वस्तरों्ेल् ल साान क ल...

8
पृ 1 से 8 दायरा निााररत करिे हेतु माादाि जिवरी 2018 संकरण 1.0.0 वर ल ल सामान लए फैरी मानक क अंतगत दायला लनागरलत कलन क लए मागदगन Fair Trade USA संकरण 1.0.0 परलचय कई द स लय य टक ल कट, असबी, सजावटी ल अय संकलण चलण क लए अ-अ कालखान क बीच स ुजलत ए आ-अल उपाद क साथ, वर ल ल सामान कर आपत एंखाएं असल काफर जरट होती ह। वर ल ल सामान (फैरी मानक क लए Fair Trade USA (फे यर ेड यू.एस.ए.) फैरी मानक िन लवल आपत एंखा को उन आवयकता क एक सट क अंतगत ालम कलता है जो िन सी लवलनमागण सट अप पल ा होत ह। फे यर ेड माण पर उि कायगथ (कायगथ को परलालित कलता है लजस Fair Trade Certified™ (फे यर ेड मानित) उपादन क लए खापलीलित ल अनुमोददत दकया या है। एक माण पर का दायला एक िकाई (उदाहलण क लए एक कट-मक-ररम फैरी स कल एक पाटी क वालमव ल उसक ाला लनयंलरत लवल आकाल कर एक स अलक संथा (उदाहलण क लए फैरी कर िमालत का एक कॉस तक हो सकता है। ंदक फैरी मानक को अ-अ ढांच क एक या एक स अलक संथा पल ा दकया जा सकता है , एक यलतत माणपर का दायला लवल माण पर क बीच ापक प स अ-अ हो सकता है। िसलए यह सुलनलित कलना बत महवपणग है दक दायल कर आवयकता का पान दकया जाय तादक यक संथा क अंतगत आन वाी सी ा आवयकता का मलयांकन खा पलीिा क दौलान अनुपान क लए दकया जा सक। उय यह मागदगन दतावज फैरी मानक क अंतगत एक माण पर क दायल को लनागरलत कलन म चलण-दल-चलण सहायता दान कलता है। दायल म दकन कायगथ को अवय ालम कलना है ल दकन कायगथ को ालम दकया जा सकता है, िसक लए प ली आवयकता को एक अ नीलत वर ल ल सामान क लए फ ै री मानक क अंतगत माणपर दायल क लए आवयकताएं , ालम दकया या है , जो Fair Trade USA कर वबसािट स डाउनोड कर जा सकती है। यह मागदगन दतावज िस नीलत को अलक लवताल ल उदाहलण क साथ बताता है , ल पाठक को यह समझन म सहायता कलता है दक माणपर म आपत एंखा क ीतल क दकन कायगथ कोअवय ालम दकया जाना चालहए या दकन कायगथ को ालम दकया जा सकता है, ल कौन आवयकताएं माणपर स संब यक कायगथ पल ा होती ह। यह सुलनलचत कलन क लए दक तालवत दायला माणीकलण क योय है , आवदन दिया क दौलान दायल को लनागरलत दकया जाता है ल ालं लक खा-पलीिा स पह Fair Trade USA ाला अनुमोददत दकया जाता है। खा पलीिा क दौलान अनुपान क लए सी ा आवयकता क मलयांकन दकय जात ह। दकसी ी समय एक नया कायगथ एक माणपर म जोडा जाता है , दायल कर समीिा ल लनाग लण अवय दकया जाता है।

Upload: others

Post on 03-Sep-2019

28 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: वस्तरों्ेल् ल साान क ल ए्फैक्ट्री्ानक्क ् ... · ष्ठ 1 स 8 दाा निर्ाारत कि

पृष्ठ 1 से 8

दायरा निर्ााररत करिे हतेु मार्ादर्ाि

जिवरी 2018

संस्‍करण 1.0.0

वस्‍तर्ों्ेल् ल सामान क ल ए्फैक्‍टर्ी्मानक्क ्

अंतर्गत्दायला्लनर्ागरलत्कलन ्क ्ल ए्मार्गदर्गन् Fair Trade USA

संस्‍करण 1.0.0

परलचय

कई्द र्ों्स ्ल य ्र्य ् टकों्ेल्कटटर्, अस म्ब् ी, सजावटी्ेल्अन्य्प्रसंस्‍तकलण्चलणों्क ्ल ए्अ र्-अ र््कालखानों्क ्बीच्स ्

र्ुजलत ्हुए्आर् -अर् ल ्उत्पादों्क ्साथ,्वस्‍तर्ों््ेल् ल ्सामान्कर्आप श्रत्खलाएंख ाएं्अक्‍टसल्काफर्जरट ्होती्हैं।्वस्‍तर्ों्ेल् ल ्

