न्यऻमरृलृजऺ(संख्याशास्त्र)...न यमरलज...

न्युमरॉलॉजी(संख्याशास्त्र)

डॉ. नंदिनी धारगळकर

ई साहित्य प्रहिष्ठान

न्यमुरॉलॉजी(सखं्याशास्त्र)

हे पसु्तक विनामूल्य आहे

पण फ़ुकट नाही

यामागे अनेकाांचे कष्ट ि पैसे आहेत.

हे िाचल्यािर खचच करा ३ वमवनट

१ वमवनट : लेखकाांना मेल करून हे पसु्तक कसे िाटले ते कळिा

१ वमवनट : ई सावहत्य प्रवतष्ठानला मेल करून हे प्रकाशन कसे िाटले ते

कळिा.

१ वमवनट : आपले वमत्र ि ओळखीच्या सिच मराठी लोकाांना या

पसु्तकाबद्दल अवण ई सावहत्यबद्दल साांगा.

असे न केल्यास यापढेु आपल्याला पसु्तके वमळणे बांद होऊ शकते.

दाम नाही मागत. मागत आहे दाद.

साद आहे आमची. हिा प्रवतसाद.

दाद म्हणजे स्तुतीच असािी असे नाही. प्राांजळ मत, सूचना, टीका, विरोधी मत याांच े

स्िागत आह.े प्रामावणक मत असािे. ज्यामुळे लेखकाला प्रगती करण्यासाठी वदशा

ठरिण्यात मदत होते. मराठीत अवधक कसदार लेखन व्हािे आवण त्यातून िाचक

अवधकावधक प्रगल्भ व्हािा,व अखेर सांपूणच समाज एका नव्या प्रबदु्ध उांचीिर जात

रहािा.


Dr. Nandini Dhargalkar

M.D. Ph. D. (Ayurved)

Contact: C/2 Anupam Complex, Karve Road, Kothrud, 411038

Phone: 7020511649, 9579031212

Mail ID: [email protected]

SHARADINI DAHANUKAR BEST TEACHER AWARD WINNER 2006

(MUHS Nashik)

या पुहतिकेिील लेखनाचे सर्व िक्क लेहखकेकड े सुरहिि असून

पुतिकाचे ककंर्ा त्यािील अंशाचे पुनमुवद्रण र् नाट्य, हचत्रपट ककंर्ा

इिर रुपांिर करण्यासाठी लेहखकेची लेखी परर्ानगी घेणे

आर्श्यक आि े. िसे न केल्यास कायिशेीर कारर्ाई िोऊ शकि े.

प्रकाशक--- ई साहित्य प्रहिष्ठान

www.esahity.com

[email protected]

प्रकाशन : २५ मे २०२०

• हर्नामूल्य हर्िरणासाठी उपलब्ध

• आपले र्ाचून झाल्यार्र आपण फॉरर्डव करू शकिा

• िे पुतिक रे्बसाईटर्र ठेर्ण्यापूर्ी ककंर्ा र्ाचना व्याहिररक्त

कोणिािी र्ापर करण्यापूर्ी ई साहित्य प्रहिष्ठानची लेखी परर्ानगी

आर्श्यक आिे.

या पसु्तकात व्यक्त केलले्या लखेिकेची मत ेव्यखक्तगत असनू

त्या मताशंी प्रकाशक सहमत असतीलच अस ेनाही

mailto:[email protected]

