diploma in elementary education el. ed) course...

141
పరా థǽక శదŪల Ĭిపųమ (D.El.Ed) 1 DIPLOMA IN ELEMENTARY EDUCATION (D. El. Ed) COURSE 510 LEARNING SCIENCE AT UPPER PRIMARY LEVEL పరాథǽకననత దయల జఞ Śన Ļరస్ అభయసనం BLOCK 2 MANAGING & MEASURNG SCIENCE LEARNING జఞ Śన Ļరస్ అభయసIJనరŵహణ మరియు మపనము

Upload: others

Post on 29-Jan-2021

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    1

    DIPLOMA IN ELEMENTARY EDUCATION

    (D. El. Ed)

    COURSE – 510

    LEARNING SCIENCE AT UPPER PRIMARY

    LEVEL

    ప్రాథ కోన్నత విద్యలో విజ్ఞన్ రస్్తర అభ్యస్తన్ం

    BLOCK – 2

    MANAGING & MEASURNG SCIENCE

    LEARNING

    విజ్ఞన్ రస్్తర అభ్యస్త ానిర్ హణ మరియు మాపన్ము

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    2

    U5 : Planning and managing science at upper primary level

    (ప్రాథ కోన్నత స్రయిలో విజ్ఞన్ రస్్తర విద్ాయపాణాళిక మరియు నిర్ హణ)

    U6 : Assessment and Evaluation and Related Issues

    (మద్ ంపు మరియు మూలాయంకన్ం మరియు స్తంబం త అం రలు)

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    3

    UNIT – 5 PLANNING & MANAGING SCIENCE AT UPPER PRIMARY

    LEVEL

    ప్రాథ కోన్నత స్రయిలో విజ్ఞన్ రస్్తర విద్ాయ పాణాళిక మరియు నిర్ హణ

    STRUCTURE:

    నిరరాణము :

    5.0 : పరిచయం (Introduction)

    5.1 : అభ్యస్త ా లక్ష్యయలు (Learning Objectives)

    5.2 : పాణాళిక స్తంపూర్ణ ద్ృష్ట (Over view of Planning)

    5.3 : విజ్ఞన్ రస్్తరంలో పాణాళిక మరియు విషయ రరర్ ేకర్ణ

    (Planning and curriculum coverage in science)

    5.3.1 : ప్రఠ్య పాణాళిక మరియు విషయ పాణాళిక (Curriculum and Syllabus)

    5.3.2 : ప్రఠ్య పాణాళిక మరియు శిక్షణ (curriculum and instruction)

    5.3.3 : విజ్ఞన్ రస్్తర విద్య మౌకక గమయము (The goal of science education)

    5.3.4 : ప్రాథ క స్రయి ైజ్ఞనిక ావన్లు

    (Scientific Concepts at Elementary Level)

    5.3.5 : విజ్ఞన్ రస్్తర ప్రఠ్య పాణాళిక పథక విషయాలు

    (Issues in Planning Science Curriculum)

    5.3.6 : విజ్ఞన్ రస్్తర ప్రఠ్య పాణాళిక ర్చన్ – పామ్జ్ ాలు

    (Advantage of planning of Science Curriculum)

    5.4 : తర్గ స్రయి ప్రఠ్య పథక ర్చన్ (Planning at class level – lesson plan)

    5.4.1 : అభివృద్ ి చేయబ ిన్ ప్రఠ్య పథకం (A well developed lesson plan)

    5.4.2 : విజ్ఞన్ రస్్తర ప్ర రయం రలు పాణాళిక (Planning Science Lesson)

    5.4.3 : వి లేషణ (Pedagogical analysis)

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    4

    5.4.4 : ప్రఠ్య పథక సో్ ప్ర ాలు (Steps of lesson planning)

    5.4.5 : ప్ర రయంశ ర్ూపకలపన్ (Design/format for the lesson)

    5.5 : వివిధ వన్ర్ుల గురి్ంపు మరియు వినిమ్గము

    (Identifying and using various resources)

    5.5.1 : వన్ర్ులు – అరి్ము (Meaning of resources)

    5.5.2 : వన్ర్ులు – ఆవశయకత ( importance of resources)

    5.5.3 : వివిధ ర్కరల విద్ాయ వన్ర్ులు (Types of educational resources)

    5.5.3.1 : ప్రఠ్ రల స్రయి వన్ర్ులు (Resource at school level)

    5.5.3.2 : స్రనిక స్రయి వన్ర్ులు (Resources at local level)

    5.5.4 : వన్ర్ుల వరగీకర్ణ (Classification of resources)

    5.5.4.1 : విద్యయత్ నిరోధక వన్ర్ులు (Non electronic resources)

    5.5.4.2 : విద్యయత్ రహక వన్ర్ులు (Electronic resources)

    5.5.5 : వన్ర్ులు పామ్జ్ ాలు (Advantages of resources)

    5.5.6 : వన్ర్ులు ఎంచయకోవడంలో చూడవల టన్ లక్షణాలు (Criteria for Selection of resources)

    5.6 : ని ేద్న్ మరియు న్మోద్య (Reporting and Recording)

    5.6.1 : విద్ాయర్ుి ల అభ్యస్త ా మూలాయంకన్ం (Evaluation of Students learning)

    5.6.2 : పాణాళికర బది్ ైన్ ప్రఠ్యపాణాళికర మూలాయంకన్ము (Evaluation of Planned Curriculum)

    5.6.3 : ఉప్ర ాయయుని ప్రతా (Role of teacher)

    5.7 : టంహవలోకన్ం (Lets Sum up)

    5.8 : పాగ స్తరిచూస్తయకోవడంలో మాద్ రి జ్ రబులు (Model answers to check you progress)

    5.9 : ఉపయుక్ గరం ాలు (Suggested readings and references)

    5.10 : యూనిట్ పర్యంత అ ాయస్తములు (unit – end – exercises)

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    5

    యూనిట్ 5 : ావ ా పటము

    (concept map)

    5.0 పరచియం (Introduction)

    మానవు త్ మత్ంలో ఎన్నో రకరల అవసరరలను రచడం కోసం మజ్ఞన రస్రం

    ఉప్మ్గప్డుత్ ం ి. అంద్రికీ మద్ అన్ే ధృకపద్ంతో ప్రటు అంద్రికీ మజ్ఞన రస్రం అన్ే

    ఆలోచన, ఆచరణ మ ానం 21వ శతాబ్దప్ు కరలంలో ెలుగులోకి వచ్చం ి.

    మజ్ఞన రస్ర అధ యననం మ ా రిి ెైజ్ఞ కు ిగర మారచడమే కరకుం ా, త్

    మత్ంలో ఎద్ురయ్య సమస లను సులభంగర ప్రీక్ించుకున్ే మౙరమరరి ా ో ంప్ ం ించడమే

    కరకుం ా, ఎన్నో అనుభ రలను ప్ ం ే అవకర ర ో కమగిసు్ ం ి. త్ ా రర త్న మత్ం

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    6

    మజ్ఞనమయనమే కరకుం ా, భమష్ త్ కు ప్ున్ా ి ే ే ప్మా్జ్నకరమన న ర ్్ రయన మ ాన్ా ో

    రూప్ ం ిసు్ ం ి.

    మజ్ఞన రమౙర్ ా ో అభ ంచడం వలన ఆలోచన్ా శకి్ ంప్ ంద్డమే కరక, మ లష్ణా

    మౙరమరిాం, ప్రిశీలన్ాశకి్, ప్మా్గ ద్ృకపధం కూ ా రుగుత్ ం ి. అభ్య సకులు ప్రి ోధన

    అల రటుక ి ర ్్ రయనత్ను జ్ో ించ్ అన్ేకమౙరరు ప్ాకిియనలు ర ంచ్ త్గిన ఫమతాలతో

    జ్ఞనసముప్రరజన ేసుకుంటయరు. అంత ే కరకుం ా రస్రం ప్ట మశ స యనత్ను

    ంచుకుంటయరు. సమాజ్ం అభివృ ిి ం ాలంటే, మానవ మనుగడ సు ిరంగర ఉం ాలంట ే

    మజ్ఞన రస్ర అధ యననం, ప్రి ోధనలు ాలా అవసరం. కరబ్టట అంద్రికీ మజ్ఞన రస్రం అన్ే ి

    న్ేటట ఆవశ కత్గర గురి్ం ామ.

    5.1 అభ్యస్త ా లక్ష్యయలు (Learning Objectives)

    లక్య లను రా ేటప్ుపడు మ ా రిిన్ే కర్గర రరయనామ త్ప్ప ఇంకే ీకర్గర ఉండకూడద్ు.

    లక్య ల ో ష్క రియనాత్ క కియినాప్ ాలతో సూచ్ంచబ్డతాయ్, కరబ్టట ఇమ అంత్రగత్

    మాన క కృతా లను వక్ ప్రుమౙర్ య్. కరబ్టట మటట ప్రిశీమంచడం, మననం ేయనడం

    కష్మవుత్ ం ి. లక్య లను సూచ్ంచు రకర లు మ ా రుి లు మౙర ారణ శకు్ లకు సంబ్ం ించ్

    ఉంటయయ్. అమ,

    1. ఇమ ఆచరణ కనుగుణంగర ఉం ామ.

    2. అంద్ుబ్యటులో ఉనో వనరులతోన్ే అనుభ రలు కమపంచబ్ ామ.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    7

    3. అభ సన్ానుభ రల కలపనలో మ ా రుి ల ెైయనకి్క బ్ే ాలను ప్రిగణనలోకి

    సుకో రమ

    4. లక్య లు ర చ్ంప్బ్ ిన ప్వార్న్ా మారుపలకు అనుగుణంగర ఉం ామ.