सामान्(फैक्‍टर्ी््मानक ्क ्ल ए्Fair Trade USA्(फेयर टे्रड यू.एस.ए.)्फैक्‍टर्ी््मानक््िन्लवल आपू्आप श्रत्खलाएंख ाो ्को्उन्

आवश्यकताो ्क ्एक्स ट्क ्अतंर्गत्र्ालम ्कलता्है् जो्िन्स ी्लवलनमागण्स ट्अप्पल् ार् ्होत ्हैं।्फेयर टे्रड्प्रमाण्पर्उि्

कायगस्‍तथ् ्(कायगस्‍तथ् ों ्को्परल ालित्कलता्है् लजस ्Fair Trade Certified™्(फेयर टे्रड प्रमानित)्उत्पादन्क ्ल ए् खापलीलित्

ेल्अनुमोददत्दकया्र्या्ह।ै्एक्प्रमाण्पर्का्दायला्एक्िकाई्(उदाहलण्क ्ल ए्एक्कट-म क-ररम्फैक्‍टर्ी ्स ् कल्एक्पाटी्क ्

स्‍तवालमत्व्ेल्उसक ्द्वाला्लनयंलरत्लवल आपू्आकालों्कर्एक्स ्अलर्क्संस्‍तथाो ्(उदाहलण्क ्ल ए्फैक्‍टर्ी्कर्िमालतों्का्एक्

कॉम््् ् क्‍टस् ्तक्हो्सकता्ह।ै

च ंदक्फैक्‍टरी्मानक्को्अ र्-अ र््ढांच ्क ्एक्या्एक्स ्अलर्क्संस्‍तथ्ाो ्पल् ार् ्दकया्जा्सकता्ह,ै एक्व्य्लक्‍टत्र्त्प्रमाणपर्का्

दायला्लवल आपू्प्रमाण्परों्क ्बीच्व्यापक्रूप्स ्अ र्-अ र््हो्सकता्ह।ै्िसल ए्यह्सुलनलित्कलना्बहुत्महत्वप णग्है् दक्दायल ्

कर्आवश्यकताो ्का्पा न्दकया्जाय ्तादक्प्रत्य् क्संस्‍तथा्क ्अतंर्गत्आन ्वा ी्स ी् ार् ्आवश्यकताो ्का्म लयाकंन् खा्पलीिा्

क ्दौलान्अनुपा न्क ्ल ए्दकया्जा्सक ।

उद्द श्य्

यह्मार्गदर्गन्दस्‍तताव ज्फैक्‍टर्ी्मानक्क ्अतंर्गत्एक्प्रमाण्पर्क ्दायल ्को्लनर्ागरलत्कलन ्में्चलण-दल-चलण्सहायता्प्रदान्कलता्

ह।ै्दायल ्में्दकन्कायगस्‍तथ ों्को्अवश्य््र्ालम ्कलना्है् ेल्दकन्कायगस्‍तथ ों्को्र्ालम ्दकया्जा्सकता्ह,ै्िसक ्ल ए्प ली्

आवश्य्कताो ्को्एक्अ र््नीलत्वस्‍तर्ों्ेल् ल ्सामान्क ्ल ए्फैक्‍टरी्मानक्क ्अंतर्गत्प्रमाणपर्दायल ्क ्ल ए्आवश्यकताएं,्में्

र्ालम ्दकया्र्या्ह,ै जो्Fair Trade USA्कर्व बसािट्स ्डाउन ोड्कर्जा्सकती्ह।ै्यह्मार्गदर्गन्दस्‍तताव ज्िस्नीलत्को्ेल्

अलर्क्लवस्‍तताल्ेल्उदाहलणों्क ्साथ्बताता्ह,ै ेल्पाठकों्को्यह्समझन ्में्सहायता्कलता्है् दक्प्रमाणपर्में्आप श्रत्खलाएंख ाो ्

क ् ीतल्क ्दकन्कायगस्‍तथ् ों्को्अवश्य््र्ालम ्दकया्जाना्चालहए्या्दकन्कायगस्‍तथ् ों्को्र्ालम ्दकया्जा्सकता्ह,ै्ेल्कौन्

आवश्य्कताएं्प्रमाणपर्स ्संब्ध ्प्रत्य क्कायगस्‍तथ ्पल् ार् ्होती्हैं।

यह्सुलनलश्च्त्कलन ्क ्ल ए्दक्प्रस्‍ततालवत्दायला्प्रमाणीकलण्क ्योग्य्ह,ै आव दन्प्रदिया्क ्दौलान्दायल ्को्लनर्ागरलत्दकया्जाता्

