ngan ieihnoh ïa ka politik lada lah pynshisha ka lum ka dc ekh ïa … · 2020. 10. 24. · mawlai...

10
VOL. XXXI (31) NO. 293 RNI REGD. NO. 70 648/99 SHILLONG - 24 RISAW (OCTOBER) SNGI SAITJAIÑ (SATURDAY) 2020 www.mawphor.com Postal Re gn. No. NE - 851. 10/- TYNGKA KHLAD NOH I PHYLLA RANI I Phylla Rani, ba shong ba sah ha Mawlai Nonglum. I la khlad noh ha ka 23rd October 2020 bad ka jingleit ontep ïa I kan long haka 25th October 2020 ha ka por 2 baje nohphaisngiha u lum jingtep ka Balang U Khrist Mawlai Nonglum. Ngan ieihnoh ïa ka politik lada lah pynshisha ka sorkar ba don 32 lak MT u dewïong : Dr Mukul Lum ka DC EKH ïa ki nongïalam niam ban pynneh ïa ka jingshongsuk Ka DC ka East Khasi Hills k a Kong I. Laloo kaba dang ïashondur lang bad ki nongïa lam Niam ha Shillong/ MIPR Shillong, Risaw, 23: Ka Deputy Commissioner jong ka East Khasi Hills District ka Kong Isawanda Laloo, mynta ka sngi Thohdieng ka la lum jingïalang ïa ki nongïalam jong ki kynhun jait niam bapher bapher ban pynneh ïa ka shongsuk shongsaiñ ha ka nongbah Shillong. Kumba 15 ngut ki nongmihkhmat na ki kynhun jait niam bapher bapher kiba kynthup ïa na ka Central Puja Committee, ka Shillong All Faiths Forum bad ki nongmihkhmat na ka niam Muslim, Sikh, Khristan bad Seng Kh asi Kmie ki la wan ban ïashim bynta ha kane ka jingïalang ha kaba la Wat wanrah ïa ka jingsngew pher niam, maham ïa ka LRO Thoh u MLA ka BJP sha u HM ban pynbeit ïa ka jingkajia pud ka Megh-Assam Shillong, Risaw 23: U MLA ka Bharatiya Janata Party (BJP) na South Shillong Cons tituency Bah Sanbor Shullai ula phah jingthoh sha u Myntri kam pohïing ka Ri Amit Shah ban tuklar ha kaban lah pynbeit noh ïa ka jingïakajia khappud hapdeng ka Jylla Meghalaya bad ka Assam. “Ki don shibun ki jaka ba don ha ka jingïakajia pud hapdeng ka Assam bad Meghalaya bad kane ka lam sha ka jing bym shongsuk jong ki briew ba sah ha ki jaka khappud jong baroh artylli ki jaka” ong u Bah Sanbor ha ka shithi bala phah hynne ka sngi. Kat kum ka shithi, la ong ba ki paidbah ha baroh ki jaka ba ïakajia kila mad ïa shibun jait ki jingeh khamtam na ka jingbym lah ban pyntrei ïa kiba bun ki kam pynroi namar ka jingïakajia. “Kum shibynta jong ka rai jong ka Sorkar Pdeng ban pynbeit noh ïa baroh ki jingïakajia pud hapdeng ki Jylla jong ka thaiñ Shatei Lam Mihngi shuwa u snem 2021, nga kyrpad ïa ka Sorkar Pdeng ba kan tuklar lang ha kaban pynbeit noh ïa ka jingïakajia Dawa ka FKJGP ban kem ïa ki Nongkynshoit ïapher Jaidbynriew Pynïap Shuwa Ïa U Bengali !!!! Shillong, Risaw 23: Ka seng Federation of Khas i Jaiñtia & Garo People (FKJGP) kala dawa ïa ka Sorkar Jylla ba ka dei ban kem bad ai ka jingpynsajia ba tyngeh ïa ki briew ba kynshoit ban wanrah ïa ka jingsngew ïapher jaidbynriew bad ïapher niam kynthup ïa u Lat barim ka Jylla u Tathagata Roy bad ïa ka Legal Right Observatory (LRO). “Ka Seng ka dawa jur ïa ka Sorkar Jylla bad ka KHA DC ruh kumjuh ba kin shim da ki sienjam ba tyngeh ïa kibriew ba kynshoit ïapher jaitbynriew bad ïapher niam” ong u Bah Wellbirth Rani, President ka FKJGP. Lah ban kdew hangne ba lai ngut ki Bengalikila ujor sha u Lat ka Jylla Satya Pal Malik ba kynnoh ba ki Bengali ba sah ha Ichamati bad Bholaganj kila mad ïa shibun kijingjynjar namar ka jingshah thombor bad shah ban beiñ ha ki Sengbhalang ryngkat ka jingiatreilang bad kibor sorkar, ka District Council bad ki bor Pulit. Kumjuh ruh u Lat barim ka Jylla u Tathagata Roy Tang da kawei ka challan , la pyndonkam bunsien ban kit dewïong Shillong: Ki shyieng tyrkhong ki la nang paw ha kaba ïadei bad ki kam khaïi dewïong ha ka jylla, ïa kaba u nongïalam ka Liang Pyrshah, u Dr. Mukul Sangma, u la ong ba kadei ka kam kaba beaiñ. Kaei kaba la lap ha kane ka jingleit jurip ïa ka jaka lum thup dewïong ha Nengkhra, ka long ba ym tang la ai jingthew tam ïa u dewïong uba la die lilam tang ban ïoh shna challan tam, hynrei la lap ruh ba ki trok kit dewïong ki pyndonkam da kajuh ka challan, kaba dei ban kit tang shisien kit, hynrei la pyndonkam pat bunsien da kajuh ka challan. Nalorkata kawei kaweika challan kadei ban kit tang 9 ton ne 14 ton katkum ka hokum jong ka NGT, hynrei ki trok kiba kit ki kit haduh 30 ne 40 metric ton. U Dr. Mukul Sangma, u la ong ba kane ka rukom khaïi beaiñ, kadei ka Jan kot 9000 kiba ïohpang Covid- 19, kiew kiba koit ïa palat 7000 Shillong, Risaw 23: Ka Jylla Meghalaya kala jan kot mynta s ha ka 9000 ngut ha ka jingdon jong ki briew bala test positive ïa ka jingpang Covid-19 hynrei haduh 80.6% tam na kine ki nongpang kila ïoh pat ïa ka jingkoit kaba kot mynta palat 7000 ngut. Kat kum ka jingkheiñ bala ai da ka Tnad ka Koit ka Khiah, ka jingdon jong ki briew bala test positive kala kot 8801 ngut da ka jingïabit thymmai biang sa 81 ngut ki briew ïa kane ka jingpang ha kine ki arphew saw kynta bala leit noh. Ka jingdon jong kiba la koit pat kala kot 7091 daka jingnang koit sa 111 ngut bad kiba dang shitom ne ki active case ka long 1631 ngut. Pynrem ka UDP ïa u Lat barim Shillong: Ka seng United Democratic Party (UDP) ka la pynpaw ka jingsngewkhia halor ka jingmih ki jingkynnoh kiba khlem nongrim khamtam eh ban ïohi ïa ki jingthoh jong u Lat barim ka Jylla, u Tatagatha Roy, kiba long kum ki jingthoh kiba pynshit bad kiba la wanrah iaka jingiakynad hapdeng ki trai ri trai muluk bad ki Bengali. Ka UDP lyngba ka kyrwoh, ba la phah da u Dr. Jemino Mawthoh, General Secretary, ka Seng, ka pynrem jur ïa kito ki riew pynshit kiba thmu ban thaw jingkulmar bad ruh kiba pyrshang ban wanrah ïa ka jingbym don ka shongsuk shongsaiñ. Ka Seng ka kyntu ïa ki paidbah nongshong shnong ka Jylla ba kin long kiba husiar bad ban nym ailad ba ngat haka shrip Shillong, Risaw 23: U Nongïalam ka Liang Pyrshah ha ka Ïing Dorbar Thawaiñ ka Jylla Meghakaya, Dr Mukul Sangma u la kob ïa ka Sorkar Meghalaya Democratic Alliance (MDA) ba lam khmat da ka National Peoples ’ Party (NPP) ha ka jingïalam u Conrad K Sangma kum u Myntri Rangbah ka Jylla da kaba ong ba lada ka lah ban pynshisha ba u dewïong u dang don 32 lak metric ton u dang don ha ki depot. "Lada lah ban pynshisha ba u dewïong u dang don 32 lak metric ton ngan ieh noh ïa ka kam saiñpyrthei jong nga", u la ong haba kren ha ki lad pathai khubor hadien ka jingïalang ka Congress Legislature Party (CLP) ha ka janmiet Sngi Thohdieng. U la ong ba ka Congress kan pyrshang ban pu pynbor ïa ka Sorkar India ban shim khia ban pynshitom ïa kiba donkti ha ki kam khaïi dewïon g beaiñ ha ka Jylla Meghalaya. U la ong ba ki briew kiba donkti ha ki kam khaïi dewïong beaiñ ki pyndonkam da ka buit ïa sylla lang ban pynslem khnang ban lilam ïa u dewïong ba la dep sei ïa uba ka jingdon ne jingbun jong u la dep pynpaw ha ka khmat ka Supreme Court. Kum ban shu kdew ba ka Sorkar Jylla ka la kam ba u don 32,56,715 lak metric ton u dewïong uba la dep sei bad ka Supreme Court ha ka hukum jong ka ha ka 3 tarik u Naitung, 2019 ka la kdew ba baroh u dewïong ba la sei dei ban aiti sha ka Coal India Limited. "Katkum ka hukum na ka Supreme Court ka Coal India Limited kan lilam ne pyllait ïa u dewïong katkum ki kyndon jong ka bad ki rukom p ynïaid kam p ynïaid jam ba la thaw da ka NGT Committee", u la ong. U la ong ba lada ka jingpynslem ka dei na ka daw ka Sorkar Jylla ka dei ka daw bad jingtip jong ka hi. "Ka dei ka kam ïa sylla ban ïoh pynïaid bad die dewïong khlem da siew ïa ka khajna (royalty)", la u Dr Mukul. Une u Nongïalam ka Liang Pyrshah u la ong ba ki jingïaid beaiñ la leh da ki briew kiba ïoh myntoi U don uwei u Phareng mynhyndai uba la ai jingmut, ba lada lap lang hajuh ïa u Bengali bad u bseiñ, pynïap shuwa ïa u Bengali. Ka jingmut kaba thew sha jngai bha, imat ula lap hi, mano ba kham bun bih. Ka pynkynmaw ïa nga ïa u Lat uba dang shu shah pynher, u Tatagatha Roy, uba la kren dait ba ki Khasi ki dei ban leit noh sha North Korea bad nga la jubab ma nga, ba “to ngin sa leit, tad ynda u leit shuwa ma u bad kito ki Rohingya.” Hynrei kam mut pat ba baroh ki Bengali ki dei ki bseiñ. Bun kiba bha, kiba la shakri hok na ka bynta kiwei. Uwei lei, uba kyrteng u Khrishna Chandra Pal, uba la wan sha ---------B.M.Lanong ri Khasi ha kaba sdang u snem 1800 bad ym tang ba u dei u Kristan uba la pynbaptis ïa ki katto-katne ki Khasi ha kitei ki por, hynrei uba la pynkylla ruh sha ka Khasi ïa ka Kot Bah, wat la ym pat don dak Khasi ha kitei ki por, kumta la pyndonkam da ki dak Bengali. Ki bun bah ki Bengali kiba la long doctor, nonghikai ha ki s kul, College bad ki University, ki ophisar sorkar bad ha bun jait ki jingtrei-jingktah. Kawei na ki jaka trei ba bun bha ki Bengali ka dei ka Seng Ram Krishna Mission, kaba trei borbah ban ai dawai bad sumar ïa ki paidbah ha kylleng ha ka dor kaba jem bad ka jingbuh ïa ki skul kylleng-kylleng, kaba la ïarap shisha ïa ki paidbah, khamtam sha nongkyndong. Jingjia Ha Ishamati Bteng S la 5 Bteng S la 5 Bteng S la 5 Bteng S la 5 Bteng S la 5 Bteng S la 5 Bteng S la 5 Bteng S la 5 U DR. Mukul Sangma, ha ka por ba leit jurip ïa ka jaka lum thup dewïong ha Nengkhra, East Garo Hills District ha ka sngi Palei/ MAWPHOR Kawei na ki trok kit dewïong ha Meghalaya/

Upload: others

Post on 30-Jan-2021

14 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • VOL. XXXI (31) NO. 293 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 24 RISAW (OCTOBER) SNGI SAITJAIÑ (SATURDAY) 2020 www.mawphor.com Postal Regn. No. NE - 851. 10/- TYNGKA

    KHLAD NOHI PHYLLA RANI

    I Phylla Rani, ba shong basah ha Mawlai Nonglum. Ila khlad noh ha ka 23rdOctober 2020 bad ka jingleitontep ïa I kan long haka25th October 2020 ha ka por2 baje nohphai sngi ha u lumjingtep ka Balang U KhristMawlai Nonglum.

    Ngan ieihnoh ïa ka politik lada lah pynshisha kasorkar ba don 32 lak MT u dewïong : Dr Mukul

    Lum ka DC EKH ïa ki nongïalam niamban pynneh ïa ka jingshongsuk

    Ka DC ka East Khasi Hills ka Kong I. Laloo kaba dang ïashondur lang bad kinongïalam Niam ha Shillong/ MIPR

    Shil long , Risaw, 23: KaDeputy Commissioner jongka East Khasi Hills Districtka Kong Isawanda Laloo,mynta ka sngi Thohdiengka la lum jing ïalang ïa kinongïalam jong ki kynhunjait niam bapher bapher ban

    pynneh ïa ka s hongsukshongsaiñ ha ka nongbahShillong.

    Kumba 15 ngu t kinongmihkhmat na kikynhun jait n iam bapherbapher kiba kynthup ïa naka Central Puja Committee,

    ka Sh illong A ll FaithsForum bad kinongmihkhmat na ka niamMuslim, Sikh, Khristan badSeng Khasi Kmie ki la wanban ïashim bynta ha kaneka jingïalang ha kaba la

    Wat wanrah ïa ka jingsngew pher niam, maham ïa ka LRO Thoh u MLA ka BJP sha uHM ban pynbeit ïa ka jingkajiapud ka Megh-AssamShillong, Risaw 23: U MLA ka Bharatiya Janata Party(BJP) na South Shillong Cons tituency Bah Sanbor Shullaiula phah jingthoh sha u Myntri kam pohïing ka Ri AmitShah ban tuklar ha kaban lah pynbeit noh ïa ka jingïakajiakhappud hapdeng ka Jylla Meghalaya bad ka Assam.

    “Ki don s hibun ki jaka ba don ha ka jingïakajia pudhapdeng ka Assam bad Meghalaya bad kane ka lam shaka jing bym s hongsuk jong ki b riew ba s ah ha ki jakakhappud jong baroh artylli ki jaka” ong u Bah Sanbor haka shithi bala phah hynne ka sngi.

    Kat kum ka shithi, la ong ba ki paidbah ha baroh kijaka ba ïakajia kila mad ïa shibun jait ki jingeh khamtam naka jingbym lah ban pyntrei ïa kiba bun ki kam pynroi namarka jingïakajia.

    “Kum shibynta jong ka rai jong ka Sorkar Pdeng banpynbeit noh ïa baroh ki jingïakajia pud hapdeng ki Jyllajong ka thaiñ Shatei Lam Mihngi shuwa u snem 2021, ngakyrpad ïa ka Sorkar Pdeng ba kan tuklar lang ha kabanpynbeit noh ïa ka jing ïakajia

    Dawa ka FKJGP ban kem ïa kiNongkynshoit ïapher Jaidbynriew

    Pynïap Shuwa Ïa U Bengali !!!!

