pemicu n 2
TRANSCRIPT
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 1/36
PEMICU 2
BIOMEDIK 3
STEPHANIE S. C.
405100050
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 2/36
LO 1. DEFINISI BENJOLAN
1. Bagian yg !ng"a" #$ $a%i &"!#a'a $() "i
2. B!n*+'an ,!-#a"an #!,!(a-an "!'!n*a-yang ,!-#a"an -!a"(i #!-/a%anan /%
a"ia/ a$anya in!"(i. B!n*+'an i(a,n' $i ,ana (a*a yang #a'ing (!-ing$i/!,"an a$a'a% $i "!'!n*a-"!'!n*a-.
%//#666.ana"".n!/20070712+n/!n/a$a!n*+'an$i'!%!-(i"!i'
3. P!/,%an a- (a/ *a-ingan $!ngan,'/i#'i"a(i yang /i$a" /!-"+n/-+' $an#-+g-!(i $+-'an$
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 3/36
LO 2. ETIOLO8I BENJOLAN
-a$ang n+n -a$ang
#a-a(i/
a"/!-i
n!+#'a(,a
My+a/!-i,
/!-'+(i(
9%!-!-ia -an+/
B-gia/i,+-i
B-gia,a'ayi
:i-(
*a,-
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 4/36
LO 3. PATOFISIOLO8I TE;JADIN<A BENJOLAN
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 5/36
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 6/36
a"/!-i
• P!n$!-i/a a/" /!-%i-# %i$ng (a'. Naa( #a-2 a':!+'i !-/!, ,a"-+ag a':!+'i !-in/!-a"(i
• Pa/+g!n!(i(
– In/-a#',+na-y
• Ji"a ,a"-+ag ,!nang
",an ,a/i• Ji"a ,a"-+ag "a'a% ",an !-,'/i#'i"a(i /!-"!'
&!n/" "a(!+(a) ,!ny!a- "! (!'-% #a- TBC
– E=/-a#',+na-y
• Ma(" "! ai-an 'i,a "a$a- '!"+(i/ nai" a'i-an 'i,a/!-gangg 'i,a$!ni/i( !n*+'an #a$a "!'!n*a- g!/a%
!ning
• Ma(" "! #!,. Da-a% '!(i %a/i gin*a' $''
• A/a -!(+'(i &$aya /a%an /% nai") ",an $ia,
&"a'a $aya /a%an /% /-n *a$i #a/+g!n)
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 7/36
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 8/36
B;U8IA MALA<I > TIMO;I
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 9/36
K!/!-angan 8a,a-
1. Nya," ,!ng%i(a# $a-a% ,an(ia LIII &in!"/i) ,a(" "!/%
2. LIII aing $!6a(a %i$# $i ai-an 'i,a
3. Caing $!6a(a ,!ng%a(i'"an ,i"-+?'a-ia !-(a-ng yang!-,ig-a(i ,!'a'i a'i-an $a-a% $an ai-an 'i,a
4. Nya," ,!ng%i(a# $a-a% ,i"-+?'a-ia i"/ /!-/!'an5. Mi"-+?'a-ia ,!'!#a( (a-ng ,!n!,( $in$ing nya,"
(a,#ai +/+/ /+-a=
@. Mi"-+?'a-ia LI
. LI LII LIII &in!"/i)
. LIII !-,ig-a(i "! "!#a'a #-++(i(
7. Nya," ,!ng%i(a# $a-a% ,an(ia LIII &in!"/i) ,a(" "!/%
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 10/36
Pa/+g!n!(i( a$a 3 (/a$i,1. S/a$i, /an#a g!*a'a &a(y,#/+,a/i #%a(!)
,i"-+?'a-ia a- ,a(" /% /i$a" ,!ni,'"ang!*a'a /!-in!"(i "a-!na y/+"in! IL4 ,!n!"ana"/i:i/a( (!' TH1 $i (i(/!, i,ni/a(
2. S/a$i, a"/ &ina,,a/+-y #%a(!) an/ig!n aing
$!6a(a ,!ny!a"an -!a"(i #!-a$angan aing,!nggang a'i-an 'i,a ,!ny!a"an 'y,#%!$!,a
3. S/a$i, "-+ni( &+(/-/i:! #%a(!) #!,!ng"a"an$an #!n-nan ng(i (i(/!, 'i,a/i" ,!ny!a"an/% ((a% ,!'a6an ",an "'i/ (!-ing
/!-in!"(i ",an #!n!a'an $an #!ng!-a(an "'i/ !'!#%an/ia(i(
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 11/36
LO 4. MACAM2 NEOPLASMAA. K'a(i?"a(i A/a( Da(a- Sia/ Bi+'+gi" T,+-1. T,+- Jina" & B!nigna )
• T,% 'a,a/ $an #nyai "a#('.• Ti$a" /,% in?'/-a/i /i$a" ,!-(a" *a-ingan (!"i/a-nya $an /i$a"
,!ni,'"an ana" (!a- &,!/a((/a(i() #a$a /!,#a/ yang *a%.• Da#a/ (!,% (!,#-na "!a'i yang ,!n(!"-!(i %+-,+n!
/!-'!/a" #a$a /!,#a/ yang (anga/ #!n/ing ,i(a'nya $i (,(,/'ang !'a"ang yang $a#a/ ,!ni,'"an #a-a#'!(ia #a$a (a-a
+/a" yang ,!n!"an *a-ingan +/a".
2. T,+- gana( & ,a'igna )• T,% !#a/ in?'/-a/i ,!-(a" *a-ingan (!"i/a-nya.• Da#a/ ,!ny!a- "!(!'-% /% ,!'a'i a'i-an 'i,a a'i-an $a-a%
$an (!-ing ,!ni,'"an "!,a/ian.
3. In/!-,!$ia/!• T!-'!/a" $ian/a-a /,+- *ina" $an gana(• Sia/ in:a(i:! '+a' /!/a#i "!,a,#an ,!/a(/a(i(nya "!i' T,+-
$!,i"ian $i(!/ /,+- ag-!(i '+a' /,+- gana( !-$!-a*a/ -!n$a%.• C+n/+% "a-(in+,a (!' a(a' "'i/.