है् ेल्प्रालंल क् खा-पलीिा्स ्पह ्Fair Trade USA्द्वाला्अनमुोददत्दकया्जाता्ह।ै् खा्पलीिा्क ्दौलान्अनुपा न्क ्ल ए्

स ी् ार् ्आवश्यकताो ्क ्म लयांकन्दकय ्जात ्हैं।्दकसी् ी्समय्एक्नया्कायगस्‍तथ् ्एक्प्रमाणपर्में्जोडा्जाता्ह,ै दायल ्कर्

समीिा्ेल्लनर्ागलण्अवश्य््दकया्जाता्ह।ै

Page 2: वस्तरों्ेल् ल साान क ल ए्फैक्ट्री्ानक्क ् ... · ष्ठ 1 स 8 दाा निर्ाारत कि

पृष्ठ 2 से 8

दायरा निर्ााररत करिे हतेु मार्ादर्ाि

जिवरी 2018

संस्‍करण 1.0.0

दायला ेल प्रयोजनीयता

यह्मार्गदर्गन्दस्‍तताव ज्प्रमाणन्क ्ल ए्स ी्आव दकों्ेल्फ यल्र ड्य .एस.ए.्क ्फैक्‍टर्ी्मानक्क ्अंतर्गत्प्रमालणत्स ी्प्रमाणपर्

र्ालकों्पल् ार् ्होता्ह।ै्यह्दस्‍तताव ज़्फैक्‍टरी्मानक्क ्अनुसाल्प्रमालणत्स ी्ससं्‍तथाो ्पल् ार् ् होता्ह।ै

सम्ब्ंलर्त दस्‍तत्ोवज

वस्‍तर्ों््ेल् ल ््सामान्क ्ल ए्फैक्‍टर्ी््मानक, संस्‍तकलण्1.3.0

वस्‍तर्ों््ेल् ल ्सामान्क ्ल ए्फैक्‍टर्ी््मानक्क ्अंतर्गत्प्रमाण्पर्क ्दायल ्क ्ल ए्आवश्यकताएं

1. प्रमाणपर र्ालक कर लमकाएं ेल उत्त्लदालयत्व्

1.1. प्रमाणपर र्ालक कर लमका

प्रमाणपर्र्ालक्अपनी्आप श्रत्खलाएंख ा्कर्एक्या्एक्स ्अलर्क्संस्‍तथाो ्कर्तलफ्स ्प्रमाण्पर्लखता्ह।ै्यह् ब ्वा ्फ यल्र ड्

उत्पाद्को्ब्ांड्या्उसक ्सबस ्कलीबी्व्यापाली्को्ब चता्ह।ै्प्रमाणपर्र्ालक, फैक्‍टर्ी्मानक्क ्अनपुा न्को्सुलनलित्कलन ्क ्ल ए्

उत्तलदायी्ह,ै साथ्ही्वह्उप-अनु ार््5.3्क ्अनुपा न्क ्ल ए् ी्उत्तलदायी्ह,ै्जो्उप-संलवदाकालों्ेल्आप श्रतकतागो ्स ्सबंंलर्त्

ह।ै

प्रमाणपर्र्ालक््वस्‍तर्ों्ेल् ल ्सामान्क ्संचा न्में्ब्ांड्ेल्Fair Trade USA्क ्साथ्सहयोर्् ी्कलता्ह।ै

1.2 प्रमाणपर र्ालक कर पहचान कलना‍ एक्प्रमाण्पर्क ्ल ए्सबस ्आसान्मॉड ्एक्कायगस्‍तथ् ्ह,ै उदाहलण्क ्ल ए,््नीच ्ददय ्र्य ्लचर्1्में्फैक्‍टर्ी्ए,्जहां् कटटर्,

अस म्ब् ी, सजावट्कलना, बल र््ेल्पकैकर््एक्ही्कान नी्िकाई्क ् ीतल्प ली्कर्जाती्ह।ै्फैक्‍टर्ी्ए्प्रमाणपर्र्ालक्हो्सकता्

ह।ै्

चित्र 1

ऐस ्माम ों्में्जहां्व्यापारलक्व्यवसाय्में्कई्उत्पादन्स्‍तथ् ों्का्एक्बडा्परलसल्होता्ह,ै ेल्क व ्कुछ्िकाियां्(लबललड्र् ्फ यल्

र ड्क ्उत्पादन्को्सं ा ती्हैं, फ यल्र ड्उत्पाद्का्लनमागण्कलन ्वा ्कालखानों्का्स्‍तव्ालमत्व््लखन ्वा ी्कान नी्िकाई्प्रमाणपर्

र्ालक्(लचर्2) ह।ै्उदाहलण्क ्ल ए, एक्आम्प्रव र््द्वाल्वा ी्उत्प्ादन्कलन ्वा ी्छह्िमालतों््क ्परलसल्में, जहां्क व ्दो्

