samyak darshan prat-2 - tatva-dhara darshan-2.pdf · ukgm ukkokm ukmtkv avk\kkv pkpupk qkkzk? pkvyk...

$: Samyak darshan Prat-2 - Tatva-Dhara darshan-2.pdf · UkGm UkkOkm UkmTkv AvK\kkv PkpUPk QkkZk? PkvYk HvTkv ¢kPYkb^kæUk HkOk^kkTkm PkvYk HvTkv ¢kPYkb^kæUk HkOk^kkTkm IgBkTkk Qk¥$

XkCk^kkTkêkmAngRAngR-AckTkHwTk#kkïkYkk]k UknaUk–41

¡

YkkTk^kÆ^kTkTkng YkckAPkr Zk

ËBÞøŒþo™±XkkCk–2²

(Uk@Yk Uko%Zk bkR~Ckn<Rv kêkm AkTkÆb^kkYkmTkkg Uk| kFkTkkvYkkgQkm

bkYZkCR#krTk bkgWkgSkm l^kl^kSk \kvBkkvTkkv bkgCk|c)

❀

bkgA\kTk : Wk|å cl@\kk\k HwTkä bkkvTkCkN

❀

&bkYZkA~P^k lbklüA@ ¢ckv b^kUTkvZk Tkc{ RolakPk Gvä

Pkv SkTZk Gvä ApPkApPZk Gvä #ko@^km@ Tkv UkglMPk Gvå"

Æ^kTkv ÒkOkAk]-ÒkOk\kkvAYkkg bkYZkCR#krTk bkYkkTk YkckTk §UkAk@m WkmHng

Akv¥ TkQkmå ¢vA bkvAgMTkk bkYZkCR#krTkYkkg ¢v^km PkkAkPk Gv Av ¢TkgPk

bkgbkk@Tkv GvRmTkv ¢\UkAk]Ykkg lbküUkR UkYkkMvå YkkKv cv ¢kPYkkQkmr

Æ^kkv! PkYkv bkkwQkm Ukcv\kkg bkYZkCR#krTkTkkv Ukn<akkQkr A@kvå

❀

: Uk|Ak#kA :

êkm lRCkgWk@ HwTk b^kkSZkkZkYkglR@ K}bK

bkkvTkCkN–364250 (bkkw@kì})

787878787878787878787878787878787878787878787878

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

78

“ 2 ”

Uk|QkYk ¢k^kplûk Uk|Pk 2750 ^km@ bkgå 2486

lÿPkmZk ¢k^kplûk Uk|Pk 1500 ^km@ bkgå 2534

bkYZkCR#krTk (XkkCk–2)Tkkg

✾ bQkkZkm Uk|Ak#kTk-Ukn@bAPkkr bQkkZkm Uk|Ak#kTk-Ukn@bAPkkr bQkkZkm Uk|Ak#kTk-Ukn@bAPkkr bQkkZkm Uk|Ak#kTk-Ukn@bAPkkr bQkkZkm Uk|Ak#kTk-Ukn@bAPkkr ✾

êkm AngRAngRAckTk lRCkgWk@ HwTk YknYkndkn YkgM] K}bKä

Ukk\kkr–bkkgPkk/nI (YkngWk¥ )

cå WkmUkmTkXkk¥ RkYkÆXkk¥ bkk^k\kk

¢k #kkïkTkm UkMPk@ zAYkPk æk 25[50 QkkZk Gvå ¢TkvA

YknYkndkn¢kvTkm ¢ksQkA bkckZkQkm ¢k ¢k^kplûkTkm zAYkPk æk 24[00

QkkZk Gvå PkvYkkgQkm 50% êkm AngRAngR-AckTk Ukk@YkksQkA K}bK cbPkv b^kå

êkm #kkglPk\kk\k @lPk\kk\k #kkc Ukl@^kk@ Pk@VQkm zAYkPk DkKkM^kkYkkg

¢k^kPkk ¢k #kkïkTkm zAYkPk æk 12[00 @kBk^kkYkkg ¢k^km Gvå

zAYkPk ÊkÂ 12[00zAYkPk ÊkÂ 12[00zAYkPk ÊkÂ 12[00zAYkPk ÊkÂ 12[00zAYkPk ÊkÂ 12[00

s

YknÜA

AckTk Ykn‹Okk\kZk

HwTk l^kÛkQkmr Ckpc AYUkk§TM

bkkvTkCkN 364250 (bkkw@kì})

✆✆✆✆✆ (02846) 244081

©e rŒ„kƒh si™ MðtæÞtÞ{krŒh xÙMx, Ëtu™„Z - 364250

“ 3 ”

lTk^kvRTklTk^kvRTklTk^kvRTklTk^kvRTklTk^kvRTk

&bkåååYZkåååCRååå#kråååTk!" ¢ck! ¢vTkng TkkYk bkkgXk]Pkkg UkOk ¢kYkkQkmr

Æ^kTkng ñRZk §PAgLkQkm §\\klbkPk Qk¥ HkZk Gvä---HvYk TkÆA ¢k^km @cv\k

YkvDkTkm CkHrTkk bkkgXk]Pkkg H YkZko@Tkm MkvA §PAgLkQkm ªFkm Qk¥ HkZk Gvå

¢k^kk bkYZkCR#krTkTkng b^kæUk PkQkk PkvTkkv YklcYkk R#kkr kTkk@k l^kSkl^kSk \kvBkkvTkkv

