hmasawnna thar - neitham thar/2019/january/ht-17-01-2019.pdf · hmarram jt. hqrs. aiaw mr. john...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 TUOLBUOL (JANUARY) 17, 2019 NiNgANi (ThURsdAY) Hmasawnna Thar Vol - 34/99 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy EKIN/SEPTIC TANK SUKFAI DINGA KO THEI ZING KAN NIH. Contact Numbers: 8119035096 & 8119083548 GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking:9th. dec., 2018 to 9th. Jan., 2019 delivery :17-01-2019 (tHU) Time :10AM - ll stock Stock :306 @ ` 812 19kg & 5kg /FTL available Agency : SAS Booking :20th. nOV. , 2018 to 15th. deC., 2018 delivery :17-01-2019 (tHU) Time : 9AM - ll stock stOCK : 306 @rate:Rs. 812/- VANGSEI INDANE K. Salbung Booking :06-11-2018 to 08-11-2018 delivery :17-01-2019 (tHU) Time : 9AM -12Noon stOCK :306 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI For One Life in Scholarship le Study Camp in an mamaw thil hai khawm pek an tiem -LRS Puruolte CCPUR/TUi|hAPhAi : Jan. 16, 2019 chawhma dar 8 AM khan Pherzawl Dis- trict a inthawka Hmar Stu- dents’ Association (HSA), Hmarram Jt. Hqrs. buotsai Tribal Hostel, HSA Cam- pus, Rengkai, CCPur hmun a tukum BSEM hnuoia Class X Exam pe ding hai, Class X Study Camp chu Rev. Joseph R. Joute Di- rector, For One Life Asia in kanna a nei a. Hi huna hin hi Study Camp a um inchûklaihai laia a thiem tak chu a’nchûkna thil le inza- wma sengso popo \hangpui- tu dingin Scholarship pek an in tiem bakah hi Study Camp a um hai chu an um sunga an fak le dawn ding khawm an thei ang anga an \hangpui ding thu le hi thil hi a bul in\anna chau a la ni thu le nakie tieng peiah mi pakhat neka tam khawmin ham\ha\na an la dawng thei dan khawm a um ding thu a hril bawk. Rev. Joseph R. Joute hin infuina thucha hrilin inchûklaihai chu \hang la nasa dingin a’nfui a, ama ngei khawm Hmarram khawsuok a ni ve thu a hril- langsa bakah an tadinga Pathien kuoma \awng\ai pekna a nei bawk. Hi zo hin sun hun ah HSA Campus, Rengkai a Jan. 14-18, 2019 sunga For One Life Asia huoihawt Children’s Retreat Chura- chandpur 2019 neia um mek ah For One Life In- ternational a Director Mr. Michael Esh chun hi Study Camp a Warden le HSA Hmarram Jt. Hqrs. aiaw Mr. John Lalramthang chu stage ah ko kaiin For One Life in HSA le rawngbawl tlang thei dinga an umna chu lawmum a ti thu a hril a, an Scholarship pek ding le an thei ang anga an \hangpui ding thu a puong nawn nawk a, Children’s Retreat huna \hang naupang le mipui hai chu hi thu an hrietin an lawm hle a, lawm leiin an kut an ben nasain an khek suok nasa hle. Hi le inzawm hin HSA Hmarram Jt. Hqrs. \huoitu >>sunzawmna phek 4 ah PET nei hun ding CCPUR: 10th & 11th IRB Rifleman lakna ding um meka CCPur District a inthawka candidate-hai ta dinga PET nei hun ding chu vawisun (17-1-2019) le zingah (18-1-2019) a nih. Chest No.1-700 han vawisun PET nei an ta, Chest No.701-1400 han 18- 1-2019 ah PET hi nei an tih. Jan.15, 2019 Chandel Dis- trict a inthawka candidate han PET an nei a, hi nia ko hman lo hai chu a hnungah ko nawk ning an tih tiin P.Doungel, ADGP (Prison/ Trg), Chairman, DPC for 10th & 11th IRB chun inhriettirna a siem. PET neina hmun ding chu 2nd MR Ground, Imphal a nih. Tata Magic in mi pakhat rawt hli- emin a tlansan CCPUR: January 15, 2019, 3:30AM vel khan Tipaimukh Road, CC- Pur lai Tata Magic motor pakhatin lampuia kea fe lai mek Mr Gen Isak (27), s/o Tongzalam of Aina, Thanlon Sub-Division, tuta Khawmawi a um mek chu rawt hliemin a tlansan. Hi thil tlung le inzawm hin CCPur Police chun FIR no. 13(1)2019 CCP-PS u/s 279/338 IPC an registered. |hangpuina an pek CCPUR: YPA Vengnuam Unit chun an unit sunga \hangpui ngai hai \hangpui- na sunzawm peiin zanikhan PT Sports Complex Road- a um khaw hmu thei ta lo Nu Chiingi (57), w/o (L) V. Vungkholian kuomah \hang- puinain Bufai Bag 1 an pek. Traffic Drive CCPUR: Zanikhan Traf- fic Control Police, CCPur in-charge Sub-Inspector Liankhansang inrawinain Traffic police han CCPur Police station tuolzawn lai Traffic drive an nei a, two-wheeler khal Helmet khum lo, registration num- ber um lo, driving license nei loa motor khel le mi pathum inphur an hmu hai manin fine an inchawitir. TR-5 Receipt kata fine hi inchawitir hlak an nih. Hmar Art & Culture Of- fice Bearers ding insiem CCPUR: Hmar Art and Culture Society (HACS), Manipur \huoitu ding th- langtharna nei a ni hnungin January 16, 2019 khan Pu H. Zaneisang In, Rengkai, CCPur-ah kum 2019-21 sunga Office Bearer ding insiemremna nei a nih. Chairman dingin Upa Dr Rosiem Pudaite; Vice President Upa R. Tawna Khawbung, Secretary Pu Timothy Z. Zote, Asst. SEcy. Pu Lalhmuok Fam- hoite; Fin. Secy. Upa K. Lienzathang; Treasurer H. Zaneisang; Inf. Secy. Nk. May Rose. Committee members- Rev. Saithanglur Joute; Upa L. Kiemlo Pulamte; Rev. Ruolhlei Pakhuongte; Pu Darlienthang; Pu Thangsawi- hmang; Upa Ngurhmingth- ang; Pu Darneilal Kholum; Dr Lalkhawlien Pulamte le Rev. Rokhum Joute. An lungawinaw thu an hril CCPUR: January 12, 2019 a Yaning Animal Founda- tion (YAF) inti pawl hai le Forest Dept. le Police han awareness campaign against the selling of wild animals ti \hangsana New Bazar-a Nuhmei bazar sunga Ramsa hro zawra um hai man khawma rawh- mang pek an nina thuah Ramsa hro zawrtu nupui hai chun an lungawinaw thu an hril a. Nitin fakfawm zawng le insung chawmnaa an hmang a ni thu. Hrillaw- kna iengkhawm um loa an thil zawr hai mana an rawhmang pek chun an fak zawngnaa nasa taka a suk- buoi pha thu hrilin, hma- eign hiengang thil a um nawk chun an tosan mei mei tanaw ding thu an hril. PIGEC Scholarship Exam Result CCPUR: District Ad- ministration, CCPur huoi- hawtnaa PIGEC/BBBP Scholarship Examination (Written & Interview) Jan 15 & 16, 2019 haia neia um result chu zanikhan pu- onglang a nih. Class-VIII Passes- 2 Academic Years Rs.20,000/- hmu ding hai chu, Freda Chonghoithem of Greenwood Academy, Fellicia Lalrinkim of Ste- phen H/S, Prena Tingnei- hat Haokip of Greenwood Academy, Esther Ngainun- moi of V.K.Tawna H/S, Athena Lalnuntluangi of V.K.Tawna H/S, Lalhming- mawi of NKT H/S le Jenny Nianglaljem Gangte of Don Bosco H/S hai an nih. Class-VIII passed- 6 months Tuition fee Rs.5000/- hmu dinghai chu, Jennie T.Thianhoihkim of Stephen H/S, Chingnun- mawi of CTS, Chingthian- mawi of V.K.Tawna H/S, Manbiaknem of Blue Star Academy, Ngahngaich- ing Singson of St.Mary’s H/S, Rose Vahneingai of V.K.Tawna H/S le Lamn- gaihjem of Vilala Raina Govt. H/S hai an nih. Class-IX passes- 1 (One) Academic Year a Rs.10,000/- hmu dinghai chu, Baby Chinneithem of Gandhi Memorial H/S, Florence nengneivah Baite of St.Mary’s School, Alice Fimthangmawi of Mt.Carmel School, L.Mames Kimngaithem Mate of Greenwood Acad- emy le Nengneikim of Fam- ily of Elohim Model H/S hai an nih. Class-VIII passed- 6 months Tuition Fee (Rs.5000/-) hmu dinghai chu, Vungthianmawi of Eb- enezer Academy, Veineihoi of INA Memorial H/S, Juli- ana Ruolkhumkim of Mount Carmet School le Tinneihat Haokip of South Point H/S hai an nih. An result lawmpuina le an sum dawng ding inhlanna hi Jan. 24, 2019 a YPA Hall, Hiangtam Lamka a National Girl Child Day hmangna hunserah nei ning a tih. sa man chungchang an hriltlang CCPUR: January 16, 2019, 1:00PM khan CCPur Con- sumers Club (CCC) chun an president SN. John in- rawinain ADC/CCPur Chairman T. Paukhanlian chu a office chamber-ah inhmupuiin CCPur khaw- pui sunga Sa man(rate) chungchang, consumer hai harsatna le thil dang dang an hriltlangpui. CCC President chun, CCPUr-ah Vawksa kg. 1 ah Rs. 300/- a zawr a ni laiin CCPur a inthawka hnaite Moirang-a chun kg. 1-ah Rs. 250/- a zawr a ni thu a hril a. Hi le inzawm hin CC- Pur-a Sa man/rate hi ADCC chu ennawn dingin a ngen. Chun, mi tuin amanih thuomhnaw/thil an chawk hunah an chawtu ditdan le lungawinaa an chawk ding ti chu Consumer hai right a ni laiin Sa zawrtu han an chawtu hai ditnawna hmun, a ke, a mei etc. hai Sa inchawk huna an in\hang- satir tei tei hlak chu Con- sumers Rights kal a ni thu a hril bawk. Hi thua hin ADCC Chairman chun consumer hai harsatna sutkieng a ni theina dinga hma a lak ding thu, hmatieng ADCC sitting hunah mipui hmak- huo ngainain Winger park- ing thu, Diesel Auto Stand chungchang hai khawm hriltlang a ni ding thu ADCC Chairman chun a hril. Kaireuben dam taka sansuok a nitah CCPUR: Special Contrac- tor Tinkholal of Lingsiphai hnuoia sinthaw, December 21, 2018, 11:00AM vela Singngat Sub-Division sunga Panglian le S. Mun- hoi inkara a sinthawna hmuna inthawka \huoih- manga um Kaireuben, s/o Khailengen of Mata Vil- lage, CCPur chu January 16, 2019 (Nilaini) khan dam taka sansuok a nitah tiin ei thu dawngna chun a hril. Kaireuben hi Henglep area-a 25-Assam Rifles han dappui an thaw huna a \huoihmangtuhai kuta in- thawka an sansuok nia hril a ni a, hi thu sut chena hin Kaireuben hi Army han an la kawl a, buoina dang a umnaw chun zani zan dar 11 vel khan CCPur hung phurtlung dinga beisei a nih tiin ei thu dawngna chun a hril. ‘Go To School’ Program hlen ni vat tang a tih: Chief Minister imPhAL: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, ei ramah thie- minchukna (education) tieng qual- ity education \ha nawk lem ei nei dingin le school kai lohai khawm an kai nawk vawng theina din- gin ‘Go to School’ program suk- puitling ni vat tang a tih, tiin a hril. Hi thu hi zani ta Chandel dis- trict headquarters ah nuhmeihai ta dinga bazar kaina ding hmun Women’s Market thar hawngna huna a hril a ni a. Chief Minister hin Chandel district-a project hran hran khawm a hawng nghal bawk. Hriet ta angin, ‘Go to School’ ang deu hin kha hma khan Chief Minister bawkin “Lairik Tamhalla- si’ (Let send them to school) ti pro- gram khawm a lo \an ta a. School drop out hai school admit nawkna program a nih. Zani ta Chandel an zin hi Chief Minister a nih hnunga vawi thumna a ni tah a. Kum thar 2019 a tlan- gram district an zinna hmasatak a nih bawk. Chandel district admin- istration (DC) in Japhou Bazaar-a program a siema chun, CM hin project tamtak Drinking Water Re- vival Scheme, Boys’ Hostel, Maha Union Higher Secondary School le Boys’ Hostel, Larong High School hai a hawng a. Kasturbha Gandhi Balika Vidy- alaya le Transit Accommodations for Doctors and Teachers, Chandel le Chakpikarong hai foundation lungphum le upgrade na ding hai a hawng bawk. Mipui pungkhawmhai lai thu hrilin, CM chun, ‘Go to Village’ mission ang tho ei State ah quality education a um theina dingin ‘Go to School’ program hi sawtnawte ah hlen ni tang a tih, tiin a hril a. A thaw dan ding chu, Assembly biel pakhat peiah School pakhat pei hi program hlenna dinga bik thlang- suok ning an tih, tiin a hril bawk. A hril peinaa chun, state sawrkar chun development pro- gram hran hran tamtak a nei ta a. Hieng, Go to the Hills, CMHT. CMST etc. hai ang hi. Hieng po po ei thawna san chu hi sawrkar thiltum ‘retheina sukbo’ a ni leiin ei State a inthawkin retheina (pov- erty) sukbo a ni theina dinga thaw vawng an nih, tiin a hril. “Manipur a tlangram le phai- ram mihai inringzona um tah lo, inhmangaina tla hnuoi tah, inlaich- inna \ha um ta lova, kar awng lien tak a um tak hnunga inlaichinna >>sunzawmna phek 4 ah Sawrkar thil khap Rs.3,85,65,208 manhu raw hmang imPhAL: Kum 2018-19 sunga Customs, Imphal Di- vision in sawrkar thil khap an man thil chi tum tum, Rs.3,85,65,208/- manhu lai zet chu zani hmasa khan Keirao Hill a MASSI Com- plex bulah raw hmang a nih. Thil rawhmanga um hai lai hin Cigarettes cas- es 28 (Rs.3,36,21,200/- manhu), Godzilla cakes 7 (Rs.5,55,600/- manhu), Beer cases 5 le theitui (Rs.1,63,800/- manhu), Su- pari cases 8 (Rs.7,80,960/- manhu) le dietery supplement case 1 (Rs.34,43,648/- man- hu) an nih. Pm lim raw an tum, Police han an lakpek hman; Manipur CM khawm thaw ve dingin an phut imPhAL: MMWO Vol- unteers hai chun zanikhan Citizenship Bill dodal- nain Prime Minister lim (effigy) raw an tum a, sienkhawm civil dress a inthuom Police personnel han an thil raw tum hi an lakpek leiin an raw hman ta nawh. An thil raw tum Police han an lakpek huna hin member hai chun an inch- upui leiin boruok a sosang hman hle a, sienkhawm Imphal East Police Com- mandos hai an hung ng- hal leiin boruok sosang ding ding an sukre nawk. Commandos hai hin mipui hnawtdarna dingin smoke grenades an kap. MMWO president Abdullah Fundreimayum chun, Citizenship Bill hi passed Rajya Sabha-ah passed a hung ni vai chun NE bielah Indpendent hran ngenna movement a hung suksuok el thei niin a hril. President, Manipur Muslim Welfare Organ- isation (MMWO), HQ Mr Fundreimayum Abdullah Pathan chun, Manipur a Chief Minister, Minister le MLA hai hin Citizen (Amendment) Bill 2016 dodalna kawngah \henum state CM le Minister hai thaw dan entawn ve hai sien a nuom thu zanita Hatta hmuna an office-a press Conference hunah a hril. CM hmalakna le thuhrilhai \ha a ti hlak zing laiin, January 15 nia student leader le nuhmei hai kuoma a thuhril ruok kha chu hri- etthiem intak an ti thu a hril. “Hieng ang huna hin chu state mipui han CM chu thu hril \eu nekin \awng tlawmin a thawa thaw an hau lem hlak a nih. Hi Bill hi pass a ni chun inban chen khawm an inhuoma. Manipur CM hin teh an huom am?” tiin an dawn. Political advantage lak lova renga \hang ruola Rajya Sabha inpui ah hi Bill hi a fethleng naw dan ding ngaituoa party po po \hangruol hun a nih. CSO hai khawm \hangruola ngir hun a nih tiin a hril. January 15 khan MMWO hai le pawl hran hran, student han protest an neinaah MMWO member 6 man an ni a, hrentang an la nih tiin a hril bawk. “Ieng angin lo hliemin lo tuor inla khawm Bill hi dodal pei kan tih, kan hlawtling hmakhat chu” tiin a hril bawk. A piengchampha puolin thisen a pek; Thisen Unit 12 a pek tah CCPUR: Tv. Immanuel Lalneisang @ Ararat Arts, Rengkai, CCPur chun Janu- ary 16, 2019 khan a pieng- champha (birthday) puo- lin Blood Bank, District Hospital, CCPur-ah thisen mamaw han \angkai taka an hmang dingin HYA hmin- gin Thisen unit khat a pek. Tv. Immanuel Lal- neisang mi tlawmngai thei takel a ni a, tuta hma hai khawm thisen pek ngai zawng an ni hunah tlawmn- gai taka thisen lo pe hlak a ni a, tuta \um hi thisen a pek vawi 12-na (Unit 12) a pekna a nitah. A tlawmn- gaina hi HYA GHQ chun lawmum a tiin a chungah lawmthu a hril nghal bawk. Zanita thisen a pek huna hin Indian National Flag ngei sil pumin thisen a pek a nih. Hi chungchanga za- wna indawna um dawnin, “India ram venghimna (se- curity) tienga ka unauhai le ram le hnam ta dinga an in- pekna ka hriet zing a, inzana insang tak ka pek a, thaw thei ang angnaw leiin kei khawm vawisun ka ram, ka hnam ta ding aka thaw thei ve sun tiin thisen mamaw hai hmang dingin thisen ka pek ve a nih’ tiin a hril. District hospital, CC- Pur-a thisen indainaw um zing zing hlak thua chun, thisen petu ding zawng hu- nah \halai tam takin pek an nuom hlak, sienkhawm nu le pa a phalnawtu an um hlak leiin, ei mamaw huna thisen ei zawngbuoi hlak a nih tiin a hril. Ei Cultural Roots hriet zing ding a nih: governor imPhAL: Governor Dr Najma Heptullah chun, January 19 a inthawka \an ding, Zeliangrong (Naga) hai festival pakhat Gaan- Ngai Festival hmangna ding le inzawma Curtain Raiser program neina- ah zani khan, ieng ang lo changkang tah inla khawm ei cultural roots ei hriet zing hlak ding a nih” tiin a hril. Tuta \uma Gaan-Ngai Festival Curtain Raiser program Raj Bhavan ah Governor le hun hmang hi Manipur histroy-a dingin a vawikhatna a la ni a. Event hi State Level Gaan-Ngai Celebration Committee, Manipur le Tingkao Rag- wang Chapriak Phuam (TRCP) hai \hangruola an huoihawt a nih. Gaan-Ngai Festival hi kum tin kum thar lai hin hmang hlak a ni a. A umzie chu thlasik laia Festival tina a nih. (Gaan - Winter, Ngai – Festival). Governor chun Festival a office Raj Bhawan a inthawka \an chu lawmum a ti thu a hril a. Kum tinin Raj Bhawan a inthawka \an nizie tah sien tiin a rawt nghal bawk. Prime Minister hmasa- tak Nehru-in 1952 kuma Manipur a hung sira a \awngbau a la hriet zing thu a hril a. Prime Minister Nehru chun, Manipur anga cultural diversity tamna le hnam tamna India state a um nawh tiin a hril niin a hril a. “Manipur cultural va- riety chu India rama a tluktu ding an um nawh” tiin a hril niin a hril bawk. Manipur a hnam hran hran hai chu an culture seng sukhring zinga inza takin, mi dang culture khawm inza ve dingin an fui tawl. (DIPR)

