� उजव� ��� पकड%न त��ल� ब�ल���, "ऐक� अ�� र�जष?, �� पव!��&च� र�ज� म&द�र सम�द� प�X� पसरल�ल� आ��. अ�� प�&डव�न� इ&द आहण व̂श�वण त�� पद�श�वर सत� र�ख��� ज�थ� अरण�� व क� रण& पसरल�ल� आ���. ज�न� स�&ग��� �� इ&द�च� व व̂श�वण�च� पद�श आ��. त��� लसद आहण स�ध� �स]च द^व� शक� त��&च� कQ��क कर� अस���. उगवत�� स%��!च�स�द� स�वन कर� अस���. त�� पद�श�च�� दह$ण�कड� पसरल�ल�� भ�ग�वर �म�च� र�ज� अस��. ��थ� मe� आतम� व�स कर���. त��ल�च सन��मन, मe��&च� र�ज� अस] म�ण���. �� पद�श प��ण��स�ठ� स�&दर आ��. त��� समeद� आ��. ��थ� र�ज� करण���! र�ज�ल� अस� अस] न�&व आ��. ज�व��& स%�! ��थ� प���च��, सत��च� �� स&र$ण कर��, वरण द�व ��थ�ल ज�व�&च� स&र$ण कर� अस��. त��हशव�� उतर�कड� ज� पबळ भ�ग आ��, त��ल� म��न�र अस] म�ण���. ��थ� पहवत बह अस��� �� त����ल द$ स��व� ����. ��थ�च �� स�� ऋष� र�����, ज��च��� वलसष म�ख� आ���.

��थ%न �� अपह�म म�र पव!��च� हशखर हदस� अस�� ज�थ� बह र�����. त��च�� जवळच �� पद�श आ�� ज�थ%न ह� सeष�च� म%ळ क�रण असल�ल� अस��. त��ल� न�र��ण म�ण���.

ज��ल� आहद न��� व अ&�स�द� नस��. ��थ� अश� शहकच� स&च�र अस�� ज��च� ��लन� सवग�!श� कर�� ��ण�र न���. त��च� ��ज अस] अस�� ज� द�व, द�नव अस] क�ण��� प��c शक� न����. म�रच�� प%वjल� �� हवल$ण ��जसव� भ�ग आ��. अर�, म�ल�, ह� हवश�च� म%ळ क�रण ज���%न सगळ� सeष� उतपन झ�ल�, ज��&न� प���� ���� त��&न� �� हवल�भन�� अस] व�ट��. म�ष?, बहष?, अश� म�ठ� म�ठ�न�स�द� ��थ� पव�श न���. ��थ� फक ��� ज�ऊ शक���. ��थ� ज�ण���! ��Kन� त��&च� ��ज आवर�व� ल�ग��. क�रण, ��थ� फक �� हवश�च�

Page 30: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�तव चमक% शक��. त��च� ��ज व�स�हवक नस��, �� श�द अध��लतमक अस��. त��� फक आन&द अस��. त��च� वण!न कर�� ��ण�र न���. फक खर� �पस��, प�हवत� असल�ल� ��� न�र��ण�च� स�व� कर� अस���. ज� त��च�� प�X� त��&च�� प�हवत��म�ळ] प���च��� �� प�नw ह� सeष�� भ�ग भ�गण��स�ठ� ��� न����. पर&��, न�र��ण�च�� न�म%न हदल�ल�� क���!च�� प%�!��स�ठ� अव��र� म�ण%न ��� अस���. त�� ��थ� प���चण��ल� क�&�K म�$ लसद� अस] म�ण���. त�� भ�ग�ल� ��!स, अ&� हकव� स�रव�� न���. सगळ� ��र�, स%�!, च&द त�� म�रच�� भ�व�� चक� म�र� अस���. ज�व��& स%�! ज� अ&9�र�च� द�शमन आ�� ��थ� हफर�� ��व��& इ�र ��र� त��च��प�ढ� हफकक� पड���. त��न&�र �� हदनकर स&ध��क�ळ झ�ल��वर उतर�च�� हदश�न� प%वjकड� सरक��. त��चपम�ण�, च&दस�द� �स�&च कम र�ख%न त��च�� पदह$ण� ज���. त��च�� हफरण��म�ळ] मह�न��च� भ�ग ���र �����. अश�रर��न� �� हफर� असल��म�ळ] पeथव�वर�ल ज�व�&च� जगण� स�कर ��� अस��. ज�व��& स%�! दह$ण��न�� ज��� ��व��& पeथव�च�� ��थ�ल भ�ग�� ह�&व�ळ� स�र ����. त��न&�र स%�! प�नw उतर�कड� सरक% ल�ग�� व त��&म�ळ] उन��ळ� ��थ� स�र ����. त��न&�र त��च�� कe प�न� सम�द���ल प�ण� आक�श�� ज��� व वरणद�व�च� क��! स�र ���� व ह� ग�ल�9�!� प�वस�ळ� स�र ����. त���%न नव�न ज�वसeष�च� स�रव�� ����. त��व�ळ� व�र� व�����, उषण गरम व���वरण अन�भव�स ����. अश�रर��न� एक अव�रण प%ण! झ�ल��वर स%�! प�नw द �सर� अव�रण स�र कर��. अस� अव����कपण� च�ल% आ��. �� क9��� थ�&ब� न���. त�� स%�! व च&द�च�� चक�क�र हफरण��म�ळ] क�ळ म�जल� ज��� त��� कसथ, $ण अस] भ�ग अस���. स%�! सगळ�� चर�चर�&च� क��! आ��. अश� �� सeष� आ��, ज��� दष� व अदष� सeष� एकम�क�&न� प�रक अस] क�म कर� अस���. क�ण��� एक द�सर�प�$� वर�ष नस��. अश�रर��न� �$ ��द पव! भ�ग स��व� स&पल�.

Page 31: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�$ ��द पव! (भ�ग आठव� )

व̂श&प��न प�ढ� स�&ग���, त�� पहवत पव!��वर प�&डव, ज� सद^व व�सथ ज�वन जग� अस���, र��� अस��&न� त��&न� 9Qम��न� वण!न क�ल�ल�� त�� ज�ग�बदल जबरदस� क� �%�ल उतपन ����. �� आ�� अज�!न�ल� भ�टण��स�ठ� उ��हवळ झ�ल�ल� अस���. अन�क ग&9व! आहण म�ष? प�&डव�&न� भ�ट� अस�&. प�&डव त�� पव!��कड� प���च��� ज�थ� सeष�स�द�! अपह�म ����. ��थ%व वनश� अवण!न�� ����. सगळ� झ�ड& फ� ल�फळ�&न� डवरल�ल� ����. त�� पद�श�� व�वर��&न� प�&डव�&न� अस� पसन��च� अन�भव ��� ���� त��च� वण!न कर�� ��ण�र न���. त�� हठक�ण� आल��वर त��&च� उतस�� हदग�ण�� झ�ल�. ��थ� म�र, ल�&ड�र,

करक�च�, �&स अस� प$� ब�गड� ����. ��थ� असल�ल� �ल�व कमळ�च�� फ� ल�&न� भरल�ल� ����. त�� �ल�व�&भ�व�� असल�ल�� वe$�&च� पण!भ�र अस� पसरल�ल� ���� हक&, त�� �ल�व�वर�ल आक�श झ�कल�ल� ����. त��म�ळ] �ल�व���ल प�ण��वर स%�!पक�श पड� नव���. �� पद�श अस� ���� कV, 9न�च�� द�व�ल� आवड�ल. �� न��म� त�� पररसर�� फ�रफटक� म�रण��स�ठ� ��� अस]. त�� प��ड�च�� उ&च हशखर�&न� ढग�&न� गर�ड� घ��ल� आ�� अस� व�ट� ����. त�� पद�श�च�� म�लभ%� ग�ण9म�!म�ळ] अस�ल कद�हच�, ��थ� र�त आहण हदवस व�गळ� ज�णव� नव���. प�&डव�&न� त�� प��ड�च�� हशखर�वरन स%�rद� व स%��!स� प�ह�ल�. त�� पद�श�� अ&9�र�च� म�गम�स नव���. 9Qम स�&ग��� प�&डव�न� कV, अस� पक�श सव!त पसरण� अश� ग�ष�च� पह�क आ�� कV, ��मच� ब&9% ��म��ल� भ�टण��स�ठ� ��� आ��. �� समजल��वर सगळ� प�&डव व त��&च�� स�ब��� असल�ल� ब�हण व�द�च� व�चन स�र कर���. �� हन�हम�पण� सगळ� उपच�र ज� एक� व̂हदक�ल� करण� आवश�क अस�� �� स�र �����. ज� ��न हन�म पत��क�ल� प�ळण� ब&9नक�रक अस�� �� म�णज�, व�सथ��, सतवहशल�� आहण �पस�� करण� �� �� स�र कर���. अज�!न लवकर�� लवकर त��&च��� हमळ�व� म�ण%न व�गळ� प�थ!न� �� कर� अस���. अज�!न�च�� ��थ� ��स�द� ��हगक स�9न�� ग�&�ल�ल� ����. त��&न� हमळवल�ल�� शस अस�&च� व�परण��च� �&त व म&त ल$�� ठ�वण��स�ठ� �स� ��हगक उपकम करण� जरर�च� ����. प�&डव त�� कलपन�रम� व���वरण�� हक&�?च�

Page 32: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

आठवण कर� अस���. र�त&हदवस �� अस] पह�$� करण� च�ल% अस��. त�� हच&��� त��&च�� मन��%न आन&द स&प�ष�� आल� ����. प�&च वष�!प%व? 9Qम��&च�� स&मम��न� �� शस ��ब��� घ�ण��स�ठ� त�� कम�क अरण���%न हनघ�ल� ����. त�� हवच�र�� ग�&�ल�ल� प�&डव �� हनसग�!च� आन&द समजण��च�� मनलसथ��� नव���. त��&न� 9न&ज��च� घ�र ल�गल� ����. त��&न� क�&�K स�च� नव���, क�&�K ग�ड व�ट� नव���. अज�!न�हशव�� सगळ� त��&न� भक�स झ�ल��स�रख� व�ट� ����. शक�च�� घर� �� प�&च वषj र�ह�ल� ����. ��थ� र��cन सवबळ�वर त��&न� अग�, वरण, व��%, हवषण%, इ&द, पश�प��, बहद�व, परम�सथ�, पज�प��, �म, सहव��, तवश�, व̂श�वण अश� द�व�&कड%न हवहव9 आ��9 हमळवल� ���� �� �� आणण�र ����. त�� दरम��न त��न� श�कड� �ज क�ल�ल� अस���. अस� प�&डव�&च� आहण दQपद�च� सख� अख�र�स ग&दम�9न पव!��वर ��ऊन प���च��. त��ल� प��cन सगळ��&च� आन&द गगन�� म�व�न�स� झ�ल� ����. अश�रर��न� �$ ��द पव�!च� आठव� भ�ग स&पल�.

ट�पw व�सथ��, सतवहशल�� आहण �पp��! ह� ��न ग�षKच� आचरण करण� �� ह�&द%&स�ठ� ब&9नक�रक अस��. ज� त��&च� प�लन कर�� �� च�&गल� ह�&द% अस] समजल� ज���. ह� ह�घ�&च� अभ��स करण� ह�ल�च ह�&द% 9म�!च� अभ��स करण� अस] समजल� ज���. त�� ��न ग�षKच� हवश�ष म�ह��� ��थ� हदल� आ��. त��वरन ह�&द%9म�!च� प�लन करण� म�णज� क�� करण� �� समज��. त��हशव�� प�ज�प�ठ, द�व��&च� व�व̂कल��, उपव�स ��प�स �� करण��च�स�द� पद� आ��. पण त�� ब&9नक�रक नस����. त�� ऐलच�क अस���. ज�� ��न ग�ष� ब&9नक�रक आ��� त��च� म�ह��� प�ढ� हदल� आ��. व�सथ�� - बहच�!, मन� हनग� (क�9, ल�भ आहण म�� ह�&च� हन�&तण), श�&� वeत�, म��!द�, द �स��!श� सव��च� ��लन� न करण�, हम����र आहण मQन ह� स�9�रण व�सथ��च� ल$ण� आ���. बहच�! प�लन म�णज� क�� - त��� भ�ग]द���&च� स&�मन कर�व��च� अस��. त��स�ठ� औद�लसन� (भ�ग�&बदल) र�खण��च� सव� कर�व��च� अस��. त��� सगळ�� भ�ग]द���&च� हन�मन ����. ख�ण�, हपण�, हनद�, स&भ�ग, ह�&च� म��!द� ��ग$�म�न�स�र र�खण� ��

Page 33: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

त��च� क��! अस��. सव!पक�रच�� भ�ग�&च� व�सन ल�ग% शक�� �स] झ�ल� �र त���%न प�प कम! स�र ����. म�ण%न सव! भ�ग म��!द�� ठ�वण� ��&च प�ण��च� म�ग! समजल� ज���. सतवहशल�� - �पp��! करण�, खर� ब�लण�, ह�� करण�, $म� करण�, व�सन�&न� आवर घ�लण� आहण व�द�&च� अभ��स (ज�नस�9न�) करण�, व�ईट क�म करण���!ल� स�थ न द�ण� �� सतवहशल��च� ल$ण� आ���. �पp��! - हवप�शन� स�9न� करण� अथव� हवच�रश%न� अवसथ�� हचत र�खण�. त��स�ठ� श�सUश�स�वर हचत क] द�� कर�व��च� अस��. त��ल� ध��नस�9न� अस]स�द� म�ण��� �� न थ�&ब�� स��त��न� क�ल��स �� �पp��! ठर��. हवप�शन� म�णज�, ड�ळ� हमट%न श�सUश�स�वर ल$ क] द�� करन हवच�रश%न� अवसथ�� ध��न करण�, ह�ल� हवप�शन�, स�ज प�ण���म, स��&म स�9न� अश� हवहव9 न�व� आ���. ज� द�व म�न��� त��&न� त��&च�� द^व��वर ल$ क] द�� करन �पp��! कर�व��च� अस��. हदवस��%न अ9�! ��स कर�व�. खर� ब�लण�, करण� म�णज� ज��� सव! हनषप�प ज�व�&च� ह�� आ�� अस] ब�लण�, करण�. प�प�च� व��ख�� – ज�� पक�रच� हवच�र स�� कर�� व त�� पम�ण� व�ग�� त��म�ळ] आपल� अध��लतमक अवसथ� हबघड�� त��ल� प�प म�ण���. प�ण��च� व��ख�� – ज�� पक�रच� हवच�र स�� कर�� व त�� पम�ण� व�ग�� त��म�ळ] आपल� अध��लतमक अवसथ� स�9�र�� त��ल� प�ण� म�ण���. म%लभ%� ह�&द% 9म�!च� म�ह��� आपण ��थ� प�ह�ल� आ��. त��हशव�� अस&ख� ग�ष� पर&पर�न� हवहव9 ह�&द% सम�ज�� पचलल� आ���. �� ऐलच�क अस��� म�ण%न ह�&द% 9म! ब�gरप� आ�� अस] समज���. ज��ल� ज� रप आवड�ल त��न� �� आचरण�� आण�व� अस� आ�� पर&��, वर हदल�ल� ��न हन�म म�त सव�!न� ब&9नक�रक अस���. क�&�K एक�द� रप�च� समथ!न कर��� �र द�सर� क�ण� द�स��! रप�च� समथ!न कर���. त�� व�द�� श��ण� ह�&द% पड� न����. क�&�K एक द�व म�न��� क�&�� अस&ख� म�न���, क�&�K द�न म�न���, क�&�K द�व म�न� न����. क�&�� स�9%&च�, हपश�च��&च� प�ज� कर���. अस� सगळ� व̂कललपक पक�र आ���. त��� हवश�स करण�र� सगळ� स�रख�च ह�&द% अस���. अस] व̂हवध� इ�रत आढळ� न���. द�व�&च�� कलपन�न�स�र हवहव9 कम!म�&ड (प�ज�, व��, उप�स ��प�स इत��हद) हवकलस� झ�ल� व त��&न� ह�द% 9म! समजण��च� च%क ��� असल�ल� आपण प��� आ���.

Page 34: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

ह� व̂हवध���च� क�रण, ह�&द% पर&पर� अन�क पक�रच�� हवच�रपण�लK�%न हवकलस� झ�ल� आ��. �र�स�द�, सव! ह�&द% च�र ग�ष� म�न��� आहण जर म�न� नस�ल �र �� इसम ह�&द% समजल� ज�� न���. त�� च�र ग�ष� अश�, �� प�नज!नम म�न��, �� अद̂� लसद�&� (हवश�च� म%ळ एकच आ�� अस] म�नण�) म�न��, �� कम!हवप�क�च� लसद�&� म�न�� व �� शहकस��त��च� लसद�&� म�न��. वस���w कम!क�&ड कम� म�तव�च� असल� �र� पQर�ह�त��च� प�बल� व�ढल��न� त�� ल�क�&न� त��&च�� म�लब�स�ठ� त��ल� अव�स�व म�तव हदल� आ��. कम!क�&ड�च� उप��क�� व त��च�� म��!द� ह�&द%&न� हशक�व�� ल�ग��ल.

ब�g��क ह�&द% आज जनम�न� ह�&द% आ��� त��&न� कद�हच� �� च�र म�लभ%� लसद�&� म���� नस��ल �र �� त��न� समज%न र��व�� म�णज� �� त��च�� ह�&द% म�न��� हवश�ष ज�गरकपण� आचरण�� आण% शक�ल. ह� हवव�चन��%न �� सपष ���� हक&, द�व म�नण� अथव� न म�नण� ह�&द% ठरण��स�ठ� आवश�क नस��.

