ban chaáp haønh toång hoäi csvsq/tvbqgvn6. heÏn moÄt ngaØy veÀ. toÅng hoÄi cÖÏu sinh...

Cho duø ñôøi ñaõ hoaøng hoânMai veà Ñaø Laït, bieát coøn em khoâng?Mai veà, nhaët chöõ tang boàngÑaùnh rôi, neân môùi non soâng ñoû maøu!

Nguyeãn Ñoâng Giang K19

2 HEÏN MOÄT NGAØY VEÀ

Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVN Ban Bieân Taäp Ña Hieäu

Chaân thaønh caûm taï:

Quyù Giaùo Sö, Quyù Chieán Höõu, Quyù Thaân Höõu, vaø Ñaïi Gia Ñình Voõ Bò

ñaõ uûng hoä taøi chaùnh vaø ñoùng goùp baøi vôû ñeå thöïc hieän Ñaëc San Ña Hieäu 92.

ÑA HIEÄU 92 3

ªªChuûªñeà: Heïn Moät Ngaøy VeàªªToångªphaùtªhaønh:

Hoäi Voõ Bò Baéc CaliforniaªªPhaùtªhaønh:

Ngaøy 18/12/2010ªªChuûªnhieäm:

CSVSQ Nguyeãn Vaên Chaán K9ªªChuûªbuùt:

CSVSQ Leâ Ñình Trí K29 ªªTròªsöïªkieâmªthuûªquyõ:

CSVSQ Tröông Thaønh Minh K28ªªHoäpªthöªtoaøªsoaïn:

ÑA HIEÄU MAGAZINE P.O. BOX 235 Mt. Eden, CA 94557 Tel: 510-303 7963ªªEmail: [email protected]ªªWebsite: www.dahieu.comªªHìnhªbìa: Phoá Cuõ Ngaøy Veà

trìnhªbaøy: ThaåmªVaân (caûmªtaùcªtöøªtranhªcuûaªhoïaªsóªLaâmªMaïnh)ª

ÑA HIEÄU 92


° trong soá naày

Trong soá naày ....4Vaên Thö, Thoâng Caùo ....6Thoâng Baùo Hoïp Maët Khoùa 22 ....12Töôøng Trình Phieân Hoïp Ñaëc Bieät 14/11/2010 ....14Laù Thö Chuû Nhieäm ....18Leã Truy Ñieäu Coá Ñaïi Taù Söû - Nguyeãn Anh Duõng K25 ....21Söï Thaät Lòch Söû VN Naêm 1945 - N. Huy Huøng 1 ....28Mô Veà Choán Cuõ - thô Thieân Lyù ....41Bôø Ly Bieät - thô Voõ Vaên Leâ 25 ....42Mai Veà Ñaø Laït - thô Nguyeãn Ñoâng Giang 19 ....44Goïi Em Queâ Höông Ñaém Chìm - Quoác Nam 22 ....45Loøng Maõi Chôø Mong... - thô Nguyeãn Vaên Cö 29 ....46Ñeâm Nhôù Veà Ñaølaït Coá GS Nguyeãn Höõu Thoâng ....47Hoaøi Baõo - tuøy buùt Minh Nguyeät 17B ....48Choáng coäng maø khoâng bò kieän? Phaïm Vaên Tieàn ....51Hieán Chöông 08 - Phaïm Minh Ngoïc dòch ....60Laïnh Noel - thô Ngoâ Kim Thu 20B ....73Ta ñi, Ta ôû, Ta seõ veà - thô Leâ Anh K27 ....75Yù Kieán... - Nguyeãn Quoác Ñoáng, K13 ....79Ñoaøn Vaên Xöôøng, Baïn Toâi - Kieàu Coâng Cöï 22 ....88Ta Seõ Veà - thô Töôøng Thuùy 20B ....116Anh Vaãn Mô Moät Ngaøy Veà - nhaïc Nguyeät AÙnh ....117 Loác Coác Buoàn - truyeän ngaén TeaLan 26B ....119Tieåu Ñoaøn 4 Kình Ngö... - Phaïm Vaên Tieàn K19 ....132Muøa Xuaân, Queâ Höông... - Vöông M. Long 20 ....143Noel Huyeàn Dieäu - truyeän ngaén Thu Nga 18B ....169Daùng Xöa - thô DatDo29 ....181Treû Thô Trong Maét... - tuøy buùt Queá Höông ....183

ÑA HIEÄU 92 5

Vui Buoàn Ñaø Laït 1955-1956 - Löõ Tuaán 12 ....189Voøng Tay Traàn Theá - thô Leâ Anh 27 ....203Göûi Chaøng Voõ Bò - thô Ngoïc Traâm 19B ....204Heïn Moät Ngaøy Veà - thô Cö Nguyeãn 29 ....205Naêm Meïo... phieám Ñoaøn Vaên Khanh VHV ....207Döôùi Boùng Hoûa Chaâu - Töôøng Thuùy 20B ....221Thu Hoaøi Coá Xöù - thô Nguyeãn Ñoâng Giang 19 ....234Nhö Caùnh Dieàu Bay - tuøy buùt Vi Vaân 20B ....236Vieãn Xöù - thô Leâ Thanh K28 ....246Nhöõng Baøi Ca Giaùng Sinh Xöa… Ngoâ Kim Thu 20B ....248Nguyeän Caàu - nhaïc Minh Nguyeät 17B ....256Ñaø Laït Ngaøy Nay - Traàn Ngoïc Toaøn K16 ....257Ngöôøi Yeâu Cuûa Lính - tuøy buùt Kim Cao 25B ....264Chieán Tích Sau Cuøng Cuûa LÑ258TQLC - Mx. Mai Vaên Taán 21 ....273Caùi Cuûa Nôï - Toâ Vaên Caáp K19 ....281Vieát Voäi Cho Em Toâi, Cao Xuaân Huy - Phaïm Vaên Tieàn 20 ....290Muøa Thöông Nhôù - thô Ngoâ Kim Thu 20B ....296Thì Thaàm - thô Ngoïc Traâm 19B ....297Ta Vaâãn Ñang Ñi Veà Bôø Sinh Töû - thô Pheøo 29 ....298Ta Veà - thô Toâ Thuøy Yeân ....299Tình Voõ Bò... - Mai Vaên Taán K21 ....304Töôøng Trình Ñaïi Hoäi Khoùa 12... Tònh Nhö 12 ....31049 Naêm Hoäi Ngoä Khoùa 18 - Phaïm Vaên Hoøa 18 ....317Traû Lôøi Thö Tín - Thaåm Vaân ....335Toân Chæ & Ñieàu Leä Ñaëc San Ña Hieäu ....338Lôøi Cuoái ....340


TOÅNG HOÄI CÖÏU SINH VIEÂN SÓ QUAN TRÖÔØNG VOÕ BÒ QUOÁC GIA VIEÄT NAMBAN CHAÁP HAØNH TOÅNG HOÄI

P.O. Box 3204 Santa Clara, CA 95051, USAÑieän thoaïi: 408-296-1971 Email: [email protected]

Soá: 007/BCH/TH10-12

VAÊN THÖ

Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVNKính gôûi: Hoäi Ñoàng Ñaïi Dieän TTCS/VNCH/HN

Trích yeáu: V/v Quyeát Ñònh cuûa Phieân Hoïp Ñaëc Bieät TH/CSVSQ/TVBQGVN Kính thöa cöïu Phoù Ñeà Ñoác Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Ñaïi Dieän,

1. Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi Cöïu SVSQ/TVBQGVN traân troïng kính chuyeån ñeán Hoäi Ñoàng Ñaïi Dieän baûn vaên Thoâng Baùo Quyeát Ñònh cuûa Phieân Hoïp Ñaëc Bieät ngaøy 14 thaùng 11 naêm 2010 cuûa Toång Hoäi Cöïu SVSQ/TVBQGVN, bao goàm caùc cöïu chæ huy tröôûng, caùc cöïu toång hoäi tröôûng, caùc cöïu chuû tòch Hoäi Ñoàng Tö Vaán & Giaùm Saùt, thaønh vieân Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi, thaønh vieân Ban Thöôøng Vuï Hoäi Ñoàng Tö Vaán & Giaùm Saùt, caùc vò ñaïi dieän caùc lieân hoäi, hoäi, khoùa lieân heä ñeán vaán ñeà Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh cuûa TTCS/VNCH/HN.

2. Tuaân thuû quyeát ñònh cuûa Phieân Hoïp Ñaëc Bieät ñaïi dieän cho taäp theå cöïu SVSQ hoäi vieân, Toång Hoäi Cöïu SVSQ/TVBQGVN raát tieác khoâng theå ñaûm nhieäm traùch vuï thaønh laäp vaø ñieàu hôïp Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh TTCS/VNCH/HN maø Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng cuûa TTCS/VNCH/HN ñaõ trao phoù.

3. Toång Hoäi Cöïu Sinh Vieân Só Quan Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam chaân thaønh caùm ôn Hoäi Ñoàng Ñaïi Dieän, caùc

ÑA HIEÄU 92 7

toång hoäi baïn, caùc Trung Taâm Ñieàu Hôïp caùc vuøng cuûa TTCS/VNCH/HN, caùc hoäi ñoaøn bieät laäp trong Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng TTCS/VNCH/HN vöøa qua ñaõ tín nhieäm Toång Hoäi Cöïu Sinh Vieân Só Quan Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam vaøo troïng traùch neâu treân.

Traân troïng kính chaøo Phoù Ñeà Ñoác Chuû Tòch.

Santa Clara, ngaøy 16 thaùng 11 naêm 2010CSVSQ/K9 Nguyeãn Vaên Chaán

Toång Hoäi Tröôûng

ÑÍNH KEØM: Toaøn vaên baûn Quyeát Ñònh cuûa Phieân Hoïp Ñaëc Bieät TH/CSVSQ/TVBQGVN

NÔI NHAÄN: - Hoäi Ñoàng Ñaïi Dieän TTCS/VNCH/HN - Hoäi Ñoàng TV&GS/TH/CSVSQ/TVBQGVN “ñeå kính töôøng” - Caùc toång hoäi thaønh vieân TTCS/VNCH/HN - Caùc Trung Taâm Ñieàu Hôïp Vuøng TTCS/VNCH/HN - Caùc hoäi ñoaøn bieät laäp “ñeå kính töôøng”


Toång Hoäi Tröôûng Toång Hoäi Cöïu SVSQ tröôøng VBQGVN

Kính göûi: - Quyù vò Toång Hoäi Phoù/TH/CSVSQ/TVBQGVN ñaëc traùch vuøng.- Quyù vò Lieân Hoäi Tröôûng, Hoäi Tröôûng caùc Hoäi Voõ Bò ñòa phöông.

Trích yeáu: V/v Kieän toaøn toå chöùc vaø phaùt trieån Ñoaøn TTNÑH & Ñoaøn Phuï Nöõ Laâm Vieân taïi caùc Hoäi Voõ Bò ñiaï phöông.

Tham Chieáu: Bieân Baûn ÑH Voõ Bò Toaøn Caàu 17, hoïp taïi Nam California, Hoa Kyø.

Thöa quyù vò.

1. Toång Ñoaøn Thanh Thieáu Nieân Ña Hieäu ñöôïc thaønh laäp töø naêm 1998 taïi Ñaïi Hoäi Voõ Bò Toaøn Caàu thöù 11, taïi San Jose California, Hoa Kyø ñeán nay ñaõ treân 10 naêm, vaø trong caùc Ñaïi Hoäi keá tieáp ñeàu nhaéc ñeán vieäc phaùt trieån Ñoaøn TTNÑH, xong cho ñeán nay keát quaû vaãn khoâng ñaït ñöôïc theo söï mong moûi cuûa Taäp theå Voõ Bò. Trong nhöõng naêm vöøa qua sinh hoaït cuûa Toång Ñoaøn TTNÑH bò giôùi haïn raát nhieàu vì caùc em TTNÑH hoaït ñoäng höõu hieäu tröôùc ñaây nay ñaõ thaønh ñaït vaø tröôûng thaønh, caùc em nhoû khaùc laïi thieáu söï khuyeán khích cuûa cha meï, do ñoù, thaønh vieân Ñoaøn TTNÑH khoâng ñöoïc tieáp tuïc boå xung. Vì vaäy trong Ñaïi Hoäi Voõ Bò thöù 17 vöøa qua ÑHÑ ñaõ löu taâm ñeán vaán ñeà cuûng coá nhöõng Ñoaøn TTNÑH hieän coù vaø phaùt trieån caùc Ñoaøn TTNÑH taïi caùc ñòa phöông chöa thaønh laäp, nhaát laø nhöõng ñiaï phöông taäp trung nhieàu CSVSQ/TVBQGVN.

Soá: 008/BCH/TH10-12

VAÊN THÖ



ÑA HIEÄU 92 9

2. Trong Ñaïi Hoäi Toaøn Caàu thöù 17, Ñaïi Hoäi Ñoàng cuõng ñaõ quyeát ñònh thaønh laäp Toång Ñoaøn Phuï Nöõ Laâm Vieân vaøo dòp Ñaïi Hoäi Toaøn Caàu thöù 18, cho neân vieäc cuûng coá caùc ñoaøn PNLV hieän höõu nhö Canada, Baéc Califonia vaø Houston… cuõng nhö phaùt trieån theâm caùc Ñoaøn Phuï Nöõ Laâm Vieân taïi vuøng Nam California vaø nhöõng nôi khaùc laø raát khaån thieát.

Yeâu caàu caùc vò THP ñaëc traùch vuøng phoái hôïp vôùi caùc vò Hoäi Tröôûng Hoäi Voõ Bò ñòa phöông thieát laäp caùc keá hoaïch thaønh laäp, cuûng coá vaø phaùt trieån caùc Ñoaøn TTNÑH vaø PNLV trong vuøng traùch nhieäm cuûa mình vaø göûi veà BCH/TH/CSCSQ/TVBQGVN trong thôøi gian sôùm nhaát vaø baùo caùo caùc trôû ngaïi neáu coù veà BCH/TH.

Kính chaøo töï thaéng.

Santa Clara ngaøy 1 thaùng 12,naêm 2010.CSVSQ/K9 Nguyeãn Vaên Chaán

Toång Hoäi Tröôûng

NÔI NHAÄN:- Caùc Toång Hoäi Phoù/ñaëc traùch vuøng- Caùc Lieân Hoäi Tröôûng, Hoäi Tröôûng “ñeå thi haønh”- Toång Ñoaøn Tröôûng TTNÑH - Caùc Ñoaøn Tröôûng PNLV “ñeå töôøng”- HÑTV&GS/TH/CSVSQ “ñeå kính töôøng”




THOÂNG CAÙO

Vaøo ngaøy 14 thaùng 11 naêm 2010, taïi San Joseù, California, Toång Hoäi Cöïu Sinh Vieân Só Quan Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam (TH/CSVSQ/

TVBQGVN) ñaõ toå chöùc phieân hoïp ñaëc bieät vôùi muïc ñích choïn/baàu chöùc vuï Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh (CT/HÑÑH) theo tinh thaàn quyeát nghò Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng (ÑHBT) caùc ngaøy 1, 2 vaø 3 thaùng 10 naêm 2010 cuûa Taäp Theå Chieán Só Vieät Nam Coäng Hoøa Haûi Ngoaïi (TTCS/VNCH/HN). Thaønh phaàn tham döï phieân hoïp goàm caùc CSVSQ: cöïu töôùng laõnh, cöïu chæ huy tröôûng, cöïu toång hoäi tröôûng (THT), cöïu chuû tòch Hoäi Ñoàng Tö Vaán & Giaùm Saùt (CT/HÑTV& GS), Ban Chaáp Haønh/Toång Hoäi (BCH/TH), Ban Thöôøng Vuï HÑTV & GS, ñaïi dieän caùc Lieân Hoäi/Hoäi vaø ñaïi dieän caùc khoaù. Sau ñaây laø nhaän ñònh vaø quyeát ñònh cuûa hoäi nghò.

Nhaän Ñònh: 1. Cho ñeán nay Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVN vaãn khoâng

nhaän ñöôïc nhöõng vaên kieän chính thöùc töø Hoäi Ñoàng Ñaïi Dieän (HÑÑD) ñeå hoäi nghò toå chöùc HÑÑH theo tinh thaàn quyeát nghò cuûa ÑHBT/TTCS/VNCH/HN. Maët khaùc, BCH/Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVN cuõng khoâng nhaän ñöôïc söï giaûi ñaùp thaéc maéc ñaõ gôûi leân Chuû Tòch HÑÑD veà vai troø cuûa cöïu Ñaïi Töôùng Traàn Thieän Khieâm ñoái vôùi TTCS/VNCH/HN.

2. Baûn döï thaûo ñieàu leä sau ÑHBT cuûa TTCS coù nhöõng ñieàu khoaûn khoâng phuø hôïp vôùi sinh hoaït cuûa TH/CSVSQ/TVBQGVN.

ÑA HIEÄU 92 11

Do nhöõng nhaän ñònh treân, Hoäi Nghò quyeát ñònh: 1. Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVN raát tieác khoâng theå thöïc

hieän coâng taùc thaønh laäp HÑÑH theo tinh thaàn quyeát nghò cuûa ÑHBT/TTCS/VNCH/HN ngaøy 1, 2 vaø 3 thaùng 10 naêm 2010.

2. Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVN khuyeán khích caùc Lieân Hoäi, Hoäi, caùc CSVSQ thaønh vieân cuûa Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVN tieáp tuïc hoã trôï vaø tham gia caùc sinh hoaït cuûa TTCS/VNCH/HN treân tinh thaàn töï nguyeän.

Toång Hoäi Cöïu Sinh Vieân Só Quan Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam (CSVSQ/TVBQGVN) baøy toû nieàm haõnh dieän lôùn lao vaø söï caûm kích saâu xa ñöôïc caùc Toång Hoäi, Lieân Hoäi, Hoäi Ñoaøn thaønh vieân TTCS/VNCH/HN tham döï Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng ñaõ tín nhieäm giao troïng traùch thaønh laäp HÑÑH.

Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVN luoân luoân saün saøng hôïp taùc vôùi caùc hoäi ñoaøn baïn trong moïi coâng taùc phuø hôïp vôùi toân chæ, muïc tieâu vaø laäp tröôøng.

Laøm taïi San Joseù, ngaøy 14 thaùng 11 naêm 2010

Chuû Toïa Ñoaøn: 1. Ñoã Ngoïc Nhaän K3 2. Traàn Vaên Thö K13

3. Nguyeãn Haøm K25

Thö Kyù:

Leâ Ñình Trí K29


Hoïp maët kyû nieäm 46 naêm ngaøy Khoùa 22 nhaäp tröôøng

Ban Ñaïi Dieän K22 vaø Ban Toå Chöùc ngaøy “Khoùa 22 TVBQGVN 46 Naêm Hoäi Ngoä” traân troïng thoâng baùo:

Vaøo caùc ngaøy 23, 24 & 25 thaùng 4 naêm 2011, Khoùa 22 seõ toå chöùc hoïp maët taïi thaønh phoá Houston, Texas, chuû ñeà: “Khoùa 22 TVBQGVN 46 Naêm Hoäi Ngoä”. Ñaây laø laàn ñaàu tieân Khoùa 22 hoïp maët lôùn ñeå kyû nieäm NGAØY NHAÄP TRÖÔØNG 46 naêm veà tröôùc vôùi söï tham döï cuûa nhieàu Cöïu SVSQ K22, gia ñình vaø caùc quaû phuï K22 ñeán töø nhieàu nôi treân theá giôùi (keå caû töø Vieät Nam).

Khoùa 22 vôùi 276 thanh nieân nhaäp hoïc Tröôøng VBQGVN töø ngaøy 20 thaùng 11 ñeán giöõa thaùng 12 naêm 1965. Khoùa 22 laø khoùa duy nhaát cuûa Tröôøng Voõ Bò toát nghieäp ôû hai thôøi ñieåm khaùc nhau: Khoùa 22A maõn khoùa cuoái naêm 1967 vôùi 163 taân só quan, vaø Khoùa 22B maõn khoùa cuoái naêm 1969 vôùi 96 taân só quan.

Trong dòp hoïp maët naøy, Khoùa 22 chuùng toâi seõ haân haïnh tieáp ñoùn quyù vò quan khaùch vaø ñoàng moân trong chöông trình: “Ñeâm Lieân Hoan Chaøo Möøng Hoäi Ngoä”.

Thôøi gian: töø 6:00 PM ñeán 11:30 PMNgaøy Chuû nhaät 24 thaùng 4 naêm 2011Taïi: OCEAN PALACE RESTAURANT 11215 Bellaire Blvd., Houston, TX 77072Daï tieäc & daï vuõ seõ coù söï trình dieãn cuûa nhieàu nam nöõ

Thoâng Baùo

ÑA HIEÄU 92 13

ca só teân tuoåi, trong soá naøy coù hai ca só Laâm Nhaät Tieán & Hoà Hoaøng Yeán cuøng vôùi daøn ca só chuyeân nghieäp thuoäc Ñeä Nhaát ban nhaïc “Vuõ Tröôøng Maxim”.

Ñaëc bieät, cöïu chæ huy tröôûng TVBQGVN thôøi kyø Khoùa 22 thuï huaán: NT Ñoã Ngoïc Nhaän K3 seõ hieän dieän trong ngaøy vui naøy. Ban Toå Chöùc 46 naêm hoäi ngoä Khoùa 22 seõ gôûi thö môøi ñeán quyù quan khaùch, quyù ñoàng moân vaø taát caû gia ñình Cöïu SVSQ Khoùa 22. Ñaây laø nieàm vinh haïnh cho Khoùa chuùng toâi, vaø chuùng toâi cuõng raát mong söï tham döï cuûa caùc Nieân Tröôûng cuøng caùc baïn ñoàng moân ñaïi dieän caùc Khoùa.

Heïn gaëp trong ngaøy Hoäi Ngoä Khoùa 22.Traân troïng,

TM Ban Toå Chöùc, TN Ban Ñaïi Dieän Khoùa 22Tröôûng Ban,CSVSQ Huyønh Kim Chung CSVSQ Leâ Vieát Ñaéc

Ñeå bieát theâm chi tieát, xin lieân laïc:Huyønh Kim Chung: (713)927-9080 email: [email protected]öông Vaên UÙt: (281)591-8607 email: [email protected]àn Ñình AÁn: (607)426-6179 email: [email protected]


PHIEÂN HOÏP ÑAËC BIEÄT 14/11/2010CUÛA TOÅNG HOÄI CÖÏU SVSQ TRÖÔØNG VBQGVN

Vaøo ngaøy 14/11/2010 vöøa qua, Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi Cöïu SVSQ/TVBQGVN ñaõ toå chöùc moät buoåi hoïp khaån ñaëc bieät ñeå quyeát ñònh moät vaán ñeà

quan troïng caàn coù yù kieán cuûa ñaïi ña soá cöïu SVSQ hoäi vieân.Tröôùc ñoù, vaøo caùc ngaøy 1, 2 vaø 3 thaùng 10 naêm 2010,

trong Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng cuûa Taäp Theå Chieán Só VNCH Haûi Ngoaïi, caùc toång hoäi, lieân hoäi, caùc trung taâm ñieàu hôïp ñòa phöông thaønh vieân thuoäc taäp theå naøy ñaõ bieåu quyeát tín nhieäm Toång Hoäi Cöïu SVSQ/TVBQGVN trong vieäc thaønh laäp vaø ñieàu hôïp Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh cuûa Taäp Theå CSVNCH/HN. Vì vaán ñeà naøy coù tính chaát heä troïng ñoái vôùi Toång Hoäi Cöïu SVSQ/VBQG neân Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi trieäu taäp phieân hoïp ñaëc bieät ñeå xin quyeát ñònh coù neân nhaän laõnh troïng traùch maø Taäp Theå CSVNCH/HN tín nhieäm hay khoâng.

Thaønh phaàn ñöôïc môøi tham döï goàm coù: Caùc vò cöïu chæ huy tröôûng Tröôøng Voõ Bò, caùc cöïu toång hoäi tröôûng, caùc cöïu chuû tòch HÑTV&GS, caùc lieân hoäi tröôûng, hoäi tröôûng, caùc ñaïi dieän khoùa, caùc uûy vieân ban chaáp haønh toång hoäi vaø ban thöôøng vuï HÑTV&GS.

Vaøo luùc 9 giôø 30 ngaøy 14 thaùng 11 naêm 2010, phieân hoïp khai dieãn vôùi thaønh phaàn tham döï nhö sau:

- 2 vò cöïu chæ huy tröôûng: cöïu Trung Töôùng Laâm Quang Thi vaø cöïu Ñaïi Taù Ñoã Ngoïc Nhaän.

- Toång Hoäi Tröôûng: Cöïu SVSQ Nguyeãn Vaên Chaán vaø caùc thaønh vieân BCH/TH.

- Chuû Tòch Hoäi Ñoàng TV&GS: Cöïu SVSQ Traàn Khaéc Thuyeân vaø caùc thaønh vieân vieân ban thöôøng vuï HÑTVGS.

- Quyù Cöïu Toång Hoäi Tröôûng- Quyù Cöïu Chuû Tòch HÑTV&GS- Quyù Lieân Hoäi Tröôûng

ÑA HIEÄU 92 15

- Quyù Hoäi Tröôûng Hoäi VB- Ñaïi Dieän caùc Khoaù goàm: 3, 6 ,9 , 12, 13, 14, 15, 16, 17,

18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 30, 31.Sau phaàn thuû tuïc nghi leã, Toång Hoäi Tröôûng Nguyeãn

Vaên Chaán K9 tuyeân boá khai maïc phieân hoïp, noùi roõ muïc tieâu cuûa phieân hoïp nhaèm thaûo luaän vaø quyeát ñònh hai vaán ñeà quan troïng:

1. Toång Hoäi CSVSQ/VBQG coù chaáp nhaän troïng traùch thaønh laäp vaø ñieàu hôïp Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh cuûa TTCS/VNCH/HN hay khoâng.

2. Neáu chaáp nhaän, phieân hoïp seõ baàu moät vò ra nhaän laõnh chöùc vuï Chuû Tòch HÑÑH cuûa TT/CSVNCHHN.

Toång Hoäi Tröôûng yeâu caàu phieân hoïp baàu moät chuû toïa ñoaøn ñeå ñieàu khieån phieân hoïp thay vì Toång Hoäi Tröôûng ñích thaân chuû toïa nhö ñaõ quy ñònh trong noäi quy, ñeå naâng cao tính chaát daân chuû. Sau ñoù, phieân hoïp ñaõ chaáp thuaän cöû moät chuû toïa ñoaøn 3 ngöôøi trong caùc nhoùm khoùa töø 1 ñeán 10, töø 11 ñeán 20 vaø töø 21 ñeán 31. Keát quaû tuyeån choïn: CSVSQ Ñoã Ngoïc Nhaän K3, chuû tòch; CSVSQ Traàn Vaên Thö K13 vaø CSVSQ Nguyeãn Haøm K25 laø 2 phoù chuû tòch.

Môû ñaàu chöông trình hoïp, CSVSQ Ñoã Ngoïc Nhaän K3, thuyeát trình veà löôïc söû thaønh laäp vaø hoaït ñoäng cuûa TT/CSVNCH/HN vaø söï ñoùng goùp tích cöïc ñaùng keå cuûa Toång Hoäi CSVSQ/VBQG vaøo nhöõng hoaït ñoäng cuûa Taäp Theå. Keá tieáp laø phaàn trình baøy cuûa CSVSQ Nguyeãn Haøm K25 veà dieãn tieán Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng cuûa TT/CSVNCH/HN vôùi söï tham döï cuûa phaùi ñoaøn Toång Hoäi VBQG do Toång Hoäi Tröôûng höôùng daãn.

Phaàn thaûo luaän soâi noåi ngay töø phuùt ñaàu vôùi nhöõng caâu hoûi veà vieäc Toång Hoäi VBQG coù laø thaønh vieân cuûa TT/CSVNCH hay khoâng; neáu khoâng thì Toång Hoäi khoâng coù chính danh ñeå giöõ moät chöùc vuï laõnh ñaïo cuûa taäp theå. Toång Hoäi Tröôûng xaùc nhaän TH/VBQG chöa heà laø thaønh vieân cuûa Taäp Theå, nhöng vì laø thaønh vieân cuûa hoäi VBQG, caù nhaân aáy vaãn coù quyeàn giöõ caùc chöùc vuï ñieàu khieån cuûa Taäp Theå.

Caùc thaønh phaàn tham döï ñaõ tranh luaän haêng say vaø soâi


noåi ñoâi khi gay gaét veà caùc ñieåm baát ñoàng, tuy nhieân khoâng khí phieân hoïp vaãn giöõ ñöôïc traät töï, nghieâm chænh, vaø töông kính. Moïi ngöôøi toû ra toân troïng caùc quy ñònh, vui veû ñoùn nhaän nhöõng yù kieán baát ñoàng khi tranh luaän.

Moät soá CSVSQ tham döï toû yù taùn thaønh vieäc Toång Hoäi nhaän laõnh traùch vuï do Taäp Theå CSVNCH/HN tín nhieäm vì nhöõng lyù do sau ñaây:

- Ñaây laø cô hoäi toát cho Toång Hoäi vaø caùc cöïu SVSQ tröôøng VBQG ñoùng goùp khaû naêng vaø thieän chí vaøo vieäc xaây döïng coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi vöõng maïnh, nhaát laø cuûng coá haøng nguõ cöïu chieán só VNCH, giöõ uy tín cho taäp theå cöïu SVSQ/TVBQGVN.

- Ñaây cuõng laø vinh döï cho taäp theå cöïu SVSQ ñöôïc caùc chieán höõu VNCH tín nhieäm cao ñoä vaø laø dòp toát ñeå chöùng toû loøng yeâu nöôùc, yù chí tranh ñaáu vaø khaû naêng cuûa caùc cöïu SVSQ tröôøng VBQG trong cuoäc tranh ñaáu chung. Neáu khoâng chaáp nhaän, taäp theå cöïu SVSQ seõ bò cheâ traùch laø thieáu quyeát taâm vaø e ngaïi khoù khaên, khoâng daùm maïnh daïn daán thaân, ñoàng thôøi phuï loøng tin töôûng vaø tín nhieäm cuûa caùc hoäi ñoaøn thaønh vieân cuûa TTCS/VNCH.

Moät soá cöïu SVSQ döï hoïp khaùc coù yù kieán khoâng taùn thaønh vieäc Toång Hoäi nhaän laõnh troïng traùch noùi treân vôùi caùc laäp luaän sau ñaây:

- Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi khoâng nhaän ñöôïc bieân baûn Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng TTCS/VNCH vaø Baûn Ñieàu Leä ñaõ ñöôïc ban haønh chính thöùc bôûi giôùi chöùc coù thaåm quyeàn cao nhaát cuûa Taäp Theå sau nhieàu laàn göûi vaên thö yeâu caàu. Baûn vaên chính thöùc cuûa vaên kieän quan troïng naøy raát caàn thieát cho vieäc thaûo luaän vaø laáy quyeát ñònh trong Phieân Hoïp Ñaëc Bieät cuûa Toång Hoäi.

- Döïa vaøo phoù baûn cuûa hai vaên kieän treân chöa coù chöõ kyù coù ñuû thaåm quyeàn chính thöùc ban haønh ñaõ thaáy coù nhieàu ñieåm khoâng roõ raøng veà toå chöùc vaø phaân nhieäm cho Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh TTCS/VNVCH/HN, coù khi coøn maâu thuaãn nhau. Töø ñoù coù nhaän ñònh raèng vai troø ñöôïc TTCS/VNCH uûy nhieäm khoâng thích hôïp vôùi khaû naêng vaø sinh hoaït cuûa

ÑA HIEÄU 92 17

Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVN, gaây ra nhöõng trôû ngaïi khoâng theå vöôït qua.

- Theâm vaøo ñoù laø vai troø cuûa cöïu Ñaïi Töôùng VNCH Traàn Thieän Khieâm (chöa coù vaên baûn xaùc nhaän cuûa HÑÑD/TTCS/VNCH/HN) ñaõ gaây ra tranh luaän trong taäp theå Voõ Bò.

Sau hôn 3 giôø thaûo luaän khaù caêng thaúng nhöng giöõ vöõng tinh thaàn daân chuû, caùc cöïu SVSQ tham döï ñaõ bieåu quyeát baèng phieáu coâng khai minh danh ñeå choïn moät trong hai ñeà nghò ñöôïc neâu leân trong phieân hoïp: Ñoàng YÙ hay Khoâng Ñoàng YÙ nhaän laõnh traùch nhieäm cuûa Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng TTCS/VNCH/HN trao phoù.

Keát quaû bieåu quyeát: Ña soá caùc thaønh vieân trong cöû tri ñoaøn ñaõ boû phieáu “khoâng ñoàng yù” nhaän laõnh traùch nhieäm thaønh laäp HÑÑH/TTCS/VNCH/HN, maø ÑH Baát Thöôøng TTCS/VNCH/HN ñaõ trao cho TH/CSVSQ/TVBQGVN.

Chuû toïa ñoaøn coâng boá keát quaû cuoäc boû phieáu goàm 21 phieáu “No”, 5 phieáu “Yes”, 1 phieáu traéng vaø 1 phieáu baát hôïp leä vaø xaùc nhaän laäp tröôøng khoâng nhaän laõnh troïng traùch thaønh laäp vaø ñieàu hôïp HÑH cuûa TT/CSVNCH/HN, ñoàng thôøi laáy bieåu quyeát veà moät baûn thoâng caùo cuûa Phieân Hoïp Ñaëc Bieät ñeå phoå bieán toång quaùt vaø trao quyeát ñònh thi haønh cho Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi. Trong thoâng caùo, Toång Hoäi VBQG cuõng ngoû lôøi caùm ôn söï tin caäy cuûa TTCS/VNCH/HN vaø caùc hoäi ñoaøn thaønh vieân, ñaõ tín nhieäm Toång Hoäi vaøo moät vai troø quan troïng trong Taäp Theå maø raát tieác Toång Hoäi khoâng theå ñaûm nhaän.

Phieân Hoïp Ñaëc Bieät cuûa TH/CSVSQ/VBQG ñaõ keát thuùc luùc 4 giôø chieàu, ñaït ñöôïc ña soá yù nguyeän cuûa cuûa caùc thaønh vieân tham döï buoåi hoïp trong moät khoâng khí haøi hoaø, töông kính vaø ñaày tình töï Voõ Bò. Ñaây laø moät buoåi hoïp raát quan troïng töø tröôùc ñeán nay ñaõ theå hieän ñöôïc moät söï ñoaøn keát giöõa caùc CSVSQ/TVBQGVN. Ñoù laø moät hieän töôïng ñaùng möøng coù nhieàu hy voïng seõ phaùt trieån maïnh hôn nöõa trong caùc sinh hoaït töông lai cuûa Toång Hoäi.

Ban Bieân Taäp Ña Hieäu


Kính thöa: Quyù NT, NÑ vaø quyù Baïn, Quyù GS/VHV vaø HLV/QSV, Quyù chò PNLV vaø Phu Nhaân Voõ Bò, cuøng caùc chaùu TTNÑH,

Thôøi gian troâi nhanh, Thu qua roài Ñoâng ñeán. Khí haäu giaù laïnh muøa Ñoâng ñang thay theá thôøi tieát dòu daøng cuûa muøa Thu. Böùc tranh Thu vôùi laù vaøng

rôi ruïng treân loái ñi, vôùi haøng caây laù ñoû, laù vaøng, laù xanh xen keõ seõ chæ coøn laø nhöõng thaân caây quaïnh queõ, trô truïi. Thôøi gian cuoái cuûa naêm thöôøng khieán chuùng ta boài hoài nhôù veà queâ nhaø, hoài töôûng bieát bao hình aûnh thaân yeâu chìm saâu trong kyù öùc, öôùc mong ngaøy trôû laïi nôi ñaõ sinh ra ta, nôi Tröôøng Meï ñaõ daäy doã ta. ÔÛ ñoù, ñænh Laâm Vieân vaãn söøng söõng ñôïi chôø nhöõng chaøng trai Voõ Bò, nhöõng ngöôøi töøng quyø xuoáng – ñöùng leân taïi Vuõ Ñình Tröôøng vôùi lôøi theà non

Laù Thö Chuû Nhieäm

CSVSQ Nguyeãn Vaên Chaán K9Toång Hoäi Tröôûng

ÑA HIEÄU 92 19

– heïn bieån, vôùi öôùc voïng kieám cung, vaø vôùi lôøi nhuû loøng son saét:“Chuùng toâi khoâng tìm an laïc deã daøng maø chæ khaùt khao gioù möa cuøng nguy hieåm”.

Hoâm nay, 35 naêm nhìn laïi, CSVSQ/TVBQGVN khoâng khoûi töï haøo ñaõ goùp phaàn chieán ñaáu anh duõng choáng keû thuø coäng saûn. TVBQGVN ñaõ ñaøo taïo nhieàu só quan chæ huy xuaát saéc vaø taøi gioûi, laäp neân voâ soá chieán coâng oanh lieät, laøm raïng danh Tröôøng Meï. Trong löûa ñaïn, ñaõ coù bieát bao CSVSQ vò quoác vong thaân khaép boán vuøng chieán thuaät. Maùu cuûa caùc CSVSQ/TVBQGVN ñaõ hoaø vôùi maùu cuûa caùc chieán só QLVNCH toâ thaém laù Quoác Kyø. Giôø ñaây, vì cô trôøi vaän nöôùc maø chuùng ta phaûi tha höông nôi xöù ngöôøi; nhöng bieåu töôïng cuûa töï do, laù Côø Vaøng ba soïc ñoû vaãn ñöôïc Coäng Ñoàng Ngöôøi Vieät Tî Naïn traân quyù giöõ gìn, vaãn hieån haùch tung bay khaép naêm chaâu boán bieán, taïi moïi nôi coù ngöôøi Vieät sinh soáng.

Thöa quyù vò,TH/CSVSQ/TVBQGVN laø moät taäp theå thuaàn nhaát baát

khaû phaân, sinh hoaït daân chuû trong tinh thaàn haøi hoøa vaø töông kính. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc minh chöùng qua phieân hoïp ngaøy 14 thaùng 11, 2010 vöøa qua taïi San Jose, California – Hoa Kyø, theå hieän nieàm kieâu haõnh cuûa caùc vò Töôùng Laõnh, cöïu chæ huy tröôûng, cöïu chuû tòch Hoäi Ñoàng Tö Vaán & Giaùm Saùt, caùc lieân hoäi tröôûng, hoäi tröôûng vaø nhaát laø caùc vò ñaïi dieän cuûa 31 khoùa. Ñieàu naøy cuõng noùi leân caùc khoaù laø nhaân toá quan troïng cuûa TH/CSVSQ/TVBQGVN, chöùng toû cho Coäng Ñoàng Haûi Ngoaïi bieát tinh thaàn ñoaøn keát cao ñoä cuûa Taäp Theå Voõ Bò. Coäng saûn Vieät Nam ñang raùo rieát xaâm nhaäp, luõng ñoaïn, gaây chia reõ haøng nguõ ngöôøi Vieät quoác gia haûi ngoaïi. Ñoaøn keát laø yeáu toá quan troïng then choát trong coâng cuoäc ñaáu tranh choáng nghò quyeát 36 cuûa chuùng. CSVSQ/TVBQGVN hieän dieän khaép nôi treân toaøn theá giôùi laø khoái nhaân löïc vôùi nhieàu khaû naêng vaø kinh nghieäm, ñöôïc trang bò lyù töôûng quoác gia vöõng chaéc, ñang beàn bæ cuøng vôùi ñoàng baøo trong vaø ngoaøi nöôùc ñaáu tranh cho töï do, daân chuû vaø nhaân quyeàn taïi Vieät Nam. Hieän nay, maëc daàu bò coäng saûn


thaúng tay ñaøn aùp, caùc phong traøo ñaáu tranh trong nöôùc vaãn ngaøy caøng lan roäng moät caùch quyeát lieät. Duø coù ra söùc trieät haï baèng moïi thuû ñoaïn xaûo traù – hung taøn, coäng saûn Vieät Nam vaãn khoâng theå choáng laïi xu theá daân chuû hoaù toaøn caàu cuûa nhaân loaïi. Söï suïp ñoå cuûa baïo quyeàn chæ coøn laø vaán ñeà thôøi gian.

Moät ngaøy khoâng xa, khi cheá ñoä coäng saûn khoâng coøn treân queâ höông yeâu daáu, chuùng ta seõ trôû veà Vieät Nam, seõ veà thaêm Tröôøng Meï treân ñoài 1515, thaêm laïi thaønh phoá söông muø thô moäng, oân laïi bao kyû nieäm cuûa nhöõng naêm thaùng huaán luyeän taïi moät quaân tröôøng töøng noåi tieáng baäc nhaát Ñoâng Nam AÙ. Chuùng ta seõ veà thaêm ñeå hoài töôûng nhöõng nhoïc nhaèn trong thôøi gian huaán nhuïc cuõng nhö nhöõng vinh quang vaø kieâu haõnh khi maõn khoùa toát nghieäp. Queâ höông xa vôøi vôïi nhöng taâm tö chuùng ta luoân maõi höôùng veà ñaát Meï, cuøng nhau heïn moät ngaøy trôû veà trong töï do, thanh bình, aám no vaø haïnh phuùc.

Thöa quyù vò,Ña Hieäu 92 ñeán tay quyù vò vaøo dòp Leã Giaùng Sinh, muøa

leã cuûa töôi vui vaø an bình maø moïi ngöôøi ñeàu haân hoan ñoùn möøng. Nhaân dòp naøy, toâi kính chuùc quyù vò moät muøa Leã Giaùng Sinh traøn ñaày nieàm tin, ñöôïc nhieàu aân suûng cuûa Thöôïng Ñeá. Kính chuùc toaøn theå quyù vò vaø böûu quyeán moïi ñieàu toát laønh, an khang – haïnh phuùc, ñaït ñöôïc moïi öôùc nguyeän sôû caàu trong naêm môùi 2011.

Traân troïng kính chaøo quyù vò.

CSVSQ Nguyeãn Vaên Chaán K9 THT/TH/CSVSQ/TVBQGVN

ÑA HIEÄU 92 21

Nhaân ngaøy Hoäi Ngoä cuûa K25 naêm 2010 taïi Seattle, theå theo ñeà nghò cuûa toaøn theå CSVSQ Khoaù 25 Haûi Ngoaïi, Ban Toå Chöùc ñaõ long troïng cöû

haønh leã truy ñieäu coá Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Söû, Quaân Söï Vuï Tröôûng TVBQGVN. Leã truy ñieäu ñöôïc cöû haønh trong moät nghi thöùc rieâng bieät, sau nghi thöùc chaøo quoác kyø vaø töôûng nhôù caùc CSVSQ K25 ñaõ boû mình vì toå quoác, vì khoâng chòu khuaát phuïc coäng saûn trong caùc traïi tuø, hoaëc ñaõ töø traàn vì moät lyù do khaùc.

Leã Truy Ñieäu Coá Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên SöûQuaân Söï Vuï Tröôûng TVBQGVN

(1970-1972)


Theo söï hieåu bieát cuûa ngöôøi töôøng thuaät, ñaây laø laàn ñaàu tieân moät nghi leã truy ñieäu ñöôïc cöû haønh coâng khai ñeå toû loøng tri aân vaø ngöôõng moä Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Söû, moät vò ñaøn anh Voõ Bò (Khoaù 7), moät vò Thaày trong chöùc vuï Quaân Söï Vuï Tröôûng (QSVT) ñaõ taän tuî trong vieäc ñaøo taïo ñaøn em (caùc khoaù 23, 24, 25, 26, 27 vaø 28) nhöõng mong cho ñaøn em seõ trôû thaønh nhöõng só quan vaø nhöõng caùn boä öu tuù, yeâu toå quoác vaø daân toäc, coù ñuû khaû naêng vaø ñöùc ñoä ñeå phuïc vuï lyù töôûng quaân ñoäi. Vò ñaøn anh vaø vò Thaày naøy ñaõ bò saùt haïi trong khi thi haønh nhieäm vuï öùng tröïc beân caïnh nhöõng SVSQ ñaøn em ngay taïi tröôøng Meï.

Hieän dieän trong buoåi leã coù caùc CSVSQ K25 vaø gia ñình ñeán töø caùc tieåu bang California, Washington, Texas, Louisiana, Georgia, New York, Virginia, Utah vaø Florida; moät CSVSQ K25 vaø phu nhaân ñeán töø Toronto, Canada, vaø ñaëc bieät moät CSVSQ K25 vaø phu nhaân ñeán töø VN. Quan khaùch hieän dieän goàm moät soá NT vaø cöïu só quan caùn boä thuoäc Trung Ñoaøn SVSQ, nhöõng CSVSQ caùc khoaù 22, 23, 26 vaø 28 ôû ñiaï phöông (Seattle vaø Washington) hoaëc ñeán töø caùc tieåu bang laân caän laø California vaø Oregon, vaø moät soá thaân höõu töø caùc hoäi ñoaøn baïn.

Buoåi leã ñöôïc baét ñaàu qua lôøi giôùi thieäu cuûa moät CSVSQ trong Ban Toå Chöùc, nguyeân vaên nhö sau:

“Kính thöa quyù Nieân Tröôûng, Quyù Quan Khaùch, Quyù Baïn vaø Quyù Anh Em,

Toâi CSVSQ Nguyeãn Anh Duõng Khoaù 25, hoâm nay ñöôïc vinh döï chia seû vôùi quyù vò vaø caùc baïn veà moät ngöôøi Thaày ñaùng kính cuûa chuùng toâi, Coá Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Söû. Caùch ñaây 38 naêm, töùc ñaàu naêm 1972, toâi ñöôïc vinh haïnh gaàn guõi vôùi ÑT Söû nhôø ôû trong Heä Thoáng Töï Chæ Huy Trung Ñoaøn SVSQ, khi ÑT laø Quaân Söï Vuï Tröôûng. Thaùng 6 naêm 1972, toâi cuõng ñöôïc vinh döï thay maët cho Trung Ñoaøn SVSQ goàm 4 khoaù 25, 26, 27 vaø 28 hoä toáng di haøi ÑT veà Saøigon, gaùc quan taøi cuûa ÑT quaøn taïi moät ngoâi chuøa lôùn treân ñöôøng Tröông Minh Giaûng, sau ñoù tieãn ÑT ñeán moä thaát taïi nghóa

ÑA HIEÄU 92 23

trang Maïc Ñónh Chi. Khoaù 25 nhaäp tröôøng vaøo cuoái naêm 1968, nhöng deán

ñaàu naêm 1970, Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Söû môùi ñöôïc boå nhieäm veà TVBQGVN, laøm Quaân Söï Vuï Tröôûng, thay theá Ñaïi Taù Buøi Traïch Dzaàn ñi nhieäm sôû môùi. Coù theå noùi Quaân Söï Vuï Tröôûng coù traùch nhieäm quan troïng baäc nhaát trong vieäc ñaøo taïo vaø huaán luyeän SVSQ thaønh nhöõng caáp chæ huy vôùi khaû naêng quaân söï vaø nhöõng ñöùc tính caàn thieát. QSVT cuõng chaêm lo ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cho moät luùc 4 khoaù goàm khoaûng 1.000 SVSQ. ÑT. Söû ñaõ chöùng toû laø moät ñaøn anh göông maãu, moät ngöôøi Thaày taän tuî vôùi lyù töôûng cao vôøi ñoái vôùi toå quoác vaø daân toäc Vieät Nam trong khi thi haønh nhieäm vuï.

Nhöng than oâi! Vaøo moät buoåi saùng sôùm giöõa naêm 1972, Trung Ñoaøn SVSQ ñoät ngoät nhaän ñöôïc hung tin, Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Söû ñaõ ra ngöôøi thieân coå. OÂng ñaõ bò aùm haïi ngay trong giaác nguû taïi phoøng tröïc ban ñeâm, trong toaø nhaø quaân söï vuï, saùt beân doanh traïi SVSQ vaø boä chæ huy. Hung thuû töø beân ngoaøi ñaõ neùm moät quaû löïu ñaïn loaïi tí hon qua cöûa soå vaøo ñình muøng cuûa OÂng, vaø traùi löïu ñaïn aáy ñaõ keát thuùc cuoäc ñôøi moät vò QSVT ñaùng kính vaø ñaùng meán. Nhieàu só quan vaø SVSQ tröïc gaùc trong cuøng toaø nhaø ngay beân ngoaøi phoøng nguû cuûa ÑT Söû ñeàu bình an voâ söï.

Söï ra ñi cuûa ÑT Söû ñaõ ñeå laïi trong loøng moãi SVSQ 4 khoaù hieän dieän 25, 26, 27 vaø 28 nieàm thöông tieác voâ bieân. Khoaù 25 maát ñi moät vò Thaày. Phu nhaân ÑT. Söû vaø 3 ngöôøi con maát ñi moät ngöôøi choàng, ngöôøi cha thaân yeâu. Hôn theá nöõa, toå quoác VN maát ñi moät coâng daân anh huøng; tröôøng Meï Voõ Bò maát ñi moät ñöùa con yeâu daáu, moät QSVT lyù töôûng, luoân laøm göông saùng vaø taän tuïy lo cho ñaøn em. Quaân Löïc VNCH maát ñi moät só quan öu tuù, moät caáp chæ huy lieâm khieát, khoù ngheøo, chính tröïc, ñaët quoác gia vaø daân toäc leân treân heát.

Môùi ñaây, CSVSQ Chaâu Vaên Hieàn K25 coù laøm moät baøi thô kính daâng vong linh ÑT Söû. Toâi xin tuyeân ñoïc ñeå quyù vò vaø caùc baïn cuøng nghe.


Kính Daâng Vong Linh Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên SöûKhoùa 25 chuùng toâi vaãn coøn nhôù maõiNaêm xöa khi Ñaïi Taù veà tröôøng,Quaân phuïc chænh teà toùc baøn chaûiLuoân luoân göông maãu ñuùng taùc phongThöôøng xuyeân ñeán ñuùng giôø laøm vieäcNghieâm minh vôùi kyû luaät quaân tröôøng.

Chuùng toâi vaãn coøn nhôù roõ,Ñaïi Taù troâng nghieâm nghò khaéc khoåNhöng thaät ra tình caûm voâ cuøngChæ cöùng raén trong luùc raên daïyKhoù khaên nhöng ñoä löôïng bao dung.

Ñaïi Taù coøn,Laø taám göông saùng cho thuoäc caáp,Cuøng tröïc ñeâm, kieåm soaùt canh phoøng,Thöùc daäy sôùm moät mình chaïy saùngTröôùc giôø trung ñoaøn taäp hoïp saân coû.

Chæ vì Ñaïi Taù,Muoán sinh vieân giöõ gìn söùc khoûeMuoán sinh vieân "Töï Thaéng Ñeå Chæ Huy."Muoán sinh vieân, "Boû tính öôn heøn,taäp gian khoå ñeå thaønh vieân ngoïc quyùcho quaân ñoäi, quoác gia, daân toäc,lieâm khieát trong baát cöù moïi söï,vieäc laøm phaûi ñi ñoâi lôøi noùi,ngheøo maø trong saïch chaúng sôï chi."

Khoùa 25 chuùng toâi nguyeän,Maõi tri aân ngöôøi thaày vó ñaïiSuoát moät ñôøi taän tuïy hy sinh,"Cho lyù töôûng Quoác Gia Daân ToäcCho moïi ngöôøi ñöôïc soáng bình yeânTrong aám no töông lai haïnh phuùc."

ÑA HIEÄU 92 25

Chuùng toâi daâng nhöõng lôøi naøy trong leã töôûng nieäm hoâm nay ñeå:

Ca ngôïi moät ngöôøi Thaày ñaùng kính ñaõ ñeå laïi cho nhöõng ngöôøi coøn soáng taám göông ngôøi saùng maõi khoâng thoâi.

Chuùng toâi taâm nieäm moät ñieàu:Thaày maát ñi nhöng coøn soáng maõi trong tim vaø kyù öùc moïi

ngöôøi.Xin kính caån nghieâng mình ngöôõng phuïc.Hoâm nay trong xuùc caûm boài hoàiChuùng toâi toaøn theå khoùa 25Thaép neùn höông loøng thay lôøi noùiNhôù ôn Thaày, nhôù maõi muoân naêm!

Kính thöa quyù vò vaø caùc baïn,Ñaây laø ñoâi doøng veà ngöôøi QSVT vaø ngöôøi Thaày ñaùng

kính cuûa chuùng ta:Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Söû sinh naêm 1926 taïi laøng Phuø Long,

quaän Phuùc Thoï, tænh Sôn Taây, trong moät gia ñình mang doøng maùu caùch maïng. OÂng laø ngöôøi con thöù hai nhöng laø con trai tröôûng trong 8 anh chò em, 4 trai vaø 4 gaùi. Ba trong soá 4 ngöôøi con trai naøy ñaõ phuïc vuï trong Quaân Löïc VNCH vaø 2 ngöôøi ñaõ hy sinh cho toå quoác. Moät ngöôøi hieän coøn soáng laø cöïu Trung Taù Khoâng Quaân Nguyeãn Vaên Luyeän.

Naêm 1946, sau khi ñaäu Tuù Taøi Phaùp, oâng tham gia ñaûng Ñaïi Vieät, roài vaøo Khoaù 1 Hoïc Vieän Quoác Gia Haønh Chaùnh vaø laø quaän tröôûng quaän Duyeân Haø, tænh Thaùi Bình.

Naêm 1951 oâng töø giaõ chöùc quaän tröôûng, gia nhaäp khoaù 7 Tröôøng Só Quan Ñaø Laït. Sau khi toát nghieäp, oâng theo hoïc khoaù phaùo binh taïi tröôøng Phaùo Binh Phuù Lôïi vaø ra tröôøng vôùi haïng aù khoa.

Töø naêm 1952 ñeán khoaûng 1968, ÑT. Söû ñaõ phuïc vuï trong ngaønh phaùo binh, vôùi 2 chöùc vuï sau cuøng laø CHT/PB/Sö Ñoaøn 7 vaø CHT/PB/Quaân Ñoaøn 4.

Naêm 1968 ÑT Söû veà Tröôøng Chæ Huy Tham Möu, vaø naêm 1970 thuyeân chuyeån veà Tröôøng Voõ Bò.


Phu nhaân ÑT. Söû hieän sinh soáng taïi queâ nhaø, söùc khoeû tuy khaù nhöng hieän bò beänh keùm trí nhôù. Ba ngöôøi con ñeàu laø trai, hieän ñeàu thaønh ñaït vaø raát thaønh coâng trong xaõ hoäi: moät laø thöông gia, moät laø baùc só tröôûng khoa taïi moät beänh vieän lôùn vaø moät laø kyõ sö.

Chuùng toâi tin raèng ÑT. Söû soáng khoân cheát thieâng, ñaõ phuø hoä cho con chaùu vaø vaãn phuø hoä cho chuùng ta.

Traân troïng kính chaøo quyù vò vaø caùc baïn.”

Sau phaàn giôùi thieäu, laø phaàn truy ñieäu. Rieâng baøi ñieáu vaên do CSVSQ Buøi Phaïm Thaønh soaïn vaø ñöôïc CSVSQ Ñaøm Vaên Phöông dieãn ngaâm, nguyeân vaên nhö sau:

Ñieáu Vaên Töôûng Nieäm Coá Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Söû“Saùch coù caâu:Nhaân sinh töï coå thuøy voâ töû,Löu thuû ñan taâm chieáu haõn thanhTheá cho neân:Soáng treân ñôøi ai roài cuõng maátChæ taám loøng son, göông saùng ñöôïc löu truyeànNhôù khi xöa:Nôi tröôøng VBQGVN Ñaø LaïtÑaïi Taù Nguyeãn Vaên SöûLaøm Quaân Söï Vuï TröôûngSoáng thanh baïch ñeå caûm thoâng vôùi binh sóAÊn côm phaïn xaù ñeå gaàn guõi vôùi sinh vieânXem caùc lôùp ñaøn em nhö ngöôøi ruoät thòtCoù luùc thaân thieän nhö ngöôøi anh caûCoù khi raên daïy nhö baäc cha hieànLuoân luoân laáy mình laøm göôngMoät loøng baûo veä queâ höông, aáy laø chöõ TrungKhoâng sôï haõi, xu nònh ngöôøi treân, aáy laø chöõ DuõngKhoâng ñeø neùn, baét naït keû döôùi, aáy laø chöõ NhaânHeát loøng daäy doã ñaøn em, aáy laø chöõ TríVôùi baïn höõu, gia ñình laïi troøn chöõ NghóaTöøng lôùp ñaøn em ñaõ noi theo göông saùng

ÑA HIEÄU 92 27

Ngoaøi ñôn vò ñaõ laøm raïng rôõ teân tröôøngNhöng thöông thay:Duyeân traàn gian ngaén haïnVôï con soùt saÑaøn em thöông caûmHoâm nay ñaây:Nôi vieãn xöù truøng döông caùch bieätTröôùc Toân Linh cuûa Ñaïi TaùMoät taám loøng son saùng ngôøi trong quaân söûMoät ngöôøi ñaøn anh ñaùng kínhMoät ngöôøi thaày ñaùng troïngChuùng toâi:Nhöõng cöïu sinh vieân cuûa TVBQGVNCuøng daâng neùn höông töôûng nieämCuøng nguyeän seõ noi theo göông saùngXin vong linh Ñaïi Taù haõy trôû veà chöùng giaùmChuùng toâi ñoàng khaáp baùi.”

Buoåi leã truy ñieäu chaám döùt trong nhöõng tieáng chieâng tieáng troáng naõo loøng, chen laãn vôùi nhöõng tieáng khoùc xuït xuøi trong baàu khí linh thieâng. Chaéc haún vong linh cuûa ÑT Nguyeãn Vaên Söû ñaõ trôû veà chöùng giaùm cho loøng yeâu meán vaø tri aân cuûa toaøn theå Khoaù 25 vaø nhöõng quan khaùch hieän dieän.

Xin ÑT. nhaän taám loøng thaønh vaø luoân luoân phuø hoä cho ñaát nöôùc vaø daân toäc Vieät Nam thaân yeâu mau ñöôïc thoaùt aùch coäng saûn voâ nhaân ñaïo.

Anh Nguyeân löôïc thuaät


Söï Thaät Lòch Söû Vieät Nam Vaøo Naêm 1945

Trong suoát thôøi gian daøi hôn 60 naêm qua, nhoùm ngöôøi coäng saûn Vieät Nam theo chuû nghiaõ tam voâ chuyeân chính toaøn trò vong noâ baùn nöôùc haïi daân,

ñaõ coá tình duøng nhöõng phöông tieän tuyeân truyeàn xaûo quyeät gian doái löøa bòp nhaân loaïi, boùp meùo söï thaät veà hoaøn caûnh lòch söû maø toaøn daân toäc Vieät Nam ñaõ saùt caùnh beân nhau giaønh laïi ñöôïc ñoäc laäp cho ñaát nöôùc sau 61 naêm bò thöïc daân Phaùp thoáng trò, khi Theá Giôùi Ñaïi Chieán II chaám döùt.

Ngöôøi vieát laø moät nhaân chöùng, soáng trong loøng daân toäc Vieät Nam, treân ñaát nöôùc Vieät Nam suoát töø thaäp nieân 1930 cho ñeán giöõa thaäp nieân 1990, thaáy coù boån phaän phaûi ghi laïi söï thaät nhöõng gì ñaõ xaåy ra treân ñaát nöôùc Vieät Nam ñeå giuùp cho caùc theá heä treû sau naøy bieát ñöôïc söï thaät veà giai ñoaïn lòch söû naøy cuûa daân toäc Vieät Nam, ñeå thaáy ñöôïc nhöõng gì coäng saûn Vieät Nam tieám nhaän khoe khoang phoå bieán cho

ª Nguyeãn-Huy Huøng (K1)

Ngaøy 11/3/1945, Quoác Gia Vieät Nam Ñoäc Laäp Thoáng Nhaát Sau 61 Naêm Bò Thöïc Daân Phaùp Thoáng Trò (1884-1945)

ÑA HIEÄU 92 29

ñeán nay ñeàu hoaøn toaøn khoâng ñuùng vôùi söï thaät hieån nhieân ñaõ xaåy ra.

1.- TÌNH HÌNH QUOÁC TE Á KHI THEÁ GIÔÙI ÑAÏI CHIEÁN II CHAÁM DÖÙT.

S a u k h i H o a Kyø thaû 2 quaû bom nguyeân töû xuoáng ñaát Nhaät, san baèng 2 thaønh phoá Hiroshima ngaøy 6/8/1945, vaø Nagasaki ngaøy 9/8/1945, Hoaøng Ñeá Nhaät Baûn phaûi tuyeân boá ñaàu haøng voâ ñieàu kieän vaøo ngaøy 15/8/1945. Nhôø vaäy, Theá Giôùi Ñaïi Chieán II, do phe Truïc Ñöùc-YÙ-Nhaät chuû xöôùng töø naêm 1939 ñöôïc coi laø chaám döùt hoaøn toaøn treân caû 5 chaâu: AÂu, Phi, AÙ, UÙc, vaø Myõ.

Heát Theá Giôùi Ñaïi Chieán II, chính phuû Hoa Kyø hoã trôï cao traøo caùc tieåu nhöôïc quoác thuoäc ñòa treân toaøn theá giôùi, ñang bò caùc nöôùc thöïc daân ñeá quoác da traéng ñoâ hoä cai trò aùp böùc, vuøng leân giaønh laïi ñoäc laäp töï do cho daân toäc mình, ñeå xaây döïng theå cheá chính trò theo moâ thöùc daân chuû töï do tö baûn.

Khoái quoác teá coäng saûn do Lieân Xoâ laõnh ñaïo cuõng nhaân cô hoäi naøy duøng caùc tay sai ngöôøi baûn xöù loâi cuoán caùc nhoùm coâng noâng voâ saûn duøng baïo löïc haêm doïa song haønh vôùi phöông thöùc truyeân truyeàn xaûo quyeät, buoäc quaûng ñaïi quaàn chuùng daân laønh phaûi ñi theo döôùi myõ töø laøm caùch maïng giaûi phoùng queâ höông ñeå baønh tröôùng theá löïc nhaèm thöïc hieän saùch löôïc xích hoaù toaøn theá giôùi theo chuû nghóa coäng saûn tam voâ chuyeân chính. Taïi Vieät Nam coù tay sai baùn nöôùc haïi daân laø Hoà Chí Minh vaø nhoùm ñoàng chí theo quoác teá coäng saûn.

2. HOAØN CAÛNH DAÂN TOÄC VIEÄT NAM VAØO NAÊM 1945

A. Trong nöôùc, vaøo ngaøy Chuû Nhaät 11/3/1945 (hai ngaøy


sau khi quaân Nhaät laät ñoå Phaùp naém toaøn quyeàn cai trò Ñoâng Döông), Vua Baûo Ñaïi ñöôïc Vua Nhaät giuùp taùi laäp Quoác Gia Vieät Nam Ñoäc Laäp (thoáng nhaát caû 3 mieàn Baéc Trung Nam) trong khoái Ñaïi Ñoâng AÙ do Nhaät chuû xöôùng. OÂng Traàn Troïng Kim ñaõ ñöôïc Vua Baûo Ñaïi cöû laøm Thuû Töôùng thaønh laäp chính phuû ñieàu haønh quoác gia, vaø ban boá chöông trình höng quoác vaøo ngaøy 8 thaùng 5 naêm 1945, trong ñoù quy ñònh Quoác Kyø laø côø Queû Ly, neàn vaøng giöõa coù bieåu töôïng Queû Ly maàu ñoû naèm doïc theo beà daøi neàn côø (2 vaïch daøi lieàn, naèm song song 2 beân 1 vaïch ñöùt quaõng chính giöõa, troâng nhö chöõ COÂNG cuûa Haùn töï). Quoác ca laø baøi “Vieät Nam Minh Chaâu Trôøi Ñoâng” cuûa nhaïc só Huøng Laân.

Vieät Nam minh chaâu trôøi Ñoâng!Vieät Nam nöôùc thieâng Tieân Roàng!Non soâng nhö gaám hoa uy linh moät phöông,Xaây vinh quang ngaát cao beân Thaùi Bình Döông.Töø ngaøn xöa taøi danh löøng laãy khaép nôi,Tieáng anh huøng taïc ghi nuùi soâng muoân ñôøi.Maùu ai coøn vöông coû hoa,Giuïc ñem taám thaân xeû vôùi sôn haø.Giô tay cöông quyeát, Ta oân lôøi theà öôùc.Hy sinh taâm huyeát, Ta baùo ñeàn ôn nöôùc.Daàu thaân naøy naùt tan taønh goùi da ngöïa cuõng cam,Theà troïn nieàm trung thaønh vôùi sôn haø nöôùc Nam.Khoaûng hôn 5 thaùng sau, vaøo ngaøy 17/8/1945 (hai ngaøy

sau khi Vua Nhaät tuyeân boá ñaàu haøng quaân Ñoàng Minh do Hoa Kyø laõnh ñaïo), caùc ñoaøn theå coâng chöùc vaø quaàn chuùng Vieät Nam hoïp mít tinh tröôùc Nhaø Haùt Lôùn taïi Haø noäi, ñeå uûng hoä oâng Traàn Troïng Kim tieáp tuïc laøm thuû töôùng, nhöng ñaõ bò nhoùm Vieät Minh cuûa Hoà Chí Minh traø troän vaøo leøo laùi bieán thaønh cuoäc xuoáng ñöôøng ñoøi chính phuû Traàn Troïng Kim töø chöùc. Ñoàng thôøi, nhoùm Hoà Chí Minh vaø Vieät Minh cuõng ñöa ngöôøi vaøo Hueá laøm aùp löïc buoäc Vua Baûo Ñaïi phaûi

ÑA HIEÄU 92 31

thoaùi vò ñeå nhöôøng quyeàn cho nhoùm Vieät Minh thaønh laäp caùc uûy ban nhaân daân caùch maïng thay theá caùc toå chöùc haønh chaùnh cuûa chính phuû Traàn Troïng Kim.

B. Nôi Haûi ngoaïi, nhöõng nhaø yeâu nöôùc thuoäc caùc phe nhoùm vaø ñaûng phaùi Caùch Maïng Nhaân Baûn Vieät Nam choáng thöïc daân Phaùp ñang löu vong beân Trung Hoa luïc ñòa (trong ñoù coù caû nhoùm Vieät Minh vaø Hoà Chí Minh), ñöôïc chính quyeàn Trung Hoa Daân Quoác cuûa Töôûng Giôùi Thaïch baûo trôï giuùp hoaøn caûnh cho ngoài laïi vôùi nhau, laäp ra moät toå chöùc ñoaøn keát hôïp nhaát vôùi danh hieäu VIEÄT NAM CAÙCH MAÏNG ÑOÀNG MINH HOÄI (VNCMÑMH) do Cuï Nguyeãn Haûi Thaàn laøm chuû tòch.

(Ghi chuù: Hoà Chí Minh bò chính quyeàn tænh Quaûng Taây baét giam vaøo thaùng 10 naêm 1942 trong nguïc toái ôû Tónh Taây, vì hoaït ñoäng giaùn ñieäp cho coäng saûn Nga treân ñaát Trung Hoa Daân Quoác, ñeán thaùng 5/1943 bò giaûi sang Lieãu Chaâu. Cuï Nguyeãn Haûi Thaàn vaø caùc nhaø Caùch Maïng Nhaân Baûn Vieät Nam choáng Phaùp ñang löu vong beân Trung Hoa, thaáy Hoà Chí Minh vaø phe Vieät Minh cuûa haén ta cuõng ñang hoaït ñoäng ñaáu tranh choáng thöïc daân Phaùp, neân ñaõ vì tình nghóa ñoàng baøo khoâng kyø thò khuynh höôùng chính trò coäng saûn maø Hoà Chí Minh ñang theo, ñoàng loøng vaän ñoäng baûo laõnh xin cho Hoà Chí Minh ñöôïc tha ra khoûi nguïc tuø cuûa Trung Hoa Daân Quoác ñeå cuøng nhau hôïp taùc tieáp tuïc coâng cuoäc choáng Phaùp vaø Nhaät giaønh laïi quyeàn töï do ñoäc laäp cho daân toäc vaø queâ höông Vieät Nam. Hoà Chí Minh ñöôïc tha vaøo ngaøy 10 thaùng 9 naêm 1943.)

Vaøo ngaøy 28/8/1945, trong khi quaân ñoäi Myõ ñoå boä leân chieám ñoùng ñaát Nhaät Baûn thua traän ñaàu haøng, thì 5 ñoaøn quaân Trung Hoa Daân Quoác cuûa oâng Töôûng Giôùi Thaïch ñaïi dieän Lieân Hieäp Quoác do Töôùng Lö Haùn chæ huy, cuõng tieán vaøo Vieät Nam baèng 5 ngaû: Laïng Sôn, Laøo Kay, Lai Chaâu, Haø Giang vaø Moùng Caùy, ñeå thöïc hieän vieäc giaûi giôùi quaân Nhaät taïi phía Baéc vó tuyeán 16 cuûa baùn ñaûo Ñoâng Döông. Ñi theo caùc ñaïo quaân Trung Hoa naøy coù caùc toaùn thuoäc Vieät Nam Caùch Maïng Ñoàng Minh Hoäi veà theo ñeå phoái hôïp


cuøng caùc ñoaøn theå Vieät Nam ñaáu tranh ôû trong nöôùc thaønh laäp chính phuû lieân hieäp goàm thaønh phaàn ñaïi dieän cuûa moïi phe nhoùm ñaûng phaùi, cuõng nhö vaän ñoäng quaàn chuùng tham gia öùng cöû vaø baàu cöû ñaïi dieän vaøo Quoác Hoäi Laäp Hieán cho Vieät Nam.

Ngaøy 2/9/1945, Hoà Chí Minh, ñaïi dieän Chính Phuû Vieät Minh Laâm Thôøi ñoïc baûn tuyeân ngoân ñoäc laäp cuûa nöôùc Vieät Nam Daân Chuû Coäng Hoaø, tröôùc ñoâng ñaûo ñoàng baøo Vieät Nam tham döï cuoäc mít tinh taïi vöôøn hoa Ba Ñình ôû Haø Noäi. (vöôøn hoa Ba ñình thôøi Phaùp thuoäc goïi laø vöôøn hoa Con Coùc, moät buøng binh (rond point) ôû giöõa coù nhöõng töôïng con coùc baèng ñoàng ñuùc ngoài quanh moät chieác hoà phun caùc voøi nöôùc töø mieäng ra, ñöôïc xaây döïng tröôùc Phuû Toaøn Quyeàn Phaùp cuõ, ñaõ ñöôïc oâng Traàn Huy Lai, Ñoác Lyù Haø Noäi thôøi chính phuû Traàn Troïng Kim ñoåi teân laø Quaûng Tröôøng Ba Ñình töø ngaøy 3/8/1945.)

Lôïi duïng cô hoäi naøy, Hoà Chí Minh, Chuû Tòch Chính Phuû Laâm Thôøi, ñaõ gian manh toå chöùc TUAÀN LEÃ VAØNG töø 17 ñeán 24/9/1945, keâu goïi nhaân daân Vieät Nam ñoùng goùp vaøng ñeå mua suùng choáng Phaùp taùi xaâm laêng Vieät Nam. Nhöng thöïc teá, Hoà Chí Minh ñaõ duøng soá vaøng thu ñöôïc ñeå ñuùt loùt (hoái loä) mua chuoäc Töôùng Lö Haùn vaø caùc töôùng, taù trong ban tham möu quaân Taàu taïi Haø Noäi cuõng nhö taïi caùc thaønh phoá coù quaân Taàu ñang traán ñoùng, laøm ngô cho phe Vieät Minh vaø Hoà Chí Minh môû caùc cuoäc haønh quaân caûnh saùt tieâu dieät thaønh vieân caùc ñaûng phaùi Quoác gia khoâng thuaän theo coäng saûn ñeå chieám ñoäc quyeàn cai trò daân toäc Vieät theo cheá ñoä coäng saûn quoác teá do Lieân Bang Xoâ Vieát laõnh ñaïo.

Ngaøy 28/1/1946, quaân ñoäi Vöông Quoác Anh (England) ñaïi dieän toå chöùc Lieân Hieäp Quoác, ñoå boä xuoáng Saøi Goøn ñeå phuï traùch vieäc giaûi giôùi quaân Nhaät taïi caùc vuøng ôû mieàn Nam vó tuyeán 16 cuûa baùn ñaûo Ñoâng Döông. Quaân Anh ñaõ dung tuùng cho nhoùm 200 quaân Phaùp thaùp tuøng ñeå taùi chieám mieàn Nam Vieät Nam, vaø ngaøy 4/2/1946, Phaùp ñaõ coâng khai tuyeân boá thaønh laäp chính quyeàn haønh chaùnh cai trò döôùi danh xöng Nam Kyø Töï Trò. (Trong thôøi Phaùp thuoäc töø tröôùc naêm

ÑA HIEÄU 92 33

1945, Nam Phaàn Vieät Nam laø moät nhöôïng ñòa cho Phaùp goïi laø Cochinchine coù heä thoáng haønh chaùnh cai trò rieâng bieät khoâng leä thuoäc hoaøng trieàu An-Nam, y nhö tröôøng hôïp nhöôïng ñòa Hoàng Koâng cuûa Trung Hoa cho Vöông Quoác Anh vaäy.)

Cuoäc tranh chaáp quoác coäng baét ñaàu noå buøng vaø lan roäng. Caùc ñaûng phaùi quoác gia choáng laïi chính saùch bòp bôïm vaø khuûng boá cuûa chính quyeàn Vieät Minh, ñoøi hoûi phaûi coù toång tuyeån cöû coâng baèng. Chính quyeàn Hoà Chí Minh phaûi dôøi ngaøy toång tuyeån cöû ñeán 6/1/1946. Sau ñoù laø chính phuû lieân hieäp ñöôïc thaønh laäp.

Moïi chuyeän tieán haønh eâm ñeïp, Hoà Chí Minh (thuoäc phe Vieät Minh Coäng saûn chieám ña soá trong Quoác Hoäi) ñöôïc baàu laøm Chuû Tòch Chính Phuû Lieân Hieäp, cuï Nguyeãn Haûi Thaàn laøm Phoù Chuû Tòch, vaø cöïu Hoaøng Baûo Ñaïi (oâng Vua thoaùi vò) ñöôïc môøi laøm coá vaán cho Hoà Chí Minh, Chuû Tòch Chính Phuû Lieân Hieäp.

Trong cuøng luùc ñoù, Hoà Chí Minh vaø nhoùm Vieät Minh kyù Hieäp Öôùc Sô Boä vôùi Sainteny (ñaïi dieän Phaùp) vaøo luùc 4 giôø chieàu ngaøy 6/3/1946 taïi caên nhaø soá 38 ñöôøng Lyù Thaùi Toå, Haø Noäi. Theo baûn hieäp öôùc, thì chính phuû do Hoà Chí Minh laõnh ñaïo thoûa thuaän cho Phaùp ñöôïc töï do ñoå 15.000 quaân traán ñoùng moät soá tænh troïng yeáu taïi mieàn Trung vaø mieàn Baéc Vieät Nam (keå caû thuû ñoâ Haø Noäi). Caùc ñaûng phaùi chính trò khoâng coäng saûn trong Chính Phuû Lieân Hieäp toå chöùc bieåu tình choáng ñoái, ñaõ bò Hoà Chí Minh vaø phe Vieät Minh gian manh xaûo quyeät phao tin vu khoáng laø caùc ñaûng phaùi quoác gia caáu keát vôùi Phaùp phaûn boäi toå quoác, ñeå coâng khai duøng binh löïc vaø coâng an toå chöùc caùc cuoäc haønh quaân thaúng tay tieâu dieät caùc thaønh phaàn ñoái laäp vôùi coäng saûn, ngay taïi Haø Noäi vaø taïi caùc tænh khaùc maø quaûng ñaïi quaàn chuùng sôï bò lieân luïy khoâng daùm phaûn khaùng.

Cuï Nguyeãn Haûi Thaàn ñaõ ñöôïc anh em Ñoàng Minh Hoäi ñöa troán thoaùt khoûi Haø Noäi leân thò xaõ Laïng Sôn, vaø ñöôïc anh em Phuïc Quoác Quaân taïi ñaây hoä toáng troán sang Taàu qua cöûa AÛi Nam Quan taïi Ñoàng Ñaêng, baûn thaân ngöôøi vieát luùc ñoù laø moät thaønh vieân trong ñoaøn hoä toáng cuï Nguyeãn Haûi


Thaàn sang Bình Töôøng beân ñaát Trung Hoa.Ñeâm 19/12/1946, chieán tranh giöõa quaân Phaùp vaø quaân

Vieät Minh buøng noå treân toaøn laõnh thoå Vieät Nam, vì tranh chaáp thöông thaûo chia chaùc quyeàn cai trò ñaát nöôùc giöõa Vieät Minh vaø Phaùp khoâng eâm xuoâi. Quaân cuûa Hoà Chí Minh thua phaûi boû thuû ñoâ Haø Noäi vaø nhieàu thaønh phoá troïng yeáu khaùc ñeå ruùt vaøo röøng vuøng Vieät Baéc (goïi laø Böng). Tröôùc khi ruùt vaøo böng, Hoà Chí Minh ra leänh baét buoäc nhaân daân Vieät Nam caû thaønh thò laãn thoân queâ, phaûi thöïc hieän chính saùch “tieâu thoå khaùng chieán” (töùc laø phaù bình ñòa taát caû caùc nhaø gaïch to lôùn ñoà soä cuûa tö nhaân, cuõng nhö cô sôû coâng coäng, nhaø thôø, ñình, chuøa, ñaøo ñöôøng ñaép moâ, phaù caàu coáng…) goïi laø chieán löôïc choáng Phaùp taùi xaâm laêng. Nhöng muïc ñích thöïc söï saâu xa cuûa vieäc laøm naøy laø, ñeå thöïc hieän böôùc ñaàu tieân baàn cuøng voâ saûn hoaù toaøn daân, chuaån bò xaây döïng cheá ñoä voâ saûn chuyeân chính ñoäc taøi taøn baïo theo moâ hình cuûa Quoác Teá Coäng Saûn do Lieân Xoâ chæ ñaïo.

Thôøi gian tieáp theo, daân chuùng phaûi soáng döôùi caûnh moät coå hai troøng, y nhö thôøi gian töø 1940 ñeán 1945 bò Phaùp vaø Nhaät song haønh cai trò. Coâng vieäc laøm aên möu sinh haøng ngaøy cuûa daân chuùng raát khoå cöïc, vaø luoân luoân lo laéng cho phaàn an ninh caù nhaân vaø gia ñình, vì heä thoáng coâng an cuûa caû 2 beân Phaùp vaø Vieät Minh hoaït ñoäng khuûng boá ngaøy ñeâm raát laø taøn baïo.

Maõi ñeán giöõa naêm 1947, nhöõng thaønh phaàn nhaân só quoác gia soáng soùt sau chieán dòch coäng saûn tieâu dieät hoài ñaàu naêm 1946, ngoài laïi vôùi nhau tìm giaûi phaùp giaønh laïi Ñoäc Laäp cho ñaát nöôùc baèng ñöôøng loái hoaø bình, vaø ñaõ quyeát ñònh môøi Cöïu Hoaøng Baûo Ñaïi ñang löu vong taïi Hoàng Koâng, ñöùng ra thöông thuyeát vôùi chính phuû Phaùp veà vieäc taùi thieát moät Quoác Gia Vieät Nam Ñoäc Laäp Thoáng Nhaát trong Khoái Lieân Hieäp Phaùp taïi Ñoâng Döông. Naêm 1946 sau khi kyù Hieäp Öôùc Sô Boä taïi Haø Noäi vôùi Saintenay, Hoà Chí Minh cuõng ñaõ sang Phaùp thöông thuyeát nhöng ñaõ bò thaát baïi eâ cheà.

Ngaøy 19/8/1947 taïi Hoàng Koâng, Cöïu Hoaøng Baûo Ñaïi chaáp nhaän lôøi keâu goïi ñöùng ra tieáp xuùc vôùi chính phuû Phaùp,

ÑA HIEÄU 92 35

vaø ngaøy 5/6/1948, Hieäp Ñònh Haï Long ñöôïc kyù keát giöõa Thuû Töôùng Chính Phuû Trung Öông Nguyeãn Vaên Xuaân, ñaïi dieän Vieät Nam Thoáng Nhaát caû 3 mieàn Baéc Trung Nam, vaø oâng Bollaert, ñaïi dieän chính phuû Phaùp (tröôùc söï chöùng kieán cuûa Cöïu Hoaøng Baûo Ñaïi) treân chieán haïm Duguay Trouin cuûa Haûi Quaân Phaùp ñaäu taïi vònh Haï Long, Baéc Phaàn Vieät Nam. Hieäp ñònh coâng nhaän Quoác Gia Vieät Nam Ñoäc Laäp Thoáng Nhaát caû 3 mieàn Baéc Trung Nam trong khoái Lieân Hieäp Phaùp, coù chính phuû ñoäc laäp vaø quaân ñoäi rieâng, cuõng nhö coù toaøn quyeàn thieát laäp bang giao vôùi moïi nöôùc treân toaøn theá giôùi ngoaøi nöôùc Phaùp, veà kinh teá vaø khoa hoïc kyõ thuaät thì öu tieân giao dòch vôùi Phaùp vaø caùc nöôùc thuoäc khoái Lieân Hieäp Phaùp. (Khoái Lieân Hieäp Phaùp taïi Ñoâng Döông luùc ñoù goàm 3 nöôùc Vieät Nam, Laøo, Cao Mieân, vaø taïi Phi Chaâu goàm caùc nöôùc Algeùria, Tunisia, Maroc, vaø Seùneùgal.)

Quoác kyø cuûa Quoác Gia Vieät Nam, ñöôïc ñònh laïi laø neàn vaøng vôùi bieåu tröng queû caøn maàu ñoû (3 vaïch daøi baèng nhau) naèm doïc chính giöõa suoát beà daøi cuûa côø, trong daân gian thöôøng goïi noâm na laø Côø Vaøng Ba Soïc Ñoû.

Quoác Ca* laø baøi “Tieáng Goïi Coâng Daân”, nguyeân laø baøi “Sinh Vieân Haønh Khuùc” nhaïc cuûa Löu Höõu Phöôùc, lôøi do moät uûy ban sinh vieân Ñaïi Hoïc Haø Noäi ñaët goàm 3 ñoaïn vaø 1 ñieäp khuùc. Baøi “Sinh Vieân Haønh Khuùc” ñöôïc caùc sinh vieân trình baøy hôïp ca laàn ñaàu tieân vaøo ngaøy 15/3/1942, trong buoåi trình dieãn vaên ngheä do sinh vieân toå chöùc taïi Vieän Ñaïi Hoïc Haø Noäi, ñeå laáy tieàn giuùp caùc beänh nhaân ngheøo taïi caùc beänh vieän maø sinh vieân Y Khoa Ñaïi Hoïc Haø Noäi ñeán thöïc taäp. (*ghi chuù: Quoác ca chæ duøng coù ñoaïn I cuûa baøi “Sinh Vieân Haønh Khuùc” maø thoâi. Teân baøi haùt ñöôïc ñoåi thaønh “Tieáng Goïi Coâng Daân”, vaø caùc töø “sinh vieân” trong baøi ca ñoåi thaønh töø “coâng daân”.)

Ñoaïn I:


Naøy sinh vieân ôi! Ñöùng leân ñaùp lôøi soâng nuùi!Ñoàng loøng cuøng ñi, ñi, môû ñöôøng khai loái.Vì non soâng nöôùc xöa, truyeàn muoân naêm chôù queân.Naøo anh em Baéc Nam! Cuøng nhau ta keát ñoaøn!Hoàn thanh xuaân nhö göông trong saùng,Ñöøng tieác maùu noùng, taøi xin raùng!Thôøi khoù, theá khoù, khoù laøm yeáu ta,Daàu muoân troâng gai vöõng loøng chi saù.Ñöôøng môùi kíp phoùng maét nhìn xa boán phöông,Tung caùnh hoàn thieáu nieân ai ñoù can tröôøng.(Ñieäp khuùc)Sinh vieân ôi! Ta quyeát ñi ñeán cuøng!Sinh vieân ôi! Ta theà ñem heát loøng!Tieán leân ñoàng tieán! Veû vang ñôøi soáng!Chôù queân raèng ta laø gioáng Laïc Hoàng!

Ñoaïn II:Naøy sinh vieân ôi! Daáu xöa vaãn coøn chöa xoaù!Huøng cöôøng trôøi Nam, ghi treân baûng vaøng bia ñaù!Luøa quaân Chieâm naùt tan, thaønh coâng Nam tieán luoân,Bình bao phen Toáng Nguyeân, töøng ca caâu khaûi hoaøn.Hoà Taây tranh phong oai son phaán,Löøng tieáng Saùt Thaùt, Traàn Quoác Tuaán.Maøi kieám cöùu nöôùc nhôù ngöôøi nuùi Lam,Tröø Thanh, Quang Trung gieát haèng bao ñaùm.Noøi gioáng coù khí phaùch töø xöa chôù queân,Mong ñeán ngaøy veû vang ta thaép höông nguyeàn.(trôû laïi Ñieäp khuùc)…

Ñoaïn III:Naøy sinh vieân ôi! Muoán ñi ñeán ngaøy töôi saùng!Haønh trình coøn xa, chuùng ta phaûi cuøng nhau gaéng!Ngaøy xöa ai bieát ñem taøi cao cho nuùi soâng,Ngaøy nay ta cuõng ñem loøng son cho gioáng doøng.Laø sinh vieân vun caây vaên hoaù,Töø tröôùc saün coù nhieàu hoa laù.

ÑA HIEÄU 92 37

Ñôøi môùi kieán thieát ñaùp loøng nhöõng ai,Haèng mong ta ra vöõng caàm tay laùi.Beàn chí quyeát coá gaéng laøm cho khaép nôi,Vang tieáng ngöôøi nöôùc Nam cho ñeán muoân ñôøi.(trôû laïi Ñieäp khuùc)…Vaøo thaùng 3/1945, sau khi Nhaät ñaûo chaùnh Phaùp, moät

phong traøo Thanh Nieân Tieàn Phong ñöôïc toå chöùc taïi mieàn Nam Vieät Nam, nhoùm naøy laáy baøi “Sinh Vieân Haønh Khuùc” duøng laøm ñoaøn ca, nhöng ñoåi teân baøi haùt laø “Tieáng Goïi Thanh Nieân” vaø caùc töø “sinh vieân” ñöôïc thay baèng töø “thanh nieân”.

Sau khi Quoác Tröôûng Baûo Ñaïi bò oâng Ngoâ Ñình Dieäm toå chöùc tröng caàu daân yù ñeå truaát pheá vaøo ngaøy 23 thaùng 10 naêm 1955, mieàn Nam Vieät Nam thaønh laäp neàn Ñeä Nhaát Coäng Hoaø, Quoác Hoäi Laäp Hieán naêm 1956 ñaõ quyeát ñònh tieáp tuïc duøng baøi “Tieáng Goïi Coâng Daân” laøm Quoác Ca (nhöng lôøi ca ñöôïc ñoåi laïi nhö ghi döôùi ñaây), vaø Quoác Kyø cuõng vaãn laø Côø Queû Caøn cuûa thôøi Quoác Gia Vieät Nam döôùi quyeàn laõnh ñaïo cuûa Quoác Tröôûng Baûo Ñaïi, vaø hieän nay taäp theå caùc Coäng Ñoàng Ngöôøi Vieät löu vong tî naïn coäng saûn treân toaøn theá giôùi vaãn toân troïng laø Quoác Ca vaø Quoác Kyø chính thoáng goác Vieät cuûa mình:

Naøy Coâng daân ôi! Quoác gia ñeán ngaøy giaûi phoùng,Ñoàng loøng cuøng ñi hy sinh tieác gì thaân soáng.Vì töông lai quoác daân, cuøng xoâng pha khoùi teân,Laøm sao cho nuùi soâng töø nay luoân vöõng beàn.Daàu cho thaây phôi treân göôm giaùo,Thuø nöôùc laáy maùu ñaøo ñem baùo.Noøi gioáng luùc bieán phaûi caàn giaûi nguy,Ngöôøi Coâng daân luoân vöõng beàn taâm trí.Huøng traùng quyeát chieán ñaáu laøm cho khaép nôi,Vang tieáng ngöôøi nöôùc Nam cho ñeán muoân ñôøi.(Ñieäp khuùc)Coâng daân ôi! Mau hieán thaân döôùi côø!Coâng daân ôi! Mau laøm cho coõi bôø!


Thoaùt côn taøn phaù veû vang ñôøi soáng,Xöùng danh ngaøn naêm doøng gioáng Laïc Hoàng.

Keå töø sau khi ñaïi dieän Vieät Nam vaø ñaïi dieän Phaùp kyù Hieäp Öôùc Haï Long ngaøy 5/6/1948 trôû ñi, Quoác Gia Vieät Nam do Quoác Tröôûng Baûo Ñaïi ñöùng ñaàu, ñöôïc caû traêm nöôùc treân toaøn theá giôùi laàn löôït tuyeân boá coâng nhaän, vaø trao ñoåi cô sôû ngoaïi giao vôùi haøng ñaïi söù. Trong khi ñoù chính phuû Vieät Nam Daân Chuû Coäng Hoaø do Hoà Chí Minh vaø phe Vieät Minh cöôùp ñoaït oâm giöõ töø ngaøy 2/9/1945 cho ñeán luùc ñoù thaùng 6/1948, vaãn khoâng ñöôïc moät nöôùc naøo treân theá giôùi nhìn nhaän, keå caû Lieân Xoâ vaø caùc nöôùc trong khoái coäng saûn theo Nga.

Quoác Tröôûng Baûo Ñaïi ñaõ chính thöùc coâng khai göûi lôøi môøi Hoà Chí Minh vaø nhoùm Vieät Minh hôïp taùc chaám döùt chieán tranh, ñeå cuøng toaøn daân xaây döïng kieán thieát ñaát nöôùc mau huøng maïnh thònh cöôøng, nhöng vì Hoà Chí Minh laø ñaûng vieân trung kieân cuûa quoác teá coäng saûn, luoân luoân phaûi tuaân haønh leänh cuûa quoác teá coäng saûn do Lieân Xoâ chæ ñaïo, neân ñaõ töø choái vaø tieáp tuïc ñöôïc Lieân Xoâ vaø Trung Coäng yeåm trôï ñaåy maïnh chieán tranh du kích khuûng boá daân laønh khoâng cho laøm aên phaùt trieån kinh teá, ñoát laøng xoùm, phaù hoaïi caàu ñöôøng giao thoâng, vaø caùc cô sôû coâng coäng tieän ích xaõ hoäi do chính phuû Quoác Gia Vieät Nam xaây döïng ñeå phuïc vuï quaûng ñaïi quaàn chuùng taïi caùc thaønh thò vaø thoân queâ.

3. ÑEÅ KEÁT LUAÄNQua caùc söï kieän löôïc keå treân ñaây, chuùng ta thaáy roõ raøng

nhoùm Hoà Chí Minh vaø Vieät Coäng khoâng heà coù coâng ñaáu tranh giaønh laïi ñoäc laäp töï do, hay laøm caùch maïng ñeå ñem laïi haïnh phuùc aám no cho daân toäc vaø phoàn vinh cho queâ höông Vieät Nam. Taát caû nhöõng gì coäng saûn khoe khoang vô vaøo baáy laâu nay, ñeàu laø xaûo traù laùo khoeùt, traâng traùo voâ lieâm sæ cuûa nhoùm mafia vong noâ tay sai cuûa quoác teá coäng saûn nay ñaõ tan raõ. Söï thaät bao giôø cuõng vaãn laø söï thaät, caây kim duø boïc kyõ löôõng ñeán ñaâu, laâu ngaøy cuõng seõ bò ræ seùt laøm loøi ra

ÑA HIEÄU 92 39

giöõa aùnh saùng maët trôøi.Thaät ñaùng tieác cho vaän nöôùc Vieät Nam gaëp thôøi bó cöïc,

neáu khoâng coù boïn quoác teá coäng saûn do Lieân Xoâ Nga laõnh ñaïo thuùc ñaåy yeåm trôï cho teân tay sai ñaïi gian manh xaûo quyeät Hoà Chí Minh vaø nhoùm ñoàng chí Vieät Minh Coäng Saûn cuûa haén thöïc hieän caùi goïi laø caùch maïng muøa Thu 1945, thì nöôùc Vieät Nam ñoäc laäp thoáng nhaát töø ngaøy 11/3/1945 döôùi quyeàn laõnh ñaïo cuûa cöïu hoaøng Baûo Ñaïi coù theå ñaõ theo theå cheá chính trò quaân chuû laäp hieán nhö Anh Quoác, Nhaät Baûn, Thaùi Lan… thì daân toäc Vieät Nam ñaâu coù phaûi toán bao nhieâu xöông maùu cuûa nhieàu theá heä moät caùch voâ ích vaø ñaát nöôùc bò bom ñaïn taøn phaù suoát maáy chuïc naêm chieán tranh.

Suoát 35 naêm qua ñaát nöôùc khoâng coøn chieán tranh nöõa maø quaûng ñaïi quaàn chuùng nhaân daân Vieät Nam vaãn phaûi tieáp tuïc soáng cuoäc soáng khoå cöïc nhö noâ leä thôøi phong kieán thöïc daân, caùc quyeàn töï do nhaân baûn cuûa con ngöôøi trong moät nöôùc ñoäc laäp khoâng ñöôïc toân troïng baûo veä döôùi aùch cai trò chuyeân chính ñoäc ñaûng taøn baïo voâ nhaân ñaïo cuûa beø luõ ñoäc taøi Vieät Coäng nay ñaõ trôû thaønh nhoùm phong kieán thöïc daân ñaïi tö baûn ñoû vong noâ baùn nöôùc haïi daân!!!

Taát caû nhöõng ñieàu trình baày treân ñaây ñeàu laø nhöõng söï kieän thaät ñaõ xaåy ra, vaø laø nhöõng daáu aán ñöôïc khaéc ghi saâu ñaäm trong boä naõo cuûa ngöôøi vieát, theo thôøi gian chung soáng hoaø ñoàng cuøng daân toäc ñoàng baøo cuûa mình ngay treân ñaát nöôùc Vieät Nam, chôù khoâng hö caáu töôûng töôïng cöôøng ñieäu ñeå tuyeân truyeàn.

Quyù vò ñoäc giaû coù toaøn quyeàn töï do phaân ñònh giaû chôn, vaø töï quyeát ñònh neân ñöùng vaøo haøng nguõ nhöõng ngöôøi ñang tranh ñaáu hoã trôï quaûng ñaïi quaàn chuùng daân toäc Vieät Nam ôû trong nöôùc, ñaåy maïnh cuoäc ñaáu tranh loaïi tröø beø luõ Vieät Coäng gian xaûo voâ nhaân ñaïo, ñeå giaønh laïi Töï Do, Daân Chuû, Nhaân Quyeàn vaø cuoäc soáng bình ñaúng aám no haïnh phuùc cho toaøn daân toäc Vieät Nam, ñaõ bò boïn baïo quyeàn naøy töôùc ñoaït töø hôn nöûa theá kyû nay, hay vì lôïi ích rieâng tö vò kyû caù nhaân coá tình giaû ngoä ngu ngô tieáp tuïc tin theo lôøi tuyeân truyeàn xaûo traù gian ngoan môøi goïi nònh vuoát ngoït ngaøo cuûa beø luõ


phaûn daân haïi nöôùc coäng saûn VN naøy, maø hoaø hôïp hoaø giaûi queân ñi quaù khöù taøn baïo khaùt maùu cuûa chuùng ñoái vôùi daân toäc suoát hôn 60 naêm qua, vaø laøm aên buoân baùn coäng taùc tieáp tay cho chuùng coù theâm thôøi cô keùo daøi cöôøng quyeàn tieáp tuïc baùn nöôùc haïi daân laâu theâm nöõa.

Little Saigon, Orange County, California.NGUYEÃN-HUY HUØNG.

ª cöïu ñaûng vieân Phuïc Quoác hoaït ñoäng taïi thò xaõ Laïng Sôn trong thaäp nieân 1940,

ª cöïu Ñaïi Taù Quaân Löïc Vieät Nam Coäng Hoaø, Phuï Taù Toång Cuïc Tröôûng Chieán Tranh Chính Trò, kieâm chuû nhieäm nhaät baùo Tieàn Tuyeán,

ª cöïu tuø nhaân chính trò, 13 naêm khoå sai trong caùc traïi taäp trung cuûa Vieät Coäng vaø nhaø nöôùc Coäng Hoøa Xaõ Hoäi Chuû Nghiaõ Vieät Nam sau ngaøy Quoác Haän 30/4/1975.

"20 tuoåi maø khoâng theo coäng saûn laø khoâng coù traùi tim; 40 tuoåi maø khoâng töø boû coäng saûn laø khoâng coù caùi ñaàu."

Milovan Djilas, Bí thö ñaûng CS Nam Tö

Lôøi hay yù ñeïp

ÑA HIEÄU 92 41

Mô Veà Choán Cuõ

Ñeâm naèm nghe tieáng thôøi gianMoät ñôøi mô maét leä traøn daáu son

Caên nhaø nhoû, maûnh vöôøn conNgaøy ngaøy ñoïc saùch döôùi voøm thoâng xanhChieàu ra ñan aùo beân maønhNhìn bao laù ruïng töø caønh thu sangThaûnh thôi ngaém maët trôøi vaøng Töø töø khuaát boùng beân haøng nuùi taâyRaùng chieàu nhuoäm ñoû chaân maâyÑaøn chim voã caùnh theo baày bay xaGioù reo treân ngoïn thoâng giaøVaúng ñöa tieáng treû haùt ca treân ñoàiMaët hoà thoaùng boùng ai ngoàiThuyeàn caâu daêm chieác nheï troâi theo gioøngChieàu eâm giöõa khoaûng trôøi khoâng Maøu chieàu yeân tónh laéng trong taâm hoànChuoâng chuøa ngaân maáy tieáng buoànChaïnh loøng mô maét leä tuoân thaãn thôøCaên nhaø nhoû, maûnh vöôøn thôTrôû mình thöùc daäy, giaác mô tan roài (Trích trong taäp thô: “Ñôøi Chia Traêm Nhaùnh Soâng”)

ª Thieân Lyù


Bôø Ly Bieät

Sôïi naéng laïc vöông meàm trong toùc roái,oâi laï luøng ta ñöùng doã côn mô!Chieàu boãng cheát trong ñoâi tay voâ toäi,haùi trao em muøa aûo aûnh thu môø!

Ta cuùi xuoáng gioït leä hoàng cuûa ñaù,laëng im rôi, bieàn bieät boùng em veà,gioù döûng döng thoåi muoân chieàu xaùc laù,thoåi vaøo loøng saàu naëng lôùp maây che!

Phaán höông ñoù meâ cuoàng ru ta nguû,nghìn loái xöa daáu naéng ñaõ phai nhoaø!Röôïu uoáng say queân nieàm ñau daõ thuù,coù bao giôø em bieát noãi buoàn ta?!

Tình yeâu ñoù ñaày tay buoâng nuoái tieác,traêm höôùng ñôøi em ñaõ reõ veà ñaâu?Ta ñöùng ngoùng beân kia bôø ly bieät,ngöôøi cuoái soâng coù nhôù keû giang ñaàu?!

ª Voõ Vaên Leâ K25

ÑA HIEÄU 92 43

Hoà nguyeät baïch lieãu gaày soi ñaùy nöôùc,ta troâng chim di truù vaãn chöa veà!Boû kieám cung töø nhöõng muøa thu tröôùc,con ngöïa giaø thöông maáy daëm sôn kheâ!

Queâ meï ñoù, haïc vaøng khoâng trôû laïi,nôi beán xöa thuyeàn cuõ ñaõ nhoå saøo!Ai moøn moûi ñeâm buoàn môø tinh ñaåuvaø coøn ai khuya khoaét ñöùng bôø ao?!

Côn gioù laïnh ñöa muøa ñoâng vöøa tôùi,em vaãn nhö chieác laù cuoái thu buoàn!Ta vaãn mong... thaùng ngaøy xa vôøi vôïi,vaãn saàu nhö moät thuôû maát queâ höông!...


Mai Veà Ñaø Laït

Cho duø ñôøi ñaõ hoaøng hoânMai veà Ñaø Laït, bieát coøn em khoâng?

Mai veà, nhaët chöõ tang boàngÑaùnh rôi, neân môùi non soâng ñoû maøu!

Mai veà, Ñaø Laït coøn ñauGheù thaêm tröôøng Meï, buø ngaøy nhôù thöông Maét em, ñaâu phaûi hoà tröôøngMaø laøm xaõ taéc, tang thöông ñoåi dôøi!

Mai veà Ñaø Laït, em ôi!Thaêm hoà Than Thôû, coøn lôøi em, xöaLaâm Vieân cuoái chaïp, trôøi möaAnh leân ñænh nuùi, ñuùng muøa Noel

Hoøa Bình, coøn ñoù hôû em?Xöa ta daïo phoá... anh queân ñöôøng veàBaây giôø, anh ñaõ sôn kheâXa bao soâng bieån, chöa veà coá höông!

Anh ñi, Ñaø Laït muø söông Bao muøa gioù chöôùng, voâ thöôøng thoåi quaMai naày, veà laïi queâ nhaøCoù nhìn ra ñöôïc, queâ Cha cuûa mình?

Nöôùc non nghìn noãi ñieâu linhMai veà duø ñaõ, ñôøi mình hoaøng hoânÑaø Laït, coøn ôû trong hoànÑaõ theo anh suoát, cuoäc boân taåu naày.

CA 2010

Meán taëng:Quyù CSVSQ/TVBQGVN vaø quyù nöõ sinh BTX - nñg

ª Nguyeãn Ñoâng Giang K19

ÑA HIEÄU 92 45

Goïi Em Queâ Höông Ñaém Chìm

Ta goïi em muøa ñoâng,Nghe buoát giaù linh hoàn.

Ñeâm queâ ngöôøi thaêm thaúm,Nhôù em ñeán voâ cuøng.Vôùi ngöôøi tình caùch xa,Em ñan giaác moäng ngaøLaáp yeâu thöông vôøi vôïi,Döùt lìa moái duyeân xöa!Ta vaãn giöõ cho em,Nguyeân veïn traùi tim meàm.Cho duø traêm con soùng,Voã trong ta ñaém chìm.Ngaøy mai roài ta ñi,Muoán hoân em bieät ly.Nhöng sao loøng ñaõ vaéng,Nhö moä phaàn bi ai.Hôõi moái tình phöông ñoâng,Em ñem trôøi queâ höông,Vaøo côn gioâng baõo caùt.Ta sôï ñôøi löu vong.Ta goïi em muøa xuaân,Treân bieân giôùi Vieät Nam...Moät ñaøn chim caát tieáng,Thöông ta ñôøi chieán quaân.

(Taùc giaû "Tình Ca Lính Alpha Ñoû" xb 1968)

ª Quoác Nam K22


Loøng Maõi Chôø Mong...

Loøng maõi chôø mong maõi ñôïi chôø,Caùnh buoàm vieãn xöù choán mòt môø...

Quay veà choán cuõ truøng döông hoäi.Naéng toûa Laâm Vieân thoûa öôùc mô.

Loøng maõi chôø mong maõi öôùc ao,Ngaøn thoâng höông saéc cuûa naêm naøo...Cuûa töøng taø aùo bay trong gioù,Cuûa nhöõng voøng tay aám ngoït ngaøo.

Loøng maõi chôø mong maõi luyeán thöông,Cam Ly reo khuùc goïi vaán vöông...Goïi ngöôøi em gaùi veà ñaâu hôõi?Goïi khaùch ly höông giöõa ñoaïn tröôøng.

Loøng maõi chôø mong maõi ñôùn ñau,Ra ñi trong uaát haän ngheïn ngaøo...Ra ñi naøo bieát ñaâu laàn cuoái?Naøo bieát nghìn truøng xa caùch nhau!

Loøng maõi chôø mong maõi vaãn tin!Taø döông taøn luïi ñoùn bình minh...Nhöõng ngöôøi naêm cuõ ñaàu nhuoám baïc...Thoån thöùc beân nhau keå chuyeän tình.

Loøng maõi chôø mong maõi vaãn yeâu!Boùng xöa tha thöôùt giaùng yeâu kieàu,Vaãn yeâu vaãn ñôïi ngaøn thu ñôïi!Ñôïi ñeán thôøi gian ngaõ saéc chieàu...

26/08/2010 - SG

ª Cö Nguyeãn 29

ÑA HIEÄU 92 47

Ñeâm Nhôù Veà Ñaølaït

Laâm Vieân thaàm nhaéc goïi teânChaân trôøi löõ thöù saàu leân maáy töøng

Chia ly moät buoåi tô chuøngSöông mai öù ñoïng nuùi röøng laëng caâmNhôù thöông ngaøy thaùng bao laànBoùng xöa thaân thuoäc hieän daàn naêm canhGioù se gôïn soùng hoà xanhÑoài nghieâng coû bieác kheùp tình muoân phöôngUy nghi moät maùi quaân tröôøngNhòp haønh vang ñoäng neûo ñöôøng chí traiSuùng göôm nghieâng leäch bôø vaiCung daâu ai baén teân daøi vuùt ñiThoâng chieàu taáu nhaïc laâm liHoa ñaøo xao xuyeán laïnh khi xuaân veàThaùc cao nöôùc ñoå ñeâ meâÑaù saâu nuùp boùng moâi keà gaàn moâiChim ngaøn bay ôû cuoái trôøiVeà ñaâu thung luõng mang lôøi tình caRöøng thöa thaáp thoaùng maùi nhaøCoù giaøn thieân lyù böôùm hoa rôõ raøngNgoaøi hieân ñaøn treû ñuøa vangPhoøng vaên kheùp kín maáy haøng thö kinhBao naêm bieát maáy coâng trìnhBeân song giaáy vieát neân hình taâm töÑeøn phao daàu caïn töø töøThô ñeâm chöa heát leä nhö ñaõ traønNgoaøi kia gioù laïnh ñöa sangLaâm Vieân coù bieát loøng chaøng aùo xanh (moät ñeâm treân ñaát laï)

ª Coá GS Nguyeãn Höõu Thoâng, VHV


Hoaøi Baõo

Nhôù nöôùc ñau loøng con quoác quoácThöông nhaø moûi mieäng caùi gia gia

Hai caâu thô treân cuûa nöõ thi só Baø Huyeän Thanh Quan khieán toâi caûm thaáy ñau xoùt vôùi taâm traïng cuûa moät ngöôøi ñang soáng löu vong. Thaám thoaùt

ñaõ treân 35 naêm chöa veà thaêm queâ höông, sau moät khoaûng thôøi gian daøi ñaèng ñaüng, sao loøng toâi vaãn luoân aáp uû moät hoaøi baõo laø coù moät ngaøy trôû veà nöôùc Vieät Nam khi khoâng coøn coäng saûn, vaø ñöôïc nhìn thaáy Côø Vaøng tung bay phaát phôùi treân maûnh ñaát thaân yeâu cuûa mình.

Sau bao nhieâu naêm, toâi vaãn coøn thaáy nhieàu ngöôøi ñang tieáp tuïc tranh ñaáu cho nhaân quyeàn vaø töï do daân chuû, tranh ñaáu cho Côø Vaøng Ba Soïc Ñoû, khieán toâi nhôù laïi baøi thô Xa Xöù maø toâi ñaõ saùng taùc vaøo naêm 1975.

Baèng tieáng noùi, gioïng ca, baøn tay nhoûVôùi bao ngöôøi cuøng taâm huyeát hy sinhTa quyeát taâm trong cuoäc soáng ñaáu tranhGaày döïng laïi moät sôn haø gaám voùcTrong vinh quang ta trôû veà xaây ñaépQueâ höông mình töø mieàn Baéc tôùi Nam,Roài aám no thaønh phoá ñeán thoân laøng,Vaø ta seõ haân hoan trong loøng meï.Meï Vieät ôi! Vôùi con Meï hai nghóa,Meï chính mình, vaø Meï caû muoân daân,

ª Minh-Nguyeät 17B

ÑA HIEÄU 92 49

Duø nôi ñaâu con luoân vaãn nhuû mình,Baèng moïi caùch con hy sinh vì Meï.Nhôù laïi thôøi gian ñi tìm töï do sau bieán coá naêm 1975, toâi

ñaõ may maén sang ñöôïc Hoa-Kyø ñeå tî naïn coäng saûn. Töø naêm 1975 ñeán 1987, toâi ñaõ tình nguyeän gia nhaäp ban kòch Ñaát Môùi, tham gia hoaït ñoäng cuøng vôùi caùc toå chöùc, hoäi ñoaøn, caùc ngheä só teân tuoåi vaø Phong Traøo Ñoaøn Keát Quoác Gia. Trong suoát möôøi maáy naêm, nhöõng buoåi vaên ngheä maø chuùng toâi toå chöùc ñaõ gaët haùi raát nhieàu thaønh quaû. Chuùng toâi ñaõ lieân tuïc hoaït ñoäng tranh ñaáu cho nhaân quyeàn vaø töï do daân chuû, tranh ñaáu cho queâ höông Vieät Nam thoaùt khoûi caûnh tuø ñaày khoán khoå. Nhöõng nhaïc phaåm ñaáu tranh haøo huøng ñaõ ñöôïc ñoàng ca vôùi nguyeän voïng keâu goïi söï ñoàng taâm hieäp söùc mong ñaït ñöôïc ngaøy trôû veà döïng laïi Côø Vaøng Ba Soïc Ñoû treân queâ höông Vieät Nam. Toång soá tieàn quyeân ñöôïc cuûa moïi buoåi toå chöùc ñaõ ñöôïc göûi ñi ñoùng goùp trôï giuùp nhöõng ngöôøi chieán só Vieät Nam Coäng Hoøa luùc ñoù coøn bò giam giöõ trong traïi tuø coäng saûn, giuùp caùc ñoàng baøo vöôït bieån vaø nhöõng ngöôøi coøn ñang soáng raûi raùc trong nhöõng traïi taïm cö ôû haûi ngoaïi.

Ñaát Môùi, ban kòch noàng coát cuûa ban toå chöùc, vôùi nhöõng vô û k ò ch c h o á n g coäng nhö Ngoïn Côø Quyeát Töû ( c h i e á u tre ân ña ø i t r u y e à n hình nhaân ngaøy quoác h a ä n 3 0 thaùng 4), Vuï 1-A, Ñeâm Vöôït Bieån, Caây Thaùnh Giaù (dieãn trong ngaøy Ñaïi Hoäi Coäng Ñoàng Coâng Giaùo Toaøn Quoác taïi San Jose-CA) vaø kòch vui ngaøy Teát nhö Traán Thuû Löu Ñoàn, Moùn Quaø Ñaàu Naêm v..v.. ñaõ thu huùt raát nhieàu khaùn giaû.

Ban hôïp ca Chieán Só AÙo Ñen vaø toaøn theå Ngheä Só


>>Ban kòch

Ñaát Môùi vôùi Ngo ïn Cô ø Quyeát Töû

* * *Heïn Moät

Ngaøy VeàTo â i co ù

loøng tin thaät vöõng vaøng vôùi nhöõng ngöôøi cuøng chung moät chí höôùng vaø taâm huyeát. Maëc duø thôøi theá thay ñoåi phaûi soáng nôi ñaát khaùch queâ ngöôøi, nhöng lôøi theà soâng nuùi coøn ghi nhôù, lyù töôûng hieán thaân cho toå quoác coøn mang, gaùnh naëng non soâng coøn ñoù, nhöõng ñöùa con thaân yeâu baát khuaát haøo huøng nguyeän tieáp tuïc quyeát taâm cuøng nhau saùt caùnh hoaït ñoäng ñeå tranh ñaáu töï do daân chuû cho queâ höông Vieät Nam khoâng coøn döôùi cheá ñoä coäng saûn, nguyeän duøng heát noã löïc, cuøng moïi ngöôøi nôùi roäng voøng tay khaép naêm chaâu, truyeàn ñaït taâm nguyeän ñeán nhöõng taàm tay cuûa haäu theá, quyeát chí ñaït thaéng lôïi ñeå trôû veà nhìn thaáy queâ höông Vieät Nam vaøng röïc boùng côø. Hoaøi baõo naøy xin göûi gaám vaøo baøi thô thaát ngoân baùt cuù sau ñaây.

Chí NguyeänTri kyû baùch nieân taâm voïng quoácÑoái aåm xuaân thu daï höôùng giaQuyeát chí phuïc höng Nam Vieät quoácÑoàng taâm gaày döïng giaûi sôn haøHaøn huyeân ñoái nghòch ngheânh thuø giaëcTaâm söï ñöông ñaàu choáng ngoaïi xaâmTranh ñaáu quoác kyø xaây thaéng lôïiKhôûi nghóa Côø Vaøng laäp chieán coâng. 01/11/2010

ÑA HIEÄU 92 51

Choáng Coäng Maø Khoâng Bò Kieän?

Toâi ñoïc xong baøi vieát coù töïa treân ñaây cuûa taùc giaû Vuõ AÙnh maø caûm thaáy coù ñieàu gì aám öùc trong loøng. Duø bieát raèng mình chöõ nghóa khoâng bao nhieâu nhöng,

vôùi tö caùnh laø moät ngöôøi daân ñang tî naïn coäng saûn nôi xöù ngöôøi, khoâng theå laøm thinh khoâng leân tieáng. Baøi vieát coù tính caùch daïy ñôøi ñöôïc tung ra luùc naày nhö laø moät söï hoã trôï, coå vuõ cho nhöõng ñieàu khoâng löông thieän ñaõ vaø ñang xaûy ra, vaø ñaõ gaây quaù nhieàu baát oån trong vieäc xaây döïng Coäng Ñoàng Ngöôøi Vieät Quoác Gia vöõng maïnh haûi ngoaïi, nhaát laø nhöõng vuï kieän thöa phi lyù vaø thieáu tình ngöôøi cuûa nhöõng theá löïc ñen nhieàu tieàn laém baïc.

