hbml1203 sh.haslin1.pdf

5/20/2018 Hbml1203 Sh.haslin1.PDF

1/24

SEMESTER MEI 2012 (SMP KHAS)

HBML1203

FONETIK DAN FONOLOGI

BAHASA MELAYU

NAMA : SHARIFAH HASLIN BINTI WAN SARIP

NO. MATRIKULASI : 8201131352!001

NO. KAD PENGNEALAN : 820113"13"52!

NO. TELEFON : 01#8$81$55

E"MEL : %&'*'&&+%,-'&./

PUSAT PEMBELAARAN : OUMMIRI

Senarai kandungan1
mailto:[email protected]:[email protected]


2/24

Muka surat

1.0 Pengenalan 3

2.0 Kajian penghasilan bunyi konsonan dan vokal bahasa Melayu 52.1 Ciri!iri bunyi vokal bahasa Melayu 5

2.2 Ciri!iri konsonan bahasa Melayu 10

2.3 "aerah #rtikulasi 11

2.$ %ungsi&ungsi alat artikulasi 12

2.5 'a(bang )okal dan Konsonan 1$

2.* +adual vokal dan konsonan 1,

2., -ranskripsi 1

3.0 %one( dan #lo&on dala( siste( bahasa (elayu 1

3.1 Contoh bentuk &one( dan alo&on dala( bahasa Melayu 20

$.0 Ciri!iri Supraseg(ental bahasa Melayu 21

$.1 Kepentingan supraseg(ental dala( pengajaran lisan 22

5.0 Kesi(pulan 2$

1.0 P//#'#

2


3/24

%onetik berasal daripada perkataan nggeris iaitu phonetics yang (erupakan satu pengajian

bunyi pertuturan bahasa. Menurut Ka(us "e4an /disi Kee(pat %onetik ber(aknabunyi

yang dilahirkan dala( pertuturan (anusia sahaja. l(u bahasa 6linguistik7 yang berkaitan

dengan penyebutan kata dan la(bang yang (enunjukkan sebutan). %onetik juga boleh

diertikan sebagai kajian tentang bagai(ana bunyi bahasa dihasilkan dan (e(perlihatkanbagai(ana organ (anusia (e(bantu dala( (enghasilkan bunyi bahasa.

Menurut 8ahi(ah 9aji Sabran dan 8ahi( 61:57 bidang &onologi (engkaji siste(

bunyibunyi yang tertentu dala( pertuturan khusus bagi sesuatu bahasa. -erdapat tiga bidang

kajian &onetik iaitu %onetik #rtikulatori %onetik #kustik dan %onetik #uditori. %onetik

#rtikulari ialah satu bidang kajian (engenai !ara kita (enggunakan alat dan daerah artikulasi

bagi bertutur. %onetik #kustik adalah kajian &onetik yang ditakri&kan sebagai satu bidang

kajian trans(isi bunyibunyi yang dihasilkan oleh organorgan sebutan kita. Manakala

%onetik #uditori ialah (enghuraikan bagai(ana gelo(bang bunyi diproses oleh telinga dan

seterusnya dihantar ke otak untuk diproses (enjadi bunyibunyi yang ber(akna.

Menurut Ka(us "e4an /disi Kee(pat %onologi diertikan sebagai kajian tentang

bunyi sebutan dala( sesuatu bahasa katakata daripada bahasa asing hendaklah disesuaikan

dengan siste( Melayu . %onologi juga (erupakan kajian (engenai pola bunyi bahasa iaitu

kajian (engenai bunyibunyi yang ber&ungsi dala( sesuatu bahasa.-erdapat juga ahli bahasa

yang berpendapat &onologi ialah kajian tentang siste( bunyi bahasa. Menurut "al ;or

&onologi ialah kajian tentang &ungsi dan pen!orakan dala( bunyi yang ber(akna yang

diu!apkan oleh (anusia.

#da juga sarjana lain (enganggap &onologi itu pada asasnya adalah &onetik. Cu(a

&onologi (e(erlukan konsep istilah dan notasi &onetik sebagai unsur ta(bahan.