    Shillong, Risaw 23: Ka seng Federationof Khas i Jaiñtia & Garo People (FKJGP)kala dawa ïa ka Sorkar Jylla ba ka dei bankem bad ai ka jingpynsajia ba tyngeh ïa kib riew ba kyns hoit ban wanrah ïa kajingsngew ïapher jaidbynriew bad ïapherniam kynthup ïa u Lat barim ka Jylla uTathagata Roy bad ïa ka Legal Righ tObservato ry (LRO).

    “Ka Seng ka dawa jur ïa ka Sorkar Jyllabad ka KHADC ruh kumjuh ba kin shim daki sienjam ba tyngeh ïa ki briew ba kynshoit

    ïapher jaitbynriew bad ïapher niam” ong uBah Wellbirth Rani, President ka FKJGP.

    Lah ban kdew hangne ba lai ngut kiBengali kila ujor sha u Lat ka Jylla Satya PalMalik ba kynnoh ba ki Bengali ba sah haIchamati bad Bholaganj kila mad ïa shibunki jingjynjar namar ka jingshah thombor badshah ban beiñ ha ki Sengbhalang ryngkatka jingiatreilang bad ki bor sorkar, ka DistrictCouncil bad ki bor Pulit.

    Kumjuh ruh u Lat barim ka Jylla uTathagata Roy

    Tang da kawei ka challan, lapyndonkam bunsien ban kit dewïong

    S hi l long: Ki shy iengtyrkhong ki la nang paw hakaba ïadei bad ki kam khaïidewïong ha ka jylla, ïa kaba

    u nongïalam ka LiangPyrs hah , u Dr. MukulSangma, u la ong ba kadeika kam kaba beaiñ.

    Kaei kaba la lap ha kaneka jingleit jurip ïa ka jaka lumthup dewïong ha Nengkhra,ka long ba ym tang la aijingthew tam ïa u dewïonguba la die lilam tang ban ïohshna challan tam, hynrei lalap ruh ba ki trok kit dewïongki pyndonkam da kajuh kachallan, kaba dei ban kit tangs his ien kit , hynrei lapyndonkam pat bunsien dakajuh ka challan. Nalorkatakawei kawei ka challan kadeiban kit tang 9 ton ne 14 tonkatkum ka hokum jong kaNGT, hynrei ki trok kiba kitki kit haduh 30 ne 40 metricton.

    U Dr. Mukul Sangma, ula ong ba kane ka rukomkhaïi beaiñ , kadei ka

    Jan kot 9000 kibaïohpang Covid-19, kiew kiba koitïa palat 7000S hi llong , Ris aw 23: KaJylla Meghalaya kala jan kotmynta s ha ka 9000 ngut haka jingdon jong ki briew balatest positive ïa ka jingpangCovid-19 hynrei haduh80.6% tam na kine kinongpang kila ïoh pat ïa kajingko it kaba kot myntapalat 7000 ngut.

    Kat kum ka jingkheiñbala ai da ka Tnad ka Koitka Khiah, ka jingdon jongki briew bala test positivekala kot 8801 ngut da kajingïab it thymmai b iang sa81 ngut ki briew ïa kane kajingpang ha kine ki arphewsaw kynta bala leit noh.

    Ka jingdon jong kibala koit pat kala kot 7091daka jingnang koit s a 111ngut bad kiba dang shitomne ki active case ka long1631 ngu t.

    Pynrem ka UDPïa u Lat barim

    Shillong: Ka seng UnitedDemocratic Party (UDP) kala pynpaw kajings ngewkhia halo r kajingmih ki jingkynnoh kibakhlem nongrim khamtam ehban ïoh i ïa ki jingthoh jongu Lat barim ka Jy lla, uTatagatha Roy, kiba longkum ki jing thoh kibapynshit bad kiba la wanrahiaka jingiakynad hapdeng kit rai ri t rai muluk bad kiBengali. 

    Ka UDP lyngba kakyrwoh, ba la phah da u Dr.Jemino Mawthoh, GeneralSecretary, ka Seng , kapynrem jur ïa kito ki riewpynshit kiba thmu ban thawjingkulmar bad ruh kibapyrshang ban wanrah ïa kajingbym don ka shongsukshongs aiñ.  

    Ka Seng ka kyntu ïa kipaidbah nongs hongshnong ka Jylla ba kin longkiba hus iar bad ban nymailad ba ngat haka s hrip

    S hil long, Risaw 23: UNongïalam ka LiangPyrshah ha ka Ïing DorbarThawaiñ ka JyllaMeghakaya, Dr Mukul

    Sangma u la kob ïa ka SorkarMeghalaya Democrat icAlliance (MDA) ba lamkhmat da ka Nat ionalPeoples ’ Party (NPP) ha ka

    jing ïalam u Conrad KSangma kum u MyntriRangbah ka Jylla da kabaong ba lada ka lah banpynshisha ba u dewïong udang don 32 lak metric tonu dang don ha ki depot.

    " Lada lah banpynshisha ba u dewïong udang don 32 lak metric tonngan ieh noh ïa ka kamsaiñpyrthei jong nga", u laong haba kren ha ki ladpathai khubor had ien kajing ïalang ka Congres sLegislature Party (CLP) haka janmiet Sngi Thohdieng.

    U la ong ba ka Congresskan pyrs hang ban pupynbor ïa ka Sorkar Indiaban s h im kh ia banpynshitom ïa kiba donkti haki kam khaïi dewïong beaiñha ka Jylla Meghalaya.

    U la ong ba ki briew kibadonkt i ha ki kam khaïidewïong beaiñ kipyndonkam da ka bu it ïas y lla lang ban pynslemkhnang ban lilam ïa udewïong ba la dep sei ïa ubaka jingdon ne jingbun jongu la dep pynpaw ha ka

    khmat ka Supreme Court.Kum ban shu kdew ba

    ka Sorkar Jylla ka la kam bau don 32,56,715 lak metricton u dewïong uba la depsei bad ka Supreme Courtha ka hukum jong ka ha ka3 tarik u Naitung, 2019 ka lakdew ba baroh u dewïongba la sei dei ban aiti sha kaCoal India Limited.

    "Katkum ka hukum naka Supreme Court ka CoalIndia Limited kan lilam nepyllait ïa u dewïong katkumki kyndon jong ka bad kirukom pynïaid kam pynïaidjam ba la thaw da ka NGTCommittee", u la ong.

    U la ong ba lada kajingpynslem ka dei na kadaw ka Sorkar Jylla ka deika daw bad jingtip jong kahi. "Ka dei ka kam ïa syllaban ïoh pyn ïaid bad diedewïong khlem da s iew ïaka khajna (royalty)", la u DrMukul.

    Une u Nongïalam kaLiang Pyrshah u la ong baki jingïaid beaiñ la leh da kib riew kiba ïoh mynto i

    U don uwei u Phareng mynhyndai uba la ai jingmut, balada lap lang hajuh ïa u Bengali bad u bseiñ, pynïapshuwa ïa u Bengali. Ka jingmut kaba thew sha jngai bha,imat ula lap hi, mano ba kham bun bih. Ka pynkynmaw ïanga ïa u Lat uba dang shu shah pynher, u TatagathaRoy, uba la kren dait ba ki Khasi ki dei ban leit noh shaNorth Korea bad nga la jubab ma nga, ba “to ngin sa leit,tad ynda u leit shuwa ma u bad kito ki Rohingya.”

    Hynrei kam mut pat ba baroh ki Bengali ki dei ki bseiñ.Bun kiba bha, kiba la shakri hok na ka bynta kiwei. Uweilei, uba kyrteng u Khrishna Chandra Pal, uba la wan sha

    ---------B.M.Lanongri Khasi ha kaba sdang u s nem 1800 bad ym tang ba udei u Kristan uba la pynbaptis ïa ki katto-katne ki Khasiha kitei ki por, hynrei uba la pynkylla ruh sha ka Khasi ïaka Kot Bah, wat la ym pat don dak Khasi ha kitei ki por,kumta la pyndonkam da ki dak Bengali.

    Ki bun bah ki Bengali kiba la long doctor, nonghikaiha ki s kul, College bad ki University, ki ophisar sorkarbad ha bun jait ki jingtrei-jingktah. Kawei na ki jaka treiba bun bha ki Bengali ka dei ka Seng Ram KrishnaMission, kaba trei borbah ban ai dawai bad sumar ïa kipaidbah ha kylleng ha ka dor kaba jem bad ka jingbuh ïaki skul kylleng-kylleng, kaba la ïarap shisha ïa ki paidbah,khamtam sha nongkyndong.Jingjia Ha Ishamati

    Bteng Sla 5

    Bteng Sla 5

    Bteng Sla 5 Bteng Sla 5

    Bteng Sla 5

    Bteng Sla 5

    Bteng Sla 5

    Bteng Sla 5

    U DR. Mukul Sangma, ha ka por ba leit jurip ïa kajaka lum thup dewïong ha Nengkhra, East Garo Hills

    Distr ict ha ka sngi Palei/ MAWPHOR

    Kawei na ki trok kit dewïong ha Meghalaya/

  • 24 TARIK RISAW (OCTOBER), 2020 MAWPHOR 13 KHUBOR NA JYLLA & BA BTENGBym maramot ka sorkar mih kipaidbah ban pynbha ïa ka surok

    Dang pynkhreh ka DFO banpynïoh jingïarap ïa ki lanotha ka shnong Kalapahar

    Ki Hati ba pynjulor ïa ki iing ha Kalapahar bad haRajai ba la ïoh shondur da ki nongtrei ka Wildlife/

    Shil long , Risaw, 23: KaDivisional Fores t Officer(DFO) jong ka Khasi HillsWildlife Division hadien kajinghiar jurip ba dang shensha ka shnong Kalapaharbad s ha ka s hnong Rajaikiba don ha South WestKhasi Hills, mynta ka dangpynkhreh ïa ka jinglumjingkheiñ khnang banpynïoh ïa ki song jingïarapna ka Sorkar Jy lla sha kilanot kiba la shah ktah naka jingshah pynjulor ki iingki sem ha ki Hati khlaw dangshen.

    Ha ka jingïakren bad uMawphor, ka Div isionalForest Officer (DFO) kaAnu P. James ka la ïathuhba kine ki Hati Khlaw ki lawan rung sha ka shnongKalapahar bad Rajai ha kamiet 10 tarik bad 11 tarikmynta u bnai kiba donmarkhap bad ka khappudjong ka ri Bangladesh.

    “Tang shu ïoh jingt iphalor ka jingwan pynjulorjong ki Hati kiba don kumba20 tylli eiei ha ka shnongKalapahar ngi la phah ïa kakynhun ban pynlong ïa kajingtohkit,” la ong ka DFObad bynrap, “ki don haduh12 ty lli ki iing b riew kibashah pynjulor ha kine kiHati Khlaw ha Kalapaharbad ïa mynta ngi dang hapban wad jingkheiñ thik path ik halo r ki jingshahpynjulor ryngkat bad katnat Revenue.”

    “Ngi ladep phah ruh ïaka kaiphod s ha ka DeputyCommisioner jong ka WestKhas i Hills Dis trict badhadien kane ng in s a

    buddien b iang halo r kajingshah pynjulor jong kiiing ki sem bad ki jingthungjingtep khnang ba ngin duplah ban ai ïa ka jingkheiñkatkum ka jingshahpynjulo r,” la ong ka DFO.

    “Ngin sa mang ïa ka pisajingïarap na ka byn ta kilanot bad tang shu ïoh ïa kaskhim ngin sa phah noh marmar sha ka Bank Accountjong ki,” la bynrap ka DFObad pynpaw ruh ïa kajingsngewnguh ïa u Bleihalor ka jingbym don kanokano ka jingjia ba sngewsihïa ka jingim briew hadien bakine ki Hati Khlaw ki la wanrung sha kane ka shnong

    ban kyrñiom naphang ïa kiiing briew haduh ban dajulor.

    Ka DFO ka la ïathuh ruhba dang ha u bnai Nailar shikynhun ki Hati Khlaw ki lawan ïaid lynti na kane kajuhka thain, kaba don hakhappud jong ka ri Ind iabad ka ri Banglades htangba kim s hym la wanrung s ha ki shnong bashong ba sah ki briew.

    Katkum ka jing ïathuhjong ka DFO, la suba bakine ki Hat i Khlaw kibashang wad bam ki dei kibawan lehs e na ka riBanglades h lane na kakhlaw Balpakram.

    Pyrshah ka Friday for Future ïa ka jingtyrwaka Sorkar ban tei Shopping Mall ha Barik

    Ki dkhot ka Friday for Future, Meghalaya ha Barik Point ba don ka ophis PWD/

    Shil long , Risaw, 23: KaFridays For Fu tureMeghalaya kaba longkawei na ki dkho t jongFridays For Future kaba deika kynhun ïakhih jong kisamla na satlak ka pyrthei,kaba ïakh ih bad wanrahjing t ip shaphang kajingky lla jong ka mei risawkun (Climate Change)bad kumjuh ruh ban ïakhih

    na ka bynta ka hok jong kamariang , naduh ka 12 tarikhaduh ka 17 tarim mynta ubnai Risaw ki la pyn long ïaka jingïalang shabar jong kaophis PW D kaba don haBarik Point, Shillong banpynpaw ïa kajingbymsngew hun ïa kajingtyrwa ka Sorkar Jyllaban tei ïa ka Shopping Mallha kane ka jaka.

    Kane ka jing ïakh ih kalong s h ibyn ta jong kaOnline Campaign kaba donïa ka has htag ,#NoToBarikMall, kabathmu ban rah ïa ka mat baka jingthmu ban tei ïa kaMall ha Barik point ka longka bym don jingmut badkaba khlem nongrim eiei.

    Ka FFF ka kwah ruh banbynrap ba kane ka jingthmu

    ban tei ïa ka Mall ka ïaidryngkat bad ka jingtei jongka Delhi Saket Mall, kabalong tang ka jingpynsyrwakai ïa ka p isa jong upaidbah khamtam ha kaneka por ba ka Sorkar ka dangbun ki jinglu t jingsep hakaba ïakhun thma pyrshahïa ka khlam jingpangCOVID-19.

    Ka jing pyrshah jong kaFFF ban tei ïa kane ka Mallka long ruh ym tang na kabynta kaba ïadei bad kajingpynneh pyns ah ïa kamei mariang, hynrei ruh naka liang kaba ïadei bad kajingwan kyrthep jong ki hehspah na shabar ka jylla kiban ïoh lad ban seng kamha kane ka Mall, ka banïalam pat s ha kajingpynduhkam ïa ki briewkiba na ka jylla hi kiba thmuban seng kam dalade badkin sa ky lla long tang kinongtong um bad kinongthohdieng hapoh kineki heh spah, ym dei pat kibalong trai ïa ka kamai kajihha la ka jong ka jylla.

    “Kum ki nongs hong

    s hnong jong ka s o rbahShillong , ng i thrang bakane ka jaka ha Barik Pointkan jin da kylla longpynban ka jaka kaba ailadïa ki b riew, naduh kikhynnah haduh ki tymmen,ki nongput nongtem, kikaitor bapher bapher, ïa kibasmat ban pule, ïa ki myllung,ki nong thoh ko t, kinongkren, ki nongs hongiew, ki briew kiba don ïa kisap bapher bapher, ba kaneka jaka kan long kabashong shngaiñ na ka byntakine baroh ki b riew,khamtam eh na ka bynta kinongrep kiba na kylleng kajylla, ki ban ïohlad ban dieïa ki mar rep kiba ïadei badki aiom bapher bapher,”jong u dkhot ka FFF u SamlaJoel Kyndiah.

    “Nalor kine baroh, kajing thmu ban tei ïa kaShopping Mall kan long ruhka jingpynis hai ba kasyns har ka khadar ha kaJy lla ka long tang na kabynta ki riews himet ym ïa kipaidbah baroh,” la kynthohune u samla.

    Ka mat ïa kren khappud kan dei kamat ïa kren ba ha khmat ha ka DorbarSynrai ban wan: Dr Mukul Sangma

    Shillong, Risaw 23: Ka kynhun ki MLAka Congres s kaba don ha ka LiangPyrshah ka Ïing Dorbar Thawaiñ ka Jylla,ka Congress Leg is lature Party ka lapynpaw ba ki mat ïakren ba kin sa rah kaDorbar Synrai ka Ïing Dorbar Thawaiñ kaJylla ka ban sdang ha ka 5 tarik u Naiweing,2020 kin dei halor ka mat ïa kren halor upud u sam..