Taùc giaû coù ñeà caäp ñeán chuyeän cuûa baø Trieàu Giang kieän nhaø vaên Ñoã Vaên Phuùc taïi Austin, Texas. OÂng AÙnh ñaõ coù coâng phaân tích, pheâ bình töøng ñoaïn qua baøi vieát cuûa Ñoaøn Troïng Hieáu, ngöôøi ñaõ goùp yù vaø khoâng ñoàng tình veà nhöõng ñieàu khoâng ñuùng trong vuï kieän naày.

Ñaây chæ laø chuyeän beân leà giöõa caù nhaân naày vôùi caù nhaân khaùc khoâng phaûi laø duïng yù chính cuûa taùc giaû; ñieàu maø ngöôøi ñoïc caûm thaáy laø oâng coøn coá yù nhaém theâm vaø ñi saâu vaøo nhöõng vuï kieän tuïng khaùc ôû khaép nôi. Hay noùi moät caùch roäng raõi hôn, laø ñöøng choáng baát cöù nghò quyeát naøo cuûa coäng saûn heát, choáng maø khoâng coù baèng côù thì bò kieän chæ thieät laáy thaân... Chaúng haïn nhö vuï cuûa Lyù Toáng xòt hôi cay vaøo maét teân vaên coâng coäng saûn Ñaøm Vónh Höng taïi San Jose, cuõng nhö vuï kieän thöa 14 trieäu ñoâ la vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo

Ñeå traû lôøi baøi vieát cuûa taùc giaû Vuõ AÙnh ñöôïc phoå bieán treân tôø Ngöôøi Vieät Dallas trong muïc “Chuyeän khoù tin nhöng coù thaät” vaøo ngaøy 29/10/2010

ª Muõ xanh Phaïm Vaên Tieàn


noäng ñoàng vaø hai cô quan truyeàn thoâng baùo chí taïi Dallas, Texas. Qua baøi vieát cuûa oâng ñöôïc caùc tôø baùo trôû côø vaø boïn cai thaàu vaên ngheä hoã trôï môû tieäc aên möøng, giô hai tay hoan ngheânh, cho laø quaù tuyeät chieâu. Phaûi noùi laø khoâng ngôø oâng ñaõ coù coâng gaõi ñuùng choã hoï ñang ngöùa.

OÂng cheâ taùc giaû Ñaøo Troïng Hieáu khoâng theå ñöa ra ñöôïc nhöõng laäp luaän ñeå thuyeát phuïc ñoàng höông veà vaán ñeà phaûi choáng coäng nhö theá naøo: “Ngaøy nay phaàn lôùn nhöõng thoâng tin ñöôïc gôûi ñi vôùi tính caùch keâu goïi vaø thuyeát phuïc thöôøng phaûi keøm theo baèng chöùng. Nghò quyeát 36 laø moät thöïc teá, moät nghò quyeát cuûa coäng saûn ñöôïc phoå bieán vaø thöïc hieän ngay giöõa moät coäng ñoàng tò naïn nhö coäng ñoàng Vieät Nam ôû haûi ngoaïi maø noù vaãn laø moät hieän thöïc, noù vaãn chöa cheát, traùi laïi ñaõ coù vaøi phong traøo ñöôïc thaønh laäp ñeå choáng laïi nghò quyeát naày cheát ngaéc töø maáy naêm nay roài…” Ñaây laø moät söï khaúng ñònh theo caùch suy dieãn, ñoaùn giaø ñoùn non, coù tính caùch hoà ñoà boâi baùc khoâng ñuùng söï thaät.

OÂng ñaõ phaûn laïi chính nhöõng ñieàu oâng vöøa vieát treân ñaây, theo kieåu gaäy oâng ñaäp löng oâng. Thöû hoûi: “Caùc ca só trong ñoaøn vaên coâng Duyeân Daùng töø trong nöôùc ñöôïc coäng saûn mang ra trình dieãn khaép nôi, cuøng teân Ñaøm Vónh Höng caùn boä tuyeân vaän trong Lieân Hieäp Thanh Nieân thaønh phoá Hoà Chí Minh laø gì? Hoï coù phaûi laø nhöõng ngheä só öu tuù cuûa ñaûng coäng saûn hay khoâng? Xin oâng haõy chöùng minh raèng phong traøo naøo choáng laïi nghò quyeát 36 ñaõ cheát ngaéc töø maáy naêm nay roài!”

Laø moät nhaø baùo vaø cuõng laø naïn nhaân coäng saûn, oâng cuõng thöøa hieåu raèng ôû ñaâu coù ngöôøi Vieät quoác gia laø ôû ñoù coù toå chöùc coäng ñoàng. Rieâng taïi Dallas, Texas, maëc duø coøn trong voøng thöa kieän, ñoàng höông cuøng caùc toå chöùc coäng ñoàng, hoäi ñoaøn vaãn tieáp tuïc baûo veä chính nghóa tî naïn cuûa mình, nghóa laø vaãn tieáp tuïc phaûn ñoái moät chöông trình ca haùt vaên coâng coäng saûn khaùc, coù caùi teân cuùng côm laø “Tieáu Vöông Hoäi” seõ ñöôïc toå chöùc vaøo dòp leã Thanksgiving naày (27/11/2010). Ñoái vôùi taäp theå Ngöôøi Vieät Quoác gia ñang tî naïn khaép moïi nôi treân theá giôùi, khoâng ai coù theå chaáp

ÑA HIEÄU 92 53

nhaän söï xuaát hieän cuûa caùc caùn boä Vieät coäng, cuõng nhö baát cöù ñoaøn ca haùt naøo cuûa chuùng mang ra haûi ngoaïi ñeå tuyeân truyeàn. Chuùng ta nhöõng ngöôøi ñaõ töøng laø naïn nhaân coäng saûn, tuø toäi, löu ñaøy, boû cuûa chaïy laáy thaân, ai cuõng coù ngöôøi thaân keû thuoäc ñang bò ñaøy ñoïa, ñaøn aùp taïi queâ nhaø, thì vieäc ñaáu tranh ñeå giaûi theå cheá ñoä aùc oân ñoù laø boån phaän cuûa taát caû moïi ngöôøi.

Caùc nhaø ñaáu tranh cho daân chuû trong nöôùc vaãn hieân ngang choáng laïi nhöõng ñieàu sai traùi cuûa boïn caàm quyeàn ñeå noùi leân loøng yeâu nöôùc cuûa mình, duø bieát chaéc raèng hoï seõ bò traû thuø baèng tuø toäi, nhöng hoï, heát ngöôøi naày sang ngöôøi khaùc, vaãn tieáp tuïc maø khoâng heà nao nuùng sôøn loøng. Theá thì taïi sao ngay taïi haûi ngoaïi naày chuùng ta laïi sôï choáng coäng bò kieän thöa? Ñaây thuoäc veà vaán ñeà löông taâm vaø loøng töï troïng moãi ngöôøi, tuøy theo hoaøn caûnh vaø söï caêm thuø coäng saûn khaùc nhau. Toâi khoâng nghó raèng nhöõng ñieàu taùc giaû vieát ra sau ñaây laø coù thaät khi trích ñoaïn pheâ bình baøi vieát cuûa Ñoaøn Troïng Hieáu. Ai ñaõ töøng tuø toäi vôùi nhaø baùo Vuõ AÙnh xin haõy leân tieáng giuøm! “Ñoïc maø cöù töôûng nhö thôøi tranh ñaáu cuûa chuùng toâi trong tuø coäng saûn. Trong hoaøn caûnh löu ñaøy, chuùng toâi khoâng coi toøa aùn vaø luaäp phaùp cuûa coäng saûn ra gì caû neân môùi coù chuyeän ñaäp maáy tay aêng ten laøm tay sai cho boïn caùn boä traïi giam baát chaáp bò cuøm keïp. Nhöng nay chuùng toâi soáng trong nöôùc Myõ, khoâng coù baïo löïc chính trò naøo ñöôïc chaáp nhaän caû…”

Hôn 12 naêm trong traïi tuø coäng saûn, toâi tin raèng chuyeän ñaùnh ñaäp aêng ten, toå chöùc vöôït traïi, phaûn ñoái cheá ñoä tra taán, boû ñoùi, haønh haï traû thuø cuûa coäng saûn laø coù thaät. Nhieàu baïn tuø ñaõ bò xöû baén vaãn hieân ngang kieâu haõnh veà nhöõng vieäc mình laøm, nhöng chaéc raèng trong soá ñoù khoâng coù nhöõng ngöôøi nhö oâng Vuõ AÙnh.


Nhöõng ai ñöùng ra ñaûm traùch caùc chöùc vuï chuû tòch caùc hoäi ñoaøn, coäng ñoàng, nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc thieän nguyeän, aên côm nhaø vaùc ngaø voi, chaéc chaén hoï bieát theá naøo laø ñuùng, theá naøo laø sai... Khoâng ai phuû nhaän vôùi oâng ñaây laø nöôùc Myõ, caùc quan toøa vaø caùc vò boài thaåm ñoaøn laø ngöôøi Myõ, hoï khoâng coù traùi tim vaø loøng yeâu nöôùc cuøng söï caêm thuø coäng saûn nhö chuùng ta. Vuï kieän moät ñoâi khi keát quaû ñi ngöôïc laïi nhöõng ñieàu phaûi, khoâng vì theá maø chuùng ta sôï khoâng daùm ñaáu tranh. Quyeàn phaùt bieåu chính kieán laø quyeàn toái thöôïng nhaát taïi xöù sôû naày, chaúng ai coù quyeàn caám caûn chuùng ta bieåu tình phaûn ñoái, keå caû caùc vò quan toøa. Toång Thoáng Obama coøn bò ngöôøi daân xöù naày cho ñoäi muõ coái (communist) keå caû vieäc chaâm bieám baèng nhöõng hình noäm cuûa teân ñoäc taøi Ñöùc Quoác Xaõ Hitler thì cuõng chaúng sao, oâng chæ cöôøi tröø. Khoâng nhöõng theá, oâng coøn caûm thaáy thích thuù, haõnh dieän vì ñaát nöôùc Hoa Kyø laø nôi maø söï Töï Do cuûa ngöôøi daân ñöôïc toân troïng nhaát theá giôùi. Thaät khoâng coù gì voâ duyeân cho nhöõng vuï kieän thuoäc ruoài bu kieán ñaäu naày. Ñoàng höông ñi kieän ñoàng höông trong khi mieäng luoân hoâ haøo ñoaøn keát! Tieàn baïc coù dö thöøa neân ñeå daønh giuùp cho caùc cô quan töø thieän thay vì duøng tieàn ñoù ñeå laøm giaøu cho luaät sö.

Ñöøng voã ngöïc töï xöng laø ñaõ töøng laøm baùo chí töø thôøi Vieät Nam Coäng Hoøa. Cuõng chính nhöõng ngöôøi laøm truyeàn thoâng, nhöõng teân coá vaán chính trò nhö Vuõ Ngoïc Nhaï, Huyønh Vaên Troïng naèm vuøng ngay trong phuû toång thoáng, ñaõ goùp coâng thaät to lôùn cho vieäc daâng caû mieàn Nam cho cheá ñoä coäng saûn, laøm tình laøm toäi cho caû moät daân toäc ñeán baây giôø.

Boïn baùo chí truyeàn thoâng trôû côø ôû ñaâu vaø thôøi naøo cuõng coù. Chuùng noù coù chính em, chính trò gì ñaâu, chæ bieát coù tieàn, ai cho chuùng tieàn thì chuùng xu nònh, saün saøng taïo ñieàu kieän cho nhöõng keû phaù hoaïi tieáp tuïc traø troän trong haøng nguõ quoác gia ñeå phaù thoái chuùng ta. Chuùng thaùch thöùc phaù hoaïi coäng ñoàng, chuùng tieáp söùc cho moät nghò quyeát gian aùc löu manh. Chuùng la laøng, haõy ñeå yeân cho chuùng laøm business kieám tieàn sinh soáng, ñöøng bieåu tình, ñöøng choáng ñoái, vì choáng ñoái seõ bò chuùng kieän thöa. Töø ñaïi nhaïc hoäi “Vuøng Trôøi Bình

ÑA HIEÄU 92 55

Yeân, Traûi Thaûm Ñoû, Tieáng Cöôøi Dallas, Thanksgiving Taï Ôn Ngöôøi...” ñeàu bò thaát baïi vì bò ñoàng höông bieåu tình phaûn ñoái, coù laàn phaûi phaûi huûy boû chöông trình nöûa chöøng chaïy tang ñeán taän nôi côø baïc Casino Winstar ôû Oklahoma. Theá maø khi naøo nhaän ñöôïc chæ thò thì chuùng laïi tieáp tuïc toå chöùc, tieáp tuïc phaù roái coäng ñoàng. Ñoái vôùi ñoàng höông ñang sinh soáng taïi Dallas, chaúng ai maø khoâng bieát nhöõng teân phaù hoaïi chuyeân nghieäp naày, ñi ra ñi voâ cuõng maáy thaèng cha khi naõy. Bò phaûn ñoái taåy chay lieân mieân, eá aåm theâ thaûm, theá maø tieàn ñaâu ñeå trang traûi chi phí vaø coøn thueâ möôùn luaät sö thöa kieän? Hoûi töùc laø traû lôøi vaäy!

Chuùng cuõng dö söùc thöøa bieát raèng ñaây laø xöù sôû töï do vaø cuõng laø queâ höông thöù hai cuûa hôn 2 trieäu ngöôøi Vieät tha höông tî naïn coäng saûn, nhöng khoâng ai coù theå chaáp nhaän söï hieän dieän cuûa ñoaøn vaên coâng, trong ñoù toaøn laø thaønh phaàn Duyeân Daùng ñeán ñaây trình dieãn nhö moät laøng xaõ coäng saûn taïi queâ nhaø. Thöû hoûi thaønh laäp coäng ñoàng Ngöôøi Vieät Quoác Gia maø khoâng leân tieáng, khoâng phaûn ñoái, khoâng bieåu tình khi coäng saûn xuaát hieän thì coøn gì laø coäng ñoàng nöõa? Deïp quaùch ñi cho roài, haõy veà Vieät Nam maø laøm aên vôùi boïn quan laïi, tham oâ ñeå cuøng nhau hôïp taùc huùt maùu ñoàng loaïi cuûa mình.

Taïi sao laïi ñi kieän coäng ñoàng? Rieâng taïi Dallas vôùi soá tieàn ñoàng höông ñoùng goùp cho vuï kieän thöøa khaû naêng vaø ñang kieän laïi boïn chuùng theo yù nguyeän cuûa taát caû moïi ngöôøi, vaø vaãn tieáp tuïc toå chöùc bieåu tình choáng ñoái, taåy chay söï thaùch thöùc cuûa chuùng trong ngaøy 27/11 naày, sau khi ñaõ tham khaûo yù kieán cuûa luaät sö bieän hoä. Vì danh döï tî naïn cuûa ngöôøi Vieät quoác gia, chuùng ta nhaát ñònh khoâng theå ñeå thua trong vuï kieän tuïng quan troïng naày.

ÔÛ ñaát nöôùc töï do naày, caùc vuï kieän tuïng nhau chæ laø chuyeän thöôøng tình nhö aên côm böõa. Toâi khoâng thích anh, toâi coù theå thueâ luaät sö kieän anh baát cöù luùc naøo. Con caù soáng nhôø nöôùc, luaät sö thì soáng nhôø tieàn vaøo caùc vuï kieän. Ai thaéng ai thua cuõng ñöôïc, tieàn ñöa cho hoï boû tuùi. Ai bieåu tuïi maày ngu daïi raùng chòu. “No money, no talk!” Thöôøng thì nhöõng


keû nhieàu tieàn laém baïc, dö quaù chaúng bieát laøm gì, neân khi bò ai ñoù choïc töùc laø ñaâm ñôn thöa kieän. Nhö tröôøng hôïp cuûa baø Trieàu Giang kieän oâng Ñoã Vaên Phuùc, giöõa caù nhaân naày vaø caù nhaân khaùc, tuy nhieân nhìn saâu vaán ñeà ai cuõng bieát vì sao nhaø vaên, nhaø baùo Ñoã Vaên Phuùc bò kieän!

Ñoàng tieàn naøo cuõng coù hai maët, maët ngöûa töôïng tröng cho ñieàu thieän, vaø maët saáp töôïng tröng cho ñieàu aùc. Coù ñoàng tieàn dô vaø cuõng coù ñoàng tieàn saïch. Ñoàng tieàn do coâng lao moà hoâi, nöôùc maét, nhôø vaøo söùc lao ñoäng caàn cuø laø ñoàng tieàn saïch seõ; ñoàng tieàn do côø baïc, gian laän, löôøng gaït, aên cöôùp, phaù hoaïi hay do moät toå chöùc phi phaùp naøo ñoù taøi trôï, ñoù laø ñoàng tieàn dô baån. Chaúng ai ngu daïi gì ñem tieàn cuûa laøm aên daønh duïm cöïc khoå cuûa mình ñeå thueâ möôùn luaät sö kieän vì moät chuyeän khoâng ñaâu. Chuùng toâi khoâng khaúng ñònh, nhöng moïi ngöôøi coù quyeàn nghi vaán ai ñaõ ñöùng ñaøng sau nhöõng vuï kieän naày? Chuyeän toå chöùc cho vaên coâng coäng saûn ca haùt khaép haûi ngoaïi naày laø tieáp tay cho nghò quyeát 36 cuûa CSVN haàu laøm suy yeáu tieàm naêng choáng coäng cuûa ngöôøi Quoác Gia, baèng chính ñoàng tieàn dô baån huùt maùu daân cuûa beø luõ caàm quyeàn coäng saûn. Taïi sao laïi sôï bò thöa kieän maø khoâng choáng?

Chính nghóa nhö con ngöôi treân thaân theå con ngöôøi, nhöõng keû chæ bieát nhaém maét chaïy theo ñoàng tieàn laø nhöõng keû muø loøa, ñui ñieác. Ñoàng tieàn seõ raát höõu ích trong vieäc hoã trôï cho chính nghóa, nhöng ñoàng tieàn vaãn laø keû thuø nguy hieåm coù theå ñaùnh guïc chính nghóa cuûa chuùng ta. Laø nhöõng ngöôøi ñaáu tranh, chuùng ta caàn phaûi saùng suoát nhaän ñònh ñaâu laø leõ phaûi cuûa vaán ñeà!

Xin loãi oâng toâi ñaõ ñi xa vaán ñeà vaø baây giôø toâi xin pheùp oâng cho toâi ñöôïc tieáp tuïc. OÂng laïi leân tieáng daïy ñôøi: “Hoa Kyø vaø Vieät Nam coäng saûn ngaøy caøng bang giao roäng raõi vaø chaët cheõ hôn. Keát quaû, nhöõng vieân chöùc chính quyeàn Vieät Nam khi hoï nhaäp cö vaøo Myõ hoï laø khaùch, vaø nhaäp cö hôïp phaùp. Caû Vieät coäng laãn chuùng ta, vaø nhöõng ngöôøi Myõ phaûi soáng theo luaät phaùp ôû ñaây. Trong cuoäc chieán aâm thaàm dieãn ra ôû ñaát nöôùc naày giöõa moät toå chöùc choáng coäng vaø ngöôøi

ÑA HIEÄU 92 57

coäng saûn, beân naøo vi phaïm luaät phaùp Hoa Kyø laäp töùc bò tröøng phaït ngay. Cho neân chöa theå noùi chaéc ñöôïc laø Vieät coäng söû duïng luaät phaùp Hoa Kyø ñeå baén tæa nhöõng ngöôøi quoác gia chaân chính ñang choáng laïi chuùng. Ngöôøi quoác gia chaân chính phaûi ñöôïc hieåu laø moät coâng daân toát, khoâng vi phaïm luaät phaùp cuûa chính quoác gia mình dung thaân. Hôn nöõa lôïi theá tieàn baïc cuûa Vieät coäng khoâng chi phoái ñöôïc luaät phaùp Myõ ñeå maø baén tæa trieät haïi nhöõng ngöôøi quoác gia ñaâu…”

Noùi nhö oâng thì laøm sao coù nhieàu cuoäc bieåu tình phaûn ñoái Nguyeãn Taán Duõng, Nguyeãn Minh Trieát moãi laàn chuùng ñöôïc pheùp coâng du Hoa Kyø, ngay caû trong khuoân vieân toøa Baïch oác? Noùi nhö oâng thì laøm sao chuùng phaûi

leùn luùt ra vaøo baèng cöûa haäu ñeå traùnh maët ñoàng höông? Noùi nhö oâng thì laøm gì coù nghò quyeát caám chuùng lai vaõng trong khu Little Saøi goøn taïi Nam Cali? Noùi nhö oâng thì laøm sao coù hôn haøng chuïc tieåu bang vaø caû traêm thaønh phoá taïi haûi ngoaïi vinh danh côø vaøng, ngay caû nhöõng ngaøy dieãn haønh Quoác teá haøng naêm cuûa chuùng ta taïi New York? OÂng chæ ñöa ra moät tröôøng hôïp vu vô naøo ñoù caùch ñaây khoâng laâu, chuyeän moät coäng ñoàng ôû Seattle bò thua kieän vaø phaûi boài thöôøng cho moät coâng daân Myõ goác Vieät, vì vò chuû tòch coäng ñoàng naày caùo buoäc ngöôøi ta laø coäng saûn maø khoâng vieän daãn chöùng côù tröôùc toøa.

OÂng neân nhôù raèng nhöõng ngöôøi coù nhieät taâm phuïc vuï coäng ñoàng, hoï ñeàu coù yù thöùc vaø traùch nhieäm ñoái vôùi coâng vieäc mình laøm, hoï saün saøng ñöùng muõi chòu saøo trong moïi tröôøng hôïp phaûi ñöông ñaàu vôùi keû ñòch. Chaúng ai daïi gì chuïp muõ cho ngöôøi khaùc neáu khoâng coù baèng chöùng roõ raøng. OÂng cöù yeân taâm vaø khoûi lo giuøm cho hoï ñieàu ñoù. Coäng ñoàng chæ choáng nghò quyeát 36 coäng saûn, chöù khoâng bao giôø choáng


ca só trình dieãn. Coäng ñoàng chæ ñaû ñaûo nhöõng keû taïo ñieàu kieän ñeå môøi ñoùn vaên coâng coäng saûn theo kieåu theo ñoám aên taøn; coäng ñoàng chæ keâu goïi taåy chay, chöù khoâng choáng laïi ñoàng höông ñi xem haùt. Nhöõng keû tieáp tay, noái giaùo cho giaëc, nuùp boùng tî naïn ñeå laøm tay sai cho giaëc, toäi gì phaûi sôï hoï thöa maø khoâng choáng? Hoï kieän cöù kieän, chuyeän choáng coäng cöù choáng chaúng sôï thaèng Taây naøo. OÂng bieát moät maø chaúng bieát hai, chuyeän kieän tuïng cuûa boïn Vieät gian coäng saûn vôùi nhöõng ngöôøi ñaïi dieän coäng ñoàng Ngöôøi Vieät Töï Do Victoria vaøo thaùng Ba vöøa qua taïi UÙc, boïn chuùng coù thaéng ñaâu, hay noùi ñuùng hôn chuùng ñaõ bò thaûm haïi tan taùc.

Chuyeän caùch ñaây hôn möôøi naêm taïi thaønh phoá Dallas naày, cuõng coù moät vuï kieän tuïng raàm roä nhö vaäy. Teân chuû möu laø moät cö daân chuyeân soáng baèng ngheà baùn baûo hieåm vaø cuõng laø chuû nhieäm moät tôø baùo ñaõ ñaâm ñôn thöa kieän moät soá caù nhaân, hoäi ñoaøn, caùc cô quan baùo chí vì hoï ñaõ toá caùo oâng laø coäng saûn. Keát quaû vuï kieän chaúng coù quan toøa naøo xöû vaø coøn cho ñoù laø chuyeän ruoài bu kieán ñaäu, bò ñaù ñích ñuoåi veà. Ngöôøi ñaâm ñôn kieän tieàn maát taät mang, khoâng coøn daùm xuaát hieän tröôùc coâng chuùng vaø tôø baùo cuûa oâng cuõng töø giaõ coõi ñôøi. Vaäy maø oâng ta vaãn chöa saùng maét, môùi naêm ngoaùi, haén loä nguyeân hình laø teân Vieät kieàu yeâu Vieät coäng, quyø laïy xaùc khoâ giaø Hoà taïi laêng baùc Ba Ñình baèng nhöõng gioït nöôùc maét caù saáu.

Vuõ AÙnh laïi leân lôùp daïy ñôøi tieáp: “Moät soá baàu show toå chöùc nhöõng chöông trình ñaïi nhaïc hoäi coù söï hieän dieän cuûa nhöõng ca só töø Vieät Nam, bò moät soá ngöôøi choáng ñoái, nhöng vaãn coù nhieàu ngöôøi mua veù vaøo thöôûng thöùc tieáng haùt cuûa hoï … Thöïc teá, caùi hay vaø söï haáp daãn bao giôø cuõng coù quyeàn löïc toái thöôïng. Cho neân treân ñaát Myõ naày duø laø chöông trình truyeàn hình, truyeàn thoâng choáng Coäng thì noù phaûi haáp daãn vaø hay môùi ñöôïc. Caùi quyeàn toái thöôïng cuûa khaùn thính giaû laø hoï boû tieàn ra mua chöông trình vaø baät caùi nuùt “on” ôû maùy thu thanh hay thu hình roài tìm moät ñaøi vaø moät chöông trình hoï thích, baát keå chöông trình ñoù choáng hay khoâng….” Moät ngöôøi ñaõ töøng laø moät vieân chöùc cuõ VNCH, moät cöïu tuø

ÑA HIEÄU 92 59

Ñính Chính Ña Hieäu 91

nhaân chính trò, maø laïi noùi ra nhöõng ñieàu nhö oâng, thaät heát thuoác trò! OÂng ñaõ coá tình bao che cho chuùng roài. Ñuùng ra thì oâng phaûi noùi “nhieàu ngöôøi choáng ñoái, nhöng vaãn coù ít ngöôøi xem” môùi ñuùng söï thaät vaø leõ coâng baèng!

ÔÛ ñoaïn cuoái baøi vieát, oâng ñaõ tieáp tuïc neâu leân moät vaán ñeà treùo caúng ngoãng nhö sau: “Töø tröôùc ñeán nay, chuùng ta chöa thaáy coù vuï aùn naøo maø coäng ñoàng ngöôøi Vieät töï do kieän caùc caùn boä coäng saûn, maø ngöôïc laïi chæ thaáy ñoàng höông bò toá caùo laø tay sai coäng saûn kieän ngöôïc laïi nhöõng laõnh tuï choáng coäng ñeå baûo veä danh döï cuûa mình…”

Coäng ñoàng khoâng ngu daïi gì maø laøm chuyeän ñoù, ñoái vôùi boïn caùn boä coäng saûn chæ coøn caùch laø ñaû ñaûo taåy chay chuùng, khieán chuùng phaûi nhuïc nhaõ eâ cheà, ra vaøo chæ coøn caùch troán chui troán nhuõi. Coøn boïn tay sai thì suoát ñôøi vaãn laøm tay sai, muoán kieän cöù kieän, danh döï gì ôû boïn chuùng maø baûo veä? Choù suûa maëc choù, ñoaøn löõ haønh cöù ñi.

Moät ñieàu sau cuøng maø keû vieát baøi naày muoán gôûi ñeán oâng raèng: “Choáng Coäng maø khoâng bò kieän chæ coøn caùch laø naèm ôû nhaø truøm neàn la ñaû ñaûo, hoaëc ñem côø Vieät Nam Coäng Hoøa vaøo chaäu röûa chaân trong caùc tieäm nail nhö oâng ñaõ laøm vaøi naêm tröôùc ñaây, thì chaúng ai kieän ñaâu. Khoâng chöøng coäng saûn vaø boïn tay sai coøn caáp baèng khen cho laø ñaèng khaùc”. Kính chuùc oâng vieát khoûe, vieát nöõa ñi oâng, chieàu hoâm tôùi roài.

Dallas, Thanksgiving 2010Cöïu TNCT traïi AÙi Töû Bình Ñieàn

MX Phaïm vaên Tieàn

Trang Gioøng Ñaõ in laø Xin söûa laïi laø

77 2 Nhöõng Ngöôøi Traû Ta Soâng Nuùi Trai Nöôùc Vieät 335 14 Nguyeãn Vaên Höông Nguyeãn Höõu Thuaàn


Hieán Chöông 08(Linh Baùt Hieán Chöông)

Lôøi ngöôøi dòch:

Töø Luïc Töù Söï kieän ñeán Linh Baùt Hieán chöông

Caùc nhaø chính trò hoïc ñöông ñaïi ñaõ toång keát: Caùc cheá ñoä daân chuû töï do chöa bao giôø ñaùnh nhau. Hi voïng raèng nöôùc Trung Hoa daân chuû töï do trong

töông lai cuõng seõ haønh ñoäng nhö theá. Vì vaäy vieäc quaûng baù cho phong traøo daân chuû ôû Trung Quoác khoâng chæ cho ta nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm maø coøn laø lôïi ích cuï theå cho chính nhöõng daân toäc laùng gieàng vôùi Trung Quoác nöõa. Vôùi tinh thaàn nhö theá vaø nhaân kæ nieäm 20 naêm vuï Thaûm saùt taïi Quaûng tröôøng Thieân An Moân, ñöôïc bieát ñeán döôùi caùi teân Luïc Töù Söï kieän, toâi maïo muoäi dòch moät vaên baûn quan troïng cuûa phong traøo daân chuû Trung Hoa gaàn ñaây nhaát, Linh Baùt Hieán chöông, töø baûn tieáng Anh cuûa Perry Link. Baûn dòch chaéc chaén laø coøn nhieàu thieáu soùt, xin ñöôïc söï löôïng thöù cuûa ñoäc giaû.

Lôøi giôùi thieäu cuûa Perry Link – ngöôøi dòch töø Trung vaên sang Anh vaên

Vaên kieän döôùi ñaây, ñöôïc hôn hai ngaøn coâng daân Trung Quoác kyù, ñöôïc aáp uû vaø chaáp buùt vôùi loøng ngöôõng moä Hieán

Taùc giaû: Phaïm Minh Ngoïc

ÑA HIEÄU 92 61

chöông 77 ôû Tieäp Khaéc, töùc laø nôi maø vaøo naêm 1977 hôn hai traêm nhaø trí thöùc ngöôøi Tieäp vaø ngöôøi Slovak ñaõ laäp ra moät taäp hôïp coâng khai, phi chính thöùc nhöõng ngöôøi gaén boù vôùi nhau baèng yù chí ñaáu tranh, caù nhaân cuõng nhö taäp theå, vì nhaân quyeàn vaø daân quyeàn ôû ñaát nöôùc chuùng ta vaø treân toaøn theá giôùi.

Hieán chöông 08 khoâng chæ keâu goïi caûi toå heä thoáng chính trò hieän haønh maø coøn keâu goïi loaïi boû moät soá tính chaát chuû yeáu cuûa cheá ñoä, trong ñoù coù cheá ñoä ñoäc ñaûng vaø thay theá baèng moät heä thoáng döïa vaøo nhaân quyeàn vaø cheá ñoä daân chuû.

Caùc coâng daân loãi laïc, nhöõng ngöôøi kyù teân vaøo baûn Hieán chöông 08, naèm caû beân trong laãn beân ngoaøi boä maùy cuûa chính phuû, ñaáy khoâng chæ laø caùc nhaø baát ñoàng chính kieán vaø giôùi trí thöùc khoa baûng noåi tieáng maø coøn coù caû caùc caùn boä trung caáp vaø thaønh phaàn laõnh ñaïo ôû noâng thoân. Hoï choïn ngaøy 10 thaùng 12, dòp kyû nieäm ngaøy coâng boá baûn Tuyeân Ngoân Nhaân Quyeàn phoå quaùt cuûa Lieân Hieäp Quoác, laøm ngaøy ñeå hoï baøy toû quan ñieåm chính trò vaø phaùc thaûo ra quan nieäm cuûa hoï veà moät nöôùc Trung Hoa daân chuû vaø hôïp hieán. Hoï mong muoán Hieán Chöông 08 seõ ñöôïc duøng nhö moät baûn thieát keá cho nhöõng thay ñoåi chính trò caên baûn ôû Trung Quoác trong nhöõng naêm tôùi ñaây. Nhöõng ngöôøi kyù vaøo baûn Hieán Chöông seõ laäp ra moät nhoùm khoâng chính thöùc khoâng giôùi haïn soá löôïng thaønh vieân nhöng ñoaøn keát baèng quyeát taâm thuùc ñaåy tieán trình daân chuû hoùa vaø baûo veä nhaân quyeàn taïi Trung Quoác vaø taïi caùc nôi khaùc.

I. Lôøi noùi ñaàuMoät traêm naêm ñaõ troâi qua keå töø ngaøy baûn hieán phaùp ñaàu

tieân cuûa Trung Quoác ñöôïc chaáp buùt. Naêm 2008 cuõng ñaùnh daáu dòp kyû nieäm laàn thöù 60 ngaøy coâng boá baûn Tuyeân Ngoân Nhaân Quyeàn Phoå Quaùt cuûa Lieân Hieäp Quoác, kyû nieäm laàn thöù 13 ngaøy xuaát hieän Böùc Töôøng Daân Chuû ôû Baéc Kinh vaø kyû nieäm laàn thöù 10 ngaøy Trung Quoác kyù keát baûn Coâng Öôùc Quoác Teá Veà Caùc Quyeàn Daân Söï vaø Chính Trò. Chuùng ta saép kyû nieäm laàn thöù 20 vuï thaûm saùt caùc sinh vieân uûng hoä


daân chuû bieåu tình ôû Thieân An Moân. Nhaân daân Trung Quoác, nhöõng ngöôøi ñaõ traûi qua caùc thaûm hoïa veà nhaân quyeàn vaø bieát bao cuoäc ñaáu tranh suoát caùc naêm thaùng ñoù, baây giôø nhieàu ngöôøi ñaõ nhaän thöùc roõ raèng töï do, bình ñaúng vaø nhaân quyeàn laø nhöõng giaù trò phoå quaùt cuûa nhaân loaïi vaø cheá ñoä daân chuû vôùi moät chính phuû hôïp hieán laø khuoân khoå caên baûn ñeå baûo veä nhöõng giaù trò naøy.

Xa rôøi nhöõng giaù trò ñoù, caùch tieáp caän ñoái vôùi chính saùch “hieän ñaïi hoùa” cuûa chính phuû Trung Quoác ñaõ chöùng toû laø moät thaûm hoïa. Chính phuû ñaõ töôùc ñoaït caùc quyeàn cuûa ngöôøi daân, chaø ñaïp phaåm giaù cuûa hoï vaø laøm baêng hoaïi moái quan heä bình thöôøng giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi. Chuùng toâi xin hoûi: Trong theá kyû XXI nöôùc Trung Hoa seõ ñi veà ñaâu? Ñaát nöôùc tieáp tuïc “hieän ñaïi hoùa” döôùi söï laõnh ñaïo cuûa chính quyeàn ñoäc taøi hay seõ ñoùn nhaän nhöõng giaù trò nhaân quyeàn phoå quaùt, seõ nhaäp vaøo doøng chuû löu cuûa nhöõng daân toäc vaên minh vaø xaây döïng cheá ñoä daân chuû? Ñaáy laø nhöõng caâu hoûi khoâng theå naøo boû qua ñöôïc.

Cuù giaùng baát ngôø cuûa phöông Taây leân Trung Quoác trong theá kyû XIX ñaõ loät traàn heä thoáng ñoäc taøi thoái naùt vaø ñaùnh daáu böôùc khôûi ñaàu cuûa ñieàu thöôøng ñöôïc goïi laø “nhöõng thay ñoåi vó ñaïi nhaát trong maáy ngaøn naêm qua” cuûa Trung Quoác. Tieáp theo ñoù laø “phong traøo töï löïc caùnh sinh”, nhöng ñôn giaûn ñaáy chæ laø nhaèm aùp duïng coâng ngheä ñeå ñoùng taàu chieán vaø chaïy theo nhöõng muïc tieâu vaät chaát cuûa phöông Taây maø thoâi. Thaát baïi nhuïc nhaõ trong traän haûi chieán tröôùc Nhaät Baûn vaøo naêm 1895 moät laàn nöõa khaúng ñònh tính loãi thôøi cuûa heä thoáng cai trò ôû Trung Quoác. Noã löïc ñaàu tieân nhaèm caûi taïo neàn chính trò theo höôùng hieän ñaïi ñaõ dieãn ra cuøng vôùi nhöõng cuoäc caûi caùch vaøo muøa heø baát haïnh naêm 1898, nhöng nhöõng cuoäc caûi caùch naøy ñaõ bò caùc löïc löôïng baûo thuû cöïc ñoan trong trieàu ñình Trung Hoa tieâu dieät moät caùch taøn nhaãn. Vôùi cuoäc caùch maïng naêm 1911, khôûi ñaàu cuûa nhaø nöôùc coäng hoaø ñaàu tieân ôû chaâu AÙ, heä thoáng vöông trieàu ñoäc taøi ñaõ toàn taïi haøng theá kyû töôûng nhö cuoái cuøng ñaõ ñeán hoài caùo chung. Nhöng xung ñoät xaõ hoäi beân trong vaø aùp

ÑA HIEÄU 92 63

löïc töø beân ngoaøi ñaõ khoâng cho chuùng ta laøm vieäc ñoù, Trung Quoác rôi vaøo tình traïng caùt cöù cuûa caùc söù quaân vaø nöôùc coäng hoaø môùi trôû thaønh moät giaác moäng choùng qua.

Söï thaát baïi cuûa caû “töï löïc caùnh sinh” laãn caûi caùch chính trò ñaõ buoäc nhieàu baäc tieàn boái cuûa chuùng ta phaûi suy tö traên trôû vôùi caâu hoûi: phaûi chaêng “caên beänh vaên hoaù” laø nguyeân nhaân ñöa ñaát nöôùc ñeán tình traïng khoå ñau. Taâm traïng naøy ñaõ taïo cô hoäi, trong thôøi gian dieãn ra Phong Traøo Nguõ Töù hoài cuoái thaäp nieân 1910, cho cuoäc ñaáu tranh vì “khoa hoïc vaø daân chuû”. Nhöng noã löïc naøy cuõng ñaõ bò nhaán chìm vì loaïn söù quaân vaø cuoäc xaâm laêng cuûa Nhaät Baûn (baét ñaàu ôû Maõn Chaâu vaøo naêm 1931) ñaõ daãn ñeán cuoäc khuûng hoaûng treân bình dieän quoác gia.

Chieán thaéng Nhaät Baûn vaøo naêm 1945 ñaõ taïo cho Trung Quoác theâm cô hoäi nöõa treân con ñöôøng tieán ñeán moät nhaø nöôùc hieän ñaïi, nhöng vieäc coäng saûn ñaùnh baïi phe quoác gia trong cuoäc noäi chieán ñaõ ñaåy ñaát nöôùc vaøo ñòa nguïc cuûa chuû nghóa toaøn trò. Nuôùc “Trung Hoa môùi” xuaát hieän vaøo naêm 1949 tuyeân boá raèng “nhaân daân laø chuû” nhöng treân thöïc teá ñaõ laäp ra moät heä thoáng trong ñoù Ñaûng naém taát caû quyeàn löïc. Ñaûng Coäng saûn Trung Quoác naém quyeàn kieåm soaùt taát caû caùc cô quan nhaø nöôùc vaø taát caû caùc nguoàn löïc chính trò, kinh teá vaø xaõ hoäi vaø söû duïng caùc nguoàn löïc ñoù ñeå taïo ra moät loaït thaûm hoaï veà nhaân quyeàn, trong ñoù coù Chieán dòch choáng höõu khuynh (1957), Ñaïi nhaûy voït (1958-1960), Caùch maïng Vaên hoaù (1966-1969), Thaûm saùt ngaøy 4 thaùng 6 naêm 1989 (ôû quaûng tröôøng Thieân An Moân) vaø vieäc truø daäp ñang ñöôïc tieán haønh ñoái vôùi caùc toân giaùo chöa ñöôïc nhaø nöôùc cho pheùp hoaït ñoäng cuõng nhö ñaøn aùp phong traøo Duy quyeàn Vaän ñoäng [moät phong traøo vôùi muïc ñích baûo veä quyeàn coâng daân ñaõ ñöôïc coâng boá trong hieán phaùp Trung Quoác vaø ñaáu tranh cho nhaân quyeàn ñaõ ñöôïc caùc coâng öôùc quoác teá maø chính phuû Trung Quoác kyù keát, thöøa nhaän]. Suoát thôøi gian ñoù, nhaân daân Trung Quoác ñaõ phaûi traû giaù quaù ñaét. Haøng chuïc trieäu ngöôøi cheát, maáy theá heä ñaõ chöùng kieán quyeàn töï do, haïnh phuùc vaø nhaân phaåm bò chaø ñaïp moät caùch thoâ baïo.


Trong hai thaäp nieân cuoái cuøng cuûa theá kyû XX, chính saùch “caûi caùch vaø môû cöûa” cuûa chính phuû ñaõ giuùp cho ngöôøi daân Trung Quoác thoaùt khoûi caûnh ngheøo ñoùi trieàn mieân vaø cheá ñoä toaøn trò cuûa Mao Traïch Ñoâng vaø laøm gia taêng ñaùng keå cuûa caûi vaø möùc soáng cuûa nhieàu ngöôøi Trung Quoác cuõng nhö ñaõ khoâi phuïc moät phaàn quyeàn töï do hoaït ñoäng kinh teá vaø quyeàn lôïi kinh teá. Xaõ hoäi daân söï baét ñaàu phaùt trieån vaø nhöõng lôøi keâu goïi ñoøi coù theâm nhieàu quyeàn hôn vaø nhieàu töï do chính trò hôn cuõng gia taêng nhanh choùng. Khi ñi theo neàn kinh teá thò tröôøng vaø sôû höõu tö nhaân, giôùi tinh hoa naém quyeàn cuõng baét ñaàu chuyeån daàn töø hoaøn toaøn baùc boû “caùc quyeàn” sang coâng nhaän moät phaàn caùc quyeàn ñoù.

Naêm 1998, chính phuû Trung Quoác ñaõ kyù keát hai coâng öôùc nhaân quyeàn quoác teá quan troïng, naêm 2004 hoï ñaõ söûa ñoåi hieán phaùp ñeå theâm vaøo caâu “toân troïng vaø baûo veä nhaân quyeàn” vaø trong naêm nay, 2008, hoï ñaõ höùa xuùc tieán “keá hoaïch haønh ñoäng vì nhaân quyeàn treân toaøn quoác”. Ñaùng tieác laø, söï tieán trieån môùi chæ naèm treân giaáy maø thoâi. Thöïc teá chính trò, ai cuõng deã daøng nhaän ra, laø Trung Quoác coù raát nhieàu luaät nhöng laïi khoâng ñöôïc cai trò baèng luaät phaùp; coù moät hieán phaùp, nhöng khoâng coù chính phuû hôïp hieán. Giôùi tinh hoa naém quyeàn tieáp tuïc baùm víu vaøo quyeàn löïc ñoäc ñoaùn vaø choáng laïi moïi xu höôùng caûi caùch chính trò.

Keát quaû thaät khoâi haøi laø naïn tham nhuõng cuûa caùc quan chöùc ñòa phöông, xoùi moøn cheá ñoä phaùp trò, nhaân quyeàn yeáu keùm, ñaïo ñöùc xaõ hoäi suy ñoài, chuû nghóa tö baûn thaân höõu, baát bình ñaúng giöõa ngöôøi giaøu vaø ngöôøi ngheøo gia taêng, phaù huûy moâi tröôøng töï nhieân cuõng nhö moâi tröôøng nhaân vaên vaø lòch söû vaø moät loaït xung ñoät xaõ hoäi khaùc, ñaëc bieät laø trong thôøi gian gaàn ñaây, maâu thuaãn giöõa caùn boä vaø nhaân daân ngaøy caøng theâm saâu saéc.

Trong khi nhöõng vuï xung ñoät vaø khuûng hoaûng ñang ngaøy caøng caêng thaúng hôn luùc naøo heát thì giôùi caàm quyeàn vaãn tieáp tuïc chaø ñaïp vaø töôùc ñoaït caùc quyeàn töï do, quyeàn sôû höõu taøi saûn vaø quyeàn möu caàu haïnh phuùc cuûa nhaân daân maø khoâng sôï bò tröøng phaït, thì chuùng toâi ñaõ nhaän thaáy nhöõng

ÑA HIEÄU 92 65

ngöôøi hoaøn toaøn khoâng coù quyeàn haønh gì – töùc laø nhöõng nhoùm ngöôøi deã bò toån thöông, nhöõng ngöôøi bò ñaøn aùp vaø theo doõi, nhöõng ngöôøi ñaõ bò ñoái xöû taøn teä, thaäm chí laø bò tra taán, nhöõng ngöôøi khoâng coù con ñöôøng naøo ñeå bieåu tình, khoâng coù toøa aùn naøo chòu nghe lôøi khaån caàu cuûa hoï – ñaõ trôû thaønh quyeát lieät hôn vaø coù khaû naêng taïo ra moät cuoäc xung ñoät ñaày tai hoïa. Söï suy ñoài cuûa heä thoáng hieän haønh ñaõ ñaït ñeán ñieåm tôùi haïn, khoâng thay ñoåi khoâng xong.

II. Nhöõng nguyeân taéc cô baûn cuûa chuùng toâi Ñaây laø thôøi ñieåm lòch söû ñoái vôùi Trung Quoác, töông lai

cuûa chuùng ta ñang bò ñe doïa. Nhìn laïi tieán trình hieän ñaïi hoaù chính trò trong moät traêm naêm qua hoaëc hôn nöõa, chuùng toâi taùi khaúng ñònh vaø xaùc nhaän nhöõng giaù trò phoå quaùt caên baûn sau ñaây:

Töï do. Töï do laø coát loõi cuûa giaù trò nhaân baûn phoå quaùt. Töï do ngoân luaän, töï do baùo chí, töï do hoäi hoïp, töï do laäp hoäi, töï do cö truù vaø töï do baõi coâng, bieåu tình vaø phaûn ñoái, beân caïnh nhöõng quyeàn töï do khaùc, laø nhöõng hình thöùc cuûa quyeàn töï do. Khoâng coù töï do, Trung Quoác seõ chaúng bao giôø ñeán gaàn ñöôïc nhöõng lyù töôûng cuûa theá giôùi vaên minh.

Nhaân quyeàn. Nhaø nöôùc khoâng ban taëng cho ai quyeàn con ngöôøi. Moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc sinh ra vôùi nhöõng quyeàn baát khaû töông nhöôïng veà phaåm giaù vaø töï do. Chính phuû sinh ra laø ñeå baûo veä quyeàn con ngöôøi cho caùc coâng daân cuûa hoï. Quyeàn löïc nhaø nöôùc phaûi ñöôïc nhaân daân uyû nhieäm. Thaûm hoïa chính trò lieân tuïc xaûy ra trong lòch söû gaàn ñaây cuûa Trung Quoác laø haäu quaû tröïc tieáp vieäc coi thöôøng quyeàn con ngöôøi cuûa cheá ñoä.

Bình ñaúng. Loøng trung thöïc, phaåm giaù vaø töï do cuûa taát caû moïi ngöôøi – khoâng phuï thuoäc vaøo ñòa vò xaõ hoäi, ngheà nghieäp, giôùi tính, ñieàu kieän kinh teá, saéc toäc, maøu da, toân giaùo, hay laäp tröôøng chính trò – ñeàu gioáng nhau. Nguyeân taéc bình ñaúng tröôùc phaùp luaät vaø bình ñaúng veà quyeàn xaõ hoäi, kinh teá, vaên hoùa, daân söï, chính trò, phaûi ñöôïc baûo veä.

Cheá ñoä coäng hoøa. Neàn coäng hoøa, chuû tröông raèng quyeàn


löïc phaûi ñöôïc phaân chia caân xöùng giöõa caùc nhaùnh khaùc nhau cuûa chính phuû vaø nhöõng quyeàn lôïi caïnh tranh vôùi nhau ñeàu phaûi ñöôïc ñaùp öùng, gioáng nhö lyù töôûng chính trò truyeàn thoáng cuûa Trung Hoa “Thieân haï bình ñaúng”. Neàn coäng hoaø cho pheùp caùc nhoùm lôïi ích, caùc toå chöùc xaõ hoäi khaùc nhau, vaø nhöõng ngöôøi vôùi nhöõng söï khaùc bieät veà vaên hoaù vaø tín ngöôõng, ñöôïc thöïc thi cheá ñoä töï quaûn daân chuû vaø thaûo luaän nhaèm ñaït ñöôïc moät giaûi phaùp oân hoaø cho nhöõng vaán ñeà coâng coäng treân côû sôû quyeàn tham gia moät caùch bình ñaúng vaøo vieäc quaûn lyù vaø caïnh tranh moät caùch ngay thaúng vaø töï do.

Cheá ñoä daân chuû. Nguyeân taéc caên baûn cuûa cheá ñoä daân chuû laø chuû quyeàn thuoäc veà nhaân daân vaø nhaân daân baàu ra chính phuû cuûa mình. Cheá ñoä daân chuû coù nhöõng ñaëc ñieåm: (1) Quyeàn löïc chính trò xuaát phaùt töø nhaân daân vaø tính chính danh cuûa cheá ñoä baét nguoàn töø nhaân daân. (2) Quyeàn löïc chính trò ñöôïc thöïc hieän baèng nhöõng phöông tieän do nhaân daân löïa choïn. (3) Nhöõng ngöôøi naém giöõ caùc chöùc vuï quan troïng trong taát caû caùc caáp cuûa chính quyeàn ñeàu ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua caùc cuoäc baàu cöû caïnh tranh theo ñònh kyø. (4) Toân troïng yù chí cuûa ña soá nhöng phaåm giaù, quyeàn töï do vaø quyeàn con ngöôøi caên baûn cuûa thieåu soá cuõng ñöôïc baûo veä. Toùm laïi, daân chuû laø phöông tieän hieän ñaïi ñeå cho chính phuû trôû thaønh thöïc söï laø “cuûa daân, do daân vaø vì daân”.

Hieán trò. Cheá ñoä hieán trò laø cai trò thoâng qua heä thoáng phaùp luaät vaø nhöõng ñieàu luaät nhaèm thöïc thi caùc nguyeân taéc ñöôïc minh ñònh trong hieán phaùp. Hieán trò nghóa laø baûo veä töï do vaø quyeàn cuûa caùc coâng daân vaø ñònh roõ phaïm vi quyeàn löïc cuûa chính phuû hôïp phaùp vaø qui ñònh boä maùy quaûn lyù caàn thieát cho vieäc thöïc hieän caùc muïc tieâu ñoù.

III. Nhöõng ñieàu chuùng toâi coå vuõ Khaép nôi, chuû nghóa toaøn trò ñang laâm vaøo tình traïng

suy thoaùi toaøn dieän, Trung Quoác khoâng phaûi laø ngoaïi leä, thôøi ñaïi cuûa caùc hoaøng ñeá vaø laõnh chuùa saép qua roài. Thôøi cô ñeå cho caùc coâng daân giaønh laáy quyeàn laøm chuû ñaát nöôùc ñang loù daïng khaép nôi. Vôùi Trung Quoác, muoán thoaùt khoûi

ÑA HIEÄU 92 67

tình theá khoù khaên hieän nay chuùng ta phaûi ñoaïn tuyeät vôùi nieàm tin theo loái toaøn trò vaøo moät “minh quaân” hay moät vò “quan thanh lieâm” vaø höôùng ñeán heä thoáng töï do, daân chuû, vaø phaùp trò, thuùc ñaåy yù thöùc cuûa ngöôøi coâng daân hieän ñaïi, töùc laø nhöõng ngöôøi coi quyeàn con ngöôøi laø neàn taûng vaø tham gia laø traùch nhieäm. Vì vaäy, laø nhöõng coâng daân coù traùch nhieäm vaø tinh thaàn xaây döïng, chuùng toâi ñöa ra nhöõng ñeà nghò veà quaûn lyù quoác gia, quyeàn coâng daân vaø phaùt trieån xaõ hoäi nhö sau:

1. Moät baûn hieán phaùp môùi. Chuùng ta phaûi vieát laïi baûn hieán phaùp hieän haønh, baõi boû nhöõng ñieàu khoaûn traùi ngöôïc vôùi nguyeân taéc laø chuû quyeàn thuoäc veà nhaân daân vaø bieán baûn hieán phaùp thaønh moät vaên kieän thaät söï baûo ñaûm quyeàn con ngöôøi, uyû quyeàn vieäc thöïc hieän quyeàn löïc coâng vaø laø neàn taûng cho vieäc daân chuû hoaù Trung Quoác. Hieán phaùp phaûi laø boä luaät cao nhaát ôû trong nöôùc, khoâng coù caù nhaân, phe nhoùm hoaëc ñaûng phaùi chính trò naøo ñöôïc pheùp vi phaïm.

2. Phaân chia quyeàn löïc. Chuùng ta phaûi xaây döïng moät nhaø nöôùc hieän ñaïi, trong ñoù caùc quyeàn laäp phaùp, tö phaùp vaø haønh phaùp phaûi ñöôïc phaân chia. Chuùng ta caàn coù moät ñaïo luaät Haønh chính ñònh roõ phaïm vi traùch nhieäm cuûa chính phuû vaø ngaên ngöøa vieäc laïm duïng quyeàn löïc haønh chaùnh. Chính phuû phaûi coù traùch nhieäm ñoái vôùi ngöôøi ñoùng thueá. Vieäc phaân chia quyeàn löïc giöõa chính quyeàn ñòa phöông vaø trung öông phaûi gaén vôùi nguyeân taéc quyeàn löïc trung öông laø nhöõng quyeàn ñöôïc ghi moät caùch roõ raøng trong hieán phaùp, taát caû caùc quyeàn löïc khaùc thuoäc veà caùc chính quyeàn ñòa phöông.

3. Daân chuû laäp phaùp. Thaønh vieân cuûa caùc cô quan laäp phaùp taát caû caùc caáp phaûi ñöôïc löïa choïn baèng baàu cöû tröïc tieáp vaø daân chuû laäp phaùp phaûi tuaân theo caùc nguyeân taéc coâng baèng vaø voâ tö.

4. Tö phaùp ñoäc laäp. Tinh thaàn phaùp trò phaûi ñaët treân quyeàn lôïi cuûa baát cöù ñaûng phaùi chính trò naøo, caùc thaåm phaùn phaûi laø nhöõng ngöôøi ñoäc laäp. Chuùng ta caàn thaønh laäp toaø aùn hieán phaùp toái cao vaø laäp ra nhöõng thuû tuïc ñeå xem xeùt laïi hieán phaùp. Chuùng ta phaûi baõi boû taát caû caùc ban noäi chính hieän


ñang cho pheùp caùc quan chöùc coäng saûn ôû moïi caáp ñöôïc quyeát ñònh caùc vuï aùn nhaïy caûm veà chính trò tröôùc khi xeùt xöû vaø beân ngoaøi toøa aùn, caøng sôùm caøng toát,. Chuùng ta phaûi döùt khoaùt caám duøng caùc coâng sôû vaøo muïc ñích caù nhaân.

5. Kieåm soaùt coâng khai coâng chöùc nhaø nöôùc. Quaân ñoäi phaûi chòu traùch nhieäm tröôùc chính phuû, chöù khoâng phaûi tröôùc moät ñaûng phaùi chính trò naøo vaø phaûi coù tính chuyeân nghieäp hôn nöõa. Quaân nhaân phaûi tuyeân theä trung thaønh vôùi hieán phaùp vaø phaûi laø ngöôøi khoâng ñaûng phaùi. Phaûi caám thaønh laäp toå chöùc ñaûng trong caùc löïc löôïng voõ trang. Taát caû caùc quan chöùc nhaø nöôùc, trong ñoù coù coâng an, phaûi phuïc vuï nhö nhöõng ngöôøi khoâng ñaûng phaùi vaø phaûi chaám döùt thoùi quen öu tieân ñaûng vieân cuûa moät ñaûng trong vieäc tuyeån duïng coâng chöùc nhaø nöôùc.

6. Baûo ñaûm quyeàn con ngöôøi. Phaûi coù söï baûo ñaûm tuyeät ñoái quyeàn con ngöôøi vaø toân troïng phaåm giaù cuûa con ngöôøi. Phaûi coù Uyû ban Nhaân quyeàn, chòu traùch nhieäm tröôùc cô quan laäp phaùp cao nhaát, ñeå ngaên chaën chính phuû laïm duïng quyeàn löïc coâng vaøo vieäc vi phaïm nhaân quyeàn. Nöôùc Trung Hoa daân chuû vaø hôïp hieán phaûi ñaëc bieät baûo ñaûm quyeàn töï do caù nhaân cuûa coâng daân. Khoâng ñeå ngöôøi naøo bò baét bôù, giam caàm, buoäc toäi, thaåm vaán hoaëc tröøng phaït moät caùch baát hôïp phaùp. Heä thoáng “Caûi taïo lao ñoäng” phaûi bò baõi boû.

7. Baàu cöû caùc quan chöùc nhaø nöôùc. Phaûi thieát laäp moät heä thoáng baàu cöû daân chuû phoå thoâng ñaàu phieáu treân cô sôû “moãi ngöôøi moät laù phieáu”. Vieäc baàu cöû tröïc tieáp nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu caùc cô quan haønh chính caùc caáp ôû caùc quaän huyeän, tænh, thaønh phoá vaø toaøn quoác phaûi ñöôïc thöïc hieän moät caùch coù heä thoáng. Quyeàn toå chöùc vaø tham gia caùc cuoäc baàu cöû töï do theo ñònh kyø cuûa coâng daân laø baát khaû xaâm phaïm.

8. Bình ñaúng giöõa noâng thoân vaø thaønh thò. Cheá ñoä ñaêng kyù hoä khaåu hai baäc phaûi bò baõi boû. Ñaây laø cheá ñoä coù lôïi cho cö daân thaønh thò vaø coù haïi ñoái vôùi daân chuùng ôû noâng thoân. Thay vaøo ñoù, chuùng ta phaûi thieát laäp moät heä thoáng cho pheùp moïi coâng daân ñeàu coù quyeàn hieán ñònh nhö nhau vaø quyeàn töï do nhö nhau trong vieäc choïn nôi cö truù.

ÑA HIEÄU 92 69

9. Töï do laäp hoäi. Quyeàn laäp hoäi cuûa coâng daân phaûi ñöôïc baûo ñaûm. Heä thoáng ñaêng kyù caùc toå chöùc phi chính phuû vôùi yeâu caàu toå chöùc ñoù “phaûi ñöôïc nhaø nöôùc chaáp thuaän”, phaûi ñöôïc thay theá baèng moät heä thoáng trong ñoù caùc toå chöùc chæ caàn töï ñaêng kyù laø ñöôïc. Vieäc thaønh laäp caùc ñaûng phaùi chính trò phaûi ñöôïc ñieàu chænh bôûi hieán phaùp vaø phaùp luaät, coù nghóa laø chuùng ta phaûi baõi boû ñaëc quyeàn ñoäc chieám quyeàn löïc cuûa moät ñaûng vaø baûo ñaûm cho nguyeân taéc caïnh tranh töï do vaø coâng baèng giöõa caùc chính ñaûng.

10. Töï do hoäi hoïp. Hieán phaùp quy ñònh raèng hoäi hoïp, bieåu tình, phaûn ñoái vaø töï do baøy toû tö töôûng moät caùch oân hoaø laø nhöõng quyeàn cô baûn cuûa coâng daân. ñaûng caàm quyeàn vaø chính phuû khoâng ñöôïc coù nhöõng haønh ñoäng can thieäp traùi phaùp luaät hoaëc gaây ra nhöõng caûn trôû vi hieán.

11. Töï do theå hieän. Chuùng ta phaûi laøm cho quyeàn töï do ngoân luaän, töï do baùo chí, vaø töï do hoïc thuaät trôû thaønh caùc quyeàn töï do phoå quaùt vaø baèng caùch ñoù baûo ñaûm raèng moïi coâng daân ñeàu ñöôïc thoâng tin vaø coù theå thöïc hieän quyeàn giaùm saùt chính trò cuûa mình. Caùc quyeàn töï do naøy phaûi ñöôïc baûo veä baèng Luaät baùo chí, baõi boû taát caû caùc haïn cheá chính trò ñoái vôùi baùo chí. ñieàu khoaûn trong boä luaät hình söï hieän haønh lieân quan tôùi “toäi kích ñoäng nhaèm phaù hoaïi quyeàn löïc nhaø nöôùc” phaûi bò baõi boû. Chuùng ta phaûi chaám döùt thoùi quen coi ngoân töø laø toäi aùc.

12. Töï do toân giaùo. Chuùng ta phaûi baûo ñaûm cho quyeàn töï do toân giaùo, töï do tín ngöôõng vaø taùch toân giaùo ra khoûi nhaø nöôùc. Chính phuû khoâng ñöôïc pheùp can thieäp vaøo caùc hoaït ñoäng toân giaùo oân hoøa. Chuùng ta phaûi huûy boû moïi luaät leä, quy ñònh hoaëc qui taéc cuûa ñòa phöông nhaèm haïn cheá hoaëc ñaøn aùp quyeàn töï do toân giaùo cuûa coâng daân. Chuùng ta phaûi baõi boû chính saùch ñoøi caùc toå chöùc toân giaùo (vaø nôi thôø phuïng cuûa hoï) phaûi ñöôïc chính quyeàn chaáp thuaän tröôùc vaø thay theá baèng moät heä thoáng, trong ñoù vieäc ñaêng kyù laø töï nguyeän vaø nghieãm nhieân ñöôïc thöïc hieän ñoái vôùi nhöõng ngöôøi muoán ñaêng kyù.

13. Giaùo duïc coâng daân. Trong caùc nhaø tröôøng, chuùng ta


phaûi baõi boû vieäc hoïc vaø thi caùc moân chính trò chæ coù muïc ñích laø truyeàn baù heä tö töôûng cuûa nhaø nöôùc vaø nhoài soï söï uûng hoä quyeàn cai trò ñoäc ñaûng. Chuùng ta phaûi thay theá caùc moân ñoù baèng moân giaùo duïc coâng daân nhaèm thuùc ñaåy caùc giaù trò phoå quaùt vaø quyeàn coâng daân, nuoâi döôõng yù thöùc coâng daân vaø khuyeán khích nhöõng ñöùc tính coù ích cho xaõ hoäi.

14. Baûo veä taøi saûn tö nhaân. Chuùng ta phaûi thieát laäp vaø baûo veä quyeàn sôû höõu tö nhaân vaø thuùc ñaåy heä thoáng kinh teá thò tröôøng töï do vaø coâng baèng. Chuùng ta phaûi baõi boû ñoäc quyeàn cuûa nhaø nöôùc trong lónh vöïc thöông maïi vaø coâng nghieäp vaø baûo ñaûm quyeàn töï do thaønh laäp doanh nghieäp môùi. Chuùng ta phaûi thaønh laäp uyû ban quaûn lyù taøi saûn nhaø nöôùc, chòu traùch nhieäm baùo caùo tröôùc quoác hoäi, uyû ban naøy seõ giaùm saùt ñeå cho vieäc chuyeån caùc doanh nghieäp thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc sang cho tö nhaân quaûn lyù dieãn ra trong traät töï, caïnh tranh vaø coâng baèng. Chuùng ta phaûi laäp ra chính saùch caûi caùch ruoäng ñaát nhaèm thuùc ñaåy quyeàn tö höõu ñaát ñai, baûo ñaûm quyeàn mua baùn ñaát vaø ñeå giaù trò thaät cuûa taøi saûn tö nhaân ñöôïc phaûn aùnh moät caùch phuø hôïp treân thò tröôøng.

15. Caûi caùch taøi chính vaø thueá khoùa. Chuùng ta phaûi thieát laäp moät heä thoáng taøi chính coâng coù traùch nhieäm giaûi trình vaø ñöôïc quaûn lyù moät caùch daân chuû nhaèm veä quyeàn lôïi cuûa ngöôøi ñoùng thueá vaø hoaït ñoäng thoâng qua caùc thuû tuïc hôïp phaùp. Chuùng ta caàn moät heä thoáng, theo ñoù, taát caû caùc thu nhaäp coâng thuoäc veà moät caáp chính quyeàn naøo ñoù – trung öông, tænh thaønh, quaän huyeän hoaëc ñòa phöông – ñöôïc kieåm soaùt ôû caáp ñoù. Chuùng ta caàn caûi caùch thueá khoaù moät caùch toaøn dieän nhaèm baõi boû taát caû caùc khoaûn thueá baát coâng, ñôn giaûn hoaù heä thoáng thueá khoùa vaø phaân chia gaùnh naëng thueá khoùa moät caùch coâng baèng. Quan chöùc chính phuû khoâng ñöôïc taêng thueá hoaëc ñaët ra nhöõng loaïi thueá môùi neáu chöa coù nhöõng cuoäc thaûo luaän coâng khai vaø ñöôïc quoác hoäi daân chuû chaáp thuaän. Chuùng ta phaûi caûi caùch chính saùch veà quyeàn sôû höõu nhaèm khuyeán khích söï caïnh tranh giöõa nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng khaùc nhau treân thöông tröôøng.

16. An sinh xaõ hoäi. Chuùng ta phaûi thieát laäp moät heä thoáng

ÑA HIEÄU 92 71

an sinh xaõ hoäi coâng baèng vaø phuø hôïp cho taát caû caùc coâng daân vaø baûo ñaûm moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc hoïc haønh, chaêm soùc söùc khoeû, löông höu vaø vieäc laøm ôû möùc toái thieåu.

17. Baûo veä moâi tröôøng. Chuùng ta caàn baûo veä moâi tröôøng thieân nhieân vaø khuyeán khích phaùt trieån beàn vöõng vaø coù traùch nhieäm ñoái vôùi caùc theá heä sau cuõng nhö toaøn nhaân loaïi. Ñieàu naøy coù nghóa laø ñoøi hoûi nhaø nöôùc vaø quan chöùc caùc caáp khoâng chæ laøm nhöõng gì hoï phaûi laøm ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu naøy maø coøn chòu söï giaùm saùt vaø tham gia cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû.

18. Coäng hoaø lieân bang. Nöôùc Trung Hoa daân chuû phaûi tìm caùch haønh ñoäng nhö moät cöôøng quoác quan troïng coù traùch nhieäm nhaèm goùp phaàn thuùc ñaåy hoaø bình vaø phaùt trieån ôû khu vöïc Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông, baèng caùch tieáp xuùc vôùi nhöõng quoác gia khaùc trong tinh thaàn bình ñaúng vaø thaúng thaén. Taïi Hoàng Coâng vaø Macao, chuùng ta phaûi uûng hoä nhöõng quyeàn töï do ñaõ coù saün ôû ñoù. Veà vaán ñeà Ñaøi Loan, chuùng ta phaûi tuyeân boá cam keát vôùi nhöõng nguyeân taéc töï do daân chuû, vaø sau ñoù, thöông löôïng nhö nhöõng thöïc theå bình ñaúng vaø saün saøng thoaû hieäp ñeå tìm moät coâng thöùc cho söï nghieäp thoáng nhaát moät caùch hoaø bình. Chuùng ta phaûi giaûi quyeát caùc baát ñoàng trong caùc khu vöïc daân toäc thieåu soá ôû Trung Quoác vôùi moät tinh thaàn côûi môû, tìm caùch ñaït ñöôïc moät khuoân khoå khaû dó ñeå cho taát caû caùc nhoùm thieåu soá vaø toå chöùc toân giaùo ñeàu coù theå phaùt trieån ñöôïc. Chuùng ta phaûi nhaém vaøo muïc tieâu toái haäu laø thaønh laäp moät lieân bang caùc coäng ñoàng daân chuû ôû Trung Quoác.

19. Söï thaät trong hoøa giaûi. Chuùng ta phaûi phuïc hoài thanh danh cho taát caû moïi ngöôøi, keå caû thaân nhaân cuûa hoï, töùc laø nhöõng ngöôøi ñaõ bò boâi nhoï trong caùc chieán dòch ñaøn aùp chính trò trong quaù khöù hoaëc laø nhöõng ngöôøi bò gaùn cho laø toäi phaïm vì tö töôûng, lôøi noùi hoaëc nieàm tin cuûa hoï. Nhaø nöôùc phaûi boài thöôøng cho nhöõng ngöôøi naøy. Taát caû caùc chính trò phaïm vaø tuø nhaân löông taâm phaûi ñöôïc traû töï do. Phaûi thaønh laäp Uyû Ban Ñieàu Tra Söï Thaät vôùi nhieäm vuï tìm kieám söï thaät veà nhöõng haønh ñoäng baát coâng vaø taøn baïo trong quaù khöù,


xaùc ñònh traùch nhieäm, duy trì coâng lyù vaø treân cô sôû naøy, tìm kieám söï hoaø giaûi xaõ hoäi.

Trung Quoác laø moät quoác gia quan troïng treân theá giôùi, laø moät trong naêm thaønh vieân thöôøng tröïc cuûa Hoäi ñoàng Baûo an Lieân Hieäp Quoác vaø laø moät thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng Nhaân quyeàn Lieân Hieäp Quoác, phaûi ñoùng goùp vaøo neàn hoaø bình cuûa nhaân loaïi vaø tieán boä veà nhaân quyeàn.

Nhöng ñaùng tieác laø, ngaøy hoâm nay chuùng ta laø nöôùc duy nhaát, trong caùc quoác gia quan troïng, vaãn coøn sa laày trong vuõng buøn cuûa neàn ñoäc taøi chính trò. Heä thoáng chính trò cuûa chuùng ta tieáp tuïc gaây ra nhöõng thaûm hoaï nhaân quyeàn vaø khuûng hoaûng xaõ hoäi, vì theá khoâng chæ boùp ngheït söï phaùt trieån cuûa chính Trung Quoác maø coøn ngaên chaën söï tieán boä cuûa caû neàn vaên minh nhaân loaïi. Phaûi thay ñoåi tình theá, thöïc söï laø phaûi thay ñoåi. Daân chuû hoaù neàn chính trò Trung Quoác laø coâng vieäc khoâng theå trì hoaõn ñöôïc nöõa.

Vì theá, chuùng toâi maïo muoäi bieán tinh thaàn coâng daân thaønh haønh ñoäng baèng caùch coâng boá Hieán Chöông 08 naøy. Chuùng toâi hy voïng raèng ñoàng baøo cuûa chuùng ta, nhöõng ngöôøi cuøng coù nhaän thöùc töông töï veà cuoäc khuûng hoaûng, veà tinh thaàn traùch nhieäm vaø söù meänh, duø hoï ñang naèm trong hay ngoaøi chính quyeàn, khoâng phaân bieät ñòa vò xaõ hoäi, seõ gaït sang moät beân nhöõng khaùc bieät nhoû ñeå cuøng naém laáy nhöõng muïc tieâu to lôùn cuûa phong traøo coâng daân naøy. Cuøng nhau, chuùng ta coù theå laøm vieäc vì nhöõng thay ñoåi quan troïng trong xaõ hoäi Trung Quoác vaø nhanh choùng thaønh laäp ñöôïc moät ñaát nöôùc töï do, daân chuû vaø hôïp hieán. Chuùng ta coù theå bieán nhöõng muïc tieâu vaø lyù töôûng maø nhaân daân ta ñaõ khoâng ngöøng tìm kieám suoát hôn moät traêm naêm qua thaønh hieän thöïc vaø coù theå mang laïi moät chöông röïc rôõ môùi cho neàn vaên minh Trung Hoa.

Nguoàn: http://www.nybooks.com/articles/archives/2009/jan/15/chinas-charter-08/

ÑA HIEÄU 92 73

Laïnh Noel

Em trôû veà xöù laïnhHoa anh ñaøo nôû hoàng

Ñöôøng ven hoà coâ quaïnhHeo huùt gioù ñoài thoâng

Theâm moät muøa ñoâng nöõaTheâm moät giaùng sinh veàNgöôøi ñi queân lôøi höùaÑeå ñoâng buoàn leâ theâ

Sao hoàn em heùo haétGiöõa ñeâm thaùnh voâ cuøngLôøi ca xöa dìu daëtCho maét buoàn röng röng

Tình coù giôø troïn veïn?Ngöôøi yeâu daáu xa vôøi…Cuoäc ñôøi khoâng hoø heïnCho em nhöõng nuï cöôøi

ª Ngoâ Kim Thu 20B


Neân nhuû mình queân nheùNhö hoa ñaøo rôi thoâiNhöng… moãi muøa ñoâng ñeánSao hoàn em chôi vôi?

Vaãn nhôù ngöôøi xa caùchVaãn thöông keû phöông trôøiKhi tieáng chuoâng möøng ChuùaRoän raõ ngaân töøng hoài

Em quyø beân maùng coû Haùi caønh thoâng ngaøy xöa23 laù thuôû ñoùÑaõ tan taønh öôùc mô.

ÑA HIEÄU 92 75

Ta Ñi, Ta ÔÛ, Ta Seõ Veà

Thaùng naêm chi nöõa khoâng coøn treûTöøng boùng thôøi gian ruõ xuoáng ngöôøi

Ta nghe nhö theå phöông trôøi cuõHaét hiu buoàn tröôùc luùc chia phoâi

Ta ñaây söông traéng ñaàu chaân toùcChieàu muoän haèn leân maét in loøngNhieàu naêm vieãn xöù ñôøi möa naéngTình voïng thöông veà moät queâ höông

Xöù ngöôøi ñaát laï quanh phöôøng phoáThaáy ñeâm khuya xuoáng roä hoa ñeønQueâ mình baát haïnh daân ngheøo quaùTraêng vaøng khoâng ñuû saùng ngoaøi hieân

Do choã ñoø ngang xuoâi con nöôùcNhöng muøa nöôùc luõ soùng cuoàng theoNeân khaùch qua ñoø sang beán khaùc Daân ngheøo trô maét ñôïi khaùch neo

Ta ñi töø ñoä taøn traêng uùaMô veà soâng nuùi cuoái ñôøi nhauTình ñeán ngaøn thu ai bieàn bieätRöøng xöa laù ruïng ñaõ gieo saàu

Leâ Anh K27


Moät ñôøi xa xöù, moät ñôøi khoåBoû tuoåi hoa nieân caû moäng ñaàuTa ñi maây traéng veà nghieâng phoáChieàu laïc loaøi theo naéng xeá mau

Ta mô nhö boùng chim veà toåNoãi möøng ai ñoù hoùt líu loMuøa yeâu hoa nôû beân trôøi cuõNghe ñoäng töø tim nhöõng noãi chôø

Ta vaãn mô töø trong giaác nguûSoâng nuùi lieàn nhau moät öôùc môBeân ñaây khoâng khaùc gì beân ñoùNgöôøi laëng buoàn nhau döôùi boùng côø

Ta bieát thôøi gian khoâng ñôïi nöõaTheá giôùi tuy gaàn maø laïi xaNgöôøi ñi con nöôùc roøng haáp hoáiSoùng thuûy trieàu leân voïng nhôù nhaø

Ta ñi laâu laém chöa veà laïiBieát toû cuøng ai yù taâm saàuHaøng caây beán nöôùc coøn xanh boùngHay ñaõ cuøng soâng ñuïc nöôùc saâu

Ta ñi khoâng bieát chieàu möa taïtBong boùng phaäp phoàng noåi trong möaEm beù moà coâi cha maát sôùmAi ngöôøi thöông beù soáng ngaøy xöa

Ta ñi cha meï giaø theâm tuoåiÑôøi boãng döng tai bieán ít khiChôø boùng ta hoaøi röng ngaán leäChieàu hoâm coøn nhôù buoåi ra ñi

ÑA HIEÄU 92 77

Ta ñi ôû xöù ngöôøi laï laãmCôm aùo moät thôøi soáng leû loiNgaàn caâu chuyeän keå veà theá söïTröôøng giang con nöôùc daäy truøng khôi

Ngöôøi ngaäm nguøi choân ñôøi baát löïcTa nhö cay ñaéng ñaõ chia ñoâiThaùng naêm xöa coù boài soâng lôõTa chæ moät doøng soâng chaûy thoâi

Ngöôøi choán ñaàu soâng trôøi möa ñoåTa cuoái doøng soâng nöôùc khöù hoàiTình khoâng bieân giôùi saàu khoân taûNhìn côn moäng mò reõ ñöôøng ngoâi

Ta böôùc ñi ñôøi chaúng tieác nôiThì nay veà laïi ñaõ laâu roài…Ta seõ veà thaêm, ta trôû laïiBuoàn vui, cöôøi khoùc leä ñaày vôi

Ta seõ veà thaêm moät non soângCaây caàu bieân giôùi baét qua loøngNgaïi nguøng soùng nöôùc coøn run ruûiNeáp aùo giang hoà öôùt daáu sang

Ta seõ veà thaêm laïi xoùm laøngNgaøy ñi khoâng kòp lôøi töø giaõCoâ gaùi nhìn ta buoàn cuùi maëtChæ bieát hình nhö luoáng ngôõ ngaøng

Ta seõ daâng höông quyø beân moäCaûm thöông cha meï ñaõ aâm thaàmTaï ôn trôøi ñaát cho cuoäc soángGiöõa moät doøng ngöôøi voán nhoû nhen


Ta seõ veà thaêm nhieàu ngöôøi baïnSoáng thaùc hoàn thieâng xanh coû mayNhieàu naêm nöôùc luït xoi moà maûAi coù töø taâm beå daâu naøy

Ta seõ veà thaêm duø ñaát baïcLoøng ngöôøi chöa heát noãi buoàn ñauÑeâm thaâu nhuùm löûa taøn mong öôùcAi ngöôøi khôi daäy lôùp tro nhaøu

Ta seõ veà thaêm lòch söû bieátNhieàu naêm thöông laù ruïng ven soângDöôùi trôøi soùng voã ta trôû laïi Roài ñaây möa naéng laïi beân loøng.

ÑA HIEÄU 92 79

YÙ Kieán Veà Vieäc Toång Hoäi Cöïu Sinh Vieân Só Quan Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam Nhaän Nhieäm Vuï Thaønh Laäp “Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh” Cho Toå Chöùc “Taäp Theå Chieán Só Vieät Nam Coäng Hoøa Haûi Ngoaïi”

ª Nguyeãn Quoác Ñoáng, K13

Ngaøy 1 thaùng 11, 2010

Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng cuûa toå chöùc Taäp Theå Chieán Só Vieät Nam Coäng Hoøa Haûi Ngoaïi (TTCS/VNCH/HN) ñaõ dieãn ra vaøo caùc ngaøy 1, 2 vaø 3 thaùng

10, 2010 taïi thaønh phoá Westminster, Nam California. Ñaïi Hoäi naøy ñaõ ñeà cöû cöïu Phoù Ñeà Ñoác Hoà Vaên Kyø Thoaïi laøm Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Ñaïi Dieän (HÑÑD) vaø baàu ra moät cô caáu môùi, ñoù laø Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh (HÑÑH) ñeå thay theá cho cô caáu tröôùc ñaây cuûa Taäp Theå Chieán Só laø Trung Taâm Ñieàu Haønh Trung Öông. Cuõng taïi Ñaïi Hoäi naøy, Toång Hoäi Cöïu Sinh Vieân Só Quan Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam (TH/CSVSQ/TVBQG/VN) ñöôïc trao nhieäm vuï “thaønh laäp HÑÑH cho TTCS/VNCH/HN”. Ngaøy 8/10/2010, Nieân Tröôûng THT Nguyeãn Vaên Chaán, K9, ñaõ ra moät thoâng baùo cho bieát “Vì nhu caàu ñaåy maïnh coâng cuoäc ñaáu tranh ñoøi hoûi Töï Do, Daân Chuû vaø Nhaân Quyeàn cho ñaát nöôùc vaø vì danh döï taäp theå Cöïu Sinh Vieân Só Quan Tröôøng Voõ Bò Quoác


Gia Vieät Nam, phaùi ñoaøn Toång Hoäi ñaõ chaáp nhaän vieäc uûy nhieäm noùi treân.” Nieân Tröôûng THT cuõng cho bieát “Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi hieän ñang xuùc tieán phöông thöùc thöïc hieän vieäc thaønh laäp Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh Taäp Theå Chieán Só Vieät Nam Coäng Hoøa Haûi Ngoaïi”. Ngaøy 14/10/2010, Nieân Tröôûng THT cuõng ñaõ göûi thö môøi moät soá thaønh vieân trong Toång Hoäi ñeán tham döï phieân hoïp seõ ñöôïc TH toå chöùc vaøo ngaøy 14/11/2010 taïi San Jose, Baéc California ñeå “baàu choïn moät vò chuû tòch cho HÑÑH cuûa TTCS/VNCH/HN. Moät soá anh em cöïu sinh vieân Voõ Bò ñaõ phaùt bieåu yù kieán cuûa mình treân dieãn aøn Voõ Bò veà söï vieäc noùi treân. Toâi cuõng xin ñoùng goùp moät vaøi yù kieán nhö sau:

1- Caùc cöïu sinh vieân só quan Tröôøng Voõ Bò ñeàu laø caùc chieán só cuûa Quaân Löïc Vieät Nam Coäng Hoøa, khoâng bao giôø queân nhieäm vuï cuûa mình laø “baûo quoác, an daân”, laøm saùng danh chính nghóa quoác gia, daân toäc laø “phaûi xaây döïng vaø baûo veä cheá ñoä töï do, daân chuû cuûa mieàn Nam Vieät Nam vaø baûo ñaûm cuoäc soáng aám no, haïnh phuùc cho quaân, daân mieàn Nam”. Bieát bao só quan Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia VN ñaõ vì lyù töôûng cao ñeïp naøy maø hy sinh thaân maïng, giuùp cheá ñoä töï do cuûa mieàn Nam toàn taïi ñöôïc 21 naêm. Sau ngaøy 30/4/1975 laø ngaøy mieàn Nam VN rôi vaøo tay quaân xaâm löôïc mieàn Baéc, cuõng bieát bao anh em cöïu sinh vieân só quan Voõ Bò ñang tî naïn CS taïi caùc vuøng ñaát cuûa theá giôùi töï do ñaõ khoâng quaûn ngaïi tuoåi giaø söùc yeáu vaãn mieät maøi tranh ñaáu cho lyù töôûng naøy, hy voïng goùp söùc nhoû nhoi cuûa mình vaøo vieäc giaûi theå cheá ñoä ñoäc taøi CS taïi queâ nhaø, giaûi phoùng toaøn daân khoûi aùch thoáng trò taøn baïo cuûa CS voâ thaàn. Laäp tröôøng cuûa Toång Hoäi Voõ Bò chuùng ta ñöôïc neâu roõ trong Baûn Noäi Quy cuûa TH vaø ñaõ ñöôïc xaùc nhaän laïi trong Baûn Tuyeân Caùo Kyø Ñaïi Hoäi laàn thöù 16 taïi thaønh phoá San Jose, Baéc California, ngaøy 6/7/2008 nhö sau:

- Cöông quyeát giöõ vöõng laäp tröôøng quoác gia, daân toäc - Khoâng chaáp nhaän chuû nghóa Coäng saûn - Khoâng hoøa hôïp, hoøa giaûi vôùi Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam Caùc hoaït ñoäng cuûa Toång Hoäi Voõ Bò cuõng nhö cuûa caùc

ÑA HIEÄU 92 81

thaønh vieân trong TH caàn phaûi theå hieän ñuùng ñaén laäp tröôøng ñaõ ñöôïc khaúng ñònh nhö treân, khoâng theå vì baát cöù lyù do gì maø ñi ngöôïc laïi laäp tröôøng naøy ñöôïc.

2- Toå chöùc TTCS/VNCH/HN ñöôïc thaønh laäp vaøo thaùng 9/2003. Theo ñuùng danh xöng, ñaây laø moät toå chöùc nhaèm taäp hôïp caùc cöïu quaân nhaân cuûa Quaân Löïc VNCH hieän ñang soáng tî naïn CS taïi caùc nöôùc trong theá giôùi töï do vaãn coøn aáp uû hoaøi baõo tranh ñaáu cho moät Vieät Nam töï do, mong muoán tieáp tuïc phuïc vuï lyù töôûng daân chuû hoùa nöôùc nhaø. Nhö vaäy chính ra ñaây phaûi laø moät toå chöùc taäp hoïp caùc thaønh vieân cuûa coäng ñoàng ngöôøi Vieät Tî Naïn CS taïi haûi ngoaïi, vôùi caùc anh em cöïu quaân nhaân VNCH laø thaønh phaàn chuû löïc, coù nhieäm vuï choáng traû laïi söï xaâm nhaäp vaø phaù hoaïi cuûa CS vaø tay sai taïi caùc ñòa phöông ñeå laøm saùng danh chính nghóa cuûa khoái ngöôøi Vieät quoác gia taïi haûi ngoaïi.

Laø moät cöïu SVSQ Voõ Bò tî naïn CS taïi Hoa Kyø, toâi vaø moät soá ñoâng chieán höõu taïi ñòa phöông ñaõ caûm thaáy raát vui möøng khi thaáy söï ra ñôøi cuûa toå chöùc TTCS/VNCH/HN vaøo naêm 2003. Chuùng toâi ñaõ töøng ñi döï caùc buoåi hoïp cuøng anh em thuoäc nhieàu hoäi ñoaøn khaùc nhau, baøn luaän neân laøm gì ñeå giuùp cho toå chöùc TTCS trong giai ñoaïn sô khai môùi thaønh laäp naøy. Chuùng toâi coi ñaây laø moät cô hoäi toát giuùp taïo neân moät söùc maïnh toång hôïp cho caùc löïc löôïng choáng Coäng cuûa khoái ngöôøi Vieät quoác gia, vaø cuõng laø dòp ñeå ñoaøn keát caùc ñoaøn theå cöïu quaân nhaân thuoäc nhieàu quaân, binh chuûng khaùc nhau cuûa Quaân Löïc VNCH taïi haûi ngoaïi. Söï ñoaøn keát vaø söùc maïnh toång hôïp naøy raát caàn thieát ñeå chuùng ta cuûng coá phoøng tuyeán choáng keû thuø chung CS taïi haûi ngoaïi, giöõ vöõng laèn ranh Quoác-Coäng trong vieäc ñoái phoù vôùi keá hoaïch “nhuoäm ñoû coäng ñoàng” do CSVN ñang töøng böôùc tieán haønh.

Tuy nhieân sau 7 naêm qua, thaønh tích cuûa toå chöùc TTCS/VNCH/HN chöa thöïc söï ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa ngöôøi Vieät Tî Naïn CS taïi haûi ngoaïi. Moät soá söï kieän xaûy ra trong coäng ñoàng chuùng ta vaø moät soá vieäc laøm cuûa caùc thaønh vieân cuûa TTCS coøn khieán ñoàng höông thaát voïng vaø nghi ngôø caû laäp tröôøng cuûa toå chöùc nöõa. Ñaây quaû thöïc laø moät söï kieän


voâ cuøng ñaùng tieác, laøm maát ñi cô hoäi ngoài laïi vôùi nhau cuûa chuùng ta ñeå cuøng goùp söùc ñaùnh baïi keû thuø chung cuûa daân toäc: boïn CSVN ñang thoáng trò taïi queâ nhaø.

Toâi xin daãn ra moät soá söï vieäc quan troïng sau ñaây ñaõ xaûy ra trong coäng ñoàng cuûa chuùng ta taïi haûi ngoaïi trong nhöõng naêm qua:

a- Nhaân dòp töôûng nieäm Ngaøy Quoác Haän 30 thaùng 4, 2005 taïi thuû ñoâ Washington, 4 toå chöùc ngoaïi vi cuûa Ñaûng Vieät Taân cho toå chöùc moät Cuoäc Dieãn Haønh Vì Töï Do (Freedom March) vaø hoï cuõng meänh danh ngaøy 30 thaùng 4 naêm aáy laø “Ngaøy Töï Do Cho Vieät Nam”. Ñoù laø 4 toå chöùc sau ñaây:

- UÛy Ban Vaän Ñoäng Chính Trò Ngöôøi Myõ goác Vieät - Nghò Hoäi Toaøn Quoác Ngöôøi Vieät taïi Hoa Kyø - Maïng Löôùi Tuoåi Treû Vieät Nam Leân Ñöôøng - Toång Hoäi Sinh Vieân Vieät Nam taïi Baéc Myõ Ngaøy 30 thaùng 4 haøng naêm laø “Ngaøy Quoác Haän” ñoái

vôùi khoái ngöôøi Vieät tî naïn CS taïi haûi ngoaïi. Hoï maõi maõi coi CSVN laø keû thuø cöôùp nöôùc. Ñoù laø ngaøy toaøn daân mieàn Nam maát töï do phaûi soáng moät cuoäc soáng laàm than thoáng khoå döôùi söï cai trò khaéc nghieät cuûa Baéc quaân CS xaâm löôïc. Khoâng coù lyù do gì khieán ta coù theå chaáp nhaän danh xöng môùi do 4 toå chöùc treân ñaët ra laø "Ngaøy Töï Do cho VN”. Bò ñoàng höông khaép moïi nôi phaûn ñoái kòch lieät, caùc toå chöùc treân ñaõ phaûi cho ñoåi danh xöng “Ngaøy Töï Do cho VN" thaønh “Ngaøy Tranh Ñaáu cho Töï Do cuûa VN”. Chuùng toâi khoâng thaáy TTCS/VNCH/HN coù phaûn öùng cuï theå gì veà haønh ñoäng sai traùi naøy (?)

b- Naêm 2006, nhaät baùo Ngöôøi Vieät taïi thaønh phoá West-minster, Nam California, trong soá baùo Xuaân ñaõ cho ñaêng ngay trang ñaàu moät baøi thô ca tuïng 8 nhaân vaät choùp bu cuûa Ñaûng Coäng Saûn VN. Dö luaän ñoàng höông voâ cuøng phaãn noä. Hoï ñaõ ñeán toøa soaïn baùo naøy baøy toû söï baát bình tröôùc haønh ñoäng “soáng nhôø coäng ñoàng tî naïn CS maø laïi phaûn boäi ngöôøi tî naïn, ca tuïng keû thuø CS ngay trong loøng thuû ñoâ tî naïn CS”. TTCS/VNCH/HN cuõng khoâng leân tieáng phaûn ñoái thaùi ñoä thaân Coäng cuûa tôø baùo naøy (?)

ÑA HIEÄU 92 83

c- Naêm 2008, cuõng nhaät baùo Ngöôøi Vieät noùi treân ñaõ cho ñaêng trong giai phaåm Xuaân taám hình “côø VNCH veõ trong chaäu röûa chaân cuûa moät tieäm laøm nails” ñeå minh hoïa cho baøi vieát cuûa moät taùc giaû xuaát thaân töø cheá ñoä Vieät Nam CS vaø cuõng laø sinh vieân hoäi hoïa cuûa moät tröôøng ñaïi hoïc Myõ. Böùc hình nhuïc maï laù côø thieâng lieâng cuûa toå quoác VNCH ñaêng treân baùo Ngöôøi Vieät laàn naøy laïi gaây ra moät laøn soùng phaãn noä trong giôùi ngöôøi Vieät Tî Naïn CS taïi Nam California. Hoï lieân tuïc bieåu tình tröôùc cöûa toøa soaïn cuûa baùo naøy, ñoøi hoûi tôø baùo naøy phaûi coù thaùi ñoä roõ raøng: coù phuïc vuï cho ñoàng höông Vieät Tî Naïn CS hay choïn ñöùng beân chieán tuyeán cuûa keû thuø CS? TTCS/VNCH/HN coù haønh ñoäng cuï theå naøo tieáp tay vôùi ñoàng höông Vieät Tî Naïn CS sau bieán coá naøy khoâng?

d- Cuõng vaøo dòp Leã Töôûng Nieäm Quoác Haän laàn thöù 35 (30 thaùng 4, 2010) vaø Leã Möøng Ngaøy Quaân Löïc VNCH (19 thaùng 6, 2010) khoâng hieåu sao maø ñoàng höông taïi thaønh phoá San Jose, Baéc California laïi thaáy coù tôùi 2 buoåi leã Töôûng Nieäm Quoác Haän vaø 2 buoåi leã möøng Ngaøy Quaân Löïc do 2 ñoaøn theå cöïu quaân nhaân ñöùng ra toå chöùc: ñoù laø toå chöùc TTCS/VNCH/ÑP vaø toå chöùc Lieân Hoäi Cöïu Quaân Nhaân. Bieåu hieän thieáu ñoaøn keát noùi treân ñaõ aûnh höôûng khoâng toát ñeán uy tín cuûa caùc toå chöùc cöïu quaân nhaân cuøng ñang hoaït ñoäng choáng Coäng taïi haûi ngoaïi.

Döïa vaøo caùc söï kieän neâu treân, toâi nhaän thaáy toå chöùc TTCS/VNCH/HN ñaõ khoâng phaùt huy ñöôïc khaû naêng cuûa mình vaø khoâng ñaùp öùng ñöôïc caùc kyø voïng cuûa ñoàng höông trong vieäc thi haønh caùc nhieäm vuï ñöôïc coäng ñoàng ngöôøi Vieät tî naïn CS giao phoù. Coù theå vì toå chöùc naøy ñaõ gaëp nhieàu khoù khaên veà vaán ñeà nhaân söï neân khoâng ñuû ngöôøi coù khaû naêng ñeå hoaøn thaønh traùch nhieäm ñöôïc giao phoù. Toå chöùc laïi cuõng khoâng coù moät cô quan ngoân luaän rieâng giuùp phoå bieán caùc hoaït ñoäng cuûa mình vaø cuûng coá nieàm tin cuûa ñoàng höông.

3- Sau Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng ngaøy 1, 2, vaø 3 thaùng 10, 2010 cuûa TTCS, moät vò chuû tòch môùi ñaõ ñöôïc baàu ra cho cô caáu “Hoäi Ñoàng Ñaïi Dieän” (töùc Hoäi Ñoàng Ñaïi Bieåu tröôùc ñaây) vaø moät cô caáu môùi ñaõ ñöôïc thaønh laäp; ñoù laø “Hoäi Ñoàng Ñieàu


Haønh” (thay Trung Taâm Ñieàu Haønh Trung Öông tröôùc ñaây). Chuùng ta cuõng khoâng roõ cô caáu môùi naøy seõ ñöôïc toå chöùc nhö theá naøo vaø seõ ñöôïc giao cho nhöõng nhieäm vuï cuï theå naøo. Trong moät ñieän thö göûi ñeán moät vò Ñaïi Dieän Khoùa ngaøy 15 thaùng 10, 2010, Nieân Tröôûng THT ñaõ cho bieát: "Toång Hoäi chuùng ta ñang chôø vaên kieän veà Toå Chöùc vaø Nhieäm Vuï cuûa HÑÑD cuõng nhö HÑÑH/TTCS/VNCH/HN” (HÑÑH/TTCS/ VNCH/HN laø moät cô caáu môùi cuûa TTCS vöøa ñöôïc ÑHBT/TTCS/VNCH/HN thaønh laäp). Khi naøo nhaän ñöôïc caùc vaên kieän treân TH seõ thoâng baùo cuøng vôùi Chöông Trình buoåi hoïp cho caùc thaønh vieân aán ñònh trong Thö Môøi”.

Taïi ÑHBT cuûa TTCS, TH Voõ Bò ñaõ chính thöùc nhaän nhieäm vuï giuùp “thaønh laäp HÑÑH cho TTCS”. Ñaây quaû laø moät nhieäm vuï voâ cuøng khoù khaên cho taäp theå chuùng ta. Neáu töø choái khoâng nhaän troïng traùch naøy, coù theå chuùng ta seõ bò ñaùnh giaù laø “thieáu tinh thaàn traùch nhieäm, khoâng daán thaân cho troïn”. Maø neáu nhaän troïng traùch naøy, chuùng ta seõ phaûi ñoái phoù vôùi muoân vaøn thöû thaùch. Tröôùc heát Ban Chaáp Haønh TH caàn laøm vieäc ñeå giaûi quyeát oån thoûa caùc thaéc maéc hôïp lyù cuûa caùc khoùa hay cuûa caùc cöïu SVSQ neâu ra. Neáu chuùng ta khoâng giaûi quyeát xong caùc vaán ñeà noäi boä, chuùng ta khoâng theå duy trì ñöôïc söï ñoaøn keát raát caàn thieát ñeå toå chöùc cuûa chuùng ta hoaøn thaønh nhieäm vuï ñöôïc giao. Sau ñoù, chuùng ta cuõng phaûi caân nhaéc ñeán vieäc hôïp taùc giöõa chuùng ta vaø TTCS coù khaû naêng thaønh coâng hay khoâng. Kinh nghieäm cho thaáy vieäc hôïp taùc giöõa caùc toå chöùc, caùc ñoaøn theå choáng Coäng trong coäng ñoàng haûi ngoaïi trong hoaøn caûnh nhöõng naêm gaàn ñaây khoâng phaûi laø moät quaù trình eâm xuoâi, thuaän lôïi. Nghò Quyeát 36 do Ñaûng CSVN ban haønh vaøo naêm 2004 ñaõ heä thoáng hoùa vieäc xaâm nhaäp vaø phaù hoaïi caùc coäng ñoàng ngöôøi Vieät taïi haûi ngoaïi. Keû thuø cuûa chuùng ta coù dö taøi löïc vaø nhaân löïc ñeå ñaùnh phaù coäng ñoàng tî naïn CS cuûa chuùng ta. Chuùng taán coâng chuùng ta treân moïi maët traän: chính trò, vaên hoùa, xaõ hoäi, toân giaùo… Khoâng hieám caùc toå chöùc choáng Coäng ñaõ bò chuùng cho gaøi ngöôøi vaøo, vaø keát quaû tieàm löïc cuûa ngöôøi Vieät tî naïn ñaõ bò suy yeáu ñi nhieàu. Raát may, coäng

ÑA HIEÄU 92 85

ñoàng chuùng ta vaãn coøn nhieàu chieán só kieân cöôøng, khoâng quaûn ngaïi hy sinh coâng söùc, thì giôø vaø tieàn baïc ñeå giöõ vöõng phoøng tuyeán choáng Coäng ñang phaûi chòu nhieàu aùp löïc töø nhieàu phía. Muoán vieäc hôïp taùc cuûa TH Voõ Bò chuùng ta vôùi toå chöùc TTCS ñöôïc thaønh coâng, chuùng ta phaûi nhaän ñònh xem hoï coù theo ñuùng Toân Chæ ñöôïc neâu trong Ñieàu 4 cuûa chính hoï nhö sau hay khoâng:

Toân chæ: Taäp Theå Chieán Só Vieät Nam Coäng Hoøa Haûi Ngoaïi quyeát

taâm: • Giöõ vöõng laäp tröôøng Quoác Gia Daân Toäc• Khoâng chaáp nhaän hoøa hôïp, hoøa giaûi vôùi Coäng Saûn

Vieät Nam• Laáy Quoác Kyø vaø Quoác Ca Vieät Nam Coäng Hoøa laøm

bieåu töôïngÑöôïc nhö vaäy, chuùng ta seõ khoâng aùy naùy gì veà vieäc chung

vai goùp söùc cuøng TTCS trong vieäc hoaøn thaønh troïng traùch chung cuûa ngöôøi Vieät Tî Naïn CS taïi haûi ngoaïi.

Ñaïi Hoäi Baát Thöôøng cuûa TTCS ngaøy 1, 2 vaø 3 thaùng 10, 2010 cuõng coù söï tham döï cuûa cöïu Ñaïi Töôùng Traàn Thieän Khieâm (ÑT TTK). OÂng ñaõ ñöôïc ÑHBT môøi laøm Coá Vaán cho TTCS/VNCH/HN. Thöïc söï chuùng ta cuõng khoâng bieát roõ veà vai troø Coá Vaán trong nhöõng ngaøy saép tôùi cuûa oâng trong toå chöùc naøy. Chuùng ta khoâng roõ oâng ñöôïc môøi laøm coá vaán cuûa toå chöùc TTCS vì oâng laø ngöôøi ñaõ naém moät chöùc vuï cao troïng vaøo baäc nhaát cuûa VNCH ngaøy xöa hay vì oâng vöøa tìm ra ñöôïc moät keá saùch môùi coù theå giuùp giaûi quyeát ñöôïc caùc baøi toaùn nan giaûi hieän nay cuûa ñaát nöôùc? OÂng baát ngôø xuaát hieän taïi ÑHBT cuûa TTCS noùi laø ñeå “gaëp laïi anh em, baïn beø naêm xöa, ñeå noùi lôøi caùm ôn ñeán nhöõng ngöôøi ñaõ cheát vaø nhöõng ngöôøi coøn soáng vaãn ñang tieáp tuïc tranh ñaáu cho lyù töôûng töï do cuûa daân toäc.” Söï xuaát hieän cuûa oâng trong coäng ñoàng sau 35 naêm “im hôi laëng tieáng, chaúng ñoùng goùp yù kieán, coâng söùc vaø tieàn baïc gì cho coâng cuoäc tranh ñaáu choáng Coäng Saûn taïi haûi ngoaïi cuûa chuùng ta, chaúng hoã trôï gì cho caùc chieán höõu vaø caùc thuoäc caáp cuûa oâng trong cuoäc


chieán tröôøng kyø choáng Coäng cuûa chuùng ta taïi haûi ngoaïi” ñaõ khieán nhieàu ngöôøi ngaïc nhieân. Vai troø cuûa oâng trong caùc bieán ñoäng chính trò thôøi VNCH nhöõng naêm xöa coøn khieán nhieàu ngöôøi e ngaïi, khoâng tin töôûng vaøo oâng. Nhieàu ngöôøi baát bình ñaõ naëng lôøi chæ trích thaùi ñoä thieáu traùch nhieäm cuûa oâng sau ngaøy chuùng ta maát nöôùc vaø phaûi ly höông. Söï thaät, cöïu ÑT Khieâm chöa bao giôø laø moät taám göông ñaùng ñeå chuùng ta noi theo. Trong lòch söû tranh ñaáu choáng Coäng cuûa mieàn Nam Vieät Nam, chuùng ta coù raát nhieàu taám göông saùng veà loøng quaû caûm, tính trung kieân, loøng hy sinh cuûa caùc chieán só Quaân Löïc VNCH. Vì vaäy chuùng ta môùi giöõ vöõng ñöôïc mieàn Nam VN trong hôn 20 naêm ñeå chuùng ta vaø con chaùu coù cô hoäi sinh soáng vaø tröôûng thaønh. Vaøo ngaøy 30 thaùng 4, 1975, söï tuaãn tieát cuûa 5 vò töôùng trong Quaân Löïc VNCH: caùc töôùng Nguyeãn Khoa Nam, Phaïm Vaên Phuù, Leâ Nguyeân Vyõ, Traàn Vaên Hai, Leâ Vaên Höng; cuûa Ñaïi Taù Hoà Ngoïc Caån vaø cuûa nhieàu chieán só khaùc ñaõ khieán chuùng ta khoâng hoå theïn vôùi caùc baäc tieàn nhaân döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc. Ñaây laø nhöõng taám göông saùng veà loøng töï troïng, loøng quaû caûm vaø tinh thaàn yeâu nöôùc cuûa caùc “chieán só VNCH”.

Cuõng trong dòp oâng Khieâm veà California döï ÑHBT cuûa TTCS, oâng ñaõ daønh cho ñaøi SBTN moät cuoäc phoûng vaán noùi leân yù kieán cuûa oâng ñoái vôùi caùc vaán ñeà hieän nay cuûa ñaát nöôùc, quan heä tay ba giöõa Myõ, Trung Coäng vaø Vieät Nam Coäng Saûn… Moät soá phaùt bieåu cuûa oâng trong cuoäc phoûng vaán naøy ñaõ khieán ñoàng höông Vieät Tî Naïn CS taïi haûi ngoaïi raát baát bình. Chaúng haïn oâng noùi:”Duø CS hay khoâng thì hoï cuõng coù tinh thaàn daân toäc yeâu nöôùc(?). Keát aùn baây giôø e coù söï sai laàm chaêng?” OÂng coøn cho bieát “Ñaûng CS saép toå chöùc hoïp Ñaûng ñeå ñeà ra phöông thöùc hoaït ñoäng trong nhöõng naêm saép tôùi. ÔÛ Phaùp, ngöôøi ta ñaõ göûi yù kieán ñoùng goùp ñeán Ñaûng ñeå Ñaûng xem xeùt. Chuùng ta cuõng cöù neân göûi yù kieán ñeán Ñaïi Hoäi Ñaûng. Hoï phaûi xem xeùt caùc yù kieán göûi ñeán chöù…(?)”. Ñoái vôùi vieäc Hoa Kyø ñang coù chính saùch can thieäp nhieàu hôn taïi vuøng chaâu AÙ Thaùi Bình Döông vaø hoï cuõng ñang coá gaéng hoã trôï VNCS nhieàu hôn, oâng Khieâm cho yù kieán: “Ñaây

ÑA HIEÄU 92 87

laø ñieàu ñuùng, chuùng ta neân uûng hoä cho chính saùch naøy cuûa Hoa Kyø. Coù nhö vaäy Vieät Nam môùi coù cô may thoaùt khoûi söï kieàm cheá cuûa Trung Coäng.” Vì caùc phaùt bieåu nhö vaäy maø raát nhieàu ngöôøi choáng ñoái söï hieän dieän cuûa oâng Khieâm trong caùc toå chöùc cuûa coäng ñoàng. Hoï ñaùnh giaù nhöõng phaùt bieåu cuûa oâng laø “coù lôïi cho CS, mang tính hoøa hôïp, hoøa giaûi vôùi CS”. Hoï cuõng cho raèng söï hieän dieän cuûa oâng trong caùc toå chöùc cuûa coäng ñoàng ngöôøi Vieät Tî Naïn CS vaøo thôøi ñieåm naøy chæ gaây theâm söï chia reõ trong coäng ñoàng. Nhieàu anh em cöïu SVSQ Voõ Bò cuõng baát bình vaø cho vieäc TH Voõ Bò coäng taùc vôùi TTCS vôùi oâng TTK trong vai troø coá vaán cuûa TTCS laø khoâng chaáp nhaän ñöôïc vì lôøi phaùt bieåu cuûa oâng trong cuoäc phoûng vaán do ñaøi SBTN thöïc hieän cho thaáy moät laäp tröôøng khoâng ñuùng ñaén, khoâng phuø hôïp vôùi ñöôøng loái, laäp tröôøng cuûa TH Voõ Bò. Ñeå TH coù theå vöõng taâm tieán böôùc, toâi nghó Ban Chaáp Haønh TH caàn giaûi quyeát oån thoûa caùc thaéc maéc do anh em Voõ Bò ñaõ neâu ra lieân quan ñeán vai troø hieän nay cuûa cöïu ÑT TTK trong TTCS.

Toùm taét laïi, vieäc Toång Hoäi Voõ Bò cuûa chuùng ta nhaän lôøi giuùp TTCS/VNCH/HN thaønh laäp Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh, moät cô caáu môùi cuûa TTCS laø moät traùch nhieäm voâ cuøng khoù khaên vaø naëng neà trong hoaøn caûnh hieän nay. Toâi raát mong Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi vaø taát caû caùc thaønh vieân trong taäp theå cuûa chuùng ta giöõ ñöôïc tính töï thaéng, tìm ra phöông thöùc toát nhaát ñeå giaûi quyeát caùc baát ñoàng trong noäi boä, cuõng nhö phöông thöùc toát nhaát ñeå chuùng ta cuøng chung söùc giuùp caùc hoäi ñoaøn quaân nhaân baïn coù cuøng lyù töôûng quoác gia, daân toäc thöïc hieän thaønh coâng caùc keá hoaïch baûo veä coäng ñoàng choáng söï xaâm nhaäp cuûa keû thuø CS ñeå goùp moät phaàn nhoû cuûa mình trong ñaïi cuoäc quang phuïc queâ höông vaø daân chuû hoùa nöôùc nhaø. Neáu chuùng ta haønh ñoäng thieáu caån troïng, keát quaû seõ khoâng nhö chuùng ta mong muoán, uy tín vaø danh döï cuûa caû taäp theå Voõ Bò seõ bò toån haïi vaø nhöõng keá hoaïch do Toång Hoäi ñeà ra ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu cuûa taäp theå chuùng ta seõ khoù coù cô hoäi thaønh coâng.


Ñoaøn Vaên Xöôøng, Baïn Toâi ª Kieàu Coâng Cöï K22

ª Hoài kyù tuø caûi taïo

Trong Taäp San BÑQ soá 29, phaùt haønh thaùng 5/2010, ôû trang 64, coù baøi thô “Em, Anh vaø Cuoäc Chieán" cuûa Tònh Nhieân, ñaõ laøm toâi xuùc ñoäng. Bôûi vì Ñoaøn

Vaên Xöôøng laø ngöôøi baïn cuøng khoùa maø ngöôøi con gaùi naøy ñaõ quen, ñaõ bieát vaø nhôù raát roõ veà caáp baäc, chöùc vuï, ñôn vò vaø KBC cuûa baïn toâi:

...Gaëp ñöôïc Em, coâ beù môùi leân möôøiÑoâi maét thô ngaây maù phuùng duyeân cöôøiTrong nhung luïa, em nhö coâng chuùa nhoûNaøo ai bieát cuoäc ñôøi seõ thay ñoåiRoài moät hoâm, cao nguyeân keùo côø ruõCha coâ beù ñaõ naèm xuoáng cho cao nguyeânThöông coâ beù vaønh khaên tang khi tuoåi vaãn coøn thô...Gia ñình tang thöông, ñaát nöôùc cuõng bi thaûm:...Ngaøy cuoái thaùng TöLeänh ban ra, boû suùng, ñaàu haøngNöôùc maét tuoân rôi tim nhö ñaõ ngheïn lôøi...Vaø nhö theá anh leân ñöôøng caûi taïo.Ñeå roài cuoái cuøng: “Em baët tin Anh maõi ñeán giôø

ÑA HIEÄU 92 89

Rôøi queâ höông qua ñöôïc xöù Töï DoVaãn luoân ngoùng tin anh töø ñoùNhieàu nguoàn tin nghe noùi anh ñaõThaân xaùc gôûi nôi nuùi röøng Ngheä TónhCoâ beù ngaøy xöa vaãn,Luoân nhôù maõi veà anh...Ñoù cuõng laø nieàm caûm xuùc ñeå toâi ñöôïc vieát nhöõng doøng

naøy nhö "nhöõng thoâng baùo" moät ñoâi ñieàu maø toâi bieát veà baïn toâi, Ñoaøn Vaên Xöôøng.

Xöôøng sinh ngaøy 12/5/1945 taïi Long Ñöùc, Traø Vinh, trong moät gia ñình goàm hai anh trai vaø moät chò gaùi. Xöôøng laø con UÙt trong gia ñình neân ñöôïc caùc anh chò cöng chieàu vaø thöông yeâu. Ba meï ñaõ maát sau caùi cheát ñau thöông cuûa Xöôøng trong nguïc tuø CS. Moät ngöôøi anh hieän coøn soáng taïi Long Ñöùc, Traø Vinh. Ngöôøi chò gaùi raát thaân thieát vôùi Xöôøng ñang ñònh cö taïi Thuïy Ñieån. Hoài nhoû theo hoïc Tröôøng Trung Hoïc Baùn Coâng Traàn

Trung Tieân, thò xaõ Traø Vinh. Sau khi ñaäu Tuù Taøi 2, leân Saøi Goøn theo hoïc Ñaïi Hoïc Khoa Hoïc Saøi Goøn. Naêm 1973, khi ñôn vò ôû gaàn Saøi Goøn, coøn ghi danh tröôøng Luaät. Laø moät hoïc sinh xuaát saéc, moät ngöôøi luùc naøo cuõng vui veû laïc quan vaø taùnh hay giuùp ñôõ moïi ngöôøi. Ñeán 30/4/1975 vaãn coøn ñoäc thaân, maëc daàu gia ñình thuùc giuïc, Xöôøng chæ noùi: “thaân lính traùng soáng nay cheát mai, sôï laøm khoå vôï con...”... Taùnh tình khaù kín ñaùo nhöng hình nhö coù moät laàn Xöôøng noùi veà moät ngöôøi con gaùi maø Xöôøng ñaõ quen khi coâ beù... coøn laø coâng chuùa nhoû... vaø thöông coâ beù vaønh khaên tang khi tuoåi coøn thô... Vaø vaãn coøn lieân laïc khi Xöôøng ñaõ vaøo tuø vaø nhöõng laù thö vieát veà töø HT 7590, L16, K1..., moät thö nöõa, roài sau ñoù baët luoân. Chuyeän naøy phaûi hoûi laïi Nguyeãn


Ngoïc Khoan... môùi ñöôïc.