डॉ. नदंिनी धारगळकर

लहेखकेची थोडक्याि ओळख

• Ex-Principal, Rasiklal. M. Dariwal

Ayurvedic college, Valsad, Gujarat

396375

• Ex-Dean, RMD Cancer Hospital,

Waghaldhara, Valsad, Gujarat

• Ex-H.O.D. Sharira-Kriya Dept. Tilak Ayurved

Mahavidyalaya, Pune

• Ex-Member, Adhock Committee, MUHS,

Nashik

• Ex-Member, Academy, UG & PG, Para-clinical

board, MUHS, Nashik

• Ex-Senior Vice Principal, Tilak Ayurved

Mahavidyalaya, Pune

• Examiner & paper setter for UG & PG for last

32 years, Pune University & MUHS, Nashik

• Chief Co-ordinator, Autonomous Courses,

ASM, Pune

• Academic faculty and Guide for UG and PG for

Pune University & for MUHS

• Ph.D. Guide MUHS, Nashik

• Author of CCIM approved Sharira-Kriya book

published by Chaukhambha Sanskrit Series

Office, Varanasi

• CCIM syllabus setting 2010-12

• Professor Shrarir-Kriya till 2015 in ASM Pune

• Private consultancy on appointment from 2015

till date for alternative therapy on cardiac

diseases

नदंिनी धारगळकर याचंी ई साखहत्यन ेप्रकाखशत केललेी इतर पसु्तके

1. http://www.esahity.com/uploads/5/0/1/2/501

218/mi_kay_khau_nandini.pdf


218/japani_bhasha_nandini_dhargalkar.pdf


218/japanai_bhasha_2_nandini_dhargalkar.

pdf


218/prashna_jyotish_nandini_dhargalkar.pdf


218/mani_art__maneesha_devale.pdf


218/homeopathy_dr_nandini_dhargalkar.pdf


218/panchvishati_nandini_dhargalkar.pdf


व नावातील बिल

ukokryk cny vkf.k la[;k’kkL=

…………………………………………………………………………………

1

euksxr

la[;k’kkL=koj yksdkapk fdrh fo’okl

vkgs ;kph dYiuk ukgh- ijarq eh [kqi t.kkauk

Lor%P;k ukokr la[;k’kkL=kP;k fu;ekaizek.ks

NksVs NksVs cny djrkauk ikfgys vkgs-

eh ‘kkL=ksDr oSfnd T;ksfr”k f’kdys

vkgs- R;keqGs U;qejkWykWth vFkok la[;k’kkL=

gs eyk O;kid okVys ukgh- ijarq ukecnykps

fu;e R;kekukus lksis okVY;kus ;k iqLrdkr rs

eh vfr’k; lgt letrhy vls ekaMys

vkgsr-

T;kauk v’kk izdkjs Lor%P;k ukokr

cny djko;kps vlrhy R;kauh lnj

iqLrdkpk t:j mi;ksx d:u ?;kok

MkW uafnuh /kkjxGdj

,Dl Mhu vkj ,e~ Mh dWUlj gkWfLiVy

vWMtaDV esfMdy QWdYVh vksjsxkWu] ;q ,l ,

Qksu $91 70205 11649


…………………………………………………………………………………

2

izdj.k 1 vksG[k

vkdM;kapk vkiY;k vk;q”;k’kh vxnh

toGpk laca/k vkgs- vki.k tUekyk T;k

fno’kh ;srks R;k rkj[ksps egRo ok


…………………………………………………………………………………

3

i.k R;kaph ukos rj osxosxGh vlrkr-

rsOgk ukokpk vkf.k rkj[ksrwu O;Dr gks.kkÚ;k

xq.k/kekZapk fopkj vkiY;kyk ;k iqLrdkr

djko;kpk vkgs-

;klkBh vkiY;kyk d’kkd’kkpk

vH;kl djkok ykxsy\

1- izR;sd la[;spk vFkZ 2- ok


…………………………………………………………………………………

4

izdj.k 2 ewykad

ewykad ;kpk vFkZ%

tUefnolkP;k rkj[ksP;k la[;sph csjht

Eg.kts ewykad-

mnk- letk]

1- tUerkjh[k 01- 01- 2020 vkgs- rj R;k O;Drhpk ewykad 0 $ 1 ¾

1 vkgs


4 vkgs


11 ¾ 1 $ 1 ¾ 2 vkgs

rj ewykad ,d rs uÅ ;kaiSdh ,d

vkdMk ;srks-

vkrk vki.k ;kiSdh dks.krkgh vkdMk

vkY;kl O;Drhojhy R;kpk ifj.kke ikgw-


…………………………………………………………………………………

5

vkdM;kpk izHkko O;Drhoj iMrks

dkj.k izR;sd vkdMk xzgk’kh fuxMhr vkgs

rks vlk%

vkdMk xzg

1 lw;Z 2 pUnz 3 xq# 4 g”kZy 5 cq/k 6 ‘kqØ 7 usiP;qu 8 ‘kfu 9 eaxG


…………………………………………………………………………………

6

ewykad 1

;k O;Drhoj lw;Znsokpk vFkkZr~

jfoxzgkpk izHkko vlrks- oSf’k”V;kus 21 tqyS

rs 28 vkWxLV ;k njE;ku tUekyk ;s.kkjh o

ewykad 1 vl.kkjh O;Drh rj vf/kdp

lw;ZizHkko vlysyh vlrs-

v’kh O;Drh cqf)eku] fu’p;h]

