arthur c. clarke - a jövő körvonalai(1962)
TRANSCRIPT
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
1/230
ARTHUR C. CLARKE
A JV KRVONALAI
HOL KEZDDIK A LEHETETLEN
GONDOLAT . BUDAPEST . 1969
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
2/230
A M EREDETI CME:
PROFILES OF THE FUTURE
FORDTOTTA:
RKOS ILONA
KONTROLLSZERKESZT:
DR. TRS RBERT
ARTHUR C. CLARKE 196!
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
3/230
A H"#$%&'()'*+, S$-$* T"*%/-&)-&, I&0$'02'& *%3(%$4/"&,0-5#+/&, ,37&7#,88'& 8'*+(
HUGO GERNSBACK&', ,+ /+&*'&5' (%&*%30.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
4/230
BEVEZET:S
A ;7-&) ,+%() 8%3+0+, # ,7$($*#-(0& ;7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
5/230
5'3 3'@5&+ ;7 0722 &'/ 03-3,%$"&, /+&0>%() ='(#$'& ,+%() &)+3** /'&;', '3 '(#$'&**+( ,+;'3'&0#+( >%() csakis %35/+& '0'03'& ;7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
6/230
0"*;-, abinitio '3,8$'3&+ ,+, &'/ #$%,0, >%$$- /30 ?&0-$+-+>%$.
L'>'0#('# >%() '$ ,+;'3'&0# ?'3>-2%5%*-#0 ,'30 /;* ,37&7#'& /-#%*5&( 0"*4#%, ,752'& ,+, +*=&,&0 05?-0 $&', 0"*%/-&)%#?&0#$0+,"# @5-#%,243 #%>#'/ +#/'50'/ '3#=5&( 0"*4#0 ,+ @() 0'00 %() 2-5,+ ,+2'& '3'('&*= ,8$'3='5= >%$ >%() ;704 854?0-,&, /;*&'/ #$-$ #$-$3, %3%()/+&0 $ 55'83# /+&*'& #$4#$434; 032'#30'/ $ +*=2'3+ 5-&)%, #$'5'80# 3-2'#30'/ ,730#(','0 *' 3'(#',3)'22 /'(2-&-#0 #'/ 5$'/ '>+2-/ /+00. H &&, +*';& >5/+ 3. I('& /'(%$ @/ 192'& @50 '3#= 5'(&)'/2'8+33&0%() 2-5 0'3+03-30
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
7/230
5>;40 195' H%3*5 #, -3/%/2&/'(?%5*"3 >%() $ '3#= ,@#53'0+ 83*-&)%, /-5 /,7*&+ ?%(&, /+,%5 &/( &'()'0=. D''&&', #$'/33=*#&', #$'/8%&0;-243 /+&*'() >%() #$42& ?%5(4 *%3(%,
0@$ < @5,7$3##'3 A ;7'0=#('0 () @50/ /'( /+&0> /-#+, &'/ 30'$&,.
H#%&34& '()'# ?';'$'0', %80+/+#0 /-#%, 8'##$+/+#0 >&(&'/2'&0-503& 8'##$+/+$/"# '()?%5/-& +&*%,%30 ;7%3 5*'/'# /'(-33&+
# '&&3 ,'%() &>-&) %3)& ,5*#0 ?';0'('0', /'3) /;*&'/ 2+$%&)%#& &'/0"*%/-&)%# 0&) >&'/ 0"*%/-&)%# ?&0-$+. L'#$&', ,+, +*=8$53-#&,0',+&0+, >%() %3)& 0/-,,3 ,%/%3)& ?%(33,%$"&, /+&0 3-0>003-( #
&'()'*+, *+/'&$+4 *' '22'&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
8/230
*'5@0#' /+ &'/ 3'>'0#('# /+&0 $ /+ 3'>'0#('#M # &> /( ;4
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
9/230
I . F E J E Z E T
A JVENDL:S KOCKZATAI A JZAN :SZ CSDJE
+'3=00 "0-&&$ /-#%, /+3)'+,'5','0 500, '22'& %$ %34(++ &3@$+# 5*','#0-5() +# 3'>'0&'. A$0 /%&*0-, >%() /'(003& '$ ?5-$+#%() ?"33*-#%#>3-3 +&&+ >%() /+&*7##$' &)%3%/# A3
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
10/230
/'0'# &()#-( ,+&', ?%&%(5-? # #$&/+,5%?%& '/'30' >+0'302';'3'&0'00' >%() $ +$$43-/8-& *%3(%$+, $ &(%3 853/'&0 2+$%00#-(%0,3*700 ,+ ,5*# ,+'0&', 0'&('5'& 03+ 25-0+&,&, ... *'/3003&%, (),%530+ %() $ '()()#( &'/ $ inis-2'&;4$-#2& ?%5*"30 '3=. A >"#$*+, #$-$* '3';& 0"*4#%, /;*&'/'()>&(3( -33@0%00-, >%() &'/ 3(>;4# 5'83# 3'>'0'03'& # 2-5,+ ,+5'83=(8 8@0#'0#('# ,%/2+&-+4; #'/ '()'#@0>'0= '()3,3/# (82'& /'33)'3 $ '/2'5 >%##$ 0-'0.
K37&7# /4*%& N'%/2 '3( #$3'# 3-04,75 '$>%()
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
11/230
/'(50'00' 0 ?+@5'
'3;"0%00 #+33(-#$>%$ #, 8+33&0%,5 *722'&0'00' /'(. R'83&+ 0"*4 (8',88'(('3 '3,8$'3>'0=, +#/'50' '3 *' 2+$%&)%# >%() /+&*'&&'/(),%530+ ;'3'&0=#( &3,3 /'50 $ #$42 #'/ ;7>'0 >%() $ "0#&, 0;", >%() '$', $ '3,8$'3#', 0'3;'##(('3 '() (8 -0 +# ;"0>0& '() %() 3''##&, '3 34'5=# /%0%55 0%/ >%() 192&
3*4
W 1 /5?73* X 169 ,/. $ ford.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
12/230
5'83=(8','0 /'3)', ;4#,-& 0722 "0#0 #$-33@0%00, /+&0 '()'0 04+($-& 2-/"30%#.
A/+ &(),7$7('0 +33'0+ $ 55'83# 703'0' /+&0 ,%/%3) 3'>'0=#(
'3=#$75 $ 19!# /"&,-;-543 /'(;'3'&=0"*4#@0-#%, '5'*/&)',&0 $ %5%#$ C+%3,%%() H%3*5 3=;&,83*-; / ,80'3'(',&', /'3)2' ,-5%##8'+3+$-34*-# 5(*; (%&*%30/'&0'#'& 3'$-50?3,,2'& *%3(%$4 0"*4#%,0. V'(), ,5+0+,+%$ >%() '()
37'##' F73* '
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
13/230
K7'0'03'&&', 3-0#$+, ...
A C%3%/2% P"23+ L+255) %30&- >%() '() 5,0$'/&)(-243 eneri#t # &'/ >'%() '()'03'& ?%&0 >#$&%# 0'>'5?'3;"000-#->%$ 3'(3-22 0@$ ?%&0 &+05%(3+'5+& #$,#('#.W
'50 /(-&, $ $'/&)(&, &'/ ,'33 #$7,&+' F73*5=3 0'3;'#
'(#$2'& '3(>'0 '(#$'& ,7$'3 2%3)(4&,>%$ #, $ #$-/@0 >%() '&'5(+-;-0*; -0 >#$&%# 0'>'5&',. A/+,%5 L"&)+, II. ?'3'/'3,'*'00 >5/+&>-5%/#'/0-%$$-0'>'0;, >%() B+,'50%& 85%?'##$%5 ,+ 0"*%/-&) ,0@< &8#$'5#@0=;' 0 '()'0
Perils of a Pioneer E() 0075=5'
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
14/230
,7$700 /'3)',,'3 0075= #$'/2','53>'0 ,'&%34(+ /'33'00
*"5&(%34 *' #%,,3 ,'%3 >-0 >+2C#"8-& ,++&*"3-#+ ?'30'
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
15/230
;'3'&0,0'3'& S/+0>#%&+& I+0"0+%& *0 ,+. H '$0 C/82'33 85%?'##$%5
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
16/230
?%3)4+50 Nature +#/'50'00' ,7&)%() 0'(), ?35' $ '3=@03'0','0 # '/3,'$$&, 55 >%() &'/3(>;4# 5'83#0 +# 3'>'0'03'&&', 050%00-, /+'3=00 /'(%5,&0 ?'3 /'5= >"/2"(.
A$ ;#-(%, &'/ '&('*0, &',+ '$0 '3?'3';0'&+ /+,%5 $ '3#= #$8"0&)+,%0 5-,7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
17/230
$#','0 +# >%() 5,0-,0 #$'5&)'22 >2-5 #%,,3 '3@03'&*=22 3%,53'>'0&' ?'3>#$&-3&+.
+,%5 ! /5?73* >040--2%5#
'5=?'#$@0#'+&', 8%3(-5+ 04#"(5 233+#$0+,"# 5,0-543.V3'/&)'/ #$'5+&0 +3)'#/+ /( >%##$ +*'+( ,+'0'03'&. A$ '$$'3?%(33,%$4 @5-#%, 2%##$&04 /4*%& %3)& /5?73* >04#"(5 233+#$0+,"#5,0-543 2'#$3&', /'3)'0 '()+, ,%&0+&'=3 3=&', /-#+,5 # /'3)0%/2%/2-0 #$-33@0 8%&0%#& +5-&)@0>04 # /'(>0-5%$%00 38%&05 #$-33 3'
83*-"3 '() %() &+ '0;, (%&*%30+&,243.K@%() $ /'5+,+ ,7$'5'33 C>"5>+33/+&+#$0'5'3&7, 0"*%/-&)%# 0&-#*4; >#%&34 &(%0 '()'5'33 #$3#=#('#'&
,%&$'5'5 '3>&)(%3
W K2. ,/. $ ford.
WW C>'5'33 5%##$+&*"30
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
18/230
>04& ,+#+. A ,74&883 ,7+(()'&', '3 /+&*'&0/+0 >33&,M /( ,,%5 +# +($ '22'& $ '#'02'& >@5'#$0'3#',0750&'0'#'& +($&, 2+$%&)"30,.
A/+,%5 *5. B"#> "()&$%& < *''/2'52'& #$'&-0"#+ 2+$%00#-( '3=002'#$30 $ '()'03'& ?%&0%# 0+0%, $ 0%/2%/2 ,753 $ %() 70 0%&&-0&)%/%00. B-5,+ ,+#$-/@0>00 ?';2'& 0'>-0 /+&0 L%5* C>'5'33 0'00' >%()
2%/2-0 >%5*%$4 +&0'5,%&0+&'&0-3+# 5,0 #3)-&, ! 0%&& ,753 ,'33 3'&&+' $ ,,%5 ?3'3/'0'# V! /+&*7##$' 0+$'&&() 0%&&-;-%() 70#$75 ,7&&)'22 5%22&4?';','0 8@0#'&', /'3)',"()&,,%5 700-#%#22, /+&0 H+5%#+/-5 3'*%2%00 '3#=0%/2%/2.
A #$%
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
19/230
5,0-$-#2& 5%##$ 3%&(#3)%$&+ ,@'##, # >%() '3,'53;, ;4$& #$ #=*;0 /'3)50 0750&'3'/ %3)& +5(3/03&"3 5400 ,+ 2&0'0#0 '3( 2-05,&, ,'333'&&&, >>%$ >%() ,7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
20/230
II. FEJEZET
A JVENDL:S KOCKZATAI A K:PZELET CSDJE
A$ '3=$= ?';'$'02'& $0 ;-&3%00/ >%() 0"*%/-&)%# 3'>'0=#(',,'3,8#%30%# &'(0@< -33@0-#%, &() 5#$0 # >;*&+ 854?0-, *"5+2-+0/'3)','0 ,7$'0=#(', /'(;7'0'03'& 5'83#5' &"0' # /-#%,@5-#+2&. H+-&)$%00 2'3=3' 2-0%5#-( >>%$ >%() #$'/2'&$$'& 0&)',,'3.A$ 5"0$-# 7##$'# 38 $ 7##$'# 5'&*'3,'$#5' -334 0&)0>'3)'#'& 50,'3+, s 5'&*#$'5'$+, *' /+,%5 $ +($-& 30?%&0%##-( 0&)',/( ?'3?'*'$'03'&', # 30'$#, 3'>'0=#(' &'/ /(-043 50'0=*=.
H@5'# 83*-0 #$%3(-300 '55' ?+3%$4?"# A"("#0' C%/0' ,+
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
21/230
(-#$0543 #$434 ?';'$'02'& !. ,70'0 I ?';'$'0 '$0 @5; $ (+0'#0',,'3,8#%302&
T"*;", >%()& >0-5%$>0;", /'( 3,;",0 0-%() #+33(%, #%>#'/ ;'3'&0>'0&',0722'0 /+&0 (+ 0-5%$%00 +#/'5'05' # /( '$ $ +#/'5'0 +# ('%/'05+-5 # *+&/+,-5,%53-0%$4*+,. C%/0' &'/ #'(@0#(%() &'/ (%&*%30 #8',05%#$,485M senki #'/ (%&*%3>0%00
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
22/230
&,. T'5/#$'0,&3 ?%(%() /30 %3) #%, 3',$*>'0'03'& ,*-3)-&-0>3*;"&,M # /'3)','0 ?+()'3/'& ,@()%() /'('5?%5* /'33'00 050%00 ,+
5'&*3'03'&3 ,+ /+&*'&,+ /-#&-3 ;%22& ?'3?'*0' $ 0%/ 2'3#= #$'5,'$'00.R"0>'5?%5* (),5& 05?-3,%$%00 $%,,3 #$'&$-+4>;>-#$%,,3 ,+, '3=5'/'(/%&*0-, >%() '() &8%& +(-2 0"*;", ?%(&+ /;* $ &)(2 $-50'&'5(+-0. :# /+&*7##$' 70 '5?%5* #%*-30%#3'#'3/;#(' '33'&5' '3/"3#$0%00 #$-/@0-#2 '0&', %3)& &",3'-5+# 5',+40 /'3)2'& 0722 '&'5(+ #$2*"3 ?'3/+&0 /'&&)+ /'(+&*@0-#->%$ #$,#('#. A$ &)(2& 3'#%&34 $ "5-& >#*-# #$%3(-3000 '$0. +"0-& '$0 '()#$'5 ?'3?'*'$0, $0%/'&'5(+ +(-2 ?%(-# /-5 '3,'53>'0'03'& 2-5 >-2%5 ,&)#$'5'&3,3 /( ;4 ?3 '0#('#/;*&'/ 2+$%&)%#& +($ %() ,+0%34*+, &'()
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
23/230
A &()%& +# ($*( ,8$'3'0 #%,,3 5+0,-22 /+&0 03#-(%#& #$'(&) >/(+# '3=?%5*"3 5'&*#$'5+&0 5%/3-#2 # #=*2' 5-&0; #$'5''&
85%?'##$%5-0 >#, &'/ '3( %,%# >>%$ >%() 703'0'+5=3 #"8-& @5;%& #&' 8542-3; /'(%##$ 0- ,#=22 8%&0%# 3'#$ +# "()&+3)'& 0'5/#$'0. A%() /+&*'& /0'/0+,+ #$-/@0-# ?'32%&0>04 %3)& '3'/+ /'0 %() &3+0+,+ (8'$'00 /'(8@0#'.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
24/230
H2-5 3'0' >-053''00', '3 **+( /@( $ '3',05%&+,'$'5#$'5 # /+33+4#$%5 ()%5#22 /,7*#0 3'>'0=>%$ ,8'#0/'3)'0 0+#$0-& /'>&+,+ #$'5,'$'00'3 3'>'0'00 '35&+. A 0'>&%34(+ '$0 #$+&0'0 $ 19'# 003&5 >%()
/'(8542-3; '3/;0 '3=@03'0/'&0'#'& &)+0
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
25/230
%
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
26/230
0'>&+,+ 2'5'&*'$#'+ ,0 3'#'& '3,37&@0>'0= %#$0-3)2 #%5%3>04,. A$ '()+,%3*3%& $#('0 (8', /,7*#&',/'(50#'. L'%&5*% 83*-"3 &>-&)0 /'(03-30 %() ,+'(#$@0= #$2-3)%$4 # '3',05%/%# 5'&*#$'5',2' 03#-(%#& /3)5'>0%3;&,.