Treân ñöôøng ra BaécToâi khoâng nhôù chính xaùc ngaøy chuùng toâi bò ñöa xuoáng taøu

chuyeån ra Baéc, nhöng vaøo khoaûng thaùng 5/1977, ba thaùng sau teát Ñinh Tî (2/1977), ngaøy vôï toâi ñöa hai con leân thaêm gaëp taïi traïi Taân Hieäp, Bieân Hoøa (töùc laø Traïi giam tuø binh phieán coäng cuõ). Ñòa ñieåm taäp trung thì raát quen thuoäc, töø traïi ñoaøn xe chaïy veà höôùng Bieân Hoøa, thaúng ra xa loä roài ñoå veà höôùng Nam, ñeán caàu Saøi Goøn queïo traùi ñi vaøo beán Taân Caûng, moät ñòa ñieåm boác dôõ tieáp lieäu, ñaïn döôïc cuûa quaân ñoäi Myõ tröôùc khi ñöôïc chuyeån veà caên cöù Long Bình. Phöông tieän chuyeân chôû laø nhöõng chieác taøu chôû gaïo hay chôû haøng maø chuùng chieám ñöôïc ôû beân kho 5 Khaùnh Hoäi. Loøng taøu daøi khoaûng 25m, roäng 10m vaø cao 5m. Thôøi gian xuoáng taøu vaøo sau nöûa ñeâm. Chuùng duøng moät caùi thang ñeå ñöa ngöôøi xuoáng beân döôùi. Ñeán ngöôøi cuoái cuøng thì chuùng keùo thang leân. Chæ coù moät caùi loã thoâng hôi duy nhaát ôû ngay phía treân, ñöôïc ñaäy laïi baèng moät caùi löôùi maét caùo. Toâi khoâng bieát bao nhieâu ngöôøi bò nheùt vaøo ñaây nhöng döùt khoaùt laø khoâng theå naèm hoaëc ngoài thoaûi maùi ñöôïc. Khoâng khí ngoät ngaït, khoù thôû. Cuõng may vaøo ban ñeâm khí trôøi coøn laønh laïnh.

Roài caùi böûng maét caùo laïi ñöôïc môû leân, caùi thang ñöôïc thoøng xuoáng ñeå chuùng nheùt theâm hai ngöôøi. Hai ngöôøi naøy haønh lyù nheï tôn, chæ coù caùi ba loâ leùp xeïp mang phía sau löng. Theá nhöng anh chaøng ñi ñaàu vöøa ñi vöøa nhuùn nhaûy laøm cho vaøi ngöôøi la leân sôï caùi thang goã seõ gaõy ñeán nôi. Nhöng anh chaøng laïi nôû moät nuï cöôøi "baát caàn". Chính caùi nuï cöôøi naøy laøm toâi thaáy ngôø ngôï, hình nhö mình coù gaëp anh chaøng naøy ôû ñaâu roài. Roài toâi buoät mieäng keâu leân: “EÂ Xöôøng, Ñoaøn Vaên Xöôøng!" Anh chaøng höôùng veà nôi coù ngöôøi vöøa goïi teân mình. Dó nhieân khoâng nhaän ra trong caùi aùnh saùng lôø môø naøy. Toâi ñöùng thaúng ngöôøi daäy, goïi tieáp: "Kieàu Coâng Cöï neø, laïi ñaây!" Toâi ñang ôû trong caùi xoù trong cuøng cuûa khoan taøu, nôi coù caùi thuøng ñeå cho tuø ñi tieåu vaø ñaïi tieän, coù leõ nhôø theá maø coøn troáng vaøi choã. Nhieàu ngöôøi

ÑA HIEÄU 92 91

daït ra cho Xöôøng vaø ngöôøi baïn ñoàng haønh ñi tôùi choã cuûa toâi vaø vaøi ngöôøi baïn ñang ñöùng. Toâi hôi ngaïc nhieân chuyeán naøy ra Baéc maø hai anh chaøng khoâng mang theo caùi gì heát trôn. Xöôøng noùi ngay:

- Hoâm chuyeån leân Long Giao ñöôïc vaøi ngaøy thì tao vôùi thaèng Thaéng, Buøi Quang Thaéng, Ñaïi UÙy BÑQ, doït lieàn, ra khoûi traïi ngon ô. Ñònh doït leï ra ñöôøng ñoùn xe Lam veà Saøi Goøn khoâng ngôø gaëp maáy thaèng du kích. Tuïi noù döõ quaù, chuùng noù troùi laïi vaø ñem traû laïi cho traïi. Maáy thaèng boä ñoäi ñaäp cho moät traän töôûng tieâu roài... roài ñem nhoát vaøo trong conex cho ñeán baây giôø. Ra ngoaøi Baéc coi boä yeân yeân laø tao doâng, nhaát ñònh khoâng ôû vôùi tuïi naøy. Cheát thì boû. Cöù coi nhö mình ñaõ... "anh duõng ñeàn nôï nöôùc" roài.

Caû hai ngöôøi bò nhoát, bò ñaùnh ñaäp haèng ngaøy, bò coøng tay xích chaân hôn moät naêm, baèng caùi thôøi gian maø chuùng toâi töø traïi Long Giao veà Taân Hieäp, thaân theå chæ coøn da boïc xöông, nhöng tinh thaàn vaãn coøn cöùng coûi, nuï cöôøi vaãn chöa taét. Xöôøng hoûi toâi:

- Maøy coù gì cho hai ñöùa tau aên ñi! Ñoùi quaù.Dó nhieân laø coù roài. Nhìn hai ngöôøi baïn ngoài aên maø öùa

nöôùc maét. Coù bao giôø con ngöôøi bò ñaåy vaøo tình traïng ñoùi khoå cuøng cöïc nhö theá naøy ñaâu. Ñuùng laø thôøi ñaïi cuûa "ma vöông quæ döõ" maø. Hoài ôû trong Tröôøng nhöõng ngaøy ñi hoïc chung ôû baõi taäp, saân baén coù bieát nhau nhöng khoâng thaân laém vì Xöôøng ôû Ñaïi Ñoäi F (Tieåu Ñoaøn 2), coøn toâi ôû Ñaïi Ñoäi D (Tieåu Ñoaøn 1). Thaùng 12/1967 ra Tröôøng, Xöôøng laø moät trong 10 ngöôøi ñöôïc öu tieân choïn veà Löïc Löôïng Ñaëc Bieät cuøng vôùi Tröông Vaên UÙt, Ñaëng Thieän Chaån, Huyønh Vaên Tieång, Huyønh Trung Chaân, Quaùch Cô Bình, Ñaëng Vaên Lôïi, Traàn Vaên Ni, Nguyeãn Phuùc Sinh, Nguyeãn Xaõ Taéc, trong ñoù coù moät nöûa (5 thaèng) ñaõ cheát... Coøn toâi thì veà TQLC, moät binh chuûng "soáng huøng, soáng maïnh nhöng soáng khoâng laâu.” Theá nhöng hai ñöùa vaãn soáng nhaên... raêng ñeå ñeán ngaøy 30/4 ñeå cuøng nhau "tình nguyeän"vaøo tuø CS ôû caùi tuoåi 30 sung söùc nhaát "tam thaäp nhi laäp”. Thaät laø dzoâ dzieân (voâ duyeân), noùi theo caùi gioïng ñieäu cuûa ngöôøi mieàn Nam.


Ñoaøn taøu baét ñaàu rôøi beán vaøo khoaûng 3, 4 giôø saùng. Chuùng toâi ngoài troø chuyeän cho ñeán saùng. Nhöõng tia saùng ñaàu tieân chieáu xuoáng môø nhaït, nghieâng nghieâng theo höôùng Taây Baéc - Ñoâng Nam. Chaéc taøu coøn ñang chaïy treân soâng Loøng Taõo, Saøi goøn. Khoâng ai coù aûo töôûng laø con taøu seõ xuoâi veà höôùng Nam khi ra bieån nhöng cuõng coù tieáng noùi ñuøa:

- Chuùng ñem mình ra nhoát ôû chuoàng coïp Coân Ñaûo ñaây.Roài chuùng môû caùi böõng. AÙnh naéng ban mai uøa vaøo chan

hoøa cuøng vôùi laøn khí laïnh buoåi saùng. Chuùng thoøng daây ñöa thuøng nöôùc laïnh vaø mì goùi xuoáng ñeå anh em chia nhau. Nhöng caùi thuøng phaân vaø nöôùc tieåu ôû goùc phoøng chuùng khoâng chòu keùo leân maëc duø ñaõ gaàn ñaày. Chuùng toâi yeâu caàu nhieàu laàn nhöng chuùng lôø ñi. (Ít nhaát ñoù cuõng laø moät söï traû thuø trong caùi ñaàu oùc beù nhoû cuûa boïn chuùng). Naéng caøng leân cao caøng noùng haàm haäp. Muøi hoâi thoái boác leân noàng naëc. Ñaõ coù ngöôøi ngaát xóu. Ñeán ngaøy thöù hai ñaõ coù ngöôøi cheát, chuùng toâi yeâu caàu ñöa leân nhöng chuùng baûo chôø lònh. Hình nhö chaúng ai bieát moät caùch roõ raøng lyù lòch cuûa ngöôøi cheát hay cuõng chaúng ai muoán nhaéc laïi veà ngöôøi baïn xaáu soá. Nhö theá naøy cuõng yeân roài. Anh aáy seõ ñöôïc naèm laïi ôû mieàn Nam hay thuûy taùng taïi moät vuøng bieån maø anh ñaõ chieán ñaáu vôùi moät taám loøng khoâng haän thuø vaø saét maùu nhö nhöõng ngöôøi CS. Chuùng toâi ngoài boù goái chæ coù caùi xaùc cheát laø ñöôïc naèm thoaûi maùi, ñöôïc anh em quaán goïn trong nhöõng boä quaàn aùo mang theo. Trong kinh thaùnh coù noùi ñòa nguïc laø nôi coù nghieán raêng vaø khoùc loùc, coøn ôû ñaây thì coù khoán naïn vaø caêm giaän voâ cuøng. Toâi coá nhuû loøng mình haõy bình yeân vaø laéng xuoáng, nhöng quaû thaät ñieàu naøy khoâng phaûi deã daøng. Cuõng chaúng daùm aên uoáng, chæ sôï khi thöùc aên vaøo thì caùi caùi ruoät giaø toáng ra, roài laïi phaûi laøm caùi coâng vieäc hoâi haùm deã bò chuùng chöûi nhaát. Chæ coù Xöôøng

ÑA HIEÄU 92 93

vaø Thaéng cöù aên uoáng tænh bô, laïi coøn noùi:- Tuïi tao bò nhoát conex roài döôùi haàm, æa ñaùi taïi choã. Höûi

cöùt caû naêm quen roài. Moïi vieäc cöù..tuøy cô öùng bieán. Phaûi bieát saùng taïo caùch maïng chöù. Hoâm noù keâu ra coøng tay daãn ñi. Töôûng noù ñem ñi baén, khoâng ngôø noù ñöa leân xe bít buøng roài chôû leân ñaây. Ít nhaát trong caùi ñòa nguïc naøy cuõng coøn ngoï nguaäy ñöôïc. Chöù coøn ôû döôùi caùi haàm a tyø ñoù thì ngoài cuõng khoâng ñöôïc, naèm cuõng khoâng ñöôïc, thaäm chí muoán ñaäp ñaàu töï töû cuõng khoâng ñöôïc.

Buøi Quang Thaéng, anh chaøng coù nöôùc da bôøn bôït nhö con thaèn laèn, cuõng theâm vaøo:

- Chuùng noù xaøi caùi cuøm, caùi goâng nhö coøn soùt laïi töø thôøi trung coå.

Toâi hoûi Xöôøng:- Theá maøy ôùn chöa?Xöôøng traû lôøi ngay, khoâng suy nghó moät giaây:- ÔÙn meï gì. Coù dòp laø tau tung caùnh ñaïi baøng. "Tung caùnh ñaïi baøng”, toâi cöôøi lôùn khi nghe Xöôøng noùi 4

tieáng ñoù. Caùi maët noù coøn veânh veânh ñaùng gheùt. Toâi khoâng coù caùi haøo höùng nhö Xöôøng nhöng toâi hoaøn toaøn ñoàng tình vôùi noù.

Xöôøng ñaõ giöõ ñuùng yù ñònh ñoù. Xöôøng ñaõ khoâng chaáp nhaän cheá ñoä neân ñaõ tìm moïi caùch ñeå boû ñi. Xöôøng laø loaïi ngöôøi chung thuûy vôùi queâ höông vaø kieân ñònh vôùi lyù töôûng cuûa mình. Trong quyeån Löu Nieäm cuûa Khoùa 22, Xöôøng coù ghi: "Thích ñoù ñaây neân vaøo quaân ñoäi: Thaáy hôïp. Nhaän xeùt: Quaân ñoäi ñaõ ñaøo taïo chuùng ta thaønh nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm vaø cöông quyeát." Theo lôøi keå laïi cuûa Nguyeãn Ngoïc Khoan (Khoan em), ngöôøi baïn cuøng khoaù cuøng binh chuûng Bieät Ñoäng Quaân, cho ñeán ngaøy 30/4/1975 Xöôøng vaãn coøn laø moät anh chaøng “ñoäc thaân vui tính"vaø chæ yeâu moät ngöôøi con gaùi maø Xöôøng ñaõ gaëp naêm coâ naøng môùi leân 10 tuoåi. Anh chaøng thi só Nguyeân Sa coøn keùm hôn Xöôøng moät böïc khi yeâu moät coâ gaùi ñaõ 13 nhöng vaãn coøn maéc côõ:

"Em giaáu ñi nhöõng noãi loøng vôõ raïn.Anh cuõng theà giaáu heát gioù möa ñi.


Bao nhieâu aùnh ñeøn ruõ röôïi taùi teâ,Nhöõng ngoõ vaéng, nhöõng ñeâm saâu anh giaáu heát..”Taøu chaïy ñöôïc 4 ngaøy 5 ñeâm thì ñeán Haûi Phoøng vaøo

buoåi chieàu nhöng phaûi ñôïi ñeán toái mòt chuùng toâi môùi ñöôïc ñöa ra khoûi taøu. Hai caùi chaân teâ cöùng. Caû ngöôøi eâ aåm. Toâi ñöôïc Xöôøng vaø Thaéng san seû bôùt gaùnh naëng haønh lyù neân cuõng ñôû vaát vaû. Chuùng toâi bò quaùng maét vì nhöõng aùnh ñeøn pha chæa thaúng vaøo. Coù quaù nhieàu boïn coâng an aùo vaøng vaø choù döõ, boä ñoäi, du kích daøn chaøo caùi ñaùm ngöôøi meät moûi raõ rôøi naøy. Chæ coù moät ñieàu khoan khoaùi laø caùi boïng ñaùi caêng cöùng “ñöôïc giaûi phoùng”. Moïi ngöôøi ñöôïc laõnh moät naém côm goùi trong laù chuoái, moät con caù khoâ maën vaø moät traùi döa leo nhoû. Chöa bao giôø coù ñöôïc moät böõa ngon mieäng, nhöng neáu ñöôïc hai, ba phaàn nhö theá thì chaéc caùi bao töû "phaán khôûi, hoà hôûi" hôn. Maáy aû du kích mang suùng CKC, khieâng nhöõng thuøng nöôùc laïnh vaø luoân mieäng phaùt loa:

- Chaøo möøng caùc anh ñeán ñaát nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa (xaïo heát choã noùi).

Caùi ñaát nöôùc naøy laø cuûa boïn chuùng vaø chuùng toâi laø nhöõng ngöôøi laï ñeán töø mieàn xa.

Toâi lôïi duïng luùc naøy ñeå duoãi thaúng hai chaân roài ngaõ ngöôøi treân baõi coû, ñaàu keâ leân caùi ba loâ nhoû nhìn leân baàu trôøi ñaày sao. Khoâng khí ban ñeâm thaät laø maùt laïnh. Öôùc chi ñöôïc nguû moät giaác trong caùi yeân bình hieám coù naøy. Xöôøng cuõng naèm xuoáng beân toâi. Toâi nghe coù tieáng ngaùy nheø nheï. Noù ñaõ nguû thaät leï. Nhöng tieáng suûa cuûa maáy con choù, tieáng coøi cuûa ñaùm boä ñoäi ra leänh cho chuùng toâi di chuyeån veà phía tröôùc. Moät ñoaøn taøu nhö con quaùi vaät ñen ñuûi, ñang khoø kheø phun khoùi, nhöõng taøn löûa böøng saùng trong ñeâm toái roài tan bieán trong khoâng gian. Chuùng toâi bò ñaåy leân, nhoài nheùt trong nhöõng toa taøu duøng ñeå chôû suùc vaät vaãn coøn rôm raï, phaân khoâ vaø than buïi. Chaéc nhaø thô Toâ Thuøy Yeân cuõng coù maët treân nhöõng con taøu naøy neân ñaõ ghi laïi nhöõng caâu thô sau ñaây:

Ngoài ñaây giöõa nhöõng phaân cuøng buïi,Trong chuyeån dôøi xoâ xaùt baïo taøn,

ÑA HIEÄU 92 95

Ta trôû thaønh than, thaønh suùc vaät.Tieáng ngöôøi e cuõng ñaõ queân ngang.Ñeâm toái mòt muøng, coù nhöõng tia saùng chieáu vaøo thoaûng

hoaëc qua nhöõng loã thuûng, toâi cuõng nhaän ra caùi anh chaøng Baéc kyø giaø Nguyeãn Vaên Long, Ñaïi UÙy Phaân Chi Khu Tröôûng ôû phöôøng 13, quaän 10. Anh chaøng chaêm chuù nhìn ra beân ngoaøi qua caùi khe hôû cuûa thaân taøu vaø cho toâi bieát, ñoaøn taøu ñaõ ñi qua Uoâng Bí, Ñoâng Trieàu, Vónh Yeân, Vieät Trì... ñeán khoaûng tröa thì döøng laïi ôû Phuù Thoï, nhöng khoâng phaûi nhaø ga maø laø nôi gaëp gôõ con ñöôøng saét vaø con ñöôøng nhöïa cuõ kyõ. Chuùng toâi rôøi taøu, theo con ñöôøng thoai thoaûi daãn xuoáng beán phaø soâng Thao ñeå qua taû ngaïn soâng Hoàng.

Buoåi tröa thaùng Naêm, trôøi naéng nhö ñoå löûa. Ñaùm tuø meät moûi, baån thæu, leách theách, goàng gaùnh men theo hai beân ñöôøng thoai thoaûi xuoáng bôø soâng. Daân töø nhöõng caên nhaø hai beân ñöôøng tuùa ra nhìn chuùng toâi nhö nhöõng con quaùi vaät thôøi tieàn söû. Hoï chæ choû roài lôùn tieáng chöûi ruûa. Taïi moät khoaûng ñöôøng heïp, coù giaêng ngang moät taám bieåu ngöõ maøu ñoû nhö maùu ghi nhöõng doøng chöõ maøu vaøng. Toâi chöa kòp ñoïc thì ñaõ coù nhöõng tieáng hoø heùt kích ñoäng töø moät caùi loa caàm tay:

- Gieát cheát boïn nguïy aùc oân.- Neùm ñaù chuùng ñi...Nhöõng cuïc ñaù neùm ra caøng luùc caøng nhieàu. Ñaùm tuø chuùng

toâi ña soá boû heát ñoà ñaïc ñeå chaïy. Nhöõng ngöôøi giaø yeáu khoâng chaïy kòp vaáp teù naèm soùng soaøi taïi choã. Hoï bò nhöõng cuïc ñaù ñaày aùc yù neùm vaøo ñaàu, vaøo ngöôøi. Maùu ñaõ ñoå ra. Luùc ñaàu boïn veä binh aùp giaûi ñöa maét nhìn thích thuù ñoàng loõa. Sau ñoù chuùng môùi baén chæ thieân can thieäp vaø ñaåy lui ñaùm daân veà sau nhö moät baày lang soùi ñang ngöûi thaáy muøi maùu tanh. Xeùt cho cuøng ñaây laø moät vieäc laøm coù toå chöùc naèm trong chính saùch “baïo löïc caùch maïng" nhaèm khuûng boá tinh thaàn cuûa caùc tuø nhaân.

Laàn ñaàu tieân trong ñôøi toâi bieát theá naøo laø kinh hoaøng, theá naøo laø caêm thuø vaø heøn haï. Ñoù khoâng phaûi laø nhöõng haønh ñoäng boäc phaùt cuûa ngöôøi daân maø naèm trong ñöôøng loái vaø chuû tröông cuûa moät lyù thuyeát ñoäc aùc vaø daõ man cuûa


boïn coäng saûn. Thaät laø ñaùng buoàn cho nhöõng ngöôøi cuøng maùu ñoû da vaøng maø ñoái xöû vôùi nhau nhö nhöõng con ngöôøi maát heát nhaân tính. Chuû nghóa CS nhö moät con quaùi vaät gheâ tôûm cuûa thôøi ñaïi. Nhöõng teân cuoàng saùt Lenin, Stalin, Mao Traïch Ñoâng, Hoà Chí Minh (HCM) ñaõ xaây döïng söï nghieäp cuûa chuùng treân bao xaùc ngöôøi vaø gaây neân bao caûnh thaûm saùt cho nhaân loaïi. Theá maø boïn chuùng vaãn chöa bò ñem ra maø luaän toäi, vaãn coøn coù moät soá ngöôøi ñui muø tung hoâ. Hình haûnh cuûa teân caùo giaø HCM vaãn coøn ngöï trò taïi moät nöôùc VN khoán khoå. Ñaát nöôùc VN chuùng ta khoâng coù may maén. Neáu khoâng coù HCM vaø beø luõ ñoà teå mieàn Baéc thì ñaâu coù caùi caûnh maùu ñoå vaø oâ nhuïc ngaøy hoâm nay.

Qua khoûi beán phaø thì chieàu toái chuùng toâi ñöôïc lònh döøng laïi beân ñöôøng vaø doàn leân ôû moät ngoïn ñoài troïc ñeå nguõ ñeâm. Xöôøng raát böïc boäi caùi caûnh vöøa xaûy ra vaø noùi leân nhöõng lôøi haèn hoïc. Toâi baûo Xöôøng giöõ bình tónh, cöù coi thaùi ñoä keá tieáp cuûa boïn chuùng roài phaûn öùng.

Traïi Baûn Keùo, Hoaøng Lieân SônSaùng hoâm sau khi maët trôøi vöøa leân, moät ñoaøn xe

Molotova chôø saün ôû beân ñöôøng. Xöôøng keùo toâi vaø vaøi ngöôøi baïn nöõa cuøng leân xe, xuaát phaùt töø Laâm Thao, qua Yeân Laäp, Ba Khe roài ñeán Baûn Keùo thuoäc quaän Vaên Chaán (Nghóa Loä) tænh Hoaøng Lieân Sôn. Nhöõng con ñöôøng loang loã, khoâng ñöôïc söûa chöõa töø nhieàu naêm nay. Nhöõng saïn ñaïo caøng luùc caøng leân cao, len loõi nhöõng daõy ñoài khoâ khan caèn coãi. Buoåi chieàu söông xuoáng muø mòt, khoâng khí nghe naëng neà khoù thôû. Ñuùng ñaây laø vuøng sôn lam chöôùng khí. Nghó cho cuøng chuùng ta môùi thaáy caùi thaâm ñoäc vaø daõ taâm cuûa ñaùm laõnh ñaïo Haø Noäi: “Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi cuûa cheá ñoä cuõ, hoï laø nhöõng thaønh phaàn ñoái khaùng caàn phaûi bò tieâu dieät döôùi moïi hình thöùc." ÔÛ ñaây röøng ruù cuõng ñoäc ñòa nhö con ngöôøi.

Roài xuoáng xe, theo con ñöôøng ñeøo vaøo moät caùi traïi trong vuøng thung luõng coù nhöõng ngoïn nuùi bao quanh. Nhöõng daõy nhaø baèng tre nöùa vaø caây röøng coøn ñang dang dôõ. Daáu veát ñeå laïi cho bieát, hoï laø nhöõng ngöôøi ra ñaây tröôùc, cuõng laø nhöõng

ÑA HIEÄU 92 97

ngöôøi phe ta thoâi. Hoï môùi ñöôïc chuyeån ñeán moät nôi khaùc tröôùc khi chuùng toâi ñeán ñaây khoâng laâu. Hoï coøn ñeå laïi teân hoï caáp böïc vaø binh chuûng. Toâi khoâng thaáy moät ngöôøi naøo quen heát. Ñeå buø laïi chuùng toâi coù nhöõng ngöôøi baïn cuøng khoùa nhö Phaïm Vaên Haûi (Duø), Traàn Thanh Chöông (Duø), Cao Phaùt Minh (Quaân baùo) cuøng vôùi Xöôøng vaø toâi. Ít nhaát cuõng coù 5 ngöôøi baïn cuøng khoùa coù theå tin caäy vaø taâm söï ñöôïc. Nhöõng ngöôøi baïn cuõ ñi töø traïi Hoác Moân (Thaønh OÂng Naêm) nhö Ñaøo Kim Troïng (Duø), Nguyeãn Phuù Taøi (Phaùo binh), Phan Xuaân Vuõ (Boä binh). Cuõng coù vaøi nhaân vaät khaù ñoäc ñaùo nhö Traàn Daân Chuû (BÑQ) laø em ruoät cuûa Traàn Ñoâng A (Quaân Y Duø) moät ngöôøi saün saøng hôïp taùc vôùi cheá ñoä môùi. Chuû bò baét vaø ñöôïc trao traû tuø binh naêm 1973 taïi soâng Thaïch Haõn (Quaûng Trò) neân coù nhieàu kinh nghieäm hoïc taäp, thaûo luaän cuûa VC. Haén laø "moät caùi maùy phaùt bieåu" trong nhöõng laàn thaûo luaän. Coøn Toân Thaát Ñôøn (chuùng toâi thöôøng goïi laø Toân Thaát Töøng Töng) laø moät ngöôøi ñaõ khoùc trong moät buoåi toång kieåm thaûo vì hoái haän ñaõ sinh ra trong moät gia ñình phong kieán vaø mang doøng hoï hoaøng toäc. Vaø ngöôøi Ñoäi Tröôûng laø Phan Huy Baùch, Ñaïi UÙy phi coâng F5A, con cuûa cöïu Thuû Töôùng Phan Huy Quaùt, ñaõ cheát ôû traïi giam Chí Hoøa, Saøi Goøn. Baùch laø moät ngöôøi maãu möïc trong ñôøi soáng, maëc daàu ñang soáng trong khung caûnh nhaø tuø CS. Nhaän laõnh coâng vieäc ñöôïc giao moät caùch nghieâm chænh vaø phaân phoái cho anh em moät caùch ñöùng ñaén vaø nhaát laø khoâng bao giôø baùo caùo hay coù yù haïi anh em. Toâi nghó Baùch laø moät ngöôøi toát. Baùch cuøng gia ñình hieän ñònh cö taïi Australia.

Chuùng toâi ñöôïc giao 3 coâng vieäc chính:

- Nhoùm thöù nhaát vaøo röøng chaët giang, tre, nöùa theo nhöõng chæ tieâu ñöôïc giao.


- Nhoùm thöù hai chaët caây laøm coät ñeå tieáp tuïc laøm nhöõng caên nhaø ôû (laùn) vaø laøm nhöõng haøng raøo bao quanh traïi giam.

- Nhoùm thöù ba phaù röøng, ñoán caây, laøm coû ñeå troàng khoai mì vaø ñaøo ao nuoâi caù.

Thaùng Naêm maët trôøi nhö thieâu ñoát, nhöõng chæ tieâu ñöôïc giao khoâng phaûi deã daøng cho moät soá ngöôøi, nhaát laø nhöõng ngöôøi giaø. Coù moät khuoân maët khaù quen thuoäc laøm toâi nhôù hoaøi. Ñoù laø Trung Taù Nguyeãn Thöôïng Thoï, töùc laø nhaø vaên Leâ Huy Linh Vuõ, Cuïc Tröôûng Cuïc Ñieän AÛnh Quaân Ñoäi thuoäc Toång Cuïc Chieán Tranh Chính Trò. Naêm 1966 khi chuùng toâi ñang hoïc naêm thöù nhaát cuûa Khoùa 22 taïi Tröôøng Voõ Bò Ñaø Laït thì oâng höôùng daãn moät nhoùm quay phim leân thöïc hieän moät cuoán phim taøi lieäu veà ñôøi soáng cuûa moät sinh vieân só quan do SVSQ Phaïm Ngoïc Ñaêng vaø ngöôøi ñeïp Hoàng Queá, thô kyù cuûa Toøa Thò Chaùnh Ñaø laït ñoùng vai chính. OÂng ñang ngoài cheû nhöõng sôïi laït, chieác ñieáu caøy ñeå gaàn beân, khuoân maët xa vaéng vaø buoàn hiu. OÂi theá söï tang thöông, chuyeän ñôøi thay ñoåi, ai coù ngôø ñaâu caûnh ngoä ngaøy hoâm nay vaø ngöôøi ñeïp Hoàng Queá cuõng voäi vaøng ra ñi khoâng muoán ñeå cho ngöôøi ñôøi ñöôïc nhìn nhöõng veát chaân chim nôi cuoái maét. Ñuùng laø:

Giai nhaân töï coå nhö danh töôùng,Baát höùa nhaân gian kieán baïch ñaàu.Khoaûng hôn moät thaùng sau coù moät vuï troán traïi ñaàu tieân

cuûa Ñ/U Nguyeãn Vaên Long. Anh ñi ñöôïc 3 ngaøy vaø bò daân ñòa phöông baét giöõ vaø thoâng baùo veà cho traïi. Coù 4 ngöôøi ñöôïc chæ ñònh ra ñöa Long veà traïi trong ñoù coù toâi vaø Xöôøng. Khi ra ñeán nôi thì thaáy ñoù laø moät caùi xaùc beâ beát nhöõng maùu ñaõ khoâ ñen. Nhöõng ngöôøi daân ôû ñaây ngöôøi naøo cuõng ñaèng ñaèng saùt khí. Hoï caàm gaäy goäc ñònh caûn laïi khoâng cho chuùng toâi khieâng xaùc veà. Toâi nghó ngay ñaây cuõng laø moät maøn trình dieãn coù toå chöùc ñeå daèn maët nhöõng ngöôøi tuø. Chuùng toâi laïi moät phen bò ñem ra bieâu rieáu vaø chöûi ruûa thaäm teä. Hai caùi loå tai phaûi nghe maø loøng thì cay ñaéng voâ cuøng. Cuoái cuøng caùi xaùc cuõng ñöôïc khieâng veà vaø moät caùi hoá ñaøo caïn vaø moät chieác meàn laáy trong ba loâ quaàn aùo cuûa Long quaán laïi. Khoâng

ÑA HIEÄU 92 99

coù moä bia, chæ coù moät vaøi cuïc ñaù daèn leân ôû ñaàu huyeät. "Thoâi haõy naèm nguû bình yeân nghe Long." Moät ngöôøi lính ñaõ soáng moät ñôøi haøo huøng vaø ñaõ naèm xuoáng ôû moät nôi hiu quaïnh beân söôøn moät ngoïn ñoài voâ danh. Anh ñaõ veà laïi queâ höông cuûa mình vôùi noãi nieàm cay ñaéng xoùt xa. Chaéc chaén laø gia ñình seõ khoâng ñöôïc thoâng baùo. Toâi noùi vôùi Xöôøng phaûi caån thaän, ôû ñaây troán traïi khoâng thoaùt ñöôïc ñaâu. Röøng nuùi ôû ñaây cuõng ñoäc aùc nhö con ngöôøi. Nhöõng ngöôøi baïn cuøng khoùa cuõng nhaéc nhôû Xöôøng ñieàu naøy.

Roài muøa heø qua ñi, muøa thu chaúng thaáy moät chuùt gioù heo may, chæ coù muøa ñoâng ñaày haêm doïa keùo ñeán. Nghe noùi treân ñænh Fan-si-pan thuoäc daõy Hoaøng Lieân Sôn coù tuyeát. Coøn ôû ñaây nhöõng ngaøy naøo laïnh xuoáng ñeán 3 ñoä C chuùng toâi môùi ñöôïc nghæ nhöng vaãn thích ñi laøm hôn vì trôøi laïnh ñi doïc theo nhöõng con suoái vôùt nhöõng con caù nhoû daãy duïa hoaëc phôi mình leân treân maët nöôùc. Ñuùng laø trong caùi laïnh caùi ñoùi ñaõ ñoàng loõa haønh haï con ngöôøi moät caùch taøn nhaãn. Caùi caûnh ñoùi reùt laàn ñaàu tieân trong ñôøi. Xöôøng ôû laùn khaùc nhöng vaãn thöôøng qua chuyeän troø vôùi nhöõng baïn ñoàng khoùa beân beáp löûa ñöôïc pheùp nhoùm leân ôû giöõa nhaø.

Traïi 9, lieân traïi 1 Yeân BaùiCuoái thaùng 4/1978, chuùng toâi ñöôïc chuyeån veà Traïi 9

thuoäc lieân traïi 1 (Yeân Baùi). Vuøng naøy nuùi non hieåm trôû vaø laø ñòa baøn choáng Phaùp cuûa OÂng Hoaøng Hoa Thaùm, coù bieät danh laø Con huøm Yeân Theá. Ñaây cuõng laø nôi hoaït ñoäng cuûa Vieät Nam Quoác Daân Ñaûng do Nguyeãn Thaùi Hoïc caàm ñaàu vaø cuõng laø nôi maø 13 vò anh huøng daân toäc ñaõ bò ñöa leân ñoaïn ñaàu ñaøi. Daân ôû ñaây ña soá laø ngöôøi Möôøng ôû vuøng baèng phaúng vaø ngöôøi Meøo ôû löng chöøng nhöõng ngoïn nuùi cao. Cuõng coù moät soá ngöôøi Vieät vaø hoï cho bieát tröôùc ñaây laø nhöõng coâng nhaân vieân chöùc hay quaân ñoäi cuûa Phaùp. Taát caû ñeàu khoâng muoán hay khoâng coù ñieàu kieän ñeå di cö vaøo Nam sau Hieäp Ñònh Geneøve 1954 neân ñaõ bò baét vaø ñöa leân chæ ñònh cö truù taïi ñaây. Nhöõng ngöôøi naøy raát thoâng caûm vôùi chuùng toâi. Hoï baûo caùc anh ñöøng bao giôø nghe lôøi boïn chuùng


maø ñöa gia ñình ra ñaây. Thaø caùc anh cheát nôi naøy coøn hôn. Ñaây laø thôøi gian maø chuùng toâi xuoáng tinh thaàn nhieàu nhaát. Trong luùc ñoù ôû Saøi Goøn chuùng cho thaân nhaân nhöõng ngöôøi tuø ôû ngoaøi Baéc ñöôïc leân Toøa Ñoâ Chaùnh ñeå laøm ñôn baûo laõnh. Vaø chuùng toâi nhaän ñöôïc nhöõng goùi quaø 3 kg vaø nhöõng caùi thô “ñoäng vieân" nhö theá. Ñuùng laø nhöõng ñoøn pheùp loïc löøa gian manh cuûa boïn VC.

Vuøng naøy cuõng coù nhieàu ñoài traø vaø moät vaøi nhaø maùy saáy traø. Toâi thích ñöôïc ñi daãy coû traø. Ít nhaát cuõng haùi ñöôïc nhöõng nhöõng nuï traø nhai nhoû roài uoáng nhöõng nguïm nöôùc vaøo, noù coù caùi haäu raát ngoït. Cuõng doã daønh ñöôïc phaàn naøo caùi bao töû troáng traûi buoåi saùng. Traø vò ñaéng nhöng uoáng nöôùc vaøo chuyeån thaønh vò ngoït deã chòu. Coù moät laàn toâi ñaõi caùi bao töû moät chaàu baèng nhöõng ñoït traø vaø moät lon gu-goâ nöôùc laïnh. Keát quaû bò say traø coøn kinh khuûng hôn say röôïu hay say thuoác laøo. Töø ñoù thaáy traø ñaâu laø sôï tôùi ñoù. Nhieàu khi cuõng ñi laøm chung vôùi nhöõng coâ gaùi ñi haùi traø vaøo buoåi saùng. Hoï thöôøng maëc quaàn aùo lao ñoäng, mang giaøy vaûi vaø ñoäi noùn tai beøo, phía sau mang nhöõng caùi guøi nhö nhöõng ngöôøi Thöôïng ôû vuøng Kontum, Pleiku. Hoï raát sôï nhöõng con vaét chui vaøo haùng neân thöôøng quaán beân ngoaøi moät caùi xaø caïp daày. Vöøa laøm vöøa noùi chuyeän, phaàn nhieàu laø nhöõng caâu chuyeän taøo lao, tuïc tóu maø hoï coá tình cho boïn toâi nghe. Xuaát thaân cuûa hoï cuõng laø nhöõng tuø hình söï, troäm caép hay ñó ñieám bò baét töø Haø Noäi, Haûi Phoøng ñöa leân ñaây ñeå caûi taïo lao ñoäng. Thaät khaùc vôùi caâu chuyeän Baø Chuùa cheø Ñaëng Thò Hueä cuûa nhaø vaên Nguyeãn Trieäu Luaät.

Ngaøy quoác khaùnh 2/9/1978 cuûa boïn chuùng, chuùng toâi ñöôïc nghæ ôû nhaø vaø ñöôïc “aên töôi"nghóa laø ñöôïc aên moät cheùn côm töôi vaø maáy laùt thòt traâu. Con traâu giaø cuûa traïi "khoâng lao ñoäng ñöôïc nöõa" neân ñöôïc moät phaùt suùng aân hueä vaø ñöôïc ñem ra ñaõi tuø trong moät caùi ngaøy leã lôùn nhaát cuûa boïn chuùng. Nhöng moät ñieàu quan troïng ñoái vôùi chuùng toâi laø ñöôïc ñoùn nghe moät lôøi phaùt bieåu cuûa Phaïm Vaên Ñoàng, thuû töôùng VC, veà tình traïng hieän taïi cuûa chuùng toâi khi ñeà caäp ñeán nhöõng ngöôøi thuoäc cheá ñoä cuõ hieän bò giam giöõ vôùi

ÑA HIEÄU 92 101

caùi aùn "taäp trung caûi taïo" vaãn coøn raát maäp môø vaø xa laï. Naêm ñoù, Ñoàng ñaõ noùi: “Ñoái vôùi nhöõng nguïy quaân vaø nguïy quyeàn laø nhöõng ngöôøi coù nhieàu nôï maùu vôùi nhaân daân, ñaùng leõ phaûi ñem ra baén boû, nhöng ñaûng vaø nhaø nöôùc khoan hoàng ñeå cho chuùng caûi taïo laâu daøi.”

Taát caû ñeàu raát baát maõn vaø thaát voïng. Taát caû nhöõng lôøi noùi vaø vieäc laøm cuûa boïn chuùng ñeàu laø nhöõng ñoøn pheùp traùo trôû, gian manh. Nhieàu ngöôøi xuoáng tinh thaàn thaáy roõ. Nhaát laø nhöõng ngöôøi ôû löùa tuoåi treân 50. Trung Taù Vinh, cöïu Chæ Huy Tröôûng TTHL Nhaûy Duø ñaõ cheát nhöõng ngaøy sau ñoù. Toâi cuõng bò moät côn bònh hieåm ngheøo, bònh kieát lî, ñi caàu caû ngaøy ñeâm gaàn nhö kieät söùc. Thaät ra bònh naøy chæ moät vaøi vieân truï sinh laø döùt. Nhöng laøm gì maø coù, bao nhieâu thuoác men ñem theo ñaõ bò boïn chuùng tòch thu heát roài. Traïm xaù chæ cho vaøi vieân Xuyeân taâm lieân trò baùch bònh. Baïn beø raát lo laéng, nhaát laø Ñoaøn Vaên Xöôøng vaø Traàn Thanh Chöông. Hai ñöùa ñi tìm nhöõng traùi kheá chua cho toâi aên. Chöông xuoáng nhaø beáp xin ñöôïc moät ít côm chaùy rang leân thaønh than roài ñaâm nhoû nhö nhöõng vieân thuoác Charcol trò tieâu chaûy. Toâi naèm lieät giöôøng gaàn möôøi ngaøy sau môùi hoài tænh. Ngaøy thöù 11, chuùng baét ñi laøm. Chaân tay coøn run raãy nhöng cuõng coá gaéng ñi theo baïn beø. Hoâm ñoù phaùt coû treân ñoài, aùnh naéng choùi chan laøm toâi choùng maët quay voøng. Toâi ngaõ xuoáng baát tænh. Baïn beø khieâng veà traïi. Laàn naøy chính toâi cuõng xuoáng tinh thaàn. Nhöng nghó laïi cheát nhö theá naøy thì nhuïc quaù. Bao naêm chieán ñaáu, bao laàn maùu ñaõ ñoå ra, toâi vaãn soáng vöõng maïnh. Khoâng leõ cheát tuûi nhuïc trong nhaø tuø VC hay sao ? Toâi khoâng muoán "moâ ñaát laï choân vuøi thaân baùch chieán"chuùt naøo heát. Khoâng theå cheát moät caùch laõng xeït nhö theá naøy. Phaûi soáng chöù! Yeáu toá tinh thaàn raát quan troïng, vaø toâi ñaõ ñöùng daäy neân khoâng coøn naèm xuoáng nöõa. Toâi ñaõ quyeát ñònh böôùc ñi neân khoâng coøn rôi rôùt doïc ñöôøng. Trong hoaøn caûnh naøy yeáu toá baïn beø raát quan troïng. Moät thaùng sau toâi hoài phuïc. Ñoù cuõng laø luùc chuùng toâi phaûi chia tay nhau. Chuyeån traïi.

Tình tình bang giao giöõa 2 nöôùc "coäng saûn anh em Trung Coäng vaø VC nhö moâi hôû raêng laïnh" ñaõ baét ñaàu caêng thaúng


khi boä chính trò VC ra lònh cho Leâ Ñöùc Anh xua quaân qua Campuchia laøm "nghóa vuï quoác teá" laät ñoå cheá ñoä dieät chuûng Poân Poát, Ieâng Sary laø ñaøn em cuûa Trung Coäng. Hoa Quoác Phong hieän ñang laø chuû tòch ñaûng, chuû tòch nöôùc, bò ñem ra beâu rieáu laø con tö sinh cuûa Mao Traïch Ñoâng. Moät cuoäc chieán tranh cuûa nhöõng ngöôøi cuøng thôø Karl Marc vaø Lenine chaéc chaén seõ xaûy ra. Nhöõng traïi tuø phía Baéc ñöôïc chuyeån veà phía Nam. Nguyeãn Phuùc Sinh, Cao Phaùt Minh, Phaïm Vaên Haûi vaø toâi ñöôïc chuyeån veà traïi Nam Haø (Ba Sao- Ñaàm Ñuøn), Phaïm Ngoïc Ñaêng, Traàn Ñình AÁn veà traïi Lyù Baù Sô (Thanh Hoùa), coøn Ñoaøn Vaên Xöôøng, Traàn Thanh Chöông, Nguyeãn Ngoïc Khoan thì chuyeån xa hôn veà phía nam ôû traïi Thanh Chöông (Ngheä An), gaàn saùt bieân giôùi Laøo, ôû ñaàu cuûa ñoaïn ñöôøng moøn HCM... Hoâm ñi moãi ngöôøi ñöôïc phaùt moät naém côm ñoän khoai lang vaø moät mieáng da traâu luoäc loâng caïo chöa saïch nhöng nhaát ñònh khoâng boû vì ñoù laø "chaát töôi”. Di chuyeån baèng xe löûa vaø xe taûi. Hai ngöôøi moät coøng tay nhau. Ñoù laø thuû tuïc.

Tröôùc ñaây, cuoäc chieán VN ñöôïc naèm trong keá hoaïch nhuoäm ñoû vuøng Ñoâng Nam AÙ theo veát daàu loang cuûa khoái CS neân coäng saûn Baéc Vieät (CSBV) ñöôïc söï yeåm trôï moät caùch tích cöïc cuûa Lieân Soâ, caùc nöôùc CS Ñoâng AÂu vaø Trung Coäng. Naêm 1959 coù söï xung ñoät bieân giôùi giöõa Lieân Soâ vaø Trung Coäng, caêng thaúng ñaõ xaûy ra ôû hai nöôùc CS. Tuy khoâng phaûi tuyeân boá ñoaïn giao nhöng ñaõ coù tình traïng laïnh nhaït vaø baát thaân thieän veà maët ngoaïi giao. HCM ñaõ duøng thuû ñoaïn ñu daây ñeå nhaän ñöôïc vieän trôï vuõ khí vaø trang bò cuûa Lieân Soâ vaø söï baûo veä an ninh mieàn Baéc vôùi nhieàu sö ñoaøn boä binh, phoøng khoâng, coâng binh... cuûa Trung Coäng ñang hieän dieän taïi ñaây. Cuõng trong thôøi gian naøy, Mao Traïch Ñoâng môû cuoäc thanh tröøng ñaãm maùu vôùi cuoäc Caùch Maïng Vaên Hoùa do Giang Thanh vôùi beø luõ 4 teân caàm ñaàu chæ huy ñaùm Hoàng veä binh taøn saùt töø thöôïng taàng kieán truùc ñeán haï taàng cô sôû. Nhöõng nhaân vaät khaù noåi danh nhö Löu Thieáu Kyø, Laâm Böu, Baønh Ñöùc Hoaøi keå caû vôï choàng Ñaëng Tieåu Bình, tuy khoâng bò ñaáu toá ñeán cheát nhöng cuõng bò ñöa ra

ÑA HIEÄU 92 103

noâng tröôøng caûi taïo khoå sai. Mao ñaõ cheát ngaøy 9/9/1976, moät theá löïc môùi leân naém quyeàn vôùi Hoa Quoác Phong laø con tö sinh cuûa MTÑ. Nhöng roài Hoa cuõng bò laät ñoå vaø giao quyeàn cho Ñaëng Tieåu Bình.

ÔÛ VN thì sau khi kyù keát Hieäp Ñònh ngöng baén 27/1/73, lôïi duïng Hoa kyø böôùc ra ngoaøi voøng chieán, CSBV ñaõ tieáp tuïc moät caùch maïnh meõ coâng cuoäc xaâm chieán mieàn Nam daãn ñeán ngaøy 30/4/1975. Taäp ñoaøn Leâ Duaãn, Leâ Ñöùc Thoï ñaõ nghieâng haún veà phía Lieân Soâ gaây neân moät söï töùc giaän cho Trung Coäng. Ñaëng Tieåu Bình haêm doïa seõ cho VC moät baøi hoïc ñoàng thôøi ñoøi laïi nhöõng vieän trôï khoâng hoaøn laïi tröôùc ñaây. VC ñaõ vô veùt heát luùa gaïo mieàn Nam ñeå traû nôï, nhöng moät cuoäc chieán ôû 6 tænh phía Baéc khoâng theå traùnh ñöôïc. Boïn chuùng ñaõ cho chuyeån nhöõng traïi tuø ôû saùt phía Baéc vaø phía Taây xuoâi veà mieàn Nam nhö Ngheä An, Thanh Hoùa, Haø Tónh vaø Haø Nam Ninh.... Caùc traïi tuø ñöôïc giao töø quaân ñoäi quaûn lyù qua coâng an. Ñaây cuõng laø thôøi gian te tua nhaát vaø coù quaù nhieàu ngöôøi ñaõ cheát.

Traïi 6 (Thanh Chöông - Ngheä An)Tröôùc heát xin ñöôïc xaùc ñònh vò trí cuûa traïi 6, Thanh

Chöông - Ngheä An.Phaàn naøy do anh Ñaëng Minh Taân, anh em coâ caäu vôùi Ñ/U

Nguyeãn Vaên Xuyeân, ngöôøi cuøng vöôït traïi chung vôùi Xöôøng, hieän ñang soáng taïi Haø Noäi VN, chò Nguyeãn Thò Kim Thoa, vôï anh Xuyeân, hieän ñang soáng taïi Westminster, California, cho toâi soá phone ñeå goïi anh Taân. Ngöôøi thöù hai bieát raát roõ ñiaï ñieåm naøy laø anh Leâ Taán Ñaïi, Khoùa 14 Thuû Ñöùc, tröôùc 1975 laø quaän tröôûng Ñöùc Phong (Phöôùc Long), laø anh ruoät cuûa ngöôøi baïn ñoàng khoùa Leâ Taán Hôùn, hieän cuøng ñònh cö taïi thaønh phoá Tampa, Florida.

Theo anh Taân thì moãi laàn chò Thoa töø trong Nam (ngaõ ba OÂng Taï, Saøi Goøn) ra thaêm nuoâi ñeàu ñöôïc anh ñöa ñi vì anh thoâng thuoäc ñöôøng saù ngoaøi Baéc hôn. Anh ñaõ ñöa chò Thoa ñi ngöôïc laïi töø Haø Noäi veà Vinh (Haø Tónh) khoaûng 300 Km, roài ñi xe ñoø leân ngaõ 5 Ñoâ Löông (thò traán Duøng) nôi


hoäi tuï cuûa nhöõng lieân tænh loä 7, 46 vaø 15. Töø ñaây theo tænh loä soá 7 ñi veà höôùng Taây Baéc. Con ñöôøng chaïy doïc theo con soâng Caû baèng nhieàu phöông tieän nhö xe thoà, xe ñaïp, xe boø hoaëc nhôø daân ñòa phöông gaùnh vaùc raát laø gian nan vaø vaát vaû. Khu naøy leøo teøo vaøi xoùm daân.

Coøn traïi 6 Thanh Chöông thì ñöôïc anh Ñaïi moâ taû laø moät traïi raát kieân coá. Tröôùc ñaây laø nôi giam giöõ nhöõng nhaân vieân haønh chaùnh vaø quaân ñoäi laøm vieäc vôùi Phaùp ñöôïc VC ñöa veà ñaây. Ñieàu naøy nhaéc chuùng ta nhôù laïi moät trong 6 nguyeân lyù haønh ñoäng cuûa Lenin maø Trung Coäng vaø VC ñaõ aùp duïng laø: “Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thuoäc cheá ñoä cuõ (Sa Hoaøng, Töôûng Giôùi Thaïch, Phaùp hay VNCH) thì haõy ñöa chuùng töø traïi caûi taïo naøy ñeán traïi caûi taïo khaùc vaø cuoái cuøng ñeán Siberie." (Nghóa laø ñeán töû loä). Sau naøy CS Ñoâng Ñöùc ñaõ giuùp xaây laïi neân raát chaéc chaén. "Traïi coù 10 daõy nhaø ñaù daønh cho 2 thaønh phaàn tuø nhaân cö truù: tuø chính trò (coøn ñöôïc goïi laø tuø Z) vaø tuø hình söï. Moãi daõy nhaø ñeàu ñöôïc xaây baèng ñaù xanh traùt xi maêng, lôïp toân, ngaên caùch nhau bôûi nhöõng böùc töôøng cuõng xaây baèng ñaù xanh, traùt xi maêng, cao khoaûng 3 thöôùc. Nhaø ñaù chæ coù moät cöûa ra vaøo baèng saét, ñöôïc môû vaøo buoåi saùng vaø ñoùng laïi vaøo buoåi chieàu sau khi ñieåm danh vaø kieåm tra nhaân soá cuûa töøng ñoäi lao ñoäng "cö truù" trong nhaø. Toaøn traïi giam ñöôïc bao boïc bôûi moät böùc töôøng cao vôøi vôïi, cuõng ñöôïc xaây baèng ñaù xanh vaø treân cao choùt voùt coøn coù moät lôùp keõm gai. Neáu ñöùng ôû ngoaøi maø nhìn bao quaùt traïi naøy thì noù gioáng nhö moät laâu ñaøi maøu xaùm xòt khaù kieân coá cuûa moät nöôùc naøo ñoù beân trôøi AÂu, ñöôïc xaây döïng vaøo thôøi Trung coå. Ngoaøi ra coøn 2 caên nhaø ñaù khaùc ñöôïc xaây döïng raát ñaëc bieät goïi laø "khu bieät giam”. (Nguyeãn Chí Maãn)

Moät thôøi gian sau soá tuø nhaân (caû chính trò vaø hình söï) taêng daàn leân. Ñeå giaûi quyeát chuùng cho xaây döïng moät traïi môùi caùch traïi cuõ khoaûng 3 Km veà phía taây vôùi vaät lieäu raát sô saøi baèng nhöõng caây goã vaø tre nöùa taïi ñòa phöông. Xöôøng vaø Chöông ñöôïc ñöa vaøo traïi naøy coøn Khoan vaãn coøn ôû traïi cuõ.

Vöôït traïi giam

ÑA HIEÄU 92 105

Theo lôøi keå laïi cuûa ngöôøi baïn cuøng khoùa (Chöông) thì khi veà ñaây, caùi yù ñònh vöôït traïi cuûa Xöôøng coøn maïnh meõ hôn nhieàu. Noù baét ñaàu moùc noái vôùi nhöõng ngöôøi cuøng yù höôùng. Nguyeãn Ngoïc Khoan raát muoán ñi vôùi Xöôøng, coøn Chöông thì bò moät côn bònh kieát lî quaät ngaõ. Luùc naøy cuoäc chieán ôû 6 tænh phía baéc goàm Cao Baèng, Laøo Cai, Haø Giang, Tuyeân Quang, Laïng Sôn vaø Lai Chaâu ñaõ xaûy ra. Ñaëng Tieåu Bình chæ muoán phaù naùt caùi "huyeàn thoaïi hang Paéc Poù" thuoäc baûn Giôùi (Haø Giang) vaø daïy cho CSBV moät baøi hoïc chöù khoâng muoán keùo daøi chieán tranh. Nhöng ñaát nöôùc rôi vaøo tình traïng thieáu thoán luùa gaïo moät caùch nghieâm troïng vaø Phaïm Vaên Ñoàng phaûi sang AÁn Ñoä xin vieän trôï Bo bo laø thöùc aên cuûa ngöïa veà nuoâi daân, coøn tuø thì te tua nhieàu hôn nöõa vaø ñaõ coù quaù nhieàu ngöôøi cheát trong thôøi gian naøy. Chuùng phaûi cho pheùp gia ñình gôûi quaø 3kg vaø laàn löôït baét buoäc gia ñình phaûi ñi thaêm nuoâi tuø. Caùc baø vôï cuûa Khoan, Chöông, Xuyeân vaø caû baø chò cuûa Xöôøng laø Ñoaøn Thò Nhaõn, khi nhaän ñöôïc thö cuûa Xöôøng cuõng ñaõ voäi vaøng ra thaêm em. Coù moät duïng cuï maø Xöôøng raát mong ñöôïc gia ñình cung caáp maø khoâng theå thöïc hieän ñöôïc laø caùi ñòa baøn duøng ñeå ñònh höôùng di chuyeån. Nhöng keá hoaïch vöôït traïi vaãn ñöôïc xuùc tieán. Traàn Thanh Chöông sau côn bònh, söùc khoûe sa suùt raát nhieàu neân ñöôïc giao coâng vieäc chaên giöõ moät con traâu. Nhôø vaäy maø


Chöông ñem ra khoûi traïi vaø caát giaáu taïi moät ñòa ñieåm do Xöôøng chæ ñònh nhöõng thöïc phaåm khoâ vaø nhöõng thöùc aên maën cuøng nhöõng vaät duïng caàn thieát khaùc.

Toaùn vöôït traïi cuûa Xöôøng goàm coù 4 ngöôøi: Nguyeãn Vaên Xuyeân (Ñ/U Sö Ñoaøn 18BB), Tröông Taøi Naêng (Ñ/U Khoâng Quaân), Leâ Vaên Ngoïc (Ñ/U Khoâng Quaân) vaø Ñoaøn Vaên Xöôøng (Ñ/U BÑQ). Hoï vöôït traïi ban ngaøy luùc ñang ñi lao ñoäng. Thaät laø moät haønh ñoäng khaù taùo baïo, baát ngôø vaø coù tính toaùn.

Döôùi ñaây laø loä trình di chuyeån veà phía taây vaø ñích ñeán laø bôø taây cuûa soâng Mekong treân bieân giôùi Thaùi Lan. Ñoaïn ñöôøng quaù daøi, phaûi baêng qua heát beà ngang cuûa nöôùc Laøo.

Thaùng 1 naêm 1981, coù ñôït chuyeån traïi thöù 2 töø traïi Nam Haø veà mieàn Nam. Trong ñôït naøy caû 4 traïi Nam Haø A+B+C vaø traïi Meã khoaûng 400 ngöôøi. Cao Phaùt Minh vaø Nguyeãn Phuùc Sinh vaãn coøn ôû laïi vì laø thaønh phaàn An Ninh vaø Quaân Baùo. Phaïm Vaên Haûi töø traïi Meã ñöôïc veà vì lyù do bònh. Chæ coù moät mình toâi ñi chuyeán naøy.

Taát caû ñöôïc xe taõi chôû ra thò traán Phuû Lyù, Nam Ñònh vaø döøng laïi ôû ga Bình Luïc, töø ñaây leân moät con taøu chôû tuø veà Nam. Laàn naøy chuùng toâi ra ñi trong moät taâm traïng raát vui möøng, nhaát laø khi con taøu qua khoûi caàu Hieàn Löông ñeå tieán vaøo ñòa phaän tænh Quaûng Trò. Ñaây môùi thaät laø vuøng ñaát maø chuùng toâi phaûi ñoå maùu ra ñeå baûo veä nhöng ñaùng tieác moïi vieäc ñaõ ñi ra ngoaøi taàm tay vôùi cuûa nhöõng ngöôøi lính mieàn Nam ñeå ngaøy hoâm nay trôû veà laïi vuøng ñaát cuûa mình vôùi hai tay bò coøng chaët. Khi ñoaøn taøu döøng laïi ôû ga Dieâu Trì (Bình Ñònh) thì coù 200 ngöôøi ôû nhöõng toa taøu phía sau ñöôïc ñöa leân moät ñoaøn xe taûi theo Quoác Loä 19 veà traïi Gia Trung thuoäc tænh Pleiku (baây giôø chuùng ñoåi laïi laø Gia Lai), coøn chuùng toâi tieáp tuïc qua caùc nhaø ga Vaân Canh, Vaïn Giaõ, Tuy Hoøa, Dieân Khaùnh, Ba Ngoøi, Caø Naù, Möôøng Maùn vaø cuoái cuøng döøng laïi ôû Gia Ray (Xuaân Loäc). Leân xe veà traïi Z30D coøn goïi laø traïi Haøm Taân trong khu vöïc Caên Cöù 5 cuûa quaân ñoäi ñoàng minh tröôùc ñaây, caùch Quoác Loä 1 khoaûng hôn 3km.

Veà ñaây khí theá ñaáu tranh cuûa anh em Nam Haø coøn raát

ÑA HIEÄU 92 107

maïnh cho neân sau moät laàn noåi daäy choáng ñoái ñaùm caùn boä traïi maø chuùng toâi vaãn goïi laø cheøo, "14 con ma" trong ñoù coù toâi ñöôïc ñöa veà bieät giam taïi traïi Chí Hoøa ngay taïi trung taâm Saøi Goøn vaø caùch caên nhaø cuûa vôï con toâi ñang ôû coù khoaûng 200m. Ñoù laø buoåi tröa ngaøy 30 Teát Taân Daäu (2/1981). Theá cuõng laø vui roài maëc daàu soáng moät thaân moät mình trong khu xaø lim ED thuoäc laàu 2, cho ñeán thaùng 5/1982 ñöôïc chuyeån ra traïi tröøng giôùi A20 (Xuaân Phöôùc – Phuù Khaùnh) toâi gaëp laïi Ñ/U Nguyeãn Vaên Xuyeân, ngöôøi cuøng vöôït traïi vôùi Xöôøng vaø coøn soáng soùt ñaõ keå laïi caâu chuyeän vöôït traïi cuûa hoï nhaát laø taøi toå chöùc, khaû naêng chòu ñöïng vaø thaùi ñoä anh huøng cuûa Ñoaøn Vaên Xöôøng tröôùc keû thuø. Xöôøng ñaõ can ñaûm vaø chòu nhaän taát caû keå caû caùi cheát cho mình:

- "Anh bieát ñoù, chuyeán ñi quaù nguy hieåm vaø lieàu lónh nhö ngöôøi ta vaãn thöôøng noùi laø ñi tìm caùi soáng trong caùi cheát, vì phaûi vöôït qua beà ngang cuûa nöôùc Laøo hôn 1.000 caây soá trong vuøng ñaát ñòch (Pathet laøo) ñeå ñeán bieân giôùi Thaùi Lan. Khoâng coù ñòa baøn vaø baûn ñoà maø chæ döïa vaøo höôùng Taây cuûa maët trôøi. Khoâng ñi treân ñöôøng moøn hay ñöôøng loä maø phaûi laãn troán trong nhöõng röøng caây, giöõa nhöõng baûn laøng cuûa ngöôøi Laøo. Laøo baây giôø laø moät nöôùc CS. Lính Pathet Laøo coù maët ôû nhieàu nôi. Theá maø anh em chuùng toâi ñaõ vöôït ñöôïc moät ñoaïn ñöôøng khaù xa trong voøng moät thaùng trôøi cho ñeán khi bò phaùt hieän vaø baét giöõ. Pathet Laøo ñaõ ñöa 4 anh em toâi veà ñoàn bieân phoøng 57 ôû Ngheä An. Töø ñaây veà ñeán traïi laø ñoaïn ñöôøng chuùng toâi bò haønh haï vaø ñaùnh ñaäp nhieàu nhaát. Tröông Taøi Naêng, Leâ Vaên Ngoïc bò ñaùnh theâ thaûm,toâi cuõng theá. Coøn Xöôøng thì toû ra baát caàn, nhieàu khi coù thaùi ñoä khinh bæ tuïi noù, nhaát laø khi thaáy anh em bò haønh haï nhieàu quaù thì Xöôøng ñaõ töï nhaän laø moät ngöôøi ñöùng ra toå chöùc cuoäc vöôït traïi naøy.


Ñoù cuõng lyù do ñeå boïn chuùng truùt moïi söï ñoäc aùc daõ man leân ngöôøi cuûa Xöôøng. Moät teân veä binh ñaõ baén vaøo hai chaân cuûa Xöôøng vaø heùt leân: Ñeå coi maøy coøn toå chöùc troán traïi nöõa hay khoâng! Tuy khoâng truùng vaøo xöông chaân nhöng maùu ra raát nhieàu vaø Xöôøng ñaõ ngaõ quî xuoáng ñaát vaø khoâng coøn göôïng daäy ñöôïc nöõa. Sau ñoù boïn chuùng ñöa 3 anh em chuùng toâi veà khu bieät giam cuûa traïi K6 Ngheä An, giam rieâng töøng ngöôøi khoâng cho lieân laïc vôùi nhau.Haèng ngaøy taïi nhaø kyû luaät chuùng thay phieân ñaùnh ñaäp chuùng toâi moät caùch khoâng thöông tieác.Chuùng toâi khoâng coù caùch naøo choáng ñôû hay töï veä ñöôïc. Ñaõ nhieàu laàn Xöôøng leân tieáng chöûi ruûa boïn chuùng vaø thaùch tuïi noù baén cheát. ÔÛ beân ngoaøi anh em coù tieáp teá moät ít truï sinh cho Xöôøng nhöng Xöôøng ñaõ kieät söùc vaø Xöôøng ñaõ nhòn aên hay khoâng theå aên ñöôïc. Söùc khoûe moûi moøn vaø daàn daàn Xöôøng ñi vaøo caùi cheát trong yeân laëng vaø kieân cöôøng. Toâi khoâng nhôù chính xaùc ngaøy naøo, nhöng toâi bieát laø Xöôøng ñaõ cheát, xaùc ñöôïc choân ôû moät ngoïn ñoài caùch traïi khoaûng hôn 1km. Coøn toâi sau ñoù ñöôïc ñöa ra khu taäp theå, ñöôïc ngöôøi nhaø thaêm nuoâi vaø ñöôïc ñöa veà Nam traïi naøy..."

Xuyeân ñöôïc ra traïi cuøng ngaøy vôùi toâi (4/1/1985) vaø veà soáng vôùi gia ñình taïi Ngaõ Ba OÂng Taï, quaän 10, Saøi goøn. Vì maõi lo baän roän möu sinh neân chuùng toâi ít coù dòp gaëp nhau. Naêm 1997, toâi coù gaëp laïi Xuyeân taïi Sôû Xaõ Hoäi thuoäc Orange County, California, Xuyeân cho bieát gia ñình goàm vôï vaø 3 con ñaõ sang ñònh cö taïi thaønh phoá Westminster, theo chöông trình HO töø naêm 1991. Xuyeân hieän ñang ñöùng baùn taïi tieäm saùch Thaêng Long ôû Los Angeles, toâi chöa kòp hoûi thaêm ñoâi ñieàu thì Xuyeân ñaõ xong vieäc vaø ra veà. Thaùng 8/2010, khi coù yù ñònh vieát veà cuoäc vöôït traïi giam cuûa Xöôøng, toâi coù phone laïi hoûi Xuyeân nhöng chò Nguyeãn Thò Kim Thoa, vôï Xuyeân cho bieát Xuyeân ñaõ maát töø naêm 2001 vì bònh ung thö gan. Coøn 2 anh Tröông Taøi Naêng vaø Leâ Vaên Ngoïc nghe noùi cuõng ñang ôû Nam Cali. Toâi raát mong coù moät dòp naøo ñoù gaëp ñöôïc moät hay caû hai anh ñeå hoûi roõ raøng hôn veà chuyeán vöôït traïi cuûa caùc anh.

Ñoù laø taát caû nhöõng gì toâi bieát ñöôïc veà baïn toâi Ñoaøn Vaên

ÑA HIEÄU 92 109

Xöôøng.Coøn toaùn anh Ñaïi goàm coù 3 ngöôøi: - Leâ Taán Ñaïi, Khoùa 14 Thuû Ñöùc, Thieáu Taù, nguyeân quaän

tröôûng Ñöùc Phong (Bình Long).- Leâ Thôm, Khoùa 8 Thuû Ñöùc, Thieáu Taù, nguyeân quaän

tröôûng Chôï Laùch (Vónh Long).- Nguyeãn Quoác Khaùnh, Khoùa 17 Thuû Ñöùc, Thieáu Taù,

Thieát Ñoaøn 16 Kî binh.Toaùn naøy ôû trong nhöõng caên nhaø ñaù khaù kieân coá ôû traïi

chính K6, nhöng nhôø hoï ñaõ chuaån bò töø laâu vaø söû duïng ñöôïc moät caùi cöa saét nhoû vaø cöa nhöõng chaén song ôû caên nhaø veä sinh vaø nhôø möu trí vaø lieàu lónh maø anh Ñaïi ñaõ ôû ñöôïc ngoaøi traïi. Maëc daàu toaøn boä traïi ñaõ ñöôïc baùo ñoäng nhöng ñoù cuõng laø ñieàu may maén vì boïn VC chia nhau ñi veà phía taây ñeå luïc tìm toaùn cuûa Xöôøng maø boïn chuùng khoâng ngôø toaùn cuûa anh Ñaïi ñang ñi phía sau chuùng.

Toaùn naøy cuõng vöôït traïi ngay ñeâm ñoù.Vì ôû ñaây hôn moät naêm roài vaø coù chuû yù neân hoï ñaõ nghieân

cöùu loä trình ñaày ñuû. Nhôø vaäy maø hoï ñaõ vöôït qua ñeøo Möôøng Xeùn, vöôït qua bieân giôùi vaø tieán vaøo laõnh thoå Laøo, nhaém höôùng taây maø ñi. Anh Leâ Taán Ñaïi keå tieáp cho toâi nghe: "Vì boïn coâng an VC khoâng theå vöôït saâu hôn vaøo laõnh thoå Laøo neân boïn anh ñaõ vöôït leân vaø tieáp tuïc con ñöôøng cuûa mình. Anh cho bieát doïc theo bieân giôùi Laøo, CSBV ñaõ thaønh laäp nhöõng ngoâi laøng ñeå chæ ñònh cö truù nhöõng thaønh phaàn maø chuùng goïi laø "B quay" nghóa laø nhöõng boä ñoäi, daân coâng hay thanh nieân xung phong khoâng chòu tieáp tuïc con ñöôøng vaøo Nam hay khoâng chòu chieán ñaáu maø tìm caùch traùnh neù. Chuùng ñöa nhöõng thaønh phaàn naøy keå caû gia ñình cuûa hoï cö truù taïi ñaây vaø khoâng ñöôïc quay laïi laøng xoùm cuõ. Chuùng coi nhöõng ngöôøi naøy nhö laø nhöõng toäi phaïm. Ñoù laø chính saùch voâ cuøng ñoäc aùc vaø daõ man cuûa boïn chuùng. Cho neân ta khoâng laï gì boä ñoäi cuûa chuùng luoân luoân bò luøa vaøo choã cheát trong nhöõng traän ñaùnh bieån ngöôøi maø khoâng daùm coù moät phaûn öùng naøo hoaëc nhöõng xaï thuû ñaïi lieân bò xích chaët vaøo suùng. Ñuùng laø caùi cheá ñoä quaù saét maùu, quaù coi reû sinh


maïng cuûa con ngöôøi vôùi phöông chaâm moïi phöông tieän ñeàu ñöôïc phuïc vuï cho muïc ñích.

Anh Nguyeãn Quoác Khaùnh ñaõ keå tieáp nhö sau: "Toaùn 3 ngöôøi cuûa toâi bò loït vaøo oå phuïc kích cuûa Pathet Laøo khi ñang tìm caùch baêng qua con soâng Giaêng, caùch bieân giôùi Laøo - Vieät khoaûng 20km. Chöa coù ai bò baét caû nhöng phaûi töï ñoäng phaân taùn, töï ñoäng thoaùt hieåm möu sinh. Hai oâng "quaän tröôûng" (Thôm vaø Ñaïi) tieáp tuïc chaïy vaø ñaõ bò baét trong khoaûng 10 ngaøy sau ñoù taïi moät con suoái nhoû. Coøn toâi laøm "ngöôøi huøng coâ ñôn" baêng röøng vöôït nuùi döôùi söï röôït ñuoåi theo cuûa ñaùm Laøo coäng. Khi baét ñaàu ñoå doác xuoáng vuøng ñoàng baèng töôûng laø thoaùt ñöôïc roài thì toâi bò chuùng baét vaø giao cho coâng an bieân phoøng cuûa VC."

Anh Leâ Taán Ñaïi vaø ngöôøi em laø Leâ Taán Hôùn cuøng gia ñình ñang ñònh cö taïi Tampa, Florida. Anh Nguyeãn Quoác Khaùnh cuõng ñang ñònh cö taïi Sacramento, thuû phuû tieåu bang California. Caû hai anh ñaõ keå laïi cho toâi nghe nhöõng dieãn tieán keå treân.

Anh Khaùnh cuõng nhaéc laïi caùi cheát cuûa anh Leâ Thôm ñuùng nhö lôøi keå cuûa Anh Nguyeãn Chí Maãn trong "Vöôït Nguïc vaø Bieät Giam”: "Anh Thôm, taïng ngöôøi ñaõ oám o coøm coûi laïi bò ñaùnh ñaäp lieân tuïc, bò boû ñoùi. Ñeán ngaøy leã lôùn cuûa boïn chuùng (2/9/1980), chuùng cho mang vaøo moät toâ côm chan ñaày nöôùc môõ; Anh Thôm aên vaøo bò tuoân ruoät maø cheát. Ñoù laø moät cung caùch gieát ngöôøi cuûa CS. Coøn toâi cuõng chaúng coøn hôi söùc naøo, thoi thoùp chôø cheát, chuùng ra lònh cho anh Kh.., luùc ñoù laø tröôûng traïm xaù trong traïi tuø, tröôùc söï coù maët cuûa teân cai tuø laø Thöôïng Só Lyù, xaùc nhaän laø toâi ñaõ cheát roài vaø khieâng ra ngoaøi ñôïi ñem hoøm vaøo laø ñi choân. Buoåi saùng luùc ñem hoøm vaøo thì toâi ñaõ soáng laïi töø hoâm tröôùc (ñuùng laø ‘ngöôøi veà töø coõi cheát’). Toâi khoâng bò choân soáng laø nhôø anh

ÑA HIEÄU 92 111

em sau khi ñieåm danh caùc phoøng ñeán nhìn maët toâi laàn cuoái vaø hoï phaùt giaùc ra laø toâi coøn soáng, nhôø vaäy maø toâi khoâng bò choân soáng." Coøn anh Leâ Thôm thì chaéc chaén ñaõ cheát, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc anh Nguyeãn Chí Maãn ôû chung phoøng kieân giam vôùi anh Thôm xaùc nhaän. Anh Maãn hieän ñang ñònh cö taïi Australia. Toâi coù nhôø anh Traàn Vaên Khieát, Khoùa 21 Ñaø Laït, Trung Ñoaøn Phoù Trung Ñoaøn 33 thuoäc Sö Ñoaøn 21, cho soá phone cuûa anh Tröông Phuùc, khoùa 20 Ñaø Laït, laø Trung Ñoaøn Tröôûng Trung Ñoaøn 63 Taân Laäp thuoäc Sö Ñoaøn 21 BB, luùc baáy giôø laøm "traät töï"cho traïi K6 Thanh Chöông xaùc nhaän laø anh bieát chaéc Leâ Thôm ñaõ cheát nhöng ñaùng tieác laø toâi muoán ñöôïc anh xaùc nhaän veà tröôøng hôïp cuûa Ñoaøn Vaên Xöôøng laø ñaøn em cuûa anh, thì anh chæ noùi laø mình khoâng coøn nhôù roõ laém. Coù leõ Xöôøng ñaõ cheát tröôùc Leâ Thôm vaø cuõng ñöôïc choân ôû moät nôi gaàn ñoù.

Nguyeãn Ngoïc Khoan vaãn coøn ôû K6 khi nhöõng ngöôøi vöôït traïi trong toaùn cuûa Xöôøng ñöôïc ñöa veà ñaây. Anh em tìm caùch gom nhöõng thuoác truï sinh ñeå ñöa vaøo cho Xöôøng nhöng keát quaû cuõng chaúng ñöôïc bao nhieâu. Neáu chuùng ta ñoïc nhöõng quyeån saùch noùi veà haäu quaû cuûa nhöõng toaùn vöôït traïi nhö: TOÂI PHAÛI SOÁNG (Limh muïc Nguyeãn Höõu Leã), VÖÔÏT TRAÏI GIAM (Traàn Caûnh)... chuùng ta môùi thaáy heát ñöôïc caùi yù ñònh tieâu dieät cuûa boïn thuù ngöôøi VC.

Khi Khoan vaø Chöông ñöôïc chuyeån veà Nam ôû traïi Z30C Xuaân Loäc vaøo khoaûng thaùng 8/1980 thì nghe ñöôïc tin cuûa nhöõng ngöôøi veà sau cho bieát Xöôøng ñaõ cheát. Ñoù laø ñieàu chính xaùc. Khoan ñang ñònh cö taïi Houston, Texas, vaø Chöông ñang ôû taïi Tampa, Florida.

Toâi cuõng xin ñöôïc caùm ôn coâ Ñaëng Tueä Taâm, hieän ñang ñònh cö taïi thaønh phoá Fremont, California, ñaõ cung caáp cho toâi baøi vieát cuûa Anh Nguyeãn Chí Maãn (VÖÔÏT NGUÏC VAØ BIEÄT GIAM) vaø nhöõng tình caõm ñaëc bieät maø gia ñình cuûa coâ laø Coá Ñaïi Taù Ñaëng Höõu Hoàng, Tænh Tröôûng Tænh Quaûng Ñöùc, ñaõ keå laïi cho toâi nghe moái thaân tình cuûa gia ñình vôùi baïn toâi vaø nhöõng gì ñaäm ñaø nhaát, saâu kín nhaát ñaõ ñöôïc theå hieän qua baøi thô maø coâ em gaùi keá Tinh Nhieân ñaõ ghi laïi vaø


toâi cuõng khoâng tieän neâu ra ôû ñaây nhöng thaät söï baøi thô ñaõ laøm cho toâi raát xuùc ñoäng.

Coâ Taâm cuõng thöôøng xuyeân lieân laïc vôùi chò Nhaõn vaø raát quan taâm ñeán vieäc döï ñònh boác moä cuûa Xöôøng töø Thanh Chöông veà laïi queâ nhaø ôû Traø Vinh. Toâi cuõng ñoïc ñöôïc trong trang Web: www. tinhdongdoi.com veà Returning Casualty laø moät chöông trình cuûa Hoäi Vietnamese American Foundation nhaèm tìm kieám vaø caûi taùng haøi coát nhöõng ngöôøi tuø caûi taïo maø anh Nguyeãn Ñaït Thaønh laø chuû tòch. Cöïu SVSQ Cao Vaên Thi, Khoùa 25 Ñaø Laït, cuõng ñang ôû trong toaùn tìm kieám vaø caûi taùng thi haøi cuûa nhöõng töû só VNCH. Toâi raát mong chò Nhaõn vaø coâ Taâm coù ñöôïc nhöõng thoâng tin töø nhöõng hoäi ñoaøn vaø caù nhaân naøy.

Lôøi cuoáiTieän ñaây toâi cuõng xin ñöôïc

ghi laïi nhöõng Só quan Khoùa 22 Tröôøng Voû bò Quoác gia VN ñaõ vöôït traïi thaønh coâng, coøn soáng soùt hay ñaõ cheát trong nhöõng khu bieät giam cuûa VC:

1. Tröông Vaên UÙt (UÙt Baïch Lan)(E 22):

Ra tröôøng thaùng 12/1967, tình nguyeän veà Löïc Löôïng Ñaëc Bieät sau ñoù ñöa moät ñaïi ñoäi veà thaønh laäp Ñaïi Ñoäi 2 Trinh Saùt cuûa Löõ Ñoaøn 2 Duø. Trình dieän taïi Saøi Goøn, sau khi leân traïi Long Giao ñöôïc 3 ngaøy thì vöôït traïi cuøng vôùi Ñ/U Nguyeãn Vaên Tyû (Ñaïi Ñoäi Tröôûng Trinh saùt SÑ18/BB), Ñ/U Nguyeãn

ÑA HIEÄU 92 113

Vaên Chaâu (TÑT/ ÑPQ/ Baø Ròa) vaø Ñ/U Nguyeãn Ñaêng Khaùnh. Ñeán ngaõ 3 Daàu Giaây, ra ga Baàu Caù, leân xe löûa veà Saøi Goøn. Vaøo röøng tham gia nhöõng phong traøo phuïc quoác cho ñeán naêm 1982 vöôït bieân, hieän cuøng gia ñình ñònh cö taïi Houston, Texas.

2. Nguyeãn Höõu Thöùc (C22): Ra tröôøng thaùng 12/1969, veà SÑ18/BB, laøm Só Quan

Tuøy Vieân cho Thieáu Töôùng Laâm Quang Thô, Tö Leänh Sö Ñoaøn, sau ñoù veà laøm só quan caùn boä taïi Tröôøng Voõ Bò Ñaø Laït. Trình dieän taïi Saøi goøn, bò ñöa leân Ka Tum, Taây Ninh, toå chöùc vöôït traïi cuøng vôùi moät Nieân tröôûng Khoùa 18 vaø moät Giaùo Sö Vaên Hoùa Vuï baêng qua bieân giôùi Campuchia. Ñöôïc ghi nhaän laø maát tích.

3. Huyønh Höõu Ñöùc (A 22): Ra tröôøng thaùng 12/1969, tình

nguyeän veà Tieåu Ñoaøn 6 Duø. Trình dieän ôû Saøi goøn, bò ñöa leân Ka Tum, Taây Ninh. Cuøng traïi vôùi ngöôøi baïn ñoàng khoùa laø Huyønh Vaên Ñöùc (TÑ5/TQLC). Vöôït traïi qua ñöôøng Campuchia. Ñöôïc ghi nhaän laø maát tích. Hieän vôï laø Traàn Thò Neâ vaø con ñang ôû taïi Cao Laõnh, Ñoàng Thaùp.

4. Voõ Vaên Xöông (E22): Ra tröôøng thaùng 12/1967, tình

nguyeän veà SÑ/TQLC, Tieåu ñoaøn 6 (Thaàn Öng caûm töû). Tham döï haàu heát caùc cuoäc haønh quaân taïi mieàn Nam nhö traän Maäu thaân (1968), caøn queùt caùc maät khu Hoá Boø, Bôøi Lôøi, chieán khu D (1969), Haønh quaân vöôït bieân sang Campuchia (1970), Haønh


quaân Lam Sôn 719 vaø noåi tieáng trong traän taùi chieám thaønh phoá Quaûng Trò vaø coå thaønh Ñinh Coâng Traùng naêm 1972 trong traùch nhieäm Ñaïi Ñoäi Tröôûng ÑÑ2 thuoäc Tieåu Ñoaøn 7/TQLC. Sau traän chieán muøa heø ñoû löûa 1972, ñöôïc thuyeân chuyeån veà Tieåu Khu Chaâu Ñoác. Ñi tuø vaø khoâng chaáp nhaän soáng chung vôùi VC neân anh ñaõ vöôït traïi, bò baét laïi vaø chaáp nhaän caùi cheát trong nhaø bieät giam.

5. Traàn Caûnh (A22): Ra tröôøng thaùng 12/1969,

tình nguyeän veà Thieát Ñoaøn 17 Kî binh ñoùng ôû Quaûng Trò. Laø moät cöïu Thieáu sinh quaân (1960) neân tinh thaàn chieán ñaáu raát cao. Caáp baäc sau cuøng laø Ñaïi uùy vaø chöùc vuï laø Chi Ñoaøn Tröôûng Chi Ñoaøn 2/17 thuoäc Thieát Ñoaøn 17, Löõ Ñoaøn 1 Kî Binh.

Keït laïi ôû Ñaø Naüng, trình dieän UÛy Ban Quaân Quaûn Ñaø Naõng ngaøy 4/4/1975. Thaùng 7/1975 chuyeån leân traïi Kyø Sôn, Tam Kyø. Vöôït traïi ngaøy 13/3/1977 cuøng vôùi Ñ/U Tröông Höõu Thuïc (Lieân Ñoaøn Bieät Kích 81 Duø), Ñ/U Phan Thanh Tuøng (Chi Ñoaøn Tröôûng 2/20 Chieán Xa) Ñ/U Leâ Thanh Thaùm (Quaân Caûnh), Ñ/U Nguyeãn Quang Thuyeát (Tieåu Khu Thöøa Thieân). Hai möôi ngaøy sau caû toaùn bò phuïc kích Tuøng bò baén cheát, Thaùm, Thuyeát bò thöông, Thuïc vaø Caûnh sau ñoù cuõng bò baét ñöa veà traïi cuõ ôû Kyø Sôn. Ngaøy 6/6/1984 ra tuø vaø ñeán Hoa kyø ngaøy 15/7/1992 theo chöông trình HO 13. Hieän cuøng gia ñình ôû taïi thaønh phoá Indianapolis, tieåu bang Indiana.

Ngoaøi ra cuõng coù 3 Ñaïi uùy Löông thanh Thuûy (H22), Nguyeãn vaên Töng (D22) vaø Leâ Vaên Löôïng (C22) ñaõ vöôït bieân vaø cheát treân bieån Ñoâng. Con gaùi vaø vôï cuûa Löôïng hieän ñònh cö taïi Nhaät Baûn.

(Baøi vieát coøn nhieàu thieáu soùt vaø sai soùt caàn ñieàu chænh vaø boå sung, xin goïi veà cho Cöï ôû soá (714) 300.4026. Caùm ôn)

ÑA HIEÄU 92 115

* Ghi chuù: Khoùa 22 laø moät Khoùa ñaëc bieät trong 31 Khoùa

cuûa Tröôøng Voõ bò Quoác Gia Ñaø Laït. Qua naêm thöù hai ñöôïc chia ra laøm 2: 173 SVSQ theo hoïc 2 naêm (1965-1967) vaø 92 SVSQ theo hoïc 4 naêm (1965- 1969).

Vieát taïi Anaheim ngaøy 10/10/10KIEÀU COÂNG CÖÏ K22

Toøa soaïn Ña Hieäu xin thoâng baùo cuøng quyù ñoäc giaû xa gaàn Ña Hieäu soá 93 vôùi chuû ñeà Traû Ta Soâng Nuùi, seõ phaùt haønh vaøo ngaøy thöù Baûy, 19/03/2011.

Vôùi chuû ñeà naøy, caùc baøi vieát veà Hoaøng Sa-Tröôøng Sa, veà coâng cuoäc ñaáu tranh giöõ nöôùc vaø ñoøi Töï Do, Daân Chuû vaø Nhaân Quyeàn cho VN ñöôïc öu tieân choïn ñaêng. Ngoaøi ra, caùc baøi vieát veà muøa Xuaân, tình yeâu, hoài kyù quaân tröôøng, chieán tröôøng, nhöõng baøi vieát veà ngaøy 30/4 cuõng raát thích hôïp.

Ban Bieân Taäp Ña Hieäu raát mong ñoùn nhaän nhieàu saùng taùc töø quyù GS, quyù NT vaø thaønh vieân thuoäc ñaïi gia ñình Voõ Bò cuøng quyù ñoäc giaû thaân höõu xa gaàn.

Traân troïng kính chaøo.BBT/ÑH

Thoâng Baùo Ña Hieäu 93


Ta Seõ Veà

Ngaøy naøo ñoù ta trôû veà queâ meïThaêm cha giaø vôùi maùi toùc baïc phô

Thaêm moä meï, ta thì thaàm keå leåÑôøi tha phöông trong höông khoùi toûa môø

Ta seõ trôû veà thaêm caên nhaø cuõNôi eâm ñeàm tuoåi thô aáu troâi quaThaêm laïi caây mai cha troàng tröôùc ngoõMoãi ñoä Xuaân veà coøn coù nôû hoa?

Ta seõ ñi thaêm ngoâi tröôøng ta hoïcÑeå kieám tìm chuùt kyû nieäm xa xoâiTieáng troáng tröôøng vang leân trong kyù öùcMaø nhôù thöông sao aùo traéng moät thôøi

Ta seõ ñi qua con ñöôøng tình söûNôi ngaøy xöa in daáu veát tình yeâuDuø ngaøy nay ñöôøng ñaõ mang teân laïNhöng taän trong tim vaãn thieát tha nhieàu

Vaø nhuû loøng ta seõ qua choán aáyChoán coù daáu tuø giam giöõ ngaøy xöaChoán maø moät thôøi nhieàu laàn ta ñaõLang thang tìm choàng, nöôùc maét nhö möa

Tucson – Az - 2006

ª Töôøng Thuùy 20B

ÑA HIEÄU 92 117

ÑA HIEÄU 92 119

Loác Coác Buoàn ª TeaLan 26B

ª truyeän ngaén

Buoåi chieàu naøo cuõng nhö buoåi chieàu naøo, vaøo heø, duø trôøi coøn

thoi thoùp naéng, vaøo ñoâng, duø trôøi toái ñaõ voäi leân, laø caû ba ngöôøi trong gia ñình chuùng toâi goàm ba toâi, toâi, vaø ñöùa em trai keá cuøng nhau ñaåy chieác xe huû tieáu rôøi khoûi nhaø. Toâi khoâng bieát roõ gia ñình toâi goàm naêm ngöôøi soáng nhôø vaøo ngheà baùn huû tieáu daïo naøy töø luùc naøo, nhöng toâi nhôù roõ khi maù toâi bò

beänh hoaøi khoâng ñi baùn phuï cuøng vôùi ba toâi ñöôïc, thì luùc ñoù toâi môùi möôøi hai tuoåi, Maãn em toâi chæ môùi möôøi moät tuoåi thoâi cuõng ñi cuøng vôùi toâi theo ba ñaåy xe ñi baùn huû tieáu moãi ñeâm. Ñeán khuya, luùc moïi nhaø ñi nguû caû thì xe huû tieáu môùi trôû veà nhaø. Vaäy maø chuùng toâi vaãn coøn ñöôïc ñeán tröôøng cho ñeán baây giôø. Ñaõ saùu naêm roài, baïn beø cuøng tröôøng, cuøng lôùp, ai cuõng bieát hai chò em toâi ñi baùn huû tieáu daïo.

Toâi khoâng maëc caûm, noùi cho ñuùng hôn, toâi khoâng coù thì

(Vieát veà chò Th. L, ngöôøi coù hai cuoäc tình hoàng vôùi hai ngöôøi lính Kî Binh.)


giôø raûnh ñeå coù maëc caûm, ñeå coù baïn beø, khoâng coù thì giôø ñeå suy tö, mô moäng hay so saùnh vôùi baïn cuøng trang löùa. Cuõng coù ñoâi khi vaøo nhöõng ñeâm Noel, nhöõng buoåi chôï teát nhìn thaáy chuùng baïn ñi chôi ngang qua cuõng töï hoûi... ñi chôi nhö vaäy chaéc laø vui laém!

Chò em toâi chæ coù moät nieàm vui thoâi, ñoù laø luùc chieác xe ñaåy tôùi ñaâu toâi caàm caùi thanh goõ baèng tre goõ ñeàu. Tieáng loác coác... loác coác... laø tieáng hieäu cuûa xe huû tieáu ba toâi ñang ôû gaàn ñaâu ñoù. Khi xe ngöøng ngoaøi ñöôøng, toâi caàm thanh goõ ñi quanh ñoù. Caùi thaèng em naøy noù laøm bieáng nhôùt thaây maø laïi ham chôi nöõa neân bò ba toâi raày hoaøi. Cöù heã khi ñi goõ ngang qua nhaø baïn cuûa noù, thaáy baïn laø noù taáp voâ ñeå moät mình toâi lo. Toâi caàn coù noù giuùp böng maâm phuï vôùi toâi nhöõng khi naëng quaù söùc, noù laø con trai maø, toâi hay noùi vôùi noù nhö vaäy moãi khi noù caèn nhaèn toâi sao cöù keâu noù laøm hoaøi. Ít coù ai ngoài aên ôû ngoaøi xe, phaàn nhieàu laø chò em toâi phaûi böng vaøo nhaø cho khaùch. Trong khi chôø ñôïi khaùch ôû trong nhaø aên xong hai chò em toâi laáy hai caùi gheá ñaåu baøy ra ngoài hoïc baøi, laøm baøi.

Hoài chieàu naøy, toâi coù nghe ba maù cuûa toâi cuøng baøn tính vôùi nhau laø seõ cho toâi nghæ hoïc ñeå nhöôøng cho em Maãn coù tieàn ñoùng hoïc theâm khoâng ñeå cho em noù ñi baùn nöõa, nhö vaäy toâi seõ cöïc theâm maø toâi laïi coøn ñi hoïc nöõa thì vôùi söùc yeáu ñuoái cuûa mình, toâi seõ khoâng kham noåi. Phaûi chòu cho moät ñöùa nghæ hoïc, Ba toâi noùi nhö vaäy. Vaû laïi coøn phaûi lo thuoác thang cho maù cuûa chò em toâi nöõa. Naêm nay Maãn ñaõ möôøi baûy tuoåi roài noù ñang hoïc naêm cuoái ñeå thi laáy baèng tuù taøi. Neáu ñeå noù ñi cuøng vôùi toâi phuï vôùi ba toâi ñaåy xe huû tieáu ñi baùn hoaøi thì noù laøm sao thi ñaäu cho coù maûnh baèng tuù taøi vôùi ngöôøi ta.

Ba toâi hay noùi, con trai caàn phaûi coù hoïc cao, phaûi coù baèng caáp. Thaáy khoâng? Coù baèng caáp, neáu khoâng ñi lính thì laøm thaày giaùo neø. Maø nhö neáu coù ñi lính thì ñöôïc laøm quan, laøm seáp ngöôøi ta. ÔÛ ñaàu xoùm nhaø mình ñoù, coù con baø Naêm baùn côm taám ngoaøi chôï, coù ñöùa con laøm tôùi quan ba ñoù nghen. Hoài nhoû, caäu ta hoïc gioûi laém, thi ñaâu ñaäu ñoù,

ÑA HIEÄU 92 121

coù tuù taøi ñoâi ñoù nghen. Baây giôø caäu aáy laøm tôùi quan ba laän. Toâi hoûi, tôùi quan maáy laø cao nhaát haû ba? Ba toâi noùi, ai bieát ñaâu naø. Bôûi ba khoâng coù ñi hoïc nhieàu cho neân tuïi baây thaáy ñoù maø noi göông.

Ba toâi coøn noùi, laøm con gaùi coù nhan saéc môùi laáy ñöôïc choàng quan gioáng nhö vôï cuûa caäu quan ba ñoù. Toâi thaáy ba toâi coù veû neå nang maáy oâng quan hai, quan ba quaù chöøng. Moãi laàn noùi tôùi chuyeän coù hoïc cao hay khoâng laø cöù ñem maáy oâng quan, maáy oâng thaày giaùo ra noùi ñeå laøm göông cho chò em toâi, nhaát laø ñoái vôùi thaèng Maãn.

Baây giôø toâi ñang laø ñöùa con gaùi lôùn roài. Toâi bieát e theïn moãi khi coù tuïi con trai cuøng tröôøng cuøng lôùp nhìn toâi. Toâi ñeå yù ñeán beà ngoaøi hôn moãi khi ñeán tröôøng cuøng chuùng baïn, aùo daøi toâi maëc ñöôïc thaúng neáp hôn, toùc toâi xoûa ra, chaân mang guoác chôù khoâng gioáng nhö luùc ñi baùn huû tieáu, toâi mang ñoâi deùp leïp xeïp, toùc toâi bò cuoäc laïi veà phía sau baèng sôïi giaây thun, coù nhieàu khi tuïi baïn cuøng lôùp noù chaúng nhaän ra toâi, hay laø tuïi noù giaû nhö khoâng bieát laø ai, toâi cuõng chaúng laáy laøm buoàn.

Khoâng gioáng nhö con Thuùy, ba noù laøm tôùi thieáu taù, coù laàn toâi thaáy noù ngoài treân xe Jeep coù taøi xeá chôû maù noù vaø noù ñeán tröôøng. Veà nhaø, toâi noùi vôùi thaèng Maãn, neáu maøy khoâng hoïc gioûi thì sau naøy maøy laøm anh taøi xeá; coøn nhö maøy hoïc gioûi thì nöõa maøy seõ laø oâng quan coù taøi xeá laùi xe cho maøy. Toâi cuõng hay doïa noù bôûi vì thaèng em toâi noù laøm bieáng nhôùt thaây, maø hoång hieåu sao noù hoïc gioûi hôn toâi, noù ñöôïc hoïc nhaûy hôn moät lôùp coøn toâi thì bò ôû laïi moät lôùp. Thaønh ra baây giôø noù hoïc hôn toâi. Vaäy maø caùi thaèng coù taùnh hay caø nanh. Noù noùi vôùi ba toâi sao Ba khoâng bieåu chæ hoïc gioûi hôn ñi maø sao Ba cöù hoái con hoaøi. Ñoâi khi nghó laïi cuõng toäi nghieäp cho noù cöù bò raày hoaøi vì öôùc voïng cuûa ba toâi muoán noù laøm thaày giaùo, ñöôïc laøm quan, laøm seáp vôùi ngöôøi ta. Noù lôùn roài, noù saép tôùi tuoåi quaân dòch roài, khi tôùi tuoåi chaéc noù phaûi ñi ñaêng lính thoâi. Ba toâi cöù laäp laïi caâu ñoù hoaøi.

Luùc sau naøy, toâi ñöôïc bieát nhieàu hôn veà lính qua maáy ñöùa baïn cuøng lôùp tuïi noù ñang coù ngöôøi yeâu laø lính. Tuïi noù noùi,


maáy anh chaøng laøm quan laø treân coå aùo coù gaén töø moät boâng mai trôû leân, theo ñoù laø tính töø thieáu-uùy, roài trung-uùy... chôù baây giôø ngöôøi ta khoâng goïi laø quan moät quan hai nöõa ñaâu.

Maáy luùc gaàn ñaây coù vaøi traïi lính moïc leân ôû phía xa trong thaønh phoá cuûa tænh lî. Moät böõa noï khi ñi hoïc veà, laàn ñaàu tieân nhìn thaáy ñaùm tang coù taám hình cuûa ngöôøi cheát maëc ñoà lính. Coù leõ anh coøn treû laém vì ngöôøi vôï ñoäi khaên tang ñang boàng treân tay ñöùa con coøn quaù nhoû. Hình aûnh ñaùm trang trong ngaøy hoâm ñoù cöù lôøn vôøn trong taâm trí cuûa toâi. Toâi sôï, toâi khoâng muoán em Maãn ñi lính. Khi veà nhaø toâi noùi vôùi ba maù toâi lieàn, coøn hai möôi ngaøy nöõa laø heát thaùng naøy con seõ nghæ hoïc luoân, ñeå daønh tieàn cho em Maãn hoïc theâm luyeän thi.

Em khoâng caàn hoïc luyeän thi. Chò khoâng caàn phaûi nghæ hoïc. Maãn noùi.

Maøy ñöøng laøm taøng, ñôïi thi rôùt roài hoái haän. Maøy thi ñaäu roài hoïc laøm thaày giaùo cho ba maù vui. Tao hoïc dôû, coù thi chaéc cuõng khoâng ñaäu noåi ñaâu. Ñeå mình tao ñi baùn vôùi ba ñöôïc roài.

Noù noùi laø noùi vaäy chôù thöôøng thì khi hai chò em toâi ñi rao baùn huû tieáu, noù hay giaønh laáy thanh goõ ñeå goõ loác coác. Vaäy maø toái nay noù nhö ñang suy nghó chuyeän gì, noù ñöa thanh goõ cho toâi. Böõa nay chò goõ ñi.

Tieáng goõ cuûa toâi khoâng ñöôïc maïnh baèng, khoâng vang xa baèng, vaø nghe khoâng vui baèng tieáng goõ cuûa noù. Maãn cuõng hay than phieàn, chò goõ nghe chaùn thaáy moà neân baùn khoâng ñaét baèng em goõ. Coù laàn nghe con baïn ngoài gaàn toâi trong lôùp noùi, tieáng goõ cuûa toâi nghe buoàn chöù khoâng maïnh vui nhö tieáng goõ cuûa em toâi.

Toâi noùi, taïi boà nghó nhö vaäy chôù mình ñaâu coù gì buoàn ñaâu...

Tay vöøa goõ loác coác vöøa suy nghó mieân man nghe nhö coù tieáng ai goïi. Chò em toâi döøng laïi tröôùc moät hieân nhaø.

Vaøo trong naøy ñi hai em. Tuïi baây aên gì thì keâu nghen.Khi böôùc vaøo gian nhaø naøy ngöôøi toâi nhìn thaáy ñaàu tieân

laø anh. Anh ñang ñöùng phía beân caïnh cöûa soå chaêm chuù nghe ngöôøi kia ñang keå cho anh nghe chuyeän gì chaéc laø haáp daãn

ÑA HIEÄU 92 123

laém. Tim toâi töï nhieân ñaäp nhanh.Cho toâi moät toâ mì lôùn, toâi moät toâ huû tieáu dai... EÂ, Mieân

maøy aên gì maäy.Khoâng nghe tieáng traû lôøi, baây giôø toâi laïi nhìn sang beân

laàn nöõa thaáy anh cuõng coøn ñang nhìn toâi. Traùnh aùnh maét cuûa anh, nhìn sang ngöôøi keá beân cuøng luùc toâi nhaän ra ngöôøi ñang ñöùng keá beân anh laø moät khaùch haøng quen thuoäc, thænh thoaûng ñeán aên huû tieáu ôû ngoaøi xe trong boä ñoà daân söï. Chò em toâi chæ bieát teân anh naøy laø Troïng chôù khoâng bieát anh laø lính, bieát chò em toâi nhaän ra anh hoâm nay trong boä quaân phuïc, anh Troïng coù veû luùng tuùng khi chaøo toâi.

Naõy giôø anh chaøng teân Mieân cuõng coøn ñang im laëng nhìn toâi. Maëc duø toâi laø moät coâ gaùi daïn dó nhöng vôùi khuoân maët ñoù, aùnh maét ñoù ñaõ laøm cho toâi ngöôïng ngaäp, laøm loøng toâi xao xuyeán.

EÂ Mieân, maøy aên gì thì noùi leï leân ñeå coøn veà traïi chôù. Treân ñöôøng trôû ra xe, chaân böôùc ñi maø ñaàu oùc toâi cöù nghó

veà anh chaøng teân Mieân ñoù, daùng daáp, göông maët vaø aùnh maét cuûa anh. Thaèng Maãn laïi goõ lieân tuïc. Böïc mình quaù... caùi thaèng naøy laøm cho toâi bò phaân taâm.

Maøy coù im ñi khoâng. Ñöøng goõ nöõa.UÛa, sao böõa nay chò laï vaäy, em phaûi goõ ngöôøi ta bieát ñeå

maø mua chôù.Tieáng goõ ñaõ laøm cho toâi trôû veà vôùi thöïc taïi. Toâi bieát mình

laø ai. Toâi khoâng cho pheùp toâi coù quyeàn mô moäng. Hai buoåi chieàu qua roài, moãi khi toâi ñi ngang caên nhaø ñoù,

nöûa nhö muoán gaëp laïi anh, nöûa nhö thaàm mong ñöøng cho gaëp laïi. AØ, maø khoâng, anh ôû trong traïi lính chôù coù phaûi ôû nhaø naøy ñaâu. Xe huû tieáu ba toâi ñaâu coù bao giôø ñaåy ngang qua traïi lính, bôûi ôû ñoù vì an ninh ngöôøi ta khoâng cho, vaø bôûi ôû ñoù ñaâu coù ai töø trong traïi ra mua huû tieáu mì ñaâu.

Hình aûnh chaøng lính kî binh vôùi chieác muõ ñen ñoäi ngöôïc beân laõng vaõng trong taâm trí toâi. Coù phaûi toâi ñaõ yeâu ngöôøi lính aáy roài khoâng? Khoâng... toâi bieát thaân phaän toâi. Toâi khoâng muoán nghó tôùi nöõa. Cuõng nhö anh chaøng Troïng ñoù, hình nhö anh aáy thích toâi thì phaûi, giaùc quan cuûa ngöôøi con gaùi cho


bieát ai thích mình. Vaäy maø caùi anh chaøng ñoù chæ ñeán ngoài beân xe aên huû tieáu, uoáng nöôùc traø roài thænh thoûang ñöa caùi nhìn veà phía toâi chôù coù noùi naêng gì ñaâu.

Moãi ngaøy, treân ñöôøng ñi ñeán tröôøng vaø töø tröôøng veà nhaø, ñoù laø khoaûng thôøi gian ñeïp nhaát, thích nhaát trong ngaøy cuûa toâi.

Moãi chieàu, töø luùc xe huû tieáu rôøi khoûi nhaø, chaân böôùc theo laø khoaûng thôøi gian toâi phaûi trôû veà vôùi thaân phaän mình. Moät buoåi tröa treân ñöôøng ñi hoïc veà, ñang böôùc ñi boãng thaáy moät chieác xe Jeep döøng laïi beân ñöôøng, moät ngöôøi lính böôùc xuoáng, toâi nhaän ra laø anh.

Ngoïc Caån, em ñi hoïc veà?DaïCho anh böôùc ñi cuøng vôùi em

nghen.Ñi ñaâu?Thì ñi cuøng vôùi em veà nhaø.Chi vaäy? Tui ñaâu coù baùn huû tieáu

ôû nhaø ñaâu!Nhöng maø anh ñaâu coù ngoài beân

xe huû tieáu ôû ngoaøi ñöôøng ñöôïc.......Gioù thoåi nheï nhö ñang vui ñuøa cuøng böôùc vôùi chuùng toâi.

Gioù dòu daøng ñöa taø aùo daøi toâi quaán quít beân chaân anh. Coù luùc, toâi phaûi laáy tay keùo taø aùo veà phía mình. Anh cöôøi noùi, cöù ñeå yeân nhö vaäy ñi em, troâng ñeïp laém.

Toâi hoûi, ñeïp gì.Anh vôùi gioïng vui. Ñeïp ñoâi.Thaû tay ra, taø aùo laïi vui möøng vôøn laáy chaân anh. Caû hai

ñöùa toâi cuøng cöôøi. Chaéc laø coù daën tröôùc cho neân khi vöøa luùc ñeán nhaø, chieác

xe Jeep trôû laïi ñoùn anh.Toâi noùi, anh khoan haõy ñeán nhaø em. Khoâng coøn bao laâu

nöõa em seõ nghæ hoïc. Em thích ñöôïc ñi vôùi nhau nhö vaày.Anh khoâng gaëp em thöôøng ngaøy ñöôïc vì anh hay coù

coâng taùc, khi veà anh seõ ñeán vôùi em ngay. Ñöøng queân anh

ÑA HIEÄU 92 125

nghen em.Vaøo lôùp toâi hoûi con nhoû baïn toâi ngay, laøm quan coù phaûi

ñi ñaùnh giaëc khoâng? Noù trôïn maét nhìn toâi la leân, chôù maøy töôûng laøm quan laø nhö theá naøo, cuõng ñaùnh giaëc, cuõng bò cheát, chôù boä maøy töôûng laøm quan laø söôùng laém haû?!

Maày coù lo khoâng?Lo chôù.Tao cuõng lo quaù maøy aø.UÛa, maøy coù boà roài haû?Hình nhö vaäy. AØ, khi ngöôøi ta noùi ñi coâng taùc, laø ñi ñaùnh

giaëc ñoù phaûi khoâng?ÖØ, chaéc laø vaäy. Ngaøy thaèng Maãn ñi thi tuù taøi. Ba toâi thöùc daäy töø saùng

sôùm, maù toâi naáu chaùo ñaäu cho noù aên. Ngaøy hoâm qua ngöôøi cuõng coù baét noù aên ñaäu roài, naøo xoâi, naøo cheø, moùn gì cuõng coù ñaäu heát. Maù toâi noùi, aên ñaäu ñeå ñöôïc thi ñaäu. Em toâi cöôøi, khoâng noùi gì, raùng maø aên laøm noù ngaùn quaù chöøng, noù noùi vôùi toâi nhö vaäy. Toâi bieát noù ñang lo, sôï phuï loøng ba maù.

Em toâi ngoài laøm baøi thi trong lôùp, ba toâi cöù ñöùng phía beân kia leà ñöôøng maø ngoùng vaøo. Ñöùng moûi chaân, ngoài choàm hoåm xuoáng, laïi ñöùng leân. Khi thaèng Maãn ñi ra, ba toâi chaïy laïi naém laáy tay hoûi, sao con. Noù raày ba toâi, sao Ba ñôïi ôû ñaây chi vaäy, sao Ba khoâng veà nhaø nghæ. Roài noù dòu gioïng laïi keå, naøo laø noù laøm toaùn nhö theá naøo, giaûi phöông trình môùi ñaàu hôi voäi vaøng doø laïi thaáy traät, phaûi laøm laïi cho chaéc laø truùng. Ñeå cho ba maù toâi vui, veà nhaø noù keå laïi tæ mæ laàn nöõa. Ba Maù toâi coù bieát gì ñaâu maø toâi thaáy ba toâi nghe chaêm chuù vaø ra ñieàu thích thuù laém. Hai ngaøy sau ba toâi laïi ñi theo em toâi, laïi ngoài ôû ngoaøi chôø nöõa cho ñeán khi thaèng Maãn laøm baøi thi xong. Hai cha con cuøng ra veà vôùi nieàm tin hieän leân treân maët.

Sau khi em Maãn laáy ñöôïc tuù taøi ñoâi roài, noù ghi danh vaøo tröôøng Voõ Bò nghe ñaâu ôû tuoát treân Ñaø Laït laän. Ñaâu coù ai trong nhaø, caû vôùi thaèng Maãn nöõa, coù bieát tôùi Ñaø Laït bao giôø ñaâu. Ba toâi hoûi noù, Ñaø Laït ôû ñaâu laän, sao maø ñi xa döõ vaäy con?


Ñi voâ Voõ Bò ngon laønh laém Ba, mình phaûi coù tuù taøi ñoâi môùi ñöôïc thi tuyeån vaøo tröôøng ñoù chôù khoâng deã ñaâu Ba. Hoïc tôùi boán naêm chôù khoâng ít ñaâu. Ba toâi cöôøi heà heà. Hoïc tôùi boán naêm laän. Laâu döõ vaäy sao. Noù noùi caùi gì, ba toâi cuõng nghe ra ñieàu khoaùi chí laém.

*Laàn ñaàu tieân, sau moät naêm hoïc ôû Ñaø Laït veà, nhìn noù

khaùc haún ra trong boä ñoà lính. Ba toâi khoe vôùi moïi ngöôøi, con trai toâi noù cao lôùn hôn vaø khoûe maïnh ra, baây giôø thaáy noù ñeïp trai laém aø nghen.

Ban ngaøy noù ñi thaêm baïn beø. Chieàu veà nhaø thay ra, maëc boä ñoà thöôøng ñi baùn huû tieáu phuï vôùi ba vaø chò. Ba toâi caûn khoâng cho noù ñi. Nhöng em toâi muoán vaäy vaø toâi cuõng muoán vaäy ñeå chò em toâi coù dòp gaàn nhau trong möôøi ngaøy pheùp cuûa em toâi.

Toâi bieát em toâi coù ñeán nhaø coâ baïn gaùi teân Hoa Lyù maø noù raát thích luùc coøn ñi hoïc. Thænh thoaûng noù coù thö veà nhôø toâi ñöa thö duøm. Toâi nhôù coù laàn toâi hoûi noù veà Hoa Lyù hoâm veà pheùp laàn thöù hai. Noù noùi, ñeán naêm thöù tö noù seõ cho ba maù bieát, ñôïi khi ra tröôøng môùi tính tôùi.

*Toâi vaø Mieân yeâu nhau gaàn ba naêm roài. ÔÛ thaønh phoá cuûa

tænh naøy haàu nhö giôùi treû ai cuõng bieát toâi ñang coù ngöôøi yeâu laø moät Ñaïi UÙy Thieát Giaùp. Neáu khoâng baän haønh quaân laø haàu nhö ngaøy naøo anh cuõng ñeán thaêm toâi. Maø anh ñi haønh quaân ôû ñaâu ôù, chôù ôû gaàn ñaây toâi coù thaáy giaëc ñaâu. Chuùng toâi ñònh laøm ñaùm cöôùi trong naêm nay thì maù cuûa toâi sau laàn laâm bònh naëng khoâng qua khoûi ñöôïc maëc duø ba toâi boû tieàn ra heát loøng chaïy chöõa. Maù toâi maát maø ba toâi khoâng cho em Maãn bieát tin, sôï em noù buoàn aûnh höôûng chuyeän hoïc haønh cuûa noù. Luùc naøy Maãn ñang hoïc naêm thöù ba. Noù saép veà pheùp roài. Roài noù cuõng bieát thoâi. Ba toâi noùi nhö vaäy.

Maãn vaø Hoa Lyù coù veû khaéng khít laém. Toâi vaãn coøn laø ngöôøi ñöa thö cho em. Ba toâi noùi, raùng ñeå daønh tieàn lo cho thaèng Maãn cöôùi vôï. Khi em toâi vöøa böôùc qua naêm thöù tö, naêm cuoái cuûa khoùa hoïc thì moät hoâm noï khi toâi vaø ba toâi ñi

ÑA HIEÄU 92 127

baùn ngang nhaø cuûa Hoa Lyù thaáy ngöôøi ta ñang keát boâng hoa, tröôùc coång coù treo baûng vu quy. Toâi ngôõ ngaøng, ba toâi im laëng khoâng noùi gì, toâi thaáy neùt buoàn hieän leân maët.

Nhöõng laù thö cuûa em Maãn gôûi cho Hoa Lyù sau naøy toâi caát giöõ ñi. Ngöôøi ta coù choàng roài maø thö töø gì nöõa. Khoâng nhö nhöõng laàn tröôùc, thö cho em, toâi khoâng ñaù ñoäng gì tôùi ngöôøi noù yeâu. Coù leõ em toâi ñoaùn ñöôïc söï tình neân khoâng thaáy noù thö veà nhôø trao laïi nöõa.

Sau ngaøy maõn khoùa ra tröôøng, em Maãn cuûa toâi coù pheùp veà nhaø tröôùc khi trình dieän ra ñôn vò. Thaáy noù maëc ñoà boâng treân ngöôøi vôùi maøu muõ laï. Em Maãn toâi noùi noù laø lính Thuûy Quaân Luïc Chieán. Laàn ñaàu tieân toâi vaø ba toâi nghe thaáy lính naøy bôûi ôû ñaây toâi chæ thaáy coù traïi lính Thieát Giaùp, traïi lính Bieät Ñoäng Quaân, vaø thaáy lính cuûa Sö Ñoaøn 9 thoâi. Ba toâi noùi, hoài naøo tôùi giôø ba coù bieát, coù thaáy lính Thuûy Quaân Luïc Chieán laø nhö theá naøo ñaâu. Sao con khoâng ñaêng vaøo maáy thöù lính coù ôû gaàn ñaây cho gaàn nhaø, lính gì maø teân nghe laï quaù. Em toâi chæ cöôøi heà heà.

*Beân anh thuoäc gia ñình khaù giaû ôû Saøi Goøn xuoáng. Coù

môøi theâm vaøi ngöôøi baïn cuøng ñôn vò cuûa anh trong ñoù coù anh Troïng nöõa. Ñaùm cöôùi cuûa chuùng toâi thaät ñôn giaûn. Toâi muoán nhö vaäy, anh chìu toâi. Cha meï cuûa anh chìu anh. Ba cuûa toâi noùi, coù cha meï beân anh ñeán, coù cöôùi hoûi laø ñöôïc roài. Toâi bieát ba cuûa toâi raát vui vì thaáy con gaùi cuûa mình ñöôïc laøm vôï quan.

Laøm vôï anh nhöng thaät söï toâi vaãn coøn ñi baùn huû tieáu giuùp ba toâi. Anh cho pheùp toâi veà giuùp ba maù toâi nhöõng khi anh vaéng, anh ñi haønh quaân coù khi gaàn caû thaùng môùi trôû veà.

Nhöõng khi toâi khoâng ñi baùn cuøng vôùi ba toâi ñöôïc thì ñöùa em gaùi uùt cuûa toâi laø Nga, noù phaûi ñi phuï vôùi ba toâi. Naêm nay Nga vöøa hôn möôøi saùu tuoåi, noù bieát maéc côû roài, toâi naên næ Nga, em phaûi ñi phuï baùn vôùi ba ñeå coù tieàn lo cho em aên hoïc. Noù ñaønh mieãn cöôõng ñi. Khi coù toâi veà phuï, noù möøng ra maët vì noù ñöôïc ôû nhaø.Toâi muoán ba toâi nghæ baùn nhöng roài ai seõ lo cho ba toâi. Chuùng toâi ñaâu coù tieàn dö ñaâu maø lo


cho ba toâi, maø coù ñoâi khi ba toâi laïi giuùp ñôõ cho chuùng toâi. Maãn ñi lính maø heã coù dòp nghæ laø veà thaêm ba toâi ngay.