T ji k T G T
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 12/36
Tumor jinak Tumor Ganas
Derajat
Rendah
( agresif
local )
Tumor ganas
Sia/
#!-/,%an
La,a/ B!-:a-ia(i C!#a/
T,%
In?'/-a/i
Ti$a" L+a' in?'/-a/i
,!/a(/a(i( Ti$a" a$a ;!n$a% /i$a" TinggiP!ng+a/an E"(i(i E"(i(i 'a( E"(i(i 'a(
#!ngang"a/an
K8B
-!gi+na'
#!ng+a/an
(y(/!,
&"!,+/!-a#i)
Ang"a Tinggi C!n$!-ng B-"
B K' i?" i / $ ' ' * i & %i / i )
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 13/36
B. K'a(i?"a(i a/a( $a(a- a(a' (!' *a-ingan & %i(/+g!n!(i( )1.N!+#'a(,a !-a(a' (!' /+/i#+/!n• S!' /+/i#+/!n (!' yang $a#a/ !-$!!-!n(ia(i "! $a'a, /ia# *!ni( (!' /%.• +n/+% ig+/ yang !-"!,ang ,!n*a$i *anin.• S!' /+/i#+/!n (!-ing $i*,#ai #a$a g+na$ yai/ (!' g!-,ina'.• T,+- (!' g!-,ina' $a#a/ /!-!n/" (!agai (!' /i$a" !-$i!n(ia(i +n/+%nya
S!,in+,a a/a $i(!g!- ,in+,a.
• <ang !-$i!-!n(ia(i ,ini,a' +n/+%nya "a-(in+,a !,-i+na'• yang !-$i!-!n(ia(i "!*!ni( *a-ingan /!-,a(" /-++ia( ,i(a'nya %+-i+ a-in+,a $any+'" (a a-in+,a.
• <ang !-$i!-!n(ia(i (+,a/i a$a'a% /!-a/+,a. 2. T,+- (!' !,-i+na' #'-i#+/!n• S!' !,-i+na' #'-i#+/!n $a#a/ !-$i!-!n(ia(i "!$a'a, !-agai *!ni( (!'(!' $an (!agai
/,+- a"an ,!,!n/" !-agai *!ni( (/-"/- a'a/ /%.
• T,+- (!' !,-i+na' #'-i#+/!n ia(anya $i(!/ !,i-+,a a/a ia(/+,a ,i(a'nya-!/in+ia(/+,a %!#a/+'a(/+,a !,-y+na' -%a$+,y+(a-+,a 3. T,+- (!' yang !-$i!-!n(ia(i• J!ni( (!' $!6a(a yang !-$i!-!n(ia(i /!-$a#a/ $a'a, !n/" (!' a'a/'aa/ /% #a$a
"!%i$#an #+(/ na/a'. K!anya"an /,+- #a$a ,an(ia /!-!n/" $a-i (!' !-$i!-!n(ia(i.
1 T i/ '
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 14/36
1. T,+- !#i/!'• T,+- *ina" !#i/!' $i(!/ a$!n+,a.
• *i"a /!-!n/" $a-i !#i/!' "!'!n*a- a$!n+,a /i-+i$ a$!n+,a "+'+n.
• Ji"a !-a(a' $a-i !#i/!' #!-,"aan $an ,!,#nyai a-(i/!"/- #+#i'!-$i(!/ #a#i'+,a.
• Pa#i'+,a $a#a/ /i,' $a-i !#i/!' ("a,+(a &#a#i'+,a ("a,+(a) !#i/!'
#!-,"aan $"/( "!'!n*a- & #a#i'+,a in/!-a$"/a' #a$a #ay$a-a )a/a (!' /-an(i(i+na' & #a#i'+,a (!' /-an(i(i+na' ).
T,+- gana( !#i/!' $i(!/ "a-(in+,a &ynani "!#i/ing). Ji"a !-a(a' $a-i (!' ("a,+(a $i(!/ "a-(in+,a (!' ("a,+(a. Bi'a !-a(a' $a-i (!' /-an(i(i+na' $i(!/ "a-(in+,a (!' /-an(i(i+na'. T,+- gana( !#i/!' yang !-a(a' $a-i !#i/!' "!'!n*a- $i(!/
a$!n+"a-(in+,a.
2. T,+- *a-ingan ,!(!n"i,• Di!-i na,a (!(ai a(a' *a-ingan &na,a 'a/in) $!ngan a"%i-an +,aG.• Mi(a'nya /,+- *ina" *a-ingan i"a/ &'a/in ?!-) $i(!/ Fi-+,aG /,+-
*ina" *a-ingan '!,a" &'a/in a$i#+(!) $i(!/ 'i#+,a. T,+- gana( *a-ingan ,!(!n"i, yang $i/!,"an 1 $i!-i na,a a(a'
*a-ingan &$a'a, a%a(a 'a/in a/a ynani ) $!ngan a"%i-an (a-+,aG +n/+% /,+- gana( *a-ingan i"a/ /!-(!/ Fi-+(a-"+,a $an !-a(a'
$a-i *a-ingan '!,a" $i!-i na,a Li#+(a-"+,a.
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 15/36
• N!+#'a(,a (i,#'!"( /!-((n +'!% (a/ *!ni( (!'n!+#'a(,a /ngga'
• N!+#'a(,a a,#- &,i=!$ /,+-) /!-((n +'!% '!i%
$a-i (a/ *!ni( (!' n!+#'a(,a !-#a (!' ,'/i#+/!n$a-i (a/ 'a#i(an g!-,ina/i:, a/a 'a(/+$!-,.S!agai +n/+% /,+- a,#- "!'!n*a- 'i- &a$!n+,a#'!+,+-?" "!'!n*a- 'i-) yang /!-$i-i a/a( !#i/!'"!'!n*a- *a-ingan /'ang -a6an $an ,a/-i"(
!-$!g!n!-a(i ,(in. C+n/+% 'ain ia'a% ?-+a$!n+,a,a,,a! /!-$i-i a/a( !#i/!' yang ,!,a/a(i ',!na/a !'a% $an *a-ingan i"a/ -!n!ging ,a/-i"(.