fØ;kRed] fLFkj LoHkkokph] usrk] uouohu

dYiusph o fpdkVhph vlrs-

;kP;kp tksMhyk v’kh O;Drh vgadkj]

xqehZ o xoZ ;kauh xzflr vlrs-

dks.kR;kgh efgU;kP;k iq


…………………………………………………………………………………

7

ewykad 2

;k O;Drhoj lksensokpk vFkkZr~

pUnzxzgkpk izHkko vlrks- oSf’k”V;kus 20 twu

rs 25 tqyS ;k njE;ku tUekyk ;s.kkjh o


pUnzizHkko vlysyh vlrs-

v’kh O;Drh dykfiz;] izseG]

eufeGkow] vfLFkj LoHkkokph] laosnuk’khy] o

dkgh’kh jktdkj.kh vlrs-

;kP;kp tksMhyk v’kh O;Drh dksrs

eu] yktkGwi.kk udkjkRedrk ;kauh xzflr

vlrs-



…………………………………………………………………………………

8

ewykad 3

;k O;Drhoj c`gLirhpk vFkkZr~

xq#xzgkpk izHkko vlrks- oSf’k”V;kus 19

Qsczqvkjh rs 21 ekpZ ;k njE;ku tUekyk

;s.kkjh o ewykad 3 vl.kkjh O;Drh rj

vf/kdp xq#izHkko vlysyh vlrs-

v’kh O;Drh egRokdk a{kh] jktuhrhK]

‘kkludrhZ vlrs-

;kP;kp tksMhyk v’kh O;Drh

vfr’k;ksDrh] viw.kZ dkes Lodsafnzrrk ;kauh

xzflr vlrs-



…………………………………………………………………………………

9

ewykad 4

;k O;Drhoj g”kZyxzgkpk izHkko vlrks-

oSf’k”V;kus 21 twu rs 31 vkWxLV ;k njE;ku

tUekyk ;s.kkjh o ewykad 4 vl.kkjh O;Drh

rj vf/kdp g”kZyizHkko vlysyh vlrs-

v’kh O;Drh lq/kkjd] uolaLFkkid]

‘kkld] uofopkjkph vlrs-

;kP;kp tksMhyk v’kh O;Drh gê]

Bjkfod ers o oknfookn ;kauh xzflr vlrs-



…………………………………………………………………………………

10

ewykad 5

;k O;Drhoj cq/kxzgkpk izHkko vlrks-

oSf’k”V;kus 21 vkWxLV rs 23 lIVsacj ;k

njE;ku tUekyk ;s.kkjh o ewykad 5 vl.kkjh

O;Drh rj vf/kdp cq/kizHkko vlysyh vlrs-

v’kh O;Drh pkSQsj cqf)eku]

dks.kk’khgh yxsp eS=h dj.kkjh eufeGkow v’kh

vlrs-


vLoLFkrk] vlek/kku ‘kh?kzdksi ;kauh xzflr

vlrs-



…………………………………………………………………………………

11

ewykad 6

;k O;Drhoj ‘kqØxzgkpk izHkko vlrks-

oSf’k”V;kus 20 ,fizy rs 24 es o 21 lIVsacj

rs 24 vkWDVkscj ;k njE;ku tUekyk ;s.kkjh o


‘kqØizHkko vlysyh vlrs-

v’kh O;Drh dykfiz;] fpdkVhus dke

dj.kkjh] lokZauk vkoM.kkjh tckcnkjh

tk.k.kkjh vlrs-

;kP;kp tksMhyk v’kh O;Drh gê]

bZ”kkZ] Li/kkZ ;kauh xzflr vlrs-



…………………………………………………………………………………

12

ewykad 7

;k O;Drhoj usiP;quxzgkpk izHkko

vlrks- oSf’k”V;kus 21 twu rs 25 tqyS ;k


O;Drh rj vf/kdp usiP;quizHkko vlysyh

vlrs-

v’kh O;Drh fo’ys”k.kkRed] la’kks/kd]