D' 0'(), ?'3 >%() '() 0'3''0&'/'(/()5-$&+ A5,>+/*#$&', >%() $ '5'*/&) &()%22 8"#$0"3-# 3'#$
/+&0 /'3)'0 054;+, # (757(7, ,7$700+ 7##$'# >-2%5 %,%$%00 T'(), ?'3 >%()
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
27/230
,'0 '()/-#043 '3,37&@0'0#( +# ' >"#$*+, #$-$*'3=00+ 0"*4# @() #$430 ;3@0%00 5"(4243 7##$'&)%/%00 (-$243 875(=3'&*,'5,2=3 0-5%$%00 ?%55-#243 ,'33 '5'*&+'.+&*'& +3)'& ?%55-# ,+ %() /+,%5 $ 0%/'&'5(+ 30'$#' /-5&)+3;0-#-5. H%##$0-+*5%(&/(%, +85+ /5'0 '()'#@0#5'. D' /(+# /+&*'& ,%33(-;,+&'
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
28/230
/-#%/ #$'5+&0 '()'0 #'/ #';0'00', 03$%00& ?'3?'*'$#&', 8+33&0 '3=00.A ;%22 %3*3%& "()&,,%5 %3)& ?%(3/,0 3-0>0"&, /'3)', +00
43-3,%*&, &+, R%2%0(8R'30+%() ,''0'03'&2'. A ,7%() +*=5=3 +*=5' &-3/ +# 2',7 23 %3*3+%#$3%85 8+33&0%, &>-&) %3)& 00'30 3-0%, %00 /'3)'0 #, 0@$
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
29/230
I I I . FEJEZET
A KZLEKED:S JVJE
A #$&-30 '&'5(+ 3'(&()%22 5#$0 *%3(%,&,'()+, >'3)5=3 /-#+,5 %5*-#5 "#$*+, #$-$* ,7$'8' 0-;-&
2',70-5-0 # ;7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
30/230
/(-04350'0=*=22 03-& ,7;0-#5'83=(8 R,0
V#0(a)L(+ ;-5/ GE
T'&('5300;-54
GE G5%"&* E??'0 >+&' X 3(8-5&-# ;-5/ VTOL V'50+3 T,'%??&* L&*+&( +55?0 X ?((=3'('#'& ?'3 # 3'#$-33&+ 0"*4 3(+ ;-5/
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
31/230
A$ '3#= ,0'(45+-2& &()%& 57%() 45-&,&0 70>'$ ?%(>04 ,+3-0-#0.E3+#/'5'/ >%() -&) >-05-&) +# 34 050-# *5-( >;3/%# $%() /'(&7%() 34 &'/ 3'(;%22
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
32/230
3-2 /'3) ?+&%/ />%$ >%() '33-## /(-0
0,5/-&&)3 &3,3 >%() 3,3/03&,%*& 00&. A$0 ()&@0%/>%() /'($#(' &'/ /#$,+ &'/ #$%+-3+# ;'33'( 3'&&'. A ,7$7( #$2* ,7$3','*0'0#' >2-5 ;4,7$5$#0 ,'30 &() -0%,,-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
33/230
*'&&'/ ,'5','# ;-5/%() 0'3;'# 380'53'0'0 "04"0,5 # 85,%34>'3)',5' 3'>'##'& ?'3>#$&-3&+
# 3'>'0 >%() /( '$ #'/ %3*; /'( 85%23/-0.
H2-5 %() ()3%(%#%,0 #$-33@04 #$3(%0 57%(),+0'5;'*0'22 3,3/$-#0 03-3;%&. +&0'() >#$ '&=#$%2-,,3.
E() +3)'& 5'&*#$'5 /#$,+ 85%23/-+ 45+-#+, 3'&&&', *' &'/3'()=$>'0'03'&', 3+( 3'>'0&' =,'0 $%,>%$ >#%&3@0&+ /'3)','0 &",3'-5+#?'()%() (8#$'0+&'>$#(', +('& ,%/%3), 3'&&&', # /'(%3*-#", technika mai #ll#samellett &'/ 5& /'( ?-5*#-(%0. ( H'+&3'+& '3( 4%$ >%()5-/"0##%& /+ 0750&>'0&, ,,%5 > '() &() #'2'##( #$3( &>-&) '$'5"0##3 ?'*3$'0& '3#$,* ...
E() ?%3)0%&%# /%$(-#0 %() >%()& 3'>'0 8#(2'& ?'3;"0&+ 5- A,+ /'(?+()'30 /-5+*'('# +*=#'22 >73()'0 /+&0 /%$(438#= '3=00 >2%$+, 0"*; /+5=3
2'#$3',. N'/ >+&&/ >%() $ -03(%# "0#%,043 '30&-&, >%() 0'>'55'3
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
34/230
A$ +*'-3+# /%$(4 0 %3)& 3'&&' >%() #'2'##((5*+'' ?%3)0%&%#&&7+50'3''2'##("(5-#. S'//+3)'& #$+3-5* &)( &'/ '0 +3)'& /4*%& # '3#=5-
&$#5' (%&*%30 /'(003&&, 0&+,. D' #,"()& $
E() ?%3)4 -5/3-# +3)'&?;0 %$ ,7$'3'*0;", $-303 > '()'&3'0'#'& -5/34 ?%3)4 ?'3#$@&5' ,'5'#$02'& '()85?*"(4#%50 >'3)'$&, ;'3$=,&0. A &'/ &()%& ,%/%3)& >%()'() &8%& ?'303-3>0&-&, '0&&, %3)& &)(%0 /'3)?((=3'('# +5-&)2& '3( #$+3-5* >>%$ >%() '() '/2'5 #3)-0 '32@5; #>%$ >%() ,37&27$=#'2'##(',,'3 -5/%3>##%&. R'&('0'( &)( &+, #700;2'& &'/ /-# /+&0 '() ]&)(243 '0=#'& %$-#-5 #$%3(-3. E$ 05
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
35/230
>+50'3'& "(5-#%, /+ 2-5/'3) 8-5>"$/%# #-'0&' &)"(%*0& -33&+ /'50 $ '()+, 3-2"&, 3##& /'('3=$& /-#+,0. E$50 /'(3'>'0=#'& #$3'# '()'&3'0'# #'2'##( #-%3 #'2'##( ()%5#& *'?%3)0%&%#& %() &() ,-5 3'#$ > '()#$'5 ,+*'53 /'(003-( ...-#?'3=3 /( #%,,3 ?';3'00'22 /'(%3*-#%,0 +# 03-3>0"&, ()3%(%#
,7$3','*# 85%23/-;-5. H ?'3?'*'$$, (5'0=#(5=3 5#$3'0'#'22'& 2'#$3&, $ . ?';'$'02'& '$$'3#%,,3 &()%22 >03%/>%$ ;"0"&, /+&0 #3) #'/3'('#@0#&'/
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
36/230
H ,+ +# 0+30;-, +>'0'03'& '() #$'5,'$'0 /'3)'0 #'//+?3' '(#$#('#
0-5#*3%/ &'/ 05&' /'(. H 19 '3=00 00 0?= 5'(('3%() ;-5/ &'/ /'(?'3'3=', &&)+2,'53&', /+&0 '() ,+# >-2%5M # >#%&30 #;&%# $50 +# ;4 /'50 "()&+3)'&/5'0','0 730 23'#'0', #$-/.
D' /'(*722'&0= &)(+ # #$'33'/+ ,-5%, '33'&5' &$$, #, /'( /+00'00 D'05%+0 $ '#$00+, '33'& + ,7&&)'& 2' 3'>'0 2+$%&)@0&+ >+>'0'03'&&', 0&+,>%() 3&)'(0 0',+&0'0= /-# '3)5' /'3)
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
37/230
,'5',',2' 8@0
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
38/230
8-+&, #$'/#$7(2=3 &$+>'0'03'&'22 '#'/&)' 5'83#/'(;'3'' -&)
#$-$ /5?73*&3 &()%22 0-'0 >%() /'(003&%, "()&,,%5 3(,75 >+-&) &()%& &()#'2'##('0 0'#$ 3'>'0=
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
39/230
E,7$2'& +00 F73*7& $ "0#?%5(3%/ 3'%() >/5%#& >#$&-3>04;04&)( ?%3)/0%#'3=-33@0-#-50 # 3'(2%3*%(03&22, =, 3'&&&', > >+50'3'$'/2','53&&', #$"8'5#$%&+,"# ,7$3','*##'3 /'3)&', 0'3;'# ,+8@0#0$ 19'# +'*'3'/ >%() /( /+&*+( &()%22?';3=*# ,#$3 $ 1919 ,7$700+ +*=#$, $'/&)( #5,0?%55*3/-&, ,7%() ;7%() 0"*%/-&)%# # /#$,+ 0',+&03)',
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
40/230
/"&,/'&'0,7& /+5' ' #$0-5%$%00 ?';3=*#+ 3-&%30%&,'33 ,'5'#$03/'&&+' /'3)'& 03 #'//+?3' '3=5'>3*-# /'( &'/ ;4#%3>04.
Y/' $ '5'*/&)', /'3)','0 /'##$' '3=5'3-04 854?0 /'(;730 $ %300%0 45-&-3 # ,'3*; /;* /'( ,0 -5%/45-#+*=050/%0. K+?';3=*>'0&' &() 0-&($%00 /-5 '3 %3)& ;%()&()%& %3#4 3(+,%#+,0 3'>'0&' ,7$3','*0'0&+ #, -334>'3)'# 38%&. A$%,,+, 5#$'#30', /-5 '() /5#,'30 -5 4'-& ?73700+ 5'83# 757/'+2'& '()0"0 $,30%00 ()'5', 0-5##-(-2& 2%3*%(%, 3'>'0&', 22& 0"*0
W I&*'8'&*'&0 R+3) T5%50 N' _%5,+ ?73*300+
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
41/230
2& >%() ;7@;4, 3,3/+ 0'>'5>;4, ;4, (-3)-, # =#+70'0'$'5 '5-5"+0 '$',&', /-5 3-0;", ;4&, /%#0 '()#$'55'>-5%/ %3*3543 0-/*0 '33'&?'3'.
A$ '()+, 0-#?%, ;-5/ /+&0 ?'3#$@&+ >;4 /'3)&', '&'5(+-; &() 5#$2'&>"33-/,'30#5' ?%5*@04*+,. A$ 0%/'&'5(+ /'(;'3'%##$ 0-03/# /&)( ,%32-#$%, /'3)', %3#4&(75*@0>'0=, # 2'>;4$>04, #$&-30%& ,@
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
42/230
/5'0', &7;4,,3 '33'&002'& &'/ -33&,'33'& >"33-/%,&,. A,-5 3'# #$7(2'& -0 +# >"5,%34*>0&, > #$& 88'& $ %3;#$-33@0-#&-3 +#$'&
8'0543'"/0'5/,', %() '()'# (757(>;40"3;*%&%#%, +(', 23#';0'3'//'3 ?+()'3+, /+,&0 >'3)'00'#@0+, '$', $'32"5;-&$4 83#$0+,83,%, #$8 >;4+,0.
-# 7/3'#$0'00 0'>'5-5",0 (2%&-0 #$'&'0 -# / /( 0'>'5#$-33@0/-&)%, '() #$-$3, #'/ "0$+, 3(+ 0%& '3;7>'0$ $ +*= /+,%5 /+&*'&0 @() #$-33@0&, /;*. E() 5#$, '$'53-2&)+/(##-(%,2& "0$+, ?'3>=, ,7$700 /-# 5#$, # 03-& 3'(0722;' '#'03'( #, &>-&) >%() $4'-&;-54 0'>'5>;4, &'/ 3(8-5&-# ;-5/ /'3) 3(?((7&)7& #+,3+, #$-5$?73* # 0'&('5 ?'3'00'()5-&0.
E$ $ '5'*'0+ # 0'3;'#'& '0 &'/#,
7&/(-2&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
43/230
0-#-& ,'5'#$03 +#. E3=#$75 0'#$+ 3'>'0=%() &'/ *' 2+$0%#& '3 ?%(; (%&*%3,%$00&+ $'/2'5','0
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
44/230
IV . FEJEZET
A LEVEG EGN_ERGEL:SE
S$-$*"&, ,0 %3)& ,7$3','*#+ ?%55*3/0 3-0%00 /'3)', /+&*'()+,'38;+2& %& +# '()'(#$'& '()#$'5 ,@#53'0 #'(@0#(
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
45/230
F(('##$&, ?'3 '() -05 #$2*%& /%$%(>##%& # ,8#%3;", 2'. A$0 3-0;", >%() '3+,%80'5'+&, 3''3)'$&, >%() 3'#$&-0 -5%/#$-$ 0%&& #3) 2'5'&*'$#0 ,'33'00 ?'3'/'3&+, # /+/( 5'5 ,-5 '() ";;3 '3/%$*@0>04.
N)+3'3)00 0"*; /;* >#$&-3&+ *' '() ,7$&8+ /"30#-(%# 3,3/$-#",/-5+# 2'38'00 $ %00>%&%,2. '(;'3'&0 8+%& '() 8%5#$@
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
46/230
?%&0%##-( /-#%*8'5'3 ,%5-22& '0 00;-, &7, $ -303-&%# ,7$3','*#>'$
O3)& #+/ 0?'33'0 /+&0 32%5045+"/%, 8*34; /5%#& 5- +# ;700',. I($ "()& >%() ,+#/5'0 2'5'&*'$#', /'3)',5=3 $ '3=22 #$4 %() /%&*;", >0 >
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
47/230
&()$'0/0'5'& %#$3+, '3 # &'/ ,%&'&05-34*+, &>-&) 5+&0,'$#+ 8%&05.A /+ "048-3)-, ('&'5-+4,%& -0 /'(?'3'3&&', /+&*'& 0% #, 3''0& /%> 3'(,' '()#$'5 ?'3#$-/%3&-&, ,'5','0. D' &()%& &'>$ -0/'&'0+ +*=#$, ,7%##$-2& #$-("3*>0&, ?73* ?'3'00. A*540,*-3) /'33)'3 *>7*0 ?5/'5', /'(8542-3;-, ?73*;'+,'0 #$'/'0'3='3)'$'00 #$+,3-, >0-#%#22, 3'&&&', #,>%()'$',&', '()/-#>%$ &()%& ,7$'3 ,'33'&' 3'&&+7, /-#,88 2'0%3,%*4, -00"*&-&, ##$&+ ,7$700,.