• N!+#'a(,a gangan /!-a-+g!n+(a /!-((n +'!%'!i% $a-i (a/ *!ni( (!' n!+#'a(,a !-a(a' (!'
/+/i#+/!n '!i% $a-i (a/ 'a#i(an g!-,ina/i:, a/a'a(/+$!-,
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 16/36
SIFAT NEOPLASMA
• OTONOM /,% (!n$i-i /i$a"!-gan/ng g-+6/% a/+-
• PA;ASIT !-"+,#!/i(i /!-%a$a# (!' *a-ingan n/" "!/%an,!/a+'i(,!
• P;O8;ESIF #!-/,%an (anga/!#a/
* i " " $
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 17/36
!!-a#a *!ni( "an"!- #ay$a-a• Karsinoma in situ
"an"!- yang ,a(i% !-a$a #a$a /!,#a/nya ,!-#a"an "an"!- $ini yang !',,!ny!a- a/a ,!ny(# "!'a- $a-i /!,#a/ a(a'nya.
• Karsinoma duktal !-a(a' $a-i (!'(!' yang ,!'a#i(i (a'-an yang ,!n* "! #/ing ((. S!"i/a- 70"an"!- #ay$a-a ,!-#a"an "a-(in+,a $"/a'. Kan"!- ini i(a /!-*a$i (!!',
,a#n (!($a% menopause. Ka$ang "an"!- ini $a#a/ $i-aa $an #a$a#!,!-i"(aan mammogram "an"!- ini /a,#a" (!agai in/i"in/i" "!i' $a-i
!n$a#an "a'(i, &mikrokalsifkasi). Kan"!- ini ia(anya /!-a/a( #a$a $a!-a%/!-/!n/ $i #ay$a-a $an i(a $iang"a/ (!a-a "!(!'-%an ,!'a'i#!,!$a%an. S!"i/a- 2535 #!n$!-i/a "a-(in+,a $"/a' a"an ,!n$!-i/a kanker
invasi &ia(anya #a$a #ay$a-a yang (a,a).• Karsinoma lobuler
Ka-(in+,a '+'!- ,'ai /,% $i $a'a, "!'!n*a- (( ia(anya /!-*a$i (!/!'a%,!n+#a(!. Kan"!- ini /i$a" $a#a/ $i-aa $an /i$a" /!-'i%a/ #a$a ,a,,+g-a,/!/a#i ia(anya $i/!,"an (!a-a /i$a" (!nga*a #a$a mammograf yang $i'a""an
n/" "!#!-'an 'ain. S!"i/a- 2530 #!n$!-i/a "a-(in+,a '+'!- #a$a a"%i-nyaa"an ,!n$!-i/a kanker invasi &#a$a #ay$a-a yang (a,a a/a #ay$a-a 'ainnyaa/a #a$a "!$a #ay$a-a).
• Kanker invasif
Kan"!- in:a(i a$a'a% "an"!- yang /!'a% ,!ny!a- $an ,!-(a" *a-ingan 'ainnyai(a /!-'+"a'i(i- &/!-a/a( #a$a #ay$a-a) ,a#n metastatik &,!ny!a- "! agian
/% 'ainnya). S!"i/a- 0 "an"!- #ay$a-a in:a(i a$a'a% "an"!- $"/a' $an 10a$a'a% "an"!- '+'!-.
• Karsinoma meduler dan tubuler • Kan"!- ini !-a(a' $a-i "!'!n*a- ((.
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 18/36
LO 5. 8EJALA2 BENJOLAN
• ;a$ang
– ;+-
– T,+-
– Ka'+-
– D+'+-
– Fn/i+ La!(a
8 * ' 2 '
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 19/36
8!*a'a2 n!+#'a(,a• 8!*a'a a6a' !-#a !n*+'an yang ia(anya $i-a(a"an !-!$a $a-i *a-ingan
#ay$a-a $i (!"i/a-nya /i$a" ,!ni,'"an ny!-i $an ia(anya ,!,i'i"i#inggi-an yang /i$a" /!-a/-.
• Pa$a (/a$i, a6a' *i"a $i$+-+ng +'!% *a-i /angan !n*+'an i(a $ig!-a""an$!ngan ,$a% $i a6a% "'i/. Pa$a (/a$i, 'an*/ !n*+'an ia(anya ,!'!"a/#a$a $in$ing $a$a a/a "'i/ $i (!"i/a-nya.
• Pa$a "an"!- (/a$i, 'an*/ i(a /!-!n/" !n*+'an yang ,!,!ng"a" a/a+-+" $i "'i/ #ay$a-a. Ka$ang "'i/ $ia/a( !n*+'an ,!ng"!-/ $an /a,#a"(!#!-/i "'i/ *!-".
• B!n*+'an a/a ,a((a $i "!/ia"
• P!-a%an "-an a/a !n/" #ay$a-a
• K!'a- ai-an yang an+-,a' $a-i #/ing (( &ia(anya !-$a-a% a/a !-6a-na"ning (a,#ai %i*a ,ng"in *ga !-nana%)
• P!-a%an #a$a 6a-na a/a /!"(/- "'i/ #a$a #ay$a-a #/ing (( ,a#nareola &$a!-a% !-6ana +"'a/ /a $i (!"!'i'ing #/ing (()
• K'i/ $i (!"i/a- #/ing (( !-(i(i"
• P/ing (( /!-/a-i" "! $a'a, a/a /!-a(a ga/a'• Ny!-i #ay$a-a a/a #!,!ng"a"an (a'a% (a/ #ay$a-a .
