Download - Sri Lakshmi Narasimha Swami Divya Charitra Part-4-1-

8/9/2019 Sri Lakshmi Narasimha Swami Divya Charitra Part-4-1-

http://slidepdf.com/reader/full/sri-lakshmi-narasimha-swami-divya-charitra-part-4-1- 1/75

FO #"≥∂ N <å~°ã≤OÇ¨ Ü <åÅ∞QÆ= ãÖÑ¨Ù@O

#=q^èŒ ÉèíH˜Î =∂~åæÅ∞ – ™ÈÎ„`å=o

ÉèíQÆ"å<£ NN ã¨ `«º™ê~Ú ÉÏÉÏ

80= [#‡k<À`«û= ãÖ^Œ~°ƒ ùOQÍ

ãÖHõÅ#O : Éè íO_®~° ∞ Ñ¨ ~° `åÅ~å=Ù

ã =∞~° Ê :

N ã¨`« º™ê~Ú "Õ ^Œ „Ñüëêª <£ã≤H˜ O„^•ÉÏ^Œ ∞



Om Namo Sree Narasimhaya(Telugu)

Volume : 4

Compiled by B. Parvatala Rao3-352-BG.3, Sri Satya Sai Charan Nivas

West Second Cross, Gopuram RoadPrasanti Nilayam - 515134 (A.P.)

D.T.P. VSS Laser GrapphicsKhirathabad, Hyderabad.

Printed at :

Caxton Printers

Red Hills, Hyderabad.

Copies : 2000

@ All rights reserved by the Compilor

Published by :Sri Satya Sai Veda Pratisthan,Secunderabad - 515134

For Copies :Sri Lakshmi Narasimha Swamy Devasthanam

Yadagirigutta.

Sri Varaha Lakshmi Narasimha Swamy DevasthanamSimhachalam.

January, 2006

II



â◊ √HÍ¡O|~° ^èŒ ~° O q+¨µ‚O â◊ t=~°‚ O K« `« ∞~°∞ƒù[O „Ñ¨ã¨#=^Œ #O ^è•ºÜÕ ∞`ü

ã¨~°qÑ¶¨∞’Ñ¨ âßO`«ÜÕ∞

C

XI



L„QÆO g~° O =∞Ç¨ q+¨µ‚ O [ÅO`«O ã¨ ~°`À=ÚYO #$ã≤ OÇ¨ÏO cè +¨O Éèí „^Œ O

=∞$`«∞º =∞$`« ∞ºO #=∂=∞ºÇ¨ÏO

XII



ÅH©∆‡O H© ∆~° ã¨=Ú„ ^Œ~å[ `«#Ü« ∂O N~°OQÆ^è•"Õ∞â◊sO ^•ã‘ Éèí∂`« ã¨=∞ã¨Î ^Õ = =x`åO

Ö’ÔH·Hõ náêO‰õ Ω~åO

N=∞#‡O^Œ Hõ\ÏHõ ∆ Å|ú qÉè í=`ü „|¿ÇÏ‡O„^Œ QÆ OQÍ^èŒ ~åO

`åO „ `≥·Ö’Hõ º ‰õΩ@∞OahO ã¨ ~° ã≤*ÏO =O^Õ =Ú‰õΩO^Œ „ Ñ≤ Ü«∂O

XIII



Z=xKÕ [xOK« ∞ [QÆ "≥ ∞=x Ö’Ñ¨Å #∞O_»∞ b#"≥∞ÿ Z=x Ü«∞O^Œ∞ _ç O^Œ∞ Ñ¨ ~°

"Õ∞â◊~° ∞_≥=_»∞ =¸Å HÍ~° O Éˇ=_»<åk =∞^èŒºÅÜ«Ú

_≥ =_»∞ ã¨ ~° =Ú ^•<≥ Ü≥ÿ∞# "å _≥=_»∞ "åx <å`« ‡Éèí =Ù

hâ◊~° ∞<Õ â◊ ~° O|∞ "Õ_≥ ^Œ<£

–QÆ *ËO„^Œ ã¨∞Î u

(áÈ`«# Éè ÏQÆ=`«O)

˙

XIV



XVI

WO^Œ∞Ö’......

LÑ¨„ Hõ=∞˜Hõ – 1 #=q^èŒ ÉèíH˜Î =∂~åæÅ∞ – 2

PÅÜ« ∂Å∞– f~å÷Å∞ – 65 ™ÈÎ „`å=o – 76 =∞iH˘x #$ã≤OÇ¨ ÅÜ« ∂Å∞ – 188 z„ `«=∞OE+¨ – 202



1

LÑ¨„Hõ=∞˜Hõ N ÅH©∆ ‡ #~°ã≤ OÇ¨Ï™êq∞ PÅÜ«∂Å∞ =∞# ~åRO ~°

~å„ëêìÅÖ’#∂ qiqQÍ Hõ#Ñ¨_»∞`«∞O\Ï~Ú. ~å`«~°∞"å`« Z õ Ω¯=QÍ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞H˘<Õ J=`å~° =¸iÎ N Ï"Õ ∞

J#=K« ∞Û.

N=∞<å~åÜ«∞∞x ^Œâß=`å~åÅ∞ ã¨∞„ <å~° ã≤OÇ¨ ÏO <åÅæ=k. ã¨^Àº*Ï`« "≥∞ÿ# J=`å~åÅÖ’ Wk PY ãÖHõÅÊ =∂„`«O`À<Õ [x‡Oz#>Ë¡, ãÖHõ #~°ã≤OÇ¨ Ï=¸iÎ JO`« ~å÷ #=∞Ü« ∂_»∞. ã¨^Àº*Ï`« O HÍx q∞ye# P~°∞ J=`å~åÅ∞ QÆ~°ƒù"åãÖ KÕã≤ [xOKå~Ú. QÆuOKå~Ú. J=`å~åÅÖ’ =∞x+≤–[O`«∞=Ù <å~° ã≤OÇ¨Ï"≥ÚHõ ¯>Ë . ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ QÆÅ ã¨~°â◊H˜Î=∞u`« O, ã¨ ~°[˝`«O, ã¨~åO`«~åºq∞`« O J<Õ =¸_»∞ ™ê=∞~å÷ ºÅ#∞ „Ñ¨Hõ\˜`«O KÕ ã≤# J=`å~°O õÄ_® W^˘Hõ¯>Ë. XˆH™êi Xˆ H KÀ@ XˆH ã¨=∞Ü ∞OÖ’„Ñ¨Ç¨ ¡^Œ∞xH˜ âßO`«=¸iÎQÍ#∂, Ç≤Ï~°ºHõt

QÀK« iOz# qÅHõ∆ "≥∞ÿ# J=`å~°O Wk. J=`å~åÅ∞ J~åÛ=¸~° ∞ÎÅ ##∞„QÆÇ≤ÏOK«_®xH

K≥|∞`å~°∞. HÍx J~°Û<å ™œÅÉèíºOÔH· J~ J#∞„QÆÇ≤ÏOz# J=`å~åÅÖ’ "≥Ú^Œ\˜k õÄ_

Ç≤Ï~°ºHõtÑ¨Ùx =kèOz# `«~°∞"å`« #~°ã≤OÇ¨ Ï™êq∞ H©∆ ~°™êQÆ~° f~ "≥o§, JHõ¯_» `« # =¸iÎx „Ñü+≤ ªOz, Zxq∞k K«„HÍÅ ~°("≥· õΩO~îåxH˜) áÈÜ«∂_»x =∞`«ûº Ñ¨ÙK≥ |∞`« ∞<å~Ú.



N ÅH©∆‡ <å~°ã≤ OÇ¨Ï™êq∞ J#∞„QÆÇ¨ x ã¨ OáêkOK«∞H˘#_® Éèí õΩÎÅ<ÕHõ =∂~åæÅ#∞ J#∞ãïã¨∞ÎO\Ï~°^Œ i≈Oz, ™êq∞H˜ Ñ¨ Ó[, ¿ã"å^Œ ∞Å∞ [iÑ≤ ã¨ ∞Î O_»_»O XHõ Ñ¨^Œúu=∞O„`«, Ü« ∞O„`«, « O„`å`« ‡HõOQÍ#∂, „=`«O, [Ñ¨ O, <å=∞ã¨‡~° =O

q^è •<åÅ`À#∂, Ü«∞[˝ Ü« ∂QÍ^Œ∞Å ^•~å#∂, `åO„uHõ #Å ~°∂Ñ¨ OQÍ#∂, W`« ~° Láêã¨<å Ñ¨^Œú`« ∞Å ^•~å#∂ ™ê^èŒ õ ΩÅ∞ ™êqHõ\ÏHõ∆ OÔ H· Hõ $+≤ ™êyã¨ ∞Î O\Ï~° ∞. WO^Œ∞Ö’ JxQÍh, H˘xHõ

`«# Hõ#∞"≥ ·# U^À "˘Hõ =∂~åæx QÍx ™ê^è Œ õ Ω_» ∞ ZOK« ∞H˘x, J#∞ã¨ iOKÕ „Ñ¨Ü«∞`« O KÕ™êÎ_» ∞. ™ê^èŒ õ Ω_» ∞ `å<≥ OK« ∞H˘# =∂~åæ x ÉÏÇ¨ÏºOQÍ Ñ¨Ó[, Ç¨ ÏŸ=∂^Œ ∞Å∞ PK«iã¨∂Î QÍh, =∂#ã≤Hõ OQÍ JO`«~° [ÑÖ, JO`«~° Ü« ∂QÆO =O\˜q KÕã¨ ∂Î QÍx ™êyOK«=K«∞Û J#∞„QÆÇ¨Ï „áêÑ≤ ÎÔH· J#∞ã¨ iOK« ^Œy# Ñ¨^Œú`«∞Å∞, =∞##O KÕÜ=∞O„`åÅ∞, J#∞+≤ªOK«^Œy# `åO„uHõ q^è

JãÖMÏºHõOQÍ =Ù<å~Ú. Åaè Oz#O`«=~° õΩ "åxx ™ê÷ <åºÜ« ∞OQÍ WHõ ¯_» ã¨ Ê$tOK«_»O [~°∞QÆ ∞`«∞Ok.

#=q^èŒ ÉèíH˜Î =∂~åæÅ∞ ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆÇ¨Ï „áêÑ≤ÎÔH· ™ê^è

=ÚO^Œ∞QÍ ¿Ñ~˘¯# Œy#q „Ñ¨ Ç¨ ¡^Œ∞_» ∞ K≥Ñ≤Ê# #= q^èŒ Éè íH˜ Î =∂~åæÅ∞ +≤i_ô ™ê~ÚÉÏÉÏ D `˘q∞‡k ÉèíH˜Î =∂~åæÅ õ Ω „Ñ¨fHõÅ∞Q

ÅH˜∆ OÉÏ~ÚH˜ `˘q∞‡k ~°∂áêÜ« ∞ <åÏÅxKåÛ~°∞. "åºã¨ ÉèÏQÆ=`« O D =∂~åæÅ xÖÏ ¿Ñ~˘¯O\’Ok :

2



''„â◊=O, H©~° Î#O, qëÈ‚ó ã¨‡~°O, áê^Œ¿ã=#O,

J~° Û#O, =O^Œ #O, ^•ã¨ºO, ãŸºO, P`« ‡x"Õ^Œ #O.——

WO^Œ∞Ö’ „â◊=O „â◊=ËO„kÜ«∞ „H˜Ü«∞† H© ~° Î#O "åzHõ „H˜Ü«∞ ã¨‡~°O =∂#ã≤Hõ „H˜ Ü« ∞† áê^Œ¿ã=#O Ç¨Ïã¨Î„H˜Ü« ∞† =O^Œ#O t~ó

„H˜Ü«∞† ^•ã¨ ºO HÍ~ÚHõ „H˜Ü« ∞† ãŸºOÖ’ Jx „H˜ Ü« ∞Å õÄ KÀ@∞P`«‡x"Õ^Œ#O ÉèíH˜Î =∂~åæxH˜ Ñ¨~åHÍ *Ï˝<ÕO„kÜ«∂Å∂ áêÅ∞Ñ¨ OK« ∞H˘<Õ Éè íH˜ Î =∂~åæeq.

"åºã¨∞x ~°K«##∞ áÈ`« #QÍ~° ∞ Éè íH˜ Î Éè Ï=#`À ~°OQÆiOz,

ã¨Ç¨Ï[ áêO_ç`«º ^èÀ~°˜Ö’ ~åâß~° ∞. ãYºO J# Ñ¨^•x '`« #∞ Ç¨Ï$^•ƒù +Å ãŸºO— QÍ J#~ÚOz, Jx\˜ Hõ# „ ~° â◊ √kú=ÚYº"≥∞ÿOk Hõ#∞Hõ ^•xx =ÚO^Œ∞OKå~° #O JO>Ë„Ñ¨ÑüÎ . Wk '^•™ÈÇ¨ ÏO— #∞ ã¨∂zã¨ ∞Î Ok. ^•xx P`« ‡Ö’ Z~°∞Hõ=∂iÛ 't"ÀÇ¨ÏO— =∂~åæxH˜ õ Ä_® J#~ÚOKÕÖÏ qã¨ ÎiOKå~°∞. áê^

¿ã=<åx '¿ã=— QÍ =∂iÛ, ™ê~°[h#O KÕâ 'zO`«#O— QÍ =∂iÛ =∞iO`« QÍ_è »`«#∂, "≥ ·â◊^•ºh KÕ õÄ~ ∞. 'H© ~° Î<åx— 'ã¨ OH©~°Î#O— (ãÖÜ«∞H± H©~°Î#O) QÍ KÕã≤ ã=∞„QÆ`«# ãÖ`«iOz ÃÑ\Ïì~°∞. #=q^èŒ ÉèíH˜Î =∂~åæ 'L`« Î=∞O— Jx =Ù#^•xx 'Éè í„^ŒO— Jx =∂iÛ, =∞iO`« J ÷=O`«OKÕâß~° ∞. #=q^èŒ Éè íH˜ Î =∂~åæÖË <å\˜H©, <Õ\˜H© ™êq∞ J~° Û<åk

q^è•<åÅÖ’ =∂~°æ^Œ~°≈HõOQÍ#∂, q=~°OQPK«iOK«^Œy#qQÍ#∂ =Ù<å~Ú.

3



4

`« #∞ Ç¨Ï$^•ƒù+¨ Å ãŸºO

`«#∞ JO>Ë â◊s~åOQÍÅ#∞ qxÜ≥ ∂yOz KÕ ¿ã „H˜ Ü« ∞. 'Ç¨ Ï$^£ —– JO>Ë Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O, =∞#ã¨∞û, JO`« ~° OQÆ O. 'Éè Ï+¨ — JO>Ë "å õΩ¯=¸_çO\˜H˜ 'ãŸºO— =ÙO_®e. JO>Ë, =∞#K≥ ¿ÑÊ=∂@ õ Ä, KÕ ¿ã Ñ¨xH© á⁄O`« # =ÙO_®e. Uk J#∞ õ ΩO@∞<å"^•x<Õ K≥ Ñ¨ C. Ö’# "˘Hõ\˜ J#∞H˘x, ÃÑ·H˘Hõ\˜ K≥Ñ¨ Ê_» O =OK«#. UkK≥ |∞`« ∞<å"À, ^•x<Õ KÕ ~Ú. XHõ\ K≥Ñ≤Ê =∞~˘Hõ\˜ KÕ Ü« ∞_» O "≥ ∂ã¨ O.WÖÏ =∂#ã≤Hõ, "åzHõ, HÍ~ÚHõ „H˜ Ü« ∞Å =∞^èŒ º `Õ_® ÖË x ã≤÷ u<Õ„uHõ~° â◊√kú JO@∞<åO. WO^Œ∞Ö’

Ñ¨~°=OK«# õΩ QÍh `å=ÙÖË^Œ ∞. ™ê^èŒ#Ö’ „uHõ~° â◊√H˜ ÃÑ^Œ ÌÑ‘@ "ÕÜ« ∂e. N ~å=∞Hõ $+¨‚ Ñ¨~°=∞Ç¨ ÏOã, =∞Ç¨ `å‡QÍOkè =O\˜ ÃÑ^ŒÌÅ

nx „áê^è•#º`« QÆ∞iOz Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ K≥|∞`«∞O_Õ"å~° ∞. Éèí QÆ"å<£ N ã¨`«º™ê~ÚÉÏÉÏ '„uHõ ~° â◊√kú —x =¸_»∞ ÃÇÏ

(H) Å∞QÍ Jaè=i‚OKå~° ∞. 1. `«ÅÖ’ XHõ q+¨Ü« ∂x zOuOz# "≥O@<Õ ^•xx J=∞Å∞ KÕ ¿ã Ñ¨ xx P~° OaèOK«~å^Œ ∞. P PÖ’K«#

ã¨Ô ~· #^Õ#x h Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xH˜ ãÖ`«$Ñ≤Î Hõ ey#Ñ¨ C_Õ PK«iOKåe. `«ÅPÖ’zã¨∞ÎOk. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O q"Õzã¨∞ÎOk. ÃÑ_»∞`« ∞Ok. WÖÏ `«Å(Head) , Ç¨ Ï$^ŒÜ« ∞O(Heart) , KÕ ~Ú (Hand) , JO>Ë PÖ’K« #, Ñ¨ ijÅ#, PK« ~° g\˜ ã¨=∞#Ü«∞"Õ ∞ „uHõ~° â◊ JO\Ï~°∞ ÉÏÉÏ.

=∞# õ Ω =¸_»∞ J=ã¨÷Å∞<å~Ú. 1. *Ï„QÆ`ü ã¨∞+¨ µÑ≤Î J<Õ q. ™êH˜∆ K≥·`«#ºO [QÆ`«∞Î`À *Ï„QÆ^Œ=ã¨÷Ö’ – `« # á⁄O^Œ ∞HÀ~°∞`« ∞Ok† ã¨ÑÖÖ’ `«# =ÚO^Œ∞ =∂~° ∞`«∞Ok† ã¨ ∞+¨µÑ≤ ÎÖ’ `«#



Ü«∞O^Œ∞ KÕ~°∞`«∞Ok. *Ï„QÆ^Œ=ã¨÷Ö’ ã¨Ç¨Ïr=#O KÕ™êÎO. HõÅÖ’ =∞#=ÚO^Õ JO`å =∂i áÈ`«∞K« ∂™êÎO. WHõ x„^ŒÖ’ JO`å =∞#Ö’ ÅÜ«∞O HÍ=_®x q™êÎ O.

D =¸_»∞ J=ã¨÷Ö’¡#∂ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ =ÙO_Õ ™êH˜∆ K≥ ·`«#ºO UHõHÍÅOÖ’ Jx J#∞Éèí"åÅ#∞ ã¨=∞#Ü«∞ Ñ¨Ó~° HõOQÍ ^Œi≈OK« QÆÅæ_» O`«∞sÜ«∂=ã¨ ÷Ö’ [~°∞QÆ∞`« ∞Ok. Hõ#∞Hõ J^è •º`« ‡ Ñ¨~°OQÍ '„uHõ~°

J^Õ!

'=∞— JO>Ë =∞#ã¨ ∞û. '„`«— JO>Ë („áêO), '"£∞— JO>Ë „ =O J#QÍ ^≥ ·=O. D =¸\˜ x ã¨=∂Ü« ÚHõÎO KÕ ¿ãk '=∞O„`«O—. =¸ ã¨"≥∞ÿHõ ºO HÍ=_»O =∞O„`«ã≤kú . J^Õ '„uHõ~° â◊ √kú—.

N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨ ~°=∞Ç¨ÏOã¨ '„uHõ ~° â◊√kú— x PK«~°

K« ∂¿Ñ"å~°∞. XHõ ~ÀA ~å„u PÜ« ∞<å, *’wO„^Œ∞_»<Õ XHõ t+¨µº_»∞ XH QÆkÖ’ Ñ¨_»∞H˘<å~°∞. Ñ¨Hõ¯ QÆkÖ’ âß~°^•=∂~Ú Ñ¨_»∞H˘<å~°∞. J~° ú~å„u"Õà◊ *’wO„^Œ∞xH˜ `≥eq =zÛOk.K« ∂¿ãÎ, Ñ¨Hõ ¯Ö’ N~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞ ÖË ~° ∞. '=∂ JO^ŒiH˜ „|Ç¨ Ï‡K«~°ºO

QÆ ∞iOz K≥ |∞`«∂, DÜ« ∞# J~° ÷~å„u ÃÑàÏ§O QÆkÖ’H˜ áÈÜ«∂_®?— J

*’wO„^Œ∞xH˜ ãÖâ◊Ü«∞O Hõ eyOk. WO`«Ö’ âß~°^•=∂~Ú QÆk "≥ ·Ñ¨ Ù #∞O_ç HÍHõ, |Ü«∞\˜ ^•~°O #∞O_ç N~å=∞Hõ $+¨ µ‚Å∞ Ö’xH˜ ~å=_ O [iyOk. PÜ« ∞# ÑÖK«=\˜H˜áÈ~Ú, ^è•º#O KÕ ã¨∞H˘x =ã¨∞Î<å ∞. Jk K« ∂ã≤ *’wO„^Œ∞_»∞ QÆ∞~°∞=Ù ##∞=∂xO ∞ õ Ω ã≤QÆ ∞æ Ñ_®¤_»∞. *’wO„^Œ∞x K«∂ã¨∂Î<Õ QÆ∞~°∞=Ù Ñïã≤ '<åÜ« ∞<å! h=Ù KÕã≤Ok =∞OzÑ¨<Õ. QÆ∞~°∞ <å Ñ¨sHõ∆ KÕã≤QÍx #=∞‡ õ Ä_»Œ∞,— Jx *’wO„^Œ∞x "≥ #∞`«\˜ì K≥áêÊ~° ∞. "åi „uHõ ~°â◊ √kúx `≥ e¿Ñ WÖÏO\˜ L^ŒO`åÅ∞ HÀH˘Å¡Å∞.

5



`«# PÖ’K«#Å#∞, "å õΩ¯Å#∞, „H˜Ü«∞KÕ Ü«∞_» O õ Ä_® '„uHõ ~° â◊√kú—. nx<Õ ÉèíQÆ"å<£ N ã¨`«º™ê~ÚÉÏÉ

=∞~˘Hõ ~°HõOQÍ K≥áêÊ~°∞. 'h=Ù =zÛOk ^Õx ∞. =zÛ# Ñ¨xx QÆ ∞iOKÕ =∂\Ï¡_»∞. "Õ ˆ~ =∂@Å∞ =º~°÷ O. =zÛ# Ñ¨x (`å<≥=`≥eã≤H˘<Õ „Ñ¨Ü«∞`«O, P`«‡*Ï˝#O á⁄Ok, „Ñ¨Ü«∞`«O) Ö’<Õ =ÙO_»∞. W`«~° q+¨Ü«∂Å

™êq∞. W^Õ „uHõ~° â◊√kú.

„â◊=O

'„â◊=O— JO>Ë q#_»O. Uq∞ q<åe? áÈzHÀ ã≤x=∂ Hõ^äŒÖÏ? â◊ $OQÍ~° bÅÖÏ? W"Õ q =∞#O '=zÛ# Ñ¨xH ã¨O|OkèOz#q HÍ=Ù. =∞#O q<åeûOk '=∞#O <≥~°"Õ ˆ~ÛO^Œ ∞ õ Ω ^ÀÇ¨Ï^ŒO KÕ ¿ã =∂@Å∞. ÉèíQÆ=`«ûO|O^è ŒÅ∞. ÃÑ^ŒÌÅ∞ É’kè OKÕ hu "åHÍºÅ∞. =ÚH˜ Î=∂~°æO `≥ e¿Ñ ã¨^Œ∞æ~°∞ É’^èŒÅ∞. Éèí QÆ=k+¨ Ü«∞Hõ "≥∞ÿ# Éè ÏQÆ=`« Ñ¨Ù~åÏx qx Ñ¨ sH˜∆#‡Ç¨ ~å`«iOKå_»∞. P q∞+¨`À =∞# õΩ "åºã¨ Éè ÏQÆ=`åx â◊ √Hõ=∞Ç¨Ï

J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_» ∞. Uk =∞#O '=zÛ# Ñ¨x—H˜ ã¨O|Okè QÆ ∞iOz =∞#O q<Õ=h =∞# õ Ω–Éèí QÆ"å<£ N ~°=∞ =∞Ç¨ Ïi¬ =∂@Ö’¡K≥áêÊÅO>Ë, 'ã¨=∂Kå~°ÉèÏ~°O— =∂„`«"Õ∞ J=Ù`å~Ú

q+¨Ü«∂Å#∞ QÆ∞iOz =∂\Ï¡_» õΩO_® =∞ø#O =Ç≤Ï¿ãÎ, P Ω =∞#„â’`«Ö’¡ 'ã¨=∂Kå~° ÉèÏ~åx ÃÑOK«x =∞

"åà◊§=∞ø`å=Ú. =∞ø#O P q^è ŒOQÍ K«∂¿ãÎ XHõ `«Ñ¨¿ãû. '„â’`«"Àº =∞O`«=º xkèè•ºã≤`«=º— JO>Ë, q#^ŒyO

qx, =∞##O KÕÜ«∞`«yOn "Õ^Œ"Õ∞. xkè^è•ºã¨#O KÕÜ«∞`«yOn "Õ^Œ "Õ ∞.6



„|Ç¨ Ï‡ <À\˜ #∞O_ç "≥Å∞=_ç # FO, J^äŒ J<Õ Ô ~O_»∂ „â◊==∂„` OKÕ« <Õ „âıÜ«∞ã¨∞û ##∞„QÆÇ≤ Ï™êÎ ~Ú. 'U`«K« ∞Ûù`å „Ñ¨=~° Î`Õ U`å=„KÕÛù– nxx ("Õ^•x) qx, P „Ñ¨HÍ~°O #_» ∞K« ∞H˘#∞>Ë „âıÜ«∞ã¨∞„âıÜ«∞ã¨∞û õΩ P^è•ºu‡HõOQÍ#∂, Ö∫H˜HõOKÕ õÄˆ~Ûk Jx J~° ÷O. "Õ^ŒO K«∂¿Ñ „`À= x=$uÎ =∂~°æ O. x=$uÎ WKÕ Û^ÕHÍx fã≤ H˘<Õk HÍ^Œ∞. `åºQÆ=∂~° æO. JÑï„QÆ Ç¨ Ï=$uÎ . =ÚH˜ Î^•Ü« ∞HõO.„Ñ¨=$uÎ fã≤H˘<Õ^Õ HÍx WKÕ ÛkHÍ^Œ∞. ÅOÑ¨@O. x=$uÎ =∂~åæx „ ∞ó

Ñ¨^ä ŒO Jh, „Ñ¨=$uÎ =∂~åæx „¿ÑÜ«∞ó Ñ¨^äŒ O Jh JO\Ï~° ∞. x=$uÎ„âı Ü« ∞ã¨ ∞û (=ÚH˜Î x)#∞ J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞ÎOk. JO^Œ ∞ˆ H #=q^èŒ Éèí õΩÎÅÖ’PK«~° ã¨∞ÅÉèí "≥ ∞ÿ # „â◊=Ïx =ÚO^Œ∞ ¿Ñ~˘¯<å~° ∞ "åºã¨ ∞Å"å~°∞.

'"Õ^Œ =∞O„`åÅ#∂, q+¨µ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∂Å#∂ ∞KÕ ã≤ #Ñ¨ C_»∞ "å`å=~°OÖ’ QÆÅ ^Œ ∞+¨ìâ◊ õ ΩÎÅ#∂, ^Œ ∞ëêìHõ∆~°Å#∂ áê~°„^ÀÅQÆÅ=Ù, x~° ∂‡eOK«QÆÅ=Ù,— JO\Ï~° ∞ N =∞Ç¨ ã¨∞^Œ~°≈

*ÏÖÏ #$ã≤OÇ¨ Ï Ñ‘~îåkè Ñ¨«∞Å∞, N q.q. N^è Œ~ü QÆ ∞~°∂r.

Ñ¨Ó~°O =∞# „QÍ=∂ÅÖ’ H˘O^Œ~°∞ "Õ^Œ Ñ¨ O_ç«∞Å∞ QÆ ∞à◊ ¡Ö’¡ õ Ä~˘Ûx "Õ^Œ áê~åÜ«∞ KÕ ã¨∞ÎO_Õ"å~° ∞. P ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂x

PÅÜ«∂Å "åà◊√§ <Õ\˜H© áê\˜ ã¨∞Î<å~° ∞. u~° ∞=∞Å u~°∞Ñ¨ u ^Õ=™ê÷#O "Õ^Œ ÑÖ_ç`« ∞Å õΩ H˘O`« Éèí $u U~åÊ@∞ KÕã≤, "åà◊ √¡ x`«ºO `«=∞=Óà◊§Ö’ =ÙO_Õ QÆ∞à◊§Ö’ xÜ«∞uQÍ "Õ^Œ áê~åÜ«∞ KÕ¿ã Ñ¨^ ŒHÍx

J=∞Å∞ KÕ ™ÈÎOk. WÖÏ\˜ áê~åÜ«∞ =Å¡ ^Œ ∞ëêìHõ∆ ~°Å (^Œ ∞+¨ì â◊ õ ΩÎÅ) Ñ‘_» `˘ÅyáÈ`«∞Ok.

^Õ"åÅÜ«∂Ö’¡#∂, „QÍ=∂ÅÖ’#∂ Ñ¨Ù~å Ç¨ÏiHõ^äŒÅ∞ U~åÊ@∞ KÕ Ü« ∞_» O [<åxH˜ `«y# ã¨`«ûOQÆO ÅaèOK ∞ˆH.

