janam sakhi pbi

55

Upload: yogiamandeepsingh

Post on 10-Sep-2015

245 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

  • ieh ieSvr iSvjI BMfwrI]

    hmrI pRIq AwieAw igrDwrI]

    msqk cMd suBy isr gMg, suMdr mukt jtW ko suhwey[

    SRI mn mhyS SRI igRjyS, kYlwS invyS ivBUq rmwey[

    pwrbqI nwQ iqRSUl so hwQ, AnwQ ky nwQ sdw suKdwey[

    ivSv ky nwQibBUq rmwq, SRI cMd srUp DirXo kl Awey[

    bwlXqI iQr iDAwn mqI, su Afol sqIpqI, kyr smwnw[

    ibBUq mlI su kupIn Dry, imRgCwl qry nwih dyh gumwnw[

    pwqk ibMd ibkwr ArIsr, swisn sohin DXwn kmwnw[

    SRI SiS srUp AnUp guru, pd pMkjmoN mnmwnw[

    ijs vyly sMswr auqy A`iqAwcwr, ADrm, JUT, byeImwnI, BRStwcwr

    Awid ivkwr v`D cu`ky sm Aqy sMswr iv`c Drm dI AvsQw iSQl

    huMdI jw rhI sI aus vyly ipRQvI dI pukwr sux ky v`D rhy pwpw nUM

    dUr krn Kwqr iSv SMkr Bgvwn pRgt hoey Aqy Avqwr Dwrx

    kIqw[

    ibkRmI sMmq 1551, Bwdo SudI nomI Suklp`K Sukrvwr (sMn

    1494 eI:) pMj GVIAw idn cVy SRI guru nwnk dyv jI dy Gr

    jgdgurU sRI cdR jI pRgt hoey Awp jI dw pRgt AsQwn ksbw

    sulqwnpur loDI, izlw kpUrQlw hY jo aus vyly nvwb dolq Kwn

    loDI dI rwjDwnI sI[ Awp jI dy pRgt hox dI SoBw ies pRkwr

    vrxn kIqI geI hY:-

    ies qrW dw bic`qR srUp Dwrky kYlwS pqI iSv SMkr Bgvwn

    jI pRgt hoey, ijs dI SbI vrxn nhI kIqI jw skdI hY[sIs

    brvwn ibBUqI rmweI hoeI s`jy kMn iv`c muMdr Awid vyK ky dweI BI

    bVI Ascrj ho geI ik ieh AnoKw bwlk pRgt hoieAw hY[ ieho

    ijhw koqm qW mY swrI aumr vyiKAw hI nhI, ikauik Bgvwn dy

  • pRgt hox smyN dyvqy gx Awid BI swQ Awey, byAMq pRkwS hoXw, qd

    Bgvwn ny Awpxw bwlk rUp Dwrn kr ilAw Aqy gxw qy dyviqAw

    nUM jwx dI AwigAw dy id`qI[ mwqw sul`KxI BI Aiq pRsMn hoeI Aqy

    ausy smyM byby nwnkI jI nUM bulwieAw[ jd byby nwnkI jI ny jw ky

    bwlk dw drSn kIqw qW bVI pRsMn hoeI aqy ies KuSI iv`c nw

    smOdI hoeI SRI guru nwnk dyv jI pws AweI aqy vIry nUm vwr vwr

    vDweIAw idMdI hY Aqy bwlk dy swry pRgt hox dy koqk d`sdI hY qd

    SRI guru nwnk dyv jI nUM Awpxy pws ibTwky bVI DIrj nwl swrI

    iviQAw suxweI, ijs nUM bIbI lCmI ny AwpxI ilKI jnm swKI jo

    sMq nwnk SwhI 427 nUM AYglo gurmuKI pRYs AMimRqsr ivc CpI 10

    sPy qy ies qrW iliKAw hY:-

    auprokq bcn sux ky byby nwnkI bVI hYrwn hoeI Aqy kihx

    l`gI ik Awp ny qW Drm pRcwr leI dyS dySwqrW dw rtn krnw hY

    ienw ny bRhmcrX Dwrn krky gRihsQ qo dUr rihxw hY, ijs krky

    ienW qy koeI sMqwn nhI hovygI ies qrW swfI bMs dI ibRDI iks

    qrW hovygI Aqy swfw jIvn iks dy shwry rhygw, ikauik ijs Gr

    b`cy nw Kyfdy hox auh Gr suMn swn pRqIq huMdw hY Aqy sMqwn qo ibnw

    gRihsQ duK rUp bx jwdw hY[ ieh sux ky SRI guru jI ny PrmwieAw

    ik iehnw dw Cotw BweI bRhmvyqw lKmI cMd pYdw hovygw ijs dI vMS

    vDygI[ ieh sux ky byby nwnkI jI dy mn nUM DIrj AweI Aqy KuSI

    iv`c Aw ky grIbW nUM AMn Aqy DMn vMfx l`g peI[ Axigxq mMgqy

    byby jI dy drvwjy au`qy Awey iznW nUM byby jI bsqr dy ky qor idMdI

    ]SRI mu`K vwk]

    sux byby jI bwq bqwaUN, irdy kI bwq quJy smJwaUN]

    eyh eISvr iSvjI BMfwrI, hmrI pRIq AwXw igrDwrI]

    ieh ivSyS auqm bf Bwrw, ieskw pMQ cly j`g swrw]

    swDU mUrq bRhm jgvyqw, hmry suKn pr riKAw hyqw]

  • rhI ies qrW Gr iv`c byAMq KuSIAw mnweIAw geIAw[

    sRI cMd jI mhwrwj idn bidn v`fy hox l`g pey Awp jI dw

    ihrdw bVw Swq rUp igAwnvwn sI[ cyhry qy suMdr srUp nUM dyK ky

    sUrj qy cMdrmW vI l`ijq huMdy sn[ bcpn iv`c Awm bwlkw vwgU

    rody nhI sn[ Awp jI dw suMdr srUp dyK ky mwqw sl`Kxw bVI

    pRsMn huMdI sI[ jo BI Awp jI dy drSn krdw ausdy ihrdy iv`c

    kudrqI SwqI Aw jwdI[

    Bgvwn sRI cMdR jI bwl AvsQw iv`c keI pRkwr dy coj krdy

    rihMdr sn[ Awp ny hwxI lVikAw nUM iek`Tw kr ky bhw lYdy sn

    qy sB lVikAw dI kqwr aumr dy ilhwz nwl bMn ky Awp

    drimawn iv`c bYT jwdy[ ie`k idn Awp bhuq swry lVikaw nUM

    iek`Tw kr ky aupdyS dy rhy sn, hy bwlko qusI bVy hI SRysT bwlk

    ho, jo cmgy sMskwr CotI AvsQw my ihrdy iv`c ivSrwm kr lYdy

    hn[ auh sMskwr pRwxI dI swrI AwXU pRXMq ihrdy iv`c smwey rihMdy

    hn[ cMgy Aqy SuB sMskwrw dy pRBwv nwl hI jIv Koty krm krn qo

    ru`k jWdw hY, ikauik pihlI AvsQw dI is`iKAw sUKm rUp iv`c mnu`K

    iv`c smweI rihMdI hY[ qusI v`fy ho ky dyS dI syvw krnI hY, qusI

    Awpxy dyS dw nwm au`cw krnw hY[ Awpo Awpxy Drm iv`c rih ky

    kilAwx pRwpqI krnI hY, ikauik jo purS Awpxy Drm nUM C`f ky

    dUsry dy Drm nUM Dwrn krdw hY, auh Bwvy ikMnw hI iSRst ikau nw

    hovy ausdw kilAwx nhI huMdw[ Awpxw Drm cwhy Cotw hovy auhI

    mnu`K dw kilAwx krygw[ ies lwI Awpxy Drm nUM hI idRV kr ky

    r`Ko[ jo BI vsq Awpxy Drm nMU C`f jWdI hY sMswr iv`c aus dI

    kImq G`t jWdI hY[

    Bgvwn sRI cMdR jI kihx l`gy hy bwlko mnu`K dI qW kI g`l

    bwlW nUM aupdyS

  • krnI hY pSU pMCI vI Awpxw Drm C`fy qW auh vI duKI ho jWdy hn[

    ijvy iksy pMifq ny qoqy nUm pkV ilAw qy aus qoqy nUM pVnw isKw

    ilAw- pV gMgw rwm! Qoqw ausI qrW mnu`K dy mgr l`g ky pVn

    l`g ipAw[ aus ny mnu`K dI bolI nUM au`qm mMinAw ijs krky qoqy nUM

    ipMjry iv`c pwieAw igAw[ hux auh qoqw ho aucIAw aufwrIAw mwrn

    vwlw sI ie`k Pu`t qo v`D aufwrI nhI mwr skdw sI[ qoqy leI

    AzwdI Kqm ho geI Aqy aus nUM jylKwnw iml igAw[ aus nUM

    jylKwnw ies leI imilAw ikauik aus ny awpxI bolI C`f ky mnu`K

    dI bolI gihRx kIqI[ jd aus ny Drm Dwrn kIqw qW bMDnw iv`c

    Ps igAw[`Awpy PwQVIey dI khwvq Anuswr qoqy nUm kox

    Cufwvy[ ie`k idn aus Gr iv`c mhwqmw Awey[ AwdyS kr ky qoqy

    pws KVy ho gey[ qoqy dIAw A`Kw iv`c sMqw nUM vyK ky pwxI Aw

    igAw, sMqw ny smiJAw ik qoqw ipMjry dI kYd qo duKI hY[ smqw nUM

    qoqy au`qy dieAw Aw geI[ sMq kihx l`g pey Agr awpxw Cutkwrw

    cwhuMdw hY qW swfI nsIAq au`qy pUrw Aml krI[ A`j hI qyrw

    Cutkwrw ho jwvygw, qUM mnu`K dI bolI iqAwg dy ieh bolI hI qyry

    bMDn dw kwrx hY[ qMU Bu`K hVqwl kr dy, koeI cIj vI nw KwvI

    Aqy jd qYnUM mnu`K dI bolI bolx leI ikhw jwvy qW qUM cu`p kr jwvI

    Aqy ibmwrw dI qrW ipMjry iv`c lyt jwvI Aqy qYnUM Awpy hI bwhr

    k`F dyxgy[ smW pw ky aufwrI mwr jWvI[ sMqw dI id`qI is`iKAw qy

    qoqy ny Aml kIqw[ mwlk ny bwhro Aw ky qoqy nUM bulwieAw pr qoqw

    ik`Qy boly[ mwlk ny iksy hor cqur purS nUM qoqw idKwieAw, ausny

    ikhw ik qoqy nUM srdI l`g geI hY[ ies nUm koTy au`pr sUrj dI Du`p

    iv`c pwau[ sUrj dI qyjI nwl pwlw h`t jwvygw qoqy nUM surq Aw

    jwvygI, b`s Pyr kI sI qoqy nUM ipjry iv`co k`F ky koTy au`pr Dupy r`K

    id`qw[ jd mwlk dUr ho ky bYT igAw qW qoqy ny sihjy sihjy ihlxw

    SurU kr id`qw[ mwlk ny smiJAw ik qoqy nUM hoS Awaux l`g peI hY

  • mgr mwlk qo A`K bcw ky qoqy ny aufwrI mwr leI[ mwlk qoqy v`l

    vyKdw hY qy kihMdw hY gMgw rwm Aw ky cUrI KW lY[

    gMgw rwm ny mwlk nUM ikhw ik hux AzwdI dI cUrI KwvwgW[ mY

    Awpxw Drm C`f ky ipMjry iv`c kYd ho igAw sI mgr sMqw dI ikRpw

    nwl myry bMDn tu`t gey[ DMn DMn auh sMq iznw ny mYnUM ipMjry iv`co

    inklx dI jugqI d`sI[ Bgvwn SRI cMdR jI kihx l`gy hy bwlko!

    qusI vI v`fy ho ky Awpxw Drm nhI C`fxw[ Agr Awpxw Drm C`f

    ky dUsry dw Drm kbUl kr lvogy qw qoqy vwgUM AwjwdI gvwky duK

    Bogogy[ mnu`K dI bolI mnu`K leI mubwrk hY, cMgI hY[ mgr qoqy

    leI mnu`K dI bolI bMDn dw kwrx bx geI[

    SRI guru cMRd jI mwhwrwj ny bwl AvsQw iv`c hI keI cmqkwr ivKw

    ky hYrwn kr id`qw sI[ Awp in`ky in`ky bwlw nwl Kyfdy huMdy sn,

    Aqy keI vwr Kyfdy hI AMqr iDAwn ho jWdy sn[ ie`k idn Awp

    b`icAw nwl Kyf rhy sI ik ie`k mhwqmw jI iB`iKAw lYx vwsqy Aw

    gey[ aus vyly BUAw nwnkI Aqy mwqw sul`KxI iksy kwrj iv`c

    ruJIAw hoeIAw sn[ auh mhwqmw jI AwdyS kr ky kuC dyr KVy rhy,

    qd Bgvwn SRI cMdR aus mhwqmw nUM drvwjy A`gy KVw vyK ky b`icAw

    dI Kyf iv`cy hI C`f ky Aw gey, Aqy swDU kol dI l`G ky A`gy c`ly

    gey[ jd aus mhwqmw ny Bgvwn dI suMdr mUrqI vyKI qW aus dw

    mn iK`icAw igAw[ mhwqmw jI ivcwr krn l`g pey ik ieh koeI

    mhwn SkqI pRgt hoeI hY[ ies bwlk dy swry hI l`Cx Avqwrw

    vwly hn[ mhwqmw jI dw mn bVw hI auqwvlw ho irhw sI ik auh

    mn mohxI mUrq AMdro bwhr BI AwvygI[ ijs dy mY r`j ky drSn

    kr skwgw[ auqnI dyr sRI cMdR jI mhwrwj AMdro bwhr Aw gey qy

    bwl AvsQw dy cmqkwr

  • mhwqmw pRqI kihx l`gy ik ieh iBiSAw Awp JolI ivc puAw lvo

    [jd mhwqmw jI dI JolI moqIAW nwl Br idqI[mhwqmw ieh koqk

    vyKky bVy hYrwn hoey qy aunW nUM hor vI inScw ho igAw ik ieh

    scmuc hI koeI AOlIAw, pYgMbr, r`bI Avqwr hY[

    Qd mhwqmw jI kihx l`gy ik ieh pRswid jo qusI id`qw hY

    ies nUm mY DMnvwd sihq sivkwr krdw hW mgr auh pRswd BI

    idau ijs pRswd dy nwl myrw jnm mrx dw du`K dUr ho jwvy[ myrw

    mn Awp jI dy drSn krky iqRpq nhI huMdw hY[ ies qrW mhwqmw

    jI SRI cMdR jI mhwrwj A`gy ArzoeIAw kr rhy sn ik ieqnI dyr nUM

    BUAw nwnkI Aw geI Aqy aus ny mhwqmw dI JolI iv`c moqI vyKy Aqy

    bVI hYrwn hoeI[ byby jI ny SRI cMdR jI nUM ku`CV cu`k ilAw Aqy AMdr

    lY geI qy kihx l`gI ieh moqI ik`Qo ley sn qd Bgvwn ny CoilAw

    dI borI iv`c h`Q pw ky jd bwhr k`iFAw qw auh moiqAw nwl BirAw

    hoieAw sI mgr borI iv`c Coly hI pey sn[ BUAw nwnkI bVI

    Ascrj hoeI Aqy ausI vyly bwhr Aw geI[ byby jI ny mhwqmw pRqI

    ikhw ik Awp ieh moqI lY jwau[

    au`qr iv`c mhwqmw jI ny ikhw ieh bwlk nhI hY, ieh bwlk

    pwrbRhm dw rUp hY ies dw drSn krky myrw mn iqRpq nhI huMdw

    hY[ AMq nUM mhwqmw jI kwPI dyr drSn krn auprMq jMgl v`l nUM

    cly gey[ aus idn qo byby nwnkI SRI cMdR jI nUM SwKswq Bgvwn dw

    rUp smJx l`g geI[ ies qrW CotI aumr dy hor vI keI cmqkwr

    hn ijs vyly SRI guru cMdR jI mhwrwj ku`J virAw dy ho gey qw Awp

    kdy kdy cu`p cpIqy jMgl v`l cly jwdy Aqy keI idn Xog smwDI

    iv`c lIn rihMdy[ jd keI idn bIq jwdy qw byby nwnkI bVI

    ivAwkul ho jwdI[ ie`k vyr Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj s`q idn

