hmasawnna thar - neitham thar/2018/april/ht-26-04-2018.pdf · offences (pocso) act le juvenile...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/188 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy thlatun (april) 26, 2018 ningani (thursday) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking :27-03-2018 to 28-03-2018 delivery :26-04-2018 (tHU) Time : 9AM -11AM stOCK : 306 GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking: 25th.April to 20th May, 2018 (advance booking) delivery : 26-04-2018 (tHU) Time :9AM- ll stock Stock : 306 CCPur AIR Station ah Ginger Festival report ngaithlak thei CCpur: April 26, 2018, hin All India Radio (AIR) CCPur Station Hmar Pro- gramme-ah Parbung, Pher- zawl District-a 1st State Level Ginger Festival- cum-Business Summit neia um report insuo a ni ding a ni a. Vawizan zan dar 6PM Hmar Programme-ah ngaithlak thei ning a tih. Self-styled godman Asaram damsung intang dinga thiemnaw inchangtir a nih JOdhpur: Rajasthan le hmun tum tuma lakh tel hnungzuitu nei Self-styled godman Asaram Bapu (77) chu 2013 kuma kum tling lo a suollui leiin IPC Sections 376, Protection of Children from Sexual Offences (POCSO) Act le Juvenile Justice (JJ) Act hai besanin damsunga jail intang dinga thiemnaw inchangtir a nih. Asaram a ruol hin inrawlna neia intum midang 2 khawm thiemnaw inchangtir ve an nih. Court rorelna chu Jodhpur Central Jail sunga nei a ni a, Judge Madhu Sudan Sharma, Special Judge for Scheduled Caste and Scheduled Tribe cases in rorelna inrawiin thiem- naw a changna le a hremna ding thu hi a puong a nih. Self-styled godman Asaram le midang 4, Shiva, Shilpi, Sharad le Prakash hai chu November 6, 2013 khan chargesheet khum a Jodhpur Central Jail a khum an nih. Asaram a ruola thiemnaw chang- hai chu Asaram ashram a warden sinthaw Shilpi le Sharad hai an ni a, midang 2 Shiva le Prakash hai chu inrawlna an nei naw leiin thiemchanga insuo an nih. Asaram hin 2002 le 2004 inkara nuhmei suolluina case trail fe lai mek a nei bawk a, hi huna hin a naupa Narayan Sai leh unau nuhmei pahni an suollui nia hril a nih. August 15, 2013 khan Madhya Pradesh a Asaram Bapu a Ashram- ah kum 16 mi le Class XII inchuklai a nu le pa han an \huoi a, chu huna chun Asaram Bapu hin a lo suollui a nih. A nu le pa han report an peklut dungzuiin police han ama le midang 4 hai chu an man nghal a, court-ah vawi tamtak inlang a, a hrepuitu (witness) tamtak inlang dinga ko an ni hnung, kum 5 a tling van- gin thiemnaw inchangtir chau an nih. Suolluia um nuhmeinu sunghai chun Jodhpur Court rorelna-ah an lung a awi tawk thu chanchinbumihai an hril. A tam thei ang tak \hang dingin an inhriettir CCpur: May 2, 2018, 11:00AM a inthawk khin Manipur Press Club, Imphal-ah All Manipur VDF Welfare Association (AMVDFWA) \hangin VDF Gurdian Associa- tion le VDF Welfare Assn. Central Committee meet- ing pawimaw tak a um ding a ni a, VDF personnel hai khawm a tam thei ang tak \hang dingin S. Laltingen Vaiphei, AMVDFWA chun ngena le inhriettirna a siem. JNV Entrance -ah 1015 chau \hang CCpur: Jawahar Navo- daya Vidyalaya (JNV)/ Tuinom, CCPur a kum 2018-19 session-a Class VI inchuk ding thlangsuokna dinga April 21, 2018 nia Block 6 haia Entrance exam neia ding khan candidates 2151 an um a, sienkhawm exam-a khan candidates 1015 chau an \hang a, a tam- lem 1136 an \hang nawh. Tuisuolien khuoah Hmar Martyrs Day hmang ding Jiribam: Hmar Youth Association (HYA) Jiribam Joint Hqrts. huoihawtnain May 16, 2018 khin Tuisuolien khuoah Hmar Martyrs’ Day ursun taka hmang ning a tih. Hi le inzawm hin Martyrs’ Trophy Football Tournament khawm nei dinga in- vitation insuo le sem a nita bakah Hmar Lam (Cultural Dance) Compeitition nei dinga riruong a ni a, lawmman khawm \ha tawk tak siem dinga inbuotsai mek a nih. A nipui ni tak May 16, 2018 in hnam pasal\ha hai sunna hmang ning a ta, zan- tieng hunah Martyrs Trophy final inkhel ning a ta, zan huna khawm program puithu taka hmang tum a ni a, chu taka ding chun Hmar hlasakthiem hai fiel an nih tiin Eden H. Penna, Secretary, Info. & Publicity, HYA Jiribam JHQ chun inhriettirna a siem. Martyrs Day programme hmang ding le inzawm hin Jiribam HYA JHQ huop sungah hi programme le intuok thei dingin tukhawma programme dang lo siem lo hram dingin Secy. Inf. & Publicity, HYA Jiribam JHQ chun ngenna a siem. Thanksgiving Day an hmang CCpur: Churachandpur Govt. College a Evangelical Union chun zani zantieng 1:00PM-2:30PM inkar sung khan CCPur College Seminar Hall-ah Thanks- giving Day an hmang. Hun hmangna Thang- goulal Khongsai, Secretary in an rawi a, Florence Vah- boithem Haokip, Prayer Secretary in \awng\ainain hun a hawng a, Lunkim, Staff Worker, UESI Ma- nipur chun 6th Semester student hai ta dinga \awng\ aipekna hun a hmang a, Ricky Vanllalawm Guite, Principal, CCPur Govt. College khawmin thuhrilna hun a hmang bakah student hai khawmin thuhrilna hun an hmang. Zanita hun hmangnaa hin Evangelical Union member mi 89 an \hang a, 6th Semester inchuk mek EU member exam pe ding pasal 10 le nuhmei 17, an rengin mi 27 an um. Imphal khawpui sungah e-Rickshaw hmang Chief Minister-in a rawt Diesel Auto aiin e-Rickshaw hmang \halem a tih: CM imphal: Khawvel a changkang ang peia khawpui sung changkang ve a \ul laia Imphal khawpui Traf- fic le Parking buoina zuol deu deu sawkzangkhaina dingin Chief Min- ister Mr N. Biren Singh chun Bazar sungah po be Diesel k Auto hai aiin e-Rickshaw hmang a rawt. Hi thu hi zani ta kum hni sung vawi khat khawm meeting nei ta lo hrim hrim, Traffic Regulation and Parking Committee (Imphal East and West District) in Imphawl phairuoma traffic mumal taka nei a ni thei dan ding lampui an ngaitu- ona meeting, Cabinet Hall, CM Secretariat-a a hril a nih. “Khawpui sung mihriem pung hrat ang huin hmun le hmang an \hang thei tah si naw leiin motor hai khawm a neka chin lem le chang- kang lem, meikhu \halo phu suok lo le risie lo hmang dan ngaituoin, Imphal khawpui sungah chu Disel Auto aiin e-Rickshaw hmang lem ah inla \hang a tih” tiin Chief Minister Mr N. Biren Singh chun a hril. Imphal khawpui abikin ba- zar areas hai traffic a mumal naw leia accident a pung hrat zie le hmatieng peia ding khawmin har- satna lientak a la tlung thei danhai a hril a. Tuta inthawka motor inlawn vel le chawlna ding hmun (Parking Space) fel taka lo siem naw chun kum sawtnawte hnungah chingfel theilo traffic problem ei tuok el thei a nih tiin CM chun Committee memberhai a hril. Sawrkar department hran hran hi Committee a palai hung tirhai khawmin an ngaidan an hril tawl a. Abikin traffic intar leia Imphal khawpui sung nundan a chawkbuoi zie uor takin an hril seng a. Khawi- rambam Bazar (Ima Keithel) lai tak taka traffic rik taluo le fel naw de- partment tinin an hril. Meeting chun traffic harsatna sukiengna ding chun hmun pakhat lien tawk tak motor parkingna ding khawpui kawl laia siem a pawimaw thu an hril a. Khawlai hmun tam am a remchang ding ti ruok chu partic- ular taka hril thei an um nawh. Chief Minister chun depart- ment tinhai ngaidanhai chu a ngaithlak a. Abikin Traffic Depart- ment le imphal Municipal Council thawktu le hotuhai chu dan le dun- hai fet taka zui seng dingin a hril a. Khawirambam bazar laia mipui kea inlawn tamna lai le Diesel Auto tamna tak laia harsatna phuhrukna dingin e-Ricshaw hmang ta dingin a rawt a. “Baterry-a tlan e-Rickshaw hai hi Disel Auto hai aiin hmang inla, traffic intar taluo a sukkieng bakah boruok thalo meikhu air pollution le noise pollution chenin a sukt- lawm pha sawt ding a nih” tiin, department hotuhai chu hi thil hi thaw a ni thei dan ding lampui lo dap tawl dingin an fui bawk. Chief Minister chun e-Rick- shaw hmang dan ding bakah, Imphal khawpui sunga emergen- cy um changa motor ‘emerency lane’ a tlan theina ding lampui bik khawm ngaituo dingin a hril bawk a. Motor parking thuah, khawpui sung nih tah loa Parking Lot siem dan ding khawm ngaituo dingin a tih bawk. Transport Commissioner Mr M. Lakshmikumar Singh khawmin Imphawl khawpui sunga traffic le parking thua harsatnahai power- point prresentation a pek a, en tlang a nih. Chief Minister chun hotuhai hmu dingin Traffic Awareness and Road Safety ti film an entir tawl bawk. Hriet tah angin, Traffic Regu- lation and Parking Committee (TRPC) hi department tum tuma mi kei khawma Traffick Regula- tion and Parking System ah plan- ning, enforcement le implementa- tion kawnga hmalatu a nih. Meeting-a hin Mayor of Imphal Municipal Corporation Mr. L. Lokeshwar, ADGP Prisons Mr. P. Doungel, DC/Imphal West Mr. Ningthoujam Geoffrey, DC/ Imphal East Ms. Th. Chitra Devi, SP/Traffic Police Ms. Khoisnam Sarma Devi, Director of Transport Mr.Arthur Worchuiyo, Director MAHUD Mr. Gitkumar Nepram, Chief Engineer PWD Mr. Kh. Temba le mi dang dagn an \hang. (DIPR) SCERT thilthaw chu Quality Education a nih: Dr M Meenakumari Rethei leia mani inthat; a pasal a damsuok imphal: Zani zing- kar dar 2:00 AM vel khan Leimapokpam Imocha @ Ingocha le a nuhmei Sa- rangthem Ningol Leima- pokpam Ongbi Sundari @ Abem of Wangkhei Ningth- em Pukhri Mapal Makha Leikai hai chu mani inthat tumin ‘caustic soda’ an fak hnungin khawmuol hre lova hmu an nih. An pahni hin inrang taka JNIMS hospital panpui an ni a, an ngirhmun a derthawng zuol pei leiin Sundari chu Ad- vance Hospital a refer a ni a, a pasal Imocha chu RIMS a refer a nih. Sundari chu chawhnung dar 12:30 PM vel khan a thi a, a pasal Imocha khawm na takin a na leiin enkawlmek a nih. Imocha hi Labour sin- thaw le Wangkhei Ningth- em Pukhri Mapal Makha Leikai mi a ni a, a chengna In \hangin a thilnei po po a nuhmei Sundari hrilsel naw enkawlna dingin an zawr vawng hnungin a tarpuhai In-ah an khawsa a. An nupa hin nau kum 6 mi an nei a, t<r an fak huna ‘suicide note’ an maksan a chun, retheina leia an naupa hmakhuo ding an ngaituo thei naw beidawnga hieng thil hi an thaw a ni thu an ziek. Works minister Th. Bishwajit in hrilfiena a siem imphal: Congress Par- ty in Manipur Public Ser- vice Commission (MPSC) Office repair-na dinga sum Rs. 3 crore sanc- tioned-a um chu indiklo taka hmang a nih tia in- tumna a siem le inzawmin zanikhan Works Minister Th. Bishwajit Singh in hrilfiena a siem. Congress Party intum- na hi thudiklo a ni a, sum indiklo taka hmangna a um nawh tiin Th. Bishwajit chun a hril. Congress Par- ty chu power a phing\am, an nuom nuom hril hlak le Democracy inhnelnaa hmang hlak tu an nih tiin Th. Bishwajit Singh chun a hril. Parliament khawm rorel thei lova siemtu an nih tiin an tum bawk. 7th pay phutna a sit-in-protest sunzawm imphal: Manipur sawrkar hnuoia depart- ments tum tuma thawktu han states danghai anga 7th pay la ve dinga ph<tna a \ hungbuma nuorna an nei chu zani khan sunzawm nawk a nih. Nuorna hi AMTUC le AMGEO paw- lin an huoihawt a ni a, So- cial Welfare Department, CADA, Town Planning le Manipur State Social Wel- fare Board thawktuhai chu A.T. Line (2nd MR Gate), Imphal hmunah 7th Pay Commission implement dinga an ph<tna thu tum tum placard a chawiin an \hungbum a, thawktuhai hin an sin chawlsana nuo- rna an nei a nih. 7th pay hi Northeast state 3, Assam, Tripura le Meghalaya le state tum tuma thawktu han an lak tah a nih. THANGKO: pu b. Jangzapau (bJ paua) (72) h/o Lalringkim of Muovaiphei, CCPur chu Accident leiin zanikhan a thi a, April 26, 2018 hin Muolvaiphei thlanmuolah a ruong vuiliem ning a tih. Pu BJ Paua hi Nk. Cee- bie Buhril pa a nih. World Malaria Day an hmang CCpur: Khawvel pum- puiah World Malaria Day hmang a ni ang bawkin April 25, 2018 khan Dis- trict Malaria Office, CC- Pur khawmin World Ma- laria Day an hmang. Churachandpur le Pher- zawl District haiah kum 1995 khan Malaria in- vawi 1095 an um a, hi lai hin Malaria PF 698 an um. Kum 1999 khan Malaria invawi 581 an um a, hi lai hin Malaria PF 463 an um a, kum 2004 khan Malaria invawi 148 an um a, hi laia 99 chu PF an nih. Kum 2009 in Malaria invawi 205 an um a, hi laia 173 chu PF an nih. Kum 2014 in Malaria invawi 57 hmu an ni a, hi laia 42 chu PF an ni a, kum 2017 sung khan Malaria invawi 57 hmu anni a, hi laia 13 PF an nih. Tukum fe mek sung hin Malaria invawi 2 hmu an nita a, sienkhawm Malaria PF chu hmu a la ni nawh. District Malaria Office chun kum 2020 chenah hieng district pahni haiah Malaria natna sukbo tumin hma a lak mek a, World Malaria 2018 thupui khawm “READY TO BEAT MA- LARIA” ti a nih. Department chun CC- Pur le Pherzawl District pumpuiah PHC/CHC 12 hai kum 2019 chenah cat- egory 2 a inthawk category 1 a hlangkai tumin hma a lak a, kum 2020 chenah chun mi 1000 umnaah Ma- laria case pakhat khawm um loa sukbo tuma hma lak a nih. Ni 3 sung aw ding District Level Training \an CCpur: April 25, 2018 khan ZEO hnuoia school tum tuma SMDC member hai ta dingin YPA GHQ Hall, Hiangtam Lamka-ah Community Mobilization of SSA-RTE CCPur hnu- oiah ni 3 sung aw ding Dis- trict Level Training hawng le \an a nih. Training hi Pu Lal- ramsang Infimate, MCS, Addl. DC, CCPur in khuol- liena \hangin a hawng a, T. Kammuanlal Simte, CEO/ ADCC Guest of honour le Chingkhei Singh, ZEO/ DPO, SSA-RTE, CCpur functional president in a \hang. Training hi April 27, 2018 chen aw ding a ni a, training sung hin ZEO hnuoia school tina inthawk SMDC members 5 pei an \hang. Pu Lalramsang Infimate in thu a hrilnaah, Right to eduction dungzuiin kum 40 hnuoitieng han education an dang ngei ding ti a ni a, CCPur le Pherzawl district sunga chenghai Kristien deu vawng ei ni leiin tuta training a \hang hai khaw- min Kristien nina chawi- sangna dinga ram kilkhawr taka cheng hai khawmin education an hmu ngei thei- na dinga titakna neia hma la dingin an fui a, Education hi hi sumdawngnaa hmang ding a ni nawh tiin a hril bawk. Ni 3 training sunga an thil inchuk hai naupang inchuktirna kawnga \ang- kai le hlawk taka hmang tum seng dingin a fiel bawk. Pu T. Kammuanlal Simte chun, school-a in- chuktirtu hai pawimawna lien zie hrilin, inchuktirtu hai mawphurna a lien a, an nundak le khawsak dan chen naupang han an en- tawn hlak a ni thu hrilin School Managing Commit- tee khawmin Headmaster hai an enkai an mawphurna a nih tiin a hril a, headmas- ter hai khawmin sawl a lo um deu khawmin school \hatna dingin teacher atten- dance \ha taka la le school an enkawl a \ul thu a hril. Hmun 3-a Dairy farming a dingin Rs. 9 crore pek a ni tah: Shyamkumar imphal: Forest and Environment Minister Pu Thounaojam Shyamkumar chun hmun pathum, Andro, Sekmai le Leimaram haia ‘dairy farming’ thawna din- ga Schedule Caste fund Rs. 9 crore central sawrkarin a peksuok tah tiin a hril. Pu Shyamkumar hin a biel An- dro A/C huom sung Andro Khunou hmuna Torongthel Community Hall hawngna a khuolien ni puma thu a hrilna a thupuong hi a nei a nih. Schedule Caste sub plan fethlengin Andro A/C a ‘piggery farming’ thawna ding concerned Ministry-ah Pu Shyamkumar hin hnina a pek a nih. Pu Shyamkumar chun education sector a hma- sawnna tlung mek thu khawm a hrillang a, Andro High School sukhmasawn- na dingin central sawrkar bawkin Rs. 4.75 crore a peksuok tah tiin a hril. An- dro A/C sunga model resi- dential school bawlna din- gin central sawrkarin Rs. 25 crore a approved tah a, hi hmalakna hi education sector hmasawnna dinga thaw a nih tiin Pu Shyam- kumar chun a hril bawk. Pu Shyamkumar chun a biel sunga central proj- ects tum tum implement imphal: Directorate of SCERT Dr M. Meenaku- mari Singh chun, SCERT chun Directorate of School Education, SSA, RMSA, ADCs le Board of Second- ary Education of Manipur hai kuomah quality educa- tion a um theina dingin aca- demic resrouces hran hran peiin a \hangpui hlak a, a thilthaw chu ‘quality edu- cation’ pek niin a hril. DIPR buoitsai press conference-a a hril dan chun, SCERT-in academ- ic support a pek dan chu training and orientation programmes, teacher le stu- dent hai ta dinga teaching- learning materials/modules pek dam, school education- a dinga action research le research studies hai con- duct dam a nih tiin a hril. Chu bakah SCERT chun, Manipur-a DIET pak- uo hai \ha taka an function theina dingin a \hangpui bawk a. Abikin Diploma in Elementary Education, pre- service two years program ah a \hangpui bik niin a hril. SCERT le DIET facul- try han kawng dang dangah an \hangpui bakah, State Academic Authority chu RTE Act hnuoiah, Elemen- tary Stage chenah, Curricu- lum/Syllabus le Evaluation Procedure siem dingin thu- neina a peksuok bawk niin a hril. Kum 20 neka tam chu SCERT hin teacher educa- tion kawngah, long-term le short-term le pre-service hai training course hran hran a lo pek tah hlak niin a hril a. SCERT chun, RTE Act, 2009 hnuoiah, NCTE Regu- lation 2014 le National >>sunzawmna phek 2-ah mekhai kimchang takin a hrillang a, Nungkot, Andro hmuna construction thaw mek hi central funding-na hnuoia Rs. 13 crore senga zo dinga ti a ni a, chu ang bawkin, hi lai biela tour- ism sukhmasawnan dingin central in ‘Andro Santhei Natural Park’ dawmsangna a hmang ding Rs. 7 crore peksuok a remti bawk a nih tiin a hril. Ramhnuoi sukr>m peia um chu a ngaimaw thu Pu Shyamkumar in Forest Minister a nina angin a hril. Andro A/C sunga hin >>sunzawmna phek 4-ah

