andhayug by dharmveer bharati

81
pa~ ASva%qaamaa¸ gaanQaarI¸ QaRtraYT/¸ kR tvamaa-¸ saMjaya¸ vaR w yaacak¸ p`hrI–1¸ vyaasa¸ ivadur¸ yauiQaiYzr¸ kRpacaaya-¸ yauMyau%sau¸ gaÐUgaa iBaKarI¸ p`hrI– 2¸ balarama¸ kRYNa GaTnaa–kala – mahaBaart ko AT\zarhvaoM idna kI saMQyaa sao lao kr p`Baasa–tIqa- maoM kRYNa kI maR%yau ko xaNa tk ³naopqya sao ]d\GaaoYaNaa tqaa maMca pr nat-k ko Wara ]pyau> BaavanaaT\ya ka p`dSa-na. SaMK–Qvaina ko saaqa pda- Kulata hO tqaa maMgalaacarNa ko saaqa–saaqa nat-k namaskar–maud`a p`diSa-t krta hO. ]d\GaaoYaNaa ko saaqa–saaqa ]sakI maud`aeÐ badlatI jaatI hOM.´ maMgalaacarNa – naarayaNama\ namaskR%ya narma\ caO va narao%tmama\. dovaIma\ sarsvatIma\ vyaasama\ ttao jayamau dIyarot\ ]d\GaaoYaNaa – ijasa yauga ka vaNa- na [sa kRit mao M hO ]sako ivaYaya mao M ivaYNau–puraNa maoM kha hO : 'ttScaanauidnamalpalp h`asa vyavacCod\dawmaa-qa-yaao ja-gatssaMxayaao BaivaYyait.' ]sa BaivaYya maoM Qama-–Aqa- hasaao nmauK hao Mgao xaya haogaa QaIro –QaIro saarI QartI ka. 'ttScaaqa- evaaiBajana hotu.' sa%ta hao gaI ]nakI. ijanakI pÐ UjaI hao gaI. 'kpTvaao Ya QaarNamaova mah%va hotu.' ijanako naklaI caohro hao Mgao ko vala ]nhoM mah%va imalaogaa. 'evama\ cait laubQak rajaa sahaSSaOlaanaamantrd`aoNaI: p`jaa saMiEayaYyavaint.' rajaSai>yaaÐ laaolau p haoM gaI¸

Upload: abal458

Post on 07-Feb-2016

54 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

Hindi Play

TRANSCRIPT

Page 1: Andhayug by Dharmveer Bharati

pa~ – ASva%qaamaa¸ gaanQaarI¸ QaRtraYT/¸ kRtvamaa-¸ saMjaya¸ vaRw yaacak¸ p`hrI–1¸ vyaasa¸ ivadur¸ yauiQaiYzr¸ kRpacaaya-¸ yauMyau%sau¸ gaÐUgaa iBaKarI¸ p`hrI– 2¸ balarama¸ kRYNa

GaTnaa–kala – mahaBaart ko AT\zarhvaoM idna kI saMQyaa sao laokr p`Baasa–tIqa- maoM kRYNa kI maR%yau ko xaNa tk

³naopqya sao ]d\GaaoYaNaa tqaa maMca pr nat-k ko Wara ]pyau> BaavanaaT\ya ka p`dSa-na. SaMK–Qvaina ko saaqa pda- Kulata hO tqaa maMgalaacarNa ko saaqa–saaqa nat-k namaskar–maud`a p`diSa-t krta hO. ]d\GaaoYaNaa ko saaqa–saaqa ]sakI maud`aeÐ badlatI jaatI hOM.´

maMgalaacarNa – naarayaNama\ namaskR%ya narma\ caOva narao%tmama\. dovaIma\ sarsvatIma\ vyaasama\ ttao jayamaudIyarot\

]d\GaaoYaNaa – ijasa yauga ka vaNa-na [sa kRit maoM hO ]sako ivaYaya maoM ivaYNau–puraNa maoM kha hO :

'ttScaanauidnamalpalp h`asa vyavacCod\dawmaa-qa-yaaoja-gatssaMxayaao BaivaYyait.' ]sa BaivaYya maoM Qama-–Aqa- hasaaonmauK haoMgao xaya haogaa QaIro–QaIro saarI QartI ka.

'ttScaaqa- evaaiBajana hotu.' sa%ta haogaI ]nakI. ijanakI pÐUjaI haogaI.

'kpTvaaoYa QaarNamaova mah%va hotu.' ijanako naklaI caohro haoMgao kovala ]nhoM mah%va imalaogaa.

'evama\ cait laubQak rajaa sahaSSaOlaanaamantrd`aoNaI: p`jaa saMiEayaYyavaint.' rajaSai>yaaÐ laaolaup haoMgaI¸

Page 2: Andhayug by Dharmveer Bharati

janata ]nasao pIiD,t haokr gahna gaufaAaoM maoM iCp–iCp kr idna kaTogaI. ³gahna gaufaeÐ vao sacamauca kI yaa Apnao kuiNzt AMtr kI´

³gaufaAaoM maoM iCpnao kI mauda` ka p`dSa-na krto–krto nat-k naopqya maoM calaa jaata hO´

yauwaoprant¸ yah AnQaa yauga Avatirt huAa ijasamaoM isqaityaaи manaaovaRi%tyaaи Aa%maaeÐ saba ivakRt hOM hO ek bahut ptlaI DaorI mayaa-da kI pr vah BaI ]laJaI hO daonaaoM hI pxaaoM maoM isaf- kRYNa maoM saahsa hO saulaJaanao ka vah hO BaivaYya ka rxak¸ vah hO Anaasa> pr SaoYa AiQaktr hOM AnQao pqaBaYT¸ Aa%mahara¸ ivagailat Apnao Antr kI AnQagaufaAaoM ko vaasaI yah kqaa ]nhIM AnQaaoM kI hO yaa kqaa jyaaoit kI hO AnQaaoM ko maaQyama sao ³pTaxaop´

phlaa AMk

kaOrva nagarI

Page 3: Andhayug by Dharmveer Bharati

³tIna baar tUya-naad ko ]prant kqaa–gaayana´

TukD,o–TukD,o hao ibaKr caukI mayaa-da ]sakao daonaaoM hI pxaaoM nao taoD,a hO paNDva nao kuC kma kaOrva nao kuC jyaada yah r>pat Aba kba samaaPt haonaa hO yah Ajaba yauw hO nahIM iksaI kI BaI jaya daonaaoM pxaaoM kao Kaonaa hI Kaonaa hO AnQaaoM sao SaaoiBat qaa yauga ka isaMhasana daonaaoM hI pxaaoM maoM ivavaok hI hara daonaaoM hI pxaaoM maoM jaIta AnQaapna Baya ka AnQaapna¸ mamata ka AnQaapna AiQakaraoM ka AnQaapna jaIt gayaa jaao kuC saundr qaa¸ SauBa qaa¸ kaomalatma qaa vah har gayaa , , , , , Wapr yauga baIt gayaa ³pda- ]znao lagata hO´ yah mahayauw ko AMitma idna kI saMQyaa hO Ca[- caaraoM Aaor ]dasaI gahrI kaOrva ko mahlaaoM ka saUnaa gailayaara hOM GaUma rho kovala dao baUZ,o p`hrI

³pda- ]zanao pr sToja KalaI hO. da[- AaOr baa[- Aaor barCo AaOr Zala ilayao dao p`hrI hOM jaao vaata-laap krto hue yan~–pircaailat sao sToja ko Aar–par calato hOM.´

p`hrI–1 qako hue hOM hma¸ pr GaUma–GaUma phra doto hOM [sa saUnao gailayaaro maoM

p`hrI– 2 saUnao gailayaaro maoM ijasako [na r%na–jaiTt fSaa-oM pr kaOrva–vaQaueÐ maMqar–maMqar gait sao sauriBat pvana–trMgaaoM–saI calatI qaIM Aaja vao ivaQavaa hOM

Page 4: Andhayug by Dharmveer Bharati

p`hrI–1 qako hue hOM hma¸ [sailae nahI ik khIM yauwaoM maoM hmanao BaI baahubala idKayaa hO p`hrI qao hma kovala sa~h idnaaoM ko laaomahYa-k saMgaama maoM Baalao hmaaro yao¸ ZalaMo hmaarI yao¸ inarqa-k pD,I rhIM AMgaaoM pr baaoJa banaI rxak qao hma kovala laoikna rxaNaIya kuC BaI nahIM qaa yahaÐ

p`hrI–2 rxaNaIya kuC BaI nahIM qaa yahaÐ , , , , , , , saMskRit qaI yah ek baUZ,o AaOr AnQao kI ijasakI santanaaoM nao mahayauw GaaoiYat ikyao¸ ijasakao AnQaopna maoM mayaa-da gailat AMga vaoSyaa–saI p`jaajanaaoM kao BaI raogaI banaatI ifrI ]sa AnQaI saMskRit¸ ]sa raogaI mayaa-da kI rxaa hma krto rho sa~h idna.

p`hrI–1 ijasanao Aba hmakao qaka Dalaa hO maohnat hmaarI inarqa-k qaI Aasqaa ka¸ saahsa ka¸ Eama ka¸ Aist%va ka hmaaro kuC Aqa- nahIM qaa kuC BaI Aqa- nahIM qaa

p`hrI– 2 Aqa- nahIM qaa kuC BaI Aqa- nahIM qaa jaIvana ko Aqa-hIna saUnao gailayaaro maoM phra do dokr Aba qako hue hOM hma Aba cauko hue hOM hma

Page 5: Andhayug by Dharmveer Bharati

³caup haokr vao Aar–par GaUmato hOM. sahsaa sToja pr p`kaSa QaImaa hao jaata hO. naopqya sao AaÐQaI kI–saI Qvaina AatI hO. ek p`hrI kana lagaa kr saunata hO¸ dUsara BaaOMhaoM pr haqa rK kr AakaSa kI Aaor doKta hO.´

p`hrI–1 saunato ha kOsaI hO Qvaina yah Bayaavah Æ

p`hrI– 2 sahsaa AÐiQayaara @yaaoM haonao lagaa doKao tao dIK rha hO kuCÆ

p`hrI–1 AnQao rajaa kI p`jaa khaÐ tk doKoÆ dIK nahIM pD,ta kuC haи Saayad baadla hO ³dUsara p`hrI BaI bagala maoM Aakr doKta hO AaOr BayaBaIt hao ]zta hO´

p`hrI– 2 baadla nahIM hO vao igaw hOM laaKaoM–kraoD,aoM paÐKoM Kaolao ³pMKaoM kI Qvaina ko saaqa sToja pr AaOr BaI AÐQaora´

p`hrI–1 laao saarI kaOrva nagarI ka Aasamaana igawaoM nao Gaor ilayaa

p`hrI–2 Jauk jaaAao Jauk jaaAao ZalaaoM ko naIcao iCp jaaAao narBaxaI hOM vao igaw BaUKo hOM. ³pkaSa toja haonao lagata hO´

p`hrI–1 laao yao mauD, gayao ku$xao~ kI idSaa maoM ³AaÐQaI kI Qvaina kma haonao lagatI hO´

p`hrI– 2 maaOt kOsao }pr sao inakla gayaI

Page 6: Andhayug by Dharmveer Bharati

p`hrI–1 ASakuna hO Bayaanak vah. pta nahIM @yaa haogaa kla tk [sa nagarI maoM ³ivadur ka pvaoSa¸ baa[- Aaor sao

p`hrI–1 ivadur–

kaOna hOÆ maOM hÐU ivadur doKa QaRtraYT/ naoÆ doKa yah Bayaanak dRSyaÆ

p`hrI–1 doKoMgao kOsao vaoÆ AnQao hOM. kuC BaI @yaa doK sako Aba tk vaoÆ

ivadur– imalaÐUgaa ]nasao maOM ASakuna Bayaanak hO pta nahIM saMjaya @yaa samaacaar laayao AajaÆ

³p`hrI jaato hOM¸ ivadur Apnao sqaana pr icantatur KD,o rhto hOM. pICo ka pda- ]znao lagata hO.´

kqaa gaayana– hO ku$xao~ sao kuC BaI Kbar na AayaI jaIta yaa hara bacaa–Kucaa kaOrva–dla jaanao iksakI laaoqaaoM pr jaa ]trogaa yah narBaxaI igawaoM ka BaUKa baadla Antpur maoM marGaT kI–saI KamaaoSaI kRSa gaanQaarI baOzI hO SaISa Jaukayao isaMhasana pr QaRtraYT/ maaOna baOzo hOM saMjaya Aba tk kuC BaI saMvaad na laayao.

³pda- ]znao pr Ant:pur. kuSaasana ibaCayao saadI caaOkI pr gaanQaarI¸ ek CaoTo isaMhasana pr icantatur QaRtraYT/. ivadur ]nakI Aaor baZ,to hOM.´

Page 7: Andhayug by Dharmveer Bharati

QaRtraYT/– ivadur–

kaOna saMjayaÆ nahIMÑ ivadur hÐU maharaja. iva*vala hO saara nagar Aaja bacao–Kucao jaao BaI dsa–baIsa laaoga kaOrva nagarI maoM hOM Aplak nao~aoM sao kr rho p`tIxaa hOM saMjaya kI. ³kuC xaNa maharaja ko ]%tr kI ptIxaa kr´ maharaja caup @yaaoM hOM [tnao Aap maata gaanQaarI BaI maaOna hOMÑ

QaRtraYT/– ivadurÑ jaIvana maoM pqama baar Aaja mauJao AaSaMka vyaapI hO.

ivadur– AaSaMkaÆ Aapkao jaao vyaapI hO Aaja vah vaYaao-M phlao ihlaa gayaI qaI sabakao

QaRtraYT/– ivadur–

phlao pr kBaI BaI tumanao yah nahIM kha , , , BaIYma nao kha qaa¸ gau$ d`aoNa nao kha qaa¸ [saI Ant:pur maoM Aakr kRYNa nao kha qaa – 'mayaa-da mat taoD,ao taoD,I hu[- mayaa-da kucalao hue Ajagar–saI gauMjailaka maoM kaOrva–vaMSa kao lapoT kr saUKI lakD,I–saa taoD, DalaogaI.'

QaRtraYT/– samaJa nahIM sakto hao ivadur tuma. maOM qaa janmaanQa. kOsao kr sakta qaa. ga`hNa maOM baahrI yaqaaqa- yaa saamaaijak mayaa-da kaoÆ

Page 8: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur– jaOsao saMsaar kao ikyaa qaa ga`hNa Apnao AnQaopna ko baavajaUd

QaRtraYT/– pr vah saMsaar svat: Apnao AnQaopna sao ]pjaa qaa. maOMnao Apnao hI vaOyai>k samvaodna sao jaao jaanaa qaa kovala ]tnaa hI qaa maoro ilae vastu–jagat\ [nd`jaala kI maayaa–saRiYT ko samaana Ganao gahro AÐiQayaaro maoM ek kalao ibandu sao maoro mana nao saaro Baava ikyao qao ivakisat maorI saba vaRi%tyaaÐ ]saI sao pircaailat qaIMÑ maora snaoh¸ maorI GaRNaa¸ maorI naIit¸ maora Qama- ibalakula maora hI vaOyai>k qaa. ]samaoM naOitkta ka kao[- baa*ya maapdMD qaa hI nahIM. kaOrva jaao maorI maaMsalata sao ]pjao qao vao hI qao Aintma sa%ya maorI mamata hI vahaÐ naIit qaI¸ mayaa-da qaI.

ivadur– phlao hI idna sao ikntu Aapka vah Aintma sa%ya – kaOrvaaoM ka saOinak–bala – haonao lagaa qaa isaw JaUza AaOr Sai>hIna ipClao sa~h idna sao ek–ek kr pUro vaMSa ko ivanaaSa ka samvaad Aap saunato rho.

QaRtraYT/– maoro ilae vao samvaad saba inarqa-k qao. maOM hÐU janmaanQa kovala sauna hI tao sakta hÐU saMjaya mauJao doto hOM kovala Sabd ]na SabdaoM sao jaao Aakar–ica~ banato hOM ]nasao maOM Aba tk Apiricat hÐU kilpt kr sakta nahIM kOsao du:Saasana kI Aaht CatI sao r> ]bala rha haogaa¸ kOsao ËUr BaIma nao AÐjaulaI maoM Qaar ]sao Aaoz tr ikyao haoMgao.

Page 9: Andhayug by Dharmveer Bharati

gaanQaarI – ³kanaaoM pr haqa rKkr´ maharaja. mat daohrayaoM vah sah nahIM pa}ÐgaI. ³saba xaNa Bar caup´

QaRtraYT/– Aaja mauJao Baana huAa. maorI vaOyai>k saImaaAaoM ko baahr BaI sa%ya huAa krta hO Aaja mauJao Baana huAa. sahsaa yah ]gaa kao[- baaÐQa TUT gayaa hO kaoiT–kaoiT yaaojana tk dhaD,ta huAa samaud` maoro vaOyai>k Anaumaainat saIimat jaga kao lahraoM kI ivaYaya–ija*vaaAaoM sao inagalata huAa maoro Antma-na maoM pOz gayaa saba kuC bah gayaa maoro Apnao vaOyai>k maUlya maorI inaiScant ikntu &anahIna AasqaaeÐ.

ivadur– yah jaao pID,a nao prajaya nao idyaa hO &ana¸ dRZ,ta hI dogaa vah.

QaRtraYT/– ikntu¸ [sa &ana nao Baya hI idyaa hO ivadurÑ jaIvana maoM pqama baar Aaja mauJao AaSaMka vyaapI hO.

ivadur– Baya hO tao &ana hO AQaUra ABaI. p`Bau nao kha qaa vah , , , , , '&ana jaao samaip-t nahIM hO AQaUra hO manaaobauiw tuma Aip-t kr dao mauJao. Baya sao mau> haokr tuma paPt mauJao hI haogao [samaoM saMdoh nahIM.'

Page 10: Andhayug by Dharmveer Bharati

gaanQaarI – ³AavaoSa sao [samaoM saMdoh hO AaOr iksaI kao mat hao mauJakao hO. 'Aip-t kr dao mauJakao manaaobauiw' ]sanao kha hO yah ijasanao iptamah ko vaaNaaoM sao Aaht hao ApnaI saarI hI manaaobauiw Kao dI qaIÆ ]sanao kha hO yah¸ ijasanao mayaa-da kao taoD,a hO baar–baarÆ

QaRtraYT/– Saant rhao Saant rhao¸ gaanQaarI Saant rhao. daoYa iksaI kao mat dao. AnQaa qaa maOM , , , ,

gaanQaarI – laoikna AnQaI nahIM qaI maOM. maOMnao yah baahr ka vastu–jagat\ AcCI trh jaanaa qaa Qama-¸ naIit¸ mayaa-da¸ yah saba hOM kovala AaDmbar maa~¸ maOMnao yah baar–baar doKa qaa. inaNa-ya ko xaNa maoM ivavaok AaOr mayaa-da vyaqa- isaw haoto Aayao hOM sada hma saba ko mana maoM khIM ek Anya ga*var hO. baba-r pSau AnQaa pSau vaasa vahIM krta hO¸ svaamaI jaao hmaaro ivavaok ka¸ naOitkta¸ mayaa-da¸ Anaasai>¸ kRYNaap-Na yah saba hOM AnQaI pvaRi%tyaaoM kI paoSaakoM ijanamaoM kTo kpD,aoM kI AaÐKoM isalaI rhtI hOM mauJakao [sa JaUzo AaDmbar sao nafrt qaI [saailae svaocCa sao maOMnao [na AaÐKaoM pr pT\TI caZ,a r@KI qaI.

ivadur– kTu hao gayaI hao tuma gaanQaarIÑ pu~Saaok nao tumakao Andr sao jaja-r kr Dalaa hOÑ tumhIM nao kha qaa duyaao-Qaana sao , , , , ,

Page 11: Andhayug by Dharmveer Bharati

gaaMQaarI– maOMnao kha qaa duyaao-Qana sao Qama- ijaQar haogaa Aao maUK-Ñ ]Qar jaya haogaIÑ Qama- iksaI Aaor nahIM qaa. laoiknaÑ saba hI qao AnQaI pvaRi%tyaaoM sao pircaailat ijasakao tuma khto hao p`Bau ]sanao jaba caaha mayaa-da kao Apnao hI iht maoM badla ilayaa. vaMcak hO.

