artikel basa sunda

7/21/2019 Artikel Basa Sunda

http://slidepdf.com/reader/full/artikel-basa-sunda 1/6

SEUREUH UBAR KAMPUNG URANG SUNDA

Nepi ka kiwari daun seureuh mindeng dipake ubar

kampung atawa tradisional, pangpangna di

pakampungan anu jauh keneh ka tempat praktekdokter. Lamun seureuh dipakeubar, biasana sok

dicampuranku bahan bahan sejenna, kayaning apu,

uyah, gula beureum, jeruk nipis jeung nu lain lainna

deui. Ku lantaran resepna asalna ti pakampungan,

biasana ubar tradisional model kieu teh sok disebut ubar kampung.

Urang Sunda geus ti baheula wawuh jeung seureuh (piper betle). Seureuh teh

aya rupa rupa, nya tea seureuh Jawa, rupana hideung sarta leuwih lada; seureuh nu

rada beureum uratna, ngaranna tikuhur; jeung seureuh nu hejo uratna.Seureuh mangrupa tutuwuhan nu ngarambat, daunna sari lada, sok dipake

nyeupah jeung dipake ubar. Sanajan kiwari wanoja nu ngarora langka nyeupah, tapi

seureuh masih aya keneh dijarualan di tukang rampe.

Seureuh bisa dimangpaatkeun atahna, oge bisa diolah heula jadi minyak. Lamun

aya nu raheut, bisa dibalurak ku minyak seureuh atawa bisa oge daun seureuhna

dirieus, dicampuran apu saeutik, tuluy ditaplokkeun ka nu raheutna.

ikeun ubar nyeri panon, seuruhna sabada dikumbah beresih, tuluy digelang

ditinyuh ku ciatah. !ta cai seureuh teh dipake meresihan panon nu nyeri tea. ikeunubar batuk, daun seureuhna dirieus dicampuran apu, tuluy dibalurkeun akana

beuheung. "nu nyeri dada oge bisa diubaran ku seureuh nu meunang ngarieus kira

kira lima lambar, dicampuran ku minyak hades, apu, cai jeruk nipis, kina tipung, jeung

bawang beureum sapotong.

Seureuh matak kuat kana huntu. Ku kituna, nu sok rajin nyeupah mah langka

anu nyeri huntu. Jadi, pangaruhna gede pisan. #ina iklan odol $pasta gigi% aya anu

make daun Seureuh minangka salahiji bahanna. Kitu deuhi seureuh sok dipake paranti

kekemu $obat kumur%. Lian ti eta, nu bau baham oge bisa dikurangan ku seureuh, kucara meuweung salambar atawa dua lambar seureuh. &un bisa mah seureuh nu

dibeuweung tadi teh terus diteureuy.

&angpaat daun seureuh bisa oge keur ngubaran sariawan. anyakit sariawan

dina istilah urang Sunda, biasana sok ditandaan ku kaluarna getih tina liang

pangambung. #ina basa 'ndonesia mah disebut mimisan. cara ngubarana, daun

seureuh dipintel pintel, jiga aki urang nu sok leukeun keneh ngaroko make daun

kawung. #aun seureuhna ge dipintel pintel jiga kitu. (uluy daun seureuh nu meunang

mintel mintel tea teh dicocokkeun kana pangambung. 'nsya "llow, moal lami deui ogegetihna bakal saat.

Kiwari geus langka wanoja Sunda nu nyeupah. Kitu ge geus karolot pisan. Ku

kituna, seureuh geus teu pati dipikawanoh mangpaatna ku nu ngarora. adahal dina

seureuh teh loba )at nu aya mangpaatna pikeun awak urang.

KACANG NYEGAH PANYAKIT JANTUNG



anyakit jantung mangrupa panyakit anu diakibatkeun *pola hirup* jeung*pola dahar* nu teu sehat. ola hirup jeung dahar nu teumerhatikeun unsur gi)i jeung kasehatan, umumnya bisangabalukarkeun panyakit beurat, kaasup panyakit jantung.

Kolesterus salasahiji unsur ngabahayakeun anu aya

dina kadaharan, sarta bisa ngadatangkeun panyakit jantung. ikeun ngajauhkeun panyakit jantung, ayasababaraha hal penting nu kudu diperhatikeun, diantarana bisadiubaran sacara tradisional ku kacang. Sok sanajan tangtu bae teu cukupngadaharan kacang. ikeun nyinglar panyakit jantung nu raket oge kaitanana jeung lemak dina awak urang, para ahli ngelingan sangkan urang rajinolahraga. ikeun anu awakna gendut, lian ti beurat nu matak ripuh kana gerakawak, resiko katerap pernyakit jantungnya oge leuwih luhur tibatan anuawakna leutik.