7



P^è •ºu‡Hõ „Ñ¨=K«<åÅ∞ <Õ_» ∞ \˜.q., ˆ~_çÜ≥∂ ^•~å Åaèã¨ ∞Î O_»_»O =Ú^•=Ç¨ÏO. N ã¨`« º™ê~Ú "Õ^Œ „Ñ¨ uëêª<£ "åi

"≥ÉòÃã·\òwww.vedamu.org Ö’ "ÕŒ=∞O„`åÅ#∞ ã¨∞ã¨~°O "Õ^Œ ã¨∂HÍÎÅ J~åúÅ#∞ POQÆ ¡OÖ’ `≥Å∞ã¨∞HÀ=K« ∞Û. qq^èŒ w`«Å∞, ã¨<å`«# ^èŒ ~å‡xH˜ ã¨ O|Okè Oz# J<ÕHõ q+¨Ü«∂ÅO^Œ∞Ö Œ,POQÆ¡ Éè Ï+Ö’¡ Åaè ™êÎ ~Ú.

w`å„Ñ¨=K«#O KÕ¿ã"å~°∞ `å=Ú Hõ$+¨µ‚ xQÍ Éè ÏqOK«∞H˘x(x™ê~°÷ OQÍ, q#∞"åx „âıÜ«∞ã¨∞û#∞, Ö’Hõ HõàÏºáêÊe.

q#∞"å~° ∞ `«=∞#∞ J~°∞˚#∞xQÍ Éè ÏqOK«∞H˘x (ã¨~°ã¨ º â◊ ~°ÏQÆ`« |∞kúÀ Ñ¨ iÑ¨Ó~° ‚ qâßã¨ O`À) q<åe. JÑ¨C_Õ PtOz# „Ñ¨ Ü≥ ∂[#OHõÅ∞æ`« ∞Ok, Jx Éè íQÆ "å<£ N ã¨« º™ê~Ú ÉÏÉÏ JO\Ï~° ∞. WÖÏˆQ –

'ÉèÏQÆ=`« „Ñ¨=K« #O KÕ¿ã"å~°∞ â◊ √ õΩÅ=Öˇ, q<Õ"å~° ∞ Ñ¨ sH˜ ∆`«∞Î=Öˇ(Hõ hã¨O PHÍ¿ãÃÑ·<å) =iÎOKåe— Jx N ã¨`«º™ í õΩÎÅ∞

N Q˘Å¡ Ñ¨ Ó_ç ~å=∞^•ã¨ ∞ JO@∞O\Ï~° ∞.

'JO`ÕQÍHõ K≥ ¿ÑÊ"å~° ∞ ã¨ Ü« ∞OQÍ P`«‡^Œ ~° ≈#O KÕã≤# É’ Œ QÆ ∞~°∞"≥ ·`Õ, q<Õ"åxH˜ ã¨Ô ~· # ^•i K« ∂Ñ¨QÆÅ∞æ`å_» ∞. ÖËHõáÈ`Õ 'HÍ#x "åx

#∂`«Q˘x HÍ#x"å_»∞ ã¨=∞ã¨ Î =ã¨∞Î=ÙÖò HÍ#x Éè íOy— J=Ù`«∞O J~Ú`Õ JÖÏ\˜ "å~°∞ J~° ∞^Œ∞QÍ `«Ñ¨Ê ÅÉèí ºOHÍ~°∞. J~Ú<å K≥ ¿ÑÊq=∞Oz =∂@Å∞ Hõ #∞Hõ "å\˜x Éèí QÆ=^•˜QÍ<À, QÆ∞~° ∞ ã¨O^Õâ◊OQ

ÉèÏqOK« ∞H˘x q#=K« ∞Û. J^ŒÌ O `« ##∞ `å#∞ K« ∂K«∞H˘#ÖË^Œ ∞. J~Ú<å=∞# =ÚYO =∞# õΩ K« ∂Ñ≤ OK« QÆÅ^Œ ∞ Hõ^•! K≥ ¿ÑÊ"å~°∞ ÉÏ^èŒQ ∞"≥ ·<å

q# ^•xÖ’x =∞Oz<Õ =∞#O „QÆ Ç≤ÏOz ÖÏÉè íÑ_»=K«∞Û. QÆk#Oâ◊√„Éè íO KÕ ¿ã pÑ¨ Ù~°∞ â◊ √„ÉèíOQÍ ÖË^Œ x ^•x#∞Ñ¨Ü≥ ∂yOK«_»O =∂<ÕÜ«∞Hõ•! Hõ#∞Hõ =∞Oz =∂@#∞ Z=i#∞O_≥· <å qx, q#O`«<Õ "Õy~_»Hõ=∞##O KÕã≤ „Ñ¨ Ü≥ ∂[#O á⁄O^•e.

8



=∞Oz =∂@Å∞ q#_»O =Å¡ =KÕ Û Ñï=~°Î#O`À ^Œ µìÅ∞ õ Ä_® t+¨µìÅ∞ HÍQÆÅ∞æ`å~°∞. ~°`åHõ ~° ∞x ("åb‡H˜) L^Œ O`«O WO^Œ∞ ΩK«Hõ¯x L^•Ç¨Ï~°. ~°`åHõ ~°∞_» ∞ XHõ QÆ [^˘OQÆ. XHõ ~ÀA JH˘O^Œ~°∞ =Ú#∞Å#∞ J@HÍ~ÚOz, ^ÀK«∞

'hHÍ¯=Åã≤ Ok fã¨∞HÀ, HÍx h=Ù KÕã¨ ∞Î #k áêÑÖ. D áêÑ¨ OÖ’ h ÉèÏ~åº Ñ≤Å¡Å∞ õÄ_® "å\Ï Ñ¨ÙK«∞Û õ ΩO\Ï~À ÖË^À J_çy~å— "å_çO\˜HáÈ~Ú J_» QÍæ ''h=Ù =∞=∞‡e áÈ+≤ OKåe. Jk h ÉÏ^èŒ º`«.

áêÑ¨ "Õ ∞ KÕ ™êÎ"À, Ñ¨ Ùº"Õ ∞ KÕ ™êÎ"À =∂ Hõ #=ã¨~°O. "Õ∞O JO^ ∞Ö’áêÅ∞ ÑÖK«∞HÀO—— J<å~°∞ "åà◊√ *Ï˝<À^ŒÜ«∞=∞~ÚOk. =Ú#∞Å∞ K≥Ñ≤ Ê# '=∞~å— J# =∞O„`åx ∆QÍ [Ñ≤OKå_»∞. J^Õ '~å=∞— QÍ =∂i, `å~°Hõ=∞O„`« "≥ ∞ÿ J`«_ç x '"åb‡H˜— QÍ ã¨∞„Ñ¨ã≤^ŒúO KÕã≤ Ok† N=∞„^•=∂Ü«∞ ~°K«~Ú`« #∞ KÕã≤Ok† PHõ qQÍ JO^Œ i #∞`«∞Å∞ JO^Œ∞H˘<ÕÖÏ KÕã≤ Ok.

^•ã¨`« O

^•ã¨∞_»∞ JO>Ë ¿ã= õΩ_» ∞. ^•ã¨ ∞xH˜ JÇ¨ ÏOHÍ~°O #Ñ¨Ê^ ∞. JÇ¨ ÏOHÍ~åx [~ÚOKåÅO>Ë L`«Î=∞ =∂~°æ O ¿ã"å =∂~°æ "Õ∞. „H©ã ∞Î„Ñ¨Éè í∞=Ù `«# t+¨µºÅ HÍà◊√§ ã¨Ü«∞OQÍ Hõ_y, `«# t~À*ÏÅ`À`«∞_çKå_»∞. ZO^Œ∞ õΩ? JÖÏ\˜ x~° Ç¨ ÏOHÍ~åx, #„=∞`«#∂ [#∞

É’kèOK«_®xˆH. =∞Ç¨ `å‡QÍOnè õΩ+¨µª~À=∞O^Œ∞~åã≤ Hõ@∞ìHõ_»∞`«∞O_Õ "å~°∞. áêH© ^˘_» ¡#∞ â◊√„Éè íO KÕ¿ã"å~°

=∞# õ Ω QÆÅ ™ê^è Œ<å =∂~åæÅÖ’ '^•™ÈÇ¨ÏO— XHõ\˜. ~O_»=k 't"ÀÇ¨ ÏO— 'JÇ¨ ÏO „|Ç¨ ‡ã≤ ‡— J<Õk t"ÀÇ¨ ÏO =∂~°æ "Õ ∞. "Õ #~åA, Ç≤Ï~°ºHõtÑ¨ Ù_» ∞ÖÏ\˜ "åà◊ √§ '"Õ ∞"Õ∞ ^≥ ·=O— J<å~°∞. HÍx Jk 'JÇ¨ÏO „|Ç ‡ã≤ ‡— J#

Z~° ∞Hõ =Å¡ Hõ eyOk HÍ^Œ∞. Hõ#∞Hõ<Õ Jk Ñ¨`«#¿ÇÏ ∞"≥·Ok. 'JO`«\Ï9



=ÙOk Ñ¨~°„|Ç¨ Ï‡"Õ ∞— #x `«ÅOKÕ"å_»∞ JO^Œi Ñ¨\Ï¡, Jx Ñ¨\Ï¡ ^≥·=O Ñ¨@¡ K«∂¿Ñ ^•ã¨`« ÉèÏ=#K« ∂Ñ¨QÆÅ∞æ`å_» ∞. „Ñ¨ Ç¨ ¡^Œ∞_» ∞ 'JÇ¨ÏO „|Ç¨ ‡ã≤ ‡— J#∞HÀQÆÅ K≥ Ok# ™ê^èŒ õ Ω_» ∞. P^Œ~°≈ Éèí õ ΩÎ_»x ™êq∞KÕ H˜`å|∞ H íH˜ ÎâıY~°∞_» ∞. J~Ú<å =∞#HõO^Œ~° õ Ä P^Œ~°≈OQÍ =ÙO_®Åx, íH˜ Î=∂~°æ OÖ’<Õ LO_çáÈÜ«∂_» ∞. HÍ~°O ^•ã¨ ÉèíH˜ ÎÖ’ JÇ¨ ÏOHÍ~°O „Ñ¨|Ö

J=HÍâßÅ∞ `« õΩ¯=. 't"ÀÇ¨ ÏO— =∂~°æ OÖ’ – P *Ï˝ #O J#∞Éè í=x+¨ ªO

HÍHõáÈ`Õ, *Ï~°∞_»∞ |O_»ÖÏ HÕkH˜ kQÆ*Ï~°ÛQÆÅ^Œ∞. ^H˜ ÎÖ’ P„Ñ¨=∂^ŒO `« õΩ¯=. â◊OHõ~°∞Å J^≥·`« O L#`å^Œ~°≈O. ~å=∂# qtëêì≥· `« O ^•xx ™ê=∂#∞ºÅ ™ê÷ ~ÚH˜ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ `≥KÕÛ„Ñ¨Ü«∞`«O. =∞^è •Kå~° ∞ºÅ ^≥· `«O ™ê^è ŒHõ ™ê=∂<åºxH˜ ™ê#

ÉÏ^èŒ º`« ^≥·=O ÃÑ· "Õã≤ xtÛO`«QÍ =ÙO_Õ q^è •#O. J^≥· `«OÖ’ „_≥· qOQ∑

h^Õ . qtëêì ^≥· `«OÖ’ „_≥ ·=~ü L<å, ^•i K≥ ¿ÑÊk h=Ù. ^≥ ·`«O Ô~·Å„Ñ¨Ü«∂O. h=Ù KÕÜ«∂eûO^ŒÖÏ¡ ZH˜ ¯ õ ÄKÀ_» O. JO`Õ!

^•ã¨`« OÖ’ h Hõ~°Î "åºx h=Ù JÅHõ∆ ºO KÕ ¿ã gÅ∞O_»^Œ∞. Ü«∞[=∂x =Ó~°∞HÀ_»∞ QÆ^•! Hõ#∞Hõ ^•ã¨` ^èŒ ~å‡K« ~°

x+¨ª Wq∞_ç =ÙOk. ã¨ Oâ◊ Ü«∞~° Ç≤ Ï`« qâßã¨=¸ LOk. L^• :ÅHõ∆ ‡∞_»∞.

PO[<ÕÜ«∞™êq∞ ^•ã¨ ÉèíH˜ÎH˜ Ñ¨~åHÍ+¨ª. PÜ«∞# [ÑÖÖ’ Hõ eˆQ P#O^ŒO ZO^Œ ∞Ö’#∂ ÖË^Œ ∞. =∞#Ö’ KåÖÏ =∞O 'z~åÜ«Ú~° ã¨∞Î — Jx, 'n~å…Ü« Ú~°ã¨ ∞Î — Jx =∞# Ñ≤Å¡Å#∞ nqã¨∞ "åà◊¡ õΩ 'z~åÜ« Ú=Ù— ZO^Œ∞ õÄ? áêÑ‘ z~åÜ«Ú=ÙKÕã¨∂ÎáÈ=_®xHÍ? ÖËHõ, ãÖ™ê~°OÖ’x Pn~°…HÍÅO J#∞Éèíqã¨∂Î, U_»∞ã¨∂Î Ñ¨_ç =Ù^ŒOÖ’x

10



Pj~°K« #OÖ’#∂, ã¨O^è•º=O^Œ#OÖ’ =∞#O KÕ ¿ã „áê~°÷ #Ö’#∂ ˆH=ÅO n~å…Ü«Ú"Õ HÍ^Œ∞, WOHÍ KåÖÏ =Ù<å~Ú. √¡ Hõ #Ñ_»Hõ,K≥=ÙÅ∞ q#Ñ¨_»Hõ, =∞OKå# Ñ¨_ç rqOKÕ z~åÜ«Ú=Ù <≥=~°∂ H ~° ∞.HÀˆ ~^Õ q∞\˜? 'r"Õ=∞ â◊~°^Œâ◊ ≈`«O— (#∂ˆ~à◊√§ rqOK≥^Œ=Ú QÍHõ), ZÖ

#O^•=∞ â◊ ~°^Œâ◊≈`« O (P#O^ŒO`À #∂ˆ~à◊√§ rqOK≥^Œ=Ú QÍHõ). =∞i,Hõà◊√§, K≥=ÙÅ∞ ÖË õ ΩO_® P#O^Œ"≥∞ÖÏ? JO^Œ ∞ˆ H 'Ñ¨âı º=∞ â◊ ~°Œâ◊ ≈`« O—(#∂ˆ ~à◊ √¡ Hõà◊√¡ ÉÏQÍ Hõ #Ñ_»∞`«∂ LO_®e.) 'â◊$∞"å=∞ â ~°Œâ◊ ≈`« O—

(#∂ˆ ~à◊ √¡ <å õ Ω K≥=ÙÅ∞ ÉÏQÍ q#|_»∞`«∂ =ÙO_®e ∞ õ Ω\Ï? Éèí QÆ=`« ûO|O^èŒ "≥ ∞ÿ # q+¨Ü«∂Å#∞ q#_®xH˜, Jn P#O^ŒO ™êº=∞ â◊~°^Œâ◊≈`«O—. (^Œ ∞~°∞æÏÅ∞ ÖË õ ΩO_®, JÑ¨ [Ü« ∞O ÖË õ ΩO_® #∂ˆ~à◊√¡ rqOK≥^Œ=ÚQÍHõ). #∂ˆ~à◊√¡ UO KÕ™êÎ_ ∞? 'K« õ ∆Ωó ^Õ=Ç≤ Ï`«O Ñ¨Ù~°™êÎ`ü — (*Ï˝ <åxKÕÛ, *Ï˝#<Õ„`« O WKÕ Û J<åkÜ≥ ÿ∞# Ñ¨ ~°„|Ç¨ ‡x)

'ã¨∂~°ºO— – (P N=∞<å~åÜ« ∞ ã¨~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# ã¨ ∂~°º<å~åÜ« ∞∞x) '*’ºH±— (ZÅ¡Ñ¨C_» ∞) '^Œ$âı— (K«∂K≥^ŒO QÍHõ). ZO^Œ∞HõO>Ë, Jx WO„kÜ«∂Å∞ ã¨„Hõ=WO„kÜ«∂Å#∞ ^≥·"åxH˜ JOH˜`«O KÕã¨∂Î

Ñ¨Ü«∞xOK«_®xH˜† ™ê^èŒ# Ñ¶¨eOz`Õ, P#O^•=∞$`åx P™êkã¨∂Î `« iOK«_®xH˜. J\˜ ì JOH˜`« Éè Ï=OHõ ey#"å_»∞ Hõ #∞Hõ<Õ PO[<ÕÜ«ÚxH˜ z~åÜ«Ú=Ù, z~°Orq` O

J#∞„QÆÇ≤ÏOK«|_ç<å~Ú. PÜ«∞# `«# H˜zÛKÕ ã≤H˘O@∂ x~°O`«~° ~å=∞<å=∞ ã¨ ‡~° Ï=∞$`åx áê#O KÕK«i`å~°∞÷_≥· xeKå_»∞. Hõ#∞Hõ =∞#O nqOK«_»OÖ’ =Ù# Jã¨Å∞ J~°÷O Wk. ^PO[<ÕÜ«ÚxH˜ JÖÏ z~°HÍÅO <å=∂=∞$`« P™ê^Œ# KÕ ¿ã J=HÍâ◊O

zH˜¯Ok. ÉèíQÆ"å<£ N ã¨`« º ™ê~ÚÉÏÉÏ D ã¨ OQÆux q=iã¨∂

11



N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨ ~°=∞Ç¨ÏOã¨ =O\˜ Éè í õΩÎÅ∞ Éèí QÆ=<å=∂=∞$`« O J<Õ ÑÖK«^•~°#∞ u<Õ p=∞Å∞ QÍ<Õ LO_ç áÈ=∂~°æ OÖ’<Õ Ñ¨Ü«∞xOKåÅx) J#∞ õΩ<å~° ∞ QÍh, `å=Ú 'ÑÖK«^ —HÍ"åÅ#∞HÀÖË^Œ∞. (`å"Õ∞ „|Ç¨ Ï‡O J# Z~°∞Hõ#∞ ™êkè Oz<å, 'JÇ¨ÏO„|Ç¨ ‡ã≤‡— J# ÉèÏ=#Ö’, 't"ÀÇ¨ÏO— J#

Ñ¨Ü« ∞xOK«_®xH˜–`«=∞HõO^Œ∞ õ Ω ã¨=∞~°÷`« =Ù<å – W+¨ ìÑ_»ÖË^Œ ∞) JxK≥áêÊ~°∞. J^≥·`« =∞`«™ê÷Ñ¨# KÕã≤# P

qq^è•ÅÜ«∂Å#∞ ^Œ i≈Oz, JHõ ¯_ç J~åÛ=¸~°∞ÎÅ õΩ `«# Hõ q`«^è•~°`À ™ÈÎ„`« Ñ¨ÙëêÊÅ#iÊã¨∂Î JHõ ∆~å~° Û# KÕ¿ã ã¨=∞Ü« ∞OÖ’^•ã¨ÉèíH˜Î<Õ „Ñ¨^Œi≈OKå~°∞. ^•ã¨`«ÉèÏ=#

JÑ¨ ~ÀH∆ Í#∞Éèí ∂u #O^Œ∞H˘# P JÑ¨~°â◊ OHõ~° ∞Å∞ JÖÏ KÕÜ«∞ JO`«\˜ ™ê÷~ÚH˜ KÕ~°ÖË x J#kèHÍ~° ∞Å õΩ ™ê^èŒ# "≥ Ú^Œ\˜ "≥∞@∞ì

(^•™ÈÇ¨ ÏO) #∞O_Õ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\ÏìÅ# áê~î °O <Õ ~° Ê_®xˆH ##∞HÀ^•ã¨`« ÉèÏ=# ™ê^è Œ õ Ωx „Hõ=∞OQÍ XH˘¯Hõ¯ "≥∞>Ë ì ZH˜¯ã¨∂Î 't"ÀÇ¨ ÏO— ™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞ã¨ ∞Î Ok. „Ñ¨Ç¨ ¡^Œ ∞_»∞, Pk â◊ OHõ~°∞Å =O\˜ "åˆ~ N~å=∞Hõ $+¨‚ Ñ¨ ~°=∞Ç¨ÏOã¨, <åQÆ =∞Ç¨ â◊Ü«ÚÅ ~O^Œ~À J#∞ã¨ iOz# P^Œ~°≈ =∂~°æ O ^•ã¨ ÉèíH˜Î =∂~° æO. ^•ã¨ÉèíH˜Î =∂~åæxH˜Hõ ~°nÑ≤Hõ J#`«yOk Hõ$áêKå~° ∞ºÅ∞ áêO_»= w`«ÅÖ’ H µ‚ x`ÀK≥ Ñ≤Ê# D „HÕk â’¡Hõ O :

=∞[˚#‡#ó Ñ¶ ¨Å q∞^ŒO =∞^è Œ∞ÔH·@ÉèÏˆ~ =∞„`åÊ~° ÷hÜ«∞ =∞^Œ#∞„QÆÇ¨Ï U+¨ U= `«^Œƒù$`«ºÉèí$`« º Ñ¨ iKå~° Hõ Éèí $`«º Éè í$`« º Éè í$`«ºã¨ º Éèí $`«º Wu =∂O ã¨‡~° Ö’Hõ <å^äŒ !

12



™êg∞! <Õ<≥x [#‡ÖˇuÎ<å h"Õ J#∞„QÆÇ≤ÏOKåe. <å #∞ q#∞. h |O@∞ |O@∞ õΩ Hõ_» Ñ\ |O@∞QÍ ##∞ `«ÅOK« ∞ KåÅ∞.WOˆHg∞ HÀ~°#∞.

=O^Œ#O

=O^Œ #O JO>Ë `«Å=Oz #=∞ã¨ ¯iOK«_»O. nxx #=∞™ O Jh, '#=∞¿ãÎ— (`Õ – h õΩ, #=∞ó – =O^Œ#O) Jx

#=∞ó JO>Ë =OQÆ_»O, Ö’|_»_»O. Wk â◊~° JO>Ë (=∞ó <Õ#∞, #–ÖË #∞) `« # (JÇ¨ ÏO) =ÙxH˜ x x~åHõiOz,^≥ ·=`å^•`å‡ºx Éè ÏqOK«_»O. '#=∞ó— – Wk JYO_» O, (#, =∞ó

Ô~O_»∂ HõÅã≤ =Ù#k.) '#, =∞ó— – Wk ã¨YO_»O (#K≥ ¿ÑÊk.) '#=∞ó #, =∞ó— JO>Ë Éè íQÆ=O`«∞xH˜ KÕ ¿ã =O^Œ #O '#=∞ó ´=O^Œ # ÔH· OHõ~°ºO =∂„`«"Õ∞— HÍx '#, =∞ó ´ <å H Ω HÍ^Œ∞† JO

r=Ù_»∞ U^À „Ñ¨Ü≥∂[#O PtOz KÕ¿ãk HÍ^Œ∞ Ñ¨ uÎ=∂~°æ OÖ’ J~°÷O K≥|∞`å~°∞.

#=∞™ê¯~° O KÕ ¿ã@Ñ¨C_»∞ =∞#O Ô ~O_» ∞ KÕ`« ∞Å#∂ ^ŒQÆæKÕ ~°∞™êÎ O. XH˘¯Hõ¯ KÕuH˜ J~Ú^Œ∞ „"Õà◊√§O\Ï~_»O

JO>Ë J~Ú^Œ ∞ Hõˆ ~‡O„kÜ«∂Å∞, J~Ú^Œ∞ *Ï˝<ÕO„ ¿ã Ñ¨#∞Å#x\˜h HõÅÑ¨_»O. KÕ`«∞Å#∞ *’_PxOK«_»O JO>Ë, JÖÏ `å#∞ ^ŒâıO„kÜ« ∂Å`À KÕ¿ã Ñ¨ #∞Åx\˜h

Ç¨Ï$^ŒÜ« ∂kè"åã¨∞_≥· # P Ñ¨ ~°„|Ç¨ ‡xH˜ JOH˜`«O KÕ Ü«∞_» O, JiÊOK«_» O Jx J~° ÷O. Ñ¨k „"Õà◊ ¡ õΩ <åÅ∞QÆ∞ k õΩ¯Å∞, <åÅ ∞ =¸ÅÅ∞, Éèí∂q∞, PHÍâ◊O–^Œâ◊ kâ◊Å∞, WO`«\˜h P==O^Œ #O Jx =∞~À J#Ü« ∞O. nxˆH 'ã¨OÑ¨ Ù\©Hõ ~° O— Jx ¿Ñ~°∞

13



Ô~O_»∞ KÕ`« ∞Å∞ *’_ç¿ãÎ #=∞™ê¯~°O. HÍx XHõ KÕu`À KÕ¿ã #=∞™ê¯~°O HÍ^Œ∞. `«#Hõ# `« õΩ¯= "åà #=∞™ê¯~° O KÕ¿ãÎ õΩ_çKÕ~Ú ÃÑ·Ô HuÎ, „Ñ¨ ã¨∞Î`«O ã¨ÖÏO, QÆ∞_£ =∂i=O\˜ q K≥|∞`« ∂ KÕ ã≤#@∞¡, P #=∞™ê¯~åx ã‘Hõiã¨ kã¨∂Î„Ñ¨`« ºaè"å^Œ O KÕÜ«∞=K« ∞Û. HÍx, ^Õ=ÙxH©, QÆ∞~° ∞=Ù õÄ, ÃÑ^ŒÌÅ õ Ä, `«#

ã¨=∂#∞Å õÄ XO\˜ KÕu =O^Œ#O âß„ã¨Î x x¿+kèOK«|_ç O^Õ J<ÕHõ =∞OkH˜ J#∞ã¨ iOK«^Œy#kQÍ `Àã¨∞Î O_»_»O

áêâßÛ`«º ã¨ Oã¨ ¯$f „Ñ¨ ÉèÏ="Õ∞.^Õ=ÙxH˜ #=∞ã¨ ¯iOKÕ@Ñ¨C_»∞ KÕ`« ∞Å∞ *’_çOz, Ç¨ Ï$^Œ Ü« ∂xH˜

QÍh, „Éè í∂=∞^è•ºxH˜, (Hõ#∞ÉÁ=∞Å =∞^è Œº ÉèÏQÆ OÖ’) QÍh ã¨Ç¨ Ï„™ê~° O=^ŒÌQÍh (`«Å ÃÑ·ÉèÏQÍ# =∂_» ∞ ^ŒQÆæ~°QÍh) PxOz #=∞ ¯iOKåe.

Ç¨Ï$^ŒÜ« ∞O, „Éèí ∂=∞^è ŒºO, ã¨ Ç¨ Ï„™ê~° O Ñ¨ ~°=∂`« ‡ ™ê÷<åÅ∞. #= ãÖÑ¶ ¨∞r=#OÖ’ ™œÉè Ï`«$`åxH©, ã¨ ∞Ç¨Ï$^•ƒù "åxH© „Ñ¨ fHõ . #=∞¿ãÎK≥ Ñ¨Ê_»OÖ’ Éè∫uHõ, P^è•ºu‡Hõ â◊ õ ΩÎÅ ã¨"Õ∞‡à◊#O Hõ xÑ≤ã¨∞ÎOk.

P~ÀQÆºO HÀãÖ, ã¨∂~° º ÉèíQÆ"å#∞x J#∞„QÆ Ç¨ ÏO HÀã¨ O KÕ ¿ã

'ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞— #=∞™ê¯~° O `À<Õ "≥ Ú^ŒÅ=Ù`å~Ú. #=∞™ê¯ O J<Õk ÑÖK« „Ñ¨"åÅÖ’ "˘Hõ\ . FO HÍ~°O, ™êÇ¨ HÍ~° O, ã¨^è •HÍ~°O,=+¨\òHÍ~°O, #=∞™ê¯~°O – Wg ÑÖK« „Ñ¨"å "Õ^Œ OÖ’„Ñ¨`Õ ºHõ ™ê÷#O =ÙOk. Jx c*ÏHõ∆ ~åÅ∞ „Ñ¨=O (FO HÍ~°O

[xOKå~Ú. ã¨ $+≤ì JO`«\˜H© HÍ~°O FO HÍ~°"Õ∞. =∂#=Ù

Ç¨Ïq„~° Ì"åºÅ#∞ ^Õ=`«Å õΩ Jy JOkOK«_®xH˜ O '™êÇ¨ ™êÇ¨ J# õΩO_® Ç¨ ÏŸ=∞O KÕ¿ãÎ x„+¨ÊÜ≥∂[#O. =∂ Ñ≤`«$, Ñ≤`å=∞Ç¨Ï, „Ñ¨Ñ≤`å=∞Ç¨ ^Œ∞Å

14



"åiHõOkOKÕk 'ã¨^è•—HÍ~°O. Ü«∂QÆ â◊s=∞O„`åÅ∞ J~Ú^Œ∞. JO^Œ ∞Ö’ PY~° ∞k =+¨\Ï¯~°O, P =∞O„`åÅ

1. P„â◊=Ü« ∞ 2. Pã¨∞Î„â∫+¨\ò 3. Ü«∞[ 4. ÜÕ ∞ Ü«∞*Ï=∞¿ÇÏ 5. = D Ñ¨•Å`À "≥ Ú^ŒÅÜÕ∞ =∞O„`åÅ∞ KåÖÏ =ÚYº"≥ ∞ÿ #q. P„âß=Ü«∞P~°OÉè í ~° ∂ÑÖ, =∞^èŒ º =¸_»∞ „Ñ¨ uëêª~°∂áêÅ∞. JY~°∞k '=

L^ŒÜ«∞# (ã¨=∂Ñ≤Î) ~°∂ÑÖ. #=∞™ê¯~°O '#=∞Hõ O—Ö’ „Ñ¨=ÚYOQÍ =ã¨∞Î Ok. Ñ¨^•Å z=~° #"≥ ∂ #=∞ó Jx

=ã¨ ∞Î Ok. Hõ #∞Hõ nxx '#=∞Hõ O— J<å~°∞.„Ñ¨Ï=∞O JO>Ë ™êëêì OQÆ #=∞™ê¯~°O. „Ñ¨ u „Ñ¨ Ñ¨ uÎH˜ „Ñ¨fHõ.

™êëêì OQÆ #=∞™ê¯~åx ZÖÏ KÕÜ«∂Ö’ „HÕk â’¡H O K≥ |∞`ÀOk :

L~° ™ê t~°™ê ^Œ$ëêìº =∞#™ê =K«™ê `«^ä• Ñ¨^•ÉèÏºO Hõ~åÉèÏºO Hõ ~å‚ ÉèÏºO „Ñ¨Ï"≥∂ëêìOQÆ=ÚK« º`Õ

=Hõ∆ã¨÷ÅO (~˘=Ú‡), t~°ã¨∞ (`«Å), <Õ=∞#ã¨∞û, <À~°∞, áê^•Å∞, KÕ`«∞Å∞, K≥=ÙÅ∞ – D Zxq∞kO\˜h U OKÕ ã≤ KÕ ¿ãk ™êëêìOQÆO (J#QÍ Zxq∞k JOQÍÅ`WO^Œ∞Ö’ '=∞#ã¨ ∞— KÕi =ÙOk. q∞ye# U_» ∞ J=Ü« ∞"åÅ#∞ Éè í∂q∞H˜`åHÕKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^≥·"åxH˜ / QÆ∞~°KÕ ã≤HÀ"åe. =∞#ÃãHõ ¯_À LO_ç â◊s~åx <ÕÅ õΩ `åH˜ Oz KÕ¿ãk„Ñ¨Ï=∞O HÍ^Œ ∞. <Õ„`åÅ`À ™êq∞x K«∂_®e. =∞#ã •ºxOKåe.