Coù laàn noù chæ veà ôû coù moät ñeâm thoâi laø saùng hoâm sau phaûi trôû veà traïi. Toâi bieát noù nhôù nhaø nhieàu. Moãi laàn veà noù hay bieåu ba toâi, Ba nghæ baùn ñi ñeå con lo cho ba. Cha maøy, maøy coù tieàn ñaâu maø lo cho ba.

Ba toâi khoâng traùch, khoâng buoàn ñaâu, coù dòp laïi hay khoe vôùi nhöõng ngöôøi quen veà thaèng con cuûa mình. Vaäy laø nhaø oâng Baûy coù tôùi hai ngöôøi laøm quan ñoù nghen. Moät ngöôøi con trai, moät ngöôøi con reå. Ngöôøi ta noùi nhö vaäy. Ba toâi thích nghe nhö vaäy.

Buoåi toái, tröôùc khi ñi nguû toâi thaáy choàng toâi söûa soaïn quaàn aùo vaø nhöõng thöù anh caàn duøng vaøo trong ba-loâ. Naèm oâm caùnh tay choàng, toâi traên trôû hoaøi khoâng nguû ñöôïc. Nghieâng ngöôøi, nhìn göông maët anh luùc ñang nguû sao maø thaáy yeâu anh quaù, choàng toâi. Choàm leân hoân nheï vaøo moâi anh, anh trôû mình quaøng caùnh tay qua toâi hoûi.

Em chöa nguû sao?Anh.Gì em.Em nhôù anh quaù. Thoâi, ñöøng ñi haønh

quaân nöõa nghen anh.Anh cuõng nhôù em laém... anh thích ôû nhaø

coõng em ñi voøng quanh nhaø, vui hôû em.Anh.Gì em.Ô... anh nguû ñi.Toâi ñònh noùi cho choàng toâi bieát laø gioït maùu cuûa anh ñang

naèm trong buïng toâi. Hôn hai thaùng roài, chu kyø cuûa ngöôøi ñaøn baø khoâng thaáy xuaát hieän, maáy ngaøy gaàn ñaây toâi nghe trong ngöôøi toâi nhö coù khaùc laï. Nghó laïi, phaàn chöa khaùm baùc só ñeå xaùc ñònh, phaàn toâi muoán ñôïi sau laàn haønh quaân naøy veà tin cho anh sau seõ chính xaùc hôn.

Chöa laàn naøo anh ñi haønh quaân laâu nhö laàn naøy. Khoâng coù thö, khoâng coù tin roõ raøng laø anh ñang ñaùnh ôû ñaâu. Tin ñoàn maáy tænh mieàn Trung bò maát, toâi lo quaù. Anh ôi, chuùng

ÑA HIEÄU 92 129

ta saép coù con roài ñoù anh. Anh ôi, em mang thai ñöôïc gaàn naêm thaùng roài ñoù anh. Anh ôi, anh ñang ôû ñaâu vaäy, veà vôùi em ñi anh. Hay laø em seõ leân ñoù vôùi anh nghen. ÔØ, em chæ leân ñeå gaëp anh baùo cho anh bieát tin möøng laø em coù thai thoâi maø, nghen anh...

*Tin choàng toâi cheát cuøng vôùi luùc toâi nhaän xaùc anh veà

naèm trong quan taøi phuû côø vaøng! Ngöôøi ta rieàng laáy quan taøi khoâng cho toâi ñöôïc nhìn thaáy maët choàng laàn cuoái. Anh cheát nhö theá naøo, laøm sao anh cheát, toâi khoâng bieát ñöôïc. Khoâng ai cho toâi bieát vì nhöõng ngöôøi lính ñoàng ñoäi cuûa anh coøn ñang ñaùnh ôû ngoaøi maët traän chöa veà ñöôïc. Trôøi ôi, tieáng keøn... nghe sao theâ löông quaù. Trôøi ôi... sao ngöôøi ta choân voäi vaõ ngöôøi cheát ñi ñeå ngöôøi coøn laïi nuoái tieác khoâng ñöôïc caän keà ngöôøi thöông mình laâu hôn. ÔÛ ñaây, em ñaâu coù thaáy ñaùnh nhau ñaâu. ÔÛ ñaây, coù thaáy ai chaïy ñi ñaâu. Em ñaõ noùi vôùi anh roài. Ñöøng ñi nghe anh. Haäu cöù cuûa anh ôû ñaây maø, sao anh chaïy leân treân kia vaäy. Em giôø laøm sao ñaây. Em coù loãi vôùi anh. Neáu em baùo cho anh bieát anh saép ñöôïc laøm cha thì theá naøo anh cuõng ñaët tay leân buïng em vuoát ve nöïng nòu con cuûa tuïi mình, phaûi khoâng anh? Neáu em baùo cho anh bieát anh saép ñöôïc laøm cha chaéc laø anh seõ lo giöõ mình hôn, khoâng ñeán ñoãi phaûi bò cheát nhö vaäy. Laøm cha, anh coù traùch nhieäm, anh phaûi soáng, phaûi khoâng anh?

Ba maù choàng toâi chæ ñeán kòp tröôùc khi ñoäng quan. Tre giaø khoùc maêng moïc. Toâi thaät ñau loøng khi nghe baø meï choàng noùi, anh khoâng muoán ba maù cuûa anh lo cho anh veà Saøi Goøn vì anh coù toâi ôû döôùi naøy. Loãi ôû em nöõa phaûi khoâng anh?

Chæ coù hôn naêm ngaøy sau, moä cuûa choàng toâi ñaát coøn öôùt, tang choàng treân ñaàu coøn môùi toâi phaûi mang theâm moät caùi tang nöõa, caùi tang cho caû mieàn Nam cuûa chuùng toâi.

Trôøi ôi... coøn thaèng Maãn, em toâi. Moät soá ngöôøi naøo ñoù noùi vôùi ba toâi raèng traïi lính cuûa binh chuûng TQLC nghe ñaâu nhö ôû gaàn caên cöù Haûi Quaân, nhöng maø oâng Baûy ôi, baây giôø coøn gì nöõa ñaâu maø tìm. Vaäy maø ba toâi vaãn ñi leân Saøi Goøn ñeå töï chính mình maét thaáy tai nghe. Ñeán caên cöù quaân söï


cuõ, giôø chæ thaáy nhöõng ngöôøi lính môùi cuûa phía beân kia. Ba toâi ñöùng phía beân ngoaøi nhìn vaøo. Baây giôø ngöôøi môùi thaät söï tin raèng khoâng ai bieát ñeåø chæ cho ngöôøi cha giaø ñi tìm ñöùa con bò thaát laïc. Ba toâi luûi thuûi ñi trôû veà queâ. Nhôù ngaøy naøo ba cuõng ñöùng phía beân kia ñöôøng cuûa tröôøng hoïc maø ngoùng vaøo chôø khi em toâi ñang laøm baøi thi. Nhöng khi treân ñöôøng veà coù ñöùa con ñi cuøng keå chuyeän laøm baøi nhö theá naøo cho ba nghe.

Toâi thöông cho thaân toâi maø cuõng thöông lo cho ba toâi quaù. Thaân ngöôøi gaày suùt ñi, löng coøng theâm nhö giaø theâm caû chuïc tuoåi. Ñeâm naøo ba toâi cuõng ngoài ngoaøi theàm huùt thuoác cho ñeán ngaõ guïc ngoaøi aáy. Toâi vaø em gaùi toâi phaûi ra dìu ngöôøi vaøo.

Maãn ôi, em coù bieát laø ba cuûa chò em mình ñang mong ngoùng em töøng giôø, töøng phuùt khoâng? Coù nhöõng ñeâm ñang nguû ngöôøi giaät mình khi nghe tieáng ñoäng, ngöôøi nhoåm daäy böôùc ra cöûa ngoùng tìm. Ba noùi, ba nghe gioáng nhö tieáng chaân thaèng Maãn noù veà, ba möøng quaù. Maãn ôi, em ñang ôû ñaâu, veà ñi em, roài hai chò em mình seõ trôû laïi ñi baùn huû tieáu goõ nhö luùc tröôùc nghen em. Maãn ôi, veà ñi em, veà ñeå goõ duøm cho chò nghe em. Chò baây giôø ñaõ trôû thaønh goùa phuï roài. Roài em seõ coù chaùu keâu baèng caäu, roài tieáng goõ cuûa em seõ vui nhö ngaøy naøo chôù khoâng thoâi em traùch tieáng goõ cuûa chò nghe buoàn hôn.

*Hôn saùu naêm qua roài... con trai cuûa toâi noù caøng lôùn caøng

gioáng cha noù nhö ñuùc, cuõng göông maët coù caùi caèm baønh ra, da hôi saäm, toùc ñen daày, caû tieáng noùi cuõng gioáng nöõa.

Ba cuûa toâi giaø yeáu ñi nhöng vaãn coøn ñaåy xe huû tieáu ñeå phuï giuùp toâi. Toâi baây giôø laø ñöùng baùn chaùnh, ba toâi chæ ôû troâng chöøng xe vaø coi chöøng thaèng chaùu ngoaïi, con toâi ngoaøi giôø ñeán tröôøng laø theo xe huû tieáu vôùi toâi. Dì Nga cuûa noù ñi laáy choàng roài, nhaø khoâng coøn ai nöõa. Toâi döï ñònh tìm baùn caùi

Thöông Tieác, aûnh Nguyeãn Ngoïc Haïnh

ÑA HIEÄU 92 131

gì khaùc ñeå moät mình toâi cöïc nhoïc thoâi. Ba cuûa toâi seõ ôû nhaø troâng chöøng chaùu ngoaïi vaø ngoùng chôø thaèng Maãn veà nhaø.

Coâ ôi... cho toâi toâ moät huû tieáu, ñöøng ñeå heï... Moät gioïng noùi nghe quen, moät lôøi daën nghe quen boãng

laøm toâi nhôù laïi. Ngaång nhìn leân... coù phaûi anh laø anh Troïng lính Thieát Giaùp hoài tröôùc khoâng? Anh gaät ñaàu. Toâi khoùc oøa leân, khoùc nhö chöa töøng khoùc. Bôûi vì khi thaáy ba toâi ñau buoàn ngoùng tin em Maãn, toâi khoâng daùm khoùc to cho thaân phaän toâi, toâi khoâng daùm khoùc khi nhôù choàng toâi bôûi toâi khoâng muoán laøm cho ba toâi ñau loøng hôn.

Giôø ñaây gaëp anh, ngöôøi baïn cuûa choàng toâi, moät ngöôøi khaùch haøng quen thuoäc, töï döng toâi khoâng ngaên ñöôïc gioøng nöôùc maét töø luùc naøo cuõng nhö chöïc chôø muoán tuoân ra.

Anh keå cho toâi nghe, khi bieát tin anh Mieân töû traän anh coù nghe tin nhöng ñang ñaùnh nhau anh khoâng veà ñöôïc, roài sau ñoù anh bò ñi tuø saùu naêm, trôû veà ôû nhaø ba maù anh ôû Saøi Goøn hôn moät thaùng nay roài. Tröôùc khi ñi veà ñaây, anh coù noùi vôùi ba maù cuûa anh... ñeå anh ñi chuyeán naøy veà roài seõ tính.

Toâi hoûi anh tính gì. Boä anh ñònh vöôït bieân haû, chuùc anh may maén nghen. Anh khoâng traû lôøi caâu hoûi cuûa toâi. Saùng hoâm sau, anh ñeán nhaø toâi xin pheùp ba toâi cho anh cuøng ñi baùn huû tieáu goõ vôùi toâi.

Khoaûng giöõa naêm 1990, gia ñình chuùng toâi goàm coù boán ngöôøi ñöôïc ñi sang Myõ. Anh Troïng, toâi, con trai cuûa toâi vôùi Mieân, ngöôøi choàng tröôùc, nay noù ñöôïc möôøi laêm tuoåi roài, vaø ñöùa con gaùi cuûa toâi vôùi Troïng, ngöôøi choàng hieän giôø, ñöôïc baûy tuoåi.

Vôï choàng toâi ñaõ heát lôøi naên næ ba toâi cuøng ñi vôùi chuùng toâi ñeå cho chuùng toâi ñöôïc gaàn guõi, ñeå con chaùu coù dòp traû hieáu cho ngöôøi, nhöng ba toâi nhaát quyeát töø choái.

Ba toâi noùi, caùc con cöù an loøng maø ñi, ba vui cho phaàn con roài. Ba ôû laïi ñaây chôø ñeán khi naøo thaèng Maãn noù veà...


Tieåu Ñoaøn 4 TQLC Kình Ngö Vaøo Nhöõng Naêm Thaùng Sau Cuøng!

Khi nhaéc tôùi Tieåu ñoaøn 4 TQLC laø ngöôøi ta nghó ngay ñeán traän ñaùnh Bình Giaõ, cuõng nhö Tieåu ñoaøn 5 gaén lieàn vôùi traän Moä Ñöùc, Quaûng Ngaõi,

vaø Tieåu ñoaøn 2 vôùi traän phaûn phuïc kích taïi quaän Phong Ñieàn, Thöøa Thieân Hueá. Ñaây laø nhöõng traän ñaùnh lòch söû cuûa QLVNCH. Toaøn theå caùc vò tieåu ñoaøn tröôûng ñeàu ñaõ hy sinh cuøng haàu heát caùc só quan tham möu trong ñôn vò.

Traän Bình Giaû xaûy ra vaøo nhöõng ngaøy cuoái thaùng 12/1964 khi khoùa 19 Voõ Bò Quoác Gia Ñaø Laït vöøa môùi ra tröôøng. Coù 5 taân só quan veà ñôn vò môùi, thì 2 ñaõ bò thöông naëêng, vaø 2 töû traän. Ñaëc bieät söï hy sinh ñaùng tieác cuûa thuû khoa Voõ Thaønh Khaùng vaø Nieân Tröôûng Nguyeãn Huøng laø moät maát maùt voâ cuøng lôùn lao cho QLVNCH, nhöõng ngöôøi con yeâu toå quoác, ñaõ ñöôïc reøn luyeän coâng phu suoát nhieàu naêm trôøi döôùi maùi tröôøng Voõ Bò. Nieân Tröôûng Traàn Ngoïc Toaøn, Ñaïi

Phaïm Vaên Tieàn K20

ÑA HIEÄU 92 133

Ñoäi Tröôûng Khoùa 16 Ñaø Laït, cuõng ñaõ bò thöông raát naëng, thaát laïc trong röøng saâu nhieàu ngaøy vaø söï soáng coøn laø ñieàu raát may maén, hy höõu.

Ngaøy xöa caùc thaåm quyeàn thöôøng goïi Tieåu Ñoaøn 4 laø Tieåu Ñoaøn Hoaøng Gia, trong nhöõng luùc traø dö töûu haäu. Tuy ñaây chæ laø lôøi noùi ñuøa nhöng nhìn chung thì cuõng coù phaàn höõu lyù vì ñôn vò naày ñaõ töøng ñöôïc chæ huy bôûi caùc ñaïi baøng Laïng Sôn vaø Tango, 2 vò tröôûng vaø phoù Tö Leänh Sö Ñoaøn. Phaàn ñoâng caùc só quan chæ huy xuaát saéc, noøng coát trong binh chuûng cuõng ñaõ xuaát thaân töø tieåu ñoaøn naày.

Nhaéc laïi chuyeän xöa chaúng qua laø dòp ñeå nhôù laïi nhöõng kyû nieäm cuûa moät thôøi ñeå thöông vaø ñeå nhôù, moät giai ñoaïn lòch söû vaøng son nhaát cuûa ngöôøi lính Muõ Xanh saùt coäng QLVNCH.

V a ø o n h ö õ n g ngaøy thaùng Ba buo àn thaûm haøng na êm, ñe å töôûng nhôù taát caû caùc c h i e á n s ó QLVNCH thuoäc moïi binh chuûng

ñaõ naèm xuoáng moät caùch thaät oan uoång trong nhöõng giôø phuùt cuoái cuøng cuûa cuoäc chieán taïi bôø Nam cöûa bieån Thuaän An, ñaëc bieät nhaát laø caùc chieán höõu Muõ xanh Kình Ngö Tieåu ñoaøn 4 TQLC, ngöôøi vieát xin ghi laïi nhöõng ngaøy thaùng khoâng theå naøo queân trong cuoäc ñôøi binh nghieäp cuûa mình ôû ñôn vò Tieåu Ñoaøn 4 naày, duø chæ coù duyeân phuïc vuï voûn veïn 2 naêm trôøi, nhöng nhöõng tình caûm thaân quyù cuûa ngöôøi lính Muõ Xanh Kình Ngö maõi maõi laø nhöõng kyû nieäm toát ñeïp nhaát trong ñôøi mình baèng moät thöù tình “Huynh Ñeä Chi Binh” traân troïng vaø quyù hieám.

AÛnh: Corbis


Töø moät teân thieáu uùy “söõa” môùi ra tröôøng ñeán khi ñaûm traùch chöùc vuï Tieåu Ñoaøn Phoù Tieåu Ñoaøn 2 TQLC, ñöôïc thaêng caáp Thieáu Taù vaøo naêm 1972 trong traän taùi chieám laïi Coå Thaønh Quaûng Trò, toâi coù leõ laø ngöôøi may maén nhaát chöa moät laàn bò thöông naëng phaûi vaøo ra beänh vieän, maëc daàu ñaõ coù maët haàu nhö ñaày ñuû trong caùc cuoäc haønh quaân, chæ tröø hôn nöûa naêm vaéng maët theo hoïc khoùa Basic School taïi Hoa Kyø vaøo ñaàu naêm 1969.

Sau traän ñaùnh Coå Thaønh Quaûng Trò, Sö Ñoaøn TQLC laïi phaûi voâ cuøng vaát vaû, coøn phaûi hy sinh bieát bao xöông maùu nöõa ñeå tieáp tuïc chieám laïi nhöõng vuøng ñaát bò maát vaøo tay giaëc vaøo muøa heø ñoû löûa 1972. Caùnh B Tieåu Ñoaøn 2 do toâi ñaûm traùch goàm Ñaïi Ñoäi 2 cuûa Ñaïi UÙy Töø Ñöùc Thoï vaø Ñaïi Ñoäi 5 cuûa Ñaïi UÙy Huyønh Vaên Troïn phaûi chieán ñaáu ngaøy ñeâm, giaønh giaät töøng taác ñaát vôùi keû thuø treân maët traän vuøng phía Baéc Chôï Caïn. Vôùi ñòa theá toaøn nhöõng ñoài caùt traéng troáng traûi, khoâng thuaän lôïi cho vieäc tieán quaân, cuøng nhöõng côn gioù reùt laïnh caét da ñaõ laøm chaäm böôùc tieán quaân raát nhieàu. Ñôn vò ñaõ bò toån thaát khaù naëng, soá binh só boå sung khoâng baèng soá thöông binh hao huït moãi ngaøy. Thöôïng caáp bieát ñöôïc tình hình neân ñaõ ñieàu ñoäng Tieåu Ñoaøn 5 TQLC thay theá. Nieân tröôûng Thieáu Taù Traàn Veä, Tieåu Ñoaøn Phoù, ngöôøi thay theá toâi cuõng ñaõ bò thöông naëng trong chuyeán ñoåi quaân naày.

Tieåu Ñoaøn 2 chuùng toâi ñöôïc lui veà phía sau ñeå nghæ döôõng quaân vaø taùi trang bò, phoøng thuû baûo veä Boä Chæ Huy Löõ Ñoaøn 147 taïi ñoài caùt “Hoäi Yeân”. Vaøo moät buoåi tröa trôøi khoâng naéng, toâi nhaän ñöôïc leänh trình dieän ñaïi baøng Laïng Sôn, lyù do seõ cho bieát sau. Toâi ñöôïc thoâng baùo laø seõ thuyeân chuyeån veà laøm Tieåu Ñoaøn Phoù Tieåu Ñoaøn 4 thay theá Ñaïi UÙy Trònh Höõu Phöôùc; coøn Trung Taù Nguyeãn Ñaèng Toáng thay Trung Taù Traàn Xuaân Quang trong chöùc vuï Tieåu Ñoaøn Tröôûng, Thieáu Taù Nguyeãn Phuùc Ñònh töø Tieåu Ñoaøn Soùi Bieån cuõng ñöôïc ñieàu ñoäng veà laøm tröôûng ban 3 thay Trung UÙy Traàn Kim Taøi, Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi Chæ Huy kieâm nhieäm.

Moät thoaùng baát ngôø coäng theâm moät ít buoàn man maùc

ÑA HIEÄU 92 135

trong loøng, nhöng daàu sao ñaây cuõng laø moät caùi leänh maø vò tö leänh muoán daën doø ñaëc bieät cho toâi, thay vì chæ caàn ban ra moät quyeát ñònh ñeå thi haønh. Caù nhaân toâi ñaõ coù quaù nhieàu chuyeän buoàn nôi ñôn vò cuõ vaø vieäc ra ñi luùc naày cuõng laø moât cô hoäi toát. Nhöng laøm sao toâi khoâng khoûi ñau loøng khi phaûi rôøi xa ñôn vò thaân yeâu maø mình ñaõ töøng phuïc vuï trong suoát hôn saùu naêm trôøi. Toâi nhôù nhöõng ngöôøi lính coøn laïi raát ít oûi cuûa toâi trong trung ñoäi ñaàu ñôøi, thöông nhöõng thuoäc caáp cuûa Ñaïi Ñoäi 5 maø toâi laø ngöôøi ñaïi ñoäi tröôûng ñaàu tieân keå töø ngaøy thaønh laäp. Roài ñaây toâi seõ phaûi noùi lôøi chia tay vôùi hoï, nhaát laø nhöõng chieán höõu thuoäc Boä chæ huy caùnh B, nhöõng ngöôøi ñaõ cuøng toâi luoân chòu thieät thoøi khoå sôû nhaát, hy sinh raát nhieàu nhöng quyeàn lôïi thì chaúng ñöôïc bao nhieâu. Thaät söï laø toâi ñaõ khoâng caàm ñöôïc nöôùc maét khi haáp taáp noùi lôøi chia tay vôùi hoï, nhöng daàu sao ñaây laø caùi leänh phaûi thi haønh.

Toâi nhôù maõi, ñoù laø caùi buoåi chieàu buoàn maây ñen xaùm xòt cuoái thaùng 11/1972. Baàu trôøi aâm u cuøng nhöõng côn möa daàm taàm taõ, treân chieác thieát vaän xa M 113 do ngöôøi taøi xeá laùi coøn coù theâm Haï Só 1 Leâ Hoàng Quaûng Nam, ngöôøi ñaõ cuøng toâi khoå cöïc, soáng cheát thuûy chung suoát nhieàu naêm trôøi, ñaây laø moùn quaø ñaëc bieät maø thöôïng caáp ñaõ öu aùi daønh cho toâi ñöôïc mang theo trong chuyeán ñi naày.

Trung Taù Toáng ñaõ ñoùn toâi taïi Boä Chæ Huy Tieåu Ñoaøn vaøo luùc trôøi nhaù nhem toái. Treân caùc tuyeán ñaàu löûa ñaïn caùc ñôn vò vaãn coøn ñang giao tranh, tieáng gaàm theùt cuûa phi cô cuøng ñuû loaïi phaùo binh ñòch, ta rôi rôùt khaép ñoù ñaây. Trong caên leàu vaûi naèm ven bieån soùng voã rì raøo, coù quaù nhieàu thöông binh töø caùc ñaïi ñoäi tuyeán treân ñöa veà. Nhöõng y taù vaø caùc ngöôøi lính Ñaïi Ñoäi Chæ Huy ñang baän roän baêng boù vaø di taûn hoï veà laïi tuyeán sau. Qua heä thoáng lieân laïc truyeàn tin, caùc ñaïi ñoäi vaãn coøn ñang bò ñeø naëng döôùi aùp löïc cuûa ñòch, binh só luoân giöõ chaët tay suùng chieán ñaáu döôùi caùc giao thoâng haøo.

Nhöõng ngöôøi lính Kình Ngö raát vui möøng ñoùn tieáp chuùng toâi nhö ngöôøi thaân thuoäc xa caùch nhieàu naêm nay môùi trôû veà. Hoï nieàm nôû lo cho toâi choã aên, choã nguû. Dóa côm gaïo saáy cuøng moät ít nöôùc coøn laïi trong chieác bidong chieàu hoâm ñoù


quaû ñaõ laøm toâi caûm thaáy aám loøng. Nhöõng aùm danh ñaøm thoa ï i kha ùc laï nhöng raát tha ân thie än, e âm ta i ma ø toâi chöa töøng ñöôïc nghe ôû ñaâu bao giôø. Ba ïch Ye án , S a o M a i , nhöõng danh xöng ñaëc bieät

chæ daønh cho tieåu ñoaøn phoù, vaø caùc vò ñaïi ñoäi tröôûng khoâng roõ xuaát xöù töø bao giôø nhöng ñaõ ñöôïc moïi caáp quen thuoäc söû duïng haøng ngaøy.

Ñaïi Ñoäi 1 do Trung UÙy Huyønh Vaên Xuaân xöû lyù thöôøng vuï, laø ñôn vò bò toån thaát nhieàu nhaát thì ñang baûo veä Boä Chæ Huy Tieåu Ñoaøn. Ñaïi Ñoäi 2 do Ñaïi UÙy Ngoâ Höõu Ñöùc chæ huy, ngöôøi giaøu kinh nghieäm vaø thaâm nieân nhaát. Ñaïi Ñoäi 3 Trung UÙy Mai Vaên Hieáu, Ñaïi Ñoäi 4 Trung UÙy Döông Taán Töôùc laøm Ñaïi Ñoäi Tröôûng. Caû 2 anh ñeàu xuaát thaân cuøng moät khoùa neân raát thaân tình, heát loøng thöông yeâu thuoäc caáp vaø gaén boù giuùp ñôõ laãn nhau. Chuùng toâi raát deã caûm thoâng vì cuøng xuaát thaân töø moät quaân tröôøng “Meï”. Ñaïi ñoäi chæ huy do Trung UÙy Traàn Kim Taøi ñaûm traùch, raát nghieâm nghò nhöng raát heát loøng vôùi moïi coâng taùc ñöôïc giao phoù.

Tröôùc khi veà ñôn vò môùi naày, toâi ñöôïc baùo tröôùc nhöõng gì ñaõ xaûy ra qua lôøi daën doø cuûa vò tö leänh sö ñoaøn. Tieåu ñoaøn vöøa thaát baïi trong moät cuoäc lui binh laøm maát ñi moät soá chieán xa taêng phaùi cuûa Thieát Ñoaøn 17 töø vaøi ngaøy tröôùc. Binh só ñaõ bò maát tinh thaàn raát nhieàu, vaø söï coù maët cuûa toâi vaø Trung Taù Toáng cuõng khoâng ngoaøi muïc ñích vaø lyù do naày.

Chuùng toâi ñaõ ñeán thaêm töøng vò trí chieán haøo vaøo saùng

ÑA HIEÄU 92 137

ngaøy hoâm sau khi ñeán ñôn vò. Ñòch vaãn coøn baùm ta raát saùt, raát nguy hieåm khi phaûi di chuyeån baêng qua nhöõng ñoài caùt troáng, nôi ñòch ñang rình raäp kieåm soaùt söï chuyeån quaân cuûa ta.

Bieát ñöôïc yù cuûa ñòch theá naøo cuõng thöøa thaéng xoâng leân, neân thöôïng caáp ñaõ ñaëc bieät löu yù chuùng toâi laø luùc naøo cuõng phaûi ñeà cao caûnh giaùc. Chuùng toâi ñaõ baøn baïc raát kyõ vôùi caùc ñôn vò tröôûng veà nhöõng tình huoáng xaáu roài seõ xaûy ra, thieát laäp moät keá hoaïch ñeå saün saøng ñoái phoù. Heä thoáng phoøng thuû phaûi tu boå laïi vöõng chaéc, taêng cöôøng theâm nhieàu bao caùt nôi caùc oå suùng coäng ñoàng. Ñaïn döôïc, nhaát laø löïu ñaïn vaø mìn Claymore phaûi ñöôïc taän duïng toái ña quanh tuyeán phoøng thuû. Thieát laäp theâm nhieàu hoûa taäp phaùo binh tieân lieäu ñeå khi caàn taùc xaï ngay ñuùng luùc.

Ñuùng nhö tieân ñoaùn, ñòch ñaõ ñieàu ñoäng nguyeân caû trung ñoaøn taán coâng sau ñoù moät tuaàn. Nhôø söï yeåm trôï cuûa caùc phaùo ñoäi cô höõu, binh só leân tinh thaàn chieán ñaáu suoát ñeâm, ñaõ ñaåy lui nhieàu ñôït xung phong cuûa ñòch. Cuoái cuøng, chuùng bò thaûm haïi vaø phaûi ruùt quaân tröôùc khi trôøi saùng, ñeå laïi gaàn 30 xaùc cuøng nhieàu vuõ khí ñuû loaïi trong voøng ñai phoøng thuû. Thöøa thaéng xoâng leân, quaân ta ñaõ chieám laïi vuøng ñaát vaø caùc chieán xa bò maát vaøo hoâm tröôùc.

Tieåu Ñoaøn 4 TQLC ñaõ coù ñöôïc moät chieán thaéng phuïc thuø. Thieáu Töôùng Tö leänh ñaõ ñeán thaêm ngôïi khen binh só taïi chieán tröôøng, vaø ra leänh cho ñôn vò veà phía sau nghæ döôõng quaân vaø taùi trang bò.

Ñaõ coù nhieàu thay ñoåi nhaân söï trong thôøi gian naày. Ñaïi UÙy Döông Coâng Phoù töø Tieåu Ñoaøn 5 veà thay theá Trung UÙy Xuaân chöùc vuï Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi 1, sau khi maõn khoùa hoïc Ñaïi Ñoäi Tröôûng taïi tröôøng Boä Binh Thuû Ñöùc. Ñaïi UÙy Nguyeãn Tri Nam töø Trung Taâm Huaán Luyeän TQLC ra thay Thieáu Taù Nguyeãn Phuùc Ñònh veà laøm Tieåu Ñoaøn Phoù Tieåu Ñoaøn 8, trong chöùc vuï Tröôûng Ban 3. Nam cuõng vöøa hoïc xong khoùa Basic School TQLC töø Myõ trôû veà, laø moät só quan tham möu xuaát saéc, thoâng minh nhanh nheïn, taùnh tình hoaø nhaõ vôùi moïi ngöôøi, raát sieâng naêng vaø heát loøng thöông


yeâu thuoäc caáp. Anh chöa bao giôø laøm ñaïi ñoäi tröôûng taùc chieán, nhöng laïi laø ngöôøi ñöôïc thaêng caáp thieáu taù vaø ñaûm nhaän chöùc vuï tieåu ñoaøn phoù ñaàu tieân cuûa khoùa 22A Voõ Bò trong sö ñoaøn.

Moät thaùng sau ñoù ñôn vò laïi coù leänh leân ñöôøng chuaån bò cho moät cuoäc haønh quaân môùi. Haønh quaân tieán chieám laïi Cöûa Vieät tröôùc ngaøy Hieäp Ñònh Paris veà cuoäc chieán Vieät Nam coù hieäu löïc. Moät löïc löôïng ñaëc nhieäm Tango caáp thôøi ñöôïc thaønh laäp do Ñaïi Taù Tö leänh phoù chæ huy, coäng theâm Thieát Ñoaøn 20 chieán xa taêng phaùi. Ñaây laø moät cuoäc haønh quaân thaàn toác “nhò thöùc boä binh thieát giaùp”. Tieåu Ñoaøn 4 laø löïc löôïng xung kích chính, sau naày ñöôïc taêng vieän theâm 2 ñaïi ñoäi cuûa Tieåu Ñoaøn 2. Caùc löïc löôïng tieán chieám ñaõ hoaøn taát coâng taùc ñöôïc giao phoù tröôùc giôø ngöng baén 2 phuùt. Nhöng sau ñoù vì söï laät loïng gian manh cuûa ñòch, chuùng ta ñaønh phaûi rôøi boû vò trí maø ta chieám ñöôïc, sau 3 ngaøy ñeâm naèm chòu traän maø khoâng coù baát cöù moät söï yeåm trôï naøo. Söï toån thaát cuûa caùc ñôn vò tham chieán laàn naày quaù lôùn lao veà nhaân söï cuõng nhö vuõ khí boû laïi taïi chieán tröôøng.

Ñaàu thaùng 10 naêm 1973, Trung Taù Nguyeãn Ñaèng Toáng ñöôïc leänh veà laøm Löõ Ñoaøn Phoù Löõ Ñoaøn 147 vôùi Trung Taù Ñoã Höõu Tuøng Löõ Ñoaøn Tröôûng. Thieáu Taù Traàn Ngoïc Toaøn vöøa veà nöôùc thaùng 8/1973, sau khi maõn khoùa hoïc Chæ Huy vaø Tham Möu TQLC, Hoa Kyø, ñöôïc thöôïng caáp chæ ñònh thay theá. Ñaây laø ñôn vò ñaàu ñôøi cuûa nieân tröôûng töø khi môùi ra tröôøng, caù nhaân toâi vaãn laøm phoù Tieåu Ñoaøn 4 TQLC naày cho ñeán giöõa thaùng 1/1975, ñöôïc boå nhieäm chöùc vuï Tieåu Ñoaøn Tröôûng Tieåu Ñoaøn 5 TQLC, Ñaïi UÙy Nguyeãn Tri Nam vöøa ñöôïc thaêng caáp thieáu taù thay theá toâi chöùc vuï naày.

Thôøi gian sau naày coù nhieàu thay ñoåi nhaân söï trong tieåu ñoaøn, Ñaïi UÙy Ngoâ Höõu Ñöùc ñöôïc thuyeân chuyeån veà laøm tröôûng ban 3 Tieåu Ñoaøn 7 TQLC, Trung UÙy Toâ Thanh Chieâu cuõng töø Tieåu Ñoaøn 5 veà thay theá chöùc vuï Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi 2. Chieâu coù ngöôøi anh ruoät laø daân bieåu VNCH, nhöng anh laïi laø ngöôøi thích ôû ñôn vò ñaám ñaù. Nöôùc da ngaêm ñen, da maët saàn suøi, troâng thaät döõ tôïn, nôi baøn tay phaûi chæ coøn

ÑA HIEÄU 92 139

4 ngoùn khoâng ai roõ nguyeân d o , n h ö n g thaät sö ï anh laïi laø ngöôøi hieàn nhaát vaø raát coù uy vôùi thuo äc ca áp . Thaúng thaén vaø hay choïc queâ “teáu”vôùi baïn beø, gioïng cöôøi hoâ hoá,

ñaëc bieät, khoâng ñeïp trai nhöng laïi coù duyeân ngaàm. Ngöôøi yeâu cuûa anh laø moät coâ gaùi raát ñeïp, con moät chuû quaùn giaøu coù ôû baõi tröôùc Vuõng Taøu.

Ñaïi UÙy Döông Coâng Phoù cuõng ñöôïc veà hoïc khoùa Boä Binh Cao Caáp. Sau naày, anh laø tröôûng ban 3 cuûa Tieåu Ñoaøn 18 taân laäp. Trung UÙy Traàn Kim Taøi vöøa thaêng caáp ñaïi uùy thay theá chöùc vuï Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi 1. Trung UÙy Döông Taán Töôùc, vò só quan ñoäc thaân suoát ñôøi, yeâu lính hôn yeâu chính baûn thaân mình, vöøa ñöôïc thaêng caáp ñaïi uùy coù leänh thuyeân chuyeån veà laøm Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi Vieãn Thaùm “A”, Trung UÙy Voõ Vaên Gaét, Ñaïi Ñoäi Phoù, thay chöùc vuï Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi 4.

Do tình hình xaùo troän chung cuûa ñaát nöôùc vaø vì nhu caàu ñoøi hoûi caáp baùch cuûa chieán tröôøng vaøo nhöõng ngaøy ñaàu thaùng Ba 1975, Boä Toång Tham Möu QLVNCH ñaõ quyeát ñònh ñieàu ñoäng phaàn lôùn caùc löïc löôïng TQLC veà Nam goàm caùc Löõ Ñoøan 258, 369. Chæ coøn laïi Löõ Ñoaøn 147 do Ñaïi Taù Nguyeãn Theá Löông chæ huy, goàm caùc Tieåu Ñoaøn 3,4,5,7, 2 Phaùo binh cuøng Ñaïi Ñoäi Vieãn Thaùm cuûa Ñaïi UÙy Nguyeãn Taán Löïc. Thay vaøo ñoù, laø 2 Lieân Ñoaøn Bieät Ñoäng Quaân vôùi trang bò vaø quaân soá thieáu huït. Ñaây laø khôûi ñieåm cho taát caû söï boû ngoõ sau naày ôû maët traän Baéc Quaûng Trò.

Maõi cho ñeán chieàu toái ngaøy 8/3/1975, ñòch baét ñaàu môû


cuoäc taán coâng ñaàu tieân thaät maõnh lieät vaøo trung ñoäi tieàn ñoàn taïi ñoài 51 caên cöù Tö Töôûng, höôùng Taây quoác loä 1, caây soá 23 vuøng Coå Bi, Hieàn Só. Ñôn vò ñöôïc chæ huy bôûi Thieáu UÙy Nguyeãn Vaên Saùng Ñaïi Ñoäi Phoù Ñaïi Ñoäi 2, ñaõ chieán ñaáu choáng traû can tröôøng, ñaåy lui nhieàu ñôït xung phong bieån ngöôøi cuûa ñòch. Laàn lieân laïc sau cuøng qua heä thoáng voâ tuyeán, anh yeâu caàu phaùo binh chuïp thaúng treân ñaàu mình vì vò trí phoøng thuû ñaõ bò ñòch traøn ngaäp. Anh ñaõ töû thöông sau ñoù trong cuoäc caän chieán baèng löïu ñaïn vôùi keû thuø.

Saùng sôùm ngaøy hoâm sau, Thieáu Taù Traàn Ngoïc Toaøn ñieàu ñoäng toaøn boä löïc löôïng coøn laïi, nhôø söï yeåm trôï thaät chính xaùc cuûa caùc phi vuï A37 thuoäc khoâng löïc Vuøng 1 Chieán Thuaät, ta ñaõ hoaøn toaøn laøm chuû tình hình. Xaùc ñòch naèm ngoån ngang trong caùc baõi mìn cuûa haøng raøo phoøng thuû, hôn 20 teân bò ta baét soáng aån truù trong caùc buïi raäm. Ñaây laø traän ñaùnh lôùn nhaát vaø sau cuøng cuûa ñôn vò TQLC vaøo nhöõng ngaøy cuoái cuøng taïi maët traän Quaûng Trò. Maëc daàu thôøi gian naày, caù nhaân toâi ñaõ laø Tieåu Ñoaøn Tröôûng Tieåu Ñoaøn 5 TQLC roài, nhöng vì 2 ñôn vò phoøng thuû lieân quan vôùi nhau treân chaïm tuyeán, qua heä thoáng lieân laïc haøng ngang, neân toâi naém raát roõ tình hình.

Löõ Ñoaøn 468 cuõng caáp toác ñöôïc thaønh laäp vôùi caùc tieåu ñoaøn taân laäp 14, 16, 18. Ñaïi UÙy Mai Vaên Hieáu cuøng toaøn theå ñaïi ñoäi cuûa anh thuyeân chuyeån veà Tieåu Ñoaøn taân laäp 16, Trung UÙy Hoàng Minh So, Ñaïi Ñoäi Phoù, thay theá chöùc vuï Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi 2. Trung UÙy Huyønh Vaên Xuaân laïi veà laøm Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi Chæ Huy. Chieâu cuõng vöøa thaêng caáp ñaïi uùy sang laøm Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi 3. Ñaïi UÙy Nguyeãn Minh Trí töø Tieåu Ñoaøn 9 Maõnh Hoå cuõng ñöôïc thuyeân chuyeån veà laøm Tröôûng Ban 3 trong thôøi gian naày.

Thieáu Taù Nieân Tröôûng Ñinh Long Thaønh ñöôïc leänh baøn giao chöùc vuï Tieåu Ñoaøn Tröôûng Tieåu Ñoaøn 4 vôùi Thieáu Taù Traàn Ngoïc Toaøn vaøo ngaøy 20/3/1975 trong söï thieáu chuaån bò, haáp taáp, khoâng ñuû thôøi gian naém roõ ñöôïc tình hình ñôn vò, moïi vieäc ñieàu haønh chæ troâng caäy vaøo Tieåu Ñoaøn Phoù Nguyeãn Tri Nam vaø caùc vò ñaïi ñoäi tröôûng.

ÑA HIEÄU 92 141

Nam vaø Chieâu laø hai ngöôøi thaân nhaát vaø coù quaù nhieàu kyû nieäm vôùi toâi. Nhöng soá phaän ñaõ khoâng may xaûy ñeán cho hoï vaøo buoåi chieàu ngaøy 24/3/75 khi caùc anh ñang ñieàu ñoäng binh só raûi tuyeán ñoùng quaân. Caû 2 ñeàu ñaõ hy sinh trong nhöõng giôø phuùt sau cuøng baèng loaït ñaïn baén tæa cuûa teân du kích. Ñaây laø moät thieät haïi voâ cuøng to lôùn vaø laø nguyeân nhaân daãn ñeán söï tan haøng quaù sôùm cuûa Tieåu Ñoaøn 4 vaøo nhöõng ngaøy cuoái cuøng taïi baõi bieån Thuaän An. Vì maát heä thoáng chæ huy, caùc ñaïi ñoäi chæ coøn caùch töï lo lieäu laáy thaân, neân Trung UÙy Hoàng Minh So ñaõ daãn nguyeân Ñaïi Ñoäi 2 cuûa mình leân taøu vaøo saùng ngaøy 26/3/1975 cuøng vôùi Boä Chæ Huy Löõ Ñoaøn. Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi 4 Voõ Vaên Gaét thì taäp hoïp binh só coøn laïi tuyeân boá tan haøng, maïnh ai naáy lo, vì coù leänh “Caùc ñôn vò töï löïc caùnh sinh” töø Sö Ñoaøn TQLC qua lôøi chuyeån tieáp cuûa thaåm quyeàn Ñaïi Döông, Ñaïi UÙy Ñan, tuøy vieân Tö Leänh. Rieâng Tieåu Ñoaøn Tröôûng Ñinh Long Thaønh thì bò keït cöùng treân chieác taøu maéc caïn, cuøng ñuû loaïi binh só thuoäc nhieàu ñôn vò khaùc nhau, khoâng coøn caáp chæ huy, vaø nieân tröôûng ñaõ may maén thoaùt naïn veà tôùi Saøi Goøn tröôùc ngaøy mieàn Nam thaát thuû.

Cuoäc chieán ñaáu cuûa nhöõng ngöôøi lính Muõ Xanh thuoäc Löõ Ñoaøn 147 cuøng nhieàu ñôn vò bò boû rôi laïi taïi tuyeán ñaàu, ñaõ bò keát thuùc moät caùch thua thieät oan uoång ngoaøi döï ñoaùn cuûa moïi ngöôøi. Gaàn 3000 binh lính ñuû moïi binh chuûng ñaõ bò troùi tay taïi maët traän vaøo nhöõng ngaøy cuoái thaùng Ba 1975, ñaõ laø trang bi kòch ñen toái trong chieán söû Quaân Ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa. Hoï sôùm baét ñaàu cuoäc ñôøi tuø ñaøy khi ñaát nöôùc chöa loït vaøo tay giaëc.

Cuõng thaùng Ba naêm 1971 cuûa 39 naêm veà tröôùc, vaøo caùc ngaøy 22-23, Löõ Ñoaøn 147 do Ñaïi Taù Hoaøng Tích Thoâng chæ huy ñaõ phaûi di taûn chieán thuaät trong côn uaát haän Haï Laøo. Baèng cuoäc haønh quaân coù teân “Lam Sôn 719”, caùc caáp chæ huy cao caáp nhaát cuûa QLVNCH ñaõ neùm toaøn boä binh só thieän chieán nhaát cuûa mình vaøo ñaát ñòch taïi vuøng röøng nuùi Tcheùpone heûo laùnh xa xoâi, nôi khoâng phaûi laø ñaát nöôùc mình. Töù beà thoï ñòch, haøng ngaøn chieán só anh duõng ñuû moïi


binh chuûng phaûi chieán ñaáu kieân cöôøng trong ñieàu kieän baát lôïi hoaøn toaøn. Ñeå roài vaøo thaùng Ba naêm 1975 cuõng chính nhöõng chieán só quaû caûm Löõ Ñoaøn 147 ñöôïc chæ huy bôûi Ñaïi Taù Nguyeãn Theá Löông theâm moät laàn thoï naïn, hoï cuõng bò böùc töû töø nhöõng caáp chæ huy cao nhaát cuûa mình baèng moät caùi leänh vaát boû khoâng thöông tieác. Noùi theo moät chieán höõu Kình Ngö, nhaø vaên Cao Xuaân Huy, thì ñoù laø ngaøy “Thaùng Ba Gaõy Suùng”. Suùng cuûa chuùng toâi coù phaûi bò beû gaõy khoâng khi maø vaãn coøn coù theå tieáp ñaïn cho chuùng toâi chieán ñaáu! Ngaøy 26-3 laø ngaøy “Ngöôøi Caøy Coù Ruoäng”, ngaøy 26-3 laø ngaøy caû moät Löõ Ñoaøn Thuûy Quaân Luïc Chieán VNCH bò khoaûng moät ñaïi ñoäi du kích Vieät Coäng baét soáng. Chuyeän khoâng bao giôø tin ñöôïc ñaõ xaûy ra. Hoûi trôøi, hoûi ñaát, hoûi lính, hoûi quan. Hoûi ai ñaây, traùch nhieäm ai ñaây veà chuyeän oâ nhuïc naày cuûa quaân söû!

Suùng ñaõ gaõy vaø Tieåu Ñoaøn 4 TQLC, moät ñôn vò taùc chieán haøng ñaàu cuûa QLVNCH cuøng toaøn theå nhöõng chieán só quaû caûm thuoäc ñuû loaïi binh chuûng taïi nôi tuyeán ñaàu löûa ñaïn, cuõng ñaõ phaûi tan haøng theo vaän nöôùc noåi troâi. Moät cuoäc lui binh chöa töøng ñöôïc vieát ra trong binh phaùp, vaø cuõng chöa ñôn vò naøo ñem ra aùp duïng bao giôø. Ñoù laø laàn ñaàu tieân vaø cuõng laø laàn cuoái cuøng ñem ñeán söï ñaïi baïi thaûm haïi nhaát trong cuoäc chieán ñaáu baûo veä mieàn Nam töï do.

Quoác haän 30/4/2010Muõ Xanh Phaïm Vaên Tieàn F/20

If you can, help others; if you cannot do that, at least do not harm them.

Dalai Lama

Lôøi hay yù ñeïp

ÑA HIEÄU 92 143

Maáy hoâm nay tuyeát baét ñaàu rôi, muøa Ñoâng Baéc Myõ ñaõ tôùi. Toâi

nhuû thaàm, "Nhö theá laø Xuaân ñang veà nôi queâ meï!"

Ñaàu naêm döông lòch, toâi coù moät tuaàn ñöôïc nghæ buø cho nhöõng ngaøy laøm vieäc phuï troäi muøa Giaùng Sinh. Toâi leân nhaø con gaùi toâi chôi vôùi thaèng chaùu ngoaïi Maxwell hai tuoåi. Boá meï noù ñi laøm tôùi toái môùi veà. Tuoåi chaùu Maxwell baây giôø baèng tuoåi meï noù ngaøy oâng ngoaïi noù thua traän naêm xöa, ngaøy Saøi Goøn thaát thuû (thaùng Tö 1975). Thaèng beù baäp beï,

-"Ong...ong... ong ngaïi..." Toâi vuoát toùc noù. Noù toeùt mieäng ra cöôøi. Nuï cöôøi cuûa thaèng

beù thaät laø trong saùng, hoàn nhieân. Muøa Xuaân ñôøi noù môùi baét ñaàu... Toâi oâm thaèng chaùu ngoaïi vaøo loøng. Boài hoài nhôù laïi nhöõng muøa Xuaân ñaõ qua trong cuoäc ñôøi mình.

Thuôû aáu thô, Xuaân veà, toâi chæ thaáy buoàn nhieàu hôn vui vì toâi laø moät ñöùa treû moà coâi cha khi chöa ñaày saùu tuoåi. Tuoåi hai möôi, toâi vaøo Tröôøng Voõ Bò. Ra tröôøng, toâi laën nguïp trong chieán traän möôøi naêm, tieáp theo laø möôøi ba naêm khoå nhuïc

ªVöông Moäng Long, K20

ªHoài kyù chieán tröôøng

Muøa Xuaân, Queâ Höông & Khoùi Suùng


trong lao tuø coäng saûn. Giôø ñaây toâi ñang böôùc sang naêm thöù möôøi ba cuûa kieáp soáng tha phöông nôi ñaát laï queâ ngöôøi.

Tôùi muøa Xuaân naøy laø chaün 40 naêm keå töø hoâm toâi giaõ töø tröôøng meï. Tôùi muøa Xuaân naøy laø chaün 40 naêm sau ngaøy toâi tham döï traän ñaùnh lôùn ñaàu tieân. Traän ñaùnh naøy toâi xem nhö baøi khaûo haïch thöïc teá quaù khaét khe vaø quaù phuõ phaøng ñoái vôùi moät só quan treû vöøa rôøi quaân tröôøng. Noù ñaõ ghi saâu trong loøng toâi moät kyû nieäm raát buoàn, khoù queân. Noù cuõng laø moät baøi hoïc quyù giaù giuùp toâi thaønh coâng nhöõng naêm sau, treân cöông vò moät ngöôøi chæ huy, soáng vaø chieán ñaáu saùt vai vôùi thuoäc caáp cuûa mình.

Moàng möôøi Teát naêm Bính Ngoï (1966), toâi maõn pheùp ra tröôøng. Vaøi ngaøy sau ñoù toâi trình dieän Chuaån Töôùng Phan Xuaân Nhuaän, CHT/BÑQ/QLVNCH. Chuaån töôùng baét tay toâi, chuùc cho toâi moät ñôøi binh nghieäp thaønh coâng.

Loøng phôi phôùi, haân hoan toâi rôøi Boä Chæ Huy Bieät Ñoäng Quaân/ Saøi Goøn vôùi caùi söï vuï leänh boå sung quaân soá cho Tieåu Ñoaøn 11/BÑQ ñoàn truù ôû Phuù Loäc, Ñaø Naüng. Ñoaïn ñöôøng ngaén nguûi töø Ban Ñaïi Dieän Bieät Ñoäng Quaân/Quaân Khu 1 ôû gaàn caàu Trònh Minh Theá, tôùi haäu cöù Tieåu Ñoaøn 11/BÑQ ôû xaõ Hoaø Khaùnh ngoaïi oâ Ñaø Naüng, cuõng chieám vaøi ngaøy vì thuû tuïc giaáy tôø nhieâu kheâ.

Thieáu UÙy Nguyeãn Giaùp (K2 Ñoàng Ñeá) só quan quaân soá tieåu ñoaøn noùi vôùi toâi raèng oâng ñaïi uùy tieåu ñoaøn tröôûng ñang haønh quaân ôû Hoäi An. Toâi coù theå ñi tìm oâng ta baèng phöông tieän töï tuùc.

Haï tuaàn thaùng gieâng aâm lòch, hôi höôùm Teát coøn vöông. Vaøo Xuaân, ñöôøng phoá Hoäi An röïc rôõ. Nhöõng ñoùa hoa mai nôû vaøng sau vöôøn. Trong naéng aám, phaáp phôùi nhöõng taø aùo maøu saëc sôõ. Nhöõng caâu ñoái ñoû coøn ñong ñöa treân neâu tre trong phoá coå. Phoá heïp, ngöôøi ñoâng, ngöôøi daân Hoäi An ñang soáng trong moät khoâng khí thanh bình taïm bôï. Khoùi löûa chieán tranh vaãn nguøn nguït nôi vuøng queâ. Töø ngoaïi oâ, tieáng ñaïi baùc vaãn ì aàm voïng veà...

Khoaûng 10 giôø saùng ngaøy 10 thaùng 2 naêm 1966, toâi rôøi nhaø leân phoá tìm oâng tieåu ñoaøn tröôûng ñeå trình dieän. Töø chuøa

ÑA HIEÄU 92 145

AÂm-Boån, toâi thaû boä theo ñöôøng Nguyeãn Duy Hieäu, vöøa ñi vöøa ngaém caûnh phoá phöôøng. Khi toâi tôùi coång tröôøng trung hoïc Dieân-Hoàng thì sau löng toâi coù moät chieác GMC töø höôùng

Ñeá Voõng chaïy leân. Toâi thaáy treân xe coù

caùi quan taøi phuû quoác kyø Vieät Nam Coäng Hoøa. Toâi döøng laïi, ñöùng nghieâm, giô tay chaøo vónh bieät ngöôøi chieán só vöøa töû traän. Boán anh Bieät Ñoäng Quaân hoä toáng xe tang thaáy toâi ñi boä döôùi ñöôøng, hoï giô tay chaøo.

- "Ai ñoù maáy chuù?" Toâi hoûi vôùi theo.

-"Thieáu UÙy Gia, Thieáu UÙy Gia Ñaïi Ñoäi 2 ñoù Thieáu uùy!" Moät anh lính ngheïn ngaøo.

Toâi choät daï, hoûi theâm, - "Thieáu UÙy Nguyeãn Vónh Gia K19 Ñaø Laït phaûi khoâng?" - "Daï phaûi!" Tim toâi nhoi nhoùi ñau. Toâi ñöùng laëng nhìn theo chieác

GMC chaïy veà höôùng chôï. Chieác xe töø töø laên baùnh giöõa hai haøng caây xanh. Nhöõng caønh phöôïng vyõ meàm maïi vöôùng vaøo mui xe, queät treân laù côø vaøng ba soïc ñoû, nhö níu, nhö keùo. Khi chieác xe ñi qua, nhöõng chuøm laù baät qua, baät laïi troâng nhö nhöõng caùnh tay vaãy chaøo bieät ly...

Tôùi ñaàu chôï Hoäi An, toâi gaëp moät toaùn quaân nhaân TÑ11/BÑQ ñang tuï taäp chôø xe ñoùn veà ñôn vò. Toâi hoûi thaêm hoï nôi naøo oâng tieåu ñoaøn tröôûng ñoùng quaân, thì hoï noùi oâng Ñaïi uùy ngaøy naøo cuõng loanh quanh ôû maáy quaùn caø pheâ ñaâu ñoù gaàn chuøa Caàu.

Toâi tìm ñöôïc Ñaïi uùy tieåu ñoaøn tröôûng tröôùc cöûa tieäm chuïp aûnh Huyønh Soû. OÂng Ñaïi uùy vaø "ñoaøn xaây loái khoá" cuûa oâng ñang ngoài xeïp, taùn doùc giöõa ñöôøng Nguyeãn Thaùi

Thieáu UÙy Nguyeãn Vónh Gia K19


Hoïc. OÂng khoâng caàn ñoïc caùi söï vuï leänh cuûa toâi. OÂng nheo maét quan saùt toâi moät phuùt roài phaùn,

- "Coøn söõa quaù! Laøm Ban Ba Tieåu Ñoaøn!"Toâi ñöùng nghieâm. Nhìn thaúng vaøo maët oâng tieåu ñoaøn

tröôûng, toâi doõng daïc, - "Thöa Ñaïi uùy, toâi muoán ra ñaïi ñoäi taùc chieán." OÂng tieåu ñoaøn tröôûng nhìn söõng toâi moät giaây, roài phaù

leân cöôøi, - "Ñ.M.! Chöù Ban Ba Tieåu Ñoaøn khoâng taùc chieán sao?

Oui! Toa veà Ñaïi Ñoäi 3 thay Thieáu UÙy Vinh. Thaèng Vinh leân laøm Ban Ba."

Khi noùi chuyeän, Ñaïi UÙy Nguyeãn Thöøa Dzu, Tieåu Ñoaøn Tröôûng TÑ11/BÑQ thöôøng cheâm tieáng Taây (sau naøy toâi bieát oâng xuaát thaân töø quaân ñoäi Taây).

Xeá tröa hoâm ñoù, toâi quaù giang xe ñoø tôùi xaõ Thanh Quyùt, quaän Ñieän Baøn, ñeå giöõ chöùc Ñaïi Ñoäi Phoù kieâm Trung Ñoäi Tröôûng Trung Ñoäi 1/Ñaïi Ñoäi 3/ Tieåu Ñoaøn 11/Bieät Ñoäng Quaân. Só quan Ñaïi Ñoäi Tröôûng 3/11/BÑQ laø Trung UÙy Leâ Baù Ngoï (K12 Thuû Ñöùc) ñi chôi vaéng. Ngöôøi tieáp toâi laø Chuaån UÙy Nguyeãn Vaên Vinh, só quan tröïc ñaïi ñoäi, anh cuõng laø ngöôøi seõ baøn giao Trung Ñoäi 1/3/11 BÑQ cho toâi. Khi baøn giao trung ñoäi cho toâi, Vinh cöôøi,

- "Sao maøy ngu quaù? Laøm ban ba coù xe Jeep laïi khoâng chòu. Chòu laøm trung ñoäi tröôûng, ñeå ñi boä."

Chuaån UÙy Nguyeãn Vaên Vinh laø con baùc Baïo, y taù cuûa beänh vieän Hoäi An. Anh Vinh laø baïn hoïc cuøng lôùp trung hoïc vôùi toâi. Vinh ñi khoùa 17 Thuû Ñöùc. Khoùa 17 Thuû Ñöùc nhaäp tröôøng sau khoùa 20 Voõ Bò hai ngaøy, ra tröôøng tröôùc khoùa 20 Voõ Bò moät naêm.

Ngaøy tieáp nhaän söï vuï leänh cuûa toâi, Thieáu UÙy Giaùp coù cho toâi bieát khoùa 20 Voõ Bò coù ba ngöôøi ñöôïc boå sung quaân soá cho Tieåu Ñoaøn 11/BÑQ nhöng chæ coù mình toâi tôùi ñôn vò ñuùng ngaøy, coøn hai ngöôøi kia chöa thaáy ñaâu.

Hoài ñoù toâi coøn thö sinh, traéng treûo laém, binh só trong ñôn vò cöù laàm toâi vôùi Thieáu UÙy Thieàu, caáp chæ huy cuõ cuûa hoï. Toâi thaáy hoï toû ra raát tin töôûng, vaâng lôøi vaø thöông yeâu

ÑA HIEÄU 92 147

nhöõng só quan xuaát thaân töø Ñaø Laït. Ñaõ coù nhieàu nieân tröôûng cuûa toâi phuïc vuï ñôn vò naøy tröôùc

khi toâi ra tröôøng. Nhöng cuøng vôùi ñaø khoác lieät cuûa chieán tröôøng taêng nhanh, só quan Ñaø Laït ôû Tieåu Ñoaøn 11/BÑQ cuõng hao huït nhanh. Tröø Thieáu UÙy Nguyeãn Vónh Giaùm K19 coøn soáng soùt, nhöng ñang laø thöông binh loaïi 2, nhöõng nieân tröôûng khaùc cuûa toâi ñeàu töû traän caû roài. Thieáu UÙy Hoàng Duõ Thieàu (K19) vaø Trung UÙy Huøng (K18) cheát trong traän Vieät An, Quaûng Ngaõi khi toâi ñang taäp döôït leã maõn khoùa K20 TVBQGVN. Thieáu UÙy Nguyeãn Vónh Gia (K19) cheát ôû Caåm Kim, Hoäi An, ngaøy toâi trình dieän tieåu ñoaøn. Vì theá ñaàu Xuaân 1966, ôû TÑ/11/BÑQ, nhìn tôùi, ngoù lui, chæ coù moät boâng mai vaøng Ñaø Laït coâ ñôn, ñoù laø toâi.

Thôøi gian naøy Quaân Ñoaøn I ñang trong chieán dòch "Hoûa Tuyeán Vuøng Leân". Ñôn vò toâi thöôøng xuyeân ñi haønh quaân taûo thanh quanh thò xaõ Hoäi An vaø vuøng ven bieån Quaûng Nam.

Toâi laø cöïu hoïc sinh trung hoïc Traàn Quyù Caùp. Toâi khoâng laï gì hai con choù ñaù vaø hai con khæ ñaù chuøa Caàu. Toâi cuõng raát quen nhöõng ñòa danh Caåm Kim, Xuyeân Quang, Phöôùc Traïch, Thu Boàn, Cöûa Ñôïi, Caâu Laâu v.v... Moãi khi haønh quaân veà, ñaïi ñoäi toâi laïi ñoùng quaân ôû nghóa trang Trieàu Chaâu, gaàn mieáu OÂng Coïp, ngoaïi oâ thò xaõ Hoäi An. Caên leàu cuûa ban chæ huy Trung Ñoäi 1 döïng gaàn moä nhaïc só La Hoái, taùc giaû baøi "Xuaân vaø Tuoåi Treû". OÂng La Hoái laø ngöôøi cuûa thaønh phoá Fai-Foo (teân xöa cuûa Hoäi An). Caên leàu aáy chöùa naêm thaøy troø chuùng toâi goàm coù toâi, Haï Só Nguyeãn Hoàng Phong, ngöôøi naáu côm cho trung ñoäi tröôûng, Binh Nhaát Lyù Thí, ngöôøi mang ñoà nguû, leàu choõng cho trung ñoäi tröôûng, Binh Nhaát Mai Ñaêng Vinh, hieäu thính vieân cuûa Trung Ñoäi 1, vaø Haï Só nhaát Nguyeãn Maàu, xaï thuû trung lieân BAR, hoûa löïc chính cuûa Trung Ñoäi 1.

Maëc duø gia ñình toâi ôû ngay trong phoá Hoäi An, nhöng toâi thích soáng taïi ñôn vò, gaàn guõi vôùi nhöõng quaân nhaân döôùi quyeàn. Nhöõng buoåi trôû trôøi, möa phuøn bay meânh mang treân nhöõng ñuïn caùt xa xa, Binh Nhaát Lyù Thí laïi moø ra ñaàu xoùm,


rinh veà moät ñóa loøng heo luoäc vaø moät bi-ñoâng röôïu traéng. Thaøy troø toâi ngoài taùn doùc chuyeän döôùi bieån, treân trôøi. Khi men cay ñaõ thaám, oâng Maàu vaø thaèng Thí gaân coå, vuïng veà ca nhöõng caâu voïng coå chaúng ñaâu vaøo ñaâu, laøm cho thaèng Vinh laên boø ra cöôøi. Khi noù cöôøi, mieäng noù oùng aùnh hai caùi raêng vaøng queâ ôi laø queâ!

Vaøo nhöõng chieàu möa buoàn nhö theá, ñaùm ñaøn em cuûa toâi thöôøng naøi næ toâi cuïng ly vôùi hoï. Sau moãi laàn toâi chòu "dzoâ!" moät ly, theá naøo hoï cuõng baét toâi keå cho hoï nghe moät caâu chuyeän vaên chöông hay lòch söû.

Khoâng bieát hoï coù hieåu yù nghóa cuûa nhöõng caâu chuyeän toâi keå, thô toâi ngaâm hay khoâng, nhöng toâi thaáy hoï ngaây ngöôøi ngheät maët, mieäng haù troøn nhö chöõ "O", hoï nhìn toâi vôùi aùnh maét ñaày caûm kích.

-"Só quan Ñaø Laït, vaên voõ kieâm toaøn!" Thaèng Thí chæ bieát guïc gaëc caùi ñaàu, taùn tuïng moät caâu

nhö vaäy, moãi khi toâi ngöøng ñoïc moät baøi Ñöôøng Thi, hay keát thuùc moät chuyeän tình cuûa Naõ Phaù Luaân Ñaïi Ñeá.

Môø saùng 22 thaùng 2 naêm 1966, ñaïi ñoäi toâi ñöôïc thieát vaän xa chôû töø Hoäi An leân Vónh Ñieän ñeå cuøng vôùi Ñaïi Ñoäi 1 vaø Ñaïi Ñoäi 4 ñi giaûi vaây cho ñoàn Kyø Ngoïc, Ñieän Baøn. Vì Ñaïi Ñoäi 2/11/BÑQ cuûa Trung UÙy Toân Thaát Tröïc (K10 Thuû Ñöùc) ñang taêng cöôøng cho chi khu Queá Sôn, neân Tieåu Ñoaøn 11/BÑQ chæ tham chieán vôùi ba ñaïi ñoäi.

Theá laø chæ möôøi hai ngaøy sau khi ñaùo nhaäm ñôn vò, toâi coù dòp neám muøi "Coâng Ñoàn Ñaû Vieän".

Vöøa rôøi ngaõ ba Quoác Loä 1 ñöôïc moät ñoãi, ñôn vò toâi bò khöïng laïi vì ñoaøn ngöôøi chaïy loaïn ngöôïc chieàu caûn ñöôøng. Ñoàng baøo boàng beá daét díu nhau uøn uøn doàn veà thò traán Vónh Ñieän ñeå laùnh naïn chieán tranh. Gaàn tôùi thaùp Baèng An, toâi gaëp Trung UÙy Nguyeãn Ngaïi, ñaïi ñoäi tröôûng ñôn vò Ñòa Phöông Quaân phuï traùch vuøng taây Vónh Ñieän. Trung UÙy Ngaïi xin gaëp Trung UÙy Ngoï. Hai oâng ñaïi ñoäi tröôûng trao ñoåi tin töùc cuøng nhau vaøi phuùt. Sau ñoù toâi ñöôïc leänh khai trieån ñoäi hình moät haøng doïc theo loä tieán veà höôùng taây.

Trung Ñoäi 1/ÑÑ3/TÑ11/BÑQ do toâi daãn ñaàu vöøa qua

ÑA HIEÄU 92 149

khoûi thaùp Baèng An thì ñaøng sau coù tin baùo trung uùy ñaïi ñoäi tröôûng bò ñaïn dính vaøo caúng. OÂng ñaõ ñöôïc ñöa leân xe taûn thöông caáp toác. Anh hieäu thính vieân ñaïi ñoäi chaïy hoäc toác töø haäu quaân leân tìm toâi ñeå ñöa caùi oáng lieân hôïp maùy PRC10 cho toâi,

- "Thieáu uùy! Ñaïi Baøng muoán noùi chuyeän vôùi Thieáu uùy!" Ñaây laø laàn ñaàu trong ñôøi lính, toâi coù dòp ñaøm thoaïi vôùi

"Ñaïi Baøng" treân maùy PRC10. Traän naøy chæ coù moät "Ñaïi Baøng" Muõ Naâu, Nguyeãn Thöøa Dzu. Coøn "Ñaïi Baøng" Muõ Ñen Nguyeãn Vaên Cuûa, chi ñoaøn tröôûng thieát kî thì vaéng maët.

Buoåi aáy laø thôøi cöïc thònh cuûa nhöõng danh xöng truyeàn tin döõ daèn, ñaày hôi höôùm giang hoà haûo hôùn nhö "Sôn Vöông", "Phi Hoå" ,"Maõnh Sö", "Ñaïi Baøng"...

Maõi veà sau, khi boïn thö sinh haøo hoa may maén soáng soùt, ngoi leân ñöôïc nhöõng vò trí chæ huy chieán traän, thì teân cuûa nhöõng nöõ minh tinh, ca só thuû ñoâ môùi ñöôïc tröïc thaêng vaän ra chieán tröôøng. Baát cöù choán naøo coù suùng noå, ñaïn bay thì caùc naøng Thaùi Thanh, Kieàu Chinh, Phöông Dung, Hoaøng Oanh, Thanh Thuùy... laïi goïi nhau ôi ôùi.

OÂng ñaïi uùy tieåu ñoaøn tröôûng cho leänh toâi ñaûm ñöông chöùc vuï Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi 3/TÑ11/BÑQ vì ñaïi ñoäi toâi chæ coøn hai só quan laø toâi vaø Chuaån UÙy Ñaït (K18 Thuû Ñöùc).

Töø phuùt ñoù, treân maùy truyeàn tin, toâi khoâng coøn laø "Giôùi Chöùc 1" nöõa maø toâi ñöôïc quyeàn xöng danh laø "Thaåm Quyeàn 3".

-"Ñaïi Baøng! Ñaây Thaåm Quyeàn 3 toâi nghe 5!" Toâi chöa oån ñònh ñöôïc ñoäi hình ñaïi ñoäi thì ñaïi uùy ñaõ

thuùc hoái, -"Ñ.M! A leâ! Tieán leân cho kòp maáy con cua saét! Ñ.M!

Cöù luø ñuø nhö gaø maéc daây thun thì ñeán toái cuõng chöa tôùi muïc tieâu!"

Quaû thöïc töø luùc khôûi haønh cho tôùi giôø ñoù, toâi coù bieát muïc tieâu ôû choã naøo ñaâu! Trung uùy ra ñi khoâng ñeå laïi moät lôøi! Ñaïi UÙy ôû choã naøo toâi cuõng chaúng hay! Toâi chæ nghe ñöôïc tieáng noùi cuûa ngöôøi treân maùy. Toâi ñònh xin ñaïi uùy chæ cho


toâi muïc tieâu ôû choã naøo, vaø nhieäm vuï cuûa ñaïi ñoäi toâi laøm gì, nhöng toâi laïi sôï ñaïi uùy noåi giaän!

Thaáy ñoaøn M113 ñang haøng doïc boø chaàm chaäm theo con loä, toâi voäi vaøng ra leänh cho quaân mình daøn haøng ngang hai beân ñöôøng tieán leân phía tröôùc ñoaøn xe. Nhöõng tia naéng mai baét ñaàu loùng laùnh treân maët nöôùc ñoàng chieâm. Neáu khoâng coù nhöõng tieáng ñoäng cô M113 ruù leân töøng chaëp treân con ñöôøng ñaù giaêm gaäp gheành, thì toaøn vuøng ñoàng khoâng moâng quaïnh naøy seõ im aéng nhö tôø. Khoâng caû tieáng choù suûa, meøo keâu.

Toâi caûm thaáy laïnh löng, ruøng mình tröôùc caùi im laëng gheâ rôïn aáy. Toâi söû duïng ñoäi hình "Tam Giaùc Muõi Tröôùc"; ban chæ huy ñaïi ñoäi ñi sau Trung Ñoäi 2 beân traùi ñoäi hình. Toâi caån thaän cho moät toaùn tieàn thaùm ba ngöôøi ñi doø ñöôøng moät ñoaïn khaù xa phía tröôùc. Khi chuùng toâi ñeán gaàn moät con doác nôi coù caùi mieáu thoå ñòa beân ñöôøng, thì anh tröôûng toaùn tieàn thaùm laø Binh Nhaát Traàn Quy chaïy ngöôïc laïi, hôùt haûi,

- "Höôùng nam con loä coù raát nhieàu ngöôøi caøi laù nguïy trang ñang di chuyeån ngöôïc chieàu quaân baïn!"

Toâi cho leänh ñaïi ñoäi ngöøng laïi boá trí saün saøng. Toâi baùo caùo söï vieäc cho Ñaïi Baøng. OÂng Ñaïi uùy caèn nhaèn,

-"Ñ.M! Toa cöù theo maáy con cua! Noù ngöøng, toa ngöøng. Noù tieán, toa tieán. Ñöøng coù loâi thoâi!"

Toâi thaän troïng tieán leân cuøng toaùn tieàn saùt ñeå thaêm doø tình hình. Toâi ñaõ thaáy nhöõng caønh laù nguïy trang ñang di chuyeån töø taây sang ñoâng. Chuùng aån hieän sau nhöõng bôø ñaát höôùng nam con loä. Toâi ra daáu cho Chuaån UÙy Ñaït (Trung Ñoäi 3) vaø Thöôïng Só Nhaát Huyønh (Trung Ñoäi 2) saün saøng chieán ñaáu.

Theá roài..."Ñuøng!Ñuøng! Oaøng! Oaøng! Chiu... chíu!" mìn noå, ñaïn bay... ñòch khai hoûa!

Ñaïn ñòch, trung lieân, ñaïi lieân, AK47 töø treân doác vaø khu ruoäng khoâ beân traùi loä baén xoái xaû veà höôùng ñaïi ñoäi toâi vaø

ÑA HIEÄU 92 151

ñoaøn xe sau löng toâi. Môùi môû maøn maø traän naøy ñaõ coù veû seõ laø moät traän lôùn!

Cuõng may, ñòch ñang vaän ñoäng löïc löôïng, maø chöa saün saøng! Toâi vaøo traän khoâng ñeán noãi baát ngôø laém vì toâi ñaõ kòp thôøi thaáy roõ tuyeán daøn quaân cuûa ñòch. Toâi bieát mình phaûi laøm gì khi bò rôi vaøo moät tuyeán phuïc kích. Laàn ñaàu chaïm ñòch vôùi cöông vò moät ñaïi ñoäi tröôûng, toâi caûm thaáy hôi khôùp. Nhöng nhöõng con maét thuoäc caáp nhìn toâi ñaày tin töôûng ñaõ khieán toâi vöõng taâm hôn. Toâi nhuû thaàm,

- "Ta laø Ñaø Laït! Ta laø moät caáp chæ huy!" Toâi la lôùn, - "Phuïc kích beân traùi ñöôøng! Hai beân traùi, Ba beân phaûi,

xung phong!" Nhöõng ngöôøi lính giaø coøn soùt laïi töø thôøi Chieán Tranh

Ñoâng-Döông (1945-1954) nhö Thöôïng Só nhaát Huyønh vaø Haï Só Maàu ñaõ chöùng toû söï lôïi haïi cuûa hoï trong nhöõng tình huoáng hieåm ngheøo nhö theá naøy! OÂng Huyønh vaø oâng Maàu cuøng hoâ to,

- "Xung phong beân traùi!" Nhöng oâng Maàu thì keïp khaåu trung lieân BAR vöøa baén,

vöøa tieán leân tröôùc môû ñöôøng, mieäng oâng oang oang,- "Theo tui! Theo tui! Bieät Ñoäng! Saùt! Bieät Ñoäng! Saùt!" Coøn Thöôïng Só Huyønh thì xoay ngang khaåu carbine

ngaùng sau löng nhöõng anh lính treû ñang baøng hoaøng chaàn chöø, ñeå ñaåy hoï chaïy leân xung phong. OÂng haï só quan giaø khoâng ngaàn ngaïi xaùch coå aùo, ñaù ñít nhöõng BÑQ nhaùt gan ñang naèm uùp maët nuùp mình beân veä ñöôøng. OÂng luøa hoï chaïy theo ñoàng ñoäi. Thoaùng choác, treân caùnh ñoàng meânh moâng, töøng cuïm khoùi boác cao. Tieáng suùng ñaõ vang reàn, hoøa cuøng nhöõng tieáng theùt "Bieät Ñoäng! Saùt! Bieät Ñoäng!Saùt!..." kinh hoaøng.

Toâi cuøng Trung Ñoäi 2 vöøa kieåm soaùt xong khu goø ñaát höôùng nam vaø caùi mieáu thoå ñòa thì Trung Ñoäi 3 cuûa Chuaån UÙy Ñaït cuõng hoaøn taát nhieäm vuï laøm chuû con doác höôùng taây. Sau ñoù, toâi xua quaân nhanh chaân chaïy leân chieám giöõ khoaûng bôø ñaát cao tôùi ngöïc phaân chia hai vuøng ruoäng khoâ


vaø ruoäng nöôùc. Theá laø, chæ vaøi phuùt sau, chuùng toâi ñaõ coù moät ñòa theá voâ

cuøng thuaän lôïi ñeå chieán ñaáu. Ñoaøn xe M113 vöøa qua khoûi giai ñoaïn luùng tuùng ban ñaàu, cuõng ñaõ bình tónh trôû laïi. Hoï xoay thaønh hình caùnh cung sau löng chuùng toâi. Hoï baét ñaàu taùc xaï tieáp tay cho Bieät Ñoäng Quaân.

Neùp mình sau mieáu thoå thaàn, toâi nhaän ñònh traän ñòa. Khu ruoäng thaáp troàng luùa traûi daøi, caëp hai beân con loä, theo höôùng ñoâng, taây. Ruoäng cao chaïy song song vôùi ruoäng nöôùc töø chaân thaùp Baèng An tôùi ga Kyø Lam. Khu ruoäng cao troàng ñaäu phoïng, khoai lang, hoaëc thuoác laù. Heát ruoäng cao, xa veà höôùng nam, laø khu nhaø daân vôùi vöôøn phi lao vaø baõi mía um tuøm. Ñaàu xoùm laø ngoâi tröôøng hoïc cuõ. Töôøng bao quanh tröôøng, choã coøn, choã saäp. Töø bôø raøo ngoâi tröôøng vaø khu röøng phi lao, ñaïn ñòch ñuû loaïi baén ra ñöôøng tôùi taáp nhö möa.

Töø tuyeán daøn quaân, chuùng toâi doàn hoaû löïc caét ngang truïc tieán quaân cuûa ñòch. Ñòch ñang chuyeån quaân töø höôùng taây qua höôùng ñoâng tröôøng hoïc ñeå ñaùnh boïc söôøn nam cuûa löïc löôïng baïn. Tröôùc maét toâi, nhöõng caùn binh VC di chuyeån thaät loä lieãu nôi khoaûng troáng giöõa hai böùc töôøng ñoå.

Hoài coøn hoïc trong tröôøng Voõ Bò, toâi cuõng ñöôïc laõnh baèng thieän xaï. Hoâm toâi ñeo caùi baèng ñoù treân tuùi aùo vaøo chôï Ñaø Laït, chò Chuùc vöøa nhìn thaáy noù ñaõ khen ngay,

- "Thaèng em cuûa chò baén gioûi quaù nhæ?" Toâi veânh maët leân, cöù töôûng mình laø tay suùng baù vaøng

John Wayne.(Chò Chuùc baùn taïp hoùa trong chôï Ñaø Laït. Chò thöông

chuùng toâi laém. Chò coù raát nhieàu em laø SVSQ. Ñöùa em naøo cuõng coù teân trong soå nôï cuûa chò.)

Thöïc ra, toâi baén Garant khoâng gioûi laém ñaâu! Khoùa toâi coøn khoái ngöôøi coù baèng thieän xaï! Khi chaïm traän, toâi môùi phaùt huy ñöôïc nhöõng gì thaøy Khueâ, thaøy Cung, thaøy Thaïch ñaõ daïy cho.

Thaáy muïc tieâu di ñoäng ngon quaù, toâi giaønh khaåu Garant M1 treân tay Binh Nhì Nguyeãn Truyeàn. Chuù Truyeàn thaønh ngöôøi naïp ñaïn cho toâi. Toâi ñieàu chænh ñöôøng ngaém: töø loã

ÑA HIEÄU 92 153

chieáu moân qua ñænh ñaàu ruoài tôùi... ñaàu thaèng Vieät Coäng. Muïc tieâu ñang ñi ngôøi ngôøi tröôùc maét.

Giôø naøy laø luùc toâi chöùng toû baûn laõnh cuûa moät SVSQ coù baèng thieän xaï! Xaï tröôøng naèm giöõa hai böùc töôøng ñoå. Nhöõng caùi bia soáng caøi laù nguïy trang, di chuyeån chaäm chaïp hôn nhöõng caùi bia "B" ôû Tröôøng Sình Laày Duïc Myõ. Bôø ñaát cao tôùi ngöïc toâi laø choã tì tay. Keïp ñaïn saùu vieân naïp ñaïn.

"Theá baén ñöùng coù tì, thuû theá!" Moät thaèng giaëc guïc, thaèng thöù hai, thaèng thöù ba... moãi

vieân moät ñöùa. Cöù saùu teân, moät keïp ñaïn. "Coong!" keïp ñaïn roãng vaêng ra khoûi buoàng ñaïn. Binh

Nhì Truyeàn laïi voäi trao cho "Thieáu uùy Söõa" keïp ñaïn khaùc.Khoâng coù hieäu leänh, "Beân traùi saün saøng! Beân phaûi saün

saøng!" cuûa só quan giaùm xaï, thaøy troø toâi maïnh ai naáy baén. Tieáng ñaïi lieân 30 cuûa ban chæ huy ñaïi ñoäi hoøa taáu vôùi tieáng trung lieân BAR cuûa ba trung ñoäi. Goùp vui laø nhöõng traùi coái 60 ly vaø nhöõng quaû phoùng löïu töø suùng Garant M1.

Thôøi naøy, vuõ khí cuûa BÑQ coøn huû laäu laém, ñi sau vuõ khí ñòch moät böôùc khaù daøi. Löïu ñaïn M26 coøn raát hieám hoi, moãi khi trang bò cho ai, toâi phaûi ñaén ño. Löïu ñaïn coù khía, loaïi MK2 coù tuoåi ñôøi giaø hôn tuoåi toâi thì eâ heà! Bao nhieâu cuõng coù! MK2 vöøa naëng, vöøa chaäm noå so vôùi M26. Hình daïng noù cuõng... xaáu xí hôn.

Chuùng toâi coù ñuû loaïi suùng. Treû nhaát laø khaåu carbine M2. Coå loã giaø nua nhaát laø khaåu Thompson 45. Coù luùc noøng suùng Thompson noùng quaù, ñaïn khoâng theøm bay, maø rôi ngay tröôùc maët xaï thuû.

Tieàn quaân cuûa ñòch ñaõ quaáy ñoäng ñöôïc phaàn ñuoâi cuûa löïc löôïng haønh quaân, nôi Ñaïi Ñoäi 1 cuûa Thieáu UÙy Lyù Phaùt Taân (Thuû Ñöùc) ñang baûo veä boä chæ huy tieåu ñoaøn.


Chuù Binh nhaát hieäu thính vieân Mai Ñaêng Vinh giao caùi oáng lieân hôïp cho toâi. Trong maùy, oâng Ñaïi uùy ra leänh,

- "Toa nhaøo leân beû coå con gaø moå nhanh cho moa!" Toâi ôù ra chaúng bieát "con gaø moå nhanh" laø caùi gì. Ñaïi uùy laïi hoái,-"Ñ.M! Tao baûo nhaøo leân! Baát cöù giaù naøo! A leâ! vít! vít!" Toâi hoûi Vinh, - "Con gaø moå nhanh laø caùi gì vaäy, Vinh?"- "Daï, con gaø moå nhanh laø khaåu 'ñum ñum' ñoù Thieáu uùy!" Toâi ñoaùn khaåu "ñum ñum" chaéc laø khaåu 12,7 ly? Roõ khoå! Trong tröôøng, toâi ñaõ hoïc aùm danh ñaøm thoaïi

nhuaàn nhuyeãn hai naêm roøng, maø ñeán khi höõu söï laïi cöù nhö thaèng ngoá! AÙm danh ñaøm thoaïi ôû ngoaøi ñôn vò quaû laø ngoä!

Nhaän leänh, toâi goïi Chuaån UÙy Ñaït laïi daën doø anh baûo veä hoâng phaûi vaø phía sau ñaïi ñoäi. Toâi ñeå laïi cho Trung Ñoäi 3 cuûa Ñaït khaåu coái 60 ly vaø khaåu ñaïi lieân 30. Toâi cuøng hai Trung Ñoäi 1 vaø 2 xung phong leân muïc tieâu.

Tieáng keøn xung phong cuûa boä chæ huy tieåu ñoaøn töø raëng tre ngoaøi ñöôøng phía sau xa, voïng tôùi nghe ñöùt quaõng. Coù leõ anh Ngöõ, lính keøn, bò ñaïn VC baén döõ quaù neân khoâng kòp hít hôi cho ñaày phoåi ñeå thoåi keøn cuõng neân?

Tieáng keøn cöù "Peøm peïp! Peøm peïp!" nhö tieáng keøn xe ngöïa ñi, veà, giöõa chôï Ñaø Laït vaø aáp Thaùi Phieân. Giôø naøy, sao toâi thaáy theøm tieáng keøn xung phong cuûa anh lính "caø" tröôøng toâi quaù ñi!

"Te... te tí! te toø! toø! toø... te tí!...tí! tí! tí!...tí! ...tí..." Tieáng keøn laøm ngöôøi nghe laïnh gaùy. Tieáng keøn aáy ñaõ

khieán khaåu trung lieân BAR treân tay toâi nheï haún ñi, khi toâi xung phong leân ñoài 1441 sau mieáu Thaàn Hoå, döôùi chaân nuùi Lap-Beù-Nord, Ñaø-Laït.

Toâi xung phong nhanh ñeán noãi anh taûi ñaïn Nguyeãn Vaên Cô (cuøng laø SVSQ Trung Ñoäi 6/Ñaïi Ñoäi B vôùi toâi) phaûi vöùt caû thuøng ñaïn xuoáng ñöôøng maø theo chaân toâi vaãn khoâng kòp.

Tieáng keøn thuùc quaân ma quaùi aáy thuùc ñít chuùng toâi tieán aøo aøo leân ñoài thoâng ñeå tieâu dieät oå ñaïi lieân... maõ töû cuûa maáy anh lính "caø" giaû ñòch.

ÑA HIEÄU 92 155

- "Khoùi suùng vaø keøn, coøi xung phong cuõng chieám moät phaàn quan troïng trong caùc cuoäc haønh quaân"

Lôøi thaày Nguyeãn Cöûu Nhoàng môùi töø maët traän Quaân Khu 1 trôû veà tröôøng (1965) laøm phuï taù huaán luyeän vieân chieán thuaät. Thaày noùi raát ñuùng!

Khoaûng troáng 200 meùt ñoàng cao troàng ñaäu phoïng vaø khoai lang töø bìa ruoäng nöôùc tôùi bìa laøng quaû laø ñaùng sôï. Chaúng coù saùch vôû naøo daïy raèng tuyeán xung phong laïi caùch xa muïc tieâu tôùi maáy traêm meùt. Khoâng ñaøo ñaâu ra moät ñieåm che daáu cho toâi tieán quaân töø bôø ruoäng tôùi khu xoùm nhaø coù caùi tröôøng hoïc, vaø khaåu ñaïi lieân 12,7 ly. Khaåu 12,7 ly naøy

khoâng baén ñaïn maõ töû! Trôøi naéng, ñoàng

troáng. Maët ruoäng baèng phaúng, laùc ñaùc ñoù ñaây coù vaøi caùi maû, treân maët maû troàng daây lang. Ñaïn ñòch ñan löôùi tröôùc maët. Ñaïn caøy ñaát buïi mòt muø. Maáy ngöôøi

lính coù ñaïo laøm daáu thaùnh giaù. Nhöõng khuoân maët ñanh laïi. Nhöõng ñoâi maét röïc leân, long lanh. Hoï nhìn toâi chôø ñôïi. Toâi söïc nhôù baøi thöïc taäp phaûn phuïc kích vöøa hoïc xong thaùng tröôùc treân ñoài Roï Töôïng, Duïc Myõ trong Khoùa 23 Röøng Nuùi Sinh Laày maø toâi ñoùng vai ñaïi ñoäi tröôûng. Toâi xin BCH/TÑ cho phaùo binh ñaùnh boán traùi khoùi ngay treân caùi tröôøng hoïc. OÂng tieåu ñoaøn tröôûng laáy laøm laï taïi sao toâi xin tôùi boán traùi khoùi thay vì chæ caàn moät traùi thoâi? OÂng chæ thuaän cho toâi moät traùi.

Toâi naøi næ anh ñeà-loâ, haén cuõng ngöôøi Hoäi An, ñi khoùa 10 Thuû-Ñöùc, vì tình rieâng, anh ta cho toâi boán traùi. Chôø cho maøn khoùi vöøa phuû muïc tieâu, toâi ñöùng daäy, leo leân treân moät goø maû, maët höôùng veà phía ñòch, tay traùi phaát cao, tay phaûi keïp khaåu carbine M2, boùp coø. Mieäng toâi heùt lôùn,

- "Xung phong! Xung phong!" Tieáng suùng carbine leïp beïp khieâm nhöôøng, nghe thaät leùp


veá so vôùi tieáng trung lieân, ñaïi lieân, vaø bazooka 57 ly cuûa VC. Tieáng suùng leänh cuûa toâi loaõng nhanh trong tieáng 106 ly treân M113 cuûa ta, vaø tieáng ñaïi baùc 105 ly, 155 ly cuûa Myõ ñang noå ñuøng ñuøng töù phía.

Nhöng nhöõng chieán só döôùi quyeàn toâi chæ chôø coù theá. Thaáy toâi ñöùng hieân ngang hoâ xung phong, hoï haêng haùi haún leân. Hoï baén. Hoï la heùt. Hoï neùm löïu ñaïn. Hoï chaïy aøo aøo treân ruoäng khoâ. Hoï traøn leân nhöõng bôø ruoäng nôi nhöõng chuøm laù nguïy trang ñang nhuùc nhích. Hoï nhaøo vaøo khu khoùi traéng,

-"Bieät Ñoäng! Saùt! Bieät Ñoäng! Saùt!" Muïc tieâu tröôùc maét laø caùi tröôøng hoïc coù khaåu phoøng

khoâng caøi laù nguïy trang. Khaåu phoøng khoâng ñang ngoùc leân ngoùc xuoáng. Toâi coá gaéng phoùng leân cho ngang vôùi nhöõng ngöôøi lính tieân phong cuûa Trung Ñoäi 1.

Chaïy tröôùc toâi laø Haï Só Nguyeãn Hoàng Phong, ngöôøi naáu côm cho toâi. Chaïy sau toâi laø Haï Só Nguyeãn Maàu, xaï thuû trung lieân BAR cuûa Trung Ñoäi 1. Chuùng toâi ñaõ löôùt qua naêm saùu caùi goø maû. Caû chuïc xaùc VC naèm phôi treân ñoù. Chuùng toâi ñaïp ñaàu giaëc maø tieán! Khí theá böøng böøng, chuùng toâi ñuoåi theo quaân thuø ñang ruùt chaïy. Bom Myõ ñaùnh vuøi tröôùc maët. Cobra, Phantom, F.5, Sky-Raider chuùi xuoáng, ngoùc leân; tieáng ñoäng cô ruù ñieác tai, khoùi buïi muø trôøi.

Toâi theo saùt goùt thuoäc caáp. Hoï bieát toâi ñang ôû beân caïnh hoï. Khoâng ai ngoaûnh coå laïi ñaøng sau. Anh hieäu thính vieân Mai Ñaêng Vinh cuõng moùc caùi oáng nghe beân hoâng ba loâ, löôïm voäi moät khaåu AK 47 beân xaùc giaëc, chaïy theo toâi beùn goùt (Vinh chæ coù suùng Colt 45).

Beân traùi toâi, moät BÑQ la thaát thanh, "OÁi cha!" roài teù naèm xoaøi beân luoáng khoai. Tröôùc maët toâi, moät BÑQ vöøa truùng ñaïn, vieân ñaïn ñaåy anh ngaõ ngöûa veà phía sau. Ngöôøi ñoù ñoäi beùret ñoû. Toâi thoùt ruoät,

- "Chaéc laø thaèng Thí?" Binh Nhaát Lyù Thí laø ngöôøi ñoà ñeä mang ñoà nguû cho toâi.

Nhöng toâi khoâng theå ngöøng laïi ñeå saên soùc cho noù. Ngöøng laïi laø cheát ngay! Toâi chæ coù moät vieäc phaûi laøm, baét buoäc! Ñoù laø vöøa baén vöøa lao tôùi khaåu phoøng khoâng khoán kieáp!

ÑA HIEÄU 92 157

Tai toâi ñaõ o... o... vì tieáng noå cuûa bom ñaïn quaù gaàn. Toâi chæ nhìn thaáy mieäng khaåu phoøng khoâng chôùp chôùp, phaø khoùi traéng. Moät traùi löïu ñaïn haát khaåu 12,7 ly laên quay. Chuùng toâi traøn vaøo saân tröôøng hoïc. Nhöõng chieác noùn coái caøi laù xanh vôõ toang. OÙc ngöôøi vaêng treân maët saân, thoaùng choác ñaõ trôû maøu ngaø ngaø nhö ñaäu huõ pha töông ôùt. Moät traøng AK queùt saùt hoâng toâi, laøm tung böùc töôøng voâi lôùp hoïc tröôùc maët toâi. Töø daõy lôùp höôùng taây, moät teân ñòch ñaõ nhaém baén toâi nhöng khoâng truùng. Haï só Maàu ria moät traøng trung lieân BAR vaøo nôi phaùt ra tieáng suùng. Tieáp theo laø hai quaû M26.

Coù nhieàu tieáng reân la thaûm thieát ñoàng loaït trong caên phoøng ñoù. OÂng Maàu boùp coø tieáp khaåu trung lieân BAR. Chuù Phong boài moät quaû M26 nöõa. Caên phoøng ñoå suïp. Phong nhanh nhö con soùc, chæ ba böôùc nhaûy, chuù ñaõ tôùi beân lôùp hoïc. Chuù baén caïn ba möôi vieân carbine M2 roài laên sang nuùp sau moät caây rôm. Phong voäi vaøng trôû ñaàu baêng ñaïn ñoâi. (Hai baêng ñaïn noái ngöôïc chieàu nhau baèng baêng keo. Moãi laàn nhoài ñaïn, coù saùu chuïc vieân saün saøng).

Caên lôùp vöøa ñoå laø nôi chöùa thöông binh cuûa ñòch. Coù khoaûng treân döôùi hai möôi thöông binh ñòch trong caên nhaø ñoù. Chuùng vöøa cheát heát. Nôi goùc nhaø coù möôøi maáy khaåu suùng, vöøa B40, vöøa AK. Nhöõng cuïc côm vaét vaêng treân neàn gaïch. Maùu ñoû thaám öôùt nhöõng haït côm vaõi tung toeù ñoù ñaây...

Khi Haï Só Phong baän thay baêng ñaïn khaùc thì B1 Vinh ngoài thuû theá khaåu AK 47 baûo veä an ninh cho baïn. Nghe coù tieáng ñaïi uùy leø xeø trong maùy, toâi gôõ caùi oáng lieân hôïp, aùp noù vaøo tai. Toâi nghe ñaïi uùy giaän döõ,

- "Ñ.M! Anh laø Ñaø Laït! Anh khoâng leân, toâi loät lon anh!" Naûn quaù, toâi khoâng muoán noùi chuyeän vôùi ñaïi uùy. Toâi ñöa

oáng nghe cho Vinh, - "Em baùo cho oång bieát raèng mình ñang luïc soaùt caùi

tröôøng hoïc." Vinh nhìn toâi aùy naùy, - "Cöù chaïm traän laø ñaïi uùy laïi Ñ.M! Ñ.M! Thieáu uùy ñöøng

ñeå buïng laøm gì cho meät!" Toâi boá quaân theo hình chöõ L. Trung Ñoäi 1 giöõ maët nam,


Trung Ñoäi 2 giöõ maët taây tröôøng hoïc. Toâi goïi Chuaån UÙy Ñaït vaø Trung Ñoäi 3 cuûa anh tieán leân. Treân ñöôøng, Trung Ñoäi 3 coù nhieäm vuï thu nhaët chieán lôïi phaåm, chuyeån nhöõng ngöôøi bò thöông vaø cheát ra ñöôøng. Baõi coû coù caùi mieáu thoå ñòa beân ñöôøng ñaõ thaønh nôi taäp trung thöông binh vaø chieán lôïi phaåm cuûa ñaïi ñoäi toâi. Toâi giao cho Trung Só Vuõ, y taù ñaïi ñoäi chæ huy caùi traïm naøy. Trung só Vuõ baùo cho toâi bieát, tính tôùi giôø ñoù, traïm cöùu thöông cuûa anh coù hai chuïc aùo vaøng (bò thöông) vaø naêm aùo ñoû (cheát). Toâi hoûi Vuõ veà tình traïng cuûa Binh Nhaát Lyù Thí. Vuõ ngheïn gioïng,

- "Thaèng Thí maëc aùo ñoû roài! Thaåm Quyeàn ôi!" Toâi laëng ngöôøi, cuùp maùy, khoâng hoûi theâm. Môùi chieàu

hoâm tröôùc, khi chieác xe Dodge cuûa toâi töø phoá veà ngang mieáu OÂng Coïp, Hoäi An, thì Binh Nhaát Lyù Thí (queâ quaùn Mieáu Boâng), ñang ñöùng chôø toâi tröôùc cöûa quaùn chaùo loøng. Toâi nhaän ra noù ngay. Luùc naøo noù cuõng ñoäi caùi beùret ñoû choùi. Noù chaän ñaàu xe toâi laïi.

Gioïng noù leø nheø hôi men, -"Thieáu uùy ôi! Vaøo ñaây cuïng vôùi em moät ly! Ngaøy mai

ra traän. Bieát ñaâu em khoâng veà!" Toâi ñaõ ñaäu xe döôùi goác caây ña beân caïnh mieáu OÂng Coïp.

Toâi ñaõ "dzoâ!" vôùi ñoà ñeä cuûa mình moät ly. Luùc aáy toâi khoâng heà nghó tôùi chuyeän ngaøy mai noù khoâng veà. Bôûi vì chieàu qua, töø phoøng 3 Tieåu Khu Quaûng Nam ra, treân tay toâi coù caùi phoùng ñoà haønh quaân tuøng thieát vuøng ven bieån Phöôùc Traïch, Cöûa Ñôïi. Cuoäc haønh quaân ñoù döï truø saùng ñi, chieàu veà. Toâi noùi vôùi Thí raèng, saùng mai em khoâng caàn mang theo ñoà nguû cho anh. Chuùng mình seõ chæ saùng ñi... chieàu veà!

Toâi khoâng ngôø hoûa chaâu rôi suoát ñeâm. Môø saùng, leänh ñoåi höôùng haønh quaân. Môø saùng, thaøy troø toâi cuøng ra ñi. Tôùi chieàu... ñoà ñeä cuûa toâi ñaõ khoâng veà!

Sau khi baùo caùo sô löôïc thaønh quaû vöøa thu löôïm ñöôïc cho Trung UÙy Trung, tieåu ñoaøn phoù, toâi giao nhieäm vuï cuûng coá muïc tieâu cho Chuaån UÙy Ñaït vaø oâng thöôøng vuï ñaïi ñoäi.

Chieác L.19 löôùt saùt noùc tröôøng hoïc. Chieác ñaàm giaø laéc caùnh veà traùi vaø veà phaûi hai caùi ñeå göûi cho chuùng toâi lôøi chuùc

ÑA HIEÄU 92 159

möøng cuûa phi coâng. Toâi ñeà nghò vôùi só quan ñieàu khoâng cho khoâng yeåm di chuyeån xa veà höôùng taây nam nôi nhöõng röøng mía um tuøm raäm raïp. Toâi ñoaùn ñòch ñang ruùt lui höôùng ñoù.

Khoâng yeåm ñaõ di chuyeån. Toâi caàn phaùo binh yeåm trôï gaàn ñeå taûo thanh khu vöïc höôùng taây tröôøng hoïc. Toâi lieân laïc thaúng vôùi só quan ñeà-loâ cuûa tieåu ñoaøn ñeå ñôn xin ñöôïc thoûa maõn kòp thôøi.

AÙp duïng kinh nghieäm hieám hoi hoïc hoûi ñöôïc töø Ñaø Laït vaø Duïc Myõ, toâi thöïc haønh ngheà choïi phaùo. Caàm taám baûn ñoà Kyø Lam vaø quyeån "Caåm Nang Ña Hieäu" treân tay, toâi vöõng taâm ñaùnh nhöõng quaû ñaïn 155 ly treân töøng goø maû, töøng goác ña. Toâi ñieàu chænh ñaïn töø 100 meùt, roài 50 meùt. Sau cuøng, toâi daùm chænh ñoä chính xaùc tôùi 20 meùt treân muïc tieâu. Nhöõng quaû delay chui xuoáng haàm moi xaùc ñòch leân maët ñaát.

Nhöõng quaû noå cao chaën ñaàu chuùng khoâng cho chaïy thoaùt thaân veà nhöõng ñoài sim höôùng taây. Toâi ñaõ hoaøn toaøn laøm chuû tình hình maët taây nam cuûa traän ñiaï.

Toâi ñònh cho anh em laáy côm vaét ra aên thì beân höôùng baéc con loä, phaùo noå aàm aàm. Thieáu UÙy Böûu Chuyeån (K12 Thuû Ñöùc) vaø Ñaïi Ñoäi 4 cuûa anh ñang bò ñòch taán coâng töø höôùng baéc xuoáng. Ñòch baùm truï beân kia caùi ñaàm coùi roäng. Caùi ñaàm nuoâi caù vuoâng vöùc, moãi chieàu côõ hôn hai traêm thöôùc, coù bôø ñaát cao bao quanh. Ñaàm nöôùc naèm caùch con loä chöøng ba, boán traêm thöôùc veà höôùng baéc.

Ñaïi uùy tieåu ñoaøn tröôûng ra leänh cho Ñaïi Ñoäi 1 töø phía sau di chuyeån thaät nhanh leân traùm choã cho ñôn vò toâi. Tieáp ñoù, oâng ra leänh cho ñaïi ñoäi toâi lui ra con ñöôøng loä ñeå tieáp vieän cho anh Chuyeån. Khi toâi loäi ngöôïc ra tôùi ñöôøng, thì ñaïi ñoäi cuûa Chuyeån vaø nhöõng chieác thieát quaân vaän ñang baùm saùt bìa ñöôøng chòu traän nhöõng ñôït phaùo aøo aøo cuûa ñòch. Vöøa gaëp nhau, Thieáu UÙy Böûu Chuyeån ñaõ duùi voäi vaøo tay toâi taám baûn ñoà coù veõ saün sô ñoà muïc tieâu vaø ranh giôùi haønh quaân cuûa tieåu ñoaøn. Taám baûn ñoà toâi ñang duøng laø cuûa caáp trung ñoäi, khoâng coù nhöõng chi tieát treân. Anh Chuyeån caàm tay toâi aân caàn,

- "Caån thaän nghe em!"


Roài anh hoái haû lui quaân vì ñaïi uùy ñaõ ra leänh cho anh ruùt veà baûo veä boä chæ huy. Ñaïi Ñoäi 4 chöa ñi heát, ñaïi uùy ñaõ ra leänh cho toâi cuøng moät thaønh phaàn cuûa chi ñoaøn thieát quaân vaän ñaùnh thaúng leân höôùng baéc tieán chieám khu goø maû vaø thoân xoùm ñaèng sau ñaàm caù. Leänh cuûa Ñaïi uùy thaät roõ raøng,

-"Thaåm Quyeàn 3! Ñaây laø Ñaïi Baøng! Toâi ra leänh cho anh nhaøo leân thanh toaùn caùi xoùm nhaø beân kia hoà caù! Nghe roõ chöa?"

Toâi ngaïc nhieân vì quyeát ñònh cuûa oâng ñaïi uùy. Taïi sao oâng phaûi chuyeån Ñaïi Ñoäi 1 leân thay toâi traán giöõ khu tröôøng hoïc toâi vöøa vaát vaû chieám xong? Taïi sao Ñaïi uùy phaûi loâi ñaïi ñoäi toâi töø nam leân baéc ñeå theo chaân M113 ñaùnh

vaøo caùi hoà caù? Anh Chuyeån vaø Ñaïi Ñoäi 4 cuûa anh ñang ôû saün nôi ñaây cuøng vôùi ñoaøn xe kia maø?

Toâi im laëng thi haønh leänh, nhöng toâi bieát thuoäc caáp cuûa toâi khoâng vui... Toâi nghe tieáng maùy goïi nhau oang oang töø caùc thieát vaän xa, roài ñoaøn M113 baét ñaàu nhuùc nhích. Chuùng toâi bì boõm tieán sau löng M113. Luùa cao tôùi naùch toâi. Vaø nöôùc thì cao tôùi haùng toâi.

Beân kia caùi ñaàm nöôùc laø nôi nhöõng oå ñaïi lieân, trung lieân ñang khaïc löûa. Khoùi töø khaåu 57 ly cuûa VC luùc thì phuït ra ôû ñaàu xoùm, luùc cuoái xoùm. Phaûi coâng nhaän tuïi xaï thuû 57 ly cuûa VC chuyeån dòch vò trí raát nhanh!

Moät chieác M113 vöøa truùng ñaïn! Noù bò baén ñöùt xích! Chieác xe naèm baát ñoäng giöõa ruoäng luùa. Vieân tröôûng xa vaø xaï thuû ñaïi baùc ñang lo gôõ khaåu 106 ly ñeå chuyeån sang chieác xe khaùc. Töø bôø hoà, ñòch caøi laù nguïy trang aøo aït xoâng veà höôùng ñoaøn xe. Chuùng tính chuyeän baét soáng chieác M113 bò thöông!

Ñaïn 57 ly vaø B40 noå uøng oaøng töù phía. Vuõ khí choáng

ÑA HIEÄU 92 161

tank cuûa ñòch thaät laø ñaùng sôï! Chuùng baén naø quaù khieán ñoaøn thieát quaân vaän chuøn böôùc, phaûi lui veà phía sau. Moät chieác M113 giaät luøi ñeå traùnh B40 ñaõ ñeø Haï só Nguyeãn Maàu xeïp xuoáng buøn trong ruoäng luùa. Toâi bò xe caùn huït. Toâi keùo oâng Maàu töø döôùi buøn leân. Toâi voäi vaøng vuoát buøn treân maét cho ngöôøi lính giaø. Toâi thaáy mieäng oâng maáp maùy. Phaûi gheù tai saùt maët oâng toâi môùi nghe ñöôïc tieáng oâng theàu thaøo,

-"Thieáu uùy ôi! Em ñi!' Maùu mieäng oâng traøo ra. Ñaàu oâng ngoeïo treân ruoäng

nöôùc...Ñoaøn cô giôùi tuït laïi ñaøng sau. Chuùng toâi loøi ra phía tröôùc.

Ñaïn rôi "chuûm, chuûm" treân ruoäng luùa nöôùc tröôùc maët. Trong luùc toâi ñang phaân vaân khoâng bieát laøm caùch naøo vöôït qua caùi ñaàm nöôùc roäng, thì oáng lieân hôïp truyeàn tin laïi xeø xeø tieáng cuûa Ñaïi uùy,

- "Ñ.M! Nhaøo leân! Boä tuïi mi nguû sao? Nhaøo leân!" Toâi phoùng nhanh sang phía Trung Ñoäi 1, beân traùi tuyeán

xung phong. Toâi traùnh ñaùnh tröïc dieän vôùi toå hoûa löïc ñòch. Toâi vaø Trung Ñoäi 1 cuûa Trung Só nhaát Nguyeãn Kheâ (voán laø trung ñoäi phoù cuûa toâi) chaïy thuïc maïng leân chieám xoùm nhaø höôùng taây caùi ñaàm. Ñaïi Ñoäi tröø (-) thì naèm saùt meùp ñöôøng chôø toâi laäp ñaàu caàu.

Toâi coù ngöôøi baïn K17 Thuû Ñöùc laø Chuaån UÙy Tuù, chi ñoäi tröôûng cuûa chi ñoaøn thieát kî ñang tham chieán. Toâi goïi cho anh, ñeà nghò anh baén toái ña vaøo khu nhaø beân höôùng baéc hoà nöôùc ñeå chia löûa cho toâi.

Ñaàu caàu laäp xong, vaøi BÑQ cheát vaø bò thöông. Khi quaû khoùi vaøng boác leân nôi ñaùm saàu ñoâng ñaàu xoùm, thì Cobra can thieäp. Döôùi hoûa löïc yeåm trôï huøng haäu cuûa Cobra, chuùng toâi aøo aøo chaïy leân chieám nhöõng uï ñaát nôi raëng tre. Toâi ra daáu cho chi ñoäi thieát kî tieán leân ñeå quaân toâi theo sau. Hai Trung Ñoäi 2 vaø 3 daøn haøng ngang cuøng M113 tieán leân tieáp tay Trung Ñoäi 1. Ñaïn bay khaép höôùng. Khoâng phaân bieät ñöôïc ñaïn cuûa ta, hay cuûa ñòch.

Chieác thieát quaân vaän cuûa Chuaån UÙy Tuù vöøa ñeø saäp moät caùi chuoàng traâu thì hai quaû B 40 bay söôït qua ñuoâi xe, noå


tung trong buïi chuoái. Chieác xe luøi voäi ra ngoaøi ruoäng luùa. Hai khaåu ñaïi lieân 30 vaø ñaïi lieân 50 treân xe baén aøo aøo vaøo caên nhaø lôïp laù döøa, vaùch vaùn giöõa xoùm. Toâi vaø anh Binh Nhì Truyeàn naáp sau caây rôm ñaøng tröôùc caên nhaø laù döøa, vaùch vaùn ñoù. Toâi vöøa ra söùc neùm ñöôïc quaû M26 qua noùc nhaø ñeå noù rôi noå höôùng sau nhaø thì Truyeàn la to,

-"Thieáu uùy ôi! suùng em keït ñaïn roài!" Toâi sôï ñòch nghe ñöôïc tieáng anh ta la hoaûng, voäi ñöa tay

bòt mieäng anh laïi. Caùi vuï keït ñaïn thì toâi ñaõ gaëp nhieàu laàn trong hai naêm coøn thuï huaán trong tröôøng. Khoán noãi, khaåu Garant cuûa Truyeàn khoâng coù löôõi leâ, bieát laáy caùi gì ñeå caïy voû ñaïn khoûi cô baåm baây giôø? Toâi chôït nhôù ra trong tuùi mình coù caùi baám moùng tay.

T o â i g i a o k h a å u carbine cho Truyeàn ñeå anh quan saùt gaùc giaëc. Chöa ñaày moät phuùt sau khaåu Garant laïi toát trôû laïi. Toâi neùm theâm moät quaû M26 nöõa qua maùi nhaø. Hai thaøy troø toâi nhaøo vaøo naáp sau caùi coái xay luùa nôi ñaàu hieân. Coù tieáng ngöôøi reân beân hieân sau. Toâi thaáy moät khaåu trung lieân noài RPD naèm choûng goïng treân neàn ñaát. Hai caùn binh VC mình maåy beâ beát maùu ñang coá laàn löng tìm kieám caùi gì ñoù. Toâi nhaém ngay ñaàu chuùng, ria qua ria laïi moät baêng M2.

Trung Ñoäi 2 cuûa Thöôïng Só Huyønh cuõng vöøa aøo tôùi. Chuùng toâi haøng ngang tieán sang khu maáy caùi choøi nuoâi vòt treân bôø taây cuûa caùi ñaàm nöôùc. Ñoaøn thieát vaän xa theo saùt beân yeåm trôï.

Chuùng toâi giôø naøy ñang ôû sau löng nhöõng teân VC baùm truï quanh hoà. Chuùng nguïp laën xuoáng nöôùc giaáu mình. Nhöõng khaåu ñaïi lieân treân xe baén tung xaùc chuùng. Nhöõng thaân hình ruõ xuoáng nhö nhöõng traùi chuoái naùt. Nöôùc hoà trôû thaønh maøu ñoû, thaãm daàn, thaãm daàn...

Chuùng toâi coøn phaûi tieáp tuïc thanh toaùn caùi xoùm nhaø beân

ÑA HIEÄU 92 163

höôùng baéc caùi ñaàm. Ñaïn reùo töù tung. Khoùi suùng, khoùi bom, khoùi löïu ñaïn, khoùi nhaø chaùy muø mòt. Chuù Haï Só Phong, ngöôøi naáu côm cuûa toâi bò thaát laïc töø luùc khôûi ñaàu cuoäc xung phong qua ñöôøng, giôø naøy môùi tìm gaëp laïi ñöôïc oâng thaøy. Toâi vaø chuù Phong nhaûy vaøo moät nhaø coù nhöõng caùi lu baèng saønh thaät to döïng saùt vaùch duøng ñeå chöùa luùa gioáng. Coù maáy khaåu AK vöùt treân saøn nhaø. Daáu chaân öôùt buøn coøn raát môùi in treân maët caùi saäp goã nôi goùc nhaø, caïnh moät caùi coùt chöùa luùa. Hai khaåu carbine M2 noå doøn, nhöõng caùi lu beå. Toâi rôïn toùc gaùy khi thaáy töø trong vaøi caùi lu chöa vôõ coù ngöôøi nhaûy ra! Toâi bò tröôït chaân teù ngöûa giöõa saøn.

Toâi naèm ngöûa boùp coø. Nhöõng ngöôøi aùo ñen tay caàm AK truùng ñaïn guïc xuoáng. Coù vaøi caùi xaùc ñeø aäp treân ngöôøi toâi. Trong khi ñoù, chuù Phong baén aøo aøo vaøo caên phoøng goã cöûa ñoùng kín mít. Vì naèm ngöûa, toâi nhìn thaáy moät thanh maõ taáu saùng loaùng quô leân töø coùt chöùa luùa nôi goùc nhaø sau löng chuù Phong. Toâi la thaát thanh,

-"Phong! ñaøng sau!" Thanh maõ taáu haï xuoáng! Phong chæ kòp dang hai tay ñöa

khaåu suùng carbine leân ñôõ nhaùt cheùm. Chuù khuîu xuoáng vì nhaùt cheùm quaù maïnh. Ngöôøi cheùm chuù maát ñaø, loän coå xuoáng ñaát. Phong hoaøn hoàn, neän moät ñeá suùng vaøo ñaàu keû thuø.