Upload: others

Post on 23-May-2020

18 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/April/HT-26-04-2018.pdf · Offences (POCSO) Act le Juvenile Justice (JJ) Act hai besanin damsunga jail intang dinga thiemnaw inchangtir a nih. Asaram

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/188 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

thlatun (april) 26, 2018 ningani (thursday)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

GAS NEWSVANGSEI INDANEK. SalbungBooking :27-03-2018 to 28-03-2018delivery :26-04-2018 (tHU) Time : 9AM -11AMstOCK : 306

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : 25th.April to 20th May, 2018 (advance booking) delivery : 26-04-2018 (tHU) Time :9AM-tillstockStock : 306

CCPur AIR Station ah Ginger Festival

report ngaithlak theiCCpur: April 26, 2018, hin All India Radio (AIR) CCPur Station Hmar Pro-gramme-ah Parbung, Pher-zawl District-a 1st State Level Ginger Festival-cum-Business Summit neia um report insuo a ni ding a ni a. Vawizan zan dar 6PM Hmar Programme-ah ngaithlak thei ning a tih.

Self-styled godman Asaram damsung intang dinga thiemnaw inchangtir a nih

JOdhpur: Rajasthan le hmun tum tuma lakh tel hnungzuitu nei Self-styled godman Asaram Bapu (77) chu 2013 kuma kum tling lo a suollui leiin IPC Sections 376, Protection of Children from Sexual Offences (POCSO) Act le Juvenile Justice (JJ) Act hai besanin damsunga jail intang dinga thiemnaw inchangtir a nih. Asaram a ruol hin inrawlna neia intum midang 2 khawm thiemnaw inchangtir ve an nih. Court rorelna chu Jodhpur Central Jail sunga

nei a ni a, Judge Madhu Sudan Sharma, Special Judge for Scheduled Caste and Scheduled Tribe cases in rorelna inrawiin thiem-naw a changna le a hremna ding thu hi a puong a nih. Self-styled godman Asaram le midang 4, Shiva, Shilpi, Sharad le Prakash hai chu November 6, 2013 khan chargesheet khum a Jodhpur Central Jail a khum an nih. Asaram a ruola thiemnaw chang-hai chu Asaram ashram a warden sinthaw Shilpi le Sharad hai an ni a, midang

2 Shiva le Prakash hai chu inrawlna an nei naw leiin thiemchanga insuo an nih. Asaram hin 2002 le 2004 inkara nuhmei suolluina case trail fe lai mek a nei bawk a, hi huna hin a naupa Narayan Sai leh unau nuhmei pahni an suollui nia hril a nih. August 15, 2013 khan Madhya Pradesh a Asaram Bapu a Ashram-ah kum 16 mi le Class XII inchuklai a nu le pa han an \huoi a, chu huna chun Asaram Bapu hin a lo suollui a nih. A nu le pa han report an peklut dungzuiin police han ama le midang 4 hai chu an man nghal a, court-ah vawi tamtak inlang a, a hrepuitu (witness) tamtak inlang dinga ko an ni hnung, kum 5 a tling van-gin thiemnaw inchangtir chau an nih. Suolluia um nuhmeinu sunghai chun Jodhpur Court rorelna-ah an lung a awi tawk thu chanchinbumihai an hril.

A tam thei ang tak \hang dingin an inhriettir

CCpur: May 2, 2018, 11:00AM a inthawk khin Manipur Press Club, Imphal-ah All Manipur VDF Welfare Association (AMVDFWA) \hangin VDF Gurdian Associa-tion le VDF Welfare Assn. Central Committee meet-ing pawimaw tak a um ding a ni a, VDF personnel hai khawm a tam thei ang tak \hang dingin S. Laltingen Vaiphei, AMVDFWA chun ngena le inhriettirna a siem.

JNV Entrance -ah 1015 chau \hang

CCpur: Jawahar Navo-daya Vidyalaya (JNV)/Tuinom, CCPur a kum 2018-19 session-a Class VI inchuk ding thlangsuokna dinga April 21, 2018 nia Block 6 haia Entrance exam neia ding khan candidates 2151 an um a, sienkhawm exam-a khan candidates 1015 chau an \hang a, a tam-lem 1136 an \hang nawh.

Tuisuolien khuoah Hmar Martyrs Day hmang dingJiribam: Hmar Youth Association (HYA) Jiribam Joint Hqrts. huoihawtnain May 16, 2018 khin Tuisuolien khuoah Hmar Martyrs’ Day ursun taka hmang ning a tih. Hi le inzawm hin Martyrs’ Trophy Football Tournament khawm nei dinga in-vitation insuo le sem a nita bakah Hmar Lam (Cultural Dance) Compeitition nei dinga riruong a ni a, lawmman khawm \ha tawk tak siem dinga inbuotsai mek a nih. A nipui ni tak May 16, 2018 in hnam pasal\ha hai sunna hmang ning a ta, zan-

tieng hunah Martyrs Trophy final inkhel ning a ta, zan huna khawm program puithu taka hmang tum a ni a, chu taka ding chun Hmar hlasakthiem hai fiel an nih tiin Eden H. Penna, Secretary, Info. & Publicity, HYA Jiribam JHQ chun inhriettirna a siem. Martyrs Day programme hmang ding le inzawm hin Jiribam HYA JHQ huop sungah hi programme le intuok thei dingin tukhawma programme dang lo siem lo hram dingin Secy. Inf. & Publicity, HYA Jiribam JHQ chun ngenna a siem.

Thanksgiving Day an hmangCCpur: Churachandpur Govt. College a Evangelical Union chun zani zantieng 1:00PM-2:30PM inkar sung khan CCPur College Seminar Hall-ah Thanks-giving Day an hmang. Hun hmangna Thang-goulal Khongsai, Secretary in an rawi a, Florence Vah-boithem Haokip, Prayer Secretary in \awng\ainain hun a hawng a, Lunkim, Staff Worker, UESI Ma-nipur chun 6th Semester

student hai ta dinga \awng\aipekna hun a hmang a, Ricky Vanllalawm Guite, Principal, CCPur Govt. College khawmin thuhrilna hun a hmang bakah student hai khawmin thuhrilna hun an hmang. Zanita hun hmangnaa hin Evangelical Union member mi 89 an \hang a, 6th Semester inchuk mek EU member exam pe ding pasal 10 le nuhmei 17, an rengin mi 27 an um.