    5.2 పాణాళిక స్తంపూర్ణ ద్ృష్ట (Over View of Planning)

    మజ్ఞన రస్ర కోరుు లక్య లనునుసరించ్ త్గిన ప్ర ర ం రలతో మమధ మౙరి య్లో

    ప్రఠ్ ప్ణాామకను త్యనారు ేయనడం జ్రుగుత్ ం ి. ఈ ప్రఠ్ ప్ణాామక బ్ో ధన కోసం

    ఉప్ర ా యనులకు ప్ుస్కరూప్ంలో అం ించడం జ్రుగుత్ ం ి. రిదష్ లక్య ల మౙరధనకు

    ఉప్ర ా యనుడు ప్రఠ్ ప్ణాామక లో ప్ర ర ం రలను సరియ్ న రీ లో బ్ో ిం ామ. బ్ో ధన ఎలా

    ఉం ామ? ఏ అం రలను ఏ మధంగర ఎప్ుపడు బ్ో ిం ామ? ఇలాంటట మష్యనాలను గురించ్

    ఉప్ర ా యనుడు ప్థకర ో త్యనారు ేసుకో రమ. ఇంద్ులో రరిిక ప్థకం, యనూ ట్ ప్థకం,

    ప్రఠ్ ప్ధకరలు ప్రా ప్ ికగర ఉంటయయ్. ప్సాు్ త్ం మాధ క మౙరి య్లో మజ్ఞన రస్ర

    మష్యనప్ణాామకను ప్భా్యవవంత్మన న మమధ యనూ ట్ లుగర ప్ ంద్ుప్రచ్ అం ించడం

    జ్రిగిం .ి ఫలవంత్మన న బ్ో ధనకు ప్ణాామకను అన్ే అంశంలో ైన పన ప్థకరల త్యనారీ,

    ఉప్మ్గరలను ప్రిశీమ ాద ం.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    8

    రరిిక పథకం (Year Plan)

    ప్ా సబ్జజకులోనూ, ఒక మ ా సంవత్ురకరలంలో, ఒక త్రగ కి బ్ో ించవల న

    మష్యనాలను, మౙర ించవల న లక్య లను ద్ృష్క లో ఉంచుకు ఆ లక్ష్ మౙరధన ిశగర

    రూప్ ం ిం ే ప్థకమే రరిిక ప్థకం. మ ా సంవత్ురం ఆరంభంలోన్ే ీ త్యనారు

    ేయనామ. ఉప్ర ా యనుడు తాను బ్ో ిం ే సబ్జజకుకు సంబ్ం ిత్ త్రగ కి రరిిక ప్థకర ో

    త్యనారు ేయనామ.

    యూనిట్ పథకం / పామాణ పథకం (Unit Plan)

    మ ా రుి ల సర తోముఖాభివృ ిికి, అన్ేక ప్ర ర ం రలకు సంబ్ం ించ్న మష్యన

    ప్రిజ్ఞనం తోడపడుత్ ం ి. ప్రఠ్ ప్ుస్కర ో మమధ అం రలకు ం ిన మష్యనాలతో

    రూప్ ం ిమౙర్ రు. ఆ మష్యనంల ోంటట స ేత్ కంగర ఒక కమింలో అమరుచకు బ్ో ించడం

    ఉప్ర ా యను ికి అనుకూలంగర ఉంటుం ి. మ ా రుి లకు కూ ా మష్యన ప్రిజ్ఞన్ా ో ఒక

    కమింలో అం లం లుగర అం ించ ా కి మలవుత్ ం ి. కరబ్టట ప్ర ర ం రలను కొ ో

    ప్మాాణాలుగరను, ఉప్ప్మాాణాలు గరను మభజంచుకోవడం అరివంత్ంగరనూ, మౙౌలభ ంగరనూ

    ఉంటుం .ి

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    9

    ప్రఠ్య పథకం (Lesson Plan)

    ఇంత్కు ముంద్ు మనం చరిచంచుకునో యనూ ట్ ప్ణాామకలో ప్ర ర ం రలు భ్యగంగర

    ఉంటయయన త లుసుకున్ాోం. యనూ ట్ ప్థకం ఆ ారంగర ఉప్ర ా యనుడు త్రు రత్

    త్యనారు ేసుకోవల ం ే ఈ ప్రఠ్ ప్థకం. లక్ష్ మౙరధన కోసం ఆచరించవల న

    అభ ససనుభ రల గురించ్న ప్ణాామకను ఉప్ర ా యనుడు సమవరంగర రరసుకుంటయడు. స ప్

    భమష్ త్ ్ లో ఉప్ర ా యనుడు జ్రుప్బ్ో య్య చర కోసం రూప్ ం ించ్న ప్థకర ో ప్రఠ్ ప్థకం

    అంటయరు.

    Fig : యనూ ట్ ప్థకం, రరిిక ప్థకం మరియను ప్రఠ్ ప్థకం మధ ఉనో సంబ్ంధం.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    10

    5.3 : విజ్ఞన్ రస్్తరంలో పాణాళిక మరియు ప్రఠ్య పాణాళికర పాస్రర్ం

    (Planning and curriculum coverage in science)

    NSSE YEAR BOOK, 1960 ప్కారరం ప్రఠ్ ప్ణాామక మష్యనం, వనరులు, మౙరమాగి,ి

    బ్ో ధన్ా ప్ది్త్ లు కమగిన ఒక సంప్ూరణ ాయనా మౙరమాసిాం. ీ ా రర మద్ మౌకక

    ఆశయనాలు మౙర ింప్బ్డతాయ్. ఈ ప్రఠ్ ప్ణాామక ఉప్ర ా యనుడు ఆశంచ్న లక్య లను

    మ ా రుి లు మౙర ించడం కోసం ఒక మౙరధనంగర ఉప్ర ా యనుడు సపష్ంగర ప్రఠ్ రలలో

    ర ం ే కృతా ల కరర కిమము.

    కృతయం – 1

    Activity – 1

    ైన ర చ్ంచ్న ప్రఠ్ ప్ణాామక కొరకు ప్ా రహ ారు లే ా మ ింప్ు ప్టమును గీయనం ి _______________________________________________________________

    _______________________________________________________________

    ___________________________________________________________

    మష్యనం, ఉత్ప ్ , ప్కాియిన: ప్రఠ్ ప్ణాామకలో మటటలో ే మశ ం ద్వు? ఎ ోకకు కరరణాలు ఇవ ం ి. _______________________________________________________________

    _______________________________________________________________

    _______________________________________________________________

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    11

    సంప్ూరణ మూరీ్ మతా ో మక ంప్ జ్ేయనడమే మద్ అం మ లక్ష్ ం. మ ా బ్ో ధన

    ప్కాియినలో చర ల ో ఈ లక్ష్ ంతోన్ ేమౙరగుతాయ్. మ ా బ్ో ధన ప్కాియినలను ఇముడుచకు

    గమా ో ేర ా కి తోడప ే ే ‘ప్రఠ్ ప్ణాామక’. బ్ో ధన్ాభ్య స కరర కిమాల ోంటట

    ప్రఠ్ ప్ణాామక రేదశసు్ ం ి.

    ‘కరి కు లమ్’ అన్ే ఆంగ ప్ద్ం ‘కరిర్’ అన్ే లాటటన్ ప్ద్ం నుంచ్ ఉద్ మంచ్ం ి.

    ‘కరిర్’ అంట ే నడవడం అ అరిం. అంట ే ప్రఠ్ ప్ణాామక అన్ే ి రేదశంచ్న లక్య లను

    మౙర ించ్ంచ ా కి తోడప ే మ ా ప్ణాామక.

    ప్రఠ్ ప్ణాామక అన్ే ి మ ా లక్య ల మౙరధనకు ఉప్ర ా యనుడు అనుసరించవల న

    మారగంగర కూ ా గి ంచవచుచ. ాలా కరలం కితి్ం వరకూ మద్ అంటే మష్యన సంగహిణ

    మాత్మేా. మమధ మష్యనాల బ్ో ధనగరన్ే ప్రఠ్ ప్ణాామకను ప్రిగణ ంప్ ే ే రరు. అభివృ ిి ,

    అవసరరలతోబ్యటు అవగరహన మస్ృత్మన మ ా లక్య లు మారరయ్, ఇప్ుపడు ప్ ం ే అ ో

    అభ ససనుభ రల మౙరమస్ాంగర ప్రఠ్ ప్ణాామకను ప్రిగణనలోకి సుకున్ాోం.

    త్రగ గ ిలో, ప్మా్గ రలలో, ఆటసిలంలో, వర్క మౘరప్ులలో, అన్ేక కృతా ల,

    అనుభ రల సమమౙర్ ో ప్రఠ్ ప్ణాామకగర అరిం ేసుకోవచుచ. మ ా సంసిలో వన

    మ ానమంతా జ్ఞ కి ప్రఠ్ ప్ణాామక లోన్ే ఇ ి ఉంటుం ి.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    12

    5.3.1 ప్రఠ్యపాణాళిక మరియు టలబస్ (విషయ పాణాళిక) (Curriculum and

    Syllabus)

    ఈ ర ం ింటట ప్రర యన ప్ ాలుగర కొంద్రు రడుత్ న్ాోరు. అయ్త ేప్రఠ్ ప్ణాామకకు

    లబ్స్ కంట ే మ రల ప్రి ి ఉంటుం ి. లబ్స్ అన్ే ి ప్రఠ్ ప్ణాామకలో ప్రఠ్ మష్యనా క ి

    సంబ్ ించ్న .ి లబ్స్ తో ప్రటు ప్రఠ్ ప్ణాామక కరర కిమాలు, సహప్రఠ్ కరర కిమాలను,

    కూ ా కమగి ఉం ి ప్రఠ్ ప్ాణామక మ ా రిి సమగ ి మూరి్ మత్ అభివృ ిికి తోడపడుత్ ం ి.

    అంట ే బ్ో ధన్ా మష్యనమే కరక మష్యనా ో అం ిసు్ నో ప్ది్త్ లు, మౙరంకే క మ ాన్ాలు

    కూ ా ఉంటయయ్.

    5.3.2 ప్రఠ్య పాణాళిక మరియు శిక్షణ (Curriculum and Instruction)

    ప్రఠ్ ప్ణాామకను రూప్ ం ిచడంలో అన్ేక అం రలను ప్రిగణనలోకి సుకో రమ.

