मखु अितिथ ितिनिध सभाका माननीय सद य तथा स.ंस.फो.ने. का राि य अ य ी उपे यादव य ू

िविश अितिथ ितिनिध सभाका माननीय सद य ी च का त चौधरी य ू

िविश अितिथ दशे सभाका माननीय सद य ी मोह मद सिमम य ू

िविश अितिथ िज. स. स. स रीका मखु ी भाकर यादव य ू

िविश अितिथ ीमान ् मखु िज ला अिधकारी भािगरथ पा डे य ू

अ य िविश अितिथगणह र अितिथह

उपा य यू, वडा य यूह , गाउँ कायपािलकाका सद य यूह , गाउँ सभाका सद य यहू , मखु शासक य

अिधकृत यू, िविभ न राजनीितक दलका मखु तथा ितिनिध यहू , िव ालयका धाना यापक यहू , सरु ा

मखु य,ू रा सेवक कमचारी िम ह , प कार साथीह , उ ोग यापार यवसायीह , मिहला तथा स जनवृदं ।

ऐितहािसक संिवधानसभा ारा िनमाण ग रएको संिवधान जारी भएप ात मलुुक संघीय लोकताि क गणत मा

पा तरण भएको छ । रा यको पनु:सरचनाको ममा थानीय तहको िनमाण भएपिछ स री िज लाको पनी

गाउँपािलकाको पिहलो गाउँसभाको अिधवेशनमा चाल ुआ.व. २०७४/०७५ बजेट, नीित तथा काय म ततु गन

पाउँदा गौरवको अनभुूित गरेको छु । यस काय ममा हा ो िन तोलाई वीकार गरेर पा नहुने मखु अितिथ, िविश

अितिथह , अितिथ लगायत उपि थत स पूण महानभुावह लाई पनी गाउँपािलकाको तफबाट र मरेो यि गत

तफबाट हािदक वागत तथा अिभवादन गदछु । सव थम लोकताि क गणत , संघीयता, धम िनरपे ता, समाविेशता

र सामािजक याय ाि का लािग जीवन उ सग गनहुने आदरणीय सिहदह ित हािदक ा जली अपण गदछु । यस

पिुनत अवसरमा यस गाउँपािलकाको संमिृ र िवकासको मागमा लािग रहने अठोटका साथ बजेट नीित तजमुा गन

कायमा सहयोग पयुाउनु हने उपा य यू, वडा य यूह , गाउँ कायपािलकाका सद य यहू , मखु शासक य

अिधकृत य ूलगायत स पणू साथीह लाई ध यवाद िदन चाह छु ।

थानीय तहको पनु:सरचना प ात हामी नयाँ संरचनामा नयाँ ढगंको अ यासमा छ । य तो सरंचना अ तगत पनी

गाउँपािलकाको चाल ु आ.व. २०७४/०७५ को बजेट नीित ततु ग र रहदँा मैले स मनुत ् र समृ पनी

गाउँपािलकाको त वीर सामु नेमा रा द ै नेपालको सिंवधान २०७२ मा उ लेख ग रएको मौिलक हकह , रा यका

िनदशक िस ा तह , थानीय सामािजक कायकताह , िश क तथा बुि जीवीह बाट ा अमू य सुझावह लाई

सकभर म यनजर गन यास गरेको छु । साथै म आफ िवगतमा सबै वडाह घु दा डु दा भोगेका देखेका र वडा

सिमितबाट ा राय स लाहह र वडा सिमितबाट ा आयोजनाह लाई आधार बनाएको छु । हामीलाई ा सीिमत

ोतबाट एकैपटक सबै आव यकताह संबोधन गन सिकदैन । सबै े मा एकैपटक धेरै आयोजनाह संचालन गदा

ाय सबै अधरुो रहन,े यसबाट लगानीको ितफल समयमा ा गन नसिकने भएकोल ेिवगतमा सचंालन ग रएका तर

अधरुो रहकेा आयोजनाह लाई ाथिमकता िदने साथै ा ोतह को अिधकतम प रचालन गद यसबाट त काल सेवा

ा गन स ने अव था सजृना गन मू य मू य आव यकताह पिहचान गरी ठूला ठूला आयोजनाह र परूा गन स ने

खालका आयोजनाह लाई ाथिमकता िदने नीित िलइएको छ । बजेट नीित बनाउँदा मिहला, बालबािलका,

आिदवासी जनजाित, उ पीिडत, िवप न वग, दिलत तथा िपछिडएको समदुायलाई गाउँपािलका तथा वडाह को

काय मबाट संबोधन गन यव था िमलाइएको छ । यस पटकको काय ममा समावेश गन नसिकएका आव यक

आयोजनाह लाई आगामी काय ममा समावेश ग रने साथै िविभ न िनकायह सँग सम वय गरी समाधान गन यव था

िमलाएको छु ।

उपि थत महानभुावह ।

हा ो िवकास िनमाणको कायमा बजेट काया वयनमा िढलाई मखु सम याको पमा रहकेो िवगतको अनभुव छ ।

आयोजनाह संचालन गदा नितजा भ दा कागजी कृयामा बढी समय जाने र आिथक वषको अ यमा असारे िवकास

गनपुन भएकोले आयोजनाह गणु तरीय नहने, समयमा पे क फ य ट नहने अिन संचािलत आयोजनाह बाट लामो

समयस म आयोजनाह सेवा ा गन नसिकने अव थाह दिेखएकोल े आगामी िदनह मा शु य पे क मा काम गन

नीित अवल बन ग रएको छ । थानीय तरमा संचालन ग रने आयोजनाह मा यूनतम पमा जन मदानको ावधान

रािखने चलन भए पिन जन मदान कागजमा मा उ लेख हने गरेकोमा आगामी िदनह मा उपभो ा सिमितबाट

संचालन ग रने आयोजनाह को हकमा आयोजना संचालन ग रन ु पवू उपभो ा सिमितलाई आयोजना काया वयन

स ब धी अनिुश ण तािलम िदने यव था िमलाएको छु ।

अब म आिथक वष २०७४/०७५ का लािग पनी गाउँ कायपािलकाका ‘समृि को मागिच ’ समटेी तयार ग रएको

वािषक नीित तथा काय म र बजेट ततु गन अनमुित चाह छु ।

वाष क नीित तथा काय म

१. आिथक िवकास े

१.१ कृिष तथा पशु िवकास े

गाउँको मु य खा ा न वालीह धान, गह,ँ मकै, तोरी, चना, आलस आिद तथा फलफूल आँप, कटहर, िलची, उख ु

ज ता बीज विृ काय म भावकारी ढंगबाट संचालन गरी गणु तरीय बीउ उ पादनमा गाउँलाई आ मिनभर बनाउन े

तथा नगद ेबाली िवशेष गरी उख,ु तरकारी, कागित, गोलभेडँालाई ो साहन गद ग रबी िनवारणमा सहयोग पयुाउने

नीित िलइनेछ । यसका लािग नपेाल सरकार कृिष िवकास म ालय अ तगत सचंालन ग रने धानम ी कृिष

