जगल सफारी बाधवगड

परा आरती खोपकर

ई साहितय परहतषठान

जगल सफारी बाधवगड

लहखका परा आरती खोपकर

ई मल aratiavalgmailcom

दरधवनी 9890971443

ई ndash ३४ सवपनहिलप कोथरड पण २९

परकािहितर परा आरती खोपकर

या पसतकातील लखनाि व फ़ोटोि सवव िकक लहखककड सरहित

असन पसतकाि हितराि ककवा तयातील अिाि पनमवदरण ककवा

रपातर करणयासाठी लहखकिी लखी परवानगी घण आवशयक आि

तस न कलयास कायदिीर कारवाई िोऊ िकत

परकािक ई-साहितय परहतषठान

wwwesahitycom

esahitygmailcom

bull हवनामलय हवतरणासाठी उपलबध

bull आपल वािन झालयावर आपण ि फ़ॉरवडव कर िकता

bull ि ई पसतक इतर वबसाईटवर ठवणयापवी ककवा वािनावयहतररकत

कोणतािी वापर करणयापवी ई-साहितय परहतषठानिी परवानगी घण आवशयक

आि

copyesahity Pratishthanreg 2015

परकािन ९ ऑगसट २०१५

जगल सफारी बाधवगड

लहखका परा आरती खोपकर

ई मल aratiavalgmailcom

दरधवनी 9890971443

ई ndash ३४ सवपनहिलप कोथरड पण २९

परकािहितर परा आरती खोपकर

या पसतकातील लखनाि व फ़ोटोि सवव िकक लहखककड सरहित

असन पसतकाि हितराि ककवा तयातील अिाि पनमवदरण ककवा

रपातर करणयासाठी लहखकिी लखी परवानगी घण आवशयक आि

तस न कलयास कायदिीर कारवाई िोऊ िकत

परकािक ई-साहितय परहतषठान

wwwesahitycom

esahitygmailcom

bull हवनामलय हवतरणासाठी उपलबध

bull आपल वािन झालयावर आपण ि फ़ॉरवडव कर िकता

bull ि ई पसतक इतर वबसाईटवर ठवणयापवी ककवा वािनावयहतररकत

कोणतािी वापर करणयापवी ई-साहितय परहतषठानिी परवानगी घण आवशयक

आि

copyesahity Pratishthanreg 2015

परकािन ९ ऑगसट २०१५

आरती खोपकर

मायबोली या

वबसाईटन अनक मराठी

लोकाचया आतलया सपत

लखकाला जाग कल ई

साहितय परहतषठानतफ़ ई पसतकरपान भटीला आललया कहवता

नवर नहिकत जोिी भारती हबज हविाल रणददव हपरयाका

जोिी वगर लखकाचया यादीत आता अजन एक मायबोलीकर

सादर करीत आिोत परा आरती खोपकर

परा आरती िारिास खोपकर या वयवसायान

इहतिासाचया पराधयाहपका आित इहतिास या हवषयावर तयानी

हवपल लखन कल असन ldquoकवडसrdquo ि तयाि इहतिासावरील

लखाि पसतक परकाहित झाल आि तयाहिवाय तयािा ldquoगोषट

माणसािीrdquo िा इहतिासलखनाबददलिा बलॉग आिि तया

बलॉगवर ldquoकवडसrdquo ि पसतकिी वािनासाठी उपलबध आि

(httpgoshtamanasachiblogspotin)

इहतिासावयहतररकत इतरिी अनक हवषयात

तयाना अहटटवि रस आि उदािरणाथव लखन वािन हवणकाम

भरतकाम पाककला हितरकला अहनमिन फोटोगराफी सगीत

अिा हवहवध कलामधय तयाना रस आहण गती आि तयानी

अहनमिनि ररतसर हििण घतल आि या परतयक हवषयावर

तयािा एक एक सवततर बलॉग आि आहण या सवव बलॉगसिा एक

httparati-avalblogspotin िा मासटरबलॉग आि इथन

तमिी तयाि सवव बलॉग भटक िकता

िो तर भटकण िा तयािा मखय हवषय तयातिी

जगल ककवा अस परदि हजथ फ़कत िटक भटक जातात तयामळ ई

साहितय परहतषठानतफ़ तयाचया या जगल भटकतीिी हसरीजि सर

िोत आि आरतीजीिा जगल सफ़ारीिी गोषट रगवन सागणयात

िातखडा आि आहण तयािी ती गोषट वािन सपलयावर आपण

जविा भानावर यतो तविा कळत की ldquoअर आपण तर आपलया

घराति आिोतrdquo आमिाला तरी अस गगवन टाकल या पसतकान

तमिाला ि पसतक कस वाटल त aratiavalgmailcom या

तयाचया पततयावर नककी कळवा आहण तयाचया पढील पसतकाचया ई

परती हमळवा

सहनल सामत

टीम ई साहितय

मनोगत

माझया अनक परमापकी एक जगल परम जगल

मग तयातल वि वललरी पिी पराणी ओिोळ माती अगदी

हतथला वासिी मला भारन टाकतो तयाि परमापोटी कानिा

बाधवगड रणथबोर अिी जगल भटकती कली तयातलि ि एक

जगल सफारी बाधवगड

अनक लोक जगल बघणयापिा फकत वाघि

बघायला जातात पण फकत वाघ मिणज जगल नवि तो सारा

अनभव घण िाि एक सोिळा हनसगावचया साहिधयात असण

हतथला िातपणा अनभवण हनसगावतली हवहवधता रटपण

पराणयापिाि आवाज ऐकण तयािा सवाद समजन घण ि

सगळि दकती वगळ दकती आनदाि आमचया बाधवगड जगल

सफारीत जोडीन वयाघरदिवनिी भरपर झाल िा सगळा अनभव

िबदात अन परकािहितरात पकडणयािा िा माझा परयतन

बाधवगडला जाऊन आलयानतर हतथल फोटो मी

मायबोली (maaybolicom) इथ टाकल तथील रहसकानी

तयाि कौतक कल तयामळ तया सपणव अनभवाबददल कािी हलहिल

अन तिी मायबोलीवर टाकल हतथलया अनक रहसक

हमतरमहतरणीना खप आवडल त हलखाण अन मग या सवव

हलखाणािी हतथ लखमाहलका झाली या हलखाणाि पहिल

वािक मायबोलीवरील सवव रहसक तयानाि ि माझ पसतक

समरपपत अिा हमतरमहतरणीमळि मी माझ िार िबद हलहित

गल मनापासन आभार मायबोली आहण मायबोलीकर -)

माझ ि हलखाण ई साहितय परहतषठानन परकाहित

करायि मानय कलयामळ आता ि लखन ई पसतक

रपामध रहसकापयत पोिित आि ई-साहितय टीम आहण सहनल

सामत याि मी मनापासन आभार मानत ई साहितयािी एक

नवी िळवळ तयानी उभी कली आि माझा तयात िा खारीिा

वाटा

बाधवगडिी सफर इतकी छान िोणयात

मितवािी भहमका िोती ती फोहलएज या कपनीिी

(httpwwwinfinitejourneysinfoliage-outdoors

+91 - 20 ndash 66447777) तयािी अहतिय आखीव रखीव

पणवतयारीिी अिी िी सफर तयाििी हविष आभार

फोहलएजचया सवव सिकाऱयाििी आभार

बाधवगडला जाऊन आलयानतर हतथल फोटो मी

मायबोली (maaybolicom) इथ टाकल तथील रहसकानी

तयाि कौतक कल तयामळ तया सपणव अनभवाबददल कािी हलहिल

अन तिी मायबोलीवर टाकल हतथलया अनक रहसक

हमतरमहतरणीना खप आवडल त हलखाण अन मग या सवव

हलखाणािी हतथ लखमाहलका झाली या हलखाणाि पहिल

वािक मायबोलीवरील सवव रहसक तयानाि ि माझ पसतक

समरपपत अिा हमतरमहतरणीमळि मी माझ िार िबद हलहित

गल मनापासन आभार मायबोली आहण मायबोलीकर -)

माझ ि हलखाण ई साहितय परहतषठानन परकाहित

करायि मानय कलयामळ आता ि लखन ई पसतक

रपामध रहसकापयत पोिित आि ई-साहितय टीम आहण सहनल

सामत याि मी मनापासन आभार मानत ई साहितयािी एक

नवी िळवळ तयानी उभी कली आि माझा तयात िा खारीिा

वाटा

बाधवगडिी सफर इतकी छान िोणयात

मितवािी भहमका िोती ती फोहलएज या कपनीिी

(httpwwwinfinitejourneysinfoliage-outdoors

+91 - 20 ndash 66447777) तयािी अहतिय आखीव रखीव

पणवतयारीिी अिी िी सफर तयाििी हविष आभार

फोहलएजचया सवव सिकाऱयाििी आभार

माझ पती शरी िारिास आहण मलगा हनहखल

या दोघामळ िी सफर अजनि आनददायी झाली माझ खप

वषाि सवपन मोठा कमरा घण ििी तया दोघामळि िटय झाल

हनहखलन आगरि धरला मिणनि इतका मोठा कमरा मी घतला

सवावत िवटी आपणा सवव रहसक वािकाििी

आभार तमिी सवव वािता मिणन कािी हलहिणयािा उतसाि

वाढतो तमचयाकडन परहतसाद हमळालयावर रणथबोर ताडोबा

कानिा याचयावरिी हलिीन मिणत ि पसतक वािलयावर

तमचयातील कािी जणानी जरी जगल सफारी कली जगलािा

अनभव घतलात तरी या पसतकाि हिज झाल अस मिणन

खरोखर परतयकान एकदा तरी अनभवाव जगल ______

-

परासौआरती खोपकर (अवल)

ई मल aratiavalgmailcom

दरधवनी 9890971443

अनकरमहणका

१ पवावनभव

२ बाधवगडिी पहिली सधयाकाळ

३ दसर या ददविी सकाळीि कथा सफल-सपणव

४ टायगर िो

५ दसरी सधयाकाळ

६ कलल आहण बलल

७ जगलातला थीकर आहण थरार

८ बी ट ला िवटिा मजरा

१ पवावनभव आमि अनोख बबीहसटटग

लकािी दिावी सपली आहण हशय झाल

दिावीिी माडवपरतणी मिणन आमिी बाधवगडिा बत कला

माग फोहलएज बरोबरिा कानिािा अनभव फार छान िोता

तयामळ पनिा तयाचयाबरोबरि जायि नककी कल एकतर तयािी

सगळी सोय मसत िोती सोबतिी छान िोती पण सगळयात

मितवाि मिणज तयािा पायगण मसत िोता कारण कानिाला

आमिाला नऊ वळा वयाघरदिवन घडल िोत पहिलयादाि जगलात

जाऊन इतटयादा वाघ पिायला हमळाला िोता तयामळ आमिी

फारि नहिबवान ठरलो िोतो तयात तया वळस गाईडचया

अनभवामळ एका रठकाणी अगदी तासभर कािी ददसत नसताना

तयाचयावर हवशवास ठऊन थाबन राहिलयावर फार मोठ घबाड

हमळाल िोत

झाल काय आमिी एका टकडीवरचया वळणाचया

रसतयावर िोतो उजवी कड छोटी टकडी िोती अन डावी कड

खाली नदी िोती डावी कड थोड खोल असलयान अन हतथ खप

झाडी असलयान कािीि ददसत नवित थोड लाबवर

नदीपहलकडिा िढ अन हतथली छोटी टकडी ददसत िोती माग

साधारण दिा फटािा रसता ददसत िोता अन पढ लगि वळण

आमिी जरा सािकि िोतो इथन काय अन कोठ ददसणार पण

आपलयापिा गाईडिा जगलिा अनभव मोठा या हविारान गपप

बसलो आधावतास झाला पण तरी कािी घडना बर जगलात

बोलायला बदी हनसगव बघत अन जगलािी हनरव िातता ऐकत

बसन राहिलो मधयि गाईडकड काय अिी नजरन मानन

हविारणा करत िोतो तो िळि मिणाला इधरस बाहधन

जायगी| हनि पानी ि और सामन एक गफा जस ददख रिा ि ना|

आमिाला फारस कळल नािी पण समोरचया टकाडावरती

थोडी गिसारखी जागा आता साहगतलयावर आमिाला ददसली

खरि मसत गिा िोती ती

अन मग अिानक जगलाला जाग आली

हितळान पहिला कॉल ददला कॉल मिणज वाघ हबबळया वगर

हिकारी पराणी हिकारी साठी िालिाल कर लागल की इतर

पराणयाना तयािा सगावा लागतो अन मग त इतर पराणयाना

सावध करणयासाठी हवहिषठ आवाज काढतात तयाला कॉल अस

मिटल जात एरवी माकड साबर हितळ ओरडताना जसा

आवाज काढतात तयापिा िा कॉल दताना त वगळ आवाज

काढतात जस माकड एरवी हप अस ओरडतात तर कॉल दताना

खॉक खर असा कािीसा खोकलयासारखा आवाज काढतात

जगलात लि दऊन एक ददवस जरी दफरलात की ि कॉलस

कळायला लागतात अथावत खरा कॉल कोणता फॉलस कॉल

कोणता ि कळायला जरा वळि लागतो पण ि कॉल टरस

करायला मजा यत

तर आता जगल हजवत झाल आमचया मागचया

बाजन हितळान कॉल ददला आमचयात लगि ितनय आल

लगिि माकडान खॉक कल जगल भराभर िाल लागल गाईडन

कानोसा घउन जीप िालकाला जीप िळिळ माग घ अस

साहगतल बचचवाली आ रिी ि| आमिी थककि िकक वाहघण

अन हतिी हपलल एकतर एकदम गाईड मिणाला जलदी कर

जीप झटटयात माग गली पण जsssssरा

उिीर झाला आमिी िकीत िोऊन बघत राहिलो मगािी यताना

आमचया जीपचया टायरि ठस िोत तयावर आता वाहघणीचया

पावलाि ठस िोत बचचवाली यिाास अभी हनि गयी आमिी त

ठस पाहन मतर मगध झालो इतक की तयाि फोटोिी काढायि

हवसरलो

अर आग ल जिाा पर खड थ गाईडन

जीपिालकाला ऑडवर ददली आता आमिी तयाचया माहिती

अनभव अन जञानावर पणव हवशवास ठवला तरी मनात खटखटत

िोत बचच वाली पण हपललाि ठस तर नवित

वो दखो सामन दखो ऊस गफाा क सामन

दखो आता गाईडिी उतावळा झाला िोता आमिी समोर

बहघतल तस जवळ जवळ ४० एक फट अतर िोत आमिी गाईड

दाखवत िोता हतथ पराण डोळयात आणन पिात िोतो आमिाला

हतथलया झडपामधय िालिाल ददसली अन अिो आशचयव हतथ

दोन अगदी छोटी हपलल खळत िोती अजन काळी-पाढरीि

िोती एक िण मला ती माजरािी हपललि वाटली इतकी छोटी

िोती ती अन तविढयात एक मोठा वाघ गितन बािर आला

वो दखो बडा बटा आ गया | आमिी थकक झालो मिणज िी

वाहघण नविती हतिा मोठा मलगा छोटया भावडाना साभाळत

गित बसला िोता अन आई आलयावर ि सगळ कटब बािर

खळायला आल िोत आईचया छततरा खाली सरहित

वाटलयाबरोबर वाहघण मातर ददसत नविती कारण ती खाली

दोन टकडाचया खालचया घळीत िोती आता हपलल अन तयािा

दादा थोड अजन खाली उतरल आता त आमिाला ददसत नवित

पण तयाि मयॉव मयॉव अन गगवर ऐक यत िोत फारि मजा

वाटत िोती

तविढयात आमचया पढन आता कॉल दण सर

झाल वाहघण हतथ न थाबता पढ हनघाली िोती गाईडन

हविारल इथि थाबायि का खर तर हपलल तयािा दादा

ददसत नवित पढ गलो असतो तर वाहघण ददसणयािी िटयता

िोती पण गाईड मिणला तयान तयाचया १४ वषाचया जगल

अनभवात इतकी छोटी हपलल पाहिली नविती जमतम

महिनयािी िोती तयामळ तयाला तया हपलाना पािणयािा मोि

सटत नविता खर तर मोठा वाघ पािणयािी सधी सोडन या न

ददसणार या हपललासाठी बसण तयाचया कतववयात बसणार नवित

वाघ दाखवा असा टररसटािा िका असतो अस असताना

िातातला वाघ सोडण तयाला योगय वाटना पण मग आमिी

तयाला साहगतल की वाघ नािी ददसला तरी िालल पण िा

अनभव घउयात तो फारि खि झाला अन मग जवळ जवळ

२५ हमहनट आमिी तया हतघािा खळ नसता अनभवत बसलो ती

२५ हमहनट मी आयषयात हवसरणार नािी त हनवयावजय मयॉव

अन गरगर अजनिी माझया कानात गजतय एक अहवसमरणीय

परसग

मग तयािी िी जगलबदी एकदम थाबली

बहतक आई थोडी लाब गलयामळ ती िात झाली असतील ककवा

दमली असतील आमिी अजन दिा हमहनट वाट बहघतली पण

सार कािी िात िोत मग हतथ न थाबता गाईडन जीप पढ

काढायला साहगतली मनात अजनिी ति आवाज रणझणत िोत

साधारण पाि एक हमहनट आमिी जीप पढ जात राहिली सगळ

जण तया हपललािी भाषा ऐकन िात झाल िोत

पण हपटिर अभी बाकी ि दोसतो )

गाईडिी तो अनभव मनात साठवत िात बसला

िोता अन एकदम तो उभा राहिला एविाना आमिाला तयाचया

दिबोलीवरन कळन िकल वाहघण आमचया भटीला

यतयसमोरन वानरान खॉक कल अन डावीकडचया झाडीत

िालिाल ददसली सािात वाहघण आपलया मोठया मलासाठी

तयािा खाऊ घऊन यत िोती अन आमिाला दिवन दणयासाठीि

जण तया वाटवरन परत यत िोती मधलया पाऊण तासात

हिकार करन ती परतत िोती अन हतचया कामाचया वळात

आमिी हतचया बाळाि बबीहसटटग कल मिणन ती आमिाला

भटायला आली िोती जण िणात हतन ददिा बदलली अन

झाडामधन आपलया गिकड ददसनािी झाली अिरिः २

हमहनटािा खळ पण डोळ हनवाल अगदी परतीचया परवासात

आमिी सगळ अगदी अगदी तपत-तपत िात-िात िोतो

___

२ बाधवगडिी पहिली सधयाकाळ

कानिािा मसत अनभव पाठीिी िोता तयामळ

पोसट दिावी सटटी जगलाति जाऊन सहलबरट करायिी असा

माझा अन माझया लकािा बत िोता आता पनिा कानिाला

जायि की दसर जगल गाठायि ि ठरत नवित लक

कानिासाठीि अडन बसला मग फोहलएजमधय गलो हतथ

सगळयानी बाधवगडिा सलला ददला तयानी साहगतल की दसरी

सगळी जगल पिा अन मग वाटल तर पनिा कानिाला जा ि

फारि छान वाटलयान पनिा कानिाला जायचया बोलीवर लकान

समती ददली

फोहलएज िी पणयातली एक पयवटक ससथा

आमिाला दोनिी वळस तयािा अनभव खप छान लिान मलाि

गप िी त घऊन जातात

(httpwwwinfinitejourneysinfoliage-outdoors

+91 - 20 ndash 66447777)