Upload: others

Post on 23-Mar-2020

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2019/January/HT-17-01-2019.pdf · Hmarram Jt. Hqrs. aiaw Mr. John Lalramthang chu stage ah ko kaiin For One Life in HSA le rawngbawl tlang thei dinga

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

TUOLBUOL (JANUARY) 17, 2019 NiNgANi (ThURsdAY)

Hmasawnna Thar Vol - 34/99 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

EKIN/SEPTIC TANK

SUKFAI DINGA KO THEI ZING

KAN NIH.

Contact Numbers:8119035096 &

8119083548

GAS NEWSAgency : KIM JOEBooking :9th. dec., 2018 to 9th. Jan., 2019 delivery :17-01-2019 (tHU) Time :10AM - till stockStock :306 @ ` 81219kg & 5kg /FTL available

Agency : SASBooking :20th. nOV. , 2018 to 15th. deC., 2018delivery :17-01-2019 (tHU)Time : 9AM - till stockstOCK : 306 @rate:Rs. 812/-

VANGSEI INDANEK. SalbungBooking :06-11-2018 to 08-11-2018delivery :17-01-2019 (tHU) Time : 9AM -12NoonstOCK :306

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

For One Life in Scholarship le Study camp in an mamaw thil hai khawm pek an tiem-LRS Puruolte CCPUR/TUi|hAPhAi: Jan. 16, 2019 chawhma dar 8 AM khan Pherzawl Dis-trict a inthawka Hmar Stu-dents’ Association (HSA), Hmarram Jt. Hqrs. buotsai Tribal Hostel, HSA Cam-pus, Rengkai, CCPur hmun a tukum BSEM hnuoia Class X Exam pe ding hai, Class X Study Camp chu Rev. Joseph R. Joute Di-rector, For One Life Asia in kanna a nei a. Hi huna hin hi Study Camp a um inchûklaihai laia a thiem tak chu a’nchûkna thil le inza-wma sengso popo \hangpui-tu dingin Scholarship pek an in tiem bakah hi Study Camp a um hai chu an um sunga an fak le dawn ding khawm an thei ang anga an

\hangpui ding thu le hi thil hi a bul in\anna chau a la ni thu le nakie tieng peiah mi pakhat neka tam khawmin ham\ha\na an la dawng thei dan khawm a um ding thu a hril bawk. Rev. Joseph R. Joute hin infuina thucha hrilin inchûklaihai chu \hang la

nasa dingin a’nfui a, ama ngei khawm Hmarram khawsuok a ni ve thu a hril-langsa bakah an tadinga Pathien kuoma \awng\ai pekna a nei bawk. Hi zo hin sun hun ah HSA Campus, Rengkai a Jan. 14-18, 2019 sunga For One Life Asia huoihawt

Children’s Retreat Chura-chandpur 2019 neia um mek ah For One Life In-ternational a Director Mr. Michael Esh chun hi Study Camp a Warden le HSA Hmarram Jt. Hqrs. aiaw Mr. John Lalramthang chu stage ah ko kaiin For One Life in HSA le rawngbawl tlang thei dinga an umna chu lawmum a ti thu a hril a, an Scholarship pek ding le an thei ang anga an \hangpui ding thu a puong nawn nawk a, Children’s Retreat huna \hang naupang le mipui hai chu hi thu an hrietin an lawm hle a, lawm leiin an kut an ben nasain an khek suok nasa hle. Hi le inzawm hin HSA Hmarram Jt. Hqrs. \huoitu >>sunzawmna phek 4 ah

PET nei hun dingCCPUR: 10th & 11th IRB Rifleman lakna ding um meka CCPur District a inthawka candidate-hai ta dinga PET nei hun ding chu vawisun (17-1-2019) le zingah (18-1-2019) a nih. Chest No.1-700 han vawisun PET nei an ta, Chest No.701-1400 han 18-1-2019 ah PET hi nei an tih. Jan.15, 2019 Chandel Dis-trict a inthawka candidate han PET an nei a, hi nia ko hman lo hai chu a hnungah ko nawk ning an tih tiin P.Doungel, ADGP (Prison/Trg), Chairman, DPC for 10th & 11th IRB chun inhriettirna a siem. PET neina hmun ding chu 2nd MR Ground, Imphal a nih.

Tata Magic in mi pakhat rawt hli-emin a tlansan

CCPUR: January 15, 2019, 3:30AM vel khan Tipaimukh Road, CC-Pur lai Tata Magic motor pakhatin lampuia kea fe lai mek Mr Gen Isak (27), s/o Tongzalam of Aina, Thanlon Sub-Division, tuta Khawmawi a um mek chu rawt hliemin a tlansan. Hi thil tlung le inzawm hin CCPur Police chun FIR no. 13(1)2019 CCP-PS u/s 279/338 IPC an registered.

|hangpuina an pekCCPUR: YPA Vengnuam Unit chun an unit sunga \hangpui ngai hai \hangpui-na sunzawm peiin zanikhan PT Sports Complex Road-a um khaw hmu thei ta lo Nu Chiingi (57), w/o (L) V. Vungkholian kuomah \hang-puinain Bufai Bag 1 an pek.

Traffic DriveCCPUR: Zanikhan Traf-fic Control Police, CCPur in-charge Sub-Inspector Liankhansang inrawinain Traffic police han CCPur Police station tuolzawn lai Traffic drive an nei a, two-wheeler khal Helmet khum lo, registration num-ber um lo, driving license nei loa motor khel le mi pathum inphur an hmu hai manin fine an inchawitir. TR-5 Receipt kata fine hi inchawitir hlak an nih.

Hmar Art & Culture Of-fice Bearers

ding insiemCCPUR: Hmar Art and Culture Society (HACS), Manipur \huoitu ding th-langtharna nei a ni hnungin January 16, 2019 khan Pu H. Zaneisang In, Rengkai, CCPur-ah kum 2019-21 sunga Office Bearer ding insiemremna nei a nih. Chairman dingin Upa Dr Rosiem Pudaite; Vice President Upa R. Tawna Khawbung, Secretary Pu Timothy Z. Zote, Asst. SEcy. Pu Lalhmuok Fam-hoite; Fin. Secy. Upa K. Lienzathang; Treasurer H. Zaneisang; Inf. Secy. Nk. May Rose. Committee members- Rev. Saithanglur Joute; Upa L. Kiemlo Pulamte; Rev. Ruolhlei Pakhuongte; Pu Darlienthang; Pu Thangsawi-hmang; Upa Ngurhmingth-ang; Pu Darneilal Kholum; Dr Lalkhawlien Pulamte le Rev. Rokhum Joute.