आधुिनक करण प रयोजना लगायत अ य आयोजनाह सँगको सम वय गन नीित िलइनेछ ।

गाउँका खाली ज गामा पोखरी ख न र माछापालन गन ो साहन ग रनेछ । पश ु उपचार गन किठनाई भएकोले

औषिधको यव था र ेिबज िनमाणको साथै पशुको न सधुारको लािग उ नत बीउ बोका र राँगो साँढेको यव था

ग रनेछ ।

‘कृिष धान देश नाम र मामका लािग मा होइन, काम र दामका लािग’ भ ने नाराका साथ यापक एवं सघन

कृिष काय मह स चालन गन नीित िलइनेछ । यसका लािग गाउँपािलका िभ घु ती कृषक पाठशाला थापना गरी

पिहलो चरणमा अगुवा कृषकह उ पादन ग रनेछ भने कृिष बीमा, पशु बीमा, बाली बीमा लगायतका काय मलाई

मशः लाग ूग रँद ैजानेछ । साथै कृिष पकेट, लक, जोन र सपुरजोनको अवधारणालाई यवहा रक पमै काया वयन

गनका लािग आव यक स भा यता अ ययन सु ग रनेछ ।

गाउँपािलका तरीय कृिष मेलाको आयोजना ग रनेछ । यस गाउँपािलका िभ उ पािदत कृिषज य व तहु को बजार

सिुनि तताको लािग आव यक पहल ग रनेछ । एक घर एक करेसाबारीको काय मका लािग दात ृ िनकाय तथा गैर

सरकारी सं थाह माफत साझेदारी काय मह संचालन गन यव था िमलाइनछे ।

वषमा येक वडाका १/१ जना उ कृ कृषक र १/१ जना उ कृ उ मी छनौट गरी पुर कार दान गरेर कृषक तथा

उ मीह लाई उ े रत गन नीित मशः काया वयन ग रँद ैजानेछ । स भव भएस म वषमा येक वडाका १/१ जना कृषक र १/१ जना उ मीलाई िनि त मापद ड तोक क तीमा एक लाख पैयाँको दरले उपलि ध र योगदानमा

आधा रत सशत अनदुान िदने नीित काया वयन गन पहल ग रनेछ ।

२. उ ोग तथा वािण य े

वरोजगार र आयआजनको अवसर िसजना गन थानीय ोत साधनमा आधा रत घरेल ुतथा साना उ ोग व न गन

र स ब धीत िनकाय संघ सं थाह सँग सम वय गरी काय मह स चालन ग रनेछ ।

रोजगारी व नका लािग युवायवुतीह लाई मोबाइल ममत, इले ोिन स तथा इलिे स, यटुी पालर, कुक, होटल

यानजेमे ट, िसकम , डकम , उद ्घोषण ज ता सीपमलूक तािलमका अलावा टोल/ब ती तरबाट माग भई आएका र

गाउँपािलकाल ेयसपछािड पिहचान गन स ने तािलमह समेतको यव था मशः ग रनेछ । यसका साथै आपँ, कटहर,

िलची, उख ुलगायतका फलफूलको जसु बनाउने, च पल बनाउन,े थु पा तथा साबनु िनमाण एवं उ पादन गन कायसँग

स बि धत तािलम, आव यक मेिसन तथा उपकरण ख रद एव ं घरेल ु तथा लघु उ ोग िनमाण गरी जनताह लाई

उ मशील बनाउने िदशामा िवशेष पहल ग रनेछ । यसका लािग स भा य जनशि तथा थानको पिहचान ग रनेछ ।

३. पयटन े

गाउँपािलका े िभ का शिन मि दर, पनी मि दर, कटैया िदनाभ ी मि दरलाई धािमक तथा सां कृितक पयटक य

पमा िवकास ग रनेछ । मि दर, म जीद, गु बा, चच ज ता धािमक थलह को संर ण एवं स व न तथा थानीय

जातजाितको भेषभूषा र सं कृितको संर ण गन आव यक नीितह बनाइनेछ र हाल कायम िविवध धम तथा

जातजाितबीचको उ चकोटीको एकता एवं सामािजक स ावलाई िनर तरता िदने एवं व न गन नीित िलई अझ

गाढ बनाइनेछ ।

बाल उ ान पाक, मनोर जन पाक थापना तथा ह रयाली े को िवकास लगायतका पवूाधार िनमाण गरी ह रत र

वातावरणमै ी पयटनलाई व न ग रनछे । धािमक, सां कृितक, ाकृितक पयटक य थलह को तरो नित ग रँद ै

लिगनछे ।

४. सहकारी े

नाग रकह मा बचत गन बानीको िवकासका लािग सहकारी, बिकङ तथा इ-बिकङ स ब धी नीित तजमुा गरी शी

काया वयनमा याइनेछ ।

सहकारी िश ा, तािलम र सूचनालाई यापक र भावकारी बनाउन गाउँपािलकाको स बि धत िनकाय तथा सहकारी

संघ-सं थाह लाई भावकारी ढंगले प रचालन ग रनेछ । सद यह को चेतना अिभविृ गन र यव थापन मता

बढाउन सहकारी अनुिश ण र तािलमलाई अिनवाय ग रंदै लिगनेछ ।

२. सामािजक िवकास े

१. िश ा े

"गुण तरीय िश ा, पनीको आव यकता" भ ने नाराका साथ पनी गाउँपािलकाको िश ा े को िवकासलाई

मखु ाथिमकता िदई िश ास ब अ पकालीन, म यकालीन तथा दीघकालीन योजना िनमाण गरी लाग ूग रनेछ ।

यसका लािग आव यक परे िश ास ब िव ह लाई समेत करारमा िलई काय स प न ग रनेछ । गाउँपािलकाको समिृ का लािग िव ान र िविधको े बाट ा हन स ने लाभ, अवसर र स भावनालाई खोजी गरी

यस े को मा ा मक एवं गुणा मक िवकास गन एक कृत नीित िलइनेछ ।

िश कह लाई हरेेर िस ने अवसर दान गनको लािग िश क मण, अ ति या तथा छलफल लगायतका

ि याकलापलाई यसै आिथक वषदिेख स चालन ग रनेछ साथै िव ाथ ह लाई शैि क/शै िणक मणमा लैजाने

कायलाई िवशषे ाथिमकता िदइनेछ । थम चरणमा क ाका थम, ि तीय र ततृीय िव ाथ लाई शैि क मणमा

ाथिमकता िदई उ ेरणा र ो साहन दान ग रनेछ ।

गाउँपािलकाका िव ालय बािहर रहकेा बालबािलकाह को त यांक संकलन गरी उनीह लाई िव ालय वेश गराउन

आव यक यव था ग रनेछ ।

िज ला िश ा कायालयबाट अनमुित ा गरेका तर आव यक दरब दीको यव था नभएका तािवत िव ालयह मा

गाउँपािलकाबाट आव यक सं या िकटान तथा िनधारण गरी यनूतम आधारभतू तहको तलबमान बमोिजमको रकम