सगळया जगलात जायि मिणज पणयाहन खप

लाबिा परवास करावा लागतो बर उनिाळयात पाणयाचया

िोधात पराणी असतात अन झाडी गवत थोड कमी असलयान

पराणी ददसण सोप जात तयामळ उनिाळयाति िा परवास करावा

लागतो तरि तो कारणी लागतो

बाधवगड मिणज मधयपरदिातल अभयारणय

जबलपरपयत टरनन जाऊन मग जवळजवळ ६ -७ तासािा

जीपिा परवास बर टरनचया वळािी अिा की जीपिा परवास

मिणज अगदी भटटीतन तावन सलाखन हनघणार पण काय

करणार कािी हमळवायि तर घाम गाळावाि लागणार ना

तर आमिी बाधवगडला पोिलो तो पयत

सधयाकाळ झाली िोती पण तरी िी जगलाला सलामी दयायला

िवी मिणन सगळ एक फरफटका मारायला हनघालो फोहलएजि

सगळ मागवदिवक फारि मदतखोर अन माहिती अगदी झाड

पिी पराणी दकटक सगळयािी तपिीलवार माहिती दणार या

वळस आमचया बरोबर िोत दवनदर अनघा आददतय िोत

ररसॉटवचया दाराति छोटस तळ िोत अन तयातलया कमळानी

आमि सवागत कल

गपपा मारत थोड पढ गलो अन तविडात

कोणीतरी डावीकड लि वधल

जगलिा रातरीिा रखवालदार आमचयाकड

पिात िोता थोड पढ झालो अन उजवी कड नजर गली

समदरावरिा सयावसत डोगरावरिा सयावसत पाहिला िोता पण

मोकळया माळरानावरिा सयावसत परथमि बघत िोत

अधार िोत आला सगळि थकल िोत अन उदया

जगलात जायि तर सकाळी सववा िारला उठायि िोत आमिी

परत दफरलो

जगलात जायि तर कािी गोषटीिी माहिती

िवीि

१ सिसा जगलात जायचया वळा सकाळी

६०० त १०३० अन सधयाकाळी ४३० त ६३० अिा

असतात तया तया जगलानसार अन ऋतनसार यात बदल

असतात पण अस असल तरी पिाट सववापािलाि आपलयाला

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

१ पवावनभव आमि अनोख बबीहसटटग

लकािी दिावी सपली आहण हशय झाल

दिावीिी माडवपरतणी मिणन आमिी बाधवगडिा बत कला

माग फोहलएज बरोबरिा कानिािा अनभव फार छान िोता

तयामळ पनिा तयाचयाबरोबरि जायि नककी कल एकतर तयािी

सगळी सोय मसत िोती सोबतिी छान िोती पण सगळयात

मितवाि मिणज तयािा पायगण मसत िोता कारण कानिाला

आमिाला नऊ वळा वयाघरदिवन घडल िोत पहिलयादाि जगलात

जाऊन इतटयादा वाघ पिायला हमळाला िोता तयामळ आमिी

फारि नहिबवान ठरलो िोतो तयात तया वळस गाईडचया

अनभवामळ एका रठकाणी अगदी तासभर कािी ददसत नसताना

तयाचयावर हवशवास ठऊन थाबन राहिलयावर फार मोठ घबाड

हमळाल िोत

झाल काय आमिी एका टकडीवरचया वळणाचया

रसतयावर िोतो उजवी कड छोटी टकडी िोती अन डावी कड

खाली नदी िोती डावी कड थोड खोल असलयान अन हतथ खप

झाडी असलयान कािीि ददसत नवित थोड लाबवर

नदीपहलकडिा िढ अन हतथली छोटी टकडी ददसत िोती माग

साधारण दिा फटािा रसता ददसत िोता अन पढ लगि वळण

आमिी जरा सािकि िोतो इथन काय अन कोठ ददसणार पण

आपलयापिा गाईडिा जगलिा अनभव मोठा या हविारान गपप

बसलो आधावतास झाला पण तरी कािी घडना बर जगलात

बोलायला बदी हनसगव बघत अन जगलािी हनरव िातता ऐकत

बसन राहिलो मधयि गाईडकड काय अिी नजरन मानन

हविारणा करत िोतो तो िळि मिणाला इधरस बाहधन

जायगी| हनि पानी ि और सामन एक गफा जस ददख रिा ि ना|

आमिाला फारस कळल नािी पण समोरचया टकाडावरती

थोडी गिसारखी जागा आता साहगतलयावर आमिाला ददसली

खरि मसत गिा िोती ती

अन मग अिानक जगलाला जाग आली

हितळान पहिला कॉल ददला कॉल मिणज वाघ हबबळया वगर

हिकारी पराणी हिकारी साठी िालिाल कर लागल की इतर

पराणयाना तयािा सगावा लागतो अन मग त इतर पराणयाना

सावध करणयासाठी हवहिषठ आवाज काढतात तयाला कॉल अस

मिटल जात एरवी माकड साबर हितळ ओरडताना जसा

आवाज काढतात तयापिा िा कॉल दताना त वगळ आवाज

काढतात जस माकड एरवी हप अस ओरडतात तर कॉल दताना

खॉक खर असा कािीसा खोकलयासारखा आवाज काढतात

जगलात लि दऊन एक ददवस जरी दफरलात की ि कॉलस

कळायला लागतात अथावत खरा कॉल कोणता फॉलस कॉल

कोणता ि कळायला जरा वळि लागतो पण ि कॉल टरस

करायला मजा यत

तर आता जगल हजवत झाल आमचया मागचया

बाजन हितळान कॉल ददला आमचयात लगि ितनय आल

लगिि माकडान खॉक कल जगल भराभर िाल लागल गाईडन

कानोसा घउन जीप िालकाला जीप िळिळ माग घ अस

साहगतल बचचवाली आ रिी ि| आमिी थककि िकक वाहघण

अन हतिी हपलल एकतर एकदम गाईड मिणाला जलदी कर

जीप झटटयात माग गली पण जsssssरा

उिीर झाला आमिी िकीत िोऊन बघत राहिलो मगािी यताना

आमचया जीपचया टायरि ठस िोत तयावर आता वाहघणीचया

पावलाि ठस िोत बचचवाली यिाास अभी हनि गयी आमिी त

ठस पाहन मतर मगध झालो इतक की तयाि फोटोिी काढायि

हवसरलो

अर आग ल जिाा पर खड थ गाईडन

जीपिालकाला ऑडवर ददली आता आमिी तयाचया माहिती

अनभव अन जञानावर पणव हवशवास ठवला तरी मनात खटखटत

िोत बचच वाली पण हपललाि ठस तर नवित

वो दखो सामन दखो ऊस गफाा क सामन

दखो आता गाईडिी उतावळा झाला िोता आमिी समोर

बहघतल तस जवळ जवळ ४० एक फट अतर िोत आमिी गाईड

दाखवत िोता हतथ पराण डोळयात आणन पिात िोतो आमिाला

हतथलया झडपामधय िालिाल ददसली अन अिो आशचयव हतथ

दोन अगदी छोटी हपलल खळत िोती अजन काळी-पाढरीि

िोती एक िण मला ती माजरािी हपललि वाटली इतकी छोटी

िोती ती अन तविढयात एक मोठा वाघ गितन बािर आला

वो दखो बडा बटा आ गया | आमिी थकक झालो मिणज िी

वाहघण नविती हतिा मोठा मलगा छोटया भावडाना साभाळत

गित बसला िोता अन आई आलयावर ि सगळ कटब बािर

खळायला आल िोत आईचया छततरा खाली सरहित

वाटलयाबरोबर वाहघण मातर ददसत नविती कारण ती खाली

दोन टकडाचया खालचया घळीत िोती आता हपलल अन तयािा

दादा थोड अजन खाली उतरल आता त आमिाला ददसत नवित

पण तयाि मयॉव मयॉव अन गगवर ऐक यत िोत फारि मजा

वाटत िोती

तविढयात आमचया पढन आता कॉल दण सर

झाल वाहघण हतथ न थाबता पढ हनघाली िोती गाईडन

हविारल इथि थाबायि का खर तर हपलल तयािा दादा

ददसत नवित पढ गलो असतो तर वाहघण ददसणयािी िटयता

िोती पण गाईड मिणला तयान तयाचया १४ वषाचया जगल

अनभवात इतकी छोटी हपलल पाहिली नविती जमतम

महिनयािी िोती तयामळ तयाला तया हपलाना पािणयािा मोि

सटत नविता खर तर मोठा वाघ पािणयािी सधी सोडन या न

ददसणार या हपललासाठी बसण तयाचया कतववयात बसणार नवित

वाघ दाखवा असा टररसटािा िका असतो अस असताना

िातातला वाघ सोडण तयाला योगय वाटना पण मग आमिी

तयाला साहगतल की वाघ नािी ददसला तरी िालल पण िा

अनभव घउयात तो फारि खि झाला अन मग जवळ जवळ

२५ हमहनट आमिी तया हतघािा खळ नसता अनभवत बसलो ती

२५ हमहनट मी आयषयात हवसरणार नािी त हनवयावजय मयॉव

अन गरगर अजनिी माझया कानात गजतय एक अहवसमरणीय

परसग

मग तयािी िी जगलबदी एकदम थाबली

बहतक आई थोडी लाब गलयामळ ती िात झाली असतील ककवा

दमली असतील आमिी अजन दिा हमहनट वाट बहघतली पण

सार कािी िात िोत मग हतथ न थाबता गाईडन जीप पढ

काढायला साहगतली मनात अजनिी ति आवाज रणझणत िोत

साधारण पाि एक हमहनट आमिी जीप पढ जात राहिली सगळ

जण तया हपललािी भाषा ऐकन िात झाल िोत

पण हपटिर अभी बाकी ि दोसतो )

गाईडिी तो अनभव मनात साठवत िात बसला

िोता अन एकदम तो उभा राहिला एविाना आमिाला तयाचया

दिबोलीवरन कळन िकल वाहघण आमचया भटीला

यतयसमोरन वानरान खॉक कल अन डावीकडचया झाडीत

िालिाल ददसली सािात वाहघण आपलया मोठया मलासाठी

तयािा खाऊ घऊन यत िोती अन आमिाला दिवन दणयासाठीि

जण तया वाटवरन परत यत िोती मधलया पाऊण तासात

हिकार करन ती परतत िोती अन हतचया कामाचया वळात

आमिी हतचया बाळाि बबीहसटटग कल मिणन ती आमिाला

भटायला आली िोती जण िणात हतन ददिा बदलली अन

झाडामधन आपलया गिकड ददसनािी झाली अिरिः २

हमहनटािा खळ पण डोळ हनवाल अगदी परतीचया परवासात

आमिी सगळ अगदी अगदी तपत-तपत िात-िात िोतो

___

२ बाधवगडिी पहिली सधयाकाळ

कानिािा मसत अनभव पाठीिी िोता तयामळ

पोसट दिावी सटटी जगलाति जाऊन सहलबरट करायिी असा

माझा अन माझया लकािा बत िोता आता पनिा कानिाला

जायि की दसर जगल गाठायि ि ठरत नवित लक

कानिासाठीि अडन बसला मग फोहलएजमधय गलो हतथ

सगळयानी बाधवगडिा सलला ददला तयानी साहगतल की दसरी

सगळी जगल पिा अन मग वाटल तर पनिा कानिाला जा ि

फारि छान वाटलयान पनिा कानिाला जायचया बोलीवर लकान

समती ददली

फोहलएज िी पणयातली एक पयवटक ससथा

आमिाला दोनिी वळस तयािा अनभव खप छान लिान मलाि

गप िी त घऊन जातात

(httpwwwinfinitejourneysinfoliage-outdoors

+91 - 20 ndash 66447777)

सगळया जगलात जायि मिणज पणयाहन खप

लाबिा परवास करावा लागतो बर उनिाळयात पाणयाचया

िोधात पराणी असतात अन झाडी गवत थोड कमी असलयान

पराणी ददसण सोप जात तयामळ उनिाळयाति िा परवास करावा

लागतो तरि तो कारणी लागतो

बाधवगड मिणज मधयपरदिातल अभयारणय

जबलपरपयत टरनन जाऊन मग जवळजवळ ६ -७ तासािा

जीपिा परवास बर टरनचया वळािी अिा की जीपिा परवास

मिणज अगदी भटटीतन तावन सलाखन हनघणार पण काय

करणार कािी हमळवायि तर घाम गाळावाि लागणार ना

तर आमिी बाधवगडला पोिलो तो पयत

सधयाकाळ झाली िोती पण तरी िी जगलाला सलामी दयायला

िवी मिणन सगळ एक फरफटका मारायला हनघालो फोहलएजि

सगळ मागवदिवक फारि मदतखोर अन माहिती अगदी झाड

पिी पराणी दकटक सगळयािी तपिीलवार माहिती दणार या

वळस आमचया बरोबर िोत दवनदर अनघा आददतय िोत

ररसॉटवचया दाराति छोटस तळ िोत अन तयातलया कमळानी

आमि सवागत कल

गपपा मारत थोड पढ गलो अन तविडात

कोणीतरी डावीकड लि वधल

जगलिा रातरीिा रखवालदार आमचयाकड

पिात िोता थोड पढ झालो अन उजवी कड नजर गली

समदरावरिा सयावसत डोगरावरिा सयावसत पाहिला िोता पण

मोकळया माळरानावरिा सयावसत परथमि बघत िोत

अधार िोत आला सगळि थकल िोत अन उदया

जगलात जायि तर सकाळी सववा िारला उठायि िोत आमिी

परत दफरलो

जगलात जायि तर कािी गोषटीिी माहिती

िवीि

१ सिसा जगलात जायचया वळा सकाळी

६०० त १०३० अन सधयाकाळी ४३० त ६३० अिा

असतात तया तया जगलानसार अन ऋतनसार यात बदल

असतात पण अस असल तरी पिाट सववापािलाि आपलयाला

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

आमिी जरा सािकि िोतो इथन काय अन कोठ ददसणार पण

आपलयापिा गाईडिा जगलिा अनभव मोठा या हविारान गपप

बसलो आधावतास झाला पण तरी कािी घडना बर जगलात

बोलायला बदी हनसगव बघत अन जगलािी हनरव िातता ऐकत

बसन राहिलो मधयि गाईडकड काय अिी नजरन मानन

हविारणा करत िोतो तो िळि मिणाला इधरस बाहधन

जायगी| हनि पानी ि और सामन एक गफा जस ददख रिा ि ना|

आमिाला फारस कळल नािी पण समोरचया टकाडावरती

थोडी गिसारखी जागा आता साहगतलयावर आमिाला ददसली

खरि मसत गिा िोती ती

अन मग अिानक जगलाला जाग आली

हितळान पहिला कॉल ददला कॉल मिणज वाघ हबबळया वगर

हिकारी पराणी हिकारी साठी िालिाल कर लागल की इतर

पराणयाना तयािा सगावा लागतो अन मग त इतर पराणयाना

सावध करणयासाठी हवहिषठ आवाज काढतात तयाला कॉल अस

मिटल जात एरवी माकड साबर हितळ ओरडताना जसा

आवाज काढतात तयापिा िा कॉल दताना त वगळ आवाज

काढतात जस माकड एरवी हप अस ओरडतात तर कॉल दताना

खॉक खर असा कािीसा खोकलयासारखा आवाज काढतात

जगलात लि दऊन एक ददवस जरी दफरलात की ि कॉलस

कळायला लागतात अथावत खरा कॉल कोणता फॉलस कॉल

कोणता ि कळायला जरा वळि लागतो पण ि कॉल टरस

करायला मजा यत

तर आता जगल हजवत झाल आमचया मागचया

बाजन हितळान कॉल ददला आमचयात लगि ितनय आल

लगिि माकडान खॉक कल जगल भराभर िाल लागल गाईडन

कानोसा घउन जीप िालकाला जीप िळिळ माग घ अस

साहगतल बचचवाली आ रिी ि| आमिी थककि िकक वाहघण

अन हतिी हपलल एकतर एकदम गाईड मिणाला जलदी कर

जीप झटटयात माग गली पण जsssssरा

उिीर झाला आमिी िकीत िोऊन बघत राहिलो मगािी यताना

आमचया जीपचया टायरि ठस िोत तयावर आता वाहघणीचया

पावलाि ठस िोत बचचवाली यिाास अभी हनि गयी आमिी त

ठस पाहन मतर मगध झालो इतक की तयाि फोटोिी काढायि

हवसरलो

अर आग ल जिाा पर खड थ गाईडन

जीपिालकाला ऑडवर ददली आता आमिी तयाचया माहिती

अनभव अन जञानावर पणव हवशवास ठवला तरी मनात खटखटत

िोत बचच वाली पण हपललाि ठस तर नवित

वो दखो सामन दखो ऊस गफाा क सामन

दखो आता गाईडिी उतावळा झाला िोता आमिी समोर

बहघतल तस जवळ जवळ ४० एक फट अतर िोत आमिी गाईड

दाखवत िोता हतथ पराण डोळयात आणन पिात िोतो आमिाला

हतथलया झडपामधय िालिाल ददसली अन अिो आशचयव हतथ

दोन अगदी छोटी हपलल खळत िोती अजन काळी-पाढरीि

िोती एक िण मला ती माजरािी हपललि वाटली इतकी छोटी

िोती ती अन तविढयात एक मोठा वाघ गितन बािर आला

वो दखो बडा बटा आ गया | आमिी थकक झालो मिणज िी

वाहघण नविती हतिा मोठा मलगा छोटया भावडाना साभाळत

गित बसला िोता अन आई आलयावर ि सगळ कटब बािर

खळायला आल िोत आईचया छततरा खाली सरहित

वाटलयाबरोबर वाहघण मातर ददसत नविती कारण ती खाली

दोन टकडाचया खालचया घळीत िोती आता हपलल अन तयािा

दादा थोड अजन खाली उतरल आता त आमिाला ददसत नवित

पण तयाि मयॉव मयॉव अन गगवर ऐक यत िोत फारि मजा

वाटत िोती

तविढयात आमचया पढन आता कॉल दण सर

झाल वाहघण हतथ न थाबता पढ हनघाली िोती गाईडन

हविारल इथि थाबायि का खर तर हपलल तयािा दादा

ददसत नवित पढ गलो असतो तर वाहघण ददसणयािी िटयता

िोती पण गाईड मिणला तयान तयाचया १४ वषाचया जगल

अनभवात इतकी छोटी हपलल पाहिली नविती जमतम

महिनयािी िोती तयामळ तयाला तया हपलाना पािणयािा मोि

सटत नविता खर तर मोठा वाघ पािणयािी सधी सोडन या न

ददसणार या हपललासाठी बसण तयाचया कतववयात बसणार नवित

वाघ दाखवा असा टररसटािा िका असतो अस असताना

िातातला वाघ सोडण तयाला योगय वाटना पण मग आमिी

तयाला साहगतल की वाघ नािी ददसला तरी िालल पण िा

अनभव घउयात तो फारि खि झाला अन मग जवळ जवळ

२५ हमहनट आमिी तया हतघािा खळ नसता अनभवत बसलो ती

२५ हमहनट मी आयषयात हवसरणार नािी त हनवयावजय मयॉव

अन गरगर अजनिी माझया कानात गजतय एक अहवसमरणीय

परसग

मग तयािी िी जगलबदी एकदम थाबली

बहतक आई थोडी लाब गलयामळ ती िात झाली असतील ककवा

दमली असतील आमिी अजन दिा हमहनट वाट बहघतली पण

सार कािी िात िोत मग हतथ न थाबता गाईडन जीप पढ

काढायला साहगतली मनात अजनिी ति आवाज रणझणत िोत

साधारण पाि एक हमहनट आमिी जीप पढ जात राहिली सगळ

जण तया हपललािी भाषा ऐकन िात झाल िोत

पण हपटिर अभी बाकी ि दोसतो )

