kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · web viewkrama-dépikä...

264
||çréù|| krama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama- nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta- vivaraëa-sahitä 1 (1) prathamaù paöalaù veëu-väda-vinoda-lälasaà divya-gandha-parilipta-vakñasam | vallavé-hådaya-vitta-häriëaà bhävaye kam api gopa-nandanam || viçiñöa-çiñöäcäränumita-çruti-bodhita-kartavyatäka- präripsita-pratibandhaka-durita-nivåtty-asädhäraëa-käraëam iñöa-devatä’nusmaraëa-pürvakaà maìgalam äçér-vyäjena kåtaà çiñya-çikñärtham ädau nibadhnäti kalättamäyety ädinä | kalätta-mäyä-lavakätta-mürtiù kala-kvaëad-veëu-ninäda-ramyaù | çrito hådi vyäkulayaàs trilokéà çriye’stu gopé-jana-vallabho vaù ||1|| gopé-jana-vallabho yuñmäkaà çriye sampade’stu bhüyäd iti yojanä | gopéjanasya gopäìganä-janasya vallabhaù svämé | tathä ca gopé-janasyaivävijïäta-vinaya-prakarasyäpi vallabhaù kià punaù sädhakasyäçeña-püjä-vidhäna-kovidasyeti bhävaù | yad vä gopé prakåtir jano mahad-ädir anayor vallabhaù preraka ity arthaù | kédåçaù kaläyäà jïäna-svarüpe svasmin ättäyäù präptäyä adhyastäyä mäyäyä lavakena leçena vikñepätma-svabhävena ättä 1 This text has been taken from Sudhakar Malaviya’s edition. Benares: Krishnadas Academy, 1989. Krishnadas Sanskrit Series, 119.

Upload: lekhuong

Post on 10-Apr-2018

415 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

Page 1: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

||çréù||

krama-dépikäçrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-

nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä1

(1)

prathamaù paöalaù - - - veëu väda vinoda lälasaà

- - - |divya gandha parilipta vakñasam- - - vallavé hådaya vitta häriëaà

- ||bhävaye kam api gopa nandanam

- - - - - -viçiñöa çiñöäcäränumita çruti bodhita kartavyatäka präripsita- - - - -pratibandhaka durita nivåtty asädhäraëa käraëam iñöa

’ - - -devatä nusmaraëa pürvakaà maìgalam äçér vyäjena kåtaà çiñya çikñärtham ädau nibadhnäti kalättamäyety |ädinä

- - -kalätta mäyä lavakätta mürtiù- - - - |kala kvaëad veëu ninäda ramyaù

çrito hådi vyäkulayaàs trilokéà’ - - ||1||çriye stu gopé jana vallabho vaù

- - ’ | gopé jana vallabho yuñmäkaà çriye sampade stu bhüyäd iti yojanä - | -gopéjanasya gopäìganä janasya vallabhaù svämé tathä ca gopé

- - janasyaivävijïäta vinaya prakarasyäpi vallabhaù kià punaù- - - | sädhakasyäçeña püjä vidhäna kovidasyeti bhävaù yad vä gopé

- |prakåtir jano mahad ädir anayor vallabhaù preraka ity arthaù

- kédåçaù kaläyäà jïäna svarüpe svasmin ättäyäù präptäyä adhyastäyä - mäyäyä lavakena leçena vikñepätma svabhävena ättä präptä mürtir

| - ’ yena sa tathoktaù etena tasya çaréra sambandhe pi na- - svarüpänusandhäna pracyutir ävaraëa çakter aprämäëyäd iti bhävaù |

1 This text has been taken from Sudhakar Malaviya’s edition. Benares: Krishnadas Academy, 1989. Krishnadas Sanskrit Series, 119.

Page 2: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

, - -atha vä kalä bandhane tathä ca bandhanätmaka saàsära - - - - -pravartanärthaà svékåta mäyä leçätmaka jala tattvätmanäìgékåta

| mürtir iti toyena jévän visasarja bhümyäm | iti

, - - - - -athavä saàmohana mantra rüpakaà käma béjaà sakala gopäla | manträëäà béjam udäharati kaleti kaç ca laç ca kalau täbhyäm attau

- - gåhétau sambaddhau mäyä lavakau caturtha svaränusvärau täbhyäm - ättä svékåtä béja rüpä mürtir yena saù tathoktaù kala ity aträkära

| uccäraëärthaù

| punaù kédåçaù kalam avyaktaà madhuraà yathä syät tathä kvaëan - -çabdäyamänaù veëur vaàçaù kala kvaëaàç cäsau veëuç ceti kala

- | - - |kvaëad veëuù tasya ninädena ramyaù sarva mukha prada ity arthaù

| - |punaù kédåçaù hådi çritaù håt paìkaje sthitaù hådi dhyeya ity arthaù - ’ - | yad vä sarva präëinäà hådaye ntaryämi rüpeëa sthita ity arthaù

| | kià kurvan trayäëäà lokänäà samähäras triloké trailokyaà - vyäkulayan kartavyeñu vicära çünyaà kurvan mäyayä mohayann ity

| –arthaù tad uktaà gétäyäà

- - ’ |éçvaraù sarva bhüteñu håd deçe rjuna tiñöhati - || bhrämayan sarva bhütäni yanträrüòhäni mäyayä |iti

atra - - laghu dépikä käraù - - - - kalätta mäyety ädinä gopé jana vallabha ity - ’ | - anena ca béja sahito tra daçäkñaraù sücitaù kala kvaëad ity ädinä

| - dhyänaà sücitaà trilokéà vyäkulayann ity anena ca vaçyädi prayogäù ||1||sücitäù ity äha

-- )0( --o o

- - --guru namaskära pürvakaà kartavyaà pratijänéte

- - -guru caraëa saroruha dvayotthän- - |mahita rajaù kaëakän praëamya mürdhnä

gaditam iha vivicya näradädyair- - ||2||yajana vidhià kathayämi çärìga päëeù

- - - iha granthe çärìga päëeù çré kåñëasya yajana vidhià- püjähomädikaraëa prakäraà vivicya vivecanaà kåtvä kathayämi

| , - -äsamäpter vartamänatvät tathä ca präcéna granthebhyaù sva

Page 3: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

| ? - - granthasyopädeyatä darçitä kédåçam närada gautama prabhåtibhir | | ? gaditam etena svokteù svätantryaà niräkåtam iti bhävaù kià kåtvä - - mürdhnä mastakena mahitäù püjitä ye rajaù kaëakä dhüli leçäs tän

- - - - praëamya kédåçän guru caraëa dvayam eva padma dvayaà tad utthän- | - - - | -tad udbhavän etena guru bhart bhatty atiçayaù sücitaù tathä guru

||2||dhyänaà çirasi kartavyam ity api sücitam

-- )0( --o o

- manträntarebhyo gopäla mantrasyätiçäyitaà vaktuà bhümikäà racayati—

- - - -kñiti sura nåpa viö turéyajänäà- - - |muni vanaväsi gåhastha varëinäà ca

- - japa huta yajaädibhir manünäà ||3||phalati hi kaçcana kasyacit kathaïcit

- - hi yataù manünäà gopäla mantra vyatiriktänäà madhye kaçcana - - mantroräçyädinä çodhitaù kñiti sura prabhåténäà varëänäà madhye

- - muni vanaväsi prabhåténäm äçramäëäà cakärät stréëäà madhye - - - kasyacit kathaàcij janasya bhägya vaçäj japa homädibhir ädi çabdena

| | tarpaëädeù parigrahaù phalati phalaà dadätéti yojanä hi’ | | çabdo trävadhäraëa iti kaçcit kñitisuro brähmaëaù nåpaù kñatriyaù

| | | | viö vaiçyaù turéyaù çüdraù munir yatiù vanaväsé vänaprasthaù - -gåhasthaù kåta dära parigrahaù | ||3||varëé brahmacäré

-- )0( --o o

- —adhunä gopäla mantrasya sarveñu siddhatvam äha

sarveñu varëeñu tathäçrameñu - |näréñu nänähvaya janmabheñu

dätä phalänäm abhiväïchitänäà - ||4||dräg eva gopälaka mantra eñaù

- -siddhädi gaëanänirapekña evaiña prathopasthito vakñyamäëa- - - -daçäkñara gopäla mantro na tu gopäla viñayako mantra

’ |gaëo tiprasaìgät

- - |svähä praëava saàyuktaà mantraà çüdre dadad dvijaù - ’ || çüdro niraya gämé syäd dvijaù çüdro bhijäyate

Page 4: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- | | ity ägama virodhät lakñaëäpatteç ca väïchitänäà sväbhimatänäà phalänäà dräg eva jhaöity eva dätä keñu sarveñu varëeñu

- brähmaëädiñu sarväçrameñu brahmacäri prabhåtiñu näréñu- - - - -nänähvaya janmabheñu nänä prakära nämasu tahtä nänä prakära

- ||4||janma nakñatreñu stasv apéty arthaù

-- )0( --o o

- - - evaà saty api guru caraëa çuçrüñä paropasthitäya mantro deya iti—vyanakti

- -nünam acyuta kaöäkña pätena |käraëaà bhavati bhaktir aïjasä

- - tac catuñöaya phaläptaye tato ||5||bhaktimän adhikåto harau gurau

- - - -yasmän nünaà niçcitam acyuta kaöäkña pätena çré kåñëa kåpävalokane bhaktir aïjasä tattvataù käraëaà tatas tasmät käraëät tac

- - - - -catuñöaya phaläptaye prasiddha dharmädi puruñärtha catuñöaya- - - - -rüpa phala präpty arthaà harau viñëau gurau mantra dätari ca bhakti- ’ | yukta puruño dékñädäv adhikåto dhikäré bhavatéty arthaù etena

- ||5||guru devatayor abhedena dhyänaà kartavyam iti sücitam

-- )0( --o o

- —adhunä püjä kramam äha

- - - -snäto nirmala çuddha süksma vasano dhautäìghri päëyänanaù - - - |sväcäntaù sapavitra mudrita karaù çvetordhva puëòrojjvalaù

- - - präcé dig vadano nibaddhya sudåòhaà padmäsanaà svastikaà - ||6||väsénaù sva gurün gaëädhipam atho vandeta baddhäïjaliù

- - - | snätaù sva gåhyokta vidhinä ägamokta vidhinäpéti kecit nirmale | viçade prakñälite sükñme vastre yasya sa tathoktaù dhauteti

- - - | - - prakñälita päëi päda vadanaù sväcäntaù småty ukta vidhinä | - - - - kåtäcamanaù sa pavitreti pavitra sahitaù mudrä yukta hastaù

- - - supavitreti päöhe atiçobhana pavitreëa mudritaù mudrä sambaddho | - - | tilakenojjvalaù präcé dig vadanaù pürväbhimukhaù

Page 5: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - -atra präg vadanasya kaëöhoktatvät präg vadanaà mukhyaà tad - asambhave tüdaìmukhatvaà rätrau tu sarva püjäsvedodaìmukhatvaà

| puräëe ca tathaiväbhidhänät anantaraà sudåòhaà yathä syät tathä | , padmäsanaà svastikaà vä kåtvä tatra padmäsanaà prasiddhaà

–svastikaà lakñaëaà tu

- |jänürvor antare samyak kåtvä päda tale ubhe- - ||åju käya samäsénaà svastikaà tat pracakñate

- | äséna upaviñöaù sva gurün gaëeçaà ca vandeta atho çabdaç’ - - cärthe nukta samuccayena tenägre durgäà påñöhe kñetra pälaà

vandeta tad uktaà gautaméye väme guruà dakñiëato gaëeçaà durgäà puraù kñetrapatià ca paçcät | |iti

, , prayogaç ca guà gurbhyo namaù gaà gaëapataye namaù duà durgäyai , | - namaù kñeà kñetrapäläya namaù baddhäïjaliù kåtäïjali puöaù sann

| - - ity arthaù atra çäradä tilakokta krameëaitad boddhavyaà dakñiëe- - - - -püjä dravya sthäpanaà väme jala kumbha sthäpanaà påñöhe kara

- - - - -prakñälana pätra sthäpanaà purato dépa cämarädy upakaraëa ||6||sthäpanam iti

-- )0( --o o

- —bhüta çuddheù pürvaà kåtyam äha

’ - tato stra mantreëa viçodhya päëé- - - - |tritäla dig bandha hutäça çälän

-vidhäya bhütätmakam etad aìgaà - ||7||viçodhayec chuddha matiù krameëa

- - - tatas tad anantaraà bhütätmakaà påthivyädi païca mahäbhütamayam - - etad aìgaà çaréraà çuddha matiù viçada matiù viçodhayed

| | devatätmakaà kuryäd ity arthaù nädevo devam arcayed iti vacanät - | ? - krameëa vakñyamäëa prakäreëa kià kåtvä astra mantreëaiva

- - , -asträya phaò ity anena tan manträìgästra mantreëaiva vä gandha - -puñpäbhyäà hastau saàçodhya kara nyäsaà kåtvästra

- | mantreëaivordhvordhvaà täla trayaà kuryät tad uktaà çäradäyäm—- - kara nyäsaà samäsädya kuryät täla trayaà tataù |iti

- - - -anantaram astra mantreëaiva choöikayä daça dig bandhanaà astra - - mantreëaiva vahni präkäraà jalenätmanaù pariveñöana rüpaà vidhäya

Page 6: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

| - - - - - kåtvä atra sampradäyaù håt padma karëikä sthaà dépa çikhä nibhaà - jévätmänaà haàsa iti mantreëa suñumëä vartmanä mastakopari

- - - - - -sahasra dala kamalävasthita paramätmani saàyojya påthavy ädi païca- - ||7||viàçati tattväni tatra vilénäni vibhävya bhüta çuddhià kuryät

-- )0( --o o

- —bhüta çuddhim äha

- - - iòä vaktre dhümraà satata gati béjaà salavakaà - - |smaret pürvaà mantro sakala bhuvanocchoñaëa karam

- -svakaà dehaà tena pratata vapuñäpürya sakalaà - ||8|| viçoñya vyämuïcet pavanam atha märgaëa khamaëeù

- - - - - - iòä vaktre väma näsä puöe salavakaà bindu sahitaà satata gati béjaà- | väyu béjaà yam iti rüpaà pürvaà prathamaà mantré sädhakaù smaret

? - | ? | kim bhütam dhümraà kåñëa varëaà punaù kimbhütam sakaleti- - - - - - païca bhüta maya deha çoñakaà tathä ca väma näsä puöena väyum

- - | äkarñan ñoòaç väraà väyu béjaà japed iti bhävaù anantaraà sakalaà - - sarvaà svakéyaà çaréraà tena béja mayena väyunä pratata vapuñä

- - - vistérëa çaréreëäpürya pürayitvä deha stha väyor bähyenaikyaà - - - vicintya viçoñaà nétvä catuù ñañöhi väraà väyu béjaà kumbhakena

- - japtvä khamaëeù süryasya märgeëa piìgalayä dakñiëa näsä puöena - - recanenaiva väyu béjaà dvätriàçad väraà japan väyuà vyämuïcet tyajed

||8||ity arthaù

-- )0( --o o

-tenaiva märgeëa viléna märutaà |béjaà vicintyäruëam äçuçukñaëe

äpürya dehaà paridahya vämato ||9||muïcet saméraà saha bhasmanä bahiù

- - - tenaiva kha maëeù süryasya märgeëa dakñiëa näsä puöena vilénaù sambaddho märuto väyur yatra tad äçuçukñaëer vahner béjaà ram iti

- - - -aruëam aruëa varëaà vicintya väyunäpürya tad béjasya ñoòaça vära - japena pürakaà kåtvänantaraà kumbhakena caturguëaà raà béjaà

- - japan dehaà paridahya tad ürdhvaà ram iti dvätriàçad väraà japan - - - vämata iòä märgeëa väma näsä puöena bhasmanä saha bahiù

||9||saméraà väyuà muïced ity arthaù

Page 7: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

-- )0( --o o

—utpattià darçayati

- - öa param atéva çuddham amåtäàçu pathena vidhuà - - |nayatu laläöa candram amutaù sakalärëa mayém

- - la para japän nipätya racayec ca tayä sakalaà - - ||10||vapur amåtaugha våñöim atha vaktra karäìgam idam

- - öasya parañ öa paraù öha käras tam atéva çuddhaà çvetaà vidhuà- - - - - - -candra béja rüpam amåtäàçu pathena väma näsä puöena ñoòaça vära - - - - japena laläöa candraà brahma randhra stha candraà nayatu präpayatu

| , - - -nanu sarva çarérasya dagdhatvät katham amåtäàçu pathena candra- , | | béja nayanam iti cen na pürvoktasya bhävanätmakatvät

- - - -athänantaram amutaù amåtäàçor laläöa candräd brahma randhra stha - - - - -çaçaìkät sakalärëa mayém mätåkä mayém amåta samüha våñöià la

- - - -paro va käraù varuëa béjam iti yävat taj japena kumbhakena catuù- - - ñañöhi vära japena nipätya utpädya tathä mätåkä mayyä våñöyä idaà | ? - sakalaà çaréraà racayed äracayet kédåçam vapur vaktra karäìgaà - -vaktraà ca karaç ca aìgam avayava rüpaà yatra tat tathä vaktra

| karäòhyam iti päöhe vakträòhyaà karäòhyaà cety arthaù anantaraà- - - - dakñiëa näsä puöena väyuà recayet lam iti påthvé béjaà péta varëaà

- | - ’ dvätriàçad väraà japan tat çaréraà sudåñöaà cintayet tad anu so ham - - ity ätma mantreëa brahma randhräj jévaà hådayämbhojam änayed iti

||10||sampradäyaù

-- )0( --o o

- —adhunä mätåkä nyäsaà darçayati

- - - - - - -çiro vadana våtta dåk çravaëa ghoëa gaëòoñöhaka - |dvayeñu sa çiromukheñu ca iti kramäd vinyaset

- - - halaç ca kara päda sandhiñu tad agrakeñv ädarät- - - - - ||11||sa pärçva yuga påñöha näbhy udarakeñu yädyän atha

- - - - - -hådaya kakña kakut kara müla doù- - |pada yugodara vakträgatän budhaù

- hådaya pürvam anena pathänvahaà - - ||12||nyasatu çuddha kalevara siddhaye

Page 8: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - atra çiraù çabdo laläöasyopalakñakaù laläöa mukham ävåteti - | -çäradädarçanät ekaträkñara dvayasyäpi nyäsäpätäc ca vadana

- - - - - våttaà mukha maëòalaà dåk çravaëa ghoëa gaëòoñöha dantänäà | - | dvayam iti samäsaù dvayam iti dåg ädäv api sarvatra sambadhyate

, - - - ghoëä näsikä dad dvaye danta paìkti dvaye ity ukteñu sthäneñu acaù- - ñoòaça svarän krameëaikäkñara krameëa vinyaset tathä halaç ca

- -kädéni vyaïjanäni ca tatra kädéni viàçaty akñaräëi ädarät ädara - - - | -pürvakaà kara päda sandhiñu tad agrakeñu ca vinyaset anantaraà ya

- - - - - kärädéni païcäkñaräëi sa pärçva yuga påñöha näbhy udarakeñu- - - | pärçva yugena saha vartate yat påñöha näbhy udaraà tatra vinyaset

- -tathänantaram anena vakñyamäëa märgeëa yädyän varëän hådayädi- - - - -sthäna gatän aträpi kara pad yugayor udara vaktrayoç ca hådaya | - -pürvaà yathä syät tathä anvahaà pratidinaà nyasatu kara pad

- -yugädénäà pürvaiù padaiù samastänäm api hådaya pürvam iti kriyä -viçeñaëena saha sambandhaù säpekñatväd aträsamäsa iti tu tulya

- - | - - -pradhäna säpekña viñayaà drañöavyam kim arthaà çuddha kalevara - - ||11-12||siddhaye çuddha çaréra sampädanärtham ity arthaù

-- )0( --o o

-ity äracayya vapur arëa çatärdhakena- - - - |särdha kñapeça sa visargaka sobhayais taiù

- - -vinyasya keçava puraùsara mürta yuktaiù- - ||13||kértyädi çakti sahitair nyasatu krameëa

atha kathayämy arëänäà mürtéù - - |çaktéù samasta bhuvana mayéù

- -keçava kérté näräyaëa känté ||14||mädhavas tathä tuñöiù

- - - ity ukta prakäreëa vapuù çaréram arëa çatärdhena païcäçad varëaiù - -äracayya racayitvä anantaraà tair eva païcäçad varëaiù särdha

- - - | - kñapeça sa visargaka sobhayaiù ardha kñapeçena saha vartanta iti- - - | -särdha kñapeçäù ardha candra sahitäù taiù sänusvärair ity arthaù sa

- - - visargakaiù visarga sahitaiù sobhayair anusvära visarga sahitaiù - vinyasya tathädau çaréra sampädanärthaà çuddher mätåkäkñarair - - vinyasya tad anantaraà teñv eva laläöädiñu mätåkä sthäneñu aà nama

, ity ädén kñaà nama ity antän tathä aù nama ity ädén kñaù nama ity | - antän varëän vinyased ity arthaù evaà caturvidho mätåkä nyäsa | uktaù

Page 9: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

, - - - nanu katham arëa çatärdhakenety ukta varëänäm eka païcäçattväd ity - - - | - - -ucyate kña käreëäkñara dvayasyaiké karaëät la tvena la kära

| - - -dvayasyaikékaraëäd vä loka prasiddher vä prakaraëenaika païcäçat ’ - - - -saìkhyäyäs tätparye dhigate païcäçad varëa eva ka païcäçat saìkhyä

- - - - -para iti prapaïca sära vivaraëe çré premänanda bhaööäcärya | - - çiromaëayaù vastutas tu arëa çatärdhaà ca ka cärëa çatärdhakaà

- | - -tenäkñaräëäm eka païcäçattvm äyätam asama vibhäge vä ardha | - — | çabdaù keçava nyäsam äha vinyasya keçaveti keçavaù puraùsaraù

- - prathamo yäsäà mürténäà täù tathä ca keçavädi mürti sahitaiù- - - -kértyädi çakti yuktaiç ca mätåkäkñarair laläöädiñükta sthäneñu yathä

||13-14||kramaà nyäsaù käryaù

-- )0( --o o

- - |govindaù puñöi yuto viñëu dhåté südanaç ca madhvädyaù - - ||15||çäntis trivikramaç ca kriyä yuto vämano dayä yuktaù

||15||südanaç ca madhvädyaù madhusüdanaù ity arthaù

-- )0( --o o

- - |çrédhara yutä ca medhä håñéka näthaç ca harñayä yuktaà- - - ||16||ambuja näbha çraddhe dämodara saàyutä tathä lajjä

- | ||håñéka nätho håñékeça ity arthaù ambujanäbhaù padmanäbhaù16||

-- )0( --o o

- - |lakñméù sa väsudevä saìkarñaëakaù sarasvaté yuktaù - ’ prädyo dyumnaù préti sameto niruddhako ratir imäù

||17||svaropetäù

||17||prädyo dyumnaù pradyumnaù

-- )0( --o o

|cakrijaye gadidurge çärìgé prabhayänvitas tathä khaògé - - ||18||satyä çaìkhé caëòä haliväëyau musaliyug baläsinkiä

’ |çülé vijyä päçé virajä viçänvito mbuçér bhüyaù

Page 10: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - -vimadä muknda yuktä nandaja sunandaje småtiç ca nandi yutä ||19||

- - - nara åddhé naraka jitäsamåddhir atha çuddhi yug ghariù |kåñëaù

- - - - buddhi yutaù satya yuta bhaktir mati yuktaù syät tataù çauriù ||20||

- - |kñamayä çüro ramayä janärdano meca bhü dharaù kledé- - - ||21||viçvädya mürti yuktä klinnä vaikuëöha yuk tathâ vasudä

| - - | -kledé kledinéty arthaù chando bhaìga bhayät tathoktaù viçvädi - ||18-21||mürtir iti viçva mürtir ity arthaù

-- )0( --o o

|puruñottamaç ca vasudhä balinä ca varä balänujopetä - ||bhüyaù paräyaëäkhyä bälaù sükñmä våñaghna sandhye ca

22|| ’ |savåñä prajïä prabhä varäho niçä ca vimalo moghä

- - ||narasiàha vidyute ca praëigaditä mürtayo haläà çakti yutäù23||

||22-23||amogheti cchedaù

-- )0( --o o

- - - - - - —pürvokta keçavädi mürti kértyädi çakti nyäsa prakäraà darçayati

- varëanuktvä särdha candrän purastän ’ |mürtéù çaktér ìe vasänä natià ca

-uktvä nyasyet yädibhi sapta dhätün ’ ||24||präëaà jévaà krodham apy ätmane ntän

- - purastät prathamaà varëän a kärädi kñakäraäntän uktvä kathambhütän - - varëän särdha candrän sa bindün anantaraà mürtéù keçavädyäù ’ çaktéù kértyädyäù ìe vasänäù ity ubhayena sambadhyate tan na- hådaya grähi prayäsatteù läghaväc ca aà keçaväya kértyai nama iti - -prayoge keçaväyety atra namaù padasya yogäbhäväc caturthy

| anupapattiù na hi viñëave süryäya nama iti bhavati bhavati ca viñëave ( ) namaù süryäya nama iti tathä ca keçaväya namaù kértyai nama iti

- - |prayogäpattiù ubhayatra vä ca käro deyaù samuccaya khyäpanärthaù -sa çriye cämåtäya cetivat tathä mätåkäkñaräëäm api ubhaya

Page 11: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- | - sambandhärthaà dviù prayogäpattiù aà keçava kértibhyäà nama iti - - prayoge tu naite doñäù patanti tatra dvandva samäsa vaçät

- - sahitävasthitayor evopasthitau caturthy arthänvaya sambhavät- varnänvaya sambhaväc ca agnéñomayor iva sahitävasthitayor | - - ? devatätvam kathaà tarhi yädiñu tvag ädi prayogaù käryam ity

- - , -ucyate yaà tvag ätmane puruñottama vasudhäbhyäm namaù raà asåg - | -ätmane bali paräbhyäà nama ity evaà rüpa iti mantram uktävali

| - - -käreëa tathaiväbhidhänät ätmane ity asya sub anta pratirüpaka - - -nipätatvenädoñäd iti tu prapaïca sära vivaraëe paramänanda | - bhaööäcäryäbhyäù tathä ca aà keçava kértibhyäà nama iti prayogaù

- - - - - - -mantram uktävalé kära laghu dépikä kära tripäöhi rudropädhyäya- - - | vidyädharäcärya paramänanda bhaööäcärya saàmataù aà keçaväya

- | kértyai nama iti prayogaù padmapädäcärya prabhåténäà saàmata iti - - | -jïätvä yathä guru sampradäyaà vyavahartavyam iti atraiva nyäsa

— - viçeñam äha yädibhir iti ya kärädyair daçabhir akñaraiù saha sapta - - - ’ - - ’ dhätün tvag asåì mäàsa medo sthi majja çukräkhyän ätmane ntän ätmane iti çabdaù ante yeñäà te tathä präëaà jévaà krodhaà ca’ - | ätmane ntaà hådayädiñu yathä sthäneñu vinyasyed ity arthaù präëaà

||24||çaktim ity api päöhäntaram

-- )0( --o o

- — |keçavädi nyäse dhyänam äha udyad iti

- - - -udyat pradyotana çata rucià tapta hemävadätaà- - - |pärçva dvandve jaladhi sutayä viçva dhätryä ca juñöam

- - -nänä ratnollasita vividhäkalpam äpéta vastraà - - - - ||25||viñëuà vande dara kamala kaumodaké cakra päëim

| ? ahaà viñëuà vande kédåçaà udyann udayaà gacchan pradyotanaù - - süryas tasya yac chataà tasyeva ruci déptir yasya taà punaù tapteti

- - - | -vahni madhya nikñipta käïcanavad gauraà punaù kédåçaà pärçva - - - - dvandve iti dakñiëa väma pärçva dvaye jaladhi sutayä lakñmyä tathä

- | ? -viçva dhätryä påthivyä juñöaà sevitam punaù kimbhütaà nänä- - | vidha ratnena çobhito nänä bahu prakära äkalpo bhüñaëaà yasya ? | punaù kédåçaà äpéteti äsamyak prakäreëa péte vastre yasya taà ? punaù kédåçaà daraù çaìkhaù padmaà kamalaà kaumodaké gadä

| -cakram etäni päëau yasya tam atra ürdhvädhaù krameëa väma bhäge - - - ||25||çaìkha padme dakñiëa bhäge gadä cakre iti bodhyam

-- )0( --o o

Page 12: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- — |dhyäna nyäsayoù phalam äha dhyätvaivam iti

- dhyätvaivaà parama pumäàsam akñarair yo - |vinyasyoddinam anu keçavädi yuktaiù

- - - - -medhäyuù småti dhåti kérit känti lakñmé ||26||saubhägyaiç ciram upabåàhito bhavet saù

- - ’ evam ukta prakäraà parama pumäàsaà viñëuà dhyätvä yo nudinaà - | pratyahaà keçavädi sahitair mätåkäkäair vinyasyet sa puruñaù

- medhädibhiç ciraà bahu kälam upabåàhita upacito bhavati medhä dhäraëävaté buddhiù äyur jévanaà småtiù smaraëaà dhåtir dhairyaà

- - kértir utkåñöa karma kathä käntiù saundaryaà lakñmér aiçvaryaà - ||26||saubhägyaà sarva priyatvam

-- )0( --o o

- — | nyäsa viçeñam äha amum iti

- -amum eva ramä puraù saraà |prabhajed yo manujo vidhià budhaù

samupetya ramäà prathéyaséà ||27||punar ante haritäà vrajaty asau

- - yaù paëòito manuñyaù amum eva vidhià keçavädi nyäsa prakäraà- - ramä puraùsaraà çré béjam ädau dattvä prabhajet karoti asau pumän

iha loke prathéyaséà mahatéà ramäà lakñméà samupetya präpya punar ||27||ante avasäne haritäà viñëutvaà vrajati präpnotéty arthaù

-- )0( --o o

- — |tattva nyäsaà darçayati ity acyutéty ädi

- - -ity acyuté kåta tanur vidadhéta tattva - - - - |nyäsaà ma pürvaka paräkñara naty upetam

- bhüyaù paräya ca tad ähvayam ätmane ca- - ||28||naty antam uddharatu tattva manün krameëa

- - - - iti pürvokta prakäreëa acyutékåta tanuù sampädita viñëu çaréraù-tattva

Page 13: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- | —nyäsaà vakñyamäëa prakäraà vidadhéta kuryät prakäraà darçayati - | - | -maù pürvo yasya sa ma pürvaù kaù paro yasya sa ka paraù naty

- - | - - -upetaà namaù çabda sahitam tathä ca ma kärädi vyutkrameëa ka- - - kära paryantam ekaikäkñaraà namaù pada sahitaà kåtvä

’ - - bhüyo nantaraà paräyeti padaà dattvä anantaraà tad ähvayaà teñäà tattvänäm ädvayaà vakñyamäëaà näma dattvä anantaraà ätmane iti

- - padaà dattvä anantaraà naty antam namaù padam ante dattvä - - ||28||krameëa tattva manün tattva manträn uddharatu

-- )0( --o o

—adhunä tattvänäà nämäni nyäsaà sthänaà ca darçayati

- sakala vapuñi béjaà präëam äyojya madhye |nyasatu matim ahaìkäraà manaç ceti mantré

- - -kamukha hådaya guhyäìghriñv atho çabda pürvaà- - - ||29||guëa gaëam atha kartädi sthitaà çrotra pürvam

- - sakala vapuñi sarväìga vyäpake jévaà präëaà ca mantre äyojya tena nyasyatu tathä ca maà namaù paräya jévätmane namaù bhaà namaù

- paräya präëätmane namaù iti dvayaà sarva çarére vinyasyed ity arthaù| - - iti tattva padaà dattvä maà namaù paräya jéva tattvätmane namaù iti

- - -kecit tat prayogän kurvanti tan na pramäëäbhävät mürti païjara’ - - | - nyäse pi mürti pada prayogäpatteù atra makarädénäà bindu sähityaà

| sampradäyävagataà boddhavyam madhye hådaye matim ahaìkäraà manaç ca mantra äyojya tena mantré nyasyatu tathä baà namaù paräya mana ätmane namaù phaà namaù paräya ahaìkärätmane namaù paà namaù paräya mana ätmane namaù iti trayaà hådi

| ’ - - vinyasyed ity arthaù atho nantaraà kamukha hådaya guhyäìghriñu - - - - -païcasu sthäneñu çabda pürvaà guëa samudäyaà çabda sparça rüpa

- rasa gandhätmakaà mantre äyojya tena nyasyatu tathä ca naà namaù , paräya rüpätmane namaù iti hådaye thaà namaù paräya rasätmane , namaù iti guhye taà namaù paräya gandhätmane namaù pädayor

| - - - -vinyasyed ity arthaù athänantaraà çrotra tvag dåk jihvä - - - - - ghräëätmakaà karëädi sthitaà karëa tvag dåk jihvä ghräëeñu sthitaà

yathä syät tathä nyasyatu tathä ca ëaà namaù paräya çroträtmane - , namaù iti çrotrayoù òhaà namaù paräya tvag ätmane namaù iti tvaci

- | òaà namaù paräya dåg ätmane namaù iti netrayoù öhaà namaù | paräya jihvätmane namaù iti jihväyäà öaà namaù paräya

||21||ghräëätmane namaù iti ghräëayor iti vinyasyet

Page 14: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

-- )0( --o o

- |väg ädéti

- - - - väg ädéndriya vargam ätma nilayeñv äkäça pürvaà gaëaà - |mürdhyäsye hådaye çire caraëayor håt puëòarékaà hådi

- - - - - -bimbäni dviñaò añöa yug daça kalä vyäptäni süryoòu räò - vahnénäà ca yatas tu bhüta vasum uñyanty äkñarair mantravit

||30||

- - - - - -väg ädéndriya vargaà väk päëi päda päyüpasthätmakaà karmendriya - - - -païcakaà mantre äyojya ätma nilayeñu mukha päëi päda päyüpastheñu | - | nyasyatu tathä ca aà namaù paräya väg ätmane namaù iti mukhe

- | jhaà namaù paräya päëy ätmane namaù iti päëyoù jaà namaù paräya | - pädätmane namaù iti pädayoù chaà namaù paräya päyv ätmane

| namaù iti päyau caà namaù paräya upasthätmane namaù ity upasthe | - - - - -vinyasyed ity arthaù äkäça pürvaà gaëam äkäça väyv agni jala

- påthivy ätmakaà mantre äyojya mürdhany äsye hådaye çive liìge | caraëayor nyasyatu tathä ca ìaà namaù paräya äkäçätmane namaù iti

| - | çirasi dhaà namaù paräya väyv ätmane namaù iti mukhe gaà namaù - | paräyägny ätmane namaù iti hådaye khaà namaù paräya jalätmane

| - namaù iti liìge kaà namaù paräya påthivy ätmane namaù iti pädayor | - | -nyasyed ity arthaù håt puëòarékam ity äder ayam arthaù håt

- - puëòarékaà tathä süryoòòaräd vahnénäà bimbäni sürya candrägnénäà - - - - - - -maëòaläni tréëi dviñaò añöa yug daça kalä vyäptäni dvädaça ñoòaça

- - - - - - -daça kalä yuktäni yatas tu bhüta vasu muny akñy akñaraiù yato ya - - - - ’ käräd yo bhüta varëaù païcama varëaù ça käraù vasu varëo ñtamärëo

- - - - - ha käraù muni varëaù saptamaù sa käraù akñi varëo dvitya varëo | | — rephaù etaiç ca sahitäni mantre äyojya hådi nyasyatu tathä ca çaà | namaù paräya håt puëòarékätmane namaù haà namaù paräya

- - - - | dvädaça kalä vyäpta sürya maëòalätmane namaù saà namaù paräya- - - - | ñoòaça kalä vyäpta candra maëòalätmane namaù raà namaù paräya

- - - - daça kalä vyäpta vahni maëòalätmane namaù iti catuñöayaà hådaye ||30||nyasyatu

-- )0( --o o

- - - -atha parameñöhi pumäàsau viçva nivåtté sarva hatyupaniñadaà

- - - ||31||nyased äkäçädi sthäna sthänañoya balavärthiù salävaù

Page 15: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - athänantaraà parameñöhi pumäàsau viçva nivåtté sarva ity upaniñado - - rahasyän ñopara balärëair iti ña käraù rephasya upa samépaà tena

- - - - - - - repha samépa vartinau ya kära la kärau lakñyete va käro la käraç ca - - etaiù salavakair bindu sahitaiù sahitän äkäçädi sthäne nyasyed äkäçädi- ||31||nyäsa sthäneñu mürdhnyäsye hådaye liìge caraëayor nyasyet

-- )0( --o o

— |atraiva viçeñam äha väsudeva iti

väsudevaù saìkarñaëaù pradyumnäç cäniruddhakaù ||32||näräyaëaç ca kramaçah parameñöhyädibhir yutaù

- kramaçaù krameëa parameñöy ädibhiù sahitä väsudevädayo nyasnéyä tathä ca ñaà namaù paräya väsudeväya parameñöhyätmane namaù iti | ,çirasi yaà namaù paräya saìkarñaëäya puruñätmane namaù iti mukhe

| laà namaù paräya pradyumnäya viçvätmane nama iti hådaye vaà , namaù paräya aniruddhäya nivåttyätmane nama iti liìge laà nama iti | - | hådaye vaà namaù paräya aniruddhäya nivåty ätmane nama iti liìge

| laà namaù paräya näräyaëäya sarvätmane nama iti caraëayoù | vinyasyed ity arthaù kecit tu parameñöhyäder anantaraà

||32||väsudevädeù prayogaà kurvanti

-- )0( --o o

- -tataù kopa tattvaà kñarau vindu yuktaà - - |nåsiàhaà nyaset sarva gätreñu taj jïaù

krameëeti tattvätmako nyäsa uktaù - - - ||33||sväsän nikåd viçva mürty ädiñu syät

- - - -tatas tad anantaraà krameëa gurüpadeça krameëa taj jïaù nåsiàha- - - - - - -béja jïaù kñarau kña kära repha au kära iti milita svarüpaà bindu

- - yuktaà tathä kopa tattvaà nåsiàhaà ca mantre äyojya sarva gätreñu | — nyasyet tathä ca kñrauà namaù paräya nåsiàhäya kopätmane

- | - namaù iti sarva gätreñu nyasyed ity arthaù tattva nyäsam - | upasaàharati ity ukta prakäreëa tattvätmako nyäsaù kathito bhavati

? - - - - - - kédåçaù viçva mürty ädiñu sva sännidhya kåt kåñëa sännidhya kåt - -bimbädiñv iti kecid bimbaà pratimä mürtiù çaréram ädi padena maëi

- manträdi sakalasya parigrahaù eteñu hareù sännidhyaà karotéty arthaù | ||33||kvacin martyädiñv iti päöhaù

Page 16: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

-- )0( --o o

- - — |etan nyäsa prayojanam äha iti kåta iti

’ iti kåto dhikåto bhavati dhruvaà- - - |sakala vaiñëava mantra japädiñu

- - pavana saàyavalatattva manunä caret ||34||tattvam iha japtum asau manucchati

- -tattva nyäse kåte dhruvaà niçcitam adhikåto bhavati na kevalaà gopäla- - - - -viñaya mantra kathanäd atraiva api tu sakala vaiñëava mantra

| - — -japädiñv apéty arthaù adhunä präëäyäma prakäram äha pavana | - saàyamanam iti asau sädhakaù yaà manum iha vyavahära bhümau

- japtum icchati amunä mantreëa pavana saàyamanaà präëäyämaà ||34||caratu kuryäd ity arthaù

-- )0( --o o

— |atraiva prakäräntaram äha athaveti

- -athaväkhileñu hari mantra- - |japa vidhiñu müla mantrataù

saàyamanam amaladhér maruto - ||35||vidhinäbhyasaàç caratu tattva saìkhyayä

- - | - | müla mantrato müla mantreëa vakñyamäëa daçäkñareëeti kecit - - - - -vastutas tu saptäkñara gopé jana vallabha mantreëa tasyaiva müla

- -mantratvenäbhidhänät tad vacanasya prayojanäntaräbhävät tattva- - ||35||saìkhyayäñöäviàçati väraà caturviàçati väram iti kecit

-- )0( --o o

’ purato japasya parato pi - |vihitam atha tat trayaà budhaiù

ñoòaça ya iha samäcared dineçaù ’ ||36||paripüyate sa khalu mäsato à haàsaù

- - , purato japädau paçcäc ca tat trayaà budhair vihitaà präëäyäma trayaà- | - ’ recakädi trayam iti kecit etena japäìgatväc ca taträdy ante yaà ||36||darçitaù

Page 17: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

sanätanaù: japasya purata ädau parataù ante ca iti präëäyämeñu | - | kälaù tat trayaà präëäyäma trayam iti saìkhyä yo jano dinaçaù

- , pratyahaà ñoòaça präëäyämän äcaret sa mäsataù mäsenaikena | aàhasaù päpät paripüyate çuddho bhavatéti sämänyataù phalam

|| ( - - 5.132)paraà ca sarvaà purvaà likhitam eva hari bhakti viläsa

-- )0( --o o

— |atraiva prakäräntaram äha athaveti

- -ayaväìga janma mamunänususaàyamaà |sakaleñu kåñëamanujäpakarmasu

- - - sahiaika sapta kåti väram abhyaset - - ||37||tanuyät samasta duritäpa häriëä

- - -kåtéti kåti cchandaso viàçaty akñaratvät sahitam ekaà yatra tädåça- - | - sapta kåti väram athavä sahitäni militäni eka sapta kåtayaù

- | -ubhayaträñöäviàçati väram ity arthah sarveñu kåñëa - - - manujäpakarmasu aìga janma manunä käma béjena präëäyämam

| abhyasaàs tanuyät prathamam ekaà tataù sapta tato viàçati’ - ’ - | tato bhyäsa päöave ñöäviàçati väram ity arthaù kaçcit tu prathamaà

’ - - sapta tato viàçatis tata ekaà tato ñöäviàçati väram abhyäsa krameëeti ||37||tätparyam äha tatra pramäëaà sa eva prañöavyaù

-- )0( --o o

- - - — |mantra viçeña präëäyäma prakäram äha añöäviàçatéti

- - añöäviàçati saìkhyam iñöa phaladaà mantraà daçärëaà japan - |näyacchet pavanaà susaàyata matis tv añöau daçärëena cet

abhyasyann aviväram anyam anubhir varëänurüpaà japan - - ||38||kuryäd recaka pürvakam anipaëaù präëa prayogaà naraù

- - - susaàçita matir vimala buddhiù añöäviàçati saàkhyaà daçärëaà- daçäkñara mantraà japan präyacchet präëäyämaà kuryät kédåçaà - - -daçärëam iñöa phaladaà sväbhimata phaladaà tatra daçäkñara - | - - mantrasya vära catuñöayaà japena recakam añöa vära japena

- - - |pürakaà ñoòaça vära japena kumbhakaà kuryäd iti guru sampradäyaù | añöädaçärëe cet präëäyämaù kriyata iti çeñaù tadä raviväraà

- - | dvädaça väram abhyasyan präëäyämaà kuryäd iti guru sampradäyaù- - | anya manubhir anya mantraiç cet präëäyämaù kriyate tadä

Page 18: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- | varëänurüpaà mantra varëänäà täratamyena japaà kurvan kuryät atra - -svalpäkñarair mantrair bahu väram analpäkñarair mantraiù svalpa

| ? - -väraà japed ity arthaù kédåçaù sädhakaù recaka püraka- - | kumbhakäkhya karma kuçala ity arthaù recakasya tyägasya

- | pürvakarmaëé püraka kumbhake tatra nipuëä iti rudradharaù tac - ’ cintyam evam api recake naipuëyäläbhät prapaïca säränusäriëo sya

- ||38||granthasya çäradä granthänuyäyitväc ca

-- )0( --o o

- — |adhunä präëäyäma prakäraà darçayati recayen märutam iti

recayen märutaà dakñayä dakñiëaù - |pürayed vämayä madhya näòyä punaù

- dhärayed éritaà recakädi trayaà syät- - ||39||kalädanta vidyäkhya mäträcyukam

- dakñiëo vicakñaëaù puruñaù dakñayä dakñiëa näòyä märutaà väyuà - - recayet tyajet tathä vämayä väma näòyä tyakta väyuà pürayed

-madhyayä suñumëayä näòyä märutaà väyuà dhärayed ity ukta - - - - prakäreëa recakädi trayaà recaka püraka kumbhakäkhya tritayam

— | éritaà kathitaà recakädiñv avadhi kälam äha kaläd anteti kaläù, , - - -ñoòaça dantä dvätriàçad vidyäù catuùñañöhi rüpä etat saìkhyäka

| - -mäträtmakam ity arthaù atra bhairava tripäöhino yatra mantra | - -gaëanayä präëäyämaù tatra kumbhaka käla evoktaù çväsäbhyäsa

- - -krameëa präëäyäma saìkhyayä mantra japaù käryo nirgama - | - präëäyäme tu recakädi gaëanä käryety ähuù mätra çabdena ca

- - - -vämäìguñöhe kaniñöhädy aìgulénäà pratyekaà parva traya sparça - - - kälaù kathyate väma hastena väma jänu maëòalasya prädakñiëyena

- | sparça kälaç ca yad atra rudropädhyäyair uktaà yadyapy atra recakaà - prathamam uktaà tad anantaraà pürakaà tathäpi prathamaà pürakam

- | anantaraà kumbhakaà jïeyaà yato gåhéta ghåtasya tyägo bhavati yat - - punar vyatyäsena kathanaà tad gopanäya evaà kalä dantetyädy api

| vyatyäsena boddhavyam iòyotkarñayed väyum ity ädi çäradä- | - - - darçanät evaà ca gåhéta catur guëena dhäraëaà tad ardhena tyäga

, - ity api darçitaà bhavatéti tan na prapaïca säränusäriëo granthasyäsya - çäradänuyäyitvät prapaïca säre recakäditvasyaivoktatvät

- - | pürakäditvasyäñöäìgayogäntarbhüta präëäyäma viñayatvät yad - -uktaà gåhétasya tyägo bhavati tatrocyate sväbhävika väyu

- | dhäraëasyäträpi sattväd anyathä çaréra pätäpatteù yad uktaà | -vyatyäsena gopanärthaà kathanam iti tad ayuktam mantra

Page 19: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - | bhinnasyänuñöhäna bhägasya åju märgeëaiva vaktuà yuktatvät yad - - uktaà gåhéta caturguëenaiva dhäraëaà tad ardhena tyäga iti tad apy

| - - ’ ayuktaà pramäëäbhävät dakñiëämürti saàhitäyäm aìgulé niyamo pi , —präëäyäme kathito yathä

- |kaniñöhänämikäìguñöhair yan näsäpuöa dhäraëam - || präëäyämaù sa vijïeyas tarjané madhyame vinä ||39||iti

:sanätanaù - tad eva krama dépikoktyä saàvädayan tatraiva kiàcid — | - , viçeñaà ca darçayati recayed iti dakñayä dakñiëa näòyä dakñiëaù

| - | -vidvän janaù madhya näòyä suñumëayä dhärayet evaà recaka- | püraka kumbhakäkhyaà trayaà syät recakädiñu triñu

— | | krameëävadhikälam äha kaläù ñoòaça dantä dvätriàçat vidyäç - - - | —catuùñañöhis tat tat saìkhyaka mäträtmakam ity arthaù mäträ ca

- - - -vämäìguñöhena väma kaniñöhädy aìgulénäà pratyekaà parva traya- | - - - samparka kälaù väma hastena väma jänu maëòalasya prädakñiëyena

- | - ’ —sparça kälo vä taträpy aìguli niyamo py uktaù - - | kaniñöhänämikäìguñöhair yan näsä puöa dhäraëam

- ||präëäyämaù sa vijïeyas tarjané madhyame vinä |iti

| tatra teñu präëäyämeñu purvaà recakädiñu saìkhyoktä atra ca || [ - - 5.131] präëäyämeñv iti bhedaù hari bhakti viläse

-- )0( --o o

- - prakåtam upasaàharann ätma yägärthaà dehe péöha kalpanäà— |darçayati präëäyämam ity ädinä

- -präëäyämaà vidhäyety atha nija vapuñä kalpayed yoga péöham |

- - - - - - |nyasyed ädhära çakti prakåti kamaöha kñamä kñéra sindhün - - - -çvetadvépaà ca ratnojjvala mahita mahä maëòapaà kalpa

|våkñam- ’ - - - - - -håd deçe àça dvayorü dvaya vadana kaöé pärçva yugmeñu

||40||bhüyaù

- - -dharmädy adharmädi ca päda gätra - |catuñöayaà hådy atha çeña mantram

- -süryendu vahnén praëavaäàça yuktän- - - ||41||svädy akñaraiù sattva rajas tamäàsi

Page 20: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- -iti pürvokta prakäreëa präëäyämaà vidhäya kåtvä athänantaraà nija - - - -vapuñä nija çaréreëa yäga péthaà püjä péöhaà kalpayet kalpanä

— | - - - - -prakäram äha nyasyed iti håd deçe hådi ädhära çakty ädi kalpa | ’ - våkñäntaà nyaset kamaöhaù kürmaù çeño nantaù kñéra sindhuù

- - -kñéra samudraù ratnena ujjvalaù mahito yaù mahä maëòapaù ratna - maëòapaù iti yävat tathä cädhära çaktaye namaù prakåtyai nama iti

| ’ - -navakaà nyased hådéty arthah bhüyo anantaraà aàsa dvayor udvaya- - - - - - -vadana kaöé pärçva yugmeñu dharmädy adharmädi päda gätra

| - - -catuñöayaà vinyasyet päda gätrayoç catuñöayaà päda gätra | - -catuñöayam ity ubhayatra sambadhyate päda catuñöayaà gätra

- - - - - -catuñöayaà dharmädi dharma jïäna vairägyaiçvarya rüpa päda | - , catuñöayam aàsa dvayor udvaye ca dharmäya namaù dakñiëorau ity

- | - - -evaà prädakñiëya krameëa vinyaset çäradäyäà mukha pärçva näbhi - | - ’ pärçveñv iti krama darçanät etac ca bhairava tripäöhino pi saàmatam

| - | eteñu yathäçruta krameëaiveti vidyädharäcäryäù athänantaraà - - -çeñam anantam abjaà padmaà süryendu vahnén sürya somägni

| ? - maëòaläni kédåçän tän praëaväàça yuktän praëavasyoìkärasyäàçäù | - - - - - -avayavä a käro kära ma käräs tair yuktän sahitän taträdau sa bindu

- | - praëaväàçädi sähityaà sampradäyato boddhavyam svädy akñaraiù- - - - - - sa bindu svéya svéya prathamäkñaraiù sahitäni sattva rajas tamäàsi

- , , -tathä ca håt padme anantäya namaù padmäya namaù aà dvädaça- - - , - - -kalä vyäpta sürya maëòalätmane namaù uà ñoòaça kalä vyäpta

- , - - - -candra maëòalätmane namaù maà daça kalä vyäpta vahni , , , maëòalätmane namaù saà sattväya namaù raà rajase namaù taà

||40-41||tamase namaù

-- )0( --o o

- - - - -ätmädi trayam ätma béja sahitaà vyomägni mäyä lavair - |jïänätmänam athäñöa dikñu parito madhye ca çaktér nava

- -nyastvä péöham anuà ca tatra vidhivat tat karëikä madhyagaà- - ||42||nityänanda citi prakäçam amåtaà saàcintayen näma tat

- | ? -ätmädi trayam ätmäntarätmä paramätmeti lakñyam kédåçam ädi- - - - - - - béja sahitaà sa binduà svéya svéya prathamäkñara rüpa béja sahitam

| - | iti vidyädharäcäryäù ädiù praëavas tat sahitam iti tripäöhinaù vyoma - | | ha käraù agniù rephaù mäyä dérghaù éù | | lavo binduù etaiù saha

- - - jïänätmänaà bhuvaneçvaré béja sahitaà håt padme nyased iti | | |pürveëänvayaù tathä ca äà ätmane namaù aà antarätmane namaù

| | | paà paramätmane namaù hréà jïänätmane namaù iti hådi vinyaset - athänantaraà añöa dikñu paritaù prädakñiëyena madhye ca karëikäyäà

Page 21: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- | - nava çaktér vimalotkarñiëyädyä nyasyet padmasya pürvädi kesareñu | | prädakñiëyena vimaläyai namaù utkarñiëyai namaù jïänäyai namaù

| | | | kriyäyai namaù yogäyai namaù prahvayai namaù satyäyai namaù | | | | éçänäyai namaù karëikäyäm anugrahäyai namaù iti nyaset

- | -péöha mantraà ca tatra nyasyaù etasyopari vakñyamäëaà péöha—mantraà - oà namo bhagavate viñëave sarva bhütätmane väsudeväya- - - sarvätma saàyoga yaugapadya péöhätmane namaù iti mantraà nyaset

| - - -tad ukta rüpe péöhe vidhivad gurüpadiñöa märgeëa tat sarvopaniñat - | ? - -prasiddhaà dhäma brahma caitanyaà cintayet kédåçam tat karëikä

- - - - - | -madhya gaà håt padma karëikä madhya stham ity arthaù etad- - | ? dhyänopayogi rüpam uktaà sväbhävika rüpam äha kédåçam nityeti

- - - | ? avinäçi caitanyaà svataù prakäça svarüpam punaù kédåçam - | - amåtaà çuddha svarüpam ity arthaù taträdhära çattyädayaù sarve - ’ ||manträù praëavädi caturthé namo ntäù sampradäyato boddhavyäù

42||

-- )0( --o o

- —péöha çaktér darçayati

|vimalotkarñaëé jïänä kriyä yogeti çaktayaù ’ ||43||prahvé satyä tatheçänä nugrä navamé tathä

||43||vimaleti

-- )0( --o o

- — |péöha mantram uddharati täram ity ädinä

|evaà hådayaà bhagavän viñëuù sarvänvitaç ca bhütätmä’ - - ||44||ìe ntäù sa väsudeväù sarvätma yutaà ca saàyogaà

- |yogävadhaç ca padmaà péöhät ìe yuto natiç cänte- - ’ ||45||péöha mahä manur vyaktaù paryäpto yaà saparyäsu

| | täraù praëavaù hådayaà namaù bhagavän iti ca viñëur iti ca - - - | sarvänvitaù sarva pada sahitaù bhütätmä sarva bhütätmeti ete

- ’ trayaù sa väsudeväù väsudevena saha catväraù pratyekaà ìe ntäç- | - -caturthy antäù käryäù sarvätma yutaç ca saàyogaù sarvätma - - saàyoga iti svarüpaà yogävadhau yoga çabdänte padma padmeti - - svarüpaà ìe yutaù péöhätmä caturthy antaù péöhätmä etasyänte natir

Page 22: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- | - - namaù çabdaù upasaàharati péöheti ayaà péöha mahä manur uktaù | ? ||44-45||kathitaù kédåçaù saparyäsu püjäsu paryäptaù samarthaù

:sanätanaù | | täraù praëavaù tato hådayaà nama iti padam tataç ca | - - bhagavän iti viñëur iti ca sarvänvitaù sarva çabda yukto bhütätmä

- | - - sarva bhütätmeti ete trayaù sa väsudevä väsudeva sahitäù pratyekaà ’ - | -ìe ntäç caturthy antäù tataç ca sarvätmanä yutaà saàyogaà sarvätma

| saàyogam iti napuàsakatvam ärñam tataç ca yogasyävadhau ante - | - - - padmaà yoga padmam iti tad ante ìe yuktaç caturthy antaù péöhätmä

| - - | tad ante ca natiù namaù çabdaù evaà oà namo bhagavate viñëave- - - - -sarva bhütätmane väsudeväya sarvätma saàyoga yoga padma

| péöhätmane nama iti siddham tathä ca -çäradä tilake—

|namo bhagavate brüyäd viñëave ca padaà vadet- ||sarva bhütätmane väsudeväyeti vadet tataù

- - - - |sarvätma saàyoga padäd yoga padma padaà punaù - ’ || péöhätmane håd anto yaà mantras tärädir éritaù |iti

- -sanat kumära kalpe —ca - |oà namaù padam äbhäñya tathä bhagavate padam

||väsudeväya ity uktvä sarvätmeti padaà tathä- |saàyoga yogety uktvä ca tathä péöhätmane padam

- - - ||vahni patné samäyuktaù péöha mantra itéritaù || iti[ . . . 5.144-5]ha bha vi

-- )0( --o o

- — |kara çodhanaà darçayati karayor ity ädinä

karayor yugalaà vidhäya- |manträtmakamabhyänabhirämyamäna märgät

-sakalaà vidadhéta mantra ||46||varëaiù paramaà jyotir anuttamaà hares tat

- | karayor yugalam abhidhäsyamäna märgät vyäpayyety ärabhya vidhiù - - saméritaù kare ity antaà vakñyamäëa prakäreëa mantra varëair

- manträtmakaà mantra svarüpaà vidhäya kåtvä äbhyäà karäbhyäà - |sakalaà pürvoktaà vakñyamäëaà ca nyäsa püjädikaà vidadhéta kuryät - - - - - — mantra varëa karaëa ka kära çodhane hetum äha paramam ity ädinä

| - - - yasmät tan mantra varëaà hareù kåñëasya paramaà tejaù svarüpam | ? ity arthaù kédåçaà punaù anuttamaà nästy uttamaà yasmät tathety

Page 23: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

| - - arthaù sakalaà vidadhéteti paraträpi käkäkñi golaka nyäyena | - - yojanéyam tathä ca tad hådaya paìkaja sthaà harer anuttamaà jyotis

- - -tejaù sakalaà vidadhéta ñaò aìga nyäsena sävayavaà kuryäd iti laghu- ||46||dépikä käraù

- - - ||iti çré keçaväcärya viracitäyäà krama dépikäyäà prathamaù paöalaù1||(2)

-dvitéya paöalam

karayor yugalaà vidhäyety ädinä sücitaà mantram uddhartum ädau- gopäla mantreñv api maulébhütau daçäkñaräñöädaçäkñarau

— |prathamaà saàstauti vakñye manum iti

- -vakñye manuà tribhuvana prathitätma bhävam- - |akñéëa puëya nicayair munibhir vimågyam

- - - - -pakñéndra ketu viñayaà vasu dharma käma- - - ||1||mokña pradaà sakala karmaëi karma dakñam

| ? mantraà vakñye uddhariñyämi kédåçaà tribhuvaneti tribhuvane ’ | trailokye prathitaù khyäto nubhävaù prabhävo yasya tathä tam punaù ? | kédåçaà munibhir mumukñubhir vimågyam anveñaëéyam

? - - kimbhütair munibhiù akñéëeti akñéëaù sa pürëaù puëya nicayaù- | ? sukåta samüho yeñäà tathä taiù punaù kédåçam pakñéti pakñéndro

- - -garuòaù sa eva ketuù cihnaà yasya sa pakñéndra ketuù çré kåñëaù tad - | ? viñayaà tat pratipädakam punaù kédåçam vastv iti vasu dhanaà

- - | ? tathä ca puruñärtha catuñöaya pradam ity arthaù punaù kédåçam - - - ||1||sakaleti açeña vaçya karma kuçalam

— )0( —o o

- - -atiguhyam abodha tüla räçi - - |jvalanaà väg ädhipatya daà naräëäm

-duritäpaharaà viñäpamåtyu- - - ||2||graha rogädi niväraëaika hetum

? | ? punaù kédåçam atiguhyam punaù kédåçam abodheti abodho- - - | mithyä jïäna rüpaù sa eva tüla pracayaù tatra jvalano vahnir iva taà

- ? ? samastäjïäna näçakam ity arthaù punaù kédåçam naräëäà

Page 24: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - - | sädhakänäà väg adhipatya daà vägaiçvarya pradam punaù ? - - | kédåçam duritäpaharaà duùkha präpakäniñöa nivärakam punaù ? - kédåçam viñaà sthävaraà jaìgamaà ca apamåtyur akäla maraëaà

- - - - - -graho nava graha janitäniñöaà rogo väta pittädi janita çaréra ’ dausthyam evam ädénäm açubhädénäà niväraëe eko dvitéyo hetuù

||2||käraëam

— )0( —o o

’ jayadaà pradhane bhayadaà vipine- - |salila plavane sukha täraëadam

- - - - -nara sapti ratha dvipa våddhi karaàsuta-go-dharaëé-dhana-dhänya-karam ||3||

?punaù kédåçam pradhane saàgräme jayadam | vipine’bhayadaà bhaya-haram | salila-plavane toyam antaraëe sukha-santaraëa-dätäraà saptir hayaù tathä ca manuñyäëähayaratha-dvipädénäm upacaya-karaà tathä sutädi-pradam ||3||

— )0( —o o

bala-vérya-çaurya-nicaya-pratibhä-svara-varëa-känti-subhagatva-karam |

brahmäëòa-koöi-maëim ädi-guëä-ñöakadaà kim atra bahunäkhila-dam ||4||

balaà çaréra-sämarthyaà véryaà çukraà prabhävo vä, çauryaà paräbhibhävakaà tejaù, eteñäà nicayaù samühaù | pratibhä buddhiù sphürti-rüpä svaro dhvaniù | varëo gauratvädiù | käntir déptiù pratibhä-svara-varëa-käntir ity ekapadaà tathä ca pratibhä-svara-varëa-käntir dedépyamäna-varëa-çobheti kaçcit subhagatvaà samasta-lokädarakatvam eteñäà kartäraà dätäram ity arthaù | punaù kñubhitä samohitäëòa-koöir brahmäëòa-koöir yena tathä taà saàsära-mohakam ity arthaù | punaù aëimädi-guëäñöaka-dam aëima-laghima-garima-mahimeçitva-vaçitva-präkämya-präpty-äkhya-guëäñöaka-pradam ity arthaù | punaù kià bahunä, atra jagati akhiladaà samastäbhéñöa-pradam ity arthaù ||4||

— )0( —o o

atha daçäkñara-mantra-räjam uddharati—çärìgéty ädinä |

çärìgé so’tura-dantaù paro rämäkñi-yuk dvitéyärëam |çülé saurir bälo balänuja-dvayam athäkñara-catuñöayam ||5||

çüra-turéyaù sänana ävåttaù syät suçobho’ñtamo’gni-sakhaù |

Page 25: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tad-dayitäkñara-yugmaà tad-uparigas tv evam uddharen mantram ||6||

çärìgé ga-käraù kédåço’yaà sottaradanta uttara-danta-paìktau nyasyamänaù uttara-danta o-käras tena sahita etena prathamäkñaram uddhåtaù | çüraù pa-käraù | kédåço’yaà vämäkñi-yuk vämäkñi caturtha-svaraù tena sahita etena dvitéyäkñaram uddhåtam akñara-catuñkaà krameëa punaù kathyate çülé ja-käraù bälo ba-käraù balänuja-dvayaà saàyukta-la-kära-dvayaà lla iti svarüpam ity akñara-catuñkam uddhåtam çüra-turéyaù çürasya pa-kärasya caturthaù | kédåço’yaà sänana-våttaù änana-våttenäkäreëa saha vartate iti sänana-våttaù ayaà ca saptamaù syäd mantrasya saptamo bhavatéty arthaù | añöamo’gni-sakho väyuù ya-kära iti yävat | tathä ca mantrasyäñöamo varëo ya iti boddhavyaù | tad-uparigaà pürvokta-varëänantary-viçiñöaà tad-dayitäkñara-yugalaà sväheti svarüpam ity akñara-dvayam uddhåtam ||5-6||

— )0( —o o

prakäçita iti—

prakäçito daçäkñaro manus tv ayaà madhu-dviñaù |viçeñataù padäravinda-yugmaà bhakti-vardhanaù ||7||

madhudviñaù çré-gopäla-kasyäyaà daçäkñaro mantra uddhåtaù | kédåço viçeñato viçeñeëa padäravinda-yugma-bhakti-vardhanaù çré-gopäla-kåñëa-caraëäbja-yugale yä bhaktir ärädhyatvena jïänaà tat samåddhikäraka ity arthaù ||7||

—o)0(o—

mantrasya åñy-ädikaà darçayati—närada iti |

närado munir amuñya kértitaç chanda uktam åñibhir viräò iti |

devatä-sakala-loka-maìgalo nanda-gopa-tanayaù saméritah ||8||

amuñya pürvokta-mantrasya muniù åñir näradaù kértitaù kathitaù | åñibhir gautamädibhir viräö-chanda uktam | devatä nana-gopa-tanayaù çré-gopäla-kåñëa uktaù | kédåçaù ? sakala-loka-maìgalaù sarva-jana-kalyäëa-hetuù | etena åñy-ädénäà çirasi rasanäyäà hådi krameëa nyäsaù kärya iti sücitaà prapaïca-säre | tathä vidhänät prayogaç ca daçäkñara-gopäla-mantrasya närada-åsaye namaù çirasi | viräö-chandase namo mukhe | çré-gopäla-kåñëäya devatäyai namaù

Page 26: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

hådi ity evambhütaù | asya mantrasya närada-åñiù | evaà chando-devatayor api yojyam iti kecit ||8||

—o)0(o—

adhunäsya mantrasya païcäìgäni darçayati—aìgänéty ädinä—

aìgäni païca huta-bhug dayitä-sametaiçcakrair amuñya mukha-våtta-viñüpapannaiù |

trailokya-rakñaëa-yujäpy asuräntakäkhya-pürveëa ceha kathitäni vibhakti-yuktaiù ||9||

hådaye natiù çirasi pävaka-priyäsa-vañaö-çikhähum iti varmaëi sthitam |sa-phaò-astram ity uditam aìga-païcakaà

sa-caturthi-vauñaò-uditaà dåçor yadi ||10||

amuñya iha çästre aìgäni païca kathitäni | käni täni ? taträha hådaye natir iti | hådaye natir namaù-padaà çirasi pävaka-priyä sväheti sa-vañaö vañaö-pada-sahitä çikhety arthaù | hum api varmaëi sthitaà varmaëi kavace hum api padaà sthitam ity arthaù | sa-phaò astraà phaö-pada-sahitam astram ity arthaù | ity anena prakäreëa sa-caturthi yathä syät tathaivam aìga-païcakam uditaà kathitaà caturthyä ca hådayädénäà yogaù käryaù | kaiù saha cakraiç cakra-çabdaiù | kédåçaiù ? mukha-våtta-visüpapannair mukha-våttam ä-käraù vi iti su iti svarüpam etaiù pratyekam upapannaiù sambaddhaéh trailokya-rakñaëa-yujäpi trailokya-rakñaëaà yunaktéti tad-yug etädåçena cakreëa api-çabdäc cakrair iti vibhidyänvayaù käryaù | tathä ca cakreëeti asuräntakäkhya-pürveëa cakreëety arthaù | ca samuccaye | punaù kédåçaiù vibhakti-yuktaiù ? caturthé-yuktais tasyä eva prakåtatväd etasyäpi padasya vibhidyänvayaù käryaù dåçor yadi iti yadi kvacin mantre dåçor nyäso’sti tadä tatra vauñaò iti uditaà kathitam |

atra jvälä-cakräyety api yojyam iti laghu-dépikä-käraù | prayogaç ca—äcakräya svähä hådayäya namaù | vi-cakräya svähä çirase svähä su-cakräya svähä çikhäyai vañaö | trailokya-rakñaëa-cakräya svähä kavacäya huà | jvälä-cakräya svähä netra-dvayäya vauñaö asuräntaka-cakräya svähä asträya phaò iti aìguléñv aìga-mantra-nyäse tu tat-tad-aìga-mantränte aìguñöhäbhyäà namaù tarjanébhyäà svähä ity ädi yojyam | ägamäntare hréà aìguñöhäbhyäà namaù hréà tarjanébhyäà svähä | tata ity ädi-darçanät tenäìguñöhädiñu hådayäya namaù ity ädi-prayogäç cintyäù | asamavetärthakatväd mänäbhäväc ceti kecit | anye tu yathä-çrutäìga-mantrasyaiva nyäsair aìguléñv atideçän ähur äcyäryäù ||9-10||

Page 27: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

—o)0(o—

daçäìgäni darçayati—

manträrëair daçabhir upeta-candra-khaëòairaìgänäà daçakam udéritaà namo’ntam |

håd-chérñaà tad-anu çikhätanutra-mantraàpärçva-dvandva-sakaöi-påñöham-mürdha-yuktam ||11||

manträrëair manträkñarir namo’ntaà yathä syäd evam aìgänäà daçakam udéritaà kathitaà kédåçair upeta-candra-khaëòaiù sänusväraiù sthänäny ähuù—hådayaà çérñaà mastakaà tat-paçcät çikhä prasiddhä tanutraà kavacaà astraà daça-dikñu pärçva-yugala-kaöi-påñöha-mürdha-sahitaà pürvoktam ity arthaù | kaöir näbher adha iti tripäöhinaù | prayogas tu goà hådayäya nama iti péà çirase svähä ity ädi ||11||

—o)0(o—

adhunäsya mantrasya béja-çakty-adhiñöhätå-devatä-prakåti-viniyogän darçayati vakñya ity ädinä |

vakñye mantrasyäsya béjaà ca çakti-cakré çakré väma-netra-pradéptaù |sa-pradyumno béjam etat-pradiñöaà

mantra-prädyumno jagan-mohano’yam ||12||

asya mantrasya pürvoktasya sa-çakti-çakty-ädi-sahitaà béjaà vakñye béjam äha—cakréti ka-käraù | kédåço’yaà çakré çakro la-käraù tad-yuktaù | punaù kédåçaù ? väma-netra-pradéptaù väma-netraà caturtha-svaras tat-sahitaù | punaù kédåçaù ? sa-pradyumnaù pradyumno binduù tat-sahitaù tathä cakrém iti siddhaà bhavati | etad asya béjaà pradiñöaà kathitam | ayam eva prädyumno mantra ity arthaù | kimbhütaù ? jagan-mohano viçva-vaçya-karaù ||12||

—o)0(o—

çaktim äha—haàsa iti |

haàso medo vakra-våttäbhyupetaùpotré neträdy-anvito’sau yugärëä |

proktä çaktiù sarva-gér-väëa-våndairvandasyägner vallabhä käma-deyam ||13||

haàsaù sa-käraù | kimbhütaù ? medo va-käraù vaktra-våttam ä-käraù äbhyäm upetaù sambaddhaù tathä pautré ha-käraù | kimbhütaù ?