QaRtraYT/– ivadur–

Saant rhao gaanQaarI. yah kTu inaraSaa kI ]wt Anaasqaa hO. xamaa krao p`BauÑ yah kTu Anaasqaa BaI Apnao carNaaoM maoM svaIkar kraoÑ Aasqaa tuma laoto hao laogaa Anaasqaa kaOnaÆ xamaa krao p`BauÑ pu~–Saaok sao jaja-r maata hOM gaanQaarI.

gaanQaarI – maata mat khao mauJao tuma ijasakao khto hao p`Bau vah BaI mauJao maata hI khta hO. Sabd yah jalato hue laaoho kI salaaKaoM–saa maorI psailayaaoM maoM QaÐsata hO. sa~h idna ko Andr maoro saba pu~ ek–ek kr maaro gayao Apnao [na haqaaoM sao maOMnao ]na fUlaaoM–saI vaQauAaoM kI klaa[yaaoM sao caUiD,yaaÐ ]tarI hOM Apnao [sa AaÐcala sao saoMdur kI roKaeÐ paoMCI hOM.

³naopqya sao´ jaya hao duyaao-Qana kI jaya hao. gaanQaarI kI jaya hao. maMgala hao¸ narpit QaRtraYT/ ka maMgala hao.

QaRtraYT/– doKao. ivadur doKaoÑ saMjaya Aayao.

Page 12: Andhayug by Dharmveer Bharati

gaanQaarI – jaIt gayaa maora pu~ duyaao-Qana maOMnao kha qaa vah jaItogaa inaScaya Aaja. ³p`hrI ka pvaoSa´

p`hrI – yaacak hO maharajaÑ ³yaacak ka p`vaoSa´ ek vaRw yaacak hO.

ivadur – yaacak hOÆ ]nnat lalaaT SvaotkoSaI AajaanaubaahuÆ

yaacak – yaacak – maOM vah BaivaYya hÐU jaao JaUza isaw huAa Aaja kaOrva kI nagarI maoM maOMnao maapa qaa¸ naxa~aoM kI gait kao ]tara qaa AMkaoM maoM. maanava–inayait ko AilaiKt Axar jaaÐcao qao. maOM qaa jyaaoitYaI dUr doSa ka.

QaRtraYT/– yaad mauJao Aata hO tumanao kha qaa ik WnW Ainavaaya- hO @yaaoMik ]sasao hI jaya haogaI kaOrva–dla kI.

yaacak – maOM hÐU vahI Aaja maora iva&ana saba imaqyaa hI isaw huAa. sahsaa ek vyai@t eosaa Aayaa jaao saaro naxa~aoM kI gait sao BaI jyaada Sai>SaalaI qaa. ]sanao rNaBaUima maoM ivaYaadga`st Ajau-na sao kha – ' maOM hÐU pra%pr. jaao khta hÐU krao sa%ya jaItogaa mauJasao laao sa%ya¸ mat Drao.'

ivadur – gaanQaarI – ivadur –

p`Bau qao vaoÑ kBaI nahIMÑ ]nakI gait maoM hI samaaiht hO saaro [ithasaaoM kI¸ saaro naxa~aoM kI dOvaI gait.

Page 13: Andhayug by Dharmveer Bharati

yaacak – pta nahIM p`Bau hOM yaa nahIM ikntu¸ ]sa idna yah isaw huAa jaba kao[- BaI manauYya Anaasa> haokr caunaaOtI dota hO [ithasa kao¸ ]sa idna naxa~aoM kI idSaa badla jaatI hO. inayait nahIM hO pUva-inaQa-airt– ]sakao hr xaNa maanava–inaNa-ya banaata–imaTata hO.

gaanQaarI – p`hrI¸ [sakao ek AMjaula maud`aeÐ dao. tumanao kha hO– ' 'jaya haogaI duyaao-Qana kI.'

yaacak – maOM tao hÐU JaUza BaivaYya maa~ maoro SabdaoM ka [sa vat-maana maoM kao[- maUlya nahIM¸ maoro jaOsao jaanao iktnao JaUzo BaivaYya Qvast svaPna gailat t%va ibaKro hOM kaOrva kI nagarI maoM galaI–galaI. maata hOM gaanQaarI mamata maoM pala rhIM hOM saba kao. ³p`hrI maud`aeÐ laakr dota hO´ jaya hao duyaao-Qana kI jaya hao gaanQaarI kI ³jaata hO

gaanQaarI – haogaI¸ AvaSya haogaI jaya. maorI yah AaSaa yaid AnQaI hO tao hao pr jaItogaa duyaao-Qana jaItogaa. ³dUsara p`hrI Aakr dIp jalaata hO´

ivadur – QaRtraYT/ –

DUba gayaa idna , , , , , pr saMjaya nahIM Aayao laaOT gayao haoMgao saba yaaowa Aba iSaivar maoM jaIta kaOnaÆ hara kaOnaÆ

Page 14: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur – maharajaÑ saMSaya mat kroM. saMjaya jaao samaacaar laayaoMgao SauBa haogaa maata Aba jaakr ivaEaama kroMÑ nagar–War Aplak Kulao hI hOM saMjaya ko rqa kI ptIxaa maoM

³ek Aaor ivadur AaOr dUsarI Aaor QaRtraYT/ tqaa gaaMQaarI jaato hOMÂ p`hrI puna: sToja ko Aarpar GaUmanao lagato hOM

p`hrI–1 p`hrI–2 p`hrI–1 p`hrI–2

mayaa-daÑ AnaasqaaÑ pu~SaaokÑ BaivaYyat\Ñ

p`hrI–1

p`hrI–2

p`hrI–1

p`hrI–2

p`hrI–1

p`hrI–2

yao saba rajaaAaoM ko jaIvana kI SaaoBaa hOM vao ijanakao yao saba p`Bau khto hOM. [sa saba kao Apnao hI ijammao lao laoto hOM. pr yah jaao hma daonaaoM ka jaIvana saUnao gailayaaro maoM baIt gayaa kaOna [sao Apnao ijammao laogaaÆ hmanao mayaa-da ka AitËmaNa nahIM ikyaa¸ @yaaoMik nahIM qaI ApnaI kao[- BaI mayaa-da. hmakao Anaasqaa nao kBaI nahIM JakJaaora¸ @yaaoMik nahIM qaI ApnaI kao[- BaI gahna Aasqaa.

p`hrI–1 p`hrI–2 p`hrI–1 p`hrI–2 p`hrI–1 p`hrI–2

hmanao nahIM Jaolaa Saaok jaanaa nahIM kao[- dd- saUnao gailayaaro–saa saUnaa yah jaIvana BaI baIt gayaa. @yaaoMik hma dasa qao kovala vahna krto qao Aa&aeÐ hma AnQao rajaa kI nahIM qaa hmaara kao[- Apnaa Kud ka mat¸ kao[- Apnaa inaNa-ya

p`hrI–1 [sailae saUnao gailayaaro maoM ina$_oSya¸ ina$_oSya¸ calato hma rho sada daeÐ sao baaeи AaOr baaeÐ sao daeÐ

Page 15: Andhayug by Dharmveer Bharati

p`hrI–2 marnao ko baad BaI yama ko gailayaaro maoM calato rhoMgao sada daeÐ sao baaeÐ AaOr baaeÐ sao daeÐÑ ³calato–calato ivaMga maoM calao jaato hOM. sToja pr AÐQaora´ QaIro–QaIro pTaxaop ko saaqa

kqaa gaayana– Aasanna prajaya vaalaI [sa nagarI maoM saba naYT hu[- pwityaaÐ QaImao–QaImao yah Saama prajaya kI¸ Baya kI¸ saMSaya kI Bar gayao itimar sao yao saUnao gailayaaro ijanamaoM baUZ,a JaUza BaivaYya yaacak–saa hO BaTk rha TukD,o kao haqa psaaro Andr kovala dao bauJatI lapToM baakI rajaa ko AnQao dSa-na kI baarIkI yaa AnQaI AaSaa maata gaanQaarI kI vah saMjaya ijasakao vah vardana imalaa hO vah Amar rhogaa AaOr tTsqa rhogaa jaao idvya dRiYT sao saba doKogaa samaJaogaa jaao AnQao rajaa sao saba sa%ya khogaa. jaao mau> rhogaa bamhas~aoM ko Baya sao jaao mau> rhogaa¸ ]laJana sao¸ saMSaya sao vah saMjaya BaI [sa maaoh–inaSaa sao iGar kr hO BaTk rha jaanao iksa kMTk–pqa pr.

dUsara AMk

pSau ka ]dya

kqaa–gaayana– saMjaya tTsqad`YTa SabdaoM ka iSalpI hO pr vah BaI BaTk gayaa AsaMjasa ko vana maoM daaiya%va gahna¸ BaaYaa ApUNa-¸ Eaaota AnQao pr sa%ya vahI dogaa ]nakao saMkT–xaNa maoM

Page 16: Andhayug by Dharmveer Bharati

vah saMjaya BaI [sa maaoh–inaSaa sao iGar kr hO BaTk rha jaanao iksa kMTk–pqa pr

³pda- ]znao pr vanapqa ka dRSya. kao[- yaaowa bagala maoM As~ rK kr vas~ sao mauK ZaÐp saaoyaa hO. saMjaya ka pvaoSa´

saMjaya–––– BaTk gayaa hÐU maOM jaanao iksa kMTk–vana maoM pta nahIM iktnaI dUr histnaapur hOM¸ kOsao phÐucaÐUgaa maOMÆ jaakr khÐUgaa @yaa [sa lajjaajanak prajaya ko baad BaI @yaaoM jaIivat bacaa hÐU maOMÆ kOsao khÐU maOM kmaI nahIM SabdaoM kI Aaja BaI maOMnao hI ]nakao batayaa hO yauw maoM GaTa jaao–jaao¸ laoikna Aaja Aintma prajaya ko AnauBava nao jaOsao p`kRit hI badla dI hO sa%ya kI Aaja kOsao vahI Sabd vaahk banaoMgao [sa naUtna–AnauBaUit ko Æ ³sahsaa jaaga kr vah yaaowa pukarta hO – saMjaya´ iksanao pukara mauJaoÆ p`otaoM kI Qvaina hO yah yaa maora Ba`ma hI hOÆ

kRtvamaa-– Drao mat maOM hÐU kRtvamaa-Ñ jaIivat hao saMjaya tumaÆ paMDva yaaowaAaoM nao CaoD, idyaa jaIivat tumhoMÆ

saMjaya– jaIivat hÐU. Aaja jaba kaosaaoM tk fOlaI hu[- QartI kao paT idyaa Aja-una nao BaUlaMuizt kaOrva–kbanQaaoM sao¸ SaoYa nahIM rha ek BaI jaIivat kaOrva–vaIr saa%yaik nao maoro BaI vaQa kao ]zayaa As~Â AcCa qaa maOM BaI yaid Aaja nahIM bacata SaoYa¸ ikntu kha vyaasa nao 'marogaa nahIM saMjaya AvaQya hO' kOsaa yah Saap mauJao vyaasa nao idyaa hO

Page 17: Andhayug by Dharmveer Bharati

Anajaanao maoM hr saMkT¸ yauw¸ mahanaaSa¸ p`laya¸ ivaPlava ko baavajaUd SaoYa bacaaogao tuma saMjaya sa%ya khnao kao AnQaaoM sao ikntu kOsao khÐUgaa haya saa%yaik ko ]zo hue As~ ko camakdar zMDo laaoho ko spSa- maoM maR%yau kao [tnao inakT panaa maoro ilae yah ibalkula hI nayaa AnauBava qaa. jaOsao toja vaaNa iksaI kaomala maRNaala kao }pr sao naIcao tk caIr jaayao carma ~asa ko ]sa baohd gahro xaNa maoM kao[- maorI saarI AnauBaUityaaoM kao caIr gayaa kOsao do pa}Ðgaa maOM sampUNa- sa%ya ]nhoM ivakRt AnauBaUit saoÆ

kRtvamaa- – QaOya- Qarao saMjayaÑ @yaaoMik tumakao hI jaakr batanaI hO daonaaoM kao prajaya duyaao-Qana kIÑ

saMjaya – kOsao bata}ÐgaaÑ vah jaao sama`aTaoM ka AiQapit qaa KalaI haqa naMgao paÐva r>–sanao fTo hue vas~aoM maoM TUTo rqa ko samaIp KD,a qaa inah%qaa hao AEau–Baro nao~aoM sao ]sanao mauJao doKa AaOr maaqaa Jauka ilayaa kOsao khÐUgaa maOM jaakr ]na daonaaoM sao kOsao khÐUgaaÆ ³jaata hO

kRtvamaa-– calaa gayaa saMjaya BaI bahut idnaaoM phlao ivadur nao kha qaa yah haokr rhogaa¸ vah haokr rha Aaja ³naopqya maoM kao[- pukarta hO¸ "ASva%qaamaa." kRtvamaa- Qyaana sao saunata hO´

Page 18: Andhayug by Dharmveer Bharati

yah tao Aavaaja hO baUZ,o kRpacaaya- kI. ³naopqya maoM puna: pukar 'ASva%qaamaa.' kRtvamaa- pukarta hO – kRpacaaya- , , , , kRpacaaya-' , , , ,,,, kRpacaaya- ka p`vaoSa´ yah tao kRtvamaa- hO. tuma BaI jaIivat hao kRtvamaa-Æ

kRtvamaa-– jaIivat hÐU @yaa ASva%qaamaa BaI jaIivat hOÆ

kRpacaaya-– jaIivat hO kovala hma tIna AajaÑ rqa sao ]tr kr jaba rajaa duyaao-Qana nao natmastk haokr prajaya svaIkar kI ASva%qaamaa nao yah doKa AaOr ]saI samaya ]sanao maraoD, idyaa Apnaa QanauYa Aat-naad krta huAa vana kI Aaor calaa gayaa ASva%qaamaa , , , , , ,

³pukarto hue jaato hOM¸ dUr sao ]nakI pukar sauna pD,tI hO. pICo ka pda- Kula kr Andr ka dRYya. AÐQaora – kovala ek pkaSa–vaR%t ASva%qaamaa pr¸ jaao TUTa QanauYa haqa maoM ilayao baOza hO.´

ASva%qaamaa – yah maora QanauYa hO QanauYa ASva%qaamaa ka ijasakI p`%yaMcaa Kud d`aoNa nao caZ,a[- qaI Aaja jaba maOMnao duyaao-Qana kao doKa ina:Sas~¸ dIna AaÐKaoM maoM AaÐsaU Baro maOMnao maraoD, idyaa Apnao [sa QanauYa kao. kucalao hue saaÐp–saa Bayaavah ikntu Sai>hIna maora QanauYa hO yah jaOsaa hO maora mana iksako bala pr laÐUgaa maOM Aba p`itSaaoQa ipta kI inama-ma h%yaa ka

Page 19: Andhayug by Dharmveer Bharati

vana maoM Bayaanak [sa vana maoM BaI BaUla nahIM pata hÐU maOM kOsao saunakr yauiQaiYzr kI GaaoYaNaa ik 'ASva%qaamaa maara gayaa' Sas~ rK idyao qao gau$ d`aoNa nao rNaBaUima maoM ]nakao qaI ATla Aasqaa yauiQaiYzr kI vaaNaI maoM pakr inah%qaa ]nhoM papI dRYTVumna nao As~aoM sao KMD–KMD kr Dalaa BaUla nahIM pata hÐU maoro ipta qao Aprajaoya Aw-sa%ya sao hI yauiQaiYzr nao ]naka vaQa kr Dalaa. ]sa idna sao maoro Andr BaI jaao SauBa qaa¸ kaomalatma qaa ]sakI Ba`UNa–h%yaa yauiQaiYzr ko AQa-sa%ya nao kr dI Qama-raja haokr vao baaolao 'nar yaa kuMjar' maanava kao pSau sao ]nhaoMnao pRqak\ nahIM ikyaa ]sa idna sao maOM hÐU pSaumaa~¸ AnQa baba-r pSau ikntu Aaja maOM BaI ek AnQaI gaufa maoM hÐU BaTk gayaa gaufa yah prajaya kIÑ duyaao-Qana saunaaoÑ saunaao¸ d`aoNa saunaaoÑ maOM yah tumhara ASva%qaamaa kayar ASva%qaamaa SaoYa hÐU ABaI tk jaOsao raogaI maudo- ko mauK maoM SaoYa rhta hO ganda kf baasaI qaUk SaoYa hÐU ABaI tk maOM

Page 20: Andhayug by Dharmveer Bharati

³vaxa pITta hO Aa%maGaat kr laÐUÆ [sa napuMsak Aist%va sao CuTkara pakr yaid mauJao ipClaI narkaigna maoM ]balanaa pD,o tao BaI Saayad [tnaI yaatnaa nahIM haogaIÑ ³naopqya maoM pukar ASva%qaamaa , , , , ´ ikntu nahIMÑ jaIivat rhÐUgaa maOM AnQao baba-r pSau–saa vaaNaI hao sa%ya Qama-raja kI. maorI [sa psalaI ko naIcao dao pMjao ]ga AayaoM maorI yao putilayaaÐ ibana daÐtaoM ko caaoqa KayaoM payaoM ijasao. vaQa¸ kovala vaQa¸ kovala vaQa AMitma Aqa- banao maoro Aist%va ka. ³iksaI ko Aanao kI AahT´ Aata hO kao[- Saayad paMDva–yaaowa hO Aa haÑ Akolaa¸ inah%qaa hO. pICo sao iCpkr [sa pr k$Ðgaa vaar [na BaUKo haqaaoM sao QanauYa maraoD,a hO gad-na maraoDÐUgaa iCp jaa}и [sa JaaD,I ko pICo. ³iCpta hO. saMjaya ka pvaoSa´

saMjaya– ifr BaI rhÐUgaa SaoYa ifr BaI rhÐUgaa SaoYa ifr BaI rhÐUgaa SaoYa sa%ya iktnaa kTu hao kTu sao yaid kTutr hao kTutr sao kTutma hao ifr BaI khÐUgaa maOM kovala sa%ya¸ kovala sa%ya¸ kovala sa%ya hO Aintma Aqa-

Page 21: Andhayug by Dharmveer Bharati

maoro , , , , , , AahÑ ³ASva%qaamaa AaËmaNa krta hO. galaa dbaaoca laota hO´

ASva%qaamaa – [saI trh [saI trh maoro BaUKo pMjao jaakr dbaaocaoMgao vah galaa yauiQaiYzr ka ijasasao inaklaa qaa 'ASva%qaamaa htao ht:' ³kRtvamaa- AaOr kRpacaaya- pvaoSa krto hOM

kRtvamaa- – ³caIKkr´ CaoD,ao ASva%qaamaaÑ saMjaya hO vah kao[- paMDva nahIM hO.