Pena(bahan unsur &onetik ini adalah bagi (enghasilkan satu set konsep konsep baru yang

tersendiri. Malah kajian terhadap &onologi tidak boleh berlaku sehinggalah kita (e(punyai

asas pengetahuan yang kukuh dala( se(ua aspek bidang &onetik. ;unyi bunyi bahasa yang

terdiri daripada struktur &onik sesuatu bahasa ini dikatakan &onologi.

2.0K#+# P/9#S'# ;S># "# )>K#' ;#9#S# M/'#=rganorgan ini penting dala( siste( aliran udara yang

(enyebabkan penghasilan bunyi.

;unyi yang dikeluarkan untuk bertutur atau berko(unikasi dina(akan bunyi bahasa

atau bunyi sahaja. >rgan yang digunakan untuk (enghasilkan bunyi itu dikenali sebagai alat

sebutan atau alat ujaran.;agai(anapun &ungsi uta(a alat sebutan adalah &ungsi (akan atau

berna&as dan &ungsi artikulasi dianggap sebagai &ungsi sekunder.

8ajah 2. "aerah vokal

1. ;ibir atas 11. -engah lidah2. ;ibir ba4ah 12. ;elakang lidah3. igi atas 13. #kar lidah$. igi ba4ah 1$. /piglotis5. usi 15. Pita suara*. 'elangit keras 1*. 8ongga tekak,. 'elangit le(but 1,. 8ongga 9idung:. #nak tekak 1:. 8ongga (ulut. 9ujung lidah 1. 8ahang10. 9adapan lidah 20. -enggorok

2.$ %ungsi%ungsi #lat #rtikulator

'idah

'idah ialah alat artikulasi yang terpenting dan paling akti& dala( pengeluaran bunyi bahasa.

'idah terbahagi kepada e(pat bahagian iaitu hujung lidah tengah lidah hadapan lidah danbelakang lidah. Pe(bahagian ini (e(bolehkan lidah (e(buat deskripsi pelbagai jenis

10


11/24

penghasilan bunyi. ;ahagian hadapan lidah tengah lidah dan belakang lidah penting dala(

pengeluaran bunyibunyi vokal iaitu bunyi vokal hadapan tengah dan belakang. 9ujung

lidah (erupakan bahagian paling akti& dan boleh digerakkan ke (ana(ana bahagian (ulut

untuk (e(buat penyekatan.

igi

igi juga berperanan dala( penghasilan bunyi bahasa tetapi peranannya tidaklah akti&.

Kedudukannya yang statik dan sentiasa digunakan sebagai pena(pan aliran udara dala(

penghasilan bunyi. Pena(pan aliran udara inilah yang (enghasilkan bunyi.

;ibir

;ibir adalah alat artikulasi yang terletak pada bahagian luar rongga (ulut. ;ibir terdiri

daripada otototot kenyal yang boleh diha(parkan dan dibundarkan dan berperanan

(engeluarkan bunyi yang berbagaibagai. ;ibir juga (enjadi se(padan paling luar daripada

rongga (ulut. ;ibir juga ber&ungsi (e(buat sekatan kepada udara yang keluar daripadarongga (ulut.

usi

usi (erupakan bahagian yang e(bung dan (enurun dari gigi ke bahagian dala( rongga

(ulut. >rgan ini digunakan sebagai daerah sebutan dengan bantuan hujung lidah yang

ber&ungsi (e(buat penyekatan.

'elangit

'elangit dapat dibahagikan kepada dua bahagian iaitu lelangit keras dan lelangit le(but.

'elangit le(but (enganjur dari se(padan lelangit keras hingga ke akhir rongga (ulut.

'elangit keras ber(ula dari se(padan gusi di bahagian hadapan atas rongga (ulut dapat

diturunnaikkan untuk (enutup atau (e(buka saluran rongga tekak terus ke rongga hidung.#pabila dinaikkan rongga (ulut akan terbuka dan udara akan keluar (elalui rongga (ulut

11


12/24

dan apabila diturunkkan rongga (ulut akan tertutup dan udara terpaksa keluar (elalui

rongga hidung.