Page 28: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

neträdir äkäras tenänvitaù | tathä ca sväheti siddham asau yugärëo varëa-dvayätmikä çaktiù proktä tatheyaà vahner vallabhä kimbhütä kämadä äkäìkñita-pradä | kathambhütasya vahner gérväëa-våndair vandyasya sarvadeva-samühaiù püjyasya ||13||

—o)0(o—

viniyogam äha—viniyoga iti |

vinyogasya mantrasya puruñärtha-catuñöaye |kåñëaà prakåtir ity ukto durgädhiñöhätå-devatä ||14||

asya mantrasya puruñärtha-catuñöaya-sädhanäya viniyoga ity arthaù | prakåtir müla-käraëaà mantrotpädakaù mantra-svarüpa ity arthaù | adhiñöhätå-devatäm äha—durgädhiñöhätå-devateti ||14||

—o)0(o—

manträrtham äha—gopäyatéty ädinä |

gopäyeti sakalam idaà gopäyati paraà pumäàsam iti gopé |prakåtes tasyä jätaà jana iti nadädikaà påthivy-antam ||15||

idaà sakalaà näma-rüpäbhyäà vyäkåtaà jagad gopäyati rakñati tat-käraëatvät svärthe äyaù | tathä paraà pumäàsaà nitya-çuddha-buddham uktänandädvayätmakaà brahma-svarüpaà gopäyati gup gopana-kutsanayoù ajïätatvena viñayékarotéti vyutpattyä mahad-ädi-påthivy-antaà mahat-tattvädi-påthivé-paryantaà sakalaà kärya-jätaà jana ucyate ||15||

—o)0(o—

anayor gopé-janayoù saméraëäd äçrito vyäptyä |vallabha ity upadiñöaà sändränandaà niraïjanaà jyotiù ||16||

svähety ätmänaà gamayäméty atejase tasmai |yaù kärya-käraëeçaù paramätmety acyutaikatäsya manoù ||

17||

anayoù gopé-janayor avidyä tat-käryayoù saméraëäd antaryämitvena svasya kärye preraëäd niyamanädi iti yävad äçrayatvato adhiñöhätåtvena vyäptyä vyäpakatvena vallabhaù sväméty upadiñöaà kathitam | paraà jyotir brahma-caitanyam | kédåçaà jyotiù ? sändränanda-niratiçayänandaika-svarüpam | punaù kédåçaà ? niraïjanaà mäyä-käluñya-rahitaà sväheti tasmai sva-tejase sva-prakäça-cid-rüpäya paramätmane svätmänaà jévaika-svarüpaà gamayämi samarpayämi tad-ätmakatäà präpayäméti svähä-

Page 29: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

çabdärthaù | prathama iti-çabdaù svähä-çabdopasthäpakaù | dvitéyas tu prakära-pradarçakaù | tasmai kasmai taträha—ya iti | yaù kärya-käraëayor jana-prakåtyor éçaù svämé adhiñöhätä tathä paramätmä nirupädhi-caitanyatväc cety anena prakäreëäsyopäsakasyäcyutaikatäcyutena sahäbhinnatä bhavati ||16-17||

—o)0(o—

prakäräntareëärtham äha—athaveti |

athavä gopéjana iti samasta-jagad-vana-çakti-samudäyaù |tasya svänanyasya svämé vallabha iti ha nirdiñöaù ||18||

athavä gopéjana iti çabdena sakala-viçva-rakñaëa-çakti-samudäyaù kathyate | tatra gopé-padena çaktir ucyate | jana-padena tasyäù samühaù | tasya çakti-samühasya svänanyasya sväbhinnasya çakti-çaktimator abheda-vivakñayä svämé niyantä äçrayo vallabha iti hasya sphuöaà nirdiñöa udita ity arthaù | svähä-çabdärthas tu pürvokta eva boddhavyaù | laghu-dépikä-käras tu—avana-çakti-samudäyaù avanaà sthitiù tatra käraëa-bhütänäà çakténäà samudäyaù samühaù jagat-päliny-ädi-gaëaù | uktaà ca mahadbhiù jagat-pälinéty ädyäù proktäs täù sthitaye kalä iti tasya svämé näyaka ity arthaù ||18||

—o)0(o—

prakäräntareëärtham äha—athaveti |

athavä vraja-yuvaténäà dayitäya juhomi mäà madéyamapéty arpayet samastaà brahmaëi sugaëe samasta-sampattyai

||19||

gopé-jano gopäìganä-janas tasya vallabho niratiçaya-prema-viñayaù tasmai vraja-yuvaténäà gopa-ramaëénäà dayitäya hådayänanda-däyine svähä juhomi | kià mäà svätmänaà madéyam api ätméya-suhåd-ädikam api ity anena prakäreëa sa-guëe brahmaëi saàsära-pravartake parameçvareçvare sarvaà samarpayet | kim artham ? samasta-sampattyai sarvaiçvaryäya ||19||

—o)0(o—

añöädaçäkñara-mantroddhäräya tad-antarbhütau kåñëa-govinda-çabdau prathamato vivicya darçayati—kåñ-çabda iti |

kåñ-çabdaù sattärtho ëaç cänandätmakas tataù kåñëaù |

Page 30: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

bhaktägha-karñaëäd api tad-varëatväc ca mantra-maya-vapuñaù ||20||

go-çabda-väcakatväj jïänaà tenopalabhyate govindaù |vettéti çabda-räçià govindo go-vicäranäd api ca ||21||

kåñ-çabdaù sattärthaù | tatra çaktaù | kåñ sattäyäm ity atra kvib-antaù sattä-väcaka iti käçcit | kåö ëaç ca ëa-käraç ca änandätmaka änanda-väcé | nanda änanda iti dhätor eka-deça-grahaëäd iti kaçcit | tato dvandve kåte’trädarçaà ädyaci-kåte ca kåñëaù sad-änanda ity arthaù | prakäräntareëa kåñëa-çabdaà vyutpädayati bhakteti bhaktänäm agha-karñaëät päpa-parimärjanät kåñëa ity arthaù | bhaktädi-karñaëäd iti päöhe ädi-çabdenäbhakta-grahaëaà bhaktasya karñaëaà sva-sthäna-nayanam abhaktasya karñaëaà naraka-nayanam ity arthaù | prakäräntareëa vyutpattim äha—tad-varëeti | kåñëa-varëa-çarératvät kåñëaù mantramaya-çarérasya väcya-väcakayor abhedena vivakñayä | go ity ädi | gaur jïänaà go-çabdasya väcakatvät jïäna-väcakatvät tena jïänenopalabhyate präpyate jïäyate iti govindaù | vid ÿ läbhe ity asya dhätoù prakäräntaram äha—vettéti | go-çabdaù çabda-väcé | vid jïäne dhätuù | gäà çabda-räçià çabda-samudäyaà mätåkäà vettéti govindaù | prakäräntaram äha—go-vicäraëäd go-çabda-vicäraëäd govindaù | athavä gäva indriyäëi teñäà vicäraëäd viçeñeñu prati-niyata-viñayeñu pravartanäd govindaù | athavä gävaù paçu-viçeñä iti | tathä ca çrutiù—paçavo div-pädaç catuñpädaç ca iti | teñäà viçeñeñu puëya-päpeñu cäraëät pravartanäd govindaù | athavä, gävaù paçu-viçeñäù teñäà rakñanäd govindaù | api-çabdaç cärthe ||20-21||

—o)0(o—

idänéà mantram uddharati—

ete’bhikhye’nukramatas türya-vibhaktyämanträt pürvaà manmatha-béjäd atha paçcät |

syätäà ced añöädaça-varëo manu-varyoguhyäd guhyo väïchita-cintämaëir eñaù ||22||

ete abhikhye nämané kåñëa-govindäkhye anukrameëa turya-vibhaktyä pratyekaà caturthé-vibhaktyä saha manträt pürvokta-daçäkñara-gopäla-manträd ädau manmatha-béjät paçcät käma-béjänantaram atha ced yadi syätäà bhavataù tadä eño’ñöädaçärëo mantra-çreñöho bhavati | etasya baläd eva daçäkñare’pi käma-béja-sähityaà kecid icchanti | kédåçaù ? guhyäd guhyaù | guhyäd api guhyaù | punaù kédåçaù ? väïchitasya cintä-mätreëäbhéñöa-prada ity arthaù ||22||

Page 31: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

—o)0(o—

åñy-ädikam apy äha—pürveti |

pürva-pradiñöe muni-devate’sya chandas tu gäyatram uçanti santaù |

aìgäni manträrëa-catuñkair varmävasänäni yugärëam astram ||23||

asya mantrasya pürva-pradiñöe prathama-mantra-sambandhitayä kathite muni-devate boddhavye | punaù santo gäyatra-chanda uçanti vadanti | aìgänéti manträrëa-catuç catuñkair mantra-sambandhi-varëänäà caturbhiç caturbhir akñaraiù kåtvä ñoòaçäkñarair varmävasänäni kavacäntäni catväry aìgäni bhavanti | avaçiñöaà yugärëam varëa-dvayam asträkhyam aìgaà bhavati | prayogaç ca—kléà kåñëäya hådayäya namaù govindäya çirase svähä, gopé-jana-çikhäyai vañaö, vallabhäya kavacäya huà, svähä asträya phaö ||23||

—o)0(o—

béjädikam äha—béjam iti |

béjaà çaktiù prakåtir viniyogaç cäpi pürvavad amuñya |pürvatarasya manorathaà kathayämi nyäsam akhila-siddhi-

karam ||24||

amuñyäsya mantrasya béjaà çaktiù prakåtir viniyogaù pürva-mantre yäni béjädéni kathitäni täny aträpi jïätavyänéty arthaù | pürvatarasyeti athänantaraà pürvatarasya manor daçäkñara-gopäla-mantrasyäkhila-siddhi-karaà samasta-siddhi-däyakaà nyäsaà kathayäméti pratijïä ||24||

—o)0(o—

adhunä nyäsa-kramaà daçärëasya kathayati—vyäpayyeti |

vyäpayyärtho hastayor mantramantar bähye pärçve tära-ruddhaà budhena |

nyäso varëais tära-yugmäntarasthairbindüttaàsair härda-hådyair vidheyaù ||25||

atho’nantaraà budhena paëòitena varëair müla-manträkñarair nyäso vidheyaù käryaù | kià kåtvä ? müla-mantraà hastayor antar madhye tathä hastayor eva bähye påñöhe tathä hastayor eva pärçve vyäpayya vyäpakatayä vinyasyety arthaù | kédåçaà mantram ? tära-ruddhaà praëava-puöitam | kédåçaiù varëaiù tära-yugmäntarasthaiù praëava-dvaya-madhya-gataiù | punaù kédåçaiù ? bindüttaàsair binduù

Page 32: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

çiro’laìkäro yeñäà te tathä sänusvärair ity arthaù | punaù kédåçaiù ? härda-hådyair härdena namaù-padena hådyair manojïaiù sahitair ity arthaù | prayogaç ca—oà goà oà namaù dakñäìguñöha-parva-traye oà péà oà namaù tarjanyäm ity ädi | oà llaà oà namo väma-kaniñöhikäyäm ity ädi ||25||

—o)0(o—

ukta-varëa-nyäsa-sthänam äha—çäkhäsv ity ädinä |

çäkhäsu tréëi parväëy adhi daçasu påthag-dakñiëäìguñöha-pürvaà

vämäìgañöhävasänaà nyasatu vimala-dhéù såñöir uktä karasthä |

aìguñöha-dvandva-pürvä sthitir ubhaya-kare saàhåtir väma-pürvä

dakñäìguñöhäntikaitat trayam api såjati sthity-upetaà ca käryam ||26||

daçasu çäkhäsu aìguléñu påthak kåtvaikaà tréëi parväëi adhi parva-trayaà vyäpya, tripäöhinas tu tréëi parväëi iti parva-traye adhéti upari aìguly-agre ca påthag ekaikaçaù | tathä ca prathama-parvaëi oà dvitéye oà tåtéye oà aìguly-agre namaù iti evam anyaträpéty ähuù | dakñiëäìguñöha-pürvaà prathama-nyäsädau yathä syät tathä vämäìgañöhävasänaà vämäìgañöho’vasäne nyäsänte yathä syäd evaà viçada-dhér vimala-buddhér nyasatu | evaà ca karasthä såñöir uktä kare såñöi-nyäsa-prakära ukta ity arthaù | aìguñöha-dvandva-pürvä sthitir ubhaya-kare hasta-dvaye dakñiëa-kare’ìguñöhädika-niñöhäsu vinyasya väma-kare’py aìguñöhädika-niñöhäsv aìguliñu nyased ayaà sthiti-nyäsa uktaù | saàhåtir väma-pürvä dakñeti saàhåtiù saàhäraù vämäìguñöha-pürvä dakñiëäìguñöhävasänä ayaà ca saàhära-nyäsa uktaù | etat trayam api såñöi-sthiti-saàhärätmakaà trayam api såjati sthity-upetaà käryaà ca såñöy-ädi-nyäsa-païcakaà käryam ity arthaù ||26||

—o)0(o—

tata iti |

tataù sthiti-kramäd budho daçäìgakäni vinyaset |tad-aìga-païcakaà tathä vidhiù saméritaù kare ||27||

tatas tad-anantaraà sthiti-kramät sthiti-nyäsa-krameëa daçasv aìguléñu budhaù paëòitaù daçäìgakäni pürvokta-mantra-daçäìgäni vinyaset | tad-aìga-païcakaà tatheti tathä tena prakäreëa sthiti-krameëa tad-aìga-païcakaà purvokta-païcakaà pürvoktäìga-païcakaà

Page 33: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

daçasu aìguléñu vinyaset | kara-nyäsa-jätam upasaàharati vidhir iti | evaà cäyaà vidhiù prakäraù kare hasta-dvaye saméritaù kathita ity arthaù ||27||

—o)0(o—

mätåkä-nyäsa-viçeñaà darçayan tattva-nyäsaà ca krameëäha—puöitair iti |

puöitair manunätha mätåärëair abhivinyasya sa-bindubhiù purovat |

aëu-saàhåti-såñöi-märga-bhedäd daça-tattvväni ca mantra-varëa-bhäïji ||28||

athäntara-manunä daçärëena puöitair mätåkäkñaraiù sa-bindubhiù sänusväraiù purovat pürvavad yathä pürvaà laläöädiñu nyäsa evam abhivinyasya anu paçcän mätåkä-nyäsa-viçeña-karaëänantaraà vakñyamäëäni daça-tattväni vinyaset | kédåçäni mantra-varëa-bhäïji manträkñara-yuktäni | kathaà daça-tattväni vinyaset ? taträha—saàhåti-såñöi-märga-bhedät prathamaà saàhära-krameëa tad-anantaraà såñöi-krameëety arthaù ||28||

—o)0(o—

saàhära-såñöi-prakäraà darçayati—saàhåtäv iti |

saàhåtävana-gato manu-varyaùsåñöi-vartmani bhavet pratiyätaù |uddhåtiù khalu puroktavad eñäà

nyäsa-karma kathayämy adhunäham ||29||

asau manu-varyaù manu-çreñöhaù saàhåtau saàhära-nyäse anugato yathaivästi tathaiva såñöi-märge såñöi-kara-nyäse pratiyäto bhavet tad-viparéto bhavet | uddhära-prakäram äha—uddhåtir iti | eñäà tattvänäà khalu niçcayena uddhåtir uddhäraù pürvoktavad yathä pürvam ukta-tattva-nyäse | naty-upetaà bhüyaù paräya ca tad-ähvayam ätmane ca naty-antam uddharatu tattva-manün krameëa iti prakäreëety arthaù | adhunä nyäsaà kathayäméti sämprataà nyäsa-sambandhi-tattva-näma-kathanaà tat-sthäna-kathanaà ca karométy arthaù ||29||

—o)0(o—

tattva-nämäny äha—mahéti |

mahé-salila-pävakänilaviyanti garvo mahän

Page 34: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

punaù prakåti-puruñau para imäni tattväny atha |padändhu-hådayäsyakäny adhi tu païca madhye dvayaàtrayaà sakala-gaà tato nyasatu tad-viparyäsataù ||30||

mahé påthivé | salilaà jalaà | pävakaù tejaù | anilo väyuù | viyad-äkäçaù | garvo’haìkäraù | mahän mahat-tattvam | prakåtiù puruñaù | paraç ca imäni påthivy-ädéni tattväni tattva-pada-väcyäni | nyäsa-sthänam äha—atheti | athänantaraà païca tattväni påthivy-ädéni nyasatu | kutra padändhu-hådayäsyakäny adhi pädayoù | andhau liìge | hådaye | äsye mukhe | ke çirasi | adhi saptamy-arthe madhye hådaye tattva-dvayaà trayaà sakala-gaà sakaläìga-vyäpakaà tatas tad-anantaraà tad-viparyäsataù ukta-saàhära-viparéta-rétyä nyasatu | prayogaç ca—oà goà namaù paräya påthivy-ätmane namaù iti päda-dvaye ity ärabhya oà häà namaù paräya paramätmane namaù ity antaù saàhäraù oà häà namaù paräya paramätmane namaù ity ärabhya oà goà namaù paräya påthivy-ätmane namaù päda-dvaye iti såñöi-nyäsaù | såñöi-nyäse trayaà sarva-çarére, mahad-ahaìkärau hådi äkäçaù çirasi | väyv-agni-salila-mahyaù mukha-hådaya-liìga-päda-dvayeñu, jïeyäù | kecit tu tattva-padäntar-bhävena nyäsam icchanti tac cintyam ||30||

—o)0(o—

guptatamo’yam iti |

guptatamo’yaà nyäsaù samproktas tattva-daçaka-parikÿptaù |käryo’nyñv api sadbhir gopäla-manuñu jhaöiti phala-siddhyai ||

31||

ayaà proktaù kathito nyäsaù sadbhiù paëòitaiù anyeñv api gopäla-mantreñu uddhåta-daçäkñara-vyatirikteñv api käryaù | kédåçaù ? guhyatamaù atiçayena guptaù | punaù kédåçaù ? tattva-daçaka-parikÿptaù tattvänäà daçakaà tattva-daçakaà tena parikÿpta udghäöita ity arthaù | kim artham ? jhaöiti phala-siddhyai çéghra-phala-präptyai ||31||

—o)0(o—

nyäsäntaram äha—äkeçäd iti |

äkeçäd äpädaà dorbhyäàdhruva-puöitam atha manu-varaà nyased vapuñi |

triço mürdhany akñëoù çrutyor ghräëemukha-hådaya-jaöhara-çiva-jänupatsu tathäkñaräëi ||32||

Page 35: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

athänantaraà dorbhyäà hastäbhyäà dhruva-puöitam praëava-puöitaà manu-varaà mantra-çreñöhaà daçäkñaraà gopäla-mantram äkeçäd äpädaà keçädi-päda-paryantaà triçaù sva-dehe vinyased iti vidyädharäcärya-tripäöhi-prabhåtayaù | eteñäà mata äkeçäd äpädad iti päöhaù | adhunä såñöi-sthiti-saàhära-krameëa manträkñara-nyäsam äha—mürdhanéty ädi | tathä daçäkñaräëi praëava-puöitäni mürdhädi-vakñyamäëa-sthäneñu vinyaset | sthänäny äha—mürdhanéti | mürdhni cakñuñor ubhaya-netre ekam eväkñaraà çrutayoù karëayoù aträpy -ekam eva ghräëe näsä-yugme taträpy ekam eva mukhaà hådayaà jaöharaà çivaà liìgam jänu-dvaye ekaà, päda-dvaye ekam eteñu daçasu sthäneñu daçäkñaräëi vinyased ity arthaù ||32||

—o)0(o—

uktä såñöiù çiñöair eñä sthitir api munibhir abhihitä hådädi-mukhäntikä |

saàhäro’ìghry-ädi-mürdhäntas tritayam itiviracayec ca såñöim anu sthitim ||33||

çiñöair ägama-jïair eñä såñöir uktety arthaù | sthitir api sthiti-nyäso’pi munibhir näradädibhir hådayädi-mukhäntikä abhihitä hådayam ärabhya mukha-paryantaà kathitä | tatra kramaù hådaya-jaöhara-liìga-jänu-päda-mürdhäkñi-çravaëa-ghräëa-mukhänéti saàhäro’ìghry-ädi-mürdhäntaù käryaù | tatra manträkñaräëi pratilomena deyänétédaà tritayaà viracayatu anu paçcäd etat tritaya-karaëänantaraà punaù såñöim sthitim ca viracayatu | tathä ca païca nyäsäù käryä ity arthaù | prayogas tu goà namaù péà namaù ity ädi ||33||

—o)0(o—

yeñäm äçramiëäà yad-anto nyäsas tad darçayati –nyäsa iti |

nyäsaù saàhäränto maskari-vaikhänaseñu vihito’yam |sthity-anto gåhamedhiñu såñöy-anto varëinäm iti prähuù ||34||

ayaà nyäsaù maskari-vaikhänaseñu saàhäränto vihitaù maskaré sannyäsé vaikhänaso vänaprasthaù, tathä täbhyäà nyäsa-trayaà käryam ity arthaù | gåha-medhiñu gåhastheñu ayaà nyäsaù sthity-anto vihitaù | tathä gåhasthaiù païca nyäsäù käryä ity arthaù | varëinäà brahmacäriëäm ayaà nyäsaù såñöy-anto vihitaù | tathä ca brahmacäribhir nyäsa-catuñöayaà käryam ity arthaù | iti pürvoktam artha-jätaà prähuù präcénä ägamajïä iti çeñaù ||34||

—o)0(o—

vairägyeti |

Page 36: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

vairägya-yuji gåhasthe saàhäraà kecid ähur äcäryäù |sahajänau vana-väsini sthitià ca vidyärthinäà såñöim ||35||

kecid äcäryäù vairägya-yukta-gåhasthe saàhäräntaà nyäsam ähuù | kià ca sahajänau vana-väsini sapatnéke sthitià sthity-antaà nyäsam ähuù | tathä brahmacäri-bhinnänäà vidyärthinäm api såñöim såñöy-antaà nyäsam ähur ity arthaù ||35||

—o)0(o—

uktäkñara-nyäsäìguli-niyamaà darçayati—çiraséty ädinä |

çirasi vihitä madhyä saiväkñëi tarjanikänvitä çravasi rahitäìguñöhä jyeñöhänvitoñakaniñöhakä |

nasi ca vadane sarväù sajyäyasé hådi tarjanéprathamaja-yutä madhyä näbhau çravo-vihitä çive ||36||

tä eväìgulayo jänvoù säìguñöhäs tu pada-dvaye |sthänärëayor vinimayo bhaven nästy aìguli-sthänayoù ||37||

madhyä madhyäìguliù çirasi mürdhni vihitä nyäsa-karaëatvena tathä madhyäìgulyä nyäsaù çirasi kärya ity arthaù | saiva madhyä tarjanikänvitäkñëi nayana-yugale vihitä | tathä ca madhyamä-tarjanébhyäm akñëor nyäsaù käryaù | çravasi çrotra-yugale rahitäìguñöhä aìguñöha-rahitä sarväìgulayo vihitäù | nasi näsä-yugale jyeñöhänvitä aìguñöha-yuktä upakaniñöhakä anämikä vihitä | vadane sarväìgulayo vihitäù | hådi sajyäyasé jyeñöhä-sahitä säìguñöha-tarjané vihitä | näbhau jaöhare näbhi-padena jaöharam upalakñitam iti vidyädharaù | näbhi-padasya mukhya evärtha iti laghu-dépikä-prabhåtayaù | prathamaja-yutä aìguñöha-yuktä madhyamä vihitä | çive liìge tathä vihitä yathä jaöhare säìguñöhä madhyä tathety artha iti kecit | çravo vihitä çiva iti päöhe çrotra-yugale yä aìguñöha-rahitäs täù çive vihitä ity arthaù | jänvos tä eväìgulayaù aìguñöhena rahitäù sarväìgulaya ity arthaù | pada-dvaye säìguñöhäù sarväìgulayo vihitäù | sthänärëayor ity ädinä sthänaäkñaraayor vinimayo viparyayo bhavati | yathä—goà såñöau mürdhni | sthitau hådaye | saàhåtau pädayor nyäsa iti | evam aìgulé-sthänayor viparyayo nästi | kintu såñöau sthitau saàhåtau vä yatra sthäne yäìgulir vihitä tayaiväìgulyä tatra stäne nyäsaù kärya ity arthaù | ||36-37||

—o)0(o—

idänéà vibhüti-païjara-nyäsam äha—vacméti |

vacmy aparaà nyäsa-varaà bhüty-abhidhaà bhütikaram |

Page 37: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

mantra-daçävåtti-mayaà guptatamaà mantri-varaiù ||38||

aparaà bhüty-abhidhaà bhütir iti näma yasya tad bhüti-nämakaà vacmi kathayämi | kédåçam ? nyäsa-varaà nyäsa-çreñöham ity arthaù | punaù bhüti-karam aiçvarya-karam | punaù mantra-daçävåtti-mayaà mantrasya daçävaraëa-ghaöitam | punaù sädhaka-çreñöhair guptatamam atiguhyam ||38||

—o)0(o—

nyäsa-sthänam äha—ädhärety ädinä |

ädhära-dhvaja-näbhi-håd-gala-mukhäàsoru-dvaye kandharä-näbhyoù kukñi-hådoruroja-yugale pärçväpara-çroëiñu |

käsyäkñi-çrutinaù kapola-kara-pat-sandhy-agra-çäkhäsu ketat-präcyädi-diçäsu mürdhni sakale doñëoç ca sakthnos tathä ||

39||

çiro’kñyäsya-kaëöhäkhya-håt-tunda-kandä-ndhu-jänu-prapatsvitthamarëänmanütthän |nyasec chrotra-gaëòäàsa-vakñoja-pärçva-

sphig-üru-sthalé-jänu-jaìghäìghri-yukñu ||40||

ädhäro våñaëasyädhas trikoëaà mülädhära-sthänam | dhvajo liìgam | näbhiù hådhayaà galaù mukhaà aàsoru-dvayam | eteñv ekävåttiù | kandharä ghäöä kandharä kaëöha iti laghu-dépikä-käraù | näbhi-kukñi-hådayam uroja-yugalaà stana-dvayam | pärçveti pärçva-yugam | aparaà påñöha-deçaù | çroëir jaghana-deçaù | çroëiù kaöiù | aparaà çroëyäù aparabhägaù iti tripäöhinaù | eteñu dvitéyävåttiù | kaà çiraù | äsyaà mukham | akñiëé netra-yugalam | çruté çravaëa-dvayam | na iti näsikä-dvayaà kapola-dvayam eteñu tåtéyä våttiù | kara-padeti kara-padayoù pratyekaà sandhi-catuñöayaà sandhiñv aìguly-agreñu aìguléñu ca | atra dakñiëa-kare caturthä våttiù | evaà väma-kare païcamä våttiù | iti pakña-dvayaà ca vidyädharas tu karayor ekä våttiù, pädayor ekä våttir ity äha | tac cintyam | müla-granthät tathäpratéteù | pädayoù sandhiñv aìguly-agreñv aìguléñu ca | aträpi dakñiëa-päde ñañöhä våttiù | väma-päde saptamä våttiù | ata eva hasta-pädayor nyäsa-catuñöayam iti tripäöhinaù | ke mastaka-madhye tat-präcyädi-diçäsu mastaka-pürvädi-caturdikñu sakale mürdhni sakale mastake prädakñiëyena vyäpakatayä doñëoç ca bähu-yuge tathä sakthnor üru-mülasyädhiñöhänayor madhya-pradeçayor eteñv añöamä våttiù | mastakasya pürvädi-diçäsv ekä våttiù | ekä våttir mürdhädiñv iti vidyädharäcäryäù | tac cintyam |

tathä pada-svarasät çiraù-prabhåtiñv ekävåtti-pratéteù | çiro mastakam | akñéti netra-yugalam | äsyaà mukham | kaëöhaà |

Page 38: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

hådayaà | tundam udaram | kando mülädhäraù | svädhiñöhänam iti tripäöhinaù | andhuà liìgaà | jänu | prapad iti päda-yugalaà teñu, eteñu navamävåttiù | çrotra-yugale gaëòa-yugale | aàsa-yugale | stana-yugale | pärçva-yugale | sphig-yugale nitamba-yugale | evam uru-jänu-jaìghäìghri-yugale | eteñu daçamävåttiù | ittham anena prakäreëa manütthän mantra-sambandhino varëän nyaset | prayogaç ca – goà namo mülädhäre, péà namaù liìge, jaà namaù näbhau ity ädi ||39-40||

—o)0(o—

nyäsa-phalam äha—itéti |

iti kathitaà vibhüti-païjaraà sakala-sukhärtha-dharma-mokñadam |

nara-taruëé-mano’nuraïjanaà hari-caraëäbja-bhakti-vardhanam ||41||

anena prakäreëa vibhüti-païjaraà kathitam | kédåçam ? sakala-sukhärtha-dharma-mokñadaà puruñärtha-catuñöaya-pradam | punar nara-taruëé-mano-raïjanaà puruña-näré-cittählädakaà na kevalaà sarvänuraïjanam | api tu hari-caraëäbje bhakti-vardhanam ||41||

—o)0(o—

mürti-païjara-nyäsam äha—sphürtaya iti |

sphürtaye’thäsya mantrasya kértyate mürti-païjaram |ärti-graha-viñäri-ghnaà kérti-çré-känti-puñöidam ||42||

athänantaram asya daçäkñara-mantrasya sphürtaye uddépanäya mürti-païjaraà kértyate | kimbhütam ? ärtiù péòä | graho graha-janitam açubhaà viñaà sthävaraà jaìgamaà ca | ariù çatruù | tän hantéty arthaù | punaù kédåçam ? kérty-ädi-dam | kértiù prakhyätiù | çré-sampattiù saundaryaà puñöir balaà pradadätéti tathä ||42||

—o)0(o—

adhunä nyäsam uddharati—keçavädéti |

keçavädi-yuga-ñaöka-mürtibhirdhätå-pürva-mihirän namo’ntakän |dvädaçäkñara-bhaväkñaraiù svaraiù

kléba-varëa-rahitaiù kramän nyaset ||43||

keçavädibhiù pürvokta-yuga-ñaöka-mürtibhiù saha dhätå-pürva-mihiräs tän krameëa nyasatu | kédåçän ? namo’ntakän namaù-

Page 39: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

padäntän | punaù kaiù saha ? dvädaçäkñara-bhaväkñarair vakñyamäëa-dvädaçäkñara-mantra-sambandhibhir dvädaçäkñaraiù saha | etad uktaà bhavati—ädau svaräù | tato namaù-padam iti | prayogas tu oà aà oà keçava-dhätåbhyäà namaù | oà aà oà keçava-dhätre nama iti tripäöhinaù ||43||

—o)0(o—

atha mürti-païjara-nyäse nyäsa-sthänam äha—bhälodareti |

bhälodara-håd-gala-küpa-talevämetara-pärçva-bhujänta-gale |

väma-traya-påñöha-kakutsu tathämürdhany anu ñaò-yuga-varëa-manum ||44||

bhäle laläöe | udare | hådaye | gala-küpa-tale kaëöhe | vämetare vämäd itarad dakñiëaà dakñiëa-pärçve bhujänte gale ceti | väma-traye väma-pärçve väma-bhujänte gale ca | påñöhe kakudi | athänantaraà anv iti päöhe’py ayam eva boddhavyaù | tathä tena prakäreëa mürdhny ñaò-yuga-varëa-manuà dvädaçäkñara-mantraà nyased ity arthaù ||44||

—o)0(o—

mastake sampürëa-mantra-nyäsasya prayojanam äha—caitanyeti |

caitanyämåta-vapur arka-koöi-tejämürdhastho vapur akhilaà sa väsudevaù |

audhasyaà suvimala-päyaséva siktaàvyäpnoti prakaöita-mantra-varëa-kérëam ||45||

sa prasiddho väsudevo mürdhastho mastaka-sthaù san vapur akhilaà samastaà vapuù çaréraà vyäpnoti sva-tejasety arthaù | kimbhüto väsudevaù ? caitanyämåtaà tad eva vapur yasya sa tathä | yad vä caitanyaà sva-prakäçam amåtaà mokñas tad eva vapur yasya sa tathä | punaù kédåçaù ? arka-koöir iva tejo yasya sa tathä | vapur kédåçam ? prakaöita-mantra-varëa-kérëam prakaöitä ye mantra-varëä dvädaçäkñarodgatäs tair äkérëaà vyäptam | kim iva ? suvimala-päyasi sunirmale jale siktaà nikñiptam audhasyaà dugdham iva ||45||

—o)0(o—

çaréra-nyäsa-jätam upasaàharati—såñöi-sthitéti |

såñöi-sthité daça-païcäìga-yugmaàmuny-ädika-tritayaà käsya-håtsu |

Page 40: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

vinyasyatu grathayitvä ca mudrä-bhüyo diçäà daçakaà bandhanéyam ||46||

mürti-païjarasya pürva-kåtyaà darçayati såñöi-sthitétyädi iti rudradharaù | tac cintyam | tatra pramäëäbhävät | mürdhany akñëor ity ädinä pürvam ukte såñöi-sthité punaù sva-dehe vinyasya tathä daça-païcäìga-yugmaà daçäìgaà païcäìgaà ca vinyasya | åñy-ädi-tritayaà käsya-håtsya vinyased ity arthaù | vakñyamäëa-mudräà grathayitvä baddhvä bhüyaù punar api diçäà daçakaà bandhanéyam | oà sudarçanäyästräya phaö ity anena vakñyamäëena mantreëety arthaù ||46||

—o)0(o—

dvädaçäkñara-mantroddhäram äha—täram ity ädinä |

täraà härdaà viçva-mürtiç ca çärìgémäàsäntas te väya-madhye sudeväù |

ñaò-dvandvärëo mantra-varyaù sa uktaùsäkñäd dväraà mokña-puryäù sugamyam ||47||

täraà praëavam | härdaà hådayaà namaù iti yävat | viçva-mürtir bha-käraù | çärìgé ga-käraù | mäàsänte mäàso la-käraù | tasyänto va-kära iti | te iti svarüpam | vä iti svarüpam | ya iti svarüpam | tayor väyayor madhye sudeväù su-de-vety-akñara-trayam | tathä ca oà namo bhagavate väsudeväyeti prasiddhaù ñaò-dvandvärëo mantra-varyo dvädaçäkñaro mantra-çreñöha uktaù kathitaù | kédåçaù ? mokña-puryäù säkñäd avyavadhänena sugamyaà dväraà sugama upäya ity arthaù ||47||

—o)0(o—

dvädaçäkñarädityän darçayati--dhätr-aryamety ädinä |

dhätr-aryama-miträkhyä varuëäàçubhagä vivasvad-indra-yutäù |

püñähvaya-parjanyau tvañöä viñëuç ca bhänavaù proktäù ||48||

dhätä aryamä mitraù varuëaù aàçuù bhagaù vivasvän indraù püñäù parjanyaù tvañöä viñëur ete dvädaça bhänavaù kathitäù ||48||

—o)0(o—

adhunäñöädaçäkñara-mantra-nyäsam äha—atha tu yugety ädi |

atha tu yuga-randhrärëasyähaà manor nyasanaà bruve

Page 41: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

racayatu kara-dvandve païcäìgam aìguli-païcake |tanum anu manuà vyäpayyätha triçaù praëavaà sakånmanujalipayo nyäsyä bhüyaù padäni ca sädaram ||49||

anantaraà punar yuga-randhrärëasya yuga-randhre räja-dantatväd randhra-çabdasya para-nipätaù | yuga-randhram akñaräëäà yatra sa yuga-randhrärëaù tasya | randhraà nava | tathä cäñöädaçäkñarasya manor mantrasyähaà nyasanaà nyäsaà bruve kathayäméti pratijïä | kara-dvaye aìguli-païcake païcäìgaà pürvoktaà manträkñaraiù parikÿptaà kara-nyäsaà kuryät | kaniñöhäyäm astra-nyäso drañöavyaù | athänantaraà tanum anu lakñyékåtya triçaù tri-väraà mantraà vyäpayya vyäpakatayä vinyasya punaù praëavaà sakåd eka-väraà vinyasya anantaraà manuja-lipayo nyäsyä manträkñaräëi nyasatu | bhüyo’nantaraà sädaraà yathä syäd evaà padäni païca padäni nyäsyäni ||49||

—o)0(o—

manträkñara-nyäsa-sthänam äha—kaca-bhuvéti |

kaca-bhuvi laläöe bhrü-yugmäntare çravaëäkñiëoryugala-vadana-grévähån-näbhi-kaöy-ubhayändhuñu |nyasatu çitadhérjänvaìghryor akñarän çirasi dhruvaà

nayana-mukha-håd-guhyäìghriñv arpayet pada-païcakam ||50||

kacasya keçasya bhür-utpatti-sthänaà çiraù tatra | laläöe bhrü-yugmäntare bhrü-madhye çravaëäkñëor yugale no näsikä-yugale ca | vadane gréväyäà hådi näbhau kaöy-ubhaye väma-kaöir dakñiëa-kaöiç ca | andhau liìge | eteñu tathä jävy-aìghryoç ca çitadhir nirmala-matiù akñaräëi mantra-sambandhéni nyasatu | atra jänvor ekam akñaraà nyaset | aìghryor ekam akñaraà nyaset | tathä çirasi mastake dhruvaà nyaset | pada-païcaka-nyäsa-sthänäny äha—nayaneti | nayana-yugalaà mukhaà hådayaà guhyaà aìghriç ca – eteñu mantra-sambandhi pada-païcakaà klém ity ekam, anyäni spañöäni arpayen nyaset ||50||

—o)0(o—

païcäìgänéti |

païcäìgäni nyased bhüyo muny-ädén apy anyat sarvam |tulyaà pürveëätho vakñye mudrä bandhyä manvor yäù syuù ||

51||

païcäìgäni bhüyaù punar api çarére nyaset | tathä muny-ädén åñy-ädén | anyat sarvaà keçavädi-jätaà pürveëa tulyaà samänam eva | atra daça-tattvädi-nyäseñu mantrasya dvir ävåtti-viçeña iti laghu-dépikä-

Page 42: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

käraù | atho’nantaraà manvor daçäkñaräñöädaçäkñarayor yä mudrä bandhyä bandhanéyäù syur bhaveyus tä mudrä vakñye kathayämi ||51||

—o)0(o—

hådayädy-aìga-nyäsa-mudräù pradarçayati—anaìguñöhä ity ädi |

anaìguñöhä åjavo hasta-çäkhäbhaven mudrä hådaye çérñake ca |

adho’ìguñöhä khalu muñöiù çikhäyäàkara-dvandväìgulayo varmaëi syuù ||52||

näräcamuñöy-uddhata-bähu-yugma-käìguñöha-tarjany-udito dhvanis tu |viñvag-viñaktaù kathitästra-mudrä

yaträkñiëé tarjané-madhyame tu ||53||

anaìguñöhä aìguñöha-rahitä åjavo’vakrä hasta-çäkhä hastäìgulayo hådaye mudrä bhavet | çérñake ca çirasi tä eva mudrä jïeyäù | khalu niçcaye | adho’ìguñöhä muñöiù adho’ìguñöho yasyäà muñöau evaà kåtä muñöiù çikhäyäà mudrä bhavet | varmaëi kavace kara-dvandväìgulayaù syuù mudrä-pada-väcyä bhavanti | dhvaniù çabdo’stra-mudrä kathitä | kimbhüto dhvaniù ? näräcavad bäëavad muñöyoddhato yo bähus tasya yugmakaà dvayaà tasyäìguñöha-tarjanébhyäà karaëäbhyäm uditaù | punaù kédåçaù ? viñvag daça-dikñu viñaktaù vistérëaù yatra mantre’kñiëé bhavataù neträìgam asti tatra tarjané-madhyame milite mudrä ||53||

—o)0(o—

veëu-mudräm äha—oñöha iti |

oñöhe väma-karäìguñöho lagnas tasya kaniñöhikä |dakñiëäìguñöha-saàyuktä tat-kaniñöhä prasäritä ||54||

tarjané-madhyamänämäù kiïcit saàkucya cälitäù |veëu-mudreha kathitä suguptä preyasé hareù ||55||

väma-hastäìguñöho’dhare lagna iti sambandhaù käryaù | tasya väma-hastasya yä kaniñöhikä païcamé aìgulé sä dakñiëäìguñöha-saàyuktä dakñiëa-hastäìguñöhe sambaddhä käryä | tat-kaniñöhikä dakñiëa-hasta- kaniñöhikä prasäritä akuöilä käryä | ubhaya-hasta-tarjané-madhyamänämikäù kiïcit saàkucya cälitäç cälanéyä | ittham iha çästre veëu-mudrä kathitä suguptä granthäntare’tyanta-guptä | yato hareù parameçvarasya çré-kåñëasya preyasé vallabhä ||54-55||

Page 43: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

—o)0(o—

nocyanta iti |

nocyante’tra prasiddhatvän mälä-çré-vatsa-kaustubhäù |ucyate’cyuta-mudräëäà mudrä bilva-phaläkåtiù ||56||

mälä-çré-vatsa-kaustubha-mudräù prasiddhatvän nocyante mayä grantha-karträprasiddham iha prakäçyata iti çeñaù | ata eva gale vanamäläbhinayanaà vanamälä-mudrä | uttänita-väma-tarjané-kaniñöhopari adhomukha-dakñiëa-kara-kaniñöhikä-tarjanéke saàyojya dakñiëa-karäëämikä-madhyamäìgulé-dvayaà väma-karäìguñöhopari kåtvä väma-kara-madhyamopakaniñöhike dakñiëa-hastäìguñöhasyädhaù kuryäd eñä çrévatsa-mudrä | väma-kaniñöhikayä dakñiëa-kaniñöhikäà niñpéòya vämänämikayä dakñiëa-tarjanéà niñpéòya çiñöa-vämäìgulé-trayam upari kåtvä väma-tarjané-sahita-dakñiëa-hastäìguli-traya-mukham ekatra yojayed eñä kaustubha-mudrä ||56||

—o)0(o—

bilva-mudräm äha—aìguñöham iti |

aìguñöhaà vämam uddaëòitam itara-karäìguñöakenätha baddhvä

tasyägraà péòayitväìgulibhir api tathä väma-hastäìgulibhiù |baddhvä gäòhaà hådi sthäpayatu vimala-dhér vyäharan mära-

béjaàbilväkhyä mudrikaiñä sphuöam iha kathitä gopanéyä vidhijïaiù

||57||

vämäìguñöhaà uddaëòitam daëòäkäram ürdhvaà kåtvädhaù kartavyaà tathänantaram itara-karäìguñöena baddhvä tasya ca péöhe dakñiëa-karäìguñöhas tiraì-kärya ity arthaù | tasyägraà dakñiëa-karäìguñöhägram aìgulibhiù péòayitvä dhåtvä tä api dakñiëa-karäìgulayo’pi väma-hastäìgulébhir gäòhaà yathä syäd evaà baddhvä vimala-dhéù çuddha-buddhiù hådi hådaye sthäpayet | mära-béjaà käma-béjaà vyäharan uccärayan | itthaà bilväkhyä eñä sphuöam vyaktaà yathä syäd evam iha-çästre kathitä vidhijïaiù prakära-jïair gopanéyä ||57||

—o)0(o—

etasyäù phalam äha—mana iti |

- - mano väëé dehair yad iha ca purä väpi vihitaà

Page 44: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- |tvamatyä matyä vä tad akhilam asau duñkåti cayam -imäà mudräà jänan kñapayati naras taà sura gaëä

- ||58|| namanty asyädhénä bhavati satataà sarva janatä

asau naro manuñyaù imäà mudräà jänan tad akhilaà sampürëaà duñkåti-cayaà päpa-räçià kñapayati dürékaroti yan manasä väcä dehenämatyäjïänena matyä jïänena vä divä-rätri-vihitaà divase rätrau vä kåtam | yad iha ca purä väpi vihitam iti päöhe iha janmani janmäntare vä vihitam ity arthaù | na kevalaà päpaà dürékaroti api tu sura-gaëä devä namanti | tathäsya mudräkartuù satataà sarvadä sarva-jana-samüho vaçyo bhavatéty arthaù || 58||

sanätanaù (hari-bhakti-viläse 6.42) : asau nara imäà bilväkhyäà mudräà jänan tat-tad-duñkåta-nicayaà päpa-samüham akhilaà niùçeñaà kñapayati vinäçayati | kam ? yaà mano-väk-käyaiù iha asmin purä pürva-janmani ca amatyä ajïänena matyä vä jïänena vihitam | divärätri-vihitam iti päöhe dine rätrau ca kåtam | yat tado napuàsakatvaà mahäkavi-svätantryäd avyayatväd vä | yad vä, yat yasmät kñapayati tat tasmän namantéty anvayaù | mudrä-lakñaëäni ca guhyatvän na likhitäni | tathä coktam—

guruà prakäçayed vidvän mantraà naiva prakäçayet |akña-mäläà ca mudräà ca guror api na darçayet || iti |

atra ca tad-vijïänärtham uddiçyante | tathä cägame—

samyak sampuöitaiù puñpaiù karäbhyäà kalpito’ïjaliù |ävähané samäkhyätä mudrä deçika-sattamaiù ||adho-mukhé-kåtaiù sarvaiù sthäpanéti nigadyate |äçliñöa-muñöi-yugalä pronnatäìguñöha-yugmakä |sannidhäne samuddiñöä mudreyaà tantra-vedibhiù |aìguñöha-garbhiëé saiva saànirodhe saméritä ||aìgair eväìga-vinyäsaù sakalé-karaëé matä |savya-hasta-kåtä muñöir dérghädhomukha-tarjané ||avaguëöhana-mudreyam abhitobhrämitä yadi |anyonyäbhimukhäù sarväù kaniñöhänämikäù punaù ||tathä tarjané-madhyäç ca dhenu-mudrä prakértitä |anyonya-grathitäìguñöhä prasärita-karäìguliù |mahä-mudreyam uditä paramékaraëe budhaiù ||vämäìguñöhaà vidhåtyaivaà muñöinä dakñiëena tu |tan-muñöaiù påñöhato deçe yojayec caturaìguléù ||kathitä çaìkha-mudreyaà vaiñëavärcana-karmaëi |anyonyäbhimukhäìguñöha-kaniñöha-yugale yadi ||viståtäç cetaräìgulyas tadäsau darçiné matä |anyonya-grathitäìgulya unnatau madhyamau yadi |

Page 45: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

saàlagnau ca tadä mudrä gadeyaà parikértitä ||padmäkäräv äbhimukhyena päëémadhy’ìguñöhau çäyitau karëikävat |padmäkhyeyaà sauva saàlagna-madhyä spåñöäìguñöhä bilva-saàjïaiva mudrä ||agre tu väma-muñöeç ca itarä tu yadä matä |tadeyaà kåtibhir mudrä jïeyä muñala-saàjïitä ||vämastha-tarjané-präntaà madhyamänte niyojayet |prasärya tu karaà vämaà dakñiëaà karam eva ca ||niyojya dakñiëa-skandhe bäëa-preraëavat tataù |tarjany-aìguñöhakäbhyäà ca kuryäd eñä prakértitä ||çärìga-mudreti munibhir darçayet kåñëa-püjane |kaniñöhänämike dve tu dakñäìguñöha-nipéòite |çeñe prasärite kåtvä khaòga-mudrä prakértitä ||päçäkäräà niyojyaiva vämäìguñöhäìga-tarjaném |dakñiëe muñöim ädäya tarjanéà ca prasärayet ||tenaiva saàspåçen mantré vämäìguñöhasya mülakam |päça-mudreyam uddiñöä keçavärcana-karmaëi ||tarjaném éñad äkuïcya çeñeëäpi nipéòayet |aìkuçaà darçayet tadvad gåhétvä dakña-muñöinä ||anyonya-påñöhe saàyojya kaniñöhe ca paramparam |tarjany-agraà samaà kåtvä kaniñöhägraà tathaiva ca ||éñad älambitaà kåtvä itarau pakñavat tataù |prasärya gäruòé mudrä kåñëa-püjä-vidhau småtä ||anyonya-sammukhe tatra kaniñöhä-tarjané-yuge |madhyamänämike tadvad aìguñöhena nipéòayet ||darçayed dhådaye mudräà yatnäc chrévatsa-saàjïitäm |anyonyäbhimukhe tadvat kaniñöhe saàniyojayet |tarjany-anämike tadvat karau tv anyonya-påñöhagau ||utsiktänyonya-saàlagnau vakñaù-sthita-karäìguléù |vidhäya madhya-deçe tu väma-madhyama-tarjané |saàyojya maëibandhe tu dakñiëe yojayet tataù ||vämäìguñöhe tu mudreyaà prasiddhä kaustubhähvayä |

kvacic ca—anämä påñöha-saàlagnä dakñiëasya kaniñöhikä |kaniñöhyänyayä baddhä tarjanyä dakñayä tathä ||vämänäà ca badhnéyäd dakñäìguñöhasya mülake |aìguñöha-madhyame väme saàyojya saraläù paräù ||catasro’nyonya-saàlagnä mudrä kaustubha-saàjïitä ||oñöhe väma-karäìguñöho lagnas tasya kaniñöhakä |dakñiëäìguñöha-saàyuktä tat-kaniñöhä prasäritä |tarjané-madhyamänämäù kiàcit saìkucya cälitäù ||veëu-mudreyam uddiñöä suguptä preyasé hareù |aìgaà prasäritaà kåtvä spåñöa-çäkhaà varänane |präìmukhaà tu tataù kåtvä abhayaà parikértitam ||dakñaà bhujaà prasäritvä jänüpari niveçayet |

Page 46: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

prasåtaà darçayed devi varaù sarvärtha-sädhakaù ||uttäna-tarjanébhyäà tu ürdhvädhaù prakrameëa tu |mälävat krama-vistärä vanamälä prakértitä ||

krama-dépikäyäà (2.57)—aìguñöhaà vämam uddaëòitam itara-karäìguñöakenätha vadhvätasägraà péòayitväìgulibhir api tathä väma-hastäìgulibhiù |baddhvä gäòhaà hådi sthäpayatu vimala-dhér vyäharan mära-béjaàbilväkhyä mudrikaiñä sphuöam iha kathitä gopanéyä vidhijïaiù ||

agastya-saàhitäyäà ca—ävähinéà sthäpanéà sannidhékaraëéà tathä |susaànirodhinéà mudräà sammukhé-karaëéà tathä ||sakalé-karaëéà caiva mahä-mudrän tathaiva ca |çaìkha-cakra-gadä-padma-dhenukos tu bhagäruòäù ||çrévatsaà vana-mäläà ca yoni-mudräà ca darçayet ||mülädhäräd dvädaçäntam änétaù kusumäïjaliù |tri-sthäna-gata-tejobhir vinétaù pratimädiñu ||ävähanéyä mudrä syäd eñärcana-vidhau mune |eñaivädho-mukhé mudrä sthäpane çayyate punaù ||unnatäìguñöha-yogena muñöékåta-kara-dvayam |sannidhé-karaëaà näma mudrä devärcane vidhau ||aìguñöha-garbhiëé saiva mudrä syät saànirodhiné |uttäna-muñöi-yugalä sammukhé-karaëé matä ||aìgair eväìga-vinyäsaù sakalé-karaëé tathä |anyonyäìguñöa-saàlagnä vistärita-kara-dvayé ||mahä-mudreyam äkhyätä nyünädhika-samäpané |kaniñöhänämikä-madhyäntaùsthäìguñöhäntare’grataù ||gopitäìguli-madhye samantän mukulé-kåtä |kara-dvayena mudrä syäc chaìkäkhyeyaà surärcane ||anyonyäbhimukha-sparça-vyatyayena tu veñöayet |aìgulébhiù prayatnena maëòalé-karaëaà mune ||cakra-mudreyam äkhyätä gadä-mudrä tataù param |anyonyäbhimukhäçliñöäìguliù pronnata-madhyamä ||athäìguñöha-dvayaà madhye dattväpi paritaù karau |maëòalé-karaëaà samyag-aìgulénäà tapodhana ||padma-mudrä bhaved eñä dhenu-mudrä tataù param |anämikä-kaniñöhäbhyäà tarjanébhyäà ca madhyame |anyonyäbhimukhäçliñöe tataù kaustubha-saàjïitaù ||kaniñöhänyonya-saàlagne’bhimukhe’pi parasparam |vämasya tarjané-madhye madhyänämikayor api ||vämänämika-saàspåñöä tarjané-madhya-çobhitä |paryäyeëa natäìguñöha-dvayé kaustubha-lakñaëä ||

Page 47: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

kaniñöhänyonya-saàlagnä viparétaà viyojitä |adhastät sthäpitäìguñöhä mudrä garuòa-saàjïitä ||tarjany-aìguñöha-madhyasthä madhymänämikä-dvayé |kaniñöhänämikä-madhyä tarjany-agre kara-dvayé ||mune çrévatsa-mudreyaà vanamälä bhavet tataù |kaniñöhänämikä-madhyä muñöir unnéta-tarjané ||paribhräntä çirasy uccais tarjanébhyäà divaukasaù |mudrä yoniù samäkhyätä saìkocita-kara-dvayé ||tarjany-aìguñöha-madhyäntaù-sthitänämika-yugmakä |madhya-müla-sthitäìguñöhä jïeyä çastärcane mune || iti |

—o)0(o—

astra-mantram äha—praëaveti |

- praëava hådor avasäne sa- -caturthi - |sudarçanaà tathästra padaà ca

uktv - ä phaò antam amu nä kalayen- - ||59||manunästra mudrayä daça haritaù

praëava oàkäraù | håt namaù | etay or avasäne’nte sa- -caturthi sudarçanaà caturthé-vibhakti-sahitaà sudarçanam iti padam etasyänte

- tathästra padaà caturthy-antam astra-padam | punaù kédåk ? -phaò antam phaö-çabdäntam uktvä amu nä manunä anena mantreëa a -stra

- mudrayä daça haritaù kalpayet daça-dig-bandhanaà kuryäd ity arthaù ||59||

—o)0(o—

präk kåtaà nyäsa-jätam upasaàharan agnim apaöale vakñyamäëaà dhyänaà sücayati—itéti |

- -iti vidhäya samasta vidhià jagaj- - - |jani vinäça vidhäna viçäradam

- -çruti vimågyam ajaà manu vigrahaà - - - ||60||smaratu gopa vadhü jana vallabham

ity anena prakäreëa - samasta vidhià pürvoktam akhila-nyäsädikaà vidhäya nirvartya - - -gopa vadhü jana vallabhaà kåñëaà smaratu

cintayatu | kédåçaà kåñëam ? jagad-utpatti-sthiti- -vinäça karaëa-dakñam | punaù kédåçam ? - çruti vimågyam upaniñad-gamyam | punaù

Page 48: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

kédåçam ? ajam utpatti-rahitam | punaù kédåçam ? -manu vigrahaà manu-çaréram ity arthaù ||60||

- - - |iti çré keçaväcärya viracitäyäà krama dépikäyäà dvitéyaù paöalaù||2||

-- )0( --o o

Page 49: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

(3)

tåtéya-paöalaùidänéà mantra-dvaya-sädhäraëaà devatä-dhyänam äha—

atha prakaöa-saurabhodgalita-mädhvékotphullasat-prasüna-nava-pallava-prakara-namra-çäkhair drumaiù |

praphulla-nava-maïjaré-lalita-vallaré-veñöitaiùsmarec chiçiritaà çivaà sita-matis tu våndävanam ||1||

athänantaraà sita-matiù nirmala-matiù våndävanaà smarec cintayet | kimbhütam ? drumaiù våkñaiù çiçiritaà çétalé-kåtam | drumaiù kédåçaiù ? prakaöeti udbhaöa-saurabham | atha ca udgalito mädhvéko madhu yasmin tat | atha ca utphullaà praphullam | atha ca sad-dedépyamänam etädåçaà prasünaà puñpaà tathä nava-pallavaù anayor yaù prakaraù samühaù | tena namräù çäkhä yeñäà te tathä taiù | prakaöa-saurabhäkulita-matta-bhåìgollasat-prasüneti päöhe prakaöa-saurabheëäkulitaà sarvato vyäptam | atha ca matta-bhåìgollasan matta-bhramareëa çobhamänam etädåçaà yat prasünam ity arthaù | punaù kédåçaiù ? praphullä vikasitä yä nava-maïjaré tayä lalitä manoharä yä vallaré latägra-çäkhä tasyäç ceñöitaà calanaà yeñu taiù | punaù kédåçaà ? çivaà kalyäëa-pradam ||1||

sanätanaù: itaù-prabhåti ye 36-çlokäù präpyante te çré-hari-bhakti-viläse uddåtäù çré-sanätana-gosvämi-prabhupädänäà vyäkhyätäç ca | teñäà vyäkhyäyäs tu atratyäyä nätivisädåçyatvät sätra noddhriyate | tatraiva te drañöavyäù |

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

vikäçi-sumano-rasäsvädana-maïjulaiù saïcarac-chilémukhodgatair mukharitäntaraà jhaìkåtaiù |kapota-çuka-çärikäpara-bhåtädibhiù patribhir

viräëitam itas tato bhujaga-çatru-nåtyäkulam ||2||

våndävanaà jhaìkåtaiù çabda-viçeñair mukharitäntaraà çabdäyamänäbhyantaram | kédåçaiù ? jhaìkåtaiù vikäçinyäù praphulläyäù sumanasaù puñpasya yo rasaù madhu tasya yad-äsvädanam avalehanaà tena maïjulair manoharaiù | punaù kédåçaiù ? saïcareti saïcaranto bhramanto ye çilémukhodgatair bhramaräs teñäà mukhebhya udgataiù samutthitaiù | punaù kédåçam ? våndävanaà kapoteti pärävata-çuka-çärikä-kokila-prabhåtibhiù pakñibhir itas tato

Page 50: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

viräëitaà çabdäyitam | punaù kédåçam ? bhujaga-çatrur mayüras tasya nåtyenäkulaà vyäptam ||2||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

kalinda-duhituç calal-lahari-vipruñäà vähibhirvinidra-sarasé-ruhodara-rajaç cayoddhüsaraiù |

pradépita-manobhava-vraja-viläsiné-väsasäàvilolana-parair niñevitam anärataà märutaiù ||3||

märutair väyubhiù anärataà sarvadä niñevitam | kédåçair märutaiù ? kalindeti kalinda-duhitur yamunäyäç calantyo yä laharyaù täsäà yä vipruño jala-bindavaù täsäà vähibhiù | etena väyoù çaityam uktam | punaù kédåçaiù ? vinidreti vinidraà praphullaà yat saraséruhaà padmaà tasya yad udaram abhyantaraà tatra yo rajaç cayo dhülé-samühaù tena uddhüsaraiù, etena saurabhyam uktam | punaù kédåçaiù ? pradépiteti pradépito’tiçayito manobhavaù kämo yäsäà vraja-viläsinénäà gopa-sundaréëäà täsäà yäni väsäàsi vasträëi teñäà vilolana-paraiù cälanä-çaktaiù | etena mänyam uktam ||3||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

praväla-nava-pallavaà marakata-cchadaà vajra-mau-ktika-prakara-korakaà kamala-räga-nänä-phalam |

sthaviñöham akhila-rtubhiù satata-sevitaà kämadaàtad-antaram api kalpakäìghripam udaïcitaà cintayet ||4||

tad-antar api våndävana-madhye kalpakäìghripam api cintayet | kédåçam ? udaïcitam ucchritam | punaù kédåçam ? sthaviñöham sthülataram | punaù kédåçam ? pravälo vidrumaù sa eva nava-pallavaù kisalayaà yasya tam | punaù kédåçam ? marakato yo maëi-viçeñaù sa eva chadaà patraà yasya tam | punaù kédåçam ? vajraà hérakaà mauktikaà muktäù | anayor yaù prakaraù samühaù sa eva korakaù puñpa-kalikä yatra tam | punaù kédåçam ? kamala-rägaù padma-räga-maëiù sa eva nänä-vidhaà phalaà yatra tam | punaù kédåçam ? akhilair åtubhiù ñaòbhir api åtubhiù satataà sevitaà sadä parigåhétam | etena sarva-puñpänvitatvaà darçitam | punaù kédåçam ? kämadam äkäìkñita-pradam ||4||