गाईडिी तो अनभव मनात साठवत िात बसला

िोता अन एकदम तो उभा राहिला एविाना आमिाला तयाचया

दिबोलीवरन कळन िकल वाहघण आमचया भटीला

यतयसमोरन वानरान खॉक कल अन डावीकडचया झाडीत

िालिाल ददसली सािात वाहघण आपलया मोठया मलासाठी

तयािा खाऊ घऊन यत िोती अन आमिाला दिवन दणयासाठीि

जण तया वाटवरन परत यत िोती मधलया पाऊण तासात

हिकार करन ती परतत िोती अन हतचया कामाचया वळात

आमिी हतचया बाळाि बबीहसटटग कल मिणन ती आमिाला

भटायला आली िोती जण िणात हतन ददिा बदलली अन

झाडामधन आपलया गिकड ददसनािी झाली अिरिः २

हमहनटािा खळ पण डोळ हनवाल अगदी परतीचया परवासात

आमिी सगळ अगदी अगदी तपत-तपत िात-िात िोतो

___

२ बाधवगडिी पहिली सधयाकाळ

कानिािा मसत अनभव पाठीिी िोता तयामळ

पोसट दिावी सटटी जगलाति जाऊन सहलबरट करायिी असा

माझा अन माझया लकािा बत िोता आता पनिा कानिाला

जायि की दसर जगल गाठायि ि ठरत नवित लक

कानिासाठीि अडन बसला मग फोहलएजमधय गलो हतथ

सगळयानी बाधवगडिा सलला ददला तयानी साहगतल की दसरी

सगळी जगल पिा अन मग वाटल तर पनिा कानिाला जा ि

फारि छान वाटलयान पनिा कानिाला जायचया बोलीवर लकान

समती ददली

फोहलएज िी पणयातली एक पयवटक ससथा

आमिाला दोनिी वळस तयािा अनभव खप छान लिान मलाि

गप िी त घऊन जातात

(httpwwwinfinitejourneysinfoliage-outdoors

+91 - 20 ndash 66447777)

सगळया जगलात जायि मिणज पणयाहन खप

लाबिा परवास करावा लागतो बर उनिाळयात पाणयाचया

िोधात पराणी असतात अन झाडी गवत थोड कमी असलयान

पराणी ददसण सोप जात तयामळ उनिाळयाति िा परवास करावा

लागतो तरि तो कारणी लागतो

बाधवगड मिणज मधयपरदिातल अभयारणय

जबलपरपयत टरनन जाऊन मग जवळजवळ ६ -७ तासािा

जीपिा परवास बर टरनचया वळािी अिा की जीपिा परवास

मिणज अगदी भटटीतन तावन सलाखन हनघणार पण काय

करणार कािी हमळवायि तर घाम गाळावाि लागणार ना

तर आमिी बाधवगडला पोिलो तो पयत

सधयाकाळ झाली िोती पण तरी िी जगलाला सलामी दयायला

िवी मिणन सगळ एक फरफटका मारायला हनघालो फोहलएजि

सगळ मागवदिवक फारि मदतखोर अन माहिती अगदी झाड

पिी पराणी दकटक सगळयािी तपिीलवार माहिती दणार या

वळस आमचया बरोबर िोत दवनदर अनघा आददतय िोत

ररसॉटवचया दाराति छोटस तळ िोत अन तयातलया कमळानी

आमि सवागत कल

गपपा मारत थोड पढ गलो अन तविडात

कोणीतरी डावीकड लि वधल

जगलिा रातरीिा रखवालदार आमचयाकड

पिात िोता थोड पढ झालो अन उजवी कड नजर गली

समदरावरिा सयावसत डोगरावरिा सयावसत पाहिला िोता पण

मोकळया माळरानावरिा सयावसत परथमि बघत िोत

अधार िोत आला सगळि थकल िोत अन उदया

जगलात जायि तर सकाळी सववा िारला उठायि िोत आमिी

परत दफरलो

जगलात जायि तर कािी गोषटीिी माहिती

िवीि

१ सिसा जगलात जायचया वळा सकाळी

६०० त १०३० अन सधयाकाळी ४३० त ६३० अिा

असतात तया तया जगलानसार अन ऋतनसार यात बदल

असतात पण अस असल तरी पिाट सववापािलाि आपलयाला

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

तर आता जगल हजवत झाल आमचया मागचया

बाजन हितळान कॉल ददला आमचयात लगि ितनय आल

लगिि माकडान खॉक कल जगल भराभर िाल लागल गाईडन

कानोसा घउन जीप िालकाला जीप िळिळ माग घ अस

साहगतल बचचवाली आ रिी ि| आमिी थककि िकक वाहघण

अन हतिी हपलल एकतर एकदम गाईड मिणाला जलदी कर

जीप झटटयात माग गली पण जsssssरा

उिीर झाला आमिी िकीत िोऊन बघत राहिलो मगािी यताना

आमचया जीपचया टायरि ठस िोत तयावर आता वाहघणीचया

पावलाि ठस िोत बचचवाली यिाास अभी हनि गयी आमिी त

ठस पाहन मतर मगध झालो इतक की तयाि फोटोिी काढायि

हवसरलो

अर आग ल जिाा पर खड थ गाईडन

जीपिालकाला ऑडवर ददली आता आमिी तयाचया माहिती

अनभव अन जञानावर पणव हवशवास ठवला तरी मनात खटखटत

िोत बचच वाली पण हपललाि ठस तर नवित

वो दखो सामन दखो ऊस गफाा क सामन

दखो आता गाईडिी उतावळा झाला िोता आमिी समोर

बहघतल तस जवळ जवळ ४० एक फट अतर िोत आमिी गाईड

दाखवत िोता हतथ पराण डोळयात आणन पिात िोतो आमिाला

हतथलया झडपामधय िालिाल ददसली अन अिो आशचयव हतथ

दोन अगदी छोटी हपलल खळत िोती अजन काळी-पाढरीि

िोती एक िण मला ती माजरािी हपललि वाटली इतकी छोटी

िोती ती अन तविढयात एक मोठा वाघ गितन बािर आला

वो दखो बडा बटा आ गया | आमिी थकक झालो मिणज िी

वाहघण नविती हतिा मोठा मलगा छोटया भावडाना साभाळत

गित बसला िोता अन आई आलयावर ि सगळ कटब बािर

खळायला आल िोत आईचया छततरा खाली सरहित

वाटलयाबरोबर वाहघण मातर ददसत नविती कारण ती खाली

दोन टकडाचया खालचया घळीत िोती आता हपलल अन तयािा

दादा थोड अजन खाली उतरल आता त आमिाला ददसत नवित

पण तयाि मयॉव मयॉव अन गगवर ऐक यत िोत फारि मजा

वाटत िोती

तविढयात आमचया पढन आता कॉल दण सर

झाल वाहघण हतथ न थाबता पढ हनघाली िोती गाईडन

हविारल इथि थाबायि का खर तर हपलल तयािा दादा

ददसत नवित पढ गलो असतो तर वाहघण ददसणयािी िटयता

िोती पण गाईड मिणला तयान तयाचया १४ वषाचया जगल

अनभवात इतकी छोटी हपलल पाहिली नविती जमतम

महिनयािी िोती तयामळ तयाला तया हपलाना पािणयािा मोि

सटत नविता खर तर मोठा वाघ पािणयािी सधी सोडन या न

ददसणार या हपललासाठी बसण तयाचया कतववयात बसणार नवित

वाघ दाखवा असा टररसटािा िका असतो अस असताना

िातातला वाघ सोडण तयाला योगय वाटना पण मग आमिी

तयाला साहगतल की वाघ नािी ददसला तरी िालल पण िा

अनभव घउयात तो फारि खि झाला अन मग जवळ जवळ

२५ हमहनट आमिी तया हतघािा खळ नसता अनभवत बसलो ती

२५ हमहनट मी आयषयात हवसरणार नािी त हनवयावजय मयॉव

अन गरगर अजनिी माझया कानात गजतय एक अहवसमरणीय

परसग

मग तयािी िी जगलबदी एकदम थाबली

बहतक आई थोडी लाब गलयामळ ती िात झाली असतील ककवा

दमली असतील आमिी अजन दिा हमहनट वाट बहघतली पण

सार कािी िात िोत मग हतथ न थाबता गाईडन जीप पढ

काढायला साहगतली मनात अजनिी ति आवाज रणझणत िोत

साधारण पाि एक हमहनट आमिी जीप पढ जात राहिली सगळ

जण तया हपललािी भाषा ऐकन िात झाल िोत

पण हपटिर अभी बाकी ि दोसतो )

गाईडिी तो अनभव मनात साठवत िात बसला

िोता अन एकदम तो उभा राहिला एविाना आमिाला तयाचया

दिबोलीवरन कळन िकल वाहघण आमचया भटीला

यतयसमोरन वानरान खॉक कल अन डावीकडचया झाडीत

िालिाल ददसली सािात वाहघण आपलया मोठया मलासाठी

तयािा खाऊ घऊन यत िोती अन आमिाला दिवन दणयासाठीि

जण तया वाटवरन परत यत िोती मधलया पाऊण तासात

हिकार करन ती परतत िोती अन हतचया कामाचया वळात

आमिी हतचया बाळाि बबीहसटटग कल मिणन ती आमिाला

भटायला आली िोती जण िणात हतन ददिा बदलली अन

झाडामधन आपलया गिकड ददसनािी झाली अिरिः २

हमहनटािा खळ पण डोळ हनवाल अगदी परतीचया परवासात

आमिी सगळ अगदी अगदी तपत-तपत िात-िात िोतो

___

२ बाधवगडिी पहिली सधयाकाळ

कानिािा मसत अनभव पाठीिी िोता तयामळ

पोसट दिावी सटटी जगलाति जाऊन सहलबरट करायिी असा

माझा अन माझया लकािा बत िोता आता पनिा कानिाला

जायि की दसर जगल गाठायि ि ठरत नवित लक

कानिासाठीि अडन बसला मग फोहलएजमधय गलो हतथ

सगळयानी बाधवगडिा सलला ददला तयानी साहगतल की दसरी

सगळी जगल पिा अन मग वाटल तर पनिा कानिाला जा ि

फारि छान वाटलयान पनिा कानिाला जायचया बोलीवर लकान

समती ददली

फोहलएज िी पणयातली एक पयवटक ससथा

आमिाला दोनिी वळस तयािा अनभव खप छान लिान मलाि

गप िी त घऊन जातात

(httpwwwinfinitejourneysinfoliage-outdoors

+91 - 20 ndash 66447777)

सगळया जगलात जायि मिणज पणयाहन खप

लाबिा परवास करावा लागतो बर उनिाळयात पाणयाचया

िोधात पराणी असतात अन झाडी गवत थोड कमी असलयान

पराणी ददसण सोप जात तयामळ उनिाळयाति िा परवास करावा

लागतो तरि तो कारणी लागतो

बाधवगड मिणज मधयपरदिातल अभयारणय

जबलपरपयत टरनन जाऊन मग जवळजवळ ६ -७ तासािा

जीपिा परवास बर टरनचया वळािी अिा की जीपिा परवास

मिणज अगदी भटटीतन तावन सलाखन हनघणार पण काय

करणार कािी हमळवायि तर घाम गाळावाि लागणार ना

तर आमिी बाधवगडला पोिलो तो पयत

सधयाकाळ झाली िोती पण तरी िी जगलाला सलामी दयायला

िवी मिणन सगळ एक फरफटका मारायला हनघालो फोहलएजि

सगळ मागवदिवक फारि मदतखोर अन माहिती अगदी झाड

पिी पराणी दकटक सगळयािी तपिीलवार माहिती दणार या

वळस आमचया बरोबर िोत दवनदर अनघा आददतय िोत

ररसॉटवचया दाराति छोटस तळ िोत अन तयातलया कमळानी

आमि सवागत कल

गपपा मारत थोड पढ गलो अन तविडात

कोणीतरी डावीकड लि वधल

जगलिा रातरीिा रखवालदार आमचयाकड

पिात िोता थोड पढ झालो अन उजवी कड नजर गली

समदरावरिा सयावसत डोगरावरिा सयावसत पाहिला िोता पण

मोकळया माळरानावरिा सयावसत परथमि बघत िोत

अधार िोत आला सगळि थकल िोत अन उदया

जगलात जायि तर सकाळी सववा िारला उठायि िोत आमिी

परत दफरलो

जगलात जायि तर कािी गोषटीिी माहिती

िवीि

१ सिसा जगलात जायचया वळा सकाळी

६०० त १०३० अन सधयाकाळी ४३० त ६३० अिा

असतात तया तया जगलानसार अन ऋतनसार यात बदल

असतात पण अस असल तरी पिाट सववापािलाि आपलयाला

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

िोती ती अन तविढयात एक मोठा वाघ गितन बािर आला

वो दखो बडा बटा आ गया | आमिी थकक झालो मिणज िी

वाहघण नविती हतिा मोठा मलगा छोटया भावडाना साभाळत

गित बसला िोता अन आई आलयावर ि सगळ कटब बािर

खळायला आल िोत आईचया छततरा खाली सरहित

वाटलयाबरोबर वाहघण मातर ददसत नविती कारण ती खाली

दोन टकडाचया खालचया घळीत िोती आता हपलल अन तयािा

दादा थोड अजन खाली उतरल आता त आमिाला ददसत नवित

पण तयाि मयॉव मयॉव अन गगवर ऐक यत िोत फारि मजा

वाटत िोती

तविढयात आमचया पढन आता कॉल दण सर

झाल वाहघण हतथ न थाबता पढ हनघाली िोती गाईडन

हविारल इथि थाबायि का खर तर हपलल तयािा दादा

ददसत नवित पढ गलो असतो तर वाहघण ददसणयािी िटयता

िोती पण गाईड मिणला तयान तयाचया १४ वषाचया जगल

अनभवात इतकी छोटी हपलल पाहिली नविती जमतम

महिनयािी िोती तयामळ तयाला तया हपलाना पािणयािा मोि

सटत नविता खर तर मोठा वाघ पािणयािी सधी सोडन या न

ददसणार या हपललासाठी बसण तयाचया कतववयात बसणार नवित

वाघ दाखवा असा टररसटािा िका असतो अस असताना

िातातला वाघ सोडण तयाला योगय वाटना पण मग आमिी

तयाला साहगतल की वाघ नािी ददसला तरी िालल पण िा

अनभव घउयात तो फारि खि झाला अन मग जवळ जवळ

२५ हमहनट आमिी तया हतघािा खळ नसता अनभवत बसलो ती

२५ हमहनट मी आयषयात हवसरणार नािी त हनवयावजय मयॉव

अन गरगर अजनिी माझया कानात गजतय एक अहवसमरणीय

परसग

मग तयािी िी जगलबदी एकदम थाबली

बहतक आई थोडी लाब गलयामळ ती िात झाली असतील ककवा

दमली असतील आमिी अजन दिा हमहनट वाट बहघतली पण

सार कािी िात िोत मग हतथ न थाबता गाईडन जीप पढ

काढायला साहगतली मनात अजनिी ति आवाज रणझणत िोत

साधारण पाि एक हमहनट आमिी जीप पढ जात राहिली सगळ

जण तया हपललािी भाषा ऐकन िात झाल िोत

पण हपटिर अभी बाकी ि दोसतो )

गाईडिी तो अनभव मनात साठवत िात बसला

िोता अन एकदम तो उभा राहिला एविाना आमिाला तयाचया

दिबोलीवरन कळन िकल वाहघण आमचया भटीला

यतयसमोरन वानरान खॉक कल अन डावीकडचया झाडीत

िालिाल ददसली सािात वाहघण आपलया मोठया मलासाठी

तयािा खाऊ घऊन यत िोती अन आमिाला दिवन दणयासाठीि

जण तया वाटवरन परत यत िोती मधलया पाऊण तासात

हिकार करन ती परतत िोती अन हतचया कामाचया वळात

आमिी हतचया बाळाि बबीहसटटग कल मिणन ती आमिाला

भटायला आली िोती जण िणात हतन ददिा बदलली अन

झाडामधन आपलया गिकड ददसनािी झाली अिरिः २

हमहनटािा खळ पण डोळ हनवाल अगदी परतीचया परवासात

आमिी सगळ अगदी अगदी तपत-तपत िात-िात िोतो

___

२ बाधवगडिी पहिली सधयाकाळ

कानिािा मसत अनभव पाठीिी िोता तयामळ

पोसट दिावी सटटी जगलाति जाऊन सहलबरट करायिी असा

माझा अन माझया लकािा बत िोता आता पनिा कानिाला

जायि की दसर जगल गाठायि ि ठरत नवित लक

कानिासाठीि अडन बसला मग फोहलएजमधय गलो हतथ

सगळयानी बाधवगडिा सलला ददला तयानी साहगतल की दसरी

सगळी जगल पिा अन मग वाटल तर पनिा कानिाला जा ि

फारि छान वाटलयान पनिा कानिाला जायचया बोलीवर लकान

समती ददली

फोहलएज िी पणयातली एक पयवटक ससथा

आमिाला दोनिी वळस तयािा अनभव खप छान लिान मलाि

गप िी त घऊन जातात

(httpwwwinfinitejourneysinfoliage-outdoors

+91 - 20 ndash 66447777)

सगळया जगलात जायि मिणज पणयाहन खप

लाबिा परवास करावा लागतो बर उनिाळयात पाणयाचया

िोधात पराणी असतात अन झाडी गवत थोड कमी असलयान

पराणी ददसण सोप जात तयामळ उनिाळयाति िा परवास करावा

लागतो तरि तो कारणी लागतो

बाधवगड मिणज मधयपरदिातल अभयारणय

जबलपरपयत टरनन जाऊन मग जवळजवळ ६ -७ तासािा

जीपिा परवास बर टरनचया वळािी अिा की जीपिा परवास

मिणज अगदी भटटीतन तावन सलाखन हनघणार पण काय

करणार कािी हमळवायि तर घाम गाळावाि लागणार ना

तर आमिी बाधवगडला पोिलो तो पयत

सधयाकाळ झाली िोती पण तरी िी जगलाला सलामी दयायला

िवी मिणन सगळ एक फरफटका मारायला हनघालो फोहलएजि

सगळ मागवदिवक फारि मदतखोर अन माहिती अगदी झाड

पिी पराणी दकटक सगळयािी तपिीलवार माहिती दणार या

वळस आमचया बरोबर िोत दवनदर अनघा आददतय िोत

ररसॉटवचया दाराति छोटस तळ िोत अन तयातलया कमळानी

आमि सवागत कल

गपपा मारत थोड पढ गलो अन तविडात

कोणीतरी डावीकड लि वधल

जगलिा रातरीिा रखवालदार आमचयाकड

पिात िोता थोड पढ झालो अन उजवी कड नजर गली

समदरावरिा सयावसत डोगरावरिा सयावसत पाहिला िोता पण

मोकळया माळरानावरिा सयावसत परथमि बघत िोत

अधार िोत आला सगळि थकल िोत अन उदया

जगलात जायि तर सकाळी सववा िारला उठायि िोत आमिी

परत दफरलो

जगलात जायि तर कािी गोषटीिी माहिती

िवीि

१ सिसा जगलात जायचया वळा सकाळी

६०० त १०३० अन सधयाकाळी ४३० त ६३० अिा

असतात तया तया जगलानसार अन ऋतनसार यात बदल

असतात पण अस असल तरी पिाट सववापािलाि आपलयाला

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

अन गरगर अजनिी माझया कानात गजतय एक अहवसमरणीय

परसग

मग तयािी िी जगलबदी एकदम थाबली

बहतक आई थोडी लाब गलयामळ ती िात झाली असतील ककवा

दमली असतील आमिी अजन दिा हमहनट वाट बहघतली पण

सार कािी िात िोत मग हतथ न थाबता गाईडन जीप पढ

काढायला साहगतली मनात अजनिी ति आवाज रणझणत िोत

साधारण पाि एक हमहनट आमिी जीप पढ जात राहिली सगळ

जण तया हपललािी भाषा ऐकन िात झाल िोत

पण हपटिर अभी बाकी ि दोसतो )