उपल ध गराउने नीित बनाइनछे । गाउँपािलकाका िव ालयह मा िश कह को िमलान तथा समायोजनको नीित िलइन े

छ ।

काय थलको भौितक वातावरण सुधारी परो पमा िव ालयको शै िणक उपलि धलाई बढावा िदन िव ालयह को अिफस यव थापन गन कायलाई अिभयानकै पमा स चालन ग रनेछ । यसैगरी क ाकोठा

तथा वालिवकास के को आधुिनक यव थापनलाई पिन गाउँपािलकाको पिहलो ाथिमकतामा पा रनेछ ।

चौमािसक पमा िव ालयल ेस पादन गरेको काय सावजिनक करण गराइन ेनीित िलइने छ । येक िव ालयह मा

आउँदो शैि क स बाट अिनवाय पमा अित र ि याकलाप संचालनका लािग योजनासिहत फोकल िश क तोिकने

यव था ग रनछे । क ा या टेन तथा मिनटरह लाई अिनवाय पमा िव ालयको टाफ िमिटङमा सहभागी गराई

िव ाथ तथा बालबािलकाको आवाजको सुनवुाई हने यव था िमलाइनेछ ।

गाउँपािलका े िभ का िव ालयह को तुलना मक अव था समेत प ा लगाई भावी रणनीित तय गन गाउँपािलका

तरीय परी ा सिमित तथा बोड गठन गन कायलाई ाथिमकताका साथ अगािड बढाई गाउँपािलका भ र एउटै

ट्या डडको परी ा स चालन ग रनेछ ।

ािविधक जनशि उ पादन गन दीघकालीन ल यको एक साधनको पमा शत ितशत िव ाथ पास गराउन

सफल अं ेजी, गिणत तथा िव ान िवषयका िश कह लाई अक शैि क स मा िनि त ो साहन भ ा

उपल ध गराउने नीित िलइनेछ । साथै उ िवषयह लाई अं जेी भाषामा अ यापन गनका लािग आव यक अ ययन

गरी मशः काया वयनमा लिगनेछ । साथै भाषा तथा सं कृितको संव न र िसकाइमा Mother Tongue को मह वलाई म यनजर गद मातृभाषाको पढाइलाई पिन ो साहन ग रने छ ।

चकको धलूोबाट िव ाथ तथा िश कको वा यमा पिुगरहकेो असरलाई हटाउन स पणू िव ालयह मा Marker Board/White Board को यव था ग रनेछ र ५ वषिभ मा स पूण िव ालयह मा Smart Board को

यव था ग रनछे ।

िश कह को सामािजक सरु ा र आकि मक एवं जिटल कारका रोगह ारा िसिजत वा य सम या समाधानको

लािग सहयोग पु याउने उ े यल ेिश कह को स लाह र परामशमा येक िश कको वषमा एक िदनको तलब क ाएर संकलन हने रकममा सोही बराबरको रकम गाउँपािलकाबाट थप गरी ‘िश क िवपद तथा वा योपचार कोष’

खडा ग रनछे र सो को पवूतयारी यसै आिथक वषिभ स प न ग रनेछ ।

थानीय तरम ै द ािविधक जनशि उ पादन गनका लािग गाउँपािलकामा ािविधक तथा यवसाियक

िश ालयह को थापनामा िवशेष जोड िदइनेछ । साथै गाउँपािलकामा एउटा सिुवधास प न या पस थापनाको

लािग िवशेष पहल सु ग रनेछ ।

पनी गाउँपािलकामा कायरत ्िश कह का सरकारी िव ालयमा अ ययन गरेका छोराछोरीले वा य, इि जिनय रङ,

िव ान िविध, सचूना तथा स चार िविध ज ता ािविधक िवषयमा उ च मा यिमक तह वा सो भ दा मािथ लो

तहमा ८०% वा सो भ दा बढी Free ship वा Scholarship ा गन सफल भएमा बाँक शु कको यव था गाउँपािलकाबाट हने गरी ‘िश क-स तित छा वृि कोष’ खडा गन नीित बनाई मशः काया वयन ग रँद ैजानेछ ।

साथै अ य सवसाधारणको हकमा ‘ ािविधक छा वृि कोष’ माफत ्४०% स म रकम गाउँपािलकाल े यहोन स न े

गरी नीित िलइनेछ ।

िव ालयह मा पया िश ण साम ी, िव ान योगशाला, क पाउ ड वाल, होमवक डायरी, िश क डायरी, खेलमैदान

ज ता साम ी तथा पवूाधारह को ाथिमकताका साथ आव यक ब ध ग रँद ै जानेछ । िव ालयह मा ई-हािजरी

णाली लाग,ू सी.सी. यामेरा जडान तथा बालिवकास के का िश कह लाई म टे री तािलम दान गनको

लािग आव यक स भा यता अ ययन यसै आिथक वष िभ मा ग रनेछ र मशः काया वयन ग रँद ै जानेछ ।

िव ालयह मा क ा १ बाटै अं जी मा यमबाट अ यापन गराउनका लािग आव यक पहल ग रनेछ ।

गाउँपािलकाका सामदुाियक िव ालयह बाट एसईई परी ामा सव कृ हने िव ाथ लाई परु कृत ग रनेछ । उ कृ

नितजा याउने िव ालय तथा िश कलाई परु कृत र स मान ग रनछे । क तीमा वषको १ पटक गाउँपािलका तरीय

अित र ि याकलाप ितयोिगता संचालन गन यव था िमलाइने छ ।

२. वा य े

गाउँपािलका े िभ का सानो उमेरका बालबािलका, अपाङ्गता भएका यि , अश एव ं ये नाग रकह लाई लि त गरी ‘घर नै अ पताल : घरमै डा टर’ भ ने नाराका साथ येक टोलमा समय-समयमा घु ती वा य िशिवर

स चालन गन नीित िलइनेछ ।

गभवती तथा सुनौलो हजार िदनको मापद ड िभ पन आमाह को त याङ्क समय-समयमा संकलन गरी आव यक यूनतम पोषण भ ा दान गन नीित िलइनकुा साथै वा य सं थाह मा आमा तथा ब चाको िनयिमत वा य

परी णको यव था िमलाइनेछ । नेपाल सरकार ारा वीकृत बह े ीय पोषण योजना तथा पोषण याकेजका काय म

संचालन गन सरोकारवालाह संघ-सं थाह सँग सम वय र सहकाय ग रनेछ ।

गाउँपािलका े िभ बसोबास गन स पणू नाग रकह लाई आइपन वा य सम याको अ ययन गरी आकि मक एवं

आधारभतू वा य सम या आइलागेमा के गन ? के नगन ? के-क ता ल ण देिखएमा कुन रोग लागेको हनस छ ?