<À\˜`À #=∞ó Jx Ñ¨ÅHÍe. JÑ¨ C_Õ JOQÍÅ#∞ Éèí ∂q∞H˜ `åH˜ Oz,KÕ¿ãk '™êëêìOQÆ— „Ñ¨Ï=∞O— J=Ù`«∞

15



q^è •#OÖ’ =∞#ã¨∞#∞ KÕ ~° Û_»O =Å¡ „Ñ¨ Ñ¨ uÎ ÉèÏ=##∞ ã¨∂zOKå=∞#e =∞#O ™êq∞ áê^•ÅÃÑ· ã¨OÑ¨ Ó~°‚ OQÍ J~° Ê KÕã≤H˘x, ã¨~°ã¨ ºâ◊~°ÏQÆ ux á⁄O^Œ_»"Õ∞ ™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~° ÅHõ ∆ºO. JÖÏˆQ QÆ∞~ Ω

™êëêì OQÆ #=∞™ê¯~°O KÕÜ«∞_»O JO>Ë `«# ÉÏ^è Œº`«#∞ QÆ∞Hõ iÊOz, `«#∞ â◊ ~° ÏQÆ`« `«« OÖ’ =ÙO_»_» O. áê^Œ #=∞™ê¯~åÅ

ÃÑ\˜ìOK«∞HÀ=_»O =Å¡ `«=∞ Q˘Ñ¨Ê^Œ#O ÃÑ~°∞QÆ∞`À x U QÆ∞~°∞" ·<å ÉèÏq¿ãÎ Jk ÃÑ^ŒÌ á⁄~°áê@∞. ^•x =Å¡ ÃÑiˆQ Ê^Œ #O HÍ^Œ ∞.

x*ÏxH˜ áê^Œ #=∞™ê¯~åx W=_»=∞O>Ë t+¨µºx ÉÏ^èŒ º`«#∞ `å#∞ ã‘HõiOK«_»O. ÉÏ^è Œº`« JO>Ë ™ê^èŒ õΩ_» ∞ Pkè "åº^è Œ∞Å ÉÏ^è ŒÖ’¡ =Úxy`«# ™ê^è Œ##∞ q_» ∞= õΩO_®, J`« xH˜ "å\˜ #∞O_ç LÑ¨â◊=∞#OHõ eyã¨∂Î, J`«_çx ™ê^è Œ<å =∂~°æOÖ’ =ÚO^Œ∞ õΩ fã≤H˘x áÈÜÕ∞ ÉèÏ`å#∞ ã‘HõiOK«_»O J#=∂@. J\˜ì ™ê=∞~

P`«‡^Œ ~° ≈#O KÕã≤# "åxˆ H LO@∞Ok. P ™ê=∞~° ÷ºO LO_»_» O J~°∞^Œ∞ Hõ#∞Hõ Z=Ô~·<å #=∞ã¨¯i¿ãÎ 'H #=∞™ê¯~åx ÉèíQÆ=^ŒiÊ`«O KÕ™êÎ~°∞ KÕÜ«∞Hõ, `«y# ã¨=∞~°ú`«, Láêã¨<å|ÅO ÖáÈQÆ ∞KÕ ã≤, áê^Œ#=∞™ê¯~åeã¨∂Î =ÙO_Õ QÆ∞~°∞ µºÅˆH HÍH`«=∞ õ Ω `å=Ú „^ÀÇ¨ÏO KÕã≤ H˘# "å~°=Ù`å~°x

*ÏÖÏ #$ã≤OÇ¨Ï Ñ‘~îåkèÑ¨`«∞Å∞ N q.q. ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞.

ÉèíQÆ"å<£ N ã¨`«º™ê~ÚÉÏÉÏ Ö’QÆ_

#=∞™ê¯~åx J#∞„QÆÇ≤ÏOKÕ"å~°∞. JÑ¨C_» ºâ◊~°ÏQÆ`« `«`«O`À „Ñ¨`« ºHõ ∆OQÍ ¿ãqOK«∞H˘x ã¨ O^Œ ~° ≈#, ã¨Oã¨Ê~°≈ ÉèÏQÍºÅ#O^Œ∞HÀ QÆÖËæ"å~°∞.

16



ÉÏÇ¨ ÏºÑ¨ Ó[Ö’ ™ê^è Œ õ Ω_»∞ `« # P~å^èŒ <å^≥·=O J~åÛ=¸iÎH˜ #=∞™ê¯~°O KÕ™êÎ_»∞. '`å#∞ JO`«~°OQÆKÕ ~°_»"Õ∞ JO`«~° P~å^èŒ #Ö’ ™ê^èŒ õΩÅ∞ ã¨=∞iÊOKÕ #=∞™ê

JO\Ï~° ∞ _®Hõì~ü \˜.q.U. ã¨∞„|Ç¨Ï‡ºâ◊ ~° ‡.

'N q^•º Ñ¨ ~° OQÍ K«∂¿ãÎ, N Åe`å^Õq Ç¨ Ï™êÎÅÖ’ JÉè íÜ« ∞=Ú„^Œ, =~°^Œ=Ú„^Œ ÖË=Ù. JO>Ë, J=∞‡ JÉè íÜ«∞^•~Úx, =~° ^•~ÚHÍ^•? JÖÏ J#∞HÀ~å^Œ ∞. JÉè íÜ«∞ =Ú„^Œ, =~°^Œ =Ú„^Œ J=∞‡"åiáê^•ÅÖ’<Õ L<å~Ú. J=∞‡"åi áê^•Å õΩ #=∞ã¨ íÜ«∞O,=~°^•#O Åaè™êÎ~Ú. Hõ#∞Hõ, U ^Õg q„QÆ Ç¨ xH˜ #=∞ã¨¯iOz<å,=ÚO^Œ∞QÍ ^Õq áê^•Å#∞ =∞#ã¨ ∞Ö’ ã¨‡iOz, #=∞ã¨¯iOK`«~å`Õ ^Õ q J~åÛ=¸iÎH˜ =O^Œ #O KÕ Ü«∂e— JO\Ï~°∞ _®Hõ ~ü â◊ ~° ‡.

HÍjÖ’x '"å~åÇ≤Ï— PÅÜ«∞OÖ’ áê^Œ#=∞™ J=∞‡"åi q„QÆÇ¨Ï ^Œ ~° ≈#O ÖË^Œ∞. PO[<ÕÜ«∞™êq∞ `« # áê^•Å`À â◊x„Ñ¨Éè Ï"åx `˘H˜ ¯ ÃÑ\Ïì_»h, JO^Œ ∞ˆ H, PO[<ÕÜ«ÚxH˜ áê^•Å∞`åH˜,

#=∞ã¨¯iOK«~å^Œx H˘O^Œ ~°∞ K≥ |∞`å~°∞. HÍx, nxH˜ âß„™êÎ^è•~° OÅaèOK«ÖË^Œ ∞. #~° ã≤OÇ¨ =`å~° Ñ¶¨ ∞@ìOÖ’ ™êq∞ áê^•ÖË „HÕkH˜ kQÆ ∞`«∂ ^Œ~°≈#q∞zÛ#@∞¡ áÈ`«#QÍ~°∞ =i‚OKå~° ∞. áÈ`«#QÍi

#$ã≤ OÇ¨ =`å~° Pq~åƒù= =~° ‚# áê^•Å`À "≥Ú^ŒÖˇ· ÃÑ·H˜ "≥à◊ √`« ∞Ok. "åºã¨ ÉèÏQÆ=`«OÖ’ =~°‚ # ÃÑ· #∞O_ç „HÕkH˜ =ã¨ ∞ÎOk. N #$ã≤OÇ¨ ∞ õ Ä_® <å~°ã≤ OÇ≤Ï ~° ∂ÑÖÖ’ â◊Hõ ÎºOâ◊ HõÅ"å_Õ. (=∂Ü« ∂ ÜÕ ∞ëêÇ≤Ï

<å~°ã≤OÇ≤Ï). áÈ`«# N q^Àºáêã¨ õΩÅ∞ Hõ# <å~° ã≤OÇ¨ xH˜ JÉèË^ŒO áê\˜ã¨∂Î, ^Õ q áê^•ÅÖ’ =Öˇ<Õ, ™êáê^•ÅÖ’#∞ JÉèíÜ«∞, =~°^Œ=Ú„^ŒÅ∞# Éè Ï=# KÕã≤, ™êq∞ ^Œ ~° ≈#O`À =~°‚ # <å~° OaèOKå~° ∞. JO^Œ∞KÕ`« =ÚO^Œ∞QÍ áê^•

17



ã¨‡iOz, P `« ~° ∞"å`Õ ™êq∞ J~åÛ=¸iÎx ^Œ i≈Oz (J=∞‡"åi QÆ ∞à◊ §Ö’ =Öˇ) #=∞ã¨¯iOK«_» O JÉè íÜ« ∞, =~°^•Ü«∞HõO HÍ

ã≤OÇ¨ K«ÅOÖ’ =~åÇ¨Ï ÅH©∆‡ #~°ã≤OÇ¨ õ Ä~°∞H˘x LO\Ï~Ú. Hõ#∞Hõ JHõ¯_» áê^Œ^Œ~°≈#O ÖË^Œ ∞. J~Ú<å,=∞#ã¨∞Ö’ ™êq∞ áê^•Å#∞ ã¨‡iOK«_®xH˜ P@OHõ O ÖË^Œ ∞.

„ã‘ ÎÅ q+¨Ü«∞OÖ’ ™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°O ∞ "≥∂HÍà◊§ÃÑ· =ÚO^Œ∞ õΩ =Oy #=∞ã¨¯iOK«_ O ã¨ O„Ñ¨^•Ü«∞O.

D q+¨ Ü«∂x q=iã¨∂Î _®Hõì~ü áê\˜Öò <å~åÜ QÍ~° ∞ '™êëêì OQÆ #=∞™ê¯~° O— Ö’ â◊"åã¨#O, Éè í∞[OQÍã¨ #O, J^èÀ=ÚYâß™êã¨#O J<Õ =¸_» ∞ Ü≥∂QÍã¨<åÅ∞<å~Ú. „ã‘ ÎÅ õΩ =∂„`« O=∂~å˚ÖÏã¨#OÖ’<Õ #=∞™ê¯~åx qkè OKå~° ∞— JO\Ï~° ∞.

LÑ¨#Ü«∞# ã¨=∞Ü« ∞OÖ’ Jaè"å^Œ O (#=∞™ê¯~°O) ZKÕ Ü«∂Ö’ K≥|∞`å~°∞. õ Ω_ç KÕu`À Z_»=∞ K≥qx, Z_»=∞ KÕ u`À õΩ_çK≥ qh Ñ@∞ìH˘x `«# QÀ„`« <å=∂Å∞ K≥ Ñ≤ Ê #=∞ã¨¯iOKåe. JÑ¨C ∞K≥ Ñ¨Ê=Åã≤ # „Ñ¨=~°: ''K«`«∞™êûQÆ ~° Ñ¨ ~° ºO`«O QÀ„ÉÏÇ¨Ï‡ËÉè ºó â◊√ÉèíO

Éèí=`«∞. =t+¨ª, â◊H˜Î, Ñ¨ ~åâ◊~° „`« Ü« ∂|∞∞¿+Ü« ∞ „Ñ¨=~åx`«, Ñ¨~åâ◊~° QÀ„`«, PÑ¨ã¨Î O|ã¨ ∂„`«, Ü« ∞Aâß≈MÏ^è •º~¸ Ñ¨~°`åÅ~å=Ù â◊ JÇ¨ ÏO Éè’ Jaè"å^Œ ÜÕ ∞—— – JÖÏ ™êQÆ∞`« ∞Ok. "Õ^Œ~° ∂Ñ¨ "≥∞ÿOk Hõ $ëê‚l#O (#Å¡ lOHõ K«~°‡O). ^•xx ^è ŒiOz J#∞ëêª#O KÕ¿ã"å_ ∞ â◊~°‡.

'Éè’— J#k „Ñ¨Ñ¨uÎH˜ „Ñ¨ fHõ .Hõ $+¨‚ Ü«∞Aˆ ~^Œ ã¨OÇ≤Ï`« <åÅæ= HÍO_»OÖ’x 5= „Ñ °HÍx

~°∞„^•^è•ºÜ«∞O JO\Ï~°∞. nxH˜ â◊`«~°∞„nÜ«∞

18



nxÖ’ =∞Ç¨ <åºã¨ OÖ’ JëêìOQÆ „Ñ¨Ï=∂x KÕ Ü« ∞_®xH˜ JOQÆâ xKåÛ~°∞. XH˘¯Hõ¯ â’¡HõO K≥Ñ≤ Ê ^•xH˜ ã¨ O|Okè Oz# J=Ü«∞"åx

<ÕÅ õΩ `åH˜OKåe. 'L~°™ê— J# ^•xH˜ 1. Ç≤ Ï~° º QÆ~°ƒù ã¨ û=∞=~°Î `å„ˆ Q

Éèí ∂`« ã¨º *Ï`«ó Ñ¨uˆ ~Hõ Pã‘`ü ã¨^•^è •~° Ñ¨$kägO ^•º=Ú`Õ =∂O

Hõ Ãã· ‡^Õ"åÜ« ∞ Ç¨Ïqëê q^è Õ=∞ L~° ¿ã #=∞ó (=H∆Íx <ÕÅ HÍxOKåe)

2. Ü« ∞ó „áê`À xq∞+¨`À =∞Ç≤ Ï`≥·Hõ W„^•*Ï [QÆ`À |Éèí ∂=

Ü«∞Dâı Jã¨ºkÑ¨^Œâ◊Û`«∞+¨Ê^ŒóHõ Ãã· ‡ ^Õ"åÜ« ∞ Ç¨Ïqëê q^è Õ=∞t~°¿ã #=∞ó (t~°ã¨ ∞û#∞ <ÕÅHÍxOKåe)

3. „|Ç¨ Ï‡[*Ï˝ #O „Ñ¨^äŒ=∞O Ñ¨Ù~° ™êÎ

kã‘=∞ `« ã¨∞û~°∞KÀ"Õ# P=ó ã¨|∞kèÜ« ∂ LÑ¨=∂ Jã¨ºqëêª ã¨û`«â◊ ÛÜ≥∂x =∞ã¨`«â◊Ûq=ó^Œ $Ã+ì Â #=∞ó (Hõ #∞Å#∞ <ÕÅHÍxOKåe)

4. =∞Ç≤ Ï^Òó Ñ¨$kägK«# W=∞O Ü«∞[˝O q∞q∞H˜∆`åO Ñ≤ Ñ¨ Ê`å<ÀÉèí s=∞aèó–=∞#¿ã #=∞ó (^≥· "åx =∞#™ê ã¨‡iOKåe)

19



5. LÑ¨âßã¨Ü«∞ Ñ¨$käg =Ú`«^•ºO Ñ¨Ù~°∞„`å`Õ =∞#∞`åO q+≤ ª`«O [QÆ`ü

ã¨^Œ∞O^Œ ∞ÉèË ãËiO„^Õ ^Õ "≥· ~°∂Ì~å^ŒÌ gÜ≥∂ JÑ¨¿ã^äŒ â◊„`« ∂<£–=K«¿ã #=∞ó (<À\˜ x <ÕÅ õΩ `åHÕKåe)

6. JˆQ#Ü«∞ ã¨∞Ñ¨^è•~åÜÕ∞ P™ê‡<£ qâßx ^Õ==Ü«Ú<åx q^•<£ Ü«ÚÜ≥∂^è Œºã¨‡A˚ Ç¨ ï~å "Õ ∞<À Éèí ∂~Úëêª O`Õ #=∞ó LH˜Î O q^èÕ=∞ Ñ¨^•ÛùºO #=∞ó (áê^•Å#∞ <ÕÅHÍxOKåe)

7. Ü« ∂`Õ JˆQ ~°∞„kÜ«∂ `«#∂ã¨ ÎÜ« ∂#ó

áêÇ≤ Ï`«™êº¿ãÎ ™êÇ¨ Ü«∂`Õ JˆQÜ«∂â◊ Ü«∂: ~°*Ïâ◊Ü«∂ Ç¨ Ï~åâ◊Ü« ∂ `« #∂~° +≤ ~ü ëêª QÆ Ç¨ ˆ~ ëÈª „QÆ O =KÀ Jáê# nèO `Õ+Ö =KÀ Jáê= Q∑ ™êÇ –Hõ~åÉè ÏºO #=∞ó (KÕ`«∞Å#∞ <ÕÅHÍxOKåe)

8. W=∞O Ü«∞=∞ „Ñ¨ã¨Î ~° =∂Ç≤ Ïã‘^•Oy~Àaèó Ñ≤`« $ aè ã¨ûO q^•#óP`å =∞O„`åó HÍqâ◊™êÎ =Ç¨ ÏO`Õ<å ~å[<£ Ç¨ Ïqëê =∂^ŒÜ«∞ã¨–Hõ ~å‚ÉèÏºO #=∞ó (K≥=ÙÅ#∞ XHõ\˜ `« ~° ∞"å`« WOH˘Hõ\˜ < Ω

`åH˜ OKåe) – Wu ™êëêì OQÆ O „Ñ¨=∞º (Wk Zxq∞k JOQÆKÕ ¿ã „Ñ¨ Ï=∞O)

20



^Õ qx L^Õ ÌtOz „áêi÷ ã¨∂Î, Pk â◊OHõ~°∞Å"å~°∞=O^Œ #O <å Pã≤Î!— J<å~° ∞† ZO`« K«Hõ ¯x ÉèÏ=#.

J~°Û#HÍ~ÚHõOQÍ Ñ¨„`« O, Ñ¨Ù+¨ÊO, Ñ¶ ¨ÅO, `ÀÜ« ∞O ã¨=∞iÊã¨ ∂Î

Ñ¨Ó[#∞ KÕ Ü« ∞=K« ∞Û. J~°…ºO, áê^Œ ºO "≥Ú^ŒÖˇ· # ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ`À Ñ¨Ó[ KÕÜ« ∞=K«∞Û. "åzHõ OQÍ <å=∞ ã¨ ‡~° , Éè í[#, ™ÈÎ„`«, =∞O„`

áê~åÜ«∞Å`À#∂ Ñ¨Ó[ ™êyOK«=K«∞Û. ^è •º<å^Œ ∞Å`À#∂ KÕ Ü«∞=K« ∞Û. W=h J~° Û# „HÕkˆH =™êÎ ~Ú. N q+¨µ‚

z`« ∞Î_»∞ J~°Û#`À `« iOKå_» ∞. QÀ^•^Õqx ÃÑOz# `«O„_ç PÜ«∞<Õ .

^Õ "åÅÜ« ∂Å õ Ä, Ñ¨Ùº f~°÷ ˆ H∆„`« „Ñ¨^ÕâßÅ õÄ "≥o§ JHõ

J~° Û# KÕÜ«∞=K« ∞Û, KÕ ~ÚOK«=K« ∞Û, ã¨÷Å qt+¨ì`«#∞ |\˜ì PÜ« ∂ ˆ H∆„`åÅÖ’#∂, f~°÷ „áêO`åÅÖ’#∂ KÕ¿ã J~° Û# WOHÍ Z õΩ Ñ¶¨Å„Ñ¨^Œ O. JqQÍHõ, Z=i WO\’¡ "å~°∞ [~° ∞Ñ¨Ù õΩ<Õ Ñ¨ Ó[Å∂ L<å~Ú. WO^Œ∞Ö’ ~ÀE KÕ¿ã ãÖ^è•º=O^Õ=`å~°Û# =QÆ~Ú~åÅ∞ x`« ºÑ¨ Ó[Å∞. UHÍ^Œt, Ñ¨Ói‚=∞, J ºW`«~° Ñ¨~°k<åÅ#∞ Ñ¨Ù~°ã¨¯iOK«∞H˘x

ãÖ^Œ~åƒùÅ#∞ Ñ¨ Ù~°ã¨¯iOK«∞H˘x QÍh KÕ¿ãq <≥·q∞HÍÅ∞. ^Œã¨~åPÜ« Ú^èŒ Ñ¨ Ó[, "åÇ¨Ï# Ñ¨Ó[, „âß==∂ãÖ <À=ÚÅÅH©∆‡„=`«O, <åQÆ∞Å K«qu <åQÆ Ñ¨ Ó[, HÍsÎHõ =∂ãÖÖ’ Jaè¿+H

N~å=∞#=q∞ HõàÏºO, ã¨`«º<å~åÜ«∞ „=`«O, #~°ã≤ OÇ¨Ï„=`å^Œ ∞Å∞WÖÏ\˜ "Õ . U"≥· <å HÀiHõÅ`À KÕ¿ã „QÆ Ç¨ Ï, #Hõ ∆„`« âßO`« ∞Å∞, „=`åÅ∞HÍ=∞º Ñ¨Ó[Å∞. ÃÑ^ŒÌ Ü≥ ∞`«∞Î# =ºH˜ ÎQÆ`« OQÍ QÍh, ã¨=∞+≤ìQÍ QÍh

<≥·q∞uÎHÍÅ∞, HÍ=∞ºÑ¨ Ó[Å∞ õ Ä_® L<å~Ú. =~å¬ÅÔ H· [i¿Ñ ã¨Ç¨Ï„ã21



Ñ¶¨∞\Ïaè¿+HÍÅ∞, Ö’Hõ HõàÏºOÔH· [i¿Ñ Å õΩO õΩ=∂~°Û#Å∞, Ü«∞[˝Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞

xÅÜ« ∞OÖ’ ^Œã¨ ~å õΩ Éè íQÆ "å<£ N ã¨`«º™ê~ÚÉÏÉÏ N "Õ^Œ Ñ¨ Ù~°∞+¨ ã¨áêÎ Ç¨ Ï *Ï˝ # =∞Ç¨ Ü«∞*Ï˝x Ö’Hõ HõàÏºO HÀã¨ O [iÑ≤ ™êÎ ~° ∞.W\©=Å „QÍ=∞ ¿ã= ¿Ñi@ Ñïã¨ ~° „QÍ=∂ÅÖ’ #∂`« # =„™êÎÅ∞

Éè’[#O á⁄\Ï¡Å∞ ÖÏsÅÖ’ ÑÖÑ≤ WO\Õ\˜H© ¿Ñ^Œ, ^èŒxHõ Éè Ë^Œ O ÖËHõ„Ñ¨™ê^ŒOQÍ '=∂#= ¿ã"Õ. =∂^èŒ= ¿ã=— Jx q^•º~°∞÷ÅKÕ ÑÖz

ÃÑ\˜ì ã¨ ∞Î <å~° ∞. J~° Û#Ö’ J~åÛ=¸iÎ J=ã¨~°O =ÙO@∞Ok. ã¨`«º<å~åÜ«∞

„=`«OÖ’ Ñ¨@O, HõÅâ◊ O, „Ñ¨ u=∞ ã¨`«º<å~åÜ« ∞∞xH˜ „Ñ¨fHõ Ñ¨ã¨∞Ñ¨ Ù Q“~°=∞‡ q<åÜ«∞ õ ΩxH˜ „Ñ¨ fHõ .

Éèí QÆ=O`«∞xH˜ ~° ∂áêÅ~Ú^Œx XHõ =∞`«O :

1. „QÆO^äŒ ~°∂Ñ¨ O : Ñ¨q„`« „QÆO^ä •Å#∞ ^≥·= ã¨ ~° ∂ÑÖQÍ ÉèÏq™ê ã≤ õΩ¯Å õΩ „QÆ O^äŒ ™êÃÇÏÉò QÆ∞~°∞=Ù, ^≥ ·=O.

2. Ñ¨Ù~å =¸Å ~°∂Ñ¨ O : Ñ¨Ù~åÏÅ∞ =i‚ OKÕ Jã Öˇ· # x~åHÍ~°, x~å=∞Ü«∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡O.

3. J~åÛ=¸iÎ ~° ∂ÑÖ : Ñ¨Ù~åÏÅÖ’x J=`å~åÅ =¸~ ∞ÎÅ#∞,W`« ~° ^Õ=`å=¸~°∞ÎÅ#∞ J~åÛ =¸~°∞ÎÅ∞QÍ Hõ iOK«_» O=ÙOk. ~å=∞, Hõ$+¨‚, #~° ã≤OÇ¨ ^Œ∞Å∞ J=`å~° =¸~° ∞ÎÅ∞.

q<åÜ«∞Hõ, ã¨∞„|Ç¨Ï‡º, ^Õq "≥ Ñ¨Ù~åÀHõ Î=¸~°∞ÎÅ∞. t=ÙxH˜ Ñ¨Ó[ eOQÆ ~°∂Ñ¨ OÖ’<Õ.

22



23

4. „Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ ã¨HõÅ „áê˜ HÀ\˜Ö’ JO Éè’[ºOQÍ, Ñ¨Ó[ºOQÍ =ÙO_Õk.

5. ™ê^èŒ õΩx â◊ s~°OÖ’x P`«‡ : Éè ’HõÎ QÍ =ÙO_Õk. gxÖ’ ™ê^èŒ õΩÅ õ Ω ÉÏÇ¨ ÏºÑ¨ Ó[ õ Ω LÑ¨Hõ iOKÕk J~åÛ=¸iÎ

~°∂Ñ¨ O "˘Hõ>Ë . JO`« ~° Ñ¨ Ó[ õΩ „Ñ¨fHõÖË QÍHõ, x~åHÍ~°, x~° ∞æ Ñ¨~°„|Ç¨ Ï‡OQÍh, ™ê^è Œ õ Ωx P`« ‡ã¨~°∂Ñ¨ OQÍh LÑ¨Hõi™êÎ ~Ú.

Jyˆ~Ì"À k*Ïf<åO =Úh<åO Ç¨ Ï$k ^≥·=`« "£ ∞ „Ñ¨ u=∂ ã¨ ÅÊ |∞nú <åO

ã¨~°„`« ã =∞^Œi≈#ó – L`« Î~° w`« ''"Õ^Œ „ÑHÍ~° O JyHÍ~° ºO x~°Ç≤ÏOKÕ kAÅ õ Ω JˆQ ^≥ ·=O.

=Ú#∞Å õΩ "åi Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’<Õ ^≥·= ™êH∆Í`å¯~°O =Ù JÅÊ|∞^Œ ∞úÅ õΩ (x~° ∞æ , x~å=∞Ü«∞ ~°∂Ñ¨ ÉèÏ=# KÕÜ«∞ õ ΩÎÅ~Ú#

"åiH˜) „Ñ¨u=∞ (q„QÆÇ¨ ÅÖ’)Ö’¡<Õ ^ ã¨=∞^Œ i≈#∞Å~Ú# "åiH˜ JO`«\Ï ^≥ ·="Õ∞—— Jx L`«Î ~° w`«Ö’K≥áêÊ~°∞. ã¨=∞^Œ~°∞≈Å∞ JO^Œi Ñ¨\Ï¡ ã¨=∞^Œ $+≤ ìHõÅ"å~°∞. r=#∞‡ (rqOz Ü« ÚO_»QÍ<Õ =ÚH˜Îx ™êkè OK« ∞HÀQÆ eæ#"å~°∞)

Ñ¨Ó*Ï K«`« ∞i^è Œ„áÈHõÎO =∞O„`« `«O„`« Éè Ë^Õ ~°Ñ≤ó PQÆ=∞O HÍ~°O K≥·= x`«ºO <≥ ·q∞uÎHõO `« ^ä•



24

–Ñ¨Ó[Å∞ =∞O„`åÅ#∂, `«O„`åÅ#∂ |\˜ì <åÅ ∞ ~°HÍÅ∞.

1. PQÆ=∂Å ##∞ãïOz qkèQÍ KÕ¿ãq. ^Õ x`«ºÑ¨Ó[, ^èŒ ∂Ñ¨, nÑ¨, <≥·"Õ^•º^Œ ∞Å∞–Ü«∞[˝ Ü«∂QÍ^Œ

2. HÀiHõ HÍ~°OQÍ KÕ¿ã HÍ=∞ºHõ ~° ‡Å∞. H˘_»∞ õ Ω Ñ¨Ù\ÏìÅx KÕ ¿ã Ñ¨Ù„`« HÍ"Õ∞+≤ ì =O\˜ q.

3. x`«ºO KÕÜ«∞=Åã≤# JyHÍ~°ºO, J~° …º „Ñ¨^•#O "≥Ú^ŒÖ 4. xq∞`åÎx |\˜ ì PK«iOKÕ q. „QÆ Ç¨ Ï HÍÅOÖ’ KÕ ¿ã [áêÅ∞,

LÑ¨"å™êÅ∞, „QÆÇ¨Ï "≥∂Hõ ∆O `«~å`« [i¿Ñ â◊ √kú K«~° ºÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ· #q.

Pk â◊ OHõ ~åKå~° ∞ºÅ"å~°∞ +¨ ‡`åKå~åÅ#∞ ã¨=∞#Ü« ∞OKÕã¨ ∂Î Ñ¨ OKåÜ«∞`«# Ñ¨Ó*Ï ã¨ O„Ñ¨^•Ü«∂x U~° Ê~°Kå~°∞.

WO^Œ∞Ö’x ^Õ=`«Å∞ S^Œ ∞QÆ ∞~°∞. "å~°∞. 1. QÆÑü 3. ã¨∂~°∞º_»∞ 4. áê~°u 5. q+¨µ‚=Ù. g Ñ¨ OKåÜ«∞`«<åÅÖ’ „Ñ¨^è •# ^≥·=O =∞^èŒ ºÖ’ =ÙO>Ë q∞ye# "å~°∞„Ñ¨^è •# ^≥ ·=`åx |\˜ì xs‚`« "≥∞ÿ# kâ◊ÅÖ’ =ÙO\Ï~°∞. J~° ã¨ qe¡Ö’x

ã¨∂~°º<å~åÜ«∞ ^Õ"åÅÜ«∞O ã¨∂~°º ÑÖK #~°ã≤OÇ¨ Ï™êq∞ (q+¨ µ‚=Ù JOâ◊`À), QÆÑ¨ u, áê~° f ^Õq, t=Ù_» ∞

K«∞@∂ì LO_»QÍ, ˆHO„^Œ ™ê÷#OÖ’ L# ã¨∂~° º<å~åÜ«∞ ™êq∞k. Ñ¨ OKåÜ«∞`«#O U~åÊ@∞ Ñ¨ OK« Éèí ∂`åÅ ##∞ãïOz =ÙO@∞Ok.