An lungawinaw thu an hril

CCPUR: January 12, 2019 a Yaning Animal Founda-tion (YAF) inti pawl hai le Forest Dept. le Police han awareness campaign against the selling of wild animals ti \hangsana New Bazar-a Nuhmei bazar sunga Ramsa hro zawra um hai man khawma rawh-mang pek an nina thuah Ramsa hro zawrtu nupui hai chun an lungawinaw thu an hril a. Nitin fakfawm zawng le insung chawmnaa an hmang a ni thu. Hrillaw-kna iengkhawm um loa an thil zawr hai mana an rawhmang pek chun an fak zawngnaa nasa taka a suk-buoi pha thu hrilin, hma-eign hiengang thil a um nawk chun an tosan mei mei tanaw ding thu an hril.

PIGEc Scholarship Exam ResultCCPUR: District Ad-ministration, CCPur huoi-hawtnaa PIGEC/BBBP Scholarship Examination (Written & Interview) Jan 15 & 16, 2019 haia neia um result chu zanikhan pu-onglang a nih. Class-VIII Passes- 2 Academic Years Rs.20,000/- hmu ding hai chu, Freda Chonghoithem of Greenwood Academy, Fellicia Lalrinkim of Ste-phen H/S, Prena Tingnei-hat Haokip of Greenwood Academy, Esther Ngainun-moi of V.K.Tawna H/S, Athena Lalnuntluangi of V.K.Tawna H/S, Lalhming-mawi of NKT H/S le Jenny Nianglaljem Gangte of Don Bosco H/S hai an nih. Class-VIII passed- 6 months Tuition fee Rs.5000/- hmu dinghai chu, Jennie T.Thianhoihkim of Stephen H/S, Chingnun-mawi of CTS, Chingthian-mawi of V.K.Tawna H/S, Manbiaknem of Blue Star Academy, Ngahngaich-ing Singson of St.Mary’s H/S, Rose Vahneingai of

V.K.Tawna H/S le Lamn-gaihjem of Vilala Raina Govt. H/S hai an nih. Class-IX passes- 1 (One) Academic Year a Rs.10,000/- hmu dinghai chu, Baby Chinneithem of Gandhi Memorial H/S, Florence nengneivah Baite of St.Mary’s School, Alice Fimthangmawi of Mt.Carmel School, L.Mames Kimngaithem Mate of Greenwood Acad-emy le Nengneikim of Fam-ily of Elohim Model H/S hai an nih. Class-VIII passed- 6 months Tuition Fee (Rs.5000/-) hmu dinghai chu, Vungthianmawi of Eb-enezer Academy, Veineihoi of INA Memorial H/S, Juli-ana Ruolkhumkim of Mount Carmet School le Tinneihat Haokip of South Point H/S hai an nih. An result lawmpuina le an sum dawng ding inhlanna hi Jan. 24, 2019 a YPA Hall, Hiangtam Lamka a National Girl Child Day hmangna hunserah nei ning a tih.

sa man chungchang an hriltlangCCPUR: January 16, 2019, 1:00PM khan CCPur Con-sumers Club (CCC) chun an president SN. John in-rawinain ADC/CCPur Chairman T. Paukhanlian chu a office chamber-ah inhmupuiin CCPur khaw-pui sunga Sa man(rate) chungchang, consumer hai harsatna le thil dang dang an hriltlangpui. CCC President chun, CCPUr-ah Vawksa kg. 1 ah Rs. 300/- a zawr a ni laiin CCPur a inthawka hnaite Moirang-a chun kg. 1-ah Rs. 250/- a zawr a ni thu a hril a. Hi le inzawm hin CC-Pur-a Sa man/rate hi ADCC chu ennawn dingin a ngen. Chun, mi tuin amanih thuomhnaw/thil an chawk

hunah an chawtu ditdan le lungawinaa an chawk ding ti chu Consumer hai right a ni laiin Sa zawrtu han an chawtu hai ditnawna hmun, a ke, a mei etc. hai Sa inchawk huna an in\hang-satir tei tei hlak chu Con-sumers Rights kal a ni thu a hril bawk. Hi thua hin ADCC

Chairman chun consumer hai harsatna sutkieng a ni theina dinga hma a lak ding thu, hmatieng ADCC sitting hunah mipui hmak-huo ngainain Winger park-ing thu, Diesel Auto Stand chungchang hai khawm hriltlang a ni ding thu ADCC Chairman chun a hril.

Kaireuben dam taka sansuok a nitah

CCPUR: Special Contrac-tor Tinkholal of Lingsiphai hnuoia sinthaw, December 21, 2018, 11:00AM vela Singngat Sub-Division sunga Panglian le S. Mun-hoi inkara a sinthawna hmuna inthawka \huoih-manga um Kaireuben, s/o Khailengen of Mata Vil-lage, CCPur chu January 16, 2019 (Nilaini) khan dam taka sansuok a nitah tiin ei thu dawngna chun a hril. Kaireuben hi Henglep area-a 25-Assam Rifles han dappui an thaw huna a \huoihmangtuhai kuta in-thawka an sansuok nia hril a ni a, hi thu sut chena hin

Kaireuben hi Army han an la kawl a, buoina dang a umnaw chun zani zan dar 11 vel khan CCPur hung phurtlung dinga beisei a nih tiin ei thu dawngna chun a hril.

‘Go To School’ Program hlen ni vat tang a tih: chief MinisterimPhAL: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, ei ramah thie-minchukna (education) tieng qual-ity education \ha nawk lem ei nei dingin le school kai lohai khawm an kai nawk vawng theina din-gin ‘Go to School’ program suk-puitling ni vat tang a tih, tiin a hril. Hi thu hi zani ta Chandel dis-trict headquarters ah nuhmeihai ta dinga bazar kaina ding hmun Women’s Market thar hawngna huna a hril a ni a. Chief Minister hin Chandel district-a project hran hran khawm a hawng nghal bawk. Hriet ta angin, ‘Go to School’ ang deu hin kha hma khan Chief Minister bawkin “Lairik Tamhalla-si’ (Let send them to school) ti pro-gram khawm a lo \an ta a. School drop out hai school admit nawkna program a nih. Zani ta Chandel an zin hi Chief Minister a nih hnunga vawi thumna

a ni tah a. Kum thar 2019 a tlan-gram district an zinna hmasatak a nih bawk. Chandel district admin-istration (DC) in Japhou Bazaar-a program a siema chun, CM hin project tamtak Drinking Water Re-vival Scheme, Boys’ Hostel, Maha Union Higher Secondary School le Boys’ Hostel, Larong High School

hai a hawng a. Kasturbha Gandhi Balika Vidy-alaya le Transit Accommodations for Doctors and Teachers, Chandel le Chakpikarong hai foundation lungphum le upgrade na ding hai a hawng bawk. Mipui pungkhawmhai lai thu hrilin, CM chun, ‘Go to Village’

mission ang tho ei State ah quality education a um theina dingin ‘Go to School’ program hi sawtnawte ah hlen ni tang a tih, tiin a hril a. A thaw dan ding chu, Assembly biel pakhat peiah School pakhat pei hi program hlenna dinga bik thlang-suok ning an tih, tiin a hril bawk. A hril peinaa chun, state sawrkar chun development pro-gram hran hran tamtak a nei ta a. Hieng, Go to the Hills, CMHT. CMST etc. hai ang hi. Hieng po po ei thawna san chu hi sawrkar thiltum ‘retheina sukbo’ a ni leiin ei State a inthawkin retheina (pov-erty) sukbo a ni theina dinga thaw vawng an nih, tiin a hril. “Manipur a tlangram le phai-ram mihai inringzona um tah lo, inhmangaina tla hnuoi tah, inlaich-inna \ha um ta lova, kar awng lien tak a um tak hnunga inlaichinna >>sunzawmna phek 4 ah

Sawrkar thil khap Rs.3,85,65,208 manhu

raw hmangimPhAL: Kum 2018-19 sunga Customs, Imphal Di-vision in sawrkar thil khap an man thil chi tum tum, Rs.3,85,65,208/- manhu lai zet chu zani hmasa khan Keirao Hill a MASSI Com-plex bulah raw hmang a nih. Thil rawhmanga um hai lai hin Cigarettes cas-es 28 (Rs.3,36,21,200/- manhu), Godzilla cakes 7 (Rs.5,55,600/- manhu), Beer cases 5 le theitui (Rs.1,63,800/- manhu), Su-pari cases 8 (Rs.7,80,960/- manhu) le dietery supplement case 1 (Rs.34,43,648/- man-hu) an nih.

Pm lim raw an tum, Police han an lakpek hman; Manipur CM khawm thaw ve dingin an phut

imPhAL: MMWO Vol-unteers hai chun zanikhan Citizenship Bill dodal-nain Prime Minister lim (effigy) raw an tum a, sienkhawm civil dress a inthuom Police personnel han an thil raw tum hi an lakpek leiin an raw hman ta nawh. An thil raw tum Police han an lakpek huna hin member hai chun an inch-upui leiin boruok a sosang hman hle a, sienkhawm Imphal East Police Com-mandos hai an hung ng-hal leiin boruok sosang ding ding an sukre nawk. Commandos hai hin mipui hnawtdarna dingin smoke grenades an kap. MMWO president Abdullah Fundreimayum chun, Citizenship Bill hi

passed Rajya Sabha-ah passed a hung ni vai chun NE bielah Indpendent hran ngenna movement a hung suksuok el thei niin a hril. President, Manipur Muslim Welfare Organ-isation (MMWO), HQ Mr Fundreimayum Abdullah Pathan chun, Manipur a Chief Minister, Minister le MLA hai hin Citizen (Amendment) Bill 2016 dodalna kawngah \henum

state CM le Minister hai thaw dan entawn ve hai sien a nuom thu zanita Hatta hmuna an office-a press Conference hunah a hril. CM hmalakna le thuhrilhai \ha a ti hlak zing laiin, January 15 nia student leader le nuhmei hai kuoma a thuhril ruok kha chu hri-etthiem intak an ti thu a hril. “Hieng ang huna hin chu state mipui han CM chu thu hril \eu nekin \awng

tlawmin a thawa thaw an hau lem hlak a nih. Hi Bill hi pass a ni chun inban chen khawm an inhuoma. Manipur CM hin teh an huom am?” tiin an dawn. Political advantage lak lova renga \hang ruola Rajya Sabha inpui ah hi Bill hi a fethleng naw dan ding ngaituoa party po po \hangruol hun a nih. CSO hai khawm \hangruola ngir hun a nih tiin a hril. January 15 khan MMWO hai le pawl hran hran, student han protest an neinaah MMWO member 6 man an ni a, hrentang an la nih tiin a hril bawk. “Ieng angin lo hliemin lo tuor inla khawm Bill hi dodal pei kan tih, kan hlawtling hmakhat chu” tiin a hril bawk.

A piengchampha puolin thisen a pek; Thisen Unit 12 a pek tah

CCPUR: Tv. Immanuel Lalneisang @ Ararat Arts, Rengkai, CCPur chun Janu-ary 16, 2019 khan a pieng-champha (birthday) puo-lin Blood Bank, District Hospital, CCPur-ah thisen mamaw han \angkai taka an hmang dingin HYA hmin-gin Thisen unit khat a pek. Tv. Immanuel Lal-neisang mi tlawmngai thei

takel a ni a, tuta hma hai khawm thisen pek ngai zawng an ni hunah tlawmn-gai taka thisen lo pe hlak a ni a, tuta \um hi thisen a pek vawi 12-na (Unit 12) a pekna a nitah. A tlawmn-gaina hi HYA GHQ chun lawmum a tiin a chungah lawmthu a hril nghal bawk. Zanita thisen a pek huna hin Indian National Flag

ngei sil pumin thisen a pek a nih. Hi chungchanga za-wna indawna um dawnin, “India ram venghimna (se-curity) tienga ka unauhai le ram le hnam ta dinga an in-pekna ka hriet zing a, inzana insang tak ka pek a, thaw thei ang angnaw leiin kei khawm vawisun ka ram, ka hnam ta ding aka thaw thei ve sun tiin thisen mamaw hai hmang dingin thisen ka pek ve a nih’ tiin a hril. District hospital, CC-Pur-a thisen indainaw um zing zing hlak thua chun, thisen petu ding zawng hu-nah \halai tam takin pek an nuom hlak, sienkhawm nu le pa a phalnawtu an um hlak leiin, ei mamaw huna thisen ei zawngbuoi hlak a nih tiin a hril.