Imphal khawpui sungah e-Rickshaw hmang Chief Minister-in a rawt

Diesel Auto aiin e-Rickshaw hmang \halem a tih: CMimphal: Khawvel a changkang ang peia khawpui sung changkang ve a \ul laia Imphal khawpui Traf-fic le Parking buoina zuol deu deu sawkzangkhaina dingin Chief Min-ister Mr N. Biren Singh chun Bazar sungah po be Diesel k Auto hai aiin e-Rickshaw hmang a rawt. Hi thu hi zani ta kum hni sung vawi khat khawm meeting nei ta lo hrim hrim, Traffic Regulation and Parking Committee (Imphal East and West District) in Imphawl phairuoma traffic mumal taka nei a ni thei dan ding lampui an ngaitu-ona meeting, Cabinet Hall, CM Secretariat-a a hril a nih. “Khawpui sung mihriem pung hrat ang huin hmun le hmang an \hang thei tah si naw leiin motor hai khawm a neka chin lem le chang-kang lem, meikhu \halo phu suok lo le risie lo hmang dan ngaituoin, Imphal khawpui sungah chu Disel Auto aiin e-Rickshaw hmang lem ah inla \hang a tih” tiin Chief Minister Mr N. Biren Singh chun a hril. Imphal khawpui abikin ba-zar areas hai traffic a mumal naw leia accident a pung hrat zie le hmatieng peia ding khawmin har-satna lientak a la tlung thei danhai a hril a. Tuta inthawka motor inlawn vel le chawlna ding hmun (Parking Space) fel taka lo siem naw chun

kum sawtnawte hnungah chingfel theilo traffic problem ei tuok el thei a nih tiin CM chun Committee memberhai a hril. Sawrkar department hran hran hi Committee a palai hung tirhai khawmin an ngaidan an hril tawl a. Abikin traffic intar leia Imphal khawpui sung nundan a chawkbuoi zie uor takin an hril seng a. Khawi-rambam Bazar (Ima Keithel) lai tak taka traffic rik taluo le fel naw de-partment tinin an hril. Meeting chun traffic harsatna sukiengna ding chun hmun pakhat lien tawk tak motor parkingna ding khawpui kawl laia siem a pawimaw thu an hril a. Khawlai hmun tam am a remchang ding ti ruok chu partic-ular taka hril thei an um nawh. Chief Minister chun depart-ment tinhai ngaidanhai chu a

ngaithlak a. Abikin Traffic Depart-ment le imphal Municipal Council thawktu le hotuhai chu dan le dun-hai fet taka zui seng dingin a hril a. Khawirambam bazar laia mipui kea inlawn tamna lai le Diesel Auto tamna tak laia harsatna phuhrukna dingin e-Ricshaw hmang ta dingin a rawt a. “Baterry-a tlan e-Rickshaw hai hi Disel Auto hai aiin hmang inla, traffic intar taluo a sukkieng bakah boruok thalo meikhu air pollution le noise pollution chenin a sukt-lawm pha sawt ding a nih” tiin, department hotuhai chu hi thil hi thaw a ni thei dan ding lampui lo dap tawl dingin an fui bawk. Chief Minister chun e-Rick-shaw hmang dan ding bakah, Imphal khawpui sunga emergen-cy um changa motor ‘emerency

lane’ a tlan theina ding lampui bik khawm ngaituo dingin a hril bawk a. Motor parking thuah, khawpui sung nih tah loa Parking Lot siem dan ding khawm ngaituo dingin a tih bawk. Transport Commissioner Mr M. Lakshmikumar Singh khawmin Imphawl khawpui sunga traffic le parking thua harsatnahai power-point prresentation a pek a, en tlang a nih. Chief Minister chun hotuhai hmu dingin Traffic Awareness and Road Safety ti film an entir tawl bawk. Hriet tah angin, Traffic Regu-lation and Parking Committee (TRPC) hi department tum tuma mi kei khawma Traffick Regula-tion and Parking System ah plan-ning, enforcement le implementa-tion kawnga hmalatu a nih. Meeting-a hin Mayor of Imphal Municipal Corporation Mr. L. Lokeshwar, ADGP Prisons Mr. P. Doungel, DC/Imphal West Mr. Ningthoujam Geoffrey, DC/Imphal East Ms. Th. Chitra Devi, SP/Traffic Police Ms. Khoisnam Sarma Devi, Director of Transport Mr.Arthur Worchuiyo, Director MAHUD Mr. Gitkumar Nepram, Chief Engineer PWD Mr. Kh. Temba le mi dang dagn an \hang. (DIPR)

ScERT thilthaw chu Quality Education a nih: Dr M Meenakumari

Rethei leia mani inthat; a pasal a damsuok

imphal: Zani zing-kar dar 2:00 AM vel khan Leimapokpam Imocha @ Ingocha le a nuhmei Sa-rangthem Ningol Leima-pokpam Ongbi Sundari @ Abem of Wangkhei Ningth-em Pukhri Mapal Makha Leikai hai chu mani inthat tumin ‘caustic soda’ an fak hnungin khawmuol hre lova hmu an nih. An pahni hin inrang taka JNIMS hospital panpui an ni a, an ngirhmun a derthawng zuol pei leiin Sundari chu Ad-vance Hospital a refer a ni a, a pasal Imocha chu RIMS a refer a nih. Sundari chu chawhnung dar 12:30

PM vel khan a thi a, a pasal Imocha khawm na takin a na leiin enkawlmek a nih. Imocha hi Labour sin-thaw le Wangkhei Ningth-em Pukhri Mapal Makha Leikai mi a ni a, a chengna In \hangin a thilnei po po a nuhmei Sundari hrilsel naw enkawlna dingin an zawr vawng hnungin a tarpuhai In-ah an khawsa a. An nupa hin nau kum 6 mi an nei a, t<r an fak huna ‘suicide note’ an maksan a chun, retheina leia an naupa hmakhuo ding an ngaituo thei naw beidawnga hieng thil hi an thaw a ni thu an ziek.

Works minister Th. Bishwajit in hrilfiena a siemimphal: Congress Par-ty in Manipur Public Ser-vice Commission (MPSC) Office repair-na dinga sum Rs. 3 crore sanc-tioned-a um chu indiklo taka hmang a nih tia in-tumna a siem le inzawmin zanikhan Works Minister Th. Bishwajit Singh in hrilfiena a siem. Congress Party intum-na hi thudiklo a ni a, sum indiklo taka hmangna a um

nawh tiin Th. Bishwajit chun a hril. Congress Par-ty chu power a phing\am, an nuom nuom hril hlak le Democracy inhnelnaa

hmang hlak tu an nih tiin Th. Bishwajit Singh chun a hril. Parliament khawm rorel thei lova siemtu an nih tiin an tum bawk.

7th pay phutna a sit-in-protest sunzawmimphal: Manipur sawrkar hnuoia depart-ments tum tuma thawktu han states danghai anga 7th pay la ve dinga ph<tna a \hungbuma nuorna an nei chu zani khan sunzawm nawk a nih. Nuorna hi AMTUC le AMGEO paw-lin an huoihawt a ni a, So-cial Welfare Department, CADA, Town Planning le Manipur State Social Wel-

fare Board thawktuhai chu A.T. Line (2nd MR Gate), Imphal hmunah 7th Pay Commission implement dinga an ph<tna thu tum tum placard a chawiin an \hungbum a, thawktuhai hin an sin chawlsana nuo-rna an nei a nih. 7th pay hi Northeast state 3, Assam, Tripura le Meghalaya le state tum tuma thawktu han an lak tah a nih.

ThAngko:pu b. Jangzapau (bJ paua) (72) h/o Lalringkim of Muovaiphei, CCPur chu Accident leiin zanikhan a thi a, April 26, 2018 hin Muolvaiphei thlanmuolah a ruong vuiliem ning a tih. Pu BJ Paua hi Nk. Cee-bie Buhril pa a nih.

World Malaria Day an hmang

CCpur: Khawvel pum-puiah World Malaria Day hmang a ni ang bawkin April 25, 2018 khan Dis-trict Malaria Office, CC-Pur khawmin World Ma-laria Day an hmang. Churachandpur le Pher-zawl District haiah kum 1995 khan Malaria in-vawi 1095 an um a, hi lai hin Malaria PF 698 an um. Kum 1999 khan Malaria invawi 581 an um a, hi lai hin Malaria PF 463 an um a, kum 2004 khan Malaria invawi 148 an um a, hi laia 99 chu PF an nih. Kum 2009 in Malaria invawi 205 an um a, hi laia 173 chu PF an nih. Kum 2014 in Malaria invawi 57 hmu an ni a, hi laia 42 chu PF an ni a, kum 2017 sung khan Malaria invawi

57 hmu anni a, hi laia 13 PF an nih. Tukum fe mek sung hin Malaria invawi 2 hmu an nita a, sienkhawm Malaria PF chu hmu a la ni nawh. District Malaria Office chun kum 2020 chenah hieng district pahni haiah Malaria natna sukbo tumin hma a lak mek a, World Malaria 2018 thupui khawm “READY TO BEAT MA-LARIA” ti a nih. Department chun CC-Pur le Pherzawl District pumpuiah PHC/CHC 12 hai kum 2019 chenah cat-egory 2 a inthawk category 1 a hlangkai tumin hma a lak a, kum 2020 chenah chun mi 1000 umnaah Ma-laria case pakhat khawm um loa sukbo tuma hma lak a nih.

ni 3 sung aw ding District Level Training \anCCpur: April 25, 2018 khan ZEO hnuoia school tum tuma SMDC member hai ta dingin YPA GHQ Hall, Hiangtam Lamka-ah Community Mobilization of SSA-RTE CCPur hnu-oiah ni 3 sung aw ding Dis-trict Level Training hawng le \an a nih. Training hi Pu Lal-ramsang Infimate, MCS, Addl. DC, CCPur in khuol-liena \hangin a hawng a, T. Kammuanlal Simte, CEO/ADCC Guest of honour le Chingkhei Singh, ZEO/DPO, SSA-RTE, CCpur functional president in a \hang. Training hi April 27, 2018 chen aw ding a ni

a, training sung hin ZEO hnuoia school tina inthawk SMDC members 5 pei an \hang. Pu Lalramsang Infimate in thu a hrilnaah, Right to eduction dungzuiin kum 40 hnuoitieng han education an dang ngei ding ti a ni a, CCPur le Pherzawl district sunga chenghai Kristien

deu vawng ei ni leiin tuta training a \hang hai khaw-min Kristien nina chawi-sangna dinga ram kilkhawr taka cheng hai khawmin education an hmu ngei thei-na dinga titakna neia hma la dingin an fui a, Education hi hi sumdawngnaa hmang ding a ni nawh tiin a hril bawk. Ni 3 training sunga

an thil inchuk hai naupang inchuktirna kawnga \ang-kai le hlawk taka hmang tum seng dingin a fiel bawk. Pu T. Kammuanlal Simte chun, school-a in-chuktirtu hai pawimawna lien zie hrilin, inchuktirtu hai mawphurna a lien a, an nundak le khawsak dan chen naupang han an en-tawn hlak a ni thu hrilin School Managing Commit-tee khawmin Headmaster hai an enkai an mawphurna a nih tiin a hril a, headmas-ter hai khawmin sawl a lo um deu khawmin school \hatna dingin teacher atten-dance \ha taka la le school an enkawl a \ul thu a hril.

hmun 3-a Dairy farming a dingin Rs. 9 crore pek a ni tah: Shyamkumar

imphal: Forest and Environment Minister Pu Thounaojam Shyamkumar chun hmun pathum, Andro, Sekmai le Leimaram haia ‘dairy farming’ thawna din-ga Schedule Caste fund Rs. 9 crore central sawrkarin a peksuok tah tiin a hril. Pu Shyamkumar hin a biel An-dro A/C huom sung Andro Khunou hmuna Torongthel Community Hall hawngna a khuolien ni puma thu a hrilna a thupuong hi a nei a nih. Schedule Caste sub plan fethlengin Andro A/C a ‘piggery farming’ thawna ding concerned Ministry-ah Pu Shyamkumar hin hnina

a pek a nih. Pu Shyamkumar chun education sector a hma-sawnna tlung mek thu khawm a hrillang a, Andro High School sukhmasawn-na dingin central sawrkar bawkin Rs. 4.75 crore a peksuok tah tiin a hril. An-dro A/C sunga model resi-dential school bawlna din-gin central sawrkarin Rs. 25 crore a approved tah a, hi hmalakna hi education sector hmasawnna dinga thaw a nih tiin Pu Shyam-kumar chun a hril bawk. Pu Shyamkumar chun a biel sunga central proj-ects tum tum implement

imphal: Directorate of SCERT Dr M. Meenaku-mari Singh chun, SCERT chun Directorate of School Education, SSA, RMSA, ADCs le Board of Second-ary Education of Manipur hai kuomah quality educa-tion a um theina dingin aca-demic resrouces hran hran peiin a \hangpui hlak a, a thilthaw chu ‘quality edu-cation’ pek niin a hril. DIPR buoitsai press conference-a a hril dan chun, SCERT-in academ-ic support a pek dan chu training and orientation programmes, teacher le stu-dent hai ta dinga teaching-learning materials/modules

pek dam, school education-a dinga action research le research studies hai con-duct dam a nih tiin a hril. Chu bakah SCERT chun, Manipur-a DIET pak-uo hai \ha taka an function theina dingin a \hangpui bawk a. Abikin Diploma in Elementary Education, pre-service two years program

ah a \hangpui bik niin a hril. SCERT le DIET facul-try han kawng dang dangah an \hangpui bakah, State Academic Authority chu RTE Act hnuoiah, Elemen-tary Stage chenah, Curricu-lum/Syllabus le Evaluation Procedure siem dingin thu-neina a peksuok bawk niin a hril. Kum 20 neka tam chu SCERT hin teacher educa-tion kawngah, long-term le short-term le pre-service hai training course hran hran a lo pek tah hlak niin a hril a. SCERT chun, RTE Act, 2009 hnuoiah, NCTE Regu-lation 2014 le National >>sunzawmna phek 2-ah

mekhai kimchang takin a hrillang a, Nungkot, Andro hmuna construction thaw mek hi central funding-na hnuoia Rs. 13 crore senga zo dinga ti a ni a, chu ang bawkin, hi lai biela tour-ism sukhmasawnan dingin central in ‘Andro Santhei Natural Park’ dawmsangna a hmang ding Rs. 7 crore peksuok a remti bawk a nih tiin a hril. Ramhnuoi sukr>m peia um chu a ngaimaw thu Pu Shyamkumar in Forest Minister a nina angin a hril. Andro A/C sunga hin >>sunzawmna phek 4-ah