K''3) '()'0 0"* /-#$&+. V'$'0=;&',,&)'3/'#'& ?"0&- $ +*';2=3 >%() (%&*%#& ,+*%3(%$$ 0;-0 3';0=# #$+,3>4 %5(%&)0 +# #$,#('#. D' '$ /
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
48/230
#'/ /%&* /;*. N',+, > '() ?'33'0 '3(( '()'&3'0'# 5*',0'3'& 3'#$ >%()2'0%&243 %##$ +*=&2'33 8"#$0 ,&)#$'5#(2=3 /-# '&'5(+?%55-# "0-& ,'33 &$&&, /'3)
03-& '() ,+?+&%/"30 -5/?%55-# 3'#$ /%#0&+ '#'03'& /%"/%,>%$ ,8'#03'(3-22 #$-$#$%5%# ,8+0-##3. A,-5/+ 3'()'& +# /'(%3*-# &>-&);0%00 ?73*>7$ ,70700 "04,0 /302&.
A$-303 >%() ,7$3','*# /'(#$2*"3 $ %5#$-(0043 %()+($-& /%$(,%&), 3'#$&, F73* ?'3#$@&&. E&&', ;'3'&0=#(0 A?5+,A"#$05-3+ D3A/'5+, A&05,0+#$ # #%, /-# %3)& %5#$-( #$-/-5/'3)',2'& &+ # 3'>'0 >%() /-5 #%> &'/ +# 3'#$ ;43 ?';3'00"040>-34$0 3+(> 3'>'0 032'#3&+. A 8/8-, #$0)'88, 855+, >4/'$=,/%#5, #+$ &()#'2'##( ;-5/%5*%$$%& #+/-22& # 03-& ($*#-(%#22& /+&0 /+ 3'(,+0&=22 "04"0,. A #5,+ 5(+4, ?';3=*#' +# ;45#$0 0043 #'2'##(0=3?(( /'3)3)'3 0'>'5#$-33@04 GE', ?';3=*&', /;*.
E>>'$ 0/->%$ ,#=22
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
49/230
'5=# (8&&+ /'(#$%,%00 >"33-/,'30# &3,3.
+&*$%, ,+, 3(8-5&-# ;-5/%3&8+ 0%/'5=/%() 45+-#+ 3(8-5&-# 4'-&;-54 >;4,0 8@0#&, /'3)',3'(3-22 1 /5?73*45 #'2'##(('3 0"*;-, /;* 0%;4,043 '305='& ;7'5>;4+ 3#%&) 8@0# 38%# ?'&', #4&,%,. R'&*,@"33-/%() &()%& ,7&&)5' #$'5,'#$0>'0=,. S%,,3 ;%22 >0-#?%,, 3'#$&', 0'>-0/+&0 0'&('52' /'53= >;4, /'3)','0 () ,'33'00 /'(8@0'&+ >%() 5%88&0 &)%/-#&, # ?'#$30#(&', '33'&-33;&,.
S'2'##(, 3'>'0=
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
50/230
%3)& 03/# ,+0'5;'*# G5'0 B55+'5 R'?W $ 1! /5?73* >%##$,%533(-0 /'3) A"#$05-3+ #$,,'3'0+ 850;-0 =5$+ #,&'/
/'(,7$'3@0>'0'03'& >#, &+ 0'3;'# #$3#'&* # #%, ,+# #$+('0& /(#%>#'/ ;-50 '/2'5. E() /'(2@$>04 3(8-5&-# 2"#$#$%3(-30 #;&%# '$','0 85-&)+ 8&8"&( 2%5@0%00 ,#$'5','0 +# ,@
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
51/230
'0 ,-5 "0#%,0 #$-33@0. T%3*>0& #$-5$?73* ?'3 '$'5 /5?73*7& #$+&0' '()'03'& /'(-33-# &3,3 > #$,#('#3'&&' >%() 2';"00## 5,%/-&)-0 # "0#+0 ,%&0+&' #$@'0=#'& #$3'# ?%5(3/+ #-##$%5 ,,%5 #'2'##(('3 # @() @tukat madnem uyanolyan
szabads#al szemelhetik ki s %#loathat#k, mint a nylt teneren.E&&', 0&)&', 8%3+0+,+ ,7'3)$'0 '(#$'& /-#3'&&' > I$5'3 %() /'55'>3*&, /;* ;7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
52/230
,'5'#,'*'3/+ 0;+. V;%& ?3 ;4$-#-5 /+ G5'0P3+&'&W /'>'0&'
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
53/230
V . F E J E Z E T
A GRAVITCIN KYV[L
V3/'&&)+ 0'5/#$'0+ '5= ,7$700 (53-3"&,+( # /'(73 -0 >%() $ '/2'5
?73*>7$5(*0#-(-&, 0"*0-2& /+&*+( #4%() ,7$+#/'50
3'2'(#-3%/ &'/ /30 '/3,' >&'/ ;7'0 >%() /+,%55 $ '/2'5+?; 0750&'3/0 /'(@5;-, $ >%$$-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
54/230
-330%, #$-/-5 5+0,-& ;'3'&0 0722'0 /+&0 '&)>' ,'33'/'03'('0. A5%%() /'(#$2*"3;"&, 0=3'. A$ 55'83#0 +33'0= -33&*45*',3=*#&,0=3 '30',+&00-##3 #$'/2'&. T"*-#"&, #$'5+&0 (50-#. E$ 03-&'33'&0/%&*&+ 3-0#$+, ,7$5$'0&,&', # /+&*'&&8+ 08#$030&, +# *'&)+3
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
55/230
*52%0 ,7$7('# 80,4/-(&'##'3 ?'3'/'3&, /-(&'#2'& 3'
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
56/230
"0422+2& >+00', 0"*4#%, 22& >%() (5'$ &+#$,#( +*=5'. () 050;-, >%() ?&)#'2'##(('3 0'5;'* # /+&0 ?&)&',+# "33-/%, '3=-33@0-#-5 #,+/"00-#-5. A ,@#53'0', '() 5#$2'& 0'5#$&-3&-, &0'&&,&0. A ,'5'#'00 >"33-/%, ?5', '$', 5'&*,@%() #%>.
(+# ,0>-5%/ %$&, 305' 3'(3-22+# l#tsz)la". E (8', &/'3)+,' 0 '() ,+# ,%/8'&$-303& '5=. :# @() 2-5/+&*'&,+ '()'050 22& >%() &'/ '/'3>'0;, ?'3 /("&,0 #+$/>$4&,5 ,+?';0'00 #lland) '5=%() #$8'&'3=,#$@0'00 0"0&)+ /+&*'& 3'>'0#('# +5-&)2& /%$%(&+ 0"*4 3,05#$0
0503/$4 ,#$3,' 11 *',(5// #3)&)+ 0+#$0 '/'3='5=0 ?';0 ,+ #>%() '() &()%22 /%*'33 ?'3'0& $ '/2'50 H%3*5. H (5
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
57/230
?'3?'*'$+, $ 2+$%&)-5 #%,,3 5?+&-3022 0'>&+,-; 3'#$ /+&0 /+3)'& '()/'>&+,+ (8'$'0 # 3*-#5 (5 >+?@ >+(> ?+*'3+0)>&('5=#@0= /'3) (),%530+3( 0%5$@0-#/'&0'# '5=#@0#0 2+$0%#@0 2'5'&*'$#00-#0 '3&)'3& >-005.C#,+# '() />%3*32%5045+"/ 3'#$ 3,3/# 55 >%() $ &)(0"3;*%-(+0 #3)03-(+ -338%02& %() 0-5(), /+50 #3)03&%, $ 52'& '()+,' $%,&, /'(?%(>003& '()#$'5 *%3(%,&, /'3)','0 /;*&'/ %() $ 5>;4# $50 #3)03& /'50 ,+,'530 (50-# 343.
E$ 07,3'0'# 0%3 2-5 '$ &>-&) /+33+4 /5?73* 0-&)(%3>04.A 0-@;-& ,0#$-$ /5?73*&)+/(##-(243 (5%3 #3)
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
58/230
E()'# '#'0',2'& 2',7'0 F73*7& +# /+&0 ,7 %() +&*@0#
/'( #33)'#$0=0. A /"004 $%&&3 &"33-5 '#+, 2',7%() (50-# 343 &'/ ,'530&, ,+ # '$0?'3 +# ?'*'$$, '() /-#%*8'5'3 ,#=22.
+ %,%$$ #3)03-(%0 $ *%00 ,753/&)', ,7$700 N%# #3) er9, #$ '5=0 &'/ 3'>'0 5'$&+ > &+ 0-/*-#+ 8%&0; > &+ /+ '33'&-33;%&&',+. N'/ 5'$$, #3)"&,0 > &+ 0-/#$0,"&, # #$2*%& '#&,. A$5>;4# ,+'0 3'?'3 ?'3?'3 '0&, #3)03&%, > ;'3'&3'%() #3) 3'()'&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
59/230
/,7*#2'. A/+&0 /53'( &)%/&+ ,'$*+ 3-2"&,0 0'3;'#'& /'(()=$=#3)5$'0&, 0-/*. H 5,0 0%34'5';0 /'(?'3'3='& -33@0;", 2' ()%5#"3-#?%3)0-& /'(*>0; &',&, "()&$0 #3)0 /'33)'3 F73*7& 5'&*'3,'$&,.
A #3)&, '$ ()%5#"3-# ,'30'00' 5$#' '(#$'& /+&*'&&8%#/'(?+()'3>'0;, ?'3?'3 +&*"34 3+?02'& # %$&+ # #%,#$%5 03-3,%$"&, -5%/#$%5%# +# 3'>'0. :# > 3' "(5"&, '() #$,5=3 %$ %() &%5/-3+# #3)-&,
0@$#$'5'#0 5$+. D' F73* 0&)3'('# (5%() "()&$0 #$40>#$&-3;", ,0 0'3;'#'& ,37&27$= '5'*'0 >0-# 3'@5-#-5.
A /'#0'5#('# #3) '3=-33@0-#-&, 3'('()#$'522 /4*; &'/ $ '()'&'#0%& &'/ ,75/%$(-#. +&*'&,+ 0"*; ,+ 30 /-5 ,75>+&0-& >%() ()%5#,75/%$(-# 0',+&03)'# &()#-( '5=,'0 0"* ,'30'&+M '$ '0'35&+. E$$'3 /+&*'&,88'& /'##$' ?'33/30", 0'5/#$'0'0. N()%&%() 2-5>%3
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
60/230
T'>-0 '3( ,7&&) /'#0'5#('# #3)0 305'>%$&+ # '$0 /'(0'>'0;,5>;4+&,%& # 5-33%/-#+&,%& +# > 2'3'?-5*"&, 22 >%() +*'%*3'2'(;&, 2'&&,. S+/ 875(##'3 (5'0'03'&5$'0'0 ,'30>'0&, '30',+&0%() ?'&0 $ 5>;4,7$'8' ?'3 3'#$ &'/ ,+?'3 /+&0 F73* '#'02'&.
Kt#nozni 0"*;", (5'0'03'&&', /'&&)+2'& 2+$%&)%# ;43 /'(38%$%000'5/#$'0+ 0750&-&, /-# #$%()
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
61/230
'&'5(+?%55-#,&0 3'>'0&' >#$&-3&+. N'>$ #3)0 3'>'0&' ?'3'/'3&+ &'/ ?'3?'3 '#&',. A *%3(%, 0'5/#$'0' ?%3)0-& 3+(> 0;", >%() +3)'& &)(%0 F73* ?'3#$@&& 03-3>0"&, '$', %3 $ 52'& 3'2'(&', ,'53%() ,7$7('#&)((3 5+&0,'$#2' ,'53&' ,0 07/'( /'(#'//+#@0'& '()/-#0 %3)&/5%()& >%5(%&)%$$ 3' =,'0 '5=# #$'3', '33'&.K8$'3;, '3 >%()
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
62/230
(50&-&, ,7$7('# &)(%,0 %3)&,88'& >%() '(),7$7('# %() 0504#& 0730700 0'#0', 8'5/&' '3',050', +#,#$@0>'0=,. A$ '3;-5-# &() '&'5(+2'?',0'0#0 +(&)'3&' /'50 '()0%&&-&)+&)( *'(5 %() '>>'$ &&)+'&'5(+ #$,#('# /+&0 0%&& #3) '() /5?73*5' %() /+5' 0-/#$,%*&-&,. +&*'& /%$(04 '#$,7$&',#$,#(' %() ,'33 3'&&+' $ 5"0$-#;04/5' &'/#, N8
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
63/230
5'&*#$'5 ?'3?'*'$#' ,'*&'/ F3%5+* -33/ %() ,+## '3>/5,%*%00 *%3%( %3)& 2'5'&*'$# >#$&-30-&
0785'&('&+ /'3) 03-& /'( #'/ 04 # 2+$%&)%#& 03 '0 >%() '$','0 /'( 3'>'0&' &)+0&+3''5 #$&-3>0;-, #$'3', # 4'-&+ -5/30%, #$2-3)%$-#-5 # '30'5'3#5'. H$ +*=;-5-# /4*%#@0-# /'(
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
64/230
/+&0 F73*. E&&', $ 45+-# %() '() &8%& /(-33&*4 2-$+#0 +# ,5"&, /;* 30'#@0'&+ 5;0. E>>'$ #$,#( 3'#$ (50;.( 7307$,&', -33&*4 *52;-%()3-0#$43(%# #3)-0 #7,,'&0#' ;3+, &&, '3+#/'5#5' >%() (5'0#('# &'/ #$2* >%() %() /%*'5& 5,00'>&+, ' /+&*'&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
65/230
&8%# 0&)' #%,,3 ?&0#$0+,"#22 /+&0 #$'/3)'&,&0+(5'0 -33@0&+ /+&*'& +*=,3'(?%&0%#22 ?'3?'*'$#'+ ,7$ ,'53. +,&0 /*5, # >3,/'(#$2*"3>0&-&, ?((=3'('# +5-&) $#5&%,#-(-043 #$2**-
0&-&, >5/*+, *+/'&$+42&. A #$&-3&- 3+?0'0 > '()+ 0;",.