--o)0(o--

suhema-çikharävaler udita-bhänuvad-bhäsvaräm

Page 51: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

adho’sya kanaka-sthalém amåta-çékaräsäriëaù |pradépta-maëi-kuööimäà kusuma-reëu-puïjojjvaläà

smaret punar atandrito vigata-ñaötanaìgäà budhaù ||5||

budhaù paëòitaù atandritaù nirälasyaù älasya-rahitaù san asya kalpa-våkñasyädhastät | kanaka-sthaléà suvarëa-mayéà bhümim | punaù smaret cintayet | kimbhütäà suhemeti | çobhamänä suvarëa-çåìga-paìktir yasya | tathä tasmäd udayäcaläd udita-bhänuvat prakaöita-süryavat prakaöita-süryavat bhäsvaräà dedépyamänäà suhema-çikharäcale’py uditeti päöhe çobhanaà hema-çåìgaà yatra acale parvate tasmin api-çabdo bhinna-kramaù kanaka-sthalém ity asyänantaraà drañöavyam | asya kédåçasya amåteti ? amåtasya yaù çékaraù kaëas tasyäsäro yaù samühaù patanaà tac-chälià yathä syät tathä tasyämåta-kaëa-samüha-saàvarñiëaù | kédåçém ? pradéptaiù pépyamäna-maëibhiù padma-rägädibhiù baddha-bhümim | punaù kédåçém ? kusumeti kusuma-reëu-puïjair ujjvaläm | punaù kédåçém ? vigateti vigatä dürébhütä ñaö-taraìgäù käma-krodhädayaù açanäyäpi päsäçoka-moha-jarä-måtyavo vä yasyäs täm ||5||

--o)0(o--

tad-ratna-kuööima-niviñöa-mahiñöha-yoga-péöhe’ñöa-patram aruëaà kamalaà vicintya |

udyad-virocana-sarocir amuñya madhyesaïcintayet sukha-niviñöham atho mukundam ||6||

tasyäù kanaka-sthalyäù yad-ratna-kuööimaà ratna-baddha-bhü-bhägaù | tatra niviñöaà sthitaà mahiñöhaà mahad yoga-péöhaà taträñöa-patram añöau paträëi yatra tat tathäruëaà lohitam | ata evodyatäditya-sannibham | evambhütaà padmaà vicintya | athänantaram amuñyäruëa-varëäñöa-dala-kamalasya madhye mukundamà kåñëaà cintayet | kédåçam ? sukha-niviñöhaà sukhäsénam ädi-kulakam ata ärabhya ||6||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

süträma-ratna-dalitäïjana-megha-puïja-pratyagra-néla-jalajanma-samäna-bhäsam |

susnigdha-néla-ghana-kuïcita-keça-jälaàräjan-manojïa-çiti-kaëöha-çikhaëòa-cüòam ||7||

süträma-ratnam indranéla-maëiù dalitäïjanaà bhinnäïjanaà ghåñöa-kajjalam iti megha-puïjo megha-samühaù pratyagra-néla-jalajanma navéna-néla-padmam eñäà samänä bhä déptir yasya tam | punaù

Page 52: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

kédåçam ? susnigdheti susnigdhäù sucikkaëä néläù çyämä ghanä niviòäù kuïcitäù kuöiläù ye keçäs teñäà jälaà samüho yatra tam | punaù kédåçam ? räjann iti | räjat çobhamänaà manojïaà manoharaà yac-chiti-kaëöha-çikhaëòaà mayüra-picchaà tad eva cüòäyäà yasya tam ||7||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

rolambalälita-sura-druma-sünu-kalpi-tottaàsam utkaca-navotpala-karëa-püram |

lolälaka-sphurita-bhäla-tala-pradépta-gorocanä-tilakam uccala-cilli-mälam ||8||

rolambo bhramaras tena lälitaà prétyä sevitaà yat sura-druma-prasünaà pärijäta-puñpaà tena kalpitaù racita uttaàsaù çiro-bhüñaëaà yena sa tathä tam | punaù kédåçam ? utkacaà vikasitam yan navotpala-karëa-püram | tad eva karëäbharaëaà yasya sa tathä tam | punaù kédåçam ? loläç caïcalä alakäù keça-viçeñäs taiù sphuritaà çobhamänaà yad-bhäla-talaà laläöa-talaà tatra pradéptaà gorocanä-tilakam yasya sa tathä tam | punaù kédåçam ? uccala- cilli-mälaà caïcala-bhrü-latäkam ||8||

--o)0(o--

punaù kédåçam ? äpürëa-çärada-gatäìka-çaçäìka-bimba-

käntänanaà kamala-patra-viçäla-netram |ratna-sphuran-makara-kuëòala-raçmi-dépta-

gaëòa-sthalé-mukuram unnata-cäru-näsam ||9||

äpürëaù sampürëaù çäradaù çarat-sambandhé gatäìkaù çaçäìka-bimbaç candra-maëòalas tadvat käntaà manoharam änanaà mukhaà yasya tathä tam | punaù kédåçam ? kamala-patravad viçäle vistérëe netre yasya sa tathä tam | punaù kédåçam ? ratneti ratnaiù sphuranc chobhamänaà yan makara-kuëòalaà makaräkära-kuëòalaà tasya ye raçmayaù taiù pradéptä çobhamänä gaëòa-sthalé sa eva mukuro darpaëo yasya tathä tam | punaù kédåçam ? unnateti unnatä manoharä näsä yasya sa tathä tam ||9||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

sindüra-sundaratarädharam indu-kunda-

Page 53: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

mandära-manda-hasita-dyuti-dépitäìgam |vanya-praväla-kusuma-pracayävakÿpta-

graiveyakojjvala-manohara-kambu-kaëöham ||10||

sindüravan manoharo adharo yasya sa tathä tam | punaù kédåçam ? indu-kundeti induç ca kundaà kunda-puñpaà mandäraù çukla-mandäraù arka-puñpaà vä tadvan manda-hasitam éñad-dhäsyaà tasya dyutir déptiù tathä dépitä çobhitä äçä diço yena sa tathä tam | punaù kédåçam ? vanyeti vanyaà vanyodbhavaà yat praväla-kusumaà nava-pallava-puñpaà tasya yaù samühas tenävakÿptaà sampäditaà yad graiveyakaà kaëöhäbharaëaà tenojjvalo dedépyamäno manoharaù kambu-kaëöhaù trirekhäìkitaù kaëöho yasya sa tathä tam ||10||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

matta-bhramara-juñöa-vilambamäna-santäna-kapra-sava-däma-pariñkåtäàsam |

härävalé-bhagaëa-räjita-pévaroro-vyoma-sthalé-lasita-kaustubha-bhänumantam ||11||

mattäù kåta-madhu-pänä bhramantaç carantau ye bhramaräs tair juñöaà sevitam | atha ca vilambamänam evambhütaà yat-santäna-kapra-sava-däma kalpa-våkña-puñpa-däma tena dämnä pariñkåtaù svalaìkåto aàso yasya sa tathä tam | punaù kédåçam ? härävaly eva bhagaëo nakñatra-samühaù | tena räjitaà çobhitaà pévaraà mäàsalaà yad-uro hådayaà tad eva vyoma-sthala äkäça-bhümiù tayä lasitaù çobhitaù kaustubha eva bhänuù süryas tena yuktam | atra rüpakälaìkära eva nopamälaìkäraù nakñatra-gaëa-süryayor asambandhatvät | evaà ca saty eka-käle dvayoù çobhä labhyata iti bhävaù ||11||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

çrévatsa-lakñaëa-sulakñitam unnatäàsamäjänu-péna-parivåtta-sujäta-bähum |

äbandhurodaram udära-gambhéra-näbhiàbhåìgäìganä-nikara-maïjula-roma-räjim ||12||

çrévatsa-lakñaëa-sulakñitam unnatäàsam äjänu-péna-parivåtta-sujäta-bähum äbandhurodaram udära-gambhéra-näbhià bhåìgäìganä-nikara-maïjula-roma-räjim ||12||

Page 54: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

nänä-maëi-praghaöitäìgada-kaìkaëormi-graiveya-sära-sana-nüpura-tunda-bandham |

dvyäìga-räga-paripaïjaritäìga-yañöimäpéta-vastra-parivéta-nitamba-bimbam ||13||

nänä-maëibhir indranélädibhir ghaöitäù sambaddhäù | aìgadä bähu-valayäs tathä kaìkaëä ürmir mudrikä graiveyaà grévälaìkäraù rasanayä kñudra-ghaëöikayä saha äsamantät vartate yau nüpurau tunda-bandhaù udara-bandhanärthaà suvarëa-òorakam ete alaìkärä yasya sa tathä tam | punaù kédåçam ? divyaù paramotkåñöo yo’nurägaù sugandhi-cürëaà tena piïjaritä nänä-varëä aìga-yañöi-raìga-latä yasya sa tathä tam | punaù kédåçam ? äpétam atiçayena pétaà yad vastraà tena parito véto veñöito nitamba-bimbo yena sa tathä tam | yadyapi stré-kaöyäà nitamba-pada-prayogaù koçe dåçyate tathäpi tadvan manoharatayä puàskaöyäm api prayogo na viruddhaù ||13||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

cärüru-jänum anuvåtta-manojïa-jaìgha-käntonnata-prapada-nindita-kürma-käntim |

mäëikya-darpaëa-lasan-nakharäji-räjad-raktäìguli-cchadan-sundara-päda-padmam ||14||

käntau kamanéyau unnatau uccau yau prapadau pädägrau täbhyäà ninditä tiraskåtä kürmasya kacchapasya käntiù déptir yena sa tathä tam | punaù kédåçam ? mäëikya-ghaöito yo darpaëas tadval lasanté çobhamänä nakha-paìktiù tathä räjantyaù çobhamänä yä raktäìgulayas tä eva cchadanäni paträëi taiù sundaraà päda-padmaà yasya sa tathä tam ||14||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

matsyäìkuçära-dara-ketu-yaväbja-vajra-saàlakñitäruëa-karäìghri-taläbhirämam |

lävaëya-sära-samudäya-vinirmitäìga-saundarya-nirjita-manobhava-deha-käntim ||15||

Page 55: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

matsyo ménaù aìkuço astra-viçeñaù ariç cakro daraù çaìkhaù ketur dhvajaù yavaù prasiddhaù abjaà padmaà vajraù kuliçäkäras trikoëaù etaiù sulakñitaà samyak vihitaà yad aruëataräìghri-talaà lohitatara-caraëa-talaà tenäbhirämaù sarva-jana-priyas tam | punaù kédåçam ? lävaëyasya saundaryasya yaù sära-samudäya utkåñöa-bhäga-samudäyaù tena vinirmitaà ghaöitaà yad aìga-saundaryaà tena ninditä tiraskåtä manobhavasya kämadevasya käntiù çaréra-çobhä yena sa tathoktam ||15||

--o)0(o--punaù kédåçam ?

äsyäravinda-paripürita-veëu-randhra-lolat-karäìguli-samérita-divya-rägaiù |

çaçvad-dravé-kåta-vikåñöa-samasta-jantu-santäna-santatim ananta-sukhämbu-räçim ||16||

çaçvan nityaà dravé-kåtänayaté-kåtä vikåñöä äkåñöä samasta-jantoù präëinaù santäna-santatiù santäna-paramparä yena sa tathä tam | kaiù ? äsyam eväravindaà padmaà tena paripüritaà yad veëu-randhraà vaàçé-randhram atra lolanté caïcalä yä karäìgulis tayä saméritäù samutpäditä ye divyä utkåñöä rägä dhvanayaù svaräs tair ity arthaù | punaù kédåçam ? ananteti | aparimitänanda-samudram ||16||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

- - -gobhir mukhämbuja viléna vilocanäbhi- - - |rüdhobhara skhalita manthara mandagäbhiù- - -dantägra dañöa pariçiñöa tåëäìkuräbhir

- - ||17||älambi väladhi latäbhir athäbhivétam

- | ? athänantaraà gobhir abhivétaà sarvato veñöitam kimbhütäbhiù - - mukhämbuje parameçvara mukha padme viléne sambadde locane

| ? -yäsäà täs tathä täbhiù punaù kédåçäbhiù üdhobhareti stana- - - - | ? gaurava skhalana sälasälpa gamana çéläbhiù punaù kédåçäbhiù

- - dantägreëa dañöaù pariçiñöa tåëäìkuro bhakñaëävaçiñöa tåëäìkuro | ? yäbhis täs tathä täbhiù punaù kédåçäbhiù älambéti älambiné

- ||17||lambamänä väladhi latä yäsäà täs tathä täbhiù

--o)0(o--

Page 56: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

punaù kédåçam ?

- - - - - -sa prasrava stana vicüñaëa pürëa niçca- - - - |läsyävaöa kñarita phenila dugdha mugdhaiù

- - -veëu pravartita manohara mandra- -géta- - ||18||dattocca karëa yugalair api tarëakaiç ca

- | ? tarëakaiç caika värñikaiç cäbhivétam iti pürveëänvayaù kédåçaiù - - prasraveëa kñarad dugdhena saha vartate yat stana vicüñaëaà

dantoñöhena stanäkarñaëaà tena paripürëo niçcalaù sthiraç ca ya - -äsyävaöaù mukha vivaraà tataù kñaritaà galitaà yat phenilaà sa

| ? phenaà dugdhaà tena mugdhair manoharaiù punaù kédåçaiù veëv iti | - veëur vaàçé tena pravartitä cälitä manoharä ähläda käriëé

- mandränalpä yä gétir gänaà tatra dattam uccaà karëa yugalaà yais ||18||tathä taiù

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

- - - - -pratyagra çåìga mådu mastaka samprahära- - - - |saàrambha valgana vilola khurägra pätaiù

- - -ämedurair bahula säsna galair udagra - - ||19||pucchaiç ca vatsatara vatsataré nikäyaiù

| | vatsataraù traivärñiko balévardaù vatsataré traivarñiké gauù etayor nikäyaiù samühaiù pratyagraà navénaà çåìgaà yasminn evambhütaà

-yat mådu mastakaà tatra yaù samprahäraù abhighätaù anya vatsatarasya yudhyataù tena yaù saàrambhaù krodhätiçayas tena yad

- valganam itas tato vicalanaà tena vilolaù anavasthitaù khurägra päto | ? yeñäà te tathä taiù punaù kédåçaiù ämeduraiù susnigdhaiù puñöair

| ? iti vä punaù kédåçaiù bahulätiçayitä säsnä yatra sa evambhüto galo | - | ? yeñäà te tathä taiù säsnä ca gala kambalaù punaù kédåçaiù- ||19||udagra pucchaiù

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

- - - - -hambä rava kñubhita dig valayair mahadbhi - - - |rapy ukñabhiù påthu kakudbhara bhära khinnaiù

- - - - -uttambhita çruti puöé paripéta vaàça

Page 57: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - - ||20||dhvänämåtoddhåta vikäçi viçäla ghoëaiù

| ? -mahadbhir ukñabhir balévardair apy abhivétam kédåçaiù hambä - - -raveëa svara viçeñeëa kñubhitaù kñobhaà präpito dig valayo dik

| ? samüho yais te tathä taiù punaù kédåçaiù påthur atiçayito yaù - - | kakudbharaù apara gala bharaù sa eva bhäras tena khinnaiù alasaiù

? -punaù kédåçaiù uttambhiteti ürdhvaà stambhitä utthäpitä yä çruti puöé tayä paripétam atiçayena çrutaà yad vaàçasya dhvänämåtaà

- çabda rüpämåtaà tenodvåttä ürdhvaà präpitä vikäçiné prasphuöä ||20||viçälä dérghä ghoëä näsä yeñäà te tathä taiù

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

- - - - -gopaiù samäna guëa çéla vayo viläsa - - - - |veçaiç ca mürcchita kala svana veëu véëaiù

- - - -mandroccatära paöa gäna parair vilola- - - - - ||21||dor vallaré lalita läsya vidhäna dakñaiù

| ? gopaiç cäbhivétam kédåçaiù samäneti guëa udayädiù çélaà - dhairyädi vayo bälyädi viläsaù kréòanaà veçaù saàsthäna viçeñaù - | ? samänäù tulyäù guëa çélädayo yeñäà te tathä taiù punaù kédåçaiù ’ - mürcchäà präpitaù kalo vyakta madhuraù svaro rägo yatra veëu ç ca

| vénä ca veëu- - - - véëair mürcchita kala svare veëu véëe yeñäà taiù tathä| —tad uktam

svaraù sammürchito yatra rägatäà pratipadyate |mürchanäm iti täà prähuù kavayo gräma-sambhaväm |sapta-svaräs trayo grämä mürchanäs tv eka-viàçatiù ||

? punaù kédåçaiù mandrocceti mandraà nécaiù uccam atiçäyitaà täro- - - | yati viçeñas tena paöu spañöaà yad gänaà tat parais tad äsaktaiù

? - - punaù kédåçaiù viloleti vilolä yä dor vallaré bähu latä tayä yal lalitaà manoharaà läsyaà nåtyaà tasya vidhänaà karaëaà tatra dakñaiù

||21||kuçalaiù

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

Page 58: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - - - -jaìghänta pévara kaöéra taöé nibaddha- - |vyälola kiìkiëi ghaöäraöitair aöadbhiù

- - - -mugdhais tarakñu nakha kalpita kaëöha bhüñair- - ||22||avyakta maïju vacanaiù påthukaiù parétam

| ? - påthukair bälakaiù parétaà veñöitam kédåçaiù jaìghä samépe - - pévarä mäàsalä yä kaöéra taöé kaöé sthalé tasyäà nibaddhä vyälolä - - , caïcalä yä kiìkiëi ghaöä käïcé samühaù tasya raöitaiù çabdair aöadbhiù

| ? | ? punaù kédåçaiù mugdhair manoharaiù punaù kimbhütaiù- - - tarakñu nakhena vyäghra nakhena kalpitä sampäditä kaëöha bhüñä

| kaëöhälaìkäro yais te tathä taiù bälakänäà rakñärthaà kaëöhe- - | ? vyäghra nakha bandhanaà kriyate yataù punaù kédåçaiù

avyaktam aspañöam atha ca maïjulaà manoharam evambhütaà vacanaà yeñäà te tathä ta ||22||iù

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

- -atha sulalita gopa sundaréëäà- - - |påthu niviréña nitamba mantharäëäm

- - - -guru kuca bhara bhaìgurävalagna- - - - ||23||trivali vijåmbhita roma räji bhäjäm

- - athänantaraà manohara gopa stréëäm älébhiù paìktibhiù samantät - - | sarvataù satataà nitya sevitam ity añöama çlokenänvayaù

? - -kimbhütänäm påthu båhan niviréño niviòo yo nitambaù kaöi paçcäd, | ? bhägaù tena mantharäëäà gamanäçaktänäm punaù kimbhütänäm

- - gurur atiçayito yaù kuca bharaù stana gauravaà tena bhaìguram éñan - - - näà yad avalagnaà madhya pradeçaù tatra yad bali trayaà tatra

- ||23||vijåmbhitä vitatä roma paìktir yäsäà täsäm

--o)0(o--

punaù kédåçénäm ?

tad-atimadhura-cäru-veëu-vädyä-måta-rasa-pallavitäìgajäìghri-pänäm |mukula-visara-ramya-rüòha-romod-

gama-samalaìkåta-gätra-vallaréëäm ||24||

Page 59: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tasya çré-kasyätimadhuraà atipréti-däyakaà cäru manoharaà yad veëu-vädyäà vaàçé-ravaù sa evämåta-rasaù amåta-rüpa-jalaà tena pallavito våddhy-unmukhaù aìgajäìghripaù käma-våkño yäsäà täs tathä täsäm | aìgajäìghripasyeti päöhaù | punaù kimbhütänäm ? mukula-visaraù kalikä-samühaù tadvad ramyo manoharo yo rüòha upacito romodgamo romotthänaà tena samalaìkåtä gätra-vallaré deha-latä yäsäà täs tathä täsäm ||24||

--o)0(o--

punaù kimbhütänäm ?

tad-atirucira-manda-häsa-candrä-tapa-parijåmbhita-räga-väriëäçeù |taralatara-taraìga-bhaìga-vipruö-

prakara-sama-çrama-bindu-santatänäm ||25||

tasya kåñëasyätimanoharo ya éñad-dhäsaù sa eva candra-raçmis tena parijåmbhita ucchalito yo räga-samudras tasyäticaïcalo yas taraìgaù kallolaù tadéyä ye jala-kaëäù teñäà yaù samühas tena samas tulyo yaù çrama-bindur gharma-jala-binduù tena santatänäà vyäptänäm ||25||

--o)0(o--

punaù kimbhütänäm ?

tad-atilalita-manda-cilli-cäpacyuta-niçitekñaëa-mära-väëa-våñöyä |

dalita-sakala-marma-vihvaläìga-pravisåta-duùsaha-vepathu-vyathänäm ||26||

tasya çré-kåñëasyätimanoharo mandaù anatidérgho yaç cilli-cäpo bhrü-latä saiva dhanus tasmäd udgataà tékñëaà kaöäkñaù sa eva käma-bäëas tasya våñöyätyanta-pätena dalitaà cürëitaà yat sakalaà marma tenänäyattaà yad aìgaà tatra prasåtä vyäptä duùsahä kampa-vedanä yäsäà täs tathä täsäm ||26||

--o)0(o--

punaù kimbhütänäm ?

tad-atirucira-karma-rüpa-çobhä-måta-rasa-päna-vidhäna-lälasäbhyäm |

praëaya-salila-püra-vähinénämalasa-vilola-vilocanämbujäbhyäm ||27||

Page 60: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

praëayenaiva premëaiva yo jala-pravähas taà vahanti yäs tathä täsäm | käbhyäm ? lajjädinärdha-nimélita-padmalocanäbhyäà sa-viläsa-caïcalita-netra-padmäbhyäm ity api päöhaù | kimbhütänäm ? tasya parameçvarasyätiruciraà yat karma çåìgära-ceñöä-viçeñaù rüpa-çobhä käminé-mano-raïjikä käntiù te evämåta-rasau tayor yat pänam atyanta-cakñur-vyäpäras tat-karaëe säkäìkñäbhyäm | subhaga-kamreti päöhäntaram | subhagaù sundaraù kamraù kamanéyaù subhaga-kamanéyayor eka-paryäyayor grahaëam adbhutatväd rüpasyeti tripäöhinaù ||27||

--o)0(o--

punaù kimbhütänäm ?

viçraàsat-kavaré-kaläpa-vigalat-phulla-prasüna-çravan-mädhvé-lampaöa-caïcaréka-ghaöayä saàsevitänäà muhuù |

märonmäda-mada-skhalan-mådu-giräm älola-käïcy-uchvasan-névé-viçlathamäna-céna-sicayäntävirnitamba-tviñäm ||28||

viçraàsan skhalan yaù keça-päças tasmät prabhraàçyad yad vikasitaà puñpaà tasmäd galanté yä mädhvé puñpa-rasaù taträtyantäsakto yaç caïcaréko bhramaras tasya samühena muhur väraà väraà saàsevitänäm | punaù kim-bhütänäà märeti |

käma-kåtonmädena yä mattatä tayä skhalanté aspañöä mådvé komalä manoharä gérväëé yäsäà täs tathä täsäm unmäda-madau çåìgära-viçeñau | tad uktaà çåìgära-tilake—

çväsa-prarodanotkampair bahudhälokanair api |vyäpäro jäyate yatra sa unmädaù småto yathä ||

evaà madasyäpi lakñaëaà boddhavyam iti kecit | punaù kédåçénäm ? älolä caïcalä yä käïcé-rasanä tathä ucchvasanté dåòhä bhavanté yä névé vastra-granthiù | névé stré-vasana-granthäv iti koñät | tayä viçlathamänaà céna-sicayaà céna-deçotpannaà sükñma-vastraà tasyänte madhye äviù prakaöä nitamba-tviö nitamba-käntir yäsäà täs tathä täsäm ||28||

--o)0(o--

punaù kimbhütänäm ?

skhalita-lalita-pädämbhoja-mandäbhighäta-kvaëita-maëi-tuläkoöyäkuläçä-mukhänäm |

calad-adhara-dalänäà kuòmalat-pakñmaläkñi-dvaya-sarasi-ruhaëäm ullasat-kuëòalänäm ||29||

Page 61: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

skhalitam anäyattaà lalitaà manoharaà yat päda-padmaà tasya yo manda éñad abhighätaù äbhighäta-kvaëita-maëi-tuläkoöyäkuläçä-mukhänäm calad-adhara-dalänäà kuòmalat-pakñmaläkñi-dvaya-sarasi-ruhaëäm ullasat-kuëòalänäm ||29||

--o)0(o--

punaù kimbhütänäm ?

dräghiñöha-çvasana-saméraëäbhi-täpa-pramläné-bhavad-aruëoñöha-pallavänäm |

nänopäyana-vilasat-karämbujänämälébhiù satata-niñevitaà samantät ||30||

dérgho yaù çväsa-väyus tena yo’bhitäpaù tena pramläné-bhavan raktauñöha-pallavo yäsäà täs tathä täsäm | punaù kimbhütänäm ? vividhopäyanena çobhamänäni hasta-kamaläni yäsäà täs tathä täsäm ||30||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

täsäm äyata-lola-néla-nayana-vyäkoça-nélämbuja-sragbhiù samparipüjitäkhila-tanuà nänä-viläsäspadam |

tan-mugdhänana-paìkaja-pravigalan-mädhvé-rasäsvädanéàbibhräëaà praëayonmadäkñi-madhukån-mäläà manohäriëém ||

31||

mukundaà täsäà gopa-sundaréëäm äyataà dérghaà lolaà caïcalaà nélaà çyämaà yan nayanaà tad eva vyäkoçaà nélotpalaà praphullaà nélämbujaà teñäà sragbhir mäläbhiù samparipüjitä adhikataram arcitä sakalä tanur yasya sa tathä tam | punaù kédåçam ? vividha-viläsa-sthänam | punaù kédåçam ? tan-mugdhänaneti täsäà yan manoharaà mukhaà tad eva padma-samühas tasmät vigalan sravan yo mädhvé-raso makarandaù tam äsvädayituà çélaà yasyäù täm praëayena prétyä udgata-madaà yad akñi-yugalaà saiva bhramara-mälä paìktis täà manohäriëéà bibhräëam ||31||

--o)0(o--

adhunä parameçvara-dhyänänantaram upäsakämara-prabhåténäà dhyänam äha—

gopé-gopa-paçünäà bahiù

Page 62: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

smared agrato’sya gérväëa-ghaöäà |vittärthinéà viriïci-trinayana-

çatamanyu-pürvikäà stotra-paräm ||32||

asya parameçvarasyägrato gopé-go-paçünäà bahir gér-väëa-ghaöa-deva-samühaà smaret yadyapi bahiù-çabda-yoge païcamé jïäpitä tathäpi jïäpaka-siddhaà na sarvatreti ñañöhé-prayoge’pi na doñaù | kim-bhütäm ? vittärthinéà jïänärthinéà vä dhanärthinéà yad vä parameçvara-cittäpaharaëa-paräà yad vä dharma-käma-mokñärthiném | punaù kim-bhütäm ? viraïcir brahmä éçaù çakraù tat-pramukhäm | punaù kim-bhütäm ? stavana-paräm ||32||

--o)0(o--

tad-dakñiëato muni-nikaraàdåòha-dharma-väïcham ämnäya-param |

yogéndrän atha påñöhe mumukña-mäëän samädhinä sanakädyän ||33||

tasya parameçvarato dakñiëato dakñiëa-vibhäge tadvad iti päöhe tenaiva prakäreëa muni-nikaraà muni-samühaà smaret | kédåçam ? ämnäya-paraà vedädhyayana-param | punaù kédåçam ? niçcalä dharma-väïchä yasya taà yat tu mananät munir ity abhidhänät eñäà dharma-väïchä na yuktä tena muni-çabdo’tra åñy-upalakñaka iti tan na, dharma-çabdenäträtma-jïänäbhidhänät | tad uktaà yäjïavalkyena—ayaà tu paramo dharmao yad yogenätma-darçanam iti |

athänantaraà parameçvarasya paçcäd-bhäge sanakädyän yogeçvarän smaret | kim-bhütän ? mokñaika-parän | punaù kim-bhütän ? samädhinopaviñöän ||33||

--o)0(o--

savye sakäntän atha yakña-siddha-gandharva-vidyädhara-cäraëäàç ca |sakinnarän apsarasaç ca mukhyäù

kämärthino nartana-géta-vädyaiù ||34||

athänantaraà deva-väma-bhäge sa-strékän yakñädén smaret | kim-bhütän ? kinnara-sahitän | punaù kim-bhütän ? sarva-nartana-géta-vädyaiù karaëa-bhütair väïchitärthinaù | tathä pradhäna-bhütä apsarasaù urvaçé-mukhyäù smaret ||34||

--o)0(o--

çaìkhendu-kunda-dhavalaà sakalägamajïaà

Page 63: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

saudämané-tati-piçaìga-jaöä-kaläpam |tat-päda-paìkaja-gatäm acaläïca bhaktià

väïchantam ujjhitataränya-samasta-saìgam ||35||

nabhasi äkäçe dhätå-sutaà brahma-putraà smaret | katham-bhütam ? çaìkhädivat çvetaà nirmalam | punaù kédåçam ? sampürëägama-vettäram | punaù kédåçam ? saudämané vidyut tasyäs tatiù déptis tadvat piçaìgä kapilä yä jaöä tasyäù kaläpaù samudäyo yatra tam | punaù kédåçam ? bhaktim icchantam | kim-bhütäm ? sthiräm | punaù kédåçam ? atyanta-parityakta-parameçvara-bhinna-sakala-sambandham ||35||

--o)0(o--

punaù kédåçam ?

nänä-vidha-çruti-gaëänvita-sapta-räga-gräma-trayé-gata-manohara-mürchanäbhiù |

saàpréëayantam uditäbhir amuà mahatyäsaïcintayen nabhasi dhätå-sutaà munéndram ||36||

amuà nänä-prakäraù ñaö-triàçad-bhedätmako yaù çruti-gaëaù näda-samühas tenänvitä ye sapta rägäù niñäda-rñabha-gändhära-ñaòja-madhyama-dhaivata-païcamäkhyäù svaräù tatra trayäëäà grämäëäà samähäro gräma-trayé tatra gräma-trayyäà gatäù präptäù yä mürchanä manoharä ekatriàçati-prakäräs täbhiù saàpréëayantam |

sapta-svaräs trayo grämä mürchanäs tv ekaviàçatiù |saàmürchitaù svaro yatra rägatäà pratipadyate |mürchanäm iti täà prähuù kavayo gräma-sambhaväm ||

kimbhütäbhiù ? mahatyä sapta-tantré-yuktayä närada-véëayä uditäbhir udgatäbhiù ||36||

--o)0(o--

adhunä prakåtam upasaàharan ätma-püjä-kramam äha—

iti dhyätvätmänaà paöu-viçada-dhér nanda-tanayaàpuro buddhyaivärghya-prabhåtibhir anindyopahåtibhiù |yajed bhüyo bhaktyä sva-vapuñi bahiñöhaiç ca vibhavair

vidhänaà tad brümo vayam atula-sännidhya-kåd atha ||37||

iti pürvokta-dhyäna-prakäreëa paöu-viçada-dhéù samarthä vicära-kñamä atha ca nirmalä evambhütä buddhir yasya sa tathä ätmänaà nanda-tanayaà gopäla-kåñëa-rüpaà dhyätvä ätma-nanda-tanayayor

Page 64: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

abhedaà cintayitvä puraù prathamato buddhyaiva manasaivärghya-prabhåtibhir anindyopahåtibhiù arghya-pädyädibhir upahåtibhir aninditopacäraiù yathopadeçaà püjayet | tripäöhinas tu abhinandyeti päöhe dhåtvä püjayed ity artham ähuù | bhüyaù punar api sva-çarére säkñäd bähyopacärair arghyädibhiù püjayet | athänantaraà tad-vidhänaà bahiñöha-vibhavärcana-prakäraà vayaà brumaù | kédåçam ? parameçvarätyanta-sännidhya-dätäram ||37||

--o)0(o--

çaìkha-püraëa-vidhià darçayati—

äracayya bhuvi gomayämbhasästhaëòilaà nijam amutra viñöaram |nyasya tatra vihitäspado’mbhasä

çaìkham astra-manunä viçodhayet ||38||

bhuvi påthivyäà sthaëòilaà püjä-sthalaà gomaya-sahitena jalenäracayya upalipya amutra sthaëòile nijaà svéyaà viñöaram äsanaà vastra-kambalädikaà nyasya saàsthäpya tatra viñöare vihitäspadaù kåtäsano jalena çaìkham astra-manunä mülamanträstra-mantreëa asträya phaò iti mantreëa vä pralepayet ||38||

--o)0(o--

tatra gandha-sumanokñatän atho nikñiped dhådaya-mantram uccaran |

pürayed vimala-päthasä sudhér akñaraiù pratigataiù çiro’ntakaiù ||39||

väma-bhäga-kåta-vahni-maëòalädhärake çaìkhe sudhéù subuddhi-sädhakaù hådaya-mantraà müla-mantram eva hådaya-mantram kevalaà hådayäya nama iti vä uccärya gandha-puñpa-yava-taëòulän nikñipet | tathä vimala-päthasä nirmala-jalena pürayet | mantram äha—pratigatair iti | pratiloma-gataiù pratiloma-paöhitair mätåkäkñaraiù kña-kärädyair akäräntaiù çiro’ntakaiù sa-bindukaiù | bindv-antakair iti laghu-dépikäkäraù | svähäntair iti vidyädharäcäryaù vikräya sväheyt antair iti tripäöhinaù ||39||

--o)0(o--

péöheti—

péöha-çaìkha-salileñu mantra-vidvahni-väsara-niçä-kåtäà kramät |

maëòaläni viñakaçravokñarair

Page 65: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

arcayed vadana-pürva-dépitaiù ||40||

péöhe çaìkhe salile ca yathä-kramaà vahni-sürya-candräëäà maëòaläni viñaà ma-käraù kaà çiras tatra nyasyamäno’käraù çravaù çrotraà tatra nyasyamäno-kära ebhir akñarair mantra-vid upäsakaù krameëa püjayet | kédåçaiù ? vadana-pürva-dépitaiù vadana-pürve çirasi nyasyamänam aà bindur iti yävat tena dépitaiù sänusvärair ity arthaù | prayogas tu—maà vahni-maëòaläya daça-kalätmane namaù | aà arka-maëòaläya dvädaça-kalätmane namaù | uà soma-maëòaläya ñoòaça-kalätmane namaù ||40||

--o)0(o--

tatra tértha-manunabhivähayet tértham uñëa-ruci-maëòalät tataù |

svéya-håt-kamalato harià tathä gälinéà ca çikhayä pradarçayet ||41||

tatra çaìkha-jale vakñyamäëa-tértha-mantreëa sürya-maëòala-tértham ävähayet tathä tataù svéya-håt-padmät kåñëam ävähayet | anantaraà çikhä-mantreëa vakñyamäëäà gälinéà mudräà pradarçayet ca-kärät dhenu-mudräà ca | väma-hasta-tale dakñiëa-tarjanyä täòanaà prabodhanam ||41||

--o)0(o--

taj-jalaà nayana-mantra-vékñitaàvarmaëä samavaguëöhya dor-yujä |müla-mantra-sakalékåtaà nyased

aìgakaiç ca kalayoddiço’strataù ||42||

taj-jalaà çaìkha-jalaà vauñaò iti nayana-mantreëa vékñitaà yatra nayana-mantraù sambhavati tatraiva nayana-mantreëa vékñaëam iti tripäöhinaù | varmaëä hum iti kavaca-mantreëäguëöhya müla-mantra-sakalékåtaà müla-manträìga-sambandham | etasyaiva vivaraëaà nyased iti | devatäìge ñaò-aìgänäà nyäsaù syät sakalé-kåtir iti rudradharaù | yad vä, müla-mantra-dhyänena sadaivatam iti tripäöhinaù | aìgakaiç ca nyased iti müla-mantrasya ñaò-aìga-nyäsaà kuryäd ity arthaù | anantaraà çaìkhasya daça diçaù astra-mantreëa choöikayä badhnéyät ||42||

--o)0(o--

akñatädi-yutam acyutékåtaàsaàspåçan japatu mantram añöaçaù |

kià ca nikñipatu vardhané-jale

Page 66: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

prokñayen nija-tanuà tato’mbunä ||43||

taj-jalam abhagna-taëòula-candan-puñpa-sahitaà viñëu-svarüpatäà nétaà spåçan müla-mantram añöa-kåtvo japet | anantaram ardha-jalasya kiïcit sva-dakñiëa-bhäga-sthäpita-vardhané-jale prokñaëéya-pätra-jale nikñipet | tad uktam—

dakñiëe prokñaëé-pätram ädäyädbhiù prapüjayet |kiïcid arghyämbu saìgåhya prokñaëy ambhasi yojayet || iti |

tad-anantaram argdha-pätra-jalena vära-trayaà nija-çaréraà prokñayet | vardhané-ghaöa-jaleneti vidyädharäcäryäù ||43||

--o)0(o--

triù kareëa manunäkhilaà tathäsädhanaà kusuma-candanädikam |

çaìkha-püraëa-vidhiù saméritogupta eña yajanägraëér iha ||44||

tathä müla-mantreëa dakña-hastena puñpa-candanädikaà püjopakaraëa-dravyaà vära-trayaà prokñayet | upasaàharati çaìkheti | eña çaìkha-püraëa-prakäraù saméritaù uktaù | kédåçaù ? iha ägama-çästre yajanägraëéù prathama-vidhäne yaù çreñöhataraù ||44||

--o)0(o--

adhunä tértha-mantraà darçayati—

gaìge ca yamune caiva godävari sarasvati |narmade sindhu-käveri jale’smin sannidhià kuru ||45||

eña tértham anuprokto duritaugha-niväraëaù |kaniñöhäìguñöhakau saktau karayor itaretaram ||46||tarjané-madhyamänämäù saàhatä bhugna-saàjitäù |

mudraiñä gäliné proktä çaìkhasyopari cälitä ||47||

eña térthävähana-mantraù kathitaù duriteti päpa-samüha-vinäçakaù | adhunä gäliné mudräyä lakñaëam äha—kaniñöhety ädinä | hastayor anyonya-kaniñöhäìguñöhakau sambandhau tathä tarjané-madhyamänämikäù saàhatäù kåtvä bhugnäù kiïcid äkuïcitäù paraspara-saàsaktäù käryä ity arthaù | evaà ca sati eñä gäliné mudrä proktä | çaìkhasyopari cälitä saté devatä-prétià sampädayatéty arthaù ||45-47||

--o)0(o--

Page 67: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

adhunä sva-dehe péöha-püjä-kramam äha—

atha mürdhani müla-cakra-madhyenija-näthän gaëa-näyakaà samarcya |nyasana-kramataç ca péöha-mantrair

jala-gandhäkñata-puñpa-dhüpa-dépaiù ||48||

athänantaraà mürdhani svakéya-çirasi müla-cakra-madhye mülädhära-cakre yathä-kramaà sva-näthän sva-gurün gaëapatià ca püjayitvä pürvokta-nyäsa-krameëa péöha-mantrair ädhära-çaktim ärabhya péöha-manträntaà tat-tan-mantrair jala-gandhäkñata-puñpa-dhüpa-dépaiù sva-çarére péöha-püjanaà kuryät ||48||

--o)0(o--

prayajed atha müla-mantra-tejonija-müle hådaye bhruvoç ca madhye |

tritayaà smarataù smaret tad-eké-kåtam änanda-ghanaà taòil-latäbham ||49||

athänantaraà tan-mülädhära-hådaya-bhrü-madhya-gata-tejas-tritayaà müla-manträtmakaà paraà jyotiù smarataù käma-béjena klém ity anenaikébhütaà cintayet | kédåçaà ? änanda-ghanaà cid-änandam | punaù kédåçaà ? vidyut-prabham ||49||

--o)0(o--

tat-tejo’ìgaiù sävayavé-kåtya vibhütyädy-aìgäntaà vinyasya yajed äsana-pürvaiù |

bhüñäntair bhüyo jala-gandhädibhir arcäàkuryäd bhüty-ädy-aìga-vidhänävadhi mantré ||50||

tad ekékåtaà tejaù païcäìgaiù sävayavé-kåtya çaréra-yuktaà sampädya tatra vibhütyädy-aìgäntaà vibhüti-païjaram ärabhyäìga-nyäsa-paryantaà sva-çarére vinyasya äsanädi-bhüñäntair upacärair devaà püjayet | bhüyaù punar api jala-gandhädibhir vibhüti-païjara-mürti-païjara-karastha-såñöi-sthiti-daça-païcäìga-nyäsa-sthäneñu nyäsa-krameëaiva tan-mantrair eva püjayet ||50||

--o)0(o--

bhüyo veëuà vadana-sthaà vakño-deçe vana-mäläm |vakñojo’rdhaà prayajec ca çrévatsaà kaustubha-ratnam ||51||

Page 68: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

bhüyaù punar api mukha-sthaà veëuà püjayet hådaye ca vanamäläà kaëöham ärabhya päda-dvayam avalambinéà patra-puñpa-mayéà mäläm | tad uktam—

kaëöham ärabhya yä tiñöhet päda-dvaya-vilambiné |patra-puñpa-mayé mälä vana-mälä prakértiteti |stanasyopari çrévatsaà kaustubhaà ca prapüjayet ||51||

--o)0(o--

çrékhaëòa-niùsyanda-vicarcitäìgomülena bhälädiñu citrakäëi |

likhyäd atho païjara-mürti-mantra-ranämayä dépa-çikhäkåténi ||52||

athänantaraà müla-mantreëa candana-paìka-liptäìgaù püjaka eva laläöädiñu mürti-païjara-nyäsa-sthäneñu citrakäëi tilakäni dépa-çikhäkäräëi anämikayä mürti-païjara-mantraiù aà oà keçava-dhätåbhyäà nama ity ädinä dvädaça-mürtibhir likhyät kuryäd ity arthaù ||52||

--o)0(o--

adhunä puñpäïjali-vidhià darçayati—

puñpäïjalià vitanuyäd atha païca-kåtvomülena päda-yugale tulasé-dvayena |

madhye hayäri-yugalena ca mürdhni padma-dvandvena ñaòbhir api sarva-tanau ca sarvaiù ||53||

athänantaraà païca-kåtvaù païca-värän müla-mantreëa puñpäïjalià vitanuyät | tulasé-dvayena çveta-kåñëa-tulasé-dvayena päda-yugale krameëa dakñiëa-väma-pädayor ity aïjali-dvayaà madhye hådi hayäri-yugalena çveta-rakta-kara-véräbhyäm ity eko’ïjaliù mürdhni padma-dvayena çveta-rakta-padmäbhyäà ity aparo’ïjaliù sarvatanau sarvaiç ca ñaòbhir api tulasé-dvaya-karavéra-dvaya-padma-dvayaiç cäïjalià tanuyäd iti païcamo’ïjaliù ||53||

--o)0(o--

adhunä çveta-kåñëa-tulasy-ädénäà pradäna-vibhägaà darçayati—

çvetäni dakña-bhäge sita-candana-paìkiläni kusumäni |raktäni väma-bhäge’ruëa-candana-paìka-siktäni ||54||

Page 69: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

çvetäni tulasy-ädéni puñpäëi çveta-candana-paìka-yuktäni dakñiëa-vibhäge deyäni raktäni tulasy-ädéni rakta-candana-paìka-yuktäni väma-vibhäge deyäni ||54||

--o)0(o--upacäraà darçayati—

tadvac ca dhüpa-dépau samarpya dhinuyät sudhä-rasaiù kåñëam |

mukha-väsädyaà dattvä samarcayet sädhu-gandhädyaiù ||55||

dhüpa-dépau samarpya sudhä-rasair brahma-randhra-sthita-çaçäìka-bimba-galitämåta-dravair dhinuyät préëayet | sudhä-rasair mantra-kåta-jalair iti rudradharaù | çré-kåñëam préëayet | anantaraà mukha-väsädyaà gandha-vaöikäà dattvä gandha-puñpaiù püjayet ||55||

--o)0(o--

tämbüla-géta-nartana-vädyaiùsantoñya culuka-salilena |brahmärpaëäkhya-manunä

kuryät svätmärpaëaà mantré ||56||

tatas tad-anantaraà mantré sädhakaù upäsakaù tämbüla-gétädibhiù çré-kåñëaà paritoñya culukodakena brahmärpaëa-mantreëa vakñyamäëa-svätma-samarpaëaà kuryäd ity arthaù ||56||

vimarçaù : brahmärpaëa-mantro, yathä—brahmärpaëaà brahma-havir brahmägnau brahmaëä hutam |brahmaiva tena gantavyaà brahma-karma samädhinä || iti ||

--o)0(o--

athäçaktaà praty äha—

athavä saìkucita-dhiyäm ayaà vidhir mürti-païjarärabdhaù |yady añöädaça-lipinä särëa-padäìgaiç ca veëu-pürvaiù proktaù

||57||

athavä mandamaténäà püjakänäà püjä-prakäro mürti-païjarädibhir ukta iyaà daçäkñareëa püjä añöädaçäkñara-püjäm äha | yady añöädaçäkñara-mantreëa püjä tadä kaca-bhuvi laläöädi-sthäneñu

Page 70: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

manträkñara-nyäsa-pada-païcäìga-nyäsair veëv-ädibhiç ca proktaù ||57||

--o)0(o--

japa-vidhià darçayati—

suprasannam atha nanda-tanüjaàbhävayan japatu mantram ananyaù |särtha-saàsmåti-yathävidhi-saìkhyä-püraëe’suyamanaà vidhadhéta ||58||

athänantaraà manträrtha-smaraëa-pürvakaà müla-mantraà japatu | kià kurvan ? suprasannaà pürvokta-rüpam ätma-bhinnaà kåñëaà hådi bhävayan | punaù kimbhütaù ? ananyas tat-paraù yathokta-japa-saìkhyä-püraëe sati asuyamanaà präëäyämaà kuryät japärambhe cätra vidyädharäcäryaù bähya-püjä-çaktau ätma-püjänantaraà japaà kuryät çaktau tu püjänantaram ity äha ||58||

--o)0(o--prayoga-pürva-kåtyam äha—

praëava-puöitaà béjaà japtvä çataà sahitäñöakaànija-guru-mukhäd ättän yogän yunaktu mahämatiù |sad-amåta-cid-änandätmätho japaà ca samäpayed

iti japa-vidhiù samyak prokto manu-dvitayäçritaù ||59||

käma-béjaà praëava-puöitaà sahitäñöakaà çatam añöottara-çataà japtvä nija-guru-mukhät präptän yogän ätma-para-devatä-samäveça-lakñaëän añöama-paöale vakñyamäëän mahämatir yunaktu karotu | prakåtam upasaàharati—anantaraà sad-amåta-cid-änandätmämuà japaà samäpayet ity anena prakäreëa manu-dvitéyäçritaù daçäkñaräñöädaçäkñaräçritaù püjä-prakäraù samyak prakäreëoktaù ||59||

--o)0(o--

ya imaà bhajate vidhià naro |bhavitäsau dayitaù çarériëäm

- - api väk kamalaika mandiraà - ||60|| paramaà te samupaiti tan mahaù

yo naro manuñya imaà püjä-prakäraà sevate’sau çarériëäm vallabho bhaviñyati | tadä sarasvaté-lakñmyor äväso bhavitä ante deha-pätänantaraà tejaù samupaiti tad-rüpo bhavatéty arthaù ||60||

Page 71: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

sanätanaù : vidhià vidhänaà puraçcaraëa-lakñaëam | acirät çéghraà kamaläyäù sarva-sampatter ekaà mukhyaà mandiraà ca bhäjanaà bhavati | api - -väk kamalaika mandiram iti päöhäntare väcaù sarasvatyäù kamaläyäç caika-mandiram api bhavati ||60|| (hbv 17.15)

- - -iti çré keçaväcärya viracitäyäà krama dépikäyäà- caturtha paöalaù

||3||

-- )0( --o o

Page 72: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

(4)

caturtha-paöalamatha mantra-japädau dékñitasyaivädhikäraù tad-uktam ägamäntare –

dvijänäm anupetänäà sva-karmädhyayanädiñu |yathädhikäro nästéha syäc copanayanäd anu ||tathäträdékñitänäà tu mantra-devärcanädiñu |nädhikäro 'sty ataù kuryäd ätmänaà çiva-saàstutam || iti |

ato mantra-japa-pradhänäìga-bhütäà dékñäà kathayäméty äha—

kathyate sapadi mantra-varyayoùsädhanaà sakala-siddhi-sädhanam |

yad vidhäya munayo mahéyasäàsiddhim éyur iha näradädayaù ||1||

sapadi sämprataà manu-varyayoù daçäkñaräñöäkñarayoù sädhyate väïchitam aneneti | sädhanaà dékñaëaà kathyate | kédåçam ? sakala-phala-sädhanaà yat kåtvä näradädayo munayaù mahatéà siddhim iha jagati präptavantaù ||1||

-o)O(o-

dékñäyä guru-sädhyatvädau guru-lakñaëam äha—

vipraà pradhvasta-käma-prabhåti-ripu-ghaöaà nirmaläìgaà gariñöhäà

bhaktià kåñëäìghri-paìkeruha-yugala-rajorägiëém udvahantam |

vettäraà veda-çästägama-vimala-pathäà sammataà satsu däntaà

vidyäà yaù saàvivitsuù pravaëa-tanu-manä deçikaà saàçrayeta ||2||

yo vidyäà saàvivitur mantraà samyak jïätum icchati sa etädåçaà deçikaà guruà saàçrayet seveta | kédåçam ? vipraà brähmaëa-jätam upadeçe kñatriyäder anadhikärät |

punaù kédåçam ? prakarñeëa dürébhütä kämädy-ari-ñaò-varga-ghaöä tayä pütaà çaréraà yasya tathä taà käma-krodhau lobha-mohau mada-matsarau ete ripavaù kämädayaù lobhädy-upahata-cittasya nirantaraà pratyaväyotpattyä sevyatväbhävät |

Page 73: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

punaù kédåçam ? çré-kåñëa-caraëa-kamala-yugale yad-rajas- tatra räga-yuktäm atiçäyitäà bhaktià dhärayantam abhyaktasya puruñärthänaväpteù |

punaù kédåçam ? veda-çästrägama-sambandhi-vimala-märgäëäà jïätäram anyathä ägama-çästra-vicäränupapatteù | punaù kédåçam ? satsu janeñu madhye sammataà sajjanatvena prasiddham anyathä khalatvät çuçrüñänarhatvät sac-chabdärtha eva na syät |

punaù kimbhütam ? däntaà vaçékåtendriyam avaçékåtendriyasya devatä-paräìmukhatvät | kédåçaù ? praëatänamrä vinétätanuù käyo mano hådayaà ca yasya sa tathä aträdhikaà mat-kåta-çärada-tilake’vagantavyam ||2||

sanätanaù (hbv 1.34) — nirmaläìgaà vyädhi-rahitaà, veda-çästrägamänäà ye vimaläù panthäno märgäs teñäà vettäram | satsu satäà mataà sammatam | vidyäà saàsära-duùkha-taraëädy-upäyaà mantram | pravaëä namrä vinétä deçikaika-parä vä tanur manaç ca yasya tathäbhütaù san | deçikaà gurum | evaà pravaëa-tanu-manas-tvädi çruty-ukta-samitpäëitvädi ca gurüpasatter ädya-prakäro jïeyaù ||2||

-o)O(o-

guru-sevä-prakäram äha—

santoñayed akuöilädretaräntarätmätaà svair dhanaiç ca vapuñäpy anukülaväëyä |

abda-trayaìkamalanâbhadhiyä’tidhérastuñöe vivakñatu guräv atha mantra-dékñäm ||3||

athänantaram ukta-lakñaëaà guruà vatsara-trayaà padmanäbha-buddhyä santoñayet | kaiù ? svéya-dravyaiù tathä çaréreëa tathä priya-vacanena | kédåçaù ? sudhéraù paëòitaù | punaù kédåçaù ? avakro’tisnigdho antarätmä antaùkaraëaà yasya sa tathä athänantaraà tuñöe gurau mantra-dékñäà vivakñatu vaktum icchatu çiñya eva yat tv anyatroktam –

ekäbdena bhaved vipro bhaved abda-dvayän nåpaù |bhaved abda-trayair vaiçyaù çüdro varña-catuñöayaiù || iti |

anyathä tu –triñu varñeñu viprasya ñaò-varñeñu nåpasya ca |viço navasu varñeñu parékñeteti çasyate |samäsv api dvädaçasu teñäà ye våñalädayaù || iti boddhavyam |

vihita-nakñaträdikaà mat-kåta-çäradä-tilakodyote boddhavyam ||3||

Page 74: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

-o)O(o-

kalävaty-ädi-bhedena dékñäyä bahu-vidhatvät mayä punar atra prapaïca-säroktä kriyävaté dékñaiva saìkñepeëa pradarçyate ity äha—

prapaïca-sära-prathitä tu dékñäsaàsmäryate samprati-sarva-siddhyai |

åte yayä santata-jäpino’pisiddhià na vai däsyati mantra-pügaù ||4||

samprati dékñä kriyävaté saàsmäryate tasyäù smaraëa-mätraà kriyate na tu samyag abhidhéyate | atra hetuù yataù prapaïca-säre vivicyoktä | kim artham abhidhéyate ? sarveñäà phalänäà präptyai yayä dékñayä vinä sarvadä japa-kartuù puruñasya mantra-samühaù phalaà yasmän na dadäti | yad ähuù –

mantra-vargänusäreëa säkñät-kåtyeñöa-devatäm |guruç ced bodhayec chiñyaà mantra-dékñeti socyate || iti |

-o)O(o-

atha çodhita-çälädi-sthäne maëòapa-pürva-kåtyaà västu-balim äha—

atha puro vidadhéta bhuvaù sthalémadhi yathävidhi västu-balià budhaù |acala-dor-mitam atra tu maëòapaà

masåëa-vedikam äracayet tataù ||5||

athänantaraà prathamaà bhuvaù sthalém adhi påthivyäm upari yathävidhi yathokta-prakäreëa västu-balià budho puro dadyät | atra bali-dänädi-vidhiç ca mat-kåta-çärada-tilakoddyote boddhavyaù | tatas tad-anantaram atra saàskåta-bhümau maëòapaà kuryät | kédåçam ? acala-dor-mitam sapta-hasta-parimitam | tu-çabdo anukta-samuccayärthaù | tena païca-hasta-parimitaà nava-hasta-mitaà ceti boddhavyam | punaù kédåçaà ? masåëa-vedikaà cikkaëa-vedikam uktåñöa-vedikam ity arthaù ||5||

—o)0(o—

triguëa-tantu-yujä kuça-mälayäparivåtaà prakåti-dhvaja-bhüñitam |mukha-catuñka-payas-taru-toraëaàsita-vitäna-viräjitam ujjvalam ||6||

Page 75: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

punaù kédåçaà ? kuça-mälayä veñöitam | kimbhütayä ? çveta-rakta-çyäma-varëa-tantu-yuktayä yad vä triguëé-kåta-sütra-yuktayä | punaù kédåçaà ? añöabhir dhvajair çobhitaà prakåtir añöa-saìkhyayä | punaù kédåçaà ? mukha-catuñke dvära-catuñöaye payas-tarubhir kñéra-våkñaiù toraëaà bahir dväraà yatra tädåçam | kñéra-våkñäs tu açvatthodumbara-plakña-nyagrodhäkhyäù | punaù kédåçaà ? çubhra-candrätapena çobhitam | punaù kédåçaà ? ujjvalaà nirmalam ||6||

—o)0(o—

kuëòa-vidhim äha—

vasu-triguëitäìgula-pramita-khäta-täräyätaàvasor vasupater atho kakubhi-dhiñëyam asmin budhaù |

karotu vasu-mekhalaà vasu-gaëärdha-koëaà pratécy-avasthita-gajä-dhara-pratima-yoni-saàlakñitam ||7||

athänantaram asmin maëòape budhaù vasor vahner dhiñëyaà kuëòaà karotu | kédåçaà ? vasur añöa-saìkhyä añöau vasavaù iti prasiddheù | teñäà vasünäà triguëäni caturviàçäìguläni, taiù pramitaà tat-pramäëaà khätasya gartasya uccatvaà vistäraç ca yatra tädåçam | kutra ? vasupateù kuberasya kakubhi diçi uttarasyäm | punaù kédåçaà ? vasu-mekhalam | atra vasu-çabdena agnir ucyate | sa ca gärhapatyähavanéyety ädi trividhaù | punaù kédåçaà ? vasu-gaëärdha-koëaà catuñkoëam | punaù kédåçaà ? paçcima-diçy avasthitaà gajo’ñta-sadåça-dvädaçäìguläyämä yä yonis tayä bhüñitam | tad uktam—dvädaçäìguli-rüpatväd yoniù syäd dvädaçäìguliù iti | aparo’tra viçeñaù çäradä-tilakato’vagantavyaù ||7||

—o)0(o—

adhunä räçi-maëòala-vidhià—

tato maëòape gavya-gandhämbu-siktelikhen maëòalaà samyag añöa-cchadäbjam |

sa-våtta-trayaà räçi-péöhäìghri-véthi-caturdhära-çobhopaçobhäsra-yuktam ||8||

tato maëòapänantaram asmin maëòape samyak yathokta-prakäreëa maëòalaà likhet | kédåçe ? gavyaiù païca-gavyaiù çäradä-tilakokta-vaiñëava-gandhäñöaka-jalena prokñite | kédåçaà ? añöa-dala-padma-sahitam | punaù kédåçaà ? våtta-traya-sahitam | punaù räçayo meñädayaù péöhaà kalasa-sthäpana-sthänaà tasyäìghri-péöha-pätra-catuñöayaà catasro véthayaù catväri-dväräëi çobhä upaçobhä asraà koëam etair yuktam | ayam arthaù—särdha-hasta-dvaya-pramäëena samaà catur-asram bhü-bhägaà pariñkåtya tatra pürväparäyatäni

Page 76: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

saptadaça-süträëi pälayet | evaà sati ñaö-païcaäçad uttaraà dvi-çataà koñöhänäà bhavati | tatra koñöha-vibhägo madhye ñoòaçabhiù koñöhair våtta-trayänvitaà padmaà likhet | (tatra ca padmopari-çiñöe péöhaà tad-aìgaà ca likhet | tad-bahir añöädhika-catväriàçatä-dvädaça-räçén likhet | tad-bahiù ñaö-triàçatä-péöhaà péöhäìgaà ca likhet | (tad-bahir açétibhiù padair likhet |) atredaà boddhavyaà padmasya dalägra-sthaà våttaà péöha-çaktiç ca etayor madhye pürva-dakñiëa-paçcimottaraà sütra-catuñöayaà dadyät | anantaraà dvädaçädhikaiù çatapadair dvära-çobhopaçobhä-koëäni vilikhet | tatra sarvasyäà diçi dväraà ñaö-padam | tatra prakäraù bähya-paìkti-gata-madhya-koñöha-dvayaà tad-antargata-paìkti-gatamadhya-koñöha-dvayam iti dvärasyaikasmin bhäge koñöha-catuñöayenaikä çobhä bhavati | tatra bähya-paìkti-gatam eka-koñöhaà tad-antargata-paìkti-gataà koñöha-trayam iti | evaà koñöha-catuñöayenaikopaçobhä bhavati | atra bähya-paìkti-gata-koñöha-traya-tad-antargata-paìkti-gatam ekaà koñöham iti tathä koñöha-ñaökena koëam iti | evam aparasmin bhäge’pi çobhopaçobhä-koëäni boddhavyäni | evaà dik-catuñöaye’pi militvä dvädaçädhikaà çataà bhavatéti | atränuktaà çäradä-tilake bodhyam ||8||

—o)0(o—

tato deçikaù snäna-pürvaà vidhänaàvidhäyätma-püjävasänaà vidhijïaù |

sva-vämägrataù çaìkham apy arghya-pädyä-camädyäni päträëi sampüritäni ||9||

vidhäyänyataù puñpa-gandhäkñatädyaàkara-kñälanaà påñöhataç cäpi pätram |

pradépävalé-dépite sarvam anyatsva-dåg-gocare sädhanaà cädadéta ||10||

tad-anantaraà vidhijïaù ägamokta-prakärajïaù deçiko guruù snäna-pürvakaà vidhänaà sva-gåhyoktädi-snäna-vidhim ätma-püjä-paryantaà samäpya sva-vämägre çaìkhärghya-pädyä-camänéya-päträëi jalädi-svaccha-dravyaiù sampüritäni | kåtvä yathottaraà sthäpayitvänyato dakñiëa-bhäge puñpäëi püjä-dravyäëi nidhäya kara-prakñälaëa-pätram ekaà påñöha-deçe nidhäya sarvam anyat sädhanam upakaraëaà sva-dåg-gocare cakñur-gocare pradépa-çreëi-viräjite sthäpayet | aträparo viçeñaù çré-paramänanda-bhaööäcärya-kåte prapaïca-sära-vivaraëe drañöavyaù ||9-10||

—o)0(o—

väyavyäçädéça-paryantam arcya-péöhasyodag-gauravé paìktir ädau |

Page 77: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

püjyo’nyaträpy ämbikeyaù karäbjaiùpäçaà dantaà çåëya-bhété dadhänaù ||11||

péöhasya räçi-péöhasya udak uttara-bhäge väyavya-koëäd éçäna-koëa-paryantaà guru-sambandhiné paìktir ädau prathamataù püjyä | prayogas tu oà gurubhyo namaù iti | anyatra dakñiëa-bhäge ämbikeyo gaëapatiù püjyaù | kédåçaà ? hasta-padmaiù sva-dantaà çåëim aìkuçam abhayaà dadhänaù ||11||

—o)0(o—

adhunä kalaça-sthäpana-prakäraà darçayati yato deçika ity ädinä—

ärädhyädhära-çakty-ädy-amara-caraëa-pävadhyatho madhya-bhäge

dharmädén vahnir akñaù-pavana-çiva-gatän dikñv adharmädikäàç ca |

madhye çeñäbja-bimba-tritaya-guëa-gaëätmädikaà keçaräëäàvahner madhye ca çaktér nava-samabhiyajet péöha-mantreëa

bhüyaù ||12||

athänantaraà maëòala-madhya-bhäge ädhära-çaktim ärabhya kalpa-våkña-paryantam ärädhya püjayitvä péöha-nyäsa-krameëa vahnéti agny-ädi-koëa-gatän dharmädén pürvädi-caturdikñu adharmädén tathä madhye çeñaà padmaà tathä sürya-soma-vahnénäà bimba-trayaà dv¸adaça-ñoòaça-daça-kalä-vyäptaà maëòala-trayaà tathätmädi-catuñöayaà püjayet | atha keçaräëäà madhye karëikäyäà cca vimalädyä nava-çaktéù pürvädi-krameëa püjayet | bhüyaù punar api pürvoktena péöha-mantreëa péöhaà püjayed ity arthaù ||12||

—o)0(o—

tataù çälén madhyekamalam amaläàs taëòula-varänapi nyasyed darbhäàs tad upari ca kürcäkñata-yutän |

nyaset prädakñiëyät tad-upari kåçänor daça kalä-ya-kärädy-arëädyä yajatu ca sugandhädibhir imäù ||13||

tad-anantaraà madhye-kamalaà kamala-madhye çälén äòhaka-parimitän tathä çubhrän çäly-añöa-bhäga-parimitän taëòulän çreñöhän nyasyet sthäpayet | yad uktaà—

çälén vai karëikäyäà ca nikñipyäòhaka-saàmitän |taëòuläàç ca tad-añöäàçän darbhaiù kürcaiù pravinyaset || iti |

tad-upari taëòulopari kürcäkñata-yuktän darbhän vinyaset | kuça-traya-ghaöito brahma-granthiù kürca-çabdenocyate kürcaù kuça-