Page 35: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�$ ��द पव! (भ�ग नवव� )

व̂श&प��न स�&ग� अस���, प�&डव अज�!न�च� हवच�र कर� अस��&, एक हदवस इ&द�च� रथ त��&च�� र��ण��च�� ज�ग� ��ऊन प���चल�. �� रथ इ&द�च� स�रथ� म��ल� च�लव� ����. त�� रथ�च�� प�शभ�ग��%न 9�र�हशव�� जव�ळ� ��� ��त�� त��च�� पक�श�न� आक�श उजळ%न हनघ�ल�. जस� �� उडण�र� रथ जहमन�वर आल� �� प����� हक&, त��मध�� लजशन� बसल�ल� ����. त��च�� अ&ग�वर नव�न बनवल�ल� कपड� ���� व गळ��� फ� ल�&च�� म�ळ� ��त��. �� त��च�� शसभ�र�स� ख�ल� उ�र��. उ�रल��वर पथम �� 9Qम� ऋषKच�� प��� पड��. त��न&�र ��ल9ष�र�च� प�� 9र��. त��न&�र वeक�दर�च� प�� सपश! कर��. त��न&�र नक� ल व स�द�व त��च�� प��� पड���. त��न&�र �� कe षण�कड� ज��� व ह�च� $�मक� शल हवच�र��. एवढ� स�पसक�र प%ण! झ�ल��वर �� म�ठ� भ�व�जवळ ज�ऊन उभ� र����. त��च�� आगमन�न� ज� �ष! त�� सगळ��&न� झ�ल�ल� अस�� त��च� वण!न कर�� ��ण�र न���. अज�!न�च� आन&द त��च�� च����!वर सपषपण� हदस� ����. त��न&�र सगळ� प�&डव त�� म�]दच�� रथ�ल� पदह$ण� कर���. त�� रथ��%न इ&द�न� हद��च� स�� द^त� ठ�र म�रल� ����. �� नम�च�च� व9 करण���! इ&द�च� रथ ����. त��न&�र �� आन&द�� झ�ल�ल� सगळ� प�&डव इ&द आहण म��ल�च� आभ�र म�न���. �� त�� हवल$ण स�मथ�! असल�ल�� रथ�च� प��ण� कर���. इ&द�न� त��च�� म�ल�ल� प�&च वषj & स�&भ�ळ%न त��च� हश$ण प%ण! करण��� मद� क�ल� म�ण%न सगळ� प�थ! त��च� प�ज� कर���. त��न&�र म��ल� रथ�� बस�� व �� रथ पर� हफर��. आ�� अज�!न त��च�� प�त�च�� म���स एक अम�ल� रतन भ�ट द���. त��हशव�� बर�च अम�ल� द�हगन� शक�न� त��च�� स�न�स�ठ� प�ठवल�ल� अस���. �� �� दQपद�ल� द�खव��. त�� रतन�&च�� ��ज�न� सभ�वर चमक% न हनघ��. त�� सगळ�� प�थहमक ग�ष� झ�ल��वर त�� सगळ��&च� ब̂ठक भर�� त��� 9Qम� व इ�र ब�हण उपलसथ� अस��� त��� अज�!न त��च�� पव�स�च� स&प%ण! वe��&� स�&ग% ल�ग��. �� ज� स�&ग�� त��� क�ण� क�ण�� अस व शस त��ल� हशकवल� व त��च� सर�व त��न� कस� क�ल� �� सगळ� स�&हग�ल�. �� स�&ग��, इ&द�कड%न, व��% कड%न, म��द�व�कड%न �� कश� �� आ��9 हमळव��

Page 36: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�� सहवस�रपण� स�&ग��. त��च�� व�!ण%क�न� कस� सगळ� स&��ष ���� �� स�&ग��. त��च�� एकहचत�न� अभ��स करण��च� स�द� कस� कQ��क ���� �� स�&ग��. त��&न�र त��ल� पव�स�च� $�ण आल� आ�� �� समजल��वर ��ल9ष�र �� सभ� आट�प�� घ��� व त��ल� हवश�&�� घ�ण��च� सल� द��� व �� सभ� स&प��. अज�!न त�� र�त� त��च�� 9�कट� द�न भ�व�&च�� बर�बर हनजण��स ज��� व ��थ� �� त��&न� सवग�!��ल हवहव9 अन�भव स�&ग� स�&ग� �� हनज���.

अश�रर��न� �$ ��द पव�!च� नवव� भ�ग स&पल�.

Page 37: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

�$ ��द पव! स&पल�(भ�ग द��व� )

व̂श&प��न प�ढ� स�&ग���, र�तभर झ�पल��न� त��च� $�ण उ�र��. द�स��! हदवश� �� च�र भ�ऊ आपल�� म�ठ� भ�व�च� प�ज� कर���. �� ��� अस��&न� त��&न� ऐक%& ����� �� सवग?� न�द ज� आक�श��%न उमट� ����. त��� हवहव9 न�दवe&द�&च�� 9%न� ��त��. त��बर�बर रथ�&च�� च�क�&च� गडगड�ट स�द� म�ठ� पम�ण�� ����. घ&ट�न�द ����. त��हशव�� हनरहनर�ळ�� प�ण��&च� आव�ज ऐक% ��� ����. जण%क�� �� सगळ� प�&डव�&स� ��ल9ष�र�च� प�ज� कर� आ���. त�� स�म�र�स त��&न� इ&द�च� रथ व�ग�&न� पeथव�च�� हदश�न� ��� असल��च� ज�णव��. त�� इ&द�च�� रथ�बर�बर बर�च ग&9व! आहण अपसर� त��च� ग�णग�न कर� ��� ����. त�� रथ�च� घ�ड� स�न��च�� द�हगन��न� सजवल�ल� ����. �� रथ गडगड�ट कर� ��� ����. अश�रर��न� �� ��जसव� द�व�&च� र�ज� प�थ�!कड� प���चल�. रथ त�� आशम�कड� आल��वर ��थ� थ�&बल� व त���%न शक ख�ल� उ�रल�. ��ल9ष�र त��ल� आल�ल� प����च प�ढ� ����, त��च�� स� त��च� च�र भ�ऊस�द� त��च��प�ढ� ज���� व त��च� सव�ग� कर���.

ररव�ज� न�स�र त�� द�व�&च�� र�ज�च� र��सर प�ज� ����. त��च�� दज�!च� ��ग� दखल घ�ऊन �� क�ल� ज���. त�� हव9�न&�र 9^�!9र 9न&ज� प�र&दर�प�ढ� व�क% न नमसक�र कर��. त��न&�र �� इ&दप�त नमपण� ख�ल� म�न घ�ल%न त��च�� ब�ज%ल� उभ� र����. फ�लग�न�च� �� व�गण� प��cन त��च� हप�� त��च��वर ख%ष झ�ल�ल� हदस��. त��च� ��ग� दखल प�&डव�&च� म�ठ� भ�ऊ ��ल9ष�र घ��� व अज�!न�च�� कप�ळ�च� च�&बन घ���. �� सगळ� झ�ल��वर इ&द ब�लण��स स�रव�� कर���. �� ��ल9ष�र�कड� प��� ब�ल�� �% पeथव�वर र�ज� करहशल. ��म�� सगळ�� प�&डव�&न� आम�� द�व�&च� सद^व श�भ�हशव�!द आ���. �� ��मच� भ�ऊ प�&च वषj �पसव��च� ज�वन जगल� व बहच�! प�ळ%न त��न� फ�र म�ठ� शक� स&प�दन क�ल� आ��. त��च� व�सथ ज�वन व�ख�णण��स�रख� ����. त�� इ&द�च� भ�ट�च� प�&डव�&च�� मन�9^��!वर फ�र च�&गल� द�र�ग�म� पररण�म झ�ल� ����. त��&च� उतस�� व�ढल� ����. अश�रर��न� �$ ��द पव�!च� द��व� भ�ग स&पल�.

Page 38: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हनव�� कवच ��द पव! स�र(भ�ग अकर�व� )

व̂श&प��न स�&ग� अस���, �� झ�ल��वर शक त��&च�� हठक�ण� ज����. हवभतस% त��च�� भ�व&ड�बर�बर आहण त��&च�� सम�ईक पतन� बर�बर ��ल9ष�र�च� त�� क�ळ���ल ररव�ज� न�स�र प�थ!न� करन त��च� सव�हमतव सव�क�रण��� आल��च� द�खव���. त�� सगळ��च� कप�ळ& �g &ग%न ��ल9ष�र त��&च�� प�म�च� दखल आपण घ�� आ��� अस] द�खव��. त�� पस&ग�न� उत�लज� झ�ल�ल� ��ल9ष�र अज�!न�ल� ब�ल��, "अर� अज�!न�, आम��ल� ऐकण��च� फ�र इच�� आ��, �% ��झ� आ��ष� सवग�!� कस� व���� क�ल�स? �% शस कश� हमळवल�स?

रद�ल� त��न� कस� मनवल�? हनरहनर�ळ�� द�व�&च� कe प� कश� हमळवल�? शक�च� मन कस] लज&कल�स? ज� शस व अस त��न� हमळवल� त��&च� सर�व कस� क�ल�? श&कर�च� हपन�क 9न�ष� कस� प�प क�ल�स? त�� द�व�&च� स�व� त��&न� कश� क�ल�? �� सगळ� मल� सहवस�रपण� समज%न र��व��च� आ��". �� पश ऐकल��वर म�ठ� उतस���� अज�!न त��&न� स�&ग��, "अ�� म��र�ज, म� �� सगळ� कस� क�ल� �� स�&ग��, �� ऐक�. म� कस] इ&द�ल� व न&�र म��द�व�ल� आपल�स� क�ल� �� स�&ग��, अस] ब�ल%न �� स�रव���प�स%न स�&ग% ल�ग��. ��म�� हदल�ल�� आज�न�स�र म� त�� शस�&च�� श�स�च� अभ��स करण��स�ठ� सवग�!� ग�ल�. आपल�� स�&गण��न�स�र म� ज&गल�� �पस�� करण��स�ठ� ग�ल� ����. कम�क म9%न म� भeग���&ग�ल� प���चल�. ��थ� म� एक र�त क�ढल�. ��थ� व�सथ र��cन म� आणख�न क�&�K हदवस ��थ� क�ढल�. ��थ� एक ब�हण मल� भ�टल�. �� मल� हवच�र��, अर] क�&��प�त� , �% आ�� क�ठ� ज�� आ��स"? �� ऐकल��वर म� त�� अन�ळख� ब�हण�ल� म�झ��बदलच� सगळ� स�&हग�ल�. त��न&�र अर� र�ज�, म�झ� ऐकल��वर �� बहण स�ख�वल� अस] त��च�� व�गण��वरन म� समजल�. न&�र �� ब�लल�, "अ�� भर�क� ळ� स�प�त�, अस�च �पस�� कर� र��. त��म�ळ] थ�डक�� क�ळ��च �% इ&द�ल� भ�टहशल. त�� त��च�� म�ग!दश!न�न�स�र म� ह�म�ल��� ग�ल�. ��थ� घ�र �पस�� कर ल�गल�. त�� �पस��� म� पह�ल� मह�न� फक फळ�&वर र��� ����. द�स��! म��न��� फक प�ण� हपऊन र��� ����. ह�सर� मह�न� म� प%ण! अनशन कर� ����. चQथ�� मह�न��� म�

Page 39: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

म�झ� द�न�� ��� वर करन ध��न कर� ����. हवश�ष ल$�� घ�ण��च� ब�ब अश� हक&, एवढ� करन मल� थकव� हक&व� अशकपण� व�ट� नव���. प�&चव�� मह�न��च�� पह�ल��च हदवश� मल� वर�� रप�च� स�$�तक�र झ�ल�. त��च�� ��लच�ल� घ�बरवण���! ��त��. त��न&�र मल� हदसल� कV, �� वर�� क�ण� हशक���!च�� म�ग%न ज�� आ��. त�� हशक���!च�� ����� 9न�ष�, ब�ण, �लव�र अश� आ��9 ���� व त��च�� बर�बर क�&�K मह�ल� स�द� च�ल� ��त��. �� प�ह�ल��न� म�झ����ल $हत� ज�गe� झ�ल� व म� म�झ� 9न�ष� उचलल� व ब�ण ल�व%न म� त�� हशक���!च�� व त��च�� स� असल�ल�� लस��&च�� स&र$ण�थ! त�� वर���ल� ब�ण म�रल�. म� ब�ण म�रल��च� प��cन त�� हशक���!न�स�द� त�� वर���वर ब�ण म�रल�. म�झ� ��� थरथर� ����. �� हशक�र� र�ग�&न� म�झ��कड� प��� ओरड%न ब�ल��, "�% हशक�र�च�� हन�म�&च� उल&घन क�& कर� आ��स? �� म�झ� हशक�र आ��. म� त��ल� पथम म�रल� ����. ज�स� �gश�र� करहशल �र ��ल� ह� भ�ल��न� म�रन ट�क�न. म�झ�� हशक�र�प�स%न �% द%र र��". त��न&�र �� पच&ड आक�र�च� हशक�र� म�झ��वर च�ल करन आल�. �� म�झ��वर ब�ण�&च� वष�!व कर�� व त�� ब�ण�&च�� प�वस�न� त��न� मल� अडकव%न ठ�वल�. �� प�ह�ल��न&�र म�झ� न�ईल�ज झ�ल� व म�स�द� त��च��वर ब�ण�&च� वष�!व कर ल�गल�. म�झ� म&त�न� भ�रल�ल� ब�ण त��ल� भ�द% ल�गल� जस] इ&द�च�� वज�न� डUगर�ल� भ�दल� ����. �� झ�ल��वर �� हशक�र� ईर�स प�टल� व त��च� ब�ण�&च� म�र� हकत��क पट व�ढल�. त��&न� अन�क शर�र& 9�रण क�ल�, त��वर म� त��च��वर म�झ� ब�ण म�रन त��च�� शर�र�ल� ब��!च जखम� क�ल��. आ�� त��&न� त��च� आक�र ल��न क�ल� अस�& हक&, त��ल� ब�ण म�र�� ��ऊ न��. �र� त��च� ड�क� म�ठ� ���� त��न&�र त��न� म�ठ� शर�र व ल��न ड�क� अस� हवल$ण रप घ�ण��� स�रव�� क�ल�. पण म� न घ�बर�� म�झ�� सवस&र$ण�च� क�म च�ल%च ठ�वल�. त��न&�र �� प�नw त��च�� म�ळ सवरप�� आल�. म�झ� ब�ण त��ल� थ�&बव% शकल� न����. �� ख%पच सरस ठरल�. मल� म�झ� ब�ण त��च��वर क�म कर� न���� �� प��cन आp�! व�ट� ����. म� व��%द�व�च� शस व�परल� ���� पण �� त��च��वर क�म कर� नव���. सगळ�च मल� नवल व�ट� ����. म� अश� शस त��च��वर फ�कल� जश�, सथ�नकण!, वरण, श�वल इत��हद पण त��&च� त��च��वर क�&�Kच पररण�म ��� नव���. मग म� म�झ� 9न�ष� ब�ज%ल� ट�कल� व त��च��वर च�ल%न ग�ल�. आ�� त��न� 9न�ष� ब�ण ट�क% न हदल� व मल� क� स��च�

Page 40: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

आव��न हदल�. म� �� सव�क�रल�. आ�� आमच�� क� स�� स�र झ�ल�. पथम ग�द� व न&�र ज�र�&न� च�पट� म�र�व��ल� स�रव�� झ�ल�. त���स�द� �� मल� आटप�न�. श�वट� म� थकल� ���� त�� म�र�म�र�� व म�ण%न ख�ल� ब���ष ��ऊन पडल�. �� प��cन �� हशक�र� म�झ��कड� प��� �स% ल�गल� व न&�र �� व त��च�� बर�बर असल�ल�� सगळ�� लस�� एकदम अ&�9�!न प�वल��. त��न&�र �� प�नw म�झ��प�ढ� आल�, त��व�ळ� त��च�� अ&ग�वर हशक���!च� कपड� नव���. त��च� �� कपड� पक�शम�न ����. आ�� �� म�ण%स व�ट� नव���. �� त��च�� द^व� रप�� पकट झ�ल� ����. �� त��च�� स� रप�बर�बर ह�व�ळ� पकट झ�ल� ���� ज�� रप�ल� आपण उम� अस] म�ण��. त��च�� ����� त��च� हपन�क 9न�ष� ����. अ&ग�वर स�प हफर� ����, �� स�प त��&च� रप स�� बदल� ����. ब�ज%ल� न&द� उभ� ����. अज%न �� लढण��च��च उद�श�न� म�झ��कड� प��� ����. थ�ड�व�ळ म�झ��कड� प��cन न&�र त��च� च��र� हनवळल� व मल� म�ण�ल�, "म� ��झ��वर पसन झ�ल� आ��. �% म�झ��कड� क�&�K आहशव�!द म�ग% शक��स". त�� न&�र त��&न� गडप क�ल�ल� द�न भ��� व 9न�ष� म�झ� मल� पर� क�ल�. आ�� �� लढण��च�� अहवभ�!व�� नव���, म̂त�च�� मनलसथ��� ����. म� ख�ल� पडल� ����, त��न� मल� ��� द�ऊन उठण��स मद� क�ल�. प�नw �� हवल$ण, मल� म�णल�, "म�&ग म�झ��कड� क�&�K �र�. ��झ�� मन�� ज� आ�� �� ब�ल%न ट�क. म� �� ��ल� द�ण��स�ठ� आल� आ��. फक अमरतव म�ग% नक�स. �% कश�स�ठ� हनघ�ल� आ��स �� स�&ग".