गाईडिी तो अनभव मनात साठवत िात बसला

िोता अन एकदम तो उभा राहिला एविाना आमिाला तयाचया

दिबोलीवरन कळन िकल वाहघण आमचया भटीला

यतयसमोरन वानरान खॉक कल अन डावीकडचया झाडीत

िालिाल ददसली सािात वाहघण आपलया मोठया मलासाठी

तयािा खाऊ घऊन यत िोती अन आमिाला दिवन दणयासाठीि

जण तया वाटवरन परत यत िोती मधलया पाऊण तासात

हिकार करन ती परतत िोती अन हतचया कामाचया वळात

आमिी हतचया बाळाि बबीहसटटग कल मिणन ती आमिाला

भटायला आली िोती जण िणात हतन ददिा बदलली अन

झाडामधन आपलया गिकड ददसनािी झाली अिरिः २

हमहनटािा खळ पण डोळ हनवाल अगदी परतीचया परवासात

आमिी सगळ अगदी अगदी तपत-तपत िात-िात िोतो

___

२ बाधवगडिी पहिली सधयाकाळ

कानिािा मसत अनभव पाठीिी िोता तयामळ

पोसट दिावी सटटी जगलाति जाऊन सहलबरट करायिी असा

माझा अन माझया लकािा बत िोता आता पनिा कानिाला

जायि की दसर जगल गाठायि ि ठरत नवित लक

कानिासाठीि अडन बसला मग फोहलएजमधय गलो हतथ

सगळयानी बाधवगडिा सलला ददला तयानी साहगतल की दसरी

सगळी जगल पिा अन मग वाटल तर पनिा कानिाला जा ि

फारि छान वाटलयान पनिा कानिाला जायचया बोलीवर लकान

समती ददली

फोहलएज िी पणयातली एक पयवटक ससथा

आमिाला दोनिी वळस तयािा अनभव खप छान लिान मलाि

गप िी त घऊन जातात

(httpwwwinfinitejourneysinfoliage-outdoors

+91 - 20 ndash 66447777)

सगळया जगलात जायि मिणज पणयाहन खप

लाबिा परवास करावा लागतो बर उनिाळयात पाणयाचया

िोधात पराणी असतात अन झाडी गवत थोड कमी असलयान

पराणी ददसण सोप जात तयामळ उनिाळयाति िा परवास करावा

लागतो तरि तो कारणी लागतो

बाधवगड मिणज मधयपरदिातल अभयारणय

जबलपरपयत टरनन जाऊन मग जवळजवळ ६ -७ तासािा

जीपिा परवास बर टरनचया वळािी अिा की जीपिा परवास

मिणज अगदी भटटीतन तावन सलाखन हनघणार पण काय

करणार कािी हमळवायि तर घाम गाळावाि लागणार ना

तर आमिी बाधवगडला पोिलो तो पयत

सधयाकाळ झाली िोती पण तरी िी जगलाला सलामी दयायला

िवी मिणन सगळ एक फरफटका मारायला हनघालो फोहलएजि

सगळ मागवदिवक फारि मदतखोर अन माहिती अगदी झाड

पिी पराणी दकटक सगळयािी तपिीलवार माहिती दणार या

वळस आमचया बरोबर िोत दवनदर अनघा आददतय िोत

ररसॉटवचया दाराति छोटस तळ िोत अन तयातलया कमळानी

आमि सवागत कल

गपपा मारत थोड पढ गलो अन तविडात

कोणीतरी डावीकड लि वधल

जगलिा रातरीिा रखवालदार आमचयाकड

पिात िोता थोड पढ झालो अन उजवी कड नजर गली

समदरावरिा सयावसत डोगरावरिा सयावसत पाहिला िोता पण

मोकळया माळरानावरिा सयावसत परथमि बघत िोत

अधार िोत आला सगळि थकल िोत अन उदया

जगलात जायि तर सकाळी सववा िारला उठायि िोत आमिी

परत दफरलो

जगलात जायि तर कािी गोषटीिी माहिती

िवीि

१ सिसा जगलात जायचया वळा सकाळी

६०० त १०३० अन सधयाकाळी ४३० त ६३० अिा

असतात तया तया जगलानसार अन ऋतनसार यात बदल

असतात पण अस असल तरी पिाट सववापािलाि आपलयाला

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

२ बाधवगडिी पहिली सधयाकाळ

कानिािा मसत अनभव पाठीिी िोता तयामळ

पोसट दिावी सटटी जगलाति जाऊन सहलबरट करायिी असा

माझा अन माझया लकािा बत िोता आता पनिा कानिाला

जायि की दसर जगल गाठायि ि ठरत नवित लक

कानिासाठीि अडन बसला मग फोहलएजमधय गलो हतथ

सगळयानी बाधवगडिा सलला ददला तयानी साहगतल की दसरी

सगळी जगल पिा अन मग वाटल तर पनिा कानिाला जा ि

फारि छान वाटलयान पनिा कानिाला जायचया बोलीवर लकान

समती ददली

फोहलएज िी पणयातली एक पयवटक ससथा

आमिाला दोनिी वळस तयािा अनभव खप छान लिान मलाि

गप िी त घऊन जातात

(httpwwwinfinitejourneysinfoliage-outdoors

+91 - 20 ndash 66447777)

सगळया जगलात जायि मिणज पणयाहन खप

लाबिा परवास करावा लागतो बर उनिाळयात पाणयाचया

िोधात पराणी असतात अन झाडी गवत थोड कमी असलयान

पराणी ददसण सोप जात तयामळ उनिाळयाति िा परवास करावा

लागतो तरि तो कारणी लागतो

बाधवगड मिणज मधयपरदिातल अभयारणय

जबलपरपयत टरनन जाऊन मग जवळजवळ ६ -७ तासािा

जीपिा परवास बर टरनचया वळािी अिा की जीपिा परवास

मिणज अगदी भटटीतन तावन सलाखन हनघणार पण काय

करणार कािी हमळवायि तर घाम गाळावाि लागणार ना

तर आमिी बाधवगडला पोिलो तो पयत

सधयाकाळ झाली िोती पण तरी िी जगलाला सलामी दयायला

िवी मिणन सगळ एक फरफटका मारायला हनघालो फोहलएजि

सगळ मागवदिवक फारि मदतखोर अन माहिती अगदी झाड

पिी पराणी दकटक सगळयािी तपिीलवार माहिती दणार या

वळस आमचया बरोबर िोत दवनदर अनघा आददतय िोत

ररसॉटवचया दाराति छोटस तळ िोत अन तयातलया कमळानी

आमि सवागत कल

गपपा मारत थोड पढ गलो अन तविडात

कोणीतरी डावीकड लि वधल

जगलिा रातरीिा रखवालदार आमचयाकड

पिात िोता थोड पढ झालो अन उजवी कड नजर गली

समदरावरिा सयावसत डोगरावरिा सयावसत पाहिला िोता पण

मोकळया माळरानावरिा सयावसत परथमि बघत िोत

अधार िोत आला सगळि थकल िोत अन उदया

जगलात जायि तर सकाळी सववा िारला उठायि िोत आमिी

परत दफरलो

जगलात जायि तर कािी गोषटीिी माहिती

िवीि

१ सिसा जगलात जायचया वळा सकाळी

६०० त १०३० अन सधयाकाळी ४३० त ६३० अिा

असतात तया तया जगलानसार अन ऋतनसार यात बदल

असतात पण अस असल तरी पिाट सववापािलाि आपलयाला

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

सगळया जगलात जायि मिणज पणयाहन खप

लाबिा परवास करावा लागतो बर उनिाळयात पाणयाचया

िोधात पराणी असतात अन झाडी गवत थोड कमी असलयान

पराणी ददसण सोप जात तयामळ उनिाळयाति िा परवास करावा

लागतो तरि तो कारणी लागतो

बाधवगड मिणज मधयपरदिातल अभयारणय

जबलपरपयत टरनन जाऊन मग जवळजवळ ६ -७ तासािा

जीपिा परवास बर टरनचया वळािी अिा की जीपिा परवास

मिणज अगदी भटटीतन तावन सलाखन हनघणार पण काय

करणार कािी हमळवायि तर घाम गाळावाि लागणार ना

तर आमिी बाधवगडला पोिलो तो पयत

सधयाकाळ झाली िोती पण तरी िी जगलाला सलामी दयायला

िवी मिणन सगळ एक फरफटका मारायला हनघालो फोहलएजि

सगळ मागवदिवक फारि मदतखोर अन माहिती अगदी झाड

पिी पराणी दकटक सगळयािी तपिीलवार माहिती दणार या

वळस आमचया बरोबर िोत दवनदर अनघा आददतय िोत

ररसॉटवचया दाराति छोटस तळ िोत अन तयातलया कमळानी

आमि सवागत कल

गपपा मारत थोड पढ गलो अन तविडात

कोणीतरी डावीकड लि वधल

जगलिा रातरीिा रखवालदार आमचयाकड

पिात िोता थोड पढ झालो अन उजवी कड नजर गली

समदरावरिा सयावसत डोगरावरिा सयावसत पाहिला िोता पण

मोकळया माळरानावरिा सयावसत परथमि बघत िोत

अधार िोत आला सगळि थकल िोत अन उदया

जगलात जायि तर सकाळी सववा िारला उठायि िोत आमिी

परत दफरलो

जगलात जायि तर कािी गोषटीिी माहिती

िवीि

१ सिसा जगलात जायचया वळा सकाळी

६०० त १०३० अन सधयाकाळी ४३० त ६३० अिा

असतात तया तया जगलानसार अन ऋतनसार यात बदल

असतात पण अस असल तरी पिाट सववापािलाि आपलयाला

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

गपपा मारत थोड पढ गलो अन तविडात

कोणीतरी डावीकड लि वधल

जगलिा रातरीिा रखवालदार आमचयाकड

पिात िोता थोड पढ झालो अन उजवी कड नजर गली

समदरावरिा सयावसत डोगरावरिा सयावसत पाहिला िोता पण

मोकळया माळरानावरिा सयावसत परथमि बघत िोत

अधार िोत आला सगळि थकल िोत अन उदया

जगलात जायि तर सकाळी सववा िारला उठायि िोत आमिी

परत दफरलो

जगलात जायि तर कािी गोषटीिी माहिती

िवीि

१ सिसा जगलात जायचया वळा सकाळी

६०० त १०३० अन सधयाकाळी ४३० त ६३० अिा

असतात तया तया जगलानसार अन ऋतनसार यात बदल

असतात पण अस असल तरी पिाट सववापािलाि आपलयाला

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

समदरावरिा सयावसत डोगरावरिा सयावसत पाहिला िोता पण

मोकळया माळरानावरिा सयावसत परथमि बघत िोत

अधार िोत आला सगळि थकल िोत अन उदया

जगलात जायि तर सकाळी सववा िारला उठायि िोत आमिी

परत दफरलो

जगलात जायि तर कािी गोषटीिी माहिती

िवीि

१ सिसा जगलात जायचया वळा सकाळी

६०० त १०३० अन सधयाकाळी ४३० त ६३० अिा

असतात तया तया जगलानसार अन ऋतनसार यात बदल

असतात पण अस असल तरी पिाट सववापािलाि आपलयाला

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

हनघाव लागत कारण जगलाचया पहिलया गटवर जीपचया रागा

लागतात तयात आपली जीप पहिलया ३-५ मधय असली तर

िागल पडत जगलात साधारणतः ३-४ रसत असतात एकदा का

माणसािी वदवळ वाढली की पिी पराणी जगलात आत आत

जातात हविषतः असवल अन पिी तयामळ पहिलया गटवर

आपली पहिली गाडी असल अस पिाव तयासाठी आपलया

जीपमधील सिसदसयािी बोलन ठवाव कानिाला आमचया याि

सवयीमळ आमिाला पहिलयाि ददविी असवल बघायला हमळाल

िोत

२ जगलात जाताना आपल कपड जगलात

सामावन जातील अस िवत जस हिरवा हपवळा तपदकरी अन

या रगाचयािी मातकट िडस असतील अस पिाव हवषितः पिी

हनररिणावळी यािा फायदा िोतो अन कोणतीिी सटस सगधी

पावडरी िी वापर नका तयानिी पिी पराणी लाब जातात

आमि मागवदिवक तर आघोळीिी कर नका मिणत

३ सगळयात मितवाि मिणज जगलात जायि

तर आपलया तोडावर आपला परिड ताबा िवा जरा जरी आवाज

झाला तरी पिी पराणी लाब जातात वाघिी फार आवाज असल

तर आपली वाट बदलतो तयामळ जगलाचया आत गल की

आपलया तोडाला कलप लावायि यािा एक फायदािी िोतो

आपण जगल जासती िागल अनभव िकतो आपणिी जगलातल

आवाज ऐक लागतो समज लागतो

४ आपला गाईड आहण जीप िालक याचयावर

पणव हवशवास टाकावा त तमिाला जासतीत जासत जगल ददसाव

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

असाि परयतन करत असतात पण िवटी वाघ ददसण - न ददसण

िा कवळ निीबािा भाग असतो अनकदा परवासी वाघ दाखवा

वाघ दाखवा असा लकडा लावतात मग तिी कटाळतात खर तर

वाघ नसता हतथ आि िा अनभविी आपलयाला वगळी अनभती

दऊन जातो

___

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

३ कथा सफल-सपणव

जगलािी अनक सौदयव असतात जस हतथल

वनसपती जीवन पिीजीवन आहण पराणीजीवन अन परतयक

जगलाि या हतनिीबाबत सवतःि अस वगवगळ वयहकतमतव असत

कानिा गवताळ रान आहण मोठी झाडी अनक परकारि पिी

िरण रानडकर कोलि आहण वाघा साठी परहसदध दाट झाडी

बाधवगड हगधाड गरड िरण रानडकर साबर आहण

वाघासाठी परहसदध असा िा बाधवगड

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

या डोगरावर दकललािी आि पण हतथ

जाणयासाठी पवव परवानगी लागत या डोगराचया खडकातील

कपारी फार मितवाचया आित कारण इथि हगधाडािी घर

आित खडकावरि पाढर ओघळ तयाचया वसतयाि दयोतक आित

हगधाड ि हनसगावि साफसफाई कामगार तयािी सखया जासत

असण मिणज जगलात हिकार भरपर िोत आि याि लिण

मिणजि हनसगाविी जवसाखळी तथ िागली आि यािि ि

दयोतक

या बाधवगडचया पायथयािी ज जगल वसल

आि ति आपल डहसटनिन आमिी पिाट ५१५ लाि पहिलया

गटवर पोिोिलो आमिी िौथी जीप िोती मिणज आमिी

हनममी बाजी मारली िोती बरोबर ५४५ला आतल गट उघडल

अन आमिी खर या जगलात परवि कला आता तीन मखय रसत

िोत आमचया गाईडन मधला बी रट पसत कला िा जगलाचया

मधयातन जाणारा रसता िोता

गाइडन बाधवगडिी थोडी माहिती साहगतली

हतथली झाड पराणी पिी यािी माहिती साहगतली आमिी थोड

पढ आलो अन जीप िालकान जीप थाबवली गाईडन डावीकड

खण कली डावीकड झडपािी जाळी िोती छोट पिी उडताना

ददसत िोत कािी फादयावर बसल िोत तविढयात िालकान

जीप थोडी पढ घतली अन आमिी हसतहमत िोऊन बघत राहिलो

तया झडपाचया जाळी मघन छोटी वाट ददसत िोती अन तयापढ

एक रमणीय तळ िोत अहतिय सदर दशय समोर उभ िोत तया

तळयाभोवती िार मोर पाि लाडोरी अन ५-६ िरण उभी

िोती आता हलहितानािी त दशय डोळयासमोर यतय तयातिी

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

तीन मोर पणव हपसारा फलवन नाित िोत हपरयाराधन करताना

आपला हपसारा पढ-माग करत िोत तयािा सssssळ सळळळ

आवाज अगावर रोमाि उभ करत िोता माझयाकडचया

हविहडओतिी तयािा आवाज रटपला गलाय तळयाचया हतनिी

बाजना त तीन मोर नाित िोत इथ बघ की हतथ की तया हतथ

अिी आमिी धावपळ झाली हविहडओ िटतर अगदी अवघड

झाल

बर त तीन मोर एकमकापासन लाब असलयान

एका फरममधय पकडता यत नवित मग जस जमल तस फोटो

काढल अन हविहडओ िट कल

माझा लकिी बर यापकी िट करतो तयामळ

दोनिी िटय झाल पण आमिा कनन ४० डी अगदीि नवीन

िोता आमिाला तयामळ सवय नसलयान या फोटोत अनक िका

सापडतील जाणकाराना पण जगलिा दफल यणयाइतपत बर

काढल असावत फोटो

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

समोर

तळयाचया तो नाित िोता अन

अजन एक डावी कड आमिाला

जीपमधय बसनि फोटो काढाव

लागत असलयान फारस िलता

यत नवित पण तयामळि मला

वाटत मोरािी एका बाजन पोज

मला पकडता आली नािी तर

फकत समोरनि फोटो

काढणयािा मोि झाला असता

उजवीकडिा

मोर नाित पाठमोरा झाला

(हनलाजरा मला ) अन सनप

मारायिी सधी मी पकडली

िणात तो पनिा सामोरा

झाला पण तया आधीि मी तयाला माझया फरममधय पकडल िोत

तविढयात एक िरीण पाणी पयायला तथ आल

मग िरीण मोर अन लाडोर अस हतघ मला फारि भावल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