Page 78: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

muñöir iti tripäöhinaù | tad-upari kürcopari kåçänor vahner daça kalä ya-kärädayo daça-varëä ädyäù prathamä yäsäà täù prädakñiëyena nyaset tad-anantaraà imä daça kalä gandhädibhiù püjayet |

täç ca—dhümrärcir-üñmä-jvaliné-jväliné-visphuliìginé |suçréù surüpä kapilä havya-vahä kavyavahä || iti |

prayogas tu dhümrärciñe nama iti ||13||

—o)0(o—

nyaset kumbhaà tatra triguëita-lasat-tantu-kalitaàjapaàs täraà dhüpaiù suparimalitaà joìkaöamayaiù |

kabhädyaiù kumbhe’smin öha-òa-vasitibhir varëa-yugalaiùtathänyasyäbhyarcyäs tad-anu kha-maëer dvädaça kaläù ||14||

tatra daça-kalä-maye kürce t¸aram oìkäram uccaran kumbhaà nyaset | kumbhas tu suvarëädi-nirmitaù | tad uktam—

sauvarëaà räjataà väpi måëmayaà vä yathoditam |kñäëayed astra-mantreëa kumbhaà samyak sureçvari || iti |

kédåçam ? gréväyäà triguëitä lasantaù çobhamänä ye tantavaù kanyä-kartita-kärpäsa-süträëi taiù kalitam astra-mantreëa veñöitam | punaù kédåçam ? joìkaöa-mayaiù kåñëäguru-pradhänair dhüpaiù sudhüpitaà tad-anantaraà khamaëeù süryasya dvädaça-kalä asmin kumbhe nyasya anantaraà püjyäù | kaiù ? varëa-yugalaiù | kédåçaiù ? kabhädyaiù ka-kära-bha-kärädyaiù | punaù kédåçaiù ? öha-òa-vasitibhiù öha-kära-òa-kärävasänaiù | ayam arthaù—anuloma-paöhita-ka-kärädy-ekaikam akñaraà pratiloma-paöhita-bha-kärädy-ekaikam akñareëa sahitaà tapiny-ädiñu dvädaça-kaläsu saàyojya nyäsädikaà käryam | täç ca—

tapané täpané dhümrä bhrämaré jväliné ruciù |suñumëä bhogadä viçvä bodhiné dhäriëé kñamä || iti |

prayogas tu—kaà bhaà tapinyai namaù | khaà vaà täinyai namaù ity ädi käryam ||14||

—o)0(o—

evaà saìkalpyägnim ädhära-rüpaà bhänuà tadvat kumbha-rüpaà vidhijïaiù |nyasyet tasminn akñatädyaiù sametaà

kürcaà svarëai ratna-varyaiù pradéptam ||15||

Page 79: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

evam anena prakäreëädhära-rüpam agnià saìkalpya tadvat kumbha-rüpaà bhänuà vicintya tasmin kumbhe vidhijïa ägamokta-prakäräbhijïaù müla-mantreëäkñatädyaiù sahitaà kürcaà pürvokta-lakñaëaiù suvarëa-ratna-varyair nava-ratnaiù çobhitaà nyaset | tad uktaà bhairaveëa—

etän nayitvä tan-madhye çukla-puñpaà sitäkñatam |nava-ratnaà ca kürcaà ca mülenaiva vinikñipet || iti ||15||

—o)0(o—

atha kvätha-toyaiù kñakärädi-varëairakärävasänaiù samäpürayet tam |

svamantra-trijäpävasänaà payobhirgaväà païca-gavyair jalaiù kevalair vä ||16||

athänantaraà péöha-kumbhayor aikyaà vicintya païcäçad-varëair oñadhi-toyaiù paläça-tvag-jalaiù kñéra-druma-tvak-kvätha-jalair vä sarvauñadhi-jalair vä gaväà payobhir vä païca-gavyair vä kevala-jalaiù karpürädi-jalair vä tértha-jalair vä kña-kärädi-varëair akärävasänair viloma-mätåkäbhiù sva-mantra-trijapävasänaà müla-mantra-vära-traya-jap¸antaà yathä syäd evaà pürayet ||16||

—o)0(o—

kalaça-jale’smin vasu-yuga-saìkhyäùsvara-gaëa-pürvä nyasatu tathaiva |

uòupa-kaläs täù salila-sugandhä-kñata-sumanobhis tad-anu yajeta ||17||

tasmin kalaça-jale uòupa-kaläç candra-kaläù vasu-yuga-saìkhyäù ñoòaça-saìkhyäù svara-gaëa-pürvä a-kärädi-varëa-pürvä nyasatu | tad-anu tad-anantaraà täç candra-kaläs tathaiva tenaiva krameëa puñpäïjalibhiù püjayet | täç coktäù—

amåtä mänadä püñä tuñöiù puñöé ratir dhåtiù |çaçiné candrikä käntir jyotsnä çréù prétir aìgadä |

pürëä pürëämåtä ca || iti |

—o)0(o—

adhunä vaiñëava-gandhäñöakam äha—

udécya-kuñöa-kuìkumämbu-loha-sajjaöämuraiù |saçétam ity udéritaà hareù priyäñöa-gandhakam ||18||

Page 80: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

udécyam uçéraà kuñöaà kuìkumam ambu-bälä netra-bälä lohaù kåñëägurur jaöayä saha murä jaöä mäàsé ca etaiù saha çétaà candanam iti hareù priya-käri-gandhäñöakam uktam ||18||

—o)0(o—

çaìkha-püraëam äha—

kvätha-toya-paripüritodaresaàviloòya vidhinäñöa-gandhakam |soma-sürya-çikhinäà påthak-kaläù

seca-karma viniyojayet kramät ||19||

udare çaìkhe vidhinägamokta-prakäreëa müla-manteëa pürvokta-kvätha-jalena paripürite gandh¸añöakaà namo-mantreëa saviloòya dattvä soma-sürya-vahnénäà kaläù påthak samävähya seca-karma präëa-pratiñöhä-karma krameëa viniyojayet kuryät ||19||

—o)0(o—

tadvad äkñara-bhaväs tu kädibhiñöädibhiù punar ukärajäù kaläù |pädibhir malipijäs tu bindujäù

ñädibhiù svara-gaëena näda-jäù ||20||

pürvokta-prakäreëa äkñara-bhavä a-käräkñara-bhavä daça kaläù kädibhiù ka-kärädibhir daçabhir akñaraiù sahitäù punar u-kära-jä u-käräkñara-bhavä daça kaläù öädibhir daçabhir akñaraiù sahitäs tathä malipi-jä ma-käräkñara-bhavä daça kaläù pädibhir daçabhir akñaraiù sahitäs tathä bindujä bindu-prabhaväù catasraù kaläù ñädibhiç catur-akñaraiù sahitäù tathä nädajä näda-prabhaväù ñoòaçca kaläù svara-samühena ñoòaçabhiù svaraiù sahitäù çaìkha-salile nyasyäù | täç ca—

såñöir åddhiù småtir medhä käntir lakñmér dhåitù sthirä |sthitiù siddhir akärotthäù kalä daça saméritaù ||jarä ca päliné çäntir aiçvaré rati-kämike |varadä hlädiné prétir dérghä cokära-jäù kaläù ||tékñëä raudrä bhayä nidrä tantér kñut krodhané kriyä |utkäré caiva måtyuç ca makäräkñarajäù kaläù ||nivåttiç ca pratiñöhä ca vidyä çäntis tathaiva ca |indhikä dépikä caiva recikä mocikä parä ||sükñmä sükñmämåtä jïänäjïänä cäpy äyané tathä |vyäpiné vyoma-rüpä ca anantä näda-sambhaväù || iti |

prayogaç ca kaà såñöyai nama ity ädi ||20||

Page 81: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

—o)0(o—

samävähanänte’susaàsthäpanät präkåcas tatra taträbhijapyä budhena |

samabhyarcya täs täù påthak tac ca pätho’rpayen müla-mantreëa kumbhe yathävat ||21||

samävähanasyänte’susaàsthäpanät präk präëa-pratiñöhäyäù pürvaà tatra tatra sthäne paëòitena dhäryäç cäbhijapyäù paöhanéyäù | ayam arthaù—çaìkha-jale’kära-prabhava-ka-kärädi-kalävähanänantaraà präëa-pratiñöhäyäù pürvaà haàsaù çuciñad iti åcaà paöhet | u-kära-prabhava-öadi-kalävähanänantaraà pratad viñëuù iti åcaà paöhet | ma-kärädi-prabhava-pa-kärädi-kalävähanänantaraà tat savitur ity ädi åcaà paöhet | näda-prabhava-ta-kärädi-kalävähanänantaraà viñëor yonir ity ädi åcaà paöhet | anantaraà müla-mantraà çaìkha-jale vilomena japet | täs täù kaläù påthag ekaikaçaù yathävat yathä-vidhi sampüjya tac ca p¸athaù tac-chaìkhodakaà müla-mantraà paöhitvä kumbhe vinikñipet ||21||

—o)0(o—

sahakära-bodhi-panasa-stavakaiùçatamanyu-vallik-kalitaiù kalaçam |pidadhätu puñpa-phala-taëòulakair

abhipürëayäpi çubha-cakrikayä ||22||

sahakära ämraù | bodhir açvatthaù | panasaù kaëöaki-phala-våkñaù | eteñäà stavakaiù pallavaiù çatamanyu-valli-kalitair indavallé-baddhaiù kalaçaà kalaça-mukhaà suradruma-dhiyä pidadhätu samäcchädayatu tathä puñpädibhiù paripürëayä çubha-cakrikayä çobhamäna-çaräveëa tad-upari pidadhät ||22||

—o)0(o—

abhiveñöayet tad-anu kumbha-mukhaànava-nirmaläàçuka-yugena budhaù |samalaìkåte’tra kusumädibhir apy

abhivähayet parataraà ca mahaù ||23||

tad anu tad-anantaraà nütana-mala-rahita-vastra-dvayena paritù kumbha-mukham abhiveñöayet | anantaraà kumbhe puñpädibhir alaìkåte paramotkåñöaà mahas tejaù püjya-devatä-svarüpam ävähayet ävähanädikaà kuryät | yathä çré-kåñëehägaccheha tiñöha iha saànidhehi ||23||

Page 82: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

—o)0(o—

sakalé-vidhäya kalaça-stham amuà harim arëa-tattva-manu-vinyasanaiù |

paripüjayed gurur athävahitaù parivära-yuktam upacära-gaëaiù ||24||

amuà kalaçasthaà harià sakalékåtya devatäìge ñaò-aìgänäà nyäsaù syät sakalékåtir iti | uttamäìgaà vidhäya varëa-tattvam anv iti akñara-maya-tattva-mantra-nyäsaiù saheti rudradharaù | arëa iti såñöi-saàhära-bhedena aìgulyäropaëa-bhedena ca mantra-varëa-vinyäso’rëa-nyäso manu-nyäsaù manu-puöita-mätåkä-nyäsa ity arthaù | ity ädi-nyäsais tat-tejo-rüpa-dharaà sakalaà saguëaà çaréraà kuryäd iti bhairava-tripäöhinaù | vidyädharo’py evam äha—péöùa-nyäsa-kara-nyäsau vinäpi prathama-dvitéya-paöala-prokta-nyäsädi-jätair iti | kecit añöädaçäkñare pakñe tattva-nyäsa-sthäne manträkñara-nyäso drañöavyaù | athänantaram avahitaù sävadhäno guruù sa-pariväraà ävaraëa-sametam upacära-gaëaiù ñoòaça-païcopacäränyatamopacäreëa püjayet ||24||

—o)0(o—

püjä-kramam äha—

dattväsanaà svägatam ity udéyaùtathädhyapädyäcamanéyakäni |deyäni pürvaà madhuparka-yüïji

nandätmajäyäcamanäntakäni ||25||

sthänaà ca väsaç ca vibhüñaëänisäìgäya tasmai viniyojya mantré |

gätre pavitrair atha gandha-puñpaiùpürvaà yajen nyäsa-vidhänato’sya ||26||

tasmai säìgäya nandätmajäya kåñëäya äsanaà padmädi-kusuma-rüpaà dattvä svägatam ity udérya svägatam iti çabdam uccärya anantaraà pürvaà prathamato’rghya-pädyäcamanéyakäni madhuparka-sahitäni deyäni äcamanäntakäni madhu-parkaà dattvä punar äcamanéyaà deyaà snänaà gandha-jalädibhiù käryaà väso vastra-yugalaà çarére deyaà vibhüñaëäni kuëòalädéni yathä-sthänaà viniyojyäni | athänantaram asya parameçvarasya gätre çarére pürvaà prathamataù pavitraiù çuddhair gandha-puñpair nyäsa-prakäreëa yajet püjayet ||25-26||

—o)0(o—

Page 83: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

püjä-prakäram eväha—

såñöi-sthité sväìga-yugaà ca veëuàmäläm abhijïäna-varäçma-mukhyau |

mülena cätmärcanavat prapüjyasamarcayed ävaraëäni bhüyaù ||27||

varëa-nyäsa-mantrair yathä-kramaà püjayet | oà goà oà namaù ity ädi | såñöi-sthité pürvoktaà sväìga-yugaà païcäìga-daçäìga-nyäsau veëuà mäläà vanamäläm abhijïäna-varaà çrévatsaläïchanam iti açma-mukhyaù kaustubhaù | etäni sampüjya mülena cätmärcanavat yathätmani parameçvara-püjä müla-mantreëa païca-kåtvaù tulasyädi-puñpäïjalibhiù pada-dvayädiñu kåtä tathä kumbhastham api sampüjya bhüyaù punar api ävaraëäni vakñyamäëäni püjayet | añöädaçärëa-pakñe såñöy-ädi-sthäneñu varëa-nyäsa-pada-nyäsänäà püjä käryeti boddhavyam ||27||

—o)0(o—

ävaraëa-püjä-kramam äha—

dikñv atha däma-sudämau vasudämaù kiìkiëé ca sampüjyäù |tejo-rüpäs tad-bahiraìgäni ca keçareñu samabhiyajet ||28||

athänantaraà karëikäyäà devasya pürvädi-catur-dikñu dämädayaç catväraù püjyäù | kédåçäù ? tejo-rüpä dedépyamänäù | prayogas tu—oà dämäya nama ity ädi | dvitéyävaraëam äha tad-bahir iti | karëikä-koëeñu aìgäni samabhiyajet ||28||

—o)0(o—

püjä-vidhänam äha—

hutavaha-niråti-saméra-çiva-dikñu hådädi-varma-paryantam |pürvädi-dikñv athästraà krameëa gandhädibhiù suçuddha-

manäù ||29||

agny-ädi-koëa-catuñöayeñu hådayädi-kavacäntäni catväry aìgäni athänantaraà pürvädi-catur-dikñu astram aìgaà püjayet ||29||

—o)0(o—

aìga-devatä-dhyänam äha—

muktendu-känta-kuvalaya-hari-néla-hutäça-sabhäù pramadäù |

Page 84: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

abhaya-vara-sphurita-karäùprasanna-mukhyo’ìgadevatäù smaryäù ||30||

aìga-devatä dhyeyäù | kimbhütäù ? pramadäù stré-svabhäväù | punaù kimbhütäù ? muktäù indukäntaç candrakänta-maëiù kuvalayaà néla-padmaà harinélaù indranéla-maëiù hutäço vahniç ca eteñäà samänäbhä prabhä varëo yäsäntäs tathä | kimbhütäù ? abhayena vareëa ca çobhitäù karä yäsäà täù | kimbhütäù ? prasanna-vadanäù ||30||

—o)0(o—

tåtéyam ävaraëam äha—

rukmiëy-ädyä mahiñér añöau sampüjayed daleñu tataù |

dakñiëa-kara-dhåta-kamalä vasu-bharita-supätra-mudritänya-karäù ||31||

tatas tad-anantaraà daleñu pürvädi-patreñu rukmiëy-ädyäù añöau mahiñér mukhyä mahä-devéù sampüjayet | kimbhütäù ? dakñiëa-karair dhåtäni kamaläni yäbhis täs tathä | punaù kimbhütäù ? vasu-pürita-pätrair mudritäù püritä anye väma-karä yäsäà täs tathä ||31||

—o)0(o—

añöau varëayati—

rukmiëy-äkhyä satyä sa-nägnijity-ähvayä sunandä ca |bhüyaç ca mitravindä sulakñmaëä åkñajä suçélä ca ||32||

åkñajä jämbavaté ||32||

—o)0(o—

täsäà rüpäëi darçayati—

tapanéya-marakatäbhäù susita-viciträmbarä dviças tv etäù |

påthu-kuca-bharälasäìgyä vividha-maëi-prakara-vilasitäbharaëäù ||33||

etä rukmiëy-ädyä dviçaù yugmaçaù krameëa käïcana-marakatayor iväbhä déptir yäsäà täs tathä | punaù kimbhütäù ? çobhamänäni çukläni nänä-prakäräëi vasträëi yäsäà täs tathä | punaù kimbhütäù ? acalä ye kucäs teñäà gauraveëa alasäni niñkriyäëi aìgäni yäsäà täs

Page 85: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tathä | punaù kimbhütäù ? nänä-prakäro maëi-prakara indranélädi-samühas teñu viçeñeëa çobhitäni äbharaëäni yäsäm ||33||

—o)0(o—

caturthävaraëam äha—

tato yajed dalägreñu vasudevaà ca devakém |nanda-gopaà yaçodäà ca balabhadraà subhadrikäm |gopän gopéç ca govinda-viléna-mati-locanän ||34||

tatas tad-anantaraà dalägreñu pürvädi-krameëa vasudevädén sampüjayet | kédåçäù ? govinde vilénä sambaddhä matir locanaà yeñäà te tathä ||34||

—o)0(o—

eteñäm äyudhä nidarçayati—

jïäna-mudräbhaya-karau pitarau péta-päëòarau |divya-mälyämbarälepa-bhüñaëe mätarau punaù ||35||

jïäna-mudrä abhayaà ca kareñu yayos tau pitarau vasudeva-nanda-gopau | kédåçau ? haridräbha-çvetau mätarau devaké-yaçode | kédåçyau ? divyäni devärhäëi mälyämbara-bhüñaëäni yayos tädåçyau ||35||

—o)0(o—

dhärayantyau ca varadaà päyasäpürëa-pätrakam |aruëäçyämale hära-maëi-kuëòala-maëòite ||36||

varadaà vara-dänaà mudrä-viçeñaà päyasä-pürëa-pätraà ca dhärayantyau | punaù kimbhüte ? aruëä-çyämale | punaù kédåçyau ? hära-kuëòaläbhyäà çobhite ||36||

—o)0(o—

balaù çaìkhendu-dhavalo musalaà läìgalaà dadhat |hälälolo néla-väsä helävän eka-kuëòalaù ||37||

balo balabhadraù çaìkhendu-dhavalaù çvetaù läìgalaà musalaà bibhräëaù | punaù kédåçaù ? hälä mädhvé tasyäù päne lolaù caïcalaù amåñya-käré | punaù kédåçaù ? néla-väsäù | punaù kédåçaù ? helävän lélävän | punaù kédåçaù ? eka-kuëòala-dhäré ||37||

Page 86: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

—o)0(o—

kaläya-çyämalä bhadrä subhadrä bhadra-bhüñaëä |varäbhaya-yutä péta-vasanä rüòha-yauvanä ||38||

subhadrä kaläya-çyämalä bhadrä samécénä bhadra-bhüñaëä çobhamänäbharaëä | punaù kimbhütä ? varäbhaya-yutä | punaù kimbhütä ? péta-vasanä | punaù kimbhütä ? prauòha-yauvanä ||38||

—o)0(o—

veëu-véëä-vetra-yañöi-çaìkha-çåìgädi-päëayaù |gopä gopyaç ca vividha-prabhåtätta-karämbujäù |

mandärädéàç ca tad-bähye püjayet kalpa-pädapän ||39||

veëur vaàçé | vénä tantré | vetraà yañöiù çaìkhaù çåìgädi nänä-vastu päëau kare yeñäm evaà viçiñöä gopäù gopyaù punar nänä-prakäraà yat-präbhåtam upaòhaukanaà tenättam äyattaà vaçékåtaà karäbjaà yäsäà täù |

païcamävaraëam äha—mandärädén iti | tad-bähye tad-anantaraà mandärädén agre vakñyamäëän kalpa-våkñän püjayet ||39||

—o)0(o—

mandära-santänaka-pärijäta-kalpa-drumäkhyän karicandanaà ca |madhye caturdikñv api väïchitärtha-

dänaika-dakñän phala-namra-çäkhän ||40||

tän eväha mandäreti | kutra kaù püjanéyaù taträha madhye iti | madhye karëikäyäà prathama-parityäge mänäbhävät prathama-nirdiñöavat püjä caturdikñu pürvädi-catur-dikñu etädåçän väïchitä äkäìkñitä ye arthäs teñäà däne ekaà advitéyä dakñäù tän tathä phalaiù namräù çäkhä yeñu tän | yad vä, äkäìkñita-däne advitéya-samarthän tathä phalaiù namräù çäkhä yeñu tän ||40||

—o)0(o—

ñañöhävaraëam äha—

hari-havya-väö-taraëija-kñapäcaräpyativäyusoma-çiva-çeña-padmajän |

prayajet svadikñv amala-dhéù svajäty adhé-çvaraheti-patra-parivära-saàyutän ||41||

Page 87: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

harir indraù havya-väò-agniù taraëijo yamaù kñapäcaro niçäcaro niråtiù appatir varuëaù väyuù somaù éçaù çeño’nantaù padmajo brahmä etän sva-dikñu pürvädi-dikñu nirmala-matiù püjayet | atra niråti-varuëayor madhye’nantaà someçänayor madhye brahmäëaà svädikñv atikathanät anyatra kalpita-pürvädi-dikñu püjävagamyate | tad uktam ägamäntare—

devägre svasya väpy agre präcé proktä ca deçikaiù | präcé präcy eva vijïeyä muktaye devatärcanam || iti |

kédåçän ? sva-jätiù indratvädiù | adhéçvaro’dhipatiù hetiù çastraà patraà vähanaà pariväro gaëaù etaiù saàyuktän eteñäà ca béjäni uccärayitavyäni | prayogas tu laà indräya sarva-surädhipataye säyudhäya savähanäya sapariväräya nama evam anyaträpy ühanéyaù ||41||

—o)0(o—

idänéà varëam äha—

kapiça-kapila-néla-çyämala-çveta-dhümrä-mala-sita-çuci-raktä varëato väsavädyäù |kara-kamala-viräjat-sväyudhä divya-veçä

vividha-maëi-gaëo’sra-prasphurad-bhüñaëäòhyäù ||42||

kapiçaù kanaka-varëaù kapilas tämra-varëäbhaù çyämalaù kåñëaù çvetaù çuklaù dhümro’sita-bhedaù amala-sitaù çvetaù çucir api çveta eva rakto lohita ete väsavädyäù varëato varëena yathä-kramaà pürvokta-kramataù | punaù kédåçaù ? hasta-padme çobhamänäni äyudhäni yeñäà te | punaù utkåñöa-veçä nänä-prakära-maëi-samühänäà padma-rägädénäm usreëa kiraëena prasphurad-dedépyamänaà yad bhüñaëaà tenäòhyä upacitäù çobhamänä ity arthaù ||42||

—o)0(o—

saptamävaraëam äha—

dambholi-çakty-abhidha-daëòa-kåpäëa-päça-caëòäìkuçähvaya-gadä-triçikhäri-padmäù |

arcyä bahir nija-sulakñita-mauli-yuktäùsva-sväyudha-bhaya-samudyata-päëi-padmaù ||43||

dambholir vajraà çakty-abhidhaà çakti-nämakam astraà daëòaù kåpäëaù khaògaù caëòäìkuçähvayaù ugräìkuçäkhyaù gadä triçikhaà triçülam ari cakraà padmà ca etäni vahni-väsavädito bahiù sampüjyäni

Page 88: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

| dambholi-prabhåtayaù kédåçäù ? nija- sulakñita-mauli-yuktäù vajrädi-läïchita-mukuöäù | punaù sva-sväyudhair astrair abhayena ca samudyataà sulakñitaà hasta-padmaà yeñäà te tathä ||43||

—o)0(o—

vajrädénäà varëam äha—

kanaka-rajata-toyadäbhra-campä-ruëahima-néla-javä-praväla-bhäsaù kramataù |

kramata iti rucä tu vajra-pürvä-rucira-vilepana-vastra-mälya-bhüñäù ||44||

vajra-pürväù vajrädyäù rucä varëena kramato’nukrameëaivaàrüpä jïeyäù | punaù kédåçäù ? käïcanaà raupyaà toyado meghaù abhraà campaka-puñpam aruëo raktaù himaà çvetaù nélaù çyämalaù javä auëòra-puñpaà pravälo nava-pallavaù evambhütä déptir yeñäà te tathä | punaù kédåçäù ? ruciraà manoharaà vilepanaà candanädi vastraà mälyaà bhüñaëaà ca yeñäà te tathä ||44||

—o)0(o—

pürvoktam upasaàharati—

kathitam ävåti-saptakam acyutä-rcana-vidhäv iti sarva-sukhävaham |

prayatäd athaväìga-purandarä-çani-mukhais tritayävaraëaà tv idam ||45||

iti pürvokta-prakäreëa viñëu-püjä-vidhau ävaraëa-saptakaà kathitam | kédåçaà ? sakala-sukhärtha-däyakam | açaktaà pratyäha prayajatäd iti | pürvoktäçaktaù tritayävaraëam ävaraëa-traya-sahitaà prayajet | kaiù ? aìgam indra-vajram etan-mukhair etat pradhänair ity arthaù ||45||

—o)0(o—

prakåtam upasaàharan püjäntaram äha—

ity arcayitvä jala-gandha-puñpaiùkåñëäñöakenäpy atha kåñëa-püjäm |

kuryäd budhas täni samähvayänivakñyämi tädädi-namo’ntikäni ||46||

iti pürvokta-prakäreëa jala-gandha-puñpaiù püjayitvä athänantaraà kåñëäñöakena vakñyamäëena budhaù paëòitaù kåñëa-püjäà kuryät

Page 89: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

täni | samähvayäni nämäni praëavädi-namo’ntikäni vakñyamäëäni oà kåñëäya nama ity ädéni ||46||

—o)0(o—

täny eva darçayati—

çré-kåñëo väsudevaç ca näräyaëa-samähvayaù |devaké-nandano yadu-çreñöho värñëeya ity api ||47||

asuräntaka-çabdänte bhärahäréti saptamaù |dharma-saàsthäpakaç cäñöau caturthy-antäù kramäd ime ||48||

asuräntaka-çabdänte bhära-häréty arthaù | ime kåñëädayaù çabdäù kramäd ekaikaçaù praëavädyäç caturthy-antä namo’ntakäç ca vijïeyäù ||47-48||

--o)0(o--

atyantäçaktaà pratyäha—

ebhir eväthavä püjä kartavyä kaàsa-vairiëaù |saàsära-sägarottértyai sarva-kämäptaye budhaiù ||49||

athavä ebhir eva kåñëädibhiù çabdaiù kaàsavairiëaù çré-kåñëasya püjä budhaiù | paëòitaiù kartavyä | kim artham ? saàsära eva sägaraù tasya uttértyai uttaraëäya | punaù kim artham ? sakala-manoratha-präpty-artham ||49||

--o)0(o—

dhüpa-däna-vidhià darçayati—

säräìgäre ghåta-vilulitair jarjarai saàvikérëairguggulvädyair ghana-parimalair dhüpam äpädya mantré |

dadyän nécair danuja-mathanäyäpareëätha doñëäghaëöäà gandhäkñata-kusumakair arcitäà vädayänaù ||50||

säräìgäre dåòha-käñöhäìgäre | khädiräìgäre iti tripäöhinaù | saàvikérëaiù kñiptaiù guggulv-ädyaiù guggulu-çarkarä-madhu-candanäguru-çéraiù ghåta-vilulitair dhåta-plutaiù jarjaraiù kuööanena cürëitair ghana-parimalair niviòa-saurabha-çälibhiù dhüpam äpâdya kåtvä mantré upäsakaù nécair näbhi-pradeçe danuja-mathanäya gopäla-kåñëäya dadyät | kià kurvan ? athänantaram apareëa vämena doñëä hastena gaja-dhvani-mantra-mätaù sväheti ghaëöäà vädayan | kimbhütäm ? gandhäkñata-puñpaiù püjitäm ||50||

Page 90: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

--o)0(o--

dépa-däne vidhià darçayati—

tadvad dépaà surabhi-ghåta-saàsikta-karpüra-vartyädéptaà dåñöyädy-ativiçadadhéù padma-paryantam uccaiù |

dattvä puñpäïjalim api ca vidhäyärpayitvä ca pädyaàsäcämaà kalpayatu vipula-svarëa-pätre nivedya ||51||

tadvad äpädya dépaà kuryät | kayä ? surabhi sugandhi yad ghåtaà tena siktä ukñitä karpüra-sahitä vartis tayä | kédåçam ? dåñöyä déptam | dåñöi-manoharam iti rudradharaù | padma-paryantaà mastaka-paryantam uccair upari dattvä dåñöyädéti dakñiëävartena padma-paryantam | caraëa-kamala-paryantam iti tripäöhinaù | päda-paryantam iti kvacit päöhaù | anantaraà puñpäïjalim api çirasi dattvä pädyäcamanéye ca dattvä vipula-svarëa-pätre båhat-kanaka-bhäjane naivedyaà kalpayatu sampädayatu | säcämam äcamana-sahitaà prathamaà vadanety ädibhir äcamanaà dattvä anantaraà naivedyaà dadätv ity arthaù ||57||

--o)0(o--

naivedya-svarüpaà darçayati—

surabhitareëa dugdha-haviñä suçåtena sitä-samupadeçakai rucira-hådy-avicitra-rasaiù |dadhi-nava-néta-nütana-sitopala-püpa-puli-

ghåta-guòa-närikela-kadalé-phala-puñpa-rasaiù ||52||

atisurabhiëä dugdhännena suçåtena supakvena sitä-samupadeçakaiù çarkarä-vyaïjanaiù saha | çarkarayä saha upadaàçakair vyaïjanair iti tripäöhinaù | asmin pakñe çucitena sitä-samupadaàçakair iti päöhaù | rucira icch¸akaraù hådyaù susvädaù vicitro madhurädi-raso yeñu taiù nütanaà çreñöhaà sitopalaà khaëòädi-prasiddhaà puñpa-raso madhu etair dravyair naivedyaà kalpayatu ||52||

--o)0(o--

kià viçiñöaà naivedyaà kalpayatu, taträha—

astrokñitaà tad-ari-mudrikayäbhirakñyaväyavyatéyapariçoñitamagnidoñëä |

sandahya väma-kara-saudharasäbhipürëaàmanträmåtékåtam athäbhimåñan prajapyät ||53||

manum añöaçaù surabhi-mudrikayä

Page 91: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

paripürëam arcayatu gandha-mukhaiù |harim arcayed atha kåta-prasaväïjaliräsyato’sya prasarec ca mahaù ||54||

müla-manträstra-mantreëästräya phaò-ity anena vä ukñitaà siktaà cakra-mudrayäbhirakñya väyavyeti väyu-béja-japtodaka-prokñaëa-pariçoñita-doñam agni-doñëä sandahyeti ram iti vahni-béjäbhijapta-dakñiëa-kareëa spåñövä doñän dagdhvä väma-kara-saudha-rasäbhipüraëam iti väma-hastena pidhäya baà-béja-japenämåta-rasäbhipürëaà vicintya müla-mantreëämåta-rüpaà vicintyäthänantaraà tad etädåçaà naivedyam abhimåçan spåñövä manuà mantram añöaçaù añöa-väraà prajapatu surabhi-mudrikayä dhenu-mudrikayä paripürëaà naivedyaà vicintya gandha-mukhaiù candanädyaiù püjayatu | däna-prakäraà darçayati—harim ity ädinä | kåta-prasaväïjalir harià pratyarcayet naivedya-grahaëäyäsyatas tejo niùsaratv iti prärthayet | athänantaram asya harer äsyato mukhatas tejo niùsaret prasaratv iti cintayet | naivedye saàyojayed iti tripäöhinaù ||53-54||

--o)0(o--

vétihotradayitäntam uccaranmüla-mantram atha nikñipej jalam |

arpayet tad amåtätmakaà havirdor-yujä sukusumaà samuddharan ||55||

athänantaraà véti-hotra-dayitäntaà svähä-käräntaà müla-mantram uccaran kiàcij jalaà tad-upari kñipet prokñayet | atra svähänte’pi mantre punaù svähä-pada-prayogaù käryaù etad-baläd eva anantara-dor-yujä hasta-dvayena sa-kusumaà sa-puñpaà samuddharan uttolayan tad-amåtätmakaà haviù samarpayet ||55||

--o)0(o--

naivedyärpaëa-mantram äha—

nivedayämi bhagavate juñäëedaà havir hare |nivedyärpaëamantro’yaà sarvärcäsu nijäkhyayä ||56||

ayaà mantraù sarväsu devänäà püjäsu nijäkhyayeti hare ity asmin sthäne yasmai deväya déyate tan-näma-grahaëaàkartavyam iti nijäkhyä-çabdärthaù | nivedyäkhyayeti kecit ||56||

--o)0(o--

bhojanopayogi-mudrä-viçeñaà darçayati—

Page 92: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

gräsa-mudräà väma-doñëä vikacotpala-sannibhäm |pradarçayed dakñiëena präëädénäà ca darçayet ||57||

väma-doñëä gräsa-mudräà darçayet | kimbhütäm ? praphullotpala-sadåçém | anantaraà dakñiëa-hastena präëädénäà vakñyamäëäà mudräà darçayed iti ||57||

--o)0(o--

spåçet kaniñöhopakaniñöhe dveaìguñöha-mürdhnä prathameha mudrä |

tathäparä tarjané-madhyame syädanämika-madhyamike ca madhyä ||58||

anämika-tarjané-madhyamäù syättadvac caturthé-sa-kaniñöhikäs taù |

syät païcamé tadvad iti pradiñöäpräëädi-mudrä nija-mantra-yuktäù ||59||

kaniñöhopakaniñöhe kaniñöhänämike dve sväìguñöha-mürdhnä spåçet | iha mudrä prathamä tathä tarjané-madhyame sväìguñöha-mürdhnä spåçet anämika-madhyamike ca tena spåçed evaà vyäna-mudrä anämä-tarjané-madhyamäs tena spåçet | caturthé udänasya täs tisraù kaniñöhä-sahitäù | tadvat sväìguñöha-mürdhnä yadi spåçet tadä samäna-mudrä ity anena prakäreëa präëädi-mudräù pradiñöäù kathitäù | kimbhütäù ? yathäyogya-sva-mantra-sahitäù mantra-sähityena täsäà mudrätvaà bhavati bilva-mudrävad ity arthaù ||58-59||

--o)0(o--

ke te manträ ity äkäìkñäyäà präëädénäà manträn äha—

präëäpäna-vyänodäna-samänäù kramäc caturthy-antäù |tärädhärä vadhvä ceddhäù kåñëädhvanas tv ime manavaù ||

60||

präëädayaù païca kramäc caturthé-vibhakti-sahitäù tathä tärä-dhäräù oàkärädhäräù praëavädyä ity arthaù | tathä kåñëädhvano’gner vadhvä priyayä iddhä uddéptäù sambaddhäù svähä-käräntä ity arthaù | evaà ca sati oà präëäya svähä ity ädyäù païca manträ bhavatéty arthaù ||60||

--o)0(o—

nivedya-mudräà pradarçayan mantraà ca darçayati—

Page 93: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tato nivedya mudrikäà pradhänayä kara-dvaye |spåçann anämikäà nijaà manuà japan pradarçayet ||61||

tatas tad-anantaraà nivedya-mudräà pradarçayet | kià kurvan ? kara-dvaye karayor anämikäà pradhänayäìguñöhena spåçan | punaù kià kurvan ? nijaà svéyaà manuà mantraà prajapan ||61||

—o)0(o—

mantram uddharati—

nandajo’mbu-manu-bindu-yuì natiùpärçva-rä-marud-avätmane ni ca |

ruddha-ìe-yuta-nivedyam ätma-bhürmäsa-pärçvam anilas tathä’mi-yuk ||62||

nandajaù öha-käraù ambuù va-käraù manuù au-käraù binduù etair yuktä natir namaù pärçvaù pa-käraù rä iti svarüpaà marut ya-käraù avätmane iti ani svarüpaà ruddhaà iti svarüpaà ìe caturthé aniruddha-çabdaç caturthé-yukta ity arthaù | nivedyam iti trayaù ätma-bhüù ka-käraù mäàso la-käraù pärçvaù pa-käraù la-kära-ya-käräbhyäà yukto’nilo ya-käraù améti svarüpaà tathä öhvauà namaù paryävätmane aniruddhäya naivedyaà kalpayämi iti mantraù ||62||

—o)0(o—

maëòalam abhito mantrébéjäìkura-bhäjanäni vinyasya |

piñöamayän api dépänghåta-pürëän vinyaset sudépta-çikhän ||63||

maëòala-parito béjäìkura-päträëi saàsthäpya tathaiva piñöa-kåtän ghåta-paripürëän prajvalita-çikhän pradépän sthäpayet ||63||

—o)0(o—

dékñäìga-homa-vidhià darçayati—

atha saàskåte hutavahe’mala-dhérabhivähya samyag abhipüjya harim |

juhuyät sitäghåta-yutena payaùparisädhitena sita-dédhitinä ||64||

añöottaraà sahasraà samäpyahomaà punar balià dadyät |

Page 94: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

räçiñv adhinäthebhyonakñatrebhyas tataç ca karaëebhyaù ||65||

athänantaraà çästrokta-saàskäraiù saàskåte vahnau nirmala-buddhiù yathokta-rüpaà harim ävähya gandhädibhiç ca yathävidhi sampüjyäñöottara-sahasraà juhuyät | kena sita-dédhitinä bhaktena kédåçena payaù-parisädhitena dugdha-paripäcitena paramännenety arthaù | punaù kédåçena ? sitä-ghåta-yutena çarkarä-ghåta-sahitena anantaraà yathokta-homaà samäpyävaçiñöa-paramännena räçiñu meñädiñu adhinäthebhyo räçi-devatäbhyo maìgalädibhyaù nakñatrebhyo’çvinyädibhyaù karaëebhyo vavädibhyo balià dadyät | prayogas tu meña-våçcikädhipataye maìgaläya eña balir namaù evaà våña-tulädhipataye çukräya mithuna-kanyädhipataye budhäya karkaöädhipataye candräya siàhädhipataye süryäya danur-ménädhipataye gurave makara-kumbhädhipataye çanaye eva balir namaù | evaà açvané-bharaëé-kåttikäpädéya-meña-räçaye eña balir nama ity ädi | evaà vavavälakélavataitila-gara-vaëija-viñöibhyaù eña balir namaù ||64-65||

--o)0(o--

püjänantaraà prakäram äha—

sampädya pänéya-sudhäà samarpyadattvämbha udäsya mukhärcir äsyenaivedyam uddhåtya nivedya viñvak

senäya påthvém upalipya bhüyaù ||66||

pänéyam eva dhenu-mudrayä sudhäà kåtvä pänärthaà kåñëäya samarpyämbho dattvä jalam äcamanärthaà dattvä mukhärcir-deva-mukhän naivedye’vatäritaà teja äsye deva-mukhe udväsya niveçya naivedyam uttolya viçvaksenäya deva-gaëäya naivedyaà samarpya påthivém upalipya ||66||

--o)0(o--

gaëòüña-danta-dhavanäcamanäsya-hasta-måjyänulepamukhaväsakamälya-bhüñäù |

tämbülam apy abhisamarpya suvädya-nåtya-gétaiù sutåptam abhipüjayatät punar eva ||67||

bhüyaù punar api gaëòüñaà culükodakaà danta-dhavanaà danta-käñöham | danta-dhavanaà danta-dhävanam iti tripäöhinaù | äcamanaà çeñäcamane dvir-äcamanam äsya-hastayor måjyaà mukha-hastayoù proïchana-vastram anulepaç candanädiù mukhaà väsyate surabhi kriyate aneneti mukha-väsaà karpürädi mälyaà puñpaà

Page 95: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

bhüñälaìkaraëaà tämbülam api samuccaye etäni samarpya punar eva yathä-pürvaà püjä kåtä evaà suvädya-nåtya-gétaiù sutåptaà harià natvä bhipüjayet ||67||

--o)0(o--

gandhädibhiù sapariväram athärgham asmaidattvä vidhäya kusumäïjalim ädareëa |stutvä praëamya çirasä culukodakena

svätmänam arpayatu tac caraëäbja-müle ||68||

kaiù ? gandhädibhiù sapariväraà pürvoktävaraëa-sahitam athänantaram asmai haraye arghyaà dattvä ädareëa puñpäïjalià dattvä stutvä çirasä praëamya sac-caraëäravinda-müle svätmänaà culukena argha-çeña-jalena samarpayatu ||68||

--o)0(o--

ätmanaù samarpaëa-mantram äha ita ity ädinä svätma-samarpaëe ity antena granthena—

itaù pürvaà präëa-buddhi-deha-dharmädhikärato jägrat-svapna-suñupty-avasthäsu manasä väcä karmaëä hastäbhyäà padbhyäm udareëa çiçnä yat småtaà yad uktaà yat kåtaà tat sarvaà brahmärpaëaà bhavatu svähä mäà madéyaà ca sakalaà haraye samyag arpaye oà tat sad iti ca prokta-mantraù svätma-samarpaëe ||

--o)0(o--

etac ca mantra-trayaà spañöatvän na likhyate—

anusmaran kalaçagam acyutaà japetsahasrakaà manum atha säñöakaà budhaù |

vapuñy atho ditijäjitaù samävåtérviläpya täs tad api nayet sudhätmatäm ||69||

athänantaraà budhaù paëòitaù kalaçagaà kumbhädi-niñöhaà harià cintayan säñöakam añöa-sahitaà sahasraà manuà mantraà japet | athänantaraà ditija-jitaù çré-kåñëasya vapuñi çarére täù pürvoktäù samävåtéù ävaraëa-devatä viläpy vilénä iti vicintya tad api deva-vapuù sudhätmatäm amåtatäà nayet ||69||

--o)0(o--

dhvaja-toraëa-dik-kalaçädi-gatäm

Page 96: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

api maëòapa-maëòala-kuëòa-gatäm |abhiyojya citià kalaçe kusumaiù

paripüjya japet punar añöaçatam ||70||

kalaçe citià mantra-devatäà caitanya-rüpam abhiyojya kusumaiù puñpaiù sampüjya punar añöa-sahitaà çataà japet | kimbhütäm ? citià dhvaja-toraëa-dik-kalaçädi-gatäà na kevalaà dhvajädi-gatäm api tu maëòale maëòape kuëòa-gatäm ||70||

--o)0(o--

atha çiñya upoñitaù prabhätekåta-naityaù susitämbaraù suveçaù |

dharaëé-dhana-dhänya-gokulairdhinuyäd vipra-varän hareù prasattyaiù ||71||

athänantaram upoñitaù kåtopaväsaù çiñyaù prabhäte prätaù-käle kåta-nitya-kåtyaù çukla-vastra-dharaù suveçaù çobhana-bhüñaëaù dharaëé påthivé dhanaà suvarëädi dhänyaà vréhy-ädi gaur dogdhré dukülaà paööa-vastram etair yathä-yogyaà vipra-varän brähmaëa-çreñöhän dhinuyät préëayet | kim-artham ? hareù çré-kåñëasya prasädärtham ||71||

--o)0(o--

bhüyaù pratarpya praëipatya deçikaàtasmai parasmai puruñäya dehine |

täà vitta-çäöhyaà parihåtya dakñiëäàdattvä tanuà sväà ca samarpayet sudhéù ||72||

bhüyaù punar api pratarpya brähmaëän santoñya punaù kathanam atyanta-tarpaëärthaà parétyeti päöhe pradakñiëé-kåtyety arthaù | deçikaà guruà praëipatya namaskåtya tasmai gurave dehine deha-dhäriëe parasmai puruñäya çré-kåñëäya dhana-çäöhyaà parihåtya vaibhavänusäreëa täà prasiddhäà vittärdhaà caturthäàçaà vä dattvä na tu dakñiëäm iva manträdänänantaram eva tat-prasaìgät sväà svéyäà tanuà subuddhiù samarpayet ||72||

--o)0(o--

athäbhiñeka-maëòape sukhopaviñöam äsane |gurur viçodhayed amuà pureva çoñaëädibhiù ||73||

athänantaraà gurur amuà çiñyaà pureva pürvavad eva çoñaëädibhir bhüta-çuddhy-ädibhir viçodhayet | kédåçam ? abhiñeka-maëòape äsane sukhopaviñöam ||73||

Page 97: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

--o)0(o--

péöha-nyäsävasänaà vapuñi vimala-dhér nyasya tasyäsikäyämantreëäbhyarcya dürväkñata-kusuma-yutäà rocanäà ke

nidhäya |äçérvädair dvijänäà viçada-paöu-ravair géta-väditra-ghoñair

mäìgalyair änayattaà kalaçam abhivåtas tat-samépaà pratétaù ||74||

tasya çiñyasya vapuñi çarére péöha-nyäsävasänaà péöha-nyäsa-paryantaà sakalaà nyäsaà vinyasya äsikäyä äsanasya mantreëäsanaà püjayitvä rocanäà mastake nidhäya tilakaà kärayitvä | kédåçéà rocanäm ? dürväkñata-puñpa-sahitäm | anantaraà dvijänäm äçérvädair géti-maìgalädi-çabdaiù | kédåçair etaiù ? viçada-paöu-ravaiù spañöottama-çabdaiù tathä anyair api mäìgalyair maìgalasyopayuktaiù sahitaà taà kalaçam abhivåta äcäryatvena våtaù tat-samépaà çiñya-samépam änayet | kédåçaù ? çiñyätméyatayä pratéto viçväsänvito yaù kaçcid ity arthaù ||74||

--o)0(o--

tenäbhiléna-maëi-mantra-mahauñadhenadhämnä peraëa paramämåta-rüpa-bhäjä |sampürayan vapur amuñya tato vitanvan

tat-sämarasyamabhiñecayatäd yathävat ||75||

kumbhasya palvalän çiñya-çirasi nidhäya tena kalasenety arthäd yathävat yathä-yukta-prakäreëäbhiñecayet abhiñecanaà kuryät | tad uktam—

vidhivat kumbham uddhåtya tan-mukhasthän sura-drumän |çiçoù çirasi vinyasya mätåkäà manasä japet || iti |

kimbhütena ? abhilénaù saàlénaù maëir nava-ratnäni mantraù åk mahauñadhaà divya-pippalé-prabhåti yatra tena | kédåçena ? pareëa dhämnä para-tejaù-svarüpeëa | punaù kédåçena ? paramämåta-rüpa-bhäjä paramämåta-rüpa-mayena | kià kurvan ? amuñya çiçor vapuù çaréraà pürayan | kià kurvan ? tatas tad-anantaraà tat-sämarasyaà tena tena tejo-rüpeëa kalaçaikyaà vitanvan ||75||

--o)0(o--

abhiñekam äha—

Page 98: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

kñädyair äntair varëair abhipürëa-tanus trir ukta-manträntaiù |parihita-sitatara-vamana-dvitéyo väcaàyamaù samäcäntaù ||

76||

kña-ädir yeñäà taiù äntaiù a-käränto yeñäà tair varëair mätåkäkñarair müla-mantra-tri-japävasänair abhiñikta-çaréraù çiñyaù dhåta-navénätiçukla-vasana-yugalaù mauné kåta-dvir-äcamanaù ||76||

--o)0(o--

bahuçaù praëamya deçika-nämänaà harim athopasaìgamya |tad-dakñiëata upästäm abhimukham ekägra-mänasaù çiñyaù ||

77||

bahu-väraà deçika-nämänaà guru-rüpaà harim natvä athänantaram upasaìgåhya guru-caraëau vyatyasta-hasta-dvayaà kåtvä tad-dakñiëato guru-dakñiëe abhimukhaà guru-saàmukham ekägra-mänasaù eka-cittas tiñöhet upaviçet ||77||

--o)0(o--

nyäsair yathävidhi tam acyuta-sädvidhäyagadnhäkñatädibhir alaìkåta-varñmaëo’sya |åñy-ädi-yuktam atha mantra-varaà yathävad

brüyät triço gurur anarghyam aväma-kareëa ||78||

athänantaraà yathä-vidhi yathokta-prakäreëa nyäsaiù païcäìga-nyäsädibhiù te çiñyam acyuta-säd-vidhäya çré-kåñëa-rüpaà kåtvä gandhäkñata-puñpaiù vibhüñita-çarérasyäsya aväma-karëe dakñiëa-karëe åñi-cchando-devatä-sahitam anarghyam amülyaà mantra-varaà mantra-çreñöhaà triçaù tri-väraà brüyät yathävat yathokta-prakäreëa sa ca prakäraù prathamaà dakñiëa-haste gurur jalaà dadäti amuka-mantraà dadäméti anena çiñyo’pi dadasva iti brüyät tato mantraà dadyäd iti aträvaçyaà vära-trayaà guruëä mantraù paöhanéyaù datte yävac chiñyasya mantraù sväyatto bhavati tävat paöhanéya iti ||78||

--o)0(o--

mantra-grahaëänantaraà çiñya-kåtyaà darçayati—

guruëä vidhivat prasäditaàmanum añöordhva-çataà prajapya bhüyaù |

abhivädya tataù çåëotu samyaksamayän bhakti-bhareëa namra-mürtiù ||79||

Page 99: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

yathä-vidhi guruëä hetunä präptaà mantraà prasädhitam anugraheëa dattam iti tripäöhinaù | añöau ürdhvaà yasya tasya tad añöädhika-çataà prajapya bhüyaù punar api gurum abhivädyaà namaskåtya daëòavat praëamya tato gurutaù samayän äcärän samyak kåtvä çåëotu yat tu vidyäm añöa-kåtvo japed iti tat-tan-nyüna-saìkhyä-kala-japa-niñedha-param | kédåçaù ? bhaktyätiçayena namra-çaréraù ||79||

--o)0(o--

mantra-dänänantaraà guru-kåtyam äha—

dattvä çiñyäya manuà nyasyätha guruù kåtätma-yajana-vidhiù |

añöottaraà sahasraà sva-çaktihänya-naväptaye japyät ||80||

athänantaraà guruù çiñyäya mantraà dattvä nyasya nyäsädikaà kåtvä kåtätma-yajana-vidhiù kåtäbhyantara-yägaù añöädhikaà sahasraà sva-sämarthya-häny-anaväptaye sva-sämarthya-rakñärthaà datta-mantraà japet ||80||

--o)0(o--

çiñya-kåtyam äha—

kumbhädikaà ca sakalaà gurave samarpyasambhojayed dvija-varän api bhojya-jätaiù |

kurvantyh anena vidhinä ya ihäbhiñekaàte sampadäà nilayanaà hi ta eva dhanyäù ||81||

kumbhädikaà sakalaà maëòala-sahitaà maëòapävasthita-dravyaà gurave samarpya dattvä bhojya-samühair dvija-çreñöhän santoñayet etat-karaëasya phalam äha—iha jagati anena vidhinä anayä paripäöyä ye abhiñekaà kurvanti te sampadäà sarva-samåddhénäà nilayanaà sthänaà ta eva dhanyäù puruñärtha-bhäginaù ||81||

--o)0(o--

uktam artham upasaàharati—

saìkñipya kiàcid uditä dékñäsaàsmaraëäya hi viçada-dhiyäm |

etäà praviçya mantré sarvänjapej juhotu yajec ca manün ||82||

Page 100: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

kiàcit saìkñipya dékñä uktä kathitä viçada-dhiyäà nirmala-buddhénäà saàsmaraëäya etäà dékñäà praviçya präpya mantré sädhakaù sarvän manträn japet yajej juhotu ||82||

iti çré-keçaväcärya-viracitäyäà krama-dépikäyäàdékñä-püjä-näma caturtha-paöalaù

||4||

-- )0( --o o

Page 101: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

(5)

païcamaù paöalaùadhunä dékñitasya mantra-vidhià darçayati—

caitre kåtvaitan mäsi karmäccha-pakñepuëya-rkñe bhüyo deçikät präpya dékñäm |

tenänujïätaù pürva-seväà dvitéyemäsi dvädaçyäm ärabhetämaläyäm ||1||

caitre mäsi puëya-rkñe çubha-nakñatre accha-pakñe çukla-pakñe etat karma mantra-dékñätmakaà karma kåtvä bhüyaù punar api deçikät guror dékñäà mantropadeçaà präpyänantaraà tena guruëänujïätaù dvitéye mäsi vaiçäkhe dvädaçyäm tithau pürva-seväà puraçcaraëam ärabhet | caitre duùkhäya dékñä syät iti vacanaà gopäla-mantra-bhinna-dékña-viñayam ||1||

--o)0(o--

kåtvä snänädyaà karma dehärcanäntaàvartmäçritya präg éritaà mantri-mukhyaù |

çuddho mauné san brahmacäré niçäçéjapyäc chäntätmä çuddha-padmäkña-dämnä ||2||

kåtveti | mantri-mukhyaù sädhakaù snänam ärabhyätma-yogäntaà karma kåtvä präg éritaà vartmäçritya pürvokta-püjä-prakäram äçritya çuddho gäyatré-japena niñpäpo brähmaëädy-ukta-bähyäntara-çauca-yukto mauné väg-yato brahmacäré añöa-vidha-maithuna-tyägé niçäçé rätri-bhojé çäntätmä anuddhata-cittaù çukla-padma-béja-mälayä japyät |

atraivam ägamäntaroktaà boddhavyam | çubhe dine kroçaà kroça-dvayaà vä kñetraà vihärärthaà parikalpya kñéra-druma-bhava-vitasti-parimitäñöa-kélakäù pratyekam ekadaiva vä daça-kåtvaù çata-kåtvo vä japitvä añöa-dig-devatäù sampüjya madhye kñetre kñetra-päla-balià dattvä püjäà kåtvä pürvädy-añöa-dikñu tän nikhanyät tatra tatra tat-tan-nämnä dik-pati-balià ca dattvä dépakaà ca dattvä japa-pürva-divase eka-bhojanam upaväso vä guruà brähmaëäàç ca tarpayet |

tathä ca sanat-kumära-kalpe—vipräàç ca bhojayed anna-bhojanäcchädanädibhiù |bahubhir vastra-bhüñäbhiù sampüjya gurum ätmanaù |ärabheta japaà paçcät tad-anujïä-puraùsaram || iti |

Page 102: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tato’grima-dine snänädikaà kåtvä saìkalpaà kuryät oà adyoà nama ity ädy uccäryämuka-mantrasya siddhi-käma iyat saìkhyäka-japa-tad-daçäàçämuka-dravya-homa-tad-daçäàçämuka-dravya-tarpaëa-tad-daçäàçämukäbhiñeka-tad-daçäàça-brähmaëa-sampradänaka-bhojya-dänätmaka-puraçcaraëa-karma kariñye iti saìkalpaà kuryät | tato mantra-rñi-chando-devatänäà käma-sthäne puraçcaraëa-jape viniyoga iti | jape cäyaà niyamaù—

nairantarya-vidhiù prokto na dinaà vyatilaìghayet |çayanaà darbha-çayyäyäà çuciù prayata-mänasaù |divasätikrame doñaù siddhi-bädhaù prajäyate ||

näradéye—çanaiù çanair avispañöaà na drutaà na vilambitam |na nyünaà nädhikaà väpi japaà kuryäd dine dine ||

tathänyatra—ananya-mänasaù prätaù kälän madhyandinävadhi |

näradéye tathaiva ca—na vadan na svapan gacchan nänyat kim api saàsmaran |na kñuj-jåmbhaëa-hikkädi-vikalé-kåta-mänasaù ||mantra-siddhim aväpnoti tasmäd yatna-paro bhavet |uñëéño kaïcuké nagno mukta-keçaù tathaiva ca ||prasärita-päëi-pädo nocca-pädäsano bhavet ||

tathä vaiçampäyana-saàhitäyäm—snänaà tri-savanaà proktam açaktau dviù sakåt tathä |asnätasya phalaà nästi na vä tarpayataù pitèn ||näsatyam abhibhäñeta nendriyäëi pralobhayet |çayanaà darbha-çayyäyäà çuciù prayata-mänasaù ||tad-väsaù kñälayen nityam anyathä vighnam ävahet |naikaväsä japen mantraà bahu-vastré kadäcana ||upary-adho bahir vastre puraçcaraëa-kåd bhajet ||

tathä näradéye—stré-çüdräbhyäà na sambhäñed rätrau japa-paro na ca |japen na sandhyä-käleñu pradoñe nobhayeñu ca |brähmaëänéta-vastra-çuddha-jalena karmakåd bhavet || iti ||2||

--o)0(o--

api tu kåtyam äha—

tanvan çuçrüñäà goñu täbhyaù prayacchangräsaà bhüteñu prodvahaç cänukampäm |

Page 103: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

manträdhiñöhätrià devatäà vandamänodurgäà dubodha-dhvänta-bhänuà guruà ca ||3||

goñu çuçrüñäà go-paricaryäà dhüma-kaëòüyanädi-rüpäà seväà vistärayan | kià kurvan ? täbhyo gobhyo gräsa à prayacchan gopäla-mantra eva gräsädikam atropädänäd anyatränukteç ca | bhüteñu präëiñu karuëäà dhärayan manträdhiñöhätå-devatäà durgäm ajïänändhakära-süryaà guruà ca vandamänaù ||3||

--o)0(o--

kurvann ätméyaà karma varëäçrama-sthaàmantraà japtvä triù snäna-käle’bhiñiïcet |äcäman päthas-tattva-saìkhyä-prajaptaàbhuïjänaç cännaà sapta-japtäïcanädi ||4||

svéyaà varëäçramoktaà karma kurvan ätméyaà ätmano yo varëo brähmaëädir yo väçramo brahmacaryädis tatra tatrasthaà karma vihitaà tat tat kurvann ity arthaù | mantra-japta-jalena käle vära-trayaà svätmänam abhiñiïcet tattva-saìkhyä-prajaptaà dvätriàçat-saìkhyä-prajaptaà païca-viàçati-prajaptaà vä tathä jalam äcäman ittham evännaà bhuïjänaù | punaù kédåçaù ? sapta-japtam aïjanädi-kajjalädi yasya sa tathä ädi-çabdena gandha-mälyädénäà parigrahaù | aïjanädya iti kvacit päöhaù ||4||

--o)0(o--

japa-sthänam äha—

adreù çåìge nadyäs taöe bilva-mületoye hådaghne gokula-viñëu-gehe |

açvatthädhastäd ambudheç cäpi téresthäneñv eteñv äséna ekaikaças tu ||5||

prajaped ayuta-catuñkaà daçäkñaraà manu-varaà påthak kramaçaù |

añöädaçäkñaraà ced ayuta-dvayam ity udéritä saìkhyä ||6||

parvata-çåìge nadé-tére bilva-våkña-samépa-deçe hådaya-pramäëa-jale goñöhe viñëu-pratimädhiñöhita-gehe pippala-våkña-samépa-deçe samudrasya tére añöasu sthäneñu äséna upaviñöaù ekaikaçaù ekaikasmin sthäne sthäneñu kramaçaù krameëa påthak ayuta-catuñkaà kåtvä daçäkñara-mantraà japet yadäñöädaçäkñara-mantraù tadäyuta-dvayaà kåtvä iti japa-saìkhyodéritä atra na pratisthänam ayuta-catuñkäyuta-dvaya-japaù kintu yathä japtavyaà yena sarvatra japena tävaty eva saìkhyä bhavati anyathäñöasu sthäneñu

Page 104: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

japenäñöädaçäksare ñoòaçäyuta-japaù syät | prapaïca-säre’pi—ayuta-dvitayävadhi-japaù syäd iti | yadyapy añöädaçäkñare iyaà saìkhyä tathäpi tulya-nyäyäd daçäkñare’pi iyam eva vyavastheti rudradharaù ||5-6||

--o)0(o--

ukteñu sthäneñüuy krameëähära-niyamam äha—

çäkaà mülaà phalaà go-stana-bhava-dadhiné bhaikñam annaà ca saktuà

dugdhännaà cety adänaù kñiti-dhara-çikharädau kramät sthäna-bhede |

ekaà caiñäm açaktau gaditam iha mayä pürväsevä-vidhänaànirvåtte’smin punaç ca prajapatu vidhivat siddhaye

sädhakeçaù ||7||

kñiti-dhara-çikharädau pürvokta-parvata-çåìgädau sthäna-viçeñe kramäd ekaikaà krameëa vihitaà çäkaà västukädi mülaà çüraëädi phalaà ämrädi go-stana-bhavaà dugdhaà dadhi ca dvandvaù bhaikñaà bhikñäta upalabdham annaà ca praçastaà haimatikaà sitäsvinnaà saktuà bhåñöa-yava-cürëaà dugdhännaà päyasaà adäno bhakñamäëo japaà kuryät mitodanam |

çastännaà ca samaçnéyän mantra-siddhi-saméhayä |tasmän nityaà prayatnena çastännäçé bhaven naraù || iti |

açaktaà praty äha—ekam iti | açaktau caiñäm adri-çåìgädy-añöa-sthänänäà madhye ekaà sthänaà samäçritya çäkädy-añöa-vidheñv ekaà bhojanam äçritya japaà kuryät | tad uktaà näradéye—

mådu koñëaà supakvaà ca kuryäd vai laghu-bhojanam |nendriyäëäà yathä våddhis tathä bhuïjéta sädhakaù ||yad vä tad vä parityäjyaà duñöänäà saìgamaà tathä ||

iha granthe pürva-sevävidhänaà mayä gaditaà kathitam asminn nivåtte sampürëe puraçcaraëa-jape punaç ca prajapatu siddhaye viçiñöa-phala-siddhaye vidhivat yathokta-prakäreëa atra kecid asmin pürva-sevärambhe karmaëi nirvåtte samäpte punaù puraçcaraëa-japaà karotv ity ähuù ||7||

--o)0(o--

dehärcanänte dinaço dinädaudékñokta-märgänyataraà vidhänam |

äçritya kåñëaà prayajed vivikte

Page 105: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

gehe niñaëëo huta-çiñöa-bhojé ||8||

dehärcanänte deha-püjävasäne dinaçaù pratidinaà dinädau prätar dékñokta-märgeñu ñoòaça-païcopacärädiñu anyataram ekaà vartmäçritya kåñëaà prayajet püjayatu ävaraëa-bhedäd vartma-bhedaù | kédåçaù ? vivikta ekänte gåhe niñaëëa upaviñöaù | punaù kédåçaù ? huta-çiñöa-bhojé prätyahika-japa-daçäàça-homävaçiñöa-bhojé ||8||

--o)0(o--

prakäräntaram api mahate phaläya puraçcaraëam äha—daça-lakñam iti rudradharaù | vayaà tu paçyämaù | prakåta-yathokta-puraçcaraëam äha—

daça-lakñam akñaya-phala-pradaà manuàpratijapya çikñita-matir daçäkñaram |

juhuyäd guòäjya-madhu-samplutair navairaruëämbujair hutavahe daçäyutam ||9||

çuddha-matiù sädhakaù akñaya-phaladaà mokña-phalaà daçäkñaraà manuà daça-lakñaà pratijapya hutavahe saàskåtägnau aruëämbujair aruëa-kamalair daçä-yutaà lakñam ekaà juhuyät | kédåçaiù ? guòäjya-madhu-samplutaiù guòa-ghåta-madhu-saàyuktaiù ||9||

--o)0(o--

çuñira-yugala-varëaà cen manuà païca-lakñaàprajapatu juhuyäc ca prokta-kÿptyärdha-lakñam |

amala-matir aläbhe päyasair ambujänäàsahita-ghåta-sitair evärabhed dhoma-karma ||10||

çuñira-yugala-varëaà çuñiraà chidraà nava-saìkhyätmakaà tasya yugalaà dvandvaà añöädaçäkñaraà japet tadä païca-lakñaà prajapatu prokta-kÿptyä pürvokta-paripäöyä cärdha-lakñam juhuyät yathokta-homa-dravyäläbhe dravyäntaram äha amala-matir iti çuddha-matiù ambujänäà padmänäm aläbhe’präptau päyasaiù paramännair homam ärabheta | kédåçaiù ? sahite ghåta-site yeñu taiù ghåta-çarkarä-sahitair ity arthaù | svähäntena homa-püjeti sarvatra boddhavyaà homädeç cänuñöhäna-prakäro mat-kåta-homänuñöhäna-paddhater avagantavyaù | näradéye, yathä—

japasya tu daçäàçena homaù käryo dine dine |athavä lakña-paryantaà homaù käryo vipaçcitä || iti ||10||

--o)0(o--

Page 106: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

homäçaktaà pratyäha—

asaktänäà home nigama-rasanägendra-guëitojapaù käryaç ceti divja-nåpa-viçäm ähur apare |sahomaç ced eñäà sama iha japo homa-rahito

ya ukto varëänäà sa khalu vihitas tac-cala-dåçäm ||11||

tävad dravyädy-asampattyä homa-karmaëi asamarthänäà brähmaëa-kñatriya-vaiçyänäà yathä-säìkhyaà nigamä vedäç catväraù rasäù ñaö nägendrä añöau etair guëitair japyo’nuñöheya ity apare äcäryä ähuù | tatra kåta eva japaù etair guëita iti rudradharaù | vastutas tu—

homäçaktau japaà kuryäd dhoma-saìkhyä-caturguëam |ñaò-guëaà cäñöa-guëitaà yathä-saìkhyaà dvijätayaù ||iti puraçcaraëa-candrikoktam eva yuktaà paçyämaù |homa-karmaëy açaktänäà vipräëäà dviguëo japaù |itareñäà tu varëänäà triguëo hi vidhéyate || iti |

eteñäà matäpekñayä apara ity uktam | eteñäà ca mate tarpaëädi-vyatirekeëa müla-bhüta-japa-dviguëa-japenaiva puraçcaraëa-siddhir bhavati tathaiva granthäntare’bhidhänät | eñäà brähmaëädénäà homa-sahitaç cej japaù tadä trayäëäm api ayuta-catuñöayädi-samänam eva varëänäà brähmaëädénäà homa-rahito ya ukto japaù | atra homa-rahito yaç caturguëo japa iti bhairava-tripäöhinaù | sa eva tac-cala-dåçäà tat-patnénäà vihitaù ||11||

sanätanaù : home asamarthänäà vipra-kñatriya-vaiçyänäà yathä-saìkhyaà nigamädeväç catväraù, rasäù ñaö nägendrä añöau, etair guëito japaù käryaù | tv-arthe vä-çabdaù | apara iti—homa-karmaëy asugamam eveti || (hbv 17.205 öékä)