8ongga 9idung

-erletak di atas rongga (ulut yang dipisahkan oleh lelangit. 8ongga hidung boleh dibuka

atau ditutup bergantung kepada keadaan sa(a ada anak tekak dan lelangit le(but dinaikkan

atau tidak.

Pita Suara

Pita suara terletak dala( ruang tenggorok 6halku(7 dan a(at penting dala( penghasilan

bunyi. Proses pengeluaran suara berlaku dengan !ara (e(perluas dan (e(perse(pit lubang

yang terdapat di antara dua keping selaput nipis berkenaan.

8ajah 3

2.5 'a(bang )okal dan Konsonan

'a(bang vokal dala( bahasa Melayu terdapat ena( jenis vokal iaitu ?i@ ?e@?F@ ?a@?u@

dan ?o@. )okalvokal ini terbahagi kepada tiga jenis bunyi iaitu bunyi vokal depan bunyi

vokal tengah dan bunyivokal belakang. Setiap vokal (e(punyai la(bang tersendiri.

8ajah 1 (enunjukkan la(bangla(bang vokal dala( bahasa Melayu

12


13/24

2.5.1 'a(bang )okal

9uru&8u(i

'a(bang;unyi

Keterangan

a ?a@ ;unyi vokal depan luas yang (enjadi bunyi yang baku bagi huru& a.

ContohnyaBsayadila&aAkan ?sa.ya@e ?H@ ;unyi vokal depan separuh se(pit yang (enjadi bunyi yang baku bagi

huru& e taling. Contohnya B leherdila&aAkan ?lH.hHr@

?/@ ;unyi vokal depan separuh luas yang tidak dijadikan bunyi yang bakubagi huru& e taling tetapi boleh diteri(a bagi (ela&aAkan beberapaperkataan serapan yang tertentu daripada bahasa nggeris atau asing.ContohnyaB begboleh dila&aAkan ?bHg@ atau ?b/g@. 'a(bang ras(i yangdigunakan bagi bunyi vokal depan separuh luas ini ialah ?/@.

e ?e@ ;unyi vokal tengah yang (enjadi bunyi yang baku bagi huru& e pepet.ContohnyaB segera dila&aAkan ?se.ge.ra@. 'a(bang ras(i yang

digunakan bagi bunyi vokal tengah ini ialah [email protected] ?i@ ;unyi vokal depan se(pit yang (enjadi bunyi yang baku bagi huru& i.

ContohnyaBgigidila&aAkan ?gi.gi@.

o ?o@ ;unyi vokal belakang separuh se(pit yang (enjadi bunyi yang bakuhuru& o. ContohnyaB tolongdila&aAkan ?to.long@.

?>@ ;unyi vokal belakang separuh luas yang tidak dijadikan bunyi yangbaku bagi huru& o tetapi boleh diteri(a bagi (ela&aAkan beberapaperkataan serapan yang tertentu daripada bahasa nggeris atau asing.ContohnyaB kosboleh dila&aAkan ?kos@ atau ?k>s@. 'a(bang ras(i yangdigunakan bagi bunyi vokal belakang separuh luas ini ialah ?@.

u ?u@ ;unyi vokal belakang se(pit yang (enjadi bunyi yang baku bagi huru& u. ContohnyaBguru dila&aAkan ?gu.ru@.

J ?J@ 'a(bang yang (enandai bunyi vokal sengau.

2.5.2 'a(bang ;unyi Konsonan

9uru& 8u(i 'a(bang;unyi

Keterangan

P ?p@ Plosi& dua bibir tak bersuara. ContohnyaB papandila&aAkan ?pa.pan@.

; ?b@ Plosi& dua bibir bersuara. ContohnyaB bab dila&aAkan

[email protected] ?t@ Plosi& gusi tak bersuara. ContohnyaB tatap dila&aAkan

13


14/24

?ta.tap@.

" ?d@ Plosi& gusi bersuara. ContohnyaB dadah dila&aAkan?da.dah@.

K 6i7 ?k@ Plosi& lelangit le(but tak bersuara. ContohnyaB kakidila&aAkan ?ka.ki@.