Page 2: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/April/HT-26-04-2018.pdf · Offences (POCSO) Act le Juvenile Justice (JJ) Act hai besanin damsunga jail intang dinga thiemnaw inchangtir a nih. Asaram

Hmasawnna Thar2thlatun (april) 26, 2018 ningani (thursday) artiClE/hEalth & EmplOymEnt nEWs

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute: Co-Editorlalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

Editorial

VAWISUN THUPUIChuongchun Krista palai kan na, Pathienin keini hmangin a ngen cheu a nih, “Pathien leh hung inrem ro,” tîn, Krista aiin kan ngen cheu a nih. Amaa chun Pathien felna ei hung ni theina dingin suol hrimhrim hre lo chu Pathienin eini leiin suolah a siem ta si a. - 2 Korinth 5:20-21

Thuthang le thuvuongva indiklo

Thu inthang vel, an dik le an dik naw hrietchieng chie lo le a fiena um lo hai hi “Thuthang” annawleh “Thuvuongva” ei ti hlak. Thu chieng lo le a fiena um lo a ni leiin mi a suk chiaiin a sukbuoi pha hle hlak. Ei hriet seng angin November 16, 2013 khan Machi vang ding thu a hung inthang a, Machi nghei chu ei inlau seng a, ni khat thil thuin Machi tam tawk tak ei inchawk sup sup tawl a ni kha! Hi thuvuongnva or thuthang indiklo lei hin ni khat thil thuah India ram state hran hran haiah Machi leiin buoina a tlung a nih. India hmarsak biel mipui lem chu a mi sukbuoi zuol a, Machi manin sum tam tak ei seng pha a nih. Hun sawtnawte hnungah hi thu hi thuthang indiklo a nih ti hriet suok a hung ni nghal a, ei lung a suksen hle a, sienkhawm thaw ngaina a um chuong nawh. Hi lei hin hiengang thuthang le thuvuongva indiklo lakah hin ei fimkhur hle a \ul a nih. Tulai khawvel changkangna hin ei ni hmun kilkhawr taka um Manipur mihai khawm a mi hung inchie hne hle a, Mobile phone le internet khawm ei hmang nasa ta hle a, a \angkaina ding anga hmang lovin, a \ha naw zawngin ei hmang tam lem leiin a pawi hle a, sungkuo tinin ei tuorhla ta a nih. Khawvel hmasawnna le changkangna ei sawr \angkai le in-ruolin a khingtiengpangah hieng hmasawnnahai hi mihriem nun sukbuoitu, harsatna siemtu le sukral\itu a hung inchang ta a nih. Machi vang ding thuin a hung tarlang chu ei moral siet takzie a nih. Machi hi ei thil mamawhai laia a man tlawm pawl tak niin a tlo hle a. Sungkuo pak-hatin kg. khat hi thla khat deuthaw ei ring thei a nih. Nisienlakhawm Machi a vang ding ri a hung um a, an dik le an dik naw ding thu khawm ngaituo hman lek lovin Machi inchawkkhawl ei nuom nghal a, a zawrtuhai khawmin a man pangngai neka tama suksangin an zawr nghal bawk. Machi chang naw inlauin dawr haiah ei intlar put nghal a, ei hnam mizie le Kristienna leh khawm an persan hle. Ei harsatnahai insawmdawltuo dinghai ni ni laizingin an chuin ei in-chu a ni kha! Ei pi le pu han sem sem dam dam, eibil thi thi’ an lo ti leh khawm a kar an hlat ta hle a nih. Thuthang indiklo le thuvuongva indiklo thedar-na chungthuah hin Facebook, WhatsApp, SMS le a dang dang thawndartu le hmangtuhai ei fimkhur zuol nuom a um. Thuthang le thuvuongva mei mei, a fiena um lo hai hi chu thedar naw inla ei renga ta dinga \hat tlangna hung ning a tih. Tulai khawm hin Facebook le WhatsApp hai hmangin Broiler Arsa hme lo ding thu, hme chun natna hri kai thei ding a ni thu thedar a nih. Hi thu hi \henkhatin thuthar ni lo, thu hlui ta hnung a nih an ti a, mipui lungril an sukbuoi hne hle. A fiena um lo thil hai hi chu thedar ninaw sienla a \ha tak. Ei lo thedar nuom a ni khawma thudik ngei a nih ti fiena ei nei hunah thedar chau hlak inla a \ha lem ring a um. Chun, ei thu hriet taphawt thedar el hi a him naw a, ei ta dingin a hrisel naw a nih ti hi hriet tlat ding a nih. Hnam thil rawng kaina thu hai lem hi chu thedar lo hram hram ding a nih. Hnam intheidana chen in-tlun thei a ni leiin fimkhur hle el ding a nih. Ram le hnam hmangaihai chun thil \ha lo ding le sietna intlun thei ding thil hrim hrim an thedar ngai nawh. Chun, mipui tiengpang khawm lungril lien tak ei put a \ul. Thudik le belchiengdawl a ni le ninaw sukfie hmaa lo buoi ve rak rak le lo lungsen rak rak hi a \ul nawh. Buoina um theina ding lakah fimkhur tlang seng ei tiu. Khawvel hmasawnna le changkangna hi sawr \angkai lem ngei tum seng ei tiu. Thlalak le milim thedarna thuah khawm ei fim-khur nuom a um. Thlalak le milim pawrche bakah hmelsie taka thina thlalak hai hi mihai hmu thei dinga tarlang lo hram hram ding a nih. Thil \ha nekin thil \ha lo an tlun lem hlak. Hieng ang thil hai khawm hi thuthang le thuvuongva indiklo ang thova \ha lo le \ium, mi sukse theitu a nih. Ei hriet seng angin tulai hin chu khawvel rambung tum tuma sawrkar ei tihai khawm “Bomb Attack” nekin “Cyber Attack” hman-gin an inbei ta hlak a nih. Khawvel thiemna, varna, hmasawnna le changkangna thil hai hi hmang suol chun bomb le silai hai ang thova \ium an nih.

Assam-ah cabinet ministers 6guWahati: Assam state a BJP in sawrkarna a chel kum 2 a tling le inzawmin, vawisun hin Chief Minister Sarbananda Sonowal chun cabinet a suklien ding nia hril a nih. Ei thu lakna in a hril dan chun, cabinet Min-isters 6 laklut belsa ding nia hril a ni a, chu hai laia 4 chu BJP MLA le Asom Gana Parishad (AGP) le Bodoland Peoples’ Front (BPF) MLA 1 ve ve ning an tih. Cabinet suklien ding thuthang a um leiin BJP MLA Minister a laklut dinga hin thuvuon-gva a tam hle a, MLA laia a kh^n deu chu Siddhar-tha Bhattacharyya, Sum Ronghang, Tapan Gogoi le

Piyush Hazarika hai an ni a, chu lai zingin, nuhmei MLA Angoorlata Deka khawm a hming hrillang ve a nih. Assam Assembly hin Cabinet Ministers 11 a nei mek a, chu hai laia 7 chu CM \hangin BJP MLA an ni a, a dang po chu AGP le BPF MLA an nih. As-sam in cabinet Ministers a nei thei zat chu 19 a ni a, cabinet suklien a ni chun, AGP chun an \huoitu Phani Bhushan Choudhury cabinet Minister dingin an propose a, BPF ruok chun Emmanuel Moshahary le Chandan Brahma hai tu lem am ti thutlukna an la siem thei nawh.

Meghalaya in Aieng sukhlawkna ding mission a hawngshillOng: Megha-laya rama Aieng chikhat, ‘Lakadong turmeric’ an ti a ch$ngtu han a hmun 5 vel an tharsuok theina ding ‘Mis-sion Lakadong’ zani khan hawng a nih. ‘Mission Laka-dong’ hnuoia hin kum tin 50,000 metric tonne vel kum 5 sung Aieng ch$ng dinga ti a nih. Mission chu Governor Ganga Prasad in a hawng a, tuhin Laskein le Thad-laskein blocks haiah Aieng ch$ng loneitu 1,000 vel an um a, chu hai chun kum tin 2,500 hectare vela lien-ah Aieng ch$ngin, 10,000 met-ric tonne vel an tharsuok hlak a nih tiin a hril.

‘Mission Lakadong’ \an a nia inthawk Aieng ch$ngna hmun 2,500 hectare vela lien chu 6,070 hectare velin kum 5 sunga inzau hman tum a nih. Jaintia Hills District-ah Aieng ch$ng hi an tam tak a, Lakadong turmeric hin cur-cumin tamtak a contain leiin

khawvela Aieng hrisel tak nia hril a nih. Indian Coun-cil of Agricultural Research (ICAR) in vawi tamtak re-search a lo bei ta hlak a, Jaintia Hills District hmuna Aieng anga Aieng thieng-hlim le hrisel hi a la hmu naw niin report a pek.

‘Mission Lakadong’ thiltum tak chu Aieng ch$ng loneituhai ngirhmun dawmsang a ni a, ‘Mis-sion Lakadong’ document siemin, mission hawtling hunah an lohmasuok hmun 5 velin a pung thei dinga riruong siem a nih. ‘Mis-sion Lakadong’ chu Gover-nor’s secretariat thupek le enkaina hnuoiah Director-ate of horticulture, Com-munity and Rural Devel-opment department, Forest department, North Eastern Hill University le Megha-laya Institute of Entrepre-neurship han implement an thaw ding a nih.

Tourism sukhmasawnna dinga RAP inthlazal tumnEW dElhi: Andaman and Nicobar Islands le Lakshadweep haiah khuol-zinmi tam lem an hung theina dingin Restricted Area Permit (RAP) regime sawrkarin an thlazal ding nia hril a nih. New Delhi hmuna Home Minister Ra-jnath Singh inrawina a ‘Is-land Development Agency’ meeting huna hi thu hi hril-lang a nih. Agency chun Andaman and Nicobar Is-lands a thlierkar pathum, Smith, Ross, Long le Avis hai bakah Lakshadweep a thlierkar panga, Minicoy, Bangaram, Thinnakara, Cheriyam le Suheli hai ngirhmun le hmasawnna sinthaw dan uluk takin an ennawn a nih.

Thlierkar 9 ngirhmun an ennawna \hang lo thlierkar dang 17, Anda-man and Nicobar-ah 12 le Lakshadweep-ah 5 hai chu NITI Aayog in UT Admin-istrations leh inhrepaw in projects tum tum siemna dingin rem an lo ruot tah a, projects hai chun thlierkara um \halaihai sin tamtak a siem pek dinga beisei a nih. Projects \an ding hai

laia langsar zuol deu hai chu Roll-on and Roll-off ships, Andaman Trunk Road leilak siem, Diglipur Airport upgrade, Minicoy Airport bawl, Kavarati Jetty siem changkang le a dang danghai an nih. Proj-ects hai hi zofel an ni pha kum tinin private sectors a inthawk Rs. 650 crore vel investment hmu dinga ring an nih.

Tripura in Panchayati Award agartala: Tripura state chun Panchayati Raj System-ah inkeihruoina \ha tak a nei lei le e-panchayat implement a thaw \ha leiin Award pek a nih. Award chu Deputy Chief Minister le Rural Development Min-ister, Mr. Jishnu Devvarma in Prime Minister Nar-endra Modi kuta inthawk

a dawngsawng. Awards semna chu Panchayati Raj Day hmangna le inzawma Madhya Pradesh hmuna huoihawt a nih. Categories hran hranin states tum tum awards pek an ni a, Tripura chu ‘accountable Panchaya-ti Raj administration’ cat-egory a award inhlan a nih.

Assam-ah kum 5 mi suolluitu manguWahati: April 24, 2018 a Shantipur area, As-sam a nuhmei kum 5 mi suolluitu Sabbir Ahmed chu zani khan Assam police han an man. Sabbir Ahmed hi labour sinthaw a ni a, naupangnu hi an In kawla um niin, tuola an hnel lai fakthei pek dinga thlemin

hmun fienriel-ah a suollui a nih. Bharalumukh Police station-ah Protection of Children from Sexual Of-fences Act besana thubuoi siem khum le zani ma khan local court a inlangtir a ni a, police custody-ah la um phawt dinga a chungthu rel a nih.

BJP \huoitu in Congress a zawmnEW dElhi: BJP national executive member hlui Na-gam Janardhan Reddy in zani khan Congress Presi-dent Rahul Gandhi hmaah Congress party a zawm. Mr. Reddy ruol hin G Surya Kiran le Telangana BJP members \henkhat khawmin Congress an zawm ve. Mr. Reddy hi 2014 Lok Sabha election \uma Mahbubnagar

constituency biela BJP tick-et a tling zo lo a ni a, thla hmasak khan BJP a lo tawp-san tah a nih. Mr. Reddy le a pawl han Congress an zawm huna hin All India Congress Committee (AICC) in-charge, Ram Chandra Khun-tia le Telangana Pradesh Congress Committee chief, N Uttam Kumar Reddy hai khawmin an uop ve.