�� ऐकल��वर म�झ�� ल$�� आल� कV, �� म��शर आ��� व �� त��&च�� ब�ज%ल� उभ� आ�� �� उम� आ�� व कड�ल� ज� ब̂ल आ�� �� न&द� आ��. �� वस��लसथ�� ल$�� आल��वर म� भ�न�वर आल� व मल� शस प�ह�ज�� ज��&च�� स����न] म� कQरव�&श� लढ% शक�न, ��व��& ठरवल� कV. त�� स&दभ�!� क�&�K म� श&कर�कड� म�हग�ल� प�ह�ज�, �� च�&गल� स&9� आ��. म� ठरवल� सगळ� शस हवद� त��&च��कड� म�ग�व�. म�ण%न म� आदरप%व!क त�� उभ���&न� स�ष�&ग पहणप�� क�ल� व म�ण�ल�, "आपण द�ण��स ���र अ��� ��व��& म� आपल��कड� ��मच� सगळ� ��द�प��ग� आ��9 व त��&च� व�पर�व��च� �&त म�ग% इलच���". �� ऐकल��वर �� त��बक म�ण�ल�, "म� ��ल� �� द�ईन, म�झ� रदस�द� ��ल� द�ईन". अस] ब�लण� झ�ल��वर �� म��द�व मल� त��च� सव�!� श�ष आ��9 पश�प� द���. �� द���&न� �� स�व9�न��च� इश�र� द���, "�� शस म�णस�वर स�ड% नक�स. जर �� च�क झ�ल� �र त��च�� आघ���न� सगळ�

Page 41: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

सeष� उधवस� ��ईल. ज�व��& अगद� द �सर� क�&�K इल�ज उरल� न��� अश� पररलसथ�� उतपन झ�ल� �रच �� अख�रच� म�ण%न व�पर न����र �� क��म र�ख�व म�ण%न ठ�व". अश�रर��न� म��द�व�&न� मल� �� पश�प� शस हदल�. ज� क�ण�ल��� आट�क��� आण�� ��ण�र� नव���. ज� द�व�&न�स�द� ����ळ�� ��ण��स�रख� स�प� नव���. त��च�� सम�र क�ण��� र�$स, अस�र, �$ हटक% शकण�र नव���.त�� न&�र म� त��&च�� आद�श�न�स�र ��थ� बसल�. आहण म�झ�� सम$ �� ह�घ� अ&�9�!न प�वल�. आश�रर��न� हनव�� कवच ��द पव�!च� अकर�व� भ�ग स&पल�.

Page 42: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हनव�� कवच ��द पव! प�ढ� च�ल%(भ�ग ब�र�व� )

अज�!न स�&ग� अस��, अ�� भ�र�, त�� म��द�व�च�� कe प�ख�ल� म� ��थ�च र�त क�ढल�. क�रण म�झ��� उठण��च� त�ण उरल� नव���. म� प%ण!��� थकल� ����. द�स��! हदवश� सक�ळ� म� म�झ� प��हव!9� उरकल��न&�र प���� ��, �� ब�हण म�झ��कड� ����&न� मल� हदसल�. �� भ�टल��वर त��ल� ज� घडल� �� सगळ� स�&हग�ल�. �� ऐकल��वर �� ब�हण मल� म�ण�ल�, "आ�� �% म��द�व�ल� सव�w भ�टल� आ��स, ज��ल� क�ण� प��c शक� न���, लवकरच �% इ�र ल�कप�ल ज��&च��कड%न ��ल� शस स&प�दन कर�व��च� आ���, भ�टण�र आ��स. त����ल आहद��च� म�लग� व̂वसव�� ��ल� पथम भ�ट�ल. इ&दस�द� ��ल� त��च� वज द�ईल. आ�� ��झ& क�म स�प� झ�ल� आ��. त��न&�र �� स%��!स�रख� ��जसव� ब�हण मल� आलल&गन द��� व हनघ%न ज���. म� ��थ�च ���� व सगळ� हदवस ��थ�च ����. म� त��म�ळ] ��ज� �व�न� ��� ����. क�&�K व�ळ�न&�र ��थ� मन�ल� आल��द द�ण�र� व�र� व��c ल�गल� ����. ��थ�ल स�&दर स�ग&9� फ� ल& म� प��� ����. मल� इ&द�स�ठ� ग�ईल�ल� व�द���ल कवन& ऐक% ��ऊ ल�गल�. त�� इ&द�च�� प�ढ� अपसर� व ग&9व! त��च� ग�णग�न कर� ���� अश� त�� सवग?� रथ�&च� ��&ड� ��थ� ��ऊन प���चल�. त��च�� बर�बर मर� ����. म�]द�च� प�ठ�र�ख� ����. त��च�� स� मरतव�न व इ&द�च� पतन� स�च�स�द� ����. �� सगळ� ज�� रथ�&�%न ��� ���� त��&च� घ�ड� हवल$ण द�खण� ����. ��वढ� म� त�� द�व�ल� प�ह�ल� ज��च�� घर� सगळ� म�ल��वर ज����, अथ�!�� �मद�व �� ���� ल�कप�ल���ल एक. त��� वरण स�द� ����, द�सर� ल�कप�ल. �� सगळ� आन&द�न� म�झ� कQ��क कर� ���� व ब�ल� ����, "अर� सव�स�च�, आम�� ल�कप�ल�&न� प��, आम�� ��ल� भ�टण��स आल� आ���. ��ल� श&कर�न� दश!न हदल� ��ल� त��न� हमठ� म�रल� ज�व��& ��म�� क� स�� कर� ����, �� भ�ग�व&��, ��ल� ज� शस प�ह�ज�� �� आम�� द�ण��स�ठ� आल� आ���". म� त��& सव�Xन� लव%न नमसक�र करन त��&न� अहभव�दन क�ल�. त�� सगळ��&न� मल� त��&च� आ��9 हदल� क�रण �� स�&ग� ����, कQरव�&श� लढ�ई ह� म�णस���ल जर� हदसण��� असल� �र� �� पत�$�w द�व आहण अस�र�&च� लढ�ई ��ण�र आ��. फक म�णस�च�� अव��र�� �� ��ण�र आ��. त��न&�र त��

Page 43: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

सव�Xन� मल� त��&च���ल� एक अस] समजण��स स�रव�� क�ल�. त��&च��� म�घ�व� त��च�� रथ��%न आल� ����. �� मल� ब�लल�, "अर� फ�लग�न�, ��ल� आ�� आमच�� सवग�!� र��व��ल� ��व� ल�ग�ल. ��झ�� ��ण�� आ9�प�स%नच मल� म���� ���� हक&, �% आमच��� ��ण�र आ��स. म� म�ल� ��झ��� प��� आ�� क�रण �% म�झ� अ&श आ��स. �% आ9� द�व�&न� अर�! हदल� आ��स व आ�� म�ठ� �पस�� क�ल� आ��स त��म�ळ] �% सवग�!� र��ण��स�ठ� ��ग� झ�ल� आ��स. �र�स�द� ��ल� आणख�न �प�pरण कर�व� ल�ग�ल. क�रण �% अज%न मe� झ�ल�ल� न���स. म�झ�� आज�न� म�झ� रथ�च� च�लक म��ल� ��ल� सवग�!� फ�रफटक� म�रन आहणल". �� ऐकल��वर म� शकल� ब�लल�, "अ�� पहवत, आपल�� कe प�म�ळ] म� 9न� झ�ल� आ��. म� आपल��ल� म�झ� ��थ�ल ग�र समज��". �� ऐकल��वर इ&द मल� म�ण�ल�, "अर� म�झ�� म�ल�, �� शस& �% च�लवण��स हशकल��वर ��झ�� कड%न म�ठ� क�महगर� ��ण�र आ��. त��स�ठ�च �र �% �� शस आमच��कड� म�ग� आ��स. �श� ��ल� �� आ�� हमळ�ल�स�द� आ���".

�� ऐक% न म� त��&न� ब�लल�, "अ�� शत%रन, म� आपल��ल� आश�सन द��� कV, ज�वर म�झ� शस क�म��ब ��� आ���, म� �� आ��9 म�णस�&वर व�परण�र न���. अगद� न�इल�ज झ�ल� �रच �� म� व�परण�र आ��. म�ण%न मल� �� शस द� म�णज� म� सवग�!� ��ऊ शक�न. �� ऐक% न इ&द मल� स�&ग��, "अर� 9न&ज��, व��%, अग�, वस�, वरण, मर� आहण लसद�&च� अश� सगळ� शस� हशक% न घ�". त��हशव�� बह�च�, ग&9व�Xच�, उरग�&च�, र�$स�&च�, हवषण%च� अश� सगळ� अस, शस आ��9 �% आ�� हशकण�र आ��स त��ल� व�ळ ल�गण�र आ��. त��हशव�� म�झ��कड� असल�ल� शस स�द� म� ��ल� हशकवण�र आ�� ज� पeथव�वर व�परल� ज�� न����". एवढ� ब�लल��वर शक अ&�9�!न प�वल�. थ�ड� व�ळ�&न� एक स�&दर रथ म�झ��कड� आल�. त��च� च�लक ���� म��ल�. �� इ&द�च� ख�स रथ ����. त��च� क�� वण!न म� कर. म��ल� मल� म�ण�ल�, "अ�� भ�ग�व�न, द�व�&च� द�व ��म��ल� सवग�!च� स^र करन द�खवण��च� स�&ग� आ���, �र� ��म�� रथ�� चढ�. सवग�!� ��म��ल� बर�च क�&�K हशक�व��च� आ��. त��न&�र ��म�� ��मच� पeथव�वर�ल क��! व�वलसथ�पण� कर शक�ल.

आ�� ��म�� म�झ�� बर�बर सवग�!� फ�रफटक� म�रण�र आ���. ��मच�� ह� शर�र�न� म� ��म��ल� सवग�!� सद�� न�ण�र आ�� व ��थ� ��म�� अस]च सद�� र��ण�र अ���. द�व�&च��

Page 44: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

र�ज�च�� मज?न� �� शक� ��ण�र आ��". त��&न�र �� म��ल� मल� रथ�� चढण��स स�&ग��. आमच� रथ म� चढल��वर ह�म�ल��ल� एक चककर म�र�� व थ�ट सवग�!च�� हदश�न� हनघ%न ज���. �� रथ हवच�र�&च�� व�ग�&न� पव�स कर� अस��. थ�ड� पव�स झ�ल��वर म��ल� म�झ��कड� वळ%न प���� व लसम� कर� ब�ल�� कV, ��झ� रथ�� बसण� कQ��क�सपद आ�� क�रण, ज�व��& रथ पह�ल� व�ग घ��� ��व��& शकस�द� त��च�� पह�ल�� ह�सक��न� �ल��� पण �% अलजब�� न �ल�� बसल� आ��स. अस] क9� आ9� झ�ल�ल� न���. त��म�ळ� मल� अस� व�ट�� ��मच��� इ&द�प�$� ज�स� स�मथ�! असल� प�ह�ज�. �� ब�लल��न&�र म��ल�न� रथ उ&च नभ�� न�ल�. इ�क� वर न�ल� हक& त�� उ&च�वरन आम�� सवग�!��ल हवहव9 ज�ग� एक�द� नक�श� प��व� अश� पक�र� प��c शक� ����. त�� उ&च�वरन इ&द�च� सगळ� र�ज9�न� हदस� ����. त��&� लसद�&च�, ग&9व�Xच� व अपसर�&च� व�ड� हदस� ����. जर� त�� सगळ�� ज�ग� एकम�क�&प�स%न ब��!च अ&�र�वर ��त�� त�� उ&च�वरन �� एकम�क�&च�� फ�र जवळ आ��� अस� व�ट� ����. त��न&�र वरन म� शक�च� व�ड� प�ह�ल�. म��ल�न� रथ आणख�न वर न�ल�. ��थ� अ9�&�र� �र&ग� बसल�ल� स�ध�, रथ प�ह�ल��वर त��ल� व&दन कर ल�गल�. त��व�ळ� रथ सवग�!��ल न&दनवन ह� ख���न�म उद�न�वरन ज�� ����. �� न&दनवन फ�र हवस��ण! पसरल�ल� ���� अस] ज�&णवल�. त�� उ&च�वरनस�द� �� चQफ�र अथ�&ग पसरल�ल� अस] हदस� ����. त��च�� न&�र इ&द�च� नगर� अमर�व�� हदस% ल�गल�. त��च�� ब�&9ण��� अस&ख� मQल�व�न रतन व�परल�ल� असल��म�ळ] जस] आक�श�� ��रक� र�त� ल�कल�क��� �श� �� रतन& चमक� ����. त�� उ&च�वर मल� स%��!च�� उन��च� त�स ��� नव���. ��थ� न थ&ड� ���� व� उषण�� ����. मल� स�&हग�ल� म��ल�न� कV, सवग�!� आन&द हक&व� द �wख �� द�न�� ज�णव� न����. ��थ� गर�ब� अथव� श�म&�� अस� भ�दस�द� नस���.

��थ� सगळ] स�रख�च अस���. ��थ� ल�क�&न� थकव� व�ट� न���. ��थ� क�ण� र�गव� न��� हक&व� न�र�ज ��� न���. क�ण� सव��च� ��लन� द �स��!श� कर� न����, ज� प�प�च� म%ळ क�रण अस��. ज� �� आप�पल��� मग र��ण� पस&� कर��. त��म�ळ] नस�� व�द हवव�द सवग�!� नस��� व प�प ��थ� ��� न���. ��थ�ल ल�क आतमस&��ष अस���. म��ल� मल� �� स�&ग� ����. पeथव� व सवग�!� न�मक� फरक क�� अस] म� हवच�रल� ��व��& त��न� �� मल� स�&हग�ल�. सवग�!��ल झ�ड�&न� न��म�च फ� ल& व फळ& ��� अस���. ��थ�ल सर�वर�� स�&दर

Page 45: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

कमळ न��म�च उमल� अस���. सवग�!��ल �व� पसन करण�र�, हश�ल, स�ग&9� अस��. ��थ�ल �व�� 9%ळ नस��. त����ल म���� हवहव9 पक�रच� मQल�व�न खड� पeथव�वर जस] दगड�च� खड� आढळ��� �स� अस���. सवग�!� क�&�K अजब हदसण�र� पश� आहण त��च�� आक�श�� �स]च हवल$ण प$� हदस� ����. पeथव�वर सगळ� क�&�K जहमन�वर सथ�ईक अस�� �स� सवग�!� नस��. ��थ� हकत��क जण आक�श�� अ9�&�र� �र&गण���! घर�� र��� अस���. क�&�K ��थ�ल प�ण��� र��� अस���. त��मध�� ग&9व! आहण अपसर� ज�स� ����. ��थ� क�ण� क�&�K बनव� न��� क�रण क�वळ इच�� क�ल� कV �� हमळ� अस��. ��थ�ल ल�क�&च� इच��शक� हवल$ण पबळ अस��. ��थ� म� मर�, आहदत�, अहशन, बर�च वस�, बर�च रद, स�ध� अ9�&�र� र��� अस��� त��&न� प�ह�ल�. म� त��&च�� वसत��&�%न रथ ज�� अस��&न� त��&च� ��� ज�ड%न प�ज� मन�न� क�ल�. �� मल� द�व� द�� ���� व मल� सद^व हवज� प�प ��व� अस� ब�ल� ����. अख�र�स आमच� �� पव�स स&पल� व म� त�� �ज�र न�त असल�ल�� द�व�&च�� र�ज�प�ढ� ��� ज�ड%न उभ� र�ह�ल�. इ&द�न� मल� बसण��स�ठ� त��&च��च आसन�� ज�ग� हदल�. त��न&�र �� वसव� मल� सपश! कर��. मल� ज� आ��9 हमळ�ल� ���� त��&च� पहश$ण आ�� मल� सव��ल�च कर�व��च� ���� क�रण �� शस द�सर� क�ण� हशकव% शक� नव���. अश�रर��न� म� सवग�!� द�व आहण ग&9व�Xच�� स�हनध��� सथ�ईक झ�ल� म�झ�� भ�&व�&न�. अज�!न�न� त��च� पह�ल� हवव�चन प%ण! क�ल�. त��न&�र �� थ�ड� हवश�&�� घ�ऊन प�नw स�&ग% ल�गल�, अहद��च� म�लग� हववसव�न त��च� म�लग� हचतस�न ह�च� न�मण%क मल� मद� करण��स�ठ� क�ल� ग�ल�. त��म�ळ] सवग�!� क�� व कस� कर�व��च� त��च� हशष�च�र अस] सगळ� �� मल� हशकव� ���� त��म�ळ] म�झ� ��थ� र��ण� स�प� झ�ल�. त��न� मल� स&प%ण! ग&9व! हवद� हशकवल�. म�झ� शक�च�� घर���ल र��ण� मज�च� ����. म�झ�� सगळ�� गरज� ��थ� म�झ�� मन� पम�ण� प%ण! ��� ��त��. हदवसभर शस�&च� सर�व कर�व� व स&ध��क�ळ� ग&9व�Xच� स&ग�� ऐक�व��च� अस� म�झ� र�जच� क��!कम ����. ��थ� म� थ�ड�फ�र स&ग��स�द� ग&म� म�ण%न हशकल�. पर&��, म�झ� पथम ल$ ���� त�� शस�&च� सर�व करण��वर. त��� क9� ख&ड पडल� न���. इ&द�ल� म�झ� पग�� प��cन सम�9�न ��� ����. म�झ� एकहचत�न� क�म करण� त��ल� हवश�ष आवड� अस]. अश�रर��न� म�झ� ज�वन सवग�!� ����. ज�व��& म� सगळ�� शस�&च��� प�व�ण� स&प�दन क�ल� ��व��& �� शक, ज��च� उच�^शव