-"Boáp!" Caùi ñaàu vôõ suïm. OÙc pha maùu phoït ra, vaêng leân ngöïc

Phong. Phong la lôùn, -"Chaïy thoâi! Thieáu uùy!" Toâi hoaûng quaù, baén caïn baêng ñaïn roài laên troøn ra höôùng

saân. Chuù Phong theo saùt beân. Ra tôùi saân, chuù Phong neùm vôùi vaøo kho moät traùi M26. Hai thaøy troø toâi uø teù chaïy ngöôïc ra bôø ruoäng. Hai chieác M113 aùn ngöõ döôùi ruoäng töø naõy tôùi giôø khoâng daùm can thieäp sôï baén laàm quaân baïn, nay thaáy thaøy troø toâi chaïy ra, theá laø hoï töôùi ñaïn truøm leân caùi nhaø kho. Moät quaû löïu ñaïn laân tinh khieán caùi nhaø kho boác chaùy. Chuaån UÙy Tuù nhaûy xuoáng xe, gioïng anh laïc ñi,

- "Long ôi! Toa bò thöông coù naëng khoâng?" Toâi cuùi nhìn quaàn aùo mình. AÙo quaàn toâi ñaày maùu! Toâi


ñöa tay xoa maët, maët toâi cuõng coù maùu! Maùu ñoû caû caùi theû baøi, öôùt ñaãm caû cuoán Laêng Nghieâm Chuù nhoû xíu toâi ñeo tröôùc ngöïc. Toâi dang tay sôø khaép ngöôøi, chaúng coù choã naøo ñau. Hoùa ra maùu treân ngöôøi toâi laø maùu ñòch! Khi bò baén haï, xaùc chuùng ñeø leân ngöôøi toâi trong saøn kho luùa.

Töø ñaàu traän tôùi giôø, Trung Ñoäi 3 cuûa Chuaån UÙy Ñaït laø ít bò toâi söû duïng nhaát. Toâi phaûi phoøng hôø moät só quan ñeå thay theá mình, neáu mình coù meänh heä gì. "Duø ít, duø nhieàu, phaûi coù tröø bò" (huaán luyeän vieân chieán thuaät, Ñaïi UÙy Myõ vaø Trung UÙy Ñöùc caên daën nhö theá!)

Baây giôø laø luùc toâi duøng tôùi löïc löôïng tröø bò cuûa ñaïi ñoäi. Toâi goïi Chuaån UÙy Ñaït leân, giao cho anh thanh toaùn noát caùi xoùm nhoû cuoái thoân. Gioù luùc naøy theo höôùng nam baéc. Toâi bieát M113 cuûa Tuù coù ñem theo nhieàu löïu ñaïn laân tinh. Toâi nhôø Tuù laøm cho Ñaït moät maøn khoùi che ñeå anh an toaøn aùp saùt muïc tieâu. Chuùng toâi doàn heát hoûa löïc baén yeåm trôï hoâng traùi cho Trung Ñoäi 3. Vaäy maø nhöõng oå khaùng cöï cuûa ñòch vaãn coøn raát maïnh. Caùnh quaân cuûa Chuaån UÙy Ñaït bò caàm chaân nôi vöôøn chuoái phía tröôùc xoùm nhaø laù coù nhöõng caây cau vaø beå chöùa nöôùc möa. Ñaït goïi toâi xin tieáp tay.

Toâi daøn quaân haøng ngang, aøo leân beân traùi choøm nhaø maø Trung Ñoäi 3 ñang giaønh giöït vôùi ñòch. Caên nhaø coù nhöõng caây cau cao coù veû laø chæ huy sôû haønh quaân cuûa VC, vì coù nhieàu ñöôøng giaây ñieän thoaïi vaø choøi gaùc bao quanh. Xung quanh choøm nhaø naøy laø vöôøn töôïc, vôùi heä thoáng giao thoâng haøo chaèng chòt. Khu naøy ñöôïc ñòch baûo veä baèng nhöõng toå tam tam. Moãi toå tam tam coù hai AK47 vaø moät B40.

Chuùng toâi duøng löïu ñaïn cay xen keõ vôùi löïu ñaïn mieång MK2 ñeå thanh toaùn töøng maét löôùi giao thoâng haøo. Chieám ñöôïc ñoaïn giao thoâng haøo naøo, chuùng toâi phaûi chia ngöôøi baùm truï, sôï ñòch phaûn coâng giaønh laïi.

Toâi phaûi vaøo taàn soá khoâng luïc cuûa chieác L19 treân trôøi ñeå xin khoâng yeåm tieáp caän. Só quan ñieàu khoâng tieàn tuyeán hoâm aáy laø Thieáu UÙy Thaønh, goác Ñòa Phöông Quaân cuûa Tieåu Khu Quaûng Nam, anh quen vôùi gia ñình toâi. Cobra yeåm trôï thaät höõu hieäu. Chuùng toâi tieán chieám töøng thöôùc ñaát moät sau

ÑA HIEÄU 92 165

nhöõng traøng ñaïn 40 ly traûi xuoáng töø tröïc thaêng voõ trang. Cuoäc giao tranh giaèng co, keùo daøi khoaûng hôn nöûa giôø maø vaãn chöa ngaõ nguõ. Coù luùc gioù baát chôït ñoåi chieàu, quaân baïn cuõng khoå vì hôi löïu ñaïn cay.

Khi caùnh quaân cuûa toâi vaøo tôùi giöõa vöôøn thuoác laù thì tieáng keøn xung phong cuûa Vieät Coäng boãng noåi leân lanh laûnh töø cuoái thoân höôùng taây. Roài toâi nghe suùng ñòch roä leân ñoàng loaït khaép moïi höôùng. Toâi ra leänh cho ñaïi ñoäi ngöøng laïi boá trí taïi choã, caûnh giaùc chôø ñôïi moät cuoäc phaûn coâng cuûa ñòch. Maáy phuùt sau suùng ñòch thöa daàn, roài ngöøng haún. Toâi chôït nghieäm ra, tieáng keøn xung phong cuûa Vieät Coäng laïi laø hieäu leänh ruùt lui cuûa chuùng!

Toâi yeâu caàu maùy bay di chuyeån taùc xaï veà nhöõng muïc tieâu xa hôn, höôùng taây baéc. Khoaûng xeá tröa, ñaïi ñoäi toâi hoaøn toaøn kieåm soaùt ñöôïc laèn ranh baéc treân baûn ñoà haønh quaân. Höôùng baéc ñaïi ñoäi toâi laø vuøng traùch nhieäm cuûa Thuûy Quaân Luïc Chieán Hoa Kyø. Chuùng toâi laáy ñöôïc khaù nhieàu AK, vaø B40. Trung Ñoäi 3 tòch thu ñöôïc moät maùy truyeàn tin Trung Coäng, moät khaåu ñaïi lieân 12,7 ly, vaø moät khaåu 57 ly khoâng giaät maø ñòch ñaõ vuøi voäi trong ñoáng rôm tröôùc khi thaùo chaïy.

Vieäc caáp baùch phaûi laøm cuûa toâi luùc ñoù laø taûn thöông quaân baïn. Toâi nhôø Chuaån UÙy Tuù cho moät xe M113 chuyeån vaän duøm nhöõng BÑQ cheát vaø bò thöông ra ngoaøi ñöôøng. Chieác xe lieân tuïc ñi veà nhö con thoi.

Toâi nhìn quanh, kieám caùi maùy truyeàn tin ñaïi ñoäi ñeå baùo caùo keát quaû xung phong cho ñaïi uùy tieåu ñoaøn tröôûng. Toâi khoâng thaáy Binh Nhaát Mai Ñaêng Vinh ñaâu caû.

Haï Só Phong nöôùc maét daàm deà, caàm tay toâi, keùo toâi lui veà khu vöôøn troàng ñaäu ñuõa. Thi theå Mai Ñaêng Vinh naèm vaét ngang treân loái moøn. Ñaàu cuûa Vinh maát moät maûnh soï baèng baøn tay. OÙc Vinh vaêng vaõi treân ñaát. Ruoài nhaëng bu ñen huùt maùu ngöôøi cheát.

Hai maét Vinh môû tröøng tröøng. Mieäng Vinh haù hoác. Toâi nhìn roõ hai caùi raêng vaøng oùng aùnh. Ngöïc Vinh cuõng ñaày maùu. Caùi oáng lieân hôïp cuûa chieác PRC10 bò baén vaêng ñaâu maát. Vì theá suoát giai ñoaïn choùt cuûa cuoäc taán coâng, toâi khoâng


nghe, "Ñ.M! Anh laø Ñaø Laït!..." Chuaån UÙy Tuù gôõ caùi baêng ca beân hoâng xe xuoáng. Toâi vaø

Tuù khieâng xaùc ngöôøi ñoà ñeä cuûa toâi leân thieát vaän xa. Tình thaøy troø giöõa toâi vaø Vinh chæ keùo daøi coù möôøi hai ngaøy. Toâi coøn nhôù maõi tieáng noùi, tieáng cöôøi cuûa Vinh cho tôùi ngaøy hoâm nay.

Boán möôi naêm roài, anh khoâng queân hai caùi raêng vaøng cuûa em, luùc em cöôøi. Vinh ôi! Beân luoáng ñaäu, toâi ngoài thaãn thôø, hoài töôûng laïi nhöõng laàn chaám döùt haønh quaân tröôùc ñaây, thaøy troø toâi veà quaây quaàn trong caên leàu nhoû ngoaøi ngoaïi oâ Hoäi An. Coù laàn toâi ñaõ ngaâm baøi töø "Löông Chaâu" cuûa Vöông Haøn cho ñaøn em cuûa mình nghe. Qua lôøi bình giaûi cuûa toâi, nhöõng ngöôøi lính Bieät Ñoäng Quaân aáy ñaõ thaáy trong yù thô, cuoäc ñôøi cuûa chính hoï:

"...Tuùy ngoïa sa tröôøng quaân maïc tieáu. Coå lai chinh chieán kyû nhaân hoài" (Vöông Haøn). Chieác M113 vöøa rôøi ñieåm taûi thöông; chieác xe ñem ñi

nhöõng caùi poncho; nhöõng caùi poncho cuoán goïn nhöõng thuoäc caáp cuûa toâi vöøa naèm xuoáng.

Treân ñoàng luùa chieâm xuaân, khoùi vaãn coøn mòt muø, nhöng tieáng suùng ñaõ döùt. Taøn quaân cuûa ñòch ñang ruùt chaïy veà höôùng Kyø Lam. Coù hai caùnh quaân, moät cuûa TQLC Hoa Kyø, moät cuûa Trung Ñoaøn 51 Bieät Laäp ñang truy luøng chuùng.

Toâi kieåm laïi quaân soá, thaáy ñaïi ñoäi mình huït ñi quaù nöûa!Traän naøy, caû Tieåu ñoaøn 11/BÑQ coù 17 ngöôøi cheát, ñaïi

ñoäi toâi chieám 13. Soá ngöôøi bò thöông cuûa ñaïi ñoäi, vì laâu quaù roài, trong trí toâi chæ coøn mang maùng giöõa hai con soá 46 (hay 64?). Toâi nhuû thaàm, "Ñaây môùi chæ laø traän ñaàu tieân trong ñôøi moät só quan hieän dòch!"

Chuùng toâi ñöôïc leänh ruùt ra ñöôøng, chôø ñoùn phaùi ñoaøn töø treân xuoáng thò saùt chieán tröôøng. Ñaïi Taù Ñaøm Quang Yeâu, Tö Leänh Bieät Khu tôùi thaêm traän ñòa. Ñaïi taù xuoáng vaøi phuùt, noùi vaøi lôøi, roài ñaïi taù bay ñi.

Chuùng toâi laïi chôø Trung Töôùng Nguyeãn Chaùnh Thi, Tö Leänh Quaân Khu tôùi thaêm traän ñòa. Trung töôùng cuõng xuoáng vaøi phuùt, noùi vaøi lôøi, roài trung töôùng bay ñi.

ÑA HIEÄU 92 167

Khi baét tay toâi tröôùc luùc leân taøu, Töôùng Tö Leänh Quaân Ñoaøn nhìn söõng quaân phuïc cuûa toâi. Chaéc oâng thaáy laï? AÙo quaàn toâi beâ beát buøn vaø maùu. Hai oáng quaàn cuûa toâi taû tôi. Chuù Phong phaûi laáy kim baêng cöùu thöông gaøi noù laïi; neáu khoâng, ngöôøi ta seõ nhìn thaáy quaàn loùt cuûa toâi, toâi nghó, chaéc coù pheùp maàu naøo ñoù che chôû cho toâi. Hoaëc linh hoàn caùc nieân tröôûng cuûa toâi ñaõ khoân thieâng phuø hoä cho toâi. Neáu khoâng, toâi khoù soáng soùt qua traän naøy.

Boán möôi naêm sau ngaøy ñoù, ôû moät nôi raát xa Hoäi An, toâi ngoài nhìn möa tuyeát rôi chaàm chaäm. Moät khuùc phim ñôøi mình ñang quay laïi roõ neùt, töø töø...

Moät muøa Xuaân coù mai vaøng, neâu cao, ñoái ñoû. Moät muøa Xuaân queâ höông khoùi suùng mòt muø. Moät caùnh ñoàng luùa nöôùc, vaø nhöõng ñôït xung phong. Beân tai toâi nhö coøn nghe nhöõng tieáng theùt, "Bieät Ñoäng ! Saùt!" vang reàn...

Thaèng chaùu ngoaïi choaøng tay qua coå toâi. Noù ñoøi aüm. Tay traùi noù voâ tình chaïm vaøo caïnh söôøn phaûi cuûa toâi. Toâi giaät mình. Nôi chaùu toâi chaïm tay laø choã vieân ñaïn AK ñaõ chui vaøo, naèm caùch traùi tim toâi chöøng moät ñoát tay. Vieân ñaïn naèm ñaáy ñaõ ba möôi taùm naêm, keå töø tröa moàng moät Teát Maäu Thaân. Moät caûm giaùc teâ teâ, nhoät nhoät nôi veát thöông cuõ khieán toâi baät cöôøi.

Thaáy toâi cöôøi, chaùu toâi cuõng toeùt mieäng cöôøi theo. Thaèng beù baäp beï,

-"Ong...ong... ong ngaïi..." Nuï cöôøi cuûa noù thaät laø trong saùng, hoàn nhieân. Toâi caàu mong ôn Trôøi ban cho chaùu toâi nhöõng muøa Xuaân

bình yeân... (Seattle, moät ngaøy ñaàu Xuaân Bính Tuaát, 2006)

Vöông Moäng Long vaø chaùu ngoaïi


Thanh Thieáu Nieân Ña Hieäu

ÑA HIEÄU 92 169

Noel Huyeàn Dieäu

Haén aên theâm moät muoãng chaùo gaø töø trong caùi bình giöõ aám. Vò noùng cuûa chaùo laøm haén caûm thaáy deã chòu. Maáy hoâm nay haén khoâng ñöôïc khoûe. Haén

ñaõ töï naáu cho mình moät noài chaùo gaø. Nghe noùi chaùo gaø raát toát khi bò khoù ôû trong mình. Haén höõng hôø nhìn nhöõng ñôït boâng tuyeát tieáp tuïc rôi ôû ngoaøi trôøi. Tuyeát traéng xoùa. Tuyeát phuû daày treân baõi coû ñaõ ngaû maøu vaøng tröôùc cöûa caây xaêng. Haén nghó, chaéc phaûi ñoùng cöûa sôùm thoâi. Nhaân vieân ñaõ veà heát roài, chæ coøn moät mình haén trong tieäm taïp hoùa nhoû naèm gaàn moät khu chung cö. Beân kia ñöôøng, nhöõng tieäm nho nhoû

ª Thu Nga 18B

ª truyeän ngaén


hình nhö cuõng vaéng khaùch vaø coù tieäm thì chaéc ñaõ ñoùng cöûa roài. Haén laøm vieäc ôû tieäm naøy cuõng khaù laâu. Haén haàu nhö quen maët vôùi taát caû khaùch haøng lui tôùi trong tieäm. Nhöõng ngöôøi Myõ ñen thaân thieän goïi haén laø “old Chinese man”. Haén chæ cöôøi deã daõi, khoâng buoàn ñính chính laø mình khoâng phaûi ngöôøi Taøu.

Caû nguyeân ngaøy hoâm nay, haén ñaõ ñaùp leã khoâng bieát bao nhieâu laàn caâu "Merry Chistmas!" Ai cuõng coù veû hoái haû, mua, traû tieàn, leo leân xe, roà maùy. Haén thì khoâng coù gì ñeå phaûi hoái haû caû maø traùi laïi, haén laïi coù veû boàn choàn böùt röùt, nhö coù veû chôø ñôïi ai thì phaûi. Nhöng chieàu ñaõ xuoáng, boùng toái ñaõ traøn lan maø söï mong ñôïi cuûa haén hình nhö khoâng ñöôïc ñaùp öùng, cho neân haén môùi quyeát ñònh ñoùng cöûa ñeå ra veà.

Haén queùt aùnh maét moät voøng trong tieäm. ñeøn ñieän nhaáp nhaùy khaép nôi. Noel thaät söï ñaõ hieän dieän. Moät muøa leã Giaùng Sinh nöõa, cuõng buoàn vaø cuõng coâ ñôn nôi xöù laï. Trong nhöõng giôø phuùt cuoái naêm, ai cuõng coù veû roän raøng vaø hình nhö hoï coá gaéng chaïy ñua vôùi kim ñoàng hoà. Haén thaàm nghó, ngöôøi ta coù gia ñình, baø con, hoï haøng thaân thuoäc neân hoï môùi voäi vaõ ñi mua caùi naøy, ñi saém caùi kia cho giaây phuùt ñoaøn tuï vôùi gia ñình. Coøn haén, moät mình ñôn ñoäc, heø qua, thu tôùi, ñoâng sang roài xuaân laïi thì cuõng vaäy thoâi. Moät mình thì muøa naøo cuõng nhö muøa naáy. Muøa heø, haén ngaém thieân haï baän aùo quaàn cuõn côõn ñi bôi, ñi caém traïi, ñi nghæ heø; muøa thu nhìn nhöõng coâ gaùi chöng dieän aùo quaàn sang troïng; coøn muøa ñoâng reùt möôùt, ngöôøi ta aám cuùng trong nhöõng caên nhaø loäng laãy, cöûa ñoùng then caøi; vaø ngaøy nay, ngöôøi ta roän ròp ñoùn chaøo ngaøy Chuùa ra ñôøi beân caïnh nhöõng ngöôøi thaân thöông tröôùc loø söôûi aám cuùng.

Maëc duø khoâng coù ñaïo vaø cuõng khoâng coù ai ñeå cuøng aên möøng Noel, nhöng khoâng khí thieân haï noâ nöùc ngay trong tieäm taïp hoùa, ôû tröôùc laø caây xaêng, laøm haén cuõng caûm thaáy noân nao. Luùc naøy ngöôøi ta lo söûa soaïn böõa aên toái cho gia ñình, khoâng coøn nhieàu ngöôøi ñi ra ñöôøng nöõa. Buoåi tröa, tieäm cuõng raát ñoâng ngöôøi, hoï mua nhöõng moùn haøng moät caùch voäi vaõ, nhö theå "naêm cuøng thaùng taän", nhöng baây giôø

ÑA HIEÄU 92 171

thì vaéng ngoe. Ai ai cuõng coù gia ñình neân giôø phuùt naøy, chaéc khoâng ai ñi ra ñöôøng laøm gì nöõa, chæ coù haén, vaãn coøn loay hoay, chöa chòu veà nhaø. Haén chôït ngaäm nguøi thaáy mình thaät coâ ñôn, khoâng coù ngöôøi thaân thuoäc, ñoùn Noel trong moät tieäm taïp hoùa vaéng ngoe. Haén chôït nhôù ñöùa em gaùi môùi gôûi thô xin haén 1,000 ñeå môû tieäm laøm aên, thaèng em hoï cuõng xin 2,000 ñeå mua moät caùi xe Honda ñeå chôû khaùch, goïi noâm na laø "honda oâm". Baø Thím cuõng ñaõ 70 tuoåi xin vaøi traêm mua thuoác uoáng v.v....

Haén ñi raûo moät voøng quanh choã chöng baøy ñoà chôi cho con nít: naøo laø xe hôi, taøu thuûy, xe ñieän, troø chôi ñieän töû, ñeøn ñuoác nhaáp nhaùy, tieáng coøi xe löûa, aâm thanh quaûng caùo caùc moùn ñoà chôi cho con nít chaïy baèng pin v.v... Haén chôït ngaäm nguøi nhôù laïi thôøi thô aáu cuûa haén, khoâng coù moät moùn quaø cho ra hoàn. Meï haén ngheøo, baùn rau traùi ngoaøi chôï, tieàn lôøi chæ ñuû ñeå ñong gaïo, vaäy maø meï haén ñaõ taàn taûo lo cho haén aên hoïc thaønh taøi, meï haén noùi, khi haén thaønh taøi, haén coù theå lo tieáp cho maáy ñöùa em. Ba haén ñaõ maát töø laâu. Khi haén lôùn khoân, haén phaûi thay cha, thay meï maø saên soùc ñaøn em. Haén nhôù nhöõng ngaøy möa, luït, meï haén khoâng baùn ñöôïc rau, khoâng ñuû tieàn ñong gaïo, maáy meï con phaûi aên chaùo vaøi ngaøy. Buïng haén tôùi ñeâm keâu roàn roät. Meï haén thöông tình, ngoài daäy moø maãm trong chaïn ñöôïc maáy cuû khoai lang, luoäc leân cho haén ñôõ ñoùi; ñöùa em gaùi uùt ngöûi ñöôïc muøi khoai, cuõng daäy ñoøi aên. Haén thöông em, nhöôøng heát cho em. Ngaøy haén toát nghieäp Tuù Taøi I, meï haén giaø haún ñi. Haén böông chaõi xin vieäc daïy keøm taïi gia ñeå coù tieàn tieáp tuïc hoïc noát caùi Tuù Taøi II. Meï haén vöøa môùi sung söôùng thaáy con ñoã ñaàu thì tôùi luùc haén phaûi leân ñöôøng toøng quaân, nhaäp nguõ. Ra tröôøng, haén ñöôïc ñöa ñi Boä Binh, toái ngaøy haønh quaân gieát giaëc. Meï haén phaûi caïo ñaàu ba laàn ñeå caàu nguyeän cho con mình sôùm ñöôïc bình an trôû veà beân meï.

Roài theo vaän nöôùc toái ñen, ñôøi haén ñaõ traûi qua 10 naêm ñen toái trong caùc traïi tuø coäng saûn. Khi haén ra khoûi tuø thì meï haén cuõng ñaõ qua ñôøi! Hai ñöùa em, hoïc haønh ñang dôû dang, phaûi boû hoïc. Haén phaûi laøm ñuû ngheà ñeå coù theå nuoâi


mình vaø nuoâi em thaät cô cöïc... Quaõng ñôøi quaù khoå ñeå moãi khi nghó ñeán haén coøn caûm thaáy haõi huøng.

Nhôù tôùi em gaùi, haén laïi nhìn ra ngoaøi vôùi veû boàn choàn. Haén ñang chôø voùc daùng nhoû nhaén cuûa moät coâ beù ngöôøi Myõ maø haén môùi gaëp caùch ñaây 2 ngaøy, ngay trong tieäm naøy vaøo buoåi chieàu. Haén ngaïc nhieân vì khoâng heà thaáy coâ beù naøy bao giôø. Haén ñoaùn coâ beù ôû gaàn ñaây, beân trong maáy caên chung cö ngheøo. Coâ beù thoø tay vaøo trong tuùi aùo jacket loâi ra moät môù tieàn caéc, ñaët xuoáng saøn, roài laïi moi ra theâm nöõa. Haén thaáy coâ beù ñeám nhöõng ñoàng tieàn moät caùch caån thaän. Coâ ñeám ñi, ñeám laïi nhieàu laàn, cuoái cuøng coâ coù veû thaát voïng, boû tieàn laïi vaøo tuùi vaø caàm con buùp beâ leân nhìn ngaém vaø laät ngöôïc con buùp beâ laïi, nhìn vaøo giaù tieàn daùn ôû döôùi chaân con buùp beâ.

Thaáy tieäm cuõng ñang thöa khaùch, vaø cuõng toø moø, haén böôùc laïi gaàn coâ beù. Coâ beù toùc vaøng ñang ñöùng ngaém con buùp beâ moät caùch say söa, khoâng heà bieát coù söï hieän dieän cuûa haén beân caïnh. Coâ beù khoaûng chöøng 8, 9 tuoåi, coù theå nhoû hôn, cuõng coù theå lôùn hôn, coâ maëc moät chieác quaàn jean coù veû cuõ kyõ, khoâng bieát coâ baän aùo gì ôû trong nhöng beân ngoaøi laø moät chieác aùo jacket maøu tím nhaït cuõng cuõ nhö chieác quaàn. Toùc coâ vaøng oùng aùnh döôùi nhöõng chieác ñeøn Noel laäp loøe. Haén theo aùnh maét cuûa coâ beù, cuõng nhìn con buùp beâ ñang chöng treân chieác keä böøa baõi ñoà chôi. Con buùp beâ coù laøn mi thaät daøi, chieác mieäng ñoû ñang cöôøi chuùm chím. Con buùp beâ cuõng coù maùi toùc baïch kim daøi tôùi thaét löng nhö cuûa coâ beù. Con buùp beâ ñeïp thaät. Haén laïi ngaäm nguøi nhôù tôùi ñöùa em gaùi cuûa haén ngaøy coøn thô aáu. Em haén theøm thuoàng moät con buùp beâ bieát nhaém maét, môû maét, bieát khoùc, bieát cöôøi maø moãi muøa Noel anh em haén thaáy chöng baøy trong moät tieäm taïp hoùa sang troïng nôi thaønh phoá haén cö nguï. Haén chæ coù moät ñöùa em gaùi neân raát thöông em. Haén ñaõ töøng mô öôùc, khi lôùn leân, laøm coù nhieàu tieàn, haén seõ mua cho em gaùi moät con buùp beâ thaät ñeïp ñeå thaáy em gaùi nôû moät nuï cöôøi sung söôùng treân moâi. Nhöng söï mô öôùc cuûa haén ñaõ khoâng bao giôø trôû thaønh söï thaät. Cho tôùi baây giôø, em haén vaãn ngheøo ñoùi vaø ñang ñau beänh nôi queâ höông, coøn haén thì ñang löu

ÑA HIEÄU 92 173

laïc xöù ngöôøi.Haén hoûi coâ beù:- Chaùu thích con buùp beâ ñoù laém haû?Coâ beù giaät mình, nhìn haén:- Vaâng.Coâ nhoeûn moät nuï cöôøi vaø hoûi:- Con buùp beâ ñeïp quaù haû oâng? OÂng coù thaáy nhö vaäy

khoâng?Haén caàm con buùp beâ leân vaø noùi:- Ñeïp thaät. Boä chaùu thích laém haû? Chaùu muoán mua phaûi

khoâng?Coâ beù coù veû ngaàn ngöø:- Phaûi. Chaùu muoán mua noù laém nhöng chaùu khoâng nghó

laø chaùu...Coâ beù noùi xong ñaët con buùp beâ xuoáng. Haén nhoû nheï:- Chaùu muoán mua nhöng khoâng ñuû tieàn phaûi khoâng?Coâ beù môû to maét nhö coù yù hoûi: “Taïi sao oâng bieát?’’, roài

coâ noùi:- Chaéc chaùu phaûi ñeå daønh theâm moät thôøi gian nöõa môùi

coù ñuû tieàn mua, nhöng sôï khoâng kòp.- Vaäy sao? Nhöng khoâng kòp gì haû chaùu?Haén thaáy moät thoaùng buoàn hieän leân trong ñoâi maét maøu

xanh thaãm cuûa coâ beù:- Chaùu sôï khoâng kòp vì... vì meï cuûa chaùu saép gaëp em chaùu

roài maø chôø thì khoâng bieát bao giôø chaùu môùi ñeå daønh cho ñuû.- Meï chaùu gaëp em chaùu ôû ñaâu?- Meï chaùu ñau naëng laém, nghe oâng ngoaïi noùi, baùc só baûo

meï seõ leân thieân ñaøng, maø leân thieân ñaøng thì meï seõ gaëp em chaùu. Noù leân thieân ñaøng naêm ngoaùi oâng aï.

Tim haén xao xuyeán. Haén caàm con buùp beâ leân nhìn vaøo caùi giaù tieàn nhoû coù ghi: 9 ñoàng 99 cent Haén nhìn coâ beù moät caùch thöông caûm. Moät baøn tay cuûa haén ñang ñeå trong tuùi quaàn. Nhöõng ngoùn tay cuûa haén ñang chaïm vaøo nhöõng ñoàng baïc giaáy vaø baïc caéc ñang laãn loän vôùi nhau. Haén oân toàn hoûi coâ beù:

- Toâi chaéc chaùu coù ñuû tieàn ñoù, chaùu ñeám laïi thöû coi.


Coâ beù noùi:- Daï khoâng ñuû ñaâu, con buùp

beâ naøy 9 ñoàng 99. Chaùu ñeám roài, chaùu chæ coù 8 ñoàng thoâi.

Haén oân toàn:- Chaùu cöù ñeám laïi thöû coi, toâi

giuùp cho. Coâ beù loâi tieàn ra vaø ñeám.

Haén noùi:- Toâi giuùp chaùu nheù?Coâ beù khoâng ngaàn ngaïi, ñaët

soá tieàn vaøo tay haén. Toaøn laø tieàn cent. Vaøi ñoàng rôùt khoûi tay haén, rôi xuoáng saøn nhaø. Coâ beù cuùi xuoáng löôïm tieàn vaø noùi “sorry”. Haén kín ñaùo loâi theâm moät môù tieàn baïc caéc töø trong tuùi ra vaø cuõng moät caùch kín ñaùo, haén nhaäp chung vôùi soá tieàn cuûa coâ beù ñöa. Haén giaû boä ñeám tôùi, ñeám lui roài reo leân:

- Thaáy chöa! Toâi noùi chaùu phaûi ñeám laïi maø vì chaúng nhöõng chaùu coù ñuû, maø con dö nöõa neø.

Neùt maët coâ beù töôi leân:- Thieät sao? OÂng noùi thaät haû?- Chaùu coù ñeán 12 ñoàng laän. Dö söùc thaáy chöa. Chaùu tôùi

ñaây tính tieàn roài ñem veà cho meï lieàn nheù.Coâ beù neùt maët haân hoan ñi ñeán quaày haøng vôùi haén. Haén

caån thaän boû con buùp beâ vaøo moät bao giaáy, ñöa cho coâ beù vaø ñöa theâm vaøi ñoàng baïc caéc vaø noùi:

- Chaùu coøn dö caû gaàn moät ñoàng laän neø. Chaùu veà ñöa meï chaùu lieàn ñeå meï ñöa em chaùu cho kòp Noel nghe.

Coâ gaùi caàm goùi giaáy vaø noùi:- Caûm ôn oâng, vaäy laø chaùu ñeám sai haû? Meï chaùu chaéc seõ

vui laém vaø em chaùu chaéc cuõng seõ raát vui ñoù oâng.Haén nhoû nheï:- Toâi cuõng mong nhö vaäy. Khi naøo meï chaùu ñi thaêm em

gaùi chaùu, neáu coù theå chaùu cho toâi bieát nhaù.Coâ beù gaät ñaàu:- Daï vaâng. OÂng ngoaïi noùi meï coù theå ñi thaêm em cuûa

ÑA HIEÄU 92 175

chaùu tröôùc Noel ñoù oâng.Coâ beù ñi nhanh ra cöûa. Haén ngaån ngô vì ñaõ queân hoûi coâ

beù ôû ñaâu, sao laïi ñi moät mình. Haén cuõng sôï coâ khoâng ñöôïc an toaøn khi ñi moät mình ra ñöôøng nhö vaäy. Nhöng haén cuõng nhôù ra, tieäm xaêng cuûa mình ñang ôû gaàn khu chung cö ngheøo. Nhöõng treû em thieáu nieân vaøo tieäm moät mình mua baùnh, keïo, nöôùc uoáng cuõng nhieàu laém, ñaâu coù sao!

Ñaõ 2 ngaøy troâi qua roài, khoâng thaáy coâ beù trôû laïi. Haén ngaãm nghó khoâng bieát meï cuûa coâ beù ñaõ qua ñôøi chöa? Khoâng bieát baø bò beänh gì vaø ñöùa em gaùi cuûa coâ beù khoâng bieát taïi sao cuõng ñaõ cheát? Haén nhìn qua cöûa moät laàn nöõa, ngoaøi saân baây giôø thaät söï ñaõ vaéng ngoe. Khaùch vaøo tieäm cuõng ñaõ heát, maø khaùch ñoå xaêng cuõng khoâng coøn. Tuyeát ñaõ ngöøng rôi nhöng khoâng gian ñaõ traéng xoùa vôùi moät lôùp tuyeát daøy. Haén tieán ñeán cöûa tính xoay taám baûng coù chöõ "Open” ra chöõ ‘’Closed’’ thì thaáy moät ngöôøi ñaøn oâng ñang tieán vaøo. Ngöôøi ñaøn oâng co ro trong chieác aùo laïnh cuõ kyõ maøu ñen, baïc theách. OÂng ta böôùc voâ tieäm. Neùt maët ngöôøi ñaøn oâng traéng beäch vì laïnh. Haén bieát chung quanh ñaây, coù nhieàu ngöôøi voâ gia cö maø haén thænh thoaûng ñem thöùc aên, thöùc uoáng cho hoï, coù leõ oâng ta cuõng vaäy. OÂng chaøo haén: - Toâi bieát oâng saép ñoùng cöûa tieäm, nhöng... toâi... toâi laïnh quaù...

Haén voäi noùi:- Khoâng sao. Voâ ñaây ñi. Toâi khoâng coù gì phaûi voäi laém.Ngöôøi ñaøn oâng maëc aùo ñen nhìn haén moät caùch bieát ôn.

Haén cuõng nhìn oâng ta. OÂng ta coù veû oám yeáu vaø co ro. Chieác aùo laïnh cuûa oâng raùch nhieàu choã. Haén thaáy moâi oâng ta taùi nhôït vì laïnh. Toäi nghieäp. Tuy cuõng ñaõ meät moûi, nhöng thaáy oâng giaø laïnh leõo, ñaùng thöông, haén nieàm nôû chaøo. Ngöôøi ñaøn oâng ñöa tay phuûi nhöõng haït tuyeát töø treân ñaàu xuoáng ñaát. OÂng ta nhìn haén. Maét oâng maøu xaùm, thaät ñuïc. Haén ñöa cho ngöôøi ñaøn oâng bình ñöïng chaùo. Chaùo coøn khaù nhieàu, haén voàn vaõ:

- Trôøi laïnh quaù phaûi khoâng oâng? Toâi coù chaùo noùng, oâng duøng moät tí cho aám buïng nheù.

Ngöôøi ñaøn oâng ñöa tay gaõi vaøo gaùy vaø caàm laáy:


- OÀ! caûm ôn oâng, oâng töû teá quaù.Haén ñi laïi caùi quaày nöôùc vaø caø pheâ, roùt ra moät ly coøn

khaù noùng ñöa cho ngöôøi khaùc laï:- Ñaây, caø pheâ coøn khaù noùng, oâng uoáng ñi. Sao giôø naøy

oâng coøn ôû ngoaøi ñöôøng? Khoâng veà ñoùn Noel aø?Ngöôøi ñaøn oâng khoâng ngaàn ngaïi caàm taùch caø pheâ. Haén

mæm cöôøi nhìn ngöôøi ñaøn oâng thì beân ngoaøi coù tieáng noå chaùt chuùa. Haén môû cöûa nhìn ra vaø thaáy boùng moät boùng ngöôøi vöøa ngaõ xuoáng. Haén môû cöûa chaïy voäi ra ngoaøi. Beân caïnh chieác xe caûnh saùt laø thaân theå moät nhaân vieân coâng löïc naèm treân tuyeát. Haén nghe ngöôøi caûnh saùt thì thaøo: “Cöùu toâi! xin cöùu toâi”. Haén ñôõ ngöôøi caûnh saùt leân, vaø hì huïc ñem oâng ta vaøo tieäm ñeå oâng ta ngoài ngaû ngöôøi treân chieác gheá cuõ, gaàn quaày caø pheâ, cuùi xuoáng xem xeùt veát thöông treân vai ñang chaûy maùu. Chaø! maùu ra hôi nhieàu. Haén voäi quô moät chieác aùo vöøa giaët xong ñeå ôû döôùi quaày, chaën vaøo veát thöông. Vieân caûnh saùt reân moät tieáng ñau ñôùn, maët nhaên laïi. Haén nghó: phaûi baêng boù oâng ta roài keâu xe cöùu thöông môùi ñöôïc. Haén duøng caùi duct tape treân quaày, baêng treùo qua, treùo laïi treân vai, xuoáng naùch boïc leân nhieàu laàn treân laàn chieác aùo cuûa haén môùi ñaët leân ñeå maùu khoâng chaûy ra nöõa. Haén laøm vieäc moät caùch hoái haû vaø queân haún ngöôøi ñaøn oâng ngheøo ñoùi maëc aùo aùo ñen haén môùi tieáp luùc naõy, coù theå ngöôøi ñaøn oâng ñaõ ñi roài.

Ngöôøi caûnh saùt nhìn haén moät caùch bieát ôn. OÂng ta meät nhoïc nhaém maét laïi, chôø haén ñi laïi quaày goïi ñieän thoaïi. Khi haén trôû laïi, ngöôøi caûnh saùt noùi:

- Anh can ñaûm laém, anh khoâng sôï teân cöôùp coøn laûng vaûng ñaâu ñaây sao? Ñaùng leõ anh khoâng neân böôùc ra ngoaøi ñeå cöùu toâi nhö vaäy.

Haén nôû moät nuï cöôøi kieâu haõnh:- Toâi laø moät cöïu quaân nhaân maø, toâi khoâng bao giôø ñeå cho

moät ngöôøi bò thöông naèm chôø cheát nhö vaäy.Nuï cöôøi cuûa haén chöa taét treân moâi thì moät luoàng gioù laïnh

uøa vaøo, boùng moät ngöôøi ñaøn oâng maëc moät chieác aùo da cuõ, oâng ta khaù giaø, ñaù maïnh caùi cöûa, böôùc vaøo vôùi moät caây suùng treân tay. OÂng ta ra lònh:

ÑA HIEÄU 92 177

- Giô tay leân! Caû hai giô tay leân vaø ñöa tao taát caû tieàn ñaây, neáu khoâng tao baén!

Tim haén ñaäp nhanh, nhöng trí oùc laøm vieäc cuõng khoâng keùm lanh leï. Haén nhìn oâng giaø. OÂng ta khoâng coù veû gì laø moät teân cöôùp. Neùt maët oâng coù veû hieàn laønh laø khaùc. Maét oâng troûm lô. Boä raâu khaù raäm. Gioïng oâng ta khaøo khaøo laøm ra veû hung döõ. Haén hít moät hôi daøi vaø noùi:

- Baùc ôi! Noel maø baùc, baùc caàn gì cöù noùi, toâi seõ laøm theo, ñöøng neân caàm suùng nhö vaäy, lôõ coù chuyeän gì xaûy ra thì meät laém, coù caû oâng coø ôû ñaây neø... Baùc naày caàn gì, mình giuùp lieàn, ñuùng khoâng oâng coø? Baùc khoâng caàn phaûi duøng suùng baùc ôi!.

Ngöôøi ñaøn oâng noùi trong khi haøm raêng caén chaët, coù leõ vì laïnh:

- Caâm moàm! Coù ñöa tieàn hay khoâng?Ngöôøi caûnh saùt coá ngaên côn ñau, ñöa tay vaøo baùng suùng.

Haén nhìn thaät nhanh tình theá, lieàn giô tay ngaên vò caûnh saùt vaø noùi:

- Khoûi caàn phaûi xöû vôùi nhau baèng suùng oáng. Toâi noùi vôùi baùc, baùc caàn tieàn thì toâi coù tieàn ñaây, khoâng nhieàu, nhöng coù theå giuùp baùc trong côn tuùng quaãn haù.

Haén moi heát trong tuùi ra nhöõng tôø giaáy baïc. Haén ñöa cho oâng giaø caàm suùng:

- Toâi chæ coù bao nhieâu thoâi, baùc caàm laáy nghe. Baùc ñöa chaùu caây suùng ñi maø. Tay baùc ñang laïnh laém phaûi khoâng?

Maét ngöôøi ñaøn oâng nhö toái ñi, oâng ta run run caàm laáy soá tieàn trong tay haén, baøn tay kia nôùi loûng treân baùng suùng. Haén nhanh nheïn, vöôn tay ra chuïp ngay caây suùng cuûa ngöôøi ñaøn oâng giaø. OÂng giaø reân moät tieáng nho nhoû trong coå hoïng, chaân oâng ta khuïy xuoáng neàn nhaø. Haén ñôõ oâng giaø leân ngoài chieác gheá beân caïnh sau khi ñöa caây suùng cho vieân caûnh saùt. OÂng giaø uùp maët vaøo hai tay vaøi giaây roài ngöôùc leân nhìn haén vaø ngöôøi caûnh saùt, gioïng oâng ta nhö khaøn ñuïc:

- Xin loãi. Toâi xin loãi. Toâi bieát toâi khoâng neân laøm nhö vaäy. Nhöng con gaùi toâi ñau naëng, chaéc khoâng qua khoûi ñeâm nay. Toâi caàn moät môù tieàn lo cho coâng vieäc nhaø. Toâi coøn ñöùa chaùu


nhoû, noù caàn thöùc aên vaø quaø Noel... Caùc oâng thoâng caûm....OÂng giaø nhìn vieân caûnh saùt ñang ngoài thôû doác vì veát

thöông, naên næ:- OÂng caûnh saùt, toâi xin loãi ñaõ lôõ tay baén oâng, toâi khoâng

coù yù ñònh ñoù...OÂng giaø ngöng baët. Moïi ngöôøi nghe tieáng coøi xe caûnh saùt

huù leân roài tieáng xe cöùu thöông. Hai ngöôøi caûnh saùt böôùc voâ, thaáy vieân caûnh saùt ñang ngoài döïa ngöûa treân gheá, hoï hoâ to:

- Ai laøm chuyeän naøy? George? Are you OK?Vieân caûnh saùt bò thöông, teân George, gaät ñaàu. Moät ngöôøi

caûnh saùt tieán ñeán beân oâng giaø baän aùo da, ñoâi loâng maøy vieân caûnh saùt nhíu laïi. George meät nhoïc noùi:

- Teân baén toâi chaïy maát tieâu roài. Haén quaêng suùng laïi. Hai ngöôøi naøy ñaõ cöùu toâi.

Haén tieáp lôøi George:- Teân ñoù chaïy nhanh quaù. Toâi tính chaïy theo nhöng haén

ñaõ bieán maát. Trôøi thì ñang tuyeát, toâi coù chaïy theo cuõng khoâng chaïy noåi.

Vieân caûnh saùt ñang ñöùng caïnh George noùi:- Anh khoâng neân ñuoåi theo nhö vaäy. Anh baùo vôùi tuïi toâi

ñuû roài. Anh chaïy theo raát nguy hieåm.Noùi xong, hoï giuùp nhöõng ngöôøi y taù chuaån bò ñem George

ra xe. George noùi vôùi oâng giaø baän aùo da, ngöôøi ñaõ baén mình troïng thöông, baèng moät gioïng meät nhoïc nhöng oân toàn:

- Baùc ñi veà gaáp nheù. Merry Christmas!George cuõng giô tay yeáu ôùt vaãy haén vaø noùi:- Thank you very much for everything! Merry Christmas!

See you.Chôø cho xe cöùu thöông huù coøi, chaïy bieán ñi trong bieån

tuyeát cuøng vôùi xe cuûa hai ngöôøi caûnh saùt, haén baûo oâng giaø maëc aùo da chôø haén moät laùt roài haén ñi voäi laïi quaày haøng, moi heát taát caû soá tieàn trong ñoù. Haén thoaùng nhôù tôùi nhöõng moùn tieàn maø em gaùi haén, ñöùa em hoï vaø ngöôøi thím môùi vieát xin trong thô. Haén laéc ñaàu chaëc löôõi "tính sau". Haén ñem tieàn laïi cho oâng giaø ñang ngoài run raåy, baát an chôø haén. Haén caàm tay oâng, ñaët vaøo ñoù soá tieàn cuoái cuøng vaø noùi:

ÑA HIEÄU 92 179

- Baùc ñem soá tieàn naøy veà, lo cho con gaùi baùc vaø mua quaø cho chaùu baùc. Nhöng chaùu ngoaïi cuûa baùc coù phaûi laø ñöùa con gaùi toùc vaøng tôùi löng, coù ñoâi maét maøu xanh da trôøi phaûi

khoâng?Ngöôøi ñaøn

oâng nhìn haén ngaïc nhieân, maét oâng long lanh leä:

- OÂng coù gaëp con Lucia sao?

Ha é n ga ä t ñaàu:

- Phaûi! Toâi coù gaëp Luica khi coâ beù mua con buùp beâ ñeå gôûi meï ñem leân thieân ñaøng cho ñöùa em gaùi.

Nöôùc maét oâng giaø, chaûy daøi xuoáng maù:- Phaûi. Noù ñoù oâng. Toâi baûo noù ñeå con buùp beâ laïi chôi,

nhöng noù nhaát ñònh muoán meï noù mang theo cho con Elizabeth, trong khi noù khoâng coù moùn ñoà chôi naøo trong ngaøy Giaùng Sinh caû!

Vai oâng giaø run leân vaø tröôùc maét haén, moïi vaät cuõng môø ñi. Haén ñôõ oâng ñöùng leân, voã vaøo vai oâng:

- OÂng caån thaän veà nhaø lieàn ñeå gaëp con gaùi vaø chaùu Lucia cho kòp. Merry Chirtmas!

Nhìn oâng giaø laàm luõi ñi ra ngoaøi, söï xuùc caûm laøm ñaàu haén laâng laâng nhö uoáng röôïu. Moät tieáng ñoäng laøm haén voäi vaøng quay laïi. Ngöôøi ñaøn oâng voâ gia cö, maëc aùo ñen, ñaõ hieän ra tröôùc maët haén luùc naøo khoâng hay. Neùt maët oâng ta hình nhö saùng haún leân, khoâng coøn veû laïnh leõo, ñoùi khoå nöõa. OÂng ñöùng ñoù, löng thaät thaúng, maét saùng quaéc, mieäng nôû moät nuï cöôøi hieàn laønh. Haén ngaïc nhieân:

- UÛa! Toâi töôûng baùc ñi roài? Hoài naõy giôø baùc coøn ôû trong naøy sao?

- Phaûi! Toâi vaãn coøn ôû ñaây vaø luùc naøo toâi cuõng ôû ñaây. Thaät söï, toâi ôû khaép moïi nôi. Toâi thaáy heát moïi söï!


Haén khoâng hieåu ngöôøi ñaøn oâng noùi gì thì oâng ta laïi tieáp:- Coâ beù maø anh giuùp coù ñuû tieàn ñeå mua con buùp beâ seõ

trôû neân moät vò thoáng ñoác noåi tieáng cuûa Hoa Kyø. Coøn ngöôøi caûnh saùt maø anh cöùu seõ giuùp cho taát caû 20 gia ñình khoûi bò gieát bôûi moät vuï khuûng boá saép xaûy ra ôû thaønh phoá gaàn ñaây. Anh laø moät ngöôøi toát. Anh raát ñaùng ñöôïc ban ôn.

Mieäng haén haù hoác moät hoài roài luùng tuùng hoûi:- Sao... sao... sao baùc bieát nhöõng vieäc ñoù?Moät luoàng khí laïnh, chaïy doïc theo xöông soáng haén:- Baùc? Baùc laø ai?Ngöôøi ñaøn oâng chæ mæm cöôøi khoâng traû lôøi thaúng vaøo

caâu hoûi cuûa haén:- Khi anh laøm xong moïi coâng vieäc toát ôû coõi ñôøi naøy,

anh seõ gaëp laïi ta. Nhöng baây giôø, xin loãi anh toâi phaûi ñi. Toâi coù nhieàu vieäc caàn laøm laém. Seõ gaëp laïi anh sau. Merry Christmas!

Haén laép baép "Merry Christmas!" Haén nhìn chaêm chaêm vaøo löng ngöôøi ñaøn oâng vöøa môû cöûa böôùc ra ngoaøi, vöøa ñöa tay vaãy haén. Chieác aùo choaøng cuõ kyõ trôû neân traéng xoùa nhö söông tuyeát, troän nhaäp vaøo nhöõng boâng tuyeát ñang baét ñaàu rôi trôû laïi. Maét haén nhoøa leä, moät gioøng maùu noùng nhö ñang töø töø daâng leân trong tim haén trong khi moät luoàng haøo quang choùi loïi rôi laïi sau löng caùi boùng traéng xoùa ñaõ bieán maát trong khoâng gian.

Thu Nga 18B(caûm taùc töø moät "email" chuyeàn nhau trong sôû)

ÑA HIEÄU 92 181

Daùng Xöa

Anh tìm maõi muøa Xuaân,Treân ñöôøng xöa tuyeát phuû,

Mong gaëp em moät laàn,Tuyeát ñöøng rôi, möa nguû............Con ñöôøng traéng tuyeát rôi,Ñaâu daáu chaân tuyeát traéng,Em ngaøy xöa em ôi,Sao mình anh laïnh vaéng.............Haït tuyeát meàm troâi troâi,Toâ hoàng em ñoâi maù,Nhöng tuyeát che em roài,Daáu chaân ai laï quaù.....................Em troán sau muøa ñoâng,Möa tuyeát rôi hoa traéng,Daùng em môø chaân khoâng,Khi maây löôøi che naéng................

ª DatDo29


Vaø moät ngaøy tuyeát tan,Con ñöôøng xöa ngaøy aáy,Em hoøa trong khoâng gian,Chæ coøn anh ñöùng ñaáy.................Anh vaãn tìm nhaân daùng,Duø tuyeát buoàn ngöøng rôi,Möa veà theo ngaøy thaùng,Möa queân em maát roài.................Beân kia naéng buoåi tröa,Beân naøy sao möa ñoå,Naéng ôi chuyeän ngaøy xöa,Buoàn nhö möa ñang thôû...

ÑA HIEÄU 92 183

Treû Thô Trong Maét, Queâ Höông Trong Tim

Tieáng cöôøi ñuøa cuûa treû trong vöôøn chôi voïng ra nhö moät söï kích thích kyø laï ñaõ khieán toâi phaûi döøng chaân khi ñi boä ngang qua ñoù, vaø toø moø böôùc laïi

gaàn haøng raøo ñeå nhìn vaøo trong saân. Ñoù laø moät vöôøn treû roäng ñöôïc bao boïc chung quanh baèng cöûa löôùi maét caùo, noåi baät vôùi böùc töôøng maøu hoàng vaø haøng chöõ ñoû ñaäm “Child Care Castle”. Döôùi chaân töôøng ñöôïc sôn vieàn moät haøng coû xanh, ñieåm laám taám vaøi boâng hoa vaøng, tím. Trong saân chôi, nhöõng ñöùa beù toùc vaøng, toùc naâu, ôû nhieàu ñoä tuoåi khaùc nhau ñang leo treøo treân caùi “monkey bars”, vaøi beù khaùc ñang ngoài nghòch caùt. ÔÛ xa moät chuùt veà phía traùi saân chôi, laïi moät nhoùm beù trai ñang tuï taäp thay phieân nhau tuoät nhanh treân chieác caàu tuoät ñaày maøu saéc xoaén nhieàu voøng. Khoaûng giöõa saân coù hai beù gaùi ñang thong thaû ñaïp xe ñaïp nhöïa quanh ñöôøng voøng xi maêng ven bôø coû troøn. Moät trong hai beù gaùi troâng raát buï baãm, khi chaïy ngang qua choã toâi ñang ñöùng, beù cöôøi vaø giô baøn tay xinh xaén leân vaãy vaãy toâi, toâi mæm cöôøi ñöa tay vaãy laïi beù. Tieáng cöôøi noùi moãi luùc moät taêng theo

ª tuøy buùt

ª Queá Höông


söï thích thuù cuûa treû trong giôø chôi ngoaøi trôøi naéng aám…. OÂi, treû thô sao maø deã thöông quaù! Treû thô thaät laø nieàm vui vaø haïnh phuùc cuûa caùc baäc cha meï, nhöõng maàm non nhaân taøi cho töông lai mai sau. Maûi meâ nhìn nhöõng ñöùa treû khoâng cuøng maøu da, khoâng cuøng tieáng noùi vôùi mình, toâi nhö ñang queân ñi thôøi gian vaø nôi choán, chôït nhôù treû thô Vieät Nam, nhôù voâ cuøng! Treân nöûa böôùc ñöôøng ngheà nghieäp cuûa toâi ôû queâ nhaø, treû thô luoân laø ngöôøi baïn gaén boù beân toâi moãi ngaøy ôû tröôøng maãu giaùo, nhöõng ngöôøi baïn nhoû ñaõ mang ñeán cho toâi nuï cöôøi, nöôùc maét, söï beù boûng deã yeâu vaø caû söï sôï seät caàn ñöôïc baûo veä.

Traøn ngaäp trong tö töôûng, toâi ñaõ gaëp laïi nhöõng ñoâi maét troøn xoe nhìn toâi ngô ngaùc trong ngaøy khai giaûng naêm naøo. Nhöõng tieáng khoùc theùt daõy duïa khi rôøi baøn tay meï ñeå sang tay coâ, toâi coá doã beù naøy baèng caùch ñöa ñoà chôi thì beù vaát ñi, quay sang beù khaùc duï xem chieác caëp meï môùi mua, beù cuõng ñaù vaêng. Tieáng khoùc vaãn noái tieáp nhau khoâng ngôùt laøm toâi thaät nhöùc ñaàu, moà hoâi öôùt ñaãm caû löng aùo. Ngaøy ñaàu tieân treû ba tuoåi ñi hoïc laø theá, ngaøy ñaàu tieân toâi böôùc vaøo theá giôùi tuoåi thô thaät luùng tuùng vôùi daáu giaøy ñaïp cuûa treû coøn haèn in treân ngöïc aùo traéng. Daáu giaøy ñoù luoân nhaéc nhôû toâi phaûi laøm theá naøo ñeå treû coù caûm giaùc an toaøn beân coâ gioáng nhö ôû nhaø vôùi meï, phaûi laøm sao ñeå treû thích ñeán tröôøng, phaûi laøm sao, laøm sao?? Caâu traû lôøi khoâng phaûi töø nhöõng ñònh nghóa suoâng trong caùc baøi hoïc lyù thuyeát sö phaïm maø toâi ñaõ hoïc qua. Noù phaûi baét ñaàu töø loøng yeâu treû noàng naøn, töø söï kieân nhaãn vaø bieát soáng hoaø mình vôùi treû thöïc söï nhö moät ngöôøi baïn cuøng chôi, cuøng nghòch, cuøng chia seû nhöõng saùng kieán ngaây ngoâ…

Toâi yeâu treû coù leõ moät phaàn vì chöùc naêng laøm chò cöïc

Queá Höông vaø caùc em maãu giaùo

ÑA HIEÄU 92 185

nhoïc, luoân baän roän vôùi coâng vieäc chaêm soùc ñaøn em nhoû, vaát vaû laém, vaäy maø toâi vaãn thaáy vui theo nhöõng tieáng cöôøi ñuøa cuøng söï nghòch ngôïm cuûa caùc em. Toâi yeâu treû baèng taát caû taám loøng tha thieát, ñeâm naèm mô cuõng thaáy treû thô bu quanh beân toâi, vaø coù khi coøn thaáy caùc em toâi nhoû laïi nhö ngaøy xöa toâi vaãn thöôøng aüm beá. Söï tha thieát chaân thaønh ñoù ñaõ hun ñuùc cho toâi nieàm say meâ trong tình yeâu ngheà nghieäp. Toâi yeâu treû khoâng phaûi baèng lôøi noùi suoâng hay söï giaû vôø chaêm chuùt treû tröôùc maët cha meï hay ngöôøi thaân cuûa beù. Toâi yeâu treû cuõng nhö treû ñaõ yeâu toâi töø trong aùnh maét luyeán tieác vaøo luùc giôø hoïc ñaõ heát, töø caùi naém tay bòn ròn khi treû phaûi veà nhaø vôùi meï. Toâi yeâu treû trong töøng ngoân ngöõ non nôùt, töøng ñieäu boä baét chöôùc toâi. Toâi ñaët heát tình yeâu trong caû nhöõng lôøi ca toâi daïy cho treû, moãi ngaøy toâi phaûi laøm ca só vaøi laàn tröôùc nhöõng khaùn giaû beù boûng ñang môû to caëp maét vaøo toâi heát

söùc chuù yù. Tre û maãu

g i a ù o n a ø o cuõng vaäy, vôùi söï phaùt trieån theå löïc doài daøo, nhaát laø treû 5 tuoåi haàu nhö kho âng bao giôø bieát meät khi chôi ñu ø a , cha ï y

nhaûy, röôït ñuoåi nhau. Coù nhöõng naêm toâi daïy lôùp 5 tuoåi, ñoâi khi treû coù nhöõng caâu hoûi baát ngôø, thöû thaùch toâi phaûi tìm ra caâu traû lôøi thoûa ñaùng, ví duï nhö: “Coâ ôi taïi sao trôøi möa vaäy coâ?” hoaëc: “Coâ ôi maët traêng ñeán töø ñaâu haû coâ? Sao choã naøo cuõng coù maët traêng?”… Nhöõng caâu hoûi lieân quan ñeán ñôøi soáng haøng ngaøy ñaïi loaïi nhö theá, treû cuûa toâi cöù quay toâi ñeán choùng maët, coäng theâm söï taäp trung chuù yù khoâng ñöôïc laâu cuûa caùc em khieán toâi phaûi ñoåi môùi caùch daïy nhieàu laàn ñeå thu huùt treû. Moãi ngaøy khi ôû tröôøng veà, toâi meät ruõ caû ngöôøi,

Queá Höông vaø caùc em maãu giaùo taïi VN


gioïng noùi thì khaøn ñaëc, coå hoïng khoâ raùt vì caû ngaøy phaûi ca vaø “heùt”. Nhöng ngay ngaøy hoâm sau, nhö moät buoåi saùng trong laønh sau côn möa, toâi vaøo lôùp vôùi moät nguoàn naêng löïc môùi bôûi nuï cöôøi, aùnh maét, tieáng noùi cuûa treû truyeàn sang cho toâi, vaø ñaëc bieät laø nhöõng ñoâi maét môû to nhìn toâi chôø ñôïi moät baøi haùt. Laïi baét ñaàu nhöõng hoaït ñoäng theå duïc, toâ veõ, ñoïc thô, ca muùa. Toâi yeâu quaù, toâi nhôù quaù, baøi haùt taäp theå duïc buoåi saùng nhòp nhaøng töøng ñoäng taùc vôùi treû. Toâi thích ñieäu voã tay nhanh chaäm hoøa nhaäp cuøng tieáng ñoàng ca, aâm thanh vang ñeàu ra ngoaøi cöûa lôùp nghe vui tai laøm sao! OÂi nhieàu laém, sao toâi theøm ñöôïc haùt laïi nhöõng giai ñieäu xinh töôi aáy quaù, nhöõng giai ñieäu maø baây giôø ñaõ chæ coøn laø kyû nieäm... Kyû nieäm cuûa toâi maõi maõi laø treû thô Vieät Nam, laø ngoâi tröôøng nhoû vôùi tieáng haùt ngaân xa, laø nhöõng hoaït ñoäng vui chôi haèng ngaøy beân treû, laø nhöõng san seû kinh nghieäm laøm vieäc cuøng caùc baïn ñoàng nghieäp.

Toâi xa queâ höông ñaõ möôøi laêm naêm troøn, möôøi laêm naêm chöa phaûi laø daøi cho moät cuoäc haønh trình ñi tìm töï do, vaø cuõng khoâng laø quaù ngaén ñeå baét ñaàu moät cuoäc soáng môùi ôû nôi maø ngoân ngöõ, phong tuïc hoaøn toaøn khaùc bieät. Möôøi laêm naêm chaát chöùa bao nhieâu öôùc mô, thöông nhôù, mong coù moät ngaøy trôû veà queâ höông sao toâi vaãn chöa thöïc hieän ñöôïc. Toâi thöôøng theo doõi tin töùc töø trong queâ nhaø qua nhöõng trang web ñeå bieát söï ñoåi thay sau 35 naêm hoaø bình, nhaát laø sau ngaøy toâi rôøi queâ höông. Vaãn chaúng coù söï thay ñoåi naøo ñaùng keå cho neàn giaùo duïc maàm non, toâi ñau xoùt vôùi tình traïng treû em ngheøo thaát hoïc ngaøy caøng nhieàu. Thöông cho soá phaän treû thô ôû mieàn Trung vöøa qua côn luõ luït, con ñöôøng ñeán tröôøng cuûa caùc em giôø thì môø mòt quaù, khoâng bieát ngaøy naøo tröôøng lôùp seõ ñöôïc xaây caát laïi khang trang cho caùc em. Bao nhieâu naêm chính phuû coäng saûn ñöôïc söï trôï giuùp cuûa caùc nöôùc ngoaøi, môû cöûa cho caùc doanh nhaân khaép nôi ñeán laøm aên, thueá kinh doanh thaâu cuõng khaù nhieàu, chöa keå nguoàn tieàn töø Vieät kieàu veà thaêm queâ höông vaø laøm töø thieän, theá maø chính phuû coäng saûn vaãn khoâng muoán thaønh laäp moät neàn giaùo duïc mieãn phí cho treû em tieåu hoïc töø caùc laøng xaõ cho

ÑA HIEÄU 92 187

ñeán quaän huyeän. Ngaân saùch quoác gia ñaõ khoâng coù khoaûn naøo daønh ra ñeå chi phuùc lôïi cho daân ngheøo. Noù ñaõ bò thaâm laïm vaøo tuùi rieâng cuûa caùc caáp laõnh ñaïo, laøm giaøu cho caù nhaân hoï. Soá phaän treû thô ñaõ bò boû queân, giaùo duïc maàm non chæ chaêm chuùt beà noåi ôû caùc thaønh phoá lôùn nhôø vaøo söï ñoùng goùp cuûa caùc baäc phuï huynh coù tieàn!!?

Toâi chaùn ngaùn khi bieát raèng caùc em vaãn chöa hoïc ñöôïc moät chuùt gì thöïc trong lòch söû thaêng traàm cuûa ñaát nöôùc Vieät Nam. Vaãn caùi gioïng ñieäu “Ñaùnh cho Myõ cuùt, ñaùnh cho Nguïy nhaøo”, caùc em seõ khoâng bao giôø bieát ñöôïc trong quaù khöù vì sao coù caû trieäu ngöôøi Vieät Nam ñaõ boû nöôùc ra ñi, vì sao nhaø nöôùc coù chieán dòch ñaùnh tö saûn, ñuoåi daân ñi kinh teá môùi, baét buoäc tuoåi treû phaûi ñi lao ñoäng, vì sao ñaõ coù haøng vaïn ngaøn só quan “Nguïy” ñaõ bò tuø toäi, ñaøy aûi… Caøng nghó toâi caøng buoàn cho ñaát nöôùc mình, noãi chaùn naûn baát chôït chaïy nhanh trong toâi töø chaân leân tôùi oùc. Toâi caûm thaáy muõi mình cay cay vaø moät gioït maën rôi treân bôø moâi khoâ ñaéng.

Tieáng cöôøi ñuøa cuûa treû ñaõ heát, saân chôi im vaéng töø luùc naøo maø toâi khoâng hay bieát. Töø xa ñaâu ñoù toâi nhö vaãn coøn nghe nhöõng tieáng troø chuyeän voïng laïi vôùi ngoân ngöõ khoâng phaûi laø cuûa mình. Sau bao nhieâu laàn ñöùng beân ngoaøi haøng raøo ñeå nhìn ngaém nhöõng ñöùa treû khaùc maøu da, cho nguoâi ngoai phaàn naøo noãi nhôù treû Vieät Nam. Toâi ñaõ thöïc söï böôùc vaøo trong haøng raøo tuoåi thô treân ñaát Myõ, ñeå coâ troø cuøng baäp beï vôùi nhau nhöõng baøi hoïc ngoân ngöõ ñaàu ñôøi, nhöõng lôøi haùt. Coù treû coøn baäp beï gioûi hôn toâi vì hieån nhieân beù ñang hoïc tieáng meï ñeû cuûa beù cô maø. Ñieàu naøy ñaõ laøm toâi nhôù Vieät Nam nhieàu hôn vì söï leû loi ñôn ñoäc cuûa mình trong moâi tröôøng laøm vieäc. Tröôùc maét toâi laø treû thô da traéng, da maøu vôùi nhöõng nuï cöôøi chuùm chím treân vaønh moâi beù xinh. Trong tim toâi laø hình aûnh treû thô Vieät Nam ngheøo khoå, gaày goø, lem luoác vaø ngoân ngöõ Vieät baát taän ñeán muoân ñôøi. Ñaàu oùc toâi vaãn mô moät ngaøy veà treân queâ höông ñeå thaáy söï ñoåi thay lôùn maïnh cuûa neàn giaùo duïc maàm non, ñeå töông lai treû thô toát ñeïp hôn, nhöõng tieáng haùt vuùt cao hôn…

Trong giaác mô, toâi coù moät theá giôùi rieâng cho treû: moät


toaø laâu ñaøi vôùi ñaày ñuû ñoà chôi vaø nhieàu nhaân vaät huyeàn thoaïi trong chuyeän coå tích. Toâi seõ keát hôïp nhaø treû cuûa toâi giöõa hai neàn vaên hoaù Myõ-Vieät, toâi seõ daønh taát caû nhöõng thöù ñeïp nhaát, môùi nhaát cho treû em. Toâi seõ mang nhöõng haït gioáng hoa lavender veà treân ñaát nöôùc mình ñeå troàng chung quanh toaø laâu ñaøi nhö moät haøng raøo tím bieác. Toâi cuõng seõ keát nhöõng voøng hoa cho caùc beù gaùi caøi leân toùc. OÀ, toâi seõ phaûi laøm moät caùi saân khaáu nhoû ñeå cho treû chôi ca haùt nöõa, vaø seõ daønh thì giôø laøm nhöõng tieát muïc vaên ngheä boû tuùi vaøo nhöõng dòp leã teát ñeå môøi quí phuï huynh ñeán xem…

Toâi bieát öôùc mô cuûa toâi vaø con ñöôøng trôû veà queâ höông trong nieàm mô öôùc ñoù haõy coøn xa laém khi maø tieáng noùi choáng ñoái vieäc nhöôïng ñaát cho Trung Coäng cuûa tuoåi treû yeâu nöôùc coøn bò daäp taét. Söï thaät vaãn coøn bò böng bít, ñaïo ñöùc suy ñoài, loøng nhaân ñaõ bò bieán hoaù theo ñoàng tieàn. Treû thô trôû thaønh naïn nhaân cuûa söï suy ñoài thaûm haïi ñoù…

Toâi buoàn baõ nhìn leân caønh caây khoâ ñaõ truïi laù, coù vaøi con chim seû khoâng sôï laïnh vaãn voâ tö nhaûy chuyeàn caønh. Beân treân ñænh caây moät toå chim vöøa môùi hình thaønh, toâi chaêm chuù nhìn caùi uï rôm naâu aáy. Moät toøa laâu ñaøi xinh xaén vôùi nhöõng ñöùa beù tí hon ñang chaïy loanh quanh beân trong haøng raøo hoa tím. Treû thô ñang cöôøi trong maét toâi vaø queâ höông vaãn ngöï trò trong traùi tim toâi thaät ñaèm thaém.

Khoâng phaûi laø mô ñaâu, toâi seõ trôû veà moät ngaøy duø ñöôøng coøn xa…

Queá Höông (thaùng 11/2010)

ÑA HIEÄU 92 189

Vui Buoàn Ñaø Laït 1955-1956

LTS. Thaùng 10 naêm 1955 laø thôøi gian coù bieán coá chính trò quan troïng ôû Mieàn Nam Vieät Nam. Ñoù laø cuoäc tröng caàu daân yù ngaøy 23/10/1955 ñöa ñeán vieäc thaønh laäp cheá ñoä Ñeä Nhaát Coäng Hoøa. Ñoái vôùi caùc cöïu SVSQ Khoùa 12 Tröôøng Voõ Bò Ñaø Laït, luùc aáy cuõng laø thôøi gian nhaäp tröôøng vaø khai giaûng cuûa khoùa naøy. Nhöõng bieán coá chính trò vaø caûi toå haønh chaùnh quaân söï cuõng nhö khung caûnh Ñaø Laït vaøo naêm thöù nhaát cuûa neàn Coäng Hoøa laøm cho caùc kyû nieäm veà nhöõng ngaøy ñaàu ñôøi trong quaân nguõ theâm saâu ñaäm hôn.

Ñaø Laït! Tröôøng Voõ Bò! Hai ñòa danh aáy laø noãi nhôù thaám saâu vaøo trong tim cuûa nhöõng ai ñaõ töøng laø sinh vieân tröôøng Voõ Bò ôû ñaây.

Ñaõ coù nhieàu baøi vôû treân saùch baùo noùi veà ngoâi tröôøng ñoäc ñaùo naøy, veà nhöõng chöông trình huaán luyeän, veà toå chöùc vaø sinh hoaït cuûa SVSQ. Nhöng nhöõng taøi lieäu naøy chæ coù tính caùch lòch söû, khoâ khan vaø chæ löu laïi trong tri thöùc. Traùi laïi, trong taâm hoàn moãi cöïu SVSQ chöùa chaát nhöõng caûm xuùc, nhöõng kyû nieäm cuûa traùi tim môùi saâu ñaäm vaø toàn taïi laâu daøi trong caû cuoäc ñôøi. Vì theá nhöõng giai thoaïi, nhöõng bieán coá vaø söï vieäc xaûy ra trong cuoäc ñôøi SVSQ nho nhoû nhöng ñaäm neùt xaûy ra trong thôøi gian hoïc chính laø nhöõng gì noùi leân sinh hoaït thöïc teá cuûa ngöôøi SVSQ vaø nhaát laø ñaëc ñieåm vaø hình aûnh cuûa moät khoùa hoïc, moät thôøi kyø.

Ngöôøi vieát baøi naøy xin ghi laïi moät soá chuyeän phieám cuûa thôøi kyø 1955-56 ñeå quyù vò ñoàng moân caùc khoùa khoâng soáng taïi nôi naøy trong thôøi kyø aáy bieát roõ hôn veà giai ñoaïn hai naêm trôû mình, loät xaùc cuûa thaønh phoá, cuûa nhaø tröôøng cuõng

ª Löõ Tuaán K12


nhö cuûa caû ñaát nöôùc vaø quaân ñoäi. Hai naêm naøy laø thôøi kyø baûn leà cuûa lòch söû Tröôøng Voõ Bò Ñaø Laït.

Ñaàu naêm 1955 tình hình chính trò taïi Mieàn Nam raát loän xoän vôùi nhöõng vuï ñaùnh deïp löïc löôïng Bình Xuyeân vaø caùc giaùo phaùi. Ñeán thaùng 10 naêm aáy, tình hình an ninh ôû mieàn Nam ñaõ taïm yeân ngoaïi tröø löïc löôïng cuûa Ba Cuït coøn chieán ñaáu choáng chính quyeàn Ngoâ Ñình Dieäm ôû mieàn Taây. Luùc ñoù quaân ñoäi quoác gia baét ñaàu ñöôïc chænh ñoán laïi toå chöùc vaø hoaït ñoäng. Cuoái naêm 1955 tình hình ñaõ taïm yeân oån. Cheá ñoä cuûa oâng Ngoâ Ñình Dieäm baét ñaàu cuoäc caûi toå saâu roäng.

Beân phía caùc cô quan coâng quyeàn cuõng nhö trong quaân ñoäi coù söï söûa ñoåi toaøn dieän caùc thuû tuïc giaáy tôø vaên thö haønh chaùnh thaønh heä thoáng quy cuû. Trong quaân ñoäi, caùc ñaïi ñôn vò ñöôïc toå chöùc laïi. Ñaëc bieät laø taát caû caùc só quan taïi chöùc laàn löôït phaûi qua lôùp “Daãn Ñaïo Chæ Huy” taïi TTHL Quang Trung ñeå ñöôïc hoïc hoûi veà heä thoáng vaø thuû tuïc ñieàu haønh môùi theo loái Myõ.

Tröôøng Voõ Bò Lieân Quaân cuõng khôûi söï moät giai ñoaïn môùi. Khoùa 12 SVSQ Hieän Dòch vaøo tröôøng thaùng 10 naêm 1955. Luùc aáy Khoùa 11 ñaõ ra tröôøng. Trong tröôøng chæ coù moät Khoùa Trung Ñoäi Tröôûng Caáp Toác (Formation Acceùleùreù de Chef Section), maõn khoùa khoaûng maáy ngaøy sau khi Khoùa 12 ñeán trình dieän, goàm caùc haï só quan hoïc ngaén haïn ñeå toát nghieäp vôùi caáp chuaån uùy. Phaàn lôùn doanh traïi troáng trôn.

Chæ huy tröôûng Tröôøng Voõ Bò Lieân Quaân luùc aáy laø Trung Taù Nguyeãn Vaên Thieäu. OÂng veà tröôøng tröôùc khi Khoùa 12 nhaäp hoïc khoaûng maáy thaùng.

Ñaëc bieät laø trong thôøi gian chôø ñôïi khoùa hoïc khai giaûng chính thöùc, Khoùa 12 chuùng toâi ñöôïc nhaø tröôøng söû duïng vaøo chieán dòch “Tröng Caàu Daân YÙ” truaát pheá Cöïu Hoaøng Baûo Ñaïi vaø suy toân chí só Ngoâ Ñình Dieäm. Khoâng khí thaønh phoá vaø tröôøng Voõ Bò soâi ñoäng haún leân. Khaép Ñaø Laït xuaát hieän nhöõng bích chöông vaø bieåu ngöõ vaän ñoäng nhaân daân ñi boû phieáu. Loa phoùng thanh vang leân suoát ngaøy vôùi nhöõng ca khuùc choáng coäng, choáng thöïc daân phong kieán vaø yeâu nöôùc.

Ngoaøi ra, chuùng toâi coøn phaûi baét tay vaøo vieäc söûa sang

ÑA HIEÄU 92 191

laïi boä maët cuûa nhaø tröôøng. Baøn gheá ôû haøng chuïc phoøng hoïc mang chi chít nhöõng hình aûnh tuïc tóu vaø nhöõng doøng chöõ daâm oâ haï caáp vieát baèng möïc ñaäm vaø khaéc baèng dao nhoïn töø nhieåu naêm tröôùc. Chuùng toâi phaûi duøng baøo, ñuïc, giaáy nhaùm maø taåy xoùa saïch nhöõng daáu veát khoâng ñeïp aáy. Coâng vieäc naøy khoâng phaûi laø chuyeän deã laøm. Nhieàu ngöôøi söng tay, treïo gaân.

Ñeán ngaøy Chuû Nhaät, 23 thaùng Möôøi, cuoäc Tröng Caàu Daân YÙ khai dieãn vaø hoaøn taát, Khoùa 12 Hieän Dòch ñöôïc chính thöùc khai giaûng ngaøy thöù Hai 24/10/1955. OÂng Ngoâ Ñình Dieäm tuyeân boá thaønh laäp nöôùc Vieät Nam Coäng Hoøa ngaøy 26/10/1955. Sau ñoù khoâng laâu, quaân ñoäi quoác gia ñöôïc caûi danh thaønh Quaân Ñoäi VNCH.

Khi môû Khoùa 12 laø luùc Phong Traøo Caùch Maïng Quoác Gia vaø ñaûng Caàn Lao Nhaân Vò cuûa oâng Ngoâ Ñình Nhu ñang hoài lôùn maïnh, sinh hoaït coâng khai trong tröôøng Voõ Bò, gaây nhieàu trôû ngaïi trong heä thoáng chæ huy. Trong moät vaøi sinh hoaït ñaûng, ñaûng vieân caáp trung só pheâ bình kieåm ñieåm caùc “ñoàng chí” trung uùy, ñaïi uùy caáp treân cuûa hoï baèng nhöõng lôøi leõ keùm teá nhò. Tuy nhieân, söï hieän dieän cuûa "Phong Traøo” vaø “Caàn Lao” coù phaàn laøm cho kyû luaät cuûa SVSQ chaët cheõ hôn. Töø khi Toång Thoáng Dieäm cho khaåu leänh khi thaêm tröôøng, caám hoaït ñoäng chính trò trong haøng nguõ SVSQ, Phong Traøo vaø Caàn Lao môùi ruùt vaøo boùng toái “khoâng toái laém”.

Ñaø Laït luùc aáy coøn vaéng veû vaø yeân tónh. Nhöõng caùnh röøng thoâng Ñaø Laït ñeïp vaø saïch seõ, thô moäng nhö trong phim aûnh. Hoà Than Thôû coøn “than thôû” moãi ngaøy nhaát laø veà chieàu. Gioù thoåi qua nhöõng caùnh röøng thoâng giaø raäm raïp taïo thaønh aâm thanh vi vu nghe roõ töø 500 meùt tröôùc khi ñeán gaàn khu röøng ven hoà. Khoâng bao giôø queân ñöôïc caûnh maët hoà trong xanh yeân tónh hoøa hôïp vôùi tieáng thoâng reo rì raøo laøm neân moät neùt ñeïp ñoäc ñaùo chæ coù ôû Ñaø Laït. Sau ñoù maáy naêm, röøng Ñaø Laït bò phaù nhieàu, röøng thoâng beân hoà Than Thôû moûng ñi, tieáng than thôû buoàn man maùc cuõng chaám döùt trong tieác nuoái ñeå khoâng bao giôø coøn tìm laïi ñöôïc. Caùch bôø hoà vaøi chuïc meùt laø moä phaàn cuûa coâ Thaûo, moät thieáu nöõ


xinh ñeïp ñaõ töï töû vì thaát tình tröôùc ñoù maáy thaùng.Thaùc Cam Ly cuõng coù chung moät hoaøn caûnh. Luùc chuùng

toâi môùi veà Ñaø Laït, Thaùc Cam Ly coøn nhieàu nöôùc. Doøng nöôùc traéng xoùa ñoå xuoáng trieàn ñaù taïo neân moät phong caûnh höõu tình vaø nhöõng tay chuïp hình chuyeân nghieäp ñaët quaày aûnh ngay baõi ñaát tröôùc thaùc. Nhieàu du khaùch chuïp hình ñöùng tröôùc con thaùc nhoû nhöng ñeïp. Naêm möôøi naêm sau ñoù thaùc heát nöôùc, trieàn ñaù khoâ khan khoâng coøn nhieàu ngöôøi chuïp hình kyû nieäm ôû ñaây nöõa.

Nhöõng baøi ta äp bo ä binh ngaøy cuõng nhö ñe âm ta ï i khu vö ïc Cam Ly ñöa chuùng toâi ñeán nhöõng bieät thöï thô moäng kieåu AÂu Chaâu cuûa kieàu daân Phaùp boû hoang

vì chieán tranh, leû loi laùc ñaùc treân nhöõng trieàn ñoài doïc con ñöôøng ñaù nhoû. Nhieàu caên bieät thöï xaây cheânh veânh treân neàn ñaát caïnh nhöõng söôøn doác döïng ñöùng caây coái raäm raïp aâm u beân bôø nhöõng doøng suoái saâu hun huùt mang veû aâm u huyeàn bí. Vì boû hoang ñaõ laâu, caây coû moïc ñaày saân, phoøng oác buïi baäm troùc sôn, töôøng ngaên muïc naùt, khoâng khí laïnh leõo cöïc kyø ma quaùi nhö nhöõng caên nhaø trong phim ma caø roàng cuûa Taây Phöông. Ñoù coøn laø nôi heïn hoø ngoaøi voøng leã giaùo cuûa nhöõng caëp tình nhaân can ñaûm khoâng sôï ma nhaát laø veà ban ñeâm.

Naêm 1955, daân soá Ñaø Laït coøn thöa thôùt. Döôùi quy cheá Hoaøng Trieàu Cöông Thoå (quy cheá daønh quyeàn öu tieân haønh chaùnh cho hoaøng toäc nhaø Nguyeãn ñoái vôùi Cao Nguyeân Mieàn Nam vaø Cao Nguyeân Mieàn Baéc (Sôn La, Lai Chaâu), Ñaø Laït haïn cheá daân caùc tænh khaùc nhaäp cö vaøo thaønh phoá du lòch naøy. Töø naêm 1955, daân cö caùc tænh ñöôïc töï do di truù

ÑA HIEÄU 92 193

ñeán laøm aên ôû Ñaø Laït. Ngoaøi ra coøn moät soá daân chuùng di cö töø Mieàn Baéc ñöôïc ñònh cö taïi ñaây. Daân soá Ñaø Laït taêng daàn. Soá ngöôøi ñeïp vì theá cuõng nhieàu hôn tröôùc. Thuôû aáy coù nhöõng boùng hoàng töôi ñeïp laøm say meâ nhieàu chaøng trai voõ bò. Nhöng Khoùa 12 khoâng coù chaøng naøo chieám ñöôïc nhöõng boâng hoa saéc nöôùc höông trôøi naøy. Phaûi ñôïi ñeán maáy khoùa sau môùi coù ngöôøi huøng ñöa ñöôïc maáy naøng veà dinh.

Khoùa 12 vôùi quaân soá 153 SVSQ chia thaønh 2 ñaïi ñoäi goàm 8 trung ñoäi. Moãi trung ñoäi 18 ñeán 20 SVSQ ôû moät phoøng trong hai daãy nhaø thuoäc khu tröôøng cuõ. Töø ngaøy chuyeån töø Hueá veà Ñaø Laït vaø mang teân Voõ Bò Lieân Quaân, tröôøng traán ñoùng troïn trong khu vöïc thuoäc ñaát trang traïi cuûa gia ñình Phaùp Kieàu Farraut. Phoøng nguû, phoøng hoïc, phaïn ñieám, vaên phoøng, caùc ban kyõ thuaät chuyeân moân ñeàu ñoùng trong phaïm vi nhoû heïp cuûa traïi Farraut. Ngoaøi ra, moät lôùp huaán luyeän thuoäc binh chuûng Truyeàn Tin cuõng ñoàn truù nhôø trong doanh traïi cuûa tröôøng Voõ Bò.

Töø Vuõ Ñình Tröôøng nhìn qua moät ñöôøng thoâng thuûy saâu vaø heïp laø Quaân Y Vieän Catroux cuûa Quaân Ñoäi Phaùp. Quaân y vieän naøy (thuoäc loaïi lôùn vaø trang bò toái taân) cuõng yeåm trôï tröôøng Voõ Bò. Khoaûng thaùng 4 naêm 1956, ngöôøi Phaùp baát ngôø rôøi boû Catroux maø khoâng baùo cho phía Vieät Nam bieát. Sau moät ñeâm xe coä chaïy taáp naäp, saùng sôùm hoâm sau Catroux troáng trôn. Tieåu Ñoaøn SVSQ ñöôïc leänh sang chieám lónh. Nhieàu duïng cuï y khoa ñaét tieàn gaén chaët vaøo caùc phoøng oác bò ñaäp vôõ naùt tröôùc khi hoï ruùt ñi. Ñoù laø haønh ñoäng maø chuùng toâi khoâng theå ngôø ñöôïc cuûa ngöôøi Phaùp voán noåi tieáng coù tinh thaàn töï do phoùng khoaùng vaø nhaân ñaïo. Töø ñoù cô sôû naøy thuoäc quyeàn söû duïng cuûa tröôøng Voõ Bò döôùi teân Traïi Quang Trung cho ñeán khi doïn sang tröôøng môùi.

Thaùng ñaàu chuùng toâi coøn hoïc cô baûn thao dieãn kieåu Phaùp. Töø thaùng 2 naêm 1956, chuùng toâi chuyeån sang hoïc cô baûn thao dieãn Vieät Nam. Thieáu UÙy Huyønh Böûu Sôn daãn moät trung ñoäi SVSQ Khoaù 12 veà trình dieãn caùc ñoäng taùc thao dieãn kieåu Vieät Nam taïi Boä Toång Tham Möu cuøng vôùi caùc trung ñoäi ñaïi dieän caùc quaân tröôøng khaùc. Sau cuøng hoäi


ñoàng duyeät xeùt chæ chaáp thuaän moät soá ít ñoäng taùc ñeà nghò, coøn phaàn lôùn laø caùc ñoäng taùc theo loái Myõ (trong soá ñoäng taùc ñöôïc aùp duïng coù kieåu chaøo tay Vieät Nam: ñöa khuyûu tay veà phía tröôùc thay vì giöõ khuyûu tay treân ñöôøng thaúng noái hai vai nhö kieåu Myõ).

Sau khi heát 8 tuaàn sô khôûi, Khoùa 12 ñöôïc ñeo caáp hieäu cuõ laø alpha () kim tuyeán treân caàu vai neàn ñen gioáng nhö caáp hieäu cuûa SVSQ tröø bò, chæ khaùc ôû choã coù theâm hình ñaàu roàng. Khoaûng vaøi thaùng sau ñoù, caáp, hieäu toaøn theå quaân ñoäi thay ñoåi. Lon SVSQ hình nuùt troøn noåi maï vaøng treân coù chöõ (a) sôn ñoû khaéc chìm, ñeo treân coå aùo hay caàu vai, ñöôïc duøng cho ñeán khi ñoåi laïi thaønh alpha neàn ñoû.

Thaùng 1 naêm 1956, chuùng toâi döï baøi taäp di haønh daõ chieán nhö caùc khoùa tröôùc (goïi laø ñi “raid”) ñeán chaân nuùi Laâm Vieân tröôùc khi ñöôïc ñeo caáp hieäu alpha ñeå chính thöùc trôû thaønh SVSQ. Nhöng khaùc vôùi caùc khoùa tröôùc, Khoùa 12 thöïc hieän theâm cuoäc leo ñænh Laâm Vieân trong baøi haønh quaân taäp boä naøy, môû ñaàu truyeàn thoáng “Chinh Phuïc Ñænh Laâm Vieân” aùp duïng cho caùc khoùa sau töø ñoù trôû ñi.

Nuùi Laâm Vieân laø hình aûnh aên saâu vaøo kyù öùc cuûa caùc SVSQ vì ñoù laø caûnh noåi baät vaø huøng vó nhaát nhìn töø tröôøng Voõ Bò. Moät soá ngöôøi daân Ñaø Laït goïi laø Nuùi Vuù. Ngaém nhìn töø tröôøng Voõ Bò, ai giaøu trí töôûng töôïng

thì cho laø nuùi naøy gioáng hình daùng ngöôøi phuï nöõ naèm ngöûa maø phaàn ngöïc laø ñaàu nuùi phía ñoâng coù hai ñænh nhoïn gioáng hai baàu vuù. Coøn phaàn buïng döôùi laø ñaàu nuùi phía taây coù ñænh thaáp hôn, hình troøn tròa, söôøn thoai thoaûi. Coù ñieàu laøm cho trí töôûng töôïng aáy khoâng toaøn veïn laø ôû vuøng ñænh phía ñoâng caây coái raäm raïp, coøn phaàn ñænh phía taây laïi nhaün nhuïi chæ coù laùc ñaùc caây nhoû vaø thöa. Trong cuoäc chinh phuïc ñænh Laâm

ÑA HIEÄU 92 195

Vieân vaøo thaùng 1 naêm 1956, Khoùa 12 (may maén?) ñöôïc leo ñænh phía taây (buïng döôùi), coøn caùc khoùa veà sau phaûi leo hai ñænh phía ñoâng (ngöïc).

Cuõng vaøo khoaûng thôøi gian naøy, boä quaân phuïc ñaïi leã traéng ñaàu tieân cuûa SVSQ Ñaø Laït, cao coå, coù soïc xanh ra ñôøi. Tieâu ngöõ “Töï Thaéng ñeå Chæ Huy” baét ñaàu ñöôïc thaáy treân phuø hieäu muõ casquette môùi cuûa SVSQ. Phuø hieäu naøy ñöôïc giöõ y nguyeân töø hoài ñoù cho ñeán taän ngaøy nay.

Khi coù quaân phuïc traéng, SVSQ ra phoá Ñaø Laït ngaøy nghæ phaûi maëc nguyeân boä ñaïi leã vôùi tua vai vaøng; SVSQ caùn boä phaûi mang göôm. Leänh naøy cuûa nhaø tröôøng nhaèm giôùi thieäu theá heä SVSQ môùi vôùi coâng chuùng nhöng laøm cho sinh vieân raàu thoái ruoät. Daïo phoá, coi haùt, aên uoáng maø quaàn aùo quaù dieâm duùa trònh troïng troâng nhö hieäp só thôøi Trung Coå trong phim daõ söû Taây Phöông khieán ai cuõng ngöôïng nguøng. Caøng ngöôïng nguøng hôn khi bò du khaùch chuïp hình, vì daàu sao nhöõng khuoân maët trai treû hoàng haøo trong boä quaàn aùo maàu meø laï maét cuõng ñöôïc coi laø moät neùt ñoäc ñaùo cuûa phong caûnh Ñaø Laït ñaùng ghi laïi chaúng khaùc gì chuïp aûnh khæ vaø nai ôû sôû thuù. Maõi maáy thaùng sau coù leänh cho ñeo caàu vai neàn ñen thay vì tua vai vaøng khi ra phoá, anh em ta môùi bôùt “beõn leõn.” Sau ñoù vaøi thaùng, khi ra phoá chæ phaûi maëc tieåu leã kaki 4 tuùi. Ñôõ khoå! Tuy nhieân nhaø tröôøng vaãn giöõ leänh caám aên uoáng taïi nhöõng quaùn luïp suïp, nhöõng xe mì hay huû tieáu treân leà ñöôøng.

Muøa heø naêm aáy coù moät tuaàn leã thaønh phoá saùng röïc vôùi nhöõng boä ñoàng phuïc. Goùp phaàn vôùi SVSQ Tröôøng Voõ Bò trong ñaïi leã traéng laø caùc SVSQ Haûi Quaân veà Ñaø Laït thöïc taäp quaân söï cuõng vôùi quaân phuïc traéng vaø caùc sinh vieân tröôøng Quoác Gia Haønh Chaùnh ñeán ñaây döï huaán luyeän caên baûn quaân söï vôùi ñoàng phuïc aùo veste tím than, quaàn traéng. Nhôø ñoù aùnh naéng treân phoá phöôøng Ñaø Laït röïc rôõ vaø sinh ñoäng hôn.

Khoaûng ñaàu naêm 1956, coù 18 SVSQ Khoùa 12 bò ñau naëng phaûi ñöa sang naèm ôû QYV Catroux trong moät thaùng. Moät soá nhoû bò thöông haøn, soá coøn laïi bò kieät löïc vì ham taäp theå


duïc laøm ñeïp cô theå quaù söùc. Sau khi Trung Taù Thieäu vaø Boä Chæ Huy tröôøng can thieäp, moät nhoùm chuyeân vieân Nha Quaân Y töø Saøi Goøn leân thaêm. Sau ñoù coù söï caûi toå cheá ñoä aên uoáng theo ñoù tieàn aên cuûa sinh vieân ñöôïc trôï caáp theâm vaø sinh vieân ñöôïc nghæ buoåi tröa theâm moät giôø nhöng khoâng bôùt giôø hoïc 8 tieáng moãi ngaøy.

Töø khi coù Khoùa 13, khoâng khí trong tröôøng vui haún leân sau 6 thaùng Khoùa 12 thui thuûi moät mình. Tình thaân giöõa caùc SVSQ hai khoùa naåy nôû daàn. Tình thaân naøy tieáp tuïc phaùt trieån trong caùc khoùa sau, ñieàu maø hình nhö caùc khoùa tröôùc ñoù khoâng coù.

Leã Song Thaát (7 thaùng 7), kyû nieäm hai naêm ngaøy Toång Thoáng Ngoâ Ñình Dieäm chaáp chaùnh, Tieåu Ñoaøn SVSQ Hieän Dòch goàm 2 khoùa 12 vaø 13 ñöôïc ñöa veà Saøi Goøn dieãn haønh. Khoùa 12 maëc ñaïi leã traéng môùi, nhöng Khoùa 13 chöa qua 8 tuaàn sô khôûi neân chæ ñöôïc maëc ñoà kaki, gheät traéng, muõ mang phuø hieäu taïm baèng kim khí goàm ngoïn löûa, cung teân vaø ngoâi sao maø khoâng coù tieâu ngöõ vaø hai nhaønh thieân tueá.

Moät buoåi hoïp ñöôïc toå chöùc taïi Boä Chæ Huy tröôùc khi leân ñöôøng, goàm caùc só quan caùn boä hai khoaù vaø 11 SVSQ caùn boä Khoùa 12 döôùi söï chuû toïa cuûa Trung Taù Nguyeãn Vaên Thieäu.

Moät vaán ñeà ñöôïc Trung Taù Thieäu hoûi yù kieán hoäi nghò laø coù neân cho SVSQ Khoùa 13 ñöôïc ra ngoaøi doanh traïi Petrus Kyù ôû ñöôøng Coäng Hoøa Saøi Goøn nôi Tieåu Ñoaøn SVSQ ñoùng quaân vaøo giôø nghæ buoåi chieàu ñeå ñi chôi vaø thaêm gia ñình hay khoâng. Ña soá só quan caùn boä khoâng coù yù kieán. Moät vaøi vò coù yù kieán thì laïi cho raèng khoâng neân cho Khoùa 13 ra ngoaøi doanh traïi vì coøn ñang thuï huaán Giai Ñoaïn 1(hay coøn goïi laø 8 tuaàn sô khôûi), chöa chính thöùc laø SVSQ.

Chæ coù moät SVSQ caùn boä Khoùa 12 xin pheùp chuû toïa phaùt bieåu raèng ña soá SVSQ Khoùa 13 coù gia ñình ôû Saøi Goøn. Nay veà thuû ñoâ maø khoâng ñöôïc ít nhaát gheù thaêm gia ñình thì ñoù laø ñieàu ñaùng tieác vaø laøm cho SVSQ Khoùa 13 maát tinh thaàn moät caùch khoâng caàn thieát. Vì vaäy neân xin ñeà nghò cho toaøn Khoùa 13 ñöôïc ñi pheùp vaøo chieàu vaø toái sau khi dieãn haønh xong tröôùc khi leân ñöôøng veà tröôøng.

ÑA HIEÄU 92 197

Moät vò só quan caùn boä chaën ngang, noùi raèng: “Ñaây laø vieäc cuûa Khoùa 13.” Ngöôøi SVSQ caùn boä Khoùa 12 xin pheùp Trung Taù Thieäu vaø ñaùp laïi raèng: “Toâi xin pheùp phaùt bieåu vì lôïi ích chung, vaø hôn nöõa laø vì chuùng toâi coù moät phaàn traùch nhieäm trong vieäc ñoân ñoác hoïc taäp quaân söï vaø kyû luaät cuûa Khoùa 13 nhö nhaø tröôøng ñaõ quy ñònh, neân toâi töï nghó coù phaàn nhoû traùch nhieäm noùi leân nguyeän voïng vaø quyeàn lôïi cuûa Khoùa 13.”

Caùc só quan caùn boä taùn ñoàng yù kieán naøy, vaø cuoái cuøng ñöôïc Trung Taù Thieäu chaáp thuaän.

Ngaøy Khoùa 13 ñeo alpha cuõng laø ngaøy Khoùa 12 vui möøng. Lyù do laø töø thaùng 10/1955, Khoùa 12 phaûi gaùc doanh traïi 3 ñeâm moãi 2 tuaàn ôû traïm gaùc coång vaø 5 traïm khaùc. Khoùa 13 ñeo alpha xong seõ thay theá Khoùa 12 trong nhieäm vuï gaùc doanh traïi, moät coâng vieäc khaù meät moûi vì maát nguû. Tuy nhieân tình hình an ninh luùc aáy khoâng coù gì nghieâm troïng laém. Heä thoáng töï chæ huy baét ñaàu töø Khoùa 12 vaø SVSQ caùn boä Khoùa 12 chæ coù traùch nhieäm nheï vôùi Khoùa 13 nhö höôùng daãn chaïy theå duïc, khaùm xeùt, huaán luyeän cô baûn thao dieãn sô khôûi nhöng khoâng maáy khi sinh vieân caùn boä Khoùa 12 aùp duïng hình phaït “daõ chieán” vaø dó nhieân khoâng phaûi laøm “hung thaàn” nhö caùc khoùa veà sau.

Töø khi vaøo tröôøng, ñaõ coù tin noùi raèng töø Khoaù 12, caùc SVSQ Voõ Bò seõ toát nghieäp vôùi caáp Thieáu UÙy. Chuùng toâi cuõng tin nhö theá vì tröôùc ñoù vaøo ñaàu naêm 1955, Khoùa 11 SVSQHD ra tröôøng vôùi caáp Chuaån UÙy. Chöøng vaøi thaùng tröôùc ngaøy maõn khoùa 12, coù vaên thö cuûa Boä Quoác Phoøng xaùc nhaän SVSQ Hieän Dòch toát nghieäp vôùi caáp thieáu uùy, chuùng toâi môùi yeân taâm.

Khoùa 12 ñöôïc Toång Thoáng Ngoâ Ñình Dieäm löu taâm ñaëc bieät. Haàu nhö moãi laàn leân nghæ ôû Ñaø Laït laø oâng gheù thaêm tröôøng. SVSQ raát sôï nhöõng khi ngheânh ñoùn oâng. Coù laàn oâng vaøo aên saùng vôùi SVSQ, nhöng treân ñöôøng vaøo phoøng khaùnh tieát nôi caùc moùn aên ñaõ baøy saün, oâng thaáy oáng vi aâm (micro) ñaët beân loái ñi beøn döøng laïi noùi chuyeän trong gaàn 4 tieáng ñoàng hoà vôùi SVSQ vaø quaân nhaân cuûa tröôøng ñöùng


döôùi saân. Coù 3 SVSQ vaø 5 quaân nhaân thuoäc Boä Chæ Huy ngaát xæu ñöôïc dìu ra ngoaøi trong khi oâng tieáp tuïc noùi chuyeän, mieân man töø ñeà taøi naøy nhaûy sang ñeà taøi khaùc khoâng coù maïch laïc naøo.

Thôøi kyø aáy thuû tuïc nghi leã chöa roõ raøng. Gaëp vò chæ huy quaân leã nhaùt boùng vía, luoân cho haøng quaân ñöùng nghieâm vaøo nhöõng luùc dieãn tieán bình thöôøng cuûa buoåi leã ñaùng leõ neân cho “thao dieãn nghæ” coù theå laøm cho nhieàu ngöôøi ngaát xæu. Caùc SVSQ Trung Ñoäi 19 vì laø Trung Ñoäi Danh Döï neân thöôøng phaûi ñi vôùi quaân kyø chaøo ñoùn toång thoáng. Coù nhöõng laàn oâng Dieäm ñeán, ngöøng laïi chaøo quaân kyø xong thì ñi duyeät ñôn vò quaân ñoäi (thöôøng laø tieåu ñoaøn) cuøng vôùi haøng ngaøn daân chuùng ngheânh tieáp, hoûi chuyeän lính vaø daân nhieàu khi keùo daøi ñeán 20 phuùt. Ngöôøi chæ huy quaân leã khoâng daùm cho “ñem suùng xuoáng,” khieán haàu heát anh em trong trung ñoäi phaûi vaën loã chieáu moân suùng Garand leân cao heát côõ ñeå gaùc leân thaét löng tröôùc buïng cho ñôõ naëng vì quaù moûi tay khoâng theå chòu noåi. Nhieàu laàn anh em phaûi ñöùng trong haøng chôø ñoùn oâng ôû phi tröôøng Lieân Khöông ñeán 6 tieáng ñoàng hoà, aên tröa taïi haøng (aên baùnh mì thòt maø khoâng daùm uoáng nöôùc).

Töø naêm 1959 ñeán luùc oâng bò saùt haïi, oâng ñaõ choïn 3 só quan Khoùa 12 laøm tuøy vieân laø caùc anh Nguyeãn Cöûu Ñaéc, Ñoã Thoï vaø Leâ Coâng Hoaøn.

Ngaøy 2/12/1956, Khoùa 12 maõn khoùa sôùm hôn döï ñònh gaàn 6 thaùng vì ñöôïc leänh du hoïc lôùp Ñaïi Ñoäi Tröôûng taïi Hoa Kyø vaøo thaùng 1/1957. Leã ñöôïc toå chöùc linh ñình döôùi quyeàn chuû toïa cuûa Toång Thoáng VNCH taïi saân traïi Catroux. Nhöng coù moät truïc traëc nho nhoû trong buoåi leã maø ít ai beân

ÑA HIEÄU 92 199

ngoaøi ñöôïc bieát.Theo chöông trình, Trung Töôùng Leâ Vaên Tî Toång Tham

Möu Tröôûng ñeán tröôùc, keá tieáp laø Boä Tröôûng Phuï Taù Quoâc Phoøng Traàn Trung Dung, vaø Toång Thoáng VNCH ñeán sau choùt ñeå khai maïc. Nhöng khoâng bieát vì sao, oâng Traàn Trung Dung ñeán chaäm, sau Toång Thoáng chöøng vaøi phuùt. Khi aáy Toång Thoáng ñaõ ñi duyeät binh. OÂng Dung laúng laëng vaøo ngoài gheá caïnh gheá cuûa Toång Thoáng maø khoâng ñöôïc höôûng nghi leã chaøo kính rieâng cho boä tröôûng Quoác Phoøng. Veà sau, nghò ñònh thaêng caáp thieáu uùy cho Khoùa 12 do oâng Dung kyù ghi ngaøy coù hieäu löïc laø 1 thaùng 12 naêm 1956, tröôùc leã maõn khoùa 1 ngaøy. Ngoaøi ra, oâng coøn kyù leänh cho moãi SVSQ Khoùa 12 du hoïc ñöôïc cho möôïn 11,300 ñoàng ñeå ñoåi laáy 320 dollars tröôùc khi leân ñöôøng sang Myõ ñeå coù tieàn chi duøng nôi xöù ngöôøi. Soá tieàn naøy ñöôïc traû goùp sau khi veà nöôùc. Lyù do: Só quan môùi ra tröôøng khoâng coù taøi saûn.

Anh em trong khoùa noùi ñuøa raèng: “Ñoù laø oâng boä tröôûng muoán taï loãi vôùi anh em ta veà vieäc ñaõ ñeán döï keã maõn khoùa muoän sau toång thoáng.”

Möôøi saùu thaùng giam mình trong tröôøng Voõ Bò, nhöõng chaøng trai sung söùc khoâng khoûi khaùt khao vì nhöõng hình aûnh phaùi ñeïp haáp daãn. Gia ñình Farraut coù moät caên nhaø laàu ôû xeá coång tröôøng. Coù moät daïo, coâ con gaùi uùt (?) nhaø Farraut cöù saùng sôùm chöøng 6 giôø môû cöûa ra bao lôn taäp theå duïc trong boä bikini maàu ñaäm. Thaân hình noùng boûng cuûa coâ gaùi Phaùp tuoåi 17 hay 18 laøm ñieâu ñöùng caùc anh gaùc coång tröôùc vaøo giôø ñoù, taïo ra söï tranh ñua laõnh phieân gaùc haáp daãn naøy. Coâ beù dö bieát coù nhöõng caëp maét naåy löûa theo doõi mình maø vaãn cöù tænh bô. Troø treâu ngöôi naøy keùo daøi caû tuaàn môùi chaám döùt.

Thôøi kyø ngöôùi Phaùp coøn ôû Quaân Y Vieän Catroux, ñeâm ñeâm ñöùng taïi haøng raøo nhaø tröôøng nhìn sang thaáy roõ phoøng cuûa caùc nöõ y taù Phaùp tröïc ñeâm qua cöûa soå môû roäng. Ñeâm khuya, caùc naøng y taù treû naøy töï nhieân thay quaàn aùo, chæ maëc ñoà loùt hoaëc coù khi khoâng maëc gì caû, ñi qua ñi laïi döôùi ngoïn ñeøn ñieän saùng tröng. Döôøng nhö caùc coâ “ñaàm” nhoû tuoåi naøy bieát coù caùc EOA (Eleøve Officier Actif) trong haøng raøo


nhaø tröôøng gaàn ñoù ñang chieâm ngöôõng nhan saéc cuûa mình neân cöù rình rang qua laïi maø khoâng baän taâm ñoùng cöûa soå.

Coù moät böõa noï, Khoùa 12 thöïc taäp haønh quaân vöôït soâng treân soâng Ña Nhim. Sau baøi taäp, hai ñaïi ñoäi Khoùa 12 taäp trung veà khu du lòch caïnh thaùc Gougha. Hoài naøy, thaùc Gougha coøn nhieàu nöôùc. Doøng thaùc roäng, lôùp nöôùc daày chaûy cuoàn cuoän traéng xoaù, coi thaät huøng vó.

Taïi khu du lòch caïnh thaùc coù nhöõng haøng quaùn baùn vaät kyû nieäm vaø böu aûnh cho du khaùch. Taïi ñaây coù moät quaùn aên caát baèng goã mang teân “Thòt Röøng” beân nhöõng haøng caây röøng cao vaø xanh toát. Muøa xuaân naêm 1956, coù moät nöõ tieáp vieân nhan saéc noåi baät xuaát hieän taïi nhaø haøng naøy. Coâ gaùi chöøng 20 tuoåi, vôùi neùt maët coù theå goïi laø ñeïp. Laøn da traéng, ñoâi maét ñeïp nhö tranh veõ, muõi cao, thaân hình haáp daãn, ngöïc nôû, caëp chaân daøi vaø goïn. Nhaø haøng thu huùt raát ñoâng thöïc khaùch.

Sau khi dieãn taäp xong, caùc SVSQ taäp hoïp taïi khu ñaát roäng raõi, baèng phaúng saïch seõ tröôùc maët nhaø haøng ñeå nghe kieåm ñieåm vaø pheâ bình, SVSQ caùn boä tieåu ñoaøn cho hai ñaïi ñoäi ñöùng thaønh 9 haøng doïc nhìn ra phía suoái, quay löng laïi phía nhaø haøng. Phaàn lôùn SVSQ tuy ñöùng trong haøng, nhöng cöù ngoaùi coå laïi nhìn coâ gaùi aáy ñang ñöùng tröôùc haønh lang quaùn Thòt Röøng trong lôùp aùo luïa moûng tanh baèng nhöõng caëp maét meâ maån.

Sau khi SVSQ chæ huy trình dieän toaøn theå ñôn vò vôùi Thieáu Taù Tieåu Ñoaøn Tröôûng Ñoã Ngoïc Nhaän, oâng chaøo traû laïi roài baát ngôø ra leänh: “Ñaèng sau, quay!” Thieáu Taù Nhaän vaø taát caû só quan caùn boä di chuyeån leân phía tröôùc ñôn vò, ñöùng tröôùc cöûa nhaø haøng trong nhöõng tieáng cöôøi nhoû vaø xuyùt xoa noåi leân trong haøng quaân. OÂng khoâng baét ñaàu buoåi nhaän xeùt vaø pheâ bình baøi taäp ngay nhö thöôøng leä, maø döôøng nhö coá yù daønh cho SVSQ vaøi phuùt ñaëc aân ngaém nhìn ngöôøi ñeïp.

Trong thôøi gian hoïc, anh em chuùng toâi ai cuõng ngaùn Thieáu Taù Nhaän vì taùc phong kyû luaät vaø caëp maét nghieâm nghò ñaùng sôï cuûa oâng neân ñaët cho oâng hoãn danh laø “OÂng Coïp.” Ñaây laø laàn ñaàu tieân oâng toû veû “yeáu meàm” vôùi SVSQ thuoäc quyeàn. Laø con ngöôøi, ai chaû coù nhöõng luùc boãng nhieân “öôùt aùt.”

ÑA HIEÄU 92 201

Khoâng laâu sau ñoù, coâ tieáp vieân treû ñeïp hieám coù aáy khoâng coøn nöõa vì moät chuyeän tình bi thaûm ñaõ keát thuùc vôùi moät aùn maïng maø coâ laø naïn nhaân.

Moät ñieåm noåi baät cuûa Khoùa 12 laø tinh thaàn kyû luaät vaø taùc phong cuûa thôøi kyø 1955-56. Laø lính traùng, dó nhieân ai cuõng “hoang,” nhöng Khoaù 12 bò kieåm soaùt nghieâm ngaët trong vieäc lai vaõng tôùi choán thanh laâu. Tröôùc ñoù treân ñöôøng ra thaønh phoá khoaûng gaàn tröôøng Tieåu Hoïc Phan Chu Trinh, coù moät nhaø chöùa gaùi maõi daâm hôïp phaùp cuûa quaân ñoäi Phaùp, goïi laø B.M.C. (Bordel Militaire Controlleù) coù tieáp quaân nhaân Vieät Nam, luùc aáy ñaõ bò ñoùng cöûa.

Caùc SVSQ Khoùa 12 ñöôïc pheùp ñi khieâu vuõ nhöng bò caám ngaët khoâng ñöôïc beùn maûng ñeán caùc cô sôû coù chöùa gaùi maõi daâm ñaày raãy ôû Ñaø Laït. Moät chaøng noï coù vieäc gia ñình phaûi lieân laïc vôùi moät chuû tieäm taém hôi quen bieát. Khoâng may anh ta bò toaùn tuaàn tieãu baét gaëp töø trong nhaø taém hôi ñi ra. Tình ngay lyù gian, chaøng phaûi ra söùc thanh minh, khaù vaát vaû môùi kieám ñöôïc chöùng côù cuï theå ñeå traùnh khoûi haäu quaû naëng neà.

Tröôøng Voõ Bò thaâu nhaän caû nhöõng SVSQ ñaõ coù vôï con vaøo hai Khoùa 12 vaø 13. SVSQ ñöôïc pheùp cöôùi vôï trong thôøi gian thuï huaán. Khoùa 12 coù 10 SVSQ laø caùc só quan cuûa giaùo phaùi Nguyeãn Trung Tröïc theo hoïc vôùi tö caùch baøng thính nhöng khi toát nghieäp ñöôïc phong caáp thieáu uùy nhö caùc baïn khaùc trong khoùa.

Vò chæ huy tröôûng tröôøng Voõ Bò thôøi kyø naøy, Trung Taù Nguyeãn Vaên Thieäu, ñöôïc nhieàu ngöôøi ghi nhaän laø coù coâng lôùn nhaát trong vieäc xaây döïng neàn moùng cho tröôøng Voõ Bò. OÂng raát kyõ löôõng veà moïi maët nhaát laø nghi leã. Tröôùc khi dieãn haønh ngaøy 26/10, oâng kieåm soaùt quaân phuïc SVSQ, laáy keùo caét ngay töøng sôïi tua vai daøi hôn chöøng 1 cm. Vì nghi ngôø sao ñoù, oâng yeâu caàu moät SVSQ côûi aùo ñaïi leã ñeå khaùm xeùt. Quaû nhieân aùo loùt cuûa anh baïn naøy coù daáu hieäu veà muøi vò vaø maàu saéc chuùng toû ñaõ laâu khoâng taém giaët. OÂng ra leänh phaït “daõ chieán” ñoái vôùi ngöôøi SVSQ ít “yeâu nöôùc” naøy. OÂng noùi kyû luaät ñoøi hoûi ngöôøi SVSQ phaûi giöõ gìn veä sinh thaân


theå saïch seõ ñeå coù tinh thaàn trong saùng khi döï caùc nghi leã.Trong leã maõn khoùa, khi oâng tuyeân leänh Khoùa 12 trao

quaân kyø nhaø tröôøng cho Khoùa 13, gioïng oâng sang saûng, vang vaø aám, ñaày uy löïc. Maáy anh em trong haøng quaân noùi: “Gioïng Trung Taù Thieäu coù oai vaø söùc taùc ñoäng ñeán ngöôøi nghe. Sau naøy theá naøo oâng cuõng leân caáp töôùng.” Lôøi tieân ñoaùn aáy coøn quaù khieâm nhöôøng so vôùi thöïc teá, vì chæ 11 naêm sau khoâng nhöõng oâng leân töôùng maø coøn leân ñeán ngoâi vò toång thoáng. Chuùng toâi coøn ñoàng yù vôùi nhau raèng baø Thieäu coù töôùng sang caû, hieàn haäu maëc duø baø trang ñieåm raát giaûn dò, maùi toùc buùi sau ñaàu nhöng mang veû quyù phaùi hôn haún nhöõng kieåu toùc uoán caàu kyø khaùc. Moät vaøi anh baïn coøn tieân ñoaùn ñöôøng coâng danh cuûa oâng seõ coù nhieàu höùa heïn lôùn nhôø töôùng maïo “vöôïng phu ích töû” cuûa phu nhaân.

Trung Taù Thieäu rôøi tröôøng sau khi Khoùa 12 maõn khoùa vaø ñi Myõ du hoïc Tröôøng Chæ Huy Tham Möu Fort Leavenworth treân cuøng chuyeán bay PAA ngaøy 27/12/1956 vôùi 50 thieáu uùy Khoùa 12 (ñôït 1 cuûa 3 ñôït goàm 125 ngöoøi) ñi Tröôøng Boä Binh Fort Benning.

*Naêm möôi laêm naêm troâi qua vôùi bieát bao vui buoàn, söôùng

khoå, nhöng khoâng coù gì ñeïp baèng kyû nieäm cuûa nhöõng naêm ñaàu trong ñôøi lính ôû xöù hoa ñaøo, röøng thoâng vaø thaùc ñoå. Caøng nhôù caøng thöông maùi tröôøng ñaõ daïy doã cho nhöõng thanh nieân ñaày nhieät huyeát bieát töï thaéng, bieát queân mình, baát chaáp hieåm nguy gian khoå ñeå chieán ñaáu vaø xaây döïng moät quaân ñoäi haøo huøng, moät xaõ hoäi giaøu maïnh vaø ñaùng soáng.