    U Nongïalam ka Liang Pyrshah, DrMukul Sangma u la ong ba ha ka jingïalangjong ka CLP kaba la long ha ka janmietSngi Thohdieng la ïa kren ïa ki mat ba kinrah hapoh ka Ïing Dorbar ha kane kaDorbar Synrai ban wan kata ha kaba ïa deibad u pud u sam, ka kam khaïi dewïong

    beaiñ, ka jingïakhun COVID-19 ka SorkarJylla, ki Entry& Exit Point nalor kiwei pat.

    “Ha ka jingïalang kila don ruh ki jingaijingmut na ki MLA ha kiba bun ki bynta hakaba ïa dei bad ki phang kaba kin sa rahhapoh ka Ïing Dorbar ha kane ka kynti kabamynta bad ïa kine ki mat yn sa ïa kren ha kaDorbar naduh ka jingpynlut pisa ka Sorkarha ka jingïakhun pyrshah ïa ka COVID-19’,la ong u Dr Mukul.

    “Kane ka Sorkar kala bakla ha baroh kiliang. Shwa ka snem 2018, ka Jylla kala pawha ki liang baroh hynrei mynta kane kaSorkar kala ngiat ïa ka Jy lla sha trai badkala pynbud niam ïa ka jylla ha kiba bun kiliang bad kam lah ban synshar”, u la ong.

    Tura, Ris aw 23 : Kiba bun ki seng bhalang kiba hap hapoh ka thaiñBajengdoba, North Garo Hills ryngkat ki paid nongshong shnong kateihi ka thaiñ ki la ïamih paidbah mynta ka s ngi ban pynbha ïa ka suroknamar ka jingbym maramot ka sorkar ïa kane ka surok naduh Gokolgreshaduh Achotchonggre la bun bun snem mynta.

    Kum ka nuksa ïa kiwei bad khamtam ïa ki bor synshar district mynta kasngi palat 2300 ngut ki paid nongshong shnong na ki 34 tylli ki shnongki la ïamih paidbah bad pynbha hi ïa katei ka surok khnang ba kin suk kaleit ka wan.

    Ki seng bhalang kiba la ïadon bynta ha kane ka jingpynbha ïa kane kasurok ki dei naduh ka GSU, AHAM, AYWO, JAC jong katei ka thaiñBajengdoba. Kane ka surok ka la sniew haduh katta katta ha kaba wat kikali kiba don fourwheel ruh kim lait shuh ban ïaid.

    Ha ka jingshisha ïa kane ka surok la dep mang pisa la kumba san snemei ei mynta bad uba ïoh kontrak ban shna u dei u Romilla Sangma naWilliamnagar. Hynrei une u kontraktor had ien ba u la dep shna dangtang kumba 1 Km ei ei u la sangeh noh khlem trei shuh nalor ba la pynhap

    ïa kane ka surok ha ka PMGSY.“ Ngi la leit ïa kydnuh ïa ki tnad sorkar ba pher bapher hapoh ka district

    naduh ka PWD, ka C &RD bad kiwei kiwei ban pynbha ïa kane ka surokhynrei kim shym la s him khia satia bad kumta ngim banse ban ïamihpaidbah h i ban pynbha ïa kane ka surok” ong u Tengsrang D Sangma uPresident ka Development Committee ka Bajengdoba.

    Ki paidbah ki la ïamih naduh ka por mynstep bad ki la trei ïa ka surokbad don ruh ka jingkieng kaba la ïoh ban pynbha mynta ka s ngi namar kala sniew bad jan twa. Wat hapdeng u slap ki paidbah ki la ïamih bad treibeit baroh shisngi namar ki la mad palat ïa ka jingkthang mynsiem ha kaleit ka wan jongki.

    “ Ngi sngew kmen shikatdei eh ba baroh ki paidbah ki la ïamih banïasnoh kti lang ha ka jingshna ïa kane ka surok, khamtam lei lei ïa ka Pick-Up Association kiba la leit shaw ïa ki briew na ki shnong bapher bapherban ïa po i sha kane ka jignpynbha ïa kane ka surok” ong u President kaGSU u Samar Marak. Ki paidbah ki la lah ban pyndep maramot bad pynbhaïa kane ka surok haduh 7 km tang mynta ka sngi.

    U la aiti ïa ka jingim don hokka kurim u bah Lurshai ban

    ïoh kam sorkar

    Kynnoh u Dr Mukul bymshim khia ka Sorkar Jylla halorka huri hura na Ichamati

    Pyrshah ka AHAM ban pynkynriah ïa ka CivilHospital na Ampati sha Mahendraganj

    Shillong, Risaw 23 : Ka kurimu Bah Lurshai Hynniewta, usamla rangbah uba la duh ei kajingim na ka jingwan h iar thmakynsan ki mynder ha Ichamatiha u Rymphang mynta usnem, tad haduh mynta ka lakynduh bun ki jingeh ha kajingim naduh bym don shuh unongkamai.

    Kumban shu kdew hangne,ha ki khyndiat por hadien kajingkhlad noh jong u BahLurshai ki la mih ki kynhun kibaleit ban ïa kren bad u MyntriRangbah ban pynïoh kam sorkarna bynta katei ka longkmiehynrei haduh mynta mynne ympat poi shaei shaei ruh.

    Na ka liang u Bah MikePakyntein, u wei na ki rangbahna nongbah Shillong mar ïa tiphalor ki jingeh ba katei kalongkmie ka kynduh mardor ula leit ban noh jingïarap da kasong pis a kaba 50 hajar tyngkakum ka jingkyrshan ba shiporïa katei ka longïing ha kumkane ka por ba ka imlang

    sahlang baroh ki kynduh bunki jingeh na ka daw u COVID.

    Utei u rangbah haba kren badki lad pathai khubor u la ong baka sorkar ka la dei ban ai noh daka kam sorkar ha kino kino kitnad sorkar khnang ba katei kalongkmie kan ïoh pat bankyrshan ne pyndap pynbiang ïaki khun kiba dang rit.

    “Nga kyntu ruh ïa ki MLAbad MDC ka thaiñ ba kin peitlem ïa kane ka jingeh bad banïa kren bad ka sorkar khnangba kan ai noh da ka kam sorkarïa itei i Kong,” u la ong.

    U Bah Mike u la ong kum urangbah u lung ka mynsiemban tip ba ha kine ki 8 bnainaduh ba khlad u Bah Lurshaikatei ka longïing ka la kynduhbun bha ki jingeh ha ka jingimkhamtam ha kaba pyrshangban pyndap pynbiang bam ïaki khun nalor ba don kane kakhlam COVID bad ba ka kamaikajih ruh ka la hiar palat naduhba hiar ka kam jngohkai hakatei ka thain Sohra.

    Shillong, Risaw 23: U Nongïalamka Liang Pyrshah ha ka ÏingDorbar Thawaiñ ka JyllaMeghalaya, Dr Mukul Sangma u lakynnoh ba ka Sorkar Jy lla kamshym la shimkhia ban teh lakamban pynbeit ïa ki jingjia sngewïapher jaitbynriew kiba mih na kadaw ka jingjia ha Ichamati.

    U la ong ba kane ka SorkarJylla ba mynta ka dei ka Sorkar kabym ler kam tam na kiwei pat kiSorkar. " Ki lapmiet ban leh ïa kiweipat ki jait kam bad kawei ka dei kajinglute ïa ka Jylla ha kaba kinongleh kam beaiñ pat ki ïaid katbamon", la ong u Dr Mukul habakren ha ki nongthoh khuborhadien ka jingïalang ka CongressLegislature Party (CLP) ha kajanmiet Sngi Thohdieng.

    U la ong ba ka jingbym lertreikam ka Sorkar ban leh eiei ha kapor kaba biang halor ki jingïakrenjingïakhana baroh kiba la lam patsha ka jings ngew ïapherjaitbynriew bad wanrah ruh kijingïapyni nia ba shyrkhei ha kirynsan Social Media ki la long ka

    jinglehraiñ ïa ka Jylla.Katkum ka jingong u Dr Mukul,

    kiei kiei baroh kiba la kyllakhongpong ka dei na ka daw kajingbym ler treikam ka Sorkar Jyllakaba dang ïohthiah haduh myntahalor kine ki mat ïa kren kiba la deiban lah ban weng la kham slem.

    U la ong ba ka jingbym treikamki bor Sorkar ban teh lakam ïa kumkine ki jingeh ka dei kajingsngewkhia bad u la kdew ruhba ki kam beaiñ baroh ki jia namarki bor Sorkar ki shah pynbor banleh ïa kum kitei ki kam ha kiba donha ka bor.

    "Ka leh aiu ka Sorkar Jy lla habaki mih kine ki jait jingïakren ïa isihkiba la saphriang ha ki rynsanSocial Media. Kam ïahap na kabynta ka Jylla", u la ong.

    "Ki nongshong shnong ka JyllaMeghalaya ki dei kiba ieid ïa kashongsuk shongsaiñ bad ka Sorkarha ka jingïalam jong ngi mynshwaka la lah ban teh lakam ïa kum kineki jingeh bad weng ïa ki jingeh haka por kaba biang", la ong une uNongïalam ka Liang Pyrshah.

    Tura, Ris aw 23 : Ka Achik Holis ticAwakening Movement (AHAM), SouthWestern Zone ka pyrshah jur ïa ka jingthmujongka sorkar ban pynkynriah ïa ka Mater-nity bad Child (MC) Hospital na Ampatishaduh khappud jongka Mahendraganj.

    Kat kum ka jingpyllait khubor jongkaAHAM la ïathuh ba ka sorkar ka la depmang pisa ban tei ïa ka MC Hospital haAmpati hynrei kaba lyngngoh ka long baka sorkar mynta ka sdang ban wad jakaban tei noh ha Mahandraganj.

    “Kane ka jaka ba ka sorkar ka mut ban teiïa ka hospital ka dei kaba la jan bha shakhappud bad ka Bangladesh bad ka dei ruhka jaka ba jur bha ka jingshlei um ha ka porlyiur bad ka jngai ruh haduh 32 Km na Ampati.Ka jingjngai na ka Ampati Civil Hospital kala ktah ïa ki nongpang, ïa ki nurse ki doktorbad kiwei kiwei ki nongtrei ka hospital badkumjuh ruh na ka ophis DMHO” ong uWester Sangma General Secretary.

    Ka Dis t rict SW GH ka don ki paid

    nongshong shnong 1,83,560 na ki 470 tylliki shnong. Ka don 9 ki PHC, 2 ki CHC kaweika Civil Hospital bad mynta sa kane ka bandang tei thymmai. Kumta kumba 80 % kibriew kin shem jingeh bha khamtam kito kibana ka thaiñ Mellim, Garobadha, Rangsakonabad Belbari namar ka la jngai palat ïa ki.

    “ Ka Ampati ka dei ka jaka pdeng bad deiban buh ïa kane ka MC hospital ha kane kajaka khnang ba kan pynsuk ïa ki paidbah.Nalor kata wat ïa ka jingpeit bad pynïaid ïakatei ka hospital ruh lah ban ïarap peit da kibor pyn ïaid ka Civ il Hos p ital bad uDMHO” ong biang une u Sangma.

    Halor kane na ka liang ka AHAM ka laphah ïa ka shithi sha u myntri rangbah kajylla u Conrad K Sangma lyngba u DC kaSouth West Garo Hills ha ka 21 tarik hakaba la pynpaw ka jingpyrs hah banpynkynriah ïa ka hosp ital bad dawa ba deiban tei beit ai ka hos pital ha Ampat i hajanka Civil Hospital namar dang don bun bahka jaka ban tei ïa kane ka hospital .

    Ki paidbah na Bajengdoba kiba la mih ban moramot hi ïa ka surok namar bym leh eiei ka sorkar/ MAWPHOR

    Ka jingïalang jong ka Congress Legislature Party ha Shillong/ MAWPHOR

  • MAWPHOR 24 TARIK RISAW (OCTOBER), 20202 EAST JAIÑTIA & WEST JAIÑTIA HILLS

    Jowai: Ka Dong Wahiong Nongbah West Jaiñtia Hills District ka ai ka jingkhubleiïaka tnad treikam ka MePDCL Jowai Division, halor ka jingshimkhia jong ka banbujli thymmai ïa u transformer u ba la sniew kumba la 3 snem kynthih.

    Ha ka por ba duh noh u Transformer baroh ki nongshong shnong kibapyndonkam bording ki ïa kynduh jingeh namar mynta la pyndonkam da kabording ha baroh ki kam ki jam khamtam ïaki khynnah skul kiba don ha ka jingpule puthi bad kiwei kiwei de ki kam.

    Na ka liang jong ka dong ka ai khublei kyrpang ïa u Junior Engineer,Assistant Executive Engineer, Executive Engineer jong ka tnad kiba dei khmihïa kane ka kam halor ka jingshimkhia ka jong ki ban pynïoh ïa une u transformerba thymmai bad weng lut ïa ki jingeh baroh wat hapdeng ka jingduh jingkyrmen.la pynkut ka kyrwoh na u Secretary ma Sambor Dhar.

    Hadien 3 snem ïoh transformer kadong Wahïong Dhar Nangbah

    Khang u DC WJH ban pynbtheibom pataka ha ki jaka paidbah

    Jowai: U Deputy Commissioner ka West Jaiñtia Hills District, u la pyntip ba la aijingbit sha ki nongïalam ñiam ki ban rakhe ïa ka jinglehñiam Durga Puja hapoh kaDistrict naduh ka ban sdang naduh ka 22 tarik mynta u bnai.

    Na ka liang u DC ula ai jingbit ïa u President ka Sarbamangala Kali MandirDurga Puja Committee Dawki, Jowai bad u Dolloi ka Elaka Nartiang ba kinpynlong ïa ka lehñiam Durga Puja, Lakshmi Puja bad Kali Puja ha ka 22 haduh26 tarik Risaw, kumjuh ha ka 30 tarik Risaw bad ka 14 tarik Naiwieng, 2020 haSarbamangala Kali Mandir, ha Dawki mar pyrshah bad ka PWD Bungalow,bad ha phyllaw Shiv Mandir ha Jowai bad kumjuh ha shnong Nartiang.

    Ha kaba ïadei bad kane u Deputy Commissioner, u la bthah ïa ki nongpynïaidka jinglehñiam ba ki dei ban bud ryntih ïa ki kyndon Sorkar (SOP) bad yn ymshah ïa ki riewngeit ban leit ïashim bynta na kawei ka jaka lehñiam (PujaPandal) sha kawei pat.

    Ha kajuh ka por u DC ula mana ba yn ym shah ban thang ne pynbthei ïa kipataka ha ki jaka paidbah ne ki lynti syngkieng ha ka por ba rakhe ïa kine kijinglehñiam. ïa ki pataka ba khlaiñbor yn shah ban thang ne pyndonkam tanghaduh ka por 5:00 baje janmiet.

    Ïaroh u DC EJH ïa ka jingitynnad ka jingkieng hashnong Sakhaiñ ba la tei na ka skhim MGNREGA

    U Deputy Commissioner jong ka East Jaiñtia Hills u Bah E. Kharmalki uba dang shong da ka kali ban jurip ia kajingkieng ha shnong Sakhaiñ ba la shna na ka skhim MGNREGA/ Dur Mawphor

    Khliehriat, Risaw, 23: U Deputy Com-missioner jong ka East Jaiñtia Hills Dis-trict u Bah E.Kharmalki mynta ka sngiThohdieng u la plie paitbah ïa kajingkieng dewbilat kaba don ha shnongSakhaiñ ia kaba la shna bad pyntreilyngba ka skhim MGNREGA ha mangpisa kaba T.23,16800 lak kaba hap hapohka jingpeit jong ka C&RD BlockSaipung.