िमालतें्फ यल्र ड्क ्उत्पादन्को्सं ा ती्हैं,्वहां्फ यल्र ड्प्रोडक्‍टर्न्स ंा न ्वा ी्िन्दो्िमालतों्को्प णग्दायल ्ेल् खा्पलीिा्

Page 3: वस्तरों्ेल् ल साान क ल ए्फैक्ट्री्ानक्क ् ... · ष्ठ 1 स 8 दाा निर्ाारत कि

पृष्ठ 3 से 8

दायरा निर्ााररत करिे हतेु मार्ादर्ाि

जिवरी 2018

संस्‍करण 1.0.0

में्र्ालम ्दकया्जाना्चालहए।्फ यल्र ड्उत्प्ादन्नहस्स ंा न ्वा ी्चाल्िमालतों््को्प णग्दायल ्स ्बाहल्लखा्जा्सकता्ह।ै्छह्

कालखानों्क ्परलसल्क ्स्‍तवालमत्व्वा ी्कान नी्िकाई्यह्सुलनलश्च्त्कलन ्क ्ल ए्उत्तलदायी्है् दक्प णग्दायल ्कर्दो्िकाियां्फैक्‍टर्ी्

मानक्का्अनपुा न्कलें।

चित्र‍2‍‍

एक्प्रमाणपर्र्ालक्क ्ल ए्समान्प्रमाणपर्(लचरा्3) क ्अतंर्गत्लवल आपू्पतों्पल्लस्‍तथत्कई्कालखानों्में्फ यल्र ड्उत्पाद्का्

उत्पादन्कलना्स ंव्ह।ै्उदाहलण्क ्ल ए, एक्प्रमाणपर्र्ालक्चाल्फैलक्‍टरयों्(ए, बी, सी्ेल्डी ्में्फ यल्र ड्उत्पाद्का्उत्पादन्

कल्लहा्ह,ै्लजनमें्स ्प्रत्य् क्अ र्-अ र््पतों्पल्लस्‍तथत्हैं।््प्रमाणपर्र्ालक्क ्एक्ही्प्रमाणपर्ेल् खा्पलीिा्में्स ी्चाल्

स्‍तथ् ें्र्ालम ्हो्सकती्हैं, जब्तक्दक्प्रत्य क्फैक्‍टर्ी्क ्बीच्कर्द ली् खा्पलीिा्को्उसी् खापलीिक्द्वाला्कलान ्कर्अनमुलत्द ती्

ह।ै्लवल आपू्द र्ों्में्लस्‍तथत्कालखानों्को्अ र्-अ र्् खापलीिा्कर्आवश्यकता्होती्है् ेल्िसल ए्अ र्-अ र््प्रमाण्परों्कर्

आवश्यकता्होती्ह।ै्िसक ्ल ए्स ी्चाल्कालखानों्को्हम र्ा्फैक्‍टर्ी्मानक्क ्साथ्प णग्अनपुा न्में्लहन ्ेल्एक्ही्विग्स ्

संबंलर्त्मानदडंों्क ्ल ए्एक्साथ् खापलीिा्कलान ्कर्आवश्यकता्होर्ी,्क्‍टयोंदक्स ी्चाल्कालखान ्उसी्प्रमाणपर्को्साझा्

कलेंर् ।्यह्लवकलप्तब् ा प्रद्हो्सकता्है् जब्एक्प्रमाणपर्र्ालक्क ्पास्स ी्कायगसथ ों्पल्अनुपा न्सुलनलित्कलन ्क ्तंर्

मौज द्ह,ै क्‍टयोंदक्यह्फ यल्र ड्प्रमाणन्स ्संबंलर्त्फरस्ेल्सचंा न्को्एक्जर्ह्क लन्ित्कलता्ह।ै्अनुपा न्को्बनाए्लखन ्क ्

ल ए्प्रत्य क्कायगस्‍तथ ्कर्िमता्का्अच्छी्तलह्स ्म लयाकंन्कलन ्कर्अनुर्संा्कर्जाती्ह,ै क्‍टयोंदक्अनपुा न्कलन ्में्दकसी्एक्

कायगस्‍तथ ्कर्लवफ ता्प्रमाण्पर्क ्अंतर्गत्आन ्वा ्स ी्कायगस्‍तथ् ों्को्प्र ालवत्कल्सकता्ह।ै

चित्र 3‍

Page 4: वस्तरों्ेल् ल साान क ल ए्फैक्ट्री्ानक्क ् ... · ष्ठ 1 स 8 दाा निर्ाारत कि

