avasthanusara- vaman karma

30
Avasthanusara Vamana-karma PRESENTER Dr LAL RAVI SAHU 2 ND YEAR PG SCHOLAR DEPARTMENT OF PANCHKARMA SDMCAH HASSAN

Upload: ravi-sahu

Post on 12-Apr-2017

324 views

Category:

Health & Medicine


27 download

TRANSCRIPT

Page 1: Avasthanusara- vaman karma

AvasthanusaraVamana-karma

PRESENTER

Dr LAL RAVI SAHU

2ND YEAR PG SCHOLAR

DEPARTMENT OF PANCHKARMA

SDMCAH HASSAN

Page 2: Avasthanusara- vaman karma

CONTENT

• INTRODUCTION

• INDICATION OF VAMANA IN DIFFERENT AVASTHASWASTHARASAYANAAATURAVASTHA

• CONCLUSION

Page 3: Avasthanusara- vaman karma

Introduction

• तत्र दोषहरणम् उर्ध्व��भागम् �मनसंज्ञकम् ………..(च.क.१/४)• The expulsion of dosha from Urdhvabhaga ie mouth is known as

Vamana

• The Avasthanusar vamana karma can be discussed under1. Swastha avstha2. Aaturavastha3. Before rasayana.

Page 4: Avasthanusara- vaman karma

• Vamana in Swastha

Page 5: Avasthanusara- vaman karma

Vamana in Swastha

�सन्ते निनचिचतःश्लेष्मा दिदनकृद्भाभिभरीरिरतः |कायाग्नि+नं बाधते रोगांस्ततः प्रकुरुते बहुन् ||२२||तस्माद्वसन्ते कम�भिण �मनादिदनिन कारयेत् | (च.सू.६)

Page 6: Avasthanusara- vaman karma

•Rasayan karma

Page 7: Avasthanusara- vaman karma

Rasayan karmaVamanadi Shodhana Karma is advised before Rasayana and Vaajikarana

- To Enhance action- To get complete benefit

Page 8: Avasthanusara- vaman karma

•Aaturavastha

Page 9: Avasthanusara- vaman karma

Peenasa

Avastha- Taruna Peenasa (Su.Ut.25/23)

Vata-Kapha Samshrushta Peenasa (Dalhana)

• Madanaphala Yogas• Ikshvaku Swarasa+Godugdha Siddha Ksheerapaka -(Ch.Ka.3/7)

• Yavagu prepared with Ksheerapaka of Madanaphaladi Vamaka dravyas+Tila+Maasha -(Ch.Chi.26)

Page 10: Avasthanusara- vaman karma

kushta

Avastha- Kaphaja/ Kapha Pradhana Kushta (Ch.Chi.7/39)

Kushta involving Urdhwabhaga of Shareera (Ch.Chi.7/43)

• Kritavedana Kalpas -(Ch.Ka.6)

• Ikshvaku with Mastu/Takra -(Ch.Ka.3)

• Kutaja Phala kalpas -(Ch.Ka.5)

Page 11: Avasthanusara- vaman karma

Jwara

Avastha• In Navajwara • Kapha Pradhana/Utklishta Kaphaavastha • Sannipataja Jwara • Rasadhatugata Jwara • Kapha Pradhana Trutiyaka-Chaturtaka Jwara (Ch.Chi.3)

• If Jwara associated with Hrillasa, Annadwesha, Kasa, Vishuchika and Vamana Yogya. (A.Hr.Chi.1)

Kapha pradhana Jwara- Madanaphala+Pippali+Madhujala (Ch.Chi.3/228)

Page 12: Avasthanusara- vaman karma

Rajyakshma

Avastha- Doshadhikata ,Kapha Praseka,Kapha Pradhanata Balavaan Purusha

Mrudu Vamanadi Shodhana done which does not cause Karshana.

Madanaphala+Ksheera (A.Hr.Chi.5/2)

Madanaphala+Ikshurasa (A.Hr.Chi.5/2)

Page 13: Avasthanusara- vaman karma

kasa

Avastha - Kaphaja Kasa Kapha Yukta Pittaja Kasa Balavana Purusha (Ch.Chi.18)

Madanaphala+Gambhari+Yashtimadhu Kwath (Ch.Chi.18)

Madanaphala+Yashtimadhu Choorna+Vidarikanda+Ikshurasa (Ch.Chi.18)

Jimutaka Siddha Suramanda (Ch.Ka.2/8)

Page 14: Avasthanusara- vaman karma

Shwasa

Avastha -Kaphadhikata Balavana Purusha (Ch.Chi17/89)

Madanaphaladi Vamaka Dravya+Pippali Choorna+Saindhava+Madhu (Ch.Ci.17/75)

Page 15: Avasthanusara- vaman karma

Raktapitta

Avastha- Adhoga Raktapitta ( प्रनितमाग8 च हरणं.....) Akshina Bala Mamsa Santarpana Janya Raktapitta

Page 16: Avasthanusara- vaman karma

Prameha

Avastha - Doshaadhikata, Balaadhikata (Sthoola Pramehi) (Ch.Chi.6/15)

Madanaphala, Madhuka, Nimba, Jeemutaka, Krutabhedana, Pippali, Kutaja, Ikshvaku, Ela, Dhamargava. (Ch.Su.2/7,8)

Page 17: Avasthanusara- vaman karma

Prameha

In Doshaadhikata, Balaadhikata(Sthoola Pramehi) (Ch.Chi.6/15)

Madanaphala, Madhuka, Nimba, Jeemutaka, Krutabhedana, Pippali, Kutaja, Ikshvaku, Ela, Dhamargava.