6ii7 ?E@ Plosi& glotis 6hentian glotis7. ContohnyaB layakdila&aAkan ?la.yaE@.

6iii7 ?@ eseran rongga tekak bersuara 6penutup7.ContohnyaB nikmatdila&aAkan ?ni.(at@.

6iv7 ?L@ Plosi& uvular atau anak tekak tak bersuara.ContohnyaB kadidila&aAkan ?La.di@.

?g@ Plosi& lelangit le(but bersuara. ContohnyaB gigidila&aAkan ?gi.gi@.

S ?s@ %rikati& gusi tak bersuara. ContohnyaB susu

dila&aAkan [email protected] ?h@ %rikati& glotis tak bersuara. ContohnyaB hebah

dila&aAkan ?he.bah@.

C ?!@ #&rika lelangit kerasgusi tak bersuara. ContohnyaBcacatdila&aAkan ?!a.!at@.

+ 4 #&rika lelangit kerasgusi tak bersuara. ContohnyaBjajahdila&aAkan ?ja.jah@.

' 6 Konsonan lateral. ContohnyaB lalat dila&aAkan?la.lat@.

8 etaran gusi. ContohnyaB ikrar dila&aAkan [email protected] asal dua bibir. ContohnyaB mimpi la&aAkan

?(i(.pi@.

7 asal gusi. ContohnyaB nantidila&aAkan ?nan.ti@.

y 7- asal lelangit keras. ContohnyaB nyanyi la&aAkan?nya.nyi@.

g 7 asal lelangit le(bu. ContohnyaB nganga dila&aAkan?nga.nga@.

+ Separuh vokal lelangit le(bu. ContohnyaB wawasandila&aAkan ?4a.4a.san@.

= - Separuh vokal lelangit keras. ContohnyaB yayasandila&aAkan ?ya.ya.san@.

% * %rikati& gigibibir tak bersuara. ContohnyaB falsafahdila&aAkan ?&al.sa.&ah@.

) 9 %rikati& gigibibir bersuara. ContohnyaB vetodila&aAkan ?ve.to@.

N %rikati& gusi bersuara. ContohnyaB zamzamdila&aAkan ?Aa(.Aa(@.

Sy %- %rikati& lelangit kerasgusi tak bersuara. ContohnyaBsyarat dila&aAkan ?sya.rat@.

14


15/24

kh ;& %rikati& lelangit le(but tak bersuara. ContohnyaBkhusus dila&aAkan ?khu.sus@.

gh & %rikati& lelangit le(but bersuara. ContohnyaBmaghrib dila&aAkan ?(agh.rib@.

O


16/24

Cara

penghasilan

"aerah #rtikulasi

"ua

;ibir

usi usi

'elangit

Keras

'elangit

Keras

'elangit

'e(but

Pita Suara

'etupan P b t d k g

'etusan ! j

eseran s 9

etaran r

Sisian 1

Sengauan ( n

Separuh

)okal4 y

-erdapat tujuh konsonan letupanyang terdiri daripadaB

a7 'etupan dua bibir tak bersuara?p@ dan bersuara ?b@

b7 'etusan gusi tak bersuara ?t@ dan bersuara ?d@

!7 'etupan lelangit le(but tak bersuara ?k@ dan bersuara ?g@

d7 pita suara ?@

Manakala terdapat dua konsonan letusan atau a&rikat dala( bahasa MelayuQ iaitu letusan

gusilelangit keras tak bersuara?!dan [email protected] geseranatau &rikati& pula terbahagiduaQ iaitu geseran gusi tak bersuara?s@ dan geseran pita suara ?h@. 9anya terdapat satu

konsonan getarandan satu konsonan sisian seperti getaran gusi tak bersuara?r@dan sisian

gusi bersuara ?1@. ;unyi konsonansengau asliterbahagi kepada sengau dua bibir?(@sengau

gusi?n@sengau gusi lelangit keras ? @ dan sengau lelangit le(but ?@. kese(ua bunyi sengau

bersuara. Separuh vokalyang terdapat dala( bahasa Melayu pula terdiri daripada separuh

vokaldua bibir ?4@ dan separuh vokal lelangit keras ?y@.