    jMgl iv`co nw Awey qW byby nwnkI sihq swrw pirvwr hI bVw

    icMqwqur ho igAw qw nokrw nUm bulw ky ikhw igAw ik Awp jMgl

  • v`l jwau SRI cMdR jI s`q idn qo vwps nhI Awey hn[ Awp l`B ky

    ilAwau[ pihlw qw nokrw ny jMgl iv`c jwx qo ienkwr id`qw ik

    Gxy jMgl iv`c nhI jwxw hY[ auQy mwrKor jwnvr rihMdy hn[ pr

    byby nwnkI dy vwr vwr kihx qy auh cly gey, jd Gxy jMgl iv`c

    gey qw Gbrw gey qy kihx l`gy ik A`j jwn dI KYr nhI hY[ idl

    nUM qkVw kr ky ku`J Agyry vDy qW aunw nUM drKqw dy au`pr dI DUAw

    inkldw idisAw, qW au jwx gey ik ieh DUAw SRI cMdR jI dw hY,

    ikauik byby jI ny ikhw sI ik SRI cMdR jI DUxw qwp ky bYt jwdy hn[

    ho skdw hY ieh DUAw aunHw dy DUxy dw hI hovy[ jd kuu`C hor A`gy vDy

    qW aunHW nUM Bgvwn SRI cMdR jI dy drSn hoey[ mgr DUxy dy cuigrdy

    Syr,hwQI,cIqy Awid jwnvr bYT hn, ijnHw v`l vyK ky ieh fr

    gey[ qd ausI jgW KVy ho ky Bgvwn dI ArwDnw krn l`g pey qw

    Gt dy Gt dy jwnxhwr XogIrwj jI ny smwDI KolI aqy swry hI

    jMglI jIvw nUM ieSwrw kr ky DUxy au`qo auTwl id`qw[

    ijs vyly hwQI, Syr Bgvwn dy ieSwry nwl DUxy au`qo au`T

    ky cly gey qW nokr DUxy dy smIp phucy Aqy sB ny Bgvwn dy crnW

    au`qy sIs r`K id`qy[ Bgvwn ny AwSIrvwd id`qI Aqy puiCAw ik qusI

    ies Gxy jMgl iv`c ikau Awey ho qd aunw nokrW ny byby nwnkI Aqy

    swry pirvwr dI ivAwkulqw d`sI qy ikhw ik swrw t`br hI Awp dy

    iPkr iv`c icMqw cUr hY Aqy AMn pwxI C`fy bYT hn[ ies vwsqy

    Awp jldI Gr pDwro Aqy swry pirvwr nUM drSn dy ky SwqI idau[

    Bgvwn ny swry pirvwr dI AYsI g`l sux ky J`tpt Awaux dI

    iqAwrI kr leI[ jd SRI Bgvwn cMdR jI Gr Awey qW swry pirvwr

    dI jwn iv`c jwn AweI[ swry pirvwr iv`c KuSI dI lihr Aw

    geI[ auprMq byby nwnkI ny Al`g ho ky nokrW nUM puiCAw ik Awp

    iks jgW qo SRI cMdR jI nUM l`B ky ilAwey ho[

    qd nokrw ny jMgl dI swrI khwxI smJweI[nokrw ny disAw

  • ik AsI Gxy jMgl iv`c gey qW swnUM DUAw inkldw idisAw, jd

    A`gy gey qW SRI cMdR jI smwDI l`gI hoeI sI[ Syr hwQI Awid DUxy dy

    cuigrdy bYTy sn qw AsI smiJAw ik A`j AsI mwry jwvwgy[ ies

    krky AsI dUr KVy hI ienw dI mUrqI dw iDAwn krn l`g pey QoVI

    dyr auprMq hI ienw dI smwDI Ku`lI iPr AsI A`gy ho ky DUxy pws

    Aw gey qy Bgvwn dy crnW au`qy Fih gey[ swrI vwrqw sux ky byby

    nwnkI smJ geI ik ieh Awp SwKswq Bgvwn dw rUp Dwr ky Awey

    hn[ byby jI Awpxy mn iv`c KuSI nwl pRsMn ho ky cWvw qy mlwrw

    nwl iPrdI hY[ Bgvwn kuJ idn Gr rhy byby jI qy bwkI pirvwr

    dw jd cwA pUrw ho igAw qW SRI cMdR jI mhwrwj ny BUAw nwnkI

    pRqI ikhw ik hux AsI qlvMfI dwdw jI pws jwx dw inscw kIqw

    hY[ AsI Awp qo Awigaw mMgdy hW, qW byby nwnkI ny Bgvwn SRI

    cMdR jI dy swQ do isAwxy mnu`K Byjy ik Awp qlvMfI C`f ky Aw

    jwxw[ rsqy iv`c sUJ bUJ nwl jwxw hY Aqy Aw ky qlvMfI dw swrw

    smwcwr mYnUM d`sxw hY[ ies qrW SRI cMdR jI byby nwnkI qo ipAwr lY

    ky qlvMfI v`l Aw gey[

    Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj sulqnpur qo qlvMfI gey qd

    dwdw kwlU rwey poqry dw suMdr mu`K vyK ky bVy pRsMn hoey[ cMdR ijhy

    muKVy dw pRkwS vyK ky AMbrW dw cMd vi Srmswr huMdw sI[ Bgvwn

    kdy p`Koky jw rihMdy sn kwlU rwey dy pws pMifq hridAwl rihMdw

    sI[ kwlU rwey ny pMifq hridAwl nUM ikhw ik myrw poqrw bVw

    honhwr hY Aqy pVn dy Xog ho igAw hY[ jykr Awp AwigAw idau

    qW quhwfI pwTSwlw iv`c pVnw pw idAw[ pMifq hridAwl nUM ieh

    g`l sux ky bVI KuSI hoeI qy boilAw ik myry bVy au`c Bwg hn jo

    pMifq hridAwl qo ividAw pV ky mhwrwj

    mwqw sul`Kxw pws p`Ko ky gey[

  • bydI kul BUSn myrI pwTSwlw iv`c pVn hyq Awvx syvyry bRhspqI

    vwr hY[ cMgI SuB iqQI hY[ qd kilAwx rwey ny byd dI mirXwdw

    Anuswr XgXopvIq SRI cMdR nUM Dwrx krvwXw[ Pyr pwTSwlw iv`c

    pVn pw id`qy[ pMifq hridAwl ny ividAw pVwauxI SurU kr id`qI[

    QoVy smyN iv`c hI ieiqhwsk, Dwrimk gRMQ pv ley[ Bgvwn gIqw,

    lGU komdI Awid keI gRMQ pVy[ ies qo ibnw igAwn, krm, BgqI,

    aupwsnw, rIqI jo vI pMifq jI d`sdy rhy sB SRI cMdR jI ny Xwd kr

    ley[ Bwv jubwnI hI kMT kr ky pMifq jI nUM suxw id`qy[ ijs nUm

    sux ky pMifq jI bVy hYrwn ho jwdy Aqy Awpxy mn iv`c kihMdy ik

    ieh koeI Drmwqmw hY ieh qW bRihspqI dw Avqwr hY, ieh

    ivAkqI au`c ividAw dw AiDkwrI hY[ividAw dw kydr kWSI,

    kSmIr, pRXwg hn Agr ies nUM ienHw pRis`D AsQwnw pr ByijAw

    jwvy qw ieh pRis`D ivdvwn bxygw[ ies qrW pMifq Awpxy ihrdy

    iv`c ivcwr kr irhw hY[ ie`k idn kwlU rwey nUM s`d ky Awpxy ihrdy

    di swrI g`l pRgt kr id`qI ik ieh bwlk bydI ku`l dw BUSx

    hovygw[ ies iv`c bVI cqur buDI hY[ ieh Bwrq ivdvwnw dw SRomxI

    ivdvwn hovygw myrI pwTSwlw dI swrI ividAw pV leI hY[ hux

    ies bwlk nUM iksi hor pwTSwlw iv`c Byjo[ kWSI jw kSmIr Awid

    jo vI ividAw dy kyNdr hn auQy Byj idau auQy sMsikRq iv`c au`c

    sQwn pRwpq krygw[ jwqI Aqy dyS kilawx krygw, jnm kMuflI dy

    Anuswr ieh Drm purS Avqwr hY, inScy krky ieh bwlk SRysT

    guxw vwlw hovygw Aqy sMswrk ivvhwrw qo au`pr au`T ky dyS dw

    kilAwx krygw[ ieh kih ky pMifq jI cu`p kr gey[iPr sihj

    nwl kwlu rwey boly ik pMifq jI qusI jo ikhw hY TIk hI ikhw hY

    ieh bwlk SuB l`Kxw vwlw hI pRqIq huMdw hY[ myry mn iv`c ie`ko hI

    icMqw hY ik Awpxy ipqw vWgU ieh BI ikqy Gr C`f ky bwhr nw clw

    jwvy[ myrw ivcwr hY ik ies bwlk dI SwdI kr idAw[ mYnU

  • ivdvwn bxwaux dI KuSI nhI hY mY qW ivvhwirk kMmw iv`c

    ilAwauxw cwhuMdw hW[ sMsikRq dI au`cI ividAw hwsl kr ky ikqy

    auprwm ho ky clw igAw qW swnUM kI lwB hovygw[ mY ies bwlk nUM

    PwrsI Awp pVw idAwgw Aqy ptvwrI dw kMm isKwvWgw[ dyx lYx

    dy kMm iv`c cqur bxwaugw iqjwrq dw kMm is`Kx nwl Dn dI

    pRwpqI hovygI[ jg ivc jo cqurweI nwl ivvhwr krdw hY sMswr

    iv`c ausdw mwn v`Ddw hY[ Bgvwn vI au`s auqy pRsMn ho jWdw hY Aqy

    swry pdwrQw dI pRwpqI ho jWdI hY[ Awp kihMdy ho ivdvwn bxwau mY

    cwhudw hW pRivRqI mwrg iv`c Aw jwvy[ kwlU jI dI ieh g`l sux ky

    pMifq jI inrwS ho gey ikauik pMifq jI cwhudy sn ik ies bwlk

    nUM ividAw pVweI jwvy[ SRI cMdR jI ny jdo dwdw kwlU dy ivcwr suxy

    qW ikhw ik mY hux ieQy pVnw bMd kr id`qw hY hux mY mwqw jI kol

    jwxw hY[ qd dwdw jI dI AwigAw pw ky mhwrwj ny p`Koky Aw ky

    mwqw jI dy crnW au`qy Aw ky pRnwm kIqI[ mwqw jI bhuq pRsMn hoeI

    Aqy SRI cMdR jI nUM CwqI nwl lgwieAw[ mhwrwj ny nwny Aqy nwnI

    nUM BI sis invwieAw[ auhnw ny AwSIrvwd id`qw ik bytw icrMjIv

    rho[hor vI nr nwrIAw auQy hor BI nr nwrIAw iek`TIAw ho geIAw

    Aqy isr auqy h`Q Pyrky ipAwr idMdy hn[ mhwrwj A`go nmo nmo kih

    idMdy sn[ Gr Gr iv`c ieh crcw hox l`g peI ik ieh bwlk qw

    AvqwrI hY ijs dy drSn krky mn pRsMn huMdw hY[ mhwrwj dI SoBw

    khI nhI jWdI sI[

    au`Dr mwq sul`Kxw s`s ssur dI rwjI KuSI bVy pRym nwl puCdI

    hY Aqy ieh BI mwqw ny puiCAw ik Awp ie`Qy iks kwrx Awey ho,

    myry mn iv`c sMdyh hY[ qd mhwrwj ny nvyklw AsQwn vyK ky mwqw

    pRqI bVI inmrqw nwl ikhw ik dwdw dwdI rwjI KuSI hn, qlvMfI

    iv`c ibrwjmwn hn[ hux mY Awpxy Awaux bwbq d`sdw hW[ mYnUm

    pMifq hridAwl jI ny ividAw pVw id`qI hY Aqy A`go leI dwdw jI

  • ny mYnUM pVn leI htw ilAw hY[ mgr myrI ie`Cw hY ik kSmIr c

    jw ky ividAw pVw[ Kt, Swsqr, ivAwkrx, cwry vyd qy BwSw dy

    gRQ pV ky ivvyk ho jWvy[ iPr my sMswr iv`c ivcr ky Drm dw

    aupdys kr ky lokw dw kilAwx krW[ mgr dwdw jI myry ivcwrw dy

    ault hn, auh myrw ivAwh rcwauxw cwhudy hn qy kihdy hn ik

    ptvwr dw kMm is`K ky ptvwrI bxo qy DMn kmwau[ ikauik srkwrI

    ielm PwrsI hY, ies vwsqy PwrsI pVo qw ik srkwr dy Gr iv`c

    iezq vDy[ mgr mY ivvwh dy ault hW, swQ hI PwrsI ielm BI

    myry AnukUl nhI hY, mY qW sMsikRq ividAw pV ky dys iv`c iPrnw

    cwhudw hW[ ies vwsqy nw qw mY ivvwh krwvwgw Aqy nw hI ptvwr

    krWgw[ ijs nUm gihRsQ dI loV nhI hY auh ivAwh ikau krvwey[

    Bgvwn kihx l`g pey ik Awp ny dohw pwisAw dI g`l sux leI hY,

    hux Awp ienHw g`lw dw q`q d`so[ hy mwqw jI! mYnU AwigAw kro mY

    sMswr dy klyS k`tx vwsqy BRmx krW, dwdw jI dy ivcwrw qo myry

    ivcwr ault hn[

    hy mwqw jI! ieh gRihsQ jMjwl hY ies iv`c nhI Psxw hY, mY

    Awpxy ivcwr Awp A`gy r`K id`qy hn mYnU awp auqy pUrx Brosw hY[

    mwqw sul`Kxw ny pu`qr dy Su`B ivcwr suxy Aqy mn bVw pRsMn

    hoieAw[ mwqw Aqy pu`qr dy sm ivcwr sn mwqw nUm bVI KuSI hoeI

    aqy mUho DMn DMn kihx leI Aqy au`c ividAw pRwpq krn leI mwqw

    ny svIkwr kIqw ikauik mwqw jI dw AMqhkrn inrml sI ijs

    iv`c mYl nhI sI ikauik jd qo SRI guru nwnk dyv jI gey sn, SRI

    sul`Kxw BI Bjn bMdgI iv`c mgn rihMdy sn[ ies krky mwqw jI

    ny ikhw Awp kSmIr jw ky ividAw pRwpq kro ieh SuB kwrj iv`c

    koeI dyr nw kro[ ihrdy iv`c DIrj r`K ky jwau Aqy au`c ividAw

    pRwpq kro, pVo aqy SuB sq sMgq kro, s`c bolo Drm dw inAwey

    kro pr svwrQ ibnw iksy l`ijAw qo kro, suBw Swm eISvr dw

  • ismrn kro Aqy nyk kMm kro Aqy nyk kMm krny, guru dw aupdyS

    mn iv`c Dwr ky brq nym Awcwr Awid SuB gux Dwrn kro pr kdy

    mYnUM jrUr drSn idMdy rihxw[ ies qrW mwqw jI nyaupdyS id`qw ik

    ies auqy jrUr Aml krnw hY[

    SRI cMdR jI mhwrwj mwqw jI dI AwigAw pw ky svyry hI

    iqAwr ho gey, kuC gRMQ pws lY ky cwvl dhI dw Bojn kr ky mwqw

    jI nUM pRxwm kIqI[ mgr mwqw jI ny moh iv`c Aw ky AWsU Br ley

    Aqy pu`qr dy ipCy qur peI ipMf qo bwhr jw ky mwqw ny pu`qr dy isr

    auqy h`Q Dr ky ipAwr id`qw Aqy ikhw pu`qr! hux is`Dy kSmIr nUM

    jwvo, rMck mwqR BI idl iv`c iFl nw ilAwauxI[ mwqw jI pu`qr nUM

    DIrj idMdI hY pr A`Kw iv`co moqIAw vrgy moty moty AwsU DrqI qy

    ifg rhy hn mwqw jI ny AwKIr au`qy iPr ikhw pu`qr jwau mY qYQo

    bilhwr jwdI hW pr kdy kdy myrI su`D jrUr lYdy rihxw[ Bgvwn

    qyrI rkSw krygw, XS lvogy Aqy Awp dI bl bu`DI vDygI[ DIrj

    iKmw nUM Dwrn krky kRoD dw nwS kro Aqy sdwcwrI rih ky Drm dI

    r`iKAw krnI, ieh aupdyS dyy ky mwqw jI ip`Cy muV gey pr jd qk

    SRI cMdR jI mhwrwj jwdy idsdy rhy mwqw ie`k itkitkI lw ky vyKdI

    rhI pu`qr dw ivCoVw mWvw leI bVw du`KdweI huMdw hY[ ijs vyly SRI

    cMdR jI mhwrwj AidRSt ho gey qW mwqw jI Gr nUM Aw gey pr

    srIr dI su`D bu`D BulI hoeI hY[ mn audws hY cMd qo sohxw pu`qr

    h`QI qor ky mwqw jI DIrj nhI r`KdI[ ie`Dr mhwrwj DIry DIry

    kSmIr phuc gey, ijQy jw ky Awp pMifq purSoqm kOl jI nUM imly[

    Bgvwn SRI cMdR jI ny kSmIr iv`c jw ky

    ividAw pVnI Aqy Swsqr ArQ iv`c

    pMifq somnwQ nUM hwr dyxI

  • kSmIr dy SRIngr Sihr iv`c jw ky sMsikRq ividAwlX iv`c

    SRI guru SRI cMdR ividAwrQI bxy Aqy SRImwn pMifq prSoqm kOl jI

    pwso ividAw pRwpq kIqI byd Swsqr Awid sB CyqI hI pv ley

    sn[ kWSI qo pMifq somnwQ iqRpwTI idg ivjeI kSmIr iv`c

    AwieAw ijs ny Swsqr ArQ leI kSmIr dy ivdvwnw nUM cYlMj

    kIqw, kOl jI bVIAw socw iv`c pY gey ik myrI ie`Qy bVI pRiqSTw hY

    Agr mY hwr igAw qW myrI hyTI hovygI[ividAw gUrU nMU socw iv`c

    pey hoey vyK ky SRI cMdR jI ny ikhw guru jI iPkr nw kro mY Swsqr

    ArQ krUgw jd sBw l`gI qW iqRpwTI ny Awpxw isDwq AwrMB kr

    id`qw[ kOl jI dI AwigAw pw ky SRI cMdR jI mhwrwj BI swhmxy

    Awsx au`qy bYT gey Aqy iqRpwTI nUM mUh qoV au`qr id`qy Aqy Swsqr

    ArQ iv`c ivjy pRwpq kIqI[

    aupRMq Awp pwTSwlw qo pVnw C`f ky phwV dI kMdrw c smwDI

    lw ky jw bYTdy Aqy Bojn Aw ky Ck jwdy[ iek idn SRI kOl jI

    imly qW SRI cMdR jI ny ividAw guru dy nwqy bVw Awdr kr ky puiCAw

    ik`Dr jw rhy ho qW kOl jI ny ikhw ie`Qy AivnwSI munI jI mhwn

    ivdvwn Awey hoey hn[ roj Drm dw aupdyS krdy hn audwsIn

    mhwqmw hn[ Awp BI Aw kr kQw dw lwB pRwpq kro[ AivnwSI

    munI jI dI kQw iv`c Bgvwn BI Awaux l`g pey, bhuq idnw

    auprMq SRI cMdr jI ny AivnwSI munI jI A`gy keI pRSn kIqy Aqy

    AMq nUM ieh BI ikhw ik Awp dIkSw idau qW ik ASwqI dUr hovy[

    Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj qpq ngr qo cl ky Awgry gey