    Haba kren kum u kongsan, u DeputyCommissioner u la ong ba um pat juiohi ïa ka jingkieng kaba itynnad (RuralBridge) kum kane kaba don ha Sakhaiñia kaba la pyntrei da ka skhim 100 sngi.U la ong ruh ba kane ka la dei ka kamkaba ratbah haduh katta katta.

    “Wat ki Engineer PWD ruh kishaïong ngaiñ ba kumno la lah banpyndep ïa kane ka jingkieng tanglyngba ka skhim Jobcard kaba ha kamang tyngka ka bym da heh haduh kattakatta,” ong u Bah Kharmalki.

    Haba ai khublei ia ka VEC bad ia kashnong Sakhaiñ u DC u la ong ba kaneka jingkieng ka dei kaba eh ban shnakhamtam kaba tang da ka skim Jobcardbad ai ruh ka jingiaroh ïa ka jingitynnadbad jingkhuid ki surok kiba don hapohshnong.

    U la pynkynmaw ïa baroh kinongshong shnong ba kim dei ban peitthan eh tang sha ki jingkieng, ki Com-munity Hall, ki skul, hynrei ki don ruhkiwei kiwei ki bynta ba ki Jobcard ki iarapha ki kam ban tei ruh ia ka imlang kasahlang.

    “Kaba sngewtynnad ba ki don langki ASHA, ki Aganwadi bad kiwei kiweide namar kine ki dei kiba ju treikam jarjarban pyntyllun ïa ki projek jong ka Sorkarki bym da paw than shabar kumba ju

    paw ki jingkieng, ki skul, ki communityhall. Kine ki tei ïa ka bha ka miat jong kibriew khamtam ha kaba kyntiew ïa kakoit ka khiah bad ka stad ka tip jong kipaitbah khamtam ki khyllung khynnahbad ki kynthei,” u la ong.

    U la kyrpad ïa ka shnong ba kaniatreilang lang ruh bad ki ASHA, kiAganwadi namar kine ki dei kiba donbeit hapoh ki shnong bad kiba rah ïa kiprojek jong ka Sorkar naduh Shillongsha Delhi, namar ha ki prokram kiba ïadeibad ka koit ka khiah ia ki khunlung, kikhynnah bad ki kynthei, ki don ruh kiprokram ba ki ju leh kum ka Imunizationka ban ai jingiada, kane ka donkam bhaba ki khynnah ki dei ban ioh ïa kane,kumjuh ruh kine ki ASHA bad kiAganwadi ki long kiba kloi ban ai jingtipwutwut bad kiba iaid na kawei ka jakasha kawei pat.

    U la kyrpad ruh ïa ki Kmie ki Kpa bakin phah ïa ki khun jong ki ba kin leitbam jingbam sha ki Aganwadi Centreba kin ioh ïa ki jingbam kiba tei namarkine ki dei kiba la thied kyrpad ban tei ïaka met.

    U la pynsgew ba ka la don ka polisina ka Sorkar ban pynrung lang ruh ïa kikynthei ha ka VEC kum ki nongkitkambad ong ba ka dei kaba bha ka shnongkam dei ban sngew pyrshah ïa kata.

    U Bah E.Kharmalki u la pynshlur ruhïa ki paitbah ha ka rep ka riang banthung ïa ki soh, ki jhur bad kiwei kiwei kijait jingrep ha shnong ha thaw banpynduna ïa ka jingthied bam na ki ïew kihat.

    Haba kren halor ka jingpynrungkyrteng Aadhaar, u Deputy Commis-sioner u la iathuh ba mynta hapoh kaDistrict ki dang don tang 6 ty lli ki

    ‘Aadhaar Kit’ bad yn sa ioh biang sa12 tylli.

    U la ong ba un sa pyrshang banpynpoi shajan shnong ïa kane kajingpynrung kyrteng Aadhaar ha kabau BDO un sa peit ïa kito ki jaka kibabiang ka Network bad u la pynpaw kajingkmen ban tip ba ki paitbah mynta kila sdang sngewthuh ïa ka jingdonkamu Aadhaar khamtam kito kiba iohjingmyntoi na ka Sorkar bad kumjuh ruhki paitbah.

    U Waheh Shnong barim, u MaTippor Pala haba kren ha kane kajingialang u la khublei ïa u Engineer ubaju wan jurip ha ka por ba pyntrei ïa kaneka jingkieng bad kumjuh ruh u BDOuba la ai ka jingkyrshan na ka por shaka por.

    Haba pynpaw ba ka skhimMGNREGA ka long ka jingkyrkhu ia kashnong u la ong, “ngi na ka shnongngi la pyntreikam hok ïa ki skim, hynreiha ka por ba dang pynshna ïa kane kajingkieng ka la mih ka jingshah kynnohba ki nongtrei ka VEC ki la pyndonkambakla ïa ka pisa Jobcard kumta ha kabaïadei bad kane ka jingshah kynnohkumba la paw ha ki lad pathai khuborka la pynlyngngoh ïa baroh kinongshong shnong hynrei myntabaroh naduh u DC u BDO, ki paitbah kila sakhi lang ïa ka jingpyntreihok ïa kaskim. Kine baroh ki dei tang ka jingkwahpynbudnam ïa ki dkhot ka VEC bad ïaki briew jong ka ophis ruh kiba la shahkynnoh lang kane.”

    “Shipor ka la pynduh jingkyrmenbad pynduh mynsiem hynrei ha kajingiaid lynti ngi shem ba ngim dei bansngap ïa kano kano ka jingshah kynnohkumta da ka jingiatreilang ngi la lah ban

    poi sha kane ka thong ,” ong u MaTippor Pala

    U la kyrpad ruh ia u Deputy Com-missioner bad ïa u BDO ka SaipungC&RD Block ba kin ïarap shuh shuh ïaka shnong namar ki dang bun kijingdonkam ha kaba ka dang don sakawei ka jingkieng kaba la idonkam banshna noh namar ka la shah pynjulor haka um.

    “Ia kane ngi la shu pynlut na ka pisa(fund) shnong haduh kumba 70-80 hajarhynrei ka dang sah hi sa shiliang kabangim pat lah ban shna pyndep,”u labynrap.

    U Doloi ka Elaka Sutnga, u MaE.Sutnga, u la kyrpad ia u Deputy Com-missioner ba un theh shuh shuh ki ladjingiarap ia kane ka shnong Sakhaiñkhamtam ha kaba iadei bad ki lyntisyngkien khnang ka kan wanrah shuhshuh ia ka khuid ka suba. U la kyntu ïaki nongshong shnong jong ka shnongSakhaiñ ba kin thung ki syntiew ki skudha shnong ha thaw ban pynitynnad ïaka shnong ban shimkhia ruh ban thungia ki tynrai dieng.

    U Block Development Officer jongka Saipung C&RD Block u BahR.Pyrtuh u la pynsngew sha ki paidbahba ki dang bun ki skhim ki ban wan naka ophis jong ka Block ki ban aijingmyntoi ïa ki paitbah ban kyntiew ruhïa ka ioh ka kot bad ka roi ka par, kumjuhruh ban pynitynnad ïa ka shnong kathaw.

    U la pynsngew ba ki kynthei ruh kidon ka bynta ba kin long kum kinongkitkam jong ka VEC. U la pynpawka jingsngew kmen ba ki la ïa donryngkat lang ki paitbah ban sakhi ïakane ka jingplie ïa kane ka jingkieng hawah Sakhain.

    Na ka liang u Ma Jopthiaw Pala udkhot jong ka Dorbar Shnong Sakhaiñ,u la ong,, “Ym pat ju don uno uno uDeputy Commissioner u ban wan ïuhkjat ha shnong Sakhaiñ bad kane ka deika sien kaba nyngkong ba u DeputyCommiss ioner un rung hapoh kashnong.

    U la pynpaw ruh ka jingsngewkhiahalor ka jingjot rathai jong ka surok banpoi s ha Sakhaiñ bad ha s hnongSakhaiñ. U la la ïathuh ba ka surok banpoi sha Sakhaiñ kaba jngai tang kumbasaw ne san kilo mitar na ka surok bah kadei kaba la shna naduh u snem 1988-1989. La siang rong teng mynshwatangba tang khyndiat mitar la siangrong.

    Halor kane, u la kyrpad ïa u DeputyCommissioner ba un sngewbha banshimkhia lem halor kane ka surok kabalong u budlum jong ka roi ka par banym buh jingeh ïa ki paitbah ha ka kit kabah khamtam eh ha ka pang ka shitom.

    Yn pynlong jingïakhih ka JAClada kuman ki Company Cement

    Jowai: Ka Joint Action Committee (JAC) kaba kynthup ïa ka Jaiñtia Hills TruckOwner Association, Jaiñtia Hills Clinkers and Cement Association bad kaMeghalaya Truckers Union ha kane ka 20 tarik ka ka leit ban ïakynduh ïa uDeputy Commissioner ka East Jaiñtia Hills District bad la ai ruh ïa ka dorkhas naka bynta ban pyntreikam noh ïa ka dor baikit thymmai ba la pynmih da ka sorkarjylla ha kane ka 25 tarik u Nailur 2020 lyngba ka Notification NO.TPT.91/80/813.

    Lyngba kane ka dor thymmai la pynbeit ba ïa ka dor bai kitmar ki Trok kanlong kumne T.7 haduh T.11 shi kilometre shiton ha ki sarok psiang, T.8 haduh T.12 shi ton shi kilometre ha ki sarok maw bad T.10 haduh T.12 shiton shi kilometreha ki sarok khyndaw.

    Ha kane ka jingïakynduh na ka liang u Deputy Commissioner ula kular ïa kaJAC ban ai ïa ka hukum sha baroh ki Cements Factories khnang ba kin budryntih ïa ka Aiñ sorkar katkum katei ka Notification ba la pass lyngba ka CentralMotor Vehicles Act 1988 Section 67 kaba la ai bor da ka sorkar jylla.

    Na ka liang ka seng ka la kyntu jur ïa ka sorkar ba kan bthah ïa ki CementsFactories ba kin pynkrehkam mardor ïa katei ka dor kaba la buh da ka sorkar, laïathuh ba ka seng kam ban se ban pynlong da ka Indefinite strike hadien ka 31tarik jong une u bnai lada ym shem la pyntreikam ïa kane ka dor kaba dei hok banïoh ki trai trok pynkut ka kyrwoh na u Publicity Secretary ka JAC u ma J. Shylla.

    Dawa ka KSU ban khot Tender langïa ki Contractor trai jylla ha LeshkaJowai: Ka Khasi Students’ Union War Jaiñtia hapoh ka jingïalam jong u Presi-dent samla Laitphar Syngkrem, General Secretary samla Lurman B Talang badu Finance Secretary samla Kindly Khyriem ha kane ka 19 tarik mynta u bnai kila leit ïakynduh ïa u Chief Engineer Civil Work, MeECL ha Lumjingshai banïakren halor ka rukom khot tender ka MeECL ïa ka Supply and services for theUp– gradation and Maintenance hapoh ka Leshka.

    “Ym dei ban ai tang ha kawei ka party hynrei dei ban leh da ka open tenderka ban ïarap ïa ki briew jong ngi ban ïoh trei namar ha kum kine ki por ba dunakam duna jam”, la ong Khasi Students’ Union War Jaiñtia.

    Ka Seng ha kane ka jingïakren ka la pynsngew bad dawa ha khmat une usahep ba dei ban khot beit da ka open tender bad yn pyrshah ruh ban ïoh tangkawei ka company khamtam ki company kiba nabar.

    La ïathuh ba kum kine ki jingtrei ne project kiba da ki phew klur kin ïoh kicompany ba nabar kin wanrah ruh ïa ki nongtrei kiba nabar kiba ap jingma ïa kathaiñ baroh kawei.

    Na ka liang ka seng ka la pyntip ba ki don bun ki Local Contractor na kane kathaiñ kiba ibiang ban trei ïa kane ka kam, namar naduh ba sdang ka jingtrei hapohLeshka bun ki briew ka thaiñ ki ïoh kam ïoh jam bha lyngba kane ka project. Hakane ka jingïakynduh na ka liang u Chief Engineer ula ong ba ka National Tenderha ka jingshisha ka la kut hynrei ki la pynjunsur noh ïa ka haduh ka 26 tarik uRisaw 2020 bad hadien nangta kin sa lah ban leh da ka open tender.

    Pan jingshai ka JSM na ka MePDCL bakiew dor ka bai bording ha Mynsngat

    Jowai: Namar ka jing kiewdor palat ka bai Bill Light jong ki longïing ha kashnong Mynsngat West Jaiñtia Hills kaba la kynjoh da ki hajar tyngka, na kaliang ka Jaiñtia Student Movement (JSM) kala leit ban pan jingshai ïa kane badkala kyntu ïa ka Office treikam (MePDCL) ba ka dei ban da peitbniah bha shwaban sam ïaki Bill Light sha ki nongshong shnong kiba pyndonkam bording.

    La ïathuh ba ym tang ïa ka shnong Mynsngat kaba mad ïa kane ka jingehhynrei kane ka la kthah ïa baroh ki Nongshong shnong hapoh jong katei kathaiñ, kumta ka seng ka la dawa ruh ïaka Office ba ka dei ban piet bniah bha ïau Meter.

    Ha ka jingïa kynduh myn hynne ka sngi 23/10/2020, bad u AssistanceExcutive Engineer ha Office treikam jong u, u la pynpaw ha ki nongïalam ka sengda kaba ong, ba ym dei ka jingkiew dor, hynrei bala don shwa ka ram ba ki hapban siew, te kumta ka seng ka la dawa ïaka Office ba kadei ban da thuh jingtipkhambniah haka jing ïadei bad kata ka ram, ba naduh u snem u ba katno ba kinongshong shnong ki khlem siew bai Bill Light haduh ba kin da ngat ïaka ram.

    Khnang ban ïoh ïaka jingtip kaba kham bniah kum ka Office ki dei ban wadbniah shwa ïa kane, la pynkut ka kyrwoh ba la phah da u President ka UnitMynsngat u samla Phresmi Suting.

    La pynthymmai ïa ka dor Umphniangsharak ha West Jaiñtia Hills

    Jowai: U Deputy Commissioner (Supply) ka West Jaiñtia Hills District, u lapyntip ba la pynthymmai ïa ka dor jong ka Umphniang sharak da kaba khieñlangbad ka dor GST ba kan treikam naduh mynta ka sngi.

    Ka dor die lang (Wholesale) ha Jowai bad Thadlaskeiñ Depot kan longRs.26.15 tyngka shi litar, katba ka dor die lang ha Shangpung Outlet kan longha ka dor Rs.28.90 shi litar.

    Ïa ka dor die khutia hapoh Jowai bad ha Thadlaskeiñ S.K. Oil Depot ha kador Rs.28.70 shi litar bad ka dor die khutia ha Shangpung S.K Oil Outlet kalong Rs.31.60 shi litar.

    Jowai, Ris aw, 23: Ka Society of Ur-ban and Rural Empowerment(SURE) ha ka jingïatreilang bad kaNorth East Slow Food and Agrobiodivers ity Society (NESFAS) kilapynlong ïa ka prokram bala tip kumka Agro Biodiversity Walk cum Nu-t rition campaign na ka byn ta kikhynnah jong ka shnong Ïooski,hapoh ka Laskeñ Block, West JañtiaHills Dist rict ha ka 22 tarik mynta ubnai.

    Kane ka prokram ka dei ka weina ki bynta jong ka project jong kineki ar kynhun ïa kaba la t ip kum ka‘No one s hall be left behind initia-tive’ kaba la bei jingïarap da ka RECbad la pyntreikam ïa kane ka project

    Lap ka SURE haduh 21 jait ki jingthung ba mih ha Iooksi,4 jait ki jingthung ba long bam bad 5 jait ki dawai kynbat

    ha ki kat to katne ki shnong hapoh kajylla Meghalaya bad ka jylla Nagaland.

    Ka jingthmu haba pynlong ïa kaneka prokram ka long ban ïarap ïa kikhynnah sha ki thaiñ nongkyndongba kin tip nang ban kheiñkor ïa kajingriewspah jong ki khlaw ki btap jongkato ka thaiñ, ban pynbha ïa ka rukombam jong ki khynnah da kabapyndonkam ïa ki jingbam tynrai lajongbad kaba kongs an eh ka long banpynsngewthuh ha ki shaphang kumnoban ïada ïa ki spah mariang.