+idep tangtu geus apal kana rup rupa kacang anu aya di 'ndonesia.

kayaning kacang tanah, kacang polong, kacang panjang, jeung sajabana.malah ku loba lobana kacang di 'ndonesia, nurutkeun para ahli, aya sababarahatutuwuhan anu kaburu disebut kacang, padahal sabenerna mah teu kaasupkulawarga kacang. ontona, kacang mede jeung kacang almond. Nurutkeunpara hali botani, eta teh teu kaasup kulawarga kacang.

Jadi, nu kumaha atuh nu kaasup kana kulawarga kacang- Kacang sacarabasajan nurutkeun ahli borani, nya eta siki nu garing tur dibijilkeunana tinakembang anu rupana jiga kukupu. (api sidik, kacang teh kaasup tuwuhana/orit di 'ndonesia. 0isa jadi, kacang populer ku rasa nu bisa ka bala ka bale.#ikonsumsi ku saha bae, ti mimiti cacah kuricakan nepi ka para gegeden. Soalrasa, urang geus pada apal. (api salian ti rasana nu ni*mat jeung gurih, kacang

oge memang mengandung mangpaatna pikeun kesehatan jantung. (ina kacang sasiki, bisa ngahasilkeun protein, lemak, jeung karbohidrat

anu lobana beda beda, gumantung kana jenis kacangnya. Unggal 122 gramkacang tanah leuwih loba kadar lemakna $34,4 gram% ti batan lemak kacangkadele anu ukur 15 gram. (api, kacang kadele leuwih loba proteinna $67gram%tinimbang protein kacang tanah anu ngan ukur 62,3 gram. Kacang anupangsaeutikna ngandung lemak, nya eta kacang hejo $1 gram%. (api kacanghejo teh rajana karbohidrat $82 gram%. #isusul ku karbohidrat kacang kadele 69gram jeung kacang tanah 11 gram.

Nurutkeun #r. enny Kris !therton, ahli botani ti Uni/ersitas eno State,

nembrakkeun pamanggihna, yen kacang kacangan bisa mantuan nurunkeunkadar panyakit jantung koroner. Sabalikna pisan tina pamanggih umum salilaieu. euk panalungtikanana, lamun urang ngadahar kacang leuwih ti 7 ons dina jero saminggu, bisa nurunkeun kadar panyakit jantung koroner antara 97:6<.Salian ti eta, kacang kacangan oge bisa miara keteg jantung jadi stabil, anggergancangna dina kaayan normal tur matak nyehatkeun.

Lemak dina kacang kacangan oge kaasup =lemah tak jenuh= anu gedemangpaatna pikeun kasehatan jantung. Lian ti eta oge, aya nu disebut =betasitoserol=, anu bisa nyegah panyakit jantung jeung kanker. panyakit sejen anubisa ditolak nyaeta kanker usus besar, prostat, jeung kanker payudara. Jadi,

sagala oge lamun didasaran ku elmu mah, lain ukur dikira kira atawa miluguyub jeung pamanggih umum, bisa jadi anu tadina pikasieuneun teh bakalleuwih hade dipisobat tur leuwih gede mangpaatna pikeun kahirupan urang.

HANDPHONE JEUNG PELAJAR

+andphone atawa sering di sebut ponsel nyaeta salah sahiji pakakaskomunikasi anu ungsina hampir sarua jeung telepon kabel, tapi bisa dibawa >bawa sabab teu make kabel. #i jaman kiwari, handphone geus jadi lumrah.



Sagala umur rata > rata miboga pakakas komunikasi ieu, ti mimiti ibu > ibu,bapa > bapa nepi ka budak S#.

+andphone emang miboga rupa > rupamanaat, henteu ngan saukur pikeun jalma > jalma nu gawe di kantor atawa jalma > jalmaanu geus boga kapentingan, tapi oge pikeun

para pelajar. Ngan hanjakal sajalan jeungperkembangan jaman, handphone oge lobanimbulkeun mudarat para pelajar.

&anaat +andphone pikeun pelajar, di antarana nyaeta ?

Salaku pakakas komunikasi jarak jauh, handphone bisa di gunakeun pikeunngagampangkeun pelajar pikeun ngumpulkeun babaturanna lamun rek kerjakelompok atawa ngerjakeun pancen babarengan.