Page 46: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

घ�ड� आवड�च� व��न ����, म�झ�� प�ठ�वर प�म�न� ��� हफरव%न त��च� सम�9�न व�क कर� अस]. �� एकद� म�ण�ल� कV, "आ�� �% अश�पक�र� ���र झ�ल� आ��स कV, सवग�!च� ��द�स�द� ��ल� पर�ज�� कर शकण�र न����. मग पeथव�च�� मत�! ल�क�&च� क�� कथ�". अस] �� व�र&व�र ब�ल� अस] त��म�ळ] म�झ� उतस�� अन�क पट�न� व�ढ� अस]. प�ढ� �� ब�लल�, त��&न� आp�! व�ट�� कV, क�ण� मत�! अश� पक�र� ह� आ��9�� पव�ण ��ऊ शक�� त��च�. �� प�ढ� स�&ग� ����, कV, म� इ�क� ���र आ�� हक&, त��&न�स�द� म�झ� हभ�� व�ट% ल�गल� आ��. �� प�ढ� म�झ� कQ��क कर��&न� म�ण�ल� ��झ�� ह� स�मथ��!च� उप��ग म� पeथव�वर�ल सजजन पज�च�� व ब�हण�&च�� स&र$ण�स�ठ�च फक क�ल� प�ह�ज�. मल� जर म�� झ�ल� �र म�झ� र�$स�� रप�&�र ��ण��च� हभ�� त��&न� व�क क�ल�. �� म�ण�ल� कV, म� त��स�ठ� सद^व ��झ�� म�णज� ��ल9ष�र�च�� आज��च र�ह�ल� प�ह�ज�. �� ब�ल� अस��&न� त��&च�� अ&ग�वर क�ट� उभ� र�ह�ल��स�रख� हदस� ����. त�� आ��9�&च�� पव�ण�� बर�बर ��ल� स�लतवक��, स&�म, $म�हशल��, म��!द�, न��� हनष% र�� अस] ग�ण अ&हगक�र�व� ल�ग��ल �रच �� आ��9& द^व� क�म�स�ठ� व�परल� अस] ��ईल. �� शस कश� फ�क�व��च� व कश� आवर�व��च�, कश� पर� ब�लव�व��च� अस] सगळ� �% हशकल� प�ह�ज�स म�णज� त��&च� उप��ग सत��स�ठ� (परम�शर�च�� क���!स�ठ�) ��ईल. ह� आ��9�&च�� व�पर�म�ळ] ज� प�प अनव9�न�न� घडण� अपरर���! अस�� त��च� प��हpत कस� कर�व��च� ��स�द� �% हशक% न घ�. अश� भ�&कर आ��9�&च�� स&दभ�!� ज� क�&�K ��ण� शक� अस�� त�� सगळ�� पररलसथ�Kच� ��ल� अभ��स कर�व� ल�ग�ल. ��ल� म���� आ�� हक&, ह� आ��9�&च� हश$ण घ�ण��स�ठ� ��ल� दह$ण� मल� द�व� ल�ग�ल त��बदलच� ��ल� स�&ग�न त��पम�ण� सगळ� �% करहशल म�णज� ��ल� क�&�K�� त�स ��ण�र न���. �� ऐकल��वर म� इ&द�ल� स�&हग�ल� कV, म� त��स�ठ� न��म� ���र आ��. �� म�ण�ल� �स� अस�ल �र �% आ9�च सगळ� हमळवल� आ��स अस] समज. त��न&�र इ&द अज�!न�ल� दह$ण� क�� �� स�&ग��. �� ब�ल��, "म�झ� शत% द�नव आ���. �� ख�ल सम�द�� र�����. त��च� न�&व आ�� हनव�� कवच, त��च�� बदल ��ल� म����� स�&ग�� �� ऐक, �� एक&दर ��नश� ल$ एवढ� आ���. �� सगळ� स�रख�च हदस��� व त��&च� ��कद अगम� आ��. �% त��&न� ठ�र म�रहशल म�णज� मल� म�झ� दह$ण� हमळ�ल". एवढ� स�&हग�ल�� न&�र शक�न� मल� एक द^व� रथ हदल�. त��च� च�लक म��ल�च�

Page 47: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

म�लग� ����. त�� रथ�च� र&ग म�रहपश� ����. त��न&�र त��न� म�झ�� हशर�वर एक हवल$ण अस] लजर�ट�प घ�लण��स�ठ� हदल�. अ&ग�वर हवहशष पक�रच� हचलख� न�सण��स हदल�. जस� �� इ&द सव�w घ�ल%न ����. �� हचलख� अभ�द ����. �र� सपश! क�ल� �र �� स�सह ����. म� ग�&ड�व घ��ल�, त��च� द�र ल�वल�. न&�र त�� म�रहपश� र&ग�च�� रथ�� चढल�. त�� रथ��%न ज��च शक�न� हवर�चन�च�� म�ल�&च�, वल�च� प�ररपत� क�ल� ����, आ�� त�� रथ��%न म� त�� द�नव�&च� न�श करण��स�ठ� हनघ�ल� ����. त��न&�र रथ स�र क�ल� ����. त��च�� आव�ज�न� सगळ� दण�ण%न ग�ल�. �� प��cन सगळ� द�व ��थ� जम� झ�ल�, क�� ��� आ�� �� प��ण��स�ठ�. म�झ� रब�ब अस� ���� हक&, म� द�सर� इ&द अस�व�. मल� हनर�प द���&न� �� सवग�!च� र�ज� मल� प�नw हवच�र��, "अर� लजशन�, ��ल� म���� आ�� न�& �% क�� कर�व��च� आ��"? म� त��ल� चटकन उतर हदल�, "म� आ�� हनघ�ल� आ�� हनव�� कवच द�नव�&च� न�श करण��स�ठ�, मल� ��मच� आहशव�!द द�". �� ऐकल��वर �� द�व�&च� र�ज�, प�र&दर, म�झ� स���� कर ल�गल� जश� आपण द�व�&च� कर��. क�रण जस] द�व स����न� स&��ष ����� व मद� कर��� �स� म� स&��ष ��ऊन त��&च� क�म कर�व�. त�� रथ�न� च�ल करन म�घ�व��न� अह� प�च�न क�ळ� स&वर, नम�च�, वल, वeत, पह�द आहण नरक अश� अस�र�&च� प�ड�व क�ल� ����, अस&ख� द^त��&च� पर�भव क�ल� ����, �स]च म� क�����न� म�झ� नव��न� हमळवल�ल� हवद� व�परन हनव�� कवच�&च� पर�भव कर�व� अश� �� स���� ����. �� प�ढ� मल� स�&ग� ����, म�झ��कड� उतम द�रग�ळ� आ��, त��च� व�पर करन मल� त�� द�नव�&न� म�रण� अवघड ज�ण�र न���. इ&द�न� ह� स�म�ग�न�च जग लज&कल� ����. त�� पक�र� सगळ� द�व म�झ� स���� कर� र�ह�ल�. त��न&�र त��न� �� द�रग�ळ�, ज��च� न�&व ���� द�वदत, मल� हदल�, म� �� घ��ल�. त�� नव�न शस�& बर�बर म�झ� न��म�च� आ��9& ����च,

त�� भ�&कर द�नव�&च� प�ररपत� करण��स�ठ� हनघ�ल�. अश�रर��न� हनव�� कवच ��द पव�!च� ��र�व� भ�ग स&पल�.

Page 48: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हनव�� कवच ��द पव! (भ�ग चQद�व� )

अज�!न प�ढ� स�&ग� अस��, त��न&�र म�ष? म�झ� स���� कर� ����, �� हव9� उरकल��वर म� स�गर�वर त�� रथ�&न� ग�ल�. म� �� अथ�&ग स�गर प�ह�ल�. त��च�� उ&च उ&च ल�ट� ज�� एक�द� उ&च मन���! स�रख�� व�ट� ��त�� त�� म� प��� ����. त��&च� एकम�क�वर आदळण� व प�नw पसरण� अस� ��� ����. त�� प�ण��� हवहव9 आक�र�च� म�स�, क�सव& प���� ����. म9%नच मगर� त��&च� ड�क� वर करन आज�ब�ज%च� प��� ����. अस&ख� श&ख% प�ण��वर �र&ग��&न� हदस� ����. �� प��� अस��&न� व�दळ� व�र� ज�र�न� प��c ल�गल�. त�� स�गर�वरन ज���&न� मल� एक नगर� हदसल� �� द�नव�&च� ����. त��� बर�च द�नव र��� ����. म��ल� मल� म�ण�ल� कV, आ�� आपल��ल� प�ण��� हशर�व��च� आ��. एक म�स�&ड� म�रन आपण त�� रथ�न�च ख�ल प�ण��� ज�ण�र आ���. त��च�� आव�ज�न� त�� ��ट� श�र���ल द�नव स�व9 झ�ल�. त�� रथ�च�� 9सक��न� त�� द�नव�&न� व�टल� हक&, स�$�� इ&दद�व ��थ� आल� आ���. �� ब�च̂न झ�ल��स�रख� हदसल�. �� त��&च� �त��र� भ�ल�, बरच��, क� ��!ड�, स�ट� अस] सगळ� घ�ऊन लढण��स�ठ� सजज झ�ल�ल� हदसल�. त����ल क�&�Kन� त��&च�� घर�&च� दरव�ज� ब&द करन घ��ल�. म� म�झ� हचलख� द�वदत घ�ल%न त�� श�र�ल� अन�क हघरट� घ��ल��. मल� त��च� ख%प मज� व�टल�. त�� हफरण��मपळ] ज� आव�ज ��� ���� त��न� सगळ� आक�श दण�ण%न हनघ�ल� ����. �� द�नव जर� घ�बरल�ल� हदस� ����, त��&च�� स&र$ण�स�ठ� ���र ��� ����. एक�क करन त��&च� स&ख�� व�ढ� ����. क�&�K ब�रक� लप%न बसण��च�� ���र�� हदस� ����. त�� सगळ��&च�� अ&ग�वर हकम�� द�हगन� ����. �� हद��च� म�ल& हनव�� कवच आ�� म�ठ� स&ख��न� ��थ� जम� झ�ल� ����. त��&च�� अ&ग�वर हवहव$ पक�रच� हचलख�& ���� व ����� हक���र� पक�रच� �त��र& ����. क�&�Kच�� ����� ल�&बच ल�&ब भ�ल� ���� �र क�&�Kच�� ����� क� ��!ड� आहण स�ट� ����. क�&�Kच�� ����� हवळ� व क���� ����. क�&�Kच�� ����� �लव�र� ��त�� त��हशव�� क�&�K श�रन ���र करन सजज झ�ल�ल� हदसल�. म��ल�न� हघरट� घ�ल%न न�मक� क�ठ� रथ उ�र�व��च� �� ठरवल� व एक� हठक�ण� �� उ�र��. त��च�� रथ�च�� ��लच�ल� इ�क��

Page 49: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

झपझप ��� ��त�� हक&, मल� क�&�K न�ट प���� ��� नव���. त��च� मल� आp�! व�टल�. त��न&�र �� हनव�� कवच द�नव त��&च� व�द� व�जव% ल�गल�. त�� आव�ज�न� प�ण����ल अस&ख� म�&स�, त��� क�&�K डUगर� एवढ� म�ठ� ���� घ�बरन प�ण��� आ� पळ%न ग�ल�. त��न&�र द�नव�&च� एक फQज म�झ��कड� सरक% ल�गल�. त��&न� त��&च�� श�रन��%न अस&ख� ब�ण म�झ��वर स�डण��स स�रव�� क�ल�. त��न&�र �� भ�&कर ��द त��&च��� व म�झ��� प�र&भ झ�ल�. सगळ�� हनव�� कवच�&न� ठ�र म�रण��च�� उद�श�&न� म� म�झ� म�र� कर� ����. त�� ��द�� म�झ�� ब�ज%न� द�वष? व त��&च�� ब�ज%न� द�नवष? त��&च�� लसद� व�परन त��&च�� त��&च�� प$�च� ��कद व�ढवण��स स�रव�� कर ल�ग���. द�वष? म�झ� स���� कर ल�गल� जस� �� इ&द�च� कर� ����. त�� ��द�म�ग� पज�पह�च� ब��क� ��र� क�रण ����. अश�रर��न� हनव�� कवच ��द पव�!च� चQद�व� भ�ग स&पल�.

Page 50: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हनव�� कवच ��द पव! (भ�ग प&9र�व� )

प�ढ� अज�!न स�&ग� र����, जस� ��द ज�र�� आल� त�� द�नव�&च� एक म�ठ� फQज म�झ��वर ��ट%न पडल�. त�� द�नव�&न� म�झ�� रथ�ल� घ�र� घ��ल�. �� ज�र�&न� ओरड� प�ढ� सरक� ����. त��&च� ज�र घ�बरण�र� ����. �� भ�ल� फ�क% न मल� म�गण��च� प�तन कर� ����. म�ठ� आक�र�च� द�नव म�झ��वर क� ��!ड�, फरश� व स�ट� फ�क% न म�र� ����. त��&न� फ�कल�ल� �� सगळ� म�झ�� रथ�वर ल�ग%न ख�ल� पड� ����. म�झ�� ग�&ड�व�च�� मद��न� म� �� सगळ� �ल� पर�व� ����. ��द व�ढ� ����. म�झ�� पह��लल��म�ळ] �� थ�ड� हप��ड�ल� ग�ल�. म��ल�न� रथ�च� व�ग व�ढवल� व त��&च� �ल� त��म�ळ] क� चक�म� ठर� ����. रथ�ख�ल� त����ल हकत��क म�रल� ग�ल�. हद��च� म�ल& म�रल� ज�� ����. �� अश�रर��न� श�कड�न� म�ल� ����. म�झ�� म���!म�ळ] व रथ�च�� हगरक�� घ�ण��म�ळ] म�ठ� स&ख��न� �� द�नव म�रल� ज�� ����. त��&च� रथ स�द� म�झ�� रथ�च�� फटक��न� म�ड%न ग�ल� ����. त��&च�� रथ�च� घ�ड� स^र�व̂र� पळ% ल�गल� व त��म�ळ] त��&च�� पह�क�र�च� व�ग कम� झ�ल�. �� फ�र क�ळ �स� र�ह�ल� न���. प�न�� �� द�नव नव�न ���र� करन म�झ��वर च�ल करन आल�. त��&न� मल� अडवण��स�ठ� प�तन�च� पर�क�ष� क�ल� ����. मल� म��ल�च� कQ��क व�ट� ����. त��च� कसब व�ख�णण�� स�रख� ����. म�झ� क�म प��cन �� शक�च� रथच�लक स�द� ख%ष झ�ल�ल� हदसल�. त�� ��द�� बर�च द�नव म�रल� ग�ल� व क�&�K ��द��%न म�घ�र घ�ऊन ग�ल�. �� पळ� आ��� अस] प�ह�ल��वर म� बह�च�� म&�रल�ल�� ब�ण�न� त��&च��वर म�र� क�ल� त��म�ळ] �� जळ%न ज�ऊ ल�गल�. त��म�ळ] स&��पल�ल� �� प�न�� एकत ��ऊन म�झ��वर �ल� कर���. त��&च�� कड� �लव�र�, स�ट� व ��ट� भ�ल� ����. त��&च��श� म�क�बल� करण��स�ठ� म� मघव�न न�&व�च� शस क�ढल�. त��� ज� उज�! अस�� त��च��प�ढ� क�&�K हटक% शक� न���. त�� आ��9�म�ळ] त�� हनव�� कवच द�नव�&च� ��कड� ��ऊन पड% ल�गल�. त��&च� �त��र� ��थ�च पड%न र�ह�ल�. म�झ�� ब�ण�&�%न क�ळ�� म9म�श� हनघ�व��� अस� ��� ���� व त�� म���!म�ळ] �� द�नव ठ�र ��� ����. �� प��cन म��ल� पसन झ�ल�ल� हदसल�. �र� �� म�ठ� पम�ण�� म�झ��वर त��&च� भ�ल� फ�क�च ����. म�झ�� ग�&ड�व��%न हनघण�र� ब�ण त��

Page 51: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

भ�ल��&च� �व��च ��कड� कर� ����. म�झ�� ब�ण��%न हनघण���! जव�ळ�म�ळ] �� भ�ज%न हनघ� ����. त�� म���!म�ळ] त�� हनव�� कवच द�नव�&च��&� गU9ळ उड�ल� ����. �र� �� त��&च� म�र� कर�च ����. �� प�न�� म�झ��वर च�ल करन आल�. त��&च� स&ख�� इ�क� अफ�ट ���� हक&, हक���� म�रल� �र� कम� ��� नव���. म� एकट�च त�� सगळ��&श� लढ� ����, ��, �� म�झ� ग�र दह$ण� ����. त�� हवच�&र�न� म� म�झ� लढ� च�ल%च ठ�वल�. ��थ� रक�च� �ल�व झ�ल� ���� इ�क� �� म�रल� ग�ल� ����. इ&द�च� वज म� व�परल� ���� त��म�ळ] �� फ�र असवसथ झ�ल�ल� ����. त��&च� हवर�9 कम� झ�ल��स�रख� मल� ज�णव� ����. त��न&�र �� त��&च� भमलसद� व�परन लढण��स स�रव�� कर���.