(Ch.Su.2/7,8)

Page 18: Avasthanusara- vaman karma

UnmadaIn Kapha-Pitta Anubandhata Mridu Vamana (Ch) Tikshna Vamana (Su)For- Hridaya- Indriya-shirah-Koshta Shuddhi Manah Prasadana Smriti-Sandhnya Vindati (Ch.Chi.9/28)

Kwath of Jaati/Sumanasa/Rajani/Choraka/Shweta / Rakta Punarnava/Masaparni/Mudgaparni/Vacha/Bimbi/ Kasamarda + Dhamargavaphala Choorna (Ch.Ka.4)

Page 19: Avasthanusara- vaman karma

ApasmaraKaphaja ApasmaraTikshna Vamana -(Ch.Chi.10/15)

For- Hritshroto Shuddhi Stimulation of Manas -(Ch.Chi.10/14)

Kwath of Jaati/Sumanasa/Rajani/Choraka/Shweta / Rakta Punarnava/Masaparni/Mudgaparni/Vacha/Bimbi/ Kasamarda + Dhamargavaphala Choorna -(Ch.Ka.4)

Page 20: Avasthanusara- vaman karma

Pandu roga

Snigdh Tikshna Vamana –(Ch.Chi.16/40)

Jimutaka Siddha Suramanda -(Ch.Ka.2)

Ikshvaku with Mastu/Takra -(Ch.Ka.3)

Kritavedana Kalpas -(Ch.Ka.6)

Page 21: Avasthanusara- vaman karma

Shotha

Dosha Ulbana AvasthaShotha involving Urdhwa Shareera(Adha shareera Shotha-Vamana-Gangadhara) -(Ch.Chi.12)

Madanaphala Kalpas -(Ch.Ka.1)

Kritavedana Kalpas -(Ch.ka.6)

Page 22: Avasthanusara- vaman karma

Atiasara

Amatisara associated with Shoola, AdhmanaAtisara associated with Shoola, Anaha, PrasekaDwandwaja Atisara (not in Kevala Vataja) -(Su.Ut.40/26)

Pippali+Saindhavaambu –(Su.Ut.40/26)

Page 23: Avasthanusara- vaman karma

Visarpa

Kaphasthaanastha DoshasSaama DoshasKaphapittaja Visarpa (Ch.Chi.21/44)

Madanaphala+Yashtimadhu+Nimba+Vatsakaphala Choorna with Jala/Ikshurasa/Nimba Kwath (Ch.Chi.21/51)

Page 24: Avasthanusara- vaman karma

Ajeerna AmajeernaVacha Choorna+Lavana Jala -(Chakradatta)

AlasakaLavana + Ushnajala -(Chakradatta)

VisuchikaTikshna VamanaKwath of Karanja+Nimba+Apamarga+Guduchi+Tulasi+Kutaja -(Chakradatta)

Page 25: Avasthanusara- vaman karma

Amapitta

Urdhwaga Amlapitta

Kwath of Patola+Nimba+Madanaphala Choorna+Madhu+Lavana (Ka.Khi)

Page 26: Avasthanusara- vaman karma

Visha chikitsa

Mentioned under 24 Upakramas of Visha Chikitsa Soon after the intake of Visha In Praseka Avastha In Gara Visha Chikitsa (Ch.Chi.23)

Tamra Bhasma+Madhu for Hrudaya Shuddhi (Ch.Chi.23)

Page 27: Avasthanusara- vaman karma

Dushta Stanya Chikitsa

Dhatri should undergo Snehana-Swedana-Vamana (Ch.Chi.30)

Kalka of Vacha+Priyangu+Yashtimadhu+Madanaphala+Vatsaka+Sarshapa+Nimbakwath+Patolakwath+Lavana (Ch.Chi.30)

Page 28: Avasthanusara- vaman karma

Conclusion

• If the person does not follow the proper regimen, may suffer from diseases and hence in Vasanta Rutu Vamana Karma is done for both-

Promotion of healthPrevention of diseases

• Even though Vamana Karma is not mentioned in other Rutus , but it can be done if necessary.

• Vamanadi Shodhana Karmas-before Rasayana & Vajeekarana therapies-enhance its efficacy.

Page 29: Avasthanusara- vaman karma

• Prevention aspect includes both i.e., to prevent occurence of disease and also to prevent recurrence of the diseases.

• Vamana Karma being one among Shodhana Karma which treats the diseases at root level and prevents the reccurence.

Page 30: Avasthanusara- vaman karma

Thank you