पृष्ठ 4 से 8

दायरा निर्ााररत करिे हतेु मार्ादर्ाि

जिवरी 2018

संस्‍करण 1.0.0

1.3 प्रमाणपर र्ालक पल प्रलतबंर्, ेल उसका उत्तलदालयत्व्

आम्तौल्पल, प्रमाणपर्र्ालक्आप श्रत्खलाएंख ा्में्एक्कताग्है् जो्फ यल्र ड्उत्पाद्को्खलीदता्ेल्ब चता्ह।ै्यह्एक्लवलनमागण्स्‍तथ् ्

हो्सकता्है् जो्फ यल्र ड्उत्पादों्को्तैयाल्कलन ्क ्ल ए्आप श्रतकतागो ्स ्कच्च ्मा ्खलीदता्है् या्यह्एक्लनयागतक्हो्सकता्है् जो्

उत्पादन्प्रदिया, ब , पैककर््ेल्लबिर्को्प ला्कलन ्क ्ल ए्कालखानों्स ् र् र्-प णग्उत्पादों्को्खलीदता्ह।ै

स ी्माम ों्में, प्रमाणपर्र्ालक्एक्कान नी्िकाई्होना्चालहए।्अर्ल्प्रमाण्पर्र्ालक्क ्पास्स्‍तथानीय्कमगचाली्होत ्है्ं या्फैक्‍टरी्

मानक्को् ार् ्कलन ्ेल्आप श्रतकतागो ्ेल्उपसलंवदाकालों्कर्लनर्लानी्क ्ल ए्उत्पादन्कलन ्वा ्द र््में्समथगन्कलन ्वा ी्एक्

स्‍तथानीय्संस्‍तथ्ा्क ्साथ्संलवदा्क ्जरलय ्सम्ब््ध ्हो,्प्रमाणपर्र्ालक्जहां्स ्उत्पाद्का्लनमागण्दकया्जाता्ह,ै्उसस ्अ र््द र््मे्ं

लस्‍तथ्त्हो्सकता्ह।ै्

उत्पादन्स्‍तथ् ्प्रमाणपर्र्ालक्क ्स्‍तव्ालमत्व््वा ा्हो्सकता्है् या्वह्दकलाए्पल् ्सकता्ह,ै दकन्Fair Trade USA्प्रमाणन्

(लचरा्4) क ्ल ए्पार्होन ्क ्ल ए्उस ्उस्सपं णग्िमालत्का्एकमार्दाता्होना्चालहए,्जहां्फ यल्र ड्का्उत्पादन्होता्ह।ै्

प्रमाणपर्र्ालक, चाह ् स्‍तव्ामी्हों्या्दकलाय दाल, एक्िमालत्क ्प्रत्य क्मलंज ्पल्लवल आपू्उत्पादों्या्ब्ांड्का्उत्पादन्कल्सकत ्हैं,

ेल्िस्स्‍तथ् ्पल्लवल आपू्र्लतलवलर्यां्हो्सकती्हैं।्हा ांदक, एक्ही्िमालत्में्लमलखलात्कान नी्स्‍तवालमत्व्होना्बहुस्‍ततलीय्िमालतों्में्

फ यल्र ड्प्रमाणन्क ्योग्य्नहस्हैं।

चित्र‍4

2. प्रमाणपर क दायल ्में्र्ालम ्स्‍तथ् ों्ेल्र्लतलवलर्यों्कर्पहचान्कलना्

फ यल्र ड्प्रमाणपर्एक्कंपनी्क ्लनयंरण्में्लहता्ह।ै्हा ांदक, प्रमाणपर्र्ालक्क ्स ी्स्‍तथ् ों्या्िसक ्आप श्रतकतागो ्क ्स ी्

स्‍तथ् ों्को्प्रमाण्पर्क ्दायल ्में्अवश्य््नहस्दक्र्ालम ्दकया्जाना्चालहए।्यह्अनु ार््बताता्है् दक्प्रमाणपर्हालस ्कलन ्क ्

ल ए्दकस्स्‍तथ् ्ेल्र्लतलवलर्यों्को्र्ालम ्दकया्जाना्चालहए्ेल्दकन्र्लतलवलर्यों्को्फैक्‍टर्ी्मानक्क ्साथ्प णग्अनुपा न्मे्ं

होना्चालहए।

2.1. स्‍तथ् को परल ालित कलना

स्‍तथ् ्की पररभाषा ह ैफेयर टे्रड उत्पाद का उत्पादि करि ेवाल ेभवि या इमारतों का समहू, तथा श्रनमकों द्वारा उपयोर् ककए जाि ेवाल े

समब्ंनर्त कारखाि ेद्वारा प्रदाि ककए र्ए आवास क्षेत्र, चाह ेही इस आवास क्षेत्र का उपयोर् फेयर टे्रड उत्पाद का उत्पादि िहीं करि े