    Ha kane ka sngi kumba 20 ngut kikhynnah s kul jong ka shnong Iooksibad 5 ngu t ki samla pule jong ka DonBosco University Guwahiat i, Assambad na ka Martin Luther Christian

    Univers ity, Sh illong kilaïas h im bynta ha kane kaprokram ïaid kjat. Katba dangïaid ha sh ilyn ter lynt i kaladon ka jingpynithuh ïa ki jaitjingthung kiba long ban bamkaba la sdang naduh ki kperkiba don ha la ki jong ki ïingki sem haduh ki jingthungkiba don sha ki khlaw.

    Ïa kane ka kynhun laïalam da u ki ar ngu t kirangbah ba kynthup ïa u maC.P. Tang liang uba dei uWaheh Shnng bad u ZionSutnga. Kine ki rangbah kidei kiba la tip bad ithuh bhashaphang ki jait jingthungjingtep ba pher ba pher, kilaai jinghikai ïa kine ki khunsamla kino ki jait jingthungkiba long ban bam bad ruh ïa

    ki jiat jingthung kiba long ban shnadawai.

    Ha kane ka jingïaid kjat kane kakynhun kala lap bad ithuh haduh 21jait ki jingthung ba mih ha kitei kithaiñ, la lap ruh ba ki don 4 jait kijingthung kiba long ban bam bad 5jait ki jingthung kiba long ban shnadawai.

    Hadien kane ka prokram ïaid kjatkala don ka jingpyni rukum kumnoban shet ïa kine ki jait jingbam tynraikiba lah ban ïoh na kane ka thaiñ

    Ha s hwa ban s dang jong kaprokram ka kong Daka Bareh kaba deika Field Coord inato r SURE kalapdiang sngewbha ïa baroh ki kynhunbad pynsngewthuh lyngkot halor ka

    Agro Biodiversty and Food GroupTraining. Kala don ka jingai byntaïa kane ka kynhun ha kaba la phiahha ki 10 ty lli ki g roup ba kinpyrshang ban wat ïa ki jaitjingthung ba pher ba pher kiba longban bam.

    Na ka liang jong u ma C.P.Tangliang u la pynpaw kajingsngewnguh shi katdei ïa kine kiseng kiba la ju wan ban pynlong ïaki prokram bapher bapher ha shwajong kane ka jingpang khlam. Kaneka prokram kaba la pynlong ha kaneka sngi kala long kaba ai jingmyntoihaduh kat ta katta ïa u sh imet badruh ïa ki khynnah jong ka shnonghi baroh kawei.

    La ïoh ruh ka jingkren na u maZion Su tnga uba la pynpaw kajingsngewtynnad halo r kane kaprokram, da kaba ong ruh ba ka meiMariang kala ai s hibun bah kijingbam na ka bynta ban pynlongia ka met ka phat jong ngi kaba shaitba kh laiñ . Ula ong ba hanongkyndong kumba 80 % ki briewki bam ïa ki jingthung bala pynmihna ki khlaw ki btap. Kumta ula kyntuïa ki khynnah ba kin ïada bad banpynneh pynsah ïa ka mei mariang.

    U Defender Tyngkan u khynnahba dang 11 snem ka rta ruh ula aijingkren bad ka Ph ilapynkmenSumer ruh kila kren halo r kajingmynto i ba ki la ïoh na kane kaprokram.

    Ïa kane ka prokram la pynlongha ki byn ta ba kylluid da kaba budryntih ïa ki kyndon (SOP) bala buh

    Ki dkhot ka SURE kiba dang ïaid kjat hapoh ka shnong Iooksi, kaba hap haLaskeiñ C&RD Block, West Jaiñtia Hills/Dur Mawphor

  • 24 TARIK RISAW (OCTOBER), 2020 MAWPHOR 3 KHUBOR JYLLA / KYLLENG & JINGPYNBNAÏakynduh u MLA ïa ki nongkitkam ka Maw -kynroh Umshing halor ka bording ilektrik

    Shillong, Risaw : U MLA ka Mawlai konstitwensi u BahPT Sawkmie u la leit ban ïakynduh ïa ki nongkitkam jongkaDorbar Shnong Mawkynroh-Umshing ha ka ba ïadei badki nar post ilektrik na ka bynta ban pynpoi bording sha kiïing ki ba don ha Block 1 jong ka surok Mawlai By-pass.

    Ha kane ka jingïakynduh la pynlong ruh ka jingleitjurip ïa ki jaka bad ki la ïakren halor ki post ilektrik ha kajingdon ryngkat lang u Rangbah Shnong Bah LNongkhlaw, ki nongkitkam shnong, ka heh ophis ar na

    MeECL ka Kong J Rymbaibad ki t rai ïing ne trai jakakiba la tei ïing ha Block 1jong ka surok Mawlai By-pass kiba dang hap hapohu pud u sam jong kaMawkynroh-Umshing.

    Nalor kata ha ka ba ïadeibad kane ka jingdonkamjong ka s hnong bad kipaidbah ba s hong ha kaneka thaiñ ïa ki post ilektrik,na ka liang u MLA u lapynpaw ba un sa leh ïa kabadonkam bad u la aijingkyrmen ïa ki ba shen kinsa ïoh ïa ki post ilektrik daka jing ïatrei ryngkat bad kaMeECL, kumjuh bad ki borshnong.

    U MLA, Kong J. Rymbai bad ki nongkitkam shnong ha ka jingleit jurip.

    Shwa kane u MLA kum uwei u nongmihkhmat u basngewthuh ïa ka eh ka shon jong ki paidbah u la leit aijingïarap da ki marbam ïa kiba shong kyrpang ne shongquarantine kiba shong basah ha Mawïong Umjapungkiba don kumba 36 ïing.

    Ha kane ka jingleit ai ïa ki marbam ba kyn thup ïa ukhaw, u dai, shini, ki biskit bad kiwei la don lang uRangbah shnong Bah Anthony Kharkongor, ki rangbahdong bad ki nongkitkam shnong.

    GOVERNMENT OF MEGALAYADIRECTORATE OF MINERAL RESOURCES

    SHILLONG

    PUBLIC NOTICEDATED, THE 22ND OCTOBER, 2020.

    NO.DMR/R/3111/2019/PT-I/297: In pursuance to theOrder of Hon’ble Supreme Court dated 3rd July, 2019 inCivil Appeal No.10720 of 2018, the process of the e-auction of extracted coal is started and interested biddersmay reg is ter in MSTC Ltd portal h t tps :/ /www.mstcecommerce.com/coalauct ionhome/mcoal/index.jsp for participating in the e-auction. HelplineNumbers - 033-40645207/40645316, 033-22901004

    Sd/-(Arunkumar Kembhavi , IAS)

    MIPR No. 1108 Director of Mineral ResourcesDt. 22/10/ 2020 Meghalaya, Shillong.

    ANNEXURE-IModel advertisement for the newspaper:

    Applications are invited from the interested applicants forthe posts of technical experts, marketing experts and retiredbank officials on or before 28-10-2020 on contract basis forthe period up to 31-03-2021, which may be extended forfurther period upon the performance of the selectedcandidates.For further details of qualification, experience, jobdescription, remuneration, age limit etc, please visitwww.kvic.org.in Sd/- DIRECTOR

    Da ki dawai pynïap khñiang noh synñiang ka(DBT-IBSD), sha ka skul ha Pomlum

    S hi llong, Ris aw :Ka Inst itute o f Bioresources andSustainab le Development (DBT-IBSD), Shillong, hapohka jingïalam u Directo r, IBSD, u Prof. Pulok K. Mukherjeeka la leit ban s am ei da ki dawai pynïap khñiang ba lapynmih da kane ka institute sha ka skul Pomlum HigherSecondary School, ha ka jingïadon lang u headmaster,

    bah H. Khyriem bad ki nonghikai.Kane ka sien jam ba la shim da ka

    institu te ka long shi bynta ban ïarap lemha ka ba ïadei bad ka jingïakhun pyrshahïa ka jingsaphriang u khñiang jingpangcoroanvirus.Na ka liang ka institute kala pynpaw ruh ba kan dang ïai bteng haka ba ïadei bad kane ka jingsam ïa kine kidawai sha kito ki kynhun kiba hakhmat

    Ki dkhot ka DBT-IBSD ki ba dang aiti ïa ki dawai sha ki nonghikai.

    kyrwoh lyngba i kongAmanda Shylla, PhD( A g r i c u l t u r a lMicrobio logy), Scient is tFellow (Microbiology),DBT-IBSD, Meghalaya.

    ka ba longr u hs h ibyn tajong kap ro kra mka ba ka lapynkhreh.Kane kal o n gkatkum u

    Kyntu ka EC ka DH Mawsynram ïa ki nongshong ïewShi llong, Risaw :Ka Execu tive Commit tee ka Dorbar Hima Mawsynram, MawsynramSyiemship ha u kyrwoh lyngba u Acting Chief, Bah M.Marbaniang da kane ka pynbnabad pyntip b iang ba ïa kito ki dukan ki ba don ha ïew Maws ynram, ki ba la shuh iehnohshrah la bun bun s nem mynta ba kin sngewbha ban wad lied noh hapoh ka ar taïewnaduh ba la pynmih ïa kane ka jingpynbna, bad ki bym wan lied bad wan mih ha kaophis, na ka liang ka Hima kan leh ïa ka ba donkam baroh.

    Ha kajuh ka por la kyrpad ruh ba ïa kitei ki nongs hong ïew ha ïew Mawsynram, bakin sngewbha ban ïaishah shipor tad haduh ba ka jinglong jingman ha ka Districtkhamtam ha ka nongbah Sh illong kan kham kynjah namar ka jingpang Covid-19.

    Pynsangeh jingïalang ka Seng Nongjri, ShillongShillong , Ris aw :Ka Seng Nongjri Sh illong , East Khasi Hills, ha u kyrwoh lyngba uBah Peacemaker Nongsteng, Secretary da kane ka pyntip s ha baroh ki para dkhot kaseng ba na ka daw jong ka kh lam Covid-19, ka la hap ban pyns angeh noh banpynlong ïa ka general meeting cum s ocial meet mynta u s nem 2020, ïa ka ba jupynlong ha u bnai Ris aw man la u snem.

    Byrthen ka China lada ïaid shakhmat ka UShalor ka jingdie tiar thma sha ka TaiwanBeijing :Ka China ka labyrthen da ka ba tyngeh banpynphai kylliang lada ka USkan ïaid shakhmat ha ka baïadei bad ka jingdie ïa ki tiarthma ba kh laiñbor sha kaTaiwan ka ban kot sha kapalat shi billion dollar.

    Kane ka jingmaham na katnat ïada ri ka China kamshym la ïathuh bniah halor kisienjam ki ba kan shim, hynreikane ka jinglong jingman kapynpaw halor ka jingnang jurka jingïakynad hapdeng kaBeijing bad ka Washington.

    Katei ka jingmaham ba lapynmih ha kane ka miet sngiPalei ba la lah ka la dawa ruhna ka bynta ban pynkut ïa kateika jingthmu die tiar thma badïa baroh ki jingïadei hapdengka tnat shipai ka US bad kaTaiwan khnang ban kiar nakano kano ka jingban bor halorka jingïadei hapdeng ka Chinabad ka US bad khnang ban lahban pynneh ïa ka suk ka saiñha ki jaka duriaw jong kaTaiwan.Hynrei, kano kano kajingkyntait halo r kane kajingmaham kan pynlong ïa kaChina ba kam banse banpynphai markylliang.

    Ka State Department kaUS ha kane ka sngi Balangba la lah ka la pynbna ba kala pyni ïa ka dak ka jingmynjurhalor ka jingdie ïa ki 135 tylliki namding sha ka Taiwan kaban kot sha kumba shi bil-lion dollar. Na ka liang kaChina ka shim ba ka Taiwanka dei ka bynta jong ka ri badïa ka ba yn pynïasoh da kabor lada ka long ka ba

    donkam, katba na ka liang kaWas hing ton ka la ïai banhalor ka jingïadei ka ba janbad ka Taipei.Watla katta kikyndon aiñ ka US ka donkamïa ka sorkar ba kan pynthiknaba ka Taiwan kan lah banshim ïa ki lad jingïada, badnaduh kine ki khyndiat snemba la dep la ïohi halor kajingpynjur ha ka liang ki kamïada ri bad ka jingdie tiar thmaka US s ha kane kadewlynnong.

    Kine ki jinglong jingmanki la wan long ruh hadien baka China ka la nang pynjurhalor ki jingtreikam jong ka tnatshipai ha ki bynta ba markhapka Taiwan ïa ka ba la ong ruhba kadei ka dak ka jingmahampyrshah ïa ka Taiwan. H akawei pat ka jingpynpaw daka kynhun myntri ka China kaba khmih halor ki kam ki ba

    ïadei bad ka Taiwan ka la dawaïa ka Democratic People’sParty jong ka Tsai Ing-wen kaba dei ka president ka Taiwan

    ba kan pynkut noh halor ki kamïasylla bad ka US bad bankyntait ïa ka jingïateh halor kikam tiar thma.

    Shah rai pynïap u rangbah Muslim kaPakistan namar ki kam kren beiñ Blei

    Lahore :Ka ïingbishar ka Pakistan ha kaneka sngi Balang ba la lah ka la rai pynremda ka jing ïap pyrshah ïa uwei u rangbahMuslim nalo r ka kuna ka ba long USD3,085 namar ki kam kren beiñ Blei haPunjab province jong ka ri.

    UAmin, u ba dei u nongshong shnongha Layyah district ka ba jngai kumba 400km na Lahore, u la shah kem noh naduhkine ki khyndiat snem ba la dep hadien bau la shah ujor ha ki para marjan ba u la lehïa ka kam kren beiñ Blei.

    Ka ïingbishar ha Layyah ka la pynbnaïa katei ka rai pynïap pyrshah ïa u Aminnalor ka kuna ka ba 500,000 ka pis a Paki-stan (USD 3,085).U Additional SessionsJudge u Hasnain Raza u la pynbna ïa kaneka rai pynïap ha ryngkat ka jingïadon langjong ki sakhi.

    Ha ka ba sdang jong une u bnai, kaïingbishar Lahore High Court ka la pynksanïa uwei u rangbah Khristan u ba la shah raipynïap halor ka jingkynnoh kren beiñ Bleika ba dei ka jingshim rai ka ba kham pherhapoh kane ka ri ka ba bun ki nongshongshnong ki ba dei ki Muslim.

    U Sawan Masih, u ba dei u nong sars urok ha Lahore, u la ïoh ïa ka jing

    pynks an na ka ïingbishar had ien ba u lashong phatok palat hynriew snem ban ap ïaka rai pynïap.Une u briew u la shah rai pynremnaduh u snem 2013 halor ka jingkynnoh krenbeiñ Blei.

    Katei ka khubor ka ba ïadei bad kajingkynnoh kren beiñ Blei ka la pynmih ïa kajingïakh ih paidbah ki ba la thang ruh ïa palat100 tylli ki ïing ki sem jong ki Khristan hapohJoseph colony, ha Lahore.

    Kane ka dei ka jingjia ka ba ar ha ka ba uKhristan u la ïoh ïa ka jingpynksan hadienjong kawei pat ka Khristan ka ba la ïoh laitnoh ka As ia Bibi.

    Ki kam kren beiñ Blei ka dei ka phang kaba buh jingma haduh katta katta hapoh Paki-stan, ha ka ba wat lada ka don ka jing kynnohkhlem nongrim ka ju mih ka jingïa um snamlyngba u paidbah. Kino kino ki ba shah raipynrem lane ki ba shu shah kynnoh kren beiñïa ka niam Islam ki don hapdeng ka jingma naka jingïap na u paidbah.

    Ki kynhun ki ba khmih halor ki hok longbriew manbriew ki la ong ba ïa kane ka aiñkren bein Blei la ju pyndon kam bakla na kabynta ban thombor ïa ki rit paid lane ban bankput markylliang na ki daw shimet.