+andphone dijieun pikeun ngagampangkeun kahirupan manusa, ieu kabuktiyen para pelajar kabantu ku ayana handphone. ontona di luar jam sakola,siswa bia silih nanya jeung babaturanna ngeunaan pancen, boh dina sms atawanelepon. Jadi siswa teu kudu kaluar ti imah.

+andphone bisa digunakeun pikeun neundeun data jeung bisa dibawa kaman >mana. &anaat ieu contona, siswa bisa nyatet materi jeung bisa ngapalkeun dimana > mana.

+enteu ngan saukur dina widang pelajaran, dina widang hiburan ogehandphone miboga manaat pikeun pelajar. ontona ayana @tur &6 jeunggame. Aitur ieu bisa dimanaatkeun ku pelajar pikeun ngahibur otak anu keur jenuh. Jadi, otak pelajar bisa seger deui pikeun narima pangajaran.

Jaman kiwari, loba handphone anu miboga @tur internet. 'eu bisa

dimanaatkeun ku pelajar pikeun neangan inormasi ngeunaan materi pelajarandina internet.

Salian manaat, +andphone oge miboga mudarat pikeun pelajar, diantarananyaeta ?

Aitur internet anu aya dina handphone, bisa nimbulkeun mudarat pikeunpelajar. Sanajan bisa ngagampangkeun pelajar pikeun neangan inormasingeunaan pelajaran, tapi dina kanyataannya loba siswa ngagunakeun @tur ieupikeun hiburan hungkul. Loba pelajar anu prestasina turun lantaran kacanduandunia maya, contona kacanduan acebook, twitter jeung nu sejenna.

Salian internet, @tur game dinu handphone oge cukup ngaruhan prestasi

pelajar. Sarua jeung internet, game oge bisa nimbulkeun mudarat lamundigunakeun na kaleuleuwihan. (api kanyataanna pelajar leuwih resep maengame tibatan diajar.

&udarat lainna nyaeta ngagunakeun handphone dina ujian. #i jaman ayeunaloba pelajar nu ngagunakeun handphone pikeun niron dina ujian. +al ieu emangbisa ningkatkeun nilai siswa tapi bisa ngarusak mental pelajar.

Kukituna urang salaku pelajar kudu bisa ngagunakeun handphone atawapakakas komunikasi lainna kalawan bener > bener. 0isa nimbulkeun manaatanu leuwih loba tibatan mudaratna. Sabab sagala teknologi, bisa manaatatawa ngarugikeun gumantung kana sikep nu makena.

K"S!N'"N #"!B"+ "SUN#"N

'ndonCsia tCh kaasup nagri anu beunghar ku budaya, hususna budayadaCrah. Saban sClCr bangsa, anu nyicingan rCbuan pulo di 'ndonesia,

https://sriwahyuni18.wordpress.com/

http://arsipbudayanusantara.blogspot.co.id/


https://sriwahyuni18.wordpress.com/



mibanda kabudayaan sCwang:sCwangan.#iantarana, kasenian daCrah.

Naon ari kasenian daCrah teh- (angtubaC kasenian anu lahir sarta hirup didaCrah. 'eu kasenian tCh perlu diipuk

jeung dimekarkeun lantaran mangrupabanda bangsa anu gedC ajCnna. KaseniandaCrah anu hirup, dipikawanoh, turdipikaresep lain baC ku sClCr bangsa anunyiptakeunana disebut kaseniannasional. Jadi, kasenian daCrah tChmangrupa unsur pangwangun kaseniannasional.

Kasenian jaipong umpamana, ieu

kasenian asal Jawa 0arat tCh geus jadikasenian nasional. Lain baC urang Sunda nu mikaresep jaipongan tCh, tapiogC dipikaresep ku sClCr bangsa sCjCn. "mbahan kamekaranana jelas leuwihlega, lain ngan di tatar Sundawungkul. &alah, ceuk bCja, urangmancanagara ogC loba nu mikaresep.