Army jawan inzana pek

srinagar: April 23, 2018 a Tral, Pulwama dis-trict huom sunga Laam ramhnuoi laia inkapna a hliem le 92 Base Hospital a enkawl mek a ni laia thi, Sepoy Ajay Kumar a hun tawpna-ah zani khan inza-na pek a nih. Badamibagh Cantonment a hun hmang niin Lt. Gen AK Bhatt, General Officer Command-ing, Chinar Corps in an rawi a, Army ranks tum tum le jawan fekhawm han a ruong chungah par inh-lanin, sipai dan angin inza-na an suklang. Kum 25 mi Sepoy kumar hin 2013 kum khan Army a zawm \an a, Panjola village, Sirmaur district, Himachal Pradesh a um niin, a nu le pa le a unaupa a thisan a nih.

laWmthu hrilna1st State-Level Ginger Festival Cum Business Summit 20th &21st April. 2018. Parbunga um chu, ei Chief Minister Pu N Biren Singh le a Minister Pu Th. Biswajit Singh, Th. Shyam Kumar le Pu Vungzagin Valte hai uopna hnuoia ropui le hlawtling taka ei zo thei hi Lalpa ei Pathie zar lieu lieu ani leiin a chunghnung taka Pathienin ropuina le chawimawina chang rawse. A bul ei \an a inthawka hma mi lapuitu khawtin Village Authority hai po po chunga le hmangruo Hall le Stall bawl nading : Ruo-Damdiei, Taithu, Lungthulien le Sipuikawn. Truck khat seng, Ngaidi-Senvon Truck khat le Parbung-Thing le Ruo le a \ul dang dang hai hung thaw a, a bawlna tieng ni leh, ei hma lak tlangna lei choa zieksuok a ni leiin lawm inum bek bek a nih. Thatho le tlawmngai taka hmalatu Parbung Nunghak le Tlangval hai le khawtlang thuoitu VA, Val Upa, HYA, HWA, PSA le kohran nu le pa le khawsung mihai Hall le Stall bawlna tieng le VIP le mikhuol chi dang dang tlungin le bawisawmna kawnga in tlina, Bungkhawpui sakhming inthang mawi pei raw se tiin lawmthu ei puong a nih. Chun Sikul naupang ditsakna thu khekpuia ei Festival suk puisuitu an hotu hai le inpak an umin lawm an um hle. Joutung, Parbung Govt. Higher Secondary School Cultural Troupe hai Hnam lam mawi taka hung lam hai chunga ei lawmthu ei puong bawk. Chun ei hlasak thiem,’The Ginger Choir ‘, Nk. Christina Shakum, Nk. Lalengvari Sinate, Nk. Lawmnakim Hrangate, Nk. Hossanmawi Songate le Tv. Eljay Ngaite hai rawlmawiin ei Festival an chawisanga ei hlaphuokthiem Pu James Songrolal in ginger festival hla a thu le thluk mawi taka a hung induong chun a suk burip zuol hle leiin, an chunga ei lawmthu hrilin an thiempek hai Lalpan malsawm zawm pei dingin ditsakna ei inhlan. Media le information tienga hma mi lapuitu Pu Timothy Zote le a teamhai, Pu Lalmalsawm Sungte@ Zoram observer, Virthli, Hmasawnna Thar, The Lamka post, AIR Churachandpur le Imphal hai, ISTV le Local Channel hai le a dang dang hai, in zarin kawlkil tin ei deng suoka lawm a um hle. Khawtin stall mi hung hluopuitu le Medical team CHC Parbung hai an thuomhnaw a \ul ang ang min hmangtirtu le emergency help line a mi duty pek hai chunga ei lawm hle thu ei puong bawk a nih. Chun 33rd Assam rifle haiin an carpet le thungna le mimal thuomhnaw chi dang dang le nunghak pawl hai wall decoration mawitak min hmangtirtu hai kuoma lawmthu ei hril bawk a nih. Light and Sound tienga burip taka mi hung thuomtu Pu Mawite le a team hai, in mi nghor tho tha hle leiin ei lawm hle bawk a nih. Department head mi hung uop le tawiawmtu hai po po chunga ei lawma hmatieng pei a an \hangpuina hlu tak ei la mamaw pei ding leiin an lunginsietna ei ngen sa nghal bawk a nih. Memorandum buotsaina tienga hma mi lapuitu, Pu Malsawmthang Keivom, Dr. Zarzosang le Dr. John Pulamte hai chunga ei lawmthu ei puong bawk. Fak le dawn inhnik tak tak mi buotsai pektu hai chunga khawm lawmthu ei intlun bawk a nih. Chun, sum-le-pai le thilpek chi dang danga mi thangpuitu ei hung tarlang hai chunga ei lawm takzeta, a let tamtaka Pathien malsawmna dawng dingin ditsakna ei in hlan nghal bawk a nih*

FinanCial rECEipt statEmEnt as On 25-04-2018sl. no. particulars Amount (in rs) remark

1 DirectorateofHorticulture,Govt.ofManipur 200000 2 DelhiHmarWelfareAssociation(DHWA) 30000 3 GuwahatiHmarWelfareAssociation(GHWA) 5000 4 Chairman,ADCKangpokpi 10000 5 SDO,VangaiRange 10000 6 DistrictTransportOfficer,Churachandpur 5000 7 Shri.NgursanglurSanate,Ex-MLA 25000 8 DeputyCommissioner,Pherzawl 50000 Cakes 0 Donated in kind Frooti 0 Donated in kind Mineral Water 0 Donated in kind9 Prof.L.Fimate,DirectorMIMER,Mizoram 30000

10 Rev.Lalngailien,DouglasHighSchool,Rengkai 1000 11 ReformedPresbyterianChurch,Hqtrs. 5000 12 RuralWomenUpliftmentSociety(RWUS) 1000 13 Rev.K.H.Thangdailo,Pune 2000 14 Z.E.O.Pherzawl 10000

15 Hon’bleChiefMinister’sTeam:-Shri.N.BirenSingh,Shri.Th.BiswajitSingh,Shri.Th.ShyamKumar&Shri.VungzaginValte. 250000

16 HmarStudentsAssociation,Ghqtrs.Banner 0 Donated in kind17 EvangelicalAssemblyChurch,Hqtrs.300Pieces 0 Donated in kind18 Prof.L.Fimate,DirectorMIMER(TraditionalShawls) 0 Donated in kind19 Dr.JohnPulamte,Imphal,Banner 0 Donated in kind20 Rev.BenjaminShakum,Jiribam,Banner 0 Donated in kind21 Dr.Rosangzuol,Jt.Director,Vety.&AH. 1000 22 Lamminlal,SDO,Thanlon 1500

total 636500

Total Donations received = Rs. 6,36,500/- (Rupees Six Lakh thirty six thousand five hundred) only

- information and publicity.Ginger Festival Organizing Committee

Pherzawl District, Manipur.

Legal Aid Clinic room hawngCCpur: April 25, 2018, 1:30PM khan DC Office Conference Hall, Tuibong, CCPur-ah District Legal Services Authority (DLSA), CCPur huoihawtnain Legal Aid Clinic Room hawngna le one day legal Awareness programme inkawp hmang a nih. Pu Lalramsang In-fimate, MCS, Addl. DC, CCPur khuollienin a \hang a, Legal Aid Clinic Room hi a hawng. Hi huna hin Pu Lunkhomang Khongsai,

Addl. SP (Law & Order), CCPur functional president in a \hang bawk. Welcome address Albert Thang\hasiem, President, CCPur Bar As-sociation in a nei a, H. Ngursangluaia, Co-Ordi-nator, Legal Aid Clinic, DC Office in Para Legal Volunteer (PLVs) hai inhmelhriettirna a nei a, re-source person in Huidrom Kenajit Singh, Advocate, High Court of Manipur a \hang.

Curriculum Framework Teacher Education (NCFTE) 2009 le School Education Curriculum for Classes I to VIII le inzulin, curriculum development, supplementary mare-rials, revision of DEIEd le DEIEd (Hindi) curriculum le syllabuses siemhai a ngai pawimaw bik niin a hril. Hieng baka hin Educational Audio and Visula Program hai ding script develop le produce hai khawm a thaw niin a hril bawk. State sawrkar chun National Open School le inzawm dingin a hril a. Tuchen hin NIOS hnuoia DEIEd course ah mi 25, 407 an enrolled tah niin a hril. School Leadership Academy hnuoiah Principa le Headmaster hai ta dinga thla khat training course khawm buotsai mek a ni a, May first week vela \an hman beisei a ni thu a hril bawk. Central sponsored schemes hai chu DIET hnuoiah thaw an nih a. A shceme thiltum tak chu Resource Centre-a insiem niin a hril a. Block Institutes of Teachers Educa-tion (BITE) thiltum tak chu mirethei le hnam tlawm lem SC/ST/Minority tamna district hai quality education pek niin a hril bawk. Dr Meenakumari chun, SCERT \hangpuina hnuoiah Population le Sustainable Develop thua inhrilhreitna din-gin National Poulation Educaion Project (NPEP) khawm thaw zing niin a hril. SCERT in Practisin school pahni a nei a, Jr H/S Kakch-ing (Cl-I-VIII) le Canchipur (Cl-I-V) hai an nih. Kakching ah 2017-18 session ah pre-primary education \an a nih a. 2017-18 sung khan, pre-service 369 hai chu DIET 8 hai ah Two year Diploma in Elementary Education Course in-chuktir an nih. Tuchenah DIET hnuoiah pre-services 1878 an passed ta niin a hril. (DIPR)

SCERT thilthaw Quality Education ...

Page 3: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/April/HT-26-04-2018.pdf · Offences (POCSO) Act le Juvenile Justice (JJ) Act hai besanin damsunga jail intang dinga thiemnaw inchangtir a nih. Asaram

KA PILE NATNA A MI SUKDAM PEK Pile natna ka nei leiin ka mawnga inthawk thisen a hung suok hlak bakah kan hnawm changin ka tawl dam a hung intawldawk a, hnawlut ka tum changin a hung sa vut vut hlak. Ka ek dam Kel ek angin a hung inhriel hlak. Ka mawnga in-thawka thisen a hung suok chan-gin ni 2/3 vel inhnawm harsa ka ti hlak. Doctor hran hran ka pan a, an mi enkawl dam thei nawh. Ka beidawngin MV Azad Phusam ka pan a, hun iemanichen a mi enkawl hnungin ka dam fel tah. Hi lei hin ka lawm hle a, Press-hai fe thlengin Oja MV Azad Phusam chungah lawmthu ka hung hril. MV Azad Phusam hi Centre Road, Oppt: JP Se-lection, Near Police Station traffic point, Churachan-dpur-ah pan thei le contact numbers 9089738275/ 7628890261 haiah inbiekpui le rawn thei a nih.

Lawmthu hriltu,sd/-lalal

Bijang

3thlatun (april) 26, 2018 ningani (thursday) natiOnal/intErnatiOnal & advErtisEmEnt Hmasawnna Thar

sIelMAt CHrIstIAn HOspItAl & reseArCH Centre

***urologist specialist MS (General Surgery), MCH (Urology), Trained in Roboting surgery and RENAL TRANSPLANT, Ex Consultant MEDANTA Hospital Urology, Gurgaon pan nuomhai chun date 28th april, 2018 hin Sielmat Christian Hospital a pan thei ning a tih. Zunlam tienga harsatna neihai ta ding khawmin pan thei ning a ta, operation a lo \ul khawma thaw thei nghal ning a tih. Registration Fee Rs. 300/- ning a ta, ticket booking khawm 7:30AM-6:30PM chen thaw thei ning a tih. registration Contact no. 91 9862853047

laKtaWi

(24-28)

(25-29)(25-29)

TUILo ZAWRMuolbem phai lai Tuilo zawr a nih. Tuikham tui hring fak a ni a, a dit hai chun a hnuoia number a hin contact thei a nih.

Contact no. 8787669437(26,27)

GOVernMent OF MAnIpUrOFFICe OF tHe sUB-dIVIsIOnAl OFFICer/

sdM: sAIKOt,CHUrACHAndpUr.

n O t I C eSaikot,the25thApril,2018.

no.1/36/sdO(sKt)/s-d/2017: Whereas,ShriLalthangkhumS/o Late H.K.Hranga, aged about 51 years, Thenmuol,within Saikot Sub-Division, P.O Saikot, P.S. Churachandpur,Churachandpur District as VendorhasappliedforregistrationofSaleDeedbetweenhimselfandShriLalduhtlanaKhiangteS/oR.K.Zauva,agedabout27yearsofSanakeithel,Lamphel,Imphal,Manipur,hereinaftercalledtheVendee.

sCHedUle OF tHe lAnda)North :H.Samson’sLandandH.T.Neisanghlei’sLand.b)South :Lalthangkhum’sLand.c)East :Lalthangkhum’sLandd)West :H.T.Neisanghlei’sLand. It is herebynotified to all, any interestedperson (s) tofile claims and objections, if any, in the above proposedregistrationinwrittentotheundersignedwithin15(fifteen)daysfromthedateofpublicationofthisnotice.Nofurtherobjectionshallbeentertainedafterthestipulatedtime.

sd/- solomon l. Fimate Sub-Registrar/SDC,

Saikot.

GOVernMent OF MAnIpUrOFFICe OF tHe sUB-dIVIsIOnAl OFFICer/

sdM: sAIKOt,CHUrACHAndpUr.

n O t I C eSaikot,the25thApril,2018.

no.1/36/sdO(sKt)/s-d/2017: Whereas,ShriH.SamsonS/o(L)Hrangkaplien,agedabout56years,RengkaiVillage,withinChurachandpurSub-Division,P.OSaikot,P.S.Churachandpur,Churachandpur District as VendorhasappliedforregistrationofSaleDeedbetweenhimselfandShriLalsanglienHmarS/oLalremlien Hmar, aged about 41 years of Khangbor, VangaiRange, Pherzawl District, Manipur, herein after called theVendee. sCHedUle OF tHe lAnda)North :Lalbiekkung’sLandandLalsanglienHmar’sLandb)South :Mr.Lalmalsawm’sandH.Samson’sLand.c)East :Mr.Lalmalsawm’sLandandKhugaCanal.d)West :Mr.KhugaCanalandNgurteApproachRoad. It is hereby notified to all, any interested person (s) tofile claims and objections, if any, in the above proposedregistrationinwrittentotheundersignedwithin15(fifteen)days from thedateofpublicationof thisnotice.No furtherobjectionshallbeentertainedafterthestipulatedtime.

sd/- solomon l. Fimate Sub-Registrar/SDC,

Saikot.