--o)0(o--

çüdraà praty äha—

yaà varëam äçrito yaù çüdraù sa ca tan-nata-bhruväm |vidadhéta japaà vidhivac chraddhävän bhakti-bharävanamra-

tanuù ||12||

brähmaëädénäà madhye yaà varëaà çüdraù samäçritaù sa tan-nata-bhruväà teñäm eva dvijäty-ädénäà stréëäà vihitaà japaà vidhivat kathita-prakäreëa vihitaà kuryät | kédåçaù ? çraddhä-yutaù | punaù kédåçaù ? bhakti-bhareëa bhakty-atiçayena namro tanuù çaréraà yasya sa tathä | japaç cäyaà homa-rahita iti rudradharaù ||12||

--o)0(o--

Page 107: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

puraçcaraëotttara-kåtyam äha—

punar abhiñikto guruëä vidhivad viçräëya dakñiëäà tasmai |abhyavahärya ca viprän vibhavaiù sampréëayec ca bhakti-

yutaù ||13||

guruëä punar api vidhivat yathokta-vidhinä abhiñiktaù kåtäbhiñekaù tasmai gurave dakñiëäà viçräëya dattvä viprän abhyavahärya bhojayitvä bhakti-yutaù san sampréëayet dhana-dhänyädibhiù prétià kuryät ||13||

--o)0(o--

siddha-mantrasya kåtyam äha—

iti mantra-vara-dvitayänyataraàparisädhya japädibhir acyuta-dhéù |

prajapet savana-tritaye dinaçovidhinätha mukundam amanda-matiù ||14||

ity anena prakäreëa mantra-dvitayänyataraà mantra-dvitayayor madhye ekaà japädibhir japa-püjä-homa-tarpaëädibhiù parisädhya sädhayitvä acyuta-dhér acyute çré-kåñëe dhér buddhir yasya sa tathä | yad vä, acyutä na kñaritä viñëau buddhir yasya sa tathä savana-tritaye sandhyädi-traye dinaçaù pratidinaà vidhinä ukta-prakäreëa mukundaà kåñëaà prayajet püjayatu amanda-matiù çuddha-matiù ||14||

--o)0(o--

püjäyäà prätaù-kälika-dhyänam äha—

atha çrémad-udyäna-saàvéta-haima-sthalodbhäsi-ratna-sphuran-maëòapäntaù |

lasat-kalpa-våkñädha uddépta-ratna-sthalé-dhiñöhitämbhoja-péöhädhirüòham ||15||

sapta-çlokäntaà kulakam | athänantaraà bhakti-namraù bhakty-atiçayena namra-dehaù prage prätaù-käle kathita-rüpaà kåñëam anusmåtya dhyätvä tad-aìgendra-vajrädibhiù tasya kåñëasyäìgäni pürvoktäni hådayädéni indrädayo daça dik-päläù vajrädayas tad-äyudhäni ca taiù saha püjayitvä taà kåñëaà sitä çarkarä mocä kadalé-viçeñaù haiyaìgavénaà sadyo-jäta-ghåtam | ebhis tathä dadhnä vimiçreëa dadhi-saàyuktena dogdhena päyasena ca mantré sampréëayet | kédåçaà ? çrémat çobhä-yuktaà yad udyänaà kréòä-vanaà tena saàvétaà veñöitaà yad-dhaima-sthalaà lasat-käïcana-bhümis tatrodbhäséni udgata-kiraëäni yäni yäni ratnäni taiù sphurat

Page 108: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

dedépyamäno yo maëòapas tasyäntar-madhye dedépyamäno yaù kalpa-våkñas tasyädhaç chäyäyäm udgatä déptir yasya tädåçaà ratna-mayaà yat sthänaà tad-adhiñöhitaà taträvasthitaà yad ambhojaà padyaà tad eva péöhaà taträdhirüòham upaviñöam ||15||

--o)0(o--

mahä-néla-néläbham atyanta-bälaàguòa-snigdha-vaktränta-visrasta-keçam |

ali-vräta-paryäkulotphulla-padma-pramugdhänanaà çrémad indévaräkñam ||16||

punaù kédåçaà ? mahä-néla indra-nélaù | tadvan néläbhaà çyämam | punar atyanta-bälaà païca-värñikam | punaù, guòäù kuöiläù snigdhäù cikkaëäù karëänte kapole visrastäù paryäkuläù | vaktränteti päöhe visrastä mukhävalambitäù keçä yasya tam | ali-vrätena bhramara-samühena paryäkulaà caïcalaà vyäptaà vä yat phullaà vikasitaà padmaà tadvat pramugdhaà manoharaà änanaà mukhaà yasya tam | punaù kédåçaà ? çrémat doña-rahitaà yad indévaraà néla-padmaà tat-sadåçe akñiëé yasya tam ||16||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

calat-kuëòalolläsi-samphulla-gaëòaàsughoëaà suçoëädharaà susmitäsyam |anekäçmaraçmy-ullasat-kaëöha-bhüñä-

lasantaà vahantaà nakhaà pauëòarékam ||17||

caïcale ye kuëòale täbhyäm unnatau ullasitau çobhamänau samphullau vikäçitau gaëòau yasya tam | punaù çobhamänä ghoëä näsä yasya tam | punaù suçoëo lohito’dharo yasya tam | punaù çobhanaà yat smitam éñad-dhäsas tad-yuktam äsyaà yasya tam | punaù anekäni yäny açmäni indranéla-prabhåténi ratnäni teñäà ye raçmayaù kiraëäù tair ullasanté yä kaëöha-bhüñä tayä lasantaà çobhamänam | punaù pauëòarékaà vyäghra-sambandhi-nakhaà vahantaà dhärayantam ||17||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

samuddhüsaroraù-sthalaà dhenu-dhülyäùsupuñöäìgam añöäpadäkalpa-déptam |

Page 109: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

kaöéra-sthale cäru-jaìghänta-yugmepinaddhaà kvaëat-kiìkiëé-jäla-dämnä ||18||

dhenu-dhülyä go-rajasä samuddhüsaraà dhüsaritam uraù-sthalaà yasya taà gaväm anugamanät suñöhu puñöam aìgaà yasya tam | kédåçaà ? añöäpadäkalpa-déptaà suvarëa-ghaöitälaìkäreëa çobhamänam | punaù kédåçaà ? kvaëat-kiìkiëé-jäla-dämnä çabdäyamäna-kñudra-ghaëöikä-samüha-mälayä kaöi-sthale çroëi-taöe cäru-jaìghänta-yugme manohara-gulpha-dvayordhva-pradeçe pinaddhaà baddham ||18||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

hasantaà hasad-bandhu-jéva-prasüna-prabhäà päëi-pädämbujodära-käntyä |

kare dakñiëe päyasaà väma-hastedadhänaà navaà çuddha-haiyaìgavénam ||19||

päëi-pädämbujodära-käntyä hasta-caraëa-padma-vipula-çobhayä hasad-bandhu-jéva-puñpa-käntià hasantam upahasantam | punaù kédåçaà ? dakñiëe kare haste päyasaà savya-haste väma-kare navaà nütanaà çuddhaà niñkaluñaà haiyaìgavénam navanétaà hyo go-dohanodbhavaà ghåtaà dadhänaà dhärayantam ||19||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

mahébhära-bhütäm aräräti-yüthänanaù-pütanädén nihantuà pravåttam |prabhuà gopikä-gopa-go-vånda-vétaà

surendrädibhir vanditaà deva-våndaiù ||20||

mahé-bhära-bhütäm aräräti-yüthän påthivé-bhära-rüpa-daitya-samühän anaù-pütanädén çakaöäsura-prabhåtén nihantuà pravåttam | punaù kédåçaà ? prabhuà samartham éçvaram | punaù kédåçaà ? gopikä gopa-stré, gopaù gauù eteñäà samühena vétaà veñöitam | punaù kédåçaà ? indrädibhir deva-samühair namaskåtam ||20||

--o)0(o--

prage püjayitvettyanusmåtya kåñëaàtad-aìgendra-vajrädikair bhakti-namraù |

sitä-moca-haiyaìgavénaiç ca dadhnä

Page 110: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

vimiçreëa daugdhena sampréëayet tam ||21||

pürva-çloke vyäkhyätam api kramänurodhena vyäkhyäte prage prätaù-käle ukta-prakäreëa kåñëam anusmåtya dhyätvä upacäraiù sampüjya aìgädy-ävaraëaiù saha sampüjya naivedyaà dadyät | naivedya-dravyam äha—siteti | sitä çarkarä mocä kadalé haiyaìgavénaà daugdhena päyasena ||21||

--o)0(o--

prätaù savana-püjä-phalam äha—

iti prätar evärcayed acyutaà yonaraù pratyahaà çaçvad ästikya-yuktaù |

labhetäcireëaiva lakñméà samagrämiha pretya çuddhaà paraà dhäma bhüyät ||22||

ity anena prakäreëa pratyahaà çaçvat sarvadä ästikya-yuktaù san yo naraù prätaù-käle acyutam arcayet tam evävaçyaà püjayati sa iha loke acireëaivälpa-kälenaiva samagräà sampürëäà lakñméà sampadaà labhate präpnoti pretya dehaà parityajya paraà çuddhaà brahmäkhyaà mahaù bhüyät präpnoti tat-sarüpo bhavatéty arthaù ||22||

--o)0(o--

prätaù püjäyäm eva naivedyaà tarpaëaà ca darçayati—

aho-mukhe’nudinam ity abhipüjya çauriàdadhnätha vä guòa-yutena nivedya toyaiù |

çréman-mukhe samanutarpya ca tad-dhiyä taàjapyät sahasram atha säñöakam ädareëa ||23||

athavä çabdaù päda-püraëe iti pürvokta-prakäreëa ahno-mukhe prätaù-käle anudinaà pratyahaà çaurià kåñëam abhipüjya guòa-sahitena dadhnä naivedyaà dattvä jalais tad-dhiyä guòa-sahita-buddhyä çrémataù kåñëasya mukhe samanutarpya athänantaraà taà mantram ädareëa säñöakaà sahasraà añöottara-sahasraà japet ||23||

--o)0(o--

madhyandina-savana-dhyänam äha—

madhyaà-dine japa-vidhäna-viçiñöa-rüpaàvandyaà surarñi-yati-khecara-mukhya-våndaiù |

go-gopa-gopa-vanitä-nikaraiù parétaàsändrämbuda-cchavi-sujäta-manoharäìgam ||24||

Page 111: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

caturtha-çloka-stha-kriyayä yojanä evam anena prakäreëa madhyandine madhyähne nandajaà kåñëaà dhyätvä indirä çrés tasyä äpty-arthaà arcayatu | kédåçaà ? japa-vidhänena viçiñöaà rüpaà yasya taà japärthaà yat dhyänam | atha prakaöa-saurabhety ädi tåtéya-paöalokta-dhyänaà tad eväträpéti tripäöhinaù | punaù kédåçaà ? vandyaà çreñöham | punaù kédåçaà ? surä indrädaya åñayo näradädayaù yatayaù sanakädayaù khecaräù svarga-väsinaù eteñäà mukhyäù çreñöhäù teñäà våndaiù samühaiù tathä gauù gopaù gopa-stré ca eteñäà nikaraiù samühaiù parétaà veñöitaà sändro niviòo yo ambudo meghas tadvac chavir yasya tat | atha ca sujätaà doña-rahitam | atha ca manoharaà netrotsava-kärakam aìgaà yasya ||24||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

mayüra-patra-parikÿpta-vataàsa-ramya-dhammillam ullasita-cillikam ambujäkñam |pürëendu-bindu-vadanaà maëi-kuëòala-çré-

gaëòaà sunäsam atisundara-manda-häsam ||25||

mayürasyedaà mäyüraà patraà pakñaù mäyüraà ca tat-patraà ceti mäyüra-patraà tena parikÿpto yo vataàsaù çiro-bhüñaëam | vañöi-bhägurirallopam aväpyorupasargayoù ity akära-lopaù | tena ramyo dhammillaù keça-päçaù yasya tam | punaù kédåçaà ? ambujavat padmavat akñiëé yasya sa tathä tam | punaù kédåçaà ? sampürëo ya indu-bimbaç candra-maëòalaà tadvad vadanaà mukhaà yasya sa tathä tam | punaù kédåçaà ? maëi-mayaà yat kuëòalaà tena çré-yuktau çobhä-sahitau gaëòau yasya tam | punaù kédåçaà ? çobhanä näsä yasya tam | punaù kédåçaà ? manohareñad-häsya-yuktam ||25||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

pétämbaraà rucira-nüpura-hära-käïcé-keyürakomikaöakädibhir ujjvaläìgam |

divyänulepana-piçaìgitamasaräjad-amläna-citra-vanamälam anaìga-déptam ||26||

pétämbaraà vastraà yasya tam | punaù kédåçaà ? manohara-nüpurädibhiù çobhitam aìgam yasya taà häro muktävalé käïcé kñudra-ghaëöikä keyüram aìgadam ürmir mudrikä kaöakaù kaìkaëa ädi-padena kiréöädénäà parigrahaù | punaù kédåçaà ? deva-sambandhinänulepanena kuìkumädinä piçäìgitaà piïjaritam aàse

Page 112: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

skandhe räjanté çobhamänä amlänä akliñöä citrä nänä-prakärikä vanamälä patr-puñpa-mayé äpäda-lambiné mälä yasya tam | punaù kédåçaà ? anaìgavat kämavat déptam ||26||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

veëuà dhamantam athavä sva-kare dadhänaàsavyetare paçupa-yañöim udära-veñam |

dakñe maëi-pravaram épsita-däna-dakñaàdhyätvaivam arcayatu nandajam indiräptyai ||27||

veëuà dhamantam vädayantam | athavä pakñäntare sva-kare savyetare väme go-rakñaëa-daëòaà dadhänaà tathä dakñe dakñiëe épsita-däna-dakñaà maëià dadhänam | punaù kédåçaà ? udära-veñam | udbhaöa-veñam iti rudra-dharaù | vastutas tu veëuà vädayantaà tad eva darçayati atheti väma-kare savyaà dakñiëa-vämayor ity abhidhänät dvayor evätra-tantreëa saìgrahaù tatra savye dvitéya-väma-haste paçupa-yañöià paraçurakärthaà yañöià daëòaà tathä savye dakñiëe haste maëi-pravaram maëi-çreñöhaà cintämaëià dadhänam | kédåçaà ? maëi-pravaram épsita-däna-dakñaà väïchitärtha-däna-kñamam ity arthaù ||27||

--o)0(o--

ävaraëa-naivedya-däna-prakäram äha—

dämädikäìga-dayitäsuhådaìghripendra-vajrädibhiù samabhipüjya yathä-vidhänam |

dékñä-vidhi-prakathitaà ca nivedya-jätaàhaime nivedayatu pätra-vare yathävat ||28||

däma ädir yasya | ädi-padena sudämädénäà parigrahaù | aìgäni pürvoktäni païca dayitä rukmiëy-ädyäù suhådo vasudevädyäù aìghripä mandarädyäù pürvoktä indrädayo daça dikpäläù vajrädéni ca teñäà äyudhäni pürvoktäni | etair yathä-vidhänaà yathokta-prakäreëa kåñëaà sampüjya dékñä-vidhäne kathitaà naivedya-samühaà haimaà suvarëa-maye pätra-çreñöhe yathävat nivedayatu ||28||

--o)0(o--

homädikam äha—

añöottaraà çatam atho juhuyät payo’nnaiù sarpiù-plutaiù susita-çarkarayä vimiçraiù |

Page 113: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

dadyäd balià ca nija-dikñu surarñi-yogi-vargopadaivata-gaëebhya udagra-cetäù ||29||

anantaraà payo’nnaiù päyasaiù sarpiù-plutaiù susita-çarkarayä vimiçraiù atiçubhra-çarkarayä militaiù añöädhikaà çatam juhuyät homaà kuryät | sähacaryät kalpanä-läghaväc ca homokta-dravyeëaiva nija-dikñu sva-sva-dikñu surarñi-yogi- vargopadaivata-gaëebhyo balià dadyät | tatra surä viraïci-prabhåtayaù pürva-dik-sthäù åñayo näradädayo dakñiëa-dik-sthäù yogi-vargaù sanakädiù paçcima-diksthäù upadeva-gaëäù yakña-siddha-gandharva-vidyädharädyäù uttara-dik-sthä iti tripäöhinaù | upadeva-gaëäù daça-dik-pälä iti rudradharaù | udagra-cetä udbhaöa-cittaù sotsäha ity arthaù ||29||

--o)0(o--

navanéta-milita-päyasa-dhiyärcanänte jalair mukhe tasya |santarpya japatu mantré sahasram añöottara-çataà väpi ||30||

arcanänte püjävasäne tasya devasya mukhe navanétena militaà sambaddhaà yat päyasaà tad-buddhyä jalaiù santarpya tarpaëaà kåtvä mantré sädhakaù añöädhikaà sahasram çataà vä japatu ||30||

--o)0(o--

etat-phalam äha—

ahno madhye vallavé-vallabhaà taànityaà bhaktyäbhyarcayet yo narägryaù |

deväù sarve taà namasyanti çaçvatvarteran vai tad-vaçe sarva-lokäù ||31||

yo narägryo nara-çreñöhaù ahno madhye madhyähne taà vallavé-vallabhaà gopé-priyaà nityaà sarvadä bhaktyä sättvikena bhävenärcayet | taà nara-çreñöhaà sarve deväù namasyanti | tathä çaçvat sarvadä sarve janä eva tad-vaçe varteran tad-vaçyäù syur ity arthaù ||31||

--o)0(o--

medhäyuù-çré-känti-saubhägya-yuktaùputrair mitrair gomahé-ratna-dhänyaiù |bhogaiç cänyair bhüribhiù sannihäòhyo

bhüyän bhüyo dhäma tac cäcyutäkhyam ||32||

tathä iha loke medhä dhäraëävaté buddhiù äyuù jévanaà, çréù lakñméù | käntiù çaréra-çobhä, saubhägyaà sarvajana-priyatä | etaiù

Page 114: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

yuktaù sambaddhaù tathä putrair aurasaiù mitraiù suhådbhir gauù prthivé ratnaà dhänyaà vréhyädiù | etaiç catathänyair bhüribhiù pracüraiù sukhair äòhyaù upacitaù san punaù dehävasäne acyutäkhyaà kåñëa-nämakaà tejo maho bhüyän tad-rüpo bhavatéty arthaù ||32||

--o)0(o--

tåtéya-käla-püjä-vyavasthäm äha—

tåtéya-käla-püjäyäm asti käla-vikalpanä |säyähne niçi vety atra vadanty eke vipaçcitaù ||33||

tåtéya-käla-püjäyäm kälasya veläyäà vikalpanä vikalpo’sti tam eväha—säyähne sandhyäyäà niçi rätrau veti atra eke vipaçcito vadanti ||33||

--o)0(o--

kià taträha—

daçäkñareëa ced rätrau säyähne’ñöädaçärëataù |ubhayém ubhayenaiva kuryäd ity apare jaguù ||34||

ced yadi daçäkñareëa mantreëa püjädikaà tadä rätrau yad añöädaçärëato añöädaçäkñareëa mantreëa tadä säyähne ity ekeñäà matam | apare ca punaù ubhayém ubhaya-püjäm ubhayenaiva daçäkñareëäñöädaçäkñareëa ca tat kuryäd iti jaguù kathayanti | tathä caicchiko vikalpa iti bhävaù ||34||

--o)0(o--

säyähna ity ädi | atra nava-çlokäntaà kulakam |

säyähne dväravatyäà tu citrodyänopaçobhite |dvyañöa-sähasra-saìkhyätair bhavanair abhisaàvåte ||35||

haàsa-särasa-saìkérëaiù kamalotpala-çälibhiù |sarobhir amalämbhobhiù paréte bhavanottame ||36||udyat-pradyotana-dyota-sadyutau maëi-maëòape |

mådvästare sukhäsénaà hemämbhojäsane harim ||37||näradädyaiù parivåtam ätma-tattva-vinirëaye |

tebhyo munibhyaù svaà dhäma diçantaà param akñaram ||38||

säyähne evam etädåça-veña-dhäriëaà harià dhyätvärcayet | kédåçaà ? mådvästara-komaläsana-rüpe hemämbhojäsane kanaka-padmäsane samäsénam upaviñöaà kuträvasthitaà maëi-maëòape | kià viçiñöe ? udgacchan yaù pradyotanaù süryaù tasya dyotasya samänä dyutir

Page 115: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

yasya tasmin | kutra ? bhavanottame gåha-çreñöhe | kià viçiñöe ? citrodyänopaçobhite bahudhopavana-sevite | punaù kià viçiñöe ? dväravatyäà vidyamäne | punaù kià viçiñöe ? bhavanair gåhair abhisaàvåte | kédåçaiù ? dvyañöa-sähasra-saìkhyätaiù |

punaù kià viçiñöe ? sarobhiù sarovaraiù paréte | kédåçaiù ? amalämbhobhir nirmala-jalaiù | punaù kédåçaiù ? haàsa-särasa-saìkérëaiù haàsädi-pakñi-gaëair vyäptaiù | punaù kédåçaiù ? kamalotpala-çälibhiù padmotpala-sahitaiù |

harià kédåçaà ? näradädyair munibhiù parivåtam veñöitam | kim-artham ? ätma-tattva-vinirëaye ätma-tattva-niçcaye nimitte | punaù kédåçaà ? tebhyo näradädibhyaù svaà dhäma jïäna-svarüpam ätmänaà kathayantam | punaù kédåçaà ? parama-vidyä-tat-kärya-rahitam | punaù kédåçaà ? akñaram avinäçi ||35-38||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

indévara-nibhaà saumyaà padma-patroruëekñaëam |snigdha-kuntala-sambhinna-kiréöa-mukuöojjvalam ||39||

indévara-nibhaà nélämbhoja-sadåçaà saumyaà ugratä-rahitam | punaù kédåçaà ? padma-patravad äyate dérghe ékñaëe yasya tam | punaù snigdhäù cikkaëä ye kuntaläù keçäs taiù sambhinne milite kiréöa-mukuöe täbhyäm ujjvalaà dedépyamänam | tatra kiréöa-çabdena laläöäçritaù tri-çåìgo’laìkära-viçeñaù kathyate | mukuöa-çabdena ca mürdhni madhya-bhägäçritaà tac ca dépa-çikhä-käro’laìkära-viçeñaù kathyate ||39||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

cäru-prasanna-vadanaà sphuran-makara-kuëòalam |çrévatsa-vakñasaà bhräja-kaustubhaà vanamälinam ||40||

cäru manoharaà prasannaà phala-däyi vadanaà yasya tam | punaù sphuraté dedépyamäne makaräkåté kuëòale yasya tam | punaù çrévatso vipra-päda-prahära-kåta-cihna-viçeño vakñasi yasya tam | punaù bhräjan dedépyamänaù kaustubho maëi-viçeño yasya tam | punaù vanamälä-dhäriëam ||40||

--o)0(o--

Page 116: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

käçméra-kapiçoraskaà péta-kauçeya-väsasam |hära-keyüra-kaöaka-rasanädyaiù pariñkåtam ||41||

käçméreëa kuìkuma-varëam uro yasya tam | punaù péta-vastra-dhäriëam | punaù häraù muktähäraù keyüram aìgadaà bähv-alaìkäraù | kaöakaù kaìkaëaù | rasanä kñudra-ghaëöikä ädi-çabdenäìguléyakädeù parigrahaù etaiù pariñkåtaà çobhitam ||41||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

håta-viçvambharäbhüri-bhäraà mudita-mänasam |çaìkha-cakra-gadä-padma-räjad-bhuja-catuñöayam ||42||

håto’panéto viçvambharäyäù påthvyä bhüri-bhäro båhad-bhäro’surädi-lakñaëo yena tam | punaù muditaà håñöaà mänasaà yasya tam | punaù çaìkha-cakra-gadä-padmaiù çobhitaà bähu-catuñöayam yasya tam ||42||

--o)0(o--

evaà dhyätvärcayen mantré tad-aìgaiù prathamävåtim |dvitéyäà mahiñébhis tu tåtéyäyäà samarcayet ||43||näradaà parvataà jiñëuà niçaöhoddhava-därukän |

viçvaksenaà ca saineyaà dikñv agre vinatä-sutam ||44||

atra püjäyäà aìgaiù pürvoktaiù païcäìgaiù prathamävaraëaà bhavati | dvitéyävaraëaà mahiñébhiù rukmiëy-ädibhiù | tåtéyäyäm ävåtau dikñu pravädi-dikñu vakñyamäëän näradädén agre ca vinatä-sutaà garuòaà püjayet | parvata-nämä muni-viçeñaù | jiñëur arjunaù | niçaöho yädava-viçeñaù | uddhavo’pi tathä | därukaù kåñëa-särathiù | viçvaksenaù bhäëòägärikaù saineyaù sätyakiù ||43-44||

--o)0(o--

lokeçais tat-praharaëaiù punar ävaraëa-dvayam |iti sampüjya vidhivat päyasena nivedayet ||45||

lokeçair indrädibhir ekam ävaraëam | tat-praharaëais tad-äyudhair vajrädibhir aparävaraëam | evaà krameëävaraëa-dvayam ity anena prakäreëa païcävaraëakena sampüjya vidhivad dékñä-kathitaà päyasaà dadyät ||45||

--o)0(o--

Page 117: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tarpaëa-prakäraà japa-saìkhyäà ca darçayati—

tarpayitvä khaëòa-miçrair dugdha-buddhyä jalair harim |japed añöa-çataà mantré bhävayan puruñottamam ||46||

khaëòena çarkarayä vimiçraà militaà yad dugdhaà tad-buddhyä jalaiù kåñëaà tarpayitvä puruñottamaà bhävayan dhyäyan mantré sädhakaù añöädhika-çataà japet | yadyapi tarpaëasya ktvä-pratyayena pürva-kälatä pratéyate tathäpi prathamaà japaù tad anu tarpaëaà käryaà tathaivänukramät sampradäyäc ceti rudradharaù ||46||

--o)0(o--

püjäsu homaà sarväsu kuryän madhyandine’thavä |äsanäd arghya-paryantaà kåtvä stutvä namet sudhéù ||47||

sarväsu tisåñv api püjäsu homaà kuryät | pakñäntaram äha—athaveti | madhyandine madhyähn-püjäyäà vä homaà kuryäd ity arthaù | äsanäd iti | äsana-manträd ärabhyärghya-paryantaà kåtvä stutvä stavanaà kåtvä namet daëòavat praëamet | avasänärghyam avaçeñayitvä madhye homaà kåtvä tataù püjäçeñärghyam avasänärghya-saàjïakaà paräìmukhärghyäpara-paryäyaà dadyäd ity arthaù ||47||

--o)0(o--

samarpyätmänam udväsya tat sve håt-saraséruhe |vinyasya tan-mayo bhütvä punar ätmänam arcayet ||48||

ätma-samarpaëa-mantreëa svätmänaà parameçvare samarpya tat parameçvara-tejaù püjä-sthänäd udväsya udvåttya svakéya-hådaya-padme vinyasya tan-mayo bhütvä punar ätmänam püjayet ||48||

--o)0(o--

säyähna-püjä-phalam äha—

säyähne väsudevaà yo nityam eva yajen naraù |sarvän kämän aväpyänte sa yäti paramäà gatim ||49||

yo naraù säyähne väsudevaà nityaà sarvadä evaà kathita-prakäreëa yajet püjä-tarpaëa-homädibhiù paritoñayet sarvän kämän väïchitän arthän aväpya dehävasäne paräà gatià viñëu-säyujyaà präpnoti ||49||

--o)0(o--

rätrau cen manmathäkränta-mänasaà devaké-sutam |

Page 118: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

yajed räsa-pariçräntaà gopé-maëòala-madhyagam ||50||

ced yadi rätrau püjä kriyate tadä räsaù kréòä-viçeñas tena pariçräntaà devaké-nandanaà yajet manmathena äkräntaà mänasaà hådayaà yasya tam | punaù gopénäà maëòalaà goñöhé-viçeñaù tasya madhye sthitam ||50||

--o)0(o--

räsa-kréòäà darçayati—

påthuà suvåttaà masåëaà vitasti-mätronnataà kau vinikhanya çaìkum |

äkramya padbhyäm itaretarätta-hastair bhramo’yaà khalu räsa-goñöhé ||51||

itaretarätta-hastaiù paraspara-gåhéta-hastaiù ayaà bhramo bhramaëaà räsa-goñöhé | kià kåtvä ? kau påthivyäà påthuà sthülaà suvåttaà vartuläkäraà masåëaà snigdhaà vitasti-mätrotthitaà dvädaçäìgula-pramäëenordhvaà sthitaà çaìku käñöha-khaëòaà vinikhanya | punaù kià kåtvä ? padbhyäà çaìkum äkramya niyantrya ||51||

--o)0(o--

dhyänam äha—

sthala-néraja-süna-paräga-bhåtälaharé-kaëa-jäla-bhareëa satä |marutä paritäpahåtädhyuñite

vipule yamunä-puline vimale ||52||

dvädaça-çlokäntaà kulakam | kalyäëa-maya-svarüpam ajaà vicintya prathamodita-péöha-vare pürvokta-dékñä-sambandhi-püjä-péöha-çreñöhe vidhivat yathävidhi prayatnena püjayet | kédåçaà ? yamunä-puline yamunä-taöe itaretara-baddha-kara-pramadä-gaëa-kalpita-räsa-vihära-vidhau anyonya-baddha-hasta-stré-samüha-parikalpita-kréòä-viçeña-vidhau maëi-çaìkugaà maëimaya-çaìku-madhya-gatam | kédåçe ? puline väyunädhuyuñite äkränte | kédåçena ? sthala-nérajaà sthala-kamalaà taà puñpa-paräga-bhåtä tat-keçara-saànikåñöa-puñpa-rajo-yuktena anena saugandhyaà varëitaà punaù laharé-taraìgas tasya kaëa-jälaà bindu-samühaù tasya bhareëa prakarñeëa satäm | utkåñöena yukteneti tripäöhinaù | anena çaityam uktam | punaù paritäpa-håtä kheda-vinäçakena anena mändyam uktam | punaù kédåçe puline ? vipule vistérëe punaù vimale çuddhe ||52||

Page 119: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

--o)0(o--

punaù kédåçaà ? açaréra-niçäta-çaronmathita-

pramadä-çata-koöibhir âkulite |uòunätha-karair viçadékåta-dik-

prasare vicarad-bhramaré-nikare ||53||

açaréraù kämaù tasya yo niçäta-çaras tékñëa-bäëas tena unmathitä vyagrékåtä yäù pramadäs täsäà çata-koöibhir âkulitékåte itas tato’vyäpteù | punaù kédåçe ? uòunäthaç candras tasya karaiù kiraëair viçadékåtaù prakäçito dik-prasaro dig-avakäço yatra tasmin | punaù kédåçe ? vicaranté bhramanté yä bhramaré tasyä nikaraù samüho yatra tasmin ||53||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ? vidyädhara-kinnara-siddha-suraiù

gandharva-bhujaìgama-cäraëakaiù |däropahitaiù suvimäna-gataiù

svasthair abhivåñöa-supuñpa-cayaiù ||54||

vidyädhara-prabhåtayo yathä prasiddhäù tathä bhujaìgamaù hasta-pädädi-çaréränvito näga-loka-sthaù sarpaù etair däropahitaiù sastrékaiù çobhana-vimäna-gataiù äkäça-niñöhaiù kåta-puñpa-våñöi-samühaiù äkulite ||54||

--o)0(o--

punaù kédåçaà kåñëam ?

itaretara-baddha-kara-pramadä-gaëa-kalpita-räsa-vihära-vidhau |

maëi-çaìku-gam apy amunävapuñäbahudhä vihita-svaka-divya-tanum ||55||

amunä vapuñä anena maëi-çaìku-gaatena çaréreëa nänä-prakära-kåta-svéya-divya-çaréram ||55||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

sudåçäm ubhayoù påthag-antaragaà

Page 120: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

dayitä-gaëa-baddha-bhuja-dvitayam |nija-saìga-vijåmbhad-anaìga-çikhi-

jvalitäìga-lasat-pulakäli-yujäm ||56||

sudåçäm käminénäm ubhayor dvayoù påthak dvaya-dvaya-krameëa antaragaà madhya-gatam | punaù kédåçaà ? dayitä-gaëena näré-samühena baddhaà sva-hastenänyo’nyaà grathitaà bhuja-dvitayaà yasya tam etenaitad uktaà bhavati käminyor madhye käminénäm eva hastena gåhéta-hastaù parameçvara iti api samuccayena kevalaà çaìkugaà käminénäm api antareëa yuktam iti bhävaù | kédåçäm ? nija-saìgena gopäla-kåñëa-saìgena vijåmbhamäëaù prajvalito yo anaìga-çikhé kämägnis tena jvalitaà pradéptaà yad äìgaà tatra lasanté çobhamänä yä pulakälé romäïca-paìktis tayä yujyante iti tad-yujas täsäm ||56||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

vividha-çruti-bhinna-manojïatara-svara-saptaka-mürcchana-täla-gaëaiù |

bhramamäëam amübhir udära-maëi-sphuöa-maëòana-çiïjita-cärutaram ||57||

amübhir gopébhiù saha bhramamäëam bhramékurväëaà | kaiù ? vividho nänä-prakäraù çrutir näma-svarärambhakävayavaù çabda-viçeñaù tena bhinnaà saìgataà manojïataram ati-hådaya-grähi yat svara-saptakaà niñädety ädi tasya yä mürcchanä ekaviàçati-prakärikä bhäga-täläçvatäla-paritälädayaù üna-païcäçat eteñäà gaëaiù samühaiù | punaù kédåçaà ? udära udüòho yo maëis tasya sphuöaà pravyaktaà atitejasvitayä yan maëòanaà tasya çiïjitaà çabditaà tena cärutaraà hådayaìgamam ||57||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

iti bhinna-tanuà maëibhir militaàtapanéya-mayir iva bhärakatam |

maëi-nirmita-madhyaga-çaìku-lasad-vipuläruëa-paìkaja-madhya-gatam ||58||

iti bhinna-tanum | anena prakäreëa gopébhir milita-dehaà gopäla-kåñëaà kam iva tapanéya-mayaiù suvarëa-mayaiù maëibhir militaà grathitaà marakata-maëim iva | punaù kédåçaà ? maëi-nirmito

Page 121: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

madhya-gato yaù çaìkuù tal lagnaà lasad dedépyamänaà yad vipulaà båhad-aruëa-paìkajaà tasya madhya-gatam ||58||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?

atasé-kusumäbha-tanuà taruëaàtaruëäruëa-padma-paläça-dåçam |nava-pallava-citra-suguccha-lasac-

chikhi-piccha-pinaddha-kaca-pracayam ||59||

atasé-prasiddhä tasyäù kusumänéväbhä déptir yasyäs tanos tädåçé tanur yasya tam | punaù kédåçaà ? taruëeti nütanäruëa-padma-patra-sadåça-netram | punaù kédåçaà ? naveti nütana-pallava-nänä-vidha-stavaka-çobhamäna-mayüra-puccha-sambaddha-keça-samüham ||59||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?caöula-bhruvam indu-samäna-mukhaàmaëi-kuëòala-maëòita-gaëòa-yugam |çaça-rakta-sadåk-daçana-cchadanaà

maëi-räjad-aneka-vidhäbharaëam ||60||

caöula-bhruvaà calad-bhrü-latäkam | punaù kédåçaà ? çukla-pakñéya-pürëa-candra-sadåçänanam | punaù kédåçaà ? maëi-maya-kuëòala-çobhita-gaëòa-dvayam | puanù kédåçaà ? çaça-çoëita-tulyädharam | punaù kédåçaà ? maëinä çobhamäna-nänä-prakäräbharaëam ||60||

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?asana-prasava-cchadanojjvalasad-vasanaà suviläsa-niväsa-bhuvam |

nava-vidruma-bhadra-karäìghri-talaàbhramaräkula-däma-viräji-tanum ||61||

asano våkña-viçeñaù tasya prasavaù puñpaà tasya chedanaà patraà ca tadvad ujjvalaà çobhamänaà manoharaà vastraà yasya tam | punaù kédåçaà ? çobhana-kréòä-vicitra-sthänam | punaù kédåçaà ? navo nütano yo vidrumaù pravälas tadvat bhadraà manoharaà karäìghri-talaà yasya tam | punaù kédåçaà ? bhramarair äkulaà vyäptaà yat puñpa-däma-mälä tena viräjitaà bhuja-dvayaà yasya taà yad vä mälayä viräjitä tanur yasya tam ||61||

Page 122: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

--o)0(o--

punaù kédåçaà ?taruëé-kuca-yuk-parirambha-milad-

ghusåëäruëa-vakñasam ukña-gatim |çiva-veëu-samérita-gäna-paraà

smara-vihvalitaà bhuvanaika-gurum ||62||

yuvaténäà stana-dvayäliìgana-sambaddha-kuìkumäruëitam uraù-sthalaà yasya tam | punaù kédåçaà ? ukña-gatià våñabha-gatim | punaù kédåçaà ? çivaù kalyäëa-prado yo veëur vaàças tena saméritaà sampäditaà yad gänaà gétaà tat-paraà tad-äsaktam | punaù kédåçaà ? smareëa kämena vihvalitam anäyattam | punaù kédåçaà ? bhuvana-trayasya ekam advitéyaà gurum ||62||

--o)0(o--

prathamodita-péöha-vare vidhivatprayajed iti rüpam arüpam ajam |

prathamaà paripüjya tad-aìga-våttiàmithunäni yajed rasagäni tataù ||63||

iti rüpam ajaà prathamodite péöha-vare pürva-kathita-devatä-kLpta-péöhe yajet arüpaà nirguëam | ävaraëäni darçayati—prathamam iti | tad-aìga-våttià pürvoktäìgävaraëaà prathamaà paripüjya tatas tad-anantaraà mithunäni keçava-kértyädéni räsagäni räsa-kréòä-gatäni ||63||

--o)0(o--

dala-ñoòaçake svaram üti-gaëaàsaha-çaktikam uttama-räsa-gatam |saramä-madanam sva-kalä-sahita-

mithunähvam athendra-pavi-pramukhän ||64||

dala-ñoòaçake ñoòaça-patre püjayet—mithunam eva kathayati svara-mürti-gaëam iti svara-bhavä akärädi-varëa-bhaväù keçavädi-ñoòaça-mürtayaù | svara-mürti-gaëaà kédåçaà ? saha-çäktikaà kértyädi-çakti-sahitam | punaù kédåçaà ? uttamo yo räsaù tatra gatam | kvacid uttara-räsa-gatam iti päöhaù | tatra madhya-räse parameçvara-püjä uttarädi-räse keçavädikaà püjayet |

punaù kédåçaà ? ramä çré-béjaà madanaù käma-béjaà etäbhyäà sahitam | punaù kédåçaà ? svakéyä yäù kaläù ñoòaça-svaräù taiù sahitam | prayogaç ca—çréà kléà aà keçava-kértibhyäà namaù ity ädi |

Page 123: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

punaù kédåçaà ? mithunähvam mithuna-saàjïakam | athänantaram indra-pavi-pramukhän indrädén vajrädéàç ca püjayed ity arthaù ||64||

--o)0(o--

pürvoktävåti-saìkhyä-pürvakaà naivedyaà kathayati—

iti samyag amuà paripüjya hariàcaturävåti-saàvåtam ärdra-matiù |

rajatäracite cañake sa-sitaàsuçåtaà supayo’sya nivedayatu ||65||

anena prakäreëa caturävaraëa-veñöitam amuà harià samyak yathävidhi sampüjya çraddhävän rajatä-racite rüpya-nirmite cañake pätre asya hareù sa-sitaà sa-çarkaraà sa-ghåtaà ghåta-sahitaà päöhäntaram | suçåtam ävartitaà payo dugdhaà nivedayatu ||65||

--o)0(o--

vibhave sati käàsyamayeñu påthakcañakeñu tu ñoòaçasu kramaçaù |mithuneñu nivedya payaù sa-sitaà

vidadhéta purovad atho sakalam ||66||

vibhave sati yadi tädåçam aiçvaryaà bhavati tadä käàsya-ghaöiteñu påthak ekaikaà ñoòaçasa-cañakeñu krameëa mithuna-gaëeñu sa-sitaà payo nivedya athänantaraà purovat nivedayämi bhagavate ity ädy-ukta-prakäreëa sakalaà püjä-viçeñaà samäpayet ||66||

--o)0(o--

räsa-püjä-phalam äha—sakala-bhuvana-mohnaà vidhià yo

niyatam amuà niçi niçy udära-cetäù |bhajati sa khalu sarva-loka-püjyaù

çriyam atuläà samaväpya yäty anantam ||67||

amuà vidhià räsa-püjä-prakäraà sakala-bhuvana-mohnaà sakala-bhuvana-vaçyakaraà niyatam abädhena yo niçi niçi prati-rajani udära-cetäù prasanna-manäù san samyak bhajati kuryät sa sarva-loka-püjyaù san atuläm atiçayitäà çriyaà samåddhià samaväpya anantaà viñëuà yäti präpnoti ||67||

--o)0(o--

niçi vä dinänta-samaye

Page 124: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

prapüjayen nityaço’cyutaà bhaktyä |sama-phalam ubhayaà hi tataù

saàsäräbdhià samuttitérñati yaù ||68||

yaù pumän saàsära-sägaraà taritum icchati so’cyutaà bhaktyä niçi vä dinänta-samaye vä sandhyäyäà püjayen nityaçaù pratyahaà hi yataù ubhaya-niçä-sandhyä-püjana-dvayaà sama-phalam tatas tasmäd dhetoù niçi vä dinänte vä püjayed ity arthaù ||68||

--o)0(o--

uktam upasaàharati—

ity evaà manu-vigrahaà madhu-ripuà yo vä trikälaà yajettasyaiväkhila-jantu-jäta-dayitasyämbhodhijä-veçmanaù |

haste dharma-sukhärtha-mokña-taravaù sad-varga-samprärthitäù

sändränanda-mahä-rasa-drava-muco yeñäà phala-çreëayaù ||69||

ity amunä prakäreëa yaù pumän mantra-çaréraà madhusüdanaà tri-kälaà vä püjayet tasya nänä-vidha-präëi-samüha-vallabhasya ambhodhijä-veçmano lakñmé-niväsasya dharmädi-puruñärtha-catuñöaya-våkñä haste bhavantéti çeñaù | kédåçäù ? satäà vargaù samühaù tena prärthitäù | saàsargéti päöhe sasargibhir nikaöasthair yadyapi mokñasya phalaà nästi tathäpi mokña-padena tad-dhetu-bhütaà tattva-jïänam uktaà yeñäà våkñäëäà phala-paìktayaù nityänanda-brahma svarüpa-mahä-rasa-dravadäù ||69||

--o)0(o--

athocyate pürva-saméritänäàpüjävasäne param asya puàsaù |

kalpas tu kämyeñv api tarpaëänäàvinäpi püjäà khalu yaiù phalaà tat ||70||

athänantaraà paramasya puàsaù çré-gopäla-kåñëasya püjävasäne püjänantaraà pürva-saméritänäà çéman-mukha-ity-ädi-kathitänäà nitya-tarpaëänäà kalpaù prakäraù kämyeñv api tarpaëeñu prakära ucyate yais tarpaëaiù püjäà vinäpi tat-phalaà püjä-phalaà präpnoti yathä-püjä tathaiva tarpaëam ||70||

--o)0(o--

santarpya péöha-mantraiù sakåt prathamam acyutaà tatra |ävähya püjayet taà toyair eväkhilaiù samupahäraiù ||71||

Page 125: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

prathamaà péöha-mantrair ädhära-çaktyädi-mantraiù péöhäìga-bhüta-devatäà sakåt-sakåd ekaika-väraà santarpya anantaraà tatra toya-maye péöhe acyutam ävähya jalair eva gandhädi-sakalopacärätmakaiù püjayet ||71||

--o)0(o--

baddhvätha dhenu-mudräà toyaiù sampädya tarpaëa-dravam |tad buddhyäïjalinä taà suvarëa-cañaké-kåtena tarpayatu ||72||

tato dhenu-mudräà baddhvä toyais tarpaëäòhyaà sampädya tad-dravya-rüpatayä toyaà bhävayitvä tad-buddhyä tat-kathita-dravya-tarpaëa-dravya-buddhyä taà kåñëaà tarpayatu kenäïjalinä kédåçena suvarëa-cañakatayä vicintitenety arthaù ||72||

--o)0(o--

viàçatir añöopetä käla-traya-tarpaëeñu saìkhyoktä |bhüyaù svakäla-vihitän sakaåt tarpayec ca parivärän ||73||

käla-traya-tarpaëeñu trikäla-tarpaëeñu ekasmin käle’ñtopetä añöäviàçatiù tarpaëasya saìkhyoktä punaù sva-käla-vihitän svasmin prätar madhyähnädau ye ye vihitäù parivärä ävaraëa-devatäs tän sakåd ekaika-väraà santarpayet ||73||

--o)0(o--

käla-trayasya tarpaëa-dravyam äha—

prätar dadhi-guòa-miçraà madhyähne päyasaà sa-navanétam |kñéraà tåtéya-käle sasitopalam ity udéritaà dravyam ||74||

guòa-sahitaà dadhi prätaù-käle navanéta-sahitaà päyasaà madhyähne sasitopalam çarkarä-vikära-sahitaà kñéraà tåtéya-käle ity amunä prakäreëa dravyaà tarpaëa-dravyaà kathitam ||74||

--o)0(o--

tarpaëa-mantram äha—

tarpayämi-padaà yojyaà mantränte sveñu nämasu |dvitéyänteñu tu tataù püjäçeñaà samäpayet ||75||

mantränte müla-manträvasäne svakéyäni tarpaëéya-devatänäà nämäni teñu tat-samépeñu dvitéyänteñu amuka-devatäm ity ädi-

Page 126: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

rüpeñu tarpayäméti-padaà yojyam anantaraà püjäçeñaà samäpayet ||75||

--o)0(o--

uttara-kåtyam äha—

abhyukñya tat-prasädädbhir ätmänaà prativedapaù |taj japtvä tam athodväsya tan-mayaù prajapen manum ||76||

tat-prasädädbhiù parameçvara-prasäda-tat-tarpaëa-jalaiù ätmänaà çaréraà siktvä taj japtvä mantraà japtvä apaù prapibet | athänantaraà taà devam udväsya sva-hådaye saàyojya tan-mayaù san-mantraà japet ||76||

--o)0(o--

sa-prakäraà sa-dravyaà kämyaà tarpaëam äha—

atha dravyäëi kämyeñu vakñyante tarpaëeñu tu |täni prokta-vidhänänäm äçrityänyataraà bhajet ||77||

athänantaraà kämyeñu tarpaëeñu yäni näradädibhiù kathitäni dravyäëi täni vakñyante prokta-vidhänänäm trikälokta-vidhänänäm anantaram ekaà vidhänam äçritya kämya-tarpaëa-karma bhajet ||77||

--o)0(o--

dravyaiù ñoòaçabhir amuà pratarpayed ekaçaç catur-väram |sa catuù-kñérädy-antaiù sakåj-jalädy-antam acyutaà bhaktyä ||

78||

ñoòaçabhir dravyair amuà çré-kåñëam ekaçaç catur-väram tad-dravya-buddhyä jalair eva tarpayet | kédåçaiù ? catväri kñéräëi ädyaà yeñäà taih | ñoòaça-dravyäëäm ädau dugdhäïjali-catuñöayam ante ca catuñöayam ity arthaù | sakåj-jalädy-antam iti kriyä-viçeñaëam | tathä ca prathamam eka-väraà jalena tataç caturväraà tataù caturväraà kñéraiù tataù sakåj jalena iti paryavasannam ||78||

--o)0(o--

ñoòaça-dravyäëy äha-päyasam iti |

päyasa-dädhika-kåsaraà gauòännapayodadhéni navanétam |äjyaà kadalémocärajasvaläcocamodakäpüpam ||79||

påthukaà läjopetaà dravyäëäà kathitam iha ñoòaçakam |

Page 127: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

läjänte’ntya-kñérät präk samarpya sitopalä-puïjaiù ||80||

päyasaà paramännam | dädhikaà dadhnä pariñkåtam annam | kåsaraà mudgaudanaà gauòännaà guòodaka-pakvam annam | payo dugdhaà dadhi prasiddhaà navanétam äjyaà ghåtaà kadalé campä-kadalé mocä svarëa-kadalé rajasvalä kadalé-viçeñaù | coco’pi kadalé-viçeñaù | modako laòòukaù | apüpam pülikä påthak cipiöakaà läja-sametaà läja-sahitam iti dravyäëäà ñoòaçakaà kathitam iha grantheti läjeti | läja-tarpaëänantaram antya-catuù-kñéra-tarpaëät pürvaà sitopalä-puïjaiù çveta-çarkarä-samühaiù bhävanayä toya-bhäväpannaiù sakåt santarpayet ||79-80||

--o)0(o--

ukta-kämya-tarpaëasya phalam äha—

prage catuù-saptati-väram ity amuà pratarpayed yo’nudinaà naro harim |

ananyadhés tasya samasta-sampadaù kare sthitä maëòalato’bhiväïchitäù ||81||

ity anena prakäreëa prage prätaù-käle catuù-saptati-väram amuà harià kåñëaà yo naro’nudinaà pratyaham ananya-dhéù ekägra-cittaù san santarpayet tasya puàsaù maëòalataù ekonapaïcäçad-divasät arväg iti tripäöhinaù añöa-catväriàçad-divasäbhyantara iti laghu-dépikä-käraù | païcatriàçad-divasäbhyantara iti rudradharaù | abhiväïchitä äkäìkñitäù sakala-siddhi-samåddhayaù hasta-sthitä bhavanti atra sitopalä-puïjasya gaëanä na käryä ||81||

--o)0(o--

kämya-tarpaëänantaram äha—

dhäroñëa-pakva-payasé-dadhi-navanéte ghåtaà ca daugdhännam |

matsyaëòé-madhv-amåtaà dvädaçaçaù tarpayen navabhir ebhiù ||82||

dhäroñëaà payaù tadänéntanam eva niñpäditaà dugdhaà tathä pakvam payaù sädhitaà dugdhaà dhäroñëa-pakve ca payasé ca amü dhäroñëa-pakva-payasé | dadhi prasiddhaà navanétaà ghåtaà daugdhännaà päyasaà matsyaëòé çarkarä-viçeñaù sa-çarkaraà vinañöa-dugdham iti tripäöhinaù | madhu prasiddham amåtam etair navabhir dravyair dvädaçaça-väraà tarpayet ||82||

--o)0(o--

Page 128: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

etasya phalam äha—

tarpaëa-vidhir ayam aparaù pürvodita-sama-phalo’ñtaça-saìkhyaù |

kärmaëa-karmaëi kértau jana-saàvanane viçeñato vihitaù ||83||

ayaà tarpaëa-prakäraù pürvokta-tarpaëa-prakäräd bhinnaù | kédåçaù ? pürva-kathita-tarpaëa-phala-sama-phalaù | punaù kédåçaù ? añöottara-çata-pramäëakaù tato navabhir dravyair dvädaça-kåtvä tarpaëenäñöottara-saìkhyä bhavati | punaù kédåçaù ? kärmaëa-karmaëi vaçya-karaëa-karmaëi tathä kértau sat-kathäyäà jana-saàvanane loka-vaçé-karaëe loka-priyatvena vä viçeñeëa vihitaù ||83||

--o)0(o--

tarpaëänantaram äha—

sakhaëòa-dhäroñëa-dhiyämukundaàvrajan pura-grämam api pratarpya |labheta bhojyaà sarasaà sa-bhåtyair

väsäàsi dhänyäni dhanäni mantré ||84||

sakhaëòa-dhäroñëa-dhiyämukundaà vrajan pura-grämam api pratarpya labheta bhojyaà sarasaà sa-bhåtyair väsäàsi dhänyäni dhanäni mantré ||84||

--o)0(o--

tarpaëasyäçeña-phala-dätåtäà tarpaëottara-kåtyaà ca darçayati—

yävat santarpayen mantré tävat-saìkhyaà japen manum |tarpaëenaiva käryäëi sädhayed akhiläny api ||85||

akhiläni samastäni käryäëi väïchitäni tarpaëenaiva vinäpi püjä-homaà sädhayet | atra yävat-saìkhyaà tarpaëaà karoti tävat-saìkhyaà mantraà japet ||85||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

dvijobhikñävåttir ya iha dinaço nanda-tanayaù svayaà bhütvä bhikñäm aöati viharan gopa-sudåçäm |

amä cetobhiù svvair lalita-lalitair narma-vidhibhirdadhi-kséräjyäòhyäà pracuratara-bhikñäà sa labhate ||86||

Page 129: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

bhikñä-våttir jévanopäyo yasya sa dvijo traivarëiko dinaçaù pratidinaà svayaà nanda-tanayo bhütvä tad-rüpeëätmänaà vicintya iha bhikñäm aöati yäcate | kià kurvan ? svakéyair lalita-lalitaiù atimanoharaiù narma-vidhibhiù kréòä-karmabhir gopa-sudåçäà gopa-stréëäà cetobhiù särdhaà viharan amä-çabdaù sahärthe sa-dadhi-dugdha-ghåta-pracuräà bahu-bhikñäà präpnoti ||86||

--o)0(o--

madhye koëeñu ñaösv apy anala-puöasyälikhet karëikäyäàkandarpaà sädhya-yuktaà vivara-gata-ñaò-arëaà dviçaù

keçareñuçakti-çré-pürvakäni dvi-nava-lipi-manor akñaräëi cchadänäà

madhye varëän daçänäà daça-lipi-manu-varyasya caikekaço’bjam ||87||

daça-dala-padmaà vilikhya karëikäyäà ñaö-koëaà vahni-gåhaà vilikhya vahni-gåha-yugmasya madhye ñaö-koëeñu vilikhet | lekhana-prakäram äha—karëikäyäà madhye sädhya-näma-sahitam amukasyämukaà sidhyatv ity anena sahitaà kandarpaà käma-béjaà vilikhet | tathä vivara-gataà ñaò-arëaà ñaö-koëa-gata-vakñyamäëa-ñaò-akñaraà vilikhet tathä keçareñu daça-dala-müleñu dviçaù dvau dvau kåtvä dvi-nava-lipi-manor añöädaçäkñara-mantrasya çakti-çré-pürvakäni bhuvaneçvaré-béja-çré-béjädyäny akñaräëi vilikhet | tathä daçänäà päträëäà madhye daça-lipi-manu-varyasya daçäkñara-mantra-çreñöhasya varëän ekaikaço vilikhet tato’bjaà padmam ||87||

bhü-sadmanäbhivåtam asragamanmathenagorocanäbhilikhitaà tapanéya-sücyä |paööe hiraëya-racite guliké-kåtaà tad

gopäla-yantram akhilärthadam etad uktam ||88||

bhü-bimbena catur-asreëa veñöitaà kuryät | kédåçena ? bhü-sadmanä asraga-manmathena koëa-gata-käma-béjena etad akhilärthadaà gopäla-yantram uktaà kédåçam ? suvarëa-çaläkayä gorocanädinä suvarëa-racite paööe likhitam | anantaraà vartulékåtam ||88||

--o)0(o—

sampäta-siktam abhijaptam idaà mahadbhirdhäryaà jagat-traya-vaçékaraëaika-dakñam |

rakñä-yaçaù-suta-mahé-dhana-dhänya-lakñmésaubhägya-lipsubhir ajasram anarghya-véryam ||89||

Page 130: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

idaà mantraà sampäta-siktam ähüti-däna-çeña-puraù-sthita-ghåta-siktaà tathä mantreëäbhimantritam rakñä-bhaya-niväraëaà yaçaù sat-kathä-prakäçaù sutaù putraù mahé påthivé dhanaà suvarëädi lakñméù sarva-sampattiù saubhägyaà sarva-jana-priyatvam etat präptum icchadbhir mahadbhiù çauca-yuktaiù satataà dhäraëéyam | ayam arthaù—yathoktaà yantraà sampädya präëa-pratiñöhäà kåtvä païcämåtädibhiù abhiñicya añöottara-çataà sahasraà vä sampäta-ghåta-siktaà kåtvä yathokta-saìkhyaà japtvä dhärayed iti kédåçaà ? jagat-traya-vaçékaraëaika-kuçalam | punaù anarghya-véryaà mahä-prabhävam ||89||

--o)0(o--

yantrasya darçayati dhäraëäd anyaträpy upayogam—

bhütonmädäpasmåti-viña-mürcchä-vibhrama-jvarärtänäm |dhyäyan çirasi prajapen mantram imaà jhaöiti çamayituà

vikåtim ||90||

bhütaù çamçäna-deça-varté adåçya-rüpo’niñöa-käré unmädaç citta-vibhramaù apasmåtir apasmäraëa-yogaù viñaà mürchäkäri-sthävaraà jaìgamaà ca mürcchä aceñöä vibhramaù prasädaù jvaro roga-viçeñaù etair ärtänäà péòitänäà çirasi mastakopari idaà yantra-rüpaà dhyäyan imaà gopäla-mantraà japet kià kartum ? vikåtià jhaöiti çéghraà çamayituà näçayitum ||90||

--o)0(o--

yantre ñaò-akñara-mantram uddharati—

smara-trivikramäkräntaç cakréñëäya-håd ity asau |ñaò-akñaro’yaà samproktaù sarva-siddhi-karo manuù ||91||

smaraù käma-béjaà trivikramaù å-käraù tena kräntaù sambaddhaù cakré ka-käraù tathä kå iti ñëäyeti svarüpaà hån namaù ity anena prakäreëäsau ñaò-akñaro’yaà mantraù samproktaù sarva-siddhi-karaù akhila-kämadaù ||91||

--o)0(o--

çakti-béjam uddharati—

kroòo’gni-dépto mäyävé-lava-läïchita-mastakaù |saiñä çaktiù parä sükñmä nityä saàvit-svarüpiëé ||92||

Page 131: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

kroòo ha-käraù | kédåçaù ? agninä repheëa déptaù | punaù mäyävé dérgha-é-käraù tad-yuktaù | punaù lavena bindunä läïchitaà mastakaà yasya saù | tathä sänusvära ity arthaù | eñä çaktiù parä utkåñöä sükñmä måëäla-tantu-sadåçé nityä janma-näça-rahitä saàvit-svarüpiëé sva-prakäça-svarüpiëé ||92||

--o)0(o--

çré-béjam uddharati—

asthy-agni-govinda-lavair lakñmé-béjaà saméritam |äbhyäm añöädaça-lipiù syäd viàçaty akñaro manuù ||93||

asthi ça-käraù agniù rephaù govindo dérgha-é-käraù lavo binduù etaiù saàyuktaiù çré-béjaà saméritaà kathitam | äbhyäm çakti-çré-béjäbhyäà sahitaù pürvoktäñöädaçäkñara-mantraù viàçaty akñaro bhavati ||93||

--o)0(o--

parameçvara-püjä-sthäna-niyatià darçayati—

çälagräme maëau yantre maëòale pratimäsu ca |nityaà püjä hareù käryä na tu kevala-bhütale ||94||

çälagräme prasiddhe maëau gomeda-padmarägädau yantre’sminn eva gopäla-yantre maëòale sarvato-bhadrädau soma-süryägni-maëòale veti rudradharaù | pratimäsu suvarëädi-gopäla-pratimäyäm | atra harer nityaà sarvadä püjä käryä na tu kevaläyäà bhümau ||94||

--o)0(o--

kathita-prakäräëäà phalaà darçayati—

iti japa-huta-püjä-tarpaëädyair mukundaàya iha bhajati mavor ekam äçritya nityam |

sa tu suciram ayatnät präpya bhogän viçeñänpunar amalatarantaddhäma viñëoù prayäti ||95||

iti çré-keçava-bhaööäcärya-viracitäyäà krama-dépikäyäà païcamaù paöalaù |

iti kathita-prakärair japa-homa-püjä-tarpaëaiù ädi-padäd abhiñekädinä yo mukundaà nityaà sevate | kià kåtvä ? manvor daçäñöädaçäkñarayor ekaà gåhétvä iha loke ayatnät suciraà sarva-kälaà sarvän bhogän präpya punar ante prasiddhaà nirmalaà tejaù präpnoti tad-dhämäbhavatéty arthaù ||95||

Page 132: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

iti çré-vidyävinoda-govinda-bhaööäcärya-viracite krama-dépikäyä vivaraëe

païcamaù paöalaù ||5||

--o)0(o--

Page 133: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

(6)

ñañöha-paöalamathaivaà sädhita-mantrayoù prayogädén darçayati—

viniyogän atho vakñye mantrayor ubhayoù samän |tad-artha-käriëo’nanta-véryän manträàç ca käàçcana ||1||

atho’nantaraà mantrayor daçäñöädaçäkñarayoù samän dhyäna-viçeñeëa viniyogän tathä tad-artha-käriëo’nanta-véryän bahu-phala-dätèn käàçcin manträn vakñye ||1||

--o)0(o--

prayogärthaà daçäñöädaçäkñarayor dhyänam äha—

vande taà devaké-putraà sadyo-jätaà dyu-saprabham |pétämbaraà kara-lasac-chaìkha-cakra-gadämbujam ||2||

ukta-rüpaà prasiddhaà devaké-putraà sadyo-jätaà bälakaà dyu-saprabham äkäça-samäna-käntià çyämaà péta-vastraà kare lasanti çobhamänäni çaìkha-cakra-gadä-padmäni yasya taà vande namaskaromi ||2||

--o)0(o--

evaà dhyätvä japel lakñaà mantraà brähme muhürtake |svädu-plutaiç ca kusumaiù paläçair ayutaà hunet ||3||

evam amunä prakäreëa brähme muhürtake udayät präk daëòa-dvaye daëòa-catuñöaya iti kaçcit mantram ubhayor eka-lakñaà japet | anantaraà paläça-puñpaiù svädu-plutair ghåta-madhu-çarkarä-sahitair daça-sahasraà juhuyät ||3||

--o)0(o--

phalam äha--manvor anyatareëaivaà kuryäd yaù susamähitaù |

småtià medhäà mati-balaà labdhvä sa kaviräò bhavet |syän manus tat samajapadhyäna-homa-phalo’paraù ||4||

manvor daçäñöä-daçäkarayor anyatareëa ekena susamähitaù susaàyataù san ya evaà kuryät sa småtià smaraëaà medhäà

Page 134: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

dhäraëävatéà buddhià matià samyak jïänaà balaà mahä-präëatvam etat sarvaà präpya kaviräö kavi-çreñöho bhavati syäd iti aparo’gre vakñyamäëa-mantraù kathita-mantra-dvaya-samäna-japa-dhyäna-homa-phalo bhavati ||4||

--o)0(o--

mantram äha—

çréman-mukunda-caraëau sadeti çaraëaà tataù |ahaà prapadya ity ukto maukundo’ñöädaçäkñaraù ||5||

çréman-mukunda-caraëau sadeti svarüpaà tatas tad-anantaraà çaraëam iti svarüpam ahaà prapadya iti svarüpam ity anena prakäreëa maukundo mukunda-sambandhé añöädçäkñaro mantraù kathitaù ||5||

mantroddhäraù: çré-mukunda-caraëau sadä çaraëam ahaà prapadye |

--o)0(o--

åñy-ädikam äha—

närado’sya tu gäyatré mukundaç cañi-pürvakäù |prätaù prätaù pibet toyaà japtaà yo’ñtottaraà çatam |

anena ñaòbhir mäsaiù sa bhavec chrutadharo naraù ||6||

asya mantrasya närado munir gäyatré-chando mukundo devatä åñi-pürvakäù åñy-ädyäù åñi-cchando devatä ity arthaù | te ca näradädayaù | prayogam äha—prätaù pratyaham añöottaraà çataà japtaà mantra-japtaà jalaà pibet | sa naro anena vidhänena ñaòbhir mäsaiù çruta-dharo bhavet ||6||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

upasaàhåta-divyäìgaà purovan mätur aìkagam |calad-doç caraëaà bälaà néläbhaà saàsmaran japet ||7||

upasaàhåta-divyäìgaà tyakta-caturbähu-rüpaà dhåta-bähu-dvayaà purovat yathä-vasudeva-sadmani bhétena divyäìgam upasaàhåtaà mätur aìkagaà devaké-kroòe sthitaà calad-doç-caraëaà caïcala-hasta-pädaà bälaà çiçuà néläbhaà kaà saàsmaret ||7||

--o)0(o--

Page 135: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

ayutaà tävad eväjyair juhuyäc ca hutäçane |sa labhed acaläà bhaktià çraddhäà çäntià ca çäçvatém ||8||

ayutaà japet tävad evägnäv äjyair ghåtair juhuyät yaù sa sthiräà parameçvara-viñayiëém ärädhyatva-buddhià çuddhäà çästra-bodhite’rghe’vaçyambhävi-niçcayätmikä çäntià mokña-rüpäà çäçvatéà nityäà präpnoti daçäñöädaçäkñarayor viçeña-dhyänam idaà prayogärtham iti bhairava-tripäöhinaù ||8||