Ei Cultural Roots hriet zing ding a nih: governor

imPhAL: Governor Dr Najma Heptullah chun, January 19 a inthawka \an ding, Zeliangrong (Naga) hai festival pakhat Gaan-Ngai Festival hmangna ding le inzawma Curtain Raiser program neina-ah zani khan, ieng ang lo changkang tah inla khawm ei cultural roots ei hriet zing hlak ding a nih” tiin a hril. Tuta \uma Gaan-Ngai Festival Curtain Raiser

program Raj Bhavan ah Governor le hun hmang hi Manipur histroy-a dingin a vawikhatna a la ni a. Event hi State Level Gaan-Ngai Celebration Committee, Manipur le Tingkao Rag-wang Chapriak Phuam (TRCP) hai \hangruola an huoihawt a nih. Gaan-Ngai Festival hi kum tin kum thar lai hin hmang hlak a ni a. A umzie chu thlasik laia Festival

tina a nih. (Gaan - Winter, Ngai – Festival). Governor chun Festival a office Raj Bhawan a inthawka \an chu lawmum a ti thu a hril a. Kum tinin Raj Bhawan a inthawka \an nizie tah sien tiin a rawt nghal bawk. Prime Minister hmasa-tak Nehru-in 1952 kuma Manipur a hung sira a \awngbau a la hriet zing thu a hril a. Prime Minister Nehru chun, Manipur anga cultural diversity tamna le hnam tamna India state a um nawh tiin a hril niin a hril a. “Manipur cultural va-riety chu India rama a tluktu ding an um nawh” tiin a hril niin a hril bawk. Manipur a hnam hran hran hai chu an culture seng sukhring zinga inza takin, mi dang culture khawm inza ve dingin an fui tawl. (DIPR)

Page 2: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2019/January/HT-17-01-2019.pdf · Hmarram Jt. Hqrs. aiaw Mr. John Lalramthang chu stage ah ko kaiin For One Life in HSA le rawngbawl tlang thei dinga

Hmasawnna Thar2HMANGAINA HLA: SAI HLA

Ka rohlupui le ka lungdi,I hmangaina hi a hlimum de!

Uoiin nek daihin I hmangaina chu,A lo va hang hlimum nasa de!-Hlahai Hla-4:10..

-Lal Dena

TUOLBUOL (JANUARY) 17, 2019NiNgANi (ThURsdAY) ARTiCLE/hEALTh & EmPLOYmENT NEWs

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

Editorial

Ramri fe pel lo ding

VAWISUN THUPUIDan hretu ringawthai chu Pathien mithmuin mi fel an ni naw a, Dan anga thawtuhai chu mi fela tiemin um lem an tih. - ROM 2:13

Rambung le state hran hran hai chun an bula ram-bung le state hai leh ramri an nei hlak. Hieng ang bawk hin mimala In, ram le hmun neihai khawmin an bula um haileh ramri an nei a, an ramri chu \ha tawk taka siemin an veng hlak. Ramri \he fel a ni naw chun ramri thuah buoina le harsatna a tlung hlak. Manipur khawm an \henum state Nagaland le Myanmar leh ramri thuah an buoi rawp hlak. Ramri hi a pawimaw hle a nih ti chu ramri inchuna tam tak a um hin a tarlang chieng hle. Mihriemhai khawmhin ramri chin ei nei seng a, ei ramri bak ei pel pha chun buoina le harsatna ei tuok hlak. Ei ramri chin bak khela thil ei thaw pha chun ei ta dinga \hatna nekin sietna a hung ni hlak. Hi lei hin mitin mani ramri bek pel lo din-ga ei inthunun a \ul a nih. Mani ramri fe pel lova mani ramri huop sunga thil thaw hlak hai chu mi hlawtling anhung ni hlak. Mani ramri bak fe pel hi hlawsamna a nih. Mani ramri bak ei fe pel pha chun, thaw lo ding ei thaw a, fak lo ding ei fak a, dawn lo ding ei dawn a, hawp lo ding ei hawp a, hip lo ding ei hip a, ei thawhla em em el a nih. Ei hringnun a suktawi pha a, hmeithai lo ding \henkhat an hmeithai pha a, naufahra ni lo ding \henkhat naufahra an ni pha a, a pawi ti bak hril thei ei nei nawh. Hi kawnga hin \halaihai ei har suok nuom a um. Ei ramri chin hi ei hriet a \ul. Ei ramri chen ding chu nu le pa han an mi hril seng a nih. Mani ramri bak fe pel hi suol, dan kal le thina a nih. Nu le pa thuawi hi ramri fe pel nawna \ha tak a nih. Ei hriet seng angin nu le pa thuawi han hlawtlingna le malsawmna an dawng hlak. Mil-ien le milal ei tihai khawm hi nu le pa thuawi, an ramri bak fe pel ngai lo hai an nih. Nu le pa pak-hat khawmin an nauhai Zu dawn dingin an tir ngai nawh. Zu ei va dawn chun nu le pa han ramri an mi khang pek bak ei fe pel tina a nih. Hieng ang bawk hin drug thaw dingin nu le pa pakhat khawmin an nauhai an tir ngai nawh. Nisienlakhawm, ei soci-ety sungah drug thaw ei pung pei. Drug ei va thaw khawma nu le pa han ramri an mi khang pek ei fe pel tina a nih. Ramri fe pel hi a awlsam khawp el a, papui le nupui hai khawm ei hrietnaw karin ei ramri bek ei lo fe pel hlak. Duamna le inhnarna leiin a thieng-hlim naw, an dik naw le a \ha lo ei hrietsa khaw-min ei lo va thaw el hlak. Hi thil hi ei ramri pela thil ei va thawna a nih. Nu le pa han ei ramri pel zaka thil ei thaw chun, ei nau han ramri ei pel bak an hung pel ngam pei ding a nih. Hi lei hin ei ramri bak pel lo hram hram dinga ei inthunun a \ul a nih. Nauhai entawntlak nu le pa ni tum seng ei tiu. Mihriemhai hin ennuom hi ei hau hle. Ennuom ei hau taluo lei hin a chang chun en lo ding dam ei lo en hlak. Tulai lem chu Smart phone changkang tak tak ei nei seng ta a, ei smart phone, ei tablet, ei laptop le computer haiah hlak mit la tak tak, en inhawi le hmu nuom um tak tak a tam nasa si, in-sumzo lovin en lo ding chen chen ei en tawl a, \henkhat chu suolah a mi \huoi lut mek a nih. En ding le en naw ding thilah hin ramri ei siem thiem le ei in control hne a \ul hle. En lo ding chi hi chu en lo ngam hmak ding a nih. Khap thei chi hlak a ni sinaw a, en lo ngam hi ei ta dingin a \ha a nih. Mani ramri fe pela thil thaw hi a \ha nawh. Hieng a ni lei hin ram le hnam \huoituhai, khawt-lang \huoituhai, kohran \huoituhai, tlawmngai pawl \huoituhai, politicians le pawl hran hran \huoituhai inennawn seng ei tiu. Ei mi \huoihai hi ei ramri pelah ei fepui a ni chun a pawi hle ding a nih. Ramri pela fe ti chu mani thaw lo ding va thaw a nih. Tulai hin Politics-a inrawl lo dinga tihai Pol-itics-ah an inrawl nasa leiin ei ram le ei hnamin a tuor mek a, iengang takin am a la hung sietpui ding ti hi ngatuo tham a tling a nih. mani ramri pela fe hi a \ha naw a, \i a um a, sietna rapthlak tak intluntu a nih.

Hla lai po pova hla ditum tak chu hmangaina hla a nih. Hmangaina hla chu chi hnia the thei a nih: Pathien hmangaina hla le mihriem hmangaina hla. Pathien hmangaina hla chu direct-a Pathien inpakna hla a nih a. Mihriem hmangaina hla chu direct taka mihriem inpakna hla a nih. Hmangaina hla chu sai hla a nih a. Sai hla chu hmangaina hla a nih. Sai hla chu nuhmei le pasal kara inhmangaina, thua um thluk neia sak theia siem a nih. Pasalin nuhmei a saina hla, nuhmeiin pasal a saina hla a nih. Ei Bible-ah sai hla, hmangaina hla a um ve hi tie! Hlahai Hla (Song of Songs) ku hi ieng dang ni lovin hmangaina hla (sai hla) a nih. Lal Solomon le Sunam lanu inngaizawngna thu le inzawma insawntuonna hla a nih. Ringtuhaiin Krista’n a kohranhai a hmangaizie inentirna angin an bel hlak. Nuhmei le pasal chu inhmangai ding a siem; an inneina khawm Krista le kohranhai inneina ding entirna a nihh ti’n ei theologian-hai khawmin an mi hril an naw maw!. Kei chun sai hla ku hi indirect-a Pathien inpakna angin ka ngai hiel. Abu Ben Adem chu Pathien hmangaituhai hming lai a hming a chuong ve nawh a. Amiruokchu, Abu chun a ruolhai (a mihriem chanpui) hmangaitu bek lai a hming vantirko ziek dingin a hnih a. A zan nawk vantirko hung inlar chun, “Ngaita! Abu hming chu Lalpa hmangaituhai hming tlar hmasa takah, a ziek ta chu!. I hrietthiem de maw! Mihriem hmangai ku hi Pathien hmangai ei nih. Ei hmu zing mihriem hman ei hmangai thei naw chun, iengtin am ei hmu phak lo Pathien ei hmangai ding? Pathien thilsiem laia mawi tak chu nuhmei a nih. Pathien thilsiem hmangai chu Pathien hmangai ei nih. Chuleiin sai hla khawm hi indirect-a Pathien hmangaina tarlangna a nih. Pawl sari kan chuk laia inthawka ka lungrila chul thei lo hmangaina hla pakhat chu Mizo hlaphuok thiem Pu Vankham-in i Korinth 13:4-8, besana “hmangaina hla” a lo phuok hi a nih. Lusei \awnga phuok nisienkhawm Hmar \awngin zuk inlet ei tih. Thuhriltu’n tiena hmangai thu a hril chun, Hmangaina baka ropui khawvelah um lo;Inhmangai seng ro, ka ruol dittak hai,Hmangainain inpak uongthuong a rel nawh; Depde le itsik, khel thu a sukbo a; Kei ka thu le hla ngei kha a lo nih.A va hei ropui veng veng de! Thuhriltu a tih hi ei hriet seng. Tirko Paula a nih. Tirko Paula lungril \awmpuiin Vankham khawmin hmangaina chu khawvela thil ropui takin a ngai a nih. Chu hmangaina chu mi tinin nei hai sien a nuom a, chuong ang tak chun, “Inhmangai seng ro, ka ruol dit tak hai” tiin a fiel mawl mawl a nih. Hmangaihna indik tak chu chinlem nei lo, phutlet nei lo chu a nih. Hieng ang hmangaina hi iengkhawmin a dang zo nawh, khawlai hmun khawm a tlung thei. Ramri a nei nawh. Hmangaina chun chi le hnam a thlier bawk nawh. Hmelma khawm a hriet nawh. Romeo-in Juliet a hei hmuh zet chun, an hnam hmelma a nih ti khawm a ngaituo hman nawh: ‘’My only love sprung from my only hate’’ ti’n a kheksuok thawt el a nih. Kan let thiem naw leiin, inlet da’l ka tih. Sap hlaphuok thiem Mary Dobson khawmin hmangaina indik chu mei le tuilien khawmin an sukbo thei nawh a lo ti hiel. Chuong ang hmangaina chun mihriem hmel mawina le puotieng mawina a en nawh a, thutak le thienghlimna chauh a zawng lem hlak. Chuong ang hmangaina neitu chun hmangai let ve a phut ngai nawh. Chuleiin phutlet nei lo hmangaina a nih. Hieng ang hmangaina hin nupa, kohran le khawtlang mi phuor khawm sien chu, ‘Hmangaina a lo re zo tah, buoina le lungngaina’n a sip’ ti hla dam hi ei khawvela inthawkin ei hnawtzam ta daih ding bah! A thunawn hi hang thlir nawk vak ei tih:: I sakhmel tawng changin lungril a hlim a, I sakhming an sêl leh kawl ang kan thìm a; A tha par phawt kha, bawite, nang di’n ka tih, Thei chang sien nang di’n si-ar lak kan huom a; Ka thâi ni naw la khawm, khiengawiin \angdangah, Hmangai! I lung a awi phawt chun lawm pei tang ie.Hmangaitu indik takin a hmangai hmel a hmuh chun, khawvel hi lawmnain a sip hlak a. Siemkhawm mi’n a hmangai hming an hrilsiet pha kawl innim angin a hmel an thim hlak. A hmangai ta ding chun iengkim a tha tak le mawi tak a dit a. Thei

nisien a hmangai ta dinga van arsi lak chen khawm a’n huom a nih. Mi tam tak chun dawngma an neiin, neitu nina hauh an tum nghal hlak. Neitu nina an hauh pha leh, mani hmasielna le itsikna an nei nghal hlak, Chuong mihai chun an dawngmahai an nei thei naw ding chun, sukhmingsiet el bak a, that hiel an nuom hlak. Hi hi hmangaitu der Neithangzai hmangaina ang chauh a nih. Hmangaitu indik tak chun a dawngmanu’n \ang dang pawm sienkhawm, a dawngmanu lungawina leh hlimna kha a lungawina le hlimna a nih thei tlat. Lo nupui tahin, tu mawng ben rak ta sienkhawm, \hangpui theina a nei chun a \hangpui nuom zing hlak. Pi le puhai khawmin dawngma hlui behna tawm pek khawm a tel a la khin bik lem hlak an ti kha tie! Hmangainain kum a nei ve nawh. Tleirawl zing, hlim zing i nuom chun hmangaina hla hrim hrim sak ngun rawh. I sak pei naw khawma ngaithlak tum rawh. Tum khat ‘Strangers in their own land: Experiences of North Easterners in metropolitan Indian cities’ Pune University-ah lecture ka pek tumin, huoihawttu professor-in ka kum a mi’n dawn a. ‘’70 plus chauha naupang ka la nih’ti’n ka dawn a. A mi hmu dan le ka kum inhmein a hriet naw leiin mak a ti khawp el a. ‘What is the secret of your youth’ ti’n a mi’n dawn nawk a. Hienghin ka dawn a : Nitin thil pathum ka thaw hlaka ; 1.Mi \hat nawna nekin an \hatna chauh hril \al \al ka tum hlak; 2. Tuktin walking ka fe hlak a. 3. Nitin romantic music-, Hindi, English, Hmar le Mizo- ka sak naw leh khawm, ka ngaithlak zing hlak - ka tih a. Vai hla : ‘Ajaare e, ajaare o mera dilbal ayajaa’ Noori film-a mi ka zuk sakpek lem chun, an nui hak hak a, ‘kei khawma thaw ve ta’ng ka tih’ a ti hiel. Hmangaina hla sak le ngaithlak ngun hin lungril a suknoin, a sukhadam bawk. John Denver ‘Hmangaina Hla’ dam hi hang sak ta. A ropui ve hem hem ngawt el.Come, let me love you, Hung ta’m, ka hmangai,Let me give my love to you Hmangaina chauh kan hlan che;,Let me drown in your laughter, In nuiah dairiel chang lang,Let me die in your arms, I tang nemah fam chang lang ; Let me lay down beside you, I bulah sam ang zalin,Let me always be with you ; I \ang belin um zing lang ;Come, let me love you ; Hung ta’m, ka hmangai,Come, love me again. Hmangaina chauh leh.