InSTALMEnTLED TV full High Definition, flat, World Cup Offer in size i dit ang ang Instalment, a man tlawmtein kan pek thei che, hung pan rawh.

First Come Firse Serve

Add: Sinlung Tech.Nehru Marg, CCPur; Near Appolo Junction# 8729905213/ 8258051965 (26-5)

Israel-in Syria Kuoma Russia Missile S-300 Hmang Lo Dingin HriltEl aviv: Israel Defence Minister Mr Vigdor Lieberman chun, Syria kuomah, Russia siem Missile S-300 hmang lo dingin a hril. Russia siem meithallawn S-300 hmanga Israel a hung kap vei vei chun thawk le khatin a kap let ve nghal ding zie a hril. Hebrai \awnga website pakhat Ynet a hril dan chun, “thil pakhat chieng taka hriet ding chu: mi tukhawmin kan vuongna hai an lo kap chun, kan suksiet vawng ding a nih” tiin Israelin a bei let dan ding a hril. Hi thu hi Russia top official \henkhatin Kommersant newspaper kuomah, Russia-in Syria kuomah anti-aircraft Missile S-300 tamtak a pek ding thu an hrilna a inthawka hung suok a nih. Russia chun tulai hin a meithallawn \ha chi S-300 le S-400 hai a zawr suok nasa em em a. Syria khawm tamtak inchawktir a tum a nih.

Israel Defence Minister chun, “Russia hai Missile system chu Syria ah an um zinga, anachu, keini mi kapna dingin an la hmang nawh a. Mi kapnaa an hmang vai vai chun kan suksiet vawng ding a nih” tiin a hril a. “Syria internal thilah kan inrawl ngai nawh a. Amiruokchu, Iranin helpawlhai \hangpuia an mi hung bei chun bei veng

kan tih. Russia le inhmuthiem nawna kan nei naw a, inhmelmak khawm kan nuom bawk nawh” tiin a hril. Israel le Iran hi tiena tlanga inthawka an kar thu \ha lo hrim hrim a nih lai zingin April thlaa Israelin Syria rama Iran air-base T-4 a va bomb siet a inthawk khan a se zuola, Iran-in thung let dan ding a ngaituo a. Syria fe thlengin a bei hlak a nih. Syria chu Russia-in a lo \hangpui ve nawk a, chu leia Russia hming khawm a mention a nih. Russia hi to \awk \awk angin a um a. Israel hmelma lo ang deuvin a um hlaka chu Syria le Iran, Arab rambung han an bei phat chu direct-a Israel kap el lovin ralthuomin a lo \hangpui hlak. US-i Israel a \hangpui ngei ngei ding a hriet leiin direct chun Israel a bei el ngam ngai nawh. Israel kap theina ding ralthuom ruok chu pek suok an hawk em em a nih.

Thautui Man Tukum Sungin 20% in a pung ding: World BankWashingtOn: Khawvel pumpuia thil man kaisang dan enkaitu World Bank chun, tu kum sungin thautui abikin Oil, natural gas (thlai suongna gas \hangin) le Coal (lungmeihawl) hai man 20% in a pung ding a nih tiin a sut. Hmasawnnain a phur suok reng thautui tam lem hmang \ul peina le ni tina thautui mamaw phuhrukna dinga a um tasa haiin an dai naw bakah a thar siksuokna a hrat naw leiin ni tin mamaw thautui hai man a kaisang ding niin a hril a. India ram chu ni tina thautui hmangral tam pawl a nih leiin a tuor a sa bik ding niin a hril. India chun lungmeihawl le natural gas hmangna a la hau a, ram changkang hai angin Nuclear le solar a la hmang tak tak thei naw leiin a tuor a sa bik ding niin WB chun a hril. April 24 aCommunity Market Outlook report an suo dungzui chun, Oil barrel khat 2017 a USD 53 nih hlak kha 2018 ah chu barrel khatah USD 65 chen a kai sang ding niin a hril. Thautui, oil le gas hmang an pung deu deu leiin demand an sang hrata, product a pung chuong si naw leiin aman khawm a to tiel tiel niin a hril. Thautui man bakah hin thir le metal dang danghai man khawm 9%

in a pung ding niin a hril bawk.Kawng khatah chanchin lawmum bek bek an nawa chu, thlai chingna tieng thaw \ha bek bek an um naw leiin thlai hna le hmeruo, bu le bal tieng khawm inthar tam thei an naw leiin fak le dawn thilman tu kum sung 2% velin a pung ding niin a sut bawk. World Bank Senior Director for Development Economics le acting Chief Economist, Shantayanan Devarajan chun, “Khawvel mihriem pung pei le in\hanglienna hi hai thilman kaisangna san pakhat chu a nih. Demand a pung pei leiin supply a pung si nawa thilman a pung naw thei nawh” tiin a hril. A thawtu (producer) neka a fatu (consumers) ei tam pei leiin thilman a kaisang ding hrim a nih.

India le Mongolia in inzawmna tum tum sukhrat an remtihulaanbaatar: India le Mongolia ramin zani khan economic \hangin sectors tum tuma inzawm-na an ennawn a, infrastruc-ture development, energy, services le IT haiah a hma neka inzawmna sukhrat an remtih. External Affairs Minister Pi Sushma Swaraj le Mongolian Foreign Min-ister Mr. D Tsogtbaatar han inbiekna an nei zova media briefing an nei huna hi thu hi an puongzar a nih. Zanita Ulaanbaatar khawpuia an inbiekna a chun, trade and investment \hangin sectors tum tum haiah inhrietthiem tawnna \ha tak leh sinthaw tlang dingin inremna an nei bawk. Pi Swaraj hi kum 42 hnunga Indian Foreign Ministers hai laia Mongo-

lia ram sir hmasatak a ni a, Mongolia hi East Asia rambunghai laia ngirhmun \ha tak nei a ni a, chuleiin, East Asia rambunga in-remna le muongna a um theina dingin mawphurna riktak a nei a nih tiin a hril. A hril peina-ah, In-dia ram leilung hausakna leiin kawng hran hran-ah hmasawnna sin tamtak thaw mek a ni a, India hi khawvela economy in\

hang hrat tak hai laia tiem sa a ni tah a, chuleiin, In-dia in\hang mek tienami-ah Mongolia a \hang ve theina kawt an hawng zing a nih tiin a hril. Zani ma khan ‘Indian-Mongolia Joint Commit-tee meeting’ nei a ni a, chu huna chun Pi Swaraj le Mr. D Tsogtbaatar han a ruolin chair an lak a nih. Meeting huna chun terrorism thu uor taka hril a ni a, India

le Mongolia ramin terror-ist hai do dinga \hang tlang dingin thuthlung an siem. India le Mongolia el ni lovin, khawvel pum huopa muongna le zalenna a hung um theina dingin, meeting a palai hai chun terrorist le a keihnawi hrim hrim suk-tawp dinga \hang la ding le, terrorist thlawptu ram-bung hrim hrim inpawpui lo dingin an intiem. Meeting a chun New Delhi le Mongolian capital Ulaanbaatar khawpui inkar direct flight invuongtir dingin inremna an siem a, an rang thei anga hma la dingin thu an thlung bawk. Pi Swaraj chun Mongolian sumdawngtuhai chu India rama investment thaw din-gin a fiel a, institutions tum tum, trade, tourism el khel-

ah, India le Mongolia ram mipuihai an inpaw lemna ding hmalakna tum tum thaw tlang dingin meeting chun thutlukna an siem. Pi Swaraj hi Mongolia rama ni 2 cham dinga zani hmasak zantienga tlung a nih. Airport-ah ropui taka Pi Swaraj chu lo hmuok a ni a, India Prime Minis-ter hai laia Mongolia ram inzin hmasatak ni dinga 2015 kuma PM Modi an zin \um khan, India le Mongolia inkarah inpawna \ha tak a siem a nih tiin a hril. India le Mongolia ram hin trade and economy, science, health, agricul-ture, culture, education, communication le tour-ism haiah inzawmna neiin kawng tum tumah hma an lak tlang zing a nih.

Finance Commis-sion Assam-ah

guWahati: 15th Fi-nance Commission team hai zani khan Assam-ah an inzin a, state finance ngirh-mun ennawnna neiin, socio-economic ngirhmun le inza-wma Assam state in chona tum tum a hmasuon mekhai ngaituona an nei. Commis-sion team chu Commission Chairman NK Singh in an rawi a, Assam a hin ni 3 sung cham an ta, Chief Min-ister Sarbananda Sonowal, Ministers le officials tum tum inhmupui an ta, chu hnungin state Assam state finance ngirhmun chu cen-tral sawrkar-ah kimchang takin report pelut an tih.

IPL match ena inchawi mi 9 manbhOpal: Zani khan Bho-pal khawpui hmun pahni-ah IPL match ena inchawi hlak mi 9 Bhopal police Crime Branch han an man. Mi 9 hai hin Sunrisers Hy-derabad le Mumbai Indians hai inkhel huna an inchawi a ni a, group pakhat chu Govind Garden area le group dang chu Satakshi Garden, Piplani area haia man an nih tiin Superinten-dent of Police (Headquar-ters), Rajesh Singh Chandel chun a hril. Mi 9 hau kuta inthawk TV set 2, mobile phones 42, laptops 2, re-mote control, set-top boxes 2, call recorder le betting an thawna register hai man an ni a, Gambling Act besana thubuoi siem khum an nih.

Naxal han village sarpanch an thatraipur: Zani khan Nax-al iemanizat ralthuom leh Bijapur district, Chhattis-garh huom sunga Darbha khuo-ah an lut a, police hai thu pesawngtua intumin village sarpanch, Somaru Ram Mandavi an that niin Mohit Garg, Bijapur Super-intendent of Police chun a hril. Darbha khuo hi Kutru police station huom sunga um a ni a, chanchin an hri-et le inruolin police hai a hmun tlung nghal hai sien khawm, Naxal hai chu an lo tlanhmang hman a nih. Man-davi ruong chu post-mortem dinga thawn a ni a, Naxal hai man tumin police han dappui an thaw zawm nghal.

Rahul gandhi hi iengtik khawm Prime Minister ni ngai naw nih: MauryaamEthi: Rahul Gandhi hi ‘dynastic politics’ leia Congress President hung ni thei a ni a, chuleiin, Prime Minister ngirhmun iengtik khawm chel ngai naw nih tiin Uttar Pradesh Deputy Chief Minister, Keshav Prasad Maurya chun a hril. Mr. Maurya chun tulai hin Congress party in Prime Minister Narendra Modi khing thlak tumin campaign an nei mek niin intumna a siem a, chu le inzawma Congress le an \huoitu Ra-hul Gandhi ti-elna a hi thu

hi a hril a nih. BJP \huoitu Mr. Mau-rya chun Congress le Nehru-Gandhi sungkuo chu kum 60 liemtah sunga Amethi mipuihai hlemtu-

ah an tum a, hi constituen-cies hin hmun danghai an-gin facilities tamtak dawng lo a nei a, chuleiin, 2019 General Election huna hin Rahul Gandhi mang\ha ti

a hun tah a nih tiin a hril. Mr. Maurya chun Amethi town a project lungph<m le Rs. 118 crore anghu de-velopment scheme hawng-na a nei laia hieng thu hi a hril a nih. Mr. Maurya chun Ra-hul Gandhi a chungthu \ha lo takin a hril zawm pei a, “Manmohan Singh a sawrkar khan kum 10 sung office an chel a, amiruok-chu, Rahul Gandhi hin iengkhawm thaw a nei ve nawh” tiin a hril. “Hi con-stituency ngirhmun hi a sie bik zuol a nih” tiin a hril sa

bawk. “Rahul Gandhi hi in representatives a ni leiin a hung inzin chang lo lawm-lut hlak inla, amiruokchu, 2019 election huna hin Amethi siem\hatna dingin mang\ha ta ro” tiin Mr. Maurya chun a hril. Mr. Maurya chun SP, BSP le Congress parties hai hi anti-farmers, anti-dalit le anti-poor an nih tiin in-tumna a siem a, thuneina an chel pha an sunghai chau ngaituo in, an mipui-hai an thlatlam hlak a nih tiin a hril bawk.

Political activist kaphlum

Jammu: Zani zantieng dar 4:30 PM vel khan Jam-mu and Kashmir a Rajpora Chowk, Pulwama district-ah helpawl tu pawl tak am ti hriet lo han police motor an kap a, police constable 2 le Shadimarg area a um political activist Ghulam Nabi han hliemna an tuok a, Ghulam Nabi chu hos-pital panpui a ni mek laiin lampui-ah a thi. Police con-stable 2 hai chu hospital a enkawl mek an ni a, an ngirhmun a derthawng rak naw niin doctor han an hril. Security Forces han dappui thaw in silai kappuoktuhai an hnawtzui nghal a, that le man an nei am ti hi thu sut chen hin hriet a ni nawh.