• Pa$a (/a$i, 'an*/ i(a /i,' ny!-i /'ang #!n-nan !-a/ a$an#!,!ng"a"an '!ngan a/a ulserasi "'i/.
LO @ PEME;IKSAAN
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 20/36
LO @. PEME;IKSAANPENUNJAN8 BENJOLAN
• K!-igaan "'ini( a$an '!,a% an+-!"(ia !-a/ a$an /-n. M!n!ga""an
$iagn+(i( $!ngan a$anya -i6aya/ #!nya"i/.• Diagn+(i( La Kan"!-• P!,!-i"(aan Hi(/+#a/+'+gi $an Si/+'+gi
Diagn+(i( %i(#a/+'+gi a$a'a% a-a yang #a(/i n/" ,!n!ga""an $iagn+(i(n!+#'a(,a. K!$a *ng (#-!"/, *ina" gana( ,!,ang /i$a" a$a ,a(a'a%/!/a#i$ian/a-a "!$anya /!-'!/a" $a!-a% a a $a!-a% yang ("a- $an (!ai"nya "i/ai*a"(ana $an %a/i %a/i.
• Diagn+(i( Dini Kan"!-Un/" ,!n!,"an (/a$i, $ini "an"!- %a-( $i'a""an #!,!-i"(aan -/in #a$a#a(i!n yang /i$a" ,!nn*""an g!*a'a.
• B!!-a#a (a%a #!n!,an "an"!- /ing"a/ $ini 1.P!,!-i"(aan (i/+'+gi (!-:i"( & PAPTES ) -/in /a%nan #a$a 6ani/a !-(ia 35/a%n.2. U(ia 50 /a%n a/a '!i% $ia$a"an #!,!-i"(aan (ig,+i$!("+#i /ia# 35/a%nn/" ,!n!,"an '!(i #a$a -!/,.3. SADA;I & ,!,!-i"(a #ay$a-a (!n$i-i ) 'anann/" ,!n!,"an !n*+'an"!i' #a$a #ay$a-a (!n$i-i.4. P!,!-i"(aan "!(!%a/an ,!ny!'-% (!a-a !-"a'a.5. Aga- ,!,#!-%a/i"an /an$a 9ASPADA a"an "an"!-.
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 21/36
• SADARI &P!,!-i"(aan Pay$a-a S!n$i-i)
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 22/36
• SADARI &P!,!-i"(aan Pay$a-a S!n$i-i)S!ai"nya SADA;I $i'a""an #a$a 6a"/ yang (a,a (!/ia# 'an. Bagi 6ani/a yang ,a(i%,!nga'a,i ,!n(/-a(i 6a"/ yang #a'ing /!#a/ n/" ,!'a""an SADA;I a$a'a% 10 %a-i(!($a% %a-i 1 ,!n(/-a(i. Bagi 6ani/a #a(a ,!n+#a(! SADA;I i(a $i'a""an "a#an (a*a/!/a#i (!a-a -/in $i'a""a (!/ia# 'an &,i(a'nya (!/ia# a6a' 'an). – B!-$i-i $i $!#an !-,in #!-%a/i"an #ay$a-a. Da'a, "!a$aan n+-,a' "-an #ay$a-a "i-i $an
"anan (!$i"i/ !-!$a. P!-%a/i"an #!-a%an #!-!$aan "-an an/a-a #ay$a-a "i-i $an "anan
$an #!-a%an #a$a #/ing (( &,i(a'nya /!-/a-i" "! $a'a,) a/a "!'a-nya ai-an $a-i #/ing((. P!-%a/i"an a#a"a% "'i/ #a$a #/ing (( !-"!-/.
– Ma(i% !-$i-i $i $!#an !-,in "!$a /!'a#a" /angan $i'!/a""an $i !'a"ang "!#a'a $an "!$a/angan $i/a-i" "! !'a"ang. D!ngan #+(i(i (!#!-/i ini ,a"a a"an '!i% ,$a% n/",!n!,"an #!-a%an "!i' a"ia/ "an"!-. P!-%a/i"an #!-a%an !n/" $an "+n/- #ay$a-a/!-/a,a #a$a #ay$a-a agian a6a%.
– K!$a /angan $i '!/a""an $i #inggang $an a$an aga" +n$+ng "! a-a% !-,in /!"an a% $an(i"/ "! a-a% $!#an. P!-%a/i"an #!-a%an "-an $an "+n/- #ay$a-a.
– Ang"a/ '!ngan "i-i. D!ngan ,!nggna"an 3 a/a 4 *a-i /angan "anan /!'(-i #ay$a-a "i-i.8!-a""an *a-i*a-i /angan (!a-a ,!,/a- &,!,!n/" 'ing"a-an "!i') $i (!"!'i'ing #ay$a-a,'ai $a-i /!#i 'a- #ay$a-a 'a' !-g!-a" "! a-a% $a'a, (a,#ai "! #/ing ((. T!"an (!a-a#!-'a%an -a(a"an (!/ia# !n*+'an a/a ,a((a $i a6a% "'i/. La""an %a' yang (a,a /!-%a$a##ay$a-a "anan $!ngan a-a ,!ngang"a/ '!ngan "anan $an ,!,!-i"(anya $!ngan /angan"i-i.
– P!-%a/i"an *ga $a!-a% an/a-a "!$a #ay$a-a $an "!/ia". – T!"an #/ing (( (!a-a #!-'a%an $an #!-%a/i"an a#a"a% "!'a- ai-an $a-i #/ing ((.