--o)0(o--

manträntaram äha—

manunaitat-samastänte marun-namita-çabditaù |bäla-lélätmane huà phaö nama ity amunäthavä ||9||

athavämunä vakñyamäëa-mantreëaitat-prayoga-jätaà sädhayet | mantram äha—samasteti | svarüpam asyänte marun-namita iti svarüpam | etasmäc chabdät bäla-lélätmane huà phaò iti svarüpaà nama iti svarüpam | ayam apy añöädaçäkñaraù daçäñöädaçäkñara-samänaù ||9||

mantroddhäraù: samasta-manrun-namitaù bäla-lélätmane huà phaö svähä |

--o)0(o--

åñy-ädén äha—

nalaküvara-gäyatré-bäla-kåñëä itéritäù |åsyädyäù siddhayaù sarväù syur japädyair ihämunä ||10||

asya mantrasya åñy-ädyäù åñiù chando devatä nalaküvara-prabhåtayaù | tatra nalaküvaro munir gäyatré chandaù bäla-kåñëo devatä iti | iha bhuvane japädyaiù sarväù siddhayo bhavanti ||10||

--o)0(o--

lambitaà bäla-çayane rudantaà vallavé-janaiù |prekñyamäëaà dugdha-buddhyä tarpayet so’çnute’çanam ||11||

bäla-çayane ändolikäyäà lambitaà sthitaà rudantaà krandamänaà vallavé-janair gopébhiù prekñyamäëaà dåçyamänaà preryamäëam iti päöhe cälyamänam ity arthaù | dugdha-buddhyä jalena tarpayet | açanaà bhakñya-vastu açnute präpnoti ||11||

Page 136: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

--o)0(o--

manträntaram äha—

amunä vänna-rüpänte rasa-rüpa-padaà vadet |tuñöa-rüpa namo dvandvam annädhipataye mama |

annaà prayaccha sväheti triàçad-arëo’nnado manuù ||12||

amunä mantreëa pürvoktaà kuryät | mantram äha—anna-rüpa iti çabdänte rasa-rüpa iti svarüpaà tuñöa-rüpeti svarüpaà namo dvandvam iti namo nama svarüpam ännädhipataye mamännaà prayaccha sväheti triàçad-akñaro annada-mantraù daçäñöäòaçäkñara-samänaù ||12||

mantroddhäraù: anna-rüpa rasa-rüpa tuñöa-rüpa namo namaù annädhipataye manännaà prayaccha svähä |

--o)0(o--

åñy-ädén äha—

näradänuñöub-annädhipatayo’syarñi-pürvakäù |bhüta-bäla-grahonmäda-småti-bhraàçädy-upadravaiù |

pütanä-stana-pätäraà grasta-mürdhni smaran japet ||13||

asya mantrasya närado muniù, anuñöup-chandaù, annädhipatir devatä | prayogam äha—bhüteti | bhüta-piçäcädir bäla-graho roga-viçeñaù | unmädaç citta-bhramaù småti-bhraàçaù sammohaù | etair upadravair upatäpair grasta-mürdhni upatapta-mastake pütanä-stana-päyinaà kåñëaà smaran mantraà japet ||13||

--o)0(o--

täà pütanäà rudatéà krandamänäà bhävayet—

säsu-cüñaëa-nirbhinna-sarväìgéà rudatéà ca täm |äviçya sarve muktvä taà vidravanti drutaà grahäù ||14||

punaù kédåçém ? säsu-cüñanaà saha präëena yat cüñaëaà samäkarñaëaà tena nirbhinnam anäyataà sarväìgaà yasyäù sä | tathä täà kià bhütvä japet ? äviçya aham eva harir iti bhävayitvä | anantaraà taà grastaà sarve grahä upadravä muktvä parityajya drutaà çéghraà vidravanti paläyante | atra daçäñöädaçäkñarayor viçeña-dhyänam idaà prayogärtham iti tripäöhinaù ||14||

--o)0(o--

Page 137: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

prayogäntaram äha—

juhuyät khara-maïjaryä maïjarébhir vibhävasau |susnätaù païca-gavyädbhiù pütanähantur änane ||15||

khara-maïjaryä apämärgasya maïjarébhir agra-bhägaiù païca-gavya-jalaiù siktair vibhävasau vahnau püjanä-hantuù kåñëasyänana-rüpe juhuyät ||15||

--o)0(o--

präçayec chiñöa-gavyaà tat-kalaçenäbhiñecayet |sädhyaà sahasra-japtena sarvopadrava-çäntaye ||16||

homävaçiñöaà païca-gavya-sädhyaà präçayet sahasra-japtena pürvokta-vidhinä sädhitena kalaçena väbhiñecayet sarvopadra-nivåtty-artham ||16||

--o)0(o--

manträntaram äha—

amunaitad dvädaçärëaà huà phaö svähäntakena vä |åñy-ädyä brahma-gäyatré-graha-ghna-harayo’sya tu ||17||

etat-pürvokta-prayoga-dvayaà vakñyamäëa-mantreëa vä kuryät | mantram äha—dvädaçeti—pürvokta-väsudeva-dvädaçäkñaränte huà phaö sväheti ñoòaçäkñaro mantraù daçäñöädaçäkñara-samänaù | åñy-ädikam äha—åñyädyä iti | åñi-prabhåtayo brahmädayaù | tatra brahmä åñiù | gäyatré cchandaù | grahaghna-rüpo harir devatä ||17||

mantroddhäraù: oà namo bhagavate väsudeväya huà phaö svähä |

--o)0(o--

nija-pädämbujäkñipta-çakaöaà cintayan japet |ayutaà mantrayor ekaà sarva-vighnopaçantaye ||18||

nija-caraëa-kamala-nikñipta-çakaöaà harià cintayet | mantrayoù pürva-manträpara-mantrayor ekam ayutaà japet | kim-artham ? sakala-vighnopaçamanärthaà daçäñöädaçäkñarayor eva sarva-vighna-çänty-arthaà viçeña-dhyänam iti tripäöhinaù ||18||

--o)0(o--

Page 138: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

aìgäny améñäà manträëäm äcakrädibhir arcanä |aìgair indrädi-vajrädyair uditä sampade sadä ||19||

améñäà kathita-manträëäm äcakrädibhir daçäkñara-kathitair aìgäni käryäëi arcanä püjäs tu aìgais tathendrädyais tad-äyudhaiç ceti sampatty-arthaà sadä kathitä ||19||

--o)0(o--

måtyuïjaya-vidhià darçayati—

bälo néla-tanur dorbhyäà dadhy-utthaà päyasaà dadhat |harir vo’vyäd dvépi-nakha-kiìkiëé-jäla-maëòitaù ||20||

daçäñöädaçäkñarayor värogyärthaà viçeña-dhyänam äha—bäla ity ädineti tripäöhinaù | harir vo yuñmän rakñatu | kédåço bälaù ? païca-varñéyaù | punaù kédåçaù ? néla-tanuù | punaù kédåçaù ? hastäbhyäà dadhy-utthaà navanétaà päyasaà paramännaà ca dhärayet | punaù kédåçaù ? vyäghra-nakha-kñudra-ghaëöikä-samühäbhyäm alaìkåtaù ||20||

--o)0(o--

dhyätvaivägnau juhuyät çatavéryäìkura-trikaiù |payaù-sarpiù-plutair lakñam ekaà tävaj japen manum ||21||

evambhütaà harià dhyätvä vahnau çatavéryäìkurair durväìkurais tribhiù | kédåçaiù ? payo dugdhaà sarpi-ghåtaà täbhyäà plutaiù siktaiù ekaà lakñaà juhuyät lakñam ekaà japet ||21||

--o)0(o--

gurave dakñiëäà dattvä bhojayed dvija-puìgavän |sa hy abdänäà çataà jéven na rogo nätra saàçayaù ||22||

anantaraà gurave dakñiëäà dattvä brähmaëän bhojayec ca sa varñäëäà çataà roga-rahitaù san jévet—atra saàçayo nästi ||22||

--o)0(o--

manträntaram äha—

aträparo manur dvädaçärëänte puruñottama |äyur me dehi sambhäñya viñëave prabhaviñëave ||23||namo’nto dvy-adhika-triàçad-arëo’syärñis tu näradaù |

chando’nuñöup-devatä ca çré-kåñëo’ìgäny ato bruve ||24||

Page 139: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

etädåçe kärye’paro mantro’sti | mantram äha—dvädaçäkñara-väsudeva-mantränte puruñottama iti svarüpam äyur me dehéti svarüpaà viñëave prabhaviñëave iti svarüpam | nama ity anto dvy-adhika-triàçad-arëo dvätriàçad-akñaro mantraù kathitas tu | punar asya mantrasya närada åñir anuñöup-chando devatä çré-kåñëaù iti ato’nantaram aìgäni bruve vadämi ||23-24||

mantroddhäraù: oà namo bhagavate väsudeväya puruñottam äyur me dehi viñëave prabhaviñëave namaù |

--o)0(o--

ravi-bhütendriya-vasu-neträrëaiç cätmane yutaiù |mahänanda-pada-jyotir mäyä-vidyä-padaiù kramät ||25||

dvädaça-païca-païcäñöa-dvi-saìkhyätair manträkñarair ätmanepadäntair mahänandädi-padaiù saha krameëa païcäìgäni | sahänandety api kvacit päöhaù ||25||

--o)0(o--

etasya puraçcaraëädim äha—

japtvä lakñam imaà mantram ayutaà päyasair hunet |pürvavad dürvayä juhvad äyur dérghataraà labhet ||26||

imaà mantraà lakñaà japtvä päyasair ayutaà hunet juhuyät | evaà mantraà saàsädhya pürvavad dürvayäìkurakaiù dugdha-ghåta-militair lakñam ekaà juhuyät | japaiç ca dérghataram atiçayam äyuù präpnoti ||26||

--o)0(o--

därayantaà bakaà dorbhyäà kåñëaà saàgåhya tuëòayoù |smaran çiçünäm ätaìke spåñövä’yataram abhyaset |

taj-japta-tilajäbhyaìgäd bhaveyuù sukhinaç ca te ||27||

çiçünäà bälänäm ätaìke bhaye samupasthite tän bälän spåñövä kåñëaà smaran anyataram ukteñv ekaà mantram abhyasej japyät | kédåçaà kåñëam ? karäbhyäà tuëòayoù saàgåhya baka-nämänam asuraà vidärayantam | tan-mantra-japta-tailäbhyaìgät te bäläù sukhino bhavanti | smarann iti çuçu-nämänaà kåñëaà smaran, ke çirasi spåñövä japyäd iti boddhavya-mantra-daçäñöädaçäkñarayor viçeña-dhyänam iti tripäöhinaù ||27||

Page 140: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

--o)0(o--

asminn eva bäla-rakñärthe’nyo’pi mantro’stéty äha—

aträpy anyo manur bäla-vapuñe vahni-vallabhä |gorakñäyäà kvaëad-veëuà cärayantaà paçüàs tathä ||28||

bäla-vapuñe iti svarüpaà vahni-vallabheti svähä asminn arthe gorakñäyäà ca viçeña-dhyänam äha—kvaëad iti | veëu-vädana-paraà paçüàç cärayantaà kåñëaà smaran japyät ||28||

--o)0(o--

asminn eva bäla-rakñärthe go-rakñäyäà ca manträntaram äha—

uktvä gopälaka-padaà punar veçadharäya ca |väsudeväya varmästra-çiräàsy añöädaçäkñara ||29||

gopälaka ity uktvä punar veçadharäya ity uktvä väsudeväyeti vadet varma hum astraà phaò iti çiraù svähä etäni vadet | evaà sati añöädaçäkñaro bhavati ||29||

mantroddhäraù: gopälaka-veça-dharäya väsudeväya huà phaö svähä |

--o)0(o--

manor närada-gäyatré-kåñëa-rñyädir anena vä |kuryäd gopäla-saàrakñäm äcakrädy-aìginä budhaù ||30||

asya pürvoktasya ca manor närado munir gäyatré-cchandaù çré-kåñëo devatä anena vä mantreëa ukta-dravyädinä vä gopäla-rakñäà kuryät | kédåçena ? äcakrädy-aìga-yuktena ||30||

--o)0(o--

viña-haraëa-prayogam äha—

kumbhé-nasädi-kñveòärtau dañöa-mürdhni smaran harim |nåtyantaà käliya-phaëäraìge’nyataram abhyaset ||31||

dåçä péyüña-varñiëyä siïcantaà tat tanuà budhaù |tarjayan väma-tarjanyä taà dräì mocayate viñät ||32||

kumbhé-nasädi-kñveòärtau sarpa-viña-péòäyäm | kumbhénasäs tu te sarpä ye syur dåñöi-viñolbaëäù iti dharaëiù | ädi-padäd våçcikädi-saìgraho dañöa-mürdhni ärta-mastake spåñövä käliyo näga-viçeñas

Page 141: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tasya phaëä saivaa raìga-bhümis tatra nåtyantaà smaran anyatama-mantram abhyaset japet | kédåçaà ? harià tat tanuà çaréram amåta-varñiëyä dåñöyä siïcantam | kià kurvan ? smaret väma-tarjanyätarjayan | evaà sati taà dañöaà mantré dräk çéghraà viñän mocayet | atra daçäñöädaçäkñarayor viçeña-dhyänam iti tripäöhinaù ||31-32||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

äpürva-kalaçaà toyaiù småtvä käliya-mardanam |japtväñöa-çatam äsiïced viñiëaà sa sukhé bhavet ||33||

kalaçaà toyair äpüryänantaraà käliya-mardanaà devaà småtväñöädhikaà çataà japtvä tena kalaçena viña-yuktam äsiïcet | anantaraà viñät sukhé bhavati ||33||

--o)0(o--

käliya-mardana-mantram äha—

kävya-madhye liyasyänte phaëämadhyedi-varëakän |uktvä punar vaden nåtyaà karoti tam anantaram ||34||

namämi devaké-putra ity uktvä nåtya-çabdataù |räjänam acyutaà brüyäd iti danta-lipir manuù ||35||

kävya ity akñara-dvayor madhye liyasyeti svarüpam etasyänte phaëä-madhyädi iti svarüpam ity antän vaded anantaraà nåtyaà karoti tam iti | anantaraà namämi devaké-putram iti vadet | anantaraà nåtya-çabdataù nåtya-çabdänte räjanam acyutam iti brüyäd ity anena prakäreëa danta-lipir dvätriàçad-akñaro mantraù kathitaù ||34-35||

mantroddhäraù: käliya-vyaphaëä-madhye iti nåtyaà karoti taà |devaké-putraà namämi nåtya räjänam ucyatam ||

--o)0(o--

asya mantrasya aìgädéni darçayati—

asyäìgänyaìghribhir nyastaiù samastair närado muniù |chando’nuñöub devatä ca kåñëaù käliya-mardanaù ||36||

Page 142: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

asya mantrasya vyastair ekaikam aìghribhiç caturbhiù pädaiù samastair manträtmakaiç cäìgäni païcäìgäni kathitäni muniù näradaù chando’nuñöup käléya-mardanaù kåñëo devatä ||36||

--o)0(o--

puraçcaraëam äha—

japyo lakñaà manur ayaà hotavyaà sarpiñäyutam |aìga-dikpäla-vajrädyair arcanäsya saméritä ||37||

ayaà mantraù lakñaà japyaù sarpiñä ghåtena punar ayutaà hotavyam | aìga-dik-päla-vajrädyais tribhir ävaraëair arcanä püjä kathitä ||

--o)0(o--

prayogam äha—

kriyä sarvä ca kartavyä visaghné pürvam éritä |sadåço’nena jagati nahi kñveòa-haro manuù ||38||

pürva-mantra-kathitä viñaghné sarvä kriyä amunaiva mantreëa kartavyä hi yataù jagati saàsäre anena mantreëa sadåçaù samänaù kñveòa-haraù viñaharo nästi ||38||

--o)0(o--

viñaghnaà prayogäntaram äha—

aìgaiù çukataroù piñöair gulikä dhenu-väriëä |änanasyäïjanälepair viñaghné sädhitämunä ||39||

çukataroù karaïja-våkñasyeti bhairava-tripäöhinaù | kiàçuka-våkñasyeti laghu-dépikä-käraù | aìgais tvagbhir iti rudradharaù | païcäìgair iti tripäöhinaù | dhenu-väriëä sa-vatsä go-mütreëa piñöaiù sampäditä gulikä amunä mantreëa sädhitä saté viñaghné bhavati kair änanasyäïjanälepa-prakäraiù ||39||

--o)0(o--

adhunä prayogäntaraà darçayati—

uddaëòa-väma-dor-daëòa-dhåta-govardhanäcalam |anya-hastäìgulé-vyakta-svara-vaàçärpitänanam ||40||

dhyäyan harià japan manvor ekaà chatraà vinä vrajet |varña-vätäçanibhyaù syäd bhayaà tasya nahi kvacit ||41||

Page 143: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

uttälito yo väma-bähu-daëòas tena dhåto govardhanäcalo yena tam anya-hastäìgkulibhiù vyakta-svaro yasya vaàçasya taträrpitam änanaà yena tam evambhütaà harià cintayan manvor daçäñöädaçäkñarayor ekaà japan chatraà vinä vrajet yas tasya våñöi-väyu-vajrädibhyo bhayaà kväpi na vidyate ||40-41||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

mogha-meghaugha-yatnäpagatendraà taà smaran hunet |lavaëair ayuta-saìkhyätair anävåñöir na saàçayaù ||42||

mogho niñphalo yo megha-samühas tasya yatnaù tenäpagataù indor yasmät tam etädåçaà harià cintayan ayuta-saìkhyätair lavaëair juhuyät anantaram anävåñöir bhavati nätra saàçayaù ||42||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

kréòantaà yamunä-toye majjana-plavanädibhiù |tac-chékara-jaläsäraiù sicyamänaà priyä-janaiù ||43||dhyätväyutaà payaù-siktair huned vänéra-tarpaëaiù |

våñöir bhavat käle’pi mahaté nätra saàçayaù ||44||

yamunä-jale majjanonmajjanaiù kréòantaà kréòäà kurvantam | punaù kédåçaà ? priyä-janai rukmiëé-prabhåtibhis tac-chékara-jaläsäraiù yaumnä-jala-dhärä-rüpaiù sicyamänam evambhütaà kåñëaà dhyätvä vänéra-tarpaëaiù vetasa-samidbhiù payaù-siktair dugdhokñitair ayutaà juhuyät | evaà sati akälo’pi mahaté-våñöir bhavati nätra saàçayaù ||43-44||

--o)0(o--

anenaiva dhyänena prayogäntaram äha—

amum eva smaran mürdhni viña-sphoöa-jvarädibhiù |sa-däha-mohair ärtasya japec chäntir bhavet kñaëät ||45||

däha-moha-sahitair vuña-sphoöa-jvarädibhir ärtasya mürdhni mastake amum eva pürvokta-rüpaà dhyätvä japet anantaraà tasya péòitasya kñaëäd çäntiù svästhyaà bhavati ||45||

--o)0(o--

Page 144: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

etasyäm evärtau prakäräntaram äha—

athavä garuòärüòhaà bala-pradyumna-saàyutam |nija-jvara-viniñpiñöa-jvaräbhiñöutam acyutam ||46||

dhyätvä jvaräbhibhütyasya mürdhny anyataram abhyaset |çäntià vrajed asädhyo’pi jvaraù sopadravaù kñaëät ||47||

athavä jvaräbhibhütyasya mastake’cyutam dhyätvä anyataram dvayor madhye ekaà mantram abhyaset japet | kédåçaà ? acyutaà garuòärüòhaà | punaù kédåçaà ? bala-pradyumnäbhyäà saàyutam | punaù kédåçaà ? nija-jvareëa vaiñëava-jvareëa çétäkhyenäyudha-rüpeëa viniñpiñöaç cürnito yo raudra-jvara uñëäkhyäyudha-rüpas tena söutam | anantaraà asyäsädhyo’pi jvaraù çéghram eva näçaà gacchati | kédåço jvaraù ? upadravo gätra-péòädi tat-sahitaù ||47||

--o)0(o--

anenaiva dhyänena prayogäntaram äha—

dhyätvaivam agnäv abhyarcya payoktaiç caturaìgulaiù |juhuyäd amåtäkhaëòair ayutaà jvara-çäntaye ||48||

evaà pürvokta-rüpaà kåñëaà dhyätvä vahnau sampüjya jvara-çänty-arthaà catur-aìgula-parimitair dugdhäsiktair amåtäkhaëòair guòcé-khaëòair ayutaà juhuyät ||48||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

niçäta-çara-nirbhinna-bhéñmatäpa-nudaà harim |småtvä spåçan japed ärtaà päëibhyäà roga-çäntaye ||49||

niçätas tékñëo yaù çaras tena nirbhinno biddho yo bhéñmas tasya yas täpas taà harati | evambhütaà harim dhyätvä ärtaà jvarädi-péòitaà päëibhyäà spåñövä jvara-näçärthaà manvor ekataraà japet ||49||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

apamåtyu-vinäçäya sändépani-suta-pradam |dhyätvämåta-latä-khaëòaiù kñéräktair ayutaà hunet ||50||

sändépaniù kåñëa-guruù | tasya suta-pradaà kåñëaà dhyätvä amåta-latä-khaëòaiù guòcé-khaëòaiù kñéräktair dugdha-siktair ayutaà hunet

Page 145: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

juhuyät | kasmai ? apamåtyur akäla-maraëaà tasya vinäçäya nivåttaye ||50||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

måta-puträya dadataà sutän vipräya särjunam |dhyätvä lakñaà japed ekaà manvoù suta-vivåddhaye ||51||

måta-puträya vipräya puträn dadataà särjunam arjuna-sahitaà dhyätvä manvor ekaà lakñaà japet | kim-artham ? suta-våddhi-nimittam ||51||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

putra-jévendhana-yute juhuyäd anale’yutam |tat-phalair madhuräktaiù syuù puträ dérghäyuño’sya tu ||52||

jéväputreti yasya prasiddhiù tasya indhanena yute sampädite vahnau tat-phalaiù putra-jéväphalair madhuräktais tri-madhv-aktair manvor ekenäyutaà juhuyät | anantaram asya homa-kartuù puttäù dérghäyuño bhavanti ||52||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

kñéra-druk-kvätha-sampürëam abhyarcya kalaçaà niçi |japtväyutaà prage närém abhiñiïced dviñaö-dinam ||53||

sä bandhyäpi sutän dérgha-jévino gada-varjitän |labhate nätra sandehas taj-japtäjyäçiné saté ||54||

kalaça-püraëa-vidhänena kñéra-våkña-kväthena sampürëam kalaçaà niçi rätrau sampüjyäyutaà japtvä prage prätaù-käle puträrthinéà striyaà dviñaö-dinam dvädaça-dinäni vyäpyäbhiñiïcet | anantaraà säbhiñiktä bandhyäpi apatya-janana-samaya-yogyä ajanitäpatyo’pi puträn dérghäyuño roga-rahitän präpnoti | kimbhütä saté ? mantra-japtäjya-bhojiné saté | aträrthe sandeho nästi ||53-54||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

prätar väcaà-yamä näré bodhi-cchada-puöe jalam |

Page 146: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

mantrayitväñöottara-çataà pibet putréyaté dhruvam ||55||

prätaù-käle väcaà-yamä mauniné putréyaté ätmanaù putram icchanté bodhi-cchada-puöe pippala-patra-puöe jalaà manvor anyatareëäñöottara-çataà japtaà mäsaà vyäpya pibet | anantaraà putraà präpnotéti çeñaù | jala-päna-mantram äha—devaké-putreti | atra prasaìgät asmin granthe anukto’pi santäna-gopäla-mantraù kathyate | tad yathä—

devaké-putra govinda väsudeva jagad-guro |dehi me tanayaà kåñëa tväm ahaà çaraëaà gataù ||

asya mantrasya närado munir anuñöup-chandaù santäna-prado gopäla-kåñëo devatä padair vyastair vä païcäìgäni | dhyänaà yathä—

çaìkha-cakra-dharaà kåñëaà rathasthaà ca caturbhujam |sarväbharaëa-sandéptaà pétaväsasam acyutam ||mayüra-piccha-saàyuktaà viñëu-tejopabåàhitam |samarpayantaà vipräya nañöän änéya bälakän |karuëämåta-sampürëa-dåñöyekñantaà ca taà dvijäm || iti ||55||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

prahitäà käçi-räjena kåtyäà chitvä nijäriëä |tat-tejasä tan-nagaréà dahantaà bhävayan harim ||56||sva-snehäktair huned rätrau sarñapaiù sapta-väsaram |kåtyä kartäram eväsau kupitä näçayed dhruvam ||57||

prahitäà preñitäà käçéçvareëa kåtyäà ghätakartéà nijäriëä nija-cakreëa chitvä anantaraà tat-tejasä tasya käçéçvara-räjasya nagaréà dahantaà kåñëaà bhävayan sva-snehäktair sarñapa-taila-yuktaiù sarñapaiù sapta-dinäni vyäpya rätrau manvor ekatareëa juhuyät | athänantaraà asau kåtyä kruddhä saté dhruvaà niçcitaà kartäram eva näçayet ||57||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

äsénam äçrame divye badaré-ñaëòa-maëòite |spåçantaà päëi-padmäbhyäà ghaëöäkarëa-kalevaram ||58||

dhyätväcyutaà tilair lakñaà hunet tri-madhuräplutaiù |muktaye sarva-päpänäà çäntaye käntaye tanoù ||59||

Page 147: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

badaré-ñaëòo badaré-samühas tena maëòite çobhite divye utkåñöe äçrama äsénam upaviñöaà tathä hasta-paìkajäbhyäà ghaëöäkarëasya mahädeva-mürteù kasyacit mahädeva-bhaktasya vä kalevaram çaréraà spåçantam acyutaà dhyätvä tilais tri-madhuräplutair ghåta-madhu-çarkarä-miçritair manvor ekena lakñaà juhuyät | kim-artham ? mokñäya tathä sakala-päpänäà vinäçärthaà tathä tanor dehasya käntaye dépty-artham ||58-59||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

dveñayantaà rukmi-balau dyütäsaktau smaran harim |juhuyäd iñöayor dviñöyai gulikä gomayodbhaväù ||60||

dyütäsaktau dyüta-karma kurvantau rukmi-balabhadrau dveñayantaà parasparaà dveñam utpädayantaà harià smaran gomayotpannä gulikä manvor ekena juhuyät | atra sahasra-homo boddhavyaù | anuktäyäà tu saìkhyäyäà sahasraà tatra nirdiçet iti vacanät | kim-artham ? iñöayor mitrayor dviñöyai vidveñaëärtham ||60||

--o)0(o--prayogäntaram äha—

jvalad-vahni-mukhair bäëair varñantaà garuòadhvajam |dhävamänaà ripu-gaëam anudhävantam acyutam ||61||

dhyätvaivam abhyasen manvor ekaà sapta-sahasrakam |uccäöanaà bhaved etad-ripüëäà saptabhir dinaiù ||62||

jvalan dedépyamäno yo vahnis tadvan mukhaà yeñäà tair bäëair varñantaà täòayantaà tathä garuòärüòhaà tathä dhävamänaà çatru-samüham anupaçcäd dhävantaà harià dhyätvä manvor daçäñöädaçäkñarayor ekaà sapta-sahasrakam abhyaset japet | evaà kåte sati etasya çatrüëäà saptabhir dinair uccäöanaà bhavati sva-deçäd apayänaà bhavati ||62||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

utkñiptavatsakaà dhyäyan kapittha-phala-häriëam |ayutaà prajapet sädhyam uccäöayati tat-kñaëät ||63||

utkñipta ürdhvaà kñipto vatso vatsa-rüpo vatsakäsuro yena tathä kapitthasya phalaà haratéti kåñëaà dhyätvä manvor madhye ekaà

Page 148: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

ayutaà japet | anantaraà tat-kñaëät çéghram eva sädhyam uccäöanéyam uccäöayati ||63||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

ätmänaà kaàsa-mathanaà dhyätvä maïcän nipätitam |kaàsätmänam arià karñan gatäsuà prajapen manum ||64||

ayutaà juhuyäd väsya janmoòutaru-tarpaëaiù |api sevita-péyüño miryate’rir na saàçayaù ||65||

ätmänaà kaàsa-mathanaà kåñëaà dhyätvä kaàsa-mathanät manor aikyaà vicintya tathä ripuà kaàsa-svarüpaà apagata-präëaà dhyätvä ripu-kaàsayor abhedaà vicintyeti bhävaù | maïcäd adhaù-kåtaà äkarñayan äkarñaëaà bhävayan manvor ekam ayutaà japet | asya ripoù janmoòutarutarpaëaiù samidbhir juhuyäc ca |

käraskaro’tha dhätré syäd udumbara-taruù punaù |jambü-khadéra-kåñëäkhyä vaàça-pippala-saàjïakau ||näga-rohita-nämänau paläça-plakña-saàjïakau |ambañöha-bilvärjunäkhyaà vikaìkata-mahéruhaù ||bahalaù savalaù kharjur bhaëòilaù panasärkakau |çaméka-dambämra-nimba-madhukä åkña-çäkhinaù ||

iti saptaviàçati-nakñaträëäà våkñäù | janma-nakñatra-våkña evaà kåte seivta-péyüño’pi mriyate nätra saàçayaù ||64-65||

--o)0(o--

idaà prayojanaà prakäräntareëäpi bhavatéti darçayati—

athavä nimba-tailäktair huned adhobhir akñajaiù |ayutaà prayato rätrau maraëäya ripoù kñaëät ||66||

nimba-taila-siktair akñajaiù vibhétaka-samidbhiù prayataù pavitraù san rätrau manvor ekena ayutaà hunet | kim-artham ? çatroù çéghra-vinäçäya ||66||

--o)0(o--

asminn evärthe prayogäntaram äha—

doñäriñöa-dala-vyoña-kärpäsästhi-kaëair niçi |huned eraëòa-tailäktaiù smaçänastho’ri-çäntaye ||67||

Page 149: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

doñä haridrä ariñöa-dalaà vibhétaka-patram iti rudradharaù | bhallätaka-patram iti rudradhaaù | nimba-patram iti bhairava-tripäöhinaù | vyoñaà trikaöukaà kärpäsästhi kärpäsä-béjaà kaëaà pipplaé etair militair eraëòa-taila-siktaiù smaçänasthaù måta-saàskära-sthänasthaù san niçi rätrau manvor ekena juhuyät | kim-arthaà ? çatru-näçärtham ||67||

--o)0(o--

rägän märaëa-prayoge präyaçcittam äha—

na çastaà märaëaà karma kuryäc ced ayutaà japet |huned vä päyasais tävat çäntaye çäntamäsaù ||68||

märaëaà karma çiñöa-janasya na praçastaà tathäpi yadi vä rägät kuryät tadä manvor madhye ekaà mantraà ayutaà japet paramännena vä ayutaà juhuyät | çäntaye päpa-näçäya çänta-mänaso nirmatsaraù ||68||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

jaya-kämo japel lakñaà pärijäta-haraà harim |smaran paräjayas tasya na kutaçcid bhaviñyati ||69||

jaya-kämaù pumän baläd indra-sakäçät svargastha-pärijätäpahäriëaà kåñëaà bhävayan manvor ekaà lakñaà japet | evaà kåte tasya bhaìgaù kasmäd api na bhaviñyatéti ||69||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

pärthe diçantaà gétärthaà vyäkhyä-mudräkaraà harim |rathasthaà bhävayan japyäd dharma-våddhyai çamäya ca ||70||

pärthe’rjune gétärthaà diçantaà kathayantaà tathä vyäkhyä-mudräà kare yasya tam uttäna-tarjany-aìguñöha-yutä vyäkhyä-mudrä tathä rathärüòhaà harià bhävayan manvor ekaà lakñaà japet | kim-artham ? dharmotpatty-arthaà mokñärthaà ca ||70||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

Page 150: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

lakñaà paläça-kusumair huned yo madhuräplutaiù |vyäkhyätä sarva-çästräëäà sa kavir vädiräò bhavet ||71||

yaù paläça-puñpair ghåta-madhu-çarkarä-miçrair manvor ekena lakñaà juhuyät sa sakala-çästräëäà vyäkhyätä kaviräö kavi-çreñöhaç ca bhavet ||71||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

viçvarüpa-dharaà prodyad-bhänukoöi-sama-dyutim |druta-cämékara-nibham agni-somätmakaà harim ||72||arkägni-dyota-däsyäìghri-paìkajaà divya-bhüñaëam |nänäyudha-dharaà vyäpta-viçväkäçävakäçakam ||73||

räñöra-pür-gräma-västünäà çarérasya ca rakñaëe |prajapen mantrayor ekataraà dhyätvaivam ädarät ||74||

viçvarüpa-dharam etad vyäcañöe udyad-äditya-koöi-samäna-käntià tathä dravébhüta-suvarëa-tulyaà tathä agni-soma-svarüpaà | sürya-somätmakam iti tripäöhinaù | tathä süryägnivad ujjvalaà mukhaà päda-padmaà yasya | tathä cäru-bhüñaëaà tathä vividha-çastra-dharaà tathä vyäpta-saàsäräkäçäbhyantaram, etädåçaà harià dhyätvä ädarät mantrayor ekaà japet | kim-artham ? räñörau deçe pür nagaraà grämo’lpa-jana-väsa-sthänaà västu eka-gåha-svämi-väsaù | kñetram iti govinda-miçräù | vastv iti päöhe hiraëyädi | eteñäà çarérasya ca rakñaëe rakñä-nimittam ||72-74||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

athavä vyasta-sarväìghri-racitäìgärjuna-rñikam |triñöup-chandasikaà viçvarupa-viñëv-adhidaivatam ||75||

japed gétä-manuà sthäne håñékeçädyam äjyakaiù |huned vä sarva-rakñäyai sarva-duùkhopaçäntaye ||76||

athavä sthäne håñékeçädyaà gétä-manuà japet | kimbhütaà manum ? vyastam ekaikaà sarve samastä ye aìghrayaù päda-catuñöayaà taiù racitam aìgaà païcäìgam | arjunaù åñir yatra taà vyasta-sarväìghri-racitäìgaç cärjuna åñikaç ceti dvandvaù taà triñöup-chando yatra taà viçvarüpo viñëur adhidevatä yasya tam | äjyakair ghåtair huned vä väçabdaù samuccaye hunet | öékäntare ukta-prayogeñu yatra japa-homayoù saìkhyä na uktä tatra saànidhänoktä gåhyate tad-abhäve’ñtottaraà sahasraà çataà vä añöau sahasräëéty eke | jagan-mohanäkhya-tantre—

Page 151: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

lakñaà väpy ayutaà väpi sahasraà çatam eva ca |käryäëäà gaurvän mantré tat-tad-dhomaà samäcaret ||75-76||

iti çré-keçava-bhaööäcärya-viracitäyäà krama-dépikäyäàñañöhaù paöalaù |

||6||

--o)0(o--

Page 152: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

(7)

saptama-paöalamaneka-mantra-kathanärthaà saptama-paöalam upakrämati—vakñya ity ädinä |

vakñye’kñaya-dhanäväptyai pratipattià çriyaù pateù |suguptäà dhana-näthädyair dhanyair yä kriyate sadä ||1||

çriyaù pater gopälasya pratipattià dhyänaà mantra-püjä-dhyänädi-prakäraà vä vakñye | yä pratipattir dhana-näthädyaiù kubera-prabhåtibhir mahädhanaiù kriyate | kasyai ? akñayam avinäçi yad dhanaà tat-präptyai | suguptä nätyanta-prakaöitäà dvijair ity arthaù ||1||

--o)0(o--

dväravatyäm ity ädi sapta-çlokair madhya-kulakam |

dväravatyäà sahasrärka-bhäsvarair bhavanottamaiù |analpaiù kalpa-våkñaiç ca paréte maëòapottame ||2||

acyuto dhyeyaù kutra ? dväravatyäà maëi-maëòape maëi-siàhäsanämbuje äséno dvärakä-nagaré-gata-maëi-maëòapävasthita-maëi-maya-siàhäsanopaviñöaù maëi-maëòape | kédåçe ? bhavanottamaiù gåhottamaiù kalpa-våkñaiç ca paréte veñöite | kimbhütaiù ? sahasra-süryäù tadvad bhäsvarair déptair analpair vistaraiù ||2||

--o)0(o--

jvalad-ratna-maya-stambha-dvära-toraëa-kuòyake |phulla-srag-ullasac-citra-vitänälambi-mauktike ||3||

punaù kédåçe ? jvalanti déptäni yäni ratnäni tan-mayaà tat-pradhänaà stambhaù gåhädhära-bhütaà dvära-toraëaà kuòyaà bhittir yatra tasmin praphullä vikäsanéyä srak puñpa-mälä ullasac-chobamänaà pavitraà nänä-prakäraà vitänaà taträlambi mauktikaà yatra tatra ||3||

--o)0(o--

punaù kédåçe maëi-maëòape ?

padma-räga-sthalé-räjad-ratna-nadyoç ca madhyataù |

Page 153: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

anärata-galad-ratna-sudhasya svas-taror adhaù ||4||

padma-räga-mayé yä sthalé räjad dedépyamäna-ratna-mayé ca yä nadé tayor madhye svas-taroù pärijätasyädhaù | svas-taror kimbhütasya ? anärataà sarvadä galanté ratnamayé sudhä amåtaà yasya tasya ||4||

--o)0(o--

punaù kédåçe maëi-maëòape ?

ratna-pradépävalibhiù pradépita-dig-antare |udyad-äditya-saìkäçe maëi-siàhäsanämbuje ||5||

ratna-pradépävalibhir jvalad-ratnaiù pradépitam udbhäsitaà diçäm antarälam avakäço yatra maëi-siàhäsane | kimbhüte ? udyat prädurbhavan ya ädityas tasya saìkäçe sadåçe ||5||

--o)0(o--

acyutaù kimbhütah ?

samäséno’cyuto dhyeyo druta-häöaka-saànibhaù |samänodita-candrärka-taòit-koöi-sama-dyutiù ||6||

druta-häöaka-saànibhaù dravé-bhüta-svarëa-tulyaù samänoditä ekadodgatä yä candrärkänäà koöiù taòitäm api koöiù tat-sama-dyutir yasya saù ||6||

--o)0(o--

punaù kimbhütah ?

sarväìga-sundaraù saumyaù sarväbharaëa-bhüñitaù |péta-väsäç cakra-çaìkha-gadä-padmojjvalad-bhujaù ||7||

sarväìgena mukhädinä sundaro ramyaù saumyo’nuddhataù sarväbharaëenaa kuëòalädy-alaìkäreëa bhüñitaù | péta-väsäù péta-väsasé yasya saù | cakra-çaìkha-gadä-padmar ujjvalä déptä bhujä yasya saù ||7||

--o)0(o--

punaù kédåçaù ?

anäratocchlad-ratna-dhäraudha-kalaçaà spåçan |

Page 154: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

väma-pädämbujägreëa muñëatä pallava-cchavim ||8||

väma-pädämbujägreëa anärataà sarvadä ucchalanté yä ratna-dhärä tasyä oghaù praväho yatra sa cäsau kalasaç ceti karmadhärayaù | taà spåçan väma-pädämbujägreëa | kimbhütena ? pallava-cchavim muñëatä kiçalaya-käntià corayatä ||8||

--o)0(o--

añöa-mahiñé-dhyänam äha—

rukmiëé-satyabhäme’sya mürdhni ratnaugha-dhärayä |siïcantyau dakña-väma-sthe sva-doù-stha-kalaçotthayä ||9||

rukmiëé-satyabhäme dhyeye | kimbhüte ? asya harer mürdhni çirasi ratna-praväha-dhärayä siïcantyau | kédåçe ? dakña-väma-sthe | atra rukmiëé dakñiëe satyä väme | kimbhütayä dhärayä ? sva-hasta-stha-ghaöodbhavayä ||9||

--o)0(o--

nägnajité-sunande ca dhyeye | ete kédåçe ?

nägnajité sunandä ca diçantyä kalaçau tayoù |täbhyäà ca dakña-väma-sthe mitravindä-sulakñmaëe ||10||

tayo rukmiëé-satyabhämayoù sthäne ratna-ghaöau diçantyau dadatyau | kédåçe ? dakña-väma-sthe | tathä mitravindä-sulakñaëe dakñiëa-väma-sthe dhyeye | kimbhüte ? täbhyäà nägnajité-sunandäbhyäà kalaçaà diçantébhyäà kalaçaà dadatyau ||10||

--o)0(o--

ratna-nadyä samuddhåtya ratna-pürëau ghaöau tayoù |jämbavaté suçélä ca diçantyau dakña-väma-ge ||11||

tathä dakña-väme jämbavaté-suçéle ca dhyeye | kimbhüte ? ratna-nadyä ratna-pürëau ghaöau samuddhåtya tayor sulakñmaëä-mitravindayor diçantyau ||11||

--o)0(o—

bahiù ñoòaça-sähasra-saìkhyätäù paritaù striyaù |dhyeyäù sakala-ratnaugha-dhärä-yuk-kalaçojjvaläù ||12||

Page 155: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tad-bahiù ñoòaça-sähasra-saìkhyätäù priyä dhyeyäù | kimbhütäù ? kanakaà suvarëaà ratnäni padmädéni teñäm oghaù samühaù | tasya dhäräà yunaktéti tad-yuk yaù kalaçaù tena déptäù ||12||

--o)0(o--

tad-bahiç cäñöa-nidhayo dhyeyäù | kédrçäù ?

tad bahiç cäñöa-nidhayaù pürayanto dhanair dharäm |tad-bahir våñëayaù sarve purovac ca surädayaù ||13||

dharäà påthvéà dhanaiù pürayantaù tad-bahir våñëayo yädavä dhyeyäù | anantaraà purovat dikñu sthitäù surädayo devarñi-siddha-vidyädhara-gandharva-prabhåtayo ratnäbhiñekaà kurvanto dhyeyäù ||13||

--o)0(o--

dhyätvaivaà paramätmänaà viàsaty-arëaà manuà japet |catur-lakñaà huned äjyaiç catväriàçat-sahasrakam ||14||

evaà paramätma-rüpaà açarériëaà dhyätvä viàsaty-akñaraà mantraà catur-lakñaà japet | äjyair ghåtaiç catväriàçat-sahasrakam hunet juhüyät ||14||

--o)0(o--

viàçaty-akñara-mantram uddharati—

çakti-çré-pürvako’ñöädaçärëo viàçati-varëakaù |matreëänena sadåço manur nahi jagat traye ||15||

çaktir bhuvaneçvaré-béjaà çréù çré-béjaà etad-béja-dvaya-pürvakaù pürvoktäñöädaçäkñara-mantra eva viàçaty-akñaro bhavatéty arthaù | anena mantreëa sadåço mantra jagat-traye nästi ||15||

--o)0(o--åñy-ädikaà darçayati—

åñir brahmä ca gäyatré-cchandaù kåñëas tu devatä |pürvoktavad eväsya béja-çakty-ädi-kalpanä ||16||

asya mantrasya béja-çakty-ädi-kalpanä pürvoktavat daçäkñaravat tathä ca daçäkñarasya yad béjädikaà tad asyäpéty arthaù ||16||

--o)0(o--

Page 156: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

püjä-prakäram äha—

kalpaù sanat-kumärokto mantrasyäsyocyate’dhunä |péöha-nyäsädikaà kåtvä pürvokta-kramataù sudhéù ||17||

asya mantrasya sanat-kumära-kathitaù püjä-prakäraù samprati mayä kathyate | pürvokta-kramataù daçäkñarokta-prakäreëa péöha-nyäsa-präëäyämädikaà kåtvä ||17||

--o)0(o--

kara-dvandväìguli-taleñv aìga-ñaökaà pravinyaset |mantreëa vyäpakaà kåtvä mätåkäà manu-sampuöäm ||18||

saàhära-såñöi-märgeëa daça-tattväni vinyaset |punaç ca vyäpakaà kåtvä mantra-varëäs tanau nyaset ||19||

ubhaya-karäìguliñu ubhaya-kara-taleñu ca ñaò-aìgäni kramän nyaset | mantreëeti viàçaty akñara-mantreëa vyäpakaà sarvatanau nyäsaà kåtvä mätåkäà mätåkä-nyäsaà manu-sampuöäà viàçaty-akñara-puöita-pratyakñaräà pürvokta-mätåkä-sthäneñu vinyaset | prayogaç ca—hréà aà hréà nama ity ädiù | evaà bha-paryantaà dvir-ävåttiù | tato hréà çréà hréà çréà namaù | kléà kréà paà kléà kréà nama ity ädiù | saàhära-såñöi-märgeëa daça-tattväni mahé-salila-prabhåténi vinyaset | punar api viàçaty-akñara-mantreëa vyäpaka-nyäsaà kåtvä viàçati-manträkñaräëi tanau sva-çarére nyaset ||19||

--o)0(o--

akñara-nyäsa-sthänäny äha—

mürdhni bhäle bhruvor madhye netrayoù karëayor nasoù |änane cibuke kaëöhe dor-müle hådi tanduke ||20||

näbhau liìge tathädhäre kaöyor jänvoç ca jaìghayoù |gulphayoù pädayor nyaset såñöir eñä saméritä ||21||

mastake bhäle laläöe bhrü-madhye ity ädäv ekaikam akñaraà nyaset | ädhäre liìgädhas trikoëa-sthäne eña såñöi-nyäsa-prakära uktaù ||21||

--o)0(o--

sthitir håd-ädikaà säntä saàhåtiç caraëädikä |vidhäyaivaà païca-kåtvaù sthity-antaà mürti-païjaram |såñöi-sthité ca vinyasya ñaò-aìga-nyäsam äcaret ||22||

Page 157: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

håd-ädikäàsäà tä sthitiù hådayam ärabhyäàsa-paryanta-nyäsaù sthitiù saàhåtiç caraëädikäpädävärabhyamürdhänta-nyäsaù vidhäyeti | evaà païca-värän sthity-antaà nyäsaà kåtvä iti gåhasthäbhipräyeëa tathä pürvokta-murti-païjara-nyäsaà kåtvä punaù såñöi-sthité vinyasya såñöi-sthiti-prakäreëa mantra-varëän vinyasya ñaò-aìga-nyäsam äcaret ||22||

--o)0(o--

ñaò-aìgäni darçayati—

guëägni-veda-karaëa-karaëäkñy-akñarair manoù |mudräà baddhvä kiréöäkhyäà dig-bandhaà pürvavac caret |dhyätvä japtvärcayed dehe mürti-païjara-pürvakam ||23||

manor mantrasya guëäs trayaù agnayas trayaù vedäç catväraù karaëam antaù-karaëa-catuñöayaà | punaù karaëa-catuñöayam akñi-dvayam etair akñarair mantra-sambhavaiù ñaò-aìgäni käryäëéty arthaù | mudräm iti kiréöäkhyäà kiréöäbhidhäà baddhvä kåtvä kiréöädyäm iti päöhe kaustubha-çrévatsa-mudrayoù parigrahaù pürvavad astra-mantreëa dig-bandhanaà kuryät |

ätma-püjäm äha—dhyätveti | pürvoditaà dhyänaà kåtvä añöottara-çataà ca japtvä mürti-païjara-pürvakam dehe püjayet tathäcäbhyantare prathamaà parameçvarä-rädhanaà tad anu mürti-païjarasya tad anu såñöi-sthiti-nyäsaà tad anu ñaò-aìgasyeti ||23||

--o)0(o--

bähya-püjä-prakäram äha—

athavä hye’rcayed viñëuà tad-arthaà yantram ucyate |gomayenopalipyorvéà tatra péöhaà nidhäpayet ||24||

athätma-püjänantaraà bähye viñëuà püjayet | tat-püjärthaà püjä-sthänam ucyate | gomaya-jalena påthivém upalipya tatra lipta-sthäne péöhaà püjädhära-priyaà pätraà sthäpayet ||24||

--o)0(o--

vilipya gandha-paìkena likhed añöa-dalämbujam |karëikäyäà tu ñaö-koëaà sa-sädhyaà tatra manmatham ||25||

anantaraà tat-péöhaà candana-paìkena vilipya taträñöa-dala-padmaà vilikhya karëikäyäà padmaà vilikhya madhya-sthäne ñaö-koëa-puöitaà vahni-pura-dvayaà likhet | tatra ñaö-koëa-madhye sa-sädhyaà karma-

Page 158: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

sahitaà sädhya-näma-sahitaà manmathaà käma-béjaà likhet | sädhya-grahaëät dhäraëärtham apy etad boddhavyam iti tripäöhinaù ||25||

--o)0(o--

çiñöais taà saptadaçabhir akñarair veñöayet smaram |präg-rakño’nila-koëeñu çriyaà çiñöeñu saàvidam ||26||

çiñöaiù sapta saptadaçabhir akñarais taà käma-béjaà veñöayet | ñaö-koëasya pürva-nairåti-väyavya-koëeñu çriyaà çré-béja-trayaà likhet | çiñöeñu triñu koëeñu paçcimeçänägni-koëeñu saàvidam bhuvaneçvaré-béjaà vilikhet ||26||

--o)0(o--

ñaò-akñaraà sandhiñu ca keçareñu triças triçaù |vilikhet smara-gäyatréà mälä-mantraà daläñöake ||27||ñaòçaù saàlikhya tad-bähye veñöayen mätåkäkñaraiù |

bhü-bimbaà ca likhed bähye çré-mäye dig-vidikñv api ||28||

sandhiñu ñaö-koëa-sandhiñu ñaò-akñaraà käma-béja-pürvaka-kåñëäya nama iti ñaò-akñaraà likhet | keçara-sthäne käma-gäyatréà vakñyamäëäà triço’kñara-trayaà kåtvä vilikhet | paträñöake vakñyamäëäà mälä-mantraà ñaòçaù ñaò-akñaräëi kåtvä vilikhya padma-bähye mätåkäkñarair veñöayet | mätåkäveñöana-bähya eva vakñyamäëa-svarüpaà bhü-bimbaà ca likhet | bhü-bimba-dig-vidikñu çré-mäye dikñu çré-béjaà koëeñu bhuvaneçvaré-béjaà likhed ity arthaù ||28||

--o)0(o--

etad-yantraà häöakädi-paööeñv älikhya pürvavat |sädhitaà dhärayed yo vai so’rcyeta tradaçair api ||29||

etad yantraà püjäyäm apy upayuktaà yo dhärayet sa devair api püjyate | kià kåtvä ? suvarëa-rajata-tämrädi-paööeñu yathä-kathita-dravyeëälikhya pürvavad yaù püjäsu | yad vä, pürva-mantravat kåta-präëa-pratiñöhädi-kriyam | kédåçam ? sädhitaà yathä-kathita-prakäreëa sampädita-prajaptaà ca ||29||

--o)0(o--

käma-gäyatrém uddharati—

syäd gäyatré käma-deva-puñpa-bäëau ca ìe’ntakau |vidmahe-dhémahi-yutau tan no’ìgaù pracodayät |

Page 159: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

japyäj japädau gopäla-manünäà jana-raïjaném ||30||

käma-deva-puñpa-bäëa-çabdau krameëa caturthy-antau | kimbhütau ? vidmahe-dhémahi-çabda-sahitau | tad-anu tan no’naìgaù pracodayäd iti svarüpam | evaà sati käma-gäyatré syäd bhavati | japyäd iti gopäla-manträëäà japädau japopakrame etäà käma-gäyatréà japyät | yata iyaà jana-raïjanéà vaçyakarém ity arthaù ||30||

--o)0(o--

mälä-mantram uddharati—naty-anta ity ädinä |

naty-ante käma-deväya ìe’ntaà sarva-jana-priyam |uktvä sarva-janänte tu saàmohana-padaà tathä ||31||

jvala jvala prajvaleti prokto sarva-janasya ca |hådayaà ca mama brüyät vaçaà kuru-yugaà çiraù |

prokto madana-mantro’ñta-catväriàçadbhir akñaraiù ||32||

namaù-çabdänte käma-deväyeti svarüpaà tad-anu caturthy-ante sarva-jana-priya-çabdam uccärya tad-anu sarva-jana-çabdam uktvä saàmohana-padaà vadet | tad-anu jvala jvala prajvaleti svarüpam uktvä sarva-janasya hådayaà mameti svarüpam uktvä vaçam iti svarüpam uktvä kuru kuru iti svarüpam uktvä çiraù svähä iti vadet | evaà ca sati añöa-catväriàçad akñarakair madana-mantraù ||31-32||

--o)0(o--

viniyogaà darçayati—

japädau mära-béjädyo jagat-traya-vaçékaraù |bhü-gåhaà caturasraà syät koëa-vajrädy-alaìkåtam ||33||

yatra yathodbhüta eva japa-püjä-homädau tu yadi käma-béjädyo bhavati tadä jagat-traya-vaçékaraëa-kñamaù yadäya mantraù svatantreëa japyate tadeti tripäöhinaù | bhü-gåham uddharati—bhü-gåham iti | koëa-saàlagnäñöa-vajrälaìkåta-caturasraà koëa-catuñöaya-sahitaà bhü-vilambam iti päöho vä ||33||

--o)0(o--yantre püjä-prakäram äha—

péöhaà pürvavad abhyarcya mürti-saìkalpya paurañém |taträvähyäcyutaà bhaktyä sakalékåtya püjayet ||34||

pürvavad daçäkñaravat gurväpéöha-püjäntam abhyarcya tatra pauruñéà puruñäkåtià mürtià pärameçvaréà vicintya tatra mürtäv

Page 160: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

acyutam ävähya sakalékåtya bhaktyä püjayet | suñumëä praväha-näòyä puñpa-yuktam uttäna-päëé-hådaya-stha-mürtes tejaù saàyojya tejo devatä brahma-randhreëa deva-çaréra-gataà vicintya sva-sva-mudrayä bähye saàsthäpya sannidhäpya saëniruddhyävaguëöhya devatäìge ñaò-aìga-nyäsaà kåtvä ñoòaçopacäraiù sampüjayed ity arthaù ||34||

--o)0(o--

äsanädi bhüñaëäntaà punar nyäsa-kramät yajet |såñöi-sthité ñaò-aìgaà ca kiréöaà kuëòala-dvayam ||35||cakra-çaìkha-gadä-padma-mälä-çrévatsa-kaustubhän |

gandhäkñata-prasünaiç ca mülenäbhyarcya pürvavat ||36||

äsanädi vibhüñäntaà yathä syäd evaà püjayet äsanam ärabhya bhüñäntair upacäraiù püjayed ity arthaù | punar nyäsa-kramät såñöy-ädén yajet | prathamaà såñöy-ädénäà nyäsaà vidhäya tatas tän püjayet | athavä nyäsa-kramäd yathä teñäà nyäsaù kåtas tena krameëety arthaù |

gandhäkñateti | akñatä yavä gandhäkñata-puñpaiç ca pürvavat müla-mantreëa kåñëaà püjayitvä saptävåtéù sampüjayed ity arthaù ||36||

--o)0(o--

ävaraëäny äha—

ädau vahni-pura-dvandva-koëeñv aìgäni püjayet |sahåc-chiraù çikhä-varma-netram astram iti kramät ||37||

prathamaà vahni-pura-yugala-sambandhi-ñaö-koëeñu ägneya-koëam ärabhya ñaò-aìgäni püjayed ity arthaù | aìgäny äha—sahåd iti | saha-håd ävartata iti sahåt hådayaà çiraù çikhä-varma-kavacaà netram astraà ceti prathamävaraëam ||37||

--o)0(o--

dvitéyävaraëam äha väsudeva iti—

väsudevaù saìkarñaëaù pradymnaç cäniruddhakaù |agny-ädi-dala-müleñu çäntiù çréç ca sarasvaté ||38||ratiç ca dig-daleñv arcyäs tato’ñtau mahiñér yajet |

rukmiëy-ädyä dakña-savye kramät paträgrakeñu ca ||39||

agny-ädi-koëa-dala-müleñu keçara-sthäneñu väsudevädayaù püjyäs tathaiva pürvädi-catur-dikñu dala-müleñu çänty-ädayaù püjyä ity

Page 161: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

arthaù | tåtéyävaraëam äha—tato’ñöäv iti | tad-anantaram añöau mahiñyaù püjyä ity arthaù | tä hi rukmiëy-ädyä iti | püjä-sthänam äha—dakña-savye iti | parameçvarasya dakñiëa-bhäge catasraù väma-bhäge catasraù krameëa püjyä ity arthaù ||38-39||

--o)0(o--

caturthävaraëam äha—tata iti |

tataù ñoòaça-sähasraà sakåd evärcayet priyäù |indranéla-mukundädyän makaränaìga-kacchapän ||40||padma-çaìkhädikäàç cäpi nidhén añöau kramäd yajet |tad bahiç cendra-vajräd ye ävåté samprapüjayet ||41||

pürvädi-dalägreñu ñoòaça-sahasraà priyäù deva-patnéù sakåd eva eka-krameëaivärcayet | païcamam ävaraëam äha—indranélädyän añöau nidhén pürvädi-krameëa püjayet | atrendrädi-çabdänantaraà pratyekaà caturthy-antaà nidhi-padaà deyam | prayogaç ca—oà indra-nidhaye namaù ity ädiù | ñañöha-saptamävaraëa-dvayam äha—tad bahir iti | tad-bähye indrädikaà vajrädikaà ca püjayet ||40-41||

--o)0(o--

ävaraëäni sandarçya naivedyaà darçayati—

iti saptävåtti-våtam abhyarcyäcyutam ädarät |préëayed dadhi-khaëòäjya-miçreëa tu payo’ndhasä ||42||

ity anena prakäreëa saptävaraëa-veñöitaà kåñëam ädara-pürvakaà sampüjya dadhi-çarkarä-ghåta-sahitena päyasena préëayed ity arthaù ||42||

--o)0(o--

räjopacäraà dattvätha stutvä natvä ca keçavam |udväsayet sva-hådaye parivära-gaëaiù saha ||43||

chatra-cämarädéni dattvä athänantaraà stavaà kåtvä añöäìga-païcäìgänyatareëa praëamya parivära-gaëaiù saha keçavaà hådaye udväsayet uttolya sthäpayet ||43||

--o)0(o--

nyastvätmänaà samabhyarcya tan-mayaù prajapen manum |ratnäbhiñeka-dhyänejyä-viàçaty-arëäçriteritä ||44||

japa-homärcanair dhyänair yo’muà prabhajate manum |

Page 162: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tad veçma püryate ratnaiù svarëa-dhänyair anäratam ||45||

nyastvä püjä pürvoktaà såñöy-ädi-nyäsaà kåtvä ätma-püjäà vidhäya tan-mayaù püjya-deva-svarüpo bhütvä püjäìga-mantraà japet | parkåtam upasaàharati—ratneti | dhyänaà ca ijyä ca püjä ca ity arthaù | tathä ca yasyäà püjäyäà kåñëasya ratnäbhiñeka-dhyänaà tatra kåñëasya viàçaty-akñaroktä püjeyam uktä | phalaà darçayati—japeti | japädibhir yo amuà mantraà sevate tasya gåhaà padma-rägädibhiù ratnaiù käïcanair dhänyaiç cänäratam anavarataà püryate ||44-45||

--o)0(o--

påthvé påthvé kare tasya savasasy akuläkulä |putrair mitraiù susampannaù prayäty ante paräà gatim ||46||

--o)0(o--

prayogaà darçayati—

vahnäv abhyarcya govindaà çukla-puñpaiù sa-taëòulaiù |äjyäktair ayutaà hutvä bhasma tan-mürdhni dhärayet |

tasyännädi-samåddhiù syät tad-vaçe sarva-yoñitaù ||47||

yathokta-prakäreëägnim ädhäya tatra yathokta-prakäreëa govindaà sampüjya ghåtäktais taëòula-sahitaiù çukla-puñpair daça-sahasräëi hutvä homägni-bhasma yaù pumän mürdhani dhärayet tasya nänä-samåddhiù sampattir bhavati sarväç ca striyas tad-äyattä bhavanti ||47||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

äjyair lakñaà huned rakta-padmair vä madhuräplutaiù |çriyä tasyaindram aiçvaryaà tåëaleçäyate dhruvam ||48||

ghåtaiù kevalaiù ghåta-madhu-çarkaräyutaiù rakta-padmair vä yo lakñaà juhoti tasya sädhakasya çriyä lakñmyä kåtvä indra-sambandhi aiçvaryaà tåëa-samänaà bhavati dhruvam utprekñäyäm ||48||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

çuklädi-vastra-läbhäya çuklädi-kusumair hunet |trimadhvaktair daça-çatam äjyäktair väñöa-saàyutam ||49||

Page 163: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

çuklädi-vastra-präpty-arthaà ghåta-madhu-çarkarä-sahitaiù çukla-puñpaiù ghåäktair vä añöadhika-daça-çataà juhuyät ||49||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

kñaudra-siktaiù sitaiù puñpair añöottara-sahasrakam |hunen nityaà sa ñaò-mäsän purodhä nåpater bhavet ||50||

madhu-miçritaiù çukla-puñpair añöädhika-sahasraà pratyahaà yo juhuyät sa ñaöke atéte räjïaù purohito bhavati ||50||

--o)0(o--

daçäñöädaça-varëoktaà japa-dhyäna-hutädikam |vidadhyät karma cänena täbhyäm apy atra kértitam ||51||

daçäñöädaçäkñarayor uktaà japa-dhyäna-homädikam anena mantreëa kuryät | atra mantre kathitaà prayogädikaà täbhyäà ca kuryät ||51||

--o)0(o--

manträntaram äha—

çré-çakti-smara-kåñëäya govindäya çiro manuù |ravy-arëo brahma-gäyatré-kåñëa-rñy-ädir athäsya tu ||52||

çré-béjaà çakti-béjaà smaraù käma-béjaà kåñëäya govindäyeti svarüpaà çiraù sväheti svarüpaà ravyärëo mantraù åñir ädau yeñäà te åñy-ädayo brahma-gäyatré-kåñëä åñy-ädaya ity arthaù | asya brahmä åñiù gäyatré-cchandaù kåñëo devatä ity arthaù | béja-çaktyädi-pürvavat ||52||

--o)0(o--

béjais triveda-yugmärëair aìga-ñaökam ihoditam |viàçaty-arëodita-japa-dhyäna-homärcana-kriyäù |

mantro’yaà sakalaiçvarya-käìkñibhiù sevyatämbudhaiù ||53||

iha mantre aìga-ñaökaà ñaò-aìgaà kathitaà kais tribhir béjair aìga-trayaà tathä triveda-yugmärëaiù tribhiç caturbhir dväbhyäà cäparäìga-trayam iti | viàçeti | ayaà mantraù viàçaty-akñara-mantrokta-japa-dhyäna-homa-püjä-sahitaù sakalaiçvarya-kämaiù paëòitair upäsyatäm ||53||

Page 164: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

--o)0(o--

manträntaram äha—

çré-çakti-käma-pürvo’ìgajanma-çakti-ramäntakaù |daçäkñaraù sarävädau syäc cec chakti-ramä-yutaù |

mantrau vikåtir avyarëäväcakrädy-aìginäv imau ||54||

çré-béjaà bhuvaneçvaré-béjaà käma-béjaà ca | ete pürve yasya daçäkñarasya tathäìga-janma käma-béjaà çaktir bhuvaneçvaré-béjaà ramä-çré-béjam—ete ante yasya daçäkñarasya | evaà bhütädy-anta-viçiñöo daçäkñaro ñoòaçäkñara-mantor bhavati tathä sa eva daçäkñaro mantraù ädau çakti-ramä-yutaù bhuvaneçvaré-çré-béja-sahitaç cet tadä dvädaçäkñara-mantro bhavati | evaà ca sati imau vikåtir avyärëau ñoòaçäkñara-dvädaçäkñarau mantrau äcakrädy-aìginau daçäkñaroktäni äcakrädy-aìgäni yayos tädåçau jïeyau ||54||

--o)0(o--

viàçaty-arëokta-yajana-vidhau dhyäyed athäcyutam |varadäbhaya-hastäbhyäà çliñyantaà sväìkage priye |

padmotpala-kare täbhyäà çliñöaà cakra-darojjvalam ||55||

viàçaty-akñara-kathita-püjä-prakäräv etau athänantaram acyutaà cintayet | kédåçaà ? sväìkage sva-kroòa-sthite priye lakñmé-sarasvatyau | yad vä, rukmiëé-satyabhäme çliñyantam äliìgantam | käbhyäm ? varadäbhaya-hastäbhyäà varaà dadätéti varadaù | na vidyate bhayaà yasmät sa varadäbhayau ca tau hastau ceti varadäbhaya-hastau täbhyäm ity arthaù | priye kédåçe ? padmaà sämänya-paìkajam utpalaà néla-padmaà te karayor yayos te tädåg-vidhe | punaù kédåçaà ? täbhyäà priyäbhyäà çliñöam äliìgitam | punaù kédåçaà ? çaìkha-cakräbhyäm ujjvalam ||55||