Mallya, Modi le Choksi hai hman-gruo man tuma hma lak zing

nEW dlEhi: Banking fraud nei leia India ram tlanhmang san hai hman-gruo nei pekna dan, Fugi-tive Economic Offenders Ordinance, 2018 President Ram Nath Kovind in ap-proval a pek hnungin, En-forcement Directorate (ED) chun Vijay Mallya, Nirav

Modi le Mehul Choksi hai hmangruo hrentang din-gin hma a lak \an mek. ED chun hmalakna a fepui mek le inzawmin, hieng mi 3 hai hi khawlai hmuna khawm man an ni theina dinga ‘non-bailable arrest warrants’ insuo khum din-gin, ‘special anti-money

laundering courts’ tum tum inpawpui an tum bawk niin ei thu dawngna chun a hril. ED hi tuta dan thar hman-gtu ding tak an ni a, ‘eco-nomic offenders’ \henkhata inthawka hmangruo man tah Rs. 12,000 crore manhu vel neisawng thei ding an nei mek bawk nia hril a nih.

Amit Shah in RSS Chief an hmupuinagpur: BJP nation-al President Amit Shah in zani khan Nagpur a Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) headquar-ters a kan a, Sangh chief Mohan Bhagwat le senior leaders hai an hmupui. RSS headquarters a chun Mr. Shah chawhnung dar 12:20 PM le zantieng dar 4:40 PM inkar sung a um a, RSS general secretary Bhaiyyaji Joshi le khawm

hun sawt tak an inbiek. Zani bawk zingkar khan Union minister le senior BJP leader Uma Bharti le Vishwa Hindu Parishad (VHP) chief thar, Vishnu Sadashiv Kokje hai khaw-min RSS headquarters an kan ve a, RSS hmalakna le inzawma thil thar iemani tak a um ni dinga ring a ni a, RSS headquarters an kanna san hai ruok chu tlangzar an ni nawh.

SERVIcE BOOK SUKHMANGKa pasal (L) Darhrangluoi, Barkandaz at Tamenglon PHED Division Services Book chu March 20, 2018 khan Tamenglong le Imphal inkarah ka sukhmang pal a. A lo hmu hai chun lunginsiet takin a hnuoia hming-ziek kuoma mi hung pekir dingin ka hung ngen cheu. Lo hmua mi pekirtu hai kuomah mitvar man/lawmman \ha tawk pek kan tiem.

sd/- lalringsanW/o (L) Darhrangluoi

Khangbawr Village, Pherzawl District

Bhaichung Bhutia in Political party indin a tumnEW dElhi: Trin-amool Congress (TMC) a inthawk an ban hnungin Inian footballer hlui le India Captain lo nitah le tuta politician hung nitah Bhaichung Bhutia chun Sikkim hmunah Politi-cal party thar indin a tum a, a party thar ding hi vawisun hin New Delhi hmunah puong/hawng

ding niin ei thu dawngna chun a hril. Mr Bhutia hin profes-

sional football a chawl-san a inthawk kum 2 hnungah kum 2013 khan Ms Mamata Banerjee inrawi TMC a zawm a, kum 2014 Lok Sabha Election-a khan Darjeel-ing bielah Union minister le MP S.S. Ahluwalia leh an inkhing a, sienkhawm Mr Ahluwalia hi a hne zonaw a nih.

Page 4: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2018/April/HT-26-04-2018.pdf · Offences (POCSO) Act le Juvenile Justice (JJ) Act hai besanin damsunga jail intang dinga thiemnaw inchangtir a nih. Asaram

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSthlatun (april) 26, 2018 ningani (thursday)

sun ZAWMnA.......

The 15th Hmar Martyrs Trophy 2018 Venue: Saikawt Playground

results : 25 april 2018 Ganggam SC 4-2 The Foxes Lamka SC 0-1 Thenmuol FC

April 26th 2018 Fixture: Pre-Quarterfinals2:00PM- Zarkin FC vs Leisen FC

Champions League Semifinals:

Liverpool in Roma 5-2 in an hne; Liverpool fan vuokhliem leiin mi 2 mananFiEld: Champions League semi-finals first leg-ah Nilaini (April 25, 2018) zan khan Liverpool chun Anfield stadium-ah Roma a mikhuol a, Liver-pool chun a mikhuol Roma hi 5-2 in a hne. Mohamed Salah le Roberto Firmino han Liverpool ta dingin goal 2 ve ve an thun. Goal hmasa tak Mo-hamed Salah in minutes 35 naah a thun a, hi zo minutes 45 naah a thun nawk leiin Salah goal pahni thun hai leiin first-half chenah Liv-erpool chun Roma hi 2-1 in an hne a. Second-half min-utes 56 naah Sadio Mane in Liverpool ta dinga goal a hung thun bakah Roberto Firmino chun minutes 61 na le 6-8-na haiah Liverpool ta dingin goal a hung thun ve a. Roma ta dinga goal hma-sa chu Edin Dzeko in min-utes 81 naah a thun bakah Diego Perotti in minutes 85 naah Penalty hmuin goal a

hung thun leiin inkhel tawp chenah Liverpool chun Roma hi 5-2 in an hne a nih. Ball possession chu Liver-pool 49% le Roma 51% a nih. Roma hin inkhel \an hlima inthawk nasa takin an nawr nghal a, sienkhawm Liverpool hi an insiem\ha nghal leiin Roma hin an tum angin an nawr thleng thei ta naw a nih. Salah chun tuta season fe meka competition po poah goals 43 a thun tling ta a, tuhin all competition-ah games khel ding 5 a la

nei a nih. Tuta season fe mekah Salah hi a khel \ha leiin Pathienni khan English football’s Player of the Year award inhlan a lo ni ta a, hienganga a khel \ha pei chun kum thar-ah Ballon D’Or dawng thei ding ngirhmuna a um a nih. Liverpool captain hlui Steven Gerrard khawmin tu ngirhmun a chun Mo-hamed Salah hi khawvela footballer \ha tak a nih tiin a hril. Ronaldo le Messi hai le hang tekhin el chi chu a la ninaw el thei sienkhawm tu ngirhmuna chun player \

ha tak a ni mek a nih tiin Gerrard chun a hril. Liverpool le Roma chun May 3, 2018, 12:15AM khin semi-finals second leg an inkhel nawk ding a nih. Zani zanril khan Bay-ern Munich le Real Madrid han semifinals first leg an inkhel ve bawk. Hieng laizing hin Liv-erpool le Roma han cham-pions league semifinals first leg an inkhel hma zani hmasa zan khan Roma fans hawnkhat chu inkhelna ding bul laia um Albert Pub lai fein Liverpool fans kum

54 mi pasal pakhat na takin an vuokhliem leiin Walton Neurological Centre panpui a ni a, a ngirhmun a der-thawng hle a hril a nih. Hi thil tlung le inzawm hin Merseyside Police chun tuolthat tum (attemted mur-der) a intumna case-ah pas-al pahni an man. UEFA chun hi thil tlung hi nasa takin a dem a, hliemna tuoktu le a sung hai an tuorpui thu an pu-ong. UEFA chun hi thil tlung le inzawma full report a nghak mek a, report kim-chang taka a hmu hnungah a \ul anga disciplinary ac-tion lak a tum. Buoina siemtu hai laia \henkhat chun tubo (ham-mer) dam an chawi ti CCTV thlalak a inthawk hmu a ni a, tuta mana um pasal pahni hai hi kum 25 le kum 26 a upa niin Rome a inthawka hung an ni a, Police han thu indawnna an nei mek.

Sevilla in sporting director Arias a ban

madrid: Svilla chun an sporting director Oscar Areas an ban a, coach Vincenzo Montello ruok chu tu hri a dingin a la um phawt ding a nih.

Tulai hnaia an che fuk theinaw le inzawma board meeting darkar 5 lai zet neia an rel dungzuia Arias hi ban niin La Liga club Sevilla president Jose Castro chun a hril a, tuta season tawpah Arias chun

Sevilla a suoksan ta ding a nih. Sevilla hi Inrinni liemta khan King’s Cup final-ah Barcelona in 5-0 zetin a lo hne bawk a nih.

Sevilla sporting direc-tor inlar Ramon Rodri-guez ‘Monchi’ in kum 17 sung zet a chel hnungah nikum April thlaa AS Roma zawm dinga Sevilla a suoksan hnunga Arias hi Sevilla in sporting director dinga an lak a nih.

Oscar Arias hi club-ah la um zing a ta, sienkhawm sin dang inthawtir ni tang a ta, kum thar a inthawk team plan siemtuin a \hang ta naw ding a nih.

Sharapova Stuttgart first round-ah hlapdawk a nih

stuttgart: Grand Slam champion vawi 5 lo nitah Russia mi Maria Sharapova chu Stuttgart Grand Prix first round- ah Thawleni khan French sixth seed Caroline Gar-cia in 3-6, 7-6 (8/6), 6-4 a hnein a hlapdawk. Maria Sharapova hi kar hmasa khan kum 31 a tling ta a, first round-a hneban el chu an beisei naw thu Sharapova chun a hril. Garcia hin tuta hmain Maria Sharapova hi vawi 4 a lo inkhelpui ta a, hieng haia hin Sharapova hi a hne zo ngainaw a, tuta \um hi Sharapova a hne vawikhat-na a nih. Sharapova le an inkhel nuhnung tak chu kum thum liemta khan a nih.

Football Thuthang:• Arsenal chun Arsene Wenger thlakthlenga Arsenal manager sin thaw dingin Barcelona boss hlui Luis Enrique thlem/fiel hne ngei an inbeisei. • Arsenal chairman hlui le kum 1996 a Wenger ruottu Peter Hill-Wood chun tuhi Arsene Wenger ta ta dinga inban hun \ha tak a nih tiin a hril. • Manchester City chun defender John Stones (23) za-wrdawk tumna an la neinaw a, manager Pep Guardiola plans-ah a la \hang zing. • Guardiola chun Barcelona midfielder Andres Iniesta chu City a laklut nawk a nuom bakah Brazilian defender Lucas Halter khawm club-a laklut a nuom. Kum 18 a upa Lucas Halter hi Atletico Paranaense a inkhel mek a nih. • Real Madrid chun nipui transfer window inhawng huna hin Bayern Munich striker Robert Lewandowski (29) contract ziekpui an tum. • Chelsea hlui le Enland defender John Terry (37) chun tuta season tawpah Aston Villa-ah contract a suksei el thei. • Chelsea chun an ni suok an nuom a ninaw chun Spain striker Alvaro Morata (25) annawleh France midfielder Tiemoue Bakayoko (23) hai zawrdawk an tum nawh. • West Ham chun Republic of Ireland defender Declan Rice (19) chu long-term deal offer an tum. • Bundesliga side-a RB Leipzig chun Tottenham Un-der-18 striker Reo Griffiths (17) contract ziekpui an nuom. Griffiths hin tuta season-ah goals 33 a thun tah. • Stoke chun Championship ah relegated an lo ni khaw-min an manager Paul Lambert chu la chel zing an tum.

Asian Youth championship-ah Indian boxer 3 medal round an lut

bangKOK: Asian Youth Championship khel mekah Indian box-er pathum Ankit Khatana (60kg); Bhavesh Kat-timani Kumar (52kg) le Aman (+91kg) hai chu an category chitah medal round (semefinals) lutin tukum kumtawp tienga Argentina khawpui Bue-nos Aires a Youth Olym-pic a dingin an qualify

tah. India boxer dang 6 hai ruok chu an tla tah. Ankit hin quarterfi-nals-ah Korea mi Seom-ho Shin 5-0 in a hne a, Bhavesh in Malayasia mi Rasdenal Haikal Mu-hamad 5-0 a hnein Aman chun China mi Ma Jin-yang 3-2 in a hne a nih. India boxer tla tahai chu - Barun Singh (49kg), Himmat Singh (91kg), Akash Kumar (64kg), Akash Kumar (56kg), Vi-jaydeep Duhan (69kg) le Ronak (81kg) hai an nih. Youth Olympics hi October 16-18, 2018 inkar sunga nei ding a nih.

Wozniacki Istanbul cup second round a lut

istanbul: World number two Denmark mi Caroline Wozniacki chun Russia mi Ekaterina Alex-androva 6-2, 6-2 a hnein zanikhan Istanbul Cup second round a lut. Alex-androva hi world number

101-na a nih. Tuta hma khan Ag-nieszka Radwanska chu a hnungzang nat leia an hnukdawk leiin world number 54 Donna Vekic chu second round a lo lut ta bawk.

Mel Gibson (62) ah Film Thar Shooting Dingin An Zin

lOs angElEs: “Braveheart” le “The Patriot” hai bakah American action film pui tak takhai a chang hrep hnung le nau tamtak a nei hnungin, kum 62 a upa Mel Gibson chun ni kum khan a ngaizawngnu kum 27 mi Rossalind Ross leh naupasalte Lars (1) an nei a. A tunu ang vang a ngaizawngnu leh Atlanta ah film thar shooting le chawl hmang malam dingin Atlanta private vuongnain an fe a, a khakhmul inbuk lurin a tar ve khung el tah. Mel Gibson chun Jean kekawr pawl le jean zakuo bawk vanrawng hakin lukhum dum a khum a. Vuongna sunga inthawkin Bag hai khaiin a khakhmul var phulin vuongna sunga a inthawka a hung suok chu ei hriet naw vang

a nih. A ngaizawngnu Ross chun an naute Lars (1) a pawm a. Jean kekawr bunin zakuo mei mei hakin a sam nam zatin an tlaktir a, nunghak \hat lai tak nau pawm an hme ve hle tho. Pheikhawk lum chi Fur a bun bawka. Thlasik an la hmang ti a chieng. Lars khawm kum khat dingin a lien hle a. A sam eng thulin kekawr tluon le pheikhawk lum chi le sweat shirt an inhaktir a. Naupang danghai ang thoin hmu nuom a hau a, a nu pawm chunga inthawk hla tak tak a en kuola, a titakin a puitling hmel hle. Mel Gibson chun a lukhumin a hmel an hlie deu rana chu hmai thei an nawh. Kum 62 a ni taa chu action film a la chang pei zing a. Atlanta a khawm hin chawl hmang ding deuva fe an nia chu, a um sungin a film thar “Boss Level” shooting thaw bawk an tih. “Boss Level” hi ‘Smoking Access’ ziektu Joseph Carnehan in a ziek le a direct ding a nih a. A changtu dinghai chu naomi Watts le Rob Gronkowski hai an nih. Mel Gibson hi 1980 a inthawka 2011 chen khan Robyn Moore Gibson leh an innei a. Kum 11 an innei sung hin nau pasari an nei a. Chuonghai chu – Hannah (nau Milo a nei tah), William, Christian, Louis, Thomas le Edward an nih. Ama khawm unau 11 laia mi a nih. Rosalind Ross le hin 2015 a inthawk khan an inleng \an a. Innei lovin an inzui zing a, January 20, 2017 khan nau pasalte Lars an nei ve tah a nih. Lars hi Los Angeles ah a pieng a, Pound 5 le ounce 5 char a nih. A pieng laia a chin ngaituo chun kum 1 hnunga pum lien dan an hme naw raka enkawl \hat a nih ti a chieng.