25

^Õ=`« Ñ¨ OK«Éèí ∂`åÅ∞ JOkOKÕ =~°O 1. q<åÜ«∞ õ Ω_» ∞ Ñ¨ $kä JqÑ¶ ¨∞O

2. t=Ù_»∞ [ÅO *Ï˝#O 3. ã¨∂~° ∞º_»∞ `Õ[ã¨ ∞û (Jy) P~ÀQÆ ºO 4. áê~°u "åÜ«Ú=Ù ^èŒ #O5. q+¨ µ‚=Ù PHÍâ◊O „¿Ñ=∞

Ñ¨Ó*Ï™ê÷<åÅ∞ Ñ¨^ŒH˘O_»x K≥Ñ¨Ê|_®¤~Ú : (1) (2) Jy (3) q„Ñ¨Ù_»∞ (4) QÀ=Ù (5) "≥·+¨‚=ÙÅ∞ / â‹·=ÙÅ∞ (Éèí õΩÎÅ∞)(6) PHÍâ◊O (7) "åÜ«Ú=Ù (8) [ÅO (9) Éèí ∂q∞ (10) P`«‡ (11) ã¨~°Éè í∂`åÅ∞ (r=ÙÅ∞)

âß„™êÎÅ∞ J#O`« O. PÜ«Ú~åÌ Ü« ∞O ã¨ ÅÊO. Hõ #∞Hõ Ç¨ÏOãáêÅ#∞ fã≤H˘x h\˜x =ke#@∞¡ q"ÕH˜ ™ê~

J#∞ëêª<åxH˜ (PK«~° õΩ) LÑ¨„Hõq∞OKåe L`« Î~°w`«Ö’ `≥ eáê~°∞.

XHõ™êi XHõ~°∞ XHõ ™ê=ÚÅ"åix ^Œi≈ '™êq∞! <Õ<≥<À K«k"å#∞. HÍx âßOu ÅaèOK«_» O ÖË^Œ ∞—, J<å_®Ü«∞#.

'Éèí [QÀqO^Œ â’¡HÍÅ∞ K«k"å~å?— 'PÇ¨ !—

'Ñ¨OK«^Œt— 'PÇ¨ !— 'q"ÕHõ K«∂_®=∞˜—



26

'PÇ¨ !— 'Ü≥∂QÆ"åt+¨ªO?—

'PÇ¨ ! UO K«^Œ==∞O\ÏiOHÍ?— 'Ug∞=^Œ∞Ì. K«^Œ=_»O =∂<ÕÜ«∞O_ç qKå~° O KÕã¨∞ÎO_»

J<å~°∞ ™ê=ÚÅ"å~° ∞.

„Ñ¨Hõ¯<Õ =Ù# PÜ«∞# t+¨µº_»∞ 'JO> ~°∞|ƒ_» O KåÅ∞, W_ô ¡ "Õã≤H˘x u#=∞O@∞<å~°∞—K≥áêÊ_»∞. JO>Ë, 'J#∞ëêª<åxH˜ kQÆ O_ç — Jx. J#∞ëêª #O ÉÏÇ¨ÏºO,

JO`« ~°O Jx Ô~O_» ∞ ~°HÍÅ∞. ÉÏÇ¨ÏºOQÍ KÕ¿ã J#∞ëêª Ñ¨^Œ ú`«∞Å∞, PKå~åÅ∞, xÜ« ∞=∂Å∞ áê\˜ OKåe.

Jq =∞# WO\˜ ÔH=Ô~·<å Jukä =¿ãÎ =∞#O KÕ ¿ã =∞~åº^ŒÅ#áÈe =ÙO\Ï~Ú. Wq „Ñ¨^è•#OQÍ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó[#∞KÕ ã≤H˘x ™êQÆ∞`å~Ú. Jukä ~åQÍ<Õ PÇ¨ x™ê Hõ_»∞HÀ¯_

ho§KÕÛ"åà◊§k=~° õΩ. =∞Oz f~°÷O WKÕÛ

' õ ÄK˘O_ç — J<Õ "å~°∞. WÖÏ Jukä ã¨`å¯~°O "≥ Ú^ŒÅ~Ú, ™ê# Éè’[#O, `åO|∂ÅO, q„âßOu ^•HÍ ™êˆQk. J~åÛH˜ [i¿Ñ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ∞ õÄ_® x[OQÍ P~å^è ŒhÜ«Ú_≥· # =ºH˜ Î =∞# WO\˜H˜=¿ãÎ ZÖÏ Jukä ã¨`å¯~°O KÕ™êÎ"≥∂, JÖÏˆQ ™êQÆ ∞`å~Ú. PÇ¨ #O(P"åÇ¨ Ï#), Pã¨ #O, áê^Œ ºO, J~° …ºO, PK«=∞#O, ™ê# Î

Ü«ÚQÆ‡O, Ü«∞*’˝Ñ¨g`« O, QÆO^è ŒO, Ñ¨Ù+¨ ÊO, ^èŒ ∂Ñ¨ O, nÑ¨ O, <≥ ·"Õ^Œ ºO,`åO|∂ÅO, h~å[#O, ã¨∞=~°‚ =∞O„`« Ñ¨Ù+¨ ÊO`À P`«‡ „Ñ¨^ŒH˜∆ #=∞™ê¯~° O – WÖÏ #_»∞™êÎ~Ú D LÑ¨Kå~åÅ∞. J~ ÏQÆOQÍ [i¿Ñ D LÑKå~åÅÖ’ =∞O„`«O, `« O„`« O, Ü«∞O„`« O "≥Ú^ŒÅ~Ú



"å\ H˜ áê„`« =ÙO@∞Ok. JëÈì`«Î ~° <å=∂Å∞, ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å∞ ∞+¨ ã¨∂HõÎO, qq^èŒ ™ÈÎ„`åÅ∞ Ñ¨Ó[Ö’ KÀ@∞KÕ ã≤H˘O\Ï~Ú.

ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó[ KåÖÏ „áêp# HÍÅO #∞ ã≤OÇ¨ K«ÅOÖ’ ÅaèOz# „H©.â◊. 1448 <å ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ *Ïa`å#∞ WÖÏ WKåÛ~°∞ : 1. P" #O 3. áê^Œ ºO 4. J~°…ºO 5. PK«=∞#O 6. ™ê#O 7^ŒÜ«∞O 8. Ü«∞*’˝Ñ¨g`« O 9. QÆO^èŒ O 10. Ñ¨Ù+¨ ÊO 11. ^è Œ∂Ñ¨ O 12. nÑ¨ O 13. <≥·"Õ^Œ ºO 14. `åO|∂ÅO 15. h~å[#O 16. P`« ‡ „Ñ¨^ŒH˜ ∆ #=∞™ê¯~°(=∞O„`« Ñ¨Ù+¨ Êáê~åÜ«∞`À). D 16 ÉèÏQÍÅ#∂ HõeÑ≤ Œ#—

J<Õ "å~°x 1561 <å\˜ =∞~˘Hõ âßã¨ #O `≥Å∞Ñ¨Ù`ÀOk.

ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^è LÑ¨Kå~åÅ#∞ [i¿Ñ =ÚO^Œ∞ LÑ¨#Ü«∞# =∞ ∞ ("Õ^Œ=∂~°æOÖ’x "å~°∞) Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨∂HõÎ =∞OHÍx"å~°∞ Ñ¨Ù~å =∂~°æOÖ’x "å~° ∞ ã¨∞Îu =∞O„`åÅ#∂ Ñ

J~° Û# KÕÜ« ∞_»O ã¨ O„Ñ¨^•Ü«∞OQÍ =ÙOk.

Ñ¨Ó*Ï „áê~°OÉèÏxH˜ =ÚO^Œ∞ qkè QÍ náê~å^èŒ# KÕÜ ∂e.náê~å^èŒ #ÔH· =∞\˜ ì „Ñ¨q∞^≥Å∞ ÃÑ_ç`Õ Ô~O_»∞ (XHõ ^•xÃÑ· # XHõ\˜) LO_®e. ÖË^•, õΩO^Œ ∞Å∞ "å_»=K«∞Û. „Ñ¨q∞^≥ / õΩ ∞QÍ Ô~O_»∞ =`« ∞ÎÅ#∞ "ÕÜ«∂e. XHõ¯ =uÎ "Õ Ü«∞~å^Œ∞. H˘O^Œ ~° ∞ =∞^èŒ õ ΩOÉèí=uÎ „Ñ¨Hõ¯ õΩ ÉÏ~° ∞=uÎ "Õ™êÎ ~° ∞. H˘O^Œ~°∞ Ô~O_»∂ É

"Õ™êÎ ~° ∞. U"≥ ·<å Ô~O_»∞O_®e. H˘O^Œ ~°∞ Ô ~O_»∞ ÉÏ~°∞=`«∞ÎÅ∞ ŒºÖ’ õ ΩOÉèí=uÎ – "≥Ú`«Î O =¸_»∞ =`« ∞ÎÅ∞ "Õ™êÎ~° ∞. WÖÏ\˜ "å\Ö’¡ `«=∞WO\˜ PKå~åx |\˜ì QÍh, ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥ Ñ≤ Ê#@∞¡ QÍh #_»K«∞H˘#_

27



=∞Ozk. =`«∞ÎÅ õΩ Ñ¨q∞_ç Ñ¨ uÎ (Ñ¨ uÎHÍÜ«∞Å #∞O_ç =ez "å_®e. UH˜# Ñ¨uÎ (Ñ¨~°∞Ñ¨ÙÅ õΩ "å_Õk ÉÏO_ÕrÅ õ Ω LÑ¨ Ü≥∂yOKÕ ÃãìiÖˇ· *ò _£ HÍ@<£ Ñ¨ xH˜ ~å^Œ ∞. =`«∞ÎÅ∞ "Õã≤, P=Ù<Õ ~Ú "ÕÜ«∂e. =`«∞ÎÅ#∞ H˘OK≥O #eÑ≤ ey™êÎ ~° ∞. <Õ~Ú ÉÏQÍ Ñ‘eÛ#q "≥O@<Õ JO@∞HÀ=Ù. #e¿ãÎ <Õ~Ú HÍiáÈ~Ú, "≥O JO@∞ õΩO\Ï~Ú. "≥ eyOz# `« ~å`« =¸_»∞ KÀ@¡ õΩO õΩ=∞ É ÃÑ_»`å~° ∞. `« ~° ∞"å`« =∞m§ H˘OK≥ O <Õ~Ú "Õ ™êÎ~°∞. „Ñ¨q∞ /

õΩO^Œ∞Å#∞ <ÕÅÃÑ· HÍHõ `«=∞Åáê õΩ=ÙOKåe. <Õ~ÚH˜ |^Œ∞Å∞ #∞=ÙÅ #∂<≥ "Õ Ü« ∞=K« ∞Û. H˘O^Œ~°∞ ~° ∞ Ãã#QÆ, áê"≥∂e<£ #∂<≥Å∞ Ñ¨xH˜~å=O\ 'â◊√HÍ¡ O|~°èŒ ~°O—.... =O\˜ â’¡HÍÅ#∞ K«^Œ∞=ÙH˘x PK«, ˆ Hâ◊=<å=∂Å∞ K≥ Ñ¨ CHÀ"åe. PÃÑ· # Éè í∂`ÀKåÛ@#O KÕÜ«∂e.=∞#O J~°Û# KÕ¿ã „Ñ¨^Õâßx J^Œ$â◊ºOQÍ P„â◊~ÚOK

Éèí ∂`« Ñ≤âßKåk Pã¨ ∞sâ◊ õΩÎÅ#∞ áê~°„^ÀÅ_» O. JO^Œ ∞ õ Ω

JÑ¨ã¨~° ÊO`«∞ ÜÕ ∞ Éèí ∂`åó ÜÕ∞ Éèí∂`åó Éè í∂q∞ ÉèÏ~°HÍó ÜÕ∞ Éèí∂`åó qÑ¶ ¨∞Hõ~åÎ~° ¿ãÎ QÆK« Ûù O`«º[˝ Ü« ∂ Ç¨Ïˆ~ó

J# â’¡Hõ O K«kq, <åÅ∞æ "≥ ·Ñ¨ÙÅ JH˜ ∆O`«Å∞ K«Å¡=Öˇ#x QÆ ∞O_»∞ "≥ OHõ>Ëâ◊~°~å=ÙQÍ~° ∞ ~åâß~°∞.

28



H˘O^Œ ~° ∞ LuÎ+¨ ªO`«∞ Éè í∂`« Ñ≤ âßKåó

U`Õ Éèí ∂q∞ ÉèÏ~°HÍó U`Õ ëê=∞ q~À^èÕ # „|Ç¨ Ï‡ Hõ ~°‡ ã¨ =∂~° ÉèË

Jx K≥ Ñ≤ Ê, JHõ∆`«Å#∞ `«# "≥ #∞Hõ #∞O_ç, `«# Z_»=

"≥#∞Hõ "≥· Ñ¨Ù (Jk ~åHõ∆ ã¨ ™ê÷ #O – JHõ ¯_» Ñ¨_ÕÖÏ) K«ÖÏ¡e JxK≥ |∞`å~°∞. `« # õ Ω_çKÕu "≥· Ñ¨ Ù "≥#∞Hõ Éè ÏQÆO ^Õ=`«Å ™ê÷# JHõ¯_» K«Å¡ õÄ_»^Œ x K≥ |∞`å~°∞.

ãÖHõÅÊOÖ’ Ñ¨Ó[KÕ¿ã "åi QÀ„`«<å=

[~°∞QÆ∞`«∞# ã¨÷Å q=~°O, Ñ¨ Ó[ [iˆ Q <å\˜ ukä "å~° #Hõ∆„`å^Œ ∞Å∞=ÙO\Ï~Ú. Ñ¨Ó[#∞ Ü«∞[=∂x Ñ¨H∆Í# "Õˆ~ Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï ∞_» ∞ =zÛKÕã¨∞Î#Ñ¨Ê\˜H© Ü«∞[=∂x QÀ„`«<å=∂Å<ÕáêÊe. ™ê^è•~°O

ãÖHõÅÊO WÖÏ LO@∞Ok.

=∞=∞ Láê`«Î ^Œ ∞i`«Hõ ∆Ü«∞ ^•~å N ÖH©∆‡<å~° Ï ^Õ=`å=ÚkÌâ◊º N ÅH© ∆‡<å~° ã≤ OÇ¨Ï ^Õ=`å „Ñ‘`« º~° ÷O â◊√ÉèË â’Éèí # =ÚÇ¨˙ˆ ~Î, N=∞Ç¨ qëÈ‚~å[˝ Ü«∂ „Ñ¨=~° Î=∂#ã¨ º J^Œº „|Ç¨ Ï‡ó kfÜ« ∞ Ñ¨~åˆ~÷âı`« =~åÇ¨Ï HõÖË Ê "≥ ·=ã¨ `« =∞#O`«ˆ ~ Hõ eÜ« Úˆ Q „Ñ¨^äŒ=∞ áê^Õ

É∫^•ú=`å~° ã¨=∞ÜÕ∞ (J=`å~° „Ñ¨ã¨H˜Î Z

Ç≤ÏO^Œ∂™ê÷ #OÖ’ K≥|∞`å~° ∞, ^ŒH˜∆Ïk# J~° ∞^Œ ∞) [O|∂n¿Ñ Éè Ï~°«=ˆ ~¬ Éèí ~°`« YO_Õ "Õ∞~Àó ^ŒH˜ ∆ kQÍƒùˆ Q Nâ‹ ·Åã¨ º Dâß#º / "åÜ« Ú=º„Ñ¨^Õâı Hõ$ëê‚ QÀ^•=iÜ≥ ∂ ~° ‡^èŒ º^Õâı â’Éè í# ã¨ QÆ $¿ÇÏ / =ãü QÆ$

ã¨=∞ã¨ Î ^Õ=`å „ÉÏÇ¨ Ï‡ Ç¨Ïi Ç¨ Ï~° =∂`«$Ñ≤`« $ QÆ∞~° ∞K« ~° ã x^èÒ29



(Éèí QÆ"å<£ N ã¨`« º™ê~ÚÉÏÉÏÖ’ qâßãÖ =Ù# Éèí õ Î^Õ=`å „ÉÏÇ¨Ï‡ Ç¨Ïi Ç¨Ï~° =∂`«$ Ñ≤`« $ QÆ∞~°∞ ^Õ= ~°∂Ñ¨ Éè íQÆ "å<£ N

ã¨`« º™ê~¸â◊~° â◊√Éèí k=º K«~° Hõ=∞Å ã¨ x^è Ò Jx KÕ~°∞ÛHÀ Jã≤‡<£ =~°Î=∂# "åº=Ç¨ iHõ KåO„^Œ=∂<Õ #

.....<å=∞ ãÖ=`«ûˆ~....^ŒH˜∆ ÏÜ«∞Ë / L`« Î~åÜ« ∞Ë ..................|∞∞`Ò, ...................=∂¿ã

..................â◊ √Hõ ¡ / Hõ$+¨‚ Ñ¨ˆH∆ .........u^äÒ ............... ˆ~. .....................â◊√Éèí #Hõ∆„`Õ, â◊ √Éè í Ü≥ ∂ˆQ â◊√Éèí Hõ~° U=O QÆ

qâı +¨ qtëêì Ü«∂O â◊√Éèí u^ä Ò N ÅH© ∆‡ <å~° ã≤ OÇ¨Ï ^Õ=`å =ÚkÌâ◊

N ÅH© ∆‡ <å~° ã≤OÇ¨Ï ^Õ=`å „Ñ‘`« º~° ÷O N=∂<£ .............QÀ„`«O.............<å=∞^èÕÜ«∞

...........................<å=∞ ^èŒ~°‡Ñü ã¨ ã¨ õΩ@∞O|ã¨º, ã¨ ÉÏO^è Œ=ã¨º, ã¨q∞„`« ã¨º, ã¨Ñï"å~° ã¨º, ˆH∆=∞, Ãã ~° º,^è ≥· ~° º, g~°º, q[Ü«∞, JÉèíÜ«∞, PÜ«Ú~å~ÀQÆ º Sâ◊ ~° º Jaè=$^èŒº~°÷ O,^è Œ~å‡~° ÷ HÍ=∞ "≥ ∂Hõ∆ K«`«∞i^èŒ Ñ¨Ù~° ∞ëê~°÷ Ñ¶¨ÖÏ "åÑ¨ Îº~°÷O [QÆ`« ¯àÏº

ã≤^èŒº~°÷ O ãÖÉèí= kƒù„^Œ "≥ ·ºó ãÖÉè í=kƒùó Ñ¨^•Ô ~÷Â ºó ã¨ OÉèí q`åxÜ«∞<Õ# Ü«∞^è• â◊H˜Î ^è•º<å "åÇ¨ Ï<åk ëÈ_»âßÑ¨Kå~° Ñ¨ Ó*ÏO Hõ i¿+º— Jx K≥Ñ≤ QÍ¡ ã¨ ∞Ö’x [ÖÏx `åHÍe.

ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó[ [i¿Ñ@Ñ¨C_»∞ „Ñ¨ u JOâßxH© =∞O„ Ü«∞O„`« O, `«O„`«O =ÙO\Ï~Ú. =∞O„`«O JO>Ë Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨∂HõÎO #∞O fã≤H˘# ÉèÏQÆO. Jk ÑïîOz, =∞m¡ ã¨ ∞Î u â’¡HÍx q_ç QÍ K«^Œ"åe.

30



HõÅâ◊ ™ê÷Ñ¨# õΩ "Õ ¿ã =ÚQÆ∞æ Ü«∞O„`« O. Jk NK«„HÍxH˜, ã¨∞^Œ~°≈K«„HÍxH˜ „Ñ¨fHõ. PÃÑ·# [i¿Ñ „H˜Ü« ∞ `«O„`« O. L^•Ç¨ Ï~° õΩ, J"åÇ¨Ï#

KÕÜ«∞_®xH˜ "Õ^Œ =∂~°æO "å~°∞ FO ã¨ Ç¨ Ï„ã¨ j~å¬ Ñ¨Ù~° ∞+¨ ó ã¨Ç¨Ï„™êHõ∆ ó ã¨ Ç¨ Ï„ã¨áê`ü ã¨Éè í∂q∞O qâ◊`À =$`å

J`« ºuÎ+¨ª^ŒÌ âßOQÆ∞à◊ O J#∞ Ñ¨Ù~° ∞+¨ ã¨ ∂HõÎ =∞O„`åx ã¨ ∞ã¨ ~° OQÍ K«^Œ"åe. PÃÑ·# '*’uâß≈O`« O ã¨ ~°Ö’HÍO`« ~°ã¨÷ O FOHÍ~åYºO Ü≥∂y Ç¨Ï$^è •º# QÆ =∞ºO— J<Õ ã¨ ∞Îu =∞O„`« O K≥áêÊe. P `«~° ∞"å`« '™êOQÆ O ™êÜ«Ú^èŒ O ã¨"åÇ¨Ï#O ã¨â◊ H˜ ÎO Éèí H˜ Î ¿ã=ºO Ñ¨f Ñ¨i"å~° ã "Õ ∞`«O NÅH©∆ ‡ <å~° ã≤ OÇ¨ Ï™êq∞<Õ P"åÇ¨ÏÜ« ∂q∞—

Jx P"åÇ¨Ï# KÕ Ü« ∂e. W^ŒO`å =∞O„`« Éè ÏQÆO. J"åÇ¨Ï# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^Õ=`«Å#∞ QÆO@ „"≥∂yOz P xOKåe. `«~å

JHõ∆`«Å∞ K«ÖÏ¡e (J^ŒO`å `«O„`«O) H˘O^Œ ~°∞ „Ñ¨Ü≥ ∂QÆ âß„ã¨Î O „Ñ¨HÍ~° O #~°ã≤ OÇ¨ ~° Û# KÕ™êÎ ~° ∞. JÖÏ KÕ ¿ã "å~° ∞ P"åÇ¨Ï# ã¨=∞Ü«∞OÖ #~°ã≤OÇ¨ Ï™êq∞H˜ JHõ∆`«Å∞ "Õ Ü« ∞~°∞, ^•xH˜ |^Œ ∞Å∞ Ñ¨ÓÅ∞ "Õ™

31



Ñ¨Ù~å =∂~°æ OÖ’ (LÑ¨ #Ü« ∞#O KÕ ã≤H˘#x "åik Ñ¨ Ù~å=∂~°æ O. "åiH˜ "Õ•^èŒºÜ«∞#O LO_»^Œ ∞ Hõ #∞Hõ "å~°∞ KÕ¿ã Ñ¨Ó

=∞O„`åÖˇ ·# Ñ¨ Ù~°∞+¨ ã¨ ∂HõÎ =∞O„`åÅ qxÜ≥∂QÆ O LO_»^Œ∞) Ñ¨ Ó[ KÕ¿ã "å~° ∞ Ñ¨Ù~° ∞+¨ ã¨ ∂HõÎ =∞O„`« O K«^Œ=~° ∞. ã¨∞Îu =∞O„`«O K≥ Ñ≤Ê '™êOQÆP"åÇ¨ ÏÜ« ∂q∞— – Jx P"åÇ¨ Ï# KÕ ™êÎ ~°∞. (QÆO@, Ñ¨ÓÅ∞ =)

ãÖHõÅÊO `« ~°∞"å`« Ñ¨Ó[ „áê~°Oaè OKÕ =ÚO^Œ∞ q¿Ñ¶∞ Ñ¨Ó[, HõÅâß~å^èŒ#O KÕ™êÎ~°∞. P^Ò xi q¿Ñ¶∞â◊~° Ñ¨Ó*ÏO Hõ i¿+º Jx [ÖÏx `åHÍe, `«~å`« `«^ŒOQÆHõÅâß~å^èŒ#O Hõ i¿+º Jx =∞m¡ hà◊§#∞ `åHÍe. HõÅâßxH˜ =¸_»∞

"≥·Ñ¨ÙÅ QÆO^èŒ O ~åã≤ ÉÁ@∞ì ÃÑ\Ïì e. HõÅâß~å^èŒ # â’¡HÍÅ∞ K«kqHõÅâ’^ŒHÍx XHõ Ñ¨ Ó=Ù`À QÍx, «=∞Åáê õ Ω`À QÍh J~åÛ=¸iÎ ÃÑ· <å,

Ñ¨Ó*Ï „^Œ "åºÅÃÑ·<å, `«# ÃÑ· <å, `«# ÉèÏ~°ºÃÑ· <å K«ÖÏ¡e. H˘O^Œ~ q<åÜ« ∞Hõ Ñ¨Ó[ õ Ω |^Œ ∞Å∞ "≥· +¨ ‚"åKå~°O „Ñ¨HÍ~°O q+¨Hû# Ñ¨Ó[KÕ™êÎ~°∞. QÆÑü / q+¨ˆHû#∞Å Ñ¨Ó[

ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ∞ =ÙO\Ï~Ú. HÍHõ áÈ`Õ, Ñ¨Ù~° ∞+¨ ã¨∂Hõ Î =∞O„`åÅ∞ ã¨∞Îu =∞O„`åÅ∞ ÖË õ ΩO_® õ Ω¡ Ñ¨Î OQÍ Ñ¨ÓiÎKÕã¨∞ÎO\Ï~°∞.

^è•ºÜ«∂q∞ :^è •º# =∞O„`« O K«kq #=∞™ê¯~° O KÕ Ü« ∂e.^è•º# =∞O„`åÅ∞ KåÖÏ =ÙO\Ï~Ú. ãÖ^

ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂x |\©ì `«y# ^è•º# =∞O„`åx ÃÑ^Œ ÌÅ =Å¡ `≥Å∞ã¨∞H˘ Ñïî OK«_»O =∞Ozk.

"Õ^Œ =∞O„`åÅ#∞ `≥eã≤ # "åi =^Œ Ì õ Ω áÈ~Ú ã¨ ~° Ü«ÚHõÎ OQÍáê~åÜ«∞ KÕ¿ã Ñ¨^Œúu <Õ~°∞ÛH˘x =zÛ=ÙO@∞Ok.

32



ã¨ ∞Î u =∞O„`åÅ#∞ =∞Oz LKåÛ~°`À K«kq`Õ KåÅ∞ : P"åÇ¨ ÏÜ«∂q∞ :PQÆ=∂~°ú O`«∞ ^Õ "å<å"£∞ QÆ=∞<å~°÷O`«∞ ~åHõ ∆™ê"£∞ õΩ

Ñ¶¨∞O\Ï ~°=O `«„`« ^Õ=`åÇ¨ # ÖÏOKè« "≥à◊¡Q˘@ì_®xH©, ^Õ=`«Å#∞ PÇ¨ xOK«_®=Ù<å#∞. Wk ^Õ=`«Å õ Ω PÇ¨ # ÖÏOKè «#O), Jx QÆ O@ „"≥ ∂yOz,

JHõ ∆`«Å∞ K«ÖÏ¡ e. ~° `«ã≤ OÇ¨ ã¨#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ : JHõ∆`«Å∞ áê^ŒºO(HÍà◊√¡ Hõ_» ∞QÆ ∞H˘#∞ hà◊√¡) ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞

– HõÅâ◊OÖ’x Ñ¨Ó=Ù`À hà◊ √¡ K«ÖÏ¡ e. J~° …ºO(KÕ`«∞Å∞ Hõ_»∞QÆ∞H˘#∞hà◊√¡) ã =∞~° ÊÜ« ∂q∞ PK«=∞hÜ«∞O(=ÚYO Hõ_»∞H˘¯x, Ñ¨ ÙH˜¯eOK«∞@ õΩ H˘O ∞,

`åQÆ∞@ õΩ hà◊√¡) ã =∞~° ÊÜ«∂q∞.HõÅâ’^ŒHÍx Ñ¨Ó=Ù`À K«ÖÏ¡e.

™ê#O(J) â◊√^Àú^Œ Hõ ™ê#O ã¨=∞~°ÊÜ« ∂q∞(HõÅâ’^ŒHõ O)(P) Ñ¨ OKå=∞$`« ™ê#O ã¨=∞~°ÊÜ« ∂q∞(ÑÖKå=∞$`åÅ∞)

ÃÑ~° ∞QÆ ∞, áêÅ∞, <≥ ~Úº, K« ÔH¯~°, HõeÑ≤ Ñ¨ OKå=∞$`åÅ∞KÕ™êÎ ~° ∞)

FO #"≥∂ N <å~° ã≤OÇ¨ Ü« ∞ "≥ Ú^Œ\˜ ãÖÑ¨Ù@O K« kq, L`åûÇ¨ ÏOQÍ Ô~O_»= ãÖÑ¨Ù@O H˘<å=Ú. HÍx x~åâ◊ Z^Œ∞Ô ~·Ok. q∂iO`« <åã≤ Î‰õ ΩÅx J#∞HÀÖË^Œ∞.

–q∂<åH˜∆ , qâßYÑ@O,

33



(W) Ñ¨Ù#óâ◊√^Àú ^Œ Hõ ™ê#O ã¨ =∞~°ÊÜ« ∂q∞.(HõÅâ’^ŒHõ O)(D) Ñ¶¨ Ö’^Œ Hõ ™ê#O,(H˘|ƒi HÍÜ« ∞ H˘\˜ ì# h~°∞)

– W`åº^Œ∞Å∞ J=HÍâßx |\˜ì K≥Ü≥ÚºK«∞Û. (Ñ¶¨Å ã¨ ™ê#OKÕ ~Ú¿ãÎ, P `«~å`« â◊√^Àú^ŒHõ ™ê#O `«Ñ¨Êx ã¨i.) =„ã¨ÎÜ« ÚQÆ ‡O ã¨ =∞~°ÊÜ« ∂q∞ [`« |@ìÅ∞ ÃÑ\Ïìe. XHõ\˜ Ñ¨ xH˜ ~å^Œ∞. |@ìÅ õ Ω |^Œ ∞Å∞ Ñ¨ uÎ`À KÕã≤# á⁄_» ∞QÍ\˜ =uÎ – JHõ¯_»Hõ¯_» õ ΩO õ Ω=∞ JkÌ KÕ u`À =uÎ #k –"Õ™êÎ ~° ∞.

Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O ã¨=∞~° ÊÜ«∂q∞„Ñ¨ uÎ`À KÕ ã≤ #k – =„ã¨Î q+¨ Ü« ∞OÖ’ "Õã≤#^•x =O\˜k "ÕÜ«∂e.