    Aqy byAMq jIvw dw audwr kIqw iPr ietwvy jwky bYT gey ijQy bhuq

    swry sqsMgI Awx ky kQw aupdyS srvx krdy Aqy swry sqsMgI

    Bgvwn dw kWSI iv`c aupdyS dyxw Aqy

    somnwQ iqRpwTI nUM iSs bnoxw

  • Bgvwn dI pRym sihq syvw krdy sn mgr Bgvwn kuC gihRx nhI

    krdy sn[ DIry DIry cl ky AXuiDAw phuc gey jo SRI rwm cMdR jI

    rGU vMC mxI dI jnm BUmI hY[ auQy kuC idn kml munI sihq rhy

    Aqwy rwmw Avqwr dI mihmw vrxn krdy rhy auQo auT ky mhwrwj

    pRwgrwj qIrQ auqy phuc gey, ijQy iris munI BwrI sMiKAw iv`c

    Awey hoey sn[ mwG mhIny dw mylw BI BwrI l`igAw hoieAw sI[ auQy

    Awp ny igAwn dI ivAwiKAw AwrMB kIqI mukqI dy swDn XukqI

    Xukq sMgqw pRqI kihMdy rhy[ Xog swDn qQw hvn pUjw jp qp

    ArwDnw Awid auqy BwSn idMdy rhy[ byd ibDI sihq dwn krnw

    Awid ihMdU Drm dI mihmw vrxn krky d`isAw ik ihMdU Drm iv`c

    gux AiDk hn[ svyry Swm sMgq bVI iek`qr huMdI sI qy gurdyv jI

    aupdyS krdy sn[ ivdvwn lok Aw ky SMkw pRSn BI krdy sn[

    keI Anjwn bx ky Awaudy sn, mgr mhwrwj sB nUM XQw Xog

    au`qr idMdy sn[ sB hI DMn DMn krky muV jWdy sn[ l`KW hI lokW

    iv`c XS PYl igAw ik SRI cMdR jI Avqwr hn[ iSvrwqRI dw smW

    nyVy jwxky kwSI v`l qur gey[ aus smy ibkRm sMmq 1582 sI,

    kwSI iv`c jw ky ivSvnwQ dy mMidr iv`c phuc gey[ aus mMidr iv`c

    pujwrI Bog lgwaudw sI, bwhro hor iksy nUM AMdr nhI jwx idMdw

    sI[ iesy qrW pujwrI ny jgdgurU jI nUM rok id`qw[ Awp mMidr qo

    bwhr Aw gey, Awp iDAwn lgw ky bYT gey koeI hrS sog mn iv`c

    nhI hY[ pujwrI ny sm`grI Aqy pRswd Qwl iv`c pw ky ivSvnwQ

    A`gy r`K id`qw, Aqy Awp prdw kr ky mihmW vrxn krn l`g

    ipAw[ CyqI hI prdw Kol ky jd dyiKAw qW sm`grI sihq Qwl gum

    ho igAw[ sB pujwrI Ascrj ho gey ik AsI huxy sm`grI Qwl iv`c

    pw ky r`KI sI hr roz hI ies qrW krdy hw qW iek pujwrI dy mn

    iv`c AwieAw ik ijnHW sMqw nUM AMdr jwx qo roikAw sI qW auh rus

    gey sn[ c`lo aunW sMqw dI Bwl kr ky mnweIey nhI qW bwkI dy

  • kwrj vI ivgV jwxgy qW pujwrI mMidr qo bwhr Aw gey Aqy

    mhwrwj nUM FUfx l`gy qd Bgvwn mMidr dy pws hI bYTy iml gey

    Qwl sm`grI BI pws ipAw hY qW swry pujwrI crnW qy Fih ky iKmw

    mMgx l`g pey ik swfy AprwD muAwP kr idau AsI Anjwn

    Bulxhwr hW[ swry pujwrI crnW qy isr r`K ky bwr bwr pRnwm krdy

    hn[ ies qrW pujwrIAw dI ibny sux ky Bgvwn h`s pey qy sB nUM

    muAwP kr id`qw[

    au`Dr somnwQ pMifq nUM jd pqw l`gw qW auh BI AwieAw aus

    ny smJ ilAW ik jo mMidr iv`co sm`grI dw Qwl guMm hoieAw hY ieh

    SRI cMdR jI mOlI hI Awey hoxgy iznw dy drSn mY kSmIr iv`c kIqy

    sn[ jo jnm mrx dy rog imtwaudy hn[ ieQy ieh g`l BI d`s dyxI

    jrUrI hY ik ieh auh somnwQ iqRpwTI hY ijsny ksmIr iv`c jw ky

    fofI iptvw id`qI sI ik Awau myry swQ Swsqr ArQ kro, ieh ijQy

    vI jWdw sI ivjX pRwpq krdw sI[ SRI ngr iv`c mhwrwj jI pwso

    hwr igAw sI[ jd iqRpwTI AwieAw qW aus ny dUro hI pihcwn ky

    ikhw ik auhI mUrq SMkr AMqrXwmI dI hY, ijvy qwirAw iv`c

    cMdrmw suBweymwn huMdw hY ies qrW Bgvwn sMgq iv`c SoBw rhy hn,

    somnwQ ny n`s ky Bgvwn dy crnW aquy pRxwm kIqI Aqy Awpxy DMn

    Bwg smJy, Bgvwn ny Awpxy Bgq nUM auTw ky Awpxy gl nwl

    lgwieAw Aqy rwzI KUSI pRspr puCI, Aqy pRym dy bcn SurU kr

    id`qy ikauik somnwQ bVI dyr qo aufIk iv`c sI[

    A`j AiBlwKw pUrI ho geI, somnwQ pMifq Bgvwn jI di syvw

    iv`c l`g igaw[ swry ivdvwnw nUM d`s id`qw ik myry gurUdyv jI Awey

    hn[ dXw Drm dI pwvn mUrqI hY, pwpIAw nUM qwrn Awey hn,

    pRivRqI mwrg qo dUr rihMdy hn Aqy AiDAwqm iv`c BrpUr hn[

    ijnHw dIAw g`lw qy XS mY roj krdw sI qy kihMdw sI ik ividAw dy

    BMfwr jrUr ie`Qy Awauxgy, auh myry gurUdyv jI hn AsIGwt qy

  • Awsx lwieAw hoieAw hY ies vwsqy swry ivdvwn jw ky drSn kro

    qd swry pMifq Bgvwn jI dy pws gey Aqy SMkw AigAwnIAw vwgU

    krn l`g pey, pr mhwrwj jI qurMq hI au`qr dy idMdy, swry pMifqw

    ny l`ijq ho ky isr nIvw kr ilAw[ Bgvwn ny aupdyS idMidaw

    ikhw ik jwqI Aqy Drm dI r`iKAw au`pr jwn kurbwn kr idau[

    Bgvwn keI idn aupdyS krdy rhy ijs nUM sux ky sB DMn DMn krn

    l`g pey, pr ivdvwn AiBmwnI cu`p rhy[ jd Bgvwn ny sB

    ivdvwn au`qr dy ky inr au`qr kr id`qy qW h`Q joV ky kihx l`gy

    swfy iKmw muawP kr idau[ jd Bgvwn Awsx qy Aw gey qW swry

    pMifqw ny bynqI kIqI ik Awp ieQy ku`J smW hor rho qW Bgvwn ny

    juAwb dy id`qw ik AsI A`gy jwxw hY, qd somnwQ iqRpwTI ny kSmIr

    dy jMgl dw pRx Xwd krvwieAw, Bgvwn mMn gey Aqy ku`J hor

    pRcwr krdy rhy[

    iPr Awp gXw ptnw v`l cly gey auQy vI Drm dw pRcwr

    krdy rhy ies qrW bMgwl Awswm Awid pRwqw iv`c jw ky aupdyS

    id`qw Aqy somnwQ dw Aiq pRym vyK ky aus nUM idKSw dy ky cylw bxw

    ilAw[ som dyv Su`B nwm r`K ky isr au`pr h`Q Pyrky audwsIn Drm

    dw aupdyS, aus smY dy cyqR mhIny dI Sukl p`K dI pMcmI iqQ sI

    Aqy ibkRm sMmq 1584 sI jd somnwQ nUM cylw bxw ky somdyv nwm

    r`iKAw sI[

    Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj ny swry Bwrq dw c`kr lw ky qpdy