fp=dykfiz;] dkO;fiz; vlrs-


,dydksaMk o vkRedsfnzr o u cny.kkjk

LoHkko ;kauh xzflr vlrs-



…………………………………………………………………………………

13

ewykad 8

;k O;Drhoj ‘kfuxzgkpk izHkko vlrks-

oSf’k”V;kus 21 fMlsacj rs 19 Qsczqokjh ;k


O;Drh rj vf/kdp ‘kfuizHkko vlysyh

vlrs-

v’kh O;Drh jktdkj.kh] ‘kkludrhZ]

dBh.k vk;q”; tx.kkjh] dks.krsgh dke iw.kZ

dj.kkjh v’kh vlrs-

;kP;kp tksMhyk v’kh O;Drh lrr

m|ksx] osMh egRokdka{kk o rk.kr.kko ;kauh

xzflr vlrs-



…………………………………………………………………………………

14

ewykad 9

;k O;Drhoj eaxGxzgkpk izHkko vlrks-

oSf’k”V;kus 21 ekpZ rs 27 ,fizy o 21

vkWSVkscj rs 27 uksOgsacj ;k njE;ku tUekyk

;s.kkjh o ewykad 9 vl.kkjh O;Drh rj

vf/kdp eaxGizHkko vlysyh vlrs-

v’kh O;Drh fu%LokFkhZ] mnkj]

l`tu’khy] fu’p;h o gqdqer dj.kkjh vlrs-

;kP;kp tksMhyk v’kh O;Drh ygjh]

Lor%pk rkck Bso.kkjh o vukBk;h [kfpZd

v’kk izdkjP;k LoHkkokus xzflr vlrs-



…………………………………………………………………………………

15

ukokps fo’ys”k.k%

uko o uacj ;kapk laca/k iqsM 8

vk; vkj 9


…………………………………………………………………………………

16

;k rkfydso:u vkiY;kyk vkiY;k

ukokps fo’ys”k.k djko;kps vkgs

R;klkBh vko’;d%

Lor%P;k ukokps baxzth v{kjkr

:ikarj djkos

izR;sd v{kj o R;kpk lacaf/kr

vkdMk rkfydsr fygkok

iw.kZ ukokP;k v{kjkaP;k

vkdM;kaph csjht djkoh

loZ LojkaP;k vkdM;kaph csjht

djkoh

loZ O;atukaP;k vkdM;kaph csjht

djkoh

rhu izdkjps vkdMs feGrkr

O;Drkad & iw.kZ ukokP;k

v{kjkaP;k vkdM;kaph csjht


…………………………………………………………………………………

17

vUrjkad @ ckSf)dkad & loZ

Lojkaph csjht

O;fDreRokad & loZ O;atukaph

csjht

O;Drkad

vkbZ oMhy ts uko nsrkr o ckG

tUekyk vkY;koj ts uko Bsorkr rsp uko

bFks vkdM;kaP;k csjtslkBh ?;kos

,dkns ckG tj nRrd xsys vlsy rj

rs uko ?;kos-

;k ukokP;k vkdM;kaP;k csjtsuarj tks

vad ;srks rks O;Drhph ewG rkdn n’kZforks

vUrjkad

vUrjhd ÅehZ] ek.klkph egRokdka{kk

v’kk xks”Vh ;k ukokrhy LojkaP;k csjtsus

letrs


…………………………………………………………………………………

18

O;fDreRokad

ek.kwl ckgs:u dlk fnlrks] R;kps n’kZu

dls vkgs gs ;k vadko:u letrs

,dkns mnkgj.k ?ksrys Eg.kts gs lgt

y{kkr ;sbZy

vkiys iariz/kku ujsUnz nkeksnj eksnh

vkiY;k iariz/kkukaps O;Drkad%

baxzth v{kj vkdMk

,u 5

, 1

vkj 9

bZ 5

,u 5

Mh 4


…………………………………………………………………………………

19

vkj 9

, 1

Mh 4

, 1

,e 4

vks 6

Mh 4

, 1

vkj 9

,e 4

vks 6


…………………………………………………………………………………

20

Mh 4

vk; 9

,dw.k 91 ¾ 9 $ 1 ¾ 10

¾ 1 $ 0 ¾ 1

vkiys iariz/kku fu’p;h] Bke fopkjkaps]

usr`Roxq.klaiUu] tckcnkj vlsp okVrkr

vkiY;k iariz/kkukaps vUrjkad

baxzth v{kj vkdMk

, 1

bZ 5

, 1


…………………………………………………………………………………

21

, 1

vks 6

, 1

vks 6

vk; 9

,dw.k 30 ¾ 3 $ 0 ¾ 03

v’kh O;Drh egRokdka{kh] jktuhrhK]