QÆ O^èŒ O ^è •~°Ü« ∂q∞ QÆO^èŒO, Ñ¨ã¨∞Ñ¨ Ù, õΩO õΩ=∞ K«ÖÏ¡e. JÅOHÍ~° OÖ’ Éè ÏQÆOQÍ "≥ ·+¨ ‚=ÙÅ∞ ™êq∞ #∞^Œ ∞@ u~°∞=∞˜`À

T~°ú Ñ¨ ÙO„_®Å#∞ (Ñ¨OQÆ <å=∂Å∞) k^Œ ∞Ì`å~° ∞. WO^Œ∞Ö’ =_»Q · Jh,`≥OQÆÖˇ· Jx Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞<å~Ú. =∞^èŒ∞ õ Ω QÆ O^è ŒŒO

"å_»`å~°∞. Ñ¨ ÙëêÊ˜ Ñ¨ Ó[Ü«∂q∞

<å<å q^è Œ Ñ¨ i=∞à◊ Ñ¨Ù+¨ Ê, Ñ¨„`åÅ∞ ã¨=∞iÊOK« =K« ∞Û#∞. ã¨∞"åã¨ # QÆÅ Ñ¨Ó=ÙÅ#∞, Ñ¨„ux "å_®e. ã¨∞"åã¨# =Ù<å ÚQÆe Ñ¨ÓÅ#∞ "å_» ~° ∞. (N õÄ~°‡OÖ’ nxH˜ q∞#Ç¨ ~ÚOÑ Ù)

q∂izÛ# 'FO #"≥∂N <å~°ã≤OÇ¨ Ü«∞,— Ô~O_» = ãOÑ¨Ù@O K«k"Õ„Ñ¨Ü«∞`«O KÕâß#∞. <å=Å¡ HÍÖË^Œ∞. Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅq∞„`« ∞xH˜KåÛ#∞.

–Ñ≤.Ü« ∞ãπ . „Ñ¨HÍâ◊~å=Ù, q[Ü« ∞"å_»

34



Ñ¨ÓÅ`À Ñ¨Ó[ KÕ ¿ã ã¨=∞Ü« ∞OÖ’ JëÈì`« Î~° <å=∂Å∞ QÍh ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∂Å∞ QÍh K«^Œ∞=Ù`«∂ Ñ¨ Ó[ KÕÜ«∞_»O Ñ¨ iáê\ . <å=∞ ã¨‡~° HõeÜ«ÚQÆOÖ’ =ÚH˜ÎH˜ |OQÍ~° ∞ÉÏ@. <å=∂xÜÕ∞ =∞¿ÇÏâ „^èŒ ∞==∞ „Ñ¨*Ï˝ #`À Ñ≤"å`Õ ëêO Hõ~° `« ÖË =ÚH˜Îó JO>Ë Ñ¨ ~° "Õ ∞â◊~° ∞x <å=∂Å#∞ `≥ eã≤QÍh, `≥eÜ«∞Hõ QÍh Z=Ô ~·Õ ã¨ ‡iã¨ ∞Î<å~À "åi ã¨‡~° =∂„`«O`À<Õ =ÚH˜Î Åaè ã¨∞ÎOk. J*Ïg∞à◊ √_»∞ `« # H˘_»∞ õΩÅ '<å~åÜ«∞— Jx `« # JO`«ºHÍÅOÖ’ Ñ≤ ez =∞~°ÕKå_»∞. JÑ

q+¨µ‚^Œ ∂`«Å∞ =zÛ, Ü« ∞=∞ H˜ OHõ ~° ∞Å #^ŒeOz J`« xx "≥· õΩO~îåx fã≤H˘x áÈÜ« ∂~°∞.

HõÖ∫ ~å"≥∞ÿ # <å"≥ ∞ÿ= <å"≥∞ÿ= QÆ u~° #º^è•

–Hõ eÜ« ÚQÆOÖ’ <å=∞O `«Ñ¨ Ê =∞~À ^•i ÖË^Œ∞.

Ñ¨ Ó[ ã=∞Ü«∞OÖ’ LÑ¨ Ü≥ ∂yOKÕ Ñ„uH˜ H˘x xÜ« ∞=∂Å∞<å~Ú.

'#$ã≤ OÇ¨Ïâ◊ Û Ñ¨Ó[Ü«∂O x+≤^ŒúO ˆH`«H©^ŒÜ«∞O— J# #O„Ñ¨HÍ~°O #~°ã≤OÇ¨Ï™êq∞x "≥ÚQÆe Ñ

Ü«∞=∞Ñ¨„`« O (`åx P õ Ω) U ^Õ=`« Ñ¨ Ó[ õÄ Ñ¨ xH˜~å^Œ ∞. H˘O^Œ ~° ∞

ã¨∂~°∞ºxH˜ =∂ˆ ~_» ∞, QÆÑüH˜ `«∞Åã≤ Ñ¨xH˜ ~å ∞. HÍx q<åÜ« ∞Hõ K« qu Ñ¨„uH˜ ãÖ|OkèOz# Ñ¨^•ºÅÖ’ 21 ~°HÍÅ„`«∞Ö’¡`«∞Åã≤ Hõ#∞Ñ≤ã¨∞ÎOk. J=∞‡"åiH˜ =∞O^•~° Ñ¨Ù+¨ ÊO Ñ¨ xH˜ ~å^ŒxH˘O^Œ ~° ∞, Jã¨ÖÏ Ñ¨ Ù"Õ W+¨ì=∞x =∞i H˘O^Œ ~° ∂ JO\Ï~° ∞. #~°Ç¨Ïi

L„QÆ~°∂ÑÖ Hõ#∞Hõ H˘O^Œ~°∞ #~°ã≤OÇ¨ Ï „Ñ¨Ü≥∂QÆ Ü«∞[˝ ã¨=P"åÇ¨ Ï# õΩ JHõ∆`«Å |^Œ∞Å∞ Ñ¨ ÓÅ#∞ "å_»`å~°∞.

PÉèí~°Ïx ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ #QÆÅ∞ ã¨=∞iÊOKåe. „Ñ¨`åº=∂Ü«∞OQÍ JHõ ∆`«Å∞ "ÕÜ«∂e.

35



^èŒ∂Ñ¨ =∂„Ñ¶¨∂Ñ¨Ü« ∂q∞ JQÆ ~° ∞ |uÎ "≥ eyOz =∞O@ Pi, á⁄QÆ =z`«~å`« K« ∂Ñ≤OKåe.

nÑÖ ^Œ~°≈Ü«∂q∞ "≥ Ú^Œ@ "≥ eyOz# nÑÖ HÍHõ "Õ ~˘Hõ\˜ "≥eyOzK« ∂áêe.

<≥·"Õ ^ŒºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ Ñ¶¨ÅOQÍh, H˘|ƒi HÍÜ« ∞ H˘\˜ì QÍh, ÉÅ¡ O=ÚHõ ¯QÍh, x"Õ^Œ# KÕÜ«∞=K« ∞Û. `«~°∞"å`« Éè’[#O =_ç ¤Oz# qã¨Îix

=∞Ç¨ <≥·"Õ^Œ ºOQÍ ã¨=∞iÊOK«=K«∞Û. QÍÜ«∞„f`À hà◊ √§ K« e¡, BáÈã¨#O uÑ≤Ê, Ñ¨ OK« PÇ¨ï`«∞Å`À, JO>Ë FO „áêÏÜ«∞ ™ Jáê<åÜ«∞ ™êÇ¨ I FO "åº<åÜ« ∞ ™êÇ¨ I FO L^•<åÜ« ∞ ™êÇ¨ I FO ã¨=∂<åÜ«∞ ™êÇ¨ I FO „|Ç¨ Ï‡Ë ™êÇ¨ I FO =∞^è Õº =∞^èÕ º L^ŒHõáêhÜ« ∞O ã¨=∞~°ÊÜ« ∂q∞ Jx Ñ¨ Ó=Ù`À hà◊ √§ K«ÖÏ¡e. « ~° ∞"å`« – Ç¨ Ï™œÎ„Ñ¨H∆Íà◊Ü«∂q∞ I áê^Ò „Ñ¨H∆Íà◊ Ü« ∂q∞ I PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~ ÊÜ« ∂q∞

Jx h\˜K«∞Hõ ¯ Ñ¨ Ó=Ù`À =^ŒÖÏe.

'=∞#O x"Õ^Œ# KÕ¿ã PÇ¨ ~åx ^Õ=` u#@ÖË¡^Œ<Õ ã¨ OQÆ u =∞# õΩ „Ñ¨`«ºHõ∆ ã¨`«º"Õ∞. J~Ú`Õ WHõ¯_» X ãÖQÆu =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. =∞#âß„™êÎÅ∞ K≥ Ñ≤ Ê# „Ñ¨HÍ~°O #~° ∞Å∞HÍHõ D qâ◊ OÖ’ ^≥· gâ◊ õΩÎÅ∞ (Positive Forces ), Pã¨ ∞s â◊ õΩÎÅ∞ (Negative

forces ) L<å~Ú. ^≥ ·gâ◊ õ ΩÎÅ#∞ ^Õ=`«Åh, Pã¨∞s â◊ õ ΩÎÅ#∞ ~åHõ ∆ã¨∞Åh JO@∞<å=Ú. D W^Œ Ì~° ∂ HÍHõ Ñ≤`«$^Õ=`«Å∞<å~°∞. g~°O

#~°∞Å õΩ=Öˇ Éè’[<åx <À\˜`À Hõ |oOK«_» O ÖË^Œ∞. g~°∞ Éè’KÕÜ«∞_»=∞O>Ë "åã¨# K«∂_»_»"Õ∞. ^•x "åiHõO^Œ∞`« ∞Ok. ^Õ=`«Å#∞ PÇ¨ xOKÕ@Ñ¨ C_»∞ ãÖHõÅÊO JHõ∆`«Å#∞ åH˜ PÇ¨ xOKåe. JÑ¨ C_» ∞ JHõ ¯_çH˜ XHõ¯ Õ=`«ÖË =™êÎ ~° ∞

36



`«Ñ¨Ê Ñ≤`« $^Õ=`«Å∞, ~åHõ ∆ã¨∞Å∞ ~å~°∞. P x"Õ^Œ##∞ "åã¨<å=∞ Éè’[#OQÍ ^Õ=`«Å∞ ã‘Hõi™êÎ~°∞. ãÖHõÅÊO K ã≤, JHõ ∆`«Å#∞ HÍHõ

uÅÅ#∞ `åH˜`Õ, Ñ≤`«$^Õ=`«Å∞ =™êÎ~°∞. ^Õ=`«Å∂, ~åH ã¨∞Å∂~å~° ∞. Ñ≤`«$^Õ=`«Å∞ õÄ_® "åã¨ <å=∞Ü«∞ Éè ’[#O x"Õ^Œ##∞ ã‘Hõ^Õ=`«Å∞ "åã¨ #K«∂ã≤ =keOk „Ñ¨ ™ê^Œ O. JO^ŒiH© `«Ñ¨ÊHõ uy#k.

u#=Åã≤#k. Ñ≤`« $^Õ=`«Å∞ =¸ K«∂ã≤ =ke# ^•xx (Ñ≤O_ JyÖ’<À, [ÅOÖ’<À "Õ™êÎ~°∞. q∞ye# PÇ¨ ~åx Ñ≤`« $âı +ÖQÍ ã‘Hõi™êÎ ~° ∞. Ñ≤`«$âı ëêx JO`å u#~° ∞† PÇ≤Ï`åQÆ ∞Å∞ ã¨ Ü« ∞O áêHõ"Õ uO\Ï~°∞. U^≥ ·<å ^Õ=`«#∞ Láêã¨# KÕ ¿ã "åà◊ √¡ õ Ä_® Ñ≤`«$âı+ O u#~°∞. ãÖHõÅÊO KÕ ã≤# `« ~å`« JHõ ∆`«Å#∞ HÍx, uÅÅ#∞ `åHõ õ ΩO_® x"Õ^Œ # KÕ ã≤ #q U=∞=Ù`å~Ú? J=h ~åHõ ã¨ ∞Å õ ΩK≥O^Œ∞`å~Ú. ~åHõ∆ã¨∞Å∞ =¸ K«∂ã≤ q_»^Õ=`«Å õΩ, Ñ≤`«$^Õ=`«Å õ Ω x"ÕŒ# ^Õ=ÉèÏ+¨ J~Ú# ã¨ Oã¨¯$`«

ÉèÏ+¨Ö’<Õ [~°∞Ñ¨ Ù`å~°∞—, Jx J=∞~å=u ã≤^•ú OuQÍ „Ñ¨ã≤kú K≥Ok# N zÖÏ¡ ~å^è•Hõ$+¨ ‚ â◊ ~° ‡QÍ~° ∞ K≥áêÊ~° ∞. x"Õ^Œ# KÕ¿ã Ñ¨^•~å÷Å ∞ ~°HÍÅ∞ : „Ñ¨Hõ $u WKÕ ÛÑÖ_» ∞¡, Ñ¨ ÓÅ∞, hà◊√¡ XHõ~°HõO† =∂#

Ô~O_»=~°HõO. "≥Ú^Œ\˜ ~°Hõ O x`«ºâ◊√^Œ úO, Ô ~O_»=~°HõOÖ’ ã¨ ÷Åâ◊ √kú,áêHõâ◊√kú, ÉèÏ=â◊√kú HõÅq =∂„`«"Õ∞ x"ÕkOK«`«y#q. =O_Õ ã¨ ÷ÅO â◊ √kúKÕÜ«∞|_ç#^≥·`Õ ã¨÷Å â◊√kú L#@∞¡. =O=O_Õ "åà◊ √¡ â◊√zQÍ LO_»_»O áêHõâ◊√kú, PÇ¨ ~° Ñ¨^•~å÷Å#∞ ã¨ ~° Ñ¶¨ ~åKÕã≤# "å~°∞, =O_ç# "åà◊√¡, =_ç¤Oz#"åà◊

ÉèÏ=ãÖÑ¨ #∞Öˇ·`Õ ÉèÏ= â◊√kú L#@∞¡. JÖÏO\˜ "Õ x"Õ^Œ # õ Ω J~°›O.„Ñ¨*ÏÑ≤`« „|Ç¨Ï‡ õΩ=∂s âßY "åà◊√¡ PÇ¨ ~°â◊ √kúx JÖÏáê\˜ã¨ ∞Î<å~°∞

37



`åO|∂ÅO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ Ô~O_» ∞ `«=∞Åáê õ ΩÅ∞, Ô ~O_»∞ Ñ‘\© =Hõ ÃÑ\˜ì `åO|∂Åq∞"åe. ÖË^•, „Ñ¨`åº=∂Ü« ∞OQÍ JHõ∆`«Å∞ K«ÖÏ¡e.

h~å[#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ Ç¨ ~°u Hõ~°∂Ê~°O "≥eyOK 'h~å[<å#O`« ~° O â◊√^Œ ú PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞K«∞Hõ ¯#∞ L^Œúi˜`À Ç¨ ~° uH˜ K«∂Ñ≤ „Ñ¨Hõ ¯# =^ŒÖÏe. Ç¨ ~°ux ^Õ=Ùx

JkÌ, =∞# =∞O`å Hõà◊¡Hõ^Œ∞ÌHÀ"åe. („Ñ¨ N ™êq∞âß„ã≤ Î QÍ~°∞ Ç¨ ~°ux ^Õ=Ùx Hõ^ŒÌ~å^Œ O\Ï~° ∞.)

ã¨∞=~°‚ =∞O„`« Ñ¨Ù+¨ÊO ã¨ =∞~° ÊÜ«∂q∞ ã¨ ∞ã¨ ~° OQÍ =∞O„`« Ñ¨Ù ÊOK«^Œ"åe.

P`« ‡ „Ñ¨ ^ŒH˜ ∆ #=∞™ê¯~°O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ J<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ õΩ

„Ñ¨^ŒH˜ ∆ KÕ ã¨∂Î 'Ü« ∂x HÍxK« áêáêx [<å‡O`«~° Hõ$`åxK« I q#â◊ ºxÎ I „Ñ¨^ŒH˜∆ Ñ¨^ÕÑ¨^Õ I áêáÈÇ¨ÏO áêÑ¨ Hõ~å‡ÏO I ãÖÉèí=ó I „`åÇ≤Ï=∂O Hõ$Ñ¨Ü«∂ ^Õ"å I â◊ ~°Ï QÆ`« =`«ûÖÏ I J#â◊~°O <åã≤ Î `« "Õ∞= â◊ ~°O =∞=∞ó `«™ê‡`å¯~° ∞º ÉèÏ"Õ# ~°Hõ ∆ ~°Hõ∆

[<å~° Ì#— Jx K«^Œ"åe.

Éèí QÆ"å<£ N ã¨`«º™ê~ÚÉÏÉÏ =∞#e =∞#O ãÖÉèí "åó— Jx J#∞HÀ_®x J#∞=∞uOK« ~° ∞. ^•xH˜ |^Œ∞Å∞ „áêáÈÎÇ¨ÏO „áêÑ¨ÎHõ ~å‡ÏO „áêáêÎ`å‡ „áêÑ¨ Î ã¨ OÉèí =ó Jx =∂iÛ D â’¡HÍx ÑïîOK«=∞O\Ï~° ∞. =∞# [#‡ õΩ „áê~°|úO („áêÑ¨ÎO) HÍ O

HÍ^Œ∞. P`«‡ õΩ Ñ¨Ùº áêáêÅO@=Ù. =∞ J#∞HÀ=_»O `« QÆ^Œ∞ Jx ™êq∞ K≥|∞`å~°∞. ` 'ã¨ =∞ã¨Î ~å*’Ñ¨Kå~°, Éè íHÀÎºÑ¨ Kå~° , â◊HÀÎºÑ¨Kå~å<£ ã¨=∞~°ÊÜ« ∂q∞— Jx K≥áêÊe. P`«~å`« Ü«∞ã¨º ã¨‡$`åºK« <å"≥∂HÍÎº I `«Ñ¨ó Ñ¨Ó*Ï „H ∂k+¨µII #∂º#O

38



ã¨OÑ¨Ó~°‚`åO Ü«∂uII ã¨^Àº=O^Õ `«=∞ K«∞º „H˜ Ü«∂Ç‘Ï#O Éèí H˜ Î Ç‘Ï#O [<å~°Ì #II Ü«∞`«∂Êl`« O =∞Ü« ∂^Õ = I Ñ¨iÑ¨Ó~°‚ O `«^Œã¨∞Î`Õ I Jx JH˜∆ O`«Å∞, hà◊√§ =^Œ e ÃÑ\Ïì e.

L`« Î~° Ñ¨Ó[Ö’ Kè«„`«=∂KåÛù^ŒÜ«∂q∞ I Kå=∞~°O gKw`«O „âß=Ü«∂q∞ I #$`«ºO ^Œ ~°≈Ü«∂q∞ I PO^ÀoHÍ <å~ÀÇ

Jâ◊=∂~ÀÇ¨ÏÜ«∂q∞ I ã¨=∞ã¨Î ~å*’Ñ¨Kå~å ÉèíHÀÎºÑ¨Kå~å<£ ã¨=∞~°ÊÜ« ∂q∞ – JO@∂ JHõ∆`«Å∞ "ÕÜ«∂e.

J#Ü«∂^è •º<å "åÇ¨ Ï<åk ëÈ_» â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó[Ü«∂K« ÉèíQÆ "å<£ N ÅH©∆ ‡ <å~°ã≤OÇ¨Ï™êq∞<Õ ã¨∞„Ñ‘`À, ã¨∞„Ñ¨ ã <À, =~° ^À Éè í=`«∞. N ÅH© ∆‡ <å~° ã≤ OÇ¨ Ï™êq∞ „Ñ¨™ê^Œ O t~°™ê QÆ $Ç¨ q∞(Ñ¨ Ó[ KÕã≤# Ñ¨ ÓÅ∞, JHõ∆`«Å∞ `«Å ^•ÖÏÛe) P `«~°∞"å`« „Ñ¨™ê^•Å∞ fã≤H˘x L^•ã¨#K≥ Ñ¨Ê=K«∞Û. L^•ã¨ # õ Ω =ÚO^Œ∞ H˘O^Œ ~° ∞

– W^ŒO ã¨ ~° Ñ¨ Ó*Ï Hõ ~°‡Ñ¶¨ÅO I N ÅH©∆ ‡ <å~°ã≤ OÇ¨Ï K« ~° Ï~° qO^•~° Ê =∞ã¨∞Î – Jx Ñ¶¨Å ^•#O KÕ ã¨ ∂Î JHõ∆`«Å∞, hà◊√¡ q_»=_»O=ÙOk. =∞i H˘O^Œ ~° ∞ – ÃÑ· q^è ŒOQÍ K≥ Ñ≤Ê<å, K≥ Ñ¨ ÊHõ áÈ~Ú<å HÍÜ ∞#

"åKå =∞#¿ãO„kÜ≥ ÿ∞~å I |∞^è •º`« ‡<å"å „Ñ¨Hõ$`Õ ã¨Éè Ï"å`ü I Hõ~Àq Ü«∞^Œºã¨ûHõÅO Ñ¨~°Ãã·‡ I <å~åÜ«∞Ë N=∞<å~åÜ«∞ÏÜÕ∞u ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ I Jx q_» ∞™êÎ~°∞.

L^•ã¨ # õ Ω Ü«∞*Ë˝# Ü«∞[˝=∞Ü«∞ [O`« ^Õ"åó ~å‡˜ „Ñ¨^äŒ=∂<åºã¨<£ `ÕÇ¨Ï<åHõO =∞Ç≤Ï=∂# ã¨ûK ™êº^è •ºã¨ûOu ^Õ "åó J<Õ â’¡Hõ O K«kq, Ñ‘~îåx H˘kÌQÍ L^•ã¨Ü«∂q∞ Jx =Ù^•ã¨# K≥áêÊe.

39



J~Ú`Õ H˘O^Œ~°∞ D â’¡HÍ~å÷ xH©, L^•ã¨# õÄ ã¨O|O^ OÖË^Œx JO\Ï~°∞. D â’¡Hõ O "Õ^Œ OÖ’ Ñ¨â◊√Hõ ~° ‡Ö’ XHõ KÀ@ =ã¨ ∞Î Ok.

x`« ºO Jy HÍ~°ºO KÕ¿ã kAÅ =^Œ Ì „â∫`« "≥ ∞ÿ # Jy =Ù<å, J~°˜=∞kè Oz Ñ¨ Ù\˜ìOz# Jyx ^•x`À HõeÑ≤ Ü«∞*Ï˝ xH˜ "å_»`å~°∞.

JÖÏO\ J=¸Åº"≥∞ÿ# Hõ ~° ‡Å#∞ (Ô ~O_»∞ JQÆ ∞Å ã¨OÜ≥ ∂QÆO`À õ Ä_ç # "å\˜x) ^è Œ~å‡Å∞ Jx "Õ^ŒO ã¨Ê+¨ìO KÕã≤Ok. WnHÍ~° ÷O.

Ü«∂QÆO KÕ¿ã"å_» ∞ ^è •i‡ õ Ω_» ∞. "Õ^ŒO =Å¡ ÅaèOKÕ áê~ Ö∫H˜Hõ "≥∞ÿ#

Ñ¶¨ÖÏx Z=~°∂ K«∂_»Hõ áÈ~Ú<å, "Õ^ŒOÖ’ qâßã¨=ÚOz Ü« ∂QÆ Hõ~KÕ ã¨ ∞Î # Ü«∞[=∂xx WÜ«∞O ^è•i‡Hõó Wu ã¨=∂K«Hõ∆`Õ Ö’ˆ H (Ö’ õΩÅ∞W`«_Õ ^è •i‡ õ Ω_»x JO@∞<å~° ∞) Jx K≥áêÊ~°∞ âß„ã¨Î OÖ’.

JO^Œ ∞KÕ`« H˘O^Œ ~° ∞ ^•xH˜ |^Œ ∞Å∞QÍ 'QÆK«Û QÆ K«Û ã¨ ∞~° „âı+¨ª ã¨™ê÷ # Ñ¨~°"Õ∞â◊ ~° W+¨ìHÍ=∂º~°÷ ã≤^è Œº~° ÷O Ñ¨Ù#~åQÆ=∞<åÜ« —

JxK«Œ∞=Ù`å~°∞. (Ñ¨ ~°"Õ∞â◊~°! h ã¨ ™ê÷ <åxH˜ "≥à◊ √¡ . HÀi# HÀÔ ~¯Å∞WKÕ ÛO^Œ ∞ õ Ω =∞m¡ ~å!)

H˘O`«=∞Ok ''P"åÇ¨Ï#O #*Ï<åq∞ #*Ï<åq #O Ñ¨Ó*Ï„Hõ=∞O #*Ï<åq∞ I Hõ∆=∞ã¨ Ñ¨ ~° "Õ ∞â◊~° I—— (J~° ÷O : P"åÇ¨Ï#OKÕ Ü«∞_»O, L^•ã¨# K≥Ñ¨Ê_»O, Ñ¨Ó[ KÕ Ü« ∞_» O W"Õ g <å õ Ω `≥eÜ«∞^Œ

™êg∞, Hõ ∆q∞OK« ∞) Jx QÍh, ''JÑ¨~å^èŒ ã¨Ç¨Ï„™ê˜ I „H˜ Ü« ∞O`Õ JÇ¨ Ïiâ◊ OI =∞Ü« ∂ ^•™ÈÜ«∞ q∞u=∂O =∞`å Hõ∆=∞ã¨ Ñ¨Ù~°∞ëÈ Î=∞I——(J~° ÷O : ~å„uO|QÆà◊ √¡ "ÕÖÏkQÍ JÑ¨~å^è•Å∞ KÕ ã¨ ∞Î <å#∞, ^•ã¨ ∞˜‚,

##∞ Hõ∆q∞OK«∞ Ñ¨ ~° "Õ ∞â◊~å!) Jx QÍh, ''J*Ï˝ <åkã¨ ‡$`Õ„^è•ºOI `å Ü«∞#∂º# =∞kèHõO Hõ$`«O `«`«û~°O Hõ Ñ¨~°"Õ ∞â◊ ~° I—— – J<Õ â’¡HÍÅ∞ =ÚO^Œ∞ K«kq PÃÑ·# ÃÑ·# Wz 'QÆK«ÛùQÆK«Ûù.... Ñ¨Ù#~åQÆ=∞<åÜ« ∞K« — K«^Œ ∞=Ù`å~°∞.

40



ã¨~åO`«~åºq∞, x~åHÍ~° x~å=∞Ü« ∞ Jx~°K«hÜ« ∞ „|Ç¨ ‡xWÖÏ „Ñ¨u=∂^Œ∞ÅO^Œ∞ P~ÀÑ≤OK«∞H˘x `˘e"≥∞>Ëì . nxx ZO`«=~° õΩ KÕ Ü«∂e?

'Ü« ∂=# "Õ ^Œ ã¨Ç¨ Ï$k ã¨~°Éèí ∂`Õ +¨ º=ã≤ ÷`«"£∞—

ZO`«=~° õΩ Jx „áê∞ÅÖ’ L# Ñ¨~° Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’<Õ L#"åxQÍ `≥Å∞ã¨∞H

'J~°Û<å=∞~°ÛÜÕ∞`åÎ=`ü Dâ◊~°"£∞ =∂"£∞ ã¨ JO`«=~° õΩ„Ñ¨u=∂^Œ∞Å#∞ PÅO|#QÍ KÕã≤H˘x J~° Û# KÕÜ«∂e Jx âß„ã¨Î O.

„=`åÅ∞ Ñ¨Ó[Å∞ KÕã¨ ∞ õΩ<Õ "åà◊¡Ö’ H˘O^Œ ~° ∞ ''„â◊=∞Ñ¨_ç WO`« Q˘Ñ¨ÊQÍ „=`« O KÕ ã¨∞ÎO>Ë, Z=~° ∂ K«∂_»@ÖË¡^Œ∞. Z=i =ÚK« Û@¡Ö’

"åà◊√§<å~°——x qã¨∞ õΩ¯O\Ï~°∞. Ñ¨Ó[ KÕ C_»∞ `å#∞ Q˘Ñ¨ ÊQÍKÕ ã¨ ∞Î <å#∞HÀ=_»O Ñ¨xH˜~å^Œ∞. =∞Ô~=Ô ~·<å =zÛ ''PÇ¨ DÜ«∞# Q˘Ñ¨ÊQÍ „=`«O KÕâß_»∞—— JO@∞O>Ë, =∞# =∞#ã¨ ∞Ö’ 'J=Ù#∞, KåÖ Q˘Ñ¨ÊQÍ [iyOk— Jx U=∂„`« O PÖ’K«# =zÛ<å Ñ¨Ó[ õ Ω „H“~° ºO Ñ¨@∞ìH˘O@∞O^Œh, „Ñ¨Ü≥ ∂[#O ÖËx^Œ=Ù`«∞O^Œh âß„ã¨Î =K« #O. Hõ #∞Hõ Z=~°∂ K« ∂_»@ÖË ¡^Œ #∞HÀ~å^Œ ∞. Z=~°∞ K« ∂_®e? h =∞#ã¨∞ K«∂_^≥ ·=O K«∂_®e. ™ê^è Œ#Å#∞ QÆ=∞xOKÕ L`« Î=∞ r=ÙÅ∞ K«∂_

J^Œ$â◊ºOQÍ =ÙO_Õ "å~° ∞ QÍx, Ñ¨ Ó[ õΩ Ç¨ [Ô~·# "åiÖ’ QÍx LO L`« Î=∞ r=ÙÅ∞ – "åà◊ ¥¡ K«∂_®eû# "åà◊ √¡. JÖÏ\˜ r=ÙÅ∞ K« ∂¿ãÎ JÖÏ Ñ¨Ó[ KÕ¿ã Ñ¨^Œ úux QÆ∞iOz Ñ¨k=∞OkH˜ K≥|∞`å~ ∞. ^•xx q# "åà◊¡ HõO^ŒiH© Ñ¨ÙºO =ã¨ ∞ÎOk. JO`ÕQÍx „â◊=∞Ñ¨_ç Y~° ∞ÛÑ¨_çKÕâß=∞#∞HÀ~å^Œ ∞. Ñ¨Ó[Å∞ KÕã¨∞Î#k „â◊=∞Ñ¨_ç HÍ^Œ ∞† P#O^ŒOQÍ#=ÚO^Œ∞ =∞#"Õ∞ „QÆ Ç≤ ÏOK« ∞HÀ"åe.