    ihridAw nUM Swq kIqw sI[ Awp ijQy BI gey auQy Drm dw aupdyS

    idMdy[ byAMq SrDwlU Aw ky AimRq rUpI bcn sux ky Awpxw lok

    pRlok svwrdy sn[ Awp dy aupdyS iv`c iK`c sI[ koeI jwdU BirAw

    hoieAw sI ikauik jo BI iek vwr Awp jI dI mnohr ivAwiKAw sux

    igAw auh ivq nymI bx igAw[ Awp jd auVIsw iv`c gey qW ktk

    Bgvwn ktk afIsw ivc gey

  • iv`c Tihr gey[ ikauik ktk auVIsw dI rwjDwnI sI[ Awp bwhr

    jw ky DUxw lw ilAw, byAMq SrDwlU roz kQw suxn vwsqy Awaudy,

    swry Sihr iv`c mihmW iKlr geI ik pMjwb qo ie`k mhwqmw Awey

    hoey hn jo pUrn sMq hn[ idl iKcvI qsvIr hY jo hr ie`k dy mn

    nUM moh huMdI hY, mwlUm huMdw hY auh Awp hI pRmySvr dw rUp huMdw hY[

    ktk dw jo rwjw sI aus dI lVkI hmySw ibmwr rihMdI sI, rwjy ny

    bVy ielwj krvwey keY jMqr mMqr qMqr krn vwly vI bulwey gey

    pr rwjy dI kMinAw nUM koeI Awrwm nw AwieAw, ikauik lVkI nUM

    ie`k dyau icMbiVAw hoieAw si jo iksy dy vI v`s nhI Awaudw sI[

    jd rwjy ny Bgvwn SRI cMdR jI dI mihmw suxI qW auh vI jgq gurU

    jI dy pws Awey Aqy Awx ky nmskwr kIqw Aqy AwpxI lVkI dI

    ibmwrI d`sI ik AsI bVw hI ielwj kIqw hY, pr lVkI nUM koeI

    Awrwm nhI hY[ Awp ikRpw kro qW ik myrI lVkI qMdrusq ho jwvy

    Gt Gt dIAw jwnxhwr sMswr dy vwlI, myhrW iv`c Aw ky boly ik

    qusI lVkI nUM swfy DUxy au`qy lY ky Awau Pyr AsI vyKwgy[ qd rwjw

    ausI vyly mh`lW iv`c Aw igAw qy swrI g`l rwxI nUM suxweI qW rwxI

    ny ikhw ik CyqI kro ho skdw hY ik mhWpurSw dy pws jw ky lVkI

    rwjI ho jwvy[ P`kr ryK iv`c myK mwr idMdy hn, sweI lokW dy mMUh

    iv`co inkilAw vwk KwlI nhI jWdw hY qW qy lVkI nUM folI iv`c pw

    ky CyqI mhwqmw jI dy pws lY clo[ rwjy dy hukm nwl lVkI nUM folI

    iv`c pw ky jgq gurU jI dy DUxy au`qy lY Awey, jdo lVkI DUxy dy pws

    ibTw id`qI geI qd Bgvwn ny icmty nUM cuikAw b`s iPr kI sI,

    idau cIkw mwrdw hoieAw n`s igAw[ auh lVkI hoS iv`c Aw geI[

    aus lVkI ny au`T ky SRI cMdR jI mhwrwj nUM nmSkwr kIqI qy h`Q

    joV ky KVI ho geI Bgvwn ny rwjI rho kih ky lVkI nUM bYTx leI

    ikhw, rwjw Aqy rwxIAw sB jgd gurU jI dy crnW iv`c ifg pey

    Aqy DMn DMn kihx l`gy[ rwxIAw BI Bgvwn dy crnW au`qy vwr vwr

  • m`Qy tykx l`gIAw[ rwjw bVw hI pRsMn hoieAw qy mhwrwj dI aupmW

    vrxn krn l`g ipAw[ rwjy ny ijs jgW Bgvwn bYTy sn auQy ie`k

    AsQwn BI qurMq iqAwr krvw id`qw Aqy 500 eykV jmIn aus

    AsQwn nwm lgvw id`qI[ rwjy dI lVkI jd rwjI ho geI qW

    Sihr iv`c hor BI Bgvwn dI mihmw vDx l`g peI, jo vI suxdw

    auh Bgvwn dy DUxy au`qy Awaudw[ ies qrW jd bhuq lokI Awaux

    l`g pey qW ny kmlIAw nUM ikhw ik c`lo hux ieQo cly clIey qd

    smW pw ky qur gey[ rwq dw smW sI jd Bgvwn ktk qo c`ly sn,

    svyry au`T ky ijgAwsU hr roj vWgU DUxy au`qy Awaux l`g pey pr DUxy

    nUM s`Kxw vyK ky bVy inrwS ho ky GrW nUM vwps Aw gey Aqy

    pScwqwp krn l`gy ik jykr pqW huMdw qw AsI rwq ieQy hI rihMdy

    pr auh mohrW dy mwlk cu`p cpIqy A`gy gey ijQy ik Buly Btky lokW

    nUM is`Dy rsqy pwauxw sI[ ies qrW Bgvwn ny sMswr iv`c ivcr ky

    swirAw dw audwr kIqw sI[ DMn DMn hn auh iSv SMkr dy Avqwr

    SRI gurU SRI cMdR jI mhwrwj ijnHw dy drSn krn nwl hI jIv dw

    kilAwx ho jWdw hY[

    SRI cMdR jI mhwrwj jgq jlMdy nUM qwrdy hoey jgn nwQ purI

    pDwry Aqy jw ky smuMdr dy kMfy au`qy DUxw qwp ky bYT gey ijQy ik

    drSnw vwsqy ijgAwsU Awaux l`g pey[ igRhsQI lokW nUM hr pRkwr

    dy pdwrQ dI Bu`K huMdI hY, mgr Bgvwn dy DUxy auqy jo vI Su`B mn

    kr ky Awaudw hY auh mn dIAw swrIAW ieCwvw pUrIAw kr ky jWdw

    hY[ ierd igrd qo sMgqw Awaux kr ky Gr Gr ieh g`lw hox l`g

    peIAw ik iek pMjwb qo bwlk dy rUp iv`c inrbwn mhwqmq Awey

    hn[ bVI suMdr mUrqI mnW nUM mohx vwlI hY[ s`jy kMn iv`c mws dw

    SRI cMdR Bgvwn jI ny jgn nwQ purI dy

    rwjy nUM pu`qr dI dwq dyxI

  • mudRw hY, svrn vrgIAw sIs au`qy bvrwnw hn, jo bcn ieh

    mhwqmw krdy hn sq hI huMdw hY[ ieh g`lW rwj drbwr q`k pu`j

    geIAw, jgnnwQ purI dy rwjy dy Gr koeI Aolwd nhI sI, ausdy

    kMnW ny jd ies mhWpurS bwl bRhmcwrI dI mihmw suxI qw auh

    Bgvwn d drSnw leI auqwvlw hoieAw[

    jgnnwQ purI dy rwjy dw nwm audy sYn sI[auh Apxy vjIr nUM

    pMifq,rwxI sihq rwjw keI prkwr dy qohPy lY ky Bgvwn dy DUxy qy

    puj igAw qy sB ny jwky DUxy auqy Srdw pRym nwl m`Qw

    tyikAw[Bgvwn ny hIry moqIAw dy Bry Qwlw nUM dyK ky ikhw ky ieh

    swfy iksy kMm nhI hn AsI qw jMgl ivc DUxw qwpdy hw Apxy

    pdwrQ vwps ly jwa[

    sMswr dy swry pdwrQ imiQAw hn[mnuK nUM cMgy qy SuB krm

    krny cwhIdy hn sMswr auqy dwqw,Bgq surmw iqny hI ijMdw hn iksy

    dy ihrdy nUM nw duKwau[ienswP kro rwjw prjw dw ipqw huMdw hY jd

    ies qrw rwjy ny Bgvwn dy muKwr ibMd qo aupdys gihx kIqw qw

    fifAw ky crnW aqy ifg ipAw qy bynqI kIqI mwhwrwj Dn dolq

    dw koeI Gwtw nhI hY[sB kC hY mgr myry inBwgy dy Gr koeI

    AOlwd nhI hY[ikRpw krky ryK iv`c myK mwro Aqy mYnUM puq dI dwq

    bKSo mY AwpxI vlo bVy aupwA kIqy hn[Xg hvn jwdU tUxy AwdI

    koeI BI Ajyhw kMm nhI C`ifAw hY[pifqw ny joiqS lw ky d`isAw hY

    ik qyry Gr AOlwd nhI hovygI kI mY by-AOlwdw hI jwvwgw myry auqy

    myhr dI ingHw kro[pMifq qy njUmI qw d`sdy hn ik qyry qw s`q

    jnm BI pu`qr nhI hovygw kI mY AYfw pwpI hw[myry pwso ikhVI

    bRhm h`iqAw ho geI hY[ijsdw ieh Pl mY Bugq irhw hw[ies qrHW

    rwjw ny rwxI smyq h`Q joVky ArjoeIAw kIqIAw qw bwl bRhmcwrI

    iSv Boly BMfwrI ny Awpxy kml nYx Kohly qy muskrey qy kihx l`gy

    rwjn ienswP kirAw kr qy prjw dw rKvwlw bx, gau grIb dI

  • pwlxw kirAw kr jwh inrwS nw ho qyry Gr bVw sudr blk jnm

    lvygw qyj pRBwv vwlw hovygw,jw ky pun dwn kr,swfy bcnw auqy

    Brosw r`Ko[qyry Gr nO inDW ATwrw isDw invws krngIAw[ies

    qrw rwjy nUM Bgvwn ny keI pRkwr dy vr id`qy[ rwjwSgn mnwaudw

    bVy cwvw mlHwrW nwl Awpxy rwj Bvn ivc Aw igAw Awky puMn dwn

    BI kIqw,smw lMGdw igAw vkq AwieAw jd rwjy dy Gr cMd vrgw

    bwlk pRgt ho igAw,bs iPr kI sI,swrI jgn nwQpurI iv`c

    dIpmwlw kIqI geI,hr Gr ivc AnMd mMgl hox l`g ipAw hr

    pwisau vDweIAW dyx vwilAw dw qWqw b`Jw njr Awaux l`gw[rwjy

    ny bRwhmxw nUM mUMh mMigAw dwn idqw kuC idnw auprMqrwjy ny

    joqSIAw nUM bulwieAw ik ies lVky dI jnm kuMflI bxwau Aqy koeI

    gRih hovy qw aus dw aupwA kIqw jwvy[joqSIAW ny iqQ GVI ivcwr

    ky Aqy jnm smy nUM mu`K r`K ky lVky dI kMuflI iqAwr kIqI[jwry dy

    puCx qy pMifqw ny ikhw ik hy rwjn ies bwlk dI aumr igAwrW

    swl igAwrW mhIny igAwrW idn dI hY,bs Pyr kI sI,rwjy dy

    AxIAwlw qIr v`jw Aqy kwljy ivc Cyk pY igAw rwjy nMU Awpxy

    Awp dI suD nw rhI, KusI iv`c gmI pRvys kr geI mgr vjIrw

    Aqy hor Bly purSw ny rwjy dy mn nMU Fwrs id`qI ik koeI iPkr nw

    kro[Bgvwn dI lIlw bVI byAMq hY ijs nMU koeI BI jwx nhI skdw

    hY kuJ smy bwAd jwjy dy mn nUM SwqI AweI,pr rwjy dy mn iv`c BY

    bYT igAw smw iksy dI aufIk nhI krdw hY DIry DIry lVkw igAwrW

    swl dw ho igAw, rwjy ny rwxI nwl slwh kIqI ik Awpw lVky nMU

    jMgl iv`c C`f AweIey qW ik swfIAW A`Kw swhmxy ies dI moq dw

    iBAwnk idRS nw Awvy ies qrHw bwlk dI aumr kuJ idnw dI hI

    rih geI qw rwjy ny Awpxy lwfly puqr dy gl bVy sudMr bsqr

    pwey h`Q iv`c sony dIAw Cwpw hIry jVq hwr gl iv`c pwieAw Aqy

    nokr dy swQ sYr krn bhwny Awpxy puqr nMU jMgl iv~c Byj id`qw

  • [ aus Lvky

    nUM auh nokr BulyKw dy ky jMgl iv`c C`f AwieAw poqrW vwilau

    Awpxy AMdr Jwq mwro kox ieho ijhw bwp hY jo Awpxy iekloqy puqr

    nMU sYr dy bhwny jMgl ivc C`f Awvy ies krky myry puqr ny QoVy

    idnw iv`c mr jwxw hY ikfI duKdweI Gtnw hY ijs nUM soc ky srIr

    dy rogty KVy ho jwdw hn A`j aus ipqw dI kI hwlq hovygI ijsny

    Awpxy h`QI surd vsqr pw ky Awpxy A`Kw dy qwry ieklOqy puqr nMU

    Awpxy Gro iks qrHw ijaudy nUM jMgl ivc ByijAw aus bwp ny ik`fw

    ijgrw kIqw aus dI mwqw ny Awpxy pu`qr dw ivCoVw iks qrHw sihn

    kIqw hovygw ies bwry myrI klm ilKx qo AsmrQ hY ieh iek

    AYsI idl kMbwaU JwkI hY ijs nUM Xwd krky A`Kw iv`co AWsU bih

    qurdy hn[mgr Bgvwn dI gqI nUM kOx jwx skdW hY[ijsko rwKY

    sweIAw mwr n swkY kOeI,aus b`cy nMU vI igAwn sI ik myrI aumr

    QoVI hox krky myrI moq dy duK nMU nw shwrn dI skqI vyK ky myry

    ipqw ny mYnUM jMgl iv`c C`f id`qw hY aus vyly aus lVly dI hwlq kI

    hovygI ijs b`cy nMU ipqw ny Gxy jMgl iv`c Syrw hwQIAW qy PnIAr

    s`pw dy Gr iv`c C`f id`qw [ b`cy dy id`l dIAW drd khwxIAW myrI

    klm ikvy ilKy ieh BI sB kuJ ilKx qo bwhr hY[

    auh bwlk Bgvwn dw ismrn krn l`g ipAw,auDr Gt Gt

    dIAW jwnx vwly iqRlokI bwl bRhmcwrI jgd guru sRI cMdR jI

    mwhwrwj ausI Gxy jMgl iv`c qurMq Aw gey ijQy auh bwlk Bjn

    kr irhw sI Bgvwn aus dy snmu`K Aw KVy hoey[Auh b`cw ausI vyly

    crnw qy Fih ipAw,Bgvwn ny ASIr-vwd id`qI qy b`cy nUM Awpxy

    pws hI Tihrw ilAw qy ikhw DUxy dI syvw kirAw kr eyQy Syr hwQI

    BI Awauxgy,frn dI loV nhI hY auh lVkw qn mn krky syvw qw

    krdw irhw mgr moq dw BYA ausdy ihrdy ivc vI mojUd sI ijs

    krky ijau ijau auh idn nVy Aw irhw sI,b`cw mwVw huMdw jw irhw

  • sI[Bgvwn SRI cMdR jI ny iek idn bwlk nUM puiCAw kI qYnMU ikhVw

    iPkr KweI jwdw hY jo qUM mwVw huMdw jw irhw hY qd aus lVky ny

    joqSIAw vwlI swrI vwrqw suxweI ik myrI jnm kuMflI joqSIAw dy

    ihswb nwl myrI aumr 11 swl11 mhIny 11 idn hY iesI krky myry

    ipqw ny mYnUM jMgl ivc Cf idqw hY ik mY Awpxy puqR dI moq Awpxy

    A`KI n vyKw mhwrwj jI auh idn prso hY jdmY mr jwxw hYies gm

    iv`c hI myrw srIr su`k irhw hY[

    XogI rwj ny jd as lVky dy mMUh iv`co ieh g`l suxI kihx

    l`gy joqSIAW nMU BulyKw l`g igAw hY qyrI aumr 11 swl 11 mhIny

    11 idnw dI nhI hY 111 swl dI hY ikauik swlW iv`cO iek

    eykw,mhIinAW iv`oco ie`k eykw,idnW iv`co ie`k eykw,lY ky iqn eyky

    iek`Ty krky 111 swlw dI aumr kr id`qI hY,bs Pyr kI sI lVky dy

    mn iv`c KuSI dI lihr doV geI su`kw hoieAW mn kOl vWgMU iKV

    igAw bs lVkkw Bgvwn dI syvw iv`c jut igAw Aqy idn bidn

    srIr qkVw hox l`g ipAw,jd rwjy ny lVky nNU jMgl iv`c C`f

    id`qw sI qw aus ny Awpxy kuJ bMdy jMgl iv`c lVky dI pqw krn

    leI Byjy hoey sn ik jd lVky dI moq hovy mYnUM Aw ky d`sxw,ies

    qrHw auh bMdy pMjI s`qI idnI jMgl iv`c Pyrw mwr AWaudy[ a`j jd

    auh bMdy jMgl i`c gey qw dUro hI auhnw ny DUxw qpdw ifTw DUxy auqy

    ie`k mhwn qp`svI bYTw vyiKAw Aqy DUxy dy pws auh lVkw bYTw hY

    ijsnMU vyK ky auh lok vwps muV gey Aqy rwj pRqI Aw ky kihx

    l`gy ik qyrw lVkw ijaudw hY jMgl iv`c ie`k XogIrwj jI bYTy hn

    lVkw aunW dy pws hY qy iblkul rwzI KuSI hY[

    Qd rwjw rwxI Aqy vjIrW sihq hIry moqI lY ky iPr jMgl

    iv`c aunW nokrW sihq igAw ijQy Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj q`p

    kr rhy sn jd DUxy au`qy Aw gey qW auh rwjy dw lVkw Awpxy ipqw

    nUM qy mwqw jI nUM vyK ky au`T KVw hoieAw Aqy mwqw ipqw jI nUM

  • nmskwr kIqI mgr rwjw qy rwxI ny Awpxy pu`qr v`l vyK ky A`Kw

    nIvIAW kr leIAw ikauik aunw dy mn iv`c pu`qr nUM jMgl iv`c C`f

    jwxw dw swrw sIn swhmxy Aw igAw dUsry pwsy KUSI vI TwTw mwr

    rhI sI ik swfw pu`qr ijaudw hY[ lVky ny Awpxy mwqw ipqw nUM

    hYrwn vyK ky ikhw ik ipqw jI ik qusI koeI iPkr nw kro myry mn

    iv`c koeI gl nhI hY qusI jo kuJ kIqw cMgw hI kIqw sI Agr qusI

    mYnUM jMgl iv`c nw C`fdy qw myrI jwn b`c hI nhI skdI sI ieh s`B

    kuJ Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj dI pRyrxw nwl hoieAw hY, hux gmI

    nUM dUr kr ky KuiSAw mnwau, auDr rwjw qy rwxI Bgvwn dy crnW

    auqy isr r`K ky Bu`lw bKSwaux l`g pey qd Bgvwn ny ikhw ik koeI

    iPkr nw kro ies lVky dI aumr joqSI ny 11 swl 11 mhIny 11

    idn d`sI sI AsI ie`k eykw swlw iv`co eykw mhInIAw iv`co eykw idn

    iv`co lY ky iek`Tw kr id`qw[ ijs krky bwlk dI aumr 111swl dI

    hY[ ieh bVw suGV suJwn hovygw Aqy cMgI qrW rwj Bwg clwvygw

    joqSIAw dIAw p`qrIAW P`krw dy vcnw q`k nhI phuc skIAW Bwvy

    joiqS ividAw Anuswr p`qrIAW vI idn iqQ Awid d`sdIAw hn pr

    P`kr ryK iv`c myK mwr ky r`b dIAw g`lW nUM vI aultw idMdy hn[

    P`krW dI g`l r`b moV nhI skdw auprMq Bgvwn ny ikhw ik b`cw

    hux qU Awpxy mwqw ipqw dy swQ jw ieh vI qyry ivrog iv`c ivAwkul

    hn pr b`cy nUM igAwn ho cu`kw sI aus ny ikhw mhwrwj jd swrw

    sMswr hI JUTw hY, As`q hY iPr mYnU ikau ienw bMDnw iv`c jkVdy ho

    qd Bgvwn ny ikhw ik qyry mwqw ipqw dy Gr koeI pu`qr nhI hY

    ies vwsqy qyrI qyry pirvwr nUM bhuq loV hY qY rwj isMGwsx qy

    bYTxw hY qyry mwqw ipqw moq nUM AwpxIAw A`Kw dy swhmxy nw shwrdy

    hoey qYnUM jMgl iv`c C`f gey sI hux qUM ienW dy ihrdy nUM Swq kr qd

    Bgvwn dw bcn mMn ky lVkw jwx leI iqAwr ho igAw qd rwjy ny

    jo pdwrQ ilAwdy sn Bgvwn dI Bytw krny cwhy qd mhwrwj ny

  • ieh kih ky vwps kr id`qy ik ieh pdwrQ swfy iksy kMm nhI hn

    lY jwau pRmwqmw qhwnUM suKI r`Ky qd rwjy Gr Aw ky bVw AMn Dn

    vMifAw ijvy ik bwlk dw jnm A`j hI hoieAw huMdw hY ies qo v`D

    KuSI hor ho vI nhI skdI[

    ijs jgW smuMdr dy kMfy Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj ny DUxw

    qpw ky Awsx lgwieAw sI aus jgW rwjy ny byAMq mwieAw Krc ky

    bVw hI suMdr SRI cMdR AwSrm iqAwr krvw id`qw Aqy aus AwSrm

    dy nwl kuJ jmIn hor vI lgvw id`qI qW ik Awey gey mhWpurS nUM

    Bojn imldw rhy[ ieh ie`k bVw hI Aloikk cmqkwr SRI guru SRI

    cMdR jI mhwrwj ny kr ky ivKwieAw sI Awp jMgl iv`c aus b`cy dI

    aumr vDwaux vwsqy hI gey sn[ Awp ny b`cy nUM rwjy nwl qor ky

    hirduAwr Aw gey dUsry idn iPr rwjw rwxIAw smyq jMgl iv`c Aw

    igAw Bgvwn dw DUxw suMnw vyK ky inrwS ho ky muV AwieAw[

    jgd guru SRI cMdR jI mhwrwj bwl bRhmcwrI sMswr dI

    kilAwx krdy hoey hirduAwr gey ijQy jw ky Awp jI ny Awsx

    lwieAw[ auQy su`kI hoeI twhlI sI ijs dy hyT Awp jI jw ibrwjy

    jd Awp jI aus sukI hoeI twhlI dy Q`ly bYT gey qW aus vyly hrI

    BrI ho geI ieh AsQwn knKl Aqy hirduAwr dy drimAwn iv`c

    hY ijs nUM Bgvwn ny piv`qr smJ ky fyrw lwieAw sI ies AsQwn

    dw nwm pRwcIn SRI cMdR mMidr krky pRis`D hY[ ieh AsQwn AKwVw

    bRhm bUtw swihb jI AimRqsr dy nwl sbMD r`Kdw hY[ mhwrwj

    aupdyS krdy rhy sn[ hr roj hjwrw pRwxI Aw ky aupdyS suxdy Aqy

    Awpxw jIvn sPl bxwaudy, pihly idn dy aupdyS iv`c XogIrwj jI

    ny ikhw ik hy ijguAwsuE qusI bVy au`c Bwgw vwly ho jo SRI gMgw jI

    Bgvwn SRI cMdR jI dw hirduAwr jw ky

    aupdyS dyxw

  • dy kMfy invws r`Kdy ho Aqy pwpw dw nwS krn vwlI SRI gMgw jI

    iv`c roj ieSnwn krdy ho[ SRI gMgw jI iv`c ieSnwn krn dw bVw

    mhwqm hY[

    knKl iv`c aupdyS idMidAw hoieAw Bgvwn SRI cMdR jI ny ie`k

    iqRSnwlU dI swKI sMgq pRqI vrxn krky suxweI ik ie`k pu`jy hoey

    mhwqmw qIrQ Xwqrw nUM jwdy hoey ie`k syvk dy pws Tihr gey jd

    sMq jI ivdw hox l`gy qW aus SrDwlU ny iqMn prwauTy pkvw ky sMqw

    nUM id`qy ik ij`Qy vI Bu`K l`gy ieh prwauTy Sk lYxy jd sMq qur jwdy

    sn qW ie`k iqRSnwlU sMqw dy nwl hI qur ipAw rsqy iv`c ndI

    AweI sMqw ny ikhw AsI jMgl idSw ho Awieey iPr ieSnwn krky

    A`gy c`lwgy qd sMq jI vsqr auqwr ky r`K gey mgr aus iqRSnwlU

    ny sMqw dy k`pVy Poly mgr iqMn prwauiTAw qo ibnW kuJ nhI imilAw

    aus ny ie`k prwauTw Kw ilAw jdo sMq ieSnwn krn mgro Bojn

    krn l`gy qW do hI prwauTy inkly qd sMqw ny aus nUM ikhw ik qUny

    ie`k prwauTw KwieAw hY qd aus ny ikhw ik mY koeI Bu`Kw nhI hW mY

    qw sMq smJ ky quhwfy nwl qur ipAw sI qusI mYnU muPq dI burweI

    dyx l`gy ho sMq jI cu`p rhy Aqy ie`k prwauTw Awp Kw ilAw Aqy

    dUjw prwauTw aus nUM dy id`qw A`gy jw ky ndI AweI ijs dw jl bVw

    fUgw sI, sMqw ny ikhw ismrn kr ndI qo pwr ho jweIey jd pwxI

    Gt hox krky ndI qo pwr ho gey ndI lMG ky sMqw ny ikhw ijs

    Bgvwn ny swnUM ndI qo pwr kIqw hY aus dI sohuM Kw ky d`s prwauTw

    qU Kwdw hY, qW aus ny ikhw ik mYnU ndI qo pwr lGwaux vwly dI

    sogMD hY mY prwauTw nhI Kwdw hY[ sMq bVy hYrwn hoey[

    A`gy jMgl iv`co Syr inkilAw qW sMqw ny ikhw ijs pRBU ny Syr

    qo r`iKAw kIqI hY aus dI sohuM Kw ky d`s rotI qY KwdI hY. aus ny pRBU

    dI sohuM Kw ky ikhw ik mY rotI nhI KwdI hY, A`gy jw ky dyKdy hn ik

    iqRsnwlU dI swKI

  • jMgl iv`c A`g l`gI hoeI hY sMqw ny ikhw ik pRmySvr dw iDAwn

    Direy qW ik A`g qo bcwau ho jwvygw A`g dI lpyt iv`co lMG gey qW

    sMqw ny ikhw ik ijs pRmySvr ny A`g pwso r`iKAw kIqi hY aus dY

    sohuM Kw ky d`s qIsrI rotI KwdI hY qW aus ny sohuM Kw ky d`isAw ik mY

    rotI nhI KwdI hY mhwqmw bVy qp`svI sn aunw ny ikhw ik ieh

    mwieAw dw SrDwlU hY ies qo s`cI g`l jrUr pu`C ky C`fxI hY[ ies

    dw JUT pRgt krnw hY ieh bVw JUTw hY[ iPr mhwqmw ny ikhw ik

    qYnUM ijs cIj dI loV hY qyrI ie`Cw pUrI kr id`qI jwvy[

    qd aus ny ikhw ik mYnUM mwieAw dI bVI loV hY, sMq ny ikhw

    ik qU bhuq swry roVy iek`Ty kr lY[ aus qy SrDwlU ny kwPI roVy

    iek`Ty kIqy sMqw ny iqMn FyrIAw lw ky au`qy k`pVw pw id`qw QoVI dyr

    auprMq k`pVw cukw id`qw qW dyiKAw mohrW dIAw FyrIAw l`g geIAw,

    auh iqRSnwlU svrn bixAw vyK ky bVw hYrwn hoieAw ieqnw Dn

    vyK ky aus dy mUh iv`c pwxI Br igAw, sMqw ny ikhw ie`k FyrI qyrI

    hY ie`k swfI hY qy qIsrI FyrI ausdI hY ijs ny qIsrw prwauTw Kwdw

    sI qd auh h`Q joV ky kihx l`gw ik prwauTw qW mY hI Kwdw sI mY

    frdw hoieAw mMndw nhI sI ieh qIjI FyrI mYnUM dy idau, sMqw ny

    mwieAw dw pRpMc rc ky aus pwso s`c puiCAw Bgvwn SRI cMdR jI

    kihx l`gy ik ieh iqRSnwlU mnu`K dI qsvIr quhwfy swhmxy r`KI hY

    jo hr ibpqw qo bcx smyN pRmwqmw dI sohuM Kwdw hY mY rotI nhI

    KwdI hY mgr jd mwieAw swhmxy AweI qW ausny loB iv`c Aw ky

    s`cI g`l kr id`qI[ Bgvwn ny ikhw ik sdw hI s`c bolo kdy vI

    JUTI hohuM nw Kwau[ ijs krky lok pRlok nw ivgVy[ ies swKI qo

    sB nUM isiKAw pRwpq krnI cwhIdI hY[

    Bgvwn SRI cMdR jI dw aupdyS guru ibnW

    giq nhI

  • Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj ijguAwsUAw pRqI inqw pRqI Drm