ASva%qaamaa – kovala¸ kovala vaQa¸ kovala , , , ,

kRpacaaya- – kRtvamaa-¸ pICo sao pkD,ao ksa laao ASva%qaamaa kao. vaQa – laoikna Sa~u ka – kOsao yaaowa hao ASva%qaamaaÆ saMjaya AvaQya hO tTsqa hO.

ASva%qaamaa – ³kRtvamaa- ko banQana maoM CTpTata huAa´ tTsqaÆ maatula maOM yaaowa nahIM hÐU baba-r pSau hÐU yah tTsqa Sabd hO maoro ilae Aqa-hIna. sauna laao yah GaaoYaNaa [sa AnQao baba-r pSau kI pxa maoM nahIM hO jaao maoro vah Sa~u hO.

kRtvamaa- – pagala hao tuma saMjaya¸ jaaAao Apnao pqa pr

saMjaya – mat CaoD,ao ivanatI krta hÐU mat CaoD,ao mauJao kr dao vaQa jaakr AnQaaoM sao sa%ya khnao kI mamaa-ntk pID,a hO jaao ]sasao jaao vaQa jyaada sauKmaya hO vaQa krko

Page 22: Andhayug by Dharmveer Bharati

mau> mauJao kr dao ASva%qaamaaÑ ³ASva%qaamaa ivavaSa dRiYT sao kRpacaaya- kI Aaor doKta hO¸ ]nako knQaaoM sao SaISa iTka dota hO´

ASva%qaamaa – maOM @yaa k$ÐÆ maatula maOM @yaa k$ÐÆ vaQa maoro ilae nahIM rhI naIit vah hO Aba maoro ilae manaaogaMiqa iksakao pa jaa}Ð maraoD,ÐU maOMÑ maOM @yaa k$ÐÆ maatula¸ maOM @yaa k$ÐÆ

kRpacaaya- – mat hao inaraSa ABaI , , , ,

kRtvamaa- – krnaa bahut kuC hO jaIivat ABaI BaI hO duyaao-Qana cala kr saba KaojaoM ]nhoM.

kRpacaaya- – saMjaya tumhoM &at hO khaÐ hO vaoÆ

saMjaya – ³QaImao sao vao hOM saraovar maoM maayaa sao baaÐQa kr saraovar ka jala vao inaScala Andr baOzo hOM &at nahIM hO yah paMDva–dla kao.

kRpacaaya- – svasqa hao ASva%qaamaa cala kr AadoSa laao duyaao-Qana sao saMjaya¸ calaao tuma saraovar tk phÐucaa dao

kRtvamaa- – kaOna Aa rha hO vah vaRw vyai>Æ

kRpacaaya- – inakla calaao [sako phlao ik hmakao kao[- BaI doK payao

ASva%qaamaa – ³jaato–jaato maOM @yaa k$Ð maatula maOMnao tao Apnaa QanauYa BaI maraoD, idyaa. ³vao jaato hOM. kuC xaNa sToja KalaI rhta hO. ifr QaIro–QaIro vaRw yaacak p`vaoSa krta hO´

Page 23: Andhayug by Dharmveer Bharati

vaRw yaacak – dUr calaa Aayaa hÐU kafI histnaapur sao¸ vaRw hÐU¸ dIK nahIM pD,ta hO inaScaya hI ABaI yahaÐ doKa qaa maOMnao kuC laaogaaoM kao doKÐU mauJakao jaao maud`aeÐ dIM maata gaanQaarI nao vao tao saurixat hOM. maOMnao yah kha qaa 'yah hO Ainavaaya- AaOr vah hO Ainavaaya- AaOr yah tao svayama\ haogaa' – Aaja [sa prajaya kI baolaa maoM isaw huAa JaUzI qaI saarI Ainavaaya-ta BaivaYya kI. kovala kma- sa%ya hO maanava jaao krta hO¸ [saI samaya ]saI maoM inaiht hO BaivaYya yauga–yauga tk kaÑ ³haÐfta hO´ [sailae ]sanao kha Aja-una ]zaAao Sas~ ivagatjvar yauw krao inaiYËyata nahIM AacarNa maoM hI maanava–Aist%va kI saaqa-kta hO. ³naIcao Jauk kr QanauYa doKta hO. ]zakr´ iksanao yah CaoD, idyaa QanauYa yahaÐÆ @yaa ifr iksaI Aja-una ko mana maoM ivaYaad huAaÆ

ASva%qaamaa – ³pvaoSa krto hue´ maora QanauYa hO yah.

vaRw yaacak – kaOna Aa rha hO yahÆ jaya ASva%qaamaa kIÑ

ASva%qaamaa – jaya mat khao vaRwÑ jaOsao tumharI BaivaYyat\ ivaVa saarI vyaqa- hu[- ]saI trh maora QanauYa BaI vyaqa- isaw huAa. maOMnao ABaI doKa duyaao-Qana kao ijasako mastk pr

Page 24: Andhayug by Dharmveer Bharati

maiNajaiTt rajaaAaoM kI Cayaa qaI Aaja ]saI mastk pr gaÐdlao panaI kI ek caadr hO. tumanao kha qaa – jaya haogaI duyaao-Qana kI

vaRw yaacak – jaya hao duyaao-Qana kI – Aba BaI maOM khta hÐU vaRw hÐU qaka hÐU pr jaakr khÐUgaa maOM 'nahIM hO prajaya yah duyaao-Qana kI [sakao tuma maanaao nayao sa%ya kI ]dya–vaolaa.' maOMnao batlaayaa qaa ]sakao JaUza BaivaYya Aba jaa kr ]sakao batlaa}Ðgaa vat-maana sao svatn~ kao[- BaivaYya nahIM Aba BaI samaya hO duyaao-Qana¸ samaya Aba BaI hOÑ hr xaNa [ithasa badlanao ka xaNa haota hO. ³QaIro–QaIro jaanao lagata hO.´

ASva%qaamaa – maOM @yaa k$Ðgaa haya maOM @yaa k$ÐgaaÆ vat-maana maoM ijasako maOM hÐU AaOr maorI p`itihMsaa hOÑ ek Aw-sa%ya nao yauiQaiYzr ko maoro BaivaYya kI h%yaa kr DalaI hO. ikntu¸ nahIM¸ jaIivat rhÐUgaa maOM phlao hI maoro pxa maoM nahIM hO inaQaa-irt BaivaYya Agar' tao vah tTsqa hOÑ Sa~u hO Agar vah tTsqa hOÑ ³vaRw kI Aaor baZ,nao lagata hO.´ Aaja nahIM baca payaogaa vah [na BaUKo pMjaaoM sao zhraoÑ zhraoÑ Aao JaUzo BaivaYya vaMcak vaRwÑ ³daÐt pIsato hue daOD,ta hO. ivaMga ko inakT vaRw kao dbaaoca kr naopqya maoM GasaIT lao jaata hO.´ vaQa¸ kovala vaQa¸ kovala vaQa maora Qama- hO.

Page 25: Andhayug by Dharmveer Bharati

³naopqya maoM galaa GaaoMTnao kI Aavaaja¸ ASva%qaamaa ka AT\Tahasa. sToja pr kovala dao pkaSa–vaR%t naR%ya krto hOM. kRpacaaya-¸ kRtvamaa- haÐfto hue ASva%qaamaa kao pkD, kr sToja pr lao jaato hOM.´

kRpacaaya- – yah @yaa ikyaa¸ ASva%qaamaa. yah @yaa ikyaaÆ

ASva%qaamaa – pta nahIM maOMnao @yaa ikyaa¸ maatula maOMnao @yaa ikyaaÑ @yaa maOMnao kuC ikyaaÆ

kRtvamaa- – kRpacaaya- Baya lagata hO mauJakao [sa ASva%qaamaa saoÑ

³kRpacaaya- ASva%qaamaa kao ibazakr¸ ]saka kmarband ZIlaa krto hOM. maaqao ka psaInaa paoMCto hOM.´

kRpacaaya- – baOzao ivaEaama krao tumanao kuC nahIM ikyaa kovala Bayaanak svaPna doKa hOÑ

ASva%qaamaa – maOM @yaa k$Ð maatulaÑ vaQa maoro ilae nahIM naIit hO¸ vah hO Aba manaaoga`inqaÑ [sa vaQa ko baad maaMsapoiSayaaoM ka saba tnaava khto @yaa [saI kao hOM Anaasai>Æ'

kRpacaaya- – ³ASva%qaamaa kao ilaTa kr´ saao jaaAaoÑ kha hO duyaao-Qana nao jaakr ivaEaama krao kla doKoMgao hma paMDvagaNa @yaa krto hOM – krvaT badla kr tuma saao jaaAao ³kRtvamaa- sao saao gayaa.

kRtvamaa- – ³vyaMgya sao´ saao gayaa. [sailae SaoYa bacao hOM hma [sa yauw maoM hma jaao yaaowa qao Aba lauk–iCp kr

Page 26: Andhayug by Dharmveer Bharati

baUZ,o inah%qaaoM ka kroMgao vaQa.

kRpacaaya- – Saant rhao kRtvamaa- yaaowa naamaQaairyaaoM maoM iksanao @yaa nahIM ikyaa hO Aba tkÆ d`aoNa qao baUZ,o inah%qao pr CaoD, idyaa qaa @yaa ]nakao QaRYTVumna naoÆ yaa hmanao CaoD,a AiBamanyau kao yaVip vah ibalakula inah%qaa qaa Akolaa qaa saat mahariqayaaoM nao , , , , , ,

ASva%qaamaa – maOMnao nahIM maara ]sao maOM tao caahta qaa vaQa krnaa BaivaYya ka pta nahIM kOsao vah baUZ,a mara payaa gayaa. maOMnao nahIM maara ]sao maatula ivaSvaasa krao.

kRpacaaya- – saao jaaAao saao jaaAao kRtvamaa-Ñ phra maOM dota rhÐUgaa Aaja rat Bar. ³vao laaOTto hOM. pda- igarnao lagata hO.´

ijasa trh baaZ, ko baad ]trtI gaMgaa tT pr tja AatI ivakRit¸ Sava AQaKayaa vaOsao hI tT pr tja ASva%qaamaa kao [ithasaaoM nao Kud nayaa maaoD, Apnaayaa vah CTI hu[- Aa%maaAaoM kI rat yah BaTkI hu[- Aa%maaAaoM kI rat yah TUTI hu[- Aa%maaAaoM kI rat [sa rat ivajaya maoM madaonma%t paMDvagaNa [sa rat ivavaSa iCpkr baOza duyaao-Qana yah rat gava- maoM tnao hue maaqaaoM kI yah rat haqa pr Qaro hue haqaaoM kI ³pTxaop´

Page 27: Andhayug by Dharmveer Bharati

tIsara AMk

ASva%qaamaa ka Aw-sa%ya

kqaa–gaayana– saMjaya ka rqa jaba nagar–War phÐucaa tba rat Zla rhI qaI. harI kaOrva saonaa kba laaOTogaI , , , , yah baat cala rhI qaI. saMjaya sao saunato–saunato yauw–kqaa tba rat Zla rhI qaI. harI kaOrva saonaa kba laaOTogaI , , , , vah baat cala rhI qaI. saMjaya sao saunato–saunato yauw–kqaa hao gayaI saubah pakr yah gahna vyaqaa gaanQaarI p%qar qaI ]sa EaIht mauK pr jaIivat maanava–saa kao[- ica)na na qaa. duphr haoto–haoto ihla ]za nagar KMiDt rqa TUTo CkD,aoM pr lad kr qao laaOT rho baa)maNa¸ is~yaaи icaik%sak¸ ivaQavaaeи baaOnao¸ baUZ,o¸ Gaayala¸ jaja-r. jaao saonaa rMgaibarMgaI Qvajaa ]D,ato raOMdto hue QartI kao¸ gagana kÐpato qaI gayaI yauw kao A{arh idna phlao ]saka yah $p hao gayaa Aato–Aato.

³pda- ]zta hO. p`hrI KD,o hOM. ivadur ka sahara laokr QaRtraYT/ p`vaoSa krto hOM.´

QaRtraYT/ – doK nahIM sakta hÐU pr maOMnao CU–CU kr AMga–BaMga saOinakaoM kao doKnao kI kaoiSaSa kI baaÐh ko pasa sao haqa jaba kT jaata hO. lagata hO kOsaa jaOsao maoro isaMhasana ka h%qaa hO.

ivadur – maharaja yah saba saaoca rho hOM AapÆ

Page 28: Andhayug by Dharmveer Bharati

QaRtraYT/ – kao[- Kasa baat nahIM isaf- maOM saMjaya ko SabdaoM sao saunata Aayaa qaa ijasao Aaja ]saI yauw kao haqaaoM sao CU–CU kr AnauBava krnao ka Avasar payaa hO.

³[saI baIca maoM ek pMgau–gaÐUgaa saOinak iGasaTta huAa Aata hO. ivadur ko paÐva pkD, kr ]nhoM ApnaI Aaor AakiYa-t krta hO. icallaU sao saMkot kr panaI maaÐgata hO.´

ivadur –

QaRtraYT/ – ivadur –

QaRtraYT/ –

ivadur –

QaRtraYT/ –

p`hrI 1 –

QaRtraYT/ –

p`hrI –

ivadur –

QaRtraYT/ –

ivadur –

³caaOMkkr´ @yaa hOÆ Aaoh. p`hrI qaaoD,a jala laaAao kaOna hO ivadurÆ ek Pyaasaa saOinak hO maharajaÑ ³saOinak gaÐUgaI ija)vaa sao jaanao @yaa–@yaa khta hO.´ @yaa kh rha hO yahÆ khta hO 'jaya hao QaRtraYT/ kIÆ' ija*vaa kTI hO maharaja. gaÐUgaa hO. gaÐUgaaoM ko isavaa Aaja AaOr kaOna baaolaogaa maorI jaya ³p`hrI laakr jala dota hO. gaÐUgaa haÐfnao lagata hO.´ ³mastk CUkr´ jvar hO [sao tao iplaa idyaa jala [sakaoÑ kh dao ivaEaama kro [Qar khIM ³gaÐUgaa pICo jaakr AaÐK maÐUd kr pD, rhta hO´ vas~ [sao dao laakr maata gaanQaarI sao. maata gaanQaarI Aaja dana–gaRh maoM hOM hI nahIM. ]nakI AaÐKaoM maoM AaÐsaU BaI nahIM hO na Saaok hO na ËaoQa hO jaD,vat\ p%qar–saI vao baOzI hOM saIZ,I pr. ³naopqya maoM Saaorgaula´ p`hrI jaakr doKao kOsaa hO Saaor vah. ³p`hrI jaata hO.´ maharaja. Aap jaayaoM jaakr AaSvaasana doM maata gaanQaarI kao.

Page 29: Andhayug by Dharmveer Bharati

QaRtraYT/ –

ivadur –

p`hrI –

ivadur – p`hrI 1 –

ivadur –

jaata hÐU saMjaya BaI nahIM hOM vahaÐ pta nahIM BaIma AaOr duyaao-Qana ko Aintma WnWyauw ka vah @yaa samaacaar laayao Aaja. ³Saaor baZ,ta hO.´ maharaja¸ Aap jaayaoM. ³QaRtraYT/ dUsaro p`hrI ko saaqa jaato hOM.´ kOsaa hO Saaor yahÆ ³p`hrI laaOTta hO.´ fOla gayaa hO pUro nagar maoM Acaanak AatMk ~asa. @yaaoMÆ ApnaI harI Gaayala saonaa ko saaqa–saaqa kao[- ivapxaI yaaowa BaI calaa Aayaa hO nagarI maoM As~aoM sao saijjat hO dO%yaakar yaaowa vahÆ janata khtI hO vah nagarI kao laUTogaa ³dUsara p`hrI laaOT Aata hO.´ iC : yah saba imaqyaa hOÑ maOM Kud jaakr ]sakao doKÐUgaa rxaa krao tuma rajakxa kI. ³jaato hOM.´

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

@yaa tumanao doKa qaa ApnaI AaÐKaoM sao ]sa yaaowa kaoÆ maayaavaI hO vah $p QaarNa krta hO inat nayao–nayao band kr idyaa jaba rxakgaNa nao nagar–War¸ QaarNa kr $p ek gaRw ka

Page 30: Andhayug by Dharmveer Bharati

p`hrI 2 –

p`hrI 1 – p`hrI 2 – p`hrI 1 – p`hrI 2 –

]D, kr calaa Aayaa¸ AaOr lagaa Kanao Ct pr saaoyao baccaaoM kao. band nagar–WaraoM ko }pr sao band krao jald sao War piScama koÑ ³Baya sao´ vah doKao. ³Baya sao´ @yaa hO. vah Aayaa. iCpao¸ [Qar iCpao ³daonaaoM pICo iCpto hOM. ek saaQaarNa yaaowa ka pvaoSa´

yauyau%sau – Drnao maoM ]tnaI yaatnaa nahIM hO ijatnaI vah haonao maoM ijasasao sabako saba kovala Baya Kato haoM. vaOsaa hI maOM hÐU Aaja yao hOM mahla maoro ipta¸ maorI maata kO laoikna kaOna jaanao yahaÐ svaagat hao maora ek jahr bauJao Baalao sao.

p`hrI 1 –

yauyau%sau –

p`hrI 2 –

yao tao yauyau%sau hOM pu~ QaRtraYT/ ko¸ yauw maoM laD,o jaao yauiQaiYzr ko pxa maoM. maora ApraQa isaf- [tnaa hO sa%ya pr rha maOM dRZ, d`aoNa BaIYma sabako saba maharqaI nahIM jaa sako duyaao-Qana ko iva$w ifr BaI maOMnao kha pxa maOM Asa%ya ka nahIM laÐUgaa. maOM BaI hÐU kaOrva pr sa%ya baD,a hO kaOrva–vaMSa sao inaScaya yauyau%sau hOMÑ lagata hO laaOTo hOMÑ Gaayala saonaa ko saaqaÑ

Page 31: Andhayug by Dharmveer Bharati

yauyau%sau –

ivadur –

yauyau%sau –

ivadur –

yauyau%sau –

maOM BaI sah laota yaid saba ]cCRMKlata duyaao-Qana kI Aaja mauJao [tnaI GaRNaa tao na imalatI Apnao hI pirvaar maoM. maata KD,I haotI baaÐh fOlaayao caaho praijat hI maora maaqaa haota. ³Aato hOM.´ ZÐUZ, rha hÐU. kba sao tumakao yauyau%sau va%saÑ AcCa ikyaa tuma jaao vaapsa calao Aayao. p`hrI jaaAao¸ jaakr maata gaanQaarI kao saUicat krao pu~–Saaok sao pIiD,t maata tumhoM pakr Saayad du:K BaUla jaayaoÑ pta nahIM maora mauK BaI doKoMgaI yaa nahIM eosaa mat khao. kaOrva–pu~aoM kI [sa klauiYat kqaa maoM ek tuma hao kovala ijasaka maaqaa gavaao-nnat hO. ³kTuta sao hÐsakr´ [saIilae doKkr mauJao Aata band kr ilayao pT naagairkaoM nao sabanao kha vah hO maayaavaI iSaSauBaxaI dO%yaakar gaRwvat\.

ivadur – [sa pr ivaYaad mat krao yauyau%sau A&anaI¸ Baya DUbao¸ saaQaarNa laaogaaoM sao yah tao imalata hI hO sada ]nhoM jaao ik ek inaiScat pirpaTI sao haokr pRqak\ Apnaa pqa Apnao Aap inaQaa-irt krto hOM.