La""an %a' ini (!a-a !-gan/ian #a$a #ay$a-a "i-i $an "anan. – B!-a-ing /!-'!n/ang $!ngan an/a' yang $i'!/a""an $i a6a% a% "i-i $an '!ngan "i-i $i/a-i"
"! a/a(. T!'(-i #ay$a-a "i-i $!ngan ,!nggna"an *a-i*a-i /angan "anan. D!ngan #+(i(i(!#!-/i ini #ay$a-a a"an ,!n$a/a- $an ,!,$a%"an #!,!-i"(aan. La""an %a' yang (a,a/!-%a$a# #ay$a-a "anan $!ngan ,!'!/a""an an/a' $i a6a% a% "anan $an ,!ngang"a/'!ngan "anan $an #!n!'(-an #ay$a-a $i'a""an +'!% *a-i*a-i /angan "i-i.
emeriksaan !enunjang
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 23/36
emeriksaan !enunjang
La+-a/+-i, ,!'i#/i
• M+-+'+gi (!' $a-a%
• La* !n$a# $a-a%
• T!( aa' %a/i
• T!( /,+- ,a-"!- &a-(in+ E,-i+ny" An/ig!nCEA) $a'a, (!-, a/a #'a(,a• P!,!-i"(aan (i/+'+gi"
• P!,!-i"(aan ini ,!,!gang #!-anan #!n/ing #a$a #!ni'aian ai-an yang "!'a-(#+nyan $a-i #//ing #ay$a-a ai-an "i(/a a/a ai-an yang "!'a- $a-i !"("+-ia(i
• T!( $iagn+(i( 'ain
a. N+n in:a(i
1). Ma,+g-a?
<ai/ (%a$+6g-a#% *a-ingan 'na" (!agai #!,!-i"(aan /a,a%an yang#!n/ing. Ma,+g-a? $a#a/ ,!n$!/!"(i ,a((a yang /!-'a' "!i' n/" $a#a/$i-aa. Da'a, !!-a#a "!a$aan $a#a/ ,!,!-i"an $gaan a$a /i$a"nya (ia/"!gana(an $a-i ,a((a yang /!-aa. Ma,+g-a? $a#a/ $igna"an (!agai
#!,!-i"(aan #!nya-ing #a$a 6ani/a6ani/a yang a(i,#/+,a/i( $an,!,!-i"an "!/!-angan n/" ,!nn/n $iagn+(i( (a/ "!'ainan. Mammograf.
Pa$a ,a,,+g-a? $igna"an (ina- $+(i( -!n$a% n/" ,!n!,"an $a!-a%yang an+-,a' #a$a #ay$a-a.
Pa-a a%'i ,!ngan*-"an "!#a$a (!/ia# 6ani/a yang !-(ia $ia/a( 40 /a%nn/" ,!'a""an ,a,,+g-a, (!a-a -/in (!/ia# 12 /a%n $an #a$a (ia 50
/a%n "!a/a( ,a,,+ga-, $i'a""an (!"a'i/a%n.
2) ;a$i+'+gi &+/+ -+!n/g!n /%+-a")
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 24/36
2). ;a$i+'+gi &+/+ -+!n/g!n /%+-a")
3). US8
T!"ni" #!,!-i"(aan ini anya" $igna"an n/" ,!,!$a"anan/a-a ,a((a yang (+'i/ $!ngan ,a((a yang "i(/i". Di(a,#ing i/$a#a/ ,!ngin/!-#-!/a(i"an %a(i' ,a,,+g-a? /!-%a$a# '+"a(i
,a((a #a$a *a-ingan #ay$a-a yang /!a'#a$a/.4). Magn!/i ;!(+nan! I,aging &M;I)
P!,!-i"(aan ini ,!nggna"an a%an "+n/-a(-a$i+#a! ,!'aiin/-a :!na a%an ini a"an $ia(+-(i +'!% ,a((a "an"!- $a-i ,a((a/,+-. K!-gian #!,!-i"(aan ini iayanya (anga/ ,a%a'.
5). P+(i/i:! E,i((i+n T+,+g-a? &PET)
P!,!-i"(aan ini n/" ,!n$!/!"(i a ,a,a! /!-/a,a n/",!ng!/a%i ,!/a(/a(! "! (i(i 'ain. M!nggna"an a%an -a$i+a"/i,!ngan$ng ,+'!"' g'"+(a #!,!-i"(aan ini ,a%a' $an *a-ang$igna"an.
. In:a(i
1). Bi+#(iP!,!-i"(aan ini $!ngan ,!ngang"a/ *a-ingan $a-i ,a((a #ay$a-an/" #!,!-i"(aan %i(/+'+gy n/" ,!,a(/i"an "!gana(annya.A$a 4 /i#! i+#(y 2 /in$a"an ,!nggna"an *a-, $an 2 /in$a"an,!nggna"an in(i(i #!,,!$a%an.
a) A(#i-a(i i+#(y
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 25/36
a). A(#i-a(i i+#(y
D!ngan a(#i-a(i *a-, %a'( (ia/ ,a((a $a#a/ $i!$a"an an/a-a"i(/i" a/a #a$a/ "i(/a a"an ,!ng!,#i( *i"a (!,a ai-an$iang. Ji"a %a(i' ,a,,+g-a, n+-,a' $an /i$a" /!-*a$i"!"a,%an #!,!n/"an ,a((a (-'a,a 23 ,ingg ,a"a /i$a"
$i#!-'"an /in$a"an '!i% 'an*/. Ji"a ,a((a ,!n!/a#/!-!n/""!,a'i a/a *i"a ai-an (#ina' ,!ngan$ng $a-a%,a"a ini,!-#a"an in$i"a(i n/" $i'a""an i+#(y #!,!$a%an.
). T-C/ a/a C+-! i+#(y
Bi+#(i $i'a""an $!ngan ,!nggna"an #!-'!ng"a#an (/!-!+/a/i
i+#(y ,a,,+g-a? $an #!-(+na' n/" ,!,n$ *a-, #a$a,a((a'!(i /!-(!/. P!,!-i"(aan ini '!i% ai" +'!% a%'i !$a%a/a#n #a(i!n "a-!na '!i% !#a/ /i$a" ,!ni,'"an ny!-i yang!-'!i%an $an iaya /i$a" ,a%a'.
). In(i(i i+#(y
S!agian ,a((a $iang
$). E"(i(i i+#(y
S!'-% ,a((a $iang"a/
Ha(i' i+#(y $a#a/ $igna"an (!'a,a 3@ 6a$ n/" $i'a""an#!,!-i"(aan %i(/+'+gi" (!a-a -+!n (!/i+n.