थोड

पहलकड एकि िरीण

आपली नकतीि आलली

शिग नयािाळत िोत

बहदा माझया लकाचयाि

वयाि असल आलली

इवलीिी दाढी िोधणार

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

अन उजवी कड ि तीन हमतर ldquoय दोसती िम

निी छोडगrdquohellipअसि कािी गात

दकतती वळ आमिी तथि थाबलो जवळ जवळ

२०-२५ हमहनट मग आमिा गाईडि मिणाला आग िलग

आमिी जण हवसरनि गलो िोतो की जगलात अजनिी कािी

बघणयासारख आि त

आमिी पढ हनघालो मनातन त दशय कािी िलत

नवित आता आमिी बी रटचया िवटी आलो सवव रसत इथ एकतर

यतात गटपासन इथपयत आपला रट बदलता यत नािी पण मग

यथन परत कोणतयािी मागावन परत दफरता यत हतथ आमिी सवव

थाबलो हतथ कािी दकान आित तथ बाधन घतलली नयािारी

खालली ििा-पाणी झाल अन परतीचया वाटला लागलो मधलया

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

काळात गाईडन वाघ कोठ ददसला आि कोठ ददसणयािी िटयता

आि ि इतर गाईड अन जीप िालकािी बोलन हनहशचत कल

अन आमिी सी रटला लागलो

आता ऊन जाणव लागल िोत थोड पोट भरल

असलयान कािीिी गगी िढ लागली िोती तिात पिाट िारला

उठलो िोतो ना जगलािी हनरव िातता वरन पटलल ऊन

जीपचया सपीडमळ लागणार गरम वार आमिी हवकट अगदी

पडायला आली िोती आता पटकन ररसॉटववर पोिि अस झाल

िोत अन तो िण आला

िालकान जीप रसतयाचया कडला उभी कली

आमिी आजबाजला पाहिल एक िण कािीि वगळ जाणवना

अन एकदम समोरचया झाडीत लककन कािीतरी िलल झाडाचया

मातकट फादया तयाचया काळया सावलया अन खालि हपवळ

गवत याचयात तो अगदी लपन गला िोता

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

हिकार करन तयािािी बरकफासट िालला िोता

तोड खाली - वर- थोड हतरक करत लिक तोडण िाल िोत

आमचया पासन साधारण तीस एक फटावर असावा पण एकदम

झाडीत असलयान तो हनवात िोता इतटयात तयाला आमिी

िाहल लागली अगदी दोन िण तयान आमचया कड पाहन

घतल अदाज घतला अन मग पनिा आपलया खाणयाकड वळला

मग मातर आमिी हतथन हनघ पयत कािी तयान आपली

खादयसमाधी सोडली नािी

पण मला त दोन िण खप मोठा आनद दऊन

गल तमिाला

____

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

४ टायगर िो

तविढयात आमचया गाईडचया वॉकीटॉकीन बीप

कल टायगर िो अनाउनस झाला िोता

जगलात जाऊनिी कधी कधी वाघ ददसत नािी

मग पयवटक फारि नाराज िोतात तयावर या अभयारणयानी

िोधन काढलला उपाय मिणज िा टायगर िो वाघान हिकार

कली की तो तया रठकाणी कािी काळ हनहशचत थाबणार असतो

ककवा भरपर खाण झालयावर अग थड रिाव या साठी तो

पाणयात जाऊन बसतो या आहण अिा पररहसथतीत वाघ कािी

काळ का िोईना एका रठकाणी बराि काळ थाबतो मग

पयवटकाना ितती वरन तथ नऊन िा बसलला वाघ दाखवता यतो

यालाि टायगर िो मिणतात या टायगर िो मधय वाघ अगदी

जवळन बघणयािी सधी हमळत

जगलात परवि कलयानतर आपलयाला या

िोसाठी नाव दयाव लागत आमचया गाईडन ि आधीि कल िोत

अन तया नसार आमिा नबर आला िोता मिणन आमिी परत

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

दफरलो अन वाहघणीला बघायला हनघालो जगलात हिरलयावर

पहिलयाि फरीत आमिाला वाघ अगदी जवळन बघायला

हमळणार िोता या टायगर िो मधय फकत एकि मायनस बाज

असत ती मिणज असा वाघ फारिा िालिाली करत नसतो तो

एकतर झोपलला असतो ककवा आपल खाण खात बसलला

असतो तयािी िालिाल तयािी गरस फारिी पिाता यत नािी

यात पण वाघ खपि जवळन अन सपषट पिाता यत असलयान या

टायगर िोला खप मितव असत

जीपवरन िततीवर िढन मग आत जगलात

जायि असत सवाभाहवकि ितती जगलातलया रसत नसललया

आतलया भागात जातो तयामळ अन-टचड जगलिी आपलयाला

बघायला हमळत पण ि िततीवर िढण जरा हजकीरीि असत

आधी जीपचया सीटवर उभ रािायि मग सीटचया पाठीचयावर

पाय दऊन दसरा पाय जीपचया िौकटीचया बारवर ठऊन िततीवर

लावललया छोटया िीडीवर िढन िततीवर सवार विायि मला

हलिायला जविढा वळ लागला तयाचया अधयाव वळात ि आरोिण

कराव लागत िी कसरत अवघड खरी पण वाघ बघायिा या

उतसािात करन जातो आपण

तर आमिी िततीवर बसलो अन िततीन

झाडाझडपातन वाट काढत आगकि कल माहत झाडाचया फादया

बाजला करत िोता अन आमिाला िी तस करायला गाईड करत

िोता आमिी उतसकतन इकड हतकड बघत िोतो

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

आमि निीब फार जोरावर िोत इतका वळ

एका रठकाणी बसलली वाहघण थोडी पढ हनघाली िोती आमचया

समोर अगदी दिा फटावर ती आमिाला पाठमोरी ददसली ती

माहतान ितती पढ नला हतला आमिी िाहल

लागली हतन माग वळन पाहिल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

पण आमि हतचया माग यण हतचया दषटीन फारस

गभीर नवित ती पढ िाल लागली वाघाला जगलिा राजा का

मिणतात त आता कळल काय दमदार पावल टाकत ती जगलिी

अनहभहिकत राजञी िालत िोती आमिी हतचया माग आिोत

नािीत यािी हतला कािी दफकीर नविती ना आमिी हति सावज

िोतो ना हतला आमचयािी कािी कतववय िोत ना ती आमिाला

घाबरत िोती आमिी जण हतचया दहषटन अगदी दकडामगीि

मला वाटत िाि हतिा अ परोि आमिाला थकक करन गला ना

कोणािी भीती ना कोणाला जवाब दण मसत आपलयाि धदीत

ती पढ िालत िोती

१०-१२ फटावर खाली खडडा िोता तयात थोड पाणी िोत हतथ

जाऊन ती बसली आता ती खाली खडात अन आमिी

खडाचयावर अस उभ िोतो िततीचया पायाखाली साधारण २-३

फटावर ती आमचया पायाखाली साधारण ८- १० फटावर ती

बसली िोती आमचया िततीन पाय िलवला

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

बहदा खालि झडप थोड दबल असाव आमिी

हतचया डोटयाचया अगदी जवळ असलयान हतला थोड हडसटबव

झाल हतन थोड वर पाहिल अन मधलया छोटया झडपातन हतिा

मी अगदी टलोज अप घतला

िततीन आपला पाय अजन िलवला तिी ती उभी

राहिली अन अगदी थोडी गरगरली अन हतन आमचया नजरला

नजर ददली अगदी आय ट आय कॉनटटट

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

तयाबरोबर िततीन सवतःि पाऊल माग घतल

जगलिा कायदा िातात घयायला ितती थोडाि माणस िोता

ितती आता सरिीत अतरावर आला अजन २ हमहनट आमिी

हतला नयािाळत िोतो पण आता माहताला घाई झाली दसर

पयवटक तयािी वाट पिात िोत आमिी परत दफरलो माहताला

तीन तीनदा धनयवाद दत आमिी खाली जीपमधय उतरलो आता

जगलात कािी ददसत नवित हतचया नजरन आमिा पणव ताबा

घतला िोता आमिी परतीचया वाटवर लागलो

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

५ दसरी सधयाकाळ

बाधवगडचया जगलात परवि करताना आधी एक

अगदी छोटीिी नदी लागत छोटी मिणज दकती छोटी तर आपण

जीपमधन ती पार करतो रसतयावरन ती आपली वाितय इतकि

पावसाळयात हतला खप पाणी असत मिण हति नाविी कािी

तरी फार छान आि

पण आतता आठवत

नािी (सोनानदी)

अस मिणतात की

जगला बािरिी सगळी

घाण धवन मगि िी

नदी तमिाला आत

जगलात यऊ दत दकती

छान कलपना नािी

तर

दसर या ददविी

सधयाकाळी आमिी

जगलात जायला हनघालो या छोटया नदी पािी आलो अन

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

िजारचया झाडावर िा आमि सवागत करायला आलला अगदी

छोटासा खडा ( ककगदफिर ) अगदी तया छोटयाशया नदीला

िोभल असा

अन दसर या झाडावर िा अगदी झाडाचया

पानाचया आकारा एवढा हिमकला पिी रटकलस बल फलाय

किर

बाधवगडि सौदयव मिणज तथली िरण अगदी

कळपचया कळप

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

सधयाकाळचया उनिात गवताचया रानात ती

िमकत िोती

तसि आमिी पढ गलो मग थोडी दाट झाडी

लागली पढ कािी जीपस थाबलया िोतया आमिीिी जीप

थाबली पढचया जीपमधय हनहखल माझा लक िोता तयान खणा

करन झाडाचया फादीवर पख सकवत बसलला गरड दाखवला

ररसॉटववर परत आलयावर तयान आधीिी

सटोरी साहगतली हतथ िा गरड आधीपासन िोता ती तयािी

जिागीर असावी तविढयात हतथ दसरा गरड आला या

गरडाला त अहजबात खपल नािी तया दोघािी टरीटरी वरन

भाडण सर झाली जवळ जवळ १५-२० हमहनट िी जग िाल

िोती अखर या गरडान तयाला हसकाऊन लावलि या

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

मारामारीिा िीण उतरवायला मिाराजानी िजारचया नदीत

सनान कल िोत अन आता मसत उनिात आपल पख वाळवत बसल

िोत आमिी िी जग बघणयािी सधी हकली पण िा राजस पिी

असा पख सकवत हनवात बसलला तरी बघायला हमळाला ि िी

नस थोडक

सधयाकाळी वळ फार भरभर जातो तिात

सधयाकाळी जगलात थाबणयाचया वळािी कमी आित सकाळचया

तलनत आमिी पढ हनघालो थोड अधार लागल अन जगलाि

रप पालट लागल झाडाचया सावलया खळ कर लागलया

सधीपरकािात उगािि कसलीतरी भीती दाटन आली कोणतयािी

नवया जागत उजड असताना आपलयाला कािी वाटत नािी पण

अधार पड लागला की तया जागि अनोळखीपण अगावर यायला

लागत तसि कािीस वाट लागल आमिी जीप आता मधयात

असललया तळयाचया ददिन हनघाली िटयता िोती की एखादा

वाघ पाणी पयायला हतथ यईल दकमान कािी पराणी पिी

ददसतील

तळया काठी तर जतराि जमली िोती कारणिी

तसि िोत जगलातली दसरी वाहघण पाणयात मसत पाय सोडन

बसली िोती खर तर ती तळयाचया तया बाजला िोती

आमचयामधय बरि अतर िोत पण मधय कसलाि अडथळा

नसलयान अन सयव आमचया उजवया बाजला असलयान ती छान

सपषट ददसत िोती

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

तळयाचया उजवी कड थोडी लाब िरण िरत

िोती मधयात एका झाडावर कािी पिी बसल िोत आपापलया

कामात असल तरी तयािी नजर मातर वाहघण काय करत याकड

िोती ि पिीिी हतचया कड पिात िोत सवाचया नजरा दाखवत

िोतया वाहघण कोठ बसली आित

थोडावळ हतन पाणयात बसन घतल वातावरण

आता िळिळ थडावत िोत मिणनि की काय ती आता पाणयातन

उठली उठन आमचयाकड पाित हनथळत उभी राहिली

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

आता सगळ पराणी- पिी सजग झाल तविढयात

आमचया आवाजान हति आमचयाकड लि गल हतन थोड

गरकाऊन आमचया आवाजाबददल नाराजी दिववली मग हतला

आपल अग सकवावस वाटल अन िजारि गवत हतला उपयोगी

वाटल अन आजपयत अगदी फोटोतिी न पाहिलली पोज हतन

ददली अगदी आपलयासारखी ती पाठीवर लोळ लागली खर

वाटत नािी ना ि घया परफ

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

हति पाढर पोट भरदार माडा गबगबीत

पावल ( सॉरी जरा जासति सटसी वणवन िोतय ) ती आपली

मसत एका किीवरन पाठीवर मग पनिा दसर या किीवर अिी

लोळत पडली िोती मला तर वाटल आता ती एक पाय

दसर यावर टाकन हनवात ताणन दणार

तविढयात ती पनिा ऊठली अन आमिाला समोर

ठऊन पढ यायला लागली हतिी िी पोज जरी ती तळयाचया तया

बाजला असली तरी आमिाला जरा धोकादायकि वाटली

समोरन िाल करन यणारी वाहघण काय िषटा आि का

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

मग आमिी हनघालो आमचया जीपमधल कािी

अजन हतथ थाब अस मिणत िोत आमचया इतर जीपसिी हतला

पिात उभया िोतया पण आमचया गाईडला काय झाल माहिती

नािी तयान जीप वळवायला साहगतली आता आमिी परतीचया

वाटला लागलो पढचयाि वळणावर जीप उजवीकड वळणार

तविढयात आमचया गाईडन डावीकड िालिाल रटपली तयान

खण कली अन िालकान लगि अगदी िळ जीप डावीकड

वळवली अन मग आमिाला हपवळया गवतात लपत छपत यणार

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

एक मिािय ददसल काळ असवल त इकड हतकड पिात पिात

अदाज घत पाणवठयाकड िालल िोत

मळात असवल िा अहतिय लाजाळ पराणी

तयाला माणसाि फार वावड जरा िाहल लागली की त लगि

झाडात ददसनास िोत

आमचया माग अजन एक जीप आली अन आमिी

का थाबलोय ि पिायला ती जीप जरा जोराति आवाज करत

आली तयाबरोबबर त असवल गोधळल अन िटकन मागचया

झाडीत नािीस झाल पण तविढयात माझया कमरान हटलक

हटलक कल िोत

ि मिणज अगदी बोनस िोत कानिालािी आमिी

असवल पाहिल िोत पण अगदी अधक परकािात तयािी फकत

काळी आकती ( हसलिाउट) ददसली िोती पण आता जगलातल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

मोकळ असवल पणव परकािात ददसल िोत मागचया जनमी आमिी

नककीि जगलि रहिवासी िोतो

आता मातर जगलातन बाित पडायलाि िव

िोत आता इकड हतकड न बघता गाईडन जीप पळवायला

साहगतली पण जगलचया राजाि कािी समाधान झाल नवित

तो आमचया जायचया रसतयावर आमिाला टाटा करायला आला

जगलातला िा नकताि सवततर झालला छोटा

वाघ िोता आमचया उजवीकडचया गवतातन सवारी दफरायला

बािर पडली िोती आमचया बरोबरीन तो िालत िोता

अथावति आमिी अन पढचया - मागचया सवव

जीपसिी िाल मदावली पढ िरणािा कळप हनवात िरत िोता

तयाना या धोटयािी जाणीव झाली नविती एकतर वारा उलट

विात िोता अन गवतात जगलिा राजा लपन गला िोता

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

आता सधयाकाळि ६३० वाजल िोत जगलि

दरवाज बद विायिी वळ आता थाबण िटय नवित सगळया

जीपस ससाट हनघालया तयाचया आवाजान िरणा लि आता

वाघाचया बरोबर हवरदध बाजला िोत वाघाला ि सगळ अहतिय

अनकल िोत तयान दबा धरला

तयािा िा अगदी जाता जाता िालतया

जीपमधन काढलला फोटोि सागल पढ काय झाल असल त

____

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

६ कलल आहण बलल

हतसर या ददविी पिाट जगलातला एकदम

उजवीकडिा रट आमिी पकडला गाईडन साहगतल याि रटवर

तीन वाघािा इलाखा आि बाधवगडिा सधयािा वयान

अनभवान आहण आकारान सवावत मोठया वाघािी B 2 िी िी

टररटरी

बाधवगडमधील सधयािी वाघािी वसती जया

दोघाचयामळ वसती झाली त मिणज िाजवर िा वाघ अन सीता

िी वाहघण यािाि िा बी ट मलगा हडसकविरीवर सीता अाड िर

सटोरी अिी ३-४ भागािी माहलका लागत कधी कधी

(httpswwwyoutubecomwatchv=I2pslR5LnLM )

(httpswwwyoutubecomwatchv=RK27C070mM

g ) तयात िा बी ट इतका गोड ददसतो की कािी हविार नका

कधी हमळाली तर िकव नका िी माहलका तर सीता अन

िाजवरिा बी ट िा मलगा सधया तोि बाधवगडिा घरपरमख

तयािी मल कलल आहण बलल

सिसा वाघािी हपलल आईचया छततराखालन

सवततर झाली की एकएकट आपला इलाखा तयार करतात

तयातिी दोन नर कधीि एकतर राित नािीत पण बाधवगडमधय

ि आशचयव घडतय तस दोघिी नकति आईचया पखाखालन सवततर

झालत पण एकमकािी सोबत तयाना अजन सोडवत नािीय )

तर आमिी या हतघाचया मागावर िोतो आधी

बी २ िा इलाखा िोता पण बी२ आता मिातारा झालयान

तयाचया िालिाली आता कमी झालया आित तयामळ एकदा

हिकार कली की बराि वळ तो एकाि जागी बसन राितो

तयामळ तो ददसण फारि अवघड िोत आमिी पढ पढ हनघालो

आता बी २ िा इलाका सपला

िालकान जीप िळ कली उजवीकडचया

जाळीमाग एक छोटी टकडी ददसत िोती तिी बरीि लाब िोती

अन मधय बरीि झाडी अन वाळटया वलीिी जाळी िोती

आमिाला ती टकडी किीबिीि ददसत िोती उस म एक गफॉ ि

जिॉ पर कलल- बलल रित ि गाईडन अहतिय आलिाददायक

माहिती परवली इस टाईमपर हनकलत ि दोनो | दखत ि आज

टया करत ि | जणकािी तो तयाचया दोन हमतरािीि ददनियाव

सागत िोता )

आमिी डोळ फाडफाडन पाह लागलो पण अ-ि

कािीि िालिाल ददसत नविती आमचया िालकान जीप बद

कली जण कािी कलल-बललन तयाला मोबाईलवर मसज पाठवला

िोता यिॉ रको | िम आत ि | पनिा एकदा वाट बघण सर

झाल

गाईड एकदम िलला आमिी नजर आपोआप

तयाचया िालिालीिा मागोवा घत मागचया बाजला दफरली अन

जाळीतन तो ददसला य बलल आ रिा ि

आमचया डावी कडचया जाळीतन बलल

रसतयाचया बाजला यत िोता गाईडचया मत आमिाला करॉशसग

हमळणार िोत करॉसीग मिणज वाघाला रसता करॉस करताना

पिायला हमळण ि जगल सफारीत फार फार मितवाि असत

एक तर आपलयाला वाघ अहतिय जवळन पिायला हमळतो अन

रसतयावर तो यत असलयान मधय कसलािी अडथळा नसलयान

तयाि अगदी नीट दिवन िोत तयाि फोटो िी यामधय छान हमळ

िकतात

बलल पढ पढ यत िोता आता तो आमिाला

ओलाडन पढ गला ओिोिो तो आता रसतयाचया जवळ आला

झाडा-वलीचया सावलीतन तो एकदम उनिात आला तयान

गपकन डोळ हमटल अन मी िी एक डोळा हमटला माझ बोट

मातर दाबल गल िोत मला वाघानी अगदी छान छान पोजस

ददलया आि की नािीत

अर तो पिा तो रसतयावर आला आमचया

अगदी समोर तो रसता करॉस करत िोता

कोवळया उनिातल तयाि राजशबड रप डोळयात

ठरना मागचया हिरवया गडद झाडाचया पाववभमीवर उनिात

तयाचया अगावरि िमकणार पटट फारि लभावणार िोतआता

बलल पढ पढ अन आमिी तयाचया माग अस साधारण १५-२० फट

गलो अहतिय थरारक असा िा अनभव िकक वाघाबरोबर

मॉरननग वॉक )