H%() '&&', #$2*#-(&, /+ 3'#$ -$, &'/ 3'#$&', 0722>'3)>'$ ,70;30543 (>;305 /'50 ,7'0+, /(",0 >'()',2' 03+ #8%50%, +*';5'.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
66/230
A$ '3#= '/2'5', &%/-*%, %() $ "0%3#4, +# $%, 3'#$&',#, /5>'0'03'&3 ?';3'00'22 0'>&+,+ ?%,%&. A$ +3)'& 0'3;'#'& /%$(4,8'#%00>%&&, /'(>;045'&*#$'55' '&'5(+?%55-#5 >@5,7$3#5' # /-##$%3(-300-#%,5 3'&&' #$,#(' /'3)', / /( /+&* '()?%5/-& 03 '0=#(', >0-5-&. D' &'/ @() 3'#$ ;7'0+ "()&$0 /+0=#'+&,&', ;'3'&0'00. '50 $%, #$-/-5 ,+, "0-&"&, ;7&&', $ +($+/(-&)%##-( %3 #+33(%, ,7$700 5';0=$+, /;*. B-5>%%&", 3'#$.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
67/230
VI. FEJEZET
A SEBESS:G FOKOZSA
K%5"&,0 (),5& &' /( ,7$3','*# #'2'##(' &'/ &=00 +3)'&
#$*@0= 0'/842& # 3'>'0 >%() &'/ +# ?%(.+&*,0 -33@0-#0 /'('5=#@0>'0;, > '() %3)& 0-23-$0%0 ,#$@0&,/'3)2'& /+&*'& 3'>'0#('# #'2'##(050%/-&)0 +33'0'0'00. A$ E/8+5' S00' E85'## N'_%5, C'&053 %() &'()'*+, #-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
68/230
;"0%00"&,M $ 190=3 196+( 0'5;'*= +*=#$, 0503/$$ #$-/"&,5 ,+'3(@0=8%&0%##-((3 >03/# "(5-#0 $
0/%#$?5-2& 0-5 #
7##$8%&0%#@0#", ?+()'3/&,'0 #'2'##(#8',05"/ 3#4 #$35'. A$ '3#= &()#-< ?73*+ -5%//3 +# '3('*'00', %() '$','0"0##$-33@0-#5 +# 3,3/##-
W ,//-#%*8'5. $ ford.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
69/230
0'(),. A 8%3(-5+ 5'83=(8', /+&* #%,0 ,7#$7&>'0&', ,0%&+ 0@8"#%,&,/( ,,%5 +# > &'/ ,7$ $*4?+$'0= (),5& 5$+ () >%() ,8&+ ,'33'&' %() 37,>;0-#%# (8', '()-303-& ?+$'0= "0#%,0#$-33@0#&,.
A 0%0& /'3)
8'*+( ;'3'&3'( $ 0%/'&'5(+ ?'3#$2*@0-#-&, '()'03'& ?%3)/0%#&
5'&*'3,'$#5' -334 /4*;. K%,-$00%() /5*+#-( 3-0#$0-2 ,'+#$', 22& >%() $ "5-& # 83"04&+"/>;0-# 2'5'&*'$#','0 >'3)'#3'&&' 0&, '&('*&+. A 5'83=(8 @/' '() (= ,'5%$+&&3 '3)>'$ ,70700 # +*=3'('#. A 5*+%,0@< >/"'()+, '/3@0'00 0"3;*%-((3 #'/ 5'&*'3,'$+,.
C#,+# 5*+%,0+$>+*5%(&2=3 -334$'/&)((3 0',+&03)'# /'&&)+#( >#$&%# 0'>'55'3 +# 5'83>'0&,/>%3*#'2'##(('3 >%$>%() +($, 3'()'&', >%() 'zemanyamentes 5'83=(8'0 +# ,+ 3'>'0&'?';3'#$0'&+ /'3) ?'3#= 3(,752'& ,-5 04 '&'5(+?%55-#%,243 &)'5
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
70/230
&)+ ,+0'5;'*#2'&. E$ &'/ /-# /+&0 &8?&) '&'5(+-; /'3)'0 $ 0%/%, &8 ?%3)/-& 7##$'();0700', # /'(?'3'3= ('5;'#$0# >0-#-5 3'*;-,.
S;&-30%# /4*%& 2-5 ?'3#= 3(,752'& 0-5%30 '&'5(+ /'&&)+#(' +('& &()'()2'& &()%& >@( +#. 5+-#+ 05?%(0243 ,'33'&' 5+0, (-$0 7##$'();0'&+ #/'(?'3'3= '3;-5-#&, 3-%() /( #%,,3 >03/#22, ;0-#%# (8 +&*"3-#,%5 () 0&+, /+&0> $ '/2'5 '()8+33&05 >%$$-5(*& $ 3#>'$ 8'*+( ()%5#"3-# 1 (&', #, 075'*,'# 0&)3'('# #'2'##( &()%& #$'5&) >>%$ ,8'#0 /+5=3 $ +/&0
2'#$30&,.N$$&, &>-&) 83*-0. A$ 1 ( ()%5#"3-# $0 ;'3'&0+ >%() #'2'##( minden
m#sodpercben !! /5?73*45-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
71/230
#'2'##( +#/0 &"33-5 #7,,'&&'. N'/ '0& >%() ,&)'3'/2'& %() %3*,7$3','*# "0$-#++*';&', '()+, ?'32'& /%# *4 '35>'0'03'& /-#+,2& >#$&-3>003&
3'&&'A />%3*8-3) ?73* ,753+ "0$-# #'2'##(&', '() 0'5/#$'0'# ,%53-0;-0
;'3,8'$+ > '()#$'5 '() 0'#0 5--330 0%%() 03;043 &' 0- >%$>%() '() 0'#0'0 /( ,753+ /%$(-#2& 050#%& +3)'& #'2'##(&3.
H 1 /5?73*45-&-3 ()%5#22& ,5"&, >3*&+ 0%
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
72/230
5+&(= ;-5/ 8-3)-& 050-#->%$ #$,#('# '5= 88'& 1 (. E$0 %3)&5,0>;04/ ;40 F73* ,7$'8' ?'3 >;0&- 1 (()%5#"3-##3. A$ 5>;4 $%&2& &'/ ,7$'3'*&' F73*>7$ # $ '()'*3+,37&2#( ' ,37& '&'5(+-%() $ '3=22+ ,'5+&(#+ +*';' ,'%() ;-5/ "0#+ &'/ 3'&&&',#3)03&%,. Q() 0&&, >%() #3)", &%5/-3+# #, 88'& +5-&) 3'&&'?%5*@0%00. A 3'?'3 #+33(%, +5-&)-0 ;'3'&0'& 0'&('3)' ,753 >0;0?%5*"30%,0 0'&&+ '() %3)&
85-&)+ #+33(-#$0+ 38%&0 ,753 /+&0 F73*. B-5 $ '/2'5 '(#$'&,&)'3/'#'& "0$>0 &)%3
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
73/230
8'5 300 #'/ 0'>'0+ /'( "()&'$0 8'5 300 / +#/'50/'(>;0-#%, #'(@0#(5 T758, /'3)',(5%() 2-5/+3)'&/'>&+,+ &)%/-#0 ;0-#+ /4*#$'50
0'>'0'03'(/'&0'# >;0-#&, >@0&-&, '$ %3)& ,+?';'$# /'3)'0 #%,/-##3 '()00 0"*%/-&)%# ?&0#$0+,"# @54, 0=3
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
74/230
,73#7&7$0'/ 2-5 = '$0 &/+3'( /-# 50'3'/2'& >#$&-30.I3)'&?3' /'(>;0-##3 ;-5/%() "0#+, +*'(5'&*#$'5&
,@'0&&', # 2-5 '() '/2'5+ 8+340 5',+4#'2'##('03#-(%#& ,+#+ 3'&&' >>%$ >%() '$','0 '##' $ '/2'5 0'3;'#
2+$0%-(2& # ,&)'3'/2'& "0$>0& 2'&&,. '( 3'>'0&' %3*&+ /( $0+# >%() ?(('03'&3 0043 >%() /',,%5 ()%5#"3-##3 >3*&-&, '$',
;-5/##%&$ "0#%,5 # @() /+&*+( &%5/-3+# #3)",0 5'$>'##,.
I($ >%() +00 F73*7& '(#$'& ;43 /'(0422 /4*#$'50 /'3) 3'>'0='0'03''2'##(050%/-&)%,2 6. . . # %() ,0>-5%/ /5?73*45-##'2'##(('3 #0-3;&,
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
75/230
P'5#$' /( '$ #'2'##( +# 0'3;'#'& 3,3/03& 55 >%() #+33(,7$+ 05,+>@'0+' >%() "()&'$0 0'()'.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
76/230
VII . FEJEZET
TVOLSG N:LK[LI VILG
A$ $%&&3+ ,7$3','*# 0'3'8%50-3-# %000'5/# (%&*%30 &()%&5(+ # #%, ,'3'0+ %() ;4(+, # /-# 2'%() 33',&',/;*&'/ >+>'0'03'& >03/ '3)'& 0'5'/. A$ 0&) >%() +3)'& '#'05=3 &+ >+0'3'# ?'3;'()$#
&%> '0'03'(5'.
V+$#(-3;", /'( 0'>-0 0'3'8%50-3-#0 $ +#/'50 # '3=5' 3-0>04 0"*%/-&) #&'/ 07,3'0'#'& +#/'5'03'& # ?'300'3'$'00 (%&*%30+ '5=, ,+?';'$#/4*;-%()& ,3*;&, >&(%,0 # ,8','0?&)#'2'##(('3 '0&&, "()&'$0 #$+3-5* &)((3 ,-5 '/2'5',,'3
F%&0%# >%() ?'3+#/'5;, $ '3=22+ /%&*0 '() 38&(%0 %'3),7& /5*&, # %00 /-#%*8'5 07505#$' 300 '3'&)#$&',. A/+0,3*&, $ $ +&?%5/-+4 3'
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
77/230
@5-# "33-/%, ?%5/-;-2& /'3)2=3 $ '5'*'0+ 3-0'3)5'-33@0>04.
A/+ >&(%0 +33'0+ 85%23/ 5-&)3( '()#$'5 # /'(%3*%00&,0',+&0>'0= /'50 &( &'/5*','# >%() /'&&)+5' 7##$'0'00 ;'33'/'$>'0= %3)& /'&&)+#(('3/'3)&', /+&*'& 8+33&02& eyetlen 50,' %() /'&&)+ 5#$3'0'0 ,'33 >&(#0%5&-,&, 0503/$&+", %() /#$,+ ,+?';'$#/4**33;&, /+3)'& 3'()'& #-&(%##-(+ ?%,
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
78/230
,&0 >5/+$%5W +#/03=*+, %3)& %5#$-(%,2& >%3 >-34$0 8'5+4*"#>"#$%&70#$75 ,8'0 ?%3)0%&%#&, # /%$(4&, 3-0;",.
E()'03'& /-#%*8'5 300 0'>-0 ?&)-5&), '0&&, *' '$ /'(>0-5%$-# ?35'-34$0+ ?'#$30#( 6 8'5+4*"#. $ ford.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
79/230
/+&0 ,+/%&*;", =,'0 /-5+# $ '(#$ 703'0 ,80'3'(&', 3-0#$+,. C#, 7##$','33 >#%&3@0&+ ,0 *%3(%0 ,37&2#(', /+5+-*;+ $ /'50 &'/ $ '&'5(+#$%3(-3004 #0'3'?%&>-34$0%, #%,#-(-0 0',+&0'0&' ,'$*'&+.V()+# #'/ 3'>'0&' 2'?';'$&+.
E() '/2'5+ 3&) 8'*+( &'/ ,''0;, '$50 >%() /-#%3-#+ '3;-5-# '&&', /'(?'3'3='&0%0;", > #"8-& 5-0',+&0&, $ *0%,5. E() '/2'5+
0'#02'& &()%& *"5
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
80/230
#$'5 #$-/@0-# #$'5+&0 "()&+3)'& ,8+0-# #0%5&-&, !11 @5,7$3#2'& ;-50# /5&7,
,+03-3>0 %3)& /4*%,0 /+'0= 0'>&+,-#'/ L'%&5*% * V+&+/'(8542-30 '00'
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
81/230
L'%&5*4&, 0'>-0 $ *%3( >%() ;'() #$-/%, ' ! 0(#%5%$0-0 '0&' 0'&&+ $-#$34,,3 ?'3'0&' > /-#%*8'5'&,&0 '() #$-/;'()'0 0%#$ /"&,-# ,+ /+&* ,8'0 2%&0; # ,37&27$= $-#$34,,3+&?%5/-+4+0 ,3*+ 2+$0%#& '()/-# 0;-2 2%03& # /( @() #'/ 3'>'0&' ?'3*0%0 '() &8&-3 >/522 2'?';'$&+. L(oy ez %alaha meoldhat) eym#sodperc harmincad rsze alatt, Feonard)nak is, aki tal#n minden id9kleel9rel#t)bb embere %olt, t4kletes s ktsbe nem %onhat) lehetetlensnekl#tszott %olna. :# /(+# #$3'0#' "0-& 70#$-$ %&-2& 2',7'0 >%() 3'#$&', $ '3',05%&+,-&-3 &&)+&%34(+-, /+&0/'&&)+%$$- ##$'5'&57
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
82/230
>0-5%$03-(+ 5'3-+4; $0 0&@0; >%() '3'0'03'& $ 7##$'#-338%0%0 # 3,$0%0 2#$%30 8%&0%##-((3 /'(>0-5%$&+ 0'>-0 >%()'0&' %3)& 5%##$ >%() /-#%30 ?'3+#/'5>'0'03'& /+&0 '();#-(,3+# '#'02'& > 03#-(%#& #%, 83*-&)0 &)%/0, %() 8"#$0-& /'>&+#$0+,"#& &)3%, ,5*#>'$%() /( > 3' 0"*&-&, +# /-#%3&+ '() '/2'50 '(#$'& "0%3#40%/;-+( $ '5'*/&) &'/ 3'&&' 3=3&)
+('& &'/ $ 0'5'/0/&) /'3)2=3 ,++&*"30"&,. P'*+( '() +3)'&5'85%*",+4 /+&+/-3+# ,7%() #%,,3 0722'0 +# ,'33'&'0'&&&,.
E22'& $ '(#$ '3/'?"000-#2& ()>0%, ?+()'3/'& ,@'0#('# &>-&)>;/'5'#$0= ,7&'/ /(-2& >%5*; #%,#$%5%$-# 3'>'0=#(0 +# /'3) $ '5'*'0+&', 0'0#$=3'('# #$-//'(,37&27$0'0>'0'03'& /-#%30-0 '3=-33@0;. A&&)+ /-#%30 3'&&' >-&)%() =, '() # "()&$%$'/3). ( ,"3#8%$@+42& 3'
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
83/230
>-2%5#,%*-#%, 3'>'0=#(' %3)& /'(*722'&0= >%() '$ 03-3/-&),0#(,@'0'03'&& 30'$#0 /+&0 '55' H+5%#>+/3,%#+ 5-;7>'00',. E5=#'& 5'/3;, >%() $ %3)& &)(-0 '()-303-& %() 05 -33&*4 +&'0= ,,%5 &'/ ('%/'05+ *' '$','0 #$'5''?+()'3/'& ,@()>0;",.
A &'()'*+, *+/'&$+4 '() +*= 40 ,+/'&0 *+
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
84/230
3,$0%, 0"3;*%-(+0 $ 3#%&)22 *+/'&$+4#$-/, &34(+-+ 38;-&M'$$'3 /;* 1. ?';'$'02'& ?%(33,%$"&,.
B-5 ,#$#('#'& '0=#'& ,#$#('#'& '3+#/'5'/ >>+2-$%/ &'/ >+#$'/ >%() 0722 *+/'&$+4# '",3+*'#$+ 05 /'('&('*+ 57'$ ;"0"&,.