--o)0(o--

puraçcaraëa-japädikam äha—

daça-lakñaà japed äjyais tävat-sahasra-homataù |siddhäv imau manü sarva-sampat-saubhägyadau nåëäm ||56||

daça-lakña-saìkhyaà japed äjyair ghåtais tävat-sahasra-homato daça-sahasra-homataù siddhau imau mantrau manuñyäëäà sarvaiçvarya-sarva-jana-priya-pradau bhavataù ||56||

--o)0(o--

Page 165: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

idänéà krameëa mantram uddharati—

mära-çakti-ramä-pürvaù çakti-çré-mära-pürvakaù |çré-çakti-mära-pürvaç ca daçärëo manavas trayaù ||57||

annädyaù käma-bhuvaneçvaré-çré-béja-pürvä daçäkñaraù bhuvaneçvaré çrér märaù pürvo yasyeti dvitéyaù çré- bhuvaneçvaré-käma-béja-pürvo daçäkñara iti tåtéyaù ||

--o)0(o--

eteñäà manu-varyäëäm aìga-rñyädi-daçärëavat |çaìkha-cakra-dhanur-bäëa-päçäìkuça-dharo’ruëaù |

veëuà dhaman dhåtaà dorbhyäà kåñëo dhyeyo diväkare ||58||ädye manau dhyänam evaà dvitéye viàçad-arëavat |

daçärëavat tåtéye’ìga-dik-pälädyaiù samarcanä ||59||païca-lakñaà japet tävad ayutaà päyasair hunet |

tataù sidhyanti manavo nåëäà sampatti-känti-däù ||60||

eteñäm ity ädi sugamam | diväkare sürya-maëòale ||58-60||

--o)0(o--

spañöaà manträntaram uddharati—

añöädaçärëo bhäränto manuù suta-dhana-pradaù |åñy-ädy-añöädaçärëoktaà märärüòha-svaraiù kramät |aìgäny asya manor aìga dikpälädyaiù samarcanä ||61||

käma-béjäntaù pürvoktäñöädaçäkñara-mantraù suta-dhana-pradaù märärüòhair napuàsaka-rahita-käma-béja-sahitaiù dérgha-svara-ñaökaiù kräà krém ity ädi ñaökaiù kramäd asya manoù ñaò-aìgäni ||61||

--o)0(o--

dhyänam äha—

päëau päyasa-pakvam ähita-rasaà bibhran mudä dakñiëesavye çärada-candra-maëòala-nibhaà haiyaìgavénaà dadhat |kaëöhe kalpita-puëòaréka-nakharam umaty uddäma-déptià

vahandevo divya-digambaro diçatu vaù saukhyaà yaçodä-çiçuù ||62||

Page 166: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

päëau päyasa-pakvaà supakvaà päyasaà susvädv ity arthaù | atyuddäma-déptim atyudbhaöa-känti | divya iti divyaç cäsau digambaraç ceti samäsaù | divya-deva-svarüpa iti ||62||

--o)0(o--

dinaço’bhyarcya govindaà dvätriàçal-lakñamänataù |japtvä daçäàçaà juhuyät sitäjyena payo’ndhasä ||63||

sitäjyena payo’ndhasäçarkarä-ghåta-sahitena paramännena ||63||

--o)0(o--

padmasthaà devam abhyarcya tarpayet tan-mukhämbuje |kñéreëa kadalé-pakvair dadhnä haiyaìgavena ca ||64||

sutärthé tarpayed evaà vatsaräl labhate sutam |yad yad icchati tat sarvaà tarpaëäd eva siddhyati ||65||

kñéreëety ädinä tarpaëaà yad uktaà taj-jalenaiva kñérädi-dravya-buddhyä käryam ||64-65||

--o)0(o--

manträntaram uddharati—

väg-bhavaà mära-béjaà ca kåñëäya bhuvaneçvaré |govindäya ramä gopéjanavallabha-ìe-çiraù ||66||

väg-bhavam aim iti béjaà mära-béjaà kléà kåñëäyeti svarüpaà bhuvaneçvaré-béjaà hréà govindäyeti svarüpaà ramä-çré-béjaà gopé-jana-vallabha iti svarüpaà ìe caturthy-eka-vacanaà çiraù svähä çuklaù ça-käraç caturdaça-svarüpeëopeta au-kära-sahitaù çukra iti päöhe dantya-sa-käraù saà çukrätmane nama iti | nyäsa-vidhänät sargé visarga-sahitaù | tad-ürdhvata iti tasya ürdhvaà tasya ekaviàçaty-akñarasya ürdhvataù prathama-béjam etad iti rudradharaù ||66||

--o)0(o--

caturdaçasv aropetaù çuklaù sargé tad-ürdhvataù |dväviàçaty-akñaro mantro väg-éçatvasya sädhakaù ||67||

väg-bhavam aim iti béjaà mära-béjaà kléà kåñëäyeti svarüpaà bhuvaneçvaré-béjaà hréà govindäyeti svarüpaà ramä-béjaà gopé-jana-vallabha iti svarüpaà ìe caturthy-eka-vacanaà çiraù svähä çuklaù ça-käraç caturdaça-svareëopeta au-kära-sahitaù çukra iti päöhe dantya-sa-käraù saà çukrätmane nama iti | nyäsa-vidhänät sargé visarga-

Page 167: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

sahitaù tad ürdhvata iti tasya ürdhvaà tasya ekaviàçaty-akñarasya ürdhvataù prathama-béjam etad iti rudradharaù |

tad-ürdhvataù—svähä-kärordhvataù iti laghu-dépikäkäraù | anena béjena saha dväviàçaty-akñaro mantro bhavati | kédåço’yam ? vacaneçvaratva-dätä ||66-67||

--o)0(o--

añöädaçärëavat sarvaà aìga-rñy-ädikam asya tu |püjä ca viàçaty-arëoktä pratipattis tu kathyate ||68||

asya åñi-cchandodhiñöätå-devatä-béja-çakty-aìgäni sarväëi añöädaçärëavat yathäñöädaçäkñara-mantre tathäträpéty arthaù | püjä punaù viàçaty-akñara-kathitä boddhavyä pratipattir dhyänaà kathyate punaù ||68||

--o)0(o--

vämordhva-haste dadhataà vidyä-sarvasva-pustakam |akñamäläà ca dakñordhve sphäöikéà mätåkä-mayém ||69||

çabda-brahma-mayaà veëum adhaù-päëi-dvayeritam |gäyantaà péta-vasanaà çyämalaà komala-cchavim ||70||

barhi-varha-kåtottaàsaà sarvajïaà sarva-vedibhiù |upäsitaà muni-gaëair upatiñöhed dharià sadä ||71||

çloka-trayeëäträdi-kulakam | harim upatiñöhet dhyäyet | vämordhva-haste vidyä-sarvasva-pustakaà vedänta-pustakaà dhärayantaà dakñordhve païcäçat-saìkhya-mätåkäkñara-samitäà païäçat-sphaöika-baddhäm akña-mäläà dhärayantam | punaù kédåçaà ? adhaù sthita-kara-dvayena éritaà väditaà çabda-brahma-mayaà çabda-brahma-svarüpaà veëu-randhraà dadhänam | punaù kédåçaà ? veëunaiva gäyantam | punaù kédåçaà ? péta-vastre yasya taà çyäma-varëaà ca | punaù kédåçaà ? komalä manoharä chavir yasya sa tathä tam | punaù kédåçaà ? barhé mayüras tasya barhaà picchaà tena kåta uttaàsaù çirobhüñaëaà yena tam | punaù kédåçaà ? sarva-säkñiëaà | punaù kédåçaà ? sarvadä upäsitaà sevitam | kaiù ? sarva-vedibhiù atétänägatajïaiù muni-gaëaiù sanakädibhiù ||69-71||

--o)0(o--

puraçcaraëam äha—

dhyätvaivaà pramadä-veça-viläsaà bhuvaneçvaram |caturlakñaà japen mantram imaà mantré susaàyataù ||72||

Page 168: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

evaà pürvoktaà bhuvaneçvaraà çré-kåñëaà pramadä stré tasyä veçaù saàsthäna-viçeñaù | tasya viläsa ählädo yasya taà pramadä-rüpa-dhäriëam ity arthaù | yad vä, stré-rüpa-dharaà stré-viläsaà ca dhyätvä imaà mantraà lakña-catuñöayaà japet susaàyataù san pürvokta-puraçcaraëavän ||72||

--o)0(o--

homam äha—

paläça-puñpaiù svädvaktaiç catväriàçat sahasrakam |juhyät karmaëänena manuù siddho bhaved dhruvam ||73||

ghåta-madhu-çarkaränvitaiù paläça-puñpaiç catväriàçat-sahasrakaà juhuyät | anena vidhinä avaçyaà mantraù sidhyati ||73||

--o)0(o--

phalaà darçayati—

yo’smin niñëäta-dhér mantré vartate vaktra-gahvaram |gadya-padya-mayé väëé tasya gaìgä-pravähavat ||74||

yo mantré asmin mantre niñëäta-dhér datta-matir vartate tasya sädhakasya vaktra-gahvarät mukha-madhyato gadya-padya-mayé väëé pravartate gaìgä-pravähavat viçuddhänavara-tattvena gaìgä-praväheëopamä ||74||

--o)0(o--

sarva-vedeñu çästreñu saìgéteñu ca paëòitaù |saàvittià paramäà labdhvä cänte bhüyät paraà padam ||75||

sarveñu åg-vedädiñu çästreñu vedänteñu paëòito viveka-buddhi-yuktaù san saàvittim utkåñöa-jïänaà präpya ante dehävasäne viñëu-lokaà präpnoti ||75||

--o)0(o--

manträntaram äha—

täraà håd bhagavän ìe’nto nanda-putra-padaà tathä |anandänte vapuñe’sthy-agnim äyänte daça-varëakaù ||76||

añöäviàçaty akñaro’yaà bruve dvätriàçad-akñaram |nanda-putra-pada ìe’ntaà çyämaläìgaà padaà tathä |ìe’ntä bäla-vapuù kåñëa-govindä daça-varëakaù ||77||

Page 169: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

täraà praëavaù håt namaù ìe’ntaç caturthy-anto bhagavän bhagavata iti svarüpaà nanda-putraà tathä ìe’ntaà caturthy-antaà nanda-puträyeti padänte änanda iti çabda-çeñe vapuñe iti svarüpam | asthi ça-käraù agné rephaù mäyä dérgha-é-käraù tathä ca çré-béjam asyänte daçärëakaù daçäkñara-mantraù etenäyaà mantraù añöäviàçaty-akñaro bhavati |

adhunä dvätriàça-mantram uddharati—nandeti | nanda-putra-padaà caturthy-antaà çyämaläìgaà padam api caturthy-antaà bäla-vapuù kåñëa-govinda-çabdäç ca pratyekaà caturthy-antäù | anantaraà pürvokta-daçäkñara-mantraù | etena dvätriàçad-akñaro mantro bhavati ||76-77||

vimarçaù—oà namo bhagavate nanda-puträya änanda-vapuñe çréà gopé-jana-vallabhäya svähä ||76||

nanda-puträya çyämaläìgäya bäla-vapuñe kåñëäya govindäya gopéjanavallabhäya svähä ||77||

--o)0(o--

åñy-ädikaà darçayati |

anayor närada åñiù chandas triñöub-anuñöubhau |äcakrädyair aìgam aìga-dik-pälädyaiç ca püjanam ||78||

anayor närada åñiù | yathä-kramaà triñöub-anuñöup-chandasé äcakrädyaiù pürvoktair aìga-païcakam aìga-dik-päla-vajrädyair ävaraëa-püjanaà péöha-püjä tu pürvavat ||78||

--o)0(o--

dhyänaà darçayati—

dakñiëe ratna-cañakaà väme sauvarëa-vetrakam |kare dadhänaà devébhyäm äçliñöaà cintayed dharim ||79||

harià cintayet | kédåçaà ? dakñiëa-haste ratna-pätraà väma-haste suvarëa-ghaöita-vetraà dadhänam | punaù kédåçaà ? devébhyäà lakñmé-sarasvatébhyäà rukmiëé-satyabhämäbhyäà vä äliìgitam ||79||

--o)0(o--

japel lakñaà manu-varau päyasair ayutaà hunet |evaà siddha-manur mantré trailokyaiçvarya-bhäg bhavet ||80||

Page 170: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

mantra-çreñöhau pratyekaà lakñaà japet | anantaraà paramännena daça-sahasraà juhuyät anena siddhau mantro yasya mantré loka-trayiçvarya-bhäjanaà bhavati ||80||

--o)0(o--

manträntaram äha—

tära-çré-çakti-béjäòhyaà namo bhagavate padam |nanda-putra-pada-ìe’ntaà bhüdharo mukha-våtta-yuk |

mäsänte vapuñe mantra ünaviàçati-varëakaù ||81||

täraà praëavaù çré-béjaà bhuvaneçvaré-béjam etad-béja-trayäòhya namo bhagavate iti svarüpaà tataç caturthy-anta-nanda-putra-padaà bhüdharo ba-käraù mukha-våttam ä-käraù tad-yuktaù mäàso la-käras tad-ante vapuñe iti svarüpam etena ünaviàçati-varëako mantra uddhåto bhavati ||81||

mantroddhäraù: oà çréà hréà namo bhagavate nanda-puträya bäla-vapuñe ||

--o)0(o--

åñir brahmänuñöup-chandas tathänyad uditaà samam |ayaà ca sarva-sampatti-siddhaye sevyatämbudhaiù ||82||

asya mantrasya brahmä åñiç chando’nuñöub anyad uditam | anyat sarvaà samänaà pürvoktavad veditavyam ity arthaù ||82||

--o)0(o--

mantram uddharati—

täraà håt bhagavän ìe’nto rukmiëé-vallabhas tathä |çiro’ntaù ñoòaçärëo’yaà rukmiëé-vallabhähvayaù ||83||

täraù praëavaù hån namaù caturthy-anto bhagavän tathä caturthy-anto rukmiëé-vallabha-çabdaù çiro’ntaù svähä-çabdäntaù etena rukmiëé-vallabhäkhyaù ñoòaçäkñaro mantraù kathitaù ||83||

vimarçaù : oà namo bhagavate rukmiëé-vallabhäya svähä ||

--o)0(o--

sarva-sampat-prado mantro närado’sya muniù småtaù |

Page 171: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

chando’nuñöip devatä ca rukmiëé-vallabho hariù |eka-dåg-veda-muni-dåg-varëair asyäìga-païcakam ||84||

asya åñir näradaù anuñöup-chandaù rukmiëé-vallabho harir devateti | eketi | asya mantrasya païcäìgäni bhavanti | kaiù ? mantrasya eka-dvi-catuù-sapta-dvi-varëaiù ||84||

--o)0(o--

dhyänam äha—

täpiccha-cchavi-raìga-gäm priyatamäà sarvaëa-prabhäm ambuja-

prodyad-väma-bhujäà sva-väma-bhujayäçliñyan sacintäçmanä |çliñyantéà svayam anya-hasta-vilasat-sauvarëa-vetraç ciraà

päyäd vo’sana-prasüna-péta-vasano nänä-vibhüño hariù ||85||

täpiccha-cchavis tamäla-käntir harir vo yuñmän päyät rakñatu | kià kurvan ? aìkasthäà gauräìgéà priyatamäà cintämaëi-ratna-sahitena hastena äliìgan | ätmänaà devaà vä dakñiëa-kareëa äçliñyantém älliìgantém | kédåço hariù ? äliìganänya-haste käïcana-daëòo yasya | tathä punaù kédåçaù ? asana-våkña-puñpavat péte vastre yasya saù | punaù kédåçaù ? nänä-prakäro’laìkäro yasya ||85||

--o)0(o—

puraçcaraëam äha—

dhyätvaivaà rukmiëé-näthaà japyäl lakñam imaà manum |ayutaà juhuyät padmair aruëair madhuräplutaiù ||86||

evaà pürvoktaà rukmiëé-vallabhaà rukmiëé-näthaà dhyätvä imaà mantraà lakñam ekaà japatu | ghåta-madhu-çarkaräsiktaiù lohita-padmair api daça-sahasraà juhuyät ||86||

--o)0(o--

püjäà darçayati—

arcayen nityam aìgais taà näradädyair diçädhipaiù |vajrädyair api dharmärtha-käma-mokñäptaye naraù ||87||

péöha-püjä pürvavat | ävaraëa-püjä tu kathyate—pratyahaà taà harià püjayet | kair aìgair äcakrädyaiù säyähna-püjoktaiù närada-prabhåtibhiç ca diçädhipair indrädyaiù teñäm äyudhair vajrädyaiù | kédåçaà ? puruñärtha-catuñöaya-pradam ||87||

Page 172: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

--o)0(o--

manträntaram uddharati—

lélä-daëòävadhau gopé-jana-saàsakta-doù padam |daëòänte bäla-rüpeti megha-çyäma-padaà tataù ||88||

bhagavän viñëur ity uktvä vahni-jäyäntako manuù |ekonatriàçad-arëo’sya munir närada éritaù ||89||

chando’nuñöup devatä ca lélä-daëòa-dharo hariù |manv-abdhi-karaëägny-abdhi-varëair aìga-kriyä matä ||90||

lélä-daëòävadhau lélä-daëòa-çabdänte gopé-jana-saàsakta-doù padam anantaraà daëòa-çabdänte bäla-rüpeti padaà tad anu megha-çyämeti padaà tataù çabdo’pi käkäkñivat sambadhyate | tad anu bhagavän viñëuù sambodhanäntam uktvä svähä-çabdänte ekonatriàçad-akñaro mantra uddhriyatäm ity arthaù | asya mantrasya närada åñir anuñöup chando lélä-daëòo harir devateti | manv-abdhéti | asya mantrasyäìga-kriyä manuç caturdaçaù abdhiç catuñöayaà karaëaà païca agnis trayaç catväro’bdhir etat-saìkhyäkair mantra-varëair matä saàmatä païcäìgänéty arthaù ||90||

mantroddhäraù : lélä-daëòa-gopé-jana-saàsakta-dor-daëòa-bäla-rüpa-megha-çyäma bhagavan viñëo svähä |

--o)0(o--

dhyänam äha—

saàmohayan nija-kavämakarastha-lélä-daëòena gopa-yuvatéù sura-sundaréç ca |diçyän nija-priyatamäàsaga-dakña-hasto

devaù çriyaà nihata-kaàsa urukramo vaù ||91||

saàmohayan nija-kavämakarastha-lélä-daëòena gopa-yuvatéù sura-sundaréç ca diçyän nija-priyatamäàsaga-dakña-hasto devaù çriyaà nihata-kaàsa urukramo vaù ||91||

--o)0(o--

puraçcaraëam äha—

dhyätvaivaà prajapel lakñam ayutaà tila-taëòulaiù |tri-madhv-aktair huned aìga-dik-pälädyaiù samarcayet ||92||

Page 173: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

evaà pürvoktaà kåñëaà dhyätvä lakñam ekaà japet | tad anu ghåta-madhu-çarkarä-sahitais tila-taëòulair daça-sahasraà juhuyät | aìgeti | péöha-püjä pürvavad ävaraëa-püjä-païcäìgair indrädyaiç ceti ||92||

--o)0(o--

prätyähika-püjä-phalam äha—

lélä-daëòaà harià yo vai bhajate nityam ädarät |sa püjyate sarva-lokais taà bhajed indirä sadä ||93||

yo manuñyaù pratyahaà lélä-daëòa-dharaà harià sevate sa sarva-janaiù püjyate | tam indirä lakñméù sarvadä bhajate ||93||

--o)0(o--

manträntaram uddharati—

trayodaça-svara-yutaiù çärìgé bhedaù sakeçavaù |tathä mäàsa-yugaà bhäya çiraù saptäkñaro manuù ||94||

trayodaça-svara oàkäras tena yutaù çärìgé ga-käraù medo va-käraù | kédåçaù ? sa keçavaù a-kära-sahitaù | tathä mäàsa-yugaà la-kära-dvayam iti bhäya çiraù svähä | anena saptäkñaro mantra uktaù ||94||

mantra-svarüpaù : go-vallabhäya svähä ||

--o)0(o--

åñy-ädikam äha—

äcakrädyair aìga-kÿptir närado’sya muniù småtaù |chanda uñëig-devatä ca go-vallabha udähåtaù ||95||

äcakrädyaiù païcäìga-karaëam | asya mantrasya närada åñiù | uñëik chandaù | go-vallabhaù kåñëo devateti ||95||

--o)0(o--

dhyänam äha—

dhyeyo’cyutaù sa kapilä-gaëa-madhya-saàsthaùtä ähvayan dadhad adakñiëa-doñëi veëum |

päçaà sayañöim aparatra payodanélaùpétämbaro’hi-ripu-piccha-kåtävataàsaù ||96||

Page 174: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

acyutaù kåñëo dhyeyaù | kédåçaù ? kapilä-gaëo go-viçeña-samühas tasyäbhyantara-varté | kià kurvan ? täù kapilä ähvayan abhimukhékurvan | punaù kédåçaù ? adakñiëa-doñëi väma-hastena sa-randhraà vaàçaà vahan | aparatra dakñiëa-haste daëòa-sahita-go-bandhana-rajjuà dadhat | punaù kédåçaù ? payoda-nélau megha-çyämaù péta-vasanaù | punaù kédåçaù ? ahi-ripur mayüraù | tasya picchaà çikhaëòaù | tena kåto’vataàsaù karëälaìkäraù çiro-bhüñaëaà vä yena sa tathä ||96||

--o)0(o--

puraçcaraëam äha—

muni-lakñaà japed etad dhunet sapta-sahasrakam |go-kñéra-raìga-dik-päla-madhye’rcye go-gaëäñöakam ||97||

imaà mantraà muni-lakñaà sapta-lakñaà japet | go-dugdhaiù sapta-sahasraà juhuyät | aìga-püjänantraà dikpäla-püjäyäù präk go-gaëäñöakaà püjanéyaà go-gaëäñöakaà ca prathamädi yathä syät |

suvarëa-varëä kapilä dvitéyä gaura-piìgalä |tåtéyä gaura-piìgäkñé caturthé guòa-piìgalä ||païcamé abhra-varëä syäd etäù syur uttamä gaväm |caturthé piìgalä ñañöhé saptamé khura-piìgalä |añöamé kapilä goñu vijïeyaù kapilä-gaëaù || ity anenoktam ||97||

--o)0(o--

prayogäntaram äha—

añöottara-sahasraà yaù payobhir dinaço hunet |pakñät sa go-gaëair äòhyo daçärëenaiña vä vidhiù ||98||

go-dugdhaiù pratidinaà yo’ñtädhikaà sahasraà juhuyät sa païcadaça-dinäbhyantare go-samühena sampanno bhavati | eña vidhi-prayogo daçäkñara-mantreëa vä kärya ity arthaù ||98||

--o)0(o--

manträntaram äha—

sa-lavo väsudevo håt ìe’ntaà ca bhagavat-padam |çré-govinda-padaà tadvat dvädaçärëo’yam éritaù ||99||

Page 175: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

lavo binduù | tat-sahito väsudevaù oàkäraù arthät praëavaù | oà namaù caturthy-antaà bhagavat-padaà tathä çré-govinda-padaà caturthy-antam | etena dvädaçäkñaro mantra uddhåtaù ||99||

mantra-svarüpaù : oà namo bhagavate çré-govindäya ||

--o)0(o--

åñy-ädikam äha—

manur närada-gäyatré-kåñëa-rñy-ädir athäìgakam |ekäkñi-veda-bhütärëaiù samastair api kalpayet ||100||

kvacin munir iti päöho na yuktaù | asamanvayät paunarukutyäc ca kintu manur ity eva päöhaù | ayam iti päöho yuktyälabhyata iti rudradharaù ||100||

--o)0(o--

dhyänam äha—

vande kalpa-dru-müläçrita-maëi-maya-siàhäsane sanniviñöaànéläbhaà péta-vastraà kara-kamala-lasac-chaìkha-vetraà

murärim |gobhiù sa-praçraväbhir våtam amara-pati-prauòha-hasta-stha-

kumbha-pracyotat-saudha-dhärä-snapitam abhinavämbhoja-paträbha-

netram ||101||

murärià vande | kédåçaà ? kalpa-våkña-mülävasthite padma-räga-maëi-ghaöite siàhäsane upaviñöam | punaù kédåçaà ? néläbhaà çyämaà tathä péta-vastraà tathä hasta-padme çobhamänau çaìkha-vetrau yasya | taà tathä sa-praçraväbhiù kñéra-stanäbhiù gobhir våtaà veñöitam | tathä amara-pater indrasya prauòho baliñöho yo hastas tad-avasthito yaù kumbhaù ghaöas tasmät prasravad amåta-dhäräbhiù snapitaà tathäbhinavaà nütanaà yad ambhojaà padmaà tasya patravad äbhä käntir nayanayor yasya tam ||101||

--o)0(o--

puraçcaraëam äha—

dhyätvaivam acyutaà japtvä ravi-lakñaà hunet tataù |dugdhair dvädaça-sähasraà dinaço’muà samarcayet ||102||

Page 176: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

evaà pürvoktam acyutaà dhyätvä dvädaça-lakñaà japtvä dugdhair dvädaça-sahasraà juhuyät | pratyahaà vä amuà püjayet ||102||

--o)0(o--

äyatanädiñu püjä-viçeñaà darçayati—

goñöhe pratiñöhitaà cätma-gehe vä pratimädiñu |samasta-parivärärcäs täù punar viñëu-pärñadäù ||103||dvärägre bali-péöhe’rcyäù pakñéndraç ca tad-agrataù |

caëòa-pracaëòau präg dhätå-vidhätärau ca dakñiëe ||104||jayaù sa-vijayaù paçcäd balaù prabala uttare |

ürdhvaà dvära-çriyaà ceñövä dvästheçän yugmaço’rcayet ||105||

püjyo västu-pumäàs tatra tatra dväù-pétha-madhya-gaù |dväräntaù-pärçvayor arcyä gaìgä ca yamunä nidhé ||106||

koëeñu vighnaà durgäà ca väëéà kñetreçam arcayet |arcayed västu-puruñaà veçma-madhye samähitaù |

devatärcänurodhena nairåtyäà vä vicakñaëaù ||107||

goñöhe go-sthäne pratiñöhitaà sthäpitaà | tathä ätma-gehe suvarëädi-ghaöita- pratimädiñu pratiñöhitaà viñëuà püjayed iti pürveëänvayaù | täù pürvoktä eva samasta-parivära-püjäù käryäù | tathä vakñyamäëäç ca viñëu-pärñadäù pürvädi-caturdvärägra-bhäge bali-däna-péöhe dviçaù püjyä atra tripäöhinaù |

dvädaçäkñara-govinda-mantrasya püjä-prasaìgena pürvokta-dékñä-püjäyäà tathäikäla-püjäysv api pürvädi-catur-dvära-püjä viçeñataù kartavyatvena jïätavyä samasta-pariväräyäcyutäya namo namaù | viñëu-pärñadebhyo namo namaù | anena mantra-dvayena pürvädi-caturdvärägra-bhäge bali-däna-péöhe püjayed ity arthaù | pakñéndro garuòaù | tad-agrataù bali-däna-péöhägrataù püjyaù |

viñëu-pärñadän darçayati—präg iti | catur-asra-catur-dvärordhva-bhäge dvära-çriyaà püjayitvä caëòädén dvau dvau kåtvä püjayet | anukrameëa pürva-dväram ärabhya dvära-bali-péöhayor madhye västu-puruñäya nama iti püjayet | dväränta iti catur-dvära-madhyobhaya-phalake gaìgä-yamune püjye, tathä çaìkha-nidhi-padma-nidhé ca püjyau | tad anu maëòape praviçyägneyädi-koëeñu punar västu-puruñaà saàyataù san püjayet ||103-107||

--o)0(o--

astram uddharati—

täraà çärìga-padaà ìe’ntaà sa-pürvaà ca çaräsanam |

Page 177: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

huà phaö natir ity uktvästra-mudrayägre sthito hareù ||108||puñpäkñataà kñiped dikñu samäsénäsane tataù |

vidheyam etat sarvatra sthäpiteñu viçeñataù ||109||

täraà praëavaù | çärìga-padaà ìe’ntaà caturthy-antaà sa-pürvaà sa-çaräsana-çabdaà caturthy-antaà huà phaö namaù ity uktvä puñpäkñataà catur-dikñu astra-mudrayä choöikayä nikñipet | kédåçaù ? harer agre sthitaù | tataù äsane svocite upaviçet | etat sarvaà sarva-püjädau kartavyaà sthäpiteñu pratimädiñu punar viçeñataù kartavyam eva ||108-109||

--o)0(o--

péöha-püjäm äha—

ätmärcanäntaà kåtvätha guru-paìkti-puroktavat |çré-gurün paramädyäàç ca mahäsmat-sarva-pürvakän ||110||

sva-dehe pürvokta-svarüpeëa péöham ärabhya sampüjya hådi bhagavantam abhyarcya anantaraà bähya-péöhe pürvavat pürvokta-dékñä-prakaraëa-kathitottara-dig-vibhäge itivad guru-paìktià püjayet | guru-paìktim eväha—çré-gurün iti | çré-çabda-pürvän gurün parama-gurün | prayogaç ca—çré-gurubhyo namaù | çréa-parama-gurubhyo namaù | çré-mahä-gurubhyo namaù | çré-asmad-gurubhyo namaù | sarva-gurubhyo namaù ||110||

--o)0(o--

tat-pädukän äradädén pürva-siddhän anantaram |tato bhägavatäàç ceñövä vighnaà dakñiëato’rcayet ||111||

tat pädukäbhyaù näradädibhyaù pürva-siddhebhyaù bhägavatebhya iti laghu-dépikä-käraù | çré-guru-pädukäbhyo namaù | çré-parama-guru-pädukä-ädi-guru-pädukä-mahä-guru-pädukä-asmad-guru-pädukä-sarva-guru-pädukäbhyo nama iti tripäöhinaù | evaà guru-paìkti-péöhasyottare samabhyarcya dakñiëe gaëeçaà püjayet ||111||

--o)0(o--

pürvavat péöham abhyarcya çré-govindam athärcayet |rukmiëéà satyabhämäà ca pärçvayor indram agrataù ||112||

påñöhataù surabhià ceñövä keçareñv aìga-devatäù | arcyä hådädi-varmäntä dikñv astraà koëakeñu ca ||113||

pürvokta-prakäreëädhära-çaktyädi-péöha-manträntaà sampüjya devam ävähya aghyädibhir upacäraiù püjayet | ävaraëa-püjäm äha—

Page 178: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

rukmiëém iti | govinda-dakñiëa-vämayoù pärçvayoù karëikäyäà rukmiëé satyabhämä ca sampüjyä devägre ca indraà sampüjya deva-påñöhe tu surabhià pürvädi-caturdik-koëeñu keçareñu håd-ädi-varmäntä aìga-devatäù püjyäù | keçareñu koëeñu punar-astram aìgaà püjayet ||112-113||

--o)0(o--

kälindé-rohiëé-nägnajity-ädyäù ñaö ca çaktayaù |daleñu péöha-koëeñu vahny-ädy-arcyäç ca kiìkiëéù ||114||

dämäni yañöi-veëuç ca puraù çrévatsa-kaustubhau |agrato vanamäläà ca dikñv añöäsu tato’rcayet ||115||päïcajanyaà gadäà cakraà vasudevaà ca devakém |

nanda-gopaà yaçodäà ca sa-go-gopäla-gopikäù ||116||

kälindy-ädyäù çaktayo deva-patnyaù patreñu püjyäù | ädi-padena sunandä-mitravindä-sulakñmaëä-parigrahaù ägneyädi-péöha-koëeñu kiìkiëi-dämädén püjayet | tatra çré-kåñëa-kñudra-ghaëöikäm agni-koëe | go-rakñaëärthaà dämäni nairåte go-preraëärthaà lakuöaà väyau vaàçam éçäna-koëe devasyägre çrévatsa-kaustubhau | çrévatsa-kaustubhägrataù vanamäläà tad-upari añöa- dikñu päïcajanyädaya iti | päïcajanyäya namaù sa-go-gopäla-gopikäbhyo nama ity antäù püjyäù ädi-padena gadä-cakra-vasudeva-devakénanda-yaçodä-parigrahaù ||114-116||

--o)0(o--

indrädyäù kumudädyäç ca viçvaksenaà tathottare |kumudaù kumudäkñaç ca puëòaréko’tha vämanaù |

çaìku-karëaù sarva-netraù sumukhaù supratiñöhitaù ||117||

indrädyäù sva-sva-dikñu püjyäù tad-asträëi vajrädény ädi-çabda-grähyäëi tathä kumudädyäç cäñöa-gajäù tat-upari sva-sva-dikñu püjyäù tad-bahir-devatottare viñvaksenaà püjayet ||117||

--o)0(o--

püjä-phalam äha—

eka-kälaà dvikälaà vä tri-kälaà ceti goñöhagam |çré-govindaà yajen nityaà gobhyaç ca yavasa-pradaù ||118|||

dérgha-jévé nirätaìko dhenu-dhänya-dhanädibhiù |putrair mitrair ihäòho’nte prayäti paraà padam ||119||

goñöhagaà vraja-gaà kåñëaà pratyahaà eka-kälaà dvikälaà tri-kälaà püjayet | gobhyaç ca gräsa-pradaù sannihita-loke ciräyur nirbhayo

Page 179: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

dhenu-dhänya-suvarëädibhiù putra-miträdibhiç ca sampanno bhavati deha-pätänte ca viñëu-lokaà ca gacchati ||118-119||

--o)0(o--

manträntaram äha—

ürdhvad-anta-yutaù çärìgé cakré dakñiëa-karëa-yuk |mäàsaà näthäya naty-anto müla-mantro’ñta-varëakaù ||120||

ürdhvad-antaù oàkäraù tena sahitaù çärìgé ga-käraù cakré ka-käraù dakñiëa-karëa-yuk u-kära-sahitaù mäàsé la-käraù näthäyeti svarüpaà naty-anto namaù padäntaù ayam añöäkñaro müla-mantra-saàjïakaù ||120||

--o)0(o--

åñy-ädikam äha—

åñir brahmä ca gäyatré-cchandaù kåñëas tu devatä |yuga-varëaiù samastena proktaà syäd aìga-païcakam ||121||

asya mantrasya brahmä åñiù gäyatré-cchandaù çré-kåñëo devatä ca çabdo’nukta-samuccaye tena béja-çakty-adhiñöhätå-devatä daçäkñaravat tathä asya mantrasya mantrottha-varëänäà caturbhir yugma-varëaiç caturaìga-samagreëa ca mantreëäìga-païcakaà jïeyam ||121||

--o)0(o--

dhyänam äha—

païca-varñam atidåptam aìgaëe dhävamänam alakäkulekñaëam |

kiìkiëé-valaya-hära-nüpurair aïjitaà smarata gopa-bälakam ||122||

gopa-çiçuà namata | kédåçaà ? païca-varña-vayaùsthaà tathä atibaliñöhaà tathä präìgaëe dhävamänaà tathä cäticaïcalekñaëaà tathä kiìkiëé kñudra-ghaëöikä valayaù kaìkaëaù häro muktähäraù nüpuras tuläkoöir etair aïjitaà bhüñitam ||122||

--o)0(o--

puraçcaraëam äha—

Page 180: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

dhyätvaivaà prajaped añöa-lakñaà tävat sahasrakam |juhuyät brahma-våkñottha-samidbhiù päyasena vä ||123||

evaà pürvoktaà dhyätvä añöa-lakñaà mantraà japet | tad anu paläça-våkña-samidbhiù paramännena väñöa-sahasraà juhuyät ||123||

--o)0(o--

püjä-prakäram äha—

präsäde sthäpitaà kåñëam amunä nityaço’rcayet |dvära-püjädi péöhärcanäntaà kåtvokta-märgataù ||124||

dhavala-gåhe sthäpitaà kåñëam amunä vakñyamäëa-prakäreëa pratyahaà püjayet | dvära-püjäm ärabhya péöha-püjä-paryantaà pürvokta-mantra-vartmanä kuryät ||124||

--o)0(o--

madhye’rca-pad dharià dikñu vidikñv aìgäni ca kramät |väsudevaù saìkarñaëaù pradyumnaç cäniruddhakaù ||125||

rukmiëé satyabhämä ca lakñmaëä jämbavaty api |dig-vidikñv arcayed etän indra-vajrädikän bahiù ||126||

padma-madhye harià püjayet | pürvädi-dik-keçareñu håd-ädy-aìga-catuñöayam | ägneyädi-vidik-keçareñu astram aìgam püjayet | väsudeva iti | pürvädi-dik-patreñu väsudevädén püjayet | ägneyädi-vidik-patreñu rukmiëy-ädyäù püjayet | tad-bähye sva-sva-dikñu indädén, tad anu vajrädén püjayed ity arthaù ||126||

--o)0(o--

phalam äha—

yo’muà mantraà japen nityaà vidhinety arcayed dharim |sa sarva-sampat-sampürëo nityaà çuddhaà padaà vrajet ||127||

yaù pumän ukta-vidhinä harim arcayet | amuà mantraà japet sa sarvaiçvaryaà sampannaù san nityam avinäçi çuddham avidyä tat-kärya-rahitaà padaà brahmäkhyaà präpnoti ||127||

--o)0(o--

manträntaram äha—

tära-çré-çakti-märänte çré-kåñëäya-padaà vadet |

Page 181: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

çré-govindäya tasyordhvaà çré-gopé-jana ity api |vallabhäya tatas triù çré-siddhi-gopälako manuù ||128||

täraù praëavaù çréù çré-béjaà çakti-béjaà käma-béjänte çré-kåñëäyeti svarüpaà tad anu çré-govindäyeti svarüpaà tad anu çré-gopé-jana-vallabhäyeti svarüpaà çré-béja-trayam iti siddhi-gopälako mantra uddhåtaù |

--o)0(o--

dhyänam äha—

mädhavé-maëòapäsénau garuòenäbhipälitau ||129||divya-kréòäsu niratau räma-kåñëau smaran japet |

cakré vasu-svara-yutaù sargy ekärëo manur mataù ||130||

räma-kåñëau smaran japet | kédåçau ? mädhavé-latä-maëòapa-samupasthitau tathä garuòena sevitau | ekäkñarädi-gopäla-manträn darçayati—cakréti | ka-käro vasu-svaraù añöama-svaraù å-käras tena sahita iti laghu-dépikä-käraù | munisvaraù sapta-svaras tena sahita iti rudra-dharaù | sargé visarga-sahitaù ity ekäkñaro mantraù ||129-130||

--o)0(o--

kåñëeti dvy-akñaraù käma-pürvas try-arëaù sa eva tu |sa eva catur-arëaù syät ìe’nto’nyaç catur-akñaraù ||131||

vakñyate païca-varëaù syät kåñëäya nama ity api |kåñëäyeti smara-dvandva-madhye païcäkñaro’paraù ||132||

kåñëeti svarüpaà dvy-akñaro mantraù | sa eva dvy-akñaraù käma-béja-pürvaç cet tadä try-akñaro mantro bhavati—sa eva try-akñaraù caturthé-vibhakty-antaç cet tadä catur-akñaro mantraù anyaù kåñëäyeti svarüpaà smara-dvandva-käma-béja-dvayasya madhye yadä bhavati tadä aparaù païcäkñaro mantro bhavati ||131-132||

--o)0(o--

gopäläyägni-jäyäntaù ñaò-akñara udähåtaù |kåñëäya-käma-béjäòhyo vahnijäyäntako’paraù ||133||ñaòakñaraù präg-uditaù kåñëa-govindakau punaù |

caturthy-antau sapta-varëaù sapta-varëo’nyaù puro’ditaù ||134||

gopäläyeti svarüpaà vahnijäyä sväheti pada-dvayena ñaò-akñaraù kathitaù | käma-béja-sahita-kåñëäyeti sväheti pada-dvayena ca ñaò-akñaro mantra uddhåtas tayäparaù ñaò-akñaraù präg eva kathitaù sa

Page 182: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

ca kléà kåñëäya namaù iti | kåñëa-govindakau çabdau yadi caturthy-antau bhavatas tadä saptäkñaro mantro’paraù saptäkñaraù präg uditaù sa ca go-vallabhäya sväheti ||133-4||

--o)0(o--

çré-çakti-märaù kåñëäya märaù saptäkñaro’paraù |kåñëa-govindakau ìe’ntau smaräòhyäv añöa-varëakaù ||135||

çré-çakti-märäù çré-bhuvaneçvaré-mära-béjäni kåñëäyeti märänto’paraù saptäkñaro mantraù kåñëa-govinda-çabdau ìe’ntau caturthy-antau | kédåçau ? käma-béjäòhyau iti vasu-varëaù añöäkñaro mantraù ||135||

--o)0(o--

dadhi-bhakñaëa-ìe-vahni-jäyäbhir aparo’ñtakaù |suprasannätmane proktvä mama ity aparo’ñtakaù ||136||

caturthy-anto dadhi-bhakñaëa-çabdaù vahnijäyä svähä etair varëair aparo’ñtäkñaro mantraù suprasannätmane svarüpam uktvä nama iti vadet ity aparo’ñtäkñaro mantraù ||136||

--o)0(o--

präk prokto müla-mantraç ca navärëaù smara-saàyutaù |kåñëa-govindakau ìe’ntau namo’nto’nyo navärëakaù ||137||

präg-uktaç cäñöäkñaro müla-mantraù smara-saàyutaù käma-béja-yuktaù san naväkñaro bhavati | sa ca kléà gokula-näthäya nama iti | kåñëa-govindakau ìe’ntau caturthy-antau smara-saàyutau yadi bhavatas tadä naväkñaro mantro bhavati | yady etäv eva namo’ntakau namaù çabdäntau bhavatas tadä paro naväkñaro mantraù ||137||

--o)0(o--

kléà glauà kléà çyämaläìgäya namas tu syäd daçärëakaù |çiro’nto bäla-vapuñe kléà kåñëäya småto budhaiù ||138||

uktaà chandas tu gäyatré devatä kåñëa éòitaù |ka-lä-ñaòga-dérghakair aìgam athämuà cintayed dharim ||139||

kléà glauà kléà çyämaläìgäya nama iti daça-varëako mantraù çiro’ntaù svähäntaù bäla-vapuñe iti padaà kléà kåñëäyeti ekädaçäkñaro mantraù budhaiù småtaù | uktänäm åñy-ädikam äha—eteñäm ekäkñaram ärabhyaikädaçäkñara-paryantänäà dväviàçati manträëäm åñir näradaù gäyatré-chandaù çré-kåñëo devatä | aìgäny äha—kaleti |

Page 183: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

ka-kära-la-käräbhyäà ñaò-dérghakair napuàsaka-rahita-ñaò-dérgha-svaraiù kläà kléà klüà klauà kalaù ebhir ity arthaù ||139||

--o)0(o--

dhyänam äha—

avyäd vyäkopa-nélämbuja-rucir aruëämbhoja-neträmbujastho |bälo jaìghä-kaöéra-sthala-kalita-raëat-kiìkiëéko mukundaù |dorbhyäà haiyaìgavéëaà dadhad ativimalaà päyasaà viçva-

vandyogo-gopé-gopa-véto rurunakha-vilasat-kaëöha-bhüñaç ciraà vaù

||140||

avyäd vyäkopa-nélämbuja-rucir aruëämbhoja-neträmbujastho bälo jaìghä-kaöéra-sthala-kalita-raëat-kiìkiëéko mukundaù dorbhyäà haiyaìgavéëaà dadhad ativimalaà päyasaà viçva-vandyo go-gopé-gopa-véto rurunakha-vilasat-kaëöha-bhüñaç ciraà vaù ||140||

--o)0(o--

eteñäà puraçcaraëam äha—

dhyätvaivam ekam eteñäà lakñaà japyän manuà tataù |sarpiù-sitopalopetaiù päyasair ayutaà hunet ||141||

yathoktaà dhyänaà kåtvä eteñäà madhye ekaà mantraà lakñaà japet | tad anu ghåta-khaëòa-sära-yuktaiù paramännair daça-sahasraà juhuyät ||141||

--o)0(o--

tarpayet tävad anyeñäà manünäà huta-saìkhyayä |tarpaëaà vihitaà nityaà yo’rcayet susamähitaù ||142||

vahny-ädé-çäntam aìgäni håd-ädi-kavacäntakam |arcayet purato netram astraà dikñu vahniù punaù ||143||

indravajrädayaù püjyäù saparyaiñä saméritä |ity ekam eñäà manträëäà bhajed yo manu-vittamaù ||144||

kara-praceyäù sarvärthät tasyäsau püjyate’maraiù |sadyaù phala-pradaà mantraà vakñye’nyaà catur-akñaram ||

145||sa proktaù mära-yugmäntara-stha-kåñëa-padena tu |

åñy-ädyam aìga-ñaökaà ca präg-uktaà proktam asya tu ||146||

tad anu tävad daça-sahasraà tarpayet | evaà prakäreëaikasmin mantre siddhe jäte tad anyeñäà sakåt puraçcaraëänäm ekaviàçati manträëäà japa-homa-saìkhyayä vinaiva hutäyutena tarpaëam eva puraçcaraëaà

Page 184: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

vihitaà karaëéyam | eteñäà manträëäà homa-saìkhyayä ayutenaiva tarpaëaà vihitam |

püjäm äha—nityam iti | nityaà sarvadä susamähitaù saàyataù san püjayet | vahny-ädé-çäntam ägneya-koëam ärabhya éçäna-koëa-paryanta-håd-ädi-kavaca-paryantam aìga-catuñöayaà püjayet purato’gre netram astraà püjayet |

pürvädi-caturdikñu indrädén püjayet | tad anu—vajrädén iti upasaàharati | eñäà manträëäà saparyä püjä kathitä |

phalam äha—ity ekam iti | amunä prakäreëa yaù sädhakottama eñäà manträëäà madhye ekaà mantraà bhajet upäséta tasya sarve puruñärthä hasta-präpyäù devaiç cäsau püjyate |

manträntaram äha—sadya iti | tätkälika-phala-däyakam aparaà caturakñara-mantraà vakñye sa-catur-akñaraù käma-béja-dvaya-madhyasthena kåñëa-padena kathitaù |

åñy-ädikam asya åñiç chando daivatam aìga-ñaökaà ca präg uktaà pürva-mantra-samuhe kathitaà boddhavyam ||142-146||

--o)0(o--

dhyänam äha—

çrémat-kalpa-dru-mülodgata-kamala-lasat-karëikä-saàsthito yas

tac-cäkhyälambi-padmodara-vigalad-asaìkhyäta-ratnäbhiñiktaù |

hemäbhaù sva-prabhäbhis tri-bhuvanam akhilaà bhäsayan väsudevaù

päyäd vaù päyasädo’navarata-navanétämåtäçé vaçé saù ||147||

väsudevo vo yuñmän päyät | kédåçaù ? yaù çré-yukta-kalpa-våkña-mülodgata-padme çobhamänä yä karëikä tatropaviñöaù | tathä kalpa-druma-çäkhälambi yat padmaà tasyodaraà tato vigalanti prasaranti yäni asaìkhyätäni ratnäni tair abhiñiktaù | tathä suvarëa-gauraù tathäva-käntibhiù samastaà trailokyaà bhäsayan kñérännäçé tathä sva-käntibhiù samastaà trailokyaà bhäsayan kñérännäçé tathä anavaratam anuvelaà nütanaà navanétam evämåtaà tad açnätéti ||147||

--o)0(o--

puraçcaraëam äha—

Page 185: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

dhyatvaivaà prajapel lakñaà catuñkaà juhuyät tataù |trimadhvakter bilva-phalaiç catväriàçat-sahasrakam ||148||

yathoktaà dhyänaà kåtvä lakña-catuñöayaà japet | tad anu ghåta-madhu-çarkaräyutair bilva-phalaiç catväriàçat-sahasraà juhuyät ||148||

--o)0(o--

püjäm äha—aìgair nidhibhir indrädyair vajrädyair arcanoditä |

tarpayed dinaçaù kåñëaà svädu-traya-dhiyä jalaiù ||149||

ñaò-aìgair nidhibhir indrädy-añöa-nidhibhir indrädyair vajrädyaiç cänélärcanä püjä kathitä | tarpaëam äha--tarpayed iti | pratidinaà svädu-traya-dhiyä ghåta-madhu-çarkarä-buddhyä jalaiù kåñëaà püjayet ||149||

--o)0(o--

manträntaram äha—

märayor asya mäàsädhor raktaà ced aparo manuù |ñaò-aìgänyasya kala-ñaö-dérghair mantra-çikhämaëeù ||150||

asya pürvokta-caturakñara-mantrasya märayor ädy-anta-käma-béjayor mäàsädho la-kärasyädhastät ced yadi raktaà repho bhavati tadäparaç caturakñaraù kléà kåñëa klém iti mantraù | asya mantra-çikhämaëe mantra-çiro ratnasya kala-ñaö-dérgha kalä ñaò-aìgäni kuryäd iti çeñaù ||150||

mantra-svarüpam: kléà klüà kleà kloà klauà klaù ||

--o)0(o--

dhyänam äha—

äraktodyäna-kalpa-druma-çikhara-lasat-svarëa-dolädhirüòhaàgopäbhyäà preìkhyamänaà vikasita-nava-bandhüka-sindüra-

bhäsam |bälaà néläla-käntaà kaöi-taöa-viluöhat kñudra-

ghaëöävaöäòhyaàvande çärdüla-kämäìkuça-lalita-galä-kalpa-déptaà mukundam

||151||

Page 186: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

mukundam vande | kédåçaà ? äraktam aruëaà yad udyänaà tatra yaù kalpa-våkñas tasya çikharam agraà tatra lasanté yä çobhamänä suvarëa-mayé dolä tatropaviñöaà tathä gopäìganäbhyäà preìkhyamänaà doläyamänaà vikasitaà praphullaà navénaà yad bandhu-jéva-puñpaà sindüraà tayor iva bhävaà yasya taà tathä bälaà çiçuà tathä kåñëa-keçaà tathä kaöi-taöe itas tato gacchanté yä kñudra-ghaëöikä ghaëöä-kñudra-ghaëöikä samühas tena sambaddhaà tathä çärdülasya vyäghrasya kämäìkuçena çobhamänaà yat kaëöhäbharaëaà tena çobhamänam ||151||

--o)0(o--

evaà—

dhyatvaivaà pürva-kÿptyainaà japtvä raktotpalair navaiù |madhuttraya-plutair hutväpy arcayet pürvavad dharim ||152||

pürvoktaà mukundaà dhyätvä enaà mantraà pürvokta-saìkhyam eva japtvä rakta-padmair nütanair ghåta-madhu-çarkaräyutaiù pürvokta-saìkhyam eva hutvä pürvokta-prakäreëa harià püjayet ||152||

--o)0(o--

äräd uktaà mantrayoù prayogaà darçayati—

madhura-traya-saàyuktämäraktäà çäli-maïjarém |juhuyän nityaço’ñöärdhaà çatam ekena mantrayoù ||153||

tasya maëòalataù påthvé påthvé-sasya-kuläkulä |syäc chäli-puïja-pürëaà ca tad-veçmäçu prajäyate ||154||

ghåta-madhu-çarkarämiçritäà lohitäà haimantika-dhänya-maïjarém añöottara-çatamatayor mantrayor madhye ekena mantreëa pratyekaà pratyahaà yo juhuyät tasya puàsaù maëòalataù ekona-païcäçad-dinäd arväk ñaò-viàçati-dinäd iti laghu-dépikä-käraù | païca-catväriàçad-dinänantaram iti rudradharaù | mahaté påthivé dhänyädi-samüha-vyäptä bhavati tathä tad-gåhaà çäli-dhänya-samüha-vyäptaà çéghraà bhavati ||153-154||

--o)0(o--

phalam äha—

yas tv etayor niyatam anyataraà bhajetabhavnor japärcana-hutädribhir äpta-bhaktiù |çrémän sa manmatha iva pramadäsu vägmé

bhüyät tanor vipadi tac ca mahocyutäkhyam ||155||

Page 187: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

yaù pumän etayor ekaà niyataà niyato bhajeta sädhayet | kaiù ? japa-püjä-homädibhiù | kédåçaù ? präpta-bhaktiù sa lakñmé-yuktaù stréñu kämadevavat utkåñöa-vacana-bhäg bhavati | tanor vipadi çaréra-pätänantaraà viñëu-lokaà ca gacchati ||155||

--o)0(o--

iti çré-keçava-bhaööäcärya-viracitäyäà krama-dépikäyäà saptamaù paöalaù |

||7||

Page 188: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

(8)

añöamaà paöalamathäntaraà vaçyakaraù prayogaù kathyate—

- -athocyate vaçya vidhiù purokta’ - |daçärëato ñöädaça varëataç ca

- småtyaiva yau sarva jagat priyatvaà ||1||manü manujïasya sadä vidhattaù

pürvokta-daçäkñarasyäñöadaçäkñarasya ca yau mantrau smaraëa-mätreëa sädhakasya sarva-jana-vallabhatvaà sarvadä kurutaù ||1||

—o)0(o—

- phullair vanya pasünair amum aruëatarair arcayitvä dinädau - -nityaà nitya kriyäyäà ratamathadinamadhyokta kÿptyä

|mukundam - añöopetaà sahasraà daça lipim anuvarya japed yaù sa mantré

- - kuryäd vaçyäny avaçyaà mukhara mukha bhuväà maëòalän ||2||maëòaläni

puñpitaiù vanodbhava-puñpair atilohitam amuà mukundaà nityaà sarvadä nitya-karmänuñöhäna-niñöhaà dinädau prati pratyahaù madhyähnokta-püjä-prakäreëa püjayitvä yo mantré daçäkñaraà mantra-çreñöham añöädhikaà sahasraà japet | maëòaläd eva païcäçad-dinäd arväk mukhara-mukha-bhuväà vidvad-brähmaëänäà maëòaläni samühän avaçyaà vaçyäni kuryäd vaçayatéty arthaù ||2||

—o)0(o—

kñatriya-vaiçya-çüdrasyäpi prayoga-trayaà darçayati—

- - -jäté prasünair vara gopa veñaà- - - |kréòä rataà rakta hayäri puñpaiù

- nélotpalair géti rataà purovad ||3||iñövä nåpädén vaçayet krameëa

vara-gopa-veñaà çreñöha-gopa-rüpa-dharaà çré-kåñëaà vicintya jäté-puñpaiù pürvokta-prakäreëa püjayitvä daçäkñara-mantram añöottara-sahasraà japtvä kñatriyaà vaçayet kréòäsaktaà dhyätvä rakta-karavéra-puñpaiù pürvokta-prakäreëa püjayitvä daçäkñara-mantram

Page 189: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

añöottaraà sahasraà japtvä vaiçyaà vaçayet géti-rataà gétäsaktaà dhyätvä nélotpalaiù pürvokta-prakäreëa püjayitvä daçäkñara-mantram añöottara-sahasraà japtvä çüdraà vaçayet ity anena prakäreëa nåpädén vaçayed ity arthaù ||3||

—o)0(o—

prayogäntaram äha—

- - -sita kusuma sametais taëòulair äjya siktair- - |daça çatam atha hutvä nityaçaù sapta rätram

- kaca bhuvi ca laläöe bhasma tad dhärayannä ||4||vaçayati manujas tréà säpi nèàs tadvad eva

- - - - - -çveta puñpa sahitaiù çveta taëòulair ghåta miçrita daçäkñara - - - mantreëa daça çataà hutvä nityaçaù sapta dina paryantaà tad anu tad

dhoma bhasma kaca bhuvi çirasi laläöe ca dhärayan nä puruñaù- - - | manuja stréà manuñya närém iti rudra dharaù taruëéà striyaà

| vaçayatéti tripäöhitaù säpi stré anena prayogeëa nèn vaçayed ity ||4||arthaù

—o)0(o—

prayogäntaram äha—

- - -tämbüla vastra kusumäïjana candanädyaà - |japtaà sahasra trayam anyatareëa manvoù

- ’ yasmai dadäti manu vit sajano sya maìkñu ||5||syät kiìkarä na khalu tatra vicäraëéyam

tämbülaà vastraà puñpaà kajjalaà candanaà ca etad yad anyad vastu - manvor daçäñöädaçäkñarayor anyatareëaikena sahasra trayaà

’ saàjaptaà yasmai janäya dadäti sädhakaù sa naro sya sädhakasya | ||5||maìkñu çéghraà vaçyo bhavati nätra saàçaya ity arthaù

—o)0(o—

—prayogäntaram äha- räja dväre vyavahäre sabhäyä

- |dyüte väde cäñöa yuktaà çataà ca japtvä väcaà prathamäm érayed yo

||6||vartetäsau tatra tatropaviñöän

Page 190: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - - räja samépe kraya vikraye sadasi akña kréòädau väde ca yo manvor - ekam añöottara çataà japtvä prathamata eva yäà väcaà vadati tayaiva

- ||väcä tatra vädädau upaviñöän asau varteta taj jayé bhavatéty arthaù6||

—o)0(o—

—prayogäntaram äha -äsénaà muramathanaà kadamba müle |gäyantaà madhurataraà vrajäìganäbhiù

- småtvägnau madhu militair mayürakedhmair ||7||hutväsau vaçayati mantravit trilokém

- kadamba müle upaviñöaà muramathanaà kåñëaà gopébhir - -madhurataraà gäyantaà dhyätvä vahnau madhu snutair mayüra

- - kedhmair apämärga samidbhir hutvä asau sädhako loka trayaà ||7||vaçayati

—o)0(o—

—prayogäntaram äha- - räsa madhya gatam acyutaà smaran

- |yo japed daça çataà daçäkñaram nityaço jhaöiti mäsato naro

||8||väïchitäm abhivahet sa kanyakäm

- - - yo naraù pürvokta räsa madhya gataà kåñëaà dhyäyan daçäkñaraà - mantraà pratyahaà daça çataà japet sa mäsaikena çéghram eva väïchitäà kanyäà präpnoti ||8||

—o)O(—

—prayogäntaram äha

- tuìga kundam adhirüòham acyutaà |vä vicintya dinaçaù sahasrakam

säñöakaà japati sä hi maëòaläd ||9||väïchitaà varam upaiti kanyakä

- - - - ucca kadamba våkña sthaà vicintya pratyaham añöottara sahasraà -daçäkñaraà yä kanyakä japati sä hi niçcayena maëòaläd ekona

- ||9||païcäçad dinäd arväk väïchita varaà präpnoti

Page 191: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

— )o 0( —o

- —samäna phalaà prayogäntaram äha

- - - nåtyantaà vraja sundaré jana karämbhojäni saàgåhya taà- - |dhyätväñöädaça varëakaà manu varaà lakñaà japan mantravit

- läjänam athavä madhu plutatarair hutväyutaà cürëakair ||10||uddhoòhuà prajapec ca tävad aciräd äkäìkñitäà kanyakäm

-acirät çéghraà väïchitäà kanyäà pariëetuà mantravit sädhakaù gopa- - -yuvaté hasta padmäni saàgåhya dhåtvä nåtyantaà taà prasiddhaà çré - - -kåñëaà dhyätvä lakña mätra parimitam añöädaçäkñaraà mantra

| - -çreñöhaà japet athavä läjänäà cürëair madhu drutatarair ghåta- - | madhu çarkarä pracuränvitaiù madhunä dravébhütair iti rudradharaù

- ||10||daça sahasraà hutvä tävad eva saàkhyaà japed ity arthaù

—o)0(o—

—prayogäntaram äha

- |añöädaçäkñareëa dvija tarujais trimadhvaktair ayutam - ||11||kuçais tilair vä sa taëòulair vaçayituà dvijän juhuyät

- - dvijän brähmaëän vaçayitum añöädaçäkñara mantreëa dvija tarujaiù- - - - -paläça våkña samudbhavaiù samidbhis tri madhuräktaiù ghåta madhu- - - -çarkarä miçritair ayutaà daça sahasraà juhuyät athavä tri madhv aktaiù

||11||kuçais tilaiù taëòulair vä juhuyät

—o)0(o—

—prayogäntaram äha

- kåtamäla bhavair vaçayen nåpatén |mukulaiç ca kuruëöakajaiç ca tathä

viçäm ikñur akair api päöalajair ||12||itarän api tadvad atho vaçayet

- - - - kåta mäla bhavaiù räja våkña samudbhavaiù mukulaiù kalikäbhiù hutvä | - nåpatén kñatriyän vaçayen kuruëöakajaiç ca jhiëöé samudbhavaiù | - mukulair hutvä veçyäë vaçayet ikñu rasaiù ikñurakair iti päöhe

| - kokiläkñomathén atha ity arthaù päöala samudbhavaiù mukulair vä

Page 192: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

| - hutvä itarän çüdrän vaçayet anukta saìkhyä homasya boddhavyä ||12||tasyä eva prakaraëatväd iti

— )0( —o o

—prayogäntaram äha

abhinavaiù kamalair aruëotpalaiù - |samadhurair api campaka päöalaiù ’pratihuned ayutaà kramaço ciräd

||13||vaçayituà mukhajädivaräìganäù

- - çéghraà mukhajädi varäìganä brähmaëädi striyo vaçayituà caturbhir - - dravyaiù samadhurair madhura traya militaiù kramaçaù pratyekaà

- - - | särdha sahasra dvayaà kåtvä daça sahasraà pratihunet juhuyät — - - dravyäëy äha nütanaiù çveta padmaiù raktotpalaiç campaka puñpaiù

- ||13||päöala puñpaiù

— )0( —o o

—prayogäntaram äha

- hayäri kusumair navais trimadhuräplutair nityaçaù - |sahasram åñi väsaraà pratihunen niçéthe budhaù

- sugarvita dhiyaà haöhät jhaöiti värayoñäm asau - - - ||14||karoti nija kiìkaréà smara çilé mukhair arditäm

- - - - hayäri kusumaiù karavéra kusumaiù nütanaiù tri madhura miçritaiù - - pratyahaà sahasraà åñi väsaraà sapta väsaraà budhaù sädhako niçéthe

rätrau pratyahaà pratidinaà juhuyät asau ahaìkäravatéà värayoñäà- - veçyäkäma väëaiù péòitäà haöhät balät jhaöiti çéghraà nija däséà

||14||karoti

— )0( —o o —prayogäntaram äha

- paöu saàyutais trimadhurärdratarair - |api sarñapair daça çataà tritayam

’ - ’niçi juhvato sya hi çacé dayito py ||15||avaço vaçé bhavati kià nv apare

Page 193: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - - | lavaëa saàyutaiù kaöu saàyutair iti päöhe kaöuka saàyutair ity arthaù - - - | madhurärdratarair ghåta madhu çarkarä snigdhaiù apiù samuccaye

- - sarñapair daça çataà tritayaà tri sahasraà niçi rätrau juhvataù - ’ ||puruñasya çacé dayitaù indro pi avaço vaçé bhavati kià punar anye

15||

— )0( —o o

—prayogäntaram äha

- -atha bilvajaiù phala samit prasavac - |chadanair madhu drutatarair havanät - kamalaiù sitäkñata yutaiç ca påthak

||16||kamaläà ciräya vaçayed acirät

- - - - - -bilva våkñodbhavaiù phala samit puñpa patraiù çveta padmair atyanta - - - -madhuräplutaiù sitäkñata yutaiù çarkarä taëòula miçritaiù sitäjya

- sahitair iti päöhe sitäçarkarä äjyaà ghåtaà tat sahitaiù påthak ekaikaà- - - - vastu tri sahasra homät cira kälam acirät çéghraà kamaläà lakñméà

| - ||16||vaçayet atra saìkhyä samanantaroktä

— )0( —o o

—prayogäntaram äha

-apahåtya gopa vanitämbaräëyämä |hådayaiù kadambam adhirüòham acyutam

prajapet smaran niçi sahasram änayed ||17||drutam urvaçém api haöhäd daçähataù

- - hådayaiù amä saha haöhät gopa yuvaté vasträëy apahåtya gåhétvä- kadamba våkñam adhirüòhaà kåñëaà smaran niçi rätrau sahasraà japet

- - sa daçähato daça divasa madhye haöhän mantrasya balät urvaçém api- - ||17||deva veçyäm api vaçam änayet nija nikaöam iti çeñaù

— )0( —o o

—mantrayor mähätmyam äha

bahunä kim atra kathitena mantrayor |anayoù sadåk na hi paro vaçé kåtau

Page 194: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- -abhikåñöi karmaëi vidagdha yoñitäà- - ||18||kusumäyudhästra maya varñmaëor iha

? atra granthe bahunä kathitena kià prayojanam anayor |daçäñöädaçäkñarayoù sadåk samaù vaçékaraëe iha jagati aparo nästi

- - - ||kimbhütayor nagara stréëäm äkarñaëa karmaëi kämästra çarérayoù18||

— )0( —o o

- - —mokña sädhaka prayogäntaram äha

- - - -vande kundendu gauraà taruëam aruëa päthoja paträbhanetraà

- - cakraà çaìkhaà gadäbje nija bhuja parighair äyatair ädadhänam |

- - - - divyair bhüñäìga rägair nava nalina lasan mälayä ca pradéptaà- -prodyat pétämbaräòhyaà munibhir abhivåtaà padma saàsthaà

||19||mukundam

| - mukundaà vande kunda puñpaà candraç ca tadvat çuklaà tathä - - - - -yuvänaà tathä rakta padma sadåça locanaà tathä dérghair nija bähu - - - parighair mud garäkära sva bähubhiù çaìkhaà cakraà gadäà padmaà ca