‘kkludrhZ vlrs dh ts o.kZu vkiY;k

iariz/kkukauk pi[ky ykxw iMrs

O;fDreRokad

baxzth v{kj vkdMk

,u 5


…………………………………………………………………………………

22

vkj 9

,u 5

Mh 4

vkj 9

Mh 4

,e 4

Mh 4

vkj 9

,e 4

Mh 4


…………………………………………………………………………………

23

,dw.k 61 ¾ 6 $ 1 ¾ 7

vkiys iariz/kku n’kZuh izlUu] mens]

usrk] mRre ‘kkld] vlsp fnlrkr

dkghls ,dydksaMs O;fDreRo] fdafpr

vcksyi.kk Eg.kts cksy.;kis{kk d:u

nk[kfo.;kdMs dy vls R;kaps O;fDreRo

[kjsp vkgs

;kapk O;Drkad 1 7 ‘k=q

vUrjkad 3

O;fDreRokad 7 1 ‘k=q

R;kapk O;Drkax o O;fDreRokax ;kr

Qjd vkgs- R;kauk izn’kZu dj.ks] Hkko [kk.ks]

ojoj nk[kfo.ks ;kr d/khgh LokjL; okVys

ukgh- Hkkjh dims ?kky.;kis{kk VkiVhi o LoPN

dims R;kauk vkoMrkr


…………………………………………………………………………………

24

;k o:u vls fnlrs dh la[;k’kkL=kps

gs fo’ys”k.k ;ksX; vlsp vkgs

;kyk iqjo.kh Eg.kwu iq


…………………………………………………………………………………

25

8 3] 6 1] 4

9 7 2] 3] 6

Ukkokps o vkdM;kaps fo’ys”k.k

>kY;koj vkrk tUEkrkjh[k] ewykad vkf.k

HkkX;kadkdMs iqUgk oG.ks vko’;d vkgs

ewykad

Eg.kts dsoG rkj[ksP;k vkdM;kaph

csjht

HkkX;kad

Eg.kts laiw.kZ tUerkj[ksP;k vkdM;kaph

csjht vFkkZr rkjh[k] efguk o o”kZ ;k loZ

vkdM;kaph csjht

vkiY;k iariz/kkukaph tUerkjh[k

17 - 09 - 1950


…………………………………………………………………………………

26

R;kapk ewykad

1 $ 7 ¾ 8

R;kapk HkkX;kad

1 $ 7 $ 9 $ 1 $ 9 $ 5 $ 0

¾ 32 ¾ 3 $ 2 ¾ 5

vki.k R;kaP;k loZ vadkaph rkfydk

r;kj d:

‘k=q

ewykad 8 3]6

HkkX;kad 5 2]4

;kapk O;Drkad 1 6]7

vUrjkad 3 4]8

O;fDreRokad 7 1


…………………………………………………………………………………

27

;k rkfydsr vls fnlrs dh R;kapk

ewykad cnyw ‘kdr ukgh i.k vUrjkad dh tks

ewykadkpk ‘k=q vkgs rks cnyw ‘kdrks

letk vki.k ujsUnz ;k ‘kCnkps Lisfyax

cnywu iq


…………………………………………………………………………………

28

Mh 4

, 1

,e 4

vks 6

Mh 4

, 1

vkj 9

,e 4

vks 6

Mh 4

vk; 9


…………………………………………………………………………………

29

,dw.k 95 ¾ 9 $ 5 ¾ 14

¾ 1 $ 4 ¾ 5

rj R;kapk O;Drkad 5

vUrjkad 7

O;fDreRokad 7

vlk curks o ewykad] HkkX;kad]

O;Drkad] vUrjkad o O;fDreRokad ,desdkauk

‘kqHk curkr-

vls >kys rj R;kapk vk; q”;krhy o

jktdkj.kkrhy la?k”kZ deh gksÅ ‘kdrks-

v’kk jhrhus ukokrhy NksV;k NksV;k

cnykus vki.k vk;q”; osxG;k i)rhus txw

‘kdrks


…………………………………………………………………………………

30

ई साखहत्य प्रखतष्ठानच ेह े१२ व ेवर्ष.