E$','0 +#/0 #, &34(+-& ,'5'#$03 0"*;", /30-&)%3&+. G%&*%3;"&, /'(#$%,%00 *' 5';03)'# 3,$05 %'2+"##$3(5 /'3)>'$ ()
;"0"&, >%() '() 88@5#$3( ,0 0;", $-303 >%() '()+,";;"&,0 %() $ %3+#045+. H ?'33'03,4, 3'&&&, ,+, #, #$3( ?'33'0& 0"*&, /%$%(&+ '$ ,%/%3) 0-'0&,
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
85/230
0&) /+&*'& /0'/0+,"#&, ,+ E",3'+*#$ ! '0 2'&&&,'0 55>%() '()+, ,%&0+&'=3 /-#+,5 38;&, '0 >%() %() /'(/%&*>##", >%3 0-5%,. A ;'3',?&)#'2'##(('3 >3*>0&, # &)(+ 5#$'#,, '&&3 &'/ #%,,3,''0 >%() '$0 /+ +# '35;,.
V& $%&2& '() %3)& 0'&*'&+ /'3) (),%530+3( $%&&3+ (3%2-3+#,7$3','*#+ 5'&*#$'5 30'#@0#' '33'& *%3(%$+,. +&0 >@5,7$3# +# 2+$%&)@0; >minden 5$'0 # &'/#, 3-0-# # >33-# 2-5>%5/+& 5/+&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
86/230
-#?'3=3 > ,7$3','*#&', #+,'53&' () ,+"(5&+ >%() >@5,7$3#&',#+,'530 $ '3',05%&+, ?';3=*# 0722'0 /'5#$'3 /+&0 &>-&) ?&)'0'03'&. D' >+#$'/ >%() '3;7& $+*= /+,%5 '()+, #5,543 /-#+,5 -0,7307$>'0&, '()'03'& #$@ ,,%55 /+5' '$0 '35;, /-5 &'/3'#$ #$,#(&, 5-.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
87/230
VIII. FEJEZET
RAK:TA A RENESZNSZHOZ
N() # ?3 %() $ '"548+ +0-50'53'0'0 03-30 0'&('5'& 03.T"*;", &8;-0 +# /+,%5 03-30 /'( /+&0 >%() $0 &8%0 +# /+,%5'30-50-5 #$-5$?73*7& %() >03/# ,+>#$&-303& #=0 ?'3*'5@0'03'& 0'53'0', %5+$%&0%& 03
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
88/230
,%$-#-0 &>-&) 0-5%, &3,3M #$,#(' '0 ,+;'3'&0'&+ >%() $ '/2'5 '3;7%3*; # 2%3)(4; ,37&7# '33'('# >'3) >%3 3'>'0 >%() #%#'/ ?%( &>-&)'$'5&3 0722 '/2'5 ,+,70&+ # '$','0 3'(3-22 %3)& (%&*%#& ?%(;-,
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
89/230
3@04 >;4 '/3,'$$&, #, ?'*3$'0+ 3'?%3)4+( 0%;-#M ?';',,'3 -0 >%() 2%3)(4+* /'(%3*>0;-, 03&8'#'*#+ 85%23/-,0 0'3;'##(('3 0%3*2'3+ # /5#23+ 0'3'83#'+&, 7&'33-04, 3'#$&', *' >&883+#$%2-0 ,'5'#&, &8'##(?737#3'(&', #%,,3 %3#422&/'(03-3>0;", $ A&05,0+#$%& %() /'(%3*4*;, $ '/2'5 ?'3#$-33-# $ 52' /( ,,%5 +# > &'/ 0722/+&0 $ '/2'5+#( /+33+%/%*5#$' ;"0>0 '3 %*-+( '()-303-&.
L'>'0 >%() #0-0 /-5+# '3'0 >%() /+ /%#0 5&),%52& 3&, $ >@( # #$'(&)#( %$ ,8'#0 /'3)&', '3 ,'33 ,7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
90/230
'5=?%55-#+50. H '$ +($ '()5' +&,-22 3'02'%() 7&?'&&05040'3'83#','0 30'#@0#&, 2%3)(4,%&. L'#$ &/+ '#3) 55 >%()?'&&/5*&, # /'(=5+$&', '0. A$'3#= '8'*@+4, ?73?'*'$#'+ $ 0075=, ,$*'3/'+ >%() 3-2",0 /-#%&/5*%00,0. T"*&+ ?%(;-, /+,7$2'& 0%()T750&'3'/ &() T()0 F73* 3(,750 #8'*+( 3'(?%(,%&)22 3(,752'& ()'5',#$%2-2&. A$ 5;-0,%, ,7$>'3)',,"$/ 04 5'83=##$'3;,"30"#$ # 0+$'&>'0'*+, #$-$* 2%#$%5,-&)3*7$#'+ ,7$700. A
2'&&, #$'5'83= (%&*%3,%*-#/4* ,7$7# # & '$'&&'3
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
91/230
'3=0'5;'#$0'/ '3,8$'3#'/'0 '() %3)& 3''&*= D%0%5 P>+3%#%8>+'&, ,+0/-0 ,'5'#.
A N85'&*#$'5 ?'3*'5@0#&', '3=5'>3*0-;4$-# '3(%&*%3-#+ ?'3?'*'$#'+ # ,@#53'0'+. E$',3'(&()%22 >0-#-0 8'5#$' $%, ?5?+, # ##$%&)%, ?%(;-, 5'$&+ ,+,
0&)3'('#'& ,+/'&&', /;* $ 52' >%() +*'+(3'&'# %() ?'3*0 03 &().L'>'0 >%() 305' 0"*"&, >%$&+ 0'3'83#','0 2%3)(4,%& $%&2& '$',,80'3'&', 3'#$&', /(",0 30/+&+/"/&-3 ;%22 &@
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
92/230
>"$/. V3> 5('& 8%3+&$++, /'(&+,+2
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
93/230
$ "00 '3$-50-, ' &'/$'0 +5%*3/+ (&+"#$ $%& &)%/2& ?'3#$2*"3 ...A$ @54 &'/ /'&',3>'0 ,75&)'$'00=3 ,-5/'&&)+5' #$'5'0&' +#. H L'+#
C55%3 / 3&' &'/ $$lice-t @5&- /'( >&'/ Folit#t." H >0-5%, &)+0%$ ,7$'3'22 3'0-5 '() 85? 23# #$%2 %() &'/ %() ?'3?'*'$#', # ,3&*%, *+*3%, # '3,'53>'0'03'&
05(*+-, /'3)',&', $ '/2'5 #+33(%, ?'3 %$$-, $z $ranyyap@, 4&8%,+( #'/ 3-0%00 '/2'5 >#, >%/-3)%#& 0-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
94/230
%() /%*'5& #$-/@04(8','0 /'(0&@0%00", ,%/8%&-3-#52+$,%*%() $ '35/* ?73*+&', %3 #"8-& '()>0%*.
A (5+-&) /3)#('# >0-#0 ?%( (),%5%3&+ $ '/2'5+0''0= ,+#
05'3/'03'(('3 +#. :# #3)03-( '(#$'& ; # /+&*'**+( &'/ #';0'002+5%*3/+0 ?%(; ?'30-5&+ $ '5%0+,-&,. I*';' +#. +&*'& '#$00+,+ '#$/&, #/50,&, ,753700&, 3''0 >%() 0722+ 2%3)(4 ?+$+,+ ,753/&)'+5=3 ,+*'53 >%()'3'0 >%() ; # #%,,3 '()'0'/'#'22#$8#(+*'-3>%$
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
95/230
,$*'3'/ >-02%5$%&(04 '5'*/&)',>'$ '0 /(#22 3'0?%5/ +#M /+'0=#('0. A 5#&,&()%& #%, +*';' 003& 3'&&'. E/3,'$$&,#, $ '"548+ 5'&'#$-$%0 '() 0722 /+&0 '$'5 $+,"305-0 ?'330;", # -050,'3>'0;, /'3)&', 0"*0%# 5'?%5/-+4 #/'(;"3-# 3'#$ 0'5/#$'0'# ?%3)%/-&). H" S+ ,@&+ +5%*3%/5'&'#$-$-543 2'#$30 191 ,753. T3-& #$04, 3'#$&', '()
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
96/230
,%, %() '$0 >3303& &() 0-&'/ 5-*+40-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
97/230
/+33+4 *%33-5%,0 5= '3',05%&+,"# 2'5'&*'$#', ?%(33,%$&, '$$'3 ,"00-##3. D' '$ ,"00-# &'/ 3'>'0 #+,'5'# **+( /@( 5-*+4#+33(-#$%, ?'3&'/ #$-33&, F73* ,753+ 8-3)-5 >%3 /5?73*&)+ -0/5=; &0'&&-,08@0'&', # '3-5&),%3;-, =,'0 F73* #$,*03& $;-043. L'>'0 >%() 0@$ '0'03'& ?%55-#0 03-3"&, +00 0785'&(#5'. N$$&, #,/'( &>-&) 3'>'0=#('0. :# #$-$'$'5/+33+4&)+ &8 @5,7$3#+ 0'>&+,-&, 0'>-0 /( >+>'0'03'&3 85+/+0@-&) &'>$#(5'.
D' 0"&, %3)& +
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
98/230
8757( ,7$'8' 0-;-& 3''0. A (757( # 30+& +5%*3%/ ;5 ?'3?'*'$#' 0+$'&707*+, #$-$*2& 0"*%/-&)%# +#/'5'0', $">0(#$'5 -5*-# /+,%5 &>00&0'5< &)+3 $ +5*03& >%##$ +*= 40 ?+()'3/'03'&F73*&,5' $-8%5%$4 $'&'0','0 /'( 0"*;", ?';0'&+.N'/ /+&*'& $'&'0 03-& ,'%() #%,,3 0722'0
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
99/230
;7'$ ,8'#0 $ '()+80%/+ >3%00 ,"30"#$2&030'&('00 '0 ,+>-/%$&+ /+&0 '() 5"0#243.
A0043 050%, >%() "/?%5* 85%?'##$%5&, $ 5"0$-# 543 3,%0%00 &$'0'+,+## 57%3
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
100/230
;4$& #$ #=*;' /'3) $ '3#= ;'3' &&, >%() '() +%() ,+0 $+#0'&', '3 ,5&, %() $ /'5+,+ 0-5#*3%/ 0'3;'# #05",05-; 3,3/03& 55 $'5=,+?';0#5' /'3)'0 $ 5 /'(>4*@0-# ,7%() 3'(0'>'0#('#'22 '/2'5'+0 %3)&
38-&) /+33+-5* *%33-5 2'?',0'0##'3 88 /%#0 -33@0%00, '3=. E3;7>'0/( $ $ +*= /+,%5 $ E()'#30 33/%,&, '3 ,'33 >0-5%$&+ (8,%#+?';3'#$0# &>-&) $ 52'& /'( ,5/5*&+. ( ;%22 3'&&' > %() '3+&*"30M ,+, $0 >+00, >%() /-5 ()'&(3 #$-$*%,,3 '3#+'00&-&, $ +#/'5'03'&?73*5#$0. E3( $ +# >%() >"33-/%,%& 3%
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
101/230
I] . FEJEZET
AHOV NE JUTHATUNK
R+>5* J'??5+'# 0+$'&,+3'&'*+, #$-$*+ @54 7&3'05;$-2& 7,,'&0= 2-5 ()'?%()%00 /%&*0 /'3) '0'03'& ,,#('. lrhetetlen '$ %3)& #$4
/+0 5+0,-& >#$&-3"&, /&8#-( /+,%5 $ '/2'5', '350, F73*3'(&()%22 /(##-(+0 # /3)#('+0 # /'##$' $ (2%30%& 03+ "0$-#5,#$3=*&',. D' #, '() %$$-?5>'0'03'& /5* #$-/"&,5 ,-5/+3)'&0"*%/-&)%# '5'*/&)','0 >%$$%& +# ;7%3 37, '$'22 '35&+ /+&0 H%3* /-#+, %3*3-0 0 '3 '55' $
5*','# >'3)5' () >%() 3''5'#$,'*+, %"&0 S&'??'3# ,5-0'52'. A,-5/+3)'&0'5/#$'0'#
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
102/230
:88() /+&0 0'&('52'& &)%/-# F73* ?'3#$@&' 300 +# &73*-5%/#$%5 %3)& ()%5#& &733'&('5/3)#('0 >0 /5?73* /3)'&
C#'&*'#4'-&2& ?'33'0&', /+&*'& &()$'03-2&)+ *52;-5 '$'5 0%&&-&-3&()%22 '5= >0%00 # /'(?+()'3= 32%5045+"/ ?3+0 70 >'0 5&+ /'3) 8'*+( /( #, ,+# ,5%3-# ?73*,5'( ?'33'0&.A F73* ,7$88%&0;-2& &)%/-# ,7532'33 0%&&&()$'03-2&,&0 3*-0 >%()&'/ 5'/3>'0;, &+, 2243 -33 >%() '() 0722 '$'5 3-2 >%##$ #= ?54#'55' ,'53 #%5.U;22 /4*#$'5', ,+,#$7273+, ?%5(4 #7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
103/230
'&'5(+?%55-#0 /(-5 ?545 #$'5'3+, /'3)'0 '3',05%/%#& +*5"3+,"#&)%/-##3 /,7*0'0&',. A$ %5%#$%, ,+, ' 05'& 0075= /"&,-0 -&) /+33+4 *%33-5%# ,730#(('3. E$ ?3"00 ;'3'&0'&'
F73* ,5(& -0 # &()#$-$* 5#$' 3'&&' '&05"/>%$ -&) +$(3/#22 3'>'0=#('0. A$ %5%#$ 2-&)/5&7,7, /-5
8@0'00', '/2'5#$-33@04 /'>&+,"# 0 38%() '$ 8"#$0-& >=#'(@0#(&(5'$(# +# '3 0"*; #$&-3;-, +# %3)& ,'/&) &)(%, ;0-# 03;300+ ,'*
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
104/230
'3=5' /'(#$2%00 85%(5/ #$'5+&0. S=0 '/2'5+ 3'(&)#( &3,3 >#$&-3>0&- ,++($-& ;43 $ +*';0 ;-5/. H'0','0 4&8%,0 0730>'0&' $$3 >%() H+/3-; ()7,'5'+ ,7$700 $+&*"3& 0"*%/-&)%# 0'5>'0 $ &)%/-#
,%53-0%$&- /'3)'0 ?3+ '3 0"*&, '0&' > #$+3-5*0'#0,&0 3'&&' ,+3,@03*; /'( 6 FfW 50,'0.E$50 () 0&+, > '()#$'5 +($-& ,5;", 3,3/#+&0 ?73*,5'( 3'(&()%225#$0 -0,"00>0;", %3)& (8',,'3 /'3)', /+ 0'>&+, ?%(3/+ #$'5+&0'35>'0=,.
B-5 &'>$ 85%23/-0 ;'3'&0>'0 F73* ,3#= 50'('+&', ?+$+,+ -0,"00-# '$'(#$'& '()#$'5 $%,>%$ ?'3*0%,>%$ ,8'#0 /'3)',,'3 ,78'&)2' ,7%'0;,.
W K2. Cf.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
105/230
H 2'3-0>0&-&, F73* 2'3#';2' %3)& 8%&0%#& # >0-5%$%00&>%()& #;-0 0'#0&, 2'3#';0 ,"00&+ 0"*;", $ 3'(&()%22 0"*%/-&)%# #(),%530+ 50, #%*-30%# '5'*/&) 3'&&'. A$ 16# +>'0'03'&&', 0&0 %$'3'('&*=,.