16


17/24

2., -ranskripsi

-ranskripsi ialah penulisan dala( bentuk la(bangla(bang &onetik daripada la(bang

la(bangtulisan huru&huru& biasa. -ranskripsi juga (enurunkan la(bangla(bang bunyi

sebutan kedala( bentuk la(bangla(bang &onetik setepat (ungkin (engikut sebutan

sebenar penutur sesuatu bahasa 6#bdul 9a(id Mah(ood R ur&arah 'o #bdullah 200,7.

-erdapat dua jenis transkripsi dala( bahasa Melayu iaitu transkripsi &onetik dantranskripsi

&one(ik. "ua jenis transkripsi ini juga dikenali sebagai transkripsi se(pit dantranskripsi luas.

-ranskripsi &onetik dikenali sebagai transkripsi se(pit dan transkripsi &one(ik dikenali

sebagai transkripsi luas.

-ranskripsi &onetik "ala( transkripsi &onetik pengkaji berusaha (e(beri la(bang

&onetik se!ara sangat terperin!idengan bunyi yang diu!apkan atau tulisan yang dipindahkan

ke dala( transkripsi &onetik tersebut. -erdapat pelbagai la(bang dala( transkripsi &onetik

ini. Sebagai !ontoh la(bang pe(bibiran penyegauan6nasalisasi7 perengkungan

penglelangitkerasan dan pengglotisan. "ala( transkripsi &onetik terdapat segala bunyi

seg(ental jenis koartikulasi dan juga!iri!iri supraseg(ental yang ditu(pangi oleh

perkataan atau ayat dala( transkripsi ini. >leh itutranskripsi bertujuan untuk (en!atatkan

setepat (ungkin se(ua si&at yang terdapat pada pengu!apan seseorang penutur yang nati&.

-ranskripsi %one(ik

-ranskripsi &one(ik juga dikenali sebagai transkripsi luas. "ala( transkripsi &one(ik

tiadakoartikulasi. -ranskripsi &one(ik (en!atatkan bunyibunyi bahasa dengan

(enggunakan &one(&one( yang terdapat dala( sesuatu bahasa itu dengan (udah dan

se!ara u(u(. >leh itutranskripsi &one(ik adalah berbeAa dengan transkripsi &onetik kerana

transkrispi &one(ik tidak (enggunakan !iri!iri koartikulasi atau !iri!iri supraseg(ental

seperti dala( transkripsi &onetik.

-ranskripsi &one(ik hanya bertujuan untuk (e(berikan la(bangla(bang bunyi

dengan (udahdala( bentuk la(bang bunyi seg(ental sahaja.

-ranskripsi &one(ik hanya bertujuan untuk (e(berikan la(bangla(bang bunyi dengan

(udahdala( bentuk la(bang bunyi seg(ental sahaja.

3.0 %>/M "# #'>%> "#'#M SS-/M ;


18/24

%one( ialah unit bahasa terkecil yang ber&ungsi. a (erupakan satu unit ujaran yang

ber(akna atau perkataan terdiri daripada beberapa unit bunyi (isalnya kata palu. Kata ini

terdiri daripada e(pat unit bunyi iaitup, a, l, u.leh itu p dan m adalah unit terke!il yang ber&ungsi kerana unit itu (e(beAakan maksudujaran.

#lo&on (erupakan gabungan daripada anggota &one(. #lo&on juga (erupakan kelainan

bunyi antara satu sa(a lain tetapi (asih tergolong ke dala( satu &o(en. Kelainan bunyi

tergolong ke dala( satu &one( ini berlaku akibat terpengaruh oleh bunyi tertentu sa(a ada

yang terdahulu atau terke(udian daripadanya. Misalnya &one(pdala(palu, lupadan luap.

;unyip dala(paludan lupa diujarkan sebagai letupan bibir yang se(purna tetapi dala(

luap bunyi p diujarkan sebagai letupan bibir yang tidak se(purna yakni tidak diletupkan.