• Staging (Penentuan Stadium Kanker)
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 26/36
Staging (Penentuan Stadium Kanker)
P!n!n/an (/a$i, "an"!- #!n/ing (!agai #an$an #!ng+a/anollow-up $an ,!n!n/"an prognosis.
S/aging "an"!- #ay$a-a & American Joint ommittee on ancer )
S/a$i, 0 Kan"!- in (i/ $i,ana (!'(!' "an"!- !-a$a #a$a
/!,#a/nya $i $a'a, *a-ingan #ay$a-a yang n+-,a' S/a$i, I T,+- $!ngan ga-i( /!nga% "-ang $a-i 2 , $an !',,!ny!a- "!'a- #ay$a-a
S/a$i, IIA T,+- $!ngan ga-i( /!nga% 25 , $an !', ,!ny!a-"! "!'!n*a- g!/a% !ning "!/ia" a/a /,+- $!ngan ga-i( /!nga% "-ang$a-i 2 , /!/a#i ($a% ,!ny!a- "! "!'!n*a- g!/a% !ning "!/ia"
S/a$i, IIB T,+- $!ngan ga-i( /!nga% '!i% !(a- $a-i 5 , $an!', ,!ny!a- "! "!'!n*a- g!/a% !ning "!/ia" a/a /,+- $!nganga-i( /!nga% 25 , /!/a#i ($a% ,!ny!a- "! "!'!n*a- g!/a% !ning"!/ia"
S/a$i, IIIA T,+- $!ngan ga-i( /!nga% "-ang $a-i 5 , $an ($a%,!ny!a- "! "!'!n*a- g!/a% !ning "!/ia" $i(!-/ai #!-'!ng"!/an (a/
(a,a 'ain a/a #!-'!ng"!/a% "! (/-"/- 'ainnya a/a /,+- $!nganga-i( /!nga% '!i% $a-i 5 , $an ($a% ,!ny!a- "! "!'!n*a- g!/a%!ning "!/ia"
S/a$i, IIIB T,+- /!'a% ,!ny(# "!'a- #ay$a-a yai/ "! $a'a,"'i/ #ay$a-a a/a "! $in$ing $a$a a/a /!'a% ,!ny!a- "! "!'!n*a-g!/a% !ning $i $a'a, $in$ing $a$a $an /'ang $a$a
S/a$i, I T,+- /!'a% ,!ny!a- "!'a- $a!-a% #ay$a-a $an$in$ing $a$a ,i(a'nya "! %a/i /'ang a/a #a-#a-.
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 27/36
LO . PENATALAKSANAANBENJOLAN
• P!nanganan (!a-a ,!$i( $a-i#a(i!n $!ngan "an"!- ,a,a! a$a$a ,aa, yai/ "-a/i &$!ngan
#!,!$a%an) $an #a'ia/i &n+n#!,!$a%an)
Penanganan Keterangan
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 28/36
g g
Pembedahan (kuratif)
Mastektomi parsial (eksisi tumor local dan
penyinaran)
Mastektomi total dengan diseksi aksila
rendah
Mastektomi radikal yang dimodifikasi
Mastektomi radikal
Mastektomi radikal yang diperluas
Mulai dari lumpektomi (pengangkatan jaringan yang luas dengan kulit
yang terkena) sampai kuadranektomi (pengangkatan seperempat
payudara), pengangkatan atau pengambilan contoh jaringan dari
kelenjar limfe aksila untuk penentuan stadium; radiasi dosis tinggi
mutlak perlu (5000!000 rad)
"eluruh payudara, semua kelenjar limfe di lateral otot pektoralis minor
"eluruh payudara, semua atau sebagian jaringan aksila
"eluruh payudara, otot pektoralis mayor dan minor di ba#ahnya,
seluruh isi aksila
"ama seperti masektomi radikal ditambah kelenjar limfe mamaria
interna
Non Pembedahan (paliatif)
$enyinaran
%emoterapi
&erapi hormaon dan endokrin
$ada payudara dan kelenjar limfe regional yang tidak dapat direseksi
pada kanker lanjut, pada metastase tulang, metastase kelenjar limfe,
aksila, kekambuhan tumor local atau regional setelah mastektomi
'djuan sistemik setelah mastektomi; paliatif pada penyakit yang
lanjut
%anker yang telah menyebar, memakai estrogen, androgen,
progesterone, anti estrogen, ooforektomi, adrenalektomi,
hi ofisektomi
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 29/36
.KA;SINOE8NP!ny!a Kan"!-
S!ga'a (!(a/ yang ,!ny!a"an /!-*a$inya "an"!- $i(!/ "a-(in+g!n. 4 g+'+ngan"a-(in+g!n
• Ka-(in+g!n "i,ia
K!anya"an "a-(in+g!n "i,ia ia'a% #-+"a-(in+g!n . <ai/ "a-(in+g!n yang,!,!-'"an #!-a%an ,!/a+'i( aga- ,!n*a$i "a-(in+g!n a"/i (!%ingga $a#a/,!ni,'"an #!-a%an #a$a DNA ;NA a/a P-+/!in (!' /%.P!,a#a-an a%an "i,ia yang ,!ny!-#ai !(/-+g!n &yang /!-$a#a/ $i $a'a,
pestisida $an #-+$" in$(/-i 'ainnya) ,ng"in ,!ning"a/"an -!(i"+ /!-*a$inya"an"!- #ay$a-a.9ani/a yang ,!ng"+n(,(i DES &dietilstil!estrol) n/" ,!n!ga% "!gg-an,!,i'i"i -!(i"+ /inggi ,!n$!-i/a "an"!- #ay$a-a.