Page 32: Andhayug by Dharmveer Bharati

³p`hrI ko saaqa gaanQaarI ka p`vaoSa´

p`hrI 2 – maata gaanQaarI pQaarI hOM. ³yauyau%sau carNa CUta hO. gaanQaarI inaScala KD,I rhtI hO.´

ivadur – maataÑ yao hOM yauyau%sau carNa CU rho hOM [nakao AaSaIYa dao.

gaanQaarI – ³xaNaBar caup rhkr ]poxaa sao´ pUCao ivadur [sasao kuSala sao hOMÆ ³yauyau%sau AaOr ivadur caup rhto hOM.´ baoTa¸ BaujaaeÐ yao tumharI praËma BarI qakI tao nahIM Apnao banQaujanaaoM ka vaQa krto–krtoÆ ³caup´ paMDva ko iSaivaraoM ko vaOBava ko baad tumhoM Apnaa nagar tao EaIht–saa lagata haogaaÆ ³caup´ caup @yaaoM haoÆ qaka huAa haogaa yah ivadur [sao fUlaaoM kI Sayyaa dao kao[- praijat duyaao-Qana nahIM hO vah saaoyao jaao jaakr saraovar kI kIcaD, maoM. ³caup´ caup @yaaoM hOM ivadur yahÆ @yaa maOM maata hÐU [sako Sa~uAaoM kI [saIilae ³jaanao lagatI hO´ p`hrI calaao

ivadur –

yauyau%sau –

maataÑ yah SaaoBaa nahIM dota tumhoM maataÑ ³$ktI nahIM¸ calaI jaatI hOM.´ yah @yaa ikyaaÆ maaÐ nao yah @yaa ikyaa

Page 33: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur –

yauyau%sau –

ivadur –

p`hrI 1 –

ivadurÆ ³isar Jauka kr baOz jaata hO.´ AcCa qaa yaid maOM kr laota samaJaaOta Asa%ya sao. laoikna vah kao[- samaaQaana tao nahIM qaa samasyaa kaÑ kr laoto yaid tuma samaJaaOta Asa%ya sao tao Andr sao jaja-r hao jaato. Aba yah maaÐ kI kTuta GaRNaa pjaaAaoM kI @yaa mauJakao Andr sao bala dogaIÆ Aintma pirNait maoM daonaaoM jaja-r krto hOM pxa caaho sa%ya ka hao Aqavaa Asa%ya kaÑ mauJakao @yaa imalaa ivadur¸ mauJakao @yaa imalaaÆ Saant hao yauyau%sau AaOr sahna krao¸ gahrI pID,aAaoM kao gahro maoM vahna krao ³kuC dor pUva- sao gaÐUgao ko haÐfnao kI Aavaaja Aa rhI hO jaao sahsaa toja hao jaatI hO.´ kOsaI Aavaaja hO p`hrI yah vah gaÐUgaa saOinak hO Saayad dma taoD, rha. ³p`hrI 2 jala laata hO´

ivadur –

yauyau%sau –

p`hrI 2 – yauyau%sau –

yah laao yauyau%sau ]sao jala dao AaOr snaoh dao martaoM kao jaIvana dao Jaolaao kTutaAaoM kao. ³gaÐUgao ko pasa jaakr´ gaaod maoM r@Kao sar mauÐh Kaolaao eosao¸ haи Kaolaao AaÐKoM ³gaÐUgaa AaÐK Kaolata hO¸ panaI maÐuh sao lagaata hO. saahsaa vah caIK ]zta hO. igarta–pD,ta huAa¸ iGasaTta huAa Baagata hO.´ yah @yaa huAaÆ maOM hI ApraQaI hÐU yah ek ek ASvaaraohI kaOrva–saonaa ka

Page 34: Andhayug by Dharmveer Bharati

maoro AignavaaNaaoM sao Jaulasa gayao qao GauTnao [sako naYT ikyaa hO Kud maOMnao ijasaka jaIvana vah kOsao Aba maorI hI k$Naa svaIkar kro maorI yah pirNait hO snaoh BaI Agar maOM dÐU tao vah svaIkar nahIM AaOraoM kao vyaasa nao kha mauJasao kRYNa ijaQar haoMgao jaya BaI ]Qar haogaI jaya hO yah kRYNa kI ijasamaoM maOM vaiQak hÐU maatRvaMicat hÐU saba kI GaRNaa ka pa~ hÐU.

ivadur –

yauyau%sau – ivadur –

p`hrI 1 – ivadur – yayau%sau –

p`hrI 1 –

Aaja [sa prajaya kI saovaa maoM pta nahIM jaanao @yaa JaUza pD, gayaa khaÐ saba ko saba kOsao ]tr Aayao hOM ApnaI QaurI sao Aaja ek–ek kr saaro pihyao hOM ]tr gayao ijasasao vah ibalakula inakmmaI QaurI tuma hao @yaa tuma hao p`BauÆ ³sahsaa Ant:pur maoM BayaMkr Aat-naad´ yah @yaa huAa ivadurÆ p`hrI jara doKao tumaÑ ³p`hrI 1 jaakr turnt laaOTta hO saMjaya yah samaacaar laayao hOM ³Aakulata sao´ @yaaÆ WnWyauw maoM , , , , , rajaa duyaao-Qana , , , , , , , , , praijat hue.

³ivadur AaOr yauyau%sau JapT kr jaato hOM. Aat-naad baZ,ta hO. pICo sao kao[- GaaoYaNaa krta hO 'rajaa duyaao-Qana praijat hue.'´ ³pICo ka pda- ]znao lagata hO. paMDvaaoM kI samavaot hYa-Qvaina AaOr jayakar sauna pD,tI hO. vanapqa ka dRYya hO. QanauYa caZ,ayao¸ Baagato hue kRtvamaa- tqaa kRpacaaya- Aato hOM.´

kRtvamaa- – yahIM khIM iCp jaaAao

Page 35: Andhayug by Dharmveer Bharati

kRpacaaya- –

kRtvamaa- –

ASva%qaamaa –

kRpacaaya- –

kRtvamaa- –

kRpacaaya- –

balarama –

kRpacaaya-Ñ SaMK–Qvaina krto hue jaIto hue paMDvagaNa laaOT rho hOM Apnao iSaivaraoM kao zhrao. ]zaAao QanauYa vah Aa rha hO kaOnaÆ nahIM–nahIM¸ vah ASva%qaamaa hO Cd\mavaoSa QaarNa kr doKnao gayaa qaa yauw duyaao-Qana–BaIma kaÑ ³ASva%qaamaa ka p`vaoSa´ maatula saunaaoÑ maaro gayao rajaa duyaao-Qana AQama- sao , , , , , ³caup rhnao ka saMkot kr´ iCp jaaAaoÑ paMDvaaoM sao haokr pRqak\ ËaoiQat balarama [Qar Aato hOM. ³naopqya kI Aaor doKkr´ kRYNa BaI hOM ]nako saaqa saunaao¸ Qyaana dokr saunaao. ³kovala naopqya sao nahIMÑ nahIMÑ nahIMÑ tuma kuC BaI khao kRYNa inaScaya hI BaIma nao ikyaa hO Anyaaya Aaja ]saka AQama-–vaar Anauicat qaa.

kRpacaaya- – balarama –

jaanao @yaa samaJaa rho hOM kRYNaÆ ³naopqya–svar´ paNDva sambanQaI hOMÆ tao @yaa kaOrva Sa~u qaoÆ maOM tao Aaja bata dota BaIma kao pr tumanao raok idyaa jaanata hÐU maOM tumakao SaOSava sao rho hao sada mayaa-dahIna kUTbauiw.

kRpacaaya- – ³QanauYa rKto hue´ ]Qar mauD, gayao daonaaoM

Page 36: Andhayug by Dharmveer Bharati

balarama – ³naopqya–svar dUr jaata huAa´ jaaAao histnaapur samaJaaAao gaanQaarI kao kuC BaI krao kRYNa laoikna maO khta hÐU saarI tumharI kUTbauiw AaOr p`Bauta ko baavajaUd SaMK–Qvaina krto hue Apnao iSaivaraoM kao jaao jaato hOM paNDvagaNa¸ vao BaI inaScaya maaro jaayaoMgao AQama- saoÑ

ASva%qaamaa –

kRpacaaya- –

ASva%qaamaa –

kRtvamaa- –

ASva%qaamaa –

³daohrato hue´ vao BaI inaScaya maaro jaayaoMgao AQama- saoÑ va%saÑ iksa icanta maoM laIna haoÆ vao BaI inaScaya hI maaro jaayaoMgao AQama- sao saaoca ilayaa maatula maOMnao ibalakula saaoca ilayaa ]nakao maOM maa$ÐgaaÑ maOM ASva%qaamaa ]na naIcaaoM kao maa$ÐgaaÑ ³vyaMgya sao´ jaOsao tumanao maara qaa vaRw yaacak kao. ³icaZ, kr´ haи ibalakula vaOsao hI jaba tk inama-Ula nahIM kr dÐUgaa maOM paMDva vaMSa kao , , , ,

kRtvamaa- – laoikna ASva%qaamaa¸ paMDva–pu~ baUZ,o nahIM hOM inah%qao BaI nahIM hOM Akolao BaI nahIM hOM K%ma hao cauka hO yah lajjaajanak yauw ApnaI AQama-yau> ]jjvala vaIrta khIM AaOr AajamaaAao ho praËmaisanQau.

ASva%qaamaa – p`stut hÐU ]sako ilae BaI maOM kRtvamaa- vyaMgya mat baaolaao ]zaAao Sas~ phlao tumhara k$Ðgaa vaQa tuma jaao paMDvaaoM ko ihtOYaI hao

kRpacaaya- – ³DaÐT kr´

Page 37: Andhayug by Dharmveer Bharati

ASva%qaamaa –

kRpacaaya- –

ASva%qaamaa –

kRpacaaya- –

ASva%qaamaa –

ASva%qaamaaÑ rK dao Sas~ pagala hue hao @yaa kuC BaI mayaa-dabauiw tumamaoM @yaa SaoYa nahIMÆ saunato hao ipta maOM [sa p`itihMsaa maoM ibalakula Akolaa hÐU tumakao maara QaRYTVumna nao AQama- sao BaIma nao duyaao-Qana kao maara AQama- sao duinayaa kI saarI mayaa-dabauiw kovala [sa inapT Anaaqa ASva%qaamaa pr hI laadI jaatI hO. baOzao¸ [Qar baOzao va%sa hma saba hOM saaqa tumharo [sa p`itihMsaa maoM ikntu yaid iCp kr AaËmaNa ko isavaa kao[- dUsara pqa inakla Aayao dUsara pqaÑ paMDvaaoM nao @yaa kao[- dUsara pqa CaoD,a hOÆ paMDvaaoM kI mayaa-da maOMnao Aaja doKI WnWyauw maoM¸ kOsao AQama-yau> vaar sao duyaao-Qana kao naIcao igara idyaa BaIma nao TUTI jaaÐGaaoM¸ TUTI kaohnaI¸ TUTI gad-na vaalao duyaao-Qana ko maaqao pr rK kr paÐva pUra baaoJa Dalao hue BaIma nao baahoM fOlaa kr pSauvat\ Gaaor naad ikyaa kOsao duyaao-Qana kI daonaaoM knapiTyaaoM pr dao–dao nasaoM sahsaa fUlaIM AaOr fUT gayaIM kOsao haoz iKMca Aayao TUTI hu[- jaaÐGaaoM maoM ek baar hrkt hu[- AaÐKoM Kaola duyaao-Qana nao doKa¸ ApnaI p`jaaAaoM kao – basa krao ASva%qaamaa Saayad tumhara hI pqa ek maa~ samBava pqa hO. maatula ifr tumakao Sapqa hO mat dor krao

Page 38: Andhayug by Dharmveer Bharati

kRpacaaya- –

kRtvamaa- –

Saayad ABaI jaIivat hO duyaao-QanaÑ ]nako sammauK mauJakao GaaoiYat kra dao tuma saonaapit maOM pqa ZÐUZÐUgaa p`itSaaoQa ka. – calaao. kRtvamaa- tuma BaI calaao – nahIM¸ mauJao rhnao dao jaaAao tuma. ³kRpacaaya- AaOr ASva%qaamaa jaato hOM´

kRtvamaa- – – calao gayao daonaaoMÆ kayar nahIM hÐU maOM du:K hO mauJao BaI duyaao-Qana kI h%yaa ka ikntu yah kOsaa vaIBa%sa AaDmbar hO hD\DI–hD\DI ijasakI TUT gayaI hO vah hara huAa duyaao-Qana krogaa inayau> [sa pagala kao saonaapit ijasaka saonaa maoM hOM SaoYa bacao kovala dao baUZ,o kRpacaaya- AaOr kayar kRtvamaa-Ñ yah hO AxaaOihNaI kaOrva saonaa kI pirNait jaanao dao kRtvamaa-Æ maaOna rhao pxa ilayaa hO duyaao-Qana ka tao ApnaI Aintma saaÐsaaoM tk inavaa-h krao. ³Akolao kRpacaaya- ka p`vaoSa´ Aa gayao kRpacaaya-Ñ

kRpacaaya- – doK nahIM saka maOM AaOr dor tk vah Bayaanak dRSya. kaoTr sao JaaÐk rho qao dao KÐUKar igawÑ [sa JaaD,I sao ]sa JaaD,I maoM qao GaUma rho gaIdD, AaOr BaoiD,e jaIBaoM inakalao laaolaup nao~aoM sao doKto hue Aplak rajaa duyaao-Qana kao.

kRtvamaa- – ³vyaMgya sao´ ifr kOsao saonaapit ASva%qaamaa ka AiBaYaok huAaÆ

Page 39: Andhayug by Dharmveer Bharati

kRpacaaya- – baaolao vao kRpacaaya- tuma hao ivap` yahaÐ jala nahIM hO tuma svaod–jala sao hI kr dao AiBaYaok vaIr ASva%qaamaa ka kOsao ]za}Ð haqa Apnaa AaSaIYa kao JaUla gayaI hOM baaÐhoM knQaaoM ko pasa sao maOMnao inajaI-va haqa ]naka ]zayaa AaSaIvaa-d maud`a maoM ikntu Gaaor pID,a sao AaSaIvaa-d ko bajaaya )dya–ivadark svar maoM vao caIK ]zo.

ASva%qaamaa – ³pvaoSa krto hue´ pr jaIivat rhoMgao vao ]nhaoMnao kha hO ASva%qaamaa jaba tk p`itSaaoQa ka na daogao samvaad mauJao tba tk jaIivat rhÐUgaa maOM caaho maoro AMga–AMga yao saaro vanapSau cabaa jaayaoM. saunato hao kRtvamaa- kla tk maOM laÐUgaa p`itSaaoQa saonaa yaid CaoD, jaayao tba BaI Akolaa maOM , , , , ,

kRtvamaa- – ³laoTto hue´ maOM BaI tumharo saaqa saonaapit ³}ba kI jamauha[-

kRpacaaya- –

ASva%qaamaa –

Aba tao kma sao kma ivaEaama hmaoM krnao dao. ³nayao svar maoM´ saao jaaAao Aaja rat saOinakgaNa kla saonaapit ASva%qaamaa batlaayaogaa tumakao @yaa krnaa hO. ³kRtvamaa-¸ kRpacaaya- ivaEaama krto hOM. ASva%qaamaa QanauYa laokr phra dota hO´

ASva%qaamaa – iktnaa saunasaana hao gayaa hO vana

Page 40: Andhayug by Dharmveer Bharati

jaaga rha hÐU kovala maOM hI yahaÐ [malaI ko ¸ bargad ko¸ pIpla ko poD,aoM kI CayaaeÐ saaoyaI hOM , , , , , , ,

³QaIro–QaIro sToja pr AÐQaora haonao lagata hO. vana maoM isayaaraoM ka raodna. pSauAaoM ko Bayaanak svar baZ,to hOM. sToja pr ibalakula AÐQaora. kovala ASva%qaamaa ko Thlato hue Aakar ka Baasa haota hO. sahsaa kk-Sa kaOe ka svar AaOr da[- Aaor sao ibalakula kalao–kalao kpD,o phnao kaOe kI mauKakRit ka ek nat-k iSaSau Aata hO¸ pMK Kaola kr maÐDrata hO AaOr dao baar sToja pr ca@kr lagaa kr GauTnaaoM ko bala Jauk kr knQaaoM pr icabauk rK kr pixayaaoM kI saaonao kI mauda maoM baOz jaata hO. [sa baIca maoM ASva%qaamaa pr ibalakula pkaSa nahIM pD,ta. ek naIlaI pkaSa–roKa [saI pr pD,tI hO. ifr svar toja haota hO AaOr baa[- Aaor ibalakula Svaot vasanaQaarI ek ]laUkakRit vaalaa toja pMjaaoM vaalaa nat-k iSaSau Aata hO. kaOe kao doKta hO. saavaQaana haota hO¸ ifr ]llaisat haokr pMjao toja krta hO¸ pMK fD,fD,ata hO. ifr nayaI maud`aAaoM maoM barabar AaËmaNa krnao ka AiBanaya krta hO. ek pkaSa ASva%qaamaa pr BaI pD,ta hO jaao stbQa kaOtuhla sao [sa GaTnaa kao doK rha hO. kaOAa ek baar AlasaayaI krvaT laota hO AaOr ]lauk kao doK kr BaI ibanaa Qyaana idyao saao jaata hO. ]laUk phlao sahma jaata hO¸ ]sao saaoyaa doKkr dao–ek baar saavaQaanaI sao Aajamaata hO ik khIM kaOAa saaonao ka naaT\ya tao nahIM kr rha hO. ifr sahsaa ]sa pr TUT pD,ta hO. Bayaanak rva¸ kaolaahla¸ caI%kar. daonaaoM gaÐuqao rhto hOM. ibalakula AMQakar. ifr pkaSa. kaOe ko kuC TUTo hue pMK AaOr ]laUk ko pMjao r> maoM laqapqa. ]laUk ]na pMKaoM kao ]za–]za kr naR%ya krta hO. vaQaaollasa ka taNDva. ek pkaSa ASva%qaamaa pr. sahsaa ]sakI mauKakRit badlatI hO AaOr vah jaaor sao A+ahasa kr pD,ta hO. ]laUk Gabarakr $k jaata hO. doKta hO¸ ASva%qaamaa A+ahasa krta huAa ]sakI Aaor baZ,ta hO. ]laUk kTo pMK ]sakI Aaor foMk kr Baagata hO. ASva%qaamaa kTa pMK haqa maoM laokr ]llaasa sao caIKta hO –´