Country song phuoktu le saktu John Denver-in ‘’Let me drown in your laughters; Let me die in your arms’’ a hang ti dam hi an va’n thuk veng veng de aw! ‘’In nuinaah pilin, dairiel chang vawng vawng lang’’ hang ti dam chu, a tlukpui hril ding a vang. Duthusama chu kei khawma ka sam nuom zawng tak a nih. Hmangaina hla ei sak chun hmangaina rama \huoilutin ei um a. Hmangaina ramah chun iengkim hi a mawi vawng a. Depdena le khelhlipnaha’n hmun an nei nawh a. Hi khawvel rinumna le lusunna ram khawm hi ei tuornem thei hlak. Hril ding dang tam hai sienkhawm, Sap hlaphuok thiem John Keats le Lord Byron hai pahni chauh la zuk belsa’ng ei tih. Anni pahni khawm kha hmangaina hla kur inkukpuiin an hringnun hun tawite hlim takin an lo hmang zo a nih. John Keats tak tak kha aw ! A hung tlangval \an chauhin TB-in a na a. Khang lai hun khan chu TB kha tulaia cancer natna ang sukdam thei lo ang tluk hiela ngai a nih. John Keats chun a vanglai hun tawite kha a dawngmanu Funny Browne leh hmangaina hla kurpuiin a lo hmangzo ve thak a nih kha. Lord Byron tak tak kha, a hmangaina hla pakhat lem kha chu ‘’All For Love’’- (IENGKIM HMANGAINAA DING VAWNG) a ti tawp el. Nisa hnuoia a thilthaw taphawt chu, a hmangai a dawngmanu ta ding vawngin an hlan a nih. Hi hla chang tawp a : ‘’Aw ! Hminginthangna (Fame), nang hi ka thlakhla pal che a lo ni khawmin, nanga lei ni lem lovin, ka dawngmanu mit hmuha chitea ama hmangaitu tlaka ngaina belsatu i ni lei chauh ni lem a tih’’ a tih. Lord Byron ta ding chun khawvel hausakna le ropuinahai chun umzie an nei nawh a; a ngai ropui tak chu hmangaina a nih lem. Khawvelah hin inrui ding tam tak a um. Sienkhawm hmangaina chauh hi inrui inla, nupa nun hlim a ta, insung nun hlim a ta ; khawtlang nun khawm inhawih zuol bawk a tih. Ei thuring tak khawmin hmangaina ngawt naw chu tu thil khawm bat lo dingin a mi’n chuktir a nih. Chu hmangaina, chu hmangaina hla chu i sak pei naw khawmin, ngaithlak ngun bek tum rawh. Nun chawl hadamna a nih.

Thlapa Sungah Cotton (Pat) Kung A Mawng TheiBEiJiNg: Khawvel (Earth) ni lo thlapa sungah thlai a mawng thei dim ti fiena a la um ngai \hak naw leiin a thei naw dinga ngai a ni hlak a. Anachu, China scientist hai chun Thlapa sungah Pat (Cotton) mu tuin an inmawngrir thei tlat. Khawvela a hmasatak a la nih. Thawlenni khan Chinese scientist hai chun Thlapa khing tieng pang, tu la fe ngai nawna ‘dark side’ an ti el chu Chang’e 4 hmangin an lut a. Khawvel boruok ang boruok siemin Thlapa sungah Cotton chi an tua, Thawlenni khan a kak lim khawvel tieng an hung thawn.Thlapa sunga Cotton kak hung in\hang mek lai thlalakhai hi Advanced Technology Research Institute, Chongqing University a hung thawn a. Chutaka inthawk chun khawvel hmun hran hran ah an thawn dar ta a nih. Experiment thawtu hotu tak Xie Gengzin chun, “Hi hi khawvel mihriem haiin Thlapa sungah ‘biological growth experiment’ a um thei ti an fiena hmasatak a la nih” tiin a hril. China siem vanboruok lawng Chang’e 4 hi thla bul lai khan Thlapa sung khing tieng, nisa hmu ngai meu lo, khawvela

inthawk lem chun hmu thei lo le hmu ngai zen zen lona a vuong luta. Leilung umdanhai thla lain a hung thawn \an ta a nih. Chang’e 4 hi China siem lieu lieu, China hai Thlapa pathien goddess hming chawia siem a nih a. Khawvel a inthawka sattelite thlapa sung khingtienga lut hmasatak a la nih. January 3 khan kap suok a nih a. Chongqing University a scientist hai chun ‘mini-lunar biosphere” ti centimeter 18 chauva lien container boruok, tui le pil umna chu an khitde saa an inluttir a nih.

Container sunga hin Cotton, Potato le An\am sungkuoa mi an\am chi (mu) hai an sie a. Cotton hi a hung mawng hmasatak tah a nih. A hung to suok lai tak thlalak khawm video recording thaw a nih. Patchawn hi a hung mawng a chu thlai dang hai chu an la mawng tawl nawh. Chang’e 4 hin Sweden, Germany le China scientist hai siem thlapa sung environment inchukna ding khawm sie a nih a. Hi khawl hin cosmic radiation, nisa zung le thlapa sunga boruok inchawkpawl dan, a kakhawk iengtinam a um tihai khawm an en thei ding a nih. Lander hin Rover khawm a nei a. Yutu-2 (Jade Rabbit) an tih a. Von Karman Crater, thlapa sunga khurkhuruom inthuk tak laihai thla lain khawvel tieng a hung thawn pei ding a nih. China agency chun Mission pali a la bak niin an hril. Kum tawp tienga an kapkai ding vanboruoklawng hai chun thlapa leilung pil rutin hnuoi tieng an hung thaw ding nin a hril. China chun thlapa ah khin Research Base bawl a tum a. 3D printing technology hmangin facility hran hran thlapa sungah sie luta inchuk a tum. (Reuters)

Congress President Rahul Gandhi in UP-ah rally 12

LUCKNOW: Lok Sabha Election hung um dingah Con-gress Party chun Uttar Pradesh Lok Sabha seats 80 um haiah candidate nei vawng tumin an insingsa mek a, hi le inzawm hin Congress President chun thla thar-a inthawk khin hmun 12 haiah rally a nei dinga riruong siem a nih. SP le BSP han \hangruol dinga thutlukna an siem le puong hnunga Congress in seats 80 haiah ngir vawng an tum thu hi an hung puong ve a ni a. Rahul chun February 2, 2019 khin a hmasa takna dingin Lucknow khawpuiah rally a nei el thei a hril a ni a. Rahul rally ding le inzawma rally neina hmun le hun ding hai sukfel dingin zanikhan AICC general secretary in-charge Ghulam Nabi Azad, state party chief Raj Babbar le top leader dang dang hai chu Lucknow khawpui an pan tawl.

LS Election-ah BJP lesson kan inchuktir ding a nih: BSP MLAmORAdABAd: Bahu-jan Samaj Party (BSP) MLA Vijay Yadav chun, ‘ Lok Sabha Election hung um dinga hin Samajwadi Party (SP) le Bahujan Samaj Party (BSP) work-ers han BJP lesson an inchuktir ding a nih tiin a hril. Hi thu hi Thawleni-a

Moradabad-a BSP chief Ms Mayawati birthday hmangnaa thu a hrilnaa a hril a ni a, SP le BSP worker hai chun BJP les-son inchuktir an ta, hneban ni ngei an tih tiin a hril. SP le BSP hin January 12, 2019 khan Lok Sabha Election hung um dingah Uttar Pradesh-ah \hangruol

dingin an puong a, seat 38 ve vea ngir dingin an in-biekrem bakah seat 2 dang chu an thawpui party dang pahni hai ta dingin an huol pek a, Congress president Rahul Gandhi biel Amethi le UPA Chairperson Sonia Gandhi biel Rae Bareli haia chun candidate nei an tum naw a nih.

Odisha Congress President an ban NEW dELhi: Odisha state Congress working president Naba Kishore Das chun Nilaini khan par-ty-a inthawk inbanna a pek. A biel Jharsuguda constitu-ency mipui hank um 2019 Lok Sabha election hung um dingah sawrkarna siem-tu BJD ticket-a ngir dinga an dit leia inban a ni thu Das chun a hril. Das in Congress presi-dent Rahul Gandhi kuoma lekha a thawn a chun, a mipui/supporter hai turna

leia Congress primary member a inthawk le Odi-sha working president a ninaa inthawk inban niin a hril. Das hin kar thar khin BJD a zawm ring a nih.

Amit Shah Swine flu leiin AIIMS ah admit

NEW dELhi: BJP na-tional president Amit Shah chu Swine Flu natna an vawi leiin All India Insti-tute of Medical Sciences (AIIMS), New Delhi hmu-nah enkawl mek a nih. Shah hi zani zan dar 9 khan Hospital a tlung a, hospital Old Private Ward-ah admit a nih. Swine Flu leia enkawl mek a ni thu hi Mr Shah in a twitter hman-gin a sukchieng.

Justices pahni supreme Court-ah inkaisangtir

NEW dELhi: Delhi High Court-a Judge

Sanjiv Khanna le Karnataka Chief Jus-tice Dinesh Maheshwari hai chu President Ram Nath Kovind in a pawmpui dungzuiin Nilaini khan Supreme Court Judge dinga inkaisangtir an nih. Judges thar pahni hai le hin Supreme Court-a Judges sanction strength 31 ni din-gah tuhi Judges 28 an um ta a nih.

CPWA in general Body meet an nei

CCPUR: Civil Pension-ers’ Welfare Association (CPWA) chun zani sun dar 11 khan Synod Hall, IB road, CCPur-ah 34th General Body meet: 2018-19 an nei. Hun hmang sung hin

Upa Chawngnelrum in-rawinain kum 2018 sunga member lo thi tah 18 hai sunna hun hmang a ni a, Upa K. Songkhotuan in kum 2018 sunga sum le pai hmu le hmangna Audit report a

pek a, L. Ginkhojam, Secy. CPDA, CCPur a inthawk Secretary report ngaithlak a ni bakah HL Hminga, President, CPWA chun T. Singneng kuomah thilpek inhlanna neiin hun tawpah N. Tuolien in \awng\ainain hun a khar. General Body meeting huna hin members 100 chuong an \hang a, kum 2018 sung khan member 48 in an pung belsa a, dan kala thilthaw members 4 ban an ni a, Unit 10 an um a, Unit tin Collector 1 sengin an enkai a nih.

Page 3: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2019/January/HT-17-01-2019.pdf · Hmarram Jt. Hqrs. aiaw Mr. John Lalramthang chu stage ah ko kaiin For One Life in HSA le rawngbawl tlang thei dinga

3TUOLBUOL (JANUARY) 17, 2019NiNgANi (ThURsdAY) NATiONAL/iNTERNATiONAL & AdvERTisEmENT Hmasawnna Thar

sIelMAt CHrIstIAn HOspItAl & reseArCH Centre

*** Obs. & gynae specialist, ms OBs & gynae (Karnataka), mBBs (Rims) pan nuomhai chun Sat-urday 9:00AM zatin Nuhmei tienga harsatna neihai chun pan thei ning a tih. Operation a lo \ul khawma thaw thei nghal ning a tih. Registration Contact No. 9862853047. (16,17)

LAKTAWi

Dr MV Azad Phusam chunga lawmthu hrilnaHun sawt taka inthawk ta khan pile natna ka nei a, ka nat dan tlangpui hai chu, inhnawm \ha thei lo, inhnawm pha leh ka ek kel e kanga inhriel, a chang leh mawnga inthawk thisen suok le tawl tla, mawng sung inhnai, phingpui hrat lo, bu du lo, kut le ken a, ring le kawng khawm, sa le Nga hme thei lo bakah taksa chau ngawi ngawihai an nih.Ka natna hai lei hin Doctor hran hran ka pan a, ka \ha thei chuong naw. A tawpah Dr MV Azad Phusam ka pan a, hun iemani chen a mi enkawl a, tuhin ka hung dam ta leiin ka lawm hle a, hi chanchinbu hmang hin Dr MV Azad Phusam le Pathien kuomah lawmthu ka hung hril Dr MV Azad Phusam hi CCPur Opp: J.P Selec-tion, Tidim Road, near Lamka ICI Church-ah pan thei le contact Numbers 7628890261 le 9089738275 haiah biekrawn theizing a nih. Lawmthu hriltu. sd/- Kampu, Bungmual

Happy Heart SchoolBethel, Churachandpur

Applications are invited from qualified, dynamic and committed individuals with a passion to educate, for the following posts:

1. English teacher to teach in the High School section.2. Asst. hod for the Kindergarten section ( Candi-dates must possess strong communication skills, and basic knowledge of computer)

Date of interview: Tuesday, 22nd January, 2019 at 10: 30 am.

sd/- Principal(17,18)

THINA cHUNGA LAWMTHUKan U pa Tv.Zolienzel s/o (L) Upa Zochunghnung, damnawna leia Doctor mi panpuitu le a \ulna phawta mi \hangpuitu kan Laibungnu Pi Lalhmingthar Senior Nurse, le kan Intienga mi \hangpuitu injection le Saline mi thawpektu Pi Lalnunsiem , Zote veng hai chungah kan lawmtakzetin kan lawmthu kan hril a. Chun, kan U pa Tv. Zolienzel in Tarik 13-01-2019 nia ei lo vuitah mi sunpuitu hai le mi raltuhai po po le date 14/01/2019 nia mi hung thlamuongtuhai le a hnunga mi hung kan tuhai chungah kan lawm takzet a, lawmthu kan hril bawk a nih. Kan chunga in\hatnahai po po taksa le thlarau ah Lalpa’n malsawmin thuoipei rawsen cheu tiin, kan lun-gril po po in ditsakna kan inhlan cheu.