    KA JINGS NGEWNGUHNgi na ka ïing ka sem i (L) TBnC.R.Sancley ng i pynpaw ïa kajingsngewnguh bad kajingsngewburom ïa phi baroh kibala wan ban kyrshan bad ai mynsiemlyngba ki jingduwai ki jong phi ïangi kum ka ïing ha ki por kiba i Pajong ngi i don hapdeng ka jingshitombad khamtam eh haba kum ka ïing

    ngi la mad ïa ka jingwan jngoh ka jong U Blei uba ha ka jingibitka jong U, u la wan ban khot noh sha ka jingïoh kynti bad shaka jingjahthait kaba junom la junom lem bad U ha ka 06 tarikOctober, 2020. Ngi ai khublei ïaphi baroh kiba la wan sngewlemïa ngi kum ka ïing kiba na jan bad na jngai khamtam eh ïa kijingduwai ki jong phi kiba la long da shisha ka bor bad kajingkyrshan ïa ngi kum ka ïing ka sem baroh kawei.

    Ngi ai ka jingsngewnguh ïa ki Pastor, ki Tymmen Basanka Ri Bhoi Presbyterian Synod, Seng Nongsharai na ka RiBhoi Sepngi Presbytery bad na ka Khatar Lyngdoh SepngiDistrict, ki Jingïaseng Kynthei, ka Balang PresbyterianUmdihar, ki Nongsharai bad ki Jingïaseng bapher bapherhapoh jong ka. Ka shnong bad ka dong Lumlyer, ki Pastorna ka Khasi Jaintia Presbyterian Synod Sepngi, Khasi JaintiaPresbyterian Synod Mihngi, Rev. D.C Haia, PresbyterianWomen Fellowship, Moderator Shillong Ri Lum Presbytery,ka Balang Pres byterian Jaiaw, Balang PresbyterianNongs der Damsite, Rangbah na ka Tnad BalangPresbyterian Mawpun Pyllun, Ki Doctor, Nurse, Staffs kaNorth East Cancer Hospital and Research Institute (Jorabat),Bethany Hospital Nongpoh, Civil Hospital Nongpoh, PHCUmsaw Nongkharai, MLA, MDC Nongpoh Constituency,Dr. Celestine Lyngdoh MLA Umsning Const ituency(Working Presisden t MPCC), Ex MDC UmsningConst ituency, Deputy Commiss ioner, Ex-DeputyCommissioner Ri Bhoi. District, i Bah R.L Blah, ExecutiveEngineer and Staffs PWD Building, Shillong, na ka OfficeDIPR, iMerit Technology, Shillong, na ka Kur Syngkli naRi Bhoi District Eastern bad Western Unit, Umden Unit,bad Umdihar Unit, ki Kha ki Man, kiba haïing hasem bad kilok ki jor baroh, Bah Shinning Nongrum, bah EffrainNamsaw, bah B.B.Nongkling, Bah Bathok Nongmalieh.

    Kum ka ïing ngim lah ban jer kyrteng lut ïa baroh hynreito shim ba kane ka jingsngewnguh ka long ïaphi baroh.

    To U Blei ka jingsuk un kyrkhu ïaphi bad ïa ki ïing ki semjong phi baroh.Kiba sngewnguh eh ïaphiMrs. Q. Shongdor Rani (Kurim)Mr. Maitphang Rani (Khun)Mr. Budphang Rani (Khun)Mrs. Ibanbynraplang Rani (Khun)Mrs. Balahunlang Rani (Khun)Mr. Tehsonglang Rani (Khun)Mrs. Rikurlang Rani (Khun)Mr. Paharalang Rani (Khun)Mr. Hamarbabiang Rani (Khun)Mr. Remdor Rani (Khun)Mrs. Kitdor Rani (Para)Mrs. Batdor Rani (Para)Mr. Topstar Rani (Para)Mrs. Markordor Rani (Para)Mrs. Riwanki Laloo (Pyrsa Kurim)Mrs. Wanda Khymdeit (Pyrsa Kurim)Mr. Lambert Wahlang (Pyrsa Kurim)Rev. D.L.Mawlong (Pyrsa Kurim)Mrs. Spellinda Lapang (Pyrsa Kurim)Mr. Sonusaitphar Khonglam (Pyrsa Kurim)Mrs. Mary Jones Jyrwa (Pyrsa Kurim)

  • MAWPHOR 24 RISAW (OCTOBER), 20204 WEST KHASI & SOUTH KHASI HILLS

    Nongstoiñ, Risaw 23: Ka jings hah tep im jong u (L) bah Moris Marngar 90snem ka karta, u ba dei u nongshong shnong na Mawliehbah Mawnar haNongdisong ha ka miet 7 tarik mynta u bnai, ka la pynlong ïa ki nongsynsharshnong, ki sengbhalang bad ki paidbah jong ki khat ar tylli ki shnong kiba haphpoh ka Mawliehbah area, ba kin pynpaw ïa ka jingpyrshah bad pynrem jurhalor katei ka kam bymman, kaba ki kur Marngar na ka shnong Nongdisong kila leh ïa katei ka kam.

    Ka sur kaba jam bha kaba la mih na ki paidbah kiba la ïaid rally bad pyrtajingpynrem halor kane ka jingjia kaba pyntriem ïa ka imlang sahlang ha kateika thaiñ , ka long ba dei ban set patok s hi jingim ïa baroh kiba donkti ha kateika kam.

    Halor katei ka kam bymman, ki nongsynshar shnong ki sengbhalang badki paitbah hynne ka sngi ki la pynlong ïa ka jingïaid paidbah ha katei kashnong ha ryngkat ki lama ïong ban pynpaw ïa ka jingpyrshah halor katei kakam. La s dang ïa ka jingïaid paidbah na Mawliehbah haduh Mawnar bad lapynkut ha madan Nonglangsaiñ da kaba pynlong ruh ka jingïalang ba lyngkot.

    Ha katei ka sngi la pynïaid ïa ka jingïalang da u bah Hanly Nongsiang

    Kem ki pulit sa ar ngut ki kynthei ba suba kynshoit tep im ia u Bah Moris

    Shi jingim ha along ïa ki nongpynïap briew, dawa kipaidbah 12 shnong ha ka Rally ha Mawliehbah Mawnar

    Ki paidbah kiba iaid rah lama iong ban pyrshah ia ka jingpyniap dusmon ia u Ba Moris Marngar, U Sordar ka Shnong Nongdisong ba dang ai jingkren & k i paidbah kiba la mih ha Nongdisong.

    sordar ka shnong Mawliehbah ha kaba la ïoh ïa ka jingkren na ki nongïalamjong ki sengbhalang ba kynthup ïa u samla Anand Peiñlang President kaFederation of Khasi Jaiñtia and Garo People Nongdisong Mawïawa area Unit,u samla G.Nongsiej President KSU Mawliehbah Area unit, u samlaTeiborlangNongsiej President HYC Mawliehbah area unit.

    Kitei ki nong ïalam jong ki sengbhalang ki la pynrem jur ïa kitei ki runar kibala nud ban tep im ïa u b riew u ba dang eh dang khlaiñ. Ki la ong ruh ba kane kajuk ka dei ka juk ba ki ba ki paidbah nongshong shnong kin ïabeh ïa kajingnang jingstad, ym ban bun kam ha kaba ïa bishni uwei ïa uwei pat bad baka la dei ka por ban pynduh pyndam ïa ka jingngeit biej bad jingtharai sniew,namar ka lada ki kim lah ban pynduh ïa kiba kum kitei ki jait jingpyrkhat, kanpynklumar ym tang ïa ka ïing ka sem, ka kur ka jait, ka shnong ka thaw hynreiïa ka imlang sahlang bad ka ri hi baroh kawei.

    Na ka liang ki rangbah shong pat la ïoh ban kren da u bah K.WannangSecretary shnong Nongjyndiang, Bah K.Lyngdoh dkhot Executive dorbarshnong Mawlangdep, bah Silbestar Ryntong s ecretary shnong Nongdisongbad u Bah B.S.Roy Nongphud Secetary s hong Mawliehbah Mawnar.

    Haba kren ha jingïalang paidbah, na ka liang u Bah K.Wanniang u la ongba u Blei u dei u ba pyn ïaid ïa ka jing im jong u briew, kumta u don ka bor baniehnoh ne ban shim noh hynrei u briew um don hok ban shim jubor ïa ka jingimbriew.

    U Bah B.S.Roy Nongpud Secretary shnong Mawliehbah Mawnar, u laong ba ka long kaei kaei ka bym lah ban mutdur ba ki kur ki jait jong u bah (L)Moris Maragar kim don wat uwei ruh u ban kynmaw ban ong ba katei ka kamka dei ka kam beaiñ.

    U la ong ba lada kitei ki briew ki ong ba ka tyrut ka lah ban pynkoit ïa u neka briew na ka jingshitom, katei ka jingong jong ki ka long kum ka jingpynshlurïa ki briew ban leh ïa kiba kum kitei ki kam ba shyrkhei ki bym lah ban pdiangha ka imlang sahlang.

    Ha kawei pat ka liang, ka khubor na ki pulit ha kaba ia dei bad ka jingjia tepim ia u Bah Moris Marngar ka la iathuh ba la kem ia ka Kong Sildaris Marngar,21 s nem bad ia ka Kong Ephrilda marngar, 54 snem ka rta na ka ShnongNongdisong. KIne kiba shah kem la suba ba ki donkti ban kynshoit tep im iau Bah Moris uba la shah kynnoh ba u dei u ‘Menaiksuid.

    Nongstoiñ, Risaw 23: Ki sengbhalang na West Khasi Hillskiba kynthup ïa ka HYC, HANM, HNYF, WKSU Sengkmie,WYF Sengkmie, kumjuh ka Youths For Change Mairang,Khasi Unemployment Youths Association, Seng SamlaShnong Mawïawet, Seng Shnong Mawkawah, Seng SamlaShnong Ladweitang, Seng Shnong Mawionglumsyntiewbad ka Synjuk ki Seng Samla West Khasi Hills District, kala shong jingïalang ha ka sngi balang ha kaba ki la jied ïau Rev S.Warjri kum u nonglam ktien jong ki Seng bapherbapher, ha kaba ïa dei bad ka shith i ba pan map jong kaEditor jong ka Shillong Times ka Kong Praticia Mukhimkaba ki la ïoh pdiang ha ka 17/10/2020.

    Na ka liang u Rev S.Warjri kum u nongialam ktienhalor kane ka phang, u la pynpaw ba ïa kane ka sh ithi lapdiang bad la map da baroh, hynrei ka sur na baroh kinongïalam ka long ba kaba pynlyngngoh ba balei ka shimpor ïa ka ban panmap ïa ki paidbah jong ka thaiñ haduh

    Pdiang ki sengbhalang ïa ka jingpan mapka Editor jong ka ka kot khubor phareng

    Ki nongialam kiba la rai ban shah die noh ia ka kotkhubor ‘The Shillong Times’.

    haduh ar snem tam.“Kane ka long ka jingjop jong ka thaiñ bad ngi ai

    khublei ïa ki paidbah jong ka West Khasi Hills District,kiba la kyrshan naduh ba sdang haduh kane ka sngi. Naka liang jong u Rev S.Warjri u la ong ba kum ki nongthohkhubor, kim dei ban thoh klumar khlem da bishar shwanamar kan ktah ïa ki paidbah lada kam dei”, ong ka kyrwoh.

    “Ki dei ban da wad bniah bad ha ka juh ka por u la ongba ngi kum ki paidbah jong ka thaiñ ngi sngewkhia bahaduh mynta ngim ïoh ei ei ha kaba ïa dei bad ka Themkhar motor ban pynkynriah noh ïa kitei na katei ka jaka”,ong ka kyrwoh khubor na ki nongialam sengbhalang.

    “Kumjuh ruh balei ki nongmihkhmat jong ka West KhasiHills District ki khlem kren ïa kane ka phang. Kumba longmynta ngi sngewkhia namar kane ka jaka lyngba jong kajingdon jong kane ka la pyndik ïa ki nong Wes t bad kampat I don jingshngaiñ ha ka ïaid ka ieng”.

    “Kumta ng i dawa na ka Sorkar kan pynkynriah noh ïaki briew kiba shong hangne lada ym lah kan sa jia biang sashisien ka jingïakhun bad lada ka jia biang ka Sorkar banhap bah kit khlieh ïa kane”.

    “Ngi kum ki Nongïalam jong ka thaiñ nangne shakhmat,ngin dang ieng rangbah ban ïada ïa ka thaiñ kumjuh ïa kiIssue jong ka Jaidbynriew bad mynta ka la dei ka por bangin ïa tylli ban pynkylla ïa ka thaiñ jong ngi”, ong kinongïalam jong kitei ki s engbhalang bapher bapher.

    Na ka liang ki Sengbhalang bad ki Seng Samla kiba ïadon bynta ha kane ka jing ïalang, ki la pyn long ïa kajingïasngap jar kumba shi minit ban kynmaw ïa ka lyngkhuhsngi ïap ba 32 jong u Paiem Wickliffe Syiem.

    Mawkyrwat, Risaw 23: Ka KSU South West Khasi HillsDistrict ka phah ïa kane ka kyrwoh sha ka sorkar da kabakynthoh ruh ba ka jingphah ka sorkar ïa ki skulbah (Uni-versity ) ban tohkit halor ka jingpei ki jaka buh jakhliauranium ha Nongbah Jynrin ka long ka bym lah banpdiang namar ‘kim dei ki kynhun lait luid’ (dependentagencies not independent agencies).

    Halor kane, kum ka seng ka la ïoh jingtip ba ka sorkarlyngba u Chief Secretary ka jylla, u M.S. Rao, myn ha kasngi ba ar, ki la pyn tip ba ka sorkar ka don jingmut banphah ïa ka Indian Institute of Technology (IIT), Guwahati,bad ka North Eastern Hills University (NEHU) ban wadbniah ïa kata ka jingpei ki jaka buh jakhlia uranium (tanks)bad ban wad bniah halo r ka jinglait jong ka lyer b ih (ra-diation) na kita ki thliew. Kumta halor kane, ka seng kaïohi ba kine ki skul bah ki dei kiba la don liang lypa badla thikna ba yn don beit u “Remote Control” u banpynïaid ïa ki khnang ban ïoh lad ban buhrieh ïa kijingsh isha.

    Ka seng, namarkata, ka sngew dei ban kynthoh jur ïaka sorkar jylla namar kumba la tip ka North Eastern HillsUnivers ity ka dei ka skulbah ba la bei pisa bad pynïaidda ka Sorkar Pdeng.

    Nalor kata, ka seng ka tip shai ba ki Related Depart-ments jong kane ka skul bah naduh 2002 ki ju ïarap banleh ïa ki jingpule bniah da kaba ki ju ïoh mang tyngka(fund) na ka Department of Atomic Energy, ka Board ofResearch in Nuclear Sciences (BRNS), Mumbai, bad naka Bhabha Atomic Research Centre (BARC) kiba la deilypa ki nongwad bniah ban pynbakla ïa ki jings hisha

    Ym treh ka KSU ban pdiang ïa kiUniversity ba don ‘Remote Control’

    Ban wad bniah halor ka jingpei ki tank Uranium

    tang ban ïoh tih uranium hapoh katei ka thaiñ, nalor ba kadei ka skul bah kaba shaniah ha ka BRNS bad BARCnaba kam don ïa ki jaka test ba paka (standard labs) kibalah ban leh ïa kane.

    Kum ban shu pynkynmaw, ka NEHU ha u snem 2002-2006 ka la leh ïa ka jingpule bniah (research) bad ka laphah ruh ïa ka jing ïathuh (report) ha kaba ïa kane kajingpule bniah la bei tyngka da ka Department of Scienceand Technology bad ka BRNS, Department of A tomicEnergy. Ka seng ka la ïoh jingtip ba ïa kane ka jingpulebniah la leh khnang da ka jingthmu ban ïoh tih u ranium.