कुन रोग/िवराम लागेमा के गन ुहने, के गन ुनहन े? के खान हने, के खान ुनहने ? के-क ता घटनामा के-कसरी ाथिमक उपचार गन ? भ ने ज ता आधारभतू वा य स ब धी अ याव यक य जानकारी सिहतको पुि तका काशन

गरी घरघरमा िवतरण ग रनेछ ।

फोहोरमैला यव थापन गन, खानपेानी शु ीकरण गरेर मा िपउने, सरसफाइमा यान िदने सं कारको िवकास गन ‘सफा र व छ खानपान, पनीको शान’ को नारा अगािड सारी यसलाई मतू प िदनका लािग आव यक

काय मह याइनेछ ।

गाउँपािलका े िभ आयवुिदक उपचार िविधलाई व न ग रनेछ र यसका लािग आव यक नीित बनाई योग तथा

यानलाई जीवनको अिभ न िवषय बनाउने गरी त कालीन तथा दीघकालीन रणनीित तय ग रनेछ ।

गाउँपािलका े िभ का नाग रकह को आकि मक वा य सम यासँग जु नको लािग आव यक ब ध िमलाइनछे ।

सो अ तगत गाउँपािलकामा क तीमा पिन एउटा ए बुले सको यव था ग रनेछ ।

वा य सेवाको पँहचबाट बािहर रहकेा मिहला बालिबलका िवप न दिलत सीमा तकृत र िपछडीएका

जातजाितह लाई लि त गरी गाउँका िविभ न ठाउँह मा स बि धत सं थाह को सम वय र सहयोगमा एिककृत घु ती

वा य िशिवर संचालन गरी आधारभतू वा य सेवा पयुाउने नीित िलइनेछ ।

मानव जीवनमा हने महामारीको पमा फैिलने फैिलनस ने स वारोग तथा नसन रोगको बारेमा सरोकारवालाह सँग

आव यक सम वय र सहकाय गद लिगनेछ ।

खु ला िदशामु े घोषणा गन ल य अनु प िविभ न अिभयानमुखी काय मह संचालन गद यस गाउँपािलकाले

आम समदुायलाई उ े रत गन "चप बनाउ िवकास लैजाऊ" भ ने नारालाई घिनभूत गद लिगनेछ ।

सरसफाई े मा उ कृ योगदान पयुाउने यि लाई पुर कार र कदर प दान ग रने गरी सरसफाई अिभय ता परु कार

दान ग रनेछ ।

गाउँपािलकालाई पणू खोपयु गाउँपािलकाको पमा अिघ बढाइनेछ । आधारभतू आव यकताको पमा रहकेो

वा य सेवालाई अझ िव ािसलो र भरपद बनाउन गाउँ े मा रहकेा वा य चौक ह को भौितक पवूाधार सुधार

ग र साधन स प न बनाउद ैलिगनेछ ।

िशश ु तथा मात ृ मृ युदरलाई यनूीकरण गन गाउँका सबै वडाह मा सिुत के Birthing Centre िनमाणमा

उ च ाथिमकता िदइनेछ । नपेालले अनमुोदन गरेको दीगो िवकासको ल यलाई सहयोग पयुाउन पणू सरसफाईयु

गाउँपािलका अिभयान संचालन ग रनेछ । समदुायमा आधा रत वा य वीमा काय म यस गाउँका सबै वडाह मा

पयुाइने यव था िमलाइने नीित िलइएको छ ।

३. खानेपानी तथा सरसफाई े

व छ तथा सफा खानपेानीमा सबैको पहचँ थािपत गन खानपेानी स ब धी आयोजनाह संचालन ग रनेछ । खानपेानी

सरु ा योजना खानेपानी ममत आयोजना तथा यालो ट्यबुेल िनमाण काय मह संचालन ग रनेछ ।

गाउँपािलकाका सबै े मा आव यक िसंचाइको ब ध गरी जिमन बाँझो रहने यव थाको अ य ग रनेछ ।

४. युवा तथा खेलकुद िवकास े

‘युवाका लािग खेलकुद, रा का लािग खेलकुद र वा यका लािग खेलकुद’ भ ने मूल नाराका साथ येक

वडामा खेलकुद स ब धी पवूाधारको िवकास गद लिगनेछ र खेलकुद ज य ि याकलाप स चालन ग रनेछ । यवुाह मा

उ मिशलताको िवकास गन िविभ न काय मह स चालन ग रनेछ ।

गाउँपािलका तरीय खेलमैदान िनमाण गन नीित िलइएको छ । िविभ न खेलकुद ितयोिगता थानीय लब तथा

िव ालयह माफत खेलकुद काय म संचालन गन नीित िलइएको छ ।

४. लिगक समानता तथा सामािजक समावेशीकरण स ब धी

लामो समयदिेख कुनै न कुनै पमा गरीबी, उ पीडन, उपे ा, छुवाछुत र भेदभावको िशकार भई पछािड र अ यायमा

परेका वग, जाित तथा समुदायको िशर उठाउन अ सि य समता (Proactive Equity) को नीित िलइनेछ र

सबैखाले िवकास योजना तथा ि याकलापह मा यो िवषयलाई ग भीरताका साथ ाथिमकता िदइनेछ ।

संिवधान तथा आविधक योजनाले प रक पना गरेको समाजवादमा आधा रत शासन यव था तथा समाजवाद उ मखु अथ यव थालाई साकार पानका लािग नाग रकको आिथक अव था स ब धी त याङ्क सकंलन गरी आय ोतको

आधारमा प रचयप िवतरण गन नीित िलइनेछ र अित िवप न प रवारको जीवनयापनमा सहजता कायम गनका

खाितर येक वडामा अ याव यक य उपभो य सामानको सुपथ मू य पसल स चालन ग रँद ैजानेछ ।

कमचारी तथा िश कह लाई िलने मा नभई िदने भावना िवकास गराई परोपकारी समाज िनमाणको अिभयान सु वात गन अिनवाय पमा वषमा एक िदनको तलब क ाएर ‘रा सेवक परोपकार कोष’ माफत ्परोपकारी कायमा खच गन

नीित यसै आिथक वष दिेख िलइनेछ ।

गाउँपािलकामा सामिूहक भावनाको िवकास गरी देश ेमको भावना तथा रा ितको यागलाई मरण एवं सं थागत गन/गराउनका लािग सहयोग समते गन उ े यल े िनवािचत जन ितिनिधले नेतृ व गन गरी ‘मिहनामा २९ िदन

आ ना लािग : १ िदन रा का लािग’ भ ने नाराका साथ स पणू गाउँपािलकाबासीह लाई प रचालन गन गरी

मिहनामा एक िदन वयंसेवा काय म अिनवाय पमा स चालन ग रनेछ । यसमा िवशेषगरी येक टोलमा रहेका टोल

िवकास सं था, यवुा लब, बाल लब तथा आमा समहूह लाई ाथिमकताका साथ अिनवाय पमा प रचालन

ग रनेछ ।

३. पूवाधार िवकास े

१. सडक तथा भवन िनमाण े

गाउँपािलकाबासीमा ‘रा ले मलाई के िदयो, भ दा पिन मैले रा लाई के िदएँ’ भ न े भावना जागतृ गन ‘िदनमा

क तीमा एक पैयाँ रा का लािग : समृ पनी िनमाणका लािग’ भ ने नाराका साथ एक जना यि ल ेिदनमा