    మారుత్ నో మ ా లక్య ల కనుగుణంగర, మ ా రుి లకు కమపంచవల న అభ సననుభ రలు

    ెైమధ ంగర, ఉప్యనుక్ంగర ఉం ేలా ప్ణాామక ఉం ామ. మ ా రిి, ఉప్ర ా యనుడు, లబ్స్,

    బ్ో ధన్ా ప్ది్త్ లు, వనరులు, ఉ ేద ర లు, లక్య లు లాంటట ే కరక అన్ేక ఇత్ర అం రలు కూ ా

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    13

    ప్రఠ్ ప్ణాామకను ప్భా్యమత్ం ేమౙర్ య్. ఈ ప్రఠ్ ప్ణాామక మ ా రిిలో సృజ్న్ాత్ కను ప్భా్యమత్ం

    ేమౙర్ య్. ఈ ప్రఠ్ ప్ణాామక మ ా రిిలో సృజ్న్ాత్ క శకు్ లను అభివృ ిద ప్రి ే ిగర ఉం ామ.

    5.3.3 విజ్ఞన్ రస్్తర విద్య మౌకక గమయము (The Goal of Science

    Education)

    మజ్ఞన రస్ర మద్ మౌకక గమ ము ఈ కింి ి మ ాలుగర మభజంచబ్ ిన ి.

    అన్ే ష్ణా న్ెైప్ుణా లను అభివృ ిి ప్రుచు కోవడం

    మౙరనుకూల ెైఖరులను ంపో్ ించుకోవడం

    మజ్ఞన రస్ర జ్ఞన్ా ో ప్పా్ంచంలో ఉనో వ, బ్ౌ క కరరకరల ఆ ారంగర

    ేారే ంచుకోవడం.

    ఒక మజ్ఞన రస్ర ఉప్ర ా యనుడు సరియ్ న ప్రఠ్ ప్ాణామకను త్యనారు ేసుకొ , ా

    సమగంిగర అరిం ేసుకు , ా మ ా రిికి త్గిన రీ లో అరిమయ్య లా బ్ో ించగలగి

    రరిలో ర ్్ రయన ద్ృకప ా ో, ఆవశ కమన న న్ెైప్ుణా ో ెమకి యనగలగరమ.

    5.3.4 ప్రాథ క స్రయిలో జై్ఞనిక ావన్లు (Scientific Concepts at

    Primary Level)

    ప్రాథ క మౙరి య్లో మజ్ఞన రస్ర భ్యవనలు తొ ి మ ాలుగర ఉంటయయ్. అమ

    మ ా రిిలో సులభత్రమయ్న అభ సన్ా కి తోడపడుతాయ్.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    14

    1. స్తంస్త Organisation)

    మజ్ఞన రమౙర్ ా ో వ వ ్ికృత్మన న లోకజ్ఞనంగర అరిం ేసుకోవచుచ. త్ మత్ంలో

    అన్ేక సంఘటనలులో అం రలను ఒక కమింలో ప్రిశీమంచ్నటయ్తే, ఈ భ్యవన్ా మనకు

    సపష్ంగర అరిం అవుత్ ం ి. మజ్ఞన రస్రం అంటే సతా న్ే ష్ణే అ ాలా మం ి భ్యమమౙర్ రు.

    యన ారిమన న మౙరక్య లను ఆ ారంగర ేసుకొన్ే మష్యన మప్ుమకరణ ేమజ్ఞన రస్రం. ఈ ద్ృష్క తో

    చూ నటయ్త ేమజ్ఞన రస్రం మనం వ ం ే ఈ మ ర ో మవరిం ే ఒక మారగం.

    2. కరర్ణము మరయిు ఫలితము (Cause and Effect)

    మజ్ఞన రస్రము సహజ్ ది్మన న ప్పా్ంచం గురించ్ అరిం ేసుకు ా

    మశ ీకరించ ా క ిఉప్మ్గప్డుత్ ం ి. ప్ా మష్యనా కి ఒక కరరణము మరియను ఫమత్ము

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    15

    ఉంటుం .ి ఉ ాహరణకు, ఇంధధానుసుులో రంగులు, మత్్న్ాల రుగుద్ల, భ్యష్క్పభవనం

    మొద్ల ైనమ. మటట ఆ ారంగర ేసుకొ మ ా రిికి మత్్న్ాలను న్ాటట రటట

    ప్రిశీమంచమన్ామ.

    3. పది్ Procedure/Method)

    మ ా రిి మజ్ఞన రమౙర్ ా ో అరిం ేసుకోవ ా కి రకరకరల ప్ది్త్ లు ఉంటయయ్. అమ

    మ ష్క మౌకక మనుగడకు అవసరమయ్య మధంగర ఉం ి, ప్మా్జ్న్ాత్ కంగర ఉంటయయ్.

    4. మాద్ ర్ులు Models)

    ‘మా ిరి’ అనగర ేరొక వసు్ వును ప్ా ం ం ే బ్ౌ క వసు్ వు. మ ా రిి సహజ్

    ది్మన న వసు్ వుకు ఆ ారంగర మటటతో మా ిరి త్యనారు ేయనమన్ామ. ఉ ా| | మటటతో

    మొకక మా ిరి త్యనారు జ్ేయనమనడం.

    5. కరమము (Order)

    కమిము అనగర ప్మాాణము మరియను ప్రిమాణము. మ ా రుి లు సహ మ ా రుి ల

    మౌకక ఎత్ ్ , బ్రువును మశ ీకరించడం లే ా ఉమౘోణ గతి్లో తే ాలు గమ ంచడం.

    6. నిరరాణము మరియు లక్షణము Structure and Character)

    సృష్క లో ప్ా వసు్ వుకు ఒక రర ణము మరియను ఒక ధర ము ఉంటయయ్. ఉ ా| |

    మొకక రటట భ్యగరలు మరియను మధులు. ఇలా మ ా రుి లు మన ప్రిసరరల లో ఉం ే

    వసు్ వులను ప్రిశీమంచ్., మ లష్క ంచగలగరమ.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    16

    7. పరివర్్న్ం (Transformation)

    ప్పా్ంచంలో సహజ్ ది్ంగర ాలా రకరలుగర మారుపలుంటయయ్. కొ ో త్ రగర, కొ ో

    రో లకు, కొ ో సంవత్ురరలకి మారుపలు సంభమమౙర్ య్. మ ా రిికి చుటుప్కాకల

    ప్రిసరరలను గమ ంచ్. రటట ప్రిశీమంచమన్ామ. ఉ ా| | రతావరణంలో మారుపలు,

    చంద్ుా లో ద్శలను, ప్గలు మరియను రర ా ఉమౘోణ గతి్లును, ఋత్ వులు మనద్ల ైనమ. మటట

    ఆ ారంగర మ ా రుి లను మమధ కృతా లను ేయనమన్ామ.

    8. ేద్ము (Difference)

    వులక ైన్ా, లే ా రీజవులక ైన్ా ఏ ో ఒక మధమయ్న లక్ష్ణాలు ఉంటయయ్. ఈ

    లక్ష్ణాలు ఒక ా తో ఇంకొకటట వ తా మౙర ో చూ మౙర్ య్. ఈ ప్పా్ంచం అంతా మారుపలతో

    ము ిప్ ి ఉంటుం ి. ఉ ా| | ప్శువుల మౌకక జ్ఞ , గొంగమప్ురుగు ్తాకొక చ్లుకలాగర

    మారడం. మటట ఆ ారం ేసుకొ మ ా రుి లను ఈ తే ాల ద్ ముగింప్ు

    సుకురమ న్ామ.

    9. ా ావిధము

    ఇ ి సృష్క లో ప్తా్ క్ష్మన న లక్ష్ణం. మ ా రుి లకు సృష్క లో ఉనో వరరశులు

    మరియను వ వసిల గురించ్ అవగరహన కమగించ్, రటట మౌకక ఆ రసం గూరిచ త మయన

    జ్ేయనామ.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    17

    Activity – 2 కృతయము – 2 మొద్టట వరుస ‘A’ లో ఉనో ర ్్ రయన భ్యవనలను ర ండవ వరుస ‘B’ లో ఉనో ఉ ాహరణలతో జ్త్ప్రుచుము.

    వర్ుస్త‘A’ ర ్్ రయ ావన్లు వర్ుస్త ‘B’ ఉద్ాహర్ణలు

    1 వ వమౙరి ప్నము a కొలనును అన్ే ష్క ంచుట మరియను ప్రి ో ించుట

    2 కరరణము & ఫమత్ము b బ్ంక మటటతో వృక్ష్ నమూన్ా త్యనారు ేయనుట

    3 వ వసిలు c మొకకలు కిరణా జ్న సంమ్గ కియినకు ప్తాాలు టట ేకరణకు ేళ్ ను ఉప్మ్గించును

    4 నమూన్ాలు d లక్ష్ణాల ఆ ారంగర ప్తాాల ేకరణ మరియను వరీగకరణ

    5 మాప్ e మమధ రకరల మనుష్ లకు మమధ రకరల కేశవరణము

    6 రర ణము & మ ి f రు మరియను కరం ఆ ారముగర గ ిి రుగును

    7 మారుప g జ్ల చరరలయనము ఏ మధంగర ప్ ేసు్ ం ో ప్రిశీమంచుట

    8 తే ా h ే ి మరియను చల టట ఉమోౘణ గతి్లు కొలుచుట

    9 ెైమధ ము i రు గడి కటుట, కరుగుట, మరుగుట భ్యష్క్పభవనము

    j తోటలో మమధ మొకకలను గురి్ంచుట

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    18

    5.3.4 (Issues in planning science Curriculum) విజ్ఞన్ రస్్తర ప్రఠ్య పాణాళిక పథక విషయాలు మజ్ఞన రస్ర ప్ర ర ంశ ప్ధకమును ఎలా త్యనారు ేయనామ? ఈ ప్ణాామకను ది్ం

    ేయన ా క ిఎలాంటట ఉప్కరణాలు కర రమ? మటట ద్ృష్క లో టుకు బ్ో ధనకు సంబ్ం ించ్

    సరియ్ న ప్రఠ్ ప్ణాామకను ది్ం ేసుకో రమ.