"engan itu daripada ketigatiga !ontoh kata di atas &one( p (e(punyai dua alo&on.

#lo&on juga boleh terjadi daripada bunyi yang bervariasi bebas. "engan bervariasi

bebas di(aksudkan 4alaupun bunyibunyi itu berbeAa dala( perkataan tertentu (isalnya

&aha( dengan paha( tetapi perbeAaan bunyi tidak (e(ba4a (akna yang berbeAa (aknanya

yang sa(a.

3.1 Contoh bentuk %one( dan #lo&on "ala( ;ahasa Melayu ndonesia

)okal

o %one( #lo&on Contoh ditulis1 EaE ?a@ EadikE adik 2 EeE ?e@

?@EleleE EsoreEEllhE EnnGE

lele soreleleh nenek

3 ETE ?T@ EbTsarEET(asE EkodTE besar e(as kode$ EiE ?i@

?@

EtariE EgigiE

EtarGE EgighE

tari gigi

tarik gigih5 EuE ?u@

?


19/24

?pU@ Eadap UVE EpFradabanE adab peradaban

3 EtE ?t@?tW@

Eti(paE EsantayEElo(patWEEtF(patWE

ti(pa santailo(pat te(pat

$ EdE ?d@?tW@

EdutaE E(aduEEtekatWEEabatWEE(urtatWE EkF(urtadanE

duta (adutekad abad(urtad ke(urtadan

5 EkE ?k@?kW@?G@

EkuraXEEsukarEEpolitikWEErusaGE EtidaGE

kurang sukarpolitikrusak tidak

* EgE ?g@?k@

EgulaE EraguEEbFdukE EgudFkE EkFajFganEE kFajFkanE

gula ragubedug gudeg keajegan

, glotal EGE ?G@ EbapaGE E(aGa&G EiGinE E!F(oGohE bapak (aa& iin !e(ooh: E!E ?!@ E!ariE Epi!iE E!a!iXE Epin!aXE !ari pi!i !a!ing

pin!ang EjE ?j@ EjugaE E(ajuE E(iGrajE juga (aju (ikraj

10 E&E ?&@ E&aktaE E&ajarE Eka&irE E&ariasiEEtele&isiE

&akta &ajar ka&ir variasitelevisi

11 EsE ?s@ Esa(aE E(alasE EpastiE Esara&E sa(a (alas pasti sara& 12 EAE ?A@ EAatE EAFniE EiAinE Aat Aeni iAin13 EYE ?Y@ E YukurE E(aYarakatE EaYikE syukur (asyarakat

asyik1$ EE ?@ EasE EairE EtariE Ea4atirE khas akhir tarikh

kha4atir15 EhE ?h@

?Z@

EhariE Eru(ahE E(urahE

EtauE EliatE

hari ru(ah (urah

tahu lihat1* E(E ?(@ E(akanE Esa(payE E(ala(E (akan sa(pai (ala(1, EnE ?n@ EnakalE EpantayE EikanE nakal pantai ikan1: E[E ?[@ E[iurE E[a[ianE E( [alinE nyiur nyanyian

(enyalin1 EXE ?X@ EXarayE EpaXkatE EpaliXE ngarai pangkat paling20 ErE ?8@ E8ajaE Eka8yaE Epasa8E EkF(a8inE raja karya pasar

ke(arin21 ElE ?l@ Ela(aE EpalsuE EaspalE la(a palsu aspal22 E4E ?4@ E4aktuE E4arnaE Ekala4E E4ala4punE4aktu 4arna kalau

4alaupun23 EyE ?y@ EyakinE EyakniE EsantayE Era(ayE yakin yakni santai

ra(ai

$.0 C8C8 S


20/24

kontras juga digunakan bagi (enentukan tara& &one( supraseg(ental. "ala( ;ahasa

Melayu bunyi supraseg(ental tidak (e(beAakan (akna se!ara siste(atik. alau

bagai(anapun dala( bahasa lain bunyi supraseg(ental dapat (e(beAakan (akna antara

sesuatu ayat. -erdapat e(pat ele(en yang terdapat dala( &one( supraseg(ental iaitu

tekanan nada jeda dan panjangpendek.