क तीमा एक पैयाँ रा का लािग छुट्याउनै पन नीित िलई आगामी आिथक वषदिेख ‘समृ पनी िनमाण

अिभयान’ सु वात ग रनेछ र यसका लािग आव यक तयारी यसै आिथक वषिभ मा परूा गन गरी काय अगािड

बढाइनेछ । यस ममा शू य ाचार कायम हने गरी एक ‘समृ पनी िनमाण कोष’ खडा गरेर सबैल ेदे न े र

िवकासको अनुभूित गन स ने खालका ठूला तथा ाथिमकता ा भौितक िनमाण/संरचना िनमाण कायमा लगानी

ग रनेछ । िविभ न सद ्भाव समहू तथा देश िवदशेमा रहकेा गाउँपािलकाका शभुिच तकह बाट ा रकम पिन यसै

कोषमा ज मा गरी खच गन नीित िलइनेछ ।

योजना तथा काय म काया वयनमा हने िढलासु ती, अिनयिमतता तथा अटेरी विृ लाई रोक िनधा रत समयम ै

स पणू आयोजना/योजनाह को काय स प न गराई पूँजीगत खच गन स ने मता अिभविृ गन जन ितिनिध तथा कमचारीह को सयंु अनुगमन टोली (Joint Monitoring Team) गठन गरी प रचालन गन नीित िलइनेछ ।

साथै वडा एवं टोल/ब ती तरमा टोल िवकास सं था तथा िनगरानी समूह गठन गरी योजनासँग स बि धत गो य

एवं मह वपणू सूचनाह िनयिमत पमा संकलन गन भरपद यव था िमलाई सो समेतको आधारमा योजना

काया वयनका लािग आव यक कदम चािलनेछ ।

. २० लाख वा सो भ दा मािथको सडक िनमाण तथा ममत आयोजना स चालन गदा कोटेसन माफत् घटाघटमा

स चालन गन नीित िलई यसै आिथक वष दिेख काया वयनमा लिगनेछ ।

यसअिघ नै याक खोिलसिकएका सडकह को छेउमा पिन १०/१० िमटरको अ तरमा वृ रोपण ग रनेछ । उ खह को सरं णका लािग सडकसगँ िसमाना जोिडएका ज गाधनीलाई िज मवेार बनाइनेछ र ख तथा सडक

हेरालुको यव था गरी िनयिमत अनगुमन समते ग रनेछ ।

गाउँपािलका िभ का स पणू कायालयह मा पे क र बे जु शु य बनाउन े गरी आव यक काययोजना तथा रणनीित

बनाई लाग ूग रनेछ । यसका लािग योजना स चालन गदा शू य पे क को नीित िलइनेछ र सावजिनक प र ण अिनवाय

गरी सो को आधारमा मा योजनाको रकम भु ानी िदने नीित काया वयन ग रनेछ ।

भवन तथा घर िनमाण स ब धी नीितमा छे ब न ेघरलाई मन ब न े घरमा पा तरण गन ामीण आवास े को

लािग ‘एकतले बहकोठे घर : िचिट क सिजएको घर’ को अवधारणा लागू गरी काया वयन ग रनेछ । अब ब न े

यस कारको भकू प ितरोधी घरको बािहरी सजावटको लािग लगाउन ुपन िव वासमेत िकटान गरी घरको िव ततृ

िडजाइन गाउँ कायपािलकाको कायालयल ेउपल ध गराउनेछ ।

िनिमत पवूाधार ममत संभार गनपुन अव थामा गाउँपािलकाल े खडा गरेको ममत संभार कोषबाट ाथिमकताका

आधारमा ममत गन नीित िलइने छ । लि त वगको आयोजना बाहकेको येक आयोजनाबाट ममत सभंार कोषमा

२% रकम क ा ग रने नीित िलइनेछ ।

गाउँपािलकाको के र वडा जोड्ने सडकको चौडाई यनूतम ६ िमटरको बनाउने र वडा तरीय सडकह यूनतम ४

िमटरको बनाइने नीित िलइनेछ । पवूाधार िनमाण गदा मिहलामै ी, बालमै ी, अपांगमै ी तथा वातावरणमै ी पवूाधार

िनमाण गन नीित िलइनेछ ।

गाउँपािलकाको भवन, वा य चौक , कबड हल, हरी चौक , सामदुाियक भवन ज ता अ याव यक य भवन

संरचनाह लाई ाथिमकता िदन ेनीित िलइएको छ ।

२. सचूना िविध तथा अिभलेख यव थापन स ब धी

गाउँ कायपािलकाको कायालय तथा अ तगतका कायालयह बाट हने वाह हने सेवाको गुण तर अिभविृ गरी सेवा

वाहमा भावका रता याउनको लािग अ याव यक शासक य पूवाधारह को िवकास गद लिगनेछ र ह तिलिखत

कागजातलाई पूणतया हटाएर मशः क यटुरमा आधा रत काय णाली तथा डाटाबेसको िनमाण गद पनी गाउँपािलकालाई स री िज लाकै पिहलो िव तुीय शासनयु गाउँपािलका बनाउनको लािग आव यक

गु योजना तयार गरी लाग ूग रनेछ ।

सेवा वाहलाई आधिुनक करण गद सेवा ाहीह लाई सेवा िलनका लािग सहजीकरण गन आव यक संरचना िनमाण

गरी स बि धत काय म लागू ग रनेछ । यसका लािग स पणू कायालयह मा सहायता क (Help Desk) को

िनमाण, टोकन णाली तथा पालो यव थापन णाली (Token System/Queue Management System),

Computerized Billing System, Biometric Attendance, Mobile Location Tracking System,

Group/Bulk SMS, Online Service, Digital Citizen Charter, Audio Notice Board, मोबाइल एप,

ती ालय तथा शौचालयको यव था, अपाङ्गमै ी तथा बालमै ी संरचना िनमाण ज ता कायलाई तदा कताका

साथ अगािड बढाइनेछ । ह तिलिखत द तावजेलाई िडिजटल द तावेज बनाउने यव था ग रनेछ ।

सचूना तथा स चार िविध तफ हलाकमा आधा रत स चार णालीलाई पूणतः िव थापन गन उ े यका साथ

१ वषिभ मा स पूण सरकारी कायालयमा इ टरनेटको यव था, ३ वषिभ मा स पणू सरकारी िव ालयह मा Free

Wi-Fi को यव था र ५ वषिभ मा स पणू गाउँपािलकालाई Free Wi-Fi Zone बनाउनको लािग आव यक नीित

तथा काय म बनाई बजेट िविनयोजन गद लिगनेछ । सवसाधारण तथा सवेा ाहीको पहचँ हन ेगरी िन:शु क वाईफाई

े को थापना ग रनेछ ।

रचना मक, सकारा मक तथा दीघकालीन सोचका साथ उ नित, गित एवं समिृ को मागिच तय गरी योजनाब

त रकाले अगािड बढ्न तथा गाउँपािलकाको आिथक भौितक सामािजक यथाथता िच ण र वा तिवकतालाई