A ,8', /( &()%& *"5+-&)%#, 5#$3'0','0 +33'0='&M '$'&,@%() %$ %3)& >"33-/%,5 3'&&' #$,#(&,/'3)', #$+3-5* F73*7& 88%3) ,7&&)'*& >0%3&, ,'5'#$03 /+&0 57&0('"(5, $ '/2'5+ 0'#0'& "33-/%,3,;-2& /'3)', #$-/-5 '$ /#$#$@< F73* %3)& -03-0#$4 /+&0 '()#$88&2"2%5,. E()+, +3)'& (5#'/ 03-3,%$0/ %3)&?+$+,"##3 ,+ '()'&'# %() () -0>0%3 F73*7&/+&0> $ %00 #'/ 3'&&'.
-# "()&+3)'& -0>0%34 ,8'##( 003&22 0%/+ 5#$'#,' &'"05+&%. +&*'& /-# 5#$'#,'3'?,'$=*+, 57+>'0'03'& ,+#+&)
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
106/230
0"*& >0%3&+ &3,3 >%() #$5'#$&-3&+ 0"*&-&, 55 >%() #'(@0#(,,'3 ,7$'3'22 ;"##"&, F73* /(;->%$.+&*,'00= +3)'& 5'&*,@'0&', /-#%,+# /'3)', 0"3;*%-(+ 88'& %3)&%, /+3)'&5' &',&, #$,#(&, '0;, 2%3)(4&, 2'3#';0 /+&0 5*+%34("#0'#0&, 2'3#= 5#$'+0.
L'>'0 >%() '() +3)'& +5-&) ?'3/5#0 %() #'//+
,37&7#'& 5*','# &+ 3'&& F73* /3)2'& #"8-& >%/%(& #$+,3 #?/,5'( /'3) ,7$88%&0 ?'3 '()5' #522 # #522. A %() $ 5'# 055=3 ,+*'5300'3' "33-/%,,3 ,%$/+,"# 8%553 ,42%5 0%/%,,3 0730700 5#$',,'3# ;4 ( 0"*; /+/5* 7&/(->%$ %3)#/+0 ?%("&, 03-3&+ F73* /3)2'& >%() &'/&)"(#$"&, 2'3' 0-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
107/230
703'0'0 ,%/%3)22& /+&0 ;4/(/ *' '$ /'#' /;*&'/ "()&+3)'&/'(3'8= # #%,,3 ?+&%/22 +($#-(%,5 ,#$@0>'0 ?'3 2'&&&,'0.
H 3'#$-5/$%00+&,&, &+,-,?'3>#$&-3-#-&, '5'*/&)' 3'#$ /'3)'0 %00>%&",043 &()%& 0-#'/?%( 3'#$-33&+. N'/ $50 /+&0> ;4/(/ #$'5'0&, %*/'&&+. E$ %3)& #'/3-00", ?'3#$@&0M ,-5#, V&"#$0 '$0 +# -33&*4& ?'3>=0,54 5';0+ &($-# ,'*'0&,.
E$ 757,, "$/%# #-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
108/230
/',,%5-0 /+ #, $ 4'-& /3)& +#/'5&,. A J"8+0'5 0/%#$?5-;-2 ;45 >&'/ 20+#$,-?5 +# #$,#(&, 3'#$.L'>'0 >%() ?'3#$@&' &'/ >0-5%$%00& #$+3-5* /'3)'& 2-5/+?3' ;-5/3'#$-33>0. A >+*5%(& '()5' #522 0 '3=#$75 ?%3),%&) /;* 8'*+( /+,%5 &)%/-# /-5 '$'5#$'5 ,,%5 /+&0 C>33'&('5/3)#(2'&
?/#$+3-5*#-( 3'>'0. (+# '() &8%& $ '/2'5', '3+&*"3&, /;* '&&', '0 >%() J"8+0'5 ?'3*'5@0#' >"#$%&'()'*+,#$-$* '()+, 3'(&()%22 #$&-3&+ +-&) %3)& %()& =/5#,3'00'3,$*'&&, 3(,75 ,3#= 50'('+&', >=?%, ,7532'33 ! Ff,3 ,7$'3@0=3'(1! Cf a ford." =/5#,3'0, /+00 '35>'0'03'&', '$','0 N8>%$ #%,,3 ,7$'3'22,'33 ,'5'#&&,.
A '5,5 2%3)(4 /(-043 50'0=*= '0.
E$', >=/5#,3'050,', 2-5 ,7$&8+ /5&+,+ 050%/-&)%&. A '5,5
/'(>4*@0-# &'/ 3'#$ ,7&&) ?'3*0 &'/ '() '/2'5 # (8 ?%( '38"#$0"3&+ 8542-3,%$-#%, #%5-&. D' ,7$'3'22 #%,,3 ,7$'3'22 +# ,'53>'0&, N8>%$ # /( ,,%5 #'/ ;"0"&, +($-& 2;2.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
109/230
A N8 ,7$8%&0+ 0$' ?'3 >3*=/5#,3'0 '3=#$75 '(#$'& 3##&'/'3,'*+,. Y/' &>-&) *0 /'3)2=3 3-0>04 /+ 0750&+, '() 5>;4=/5#,3'0' '35+ 16 Ff%0. A '5,5 8-3)-;-& N8043 6 /5?73*5' /-5 ,2. Ff. T@$/+33+4 /5?73*&3 ,7$'3'22,'33'&' /'&&&, N8>%$ >%() >=/5#,3'0 /'(>3*; $ 1 Ff%0.W1
0/+33+4 /5?73* 0--0 >?&+"/,52+* %555#$?3/+33+4 /5?73*7& 2'33 &)"(%*0& /'(,7$'3@0>'0& N8%0 '$ F73*0-'0&&, >%() '() *522&04 #$%&*-, >=-334 3##& (=$73(=&)(%,043 ;43 ;4 A 0##$,50= ()'##(0=3 # 03-3,%&)#-(-043 ?((.S$'5+&0'/ /+33+4 /5?73* '3,8$'3>'0= 0-7$ +# '(#$'& ,7$'3
;7& 1962& /+&*7##$' &()/+33+4 /5?73*5' 3'#$ 0=3&,.
4. K2. Cf5. K2. Cf6. K2. ! Cf
W 1. K2. Cf2. K2.
f
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
110/230
A$ I5"# '() #$2-3)03& 3, '() 5/+$%5 ,,%5-&, 3-0#$+, $ ( 2%30;-& /+&0 F73*7& ' ,+#+&) =/5#,3'0' &'/ /5* #%,,3 1 Ff 300. D'-5&),,8%0 # %303/-2& >;4&,
2+$0%-(2& ,4#$-3>0& N8 ,753.
E() &%;/'5'#$0=/"00%$ /'3)2'& /(", # /#$'5'+, /'(,7$'3@0'&, N8%0. A N8#"(5+ &'/ 5>'0&, '3 =,'0 /@( /5?73*&)+ '0 >%() &>-&) /'(0%&&-&)+ #$+,3 '3 +# 8-5%3%(& ,7$2'& $ #$0'5%+* 2'3#';2'& /#$'5', # /'(?+()'3=, 2+$0%-(2& #, 0'5/#$'0'#'& &'/,7%3* F73* 3(,752'&. +#%* "0$-# 3'&&' '$\ +#%*+,-$-#%, /(#&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
111/230
'()'() 45+-#+ &8?%30 '&05"/ ?'3'00 #$-$'$'5 /5?73*&)+ ,+0'5;'*#2'&0-0%&(4 ,5-0'5 >03/# 0$>+*,,3 -0#$=0& /+&0 '() ()'5', 32*-; ;-5*-&. A 3'(>03/#22>+*5%(&2%/2 5%22&-# #$5' &)'3 '22'& ()'5/',,%5-0 3= 0"*%/-&)2& ,+## 0722 >%$$-50#5'0'#$&, #$'50 /-(&'#'# # '3',05%/%# 8;$#%0 +# ,8"&, 0=3' /'3) #%,,3>0-#%#22 +*'( s &)%/-# '33'& /+&0 2-5/+3)'&?/?3. A$ =#+ 0"*%/-&)%# ?&0#$0+,"# 703'0 $ -0>0%3>003& '5=8;$# 03-&%() ,&)0'3'&', 3'#$&, ?'3?'*'$&+ /+&0 $ ICB5'*>04 '()'03'& '0 &'/#, F73* 2'3#';2' >&'/ 03-& N8 2'3#';2' +#.
A$ '35>'0'03'& ,"00-# ,8$'3'02'& &>-&) ,37&7# # '33'('# >'3)5'5(*%00 2'&&&,'0. A F73* ,7$'8' ;"8+0'5+ 0/%#$?5 /3)#('+ N8
?'33'0' '$', "()& 2+$%&)%#& '35>'0'03'&', /+ 0'>&+,-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
112/230
38%0 *&, 55 (%&*%305 >%() &'/ '#&', #$,#(,88'& 757,5' 3'>'0=#(', >0-5+& ,@ '()#$'5 +($-& /'( ,5;", 3-0%(0&+ =,'0. D'/( /'##$' '0&,.
E/3@0'00'/ /-5 0758'#+33(%,0 /'3)', 854 &8%, #$0'33-5+# ?';3=*#"0%3#4 ?%,-&. E()+,/-#+, ,+#'22 /+&0 F73* # /(+# '22'& &>-&) '$'5/5?73*&)+ ,+0'5;'*#2'& &&)+ &)(%0 >3/%$&, ?'3 /'&&)+2=3 '()&%5/-3+# #+33( ,+0'3&,. A0%/;+, #$0/%5$#%34*&, 2'3#';,2'& 3'5'& +$$4 ,+>30 F','0'
T758,&', +# /'(-0 ?';3=*#+ 0-#,&0 5%88&0 &()'5=##( (5%() #$0%/3-#-0 #$2*
#$'//'3 ,7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
113/230
50, 3'&&' %"&0 E3*%,34 #+33( ?73700 3#%&)& '3#$-("3*&$0-& '3)$'0 '() T758& -&) /+33+4#$%5 '5=#'22 >;04/5'&*#$'55' 3'&&'
#$,#(&, /+&0 /+3)'0 / +#/'5&, # '() 07,3'0'#'& 0'3;'# # /'(2@$>04(5;42 "0#+ 888 /%5$#%34*&-&,.T'5/#$'0'#'& #'//+0 &'/ 5'$&&', 2243 > ,+'()'&3@0= 052'& ,+'##-33& '3=. +&*'& %3)& ()%5#& $;3& 3' >%() $ +*'(5%#0%,&, &'//5*& +*';, 5',+45.
A F','0' T758, -02%5$%&(04 3'&&' >%() /-5 /;*&'//'(>3*; ,8$'3'0'0. A (5 '$ 3'>'0#('#&', 2+$%&)"3.
'(50, /-5 >%() '/2'5', 20+#$,-? 23,+& ,'5'#$03 %3)&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
114/230
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
115/230
] . F E J E Z E T
A EGHDYTHATATLAN VILG^R
A$ '/2'5 #%>#'/ ?%(; /'(>4*@0&+ #'/ +#/03=*>'0&', /'('$"0-&. E$', /'(%() '$0 /-#>%3 +# /'( 0"*;", 0'&&+. A$ +($#-( '00=3 &()%& /'##$' 03/# /+&*'&'& "53,%*4 0&) '0'03'( '() #788&)+075'*,&3 0722'0 3-0>0%00 -&) #$-$ /5?73* 3'(?'3;'22 &>-&)'$'5 '$ %() ; ?73*','0 ,'5'##'&', 757,5' +#0'&>%$$-*%0 /%&*0,#$3=?73*;,&', # +?;,%5+ 0-5#+,&,. C#, '() '/2'5730=
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
116/230
&)%##-((3 +&0'00', 2#0 ,+%() #%>#'/ 3-0;-,'()/-#0 0722.
:# /%#0 '()'03'& ('&'5-+4 300 /+&*'& >+>'0'03'&3 /'(%3 O*##$'"#$ '() %3*, T54;I0>, 0-%() #"(-5>;0-#%# (88'3 #, &>-&) 45-&)+5 %() >&(;-0 >33>##",. :# '()8-5 %3*# >@5,7$3# /'('0&,
%() 5(+ 0'00'. F'3#$-/%30", $ 50 +00 '$'& ,+# F73*7&M *' #%>#'/#$-/%3>0;", ?'3 $0 $ ^50 /'3) #+33(%, ,7$3 -#@0 5-&,. V(5' +#/0/+&0 $%,2& &8%,2& /+,%5 H%/5%#$ $'&(0' &',0 #$'/0=3 #$'/2'&-33"&, /5>'0'03'(('3. E3 ,'33 ?%(*&"&, &()#$'5#(0 # 5/"53/-0+>3'0= 3'>'0=#('+0 # ?3'3/'0'# 0+33/+0. E() %3)& %() /+ ?'3;,&)3&+ 0"*"&,.
G%&*%3;"&, '3=#$75 /'(3'>'0=#'& #$'5&) &85'&*#$'52'3+ '0= 3'#$ F73*5=3 5# # V&"#$ 8'*+( #, &>-&) 45 300.E$ $ '5'*/&) /'3)&', /-5 ,7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
117/230
0&; 3'#$ () 0&>'0&, >%() /( N85'&*#$'50 +# ,&)'3/'# %00>%&%#>'33) 3*&,.H#$ < /3%() >33&+ ?%(;", '()+, 25-0"&,0 5#543 *' #$-5%/ 8'5'3 ,%5-22&>()0-, '3 # >%$ >%() =0'35;'. I3)'& ,753/&)', ,7$700 #$42'3+ $'&'0
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
118/230
'#'02'& '$ 0@$ 45-5 5( '$ $ +*= #$,#('# >>%$ >%() '() 5-*+4;'3 '35;' 3'(,3#= 2%3)(4 P304 8-3)-;-0. A >-5%/ 2'3#= 2%3)(4 F73* 5# #V&"#$ ,7$700 '$ #%>#'/ 3'#$ 0722 /+&0 >#$ 8'5 &'/ &&)+ >%() $$3'0+ # */+&+#$050@< ()','0 ,%/%3)& /'($%()/'(>+#@0# $%,0 #$'/3)'# >&( %$ 0-#%&3@0#'/ 0&"3&,. A,+, >0'0 >%() /( '22'& $ %() '$'5 %&",243 '() /+&*+( 0-("34
7%##$, *' &'/ 2';-5>003&%,. A$ '/2'5 /+&*+( '3 -50,'33'00 +# ?+$'0&+' ,"00-#+50 # ?'3?'*'$#'+50 # T5 -5 $ I*=.