ASva%qaamaa –

kRpacaaya- – ASva%qaamaa –

kRtvamaa- – ASva%qaamaa –

kRpacaaya- –

ASva%qaamaa –

kRpacaaya- –

imala gayaaÑ imala gayaaÑ maatula mauJao imala gayaaÑ ³pkaSa haota hO. vah r>–sanaa kTa pMK haqa maoM ilayao ]Cla rha hO. daonaaoM yaaowa caaOMk kr ]zto hOM AaOr kRtvamaa- Gabara kr tlavaar KIMca laota hO.´ @yaa imala gayaa va%saÆ maatulaÑ sa%ya imala gayaa baba-r ASva%qaamaa kao. yah Gaayala kTa pMK jaOsao yauiQaiYzr ka Aw- sa%ya Gaayala AaOr kTa huAaÑ khaÐ jaa rho hao tumaÆ paMDva iSaivar kI Aaor naId maoM inah%qao¸ Acaot pD,o haoMgao saaro ivajayaI paMDvagaNaÑ ³Apnaa kmarband ksata hO´ ABaIÆ

Page 41: Andhayug by Dharmveer Bharati

ASva%qaamaa –

kRtvamaa- – ASva%qaamaa –

ibalakula ABaI vao saba Akolao hOM kRYNa gayao haoMgao histnaapur gaanQaarI kao samaJaanao [sasao AcCa Avasar AaiKr imalaogaa kbaÆ yah saonaapit ka AadoSa hOÆ ³ibanaa saunao´ tumanao kha qaa narao vaa kMujarao vaaÑ kMujar kI BaaÐit maOM kovala pdaGaataoM sao caUr k$Ðgaa dRYTVumna kaoÑ pagala kMujar sao kucalaI kmala–klaI kI BaaMit CaoDÐUgaa nahIM ]%tra kao BaI ijasamaoM gaiBa-t hO AiBamanyau–pu~ paNDva kula ka BaivaYya.

kRpacaaya- –

ASva%qaamaa –

kRpacaaya- –

nahIMÑ nahIMÑ nahIMÑ yah maOM nahIM haonao dÐUgaa. haokr rhogaa yahÑ saaqa nahIM daogao tao Akolao maOM jaa}Ðgaa jaa}Ðgaa jaa}ÐgaaÑ ³kRtvamaa- pICo–pICo isar Jaukayao jaata hO´ $kao. ikntu saaocaao ASva%qaamaa , , , , , ,

³ASva%qaamaa ibanaa saunao calaa jaata hO. kRpacaaya- pICo–pICo pukarto hue jaato hOM. ASva%qaamaaÑ ASva%qaamaaÑÑ ASva%qaamaa ÑÑÑ yah Qvaina

QaIro–QaIro idgant maoM Kao jaatI hOM. tIna rqaaoM kI GaGa-rahT AaOr GaaoD,aoM kI TapoM SaoYa bacatI hOM. pda- igarta hO.´ Antrala

pMK¸ pihyao AaOr pi+yaaÐ ³vaRw yaacak p`vaoSa krta hO. sToja pr makD,I ko jaalao–jaOsaI p`kaSa–roKaeÐ AaOr kuC–kuC p`otlaaok–saa vaatavarNa.´

phlao maOM JaUza BaivaYya qaa¸ vaRw yaacak qaa¸ Aba maOM pota%maa hÐU ASva%qaamaa nao maora vaQa ikyaa qaaÑ jaIvana ek Anavart pvaah hO

Page 42: Andhayug by Dharmveer Bharati

AaOr maaOt nao mauJao baaÐh pkD, kr iknaaro KIMca ilayaa hO AaOr maOM tTsqa $p sao iknaaro pr KD,a hÐU AaOr doK rha hÐU – ik yah yauga ka AnQaa samaud` hO caaraoM Aaor sao phaD,aoM sao iGara huAa AaOr draoM sao AaOr gaufaAaoM sao ]maD,to hue Bayaanak tUfana caaraoM Aaor sao ]sao maqa rho hOM AaOr ]sa bahava maoM manqana hO¸ gait hO ikntu nadI kI trh saIQaI nahIM bailk naagalaaok ko iksaI ga)var maoM saOMkD,aoM koMcaula caZ,o¸ AnQao saaÐp ek–dUsaro sao ilapTo hue Aagao–pICo }pr–naIcao ³dUsaro rqa kI Qvaina´ haи dUsara rqa¸ ijasakI gait kao maOM tao @yaa kRYNa BaI raok nahIM payao hOM yah rqa hO maoro baiQak ASva%qaamaa ka kaOe ko kTo pMK–saI kalaI r>rMgaI GaRNaa hO Bayaanak ]sakI AdmyaÑ maaorpMK ]sasao harogaa yaa jaItogaaÆ GaRNaa ko ]sa nayao kailaya naaga ka dmana Aba @yaa kRYNa kr payaoMgaoÆ ³rqa kI QvainayaaÐ toja haotI hOM.´ rqa baZ,to jaato hOM maOM hÐU ASa>Ñ kqaa kI gait Aba maoro baaÐQao nahIM baÐQatI hO kRYNa ka rqa pICo CUTa jaata hO AÐiQayaaro maoM vah doKao ASva%qaamaa ka rqa paNDva–iSaivar maoM phÐuca gayaaÑ Aah yah hO kaOna ivaraTkaya dO%ya pu$Ya AnQakar maoM ASva%qaamaa ko sammauK kalaI ca+anaaoM–saa pD,a huAa , , , ,

³[sa trh Gabara kr hqaoilayaaoM sao AaÐKoM band kr laota hO¸ jaOsao vah kuC bahut Bayaanak doK rha hO. naopqya sao Bayaanak gaja-na´ ³pTaxaop´

Page 43: Andhayug by Dharmveer Bharati

caaOqaa AMk

gaaMQaarI ka Saap

kqaa – gaayana– vao SaMkr qao vao raOd`–vaoSaQaarI ivaraT p`layaMkr qao jaao iSaivar–War pr dIKo ASva%qaamaa kao Anaiganat ivaYa Baro saaÐp BaujaaAaoM pr baaÐQao vao raoma–raoma AgaiNat mahap`laya saaQao jaao iSaivar War pr dIKo ASva%qaamaa kao baaolao vao jaOsao p`laya–maoGa–gaja-na–svar "mauJakao phlao jaItao tba jaaAao AMdrÑ" yauw ikyaa ASva%qaamaa nao phlao hO AaOr kaOna jaao idvyaas~aoM kao sah lao Sar¸ Sai>¸ p`asa¸ naaraca¸ gadaeÐ saarI laao ËaoiQat hao ASva%qaamaa nao maarI vao ]nako ek raoma maoM samaa gayaIM saba vah har maana vandnaa lagaa krnao tba ³ASva%qaamaa ka svar´ jaTa kTah samBamainnailamp inaJa-rI samaa ivalaaola vaIica vallarI ivarajamaana maUQa-ina QagawgawgajjvalalaaT p+ pavako ikSaaor cand` SaoKro rit p`itxaNa mama. vao AaSautaoYa hOM haqa ]zakr baaolao "ASva%qaamaa tuma ivajayaI haogao inaScaya

Page 44: Andhayug by Dharmveer Bharati

hao cauka paMDvaao ko puNyaaoM ka Aba xaya maOM kRYNa–p`omavaSa Aba tk [nakI rxaa krta qaa maOM ivajaya idlaata [namaoM nayaa praËma Barta qaa pr kr AQama-–vaQa War ]nhaoMnao svat: maR%yau ko Kaolao" vao AaSautaoYa hOM haqa ]zakr baaolaoÑ

³pda- ]znao pr gaanQaarI baOzI hu[- dIK pD,tI hO AaOr ivadur tqaa saMjaya [sa mauda` maoM KD,o hOM jaOsao vaata-laap phlao sao cala rha hao.´

gaanQaarI –

saMjaya –

ifr @yaa huAaÆ saMjayaÑ ifr @yaa huAaÆ ³paz krto hue´ SaMkr kI dOovaI Aisa laokr ASva%qaamaa jaa phÐucaa yaaowa QaRYTVumna ko isarhanao ibajalaI–saa JapT¸ KIMca kr Sayyaa ko naIcao GauTnaaoM sao daba idyaa ]sakao pMjaaoM sao galaa dbaaoca ilayaa AaÐKaoM ko kaoTr sao daonaaoM saaibat gaaolao kccao AamaaoM kI gauzlaI–jaOsao ]Cla gayao KalaI gaD\ZaoM sao kalaa lahU ]bala pD,a.

gaanQaarI – AnQaa kr idyaa ]sakao phlao hI iktnaa dyaalau hO ASva%qaamaa

saMjaya– baD,o kYT sao jaaoD,–jaaoD, kr Sabd kha ]sanao 'vaQa krnaa hO tao As~aoM sao kr dao' 'tuma yaaogya nahIM hao ]sako narpSau QaRYTVumnaÑ tumanao ina:Sas~ d`aoNa kI kayar h%yaa kI¸ yah badlaa hOÑ' ifr caUr–caUr kr idyao zaokraoM sao ]sanao mama-sqala , , , , ,

ivadur – gaanQaarI – saMjaya –

basa krao. ifr @yaa huAaÆ kaolaahla sauna jaao Ast–vyast yaaowa jaagao AaÐKoM malato baahr Aayao ]nakao xaNa Bar maoM igara idyaa tIKo jahrIlao tIraoM sao SatanaIk kao kuC naa imalaa tao pihyao sao hI vaar ikyaa. ASva%qaamaa nao kaT idyao ]sako GauTnao saaoyaa qaa dUr iSaKMDI ]sako pasa phÐuca kr maaqao ko baIcaaoM baIca ek vaaNa maara jaao mastk faD, caIrta candna–Sayyaa kao

Page 45: Andhayug by Dharmveer Bharati

QartI ko Andr samaa gayaa.

gaanQaarI – ivadur –

gaanQaarI –

ivadur –

ifr @yaa huAa saMjayaÆ )dya tumhara p%qar ka hO gaanQaarIÑ p%qar kI KanaaoM sao maiNayaaÐ inaklatI hOM baaQaa mat Dalaao ivadur saMjaya ifr , , , , , saMjaya nahIM¸ mauJasao saunaao iktnaI jaGanya vah p`itihMsaa qaI kRpacaaya-¸ kRtvamaa-¸ baahr qao ijatnao baccao baUZ,o naaOkr baahr Baagao vaaNaaoM sao Cod idyaa ]nakao kRtvamaa- nao Dro hue haqaI icagGaaD, kr iSaivaraoM kao caIrto hue Baagao Sayyaa pr saao[- hu[- is~yaaÐ jahaÐ qaIM vahIM kucala gayaIM ]saI samaya ]na daonaaoM vaIraoM nao paMDva iSaivaraoM maoM lagaa dI Aaga.

gaanQaarI –

saMjaya –

gaanQaarI –

saMjaya –

gaanQaarI –

kaSa ik maOM ApnaI AaÐKaoM sao doK patI yahÆ kOsaI jyaaoit sao iGara haogaa tba ASva%qaamaaÑ QauAaи lapT¸ laaoqaoM¸ Gaayala GaaoD,o¸ TUTo rqa r>¸ maod¸ majjaa¸ mauND¸ KMiDt kbanQaaoM maoM TUTI psailayaaoM maoM ivacarNa krta qaa ASva%qaamaa isaMhnaad krta huAa nar r> sao vah tlavaar ]sako haqaaoM maoM icapk gayaI qaI eosao jaOsao vah ]gaI hao ]saI ko BaujamaUlaaoM sao. zhrao saMjaya zhrao idvyadRiYT sao mauJakao idKlaa dao ek baar vaIr ASva%qaamaa kao. maata vah ku$p hO BayaMkr hO ikntu vaIr hO ]sanao vah ikyaa hO jaao maoro saaO pu~ nahIM kr payao d`aoNa nahIM kr payaoÑ BaIYma nahIM kr payaoÑ

Page 46: Andhayug by Dharmveer Bharati

saMjaya –

gaanQaarI –

saMjaya –

maataÑ vyaasa nao mauJakao idvyadRiYT dI qaI kovala yauw kI AvaiQa ko ilae pta nahIM kba vah saamaqya- mauJasao iCna jaayaoÑ [saIilae khtI hÐU. AnyaayaI kRYNa [sako baad ASva%qaamaa kao jaIivat nahIM CaoD,oMgao doKnao dao mauJakao ]sao ek baar. maOM p`yaasa krta hÐU maoro saaro puNyaaoM ka bala samavaot haokr dSa-na krayaogaa Aap kao ASva%qaamaa ko ³Qyaana krta hO.´ dIvaaraoM hT jaaAao rah maoM jaao baaQaaeÐ dRiYT raoktI haoM vao maayaa sao isamaT jaayaÐ dUrI imaT jaayao ixaitja roKa ko par dRiYT sao iCpo hOM jaao dRYya vao inakT Aa jaayaÐ. ³pICo ka pda- hTnao lagata hO¸ Aagao ko pkaSa bauJanao lagato hOM.´ AÐQaora hOM yah vah sqala hO jahaÐ marNaasanna duyaao-Qana kla tk pD,a qaa As~–Sas~ ilayao hue kaOna yao daonaaoM yaaowa Aayao yao hOM kRpacaaya-¸ kRtvamaa-. ³pICo dUr sao vao AÐQaoro maoM pukarto hOM 'maharaja duyaao-QanaÑ' 'maharaja duyaao-QanaÑ'´

kRpacaaya- –

kRtvamaa- –

kRpacaaya- –

kRtvamaa- –

kRpacaaya- –

kRtvamaa- jyaaitvaaNa foMkao kuC itimar GaTo ³naopqya kI Aaor doKkr´ vao hOM maharaja inaScaya hI Aw-–maRt duyaao-Qana kao KIMca lao gayao hOM ihMsak pSau ]sa JaaD,I maoM jaIivat hOM ABaI haoMz ihlato sao lagato hOM. samaJa nahIM pD,ta hO mauK sao bah–bah kr r> kalao–kalao qa@kaoM sao jamaa huAa hO caarao Aaor hlak BaI jamaI haogaI. ³$k–$k kr¸ jara jaaor sao´ maharajaÑ

Page 47: Andhayug by Dharmveer Bharati

kRtvamaa- –

kRpacaaya- – kRtvamaa- –

kRpacaaya- –

saonaapit ASva%qaamaa nao Qvast kr idyaa hO pUro paMDva–iSaivar kao Aaja SaoYa nahIM bacaa ek BaI yaaowa. maharaja ko mauK pr AaBaa saMtaoYa kI Jalak AayaI. plakoM BaI Kaola laIM. ZÐUZ rho hOM iksao Saayad ASva%qaamaa kaoÆ maharajaÑ ASva%qaamaa Apnaa ba*maas~ AaOr maiNa laonao gayaa hO ]sao laokr hma tInaaoM Gaaor vana maoM calao jaayaoMgao.

kRtvamaa- –

saMjaya –

gaanQaarI –

ivadur – saMjaya –

kRpacaaya-–

ASva%qaamaa –

maharaja kI AaÐKaoM sao bah rho AEauÑ ³gaanQaarI AaOr saMjaya pr p`kaSa pD,ta hO.´ yah @yaa maataÑ p+I ]tarI hI nahIM tumanao vah doKao Aayaa ASva%qaamaaÆ nahIMÑ nahIMÑ nahIMÑ doK nahIM pa}ÐgaI iksaI BaI trh maOM marNaaonmauK duyaao-Qana kao rhnao dao saMjaya yah p+I baÐQaI hO¸ baÐQaI rhnao dao mauJakao batato jaaAao @yaa hao rha hO vahaÐÆ kuC BaI nahIM dIK pD, rha hO mauJao. ASva%qaamaa Aa gayaa hO pr SaISa Jaukayao hO ibalakula caup hO ³Aagao ka pkaSa puna: bauJa jaata hO.´ – maharajaÑ Aapka ASva%qaamaa Aa gayaa. haqa ]za sakto nahIM ek baar dRiYT ]za kr do doM AaSaIYa [sao. nahIM svaamaI nahIMÑ maOM Aba BaI AnaiQakarI hÐU. maOMnao p`itSaaoQa lao ilayaa QaRYTVumna sao ipta kI pap–h%yaa ka ikntu Aba BaI Aapka p`itSaaoQa nahIM lao payaa. SaoYa hO ABaI BaI¸ saurixat hO ]%tra janma dogaI jaao paMDva ]%traiQakarI kao ikntu svaamaI

Page 48: Andhayug by Dharmveer Bharati

kRtvamaa- –

Apnaa kaya- pUra k$Ðgaa maOM. saUya-laaok maoM jaba d`aoNa sao imalaoM Aap khoM , , , , , , iksasao khto hao ASva%qaamaa¸ iksasao khto haoÑ maharaja nahIM rho.