41



J~° Û# õΩ PÅO|<åÅ∞QÍ JÑ¨ûˆQ Ç¨Ï$^ŒÜÕ∞ ã¨∂ˆ~º I ã¨ ÷O_ç ÖË „Ñ¨ u =∂ã¨∞K« II

DÑ≤û`Õ +¨ µ Ç¨ Ïˆ~ã¨û=∞º I QÆ~° Û#O =∞#∞aèó ã¨‡$`« "£ ∞ II Jy, Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O, ã¨ ∂~° ∞º_» ∞, ã¨÷O_çÅO, „Ñü=∞– g\˜Ö’ W+¨ì"≥∞ÿ# ^•xx ^Õx<≥· <å JiÛOK«=K«∞Û Jx =

K≥áêÊ_»∞. (ã¨÷ O_çÅO JO>Ë Œ~åƒù^Œ ∞ÅKÕ ãÖã¨¯iOK«|_ç# Éè

Jy Ç¨ÏŸ„`åx LOKÕO^Œ∞ÔH· ã≤^Œú O KÕ ã≤# „Ñ¨^Õâ◊=∞h â◊|Ì~°`åHõ ~° OK≥ |∞`ÀOk.)

„ã‘ ÎÅ∞ õÄ_® Éè í~°Î J#∞=∞u`À J~°Û# KÕ Ü« ∞=K« ∞Û. =∞^Œ ~°Û#O`«∞ HõàÏº©!

Éè í~°∞Îó xÜ≥ ∂QÆó ã≤ÎKÕ `ü x`«º=∂~åº~°Û#O HÍ~åº"£∞ Q“~åºó Ñ¨ OKåHõ∆ ˆ~`«∞

'F HõàÏº©! h=Ù h Éèí ~° Î J#∞=∞u`À x`« ºO J~°Û#O KÕ ~Ú.—^Õ x`À? Q“s ÑÖKåHõ ∆s`À! Ñ¨Ù~°∞+¨µÅÖ’ LÑ¨#Ü« ∞ÿ# "åiH˜ QÍÜ«∞„f ZÖÏQÀ, „ã‘ÎÅ õΩ 'Q“s ÑÖKåHõ ∆i— JO`«\˜ =∞Ç≤ Ï=∂x`« O.t= Ñ¨ OKåHõ∆i J~Ú# 'FO #=∞t≈"åÜ«∞— „ã‘ ÎÅ õΩ Ñ¨ xH˜ ~å^Œ∞.

Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ =∞O„`åÅ#∞ #=∞ó`À "≥ Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_»`å~° ∞. „ã‘ÎÅ∞ JÖÏ HÍHõ z=~À¡ '#"≥∂— Jx KÕ~åÛe. Ñ¨ Ù~°∞+¨ µÅ õΩ =Öˇ „ã‘ÎÅ∞ =ÚO^Œ∞KÕ iÛ =∞O„`« [Ñ¨ O KÕ Ü« ∞~å^Œ ∞, Jx N ˆ~=∞à◊§ ã¨ ∂~° º „Ñ¨HÍâ◊ âß„ã≤Î

QÍ~°∞ `«=∞ "Õ^•~À÷Ñ¨<åº™êÅÖ’ K≥áêÊ~°∞.

42



PÜ« ∞# WOHÍ WÖÏ JO\Ï~°∞ : ''[Ñ¨ ã¨ ÎÑ¨ ã‘ Î~°÷ ¿ã"å „Ñ¨ =~å˚º =∞O„`«™ê^è Œ#O II

^Õ=`å~° Û#O K≥·= „ã‘ Îâ◊¥„^Œ Ñü`åx+¨ \ò——IIPiO\˜=Å# „ã‘ÎÅ∞, â◊¥„^Œ∞Å∞ Ñ¨`« #=∞ø`å~° ∞. Jq 1. [Ñ¨ O,

2. `« Ñ¨ O 3. f~°÷Ü«∂„`«Å∞ 4. ã¨<åºãÖ 5. =∞O„`Àá^Õ=`å~°Û#. W=h Ñ¨ÙºHõ ~° ‡Å∞ Hõ^•! ZÖÏ Ñ¨`«# ¿ÇÏ`«∞=

LÑ¨#Ü«∞# ãÖ™ê¯~°O á⁄Ok# "åiH˜ [Ñ¨ `«á ∞Å∞, =∞O„`^≥·"Àáêã¨#Å∞ Hõ~°Î"åºÅ∞. W`«~°∞Å õΩ Éèí Ü«∞OHõ~°O. „ã‘ ÎÅ õΩ 'Q“s ÑÖKåHõ∆ s— `À J~° Û#O J#∞=∞uOKå~ ∞. LÑ¨#Ü«∞# ã¨ O™ê¯~° O [~° QÆx "åiH˜ Ñ¨ Ù~åÀHõÎ „Ñ¨HÍ~°O Ñ¨Ó[Å∞ KÕ ã¨∞HÀ=K«∞Û#x K≥áêÊ~°∞. `«# ã¨^èŒ U

„=`åÅ∞, Ñ¨Ó[Å∞ KÕã¨ ∞HÀ#Hõ¯~°ÖË^Œ x K≥áêÊ~° ∞. JO>Ë, `« # ã¨^è Œ~°‡OKÕ ¿ã"å~° ∞ WHõ U Ñ¨ Ó*Ï KÕÜ«∞#=ã¨ ~°O ÖË^Œ∞. LÑ¨#Ü« ∞#O KÕ ã≤H˘x,

Ü«∞[˝ Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞, "Õ^Œ áê~åÜ«∞Ï KÕ¿ã "åiH˜ U Ñ¶ ë`«O =ã¨ ∞ÎO^À J^Õ Ñ¶¨ e`«O `«# ^èŒ ~å‡x PK«iOKÕ giH© =ã¨∞ÎOk. Hõ#∞Hõ giH˜ "Õ ˆ~ Ñ¨Ó[Å∂, [áêÅ∂ JHõ¯~°ÖË^Œ ∞ Jx K≥áêÊ~°∞. XHõ "Õà◊ Ñ¨ Ó[Å∞ KÕã≤<„H˘`«ÎQÍ =KÕÛ Ñ¶ë`«O Un ÖË^Œ∞. Ñ¨„Ñ¨`« º"åÜ«∞O `« Ñ¨ Ê – JO\Ï~° ∞ âß„ã≤Î QÍ~° ∞.

''XH˘¯Hõ¯iH˜ XH˘¯Hõ¯ ~°Hõ"≥∞ÿ# =∂ ã¨=∂#"Õ ∞. ã¨ Oâ◊ Ü«∞O ÖË^Œ∞. J=h "åi "åi JkèHÍ~° `å~°`«=∂ºx |\˜ì K≥ Ñ≤Ê# ÉèË^•ÖË QÍx Jã¨Å∞ Ñ¶¨ÅO z=~° õΩ JO^ŒiH© XHõ>Ë.(JkèHÍi qÉè Ë^Õ # =∂~åæ=∂#O #ãÖâ◊Ü«∞ó) J<å~° ∞. JnQÍHõ,„â◊=O, ã¨‡~°O, <å=∞ ãÖH© ~° Î#, Éèí[# =O\˜ =∂~åæÅ õ Ω JO^ŒiH©

JkèHÍ~°O =ÙOk—— JO\Ï~°∞ N âß„ã≤ Î.43



J~° Û#Ö’ „Ñ¨^è•#O =∞#¿ã. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ É Ï=QÆ=Úº_»∞ HÍx Ñ¨Ó*Ï ™ê=∂„y =Å# KÕ~°∞HÀ gÅ~Ú# "å_»∞ H ∞. |OQÍ~° ∞ Ñ¨ÓÅ`À Ñ¨Ó[ KÕã≤<å, QÆ<Õ~°∞ Ñ¨ ÓÅ`À KÕ ã≤<å PÜ«∞# K« ∂¿ãk =∞#¿ã QÍx Ñ¨Ó[ Ñ¨ÙëêÊÅ Ys^Œ∞ HÍ^Œ∞. „ã‘Î â◊¥„^ ã¨Ç≤Ï`å~°Û##∞ H˘x ã¨‡$`«∞Å∞ x¿+kèOz<å #Ñ¨Ê KÕã≤ # Ñ¨Ó[#∞ Ñ¨ ~° "Õ ∞â◊~° ∞_» ∞ ã‘HõiOKå_» ∞. Hõ#Ñ¨Ê Ñ¨Ó[ Jâß„ã‘ QÍh, J`«_çH˜ Ñ¨Ó[Å∞ KÕ¿ã J~°›`« ÖË^Œ

x~åHõ iOK«ÖË^Œ ∞. HÍ~°O Hõ #Ñ¨ Ê Éè íH˜ Î. Jk ÖË õΩO_® =∞#Oâß„™ÈÎHõÎOQÍ Ñ¨ÓlOz<å =º~°÷"Õ∞. =∞# J~° …º„Ñ¨^•#O KÕã≤ <å, Ü«∞[˝O KÕã≤<å, J~° Û# KÕ ã≤<å, =Ú`åÎÅ=∞ É’<åÅ∞ KÕã≤<å, WOHÍ UO KÕã≤<å UO KÕ ã¨ ∞Î <å =∞#k HÍHõ ÉèÏ=#`À KÕã¨∞Î<å=∞#k „Ñ¨^è •#O. ÉèíH˜Î „â◊^ŒúÅ`À KÕÜ« ∂e. JO^Œ∞ˆ H

+≤i_ô ™ê~ÚÉÏÉÏ „â◊^Œ ú, ã¨ |∂i (ã¨Ç¨Ï#O) =ÚYºOQÍ JÅ=_»= ã¨^Œ∞æÏÅx K≥áêÊ~° ∞.

z`« ÎO t=ÙxÃÑ· <å Éè íH˜Î K≥Ñ¨ CÅÃÑ·<å =ÙO>Ë õ Ω^Œ ~°Œ∞. ~å© ~åã¨=∞© ^Õq J<Õ [g∞O^•i˜, `«# HÍoHÍÅÜ« ∞OÖ’ Ñ¨Ó[

KÕ¿ãO^Œ∞ õΩ XHõ „ÉÏÇ¨Ï‡∞_çx ÃÑ@ [~°∞QÆ∞`«∞O_» QÍ, P |_» ∞QÆ ∞ Ñ¨Ó*Ïi [g∞O^•i˜ QÍix KåzÖˇOÑ¨HÍÜ«∞ H˘\Ïì_»∞. JO`å P„QÆÇ¨ÏO`À L„ <å~°∞, [g∞O^•i

LÑ¨Cux |uˆ H g_çH˜ ZO`« á⁄QÆ~°∞? Jx. ÖˇOÑ¨HÍÜ« ∞ÖËã¨∂Î P Ñ¨Ó*Ïi ~å© QÍi`À ''^•"åÅ ã¨OQÆ u PÖ’zOK« ∞HÀ_®xH˜ W

ã¨=∞Ü«∞O? J~°Û# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞#ã¨∞#∞ )^Œ QÆæˆ ~ =ÙOKåe——, Jx =∞O^Œ eOKå_»∞. x[OQÍ ~å˜QÍ~ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^•"åÅ ã¨ OQÆ`Õ PÖ’zã¨ ∂Î LO_»_» O`À P"≥ ∞ ã≤ QÆ∞æ` q∞# õ ΩO_» =Åã≤ =zÛOk. JO`« ™êÇ¨ Ïã¨O KÕã≤# P Ñ¨ Ó*Ïi

44



QÆ•^èŒ~°∞_» ∞. N ~å=∞Hõ$+¨ ‚ Ñ¨ ~°=∞Ç¨ ÏOã¨QÍ ã¨ ∞„Ñ¨ã≤^Œ∞úÅ∞. [g∞O^=ÙÑ¨C u#"å_» ∞ QÆ #∞Hõ<Õ P"≥ ∞ ^À= `«Ñ¨Ê õΩO_® =∞O^Œ eOz ã¨~°~Ú#P^è •ºu‡Hõ =∂~åæxH˜ =∞o§OKå~°∞.

#=∂A KÕã≤<å, Éèí[# KÕã≤<å =∞#ã¨∞KÕ Ü«∞ õ ΩO_® U „Ñ¨ Ü≥ ∂[#O =ÙO_»^Œ∞. XHõ™êi <å#H± (ã

™ê÷Ñ¨ õ Ω_» ∞) #"å|∞QÍi`À HõÅã≤ #=∂A KÕÜ«∞_®x "≥àÏ¡~°∞. HÍx #=∂A KÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. z=~À¡ <å# õ Ω#∞ K«∂ã≤ #"å|∞ ''JO "≥∂HÍà◊§ ÃÑ· õ Ä~ÀÛx #=∂A KÕ ã¨ ∞Î O>Ë, g∞~°∞ HÍÅ∞=OK=Ù<å~° ∞. Uq∞ JÑ¨Kå~° O?—— Jx QÆkÌOKå_» ∞.

''##∞ g∞`À HõÅã≤ #=∂A KÕÜ«∞_®xH˜ fã¨ ∞H˘x =KåÛ~° ∞.HÍx WHõ¯_» #=∂A KÕ ã¨ ∂Î QÍO^è •~° ^Õâ◊ OÖ’ QÆ ∞„~åÅ ÉË ~°O QÆ∞iO

PÖ’zã¨ ∞Î <å~°∞. <Õ<Õ=∞x #=∂A KÕÜ«∂e——? . ã¨iQÍæ #"åÉÏ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J^Õ PÖ’zã¨∞

=∂\Ï¡_»ÖËHõáÈÜ«∂_»∞.

WO`«Ö’ JHõ ¯_» ∞# MÏr (=∞`«QÆ∞~° ∞=Ù) 'áÈh, <å`À H #=∂A KÕ Ü« ∞HõáÈÜ« ∂~å—? – J#_ç QÍ_»∞.

'g∞ QÆ ∞„~° Ñ¨ Ù Ñ≤Å¡ ^˘_À¡ =Ù# É’^≥Ö’ Ñ¨_» ∞`«∞O^Õ "≥ ∂##P~å@OÖ’ g∞~° ∞<å~°∞. <Õ<Õ O KÕ Ü« ∂e—? – J<å_»∞ <å#H± .

MÏr ã≤QÆ ∞æ`À q∞# õΩ<å_» ∞.

â◊|i U ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ∞ KÕã≤ Ok? #O^Œ <å~ü U Ñ¨ Ó[Å∞KÕâß_»∞? x~° O`«~°O ^≥·"åx QÆ∞iOz "åà◊ √¡Ñ¨_ç# Pˆ~Î "åà◊ ¡ÃÑ· ^≥·"å#∞„QÆÇ¨ x =i¬OÑ¨ *Ë ã≤Ok. ^≥ ·="Õ∞ "åà◊¡ #∞ "≥`«∞ õΩ¯O@∂ =KÕÛ ã≤Ok.

45



'J~° Û#— #= q^è Œ ÉèíH˜ Î =∂~åæÖ’¡ "˘Hõ\˜ JO>Ë Jk 'ÉèíH˜Î — =∂~° æ"Õ∞ HÍx Ñ¨„u =∂~°æO HÍ^Œ ∞. ÉèíH˜Î ÖËx Ñ¨Ó[ Ñ¨„u KÕ@∞ – J# ÃÇÏK«Û J~° Û# KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ =∞#=∞O`å QÆ∞~°∞ÎOK Ñ¨ Ó*Ï HÍÅ q^èŒ ∞Å∞ :

24 QÆ O@Å#∞ 8`À ÉèÏy¿ãÎ Zxq∞k k õΩ¯Å õÄ XHk õΩ¯ õ Ω 3 QÆ O. K˘Ñ¨C# =™êÎ~Ú.

L^ŒÜ«∞O 6 QÆO.Å õ Ω (`«∂~° ∞Êkâ◊) – ã¨ ∂~° º#=∞™ê¯~åÅ∞ N~å=ÚxH˜, "ÕOHõ>Ëâ◊ ~° ™êq∞H˜ Ñ¨ Ó[KÕ Ü« ∂e.

L^ŒÜ«∞O 9 QÆO. õΩ (PˆQÜ«∞O) t= ΩÎÅ õ Ω, Hõ#Hõ^Œ ∞~°æ, ã¨∞OHÍÅ=∞‡Å =O\˜ „ã‘ Î ^Õ=`«Å õ Ω Ñ¨Ó[ KÕÜ«∂e. ^•xx Ñ¨Öˇ ¡ÅÖ’

[#O JO|Å¡ á⁄^Œ∞Ì JO\Ï~° ∞. (J=∞‡"å~°Å Ñ¨ Ó*Ï ã¨=∞Ü«∞O) L^ŒÜ«∞O 12 QÆ O.Å õ Ω (^ŒH˜∆O) PO[<ÕÜ« ÚxH˜ Ñ¨Ó[=∞. 3 QÆ O.Å õΩ (<≥ ·~°∞u) ~åÇ¨ ï=Ù õΩ Ñ¨ Ó[, <åQÆ Ñ¨ Ó[

™ê. 6QÆ O.Å õ Ω (Ñ¨_»=∞~°) t=Ñ¨Ó[ ~å„u 9 QÆO.Å õ Ω ("åÜ«∞=ºO) ÖH©∆ ‡Ñ¨ Ó[, ÃÑ^Œ Ì=∞‡ Ñ¨ Ó[ ~å„u 12QÆO.Å õΩ (L`«Î~°O) g~°Éè

õ Ω=∂~°™êq∞ Ñ¨ Ó[Å∞(`≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú#) (Dâß#ºO) <å~å

QÀqO^Œ~å[™êq∞ Ñ¨Ó[, N q+¨ µ‚=Ù Ñ¨Ó[

_®Hõ ì~ü áê\˜Öò <å~åÜ« ∞ Ô ~_ç ¤ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ õΩ Ñ¨~°OQÍ WÖÏ J~° ÷O K≥áêÊ~°∞.

46



`å<≥=~À, ZO^Œ∞ õΩ =KåÛ_À, ZHõPÖ’zOK«_» O ^è •º#O. Jx Hõ~°‡Å#∞ q_» z, =∞#ã¨∞û#∞ ^≥·=O ÃÑ·

f„=O KÕÜ«∞_»O P"åÇ¨Ï#. PÜ«∞<Õ JO`« xâ◊ ÛÜ«∞*Ï˝#"Õ∞ Pã¨#O. ™êq∞ Ñ¨@¡ #„=∞`Õ áê^Œ ºO. =$uÎ ~åÇ≤Ï`«º"Õ J~°…ºO. J=∞$`« =$uÎÜÕ∞ ™ê#O. ^ŒÜ ~åQÆ^Õëê^Œ∞Å#∞ K≥_»∞ "åã¨#Å áÈQ˘@∞ì@ QÆO^èŒ O. [## =∞~° K«„Hõ O #∞O_ç |Ü« ∞@ Ñ¨_®Å# PiÎ JHõ ∆`«Å`À KÕÜ«ÚÑ¨ Ó[, =_»∞¡

"≥ÚÅÔH`«∞Î#∞ QÍx aÜ«∞ºO "≥ÚÅ==Ù. Ñ JHõ∆`«Å∞ „Ñ¨ fHõ . ^À+¨ ~° Ç≤Ï`« "≥ ∞ÿ# =∞#ã¨ ∞û #iÊOK«_» "Õ ∞ Ñ¨ Ù+¨ÊO. K≥_»∞ "åã¨#Å#∞ (ãÖ™ê¯~åÅ#∞) ˘ÅyOK«∞H˘#∞@ # JO`å ™êq∞ WzÛ#^Õ ## ÉèÏ=#`À "åxk "åxˆ H ## ã¨=∞~°Ê ÉèÏ=O <≥·"Õ^ŒºO. =∞#ó KåOK«ÖÏºx =k ™êkèOK«_» O „Ñ¨^ŒH˜∆O. '`«`ü— `å<Õ J# Z~°∞Hõ #=∞™ê¯~°O ™ÈÎ„`« O. ã¨ ~° ãÖ`À+¨"Õ∞ qã¨~°˚ #O (L^•ã¨ #) Jx LÑ¨x+¨`«∞ÎÅK≥ |∞`« ∞<å~Ú.

N _ç. âı +yi ~å=ÙQÍi ^è Œ~°‡ãÖ^ÕÇ¨ Å∞ J# Ñ¨ÙWOHÍ q=~åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.

ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ õΩ âß„ã‘ ÎÜ«∞OQÍ q=~° WKÕÛ O õ Ä_® _®Hõ ì~ü <å~åÜ«∞ Ô ~_ç¤ KÕâß~°∞.

Ñ¶¨ ∞O\Ï<å^ŒOâ◊|Ì=Ú Ô ~O_»∞ ~°HÍÅ∞. ^èŒ x, <å^ŒO. ^èŒ x XHõ™êi q#|_ç PyáÈ`« ∞Ok. '#— JO>Ë „áêO, '^Œ— JO>Ë Jy, „á ∞Å

HõÅ~Úˆ H <å^Œ O. Wk JÇ¨ Ï`«O (qxÑ≤OKÕk), J<åÇ¨ Ï`« O (q#|_»xk) Jx Ô~O_» ∞ ~°HÍÅ∞. Ñ¶¨ ∞O@ =Å# Hõ eˆQ <å^ŒO =∞# =∞#ã¨ ∞ÃÑ· =∞Oz„Ñ¨Éè Ï=O Hõeyã¨∞ÎOk. QÆO@ „"≥ ∂y¿ãÎ k=ºâ◊ õΩÎÅHõk P #O.^Œ ∞+¨ìâ◊ õ ΩÎÅ∞ `˘Åy áÈ`å~Ú. Ñ¶ ¨∞O\Ï<å^ŒO FOHÍ~°"Õ∞.

47



áê^Œ ºO áê^Œ º=Ú# õΩ LÑ¨ Ü≥ ∂yOK« ∞ hà◊§Ö’ "≥∞@ì `å=∞~°, <ÕÅ Lã≤ iHõ, q+¨µ‚„HÍO`«, QÆiHõ, Kå=∞Å∞ "Õ™êÎ ~° ∞. "≥ ∞@ì `å=∞~° HõÑ Ç¨Ï~°O, <ÕÅ Lã≤ iHõ Ñ≤`«Î, Hõ Ñ¶ ¨ Ç¨ Ï~° O. q+¨µ‚„HÍO`«O HõÑ¶¨ "å`« Ç¨ Ï~° O. QÆ iHõ „=O, qãïÊÇ¨ Ï~° O. Kå=∞Å∞ HõÑ¶¨ Ñ≤`«Î Ç¨Ï~°O. W=h =¸eHÖË. J~° …ºOŒ~°ƒù, #∞=ÙÅ∞, Ü« ∞=Å∞, q∞#∞=ÚÅ∞, H˘„~°Å∞, `≥Å¡ P"åÅ∞ J~° …º „^Œ"åºÖ’¡ =Ù<å~Ú. g@x\˜H© B+¨^èŒ QÆ∞ÏÅ∞<å~Ú. PK« =∞#O UÅ õΩÅ∞, Å=OQÍÅ∞, =\˜ì "Õà◊ √¡, `«HÀ¯ÅO "≥Ú^Œ # B+¨èŒ QÆ∞O HõÅ "åxx PK«=∞hÜ«∞ [ÅOÖ’ "Õ ™êÎ ~° ∞. ™ê#OHõ~°∂Ê~°O, =\˜ ì"Õà◊ √¡, `«HÀ¯ÅO, UÅ õ ΩÅ∞, Å=OQÍÅ∞ – ™ê# „^Œ "åºÅ∞.

QÆ O^èŒ O ã¨∞"åã¨# QÆey, K«Å∞= KÕÜ« Ú#∞. ~°HõÎ ^À+¨ Ç¨ Ï~° O.

Ñ¨Ó*Ï„^Œ"åºÅ∞ J~°Û# õΩ "å_Õ `«∞Åã≤, =∂ˆ~_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ· # Ñ„u B+¨èŒ QÆ∞O HõÅq.

QÆ ∞O@ QÆÅQÆ~°, [q∞‡, QÆiHõ, ^Œ~°ƒù Ω L`« Î=∞O. "åxHõ #

=∂ˆ ~_» ∞, =∂ˆ~_»∞ Hõ# `« ∞Åã≤ L`« Î"≥∂`« Î=∞O Jx #~°ã≤OÇ¨ ÏÑ¨ Ù~åOK≥ |∞`ÀOk.

FO #"≥ ∂ N <å~° ã≤OÇ¨ Ü« ∞, =¸_»= ãÖÑ¨Ù@O Ñ¨ Ù@. 333 Ö’ ¿Ñ~˘¯#@∞¡ J# ã=Ú„^Œ OÖ’ #~°ã≤OÇ¨ ÅÜ« ∞O ÖË^Œ∞. JÖÏˆ Q q#∞H˘O_» ^Œ QÆ æ~À¡

|@¡Ñë¡QÍh, #~° ã≤OÇ¨ ÅÜ« ∞OHÍx ÖË=Ù. Ñ¨ Ù@ – 342, 343 Ö’ ¿Ñ~˘¯#@∞Hõ$ëê‚Ñ¨Ù~°O, Ü«∞~°"å_»Ö’¡#∂, Pà◊¡QÆ_»¤, HÀ~Ú#~° ã≤OÇ¨ ÅÜ«∞=ÚÅ∞ ÖË =Ù.

–JiÃâ‹\˜ì ì ™ê~Ú „Ñ¨™ê^£, QÆ ∞O@∂~°∞

48



™ê=∂#ºOQÍ Ñï=∞à◊ O QÆÅ Ñ¨ ÙëêÊÅ<Õ Ñ¨Ó[ õ Ω "å_»`å~°∞=∞Öˇ ¡, KÕ=∞Ou, *Ïl, K≥ OQÆÅ, ãÖÃÑOQÆ, Ñ¨^•‡Å∞Å∞=Å∞, #Ok=~°ú #O, áêi*Ï`«O =O\˜q Ñ¨Ó*Ï Ñ¨ ÙëêÊÅ∞. W=h B+¨^èŒ QÆ∞OHõÅ"Õ. "åã¨ # ÖË xq "å_» ~° ∞ HÍx "≥ ∂^Œ∞QÆ, ^•™êx, =∞O^ Ñ¨ ÓÅ∞

"åã¨# ÖËx"≥· <å Ñ¨Ó[ õΩ Ñ¨xH˜ =™êÎ~Ú.

^èŒ∂ÑÖ ™êO„ÉÏ˜, QÆ∞yæÅO, ^ŒâßOQÆ O (QÆ O^è ŒÑ¨Ù á⁄_ç) "≥Ú^ŒÖˇ·# "åá⁄QÆ „H˜q∞<åâ◊x, âßã¨ HÀâßÅ õΩ=∞Ozkáê~°„^ÀÅ∞#∞.

nÑÖ <ÕuÖ’ "≥eyOz# nÑ¨Ñ¨Ù á⁄QÆ, HÍOu HõOH˜ =∞Ozk. <ÕnÑÖ "≥Å∞QÆ∞ #Ñ¨C_»∞ "≥Å∞=_» ∞ á⁄QÆ õ Ω J∞^è•i‡Hõ â◊H˜Î x `«yæOK«

QÆ ∞=ÚO^Œ x ~°ëêº^Õâ◊ "≥ ·*Ï˝x õΩÅ∞ Hõ#∞Q˘<å~°∞.

h~å[#OHõ~°∂Ê~°O =$Hõ ∆[#ºO, <Õ„`åÅ õ Ω Ç≤ Ï`«O, HõÑ¶ ¨ Ñ≤`« Î Ç¨Ï~°O,„H˜q∞ <åâ◊x, HÍ=∞ âßOuHõ~°O.

„Ñ¨^ŒH˜∆ q<åÜ« ∞ õ ΩxH˜ XHõ\˜, ã¨ ∂~°∞ºxH˜ Ô ~O_»∞, t=Ù# õΩ =¸ q+¨µ‚=Ù õ Ω <åÅ∞QÆ ∞, ~åq K≥@∞ì õΩ U_»∞ „Ñ¨^ŒH˜∆ Å∞ KÕÜ« ∂Åx '|$Ç¨ Ï`«K« Ñït+¨ ìO— K≥ |∞`« ∞Ok. #= =∂™êÅ∞ xO_ç# „ ¡ õ ΩO_»`À #_çKÕ@Ñ¨C_» ∞ ZO`« <≥=∞‡kQÍ #_»∞ã¨ ∞Î O^À JÖÏ x^•#OQÍ=∞#ã¨∞û ^≥·=O ÃÑ· =ÙOz „Ñ¨^ŒH˜∆ O KÕÜ«∂e QÍx "≥ #∞Hõ Z=~À`«~°∞=Ú`« ∞#@∞¡ u~°QÆ~å^Œ∞.

ÉèÏ=<ÀÑ¨ x+¨`«∞Î P^è •~°OQÍ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ#∞ _® ì~ü \˜.q.U. ã¨∞„|Ç¨Ï‡º â◊~°‡ N q^•º Ñ¨~°OQÍ, JO`«~° "åºMÏºxOKå~° ∞.

49



JO`« ~åºQÆO ÉÏÇ¨ÏºOQÍ =ÙO_Õ "å\˜x =^Œ e â◊ s~° QÆ`«"≥∞ÿ# "KÕ ¿ã Ñ¨Ó[ JO`«~° Ñ¨Ó[ ÖËHõ JO`« ~åºQÆO.

[ÅO Ñ¨ Ó[ õΩ =ÚYºO [ÅO. ã¨`«QÆ∞O Z õΩ¯=_»"Õ∞ [ÅO LÑ¨Kå~°O x`« ºO HÍx "åxx =^ŒÅ_»"Õ ∞ LÑ¨Kå~°O. x`« º"≥ ∞ÿ # „|Ç¨Ï‡ Ñ¨^•~°÷O ÃÑ·<Õ =∞#ã¨∞ #∞Oz, Jx`«º"≥ <åÖ’zOK«HõáÈ=_» O. JÑ¨Kå~°O "ÕŒ „Ñ¨=∂ÏxH˜ q~° ∞^Œ úOQÍ PÖ’zã¨∂Î, „|Ç¨Ï‡ Ñ OÖË^Œ#∞HÀ=_»O JÑ¨Kå~°O.

P"åÇ¨ Ï# =∞#Ö’x ÑÖK« Hõˆ ~‡O„kÜ«∂Å∞, ÑÖK« *Ï˝<^•~å P`«‡ „Ñ¨HÍt™ÈÎO^Œx `≥Å∞ã¨∞H˘x KÕ ã≤HÀ=_» "Õ ∞ P"åÇ¨ Ï#.