औ याउन गाउँपािलकाको िडिजटल/िव तुीय/स टवेयरयु पा िच (Digital/Electronic/Software Based

village Profile) िनमाण गरी योजना तजमुाका लािग आव यक स पूण त याङ्कह चािहएको बेला पाउने अव था

िनमाण ग रनेछ ।

िव तुीय थानीय शासनको िवकास गद लजैाने नीितलाई िनर तरता िदद सामा य जानकारी एव ंसूचना वाहमा समते

हदँ ै आएको कागजको योगलाई घटाउद ै Electronic िविधको योग गरी SMS मा यमबाट य ता सचूनाह

वािहत गन शु वात ग रनछे । साथै मश: वडाह बाट कागजको योगलाई घटाउद ैElectronic िविधको योग

गरी ितवेदन तयार गन र तालुक िनकायमा पठाउने कामलाई तदा कताका साथ लाग ूग रनेछ ।

कायालयले दान गन सेवा सचूना जानकारी गितिविध गितह वेभसाइटमा रािखनेछ । सेवा ाही तथा सवसाधारणमा

मह वपूण सचूना तथा जानकारी वाह र गनुासो यव थापनका लािग फेसबुक, ट्वीटर, य-ुट्यबु ज ता सामािजक

स जालको योगबाट ग रनेछ । गाउँपािलकामा सचूना तथा संचार िविधमाफत पि जकरण तथा सामािजक सेवाको

लगत रािखनछे ।

पनी गाउँपािलकाका स पूण सूचनाह ा गन स ने गरी एउटा सचूना पाकको थापना गन नीित िलइनेछ ।

४. वातावरण तथा िवपद् यव थापन े

बाढी-पिहरो, आगलागी, भ-ूक प, हरीबतास, अिसना, चट्याङ् ज ता कोप एव ंितनीह बाट हने ित यनूीकरण गन आव यक नीित बनाई काया वयन ग रनेछ र गाउँपािलकामा एउटा ‘िवपद् यव थापन कोष’ त काल खडा ग रनेछ

। िवपदमा परेका घर प रवारलाई िनि त मापद डका आधारमा राहत उपल ध गराइने नीित िलइनेछ । िवपदक्ो बेला त काल उ ार काय स चालनमा सुर ाकम लाई म त गन एवं आफ उ ार कायमा खिटन Rescue Volunteers

तयार गरी रािखनेछ र उनीह का लािग आव यक तािलम दान ग रनेछ ।

थानीय तरमा उपल ध हन स ने वकैि पक उजाका ोतह को पिहचान गरी बायो ि केट होम सोलार िस टम

सधुा रएको चु हो सामदुाियक बायो यास ला ट ज ता काय मह संचालन गद ाकृितक ोत र साधनको समिुचत

योग र यव थापनमा जोड िदँदै लिगनेछ ।

वृ ारोपण लगायतका ि याकलापह को सं या तथा बार बारता विृ ग रनेछ । जल वाहको उ च जोिखमयु े मा

बाँध तथा तटब ध िनमाणको कायलाई ाथिमकताका साथ अगािड बढाइनेछ ।

५. सं थागत िवकास े

१. सामािजक सरु ा तथा पि जकरण स ब धी

सामािजक सरु ा भ ा िवतरण कायलाई भावकारी बनाउन वडा सिमितबाट अिनवाय जु ग रनेछ । लाभ ाहीह को

नामावली क युटर स टवेयरमा रािख अ याविधक गद लिगनेछ र सोको गाउँपािलकाको वेभसाइड माफत ्सावजािनक

ग रनेछ ।

सामािजक सरु ाको अवधारणालाई अझ यापक बनाई काया वयन गनका लािग अश , असहाय, ग भीर

कारका अपाङ्गता भएका यि तथा ८० वष मािथका ये नाग रकह लाई घरमै बसेर सामािजक

सुर ा भ ा पाउने यव था यसै आिथक वषदेिख लाग ूग रनेछ ।

सामािजक सुर ा भ ा समयमा उपल ध गराउने सुिनि तता गद उ भ ा िवतरण काय वडा कायालय ारा बक

माफत ्सोझै लाभ ाहील ेपाउने यव थालाई ो सािहत गन थप यास र पहल ग रनेछ ।

यि गत घटना दताको लािग घटना भएको ३५ िदन िभ मा अिनवाय पमा यि गत घटना दता गन ो साहन गन

आव यक नीित तयार ग र लाग ूग रनेछ र गाउँपािलकालाई यि गत घटनादता यु गाउँपािलका बनाइने छ ।

गाउँपािलकाको सम , िदगो एवं दीघकालीन मह वको रणनैितक िवकासको लािग आव यक गाउँपािलका तरीय

आविधक योजना तथा गु योजना िनमाण गन आव यक अ ययन तथा परामशको काय यसै आिथक वषदिेख सु वात ग रनेछ । सो को लािग आव यक परेमा िविभ न े सँग स ब िव ह को समूह करारमा िलई काय अगािड

बढाइनेछ ।

कमचारी तथा िश कह को काय मता, कायद ता, कायकुशलता तथा कायस पादन मू याङ्कन गरी उ कृ

कमचारी तथा िश कह लाई उ ेरणा दान गद सम गाउँपािलकाकै उ पादक व तथा Performance अिभविृ गन ‘Reward and Reform’ को नीित िलइनेछ । िश क तथा कमचारीको ये तालाई स मान गद ये ता भ दा

काय मता तथा कायस पादन तरलाई आधार मानी मू याङ्कन ग रनेछ ।

गाउँपािलका े िभ रहकेा बिु जीवी तथा िवकास वा सावजिनक सेवा वाहस ब धी िवषयमा लामो समय काय गरी अनभुव हािसल गरेका यि ह लाई समटेी बु समूह िनमाण गन, गाउँपािलका े िभ वा बािहर तथा दशे िभ

वा बािहर रहकेा पनीगाउँपािलकाका शभुिच तकह लाई समटेी सद् भाव समूह िनमाण गन, िविभ न राि य तथा

अ तराि य थानीय तह एव ं िनकायसँग भात/ृभिगनी स ब ध थापना गरी सहयोग आदान- दान गन कायलाई

ो साहन ग रनेछ ।

उपल ध जनशि को मता िवकास गद उ कृ कमचारीह लाई काय स पादन मू यांकनको आधारमा परु कृत गन

णाली लागू ग रनेछ । मौजुदा जनशि लाई द तथा स म बनाउन तािलम िदने नीितलाई ाथिमकता िदइनेछ ।

World Bank, ADB, JICA, USAID, UKAID, DFID, WFP, UNICEF, Save the

children, OXFAM लगायत अ य िनकायह लाई सहकायका लािग अनरुोध ग रनछे ।

६. िव ीय यव थापन तथा सशुासन स ब धी े

१. राज स ब धी नीित

पनी गाउँ कायपािलकालाई एक समृ थानीय सरकारको पमा िवकास गनका लािग यसको आ त रक ोत

प रचालनका े ह लाई अित सु म पमा पिहचान गरी आ त रक आ दानीमा बढो री गनका लािग आव यक नीित