अश�रर��न� हनव�� कवच ��द पव�!च� प&9र�व� भ�ग स&पल�.

Page 52: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हनव�� कवच ��द पव! (भ�ग स�ळ�व� )

अज�!न प�ढ� स�&ग� अस��, हनव�� कवच त��&च�� भम लसद�न� म�झ��वर पभ�व करण��स स�रव�� कर���. म�ठ� झ�ड� स�रख� दगड म�झ��वर ��� असल��च� मल� भ�स% ल�गल�. त��म�ळ] म� गU9ळ%न ग�ल�. क�रण पत�$ क�&�Kच ��� नव���. म�]दच�� वज�न� म� �� क�लपहनक 9Uड� त��च पक�र� फ�ड%न क�ढल�. त��न&�र त�� द�नव�&न� म�झ�� भ�व�� आग असल��च� भम स�र क�ल�. �� क�म कर� न��� �� प�ह�ल��वर �� प�ण��च� वष�!व स�र कर���. एक�द� 9ब9ब� अस�व� अस] �� प�ण� म�झ��वर ��ऊन पड� ����. स&प%ण! आक�श��%न �� प�ण� पड� असल��च� भ�स मल� व�ट�व� अस] �� ����. चQफ�र �� म�र� ��� ����. त��� भर म�ण%न ज�र�&न� व�र� व��� असल��च� व त��� त�� द�नव�&च�� ओरडण��च� भ�स मल� ��� ����, पत�$�� क�&�Kच ��� नव���. पर&��, �� म�सळ9�र प�ऊस प��cन मल� थ�ड� हभ�� व�टल�. �� झ�ल��वर म� इ&द�न� हदल�ल� हवश�शन न�&व�च� आ��9 व�पर�व��च� ठरवल�. त��म�ळ] सगळ� भम पभ�व स&प�ष�� ����� अस] अस��. त��च� व�पर क�ल��वर म�झ�� वर�ल त�� भम�&च� पभ�व स&पल� व मल� खर� ज� आ�� �� ज�णव% ल�गल�. �� पभ�व स&प�ष�� आल��न&�र त��&न� म�झ�� भ�व�� आग पसरल��च� भम स�र क�ल�. मल� त�� आग�च� चटक� बस% ल�गल�. म� त��वर प�ण��च� अस च�लवल� ज� अश� भम�� व�पर�व��च� अस��. त��म�ळ] �� आग हवझल�. त��हशव�� �� व���!च� भ�स स�द� थ�&बवल�. �� क�म कर� न���� �� प�ह�ल��वर �� ��द�स�ठ� उ��हवळ झ�ल�ल� द�नव इ�र पक�र� भम स�र कर ल�गल�. ज�ण�करन म� घ�बरन ज�ईन अस� त��&न� व�ट� ����. त��न&�र प�न�� त��&न� दगड�&च�� वष�!व�च� भ�स म�झ��� उतपन करण��च� प�तन क�ल�. त�� स�� ��ण���! हवहव9 भ�स�&म�ळ] म�झ��वर त��&च� पभ�व ��ऊ ल�गल�. मल� सभ�वर अ&9�र पसरल��स�रख� व�ट% ल�गल�. त��म�ळ] म�झ� घ�ड� पळ�ल� व म�झ� रथच�लक हनषपभ झ�ल�. त��च�� �����%न च�ब%क ख�ल� पडल�. म� असवसथ ��ऊन ज�र� ज�र�न� ओरड%न त��ल� ��&क� म�र ल�गल�. �% क�ठ� आ��स, अस] स�रख� म� ओरड%न हवच�र� ����. �स� झ�ल��वर म�झ��� हभ��न� क��cन म�जवल�. म� त�� हभ��न� असवसथ झ�ल�. त��च व�ळ�

Page 53: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

त��च� आव�ज मल� ऐक% आल�. �� ब�लल�, "अ�� प�थ!, अमe� हमळण��स�ठ�, अश�च भ�&कर लढ�ई झ�ल� ���� द�व आहण द�नव�&, �� लढ� म� प�ह�ल�ल� आ��, त��च पम�ण�, स&वर�च�� व9�च�� पस&ग�स�द� अश�च 9म�स�न लढ�ई झ�ल� ����, त�� व�ळ� म� इ&द�&च� रथच�लक ����, त��च पम�ण�, वeत आहण हवर�चन�च�� व9�च�� व�ळ� म� �� प��� ����. अ�� प�&डव, वल आहण पह�द�च�� प�ररपत��च� स�द� म� स�ह$द�र ����. त�� सगळ�� अश�च भ�&कर हवधव&सक लढ��� ��त��. पर&�� त�� व�ळ� म� अश�पक�र� भहमष झ�ल� नव���. म� सद^व च�&गल�च ध��न स�9%न ����. ह�व�ळ� �� अस� क�� झ�ल� कस� झ�ल� क�&�K समज� न���". �� ऐकल��वर म� सव�wल� स�वरल� व स&�म�न� हनव�� कवच द�नव�&न� पसरवल�ल�� त�� भम पभ�व��%न ब���र ��ण��च� हनp� क�ल�. आतमबळ �� सव!श�ष अस�� त��च� पत�� मल� ��व��& आल�, ��ल9ष�र�, म�झ� म�झ�� आतमबळ�वर प%ण! हवश�स ���� त��चपम�ण� म�झ�� ग�&ड�व�वर स�द� ����. त��न&�र म� प�� भम उतपन करण�र� आ��9 उप��ग�� आणण��च� ठरवल�. त��च�� मद��न� त�� द�नव�&न� पसरवल�ल�� भम�च� म�ड करण��च� म� हनp� क�ल�. त��च व�ळ� म��ल� मल� म�ण�ल�, "क�&�K हच&�� कर नक�, आपण ह��%न ब���र ��ऊ शक��". त��च�� त�� आश�सन�न� मल� 9�र आल�. म� म�झ��कड� द�व�&कड%न स&प�दन क�ल�ल�� त�� प��भम उतपन करण���! आ��9�न� द�नव�&वर भम प��ग करण��स स�रव�� क�ल�. त��च� ��ग� पभ�व हदस%न आल�. �� द�नव अज%न त��&च� भम पसरवण��च� प�तन च�ल%च ठ�व� ����. मल� त��&न� पसरवल�ल�� अ&9�र��%न सगळ� हदस% ल�गल� व म� म�झ�� आ��9�&न� प�न�� �ल� करण��स स�रव�� क�ल�. आ�� त��&च� भम�&त त��&च��वर उलटल� ����. आ�� त��&च��स�ठ� अ&9�र झ�ल� ����. त��&न� क�&�K हदस�न�स� झ�ल� अस�व� अस] �� व�ग� ����. म�झ�� भम �&त�म�ळ] त��&न� अस� भ�स ��ऊ ल�गल� कV �� प�ण��� ब�ड� आ���. त��न&�र म��ल�च�� म�ल�&न� प�न�� रथ प�ढ� दमटवल�. त��व�ळ� भ�&कर हचडल�ल� हनव�� कवच म�झ��वर प�न�� च�ल%न आल�. त��&न� हदस� नसल��म�ळ] �� आ&9ळ��स�रख� व�ड�व�कड� च�ल करन ��� ����, त�� स&9�च� फ��द� घ�ऊन म� त����ल ब��!च जण�&न� �म�कड� प�ठवल�. �र�स�द� आ�� हनव�� कवच अदष� ��ऊन �ल� कर ल�गल� ����. त�� अवसथ�� म�झ� भम�&त त��&च��वर क�म कर शक� नव���. अश�रर��न� हनव�� कवच ��द पव�!च� स�ळ�व� भ�ग स&पल�.

Page 54: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हनव�� कवच ��द पव!(भ�ग स�र�व� )

अज�!न स�&ग� ����, द�नव सव�w अदष� र��cन म�झ��वर व म��ल�वर भम�&त�च� व�पर करन ��द कर� ����. �र�स�द� ग�&ड�व��%न स�टल�ल� ब�ण त��&च� ड�क� 9ड�प�स%न व�गळ� करण��� �शसव� ��� ����. क�रण त�� ब�ण�&न� द�नव�&च�� व�स�श� म� ज�डल� ����. ज�थ� �� दप! अस] ��थ� �� ब�ण ज�ऊन भ�द कर� ����. त��&च�� अदष� असण��न� म�झ�� ब�ण�&वर क�&�� पररण�म ��� नव���. त��न&�र �� हनव�� कवच भम�&त स�ड%न त��&च�� नगर�� ग�ल�. ज�व��& �� सगळ� पळ%न ग�ल� व सगळ� मल� हदस% ल�गल�, म� ��थ� मरन पडल�ल� अगहण� द�नव मe� ��ऊन पडल�ल� प��� ����. ��थ� ��टल�ल� ���, प��, ड�क� अस] पडल�ल� ����. त��हशव�� मQल�व�न द�हगन�, लजर�ट�प, हचलख�& हवखरन पडल�ल� ����. �� द�नव आ�� त�� त��&च�� नगर��%न पeथव�च�� प�ट�� हशर� ����. म� ज�व��& त��&च��श� लढ� ����, �� म�त त��&च� स�म�ग� ग�ळ� कर� हनव�!ण�च� क�म कर� ����. त��हशव�� त��&��ल क�&�K म�झ�� घ�ड�वर दगड फ�क% न मल� थ�&बवण��च� क�म कर� ����. म�झ�� भ�व�� ज� म�ठ� दगड पड� ���� त��म�ळ] म�झ�� रथ�भ�व�� एक डUगर ���र झ�ल� ���� व म� व म�झ� स�रथ� रथ�बर�बर त��� ब&हदस� झ�ल� ����. त�� दगड�&च�� ढ�ग���!�%न रथ क�ढण� म�लशकल झ�ल� ����. त��म�ळ] �� आक�श�� उड�स�द� घ�ऊ शक� नव���. द�नव�&न� सव�� अदष� र��cन आमच��वर आक�श��%न दगड फ�कण��स स�रव�� क�ल�. ��वढ�वर �� थ�&बल� न���� �र जहमन��%न त��&न� म�झ�� घ�ड�&च� प�� पकड%न ख�चण��स स�रव�� क�ल�. त��म�ळ] �� त��&च� प�� �लव% शक� नव���. रथ�च� च�क& स�द� त��&न� जहमन��%न पकड%न ठ�वल� ����. अश�रर��न� आम��ल� ज��ब&द क�ल��वर �� नव�� ज�श�� म�झ��वर �ल� करन आल�. त�� दगड�च�� म���!म�ळ] म� व म�झ� रथ त�� मध�] फसल� ����. म��ल�ल� समजल� हक& म� ��बल झ�ल� आ��. �� प��cन �� मल� ब�लल�, "अ�� 9न&ज�,

अश� म���!ल� घ�बरन ज�ऊ नक�स. �� सगळ� ख�ट� आ��. �% ��झ� वज क�ढ व त��च� व�पर स�र कर". �� ऐकल��वर मल� थ�ड� 9�र आल� व म� वज क�ढल� म�त. त��बर�बर म�झ� ग�&ड�व घ��ल� व त��&च�� मद��न� वज�च� क�ट�र� भ�ल� म� त�� दगड�&च�� ढ�ग���!वर

Page 55: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

न�म 9रन म�रल�. �� म&�रल�ल� ����. त��म�ळ] �� ब�ण त�� सभ�व�र पसरल�ल�� भम�च� म�ड करन ट�क���. त��न&�र �� वज त�� हनव�� कवच�&च� पच&ड पम�ण�� न�श कर��. �� दगड�&च� ढ�ग न���स� ����. क�रण �� म�ळ��च नव���च. त�� म���!� पच&ड आक�र�च� द�नव क�सळ%न पड� ����. आ�� त��&च� ढ�ग ���र झ�ल� ����. आमच� घ�ड� व रथ जहमन�� ख�च%न न�ण���! द�नव�&च� त�� वज�न� प�ठल�ग क�ल� आहण त��&च�� वर जबरदस� �ल� क�ल� त��म�ळ] त��&च�� �����%न �� घ�ड� व रथ म�कळ� झ�ल�. हवश�ष म�णज� त�� 9�मpक�� त�� म�झ�� घ�ड�न� व रथ�ल� अलजब�� क�&�K इज� झ�ल� नव���. त��च� मल� खर�खरच नवल व�टल�. �� प��cन म�झ��कड� प��� म��ल� �स� ब�लल�, "अ�� अज�!न,

द�व�&न�स�द� वज अश� पक�र� स�ड�� आल�ल� न���. ��म�� कम�ल क�ल�. ��झ�� 9�डस�च� कQ��क क�ल� प�ह�ज�". जस] �� सगळ� द�नव मe� झ�ल� त��&च�� ब��क� आक�श कर ल�गल��. करक�च�च�� स�रख� त�� ओरड� ��त��. त��च� दखल न घ��� आम�� आ�� त�� नगर�� पव�श क�ल�. आमच� म�रहपश� र&ग असल�ल� रथ ����&न� प��cन त�� क�ठ� पस�र झ�ल�� कळल� न���. त�� 9�वण���! ब��क�&च� द�हगन� ख�ल� पड� ����. त�� घ�बरल�ल�� ब��क� त��&च�� स�न��च�� घर�� हशरल��. त�� घर�च�� ब�&9क�म�� रतन व�परल�ल� ����. म� �� स�न��च� नगर� प��cन थकक झ�ल�. सवग�!प�$� �� नगर� ज�स� व̂भवस&पन ����. �� प��cन म� म��ल�ल� हवच�रल�, "द�व अश� घर�&� क�& र��� न����"? म� त��ल� म�ण�ल�, "�� नगर प�र&दर�च�� नगर�प�$� हक���र� उचच दज�!च� आ��". �� ऐकल��वर �� ब�लल�, फ�र प�च�न क�ळ� �� श�र द�व�&च�च ����. फ�र प�च�न क�ळ� झ�ल�ल�� ��द�� ह� हनव�� कवच�&न� द�व�&न� �रवल� व त��&च�� नगर�&च� ��ब� घ��ल�. हनव�� कवच द�नव असल� �र� म�ठ� �पसव� आ���. फ�र म�ठ� �पस�� करन �� बह�ल� पसन करन घ�� व त��म�ळ] त��&च��प�ढ� द�व�&च� क�&�K च�ल� नव���. हनव�� कवच �� द�नव बह�च�� द�न� न�&व�च�� म�ल�च� अपत�� आ��� त��म�ळ] पज�पह�ल� त��&च�� बदल म��� अस��, त��च� �� फ��द� घ�� अस�&. द�न� व�ळ�व�ळ� त��&न� हवश�ष अल9क�र हमळव%न द�� अस]. द�न�च� व हद��च� म�ल& (द^त�, र�$स) श�व�च� स�व� कर� अस��� अश� सगळ�� ग�षKच� त��न� फ��द� ��� अस��. बह व श�व त��&न� ख%ष ��ऊन व�ट�ल �� वर द�� अस�&. द�व�&प�स%न त��&न� अभ� अस� आहशव�!द हमळवल� आ���. �� समजल��वर शक�न� बह�कड� �क�र क�ल�. �� बह�ल�

Page 56: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

ब�लल�, �%म�� आमच� ह�� न प���� त��&च�� �पस��वर स&��ष ��ऊन क�&�K व�ट�ल �� आहशव�!द कस� द���"? "त�� आहशव�!द�न�स�र इ&द�ल� ह� द�नव�&न� म�र�� ��� नव��� पण �% त��&न� म�र शक� ����स क�रण ��झ��प�स%न �� अभ� नव���. म�ण%न इ&द�न� ��ल� �� कर�व��ल� स�&हग�ल�. अर� भर�क� ळ�च�� स�प�त�, �% अगद� ��ग� व�ळ� आल�स व त��&च� प%र�� हबम�ड क�ल�स. त�� क�म�स�ठ�च इ&द�न� ��ल� सवग�!� र��ण��स ब�ल�व%न ��झ� बडद�स� र�खल� ����. ��झ� मज? र�खल� ���� व ��झ� ल�डस�द� क�ल� ����. �� क�म �% �शसव� क�ल� आ��स".

अज�!न प�ढ� स�&ग��, "अश�रर��न� हनव�� कवच�&च� न�श क�ल��न&�र व �� नगर� क�हबज क�ल��वर म� व म��ल� द�घ� सवग�!� आमच�� घर� ग�ल�". अश�रर��न� हनव�� कवच ��द पव�!च� स�र�व� भ�ग स&पल�.