    dw aupdyS idMdy rihMdy[ hzwrw SrDwlU Aw ky aupdyS nUM gRihx

    krdy[ A`j jd Bgvwn aupdyS AwrMB krn l`gy qW gopwl Bgq ny

    bynqI kIqI ik mhwrwj A`j ies ivSy qy aupdyS idau ik guru qo

    ibnW ies pRwxI dw kilAwx ho skdw hY jW nhI ikauik Awm

    khwvq hY Swh ibnW p`q nhI, guru ibnW g`q nhI qd Bgvwn ny

    ikhw ik hr pRwxI vwsqy guru Dwrnw jrUrI hY[ nwrd Awid iriKAw

    ny BI gurU Dwrn kIqy sn SRI mrwm Avqwrw Aqy SRI ikRSn nMU vI

    guurUu Dwrn krny pey pr ingury bMdy dI kilAwx nhI ho skdI hY[

    ie`k SrDwlU Awpxy mn iv`c ivcwrky sMqw dy pws igAw ik

    mhwqmw pwso jw ky idkSw gRihx krW qw ik myrw nwm inguirAw

    iv`c nw igixAw jwvy[ auh mhwqmw ie`k jgW qy bYTy sn[ aus ny

    jw ky sMqw nUM nmskwr kIqI sMqw ny ieQy Awaux dw kwrx puiCAw

    qw ausny ikhw ik ausny A`j q`k guru Dwrn nhI kIqw hY[ Awp jI

    dy pws AwieAw hw ikRpw krky mYnUM Awpxw syvk bxwau sMqw ny

    suxky ikhw pry pry, qd auh SrDwlU ny smiJAw ik sMqw ny mYnUM pry

    pry dw mMqR d`isAw hY auh SrDwlU ies Sbd nUM ihrdy iv`c Dwrn

    krky ismrn krn l`g igAw[AtMk jgW iv`c bYT ky aus Bgq ny

    eISvr icMqn AwrMB kr id`qw ausdw pUrn Brosw vyK ky Bgvwn ny

    AwkwS bwxI duAwrw ikhw ik qYnUM iks cIj dI loV hY qW aus Bgq

    ny ikhw ik Awpxw srUp mYnUM ivKwau qd Bgvwn ny cqrBuj rUp

    Dwrn kr ky drSn id`qw Aqy ikhw koeI vr mMg lY auh AsI pUrw

    krWgy[

    aus Bgq ny ikhw ik jd BI mY Awp jI nUM Xwd krW Awp

    drSn idau Bgvwn ny ikhw qQw AsqU iPr Bgq ny ikhw ik ijs

    mMqr dw mY jwp krdw hW ies dw ArQ BI mYnUM d`so qW Bgvwn ny

    ikhw ik ies sMswr iv`c bRhmw Awid jo dyvqy hn mY iqs qo BI pry

  • hW myry qo pry hor koeI nhI hY ieh kih ky Bgvwn Alop ho gey auh

    SrDwlU sMqw pws Aw igAw ijhnw pwso pry pry dw mMqR gihRx kIqw

    sI bVy pRym nwl syvw krdw irhw[

    iek idn sMqW ny ikhw ik Awp swfw iek kwrj kro ies jgW

    qo pMjwh koh dUr swfy syvk rihMdy hn auhnw pRqI swfw sMdyS dy

    Awxw Aqy jko BI kihxgy swnUM Aw ky d`s dyxw sMqw ny sB kuC ic`TI

    iv`c ilK id`qw jd auh SrDwlU icTI lY ky bwhr AwieAw qw mn

    iv`c AwieAw ik pMjwh koh Awaux jwx qy bVI dyr l`g jwvygI guru

    jI dw kMm CyqI ho jwxw cwhIdw hY qd ausny Bgvwn nUM Xwd kIqw

    Bgvwn pRgt ho gey ausny ikhw ik mYnUM pMjwh koh qy Byjo guru jI dw

    kMm hY Bgvwn ny ikhw ik A`Kw mIt jd A`Kw KoilAW qw auh Bgq

    Awpxy itkwxy au`qy AwieAw vyK bVw KuS hoieAw[ auhnw syvkw nUM

    guru jI dI ic`TI id`qI auhnw pV ky jo ilKxw sI il`K id`qw Aqy guru

    jI leI pUjw BI id`qI Aqy Bgvwn jI pws ikhw ik mYnUM guru jI pws

    Byj idau AYsw hI ho igAw auh SrDwlU guru jI dy itkwxy pws hI Aw

    igAw Aw ky nmskwr kIqI[

    guru jI vyK ky kihx l`gy jrUrI kMm sI qU Ajy ieQy hI iPrdw

    hY qd aus Bgq ny ic`TI Aqy pUjw jo aus Bgqw ny guru jI leI

    id`qI sI guru jI A`gy r`K id`qI qb guru jI pV ky bVy hYrwn hoey

    Aqy kihx l`gy ik qyry iv`c ieqnI SkqI ikvy Aw geI jo QoVI dyr

    iv`c hI sO koh dw pMD mukw ky Aw igAw hY qd aus Bgq ny ikhw ik

    mhwrwj Awp ny jo mYnUM aupdyS id`qw sI ausdI SkqI hY qw guru jI

    ny ikhw ik AsI qw qYnUM koeI mMqR nhI id`qw hY qd aus ny ikhw ik

    ie`k idn mY Awp dy pws AwieAw sI aus idn bwdSwh ny BI Awp

    jI pwso guru mMqR lYxw sI mY pihlW Aw igAw Aqy bynqI kIqI ik

    koeI aupdyS idau qusI pry pry dw muKwribMd Awpxy mu`K qo aucwrx

    kIqw sI ijs nMU mY gihRx krky icMqn krn l`g ipAw sI Bgvwn ny

  • pRsMn ho ky mYnUM drSn id`qw sI[ sMqw ny aus nUM glv`kVI iv`c Gu`t

    ky lY ilAw Aqy hor BI AwSIrvwd id`qI[ SRI cMdR jI ny ikhw ik

    guru dy vWkw au`pr inScw krnw cwhIdw hY[ ijvy aus Bgq ny pry

    pry nUM guru mMqR smJ ky ismrx krnw SurU kr id`qw sI ijsdy

    PlsrUp ausnUM eISvr dw drSn hoieAw[ ies vwsqy guru Dwrnw

    jrUrI hY[ guru jI dI ikRpw nwl hI inrMkwr dI pRwpqI ho skdI hY[

    Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj keIAw pRwqw dwq kkr k`t ky

    sulqwnpur Awey qw suKidAwl jo Bgvwn dw SrDwlU sI mhwrwj dw

    Awauxw sux ky AwieAw Aqy mhwrwj crn prso Awpxy Awp nUM bVy

    Bwgw vwlw smiJAw ikauik suK idAwl Bgvwn dw Bgq sI ausny

    dolq KW loDI pws jw ky Bgvwn di ausqq kIqI sI jd BI

    su`KidAwl nUM dolq KW bulwaudw sI suK idAwl mhwrwj dI sMgq

    iv`c igAw huMdw sI qW nvwb ny keI vwr ikhw sI ik mYNnMU BI

    mhwrwj dy drSn krwau ikauik mY vI AporwDI hW[iek idn suK

    idAwl ny ikhw ik c`lo qhwnUM mhwrwj dy drSn krwvw qW

    suKidAwl Bgq dy kihx qy nvwb qur ipAw ikauik mhwrwj jI jY

    rwm jI dy Gr Aw ibrwjy sn Aqy do vyly kQw vwrqw humid sI qW

    nvwb dolq KW BI roj Awaux l`j ipAw Aqy bVw hI pRsMn ho ky

    jWdw sI[ iek idn mhwrwj ny dwn krx dI mihmw khI aqy ie

    auqy mihmW BI suxweI[ iek bVw hI kMjUs AwdmI sI ausny Dn

    joVn iv`c swrI aumr hI ibqw id`qI sI Aqy keI pwp krky Dn

    iek`Tw kIqw Aqy Bu`Kw rih ky Kzwnw Br ilAw sI[ ausdI ibRD

    hirduAwr ibRdwbn qo huMdy hoey Bgvwn

    sulqwnpur Awey dolqKwn nUM aupdyS dy ky

    krqwrpur gey

  • AvsQw Aw geI, kMm kwr krx qo rih cu`kw sI, hux mrx dw BYX

    krky pCqw irhw sI ik my audm krky jo Dn iek`Tw kIqw hoieAw

    sI auh AYvy jweygw myry swQ kuJ nhI jwvygw[ swrw idn Dn dI

    icMqw iv`c hI jWdw sI kdy khy ik mY ieh Dn iksy dyvqy A`gy Byt

    krW qw ik auh mYnUM mrx qo bcw lvy kdy khy mY lCmI dI pUjw krW

    iehI myrI rkSw krygI[ svyr vyly lCmI dI pUjw krdw hW ik mY

    idn rwq qyrI pUjw kIqI hY ro ro ky kihMdw hY ik qU mwqw myrI su`D

    ikau nhI lYdI qd ikRpx dw roxw Doxw sux ky lCmI kihx l`gI ik

    qMU iDRkwr hY[ qMU pwpI loBI gvwr hY qMU myrI pUjw kI krxI qMU mYnMU

    DrqI iv`c hI d`bI r`iKAw mYnUM pwieky qYnUM kI imilAw hY sgo qUM

    grIbW Aqy byshwrw dI syvw nhI kIqI koeI dwn puMn nhI kIqw Aqy

    mwieAw dw duraupXog krnw pwp hY[ ro ro ky durcwrI! iesdw Pl

    Bog mY aus purS au`pr pRsMn humid hW jo Su`B kMmw au`pr mYnUm

    vrqdw hY mY qyrI kuJ BI mdd nhI kr skdI mYnMU qMg nw kr ies

    qrW ikRpx di moq ho geI Aqy ausnUM Drmrwj dy pyS kr id`qw Aqy

    nrkw dw AiDkwrI kih ky dMf id`qw igAw[ loDI nvwb roj kQw

    suxdw sI aus au`qy ieMnw pRBwv ipAw ik aus nMU igAwn ho igAw ik

    mwieAw nUM cMgy kMmw auqy Krc kIqw jwvy qW shwieqw krdI hY nhI

    qW nrkW iv`c lY jWdI hY nvwb ny aupdyS suxdy ikhw ik Awqm

    igAwn dI pRwpqI krky jIvn nMU sPl bxwvw Aqy ismrn krW ies

    qrW nvwb mhwrwj jI dw syvk bx igAw[kuJ mhIny mhwrwj auQy

    rhy iPr auQo au`T ky krqwrpur Aw gey[

    kuJ idn krqwrpur Tihr ky somdyv Aqy kml dws nUM nwl lY

    ky ksmIr cly gey, Drm cMd krqwrpur hI irhw[ ksmIr iv`c jw

    ky vydw dw BwS kIqw somdyv ilKwrI pwso swrI ilKweI krweI

    geI[ vydw dw BwS krn qo ibnW hor BI Anykw kwrk kIqy sn ijvy

    bRwhmxI dy pu`qr nUM ijaudw krnw[ ies qrW Bgvwn ny hor BI

  • Anykw kwrj kIqy Aqy bVI dyr q`k Drm dw pRcwr krdy rhy sn[

    SRI Almsq jI dw jnm kSmIr SRIngr ib. sM. 1610 kiqk

    vdI 5 iv`c hoieAw hY[ SRIngr iv`c jgdgurU SRI cMdR jI mhwrwj

    dw XS AiqAMq PYilAw hoieAw sI[ ijs krky Ailmsq jI kuC

    bVy hoey qW SRI guru jI dI Srx iv`c Aw gey ik mYnMU sMswr swgr qo

    pwr kro Aqy mYnMU sdIv leI Awpxy crnW iv`c invws dyvo qW SRI

    cMdR jI ny Awpxw iSSX kIqw Aqy dUsry bwlU hsnw(bwl hsX) jI

    BI ies Sri Almsq jI dy Coty BweI hI sn Aqy ausy ividAwlX

    iv`c hI pVy sn ijs ic`c SRI guru cMdR jI mhwrwj pVdy rhy sI[

    ie`k idn SRI bwlU hsnw jI ie`k au`cy mkwn iv`c bYTy sn ik gUV

    ivSy dw ivcwr kr rhy sI iPr Acwnk au`T ky qurn l`g pey qW

    Acwnk ienHW dw pYr iPsilAw C`q qo hyTw Aw ifgy mwlUm ieMJ

    hoieAw ik pRwxhIn ho gey hn[ qd jgd guru SRI cMdR jI BI auQy

    phucy hoey sn bwlw ny jw ky SRI guru jI nUM ieh suxwieAw qW SRI cMdR

    jI ny ikhw ik pRwx hIn nhI hoieAw ausny quhwfy nwl hwsw krn

    leI pRwx rok r`Ky hoxgy Aqy aus dI mwqw pRBwvqI nUM jd pqw l`gw

    qW auh SRI guru jI dy cmqkwr sux ky Aiq SrDwlU ho cu`kI sI qW

    ausny ikhw ik SRI guru jI dw ieh vcn s`cw ho jwvy ik b`cw hwsw

    kr irhw hY qW mY ieh pu`qr vI guru jI dw cylw bxw dyvwgI qW jd

    SRI guru jI dy kol SRI bwl hwsX nUM ilAwdw qw ividAwlX dy

    AiDAwpk ny vI ikhw ik guru jI ie bwlk qW mr igA hY qW guru

    jI ny ikhw ik auh qW quhwfIAW g`lw sux ky muskurw irhw hY jd

    dyiKAw qw scmuc hI muskurw irhw sI aus idn qo ausdw nwm bwl

    hwsX pY igAw sI nhI qW iesdw pihlw nwm bwl ikrSn sI[qd

    qo mwqw jI ny gurU jI dy Arpx kr id`qw qW guru jI ny bwl hsny nUM

    vI ieQy hI iSSX bxw ilAw[ PUl dyv Aqy goieMd dyv dw jnm vI

    cwr DUxy

  • ksmIr iv`c hI hoieAw hY ipqw dw nwm jY dyv Aqy mwqw dw nwm

    suB`drw sI[ ienW dy ipqw jX dyv DnI dy Gr koeI sMqwn nhI sI,

    ies krky auh duKI sI[ ies leI auh iesqRI smyq SRI guru cMdR jI

    kol AwieAw ik Awp idAwlU ho, Awp dy Gr iksy cIj dI kmI

    nhI, mYnMU pu`qr dI dwq bKSo qW SRI guru cMdR jI ny AiqAMq SrDw

    vyK ky vrdwn id`qw ik suB`drw jI ny aus vkq mn iv`c sMklp

    kIqw ik jykr myry do pu`qr ho jwx qW mY pihly v`fy pu`qr nUM Arpx

    kr dyvwgI Aqy jX dyv ny vI Awpxy mn iv`c sMklp kIqw ik

    jykr myry do pu`qr ho jwx qW mY Cotw pu`qr guru jI nUM Arpx kr

    dyvw[pr ieh sMklp AMdr hI gupq rhy jd smW pw ky pu`qr hoey

    qW ieh sMklp pRgt hoey Bwv pqnI ny ikhw ik mY v`fw pu`qr

    Arpx krn dw sMklp kIqw hoieAw hY qy pqI ny ikhw ik mY Cotw

    puq`qr Arpx krn dw sMklp kIqw hoieAw hY[ ies qo bAwqd

    dovy kihx l`gy ik ieh eISvr dI hI ie`Cw sI hux kI ho skdw hY

    Asi dohw dw poSx krky SRI guru cMdR jI dI Byt krwgy[ jd dovy v`fy

    ho gey qW SRI guru jd iPr SRI ngr pDwry qW auh iesqRI purS dovy

    hI sMklp Anuswr dony pu`qr lY ky hwzr ho gey qW ieh dovy auQy hI

    SRI guru cMdR jI dy iSS bx gey[ ieh cwr DUxy nwm qo pRis`D hn

    ikauik ieh SRI guru cMdR jI dy DUxy dy smIp hI rihMdy sn[ Bwv SRI

    guru cMdR jI dI syvw iv`c ivSyS hwzr rihMdy sn ies leI ienw dw

    nwm cwr DUxy pY igAw[

    Bgvwn SRI guru cMdR jI mhwrwj bhuq smwDI iv`c AsiQq rih

    ky ibqody sn[ Awp SkqIAw dy BMfwr sn[ mhwrwj dy Coty BweI

    lKmI cMd iSkwr Kyf ky Aw rhy sn kuJ jwnvr BI mwr ky nokr dy

    h`Q PVwey hoey sn[ ijs vyly SRI guru cMdR jI dy pws Awey nmskwr

    kr ky A`gy jwx l`gy qW mhwrwj jI ny ikhw Brwqw! ieh jo jwnvr

    bydI vMS au`pr apkwr

  • mwry hn lyKw dyxw pvygw a`gy Amlw nwl hI nbyVw hovygw qd

    lKmI cMd jI ny auhnw jwnvrw auqy iC`tw mwr ky ijaudy kr id`qw

    Aqy Awp Gr nUM Aw gey[ Gr Awx ky GoVy au`qy nokr qo kwTI

    pvweI Aqy Awp GoVy auqy svwr ho ky AwpxI Drm pqnI nMU A`gy

    bhw ky in`ky ijhy bwl Drm cMdR jI nUM ip`Cy ibTw ilAw Aqy v`fy

    BRwqw jI kol Aw gey, Aw ky nmskwr kIqI qy ikhw Brwqw jI!