Michelle keegan-in TV Film Tieng Lut nawk A nuomlOs angElEs: Kum 2008 laia ‘Coronation Street’ a inthawka Tina Mcintyre lem a chang leia inlar \an, film dang dang khawm lo chang tah, Michelle Keegan chun tulai hnaia a changna pakhat “Rovers Return” 2014 TV serial a inthawkin a part a tawp tah leiin suok dawk ta sienkhawm, TV serial tienga lut nawk a nuom thu a hril. ITV1 Soap- a character chu a thi tah leiin a chan a bo taa chu role tharin TV soap ah bawk lut nawk a nuom thu a hril. “Our Girl’ changtunu le Michelle hi “Ordinary Lies” a changpui met a ruolhai Tina le Bobby khawmin a kir nawk nuom hi an thlawp thu an hril. “TV serial-ah chu ’kir nawk ta nawng ka tih’ ei ti thei nawh” tiin a lut nawk nuomna chu an thlawp thu an hril. Michelle chun, “Coronation Street” kha ka ngainatna a la tawp thei nawh a. Khang ang film kha chang nawk ding um sien ka tih. Ka fan hai tamtak khawm an lo puitling hman taa, la chang nawk lang an mi nuompui a nih” tiin a hril. Amiruokchu, Michelle Keegan hi TV ah inlang nawk ding amanih ‘Coronation Street’ ah vek inlang nawk sien chu fans tamtak barakhai hleng a tih. Asan chu, 2014 khan TV thlirtu mi maktaduoi 8.67 zet hai hmu hawia that (murder) a nih leiin.

Hienglai zing hin Michelle Keegan chu ama tawkah a collection Very buoipuiin a buoi hle a. A pasal Los Angeles-a um TV Show ‘Extra’ buoipui mek ta ding khawmin catwalk pek a tum bawk. A thuomhnaw hau leh, inzin ran a \ul bawk leh a buoi thei hle niin an hril. A pasal Mark khawm Los Angeles ah a um zing a, ama khawm a Collection thu le

inzawma inzin a nia chu Mark inhmupui dingin a fe ding thu a hril a. A buoithlak tak chu a thuomhnaw hau taluo (wardrobe lien takuo) niin a hril. Michelle Keegan hin kar hmasak lai el khan ama puol Collection bik ‘Very’ siemin thuomhnawhai zawr lawrin London le Los Angeles a kar tawn hlak a, a buoi thei hle laiin film khawm remchang a um chun la chang nawk a nuom a nih. “Los Angeles ah agent ka nei a, chanchin ka ngaiven ran thei bawk. Ka sin chu ka product hai zawr kuol a nih el a. Fashion a ni lai zingin Los Angeles a kher kher audition a ngai nawh. kei chu taksa fe lovin, camera in ka self-tape a producer hai ka thawn el hlak tiin ama le ama an promote dan khawm a hril. A hei inchei chun a nal thei bawk leiin a hmel hmu naw hai khawmin a thlalak a inthawkin an lo hmu vawng tho leiin ral kanga inthawkin a sin tamlem chu a sukfela, a taka Catwalk dam a \ul pha a fe chau hlak niin a hril.

Ariel Winter, Summer Shirt Le Bag Rs.1. 91 Lakh Man Leh

lOs angElEs: Kum 20 chauva Episode khata Rs. 66 lakh hlaw tah chun a awm tho, bazar bag nuoi chuong man khai. Ariel Winter ( 20) chu nilum an \an mek le inzawmin California boruok lum tak hnuoiah a ngaizawngpa ama neka kum 13-a upa Levi leh bazar dingin an suok a. Mi mit an lak hle. Nilum zakuo insing taluo a haka, hnung tieng lem chu mawngbawr hmawr an lang thei hiela chu a zakuo hak nekin a Bag sen pai chu \henkhatin an lo buoipui lem. Bawng vuna siem Celine Micro Luggage bag sen a pai a, Rs. 1.91 lakh man a nih. A to hlea chu bazar kainaa a hmang online-a lo hmutuhai chun an inchawk ve sup sup

nghal tho. Ariel Winter le Levi hi um kawp an nih a. Levi khawm film thar a chang zo pawisa hung lut ding lo nghak lai le Ariel khawm a bank account muk \ela la um a ni leiin dittawka bazar kai thei an nia chu Bag a chawi chin hle. A Bag sen nek hmanin a zakuo le puonbil inkawp (skirt) ang deu insing taluo Polka Dotted a hakin a fans hai lawm a siem pek lem. A taksa inmawm \ha tak, inno tak a suklang vawng ti dingin a um a. A thup dinghai chau a thup hram. Car sunga thuomhnaw a hei sieluta a hei kun met lem chu hnungtieng mawng an hmu thei vawng vang a nih. Ar ie l Winter le Levi hi an inhmangai em em a. Amiruokchu, tleirawl nu le pa hmu phak loa tlangval le in khata nupa anga um kawp chu tamtak an ngai thei nawh a. Ariel ruok chu, “Mi tamtak an nuom dan danin inhawi an ti angin an ngaizawnghai leh an umkawp (living together) a, iem a pawi a? Ka hlim phawt chun mihai chun an nuom nuom lo hril raw hai se” tiin a hril. Ariel hi a vangnei hle. A naupang lai lekha an chuk thei nawa chu TV ah naupang artist-in a \hang a. Modern Family a changna hi 2009 a inthawka ABC TV serial a ni a. Kum 6 a ni laia inthawka a chang tah, a la chang zawm zing thei a nih. Amiruokchu, kum thar khin Season 10th thawin a tawp tah ding a ni leiin ama khawm University la kaia lekha lan chuk zawm nawk a tum a nih.

North Korea’n Human Rights Thua US Intumna A Kal

sEOul: Korean rambung lai chau ni lovin khawvel lien lem khawm a him theina ding beiseina leia Nuclear bomb nei ve ve North Korea le US inbiekna ding um thei dinga an lang zing lai le South Korea le an inbiekna ding ni hni chauh a um tah a, North Korea chun an rama human rights thua US report pek chu a theida hle thu hrilin, thudiklo tiin a kal. Kar l iemtaa US in Human Rights Report an suoa a hril dan chun, North Korea ram chun a mihai a sukrimsie em em a. Ringhla mi a man hai khawm a na thei hle a. Abikin foreign mi ringhla manhai chu a sawisak rapthlak thei hle a, human rights dan bawsietna insangtak “egregious human rights violations” a um zing tia a hril chu nasatakin a sawisel. U S H u m a n R i g h t s Report chun, North Korea chun a mi manhai chu nawmna takina that hlak a, extrajudicial killing a tam bawka, inhremna le sin inrim inthawtirna vawngin a sip a nih tiin a hril a. North Korea chun, “Awi um lo lo” tiin lungsen deuvin a dawn let. KCNA news agency ziekdan chun, US intumna hin North Korea nasatakin a sukhmingsiet a, a hmel a

suksiet vawng a, nunrawng tak angin a pholang a nih tiin a hril a. US chu ‘human rights dan bawsietuhai mawng suokna’ ram anga hrilin, cancer natna ang hlawla silaia inkapna ching suoktu/siemtu, a mi le sahai dikna chanvo po po lapektu’ niin a hril ve. KCNA chun, “America chu rukru pakhatin rukru man dinga a khek ang a nih a. A thiltum tak chu ama tienga \hang naw phawt, an rempui thei nawhai hrilsiet le suksiet tum a nih” tiin a hril a. North Korea chu “Indiktak le taima taka sinthawtuhai dingchangna ram, hringna indiktak petu ram” angin a hril bawk. Hienga ralkanga inbeina hi North Korea President Kim Jong Un le South Korea President Moon Jae-in hai April 27 a inbiekna ding buotsai lai meka hung tlung a nih leiin an inbiekna kakhawk \halo a nei pal el dim tiin tamtak chun an \ithawng. Kum 2000 a inthawka a vawi thumna ding, North le South inbiekna chu Zirtawpni khin nei a nih ding a nih a. Inbieknaa inthawk hin North Korea Nuclear bomb leia \ithawngnahai a bo theina dinga Kim Jong Un le inremna iemani tak

ziek President Moon chun a beisei a. Chun, Korea pahnihai karah inremna thuthlung ziek ngeia nei nisien a nuom bawk a nih. Korea pahni infepaw thei tah lo leia sungkuo tamtak kum tamtak inhmu thei tah lohai inhmu thei nawkna dinga infepawna \halem dam, Korean Peninsula laia muongna a um theina dinga \ium Nuclear Bomb sukbona ding dam le US le inlaichinna \ha a um theina dinga dam South Korea beisei a nih a. US leh inbie ngei hai sien a nuom a nih. North Korea hlakin US le South inruol\hatna leia US sipai sing thum vel Korea laia um zinghai hi hnukkir vawng ni hai sien ti a nuom ve nawk a. Iengtinam an inrem ding Zirtawpni khin inhrieng a tih. (Reuters)

plantation drives neia thing tamtak phun ning a tih. Hi hmalakna hi ‘Go to the Vil-lage’ mission, CM Pu Biren Singh inrawina hnuoia thla thara \an ding leh sukkawp ning a tih. Sawrakrin tlangram le phairam dan-glamna um lova siem tuma \hang a lak mek angin, mipuihai khawm tukhawm inen hran ding ei ni nawh. Manipur sawrkar hi Ma-nipur mipui, a chin taka inthawk a lientak chen le, a neinung taka inthawk a rethei tak chen tadingin iengtiklai khawm an pumpek

zing a nih tiin Pu Shyamkumar chun a hril. Pu Shyamkumar chun Torongthel le Andro Khunou khawmihai chu pumkhata uma inlungruol taka sinthaw dingin a fiel tawl. Hi lai hmun dawmsang ding hin sawrkarin theitawp a suo zing a, Torongth-el lampui khawm thla hni sungin black topping thaw ning a tih tia hrilin, sawrkar hmalakna tum tumhai thlawp dingin Pu Shyamkumar chun mipui fekhawm hai a fiel bawk.

Hmun 3-a Dairy farming a dingin Rs. 9 crore

Excise-ah Manpower sukhrat ning a tih: Ravinder Singhimphal: DIPR, Manipur in DIPR Office complex, Moirangkhom, Imphal hmuna press conference series tum tuma an nei-na-ah zani khan Pu Ravinder Singh, Com-missioner of Excise in Manipur Excise Department sinthaw le hmalakna tum tum hrillangna a nei. Pu Ravinder Singh chun, khapna danin a huom lo hieng paramilitary forces, state armed forces le military forces dang dang hai excise duty rate update ning a tih tiin a hril. Pu Ravinder Singh in a hril peina a chun, tuta excise duty rate hmang mek hi 2010 kuma hmang ta kha a ni leiin rate tlawmte chau a nih tiin a hril. Duty rate a tlawm lei hin kawng danga revenue dawl suok le tekhi chun revenue hmusuok hi a tlawm hle a nih. Excise Department maw-phurna tak chu Manipur Liquor Prohibi-tion Act, 1991 besana khapna dan tum tum zama hmalak, revenue dawl le dan bawsi-etu tum tuma inthawk tax le fine lak hai an nih. Central Armed Forces le state forces haia inthawka revenue dawl suok hi de-partment sum hmuna tak a nih. Khapna dan

hnuoia hin department chun police depart-ment le CSOs \huoitu hai leh \hangruolin hmun tum tumah dapna nei hlak a ni a, kum tinin zu le inruithei dang dang lakh tamtak man suksiet hlak an nih. Kum tinin department hin Rs. 9 crore anghu revenue a dawl suok hlak a, target siema um chu Rs. 11 crore dam a ni leiin, revenue dawl suoka um hi a tlawm hle a nih. Nikum sung khan zu, beer le wine cases 2,893, a rengin Rs. 38,63,700 manhu man le suksiet an nih tiin Pu Ravinder Singh chun a hril. Department ruongam thua chun, circles pathum, Imphal, Thoubal le Bishnupur hnuoiah excise stations 39 a um tiin Pu Ra-vinder Singh chun a hril. Sinthawtu indai naw lei hin sin tamtak a bahla pha a, posts 704 sanctioned a ni laiin, staffs 315 chau an um a nih. Manpower sukhrata sinthawtu indai tawk an um huna chun revenue dawl-suok khawm tam phang a tih tiin Pu Ravin-der Singh chun a hril a, Manipur state-ah zu khap a nina a puitlingna dinga mi tinin department hmalakna thlawp seng dingin ngenna a siem bawk.