Page 57: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हनव�� कवच ��द पव! (भ�ग अठर�व� )

अज�!न प�ढ� स�&ग� अस��, आम�� पर� ��� अस��&न� म� आक�श�� अ9�&�र� अश� एक नगर� प�ह�ल�. �� द�रन प��c शकल�. म� म��ल�ल� त�� बदल हवच�रल�. �� स�&ग% ल�गल�, �� आक�श�� अ9�&�र� असल�ल� श�र फ�र स�&दर आ��. त����ल झ�ड�&वर रतन फळ�स�रख� ल�ग���. त�� नगर�� अस� स�&दर प$� ब�गड� अस��� जस] क�ठ��� ��म��ल� प��व��स हमळण�र न����. �� प$� हवल$ण हदस��� व त��&च� ग�ण� स�म9%र अस��. �� श�र स%��!स�रख� �ळप� ����. त��ल� च�र पव�शद�र& ����. �� द^व� पक�रच� ����, त��च�� स�रख� क�&�K�� पeथव�वर असण� शक� न���. �� प�ढ� स�&ग�� ����, त�� श�र�� र&द रस�� आ��� व हठकहठक�ण� कम�न� अस���. त����ल घर� उ&च मन���!स�रख� आ���. �� एक अभ�द नगर� आ��. त��च� ग�ष ��ल� स�&ग��, �� नगर पQम� आहण कलक&ज ज���च�� र�$स�&च� आ��. त����ल व̂भव अवण!न�� आ��. त�� झ�ड�&न� रतन फळ�स�रख� लटक� अस���. इ�क� त��च� व̂भव आ��. अस] ��ल� क�ठ��� हमळण�र न���. त��हशव�� ख�ण��च� फळ& स�द� त�� झ�ड�वर ��� अस���. त�� नगर�� क�ठ��� स�पडण�र न���� अस� हवहचत पक�रच� प$� आढळ���. त�� श�र�च� हनव�स� र�$स आ��� व �� ��थ� मज�� र��� अस���. अ&ग�वर द�गद�हगन� व गळ��� म�ळ� घ�ल%न �� हमरव� अस���. त��&न� क�ण�च��� भ� नस��. क�रण, त�� श�र�च� हनहम!�� पज�पह�च�� द�न म�लKन� त��&च�� अपत��&स�ठ� क�ल� आ��. प�लम� आहण कलक� अश� त��&च� न�&व आ���. त�� द�घ� बह�ण�&न� �ज�र� वषj & कठ�र �प�pरण क�ल� व बह�च� कe प� हमळवल�. त��न� अस� आहशव�!द हमळवल� कV, त��&च�� अपत��&न� क�ण�च��� त�स ��ण�र न���. त��&न� क9� द�द�व�ल� स�द� स�म�र� ज�व� ल�गण�र न���. त��&न� क�ण� ��द�� पर�लज� कर शकण�र न���. द�वस�द� त��&च�� व�ट�ल� ज�ण�र न����. इ�र पज���च� र�$स व पन&ग स�द� त��&न� त�स द�ण�र न����. त��&च� अपत�� सद^व स�ख�� व स�लसथ��� र����ल. त��&च� वस�� आक�श�� सवग�!स�रख� अस�ल, त��&न� समeद� सद^व ल�भ�ल. त��&न� क�ण� ग&9व!, म�ष?, �$ त�स द�ण�र न����. अश� म�ठ� सव! व��पक आहशव�!द त��&न� त��&च�� म�ल�&स�ठ�

Page 58: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हमळवल�ल� असल��न� त�� नगर�� सद^व आन&द� आन&दच अस��. �� आहशव�!द लसद व��व� म�ण%न सव�w बहद�व�&न� �� श�र त�� द�घKच�� म�ल�&स�ठ� उतपन क�ल� आ��. त��नगर�� जगण��स�ठ� जरर� असण���! सगळ�� हचज� म�बलक पम�ण�� सद^व अस���.

कश�च� कम� नस��. ��थ� क�ण�ल� आज�र द�wख हपड� नस���. त��&च�� न��क�च� न�&व ह�रण�प%र अस] आ��. त�� श�र�च� हनव�स� पQम� व कलक&ज ज���च� र�$स अस���. त�� श�र�च� स&र$ण करण��स�ठ� बल�ढ अस�र�&च� न�मण%क क�ल�ल� अस��. द�व�&कड%न त����ल क�ण��� आजवर म�रल� ग�ल�ल� न���. त��म�ळ] �� सगळ� मज�� र��� अस���. �� प%ण! सम�9�न� आ���. फ�र वष�!प%व? बह�न� त��&च� न�श म�णस�&च�� �स�� कर�व��च� ��जल� ����. �% मत�! म�ण%स आ��स व त�� वज�च�� मद��न� त�� अभ�द व बलव�न अश� कलक&ज�&च� न�श स�ज कर शकहशल.

अज�!न प�ढ� स�&ग� अस��, अ�� ��ल9ष�र, मल� �� ऐक% न गम� व�टल� हक&, त�� र�$स�&च� न�श द�व कर शकण�र न����. म� म��ल�ल� ब�लल�, "चल आपण त�� नगर�कड� ज�ऊ.

म� म�झ��कड� असल�ल�� आ��9�&न� त��, इ&द�च� द�ष करण���Xच�, न�श करन ट�क��. अस] क�ण��� न���, ज� द�व�&च� मतसर कर���, त��&न� म� म�र न��". �� म�झ� ऐकल��वर म��ल�न� आमच� रथ त�� ह�रण�प�र�च�� नगर�कड� वळवल�. मल� जवळ ����&न� प��cन हद��च� म�ल& त��&च�� शससजज प���र�व�हनश� म�झ�� रथ�वर च�ल करन आल�. �� पग� द�नव त��&च�� 9�डस�च� पदश!न कर ल�गल�. त��&न� त��च�� नगर�च�� स&र$ण�स�ठ� त��च��कड� असल�ल�� �त��र�&न� जस], भ�ल�, द�9�र� �लव�र�, स�ट� आहण फरश� आमच��वर च�ल क�ल�. �� झ�ल��वर मल� म�झ�� स&र$ण�स�ठ� म�झ�� ग�&ड�व��%न ब�ण�&च� वष�!व कर�व� ल�गल�. �र�स�द� त��&न� म�झ�� व��न�ल� घ�र� ट�कल�. �र� म�झ� �ल� ज�र�� च�ल% ����. �� प�ह�ल��वर �� र�$स ज��&न� ��द�च� सर�व नव��� पळ%न ज�ऊ ल�गल�. �� गU9ळ%न ग�ल� हदसल�. त��&च�� घ�ई गद?� �� एकम�क�&वर आदळ%न त�� 9कक��न� ख�ल� क�सळ� ����. म�झ�� कड�ल आग ओकण���! ब�ण�&न� म� त��&��ल ब��!च द�नव�&च� ड�क� उडवल�. म�झ�� अश� अच�नक झ�ल�ल�� �लल��न� असवसथ झ�ल�ल� द�नव त��&च� श�र उ&च आक�श�� उडव���. ज�ण�करन �� म�झ��प�स%न द%र ज���ल. त��&न� त��&च�� न��म�च�� भम �&त�च� व�पर म�झ��वर करण��स स�रव�� क�ल�. ��

Page 59: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

उ&च आक�श�� द%र ज�� आ��� म�झ�� रथ�प�स%न �� प�ह�ल��वर म� म�झ�� ग�&ड�व��%न ज�र�न� ब�ण�&च� वष�!व करण��स स�रव�� क�ल�. त��म�ळ] त��&च� नभ�� आणख�न उ&च ज�ण� थ�&बल�. त��&न� हमळ�ल�ल�� बह�च�� आहशव�!द�म�ळ] �� ��थ� स�रह$� झ�ल�. �� श�र क�ठ��� ज�ऊ शक� ����, त��च� प�ठल�ग करण� म�झ�� रथ�ल� शक� नव���. �� पeथव�� म���� घ�सल� व त��न&�र ��थ%न �� प�ण��� ब�ड�ल� अस� करण� म�झ�� रथ�ल� शक� नव���. �र�स�द� त�� इ&द�च�� अमर�व��स�रख�� हदसण���! नगर�वर �ल� कर�च ����. म�झ�� �श� स��च�� म���!प�ढ� �� हटक�व 9र शकल� न���� व त��&च� श�र पeथव�वर ज�ऊन क�सळल�. त��&च�� द^व�च�� र��न�स�र �� म�झ�� कड%न म�र ख�� ����. त��&न� त��&च� हग9�ड प$�स�रख� हदसण�र� हवम�न& ब���र क�ढल�. म�झ�� ब�ण�&प�ढ� �� फ�र क�ळ हटक% शकल� न����. �� स�ठ �ज�र हवम�न एक� म�ग�म�ग एक अश� पeथव�वर क�सळ% ल�गल�. म� �� सगळ� हवम�न नष क�ल�. पर&��, मल� समजल� कV, �� र�$स म�णस�कड%न म�रल� ज�ण� शक� न���. स�गर�ल� जश� भर�� ���� �स] �� प�न�� चढ�ई करण��च�� ���र�ल� ल�गल�. म�झ��वर त��&च� र�$स� आ��9� त��&न� न�म 9रन ठ�वल�ल� ����. म�स�द� त��&च�� �लल��ल� पह�स�द द�ण��च�� ���र�� र�ह�ल� ����. अ$रशw �ज�र�&च�� स&ख��न� �� अलज&क� र�$स त��&च�� सजवल�ल�� ग�ड�&�%न म�झ�� हदश�न� ��� ����. त��&च� ��द�च� ���र� व त��&च��कड� असल�ल� अजब हदसण�र� आ��9 प��cन म�झ� च�&गल�च करमण%क ��� ����. त��&च�� अ&ग�वर�ल द�हगन� म�झ� हवश�ष ल$ व�9� ����. म�झ� ब�ण त��&च��वर ज�ऊ शक� नव��� व त��&च� आकमण म�त व�ढ� ����. �� समजल��वर म� थ�ड� घ�बरल�. �� मल� घ�बरवण��च�च क�म कर� ���� अस] मल� व�टल� क�रण, ��स�द� म�झ��वर �ल� कर� नव���, न�स�� मल� गर�ड� घ�ल%न ����. म� रद�ल� हवनवण� कर ल�गल�. म�झ� प�थ!न� रद�न� ऐकल� अस�व� क�रण मल� एक ��न ड�क� असल�ल� म�ण%स हदस% ल�गल�, त��ल� स�� ��� ����, त��च�� अ&ग�वर स�प हफर� ����, त��च� क�स म�णज� स�$�� अग�च�� जव�ळ� अस�व��� अश� ��त��. �� मल� ब�लल�, म�झ� रद न�व�&च� शस आ�� �� न�म 9रन त�� जमल�ल�� र�$स�&वर स�ड. म� श&कर�च� समरण करन �� आ��9 न�म 9रन त�� र�$स�&च�� स^न��वर स�डल�. त�� रद�न� �� सगळ� र�$स ठ�र म�रल� ग�ल�. पण �� ����&न� मल� हवल$ण अन�भव आल�, �� स�&ग��. मल� �ज�र� �रण&, लस&�, व�घ, असवल&,

Page 60: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

र�ड�, सप!, न�ग, ग�र&ढ�र&, �त�, म�&कड&, ड�ककर&, म�&जर&, क� त�, भ�र&द, हग9�ड&, गरड, चमर,

हचत�, म�&स�, प$�, घ�ड�, प��ड, नद�, अरण��, सम�द हदस% ल�गल� त��हशव�� मल� समजण�र न��� अश� हवहचत सवरप�च�� आकe �� म�झ��प�ढ� न�च� ��त��. प%व? घड%न ग�ल�ल�� ग�ष� मल� ��थ� हदस� ��त�� जण% म� त�� क�ळ�� ग�ल� आ��. त��च� अथ! मल� अस� ज�णवल� हक&, �� र�$स अश� हवहव9 रप�� पeथव�वर व�वर� अस�&. �� ज�न मल� कस� झ�ल� �� म� अ�� ��ल9ष�र, ��म��ल� स�&ग% शकण�र न���. पण आपल�� भ�व�� र�$स,

द�नव अश� हवहव9 रप�&� अस��� अस] म� समजल�. क�&�Kन� द�न ड�क�, क�&�Kन� ��न ड�क� क�&�Kन� त���cन�� ज�स� ड�क�, अन�क ��� अस� म�णस�स�रख� व�टण�र� पण म�ण%स हनहp�पण� न���� अस] मल� भ�स� ����. त��&च� मeत�% �� आपल�� मeत�%स�रख� ��तप�र��च अस��. �� प�नw व�गळ�� अव��र�� ��ण�र अस] हव9�च� हन��जन आ��. त��हशव�� क�&�K ऋष�, ग&9व!, �$, ग�हक, हपश�चच, द�व�&च� द�ष करण�र� अस�र, म�झ� �� कe त� स�ह$द�र�पम�ण� प��� ���� अस�स�द� मल� ज�णवल�. त�� $ण� मल� समजल� अर] ��ल9ष�र�, म�झ�� भ�व�, आपण क9��� एकट� नस��, आपल��वर प�ळ� ठ�व%न क�&�K शहक ज�� अदष� सeष���ल अस�व���, अस���. आपल�� पत��क कe त��च� नUद ��� अस��. ह� ज�ण�व�न� मल� हभ�� व�टल�. अस� अन�भव मल� ह� आ9� क9� आल� नव���. �� प��� अस��&न� म� त��च व�ळ� उतफ% �!पण� त�� द�नव�&च� कतल स�द� कर� ����. जण% क��, क�ण� म�झ� उप��ग करन त�� �त�� कर� ����. प�न�� त��&च� आक�श��%न म�र� म�झ��वर स�र झ�ल�. त��&न� आवरण� मल� एकट�ल� शक� नव��� म�ण%न म� हतप�र�च� व9 करण���! द�व�ल� मद� करण��च� हवन&�� क�ल�. त��&न� म�झ� ऐकल� व �� म�र� उलटवल�. प�न�� म� ग�&ड�व�न� ब�ण�&च� वष�!व स�र क�ल�. �� प��cन म��ल� फ�रच ख%ष झ�ल� ����. म�झ� �� स�रथ� कQ��क कर� ����. त��म�ळ] मल� आणख�न ज�र आल� ����. �� म�ण�ल� अश�पक�र� द�वस�द� र�$स�&श� लढ% शक� न����. �� म�ण�ल� इ&द सव�w अश�पक�र� �ल� कर शक� न���. �� म�ण�ल� ह� आक�श���ल नगर� ज� द�व�&न� आटप� नव���, �% एक� ����न� स&पवल�स �� म�ठ�च क�म आ��. र�$स�&च�� नगर�&च� न�श करण�र� म�ण%न इ&द�च� न�&व प�र&दर अस] झ�ल� पर&��, ��झ� क�म त���cन�� च�&गल� झ�ल� आ�� अस� ��

Page 61: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

म�झ� ��र�फ कर��&न� म�ण�ल�. मल� त��म�ळ] �gरप आल�. �% पह�प�र&दर झ�ल� आ��स अस] म��ल� मल� म�ण�ल�.त�� द�नव�&च�� ब��क� ब���र आल�� व आक�श कर ल�गल��. त��च� आव�ज क� र�र� प$�च�� ओरडण��स�रख� मल� व�टल�. त�� ब��क�&च� क�स हवसफ�रल�ल� ���� व त�� ���� बडव� ��त��. त�� ब��क�&न� त��&च� द�हगन�, म�ळ� क�ढ%न फ�क% न हदल��. त��&न� त�� स&��र�म�ळ] हक�� द�wख झ�ल� �� म� समज% शक� ����. त��&च� रडण� ऐक% न मल� व�ईट व�टल�. ग&9व�Xच�� नगर�स�रख� हदसण�र� �� नगर� श�क�क% ल झ�ल� ����. बह�च�� आहशव�!द अस%न स�द� त��&च� न�श झ�ल� ����. म� क�रण म�त आ�� व हव9�ल�ख मल� व�पर� आ�� �� मल� ज�णवल�. �� श�क�&� ब�ड�ल�ल� नगर� ज� मल� एकद� स�&दर व�टल� �� आ�� स�&दर व�ट�न�श� झ�ल�. त��न&�र �� नगर� ज� बह�&न� त�� र�$स�&स�ठ� उभ� क�ल� ���� अच�नकपण� म�झ�� सम�र ग��ब झ�ल�. जस� आक�श���ल ढग& आक�श�� हवरघळ%न ज���� �स� क�&�Kस� झ�ल�. आम�� आमच� क�म क�ल� ���� ��व��&, आ�� म��ल�न� आमच� रथ घर�कड� वळवल�. ह�रण�प�र�च� व त��आ9� हनव�� कवच�&च� न�श करन आम�� पर�� ����. म� इ&द�ल� भ�टल�. म�झ�� स�रथ��न� ज� घडल� �� �स] इत&भ%� इ&द�ल� स�&हग�ल�. म� फक ��थ� त��च��प�ढ� उभ� ����. �� ऐकल��वर इ&द�ल� हक�� �ष! झ�ल� �� म� ��म��ल� वण!न करन स�&ग% शकण�र न���. इ&द ब�लल�, "श�बब�स, च�&गल� क�महगर� क�ल�स". त��न&�र म�झ� कQ��क �� कर� र�ह�ल�. म� अश� र�$स�&च� पर�भव क�ल� ���� ज� द�व�&न�स�द� अशक�प�� ����. �� न&�र म�ण�ल�, "प�थ�!, �% म�झ�� शत%&च� न�श करन म�झ� दह$ण� प%ण!पण� हदल�ल� आ��स. �% ह�प�ढ� स�द� अस�च अलज&क� र��हशल. लढ��न� भ�वन�हववश न ���� क�वळ एक क�!व� म�ण%न �% म�र� ����स �� मल� हवश�ष भ�वल�. अश�च पक�र� �% ��झ� मनलसथ�� र�ख%न ह�प�ढच�� लढ��� कर� ज�. शत%&च� द�ष न कर��& क�वळ एक क�!व� म�ण%न त��&च� न�श करण� �]च ख��! $हत��च� ल$ण आ��. �स� कर� र�ह�ल�स �र द�व, र�$स, �$, अस�र, ग&9व! ह�&प̂क� क�ण��� ��झ��प�ढ� हटक�व 9रण�र न����. अर� क�����, ��झ�� अश� पर�कम�म�ळ] ��झ� भ�ऊ ��ल9ष�र पeथव�च� र�ज� ��ईल".

अश�रर��न� हनव�� कवच ��द पव�!च� अठर�व� भ�ग स&पल�.