    స్రరరంశ ఆ ారిత మరియు విషయ క ంద్రాకృత ఉపగరమము ర ్్ రయ విజ్ఞ ానిన బౌ క రస్్తరం, ర్స్రయన్ రస్్తరం, జీవ రస్్తరం మొద్లయిన్

    రఖలుగర విడగొటట బో ంచడ ే కరకుం ా అరి్వంతమయిన్ విషయ పాణాళికన్య తయార్ు

    చే ేటపుపడు పా తర్గ కి కొనిన నిరిిష ైన్ ప్ర రయం రలన్య ఎంచయకుంటార్ు. ద్రని వలన్

    ప్ర రయం రనికి అన్నన రఖల విజ్ఞన్ం ప్ ంద్యపర్చబడుత ంద్ . అన్నన విషయాలు కూలంకషంగర

    చరిచంచి పూరి్ పరిజ్ఞన్ం ఒక తర్గ లో అంద్ ంచడం జ్ర్ుగుత ంద్ .

    ప్రఠ్యపుస్్తకరలు, వర్కక ష్్టలే (Text Books & Worksheets)

    ప్రఠ్ రల మ ా భ్య సన, ప్కాియినలో ప్రఠ్ ప్ుస్కర కి మశష్ మౙరి నం ఉంద్ మనకు

    త లుసు. మజ్ఞన రస్ర బ్ో ధన్ా ఉ ేద రలు, లక్య లు, ఇవ ో ప్రఠ్ ప్ుస్కంలో ప్ా ం మౙర్ య్.

    ‘ప్రఠ్ ప్ుస్కరలు ఏ రకంగర ఉంటయమ్, బ్ో ధన్ాభ్య సన ఆ రకంగర ఉంటుం ి’. అనో న్ాను ి

    మనకు త లుసు. మజ్ఞన రస్ర ప్రఠ్ ప్ుస్కం ముఖ లక్ష్ణం మరియను లక్ష్ ం మ ా రుి లలో

    ర ్్ రయన ెైఖరి , జ్ఞన్ా ో, అవగరహనము, ఆచరణాత్ క మ ాన్ాలను ంప్ ం ించడం.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    19

    విజ్ఞన్ రస్్తర కృత్ాయలలో భ్దా్త (Safety in Scientific activities)

    కృత్ ం అంట ే బ్ రగత్ ప్రచడం లే ా ప్కా్ే ంచడం అ ప్ుపకోవచుచ. ఒక

    సంకలపంగర , ప్మా్జ్నం కర ఉం ి సహజ్ రతావరణ ప్రి ిత్ లో ే ే కియినను లే ా

    ప్ణాామకను కృత్ ం అంటయరు. త్రగ గ ి మష్యనా కొ ే్ మజ్ఞన రస్ర ఉప్ర ా యనుడు

    ప్ర ర ం రలకు సంబ్ం ించ్న కొ ో అం రలను లలను కృతా లుగర సుకు రటటక ి

    ప్రిమౘరకరమారరగ లు కనుకోక రమ.

    కృతయం – 3 Activity – 3

    VI లే ా VIII త్రగ మజ్ఞన రస్రము నుంచ్ ఒక ప్ర ర ంశంను ఎనుోకొ కిష్మన న

    బ్ో ధన్ాభ సన కృతా ో రణయ్ంచుకోం ి.

    ప్ర ర ంశం ేరు రాయనం ి: ________________త్రగ _____________ ఎంచుకోబ్ ిన

    కృతా లలో కింిద్ ఇచ్చన ప్టటకను ప్ూరించం .ి

    ప్రాథ క పాకిరయలు

    గురి్ంచబ ిన్ పామాద్ాలు

    స్తయకోవల టన్ జ్ఞగరత్లు

    స్త రళే్న్య నిర్ ంచయట

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    20

    5.3.6 (Advantages of Planning of Science Curriculum) విజ్ఞన్ రస్్తర ప్రఠ్యపాణాళిక ర్చన్ - పామ్జ్ ాలు మజ్ఞన రస్ర ప్రఠ్ ప్ణాామక రచనకు కరవల న అం రలను గురించ్ మవరించడం

    జ్రిగిం ,ి అమ అభ్య సకు స భ్యవం, మష్యన స భ్యవం, సమాజ్ స భ్యవం అన్ే మూడు

    అం రలను. మజ్ఞన రస్ర ప్రఠ్ ప్ణాామక రచనకు కరవల న అం రల గురించ్ మవరించడం

    జ్రిగిం .ి అమ సహజ్సంబ్ంధం, ప్రి ి, వరుస, స భ్యవం, భ్యవనలు, ప్కాియినలు, సమత్ూకం,

    ెైయనకి్క భ్ే ాలు, కృత్ ెైమధ ం, బ్ో ధన మౙరమాగిి, సమయనం మొద్లయ్నమ.

    5.4 తర్గ స్రయి పాణాళిక ర్చన్ – ప్రఠ్య పథకము (Planning at Class Level – Lesson Plan)

    స్త ప భమష్ త్ ్ లో ఉప్ర ా యనుడు బ్ో ధన్ాభ సనము కొరకు రూప్ ం ించ్న

    ప్థకర ో లే ా మారగద్రి ప్రఠ్ ప్థకం అంటయరు. మ ా రుి లు మౙర ించవల న మౙర ారణ,

    రిిష్ లక్య లను, లక్ష్ మౙరధన కోసం అ ా ప్కుడు ఉప్మ్గించవల న మష్యనా ో,

    మౙరధనలను, ప్ది్త్ లను సూచ్ం ే ప్థకర ో ప్రఠ్ ప్థకం అంటయరు. ఫలమంత్మయ్న

    బ్ో ధనకు ప్ణాామకతో కూ ిన ైనం ిన ప్రఠ్ ప్థక రచన కీలకం. ీ యనూ ట్ లో

    ేరొకనో సబ్ యనూ టలో ఒక ్రియనడ్ వ వ ిలో బ్ో ిం ే మష్యనమన మస్ృత్ంగర త్యనారు

    ేమౙర్ రు.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    21

    5.4.1 అభివృద్ చేయబ ిన్ ప్రఠ్య పథకం (A Well Developed Lesson

    Plan)

    ప్రఠ్ ప్థక మన్ే ి ఖచ్చత్మన న ఒక కరరర చరణ ప్థకం. అంద్ులో ఉప్ర ా యనుడు ప్ ే ే త్త్ ం, మ ా రుి ల గురించ్ అత్ కి ఉనో సమా ారర ో, మ ా లక్య ల గురించ్ అవగరహననను, బ్ో ించవల న మష్యనం గురించ్ జ్ఞనం, ఫలమంత్మయ్న ప్ది్త్ లను ఉప్మ్గించడంలో అత్ మౙరమారిాం ఇ ి ఉంటయయ్. మౙరమాన భ్యష్లో ప్రపలంటే బ్ో ించబ్ో య్య ప్ర ర ో ఎటయ బ్ో ిం ామ అన్ే ప్శాో కోసం ముంద్ుగర రూప్ ం ించు కునో ప్థకంను ప్రఠ్ ప్థకం అంటయరు. మ ా రుి లలో ఫలవంత్మన న ఆలోచనకు, ఆచరణకు, ారి ే ే సరయ్న ప్రఠ్ ప్థక లక్ష్ణాలు . ఇంకొక మధంగర ప్రపలంట ేమ ా రుి ల మా క మౙరి య్ బ్టట, ఎలా బ్ో ిం ామ, ఎంద్ుకు బ్ో ిం ామ, ఎప్ుపడు బ్ో ిం ామ, ఎకకడ బ్ో ిం ామ, ఏ టట బ్ో ిం ామ, ఎవరు బ్ో ిం ామ అన్ే బ్ో ధన్ా అభ సన ప్కాియినలో అన్ే ష్కులుగర జ్ోక ం కమగించు కొన్ేటటు ే ే ేసరయ్న ప్రఠ్ ప్థకమ ప్పవచుచ.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    22

    5.4.2 (Planning Science Lessons) విజ్ఞన్ రస్్తర ప్ర రయం రల – పాణాళికర ర్చన్ 5 W మరియను 1 H వూ మౚంను అనుసరించ్ మజ్ఞన రస్ర ప్ర ర ం రల ప్ాణామక

    రూప్ ం ిం ేడప్ుపడు కొ ో రకరల ప్శాోలను అనుసరిసూ్ ఉండడం ముఖా ంశం. ఆప్శాోలు

    ఈ కింి ిమధంగర రూప్ ం ిచబ్ ినమ,

    1. ఎవరిక ిబ్ో ిం ామ (మ ా రుి ల అవసరరలను గురి్ంచండం)

    2. ఎప్ుపడు బ్ో ిం ామ (సరియ్ న బ్ో ధన్ా సమయనా ో ఎంచుకోవడం)

    3. ఏ బ్ో ిం ామ ( మష్యన సూచనలు మరియను భ్యవనలను ఎంచుకోవడం)

    4. ఎంద్ుకు బ్ో ిం ామ ( రణయ్ంచబ్ ిన అభ సన్ా మ ాన్ాలు)

    5. ఎలా బ్ో ిం ామ (బ్ో ధన్ా ప్ది్త్ లు మరియను వూ మౚలను ఎంచుకోవడం)

    6. ఎలా అంచన్ా ేయనామ (మ లష్క ం ే మ ానం)

    5.4.3 బో ధ ా రస్్తర వి లేషణ (Pedagogical Analysis)

    ైన ేరొకనబ్ ిన మ ాన్ాలను ‘బ్ో ధన్ా రస్ర మ లష్ణ’ అంటయరు. అ ి మూడు

    రకరలుగర ప్పబ్ ిన ిఅమ,

    1. ప్ూర ైత్న మౙరి య్ (Pre – Active Stage)

    2. ప్రసపర చరర మౙరి య్ (Interactive Stage)

    3. మూలా ంకన్ా మౙరి య్ (Evaluative Stage)

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    23

    పూర్ చ ైతన్య స్రయి

    ఈ ద్శలో జ్ఞన సముప్రరజన జ్రుగుత్ ం ి. కరబ్టట ఈ ద్శను జ్ఞనసముప్రరజన ద్శ

    అంటయరు. ఈ ద్శలో ప్ా క్ష్కుడు బ్ో ధన్ా న్ెైప్ుణ ం భ్యవన, ఆ బ్ో ధనకు సంబ్ం ించ్న

    ప్వార్నలకు సంబ్ం ించ్న జ్ఞన్ా ో సంప్ర ిమౙర్ డు.