Pã¨#=ÚWO„kÜ« ∂^Œ∞Å ^è Œ~å‡Å#∞ xeÑ≤ "Õã≤, J=h „|Ç¨ Ï‡ Ñ¨^•~° úOQÍ Éè ÏqOK«_» O Pã¨# ã¨=∞~° Ê. áê^Œ ºO Ñ¨~°„|Ç¨ Ï‡ Ñ¨~åâ◊ õ ΩÎÅ ã¨ "≥∞ÿHõº â◊H˜Î ÜÕ ∞ =∞#O^ŒiÖ’x P` ‡.HÍ"Õ∞â◊s, HÍ"Õ∞â◊~°∞Å ã¨"≥∞ÿHõº ~(HÍ"Õ∞â◊~°∞xk) â◊√Hõ ¡ aO^Œ ∞=Ù. Z_»=∞ áê^Œ O (HÍ"Õ∞â◊ik) aO^Œ ∞=Ù, Ô~O_» ∞ áê^•Å#∞ XˆH™êi Hõ_çy`Õ â◊√Hõ¡ â’˜`åÅ q∞aO^Œ ∞=Ù (ã¨ $+≤ ì HÍ~°HõO) =ã¨ ∞Î Ok. D ~°Ç¨Ï™êºx `≥Å∞ã¨ "Õ ∞

áê^ŒºO. J~° …ºO JO`« ~° OQÆOÖ’ =ÙOk N ^ÕqÜÕ∞ Jx „QÆ Ç≤ ÏOz, P`å‡#∞ ãÖ^è•#O KÕÜ«∞_»"Õ∞ J~°…ºO.

50



PK« =∞hÜ« ∞OP`«‡ N^Õ q ~°∂Ñ¨ O, ã¨K« Ûù O. D Z~°∞ˆH PK«=∞WKÕ Û [ÅO.

™ê#O=¸ÖÏ^è•~° K«„HõOÖ’x õΩO_» exx "Õ∞ÖÁ¯eÊ, +¨@Û„HÍÅ^•~å ã¨Ç¨Ï„™ê~° OÖ’x aO^Œ ∞=Ù =^ŒÌ õΩ KÕi¿ãÎ, J=∞$`« =~°¬ O õ Ω~°∞ã¨∞ÎOk. J^Õ ™ê#O.

=„ã¨ÎO«# â◊s~° OÖ’x `Õ[ã¨ ∞û JO`å 16= K« O„^Œ HõÅÜ≥ ÿ∞# 'z`«¯Å— Jx `≥eÜ«∞_»O =„ã¨ ÎO. Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O`«#Ö’ QÆÅ ã¨∞+¨µ=∞ <å_çÜÕ∞(Ü«∞*’˝Ñ¨g`« O)

qÉèí∂+Ö`å#∞ „|Ç¨ ‡x Jx, Jk HÍHõ =∞ˆ~g∞ HÍ õΩ_»∞„QÆÇ≤ÏOK«_» "Õ∞ PÉèí~° ã¨=∞~°Ê.

QÆ O^èŒ O ã¨ Ç¨ Ï„™ê~°OÖ’x z`«¯Å ã¨∞QÆO^èŒ O â◊s~°=∞O`å K≥·`« #ºOQÍ "åºÑ≤ ã¨ ∞Î #^Œx „QÆÇ≤ÏOK«_» O QÆ O^èŒO Ñ¨Ù+¨ÊOWO„kÜ«∂Å #∞O_ç =∞#ã¨∞û#∞ =∞o§KÕ Ü«∞_»"Õ∞ Ñ¨ Ù+¨Ê ã¨=∞~° Ê.

^èŒ∂ÑÖWO„kÜ«∂ÅÃÑ· J^Œ∞¿Ñ ^è Œ∂Ñ¨ O. nÑÖ ã¨ Ç¨ Ï„™ê~° OÖ’x z`«¯Å `Õ[O `« # â◊s~°=∞O`«\Ï, |Ü«∞\Ï "åºÑ≤ Oz#@∞¡ `≥Å∞ã¨ ∞HÀ=_»O nÑÖ. <≥·"Õ ^ŒºOWO„kÜ«∞=ÚÅ „Ñ¨=$uÎ x x=$uÎ KÕã≤ „|Ç¨ ‡HÍ~°=$uÎÖ’ ™ê^èŒ õΩ_»∞O_»_»O <≥ ·"Õ^ŒºO. `åO|∂ÅO *Ï„QÆ`ü, ã¨ Ñ¨ , ã¨∞+¨ µÑ¨ÙÎÅ#∞ `«∞sÜ«∂=ã¨ ÷Ö’ qb#OKÕ Ü«∞_» O `åO|∂ÅO.

51



„Ñ¨^ŒH˜∆ O õ ΩO_»ex =¸ÖÏ^è•~° O #∞O_ç ã¨ Ç¨ Ï„™ê~åxH©, ã¨Ç¨Ï O #∞O_ç =¸ÖÏ^è•~åxH˜ „Ñ¨Ü«∂O KÕÜ«∞_»O 'J[áê~° ∂Ñ¨ Ç¨ÏOã¨— Jx JO\Ï~°∞.

#=∞™ê¯~° O`å#∞ JO`«~°OQÆOÖ’ `« ∞sÜ« ∂=ã¨÷ õΩ KÕ~°_» O #=∞™ê¯~°O

|e JÇ¨ ÏOHÍ~° <åâ◊ #O |e.

Ç¨ÏŸ=∞O„|Ç¨ Ï‡ Ñ¨^•~°÷ O LO^•, ÖË^• J<Õ ã¨Oâ◊Ü«∂x =∞^Œ QÆú O KÕÜ«∞_»O Ç¨ ÏŸ=∞O.

^è•º#O [QÆ<å‡`« áê^•ÅÖ’ `«#∞ qb#"≥∞ÿ# ÉèÏ=< ^è•º#O.

J~° Û# õΩ JO`«~°Ü«∂QÆ OÖ’ "å_Õ Ñ¨ ÙëêÊÅ∞ 15. Jq :

1. =∂Ü« ∂ q~À^èŒ O 2. JÇ¨ÏOHÍ~° qã¨ ~° ˚# 3. ~åQÆ `åºQÆ=∞^Œ qã¨ ~°˚ # 5. "≥∂Ç¨Ï qã¨~°˚# 6. ^Œ OÉèí qã¨ ~° ˚# 7. ^Õ +¨ qã¨ ~° ˚# 8.H∆ ÀÉè í x=$uÎ 9. =∂`« û~° º qã¨ ~° ˚# 10. Ö’Éèí x=$uÎ 11. JÇ≤ÏOã¨ 12WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨ÏO 13. ^Œ Ü« ∞ 14. Hõ ∆=∞ 15. *Ï˝ #O.

JO`« ~° Ñ¨Ó[Ö’ Ñ¨ÙëêÊÅ#∞ WÖÏ õÄ_® K JÇ≤ÏO™ê „Ñ¨ ^ä Œ=∞O Ñ¨ Ù+¨ÊO I Ñ¨Ù+¨ Êq∞O„kÜ«∞ x„QÆÇ¨Ïó I ã¨~°Éèí ∂`« ^Œ Ü«∂ Ñ¨Ù+¨ ÊO I Hõ ∆=∂ Ñ¨Ù+¨ÊO qâı+¨`« ó II âßOu Ñ¨ Ù+¨ÊO `«Ñ¨ó Ñ¨Ù+¨ÊO I ^è •º# Ñ¨Ù+¨ÊO `« ^è ≥·=K« II ã¨`«º=∞+¨ì q^èŒO Ñ¨Ù+¨ ÊO I qëÈ‚ó „Ñ‘uHõ ~°O Éè í"Õ`ü II

JÇ≤ ÏOã, WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨ÏO, Éè í∂`«^Œ Ü« ∞, Hõ∆=∞, âßOu,`«Ñ¨ã¨∞û, ^è •º#O, ã¨`«ºO D Zxq∞k Ñ¨ ÓÅ`À Ñ¨Ó[ q+¨µ‚=Ù õΩ KåÖW+¨ìO.

52



J~°Û<å qkè=ÚO^Œ∞QÍ WO\’¡ XHõ QÆkx ˆ H\Ï~ÚOK«∞HÀ"åe. ^•xx Ñ¨q„`«OQÍ LOK«∞H Ñ¨Hõ ∆OÖ’ „Ñ¨âßO`« OQÍ =ÙO_Õ ã¨ ÷ÖÏx K« ∂ã¨ ∞H˘x, Ñ¨ Ó*Ï ã¨÷ÅOQÍ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. ~ÀE XHõ KÀ@<Õ Ñ¨Ó[ KÕã¨ O =∞Ozk.

Ñ¨Ó[ KÕÜ«∞_®xH˜ =∞#O `«∂~°∞Ê k õΩ¯QÍ Q Î~°k õΩ¯QÍ QÍh uiy õ ÄKÀ=_» O =∞Ozk. =∞#O `«∂~°∞Ê Ω uiy õ ÄK« ∞O>Ë, Ö∫H˜Hõ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ õ Ω P Ñ¨Ó[ Z õΩ¯=QÍ Ñ¶¨ ∞Î Ok.

L`«Î~°O =ÚYO ÃÑ\˜ì õÄ~°∞ÛO>Ë, P=Ú+K≥ |∞`å~°∞. ^ŒH˜ ∆ k õ Ω¯ õΩ uiy õ Ä~ÀÛ=_»O Ñ¨xH˜~å^Œ O\Ï~° ∞.

Ñ¨Ó[KÕ¿ã =ÚO^Œ∞ HÍ=Åã≤#q Pã¨#O, L^ Ìi , ÑÖK«áê„` Ñ¨à‹ ¡O, JOQÆ=„ã¨ ÎO, Ñ¨ ÓÅ∞, Ñ¨ã¨∞Ñ¨ Ù, õΩO õΩ=∞, Ñ¨„u (J=ã¨ ~° "≥ ∞ÿ`Õ),

=Hõ¯Å∞, `«=∞Åáê õΩÅ∞ WOHÍ PÜ« ∂ ãÖ^Œ~åƒùÅ#∞ |\˜ì HÍ=Åã≤#=ã¨ ∞Î=ÙÅ#∞ ÃÑ^Œ ÌÅ#_çy `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. Pã¨ #OQÍ #Å¡ lOHõ K« ~° ‡O L`«Î=∞O. Jk ^˘~°Hõ_»O Hõ+¨ìO. ÉèíQÆ"å<K≥ Ñ≤Ê#@∞¡ J~°OQÆ ∞à◊ O Z`«∞Î Ñ‘@#∞ "å_»=K« ∞Û. L`« Î<ÕÅÃÑ·QÍ

|O_» ÃÑ·QÍh, QÆ_ç ¤ÃÑ·QÍh, P õΩÅ∞, zQÆ ∞à◊ § ÃÑ· QÍh õ Ä~˘Ûx Ñ¨Ó[

KÕÜ«∞_»O =∞OzkHÍ^Œ∞. Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü« ∞OÖ’ <å=∂ÖË QÍHõ ™ÈÎ„`åÅ∞ õÄ_® K«^Œ∞=ÙH˘

ãÖ„Ñ¨^•Ü« ∞O =ÙOk. '™ÈÎ„`« O— J<Õ Ñ¨•xH˜ =∞#O 'ã¨∞Îu— J# OK≥ Ñ¨CH˘O@∂ =∞# Hõ=ÙÅ∞ KÕ¿ã ã¨∞Îu Ñ¨^•ºÅ OHõ~°∞Å =O

"å~° ∞ PÜ«∂ PÅÜ«∂ÅÖ’ Pâ◊√=ÙQÍ K≥Ñ≤Ê# ã ∞Î u â’¡HÍÅ õ Ä D Ô~O\˜ˆH =∞#O nxxÑ¨ C_» ∞ J#~Úã¨∞Î<åO. HÍx nxH˜ Jã=ÙOk. Ü«∞[˝OÖ’ KÕÜ«∞|_Õ ã¨∞Îu Ô ~O_»∞ ~°HÍÅ∞. 1. â◊„ã¨ ÎO. 2. ™ÈÎ„`«O.`å<Õ"Õ^Œ âßY#∞ J^è ŒºÜ«∞#O KÕâß_À ^•xÖ’ "Õ ~°∞ "Õ~°∞ K

53



ÑïîOK«|_Õ |∞∞ õΩ¯Å#∞ Ç¨ÏŸ`« Ü«∞[˝O KÕ ¿ã ã=∞Ü«∞OÖ’ X 'ãÖÑ¶¨∂`«O—QÍ (ãÖHõÅ#OQÍ) õÄiÛ, q õ Ä~°Û|_ç# =∞O„`« ã¨=Ú^•Ü«∂x 'â◊„ã¨ÎO— J„ã¨ ÎO JO>Ë

ÉÏO Jx "Õˆ ~ J~°÷ O =ÙOk. (ÉÏÏx =∞O„`« Ü« ÚHõÎ OQÍ „Ñ¨Ü≥∂y¿^•xx J„ã¨ ÎO JO\Ï~° ∞.) "Õ^Œ =∞O„`« ã=Ú^•Ü«∞"≥ ∞ÿ # â◊„™êÎx Ñ

Jx õÄ_® JO\Ï~°∞. Ñ¨ Ó~° ã≤^Œú"≥∞ÿ# =∞O„`åÅ ~°∞ "Õ ~° ∞ ã¨=<åÅ`À („áê`«ó ã=#O, =∂^è ŒºOkHõ ã¨=#O, `«$fÜ«∞ ã¨=#

=O\ "åx`À) "Õ~°∞ "Õ ~° ∞ ^Õ=`«Å #∞^ÕÌtOz "Õ ~° ∞ "Õ~°∞ â◊„™ x+¨Ê#O KÕ ã¨∞ÎO\Ï~°∞.

WHõ ™ÈÎ„`«O ãÖQÆu. '™ê=∂ã¨∞Î`« g`«— – ™ê=∞Å KÕ`« <Õ ™ÈÎ„`«KÕ Ü«∂e Jx "Õ^Œ O K≥|∞`ÀOk. ™ê=∞ JO>Ë QÍ#O. |∞∞ õΩ¯

Ü«∞O^Œ ∞ D ™ê=∞Å∞ QÍ#O KÕÜ«∞|_»`å~Ú. ™ê=∞Å#∞ õ Äˆ ~Û |∞∞u õ Ωx '™ê=∞Éèí $`ü— JO\Ï~°∞.

„Ñ¨ã¨ ∞Î`«O PÅÜ«∂ÅÖ’#∂, Ñ¨ Ó[Å ãÖ^Œ ~° ƒùOQÍ#∂ K«k"Õ ™ÈÎ„`åÅÖ’ Z õ Ω¯= ÉèÏQÆ O JÖÏO\˜ '™ê=∞— QÍ<åÅ∞ HÍ^Œ

#~°ã≤OÇ¨Ï™êq∞H˜ ãÖ|OkèOz# ™ÈÎ„`åÅÖ ã¨∞„Ñ¨ã≤^ŒúO. nxx ~°zOz# "å~°∞ Pk â◊O^Œâß=`å~åÅ ™ÈÎ„`åÅ∞ KåÖÏ =Ù<å~Ú. J^Õt õΩÅ∞ ~°zOz#k „Ñ¨MÏºu #OkOk. Q

<å~°ã≤OÇ¨Ï™ÈÎ„`«O =O\˜q H˘x =Ù<å

54

FO #"≥∂ N <å~° ã≤OÇ¨ Ü« ∞Ö’ WzÛ# 76 #~° ã≤OÇ¨ Ï <å=∂Ö’¡ 'ÃÑ¶ ∂~° — â◊ |ÌO ÖË^Œ∞. N Hõ$+¨‚=∂Kå~° ∞ºÅ ã≤OÇ¨Ïyi =K« <åÖ’¡ D â◊|ÌO "å_» |_çOk.

–~å[ |∞∞+≤ , K≥<≥·



#~°ã≤OÇ¨ =`å~° Pq~åƒù=O `«~å`«, ™êq ãÖÇ¨ ÏiOz, =zÛ, ã¨ÉèíÖ’ ã≤OÇ¨ ã¨ #OÃÑ· õ Ä~°∞Ûx =ÙO>Ë PÜ« ∞# L„QÆ

~°∂áêxH˜ "≥ ~° z ^ŒQÆ æ~° õ Ω ~å*ÏÅHõ áÈ~Ú# ^Õ=`«ÅO`å PÜ« ∞##∞ J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ ™ÈÎ„`«O KÕ ™êÎ~°∞. ZO^Œ∞Hõ<À HÍx P âHÍÅ õ Ω QÆ∞à◊¡K«k"Õ@O`« „Ñ¨Kå~° O ~åÖË^Œ ∞. PÜ«∂ „QÆO^ä•Å #∞O_ô, íHõÎHõ=ÙÅ ~°K« #Å #∞O_ô ãÖHõÅ#O KÕã≤ # H˘x „Ñ¨MÏºu K≥Ok#

™ÈÎ„`åÅ#∞ WO^Œ∞Ö’ W=_» O [iyOk.

Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ ÑïîOKÕ "åxÖ’ =∞O„`åÅ∞O\Ï~Ú. Wq QÍHõ Ç¨ Ï$^Œ Ü« ∞O, J~°æà◊O, ÑÖ[~°O, Hõ=¸Å =∞O„`«O, =∂ÖÏ=∞O„`« O, Ñ¨Å¡=O, Ñ@ÅO, ^ŒO_»Hõ O =O\˜ q=Ù<å~Ú.

x~å‡ÅºO Ñ¨ Ó[ KÕã≤# Ñ¨ÓÅ∞, Ñ¨„u "≥Ú^ŒÖˇ·#q f¿ãã¨∞ÎO_®e. JÖÏ fã≤"Õã≤# Ñ¨Ó*Ï„^Œ"åºÅ#∞ ' x~å‡ÖÏºx ÉÏ=ÙÖ’¡ QÍh, áêˆ ~ hà◊ ¡Ö’¡ QÍh, `˘Hõ ¯x KÀ\’¡ QÍx "ÕÜ«∂e. ^Õ= x~å‡ÖÏºx `˘Hõ¯_»O =∞Ozk H ∞. =ÚYºOQÍ <å~° ã≤OÇ¨Ï x~å‡ÖÏºx `˘H˜¯`Õ HõeˆQ „Ñ¨`«º" ∂Å#∞ QÆ∞iOâß„ã¨Î O f„=OQÍ ÃÇÏK« Ûiã¨∂Î =ÙOk.

x~å‡ÖÏºx fã≤ =∞#O =∞# `«ÅÃÑ· ^èŒ iOz#@¡ ~Ú`Õ, P`«~å`« Jk ^Õ= x~å‡ÅºO HÕkH˜ ~å^Œ ∞. =∞#O `«ÅÖ’ ÃÑ@ õΩ#

Ñ¨ÓÅ=Öˇ =∂=¸Å∞ ã¨ ~° ∞Hõ=Ù`«∞Ok. ZHõ¯_» Ñ¨_ç <å „Ñ¨=∂^ŒO ÖË^Œ∞.Wk kfÜ«∞ Ñ¨Hõ∆"Õ∞QÍx x~å‡ÖÏºx „â◊ [ÖÏÖ’¡QÍh, ÉÏqÖ’QÍx "ÕÜ«∞_»O L`«Î=∞ Ñ¨^Œú u.

55



Hõ ÅÊã¨ ∂„`« „Ñ¨ HÍ~° O Ñ¨Ó*Ï q^è•#OÖ’ Éè ÏQÍÅ∞ : 1. Ü«∂QÆ =∞Ok~° „Ñ¨ "Õâ◊ O([ÑÖ KÕ ã¨∞ õΩ<Õ QÆkÖ’xH˜ "≥à◊ ¡_» O) 2. QÆ∞~° ∞^è •º#O 3. ã¨ OHõÅÊO 4

^Õ Ç¨ Ï ~°H∆Í =∞Ok~° Ñ¨ Ó[ 5. Éè í∂`« â◊ √kú 6. q¿Ñ¶ ∞`åû~° O 7. <åºãÖ 8. áê„`å™ê^Œ#O 9. J~° …ºqkè 10. QÆÑ¨ u, ã¨ ∂~°º, q+¨µ‚, t=, ^Õ Ñ¨Ó[Å∞ 11. +¨_»OQÍ~° Û# 12. #"å=~°Ñ¨Ó[ 13. P=∂Ü«∞^è Œ∂Ñ¨, nÑ¨, <≥ ·"Õ^Œ ºO, h~å[#, =∞O„`« Ñ¨ ÙëêÊÅ∞ 15. HÍ=∞ HõàÏ^è •º#O

16. Ç¨ ÏŸ=∞O 17. |e ^•#O 18. ™ÈÎ„`«O 19. ã¨∞"åã≤ h Ñ¨ Ó[ 20.

™ê=∞~ÚHõ Ñ¨Ó[ 21. `«`«â’^èŒ#O 22. Ñ¨Ó* ã¨Î=O. Wk „Ñ¨^è •#OQÍ ^Õ g Ñ¨Ó[ KÕ¿ã "å~°#∞ãïOKÕ „Hõ=∞O. nx< ã¨∂÷ÅOQÍ fã≤H˘x, ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó[#=ÙO\Ï~°xÑ≤ã¨∞ÎOk.

^≥ ·"å~å^èŒ# „Ñ¨^è•#OQÍ Ô~O_» ∞ ~°HÍÅ∞. 1. ã¨=∞Ü«∂~ # 2.H“ÖÏ~å^èŒ#. ã¨=∞Ü«∂Kå~°OÖ’ ™ê^èŒ õΩ x~°Ç≤Ïã¨ ∞Î #@∞¡ |Ü« ∞@ õ Ω HõxÑ≤Oz<å, J`«_ç =∞#ã¨∞ ^≥·=O ÃÑ·ÅQÆ=∞~Ú =ÙO@∞Ok. Wk JO`«~° P~

ÉÏÇ¨ ÏºÑ¨ Ó[ õΩ, xÜ«∞=∞ x+¨ªÅ õÄ „áê^è •#ºO LO@∞Ok. giH q„QÆÇ¨Ï~°∂Ñ¨ O, Ü«∞O„`« O, =∞O„`«O, Ñ¨Ó*Ï ™ê=∞„y "≥ÚÖˇ· #q HÍ"åe. Ñ¨~°"Õ ∞â◊ i, Ñ¨~°"Õ∞â◊~°∞Å#∞ (Ñ¨Ù~°∞+¨ „Ñ¨H ∞Å#∞) ã¨=∞OQÍ ÉèÏP~åkèOK«_» O ã¨=∂~å^è Œ#. 'ã¨=∂~å^è Œ#— JO>Ë „Ñ¨ã¨ ∞Î`« O JO^Œ ih

Ñ≤Åz Éè’[<åÅ∞ ÃÑ@ì_» O J#∞ õΩO@∞<å~°∞.

ã¨=∂~å^è Œ# KÕ¿ã "åiH˜ '<å^ŒO— q#|_»∞`« ∞Ok. =¸ÖÏ^è•~° O #∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õi J<åÇ¨ Ï`«OÖ’ Pq~° ƒùqOKÕ ã¨ Ow`« ^èŒxÜ ∞ <å^ŒO. Ñ¨~å, Ñ¨â◊ ºOf, =∞^èŒ º=∂, "≥ ·Ys–J<Õq <åÅ∞QÆ ∂ <å^•xH˜ <åÅ∞QÆ∞ =ÚMÏÅ∞. Éè íQÆ=`ü K≥·`« #ºO <å^Œ aO^Œ∞ HõÖÏf O. P

56



K≥ ·`«#ºOÖ’ =∞#ã¨∞#∞ ÅÜ«∞O KÕ ¿ãÎ Ñ¨~°=∞ âßO`«O`À Ä_ç#P#O^ŒO Åaèã¨∞ÎOk. P ã≤ ÷u #O^Œ ∞H˘<Õ ™ê^è Œ#ÖË W=h.

=∞sz =∞Ç¨Ïi¬ `« # q=∂<å~°Û# HõÅÊOÖ’ ÉèÏQÆ=`å~å^èŒ #O <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅx K≥áêÊ_» ∞. 1. [Ñ¨=Ú 2. Ç¨ ÏŸ=∞=Ú 3. J~°Û#=Ú^è •º#=Ú. PKå~° º=~° ∞ºxKÕ LÑ¨^ÕtOÑ¨ |_ç# =∞O„`åx

q^è •#OQÍ =∞O„`« ^Õ=`«Å#∞ ^è •ºxã¨ ∂Î [Ñ≤OK«_»O [ÑÖ. =∞O„`«=ÚÅ õΩ '™êÇ¨ — â◊ |ÌO KÕiÛ Jy Ü«∞O^Œ∞ Ç¨

Ç¨ï`«O KÕÜ«∞_»O Ç¨ ÏŸ=∞O. QÆ$Ç¨ ÏOÖ’ QÍh, PÅÜ«∞OÖ’ PQÆ=∞âß„ã¨Î O „Ñ¨HÍ~°O „Ñü+≤ª OÑ¨|_ç# q„QÆ Ç¨ ^Œ∞Å Ñ¨Ó[ J~° Û#O. JëêìOQÆ Ü≥∂QÆ =∂~°æOÖ’ Ñ¨~°=∂`«∞‡x '`Õ+¨~°Û#O ã¨~å~° ÷ ™ê^èŒ #O ™êº`ü— J#@∞¡ QÍ gxÖ’ J~°Û#"Õ ∞ ã¨~å~°ú ™ê^èŒHõ=∞x =∞Ç¨ Ï~° ∞¬ Å Jaè„áêÜ«∞O. '#<å~åkèOzWÇ¨Ï, Ñ¨ ~° ã¨∞MÏÅ∞ Åaè™êÎ ~Ú—, Jx Éè ÏQÆ=`«OÖ’ ÉèíQÆK≥ Ñ¨Ê_»O J~° Û# „áêâ◊ ™êÎºx `≥Å∞Ñ¨Ù`« ∞Ok. q∞ye# =¸_»∞ =∂~åÅHõ# ™ê=∂#∞ºÅ∞ J#∞ãïOKÕO^Œ∞ õΩ Hõ eÜ« ÚQÆOÖ’ J~åÛ=∂~° æ"Õ ∞ Z õ Ω¯= =∞OkH˜ J#∞ã¨ ~° © Ü«∞OQÍ=ÙOk.

¿ã=

^•ã¨`«OÖ’ ^≥·"åx Ü«∞[=∂xQÍ ÉèÏq x~°Ç¨ÏOHÍ~° |∞kú`À „Ñ¨ÑüÎ `««O`À ¿ãq™êÎ_»∞. ¿ã= x~°Ç¨ÏOHÍ~° ÉèÏ=#, „Ñ¨ ÑüÎ`«`«O L<å~Ú. J~Ú`Õ ^•ã ∞_»∞ `«# Ü«∞[=∂x<Õ ¿ãq™êÎ_»∞. HÍx JO^Œi ^≥·=O ÉèÏqOz KÕ¿ãk ¿ã=. JO^Œ∞ˆH N q"ÕHÍ#O^Œ ¿ã"å ÉèÏ=O`À #KÕ ¿ãO^Œ∞ õΩ N ~å=∞Hõ $+¨‚ =∞~îåx ™ê÷ Ñ≤OKå~°∞.

57



=∂#=Ùx =∂#=Ù_»x ÉèÏqOz KÕ¿ãk ¿ã==∂#=Ù_» ∞ =∂^èŒ=Ù_Õ #x ÉèíH˜ Î ÉèÏ=O`À ¿ãqOK«_»"Õ∞ ¿ã

ÉèíH˜Î =∂~åæÅÖ’ ¿ã= "˘Hõ\˜ HÍ=_®xH˜ D ^Œ$HõÊ^ä Œ"Õ∞ HÍ~°`å<≥=iH˜ ¿ã= KÕã¨∞Î<å_À J`«_ç x `«# ™êÜ« ∞O`À L^Œ úiã¨ ∞Î <å

##∞H˘O>Ë Jk ¿ã=HÍ^Œ∞. `«# õΩ ¿ã= KÕ¿ã J ™êkOz, ™êq∞ P ~° ∂ÑÖÖ’ (P aK« ÛQÍx ~° ∂ÑÖÖ’<À, Jukä ~° ∂ÑÖÖ’<À, J<å^äŒ ÉÏÅ∞x ~°∂Ñ¨ OÖ’<À, =Úãë P=ÙÅ ~°∂ÑÖÖ

™êÜ«∞=∞O^Œ ∞H˘<Õ rq ~°∂ÑÖÖ’<À) `«##∞ J#∞„QÆ Ç≤Ïã¨ ∞Î <å_»x #q∞‡ ¿ã=KÕ ã≤ #Ñ¨ C_Õ Jk ¿ã= J=Ù`«∞Ok. â◊ s~° J=Ü« ∞"åÅ`À =∞#O Ñ¨#∞Å∞ KÕ™êÎ O HÍx Jq 'Ñ¨ #∞Å∞— HÍ=Ù. =∞#ã¨∞`À K ã≤ O^Õ „H˜Ü« L^•Ç¨Ï~° õ Ω XHõ_»∞ `« # õΩ=∂Ô~Î#∞ =Ú^Œ∞Ì ÃÑ@∞ ∞. `«# ÉèÏ~°º#∞ =Ú^Œ∞Ì ÃÑ@∞ì õΩO@∞<å_» ÃÑ@∞ì õΩO@∞<å_»∞. =∞#ã¨∞#∞ |\˜ì = J#∞Éè í∂`«∞ÅÖ’x =º`åºã¨ O Uq∞\’ KÕ +¨ ì#∞ |\˜ ì K«∂¿ã |Ü« ∞\˜ "åxH˜ `≥ eÜ«∞^Œ∞. Hõ #∞Hõ W`«~°∞Å õ Ω LÑ¨HÍ~°O KÕ Ü«∞_» O '¿ã=—HÕkH˜~å^Œ∞. JO^Œ∞Ö’x ÉèíH˜Î ÉèÏ==∂~°ÛQÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Éè íQÆ "å<£ N ã¨`«º™ê~ÚÉÏÉÏ <À\˜`À <å=∞O,KÕ« ∞Å`À ¿ã= J<Õ x<å^ŒO WKåÛ~° ∞. J~Ú`Õ JÑ¨ C_»∞ h =∞#ã¨∞„¿Ñ=∞`À xO_ç =ÙO_®e. h=Ù ¿ã= KÕ ã¨∞Î #k ™êH∆ Í`« ∞Î ÉèíQÆ"å#

## „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù hÖ’ Hõeæ OKÕk P „¿Ñ=∞ Éè Ï=<Õ. 'ã¨~°O Ye O„|Ç¨ Ï‡— (JO`«\Ï xO_ç=ÙOk P Ñ¨~°=∂`Õ‡) J# „Q Ç≤ÏOÑ¨Ù HõÅ

hÖ’ P „¿Ñ=∞ xO_»^Œ∞. „Ñü Ñ¶¨ÖÏx PtOK« xëê¯=∞ ¿ã= JO\Ï~° ∞. xëê¯=∞ ¿ã"Õ =ÚH˜ÎH˜ ÉÏ@. ¿ã= KÕ ¿ãÎ Ñ¨ ÙºO =ã¨∞ÎOk J# PÖ’K«# h õΩO>Ë Jk xëê¯=∞ ¿ã= HÍ^Œ∞. xPâß, PãH©Î =ÙO_»=Ù. ˆH=ÅO ^èŒ ~° ‡x+¨ ª =ÙO@∞Ok. Ñ¨ ÙÏºx PtOz

58



KÕ ¿ãk ¿ã= HÍ^Œ∞ ÉË~°"Õ∞. h=Ù KÕã≤ # ¿ã= õ Ω õÄbx ™⁄=Ú‡ ~°∂Ñ OÖ’HÍHõ Ñ¨ÙºO ~°∂ÑÖÖ’ Ptã¨∞Î<å=x ^•x J~°÷ iÎ HÀã¨ O,„ÑKå~°O HÀãÖ KÕ ¿ãk õÄ_® õÄe Ñ¨<Õ HÍx ¿ã= HÍ^Œ ∞. #= q^èŒ Éè íH˜Î=∂~åæÖ’¡x ¿ã= õÄ, =∞#O =∂=¸Å∞QÍ K«∂¿ã =º`åºã¨ O ZHõ ¯_» =ÙOk? Éè Ï=#Ö’<Õ. ÉèíQÆ"å<£ N ã¨«º™ê~ÚÉÏÉÏK≥ ¿ÑÊ 'KÕ`«∞Å`À ¿ã=— ÉèíH˜Î =∂~°æ "Õ ∞ HÍx ™È+¨Öò ã¨sãπ HÍ^Œ∞. ™

¿ã=#∞ ZO`À L^•`«Î™ê÷~ÚH˜ KÕ ~åÛ~°∞.