• Ka-(in+g!n :i-(i-( yang !-(ia/ "a-(in+g!n $i(!/ :i-( +n"+g!ni". i-( DNA $an ;NA $a#a/,!ni,'"an /-an(+-,a(i (!'. M!"ani(,! /-an(+-,a(i (!' +'!% :i-( ;NA a$a'a%(!/!'a% :i-( ;NA $ia% ,!n*a$i DNA #-+:i-( +'!% !ni, -!:!-(! /-an(!-i#/a(!yang "!,$ian !-gang $!ngan DNA (!' #!n*a,in. S!/!'a% ,!ng!n!"(i (!',a/!-i g!ni/!" :i-( ;NA $a#a/ ,!,a6a agian ,a/!-i g!ni/!" (!' yang $i in!"(iyang $i(!/ +n"+g!n "!,$ian $i#in$a%"an "! ,a/!-i g!ni/!" (!' yang 'ain.
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 30/36
• Ka-(in+g!n ;a$ia(i &i+n $an n+ni+ni(a(i);a$-a(i U !-"ai/an $!ngan /!-*a$inya "an"!- "'i/ /!-/a,a#a$a +-ang "'i/ #/i%. Ka-!na #a$a (ina- -a$ia(i U,!ni,'"an $i,,!- yang ,!-(a" -ang"a +(+$i!(/!- DNA.
• Ag!n Bi+'+gi"
– H+-,+n !"!-*a (!agai "+a"/+- #a$a "a-(in+g!n!(i( – Mi"+/+"(in Mi"+/+"(in ia'a% /+"(in yang $ia/ +'!% *a,- – Pa-a(i/ Pa-a(i/ yang $i%ng"an $!ngan /!-*a$inya "an"!-
ia'a% (%i(/+(+,a $an '+n+-%i( (in!n(i(.
• Fa"/+-a"/+- ,!,#!nga-%i ang"a "!*a$ian "an"!- – J!ni( "!'a,in – U,- S!"i/a- @0 "an"!- #ay$a-a /!-*a$i #a$a (ia
$ia/a( @0 /a%n. ;!(i"+ /!-!(a- $i/!,"an #a$a 6ani/a!-(ia $ia/a( 5 /a%n.
– ;a( & (" ang(a ) – Ling"ngan – 8!+g-a?" – H!-!$i/!-
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 31/36
• P!-na% ,!n$!-i/a "an"!- #ay$a-a.
9ani/a yang #!-na% ,!n$!-i/a "an"!- in (i/ a/a "an"!- in:a(i ,!,i'i"i-!(i"+ /!-/inggi n/" ,!n$!-i/a "an"!- #ay$a-a. S!/!'a% #ay$a-a yang/!-"!na $iang"a/ ,a"a -!(i"+ /!-*a$inya "an"!- #a$a #ay$a-a yang
(!%a/ ,!ning"a/ (!!(a- 051/a%n.• ;i6aya/ "!'a-ga yang ,!n$!-i/a "an"!- #ay$a-a.
9ani/a yang i (a$a-a #!-!,#an a/a ana"nya ,!n$!-i/a "an"!-,!,i'i"i -!(i"+ 3 "a'i '!i% !(a- n/" ,!n$!-i/a "an"!- #ay$a-a.
• Fa"/+- genetik $an "ormonal.
2 g!n yang !-#!-an yai/ #$A% $an #$A&. Ji"a (!+-ang 6ani/a
,!,i'i"i (a'a% (a/ $a-i g!n /!-(!/ ,a"a "!,ng"inan ,!n$!-i/a"an"!- #ay$a-a (anga/ !(a-.
8!n yang *ga $i$ga !-#!-an $a'a, /!-*a$inya "an"!- #ay$a-a a$a'a% p' #A$% #$A $an *oe+&.
K!nya/aan ini ,!ni,'"an $gaan a%6a "an"!- #ay$a-a $i(!a"an+'!% #!-/,%an (!'(!' yang (!a-a g!n!/i" ,!nga'a,i "!-(a"an.
Fa"/+- %+-,+na' *ga #!n/ing "a-!na %+-,+n ,!,i #!-/,%an (!'.Ka$a- %+-,+n yang /inggi (!'a,a ,a(a -!#-+$"/i 6ani/a /!-/a,a *i"a
/i$a" $i(!'ingi +'!% #!-a%an %+-,+na' "a-!na "!%a,i'an /a,#a"nya,!ning"a/"an #!'ang /,%nya (!'(!' yang (!a-a g!n!/i" /!'a%,!nga'a,i "!-(a"an $an ,!ny!a"an "an"!-.
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 32/36
• P!-na% ,!n$!-i/a #!nya"i/ #ay$a-a n+n"an"!-.
;!(i"+ ,!n$!-i/a "an"!- #ay$a-a aga" '!i% /inggi #a$a 6ani/a yang#!-na% ,!n$!-i/a #!nya"i/ #ay$a-a n+n"an"!- yang ,!ny!a"an!-/a,a%nya *,'a% (a'-an ai- (( $an /!-*a$inya "!'ainan (/-"/-
*a-ingan #ay$a-a &"iperplasia atipik ).• Menarke &,!n(/-a(i #!-/a,a) (!!', (ia 12 /a%n ,!n+#a(!
(!/!'a% (ia 55 /a%n "!%a,i'an #!-/a,a (!/!'a% (ia 30 /a%n a/a!', #!-na% %a,i'.
S!,a"in $ini ,!na-"! (!,a"in !(a- -!(i"+ ,!n$!-i/a "an"!-#ay$a-a. ;!(i"+ ,!n$!-i/a "an"!- #ay$a-a a$a'a% 24 "a'i '!i%
!(a- #a$a 6ani/a yang ,!nga'a,i ,!na-"! (!!', (ia 12 /a%n.D!,i"ian #'a %a'nya $!ngan ,!n+#a(! a/a#n "!%a,i'an #!-/a,a.S!,a"in 'a,a/ ,!n+#a(! $an "!%a,i'an #!-/a,a (!,a"in !(a--!(i"+ ,!n$!-i/a "an"!- #ay$a-a
• P!,a"aian #i' KB a/a terapi suli" estrogen.