    Awp jI dy hukm Anuswr pihlw lyKw hI dy Awaudw hw dfvq krky

    GoVw au`pr nUM Asmwn v`l aufw ilAw[ jd bwbw lKmI cMd jI ny

    GoVw Asmwn v`l aufw ilAw qw SkqIAw dy BMfwr ny soicAw ik

    AsI qW gihRsQ krnw nhI hY[ swfy ipqw jI dI vMS A`gy ikvy

    c`lygI[ ieh soc ky cwr Xojn bWh au`cI kr ky Drm cMd nUM GoVy qo

    Q`ly iK`c ilAw[ ies koqk nUM vyK ky dyvqy Awid hYrwn ho gey sn

    ik SMkr jI dy Avqwr SRI guru cMdR jI ik`fw inrwlw kOqk kr rhy

    hn[

    Bgvwn ny Drm cMd nUM Awpxy kol hI r`iKAw ieiqhws d`sdw

    hY ik Bgvwn Drm cMd dy mUh iv`c pYr dw AMgUTw pw ky rKdy sn[

    aus AMgUTy iv`co du`D irsdw sI ijs nUM Drm cMd cuMGdw rihMdw sI[

    ies qrW Drm cMd dI pwlxw humid[ jd Bgvwn smwDI iv`c lIn

    ho jWdy qW Drm cMd vyKdw ik mhwrwj jI ikau cu`p kr gey hn[

    auh bwlk kI jwxy ik mhwrwj ikau cu`p kr gey hn [ Drm cMd

    b`icaw dI Awdq Anuswr Bgvwn dy moifAw qy bYT jWdw kdy kMn di

    muMdr nUM iKcdw kdy jVwvw nUM ik Bgvwn bol pYx jd Bgvwn dI

    smwDI KuldI qW qW ausnMU ipAwr krdy qy iPr smJwaudy jd AsI

    smwDI iv`c huMdy hW qW cu`p kr ky DUxy au`qy KyifAw kr pr auh

    bwlk sB kuJ bu`l ky iPr gl nMU j`PI pw ky p`tw au`pr bYT jWdw[

    ies qrW Bgvwn ny Drm cMd di pwlxw kIqI sI Aqy bcpn

    qo hI is`iKAw dyxI SurU kr id`qI sI Aqy ij`Qy BI Awp jwdy Drm

  • cMd nMU nwl hI lY jwdy[ jd Drm cMd jI v`fy ho gey qW Bgvwn ny

    Awp nUM Gr prqw id`qw ik Awp SwdI krvwau qW ik bydI vMS A`gy

    vDy[ Drm cMd dy do pu`qr pYdw hoey fyrw bwbw nwnk iv`c mwnk cMd

    Aqy myhr cMd ijnw dy nw nwl A`j BI bwzwr hn ijs qo bydI vMS

    A`gy vDdI geI[ Bgvwn SRI cMdR jI dw ieh bhuq v`fw aupkwr hY

    bydI vMS au`pr[

    SRI krqw hir rwie jI dw jnm lwhor sM. ib. 1645 iv`c

    hoieAw ienW dy ipqw dw nwm rwjw rwm sI Aqy mwqw dw nwm rqn

    dyvI sI Aqy jgd gurU SRI cMdR jI mhwrwj jd lwhor Awey sI qW

    auhnw dw igawn aupdyS kei icr lgwqwr sMgqw iv`c cldw irhw

    qW SRI krqw hir rwie jI BI aus qo pRBwivq ho ky SRI gurU jI auqo

    kwdrbwd cly gey sI, SRI krqw hir rwey jI BI SRI gurU jI dy ipCy

    auQy hI phuc gey Aqy Awpxw ivawh vI iv`cy hI C`f gey qy jw ky

    SRI gurU jI dy drSn kIqy Aqy ie`k swl SRI gurU jI dI syvw kIqI qy

    iSSX hox leI pRwQnw kIqI qW SRI gurU cMdR jI ny audwsIn mirXwdw

    Anuswr dIiKAw dy ky Awpxw ib. sM. 1663 iv`c cylw bxw ilAw

    aqy SRI krqw jI dI AnMnX syvw qy pRsMn ho ky ieh vr vI id`qw ik

    Awpdi ies syvw BgqI dw Pl Awp dy h`Qo ie`k mhWpurS ir`iDAw

    is`iDAw dw mwlk pRgtygw jo Aloikk qyj pRkwS vwlw hovygw ijsdy

    nwm pr audwsIn dI ie`k SwKw c`lygI so auh vr pUrw hoieAw, jo

    SRI gurU sMgqw swihb jI ijnw dw pihlw nwm ivjY rwie sI, SRI gurU

    krqw hir rwie jI dy sM: ib: 1730c cyly bxy Aqy audwsIn

    sMpRdwie dy mwilk vI bxy jo bVy qyjsvI pRqwpI hoey[

    iek idn ibSn dws Bgq ny auT ky pRwQnw kIqI ik mhwrwj

    SRI krqw hir rwie iSSX bxy

    kwm

  • ieh pMj kwm, kRoD, loB, moh, hMkwr ijhnw dy v`s ho ky mnu`K

    kukrm krdw hY iehne qo Cutkwrw jIv ikvy pw skdw hY Aqy ieh

    jIv nMU PMdy iv`c ikvy jkV lYdy hn ikRpw krky myrw ieh iek SMkw

    inivrq kro, qd Bgvwn ny ikhw ik A`j AsI kwm dy bwry

    ivAwiKAw krwgy ikauik ieh bVw pRbl hY, iesdI mwr qo koeI hI

    bc skdw hY ikauik purwxw iv`c bhuq kuJ ivAws jI ny iliKAw hY,

    bVy bVy irSI munI ny ies A`gy h`Q joVy hn[ sMswr iv`c srp bVw

    ivS BirAw jwnvr hY ijs dy fMg mwrx nwl jIv dI imRqU ho jwdI

    hY pr kwm iv`c srp nwlo v`D ivS hY ikauik s`p s`p kridAw

    iksy nUM ivhU nhI cVI hY pr kwm dw ivSw AYsw hY ijs nMU Xwd krn

    nwl hI zihr cV jWdI hY Bwvy koeI mnu`K smwDI iv`c lIn ho ky

    bYTw hovy pr jd ieh Aw ky fMg mwrdw hY qW smwDI iv`c BI ivGn

    pw idMdw hY[ ies dI mwr qo bVy bVy ivdvwn qpsI Bi nw bc sky

    idRStwq dy qor qy ie`k irSI ndI dy kMfy qp kr irhw sI keI swl

    ndI dy kMfy auh qp krdw irhw iek idn ndI iv`c m`C nMU krIVw

    krdw vyiKAw qW irSI nMU kwm ny Aw ky qMg kr id`qw irSI ausy vyly

    mwnDwqw rwjw pws igAw ik Awp Gr pcws kMinAw hY mYnMU BI dyvo

    rwjy ny irSI dI Skl nw cMgI vyKky ikhw ik irSI jI Awp mh`l

    iv`c jwau jo kMinAw Awp nMU psMd krdI hY lY jwau ikauik rwjw

    irSI dy Srwp qo vI frdw sI[ jd irSI mh`lw iv`c igAw qW irSI

    ny Xog SkqI nwl Awpxw SrIr bVw hI suMdr bxw ilAw ijsnMU

    vyKky swrIAw hI kuVIAw irSI dy nwl jwx nMU iqAwr ho geIAw qW

    irSI pcws kMinAw hI lY igAw Aqy A`fo A`fry mMidr bxvw id`qy[

    Awp irSi qp`isAw C`f ky gRihsQ iv`c pRivrq ho igAw[

    Bgvwn jI kihx l`gy ik ies kwm dy fMg qo auh qp`svI vI

    nw bc sikAw jo swrI AwxU pRXMq qp krdw irhw sI[ ijs qo is`D

    hoieAw ik ieh bVw blvwn XoDw hY ijs dy A`gy koeI ivrlw hI

  • Tihr skdw hY[ ies leI hrI ismrn kro Aqy mhWpurSw dy d`sy

    rwh au`pr c`lo iPr ies qo bCx dI Aws ho skdI hY[

    jd sMgq coKI igxqI iv`c Awx ky bYT geI qW Bgvwn boly hy

    Bgq jno A`j AsI kRoD dy sbMD iv`c kuJ d`sxw hY[ kRoD iv`c aw ky

    mnu`K AwpxI su`d bu`D Bul jwdw hy aus nMU koeI vI ivcwr nhI

    rihMdI[ keI kRoD iv`c Aw ky hI irSIAw munIAw ny Srwp BI id`qy

    jdo Xwdv iek lVky dy pyt qy bwtI bMnky durvwSw dy AwSrm qy

    gey Aqy kihx l`gy ik d`so ies lVkI dy kYsw bwl hovygw ikauik

    auhnw ny aus lVky dy jnwnw k`pVy pwey hoey sn durvwSw jI ny do

    vwr ikhw ik jwau cly jwau mhwqmw nwl hwsI mKol nhI krIdw

    mgr auh nw muVy kihx l`gy ik d`so ies lVkI dy kYsw bwl pYdw

    hovygw iPr durvwSw jI ny ikhw ik ies dy pyt iv`co auh inklygw jo

    swry durvwSIAw dw nwS krygw[ iPr auh bwlk Gbrw gey pr auh

    kmwn iv`co inkilAw qIr ikvy vwps ho skdw sI Bwvy ies Srwp

    dy iv`c sOlW klw sMpUrx SRI ikRSn jI vI Awaudy sn durvwSw jI dw

    Srwp pUrw hoieAw swry durvwSI Awps iv`c lVky mwry gey AMq SRI

    ikRSn jI dw AMq BI PMDk dy h`Qo hoieAw sI qIr dI nok qy aus

    bwtI dw bcdw ih`sw r`Kky PMdk ny imRg dy BulyKy Bgvwn dy pYr au`qy

    inSwnw kIqw ikauik SRI ikRsn jI dy pYr iv`c pdm cmk irhw sI

    PMdk ny imRg dI A`k smJ ky qIr clw id`qw sI ijs vyly pws

    igAw qw SRI ikRSn jI mhwrwj nMU vyK ky crnW qy Fih ky Bu`l

    bKSwaux l`gw Bgvwn kihx l`gy ik qU iPkr nw kr ieh sB kuJ

    swfI ie`Cw Anuswr hI hoieAw hY qyrw koeI ksUr nhI hY[ AsI qyry

    sMkt k`tdy hW qYnMU bYkuT iv`c Byjdy hW jo pRwxI swfw nwm jpdw hY

    ausdI gqI ho jWdI hY[

    ieh kROD dw sdkw sI ijs ny Xwdv vMCIAw dI kul dw nwS

    kRoD

  • kr id`qw sI[ hrnkSUp dw puqr pRhlwd sI auh hrI dw Bgq sI

    hrnkSUp dYqW vwly swry hI kMm krdw sI Bgvwn dy nwm qo vimu`K

    sI ausny hr jgW Awpxw hI nwm jpwauxw SurU kIqw sI[ mgr

    pRhlwd ny pwTSwlw dy b`icAw nMU ikhw ik hrnwkSUp r`b nhI hY r`b

    dI SkqI hr jIv iv`c hY qusI r`b dw ismrn kro[ jd pwTSwlw dy

    AiDAwpk ny iSkwieq kIqI ik qyrw pu`qr Awp rwm dw nwm jpdw

    hY qy pwTSwlw dy swry b`cy ivgwV id`qy hn hrnkSUp ny Awpxy pu`qr

    nMU bVw smJwieAw ik qUM rwm nwm kihxw C`f dy myrw hI nwm lY qW

    aus smy hrnkSUp nMU kRoD ciVAw ijs ny aus dI swrI su`D bu`D Bulw

    id`qI Aqy Awpxy hI pu`qr nMU qklIPw dyxIAw SurU kr idqIAw

    phwV qo Q`ly suitAw, pwxI iv`c fobx dI koiSs kIqI, hwQI A`gy

    ausdI pMf bMnky su`tI pr Bgvwn ny ausdI r`iKAw kIqi awKIr

    ausnMU ieMnw kRoD ciVAw ik lohy dw QMm qpwieAw igAw jd qp ky

    AMgwirAw igAw qw ikhw ik mY qYnMU ies QMm nwl bMn idAwgw qy qMU

    sV ky suAwh ho jwvygw dyKUgw qyrw rwm qyrI kI shwieqw krdw hY

    Bgvwn boly hy Bgqjno ausI QMm iv`co Bgvwn nrisMG dw rUp Dwrn

    kr ky pRgt hoey aqy Bgvwn ny hrxXkSUp nMU mwr id`qw Aqy

    Awpxy Bgq pRhlwd dI r`iKAw kIqI[ Bgvwn ny ikhw ik kRod

    kroVw sMiKAw vwlI vMS dw mlIAwmyt kr skdI hY ies leI kRoD qo

    bco dXw mMU Awpxy ihrdy iv`c sQwn idau[

    Bgvwn jI ny loB bwry ikhw ik loBw ie`k do pMj ivkwr hn

    iehnW iv`co SwsqrW ny loB nMU SRomxI mMinAw hY[ ikauik loB v`s ho

    ky pRwxI v`fy pwp vI kr lYdw hY[ loBI AwdmI dw koeI skw nhI

    huMdw auh A`Ty pihr mwieAw dy iek`Tw krn ih`q skImw socdw

    rihMdw hY[ auh Gr dy Aqy bwhrilAw nwl T`gI krn qo vI nhI

    sMkocdw hY ies krky ijQo q`k v`s c`ly loBI AwdmI dw ivswh nw

    loB

  • kro[ mnu`K dI kI g`l krnI hY jwnvr vI loB iv`c Aw ky du`K

    Bogdy hn[ m`CI smuMdr dIAw fuGweIAw nMU C`f ky Awty dy loB iv`c

    Awpxy Awp nMU kuMfI iv`c Psw lYdI hY[ GMfy hyVy dw Sbd sux ky

    ihrx Awpxy pRwx iqawg idMdw hY[

    BMvrw bVw cqur huMdw hY pr loB kwrx Awpxw Awp guAw

    bYTdw hY[ sMiDAw huidAw hI Bvr kml au`pr jw bYTdw hY Aqy rs

    dy loB iv`c ieMnw msq ho jWdw hY ik au`Tx dw nwm hI nhI lYdw

    kml AYsw dXwhIn hY ik C`fdw hI nhI hY[ pqMgw dIvy dw pRkwS

    vyK ky aus au`pr mr jWdw hY ausdy swQI vyKdy hn ik auh lwt

    au`pr igAw sI qy mr igAw ies krky AsI lwt qy nw jweIey mgr

    auh vI lwt au`qy jw ky pihlw hi mr jWdy hn[

    iesI qrW mnu`K dy AMdr pSU pMCIAw nwlo vDIk loB hY ijs

    krky ieh mnu`K idn rwq loB dy v`s ho ky Dn iek`Tw krn ih`q

    l`gw rihMdw hY[ ijs FMg nwl vI DMn dI pRwpqI hovy sMkoc nhI

    krdw Bwvy aus krm iv`c jIv h`iqAw hI ikau nw huMdI hovy[ SRI gurU

    cMdR jI mhwrwj ny ikhw ik ijs aupr sMqw dI idRStI hovy auhI ies

    qo bc skdw hY[ loB dy vs ho ky mnu`K iksy dI h`iqAw krn qo vI

    nhI sMkoc krdw ies vwsqy mhWpurS dI sMgq kro qw ik ies qo

    Cutkwrw iml sky[

    Bgvwn SRI cMdR jI ny sMgqw pRqI aupdys idMidAw d`isAw ik

    sMswr iv`c moh mMmqw hI du`Kw dw kwrx hY[puqr iesqRI qQw bwkI

    pirvwr dy moh vs ho ky hI pRwxI duK suK nUM AnuBv krdw hY,moh hI

    bMDn dw kwrx hY ijvyN koeI syT sOdwgrI dw ik`qw krdw huMdw

    sI[iek vwrI auh dur c`lw igAw auQy jw ky aus ny vxj vpwr dw

    kMm Suru kIqw ijs ivco aus nUM mwieAw dI pRwpqI hoeI Aqy auh

    DnwF bx igAw[ausdI GrvwlI nUM syT qo aupRMq pu`qr jnimAw [

    moh

  • kuJ smW pw ky pu`qr jvwn ho igAw pr auh syT mwieAw dy lwlc

    ic`c Aw ky sB ku`J Bu`l igAw qy Gr nw priqAw iek idn aus dy

    lVky ny AwpxI mwqw kolo puiCAw ik myry ipqw jI ik`Qy hn qd

    mwqw jI ny au`qr id`qw ik qyry ipqw jI bwhr vpwr krn vwsqy gey

    hoey hn auh Dn dy lwlc ic`c Ps ky Gr Bulw cuky hn[ ies

    vwsqy qUM Awpxy ipqw jI pws jw qW ik qyry iv`c ausdw moh pY jwvy

    qd qusI Gr nMU Aw jwxw[

    mwqw dI AwigAw pw ky syT dw pu`qr Gr qo cl ipAw swQ

    ie`k bMdw lY ky Sihr puijAw Aqy rwq ie`k srW iv`c TihirAw[

    au`Dr syT vI bhuq swrw Dn kmW ky vwps Aw irhw sI, ausny vI

    ausI srW iv`c kmrw ilAw hoieAw sI, srdI dI ru`q sI, kmry swry

    Bry hoey sn[ aus lVky nMU syT dy kmry A`gy jo brWfw sI auQy hI

    jgW imlI[ auh lVkw brWfy iv`c pY igAw syT aus lVky dw ipqw

    AMdr kmry iv`c ipAw sI A`DI rwq auprMq aus lVky nMU jor dw

    buKwr hox kwrx lVkw hwey hwey krn l`g ipAw[ AMdr pey syT nMU

    auh cMgw nw l`gy[ syT ny srW dy mwlk nMU bulw ky ikhw ik jW qW

    ies ibmwr nMU ie`Qo auTw idau jW myrw kmrW bdl idau, mYnMU nId

    nhI aw rhi hY[ mwlk srW ny aus syT dw p`K kIqw Aqy aus lVky

    nMU ijQy srdI leI koeI rukwvt nhI sI auQy pw id`qw[ swrI rwq

    lVkw srdI Aqy buKwr nwl qVPdw irhw Aqy ausdy pRwx in`kl

    gey[ svyr hox qy lVky dI suMdrqw vyK ky auQy hwhwkwr mc geI

    ik ieh lVkw srdI nwl mr igAw hY aqy iksy ny ies nMU duAweI

    vI nhI ilAw ky id`qI blik syT Aqy srW dy mwlk ny byrihmI nwl

    ies lVky nMU swrI rwq srdI iv`c r`iKAw hY ij kwrx ies lVky

    dI moq ho geI hY[ ies roly nMU sux ky syT vI aus jgW pr igAw

    ijQy ik lVkw mirAw ipAw sI qd syT ny lVky dy swQ vwly bMdy nMU

    puiCAw ik lVkw iks Sihr dw hY Aqy ik`Qy jw irhw sI qd ausny

  • au`qr id`qw ik ieh lVkw ie`k syT dw pu`qr hY syT vpwr krn

    vwsqy bwhr igaw hoieAw hY, ieh lVkw Awpxy ipqw pws jw irhw

    sI[ Aqy rwq buKwr Aqy srdI l`gx krky iesdI mOq ho geI hY[

    jd swrI vwrqw syT ny suxI qW hYrwn ho ky iPr dubwrw aus bMdy pwso

    pu`Cx l`gw ik iPr ds ieh lVkw ik`Qo AwieAw hY, qd aus mnu`K

    ny syT dw nwm Sihr d`s ky ikhw ik ieh lVkw aus syT dw hY[

    qd auh syT Bu`bw mwr ky rox l`g ipAw pCcwqwp kIqw ik jy

    mYnMU pqw huMdw myrw pu`qr hY mY iesnMU Awpxy kmry iv`c ilAw ky

    duAweI idMdw ies dI ijdgI bc jWdI mgr smW bIq cu`kw sI[ Ab

    pCqwey kI bxdw hY[ auh syT Awpxy Awp nMu lwhnq pw ky Aiq

    duKI ho irhw sI ik mY ies lVky dI r`iKaw nhI kr sikAw mY

    Awpxy pu`qr dw mY Gwqk hW Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj ny ikhw ik