In\hatna dawngtu, sd/- Lalramhlun le a sunghai Zote veng, Rengkai

Rajasthan Assembly Speaker dingin Joshi

JAiPUR: Senior Congress leader le Central minister hlui C.P. Joshi chu Nilaini khan 15th Rajasthan Leg-islative Assembly Speaker dinga thlang a nih. Chief Minister Ashok Gehlot in Joshi hming a hung proposed-a, Dy. CM Sachin Pilot, Opposition leader Gulab Chand Katar-ia le party leader dang dang han an seconded. Mr CP Joshi chun, dan le dun umsa dungzuiin members hai thlierbik nei loa Inpui a kei\huoi ding thu a hril. 15th Rajasthan Legislative Assembly first session hi Thawleni khan \an a nih.

J&K ah vote nei thar nuoi 3 chuong an um

JAmmU: Jammu and Kashmir a chun Electoral Roll Special Summary Re-vision (SSR) nei a ni sun-gin January 1, 2019 quali-fying date chenah voter thar (vote nei thar) 3,07,984 an um a, kum 4 liemta sun-ga Electoral Roll-a hming zieklut thar tam \um tak a la nih. Chun, SSR huna hin voters 1,25,931 peihmang (deleted) an ni a, 94,659 correction thaw a ni bawk.

Dawr pakhat dapnaah ralthuom tam tak dapdawk; dawr neitu manThANE: Maharashtra-a Thane district-a chun Nilaini zan khan Thane Police-a Crime Branch han Dombvli hmuna fash-ion le cosmetic products zawrna hmun –Tapasya House of Fashion’ an dap a, Dawr sunga inthawk ralthuom \hahnemtawk tak dapdawkin Dawr neitu Dhananjay Kulkarni (49) leh an man niin Thane Crime Branch a senior In-spector Sanju John chun a

hril. Dawr sunga thil mana um hai lai Air guns, Kawl-hnam 10, press-button knives 38, choppers 25, Khukri/kukris 9, chem 5, Hrei 3, Kawite 1 le hriemh-rei dang dang a \hang a, thil mana um hai hi a rengin Rs. 1.86 lakh vel manhu ni dinga hisap a nih. Hieng ralthuom le hriemhrei hai hi south Mumbai-a Crawford Mar-ket bakah Punjab le Rajas-

than haia inthawka a laklut niin police thusuok chun a hril. Mr Kulkarni hi local court hmaah inlangtir a ni a, court chun judicial custo-dy-a la um phawt dingin a rel a, suizui mek a ni bawk. Thu dawngnain a hril danin Kulkarni hi Dom-bivli unit BJP Office bearer a nia hril a ni a, BJP khaw-min Kulkarni hi unit Vice President a ni ngei thu an sukchieng.

Union minister in Micro Irrigation conference a hawngAURANgABAd: Union Water Resources minister Nitin Gadkari chun Janu-ary 16, 2019 khan Ma-harashtra-a Aurangabad hmunah 9th International Micro irrigation conference a hawng. Hi huna Mr Gadkari in thu a hrilnaa chun, sawrkar thlungpuiin tui humhalna dingin dingin hma thar chi hran hran a lak a, tui ei nei/um dan izira thlai ching dan ei thlakthleng a hun tah tiin a hril a. Micro irrigation system chu agriculture le rural economy-a dinga thil pawimaw tak a ni thu a hril. Conference hi ni 3 sung

aw ding a ni a, thupui chu “Micro Irrigation and Mod-ern Agriculture” ti a nih. Conference sung hin Micro Irrigation tiengpanga inhril-hrietna le exhibition hai nei ning a tih. Conference a hin ram-dang dang 56 haia inthawk

palai 100 \hangin palai 740 vel an \hang. Conference thiltum chu technologies thar hai hmanga thlaich-iengna le drip, micro-sprin-kler le tuolsunga irrigation systems hai hlawk taka hmang dan ding hai inhril-hriet a nih.

SC in DGP appoint-ment thuah States 5 hai ngenna a hnawl

NEW dELhi: Nikum-a Director General of Police (DGPs) thlang le ruotna Order thuah states 5, Pun-jab, Kerala, West Bengal, Haryana le Bihar sawrkar han DGPs thlang le ruotna thuah local laws hmang dinga ngenna an siem chu Supreme Court in a hnawl. Chief Justice inrawi Supreme Court bench chun, DGPs thlang le ruotna or-der kha police officials hai chungah politics an rawl nawna dinga public inter-est-a insuo a nih tiin a hril.

Nun suolluina protest a \hang Nun 4 hai sawnhmang an nih

ThiRUvANANThAPURAm: Bishop Franco Mulakkal nun suolluia intumna le inzawna nikuma Kochi-a High Court bul laia Bish-op Mulakkal man le hrem dinga ngennaa bungheia nuorna neia \hang Sister Lucy Kalapura le nun dang 4 hai chu Catholic Church, Kerala in Missionaries of Jesus convent, Kuravil-agad a inthawk hmun dan-gah a sawnhmang. Sister Lucy Kalapura hi tulai hnai khan Sr. Ann Jo-seph FCC, Superior Gener-al of the Franciscan Claris Congregation (FCC) chun

warning a lo pek ta a nih. Sister Kalapura hi Catho-lic thuneitu insanglem hai hrietpui le phalna \hang loa channel discussion a \hang le non-Christian newspa-pers’ a thusep ziek le in-diklo taka Catholic leader hai hrilsea intum a nih. Mulakkal kha Mission-aries of Jesus a nun pakhat kum 2014 le 2016 inkar sung vawi 13 lai zet suollu-ia intum a ni a. Man dinga nawrna nasa tak um lei hin man a ni a, chawlkarthum sung Pala-a sub-jai-ah an tang hnungin bail-a insuo mek a nih.

MIPUIHAI KUOMA INHRIETTIRNA LE NGENNAHWA Calendar-2019 le inzawma spelling indik lo tam tak a um ti hriet suok a ni a. HWA General Headquar-ters chun pawi a tiin mipuihai hrietthiemna kan hung ngen. Calendar hi inhmaw tak le hun intep tak kara buot-sai le suok a ni a, Puon hminghai hi proof reading nei hman lova print dawk el a lo ni a. Calendar ei tlangzar hnunga Puon hminghai hawrawp a lo indik naw a nih ti hung hriet suok chau a ni a, pawi kan tiin inphalam um kan ti takzet a nih. Tuta hnung chu fimkhur le fel takin hung thaw tum tang kan tih.

sd/- general secretaryHmar Women Association (HWA)

General Headquarters, Churachandpur,Manipur

MLCs 3 dis-qualified

hYdERABAd: Telan-gana a chun tukum As-sembly Election nei hma metah party suoksana Congress zawm MLCs pathum K. Yadav Reddy, R. Bhoopathi Reddy le Sabavat Ramulu Naik hai chu Telangana Legislative Council in a disqualified.

Nairobi Beituhai That Fai vawng An Ni Tah: PresidentN A i R O B i : K e n y a President Uhuru Kenyatta chun, Nilaini chenah khan Islamic helpawl Nairobi khawpuia Complex hung runtuhai chu an rengin kap hlum an ni tah tiin a hril. “Darkar 20 lai zet army hai le an inkap hnungin Islamic helpawl 14 kap hlum vawng an ni tah” tiin a hril. A ram pumpui hmu dinga TV live telecast a thawa a hril dan chun, Dusit Complex a helpawlhai tukdawlna dinga operation chu zo a ni tah a. Pawi tawk lo mi 14 mithi an um ti ei hriet a, pawi ei ti hle. Helpawlhai po po khawm kap hlum vawng an ni tah” tiin a hril.

President Neyatta chun mi 700 vel sansuokin hmun him lemah sie an nih tiin a hril a. Buoi hun sung po po civil mi sansuok pei zing an nih, tiin a hrila chu Complex sungah mi iengzam an la uma ti ruok chu a hril nawh. CCTV footage-a an lang dan chun, Thawlenni zan khan silai chawi hmai tuom iemani zat chu Complex

sungah hin an inlawn an inlawn lai hmu a nih a. CCTV pakhata inthawk chun mi pakhat hi chieng takin a hmel le a silai chawi inlangin an vak an vak a. Helpawl pakhat chu a puma bomb a puok lai tak hmu a nih bawk. Police hai hril dan chun, Nilaini zingkar chen khan Complex ah silai ri hriet a

la nih zing a. CCTV footage en chun helpawl pahni an lu puon duma khit (Islamic helpawl) han AK-47 leh an kap hrut lai hmu a nih. Inrunna hi Al Qaida kaupeng anga um Al-Shabab — Somalia-based extremist group – han anni thaw niin an hril. Dusit D2 Complex hi supermarket a nih a. Ni tin mi 1000 chuong bazar kai le leng le sinthaw an um hlak a. Bar, restaurant, comoplex, office, banks hai a um vawng a. Nigeria thlang tienga umin American, Eurpean hai lengna tak a nih. Al-Shabab hai hin 2013 khawm khan Westgate

Mall an bei a, mi 67 an that. Tuta \umah hin Al-Shabad chun mi 47 vel kap hlumin an inhrila, police hai ruok chun 15 chau mithi an um tiin an hril a. US State Department chun an mi le sa pakhat thi a um thu a puong bawk. Group pakhat mi 50 vel umna police han an sansuokhai chu an lawm taluo a. “Glory to be God! We have been rescued. Over 50 people in my group. No injuries Thank you all for the support and prayers. Thank you KDF” tiin Businesswoman Aggie Asiimwe Konde chun a hril. DF chu Kenya Defense Forces tina a nih. (Reuters)

Khawvela Khawpui Lum Tak Australia KhawpuihaisYdNEY: Eini lai thlasik dei ti taka ei kawn inkuo el lai Australia khawpui hai chun ni lum 50Degree chung tieng a tuor tlawk tlawk el a nih. Bureau of Meteorology Australia hril dan chun, ni li liemta sung kha an rama a lum tak \um a la nih a, boruok lum dan chu 50 Degree Celcius (122 Degree F) a nih tiin a hril. Nilaini chena an ram lumna an inkhi dana chun, an ram a lum taka record 10 na a la nih a. Weekend hmaa a lum dan ding chu hril ruol an nawh tiin a hril bawk. “South Australia chu

lum bik tak a ta, history po poah chu boruok a lum tak \um a record la ning a tih. Hieng anga lum hin a la um ngai nawh” tiin a hril. Hieng ang hun Southern hemisphere summer huna hin a lum taluo hi thil mak um ngai lo chu an nawh a.

Amiruokchu, tuta \um hin chun a lum zuol bik ema a nih” tiin a hril. Hienga boruok lum hrat taluo hi a san chu Climate Change lei a nih a. Khawmuol le tuifinriet lum hrat taluo leia nisa lum a retain thei ta naw lei khawm

a nih tiin an hril a. Climate Change leiin Tuifinriet hai khawm kum dang nekin an lum hrata an dei intak ta bawk leiin lumna hi an sang tah niin an hril. A lum pawl tak City of Port Augusta chun 48 .6 dagree Celcius a record a. Feb. 7, 2009 a record a siem nekin Degree khatin a la lum lem. Kha ni bawk khan Victoria khawpui khawm a lum taluoa “Black Saturday’ an ti hiel a, bushfire leiin mi 173 an thi a nih. Thlaler khawpui Coober Pedy khawm a lum hle a, 47.4 Degree Celcius a

nih. State capital Adelaide khawm, Australia le India han Cr icket One Day International an khel lai zing a na, 41.9 degree Celcius a nih. (Reuters)

TRS in Federal front siem din-gin YSR Congress an biekpui

hYdERABAd: Telanga-na Rashtra Samithi (TRS) chief le Telangana Chief Minister K. Chandrasekhar Rao chun Lok Sabha elec-tion hung um dinga non-BJP, non-Congress front siem tuma a hmalakna a sunzawm pei a. Federal Front indin tumna le inza-wm hin zanikhan TRS working president le a nau-pa ni bawk KT Rama Rao le senior leaders dang han Andhra Pradesh Opposi-tion leader le YSR Con-gress chief YS Jaganmo-han Reddy an inhmupui. Mr Rao hin tuta hma khan Federal front indin

tumna le inzawm hin West Bengal CM le Trinamool Congress (TMC) chief Ms. Mamata Banerjee chu January 10, 2019 khan a lo inhmupui ta bakah hi hma hin Odisha Chief Minister le Biju Janata Dal (BJD) chief Naveen Patnaik hai khawm a lo inhmupui tah. Telangana Assembly Election December 7, 2018 a nei a khan seats 119 um haiah TRS hin seats 88 lain a term hnina dingin sawrkarna an hung siem nawk a. Congress chu pahnina niin seats 19 an lak a, BJP chun seat 1 chau an lak a nih.