Page 62: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हनव�� कवच ��द पव! (भ�ग एक�ण�स�व� )

अज�!न प�ढ� स�&ग� अस��, इ&द प�ढ� मल� ब�लल�, 9न&ज��, सगळ� द^व� आ��9& ��ल� व�पर�� ����ल. त��&च�� म�ळ] पeथव�वर�ल क�ण��� ��झ��प�ढ� म�क�बल� कर शकण�र न���. �% ज�व��& कQरव�&श� लढहशल ��व��& हभषम, द�ण, कe प, कण!, शक� न� अस] क�ण��� $हत� ��झ��प�ढ� उभ� र��c शकण�र न����. �� सगळ� हमळ%न ��झ�� एकसष�&श इ�क� ठर��ल. त��न&�र त��न� सव��च�� ����न� �� स�न��च� ��र म�झ�� गळ��� घ��ल�. त��च� द�वदत त��न� मल� हदल�. �� म�ण�ल�, �� �% अ&ग�� घ��ल�स �र ��ल� कश�च�च त�स ��ण�र न���. त��न&�र त��न� म�झ�� हशर�वर �� अभ�द लजर�ट�प घ��ल�. मग त��न� मल� द^व� द�हगन�, आभ%षण�, सव�w न�सवल�. �� म�झ� म�तवप%ण! सनम�न ����. त��न&�र म� मज�� सवग�!� र��c ल�गल�. ग&9व�Xच� म�ल& म�झ�� स�ब��ल� ����. �� सगळ� द�व मल� त��&च����ल एक अस]च व�गव% ल�गल�. क�&�K क�ळ�न&�र �� मल� म�ण�ल�, "अर� अज�!न�, ��झ� ब�&9व ��झ� पह�$� कर� आ��� म�ण%न आ�� �% पर� ज�ण� उच�� ठर��". त�� द���च�� द �wखद��क अन�भव�न&�र म� ��म��ल� स�ड%न शस हमळवण��स�ठ� प�&च वष�!प%व? ग�ल� ����. ��थ� प�&च वषj & र��cन सव! शसहवद� हशक% न घ��ल�, �� आ�� ��मच��� प�न�� ��� आ��. ��थ� ग&9म�9न�च�� पव!��वर आपण भ�ट� आ���.

��ल9ष�र त��ल� ब�ल��, अर� 9न&ज��, �% सगळ� आ��9 प�प क�ल� आ��स �� च�&गल� झ�ल� आ��. ��झ��वर �� द�व�&च� र�ज� पसन आ�� �� म�ठ� भ�ग� आ��. सथ�न� ��ल� भ�टल� व �% त��&न� हमठ� म�रल�स, क� स��च�� हनहमत�न�, ��स�द� परम भ�ग��च आ��. �� ��ल� र�$स�&श� लढण��� मद� कर� ����, �� समज%न मल� फ�र सम�9�न व�ट� आ��. ��झ� सगळ�� ल�कप�ल�&श� व�हकशw भ�ट झ�ल� ��स�द� च�&गल� झ�ल�. ह� सगळ�� ग�षKच� अथ! अस� हक&, आपल� भहवष� च�&गल� आ��. �% पर� आल� आ��स आमच��� �� म�झ�� दष�न� हवश�ष म�तव�च� आ��. मल� अस] व�ट% ल�गल� आ�� कV, सगळ� 9र�� आपण आ9�च लज&कल� आ��. 9e�र�ष  �च� म�ल& आ9�च �रल� आ��� अस� म� समज��. एवढ� ब�लल��न&�र �� र�ज� अज�!न�ल� हवच�र�� कV, त��ल� �� अद%� आ��9 प��व��च� आ���. त��स�ठ� सगळ� प�&डव

Page 63: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

उतस�क आ���. ज�� शस�&न� त��&न� हनव�� कवच�&च� न�श क�ल� �� द�खव अस� �� त��ल� स�&ग��. अज�!न त��ल� स�&ग�� उद� सक�ळ� म� ��म��ल� �� सगळ� शस द�खवण�र आ��. ज� व�परन म� ह�रण�प�र व हनव�� कवच�&च� न�श क�ल�. त��न&�र �� त��च�� इ�र भ�व&ड�च�� स� झ�पल�. अश�रर��न� हनव�� कवच ��द पव�!च� एक�ण�स�व� भ�ग स&पल�.

Page 64: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हनव�� कवच ��द पव! (भ�ग हवस�व� )

व̂श&प��न प�ढ� स�&ग� अस���, �� र�त स&पल��न&�र द�स��! हदवश� ��ल9ष�र त��च�� भ�व&ड�स� उठल�. प��wक�ळच� सगळ� हव9� उरकल�, मग �� सगळ� भ�ऊ प�न�� एकत आल� ��व��& �� अज�!न�ल� ब�ल��, "अर� क�����, आ�� �% आम��ल� �� आ��9 द�खव ज��&च�� व�पर�न� �% �� र�$स�&च� द�न नगर& प�द�क�&� क�ल�स". �श� आज� झ�ल��न&�र �� प�हवत��च� प��ळ� 9न&ज� त��च� �� सगळ� आ��9 त��च�� भ�व&ड�न� द�खव��. रथ�� बसल��स�रख� �� जहमन�वर बस%न आज�ब�ज%च�� ग�षKच� आ9�र घ�ऊन �� शस कश� व�पर��� त��च� प�त�ह$क स�द� त��&न� द�खव��. त��� इ&द�न� हदल�ल� श&ख% �� द�खव��. जस] �� �� शस& व�पर�स�ठ� सजज कर��, सगळ� पeथव� ��दर ल�ग��. त��च� त�स ��ऊ ल�ग��. त�� शस�&च� बळ व�ढ% ल�गल� �स� स%��!च� ��ज कम� झ�ल��च� ज�णवल�. अग� म&द झ�ल�, व�द�&च� म�तव स�द� कम� झ�ल�. प�ढ� व̂श&प��न जनम�ज��ल� स�&ग���, पeथव�� हबळ�&� र��ण�र� ज�व ग�दमरल��स�रख� पट�पट ब���र ��ऊ ल�गल�. �� प�&डव�&च�� आव��भ�व�� जम� झ�ल�. ��� ज�ड%न �� हवनवण� कर ल�गल� हक&, �� थ�&बव�. त�� आ��9�&च�� ��प�न] भ�जल� ग�ल��न� �� अज�!न�ल� प�नw प�न�� हवनवण� कर ल�गल�. त��न&�र बहष?, म�ष? व लसद ��थ� हदस% ल�गल�. त��न�र द�वष? व �$, र�$स, ग&9व! आहण गरड वग�!��ल पज��� ��थ� हदस% ल�गल��. त��न&�र सगळ� ल�कप�ल व स�$�� म��द�व स�द� त��&न� ��थ� हदस% ल�गल�. त��&च�� बर�बर त��&च� अस&ख� गणस�द� उपलसथ� झ�ल� ����. अर� र�ज� जनम�ज��, ��थ� द^व� फ� ल& ब�रल�ल�� लसथ��� त��&न� हदस% ल�गल�. व��%द�व�&न� �� पeथव�वर पसरन ट�कल�. सवग�!�%न ग&9व! आल� व स���� स�मन& ग�ऊ ल�गल�. अ�� रज� जनम�ज�, ��थ� अपसर�स�द� त��&न� हदस% ल�गल��. त�� नeत� कर� ��त��. क�वळ �� शस� ब���र क�ढल��न� �� झ�ल� ����, अज%न व�पर ��ण��च� ब�क� ����. न&�र अज�!न त�� प�&डव�न� स�&ग��, ह� आ��9 खर��र अश�पक�र� उघड�व��च� नस���. म�ण%न म� �� आ�� ब&द कर� आ��. ज�व��& ��द ���� ��व��& त�� गरज�न�स�र �� ब���र क�ढ�व��च� अस���. म� ��मच�� सम�9�न� स�ठ� �� क�ढल� पण ��

Page 65: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

अ��ग� आ�� म�ण%न म� �� प�न�� ब&द करन ठ�व� आ��. ज�व��& कQरव�&श� लढ�ई ��ईल ��व��& �� म� ��ग�ररत�� ब���र क�ढण�र आ��. ह� आ��9�&श� ख�ळण� फ�र घ��क अस��. ��ल9ष�र �� समजल��वर अज�!न�ल� स�&ग�� कV, �स� अस�ल �र �� तवरर� ब&द करन ठ�व,

त��ल� म�ह�� नव��� त��बदल म�ण%न द�खव��ल� स�&हग�ल�. अस] ब�ल%न �� �� आ��9 ब&द करन ठ�वण��स स�&ग��. ज�व��& �% त��&च� उप��ग ��द�� करहशल ��व��& ��ल� समज�ल �� कश� क�म कर���. व̂श&प��न प�ढ� स�&ग���, द�व�&न� अज�!न�ल� �� आ��9 न उघडण��च� स�&ग%न �� ल�कप�ल, म��द�व, ग&9व!, अपसर�, र�$स, �$, लसद अस] सगळ� प�नw अ&�9�!न प�व���. त��म�ळ] प�&डव�&न� त�� आ��9�च�� स�मथ��!च� कलपन� ����. त��न&�र �� सगळ� स��जण त�� अरण��� मज�� र��c ल�ग���.

अश�रर��न� हनव�� कवच ��द पव�!च� हवस�व� भ�ग स&पल�.

Page 66: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हनव�� कवच ��द पव! स&पल�(भ�ग एकहवस�व� )

जनम�ज� स�&ग� अस���, मल� स�&ग� �� प�थ! सवग�!�%न �� सगळ� आ��9 हमळव%न पर� आल��वर म�झ� प%व!ज 9न&ज��बर�बर कस� र��� ����. व̂श&प��न स�&ग% ल�ग���, आपल�� इ&द� स�रख�� स&पन भ�व�बर�बर, अज�!न� बर�बर �� ��थ�ल ग&9म�दन पव!����ल स�&दर उपवन�� मज� कर� अस���. त��&च� सम� स�ख�� ज�� ����. त�� पद�श�&च� हनर�$ण करण��� त��&च� क�ळ स�ख�� ज�� ����. हक�? त��च�� ����� 9न�ष� व ब�ण घ�ऊनच हफर� अस]. व̂श�वण�च�� कe प�न� त��&न� ��थ� मज�� र��ण��च� स�� ���� त��म�ळ] �� कश�च��� पव�! न कर�� आपल� क�ळ आन&द�� घ�लव� ����. अश�रर��न� �� न&�रच� च�र वषj & ��थ� अज�!न�च�� स&ग��� र��� ����. �� क�ळ कस� ग�ल� ��स�द� त��&न� समजल� न���. प�&डव�&च�� आ��ष����ल �� सगळ��� ज�स� स�ख�च� क�ळ ����. प�&डव व त��&च�� बर�बर असल�ल� अस] सगळ� द��जण एकद� एकत बस%न क�&�K हनण!� घ�ण��च� ठरव���. त��� हभम अज�!न त��&च� पतन� कe षण� व द�घ� म�द�च� अस] बसल�ल� ����. �� त��&च�� र�ज�ल� हवन&�� कर��� कV, आपल�� उद�श�च�� प%�!��स�ठ� आपल��ल� ��थ� ज&गल�� र��ण� ��ग� न���. आपण ग�ल� अकर� वषj अस] र��� आ���.

��थ�ल स�ख�� रमण��स�ठ� आपल� जनम झ�ल�ल� न���. आपल��ल� आ�� अज��व�स�� ज�व��च� आ�� म�णज� आपल�� बर�बर असल�ल��&च� स�द� आपल��ल� आ�� त��ग कर�व� ल�गण�र आ��. ��थ� र��cन आपल��ल� आपल� ग�ल�ल� म�न सनम�न हमळण�र न���. आपल�� श&त%&न� म�ह�� आ�� आपण आज क�ठ� आ���. त��स�ठ� प�ढ�ल वष�!स�ठ� ��थ%न ज�ण� गरज�च� आ��. अश�रर��न� �शसव�र�त�� अज��व�स�� र�ह�ल��न&�र आपल��ल� प�ढच� क�म कर�व��च� आ�� ज�� स�ठ� लजशन� सवग�!� ग�ल� ����. आपल�� बर�बर असल�ल�� स�बत��&न� स�द� आपल��ल� आ�� स�ड�व� ल�ग�ल व �� त��&च�� हठक�ण� ज���ल. �� ग�ल��न&�र आपण ��थ%न हनघ�व��च� आ��. अज��व�स�� �शसव�पण� र�ह�ल��वर आपण त�� कQरव�&च� न�श कर�व��च� आ��, त��स�ठ� �� अज��व�स���ल क�ळ �शलसवपण� क�ढण� जरर�च� आ��. ��थ� अस� र��ण��न� आपण आपल� द�wख& कद�हच�

Page 67: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

हवसर व आपल� वचप� क�ढण��च� हवच�रस�द� कमज�र ��ईल �� ��ग� न���. म�ण%न ��थ%न हनघण� आवश�क आ�� अस] त����ल एक जण ब�ल�� ज� इ�र�&न� पट��. �� आपल� ग�ल�ल� र�ज� हमळव%न �% आमच� र�ज� उतकष�!ल� प���च�ल ज� आपल� उहदष आ��. ��ल� हवहव9 �ज कर�व��च� आ���. त��स�ठ� �% आ�� ��झ�� शत%च�� न�श�च� हवच�र करण��स स�रव�� कर�व�स. ��थ� आपल� म�म�भ�ऊ द�म�दर आपल� व�ट प��� आ��. सत�क�स�द� आपल� व�ट प��� आ��. म�ण%न अर� 9म!र�ज� ��ल9ष�र�, अज�!न�च�� व हभम�च�� अहद��� स�मथ��!च� उप��ग करन �%, कe षण त��च� ��दव, ��झ� द�न 9�कट� भ�ऊ, आहण इ�र अन�क र�ज� ह�&च�� मद��न� ��द�च� ���र� कर�व��च� हवच�र कर�व�स अस] ठर��. �� 9म!��द घडवण� व त��� क�म��ब ��ण� �� उद�ष प�ढ� ठ�व%न आपल�� ��जन� ���र कर�व��ल� स�रव�� क�ल� प�ह�ज�. एवढ� ब�लल��न&�र व̂श&प��न स�&ग���, अस� त��&च� हवच�र ऐकल��वर �� र�ज�, कe प� द��ळ% 9म!र�ज ��ल9ष�र ह�� व न��� ह�&च� हवच�र करन क�&�K ठरव��. �� व̂श�वण�च�� व�ड�कड� ज���. त�� व�ड�ल� ��थ�ल �रएक ग�ष�च� आभ�र म�न� ��थ� असल�ल�� र�$स�&च� हनर�प घ��, ��थ�ल पव!��&च� स�द� कe प�पस�द म�&ग�� व त�� सगळ��&न� लव%न नमसक�र कर� ��थ%न हनघ��. त��व�ळ� �� त�� ग&9म�दन पव!��ल� आश�सन द��� कV, आम�� आमच� उद�ष स�ध� क�ल��न&�र प�नw ��थ� ��ल� भ�टण��स ��ण�र आ���. त��न&�र ��थ� र��cन घ�र �पस�� कर� र��ण�र आ��� ��झ�� स�हनध���. �� झ�ल��वर �� प�&डव त��&च�� बर�बर असल�ल�� ब�हण�&स� ��थ%न हनघ���. हभम�च�� आव��न�न� त��च� र�$स प�त घट�तकच ��थ� त��च� र�$स स�ब�� घ�ऊन ���� व त��&च�� मद��न� त�� ��थ!��तKच� पर��च� पव�स, आल� त��च म�ग�!न�, �� प�र&भ कर���. त��&न� हनर�प द�ण��स�ठ� ऋष� ल�मस, अष?स�न ऋष� त��&न� हनर�प द����. प�&डव त��&च�� पर��च�� पव�स�� आणख�न क�&�K अद%� ��थ!$�त� प��� आपल� पर��च� पव�स कर ल�ग���.

अश�रर��न� हनव�� कवच ��द पव�!च� ब�हवस�व� भ�ग स&पल�.

- म��भ�र� ब�र�व� ख&ड स&पल� -

Page 68: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

भ�ष�&�रक�र�च� पररच� - म� अश�क क�ठ�र�, म�झ�� व��च� ७६ वषj झ�ल� आ���. ग�ल� हकत��क वषj म� हवहव9

प�च�न गथ�&च� एक क� ���ल म�ण%न अभ��स कर� अस��. त�� क�ळ�� मल� समजल� कV,

आपल�� प�च�न हश$ण पद��� च�र ग&थ�&च� म�तव ����. त��� मन�समe��, म��भ�र�,

र�म��ण आहण ��गव�लसष �� म�तव�च� ����. आपल�� प%व?च�� हश$ण पद��� ह� ग&थ�&च�

व�चन करण��च� पथ� ����. न&�रच�� क�ळ�� इ&गज�&न� त��&च� हश$ण पद�� ��थ� रजवल�

व आपल� प�ठश�ळ� पद�� स&प�ष�� आल�. आपल�� हश$ण पद��� अ$र ओळख,

हन��श�स, गहण� एवढ�च हशकवल� ज��. त��हशव�� हशक��&न� घ�क&पट� करण��च� म�तव

����. �� सगळ� आ�� इह���स जम� झ�ल�ल� असल� �र� त��च� उप��क�� न�क�र�� ��ण�र

न���. म�ण%न एक प�तन म� कर�व��च� ठरवल�. म� एक अह�स�म�न� अभ��सक आ�� �र�

व��स&ग म�ठ� आ��. त�� पम�ण�, मन�समe�� पथम ई-स�ह�त�च�� म�ध��म�न� ��म��ल� हदल�.