वाल ेकारखाि ेके अन्य श्रनमक भी करत ेहो।्िसका्अथग्यह्है् दक्फ यल्र ड्उत्पादों्का्उत्प्ादन्कलन ्वा ्कालखान ्उत्पादन्स्‍तथ् ,्

खलालमकों्क ्आवास,्खान -पीन ्ेल्आलाम्कलन ्क ्ि र,्चाह ् उत्प्ादन्स्‍तथ् ्पल्हों,्या्उसस ्बाहल्कहस्हों, प णग्फैक्‍टर्ी्मानक्क ्

Page 5: वस्तरों्ेल् ल साान क ल ए्फैक्ट्री्ानक्क ् ... · ष्ठ 1 स 8 दाा निर्ाारत कि

पृष्ठ 5 से 8

दायरा निर्ााररत करिे हतेु मार्ादर्ाि

जिवरी 2018

संस्‍करण 1.0.0

अनपुा न्में्अवश्य््होना्चालहए।्उदाहलण्क ्ल ए, प्रमाणपर्र्ालक्को्स ी्ि रों्ेल्स ी्कमगचारलयों्क ्ल ए्समान्रूप्स ्

स्‍तवास्‍त्य्ेल्सलुिा्आवश्यकताो ्का्ध्य्ान्लखना्चालहए।

प्रमाणपर्में्र्ालम ्स्‍तथ् ों्को्हल्समय्फैक्‍टर्ी्मानक्का्अनुपा न्कलना्होर्ा, ्ही्व ्फ यल्र ड्उत्पाद्का्उत्पादन्न्कलत ्हों।

स्‍तथ् ्क ्प्रबंर्न्द्वाला्प्रदान्दकए्र्ए्दकसी् ी्खलालमक्आवास्को्स्‍तथ् ्का्लहस्‍तसा्माना्जाता्है् ेल्िस ्प्रमाण्पर्क ्दायल ्में्

र्ालम ्दकया्र्या्ह,ै ्ही्यह्कहस्ेल्लस्‍तथत्हो।

एक्िक ौता्स्‍तथ् ्प्रमाणपर्र्ालक््क ्ल ए्सल तम्मॉड ्ह।ै्उदाहलण्क ्ल ए, लचर्1्में्फैक्‍टर्ी्ए्जहां्कटटर्, अस म्ब् ी,

सजावट्कलना, बल र््ेल्पैककर््एक्ही्कान नी्िकाई्क ् ीतल्प ली्होती्है् ेल्कोई् ी्आवास्ि र्उप ब्र््नहस्ह।ै्फैक्‍टर्ी्ए,

फैक्‍टरी्मानक्क ्प णग्दायल ्में्स्‍तथ् ्का्र्ठन्कलती्ह।ै

एक्ेल्अलर्क्जरट ् दकन्बहुत्ही्आम्तौल्पल्उप ब्र्््आप श्रत्खलाएंख ा्वह्संलचना्होती्है् जहां्एक्िकाई् बल र््ेल्पैककर््

र्लतलवलर्यों्क ्साथ-साथ्उत्पादन्प्रदियाो ्कर्क व ्अंलतम्अस म्ब् ी्चलण्को्प ला्कलती्ह,ै ेल्सामग्री्खलीदती्है् या्पह ्

प ली्होन ्वा ी्प्रदियाो ्को्अन्य््संस्‍तथ्ाो ्को्संलवदा्पल्द ती्ह।ै्जैसा्दक्लचर्5्में्ददखाया्र्या्ह,ै फैक्‍टर्ी््बी्आप श्रतकताग्सी्स ्

खलीद ् र्ए्ेल्आप श्रतकताग्डी्स ् लंर्ाय ्र्य ्कपड ् स ्बन ्टी-र्टग्कर्लस ाई्कलती्ह,ै दफलनर््कलती्ह,ै ब ् र्ाती्ह।ै्फैक्‍टर्ी्बी्

प्रमाणपर्क ्प णग्दायल ्में्ह,ै आप श्रतकताग्सी्ेल्उपसंलवदाकाल्डी्फैक्‍टर्ी्मानक्क ्उप-अनु ार््5.3्क ्अर्ीन्हैं।

चित्र‍5‍‍

कई्उत्पादन्स्‍तथ् ों्वा ्बड ् कॉम््् ् क्‍टस््क ्माम ों्में्जहां्क व ्कुछ्िकाियां्(िमालतें ्फ यल्र ड्क ्उत्पादन्को्सं ा ती्हैं, दकन्

बड ् जरट ्लहस्‍तस दाली्वा ्ि रों्क ्स ी्खलालमकों, आवास्ि रों्ेल्िमालतों्को,्जहां्फ यल्र ड्उत्पादन्होता्ह,ै प ण्र्दायल ्में्अवश्य््