    Ha kaba ïadei bad ka Indian Institute of Technology(IIT), Guwahati, ruh na ka liang jong ka seng ka sngewban ong, “Kane ka skulbah ka dei ka ‘Dependent Agency’ym ka ‘Independent Agency’ namar ïa kane ka skulbahruh la bei tyngka da ka Sorkar Pdeng.”

    Ka seng ka buh ruh ka jingkylli, “Kaei ka jingmut jongka ‘Independent Agency’ lada dang wanrah da kiba lapyni lypa ba ki dei ki ‘Dependent Agencies’ bad, halorkane ka nongrim, ka seng ka kwah ban kren shai ba nginnym pdiang ïa ka ‘jingwad bniah laitluid’ kaba tang kakyrteng katba ki jingtreikam ki pyni da kumwei”.

    “Ngi la ïai shah bad ka sorkar hynrei wat pyrkhat patba ka seng ne ki paidbah ka District ki dei kiba dang bieitkiba phi lah ban ïalam bakla katba phi mon”, ong ka kyrwohna ka seng bad da kaba bynrap ruh, “Long katba longhynrei ïa kane ka rai jong ka sorkar ban phah da ka NEHUbad IIT, Guwahat i, ka seng kan nym lah ban pdiang”.Kane ka dei ka kyrwoh na u President, KSU South WestKhasi Hills District, u s amla Forwardman Nongrem.

    Nongstoiñ, Risaw 23: U Samla DonaldV Thabah General Secretary KSUSengkmie, u la ong ba ka mynsiem ieitRi kam dei ban long kum kata kajingsngew lung mynsiem (Emotionaloutburst), lane ka jingieid Ri kaba shuwan kynsan kynsan da ka jingsngewbitar had ien ba shah thombor kiparadoh parasnam ha kiwei pat kijaidbynriew. Hynrei, ka mynsiem ieitRi ka dei ban long naduh mynsiem, daka lynti ïaid kaba jai jai bad kaba skhemjingmut, ka bym kynran dien, ka bymshah theh umpjah, hynrei kaba ïaibteng beit katba ngi dang neh ha kaneka sla jong ka pyrthei.

    Ïa kane u la pynpaw hadien kajingpyntian smai ïa ki 25 ngut ki dkhotbad nongkitkam ba thymmai jong kaseng Lyngngam Hynneng Brei AreaUnit ha kane ka taiew, ha ryngkat kajingdonlang jong kiwei pat kinongïalam ba kyn thup ïa u RishotSkhembor Kharbani General SecretaryKSU West Khasi Hills District Unit,Samla Armstrong Sohshang AssistantGeneral Secretary KSU West KhasiHills Dist rict Unit bad u ba dei artadruh u Presiden t jong ka KSUMawshynrut Circle, Samla JohnfisherNongsiang President West Khasi HillsDistrict Unit bad kiwei kiwei de.

    Na ka liang u Bah Thabah, u lapynkynmaw ruh kumno ba ka Sengka la ieng rangbah ban ïada ïa la ka Ri

    Ka jingieit Jaidbynriew kam dei banlong tang haba shah thom bor: KSU

    Ki dkhot nongkitkam ka KSU Lyngngam Hynneng Brei Area.

    bad Jaitbynriew, ha kaba ha u snem1979 bnai Naiwieng ha ka jingïalangkaba la long ha ïing Dorbar Mawkhar,ki Nongïalam ka Seng ki la s him ïa kalyngkor bad jingkitkhlieh ban ieng banïada ïa ki Paradoh-Parasnam, kiba lashah thombor ha ki khar Bengali kibala pyrs hang ban hiar thma ïa kaJaidbynriew Khasi, namar ba ki lasdang bun paid bad ha kito ki por ki lapyrshang ruh ban thaw da ka BengaliTerritory.

    U la ong ba ki la sdang ïoh bor ruhnamar ba ki don ki kynhun jong ki kibaïarap ïa ki napoh napoh bad kiNongïalam jong ka Seng ha kito ki porlyngba ka jingïalang paidbah kabanyngkong eh, ki la ïa rai ban iengrangbah ban nym kynran dien ha kajingïaleh pyrshah ban pynher krad ïaki khar Bengali bad ka jing jop ka lalong 70 %, ha kaba ki khar Bengalikiba wan buhai shnong beaiñ ha katoka por ha Jaïaw, Riats amthiah ,Mawkhar bad Mawlai ki hap ban phetkrad noh na ka jylla.

    U la kyn tu kynpham ba kum kidkhot ba pura jong ka Seng, ki dei ruhban don ïa ka jinglong ryn tih ha kajingpynïaid kam bad ban burom ïa kiNongïalam kiba kham sha khmat badban don ka nongrim kaba s khem kibadei ki païa kiba shan ïa ka jingskhembad jings an jong ka seng naduh ba lasuit la shor ïa ka seng KSU.

    U la ong ruh ba lada ka s orkar In-dia ka don ïa ki shipai BSF bad kaBangladesh ka don ïa ki BDR ban peitïa u pud u sam, ka seng ruh ka don ïaka s hnat t reikam ban peit ïa kakhyndew ka shyiap ha ki khappud baphiah bad kiwei ki jylla, ban peit ïa kakhia ka s hon jong ka dong ka thaiñ,ban khanglad ïa ka jingknieh ïa kakamai kajih jong ki trai jaka.

    Ka Seng kam don tiar thma da kisuloi ne ki tup ki man, hynrei ka Sengka don ïa ki dkhot kum ki t iar thma,ban ïakhun da ka jings tad , kajings hemphang, ka jings ngewthuhbad da ka jingshlur kum ki atiar banïada ïa ka Jaidbynriew.

    U Samla Johnfisher NongsiangPresident West Khasi Hills DistrictUnit, haba ai jingkren u la ong ba kaSeng ka la ïaid lyngba ïa ki 42 tylli kisnem. Hynrei ka nongrim kaba kaSeng ka ieng ka neh bad kata ka longban ïada ïa ka Ri bad Jaidbynriewlyngba kiba bun ki mat ba ka Seng kaieng ban ïakhun, kum ka jingpyrshahïa ka jingwanrah lynti rel, ka jingdawaban pyntreikam ïa ka ILP, ban dawapynstet s huh shuh ka jings hna ïa kikhyrdop talasi mynder (Entry & ExitPoint), ka jingpyrshah ïa ka jingthmuka sorkar India ban khlong ïa u Ura-nium.

    Haba ban ïa ka mat lynti Rel badUranium, u la ong ba ka Seng da lei leikan nym ailad ban tih ïa u marpohkhyndew Uranium la ka long ha kanokano ka dur ruh, namar u long umarpoh khyndew u ba ktah haduhkatta katta ïa ka jingim briew. Ka Sengkan ïai ieng ha kajuh ka Nongrim banong em ïa u Uranium. U la ong ruh baka seng da lei lei ruh kan nym ailad hitdot ïa ka jingshna lynti Rel, katba kas orkar kam pat pynurlong ïa kijingdawa jong ka ban pynt ikna bankhang lad ïa ka jingwan buhai kyrthepki bar ri bad heh paid sha ka Jylla.

    Nongstoiñ, Risaw 23: Kawei ka ïing jong I kong TismeryMarbaniang kaba don ha ka shnong Lum Maws iangUmdum, ka la shah bam duh ha ka ding kaba la klang haka step jong ka 16 tarik mynta u bnai.

    La ong ba wat ym s hym la don mano mano bamynsaw, hynrei ki jingdon jingem jong kane ka ïing ki laingkhong lut khait.

    Halor kane ka jingjia, ka HYC Myrïaw Circle ha kajingïalam jong u Samla Rapborlang Marbaniang Presi-dent ka Circle bad u Samla Stormwell Marngar GeneralSecretary, ki la leit ban jngoh bad kner ki lad jing ïarap dau khaw, ki pliang, ka Blanket, Borti bad kiwei de.

    Na ka liang jong u samla Rapborlang Marbaniang ula ong ba kum kine ki jingjia lada jia ha ka thain bun na kinongshong kim lah ban ïarap bha, namar ka jingklangsted jong ka ding.

    U la ong ba ka jingbym lah ban pynkloi ki jingïarap kadei na ka jingsniew jong ki lynti ki synkieng, kumta ka

    Bam duh ka ding ïa ka ïing ha shnong Umdumshim por ban ai jingïarap.

    Kumjuh na ka liang ka Police Department ruh kim lahban ïarap ha ka por ba biang, namar ka jingsniew palat kajong ka surok.

    Kumta na ka liang ka seng ka dawa ïa ka sorkar bad kinongmihkhmat jong ka thain, ban peit lem halo r kane kabynta khnang ba ki paidbah ha ka thain kin suk bad kinïoh ïa ka jingïarap ha ka por ba biang.

    Ka Seng ka la pynpaw ia ka jingsngewkhia halor kajingsniew ki lynti syngkien ban poi kloi ki lad ai jingiarapha ba jia ki jingjia kiba dei ban ioh jingiarap kyrkieh.

    “Watla kam don ka jingjia kaba sngewsih ka ba ktahia ka myns iem briew na kane ka jingjia hynrei ng isngewkhia ban iohi ba ka longiing kan duh noh ia kijingdonkam ki jinngdon jingem baroh”, la ong u samlaRapborlang.

    Ka seng ka la kyntu ia ki bor sorkar, nongmihkhmatba kin phai khmat lem sha kane ka longiing.

  • 24 TARIK RISAW (OCTOBER), 2020 MAWPHOR 5 KI KHUBOR NA KYLLENG KA RI & BTENG SLAKulmar ki paidbah ba kamu nongleit jingleit ba don

    lehnoh hapoh liengsuiñ naDelhi sha Goa

    Kurup haduh 8.5 laktyngka napoh kali ha

    phyllaw ka OphisCongress ha Patna

    Panaji, Risaw: Uwei u nongleit jingleit hapoh kaliengsuiñ Air India, kaba dang thmu ban leit sha jyllaGoa na nongbah Delhi u la pynkulmar hi thlimshiphang , da kaba kam ba don uwei u "lehnoh"hapoh ka liengsuiñ, kaba la pynlong ïa ki pulit bakem noh ïa u mar sien hiar khyndew ka liengsuiñ, laong uwei u heh pulit hynnin ka sngi.

    Une u heh pulit, uba dei trei ha Dabolim AirportPolice Station, u la ong ba une u nongleit jingleit, uZia Ul Haq, ïa uba la kynnoh ba um da biang ha kabor pyrkhat pyrdaiñ jong u , la kem noh had ien ba kaliengsuin ka la hiar khydew noh ha ka kad liengsuiñha jylla Goa.

    Une u briew u la kam ïalade ba u dei u heh jongka "Special Cell" bad u la pyntip ïa baroh ki nongleitjingleit hapoh ka liengs uiñ shaphang ka jingdonjong u lehnoh ha kane ka liengsuiñ kaba dang thmuban leit sha Goa, kaba la pynkulmar jingmut hi thlimbad pyntieng pynkyiuh ïa ki nongleit jing leit badkumjuh ruh ïa ki nongtrei hapoh kane ka liengsuiñ, ula ong.

    Patna, Risaw: Ka kynhun jong ka tnat Income Tax kala leit ban pynlong jingkhynra ha ka jaka treikam jongka seng Congress ha Sadaqat Ashram kaba don hanongbah Patna ha ka sngi palei janmiet bad ka la ïohkurup ïa ka pisa kaba la ko t sha ka 8.5 lak tyngka nakawei ka kali kaba la pynïeng hapoh kane ka Ashram.

    Katba ki heh ka Income Tax ki khlem pat ong eieihalor kane ka jingjia, u nongpeit jong ka sengCongress jong kane ka jylla, u Shaktisinh Gohil u lapynthikna ba ka la don ka jingkhynra na ka tnatIncome Tax bad u la kynnoh ruh ba ka dei ka kam buitsniew jong ka seng liang synshar, ha shuwa ban wanai jingkren u nongïalam jong ka seng Congress ha kajingïalang paidbah, u Rahul Gandhi ha ka sngithohdieng.

    "Ka dei tang ka buit poh jong ka seng liangsynshar. Ki sheptieng palat ïa ka jingkyrshan kabaradbah na ka bynta ka Mahagatbandhan. Na kane kadaw, ki la ïadon kti khnang ha kine ki kam buit tuhbuit sniew," u la ong.

    "Kane ka dei ka ophis treikam jong ka s eng saiñhima sima bad uno uno u lahban pynïeng kali hakane ka jaka. Ki don bun bah ki briew kiba wan shakane ka ophis man la ka s ngi bad ngim lah ruh banteh lakam ïa ka jingkit jingbah jongno jongno ," la ongu Gohil.

    Da kaba kam ruh ba 23 kilo ka ksiar bad 2 kilo karupa la ïoh kurup na ka met jong u para u nongïalamBJP ha Nepal, u la kylli balei ka tnat Income Tax, kaEnforcement Directorate, bad ka Central Bureau ofInvestigation bad kiwei kiwei pat ki tnat kim pat leheiei haduh mynta ïa une u nongïalam jong ka sengBJP.

    "Ka jings hisha halor kane ka jingjia ka long ba kasynrop NDA ka la duh bor ha ka liang ka s aiñ himasima ha jylla Bihar. Kum kane ka jingkhynra ka deitang na ka daw jong ka jingbitar palat jong ki. Unongïalam jong ngi, u Rahul Gandhi u dei ban wan aijingkren paidbah ha ka sngi thohdieng na ka byntaka ilekshon ka jylla Bihar bad ki kwah ban pynthut nepynduh ïa kane ka jingïalang paidbah da kaba leh ïakum kine ki kam," la ong u Gohil.

    Ha kajuh ka por, ki thymmei khubor na ka ElectionCommission ki la long ba ka pisa kaba la palat ïa ka50,000 lah ban kurup noh lada ym lah ban pynbiangïa ki sakhi satar kiba biang, katba yn dang shah banrah haduh 10 lak tyngka lada don ïa ki sakhi ki satarkiba biang ha kaba ïadei bad ka jingpyndonkam ïa kapisa kum ha ki kam ïathoh shongkurim, ki kam sumar,lane ban thied jing thied.

    Ïa une u briew la aiti noh da ki pulit ka kadliengsuiñ sha ka Central Industrial Security Forcebad ki nongtrei jong ka shnat liengsuiñ Air India, haka por ba ka liengsuiñ ka la hiar khyndew noh ha kadliengsu iñ Dabolim, la ong biang une u heh.

    Ki pulit ki la ïathuh shuh shuh ruh ba la ju phahsumar bunsien ïa une u b riew ha ka Inst itute ofHuman Behaviour and Allied Sciences, kaba don hanongbah New Delhi.

    La phah ruh ban leh ïa ki test kiba donkam hakawei ka hospital sorkar bad hadien la ïalam sumarnoh ïa u sha ka Institute of Psychology and HumanBehaviour hajan nongbah Panaji hadien ba la lah banïoh ïa ki hukum kiba donkam na u majistor kane kanongbah, ki la ong.

    Aiti u Bah Paul ïa ki Solar Panelsha ka shnong Mawprem

    Sa uwei u briew ula khlad hynne ka sngina kane ka jingpang kaba la kynjoh myntasha ka 79 ngut kiba ïap baroh ha ka Jylla,kaba long 0.90%. Haduh 71 ngut na kinekiba ïap ki dei na East Khasi Hills District.

    U Director ka Health Services (MI) DrAman War u pyn t ip ba na kiba ïabitthymmai ïa kane ka jingpang, 50 ngut kidei na East Khasi Hills, 21 ngut na WestGaro Hills, 6 ngut na West Jaiñtia Hills,bad mar iwei na South Garo Hills, EastJaiñtia Hills bad East Garo Hills.

    Kiba la koit pat ki long 74 ngut naEas t Khas i Hills , 11 ngu t na Ri-BhoiDistrict , 7 ngut na West Garo Hills, 7 ngutna South Garo Hills, 5 ngut na East JaiñtiaHills, mar ar ngut na West Khasi Hills badSouth West Khasi Hills bad mar iwei naSouth West Garo Hills , West Jaiñtia Hillsbad East Garo Hills.