Baây giôø Ñaø Laït thay ñoåi nhieàu, kieán truùc môùi ñöôïc xaây döïng böøa baõi, khoâng coù luaät leä baûo veä myõ quan cuûa thaønh phoá neân khoâng coøn nhieàu neùt ñeïp cuûa thôøi kyø 1955-56. Nhöõng chaøng trai Voõ Bò ña soá taûn maùt khaép nôi treân theá giôùi, nhöng trong loøng hoï, nhöõng hình aûnh cuûa nôi hoïc laøm lính ñaàu ñôøi, nhöõng kyû nieäm vui buoàn cuøng baïn beø vôùi nhöõng neùt thô moäng cuûa Ñaø Laït vaø huøng khí cuûa tröôøng Voõ Bò vaãn coøn trong saùng vaø toàn taïi maõi maõi.

ÑA HIEÄU 92 203

Voøng Tay Traàn Theá

Khi naéng ngaäp ngöøng treân ñaàu caây coûVaïn vaät vui möøng

Nhöõng con chim seû líu lo goïi baïnXin chaøo bình minhMoät ngaøy baét ñaàu môùiSöï thaät nhö noù ñang laøRaát gioáng ngaøy hoâm quaKhi hoaøng hoân naéng xeáMaët trôøi aån khuaát sau nuùi ñoàiRoài maøn ñeâm buoâng xuoángTraêng sao hieän höõu Nhöõng thieân thaàn saùng nhö teân goïiMoãi laàn toâi nhìn leân trôøi cao Leõ soáng cuûa toâi ñeán töø ñaâu?Thieân ñaøng hay ñòa nguïcTình yeâu hay traêng saoLaø nhöõng thöïc theå nhieäm maøuChuyeån hoùa con ngöôøi maïnh meõToâi khoâng theå naøo ngöng töï hoûiToâi coù theå toàn taïiKhi söï thaät gioáng nhö lôøi noùi doái?Xin chaøo boùng toáiVôùi nhöõng huyeàn thoaïi laõng maïnTrong theá kyû hieän ñaïiTheá giôùi ñaày leõ soáng, vaø mieáu ñeànSöï thaät chöa bao giôø bieán chaátVaäy maø con ngöôøi cöù bieán maát trong ñeâm.

ª Leâ Anh 27


Göûi Chaøng Voõ Bò

Hôõi chaøng Voõ Bò voán hieân ngang! Tha thieát lôøi em nhaén göûi chaøng Ñaát nöôùc ñang chìm trong thoáng khoå Toaøn daân maõi chòu caûnh laàm than . Giaëc Hoà caét ñaát daâng Taøu coäng, Bôø coõi maát roài Baûn Doác mô! Cuøng AÛi Nam Quan chung soá phaän, Ngaøn naêm lòch söû vaãn chöa môø . Coâng lao tieân toå bao naêm tröôùc Ai nôõ taâm ñaønh baùn nöôùc non? Hoaøng Sa bieån haän gaàm soùng voã, Tröôøng Sa uaát öùc theùt caêm hôøn. Chaøng ôi! Tænh daïy nhìn non nöôùc, Toå quoác, giang sôn, giaëc caét ñaàu. Coøn nhôù hay queân lôøi nguyeän öôùc? Chí trai Voõ Bò ñeå nôi ñaâu? Nghe chaêng vaêng vaúng hôøn vong quoác?! Chaúng leõ khoanh tay maõi theá chaøng? Chaáp nhaän nôi naày laø toå quoác? Cam ñaønh ñeå giaëc baùn giang san?!? Muøa Thu Cali Milpitas, thaùng 11/2010

ª Ngoïc Traâm 19 B

ÑA HIEÄU 92 205

Göûi Chaøng Voõ Bò

Heïn Moät Ngaøy Veà

Neáu moät ngaøy soùng ñöa thuyeàn veà laïi,Chôû duøm toâi hoàn laïc loõng xöù ngöôøi.

Chôû duøm toâi chìm khuaát giöõa bieån khôi...Nhöõng soá phaän oâm Töï Do ñi maõi. Neáu moät ngaøy laù laïi veà nguoàn coäi,Nuùi xanh leân caây naåy loäc ñaâm choài.Xin haõy nheï böôùc chaân treân khaép loái...Baïn toâi ñang yeân giaác nguû ñôn coâi. Neáu moät ngaøy veà thaêm ñoài xöa cuõ,Trôøi Laâm Vieân coù giaêng kín söông muø.Anh coù bieát tieáng thaàm thì trong gioù...Bao anh linh khaéc khoaûi giöõa ngaøn thu. Neáu moät ngaøy veà laïi nhöõng gioøng soâng,Nöôùc maûi mieát troâi bieát bao bieán ñoäng,Trong ñoù maùu xöông anh em ngaõ xuoáng...Hoøa vôùi ñaïi döông vaøo choán hö khoâng.

ª Cö Nguyeãn 29


Neáu moät ngaøy veà tìm ñöôïc hay khoâng?Phoá ñaõ thay teân em ñaõ theo choàng...Coøn ñoù chô vô maët hoà söông toûa,Moät mình ai laïc giöõa meânh moâng. Neáu moät ngaøy veà toùc pha söông khoùi,Thöông nhôù khoân nguoâi thô daïi moät thôøi,Ngô ngaùc hoûi thaêm coá nhaân ñaâu nöõaMaây laëng buoàn troâi veà boán phöông trôøi... Heïn moät ngaøy veà! Non soâng vaãn ñôïi!Bình minh böøng leân Toå Quoác raïng ngôøi,Ta vaãn beân hieân vöõng loøng chôø maõi...Thuyeàn hoài höông loäng gioù giöõa bieån khôi.

Saøi Goøn, 01/10/2010

ÑA HIEÄU 92 207

NAÊM MEÏO XIN ÑÖØNG CÖÙ MAÕI LAØ CON MEØO CUÛA TRAÏNG

Theo nhö caùi thöù töï trong chi boä 12 con giaùp ñöôïc caùc cuï con Trôøi thaønh laäp ôû beân Taøu thì sau con Coïp laø con Thoû, nhöng khoâng hieåu sao khi caùc cuï

ta raäp theo khuoân maãu ñoù ñeå thaønh laäp moät chi boä rieâng cho xöù mình thì khoâng thaáy thoû ñaâu caû, phaûi chaêng vì loaøi thoû ôû xöù ta bò choàn caùo aên thòt gaàn heát, chæ coøn laïi ñaùm “nhaùt nhö thoû ñeá” khoâng daùm chöôøng maët ra, thaønh thöû caùc cuï ta ñaønh phaûi raø soaùt laïi ñaùm gia suùc cuûa mình, vaø khi thaáy meøo chöa ñöôïc caát nhaéc, beøn vôù ngay laáy aû meøo nhaø theá vaøo, laøm cho caùc oâng thaày boùi xöù ta töø ñoù môùi gieo queû nhö sau:

Tuoåi Meïo laø con meøo ngao AÊn caáu aên caøo aên vuïng thaønh tinh. Caùi chuyeän taïi sao maáy oâng thaày boùi khoâng goïi laø meøo

nhaø maø laïi goïi laø meøo ngao thì thaät tình toâi khoâng bieát. Toâi chæ bieát laø meøo - hay coù khi coøn goïi baèng teân chöõ laø “mieâu”, hoaëc noâm na maùch queù laø “mæu” - thöôøng quanh quaån trong nhaø, nhöng thaät ra thì toå phuï cuûa meøo xöa kia cuõng laø daân ôû röøng, cuøng moät hoï vôùi coïp, beo, sö töû… vaø caên cöù theo

ª Phieám luaän

ª Ñoaøn Vaên Khanh, VHV


nhö boä gia phaû truyeàn khaåu coøn löu laïi thì “con meøo laø dì con coïp” cho neân nhìn chung veà hình daïng vaø ñaëc tính, meøo vaãn coù nhieàu neùt gioáng coïp vaø beo, nhöng vì caùi toäi quaù nhoû con cho neân chæ uy hieáp ñöôïc maáy con vaät côõ nhö chuoät, raén moái, thaèn laèn v.v… chöù ñoái vôùi nhöõng loaøi thuù döõ to con hôn, vaø rieâng ñoái vôùi “thaèng chaùu coïp”, thì vaãn phaûi neå sôï moät pheùp. Coøn caùi cô duyeân xui khieán cho meøo ñöôïc ngöôøi röôùc veà soáng chung döôùi moät maùi nhaø vôùi mình, roài ñeû ra caùi chi phaùi “meøo nhaø” taùch rôøi vôùi nhöõng chi phaùi meøo röøng vaãn soáng ñôøi hoang daõ thì laïi do chuoät maø ra.

Soá laø töø khi con ngöôøi baét ñaàu bieát caát nhaø ñeå ôû thì loaøi chuoät khoâng bieát töø ñaâu boãng döng khoâng ai môøi cuõng töï ñoäng boàng beá keùo nhau veà soáng chung, laïi coøn thi nhau ñaøo hang khoeùt vaùch aên phaù gaëm nhaém tan hoang cuûa ngöôøi, maø ngöôøi thì ñaønh boù tay, do ñoù khi ngöôøi vöøa khaùm phaù ra meøo raát gioûi saên baét chuoät thì lieàn röôùc ngay veà ñeå trò chuoät giuùp mình. Theá laø caùi coäng ñoàng suùc vaät laâu nay soáng chung hoøa

bình vôùi ngöôøi nhôø theá maø caøng theâm ña daïng; tuy nhieân, veà vaán ñeà aên ôû thì boïn traâu boø ngöïa deâ gaø heo quaù ñoâng, laïi quen sinh hoaït moät caùch “thieáu vaên hoùa”, cho neân chuû buoäc loøng phaûi caát chuoàng cho ôû rieâng trong

vöôøn, chæ coù choù laø haøng thaân tín neân môùi ñöôïc pheùp chung moät maùi nhaø vôùi chuû. Baây giôø coù theâm aû meøo nöõa thì caùi ñaùng lo laø lo “aên heát nhieàu chöù ôû heát bao nhieâu”, cho neân chuû beøn cho ôû chung luoân cho tieän.

Sôû dó ngöôøi saép ñaët nhö theá laø vì thaáy meøo nhoû con, khoâng coù khaû naêng nhö coïp ñeå baét ngöôøi laøm moài cho mình xöïc (theo ñuùng nghóa ñen, coøn nghóa boùng thì khoâng keå), neân thöôøng toû ra raát nhu mì, laïi hay laân la quaán quyùt beân ngöôøi ñeå ñöôïc ngöôøi vuoát ve chieàu chuoäng, chæ khi naøo bò choïc giaän thì môùi giöông moùng vuoát ra maø quaøo caáu cho haû côn

ÑA HIEÄU 92 209

böïc töùc theá thoâi. Ñaây coù leõ cuõng laø caùi ñieåm maø sau naøy ngöôøi hoïc ñöôïc cuûa meøo cho neân caùc cuï ta môùi hay duøng tieáng “meøo” ñeå chæ ngöôøi yeâu hay ngöôøi tình cuûa mình, coøn cuï naøo ñaõ coù “sö töû” roài maø coøn ñeøo boàøng “coù meøo”, thì caùi vieäc röôùc “meøo hai chaân” naøy veà nhaø laø caû moät vaán ñeà nhieâu kheâ phöùc taïp, chöù khoâng ñôn giaûn nhö ñoái vôùi meøo boán chaân, vì tröôøng hôïp meøo boán chaân thì chuû chæ caàn gheùp luoân caùi boä ba choù meøo chuoät thaønh moät “toå töï quaûn”, cho sinh hoaït theo quy cheá daønh rieâng cho loaøi vaät trong khi chung soáng döôùi moät maùi nhaø vôùi mình laø xong.

Keå ra caùch giaûi quyeát vaán ñeà moät caùch nhanh vaø goïn nhö theá xem ra vaãn coù veû raát “loâ-gích”, nhöng khi nhìn laïi môùi thaáy laø thieáu thöïc teá, vì bao naêm qua chæ coù choù “ñoàng cam coäng khoå”, laïi taän tuïy trung thaønh vôùi chuû maø coâng lao thì vaãn chöa ñöôïc ñeàn ñaùp xöùng ñaùng, nay thaáy chuû boãng nhieân ñem meøo veà soáng chung maø khoâng theøm “ñaû thoâng tö töôûng” vôùi mình tröôùc, laïi coøn ñem chuùt tình thöông voán ñaõ keo kieät ra san seû heát cho meøo thì sinh loøng ganh gheùt, cho neân heã gaëp meøo ñaâu laø söøng soä ñoù. Coøn meøo cho duø chaân öôùt chaân raùo môùi veà ñi nöõa, nhöng vaãn töï haøo mình thuoäc gioøng hoï chuùa teå sôn laâm chöù ñaâu phaûi loaïi heøn, cho neân cuõng veånh tai tröøng maét göôøm göôøm, mieäng thì gaøo leân nhö theå muoán xôi taùi luoân caû choù, laøm cho ngöôøi khi chöùng kieán caûnh naøy cuõng phaûi baám buïng maø than trôøi baèng caâu: “gaáu où nhö choù vôùi meøo”.

Nhöng khoâng phaûi chæ meøo vôùi choù môùi coù chuyeän hieàm khích maø nhaø chuû naøo laém gaïo nhieàu côm, ngoâ khoai ñaày boà, laøm cho luõ chuoät aên nhieàu neân sinh saûn nhanh vaø ngaøy caøng theâm ñoâng, ñeán noãi chuû phaûi röôùc daêm baûy meøo veà soáng chung môùi ñuû löïc löôïng ñeå taûo thanh chuoät, thì ngay giöõa ñaùm meøo vôùi meøo cuõng khoâng maáy khi thuaän thaûo vôùi nhau ñöôïc, chæ vì meøo naøo cuõng ganh tî, cho neân môùi xaûy ra nhöõng caûnh gaàm göø nhau, khieán cho baàu khoâng khí sinh hoaït trong nhaø luùc naøo cuõng coù veû phaäp phoàng vì “chöa bieát meøo naøo caén mæu naøo”.

Thaät tình maø noùi thì duø sao caùi coäng ñoàng beù nhoû laâu nay


cuõng chæ môùi nghe coù tieáng chuoät chuùt chít ban ñeâm, tieáng gaø gaùy saùng, tieáng lôïn uûn æn ñoøi aên, tieáng con traâu ngheù ngoï veà chuoàng, tieáng choù suûa caàm canh, cho neân cuoäc ñôøi nghe ra vaãn bình thaûn troâi eâm, nhöng keå töø ngaøy coù meøo veà thì cuoäc ñôøi môùi thöïc söï baét ñaàu coù nhieàu luùc soâi ñoäng, vì laâu laâu baát chôït laïi nghe coù theâm tieáng gaáu où giöõa meøo vôùi choù, tieáng gaàm göø nhau giöõa meøo vôùi meøo, vaø troäi leân vang vang aùt caû tieáng cuûa choù vaø meøo laø tieáng cuûa ngöôøi “maéng choù chöûi meøo”, laøm cho caùi coäng ñoàng beù nhoû cöù aàm caû leân, taïo ñieàu kieän cho ñôøi coù cô hoäi “theâm maém daëm muoái” ñeå cho mình mua vui.

Caùi lyù do taïi sao meøo nhoû nhaén theá maø daùm keân laïi choù cuõng khoâng coù gì khoù hieåu, vì choù luùc naøo cuõng caàn baùm vaøo maët baèng ñeå “xuoáng taán”, vaø moân “caåu quyeàn” cuûa choù laïi voûn veïn coù hai chieâu “suûa vaø caén” thì nhaèm nhoø gì vôùi meøo, trong khi theo nhö tuïc truyeàn thì meøo ñaõ töøng laø thaày daïy voõ cho coïp. Tuy nhieân vì tính coïp hung döõ cho neân khi truyeàn ngheà cho coïp, meøo vaãn giöõ laïi caùi bí kíp leo treøo cho rieâng mình ñeå phoøng thaân, nhôø theá maø sau naøy khi coïp ñaõ leân ngoâi chuùa teå sôn laâm coù muoán haïi meøo cuõng khoâng ñöôïc, vì khi gaëp nguy meøo chæ vieäc thoùt leân caây laø yeân chí tai qua naïn khoûi ngay. Ñaây cuõng laø moät ñieàu may cho ngöôøi vì neáu coïp cuõng ñöôïc meøo daïy cho bieát leo treøo thì e raèng loaøi ngöôøi ñaõ tuyeät chuûng töø laâu. Coù ñieàu laø sau naøy loaøi ngöôøi chæ thaáy coïp môùi hay dieäu voõ giöông oai, cho neân khi noùi tôùi moân voõ naøy thì ngöôøi ta thöôøng goïi laø “hoå quyeàn” chöù khoâng ai bieát nguoàn goác cuûa noù voán xuaát phaùt töø “mieâu quyeàn”, hoïa chaêng coù nhaéc tôùi meøo thì chæ noùi veà caùi taøi leo treøo cuûa meøo thoâi nhö trong baøi ca dao:

Con meøo maø treøo caây cau Hoûi thaêm chuù chuoät ñi ñaâu vaéng nhaø Chuù chuoät ñi chôï ñöôøng xa Mua maém mua muoái gioã cha con meøo.Caùi chuyeän meøo leo cau tìm chuoät thì cuõng khoâng coù gì

ñaùng noùi, nhöng coøn caùi vieäc gioã cha con meøo thì coù dính daùng gì tôùi chuoät ñaâu maø chuoät phaûi laën loäi ñöôøng xa ñi chôï

ÑA HIEÄU 92 211

mua maém mua muoái veà cuùng? Ñieàu naøy hoaøn toaøn khoâng phaûi do tình nghóa maø phaûi noùi ñaây chính laø moät lôøi than cay ñaéng cuûa loaøi chuoät, vì caû meøo vaø chuoät hình nhö luùc naøo cuõng bò moät moái haän ngaøn ñôøi naøo ñoù aùm aûnh cho neân meøo maø gaëp chuoät laø khoâng bao giôø tha, coøn chuoät maø thoaùng nghe hôi meøo laø toaøn thaân buûn ruûn, vaø neáu khoâng nhanh chaân chaïy troán kòp thì chæ coøn caùch ñaám ngöïc than: “Trôøi sinh ra chuoät sao laïi coøn sinh meøo?” roài naèm cheát traân chôø noäp maïng. Khoâng nhöõng theá, meøo coøn aùc ñeán ñoä moãi khi voà ñöôïc chuoät thì laïi chöa chòu aên töôi nuoát soáng ngay, maø laïi coøn vôøn tôùi vôøn lui cho ñeán khi chuoät khoâng coøn leát noåi môùi baét ñaàu caén xeù töøng tí moät, laøm cho ngöôøi yeáu boùng vía troâng thaáy caûnh “vôøn nhö meøo vôøn chuoät” naøy cuõng phaûi sôï khieáp vía theo.

Do cung caùch aên uoáng cuûa meøo raát khoan thai töø toán chöù khoâng voà vaäp aøo aøo nhö coïp cho neân maáy ngöôøi thích noùi chöõ môùi hay ví von “nam thöïc nhö hoå, nöõ thöïc nhö mieâu”. Nhöng meøo laïi coù bieät taøi aên vuïng noåi danh, cho neân khi noùi ñeán maáy baø maáy coâ “aên nhö meøo höûi” hoaëc “khaûnh aên nhö meøo” phaûi chaêng cuõng chæ laø moät caùch noùi kheùo ñeå ngöôøi khaùc töôûng laàm laø caùc baø “aên ít laém”, nhöng heã maø nhìn kyõ laïi thì thaáy haàu nhö baø naøo baø naáy cuõng caøng ngaøy caøng “troøn tròa phuùc haäu” ra, trong khi ñaùm maøy raâu mang tieáng “thöïc nhö hoå” laïi khoâng thieáu gì keû luoân caûm thaáy “xaáu hoå” moãi khi phaûi saùnh vai caùc baø chæ vì caùi voùc daùng caø tong caø teo cuûa mình.

Vaøo caùi thuôû coøn soáng lang thang giöõa nuùi röøng thì meøo coù leõ chæ thích aên thòt soáng nhö coïp. Tuy nhieân, keå töø luùc veà vôùi ngöôøi roài ñöôïc ngöôøi daïy cho bieát aên côm, nhai xöông caù, thì meøo nhieàu khi cuõng queân luoân caùi moùn thòt chuoät truyeàn thoáng maø ñaâm ra meâ nhöõng moùn aên ñaõ ñöôïc cheá


bieán daønh cho ngöôøi, nhöng khoaùi nhaát coù leõ laø moùn môõ thì phaûi, cho neân caùc cuï ta môùi coù caâu ví “nhö meøo thaáy môõ”. Chính vì leõ ñoù maø nhaø ai coù lôõ ñeå môõ trong nhaø thì cuõng xin ñöøng hôù heânh roài traùch meøo, vì “môõ treo mieäng meøo” thì laøm sao meøo nhòn theøm ñöôïc. Coøn nhö “meøo maø cheâ môõ” thì chæ laø ñoà vöùt ñi, heát xaøi ñöôïc roài. Rieâng caùi taät aên vuïng thaønh tinh cuûa meøo nhö maáy oâng thaày boùi ñaõ leân aùn thì chaéc chaén khoâng phaûi do baåm sinh, maø chæ laø moät söï “phaùt huy saùng kieán” chung cuûa meøo vaø choù töø khi veà chung soáng vôùi ngöôøi.

Sôû dó goïi laø saùng kieán chung vì choù cuõng nhö meøo moät khi ñaõ mang thaân veà quy thuaän vaø doác loøng phoø taù cho ngöôøi roài thì khoâng coøn maøng ñeán chuyeän töï laäp nöõa, cho neân lôõ maø soá trôøi saép ñaët cho ñaàu quaân nhaèm gia chuû thuoäc haïng “cuûa khoù ngöôøi khoân” (kieåu ngöôøi coøn chöa coù aên thì ñaøo ñaâu ra cho meøo cho choù), neân aùp duïng trieät ñeå chuû tröông “choù treo, meøo ñaäy”, khieán cho choù vôùi meøo môùi naûy sinh ra caùi thoùi “ñoùi aên vuïng, tuùng laøm caøn”. Coù ñieàu meøo thöôøng quanh quaån xoù beáp ñeå luïc laïo ñaùy nieâu gaàm chaïn cho neân coøn coù luùc “meøo muø vôù caù raùn” roài tha ñi ngon ô tìm choã thanh vaéng naèm aên moät mình, trong khi choù hay luøng suïc ngoaøi saân tröôùc ngoõ, thì deã maáy khi tìm thaáy ñoà aên ñeå cho mình ñöôïc “laám leùt nhö choù aên vuïng boät”. Khoâng nhöõng theá, choù laïi coøn ngôø ngheäch ñeán ñoä heã nghe chuû luïc laïo noài nieâu thì laïi xun xoe chaïy ñeán ve vaãy ñuoâi mong chôø ôn treân boá thí. Böõa naøo chuû ñöôïc aên thòt thì choù cuõng coøn coù maåu xöông ñeå gaëm, nhöng böõa naøo khoâng may chæ coù caùi ñaàu caù kho chuû coøn ñeå daønh maø laïi bò meøo hay chuoät gì ñoù cuoãm tha ñi maát tieâu roài khieán cho chuû noåi côn loâi ñình, trong khi choù laïi cöù laûng vaûng beân caïnh thì traùnh sao cho khoûi aên vaøi cuù ñaù cuûa chuû. Hoïa hoaèn coù laàn naøo chuû khaùm phaù ra thuû phaïm khoâng phaûi laø choù thì baát quaù cuõng chæ ñöôïc chuû cheùp mieäng thöông haïi ban cho moät caâu: “meøo giaø aên vuïng, choù vaù phaûi ñoøn” ñeå goïi laø cuõng coù chuùt an uûi cho caùi ngu quaù côõ naøy laø cuøng.

Tuy thích thòt nhöng thænh thoaûng ngöôøi ta cuõng thaáy meøo

ÑA HIEÄU 92 213

ñi tìm caây coû ñeå gaëm. Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø meøo nhôø soáng gaàn ñaùm traâu boø trong nhaø quen aên chay tröôøng neân cuõng hoïc ñoøi aên chay ñeå saùm hoái toäi loãi, maø chæ vì meøo coù taät hay lieám loâng laøm cho nhöõng sôïi loâng ruïng dính vaøo löôõi maø khoâng theå nhaû ra neân cöù phaûi nuoát vaøo roài tích tuï trong daï daøy laâu ngaøy khoâng tieâu hoaù ñöôïc, laøm cho meøo bò ñau buïng, phaûi tìm caây coû aên vaøo ñeå xoå môù loâng ra. Vì vaäy chuû naøo hay nhoát meøo ôû trong nhaø, ñoâi khi coù thaáy caây kieång trong nhaø cuõng bò meøo caén naùt thì ñöøng ñaùnh ñaäp meøo veà caùi toäi phaù hoaïi maø oan cho meøo, vì meøo chæ chuû taâm tìm thuoác ñeå chöõa beänh thoâi.

Neáu choù hay duøng ñuoâi ve vaãy ñeå boäc loä tình caûm vôùi ngöôøi thì meøo hình nhö chæ bieát laøm daùng vôùi caùi ñuoâi cuûa mình cho neân môùi coù chuyeän “meøo khen meøo daøi ñuoâi”. Maø ñuoâi meøo daøi thaät. Tuy nhieân, meøo chæ hay ñi rình chuoät ban ñeâm coøn ban ngaøy meøo laïi thích nguû, do ñoù moãi khi thaáy meøo aên no roài hay tìm choã aám aùp naèm lim dim, buoâng thoõng caùi ñuoâi daøi leâ theâ ra ñaøng sau moät caùch voâ tö thì cuõng xin ñöøng töôûng meøo nguû say maø ñuïng vaøo vì tai cuûa meøo raát thính. Coù ñieàu vaønh tai cuûa meøo troâng cöùng nhöng laïi moûng vaø nhaïy caûm cho neân luùc naøo muoán hoûi toäi meøo ngöôøi ta vaãn hay naém tai meøo maø xaùch chöù khoâng ai daïi gì naém ñuoâi meøo maø keùo ñeå roài bò meøo phaûn öùng quay mình laïi quaøo cho röôùm maùu lieàn.

Moùng cuûa meøo raát nhoïn vaø saéc nhöng chæ giöông ra khi quaøo caáu hay caàn baùm vaøo vaät naøo ñoù ñeå leo treøo, chöù luùc bình thöôøng thì laïi co ruït vaøo daáu döôùi lôùp da cuûa baøn chaân, cho neân ñöøng thaáy baøn chaân cuûa meøo meàm maïi roài töôûng luùc naøo cuõng eâm nhö nhung maø laàm. Meøo laïi coù thoùi quen hay chuoát moùng chaân cho theâm saéc baèng caùch quaøo caáu vaät naøy vaät noï, vaø khi meøo caàn maøi giuõa moùng maø khoâng coù gì ñeå quaøo caáu thì coi chöøng muøng meàn chieáu goái cuûa chuû cuõng seõ raùch böôm luoân. Ngoaøi ra, vì töù chi cuûa meøo ñeàu laø chaân cho neân meøo chæ coù theå coù “hoa chaân” chöù khoâng taøi naøo coù “hoa tay”, do ñoù nhöõng veát quaøo cuûa meøo troâng ra cuõng thieáu thaåm myõ khoâng khaùc gì nhöõng neùt chöõ ngueäch


ngoaïc cuûa maáy anh hoïc troø löôøi, vöøa dôû vaên, vöøa vuïng buùt, cho neân maáy oâng thaày giaùo môùi hay duøng caâu “gaø böôi, meøo quaøo” ñeå ví von vaø raên ñe maáy anh hoïc troø naøy.

Meøo cuõng coù raâu laøm cho maët meøo ñoâi luùc troâng cuõng coù veû bôùt hieàn dòu ñi. Tuy vaäy, meøo laïi coù ñöôïc ñoâi maét troøn vaø trong ñeán noãi ngöôøi ta ñaõ duøng ñeå ñaët teân cho moät loaïi ngoïc coù maøu xanh laø “ngoïc maét meøo”. Khoâng nhöõng theá, maét meøo laïi coù khaû naêng nhìn roõ trong ñeâm toái, cuõng nhö coù khaû naêng phaûn chieáu aùnh saùng cho neân ñang ñeâm maø chuû nhaø coù baát chôït nghe tieáng ñoäng neân thöùc daäy ñi rình moø baét troäm nhöng khoâng thaáy troäm ñaâu, traùi laïi chæ thaáy aùnh maét cuûa meøo - cuõng ñang ñi tìm ñoà ñeå aên vuïng - loeù leân trong boùng toái thì ñaâm hoaûng, cöù ngôõ nhö laø mình nhìn thaáy yeâu tinh. Coù leõ cuõng vì theá maø maáy oâng thaày boùi môùi baûo meøo laø thöù “aên vuïng thaønh tinh”. Moät leõ nöõa khieán cho caùc cuï xöa cho meøo laø tinh vì caùc cuï tin raèng neáu trong nhaø coù ngöôøi cheát chöa ñöôïc taåm lieäm maø khoâng lo baét meøo nhoát laïi hoaëc caét ngöôøi canh xaùc ñeå lôõ coù con meøo naøo - nhaát laø meøo mun - voâ tình nhaûy qua laø cuõng ñuû laøm cho xaùc cheát phaûi baät daäy theo.

Meøo cuõng raát hay saên soùc boä loâng cuûa mình, nhöng chæ baèng caùch le löôõi lieám thoâi chöù khoâng bao giôø daùm taém vì meøo raát sôï nöôùc. Meøo maø lôõ teù ao hay maéc möa khieán cho bò öôùt suõng thì troâng cuõng co ro cuùm ruùm thaät thaûm haïi khoâng khaùc gì con chuoät loät, cho neân ngöôøi ta cuõng hay ví maáy ngöôøi nhuùt nhaùt chaúng bao giôø daùm laøm moät thöù gì cho ra hoàn laø thöù “meøo öôùt”, “meøo maéc möa”. Laï moät ñieàu laø coïp coøn daùm voïc nöôùc, theá maø vaãn cöù hoâi, ngöôïc laïi meøo chæ taém khoâ thoâi nhöng luùc naøo cuõng coù veû saïch seõ, coù ñieàu laø nhöõng gì maø meøo pheá thaûi ra thì noàng naëc muøi khoûi cheâ ñeán noãi ngöôøi ta vaãn hay ví “chua nhö nöôùc ñaùi meøo”. Coøn cöùt meøo thì coù leõ chính meøo cuõng coøn sôï ñaïp phaûi neân moãi laàn muoán truùt caùi cuûa nôï chaát chöùa trong loøng, meøo ñeàu tìm choã kín ñaùo ñaøo loã choân, cho neân ngöôøi ta môùi baûo: “giaáu nhö meøo giaáu cöùt”.

Meøo thöôøng hay keâu “meo meo” cho neân maáy cuï coù tí

ÑA HIEÄU 92 215

maùu deâ trong ngöôøi heã maø nhaäu say ngaø ngaø roài baøy troø “ñoá vui ñeå choïc”, theá naøo cuõng coù maøn xaùch tai meøo loâi vaøo cho meøo bò ñau keâu leân “meo meùo” ñeå caùc cuï duøng ñoù laøm lôøi

giaûi ñaùp cho caùi caâu ñoá veà moät vaät trôøi sinh ra “voán saün laø meùo chöù khoâng troøn”, roài cuøng nhau cöôøi hæ haû. Traùi laïi maáy baùc thuoäc dieän quanh naêm chaät vaät vôùi mieáng côm manh aùo thì laïi cho raèng tieáng meøo keâu nghe cöù nhö “ngheo ngheo” roài lieân töôûng ñeán caùi phaän ngheøo cuûa mình maø tuûi thaân, cho neân chæ thích nghe tieáng choù suûa “gaâu gaâu” ñeå coøn dieãn ra caùi yù “giaøu” maø hy voïng. Ñoù cuõng laø caùi lyù do khieán cho caùc cuï xöa thöôøng tin raèng “meøo ñeán nhaø thì khoù, choù ñeán nhaø thì sang”, coù ñieàu khi buoàn tình thì caùc cuï laïi thích loâi choù ra maø laøm röïa maän ñeå ñaùnh cheùn vôùi nhau chöù khoâng coù cuï naøo daùm baét meøo ra laøm moùn ra-gu, coù leõ vì sôï meøo bò cheát oan nhö theá seõ thaønh tinh quay trôû laïi aên thòt caùc cuï chaêng? Hoïa hoaèn môùi coù moät vaøi tay bôïm nhaäu côõ “coi trôøi baèng vung” môùi caû gan baét meøo laøm thòt ñeå giaûi quyeát cho caùi nhu caàu tuùng moài cuûa mình.

Cuõng vì tin raèng meøo hay mang laïi xuùi quaåy cho neân caùc cuï baûo ñaàu naêm maø thaáy meøo thì cuõng khoâng khaùc gì xuaát haønh “ra ngoõ gaëp gaùi”, töùc laø caû naêm coi nhö khoâng taøi naøo khaám khaù noåi. Tuy theá, vaãn coù nhieàu cuï thích laân la laøm baïn vôùi “baùc thaèng baàn” thì laïi hay baûo nhau laø ai maø kieám ñöôïc caùi nhau meøo ñeû laøm buøa laän löng roài thì tha hoà yeân chí maø “xoùc, xoa, xoeø, binh, toá…” ñeå ñöôïc thaáy “tieàn baïc voâ nhö nöôùc”, vì nhau meøo ñem laïi söï may maén. Khoâng bieát ñieàu naøy coù ñuùng khoâng, nhöng meøo voán noåi tieáng cöùt coøn bieát giaáu thì deã gì coù caùi nhau cuûa mình ñeû ra laïi ñeå rôi rôùt cho caùc cuï löôïm, cho neân neáu coù cuï naøo khoe mình coù laän nhau meøo trong löng thì e raèng ñoù cuõng chæ laø nhau meøo dôûm thoâi, vì xöa nay chöa töøng thaáy coù


cuï naøo gheù chôi nhaø “baùc thaèng baàn” roài trôû veà laøm neân söï nghieäp caû, maø chæ thaáy caùc cuï laàn löôït ruû nhau ñem söï nghieäp cuùng heát cho maáy tay xì thaåu, roài mình thì töï nguyeän gia nhaäp “laøng bò gaäy”.

Sôû dó laøng naøy coù caùi teân “bò gaäy” laø vì ngaøy xöa daân laøng naøy moãi khi ñi haønh ngheà ñeàu phaûi trang bò toái thieåu cho mình moät caùi bò vaø moät caây gaäy. Bò laø caùi baét buoäc phaûi coù ñeå ñöïng cuûa aên xin ñöôïc, coøn gaäy thì tröôùc nhaát laø ñeå choáng ñi cho ñôõ moûi, sau nöõa laø coøn ñeå phoøng hôø ñaùp leã maáy con choù, vì heã choù maø thoaùng thaáy baát cöù cuï naøo thuoäc “daân bò gaäy” loø doø ñeán laø theá naøo cuõng ñem moùn voõ gia truyeàn ra thò oai, neân buoäc loøng caùc cuï phaûi vöøa duøng gaäy “huô loaïn xaø ngaàu”, vöøa töø töø töøng böôùc “thuït lui trong voøng traät töï” neáu khoâng muoán bò choù ngoaïm vaøo chaân. Choù chæ trung vôùi chuû thoâi chöù vôùi ngöôøi laï vaø nhaát laø vôùi maáy cuï thuoäc “haøng bò gaäy” thì choù khoâng bao giôø nieàm nôû. Ñoù cuõng laø caùi lyù do khieán cho choù phaûi chòu caûnh ngöôøi thöông thì ít maø keû gheùt thì nhieàu, cho neân choù môùi hay gaëp caùi naïn bò maáy baùc bôïm ghieàn röïa maän rình raäp ñaùnh baû hay baét coùc ñem veà boû vaøo noài ñun leân cho boõ gheùt. Chæ coù meøo môùi bieát chuû tröông “dó hoøa vi quyù” ñoái vôùi moïi ngöôøi, cho neân gaëp chuû cöng cuõng “haåu lôù”, maø coù ai laï vuoát ve cuõng “oâ keâ”, coøn keû ñi qua ngöôøi ñi laïi thì meøo chæ nhìn baèng ñoâi maét baøng quan neân deã soáng.

Cuõng vì trong caùi toå töï quaûn theo quy cheá suùc vaät soáng chung döôùi moät maùi nhaø vôùi chuû chæ coù choù vaø meøo môùi ñöôïc chuû ban cho chöùc phaän, cho neân neáu lôõ nhö coù moät bieán coá naøo ñoù xaûy ra khieán cho laïc maát chuû, hoaëc caùi maùi aám boãng döng bò tan taønh thì chæ coù meøo vaø choù môùi phaûi laâm vaøo caûnh “saåy nhaø ra thaát nghieäp” roài bò ñôøi goïi laø meøo hoang, choù hoang, rieâng chuoät tröôùc sau gì cuõng chæ laø daân ôû chui cho neân khoâng heà lo, maø ngay caû khi coù “chaùy nhaø loøi maët chuoät” ñi nöõa thì chuoät vaãn coù theå boàng beá nhau “di taûn” qua nhaø haøng xoùm maø tieáp tuïc soáng kieáp chuoät nhaø chöù khoâng bao giôø bò goïi laø chuoät hoang caû. Meøo hoang coøn coù cô may saên ñöôïc chuoät ñoàng chuoät coáng maø

ÑA HIEÄU 92 217

aên chöù choù maø lang thang thì chæ aên cöùt thoâi, vì “choù maø khoâng aên cöùt thì khoâng phaûi laø choù”, caùc cuï daân “Haø loäi” vaãn thöôøng “ní nuaän” nhö theá. Chính vì choù coù nhieàu caùi ngu quaù cho neân ngöôøi ñôøi môùi hay ví “ngu nhö choù”. Coøn meøo coù thoâng minh khoâng thì caên cöù vaøo caâu truyeän daân gian Traïng Quyønh aên caép meøo seõ thaáy meøo cuõng khoâng hôn gì choù bao nhieâu.

Truyeän keå raèng vua ta coù nuoâi moät con meøo tam theå raát xinh neân cöng laém, böõa naøo cuõng cho meøo aên toaøn cao löông myõ vò. Traïng Quyønh thaáy theá sinh töùc toái beøn laäp taâm aên troäm meøo ñem veà nhoát ôû nhaø. Haèng ngaøy Traïng laïi xaùch meøo ñaët tröôùc moät cheùn côm coù thòt caù vaø moät beân laø ñoáng cöùt. Heã meøo vöøa mon men laïi gaàn cheùn côm laø Traïng Quyønh duøng roi ñaùnh ñaäp tôùi taáp. Sau nhieàu laàn thaám ñoøn, meøo ñoùi quaù beøn laân la qua ñoáng cöùt thì thaáy Traïng ñeå yeân cho neân meøo ñaønh aên thöû. Taäp nhö vaäy moät thôøi gian meøo trôû thaønh quen, cöù moãi laàn thaáy cheùn côm vaø ñoáng cöùt laø meøo töï ñoäng chaïy ñeán ñoáng cöùt aên ngay chöù khoâng coøn maøng ñeán côm nöõa.

Nhaø vua maát meøo tieác laém môùi cho ngöôøi ñi tìm. Coù ngöôøi maùch vua nhaø Traïng Quyønh coù moät con meøo tam theå raát gioáng meøo cuûa nhaø vua. Theá laø vua truyeàn leänh cho Traïng Quyønh phaûi ñem meøo vaøo cung trình cho vua xem. Traïng Quyønh ung dung mang meøo vaøo. Vua thaáy con meøo naøy gioáng y con meøo cuûa mình bò maát neân ñoøi Traïng Quyønh traû meøo laïi. Quyønh taâu raèng con meøo naøy chính laø meøo cuûa Traïng vì nhaø Traïng ngheøo neân chæ quen cho meøo aên cöùt thoâi. Vua khoâng tin neân ra leänh cho quaân lính baøy ra moät cheùn côm ñaày cao löông myõ vò vaø moät ñoáng cöùt ñeå thöû. Traïng Quyønh beøn thaû meøo ra thì meøo chaïy ngay laïi ñoáng cöùt aên lieàn. Theá laø Traïng Quyønh laïi ung dung oâm meøo veà, coøn nhaø vua thì ñaønh chòu maát meøo.

Coù theå noùi caùi saùng kieán ñem meøo ra laøm thöïc nghieäm naøy cuûa Traïng Quyønh cuõng laø moät coâng trình coøn ñi tröôùc coâng trình ñem choù ra laøm thí nghieäm cuûa nhaø taâm lyù hoïc Palov ôû beân Nga haøng traêm naêm, nhöng coù leõ vì chuyeän


“meøo nhaø khoù khoâng baèng choù nhaø sang”, neân Traïng ta môùi khoâng coâng boá keát quaû ra cho theá giôùi bieát, maø chæ ñuùc keát thaønh caùi bí quyeát: “Khoâng coù choù baét meøo aên cöùt”, roài giaáu vaøo trong caùi “tuùi khoân” cuûa mình, sau ñoù môùi truyeàn mieäng cho daân ta bieát ñeå aùp duïng vaøo vieäc giaûi quyeát caùi vaán ñeà “toàn taïi” cuûa moät daân toäc voán töï haøo coù haøng ngaøn naêm vaên hieán nhöng laïi khoâng heà bieát caùi caàu tieâu laø gì, vì ngöôøi lôùn thì ñaõ coù saün caùi thuù “thöù nhaát quaän coâng, thöù nhì æa ñoàng”, coøn thaèng cu caùi hóm chöa coù theå töï mình boø ra ñoàng ñeå höôûng caùi thuù vò treân, thì laïi cöù töï nhieân baï ñaâu phoùng böøa ra ñaáy, do ñoù, lôõ maø thieáu choù ñeå laøm caùi coâng taùc doïn deïp nhöõng thöù “toàn taïi” aáy thì töø nay ñaõ coù theå baét meøo thay choù thanh toaùn goïn.

Keå ra caùi chuyeän nuoâi choù nuoâi meøo ôû trong nhaø thì daân xöù naøo cuõng coù, nhöng caùi chuyeän baét choù meøo phaûi aên cöùt thì coù leõ chæ nhöõng daân toäc ñöôïc Trôøi phuù cho caùi tính thích troâng vaøo “caùi khoù loù caùi khoân” ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà naûy sinh trong cuoäc soáng nhö ôû xöù ta môùi xaûy ra thoâi. Khoå moät noãi “caùi khoân loù ra töø caùi khoù” naøy thöôøng chæ laø nhöõng caùi maùnh khoeù daïy cho ngöôøi ta caùi caùch ñeå coù theå thích nghi vôùi hoaøn caûnh theo kieåu “kheùo aên thì no, kheùo co thì aám”, “chòu ñaám aên xoâi” v.v… chöù khoâng phaûi caùi khoân cuûa söï hieåu bieát döïa treân neàn taûng cuûa suy luaän khoa hoïc, neân khoâng laøm thay ñoåi ñöôïc hoaøn caûnh, maø chæ laøm cho ñôøi cöù phaûi ñeû ra caùc “cuï khoân luaån quaån ” ñeå cho caùc “cuï khoân” coù cô hoäi leân lôùp “khoân cho ngöôøi ta raùi, daïi cho ngöôøi ta thöông” roài cöù nhaèm ñaàu thaèng “daïi” maø truùt heát caùi loøng “thöông cho roi cho voït” xuoáng ñeå cho loøng mình nheï nhoõm maø “ngoài maùt aên baùt vaøng”, coøn “daïi” thì cöù an taâm maø “ñoùi ngheøo” töø ñôøi naøy sang ñôøi khaùc.

Maõi ñeán khi caùc daân toäc beân trôøi taây nhôø phaùt trieån ñöôïc khoa hoïc maø trôû neân huøng cöôøng roài ruû nhau ñi laøm möa laøm gioù khaép boán beå naêm chaâu thì moät soá daân ta môùi böøng tænh, nhöng vì ña soá thì vaãn khoâng thoaùt ly khoûi caùi naõo traïng co cuïm cuûa mình cho neân heã nghe “lôøi thaät thì maát loøng”, laïi coøn hay “caõi chaøy caõi coái” vôùi nhau toaøn nhöõng chuyeän

ÑA HIEÄU 92 219

“aên oác noùi moø”, khieán cho ñaát nöôùc bò Taây ñoâ hoä, roài sau ñoù laïi theâm nhöõng cuï “khoân nhaø daïi chôï” doøng hoï “veïm” bò maáy tay ñaïi ca quoác teá chính hieäu “buùa lieàm” xuùi baãy maø chia beø keát ñaûng roài loâi keùo daân ta ñi theo con ñöôøng “caét maïng” chí choeù ñaày xöông maùu trong suoát 30 naêm ñeå giaønh döït “côm no aùo aám”, baét ñaàu töø caùi muøa thu khoùi löûa cuûa “naêm con gaø cheát ñoùi”

cho ñeán moät ngaøy cuoái thaùng muøa xuaân “naêm con meøo gaëp naïn”, khi caùc cuï veïm luøa xong daân caû nöôùc vaøo chung moät chuoàng môùi thoâi. Coù ñieàu laø ñeán ñaây thì côm no aùo aám ñaâu chaû thaáy maø chæ thaáy daân caû nöôùc bò bieán thaønh nhöõng “con meøo cuûa Traïng” ñeå cho caùc cuï veïm ra tay “thaét löng buoäc buïng” giuøm vaø taäp cho “aên ñoän”, coøn caùc cuï veïm thì ñang laø “voâ saûn” boãng moät böôùc nhaûy voït thaønh “höõu saûn” vaø tha hoà maø “aên quaû cöôùp ñöôïc cuûa keû troàng caây”, coøn ñaát nöôùc coù tan hoang thì ñaõ coù daân “ngu thì raùng chòu”.

Ba chu kyø 12 con giaùp ñaõ troâi qua keå töø caùi naêm con meøo maéc naïn aáy, treân theá giôùi ñaõ coù khoâng bieát bao chuû nghóa cuõng nhö cheá ñoä ñi ngöôïc laïi traøo löu töï do daân chuû vaø toân troïng quyeàn con ngöôøi laàn löôït bò ñaøo thaûi, nhöng rieâng taïi xöù sôû cuûa “con roàng chaùu tieân” thì caùc cuï khoân doøng hoï veïm laïi caøng “thöøa thaéng xoâng leân”, xeùn luoân caû caùi “gia taøi cuûa meï” ñem ra baùn cho “laùng gieàng gaàn”, vaø khoâng queân xôùt luoân nhöõng “ñoàng tieàn tình nghóa” cuûa nhöõng “khuùc ruoät ngaøn daëm” ñaõ coù laàn töøng bò caùc cuï thaûy ra bieån laøm moài cho caù maäp maø khoâng cheát laïi coøn nhôø troâi

tranh Babui - www.dcvonline.net


giaït qua xöù ngöôøi maø laøm aên ra, roài vì xoùt xa cho ngöôøi ôû laïi maø cöù phaûi göûi tieàn veà giuùp ñôõ, ñeå cho caùc cuï veïm caøng coù tieàn xaây theâm “nhaø cao cöûa roäng” cho mình ôû thoaûi maùi maø “aên sung maëc söôùng”, roài ñeû theâm moät ñaøn “con chaùu khoân noái doõi”, hoøng sau naøy keá tuïc caùi söï nghieäp ñuïc ñeõo raát “hoaønh traùng” cuûa caùc cuï. Coøn nhöõng ngöôøi daân mang thaân phaän con meøo cuûa Traïng thì cöù bò aùm aûnh bôûi caây roi oan nghieät luùc naøo cuõng hôøm saün treân ñaàu cho neân cöù phaûi ngoan ngoaõn maø nhaän laáy caùi loøng “thöông loøi xöông ra ngoaøi” ñeå maø thaám thía hôn caùi “chaân lyù khoâng bao giôø thay ñoåi” cuûa caùc cuï veïm: “khoân nhôø daïi chòu, soáng cheát maëc bay, tieàn thaày boû tuùi”.

Khoâng bieát roài ñaây naêm con meøo naøy, daân ta coù chòu môû maét ra maø nhìn laïi mình, nhìn laïi ngöôøi roài thöïc söï “ñoåi môùi tö duy” ngoõ haàu coù theå tìm ra moät loái thoaùt cho daân toäc hay chöa, hay laø vaãn cöù luaån quaån trong caùi voøng “ñoùng cöûa daïy nhau” baèng nhöõmg troø “daïi khoân, khoân daïi”, ñeå cho “khoân” thì vaãn cöù “ñeø ñaàu cöôõi coå” keû “daïi” maø soáng cho rieâng mình, coøn “daïi” thì cöù “nín thôû qua soâng”, laâu daàn roài cuõng quen, cho neân moãi khi ñöôïc caùc cuï khoân nöông tay cho thôû moät tí laø cuõng caûm thaáy nhö mình ñang ñöôïc höôûng töï do haïnh phuùc, do ñoù nhieàu khi khoâng coøn daùm mô töôûng ñeán nhöõng chuyeän ñoåi thay, maø coù khi laïi coøn “caàu cho baïo chuùa soáng laâu”, ñeå cho mình cöù ñöôïc yeân taâm trong caùi chuoàng cuûa mình.

http://www.aosauvuon.net/

ÑA HIEÄU 92 221

Döôùi Boùng Hoûa Chaâu

Nieäm, ñöùng laïi, nghe anh noùi neø.- Khoâng!- Tröôùc khi keát toäi, em phaûi nghe anh bieän

hoä chöù!- Coøn coù gì ñeå bieän hoä nöõa, coâ aáy noùi anh laø choàng chöa

cöôùi cuûa coâ aáy maø. Coâ aáy coøn noùi tui maø leùng pheùng tôùi anh, thì coi chöøng. Thoâi tui sôï laém, anh veà vôùi coâ aáy ñi.

- Nhöng coâ aáy laø ai môùi ñöôïc cô chöù? Maø taïi sao em laïi tin coâ ta, moät ngöôøi em chæ môùi gaëp coù moät laàn maø khoâng tin anh, Thuî cöôøi cöôøi, laïi ghen baäy ñi coâ beù.

- Thì coâ vôï chöa cöôùi cuûa anh chöù ai, Nieäm cong moâi, coâ Haèng, coâ Ngoâ Thò Bích Haèng aáy, anh coøn vôø vòt. Khoâng tin coâ aáy sao ñöôïc khi coâ aáy noùi roõ veà anh. Anh veà ñi, tui khoâng muoán gaëp anh nöõa.

Döùt lôøi Nieäm quay ñi, böôùc nhö chaïy vaøo nhaø, coâ khoâng

ª Töôøng Thuùy 20B

ª Tuøy buùt


muoán Thuïy thaáy nhöõng gioït nöôùc maét ñang traøo ra treân khuoân maët nhôït nhaït cuûa mình. Nhöng Thuïy ñaõ nhanh hôn, anh keùo maïnh coâ veà phía mình. Nieäm chôùi vôùi ngaõ ñoå nhaøo vaøo ngöôøi anh, Thuïy voøng tay oâm laáy coâ thaät chaët:

- Ñöøng khoùc nöõa em, anh khoâng yeâu ai khaùc ngoaøi em ñaâu, tin anh ñi. Ñuùng anh coù bieát coâ Haèng, tröôùc khi quen em, coâ aáy laø con cuûa ngöôøi naáu côm thaùng, haøng ngaøy ñem côm cho boïn anh, theá thoâi, coâ aáy chöa bao giôø laø gì cuûa anh heát. Töø laâu laém roài, keå caû tröôùc khi quen em, anh ñaõ khoâng coøn bieát coâ aáy laø ai nöõa. Naøo ngaång ñaàu leân, nhìn vaøo maét anh neø, xem anh coù noùi laùo khoâng?

Naâng caèm Nieäm leân, Thuïy nhìn saâu vaøo caëp maét xinh ñeïp coøn ñaãm nhöõng gioït leä long lanh cuûa coâ, anh thì thaàm:

- Ngaøy mai anh laïi ra ñôn vò roài, anh seõ nhôù em thaät nhieàu, yeâu em thaät nhieàu, ñöøng giaän anh nöõa, ñöøng laøm phí thôøi gian mình beân nhau nghe em.

Thuïy cuùi xuoáng, anh tham lam treân bôø moâi moïng cuûa ngöôøi con gaùi. Nieäm meàm ngöôøi trong nuï hoân ngoït ngaøo aáy, coâ queân maát vì sao mình ñaõ khoùc, coâ voøng tay qua coå anh, daâng hieán troïn veïn.

Coù tieáng ñoäng ôû ngoaøi coång, caû hai quay nhìn ra, Haèng ñang ñöùng ñoù, coâ ta laïi ñeán nöõa. Nieäm söõng ngöôøi, coâ tröôøn mình thoaùt ra khoûi voøng tay cuûa Thuïy, neùt ñau ñôùn hieän treân khuoân maët taùi nhôït, coâ nhìn anh vaø heùt leân:

- Anh noùi laùo, toâi haän anh, toâi gheùt anh.Roài coâ chaïy thaät nhanh vaøo nhaø, ñoùng saàm cöûa laïi, boû

maëc Thuïy ñöùng chôùi vôùi giöõa saân.Ñaõ gaàn moät thaùng nay, keå töø ngaøy hai ñöùa giaän nhau,

hoâm Thuïy trôû laïi ñôn vò, Nieäm khoâng ñi tieãn anh, coâ coá nhuû loøng phaûi queân con ngöôøi sôû khanh aáy ñi, queân ñi, khoâng ñöôïc nhôù, khoâng ñöôïc thöông haén nöõa, haén ñaõ löøa doái coâ. Nhöng Nieäm khoâng theå queân ñöôïc laàn gaëp ngöôøi ñaøn baø aáy, hoâm ñoù coâ ñang ngoài hoïc baøi, thì coù tieáng chuoâng reo ngoaøi coång, coâ chaïy ra, moät ngöôøi ñaøn baø aên maëc moâ ñen, trang ñieåm dieâm duùa ñang ñöùng chôø, vöøa thaáy Nieäm, baø ta hoûi lieàn:

ÑA HIEÄU 92 223

- Coâ laø coâ Nieäm? Vy Nieäm ñuùng khoâng? - Vaâng, Nieäm ngô ngaùc traû lôøi, nhöng xin loãi baø laø ai,

toâi khoâng haân haïnh ñöôïc bieát baø.Baø ta khoâng traû lôøi caâu hoûi cuûa coâ maø chæ cöôøi:- Coâ khoâng môøi toâi vaøo nhaø sao? Ai laïi ñeå khaùch ñöùng

ñöôøng nhö theá naøy bao giôø?Nieäm boái roái:- Xin loãi, môøi baø vaøo.Coâ môû coång vaø traùnh loái cho ngöôøi khaùch.Trong luùc Nieäm luùi luùi roùt nöôùc, thì baø khaùch laï ñi voøng,

ngoù quanh nhö quan saùt. Tôùi tröôùc tuû buffet, baø ta caàm caùi khung, coù aûnh cuûa Nieäm chuïp vôùi Thuïy leân coi:

- Ñeïp ñoâi quaù nhæ! Ñaây coù phaûi laø caäu Thuïy khoâng?- Sao baø bieát anh Thuïy? Vaø sao baø bieát caû… toâi khi toâi

khoâng heà quen baø? Nieäm thaéc maéc.Baø ta nhìn Nieäm cöôøi cöôøi:- Ñuùng, coâ khoâng bieát toâi cuõng phaûi, maø toâi laïi bieát roõ

hai ngöôøi, chuyeän ñoù cuõng khoâng coù gì laø laï, thoâi ñeå toâi töï giôùi thieäu cho coâ khoûi phaûi suy nghó. Toâi laø Haèng, Ngoâ Thò Bích Haèng, vôï saép cöôùi cuûa Thuïy…

Nieäm haù hoác moàm, coâ laép baép:- Caùi gì.. baø... baø vöøa noùi caùi gì, ai saép cöôùi ai?- Thuïy saép cöôùi toâi, nghóa laø, toâi vaø Thuïy saép thaønh vôï

choàng.Roài laøm nhö khoâng ñeå yù ñeán daùng veû thaát thaàn, run run

cuûa Nieäm, baø ta ñoät ngoät ñoåi gioïng ngoït ngaøo:- AÁy, ñaõ maáy laàn chò gaëp anh Thuïy chôû em ñi chôi, chò

ñònh ra maët, nhöng sau nghó laïi, chò laïi thoâi, vì tröôùc sau gì anh Thuïy cuõng laø choàng mình, cho anh aáy vi vuùt moät thôøi gian tröôùc khi laäp gia ñình cuõng neân laém chöù.Vaû laïi chò cuõng ñaõ töøng noùi vôùi anh aáy roài, anh aáy cöôøi baûo chò, ñaøn oâng maø em, nhaát laïi laø nhöõng ngöôøi lính, coù lang bang bao nhieâu coâ beân ngoaøi tröôùc khi laáy vôï, cuõng chæ laø ñeå xaû hôi sau nhöõng laàn haønh quaân veà pheùp, chöù yeâu thöông gì. Vôï caùi con coät bao giôø chaû quyù hôn nhöõng phöôøng lang bang aáy. Chò thaáy anh aáy noùi cuõng ñuùng. Nhöng sôû dó hoâm nay


chò ñeán ñaây noùi vôùi em ñieàu naøy laø vì chò thaáy em coøn quaù treû, nhö em gaùi chò thoâi, chò thöông em, chò khoâng nôõ ñeå em quaù sa ñaø, laäm vaøo, ñeán luùc döùt ra khoâng ñöôïc thì khoå. Thuïy khoâng thöông yeâu gì em ñaâu, chæ ñuøa cho vui thoâi. Em coøn treû quaù maø, thieáu gì cô hoäi laáy choàng, daïi gì laïi ñaâm ñaàu vaøo moät ngöôøi coù vôï nhö Thuïy, queân ñi, neân queân anh aáy ñi. Ô kìa, em sao vaäy, meät haû, thoâi chò veà nheù, nhôù lôøi chò ñaáy, ñöøng ñeå coù gì chæ thieät thaân thoâi.

Noùi roài coâ ta te te ñi ra coång vôùi nuï cöôøi thoûa maõn, xaûo quyeät treân moâi. Nieäm ngoài ñoù taùi ngaét nhö moät xaùc cheát,

hai tay oâm ñaàu, mieäng laåm baåm:

- Baø Haèng laø vôï saép cöôùi cuûa anh Thuïy, thaät khoâng, coù thaät vaäy khoâng?

Anh Thuïy coù bao giôø noùi vôùi mình veà ngöôøi ñaøn baø naøy ñaâu. Neáu khoâng coù gì sao baø aáy laïi tìm ñeán ñaây. Theá naøy laø theá naøo, nhöùc ñaàu quaù, Thuïy ôi, Thuïy ôi, em ñieân maát.

Chæ coøn moät thaùng nöõa laø ñeán Noel, Nieäm

ñi lang thang trong vöôøn, trôøi ñaõ toái daàn, nhöõng côn gioù hôi se se laïnh cuûa nhöõng ngaøy muøa ñoâng Saøi Goøn, tuy khoâng giaù buoát nhöng cuõng ñuû ñeå Nieäm thaáy ruøng mình, coâ keùo nheï hai vaït aùo, co ngöôøi laïi cho aám hôn. Nieäm ngoài xuoáng caùi gheá xích ñu, nôi maø ngaøy naøo khi Thuïy tôùi chôi, hai ñöùa ñeàu ngoài ñaây ñeå ngaém sao vaø taâm tình.

Hoâm nay Nieäm ngoài moät mình, sao thaáy coâ ñôn quaù, leû loi quaù. Coâ laïi nhôù veà ngöôøi ta roài, nhôù moät voøng tay aám aùp, nhôù nuï hoân noàng naøn treân moâi, nhaát laø caùi muøi ñaøn oâng cuûa ngöôøi ta khi Nieäm uùp maët vaøo vuøng ngöïc vöõng chaõi aáy.

ÑA HIEÄU 92 225

- Thuî ôi, em nhôù anh quaù, laøm sao em queân ñöôïc anh, baây giôø anh ñang ôû ñaâu? Em nhôù anh, nhôù thaät nhieàu anh ôi.

AÙnh saùng cuûa nhöõng ñoùm hoûa chaâu vaãn cöù loang loaùng trong ñeâm nhö nhöõng doøng nöôùc maét treân maët Nieäm ñang aâm thaàm chaûy.

Hoâm qua gaëp Traâm ôû tröôøng Luaät, vöøa thaáy maët Nieäm, Traâm ñaõ xoå moät traøng daøi:

- Con khæ gioù, maáy hoâm nay maøy troán ñaâu maø khoâng ñi hoïc, nhìn caùi maët maøy tao bieát ngay laø maøy ñang thaát tình, ruùc ôû xoù nhaø oâm traùi saàu coâ ñôn, phaûi khoâng?

- Sao maøy bieát?- Coù gì maø khoâng bieát. Coù maøy ngu thì raùng maø chòu, ai

ñôøi ñi tin con muï Haèng, muï aáy noùi baäy maø cuõng nghe raêm raép ñeå roài laøm khoå ngöôøi yeâu mình. Sao maøy nheï daï deã tin ngöôøi theá. AØ, maø cuõng phaûi thoâi, muï Haèng laø tay söøng soû, loõi ñôøi, ca ve vuõ tröôøng, coøn maøy thì ngaây thô quaù laøm sao ñaáu laïi muï aáy. Ñuùng, muï aáy meát anh chaøng Thuïy cuûa maøy laâu roài, nhöng chaøng ñaâu coù theøm. Muï haän neân phaù maøy thoâi. Maøy ngu sa vaøo baãy cuûa muï aáy, vôùi laïi maøy nghó maø coi, khoâng leõ oâng Thuïy cuûa maøy gu laïi keùm ñeán nhö vaäy ñeå choïn muï cave naøy laøm vôï? OÁi giôøi ôi, ngu gì maø ngu nhö boø vaäy, ñeå cho ngöôøi khaùc ngöôøi ta ngu vôùi chöù.

- Thoâi nheù, ñuû roài, chöûi tao ngu vaäy ñuû roài. Roài traàm gioïng xuoáng, veû aên naên, Nieäm tieáp:- Ai bieát ñaâu ñaáy, thaáy baø aáy cöù luaån quaån beân Thuïy

khi anh aáy veà pheùp, laïi coøn noùi laø vôï saép cöôùi cuûa anh aáy nöõa chöù, neân tao… ghen, maøy noùi ñuùng, tao giaän quaù hoùa ngu. AØ maø laøm sao maøy bieát chuyeän tao luïc ñuïc vôùi Thuïy?

- Maøy queân oâng Thuïy laø baïn cuûa oâng Vinh nhaø tao sao. Hoâm tröôùc khi trôû laïi ñôn vò, oâng aáy ñeán gaëp anh Vinh, oång coù veû buoàn laém roài truùt baàu taâm söï, nhôø oâng boà tao noùi tao ñi tìm maøy giaûi thích, nhöng maøy troán ñaâu maát bieät, ñeán tìm maøy taïi nhaø thì chò daâu maøy noùi maøy ñi vaéng, goïi phone, maøy cuõng khoâng theøm nghe. Con naøy ñuùng vöøa ngu vöøa coá chaáp. Maøy coøn yeâu oâng Thuïy khoâng, neáu coøn thì phaûi bieát laøm sao roài chöù? Ghen haû, cöù ghen ñi, coi chöøng maát boà ñoù


nha em. Neø, thô Thuïy göûi cho maøy ñaây, ñoïc ñi.Nhöõng lôøi thaät tha thieát daønh cho coâ trong laù thö anh vieát

tröôùc khi trôû veà ñôn vò: “… taïi sao em laïi khoâng tin anh, anh khoâng heà noùi laùo khi noùi yeâu em vaø chæ mình em, ngaøy mai anh xa em roài, haønh trang theo anh cuõng chæ laø hình aûnh cuûa em, coâ beù thích nhìn nhöõng boùng hoûa chaâu aáy, vaø moät tình yeâu noàng naøn anh daønh cho em thoâi, tin anh ñi, anh yeâu em thaät nhieàu, Nieäm aï…” laøm Nieäm nghe cay cay treân bôø mi, nghe thaáy buoát nhoùi trong loøng. Nhìn sang phaàn gheá xích ñu beân caïnh troáng vaéng, noù môùi laïnh leõo laøm sao. Coâ co hai chaân leân gheá, ngoài boù goái, nhìn nhöõng ñoùm hoûa chaâu chaäp chôøn treân vuøng trôøi xa xa, vaø vaúng nghe tieáng suùng aàm ì töø nôi naøo voïng laïi. Hoâm nay hoûa chaâu ñöôïc thaû nhieàu hôn, chaéc laïi coù ñuïng ñoä lôùn ôû ñaâu ñaây.

- Thuïy ôi, ñeâm nay anh ôû ñaâu, anh coù ñang ôû nôi ñaày tieáng suùng ñoù khoâng? Em nhôù anh quaù, em lo cho anh quaù. Em ñaõ thaät ñieân khi noùi khoâng tin anh, noùi haän anh, noùi gheùt anh. Khoâng Thuïy ôi, xin loãi anh, em tin anh maø, nhöng laøm sao em noùi cho anh nghe ñieàu naøy ñaây. Baây giôø anh ñang ôû nôi löûa khoùi ngaäp trôøi aáy, söï soáng cheát khoâng bieát ñöôïc, vaäy maø khi anh veà ñôn vò em ñaõ khoâng chòu ñi tieãn anh, em coù quaù taøn nhaãn, coù quaù voâ tình khoâng anh? Ñeå baây giôø ngoài ñaây maø nhôù ñeán anh, maø lo cho anh nhö theá naøy. Nhöng ... duø bieát anh khoâng yeâu baø aáy, maø sao baø aáy vaãn cöù nhö moät muõi dao nhoïn ñaâm vaøo tim em, ñau laém Thuïy ôi!

Töøng doøng nöôùc maét buoàn cöù laên nheø nheï treân khuoân maët nhôït nhaït cuûa Nieäm.

...Nhìn theo nhöõng

boùng hoûa chaâu chao ñaûo trong ñeâm toái roài moät vuøng kyû nieäm cuûa ngaøy naøo laïi chôït veà khuaáy ñoäng tim coâ:

Nie äm tha áy mình ñang töïa ngöôøi beân caùi

ÑA HIEÄU 92 227

coät, ôû lan can nhaø Traâm, ñeå ngaém nhöõng chuøm hoûa chaâu lung linh treân trôøi vaøo moät muøa Giaùng Sinh. Tieáng nhaïc töø trong nhaø vaúng nheï ra.

- Thaät thoaûi maùi khi thoaùt ra khoûi ñaùm oàn aøo ñoù. Nieäm mæm cöôøi moät mình. Neáu khoâng vì neå Traâm laø

ñöùa baïn thaân nhaát cuûa mình chaéc Nieäm seõ khoâng döï buoåi party naøy ñaâu. Ñi party maø cu ky moät mình thì cuõng chaùn thaät, nhöng maø ñi vôùi Thaùi, moät caây si cuûa coâ ôû tröôøng luaät nhö Traâm ñeà nghò, thì thaø ñöøng ñi coøn hôn vì Nieäm chöa bao giôø caûm thaáy coù moät tí ti tình caûm naøo vôùi anh chaøng naøy caû, ngöôøi gì maø noùi chuyeän nhaït nhö nöôùc oác aáy. Baây giôø ñöùng ñaây moät mình laïi hoùa hay, muoán veà cuõng khoâng coù ai laøm phieàn mình. Maø Nieäm thì chöa muoán veà ngay vì khoâng hieåu sao coâ laïi caûm thaáy thích thuù khi ñöùng ñaây nhìn nhöõng chuøm hoûa chaâu röïc rôõ trong ñeâm, duø raèng moãi laàn nhìn hoûa chaâu rôi coâ laïi caûm thaáy buoàn, vì chieán tranh ñoàng nghóa vôùi tang thöông vaø maát maùt vaãn nhö raát gaàn ñaâu ñaây, ôû quanh beân thaønh phoá naøy. Moät côn gioù thoaûng qua, Nieäm thaáy hôi laïnh, coâ oâm hai bôø vai traàn kheõ xoa nheø nheï. Chôït moät gioïng noùi traàm aám vang leân phía sau löng:

- ÔÛ ngoaøi naøy hôi laïnh, coâ khoaùc ñôõ chieác aùo cuûa toâi cho aám.

Nieäm quay laïi, moät caëp maét thaät tình, ñeïp nhö caëp maét cuûa Alain Delon treân moät khuoân maët raát ñaøn oâng, anh ta ñang chìa veà phía Nieäm, chieác aùo veste, vôùi nuï cöôøi thaân thieän.

Nieäm boái roái:- Caùm ôn anh, toâi…- Coâ ñang laïnh, duøng ñôõ thoâi, toâi khoâng cho luoân ñaâu

maø töø choái.Roài anh töï ñoäng khoaùc caùi aùo leân ngöôøi Nieäm. Theá naøy

coù phaûi laø toát hôn khoâng, ñeå bò caûm laïnh roài veà laïi nhoõng nheõo vôùi meï. Nieäm khoâng theå töø choái, coâ ñaønh noùi:

- Caùm ôn anh, ñuùng laø hôi laïnh. AØ, sao anh bieát toâi laïnh chöù? Anh ôû ñaâu ra vaäy?

- Toâi ñöùng ñaøng kia, thaáy coâ töø luùc coâ môùi ra kìa. Töï döng


thaáy coù ngöôøi thích coâ ñôn, tìm nôi vaéng veû nhö mình neân toâi ñaõ leùn quan saùt coâ vaø baét gaëp ñöôïc veû thích thuù cuûa coâ vôùi ñaùm hoûa chaâu treân trôøi.

Nieäm coù veû theïn:- Bò nhìn leùn maø toâi khoâng hay, chaéc luùc aáy toâi loá bòch

laém nhæ? Queâ quaù!- Khoâng, coâ troâng raát laø deã thöông - Caùm ôn anh. Roài coâ ñaùnh troáng laûng:- AØ, anh ñöa toâi aùo, anh khoâng thaáy laïnh sao?- Lính maø, laïnh naøy nhaèm nhoø gì? Coâ laø…- Anh muoán hoûi teân toâi haû, teân toâi xaáu laém, noùi ra anh

ñöøng cöôøi nhe. Toâi laø Nieäm. - Teân laï ñaáy chöù, maø gì Nieäm?- Vy Nieäm- AÙi chaø chaø, teân vaäy maø cheâ xaáu, toâi teân coøn xaáu hôn,

Thuïy, nhôù nheù, Thuïy chöù khoâng phaûi Thò.Nieäm baät cöôøi:- Thò ôi, thò ruïng bò baø…Chôït thaáy mình hoá, Nieäm im baët. - Theá naøo, ñoïc tieáp ñi chöù… roài baèng moät gioïng thaät kheõ,

thaät tình töù, anh gheù gaàn Nieäm, Thò saün saøng rôi vaøo bò baø, aø khoâng, vaøo traùi tim baø môùi phaûi, ñuùng khoâng Vy Nieäm.

Nieäm ñoû maët, coâ luùng tuùng:- Traû aùo laïi cho anh naøy, toâi vaøo trong ñaây.Thuïy caàm laïi caùi aùo maø Nieäm haáp taáp duùi vaøo tay anh

tröôùc khi quay löng ñi vaøo nhaø. Anh mæm cöôøi, nhìn theo boùng ngöôøi con gaùi maø anh bieát chaéc mình seõ phaûi “khoå” vì coâ beù naøy ñaây.

Nieäm vöøa böôùc vaøo trong thì gaëp Traâm, Traâm oâm vai Nieäm caèn nhaèn:

- Con quaùi, maøy bieán ñaâu maø tao tìm maøy maõi khoâng thaáy.

Roài coâ gheù tai baïn noùi thaàm:- Ñaõ baét ñöôïc anh chaøng naøo chöa, neáu chöa, tao giuùp

maøy.

ÑA HIEÄU 92 229

Nieäm ñaám nheï leân löng baïn:- Khæ aï, luùc naøo maøy cuõng ñuøa ñöôïc.- Khoâng tao noùi thaät, coi naøo, anh chaøng naøy ñi ñaâu roài

nhæ? Traâm nhìn daùo daùc chôït thaáy Thuïy ñöùng sau löng Nieäm,

coâ reo kheõ:- Ñaây roài, anh Thuïy, laïi ñaây Traâm nhôø moät tí. Ñeå Traâm

giôùi thieäu anh vôùi coâ baïn raát thaân vaø raát mignone cuûa Traâm nhe, ñaây laø…

- Vy Nieäm, Thuïy cöôøi, anh ñaõ tìm thaáy coâ aáy tröôùc Traâm nöõa, anh gioûi khoâng?

Traâm leùm lænh:- Nhaát anh roài, vaäy thì Traâm giao noù cho anh nhe, chaêm

soùc caån thaän ñoù coù gì sô saåy laø bieát tay Traâm. Baây giôø Traâm phaûi qua beân anh Vinh, neáu khoâng anh aáy laïi giaän cho maø xem.

Noùi xong Traâm nhaùy maét vôùi Nieäm vaø noùi nhoû vaøo tai coâ:- Ngöôøi huøng ñeïp trai nhaát tieåu ñoaøn cuûa oâng Vinh ñoù,

maøy kheùo choïn laém!Vöøa cöôøi Traâm vöøa laùch vaøo ñaùm ñoâng ngöôøi ñi maát, ñeå

Nieäm ñöùng ngô ngaùc, theïn thuøng beân Thuïy:- Ô…ô… Caên phoøng ñang röïc saùng

vôùi nhöõng ñieäu nhaïc vui nhoän, chôït toái laïi, chæ coøn aùnh saùng môø môø, huyeàn aûo cuûa nhöõng ngoïn ñeøn maàu raûi raùc treân töôøng, moät ñieäu nhaïc nheï, chaàm chaäm, da dieát vang leân:

Moulin des amours, tu tournes tes ailes

Au ciel tes beaux jours, mou-lin des amours…

Nieäm chôït thaáy moät baøn tay naém nheï caùnh tay mình vaø gioïng Thuïy tha thieát beân tai:

- Nieäm nhaûy vôùi toâi baûn naøy nhe.


Khoâng ñôïi coâ phaûn öùng, anh oâm nheï eo coâ, dìu coâ vaøo ñieäu nhaïc quyeán ruõ tình töù. Hai ngöôøi laëng leõ nhaûy, Nieäm thaáy mình nhö run leân trong voøng tay cuûa ngöôøi con trai laï, aùnh maét say ñaém cuûa anh khoâng rôøi khuoân maët coâ laøm Nieäm ngöôïng nguøng:

- Ñöøng nhìn Nieäm nhö vaäy.- Em sôï.- Khoâng… nhöng kyø laém, Nieäm khoâng quen!Voøng tay Thuïy nhö xieát chaët hôn:- Roài em seõ quen. Em coù bieát laø em deã yeâu laém hay

khoâng? Nieäm cong moâi cöôøi nheï:- Hoång daùm ñaâu.Thuïy gheù saùt tai coâ, kheõ haùt theo baûn nhaïc:- Dis moi, ma cherie, dis moi, que tu m’aimes..- Anh haùt tieáng gì ñoù, tieáng Maroác haû? Sao Nieäm chaúng

hieåu gì heát vaäy!Nieäm choïc queâ anh, Thuïy mæm cöôøi, anh laùu caù:- ÖØ, tieáng Maroác ñoù, coù nghóa laø anh yeâu em, hieåu chöa?- Nieäm cuõng bieát tieáng Maroác, khoâng phaûi vaäy ñaâu, noù

coù nghóa laø anh noùi doùc.Thuïy baät cöôøi lôùn, Nieäm heát hoàn:- Anh, kheõ chöù, ngöôøi ta nhìn kìa. Thoâi nhaïc heát roài,

mình ñi ra ñi anh.Nieäm chöa döùt lôøi thì doøng nhaïc laïi vang leân, vaãn ñieäu

nhaïc da dieát, tình töù qua gioïng haùt ngoït ngaøo cuûa Dalida:Quand il me prend dans ses bras, il me parle tout basJe vois la vie en roseIl me dit des mots d’amour, des mots de tous les joursEt ça me fait quelque choses…Thuïy giöõ Nieäm laïi saøn nhaåy:- Em nghe khoâng “C’est vous pour moi, moi pour vous

dans la vie” kìa, Thuïy taùn, Nieäm laéc ñaàu: - Thua anh luoân, lôøi baøi haùt maø anh cuõng ñoåi ñöôïc, “lui”

chöù “vous” hoài naøo. Sao anh taùn nhanh theá?

ÑA HIEÄU 92 231

- Lính maø em, phaûi toác chieán môùi toác thaéng chöù. - Coi chöøng duïc toác baát ñaït aø nhe. Nieäm laúng lô nhìn anh.Thuïy rung ñoäng vì caùi nhìn aáy, anh oâm coâ chaët hôn vaøo

mình, thì thaàm: - Nieäm, laøm baïn gaùi anh nhe.Nieäm laûng traùnh aùnh maét ñam meâ cuûa anh, coâ nghe tim

mình ñaäp roän raõ. Vaø nhö coù moät luoàng ñieän rung ñoäng chaïy khaép toaøn thaân, Nieäm khoâng traû lôøi, coâ nheï nhaøng töïa ñaàu vaøo vai cuûa Thuïy nhö moät lôøi ñoàng yù.

Rôøi buoåi daï hoäi, Thuïy daãn Nieäm laãn vaøo ñaùm ñoâng ngöôøi ñoå veà phía nhaø thôø. Ñeå baøn tay mình trong tay Thuïy, Nieäm ñaõ boû laïi nhöõng boùng hoûa chaâu nhaït nhoøa trong trôøi ñeâm, maø chæ thaáy quanh coâ traøn ngaäp nhöõng aùnh ñeøn muoân maøu cuøng nhöõng baøi ca ngoït ngaøo cuûa haïnh phuùc vang vang khaép nôi.

Bao muøa Giaùng Sinh vaãn moät moái tìnhCaàu xin ôn Chuùa chöùng cho loøng conBan xuoáng cho con phöôùc laønhCuøng nieàm haïnh phuùc mong manhTình yeâu maõi thaém maøu xanh ****Vaâng, quaû laø moät muøa Giaùng Sinh ñaùng ghi nhôù trong

cuoäc ñôøi cuûa Nieäm.Tình yeâu cuûa Nieäm seõ ñeïp nhö vaàn thô, nheï nhö söông

khoùi, neáu khoâng coù nhöõng laàn Thuïy trôû laïi chieán tröôøng, trôû laïi vuøng khoùi löûa mòt muø trong nhöõng laàn haønh quaân, nhöõng ñeâm ñi kích giaëc vôùi muoân ngaøn hieåm nguy, gian truaân vaây haõm, vaø nhöõng ngaøy aáy Nieäm ôû thaønh phoá lo laéng cho anh, caàu nguyeän cho anh thaät nhieàu, ñeå anh ñöôïc an toaøn nôi chieán ñòa, ñeå coâ ñeâm ñeâm doõi theo boùng hoûa chaâu maø thaáy mình yeâu anh thaät nhieàu, nhôù anh thaät nhieàu vaø cuõng lo cho anh thaät nhieàu.

Baây giôø chæ vì söï ghen töông ngu muoäi cuûa mình maø coâ ñaõ khoâng ñöôïc Thuïy oâm trong laàn tieãn anh veà ñôn vò, khoâng ñöôïc ngaát ngaây trong nuï hoân ñaày ñam meâ cuûa anh maø coøn laøm anh buoàn nöõa chöù. Bieát ñaâu Noel naøy anh aáy giaän luoân khoâng theøm veà pheùp ñeå gaëp Nieäm nöõa thì sao.


Guïc ñaàu xuoáng, voøng tay treân ñaàu goái, Nieäm reân ræ:- Thuïy ôi, anh ôû ñaâu giôø naøy, em nhôù anh laém, em yeâu

anh laém,Thuïy ôi! - Nieäm. Hình nhö tieáng ai gioáng tieáng cuûa Thuïy vöøa goïi coâ. Nieäm

baøng hoaøng, coâ ngaång ñaàu leân, nghó chaéc taïi nhôù tôùi anh nhieàu quaù neân coâ coù aûo töôûng chaêng.

- Nieäm.Laàn naøy tieáng goïi aâu yeám hôn vaø gaàn hôn. Nieäm ngoài baät

daäy, boû hai chaân xuoáng ñaát, coâ quay ñaàu veà phía sau. Thuïy ñoù, Thuïy cuûa coâ ñang ñöùng ñoù, ñang cöôøi vôùi coâ cuøng voøng tay môû roäng. Nieäm ñöùng leân treân hai baøn chaân run raåy, coâ nhìn anh chaèm chaèm nhö khoâng tin ôû caëp maét cuûa mình nöõa:

- Thuïy, laø anh…Ñuùng laø anh roài, caëp maét naøy, nuï cöôøi naøy. Anh ñaõ veà vôùi

coâ. Nieäm run run böôùc tôùi vaø ñoå aäp vaøo ngöôøi anh, voøng tay beù nhoû cuûa coâ xieát chaët ngöôøi Thuïy. Anh ñôõ laáy coâ, nhöõng bôø moâi voäi vaõ tìm nhau ñeán ngaït thôû.

- Anh nhôù em quaù…Laïi nhöõng nuï hoân nhö baát taän. Nieäm nhö meâ ñi trong

nieàm haïnh phuùc chôït trôû veà. Ngoài laïi beân gheá xích ñu,

vaãn voøng tay quanh ngöôøi Thuïy, ngaû ñaàu vaøo ngöïc anh, coâ thuû thæ:

- Em nhôù anh nhieàu laém, coøn giaän em khoâng? Traâm noù noùi em ngu, maø em ngu thaät anh aï, töø giôø trôû ñi, caùi baø Haèng ñöøng hoøng maø gaït em. Em seõ chæ tin anh thoâi. Anh noùi gì em cuõng tin anh heát.

Thuïy cöôøi, anh naâng maët coâ leân:

- Thaät khoâng, anh noùi gì cuõng tin heát haû, ñuøa thoâi, chæ

ÑA HIEÄU 92 233

caàn em yeâu anh laø ñuû, Nieäm aï.Anh cuùi xuoáng, laïi moät nuï hoân noàng naøn trong ñeâm. Hoï

ngoài beân nhau cuøng nhìn nhöõng chuøm hoûa chaâu bay laäp lôø trong ñeâm vaéng.

- Sao laïi ñeán em vaøo giôø naøy, anh ñöôïc veà pheùp haû?- Khoâng, ñôn vò anh coù maáy ngöôøi lính bò thöông anh ñöa

hoï veà Toång Y Vieän Coäng Hoøa, saùng sôùm mai anh phaûi quay laïi ñôn vò roài, neân toái nay anh coá gaéng ñeán thaêm em. Nhôù em quaù chòu heát noåi.

- Cuoái thaùng naøy laø Noel roài, anh coù ñöôïc veà pheùp khoâng?- Khoâng bieát, tình hình chieán cuoäc baây giôø gaêng laém.

Anh khoâng bieát nhö theá naøo nöõa. - Anh ôû ngoaøi maët traän em lo laém, mình xin veà thaønh

phoá ñöôïc khoâng anh?- Coù xin ñöôïc veà anh cuõng khoâng veà. Anh ñaùnh giaëc

quen roài, baïn beø ñoàng ñoäi anh ôû ñoù, soáng cheát coù nhau, boû hoï ñaâu coù ñöôïc, ngoaïi tröø bò thöông khoâng theå chieán ñaáu ñöôïc thì chòu thoâi, chaéc em khoâng muoán anh bò thöông ñeå laøm “ngöôøi yeâu taät nguyeàn chai ñaù” chöù?

- Khoâng, khoâng bao giôø. Nieäm chu moâi noùi, taïi em lo cho anh neân hoûi theá thoâi, chöù em luoân luoân haõnh dieän coù boà laø ngöôøi huøng maët traän môø.

Nieäm nhoùn ngöôøi leân hoân vaøo maù anh, Thuïy oâm coâ chaët hôn. Anh nhìn nhöõng ñoùm hoûa chaâu gioïng buoàn buoàn:

- Coøn hoûa chaâu laø coøn chieán tranh, bao giôø ñeâm toái chæ coù nhöõng ngoâi sao vaø vaàng traêng saùng khoâng thoâi, thì luùc aáy daân mình môùi heát ñieâu linh vì khoùi löûa cuûa cuoäc chieán vaø nhöõng keû yeâu nhau nhö chuùng mình môùi khoâng coøn ngaên caùch, chia phoâi, Nieäm aï.

Öôùc muoán cuûa Thuïy cuõng laø öôùc muoán cuûa bao ngöôøi, nhöng nhöõng chuøm hoûa chaâu vaãn coøn ñoù, nhö nhöõng doøng leä cuûa nhöõng coâ phuï nhö Nieäm ñeâm ñeâm nhìn noù maø nhôù thöông, lo laéng cho ngöôøi nôi ñaàu maây, ngoïn gioù. Bao giôø hoøa bình môùi trôû veà vôùi ngöôøì daân Vieät Nam ñaây?

Töôøng ThuùyAZ – Tucson - 2010


Thu Hoaøi Coá Xöù

ÔÛ ñaây thu ñeán, buoàn nhö ñaõChæ naéng vaøng thoâi, hiu haét loøng

Em ôû ñaâu, Saøi Goøn, Ñaø Naüng?Thieáu ngöôøi taâm söï, coù buoàn khoâng? Cuõng ñaây thu laïnh, buoàn quaù ñoãi Nöôùc Myõ meânh mang, naéng vaøng ñöôøng Thoâi ñöøng nhaéc, nai vaøng naêm cuõ Maø hoàn coá löõ, nhöõng vöông vöông

Chieàu thu, em thöôøng ru con nguûGioïng em Nam boä, aø ôi hôøiEm haùt ru con, hay em khoùc?Maø buoàn naõo nuoät, quaù em ôi!

gôûi em ôû VN - nñg

ª Nguyeãn Ñoâng Giang K19

ÑA HIEÄU 92 235

ÔÛ ñaây laù ruïng, muøa thu ñaõ Duø cheát hay chöa, laù cuõng vaøng Ra ñi ñaâu bieát ngaøy trôû laïi Thu hoaøi coá xöù, daï mang mang

Baây giôø Vieät Nam, muøa thu cheátEm tieãn duøm ta, nhöõng laù vaøngNhöõng chieác laù, naèm yeân trong moäCuõng trôû mình, theo vaän… ly tan Muøa thu ôi! ta ñôøi vieãn xöù Chuùt naéng vaøng hiu, ñuû laïnh loøng Em ôû ñaâu, sau ngaøy ly loaïn? Naèm nghe daâu bieån, coù buoàn khoâng?

San Jose, Oct. 2010


Nhö Caùnh Dieàu Bay

Ngoïc Linh ñöa ngöôøi baïn cuøng sôû ra sau vöôøn haùi vaøi thöù traùi caây. Anh baïn cuûa Linh ñöa maét nhìn quanh saân vöôøn roài mæm cöôøi noùi:

- Saân vöôøn nhaø em roäng quaù, coù theå ñaù banh hay thaû dieàu ñöôïc ñaáy.

- Thaû dieàu? ÖØ nhæ.Linh ngöôùc nhìn leân baàu trôøi cao xanh thaúm coù nhöõng

ñaùm maây traéng taûn maïn troâi veà cuoái trôøi xa, baát chôït moät vuøng trôøi queâ höông ñaày kyû nieäm hieän ra trong trí nhôù roõ raøng vaø thaät gaàn nhö môùi ngaøy naøo.

Hoài ñoù Linh laø moät coâ beù raát nhoû coøn hoïc tieåu hoïc soáng eâm ñeàm vôùi gia ñình trong moät cö xaù coâng chöùc ôû thaønh phoá Caàn Thô, Haäu Giang.

ÔÛ ñaàu cö xaù coù moät khoaûng ñaát troáng khaù roäng cöù moãi chieàu xuoáng khi trôøi vöøa bôùt naéng, gioù töø soâng Bassac thoåi loàng loäng vaøo thaønh phoá laø luùc caùc anh trai hay ra choã ñoù ñeå thaû dieàu. Linh laø con gaùi laïi coøn nhoû neân chæ ñöùng nhìn caùc anh thaû nhöõng caùnh dieàu ñuû maøu saéc baèng ñoâi maét thaùn

ª truyeän ngaén

ª Vi Vaân 20B

ÑA HIEÄU 92 237

phuïc vaø thích thuù. Laâu ngaøy trôû thaønh thoùi quen, chieàu naøo Linh khoâng ñöôïc ñeán ñoù nhìn dieàu laø Linh buoàn laém. Moät hoâm trong luùc Linh ñang doõi maét nhìn theo moät con dieàu maøu tím coù hình hoà ñieäp bay cao nhaát trong ñaùm dieàu thì anh chuû con dieàu nhìn Linh vaø hoûi:

- Em beù coù thích con dieàu ñoù khoâng?- Daï, em thích laém.Anh böôùc laïi gaàn Linh vaø hoûi tieáp:- Theá em coù muoán thöû khoâng?- Daï muoán.Roài anh ta ñöa cuoän daây cho Linh caàm, nhöng coù leõ chöa

yeân taâm neân tay anh vaãn giöõ moät ñaàu cuûa cuoän daây. Caùnh dieàu bay quùa cao theo söùc gioù neân Linh khoâng theå giöõ noåi neáu khoâng coù anh.

Hoâm ñoù Linh veà nhaø loøng vui khoâng taû. OÂi, laàn ñaàu tieân mình ñöôïc naém daây cho dieàu bay. Töø ñoù nhöõng laàn ra nhìn dieàu anh thöôøng cho Linh caàm daây thaû dieàu, laâu ngaøy anh vaø Linh ñaõ thaønh thaân thieát nhö anh em ruoät.

Coù moät ngaøy anh ñöa Linh veà vì trôøi khoâng coù gioù, khoâng theå thaû dieàu ñöôïc. Ñi gaàn tôùi nhaø, anh chæ vaøo moät caên bieät thöï coù daøn hoa ti-goân maøu hoàng nhaït vaø noùi:

- Tôùi nhaø anh roài, anh vaøo nhaø, em veà moät mình nheù.- A, Nhaø anh gaàn nhaø em quaù. Nhaø em ôû beân kia ñöôøng

kìa, xeùo ngang nhaø anh moät chuùt thoâi. Vaäy mình laø laùng gieàng ñoù.

- OÀ vaäy thì toát quaù, thoâi em veà nheù.Nhöng sau ñoù Linh gaëp anh ñi thaû dieàu vaøi laàn roài khoâng

thaáy nöõa. Coù leõ anh ñaõ lôùn khoâng coøn thích hôïp vôùi troø chôi aáy. Phaàn Linh cuõng khoâng coøn thích ngaém dieàu khi thieáu boùng anh.

Thôøi gian qua mau. Muøa thu cuûa hai naêm sau Linh vaøo tröôøng trung hoïc. Tröôøng cuûa Linh laø tröôøng nöõ trung hoïc Ñoaøn Thò Ñieåm, naèm caïnh tröôøng nam trung hoïc Phan Thanh Giaûn. Hai tröôøng chæ caùch nhau moät con ñöôøng nhoû.

Ngaøy ñaàu nhaäp hoïc, khi Linh ra khoûi coång tröôøng thì boãng gaëp anh vöøa ñi tôùi. Linh vaãy tay goïi lôùn: “ Anh Hoaøng, Anh


Hoaøng” teân cuûa anh laø Hoaøng. Hoaøng vöøa nhaän ra Linh thì möøng rôõ:

- OÀ, beù Linh, em ñaõ vaøo trung hoïc roài aø?- Daï phaûi, hoâm nay em ñi hoïc ngaøy ñaàu.Hoaøng thaân thieän naém tay Linh keùo ñi nhö ngöôøi anh trai

ñoái vôùi ñöùa em gaùi nhoû.Linh ngöôùc nhìn Hoaøng ngaäp ngöøng hoûi:

- Anh hoïc lôùp maáy vaäy?- Anh hoïc lôùp ñeä nhò - Ban gì vaäy?- Ban toaùn.- Anh hoïc gioûi quaù!- Vì anh lôùn hôn em saùu

tuoåi maø.Linh cöôøi sung söôùng

nhö mình vöøa coù ñöôïc moät ngöôøi anh trai thöông meán.

Linh raát khaùt khao tình caûm ñoù vì Linh laø con duy nhaát trong gia ñình. Meï

Linh gaàn guõi, chaêm soùc Linh heát möïc, coøn ba Linh ñi laøm veà nhaø heát ñoïc baùo ñeán ñoïc saùch. Ba Linh coù coù moät tuû saùch ñuû caùc loaïi, tuû ñöôïc khoùa caån thaän, Linh muoán ñoïc saùch phaûi do ba Linh choïn ñöa cho. Luùc nhoû Linh chæ ñöôïc ñoïc truyeän coå tích. Linh tuy coøn nhoû nhöng khoâng thích hôïp vôùi caùc loaïi saùch ñoù.

Lôùn theâm moät chuùt ba Linh cho ñoïc saùch dòch töø truyeän Taøu nhö Baéc Toáng noùi veà Trieäu Khuoân Daãn töø luùc laäp nghieäp ñeán caùc ñôøi con chaùu, Taùi sanh Duyeân (Maïnh Leä Quaân), Ñaïi Ñöôøng… Lôùn theâm chuùt nöõa ba Linh cho ñoïc truyeän kieám hieäp: Leänh Hoà Xung, Luïc Ñænh Kyù, Coâ Gaùi Ñoà Long…

Coù moät hoâm Linh thaáy maáy cuoán “Tieåu Thuyeát Thöù Naêm” Linh leùn ñoïc, voâ tình gaëp boán baøi thô cuûa TTKH ñaêng lieân tuïc. Töø ñoù nhöõng vaàn thô saàu muoän kia vöông vaán taâm hoàn Linh maõi. Linh thaáy thöông cuoäc tình traùi ngang

ÑA HIEÄU 92 239

kia nhieàu quaù. Vaøo muøa heø cuoái naêm thöù hai trung hoïc Linh theo meï

veà queâ ngoaïi nghæ heø moät thaùng. Khi trôû laïi thaønh phoá Linh thaáy loøng mình noân nao vui söôùng vì saép gaëp laïi anh Hoaøng. Khi xe veà tôùi nhaø, moät caûnh töôïng ñaäp vaøo maét Linh khieán Linh hoaûng hoát, chôùi vôùi. Caên nhaø cuûa Hoaøng ôû ngöôøi ta ñang khuaân vaùc ñoà ñaïc vaøo chöùng toû chuû cuõ ñaõ ñi roài vaø ngöôøi môùi ñang doïn tôùi. Queân maát söï coù maët cuûa meï, Linh nhaûy xuoáng xe, chaïy qua beân ñöôøng vaø hoûi ngöôøi ñang doïn ñoà ñaïc vaøo nhaø:

- Xin loãi chuù, coù phaûi chuù môùi doïn tôùi khoâng?- Phaûi, chuùng toâi ñöôïc chính phuû caáp cho caên nhaø naøy

neân doïn tôùi ñaây ñoù.- Theá chuû nhaø cuõ ñi daâu roài

chuù?- Nghe noùi oâng aáy thuyeân

chuyeån ñi nôi khaùc roài.- Chuù coù bieát oâng aáy ñoåi ñi

ñaâu khoâng?- Laøm sao toâi bieát ñöôïc.Linh thaãn thôø böôùc trôû ra,

loøng buoàn voâ haïn. Phaûi roài, boá anh laø só quan thì ñaâu coù theå ôû maõi nôi naøy, coøn ba Linh laø coâng chöùc neân ôû ñaây cho tôùi luùc höu trí thoâi.

Linh veà tôùi nhaø baïo daïn hoûi ba.- Baïn con coù ai göûi gì cho con khoâng ba?Ba ngöôùc nhìn Linh vaø noùi:- Con gaùi ñi caû thaùng roài, môùi veà khoâng hoûi thaêm söùc

khoûe ba maø hoûi thaêm beø baïn. Khoâng coù ai gôûi gì cho con caû.Linh voäi chaïy vaøo phoøng ñoùng cöûa laïi, baät khoùc: “Anh

Hoaøng ôi, taïi sao anh ñi maø khoâng noùi gì vôùi em caû, khoâng cho em bieát anh ñi ñaâu, ôû ñaâu, em maát lieân laïc vôùi anh roài, maát moät ngöôøi anh thöông meán. Linh caûm thaáy tuoåi thô hoàn nhieân cuûa mình khoâng coøn nöõa, coâ beù möôøi ba tuoåi ñaõ baét


ñaàu suy tö, thô thaån vaø bieát laøm thô khoùc gioù thöông maây.Gioøng ñôøi cöù theá eâm ñeàm troâi, nhö gioøng soâng Haäu muoân

ñôøi chaûy xuoâi laëng leõ. Bao muøa thu ñi qua roài, bao nhieâu laàn Linh nhìn thaáy nhöõng chieác laù vaøng bay taûn maïn treân loái veà. Con ñöôøng tôùi tröôøng vaãn moät mình Linh coâ ñôn, buoàn teû. Ñeán moät ngaøy Linh nhìn vaøo göông baát chôït gaëp khuoân maët moät thieáu nöõ phaûng phaát neùt u buoàn. Linh laåm baåm: “Mình ñaây sao. OÂi, mình ñaõ trôû thaønh thieáu nöõ roài, möôøi taùm tuoåi roài, khoâng coøn laø coâ beù cuûa ngaøy naøo hay chaïy ñi xem nhöõng caùnh dieàu bay lô löûng giöõa trôøi cao”.

Linh thôû daøi, moät chuùt gì baâng khuaâng, moät chuùt gì nuoái tieác, moät chuùt gì vöông vaán trong hoàn. Linh chôït nghó veà Hoaøng, ngöôøi ñaõ caàm tay Linh, daïy Linh thaû daây theá naøo cho dieàu bay thaät cao. Giôø naøy anh ôû ñaâu, anh ra sao, coù vui veû khoâng, coù nhôù gì veà coâ beù ngaøy xöa raát meán anh khoâng?

Moät buoåi saùng ñeán tröôøng - Linh coøn hoïc naêm choùt trung hoïc - gaëp Nhö Mai, coâ baïn thaân nhaát trong lôùp, Nhö Mai leân tieáng voäi:

- Linh naøy, ngaøy mai laø thöù Baûy, Linh ñeán nhaø mình chôi nheù. Meï mình seõ laøm baùnh xeøo ñaõi anh baïn cuûa anh Phong mình, meï keâu Linh tôùi aên cho vui, meï thöông Linh laém.

- Nhöng coù ngöôøi laï maø.- Laï gì, baïn cuûa anh mình maø. Anh aáy laø baïn hoïc cuõ cuûa

anh Phong, nay ñöôïc ñoåi veà Khoâng Ñoaøn 4 ôû Traø Noùc ñoù. Cöù coi anh aáy nhö anh Phong laø ñöôïc roài.

- Mai noùi anh aáy laø baïn hoïc cuõ cuûa anh Phong töùc laø anh aáy ñaõ töøng hoïc tröôøng Phan Thanh Giaûn aø?

- ÖØ! Hoài ñoù anh aáy hoïc ôû ñaây roài ñi Khoâng Quaân, giôø laïi ñoåi veà ñaây ñoù.

Linh ngaàn ngaïi noùi: - Mình khoâng daùm höùa ñaâu.- Khoâng daùm caùi gì, nhaát ñònh phaûi tôùi khoâng thì mình

giaän ñoù. Thoâi khoâng baøn vieäc ñoù nöõa, vaøo lôùp ñi, tôùi giôø roài.Hoâm sau Linh daäy thaät sôùm, suy nghó maõi, khoâng bieát coù

neân tôùi nhaø Nhö Mai khoâng vì töø laâu Linh soáng kheùp kín, khoâng thích tieáp xuùc vôùi nhieàu ngöôøi. Nhöng cuoái cuøng vì

ÑA HIEÄU 92 241

neå meï Nhö Mai neân Linh quyeát ñònh ñi.Linh maëc chieác aùo daøi maøu tím, vì toùc Linh daøi neân choïn

moät ruban cuõng maøu tím ñeå coät ngang. Linh khoâng trang ñieåm neân coù neùt ñeïp töï nhieân, ñôn sô vaø moäc maïc.

Khi ñeán nhaø Nhö Mai thì thaáy Mai ñang laêng xaêng doïn baøn aên. Meï Mai vaãn coøn döôùi beáp, Linh voäi vaõ vaøo chaøo meï Nhö Mai vaø xin ñöôïc tieáp tay vôùi Mai. nhöng Mai noùi:

- Xong heát roài, Linh laø khaùch maø, ngoài chôi ñi.Mai môøi meï leân, roài chaïy ra sau vöôøn leân tieáng goïi:- Môøi hai anh vaøo, meï noùi vaøo aên keûo baùnh nguoäi heát

ngon.- Vaøo ngay, vaøo ngay! Coù tieáng traû lôøi.Sau ñoù boùng hai chaøng trai xuaát hieän beân cöûa. Linh ngöôùc

leân, moät ngöôøi laø anh Phong maø Linh ñaõ bieát laâu roài, coøn ngöôøi kia… Linh troá maét nhìn, coá neùn tieáng keâu vì kinh ngaïc, vì baát ngôø, ngöôøi ñoù khoâng ai khaùc hôn laø Hoaøng. Chaøng coù giaø ñi ñoâi chuùt, coù phong traàn ñoâi chuùt nhöng Linh khoâng theå naøo nhaàm laãn moät hình boùng ñaõ khaéc saâu vaøo taâm töôûng.

Hoaøng cuõng môû to maét nhìn Linh vì coù veû ngôø ngôï nhö ñaõ quen ôû ñaâu roài.

Nhö Mai nhanh mieäng leân tieáng giôùi thieäu:- Ñaây laø anh Hoaøng, baïn cuûa anh Phong, coøn ñaây laø Ngoïc

Linh, baïn thaân cuûa em ñoù.- Ngoïc Linh aø? Hoaøng buoät mieäng hoûi.Linh cuùi ñaàu: - Daï phaûi, anh Hoaøng khoâng nhaän ra Linh sao? Môùi coù

naêm naêm thoâi maø.- OÀ! Ngoïc Linh. Hoaøng reo leân. Heøn naøo anh thaáy nhö

quen quen. Coâ beù 13, 14 tuoåi ngaøy xöa baây giôø thaønh thieáu nöõ roài neân laøm sao anh nhaän ra ñöôïc.

Theá roài taát caû ngoài vaøo baøn aên, Hoaøng ngoài caïnh Linh, hoï thaân thieát nhö anh em ngaøy naøo. Hoaøng hoûi Linh nhieàu chuyeän vaø cuõng keå cho Linh nghe nhieàu chuyeän veà chaøng.

Chôït Linh nhôù veà chuyeän cuõ, moät chuùt hôøn maùt daâng leân: “Sao hoài ñoù anh ñi khoâng nhaén tin gì laïi cho em caû, em khoâng bieát anh ñi ñaâu vaø ôû ñaâu?”


Ngaøy ñoù anh vöøa ñaäu Tuù Taøi 2, boá anh ñöôïc leänh thuyeân chuyeån ñi nôi khaùc, nhöng anh khoâng ñi theo boá, anh lo thuû tuïc xin vaøo Khoâng Quaân. Tröôùc khi ñi, anh ñi ngang qua nhaø em maáy laàn coá yù tìm em nhöng khoâng thaáy. Nhìn veû maët nghieâm khaéc cuûa ba em anh khoâng daùm hoûi gì heát. Nghó laïi anh coù loãi vôùi em quùa. Anh nghó roài coâ beù aáy cuõng queân mình thoâi, ñaâu coù ruoät thòt gì. Baây giôø neáu em muoán traùch, anh saün saøng nhaän loãi.

- Toâi traùch gì anh ñaây - Linh thaàm nghó - Ñuùng roài, chuùng ta ñaâu phaûi ruoät thòt gì.

Sau laàn gaëp laïi, Linh vaø Hoaøng trôû leân thaân thieát hôn. Vaøo thôøi ñieåm ñoù tình caûm naåy sinh giöõa chaøng Trung UÙy Khoâng Quaân vaø coâ nöõ sinh 18 tuoåi. Hoï thöôøng heïn hoø nhau vaøo nhöõng chieàu cuoái tuaàn. Coù khi hoï ngoài trong moät quaùn nöôùc nhìn ra beán Ninh Kieàu meânh moâng loàng loäng, xa xa soùng nöôùc baït ngaøn, thaáp thoaùng vaøi caùnh buoàm traéng…

Cuoái beán Ninh Kieàu laø caên cöù Haûi Quaân Vuøng 4, vaøi chieác taøu haûi quaân vaø giang thuyeàn ñang neo beán vôùi hình boùng caùc thuûy thuû leân xuoáng voäi vaõ. Coù khi Hoaøng ñöa Linh vaøo caâu laïc boä só quan nghe nhaïc vì ôû ñoù coù live band vôùi nhieàu ca só cuûa Tieåu Ñoaøn 40 Taâm Lyù Chieán.

Linh coøn nhôù moät ñeâm kia Hoaøng dìu Linh trong ñieäu boston buoàn ray röùt, laõng maïn. Ray röùt nhö gioïng ca tuyeät vôøi cuûa moät ca só treû, ñeïp trai maø Linh coøn nhôù roõ ngöôøi ta giôùi thieäu teân anh laø Vuõ Linh, anh haùt quùa hay khoâng keùm gì Elvis Phöông. Gioïng ngöôøi ca só nöùc nôû, buoát giaù, leâ theâ trong nhaïc phaåm Sang Ngang cuûa Ñoã Leã:

“Thoâi nín ñi em leä ñaãm vai roài buoàn theâm nöõa chi. Em hôõi ñoâi mình moäng nay ñaõ tan tình ñaõ dôû dang … Noãi buoàn ai hay khi loøng ñoåi thay, thoâi heát sum vaày”.Nöôùc maét Linh ñaõ laøm öôùt maù naøng töï bao giôø maø Linh

khoâng hay bieát cho tôùi khi Hoaøng ñöa chieác khaên tay lau nheï treân maù naøng Linh môùi böøng tænh. Hoaøng cöôøi nheï:

- Coâ beù ña saàu ña caûm quùa vaäy. Laøm ngöôøi yeâu cuûa lính phaûi kieân cöôøng leân em aï, neáu khoâng thì khoâng chòu ñöïng noåi ñaâu. Bôûi vì lính nay ñaây mai ñoù, sinh töû baát ngôø em

ÑA HIEÄU 92 243

phaûi chaáp nhaän taát caû, ñöôïc khoâng em?Linh ngöôùc maét nhìn Hoaøng khoâng traû lôøi chaøng maø chæ

gaät ñaàu. Hoaøng oâm chaët Linh hôn, tình yeâu traøn ñaày trong maét trong moâi cuûa hai keû yeâu nhau.

Roài nhöõng ñeâm ñöa nhau veà treân con ñöôøng Hoøa Bình daøi hun huùt im vaéng, hoaëc nhöõng laàn ngoài beân nhau trong coâng vieân Ñoà Chieåu nghe laù khua buoàn xaøo xaïc… Linh thaáy mình ngoäp thôû trong tình yeâu cuûa Hoaøng, moät haïnh phuùc maø Linh khoâng daùm mô öôùc tôùi, baây giôø ñaõ thaät söï trong voøng tay cuûa mình. Caùm ôn anh, anh ñaõ ñem ñeán cho em nuï cöôøi, nieàm vui vaø mô öôùc töông lai. Em seõ traân troïng gìn giöõ vaø nguyeän chung thuûy suoát ñôøi vôùi anh duø mai naøy coù ra sao. Naêm keá tieáp ñoù Linh vaøo ñaïi hoïc Luaät Khoa Caàn Thô. Linh mô öôùc ñöôïc trôû thaønh moät luaät sö gioûi ñeå giuùp ích xaõ hoäi.

Thôøi gian ñoù vaøo muøa thu 1974. Tình hình chieán söï raát soâi ñoäng treân khaép caùc chieán tröôøng, keùo daøi ñeán 1975 thì caøng khoác lieät hôn. Hoaøng baän roän heát phi vuï naøy tôùi phi vuï khaùc khoâng coøn thì giôø soáng cho ngöôøi yeâu nöõa. Linh lo buoàn maát aên maát nguû. Linh môû radio nghe tin daân chuùng mieàn Trung di taûn veà phía nam tôùi taáp. Ngay caû taïi thaønh phoá Caàn Thô ñeâm ñeâm cuõng bò phaùo kích aàm ó, mieång ñaïn rôùt treân maùi nhaø raøo raøo,khoâng khí chieán tranh thaät laø haõi huøng, caêng thaúng.

Nhaø nhaø lo mua gaïo, thöùc aên khoâ ñeå phoøng khi khoâng coù chôï. Linh cuõng baän roän cuøng meï lo coâng chuyeän nhaø nhöng luùc naøo cuõng khoâng queân caàu nguyeän cho Hoaøng ñöôïc bình yeân trong côn löûa loaïn.

Moät thôøi gian troâi qua trong khoâng khí lo aâu, sôï seät. Boãng moät hoâm Nhö Mai hoái haû tìm Linh baùo tin:

- Linh ôi, anh Phong mình cho hay laø maùy bay cuûa anh Hoaøng bò truùng ñaïn, boác chaùy vaø rôùt ôû vuøng Vò Thanh (Chöông Thieän). Tin töø Khoâng Ñoaøn cho bieát anh Hoaøng ñaõ töû thöông roài. Linh laûo ñaûo, choaùng vaùng muoán ngaát xæu, Linh naém aùo Nhö Mai:

- Mai ôi! Coù thaät khoâng, baây giôø mình phaûi laøm sao ñaây? Hoûi ai, tìm ai ñeå bieát roõ raøng hôn?


- Mình cuõng khoâng bieát nöõa. Anh Phong chæ cho bieát nhö theá roài voäi vaõ vaøo ñôn vò caám traïi roài. Thoâi ñeå chôø anh Phong veà seõ leân ñôn vò cuûa anh Hoaøng hoûi theâm tin töùc cho Linh.

Linh baät khoùc, khoùc nhö chöa bao giôø ñöôïc khoùc. Ñau ñôùn, xoùt xa, raïn vôõ. Linh khoâng bieát mình khoùc cho ngöôøi yeâu vaén soá hay khoùc cho ñôøi mình dang dôû. Nhöõng heïn hoø, nhöõng nhôù nhung, nhöõng chôø ñôïi, nhöõng mô öôùc, nhöõng xaây ñaép töông lai ñeà suïp ñoå caû. Linh chæ coøn laïi moät traùi tim baêng giaù vaø coõi loøng ñau ñôùn bi thöông.

OÂi! Ai coù ngôø ñaâu cuoäc tình mình dieãn ra ñuùng nhö lôøi haùt cuûa moät ñeâm naøo nôi vuõ tröôøng:

“Anh hôõi ñoâi mình moäng nay ñaõ tan tình ñaõ dôû dang.Em khoùc nhöõng chieàu, oâi xoùt xa nhieàu thöông cho tình

yeâu”.Linh ngaõ beänh lieàn sau ñoù, suoát ngaøy cöù naèm khoùc hoaøi.

Meï an uûi voã veà:- Thoâi con aï, thôøi buoåi chieán tranh laø vaäy ñoù, coù ai muoán

theá ñaâu. Con laø ñöùa con duy nhaát cuûa ba meï, neáu con khoâng göôïng ñöùng daäy, neáu con ngaõ quïy thì ba meï laøm sao soáng noåi. Meï bieát con ñau khoå laém nhöng thôøi gian seõ giuùp con queân laõng.

- Laøm sao con queân ñöôïc meï ôi, Linh nöùc nôû.Sau maáy ngaøy khoùc than vaät vaõ Linh cuõng göôïng nguoâi

ngoai cho ba meï yeân loøng. Nhöng roài ñeâm ñeâm trong phoøng vaéng, Linh vaãn ngoài khoùc moät mình, khoùc trong noãi ñaéng cay, ngheïn ngaøo, tan naùt. Linh coá tìm kieám trong dó vaõng, trong kyù öùc nhöõng kyû nieäm thieát tha trìu meán, nhöõng yeâu thöông noàng naøn, nhöõng ngoït ngaøo chaát ngaát. Linh coá tìm

ÑA HIEÄU 92 245

trong nhöõng giaác mô moät hình boùng ñaõ tan thaønh aûo aûnh nhöng vaãn ngaäp ñaày nhung nhôù…

Maáy ngaøy sau ñoù Töôùng Döông Vaên Minh tuyeân boá ñaàu haøng, taát caû haøng nguõ Quaân Löïc VNCH boãng döng tan raõ heát. Linh khoâng coøn gaëp ñöôïc ai, bieát ai ñeå hoûi thaêm theâm tin töùc veà caùi cheát cuûa Hoaøng. Tìm gaëp ñöôïc Nhö Mai thì ñöôïc bieát anh Phong khi nghe tin phaûi ñaàu haøng ñaõ nhaûy leân chieác taøu Haûi quaân cuûa ngöôøi baïn ñi maát roài.

Linh thaät söï tuyeät voïng. Linh caûm thaáy mình run raåy, laïnh buoát nhö vöøa rôi xuoáng vöïc saâu aâm u thaêm thaúm. Theá laø heát, khoâng coøn bieát gì hôn laø Hoaøng ñaõ vónh vieãn ra ñi, voøng tay thaân meán aáy ñaõ buoâng Linh ra maõi maõi. Khoâng bieát xaùc thaân anh coøn nguyeân veïn hay naùt tan theo chieác phi cô vôõ vuïn. Linh khoâng daùm nghó gì theâm nöõa…

Con chim baèng ñaõ gaõy caùnh, ñaõ rôi rôùt ôû moät vuøng trôøi naøo ñoù khoâng bao giôø quay trôû laïi, cuõng nhö caùnh dieàu ngaøy xöa ñaõ ñöùt daây roài, ñaõ bay xa roài laøm sao tìm thaáy nöõa.