Pi' KB i(a (!$i"i/ ,!ning"a/"an -!(i"+ /!-*a$inya "an"!- #ay$a-a
yang /!-gan/ng "!#a$a (ia 'a,anya #!,a"aian $an a"/+- 'ainnya.B!', $i"!/a%i !-a#a 'a,a !!" #i' a"an /!/a# a$a (!/!'a%#!,a"aian #i' $i%!n/i"an.
T!-a#i ('i% !(/-+g!n yang $i*a'ani (!'a,a '!i% $a-i 5 /a%n/a,#a"nya *ga (!$i"i/ ,!ning"a/"an -!(i"+ "an"!- #ay$a-a $an-!(i"+nya ,!ning"a/ *i"a #!,a"aiannya '!i% 'a,a.
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 33/36
• ,!esitas #a(a ,!n+#a(!.
O!(i/a( (!agai a"/+- -!(i"+ "an"!- #ay$a-a ,a(i%$i#!-$!a/"an. B!!-a#a #!n!'i/ian ,!ny!/"an +!(i/a( (!agai
a"/+- -!(i"+ "an"!- #ay$a-a "!,ng"inan "a-!na /ingginya "a$a-
estrogen #a$a 6ani/a yang +!(.
• P!,a"aian a'"+%+'.
P!,a"aian a'"+'+% '!i% $a-i 12 g!'a(%a-i i(a ,!ning"a/"an-!(i"+ /!-*a$inya "an"!- #ay$a-a.
• S &dietilstil!estrol).
9ani/a yang ,!ng"+n(,(i DES n/" ,!n!ga% "!gg-an,!,i'i"i -!(i"+ /inggi ,!n$!-i/a "an"!- #ay$a-a.
• P!nyina-an.
P!,a#a-an /!-%a$a# #!nyina-an &/!-/a,a #!nyina-an #a$a $a$a)#a$a ,a(a "ana""ana" i(a ,!ning"a/"an -!(i"+ /!-*a$inya
"an"!- #ay$a-a.• Fa"/+- -!(i"+ 'ainnya.
B!!-a#a #!n!'i/ian ,!nn*""an a%6a "an"!- -a%i, +:a-i,
$an "an"!- (( !(a- (!-/a a$anya -i6aya/ "an"!- $a'a, "!'a-gai(a ,!ning"a/"an -!(i"+ /!-*a$inya "an"!- #ay$a-a.
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 34/36
Fa"/+- #!,i 'ainnya i/ a$a'a% "a-(in+g!n $an+"a-(in+g!n. <ang /!-,a(" "a-(in+g!n an/a-a
'ain (!nya6a "i,ia &(!#!-/i a(!( #!nga6!/ $an#!6a-na ,a"anan) a"/+- ?(i"a &(!#!-/i -a$ia(i-+!n/g!n !-'!i% (ina- ,a/a%a-i !-'!i%)%+-,+na' &(!#!-/i #!-anan !(/-+g!n #a$a "an"!-#ay$a-a /!(/+(/!-+n! #a$a "an"!- #-+(/a/!)$an :i-( &(!#!-/i :i-( HP (!agai iang "!'a$i/a,a "an"!- '!%!- -a%i, ). S!$ang"an +"a-(in+g!n a$a'a% (ia /!-/!n/ &,,nya"!*a$ian /,+- (!i-ing $!ngan #!-/a,a%an(ia) #+'a %i$# yang (a'a% ,!-+"+" a'"+%+'#+'a ,a"an "-ang (!-a/ a$anya i-i/a(i!-'ang'ang
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 35/36
LO 7. DEFINISI 8AN88UANPE;KEMBAN8AN SEL
• Di!-!n(ia(i #-+(!( $i,ana "!/-nan(!'(!' in$" (!$ang ,!,!'a%$i"%(("an n/" /ga(/ga(
/!-/!n/• C+n/+%nya (!' 'a#i(an !#i$!-,i( "'i/
yang ,!,!'a% n/" #!-gan/ian "'i/
• Di!-!n(ia(i (!' ini $a#a/ !-(ia/an+-,a'
7/23/2019 PEMICU n 2
http://slidepdf.com/reader/full/pemicu-n-2 36/36
LO 10. JENIS2 8AN88UANPE;KEMBAN8AN SEL
• A/-+? (a/ "!a$aan $i,ana #!-"!,angan +-gan ,!na#ai n+-,a' /!/a#i"!,$ian ,!ny(/ a/a ,!ng!i'.
• Hi#!-/-+? #!,!(a-an *a-ingan a/a +-gan yang $i(!a"an "a-!na
#!,!(a-an (!'. +n/+% %i#!-/-+#%y :!n/-i"!' "i-i.
• Ana#'a(ia -!g-!(i (a/ (!' yang /!'a% !-$i!-!n(ia(i "! (/a$i, yang"-ang !-$i!-!n(ia(i. S!' "an"!- "!%i'angan "!,a,#annya n/"
,!'a""an ng(i yang (!!',nya $a#a/ $i'a""an $an ,!n*a$i "-ang,i-i# $!ngan *a-ingan a(a'nya.
• M!/a#'a(ia #!-a%an !n/" (a/ *a-ingan $!6a(a ,!n*a$i *a-ingan
$!6a(a 'ain
• Hi#!-#'a(ia a$a'a% ,!ning"a/nya *,'a% (!' (!%ingga ,-a% "-an $a-i
+-gan+n/+%nya #!,!(a-an $a-i !#i/%!'i, (!' ,a,a! #a$a ana" -!,a*a
#/-i a/a #a$a i %a,i'.• Di(#'a(ia "!'ainan $i!-!n(ia(i (!'(!' yang (!$ang !-#'+-i!-a(i
(!$!,i"ian -#a (!%ingga "-an !n/" $an #!na,#i'an (!' ,!n*a$ian+-,a' $i(!-/ai ganggan #!nga/-an $a'a, (!'
• En$+,i/+(i( ,i/+(i( yang /a" /!-"!n$a'i