तय ग रनेछ र कुनैपिन सरकारको थािय वका साथै कुनै पिन रा यको िवकास तथा गितको मलू ोत राज तथा कर नै हने त यलाई मनन गद आ नो े ािधकार िभ पन करको दायरालाई फरािकलो बनाउँदै करमा कडाइ गन

नीित िलइनेछ ।

यवसाियक सरु ा तथा यवसायीह को सरु ाको याभिूत िदलाई लगानीमै ी वातावरण िनमाणका लािग यवसाय

कर बाट उठेको रकमको क तीमा १०% रकम यवसाय तथा यवसायीह को सुर ा स ब धी कायमा खच गन नीित

िलइनेछ । करदाताह म येबाट चालु आ.व. िभ सबैभ दा बढी कर ितन करदातालाई िवशषे काय मका साथ स मान

गन नीित िलइएको छ ।

मालपोत लगायतको कर शु क तोिकएको समयमा नितन सेवा ाहीह लाई अिनवाय कर ितन लगाई रिसद माण पेश

गरेपिछ मा गाउँपािलका तथा वडा कायालयह को सेवा सुिवधाह दान ग रनेछ । आिथक ऐनको अनुसचूी १ र २

बमोिजमका करह मा चाल ुआ.व. िभ ैभु ान गरेको ख डमा कुल कर ला ने रकमको १०% छुट िदइनछे ।

मिदराज य तथा सूितज य पदाथह को पसल बे ला बे लै राखी िब िवतरण गनपुनछ । छु ा छु ै कृितका

यवसायका लािग छु ा छु ै यवसाय दता ग र संचालन गनपुनछ ।

आिथक पले स म थानीय तह िनमाण ग रद ैलिगनेछ । आगामी ५ वषिभ गाउँपािलकाले आ नो चाल ुतफको

खच धा ने राज संकलन गन स ने नीित िलइनेछ ।

सेवा वाह स ब धी गुनासो यव थापन गन सरोकारवालाह सँगको छलफल काय मह लाई बढावा िदइनेछ ।

पदािधकारी तथा कमचारीह को मता िवकास गनका लािग तािलम अ ययन अवलोकन मणको यव था गन तथा

काय स पादनमा आधा रत स मान तथा द डको यव था गन नीित अंिगकार ग रनछे ।

गाउँपािलका े मा िनजी लगानी आकिषत गन लगानीमै ी वातावरणको िनमाण ग रनुका साथै लगानीकतालाई सबै

िकिसमको सरु ाको याभूित िदलाइनेछ । गाउँपािलकाको आ नै लगानीमा मा िनमाण गन नसिकने स भा य योजनाह मा सावजिनक-िनजी साझेदारी (Public Private Partnership) को नीित िलइनेछ ।

२. सशुासन स ब धी नीित

राि य तथा अ तराि य गै -सरकारी सघंसं थाह को बजेटबाट योजना तथा काय ममा डुि लकेसन हन निदन, झारो

टान िकिसमका कमका डी काय मलाई दु साहन गन तथा ितनका अनाव यक, अितरि जत एव ं चारमखुी

गितिविधलाई िनय ण गरी आव यकतामा आधा रत र औिच यता पिु हने े एव ं कायमा खच गन उपयु

िकिसमका संघसं थाको बजेट रकम गाउँपािलकाको सि चत कोषमा ज मा गरेर मा खच गन पाइन ेनीित िलइनछे र

आगामी आिथक वषदेिख कडाइका साथ यसको काया वयन ग रनेछ ।

सेवा वाहको गुण तर अिभविृ गरी नाग रकका येक सखु, दःुखमा स दो सहयोग गन गरी गाउँपािलका

संवेदनशील हनेछ र जनतालाई वा तिवक पमै सरकारको उपि थितको आभास िदलाउने नीितलाई कडाइका साथ

काया वयन ग रनेछ ।

जनिनवािचत पदािधकारी र कमचारीत बीचको सुमधरु स ब धलाई आपसी हातेमालो माफत् अझ गाढ बनाउँद ैसामिूहक य नबाट िवकासका अपेि त ितफल हािसल गनका लािग ‘ शासन र राजनीित : ित पध होइन

साथी’ को नीित िलइनेछ ।

दशेमा लामो समयदिेख य वा अ य पमा तथा य वा अ य पमा रहकेो कायकता खुसी पान राजनीितलाई

यस गाउँपािलकाबाट पणूतः हटाउँद ैजनता तथा भावी िपँढीलाई सखुी तथा खुसी बनाउने राजनीितको सू पात गनका लािग ‘कायकतामुखी होइन जनतामुखी राजनीित’ को नारा सिहत काय मह काया वयन ग रनेछ । गाउँपािलका

िभ का स पूण कायालयह मा पे क र बे जु शु य बनाउने गरी आव यक काययोजना तथा रणनीित बनाई लाग ू

ग रनेछ । योजना/आयोजना स चालन तथा कायालयका अ य काय स चालनमा िनयमानुसार पारदिशता कायम गरी अपेि त ल य ा गन र िवकासको गितलाई ती ता िदनका लािग ‘Zero Corruption : 100%

Development’ को नीित िलइनेछ ।

याद गु ेका औषिध, खा पदाथ एव ंपेय पदाथबाट मानव वा यमा हन े हािनलाई रो न िनयिमत पमा बजार

अनगुमनको यव था िमलाइनेछ ।

सावजिनक ख रदलाई ित पध , पारदश र र गुण तरीय बनाउँद ैलिगनेछ । आिथक शासन तथा ख रद शासनको

मता िवकास तथा िव तारको लािग आव यक तािलमको ब ध ग रनेछ । गाउँपािलकाको िव ीय यव थापन

मता र जवाफदेिहता बढाइनेछ । लखेा णालीलाई चु त दु त बनाउनका लािग सामािजक प र ण सावजािनक

प र ण सावजािनक सनुुवाई अनगुमन सुप रवे ण ज ता कृयाकलाप संचालन ग रनेछ ।

५. लि त समूह े

सामािजक समावेशीताको िस ा तलाई आ मसात गद लि त े मा वडा तथा गाउँपािलका तरीय लि त काय म

समावेश गन नीित िलइएको छ ।

१. मिहला स ब धी नीित

लङ्ैिगक समानता, मिहला सशि करण, लङ्ैिगक मलू वाहीकरण र मिहला सहभािगता विृ गन नीितलाई िवशेष

ो साहन ग रनेछ ।

मिहलाको सहभािगता स ब धमा िव मान ावधानह गाउँको योजनाह को उपभो ा सिमित गठन हदाँ पणूत: लाग ू

गद आइएकोमा यसलाई िनर तरता िदँदै मिहला मा को उपभो ा सिमितको गठन गन, मिहला सहकारी वा मिहला