थोड पढ गलयावर बलल डावीकडचया गवतात

हिरला आता तो आत आत घसत िोता हपवळया गवतात तो

मधयि ददसत िोता मधयि लपत िोता साधारण २० फट आत

तो गला असल अन हतथ आमिाला दसरी िालिाल ददसली

अर ओ दखो कलल आमिी थकक िोऊन बघ

लागलो बलल जथ पोिित िोता हतथ आधीि कलल िोता

मिणज आमिी यायचया थोडावळ आधी कलल याि मागाववरन

गला िोता तर आता आमचया समोर दोन दोन राज उभ िोत-

कलल आहण बलल

कलल आमचयाकड पाित उभा िोताजणकािी

मी तमचया आधीि आलो अस मिणत आमिाला जीभ दाखवत

हिडवत िोता बलल हतथ अजन पोिित िोता मिणन आमिाला

अजन पाठमोरा िोता

पाि सात हमनीट दोघ आपापसात कािी बोलल

अन दोघानी हमळन आगकि सर कली

आमचया डावयाबाजन त आता माग िाल

लागल जगलात जीप िालवणार या िालकाचया हसकलिी

आमिाला परहिती आली िालकान इतटया कौिलयान जीप उलटी

वळवली की आमिाला जाणवलिी नािी आता त दोघ आमचया

उजवीकड िोत आमिाला वाटल की आता त दोघ आत जगलात

जातील पण आमचया जीप िालकान आहण गाईडन साहगतल की

नािी त पनिा आपलया गित जातील मिणज पनिा करॉसीग

वॉव पनिा वाघ रसतयावर समोर ददसणार

मगािी आमिी जीप पहिली िोती पण आता

उलट दफरलयामळ आता आमचया पढ दोन जीपस िोतया

सगळ जण आता घाई करत िोत त दोघ कोठ

करॉसीग करतील यािा अदाज घत घत िालक पढ िालल िोत

थोड पढ गलयावर खरि तयानी आपला मोिाव रसतयाचया ददिन

वळवला अन पनिा तो िण आला

कलल पढ िोता तो भरवकन पढ आला अन तयान

झटकन रसता करॉस कला पढचया जीपन घोटाळा कला ती

आमिाला अगदीि आडवी आली अन एक मसत िण िातातन

गला अ डजसट करन मी हटलक कर पयत तो किाला थाबतोय

मला कललिा ििरा कािी पकडता आला नािी

तो झाडातन भराभर ददसनासा झाला मी

फारि हिरमसल मगािी बलल हमळाला पण पाठमोरा आता

कलल ििर याहिवाय (

तविढयात बलल पढ आला आता मातर माझा

मागव खला िोता थोडी सावली िोती पण मला बलल नीट

हमळाला

६४० त ७१० कवळ अधयाव तासाचया अतरात

तीन करॉसीगज आमिाला हमळाली िोती आमि नहिब खरि

जोरावर िोत

वरि दोन फोटो कोणाला एकाि वाघाि वाटतील गाईड

िालक या वाघाना कस काय वगवगळ ओळख िकतात असािी

परशन पड िकतो मी याबददल थोडी माहिती वािन काढली कािी

हडसकविरीवर हमळाली ती तमचयािी िअर करत

सगळया वाघावर पटट असतात परथम दिवनी त

सगळि आपलयाला सारख वाटतात पण या पटटयावरन

तयातलया फरकावरन वाघ

ओळखता यतात

माझयाकड कलल आहण

बलल याि वगवगळ फोटो

मी अभयासल अन आता

मलािी नाव न बघतािी

तयाचयातला कलल कोण

अन बलल कोण ि ओळखता यत

बघा िhellip

कललचया अगावरि तोडावरि पटट थोड दफटया

रगातल अन थोड जासत िापव आित तर बललचया अगा-

तोडवरि पटट थोड जासती डाकव अन जासती ठळळक आित

कललचया डोळयावर अधव गोल अन तयात मधयात एक छोटी रघ

ददसतय तर बललचया डावया डोळयावर आडवा तीन काढलया

सारखा ददसतोय

बललचया डोटयावरि पटट जासत बरॉड अन डाकव

आित तर कललि दफकट आहण िापव

तयाचया पोटावरि पटटिी असि वगळपण

दाखवतात बललि थोड डाकव अन जवळ जवळ तर कललि दफक

अन थोड लाब लाब

___

७ जगलातला थीकर आहण थरार

कलल

आहण बलल आपलया गित

हनघन गल तयाचया

गिभोवतालचया वाळटया

वली अन झाडाचया

फादयाचया सावलया यात

डोळ फाडफाडन आता

कािीि ददसणार नवित

मग आमिी जगलातल

दसर अनभव घयायला

हनघालो जगलातली

झाडी माग पडली आता

आमिी गवताळ रानात

आलो कानिामधय अिी

गवताळ रान खप मोठी आित पण बाधवगडमधय एखाद दोनि

रठकाणी अिी गवताळ रान आित तयातलया एका रानात आमिी

िोतो

आत हिरलयाबरोबर आमचया समोर शपपळ उभा

िोता नकतीि पालवी आलयान छोटी छोटी लाल लाल पानानी

सळसळ करत आमि सवागत करत िोता तयािी पान अगदी

ताबयाचया रगािी िोती माग हनळ आकाि अन तयावर िा

ताबस शपपळ माझया कमराला वाईड लनस लावलली िोती (

मिणज लाबि झम करणयासाठी असणारी लनस) तयामळ इतटया

जवळ असलला तो सदर वि माझया फरममधय बसना मग फकत

िडािाि भाग हटलक कला

थोड पढ गलो आमचया डावीकडचया गवतात

एक रटटवी आपलया घरटयाजवळ दफरत िोती

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

गाईड एकदम िलला आमिी नजर आपोआप

तयाचया िालिालीिा मागोवा घत मागचया बाजला दफरली अन

जाळीतन तो ददसला य बलल आ रिा ि

आमचया डावी कडचया जाळीतन बलल

रसतयाचया बाजला यत िोता गाईडचया मत आमिाला करॉशसग

हमळणार िोत करॉसीग मिणज वाघाला रसता करॉस करताना

पिायला हमळण ि जगल सफारीत फार फार मितवाि असत

एक तर आपलयाला वाघ अहतिय जवळन पिायला हमळतो अन

रसतयावर तो यत असलयान मधय कसलािी अडथळा नसलयान

तयाि अगदी नीट दिवन िोत तयाि फोटो िी यामधय छान हमळ

िकतात

बलल पढ पढ यत िोता आता तो आमिाला

ओलाडन पढ गला ओिोिो तो आता रसतयाचया जवळ आला

झाडा-वलीचया सावलीतन तो एकदम उनिात आला तयान

गपकन डोळ हमटल अन मी िी एक डोळा हमटला माझ बोट

मातर दाबल गल िोत मला वाघानी अगदी छान छान पोजस

ददलया आि की नािीत

अर तो पिा तो रसतयावर आला आमचया

अगदी समोर तो रसता करॉस करत िोता

कोवळया उनिातल तयाि राजशबड रप डोळयात

ठरना मागचया हिरवया गडद झाडाचया पाववभमीवर उनिात

तयाचया अगावरि िमकणार पटट फारि लभावणार िोतआता

बलल पढ पढ अन आमिी तयाचया माग अस साधारण १५-२० फट

गलो अहतिय थरारक असा िा अनभव िकक वाघाबरोबर

मॉरननग वॉक )

थोड पढ गलयावर बलल डावीकडचया गवतात

हिरला आता तो आत आत घसत िोता हपवळया गवतात तो

मधयि ददसत िोता मधयि लपत िोता साधारण २० फट आत

तो गला असल अन हतथ आमिाला दसरी िालिाल ददसली

अर ओ दखो कलल आमिी थकक िोऊन बघ

लागलो बलल जथ पोिित िोता हतथ आधीि कलल िोता

मिणज आमिी यायचया थोडावळ आधी कलल याि मागाववरन

गला िोता तर आता आमचया समोर दोन दोन राज उभ िोत-

कलल आहण बलल

कलल आमचयाकड पाित उभा िोताजणकािी

मी तमचया आधीि आलो अस मिणत आमिाला जीभ दाखवत

हिडवत िोता बलल हतथ अजन पोिित िोता मिणन आमिाला

अजन पाठमोरा िोता

पाि सात हमनीट दोघ आपापसात कािी बोलल

अन दोघानी हमळन आगकि सर कली

आमचया डावयाबाजन त आता माग िाल

लागल जगलात जीप िालवणार या िालकाचया हसकलिी

आमिाला परहिती आली िालकान इतटया कौिलयान जीप उलटी

वळवली की आमिाला जाणवलिी नािी आता त दोघ आमचया

उजवीकड िोत आमिाला वाटल की आता त दोघ आत जगलात

जातील पण आमचया जीप िालकान आहण गाईडन साहगतल की

नािी त पनिा आपलया गित जातील मिणज पनिा करॉसीग

वॉव पनिा वाघ रसतयावर समोर ददसणार

मगािी आमिी जीप पहिली िोती पण आता

उलट दफरलयामळ आता आमचया पढ दोन जीपस िोतया

सगळ जण आता घाई करत िोत त दोघ कोठ

करॉसीग करतील यािा अदाज घत घत िालक पढ िालल िोत

थोड पढ गलयावर खरि तयानी आपला मोिाव रसतयाचया ददिन

वळवला अन पनिा तो िण आला

कलल पढ िोता तो भरवकन पढ आला अन तयान

झटकन रसता करॉस कला पढचया जीपन घोटाळा कला ती

आमिाला अगदीि आडवी आली अन एक मसत िण िातातन

गला अ डजसट करन मी हटलक कर पयत तो किाला थाबतोय

मला कललिा ििरा कािी पकडता आला नािी

तो झाडातन भराभर ददसनासा झाला मी

फारि हिरमसल मगािी बलल हमळाला पण पाठमोरा आता

कलल ििर याहिवाय (

तविढयात बलल पढ आला आता मातर माझा

मागव खला िोता थोडी सावली िोती पण मला बलल नीट

हमळाला

६४० त ७१० कवळ अधयाव तासाचया अतरात

तीन करॉसीगज आमिाला हमळाली िोती आमि नहिब खरि

जोरावर िोत

वरि दोन फोटो कोणाला एकाि वाघाि वाटतील गाईड

िालक या वाघाना कस काय वगवगळ ओळख िकतात असािी

परशन पड िकतो मी याबददल थोडी माहिती वािन काढली कािी

हडसकविरीवर हमळाली ती तमचयािी िअर करत

सगळया वाघावर पटट असतात परथम दिवनी त

सगळि आपलयाला सारख वाटतात पण या पटटयावरन

तयातलया फरकावरन वाघ

ओळखता यतात

माझयाकड कलल आहण

बलल याि वगवगळ फोटो

मी अभयासल अन आता

मलािी नाव न बघतािी

तयाचयातला कलल कोण

अन बलल कोण ि ओळखता यत

बघा िhellip

कललचया अगावरि तोडावरि पटट थोड दफटया

रगातल अन थोड जासत िापव आित तर बललचया अगा-

तोडवरि पटट थोड जासती डाकव अन जासती ठळळक आित

कललचया डोळयावर अधव गोल अन तयात मधयात एक छोटी रघ

ददसतय तर बललचया डावया डोळयावर आडवा तीन काढलया

सारखा ददसतोय

बललचया डोटयावरि पटट जासत बरॉड अन डाकव

आित तर कललि दफकट आहण िापव

तयाचया पोटावरि पटटिी असि वगळपण

दाखवतात बललि थोड डाकव अन जवळ जवळ तर कललि दफक

अन थोड लाब लाब

___

७ जगलातला थीकर आहण थरार

कलल

आहण बलल आपलया गित

हनघन गल तयाचया

गिभोवतालचया वाळटया

वली अन झाडाचया

फादयाचया सावलया यात

डोळ फाडफाडन आता

कािीि ददसणार नवित

मग आमिी जगलातल

दसर अनभव घयायला

हनघालो जगलातली

झाडी माग पडली आता

आमिी गवताळ रानात

आलो कानिामधय अिी

गवताळ रान खप मोठी आित पण बाधवगडमधय एखाद दोनि

रठकाणी अिी गवताळ रान आित तयातलया एका रानात आमिी

िोतो

आत हिरलयाबरोबर आमचया समोर शपपळ उभा

िोता नकतीि पालवी आलयान छोटी छोटी लाल लाल पानानी

सळसळ करत आमि सवागत करत िोता तयािी पान अगदी

ताबयाचया रगािी िोती माग हनळ आकाि अन तयावर िा

ताबस शपपळ माझया कमराला वाईड लनस लावलली िोती (

मिणज लाबि झम करणयासाठी असणारी लनस) तयामळ इतटया

जवळ असलला तो सदर वि माझया फरममधय बसना मग फकत

िडािाि भाग हटलक कला

थोड पढ गलो आमचया डावीकडचया गवतात

एक रटटवी आपलया घरटयाजवळ दफरत िोती

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

मातर दाबल गल िोत मला वाघानी अगदी छान छान पोजस

ददलया आि की नािीत

अर तो पिा तो रसतयावर आला आमचया

अगदी समोर तो रसता करॉस करत िोता

कोवळया उनिातल तयाि राजशबड रप डोळयात

ठरना मागचया हिरवया गडद झाडाचया पाववभमीवर उनिात

तयाचया अगावरि िमकणार पटट फारि लभावणार िोतआता

बलल पढ पढ अन आमिी तयाचया माग अस साधारण १५-२० फट

गलो अहतिय थरारक असा िा अनभव िकक वाघाबरोबर

मॉरननग वॉक )