Linh ngöôùc nhìn leân baàu trôøi, nhöõng ñaùm maây vieãn xöù vaãn troâi vaø troâi maõi nhö khoâng bao giôø döøng laïi ôû moät nôi naøo. Linh mô maøng thaáy moät caùnh dieàu maøu tím ñang bay giöõa trôøi chieàu loäng gioù. Dieàu bay raát cao, Linh thaáy Hoaøng ôû treân ñoù ñang vaãy tay, ñang mæm cöôøi vôùi Linh. Nhöng caùnh dieàu bay caøng cao, xa daàn, xa daàn… trong khi maét Linh hoen môø leä.

Vi Vaân 20B

"Coäng saûn laø loaøi coû daïi, moïc treân hoang taøn cuûa chieán tranh, laø loaøi truøng ñoäc sinh soâi naåy nôû treân raùc röôûi cuûa cuoäc ñôøi."

Dalai Lama, thuû lónh tinh thaàn cuûa Taây Taïng

Hoa tö töôûng


Vieãn Xöù

Ta ñaõ töøng mô nhöõng caùnh dieàu Caùnh coø ñieåm traéng raùng trôøi chieàu

Lung linh khung caûnh môø söông khoùi Tieáng cöôøi roän raõ maùi tranh xieâu. Ngoâ khoai thoân nöõ oaèn vai gaùnh Luùa vaøng daân daõ nhòp chaøy ñeàu Vaàng traêng saùng ñeïp treo lô löûng Chôùp nhoaø ñi, ñaïn xeù tieâu ñieàu.

ª Leâ Thanh K28

Taëng caùc Nieân Tröôûng, baïn cuøng khoaù, caùc khoaù ñaøn em, ngöôøi coøn ôû laïi Vieät Nam, nhöõng ngöôøi tha höông ñi tìm töï do vaø tri ôn nhöõng ngöôøi ñaõ naèm xuoáng cho queâ höông.

tranh Buøi Xuaân Phaùi

ÑA HIEÄU 92 247

Ñöøng hoûi vì sao ta tha höôngCay xeù loøng ñau laãn ñoaïn tröôøng… Phuùt giaây ly bieät saàu löõ thöùGhi maõi vaøo loøng haän tang thöông! Nöôùc non khoùi löûa thôøi chinh chieán Mong giaác yeân bình ñeán muoân phöông Buùt nghieân ñaønh xeáp vaøo trang vôû Haûi hoà vai naëng gaùnh queâ höông. Chöa ñöôïc danh gì vôùi nuùi soâng Chöa vui thoaû chí kieáp tang boàng Gaõy kieám giöõa ñöôøng, tim uaát ngheïn Laïc Hoàng huyeát söû haù suy vong? Khoâng theå noi göông ngöôøi tuaãn tieát Ñeå mong goäi röûa theïn trong loøng Ñoàng baøo ta hôûi xin thöù loãi Khoâng leõ nghìn ñôøi kieáp löu vong? Ta seõ trôû veà luùc naéng xuaân Queâ höông röïc rôõ aùnh döông hoàng Caâu haùt thanh bình vang khaép loái Möøng rôi nöôùc maét thoûa chôø mong. Ta seõ trôû veà trong naéng mai Cuøng ñoaøn Haäu Dueä laém anh taøi Chung vai söùc maïnh nhö Phuø Ñoång Non nöôùc veïn toaøn thoaû chí trai Redmond, 11/11/2010


Nhöõng Baøi Ca Giaùng Sinh Xöa…

“Laïi moät Noel nöõa Maáy muøa Giaùng Sinh roài Anh ôû ñoàn bieân giôùi Thöông veà moät phöông trôøi Chaéc Ñaø laït vui laém Mimosa nôû vaøng Anh ñaøo khoe saéc thaém Höông ngaøo ngaït khoâng gian.

Maáy muøa Giaùng sinh tröôùc Choã heïn anh chôø hoaøi Laàn naøy khoâng veà ñöôïc Hoài hoäp ñôïi tin ai


ÑA HIEÄU 92 249

Em bieát chaêng ñôøi lính Naéng sôùm vôùi söông chieàu Gioù röøng vaø möa nuùi Ñaõ laøm anh vui nhieàu

Cuøng caàu cho theá giôùi Cho nhaân loaïi hoùa bình Cho ñoâi ta gaëp laïi Trong moät muøa Giaùng sinh.“

Saùng nay trôøi xaùm, aâm u vaø laïnh ui laø laïnh. Caây laù ñaõ trôû vaøng trôû ñoû töø nhöõng tuaàn tröôùc, ñaõ baét ñaàu ruïng kín caùc thaûm coû xanh, vaø con gaø taây-moät

noãi raát ñoãi haõi huøng cuûa nhieàu ngöôøi daân löu laïc nôi ñaây nhöng vaãn cöù nhaát ñònh phaûi "ñoái dieän baát töông phuøng" moãi ñoä cuoái naêm veà-cuõng ñaõ ñi vaøo choán laõng queân, töï nhieân khoâng khí laøm em nhôù nhöõng ngaøy xöa thaân aùi quaù ñoãi, roài baøi haùt treân töï nhieân trôû veà trong taâm trí. Moät thaønh phoá ñeïp ñeõ vaø mô moäng nhö thaønh phoá trong caùc truyeän thaàn tieân, nhöõng nhaân vaät cuõng ñeïp naõo nuøng nhö nhöõng nhaân vaät trong huyeàn thoaïi. Baøi haùt, phoå töø moät baøi thô veà moät ngöôøi lính ñang ñoàn truù tuoát taän moät tieàn ñoàn tít taép xa xoâi mieàn bieân giôùi, nôi quanh naêm chæ thaáy gioù naéng möa söông baõo buøng muø mòt, ñeâm Giaùng sinh ngoài nhôù thaønh phoá cuõ ñaõ boû laïi sau löng, thaønh phoá aám eâm vôùi Mimosa vaøng röïc rôõ, vôùi anh ñaøo hoàng thaém khaép nôi, vaø “ngöôøi tình beù boûng” maù thaém moâi hoàng ngaây thô. (Em chaúng phaûi tu mi nam töû maø coøn meâ caùc coâ Ñaø Laït, thì chaéc chaén mieãn baøn quyù vò nam nhi chi chí moät thôøi döøng chaân nôi ñaây, phaûi khoâng aï?) Baøi haùt ngaén, goïn, haøm xuùc, vaø dó nhieân, raát thô (neáu khoâng “thô” thì duø ngaén goïn côõ naøo cuõng ai theøm ñeå yù, phaûi khoâng quyù vò?) nhö nhöõng baøi Xuaân Töø, Quan San Nguyeät cuûa Lyù Baïch vaäy.

Coù ñieàu, em thaät voâ cuøng raát tieác, voâ cuøng aân haän, voâ cuøng raàu ró maø xin loãi taùc giaû thi só vaø taùc giaû nhaïc só, vì


em… chaúng nhôù teân quyù vò gì heát caû! Wow, xin quyù vò ñöøng “taïc giaêng” noåi giaän em, ñaây hoaøn toaøn khoâng phaûi laø loãi cuûa em khi em khoâng nhôù teân quyù vò theá naøy. Em bieát ñoù laø baøi “Nieàm Tin”. Em thuoäc loøng baøi haùt töø ñaàu ñeán cuoái, töø lôøi ñeán nhaïc, (ñieàu… kyø dieäu duy nhaát xaûy ra vôùi em, vì ngoaøi baøi naøy ra, thöïc tình em chaúng bao giôø nhôù hay thuoäc ñöôïc nguyeân moät baøi thô, moät baûn nhaïc naøo heát caû) vaø haèng naêm, vaøo moãi ñoä tieáng chuoâng Jingle Bell vang voïng trong laøn gioù sôùm xöù ngöôøi nhö hoâm nay, em laïi ö öû moät mình khi töï nhieân cöù boài hoài nhôù laïi caùi thuôû ñeïp ñeõ xa xöa. Tuy nhieân, laøm sao maø em coù theå bieát ñöôïc teân cuûa ngöôøi cha sinh thaønh, ngöôøi meï mang naëng ñeû ñau nhöõng ñöùa con xinh ñeïp nhö theá chöù, khi maø… trong nhöõng chöùng töø lieân heä chaúng bao giôø em ñoïc thaáy ñöôïc teân cha teân meï nhöõng taùc phaåm aáy caû, thöa quyù vò? Quyù vò thöû giôû laïi taát caû caùc baêng nhaïc, caùc dóa CD, caùc baêng video coi xem, coù MAÁY KHI quyù vò thaáy ñöôïc teân taùc giaû baøi haùt, vaø coù BAO GIÔØ quyù vò ñoïc ñöôïc teân cuûa taùc giaû nhöõng baøi thô ñaõ ñöôïc phoå nhaïc hay khoâng? Hay chæ duy nhaát teân ngöôøi trình baøy baûn nhaïc? Em ñoàng yù ca só laø ngöôøi ñaõ ñöa baøi haùt töø traïng thaùi tónh ñeán traïng thaùi ñoäng, töø trong giaác nguû yeân ñeán soáng daäy vôùi ngöôøi nghe, nhöng ca só khoâng phaûi laø taát caû. Caretaker cuûa moät ñöùa treû cuõng vaãn ñoøi phaûi coù teân cuûa absent parents (em laïi meùo moù ngheà nghieäp nöõa roài, xin loãi quyù vò) ñeå truy tìm, huoáng chi ôû ñaây cha meï vaãn ñang ngoài sôø sôø ngay ñoù ngoù con mình ñang ñöôïc moät ngöôøi quen hoaëc khoâng quen daãn ra trình dieän vôùi baù quan vaên voõ, vaäy maø luoân luoân bao giôø cuõng chæ coù teân cuûa ñöùa con ñi cuøng vôùi teân cuûa ngöôøi ñang naém tay daãn ñöùa con ra, teân cuûa baøi haùt vaø teân ngöôøi ca só trình baøy baøi haùt aáy, ñöôïc xöôùng leân maø thoâi. Theá thì laøm sao em cuõng nhö moïi ngöôøi coù theå bieát ñöôïc caùi oâng hoaëc baø ñang ngoài trong moät goùc xa tít kia, khoâng ai nhaéc nhôû tôùi, teân gì, lieân heä ra sao vôùi ñöùa beù ñöôïc chöù. Em khoâng daùm loäng ngoân maø raèng ca só cuõng khoâng khaùc hôn caây ñaøn piano, guitar, mandoline, saùo, troáng v.v. vaø v.v... moät thaønh phaàn trong moät heä thoáng taäp hôïp

ÑA HIEÄU 92 251

ñeå chuyeân chôû baøi haùt (taâm tö, tình caûm, yù töôûng, xuùc ñoäng…) cuûa ngöôøi saùng taùc tôùi ngöôøi thöôûng ngoaïn, maëc daàu treân thöïc teá thì hình nhö cuõng ñuùng vaäy. Coù khi taâm tình cuûa moät nhaïc só naøy khi dieãn taû baèng moät caây ghi-ta ñôn ñoäc thì noù laøm ngöôøi nghe thaám thía hôn caû moät ban nhaïc vôùi ñaày ñuû thaønh phaàn nhaïc coâng vaø ca só. Coù baøi haùt khaùc thì gioïng ca só X rung ñoäng ngöôøi nghe hôn gioïng ca só Y. Coâng chuùng coù theå vì deã daõi sao cuõng ñöôïc hoaëc chaúng coù giôø nhieàu ñeå maø baän taâm tôùi nhöõng chuyeän chaúng lieân quan neân tröôùc maét thaáy ngöôùi trình baày vaø ñöùa treû ñi ñoâi vôùi nhau neân cho chung laøm moät cho leï thì ñieàu naøy cuõng coù theå chaáp nhaän, nhöng ñaõ laø ngöôøi trình baøy thì phaûi coù yù thöùc hôn theá chöù! Nhìn quyù vò ca só trình dieãn, ñoâi khi em coù caûm töôûng ngay chính caùc vò aáy cuõng ñang nghó baøi haùt naøy laø cuûa mình, vì mình trình dieãn ñaït nhaát, pheâ nhaát, hay nhaát, maø khoâng heà thaáy raèng neáu chæ taâm tình mình hôïp vôùi taâm tình baøi haùt vaø mình theå hieän caùi baøi haùt aáy hay hôn moïi ngöôøi khaùc laø ñuû ñeå moät ngöôøi trình dieãn coù theå ñöông nhieân thay theá hoaøn toaøn boá meï cuûa ñöùa treû mình ñang daét trong tay thì nghe khoâng theå ñöôïc tí xíu naøo heát caû. Thöû töôûng töôïng neáu moät baêng nhaïc naøo ñoù phaùt haønh vôùi gioïng ca cuûa ca só X haøng ñaàu haûi ngoaïi, gioïng ca cuûa ca só Y tieáng haùt khoâng ñoái thuû v.v. vaø v.v... maø ngöôøi laøm baêng laïi khoâng ñeà teân ca só aáy trong list, coi ca só aáy nhö pha khoâng heà coù maët, roài ñem baêng phaùt haønh thu tieàn boû tuùi rieâng thì em e raèng chaéc chaén seõ coù moät maøn "sue" cho tôùi cheát boû, maø neáu khoâng "sue" thì coäng ñoàng baøn daân cuõng seõ phaûi bò ñöôïc nghe nhöõng baøi göûi qua ñoái laïi voâ cuøng naëng kyù tôùi ñaõ ñôøi ngaït thôû maø cuõng cheát theo luoân. Vaø khoâng phaûi chæ ca só môùi theá. Em e raèng ngay caû caùc trung


taâm phaùt haønh baêng nhaïc cuõng khoâng khaùc. Em töôûng töôïng töï nhieân baêng Paris by Nights boãng laïi “trích ñoaïn” moät khuùc cuûa baêng Asia ñeå boû vaøo baêng mình (hoaëc ngöôïc laïi) vaø khoâng heà cho xuaát xöù thì sao nhæ? Nhöng em khoâng theå nghó tieáp ra ñöôïc chuyeän gì coù theå xaûy ra, thaønh thöû thoâi em ñaønh stop trí töôûng töôïng khoâng phong phuù cuûa em taïi ñaây vaäy. Em chæ khoâng theå hieåu taïi sao neáu mình khoâng theå chaáp nhaän nhöõng chuyeän nhö theá xaûy ra vôùi mình maø mình vaãn coù theå ñieàm nhieân, ñöông nhieân, thaûn nhieân vaø töï nhieân maø laøm nhö theá ñoái vôùi ngöôøi khaùc ñöôïc, hôû quyù vò?

Ruùt cuoäc, em thaáy chæ coù nhaïc só, thi só môùi quaû laø nhöõng ngheä só ñích thöïc, nhaû tô hoaøn toaøn vò ngheä thuaät thoâi chöù khoâng vì ñoàng tieàn - moät thöù raát chi laø phi ngheä thuaät - tí xíu naøo heát caû. Thaûo naøo ngöôøi ta cöù noùi thi só, nhaø vaên thì thöôøng cöù raát laø… ngheøo, phaûi khoâng quyù vò?

Nhö vaäy, em hoaøn toaøn khoâng chòu traùch nhieäm chuyeän taïi sao moät baøi haùt, moät baøi thô phoå nhaïc hay nhö baøi treân, em cöù ö öû reân hoaøi maø em laïi chaúng bieát teân ngöôøi cha sinh thaønh, ngöôøi meï ñeû ñau cuûa ñöùa con tinh thaàn ñeïp ñeõ aáy laø gì heát caû. Loãi ñaâu phaûi taïi em moïi ñaøng ñaâu. Khoâng ai giôùi thieäu caû thì sao em bieát ñöôïc chöù, phaûi khoâng aï?

Nhöng noùi vaäy thoâi chöù thaät ra thì em chæ khoâng bieát teân nhaïc só ñaõ phoå nhaïc baøi Nieàm Tin treân maø thoâi, chöù em cuõng coù… hôi hôi nhôù teân taùc giaû baøi thô. “Hôi hôi” laø vì em coù nhôù nhöng maø khoâng daùm… sure laø em nhôù ñuùng 100%. Caùi naøy thì em nhaän laø em coù loãi moät phaàn. Lôøi thô nhö vaäy thì thöôøng thöôøng phaûi laø cuûa oâng Nhaát Tuaán, nhöng ñoâi khi coù baøi em töôûng cuûa NT Nhaát Tuaán laïi boãng thaønh ra cuûa NT Haø Huyeàn Chi. Raâu NT noï mang qua caèm NT kia nhö theá, em thieät khoâng daùm tí xíu naøo heát caû, thaønh thöû, neáu coù baêng nhaïc naøo muøa Noel naøy in laïi baøi Nieàm Tin treân thì xin quyù vò laøm ôn laøm phöôùc cho teân taùc giaû nhaïc, taùc giaû thô roõ raøng giuøm vôùi, ñeå nhöõng keû ngu-laém-laém côõ em cuõng khoâng bò loän, khoâng laøm buoàn loøng taùc giaû khi thaáy uûa sao con mình laïi ñem ñaët ôû nhaø oâng… haøng xoùm theá vaäy. Xin caùm ôn quyù vò tröôùc.

ÑA HIEÄU 92 253

Vaø, em cuõng xin neáu coù nhaø phaùt haønh nhaïc naøo choïn baøi haùt aáy cho nhöõng ngöôøi nghe nhö em, thì cuõng laøm ôn cho troùt laø choïn nhöõng gioïng ca thích hôïp vôùi lôøi thô yù nhaïc nhö Haø Thanh, Thaùi Hieàn, Thaùi Thaûo... Xin ñöøng choïn nhöõng gioïng ca "hot" nhaát, haøng ñaàu haûi ngoaïi v.v. vaø v.v., nhöõng gioïng ca raát laø ñaét giaù nhöng laïi chaúng hôïp tí xíu naøo heát vôùi baøi haùt raát thô, raát Ñaø Laït aáy. Nhöõng gioïng ca nheã nhaïi, oaèn oaïi, öôùt aùt, oõng eïo v.v... xin daønh cho nhöõng baøi haùt coù cuøng noäi dung nheã nhaïi, oaèn oaïi, öôùt aùt giuøm em vôùi, please!!!

Coù moät baøi thaùnh ca Noel khaùc maø moãi laàn nghe em laïi nhôù Ñaø Laït voâ cuøng. Em goïi laø thaùnh ca Noel, chöù thöïc ra em vaãn thöôøng ñöôïc nghe trong caùc thaùnh leã haèng ngaøy, maø chöa bao giôø ñöôïc nghe trong ñeâm Chuùa xuoáng traàn theá vôùi loaøi ngöôøi caû. Ñoù laø baøi Boû Ngaøi Con Bieát Theo Ai. (Chuùa ôi, em laïi phaûi xin loãi taát caû quyù vò moät laàn nöõa ôû ñaây, ñaëc bieät laø taùc giaû, vì em laïi khoâng nhôù ñaáy coù phaûi ñuùng teân baøi haùt khoâng, vaø taùc giaû… laø ai nöõa!!!)

Naêm 1977, Noel xong em leân Ñaø Laït (laàn ñaàu tieân töø sau caùi ngaøy “giaûi phoùng”). Caû thaønh phoá ñang cheát: Vieän Ñaïi Hoïc Ñaø Laït ñoùng cöûa, Tröôøng Voõ Bò khoâng coøn, Tröôøng Chieán Tranh Chính Trò khoâng coøn! Ñaø Laït maø khoâng coù nhöõng boä quaân phuïc daïo phoá thì… coøn chi laø Ñaø Laït nöõa! Vaø Leä Hoàng (em Leä Khaùnh) ruû em ñi thaêm Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän, vì chæ coøn vaøi ngaøy nöõa laø caû khu naøy cuõng seõ phaûi giao noát cho nhaø nöôùc. Hoïc vieän “ñöôïc” giaûi theå, caùc thaày baét buoäc phaûi thoâi tu, trôû veà ñôøi ñeå ñöôïc lao ñoäng vinh quang xaây döïng xaõ hoäi chuû nghóa, xaây döïng thieân ñöôøng coäng saûn ôû ngay maët ñaát, theo chaân baùc Hoà vó ñaïi, baùc Mao vó ñaïi, baùc Leâ-nin vó ñaïi chöù khoâng theo chaân Chuùa nöõa. Tröôùc 75, haèng naêm em vaãn leân Ñaø Laït moãi kyø heø sau khi thi vaø moãi muøa ñoâng sau Noel, nhöng chöa bao giôø em ñöôïc voâ ñaây heát, moät phaàn vì em khoâng bieát choán tu haønh oai nghieâm nhö theá coù tieáp ñoùn du khaùch nhö moät choán vieáng thaêm cuûa thaønh phoá hay khoâng; moät phaàn nöõa laø voâ ñoù toaøn nhöõng vò tuoåi treû, duø laø ñang ñi tu ñi nöõa nhöng chöa


thaønh… cha, noùi chuyeän sao… khoù quaù, chaúng bieát xöng hoâ sao cho… hôïp nöõa. Chaû leõ thaày naøo cuõng goïi thaày xöng con heát sao. Thaày lôùn thì coøn deã chöù thaày… nhoû nhoû thì treân lyù thuyeát nghe cuõng ñöôïc nhöng treân thöïc teá… chaúng thuaän tí naøo heát. Thaønh thöû ñi ñaâu thì ñi, chöù vôùi Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän, nôi caùc vò linh muïc thoâng thaùi cuûa töông lai ñang mieät maøi ñeøn saùch, em chæ daùm kính nhi vieãn chi vaø chæ daùm ñi ngang qua… ngoù voâ maø thoâi.

Tröa hoâm ñoù, khi Hoàng vaø em vaøo theo lôøi heïn tröôùc, moät thaày coøn ôû laïi troâng giöõ vieän ñeå chôø baøn giao trong vaøi ngaøy tôùi, ñoùn tuïi em vaø daãn cho ñi coi heát moät voøng caùc nôi. Laàn ñi thaêm ñaàu tieân cuûa em vaø coù leõ laø laàn ñoùn khaùch thaêm vieáng cuoái cuøng cuûa hoïc vieän. Noel vöøa xong ñöôïc maáy ngaøy, maùng coû Chuùa Con vaãn coøn ñoù. Maùng coû do caùc thaày laøm, töôïng Chuùa Haøi Ñoàng naèm moät mình im lìm laëng leõ trong aùnh saùng môø toái cuûa giaûng ñöôøng theânh thang khoâng coøn boùng ngöôøi, khoâng coøn ñeøn neán. Vaø thaày höôùng daãn keå cho tuïi em nghe veà ñeâm hoïp maët cuoái cuøng cuûa nhöõng ngöôøi treû ñaõ choïn con ñöôøng töø boû moïi môøi moïc caùm doã traàn gian ñeå theo chaân Chuùa, giôø nöûa ñöôøng bò baét buoäc quay trôû laïi ñöôøng xöa, ñeâm Noel cuoái cuøng cuûa Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän, ñeâm Noel cuoái cuøng cuûa nhöõng muïc töû chaên chieân laønh tröôùc giôø quyû döõ theo cuøng baõo toá aäp tôùi thoåi tan taønh taát caû... Vaø baøi haùt ñaõ ra ñôøi trong ñeâm ñoù:

Boû Ngaøi con bieát theo ai?

Hang ñaù Noel naêm 1975 taïi Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Ñaø Laït

ÑA HIEÄU 92 255

Ñôøi loäng gioù caùnh chim ngaøn khôiTruøng truøng soùng nöôùc meânh moâng Thuyeàn buoâng laùi bieát troâi veà ñaâu...?...Boû Ngaøi con ñi vôùi ai?Ñöôøng xa laéc töông lai mòt môøNaøo ai daãn con treân ñöôøng daøiBoû Ngaøi con ñi vôùi ai?Raát nhieàu gioït leä ñaõ rôi trong ñeâm ñoù khi baøi haùt caát leân,

vaø caùi “töông lai mòt môø” aáy thì khoâng phaûi chæ baét ñaàu cho nhöõng ngöôøi treû naøy, maø ñaõ baét ñaàu cho caû moät daân toäc.

***Thoâi em chaúng vieát tieáp nöõa ñaâu. Nhö quyù vò thaáy ñaáy, töïa baøi naøy laø Nhöõng Baøi Ca Giaùng

Sinh Xöa. Hoâm nay trôøi laïnh vaø caây coû laù hoa buoàn quaù ñoãi, em laïi töï nhieân nghe thaáy baøi haùt cuûa moät thuôû xa xöa laøm boài hoài thoån thöùc caû con tim, neân em môùi tính ngoài oân laïi nhöõng baøi haùt Noel moät thôøi eâm ñeàm cuõ. Nhöng maø… thöïc teá luoân luoân raát laø phuõ phaøng, coù ñang lô löûng tuoát treân maây cuõng cöù bò loâi xuoáng caùi bòch! Em môùi nhôù ñöôïc coù hai baøi thì ñaõ… heát caû giôø cho pheùp, khoâng theå tieáp tuïc maø ngoài mô moäng nöõa ñöôïc. Em phaûi ñi naáu nöôùng ñoà aên baây giôø, thöa quùy vò, khoâng thì ngaøy mai “lang-guaâng” seõ khoâng coù ñoà aên mang theo ñi laøm, con khoâng coù ñoà aên khi ñi hoïc veà, vaø em cuõng khoâng coù gì ñeå mang theo luùc ñi caøy, “khi ñi traêng laën khi veà traêng leân” nöõa. Ngöôøi ta cöù noùi thöïc teá gieát moäng mô laø theá naøy ñaây, phaûi khoâng quyù vò? Em thöïc tình chaúng bao giôø muoán cöù reân hoaøi reân huûy vôùi quyù vò, neân thoâi em töï stop vaäy.

Nhöng maø em bieát, chaéc giôø naøy, beân nhöõng caây thoâng vaø hang ñaù aám aùp eâm ñeàm, quyù vò coù theå cuõng ñang nghe laïi nhöõng baøi haùt moät thôøi Giaùng Sinh xa xöa yeâu daáu, ñaâu caàn em phaûi tìm kieám, oân coá tri taân ñaâu, phaûi khoâng aï?

N G U L AÉ M C Ô

ÑA HIEÄU 92 257

Ñaø Laït Ngaøy Nay ª Traàn Ngoïc Toaøn K16

Toâi ñöôïc sinh ra taïi Nhaø Thöông Ñaø Laït, döôùi söï chaêm soùc cuûa caùc nöõ tu Domaine de Marie, ôû phía Taây cuûa thaønh phoá Ñaø Laït. Sau ngaøy toát nghieäp

Khoaù 16 Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam, taïi Ñaø Laït, vaøo cuoái naêm 1962, toâi ra ñi theo binh chuûng Thuûy Quaân Luïc Chieán. Duø vaäy, haèng naêm, toâi vaån coá thu xeáp veà thaêm gia ñình coøn ôû Ñaø Laït. Sau ngaøy coäng saûn chieám mieàn Nam vaøo 30 thaùng 4 naêm 1975, toâi bò luøa vaøo caùc traïi tuø caûi taïo töø Nam ra Baéc. Cho ñeán ñaàu naêm 1984, toâi ñöôïc thaû tuø töø traïi Z30C ôû Haøm Taân. Coâng an CS ñaõ buoäc toâi phaûi veà laïi sinh vaø nguyeân quaùn vì vôï vaø hai con cuûa toâi ñaõ vöïôït bieân sang Myõ töø naêm 1978.

Ra khoûi traïi tuø, toâi laàn khaân quanh quaån Saøi Goøn moät tuaàn leã roài leân xe ñoø veà laïi Ñaø Laït. Töø nhöõng naêm cuûa thaäp nieân 1950, toâi thöôøng theo Ba toâi töø Ñaø Laït veà Saøi Goøn treân quoác loä soá 4. Hai beân ñöôøng chæ coù röøng caây raäm raïp muø mòt vaø thöôøng gaëp nhöõng thuù röøng chaïy baêng ngang ñöôøng hoaëc coù khi naèm ngay treân maët ñöôøng nhöïa, nhö heo röøng, nhím, höôu nai vaø coïp nöõa. Sau chín naêm döôùi cheá ñoä CS, ngöôøi ta baùm theo quoác loä kieám soáng suoát töø Daàu Giaây qua


Ñònh Quaùn, Phöông Laâm, ñeán saùt chaân Ñeøo Chuoái ôû Ma Ña Gui. Haàu nhö suoát ñoaïn ñöôøng gaàn 200 caây soá aáy, nhaø cöûa taïm bôï moïc leân san saùt. Khi qua khoûi Baûo Loäc vaø Di Linh, khoù ai coù theå nhaän ra Tuøng Nghóa, Lieân Khöông (Khaøng), Ngaû Ba Ñöùc Troïng Fi-nom cho ñeán saùt chaân Ñeøo Prenn. Nhaø cöûa moïc leân nhö naám. Tìm hieåu môí bieát do giai caáp CS caàm quyeàn ñaõ trôû thaønh tö baûn ñoû vaø Vieät kieàu töø khaép nôi treân theá giôùi bôm tieàn veà nuoâi gia ñình. Töø treân doác ñeøo Prenn nhìn xuoáng, ñöôøng ñeøo Prenn cuõ ñaõ traøn ngaäp nhaø vaø vöôøn rau caûi. Ngöôøi ta ñaõ khoâng ngaàn ngaïi chaän doøng suoái laøm nöôùc töôùi rau neân maët thaùc nöôùc Prenn chæ coøn vaøi doøng chaûy loe ngoe vôùi cuoäc khai thaùc thöông maïi xoâ boà nhöng roãng tueách.

Cuøng chung soá phaän cuûa ñaát nöôùc döôùi söï thoáng trò taøn aùc cuûa CS, Ñaø Laït ngaøy aáy cuõng taû tôi, nheách nhaùc. Nhöõng ngöôì coù maùu maët ñaõ voäi cao bay xa chaïy, nay chæ coøn giôùi daân ngheøo baùm theo vöôøn rau caûi ngaøy caøng heùo moøn vì thieáu nguoàn phaân boùn. Ai cuõng raùch naùt ñeå noùi chuyeän du lòch vaø nghæ maùt. Ngay sau ñoù, toâi nhôø Ba toâi chaïy choït giaáy tôø roài voäi quay veà Saøi Goøn ñeå may maén vöôït bieân vaøo ñaàu thaùng 5 naêm 1984 sang Myõ. (AÛnh chuïp naêm 1984 tröôùc cöûa Chôï Ñaø Laït)

Cho ñeán ñaàu naêm 2010, toâi môùi coù dòp trôû laïi Ñaø Laït. Khi Ba toâi qua ñôøi cuoái naêm 2009, toâi ñang phaûi traûi qua moät cuoäc ñaïi giaûi phaãu. OÂng ñöôïc baûo laõnh qua Myõ naêm 1995. ÔÛ

San Joseù, California, ñöôïc 6 naêm thì oâng quyeát ñònh trôû veà Ñaø Laït soáng vôùi caùc con chaùu coøn keït laïi. Keá tieáp, baø Meï vôï cuûa toâi cuõng ra ñi. Toâi phaûi bay ra Hueá ñeå laøm gioã 49 ngaøy cho baø cuï, sau ñoù môùi tìm ñöôøng veà Ñaø Laït thaêm

ÑA HIEÄU 92 259

moä cuûa ba toâi. Töø Hueá veà Ñaø Laït khoâng coù maùy bay neân chuùng toâi phaûi ñi ñöôøng boä veà Nha Trang ñeå töø ñoù leân Ñaø Laït. Trong buoåi hoïp maët caùc cöïu hoïc sinh trung hoïc Cam Ranh, vôï toâi gaëp ñöôïc moät ngöôøi hoïc sinh cuõ nay laøm kieán truùc sö khaù giaû, ñaõ tình nguyeän duøng xe rieâng ñöa leân Ñaø Laït baèng ñöôøng môùi töø Nha Trang leân Ñaø Laït. Ñoaïn ñöôøng chæ daøi 185 caây soá thay vì nhö tröôùc kia, töø Nha Trang phaûi veà Tua Chaøm, Phan Rang roài leân Soâng Pha (Krong Pha) ñeå leo ñeøo Ngoaïn Muïc, leân Ñôn Döông roài Traïm Haønh, Traïi Maùt vaø Ñaø Laït. Töø sau naêm 1975, do khoâng coù phöông tieän baûo quaûn ñöôøng xaù neân xe taûi chôû haøng vaø xe ñoø khoâng ñöôïc pheùp chaïy treân con doác töø Ñôn Döông qua Traïm Haønh leân Ñaø Laït, maø phaûi chaïy boïc theo tuyeán ñöôøng Mô Lon qua Ñöùc Troïng ñeå leân Ñeøo Prenn.(AÛnh chuïp löng ngoïn ñeøo treân ñöôøng môùi môû ñi Ñaø Laït –Nha Trang)

Con ñöôøng môùi voán laø con ñöôøng do Coâng Binh Phaùp môû ra töø sau ngaøy Ñaø Laït ñöôïc xaây döïng, thuôû thaäp nieân 1800, töø höôùng Ñoâng Baéc ngang laøng Da Rô Hoa qua Hoà Than Thôû. Do quaân Vieät Coäng ñöôïc gaøi laïi sau Hieäp Ñònh Geneøve 1954 vaø quaân Baéc Vieät xaâm nhaäp töø naêm 1958 quaáy phaù, neân con ñöôøng bò boû hoang. Maõi ñeán naêm 2006, CS môùi môû laïi, noái lieàn tuyeán giao thoâng töø Ñaø Laït veà Nha Trang vôùi nhu caàu du lòch cho khaùch ngoaïi quoác.

Töø Nha Trang chieác xe Ford nhoû chæ chaïy maát 2 tieáng ñoàng hoà leân tôùi Ñaø Laït. Ñoaïn ñöôøng töø Nha Trang leân chaân ñeøo chæ coù moät daûi löu thoâng, xuyeân qua khu röøng nuùi vaéng veû vôùi vaøi ngoâi laøng ngöôøi Thöôïng thöa thôùt. Ngoïn ñeøo chæ daøi ñoä 12 caây soá nhöng thoai thoaûi hôn caû ñeøo Prenn, vôùi khung caûnh coøn hoang sô vaø tónh laëng. Chöøng nöûa ñöôøng


ñeøo, coù nhöõng khuùc quanh ñöôïc môû roäng cho xe taïm döøng. Loøng toâi chôït baøng hoøang vaø ñau xoùt khi xe xuoáng heát

doác Nha Ñòa Dö ñoå xuoáng Hoà Xuaân Höông nay chæ coøn moät khoaûnh ñaát truõng ñaày coû non moïc treân maët hoà ñaõ khoâ caïn. Vaø ngoâi nhaø Thuûy Taï traéng neân thô ngaøy naøo nay ñöùng trô truïi voâ duyeân loûng choûng treân maët ñaát khoâ, beân con loä ñaát ñoû noái tieáp töø ngaû tö Caâu Laïc Boä Theå Thao ñaâm ngang maët hoà nöôùc cuõ qua ñöôøng Voõ Taùnh. Baây giôø, toâi môùi thaám thía caâu noùi “queâ höông mình ñaõ maát”. Ñaø Laït voán ñaõ maát nhöõng nguoàn nöôùc thieân nhieân do nhöõng ngu xuaån cuûa ngöôøi caàm quyeàn; nay, Ñaø Laït maát hoà Xuaân Höông nhö moät coâ gaùi kieâu sa ñaõ töï loät traàn mình ra ñöa nhöõng neùt xaáu xí vaø traàn truïi ra tröôùc maét moïi ngöôøi töø xa tìm ñeán töôûng ñeå ngöôõng moä.

Nghe noùi, sau khi thaønh phoá Ñaø Laït ñöôïc trao cho Haø Noäi quaûn lyù, ngöôøi ta muoán bieán nôi naøy thaønh trung taâm du lòch cho khaùch ngoaïi quoác, neân ñaõ “leân keá hoaïch chænh trang”. Tuy thaät ngu muoäi nhöng keû coù quyeàn tha hoà chia nhau boän baïc. Ngöôøi ta xaû heát nöôùc cuûa Hoà roài xaây laïi moät ñaäp nöôùc môùi, thay caùi goïi laø Caàu OÂng Ñaïo. Xaû nöôùc nhöng khoâng coù nôi döï tröõ, roài töø ñoù chôø cho MÖA seõ laøm ñaày maët hoà. Ai cuõng bieát töø gaàn caû 100 naêm nay, töø khi ngöôøi Phaùp xaây döïng Ñaø Laït ñaõ chaän hai doøng suoái töø phía Baéc vaø Ñoâng Baéc ñoå veà Hoà Xuaân Höông; doøng nöôùc thöù nhaát töø hoà Than Thôû, cuõng nhaân taïo, vaø hoà Meâ Linh chaûy doïc theo con ñöôøng saét cuõ xuoáng aáp Hoàng Laïc, xuoáng Hoà Xuaân Höông. Töø hôn 10 naêm qua ngöôøi ta ñaõ laáp kín hoà Meâ Linh vaø laáp luoân con suoái chaûy veà hoà Xuaân Höông ñeå caát nhaø neân chaúng coøn gioït nöôùc naøo! Nguoàn nöôùc thöù hai baét nguoàn töø sau löng chaân nuùi Lapbeù Nord vaø Sub, chaûy voøng qua nhöõng ngoïn nuùi troïc, sau löng Vieän Nguyeân Töû Löïc Cuoäc vaø Tröôøng Voõ Bò ngaøy xöa, xuoáng phía chieác caàu daãn leân Vieän Ñaïi Hoïc Ñaø Laït, nay cuõng bò chaën laïi ñeå cung caáp nöôùc töôùi cho maáy chuïc maãu ñaát troàng troït töø khu ñaïi hoïc leân höôùng AÁp Soá Saùu ñi Dankia. Ngaøy tröôùc, ñoù laø moät doøng suoái roäng chöøng 2 ñeán 3 meùt beà ngang nay chæ coøn löng nöûa thöôùc nöôùc chaûy. Khoâng coøn hai doøng nöôùc chính naøy,

ÑA HIEÄU 92 261

cho ñeán bao giôø nöôùc möa môùi laøm ñaày Hoà Xuaân Höông?!Giai caáp tö baûn ñoû cöù ñua nhau xaây caát böøa baõi, baát

chaáp taát caû moïi caên baûn veà thieát keá ñoâ thò, vôùi hình theå nuùi ñoài, nhaø cöûa voäi xaây döïng leân, cao thaáp loän xoän vôùi heä thoáng coáng raõnh vaø ñieän nöôc böøa baõi.Töø xa, nhìn veà Ñaø Laït töôûng nhö thaáy moät goùc phoá lao ñoäng cuûa thaønh phoá Hoàng Koâng chen chuùc, chaät heïp. Vôùi nhöõng ñôït ñöa ngöôøi töø mieàn Baéc vaøo ñònh cö khoâng keá hoaïch, caùc oâng trôøi caùn boä thoaûi maùi chaët phaù heát nhöõng ñoài thoâng vaây quanh thaønh phoá neân duø ôû ñoä cao hôn 1500 meùt treân maët bieån, khoâng khí Ñaø Laït khoâng coøn trong laønh vaø maùt meû nöõa! Suoát töø Chi Laêng veà tôùi ngaû reõ beân caïnh Hoà Xuaân Höông, nhaø cöûa cao thaáp, ñuû kieåu moïc leân voâ traät töï, san saùt beân nhau nhö coá chen chaân tìm hôi thôû.

Con suoái khaù lôùn ngaøy xöa chaûy töø döôùi chaân Nuùi Maõ Thaùnh, giöõa ñöôøng Hai Baø Tröng vaø Phan Ñình Phuøng ñöa veà Thaùc Cam Ly, nay cuõng bò chaän laáy nöôùc töôùi vöôøn caây vaø teä hôn nöõa ñaõ bò laáp kín ñeå hoï ñua nhau caát nhaø töø Ña Nghóa ñeán Loø Gaïch (AÁp Hoaøng Dieäu) neân khoâng ai ngaïc nhieân khi thaáy thaùc nöôùc Cam Ly nay chæ loe ngoe vaøi gioït nöôùc dô baån töø nguoàn nöôùc thaûi cuûa thaønh phoá. ÔÛ phía Ñoâng, do AÁp Thaùi Phieân chaän doøng suoái laøm nöôùc töôùi neân hoà nhaân taïo Than Thôû nay laïi caøng than thôû vì trô truïi khoâng coøn boùng caây thoâng vaây quanh. Ngöôøi ta döïng nhaø suoát töø khu röøng thoâng beân Hoà Than Thôû ñeán khu ñònh cö Ña Rô Hoa veà con ñöôøng môùi ñi Nha Trang. Chæ toaøn laø nhaø cöûa caát böøa baõi, loän xoän san saùt beân nhau. Cô sôû cuûa Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia naèm treân ngoïn ñoài 1515, giöõa nuùi Lapbeù Sub vaø hoà Than Thôû nay nhìn vaøo khoâng thaáy moät boùng ngöôøi! Doanh traïi beà theá ngaøy xöa nay ñaõ hoang taøn vaø cuõ kyõ. Khoâng bieát CS Vieät Nam ñaøo taïo só quan cho quaân ñoäi ôû ñaâu treân ñaát nöôùc. Cô côû naøy vaãn do quaân ñoäi CS canh giöõ nhöng khoâng coøn sinh ñoäng do thieáu chaêm soùc sau maáy möôi naêm troâi qua. Ngoâi tröôøng Voõ Bò ñöôïc xaây caát hieän ñaïi töø naêm 1960 nay ñaõ trôû thaønh hoang pheá.

Nhôø nhaø Sö chuyeân xin tieàn baù taùnh chaän doøng suoái


Tiaù töø AÁp Suoái Caùt chaûy xuoáng neân moät hoà nhaân taïo vôùi ngoâi ñaäp, döïng leân ngoâi chuøa uy nghi, ñaét tieàn, vaøo thôøi daân Vieät coøn ñoùi khoå vaøo thaäp nieân 1980, teân goïi laø Thieàn Laâm Töï. Nay oâng coøn nhieàu tieàn neân ra taän ngoaøi Hueá döïng theâm ngoâi thieàn vieän treân nuùi Baïch Maõ, hoøng “laøm vua moät coûi”.

Coøn hôn theá nöõa, nhöõng “ñænh cao trí tueä” ôû Tuøng Nghóa ñaõ chaän doøng nöôùc töø Ñaø Laït chaûy xuoáng xaây ñaäp nöôùc taïo nguoàn thuûy ñieän. Chöa thaáy gì nhöng thaùc nöôùc Lieân Khöông, Gougah vaø Pongour vó ñaïi ngaøy naøo nay chæ coøn nhöõng choûm ñaù khoâ caèn vôùi nhöõng gioït nöôùc loe ngoe. Töø ñoù con soâng Ñaø Raèng cuõng caïn daàn theo naêm thaùng.

Töø chaân Hoà Ñoäi Coù, beân Hoà Xuaân Höông, doïc theo con ñöôøng Voõ Taùnh, khaùch saïn vaø nhaø laàu chen nhau leân tuoát voøng löu thoâng tröôùc cöûa Tröôøng Ñaïi Hoïc, che laáp maát ngoâi tröôøng Buøi Thò Xuaân vôùi ngoån ngang haøng quaùn vaø chôï buùa; töø ñoù, cuõng khoâng sao nhìn ra khu tröôøng Ñaïi Hoïc Chieán Tranh Chính Trò naèm treân ngoïn ñoài nhìn veà tröôøng nöõ trung hoïc Buøi Thò Xuaân. Töø ngaû ba ñöôøng doïc theo Vieän Ñaïi Hoïc, nay mang teân Phuø Ñoång Thieân Vöông, baây giôø traøn lan nhaø cöûa vaây kín luoân hai con loä daãn veà aáp troàng daâu Taây Ña Thieän. Nhaø moïc leân nhö naám vôùi ñuû daïng ñuû côû, ñuû kieåu vaø cao thaáp lôûm chôûm voâ traät töï.

Ngay sau löng khu chôï Hoøa Bình, coù moät khoaûnh ñaát ñöôïc choïn laøm beán xe noái lieàn qua ñöôøng Haøm Nghi. Treân ñænh nuùi voán laø dinh tænh tröôûng vôùi vaøi ngoâi bieät thöï laãn khuaát trong röøng thoâng, ngaøy nay nhaø cöûa ñuû kieåu naèm san saùt beân nhau, che kín caû ngoïn nuùi aáy, suoát töø sau löng nhaø thôø Tin Laønh voøng qua hai ñaàu ñöôøng Voõ Taùnh. Töø maët ñöôøng nhìn leân chæ thaáy nhaø ôû vaø haøng quaùn vaø khoâng coøn

ÑA HIEÄU 92 263

moät boùng caây xanh laøm boùng maùt.Töø doác Nhaø Ñeøn ñi veà höôùng Taây khoâng laøm sao tìm

cho ra ñöôïc ngoâi tröôøng Petit Lyceùe moät thôøi cheá ngöï moät khu ñaát roäng theânh thang vôùi caây coái saàm uaát. Nhaø cöûa vaø haøng quaùn noái tieáp nhau lieân tuïc suoát quaõng ñöôøng naøy noái lieàn vôùi Ñaïi Loä Yersin töø nhaø thôø Con Gaø veà tôùi gaàn thaùc Cam Ly.

Trôû veà Ñaø Laït ngaøy nay ngöôøi cöù ngôõ nhö ñi laïc vaøo moät goùc cuûa thaønh phoá Saøi Goøn ngaøy tröôùc naêm 1975 vôùi haøng quaùn ngoån ngang choàm ra maët ñöôøng, voán ñaõ nhoû heïp caøng chaät choäi vôùi xe coä ñuû loaïi laùch nhau chaïy oàn aøo treân caùc khu phoá chôï.

Caùc haõng xe ñoø Phöông Trang, Mai Linh, voán naèm trong tay cuûa coâng an CS, ñaõ ngang nhieân mua ñöùt beán xe ôû ñaàu doác Prenn. Ñaõ theá laïi coøn laäp moät beán xe rieâng tö ngay trong khu ñaát tröôùc ñaây laø ñöôøng Phaïm Phuù Thöù vaø traïm moå heo boø beân naøy Nhaø Maùy Ñieän. Xe ñoø lôùn nhoû haàu heát ñeàu nhaäp töø haõng xe Hyundai cuûa Nam Haøn.

Ai cuõng bieát nguoàn thu nhaäp chính cuûa Ñaø Laït laø rau caûi vaø du khaùch. Ngoaøi khoâng khí töông ñoái coøn maùt meû do vò trí naèm treân cao ñoä nay khung caûnh ñaõ trôû neân nheách nhaùc, xoâ boà vôùi caùc hoà nöôùc vaø ngoïn thaùc khoâ caïn neân chaúng coøn gì ñeå thu huùt du khaùch ngoaïi quoác. Ngay caû löôïng du khaùch trong nöôùc cuõng giaûm xuoáng teä haïi.

Theo thôøi gian, bao nhieâu cheá ñoä cai trò ñaõ suïp xuoáng, töø 100 naêm Phaùp thuoäc cho ñeán caùi goïi laø coäng saûn nay ñaõ bieán thaønh tö baûn vôùi ñaát nöôùc Vieät Nam vaãn coøn ñoù. Töø thaäp nieân 1980, sau khi boïn Vieät Coäng naèm vuøng ñaõ bò loaïi tröø, cho ñeán nhöõng tay suùng len loûi töø mieàn Baéc vaøo Nam ñaõ cheát laàn hoài vì beänh taät vaø bò cho veà höu, quyeàn thoáng trò nay loït vaøo tay gaàn 3 trieäu ñaûng vieân CS treân löng 85 trieäu daân Vieät naèm trong tay cuûa boïn Vieät Coäng con. Taát nhieân moät bieán ñoåi seõ ñeán khi aùp löïc ngaøy caøng naëng neà töø phía coäng saûn Taøu ôû phía Baéc.

Ñaø Laït cuõng cuøng chung moät soá phaän cuûa ñaát nöôùc!


Ngöôøi Yeâu Cuûa Lính

Tieáng chuoâng tan tröôøng reo vui nhö luõ hoïc troø vui vì heát giôø hoïc. Haûi My thu voäi saùch vôû vaøo caëp saùch roài chaïy ra cöûa nhö sôï baûng ñen baøn gheá

níu laïi, nhöng coâ beù chôït khöïng laïi vì ngoaøi maùi hieân nhaø tröôøng möa nhö truùt nöôùc, möa haït to to rôi ñeàu ñaën taïo neân nhöõng chieác pheåu nhö ñaùy chai. Möa tuoân xoái xaû, bong boùng nöôùc tuoân theo möa nguoàn troâi daøi baäp boàng, baäp boàng... Haûi My daäm chaân töùc toái. Baïn beø ñaõ ra veà, maùi hieân nhaø tröôøng vaéng daàn, nhöõng tia nöôùc möa baén leân hieân mang theo maøu ñoû cuûa ñaát cao nguyeân laøm laám lem oáng quaàn. Haûi My cuoán chaët hai taø aùo daøi laïi tröôùc buïng ñeå khoûi bò nöôùc möa laøm hoen ñoû. Coâ phaûi chaïy uø ra döôùi trôøi möa duø bò öôùt. Coâ sôï bò laïnh nhöng caøng sôï boùng toái hôn. Coâ laåm nhaåm ñeám: Nì, moät hai ba chaïy nì! Chaïy... Coâ chaïy nhanh döôùi möa. Möa xoái xaû, ñöôøng trôn tröôït. Chieác caëp nhoû khoâng che heát ñaàu neân maùi toùc öôùt ñaãm dính chuøm. Ñoâi guoác goã khoâng ñuû söùc baùm vaøo lôùp buøn trôn döôùi chaân, Haûi My tröôït chaân ngaõ xoaõi treân trieàn doác. Chieác aùo daøi

ª Kim Cao 25B

ª tuøy buùt

ÑA HIEÄU 92 265

traéng laám lem ñaát buøn ñoû troâng theâ thaûm. Trong maøn möa, coâ thaáy coù chieác xe ñaïp döøng laï. Ngöôøi thanh nieân boû xe ñaïp naèm nghieâng treân ñaát roài voäi vaøng:

- Coù sao khoâng? Ñöùng leân, caàm tay anh, nhanh!Haûi My nhìn ngöôøi thanh nieân tröôùc maët roài meáu maùo:- AÙo em öôùt heát roài, saùch vôû cuõng öôùt heát roài! Möa chi

maø möa daêng möa daúng röùa teà!- Ñöùng leân nhanh, baån heát aùo roài kìa. Nhaø ôû ñaâu ñeå anh

chôû em veà.Haûi My vaãn töùc

toái:- Coi nì, coi

nì. Caû chieác guoác cuõng ñöùt quai nöõa thì laøm raêng maø ñi.

- Leân ñaây anh chôû veà mau. Öôùt he á t ro à i , muo án

mình öôùt cheát luoân sao laïi ñöùng ñoù. Nhaø ôû ñaâu?- Treân doác nhaø thôø teâ!- Em nhoû laø haøng xoùm cuûa anh roài. Anh ôû khaùc doác nhöng

chung loái veà. Ñeå anh chôû em veà nheù. Em teân gì?- My, Haûi My. Coøn anh thì raêng? Teân chi?- Duõng!Chieác xe ñaïp cuûa anh Duõng cuõ rích cuõ rang nhö xe thoà.

Caùi yeân ngoài to toå töôùng nhö ñeå chôû haøng. Haûi My ngaàn ngaïi khoâng bieát laøm sao ñeå leo leân, anh Duõng hieåu yù neân noùi:

- Chòu khoù ñi, xe anh laø xe laøm vieäc chöù khoâng phaûi laøm ñeå laøm ñieäu. Níu löng anh cho chaët roài nhaûy buùng ngöôøi leân.

Ngoài leân yeân sau xe ñaïp, Haûi My vaãn coøn aám öùc vì côn möa quaùi aùc. Chieác xe ñaïp laéc lö choøng chaønh vì ñöôøng trôn tröôït. Haûi My oâm chaët voøng löng cuûa anh Duõng. Anh vaãn caém cuùi cong löng ñaïp leân doác trong côn möa naëng haït. Anh treâu:

- Nhoû ngöôøi maø sao naëng theá hôû coâ beù?- Nì, anh ñöøng choïc nghen!


Möa vaãn naëng haït. Haûi My töïa ñaàu saùt vaøo löng anh truù möa. Caùi löng aâm aám pha muøi moà hoâi thaáy laø laï hay hay. Anh Duõng boû Haûi My xuoáng tröôùc ngoõ roài ñaïp xe ñi moät leøo sau khi daën doø:

- Nhôù ñem theo aùo möa, ñöøng chaïy uø nhö vaäy nöõa, nghe chöa!

- Em bieát roài, noùi nhö oâng cuï!Hoa Ñaøo Ñaø Laït laïi nôû, laïi moät muøa Xuaân ñeán. Haûi My

ñaõ hoïc xong trung hoïc ñeä nhaát caáp nhöng coâ vaãn hoàn nhieân. Laâu laâu coâ vaãn gaëp anh Duõng treân ñöôøng ñi hoïc veà. Anh vaãn noùi chuyeän ñuøa vui vôùi Haûi My moãi laàn gaëp maët. Vaøo moät chieàu tan tröôøng, ñang luùc coâ tung taêng vaït aùo trong gioù xuaân cuøng nhoùm baïn, töø phía sau löng, coâ nghe tieáng chuoâng xe ñaïp leng keng. Anh Duõng ñaïp trôø tôùi ngang nhoùm con gaùi chuùng toâi vaø döøng laï. Chieác xe ñaïp döïng nghieâng vôùi thuøng kem phía sau, anh hoûi:

- AÊn kem khoâng caùc coâ?Haûi My cöôøi:- Anh baùn maéc quaù ai theøm mua! Thoâi thì naêm caéc hai

caây hæ?Anh Duõng khoâng noùi vaø ñaïp xe ñi thaúng leân con doác tröôùc

maët. Löng anh cong cong treân yeân xe öôùt ñaãm moà hoâi duø trôøi se laïnh. Haûi My noùi vôùi baïn:

- Anh Duõng nôù toát laém. Anh ñi hoïc veà coøn phaûi ñi baùn caø rem ñeå giuùp gia ñình nöõa. Thaáy thöông anh gheâ teà.

***Anh Duõng ñaõ hoïc xong caáp trung hoïc. Anh baây chöø laø

SVSQ tröôøng VB. Laâu laâu, Haûi My laïi gaëp anh treân ñöôøng xoùm nhöng anh coù veû nghieâm nghò ít noùi neân Haûi My sôï khoâng daùm baét chuyeän. Coù laàn Haûi My cöôøi vôùi anh nhöng bò anh laøm lô ngoù ñi nôi khaùc. Töø ñoù Haûi My khoâng daùm noùi chuyeän hay cöôøi vôùi anh nöõa. Moãi laàn anh veà thaêm xoùm nhoû laø moãi laàn Haûi My hoài hoäp laï kyø chæ mong ñöôïc thaáy maët anh. Anh baûnh trai laém trong boä quaân phuïc xaùm. Haûi My nhìn anh xa thieät xa maø thaáy thöông thöông laø laï. Laâu laâu Haûi My laïi nhôù côn möa naëng haït ngaøy xöa. Ñöôïc nuùp

ÑA HIEÄU 92 267

sau löng anh Duõng maø thaáy loøng aám haún, hai maù noùng leân. Haûi My baám gan ñeán tìm anh Duõng ôû tröôøng. Anh coù la

thì chòu chöù anh cöù laïnh laïnh luøng luøng laøm Haûi My gheùt ñaùo gheùt ñeå. Coâ seõ noùi cho anh bieát laø anh ngaïo ngöôïc, ngang taøng, phaùch loái cho coi. YÛ lôùn roài khinh ngöôøi. Haûi My khoâng coøn nhoû nöõa maø coi thöôøng maõi. Bao nhieâu caâu noùi ñöôïc saép xeáp hoïc ñi ñoïc laïi ñeå gaëp anh Duõng laø tuoân ra lieàn. Töø xa, anh Duõng ñang ñeán gaàn. Khoâng bieát maéc phaûi gioù gì maø Haûi My run leân nhö ñuoâi thaèn laèn bò ñöùt. Bao nhieâu caâu noùi saép xeáp trong ñaàu bay loaïn taùm höôùng töù phöông. Anh Duõng nhìn Haûi My khoâng noùi. Rieâng Haûi My muoán noùi laém nhöng bò tònh khaåu roài. Caùi khuoân maët quen thaân ngaøy coøn nhoû baây chöø laï laém. Coâ sôï khuoân maët laàm lì cuûa anh Duõng neân vuøng chaïy ra ngoaøi. Anh böôùc theo sau naém caùnh tay Haûi My hoûi gaèn:

- Sao ñaõ ñeán roài laïi boû ñi?- Em khoâng bieát! Maø taïi em gheùt anh. Maø taïi em cuõng

thích gaëp anh nöõa.Anh Duõng cöôøi. Laâu laém roài chöø môùi thaáy anh cöôøi.

Anh noùi:- Ñi aên kem vôùi anh khoâng? Kem naøy khoâng coù giaù naêm

caéc hai caây ñaâu nheù. Haûi My nhìn anh doø hoûi. Anh chaäm raõi keå:- Hoâm gaëp em luùc tan tröôøng tính noùi cho em bieát laø anh

saép ñi lính nhöng em chæ bieát dieãu côït neân anh giaän laém.- Ui, thaùnh thaàn tui ôi, anh giaän chi maø ñaùo ñeå röùa, em

coù laøm chi moâ nôø.- Coù chi moâ... Naêm caéc hai caây hí. Nhôù chöa coâ beù?- Röùa haû? Cho em xin loãi hæ, em khoâng bieát laø anh gheùt

em nhö röùa. Chöø em ñeàn cho anh hæ, anh muoán chi nôø? Thoâi thì em traû tieàn kem böõa ni, keå nhö hueà hæ!

- Coâ Toân aø, anh ñuû tieàn ñeå traû tieàn kem hoâm nay. Cho em maéc nôï anh moät laàn. Luùc naøo caàn anh seõ ñoøi laïi. Ñöôïc chöa?

- Raêng anh goïi em laø coâ Toân nghe dò cheát ñi.- Teân em daøi nhö daây thoøng loïng, caùi gì maø Coâng Taèng

Toân Nöõ lung tung theá theâm raéc roái.


- Anh ni laï chöa, hay thaéc maéc nhö oâng cuï!- OÂng cuï cuõng ñöôïc nhöng em coù thích khoâng chöù?- Coù thích môùi tôùi ñaây nì. Ñöøng noùi cho ai bieát nghe, ba

maï em ñaäp cheát ñoù. ***Töø treân laàu nhìn xuoáng, beân goác thoâng giaø tröôùc ngoõ,

boùng ngöôøi lính nöûa aån nöûa hieän sau thaân caây. Haûi My ra daáu cho anh bieát laø coâ ñaõ thaáy anh. Coâ thaäp thoø ôû ngöôõng cöûa vaøi laàn nhöng vaãn chöa leõn ra ngoaøi ñöôïc. Ñeøn trong phoøng ba maï vaãn saùng. Haûi My chôø ñôïi maõi soát ruoät coøn hôn ngöôøi ñang ñöùng döôùi ñöôøng. Chò ngöôøi laøm thaáy Haûi My thaäp thoø maõi neân nghi ngôø:

- Coâ Ba muoán ra ngoaøi hôû, tui coi cöûa cho nhöng nhôù mau mau aø nghen. OÂng baø chuû xuoáng laø cheát ñoù.

Haûi My möøng rôõ gaät ñaàu:- Tui veà ngay, chò noùi vôùi ba maï laø tui ra ngoaøi mua baùnh

mì aên ñeâm hæ. Nhôù chôø cöûa tui nghen.- Tui bieát roài. Coâ ba ñi ñi mau cho.Haûi My chaïy nhanh veà phía goác thoâng. Anh vaãn coøn

ñöùng ñôïi. Söông xuoáng öôùt laïnh tay anh. Haûi My voàn vaõ:- Laïnh khoâng anh? Ui chao, toäi cho anh chöa!Anh khoâng noùi. Voøng tay anh sieát ngang voøng löng oâm

chaët Haûi My vaøo loøng. Anh Duõng thaàm thì:- Heát laïnh roài. Sao khoâng ñeå anh vaøo nhaø chaøo ba meï em.- Hôû? Ba em nghieâm laém, maï em noùi lôùn leân ñöøng quen

vôùi lính. Lính ñi thaúng coø o ngoùn ñeå em bô vô. Maï em noùi lính laø gioáng baïc tình phaûi khoâng anh?

- Ña tình thì coù maø baïc tình thì khoâng!- Em sôï lính ña tình maø em ngaùn lính baïc tình. Coøn anh

thì raêng? Ña hay baïc?- Anh muoán caû hai!- Anh ni quyû quaùi nì, taïi raêng?- Nhieàu tieàn ai maø khoâng ham hôû coâ?Haûi My thích thuù kieåu ví von neân cöôøi gioøn.- Em cuõng thích ña baïc kieåu cuûa anh nöõa.Anh Duõng sieát Haûi My vaøo loøng.

ÑA HIEÄU 92 269

- Anh yeâu caùi giaûn dò thô ngaây cuûa em. Duø mai anh phaûi ra chieán tröôøng, em coá giöõ söï vui töôi hoàn nhieân nhö ñang coù anh beân caïnh nheù coâ nhoû.

Nheø nheï thôû daøi, anh Duõng noùi theâm:- Anh saép xa Ñaø Laït roài, saép xa em roài. Buoàn naêm phuùt!- Naêm phuùt thoâi hôû?- Moät phuùt cuûa anh laø moät theá kyû, naêm phuùt laø ngaøn truøng

theá kyû ñoù coâ nhoû.Haûi My duïi ñaàu mình vaøo ngöïc anh tìm hôi aám. ***Vónh Long ngaøy...thaùng...naêm....Em yeâu, Coù Thieáu UÙy Huøng veà pheùp vaø seõ trôû laïi ñôn vò vaøo tuaàn

tôùi. Luùc nhaän thö naøy, em coá gaéng thu xeáp. Nhôù ñöøng mang theo nhieàu ñoà duøng. Thieáu UÙy Huøng seõ ñoùn em. Mong gaëp em. Choàng em. Duõng!

Haûi My theo Thieáu UÙy Huøng ñi thaêm choàng nhö lôøi anh daën trong thö. Coâ hoài hoäp laãn vui söôùng. Caûnh vaät mieàn Nam khaùc haún vuøng ñoài nuùi cao nguyeân. Heát kinh ñeán laïch, heát soâng ñeán nöôùc meânh moâng laø meânh moâng. Con ñoø nhoû ñöa Haûi My qua khuùc laïch nhoû ngoaèn ngoeøo. Maøu nöôùc vaøng ñuïc lôø môø khaùc vôùi nöôùc maët hoà ôû Ñaø Laït. Hai beân laïch che bôø bôûi nhöõng buïi döøa nöôùc xanh um. Boâng döøa nöôùc oaèn chóu gaàn maët nöôùc töøng chuøm ñeïp maét. Hôi buøn non troän laãn trong muøi aâm aåm cuûa nöôùc taïo neân muøi ñaëc bieät cuûa mieàn Nam. Haûi My ngoài ngay phaàn giöõa con ñoø. Hai tay naém chaët thaønh goã. Thieáu UÙy Huøng nhìn coâ móm cöôøi:

- Chò sôï hôû, khoâng sao ñaâu.- Tui khoâng bieát bôi, haén maø chìm thì cheát tui tröôùc. - Chò ñöøng lo. Coù gì thì toâi cheát tröôùc vì Ñaïi UÙy Duõng

ñaâu coù tha cho toâi.Treân khoaûng ñaát khoâng roäng laém xa daân laøng, xa thaønh

phoá, röøng laù thöa thôùt, moät beân laø con kinh daøi, moät beân laø con loä thaúng, ñôn vò cuûa anh Duõng ñoùng quaân ôû giöõa hai "loái ñi". Cuõng coù nhöõng buïc cao choàng chaát baèng bao caùt nhoû anh goïi laø loâ coát; cuõng coù nhöõng raõnh saâu maø anh goïi


laø giao thoâng haøo. Caên phoøng cuûa anh ñaày maùy moùc uø uø tích tích loa-ïn leân nhöõng aâm thanh reø reø khoù nghe roõ. Maët anh Duõng sa äm ñen naéng chaùy, buïi baùm ñaày ngöôøi.

Haûi My nhìn anh maø thaáy "khieáp". Caùi oâng SVSQ ñeïp trai ngaøy naøo ôû Ñaø Laït baây chöø nhö oâng moïi ñen, raén chaéc nhö daân ñaáu voõ trong phim voõ Thieáu Laâm. Anh nghieâng ñaàu nhìn Haûi My cöôøi cöôøi nhe haøm raêng ñeàu troâng nhö oâng Hynos. Nhôø laáy choàng lính môùi ñöôïc höôûng nhöõng phuùt giaây kyø thuù trong ñôøi. Haûi My ñöôïc öu tieân ôû laïi trong "phoøng" vôùi choàng vaø coù lính "gaùc" ñi qua ñi laïi ôû ngoaøi. Ñöôïc aên nhöõng böõa côm laï luøng nhö ngöôøi röøng, nhöõng con caù nöôùng coøn vaûy khoâ vaøng, ñuoâi cong ñaët trong chieác dóa nhoâm haáp daãn hôn khuùc caù chieân caø, toûi ôùt doïn trong dóa saønh ôû nhaø.

Moät ngaøy baèng yeân, hai ngaøy eâm ñeàm troâi qua. Haûi My sung söôùng ñöôïc ôû caïnh choàng vaø caïnh nhöõng ngöôøi lính chieán phong traàn nhöng tính tình gaàn guõi deã thöông. Ñeâm chìm saâu trong yeân tónh nhöng ñeán gaàn saùng thì tình hình khaùc haún. Haûi My choaøng tænh vì tieáng ñaïn noå aàm aàm gaàn xa, tieáng chaân ngöôøi chaïy beân ngoaøi. Anh Duõng ñaõ rôøi phoøng töï luùc naøo. Tieáng uø uø trong maùy truyeàn tin nghe nhö doàn daäp oàn aøo hôn tröôùc. Coâ khoâng hieåu nhieàu nhöng chæ nghe ñöôïc loõm boõm nhö... Ñaïi Baøng... nghe ñaây, nghe ñaây... nhaän roõ 5/5.... Tim Haûi My ñaäp maïnh. Linh tính nhö thaáy chuyeän nguy hieåm gaàn keà. Coâ laàn moø chaàm chaäm ra cöûa. Caûnh töôïng tröôùc maét laøm Haûi My hoát hoaûng. Nhöõng ngöôøi lính ngaøy thöôøng hieàn laønh deã thöông baây giôø göôøm khaåu suùng daøi trong tay vôùi khuoân maët nghieâm nghò. Anh Duõng cuõng khoâng khaùc. Gioïng anh ñanh theùp cöùng ngaéc. Anh nhìn veà phía Haûi My nhöng khoâng cöôøi. Hình nhö anh

ÑA HIEÄU 92 271

raát baän roän vôùi phaàn chæ huy leänh laïc cuûa anh neân queân maát Haûi My ñang run muoán cheát tröôùc cöûa phoøng. Maét anh Duõng chôït saùng leân roài ñi veà phía vôï. Anh noùi nhoû:

- Em bình tónh nghe anh noùi. Em phaûi giuùp anh.- Chuùa ôi, laøm raêng maø giuùp. Em run saép cheát ñaây nì.Anh Duõng chuïp caùi noùn saét leân ñaàu Haûi My roài daën doø:- Ñöøng sôï, coù anh ñaây. Em giöõ khaåu suùng naøy ngoài ñaèng

kia canh maáy thaèng tuø Vieät Coäng cho anh. Baây giôø caùc anh em khaùc baän heát roài.

- Em aø? Em maø caàm suùng aø, khoâng bieát baén moâ, em sôï laém!

- Maáy thaèng ñoù bò troùi roài! Em seõ khoâng sao. Em khoâng caàn baén. Chæ giaû boä laø ñöôïc. Anh ñöùng gaàn ñaây thoâi nhöng khoâng theå canh chöøng maáy oâng naøy ñöôïc. Anh coøn nhieàu vieäc phaûi laøm ngay. Coù gì thì cöù la leân caùc anh em seõ ñeán. Gaéng leân!

Anh Duõng daãn Haûi My ñeán gaàn choã tuø VC. Hoï ngoài trong goùc haàm maët laàm lì cuùi gaàm. Hai chaân Haûi My cöù nhö khòu xuoáng. Coâ nhuû thaàm: "Khoâng sôï, khoâng sôï nì, nhaát ñònh khoâng sôï!" Khaåu suùng daøi gaàn baèng thaân hình nhoû beù cuûa Haûi My, maùi toùc ngaén nhö buùp beâ döôùi caùi noùn saét to toå boá naëng chình chòch thaät khoâng haøi hoøa tí naøo nhöng ñeán nöôùc naøy coâ chæ bieát caàu xin cho moïi chuyeän "xuoâi ñaàu maùi ngoùt" nhö maï hay noùi.

Moät teân tuø VC nhìn coâ veû maët göôøm göôøm khinh khænh, Haûi My trôïn maét baám gan noùi lieàu:

- Nì, ngoài yeân nghe, ngoài yeân khoâng tui baén cheát lieàn!Tay coâ run, tai coâ luøng buøng khoâng bieát mình môùi noùi gì.

Haûi My chæ muoán khoùc, khoùc thaät to nhöng coâ khoâng theå. Anh Duõng vaãn loay hoay beân chieác maùy truyeàn tin nhöng vaãn nhìn chöøng veà phía coâ. Anh ñöùng khoâng xa laém nhöng coâ thaáy anh xa laéc xa lô ngaøn truøng haûi lyù. Moät phuùt daøi nhö moät theá kyû nhö anh Duõng hay noùi vôùi coâ. Khaåu suùng göôøm göôøm, caùi tay run run, maét coâ khoâng rôøi boïn tuø. Ñaàu coâ caêng thaúng. Coâ nghó ñeán choàng ñeán nhöõng ngöôøi lính chieán ngoaøi kia. Hoï gan lì, döôùi maét coâ hoï oai huøng chi


laï... May maø Chuùa döïng neân loaøi ngöôøi laïi döïng neân ñaøn oâng tröôùc ñeå lo vieäc nöôùc. Caùm ôn oâng trôøi. Coù ngöôøi lính böôùc tôùi gaàn:

- Chò ñeå cho toâi. Ñaïi UÙy cho goïi chò vaøo.- Thieät khoâng? Caùm ôn anh nghe. Haûi My möøng nhö ñöôïc soáng laïi. Coâ quaêng suùng laïi vaø

chaïy nhanh veà phía choàng. Ngöôøi lính "thay phieân" Haûi My nhaéc nhôû:

- Chò ôi, nhôù mang suùng theo.Haûi My laéc ñaàu nguaày nguaäy:- Khoâng caàn, tui khoâng caàn suùng nöõa moâ!Ngöôøi lính nhìn theo cöôøi, laéc ñaàu ngao ngaùn.

Toøa soaïn Ña Hieäu xin thoâng baùo cuøng quyù ñoäc giaû xa gaàn Ña Hieäu soá 93 vôùi chuû ñeà Traû Ta Soâng Nuùi, seõ phaùt haønh vaøo ngaøy thöù Baûy, 19/03/2011.

Vôùi chuû ñeà naøy, caùc baøi vieát veà Hoaøng Sa-Tröôøng Sa, veà coâng cuoäc ñaáu tranh giöõ nöôùc vaø ñoøi Töï Do, Daân Chuû vaø Nhaân Quyeàn cho VN ñöôïc öu tieân choïn ñaêng. Ngoaøi ra, caùc baøi vieát veà muøa Xuaân, tình yeâu, hoài kyù quaân tröôøng, chieán tröôøng, nhöõng baøi vieát veà ngaøy 30/4 cuõng raát thích hôïp.

Ban Bieân Taäp Ña Hieäu raát mong ñoùn nhaän nhieàu saùng taùc töø quyù GS, quyù NT vaø thaønh vieân thuoäc ñaïi gia ñình Voõ Bò cuøng quyù ñoäc giaû thaân höõu xa gaàn.

Traân troïng kính chaøo.BBT/ÑH

Thoâng Baùo Ña Hieäu 93

ÑA HIEÄU 92 273

Chieán Tích Sau Cuøng Cuûa Löõ Ñoaøn 258 TQLC

Sau ngaøy leã Giaùng Sinh 1972 BCH/LÑ/258 di chuyeån töø tröôøng tieåu hoïc cuûa Quaän Haûi Laêng veà aáp Hoäi Yeân, treân ñöôøng phoá “Street Without Joy”.

Kyù giaû Bernard fall ñaõ ñaët teân cho con ñöôøng naøy trong thôøi chieán Vieät minh vaø Phaùp. Nôi ñaây trong traän taùi chieám Quaûng Trò laø nôi ñaët BCH/LÑ/147/TQLC, daân cö thöa thôùt, soáng veà ruoäng raãy vaø ñaùnh caù BCH/LÑ/258, TÑ1/PB/TQLC vaø Thieát Ñoaøn 17 Kî Binh thieát laäp caên cöù. Vì coù söï hieän dieän cuûa Quaân Ñoäi neân moät vaøi quaùn coùc cuõng ñöôïc daân chuùng ñòa phöông döïng leân beân leà ñöôøng nôi ngaõ tö Hoäi Yeân vaø höông loä 555 ñeå baùn caø pheâ, nöôùc ngoït vaø laët vaët. Muoán ñi chôï thì phaûi ra quaän Haûi Laêng hoaëc ñi Phong Ñieàn

Myõ Thuûy naèm ôû phía Ñoâng Nam Cöûa Vieät 30 caây soá, töø quoác loä 1 coù ñöôøng xe chaïy thaúng tôùi Myõ Thuûy qua Haûi Laêng, Hoäi Yeân laø 3 caây soá. Bieån vaéng, chæ coù vaøi nhaø daân cö nguï. Coù leõ nôi ñaây coù gioù nhieàu quanh naêm neân cuõng khoâng thuaän tieän cho vieäc laøm nhöõng caên nhaø laù ñôn sô taïi baõi bieån thô moäng naøy.

Sau ngaøy ngöng baén 28 thaùng 1 naêm 1973 ñöôïc qui ñònh

ª Muõ xanh Mai Vaên Taán 3/258


bôûi hieäp ñònh Ba Leâ. Ta vaø Ñòch boá trí treân nhöõng vò trí cuoái cuøng ñaõ chieám ñöôïc tröôùc ngaøy ngöng baén. Hai beân ñoùng choát gaàn nhau, coù nhieàu vò trí chæ caùch nhau 1m. Toâi coøn nhôù trong dòp Teát Nguyeân Ñaùn naêm Quyù Söûu thaùng 2 naêm 73 caùc ñôn vò TQLC ôû treân tuyeán ñaàu coù ñöôïc tieáp teá thòt heo aên Teát. Thaáy beân ta naáu nöôùng linh ñình, lính Vieät coäng raát theøm nhöng laøm nhö cuõng coù heo ñeå thòt, ban ñeâm caáp chæ huy Vieät Coäng cho daét maáy con heo ñi doïc theo tuyeán ñoùng quaân, vöøa ñi vöøa ñaùnh heo, bò ñoøn ñau heo keâu eng eùc suoát ñeâm, chuùng laøm nhö vaäy ñeå cho ta töôûng raèng chuùng cuõng laøm thòt heo cho lính aên Teát. Ñaïi Taù Ngoâ Vaên Ñònh Löõ Ñoaøn Tröôûng ñeán thaêm anh em ôû treân tuyeán ban ñeâm neân ñöôïc chöùng kieán caûnh naøy. Chæ thaáy toäi nghieäp cho nhöõng con heo voâ toäi soáng döôùi cheá ñoä coäng saûn bò ñaùnh ñaäp ñeå löôøng gaït ta vaø chính baûn thaân hoï. Trong thôøi gian ngöng baén, vaøo khoaûng cuoái naêm 1973 ñaàu naêm 1974 coù moät ñeâm toái trôøi möa to gioù lôùn chuùng ñaõ cho xaâm nhaäp vaøo vuøng traùch nhieäm cuûa ta caû moät trung ñoaøn, ñi qua phoøng tuyeán cuûa moät ñôn vò Ñòa Phöông Quaân thuoäc Tieåu Khu Quaûng Trò taêng phaùi. Söï xaâm nhaäp cuûa chuùng bò phaùt giaùc vì nhöõng con ñöôøng moøn treân coû töø treân tuyeán vaøo khu vöïc cuûa ta maø ngaøy hoâm tröôùc khoâng thaáy coù.

Daân laøng cho bie á t chu ùng ra á t ñoâng vaø môùi ñeán hoài ñeâm. Löõ Ñoaøn 258/TQLC ñieàu ñoäng caùc ñôn vò tröïc thuoäc (TÑ2, TÑ8 vaø TÑ9) moãi tieåu ñoaøn 2 ñaïi ñoäi cuøng ñôn vò Thieát Kî taêng phaùi bao vaây vaø loa phaùt thanh cho chuùng moät thôøi gian laø 24 tieáng ñoàng hoà phaûi ruùt veà beân kia giôùi tuyeán; ñoàng thôøi BCH/LÑ göûi coâng ñieän leân sö ñoaøn vaø thoâng baùo leân quaân ñoaøn ñeå xin leänh söû duïng hoûa löïc

ÑA HIEÄU 92 275

Phaùo Binh TQLC neáu chuùng ngoan coá khoâng chòu ruùt ra khoûi khu vöïc. Cuøng luùc xin Quaân Ñoaøn 1 leân tuyeán ñaàu ñeå tieáp xuùc vôùi caáp chæ huy phiaù beân kia, buoäc hoï ruùt ra khoûi phaïm vi traùch nhieäm cuûa ta. Sö ñoaøn vaø quaân ñoaøn chaáp thuaän cho pheùp Ñaïi Taù LÑT ñöôïc laøm coâng vieäc naøy baèng coâng ñieän traû lôøi chính thöùc. Caùc chieán xa vaø thieát vaän xa cuøng caùc ñôn vò ñaõ saün saøng, Tieåu Ñoaøn 1 Phaùo Binh TQLC saün saøng taùc xaï vaøo muïc tieâu, vì thi haønh ñuùng ñaén leänh ngöøng baén neân ta khoâng taùc xaï, chæ aùp löïc cho chuùng phaûi ruùt ra maø thoâi. Song song vôùi vieäc laøm treân, Ñaïi Taù LÑT leân tuyeán ñaàu, tuyeán phoøng thuû cuûa TÑ9 ñeå yeâu caàu phía beân kia cho gaëp caáp chæ huy coù thaåm quyeàn cuûa hoï. Khi gaëp caáp chæ huy phía beân kia, toâi vaø moät soá anh em ñöôïc thaùp tuøng theo. Ñaïi Taù LÑT maëc quaân phuïc coù mang caáp hieäu vaø baûng teân ñaøng hoaøng, coøn phía beân kia thì khoâng. Cuøng ñeán vôùi ngöôøi chæ huy phía Vieät Coäng coù moät soá caän veä ñi cuøng. Ñaïi Taù LÑT ñöa ñieàu kieän cho hoï laø phaûi ruùt heát thaønh phaàn ñaõ xaâm nhaäp ra khoûi vuøng trong voøng 24 giôø, neáu khoâng seõ bò tieâu dieät toaøn boä. Chuùng chaáp nhaän vaø ngaøy hoâm sau chuùng ruùt ra ñi theo con ñöôøng chuùng ñaõ vaøo ñeâm hoâm tröôùc, ñi haøng 1 maø töø tröa ñeán chieàu toái môùi ruùt ra heát, ña soá ñôn vò naøy laø phuï nöõ, trang bò vuõ khí ñaày ñuû. Cuõng vì bieát Vieät Coäng khoâng tuaân haønh leänh ngöng baén, chuùng thöôøng leùn luùt xaâm nhaäp moãi khi coù theå ñöôïc, neân caùc ñôn vò luoân luoân caûnh giaùc ñeà phoøng. Tuyeán ñaàu caùch Cöûa Vieät chöøng 11 caây soá. Ñoâng Haø laø moät caên cöù tieáp lieäu quan troïng cuûa coäng saûn, caùc quaân trang quaân duïng, vuõ khí ñaïn döôïc ñöôïc mang töø caûng Cöûa Vieät vaøo toàn tröõ. Haøng ngaøy coù khoaûng 10 taàu vaän taûi cuûa Trung Quoác töø Baéc Vieät vaøo Cöûa Vieät.

Cuõng ñeå traùnh Vieät Coäng coù theå duøng chieán xa taán coâng baát ngôø caùc ñôn vò cuûa ta ôû doïc bôø bieån phía Nam Cöûa Vieät, nhö laø Vieät Coäng ñaõ vi phaïm leänh ngöùng baén vaø taán coâng vaøo löïc löôïng TQLC ngaøy 31 thaùng 1 naêm 73, nhöõng baõi mìn choáng chieán xa ñaõ ñöôïc ñaët doïc bôø bieån.

Muøa heø Ñoû löûa töø 72 cho tôùi thaùng 4/ 75, caùc Tieåu Ñoaøn


Ñòa Phöông Quaân Quaûng Trò vaø caùc ñôn vò Thieát Giaùp taêng phaùi ñaõ goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc mang laïi nhöõng chieán thaéng cho Binh Chuûng TQLC. Nhöõng Tieåu Ñoaøn Ñòa Phöông Quaân cuõng laøm nhöõng traùch vuï nhö TQLC treân caùc tuyeán ñaàu sau khi Hieäp Ñònh Ngöng Baén Paris. Ñôn vò Kî Binh Thieát Giaùp ñaõ coù maët haàu heát trong caùc maët traän cuûa TQLC ôû giôùi tuyeán. Caùc ñôn vò naøy ñaõ goùp coâng mang laïi nhöõng chieán thaéng veû vang chung cho Quaân Löïc VNCH.

Sau ngaøy ngöng baén, Löõ Ñoaøn 258 traùch nhieäm phía bieån, Taây laø Löõ Ñoaøn 369, Nam laø Tieåu Khu Quaûng Trò.

Caùc ñôn vò tröïc thuoäc vaø taêng phaùi cho Löõ Ñoaøn 258 boá trí 11 caây soá phía Nam Cöûa Vieät doïc theo bôø bieån xuoáng tôùi khu vöïc thoân Myõ Thuûy, treân tuyeán ñaàu laø Tieåu Ñoaøn 105 Ñòa Phöông Quaân, keá ñeán laø Phaùo Ñoäi B + 1 trung ñoäi Tieåu Ñoaøn 2, Phaùo Ñoäi C + 1 trung ñoäi Tieåu Ñoaøn 2 ôû phiaù Nam Phaùo Ñoäi B hai caây soá. Caùnh B/Tieåu Ñoaøn 2 TQLC + Trung Ñoäi Quaân Y 258 caùch Myõ Thuûy 4 caây soá veà höôùng Taây Baéc.

Boä Chæ Huy Löõ Ñoaøn, Tieåu Ñoaøn 1 Phaùo Binh (–), Chi Ñoaøn 3/20 chieán xa M48 vaø Thieát Ñoaøn 17 Kî Binh taïi thoân Hoäi Yeân (2) gaàn ngaõ tö höông loä 555 vaø ñöôøng ñaát 602, (462-524) baûn ñoà 1/50000 , L7014 tôø soá 6442-2. Kyù giaû Bernard Fall ñaõ goïi nôi naøy laø ”Street Without Joy”, maø ta ñaët teân laø ”Daãy Phoá Buoàn Thiu” noùi laø phoá chöù ñaâu coù phoá phöôøng gì chæ coù nhaø cöûa daân chuùng löa thöa raûi raùc ôû trong vuøng. Ñöôøng ñaát 602 laø con ñöôøng baét ñaàu töø Haûi Laêng ra tôùi Myõ Thuûy. Höông loä 555 laø ñöôøng noái lieàn vôùi höông loä 592 taïi ranh giôùi Quaûng Trò vaø Thöøa Thieân vaø töø ñoù qua Hoäi Yeân (2) roài leân ñeán Tri Böu, Quaûng Trò.

Baõi bieån taïi thoân Myõ Thuûy raát ñeïp vaø yeân tónh veà buoåi saùng, nôi ñaây chæ coù vaøi gia ñình sinh soáng ngheøo khoù, nhoän nhòp thöôøng veà chieàu khi caùc thuyeàn ñaùnh caù caëp vaøo baõi ñeå ñem caù leân chôï Haûi Laêng baùn tröôùc khi veà Thuaän An. Töø Hoäi Yeân (2) ra tôùi Myõ Thuûy laø 5 caây soá.

Saùng ngaøy 20/6/74 hoài 6 giôø 30 saùng, só quan tröïc Trung Taâm Haønh Quaân Löõ Ñoaøn, Thieáu UÙy Chöông vaø Trung UÙy

ÑA HIEÄU 92 277

Vinh ñöôïc Tieåu Ñoaøn 105 Ñòa Phöông Quaân taïi (418-626) baùo caùo thaáy moät taøu, khoâng phaûi laø loaïi taøu ñaùnh caù vaãn xuaát hieän thöôøng ngaøy, taøu naøy ñang di chuyeån veà höôùng Nam caùch bôø khoaûng hôn moät caây soá, trôøi quang ñaõng. Coù theå quan saùt thaáy taøu nhöng khoâng thaáy chi tieát nhö laø mang côø nöôùc naøo hoaëc soá ñaêng boä. Taøu tieáp tuïc ñi qua TÑ2/TQLC taïi (463-585) thì trôøi ñaõ saùng roõ, nôi ñaây baùo caùo laø chieác taøu vaän taûi loaïi lôùn hôn LCM, vaø nhoû hôn LCU di chuyeån veà höôùng Nam caùch bôø khoaûng hôn moät caây soá, coù mang côø Vieät Coäng (MTGPMN). Löõ Ñoaøn baùo caùo leân BTL/SÑ/TQLC ôû Höông Ñieàn taïi (634-428), ñoàng thôøi xin Boä Tö Leänh xaùc nhaän coù taøu baïn ñi coâng taùc ñaëc bieät ôû phiaù Baéc trôû veà khoâng. Boä Tö Leänh xaùc nhaän laø khoâng coù taøu naøo cuûa Haûi Quaân hoaëc cuûa ñôn vò ñaëc bieät naøo hoaït ñoäng ôû vuøng naøy trong buoåi saùng ngaøy hoâm ñoù. Löõ ñoaøn cho leänh caùc ñôn vò saün saøng ñoàng thôøi ñieàu ñoäng Chi Ñoaøn 3/20 chieán xa M48 vaø Trung Ñoäi Ñaïi Baùc 106 ly cuûa Löõ Ñoaøn di chuyeån ra Myõ Thuûy. Ñaïi Taù LÑT/LÑ/258, Trung Taù Ñoaøn Troïng Caûo, Tieåu Ñoaøn Tröôûng Tieåu Ñoaøn 1 Phaùo Binh, Thieáu Taù Quaùch Ngoïc Laâm, Tröôûng Ban 4 Löõ Ñoaøn coù maët ôû Myõ Thuûy khi chieác taøu ñang töø Baéc di chuyeån xuoáng.

9 giôø, Chuaån Töôùng Buøi Theá Laân, Tö Leänh Sö Ñoaøn, ñaõ duøng tröïc thaêng bay treân vuøng ñeå quan saùt chieác taøu laï. Luùc naøy taát caû caùc thaønh phaàn coù maët ôû Myõ Thuûy ñaõ boá trí saün saøng.

9 giôø 45, taøu ñi ngang Myõ Thuûy vaø BCH/LÑ ñöôïc caùc giôùi


chöùc coù thaåm quyeàn xaùc nhaän chaéc chaén khoâng phaûi laø taøu Baïn. Tieåu Ñoaøn 1 Phaùo Binh TQLC ñöôïc leänh taùc xaï ngaên chaën ñeå taøu phaûi ngöøng vaø caëp vaøo Myõ Thuûy nhöng taøu vaãn chaïy vaø coøn taùc xaï xoái xaû vaøo caùc ñôn vò ta baèng ñaïi lieân 50. Ñaïi UÙy Chi Ñoaøn Tröôûng Chi Ñoaøn 3/20 chieán xa M48 ñöôïc leänh khai hoûa vì taøu ôû trong taàm taùc xaï, luùc naøy laø 10 giôø saùng ngaøy 20 thaùng 6 naêm 74 vò trí taøu taïi (500-580), môùi chæ coù loaït ñaïn ñaïi baùc 90mm ñaàu tieân, chieác taøu ñaõ bò chieán xa M48 baén truùng khu vöïc maùy taøu naèm phiaù sau laøm hö haïi, taøu maát thaêng baèng quay voøng troøn vaø töø töø chìm daàn, ñaây laø vuøng bieån khoâng saâu neân taøu khoâng chìm haún, phía muõi taøu coøn noåi ôû treân maët nöôùc.

Coù moät thuûy thuû nhaûy ra khoûi taøu nhöng vì quaù xa bôø neân bò cheát ñuoái. Ngöôøi naøy ñaõ ñöôïc caùc anh em TQLC vôùt leân vaø choân caát taïi Myõ Thuûy. Boä Tö Leänh Sö Ñoaøn TQLC coù cho moät toaùn ngöôøi nhaùi do Ñaïi UÙy Ñaøo Ngoïc Kyø chæ huy, ñeán Boä Chæ Huy Löõ Ñoaøn ñeå ñöôïc höôùng daãn ra choã chieác taøu chìm. Toaùn ngöôøi nhaùi ñöôïc Coâng Binh Löõ Ñoaøn ñöa ra choã taøu chìm baèng xuoàng cao su. Ñaïi UÙy Kyø baùo caùo laø taøu chôû ñaày caùc thuøng goã löông thöïc ñoùng hoäp coù nhaõn hieäu cuûa Trung Quoác, thuøng goã lôùn baèng thuøng ñaïn phaùo binh 105 ly cuûa Myõ. raát nhieàu ñaïn döôïc caùc loaïi cho suùng caù nhaân vaø suùng coái 82 ly, thuûy thuû ñoaøn coøn laïi trong taøu laø 7 ngöôøi, taát caû ñeàu cheát. Sau khi chieác taàu Baéc Vieät bò baén chìm thì 1 chieán haïm cuûa Haûi Quaân Vieät Nam cuõng ñöôïc Boä Tö Leänh Haûi Quaân Vuøng 1 ñieàu ñoäng coù maët ôû caïnh chieác taøu bò baén chìm, ñeå ñeà phoøng tröôøng hôïp Haûi Quaân Vieät Coäng coù theå töø Cöûa Vieät ñeán tieáp cöùu ñoàng ñoäi.

Tröa ngaøy 20 Chuaån Töôùng Buøi Theá Laân Tö Leänh Sö Ñoaøn TQLC cuõng ñeán Myõ Thuûy. Ñaïi Taù Löõ Ñoaøn Tröôûng Löõ Ñoaøn 258/TQLC ñaõ höôùng daãn Chuaån Töôùng Tö Leänh TQLC xem caùc thuøng thöïc phaåm khoâ, ñaïn döôïc cuûa Trung Coäng vaø taøi lieäu.

Chieác taøu naøy mang soá danh boä T-174 thuoäc Trung Ñoaøn 5 Haûi Quaân Baéc vieät truù ñoùng taïi Cöûa Vieät (344-700). Coøn taøu naøy xuaát phaùt töø ñaâu vaø seõ ñi ñeán ñaâu thì khoâng coù taøi

ÑA HIEÄU 92 279

lieäu naøo noùi veà vieäc naøy neân khoâng theå bieát ñöôïc taøu naøy seõ ñi veà ñaâu vì thuûy thuû ñoaøn khoâng coøn ngöôøi naøo soáng soùt. Chuùng toâi coù theo doõi treân heä thoáng truyeàn tin cuûa phiaù Vieät Coäng nhöng khoâng thaáy hoï ñaû ñoäng gì ñeán bieán coá naøy. Coù theå Baéc Vieät sôï neáu leân tieáng coâng nhaän laø taøu cuûa hoï thì coù theå coù haäu quaû nghieâm troïng khoâng coù lôïi cho phía Coäng Caûn.

Khoâng bieát Taøu naøy ñi laïc hay ñi veà ñaâu, khoâng coù gì ñeå kieåm chöùng, nhaát laø ngaøy hoøm ñoù trôøi quang ñaõng, taàm quan saùt xa, neáu noùi laø ñi laïc 30 caây soá veà höôùng Nam thì cuõng raát laø mô hoà khoâng chính xaùc, vaø neáu söï thaät laø taøu ñi laïc 30 caây soá thì só quan Haûi Quaân Baéc Vieät quaù gioûi veà haûi haønh!

Theo toâi nghó raát coù theå chuùng ñi tieáp teá cho moät traïm tieáp nhaän naøo cuûa chuùng ôû phía Nam Quaûng Trò hoaëc Baéc Thöøa Thieân. Khoù maø tin ñöôïc laø taøu Vieät Coäng ñi laïc.

Ñaây laø chuyeän khoù tin nhöng coù thaät ñaõ xaåy ra ôû cuoäc chieán Vieät Nam laø Thieát Giaùp baén chìm taàu cuûa Haûi quaân Baéc vieät xaâm nhaäp mieàn Nam. Cuõng Chi Ñoaøn 3/20 chieán xa M48 taêng phaùi cho Löõ Ñoaøn 258 taïi AÙi Töû thaùng tö naêm 1972 ñaõ cuøng vôùi caùc ñôn vò TQLC baén haï nhieàu chieán xa trong cuoäc taán coâng phoái hôïp boä binh vaø chieán xa cuûa quaân ñoäi Baéc Vieät ñaàu tieân trong cuoäc chieán tranh ôû Vieät Nam ngaøy 9 thaùng 4 naêm 1972 taïi chieán tröôøng Quaân Khu 1.

Sau khi söï xaâm nhaäp baèng ñöôøng bieån bò phaùt giaùc thì Haûi Quaân Vieät Nam coù maët thöôøng xuyeân ñeå tuaàn tieãu khu vöïc Nam Cöûa Vieät.

Vieát laïi nhöõng chieán tích naøy ñeå ñoùng goùp vaøo chieán söû TQLC noùi rieâng vaø QLVNCH noùi chung, moät binh chuûng thieän chieán, moät quaân löïc huøng maïnh vaøo baäc nhaát ôû Ñoâng Nam AÙ maø phaûi raõ nguõ ñaàu haøng khi ñoàng minh buoâng tay thaät laø ñau xoùt! Nhôù ngaøy coá Toång Thoáng Ngoâ Ñình Dieäm khi ñaët vieân ñaù ñaàu tieân xaây döïng tröôøng VBQGVN ñaõ noùi: “Cuoäc chieán tranh naøy khoâng phaûi laø cuoäc chieán tranh baám nuùt, maø cuoäc chieán tranh laáy lyù töôûng ñoái ñaàu vôùi lyù töôûng, cuoäc chieán tranh lieân heä tôùi toaøn daân maø yeáu toá tin töôûng


lyù töôûng mình laø taát thaéng.” Chuùng ta ñaõ ñaùnh maát chính nghiaõ töø khi quaân ñoäi ñoàng minh ñoå quaân vaøo Nam VN ñeå giuùp chuùng ta. Ñieàu naøy trôû thaønh muïc tieâu cho coäng saûn VN tuyeân truyeàn vaø xuyeân taïc.

Chuùng ta ñaõ traû giaù quaù ñaét veà söï traû thuø taøn baïo vaø daõ man cuûa coäng saûn VN qua caùc “traïi caûi taïo” maø hôn 100 ngaøn quaân caùn chính phaûi gaùnh chòu. Bieát bao nhieâu ngöôøi ñaõ laøm moài cho caù hoaëc cheát trong röøng saâu treân ñöôøng choán chaïy coäng saûn. Ñeán ngaøy hoâm nay hôn 2 trieäu ngöôøi soáng raûi raùc khaép naêm chaâu, toaøn daân mieàn Nam bò coäng saûn kìm keïp vaø ñaày ñoïa ôû caùc vuøng maø chuùng goïi laø "kinh teá môùi”. Con chaùu chuùng ta cuõng bò phaân loaïi lyù lòch xaáu ñeå kyø thò trong hoïc ñöôøng. Thöông pheá binh, nhöõng ngöôøi ñaõ hi sinh moät phaàn thaân theå cuûa mình ñeå baûo veä mieàn nam Töï do bò chuùng sæ nhuïc, kyø thò soáng aâm thaàm trong tuûi nhuïc. Maëc duø chuùng ta chöa ñaït ñöôïc chieán thaéng sau cuøng, nhöng nhöõng trang quaân söû ñaõ noùi leân yù chí cöông quyeát, söï chieán ñaáu maõnh lieät cuûa taát caû quaân caùn chính caùc caáp cho hai chöõ “Töï Do“.

Giôø ñaây chuùng ta maëc daàu ñaõ gìaø, nhöng yù chí phaán ñaáu khoâng ngöøng ñeå ruùt tæa nhöõng kinh nghieäm cho con chaùu nhìn thaáy trong quaù khöù oâng cha chuùng ñaõ chieán ñaáu ñeå chuùng tieáp tuïc con ñöôøng ñaáu tranh ñeán chieán thaéng cuoái cuøng, nhaát ñònh quang phuïc queâ höông, nhìn veà töông lai moät nöôùc Vieät Nam Töï Do, Ñoäc Laäp Nhaân Quyeàn vaø Phuù Cöôøng.

Indiana muøa Ñoâng naêm 2005(N/T Ñoà Sôn gôïi yù vaø chi tieát cuøng hình aûnh ñeå ghi laïi

nhöõng chieán tích caùch ñaây 31 naêm)Muõ xanh Mai Vaên Taán K21

ÑA HIEÄU 92 281

Caùi Cuûa Nôï!

Treân chuyeán xe ñoø Hoaøng töø Little Saøi Goøn ñi San Jose, toâi baát ngôø gaëp laïi chò Phöôïng T., moät phuï nöõ duyeân daùng vaø lòch thieäp cuøng laøm moät nôi

tröôùc kia, chuùng toâi möøng rôõ chaøo nhau roài ai veà vieäc cuûa ngöôøi aáy. Phöôïng loay hoay vôùi caùi cell phoân, coøn toâi ñoïc VVNM treân Vieät Baùo. Muïc naøy coù nhieàu chuyeän haáp daãn deã thöông. Baùo hoâm nay coù baøi cuûa taùc giaû Taân Ngoá noùi veà con cua roác. Nhaéc ñeán cua laø toâi nhôù ñeán kyû nieäm thôøi nieân thieáu neân chaêm chuù ñoïc....

Thuôû nhoû voán thích laën loäi ôû ven soâng, quen vôùi cua-caùy neân nay toâi xin goùp theâm vôùi “Cua roác ñi Myõ” ñoâi doøng veà hoï haøng nhaø cua. Cua goàm coù cua ñoàng, cua bieån, cua ñaù, gheï, caø-ra (caøng coù loâng), roác, raïm, raïm-troâi, caùy-hoâi, caùy ba-khía, caùy-co (ñuïng vaøo laø co laïi), caùy gioù vaø coøng-coøng v.v... Tuøy theo loaïi maø ta coù caùch baét vaø cheá bieán thaønh moùn aên khaùc nhau. Töïu chung, hoï haøng nhaø cua laø: “caøng to caøng nhoû”, bò ñôøi traùch “ngang nhö cua” vì boø ngang. Chaøng caùy-co thì deã thöông, thaáy coâ caùy coù caùi yeám thaém

ª Toâ Vaên Caáp K19


che boïc tröùng haáp daãn(*) thì ñöùng xa xa, xoa 2 caøng vaøo nhau, döông maét loài maø ngaém, soûi boït meùp maø theøm nhöng khoâng daùm toû tình neân bò cheâ laø “nhaùt nhö caùy”. Coù leõ tình caûm cuûa toâi cuõng bò aûnh höôûng bôûi maáy chuù caùy naøy! (*tröôùc kia tröùng caùy laø moùn aên quyù hieám cuûa maáy ngöôøi giaøu)

Nghe oâng Taân Ngoá dieãn taû moùc cua vaø bò cua keïp laøm toâi nhôù laïi kyû nieäm hoài 1978-79 ôû nuùi röøng Hoaøng Lieân Sôn, khi baêng röøng loäi suoái, chuùng toâi haèng caàu mong baét ñöôïc con caù caùi cua. Nhöng döôùi

suoái “caù ñua” khoù baét, ven bôø “cua ñaù” phôi mai (coù nôi goïi laø mu). Cua ñaù to baèng nöûa baøn tay, hai caøng cöùng, saéc nhö cöa, chuùng thöôøng laáp loù cöûa loã ôû doïc hai beân bôø, nghe ñoäng laø thuït voâ hang. Anh em tuø naøo thaáy thì möøng thaàm “phen naøy aét haún kieám aên ñaây” vaø thaät nhanh thoïc tay vaøo hang ñuoåi theo.

Neáu thoïc tôùi naùch maø chöa ñuïng tôùi cua thì thôû daøi tieác reû! Neáu ñöôïc cua keïp laø hy voïng. Hy voïng thoâi vì coù nhieàu con keïp ñöôïc tay tuø nhöng chuùng töï giaûi thoaùt baèng caùch töï gaãy caøng, “boû caøng chaïy laáy ngöôøi”, ruùt tuoát vaøo hang saâu thì tuø “hoûng sôi”. Cua naøo daïi doät coá keïp tay tuø laø tuø coù aên. Khi ruùt ñöôïc tay vaø cua ra khoûi hang, tuy tay röôùm maùu, ñau chaåy nöôùc maét nhöng mieäng tuø laïi cöôøi töôi. Böõa ñoù anh em chia nhau, “anh caøng nhoû, em caøng to”, thaèng nhai caùi yeám, ñöùa nhai caùi mai (mu). Tuy chaúng ñaùng xæa raêng, nhöng cuõng thích thuù vì coù ñöôïc tyù protein vaø calcium! Vì vaäy chuùng toâi goïi ñoù laø caùi “thuù ñau thöông”.

Ñang mô maøng veà mieàn nuùi röøng Vieät Baéc, quanh naêm loøng khoâng daï troáng vôùi caùi thuù ñau thöông ñöôïc cua keïp thì nghe chò Phöôïng T. cao gioïng:

- Hoài naøy choàng em teä laém, aûnh meâ “caùi cuûa nôï” neân chaúng coøn tha thieát gì ñeán vôï con nöõa, ñi laøm thì thoâi, veà

ÑA HIEÄU 92 283

ñeán nhaø laø voäi vaøng ñeán vôùi noù ngay! Böïc mình quaù neân böõa nay em ñi San Joseù vaøi ngaøy cho khuaát maét.

Tröôùc ñaây, khi anh reå toâi coù boà nhí thì chò toâi cuõng mæa mai oâng choàng raèng vì meâ “caùi cuûa nôï” maø queân vôï con! Nay nghe chò Phöôïng böïc mình vì “caùi cuûa nôï” cuûa choàng laøm toâi nghó ñaây cuõng laïi laø moät vuï ghen töông! Ghen töông laø chuyeän khoù thöông vaø buoàn loøng nhau. Ñeå khoûi chuù yù ñeán chuyeän haøng xoùm, toâi môû laptop ñeå ñoïc tin töùc. Maøn hình ñang nhaáp nhaùy maáy caùi quaûng caùo coù hình ngöôøi maãu bikini thì chò Phöôïng ngoù sang roài nhoû nheï:

- Laïi gaëp noù nöõa, maáy anh thì luùc naøo cuõng dính vôùi “caùi cuûa nôï” naøy!

Nghe gioïng coù veû traùch moùc, nhöng chöa bieát chò traùch ai, toâi quay sang hoûi:

- Chò noùi gì cô? Cuûa nôï laø caùi gì haû chò?- Thì laø caùi anh ñang ñeå treân ñuøi kia kìa.Hieåu roài! Hieåu roài! Thì ra ñieàu maø chò Phöôïng buoàn

choàng chính laø caùi laptop chöù khoâng phaûi ngöôøi phuï nöõ naøo khaùc. Cuõng chính vì caùi “cuûa nôï” naøy maø nhieàu luùc toâi cuõng laøm buoàn loøng baø xaõ toâi khoâng ít! Toâi tieáp lôøi:

- Xin hoûi chò moät caâu hôi thieáu teá nhò nhöng vì coù lieân quan ñeán caùnh ñaàn oâng chuùng toâi, xin loãi chò, anh nhaø laøm ngheà gì maø meâ cuûa nôï naøy aï?

- “Laøm baùo”! Caâu naøy nghe quen quen, caùc baø thöôøng maéc beänh

“than” veà ngheà nghieäp cuûa choàng moãi khi caùc oâng ngoài baøn chuyeän trôøi ñaát, chuyeän khí haäu noùng laøm tuyeát Baéc Cöïc tan. Giaû ñoø nhö khoâng hieåu yù coâ baïn hoùm hænh naøy, toâi thöïc thaø noùi:

- Anh aáy laøm baùo thì caàn laptop laø phaûi roài, chæ click moät caùi laø moïi tin töùc vöøa xaåy ra treân theá giôùi hieän ra tröôùc maët. Chaùy ôû beân Nga, luït ôû Pakistan, ñaát truoài beân Trung Coäng, noå daøn khoan daàu ngoaøi vònh Mexico khieán ngheà ñi bieån cuûa ngöôøi Vieät beân Louisiana…

Toâi chöa noùi heát yù raèng nhaø baùo thì caàn tin töùc vaø hình aûnh nhanh choùng ñeå vieát baøi thì chò keâ nheï moät caâu:


- Vaø chæ caàn nhuùc nhích con chuoät moät caùi laø bao nhieâu gaùi thaát nghieäp, khoâng baän chi caû hieän ra tröôùc maët ñeå caùc oâng tham khaûo vaø... truyeàn thoâng, truyeàn hình cho nhau! Coù ñuùng khoâng naøo?

Ngöôïng quaù! Chò Phöôïng vöøa ñi ñoâi guoác cao goùt vaøo ruoät chuùng toâi. Caøng choái thì caøng cheát vaø haún laø chò cuõng thuoäc haøng sö maãu veà computer neân toâi lôø chuyeän “truyeàn hình” ñi maø quay sang nhôø vaû:

- Thöa chò, toâi môùi nhaäp moân internet neân chæ bieát duøng 2 ngoùn ñeå goõ goõ email chöù khoâng bieát gì nhieàu, xin chò vui loøng höôùng daãn...

- Caùi gì? Höôùng daãn anh “xöôïc” caùc hình playboys roài truyeàn cho nhau coi haû? Toâi raønh vuï naøy quaù maø! Moät oâng ôû Hoøa Lan chuïp ñöôïc hình buùp-beâ muùa trong loàng kính beøn truyeàn ngay cho baïn ôû Phaùp, Phaùp FW sang Myõ, Myõ truyeàn sang UÙc, UÙc ñi Canada, Canada voäi vaøng göûi cho Hoøa Lan! Neáu ngaøy xöa caùc anh ñi quanh Pleiku 5 phuùt ñaõ quay veà choán cuõ thì nay, qua internet, chæ caàn moät phuùt laø caùc anh ñaõ ñöa coâ BB boác löûa ñi chaøo khaép theá giôùi roài quay veà choán cuõ…

- Khoâng, khoâng, yù toâi muoán noùi laø nhôø chò höôùng daãn cho bieát nhöõng lôïi ích thieát thöïc cuûa computer vaø caùch söû duïng, chöù caùi thöù aáy ích gì nöõa ñaâu!

- Thì anh ñaõ bieát roài, toâi chæ keå theâm cho anh nghe veà söï nhanh choùng cuûa internet. Computer (CPT) laø moät tieán boä vöôït böïc, höõu ích thì voâ cuøng taän, nhöõng chuyeän chuùng ta ñang höôûng ñaây thì 20 naêm veà tröôùc vaãn töôûng laø chuyeän phong thaàn. Theá giôùi ngaøy nay nhö naèm goïn trong baøn tay, vôùi caùi CPT laø coù theå ñi thaêm khaép theá giôùi. Anh coù theå mua baùn, quaûng caùo treân CPT. Coâ Natalie Traàn, moät ngöôøi UÙc goác Vieät ñaõ kieám ñöôïc haèng traêm ngaøn ñoâ khi coâ aáy ñöa nhöõng ñoaïn video maø coâ quay leân YouTube. Hoïc sinh, sinh vieân laøm baøi, tìm taøi lieäu treân CPT thay vì phaûi vaøo thö vieän nhö thôøi chuùng ta. Khoâng sao keå heát ñöôïc nhöõng lôïi ích cuûa CPT, nhöng cuõng coù voâ vaøn caïm baãy töø “caùi cuûa nôï” naøy. Ñieån hình nhö vuï “truyeàn hình” maø caùc oâng queân heát vieäc

ÑA HIEÄU 92 285

nhaø. Anh nghó sao?- Trình ñoä internet cuûa

toâi coøn raát aám ôù neân khoâng bieát gì veà nhöõng ñieàu chò vöøa giaûi thích, nhöng theo toâi, caùi computer voâ toäi, noù laø “cuûa nôï” hay laø “baïn toát” laø do ngöôøi söû duïng noù. Hieän taïi toâi chæ bieát duøng ñeå ñoïc tin töùc, göûi email thaêm baïn beø khaép nôi, thay vì goïi ñieän thoaïi thì baát tieän vaø toán tieàn. Göûi email ñi xong roài laøm vieäc khaùc, chieàu veà ñoïc thö hoài aâm. Caùi vui nhaát laø nhôø CPT toâi môùi taäp teãnh vieát ñöôïc vaøi kyû nieäm ñeå göûi cho VVNM.

Toâi keå chò nghe, caùch nay vaøi naêm, khi chöa bieát CPT, toâi vieát tay! Vieát ñöôïc vaøi trang, ñoïc laïi thaáy luûng cuûng quaù, thì thì, maø maø loaïn caû neân, theá laø toâi xeù ñi, vieát laïi, roài laïi xeù, cöù theá maø chöa vieát ñöôïc gì thì soït raùc chöùa “vaên” cuûa toâi ñaõ ñaày aép! Baây giôø thì khaùc roài, raûnh thì ngoài moå coø. Ñang goõ maø nghe baø ngoaïi goïi pha cho chaùu bình söõa, laáy duøm chaùu caùi taõ v.v... laø phaûi ngöng ngay, khi xong vieäc, quay laïi vieát tieáp, thaáy choã naøo khoâng öng thì delete ñi, goõ caâu môùi vaøo, theá laø baøi troâng saïch seõ chöù khoâng teøm lem nhö vieát tay. Nhôø CPT maø toâi giaõ töø röôïu, côø baïc vaø ngöôøi tình “khoùi söông” (thuoác laù), vui vôùi CPT, ñoâi khi “maûi vui queân heát lôøi em daën doø” naáu cho baû noài côm neân baû cuõng baûo noù laø “caùi cuûa nôï” ñaáy!

- Anh maéng xeùo toâi ñaáy aø?- Xin loãi chò, toâi sô yù quaù! Hoài naõy chò noùi CPT coù nhöõng

nguy haïi, ngoaøi chuyeän caùnh ñaàn oâng truyeàn hình cho nhau thì coøn gì nöõa?

- Caùc oâng quaù ñaùt roài tuïi toâi “don’t care”, caùi nguy hieåm laø ñoái vôùi tuoåi treû. Thí duï nhö ôû Vieät Nam hieän nay, caùc tieäm internet khaép nôi, vì tieàn, vì thieáu kieåm soaùt neân cöûa tieäm maëc söùc “khuyeán maõi”, caùc em vaøo ñoù chôi “gheâm”,


coi phim sex, roài chaùt vôùi nhau, tìm baïn tình treân “maïng”! Nhìn caùc em hoïc sinh chen chuùc trong caùc tieäm internet maø phaùt khieáp. Khoûi caàn noùi thì ai cuõng bieát vieäc hoïc haønh sa suùt vaø töø ñoù sinh ra sa ñoïa, phaïm toäi. Sôû giaùo duïc vaø ñaøo taïo trong nöôùc vöøa coâng boá baûn baùo caùo thì chæ trong 6 thaùng ñaàu naêm 2010 ñaõ coù 6 vuï gieát ngöôøi vaø haèng traêm toäi hình söï lieân quan tôùi tuoåi treû vaø quaùn “net”!

Ñieån hình em Traàn, 12 tuoåi, heát tieàn chôi “gheâm”, veà xin baø noäi, baø khoâng cho laïi coøn maéng theá laø em laáy gaäy ñaäp baø noäi cheát, laáy heát tieàn nôi baø vaãn caát daáu ñeå ñi chôi tieáp, coi nhö khoâng coù gì xaûy ra! Moät nhoùm hoïc sinh THPT vì ghen maø keùo moät baïn gaùi cuøng lôùp ra coâng vieân ñaùnh hoäi ñoàng, laáy xeo-phoân quay roài ñöa leân “maïng” cho caû nöôùc xem! Ba nöõ sinh “keït neùt” (khoâng $ traû) beøn ñöa ñeà nghò leân neùt caàn ngöôøi cöùu. Coù ngay, ba “ngöôøi huøng” ñeán cöùu boà coøn ñöa caùc em ñi aên, ñi nghæ maùt roài cuoái cuøng ñem baùn sang Taøu! Ñaây laø nhöõng chuyeän coù thaät 100% maø caùc baùo VnExpress, Tuoåi Treû, Coâng An ñaõ ñaêng tin.

Ñoù laø ôû trong nöôùc, coøn ôû haûi ngoaïi thì nhaø naøo cuõng coù CPT vaø döôùi söï kieåm soaùt cuûa gia ñình neân khoâng ñeán noãi. Tuy nhieân ñoâi khi CPT cuõng laø “cuûa nôï” ñaáy. Baïn toâi coù 2 con trai song sinh, vì 2 chaùu hay choïc phaù nhau, phaàn baän roän neân mua gheâm veà cho con chôi! Theá laø caùc chaùu raát chaêm chæ chôi gheâm, nay thì tieán boä tôùi möùc chaùn hoïc! Moãi chaùu moät laptop ñeå laøm homework thì vaøo google tìm caûnh laï! Duø ñaõ 10 tuoåi roài nhöng ñöùa thì vöøa ñi vöøa tung chöôûng, ñöùa thì ñaàu luùc naøo cuõng luùc laéc chuùi veà phía tröôùc, 2 tay baám khoâng khí lieân tuïc! Töông lai hai chaùu veà ñaâu thì ñaõ roõ, toâi ñau ñaàu thay cho coâ baïn.