त��च� च�&गल� सव�ग� झ�ल� आ��. त��म�ळ] म�झ� उतस�� व�ढल� आहण म��भ�र��च�, 'जस�

आ�� �स�', अश�पक�रच� भ�ष�&�र आ�� द�� आ��. त��च� स�9�रणपण� २५ ख&ड ��ण�र

आ���. स&प%ण! म��भ�र� ��ण��स बर�च अव9� ल�गण�र आ��. इ�र म&डळ� म��भ�र��च� भ�ष�&�र कर��&न� त��च� आक�र आट�पश�र करण��स�ठ� त����ल हशकवण%क�च� भ�ग व�थ! समज%न स�ड%न क�वळ कथ�भ�ग�च�च भ�ष�&�र कर��� त��म�ळ� एक श̂$हणक प�स�क

म�ण%न अस] भ�ष�&�र र��� न���. म� सगळ�� हन��श�स हशकवण���! कथ� जश�च�� �श�

ठ�वल�� आ���. क�&�K ज�ग� हवष� समजण� स�प� व��व� म�ण%न म� ट�प� हदल�� आ��� क�&��

क&स�� हदल�� आ���, क�रण मल� म�ह�� आ�� हक&, ह�च� व�चन करण�र� मर�ठ� भ�हषक

स�म�न� आ���. क�ण� हवद�न व�चक अस�ल �र त��ल� त�� ट�प�&च� गरज व�टण�र न���.

आ�� थ�ड� म�झ��बदल लल��� आ��. �स� प���� अश� क�म�� क�ण� स&सकe �च� प�ध��पक असल� प�ह�ज� अस] क�ण�ल� व�ट�ल मग म� एक इ&लजन�अर क�& �� क�म कर�

आ�� अस� पश पड�ल पण त��च� उतर अस] आ�� हक&, एवढ� म�ठ� क�म करण��स क�ण�

Page 69: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

���र ��� न��� आहण �� स�द� फ� कट करण�र� हवद�न मल� हमळ�ल� न���. ज�� क�ण�ल� म� त��च� म�तव स�&हग�ल� �� सगळ� त�� क�म�स�ठ� भरप%र म�न9न म�ग% ल�गल� मग म�

ठरवल� आपणच �� कर�व�. ग�ल� २५ वषj & म� हनवeत ज�वन जग� आ��, बर�च सम� म�झ��कड� आ�� मग आपणच �� कर�व� अश� हवच�र�&न� �� कर�व��स घ��ल� व पथम

मन�समe�� हदल� आ�� म��भ�र� द�ण��च� प�तन च�ल% आ��. त��स�ठ� द^व��ग�&न� ई-

स�ह�त� स�रख�� ध���व�द� म&डळKच� स�थ हमळ�ल��म�ळ] म�झ� उतस�� हदग�हण� झ�ल�.

१९८५ प�X� म� म�झ� उद�ग कर� ����. क�रख�न� भ�ई&दरल� व र��ण�र च]ब%रल� त��म�ळ] ��ण��ज�ण��च� दगदग म�झ�� पकe ��ल� झ�पल� न��� व म� हद��च�� झटक��न�

आज�र� झ�ल�. त��न&�र ड<कटर�च�� सलल��न� म� सगळ� उद�ग ब&द करन घर�� बसल�.

थ�ड� बच� क�ल� ���� त��च�� ज�र�वर आज म� म�झ� स�9� ज�वन जग� आ��. प̂श�प�ठ�

ल�गण��च� सवभ�व म�झ� म�ळ��च न���. स�रव���प�स%न व�चन�च� �&द ���� त��� कथ�

क�द&ब��! व�चण��� रस नव���. म� क�&�K म�ह��� द�ण�र� ग&थच व�च� अस]. त��म�ळ] अन�क हवष��&च� व��स&ग झ�ल� त��� �� च�र प�स�क प�ढच�� हपढ�स हवश�ष उप��क ठर��ल अस�

मल� ज�णव% ल�गल� ��व�� त��&च� भ�ष�&�र� करण��च� ठरवल�. त�� व�ह�र�क म�झ� ललख�ण

श��� हवष��&� बर�च आ��. क<&हटन]टलच� क̂. रतन�कर क� लकण? ह�&न� आग�प%व!क म�झ��

कड%न 'स]हद� ख� हनहम!�� उद�ग', न�&व�च� प�स�क लल�cन घ��ल�, मर�ठ���ल �� पह�ल�

ख�हवष�क प�स�क आ��. त��च�� च�र आवeत�� झ�ल�� आ���. बहळर�ज� म�लसक�च� स&प�दक भ�सल� ह�&च�� आग��म�ळ] त��&च�� म�लसक�&� म� १९९२ �� २००५ प�X�

श��क��Xन� श���च� पद�श�र हश$ण एक� ल�खम�ल�च�� द�र� हदल� आ��. त��� ६५ ल�ख

लल��ल�. त�� हशव�� स&प�दक भ�सल��&च�� आग��म�ळ] हनसग!श���च� �&त हशकवण�र� एक

अभ��सकम, 'व��व��ररक हनसग!श��� अभ��सकम' ���र करन �� सवखच�Xन�

श��क��Xस�ठ� १९९४ स�ल� उपलब9 क�ल�. त��म�ळ] आपल�� म��र�ष  �� हनसग!श���च�

पच�र झ�ल�. आ�� ह� उ��रव��� ज�व��& शर�र स�थ द�ण��� क� चर�ई कर ल�गल� आ��,

Page 70: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

म�झ� सगळ� ल$ आपल�� ह�&द% म�न���&च� मर�ठ� म�णस�ल� पररच� करण��वर आ��.

त��स�ठ� म��भ�र�, र�म��ण व ��गव�लसष ह�&च� 'जस� आ�� �स]' अन�व�द करण��वर भर

आ��. म�झ� ज��ह�ष श�स�च� ज�न च�&गल� आ��. त��पम�ण� जर ग�ष� ��ण�र अस��ल �र

म� २०२० न&�र नस�न. त��स�ठ� �� सगळ� उपकम लवकर�� लवकर उरकण��च� म�नस

आ��.

आ�� क�ण�ल� पश पड�ल कV, �� इ&लजहन�रKगच� म�ण%स श���वर कस] लल����? त�� बदल

थ�ड� लल����. म�झ�� क�रख�न��� ब�g��क क�मग�र उरण, अललब�ग, वसईच� ����. हश$ण

ब���च� पण एक�द� अवज�र कस] व�पर�व��च� �� हशकवल� हक&, �� त��� लवकरच हनषण��

��� ����. त�� म�ल�&न� म� हवच�रल� हक&, �� एवढ� �gश�र अस%न�� श��� क�& कर� न����?

त��&च� एकच उतर अस], म�लक श���� भ�ग� न���. मग म� ठरवल] श���श�स�च� अभ��स

कर�व��च�. अभ��स�च�च �&द असल��म�ळ] �� स�र झ�ल�. त��� मल� लवकरच समजल�

कV, श���च� स&ब&9 ब<टन� प�$� म��क�ब��<ल<ज�श� ज�स� आ��. मग म� त�� हवष��च�

अभ��स करन त��� लवकरच प�र&ग� झ�ल�. त�� अभ��स�पम�ण� म� क�&�K �&त हवकलस�

क�ल� व �� अजम�वण��स स�रव�� क�ल�. त��� अप�$�पम�ण� पररण�म हमळ% ल�गल� त��पम�ण�

एक श����&त हवकलस� ��� ग�ल�. म�झ�� क�मग�र�च�� श���वर म�झ� प��ग ��� ����, त���

म�झ� प̂स� ल�ग� ���� व त��&च� क� ट% &हब� क�म कर� ����. त��व�ळ� म� च�&गल� �रण ����

व उतस��स�द� ����. म�झ�� �&त�न� श��� उतम ���� �� म� समजल� व �� सगळ� ��थ�च

स&पल�. �� सगळ� १९८२ �� १९८५ अश� स�ल�� झ�ल� ����. म�स�द� �� सगळ� हवसरन

ग�ल�. पर&��, १९९२ स�ल� म�ठ� द �षक�ळ पडल� ���� म��र�ष  �� त��व�ळ� म� एक दष�

ट�व��वर प�ह�ल�, त��� एक ग�म�ण मह�ल� एक� ख�ल हव��र�� उ�रन व�ट�न� प�ण�

क�ढ%न ब�लद�� भर� ����. त��व�ळ� मल� र��वल� न��� व हवच�र क�ल�, म�झ�� ज�न�च�

जर उप��ग ��ण�र नस�ल �र क�� क�म�च� �� ज�न. म� एक ल�ख लल��ल� व द^हनक

नवशहकल� प�ठवल�. �� ल�ख त��&न� पलसद क�ल� न���. मग म� �� ल�ख बळ�र�ज�

Page 71: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

म�लसक�� प�ठवल�. त��� �� ��प%न आल�. �स� प���� नवशहकन�स�द� �� पलसद क�ल�. त��न&�र बहळर�ज�च�� व�चक�&च� पश हवच�रण� स�र झ�ल� व म� म�झ� श���च� ज�न त��&न�

त�� म�लसक�� ल�ख लल�cन द�ऊ ल�गल�. अश�रर��न� म�झ� श���� ललख�ण भरप%र झ�ल�.

त��बदल आ9� लल��ल� आ��.

आ�� थ�ड� म�झ�� बल<गप�सट बदल लल����. ह�&द%स��न�� २००८ स�ल� इ&टरन�टवर

बल<ग स�र झ�ल� व म� त��� म�झ� बल<ग स�र क�ल�. म�झ�� ल¥स�� 9म�!बदलच�� व�दगस�

पर&�� श�सश�द हवव�चन�म�ळ] पह�ल� बल<ग ब&द झ�ल�. म�झ� प%व? प�&च बल<ग ����. त��� म�

अभ��स�&न� ज� स&श�9न करन श�9%न क�ढ� अस], �� लल����. त��� अन�क हवष��वर�ल

म�झ� स&श�ल9� स�ह�त� पलसद कर� अस��. त��� ब�हण 9म!, ज^न 9म!, ल¥स�� 9म!,

इसल�म, अथ!, न���, हन��श�स, र�जक�रण अश� हवष��&वर बर�च लल��� अस��. �� ��म��

व�च% शक��. एकच बल<ग मर�ठ� आ�� ब�क�च� इ&गज�� आ���. लसल�क<न म9�ल बल<ग

इसल�म बदलच�� म�झ�� स&श�9न�च� श�सश�द ललख�ण आल��न&�र ब&द झ�ल� आ��.

ग�गलवर�ल बल<ग म�त ज�र�� च�ल% आ���. म�झ� अश� हवष��वर�ल हवच�र न�क�र�� ��ण�र न���� अस] सत��ल� 9रन असल��म�ळ� ज�व��& मल� क�ण� हवर�9 कर�� ��व��& त��&न� म�

नमपण� स�&ग��, कe प�� म�झ��वर अब�न�कस�न�च� द�व� कर�व�, �� झ�ल� हक&, �� ल�क गपप

�����. क�रण, जर �� �स� द�व� कर��� �र त��� �]च �रण��च� स&भव ज�स� अस��.

एवढ�च न��� �र त��&च�� ख�ट�पण�च� ज�ह�र बभ� ��ईल �� त��&न� परवडण��स�रख� नस��.

म� पच�रक� थ�ट�च� ललख�ण कर� न���. ज� समज�� �� हवज�न�च�� आ9�र�न� लसद

करनच लल����, आजच�� क�ळ�� अस] ललख�ण ब��!च गट�&न� आवड� न���. ब��!च

ल�क�&च� ख%नस�द� झ�ल� आ��� �� आपण ज�ण��च, म�ण%न म� शक��र म�झ��बदल क�&�K

लल�c इलच�� न���. सत��प�$� स�इसकरच� आज जम�न� आ��. म�झ� ज�वन���ल अन�भव

लल��ल� �र �� एक व�चन�� प�स�क ��ईल पण त��� सव! व�दगस� हवष� प�ढ� ����ल. म�

म�&डल�ल� क�ण���� म�द� आजवर क�ण�ल��� ख�ट� ठरव�� आल�ल� न���. ज��� ज���,

Page 72: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

ज^न 9म�!बदलच� व�द स�&ग�� एक उद��रण म�ण%न, १९०२ मध�] सर जगद�शच&द ब�स

ह�&न� व̂ज�हनक प�र�व� द�ऊन ज� लसद�&� म�&डल� त��च� प�र�व� द�ऊन म� लल��ल� कV, �ल�

ज� ज^न 9म! पच�र�� आ�� �� ��न �ज�र वष�!प%व?च�� अड�ण�पण�वर आ9�रर� आ��,

त����ल सगळ]च हवच�र अज�न�9�र�� म�ण%न ख�ट� आ���. एवढ�च न��� �र व�व��ररक

ज�वन�� �� 9म! प�ळण� क�वळ अशक� आ��. त��म�ळ] ज^न उखडल� पण स�द^व�न� ��

ख%नखर�ब� करण�र� नसल��म�ळ] व�चल�.

श�वट� म�झ�� �ब��� बदल लल����. म�ळ��च म�झ� पकe �� ��ळ�म�स� अस�� त��� २०१० स�ल� ब�सटच�� बसन� मल� ५० फ% ट ल�&ब फ�कल��म�ळ] प�र�� ज��ब&द झ�ल�

����. म]द%ल� आघ�� झ�ल��म�ळ] म�झ� समरणशक� ग�ल� ����. द�न बरगड� ��टल��

��त��. म�झ� श�च व म�त ह�&वर हन�&तण र�ह�ल� नव���. द�ड वष! �स]च ग�ल�. त��व�ळ� म�झ�

व� ६८ ����. क�वळ द^व बलवतर म�ण%न आज म� प%व!व� झ�ल� आ�� �र� क�ठल����

व��न�न� पव�स करण��स परव�नग� न���. म�ण%न म� क�ठ��� ज�� न���. ग�ल�ल� समeह� प�नw

आल� व आ�� सगळ� बर� च�लल� आ��. त�� क�ळ���ल अन�भव हवश�षकरन म�झ�� ज�न

स�9न�च�, म�ठ� र�चक आ���. �%��!स एवढ� प�र�.

ई-स�ह�त�च�� पद�ल9क���Xच�� आग��म�ळ] �� म�झ��बदल� खर� म�ह��� सहवस�रपण�

हदल� आ��. जर शक� अस�ल �र त����ल मजक� र�� बदल न कर�� �� पलसद�स र��व�.

अश�क क�ठ�र�,

२३- २ -२०१८

[email protected] ,[email protected]

Page 73: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

ई स�ह�त� पह�ष�न -मर�ठ� भ�ष� आ�� झ�प घ�ण��च�� म%ड मध�� आ��. रडण���!कड� ल$ नक� द�ऊ. मर�ठ��

क9�च नव��� इ�क� व�चक आ��� आ��. प�व? प�स�क�च�� एक� आवeत�च�� �ज�र न

�ज�र प�� ��पल�� ज��. प�&च �ज�र म�णज� ड�क��वरन प�ण�! आ�� ई प�स�क�&च��

जम�न��� एक एक प�स�क प�च ल�ख व�चक�&प�!� ज�� आ���. वष�!ल� अ9�! क�ट�

ड�ऊनल�ड �����. व�चक एकम�क�&न� परसपर ऑड!र कर���. व�टस अप, ई म�ल, ऍपप,

बल�� ट�थ, व�बस�ईट, प�नड  �ईव�, लसड� अश� अस&ख� म�ग�Xन� प�स�क& व���रल व���ल�

ल�गल� आ���. स�स�ट स�टल मर�ठ�च& व�र. ख�ड�प�ड�&च�� गल�ब�ळ�&प�स%न �� जग�च��

प�ठ�वर�ल पत��क द�श��. र<क�टच�� व�ग�&न� स�स�ट स�टल�ल�� मर�ठ�च�� ग�ड�ल� आ��

क�ण� थ�&बव% शक� न���. �� 9%म9डक क�&��� स��भ�ग� व��. आपल�� ओळख�च��

मर�ठ� स�$र�&न� ��� ओढ�. त��&च� ई म�ल पत�, व��टसप न&बर आम��ल� प�ठव�. ��म��

हक���� व�चक आण�. �� श&भर आण��ल आहण �� �ज�र आण��ल. ��मच�� व��टसप

Page 74: महाभारत तेरावा खंड...ह खड जटस र व9 , $ द , हनव कवच (दनव) द म पण र अ . जटसर व9 पव! सर

ग�पम9%न ��च� ज�ह�र�� कर�. आपल��ल� क� ठल� प�स�क& व�चक�&प�X� प���चव��च�

आ��� �� आपल��ल� हटव��, प�परच� ज�ह�र�� परवड� न���. आमच� व�चक ��च आमच�

ज�ह�र�� एज&ट. ��च आमच� ��कद. मर�ठ� भ�ष�च� ��कद जग�ल� द�खव%न द�ऊ.

ई स�ह�त�च� प�स�क� www.esahity.com वरन ड�ऊनल�ड कर�.

[email protected] ल� कळव%न ई-म�लन� म�&गव�. हक&व� 7710980841 �� न&बर

स�व� करन ठ�व�, �� न&बरल� ��मच� न�&व�न� Whatsapp करन प�स�क� whatsapp म�गj

हमळव�.

लल&क ई स�ह�त�च� app.https://play.google.com/store/apps/details?id=com.

esahity.www.esahitybooks ह� लल&कवर उपलब9 आ���. �� download कर�. ��

सव! म�फ� आ���.

9न�व�द