³SaaoksaUcak saMgaIt. kRpacaaya- iva*vala haokr maÐuh Zk laoto hOM. Aagao gaanQaarI caIK kr maUicC-t hao jaatI hO.´

ASva%qaamaa – iksaka ica%kar hO yahÑ maata gaanQaarI maOM khta hÐU QaOya- Qarao jaOsao tumharI kaoK kr dI hO pu~hIna kRYNa nao vaOsao hI maOM BaI ]%tra kao kr dÐUgaa pu~hIna jaIivat nahIM CaoDÐUgaa ]sakao maOM kRYNa caaho saarI yaaogamaayaa sao rxaa kroM. ³pICo ka pda- igarnao lagata hO.´

gaanQaarI – saMjaya¸ saMjaya¸ maorI p+I ]tar dao doKÐUgaI maOM ASva%qaamaa kao vaja` banaa dÐUgaI ]sako tna kao saMjaya laao maOMnao yah p+I ]tar foMkI khaÐ hO ASva%qaamaa. ³pICo ka pda- ibalakula band hao jaata hO.´

saMjaya –

gaanQaarI –

saMjaya –

ivadur –

saMjaya –

yah @yaa huAa maataÆ Aba tk jaao idvyadRiYT sao qaa maOM doK rha sahsaa ]sa pr ek pda-–saa Ca gayaa. jaldI krao AaÐsaU na igar AayaoM. dIvaaraoM hT jaaAao dIvaaraoM hT jaaAao. maataÑ maataÑ maorI idvyadRiYT kao @yaa hao gayaa AajaÆ dIvaaraoMÑ dIvaaraoMÑ AaÐKoM nahIM KulatI hOM AnQaaoM kao sa%ya idKanao maoM @yaa mauJakao BaI AnQaa hI haonaa hO. saMjaya tumakao dIK nahIM pD,ta @yaa vana¸ duyaao-Qana¸ yaa , , , , , nahIM ivadur kovala dIvaaroMÑ dIvaaroMÑ dIvaaroMÑ

Page 49: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur –

saMjaya –

ivadur –

saMjaya –

ivadur –

yauyau%sau –

saba samaaPt haonao kI jaOsao yahI ek baolaa hO. ³gaanQaarI jaD, baOzI hO.´ vyaasaÑ @yaaoM mauJakao idvyadRiYT dI qaI qaaoD,I–saI AvaiQa ko ilae Aaja sao kBaI BaI [sa saIimat dRYya jagat\ sao maOM tRiPt nahIM pa}Ðgaa saImaaeÐ taoD, kr Anant maoM samaaiht haonao kao PyaasaI maorI Aa%maa rhogaI sadaÑ maata ]zaoÑ CaoD,ao histnaapur kao cala kr samantpMcak Aintma saMskar krMo Apnao kuTuimbayaaoM ka saMjayaÑ saba baaMQavaaoM sao kh dao¸ pirjanaaoM sao kh dao¸ Aaja hI kroMgao p`sqaana yauwBaUima kao. ³jaato hue´ A{arh idnaaoM ka laaomahYa-k saMgaama yah mauJakao dRiYT dokr AaOr laokr calaa gayaa. ³yauyau%sau ka p`vaoSa´ calaao maata¸ maharaja kao baulaa laao. yauyau%sau tuma BaI calaao. ijasanao ikyaa hao Kud vaQa ]sakI AMjaila ka tp-Na svaIkar iksao haogaa BalaaÆ vao maoro banQau hOM maoro pirjana ikntu saunaao kRYNaÑ Aaja maOM iksa maÐuh sao ]naka tp-Na k$ÐgaaÆ ³saba jaato hOM. pICo ka pda- QaIro–QaIro ]zta hO.´

kqaa–gaayana– vao CaoD, calao kaOrva–nagarI kao inaja-na vao CaoD, calao vah r%najaiTt isaMhasana ijasako pICo qaa yauw huAa [tnao idna saUnaI rahoM¸ caaOraho yaa Gar¸ AaÐgana ijasa svaNa-–kxa maoM rhta qaa duyaao-Qana ]samaoM inaBa-ya vanapSau krto qao ivacarNa vao CaoD, calao kaOrva nagarI kao inaja-na krnao Apnao saaO maRt pu~aoM ka tp-Na Aagao rqa pr kaOrva ivaQavaaAaoM kao lao hO calaI jaa caukI kaOrva–saonaa saarI pICo pOdla Aato hOM SaISa Jaukayao

Page 50: Andhayug by Dharmveer Bharati

QaRtraYT/¸ yauyau%sau¸ ivadur¸ saMjaya¸ gaanQaarI

³Ëma sao QaRtraYT/¸ yauyau%sau¸ ivadur¸ saMjaya AaOr gaanQaarI QaIro–QaIro calato hur }pr Aato hOM. QaRtraYT/ ek baar laD,KD,ato hOM.´

QaRtraYT/ –

ivadur –

yauyau%sau –

saMjaya – ivadur –

gaanQaarI – ivadur –

QaRtraYT/ –

gaanQaarI – saMjaya –

QaRtraYT/ –

gaanQaarI –

yauyau%sau –

QaRtraYT/ –

vaRw hO SarIr AaOr jaja-r hO calaa nahIM jaata hO. saMjaya tinak $kaoÑ ³maharaja baOz jaato hOM. saba $k jaato hOM.´ iksako hOM rqa vao ]Qar JaaD,I maoM iCpo–iCpo , , , , , , vao tao hOM kRpacaaya-Ñ [Qar kRtvamaa- hOM. saMjayaÑ @yaa ASva%qaamaaÑ haÐ maata vah hO ASva%qaamaa. jaanao dao. raokao ]sao. $kao Aao $kao ASva%qaamaa hma hOM saMjaya maata gaanQaarI¸ maharaja¸ saMga hO hmaaro ivadur AaOr yau , , , , , saMjayaÑ mat naama laao yauyau%sau ka ËaoiQat ASva%qaamaa jaIivat nahIM CaoD,ogaa maora hO kovala ek pu~ SaoYa Kaokr ]sao kOsao jaIivat rhÐUgaaÆ AaOr jaba pu~ vah praËmaI yaSasvaI hO. saMjaya calaao yahIM rhnao dao yauyau%sau kao pu~ khIM iCp jaaAao p`aNa bacaaAao Aba tumhIM hao AaEaya Apnao AnQao ipta vaRw maata ko ³saMjaya ko saaqa jaatI hO´ yah saba maOM saunaÐUgaa AaOr jaIivat rhÐUgaa ikntu iksako ilae ikntu iksako ilae. maoro AnQaopna sao tuma qao ]%pnna pu~Ñ vahI qaI tumharI piriQaÑ ]saka ]llaMGana kr tumanao

Page 51: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur –

QaRtraYT/ – saMjaya –

gaanQaarI –

saMjaya –

gaanQaarI –

ivadur –

QaRtraYT/ – saMjaya – yauyau%sau –

ivadur –

QaRtraYT/ – gaanQaarI –

ivadur –

jaao jyaaoitvaR%t maoM rhnaa caaha , , , , , , @yaa vah ApraQa qaaÆ ³gaanQaarI AaOr saMjaya laaOT Aato hOM Aa gayao saMjaya tumaÑ ASva%qaamaa tao ibalakula badlaa huAa–saa hO. vaIr nahIM vah tao jaOsao Baya kI p`itmaUit- hO. rh–rh kaÐp ]zta hO rqa kI valgaaeÐ haqaaoM sao CUT jaatI hOM. ³dUr khIM SaMK–Qvaina´ pagala hO khta hO maOM valkla QaarNa kr rhÐUgaa tpaovana maoM Drta hO kRYNa sao. ³puna: k[- ivasfaoT AaOr ek AlaaOikk pkaSa´ paMDvaaoM kao laokr saaqa kRYNa Aa rho hOM ]sakI Kaoja maoM. maar nahIM payaoMgao kRYNa ]sao maOMnao ]sao doK kr vaja` kr idyaa hO ]sako tna kaoÑ ³dUr khIM ivasfaoT´ lagata hO ZÐUZ, ilayaa p`Bau nao ]sao. saMjaya doKao tao jara. maorI idvyadRiYT vaapsa lao laI hO vyaasa nao. yah tao p`kaSa hO Aja-una ko AignabaaNa kaÑ Jaulasa–Jaulasa kr igar rhI hOM vanaspityaaÐ. ³bauJao hue dao Aigna–vaaNa maMca pr igarto hOM.´ saMjaya dUr inakla calaao [sa xao~ saoÑ ikntu kRYNa tumanao AinaYT yaid ikyaa ASva%qaamaa ka , , , , ³saulagato hue vaaNa ifr igarto hOM.´ maata calaao saurixat nahIM hO yahaÐ igarto jaato hOM jalato vaaNa yahaÐ. ³jaato hOM. kuC xaNa sToja KalaI rhta hO. naopqya maoM SaMKnaad. lagaatar ivasfaoT. tIva` p`kaSa.´

³Aksmaat\ daOD,ta huAa ASva%qaamaa Aata hO. ]sako galao maoM vaaNa cauBaa huAa hO. KIMca kr vaaNa inakalata hO AaOr r> bah inaklata hO. [tnao maoM dUsara vaaNa Aata hO ijasao vah bacaa jaata hO AaOr ifr tna kr KD,a hao jaata hO. ËaoQa sao Aar> mauK.´

ASva%qaamaa – rxaa krao

Page 52: Andhayug by Dharmveer Bharati

ApnaI Aba tuma Aja-unaÑ maOMnao tao saaocaa qaa – valkla QaarNa kr rhÐUgaa tpaovana maoM pUro paMDva kao inama-Ula ikyao ibanaa Saayad yauwilaPsaa nahIM Saant haogaI kRYNa kI. AcCa tao yah laaoÑ Aja-una smarNa krao Apnao ivagat kma- [sako p`Baava kao ek @yaa kraoD, kRYNa imaTa nahIM payaoMgao. saunaao tuma saba naBa ko dovagaNa Apnao–Apnao ivamaanaaoM pr Aa$Z, doK rho hao jaao [sa yauw kao saaxaI rhaogao tuma ivavaSa ikyaa hO mauJao Aja-una nao yah laao yah hO ba*maas~Ñ

³kao[- kalpinak vastu foMkta hO. jvaalaamauiKyaaoM kI–saI gaD,gaD,ahT. toja mahtabaI–saa p`kaSa¸ ifr AÐQaora.´

vyaasa –

ASva%qaamaa –

vyaasa –

³AakaSavaaNaI´ yah @yaa ikyaaÆ ASva%qaamaaÑ naraQamaÑ yah @yaa ikyaaÑ kaOna do rha hO ApnaI maR%yau kao inamaM~Na maoro p`itSaaoQa maoM baaQak bana kr maOM hÐU vyaasa. &at @yaa tumhoM hO pirNaama [sa ba`*maas~ kaÆ yaid yah laxya isaw huAa Aao narpSauÑ tao Aagao Aanao vaalaI saidyaaoM tk pRqvaI pr rsamaya vanaspit nahIM haogaI iSaSau haoMgao pOda ivaklaaMga AaOr kuYzgast saarI manauYya jaait baaOnaI hao jaayaogaI jaao kuC BaI &ana saMicat ikyaa hO manauYya nao satyauga maoM¸ ~ota maoM¸ Wapr maoM sada–sada ko ilae haogaa ivalaIna vah gaohÐU kI baalaaoM maoM sap- fufkaroMgao naidyaaoM maoM bah–baha kr AayaogaI ipGalaI Aaga.

ASva%qaamaa – Basma hao jaanao dao Aanao dao p`laya vyaasaÑ

Page 53: Andhayug by Dharmveer Bharati

doKÐU maOM rxaNa–Sai> kRYNa kIÆ

vyaasa – tao doK ]Qar kRYNa ko khnao sao phlao hI Aja-una nao CaoD, idyaa qaa naBa maoM Apnaa ba*maas~ laoikna naraQama yao daonaaoM ba*maas~ ABaI naBa maoM TkrayaoMgao saUrja bauJa jaayaogaa. Qara baMjar hao jaayaogaI. ³ifr gaD,gaD,ahT. toja p`kaSa AaOr ifr AÐQaora´

ASva%qaamaa – maOM @yaa k$Ð mauJakao ivavaSa ikyaa Aja-una nao maOM qaa Akolaa AaOr AnyaayaI kRYNa paMDvaaoM ko saiht maora vaQa krnao kao Aatur qao. ³Bayaanak Aat-naad´

vyaasa – Aja-una saunaao maOM hÐU vyaasa tuma vaapsa lao laao ba`*maas~ kao ASva%qaamaaÑ ApnaI kayarta sao tU mat Qvast kr manaujata kao vaapsa lao Apnaa ba`*maas~ AaOr maiNa dokr vana maoM calaa jaa , , , , ,

ASva%qaamaa –

vyaasa –

vyaasa Ñ maOM ASa> hÐU¸ mauJakao hO &at rIit kovala AaËmaNa kI pICo hTnaa mauJakao yaa maoro As~aoM kao maoro ipta nao isaKayaa nahIM. saUrja bauJa jaayaogaa. Qara baMjar hao jaayaogaI.

ASva%qaamaa – AcCa tao sauna laao vyaasa sauna laao kRYNa – yah AcaUk As~ ASva%qaamaa ka inaiScat igaro jaakr ]%tra ko gaBa- pr. vaapsa nahIM haogaa. Bayaanak ivasfaoT

vyaasa – tuma pSau haoÑ tuma pSau haoÑ tuma pSau haoÑ ³ASva%qaamaa ivakT A+ahasa krta hO.´

ASva%qaamaa – qaa maOM nahIM mauJakao yauiQaiYzr nao banaa idyaa.

³pda- igarkr Aagao ka dRYya. naopqya maoM paNDva–vaQauAaoM ka Ëndna sauna pD,ta hO. gaanQaarI AaOr saMjaya Aato hOM.´

Page 54: Andhayug by Dharmveer Bharati

gaanQaarI – calato calaao saMjayaÑ Ëndnaa yah kOsaa hOÆ saunato haoÆ

saMjaya –

gaanQaarI –

saMjaya –

gaanQaarI –

ASva%qaamaa ka ba*maas~ jaa igara hO ]%tra ko gaBa- pr. krogaa vah Apnaa p`Na pUra krogaa. ³$kkr´ maata¸ ikntu kRYNa ]sao xamaa nahIM kroMgao. calato calato saMjaya ]saka vaQa nahIM kr sakoMgao kRYNa caË yaid kRYNa ka KND–KND mauJakao kr BaI do tao¸ maOM tao ABaI jaa}ÐgaI vahaÐ jahaÐ gahna maR%yauinad`a maoM saaoyaa hO duyaao-Qana calato calaao saMjayaÑ ³jaato hOM. QaRtraYT/ AaOr yauyau%sau ka p`vaoSa.´

QaRtraYT/ – va%sa¸ tuma maorI Aayau laokr BaI jaIivat rhao ASva%qaamaa ka ba`)maas~ yaid igara hO ]%tra pr tao kaOna jaanao ek idna yauiQaiYzr saba rajapaT tumakao hI saaOMp doMÑ

yauyau%sau – ³kTu hÐsaI hÐsakr´ AaOr [sa trh ASva%qaamaa kI pSauta maora Kaoyaa huAa Baagya ifr laaOTa laayaoÑ nahIM ipta nahIM¸ [tnaa hI dMSana @yaa kafI nahIM hOM [sa ABaagao kao. ³paNDvaaoM kI jayaQvaina sauna pD,tI hOMÂ ivadur Aato hOM

QaRtraYT/ – ivadur –

QaRtraYT/ –

ivadur –

QaRtraYT/ –

yah kOsaI jayaQvainaÆ maharajaÑ rxaa kr laI ]%tra kI maoro p`Bau naoÑ ³ek xaNa kao stbQa haokr´ kOsao ivadurÑ baaolao vao yaid yah ba`*maas~ igarta hO tao igaro laoikna jaao mauda- iSaSau haogaa ]%pnna ]sao jaIivat k$Ðgaa maOM dokr Apnaa jaIvana. ASva%qaamaa kao @yaa CaoD, idyaa kRYNa naoÆ

Page 55: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur –

yauyau%sau –

QaRtraYT –

CaoD, idyaaÑ kovala Ba`UNa–h%yaa ka Saap ]sao idyaa AaOr ]sasao maiNa lao laI , , , , , maiNa dokr laokr Saap iKnna–mana ASva%qaamaa natmastk calaa gayaa. ³ijasa pr kao[- Baavanaa%mak p`itiËyaa laixat nahIM haotI´ mauJakao AaSaMka hO maata gaanQaarI sauna kr prajaya Apnao ASva%qaamaa kI jaanao @yaa kr DalaoMÑ calaao ivadur Aagao gayaI hOM vaoÑ maOM BaI QaIro–QaIro Aata hÐUÑ

³phlao tojaI sao ivadur¸ ifr QaRtraYT/ AaOr yauyau%sau ]Qar jaato hOM ijaQar gaanQaarI gayaI hOM. pda- Kulakr Andr ka dRYya. saMjaya¸ gaanQaarI AaOr ivadur.´

saMjaya – yah vah sqala hO yahIM khIM hue qao QaraSaayaI maharaja duyaao-QanaÑ yah hO svaNa- iSars~aNa yah hO gada ]nakI yah hO kvaca ]naka.

³gaanQaarI p+I ]tar dotI hO. ek–ek vastu kao TTaola–TTaolakr doKtI hOM. kvaca pr haqa forto hue rao pD,tI hOM.´

ivadur – maata QaOya- QaarNa kroMÑ kvaca yah imaqyaa qaa kovala svayama\ ikyaa huAa maayaa-idt AacarNa kvaca hO jaao vyai> kao bacaata hO maata , , , , , ³sahsaa gaanQaarI naopqya kI Aaor doKtI hO.´

gaanQaarI –

ivadur –

gaanQaarI – saMjaya –

gaanQaarI –

kaOna hO vah JaaD,I ko pasa maaOna baOza huAa kao[- jaIivat vyai>Æ maataÑ ]Qar mat doKoM. lagata hO jaOsao ASva%qaamaa nahIM nahIM [tnaa ku$p AMga–AMga galaa kaoD, sao raogaI ku%taoM–saa duga-nQayau>. laaOTa jaa rha hOÑ

Page 56: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur –

vah kaOna hO ivadurÑ raokaoÑ maata ]sao jaanao doM vah ASva%qaamaa hO dND ]sao idyaa BaUNa–h%yaa ka kRYNa nao Saap idyaa ]sakao ik jaIivat rhogaa vah laoikna hmaoSaa ja#ma tajaa rhogaa p`Bau–caË ]sako tna pr r> sanaa GaUmaogaa gahna vanaaoM maoM yauga–yaugaantr tk AMgaaoM pr faoD,o ilayao galao hue ja#maaoM sao icapTI hu[- pi+yaaÐ pIp¸ qaUk¸ kf sao sanaa jaIivat rhogaa vah marnao nahIM doMgao p`BauÑ laoikna AgaiNat raOrva kI pID,a jagatI rhogaI raoma–raoma maoM.

gaanQaarI –

saMjaya –

gaanQaarI –

ivadur – gaanQaarI –

saMjaya ]sao raokaoÑ laaoha maOM laÐUgaI Aaja kRYNa sao ]sako ilae. maata¸ vah calaa gayaa Aayaa qaa Saayad ivada laonao duyaao-Qana ko Aintma Aisqa–SaoYaaoM sao. Aisqa–SaoYaÆ tao @yaa vah pD,a hO kMkala maoro pu~ kaÆ QaOya- Qarao maataÑ ³)dya–ivadark svar maoM´ tao¸ vah pD,a hO kMkala maoro pu~ ka ikyaa hO yah saba kuC kRYNa tumanao ikyaa hO yah saunaaoÑ Aaja tuma BaI saunaao maOM tpisvanaI gaanQaarI Apnao saaro jaIvana ko puNyaaoM ka Apnao saaro ipClao janmaaoM ko puNyaaoM ka bala laokr khtI hÐU kRYNa saunaaoÑ tuma yaid caahto tao $k sakta qaa yauw yah maOMnao p`sava nahIM ikyaa qaa kMkala yah [Migat pr tumharo hI BaIma nao AQama- ikyaa @yaaoM nahIM tumanao vah Saap idyaa BaIma kao jaao tumanao idyaa inarpraQa ASva%qaamaa kao tumanao ikyaa hO p`Bauta ka du$pyaaoga

Page 57: Andhayug by Dharmveer Bharati

yaid maorI saovaa maoM bala hO saMicat tp maoM Qama- hOM tao saunaao kRYNaÑ p`Bau hao yaa pra%pr hao kuC BaI hao saara tumhara vaMSa [saI trh pagala ku%taoM kI trh ek–dUsaro kao prspr faD, Kayaogaa tuma Kud ]naka ivanaaSa krko k[- vaYaao-M baad iksaI Ganao jaMgala maoM saaQaarNa vyaaQa ko haqaaoM maaro jaaAaogao p`Bau hao pr maaro jaaAaogao pSauAaoM kI trh. ³vaMSaI–Qvaina. kRYNa kI Cayaa´

kRYNa–Qvaina – maataÑ p`Bau hÐU yaa pra%pr pr pu~ hÐU tumhara¸ tuma maata haoÑ maOMnao Aja-una sao kha – saaro tumharo kmaao-M ka pap–puNya¸ yaaogaxaoma maOM vahna k$Ðgaa Apnao kMQaaoM pr A{arh idnaaoM ko [sa BaIYaNa saMga`ama maoM kao[- nahIM kovala maOM hI mara hÐU kraoD,aoM baar ijatnaI baar jaao BaI saOinak BaUimaSaayaI huAa kao[- nahIM qaa vah maOM hI qaa igarta qaa Gaayala haokr jaao rNaBaUima maoM. ASva%qaamaa ko AMgaaoM sao r>¸ pIp¸ svaod bana kr bahÐUgaa maOM hI yauga–yaugaantr tk jaIvana hÐU maOM tao maR%yau BaI tao maOM hI hÐU maaÐ. Saap yah tumhara svaIkar hO.

gaanQaarI – yah @yaa ikyaa tumanao ³fUT–fUTkr raonao lagatI hO rao[- nahIM maOM Apnao saaO pu~aoM ko ilae laoikna kRYNa tuma pr maorI mamata AgaaQa hO. kr doto Saap yah maora tuma AsvaIkar tao @yaa mauJao du:K haotaÆ maOM qaI inaraSa¸ maOM kTu qaI¸ pu~hInaa qaI.