Hoâm July 4 vöøa roài, treân chuyeán bay töø Dallas veà John Wayne, toâi ngoài keá moät chaùu beù chöøng 5 tuoåi, chaùu cuùi saùt vaøo caùi maùy nhoû chæ baèng caùi xeo-phoân, suoát hôn 3 tieáng, 2 ngoùn tay chaùu lieân tuïc baám treân maùy khieán toâi phuïc chaùu vaø thaàm nghó “ñaây phaûi laø thaàn ñoàng veà gheâm”. Coù ñieàu chaùu mang kính caän hôi daày vaø maét thì loài ra! Theá coøn anh thì sao? Laptop laø baïn ñoàng haønh hay laø “caùi cuûa nôï”?

ÑA HIEÄU 92 287

Bò chò baïn ñoàng haønh vui tính hoûi baát ngôø, nhöng nhöõng gì toâi vöøa nghe ñeàu laø söï thaät neân khoâng ñeán noãi luùng tuùng ñeå traû lôøi:

- Vôùi caùi tuoåi cuûa tuïi toâi thì laptop chæ laø baïn ñoàng haønh chöù coù laøm aên gì ñöôïc vôùi noù ñaâu! Chuùng toâi laø nhöõng cöïu quaân nhaân neân coù nhieàu baïn soáng raûi raùc khaép nôi, nhôø coù internet neân deã daøng lieân laïc, chia xeû vui buoàn cuõ môùi. Moät vaøi anh thì vieát laïi nhöõng kyû nieäm ñoàng ñoäi cuõ, chieán tröôøng xöa roài “send” cho nhau, an uûi tuoåi giaø. Theá giôùi internet thì meânh moâng maø lôïi ích thì voâ cuøng taän, tuøy trình ñoä cuûa moãi ngöôøi maø khaùm phaù ra nhöõng chaân trôøi môùi.

- Nghe noùi caùc quaân tröôøng vaø binh chuûng coù trang web rieâng phaûi khoâng?

- Thöa chò ñuùng nhö theá, phaàn lôùn caùc quaân tröôøng vaø binh chuûng deàu coù trang web rieâng cuûa hoï, goïi laø dieãn ñaøn (DÑ), muïc ñích laø ñeå ngöôøi lính bò gaãy suùng ngoài laïi vôùi nhau, chung chia vui buoàn, cuøng nhau nhìn veà moät höôùng, veà moät muïc tieâu chung. Chính vì vaäy maø hoï vaãn giöõ ñöôïc tình “huynh ñeä chi binh”, coù treân coù döôùi, duø thöïc teá muõ aùo caân ñai lon laù chaúng coøn! Moïi thaønh vieân cuûa DÑ ñeàu bình ñaúng vaø ai cuõng phaûi toân trong noäi quy. Ngöôøi moderator töïa nhö moät quaân caûnh ngaøy xöa, coù boån phaän duy trì an ninh traät töï, ai vi phaïm thì nhaéc nhôû.

- Khoâng coøn ñôn vò, soáng tha phöông, moãi ngöôøi moät nhaø maø caùc anh coøn ñoaøn tuï vôùi nhau trong moät trang web thì vui quaù.

- Vaâng, khi coù tin vui, duø caùch xa ngaøn truøng vaãn leân DÑ chuùc möøng, khi nghe tin buoàn moïi ngöôøi cuøng chia, moät lôøi keâu goïi “cuûa ít loøng nhieàu”, duø ôû trong nöôùc hay haûi ngoaïi tuøy hoaøn caûnh ñeàu ñöôïc anh em chia bôùt, nhieàu khi söï giuùp ñôõ vöôït quaù loøng mong öôùc cuûa ngöôøi keùm may maén. Ñieån hình laø moät ngöôøi anh em ôû trong nöôùc ñang naèm beänh vieän ñeå chôø giaûi phaãu thì hoïa voâ ñôn chí, con trai bò töû naïn treân ñöôøng ñi laøm! Thaønh vieân DÑ goïi nhau yeåm trôï, chæ trong thôøi gian ngaén maø soá tieàn giuùp ñöôïc hôn 9 ngaøn ñoâ la. Moät sinh hoaït khaùc, trong ñaïi hoäi Caùm Ôn Anh kyø 4, hai dieãn


ñaøn VB vaø CB ñaõ keâu goïi anh em xa gaàn ñoùng goùp vaø VB ñaõ göûi veà cho ban toå chöùc ñöôïc gaàn 12 ngaøn ñoâ, CB göûi veà 4400 ñoâ.

Nhöng moät tra êm laàn vui thì cuõng daêm laàn buoàn, sinh hoaït chung aét phaûi coù baát ñoàng vaø roài anh A goùp yù “xaây döïng” anh B coâng khai treân DÑ! Ai trong chuùng ta cuõng hieåu “goùp yù xaây döïng” coâng khai thöïc chaát laø pheâ bình chæ trích vaø haäu quaû laø chaúng xaây ñöôïc gì maø taïo theâm hieàm khích, phaûn öùng laïi! Nheï thì tieáng baác tieáng chì, naëng thì dao phay buùa taï! Khi vui thì huynh ñeä, thaåm quyeàn. Khi buoàn thì khoâng tieác lôøi: “Gaãy suùng roài, muõ aùo caân ñai coøn ñaâu maø aùt gioïng!”

Neáu hai ngöôøi tröïc dieän ñoâi thoaïi, duø giaän hôøn nhöng ngoân töø trao ñoåi coøn nghe ñöôïc thì treân DÑ ñoâi khi quaù ñaùng! Taïi sao? Vì moãi ngöôøi ôû moät nôi, coù khi khoâng bieát nhau vaø nhaát laø tröôùc maët chæ laø moät caùi computer, caùi laptop voâ tri voâ giaùc, noù khoâng nghe khoâng thaáy neân tha hoà maø maït saùt ñoái phöông, tha hoà troå taøi vaên chöông “maát gaø” bao laâu cuõng ñöôïc khoâng bò ai ngaét lôøi, khoâng ai thaáy maët mình ñang “ñoåi maàu da”, töø töôi sang xanh, sang tím. Vieát email xong, “send” thuøng raùc leân DÑ khieán ngöôøi voâ can bò hoâi laây! Ñeán khi moderator phaùt giaùc thì treã roài, duø coù delete nhöõng email aáy thì caùc ñöông söï cuõng ñaõ thoûa maõn roài giaõ töø, “ra ñi”! Ñieàu buoàn laøm oâ nhieãm khoâng khí DÑ!

- Laøm sao traùnh ñöôïc nhöõng tai naïn keå treân? - Chò duøng chöõ “tai naïn” khaù chính xaùc, vì khoâng ai muoán

gaëp tai naïn caû, tröø phi ñoù laø ngöôøi muoán gieo gioù. Anh chò em cuøng moät gia ñình coøn coù khi “xoâ” huoáng hoà dieãn ñaøn nhö moät ñaïi gia ñình haèng traêm ngöôøi thì khoù traùnh. Neáu chaúng may moät ngöôøi naøo ñoù lôõ tay phoå bieán leân DÑ moät taøi

tranh bieám hoïa Babui

ÑA HIEÄU 92 289

lieäu khoâng thích hôïp, neáu thöïc taâm muoán xaây döïng thì goùp yù rieâng thay vì chæ trích treân DÑ. Neáu ngaïi maát loøng thì caùch toát nhaát laø baùo rieâng cho ban moderater ñeå hoï giaûi quyeát.

Neáu chuyeän giöõa 2 caù nhaân thì haõy tröïc tieáp vaø can ñaûm noùi chuyeän vôùi nhau qua phoân, qua ñòa chæ email rieâng. Ñöøng bao giôø ñem chuyeän rieâng tö laøm oàn aøo dieãn ñaøn trong khi moïi ngöôøi ñang caàn nieàm vui, caàn xaây döïng tình ñoaøn keát. Treân dieãn ñaøn ABC, hoäi XYZ keâu goïi hoäi vieân ñi hoïp ñeå baàu taân hoäi tröôûng thì moät ngöôøi khoâng bao giôø ñoùng goùp hay sinh hoaït vôùi hoäi laïi göûi leân dieãn ñaøn moät email rieâng cho ngöôøi baïn ôû xa vôùi lôøi leõ nhö sau:

“Chaéc chaén toâi seõ khoâng tham döï ñeå baàu hoäi tröôûng, toâi khoâng coøn thaáy höùng thuù trong caùc vuï hoïp haønh ñeå baàu baùn nhö theá naøy vì toâi khoâng bieát seõ phaûi baàu cho ai xöùng ñaùng, vaø toâi cuõng khoâng coù yù ñònh ra öùng cöû”!!!

Moät caùi email giöõa 2 caù nhaân vôùi noäi dung nhö treân maø laïi phoå bieán leân DÑ thì thaät khoù hieåu! Töï “khoe” cho thieân haï bieát tính ích kyû, ngaïo maïn vaø truøm meàn cuûa mình. Neáu ai cuõng “ñoäng tình”, cuõng ñoàng yù vôùi “cao kieán” cuûa anh thì taäp theå hay coäng ñoàng chuùng ta nhöôøng choã cho “gieû ñoû sao vaøng” hay xaùch quaàn chaïy moät laàn nöõa? Chaïy ñi ñaâu? Leân Rose hill?! Daãu giaø côõ naøo cuõng khoâng theå laåm caåm nhö vaäy ñöôïc, hoïa chaêng…!

Ñoái vôùi taäp theå thì caùi computer göûi ñi email treân laø “caùi cuûa nôï”, neáu gaëp phaûi nhöõng loaïi naøy maø giaûi thích phaân traàn tranh luaän thì voâ ích, laøm baän taâm nhöõng ai coù thieän chí. Giaûi phaùp hay nhaát laø moãi khi thaáy [email protected] xuaát hieän thì delete noù, “Mu” haén vaøo spam hay unsubscribe.

Computer, laptop, internet v.v... laø nhöõng phöông tieän toái taân, toái caàn thieát ñeå naâng cao ñôøi soáng con ngöôøi, ñem con ngöôøi laïi gaàn vôùi nhau, ñöøng maéng nhöõng tieán boä khoa hoïc naøy laø “cuûa nôï”, oan cho chuùng, “CUÛA NÔÏ” hay khoâng chính laø ngöôøi söû duïng phöông tieän naøy. Coù phaûi theá khoâng coâ Phöôïng?


Vieát Voäi Cho Em Toâi Cao Xuaân Huy,Thaùng Ba Gaõy Suùng

Huy thöông meán cuûa anh!

Ngaøy hoâm qua thöù Baûy 6/11/2010 luùc 10 giôø saùng, anh coù goïi ñieän

thoaïi thaêm Huy, coù ai ñoù baét phone, sau khi nghe anh giôùi thieäu mình vaø xin pheùp ñöôïc noùi chuyeän vôùi Huy thì khoâng thaáy traû lôøi vaø cuùp maùy, anh tieáp tuïc goïi theâm 2 laàn nöõa thì chæ nghe lôøi nhaén treân maùy thoâi. Anh nghó qua gioïng noùi coù theå laø chò Minh vôï em hay chaùu gaùi con cuûa em.

Saùng nay leân dieãn ñaøn, nghe ñöôïc gioïng noùi cuûa em vaøo ngaøy 3/11/2010 ñöôïc chuyeån bôûi Traàn Nhö Huøng töø UÙc. Anh nghæ chæ coù 3 ngaøy phuø du thoâi nhöng chaéc raèng em ñang meät theâm, meät laém. Thoâi thì ñeå em döôõng beänh. Raùng

ª Phaïm Vaên Tieàn, Baïch Yeán 324

Di aûnh Cao Xuaân Huy

ÑA HIEÄU 92 291

ñi em, raùng nöõa ñi em, bieát ñaâu may ra coù moät pheùp laï naøo ñoù seõ cöùu em, seõ cho em theâm vaøi naêm nöõa ñeå hoaøn thaønh taùc phaåm Traän Ñaùnh Cöûa Vieät nhö anh em mình ñaõ höùa vôùi nhau töø laâu roài. Nhöng hy voïng chæ laø hy voïng theá thoâi!

Hôn 3 tuaàn tröôùc, anh coù nhaän ñöôïc taùc phaåm thöù hai cuûa em "Vaøi maåu chuyeän" vôùi lôøi taëng nhö sau: "Kính taëng Baïch Yeán 324 Phaïm vaên Tieàn. Cali ngaøy 9 thaùng 10 naêm 2010. Cao Xuaân Huy." Vôùi neùt chöõ cöùng vaø chöõ kyù teân bay böôùm quen thuoäc ngaøy naøo, laøm anh gôïi nhôù caùch ñaây hôn gaàn 20 naêm thaùng naøo anh cuõng nhaän ñeàu ñaën tôø Vaên hoïc cuûa em. Anh cöù töôûng vì anh môùi qua, em sôï anh buoàn neân ñaõ mua saùch ñeå taëng anh, naøo ngôø luùc ñoù em ñaõ laø Toång thö kyù cho tôø baùo noåi tieáng naày roài. Em cuûa anh taøi quaù, ñaùnh giaëc cuõng hay maø vaên chöông chöõ nghóa cuõng gioûi. Anh coù quen vôùi Mai Vaên Ñöùc chuû buùt tôø baùo Buùt Vieät noåi tieáng ôû ñaây, moãi laàn ñi Cali veà laø goïi ñieän thoaïi cho anh, "Anh Tieàn ôi em vöøa môùi gaëp Cao Xuaân Huy hoâm tröôùc, haén baûo nhôù anh vaø chuyeån lôøi thaêm anh." Baùc só muõ ñoû nhaûy duø Toâ Phaïm Lieäu cuõng theá, chaéc laø cuõng tay kyø phuøng ñòch thuû vôùi em veà taøi uoáng röôïu, cöù baûo laø thaèng Huy noù thöông oâng laém, nhaéc oâng hoaøi. Baùc só Lieäu cuõng laø tay cöï phaùch uoàng röôïu nhö em, nay oâng cuõng ñaõ ñi xa roài vì beänh xô gan gioáng nhö em hieän taïi.

Anh ñaõ qua 3 tieåu ñoaøn taùc chieán trong hôn 10 naêm phuïc vuï binh chuûng töø ngaøy môùi ra tröôøng. Tieåu Ñoaøn 2 saùu naêm, Tieåu Ñoaøn 4 hai naêm, Tieåu Ñoaøn 5 vaøi thaùng. Nhöng thaät tình maø noùi nhöõng ngaøy thaùng ôû Tieåu Ñoaøn Kình Ngö laø nhöõng ngaøy vaøng son nhaát, nhieàu kyû nieäm nhaát ñoái vôùi


anh. Chuùng ta soáng vôùi nhau baèng moät thöù tình chieán höõu ñaëc bieät. Chuùng ta bieát anh bieát em, kính treân nhöôøng döôùi, chuùng ta che chôû ñuøm boïc nhau ngay caû nhöõng luùc keà beân caùi cheát taïi chieán tröôøng. Nhöõng traän ñaùnh ñeå ñôøi cuûa tieåu ñoaøn naày ñeàu coù anh, coù em tham döï. Anh coâng nhaän em laø ngöôøi só quan ba gai thaät söï, em coù khi naøo ñi pheùp veà ñuùng heïn ñaâu, giaän quaù la cho em vaøi phaùt roài keâu em veà trình dieän laïi ñaïi ñoäi, theá thoâi. Trung Taù Toáng, Thieáu Taù Toaøn vaø ngay caû anh, chaúng ai muoán phaït em, cuøng laém laø doaï naït em ñeå duy trì kyû luaät ñôn vò theá thoâi. Em ñöôïc ñi pheùp trong nhöõng ngaøy cuoái cuøng cuûa cuoäc chieán, chieán traän xaûy ra lung tung khaép nôi, heát nôi naày ñeán nôi khaùc laàn löôït loït vaøo tay ñòch. Ban Meâ Thuoäc, Pleiku thaát thuû, Quaân Ñoaøn 2 oà aït ruùt veà Nha Trang trong caûnh hoãn loaïn. Saøi Goøn vaãn coøn aên chôi nhöng raát nao nuùng veà nhöõng tin töùc baát lôïi naày. Nhöõng keû coù tieàn laém baïc, chöùc troïng quyeàn cao, ñang tìm caùch cao bay xa chaïy, theá maø em vaãn coá gaéng naøi nó van xin ñeå ñöôïc coù chuyeán bay veà ñôn vò gaáp, nôi ñoù coù caùc baïn beø chieán höõu cuûa em ñang ngaøy ñeâm ñaùnh ñaám vôùi keû thuø. Ñoài 51 bò thaát thuû, Thieáu UÙy Saùng töû traän cuøng gaàn heát caû trung ñoäi cuûa mình. Em bieát, nhöng em vaãn soát ruoät ñeå xin ra traän cuøng anh em chieán ñaáu, soáng cheát coù nhau. Em khoâng ñaøo nguõ maëc daàu bieát laø mình saép xung phong vaøo choán gian nguy, em khoâng heà nao nuùng. Baïn beø, chieán höõu meán em, phuïc em vaø anh cuõng theá.

Quyeån saùch Thaùng Ba Gaõy Suùng cuûa em quaû laø moät taùc phaåm ñeå ñôøi. Anh khoâng ngôø thaèng Huy em cuûa anh noù coù taøi ñeán theá. Söï ra ñôøi cuûa quyeån saùch naày ñuùng vaøo thôøi ñieåm maø moïi ngöôøi ñang thaéc maéc vì sao TQLC ñaõ ruùt lui khoûi Quaûng Trò, Hueá moät caùch mau leï nhö vaäy trong khi thöøa khaû naêng baûo veä noù, duø coäng saûn coù coá gaéng ra söùc taán coâng baèng haøng chuïc sö ñoaøn. Löông thöïc coøn, suùng ñaïn

ÑA HIEÄU 92 293

coøn, daân chuùng coøn, tinh thaàn binh só coøn, caùc Tieåu Ñoaøn 3, 4, 5, 7... thuoäc Löõ Ñoaøn 147 coøn nguyeän veïn, coù söùt meû gì ñaâu. Theá maø sao coù leänh töû thuû, roài sau ñoù vaøi ngaøy coù leänh ruùt ñeå roài xaûy ra thaûm caûnh phaùp tröôøng caùt taïi cöûa bieån Thuaän An?!

Chaúng ai coøn hieåu noåi taøi chæ huy ñieàu binh khieån töôùng cuûa caùc caáp chæ huy toái cao QLVNCH. Em ñaõ taëng cho moïi ngöôøi bieát moät moùn quaø ñaëc bieät, ngon mieäng ñuùng luùc, vöøa aên vöøa tieác nuoái theøm thuoàng, roài sao nöõa vieát theâm ñi em. Anh em chuùng ta, taát caû Löõ ñoaøn 147, tröø hai vò seáp lôùn ñaõ leân taøu sôùm chaéc vì coù leänh caáp treân, soá coøn laïi bò toùm goïn . "Ngaøy 26/3 laø ngaøy Ngöôøi Caøy Coù Ruoäng, Ngaøy 26/3 laø ngaøy caû moät Löõ Ñoaøn TQLC bò khoaûng moät ñaïi ñoäi du kích Vieät coäng baét soáng. Chuyeän khoâng bao giôø tin ñöôïc ñaõ xaûy ra. Hoûi Trôøi, hoûi ñaát, hoûi lính, hoûi quan. Hoûi ai ñaây veà chuyeän oâ nhuïc naày cuûa quaân söû?!"

Cuoán saùch ra ñôøi vaøo thaùng 6 naêm 1985, coù nhieàu ngöôøi vui nhöng cuõng coù moät vaøi ngöôøi buoàn, giaän em laém, nhaát laø Voõ Vaên Gaét, ñaïi ñoäi tröôûng cuûa em. Ñoái vôùi anh, Gaét laø moät ñaïi ñoäi tröôûng göông maãu, xuaát saéc, taøi ñöùc veïn toaøn, raát anh huøng khí tieát trong choán lao tuø, nhöng em ñaõ quaù maïnh tay khoâng hieåu vì lyù do gì, chaéc luùc vieát em höùng quaù, neân queân. Gaét hieän ôû Seattle cuøng gia ñình trong hoaøn caûnh khaù bi ñaùt, vôï con beänh hoaïn thieáu tieàn thuoác men chöõa trò. Anh raát möøng, hoâm gaëp nhau nhaân ngaøy Ñaïi Hoäi TQLC taïi Houston, Gaét vaø em ñaõ baét tay thoâng caûm nhau roài. Gaét vöøa goïi cho anh ñeå hoûi veà em, beänh em theá naøo ra sao. Mai Vaên Hieáu töø Kansas cuõng theá.

Ngoaøi em ra anh coøn coù Traàn Kim Taøi, maëc daàu bi beänh lieät gioø ñi khoâng noåi nhöng cuõng ñaõ coù maët cuøng anh em taïi San Jose ngaøy ñaïi hoäi kyø roài. Coøn anh thì


teä quaù, chaúng ñi ñaâu ñöôïc, beänh bao töû vaø ruoät hoaønh haønh töø nhieàu naêm nay, khoâng theå ñi ñaâu xa ñöôïc. Baùc só cuõng ñaønh boù tay. Moãi ngöôøi moät hoaøn caûnh. Nhieàu ngöôøi ñaõ höùa vôùi anh, anh Tieàn beänh chaúng ñi ñöôïc xa, thoâi thì kyø naày thaùng 9 veà Dallas döï ñaïi hoäi thaêm aûnh ñi keûo muoän, chieàu hoâm tôùi roài.

Anh thích nhaát trong moät vaøi ñieàu trong cuoán saùch naày, khoâng phaûi vì em vöøa khen Baïch Yeán vöøa traùch nheï Phaïm Vaên Tieàn Tieåu Ñoaøn Haéc Long, nhöng laø caùi cung caùch söï thaät ñaùng kính phuïc cuûa em ñoái vôùi Sao Mai Traàn Kim Taøi. Thaáy sao noùi vaäy ngöôøi ôi!

"Gaëp toâi ñi tôùi, Ñaïi UÙy Taøi hoûi - Ñuï meï, ñaïi ñoäi maày ñaâu? - Loaïn xaø ngaàu heát roài anh Hai - Chuùng toâi vaãn goïi Taøi laø anh Hai, anh Hai Taøi - Anh Taøi caàm roi nhaép nhaép veà phía toâi - Ñuï meï 5 roi nhen maày! -Toâi cöôøi ngöôïng ngöôïng - leân taøu roài ñaùnh, anh Hai. Em ñi tröôùc nghe. - ÔØ, tôùi Hueá raùng gom ñaïi ñoäi laïi ñi thaèng laùu caù!.."

Ñoïc qua ñoaïn naày, ngöôøi trong cuoäc môùi bieát theá naøo tình ñoàng ñoäi cuõng nhö hình aûnh göông maãu cuûa moät vò ñaïi ñoäi tröôûng TQLC Traàn Kim Taøi. Ñeâm ruùt quaân töø caàu An Loã caây soá 17 veà Hueá, haàu nhö caùc tieåu ñoaøn di chuyeån theo thöù töï haøng doïc tieáp nhau. May ra anh coøn ñöôïc chieác xe Jeep chaïy leân chaïy xuoáng ñeå vôùt nhöõng con vòt ñeït phía sau, chính anh chöùng kieán taän maét nhöõng ñieàu thaät söï nhö Huy ñaõ vieát. Beân phía Tieåu Ñoaøn 5 TQLC cuûa anh cuõng theá, bieát Thieáu Taù Ngoâ Thaønh Höõu raát meät, anh naøi nó oâng ta haõy leân xe ñi cuøng vôùi anh, nhöng anh cöông quyeát töø choái vì phaûi bao choùt ñeå kieåm soaùt nhöõng ngöôøi lính meät moûi sau cuøng. Nhöõng caáp chæ huy cuûa binh chuûng TQLC chuùng ta laø theá ñoù. Khoâng bao giôø chaïy vaø cuõng chöa bao giôø boû laïi thuoäc caáp cuõng nhö anh em binh só trong baát cöù hoaøn caûnh naøo, tröø caùi leänh kyø quaùi chôø ñôïi leân taøu taïi baõi beå Thuaän An...

Huy em, thaät tình maø noùi chuyeän ñaám ñaù cuûa anh em trong binh chuûng mình noùi maõi, noùi hoaøi, chaéc cuõng khoâng bao giôø heát. Anh seõ tieáp tuïc vieát keá tieáp em neáu nhôõ khi

ÑA HIEÄU 92 295

mình phaûi xa nhau. Em cho anh bieát laø thaùng 11 naày em seõ veà Houston, roài Dallas ra maét saùch. Anh höùa laø seõ saép xeáp ñoùn tieáp em, nhöng nay thì anh em mình khoâng coøn dòp nöõa roài.

Anh cuõng nhö em, mình ñang xeáp haøng ñôïi mua veù cho moät chuyeán ñi xa, khoâng coù veù khöù hoài. Moät Nguyeãn Naêng Baûo, moät Traàn Xuaân Baøng, moät Nguyeãn Kim Tieàn ñaõ veà ñeán ñích vaø coøn ai nöõa cöù tieáp tuïc vui chôi.

Anh nhôù hoài ôû traïi tuø AÙi Töû, em traïi 5 coøn anh traïi 1, thænh thoaûng anh em mình gaëp nhau vaø luùc naøo anh thaáy Huy cuõng öùa leä. Anh khoâng hieåu vì sao maø em thöông anh nhö theá. Moät só quan doïc ngang trôøi bieån, coi ñôøi nhö pha, nhöng tieàm aån beân trong laø moät con ngöôøi doài daøo tình caûm, vôùi neùt buoàn muoân thuôû treân göông maët cuûa em.

Neáu trôøi ñaát ñaõ saép xeáp phaùt veù cho em roài, thoâi thì cöù chaáp nhaän laøm lieàu moät chuyeán xem sao. Duø sôùm muoän roài anh em mình cuõng seõ gaëp nhau, em cöù an taâm ñi tröôùc. Cöôøi ñi em, cöôøi ñi muõ xanh Kình Ngö Cao Xuaân Huy thaùng ba gaõy suùng. Raùng ñi em, raùng nöõa ñi em, chieàu hoâm tôùi roài.

Dallas 7/11/2010

Vieát voäi cho em toâi Cao xuaân Huy, Thaùng Ba Gaõy suùngPhaïm Vaên Tieàn - Baïch Yeán 324


Muøa Thöông Nhôù

“Thöông anh em ñeå trong loøng”Coøn ngöôøi ta hoûi, giaû vôø: daï… khoâng!Baây giôø trôøi ñaõ vaøo ñoâng Nhôù thöông ñan kín loái voøng em qua.Ngöôøi baây giôø… xa thaät xaHoa ñaøo cuõ cuõng nhaït nhoøa maàu thöông Chieàu trôøi xoõa toùc muø söông Thoâng hiu haét… gioù vaán vöông… thoâng buoànEm ñi trong gioù coâ ñônHoàn bô vô laïnh phoá phöôøng cao nguyeân Maàu alfa cuõ… chöa queânNgöôøi alfa cuõ… nhaït duyeân bao giôøMimosa ruïng ô hôøCho ñau thöông lòm, daïi khôø maét naiSöông chieàu uû kín hai vai Ñöôøng chieàu daáu cuõ taøn phai maát roàiSao thöông hoaøi chuyeän ñoåi dôøiYeâu hoaøi ngöôøi cuûa moät thôøi xa xaêmMuøa ñoâng veà vôùi giaù baêngMöa cao nguyeân laïnh loái voøng hoang vuEm veà gom heát öôùc môVôùi maàu aùo cuõ ñan muøa nhôù thöông.


tranh Vuõ Thaùi Hoøa

ÑA HIEÄU 92 297

Thì Thaàm

Nhö moät loaøi chim nhoûTrong vöôøn hoa bao laNhö moät loaøi chim laïGoïi ñaøn keâu thieát tha! Em ñan tay goái moängAÁp uû maûnh hình haøiNhìn töông lai môû roängMô moät boùng hình ai... Em gaëp Anh moät chieàuAnh - Thoaùng nhìn - Ñaêm chieâuEm - Ngaïi nguøng - Khoâng noùiThöông Anh... Thöông thaät nhieàu! Anh laø Trai Voõ BòThaät oai huøng bao nhieâuEm, Nöõ Sinh AÙo Tím Gaùi Gia Long dieãm kieàu. Cuoäc ñôøi Anh phieâu baïtOÂm giaác moäng Kinh KhaNay caûnh ñôøi löu laïcLoøng Em thaät xoùt xa!

Mình cho nhau haïnh phuùcBeân ñaøn con thaân yeâuTình Ta - OÂi dieãm tuyeät!Em ñaâu öôùc mô nhieàu.

ª Ngoïc Traâm 19B - Muøa Thu Cali 2010


Ta Vaâãn Ñang Ñi Veà Bôø Sinh Töû

Maét kheùp laïi, ñoäi hình haøng doïc,Ta ñang ñi veà höôùng vöïc saâu.

Moät ngöôøi rôi, vôõ oøa tieáng khoùc,Ñeâm phuø sinh nhaät nguyeät ngaån ngô saàu. Ta vaãn ñang ñi veà bôø sinh töû,Coù gì vui laøm röôïu tieãn nhau ñi.Tìm chöa thaáy ñaâu laø chaân thaäp töï,Ñaâu boà ñeà ruïng chieác laù saân si. Ñöôøng chöa tôùi hay ñöôøng ñi saép tôùi,Ñeâm traàn truoàng hieåm ñoäc boùng traêng lu.Con traâu giaø naèm thaûnh thôi nhai laïi,Coû traêm naêm ngoït nhöõng sôïi caêm thuø. Böôùc chaân ngöôøi ñaõ raõ rôøi vaïn daëm,Chieán tröôøng xa ai nhôù luùc chia baøo.Nhôù gian khoå theâu thaønh tranh hoa gaám,Nhôù loøng tin loùng laùnh haït chieâm bao. Bieát bao giôø coøn coù laïi bình minh,Ñeán bao giôø thieân ñòa môùi thanh bình.Coù bao giôø ñôøi troå hoa nhaân haäu,Bieát bao giôø ngöôøi nheï kieáp phuø sinh. Ta vaãn ñi theo ñoäi hình haøng doïc,Ngöôøi khinh binh vöøa rôi xuoáng vöïc roài.Trong khi chôø tôùi phieân mình ngaõ guïc,Ta ngoài nghe mình ñeám tuoåi mình chôi.

ª Pheøo 29

ÑA HIEÄU 92 299

Ta Veà

Ta veà moät boùng treân ñöôøng lôùnThô chaúng ai ñeà vaït aùo phai

Sao boãng nghe ñau meàm pheá phuûMöôøi naêm ñaù cuõng ngaäm nguøi thay Vónh bieät ta möôøi naêm cheát daápChoán röøng thieâng æm tieáng nghìn thuMöôøi naêm maët saïm soi khe nöôùcTa hoùa thaân thaønh vöôïn coå sô Ta veà qua nhöõng truoâng cuøng phaùNeáp traùn nhaên ñuøa ngoïn gioù mayTa ngaån ngô troâng trôøi ñaát cuõNghe taøn caùt buïi thaùng naêm bay

ª Toâ Thuøy Yeân


Chæ coù theá trôøi caâm ñaát nínÑôøi im lìm ñoùng vaùn xanh xaoMöôøi naêm theá giôùi giaø troâng thaáyÑaát baïc maøu ñi ñaát baïc maøu Ta veà nhö boùng chim qua treãCho voäi vaøng theâm gioù cuoái muøaAi ñöùng troâng vôøi maây nöôùc ñoùNgaøn naêm raâu toùc baïc phô phô Moät ñôøi ñöôïc maáy ñieàu mong öôùcNuùi lôû soâng boài ñaõ maáy ghiLòch söû ngôi ñi nhieàu tieáng ñoängMöôøi naêm coå luïc ñaõ ai ghi? Ta veà cuùi maùi ñaàu söông ñieåmNghe naëng töø taâm löôïng ñaát trôøiCaûm ôn hoa ñaõ vì ta nôûTheá giôùi vui töø noãi leû loi. Töôûng töôïng nhaø nhaø ñang môû cöûaLaøng ta ngöïa ñaù ñaõ qua soângNgöôøi ñi nhö caù theo con nöôùcTroáng nguõ lieân noân naû gioùng möøng Ta veà nhö laù rôi veà coäiBeáp löûa nhaân quaàn aám toái nayChuùt röôïu hoàng ñaây xin röôùi uoángGiaûi oan cho cuoäc bieån daâu naøy Ta khoùc traû ôn ñôøi maùu chaûyRuoät meàm nhö ñaù döôùi chaân taMöôøi naêm chôùp beå möa nguoàn ñoùNgöôøi thöùc mong buoàn taän coõi xa

ÑA HIEÄU 92 301

Ta veà nhö haït söông treân coûKeát tuï saàu nhaân theá chuyeån ñôøiBeù boûng thì cuõng sinh, dò, dieätToäi tình chi laém nöõa ngöôøi ôi Quaùn doác hôi thu luøa noãi nhôùMöôøi naêm ngöôøi toû maët nhau ñaâyNöôùc non ngaøn daëm beøo maây hôõiÑaønh uoáng löng thoâi baùt nöôùc môøi Ta veà nhö sôïi tô trôøi traéngChaáp chôùi troâi buoàn vôùi naéng hanhAi goïi ai ñi ngoaøi coõi vaéngDöøng chaân nghe quaën thaét taâm can. Lôøi theà buoåi aáy coøn mang naëngNeân maéc tình ñôøi côûi chaúng raTa nhôù ngöôøi xa ngoaøi coõi nhôùMöôøi naêm ta vaãn cöù laø ta Ta veà nhö töù thô xieâu taùnTrong coõi hoang ñöôøng traéng laõng queânNhaø cuõ möøng coøn nguyeân maùi, vaùchNheän giaêng, khoùi aùm, moái xoâng neàn Moïi thöù khoâng coøn ngaên naép cuõNhaø thöông-khoù quaù soáng thôø ôGiaäu nghieâng, coång ñoå, theàm um coûKhaùch cuõ khoâng coøn khaùch môùi thöa Ta veà khai giaûi buøa thieâng yeåmThöùc daäy ñi naøo goã ñaù ôiHaõy keå laïi möôøi naêm chuyeän cuõMoät laàn keå laïi ñeå roài thoâi


Chieàu nay ta seõ ñi thô thaånThaêm hoûi töøng caây nhöõng noãi nhaøHoa böôûi, hoa taàm xuaân coù nôû?Möôøi naêm, caây coù nhôù ngöôøi xa? Ta veà nhö ñöùa con phung phaùKhaùnh kieät ñôøi trong cuoâc beå daâuMöôøi naêm, con ñaõ giaø troâng thaáyHuoáng meï cha ñeøn saép caïn daàu Con gaãm laïi ñôøi con thaát baùtHöùa traêm ñieàu moät chaúng laøm neânÑôøi qua lôùp lôùp taøn hö huyeãnGioït leä söông thaàm khoùc bieán thieân Ta veà nhö tieáng keâu ñoàng voïngRau maùc leân bôø ñaõ troå boângCho daãu ngaøn naêm em vaãn ñöùngChôø anh nhö bieån ñaõ chôø soâng Ta goïi thôøi gian sau caùnh cöûaNoãi möøng giaøn giuïa maét ai saâuTa veà nhö maùu aân tình chaûyTöï kieáp xöa naøo töôûng laïc nhau Ta veà daãu phaûi ñi chaân ñaátKhaép theá gian naøy ñeå gaëp emÑau khoå rieâng gì nôi gioù caùtTheàm nhaø buïi chuoái khoùc thaâu ñeâm Caây böôûi xöa coøn nhôù traéng hoaÑeâm chöa khuya quaù hôõi traêng taøTình xöa nhö tuoåi giaø khoâng nguûThöùc troïn, khuya töøng noãi xoùt xa

ÑA HIEÄU 92 303

Ta veà nhö giaác mô thaàn bíTuoåi nhoû ñi tìm moät toái vuiTraêng saùng soi hoàn ta veát phoûngTroïn ñôøi noãi nhôù saùng khoân nguoâi Beù ôi, naøy nhöõng vui buoàn cuõHaõy soáng ñöông ñaàu vôùi laõng queânCon deá vaãn laø con deá aáyHaùt rong bôø coû gioïng thaân quen Ta veà nhö nöôùc Taøo Kheâ chaûyTinh ñaåu möôøi naêm luoáng nhaït môøThaân thích nhöõng ai giôø ñaõ khuaátCoõi ñôøi nghe troáng traûi hôn xöa Ngöôøi cheát ñöa ta cuøng xuoáng moäÑaâu coøn ai nöõa ñöùng bôø aoKhoùc ngöôøi, ta khoùc ta rôi ruïngTuoåi haïc oâi ngaøy moät moät hao Ta veà nhö boùng ma hôøn tuûiLuïc laïi thôøi gian kieám chính mìnhTa nhaët maø thöông töøng pheá lieäuNhö töøng haøi coát saép voâ danh Ngoài ñaây neàn cuõ nhaø höông hoûaÑoïc laïi baøi thô thuôû thieáu thôøiAi ñoù trong hoàn ta thoån thöùcVaàng traêng coøn tieác cuoäc rong chôi Ta veà nhö haïc vaøng thöông nhôùMoät thuôû traàn gian bay löôùt quaTa tieác ñôøi ta sao höõu haïnÑaønh khoâng traûi heát ñöôïc loøng ta.

Toâ Thuøy Yeân


Sinh Hoaït Voõ Bò Khaép Nôi

Ngaøy hoäi ngoä taïi nam Cali cuûa K21 naêm nay raát ñaëc bieät veà toå chöùc, ngöôøi tham döï laãn khoâng khí vui töôi vaø aám cuùng. Ñaïi dieän K21 theo ñuùng laø ñaàu

taøu trong ban toå chöùc nhöng ban toå chöùc khoâng caàn ñeán oâng ñaïi dieän maø vaãn thaønh coâng ngoaøi söùc töôûng töôïng. Ñieàu ñoù chöùng toû ngöôøi ñaïi dieän ñaõ laõnh ñaïo chæ huy quaù gioûi, nhòn nhuïc quaù hay vaø laøm thinh ñuùng luùc cuõng nhö nhöõng ngöôøi trong ban toå chöùc ñaõ vì anh em vaø luùc naøo cuõng ñaët tình nghóa saâu ñaäm môùi taän duïng moïi khaû naêng laøm anh em vui loøng khi ñeán tham döï hoäi ngoä. Hai yeáu toá raát quan troïng ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï vôùi tinh thaàn daán thaân cao, maëc daàu baây giôø khoâng coøn caùi gì raøng buoät chæ ñoäc coøn laïi trong taâm khaûm moãi ngöôøi moät tình ñoàng moân saâu ñaäm vaø toâi nghó maõi tröôøng toàn trong tim moïi ngöôøi.

Rieâng quyù phu nhaân cuõng raát taän tình, neáu khoâng caùc phu quaân cuõng ñaønh boù tay. Beân ngöôøi ñaøn oâng thaønh coâng, phaûi coù boùng daùng ngöôøi ñaøn baø beân caïnh laø chaân lyù. Quyù phu nhaân saùt caùnh beân choàng nhöõng luùc khoå cöïc ñau buoàn töông lai muø mòt cuõng nhö saün saøng vì choàng laøm nhöõng coâng vieäc “vaùc ngaø” khoâng bao giôø than van hoaëc keâu ca nöûa lôøi. Qua bao thaêng traàm cuûa vaän nöôùc ñaõ böôùc qua khuùc quanh ñen toái nhaát, caùc phu quaân ñaõ bò haønh haï trong caùc nhaø tuø cuûa CS taïo neân veát nhô trong lòch söû caän ñaïi. Quyù phu nhaân ñaõ chòu chung soá phaän ñau khoå, coá gaéng vöôït qua vôùi thôøi gian voâ ñònh vöøa nuoâi choàng vöøa nuoâi con trong hoaøn caûnh chua xoùt ñaõ taïo neân veát son trong thôøi ñen toái.

Tình Voõ Bò - Nghóa Ñoàng Moân ª Mai Vaên Taán K21

ÑA HIEÄU 92 305

Vì nhaân danh naøng Chính laø nhaân danh cuøng luùc Söï soáng vaø söï cheát Haïnh phuùc vaø ñau khoå Tuyeät voïng vaø vinh quang (Du Töû Leâ)Ñeán ngaøy hoâm nay vaãn moät möïc chung thuûy saùt caùnh

beân choàng taïo haïnh phuùc cho choàng trong thôøi gian cuoái ñôøi quaû khoâng moät tình caûm naøo cao quyù hôn. Nhìn caùc böûa tieäc hoäi ngoä, môùi thaáy söï trang traõi tình caûm cuûa quyù phu nhaân quaû laø khoâng coù gì coù theå so saùnh. Nhö anh chò Traán maëc daàu coøn ñi laøm vaãn muoán taïo moät tieäc möøng vöøa aám cuùng vöøa ngon mieäng ñeå taát caû K21 ñeán haøn huyeân taâm söï. Ñieàu töï nguyeän noùi leân söï cao ñeïp tình ñoàng moân cuõng nhö baøy toû ñöôïc söï hieáu khaùch vaø ñeå baïn beø phöông xa hieåu ñöôïc söï mong muoán gaëp laïi nhöõng ngöôøi baïn xa xöa cuûa mình. Anh chò Khoâi ñaõ töï naáu nöôùng nhöõng moùn aên ñaäm tình queâ höông ñeå baïn beø coù dòp thöôûng thöùc cuõng nhö nhôù laïi nhöõng ngaøy xöa thaân aùi. Anh chò Vieät vöøa lo tieáp ñoùn anh em töø xa ñeán vöøa lo moùn aên tinh thaàn cuûa taát caû anh em qua quyeån Ñaëc san. Anh chò Bieân vöøa lo chöông trình ñaïi hoäi vöøa ñoùn röôùc anh em.... Toùm laïi taát caû anh em nam Cali ñeàu ñem heát coâng söùc laãn tieàn baïc cho ñaïi hoäi. Taát caû moïi ngöôøi, ngöôøi naøo vieäc naáy ñeå ñaïi hoäi ñöôïc thaønh coâng. Anh thuû quyû Luy ñaõ ca nhieàu baøi ca con caù soáng nhôø nöôùc ñeå coù tieàn cho ngaøy ñaïi hoäi. Taát caû anh em cuõng khoâng ngaïi môû hoà bao cho ngaøy da tieäc. Nhöõng ngaøy cuoái cuoäc ñôøi “doïc ngang na øo bie át treân ñaàu coù ai”, ñöôïc moät nieàm an uûi voâ song.

Sau buoåi ho äi ngoä anh naøo cuõng meät moûi, ngaùn ngaãm ñeàu muoán töø boû nhieäm vuï vaùc ngaø


nhöng vôùi suy nghó cuûa toâi ñoù laø nhöõng lôøi “em chaû” deã thöông roài ñeán ngaøy ñaïi hoäi sau hai naêm laïi haêng haùi baét tay vaøo khoâng chuùt ñaén ño. Hoan hoâ nhöõng ngöôøi baïn giaø deã thöông cuõng nhö coá chaáp, daàu coù baát ñoàng nhöng quyeát khoâng baát hoaø.

Ñaây laø laàn ñaàu tieân ôû haûi ngoaïi, laàn hoäi ngoä ñoâng nhaát. vui veû nhaát, tình ñoàng moân cao ñoä nhaát, nhieàu ngöôøi söùc khoeû yeáu nhaát, nhieàu khaùch tham döï nhaát , nhieàu tieáng ñan maïch nhaát. vaø chòu chôi nhaát. .

Nhìn qua ta thaáy caùc huaán luyeän vieân thuoäc K16 coù Luïc Só Ñöùc, Nguyeãn Minh Ñöùc, Hoaøng Nhö Khueâ... caùn boä goàm coù Phan Thanh Traân, Lyù Vaên Meïo… OÂng NT naày luùc naøo cuõng daønh nhieàu raát nhieàu caûm tình ñoái vôùi K21 nhaát laø ÑÑ C. Moät ngöôøi veà tröôøng vì lyù do chaùnh trò nhö Ñ/T Coå Taùnh Tinh Chaâu (luùc baây giôø laø T/T) cuõng tham döï. Hoan hoâ caùc ñaøn anh ñaõ nghó ñeán K21. Phaàn tham döï ñoâng nhaát laø caùc K20, 22 vaø 19. Ñaøn anh 19 laø quyù ñaøn anh kính meán, nhaát laø ñaøn anh trong TQLC, hieåu bieát K21 ôû ñôn vò, hoaëc qua caùc traïi tuø CS. Ñaøn anh K20 aân oaùn giang hoà vôùi K21 trung bình hai NT K20 saên soùc moät ñaøn em K21 raát chi kyõ löôõng vaø aân caàn ñeán noãi phaùi ñoaøn thieän chí luùc naøo cuõng ñoâng. Ñaøn em K22 laø naïn nhaân cuûa K21, nhaát laø bieät ñoaøn 52 (52 ngöôøi mieàn Trung nhaäp hoïc treã vì phöông tieän chuyeân chôû). Ñoù laø nhöõng kyû nieäm khoù queân neân K20 vaø 22 laø khaùch ñoâng vaø danh döï nhaát cuûa K21. Bôûi theá caùc NT K20 töø San Jose cuõng ñaùp xe ñoø cuøng phu nhôn ñeán tham döï, ñieàu naày laøm cho K21 chuùng toâi raát nhieàu suy nghó, nhaát laø NT Taøi ñaïi dieän ñaõ ñoác thuùc caùc NT K20. Chaân thaønh caùm ôn caùc NT vaø NÑ ñaõ vì K21, chuùng toâi luoân luoân traân troïng nhöõng tình caûm quyù baùu cuûa caùc NT vaø NÑ daønh cho chuùng toâi.

Rieâng veà K21, laàn naày tham döï ñoâng nhaát keå töø ngaøy böôùc ra haûi ngoaïi, cuõng nhö chòu khoù môû haàu bao nhieàu nhaát töø ngaøy hoäi ngoä ñeán nay. Caùc phu nhaân K21 maëc aùo daøi ñoàng phuïc ñeïp nhaát, hoan hoâ ban toå chöùc coù yù nghó ñuùng vaø hôïp lyù ñeå caùc baø nôû maët chuùt ít. Noùi qua K21 phaûi toán nhieàu giaáy möïc vì K21 laø khoùa uø lyø, khoâng phaûi taàm thöôøng maø cuõng khoâng baát thöôøng laïi caøng khoâng phaûi phi thöôøng.

ÑA HIEÄU 92 307

Nhöng nhieàu caùi laï, töï nhieân Nguyeãn Xuaân Hôïp ra tröôøng suyùt rôùt, nghóa laø ñaäu keá choùt, ñuøng moät caùi, trôû thaønh giaùo sö ngoân ngöõ hoïc, cuõng ra saùch “Heä thoáng hoaù chöõ VN”. Traàn Quang Duaät, vua nguû, caùn boä khoâng bao giôø baét ñöôïc vì nguû môû maét, trôû thaønh xöôùng ngoân vieân khoâng löông cuûa ñaøi SBTN. Traàn Nhö Xuyeân, Ñaøo Ñöùc Baûo, Leâ Xuaân Sôn… cuõng laøm thô vieát vaên. Ñuùng laø nhaân taøi nôû muoän. . Nguyeãn Vaên Haûi cuõng ñaäu cao hoïc, Traàn Duy Bieân ñaäu cöû nhaân toaùn haïng öu… baèng caáp cuõng coù khoâng thua ai maëc daàu ra haûi ngoaïi sau khi ñi tuø ñeå traû nôï CS.

Buøi Boàn moät thôøi ngang doïc, luoân luoân thaáy chuyeän baát bình laø can thieäp khoâng bao giôø boû qua, tính tình khí khaùi ñeán ngaøy hoâm nay cuõng khoâng thay ñoåi. Beân caïnh moät baø vôï hieàn hoaø luùc naøo cuõng laø caùi thaéng treân chieác xe Buøi Boàn, nhöng ñoâi khi caùi thaéng khoâng ñöôïc chính xaùc thaønh thöû chieác xe vaãn tieán tôùi. Traàn Duy Bieân hieàn hoøa beân caïnh baø vôï luùc naøo cuõng ngoït xôùt, ngoït maät thì ruoài nín thôû qua soâng nhaát ñònh khoâng say maät haàu vui veû cho heát cuoäc ñôøi moät caùch haïnh phuùc. Traàn Quang Duaät luoân saên soùc Buøi Boàn ñeán khi noåi noùng môùi thoâi. Nguyeãn Kim Thaân moät baøi noùi maõi ñeán baây giôø coi nhö toâi ñaõ thuoäc loøng, toâi tin nhieàu ngöôøi cuõng thuoäc nhö toâi, mong moûi caäu Thaän saùng taùc vaø cho nghe baøi môùi. Traàn Ñaêng Khoâi vôùi gioïng Hueá hay giaän hôøn vaø hay phaùt bieåu cho ngöôøi nghe noåi suøng. Ngöôïc laïi, chò Khoâi luùc naøo cuõng cung caáp thöùc aên ngon vaø saün saøng vì anh em. Chaâu Ñoàng AÁu chæ cöôøi ngaây thô voâ soá toäi trong khi baø xaõ raát lanh leï. Nguyeãn Quang Tuaân ít noùi trong khi baø xaõ raát thaùo vaùt. Nhìn Tuaân ngoài döïa coät ñoâi maét xa xaêm nhö hoài töôûng vaø tieác noái nhöõng ngaøy oai huøng trong quaù khöù hoaëc nhöõng ngaøy vaát vaû nôi queâ ngöôøi. Nguyeãn Vaên Chöông noùi caâu naøo ra laø anh em coù yù kieán vaø thöôøng goïi Chöông khuøng nhöng khoâng bao giôø giaän. Leâ Hoàng Ñieåu ai noùi cuõng OK, cöôøi toe moïi chuyeän daàu chuyeän khoù nghe cuõng hueà caû laøng. Baø Ñieåu luùc naøo cuõng vì choàng vaø baïn beø cuûa choàng, xin hoan hoâ moät phaùt. Noùi veà caùc oâng KQ K21 nhö Voõ Minh Hoøa, Hoà Taán Ñaït, luùc naøo cuõng ra veû ta ñaây laø trung taâm cuûa vuõ truï, laïy trôøi cho ñieàu ñoù thaønh söï thaät.


Hieàn taøi Nguyeãn Va ên Ño âng nu ï cöôøi hieàn hoaø ít laøm maát loøng ai, traùi laïi Coâng Caån aên noùi maïnh baïo vôùi nuï cöôøi treân moâi raát töôi. Hoà Saéc thaät ñaïo maïo, coá toû ra mình laø moät caùi nhaân cuûa moïi ngöôøi. Nguyeãn Quang Thuaät cöôøi cöôøi nhöng khoâng töø nan chuyeän gì, taát caû vì anh em. OÂng taây Louis luùc naøo cuõng töø toán, laøm nhieät tình nhöng khoâng ngôùt than phieàn. Leâ Quyù Traán laøm vieäc bao saân, laøm nhieàu trôû ngaïi nhieàu, noåi noùng nhieàu vaø duøng tieáng Ñöùc nhieàu. Baø xaõ laø ngöôøi vì anh em khoâng quaûn ngaïi khoù nhoïc. Phaïm Quang Haäu thaàm laëng nhöng noùi caâu naøo nhö thoït vaøo tai nhöùc nhoái. Nguyeãn Trung Vieät khoâng noùi, aâm thaàm laøm, khoâng than phieàn, luùc naøo cuõng lu bu khoâng bieát vì sao. Rieâng baø xaõ raát hieáu khaùch, laø nieàm vui cuûa khoùa. Lyù Vaên Löïc thöôøng tìm choã vaéng ngoài uoáng bia, mieäng luoân nôû nuï cöôøi bí hieåm. OÂng baø Nguyeãn Quang Ñan luoân coù daùng veû moät nhaø caùch maïng chaân chính. Baø Vieät, Haäu, Löïc laø ñeä töû chaân truyeàn cuøa Kim Anh (hieàn noäi cuûa Caùc), baø noùi chuyeän tieáu laâm ñen khoûi choït vaøo naùch cuõng cöôøi boø. Ñaïi ca Lyù Vaên Meïo nghe baø Löïc keå chuyeän tieáu laâm "bi noäi bi ngoaïi” maø caëp chaân maøy giaät lieân tu. Baïn Traàn Vaên Khieát cha giaø con muoän baän suoát, raát ít thôøi giôø daønh cho anh em. Nguyeãn Ñöùc Boâng luùc naøo cuõng toû ra thöông yeâu vôï voâ vaøn vôùi tuoåi gaàn ñaát xa trôøi laø ñieàu hy höõu vaø ñaùng laøm göông cho anh em. Noùi gioïng Hueá laøm MC nhieàu khi phaûi coù ngöôøi thoâng dòch nhöng ca haùt hay. Nguyeãn Ñaéc Song Phöông ngöôøi nhieàu yù kieán, ca heùt khoâng ñeán noåi teä. Leâ Vaên Döông ngöôøi ña taøi, thi só, ca só, ngaâm só, nhaïc só, vaên só vaø lieâm só. Laõo gia Ngoâ Gia Truy khoâng thay ñoåi maáy vì Truy giaø töø hoài ôû trong tröôøng. Ñoång Duy Huøng daùng ngöôøi nhoû nhaén khoâng

ÑA HIEÄU 92 309

thay ñoåi vôùi thôøi gian, noùi thì chaäm nhöng chaéc aên. Hai oâng Nguyeãn Ñaêng Soá vaø Nguyeãn Vaên Hieäp ngöôøi nhaùi thaâm nieân nhaát. Hieäp luùc naøo cuõng duøng tieáng Ñöùc thoaûi maùi vaø vaêng tuïc khoâng kieâng cöû. Nguyeãn Ngoïc Ñieäp ít noùi, töôùng ñi chaäm chaïp, thích chuïp aûnh löu nieäm. Caù taùnh moãi ngöôøi moät veû nhöng chòu hoaø hôïp nhöõng ngöôøi cuøng khoaù laø ñieàu ñaùng quyù vaø ñaùng traân troïng.

OÂng baø Traàn Ngoïc Lình luùc naøo cuõng coù chuyeän ngoä nghónh laøm cho tình vôï choàng luoân luoân ñöôïc haâm noùng maø khoâng caàn phaûi toå chöùc tieäc tuøng, tieát kieäm tieàn trong luùc kinh teá khoù khaên. Ñaïi gia Huyønh Duy Thieän luùc naøo cuõng aùo quaàn baûnh bao, daùng moät phuù oâng tieàn vaøo nhö thaùc ñoå, tieàn ra nhoû gioït nhö möa phuøn. Nguyeãn Vaên Hieàn ñuùng nghóa maëc daàu thöôøng ngöôïc laïi nhö teân nhoû thì raát böï. OÂng ñoäi noùn ngöôïc, mang kính ñen, neáu ngöôøi yeáu boùng vía nhìn thaáy chaéc teø trong quaàn. Ma Phöôùc luoân tìm nôi vaéng veû chaéc sôï ngöôøi xin giuùp ñôõ gì ñaây.

Laàn hoäi ngoä naày, ñieàu laøm toâi xuùc ñoäng nhaát laø nhìn hình aûnh K21 Hoaøng Kim Truy, Nguyeãn Ngoïc Ñieäp, Huyønh Quang Tuaân, Nguyeãn Vieát Tröôøng, Hoaøng Nga, Nguyeãn Vaên Trung coá gaéng baèng moïi caùch ñaõ ñeán vôùi anh em. Chaéc trong thaâm taâm hoï nghó khoâng bieát coù coøn kòp khoâng, thôøi gian coù coøn ñuû khoâng laøm nhieàu ngöôøi boài hoài laãn xuùc ñoäng. NT Quaùch Vónh Tröôøng vaø NÑ Xuaân ñôøn coø cuõng ñeán vì K21. Maëc daàu theå xaùc khoâng troïn veïn hoaëc thaân theå yeáu ñuoái hao moøn vì baïo bònh ñaõ ñeán döï hoäi ngoä vôùi K21 theå hieän söùc maïnh tình ñoàng moân vaãn coøn trong huyeát quaûn. Xuaân ñôøn coø nhieàu kyû nieäm vôùi K21, chôi ñaøn trong ban nhaïc Ñöùc Baûo vaø Vaïn Thoï hôn 30 naêm maø khoâng ngöôøi cheát naøo cheâ ñaùnh ñaøn dôû.

Chuùng toâi raát traân troïng tình caûm naày, tình caûm chæ coù trong tình töï voõ bò cao quyù maø taát caû chuùng ta coá gìn giöõ vaø duy trì ñeán ngaøy hoâm nay. Trong loøng moïi ngöôøi ñeàu naém laáy cô hoäi hieám hoi ñeå nhìn laïi maët muõi anh em, thaêm hoûi söùc khoeû laãn nhau cuõng nhö luyeán tieác nhöõng ngöôøi ñaõ ra ñi vónh vieãn. Baây giôø chuùng ta khoâng coøn ñôn vò, khoâng coøn chính phuû, chæ coøn laïi ñoäc nhaát tình ñoàng moân thieâng


lieâng vaø baát dieät. Haèng naêm töøng ngöôøi laàn löôït ra ñi, neáu chuùng ta khoâng gaëp hoï neáu coù cô hoäi thì vónh vieãn chuùng ta khoâng bao giôø gaëp ñöôïc, daàu hoái tieác cuõng quaù muoän maøng.

Maëc daàu treân thöïc teá tröôøng meï khoâng coøn, nhöng trong thaâm taâm moãi ngöôøi vaãn coøn giöõ ñöôïc tình töï voõ bò thaät cao quyù. Ñieàu naày toâi mong moûi qua côn meät moûi sau thôøi gian saép xeáp ñaïi hoäi cuõng nhö baát ñoàng, cuõng tieáp tuïc vaùc ngaø ñeå K21 coù ñöôïc ngaøy ñaïi hoäi vui veû trong hai naêm ñeán 2012. Chaéc chaén anh em naøo coøn leát ñöôïc seõ ñeán vôùi anh em khoâng quaûn ngaïi ñöôøng xaù xa xoâi cuõng nhö hao taøi toán cuûa. Quyù phu nhaân coá gaéng cuøng choàng treân ñöôøng phoù hoäi, goùi gheùm trong khoaûn tieàn döôõng giaø moät caùch kheùo leùo laøm sao ñeå ñeán tham döï ñaïi hoäi moät caùch ñaày ñuû nhaát. Chuùng ta coù baát hoøa ngöôøi naøo ñoù cuõng vì khoùa maø ñeán ñöøng e ngaïi, thôøi gian khoâng coøn nhieàu ñeå chuùng ta tính hôn thieät.

Xa vaéng töø xöa taøn chinh chieán Veà ñaây thaàm nhôù chuyeän ñôøi nhau Yeâu thöông noåi khuaát töøng hôi thôû Tình bao nhieâu ñuû xoùt xa saàu (Leâ Anh)

Khoùa 12 Coäng Hoøa Toå chöùc hoäi ngoä kyû nieäm 55 naêm ngaøy nhaäp Tröôøng Voõ Bò Lieân Quaân Ñaø Laït (10/10/1955-10/10/2010) Sau 55 naêm nhìn laïi

Dö aâm buoåi hoäi ngoä cuûa caùc cöïu SVSQ Khoùa 12 Coäng Hoøa, kyû nieäm 55 naêm ngaøy nhaäp Tröôøng VOÕ BÒ

LIEÂN QUAÂN ÑAØ LAÏT ñaõ troâi qua, nhöng aâm höôûng vaãn coøn in ñaäm trong loøng cuûa moïi ngöôøi.

Coøn bieát bao söï ñau buoàn thay ñoåi theo chieàu daøi lòch söû cuûa ñaát nöôùc Vieät Nam thaân yeâu sau ngaøy CSVN chieám cöù mieàn Nam, naêm 1975.

Hoâm nay Chuû nhaät ngaøy 10 thaùng 10 naêm 2010, caùc anh chò vaø caùc chaùu töø khaép nôi tuï taäp taïi hoäi tröôøng nhaät baùo

ÑA HIEÄU 92 311

Vieät Herald toïa laïc treân ñöôøng Moran, trong khu phoá Bolsa cuûa thaønh phoá Westminster, thuû ñoâ cuûa ngöôøi Vieät tî naïn coïng saûn. Caùc anh chò goùp moãi ngöôøi moät tay, ñaõ nhanh choùng saép xeáp chu toaøn phoøng hoäi thaät trang nghieâm vaø aám cuùng. Baøn thôø Toå Quoác ñöôïc ñaët ngay ngaén chính giöõa treân buïc cao, hai beân laø Quoác kyø VNCH vaø Hoa kyø, cuøng bieåu ngöõ chaøo möøng ñaïi hoäi. Treân baøn thôø toå quoác coù ñaày ñuû höông aùn nhang ñeøn hoa quaû thaät trang troïng.

Buoåi hoäi ngoä naêm nay, töø khaép nôi caùc anh chò veà tham döï goàm coù:

- Töø Phaùp quoác coù Anh chò Leâ Ngoïc Dieäp- Töø Canada coù caùc anh chò Traàn Vaên Thanh vaø Traàn

Phöông Queá- Töø caùc Tieåu bang xa ñeán coù caùc anh chò Traàn baù Xöû

(Massachusetts) anh Leâ vaên Giaøu (Texas) anh Nguyeãn thaønh Hai (West Virginia) anh chò Trònh Baù Loäc (Arizona) Anh chò Laâm Duy Tieân (Washington D.C)

- Töø Seatle (Washington State) coù Hoøa Thöôïng Thích Minh Chieáu.

- Töø Baéc Cali (Thung Luõng Hoa Vaøng) coù ca ù c anh chò Nguyeãn Coâng Luaän, anh chò N g o â T h a n h Tuøng, anh chò Phan Vaên Phuùc, anh chò Vuõ Löõ Trình, Anh Leâ Troïng Hieäp.

- Phaàn coøn laïi laø anh chò vaø caùc chaùu töø Nam Cali vaø caùc chò Quaû phuï: Ngoâ Vaên Khoaùch – Löu Vónh Trieàu – Traàn Tam Kyø – Ñaëng Phuøng Hieáu.

Ngoaøi ra coøn coù moät soá anh chò em vaéng maët trong kyø hoïp maët naøy nhö:

Anh Phaïm Haäu - Nhaø thô Nhaát Tuaán - ñaõ coù moät thôøi laø

Caùc CSVSQ Khoùa 12 trong ngaøy hoïp khoùa


Thaàn töôïng cuûa bieát bao nhieâu nöõ sinh vôùi “Chuyeän Chuùng Mình”. Anh Maïch Vaên Tröôøng laâu laém roài chuùng toâi chöa ñöôïc ñoïc theâm nhöõng baøi vieát cuûa anh, maëc daàu thænh thoaûng cuõng ñöôïc nhìn thaáy teân anh treân baùo chí vaø moät vaøi laàn coøn thaáy anh xuaát hieän treân truyeàn hình. Mong kyø hoïp maët tôùi seõ coù söï hieän dieän cuûa anh chò.

Anh Hoà Vaên Taâm ñaõ 2 naêm roài khoâng gaëp. Töø khi anh ra veà, coâ em cuûa anh vaø caùc chaùu mong Caäu kyø hoïp maët tôùi, gia ñình seõ gaëp laïi anh. Hy voïng nhöõng kyø hoïp khoùa tôùi, quyù anh chò trong ñaïi gia ñình Khoùa 12 Coäng Hoøa coá gaéng thu xeáp cuøng veà hoäi ngoä vôùi anh chò em.

Kyø hoïp khoùa kyû nieäm 55 naêm ngaøy nhaäp tröôøng naêm nay, thieän chí vaø nhieät tình nhaát, phaûi nhaéc ñeán caùc anh chò ôû thung luõng hoa vaøng veà tham döï. Anh Hieäp naêm nay chæ veà döïï moät mình, thieáu chò Hieäp, raát mong kyø hoïp tôùi chò seõ veà döï vôùi anh.

Anh chò Luaän, anh chò Tuøng anh chò Trình khoâng bao giôø leû boùng trong caùc buoåi hoïp khoùa.

Anh chò Phuùc, caëp ñoâi raát hieáu khaùch, nhieät tình vôùi baïn höõu maø ñaõ coù laàn anh chò öu aùi cho chuùng toâi “taïm truù’ nhaân coù dòp leân San Jose. Xin caûm ôn anh chò Phuùc vaø caùc chaùu thaät nhieàu.

Buoåi hoïp maët thaät ñaùng tieác veà söï vaéng boùng cuûa anh chò Hoaøng Moäng Caäy, mong sao kyø tôùi laïi gaëp anh chò. Moät ñieàu nöõa caàn phaûi nhaéc ñeán, laø moät ngöôøi ca só coù haïng cuûa khoùa 12, haùt raát hay, raát tình töù, nhaûy raát gioûi maø kyø naøy laïi vaéng maët; ñoù laø anh Ngoâ Nhö Khueâ, ñaùng tieác! Hy voïng kyø hoïp maët naêm tôùi anh chò seõ veà döï ñeå mang tieáng haùt traàm aám ñeán moïi ngöôøi cuøng thöôûng thöùc.

Cuõng kyø hoïp maët naøy taïi Santa Ana vaéng boùng theâm moät ngöôøi maø caùc kyø hoïp maët tröôùc ñaây khoâng bao giôø vaéng maët: ñoù laø anh Traàn Ngoïc Bích. Ñöôïc bieát vì lyù do söcù khoûe anh khoâng theå tham döï ñöôïc. Thaät ñaùng tieác, mong sao söùc khoûe anh mau bình phuïc ñeå anh seõ tham döï kyø hoïp maët tôùi.

Trong baøi vieát naøy, neáu ghi thieáu nhöõng baàu nhieät huyeát vaø söï giuùp ñôõ taän tình cuûa theá heä thöù 2 con chaùu caùc cöïu SVSQ khoùa 12 laø moät thieáu soùt to lôùn. Xin vinh danh caùc

ÑA HIEÄU 92 313

chaùu con cuûa caùc anh chò K12:Chaùu Thanh Nga con anh chò Löõ, ngay töø caùc laàn hoïp

maët tröôùc cho ñeán kyø hoïp maët naøy, chaùu Thanh Nga ñaõ heát loøng noã löïc hoã trôï, giuùp ñôõ cho ban toå chöùc ñaït ñöôïc keát quaû myõ maõn trong ñeâm daï tieäc vöøa qua.

Chaùu Minh Vuõ con anh chò Boäi ñaõ giuùp ñôõ cho caùc chuù caùc baùc töø saùng cho ñeáùn chieàu toái ñeåõ quay phim, chuïp hình, cuõng nhö goùp moät tay giuùp ñôõ moïi vieäc trong ngaøy hoïp khoùa.

Chaùu Thoáng Löu con cuûa chò quaû phuï Löu Vónh Trieàu, chaùu raát nhieät tình, haêng say chuïp aûnh vaø taän tình giuùp ñôõ raát nhieàu treân moïi phöông dieän trong suoát ngaøy hoïp khoùa. Xin caûm ôn caùc chaùu raát nhieàu ñaõ hoã trôï coâng söùc, tinh thaàn, vaät chaát ñeå cho ngaøy hoïp khoùa cuûa caùc baùc, coâ, chuù ñaït ñöôïc thaønh quaû toát ñeïp.

Moät ghi nhaän raát quan troïng, ñoù laø chò Caàm vaø chò Boäi ñaõ laøm nhieäm vuï “thaâu ngaân vieân” raát teá nhò, uyeån chuyeån vaø chính xaùc, moãi khi caùc anh ñeán ñoùng tieàn nieân lieãm cuûa khoùa vaø thaâu tieàn aåm thöïc trong ñeâm daï tieäc.

Ñuùng 10g10 ngaøy 10/10/2010 Leã khai maïc buoåi hoïp maët baét ñaàu vôùi nghi leã trang nghieâm: chaøo quoác kyø VNCH vaø Hoa Kyø; tieáp theo laø moät phuùt maëc nieäm caùc anh huøng töû só vò quoác vong thaân cuõng nhö caùc baïn höõu trong Khoùa 12 ñaõ quaù vaõng.

Tieáp theo chöông trình, trong phaàn môû ñaàu anh Quang ñaïi dieän Khoùa 12 leân noùi vaøi lôøi veà yù nghóa cuûa ngaøy hoïp maët, ñoàng thôøi giôùi thieäu vôùi caùc anh chò em trong khoùa döï buoåi hoïp hoâm nay. Ñaëc bieät 2 vò cöïu só quan caùn boä cuûa khoùa 12 cuõng ñeán tham döï buoåi hoäi thaûo saùng nay ñoù laø Nieân tröôûng Huyønh Böûu Sôn vaø Nieân tröôûng Traàn Moâïng Di vaø phu nhaân. Cuõng trong phaàn trình baøy, anh Quang ñaõ thoâng baùo nhöõng tin vui cuõng nhö tin buoàn coù lieân quan ñeán Khoùa 12 deå anh chò em trong khoùa cuøng bieát.

Tin vui: Trong Khoùa 12, ai cuõng bieát cöïu SVSQ Nguyeãn Höõu Baèng, khi ñeán ñònh cö taïi Hoa Kyø, ñaõ xuaát gia tu taäp vaø trôû thaønh Thöôïng Toïa vôùi Phaùp Danh Thích Minh Chieáu vaøgaàn ñaây ñöôïc phong leân chöùc Hoøa Thöôïng. Buoåi leã taán phong ñöôïc toå chöùc taïi Canada trong naêm 2010 döôùi söï


chuû leã cuûa Hoøa Thöôïng Thích T a â m C h a â u . (Phaàn giôùi thieäu ñaëc bieät naøy do anh Leâ Troïng Hieäp trình baøy.)

T i n k h o â n g vui: Trong 2 naêm 2009 ñeán thaùng 10 naêm 2010, coù 9 anh em trong khoùa ñaõ ra ñi,

naâng toång soá caùc baïn höõu trong Khoùa 12 ñaõ quaù vaõng leân 61 ngöôøi. Taát caû anh chò em trong khoùa daønh moät phuùt im laëng ñeå nhôù ñeán caùc baïn höõu ñaõ quaù vaõng.

Tieáp theo anh Traàn Vaên Thanh töø Canada ñeán, leân trình baøy tình hình sinh hoaït cuûa taäp theå Voõ Bò taïi Canada vaø anh Laâm Duy Tieân leân trình baøy tình hình sinh hoaït cuûa taäp theå Voõ Bò taïi Washington D.C. Anh Nguyeãn Vaên Taêng (thuû quyõ) leân trình baøy phaàn chi, thu trong 2 naêm vöøa qua.

Vaøo luùc 12 giôø tröa nghæ giaûi lao vaø duøng thöùc aên nheï, cuøng haøn huyeân taâm söï ñuû moïi ñeà taøi.

Ñeán 1g30 chieàu laïi tieáp tuïc sinh hoaït noäi boä cho ñeán 16g30 thì buoåi sinh hoaït chaám döùt ñeå anh chò em coù thôøi gian chuaån bò cho buoåi daï tieäc vaøo buoåi toái cuøng ngaøy. Daï tieäc ñöôïc toå chöùc taïi nhaø haøng LAØNG NGON toïa laïc taïi Beach Blvd. Môùi 6g chieàu, caùc anh chò em trong khoùa vaø caùc quan khaùch ñaõ laàn löôït ñeán nhaø haøng vôùi lôøi chaøo hoûi thaân tình, nhöõng tieáng noùi cöôøi roâm raõ.

Anh chò em trong khoùa raát vui möøng ñoùn tieáp caùc vò cöïu Nieân tröôûng só quan caùn boä vaø phu nhaân cuøng ñeán tham döï ñeâm daï tieäc ñaäm tình thaân thöông naøy.

Ngoaøi ra, ñeâm daï tieäc naøy Khoùa 12 Coäng Hoøa raát haân haïnh ñöôïc ñoùn tieáp Phu Nhaân Cöïu Toång Thoáng VNCH Nguyeãn Vaên Thieäu, nguyeân Chæ Huy Tröôûng Tröôøng Voõ Bò Lieân Quaân Ñaø Laït vaøo naêm 1955.

CSVSQ Hoà Hieäp taëng quaø löu nieäm phu nhaân cöïu TT/VNCH

ÑA HIEÄU 92 315

Ñuùng 7 giôø toái, anh ñaïi dieän Khoùa 12 leân chaøo möøng quyù vò quan khaùch, cuõng nhö anh chò em vaø caùc chaùu trong ñaïi gia ñình Khoùa 12 Coäng Hoøa. Tieáp ñeán laø nghi leã Truy Ñieäu Truyeàn Thoáng cuûa Tröôøng VBQG/VN. Taát caû moïi ngöôøi hieän dieän trong ñeâm daï tieäc ñeàu laéng ñoïng taâm tö cuøng laéng nghe nhöõng lôøi theà ñanh theùp, huøng traùng vaø linh thieâng quyeän chung tieáng chieâng, tieáng troáng thuùc giuïc töøng hoài cuûa Tröôøng Meï naêm xöa khi caùc SVSQ Voõ Bò saép ra tröôøng, trong söï vinh döï ñöôïc trôû thaønh só quan öu tuù cuûa ñaáùt nöôùc thaân yeâu.

Leã truy ñieäu truyeàn thoáng chaám döùt, anh ñaïi dieän khoùa ñaõ môøi cöïu SVSQ Hoà Hieäp laø AÙ Khoa cuûa Khoùa 12 leân trao taëng kyû vaät kyû nieäm ñeán TT Phu Nhaân. Tieáp theo cöïu SVSQ Löu Vónh Löõ leân trao taëng quaø kyû nieäm cho Nieân tröôûng só quan caùn boäâ Traàn Moäng Di.

Cöïu SVSQ Leâ Troïng Hieäp trao taëng quaø kyû nieäm cho Nieân tröôûng só quan caùn boä Huyønh Böûu Sôn. Cöïu SVSQ Nguyeàn Vaên Taêng trao taëng quaø kyû nieäm cho Nieân tröôûng só quan caùn boäâ Nguyeãn Vaên Oaùnh.

Chöông trình ñöôïc tieáp noái vôùi phaàn caét chieác baùnh ñaëc bieät ñeå kyû nieäm 55 naêm ngaøy nhaäp tröôøng Voõ Bò cuûa Khoùa 12 Coäng Hoøa, do cöïu TT Phu Nhaân vaø caùc nieân tröôûng só quan caùn boä cuûa Khoùa 12 ñaûm traùch. Ngay sau ñoù buoåi daï tieäc baét ñaàu, phaàn aåm thöïc do Nhaø haøng LAØNG NGON lo chuaån bò töø tröôùc.

Phaàn MC ñeâm daï tieäc naøy do chaùu Thanh Nga, aùi nöõ cuûa anh chò Löu Vónh Lö,õ höôùng daãn chöông trình. Chaùu Thanh Nga laø moät MC duyeân daùng haáp daãn, ñaày ñuû phong ñoä cuûa moät vò nöõ löu.

Môû ñaàu cho chöông trình vaên ngheä ñeâm nay, caëp “uyeân öông” cuûa Khoùa 12 laø anh chò Traàn Vaên Thanh ñeán töøø Canada trình baøy 2 baûn nhaïc: Bieät Kinh Kyø vaø Ai Leân Xöù Hoa Ñaøo, kyû nieäm moät thôøi ñaày hoa moäng cuûa caùc cöïu SVSQ khoùa 12. Caëp ñoâi naøy haùt raát hay, laïi raát tình töù, quan khaùch nhieät lieät hoan hoâ. Tieáp theo MC Thanh Nga trình baøy moät baûn nhaïc Phaùp ñaày truyeàn caûm vaø aám aùp.

Ñeâm nay, ñaëc bieät coù moät chaøng thanh nieân treû tuoåi taøi


cao, laïi ñeïp trai ñaõ trình baøy nhöõng baûn nhaïc thaät soâi ñoäng, raát ñöôïc söï taùn thöôûng cuûa moïi ngöôøi ñoù laø chaùu Duõng Nhaân, con cuûa anh chò Nguyeãn Vaên Taêng.

Buoåi daï tieäc coøn coù söï goùp maët cuûa chò Minh Nguyeät, phu nhaân cuûa cöïu SVSQ Nam Sinh Tín Khoùa 17, Chò ñaõ trình baøy baûn nhaïc “Hai Haøng Caây So Ñuõa” thuoäc loaïi tuø ca, giao duyeân vôùi moät baøi voïng coå do chính chò soaïn, ñaõ khieán cho moät soá chò tröôùc ñaây ñaõ töøng ñi thaêm nuoâi choàng khi coøn bò tuø ñaøy döôùi cheá ñoä coäïng saûn, ngaäm nguøi vaø caûm ñoâïng.

Tieáp phaàn “caây nhaø laù vöôøn”, anh Khanh ñaõ trình baøy 2 baûn nhaïc ngoaïi quoác thaät haáp daãn roâm raõ vaø töôi vui, moïi ngöôøi laïi ra saøn nhaûy khieâu vuõ raát nhieät tình.

Anh Xöû, töø Massachusetts ñaõ haùt moät baûn nhaïc tình thaät tình töù, thaät ngoït ngaøo, laøm cho nhieàu ngöôøi tham döï ñeâm daï tieäc cuøng thöôûng thöùc tieáng haùt raát truyeàn caûm cuûa anh.

Buoåi daï tieäc chaám döùt luùc 10g ñeâm. Anh chò em Khoùa 12 vaø quan khaùch ra veà trong nieàm luyeán tieác luùc chia tay. Thoâi xin heïn quyù vò cuøng caùc baïn sang naêm ta laïi gaëp nhau trong kyø hoïp khoùa.

Trong cuoäc ñôøi cuûa moãi moät con ngöôøi ñaõ phaûi traûi qua bieát bao cuoäc thaêng traàm beå daâu cuûa queâ höông ñaát nöôùc.

Khi xöa, thôøi coøn trai treû traøn ñaày nhieät huyeát, nieàm tin, vaø söùc soáng vôùi kyø voïng coù moät töông lai ñaày saùng laïn seõ ñaït ñöôïc nhö yù muoán. Theá maø hoâm nay taát caû ñeàu tan bieán nhö boït bieån; vôùi tuoåi giaø roài ñaây ta coøn laïi nhöõng gì? Khi löng ñaõ coøng, toùc ñaõ baïc, maét ñaõ môø vaø söùc khoûe ñaõ quaù hao moøn sau maáy möôi naêm thay ñoåi.

Neáu moät mai khi ta khoâng coøn ñuû naêng löïc ñeå toàn taïi, ñaønh trôû veà vôùi caùt buïi, thì ñieàu ñoù coù heà chi!

Xin haõy bình thaûn mæm cöôøi bay vaøo vuõ truï hö voâ nhö moät vì sao laïc thaät yeân bình.

TÒNH NHÖ K12

ÑA HIEÄU 92 317

Hoäi Ngoä 49 Naêm Khoùa 18 TVBQGVN Ngaøy 19 & 20 Thaùng 11 Naêm 2010

Taïi Houston, TexasTieåu Söû K18Kính thöa quyù vò,49 naêm tröôùc, cuõng vaøo thôøi ñieåm naøy, 201 anh em chuùng

toâi keû Trung, ngöôøi Baéc, ngöôøi Nam, khoâng phaân bieät giai caáp trong xaõ hoäi, khoâng phaân bieät toân giaùo, khoâng phaân bieät caù tính, khoâng phaân bieät gioïng noùi cuûa töøng caù nhaân, chuùng toâi, töø thaønh thò ñeán thoân queâ, töø Ñoâng Haø, Quaûng Trò ñeán Caø Mau, ñeán Vöông Quoác Laøo teà töïu veà Ñaø Laït baèng moïi phöông tieän: ñöôøng bay, ñöôøng boä, ñöôøng xe löûa ñeå gia nhaäp Khoùa 18 tröôøng Voõ Bò Quoác Gia theo tieáng goïi cuûa Toå Quoác Vieät Nam. Meï Voõ Bò Ñaø Laït ñaõ cöu mang chuùng toâi töø ñoù, vaø chuùng toâi coù cuøng chung giaáy khai sanh:

Teân ñöùa treû: Trai Voõ Bò Khoùa 18Teân Cha: Toå Quoác Vieät NamTeân Meï: Voõ Bò Ñaø LaïtNgaøy sinh: 23 thaùng 11, naêm 1961

Thöa quyù vò, cuøng caùc baïn thaân meán,Sau 49 naêm laën loäi xoâng pha, vaøo sinh ra töû, sau bieán coá

thaùng 4/75, vì vaän nöôùc, chuùng toâi ñaønh oâm nhöõng maûnh pha leâ vôõ vuïn cuûa chính theå VNCH löu laïc khaép naêm chaâu. Ngaøy nay, moät soá anh em chuùng toâi ñaõ hy sinh cho toå quoác, hay boû mình trong caùc traïi lao tuø coäng saûn (caùi maø hoï goïi laø Hoïc Taäp Caûi Taïo!), moät soá boû mình nôi bieån caû hay nôi röøng saâu, ñeå ñi tìm Töï Do, moät soá khaùc khoâng kham noåi ñoaïn ñöôøng daøi vì beänh taät, vì tuoåi ñôøi choàng chaát, moät soá hieän coøn ôû queâ nhaø, moät soá hieän coøn ngoài ñaây, maø moät soá baïn ñaõ hy sinh moät phaàn thaân theå cho Queâ Höông Vieät Nam!

Nôi queâ nhaø, chuùng toâi laø nhöõng só quan hieän dòch, chieán só cho Töï Do, kieán thieát vaø baûo veä queâ höông Vieät Nam, ñem an bình cho ngöôøi daân.

Nôi queâ ngöôøi, chuùng toâi coù ngöôøi trôû thaønh muïc sö, tu só, coù ngöôøi thaønh coâng treân ñöôøng hoïc vaán, treân thöông tröôøng, vaø nhieàu laõnh vöïc kyõ thuaät, khoa hoïc, chuùng toâi ñaõ lao taâm lao löïc, thích nghi vôùi hoaøn caûnh theo ñuùng nghóa


"Ña Naêng Ña Hieäu" nhö tröôøng Meï ñaõ ñaøo taïo. Trong khi nhaøn roãi, anh em xöôùng hoïa thi phuù, ñaøm ñaïo vôùi nhau raát thaân tình treân dieãn ñaøn cuûa khoaù. Nhöng duø baát cöù hoaøn caûnh naøo, anh em K18 vaãn moät loøng aâm æ ñaáu tranh, daán thaân vaøo caùc taäp theå choáng Coäng mong ngaøy giaûi theå cheá ñoä CS treân phaàn ñaát thaân yeâu Vieät Nam.

Thöa quyù vò, ñoù laø nhöõng NGÖÔØI vieát neân tieåu söû Khoùa 18 VBÑL.

Beân caïnh ñoù, luùc naøo cuõng saùt caùnh cuøng chuùng toâi, san seõ nhöõng noãi vui buoàn cuûa cuoäc ñôøi nhöõng ngöôøi chieán só hieän dòch K18 Voõ Bò Ñaø Laït, chaêm lo daïy doã con caùi neân ngöôøi khoân lôùn thay choàng trong hoài Quoác Naïn. Söï hy sinh voâ bôø, nhöng luoân moät loøng saét son: Ñoù laø caùc Naøng Daâu Voõ Bò K18. Caùc chò ñaõ cuøng chuùng toâi vieát neân tieåu söû Khoùa 18 Voõ Bò Ñaø Laït.

Caùc baïn thaân meán, caùc baïn ñaõ, ñang vaø seõ tieáp tuïc vieát noát tieåu söû K18 Voõ Bò Ñaø Laït cho ñeán khi ngöôøi cuoái cuøng trong chuùng ta naèm xuoáng. Roài, sau ñoù haäu dueä K18 Voõ Bò Ñaø Laït seõ tieáp tuïc trang söû maø cha oâng ñeå laïi coøn dang dôû!

Thöa quyù vò cuøng caùc baïn thaân meán,Taäp theå K18 ñaõ cuøng caùc khoùa Nieân Tröôûng vaø caùc khoaù

ñaøn em laøm raïng danh Tröôøng Meï, ñöôïc coi laø ngoâi tröôøng quaân söï danh tieáng baäc nhaát vuøng Ñoâng Nam AÙ, vaø ñöôïc xeáp ngang haøng vôùi West Point cuûa Myõ, Saint Cyr cuûa Phaùp. Chuùng ta coù quyeàn haõnh dieän vì ñaõ noi göông caùc baäc ñaøn anh nhö Nieân Tröôûng Coá Toång Thoáng Nguyeãn Vaên Thieäu, K1, Nieân Tröôûng Robert Löûa Nguyeãn Xuaân Phuùc, K16 vaø bao nhieâu ngöôøi nöõa maø Tröôøng Meï ñaõ hun ñuùc "Vaên, Trí, Duõng" ñeå trôû thaønh nhöõng chieán só can tröôøng cuûa quaân ñoäi, nhöõng caùn boä noàng coát trong caùc guoàng maùy quoác gia.

K18 ra tröôøng 191 ngöôøi ngaøy 23 thaùng 11 naêm 1963, laø moät trong vaøi khoùa cuûa TVBQGVN, ñaëc bieät ñöôïc phaân phoái phuïc vuï caùc Quaân Binh Chuûng theo nhu caàu cuûa Quaân Löïc VNCH. Cho ñeán nay coù 76 anh em ñaõ vónh vieãn ra ñi, ñaõ coù bao nhieâu naøng daâu Voõ Bò K18 cuõng xa rôøi chuùng toâi, trong ñoù coù nhaø toâi, vaø gaàn ñaây nhaát laø chò Leâ Caàu vöøa maát caùch nay vaøi tuaàn leã.

Chuùng ta hoïp maët vui veû hoâm nay, nhöng haõy ñöøng queân nhöõng ngöôøi ñaõ cuøng chuùng ta vieát neân trang söû cuûa Khoùa

ÑA HIEÄU 92 319

18 Voõ Bò Ñaø Laït. Thöa quyù vò cuøng caùc baïn thaân meán,Sôû dó sau 49 naêm maø chuùng ta coøn ñöôïc ngoài laïi vôùi nhau

trong khung caûnh ñaàm aám nhö vaày, con caùi ñöôïc neân ngöôøi khoân lôùn, phaàn lôùn nhôø söï hy sinh, lo laéng cuûa caùc Môï K18 maø khoâng bao giôø than van. Caùc Chò cuõng laøm vieäc vaát vaû, baèng chöùng laø hieän nay haàu heát caùc CAÄU 18 ñaõ veà höu, nhöng caùc MÔÏ 18 vaãn coøn phaûi ñi laøm vì vaãn coøn nhö... tuoåi 18! Noùi chung, ngöôøi phuï nöõ Vieät Nam soáng ôû ñaây cöïc nhoïc vaø hy sinh coøn hôn chuùng ta. Vaäy, ñeå chaám döùt phaàn giôùi thieäu Tieåu Söû Khoùa 18 Voõ Bò Ñaø Laït, chuùng toâi xin quyù vò quan khaùch, quyù Nieân Tröôûng vaø caùc baïn haõy trao chieác "Boâng Hoàng" cho quyù coâ, quyù baø coù maët trong buoåi daï tieäc hoâm nay ñeå toû loøng caûm kích cuûa mình ñoái vôùi söï hy sinh cao caû cuûa ngöôøi phuï nöõ Vieät Nam.

Xin caûm ôn Quyù vò vaø môøi quyù vò trao hoa. Chöông Trình Vaên Ngheä "Caây Nhaø Laù Vöôøn" do caùc

Cöïu SVSQ K18, gia ñình Voõ Bò vaø caùc thaân höõu hoäi AÙi Höõu Soùc traêng - Baïc Lieâu - Caø Mau ñaûm traùch. Chöông trình phong phuù nhôø söï ñieàu hôïp nhòp nhaøng duyeân daùng cuûa chò Thu Nga vaø coâ Hoàng Mai. Caùc gioïng ca cuûa thaân höõu thaät ngoït ngaøo. Caùc gioïng ca Voõ Bò tuy tuoåi ñaõ cao nhöng vaãn traàm aám vaø truyeàn caûm nhö nhöõng tieáng noùi töï ñaùy loøng cuûa NT Traàn Ngoïc Toaøn K16, baïn Laõ Quyù Trang, Phaïm Vaên Hoaø, Traàn Vaên Ngoïc K18...

Buoåi tieäc ñöôïc tieáp noái vôùi phaàn daï vuõ thaät vui vaø ñaàm aám trong tình thaân gia ñình. Moïi ngöôøi khi ra veà coøn löu luyeán. Vaán vöông ñaâu ñoù quanh phoøng daï tieäc, trong khoâng khí, sôïi daây voâ hình noái keát chuùng ta vôùi nhau. Dö aâm ñeâm daï tieäc vaø hình aûnh ngaøy Hoäi Ngoä 49 naêm cuûa caùc anh em K18 seõ maõi maõi ñeå laïi loøng chuùng ta vaø quan khaùch nhöõng kyû nieäm khoù queân.

Buoåi tieäc roài cuõng ñeán hoài keát thuùc. Anh em chia tay. Mai ñaây moãi ngöôøi moãi höôùng trôû veà nhöng tình töï Voõ Bò, tình töï K18 sau hai ngaøy Ñaïi Hoäi taïi Houston Texas seõ beàn vöõng vaø thaét chaët theâm hôn.

Caùm ôn taát caû caùc baïn ñaõ veà tham döï ngaøy hoäi ngoä 49 naêm. Chuùc caùc Caäu Môï nhieàu may maén, caàu mong caùc baïn


ñöôïc khang kieän, an vui vaø ra veà vôùi nhöõng hình aûnh ñeïp trong hai ngaøy Ñaïi Hoäi, vôùi nhöõng kyû nieäm khoù queân vaø haõy mang thoâng ñieäp ngaøy Hoäi ngoä naêm nay ñeán cho nhöõng ngöôøi baïn K18 maø baïn gaëp gôõ treân ñöôøng ñôøi.

Buoåi daï tieäc hoäi ngoä keát thuùc luùc 11g30 ñeâm.Töôøng thuaät: Phaïm Vaên Hoøa

Hình aûnh Hoäi Ngoä 49 naêm Khoùa 18 TVBQGVN

Chuïp bôûi: Nguyeãn Vaên Thieät, La ï i Ñ ình Ña ù n , Nguyeãn Khoa Loäc

ÑA HIEÄU 92 321

Chuùc MöøngToøa soaïn ñöôïc tin vui gia ñình CSVSQ Nguyeãn

Xuaân Thi K19 seõ cöû haønh leã thaønh hoân cho Chaùu:

NGUYEÃN XUAÂN THÖÔNG ñeïp duyeân cuøng

NGUYEÃN KHAÙNH VAÂN

Hoân leã cöû haønh ngaøy 13 thaùng 11 naêm 2010 taïi tö gia 621 N. Moraga St. #3, Anaheim, CA 92801.

Toøa soaïn Ña Hieäu xin chuùc möøng Anh Chò Hoaøng, vaø meán chuùc hai Chaùu:

Traêm Naêm Haïnh Phuùc,Saéc Caàm Hoøa Hôïp.

Toøa Soaïn Ña Hieäu


Chuùc MöøngNhaän ñöôïc hoàng thieäp baùo tin Chò Quaû Phuï

Nguyeãn Baù Kyø, nhuû danh Taï Bích Haø cöû haønh Leã Thaønh Hoân cho thöù nam laø chaùu:

NGUYEÃN HUY TUØNG ñeïp duyeân cuøng chaùu:

ÑAØM LAN ANHHoân leã ñöôïc cöû haønh vaøo ngaøy 19 thaùng 12 naêm

2010, taïi Pleasanton, California, Hoa kyø.

Ñaïi Gia Ñình K20/TVBQGVN xin chia vui cuøngChò Nguyeãn Baù Kyø vaø thöông meán chuùc hai chaùu

TRAÊM NAÊM HAÏNH PHUÙC

TM. Ban Ñaïi Dieän K20Leâ Taán Taøi

ÑA HIEÄU 92 323

THAØNH KÍNH PHAÂN ÖU


Ñöôïc tin buoàn:

Cuï oâng Phaïm Minh Coâng

laø thaân phuï cuûa Baø Phaïm Thò Oanh, nhaïc phuï cöïu CSVSQ Ñaøo Ñöùc Baûo K21, vöøa taï theá taïi San Diego luùc 9:30 AM ngaøy 09/10/2010, töùc ngaøy moàng 03 thaùng 08 naêm Canh Daàn, höôûng thoï 88 tuoåi.

Toaøn theå CSVSQ Khoùa 21 vaø gia ñình xin thaønh kính phaân öu cuøng anh chò Baûo vaø nguyeän caàu höông linh Cuï sôùm veà coõi vónh haèng.

Ban Ñaïi dieän Khoùa 21

Khoùa 21 raát ñau buoàn thoâng baùo ñeán ñaïi gia ñình Voõ Bò:

CSVSQ Nguyeãn Baù Saùng

Ñaïi Ñoäi C/Khoùa 21, vöøa taï theá luùc 12:45 ngaøy 14 thaùng 9, naêm 2010 taïi Massachusetts.

Toaøn theå CSVSQ Khoùa 21 vaø gia ñình xin thaønh kính phaân öu cuøng chò Saùng vaø caùc chaùu.

Nguyeän caàu linh hoàn baïn Saùng sôùm höôûng nhan thaùnh Chuùa.

Ban Ñaïi dieän Khoùa 21




Raát xuùc ñoäng nhaän ñöôïc tin buoàn:

Cuï Nguyeãn Thoï

laø thaân phuï cuûa CSVSQ Nguyeãn Phöôùc Cöôøng, K30, Hoäi Phoù Hoäi Cöïu Sinh Vieân Só Quan Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam, Oklahoma, ñaõ maõn phaàn taïi Louisiana, höôûng thoï 78 tuoåi.

Hoäi Cöïu Sinh Vieân Voõ Bò taïi Oklahoma thaønh kính phaân öu cuøng tang quyeán vaø nguyeän caàu linh hoàn Cuï sôùm veà nöôùc Chuùa.

Leâ Xuaân Thoï, K24

Hoäi CSVSQ/TVBQGVN/OKLAHOMA

Nhaän ñöôïc tin buoàn thaân phuï Baïn ÑAØO THANH NHAÕ, CSVSQ/B30/TVBQGVN laø:

Cuï OÂng ÑAØO VAÊN TAPhaùp Danh THIEÄN QUANG

ñaõ töø traàn ngaøy 29 thaùng 8 naêm 2010 (nhaèm ngaøy 20 thaùng 7 naêm Canh Daàn) taïi Sacramento, California, höôûng thoï 90 tuoåi.

Gia ñình Khoaù 30 thaønh kính phaân öu cuøng Anh Chò Nhaõ, caùc chaùu vaø tang quyeán.

Xin ñöôïc chung lôøi nguyeän caàu ñeå höông linh Cuï sôùm sieâu thaêng tònh ñoä.

Khoùa 30/TVBQGVN

ÑA HIEÄU 92 325



Khoùa 20 Nguyeãn Coâng Tröù voâ cuøng thöông tieác: Baïn NGUYEÃN MINH TRÍ

Cöïu SVSQ/K20/TVBQGVNPhaùp Danh: Töø Thanh Tueä

ñaõ veà nôi coõi Phaät luùc 10:45 saùng ngaøy 02 thaùng 10 naêm 2010 (Nhaèm ngaøy 25 thaùng 8 naêm Canh Daàn), höôûng thoï 67 tuoåi.

Toaøn theå gia ñình Cöïu SVSQ/K20/TVBQGVN thaønh thaät chia buoàn cuøng chò Trí, caùc chaùu vaø tang quyeán.

Nguyeän caàu höông linh baïn NGUYEÃN MINH TRÍ, sôùm ñöôïc an vui nôi coõi Phaät. THAØNH KÍNH PHAÂN ÖU

TM. Gia Ñình Cöïu SVSQ/K20/TVBQGVNLeâ Taán Taøi

Voâ cuøng thöông tieác:

Baïn NGUYEÃN CHIEÁNCSVSQ/K30/TVBQGVN

ñaõ töø traàn ngaøy 21 thaùng 10 naêm 2010 - nhaèm ngaøy 14 thaùng 9 naêm Canh Daàn - taïi Ñaø Laït, Vieät Nam, höôûng döông 58 tuoåi.

Nguyeän caàu höông linh baïn sôùm tieâu dieâu mieàn cöïc laïc

Gia Ñình K30/TVBQGVN




Nhaän ñöôïc tin thaân maãu baïn Cao Quang Trung CSVSQ/K30/TVBQGVN:

Cuï Baø TRÖÔNG THÒ SAÙUTöï TRÖÔNG THÒ SANG

ñaõ töø traàn ngaøy 15 thaùng 11 naêm 2010 (nhaèm ngaøy 10 thaùng 10 naêm Canh Daàn), taïi Bình Döông, Vieät Nam, höôûng thoï 82 tuoåi.

K30/TVBQGVN thaønh kính phaân öu cuøng anh chò Cao Quang Trung vaø tang quyeán. Nguyeän caàu höông linh cuï Baø sôùm vaøo mieàn vónh phuùc.

Gia Ñình K30/TVBQGVN

Baïn beø Khoùa 29 khaép nôi voâ cuøng thöông tieác ñöôïc tin buoàn:

CSVSQ Giuse HAØ XUAÂN LOÄC K29ñöông kim Ñaïi Dieän Khoùa

vöøa töø traàn ngaøy 29 thaùng 11 naêm 2010 (nhaèm ngaøy 24 thaùng 10 naêm Canh Daàn), taïi Mesa, Arizona, Hoa Kyø, höôûng döông 59 tuoåi.

Ñaïi gia ñình Khoùa 29 thaønh thaät chia buoàn cuøng chò Loäc vaø tang quyeán.

Nguyeän chuùc baïn nghìn thu yeân giaác.

Ñaïi Gia Ñình K29/TVBQGVN

ÑA HIEÄU 92 327


Ñính chính ñoùng goùp taøi chaùnh Hoäi Voõ Bò NSW, UÙc Chaâu

Danh saùch ñoùng goùp taøi chaùnh ÑH91 cuûa quyù NT vaø caùc baïn thuoäc Hoäi Voõ Bò New South Wales, UÙc Chaâu. ghi CSVSQ Nguyeãn Ñöùc K26 ñoùng 934.5USD, nay xin ñính chính danh saùch ñoùng goùp chi tieát nhö sau:

Leâ Ñieàn K25 $50AUSD - Phuøng Coâng Phöôùc K26 $50AUSD - Nguyeãn Kim Bieân K11 $50AUSD - Löông Vaên Phaùt K24 $50AUSD - Voõ Vaên Phöôùc K30 $50AUSD - Cao Hoàng Ñöùc K27 $50AUSD - Phan Xuaân Quang K23 $50AUSD - Nguyeãn Vaên Xöa K28 $100AUSD - Hoà Vaên Caùc K21 $50AUSD - Huyønh Ngoïc Huøng K24 - $50AUSD - Nguyeãn Vaên Phuïng K27 $50AUSD - Nguyeãn Vaên Baù K11 - $100AUSD - Traàn Vaên Hieàn K29 $50AUSD - Ñinh Quoác Huøng K16 $50AUSD - Nguyeãn Ñöùc K26 $50AUSD - Nguyeãn Thieân Coâng K18 $50AUSD - Ñình Ñoàng Tieán K26 $50AUSD - Chaâu Phöôùc Cô K22 $50AUSD - Cao Vaên Thi K25 $50AUSD - Phaïm Theá Taïo K26 $20AUSD.

Toång coïng $1.070 AUSDToøa soaïn chaân thaønh caùo loãi.

BBT/ÑH

Ñöôïc tin nhaïc phuï cuûa CSVSQ Ñinh Tieán Ñaïo K24 laø:

OÂng Trònh Vaên QuyPhaùp danh Tònh Taâm

ñaõ meänh chung ngaøy 27/11/2010, nhaèm ngaøy 22 thaùng 10 naêm Canh Daàn, taïi Plano, Texas, höôûng thoï 89 tuoåi.

Xin thaønh thaät chia buoàn cuøng gia ñình anh chò Ñaïo

vaø tang quyeán. Caàu cho höông hoàn cuûa baùc ñöôïc veà coõi Nieát Baøn.

Hoäi CSVSQ/TVBQGVN/DFW


Traû Lôøi Thö Tín

ª NT Nguyeãn Vaên Khoâi K17, Thuïy SóToøa soaïn ñaõ nhaän ñöôïc thö NT göûi ñeán töø Thuïy Só, goàm

taám thieäp chuùc möøng Ban Bieân Taäp Ña Hieäu vaø 30 ñoâ uûng hoä Ña Hieäu. Ñoïc nhöõng lôøi chuùc cuûa NT, toâi raát vui, nhöng khi caàm 30 ñoâ tieàn maët ñöôïc göûi ñeán töø Thuïy Só toâi ñaõ suy nghó thaät nhieàu: NT ñaõ göûi caû taám chaân tình cuûa mình ñeán toøa soaïn Ña Hieäu. Söï thaät laø trong thö NT ñaõ ñeà caäp ñeán khoù khaên cuûa nhöõng ngöôøi ôû Thuïy Só muoán göûi tieàn uûng hoä Ña Hieäu vì ngaân haøng Thuïy Só "aên" hoa hoàng tôùi 25%. NT cho bieát: "Thöïc teá laø tröôùc ñaây toâi göûi cho NÑ Voõ Vaên Ñöùc laøm Hoäi Tröôûng Baéc Cali, toå chöùc chöông trình phaùt thanh, toâi göûi 100USD, anh Ñöùc chæ nhaän ñöôïc 75USD. Ñoù laø lyù do toâi göûi tieàn trong bì thô, tuy ruûi ro nhöng hy voïng ñeán ñöôïc thì may maén hôn." Nhö vaäy NT ñaõ lo cho Ña Hieäu quaù nhieàu! Caûm ôn taám chaân tình cuûa ngöôøi anh em Voõ Bò phöông xa vaø chuùc NT nhöõng thaùng ngaøy haïnh phuùc.

ª NT Hoà Tröôøng Hoàng Haûi, San Jose, CATrong thö göûi ñeán toøa soaïn, NT ñaõ ñeà nghò Ña Hieäu neân

theâm vaøo phaàn "nhaén tin tìm baïn höõu". Nhaän thaáy ñeà nghò cuûa NT raát hay neân trong soá 92 naøy, chuùng toâi ñaõ theâm phaàn nhaén tin beân döôùi ñeå quyù NT vaø ñoäc giaû xa gaàn coù theå nhôø nhòp caàu Ña Hieäu maø bieát tin töùc vaø tìm ra nhau. Xin caûm ôn NT.

ª Lính Giaø K14VBCaùch nay hai thaùng, toaø soaïn nhaän ñöôïc thö cuûa "Lính

giaø K14VB" göûi uûng hoä $20 tieàn maët maø khoâng heà ghi chöõ naøo trong thö! Beân trong cuõng nhö beân ngoaøi thö, chuùng

ÑA HIEÄU 92 329

toâi khoâng tìm thaáy choã naøo “Lính Giaø K14VB” ñeà teân thaät vaø ñòa chæ, neân khoâng bieát ngöôøi göûi laø ai, theá môùi cheát!

Môùi ñaây, sau khi ñoïc xong ÑH91, "Lính Giaø K14VB" laïi göûi tieáp moät laù thö khaùc vôùi neùt chöõ ngheäch ngoaïc cho bieát, “3 tôø ÑH quaù ñuû roài. Ba laàn heart attack sau khi ñoïc heát. Dó vaõng tìm ñaâu thaáy??? Hieän taïi laø con soá 0, töông lai heát roài!!! Lính giaø baây giôø nhö con... maát chuû, naèm ñaàu heø phoá nhìn ngöôøi qua laïi ngaùp ruoài. OÂi thôøi oanh lieät nay coøn ñaâu (theá löõ). Nhaéc ñeán laøm gì cho theâm beänh mau cheát. Ñau oám khoå laém. Caûm ôn quyù vòù. Lính Giaø K14VB”

Ñoïc xong thö cuûa “Lính Giaø K14VB”, toâi thaáy thieät laø bi quan! Lính Giaø K14VB sao maø thieáu töï tin quaù! Döïa vaøo Khoùa vaø zip code ghi ngoaøi bì thö, toâi ñaõ truy ra ñöôïc teân cuûa "Lính Giaø K14VB" laø Bui Van Tru, khoâng bieát laø Tröù hay Truï, neân ñaõ ñeå y khoâng daáu nhö vaäy vaø thay vaøo danh saùch uûng hoä ÑH ñeå deã beà “laøm vieäc”. Neáu ñuùng thì thoâi, coøn sai thì xin NT nieäm tình tha thöù. Trong muïc thö tín naøy, toâi taïm goïi laø NT Tröù cho tieän.

Chaøo NT Tröù, toâi ñoaùn laø söùc khoûe cuûa NT khoâng ñöôïc toát, vaø keá ñeán laø sau khi ñoïc xong 3 soá ÑH vöøa roài, NT hôi “soác” vì ÑH ñaõ gôïi laïi cho NT nhöõng khoaûnh khaéc huy hoaøng, ñaùng nhôù trong ñôøi nhöng thöïc taïi thì eâ cheà quaù! Toâi raát caûm thoâng hoaøn caûnh rieâng cuõng nhö söùc khoûe cuûa NT, chæ bieát khuyeân NT haõy bieát chaáp nhaän hieän taïi, haõy laïc quan vaø yeâu ñôøi, haõy giöõ laáy nieàm tin vaø nghò löïc trong cuoäc soáng (Voõ Bò maø NT) ñöøng bi quan vaø chaùn naûn coù haïi ñeán söùc khoûe. Ñieàu caàn thieát laø NT ñöøng naèm moät choã, naèm moät choã laø... mau cheát! NT haõy ñöùng daäy vaø böôùc ñi. Buoåi saùng, NT haõy ñi tôùi ñi lui tröôùc saân nhaø, nhìn maët trôøi leân vôùi muoân ngaøn tia naéng vaø hoa laù xung quanh ñang chen nhau khoe saéc ñeå roài NT seõ thaáy cuoäc ñôøi naøy vaãn coøn ñeïp laém. Buoåi toái, khi naøo caûm thaáy buoàn hay coâ ñôn, NT haõy caàm buùt leân vaø vieát ñoâi gioøng göûi ñeán toaø soaïn ñeå chia seû nhöõng giaây phuùt "oanh lieät" trong ñôøi. Coøn neáu bieát laøm thô, NT ñeà ñoâi caâu roài göûi ñeán toaø soaïn ñeå chia seû vôùi anh em BBT chuùng toâi. Nhö vaäy, NT ñaõ coù vieäc ñeå laøm roài ñoù.


Chuùc NT vui vaø laïc quan yeâu ñôøi keå töø hoâm nay. Thaân kính.

ª NT Vöông Moäng Long K20, Seattle, WAÔÛ Oakland, nôi toâi ñang laøm vieäc, tôø Ña Hieäu ñöôïc toâi

giôùi thieäu ñeán nhöõng ngöôøi toâi quen bieát, ña soá hoï laø nhöõng só quan ñuû caùc ñôn vò, sinh vieân vaø hoïc sinh thôøi tröôùc, noùi chung laø “phe ta”. Ai ñoïc xong cuõng ñeàu raát thích thuù caùc hoài kyù chieán tröôøng cuûa “oâng Vöông Moäng Long”. Hoï hay noùi theá! Nhìn loái hoï dieãn taû, toâi bieát hoï raát meâ “oâng Vöông Moäng Long”. NT noåi tieáng laém ñoù nheù! Baøi NT göûi hoâm tröôùc ñaõ ñaêng trong soá naøy. Chuùc NT nhöõng thaùng ngaøy eâm vui vaø mong ngaøy ñöôïc gaëp “ngöôøi huøng cuûa nuùi röøng cao nguyeân ngaøy naøo” .

Nhaén tin- CSVSQ Hoà Tröôøng Hoàng Haûi K19 caàn tìm NT Thaùi

Höõu Dö K16/VB ñang ñònh cö taïi Florida, USA. Xin NT goïi ñieän thoaïi veà: (408) 510 2922 hay (408) 920 0876

Baøi ñaõ nhaän qua böu ñieänToøa soaïn ñaõ nhaän ñöôïc baøi cuûa quyù NT sau ñaây:- NT Phaïm Kim Khoâi K19 - Thô: Taâm Söï Vôùi Ñaëng Kim

Thu vaø Môû Maét Ra Chöa. - NT Ngoâ Khaéc Hoan K14 - Thô: Thö Göûi Baïn Hieàn,

Thö Hoài AÂm vaø Ñoäc AÅm.- NT Nguyeãn Vaên Vöôïng K9 - Thô: Göûi Ngöôøi Queâ

Höông. - NT Nguyeãn Höõu Lyù K11P - Thô: Ta Veà cuûa thi só Toâ

Thuøy Yeân (124 caâu) vaø baûn dòch do NT dòch ra Anh Ngöõ. (Toaø soaïn ñaõ ñaêng baøi Ta Veà cuûa thi só Toâ Thuøy Yeân trong soá 92 naøy.)

Nhaén chung, thay vì in ra giaáy göûi baøi qua böu ñieän, xin quyù NT göûi email ñeán toaø soaïn taïi ñòa chæ [email protected]. Chaân thaønh caûm ôn quyù NT.

Thaåm Vaân

ÑA HIEÄU 92 331

A/ Toân chæ: Ñeå Ña Hieäu giöõ ñuùng ñöôïc truyeàn thoáng phuïc vuï taäp theå

Voõ Bò vaø toaøn theå ñoäc giaû, moät soá qui ñònh sau ñaây ñöôïc aùp duïng:

1. Nhöõng baøi vieát coù noäi dung coå voõ hay tuyeân truyeàn cho chuû nghóa coâïng saûn tröïc tieáp hay giaùn tieáp ñeàu tuyeät ñoái khoâng ñöôïc choïn ñaêng.

2. Noäi dung baøi vieát cho Ña Hieäu caàn phaûi khaùch quan, khoâng ñaû kích, phæ baùng ñôøi tö cuûa baát cöù moät caù nhaân naøo duø trong taäp theå Voõ Bò hay ngoaøi. Pheâ bình vaø nhaän xeùt veà tö töôûng, laäp tröôøng, chöù khoâng chi tieát hoùa ñôøi tö cuûa baát cöù moät ai.

B/ Ñieàu leä:1. Baøi vieát ngoaøi buùt hieäu, xin ghi roõ teân thaät, khoùa (neáu

laø CSVSQ), soá ñieän thoaïi, ñòa chæ email vaø ñòa chæ cö nguï ñeå toøa soaïn tieän lieân laïc. Neáu khoâng muoán ñaêng teân thaät, xin ghi chuù roõ raøng. Ñeå traùnh nhöõng loãi laàm ñaùng tieác, xin quyù vò ñaùnh maùy coù boû daáu, vaø ñính keøm (attached) theo email. Vì nhaân söï giôùi haïn, nhöõng baøi vieát khoâng boû daáu vaø caùc baøi göûi qua ñöôøng böu ñieän seõ khoâng ñöôïc choïn ñaêng.

2. Ña Hieäu coù toaøn quyeàn ñaêng hay khoâng ñaêng nhöõng saùng taùc ñoäc giaû göûi ñeán.

3. Ña Hieäu chæ ñaêng tin möøng hay phaân öu do Lieân Hoäi, Hoäi hay ñaïi dieän khoùa göûi ñeán toøa soaïn baèng email.

Ban Bieân Taäp Ña Hieäu

Ñaëc san Ña Hieäu


Ban Bieân Taäp Ña Hieäu xin chaân thaønh tri aân quyù giaùo sö, quyù NT, quyù taùc giaû, vaø toaøn theå ñaïi gia ñình Voõ Bò ñaõ ñoùng goùp taøi chaùnh, baøi vôû, boû

nhieàu coâng söùc, vaø thì giôø ñeå ñaëc san Ña Hieäu 92 ñeán ñöôïc vôùi baïn ñoïc boán phöông.

Vì soá trang coù haïn vaø do ñoøi hoûi cuûa BBT, moät soá baøi göûi ñeán toaø soaïn ñaõ khoâng ñöôïc choïn ñaêng trong soá naøy, xin quyù NT vaø caùc baïn thoâng caûm. Chuùng toâi vaãn mong ñöôïc ñoùn nhaän nhöõng saùng taùc môùi cuûa quyù vò.

Maëc duø BBT ñaõ raát coá gaéng nhöng chuùng toâi bieát vaãn coøn nhieàu thieáu soùt trong vieäc in aán, nhöõng loãi phaïm veà chính taû, loãi ñaùnh maùy vaø layout v.v... xin quyù taùc giaû vaø baïn ñoïc nieäm tình boû qua.

Sau heát, toaøn Ban Bieân Taäp Ña Hieäu xin kính chuùc quyù giaùo sö, quyù NT cuøng toaøn theå baïn ñoïc xa gaàn nhöõng khoaûnh khaéc thaät thuù vò beân nhöõng trang Ña Hieäu noàng aám tình chieán höõu cuûa moät thôøi chinh chieán ñaõ qua.

Thaân chaøo Ñoaøn Keát vaø Quyeát Thaéng.Heïn moät ngaøy taùi ngoä.

BBT/ÑH

Lôøi Cuoái

ÑA HIEÄU 92 333

ban chaáp haønh toång hoäi csvsq/tvbqgvn6. heÏn moÄt ngaØy veÀ. toÅng hoÄi cÖÏu sinh...

Documents