    పర్స్తపర్ చరరయ స్రయి

    ఈ ద్శన్ ే న్ెైప్ుణ సముప్రరజన ద్శ అంటయరు. ీ కి కరరణం ఈ ద్శలో

    ాతోాప్ర ా యనుడు త్న తోటట ాతోాప్ర ా యనులకు సూక్ష్ బ్ో ధన జ్రుప్ుతాడు. ఈ ద్శలో

    న్ెైప్ుణా లను వృ ిి ేసుకోవడం జ్రుగుత్ ం ి. కరబ్టట ఈ ద్శను న్ెైప్ుణ సముప్రరజన ద్శగర

    ేరొకన్ాోరు. ఈ ద్శలో బ్ో ధన జ్రుగుత్ ం ి.

    మూలాయంకన్ స్రయి

    ఈ ద్శలో మ ా రుి ల మౌకక భ్య రలను, అభ సన్ానుభ రలను ప్తా్ క్ష్ ప్రీక్ష్

    ప్రిశీలన వలన న్ెైప్ుణా ం రలను ఎలా ంప్ ం ించ బ్ ాి మ్ త మసు్ ం ి. న్ెైప్ుణా ం రలు

    అ ో ంప్ ం ించబ్ ితే మరిమౌక న్ెైప్ుణ మౙరధన మొద్లవుత్ ం ి. లే ోమరలా ప్థక

    ప్ణాామకను ప్రారంభిం ాము ఉంటుం ి. అమ,

    - ప్ునః ప్థక ద్శ (Replan)

    - ప్ునః బ్ో ధన ద్శ (Releach)

    - ప్ునః ప్రిప్ుష్క ద్శ (Re feedback)

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    24

    ఈ మూలా ంకన్ా చరర ద్శ వలన మ ా రుి ల ప్గా త లుసుకు రటటకనుగుణంగర ఎప్పటట

    కప్ుపడు బ్ో ధన్ా మ ాన్ా ో మారుచకోవ ా క ిఉప్కరిసు్ ం ి.

    5.4.4 ప్రఠ్య పథక స్ో ప్ర ాలు / ద్శలు (Steps of Lesson Planning)

    1. లక్య లను సపష్ంగర చూప్రమ

    2. ప్రఠ్ంలో గల ర ్్ రయన ప్ ాలు, భ్యవనలు, సూ ాకరణలు, ాి ంతాలను

    రిిష్ంగర త మయనజ్ే ే రటట మధ తే ాలను మ లష్క ం ామ.

    3. ప్ర ర ంశ ప్మా్జ్న్ా ో సపష్ంగర ేపలా రటట వ వ ్ికరిం ామ.

    4. ప్రఠ్ బ్ో ధనలో ఉప్మ్గప్ ే అభ సననుభ రలను అంటే బ్ో ధన్ా కృతా లు,

    బ్ో ధన్ాప్కరణాలు, ప్ది్త్ లను సూచ్ం ామ.

    5. మూలా ంకన్ా మౙరధన్ాలను ప్ ంద్ుప్ర ామ.

    6. ఇచ్చన మ్జ్న్ాలు, అరివంత్ంగర ఉప్మ్గప్ ేలా ఉం ామ.

    7. ప్ా ప్ర ర ంశం హ రత్ ్ గర ఆగినటు కరక, ముగింప్ు అరివంత్ంగర ఉం ామ.

    8. ప్ర ర ంశంలో ప్ా భ్యవన, ఇంకొక భ్యవనకు ార ిచూ ే ిగర ఉం ామ.

    9. సంబ్ం ిత్ జ్ఞనం మరింత్ మప్ులంగర త్రు రత్ ప్ర ర ంశంలో లే ా త్రు ర

    త్రగ మౙరి య్లో కొనమౙరగుత్ ంద్ త మయనజ్ేయనామ.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    25

    అభ్యస్త ా లక్ష్యయలన్య ర్చించడం

    అభ సనం అంటే అనుభ రల ా రర ప్వార్నలో ఏరప ే రశ త్మన న మారుప.

    మ ా రిిలో ఆశంచ్న ప్వార్న్ా మారుపను మౙర ించడమే న్ేటట మద్ ప్ా ాన్న ేదశం. మ ా

    మష్యనకంగర ప్రాముఖ ం ఉం ి, మ ా రుి లు ప్రి ో ించద్గిన ిగర, ేయనద్గిన ిగర ఉం ామ.

    సరళ్మన న భ్యష్లో రిిష్ంగర ఉం ిమ్గ మన న ిగర ఉం ామ.

    కృతయం – 4

    Activity – 4

    కింిద్ ఇవ బ్ ిన రకర లను సరియ్ న అభ సన లక్య లుగర అమరిచ ఇవ బ్ ిన బ్యాక టలో ఖామలలో రాయనం .ి మ ా రిి మౙర ించగమగే,

    1. గుం ప్ ేయను మ ానమును న్ేరుచకొనును.

    __________________________________________________________________

    __________________________________________________________________

    __________________________________________________________________

    2. అనుకూలత్ భ్యవనను అరిం ేసుకొనును.

    __________________________________________________________________

    __________________________________________________________________

    _____________________________________________________________

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    26

    3. ఊ ర ి సుకొనుట మరియను ర స కియినలకు మధ తే ాను గురి్ంచుము.

    __________________________________________________________________

    __________________________________________________________________

    __________________________________________________________________

    బో ధ ా భ్యస్త ాల వూయహాలన్య ఎంచయకోవడం

    మ ా రిిలో సంప్ూరణమూరి్మత్ ం ంప్ ం ిం ాలంటే అభ సన్ా వూ మౚరచన

    ప్ా ాన్ాంశమ త లుసు్ ం ి. మజ్ఞన రస్ర బ్ో ధనలో మౙర ిం ాలను కునో లక్య లను

    వూ మౚత్ కంగర సపష్్కకరిం ామ. అయ్త ే అ ో బ్ో ధన్ాం రలను అ ో ప్ర రల ా రర

    మౙర ించలేమనో ి ఉప్ర ా యనుడు గురి్ం ామ.

    బో ధ ా భ్యస్తన్ కృత్ాయలన్య ఎంచయకోవడం

    మ ా రిిలో అభ సన్ా కి ారి ే అన్ేక కృతా లున్ాోయ్. అమ బ్ో ధన్నప్కరణాలను

    అమరచడం ా రర, ప్శాోంచడం ా రర, మవరించడం ా రర, ప్రిశీమంచడం ా రర, రరయనడం,

    బ్ొ మ లు గీయనడం మొద్ల ైన అం రలు అభ సన్ా కి ారి మౙర్ య్. అభ సన కృతా లను ఒక

    ప్ది్ లో, వరుస కమింలో త్యనారు ే ే ప్దా్రి ంచ ాన్ే బ్ో ధన్ా ప్ది్ అంటయరు.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    27

    కృతయం – 5 Activity – 5

    కు ఒక ప్ర ర ంశం ద్ 5 కృతా లలో ఆలోచన ఉం ి. ఒక త్రగ నుంచ్ ఒక మష్యనా ో సుకోం .ి సమయనాభ్యవం వలన రు 3 కృతా లన్ే సుకున్ాోరు. కింిద్ ఇవ బ్ ిన

    ప్శాోలక ిసమా ాన్ాలు ఇవ ం ి.

    1. రు ఎంచుకునో 3 కృతా లు ఎంద్ుకు ఎంచుకున్ాోరు? ఏ ఎంచుకున్ాోరు.

    1. కృత్ ం – 1 __________________________________________________________________

    2. కృత్ ం – 2 __________________________________________________________________

    3. కృత్ ం – 3 __________________________________________________________________

    స్తరియి నై్ వన్ర్ులన్య ఎంచయకోవడం (Selecting Appropriate Resources)

    మజ్ఞన రస్ర బ్ో ధన్ాభ్య సన ప్కాియినలో ఉప్ర ా యనులు ప్రఠ్ ప్ుస్కరలకు అద్నంగర

    అన్ేక మజ్ఞన రస్ర వనరుల ై ఆ ారప్డవల ఉంటుం ి. మజ్ఞన రస్ర బ్ో ధన అభ సనలో

    సహజ్, మానవ, ము ితా్, మౙరంకే క ఆ ారిత్ వనరులును సమరివంత్ంగర ఉప్మ్గి ే్

    1. ధనంతో త్్ం లేకుం ా ఉత్్మ మజ్ఞన రస్ర మద్ మ ా రుి లకు అం ించబ్డుత్ ం ి.