थोड पढ गलयावर बलल डावीकडचया गवतात

हिरला आता तो आत आत घसत िोता हपवळया गवतात तो

मधयि ददसत िोता मधयि लपत िोता साधारण २० फट आत

तो गला असल अन हतथ आमिाला दसरी िालिाल ददसली

अर ओ दखो कलल आमिी थकक िोऊन बघ

लागलो बलल जथ पोिित िोता हतथ आधीि कलल िोता

मिणज आमिी यायचया थोडावळ आधी कलल याि मागाववरन

गला िोता तर आता आमचया समोर दोन दोन राज उभ िोत-

कलल आहण बलल

कलल आमचयाकड पाित उभा िोताजणकािी

मी तमचया आधीि आलो अस मिणत आमिाला जीभ दाखवत

हिडवत िोता बलल हतथ अजन पोिित िोता मिणन आमिाला

अजन पाठमोरा िोता

पाि सात हमनीट दोघ आपापसात कािी बोलल

अन दोघानी हमळन आगकि सर कली

आमचया डावयाबाजन त आता माग िाल

लागल जगलात जीप िालवणार या िालकाचया हसकलिी

आमिाला परहिती आली िालकान इतटया कौिलयान जीप उलटी

वळवली की आमिाला जाणवलिी नािी आता त दोघ आमचया

उजवीकड िोत आमिाला वाटल की आता त दोघ आत जगलात

जातील पण आमचया जीप िालकान आहण गाईडन साहगतल की

नािी त पनिा आपलया गित जातील मिणज पनिा करॉसीग

वॉव पनिा वाघ रसतयावर समोर ददसणार

मगािी आमिी जीप पहिली िोती पण आता

उलट दफरलयामळ आता आमचया पढ दोन जीपस िोतया

सगळ जण आता घाई करत िोत त दोघ कोठ

करॉसीग करतील यािा अदाज घत घत िालक पढ िालल िोत

थोड पढ गलयावर खरि तयानी आपला मोिाव रसतयाचया ददिन

वळवला अन पनिा तो िण आला

कलल पढ िोता तो भरवकन पढ आला अन तयान

झटकन रसता करॉस कला पढचया जीपन घोटाळा कला ती

आमिाला अगदीि आडवी आली अन एक मसत िण िातातन

गला अ डजसट करन मी हटलक कर पयत तो किाला थाबतोय

मला कललिा ििरा कािी पकडता आला नािी

तो झाडातन भराभर ददसनासा झाला मी

फारि हिरमसल मगािी बलल हमळाला पण पाठमोरा आता

कलल ििर याहिवाय (

तविढयात बलल पढ आला आता मातर माझा

मागव खला िोता थोडी सावली िोती पण मला बलल नीट

हमळाला

६४० त ७१० कवळ अधयाव तासाचया अतरात

तीन करॉसीगज आमिाला हमळाली िोती आमि नहिब खरि

जोरावर िोत

वरि दोन फोटो कोणाला एकाि वाघाि वाटतील गाईड

िालक या वाघाना कस काय वगवगळ ओळख िकतात असािी

परशन पड िकतो मी याबददल थोडी माहिती वािन काढली कािी

हडसकविरीवर हमळाली ती तमचयािी िअर करत

सगळया वाघावर पटट असतात परथम दिवनी त

सगळि आपलयाला सारख वाटतात पण या पटटयावरन

तयातलया फरकावरन वाघ

ओळखता यतात

माझयाकड कलल आहण

बलल याि वगवगळ फोटो

मी अभयासल अन आता

मलािी नाव न बघतािी

तयाचयातला कलल कोण

अन बलल कोण ि ओळखता यत

बघा िhellip

कललचया अगावरि तोडावरि पटट थोड दफटया

रगातल अन थोड जासत िापव आित तर बललचया अगा-

तोडवरि पटट थोड जासती डाकव अन जासती ठळळक आित

कललचया डोळयावर अधव गोल अन तयात मधयात एक छोटी रघ

ददसतय तर बललचया डावया डोळयावर आडवा तीन काढलया

सारखा ददसतोय

बललचया डोटयावरि पटट जासत बरॉड अन डाकव

आित तर कललि दफकट आहण िापव

तयाचया पोटावरि पटटिी असि वगळपण

दाखवतात बललि थोड डाकव अन जवळ जवळ तर कललि दफक

अन थोड लाब लाब

___

७ जगलातला थीकर आहण थरार

कलल

आहण बलल आपलया गित

हनघन गल तयाचया

गिभोवतालचया वाळटया

वली अन झाडाचया

फादयाचया सावलया यात

डोळ फाडफाडन आता

कािीि ददसणार नवित

मग आमिी जगलातल

दसर अनभव घयायला

हनघालो जगलातली

झाडी माग पडली आता

आमिी गवताळ रानात

आलो कानिामधय अिी

गवताळ रान खप मोठी आित पण बाधवगडमधय एखाद दोनि

रठकाणी अिी गवताळ रान आित तयातलया एका रानात आमिी

िोतो

आत हिरलयाबरोबर आमचया समोर शपपळ उभा

िोता नकतीि पालवी आलयान छोटी छोटी लाल लाल पानानी

सळसळ करत आमि सवागत करत िोता तयािी पान अगदी

ताबयाचया रगािी िोती माग हनळ आकाि अन तयावर िा

ताबस शपपळ माझया कमराला वाईड लनस लावलली िोती (

मिणज लाबि झम करणयासाठी असणारी लनस) तयामळ इतटया

जवळ असलला तो सदर वि माझया फरममधय बसना मग फकत

िडािाि भाग हटलक कला

थोड पढ गलो आमचया डावीकडचया गवतात

एक रटटवी आपलया घरटयाजवळ दफरत िोती

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

मधयि ददसत िोता मधयि लपत िोता साधारण २० फट आत

तो गला असल अन हतथ आमिाला दसरी िालिाल ददसली

अर ओ दखो कलल आमिी थकक िोऊन बघ

लागलो बलल जथ पोिित िोता हतथ आधीि कलल िोता

मिणज आमिी यायचया थोडावळ आधी कलल याि मागाववरन

गला िोता तर आता आमचया समोर दोन दोन राज उभ िोत-

कलल आहण बलल

कलल आमचयाकड पाित उभा िोताजणकािी

मी तमचया आधीि आलो अस मिणत आमिाला जीभ दाखवत

हिडवत िोता बलल हतथ अजन पोिित िोता मिणन आमिाला

अजन पाठमोरा िोता

पाि सात हमनीट दोघ आपापसात कािी बोलल

अन दोघानी हमळन आगकि सर कली

आमचया डावयाबाजन त आता माग िाल

लागल जगलात जीप िालवणार या िालकाचया हसकलिी

आमिाला परहिती आली िालकान इतटया कौिलयान जीप उलटी

वळवली की आमिाला जाणवलिी नािी आता त दोघ आमचया

उजवीकड िोत आमिाला वाटल की आता त दोघ आत जगलात

जातील पण आमचया जीप िालकान आहण गाईडन साहगतल की

नािी त पनिा आपलया गित जातील मिणज पनिा करॉसीग

वॉव पनिा वाघ रसतयावर समोर ददसणार

मगािी आमिी जीप पहिली िोती पण आता

उलट दफरलयामळ आता आमचया पढ दोन जीपस िोतया

सगळ जण आता घाई करत िोत त दोघ कोठ

करॉसीग करतील यािा अदाज घत घत िालक पढ िालल िोत

थोड पढ गलयावर खरि तयानी आपला मोिाव रसतयाचया ददिन

वळवला अन पनिा तो िण आला

कलल पढ िोता तो भरवकन पढ आला अन तयान

झटकन रसता करॉस कला पढचया जीपन घोटाळा कला ती

आमिाला अगदीि आडवी आली अन एक मसत िण िातातन

गला अ डजसट करन मी हटलक कर पयत तो किाला थाबतोय

मला कललिा ििरा कािी पकडता आला नािी

तो झाडातन भराभर ददसनासा झाला मी

फारि हिरमसल मगािी बलल हमळाला पण पाठमोरा आता

कलल ििर याहिवाय (

तविढयात बलल पढ आला आता मातर माझा

मागव खला िोता थोडी सावली िोती पण मला बलल नीट

हमळाला

६४० त ७१० कवळ अधयाव तासाचया अतरात

तीन करॉसीगज आमिाला हमळाली िोती आमि नहिब खरि

जोरावर िोत

वरि दोन फोटो कोणाला एकाि वाघाि वाटतील गाईड

िालक या वाघाना कस काय वगवगळ ओळख िकतात असािी

परशन पड िकतो मी याबददल थोडी माहिती वािन काढली कािी

हडसकविरीवर हमळाली ती तमचयािी िअर करत

सगळया वाघावर पटट असतात परथम दिवनी त

सगळि आपलयाला सारख वाटतात पण या पटटयावरन

तयातलया फरकावरन वाघ

ओळखता यतात

माझयाकड कलल आहण

बलल याि वगवगळ फोटो

मी अभयासल अन आता

मलािी नाव न बघतािी

तयाचयातला कलल कोण

अन बलल कोण ि ओळखता यत

बघा िhellip

कललचया अगावरि तोडावरि पटट थोड दफटया

रगातल अन थोड जासत िापव आित तर बललचया अगा-

तोडवरि पटट थोड जासती डाकव अन जासती ठळळक आित

कललचया डोळयावर अधव गोल अन तयात मधयात एक छोटी रघ

ददसतय तर बललचया डावया डोळयावर आडवा तीन काढलया

सारखा ददसतोय

बललचया डोटयावरि पटट जासत बरॉड अन डाकव

आित तर कललि दफकट आहण िापव

तयाचया पोटावरि पटटिी असि वगळपण

दाखवतात बललि थोड डाकव अन जवळ जवळ तर कललि दफक

अन थोड लाब लाब

___

७ जगलातला थीकर आहण थरार

कलल

आहण बलल आपलया गित

हनघन गल तयाचया

गिभोवतालचया वाळटया

वली अन झाडाचया

फादयाचया सावलया यात

डोळ फाडफाडन आता

कािीि ददसणार नवित

मग आमिी जगलातल

दसर अनभव घयायला

हनघालो जगलातली

झाडी माग पडली आता

आमिी गवताळ रानात

आलो कानिामधय अिी

गवताळ रान खप मोठी आित पण बाधवगडमधय एखाद दोनि

रठकाणी अिी गवताळ रान आित तयातलया एका रानात आमिी

िोतो

आत हिरलयाबरोबर आमचया समोर शपपळ उभा

िोता नकतीि पालवी आलयान छोटी छोटी लाल लाल पानानी

सळसळ करत आमि सवागत करत िोता तयािी पान अगदी

ताबयाचया रगािी िोती माग हनळ आकाि अन तयावर िा

ताबस शपपळ माझया कमराला वाईड लनस लावलली िोती (

मिणज लाबि झम करणयासाठी असणारी लनस) तयामळ इतटया

जवळ असलला तो सदर वि माझया फरममधय बसना मग फकत

िडािाि भाग हटलक कला

थोड पढ गलो आमचया डावीकडचया गवतात

एक रटटवी आपलया घरटयाजवळ दफरत िोती

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

पाि सात हमनीट दोघ आपापसात कािी बोलल

अन दोघानी हमळन आगकि सर कली

आमचया डावयाबाजन त आता माग िाल

लागल जगलात जीप िालवणार या िालकाचया हसकलिी

आमिाला परहिती आली िालकान इतटया कौिलयान जीप उलटी

वळवली की आमिाला जाणवलिी नािी आता त दोघ आमचया

उजवीकड िोत आमिाला वाटल की आता त दोघ आत जगलात

जातील पण आमचया जीप िालकान आहण गाईडन साहगतल की

नािी त पनिा आपलया गित जातील मिणज पनिा करॉसीग

वॉव पनिा वाघ रसतयावर समोर ददसणार

मगािी आमिी जीप पहिली िोती पण आता

उलट दफरलयामळ आता आमचया पढ दोन जीपस िोतया

सगळ जण आता घाई करत िोत त दोघ कोठ

करॉसीग करतील यािा अदाज घत घत िालक पढ िालल िोत

थोड पढ गलयावर खरि तयानी आपला मोिाव रसतयाचया ददिन

वळवला अन पनिा तो िण आला

कलल पढ िोता तो भरवकन पढ आला अन तयान

झटकन रसता करॉस कला पढचया जीपन घोटाळा कला ती

आमिाला अगदीि आडवी आली अन एक मसत िण िातातन

गला अ डजसट करन मी हटलक कर पयत तो किाला थाबतोय

मला कललिा ििरा कािी पकडता आला नािी

तो झाडातन भराभर ददसनासा झाला मी

फारि हिरमसल मगािी बलल हमळाला पण पाठमोरा आता

कलल ििर याहिवाय (

तविढयात बलल पढ आला आता मातर माझा

मागव खला िोता थोडी सावली िोती पण मला बलल नीट

हमळाला

६४० त ७१० कवळ अधयाव तासाचया अतरात

तीन करॉसीगज आमिाला हमळाली िोती आमि नहिब खरि

जोरावर िोत

वरि दोन फोटो कोणाला एकाि वाघाि वाटतील गाईड

िालक या वाघाना कस काय वगवगळ ओळख िकतात असािी

परशन पड िकतो मी याबददल थोडी माहिती वािन काढली कािी

हडसकविरीवर हमळाली ती तमचयािी िअर करत

सगळया वाघावर पटट असतात परथम दिवनी त

सगळि आपलयाला सारख वाटतात पण या पटटयावरन

तयातलया फरकावरन वाघ

ओळखता यतात

माझयाकड कलल आहण

बलल याि वगवगळ फोटो

मी अभयासल अन आता

मलािी नाव न बघतािी

तयाचयातला कलल कोण

अन बलल कोण ि ओळखता यत

बघा िhellip

कललचया अगावरि तोडावरि पटट थोड दफटया

रगातल अन थोड जासत िापव आित तर बललचया अगा-

तोडवरि पटट थोड जासती डाकव अन जासती ठळळक आित

कललचया डोळयावर अधव गोल अन तयात मधयात एक छोटी रघ

ददसतय तर बललचया डावया डोळयावर आडवा तीन काढलया

सारखा ददसतोय

बललचया डोटयावरि पटट जासत बरॉड अन डाकव

आित तर कललि दफकट आहण िापव

तयाचया पोटावरि पटटिी असि वगळपण

दाखवतात बललि थोड डाकव अन जवळ जवळ तर कललि दफक

अन थोड लाब लाब

___

७ जगलातला थीकर आहण थरार

कलल

आहण बलल आपलया गित

हनघन गल तयाचया

गिभोवतालचया वाळटया

वली अन झाडाचया

फादयाचया सावलया यात

डोळ फाडफाडन आता

कािीि ददसणार नवित

मग आमिी जगलातल

दसर अनभव घयायला

हनघालो जगलातली

झाडी माग पडली आता

आमिी गवताळ रानात

आलो कानिामधय अिी

गवताळ रान खप मोठी आित पण बाधवगडमधय एखाद दोनि

रठकाणी अिी गवताळ रान आित तयातलया एका रानात आमिी

िोतो

आत हिरलयाबरोबर आमचया समोर शपपळ उभा

िोता नकतीि पालवी आलयान छोटी छोटी लाल लाल पानानी

सळसळ करत आमि सवागत करत िोता तयािी पान अगदी

ताबयाचया रगािी िोती माग हनळ आकाि अन तयावर िा

ताबस शपपळ माझया कमराला वाईड लनस लावलली िोती (

मिणज लाबि झम करणयासाठी असणारी लनस) तयामळ इतटया

जवळ असलला तो सदर वि माझया फरममधय बसना मग फकत

िडािाि भाग हटलक कला

थोड पढ गलो आमचया डावीकडचया गवतात

एक रटटवी आपलया घरटयाजवळ दफरत िोती

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

सगळ जण आता घाई करत िोत त दोघ कोठ

करॉसीग करतील यािा अदाज घत घत िालक पढ िालल िोत

थोड पढ गलयावर खरि तयानी आपला मोिाव रसतयाचया ददिन

वळवला अन पनिा तो िण आला

कलल पढ िोता तो भरवकन पढ आला अन तयान

झटकन रसता करॉस कला पढचया जीपन घोटाळा कला ती

आमिाला अगदीि आडवी आली अन एक मसत िण िातातन

गला अ डजसट करन मी हटलक कर पयत तो किाला थाबतोय

मला कललिा ििरा कािी पकडता आला नािी

तो झाडातन भराभर ददसनासा झाला मी

फारि हिरमसल मगािी बलल हमळाला पण पाठमोरा आता

कलल ििर याहिवाय (

तविढयात बलल पढ आला आता मातर माझा

मागव खला िोता थोडी सावली िोती पण मला बलल नीट

हमळाला

६४० त ७१० कवळ अधयाव तासाचया अतरात

तीन करॉसीगज आमिाला हमळाली िोती आमि नहिब खरि

जोरावर िोत

वरि दोन फोटो कोणाला एकाि वाघाि वाटतील गाईड

िालक या वाघाना कस काय वगवगळ ओळख िकतात असािी

परशन पड िकतो मी याबददल थोडी माहिती वािन काढली कािी

हडसकविरीवर हमळाली ती तमचयािी िअर करत

सगळया वाघावर पटट असतात परथम दिवनी त

सगळि आपलयाला सारख वाटतात पण या पटटयावरन

तयातलया फरकावरन वाघ

ओळखता यतात

माझयाकड कलल आहण

बलल याि वगवगळ फोटो

मी अभयासल अन आता

मलािी नाव न बघतािी

तयाचयातला कलल कोण

अन बलल कोण ि ओळखता यत

बघा िhellip

कललचया अगावरि तोडावरि पटट थोड दफटया

रगातल अन थोड जासत िापव आित तर बललचया अगा-

तोडवरि पटट थोड जासती डाकव अन जासती ठळळक आित

कललचया डोळयावर अधव गोल अन तयात मधयात एक छोटी रघ

ददसतय तर बललचया डावया डोळयावर आडवा तीन काढलया

सारखा ददसतोय

बललचया डोटयावरि पटट जासत बरॉड अन डाकव

आित तर कललि दफकट आहण िापव

तयाचया पोटावरि पटटिी असि वगळपण

दाखवतात बललि थोड डाकव अन जवळ जवळ तर कललि दफक

अन थोड लाब लाब

___

७ जगलातला थीकर आहण थरार

कलल

आहण बलल आपलया गित

हनघन गल तयाचया

गिभोवतालचया वाळटया

वली अन झाडाचया

फादयाचया सावलया यात

डोळ फाडफाडन आता

कािीि ददसणार नवित

मग आमिी जगलातल

दसर अनभव घयायला

हनघालो जगलातली

झाडी माग पडली आता

आमिी गवताळ रानात

आलो कानिामधय अिी

गवताळ रान खप मोठी आित पण बाधवगडमधय एखाद दोनि

रठकाणी अिी गवताळ रान आित तयातलया एका रानात आमिी

िोतो

आत हिरलयाबरोबर आमचया समोर शपपळ उभा

िोता नकतीि पालवी आलयान छोटी छोटी लाल लाल पानानी

सळसळ करत आमि सवागत करत िोता तयािी पान अगदी

ताबयाचया रगािी िोती माग हनळ आकाि अन तयावर िा

ताबस शपपळ माझया कमराला वाईड लनस लावलली िोती (

मिणज लाबि झम करणयासाठी असणारी लनस) तयामळ इतटया

जवळ असलला तो सदर वि माझया फरममधय बसना मग फकत

िडािाि भाग हटलक कला

थोड पढ गलो आमचया डावीकडचया गवतात

एक रटटवी आपलया घरटयाजवळ दफरत िोती

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

वरि दोन फोटो कोणाला एकाि वाघाि वाटतील गाईड

िालक या वाघाना कस काय वगवगळ ओळख िकतात असािी

परशन पड िकतो मी याबददल थोडी माहिती वािन काढली कािी

हडसकविरीवर हमळाली ती तमचयािी िअर करत

सगळया वाघावर पटट असतात परथम दिवनी त

सगळि आपलयाला सारख वाटतात पण या पटटयावरन

तयातलया फरकावरन वाघ

ओळखता यतात

माझयाकड कलल आहण

बलल याि वगवगळ फोटो

मी अभयासल अन आता

मलािी नाव न बघतािी

तयाचयातला कलल कोण

अन बलल कोण ि ओळखता यत

बघा िhellip

कललचया अगावरि तोडावरि पटट थोड दफटया

रगातल अन थोड जासत िापव आित तर बललचया अगा-

तोडवरि पटट थोड जासती डाकव अन जासती ठळळक आित

कललचया डोळयावर अधव गोल अन तयात मधयात एक छोटी रघ

ददसतय तर बललचया डावया डोळयावर आडवा तीन काढलया

सारखा ददसतोय

बललचया डोटयावरि पटट जासत बरॉड अन डाकव

आित तर कललि दफकट आहण िापव

तयाचया पोटावरि पटटिी असि वगळपण

दाखवतात बललि थोड डाकव अन जवळ जवळ तर कललि दफक

अन थोड लाब लाब

___

७ जगलातला थीकर आहण थरार

कलल

आहण बलल आपलया गित

हनघन गल तयाचया

गिभोवतालचया वाळटया

वली अन झाडाचया

फादयाचया सावलया यात

डोळ फाडफाडन आता

कािीि ददसणार नवित

मग आमिी जगलातल

दसर अनभव घयायला

हनघालो जगलातली

झाडी माग पडली आता

आमिी गवताळ रानात

आलो कानिामधय अिी

गवताळ रान खप मोठी आित पण बाधवगडमधय एखाद दोनि

रठकाणी अिी गवताळ रान आित तयातलया एका रानात आमिी

िोतो

आत हिरलयाबरोबर आमचया समोर शपपळ उभा

िोता नकतीि पालवी आलयान छोटी छोटी लाल लाल पानानी

सळसळ करत आमि सवागत करत िोता तयािी पान अगदी

ताबयाचया रगािी िोती माग हनळ आकाि अन तयावर िा

ताबस शपपळ माझया कमराला वाईड लनस लावलली िोती (

मिणज लाबि झम करणयासाठी असणारी लनस) तयामळ इतटया

जवळ असलला तो सदर वि माझया फरममधय बसना मग फकत

िडािाि भाग हटलक कला

थोड पढ गलो आमचया डावीकडचया गवतात

एक रटटवी आपलया घरटयाजवळ दफरत िोती

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

अन बलल कोण ि ओळखता यत

बघा िhellip

कललचया अगावरि तोडावरि पटट थोड दफटया

रगातल अन थोड जासत िापव आित तर बललचया अगा-

तोडवरि पटट थोड जासती डाकव अन जासती ठळळक आित

कललचया डोळयावर अधव गोल अन तयात मधयात एक छोटी रघ

ददसतय तर बललचया डावया डोळयावर आडवा तीन काढलया

सारखा ददसतोय

बललचया डोटयावरि पटट जासत बरॉड अन डाकव

आित तर कललि दफकट आहण िापव

तयाचया पोटावरि पटटिी असि वगळपण

दाखवतात बललि थोड डाकव अन जवळ जवळ तर कललि दफक

अन थोड लाब लाब

___

७ जगलातला थीकर आहण थरार

कलल

आहण बलल आपलया गित

हनघन गल तयाचया

गिभोवतालचया वाळटया

वली अन झाडाचया

फादयाचया सावलया यात

डोळ फाडफाडन आता

कािीि ददसणार नवित

मग आमिी जगलातल

दसर अनभव घयायला

हनघालो जगलातली

झाडी माग पडली आता

आमिी गवताळ रानात

आलो कानिामधय अिी

गवताळ रान खप मोठी आित पण बाधवगडमधय एखाद दोनि

रठकाणी अिी गवताळ रान आित तयातलया एका रानात आमिी

िोतो

आत हिरलयाबरोबर आमचया समोर शपपळ उभा

िोता नकतीि पालवी आलयान छोटी छोटी लाल लाल पानानी

सळसळ करत आमि सवागत करत िोता तयािी पान अगदी

ताबयाचया रगािी िोती माग हनळ आकाि अन तयावर िा

ताबस शपपळ माझया कमराला वाईड लनस लावलली िोती (

मिणज लाबि झम करणयासाठी असणारी लनस) तयामळ इतटया

जवळ असलला तो सदर वि माझया फरममधय बसना मग फकत

िडािाि भाग हटलक कला

थोड पढ गलो आमचया डावीकडचया गवतात

एक रटटवी आपलया घरटयाजवळ दफरत िोती

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

___

७ जगलातला थीकर आहण थरार

कलल

आहण बलल आपलया गित

हनघन गल तयाचया

गिभोवतालचया वाळटया

वली अन झाडाचया

फादयाचया सावलया यात

डोळ फाडफाडन आता

कािीि ददसणार नवित

मग आमिी जगलातल

दसर अनभव घयायला

हनघालो जगलातली

झाडी माग पडली आता

आमिी गवताळ रानात

आलो कानिामधय अिी

गवताळ रान खप मोठी आित पण बाधवगडमधय एखाद दोनि

रठकाणी अिी गवताळ रान आित तयातलया एका रानात आमिी

िोतो

आत हिरलयाबरोबर आमचया समोर शपपळ उभा

िोता नकतीि पालवी आलयान छोटी छोटी लाल लाल पानानी

सळसळ करत आमि सवागत करत िोता तयािी पान अगदी

ताबयाचया रगािी िोती माग हनळ आकाि अन तयावर िा

ताबस शपपळ माझया कमराला वाईड लनस लावलली िोती (

मिणज लाबि झम करणयासाठी असणारी लनस) तयामळ इतटया

जवळ असलला तो सदर वि माझया फरममधय बसना मग फकत

िडािाि भाग हटलक कला

थोड पढ गलो आमचया डावीकडचया गवतात

एक रटटवी आपलया घरटयाजवळ दफरत िोती

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

गवताळ रान खप मोठी आित पण बाधवगडमधय एखाद दोनि

रठकाणी अिी गवताळ रान आित तयातलया एका रानात आमिी

िोतो

आत हिरलयाबरोबर आमचया समोर शपपळ उभा

िोता नकतीि पालवी आलयान छोटी छोटी लाल लाल पानानी

सळसळ करत आमि सवागत करत िोता तयािी पान अगदी

ताबयाचया रगािी िोती माग हनळ आकाि अन तयावर िा

ताबस शपपळ माझया कमराला वाईड लनस लावलली िोती (

मिणज लाबि झम करणयासाठी असणारी लनस) तयामळ इतटया

जवळ असलला तो सदर वि माझया फरममधय बसना मग फकत

िडािाि भाग हटलक कला

थोड पढ गलो आमचया डावीकडचया गवतात

एक रटटवी आपलया घरटयाजवळ दफरत िोती

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

िी जहमनीवर

रािणारी रटटवी डोटयावर

काळी टोपी घातलयासारखी

ददसत िोती ती दफका तपदकरी

कोट आत पाढरा िभर िटव अन

गळया ऐवजी कपाळावर

बाधलला हपवळा टाय अन

डोटयावर िट जण कािी मडम

हमटटगलाि िाललया िोतया

पढ थोडा अतरावर उजवीकड िरण िरत

िोती आमिी िाहल लागलयाबरोबर ती सगळी थोडी आत

जगलात वळली िरण अहतिय सजग आहण िपळ असतात

तयामळ तयाि टलोज-अपस हमळण अवघड असत तमिी झम

लनस अगदी ४००-५०० िी असल तर िटय असत पण

माझयाकड िोती ५५-२५० िी लनस पण बहदा माझ जगलपरम

इथलया पराणयाना कळल असाव

सगळा कळप

जरी आत गला तरी ि िरीण

आमचया खप जवळ थाबन

राहिल िोत इतकि नािी तर

मसत समाईल दत थाबल िोत

जगलातल ि अस िण

आपलयाला िळव करन

जातात आपलयावर तयानी

टाकलला िा हवशवास

आपलयाला िलवन टाकतो मी

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

दोन िण तिीि थबकल गाईडन िळन भान ददल दददी सनप

ललो ना मी भानावर आल पण एकदम िालिाल करण योगय

नवित अगदी िळ मोठी िालिाल न करता कमरा तयाचयाकड

वळवला अन िा सनप मला हमळाला थटस ट गाईड )