- - dhärayantaà tathä deva yogyälaìkäräìga rägaiù naväni yäni padmäni teñäà lasanté dedépyamänä yä mälä tayä ca pradéptaà tathä

- - - dedépyamäna haridräbha vastra yuktaà tathä näradädibhir veñöitaà ||19||tathä paìkajäsénam

— )0( —o o

- - evaà dhyätvä pumäàsaà sphuöa hådaya sarojam äsénämädyaà- - - -sändräbhoja cchavià vä druta kanaka nibhaà vä japed arka

|lakñam - manvor ekaà dvitäräntaritamathahuned arka sähasram idhmaiù

- - - -kñéra drutyaiù payoktaiù sa madhu ghåta sitenäthavä ||20||päyasena

- - -evaà vidhaà pürvoktaà mukundaà dhyätvä praphulla hådaya - - - padmäsanopaviñöaà tathä ädyaà prathamaà sa jala jalada çyämaà

- - - sändräbhoja cchavim iti päöhe masåëa padma käntià vä dhyätvä - - - divtäräntaragaà praëava dvaya madhya gataà manvor

Page 195: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

- - | daçäñöädaçäkñarayor ekam arka lakñaà dvädaça lakñaà japet atha - - japänantaram arka sahasraà idhmaiù samidbhiù kñéra drutyair

- - - açvatthodumbara plakña nyagrodhänyatama samudbhavaiù payoktaiù- - - - dugdha plutaiù athavä ghåta madhu çarkarä sahitena paramännena ||20||juhuyät

— )0( —o o

- - - -tato lokädhyakñaà dhurva citi sad änanda vapuñaà - - - - |nije håt päthoje bhava timira sambheda mihiram

- nijaikyena dhyäyan manum amala cetäù pratidinaà- - ||21||tri sähasraà japyät prayajatu säyähna vidhinä

- - | - -tatas tad anantaraà lokädhyakñaà loka sväminam avinäçi jïänaà tat- - - - sukha svarüpa çaréraà saàsärändhakära viccheda süryam amuà

- - -kåñëaà nija hådaya padme nijaikyena sväbhedena bhävayan amala - - cetäù nirmaläntaùkaraëaù pratidinaà tri sahasraà sahasra trayaà

- - - juhuyät tathä pürvokta säyähna püjä prakäreëa püjayatu homam api ||21||karotu

— )0( —o o

’ -vidhià yo muà bhaktyä bhajati niyataà susthira matir - - - |bhavämbhodhià bhémaà viñama viñaya gräha nikaraiù

- - taraìgair uttuìgair jani måti samäkhyäiù pravitataà ||22||samuttéryänantaà vrajati paramaà dhäma sa hareù

- sa sthira matiù pumän amuà vidhià prakäraà niyataà satataà bhaktyä - bhajati sevate sa bhavämbhodhià saàsära sägaraà samuttérya hareù

- ananyaà na vidyate anyo yasmät sarva mayam utkåñöaà dhäma | ? präpnoti kédåçaà ambhodhir iva bhayaìkaraà kair viñamä durnivärä

- - -ye viñayäù çabdädayaà athavä srak candana vanitädyäù ta eva gräha - | -rüpä makara kacchapädyäs teñäà nikaraiù samühaiù tathä janma

- - ||22||maraëa näma dheyais taraìgair uttuìgair mahadbhir vistérëam

— )0( —o o

gåëaàs tasya nämäni çåëvaàs tadéyäù |kathäù saàsmaraàs tasya rüpäëi nityam - -namaàs tat padämbhoruhaà bhakti namraù

- ||23||sa püjyo budhair nitya yuktaù sa eva

Page 196: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

sa puruñaù budhaiù präjïaiù püjyaù sa eva ca -nitya yukto nitya-yoga-bhäk | kià kurvan ? asya çré-kåñëasya nämäni gåëan vadan, tadéyäù kathä äkalpayan | tasya çré-kåñëasya rüpäëi mürtéù sarvadä dhyäyan | - tat padämbhoruhaà çré-kåñëa-päda-padmaà -bhakti namraù sevä’vanataù adhika-namratva-khyäpanärthaà paunaruktyam ||23||

—o)0(o—idänéà parama-mantra-dvayaà kathayati—

- vakñye manu dvamathätirahasyam anyat - - - |saàkñepato bhuvana mohana näma dheyam

- brahmendra vämanayanendubhir ädimänyas- - - ||24||tat pürvako viyadåñéka yuteçaìe håt

athänantaram anyat mantra-dvayam atigopyaà jagan- -mohanasaàjïakaà svalpoktyä vakñye | brahma ka-käraù | indro la-käraù | väma-nayanaà dérgha-é-käraù | indur anusväraù | etaiù saàyuktaù käma-béja-rüpaù prathamo mantra uddhåtaù | tat-pürvakaù viyat ha-käraù åñéka iti svarüpaà täbhyäà yukta éça-çabdaù håñékeça iti svarüpaà ìe caturthy-eka-vacanaà hån namaù | kléà håñékeçäya namaù iti dvitéyo mantraù | aträyaà puruñottama-mantra iti bhairava-tripäöhinaù ||24||

—o)0(o—

åñy-ädikam äha—

- manvos tu saàmohana närado muniù |chandas tu gäyatram udéritaà budhaiù

- - -trailokya saàmohana viñëu retayoù - ||25||syäd devatä vacmy adhunä ñaò aìgakam

anayor mantrayoù saàmohana-närado muniù | chandaù punar gäyatram | mantrajïaiù kathitaà trailokya-saàmohana-viñëur devateti ||25||

—o)0(o—

adhunä ñaò-aìgaà vadämi—

- akléb adérghaiù sa- |lavais tad api ca kaläsanärüòhaiù - ||26||uktaà pürvavad äsana vinyäsäntaà samäcared atha tu

Page 197: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

å-è-ÿ-ÿÿ-varjita-ñaö-dérgha-svaraiù bindu-sahitaiù kalety akñara-dvaya-sambaddhaiù kläà kléà klüà klaià klauà klaù ebhis tat ñaò-aìgam uktam | athänantaraà pürvavad daçäkñara-kathita-püjä-paryantaà käryam ||26||

— )0( —o o

- |karayoù çäkhäsu tale nyasya ñaò aìgäni cäìguléñu çarän- - ’ ||manu puöita mätåkärëair nyasyäìge ìgäni vinyasec ca çarän

27||

karayoù çäkhäsu aìguléñu ubhaya-kara-tale ca ñaò-aìgäni vinyasya punar aìguléñu ca käma-bäëän vinyasya ädy-anta-sthita-mantra-mätåkäkñair mätåkä-sthäneñu vinyasya dérgha-yukta-käma-béjaiù ñaò-aìgäni sva-çarére vinyasya bäëa-nyäsaà ca kuryät ||27||

— )0( —o o

- - —bäëa nyäsa sthänäny äha

- - - ’ ’ |käsya hådaya liìgäìghriñukara çäkhäbhir namo ntakän ìe ntän- - - - ||28||çoñaëa mohana sandépana täpana mädanän kramaçaù

- - - - - -çiro vadana hådaya liìga pädeñu aìgulébhiù aìguñöhädika niñöha - - käntäbhiù ekaikayä aìgulyä caturthé namaù pada sahitän

- ||28||vakñyamäëän païca bäëän krameëa vinyaset

— )0( —o o

- — bäëa nämäny äha

- - - |païcaite samproktä hräà hréà kléà klüà sa ädikä bäëäù -saàmohanam atha jagataà dhyäyet puruñottamaà samähita

||29||dhéù

- - - - hräà hréà kléà klüà sa etäni païca béjäni ekaikäni ädau yeñäà evaà ete- | — païca bäëäù çoñaëädayaù proktäù prayogas tu hräà çoñaëäya

namaù ity aìguñöhena çirasi hréà mohanäya namaù iti tarjanyä mukhe | - - - ity ädi athänantaram saàyata cittaù tribhuvana vaçya karaà

||29||puruñottamaà cintayet

Page 198: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

— )0( —o o

—dhyänam äha

- - - - - |divya tarüdyänodyad rucira mahä kalpa pädapädhastät- - - - - - - -maëi maya bhütala vilasad bhadra payo janma péöha

||30||niñöhasya- - - - |viçva präëasyodyat pradyotana sama dyuteù suparëasya - ||31||äsénam unnatäàse vidruma bhadräìgam aìgajonmathitam

- - - - - - |cakra daräìkuça päçän sumano bäëekñu cäpa kamala gadäù - - - -dadhataà svadorbhir aruëäyata vipula vighürëitäkñi yuga

||32||nalinam- - - - |maëimaya kiréöa kuëòala häräìgada kaìkaëorbhir asanädyaiù

- - - ||33||aruëair mälya vilepair ädéptaà péta vastra paridhänam- - - - - |nija vämoru niñaëëäà çliñyantéà väma hasta ghåta nalinäm

- - - ||kildyad yonià kamaläà madana mada vyäkulojjvaläìgalatäm34||

- - - - - |surucira bhüñaëa mälyänulepanäàsu sita vasana parivétäm- - - - - -nija mukha kamala vyäpåta caöuläsita nayana madhukaräà

||35||taruëém - - - |çliñyantaà väma bhujä daëòena dåòhaà dhåtekñu cäpena

- - - - - - ||taj janita para nirvåti nirbhara hådayaà caräcaraika gurum36||

- - - - - - -sura ditija bhujaga guhyaka gandharvädy aìganä jana |sahasraiù

- - ||mada manmathälasäìgair abhivétaà divya bhüñaëollasitaiù37||

- |ätmäbhedatayetthaà dhyätvaikäkñaram athäñöa varëaà vä - - - -prajaped dina kara lakñaà trimadhura siktais tu kiàçuka

||38||prasavaiù

nava-çlokänäà kulakam | ittham evaà väsudevaà dhyätvä ekäkñara-käma-béjam athaväñöäkñara-mantraà dinakara-lakñaà dvädaça-lakñaà japet | kédåçam ? dhyätvä deva-sambandhi-våkñodyäne kalpa-våkñodyäne udyan våddhià gacchan manoharo yaù pärijäta-våkñas tasya tale garuòasyonnatäàse upaviñöam | kédåçasya garuòasya ? padmarägädi-ghaöita-bhü-bhäga-çobhamäna-çreñöha-padma-péöhopaviñöasya tathä sakala-jéva-bhütasya parameçvarasyäàçatvät tathä udita-sürya-sama-känteù | kédåçaà väsudevam ? praväla-sundaräìgaà, käma-vyäkulitaà sva-dorbhiù sva-bähubhir dakñiëa-väma-krameëa cakra-çaìkhäìkuça-päça-puñpa-çarekñu-cäpa-padma-gadäù bibhräëaà tathä raktaà dérghaà båhad-vighürëitaà netra-dvaya-

Page 199: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

rüpaà padmaà yasya sa tathä tam, padma-rägädi-maëi-ghaöita-çiro’laìkära-karëa-bhüñaëam uktähära-bähu-bhüñaëa-kara-müla-bhüñaëa-mudrikä-kñudra-ghaëöikä-prabhåtibhiù rakta-mälya-gandhaiç ca dedépyamänaà tathä péte väsasé paridhänam äcchädanaà yasya sa tathä taà tathä dhåtekñu-cäpena väma-bähu-daëòena dåòhaà yathä syäd evaà çriyam äliìganam |

kédåçém ? svéya-vämoru-deçe upaviñöäà, tathä äliìgantéà, tathä väma-hasta-gåhéta-padmäà, tathä sarasé-bhüta-guhyäà tathä kämena vyäkulékåtä anäyatté-kåtä aìga-latä yasyäs täà manoharäëi alaìkära-mäla-candanäni yasyäs täà tathä çveta-vastra-paridhänäà tathä kåñëa-mukha-padme vyäpåtaà samyag vyäpära-yuktaà caöulaà manoharaà caïcalaà vä asitaà çyämaà yan netraà sa eva madhukaro bhramaraù yasyäs täà tathä taru¸eéà yuvatém | punaù kédåçém ? priyäliìgana-janita-parama-sukha-pürëa-hådayaà tathä jagad-guruà tathä deva-daitya-sarpa-deva-yoni-deva-gäyana-vidyädhara-stré-sahasrair madatayä kämena ca stambha-yuktam aìgaà yeñäà tair devärhaëa-bhüñaëa-déptair veñöitaà kayä yuktyä ätmaikyena dhyätvä ||30-38||

— )0( —o o

- |juhuät taraëi sahasraà vimalaiù salilaiç ca tarpayet tävat- ’ ||39||viàçaty arëe prokte yantre dinaço mum arcayet bhaktyä

- - - - - dhyäna japänantaraà ghåta madhu çarkarä sahitaiù paläça puñpair- | -dvädaça sahasraà juhuyät homänantaraà nirmalair jalair dvädaça | - | - -sahasraà tarpaëaà kuryät viàçaty arëeti pürvokta viàçaty

- - - - akñarodita péöha vidhänena tan mantroddhåta yantre amuà kåñëaà ||39||bhaktyä pratidinaà püjayet

— )0( —o o

- püjä prakäram äha särdhaà catuùçlokena | - —garuòa mantram äha

péöha-vidhau pakñy-ante räjäya-çiro’munäbhi-püjyähi-ripum |harim ävähya skandhe tasyärghädyaiù samarcya bhüñäntai ||

40||aìgäni ca bäëäàç ca nyäsa-kramataù kiréöam api çirasi |

çravasoç ca kuëòale’ri-pramukhäni praharaëäni päëiñu ca ||41||çrévatsa-kaustubhau ca stanayor ürdhve gale ca vanamäläm |

péta-vasanaà nitambe vämäìke çriyam api sva-béjena ||42||iñövätha karëikäyäm aìgäni vidigdaçäsu dikñu çarän |

koëeñu païcamaà punar agny-ädi-daleñu çaktayaù püjyäù ||43||

Page 200: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

püjä-vidhau pakñi-çabdänte räjäyeti svarüpaà çiraù svähä anena prakäreëa péöha-madhye ahi-ripuà garuòaà sampüjya tasya garuòasya påñöhe çré-kåñëam ävähyävähanädi yathävat kåtvärghädyair bhüñäntair upacäraiç ca sampüjya aìgäni ca sampüjya païca-bäëäàç ca sampüjya bhüñaëäni ca sampüjya dig-daleñu çaktayaù püjyä iti anenänvayaù |

etad eva spañöayati—nyäsa-kramata ity ädinä | yatra parameçvaräìge yasya nyäsaù | tasya püjä boddhavyä tatra çirasi kiréöaà api-päda-püraëe çrotrayoù kuëòale ari-mukhäni cakrädéni praharaëäni äyudhäni hasteñu stanayo ürdhvaà hådi çrévatsa-kaustubhau gale vana-mäläm äpäda-lambinéà padma-mäläà nitambe kaöyäà haridräbha-vastraà vämäìge väma-bhäge lakñméà ca sva-béjena çré-béjena iñövä sampüjya karëikäyäà dig-vidiçäsu koëeñu dikñu ca aìgäni pürvavat sampüjya dikñu çarän agny-ädi-koëeñu ca païcamaà bäëaà püjayet punar agny-ädi-daleñu añöau çaktayaù püjyäù ||40-43||

—o)0(o—

çakti-varëän äha—

lakñméù sarasvaté svarëäbhe aruëatare rati-prétyau |kértiù käntiç ca site tuñöiù puñöiç ca marakata-pratime ||44||

svarëäbhe péta-varëe aruëatare atirakte site çukle marakata-pratime haridrä-varëe ||44||

—o)0(o—

etäù çaktayaù kimbhütäù ?

divyäìga-räga-bhüñämälya-dukülair alaìkåtäìga-latäù |smeränanäù smärärtädhåta-cämara-cäru-kara-talä etäù ||45||

deva-yogyänulepanälaìkära-granthita-puñpa-sükñma-vastrair bhüñita-dehä aìga-latä-çabdaù svarüpa-väcé tathä ésad-dhäsya-vadanä tathä käma-bäëa-péòitäù tathä gåhéta-cämara-manoharäs täù ||45||

—o)0(o—

lokeçä bahir arcyäù kathitety arcä manu-dvayodbhütä |präyaù puruñottama-vidhir evaà hi sa nocyate’tra bahulatvät ||

46||

Page 201: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tad bahir indrädayaù vajrädayaç ca püjyäù ity evaà püjä mantra-dvaya-sambhavä kathitä präyo bähulyena puruñottama-mantra-kathita-prakäro’py evaà paraà sa iha spañöékåtya nocyate bahu-vaktavyatvät präyaù puruñottama-vidher evam ihänyato’vagantavyam iti öékäntara-sammataà päöhäntaram ||46||

—o)0(o—

sammohana-gäyatrém äha—

trailokya-mohanäyety uktvä vidmaha iti smaräyeti |tat dhémahéti tan no’nte viñëus tad anu pracodayät ||47||

trailokya-mohanäyeti svarüpam uktvä tad-anantaraà vidmaha iti smaräyeti tad-anu dhémahéti tan no viñëuù pracodayäd iti svarüpaà vadet ||47||

—o)0(o—

prabhävam äha—

japyaiñä hi japädau durita-haré çré-karé japärcana-havanaiù |prokñayatu çuddhi-vidhaye’rcäyäm anayätma-yäga-bhü-

dravyäëi ||48||

eñä gäyatré japät pürvaà japanéyä sva-mantra-japa-püjä-homaiù punaù päpa-näçiné lakñmé-pradä ca bhavati | anayä gäyatryä ca püjäyäà çuddhy-artham ätma-yäga-bhü-dravyäëi ätmänaà yäga-bhuvaà dravyäëi ca prokñayatu ||48||

—o)0(o—

mantra-dvaya-sädhäraëa-tarpaëam äha—

manvor ekena çataà tarpayen mohané-prasüna-yutair yaù |toyair dinaçaù prätaù sa tu labhate väïchitän ayatnataù kämän

||49||

yaù pürvokta-mantrayor ekena mohané-puñpa-miçritaiù çakräsana-padmäsana-puñpa-sahitair jalaiù prati pratyahaà çataà tarpayet | sa väïchitän kämän anäyäsena präpnoti ||49||

—o)0(o—

mantra-dvaya-sambandhi-prayogäntaram äha—

Page 202: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

hutväyutaà huta-çeña-sampätäjyena tävad abhijaptena |bhojayatu svämékaà ramaëé-ramaëo’pi täà sva-vaçatäà netum

||50||

ghåtena vahnäv ayutaà ähuti-çeña-ghåtena mantra-japtena ramaëé sva-vaçatäà netuà präpayituà ätméyaà kämukaà bhojayatu kämukaù striyaà bhojayatu ||50||

—o)0(o—

añöädaçärëa-vihitä vidhayaù käryä vaçyata äbhyäm |manvor anayoù sadågbhyo vaina manus trailokya-vaçya-

karmaëi jagati ||51||

añöädaçäkñara-mantra-kathitä vaçya-käriëaù prayogä äbhyäà manträbhyäà käryä hi niçcayena jagati sakala-jagad-äyattatä-kärye anayoù samäno’nyomantro nästi ||51||

—o)0(o—

atraikärëa-japädäv athavä kåñëaù sa-veëu-gatir dhyeyaù |aruëa-ruciräìga-veçaù kandarpo vä sapäça-çåëi-cäpeñu ||52||

atra samanantarokta-dvaya-madhye ekäkñara-mantrasya japa-püjä-homädau kåñëo bhävanéyaù | kédåk ? sa-veëu-gatir iti vaàçottha-gäna-paraù | tathä lohita-manohara-çaréräbharaëaù | athavä, atraiva mantra-japädau päçäìkuça-dhanur-bäëa-dharaù kämadevo dhyeyaù | mantrasyädi-devätmakatväd iti bhävaù ||52||

—o)0(o—

prakåtam upasaàharati—

yas tv ekataraà manum etayor vimala-dhéù sadä bhajati mantré |

so’muträpi ca siddhià vipuläm ihätitaräm eti ||53||

yo mantré anayor mantrayor ekaà mantra-çreñöhaà sadä japädibhiù sevate, sa iha loke’mutra ca atyarthaà vipuläà siddhià präpnoti ||53||

—o)0(o—

atha rukmiëé-vallabha-mantram uddharati—

atha satya-çauri ca tåtéya-turyakäùçikhi-väma-netra-çaçi-khaëòa-maëòitäù |

Page 203: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

jaya-kåñëa-yugmaka-nirantarätma-bhü-çikhi-çakti-òäsya-våta-sakta-varëakäù ||54||

pranimadhyato mudita-cetase tatastyaparakta-dågyaguru-märutäkñaräù |sa-caturthi-kåñëa-padam ikñu-kärmuko

daça-varëakaç ca manuvaryakas tv asau ||55||

salavädharräcala-sutäramäkñaraiùpuöitaù kramo krama-gataiù samudgavat |

iti danta-sürya-vasu-varëa uddhåtaùkavitänuraïjana-ramäkaro’gha-håt ||56||

satyo da-käraù | çaurir dha-käraç ca | tåtéya-turyeti ja-käraù jha-käraç ca | ete catväro varëäù pratyekaà çikhé rephaù väma-netram é-käraù çaçi-khaëòo binduù | etaiù çobhanäù sambaddhä ity arthaù | tathä ca, dréà dhréà jréà jhréà iti | tad anu jaya-kåñëeti tripäöhi-govinda-miçra-prabhåtayaù | vastutaù jaya-kåñëeti padasya yugmaà tad-anu nirantareti svarüpam ätma-bhüù ka-käraù çikhé rephaù çaktir é-käraù | tathä kré-svarüpam | tad anu òa-svarüpaà äsya-våtam ä-käraù òä-svarüpam | sakta iti svarüpaà pranimadhyato pranéti akñarayor madhye mudita-cetase iti tato ni-çabdänte tyeti svarüpaà tad anu pa-svarüpam | rakto rephaù | dåg i-käraù prathamätikrame käraëäbhävät hrasva-i-käro labhyate | tathä ca, pri iti svarüpaà tato ya iti svarüpaà gurur ä-käraù | yä iti svarüpam | tad anu märuto ya-käraù | tad-anu sa-caturthi-kåñëa-padam kåñëäyeti svarüpam | tad-anu ikñu-kärmukaù käma-béjaà | tad-anu pürvokta-daçäkñara-mantraù | tad anu lavo binduù tat-sahitä dharä ai-käraù aià iti svarüpam | acalaù parvataù tat-sutä pärvaté bhuvaneçvaré-béjam ity arthaù | ramä çré-béjam | ebhis tribhir béjair mantränte pratiloma-paöhitaiù aià hréà çréà ante çréà hréà aià iti samudgavat sampuöavat puöito’yaà dvipaïcäçad-varëo mantraù siddho bhavati | mantra-varëa-saìkhyäm äha—itéti | danta = 32, sürya = 12, vasu = 8 | ebhir militaiù saìkhyä dvipaïcäçad-varëätmako (52) mantro bhavatéty arthaù | kédåçaù ? kavitälokänuräga-lakñmé sampädakaù tathägha-håt päpa-hartä ||54-56||

mantra-svarüpam—aià hréà çréà dréà jréà jhréà jaya kåñëa jaya kåñëa nirantara-kréòäsakta-pramudita-cetase nitya-priyäya kåñëäya kréà gopé-jana-vallabhäya svähä çréà hréà aià ||

—o)0(o—

asya mantrasya åñy-ädikam ity äha—

mukha-våtta-nanda-yuta-närado muniù

Page 204: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

chanda uktam amåtädikaà viräö |trijagad vimohana-samähvayo hariù

khalu devatäsya munibhiù saméritä ||57||

mukha-våttam ä-käraù nandeti svarüpam äbhyäà yuto näradaù | tathä ca änanda-närada-åsiù amåtädikaà viräö chandas trailokya-mohano harir devatä näradädibhir munibhiù kathitä ||57||

—o)0(o—

aìga-vidhià darçayati—

vasu-mitra-bhüdhara-gajätma-diìmayairmamanu-varëakais tripuöa-saàsthitaiù påthak |

nija-jäti-yuì-nigaditaà ñaò-aìgakaàkriyayaiva tat khalu janänuraïjanam ||58||

vasuù = 8, mitraù = 12, bhüdharaù = 7, gajaù = 8, ätmä = 1, dik = 10 | etat saìkhyäkair manträkñarais tripuöa-saàsthitaiù | tathä ca aià hréà çréà dréà vréà jréà jhréà jaya-kåñëa aià hréà çréà hådayäya namaù | aià hréà çréà jaya-kåñëa-nirantara-kréòäsakta aià hréà çréà çirase svähä – ity ädi kriyayaiva ñaò-aìga-kriyayaiva sarva-janänurägaà janayati ||58||

—o)0(o—

nyäsam äha—

atha saàviçodhya tanu-mukta-märgataù viracayya péöham api ca sva-varñmaëä |karayor daçäkñara-vidhi-kramän nyaset

sa ñaò-aìga-säyakam anaìga-païcakam ||59||

athänantaraà tanuà çaréram ukta-märgataù pürvokta-bhüta-çuddhyäù prakäreëa saàçodhyänantaraà sva-varñmaëä sva-çaréreëa péöham äracayya karayoù kara-yugale daçäkñarokta-prakäreëa ñaò-aìga-ñaökaà säyakän ca çoñaëädén bäëän anaìga-païcakaà käma-béja-manmatha-kandarpa-makara-dhvaja-manobhüta-saàjïakaà käma-païcakaà nyaset ||59||

—o)0(o—

imam evärthaà vivicya darçayati—

manunä triço nyasatu sarvatas tanausmara-sampuöais tad anu mätåkäkñaraiù |

Page 205: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

daça-tattvakädi-daça-varëa-kértitaàtv atha mürti-païjara-vasänam äcaret ||60||

manunä müla-mantreëa pürvaà çarére tri-vyäpakaà kuryät | tad-anantaraà prativarëaà käma-béja-puöitair mätåkäkñaraiù triço nyasatu | daça-varëa-kértitaà daçäkñarokta-daça-tattvakän nyaset | tattva-nyäsädi-mürti-païjaräntaà vinyasya ||60||

—o)0( —o

såjati sthité daça-ñaò-aìga-säyakännyasatät tato’nyad akhilaà puroktavat |pravidhäya sarva-bhuvanaika-säkñiëaà

smaratän mukundam anavadya-dhéra-dhéù ||61||

såñöi-sthité samäcaret daçäìgäni ñaò-aìgäni bäëäàç ca dehe vinyaset | tad-anantaram ätmärcanädy-akhilaà pürvavat kåtvä sakala-loka-drañöäraà çré-kåñëaà smaratät cintayatu, nirmalästhirä buddhir yasya sa tathä tädåçaù sädhakaù ||61||

—o)0(o—

dhyänam äha—

atha bhüdharodadhi-pariñkåte maho-nnata-çäla-gopura-viçäla-véthike |

ghana-cumby-udagrasita-saudha-saìkulemaëi-harmya-viståta-kapäöa-vedike ||62||

athänantaraà svake pure maëi-maëòape sura-pädapasya kalpa-våkñasyädho maëi-maya-bhütale parisphurat påthu-siàha-vaktra-caraëämbujäsane sthüla-siàha-mukhäkära-pädänvita-péöha-padmäsane samupaviñöam acyutam abhicintayet | kédåçe pure ? bhüdharäù parvatäù udadhiù samudraù etaiù pariñkåte veñöite tathä mahonnataù atyuccaù çälaù prakäro gopuraà bahir-dväraà ca yatra tasmin tathä viçälä mahaté véthikä panthäù yatra tatra karmadhärayaù tathä megha-sparçi atiçuddha-dhavala-gåha-vyäpte tathä maëi-maya-gåhe vistérëäù kapäöäù tathä vedikä pariñkåta-bhümir yatra tatra ||62||

—o)0(o—

punaù kédåçe pure ?

dvija-bhüpa-viö-caraëa-janmanäà gåhairvividhaiç ca çilpi-jana-veçmabhis tathä |

Page 206: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

ibhasaptyurabhrakharadhenusairbhac-chagalälayaiç ca lasitaiù sahasraçaù ||63||

sahasraço lokair brähmaëa-kñatriya-vaiçya-çüdräëäà nänä-prakära-gåhaiù tathä çilpi-janänäà gåhas tathä hasty açvameña-gardabha-dhenu-mahiña-cchagalänäà gåhaiù çobhite ||63||

—o)0(o—punaù kédåçe ?

vivadhäpaëäçrita-mahäjanähåta-kraya-vikraya-draviëa-saïcayäïcite |janamänasähåti-vidagdha-sundaré-

jana-mandiraiù suruciraiç ca maëòite ||64||

nänä-prakära-vipaëi-samäçrite mahä-janähåta-kraya-vikraya-draviëa-saàcaya-vyäpte | punaù kédåçe ? janänäà cittäpaharaëe caturäù ye veçyä-janäs teñäà gåhaiù çobhamänair alaìkåte ||64||

—o)0(o—

punaù kédåçe pure ? påthu-dérghakä-vimala-päthasi sphurad-

vikacäravinda-makaranda-lampaöaiù |vara-haàsa-säras-rathäìganämabhir

vihagair vighuñöa-kakubhi svake pure ||65||

sthüla-sarovara-nirmalodake dedépyamäna-vikasita-kamala-makarandäkhya-rasa-lolupaiù çreñöha-haàsa-särasa-cakraväka-saàjïakaiù pakñibhir dhvanitä diço yasmin ||65||

—o)0(o—

punaù kédåçe maëi-maëòape ?

surapädapaiù surabhi-puñpa-lolupa-bhramaräkulair vividha-kämadair nèëäm |

çiva-manda-märuta-calac-chikhair våtemaëi-maëòape ravi-sahasra-prabhe ||66||

kalpa-våkñaiù sugandhi-puñpa-lubdha-bhramara-vyäptair manuñyäëäà vividha-kämadaiù çubha-manda-märuta-calad-agra-bhägais tair veñöite | sürya-sahasra-mäna-prabhe ||66||

—o)0(o—

Page 207: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

punaù kédåçe ?

maëi-dépikä-nikara-dépitäntaretanu-citra-viståta-vitäna-çälini |

lalite pikasvara-vicitra-dämabhiùsusugandhi gandha-salilokñita-sthale ||67||

maëir eva dépikä tasyäù samühe prakäçita-madhya-bhäge | punaù kédåçe ? sükñma-vicitra-vistérëa-candrätapa-yukte | punaù kédåçe ? vikasita-nänä-prakära-puñpa-mäläbhiù çobhite atisurabhi-salila-sikta-sthäne ||67||

—o)0(o—

punaù kédåçe ?

pramadä-çatair mada-vighürëitekñaëairmada-jälasaiù kara-vilola-cämaraiù |abhisevite skhalita-maïju-bhäñitaiù

stana-bhära-bhaìgura-kåçävalagnakaiù ||68||

stré-çatair mada-vighürëita-netrair mada-janitälasya-sahitaiù hasta-sthita-caïcala-cämarair éñat-skhalita-manohara-vacanaiù stana-bhära-namra-sükñma-madhya-pradeçaiù paritaù sevite ||68||

—o)0(o—

kathambhütasya surapädapasya ?

aviräma-dhära-maëi-varya-varñiëaù çrama-hänidämåta-rasa-cyuto’py adhaù |

sura-pädapasya maëi-bhütalollasatpåthu-siàha-vaktracaraëämbujäsane ||69||

aviçränta-maëi-çreñöha-dhärä-varñiëaù | punaù kédåçasya ? çrama-hänikarämåta-rasa-çräviëaù ||69||

—o)0(o—

kédåçam acyutam ?

abhicintayet sukha-niviñöam acyutaànava-néla-néra-ruha-komala-cchavim |

kuöilägra-kuntala-lasat-kiréöakaàsmita-puñpa-ratna-racitävataàsakam ||70||

Page 208: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

nütana-nélotpala-ramya-käntim | punaù kédåçam ? kuöilägra-keçeñu sphurat kiréöaà yasya tam | punaù kédåçam ? smitam éñad vikasitaà puñpaà ratnäni ca te racito’vataàso yena tam ||70||

—o)0(o—

punaù kédåçam ? sulaläöam unnasamudaïcita-bhruvaà

vipuläruëäyata-vilola-locanam |maëi-kuëòaläsra-paridépta-gaëòakaà

nava-bandhu-jéva-kusumäruëädharam ||71||

tathä çobhamäna-laläöaà tathä ucca-näsikam udgacchad-bhrü-latäkam, tathä sthüläruëa-varëa-dérgha-caïcala-nayanaà, tathä maëi-maya-kuëòala-kiraëa-pariçobhita-gaëòa-sthalaà yathä nütana-bandhu-jéva-puñpa-sadåçäruëädharam ||71||

—o)0(o—

punaù kédåçaà parameçvaram ?

smita-candrikojjvalita-diìmukhaà sphuratpulaka-çramämbu-kaëa-maëòitänanam |

sphurad-aàçu-ratna-gaëa-dépta-bhüñaëot-tama-hära-dämabhir upaskåtäàsakam ||72||

häsa-candra-kiraëa-dhavalé-kåta-diì-mukhaà tathä sphurad-romäïca-janya-prasveda-bindu-çobhita-vadanam | punaù kédåçam ? sphurad-dedépyamäna-kiraëa-ratna-samüha-prakäçamäna-bhüñaëa-çreñöha-hära-mäläbhiù çobhita-skandham ||72||

—o)0(o—

punaù kédåçam ? ghana-sära-kuìkuma-vilipta-vigrahaà

påthu-dérgha-ñaò-dvaya-bhujä-viräjitam |taruëäbja-cäru-caraëäbja-maìgalon-

mathitäìgam aìkaga-karämbuja-dvayam ||73||

punaç candana-kuìkumäbhyäà parilipta-çaréraà punaù sthüla-dérgha-dvädaça-hastair viräjitaà tathä nütanäruëa-varëa-padma-sadåça-caraëa-padmaà punaù käma-péòita-dehaà punaù sväìke äropita-hasta-dvayam ||73||

—o)0(o—

Page 209: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

sväìka-stha-bhéñmaka-sutoru-yugäntara-sthalaàtäà tapta-hema-rucim ätma-bhujämbujäbhyäm |

çliñyantam ärdra-jaghanäm upagühamänämätmänam äyata-lasat-kara-pallaväbhyäm ||74||

punaù sväìke sthitäyä rukmiëyä üru-dvayäbhyantare vidyamänaà | punas täà rukmiëéà tapta-suvarëa-käntià svéya-hasta-padmäbhyäm äliìgantam | kédåçéà täm ? ärdra-jaghanäm punar ätmänam çré-kåñëaà dérgha-manohara-päëi-pallaväbhyäà äliìgantém ||74||

—o)0(o—

änandodreka-nighnäà mukulita-nayanendévaräà srasta-gätréàprodyad-romäïca-sändra-çrama-jala-kaëikä-

mauktikälaìkåtäìgém |ätmany äléna-bähyäntara-karaëa-gaëäm aìgakair nistaraìgair

majjantéà léna-nänä-matim atula-mahänanda-sandoha-sindhau ||75||

punaù svätmänandodreka-vyäptäà | punaù mudrita-nayana-nélotpaläà | punaù prodyat-tanu-pulaka-janya-niviòa-prasveda-bindu-rüpa-mauktika-çobhita-dehäà | punaù ätmani çré-kåñëe samyag-viléna-bähyäbhyantarendriya-samühäà | punar vyäpära-rahitaiù çaréraävayavair atiçayita-mahänanda-samüha-sägare nimagnäà | punaù vigata-caïcala-matim ||75||

—o)0(o—

punaù kédåçaà parameçvaram ?

satyäjämbavatébhyäàdivya-dukülänulepanäbharaëäbhyäm |

manmatha-çara-mathitäbhyäàmukha-kamala-caïcala-locana-bhramaräbhyäm ||76||

satyabhhämä-jämbavatébhyäm äliìganam | kathambhütäbhyäm ? utkåñöäni paööa-vastränulepanäbharaëäni yayos täbhyäà | punaù käma-çara-péòitäbhyäà | punaù kåñëa-mukha-viñayaka-caïcala-netra-bhramaräbhyäm ||76||

—o)0(o—

bhujaga-yugaläçliñöäbhyäàçyämäruëa-lalita-komaläìga-latäbhyäm |

äçliñöm ätma-dakñiëa-väma-gatäbhyäà karollasat kamaläbhyäm ||77||

Page 210: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

punaù parameçvarasya bhuja-yugalenäliìgitäbhyäm | yathä-krama-néläruëa-varëe manohare komale cäìga-late yayos täbhyäà | punaù parameçvarasya dakñiëa-väma-gatäbhyäà | punaù päëi-sphurita-padmäbhyäm ||77||

—-o)0(o—

punaù kédåçam ? påñöagayä kalinda-sutayä kara-kamala-yujä

samparirabdham aïjana-rucä madana-mathitayä |padma-gadä-rathäìga-dara-bhåd-bhuja-yugalaà

dor-dvaya-sakta-vaàça-vilasan-mukha-sarasi-ruham ||78||

parameçvara-påñöha-deça-vartinyä yamunayä hasta-dhåta-kamalayä samäliìgitam | kimbhütayä çyämayä ? punaù käma-péòitayä | punaù kédåçaà parameçvaram ? padma-gadä-çaìkha-cakra-yukta-hasta-catuñöayaà hasta-dvaya-dhåta-vaàça-vilasan-mukha-kamalam ||78||

—o)0(o—

dikñu bahiù surarñi-yatibhiù khecara-parivåòhairbhakti-bharävanamra-tanubhiù stuti-mukhara-mukhaiù |

santata-sevyamänam amanovacana-viñayakamartha-catuñöaya-pradam amuà tribhuvana-janakam ||79||

tåtéya-paöalokta-krameëety arthaù | punaù bahir dikñu devarñi-yatibhiù khecara-mukhyair bhakty-atiçaya-namra-dehaiù | parivåòhaiù pradhänaiù stutibhiù väcäla-vadanair nirantaraà sevitaà punaù manaso väcäm agocaraà punar dharmärtha-käma-mokña-phala-catuñöaya-pradaà punas trailokya-janakam ||79||

—o)0(o—

sändränanda-mahäbdhi-magnam amala-dhämni svake’vasthitaà

dhyätvaivaà paramaà pumäàsam anaghät sampräpya dékñäà guroù |

labdhvämuà manum ädareëa sita-dhér lakñaà japed yoñitäàvärtäkarëana-darçanädi-rahito mantré gurüëäm api ||80||

punar niviòänanda-mahä-samudra-magnam | svéye nirmale tejasi-tad-rüpeëävasthitam evam ukta-rüpaà parameçvaraà vicintya niñpäpät guror dékñä-mantropadeça-vidhià präpyämuà mantraà labdhvä tékñëa-buddhiù ädarät lakñam ekaà japet | kédåçaù sädhakaù ? stréëäà våddhänäm api kathä-çravaëa-nirékñaëa-paräìmukhaù ||80||

Page 211: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

—o)0(o—

homaà seväà cäha—

juhuyäc ca daçäàçakaà hutäçesasitäkñaudra-ghåtena päyasena |prathamodita-péöha-varyake’muà

paryajen nityam anityatä-vimuktaye ||81||

hutäçe vahnau daçäàçakaà | ayutam ekaà çarkarä-madhu-ghåta-yuktena paramännena juhuyät | kià ca pürvokta-daçäñöädaçäkñara-kathite péöha-çreñöhe nityam amuà yajet | kim artham ? anityaù saàsäras tasya pariharaëäya ||81||

—o)0(o—

ärabhyätha vibhüti-nyäsa-kramataù çaräntam abhyarcya |mürty-ädy-aìgäntaà cätmänaà viàçaty-arëodita-yantra-vare ||

82||madhya-béjaà parito varuëendu-yamendra-dikñu saàlikhya |

béja-catuñkaà tad api catväriàçadbhir akñarair dvy-adhikaiù ||83||

çiñöaiù praveñöya çiva-hari-vasv-ädy-açriñv atha kramäd vilikhet |

väì-mäyä-çré-manträs tadvad rakño’mbupäniläçriñu ca ||84||çeñaà pürvoditavad vidhäya péöhaà yathävad abhyarcya |

saìkalayya mürtim aträvähyäbhyarcayatu madhya-béje tam ||85||

ärabhyety ädi vibhüti-païjaram ärabhya nyäsa-krameëa bäëa-paryantaà püjayitvä mürti-nyäsam ärabhyäìga-nyäsa-paryantaà cätma-rüpaà sampüjya pürvokta-viàçaty-akñara-mantroktaà yantra-çreñöha-karëikä-madhya-sthita-vahni-pura-yuga-madhye madhyama-béja-madhye béjam iti päöha-svarasät hal-lekhä-béjam iti rudradhara-govinda-miçra-prabhåtayaù | parastah-madhyama-béjam iti päöhe käma-béjaà vilikhya tat-paritaç ca paçcimottara-pürva-dakñiëa-dikñu béja-catuñkaà dréà tréà jéà jhréà iti béja-catuñöayaà vilikhya tad api béja-catuñöayaà dvi-catväriàçat japädi-svähäntaiù çiñöair manträkñarair upari veñöayet | anantaraà çiva éçänaù harir indraù pürvädi dig ity arthaù | vasur agniù ägneyädika evaà nairåté-väruëé-väyavé-dig eteñu koëeñu krameëa väg-bhava-bhuvaneçvaré-çré-béjäni trir ävåtya vilikhet |

avaçiñöaà péöha-vidhänaà pürvavat samäpya péöhaà yathävat püjayitvä tatra péöhe karëikä-madhya-sthita-käma-béje rukmiëé-vallabha-mürtià saìkalpya dhyätvä tam ävähya püjayet ||82-85||

Page 212: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

—o)0(o—

mukha-dakña-savya-påñöhaga-béjeñv arcyäs tu çaktayaù kramaçaù |

rukmiëy-ädyäù ñaösv atha koëeñv aìgäni keçareñu çarän ||86||

anantaraà devasya san-mukha-dakñiëa-väma-påñöha-pradeça-gateñu béja-catuñöayeñu rukmiëy-ädyäù çaktayaù püjyäù ñaö-koëeñu aìgäni keçareñu çarän püjayet ||86||

—o)0(o—

lakñmy-ädyä dala-madhyeñv agny-ädiñu tad bahir dhvaja-pramukhän |

agre ketuà çyäma påñöhe vipam aruëam amala-rakta-rucé ||87||

pärçva-dvaye nidhéçau santata-dhäräbhivåñöa-dhana-puïjau |heramba-çästå-durgä-viñvaksenän vidikñu vahny-ädi ||88||

vidruma-marakata-dürvä-svarëäbhän bahir athendra-vajrädyän |

yajana-vidhänam itéritam ävåti-saptaka-yutaà mukundasya ||89||

agny-ädi-patra-madhyeñu lakñmy-ädyä püjyäù | tatra bahir-bhäge dhvaja-prabhåtén püjayet | anantaraà devasya san-mukhe çyäma-varëa-ketu-nämänaà gaëaà püjayet | deva-påñöha-bhäge aruëa-varëaà garuòaà püjayet | deva-pärçva-dvaye nirmala-rakta-rucér nidhéçvarau püjyau kédrçau ? nirantara-dhäräbhir våñöa-dhana-samühau |

vahny-ädi-vidikñu herambädén pravälädi-varëän püjayet | anantaraà bahir-dikñu indrädi-loka-pälän tathä varjärdy-äyudhäni püjayet | iti pürvokta-prakäreëa mukundasya çré-kåñëasyävaraëa-saptakaà püjä-vidhänaà kathitam iti ||87-89||

—o)0(o—

ity arcayann acyutam ädareëa yo’muà bhajen mantravaraà jitätmä |

so’bhyarcya divya-janair janänäàhån-netra-paìkeruha-tigma-bhänuù ||90||

iti amunä prakäreëa yo jitendriyo acyutaà kåñëaà bhaktyä püjayan amuà mantra-çreñöhaà sevate sa puruñaù surair api püjyate | kédåçaù

Page 213: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

? lokänäà hådaya-padma-locana-padmayoù süryaù sarva-jana-vaçékaraëa-mantraù samartha ity api päöhaù ||90||

—o)0(o—

sita-çarkarottara-payaù-pratipattyäparitarpayed dina-mukhe dina-çastam |salilaiù çataà çata-makha-çriyam eña

sva-vibhüty-udanvati karoty uda-bindum ||91||

sita-çarkarä-pradhäna-pratipattyä dugdha-buddhyäù jalair eva dina-mukhe prätaù-käle pratidinaà çata-kåtvas taà tarpayet | anantaraà sädhakaù svädhipatya-samudre indrasya lakñméà jala-binduvat ||91||

—o)0(o—

vidala-halaiù sumanasaù sumanobhirghanasära-candana-bahu-drava-magnaiù |

manunämunä havanato’yuta-saìkhyaàtrijagat priyaù sa manuvit kaviräö syät ||92||

anena mantreëa sumanaso jäté-mälaténäm adheyasya sumanobhiù puñpaiù vikasi | taiù karpüra-yukta-candanasya bahu-drava-vyäptair ayuta-saìkhyaà havanato’yuta-home na sa mantré trailokyasya priyaù kavi-çreñöhaç ca bhavati ||92||

—o)0(o—

dhyänäd eväsya sadyas tridaça-måga-dåçor vaçyatäà yänty avaçyaà

kandarpärtäjapädyaiù kim atha na sulabhaà mantrato’smän narasya |

spardhäm uddhüya citraà mahad idam api naisargikéà çaçvad enaà

sevete mantri-mukhyaà sarasija-nilayä cäpi väcäm adhéçä ||93||

asya rukmiëé-vallabhasya dhyänät çéghraà tridaça-måga-dåçaù deväìganä avaçyaà vaçyatäm äyättatäà präpnuvanti | kathambhütäù ? käma-péòitä | athänantaraà japa-homädinäsmät manträt sädhakasya kià na sulabham | api tu sarvam eva sulabham ity arthaù | kià ca, idam api mahac citraà yat sarasija-nilayä lakñméù väcäm adhéçä sarasvaté ca sväbhävikém asüyäà tyaktvä nityam enaà sädhaka-çreñöhaà sevete ||93||

—o)0(o—

Page 214: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

ädhi-vyädhi-jaräpamåtyu-duritair bhütaiù samastair viñairdaubhägyena daridratädibhir asau düraà vimuktaç ciram |

sat-putraiù susutäsumitranivahair juñöokhiläbhiù sadäsampadbhiù parijuñöa éòita-yaçä jéved anekäù samäù ||94||

kià ca mano-duùkha-roga-jaräpamåtyu-çoka-çünyaù sakala-präëibhir viñaiù tathä duradåñöena tathä daridratädibhir atiçayena parityakto bahu-kälaà vyäpya-viçiñöa-putra-sametaù sat-putré-mitra-samühena sevitaù sadä samåddhaù édita-yaçäù stuta-yaçäù asau sädhakaù anekäù samä häyanäni jévet ||94||

—o)0(o—

manträntarebhyo’syätiçayitvam äha—

akhila-manuñu manträ vaiñëavä véryavantomahitatara-phaläòhyäs teñu gopäla-manträù |

prabalatara ihaiño’méñu saàmohanäkhyomanur anupama-sampat-kalpanäkalpa-çäkhé ||95||

sarveñu mantreñu vaiñëava-manträ atiçayena savéryäù teñv api vaiñëava-mantreñu gopäla-manträ atipüjita-phala-yuktäù teñv api gopäla-mantreñu eña saàmohanäkhya-mantraù prabalataraù prakåñöa-bala-yuktaù | punaù nirupamaiçvarya-dänaika-kalpa-våkñaù ||95||

—o)0(o—

manum imam atihådyaà yo bhajed bhakti-namrojapa-huta-yajanädyair dhyänavän mantri-mukhyaù |

truöita-sakala-karma-granthir udbuddha-cetäùvrajati sa tu padaà tan nitya-çuddhaà muräreù ||96||

yo mantri-mukhyaù sädhaka-çreñöhaù dhyäna-yuktaù bhaktyä ärädhyatva-jïänena imaà mantraà manoharaà japa-dhyäna-homädibhir bhajet sa muräres tat-prasiddhaà padaà vrajati präpnoti murä avidyä tasyä näçakasya padam | kédåçaà padam ? avinäçi sarva-käluñya-rahitam | sa kédåçaù ? vinäçita-sakala-karma-bandhanaù | punaù kédåçaù ? udbuddha-cetä vastu-grahaëonmukha-cittaù ||96||

—o)0(o—

atha yogam äha—

Page 215: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

aìgékåtyaikam eñäà manum atha japa-homärcanädyair manünäm

añöäìgotsäritäriù pramudita-pariçuddha-prasannäntarätmä |yogé yuïjéta yogän samucita-vihåti-svapna-bodhä håtiù syät

prägäsyaç cäsane sve sumåduni samukhaà mélitäkño niviñöaù ||97||

eñäà manünäà manträëäà madhye ekaà manum mantra-japa-homädibhiù svékåtya vaçékåtya añöäìgena yama-niyama-präëäyäma-pratyähära-dhyäna-dhäraëä-samädhi-lakñaëena utsäritäs tyaktäù käma-krodhädayo’rayo yena sa tathä harñita-nirmala-prasanna-citto yogé präg-vadanaù san yogän citta-våtti-nirodhädén karotu | kédåço yogé ? yathocita-vihära-nidrä-prabodhähäraù | punaù svakéye sukomale äsane samupaviñöaù | punaù kédåçaù ? sukhenänäyasena saàmélite mudrite akñiëé yena saù ||97||

—o)0(o—

viçvaà bhütendriyäntaùkaraëa-mayaminendv-agni-rüpaà samastaà

varëätmaitat pradhäne kala-nayana-maye béja-rüpe dhruveëa |nétvä tat-puàsi bindv-ätmani tam api parätmany atho käla-

tattvetaà vai çaktau cid-ätmany api nayatu ca täà kevale dhämni

çänte ||98||

etad-varëätmakaà samastaà viçvaà bhütendriyäntaù-karaëa-rüpaà süryendv-agni-rüpaà pradhäne prakåti-rüpe käma-béje praëavena nétvä tatra vilénaà vicintya tat käma-béjaà bindv-ätmani prasiddhe’nusväräkhye tam api bindv-ätmänaà nädäkhye käla-tattve paramätmani saàharet tam api käla-tattvaà cid-rüpäyäà çaktau saàharet täm api çaktià kevale tejo-maye sva-prakäçe dhämni tejasi çänte sarvopadrava-rahite nayatu ||98||

—o)0(o—

kédåçe ?

nirdvandve nirviçeñe niratiçaya-mahänanda-sändre’vasänä-pete’rthe kåñëa-pürvamala-rahita-giräà çäçvate

svätmanéttham |saàhåtyäbhyasya béjottamam atha çanakair léna-niçväsa-

cetäùprakñéëäpuëya-puëyo nirupama-para-saàvit-svarüpaù sa

bhüyät ||99||

Page 216: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

nirdvandve çétoñëädi-dvandva-viçeña-rahite viçeño vaidharmyaà tad-rahite atyantänanda-ghane anante kåñëa-govindädi-nirmala-çabdänäà pratipädye ätma-svarüpe ittham amunä prakäreëa saàhåtya saàhäraà kåtvä käma-béjaà japan | athänantaraà svayam eva niçcala-çväsa-citto bhütvä prakñéëa-päpa-puëyaç ca bhütvä sa yogé nirupamaù parama-saàvin-mayo bhavati ||99||

—o)0(o—

mülädhäre tri-koëe taruëataraëibhäbhäsvare vibhramantaàkämaà bälärka-kälänala-jaöhara-kuraìgäìka-koöi-prabhäsam |vidyun-mälä-sahasra-dyuti-rucira-hasad-bandhu-jéväbhirämaàtraiguëyäkränta-binduà jagad-udaya-layaikänta-hetuà vicintya

||100||

trikoëätmake mülädhäre udyad-ädityavat prakäçamäne bhramamäëaà käma-béjaà nütanäditya-pralaya-käléna-vahni-candra-koöi-tulya-käntià punas taòin-mälä-sahasra-käntià punaù nütana-puñpita-bandhukavan manoharaà sattvädi-guëa-trayeëa vyäpto’nusvära-saàjïako bindur yena taà punaù viçvotpatti-näçaika-käraëam ||100||

—o)0(o—

tasyordhve visphurantéà sphuöa-rucira-taòit-puïja-bhäbhäsvaräbhäm

udgacchantéà suñumëä-saraëim anu-çikhäm älaläöendu-bimbam |

cin-mäträà sükñma-rüpäà kalita-sakala-viçväà kaläà näda-gamyäà

mülaà yä sarva-dhämnäà smaratu nirupamäà huìkåtodaïciteraù ||101||

tasya käma-béjasya upari bidnu-gata-kuëòalinéà çaktià dépyamänäà cintayatu | kimbhütäm ? pravyakta-manohara-vidyut-sahasravat prakäçamäna-käntià, punaù laläöa-candra-bimbäntaà suñumëä-randhraà yäntéà, punaù anu anugatä béja-gata-biimbätmake vahni-çikhä jvälä yasyäà sä tathä täm | punaù kimbhütäm ? cit-svarüpäm | punaù durlakñäà | punar äpta-sakala-viçväà | punaù kalä-rüpäm | punaù nädänumeyäà | punaù sarva-tejasäà müla-bhütäm | kédåço’dhikäré ? huìkäreëa udaïcita ürdhvam utpäöita iro väyur apänäkhyo yena sa tathä ||101||

—o)0(o—

nétvä tä çanakair adhomukha-sahasräräruëäbjodara-dyotat-pürëa-çaçäìka-bimbam amutaù péyüña-dhärä-såtim |

Page 217: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

raktäà mantramayéà nipéya ca sudhä-nisyanda-rüpäà viçedbhüyo’py ätma-niketanaà punar api protthäya pétvä viçet ||

102||

täà kuëòalinéà çaktià çanakair yathä syäd evam adhomukha-sahasra-daläruëa-kamala-madhya-dyotamäna-pürëa-candra-maëòalaà nétvä asmäc candra-bimbäd amåta-dhärä-våñöià rakta-varëäà varëätmikäm amåta-srava-rüpäà päyayitvä ätma-niketanaà mülädhäre praveçayet | bhüyo’nantaram api tathaiva täm utthäpya tathä kåtvä punas tathä nija-sthänaà präpayed iti ||102||

—o)0(o—

etädåçäbhyäsasya phalam äha—

yo’bhyasyaty anudinam evam ätmano’ntaàbéjeçaà durita-jaräpamåtyu-rogän |

jitväsau svayam iva mürtimän anaìgaùsaàjévec cira-malinélakeça-päçaù ||103||

yaù pratyaham anena prakäreëa çaréra-madhye käma-béjam abhyasyaty ätmano’ntaà mano-layäntam idam abhyasyatéti kriyä-viçeñaëam asau sädhakaù durita-jaräpamåtyu-rogän paräbhüya svayam eva deha-dhäri-kandarpo bhütvä cira-kälaà jévati | kédåçaù ? bhramara-varëavat çyäma-keça-samühaù ||103||

—o)0(o—

sphuöa-madhura-padärëa-çreëir atyadbhutärthäjhaöiti-vadana-padmäd visphuraty asya väëé |api ca sakala-manträs tasya sidhyanti maìkñu

vyuparama-ghana-saukhyaikäspadaà vartate saù ||104||

asya sädhakasya mukha-kamalän çéghraà sarasvaté prabhavaté | kimbhütä ? pravyakta-manohara-pada-varëa-samühätmikä atyäçcarya-viñayä kintu asya sädhakasya maìkñu anye’pi manträù sidhyanti kià ca sa sädhakaù aviçränta-niviòa-sukha-mätra-sthänà bhütvä tiñöhati ||104||

—o)0(o—

bhrämyan-mürtià müla-cakräd anaìgasväbhir bhäbhérakta-péyüña-yugbhiù |

viçväkäçaà pürayantaà vicintyapratyäveçyäs tatra vaçyäya sädhyäù ||105||

Page 218: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

näryo naro vä nagaré sabhäpi väpraveçitäs tatra niçäta-cetasä |

syuù kiìkaräs tasya jhaöity anärataàciräya tan nighna-dhiyo na saàçayaù ||106||

müla-cakrän mülädhäre atra saptamy-arthe païcamé bhramaëa-mürtià käma-béjaà svakéyäbhir déptibhir lohitämåta-yuktäbhir brahmäëòa-madhya-pradeçe püryamäëaà dhyätvä niçäta-cetasä tékñëa-matinä tatra näré-prabhåtayaù sädhyävaçyärthaà pratyäveçyäù prakñeptavyä | anantaraà tatra praveçitäù praveça-präpitäù stré-prabhåtayas tan-nimagna-dhiyas tena håta-cittäù | tasya sädhakasya çéghraà cira-kälam äjïä-käriëo bhavanti nätra sandehaù ||105-106||

—o)0(o—

taraëi-dala-sanäthe çakra-gopäruëe yoravi-çaçi-çikhi-bimba-prasphurac-cäru-madhye |

hådaya-sarasije’muà çyämalaà komaläìgaàsusukham upaniviñöaà taà smared väsudevam ||107||

tad-dvädaça-dala-yukte hådaya-kamale indra-gopäkhyo rakta-kéöa-viçeñaù tadvad aruëe sürya-vahni-candra-maëòala-çobhita-cäru-madhya-pradeçe amuà çyäma-varëaà komaläìgaà sukumäräìgaà sukha-prakäreëopaviñöaà väsudevaà cintayet ||107||

—o)0(o—

pädämbhoja-dvaye’ìguly-amala-kiçalayeñv äbalau san-nakhänäà

sat-kürmodära-käntau prapada-yuji lasaj-jaìghikä-daëòayoç ca |

jänvor ürvoù piçaìge nava-vasana-vare mekhalä-dämni näbhauromävalyäm udärodara-bhuvi vipule vakñasi prauòha-häre ||

108||

ädi-puàsaù çré-kåñëasya pädämbhojam ärabhya hasitänteñu sthäneñu vakñyamäëeñu çanair yathä syät tathä iti kramataù sthäna-kramataù sthäna-krameëa svéyaà manaù sthäpayatu | tathä päda-padma-dvaye prathamaà manaù sthäpayet | tad-anantaraà pürvaà pürvaà apohyäpara-sthäneñu mano nidadhyäd aìgulya evämala-kiçalayä nirmala-pallaväs teñu | tad anu nakhänäà çobhamäna-paìktau tad-anu prapada-yuji päda-dvaye | kédåçe ? kürma-påñöhavad upari-bhäge unnate | tad-anu dedépyamäna-jaìghä-dvaye | tad-anu jänu-dvaye üru-dvaye péta-varëe nütana-vastrayoù çreñöhe kñudra-ghaëöikä-mäläyäà näbhi-pradeçe tan-niñöha-roma-paìktau ca vipulodara-sthäne mahähära-yukte vistérëe vakñasi ||108||

Page 219: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

—o)0(o—

çrévatse kaustubhe ca sphuöa-kamala-lasad-baddha-håd-dämni bähvor

müle keyüra-dépte jagad-avana-paöau dor-dvaye kaìkaëäòhye |

päëi-dvandväìguli-sthe’timadhura-rava-saàléna-viçve ca veëaukaëöhe sat-kuëòalosrasphuöa-rucira-kapola-stha-dvandvake ca

||109||

çrévatse vipra-pädävaghäta-tarjanyordhva-romätmake kaustubhe hådaya-niviñöa-maëi-viçeñe vikasita-padma-mäläyäà keyüra-çobhita-bähvor müle saàsära-rakñaëa-dakñe kaìkaëa-yukte bähu-dvaye hasta-dvayäìguli-niñöhe atimadhura-çabdena magnaà jagat-trayaà yena evambhüte veëau | tad-anu kaëöhe ramya-kuëòala-kiraëa-prakäçita-manohara-kapola-stha-yugale ||109||

—o)0(o—

karëa-dvandve ca ghoëe nayana-nalinayor bhrü-viläse laläöekeçeñv älola-barheñv atisurabhi-manojïa-prasünojjvaleñu |

çoëe vinyasta-veëäv adhara-kiçalaye danta-paìktyäà smitäkhyejyotsnäyäm ädi-puàsaù krama iti ca çanaiù svaà manaù

saànidhattäm ||110||

karëa-dvaye näsä-yugale netra-padma-dvaye bhrü-vikñepe laläöe caïcala-mayüra-puccha-yukteñu atisugandhita-manohara-puñpojjvaleñu keçeñu çoëa-varëe äropita-veëau adhara-pallave danta-paìktyäà smitam äkhyä näma yasyä tasyäà jyotsnäyäm candra-käntau jyotsnä-tulye smite ||110||

—o)0(o—

yävan mano-vilayam eti harer udäremanda-smite’bhyasatu tävad anaìga-béjam |

añöädaçärëam athaväpi daçärëakaà vä mantré çanair atha samähita-mätariçvä ||111||

harer udäre çobhamäne manda-smite mano yävad vilayam viçeñato layam eti tävad anaìga-béjam añöädaçärëam daçärëaà vä prajapatu | kimbhütaù ? samähita-mätariçvä pratyäharékåtaù präëa-väyuù ||111||

—o)0(o—

äropyäropya manaù padäravindädi-manda-hasitäntam |

Page 220: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

tatra viläpya kñéëe cetasi sukha-cit-sad-ätmako bhavati ||112||

manaù padäravindam ärabhya ésad-häsya-paryantaà samäropyänantaram | tatra viläpya lénaà kåtvä kñéëe çuddhe citte sati sukha-jïäna-sad-ätmako bhavati sädhakaù ||112||

—o)0(o—

nyäsa-japa-homa-püjä-tarpaëa-manträbhiñeka-viniyogänäm |dépikayaiva mayodbhäñitaù kramaù kåtsna-mantra-gaëa-

kathitänäm ||113||

kåñëa-mantra-samüha-kathitänäà nyäsa-japädénäà krama-dépikayaiva kramaù prakäçitaù ||113||

—o)0(o—

saàçaya-timira-cchidurä saiñä krama-dépikä kareëa sadbhiù |kara-dépikeva dhäryä sasneham aharniçaà samasta-sukhäptyai

||114||

saiñä krama-dépikä sädhu-janaiù sa-snehaà yathä syät tathä kara-dépikeva dhäryä | kimbhütä ? saàçaya-rüpändhakära-cchedayitré anyäpi tailädi-sneha-sahitaà yathä syät tathä dhäryate andhakära-näçiné bhavati | kim arthaà dhäryä ? samasta-sukha-präpty-artham ||114||

—o)0(o—

jagad idam anubiddhaà yena yasmät prasüteyad anu tatam ajasraà päti cädhiñöhitä yam |yad uru maha udarcir yaà vidhatte ca gopé

tam amåta-sukha-bodha-jyotiñaà naumi kåñëam ||115||

jagad idam anuviddham anusyütaà yena jyotiñä yasmät parameçvarät imaà jana-lokaà saàsäräkhyaà prasüte prasütià pränotéty arthaù | yasminn ity api päöhaù | tathä parameçvaram adhiñöhätäram äçritä saté anutataà viståtaà jagat ajasraà sarvadä päti rakñati yasya parameçvarasya üru vipulaà mahaù tejaù tat udarcis tat-tejasä udita-déptiù saté yaà pratibimba-rüpeëa dhatte tam uktänandaà sva-prakäçaà naumi staumi ||115||

—o)0(o—

yaç cakraà nija-keli-sädhanam adhiñöhäna-sthito’pi prabhurdattaà manmatha-çatruëävana-kåte vyävåtta-lokättikam |

Page 221: kramadépikägranthamandira.net/download.php?file=krama_dipika... · Web viewkrama-dépikä çrémad-bhagavat-çré-kåñërädhana-nirüpaëa-pravaëa ägama-nibandhaù vidyä-vinoda-çré-govinda-bhaööäcärya-kåta-vivaraëa-sahitä

dhatte dépta-navena çobhanam aghäpetätta-mäyaà dhruvaàvande käya-vimardanaà vadha-kåtäà bhuïjad-dyukaà yädavam

||116||

yaù parameçvaraù çré-kåñëaù vakñyamäëa-lakñaëaà cakraà dhatte taà vande ity anvayaù | kathambhütaà cakram ? nija-keli-sädhanaà nija-yuddha-kréòä-karaëam | kédåçaù parameçvaraù ? adhiñöhäna-sthito’pi samädhi-sthito’pi | yad vä, bähya-sthito’pi prabhuù svämé | punaù kédåçaiù ? manmatha-çatruëä mahä-devena avane avana-kåte sarva-loka-rakñärthaà dattam | punar dürékåtätivåñöy-anävåñöy-ädy-apadravaà, punaù dépta-navena iva çobhanaà dedépyamänam | kià bhütaà kåñëam ? päpa-rahitaà svékåta-mäyaà punar dhruvam avinäçinaà punar vadha-kåtäm upadrava-käriëäà käya-vimardanaà çaréra-näçakaà punaù bhuïjad-dyukaà bhuïjat-svarga-lokaà punar jätyäyäd avam ity arthaù | atra padye cakra-bandhe grantha-kartä sva-näma prakñiptavän iti bodhyam ||116||

- - - - - - -iti çréman mahämahopadhyäya çré keçava käçméri bhaööa gosvämi viracitäyäà

- |krama dépikäyäà añöamaù paöalaù||8||

samäpto’yaà granthaù