-ekanan adalah bunyi supraseg(ental yang dihasilkan bersa(a perkataan atau suku

kata dan bunyi tekanan diberi la(bang ?W@. "ala( ;ahasa Melayu tekanan kuat selalu

berlaku pada suku kata kedua. Misalnya B pokok, sungai, jatuh. +ika digunakan dala(

;ahasa nggeris tekanan akan (e(beAakan (akna perkataan tersebut. Manakala ada

adalah bunyi bergantung pada &rekuensi 6kekerapan7 getaran pita suara. #da beberapa jenis

nada yang (e(punyai kualiti yang berbeAa. Selalunya nada bagi bunyi vokal dan bunyi

bersuara lebih ketara didengari berbanding dengan nada bagi bunyi tak bersuara. "ala(

ele(an Panjangpendek bunyi itu (erupakan si&atnya panjang. "ala( ;ahasa Melayu unsur

ini tidak ada.


21/24

isalnya contoh frasa dalam !ahasa elayu"

#uba lihat frasa basuh kantin $basuhkantin%

&rasa ini boleh mempunyai dua makna yang berlainan apabila diberi unsur jeda pada dua

tempat yang berlainan.

#ontoh" $basuhkan ' tin% ( basuh tin

$basuh ' kantin% ( basuh kantin

Panjang

;unyi itu (e(ang si&atnya panjang. "ala( ;ahasa Melayu unsur ini tidak ada.


22/24

5.0 K/SMP


23/24

8


24/24

b7 8ujukan nternet

4.httpBEE(s.4ikipedia.orgE4ikiEvokal

4.http :>>(s.4ikipedia.orgE4ikiEkonsonan.

httpBEEku(pulansis4aAahguru.blogspot.!o(E2010E12Eb(n310,àrtikulasi`danàrtikulator.ht

(l.

4.httpBEE(s.4ikipedia.orgE4ikiE&onologi`bahasa`(elayu.

httpBEE444.tutor.!o(.(yEstp(E&onologiE%onologi.ht(

httpBEE444.s!ribd.!o(Edo!E:,,3*53:E&one(`seg(ental.

httpBEE444.s!ribd.!o(Edo!E:3:1**$Ealatàrtikulator.

24
http://www.http//ms.wikipedia.org/wiki/vokalhttp://www.http//ms.wikipedia.org/wiki/konsonanhttp://www.http//ms.wikipedia.org/wiki/konsonanhttp://www.http//ms.wikipedia.org/wiki/konsonanhttp://www.http//ms.wikipedia.org/wiki/konsonanhttp://kumpulansiswazahguru.blogspot.com/2010/12/bmn3107_artikulasi_dan_artikulator.htmlhttp://kumpulansiswazahguru.blogspot.com/2010/12/bmn3107_artikulasi_dan_artikulator.htmlhttp://www.http//ms.wikipedia.org/wiki/fonologi_bahasa_melayuhttp://www.http//ms.wikipedia.org/wiki/fonologi_bahasa_melayuhttp://www.tutor.com.my/stpm/fonologi/Fonologi.htmhttp://www.scribd.com/doc/87736538/fonem_segmentalhttp://www.scribd.com/doc/89381664/alat_artikulatorhttp://www.http//ms.wikipedia.org/wiki/vokalhttp://www.http//ms.wikipedia.org/wiki/konsonanhttp://kumpulansiswazahguru.blogspot.com/2010/12/bmn3107_artikulasi_dan_artikulator.htmlhttp://kumpulansiswazahguru.blogspot.com/2010/12/bmn3107_artikulasi_dan_artikulator.htmlhttp://www.http//ms.wikipedia.org/wiki/fonologi_bahasa_melayuhttp://www.tutor.com.my/stpm/fonologi/Fonologi.htmhttp://www.scribd.com/doc/87736538/fonem_segmentalhttp://www.scribd.com/doc/89381664/alat_artikulator

hbml1203 sh.haslin1.pdf

Documents