र्ालम ्होना्चालहए्(लचर्6)।्उदाहलण्क ्ल ए, एक्आम्प्रव र््द्वाल्क ्साथ्उत्पादन्कलन ्वा ी्छह्िमालतों्क ्एक्परलसल्में,

जहां्क व ्दो्िमालत ्फ यल्र ड्क ्उत्पादन्को्स ंा ती्हैं, दकन्कॉ् ् क्‍टस््क ्स ी्खलालमक्आवास्ेल्खान-पान्क ्ि रों्को्साझा्

कलत ्हैं:्फ यल्र ड्उत्पादन्कलन ् वा ी्दो्िमालतों्क ्साथ-साथ्स ी्साझा्दकए्र्ए्ि रों्जसै ्आवास्ेल्कैं टीन्को्प णग्दायल ्ेल्

खा्पलीिा्में्अवश्य््र्ालम ्दकया्जाना्चालहए।्फ यल्र ड्उत्प्ादन्नहस्सं ा न ्वा ्चाल्उत्प्ादन् वनों्को्प णग्दायल ्स ्बाहल्

लखा्जा्सकता्ह।ै

Page 6: वस्तरों्ेल् ल साान क ल ए्फैक्ट्री्ानक्क ् ... · ष्ठ 1 स 8 दाा निर्ाारत कि

पृष्ठ 6 से 8

दायरा निर्ााररत करिे हतेु मार्ादर्ाि

जिवरी 2018

संस्‍करण 1.0.0

चित्र‍6‍

2.2 लनर्ागरलत कलना दक दकन स्‍तथ् ों ेल र्लतलवलर्यों को प्रमाणपर में अवश्य् र्ालम दकया

जाना चालहए

2.2.1 अलंतम ठोस उत्प्ादन प्रदियाए ं

ऐस ्कायगस्‍तथ ों्को,्जहां्फ यल्र ड्उत्पाद्कर्अंलतम्ठोस्उत्पादन्प्रदियाएं्सम्प्न्न््होती्हैं, जसै ् दक्असम म्ब्ल र््ेल् बल र्,

हम र्ा्प्रमाण्पर्क ्दायल ्में्अवश्य््र्ालम ्दकया्जाना्चालहए, चाह ् उत्पादन्चलण्उपसंलवदाकाल्द्वाला्प ला्दकया्जाता्हो।्िस्

प्रकाल, यदद्प्रमाणपर्र्ालक्आप श्रतकतागो ्स ्तैयाल्उत्पाद्खलीद्लहा्ह,ै तो्उन्आप श्रतकतागो ्को्प्रमाण्पर्क ्दायल ्में्अवश्य््

र्ालम ्दकया्जाना्चालहए।

उदाहलण्क ्ल ए, फैक्‍टर्ी्ए्आप श्रतकताग्बी्स ्कपड ् खलीदता्है् ेल्िस ्अस म्ब् ी्क ्ल ए्टी-र्टग्क ्ल ए्कटटर्, लस ाई्ेल्पैककर््

क ्ल ए्ददय ्जान ्वा ्उत्पादन्लवलनदरे्ों्क ्साथ्,्उप-संलवदाकाल्सी्क ्पास् जता्ह।ै्काम्प ला्हो्जान ्पल, टी-र्टग्को्फैक्‍टर्ी्ए्

में् ज्ददया्जाता्है् जहां्ब्ांड्ेल्Fair Trade USA् ब ् र्ाय ्जात ्हैं।्फैक्‍टरी्ए्को, जहां् बल र््ेल्लबिर्होती्ह,ै ेल्

उप-संलवदाकाल्सी्को, जहां्कटटर्, लस ाई्ेल्पैक लजर््होती्ह,ै प्रमाण्पर्क ्प णग्दायल ्में्अवश्य््र्ालम ्दकया्जाना्चालहए।

Page 7: वस्तरों्ेल् ल साान क ल ए्फैक्ट्री्ानक्क ् ... · ष्ठ 1 स 8 दाा निर्ाारत कि

पृष्ठ 7 से 8

दायरा निर्ााररत करिे हतेु मार्ादर्ाि

जिवरी 2018

संस्‍करण 1.0.0

चित्र 7

2.2.2. सजावट

अंलतम्उत्पाद्बनान ्क ्ल ए्उत्पादन्प्रदियाो ्में,्लजनको्र्ैल-पयागप्त्माना्जा्सकता्है् फ यल्र ड्उत्पाद्कर्थोडी्सजावट्र्ालम ्

ह।ै

लचर्8्एक्उदाहलण्दर्ागता्ह।ै्िसमें्एक्तदकय ्कर्फैक्‍टर्ी्ए्में्लस ाई्कर्जाती्ह,ै ला्जाता्ह,ै पैक्दकया्जाता्है् ेल् ब ्