    sMswr iv`c moh kr ky hI du`K hY[ auh lVkw ijs nMu syT ny awpxy

    pws nhI rihx id`qw iesdI hwey hwey myrI nId iv`c ivGn pwaudI

    hY mgr jd pqw l`gw ik ieh lVkw myrw hi pu`qr sI qd moh dy

    v`s ho ky rox ip`tx l`g ipAw ies leI moh du`K su`K dw kwrx hY[

    Agr moh nw hoey qW purS nMU koeI vI du`K AnuBv nhI huMdw hY[ ijvy

    syT dw lVkw qW mr cu`kw si mgr aus nMu koeI vI du`K mihsUs nhI

    hoieAw sI du`K aus vyly hoieAw jd pqW l`gw ik ieh lVkw myrw hY

    iPr moh ny syT nMU ivAwkul kr id`qw ies leI moh qo rihq jo

    pRwxI hY aus nMU sMswr dy du`Kw dw koeI lYs nhI hY qW moh dw iqAwg

    krxw hI su`K dw kwrx hY[ Bgvwn SRI cMdr jI dy muKwrivMd qo ieh

    kQw srvx krky sB ijgAwsU vYrwg iv`c aw ky hrI icMqn krn

    l`g pey[ kwPI smW ies DUxI iv`c bYT ky cu`p cwp bYTy rhy hr

    ijgAwsU Awpxy ihrdy iv`c JwqI mwr irhw sI ik mYnUM moh ny ik`Qo

    q`k jkiVAw hoieAw hY[ ijgAwsUAw nMU Aiq vYrwg iv`c vyK ky

    Bgvwn ny ikhw ik smW ho cu`kw hY[ Awpo Awpxy GrW nMU jwau kl

  • iPr kQw dy smyN Aw ky lwB pRwpq kro Bgvwn dw bcn sux ky mweI

    BweI nmskwr kr ky GrW nMU prq gey[

    Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj DUxy au`qy bYTy hn pws bYty mhwqmw

    kmlIAw jI Bgvwn dI AwigAw Anuswr swrw kwr ibhwr kr rhy

    sn auDr ngr invwsI kQw dw smW hox kwrx XogI rwj nMU

    nmskwrw kr ky bYTdy jw rhy hn ijs vyly DUxy dy ierd igrd

    sMgqW Aw bYTIAw qW Bgvwn SRI cMdR jI boly hy Bgq jno A`gy Awp

    nMu kwm kRoD loB moh dy sMbMD iv`c keI kuJ kih cu`ky hW Aqy iehnW

    qo jIv ijs qrW Cutkwrw pw skdw hY auh vI d`s cu`ky hW[ A`j

    hMkwr au`qy Awpxw ivAwkx idAwgy[

    Bgvwn jI ny ikhw hMkwr BI mnuK dI m`q mwr idMdw hY iesy

    hMkwr ny bVy bVy rwijAw dy rwj qbwh kr id`qy[ hMkwr aus vyly

    mnu`K dy isr qy svwr huMdw hY jd auh pRBqw pw lYdw hY[ rwj Bwg

    pw ky hkUmq dw nSw bu`DI BirSt kr idMdw hY[ hwaumy Aw ky ihrdy

    AMdr Gr kr lYdI hY ijQy hwaumY Aw jwvy auQy inmrqw nSt ho

    jWdI hY[

    qRyqw Xug iv`c rwvx ny hMkwr iv`c Aw ky sIqw nMU curwieAw sI

    bhuqw smJwaux qy BI hMkwrI ny sIqw vwps nw kIqI AwKir Xu`D

    hoieAw ijs iv`c rwvx hMkwrI dw ie`k l`K pu`qr svW l`K poqrW

    mwirAw igaw, svrn dI lMkw jl ky suvwh ho geI Aqy aus hMkwrI

    rwvx dI BI mOq ho geI Aqy aus hMkwrI dw nwmo inSwn nw irhw[

    duvwpr iv`c kMs ny hMkwr iv`c Aw ky SRI ikRSn Bgvwn jI

    nwl vYr vDwieAw blik SRI ikRSn Bgvwn jI dy mrn dy bVy Xqn

    kIqy AwpxI BYx dyvkI Aqy vwsdyv nMU jyl iv`c vMd kr id`qw Aqy

    hor vI keI qrW dy auqRMg kr ky Bgq lokW nMU qMg krnW SurU kr

    id`qw SRI ikRSn Bgvwn nMU mwrx dy keI Xqn kIqy pr sB inSPl

    hMkwr

  • jd Aiq zulm krn l`g ipAw qW Bgvwn ny kysw qo pkV ky aus

    dI h`iqAw kr id`qI Aqy pRjw dI Gbrwht nMU dUr kIqw[ Xg pUjw

    pwT SurU krvwieAw ies qo ibnw kOrv pWfv ie`ko Kwndwn dy do

    pirvwr sn pr kOrv sO BweI sn Aqy pwfv isrP pMj kOrvw dy

    mn iv`c hMkwr sI ies leI aunW nMU rwj nhI dy irhw sI[ SRI

    ikRSn ny ikhw ik PwFVW nMU pMj ipMf dyx leI ikhW pr hMkwrI

    durXoDn kuJ vI dyx leI iqAwr nhI sI AwKir Xu`D AwrMB ho

    igAw Aqy ATwhrw KUhnI sYnw mwrI geI Aqy pWfvw dI ij`q hoeI

    Aqy hMkwrI durXoDn Awpxy so BweIAw smyq mwirAw igAw Aqy aus

    dI dyh nMU igrJw ny KwDw ikauik aus hMkwrI dI lwS nMU sMBwlx

    vwlw BI koeI nhI sI[ ies qrW ijs ny BI hMkwr kIqw inrsMdyh

    auh sMswr iv`co au`T igaw Aqy ausdw nwmo inSwn vI imt igAw[

    ies leI hMkwr nMU qMjxw hI SRyST hY[ Dwrimk gRMQw iv`c iliKAw hY

    ik hrI nMU iksy dw vI hMkwr cMgw nhI lgdw[ hMkwrI dI Bgvwn

    Awp hI jV pu`t idMdw hY[ ies leI hMkwr bRbwdI dw Gr hY[

    SRI cMdR jI mhwrwj nvW Sihr qo Drm dw aupdyS dy ky

    dolqpur twhlI swihb cly gey[ ies AsQwn nvW Sihr qo ropV

    vwlI sVk qy hY[ ieQy aw ky Bgvwn twhlI dy ibRS Q`ly bYT gey

    sn ies krky ies AsQwn dw nwm BI twhlI swihb pY igAw aus

    jgW Bgvwn SRI cMdR jI dw mMidr BI hY ijsdI ies vkq BI bVI

    mwnqw hY[ nyVy rihx vwly jd BI m`J gaU pRsUq huMdI hY qW ies

    AsQwn qy Aw ky pihlw iGau dw dIvw jgwaudy hn Aqy aus

    AsQwn dy inktvrqI mhwqmw ny d`isAw ik Bgvwn SRI cMdR jI

    mhwrwj ie`Qy Awx ky bYTy sn qd aunHw dy nwl hor BI keI mhwqmw

    sn mgr du`D Awid Gt hI Awaudw sI mgr Bgvwn ny AYsw kOqk

    kIqw ik bwl rOp Dwr ky m`Jw dw du`D cuMG lYxw jd lvyrIAw Gry

    Bgvwn twhlI swihb dolqpur gey

  • jwxIAw qW aunHW dy QXw iv`co du`D dI ie`k Dwqr vI nw pRwpq hoxI

    Aqy auhnW hYrwn ho jwxw ik Ajy s`jry lvyry hn du`D ik`Dr igAw[

    jd Gr Gr ieh g`lw hox l`g peIAw qW auhnW iv`co ie`k Bgvwn

    dw Bgq ny ikhw ik bwhr twhlI Q`ly ie`k mhwqmw dI mMflI AweI

    hY jo eISvr dy Avqwr hI mwlUm huMdy hn[ iqMn idnW qo Awey hoey

    hn Aqy qusI aunHW leI du`D nhI lY ky gey jrUr hI ies sB aunw

    dw hI cmqkwr hY ies leI sB cl ky aus mhwqmw A`gy cl ky

    muAwPI mMg lau[

    aus Bgq dI gl sux ky swry ngr invwsI aus jgW qy Aw

    gey ijQy Bgvwn SRI cMdR jI bYTy sn sB ny h`Q joV kynmskwr

    kIqI qy gl iv`v p`lw pw ky bynqIAw krn l`gy ik hy mhwqmw jI

    AsI AigAwnI hW swnMU hor koeI swr nhI hY Awp iqMn idn qo Awey

    hoey ho AsI awp jI di koeI syvw nhI kr sky swfIAw m`Jw gauAw

    du`D dyx qo ht geIAw hn[ Bgvwn boly ik ieh mhwqmw iqMn idn

    qo Aw ky bYTy hn qusI ienHw dI koeI BI syvw nhI kIqi ijs krky

    ies swrw koqk hoieAw hY A`go qo Awey mhwqmw dI syvw kirAw

    kro[ ieh Bul mwP hY pr A`gy qo Awey mhwqmw di syvw kirAw kro

    jwau jw ky Awpxy lvyry co lvo qW aunHw ikhw ik AsI svyry aunHW Q`ly

    bYTy Awey hW ie`k bMUd vI nhI inklI qW mhwrwj ny ikhw ik hux

    jrUr Aw jwvygw[ jd lvyrI Q`ly cox leI bYTy qW hr ny dugxw du`D

    id`qw lok sB dyK ky hYrwn ho gey ik du`D dI nihr ikDro AweI hY[

    bs iPr kI si sB du`D lY ky mhwrwj pws phucx l`g pey qy

    muAwPI mMgx l`g pey[ ies cmqkwr di crcw nyVy dy ipMfw iv`c

    vI phucI qW hor BI SrDwlU Awaux l`g pey[ ijs jgW Awp bYTy

    sn aus jgW p`kw QVw bixAw hoieAw hy[

    Sihr qo bwhr iek iJVi iv`c jgdgurU SRI gurU cMdR jI

    jwnvrw dw mnu`K auqy aupkwr

  • mhwrwj smwDI lw ky bYTy hn DUxy dy A`gy ipCy Syr hwQI icqRy bYTy

    hn jo isr invw ky Bgvwn jI dI suMdr mUrqI v`l vyK rhy hn

    auDr kQw dw smW nyVy Aw irhw sI, ipMf v`lo dyvIAw jotIAw bMn ky

    Aw rhIAw hn[ieDr ibrD mweI BI DIry DIry DUxy v`l Aw rhI hY

    mgr DUxy qo sO kdm dUr hI AwauidAw ny q`ikAw qW swry sihm gey

    anW dI hYrwnI dI koeI BI h`d nw rhI ieh cmqkwr aunW ny pihlI

    vwr vyiKAw sI[ sMgq duivDw iv`c pY geI nw pYr A`gy nMU jwx qy nw

    hI ipCy muiVAw jwvy[

    auDr Gt Gt ky AMqrjwxI XogI rwj iekdm smwDI KolI Aqy

    Syr hwQI nMU ieSwrw kIqw qW sB aunW nMU nmskwrw kr ky vwps

    jMgl v`l cly gey[iPr Bgvwn ny aupdyS dyxw SurU kIqw ik aurwsI

    l`K jUnw iv`co mnu`K jnm durlB hY aqy ies mnu`K ny Syr, hwQI

    Awid mwr Kor jwnvr BI vs kIqy hoey hn[ mnu`K dI SkqI vyKky

    hO jwnvr isr Jukw idMdy hn[ A`j swfy DUxy dy cauigrd qusI

    jwnvrw nMU dyiKAw hY Aqy swry hI isr Jukw ky gey hn Agr qusI

    vI Awpxy iv`c Awqimk SkqI pYdw kr lvogy qW ieh quhwfy kolo vI

    isr invW ky lMGxgy[

    jd Bgvwn ny jIvw nMU aumr vMfI qW mnu`K nMU 40 swl, bYl

    nMU 40 swl, GoVy nMU 40 swl, ku`qy Aqy au`lU nMU 20 20 swl

    aumr vMf id`qI[ pr bYl ny ikhw myrI aumr CotI kr idau ikauik

    40 swl aus kolo boJ nhI cuikAw jwxw ausdI aumr 20 swl bhuq

    hY[

    ies qrW mnu`K dI aumr 60 swl dI ho geI iPr GoVy ny BI

    20 swl hI mMgy auh BI 20 swl mnu`K ny lY ley, au`lU Aqy ku`qy ny

    BI 10-10 swl mMgy iehnw dy 10-10 swl BI mnu`K nMU iml gey

    Aqy sO swl aumr pUrI ho geI[ iesy qrW mnu`K cwlI swlw qo

    auprMq ieh mnu`K bYl vWgU cldw hY, 60 qo AsI swl q`k GoVy dI

  • inAweI qy iPr aulU vWg AMDyrw hI Fodw hY 90 swl qo auprMq bVw

    boldw hY mgr ies dI g`l koeI vI nhI suxdw, Bwv mnu`K ausI qrW

    dw suBwA Dwrx kr lYdw hY ijs qrW aus ny aumr mMgI hY[ isAwxy

    kihMdy hn ik mnu`K auqy ieh BI aupkwr hY[

    ies vwsqy ieqnI v`fI aumr pRwpq krky mnu`K dw Drm hY ik

    prIpUrx pRwmqmw dw ismrx kry aus Bgvwn dy aupkwr nMU sdw

    Xwd r`Ky[

    Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj T`Tw ngr (isMD) iv`c Drm dw