( %3)& "0$-#%,,3 +# /'( ?%(&, 8542-3,%$&+ /'3)', '0 >5/*+,/'(%3*-# /'3)'0 5'30+3*4 "0# #$-/-5 #%,,3 3##22& 0'3+, /+&0 &)"('0=#( ,@&-3,%$+, #+33(,7$+ 5'83#5' 2+$0%#,3'>'0&, 2'&&' >%() 3'(3-22 '() /'(-0 /'##$' '3=5' ,5"&, 0',+&0'&+ ;7#%&30%0.K8$'3;&, '3 '() >03/# 4'-&0 #$+('0',,'3 0'3'>+&0
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
120/230
*'5@0#5' *' #$'/2' ,'33 &$&+' $$3 0&&)'3 >%() 3'(,7$'3'22+ #$+('00=370'0&', ,+ 0%'0'03'& /'( &'/ #$&0'0>'0= +*=2'3+'30%34*-# >0-#-0. A$ =#+ %00>%& # . 3'#$-5/$%00, ,7$700 #, +('& 3$,8#%30 -33>0& ?7&&. A @5&7,7, #, 5543 #$-/%3>0&-&, 2'>%() /+ 0750&0 3'(,7$'3'22+ 0'3'83#'& 70 %$>0&-&, '&&3 ?5+##'22 >@5','0 $ 4'-& 0-'3)'+5=3 #$-5/$450'#3#', 8'*+( '()5' 5('22+ /30243 #$-5/$&-&, 03-& #$-$*%,,3,%5-22+, 3'&&&',. S%>#'/ H@5', ;7&&&', 0722+ #$+('05=3 /+&*+( #"8-& T750&'3'/.
S'//+?3' 4'-&+ N() S-&*%5 0& ,%533$-0%&)+&03&)34 2+5%*3/0 85+ 3'02'& '3 #'/ 5&, >'3)0504,0. A 0722+#$+('00'3 ,8#%30%# '33'&=5$# '0'03'& 3'&&'. E$50 %() #+33(,7$+ 2+5%*3/,543 ##'3#$7%()& $;3%00 @5', &'/ 5,'$0',
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
121/230
:# +00 ?%5*@0#", /-#5 #$40 # ?%(33,%$$"&, '() &)+3%() ?&)#'2'##('0 #%> #'//+3)'& #"(-5$-# '0+ 03. H'3)'00' 0'(), ?'3 $ '33'&,'$=;0 # &+,#'(@0#(##"&, # /( >%& @() ?';'$$, ,+ 619 *%33-5 >'3)'00 >%() 6 *%33-50 @5&-&,.
A /+ T';05'&*#$'5&,2'& 22& #+33( # ,%$/+,"#8%575'0
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
122/230
3)','0 3-0"&,. E$',2'& '()00'#'& /+&0'() 111#$'5 19 #+33(&, ,'33 3'&&+''0=#('&. N'/ +# 5'/3>'0;, >%() ?'3?%(;", *' %()"03;"&, ;'3'&0#5'.
:88 /%#0 0'00, ?'3 >%() '3;7>'0 $ $ +*= /+,%5 $ &)(-00;", /("&,0 %() / '() #$-/%0 >'3)+ 0'3'?%&,7$8%&0%& ,'5'#$03?'3>@04 *%00 >0-5%, ,7$700 *' #%>#'/ 3'#$ /'(>4*@0>04.
H ?;"&, '35+
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
123/230
&, #$-/03& >&()2%3)2& %() /'(5(*;", ()0", $ 50>'0=#( 2+5%*3/-0. E&&', /+&*+( @() ,'33 3'&&+' +&,-22'3=22 /+&0 ,#=22.
H #$2* ( 300 3'#$&, '() &)-5+ ;#$,-& ?%5*@0#", 0',+&0'0&,'0 $
(2%30 ?'3. ;*&'/ ?((=3'('#'& ?73700&, 5()%( $ #$,+ (2%303'(?&)'#'22 #+33( V'( # L&0 #+33(,82'& >"#$%&>0 ?&)%() #%>#'/ 3,"3>0 ,+.
N'/ /'(3'8= 0'>-0 >%() $%,%& %3 $ (>;30+ +&(*%$-#%,'3>&)(%3>04, $ '/2'5+ ,"305-, 85+/+0@%3 $ 3'0'0 N@3"#'3)'$0, #
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
125/230
#%30-,. -# '0=.
C#, $ "0%3#4 70%() $ 45 $#5&%,#-( &'/ 050>0757,,.
N'>$ $ +*=5' &'/ '33'(,&0 (%&*%3&+. B+$%&)%# 50'3'/2'& $ '/2'5++03/#%5*%$0-, $
=#0750&'3'/ '()'*3+ ?'3;'()$#0 /'3)'0 +#/'5&, # '$ '(#$'& $ @5-#?'303-3-#-+( /+&*+( ,+
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
126/230
'0=, # ,7&&)'& /'( +# #530', *' G"0'&2'5( 40 &()%&,''0'00 ?'3'*#2'.
V3/+00, /+&0 ?(('03'& #'//+>'$ #'/,8#%34*4 8+33&0,8','0. %#0
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
127/230
8'*+( #;-0 #$'/,,'3 ?+()'3>'0+, /'( =,'0 /+&0 #$'503/"&, >%$$-. F+3%$4?"#%, ,730=, # 0"*4#%, 0750, ?';,'0 $ +*=
85%23/-;-&M '0 >%() '$ &'/ 3'#$ /+&*+( @().
H /'((%&*%3;", /+?3' >03/,0 #$'5'0&&, (),%5%3&+ $ +*= ?'3'000',+&0'0 &3,3 '$', /'(04#-(-5 $ '5'*/&)
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
128/230
A/+ $ '3#=0 +33'0+ #$'5'0&&, 55 '/3,'$0'0&+ >%() #%>#'/ 3-0>0"&,0"&, semmi m#st, #, /300. A >&( /+0 >33"&, /30243 ;7& # /+&*'& 3-2&)+ 0 "0-& /'3)'0 /'( ,'33 0'&&+' /@( ?3&,>7$5 '() '$5'*/-#%*8'5'3 5('225=3 #$-5/$+,. E$0 '() (+>-2%5 #%5-&?+()'3>'0;, /'( 3'(;%22& /+,%5 '() 0+$'&,0 /5?73* 0-'0 > 3'02'& /5*0.V'3'/ '()#$'5 /'(0750&0 #'&,+&', #'/ ,@#%&340.
A/+ >&( '#'02'& +($ +($ ?&)&3 +# #, /;*&'/ '()/+33+4#$%50,"50-22 /5'0',2'&. A 0+$'&,0 /5?73* 0-%() sa#t /30"&,0 3-0>##",. A$0 #'/5'/3>'0;, >%() > '3;"0"&, #$%/#$* &8%, =, '&('*+,,+;"0&+ =,'0 '()-303-&. :# $"0-& %3)& ()%5#& ()'&(3&', 0-#0+&(#+ 0,7$'0'0. E22'& $ 0,7$'02'&()=$0' 3' $ &(%3#$-#$%,0 H4*@04 V+3/%# 1662&. A$ 1662& 0&,+&*"30 #"(5, / /-5 >>%$ +# 03#-(%#& ()'&(, >%() F73*5=3 '()-303-&,8'0 *;&,.
A ?&) '5=#@0#&', %3)& ,%53-0+ "33-/%,0'5/#$'02'& 5';3'&', # '$',,'3 #'//+?3' 0"*%/-&)%# >3*-# &'/
2%3*%("3>0. U()&'$50
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
129/230
&'/ 5'/3>'0;, >%() $ '30&0 >&(%0 ?'3?%(>0;", > $ '()#$'5 >-005$;-&, #$+&0;' 3- ()'&(30. S$%,0-, /%&*&+ >%() >&( #%>#'/ >3 '3#"8-& 03 ()'&(' 3'#$ >>%$ >%() >33;",. E$ &'/ +($. A >&(5'$(#',%3)& ()%5#& #+338%*&, >%() &>-&) /-#%*8'5'& 2'33 /+&*'&?3' ?+$+,+50'3'/2'& /'(#$&&',. N+ $ $ '5=#@0= /'3) 0&- $%,0
#$ '0#('# /'3) /( &'/#$3'0'00 /'( # / /( '3,8$'3&+ #'/ 0"*;",. A$ 703'02'& $%&2& &+%(+,+ '33'&0/%&*-# '0+,,+ *%3%( ,80'3'(0. '50 /%#0&-2& #$'5'$0&, %() 2+$%&)%# 0'&('5+ -330%, /#$8-&3;-&, 7##$'00'3' $ =,'0 ,753'0= ,+.Y() U5') 85%?'##$%5 /'( 0"*0 /%&*&+ >%() '() ?%##$+3+# 8">0'#0 /'3) S,4+-0 2%5@04 0'&('5',2'& 30 1
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
130/230
N'/ #%,,3 '$'3=00 /30 +3)'& +#/'5'0' 3+5+>'0'03'&3 ()'&(' &)%/%,0 +# ,+ 0"*;-, /"00&+. %#0 /( #'&,+ #'/0"*>0; >%() $ +3)'& /4*#$'5','0 /'**+( 3'>'0 ,+0'5;'#$0'&+. B+$%&)%#
50'3'/2'& 03-& /+&*'& '#'/&) >() 04 ,+. T3-&&()%& #$%,03& ,753/&)', ,7$700 /+ 5$,'3>'0;, '$','0 '$ 3'&&' #$'33'/', /()5-$0 L'#$ +*= /+,%5 /'( 0"*;", /;* ?';0'&+ '$','0
;'3','0 # ,,%5 ?((7&) ?733'22'& /30543.E3#= 3-0-#5 /302 0',+&0# ,8'##(' 3'(#%*-30%#22 >03%/&,
3-0#$&, /+ $ '/2'5&', /'(*0>0+,. +&*'& ?'3'*#2' /'530 +#/'5'0'0?'3 3'>'0&' ?'*'$&+ /+&*'& 5';03)0 /'(/()5-$&+ /+&*'& 2&0&)0
/'(%3*&+ /+&*'& '3-#%00 ,+'0 /'(03-3&+. A 0750&'3'/ &'/ 3'&&' 0722?'30'/("&, 3'&&&, ;'3'& # 0"&, /-5 8%5&,
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
131/230
>>%$ (%&*%30>%$ >%() /;*& $ +#/'5'03'& ;7##&, 3'0&,2' ?+()'3%34(+-; 45-&. (,@&%#22 $ ?'30'%() '() *',*' ;7%()'()-303-& 5*','3;, =,'0.
A /30 %$03 /( /'(?+()'3#&3 +# ?&0#$0+,"#22 703'0. A$'3=$=0 +# /(-2& ?%(33; # /'##$' 03/'() 5;0. V34;-2& '$ &'/ /-#/+&0 ?'30-/*-# (%&*%30 #, +&,-22 0"*%/-&)%# /+&0 0-5%$&+. T'(), ?'3 >%() $ +&?%5/-+4 38;-& /30243
2+$%&)%# '/2'5','0 -330%,0 # >'3)','0 ?'3 0"*&, 8@0'&+. H 0' >"#$*+,#$-$*2& %$,%*%00 '$$'3 (%&*%3003 >%()'0&, /30(%&%#$#-(+&, >'3)5'>%$03-0. E55=3 8'5#$' #$4 #'/ 3'>'0&'. ( >
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
132/230
*%%&0 # '33'&0/%&*-#0 >%$& /(-%() /-5 '$ 2+$%&)%#& +($%32'&&&,'0 /+50 3'>'0'03'&&', 0',+&0;,. E() ,3##$+,"# 5%$&+ ,7%() +3)'&85*%%& ienis '3=?%5*"3. + 3'#$ ,,%5 V-3#$+, '()+,' 8-5>"$/%#+*=&)%/ ?%(3/. F'30'#$+, >%() /30 &'/ /'(003& & +3,'# B%%0>0 F%5* S$@&>-$2&'305@0'& #$-&*,-043. D' @() ?'3 ,'33'&' #$-/%3&+ /+
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
133/230
&)%##-(-5 3'(?=22 2+$%&)@0,+&, L'%&5*% * V+&+ ;'()$'0'+. A ,7 *7&0=
2+$%&)@0, 55 >%() 0+$'&707*+, #$-$*+ I0-3+-&, 3-0%(04; -&) 0"*%/-&)%# ?&0#$0+,"# @54 /'(8542-30 () /'(,'53&+ '$0
&'>$#('0 >%() $ +*=0 #8+5-3+#&, 0',+&0'00'. A$ +($ >%() '&&', /'&0&&'/ 0"*"&, /%$%(&+ *' 03-& -0 0"*"&, "(5&+ '()+, /'&'05=3 /-#+,5 #'$-303 %3)& #%, /+33+4 < 0-0"&, /'( >%()&'/ ?'&)'('0&', ,"305-, ,7$700+ $%() /-#%, ,%/%3)22& '0&, ;73*-#"&, #'2'##(&', "&); #$'/0 # 03-& 45-, /30-#'0'03'(' /'(,*-3)%$&- 22& >%()
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
134/230
/'('0;,. A$ '3#= $ $ +*= /'3)'0 $ '/2'5 50'3/'08#$03 3*-#5 ,&)#$'5@0#,.
A$ +*= '0'03'& ,704 '()/-#043'304,. A
@0'00, ?73 E+'+&0 '$$'3 ,5*##'3 +z $ '(#$ A5'30+
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
135/230
;-&, /()5-$-# %3)& '0 >,+38 '() 0@$'/'3'0'# >-$ 3'(?'3#= 23,-&. A$ '373 # %3*30 ,7$700 0'0#$#
#$'5+&0 *7&0>'0&, 5'30@ /'(?%5*"3 '$', +# '3)'& +# ,37&?3'3-0#$43(%# +5-&)+ 3'>'0&',. H '() 88'& ?'3#$-3342& 3''0=
&' 075=*;&,. T'>-0 $ +*= /3-#-&, ()%5##-( /+&*'& 5'&*#$'52'& 83*-"3 '() 5>;42& 0043 #'2'##(0=3 ?(( /'33)'3 '$ 5'&*#$'5/%$%( # 0043 (5
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
136/230
N%5/-3+# #'2'##(',&3 # ,7$7('# (5%3*2& +# #, /+&*'& >-5%//+33+-5* 0# 3000&&', '(()'3 ,''0&, ;42& $ +*= ?'3' %3)& ()%5#& 0'3&,/+&0 +00 F73*7&. A ?&)#'2'##( 99a-&-3 /'3) 66 /5?73*45-&,&0 $ 45-, ?73*+',&3 0@$#$'50' 3##22& ;-5&-&,M $ 5>;42&0730700 '() >4&8 300 /;*&'/ '() < 0'3&' '3 F73*7&. A 5'30+33(043(%# ?'30'%() $ 5"0#%, #'//+3)'& 0',+&0'02'& &'/
-33@0>0&-, >%()
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
137/230
&%5/-3+#&, 0&&' # $ +# 3'&&'. A$ "0#%, #, '0&' $ +*=5' *' %3)& 5'$(#+#'2'##(5' 3'&&' #$,#( /'3)&', >0-# 300 #'//+?3' &)(+ %2;',0"/%0&'/ 3'>'0&' '(#$2'& /'(050&+. +#%&34& (5%() +00 +# 0+0-&+ '5=,5' 3'#$#$,#( >>%$ >%() 8'5&)+ +*=0%5$@0-# ;7>'##'& 305'. ( F'>5 T758'#+33(%, ?'33'0& +# >%3 (5>%$ >%() $ +*= 3##22 >3*-#-03'3'83'$$,.