दकया्जाता्है् ेल्उस ्सजावट्(कढाई ्क ्ल ए्आप श्रतकताग्सी्(कढाई ्क ्पास् जा्जाता्ह।ै्कढाई्क ्उपसंलवदाकाल्सी्को्

प्रमाणपर्ेल् खा्पलीिा्क ्प णग्दायल ्में्र्ालम ्कलन ्कर्आवश्यकता्नहस्ह,ै दकन्उस ्फैक्‍टर्ी्मानक्क ्उप-अनु ार््5.3्का्

अनपुा न्कलना्चालहए।

चित्र 8

Page 8: वस्तरों्ेल् ल साान क ल ए्फैक्ट्री्ानक्क ् ... · ष्ठ 1 स 8 दाा निर्ाारत कि

पृष्ठ 8 से 8

दायरा निर्ााररत करिे हतेु मार्ादर्ाि

जिवरी 2018

संस्‍करण 1.0.0

2.2.3 उपसंववदा

प्रमाण्पर्क ्प णग्दायल ्स ्बाहल्दकए्जा्सकन ्वा ी्उत्पादन्र्लतलवलर्यां्जसै ्दक्आप श्रतकतागो ्द्वाला् टकों्का्उत्पादन्या्

उपसंलवदाकालों्द्वाला्प ली्कर्जान ्वा ी्छोटी्प्रदियाएं्प्रमालणत्फैक्‍टरी्क ्बाहल्क ्कायगस्‍तथ् ों्में्हो्सकती्हैं।्प्रमाण्पर्र्ालक्

स ी्फ यल्र ड्उत्पादों्को्स ंा न ्वा ्अपन ्स ी्आप श्रतकतागो ्ेल्उप-संलवदाकालों्( ल्स ्कायग्कलन ्वा ों्सलहत ्कर्

लनर्लानी्ेल्अनुपा न्क ्ल ए्लजम्म दाल्है,्जैसादक्फैक्‍टरी्मानक्क ्उप-अन ुार््5.3्क ्अनसुाल्आवश्यक्ह।ै्Fair Trade USA्

को्उप-संलवदाकालों्कर्अनुपा न्लस्‍तथलत्का्म लयाकंन्कलन ्क ्ल ए्उनका्लनलीिण्कलन ्कर्आवश्य्कता्पड्सकती्ह।ै

कुछ्आप श्रत्खलाएंख ाएं्जरट ्हो्सकती्है्ं ेल्प्रत्य क्संलचना्अ र््होती्ह,ै िसल ए्स ी्नए्आव दकों्क ्ल ए्Fair Trade USA्

द्वाला्प्रमाण्पर्क ्दायल ्का्म लयांकन्दकया्जाना्चालहए्या्जब्दायल ्में्कोई्बद ाव्होता्है,््तब्दकया्जाना्चालहए।्लचर्9्

फैक्‍टर्ी्ए्कर्एक्जरट ्आप श्रत्खलाएंख ा्दर्ागता्है् लजसमें्लवल आपू्साजोसामान्वा ्फनीचल्हैं।्फैक्‍टर्ी्ए्स ्लनक न ्वा ा् कडी्क ्

फ्र म्स ्बना्एक्सोफा्उपसंलवदाकाल्बी्द्वाला्उत्पाददत्दकया्जाता्ह,ै र्ातु्क ् टक्कर्आप श्रत्कलन ्वा ्आप श्रतकताग्सी्स ्र्ातु्क ्

पैल्खलीद ् र्ए्हैं, कुर्न्फोम्क ्आप श्रतकताग्डी्स ्खलीद ् र्ए्हैं,्ेल्तब्प्रमालणत्कायगस्‍तथ , फैक्‍टर्ी्ए्में्अस म्ब् ्दकया्जाता्ह,ै्

साजोसामान् र्ाया्जाता्है् ेल् ब ्दकया्जाता्ह।ै्अंलतम्रूप्स ्अस म्ब् ्कलन ्ेल्साजोसामान् र्ान ्क ्कायगस्‍तथ ्जहां्

बल र््कर्जाती्ह,ै फैक्‍टर्ी्ए्ह,ै लजस ्प्रमाण्पर्क ्प णग्दायल ्में्अवश्य््र्ालम ्दकया्जाना्चालहए, जब्दक्आप श्रतकताग्सी्ेल्डी्

(र्ातु्क ्पलै्ेल्कुर्न ्ेल्उपसंलवदाकाल्बी्( कडी्क ्फ्र म ्को्क व ्उप-अन ुार््5.3्कर्आवश्यकताो ्का्पा न्कलना्

चालहए।्

चित्र 9