CBI chief appointment khin-gletna hearing kar tharah

NEW dELhi: NGO Com-mon Cause in January 10, 2019 a Cabinet Appoint-ment Committee in a vawi-hnina dinga Mr M. Nag-eswara Rao interim Central Bureau of Investigation (CBI) chief dinga a ruot nawk a khingletna le inza-wma hearing chu kar thara nei dingin Supreme Court chun zanikhan a remtih. Director hlui Alok Ver-ma leave/chawl pek a ni zo October, 2018 khan a hmasa takna in Rao hi in-terim CBI chief dinga ruot a ni a. Supreme Court in

Mr Alok Verma CBI di-rector dinga a laklut zo PM Modi inrawi Committee in Mr Verma ban-a a vawihni-na dinga January 10, 2019 a kha interim CBI director dinga a hung ruot nawk a nih. Interim CBI director ruotna khinglettu NGO chun CBI Director ding ruotnaa hin Lokpal le Lo-kayuktas Act, 2013 in a siem\hat Section 4A of the Delhi Special Police Estab-lishment Act, 1946 zui le hmang dingin an phut bawk a nih.

CBi director thar ding ruotna ding thuah modi inrawi Panel Jan. 24-ah in\hung ding

NEW dELhi: Prime Minister Narendra Modi inrawi Selection Commit-tee chun bana um tah Alok Verma thlakthlenga CBI director thar ding ruotna ding le inzawmin January 24, 2019 khin meeting nei an tih. Selection Commit-tee a hin Chief Justice of India le Opposition leader (Lok Sabha) Mallikarjun Kharge hai an um a nih. Sawrkar chun meet-ing hun ding hi January 21 dingin a riruong a, sienkhawm Kharge ngen-na angin a hun ding hi January 24, 2019 a sawn niin official thusuok chun a hril.

January 10, 2019 a high-power committee in Mr Verma CBI Director a ninaa inthawk an ban a inthawk CBI Director post hi ruoka um a nih. Mr Verma term kum 2 sung chu January 31, 2019 a tawp ta ding a ni a, ban a ni hnung in M Nageswar Rao chu a vawihnina din-gin interim CBI chief din-ga ruot a nih. Mr Kharge chun Thawleni khan PM kuomah lekha thawnin Mr Rao interim CBI Director dinga ruot nawka um chu dan kal a nih tiin an rang thei anga CBI Director thar ding ruot dinga Selec-

tion Committee meeting ko dingin a lo phut a nih. Union Home Ministry chun Verma thlaktu ding hin 1983, 1984 le 1985 batches Senior IPS Offi-cers 17 hming Department of Personnel and Training (DoPT) ah an seniority, sina an ringum dan le anti-corruption cases-a experi-ences an nei hai enfel din-gin a lo peklut ta a nih. CBI Director hung ni thei dinga hril rik hai lai Assam le Meghalaya cadre NIA a DG ni mek YC Modi hming a \hang. Mr YC Modi hin kum 2002 Gujarat riots suizuitu dinga Supreme Court in a ruot Special Investigation Team a lo \hang a nih. Nikum October thla vela inthawk Verma le a dy. Special Director Rakesh Asthana hai kara corruption thila intumtu-ona um leia CBI sunga buoina le tuchena Direc-tor mumal um thei loa lo um ta a nih.

Kum 2018 sung Mizoramah Scrub Typhus invawi 152, mi pahni thiAizAWL: Mizoram-a chun kum 2018 sung khan Then-zawl town, Serchhip district-ah Scrub typhus leia damnaw mi 152 an um a, Thenzawl

hmuna chun Scrub typhus leiin mi 2 in thina an tuok tiin Nilaini a Mizoram Health de-partment thusuok chun a hril. Kum 2012 a hi natna an

lang \ana inthawk Mizorama chun mi 2,000 chuongin an invawi ta a, mi 50 velin an thipui ta niin department re-port chun a hril.

AP CM hlui Gegong Apang BJP a inthawk

an baniTANAgAR: Arunachal Pradesh Chief Minister hlui le senior BJP leader Gegong Apang chun Thawleni khan BJP a inthawk inban-na a pek. PM hlui (L) Atal Bihari Vajpayee principles zui a nitanaw leia lungawi loa BJP a inthawk inban a ni thu Mr Apang chun a hril a, inbanna lekha hi BJP na-tional President Amit Shah kuomah a thawn.

Page 4: Hmasawnna Thar - Neitham Thar/2019/January/HT-17-01-2019.pdf · Hmarram Jt. Hqrs. aiaw Mr. John Lalramthang chu stage ah ko kaiin For One Life in HSA le rawngbawl tlang thei dinga

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTUOLBUOL (JANUARY) 17, 2019NiNgANi (ThURsdAY)

sun ZAWMnA.......

FA Cup:

Injury time goal hmangin Newcastle chun Blackburn hnein fourth round an lutEWOOd PARK: FA Cup 3rd round replays-ah Nilaini zingkar khan Blackburn chun an home Ewood stadi-um-ah Newcastle a mikhuol a, hun pangngai sung 2-2 a an indraw hnungah injury-time-a Joselu le Perez hai goal hmangin Newcastle chun Blackburn 4-2 in an hne leiin Newcastle chu fourth round an lut. Inkhel \an hlim minute khat naah Sean Longstaff chun Newcastle ta dingin goal a thun bakah Cal-lum Roberts chun minutes 22 naah Newcastle ta din-gin a hung thun nawk a. Amiruokchu minute 33 le minute 45+1 haiah Adam Amstrong le Darragh Leni-han han Blackburn ta dinga

goal an hung thun ve leiin first-half chenah 2-2 in an indraw a. Second-half hun pangngai khel zo chenah goal thun um ta loa indraw thei ngirhmuna an um laiin injury time 105+3 le 106 haiah Joselu le Ayoze Perez han Newcastle ta dinga goal an hung thun leiin New-castle chun hratna changin

FA Cup fourth round an lut a nih. Shrewsbury hin January 26, 2019 khin fourth round-ah Wolves inkhelpui an ta, Sheff. Wednesday chun Jan-uary 27, 2019 khin Chelsea inkhelpui ve thung an tih. Newcastle hi a zawna FA Cup fourth round an lut vawithumna a nita a, tuta

\um FA Cup a goal 4 an thun hi kum 11 liemta hnunga Newcastle in FA Cup-a goal 4 an thun nawk hmasatakna a nih. Newcastle hi Premier league a chun games 22 ah point 18 chau la hmua league table-ah 18-na, a mawngdapa inthawk pathumna an ni a, Fourth Round-ah January 26, 2019 khin Newcastle chun Wat-ford inkhelpui an tih. Chun, zani zingkar khan FA Cup third round replays dangah Sheff. Wednesday chun Luton Town 1-0 a hnein fourth round an lut bakah Shrewsbury chun Stoke City 3-2 a hnein Shrewsbury chu fourth round an lut bawk.

AFC Cup:

Australia chun Syria hnein round of 16 a lutABU dhABi: AFC Asian Cup khel mekah defending champion Australia chun Group B match 3 of 3-ah Thawleni zan khan Syria 3-2 in a hne a, games 3-ah point 6 hmuin Group B-ah pahnina niin last 16 a lut. Australia hin kar thara knockout round inkhel

hunah kum 2011 cham-pion Japan annawleh Uzbekistan pakhat lem lem inkhelpui a tih. Group B a hin Jordan chun Thawleni zan khan Palestina 0-0 in an draw-pui leiin point 7 hmuin a chunghnung takin an \hang a, Palestina le Syria chun point 2 le point 1

hmuin pathumna le palina an nih. Australia ta dinga goal thuntu hai chu Awer Mabil (41), Chris Ikono-midis (54) le Tom Rogic (90+3) hai an ni a, Syria ta dinga goal thuntu hai chu Omar Khribin (43) le Omar Al Somah (80 penalty) an nih.

Australian Open:

Caroline Wozniacki le Sloane Stephens hai third round an lutmELBOURNE: Austra-lian Open khel women’s single-ah Nilaini khan de-fending champion Caroline Wozniacky chun an khing-pui Sweden mi Johanna Larsson 6-1, 6-3 a hnein third round a lut a, Woz-niacki hin third round-ah Zirtawpni khin kum 2008 a title latu Maria Sharapova annawleh Sweden mi Re-becca Peterson pakhat lem lem inkhelpui a tih. American 2017 US Open winner Sloane Ste-phens chun Hungary mi Timea Bobos 6-3, 6-1 a

hnein third round a lut bawk. 29th Seed Australia mi Donna Vekic chun wild-card a inkhel Croatia mi Kimberly Birrell chu 6-4, 4-6, 6-1 in a hne a, Ninth

seed Kiki Bertens chu world number 42 Anastasia Pavlyuchenkova in a hne a, Australian Ashleigh Barty chun 15th seed China mi Yafan Wang 6-2, 6-3 in a hne bawk.

Belarus mi Aryana Sa-balenka chun Australian Katie Boulter chu 6-3, 6-4 in a hne Men’s singles a chun zanikhan defending cham-pion Roger Federer chun world ranking 189 Britain mi Dan Evans chu -6 (7-5) 7-6 (7-3) 6-3 in a hne. Fifth seed Kevin Anderson chu America mi Frances Tiavoe in set 4 in a hne leiin third round a lut zo naw a, Marin Cilic chun Mackenzie McDonald 7-5 6-7 (9-11) 6-4 6-4. In a hne bawk.

Harry Kane chu March thla chen khel thei lo ding

LONdON: Tottenham Hotspur striker Harry Kane chu Pathienni zana Premier League match-ah Manchester United le an inkhel \um khan a Ke ring a sukhliem leiin March thla chen khin a khel theinaw ding a nih. Pathienni zana Tot-

tenham in an home-a Manchester United an mikhuol huna khan Man-chester United chun Tot-tenham hi 1-0 in an hne a nih. Tottenham hi Premier League title hnawt ve an ni a, tuhin games 22 an khel ta haiah points 48

hmuin pathumna an ni mek a, games an khel ta poa hin vawi 6 an khing-pui hai lakah an tlawm ta a, indrawpui an la nein-aw a, vawi 16 hratna an chang ta a nih. England captain Kane hi Tottenham top scorer a niin tuta season fe meka hin all competitions-ah Tottenham ta dingin goals 20 a thun ta a, a hliem leia an khel theinaw ding hi Tottenham ta ding chun inhmangna nasa tak a ni ding a nih.

Tuta season tawpah Arsenal goalkeeper Petr Cech a retire ta ding

ArsenAl: Chelsea goalkeeper hlui le tuta Arsenal-a goalkeeper ni mek Petr Cech (36) chun tuta season tawpa hin a retire ta ding thu a hril. Cech hin July, 2004 khan French club Rennes a inthawk Chelsea a zawm a, June 2015 khan Chelsea a inthawk Arsenal a zawm nawk niin kum 15 sung zet Premier League lo khel ta a nih. Cech chun, tuta season fe mek hi pro-fessional player anga season 20 kan khel-

na a nita a, professional contract ka ziek hmasa taka inthawk kum 20-na a nita leiin chawlhadam hun ta in ka hriet leia tuta season tawpah chawl ta dinga thutlukna ka siem ta a nih tiin a hril. Tuchena hin Stamford Bridge club-ah Champions League vawikhat le Premier League titles 4 \hangin trophies 13 a lak tah. Tuta season a hin Arsenal ta dingin games 12 a khel tah. petr Cech’s premier league career Chelsea ArsenalAppearances 333 110Minutes played 29,713 9,783Goals conceded 241 125Minutes per goal conceded 123 78Clean sheets 162 40Clean sheet% 48.6% 36.4%Saves 800 336Saves to shots % 76.7% 72.4%

Kim Kardashian Nau Palina Ding Midangin An Pai

LOs ANgELEs: Dan narana naute nei thei ta naw khawmin nau chu an la dit tho. Reality TV star Kim Kardashian khawmin an nau palina dingin naupasalte mi phing hawin an pai mek niin Thaw\anni zana Watch What Happen ti program a hril. Kum 38-a upa Kim chu host Andy Cohen (50)-in direct-in an pa Kenye West leh naute an beisei am ti thu an dawn a. “Aw, beisei e. Mi phing hawin kan pai zing tah annawm” tiin fiemthu thutakin a hril. Kim le Kenye hai hin nau pathum an nei tah a. A upa tak chu North (5), Saint (4) le thla 12 mi Chicago hai an nih. An hming khawm a pui thei hle. A upa tak pahnihai khi ama pai le nei an nih a. Pathumna Chicago khi midang phing hmanga pai a ni tah. A unauhai Khloe le Kourtney leh TV program

an inlang a. Andy kuomah, “Christmas lai khan ka lo dawn tam met leiin ka ip thei naw a, mi tum a nih pakhat kuomah ka lo hril suok pala, an dar tah tho tho a nih.” tiin a hril. Kim Kardashian hi nau pai thei ta lo a nih. Tuta an naute hi pasal a ni leiin, pasal 2 le nuhmei 2 ve ve an nei ding tina a nih. An naute Chicago paitu khan Christmas lai ama nau a nei leiin a pai pek thei tah naw a. Pasal chi (emroyo) pakhat an la nei chu mi thar an inpaitir a, pasala a hung insieng chu an lawm hle niin TMZ chun a ziek. A sangnu Kourtney Kardashian chun, host Andy kuomah, “Ka u Kim hin nau pali a dit thu a hril zie hlak a. A vangnei dan chu, tuhin a palina ding an pai mek a. Nuhmei pahni le pasal 2 a duthusam char a la nih pei bawk” tiin Pathien malsawmna a dawng hle niin a hril.