Page 58: Andhayug by Dharmveer Bharati

kRYNa–Qvaina – eosaa mat khao maataÑ jaba tk maOM jaIivat hÐU pu~hInaa nahIM hao tuma. p`Bau hÐU yaa pra%pr pr pu~ hÐU tumhara tuma maata hao

gaanQaarI – raoto hue maOMnao @yaa ikyaa ivadurÆ maOMnao @yaa ikyaaÆ

kqaa–gaayana– svaIkar ikyaa yah Saap kRYNa nao ijasa xaNa sao ]sa xaNa sao jyaaoit isataraoM kI pD, gayaI mand yauga–yauga kI saMicat mayaa-da inaYp`aNa hu[- EaIhIna hao gayao kivayaaoM ko saba vaNa-–Cnd yah Saap saunaa sabanao pr Baya ko maaro maata gaanQaarI sao kuC nahIM kha pr yauga sanQyaa kI klauiYat Cayaa–jaOsaa yah Saap saBaI ko mana pr TÐgaa rha. ³pTxaop´

paÐcavaaÐ AMk

ivajaya : ek Ëimak Aa%mah%yaa

Page 59: Andhayug by Dharmveer Bharati

kqaa–gaayana–

idna¸hFto¸ maasa¸ barsa baIto : ba`)maas~aoM sao JaulasaI QartI yaVip hao AayaI hrI–BarI AiBaYaok yauiQaiYzr ka sampnna huAa¸ ifr sao pr pa na sakI KaoyaI SaaoBaa kaOrva–nagarI. saba ivajayaI qao laoikna saba qao ivaSvaasa–Qvast qao saU~Qaar Kud kRYNa ikntu qao Saapgast [sa trh paMDva–rajya huAa AarmBa puNyaht¸ Ast–vyast qao BaIma bauiw sao mand¸ pkRit sao AiBamaanaI Ajau-na qao Asamaya vaRw¸ nakula qao A&anaI sahdova Aw-–ivakisat qao SaOSava sao Apnao qao ek yauiQaiYzr ijanako icaintt maaqao pr qao lado hue BaavaI ivakRt yauga ko sapnao qao ek vahI jaao samaJao rho qao @yaa haogaa jaba Saapga`st p`Bau ka haogaa dohavasaana jaao yauga hma saba nao rNa maoM imala kr baaoyaa hO jaba vah AMkur dogaa¸ ZÐk laogaa sakla &ana saIZ,I pr baOzo GauTnaaoM pr maaqaa r@Ko A@sar DUbao rhto qao inaYfla icantna maoM doKa krto qao saUnaI–saUnaI AaÐKaoM sao baahr fOlao–fOlao inastbQa itimar Gana maoM

³pda- ]zta hO. daonaaoM baUZ,o p`hrI pICo KD,o hOMÂ Aagao yauiQaiYzr´

Page 60: Andhayug by Dharmveer Bharati

yauiQaiYzr –

eosao Bayaanak mahayauw kao Aw-sa%ya¸ r>pat¸ ihMsaa sao jaIt kr Apnao kao ibalakula hara huAa AnauBava krnaa yah BaI yaatnaa hI hO ijanako ilae yauw ikyaa hO ]nakao yah panaa ik vao saba kuTumbaI A&anaI hOM jaD, hOM¸ duiva-naIit hOM¸ yaa jaja-r hOM¸ isaMhasana p`aPt huAa hO jaao yah maanaa ik ]sako pICo AnQaopna kI ATla prmpra hOÂ jaao hOM p`jaaeÐ yah maanaa ik vao ipClao Saasana ko ivakRt saaÐcao maoM hOM ZlaI hu[- AaOr¸ iKD,kI ko baahr gahro AÐiQayaaro maoM iksaI eosao BaavaI AmaMgala yauga kI AahT panaa ijasakI klpnaa hI qara- dotI hao¸ ifr BaI jaIivat rhnaa¸ maaqao pr maiNa QaarNa krnaa vaiQak ASva%qaamaa ka¸ yaatnaa yah vah hO banQau duyaao-Qana. ijasakao doKto hue tuma iktnao BaagyaSaalaI qao ik phlao hI calao gayao. baakI bacaa maOM doKnao kao AÐiQayaaro maoM inaina-maoYa BaavaI AmaMgala yauga iksakao bata}Ð ikntu¸ maoro yao kuTumbaI A&anaI hOM¸ duiva-naIt hOM¸ yaa jaja-r hOM¸ ³naopqya maoM gaja-na´ Saayad ifr BaIma nao iksaI ka Apmaana ikyaa ³BaIma ka A+ahasa´ yah hO maora hasaaonmauK kuTumba¸ ijasao kuC hI vaYaao-M maoM baahr iGara huAa AÐQaora inagala jaayaogaa¸ laoikna jaao tnmaya hOM BaIma ko AamaanauiYak ivanaaodaoM maoM. ³Andr sao saba ka k[- baar samavaot A+hasa. ivadur tqaa kRpacaaya- ka pvaoSa´

Page 61: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur–

yauiQaiYzr –

ivadur –

kRpacaaya- –

yauiQaiYzr–

ivadur –

kRpacaaya- –

yauiQaiYzr –

kRpacaaya- –

maharajaÑ Aba hao calaa hO AsahnaIya kOsao $kogaa ivad`Up yah BaIma kaÆ Aba @yaa huAa ivadurÆ vahI¸ p`itidna kI BaaÐit Aaja BaI yauyau%sau ka Apmaana ikyaa BaIma nao. AaOr saba nao ]sako gaÐUgaopna ka Aanand ilayaa. pta nahIM @yaa hao @yaa hO yauyau%sau kI vaaNaI kao. Aba tao vah ibalakula hI gaÐUgaa hO. ipClao k[- vaYaao-M sao ]sakao GaRNaa hI imalaI Apnao pirvaar sao p`jaaAaoM sao ]sakI qaI ATla Aasqaa kRYNa pr pr vao Saapga`st hue. AaiEat qaa Aap ka pr BaIma kI kTUi@tyaaoM sao mamaa-ht haokr jaba AnQao QaRtraYT/ AaOr gaanQaarI vana maoM calao gayao ]sa idna sao vaaNaI ]sakI ibalakula hI jaatI rhI. BaaogaI hO ]sanao hI yaatnaa Apnao hI banQaujanaaoM ko iva$w jaIvana ka daÐva lagaa donaa¸ pr Ant maoM ivaSvaasa TUT jaanaa¸ laaMCna panaa AaOr vah BaI na kr panaa ikyaa jaao narpSau ASva%qaamaa nao. ³puna: BaIma ka gaja-na´ maharajaÑ cala kr Aba Aap hI AaSvaasana doM yauyau%sau kao.

³yauiQaiYzr AaOr ]nako saaqa ivadur tqaa kRpacaaya- Andr jaato hOM. p`hrI Aagao Aakr vaata-laap krnao lagato hOM

Page 62: Andhayug by Dharmveer Bharati

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

kao[- ivaixaPt huAa kao[- Saapgast huAa hma jaOsao phlao qao vaOsao hI Aba BaI hOM Saasak badlao isqaityaaÐ ibalakula vaOsaI hOM [sasao tao phlao ko hI Saasak AcCo qao AnQao qao , , , , laoikna vao Saasana tao krto qao , , , , yao tao saMt&anaI hOM Saasana kroMgao @yaaÆ jaanato nahIM hOM yao p`kRit p`jaaAaoM kI &ana AaOr mayaa-da ]naka kroM @yaa hmaÆ ]nakao @yaa pIsaoMgaoÆ yaa ]nakao KayaoMgaoÆ yaa ]nakao AaoZ,oMgaoÆ yaa ]nhoM ibaCayaoMgaoÆ hmakao tao Anna imalao inaiScat AadoSa imalao ek saudRZ, naayak imalao AnQao AadoSa imalaoM naama ]nhoM caaho hma yauw doM yaa Saaint doM. jaanato nahIM yao pkRit p`jaaAaoM kI.

Page 63: Andhayug by Dharmveer Bharati

³Andr sao yauyau%sau kao Aata doKkr p`hrI caup hao jaata hO AaOr phlao kI trh jaakr ivaMgja maoM KD,o hao jaato hOM. yauyau%sau Aw-–ivaixaPt kI–saI k$Naao%padk caoYTaeÐ krta huAa dUsarI Aaor inakla jaata hO. xaNa Bar baad ivadur AaOr kRpacaaya- p`vaoSa krto hOM.´

ivadur –

kRpacaaya- –

ivadur –

kRpacaaya- –

ivadur –

kRpacaaya- –

tumanao @yaa doKa yauyau%sau kaoÆ ³p`hrI naopqya kI Aaor saMkot krto hOM.´ vah BaI ABaagaa hO BaTk rha hO rajamaaga- pr. mahlaaoM maoM ]saka Apmaana @yaa kma haota hO jaata hO baahr AaOr Apmaainat haonao p`jaaAaoM sao. vah doKaoÑ iBaKmaMgao¸ laMgaD,o¸ laUlao¸ gando baccaaoM kI ek baD,I BaID, ]sa pr tanao ksatI pICo–pICo calaI AatI hOM. Aah¸ vah p%qar KIMca maara iksaI nao. ³icaMitt hao ]saI Aaor jaato hOM.´ yauiQaiYzr ko rajya maoM inayait hO yah yauyau%sau kI ijasanao ilayaa qaa pxa Qama- ka.

³ivadur yauyau%sau kao laokr Aato hOM. maÐuh sao r> bah rha hO. ivadur ]%trIya sao r> paoMCto hOM. pICo–pICo vahI gaÐUgaa saOinak iBaKmaMgaa hO. vah yauyau%sau kao p%qar foMk kr maarta hO AaOr vaIBa%sa hÐsaI hÐsata hO.´

ivadur – p`hrI [sa iBaxauk kao iksanao yahaÐ Aanao idyaa yauyau%sauÑ tuma maoro saaqa calaao

³iBaKmaMgaa paSaivak [MigataoM sao khta hO – [sanao maoro paÐva taoD, idyao¸ maOM p`itSaaoQa @yaaoM na laÐUÆ´

kRpacaaya- – paÐva kovala taoD,o tumharo yauyau%sau nao¸ ikMtu Aaja tumakao maOM jaIivat nahIM CaoDÐUgaa.

³p`hrI ko haqa sao Baalaa laokr daOD,ta hO. gaÐUgaa Baagata hO. yauyau%sau Aagao Aakr kRpacaaya- kao raokta hO AaOr Baalaa Kud lao laota hO AaOr saInao pr Baalaa rK kr dbaato hue naopqya maoM calaa jaata hO. naopqya sao BayaMkr caI%kar. ivadur daOD, kr Andr jaato hOM.´

Page 64: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

kRpacaaya- –

³naopqya sao´ maharaja kr laI Aa%mah%yaa yauyau%sau nao daOD,ao kRpacaaya-. ³kRpacaaya- jaato hOM. p`hrI puna: Aagao Aato hOM´ yauw hao yaa SaaMit hao r>pat haota hO As~ rhoMgao tao ]pyaaoga maoM AayaoMgao hI Aba tk vao As~ dUsaraoM ko ilae ]zto qao Aba vao Apnao hI iva$w kama AayaoMgao yah jaao hmaaro As~ Aba tk inarqa-k qao kma sao kma ]naka Aaja kuC tao ]pyaaoga huAa ³Andr samavaot A+ahasa. kRpacaaya- Aato hOM.´ [sa pr BaI hÐsato hOM vao saba A&anaI¸ maUZ,¸ duiva-naIt¸ AhMga`st Baa[- yauiQaiYzr ko r> yao yauyau%sau ko ilaK jaao idyaa hO ]na hmalaaoM kI BaUima pr samaJa nahIM rho hOM ]sao yao AajaÑ yah Aa%mah%yaa haogaI p`itQvainat [sa pUrI saMskRit maoM dSa-na maoM¸ Qama- maoM¸ klaaAaoM maoM Saasana–vyavasqaa maoM Aa%maGaat haogaa basa AMitma laxya maanava ka. ³ivadur jaato hOM

ivadur – maui> imala jaatI hO saba kao kBaI na kBaI vah jaao banQauGaatI hO h%yaa jaao krta hO maata kI¸ ipya kI baalak kI¸ s~I kI¸ ikntu Aa%maaGaatI BaTkta hO AÐiQayaaro laaokaoM maoM sada–sada ko ilae bana kr p`ot.

Page 65: Andhayug by Dharmveer Bharati

kRpacaaya- – pirNait yahI qaI yauyau%sau kI ivadurÑ maOM yauiQaiYzr ko }Ðcao mahlaaoM maoM Aaja sahsaa sauna rha hÐU pgaQvaina AmaMgala kI Aba tk maOM rh kr yahaÐ iSaxaa dota rha prIixat kao As~aoM kI laoikna Aba yah jaao Aa%maGaatI¸ napMusak¸ hasaaonmauK pvaRi%t ]Bar AayaI hO Aba tao maOM CaoD, dÐU histnaapur [saI maoM kuSala hO ivadurÑ Aa%maGaat ]D, kr lagata hO Gaatk raogaaoM–saa.

ivadur – kRpacaaya-

ikntu ivap` , , , , nahIMÑ nahIMÑ yaaowa rha hÐU maOM Aa%maGaat vaalaI [sa yauiQaiYzr kI saMskRit maoM maOM nahIM rh pa}Ðgaa. ³jaata hO

Page 66: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur –

yauiQaiYzr –

ivadur –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

QaRtraYT/ –

saMjaya –

QaRtraYT/ –

rajya maoM yauiQaiYzr ko haoMgao Aa%maGaat ivap` laoMgao inavaa-sana kOsaI hO Saaint yah p`Bau jaao tumanao dI hOÆ haogaa @yaa vana maoM saunaoMgao QaRtraYT/ jaba yah marNa yauyau%sau kaÆ ³pvaoSa kr´ p`aNa hO ABaI BaI SaoYa kuC–kuC yauyau%sau maoM. yaid jaIivat hO tao Aap ]sao Baoja doM maorI hI kuiTyaa maoM rxaa k$Ðgaa¸ pircayaa- k$Ðgaa ]sanao jaao Baaogaa hO kRYNa ko ilae Aba tk ]saka p`itdana jahaÐ tk maOM do pa}Ðgaa dÐUgaa , , , , , , ³ivadur AaOr yauiQaiYzr jaato hOM. pkaSa QaImaa haota hO kOsaa yah Asamaya AÐiQayaara hO. QaUmamaoGa iGarto jaato hOM vana–KNDaoM sao lagata hO lagaI hu[- hO BaIYaNa davaaigna. ³baatoM krto–krto p`hrI naopqya maoM calao jaato hOM.´ ³Andr ka pda- ]zta hO. jalato hue vana maoM QaRtraYT/ AaOr saMjaya´ jaanao dao saMjaya Aba bacaa nahIM paAaogao mauJao Aaja jaja-r hÐU¸ Aaga sao khaÐ tk maOM BaagaÐUgaaÆ qaaoD,I hI dUr pr inarapd sqaana hO maharaja calato calaoMÑ ³pICo mauD,kr´ Aah maata gaanQaarI vahIM baOz gayaIM. maata¸ Aao maata. saMjaya Aba saba p`ya%na vyaqa- hOÑ CaoD, dao tuma mauJao yahIM¸ jaIvana Bar maoM AnQaopna ko AÐiQayaaro maoM BaTka hÐU Aigna hO nahIM yah hO jyaaoitvaR%t doKkr nahIM yah sa%ya ga`hNa kr saka tao Aaja maOM ApnaI vaRw AisqayaaoM pr sa%ya QaarNa k$Ðgaa Aignamaalaa–saaÑ

Page 67: Andhayug by Dharmveer Bharati

saMjaya –

gaanQaarI –

Aaga baZ,tI AatI hO. Aah maata gaanQaarI iGar gayaIM lapTaoM sao iksakao bacaa}Ð maOM haya Asamaqa- hÐUÑ ³AQajalaI hu[- AatI hO.´ saMjaya tuma jaaAao yah maora hI Saap hO idyaa qaa jaao maOMnao EaIkRYNa kao Aigna¸ Aa%mah%yaa¸ AQama-¸ gaRhklah maoM jaao SatQaa hao ibaKr gayaa hO nagaraoM pr¸ vana maoM saMjayaÑ ]sao khnaa Apnao [sa Saap kI p`qama saimaQaa maOM hI hÐU. ³naopqya sao pukar 'gaanQaarI.'´ ]nasao khnaa Apnao [sa Saap kI p`qama saimaQaa maOM hI hÐU. ³naopqya sao pukar 'gaanQaarI.'´

Page 68: Andhayug by Dharmveer Bharati

QaRtraYT/ –

saMjaya –

gaanQaarI –

saMjaya –

AahÑ CUT gayaI hO vaRw kuntI vana maoM¸ laaOTao gaanQaarI. maharajaÑ maharajaÑ BaIYaNa davaaigna ApnaI AgaiNat ija*vaaAaoM sao inakla gayaI haogaI maaÐ kuntI kao maharaja sqala yah inarapd hO mat jaayaoM. saMjayaÑ jaao jaIvana Bar BaTko AÐiQayaaro maoM ]nakao marnao dao p`aNaantk pkaSa maoM ³QaRtraYT/ kao laokr gaanQaarI jaatI hO´ doKkr AahÑ pUro ka pUra QaQakta huAa bargad daonaaoM pr TUT igara ifr BaI bacaa hÐU SaoYa ifr BaI bacaa hÐU SaoYa laoikna @yaaoMÆ laoikna @yaaoMÆ mauJasaa inarqa-k AaOr haogaa kaOnaÆ Aa , , , hÑ ³sahsaa ek Dala ]sako paÐva pr TUT kr igartI hO. yah paÐva pkD, kr baOz jaata hO.´ ³pICo ka pda- igarta hO.´

kqaa–gaayana–

yaaoM gayao baItto idna paMDva Saasana ko inat AaOr ASaant yauiQaiYzr haoto jaato vah ivajaya AaOr KaoKlaI inaklatI AatI ivaSvaasa saBaI Gana tma maoM Kaoto jaato ³ivaMga sao inakla kr p`hrI KD,o hao jaato hOM. ek sao Baalao pr yauiQaiYzr ka ikrIT hO

Page 69: Andhayug by Dharmveer Bharati

p`hrI 1 –

phrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

ivadur –

ivadur –

yauiQaiYzr –

yah hO ikrIT caËvatI- sama`aT kaÑ QaarNa krao [sakao CaoD, idyaa hO jaba sao ASakuna haonao lagao hOM histnaapur maoM. naIcao rK dao [sakao Aato hOM maharajaÑ ³yauiQaiYzr AaOr ivadur Aato hOM´ maharaja inaScaya yah ASakuna sambainQat hO yauiQaiYzr – kRYNa kI maR%yau sao. mauJakao maalaUma hO. dUtaoM nao Aakr yah saUcanaa mauJao dI hO klah baZ, gayaa hO yaadva–kula maoMÑ Aja-una kao Aap SaIGa Baojao WarkapurI ivadur maOM k$Ðgaa @yaaÆ maata kuntI¸ gaanQaarI AaOr maharaja hao gayao Basma ]sa davaaigna maoM tp-Na krnao ko baad Gaava Kula gayao ifr yauyau%sau ko AaOr [tnao idnaaoM baad ]saka vah Aa%maGaat flaIBaUt haokr rha p`aNa nahIM ]sako bacaa saka Aba BaI maOM jaIivat rhÐUgaa @yaa doKnao kao p`Bau ka Avasaana [na AaÐKaoM saoÆ nahIMÑ nahIMÑ jaanao dao mauJakao gala jaanao dao ihmaalaya ko iSaKraoM pr.