डॉ. नदंिनी धारगळकर यांच ेह ेआठव ेपसु्तक.

डॉ. नंदिनी धारगळकर या एक ज्येष्ठ लेखिका. अनेक

खवर्यांत त्यांचा अत्यंत सिोल अभ्यास आह.े मेखडकल दिल्िमधील

व्यक्ती असल्यामुळे त्यांनी सवषसामान्यांना उपयुक्त अशी

मेखडकलच्या खवर्यातली सोपी पुस्तके खलहीली. तसेच ज्योखतर्,

कला या खवर्यांवरही अत्यंत अभ्यासपूर्ष पुस्तके खलहीली. त्यांना

ही पुस्तके जास्तीत जास्त लोकांपयंत न्यायची होती म्हर्ून त्यांनी

ई साखहत्य ह ेमाध्यम खनवडल.े एकाही पैशाची अपेक्षा न ठेवता

त्यांनी उिार हस्त ेही पुस्तके आमच्या लािो वाचकांना दिली. अस े

लेिक ज्यांना लेिन हीच भक्ती असत.े आखर् त्यातून कसलीही

अखभलार्ा नसत.े मराठी भार्ेच्या सुिैवाने गलेी िोन हजार वर् े

कवीराज नरेंद्र, संत ज्ञानेश्वर, संत तुकारामांपासून ही परंपरा सुरू

आह.े अिंड. अजरामर. म्हर्ून तर शंभू गणपुल े(नऊ पतुिके), डॉ.

मुरलीधर जावडेकर (९ पुस्तके), डॉ. र्संि बागलु (१६ पुतिके),

शुभांगी पासेबंि (८ पतुिके), अहर्नाश नगरकर (चार पतुिके),

नासा येर्िीकर(७), डॉ. हतमिा िामले (९ पुतिके), डॉ. खनतीन

मोरे (२४ पुतिके), अनील र्ाकणकर (६ पुतिके), रत्नाकर मिाजन

(४ पुतिके), अनंि पार्सकर(चार पुतिके), मधू हशरगांर्कर (३),

अशोक कोठारे (१० िजार पानांचे मिाभारि), श्री. खवजय पांढरे

(ज्ञानेश्वरी भावार्ष), मोिन मद्वण्णा (जागहिक कीिीचे रै्ज्ञाहनक),

संगीिा जोशी ( आद्य गझलकारा, १२ पुतिके), हर्नीिा िेशपांड े

(७ पुतिके), उल्हास हरी जोशी(६), नंदिनी िशेमुि (५), सुजाता

चव्हार् (८), डॉ. वृर्ाली जोशी(१२), डॉ. नंदिनी धारगळकर(८)

संयम बागायतकर(२), मीना िॊंड(१) असे अनेक ज्येष्ठ, अनुभर्ी

लेखक ई साहित्याच्या द्वारे आपली पुतिके लाखो लोकांपयंि

पोिोचर्िाि. एकिी पैशाची अपेिा न ठेर्िा.

अशा साहित्यमूिींच्या त्यागािूनच एक दिर्स मराठीचा

साहित्य रृ्ि जागहिक पटलार्र आपले नार् नेऊन ठेर्ील याची

आम्िाला खात्री आि.े याि ई साहित्य प्रहिष्ठान एकटे नािी. िी एक

मोठी चळर्ळ आि.े अनेक नर्नर्ीन व्यासपीठे उभी रिाि आििे.

त्या त्या व्यासपीठांिून नर्नर्ीन लेखक उियाला यिे आििे. आहण

या सर्ांचा सामूहिक तर्र गगनाला हभडून म्िणिो आि.े

आखर् ग्ररं्ोपजीखवये । खवशेर्ीं लोकीं ’इ’यें ।

िषृ्टािषृ्ट खवजयें । होआवे जी ।

न्यऻमरृलृजऺ(संख्याशास्त्र)...न यमरलज...

Documents