Lamun seug ditalungtik, kasenian Sunda tCh pohara lobana. 'eu kaseniananu sakitu lobana tCh kiwari nungtut laleungitan. &alah boa hidep mahngan saukur kungsi ngadCngC ngaranna baC. "ri pangna terus muguran tChlantaran taya generasi ngora anu neruskeunana. Kanyataan ieu tCh puguh

matak pohara handeueulna. ohara matak prihatinna. !nya, saha nu teuprihatin kaleungitan kakayaan bangsa anu gedC ajCnna-

Urang salaku urang Sunda ulah tepi ka pareumeun obor, atuh saeutiknaapal ngaran:ngaranna, heunteu apal janggClCkna ogC. Ku sabab kitu, geuraurang tataan, boh kasenian anu masih hirup boh anu kungsi hirup. Deuraurang tataan, diantarana baC, wayang golCk, jaipongan, cianjuran,angklung, calung, kendang penca, beluk, kiliningan, ketuk tilu, kudalumping, tarawangsa, sandiwara, rCog, longsCr, lais, debus, ubrug, ujungan,dombrCt, kawih, gending karesmCn, bangbarongan, jeung gondang. Eta tChkarCk sabagian leutik, dah ceuk bCja kasenian Sunda anu kungsi hirup tChleuwih ti tilu puluh rupana.

&oal boa, di sClCr bangsa sCjCn ogC mibanda kasenian anu kawilang lobasarta geus loba deui nu paChna. Lamun ti hiji sClCr bangsa, sebut baC,mibanda tilu puluh kasenian, pCk kalikeun ku hidep. Enya maksud tCh,kalikeun jeung jumlah sClCr bangsa nu aya di'ndonCsia. Leuh, poharabeungharna 'ndonCsia tCh.

CALUNG

alung nyaCta pakakas musik Sunda anu mangrupa prototipe$purwarupa% tina angklung. 0Cda jeung angklung, cara maCnkeun calung mahku cara nakol $wilahan, bilah% awi anu disusun nurutkeun titi laras $tangganada% pentatonik $da:mi:na:ti:la%. Jenis awi pikeun nyieun calung lolobana tina



















awi wulung $awi hideung%, tapi aya ogC anu dijieun tina awi temen$awi pulas bodas%. Sajaba dihartikeun salakupakakas musik, calung ogC jadi istilahsebutan pikeun seni pintonan. "yadua wangun calung Sunda anudipikawanoh, nyaCta calung rantaysarta calung jingjing. Jenis calunganu ayeuna mekar sartadipikawanoh sacara umum nyaCtacalung jingjing. alung jingjingnyaCta jenis pakakas musik anugeus lila dipikawanoh ku urangSunda, contona di wewengkonSindang +eula : 0rebes, Jawatengah, sarta bisa jadi mangrupa

kamekaran tina wangun calung rantay.#i Jawa 0arat, wangun kasenian ieu dirintispopularitasnya nalika para mahasiswa Uni/ersitasadjadjaran $UN"#% anu kagabung dina #epartemen Kesenian#Cwan &ahasiswa $Lembaga kesenian UN"#% mekarkeun wangun calungieu ngaliwatan kreati/itasnya dina taun 181. Numutkeun salah saurangpanaratasna, !kik 0arkah, yCn dijieunna calung jinjing katut pintonananakailhaman ku wangun kaulinan dina pintonan rCog anu ngadumaniskeun unsurnakol, unggut sarta lagu dina hiji pintonan. Saterusna dina taun 186 wangunkaulinan sarta tatabeuhan calung leuwih dimekarkeun deui ku parakanca tiStudiklub (eater 0andung $S(0; Koswara Sumaamijaya dkk%, sarta antara taun183 : 187 calung leuwih dimasyarakatkeun deui ku parakanca di UN"#minangka seni pintonan anu boga sipat hiburan sarta inormasi $penyuluhan$Fman Suparman, 'a Buchiyat, !ppi K.,!nip Sukanda, !di, Gahir, saparakanca%,sarta grup calung S&"N 3 0andung $"bdurohman dkk%. Saterusna muncul grup:grup calung di 0andung, contona Layung Sari, Bia 0uana, Dlamor $142% jrrd,nepi ka danget ayeuna, muncul ngaran:ngaran idola pamaCn calung diantarana (ajudin,Nirwan, Fdo, Uko +endarto, "dang engos, jeung +endarso. Kamekarankasenian calung kacida onjoyna di Jawa 0arat. 'eu hal tCh ngabalukarkeun

ditambahanana sawatara pakakas musik dina calung, contona kosrCk, kacapi,piul $biola%, komo kiwari mah aya anu dilengkepan keyboard jeung gitar. Unsur/okal pohara dominan dina calung, ku kituna rCa muncul /okalis calungkawCntar, kawas "dang Cngos, sarta +endarso.

A R T I K E L



BASA SUNDA

RIVAN JUNAEDI

KELAS : 3.G

SMPN 6 PURWAKARTA

artikel basa sunda

Documents