समहूमाफत काय म संचालन गनतफ उ े रत ग रनेछ ।

लिगक समानता र सामािजक समावेशीकरण नीित अनु प िनणय कृया र आयोजना तथा काय मह को

काया वयनमा मिहलाको अथपणू सहभािगता सिुनि त गद लिगक िवभेदलाई कम ग रनेछ ।

मिहलाह लाई आ मिनभर बनाउन रोजगारमूलक, शीपमलूक तथा आयमूलक काय मह स चालनमा जोड िदइनछे ।

२. बालबािलका स ब धी नीित

बालमै ी थानीय शासन अवधारणालाई गाउँका स पूण वडाह मा मश: लाग ूगद लिगनेछ ।

बालबािलकाह को अिधकार सिुनि त गद बाल िवकास के , बाल उ ान आिदको भौितक पूवाधार िनमाणमा

सहकाय ग रनेछ । बालमै ी पवूाधार िवकासमा जोड िदइनेछ र गाउँपािलकालाई बालमै ी गाउँपािलकाको पमा

िवकास ग रनेछ ।

बालबािलकाको शारी रक, मानिसक एवं यि व िवकासका लािग व ना मक काय मह संचालन ग रनेछ ।

गाउँका सबै वडाह मा बाल िववाह मु गाउँको अवधारणालाई लागू गद लिगनेछ ।

३. आिदवासी-जनजाित, दिलत, मधेशी, मुि लम, िपछडा वग, ते ोिलंगी, अपांग, पीिडत, एकल मिहला,

जे नाग रक तथ अ य वग उ थान काय म स ब धी नीित

आिदवासी-जनजाित, दिलत, मधेशी, मिु लम, िपछडा वग, ते ोिलंगी, अपांग, पीिडत, एकल मिहला, जे

नाग रक, सीमा कृत, िवप न तथा अ य वगको उ थानका लािग उनीह को सवलीकरण गन र पर परागत सीप द ता र

िवशेषतामा आधा रत आयमलूक सीपमलूक काय मह संचालन गद ितनको आिथक सामािजक तरमा विृ ग रनेछ

। सामािजक समावेशीकरणको अवधारणा अनुसार सचेतीकरण, सीप मता िवकासको अवसर दान गरी िवकासको

मलू वाहमा याउने काय मह संचालन ग रनेछ ।

अपांग तथा पीिडतलाई राहत िवतरण गन नीित िलइनेछ । जे नाग रकलाई स मान गन तथा वा य परी ण

ग रने नीित िलइनेछ ।

वािषक आय- ययको िववरण :

आय अनुमान तफ :

िमित २०७४ साल जेठ १५ गते यव थािपका संसदमा सघंीय सरकारका अथम ीले पेश गरेको बजेटमा आ.व.

२०७४/०७५ मा यस गाउँपािलकाका लाग नेपाल सरकारले दान गन िव ीय समानीकरण अनदुानको िह सा बापत ् .

१६ करोड ११ लाख ६३ हजार ा हनेछ । सोही बजेट व यमा घोषणा भए अनसुार . ६ करोड ७ लाख ६५ हजार

सशत अनुदानको पमा ा हनेछ ।

गाउँपािलकाको ोत अनुमान तथा बजेट सीमा िनधारण सिमितल े . १० लाख आ त रक आ दानी हने अनमुान गरेको

छ ।

गाउँ कायपािलकाको कायालयको सि चत कोष खाता र वडा कायालयह को खातामा गत वषको ज मा अ. या.

रकम . ५१ लाख ४६ हजार २११ रहकेो छ ।

थानीय शासन सामदुाियक िवकास काय म माफत . १० लाख ६ हजार र बह े ीय पोषण काय मका लािग .

११ लाख ७५ हजार सशत अनदुानको पमा ा हनेछ ।

यसरी पनी गाउँपािलकाको कुल वािषक आय . २३ करोड ३ लाख ९ हजार २११ हने अनमुान ग रएको छ ।

यय अनुमान तफ :

यस गाउँपािलकालाई ा समानीकरण अनदुान म ये . १३ करोड १५ लाख ५३ हजार पूँजीगत तफ र . २ करोड

९६ लाख १० हजार चाल ूतफ खच हने अनमुान ग रएको छ ।

यसैगरी, सशत अनदुान बापत ् ा . ६ करोड ७ लाख ६५ हजार िनधा रत शीषक तथा उपशीषकह मा खच हनेछ ।

गतवषको अ. या. वापत् को रकम म ये . ५१ लाख ४६ हजार २११ पूँजीगत तफ खच हनेछ ।

आ त रक ोत तफको . १० लाख पूँजीगत शीषक अ तगत खच हने अनमुान ग रएको छ ।

ज मा पूँजीगत खच १३ करोड ७६ लाख ९९ हजार २११ अ तगत आिथक िवकास तफ . १ करोड ७९ लाख ८९७,

सामािजक िवकास तफ . २ करोड ७५ लाख ३९ हजार ८४२, पवूाधार िवकास तफ . ६ करोड ८८ लाख ४९ हजार

६०६, वातावरण तथा िवपद ् यव थापन तफ . ६८ लाख ८४ हजार ९६१, सं थागत िवकास तथा सेवा वाह तफ .

४२ लाख ३० हजार ९७६, िव ीय यव थापन र सुशासन तफ . २७ लाख ५३ हजार ९८४ र लि त काय म तफ

. ९६ लाख ३८ हजार ९४५ खच हने अनमुान ग रएको छ ।

थानीय शासन सामदुाियक िवकास काय म माफत . १० लाख ६ हजार र बह े ीय पोषण काय ममाफत ा .

११ लाख ७५ हजार सशत अनदुान िनधा रत शीषक तथा उपशीषकह मा खच हनेछ ।

अ यमा, गाउँपािलकाको नीित तथा काय म र बजेट जनसाधारणले अपे ा गरेको समयभ दा केही िढलो गरी ततु

भएको त यलाई हामील ेग भीर पले दयङ्गम गरेका छ र थानीय तह आफमा नवीन तथा ऐितहािसक संरचना

भएको त यलाई ि गत गरी आव यक काननुी तथा नीितगत ानको अभाव एव ंअ योलता ज ता कारणले गदा यो

काय िढलो हन गएको हो भ ने कुरा बिुझिदनहुनेछ र जनतालाई पिन यही ढंगले बुझाउन ुहनेछ भ ने अपे ा िलएको छु ।

जादँाजाँदै, नीित तथा काय म र बजेट काया वयन गन कायमा सबै प को साथ, सहयोग र सहभािगताको अपे ा

रा द ै पनी गाउँपािलकाको वािषक बजेटको लािग आव यक रकम उपल ध गराउने नेपाल सरकार, अ य पमा

सहयोग पु याउन े दात ृ रा तथा िनकायह , वािषक नीित तथा काय म बनाउन सहयोग गन गाउँ कायपािलकाको

स पणू प रवार, गाउँ सभा प रवार, िवषयगत शाखा तथा सिमितह , गाउँपािलकाका मखु शासक य अिधकृत,

गाउँपािलकाका स पूण कमचारीह , बिु जीबीह , िश कह , उ ोग वािण य संघ लगायत स पणू शभुिच तकह एवं

जनता ित हािदक ध यवाद ापन गन चाह छु ।

ध यवाद !