    2. మజ్ఞన రస్రం మూర్ద్శలోకి సుకురరబ్డుత్ ం ి.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    28

    ఉ ాహరణకు త్రగ గ ిలో జ్ల చరరలయనమును (Aquarium) ఏరరపటు ేయనడం వలన

    మ ా రుి ల జ్లచర వనం అధ యననం ేయనూద్ురు. మమధ శలలను త్రగ గ ిలో ఉంచడం

    వల రటటలో రకరలను ప్ాత్ క్ష్ంగర త లుసుకుంద్ురు. ప్రఠ్ రల ఆటసిలం, తోట, మౙరి క

    వనరులు, సుద్ూర ప్ా ే రల మొద్లగు ప్రఠ్ రల ెలుప్మ వనరులు. మ ా రుి లు ప్రిసరరలో

    ఉం ే వృక్ష్, జ్ంత్ సము ాయనాలను అధ యననం ేయనడం ా రర వులలో మారుపలు,

    ెైమ ా లు మొద్లుగు ర ్్ రయన భ్యవనలు అభివృ ిద ేసుకుంద్ురు. అభ సనలో ప్ుస్కరలు,

    జ్రోల్సు, మేగజ్ ైనులు, కంప్ూ టర్ ప్ో ా గరిమ్ు మరియను అంత్రరజ లం ఉప్మ్గప్డును. మమధ

    కృతా లకు, వూ మౚలకు మౙరధ మన నంత్ ఎకుకవ వనరులను ఉప్మ్గించవల ను. వనరుల

    గురించ్ మరింత్గర త్ద్ుప్రి 5.5 భ్యగములో న్ేరుచకుంటయము.

    5.4.5 ప్ర రయంశ ర్ూపకలపన్ (Design / Format for the lesson)

    ప్రఠ్ ప్ధకం రూప్కలపనను ప్రిశీమంచ్నటయ్తే ఒక ప్ర ర ో బ్ో ించ ా కి

    కరవల న రియనడ్ రరీగర కేటయయ్ంప్ు, బ్ో ధన్ాంశ, బ్ో ధన్ా వూ మౚలు, బ్ో ధన్ాభ్య సన

    మౙరమాగి,ి వనరులు, మూలా ంకనం అన్ేమ ఉంటయయ్. కింిద్ ఇచ్చన అం రలను ప్రిశీమంచం ి.

    1. ప్ర ర ంశం ేరు

    2. రీణత్ సమయనం

    3. త్రగ

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    29

    4. ్రియనడ సంఖ

    5. మౙర ించవల న మ ా ప్మాాణాలు

    6. ్రియనడ రరీగర కేటయయ్ంప్ు

    7. ఉప్ర ా యనుల న్నటుు

    8. ఉప్ర ా యనుల ప్ా సపంద్నలు

    9. మోౙ ప్రన్ాల రరీగర బ్ో ధన్ాభ్య సన ప్కాియినల మవరణ

    10. బ్ో ధన్ా భ్య సన మౙరమగి ి

    పరరవర్్కరలు / పా బంబాలు (Reflections) / (Images)

    ఉప్ర ా యనుడు మ ా రుి లు బ్ో ించ్ మష్యనా ో ఎలా సంగి ంచ్ రటట ఆసకి్తో

    అభ సన ేయను చున్ాోరో గమ ంచ్, రరి మష్యన ప్రిజ్ఞనం ప్రంగర పో్ా త్ు సూ్ ,

    ఉప్ర ా యనుడు త్న లక్య ో మౙర ిం ాలంట ే బ్ో ధన్ా ప్రంగర మూడు సూతాాలను

    అనుసరిం ాము ఉంటుం ి. అమ,

    1. ఉప్ర ా యనుడు త్రగ గురించ్ లోత్ గర ప్టటంచు కో రమ.

    2. మ ా రుి లు ‘ల రిోంగ్’ లో ప్ూర్ిగర టుబ్ ిగర ఉం ామ.

    3. ఉప్ర ా యనుడు మే ోమధనం, భ్యవన్ా న్ెైప్ుణా ల అభివృ ిి ప్రి ేలా బ్ో ధన ేయనామ.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    30

    5.6. న్మోద్య మరియు ని ేద్ము ( Recording And Reporting)

    మ ా రుి ల అభివృ ిి రరికి, రర ి త్మద్ండుాలకు త మయనప్రచవల న అవసరం

    ఎంత ైన్ా ఉం .ి త్మద్ండుాలు రర ి లల నుంచ్ ఏ ఆశసు్ న్ాోరో మరియను రరి ద్గగర ఉనో

    ద్తా్ ంశము ఆ ారంగర అవగరహన కమగి ఉం ామ. లల అభ సన్ా ెైఖర ి మరియను రర ి

    మౙరధన త్మద్ండుాలకు ాలా మలు ెైనమ. ప్ురోగ త లుసుకోవడం ా రర మ ా రుి లు కూ ా

    త్ద్ుప్ర ిఅభ సనకు ఉద్ు కు్ లగుద్ురు.

    ప్రఠ్ రల యనాజ్మాన ం కూ ా ఫమతాల ప్ట ఆసకి్ కనబ్రుసు్ ం ి.కరబ్టట ఉప్ర ా యనుడు

    మ ా రుి ల అభ సనను మ ించ్ మూలా ంకనం ేయనవల ను. ీ వలన ఉప్ర ా యను క ి

    ప్ణాామక మరియను ప్రఠ్ మష్యనము బ్ో ించడంలో సరియ్ న ప్రిప్ృష్క లభిసు్ ం ి.

    5.6.1 విద్ాయరిి అభ్యస్త ా మూలాయంకన్ం (Evaluation of Student

    Learning)

    మ ింప్ు, మూలా ంకనం అన్ే మాటలను బ్ో ధన్ాభ్య సన ప్కాియినలో రంత్రం

    ఉప్మ్గిసూ్ న్ే ఉంటయం. అభ సనతో మ ా రిి మౌకక ప్ాగ రంత్రం స క్ిసూ్ , నమోద్ు

    ేసూ్ , ప్రిప్ృష్క ఇ ేచ ీ మ ింప్ు. మ ా రిి ప్వార్నలో ఎంత్వరకు మారుప

    సుకురరగమగరమో త మ ే ే మూలా ంకనం.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    31

    5.6.2 నిర ిశిత ప్రఠ్య పాణాళికర మూలాయంకన్ం (Evaluation of Planned

    Curriculum)

    మ ా రిికి ప్ర ర ం రల ద్ ఎంత్వరకు అవగరహన ఉం ో త లుసుకోవ ాన్ేో, రేిశత్

    ప్రఠ్ ప్ణాామక మూలా ంకనం అంటయరు. ఈ మ ానంలో కొ ో మోౙ ప్రన్ాలున్ాోయ్. అమ,

    1. బ్ో ధన్ా లక్య లను రూపో్ ం ించడం.

    2. లక్య లను ప్వార్న్ా మారుపలుగర ర చ్ంచడం.

    3. అభ సననుభ రలు కమపంచడం.

    4. సరియ్ న మూలా ంకన్ా మౙర ాన్ాలను ఎంచుకొ ఉప్మ్గించడం.

    5. మూలా ంకన్ా ఫమతాలను మ లష్క ంచడం.

    5.6.3. ఉప్ర ాయయుని ప్రతా ( Role Of Teacher)

    ఈ మూలా ంకన్ా మ ానం ప్ూర కరలం నుంచీ అమలులో ఉం .ి ఎవరి

    మారగద్ర కత్ ంలో మ ా రిి యనంద్ు భ్యవన్నద్ వనం జ్రిగిం ో రరి ా రరన్ే మ ింప్ు

    జ్రగడమనో ి ఒక సంప్ా ాయనం. ఇచచట ఉప్ర ా యనుడు త్న లల ప్ా సపంద్నలను,

    మమధ మూలా ంకన్ా మౙరధన్ాలను ఉప్మ్గించ్ మ ింప్ు ేమౙర్ డు. రర ణాత్ క

    మూలా ంకనంలో ఈ మ ానం మరింత్ ఉప్మ్గకరంగర ఉంటుం ి. ప్సాు్ త్ కరలంలో

    ఉప్ర ా యన రి త్ ప్రీక్ష్లకు ఎకుకవ ప్రా ాన త్ ఉంటుం ి. త్రగ ఉప్ర ా యను ే గరక

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    32

    య్త్ర ప్రాంతాల నుం ి ఉప్ర ా యనులు, మ ా ప్ుణుల ే జ్రిగ ే మ ింప్ు (బ్యహ

    మూలా ంకనం) కూ ా ఇంద్ు ఇ ి ఉంటుం ి.

    5.7. టంహావలోకన్ం ( Lets Sum Up)

    ప్రఠ్ ప్ణాామకర భ్యవన సంకుచ్త్ మౙరి య్ వ ిమ టట మస్ృత్మౌత్ ంద్ అవగరహన

    ేసుకోవచుచ. సహప్రఠ్ కరర కిమాల మొతా్ ో ప్రఠ్ ప్ణాామకగర ప్రిగణ ంచడం

    జ్రుగుత్ ం .ి సూక్ష్ ంగర ప్రపలంటే మ ా రిి అన్ే వసు్ వుకు ప్రిప్ూరణత్ ం ిి ంచ ా కి

    ఉప్ర ా యనుడన్ే మౙరంకే క ద్క్షు ే లో ప్ ముటే ఈ ప్రఠ్ ప్ణాామక. ప్రఠ్ ప్ణాామక

    అన్ే ి ైత్న వంత్మన న ి.

    మ ా ప్ణాామకను ఎప్పటటకప్ుపడు మూలా ంకనం ేసూ్ అవసరమయ్న అం రలను

    తొలగిసూ్ అవసరమయ్న అం రలను ేరుసూ్ రంత్ర మూలా ంకనం జ్రుప్ుత్ూ ఉంటేన్ ే

    మ ా రుి లను భ్యమ మతావసరరలకనుగుణంగర రిచ ిద్దగలం. త్యనారు ే ే ముంద్ు ప్రారంభ

    మూలా ంకనం, ప్మా్గరలు,జ్రుప్ుత్ నోంత్ ేప్ు రూప్ణ మూలా ంకనం, త్ ి రూప్ుకి

    వచ్చన త్రు రత్ సంకలన మూలా ంకనం మ ా ప్ణాామకను ఆద్ర మ ా ప్ణాామకగర

    రిచ ిద్దగలవచుచ.