Page 70: Andhayug by Dharmveer Bharati

ivadur –

yauiQaiYzr –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

maharajaÑ vah BaI Aa%maGaat hO iSaKraoM kI }Ðcaa[- kma- kI naIcata ka pirhar nahIM krtI hOM. vah BaI Aa%maGaat hO. AaOr ivajaya @yaa hOÆ ek lambaa AaOr QaImaa AaOr itla–itla kr flaIBaUt haonao vaalaa Aa%maGaat AaOr pqa kao[- BaI SaoYa nahIM Aba maoro Aagao. ³baatoM krto–krto dUsarI Aaor calao jaato hOM. p`hrI Aagao Aato hOM.´ ASakuna tao inaScaya hI haoto hOM raoja–raoja. AaÐQaI sao kla kMkD,–p%qar kI vaYaa- hu[-. saUrja maoM mauNDhIna kalao–kalao kbanQa ihlato najar Aato hOM. ijanakao yao saba ko saba Apnaa p`Bau khto qao saunato hOM ]naka Avasaana Aba inakT hI hO. khto hOM Wairka maoM AaQaI rat kalaa AaOr pIlaa vaoYa QaarNa ikyao kala GaUmaa krta hO. baD,o–baD,o QanauQaa-rI vaaNa barsaato hOM pr AnQaD, bana kr vah sahsaa ]D, jaata hO. ijanakao yao sabako saba Apnaa p`Bau khto hOM jaao Apnao knQaaoM pr Konao vaalao qao [naka saba yaaogaxaoma vao hI [na sabakao pqaBaYT AaOr laxyaBaYT

Page 71: Andhayug by Dharmveer Bharati

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 1 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

p`hrI 1 –

p`hrI 2 –

naIcao hI %yaaga kr krto hOM tOyaarI Apnao laaok jaanao kI baocaaro yao saba ko saba Aba kroMgao @yaaÆ [na saba sao tao hma daonaaoM kafI AcCo hOM hmanao nahIM Jaolaa Saaok jaanaa nahIM kao[- dd- jaOsao hma phlao qao vaOsao hI Aba BaI hOM. ³QaIro–QaIro prda igarta hO

samaapna

p`Bau kI maR%yau

vaMdnaa– tuma jaao hao Sabd–ba*ma¸ Aqaao-M ko prma Aqa- ijasaka AaEaya pakr vaaNaI haotI na vyaqa- hO tumhoM namana¸ hO ]nhoM namana krto Aayao hOM jaao inama-la mana saidyaaoM sao laIlaa ka gaayana hir ko rhsyamaya jaIvana kIÂ hO jara Alaga vah CaoTI–saI maorI Aasqaa kI pgaDMDI dao mauJao Sabd¸ dao rsaanauBava¸ dao AlaMkrNa maOM icai~t k$Ð tumhara k$Na rhsya–marNa

Page 72: Andhayug by Dharmveer Bharati

kqaa gaayana– vah qaa p`Baasa vana – xao~¸ mahasaagar – tT pr naBacaumbaI lahroM rh –rh KatI qaIM pCaD, qaa Gaulaa samaud`I fona samaIr JakaoraoM maoM bah calaI hvaa¸ vah KD,–KD,–KD, kr ]zo taD, qaI vanatulasaa kI gaMQa vahaи qaa pavana Cayaamaya pIpla ijasako naIcao QartI pr baOzo qao p`Bau Saant¸ maaOna¸ inaScala lagata qaa kuC–kuC qaka huAa vah naIla maoGa–saa tna saaÐvala maalaa ko sabasao baD,o kmala maoM bacaI ek pÐKurI kovala pIpla ko dao caMcala pataoM kI CayaaeÐ rh–rhkr ]nako kMcana maaqao pr ihlatI qaIM vao plakoM daonaaoM tnd`alasa qaIM¸ AQaKula qaIM jaao naIla kmala kI paÐKuiryaaoM–saI iKlatI qaIM ApnaI daihnaI jaaÐGa pr rK maRga ko mauK jaOsaa baayaaÐ pga iTk gayao tnao sao¸ lao ]saaÐsa baaolao 'kOsaa ivaica~ qaa yaugaÑ' ³pda- Kulata hO. BayaMkrtma $p vaalaa ASva%qaamaa pvaoSa krta hO.´

Page 73: Andhayug by Dharmveer Bharati

ASva%qaamaa – JaUzo hOM yao stuit–vacana¸ yao p`SaMsaa–vaa@ya kRYNa nao ikyaa hO vahI maOMnao ikyaa qaa jaao paMDva–iSaivar maoM saaoyaa huAa naSao maoM DUbaa vyai@t haota hO ek–saa ]sanao naSao maoM DUbao Apnao banQaujanaaoM kI kI hO vyaapk h%yaa doK ABaI Aayaa hÐU saagar tT kI ]jvala rotI pr gaaZ,o–gaaZ,o kalao KUna maoM sanao hue yaadva yaaowaAaoM ko AgaiNat Sava ibaKro hOM ijanakao maara hO Kud kRYNa nao ]sanao ikyaa hO vahI maOMnao jaao ikyaa qaa ]sa rat fk- [tnaa hO maOMnao maara qaa Sa~uAaoM kao pr ]sanao Apnao hI vaMSa vaalaaoM kao maara hOM. vah hO ASva%qa vaRxa ko naIcao baOza vahaÐ Sai>xaINa¸ tojahIna¸ qaka huAa ]sasao pUCÐUgaa maOM yah jaao kraoD,aoM yamalaaokaoM kI yaatnaa kutr rhI hO maoro maaMsa kao @yaaoM yao ja#ma fUT nahIM pD,to hOM ]sako kmala–tna prÆ ³pICo kI Aaor sao calaa jaata hO. ek Aaor saMjaya iGasaTta huAa Aata hO.´

saMjaya – maOMnao kha qaa kBaI mauJakao mat baaÐhoM dao ifr BaI maOM Gaoro rhÐUgaa tumhoM mauJakao mat nayana dao ifr BaI doKta rhÐUgaa mauJakao mat pga dao laoikna tuma tk maOM phÐuca kr rhÐUgaa p`BauÑ Aaja vah saara AiBamaana maora TUT gayaa. jaIvana Bar rha maOM inarpoxa sa%ya kmaao-M maoM ]tra nahIM QaIro–QaIro Kao dI idvya dRiYT ]sa idna vana ko ]sa Bayaanak AignakaMD maoM GauTnao BaI Jaulasa gayaoÑ

³pICo kI Aaor ivaMgsa ko pasa ek vyaaQa Aakr baOz jaata hO AaOr tIr caZ,a kr laxya saMQaana krta hO.´

Page 74: Andhayug by Dharmveer Bharati

kqaa–gaayana–

saMjaya –

QaImao svaraoM maoM kuC dUr kÐTIlaI JaaD,I maoM iCp kr baOza qaa ek vyaaQa p`Bau ko pga kao maRga–vadna samaJa Qanau KIMca laxya qaa rha saaqa. ³sahsaa ]Qar doKkr´ zhrao¸ Aao zhrao. AahÑ saunata nahIM jyaaoit bauJa rhI hO vahaÐ kOsao maOM phÐucaÐU ASva%qa vaRxa ko naIcao iGasaT–iGasaT kr Aayaa hÐU saOMkD,aoM kaosa , , , , ,

³vyaaQa tIr CaoD, dota hO. ek jyaaoit camak kr bauJa jaatI hO. vaMSaI kI ek tana ihcaikyaaoM kI trh baar baar ]zkr TUT jaatI hO. ASva%qaamaa ka A+ahasa. saMjaya caI%kar kr Aw-maUiC-t–saa igar jaata hO¸ AÐQaora , , , , , ´

kqaa–gaayana – bauJa gayao saBaI naxa~¸ Ca gayaa itimar gahna vah AaOr BayaMkr laganao lagaa BayaMkr vana ijasa xaNa p`Bau nao p`sqaana ikyaa Wapr yauga baIt gayaa ]sa xaNa p`BauhIna Qara pr Aasqaaht kilayauga nao r@Ka pqama carNa vah AaOr BayaMkr laganao lagaa BayaMkr vana. ³ASva%qaamaa ka p`vaoSa´

Page 75: Andhayug by Dharmveer Bharati

ASva%qaamaa – kovala maOM saaxaI hÐU maOMnao taDa,oM ko JaurmauT sao iCp kr doKI hO ]sakI maR%yau tIKI–naukIlaI tlavaaraoM sao JaaokaoM maoM ihlato taD, ko p%to¸ maoro pIp Baro ja#maaoM kao caIr rho qao laoikna saaÐsaoM saaQao maOM KD,a qaa maaOna. ³sahsaa Aat- svar maoM´ laoikna haya maOMnao yah @yaa doKa tlavaaoM maoM vaaNa ibaMQato hI pIp Bara duga-MiQat naIlaa r> vaOsaa hI baha jaOsaa [na ja#maaoM sao A@sar baha krta hO carNaaoM maoM vaOsao hI Gaava fUT inaklao , , , , saunaao¸ maoro Sa~u kRYNa saunaaoÑ marto samaya @yaa tumanao [sa narpSau ASva%qaamaa kao Apnao hI carNaaoM pr QaarNa ikyaa Apnao hI SaaoiNat sao mauJakao AiBavya> ikyaaÆ jaOsao saD,a r> inakla jaanao sao faoD,o kI TIsa pTa jaatI hO vaOsao hI maOM AnauBava krta hÐU ivagat Saaok yah jaao AnauBaUit imalaI hO @yaa yah Aasqaa hOÆ yah jaao AnauBaUit imalaI hOM @yaa yah Aasqaa hOÆ ³yauyau%sau ka duragat svar´

yauyau%sau – saunata hÐU iksaka svar [na AMQalaaokaoM maoM iksakao imalaI hO nayaI AasqaaÆ narpSau ASva%qaamaa kaoÆ ³A+ahasa´ Aasqaa naamak yah iGasaa huAa isa@ka Aba imalaa ASva%qaamaa kao ijasao naklaI AaOr KaoTa samaJakr maOM kUD,o pr foMk cauka hÐU vaYaao-M phlaoÑ

Page 76: Andhayug by Dharmveer Bharati

saMjaya –

yauyau%sau –

yah tao vaaNaI hO yauyau%sau kI AnQao p`otaoM kI trh BaTk rha jaao Antirxa maoM. ³yauyau%sau AnQao p`ot ko $p maoM p`vaoSa krta hO.´ mauJakao AadoSa imalaa 'tuma hao Aa%maGaatI¸ BaTkaogao AnQalaaokaoM maoMÑ' QartI sao AiQak gahna AnQalaaok khaÐ hOMÆ pOda huAa maOM AnQaopna sao kuC idna tk kRYNa kI JaUzI Aasqaa ko jyaaoitvaR%t maoM BaTka ikntu Aa%mah%yaa ka iSalaaWar Kaola kr vaapsa laaOTa maOM AnQaI gahna gaufaAaoM maoMÑ Aayaa qaa maOM BaI doKnao yah maihmaamaya marNa kRYNa ka jaIkr vah jaIt nahIM payaa Anaasqaa marnao ka naaTk rcakr vah caahta hO baaÐQanaa hmakao laoikna maOM khta hÐU vaMcak qaa¸ kayar qaa¸ Sai>hIna qaa vah bacaa nahIM payaa prIixat kao yaa mauJakao calaa gayaa Apnao laaok¸ AMQao yauga maoM jaba–jaba iSaSau BaivaYya maara jaayaogaa ba`*maas~ sao txa,k Dsaogaa prIixat kao yaa maoro jaOsao iktnao yauyau%sau kr laoMgao Aa%maGaat ]nakao bacaanao kaOna Aayaogaa @yaa tuma ASva%qaamaaÆ tuma tao Amar haoÆ

Page 77: Andhayug by Dharmveer Bharati

ASva%qaamaa –

yauyau%sau –

saMjaya –

yauyau%sau –

ikMtu maOM hÐU AmaanauiYak Aw-sa%ya tk- ijasaka hO GaRNaa AaOr str pSauAaoM ka hO. tuma saMjaya tuma tao hao Aasqaavaana\Æ pr maOM tao hÐU inaiYËya inarpoxa sa%ya. maar nahIM pata hÐU bacaa nahIM pata hÐU kma- sao pRqak Kaota jaata hÐU ËmaSa: Aqa- Apnao Aist%va ka. [saIilae saahsa sao khta hÐU inayait hO hmaarI baÐQaI p`Bau ko marNa sao nahIM maanava–BaivaYya saoÑ prIixat ko jaIvana saoÑ kOsao bacaogaa vahÆ kOsao bacaogaa vahÆ maora yah p`Sna hO p`Sna ]saka ijasanao p`Bau ko pICo Apnao jaIvana Bar GaRNaa sahIÑ kao[- BaI Aasqaavaana SaoYa nahIM hO ]%tr donao kaoÆ ³vaRw yaacak haqa maoM QanauYa ilae pvaoSa krta hO.´

Page 78: Andhayug by Dharmveer Bharati

vyaaQa – yauyau%sau –

vyaaQa –

maOM hÐU SaoYa ]%tr donao kao ABaI. tuma hao kaOnaÆ dIK nahIM pD,ta hOÑ Aba maOM vaRw vyaaQa hÐU naama maora jara hO vaaNa hO vah maoro hI QanauYa ka jaao maR%yau banaa kRYNa kI phlao maOM qaa vaRw jyaaoitYaI vaQa maora ikyaa ASva%qaamaa nao p`ot–yaaoina sao mau> krnao kao mauJao¸ kha kRYNa nao – 'hao gayaI samaaPt AvaiQa maata gaaMQaarI ko Saap kI ]zaAao QanauYa foMkao vaaNa.' maOM qaa BayaBaIt ikntu vao baaolao – 'ASva%qaamaa nao ikyaa qaa tumhara vaQa ]saka qaa pap¸ dND maOM laÐUgaa maora marNa tumakao mau> krogaa potkayaa sao.'

ASva%qaamaa – maora qaa pap ikyaa maOMnao vaQa ikntu haqa maoro nahIM qao vao )dya maora nahIM qaa vah AnQaa yauga pOz gayaa qaa maorI nasa–nasa maoM AnQaI p`itihMsaa bana ijasako pagalapna maoM maOMnao @yaa ikyaa kovala A&at ek pitihMsaa ijasakao tuma khto hao p`Bau vah qaa maora Sa~u pr ]sanao maorI pID,a BaI QaarNa kr laI ja#ma hOM badna pr maoro laoikna pID,a saba Saant hao ga[- ibalkula maOM diNDt laoikna mau> hÐUÑ

yauyau%sau – haotI haogaI vaiQakaoM kI maui> p`Bau ko marNa sao ikntu rxaa kOsao haogaI AMQao yauga maoM maanava–BaivaYya kI p`Bau ko [sa kayar marNa ko baadÆ

Page 79: Andhayug by Dharmveer Bharati

ASva%qaamaa – kayar marNaÆ maora qaa Sa~u vah laoikna khÐUgaa maOM idvya Saaint CayaI qaI ]sako svaNa-–mastk prÑ

vaRw – baaolao Avasana ko xaNaaoM maoM p`Bau– "marNa nahIM hO Aao vyaaQaÑ maa~ $paMtrNa hO yah sabaka daiya%va ilayaa maOMnao Apnao }pr Apnaa daiya%va saaOMp jaata hÐU maOM sabakao Aba tk maanava–BaivaYya kao maOM ijalaata qaa laoikna [sa AnQao yauga maoM maora ek AMSa inaiYËya rhogaa¸ Aa%maaGaatI rhogaa AaOr ivagailat rhogaa saMjaya¸ yauyau%sau¸ ASva%qaamaa kI BaaÐit @yaaoMik [naka daiy%va ilayaa hO maOMnaoÑ" baaolao vao – "laoikna SaoYa maora daiya%va laoMgao baakI saBaI , , , , , , maora daiya%va vah isqat rhogaa hr maanava–mana ko ]sa vaR%t maoM ijasako saharo vah saBaI pirisqaityaaoM ka AitË,maNa krto hue naUtna inamaa-Na krogaa ipClao QvaMsaaoM prÑ mayaa-dayau> AacarNa maoM inat naUtna saRjana maoM inaBa-yata ko saahsa ko mamata ko rsa ko xaNa maoM jaIivat AaOr saiËya hao ]zÐUgaa maOM baar–baarÑ"

ASva%qaamaa – ]sako [sa nayao Aqa- maoM @yaa hr CaoTo sao CaoTa vyaiM> ivakRt¸ Aw-baba-r¸ Aa%maGaatI¸ Anaasqaamaya Apnao jaIvana kI saaqa-kta pa jaayaogaaÆ

Page 80: Andhayug by Dharmveer Bharati

vaRw –

saMjaya – ASva%qaamaa –

yauyau%sau –

inaScaya hIÑ vao hOM BaivaYya ikntu haqa maoM tumharo hOM. ijasa xaNa caahao ]nakao naYT krao ijasa xaNa caahao ]nakao jaIvana dao¸ jaIvana laao. ikntu maOM inaiYËya ApMga hÐUÑ maOM hÐU AmaanauiYakÑ AaOr maOM hÐU Aa%maGaatI AnQaÑ

³vaRw Aagao Aata hO. SaoYa pa~ QaIro–QaIro hTnao lagato hOM. ]nhoM iCpato pICo ka pda- igarta hO. Akolaa vaRw maMca pr rhta hO.´

vaRw – vao hOM inaraSa AaOr AnQao AaOr inaiYËya AaOr Aw-pSau AaOr AÐiQayaara gahra AaOr gahra haota jaata hOÑ @yaa kao[- saunaogaa jaao AnQaa nahIM hO¸ AaOr ivakRt nahIM hO¸ AaOr maanava–BaivaYya kao bacaayaogaaÆ maOM hÐU jara naamak vyaaQa AaOr $pantrNa yah huAa maoro maaQyama sao maOMnao saunao hOM yao Aintma vacana marNaasanna [-Svar ko ijasakao maOM daonaaoM baaÐhoM ]zakr daohrata hÐU kao[- saunaogaaÑ @yaa kao[- saunaogaa , , , , , @yaa kao[- saunaogaa , , , , ³Aagao ka pda- igarnao lagata hO.´

Page 81: Andhayug by Dharmveer Bharati