पढ गलो तर जगलातला आणखीन एक

मितवािा पराणी ददसला एरवी आपण ई ssss डककर अस

मिणत असलो तरी जगलचया जवसाखळीतला िा एक मितवािा

पराणी अन ि जगली सववर ददसतिी िोत रखीव अन जरा

भीतीदायकिी नीट पाहिलत तर तयािा िमकणारा गोल

आकारािा सळािी ददसल तमिाला

आता सकाळिी वळ सपत आली िोती आमिी

परतीचया वाटवर हनघालो झाडाचया सावलयात अन उनिाचया

कवडिात माकडािी कटब रसतयावर दफरत िोती तयामानान

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

वाघानतर माणसाना पाहन पळन न जाणार कोणत पराणी

असतील तर त मिणज आपल पववजि आमचया यणार या गाडा

पाहनिी ती मडळी आपला रसतावरिा मककाम िलवायला तयार

नविती मग काय आमिी तयािा ददनकरम बघत बसलो कािी

मोठी माकड आपापलया िकतीिा अदाज घत िोती कािी

झाडावर सरपारबया खळत िोती तयातलया एका कटब परमखािी

आमचयावर अिी नजर िोती

तविढयात माझ लि गल एका आईचया किीत

िा आपला खरा पववज बसला िोता तयािी पोज मला ऑगसट

रॉहडनचया थीकरिीि आठवण दऊन गली गमत मिणज

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

बर यािजणाना

िा ददसलाि

नविता कारण

ररसॉटववर परत

आलयावर

एकमकाि फोटो

पािताना िा

फोटो पाहन

अनकानी आशचयव

वयकत कल

तयानी पाहिलाि

नविता तो

तयािी ती गोड

पोज मला फारि

भावली

स

काळिी िी रटरप

अिी मसत झाली

िोती दपारी

आमिी हनघालो तविा आता काय काय बघायला हमळणार अस

मिणत आमिी हनघालो कारण आज आमिी बाधवगडचया

िषिािी हवषणला पिायला जाणार िोतो डोगरावरचया

घाटाचया मातीचया शििोळया रसतयान धाडधाड जीपस िालवत

आमिाला िालकान वरती आणल २-४ दा तर अगदी धसस झाल

तयाि हसकल खरि वाखाणणयासारख आि

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

वरती पोििलो वरिी भरपर झाडी िोती अन

तयाति हवषणिी भलीमोठी मती जवळ जवळ २५ - ३० फटतरी

असावी आराम करत पहडली िोती

हतथ

मला एक अगदी

छोटा गॉगलवाला

ददसला सिा पायाि

एक मिाराज अगदी

रबनिा गॉगल

घालन बसल िोत

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

हतथन आमिी पनिा खाली जगलात आलो आता

आमिी एका गि पािी थाबलो भर जगलात एका टकडीचया

पायथयािी िी गिा िोती खडकात खोदन तयार कलली

असलयान मधय गिा अन हतचया डावी उजवी कड उतरत यणारी

टकडी अिी कािीिी रिना िोती गिला लोखडी जाळीि दारिी

िोत ( ि इतटया तपिीलान सागतय तयाि कारण पढचया

गोषटीमधला थरार लिात यावा मिणन )

िी गिा हतथलया वटवाघळासाठी परहसदध आि

छोटी छोटी िजारो वटवाघळ इथ वसतीला आित आमिी आत

गलो आतमधय एक मोठी गिा अन तयाचया आत अजन छोटया

खोलया िोतया आमचया गाईडन आमिाला आतलया छोटया

खोलीवजा गित नल अधाराहिवाय कािीि ददसत नवित

मग आमचया गाईडन काडी उजळली तरी कािी

ददसल नािी अन तविढयात उजडामळ कािी वटवाघळ उडायला

लागली ईsssss असा आवाज करत बहतािी लोक माग सरल

आखखया गित छताला वटवाघळ हिकटली िोती आजपयत

इतकी वटवाघळ मी बहघतली तर जाऊि द पण इमहजनिी कली

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

नविती अगदी जीवावर उदार िोऊन कस तरी हटलक कल अन

बािरचया गित आल तयामळ फोटोिी तया खोलीचया फकत

बािरचया बाजिा आलाय पण उजवी कड आत आत दकती

वटवाघळ असतील यािा अदाज नककी यईल तमिाला तो फोटो

पाहन ज याssssक अस मिणणार नािीत तयाना माझयाकडन

एक जवण लाग

मग आमचया गाईडला अजनि सफरण िढल

तयान एका वटवाघळाला पकडन आमचया समोर आणल इतक

छोट िोत त अन खर सागायि तर मला त ददसनिी आवडल

तमिी िसाल पण

मला त गोडस

ददसल आजिी

तसि वाटत

मग आमिी गिचया बािर आलो जगलात अस

जहमनीवर आमिी पहिलयादाि आिोत यािी जाणीव झाली खप

छान वाटल आतापयत आमचया गाईड िालकािी सकत तादकद

असायिी कोणीिी जगलात परवि कलयावर जीपमधन खाली

उतरायि नािी अन िा हनयम त सवतःिी पाळत (अपवाद फकत

आत हजथ ििा-पाणयािी सोय कली आि त िक पॉईट ) आता

पहिलयादा अस झाल िोत की आमिी जगलात पाय उतार िोतो

ि लिात आल अन अगावर सरसरन काटा आला मिटल तर

आपण आहण जगलिा राजा आता एकाि पातळीवर आिोत

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

आमिी इकड हतकड पाह लागलो आमिी जीप

गायब िोती तया वळस आमचया दोन जीपस तथ आलया िोतया

पकी आमिी जीप अन िालक गायब िोत आमिी टनस झालो

मग कळल की आमचयातलया एकाला बर वाटत नसलयान तयाला

ररसॉटववर सोडायला जीप परत गलय मग आमिी सगळ हनवात

झालो आमिी मोठ ४-५ जण दसर या जीपिा िालक दोनिी

गाईड अन ४-५ मल अस टकडीचया उजवी कडचया उतारावर

जरा हनवात बसलो

मलाना कटाळा यायला लागला तयािा कटाळा

घालवावा मिणन मग आमचया फोहलएजचया मागवदिवकान

जगलचया कािी गोषटी सागायला सरवात कली दोन वाघाचया

मारामारीचया कथा पािललया हिकारीचया कथा या आहण अिा

अनक मग दसर या जीपचया िालकाला सरसरी आली तयान

हतथलया कथा सागायला सरवात कली

पवी इथ मिण काम करणार या मजराना

तयाचया कामाि पस दणयाि काम िाल एकदा असि काम िाल

िोत मकादम गिचया उजवी कडचया उतारावर बसन एककाला

बोलवन पस दत िोता तयािी डोगराकड पाठ िोती अिानक

डोगरावरन वाहघण खाली उतरली मकादमासमोर असललया

मजराना ती ददसली त धावत गित पळाल तयानी मकादमाला

ओरडन पळायला साहगतल पण तयािी पाठ िोती तयाला

कळलि नािी त का ओरडताित त वाहघण डोगर उतारावरन

खाली आली अन मकादमावर हतन िलला िढवला तयािा िात

उपटन काढला सगळया मजरानी लोखडी दार बद करन घतल

िोत तयामळ त बिावल वाहघण नरभिक नविती पण हतचया

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

वाटत मकादम आलयान हतन िलला कला िोता बराि वळ हतथ

थाबन मग ती हनघन गली अदाज घऊन मजर बािर आल

तयानी मकादमाला दवाखानयात नल पण अहतररकत

रकतसतरावामळ तो मला

बापर ि सवव ऐकतानािी आमिा थरकाप

उडाला सगळ डोगर उताराकड जरा सािकतनि पाह लागल

आता तया लोखडी दारािा आमिाला आधार वाट लागला तया

गोषटीतल खर खोट तो िालकि जाण आमिी तयािी ििाहनिा

करायचयािी भानगडीतिी पडलो नािी

नसतया कलपननिी आमिाला जगलािी िी दसरी

बाज थरकवन गली परतयिात कािीिी वावग न घडनिी आमिी

सगळ अहतिय टनस झालो जगलाला कजयअली घयायि नािी ि

अगदी मनात ठसल

सधयाकाळचया उतरतया सावलया आता मनावर

ओथबन यऊ लागलया

आमचया जीपन उडवलला धरळा ददस लागला

पण आमचया मनावरि मळभ मातर तसि राहिल परतीचया

वाटवरिी फारस कोणी बोलल नािी

___

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

८ बी ट ला िवटिा मजरा

आज आमिा बाधवगडिा िवटिा ददवस िोता

खर तर आमिी आखलली टरीप आज सकाळीि सपली िोती पण

अजन जगलािी भल उतरत नविती तिात बाधवगडचया

राजाला अजन आमिी सलाम कर िकलो नवितो तयामळ एक

जासतीिी जगल सफारी करावी अस आमचयातलया अनकाना

वाटत िोत मग आमिी अनकानी जासतीचया जगल फरीिी

िौकिी कली अन आमचया फोहलयाजचया हलडरन िवी ती सवव

सोय करन ददली अन मग आमिी पनिा जगलात हनघालो आज

आमचया दोन जीपस िोतया अन आमिी सवानी ठरवल िोत की

आज फकत आहण फकत बी ट लाि भटायि दसर सगळ रटस

बाजला करन आमिी बी ट चया रसतयावर आलो बी ट िा एररया

तसा मोठा जगलिा राजाि तो पण तरीिी गाईडवरती सवव

िवाला टाकन आमिी हनधावसत िोतो आज दकतीिी वळ एका

रठकाणी थाबायला आमिी तयार िोतो बी ट चया दिवनासाठी

िार वाजल आमिी जगलात परवि कला पधरा

हमहनटात एका छोटयाशया टकडीला वळसा घालन आमिी पढ

आलो अन मग एका रठकाणी गाईडन ठिरो असा इिारा ददला

डरायविरला अन आमिी जीप थाबली (वळ ४१५ )

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

समोर एक गवताळ रान िोत अन थोडा दरवर

छोटा हिरवा पि िोता ४-५ हिरवया पण खरटया उिीचया

झाडानी घटट रान कल िोत

आमचया गाईडन साहगतल की हतथ पाणयािा

एक सतरोत आि तयामळि बाकीि रान हपवळया गवतात असल

तरी तविढाि पि हिरवा गार िोता दपारचया कडक उनिापासन

सटका हमळवणयाि अतयत रमणीय रठकाण िोत त पण हतथ

िोती परिड िातता नविता कोणता कॉल नविता माकडािा

आवाज ना िरणािा आवाज ना मोरािा ओरडा आमिी मनातन

जरा सािकि िोतो पण जोडीन गाईडवरिा हवशवासिी िोता

मग आमिी जीप हतथि दिा हमहनट थाबली पण गाईडि

समाधान िोईना तयान जीप पढ घयायला साहगतली आता

डावीकड तो सपॉट ठऊन आमिी पढ झालो तया सपॉटला वळसा

घालन बरोबबर पहलकड गलो पण हतथनिी कािी ददसना हजथ

पाणी िोत तो भाग जरा खोलगड िोता तिात छोटया झाडानी

जणकािी हतथ हनसगवहनरपमत गिाि झाली िोती

आमचया डावया बाजला िी जागा िोती

आमचया समोर कािी िरण िरत िोती अहतिय हनधावसतपण

जगलिी िात हनवात िोत आमिा उतसाि आता

मावळ लागला बहदा बी ट कािी आज ददसत नािी अस वाट

लागल गाईडन पनिा दरपबणीतन पािणी कली आमिी पण

आमचया दरपबणी कमर रोखल पण िाय िातता िातता अन

िातता(वळ ४३०)

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

अिानक िरणातलया एकान आपली िपट उि

कली सगळी िरण सावध झाली अन खरी िातता मिणज काय

ि आमिी अनभवल अगदी हिटपाखरिी िलना सपणव जगल

अगदी सतबध आमिा शवासिी थाबला एक िण पण लगि

पनिा वातावरण हनवळल आमिा गाईड मातर आता सदकरय

झाला तयान जीप वळवन पनिा माग घायला लावली आहण

आता तो अहतियि कॉहनफडनट िोता पनिा मगािचयाि

सपॉटचया थोड अहलकड आणन तयान जीप बद करायला

साहगतली (वळ ४३५)

आमचयाकड वळन बघत साहगतल यिीि ि

वो मगर कब हनकलगा हनकलगा या निी कछ किा निी जाता

अगर आप ठिरना िाित िो तो ठिरग या दसरी जगि कोई दसर

बाघ का िानस लग आप जसा किग वसा करग पण आता

आमिाला फकत बी ट िीि आस लागली िोती तो नसता हतथ

आि यािािी खप भरवसा वाटत िोता तो फकत हतथ आि िी

जाणीविी आमिाला परिी िोती आहण आमिी सगळि अगदी

हनवात अगदी दकतीिी वळ थाबायला तयार िोतो

अधाव तास िोत आला आमचया दोन हजपस

आहण कािी िरणारी िरण जगलािी हनवातता अन तयाचया

असणयािी खातरी याचयासि तो अधाव तास कसा गला ि कळलि

नािी एक खप खप छान सधाकाळ आमिी हनसगावसि अनभवत

िोतो खर तर आमचया बरोबर लिान िवथी- पािवीतली मल

पण िोती पण सगळ एकदम िात बसन िोतो २-४ इतर जीपस

आमिाला अस हनवात बसलल बघन थाबत िोतया हविारणा

करन आमचयाकड पिात पढ मागवसथ िोत िोतया

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

अन मग तो िण आला एका साबरान खक

कल जगल िल लागल आमचया समोरचया झाडीतन उजवी

कड िालिाल जाणव लागली उनि उतर लागली िोती

झाडाचया पानाचया सावलया आमिाला फसव लागलया तो पिा

हतथ नािी या इथ सगळ सजग झाल अन मग तो पढ

आला (वळ ५०१)

गदव हिरवया झाडीतन अवाढवय बी ट ददस

लागला थोड पढ िोऊन सधयाकाळि ऊन अगावर घत

आमचयाकड पाठ करन बसन राहिला तयाि जमतम डोकि

ददसत िोत त िी मागन पण तयाचया कानावरि त परहसदध रठपक

सपषट ददसत िोत

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

मधयि तयान मान िलवली अन हमळाला एक

साईड सनप अन मग मधयि तो झोपत िोता मधयि मान वर

करत िोता जवळ जवळ ४५ हमहनट तो हतथि बसला िोता

आमिी दरपबणीतन अन कमरतन तयाला मनसोकत पिात िोतो अन

मग तो अिानक उठला आमचया आिा जागत झालया पण

कसि काय तो बािर यायचया ऐवजी पनिा झाडीत जाऊन

बसला ( वळ ५४५)

पनिा १५ हमहनट गली आता अधार लागल

िोत जगल साड सिा वाजता बद िोणार िोत कमीतकमी

आमिाला या सपॉटपासन ६-१५ ला हनघावि लागणार िोत

आमिा जीव आता मटाकटीला आला िोता भटला भटला मिण

पयत िातातन िण हनसटणार अस वाट लागल आता पढिी

कािीि हमहनटि िातात िोती

सिा वाजल आमिी आता आिा सोडायिी

ठरवली मनात मिटल बघ तयाचया मनात असल तस आमिी

हनसगावला िरण गलो अन तो िण आला आमिाला पार पार

बदलवन गला

६०१ तो झाडीचया डावीकडन बािर पडला

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

डौलात आमचया उजवी कडन िालत बािर आला

हिखलात बसलयान बराि मळला िोता वयान

मोठा असलयान अन उनिाळयामळ तयािा रगिी फारसा आकषवक

ददसत नविता पण तयािा आकार िालणयातला तयािा रबाब

भरदार पावलतयािी जगलावरिी कमाड सगळ हजथलया हतथ

िोत आमिी अगदी नजरबद झालो िोतो इतकि नवि आमचया

जीप िालकानािी जीपस सर करायि िणभर लिात आल नािी

तो आमचया समोरन पढ हनघाला अन मग तयाचया माग माग

आमिी

आता मी कमरा बद करन िाडीकम िातात

घतला तयािी परतयक िालिाल रटपायिा परयतन कर लागल पण

ि काम अहजबात सोप नवित खडबडीत जगलातला मातीिा

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

रसता तयाला गाठायसाठी जीपिा असलला वग जीपमधलया

परतयकािी िालिाल या सगळयात िाडीकम हसथर िोत नविता

पण तसाि रोल करत गल आमिी आता टकडीपािी आलो आता

तयाला आपलया घराकड जाणयासाठी टकडी ओलाडन आमचया

समोरन रसतयावर यण भाग िोत

आता तो आमचया अगदी जवळ यणार िोता तो

एका झटटयात ती टकडी िढन आमचया डोटयावर आला अन

उडी मारन आमचया समोर खाली रसतयावर आला अन मी

िाडीकम गळयात सोडन पटकन कमरा िातात घतला

पढचयाि िणाला झाडातन बािर यत एक िण

तयान आमचयाकड दषटी टाकली अन हमळाला िा तयािा टलोज

अप खोट वाटल पण िबदिः खर ताटा एविढ मोठ तोड

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

आता तो डावी कडचया झाडीत हनघाला

आमचया जीपसनी डावीकडिा रसता पकडला पण तो जगलातन

पटकन वळन आत गला

जीपिालकान पनिा जीप पळवली आमिा

पाठलाग सर झाला पण आता जगल िागलि अधार लागल

कमरातली सटीगज बदलायला वळ नविता मी पनिा िाडीकम

िातात घतला रसतयान पनिा ददिा बदलली अन पनिा दर

झाडात तो ददसला समोरन पनिा तयाि दिवन झाल आता तो

तयाचया आवडतया जागी बसला आता तो हतथन रातर

झालयाहिवाय उठणयािी िटयता नविती अन जगल बद

िोणयािी वळिी िोत आली िोती (वळ ६०८) आमिी हतथनि

तयाला िवटिा िो आता िवटिाि मिणायला िव सलाम

कला बाधवगडचया राजाला माझा िा मानािा मजरा

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

ई साहितय परहतषठान

कधी सपि नय अिी एखादी रटरप सपली की ज

फ़ीलीग यत ति दफ़लीग अस एखाद सदर पसतक सपताना

तमिाला यत का तर मग तमिी आमचया िोखदळ वािकाचया

यादीत असायला िव तमिी लगि ि पसतक कस वाटल यात

अजन काय िव िोत ि अहधक िागल कस िोईल अस सगळ

आमिाला कळवायला िव वािकाना काय आवडत आहण काय

नािी ि लखकाना आहण परकािकाना कळायला िव ना तरि

साहितयािा दजाव वर वर जात रािील पलीज या पसतकाबददलिा

आपला अहभपराय aratiavalgmailcom ककवा

esahitygmailcom वर कळवा आपलया परहतदकरयावरनि

पढलया पसतकािी आखणी सर िोईल आपलया परहतदकरया

लवकर यऊ दयात फ़सबकवर esahity चया पजवर ककवा

परोफ़ाईलवरिी आपण आपलया परहतदकरया नोदव िकता

ई साहितय परहतषठान िा अनक कवी व लखकानी

सर कलला एक नवीन परयोग मराठीमधय वािक आहण

साहिहतयक अहधक जवळ यावत आहण एक मोठी िळवळ

इटरनटचया माधयमातन सर विावी अिी इचछा िोती शिमत

मदाव मदद खदा ककवा िललीचया भाषत सागायि तर सचची

लगन िो तो अपन सपन िाहसल करनक हलय सारी कायनात एक

िो जाती ि मराठी भाषत उततम दजदार साहितय हनरपमती

विावी िागल वािक एकतर यावत तयाना िागलया दजावि

साहितय हमळाव आहण दजदार हलह इहचछणार या लखकाना अस

वािक हमळावत एवढि काय त आमि छोटस सवपन या आमचया

छोटयािा सवपनाला लाखो वािकािी साथ हमळत गली आहण

कारवा बनता गया तयािबरोबर दजदार हलखाण करणार

लखकिी या िळवळीत जोडल जात आित आजि ि पसतक

वािलयावर तमिाला त जाणवलि

पण आमिी समाधानी नािी बारा कोटीचया या

मराठी समाजात दकमान एक दोन कोटी तरी समजस िोखदळ

वािक असायला िवत जञानोबा तकोबाचया ससकारात वाढललया

या समाजाकडन एवढी अपिा ठवायला काय िरकत आि

हमतरिो जयोतीन जयोत तवत जावी तस वािकानीि वािक

जोडायला िवत तमिाला जर ि सवपन पणव िोणयात िातभार

लावावासा वाटत असल तर फ़कत एवढि करा आपलया

ओळखीपाळखीतलया दकमान दिावीस लोकाि ई मल पतत

आमिाला कळवा

अस ई मल आय डी पाठवणार या वािकाना

आमिी VIP वािक दजाव दतो

आमिा पतता esahitygmailcom

अहधक माहितीसाठी भट दया

wwwesahitycom

आपल नमर

टीम ई साहितय परहतषठान

अहधक माहितीसाठी भट दया

wwwesahitycom

आपल नमर

टीम ई साहितय परहतषठान