    Jan kot 9000 kiba ïohpang Covid-19,kiew kiba koit ïa palat 7000

    ïadonlang ruh u Superintendent of Policeka East Khasi Hills u Bah S. Nongtynger,ki ADC, ki Sector Magist rate bad kiweikiwei.

    Ka jinglum ïa kane ka jingïalang ka longban pan ïa ka jingïatreilang ki kynhun jaitn iam ban wanrah ïa ka s hongs uks hongs aiñ namar ka jingdon jong kalehniam Durga Puja. Ha knae ka jingïalang,ki nongïalam jong ki jait niam bapher bapherki la ai khublei kyrpang ïa ka Central PujaCommittee bad ïa ki riewngeit Hindu badkyntu ruh ïa ki nongshong shnong ka jyllaba kin buh jingduwai na ka byn ta kajing ïaid beit ïaid ryntih jong ka lehniamPuja bad ba ka shongsuk shongsaiñ kanwanphai ha ka nongbah Shillong bad haka jylla baroh kawei.

    U Presiden t jong ka Central PujaCommittee u Naba Bhattacharya u lapynpaw hakhmat ka jingïalang ba kinongshong shnong ka Jylla Meghalayaki dei kiba ju don ka mynsiem ban ïaieidbad kum ka lad ban wanrah ïa ka shongsukshongsain ha lehniam Puja, kum kine kijingïalang jong ki nongïalam Niam bapherbapher ki dei kiba donkam bha khnangban ïasam ïa ka khubor jingïasuk bad kajingïalong shipara hapoh ka jylla.

    U Diocesan Administator ka ShillongArchdiocese u Rev John Madur haba krenha kane ka jingïalang u la ong, “kum kinongshong shnong jong ka nongbahShillong ngi don tang kawei ka kyrwoh:ngi im hapdeng ka s hongsuk, bad kajingïalong kawei. Ngi phah ïa u kyrwohjong ka jingïasuk bad ka jingïalong shityllibad ngi kyrpad ruh ïa ki parabangeit jongki kynhun jaitniam bapher bapher hanongbah ba kin pynphriang ïa ka khubor

    Lum ka DC EKH ïa ki nongïalam niam banpynneh ïa ka jingshongsuk

    shimet khlem da pyrkhat ïa ka jingïoh bhahpisa sha ka Sorkar Jylla. "Ki kynrei kumkine ki kam ha Jaiñtia Hills bad Garo Hillsbad ki Autonomous District Council hakine ki jaka ki tyrkhong pisa", u la ong.

    U la ong ba ha kine ki sngi kiba dangwan un sa leit ban jurip ïa ki depot buhdewïong bapher bapher ha ka Jylla bad ukhot u wer ïa ki riew paidbah bad ki sengtreimon sngewbha ba kin ïa don lang ladaki kwah ban ïada ïa ka jylla Meghalaya haka jingthmu “Save Meghalaya”.

    Ka sorkar Meghalaya kala dep ban aijingkhein sha ka NGT ba u dewïong u

    Ngan ieihnoh ïa ka politik lada lahpynshisha ka sorkar ba don 32 lak

    jingthmu tang ban kamai spah ïalade, katba ka jylla pat ka duh bun bah ka khajna. “Nginhap sei madan ïa ki kam beaiñ kiba kum kine, lym kumta ka jylla kan kylla duk bad kipaidbah kin duh ki kam ki jam”, u la ong.

    U la bynrap ruh ba ki kam beaiñ kiba kum kine, ki pyndunong ïa ka jylla da ki spahspah klur lynba ka khajna na u dewïong, namar tang kawei ka challan ka poi haduh 60 ne70 hajar tyngka.

    Ha kajuh ka por u Myntri Rangbah barim ka jylla, u la ong ba shen un sa leit jurip ruhïa kiwei kiwei de ki jaka lum thup dewïong kiba don ha West Khas i Hills bad kumjuh ruhha Jaiñt ia Hills ban lap ïa ki kam beaiñ jong ka so rkar MDA, ba la ïalam da ka NationalPeoples Party (NPP).

    Tang da kawei ka challan, lapyndonkam bunsien ban kit dewïong

    Shillong, Risaw, 23: U MDC jong ka JaïawConstituency u Bah Paul Lyngdoh myntaka sngi Thohdieng u la aiti ïa ki Solar Panelsha ka shnong Mawprem ha ka jingïalangkaba la long ha Lower MawpremCommunity Hall.

    Ka jingaiti ïa kine ki Solar Panel ka longba ka shnong Mawprem kan dup lah banpyndonkam na ka bynta ki Street Light kiban sa ai jingshai ïa ka surok bad ïa ki lyntiki syngkien haba ki paidbah nongshong

    shnong ki ïaid lynti mynmiet myniong.Haba kren shwa ban aiti ïa kine ki tiar, u

    Bah Pau l u la ong, “kine ki Solar Panel kidei ki nongkynti jong u paidbahnongshong shnong, namarkata, da ri badsumar bha khnang ba kin dup long kijingmyntoi hi ïa ki paidbah nongs hnong.”

    Naka liang jong ka Shnong Mawpremka la pynpaw ruh ïa ka jingsngewnguh ïa uBah Pau l uba la kloi ban ait i ïa kine kijingmyntoi sha ka Shnong.

    dang don 32 lakh MT ha ki jaka bapherbapher jong ka jylla, kum ka East JaiñtiaHills, West Khasi Hills, South Wes t KhasiHills bad South Garo hills.

    U Dr Mukul u la ong ba ka jingleit juripka jong u ha Nengkra ha East Garo Hills lashem ba katkum ka jinglilam ka Sorkar ïa udewïong ka long haduh 34,000 MT hynreikaei kaba la shem ba u dewïong ba don haka depot ha Nengkra u don tang hapdeng4000 MT haduh 5000 MT.

    U la ong ba ka Sorkar kala pyndon kam ïaki bor jong ka Sorkar bad dei na kane ka dawba ki ophisar ki lah ban pynlait ïa ki Challan.

    jong ka jingsuk.”U As st . General Secretary jong ka

    Shillong Muslim Union u Noor Nongrumu la pynpaw ruh ka jingai jingkyrs han iaka Durga Puja Committees jong kanongbah Sh illong ba ka jinglehniam Pujamynta u snem kan long kaba ïaid beit ïaidryntih.

    Ka Deputy Commissioner jong ka EastKhasi Hills District ka Kong Is awandaLaloo ka la ai khublei ïa ki nongïalam Niambad ïa ki dkhot ka CPC kiba la ai kajingïatreilang na ka bynta ka jingïaid beitka jinglehniam Puja ka dang ïaid shakhmat.

    Ka la pynpaw ruh ïa ka jingsngewnguhïa ki kyntien ai mynsiem jong ki nongïalamniam ki ban long u kyrwoh ban pynphriangïa ka shongsuk shongs ain hapdeng kinongshong shnong ha ka district barohkawei.

    U Superin tendent of Police u Bah S.Nongtynger ula ïathuh ba ka tnat Pulit kanpynthikna ba ka jinglehniam Puja kan longkaba ïaid beit bad kyrpad ruh ïa kinongs hong s hong ba kin ai ïa kajingïatreilang bad ki bor Pulit ki ban sa appahara ha kylleng ka nongbah khnang baka jinglehniam Puja kan long kaba ïaid beitïaid ryntih.

    Kiwei pat ki nongïalam Niam kiba la aijingkren ha kane ka jingïalang ki long u RevGS Lytan na ka Presbyterian Church of India,u Rev R. Imiong na ka Balang Church ofGod, u Bah Hammarsing Kharhmar na kaSeng Khasi Kmie, u Gurcharan Singh ubalong u President jong ka SGSS Gurudwara,Raj Bhavan, u JL Das uba long u GeneralSecretary jong ka CPC bad u Rev EKharkongor uba long u Secretary jong kaShillong All Faiths Forum.

    U Dr Aman u pyntip ba u nongpangba khlad hynne ka sng i u dei u Jiten Sunarba 24 snem ka rta ba na Upper Mawprem,East Khasi Hills. Une u nongpang ula khladha Shillong Civil Hos pital na ka Covid-19bad kiwei kiwei ki jingshitom.

    U Dr Aman u pyntip ba ka jingdon jongki nongpang ba dang shitom (active case)ha ki District ka long East Khasi Hills- 1046ngut, Ri-Bhoi-158 ngut , East Jaiñtia Hills-13, West Jaiñtia Hills- 79, West Khasi Hills-47, Sou th West Khasi Hills- 3 ngu t, WestGaro Hills- 178 ngut, East Garo Hills -51ngut, South Garo Hills-31, South West GaroHills-5 bad North Garo Hills -20 ngut.

    U Dr Aman u pyntip ba ka jingtest ïa kinongmuna haduh hynne ka janmiet kalakot 194818 ngut bad na kine, 186017 ngutla test negative. Ka jingwan rung jong kibriew ba nabar kala kot 51332 ngut.

    Ka jingjia ha Ishamati Shella ha kabasdang mynta u snem, ha kaba u samla KSU,u Lurshai Hynniewta, ula shu duh ei kajingim kha-ma-kha, ka dei ka jingjia kaba kinongleh ki lah da khreh bha na ka bynta kijingthmu ba sha jingai bha bad ba bunsyrtap.

    Ka pynshis ha ïa kane ka jing thmu jongki ba ki leh ha ka por ba don utei u Lat,haduh ba mynta ki la leit pynkhih shaduhCalcutta, ha kaba la ïamih lang bad bseiñbad briew. Dei ha kum kine ki jing leh, bautei u Phareng uba la lap hi dalade imat ïaka bih kaba ula mad, u sa sneng ïa kiwei bakin husiar.Ki Hima Ki Shnong Ki long ka daw

    Ka Sorkar, ki District Council, khamtamki kynhun t rei mon s ngewbha, Sengbhalang ki dei ban kham peit mat noh badban s h im lang la ki byn ta-byn ta banpeitngor bad kit khlieh lang na ka bynta kabha ka miat ha la ki s hnong ki thaw, tangbadonkam ban ïat rei s ngewthuh jingmutryngkat bad ki dorbar shnong, khnang baki kam kin ïaid beit, ïaid ryntih.

    La ju ïohs ngew ba ki don sha ki katto-katne ki thaiñ ki border, ba ki don kinongsynshar Hima, shnong kiba lalot pisabad kiba ailad ïa ki nongwei ba kin ïoh jakasah, ïoh khyndew ruh ba kin shong kin sah

    Pynïap Shuwa Ïa U Bengali !!!!bad ba kin trei kam katba mon , namar kilah ban pynbiang. Don ki jait pulit ruh kibaïarap ïa ki na lyndet.

    Ka don ka aiñ khyndew bym lah ban dieïa ki khyllah, don ka aiñ sorkar Ind ia kabamana ban wanrung ki nongwei (Foreign-ers Act), ban khaïi da ki khyllah jait ha kakyrteng ki trai shnong (Benami Act) badbun kiwei ki aiñ. La ïohs ngew ba ki traishnong lalot, ki ai wai, pynrieh, ïarap bunrukom, na ka daw ka jinglalot pisa. Ha kithaiñ Ishamati ruh kine ki jingleh ki don.

    La sngew lehraiñ ban ïohi ïa kum kine kijingjia ha kylleng-kylleng, kat haduh ba kisohmoh ruh kiba sar kiba khat jaboh kipyni bor bad ki bor sorkar kim lah ban wengïa ki. Ngam ïohi ba don jingeh kum ïa kaneruh, namar ha kylleng ka ri India la jupynpra bad iai pynpra wat ïa ki dukan, kiïing, ki ïew ki hat, haba don ka nongrim, kadaw ba s hongnia ba ki bor Sorkar kidonkam ban leh kumta……Lah. Ki borsorkar ryngkat bad ka sur u paidbah, kidei ban kham t rei borbah ban sy lladnaphang ïa ki nongpynkheiñ aiñ, la ki longkiba khraw katno-katno , khamtam ïa kibriew lajong kiba long kum ki nongbehnong, ynda la lap ïa ki jingleh jong ki.Lada ki bor Sorkar ruh kim nud ne ki suki,tang katta la kut.

    ula kynthoh ha ka Twit ter ba ka SorkarPdeng ka dei ban kheiñ beaiñ noh ïa kaKhasi Students Union kumba kheiñ ïa kaHNLC namar ka dei ka seng lehnoh. Une uLat barim ula kyntu ruh ïa ki bar jylla ba donha Jylla ba kin iatylli kawei naduh ki Bengali,Bihari, Gorkha bad ki Sikh hapoh ka lamajong ka RSS ban ïakhun pyrshah ïa kiriewlum jong ka Jylla.

    Nalor kine, sa ka kynhun Legal RightObs ervato ry (LRO) kala pynmih ïa kajingkynnoh ba dei ka Balang Presbyteriankaba kyns ho it ïa ki Sengbhalang banthombor ïa ki paid Hindu ba sah hapoh kaJylla.

    Une u Nongïalam ka FKJGP ula pynremjur ïa ki 3 ngut ki Bengali bad suba jur bakine ki briew ki dei ki nong khaii be-aiñ haIchamati bad kiba don jingthmu kaba sniewsha lyndet ban wanrah ïa ka jingsngewïapher jaidbynriew.

    Dawa ka FKJGP ban kem ïa kiNongkynshoit ïapher Jaidbynriew

    Ha kajuh ka por, ka FKJGP ka pynremjur ïa ki jingkren laplah jong u TathagataRoy bad ong ba kane ka jingkren jong u kalong thik kumba nang pynklang shuh shuhïa ka ding.

    Halor ka jingkynthoh ka LRO ïa kaBalang Presbyterian, u Bah Wellbirth ulaong ba ka Seng ka kwah ban pyn kynmawba naduh ki phew snem kiba mynshuwa,kum ki Sengbhalang kim ju kren satia ïa kajingsngew pher niam ne pynlong jingïakhihhalor ka niam hynrei ki jingïakhih bad kijingïakren ki long beit thik tang halor kajingwan rung be-aiñ jong ki mynder banlah iada ïa ka Jaidbynriew.

    “Ki jingkren u Lat barim bad ka LROkala nang pynbitar ïa ki Khun Samla jongka Jaidbynriew bad lada mih kino kino kijingjia kiba sngewsih, ki lai ngut ki Bengali,u Tathagata Roy bad ka LRO kin hap banshim ïa ka jingkit khlieh”.

    pud hapdeng ka Assam bad Meghalaya”ong u Bah Sanbor.

    Une u MLA ka BJP u la ong ba kinongshongs hnong ka Jylla Meghalaya kidei kiba ieid ïa ka jingduk hynrei ka jingktahjong ka jingïakajia pud kala pur ha barohkawei ka Jylla bad ktah ïa ka jingim jong kinongshongshnong bad ruh ka wanrah ïaka jingthu t ha ka shongsuk shongshngaiñ.

    “Ka rai ban pynbeit noh ïa ki jing ïakajiapud hapdeng ki Jylla ka thaiñ hapoh u 2021,ka dei ka kam kaba khraw bad ka dei kawei

    Thoh u MLA ka BJP sha u HM ban pynbeit ïaka jingkajia pud ka Megh-Assam

    kaba ngi da sngewnguh eh” ula ongU Bah Sanbor ula ong ruh ba kane ka

    s ien jam jong ka Sorkar kan nang aimynsiem ïa ki nongtrei jong ka BJP ha barohki Jylla ka thaiñ bad kan iarap ruh ban nanglah pynkhlaiñ ïa ka Party ha ki por ban dangwan.

    “Kum kane ka sienjam kan sah khanapateng la pateng ha ka thaiñ nalor kanwanrah ruh ïa ka jings han iah jong kipaidbah ka thaiñ ïa ka Party bad ka synsharkhadar” ula ong.

    jong ka riam buit tuh jong kine kiba pyrshang ktik ym tang ïaka mynsiem hynrei iakajinglong kyrpang jong ka jaidbynriew.

    Shuh shuh , ka seng ka kyrpad ïa ki paid riewngeit Hindu, ba kin wan sha khma