    aupdyS roz hI idMdy sn Awp ny ngr qo bwihr hI DUxw rmwieAw

    hoieAw sI aus smy mhwqmw kml dws jI qy Drm cMd BI swQ sn,

    DrmcMd jMgl iv`co iek Syr dw b`cw PV ilAwey Bgvwn dI smwDI

    lgI hoeI sI kuC ijgAwsU jn BI Aw rhy sn auqnI dyr nMu ihmwXU

    pwqSwh AwpxI sYnw sihq bygm nMU lY ky Aw igAw Aw ky Bgvwn dy

    crxW auqy m`Qw tyikAw cyhry auqy audwsI qy prySwnI CweI hoeI hY

    mn iv`c fUGy iPkrw iv`c fubw hoieAw hY[ A`Kw iv`co AwsU Awey hoey

    hn[ mhwrwj ny jd nyqR Kolky vyiKAw qW hmwXU bVI BwrI inrwSw

    iv`c h`Q joV ky KVw hY mhwrwj ny ieSwry nwl bYTx leI ikhw

    drSn krky pwqSwh dw mn TMfw ho igAw mn dI klpnw G`t geI

    mhwrwj nMU r`bI Avqwr smJ ky bynqI krn l`g ipAw ik mY hmwXU

    id`lI dw pwqSwh bwbr dw pu`qr hW myry auqy Syr swh sUrI ny hmlw

    kr id`qw sI Aqy myrw rwj Koh ilAw sI qy mYnMU auQo k`F id`qw hY[

    aus mwlk dI kropI hoeI hY ijs ny mYnMU pwqSwh qo mMgqw bXw id`qw

    hY[myry auqy dXw kro qW ik Syr swh sUrI pwso id`lI dw qKq vwps

    lY skw ies qrW hmwXU ny vwsqw pwieAw qW ausdI hwlq vyKky

    mhwrwj nMu qrs Aw igAw, dXw dy BMfwr imhrw dy mwlk ny pRsMn

    ho ky bcn kIqw ik hux jw qyrI jY hovygI id`lI dy qKq qy qU hI

    hmwXU nMU AwSIrvwd

  • bYTygw ieQo auTky jw ky Syr swh sUrI qy hmlw kr dy qyrI ivjy

    hovygI[ pr iek gl dw Xwd r`Kxw iksy grIb nMu qMg nhI krxw

    [ dMF dyxw rwijAw dw Drm hY ies nsIAq nMU ihrdy iv`c Dwrx

    krygw qw suKI rhygw, aupdyS suxky hmwXU sqbcn kih ky swrI

    sYnw smyq id`lI v`l rvwxw ho igAw Aqy Aw ky Syr swh sUrI auqy

    hmlw kr id`qw hmwXU dI ij`q hoeI iPr qo auh id`lI dy qKq qy bYT

    igAw jd ihmwXU qKq qy bYTw qW ausny Awpxy pu`qr Akbr dy pws

    bhuq swry hIry moqI Awid Bgvwn dI Bytw leI Byjy jo Akbr ny

    inmrqw sihq m`Qw tykky mhwrwj dy A`gy itkw id`qy mhwrwj ny

    puiCAw ik ieh Dn pdwrQ ikau ilAwdw hY qW Akbr ny ikhw ik

    quhwfI AwSIrvwd nwl myry ipqw jI ny AwpdI Bytw leI mYnUM ByijAw

    hY, mhwrwj ny ikhw ieh swfy iksy kMm nhI kI qyrw bwp swnMU aus

    rwj imlx dw mu`l Byj irhw hY AsI koeI ihmwXU nwl sOdw kIqw sI

    jo Dn Byj irhw hY sMqw dy drvwjy hr duiKey vwsqy Kuly rihMdy hn[

    mhwrwj ny swrw Dn vwps kr id`qw ik ieh swfy iksy kMm dw

    nhI[

    bwbw SRI cMdR jI Aqy audwsIn sMpRdwie igawnI eISr isMG

    nwrw ny sPy 340,341 qy iliKAw hY ik SRI gurU Amrdws jI

    mhwrwj SRI cMdR jI dy drSn krn vwsqy ipMf bwrT ijlw

    gurdwspur ivc Aw gey qy drSn krky AnMd swihb dI pihlI pOVI

    aucwrx kIqI:-

    AnMd BieAw myrI mwey

    siqgurU mY pwieAw

    so ieh poVI suxky mhwrwj SRI cMdR jI KuS hoey aqy ikhw ik

    SRI gurU Amrdws jI ny mohn jI nMu SRI cMdR

    jI nMu Byt krnw

  • cwlI poVIAw pUrIAw kro[ so ieQy SRI gurU Amrdws jI ny cwlI

    poVIAw pUrIAw kIqIAw Aqy Awpxw v`fw puqr sohn bwbw jI nMU Byt

    kIqw Aqy mhwrwj jI ny mohn jI nMU Awpxw cylw bxw ky gurmMqR

    id`qw Aqy ies nMu jpx dI jugqI d`sI qW mohn jI ausy vyly smwDI

    lgw ky bYT gey qy swrw idn bYTy rhy[ ies qo Awp swP smJ skdy

    ho ik SRI gurU Amr dws jI ny swP ikhw hy ik mY siqgur A`j

    pwieAw hY Aqy myrw mn AwnMd ho igAw so ies jgW qy SRI gurU

    Amrdws jI ny SRI cMdR jI mhwrwj nMU siqgurU ikhw qy iPr 40

    pOVIAw AnMd swihb qy Awpxw supu`qr mohn jI Byt kIqw[

    gurU gRQ swihb jI dw tIkw PRIkot vwlw suKmxI jI dy 17

    slok dI itpxI ivc

    bwrT nwm ivc phwV dI kMfI ivc jhw QMm swihb Ab qk

    pRis`D hY[ gurU Arjun swihb ji auQy gey SRI cMdR jI dI KuSI lYx

    vwsqy sOlw AStpdIAW Bytw kIqIAw qy ikhw ik 24 pUrIAw kro[

    qW sux ky SRI cMdR jI bhuq KuS hoey ik ies bwxI dw bhuq mhwqm

    d`isAw qW Awid scu ieh Slok A`T AstpdIAw gurU jI ny aucwrx

    kIqIAW[ qvwrIK gurU Kwlsw ih`sw pihlw nM:2 coQI vwr Cpy qy

    sPw 720 gurU Dwm iddwr sPw 193 qy SRI cMdR cmqkwr iv`c

    BweI vIr isMg jI ny gurU pRqwp sUrj dy pRAwey kridAw hoieAw

    iliKAw hY ik AimRqsro cl ky gurU ky Ajnwly gey ieQo cl ky

    bwrT izlw gurdwspur bwbw SRI cMdR jI nMu imly Aqy suKmxI swihb

    jI dI bwxI pUrI kIqI[

    ies AsQwn qy BI Bgvwn SRI cMdR jI mhwrwj gey sn ieh

    AsQwn pTwnkot qo flhozI rof qy hY jd SRI cMdR jI mhwrwj eyQy

    gey sn qW ierd igrd dy lok Bgvwn jI dy drSnW vwsqy Awaux

    l`g pey[

    mmUn swihb

  • mhwrwj roz hI Drm dw aupdyS dy ky AwieAw SroiqAw nMU

    iqRpq krdy sn ies AsQwn dy nyVy pwxI nhI sI iek idn kuJ

    dyvIAw pwxI Brky phwV dI K`f qo Aw rhIAw sn qW Bgvwn ny

    auhnw dw pRym prKx leI ikhw ik kuJ pwxI swnMU BI dy idau qW

    aunW iesqRIAw ny ikhw ik AsI ieh pwxI bVI dUr qo kSt kr ky

    ilAweIAw hW Awpxy bWlw nMU iljwky pwxI dyxw hY qusI swnMU r`bI

    Avqwr mwlUm huMdy ho srb-SkqImwn ho qusI eyQo hI pwxI pYdw

    krn dI SkqI rKdy ho qW auh pwxI ieQo hI k`F idau jo AsI iefI

    dUro kst kr ky ilAwaudIAw hW[ ieh bcn sux ky Bgvwn jI ny

    icmtw k`f ky DrqI iv`c mwirAw qy jdo k`ifAw qW inrml pwxIdI

    Dwr drqI iv`co au`cI auBr ky cSmW bx geI auh sB dyvIAw

    Bgvwn dy crnI m`Qw tyk ky muAwPI mMgx l`gIAw[

    Bgvwn ny ikhw sB Awpo Awpxy GrW nMU jwvo hux qusI roz

    ieQo hI pwxi dy GVy Br ky lY jwieAw kro iehnw dyvIAw ny ipMf

    iv`c jw ky ngr invwsIAw nMU disAw ik bwihr jo mhwqmw Awey hoey

    hn aunW ny DrqI iv`c icmtw mwr ky pwxI dw cSmw clw id`qw hY

    swry ngr invwsI ausI vyly drSnw vwsqy qur pey koeI nMgy pYrI

    n`Tw aw irhw hy iksy dy isr qy p`g BI nhI hY sB A`gy ipCy Bgvwn

    jI dy pws Aw gey sB ny vwro vwrI nmskwr kIqI Aqy mhwrwj ny

    sB nMu bYT jwx leI ikhw swQ hI Bgvwn ny ikhw ik sB mweI

    BweI ies pwxI dw crxWimRq lE Bgvwn dI Awigaw pw ky sB ny

    r`j ky pwxI pIqw auh pwxI ieMnw suvwdlw sI ijvy AMimRq Biraw

    hovy[ Bgq jnW keI vwr r`j r`j ky pwxI pIqw[ A`j BI ieh

    AsQwn bVw pRis`D hY Bgvwn SRI cMdR jI dI AwrqI hr roz huMdi hY

    Bgvwn jI dy crxW dI inSwnI mozUd hY[

    jd Bgvwn SRi cMdR jI mhwrwj nwnk c`k ivc bYTy sn qd

    is`D drSnW vwsqy Awey

  • ierd igrd dI sMgq roj hI Aw ky mhwrwj dy AimRq rUpI bcn

    suxdI qW mhwrwj dw swry pwsy XS PYl igAw bhuq swry SrDwlU

    Awpxy mn dIAw murwdw pw pw jwx l`gy auDr gorK nwQ dy cyilAw

    dy kMnI BI ieh g`l peI ik SRI cMdR jI qp`svI bVw is`D bixAw

    hoieAw hY[ ies qrW auh eIrKw dI AgnI iv`c sVn l`g pey Aqy

    hMkwr iv`c Aw ky kihx l`gy ik auh ieqnw is`D ikvy ho skdw hY

    Xog swDn koeI mwmUlI g`l nhI hY[ SRI gurU nwnk dyv jI Awp

    gRihsQI sn[ aunW dw pu`qr ikQo ienI krnI vwlw ho igAw jo gorK

    dw mukwblw kr sky[ swfy aupr gurU dyv dI Awpwr ikRpw hY[ SRI

    cMdR jI BjnIk ho skdy hn pr ienIAw irDIAw isDIAw dy mwlk

    ikvy ho skdy hn[ swfy gurU nMU swrw sMswr mMndw hY[ Asi ausdy

    cyly hW swfI brwbrI kox krygw[ is`Dw ny slwh kIqI ik clo SRi

    cMdR jI dI SkqI prKIey A`jkl auh nwnkc`k ivKy DUxw qwp ky

    bYTy hn qy lokW nMU aupdyS idMdy hn qd swry is`Dw ny slwh kIqI ik

    swnMU bVy pRBwv nwl jwxw cwhIdw hy ijsnMU vyKky SRI cMdR jI kwiel

    ho jwx ies qrW is`D slwh krky Asmwn au`qy auf qury iksdyyyy sy

    pyt hyT imRgSwlw hY koeI KVwvw auqy auifAw Aw irhw hY koeI

    AwpxI imRgwn dy aupr au`f irhw hY koeI Awsx lY ky Aw irhw hY[

    ies qrW ieh swry aufdy hoey nwnk c`k Aw phucy[

    aus smyN Bgvwn SRI cMdR jI smwDI lw ky bYTy hoey sn pws hI

    mhwqmw kmlIAw jI Aqy Drm cMd jI bYTy sn[ auqnI dyr nMU swry

    is`D Asmwn auqo aufdy hoey DUxy dy ierd igrd auqr auqr ky bYTx

    lg pey mhwrwj r`bI rMg iv`c rMgy hoey sn ijnHw dy isr aupr

    brvWnw sUrj dIAw ikrxw vWgU cmk rhIAw sn kMn iv`c muMdrw

    suBweymwn sI srIr auqy ivBUqI cmk rhI sI swry jg nMU qwrx vwly

    iSv SMkr dy Avqwr Afol bYTy sn ieh swry is`D BI Aw ky bYT

    gey qW mhwrwj ny sB dw Awdr kIqw pr is`Dw dy mn iv`c eIrKw

  • BrI hoeI sI qy mUh iv`co hMkwr Bry Sbd inkly pr mhwrwj hr

    pRSn dw au`qr bVI inmrqw nwl idMdy imwlx vWg Afol rhy[ jd

    Bojn dw smW ho igAw qW mhwqmw kmlIAw jI mhwrwj qo pu`C ky

    kwdrwbwd ipMf iv`co iBiSAw lYx cly gey is`Dw ny vyiKAw ik

    mhwqmW ipMf v`l jw irhw hy qW is`Dw ny AwpxI SkqI nwl ipMf

    vwilAw dy mn plt id`qy BweI kmlIAw nMU iksy ny koeI cij nw

    id`qI [ ies qrW kmlIAw jI ny ikhw ik DUxy au`qy is`Dw dw Qyh Aw

    ky bYTw hY ies vwsqy ieh ipMf Qyh ho jwvy ieh Srwp dy ky kmlIAw

    jI mhwrwj pws Aw gey idlw dIAw buJxhwr Bgvwn boly ik qusI

    Srwp dy ky cMgw nhI kIqw hY auhnw ngr invwsIAw dw koeI ksUr

    nhI sI ieh qW is`Dw ny aunHW dy mn nMu pRyrxw kIqI sI ijs krky

    lokW ny kuJ BI nhI id`qw quhwfw ieh bcn ibRQw nhI jwvygw jwau

    ipMf iv`c jw ky ipMf vwilAw nMU d`s idau ik b`cy Aqy swrw smwn

    cu`k ky bwhr Aw jwvo hux ies ipMf dy k`cy p`ky sB mkwn ifg

    jwxgy Aqy ipMf dw Qyh bx jwvygw[ qd kmlIAw jI muvky ipMf

    iv`c gey qy swrI g`l ipMf vwilAw nMu d`sI qW auh kmlIAw jI qo

    muAwPi mMgx l`gy jdo swry ipMf C`f ky bwhr Aw gey qW swrw ipMf

    Fih FyrI ho igaw qy Qyh bx igAw[ iPr kmlIAw jI vwps aw gey

    qy ipMf dy Qyh hox dI gl d`sI qy kihx l`gy ik is`D Bojn mMgdy

    hn qW Bgvwn jI ny ie`k vltoh au`pr k`pVw kw ky ikhw aunHW dI

    pMgl lgwau qy jo vI is`D im`TI jw slUxI mMgx mn iv`c icqvky

    iv`co k`FI jwau iPr kI bs jo vi pdwrQ is`Dw ny mMigAw vrqwieAw

    igAw[ jd aunw ny pyt Br ky Kw ilaw qw hYrwn ho gey ik nW qW

    ieQy lMgl pkwieAw igaw hY nw hI ilAwdw igAw hY iPr ieh ArS

    qo AwieAw hY ieh qW s`cI SkqIAw dy BMfwr hn[ AsI AYvy hI

    hMkwr iv`c Aw ky ienHW dI SkqI prKx Aw gey qd is`Dw ny h`Q

    jov ky nmSkwr kIqI qy AwpxI Bu`l bKSw ky muV Awpxy fyry Aw

  • gey[

    ieMnI dyr nMU kwdrwbwd invwsI vi Aw gey Aqy Bu`l bKSwaux

    l`g pey qW mhwrwj ny ikhw ik mhwqmw dw vwr kdy KwlI nhI

    jWdw jo pRmwqmw nMU mnjUr huMdw hY ausI huMdw hY qd ngr invwsIAw

    ny cMgw bcn krn dI bynqI kIqi qW mhwrwj ny ikhw ik ieh bohV

    dw ibRs jo AsI lgwieAw hY ijs hyT Awp sB bYTy hW jdO ipMf qo

    au`cw ho jwvygw qd iPr kwdrwbwd v`s jwvygw[ ieh jgW nwnk c`k

    gurdwspur iv`c hY[ ies jgW hr swl m`isW nMU mylw l`gdw hY ierd

    igrd lok bVI BwrI igxqi iv`c iek`qr huMdy hn ieQy hI SRI cMdR

    jI mhwrwj dw mMidr bixAw hoieAw hY[

    ibkRmi sMmq 1700 iv`c AYsI Gtnw hoeI ijs dw swrw

    ibrqWq ies swKI iv`c iliKAw hoieAw hY iek idn mhwrwj jI

    svyry hI smwDI qo auTky swvDwn hoey Aqy AYrwvqI ndI dy kMfy

    phucy auhnw dy swQ bRhm kyqU BI AwieAw jgdgurU ny mlwh nMU ikhw

    ik swnMu ndI qo CyqI pwr kr idauy qW mlwh ny h`Q joV ky ikhw ik

    qusI hnyry hoey Awey ho Ajy Tihr jwau qy Awrwm kro bwkI BI lok

    pwr jwx vwly idn cVy Aw jwxgy qW swrw pUr hI pwr kr id`qw

    jwvygw[ pr iv`co iek mlwh ny ikhw ik Agr Cyqi hI jwxw hY qW

    ies p`Qr nMu hI qwr ky pwr lY jwau qd rwvI dw pwxI TwTw mwr

    irhw sI qW mhwrwj ijs p`Qr qy KVy sn ausnMu ikhw c`l A`j qU hI

    swnMu rwvI qo pwr lMGw dy Bgvwn dy mUho ieh Sbd inkly hi sn ik

    ausy vyly iSlw pwxI iv`c qYr peI mlwhw dy vyKidAw hI pwr jw

    l`gI vyKx vwly hYrwn rih gey Bgvwn ny ieh AcMBw ivKwky is`D

    mMflI dy pws cly gey goSt krky swry is`Dw nMU hrW ky ivjy pRwpq

    SRI cMdR jI mhwrwj dw bRhmkyqU nMU aupdyS

    dy ky Alop ho jwxw

  • kIqI[

    is`Dw nMu ij`qky Bgvwn A`gy gey qW auQy iek igrwDIS nwmI

    is`D rihMdw sI ijsdy vs iv`c XognIAw sn[ auh jo kuJ Bi kihdy

    sI XognIAw krdIAw sn jd aus igrwDIS nMU pqw l`dw ik ie`k

    mhwqmw Awey hn ijhnw ny goSt krky is`Dw nMU hrwieAw hY qW aus

    ny gusy iv`c Aw ky ie`k XoignI ByjI ik jwh mhwqmw nMu cmqkwr

    idKw ky myry AwDIn kr dy mgr jd auh Xoigni Bgvwn jI dy

    swhmxy AwieAw qW auh p`Qr bx ky DrqI qy ifg peI, iPr dUsrI

    XoignI ByjI ausny Bgvwn dy crnW auqy inmrqw sihq nmskwr

    kIqI qW ausdy mn iv`c SwqI Aw geI ijhVy mhwqmw ies AsQwn

    nMU vyK ky Awey hn auh d`sdy hn ik aus jgW igAwrw p`Qr ds ds

    mx p`ky vjn dy pey hn[ ieh swrIAw XogInIAw hI sn ies jgW

    ie`k mMidr BI bxwieAw hoieAw hY ies mMidr icv`c aus iSlw peI

    hY ijs au`qy Bgvwn rwvI qo pwr hoey sn aqy ies iSlw auqy Bgvwn

    jI dy crnW dy icMn l`gy hoey hn Aqy cMby invwsI aus mMidr dI bVI

    SrDw nwl syvw krdy hn[ auQo auT ky Bgvwn ny cMby dy rwjy nMU

    aupdys id`qw ik Awp ies qrW AidRSt ho gey ijvy cMd b`dlw iv`c

    Alop ho jWdw hY ieDr bRhmkyqU rwvI qo pwr ho ky Bgvwn dI Koj

    krn l`gw is`D mMflI qo A`gy bRhm kyqU nMU koeI BI pqw nw l`gw qW

    bRhm kyqU Q`k ky mn mhyS phwV dy iv`c ie`k guPw vyKky aus A`gy

    jw bYTw ieQy ieh BI d`sxw jrUrI hY ik iesI mn mhys phwV iv`c

    rwvi ndI inkldI hY ieh mn mhyS phwV cMby Sihr qo qkrIbn

    100 mIl dI iv`q qy hY[

    bRhmkyqu ny pRx kr ilaw ik jd qk SRI cMdR jI mhwrwj dy

    drSn nhI hoxgy qd q`k kuC BI nw Kwvwgw nw kuJ pIvwgW ies

    qrW Bgvwn dy crnW dw idAwn kr ky bYT igAW Bgvwn dw pUrw

    srUp isr au`qy suinhrI bvrWnw kml nYn Awid ihrdy iv`c vsw

  • ilAw qy pRwQnw krn l`gw ik mY Aoguxhwrw hW v`fy CoitAw qy doSW

    nhI ivcwirAw krdy sdw bKS hI krdy hn ies qrW iDAwn krky

    mhwrwj dy drSnw leI ibnY krdw hY do rwqw iesy qrW bYTw irhw

    qW Bgvwn ny Awxky drSn id`qy[ bRhmkyqU ny jd Bgvwn dy

    drSn kIqy qW mn pRPulq ho igAw Aqy Bgvwn dy crnW au`qy ifg

    ipAw[

    mhwrwj ny bRhmkyqU dy isr auqy h`Q Pyiraw Aqy ikhw ik swfw

    ic`q iekWq rihx leI cwhudw hY hux AsI sMswr dy JMJtw qo Al`g

    ho jwvwgy ies vwsqy swnMU imlx ihq kdy ies qrW dw hT nhI

    krnw ies leI awp kSmIr iv`c jwau Aqy swfw ieh sMdys Awpxy

    gur BweIaw nMU swfI qrPo dy dyxw swDU dw jIvn qpomeI huMdw hY Aqy