&7, &)+3%() $ +*= 0%5$@0-#-&, &>-&) +#/'50
'#$,7$0 &'/#, >3303&"3 &'>$ 3,3/$&+ >&'/ '$', "()&,,%5>#$%&03& +5-&)2& +# >0&,. V&&, "()& %3)& 3,3/, /+,%5 3'#$'5'0&&, 3##"3&+ '$ ,8'#0 /+,%5 ()
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
138/230
0&+, >%() $ +*= 3-3,5*#0 '3*7&0'&. O3)& %3 $ '/2'5 $ 45-0 /'( 0"*&- -33@0&+
> #, 57'0&, +('& &() 50, 3'&&'.E$50 > '()-303-& 3'>'0#('# '() &8%& ?'3 ?%(;", ?'*'$&+ >%()& 5>'0;,'3 # >%()& >#$&%#@0>0;",. N'>$ '3,8$'3&+ $0 0-5#*3/0 /'3)2'& $E()'#30 N'/$'0', S$'5
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
139/230
*5. S%3&, # ,%33(-+&, A&(3+-2& #+,'530 $ '3=$'0'# +#/'5'05' #%,,3,$$'3?%(>0422 2+$%&)@0,%0 #$%3(-300&+ 2-5 /+&*'$0 #00+#$0+,+?%5/-2& /'33)'3 #$'/2'& 3'(0722 '/2'52'& 7#$07&7# ()&,'$.
A$ >%() ;7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
140/230
A 5'30+()%00. V() /'(()%5#@0>0;-, >3*-#-0# '3=5'#+'0>'0 ?%3)4& ?5(22'& /+&0 >%() $ -5/3-# #'/ 0'>'0 /'( $ >%() %() ,7** ; +33&.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
141/230
]II . FEJEZET
A BS:G KORA
A +%() "()&$%& 5'/ ,37&27$= %3*3+. A 0750&'3'/ # 0750&'3'/ '3=00+ +*= #%5-& $ '/2'5 #, +('& #$'5&) /'&&)+#('0 >#$&-30 ?732'3=3,. E()'() 0-%() &>-&) ('&'5-+4& 2'33 5$ 33(0000 8'0543'"/+85C##&*5-+0 ,+, $0 ;4#%30-, >%() 8'0543'"/,#$3'0 /-5 ' #$-$* &+,+ ,"305-;-&, 0;-5 2%#-0-#-0 *' &'/ 050>0
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
142/230
?'&& +%##$ 0-#$&-3&-,. A$ /'5+,+ ?'()#*-#%& 03 %00 +*5%(& # 3+0+"/. A #+33(%,0 +# '$', 5',+4, 3-0;-, '3 '&'5(+-/".
A #$2-3)%$%00 ?$+4 $ 3,3/$%00 /(?+$+, 3'('0&, 0'&('52=3.E3=?%5*"3>0 ' 8+33&02& &()%& %$ -$+&,0 *' /+ 3'#$ (8,%#+,,35'83=(8',,'3 8'0543'"/ "0-&+ ,%52&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
143/230
A ,@&%34(+ '5=30'0'00 /'&'0' 57%$$-;"000 2'&&&,'0 '() ,7&&) $'/&)('33->%$ /'3)2'&,+3%(5//%&,&0 &&)+ '&'5(+ 3'#$ /+&0 2'&$+&2'&. H /%*'5& 0'>&+,/-# #%*-+5 (%&*%3"&, '$ ,@'0=#'& #$'5&)&', 3-0#$+,.
S%,,3 '5=30'0'00'22 '3(%&*%3-# $ >%() '0= 3'&&' %3)& 2'5'&*'$# #'(@0#(-&) /5?73*5' '3>'3)'$'00 &() &0'&&5'&*#$'55'3'0&' $%&2& #"(-5&)3-2 '3,'53>'0'03'& #$454*-# /+00 $'&'5(+ 3'(&()%22 5#$' '3#%&34 3'&&' >>%$ /+&0> '() 0@$/5?73*5' 3'#$&-3&-&, '() >-$ ,+
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
144/230
> ,7$'3 /'(;0-#-5. A #$%3-5+# >+*5%(&5',0%50'3;'#@0/&)' (+(-#$+ /+&0'() 34'5= *'/+5' '$ $ '&'5(+?%3)/ '35+ F73*'0 0-%$ '(#$'& ,7$'3 N8 ?'3#$@&&/(-& 6 34'5=# 0'3;'#@0/&)0 3'>'0&' ?'3'3)',5' >%3#$,#(
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
145/230
,7$'3@0=3'( &&)+ '&'5(+ %3*?&)>;0-# (8','0 8@0'&+ /+&0 ,%$/+,"##"(-5$-##3 >;0&+ $ 0-5() 3'';0#' &3,3 /'3)'0 '3=$=3'( /'(?'3'3= /(##-(2& '3>'3)'$0&,. E$'& $ 38%$%3(-300&, '&'5(+-0 $ ( =5+$$'& 0=3' 2%3)(4&,7##$'# '()','0 ,'33'&' '3>%5*&"&,. H +3)'#/+5';0-#-543 *' '$ $'3,8$'3# %3)& /+&0> -34243 ,#$30 305-& ,5&- '3>()&+ F73*'0. A ?73*/-(&'#'##(('3 &'/ 3'>'0&' &()%22 '5=>0-#0 ,+?';0'&+ /+&0 $7,75&)-333.
D' %3) #%, /+&*'&0 &'/ 0"*"&, 5$,'3&+ %() '3>/5,%*%00 *%3%(
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
146/230
30 3'>'0'03'(&', 0&0 #, '() '/2'5730=;0>0; '0+ %3)& >%##$ +*'+( /@( #, '30"*;", ,8$'3&+. H ,0 ('&'5-+4& 2'33 /(+# ,+?%()&-&, $'&'5(+,#$3'0'+&,2=3 /+ &()%& #$&-30", /+&0 '0'03'& >%##$ +*=, #%5-& ?'3>3/%$%00 ,+','0. H '$', '3?%()&,+#$&-3&+ $ +$/+&, >'3)'00. +&0
H55+#%& B5%& 2he Ghallene of &ans ;uture A$ '/2'5 ;7=,'$'3&+ '3',05%3@$+#&', # /-# '3;-5-#%,&, 3-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
147/230
'&'5(+ %00 %3 +('& ,+#+$%048/'&&)+#(',&', #%,,3 &()%22 /'&&)+#( &)(243 %() #+,'5 '() 7##$'0'00'22 /'0 *#@0%00 0'&('5%() '$ #$%3(-300; /;* $ '3;-5-# &)'5#&)(-0.
E3,8$'3>'0= >%() 03-& /( #$-$* 03/# #%,%3*3&*%3(%$4 $'/',
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
148/230
&",3'-5+# '&'5(+-'0 '35&+ > %3#4 '&'5(+ -335'&*'3,'$#&,5' &%5%() '&&', $ '3;-5-#&, 0075=+ 3'>'00',.
A ,%&'&05-30 '&'5(+?%55-#%, +($-& 8$534 2-&)-#$-# /-5 /'(,'$*=*700.D' /+&0 /-5 9. ?';'$'02'& '/3@0'00, S$%'0=#(' 07/'('# 2-&)-#$-#2& > 5*+%,0@< #$'&&)'$'00#( 85%23/-; '3,'53>'0=.
H /'((%&*%3;", >%() 3'(/3)'22 2-&)-+&, +//-5 /'(>3*;-, 3-2 /3)#('0 #"8-& 0#$5-#&, 0',+&0>'0=, /5?73* -0/5=;
2%3)(4&, ?'3#$@&& &)+3
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
149/230
/-#%& +# # '$ $ /+0 5%2%0'5 ?%&0%&,&0 ,7$'3@0=3'( 1 k2 ,'53 /( 3'('()#$'522 ,'5+&(#+?'3*0%,2& +# ?&0#$0+,"/&, 0&>'0 $0 ?'3&+,-5 83. '(5-$4 *%3%( 5-*722'&&+ 55 >%() > $ '&'5(+-0+($-& >0,%&)& 0"*&-&, ?'3>#$&-3&+ #"8-& /+&0'() '() #>+33+&( 50,$'/&)( ,'33'&' >>%$ >%() '() ?%&0 >#$&%# 0'>'5 (); F73*'0 # 03-& '() '0=#( '0= 0'>&+,-'0&', # '()+,/-#+, %() ?'3#$@&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
150/230
5=3 $ &)(%0 %$ 3'&&' 5,0$'/&)(5 #$,#( # '>>'$ +# 5'&*,@0&- H%3*%&3'-0 03-& +&,-22 H%3*0 ,'33'&' ,+5,%*-#5>#$&-3&"&,.
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
151/230
H ?'3?'*'$&, '$'22'3'/', #$&-3>04 "()&'$ $ 5+*5%*+&/+,-&, '&&', ?%&0%# ; 0"*%/-&)&, $ 38; /'3)'0 5'&*#$'5+&0 HD &%() /+33+4 ?%,%# (-$%,0 '3=-33@0#"&,# 0-5%3;"&,. H#%&34 ?%3)/0%,0 ?+()'3>'0&, /'( N82& +# >%3 &8?%30%, # &8,+075#', ,753 ?'338= /-(&'#'# 05 %3)& '5=# >%() F73*&()#-( (-$?'3>=,'0 #$,@0 ,+ #%, '$'5 /5?73*&)+ /(##-(%,2 ?+00)'0>-&)"33-/+&,,3. T3-& '()#$'5 /;* ?'3#$2*@0>0;",
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
152/230
&)(50 /%#0 05;&, '0 >%() #%>#'/ ,'33 2%3)(4&,0 '3>()&"&,#'//+?3' #$,#(3'0+ +,,50 /'50 /+&*'& '3'/'0 '3= 0"*"&, -33@0&+0'0#$=3'('# /'&&)+#(2'& &",3'-5+# -03,@04,2&.
A$ "5-&/( >#*-#-&, ?'3?'*'$#+( 199+( $ 0%/%, -03,@0-# 88'&
%3)& -3%/ #%&3@0&+, &();-243 %3)&>'3)$'02'& #$&-3;-,.A ?%3)/0%0 5'&*,@
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
153/230
/+ 0'5/%&",3'-5+# 5%22&-#%,2& %$. A &'>'$'22 0%/%, "()&+# >;3/%#, $ ++3-338%05 # #%,,3 ,7&&)'22'& 2%/3&, /+&0 '()'#3&',. A$ '3'/',?'38@0#' &()%& >#%&3@0 >>%$ /+&0> 0(3-243 %#$3%8%0 ,5&-&, ?'35,&+.A$ 8@0/&) '3=#$75 #02+3 *' '() 2+$%&)%# +*= /30-& >;3/%# 55 >%()/(-043 7##$'*=3;7&.
E$ 0'5/#$'0'#'& &()%& ?'33'0'# #$-/*-# &",3'-5+# #$+&0$+##'3,8#%302&. A5543 >%() #+33(%, 2'3#';2'& /+ 0750&+, F5'* H%)3' @55#$3'0'#'& ;rontiers of $stronomy A #+33(-#$0 >0-50'53'0'+ @/
,7&)=/5#,3'0'& #&)%/-#%& 0'#$+, 3'>'0=%() $0 ,'$'3&+ 0"*;",. V() 3'>'0&',
'(#$'& ; 0;+ +# &",3'-5+# #$+&0$+# /'( / /(%3)&'3,8$'3>'0'03'&', +# /+&0 $ "5-&5',0%5 5/+&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
154/230
B%3)(4&, 0'&('5'+2'& 1 0%&& >+*5%(& # ! 0%&& *'"05+"/ +-&)"&,. D'S+5 G'%5(' D5+& ;4#30 >%() ,%5"&, 5&),%5 3'#$ $ '3,7%$ >#%&3@0
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
155/230
]III. FEJEZET
ALADDIN LPJA
A$ '/2'5 &7-&)'()#$'5 ,/++ 53. T722 /+&0 ,0/+33+4 '/2'5< 0'30 '3 '22'& 0'5/#$'00'3?%3)00%00 >52& # $ '/2'5+#( ('&'5-+4;-243 #, "0%3#4 &()%()& 5>'0= '3 /+&*'$ '3 ,'33 ?'3';0'&&, ()-50-#+
'3;-5-#%,,3 ,8#%30%# /+ '3,8$'3#'+&,'0 # '0= ,0 0&)'$=
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
156/230
(),5 +# /+&0 /+3)'&', 5-*+4,#$3,', (8,%#+, -$,. I3)'&'#'0',2'& &'/#, #$42'3+ 3'@5-#5 &'/ 0'5'0'03'& 3'&&' 2-5/+3)'& /-# 0'>&+, ?%(3/+%() '()%3)& /+&*'&>04 3&) ,+ '$','0 /( #%>#'/ 3-00 07,3'0'#'&5'85%*",-3>## =,'0.
T3-& '() 7307&) #8'+?+,-+4; 88'& /( /'(*>04 3'&&' > $#$+&0'0+,"# 0%& ,#$30 *' '55=3 #$4 #'/ 3'>'0 > %3)& #$'5'0>%() ;7
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
157/230
'3=-33@0-#-5 >()%/-&)%# '3;-5-#043 '30',+&03'0.
D' &' '0 /( >3'0=#'& '()#$'5 3'00'3'& 0-5(),5 ,%53-0%$%$ 3,>%$ '$.V&&, / /-5 %3)& 2'5'&*'$#'+&, /'3)', '&&3 #%,,3 0722'0 0"*&,*' &(),7$7( '3=00 /( &'04 # ()-50-#+ '3;-5-# 0'5/#$'0'#'&
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
158/230
"0%/0+$-30. S$'5+&0'/ '$ /-5 $ '3#= 85+/+0@< 38# / '3=-33@0-#+ /4* ?'3/'3)'0 $ +/&0 8542-30"&, '3,8$'3&+. A>%() J`"5* #$7%() /+ /'(8542-3;"&, +3)'& (8'0 0'5'0='0&' >%() ?%&%(5-? +# /+&*'& '3,8$'3>'0= $'&'*52%0 3' 0"* ;-0#$&+. A '/45+ ?+$+,+/5'0' '(#$'& ,+#+ 3'>'0&' /( ,,%5 +# > 3'(-303-&%#22& +(&)'30,#$@0/&)', "0#@0-#+&, &() ,7&) $ &)( -03,@0-#-0 2+$0%-(%#& ,+# /5'0',2'& /'( 3'>'0 %3*&+. E,,%5 $0-& R'83+,-0%5&, &'/ 3'&&' /-#5 #$,#(' /+&0 '0=#'& ?+&%/ # >+2/'&0'# 07/'(/5= '3;-5-#53'&&' #$,#( /-#,88 R'83+,-0%5 #'//+,88'& #'/ ,@+*5%(&2%/2. E$0 '3
3'>'0&' &)'3'0&+ %$-#-
-
5/27/2018 Arthur C. Clarke - A j v k rvonalai(1962)
159/230
+&*$%, '33'&5' /+0 /(#22 5'&* %5(&+,"# #$'5'0&', >%()
$ 3'00'3'& 2'5'&*'$#', /+50 3'>'0&', 380,%&)22, ##%,%3*322, /+&0 $ 3=, l 2-5 0'>&+, /+ -33-#-&-3 /( &()%&/'##$' %() #,"()& +3)'&', 3'()'&',. N+ %, &&, ?'300'3'$#5' >%() ,#=+ R'83+