P`« ‡Ö’ Z~°∞Hõ

`«#Hõ¯#∞Ñ≤ OKÕ^ŒO`å Ñ¨ ~°"Õ∞â◊~° ã¨~°∂Ñ¨=∞<Õ ÉèÏ=<Õ `«## xëê¯=∞ ¿ã"å =∂~°æ OÖ’ #_ç Ñ≤ã¨ ∞Î Ok. P Éè Ï=# ^Œ$_è» "≥∞ÿ, ˆH=ÅPÖ’K« <À, P^Œ ~°≈"≥∂ HÍHõ J#∞Éèí ∂u Ñ¨ Ó~°Hõ O HÍ"åe.

=∞#ã¨∞Ö’#∂, z`«ÎOÖ’#∂, |∞kúÖ’#∂, JÇ¨ÏO OÖ’#∂Hõ eˆQ Z~°∞Hõ õΩ Ñïq∞`« ∞Å∞<å~Ú. WO„kÜ«∂Å J^Œ ∞Ñ¨ÙÖ’ =Ù

J#∞Éè í"åÅ<Õ Jq ã‘Hõiã¨ ∞Î O\Ï~Ú. J\˜ ì J#∞Éèí"åÅ P^è•~°O=iÎã¨ ∞Î O\Ï~Ú. HÍx, P`« ‡Ö’ Z~° ∞Hõ WO„kÜ«∂f`« O. ^•xH˜ Z\˜ì

Ñïq∞`« ∞Å∂ ÖË=Ù. WO„kÜ«∂Å ^•~å Åaè OKÕ *Ï˝#=∞O`å Jã¨`Õ Î. x~åHõiOK«=Åã≤#^Õ. WO„kÜ«∂f`«"≥∞ÿ# JOP`«‡`«`« O ã¨`«∞Î. `«# a_»¤ÃÑ· „¿Ñ=∞QÍh, `« # ÉèÏ~° ºÃÑ· „¿Ñ=∞QÍh #WO„kÜ«∂Å „Ñ¨Éè Ï=O =Å¡ HõeˆQ^Õ. aK«ÛQÍxx 'Hõ#∞K«∂ã¨∂ÎOk. ^•x Ñïq∞u Jk. =∞#ã¨∞û ZO`«

ã¨ÊOkOz<å •x á⁄~°ÅÖ’Ñ¨Å =zÛOk aK« ÛQÍ_Õ ## ã¨ ∞Êù~° HõO^•~å „QÆÇ≤ÏOz#k Hõ^ŒÖÏ_» ∞`« ∂<Õ =ÙO@∞Ok. W^Õ WO„kÜ«∂Å =Å=zÛ# *Ï˝#O. ^•xx P^è •~°OQÍ KÕ ã≤H˘x =∞#ã¨ ∞ U~°Ê~°K« ∞H˘<Õk

59



U `åà◊O? U H©~°Î#? WÖÏ K«∂K«∞H˘O@ Ñ¨\˜ ìOK«∞HÀ~°∞. JÖÏ HÍ^Œ ∞. h <À@ H©~°Î #, h Q˘O`«∞Ö’ ÉèíH˜ Î Éè Ï=O– Ô~O_»∂ XˆH™êi Ñ¨Å∞ õΩ`«∞O_®e——– ã¨`« º™ê~ÚÉÏÉÏ. 'Ü«∞„`« =∞^ŒƒùHÍÎ QÍÜ«∞Ou `«„`« uëêªq∞ <å~°(ZHõ ¯_» <å Éèí õΩÎÅ∞ QÍ#O KÕ ã¨∞ÎO\Ï~À <Õ#Hõ¯_» =ÙO\Ï

Jx ™êq∞ K≥ Ñ≤ ÊOk J@∞=O\˜ ãÖH© ~° Î# ãÖQÆ`Õ . JO`ÕHÍx, áê_Õ=hH© ~° Î#Å∞ HÍ=Ù. '<åj¡ÅO H© ~° ÎÜÕ∞`ü — Jj¡ÖÏx H©iÎOK«~å^Œ∞.

J=∞‡"åix HÍo^•ã¨∞ FOHÍ~° ÑÖ[~ LÑ¨x+¨^Œ∞^•º#ˆHo HõÅHõ OsîO PQÆ=∞qÑ≤# =∞Ü« ¸sO.. J<å_»∞.(FOHÍ~°=∞<Õ ÑÖ[~°OÖ’ =ÙO_Õ zÅ∞Hõ. LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ<Õ L^•º#OÖ’P_çáê_Õ HÀ~ÚÅ. "Õ^•Å<Õ J_»qÖ’ <å@º=∂_Õ <≥=∞e) J=∞‡

HõÅHõOiî. Hõ=∞‡x HõO~î° O HõÅk. WHõ¯_» zÅ∞Hõ KÕ¿ã ^è Œx Jy=∞O_»Å<å^Œ O. HÀ~ÚÅ HõO~î °O J<åÇ¨Ï`« <å^Œ O. „|Ç¨Ï‡~°O„^èŒ O #∞O_ç "≥Å∞=_Õ <å^Œ O =∞Ü«¸~°^è Œx Jx <å^ŒaO^Œ∂Ñ¨x+¨^£ K≥Ñ≤Ê# ^•xxHÍo^•ã¨∞ ã¨∞Îu ^è Œx™ÈÎ Ok.

Éèí [# H©~°Î #Ö’¡ ~åQÆKåÛù Ü«∞ =ÙO>Ë „âß=ºOQÍ = JO`«=~°ˆH. HÍx JO^Œ∞Ö’ ÉèíH˜Î ~°ãÖ Ç¨Ï$^Œº=∞=Ù`«∞Ok. Éè í=`å~°Hõ=∞=Ù`« ∞Ok. <å~°^Œ =∞Ç¨ Ïi¬ JÖÏ\˜ ãÖH© ~° Î<å=`å~° O. PÜ«∞# ãÖH©~°Î # `« #∞ `«iOKÕ O^Œ ∞HÍ? HÍ^Œ ∞, JO^Œs `«iOÑ¨ KÕ¿ãO^Œ∞ õΩ. Ç¨ÏiHõ^äŒÅ∞, Éèí [#Å∞, |`«Hõ=∞‡ áê@

"≥Ú^ŒÖˇ·#=h ÉèíH˜Î`À ~°OQÆiOK« |_ç ãÖH©~°Î # „H˜ OkˆH =™êÎ~Ú. zO`«#O

Éèí QÆ=`« ¯$Ñ¨ =Å# `«# õΩ Åaè Oz# Z~° ∞Hõ #∞ Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ =∞##O61



KÕ Ü«∂e. Éè íQÆ=kÉèí ∂`« ∞Å#∞ Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ zOuOKåe. q"ÕK« # KÕÜ«∂e. ã¨`åºx xQÆ∞æ `ÕÅ∞ÛHÀ"åe. J^Õ zO`« #O. Ü≥ ∂QÆ "åt+¨ª OÖ’„Ñ¨Ç¨ ¡^Œ∞xH˜ <å~åÜ«∞∞_»∞ „Ñ¨`«ºHõK≥ |∞`å_»∞. P`« ‡`«`åx q"ÕK« # KÕ Ü« ∞QÍ, KÕ Ü«∞QÍ ã¨`«º^Œ ~° ≈#O

J=Ù`«∞Ok. ÉèíQÆ"å<£ ~°=∞ =∞Ç¨Ïi¬x 'J_»∞QÆ∞`«∞#^≥=~À Hõ#∞HÀ¯— J<Õ"å~ qKå~° KÕã≤HÀ"åe. `«##∞ `å#∞ `≥Å∞ã¨P`«‡*Ï˝<åx á⁄Ok, `« # ã¨Ç¨Ï[ã≤ ÷uÖ’ `å#∞O_®e. Éè íQÆ "å<£ ~°=∞=∞Ç¨Ïi¬ ã¨∂zOzOk JÖÏO\˜ P`«‡qKå~°"Õ ∞. J\˜ì P`«‡=∞^ä Œ#"Õ∞

zO`«#O. ^•xH˜ Ñ¶ ¨ÅO "≥∂H∆Í=∞$`« O. Jn ZÑ¨C_À K« xáÈ~Ú#`«~å`« HÍ^Œ∞. WHõ¯_Õ, WÑ¨C_Õ =ÚH˜Î.

zO`«#O ã¨ ~°à◊=∞h, q~°à◊=∞h Ô~O_»∞ ~°HÍÅ OQÍ ™êˆQk ã¨ ~°à◊O. =∞^è ŒºÖ’ P@OHõO Hõ ey`Õ =∞m§ "≥Ú^ŒÅÜÕ ∞k q~°à◊O. D ãÖQÆ ux Éèí QÆ"å<£ N ~°=∞ =∞Ç¨ Ïi¬ `«# 'LÑ¨^Õâ◊™ê~° O— Ö’K≥áêÊ~° ∞. 'ÉèíH˜Î âß„™êÎ˜ =∞#hÜ«∂h— –ÉèíH˜Î QÆ ∞iOz `≥e¿Ñ "åx<Õ=∞##O (zO`«#O) KÕÜ«∂e. – Jx <å~°^Œ ÉèíH˜Î ã¨∂„`åÅÖ’ =ÙOk

"åºã¨ Éè ÏQÆ=`« OÖ’ 'ã¨‡~°O— Jx =Ù# ^•x<Õ áÈ`«# QÍ~°∞ 'zO`«#O— QÍ =∂~åÛ~°∞. WO^Œ∞Ö’ <å=∞ ã¨ ‡~°, [ÑÖ KÕi =Ù<åHõeÜ«ÚQÆOÖ’ <å=∞ ã¨‡~°#∞ L`«Î"≥∂`«K≥áêÊ~°∞. ã¨ ‡~° =∂„`« O`À<Õ [#‡ ãÖ™ê~°|O^è Œ<åÅ #∞O_ç q=Ú ÎKÕ Ü«∞QÆÅk Éè íQÆ=<å=∞=∞x q+¨µ‚ ã¨ Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`« O K≥|∞`«∞Ok

ZHõ¯_» `«~°ÊO =ke<å, Ñ≤O_» „Ñ¨^•#O KÕã≤ <å QÆ Ü« ∞#∞ ã¨ ‡i™êÎ=Ú. JÑ¨ C_» ∞ P `« ~° Ê"≥∂, Ñ≤O_»„Ñ¨^•#"≥∂ QÆÜ« ∞Ö’ KÕã≤# Ñ¨Ù QÆ Ü« ∞#∞ ã¨‡iOK«_» O =Å¡ =ã¨ ∞Î Ok. HÍjx ã¨ ‡i¿ãÎ, =∞#O ZHõ LO_ç HÍjx ã¨‡iOKå"≥ ∂ P ã¨÷ÅO ™êH∆ Í`« ∞Î 'HÍj— J=Ù`«∞Ok

62



HÍj ˆH∆„`« „Ñ¨`ÕºHõ`«. =~° Î=∂# HÍÅOÖ’ +≤i_ç, Ñ¨ Ù@ìÑ¨~°∞ÎÅ õΩ=∞Ç≤Ï=∞ =zÛOk. PO[<ÕÜ«Úx ã¨‡i¿ãÎ ^Œ ∞ã¨ Ñ¨ ^ÀëêÅ∞ `˘ÅQÆ∞`å~Ú. HÍ~°Îg~åº~°∞˚# áÈ~Ú#=ã¨ ∞Î=ÙÅ∞ ^˘~° ∞ õΩ`å~Ú. Pã≤ÎHõ =∞Ç¨Ïi¬x ã¨‡i¿ãÎ ã¨~° Ê ÉèíÜ«∞O, q

Éèí Ü« ∞O LO_»=Ù. HÍjÖ’ =∞~° O, J~° ∞ÏK«Å ã¨‡~°O, Nâ‹ ·Å tY~°^Œ ~° ≈#O Wq =ÚH˜ Î^•Ü« ∞HÍÅ∞. JO`« ºHÍÅOÖ’ ^≥· "åx ã¨ ‡i¿ãÎ "≥ ∂Hõ∆ OÅaèã¨ ∞Î O^Œ x w`å"åHõ ºO. D q^èŒ OQÍ ã¨ ‡~° O ZO`À qt+¨ì "≥ ∞ÿ # ÉèíH˜Î=∂~°æ O. JO^Œ∞Hõ<Õ N QÆÑ¨ u ã¨zÛ^•#O^Œ Éèí~°ÎÅ∞ ÖËx"å~°∞ q^è=Å∞HÍ~°∞, ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨ ‡iOK«x "åˆ ~ q^è Œ=Å∞— Jx HÍã¨Î Ñ¶ ¨∂@∞QÍK≥ Ñ¨Ê=Åã≤ =zÛOk.

[ÑÖ JO>Ë ÉèíQÆ=<å=∂<À, QÆ∞~°=∞O„`å<À Ñ¨^Õ Ñ¨Õ [Ñ≤OK«_» O. ÃÑ·H˜ ÃÑ^ŒÌQÍ W`« ~° ∞Å õΩ qxÑ≤OKK≥ Ñ¨Ê_»O "åK«Hõ [ÑÖ. ÃÑ·H˜ q#|_» õΩO_® ÃÑk=∞Å#∞ Hõkeã¨∂Î [Ñ≤OK«_»O LáêOâ◊ √[ÑÖ. Ñ¨Hõ¯#∞# "åiH˜ =∂„ O H˘OK≥O

qxÑ≤OK«∞#@∞¡ KÕ ¿ãk LÑäú. ÃÑk=∞Å∞ õÄ_® Hõ^ŒÅ õΩO_=∂#ã≤HõOQÍ [Ñ≤OK«_»O =∞<À[ÑÖ. '=∞#O U=∞#ã¨∞Ö’ <å=∞ [Ñ¨ O ™êQÆ∞`« ∂<Õ =ÙO_®e— Jx Éè íQÆ "å<£ N

ã¨`« º™ê~Ú K≥|∞`å~°∞† [ÑÖ `« Ñ≤ Ê`Õ ^è•º#O, ^è•º#O `«Ñ≤Ê [ÑÖH˘#™êQÍe, JO\Ï~°∞ ™êq∞.

QÆ $¿ÇÏ [Ñ¨º"Õ∞HõQÆ ∞O #^•ºO kQÆ∞O

QÀ¿+ª ^Œ â◊QÆ∞O, JQÍºQÍˆ~ ^ŒâßkèHõO, ã≤^Œ úˆH∆„`Õ, fˆ~÷ +¨ µ ^Õ =`åã¨ x^äÒ â◊`« HÀ\˜ ã¨Ç¨Ï„ãÖ J#O`«O q+¨ µ‚ ã¨x^èÒ

63



WO\Ö’ [Ñ≤ ¿ãÎ XHõ\ , #^Œ∞Å =^ŒÌ Ô ~O_»∞ Ô~@∞¡, QÀ Ñ¨kÔ ~@∞¡, JyÇ¨ÏŸ„`«O LO_Õ WO\Ö’ Ñ¨kÔ~@¡ ÔH õΩ¯=. ã≤^Œú ˆH∆„`åÅ∞, f~å÷ÅÖ’, ^Õ=`å ã¨xkèÖ’ #∂~°∞HÀ@¡ ã(Éèí QÆ=^Œ=`å~° =¸~° ∞ÎÅ) ã¨xkèÖ’ J#O`«OQÍ [Ñ¨O Ñ¶¨Åq∞ã¨∞ÎOk.

#=q^èŒ ÉèíH˜Î =∂~åæÅÖ’ =∞# H *Ï˝<ÕO„kÜ«∂ÖË QÍHõ =∞# JO`«~° OQÆO õÄ_® áêÅ∞ Ñ¨ OK« ∞HÀ"åe. JÑ¨C_Õ Jk ÉÏÇ¨Ïº „H˜Ü«∞QÍ q∞yeáÈHõ ÉèÏã≤Å∞¡`«∞Ok. KÕ`« ∞Å∞ Ñ¨ Ó[ KÕã¨ ∂Î, =∞#ã¨∞ âßMÏ K« O„Hõ=∞O KÕ ã¨∂Î=ÙO>Ë „Ñ¨Ü≥ ∂[#O ÖË^Œ∞. D `˘q∞‡k =∂~åæÖ’¡ ^Õx ##∞ã¨ iOz<å,^•xH˜ Éèí ˆHÎ PÅO|#QÍ =ÙO_®e.

â◊~°O „Ñ¨Ñ¨^Õº =∂`å #$ã≤ OÇ¨ Ïâ◊Û Ñ≤`å #$ã≤OÇ¨Ï

„Éè Ï`å #$ã≤OÇ¨Ïâ◊Û ã¨ MÏ #$ã≤OÇ¨Ï

q^•º #$ã≤OÇ¨ÏŸ „^Œq#"£∞ #$ã≤ OÇ¨ Ï ™êg∞ #$ã≤OÇ¨ÏŸ ã¨Hõ Å"£∞ #$ã≤OÇ¨Ï

W`À #$ã≤OÇ¨Ï Ñ¨ ~°`À #$ã≤ OÇ¨ Ï

Ü«∞`À Ü« ∞`åÜ« ∂x `«`À #$ã≤ OÇ¨ Ï

#$ã≤ OÇ¨ Ï ^Õ"å<å Ñ¨~å<å H˜ Oz`ü

`«™ê‡<£ #$ã≤ OÇ¨ Ï â◊ ~°O „Ñ¨Ñ¨ ^Õº

64



PÅÜ«∂Å∞, f~å÷Å∞ J~°Û# Wà◊§Ö’¡<Õ QÍHõ PÅÜ«∂Ö’¡#∂

=<åÅÖ’#∂ õÄ_® KÕÜ«∞=K«∞Û.â◊s~åxH˜ QÆ∞O_≥ ZÖÏO\˜^À, „QÍ=

J@∞=O\˜k JO\Ï~°∞. Ñ¨ q„`«« ~°∂Ñ¨ÙHõ\˜ì # „Ñ¨^Õâ◊ O Jk. QÆ ∞_çH˜ QÀÑ¨Ù~°O =ÙO@∞Ok. QÀÑ¨Ù~°O ZO^Œ∞ Ω? `«Ñ¨ C^À=# áÈÜÕ∞"åà◊^Œ ∞óYOÖ’ =Úxy# "åà◊¡ #∞, ã¨=∞ã¨ºÅ`À k õΩ¯`ÀK«x 'WHõ¯_çH˜ ~å: h õ Ω âßâ◊`å#O^ŒO ÅaèOKÕ KÀ@∞ H æ~°H˜ ~å—,

Jx Ñ¨ ~°"Õ∞â◊~°∞_» ∞ KÕ`«∞Öˇ uÎ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<å_® J#@∞ QÀÑ¨Ù~åÅ∞!

^Õ "åÅÜ« ∂Ö’¡ J~Ú^Œ ∞ JO`« ~åÅ∞<å~Ú. J"Õ „áêHÍ~åÅ∞^Õ Ç¨ ÏOÖ’ J# =∞Ü«∞, „áê=∞Ü«∞, =∞<À=∞ÜP#O^Œ=∞Ü«∞ HÀâßÅ∞#>Ë ¡ PÅÜ« ∂Å õ Ω JÖÏ Ñ¨ OK«HÀâßÅ∞O\Ï~Ú

|Ü«∞@ gkè QÀ_» õ Ω ^è Œ[ ã¨ ÎOÉè ÏxH© =∞^èŒ º XHõ P=~° O, ^•xH© P ™ê÷# =∞O@áêxH© =∞^èŒº Ô~O_»=k,

=ÚY=∞O@áêxH© =∞^èŒº =¸_»=k, =ÚY=∞O@ÑÖ <åÅ QÆ ~åƒùÅÜ«∞O J~Ú^Œ ∞ – WÖÏ ÑÖK«HÀâßÅ∞.

PQÆ=∞âß„™êÎÅ ##∞ãïOz PÅÜ«∞O K "åºÑ≤Oz# q~å@û~°∂ÑÖ. „HÕ^Œ Ñ¨Ù

ã¨Ñ¨Î Éè í∞=<åÅ∞, ÃÑ·H˜ HõxÑ≤OKÕ x~å‡O Éèí ∂Ö’HõO. Éèí∂q∞ g Láê#=Ú Jx áê^Œ ∞HõÅ=Öˇ XHõ x~å‡O ÃÑ· Jkèëêª<åx`å~° ∞. Jk Éè í∞=~À¡HõO. QÆ~åƒùÅÜ« ∞O ã¨ ~° æÖ’Hõ O. ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’H˜ ¡_» O JO>Ë Éèí ∂q∞ (<ÕÅÉÏ~°∞) #∞O_ç "≥ ∞>ˇìH˜¯ Jkè ëêª #O (Éè í∞=~À¡HõO) KÕi

65



PÃÑ· # QÆ ~åƒùÅÜ« ∞O (JO>Ë, ^•x =ÚO^Œ∞O_Õ =ÚY=∞O_»ÑÖ "≥· õΩO~î° O / Ô H·ÖÏãÖ) Ö’H˜ "≥ o¡ ^≥·=^Œ~°≈#O KÕã≤ H˘O@∞< O.

=∞O„`«Ñ¨ Ù+¨ÊOÖ’ ^≥·"åx 'JO`« ~° ƒÇ≤Ïâ◊ Û `«`«û~° O "åºÑ¨º <å~åÜ«∞ ã≤ ÷`«ó— (Ö’Ñ¨ÖÏ |Ü«∞\Ï JO`«\Ï "åºÑ≤Oz Ü« <å~åÜ«∞∞_» ∞) J<å~°∞. PÜ«∞# J#O`«O (J#O`«∞_(`«~°∞QÆ∞ áÈx"å_»∞), HõqQ∑O (z„^Œ∂Ñ(ã¨=Ú„^ŒO =Öˇ J=`«Å "˘_» ∞¤ Hõ #Ñ_»x ã¨ O™ê~°™êQÆ~°O=ÙO_Õ"å_» ∞), qâ◊ â◊OÉè í∞=O (ã¨ $+≤ì JO`«\˜H© 'â◊O—, JO>Ë,HõeyOKÕ"å_»∞). J@∞=O\˜"åxx Láêã≤O

ZHõ¯_»∞<å_»∞†? Ñ¨^Œ‡HÀâ◊ „Ñ¨f HÍâ◊ Q∑O Ç¨ Ï$^Œ Ü« ∞O KåÑ¨ º^èÀ=ÚYO(„HÕkH˜ =ÚYO ÃÑ\˜ì =Ù# Ñ¨^Œ ‡O). D Ñ¨^Œ‡O ZHõ¯_»∞

J^èÀxëêìº q`« ™êÎ ºO`Õ <åÉèÏº=ÚÑïu+¨ ªu! (HõO~î åxH˜ HÕ^•, ÉÁ_»∞ Ω ÃÑ· <å) ZÖÏ LO@∞O^Œk? *ÏÅ=∂ÖÏ õ ΩÅO Éè Ïu qâ◊™êºÜ«∞`« #O=∞Ç¨ Ï`ü (*ÏÅÅ<Õ =∂ÅÅ`À „Ñ¨HÍt™ÈÎOk. ã¨~ #„|Ç¨Ï‡ Ñ¨^•~°÷ O JHõ¯_Õ =ÙOk) P Ñ¨^Œ‡O "ÕÖÏ_»∞(^•xÖ’) ã¨∞+≤ ~° Q∑O ã¨∂Hõ ∆‡O (ã¨ ∂Hõ∆ ‡OQÍ–ã¨∞+¨ µ=∂<å_çÖ’) `« ã≤ ‡<£(JO^Œ∞Ö’) ã¨~°O (JO`å) „Ñü+≤ª`«"£ ∞. („Ñü+≤ªOK«|_ç =ÙO=∞^è ŒºÖ’ =∞Ç¨ Jy=ÙOk. P Jy *ÏÅÅ∞ ã¨ ~° `À=ÚYOQÍ H˜ OkH©,

ÃÑ·H©, Jx"≥· Ñ¨ÙÖÏ „Ñ¨ã¨ iã ∞Î <å~Ú. P JˆQ â◊s~° =∞O`«\˜H© HÍ=Åã≤# Lëê‚ x™ÈÎOk. J~Ú`Õ `«# "Õ_ç =Å¡ â◊s~åx #tOÑ¨hÜ« ∞_»∞ – P Jy. P Jy =∞^èŒ ºÖ’ ã¨ ∂Hõ∆ ‡OQÍ, ÃÑ·H˜ „Ñ¨ãïOKÕ tY =ÙO ã¨∂Hõ ∆‡OQÍ =ÙOk? h"å~° â◊¥Hõ=`ü (=_» ¡yO[ õΩ =ÙO_Õ =ÚÅ∞ Ju ã ∂Hõ∆ ‡OQÍ =ÙOk) P tY =∞^è ŒºÖ’ 'Ñ¨ ~°=∂`«‡ =º=ã≤ ÷`«ó— (JHõ¯ Ñ¨~°=∂`«‡ =º=ã≤÷`« ∞_≥ · =Ù<å_»∞) T~°ˆH ã≤÷`«∞_≥ · ( õ Ä~˘Ûx) ÖË_» ∞.

66



=º=ã≤÷`« ∞_≥ · =Ù<å_» ∞. W@∞ â◊s~° =º=ã¨÷ #∞, J@∞ qâ◊ =º=ã¨ #_» ∞Ñ¨Ù`«∂ =º=ã≤÷`« ∞_≥· L<å_» ∞. â◊ s~åxH©–Ç¨ Ï$^Œ Ü« ∞ Ñ¨^•‡xH© =∞^ º XHõ JO`«~°O, Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ñ¨^•‡xH© ã¨ ∞+¨µ=∞ õΩ =∞^èŒ ã¨∞+¨µ=∂<åà◊O =¸_»∞, JO^Œ ∞Ö’ Jy (<åÅ∞QÆ∞) P J(J~Ú^Œ ∞) – WÖÏ ÑÖK«HÀâßÅ =∞^è Œº =∞# ^Õ Ç¨ ÏOÖ’#∂ P Ñ¨~°=∂`Õ ‡

L<å_» ∞.

h\˜Ö’ `ÕÖË #~°ã≤OÇ¨Ï q„QÆÇ¨ÏO

=∞^èŒ º „Ñ¨^Õ âòÖ’x Ç¨Ï"£(Éò) Ñ≤Ñ≤¡Ü«∂ J<Õ „QÍ=∞OÖ’ U\Ï ÃãÃÑ<≥ÅÖ’ _ÀÖò „QÍ~°<£ J<Õ ÑÖ_»∞QÆ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. P „QÍ=∞ã≤OÇ¨ Ï™êq∞

PÅÜ«∞O LOk. =¸Å q~å\ò (q„QÆ Ç¨ÏO) |~°∞=Ù U_» ∞#~° H˜Ö’Å∞._ÀÖò „QÍ~° <£ ÑÖ_»∞QÆ <å_»∞ „QÍ=∞ „Ñ¨[Å∞ P q„QÆÇ¨ x TH˘x

"≥o¡, QÍ„=∞OÑ¨Hõ¯# áêˆ ~ #kÖ’ Ñ¨_» "Õ ™êÎ~°∞. P #n[ÅOÖ’ P q„QÆÇ`ÕÅ∞`« ∞Ok. WÖÏ =¸_» ∞™ê~° ∞¡ P q„QÆ Ç¨ x #kÖ’ Ñ¨_» "Õ™êÎ~° ∞. =¸_»∞™ê~° ∞¡`ÕÅ∞`« ∞Ok. JÖÏ =¸_» ∞™ê~° ∞¡ P q„QÆ Ç¨ ÏO h\˜ÃÑ· `Õ e`Õ , P ãO=`« û~° O „QÍ=∞O

ã¨∞aèHõ∆ OQÍ LO@∞Ok Jx JHõ ¯_ç "åi #=∞‡HõO. XHõ ™êi =∂„`«"Õ ∞ `Õ e`Õ Ñïã≤÷uJ^è•#O† =¸_» ∞™ê~°∞¡ =Úxy`Õ [##+¨ ìO – Jx "åi #=∞‡Hõ O.XHõ™êi JÖÏ =¸_»∞™ê~° ∞¡ =Ú#QÆQÍ PÜÕ∞_»∞ HõÅ~å ∂z

"åº^è Œ∞Å`À KåÖÏ=∞Ok K« xáÈÜ« ∂~° x ™ê÷x‰õ ΩÅ∞ K≥|∞`å~°∞.D +Ü ∂ N ÚkH˘O N å P °º `' OPÖ’K#Å

Download - Sri Lakshmi Narasimha Swami Divya Charitra Part-4-1-

Top Related