    బ్ో ధన ఒక రస్రం. ఒక కళ్ కూ ా. మౙరధన ా రర కళ్ ఎలా ఒ ి ప్డుత్ ం ో బ్ో ధన

    కూ ా రంత్ర కృష్క వల స ంత్మౌత్ ం .ి మ ా రిి అవసరరలకు అనుగుణంగర లక్య లను

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    33

    రూప్ ం ించుకు బ్ో ధన్ా ప్ది్త్ లను, వనరులను ఉప్మ్గిసూ్ ర ్్ రయన ప్ది్ లో జ్రిగ ే

    బ్ో ధన వల బ్ో ధన్ా భ్య రలు ప్టటష్మన వన మ ానంలో భ్యగమౌతాయ్.

    ప్రాధ క, మాధ క త్రగత్ లో మనం అన్ేక రకరల వనరులతో ప్రిచయనం కమగి

    ఉన్ాోము. మన య్లు మొద్లుకొ న్ేడు అతా ధు క మౙరంకే క ప్రికరరల వరకూ

    రకరకరల వనరులు ఉప్మ్గప్డుత్ న్ాోయ్.

    బ్ో ధన్ా ప్కాియినలో వనరులు సమరీ లో ఉప్మ్గిం ామ. మ ా రుి లకు

    ఆనం ానుభూ వ డం ఒక లక్ష్ మే త్ప్ప అ ియ్య అం మం కరద్ు. ఏ ఉప్కరణాలయ్తే

    మ ా రిిక ి సంప్ూరణంగర సమరివంత్ంగర భ్య రలను అం ివ గలుగుతామో ఆమయ్య ఉత్్మ

    వనరులుగర ప్రిగణ ంప్బ్డతాయ్.

    కధను ఒక వనరుగర సుకోద్లుచుకుంటే అ ి ేారణ కోసమా, భ్యవనను

    సపష్ప్రచడం కోసమా, మూలా ంకనం కోసమా అనో ి ముంద్ుగర ప్ణాామక ేసుకో రము

    ఉంటుం .ి

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    34

    5.8 పాగ స్తరిచూస్తయకోవడంలో మాద్ ర ిజ్ రబులు.

    ( Model answers to check your progress)

    1. d 2. f 3. h 4. b

    5. g 6. c 7. i 8. e

    9. a

    5.9 ఉపయుక్ గరం ాలు ( Suggested Readings & References)

    1. Dale E. (1954): Audio Visual Methods in Teaching, Revised Edition, Thy

    Dryden Press, New York.

    2. Doll, Ronald C. (1996) : Curriculum Improvement : Decision making and

    Process (9th Edition). Boston : Allyn and Bacon. Retrived August 10, 2011

    from http://www.multiage education.com \russport folio\ curriculumtopics |

    curoverview. html.

    3. Kipling Rudyard (1902) Just so Stories Retrieved August 12, 2011 from

    http://boop.org /Jan / Just so / elephant. htm.

    4. Washton N.S. (1974) Teaching Science of Elementary and Middle School New

    York: David Mc Kay. Co. Inc. (45-65).

    http: // www. Science made simple.com / science lesson plan. Html.

    http: // k6 educators.about.com/

    http: // www. Pacificnet.net /N mandel / Educational Resources. Html.

    http: // www. Lesson plans 4 teachers. Com | science. Php.

    http: // www. Technology. Com / teachers / lesson – plans / science/.

    http: // www. Science teachers .com/

    http://www/http://boop.org/

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    35

    5.10. యూనిట్ పర్యంత అ ాయస్తములు (Unit – end exercises):

    1. ేో త్ డు కొిత్్గర ప్రాథ క ప్రఠ్ రల ఉప్ర ా యన వృ ్లోకి ప్ా ేశం ాడనుకొనుము. మజ్ఞన రస్ర ప్ర ర ంశ బ్ో ధనలో అత్ కి వు య్ ేచ సలహ ఏ టట? 300 ప్ ాలలో సమా ానము రాయనుము.

    2. కింిద్ వ బ్ ిన కృత్ మును మజ్ఞన రస్ర ప్రఠ్ ప్థకముగర త్రుజ మా ేయనుము.

    కరవల టన్ స్రమాగిర : - 3 కప్ుపల రు (చల , గోరు ెచచ , ెచచ ) - ఆహర ప్ ారి రంజ్నము (Food Color)

    కృతయము : ఒకోక కప్ుపలో 3 చుకకల ఆహర ప్ ారి రంజ్నమును ే , ప్రిశీమంచ్, నమోద్ు ేయనాల మ ా రిి అడగవల ను.

    Appendix – 1 అన్యబంధం –

    రరిిక పథకక ర్ూపకలపన్

    రరిిక పథకం న్మూ ా

    ఉప్ర ా యను ేరు : __________

    త్రగ : _____________

    సబ్జజకు : _____________

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    36

    వర్ుస్త స్తంఖయ

    యూని

    ట్

    స్తబ్ –

    యూని

    ట్

    ్రియడే స్తంఖయ న్ెల

    బో ధన్ మద్ ంపు మొత్ం

    1. - - - - 1.

    2.

    3.

    3

    3

    3

    2 2 16 ల ై

    2. - - - - 1.

    Appendix – 2 అన్యబంధం –

    యూనిట్ / పామాణ పథక ర్ూపకలపన్

    యూనిట్ పథకం న్మూ ా

    ఉప్ర ా యను ేరు : __________

    త్రగ : _____________

    సబ్జజకు : _____________

    యనూ ట్ / ప్మాాణము : ____________

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    37

    వర్ుస్త స్తంఖయ

    ఉప పామాణము

    విషయ వి లేషణ

    అభ్యస్త ా లక్ష్యయలు

    స్తపష్్కర్ణలు

    బో ధ ా ాస్తన్ కృత్ాయలు

    మూలాయంకన్ం

    1. 1 - - - - -

    ప్ద్జ్ఞలం

    భ్యవనలు

    రస్ రలు

    జ్ ్ కి త చుచకొనుట

    అవగరహన

    అన య్ంచుట

    ెైఖర ి

    అన్ే ష్ణ

    ప్రిశీలన

    కి జ్

    ప్శాోలు

    ర సరూప్ ప్శాోలు,

    సంక్ిప్్ సమా ాన ప్శాోలు,

    బ్హుళ ైచ్ిక ప్శాోలు

    2. 2 - - - - -

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    38

    Appendix – 3 అన్యబంధం –

    8 ద్శల ప్రఠ్య పథక న్మూ ా పటటక

    ప్రఠ్య పథక న్మూ ా

    ఉప్ర ా యను ేరు : ______________

    తే ీ : ______________

    త్రగ : _______________

    సబ్జజకు : __________________________________________________________________

    __________________________________________________________________

    లక్య లు మరియను గమా లు : ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    ---------------------------------------------------------------------------------------------------

    ఊమౚజ్ త్ జ్త్ ( రమార సమయనం ) :

    __________________________________________________________________

    __________________________________________________________________

    ప్తా్ క్ష్ బ్ో ధన ( రమార సమయనం ) :

    __________________________________________________________________

    __________________________________________________________________

    మారగద్ర క ఆచరణ ( రమార సమయనం ) :

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    39

    __________________________________________________________________

    __________________________________________________________________

    ముగింప్ు ( రమార సమయనం ) :

    _________________________________________________________________

    ________________________________________________________________

    స త్ంత్ ాఆచరణ :

    __________________________________________________________________

    కరవల న మౙరమాగి ిమరియను ప్రికరరలు :

    __________________________________________________________________

    మ ింప్ు మరియను అనుసరణ :

    __________________________________________________________________

    Appendix – 4 అన్యబంధం –

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    40

    ప్రఠ్యపథక న్మూ ా :

    ప్రఠ్య పథక - న్మూ ా

    త్ేద్ర

    తర్గ

    స్తమయము

    ్రియడ్

    స్తబజెకు విషయము :

    అంశము

    బో ధ ాం రలు :

    అభ్యస్త ా లక్ష్యయలు :

    పూర్ జ్ఞన్ము :

    అభ్యస్త ా వన్ర్ులు :

    అభ్యస్త ా పాకిరయలు / వూయహాలు.

    అభ్యస్త ాం రలు

    పరిచయం

    హాజ్ర్ుపర్ుచయట

    వినిమ్గం (మూలాయంకన్ం)

    కృతయం – 6

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    41

    Activity – 6

    రు మ ా రుి లు కోసం 30 మమౘరలు ిమతో ఉనో ప్రఠ్ ప్థకర ో త్యనారు ేయనామ.

    నమూన్ా ఆ ారంగర ప్రఠ్ ప్థకర ో త్యనారు ేయనం .ి

    కింిద్ ఇచ్చన ప్శాోల ఆ ారంగర ప్రఠ్ ప్థకర ో సరిచూసుకోం ి.

    1. ప్ర ర ంశం చ్వర ఏ అభ సన ఫమతాలు ఉంటయయ్?

    2. ఏ మష్యనం మటట ఆ ారంగర ేసుకుంటయయ్?

    3. ఏ బ్ో ధన్ా ప్ది్ ీ కి అనుకూలంగర ఉంటుం ి?

    4. ఏ త్రగ ర హణ మ ా రుి ల అభ సన్ా కి తోడపడుత్ ం ి?

    5. ఏ వనరు (ద్ృశ / శవిణ) ీ త్యనారీక ిఉప్కరిసు్ ం ి?

    6. మ ా రుి ల మౌకక ఆసకి్ ఆ ారంగర ఎలాంటట కృత్ ం ఉప్మ్గప్డుత్ ం ి?

    7. ఈ అభ సన్ా ఫమతాలను మూలా ంకన్ా కి ఏ మధంగర నమోద్ు ేమౙర్ ము?

    కృతయం – 7

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    42

    Activity – 7

    కింిద్ వ బ్ ిన ర ండు ప్ర ర ం రలన్న మవరణ జ్ఞ గత్ి్గర చ ిమ, ఉ ేదశములో, ఏ ప్ర ర ంశము మ ా రుి ల అభ సనకు ప్భా్యవవంత్ముగర ఉండును?