Victoria -in Ama Thisena Siem Moisturiser Hmang

LONdON: Nuhmei hin chu hmel\hatna dingin ieng po khawm an thaw nuom a hawih. Fashion designer le singer Victoria Beckham (44) chun ama thisen ngei hmanga siem, vun suknona ding moisturiser bur khata Rs. 1.08 lakh vel (£1,200) man a hmang niin a hril. Instagram-a a post dan chun, ama thisen ngei le DNA hmanga moisturiser hin a tar ding a venga, a vun a sukhrisel sawt niin a hri. Hi moisturiser hi a thisen le DNA hmanga Dr Barbara Sturn siem a nih a. Anti-ageing (tar thei nawna) lotion ang khawmin tamtak chu ‘vampire facials’ tiin an siem suok tah niin a hril. Kar hmasak khan Dr Barbara clinic ah

hin a naunu Harper le an pa David Beckham han facial an thaw ve a. Ama khawmin ama thisena ‘cell’ hai hmanga siemin vun damna a pek ding niin hi clinic bawk hi a hmang. A damdawi lim (bur) upload in bottle iemani zat a suklang bawk a. “’Tuta kar chu Dr Barbara siemhai hi ka hmang ding a nih. @drbarbarasturm hin ka thisen a lak a, damna siemtu Cell hai le vun siemthartuhai la suokin lotion angin a siem tah a nih” tiin a hril. A hmai vun inno surin a um tah ti hmu thei a ni lai zingin, a thawdan khawm a share a. A naunu Harper ‘vampires facial’ thawlai lim khawm a tarlang bawk a. “After sleeping in the mask, my skin feels amazing!” tiin a comment. Victoria thisen a inthawka lak suok healing proteins hai chu IL-1 le TGF-beta an tih a. Hienghai hmang hin Moisturiser hi an siem a. Regular taka hmang chun inflammation a dang a, vun le thahrui (tissue) hai a sukhrat niin a hnungzuitu million 23.9 hai a hril. Ni kum khawm khan £1,246 man skincare a hmang a pholang a. Ni tinin vun sukfaina le make-up chi hran hran £648 (Rs. 58, 630) a hmang hlak niin a hril a. “Ka naupang lai chu ka vun hi a \awl nasa thei taluo a, ka thla a phang hlak a. Tuhin chu Pathien zarin vun nal ding tamtak ka nei tah a, lawmum ka tih hle” tiin a hril. Victoria Beckham hi Spice Girls hai re-union tour neia Show nei dinga an inbuotsaina ah mi tamtakin an member kima an hlasak nawk ding an nghakhla laiin ama ruok chu a \hang thei naw ding a nih. A insung le fashion business enkawlna ding hun an dai naw niin a hril.

Paris Jackson Drugs Addiction Treatment Dingin Rehab LutLOs ANgELEs: Hausakna le hming inthangna khawm Pathien thu \hang naw chun khawvel thil le taksa ringawt chun inhawi a chen tak tak thei nawh a. |hatlai le vanglai tak khawm taksa inhawi tina ringawt chun sawt a dai naw ti chu Paris Jackson a inthawk hin hmu thei a nih. Inruithei Zu le Drugs le pawisa hai hmanga inhawitirna chun sawt a daih nawa, treatment thaw ngei ngei a \ul angin Paris Jackson khawm kum 20 chau a la nia chu taksa le lungril treatment thaw a \ul leiin ama le ama Rehab ah an admit. King of Pop Michael Jackson a naunu Paris hin a thil thawhai a taksa le lungrilin a tuor ta nawh a. A taksa hratna le hriselna khawm ‘reboot’ (treatment) a thaw naw chun ngai a aw ta naw ti a hriet leiin taksa le lungril treatment thaw dingin ama le ama Rehab Centre a lut niin ET chun a ziek. Paris Jackson hin 2017 khawm khan, Drugs a thaw leia lungril sawlin kum 15 vel a ni lai inkhai hlum a lo tum tah niin a hril ta bawk. The Rolling Stone magazine a hril dan chun, a kut ring a at pawp a, a sunghai an hmutir nuom nawh a. Amiruokchu, vangnei thlak takin a la dam suok a nih. Paris Jackson hril dan

chun, ning intel (anxiety) le lungril sawl (depression) in Drugs a thaw sin le a zawngsaka, a nghei el thei ta si naw leiin addict a hung ni tah a. An hnik tak a fakzawngna sin modeling khawm mumalin a thaw thei ta naw pha niin a hril. Drugs ching mi reng reng ieng anga sum hau, hausa khawm intodel le in manage zo an um ngai nawh. Drugs a hung thaw \anna chu self-low esteem a

nei lei le depression a nei lei khawm niin a hril a. A pa thi lea lungril sawl le ruol a pawl rawna hlimna hmu chuong lo, ningintelna (anxiety) a nei ran leia Drugs ah tlan suokna ding zawnga a hung thaw \an niin a hril a. A tir chun ‘testing’ mei meia in\an niin a hril. Paris Jackson hin kum 13-14, 15 a ni lai thil tamtak a tuok tah niin a hril a. Kum 14 a ni lai khawm a neka upa pakhat ‘mikhuolin’ a suollui tum, a thawlui (assault) niin a hril. Hieng vel lei hin tukhawm a hril nuom si naw leiin lungril natnahai neiin Drugs khawm a hung intem \an niin Michael Jackson nau chun a hril.

Malaysia Sawrkarin Israel |hangna Olympic Host Nuom Lo

PUTRAJAYA: Khawvel sawrkar tinin a pawng a puia an do el, Israel chu dotu an la pung pei. Malaysia chun Israel hai \hangna hirm hrim chu ieng Olympic khawm nisienla, a host naw ding thu a puong. Hung tlung ding 2020 Tokyo Paralympic a \hang dinghai lakna dinga Sarawak, Malaysia-a July thlaa nei dingah khawm Israel tui inhlieu thiemhai chu \hang thei naw ni hai, tiin a hril. Nilainia foreign ministry thusuokin a hril dan chun, Malaysia sawrkar chun Israel mi para Olympic a \hang ding, tui inhlieu thiem hai inluttir lo ding a ti chu a la ti zing ti thu a hril. Malaysia hi Palestine

ram \antu a nih a. Palestine hai issue hi an dika, Israelin thawluina hmanga a lakpek a nih tiin a hril a. Israel le chu inlaichinna nei an nuom naw thu a hril bawk. F o r e i g n M i n i s t e r Saifuddin Abdullah chun kar hmasak khan, Palestinian hai kan \anna suklangnain Israel mi tukhawm Sporting le inzawmin Malyasia lut thei naw nih hai, tiin a hril. Saifuddin chun, pawl khatin Israel dang le kal tlat dinga an ngen angin a kal tlat ding thu a hril bawk. “Israel le Palest ine thubuoi hi sakhuona el chau khawm an tah nawh a. Human Righst dan bawsietna nasatak a ni tah” tiin Palestine hai human rights po po lakpek niin a hril.(AFP)

siem\hat nawkna dingin ‘Go to the Hills’ khawm hi thaw a nih a. A mission tak chu ‘trust deficit’ sukboa phairam le tlangram inzawmkhawm nawk a nih” tiin a hril a. “Tuta sawrkar ngir lai (BJP sawrkar) dit tak le tum tak chu retheina (poverty) sukboa miretheihai ngirhmun dawmsang pek hi a nih” tiin a hril bawk. CM chun, inclusive development a um theina dingin Centre chu ‘topographical-need-based Budget’ thaw/siem dinga a ngen thu a hril a. “Chu dungzui Centre-in Hill Area Development Fund chu a hung siem tah a. District 82 thlang suokhai lai Tamen-glong district khawm Rs. 90 Crore dawng dingin a \hang ve a nih” tiin a hril. Manipur hming suk\hatna ding le inza-wmin, British hai hun laia Anglo-Manipur

War of 1891 ah khan, Andaman and Nico-bar Island Manipur mi pasal\ha huoisen pa-rukhai chu thlierkar parukah thawn hmang an ni a. British han Manipur an mi hne khan mi 16 thlierkara hin tir hmang (hrem) an nih. Chuleiin, state sawrkar chun Island paruk anni hming chawia hming phuok pek dingin a ngaituo mek a nih, tiin a hril. Hi huna hin thu hril vein, PWD Minser Mr Th Biswajit Singh chun, tuta sawrkar chun kum 15 sunga thaw thei lo project tam-tak a zofel thei a nih tiin a hril. “Politics umzie tak chu mipuihai rawng bawla, a ramah hmasawnna intlungtir a, in-remna le muongna inlengtir a nih” tiin a hril a. Tu kum sung khawm project tamtak hlen a ni ding thu a hril a. Chakpikarong Bridge khawm April-a hawng ni dingin a hril bawk. (DIPR)

‘Go To School’ Program hlen ni vat tang a tih

For One Life in Scholarship le Study Camp in an le hi Study Camp enkawltu hai chun For One Life chunga hin an lawmthu an hril a, an harsatna hriepuitu le sawmdawltu dinga Pathien in a hung tir ni ngei dingin an ringa, an tadinga an \awng\ai hlak ding thu le hmatieng peiah an theina a um ve chun an thil thaw le an thil huoihawtna hai thlawpa an \hangpui nuom ve thu hai an

hril. Hi ang Children’s Retreat hi kar hma-sak khan Pillangkata, Meghalaya ah nei a nih a, tuta kar Churachandpur, Manipur ah neiin a um mek a, kar thar Diphu, Assam ah nei nawk ning a ta, hi zo kar khat break nei ning a ta, chu zo ah Tripura ah nei nawk a ni ding thu For One Life chun an hril.

voter Awareness Forum hawng

CCPUR: January 16, 2019 khan District Election Offi-cer, CCPur chun DC Office Conference Hall, Tuibong, CCPur-ah Voter Awareness

Forum a hawng. Hi huna hin District Nodal Officer chun onlie-ah in registered-a mani hming check/en dan hrilhrietna a nei.

NL UP school extension

CCPUR: New Lamka Up-per Primary School build-ing room khat siem belsa a ni hnungin bieltu MDC CT Lian, Chairman, Dorcas Veng VA le School prin-cipal hai hmalaknain nau-pang tamlem an inkeng thei-na dingin room 4 extension

sin thaw mek a ni a, class \an hma ngeia zofel tum a nih. School hi Class VIII chen inchuk theina a ni a, Academic Session 2018 khan students 333 an um a, tukum hin students 400 vek keng dinga hisap a ni thu principal chun a hril.

Art Exhibition on Hues of Manipur hawngCCPur: School of Drawing & Painting (SODAP) Porompat, Imphal East saina le Rayburn High, New Lamka hai \hangruola huoihawtnain January 18, 2019 chen aw ding Art Exhibition on Hues of Manipur ti chu zani zingkar 9:30AM khan Rayburn College Auditorium-ah \an a nih. Exhibition hi Rev. Dr Khen P. Tombing in khuolliena \hangin a hawng.

Yohei Sasakawa kuomah Gandhi Peace Prize 2018

NEW dELhi: Phar natna sukbona dinga hmalakna kawnga World Health Or-ganisation (WHO) Good-will Ambassador Yohei Sa-sakawa chu Gandhi Peace Prize, 2018 dawngtu dinga thlang a nih. Mr Sasakawa hi India ram le khawvel pumpuia Phar natna suk-bona dinga a hmalakna le inzawma Gandhi peace prize dawngtu dinga thlang a nih. Kum 2017 prize chu Ekal Abhiyan Trust inh-lan ning a ta, kum 2016 price chu Akshaya Patra Foundation le Sulabh In-ternational hai inhlan kawp (share the award) ning an ta, 2015 prize chu Vive-kananda Kendra, Kanyaku-mari inhlan ning a tih.

4th Manipur Statehood Day Women’s Polo Tourney

Imphal: The 4th Manipur Statehood Day Women’s Polo Tournament, 2019 chu January 17-21 sung khin Mapal Kangjeibung, Imphal ah nei ning a tih tiin Director, Ma-nipur Tourism-in a hril.

Zani khan Sangai Hall, Hotel Imphal ah press confer-ence neiin, rambung 5 a inthawka Polo Team han an khel ding niin a hril a. Mi tin en seng dingin a fiel bawk. Mr W. Ibohal chun, hi hun sung hin Manipur Tourism department chun thil mawi tak tak tamtak a pholang ng-hal ding niin a hril. “Tournament hin Manipur Tourism hausak zie le mawi zie khawm khawvel hrietah a puong peina ding a nih” tiin a hril bawk.

President, All Manipur Polo Association, Dr. K. Saratchandra chun, “Sports chi hran hranah nuhmeihai an khel tah hlaka chuPolo tak hi chu an la khel zen zen ngai nawh a. Nasataka promote a ngai” tiin a hril.