    సమా ాన్ా క ి5 కరరణాలు ఇవ ం ి.

    ప్ర రయంశం - ప్ర రయంశం -

    1. బ్ో ధన ై ద్ృష్క 1. అభ సనము ై ద్ృష్క 2. కింి ి మౙరి య్ నుంచ్ ై మౙరి య్క ి

    న్ెైప్ుణా లను అమరచడం 2. రిదష్ రర ణము లేద్ు: ప్శాోలు

    సం ించుట మరియను సమా ాన్ాలు అన్ే ష్క ంచుట

    3. మ ా రుి లంద్రికీ రిదష్ ఉ ేద రలు మరియను లక్య లు సమానంగర ఉండును

    3. వ కి్గత్ అభ్య సకు కి మశ ర ప్్గమా లు మౙర ించడం,

    సమమౙర ప్రిమౘరకరము మరియను ప్రి ోధన్ా న్ెైప్ుణా లు వంటట సహజ్ మౙరమరరి ాలు ంప్ ం ిచుట

    4. వ కి్గత్ మరియను స త్ంత్ ాప్ ద్ అ ిక ఒ ్ ి

    4. సహకరర మరియను ప్రసపర ఆ ారిత్ మౙరమూ క ప్ ద్ అ ిక ఒ ్ ి

    5. బ్ో ధన్ా ప్ది్త్ లు, ఉప్న్ా మౙరలు ప్దా్ర నలు, న్ెైప్ుణ కృతా ల ద్ ద్ృష్క

    5. అభ సన్ా వూ మౚలు, మవృత్ ప్శాోల అన్ే ష్ణ మరియను ద్ృగి ష్యనాలు, ప్రి ోధన మరియను అభివృ ిి కృతా ల ద్ ద్ృష్క

    6. రిదష్ వూ మౚత్ క ప్ా సపంద్నల వంటట ప్రీక్ష్ల ా రర మ ింప్ు

    6. మ ా రిి సమా ారము, మౘరపద్న, మవృత్ ప్ా రోవమ ప్రీక్ష్లు, క్ మస్ ల

    ా రర మ ింప్ు కరర్ణం – 1 _______________________________________________________________

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    43

    కరర్ణం – 2 _______________________________________________________________

    కరర్ణం – 3 _______________________________________________________________

    కరర్ణం – 4 _______________________________________________________________

    కరర్ణం – 5 _______________________________________________________________

    మన ప్రఠ్ రల మజ్ఞన రస్ర ప్ణాామక అభివృ ిి ంద్వల న అవసరం ఉం ి మరియను

    ఉప్ర ా యనులు ఉత్్మ మజ్ఞన రస్ర ప్రఠ్ ప్థకరలను త్యనారు ేయనవల న అవసరం

    కూ ా ఉం .ి మ ా రుి లతో మజ్ఞన రస్ర ప్రి ోధనలు ే ే ప్ా మౙరర ీ ఉప్ర ా యనుడు కూ ా

    ఎంతో కొంత్ న్ేరుచ కోవడం గమ ం ే ఉంటయరు. కరబ్టట ఆలోచన – ఎ ోక – ్ కరణ –

    ఆలోచన అన్ే ప్కాియినను కొనమౙరగించం ి.

    5.5 వివిధ వన్ర్ులు గుర్ింపు మరియు రటట వినిమ్గం

    (Identifying and using various resources)

    పా నితయం మన్ ద్ ైన్ంద్ న్ జీవితంలో ఎంద్రో వయకు్ లన్య చూస్ర్ ం,

    కలుస్తయకుంటాం, చాలా మంద్ త్ో కల ట పని చేస్ర్ ం. మన్ పరిస్తరరలోే మన్కు ఎ నన పరికరరలు,

    వింతలు, వి లషరలు, స్తంఘటన్లు ఎద్యర్వుత్ాయి. ర ిమ్, T.V. ప ాకలు మొద్లుగు

    మాధయమాల ద్ా రర ఎ నన విషయాలు ేర్ుచకుంటల ానము. ఇలా నితయ జీవితంలో ప

    క్షణము ఏద్ో ఒక అభ్యస్తన్న్యభ్వం ప్ ంద్యతూ ే ఉంటాం. ఈ విధంగర ఇలుే , ప్రఠ్ రల,

    ప ాకలు, స్తమాజ్ం, ఇవన్నన అభ్యస్తన్న్య ా రలకు తగిన్ వన్ర్ులే.

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    44

    5.5.1 వన్ర్ు – అరి్ము (Meaning of Resource)

    విజ్ఞన్ రస్్తర బో ధన్లో వన్ర్ులు చాలా ముఖయ ైన్వి. పుటలక త్ో ే పా జీవిక ి

    స్తహజ్ఞత లు, పా పాకిరయల వంటట పా స్తపంద్న్లు ఉంటాయి. కర ే ్ ఆ జీవి మరికొనిన ఇతర్

    పా స్తపంద్న్లన్య స్తంప్రద్ ంచయకుంటలంద్ . ఇద్ అభ్యస్తన్ం ద్ా రర జ్ర్ుగుత ంద్ .

    వివిధ పది్త లలో, మాధయమాల ద్ా రర ప్రా నిధయం వ ంచబ ే, స్తముప్రరిెంచబ ే

    నిల చేయబ ే స్తమాచారరనిన వన్ర్ు అంటార్ు.

    5.5.2 వన్ర్ులు – ఆవశయకత (Importance of Resources)

    విద్ాయర్ుి లకు స్రధన్ ద్ా రర అభ్యస్తన్ం అ ేద్ వన్ర్ుల ద్ా రర ే జ్ర్ుగుత ంద్ . ఈ

    వన్ర్ులు విద్ాయర్ుి లు బటట పటట పది్ ని ప్రర్ద్ోాలుత్ాయి. విద్ాయర్ుి లు ఆస్తక్ికర్ంగరన్య,

    అరి్వంతంగరన్ూ, చద్వ ానికి ేార టంచేద్ గరన్య, రరి జీవ ానిన గుణాతాకంగర ర్ుగు

    పరిచేద్ గర ఈ వన్ర్ులు త్ోడపడత్ాయి.

    కిరయాతాక ఆచర్ణ

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    45

    ద్ృశ్యయకర్ణ

    కిరయాతాక మరియు ద్ృశ్యయకర్ణ

    ఆచర్ణ

    అభ్యస్తన్

    5.5.3 వివిధ ర్కరల విద్ాయవన్ర్ులు (Types of Educational Resources)

    మౙరమాన ంగర మన మ ా సంసిలలో మజ్ఞన రస్ర బ్ో ధన ప్రఠ్ ప్ణాామకను త్రగ

    గ ిలో ప్ూర్ి ేయనడం వరక ే ప్రి త్మవుత్ ం ి. ప్రఠ్ ప్ణాామకలో చ ిమన ా కి,

    సమాజ్ఞ కి, త్ మత్ అవసరరలకు ఆ జ్ఞన్ా ో మ మ్గించుకోవడం అన్ే అంశం ై శదిి్

    చూప్డం లేద్ు. అంద్ువలన మ ా రిి సమాజ్ంలో కి సుకు ెళళ మ. మౙరమాజక

    వనరులతో ప్రిచయనా ో ంచుకు , రటట బ్ో ధన్ా భ్య సన్ా కరర కిమాలలో

    మ మ్గించుకో రమ. కమేిణ సమాజ్ఞ కి, ప్రఠ్ రలకు మధ ఉనో అంత్రం త్గరగ మ.

    5.5.3.1 ప్రఠ్ రల స్రయి – వన్ర్ులు (Resources at School Level)

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El.Ed)

    46

    గరం ాలయం (Library)

    మమౙర్ ర ప్ఠ్నం సరియ్ న ఆలోచన్ా సరమక ి ోహద్ం ేసు్ ం ి. మజ్ఞన రస్ర జ్ఞనం రో

    రో క ీ అభివృ ిి ంద్ుత్ూ ఉం .ి రస్ర జ్ఞనం మస్ృత్ం ేసుకు అవగరహన ంప్ ం ింప్

    ేసుకోవ ా కి, ర ్్ రయన ెైఖరులను అభివృ ిి ేసుకోవ ా కి మ ా రుి లు మంచ్ ప్ఠ్న

    ఆసకు్ లు రటు ంప్ ం ించుకో రమ. మ ా రుి లలో ప్ఠ్న్ాశకి్ ంప్ ం ింప్ ేసుకోవ ా క ి

    గంి ాలయనాలు అవసరం.

    పామ్గ రల (Laboratory)

    మజ్ఞన రస్ర మాన్ే ి అన్ేక సతా లతో రి త్మన ఉంటుం ి. ఈ రస్ర సతా లను,

    భ్య రలను, ాి ంతాలను మ ా రుి లు అంగీకరిం ాలంటే రటట ప్మా్గ ప్ూర ంగర

    ప్రిశీమంచవల న అవసరం ఎంత్య్న్ా ఉం .ి ఈ ప్ామ్గరల ర హణకు ప్మా్గ రలలు

    అవకరశం కమపమౙర్ య్. అంద్ువల ఈ ప్మా్గ రలలు ఏరరపటు ేయనడం వలన మ ా రుి లు

    త లుసుకునో జ్ఞనం రళ్ కు మత్కరలం గురు్ ంటుం ి.

    త్ోట (Garden)

    బ్ ితోట చకక కృతా త్ క బ్ో ధన్నప్కరణం. ప్రాధ క మౙరి య్ మ ా రుి ల కయ్తే

    ప్రిశీలనకు, స లపకరమక ప్ర టనకు ప్ కి వసు్ ం ి. ీ వలన జ్ఞన, భ్య ర ేశ, చలన్ాత్ క

    రంగరలకు, సంబ్ం ించ్న మష్యనాలను మ ా రుి లు గి ంచగలరు. మటట వలన ప్రఠ్ రలకు

  • ప్రాథ క మద్ లో పి్మా (D.El