¢k WkmHkv bkgCk|c PkwZkk@ A@mTkv lHekkbkn¢kvTkk ckQkYkkg YknAPkkg ¢kTkgR QkkZk

Gvå

YkkTk^kÆ^kTkYkkg bkYZkCR#krTk AvK\kng Hæ@m APkr Zk Gv Pkv bkYkHkZk ¢Tkv

Pkv bkYZkCR#krTkTkkv Uk|ZkPTk A@^kkTkm Uk|v@Okk HkCkvååååPkv ¢k UknbPkATkkv §Öv#k Gvå

Pkv cvPknQkm bkYZkCR#krTk bkgWkgSkm l^kSkl^kSk \kvBkkvTkng ¢kYkkg bkgA\kTk AZkn‘ Gvå

\kvBkkvTkm UkbkgRCkm l^kl^kSk AkvlKTkk Æ^kkvTkv \kdkYkkg @kBkmTkv A@^kkYkkg ¢k^km

Gvå

¢k Ak]Ykkg ¢k Xk@PkdkvÒkv bkYZkCR#krTkSkk@A YkckPYkk¢kvTkm Hkv Av

DkOkm H l^k@\kPkk Gv GPkkg UkOk YknYkndkn Æ^kkvTkk bkR~XkkCZkv PkvTkkv ¢Xkk^k

TkQkmå ¢PZkk@v UkOk Bkk@k bkYknÜYkkg YkmLk UkkOkmTkm ^km@MmTkm YkkVAä Akv¥

Akv¥ SkYkkrPYkk¢kv ¢k Xk@PkXkolYkYkkg l^kFk@v Gvå ¢v kk ¢vA Ukl^kÒk SkYkkrPYkk

Uk@YkApUkk]n Uko%Zk êkm AckTk Ckn<Rv k UkkvPkkTkk b^kkTknXk^kUko krA Xk^Zk Æ^kkvTkv

bkYZkCR#krTkTkng b^kæUk bkYkHk^km @õkk Gvå Pkv¢kvêkmTkm YkgCk\kAk@m

Fk@OkGkZkkYkkg @cmTkv bkYZkCR#krTkTkk Uk@Yk YklcYkkTkng ¢Tkv PkvTkm Uk|klUPkTkk

§UkkZkTkng êk^kOk A@^kng Pkv YkkTk^kÆ^kTkTkm ApPkkQkrPkk Gvå Uk@Yk Uko%Zk Ckn<Rv k

UkkvPkkTkk A\ZkkOkAk@m §UkRv#k^kMv bkYZkR#krTkTkng Hv b^kæUkbkYkHk^km @õkk Gv

PkvTkk H ¢vA ¢\Uk¢g#kTkkv ¢k UknbPkAYkkg bkgCk|c AZkkvr Gvå

bkgbkk@Ykkg YkTknaZkUkOkng Rn\krXk Gvå Uk@gPkn bkYZkCR#krTk Pkkv ¢vTkkQkmZkv

¢TkgPkn Rn\krXk Gvå YkTknaZkUkOkng UkkYkmTkv UkOk bkYZkA~P^k cmTk Æ^k UkkGkv

bkgbkk@Ykkg H @BkMv GvååååUk@gPkn bkYZkCR#krTk Pkkv ¢v km FkmH Gv Av ¢vA ^kk@

PkvTkm Uk|klUPk A@Tkk@ Æ^k Hæ@ Ykkvdk UkkYkv Gvå YkkKvä ¢k^kk bkYZkCR#krTkTkm

“ 4 ”

Uk|klUPkTkkv Uk|ZkPTk A@^kkv Pkv H ¢k Rn\krXk YkkTk^kÆ^kTkTkng YkckAPkr Zk Gvåååå¢Tkv

PkvTkv YkkKv ekkTkm SkYkkrPYkk¢kvTkkv bkmSkkv bkPbkYkkCkYk bkkwQkm YkkvKng bkkSkTk Gvå

HvTkv bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@mTkv ¢k ¢bkk@ bkgbkk@Tkk HTYk-Yk@OkQkm GoK^kng

ckvZkååååTkv V@mQkm Tk^km YkkPkkTkk UkvKv Tk Ukn@k^kng ckvZk Pkv¢kv bkPbkYkkCkYkTkk

bkv kTkUko krA ¢kPYk@bkQkm bkYZkCR#krTkTkkv ¢XZkkbk A@kvå

Ukkvak bknR UkosOkYkk : ^km@ bkgå 2486 —Wk|å cl@\kk\k HwTk bkkvTkCkN

k

Uk|Ak#kAmZk lTk^kvRTk Uk|Ak#kAmZk lTk^kvRTk Uk|Ak#kAmZk lTk^kvRTk Uk|Ak#kAmZk lTk^kvRTk Uk|Ak#kAmZk lTk^kvRTk (lˇPkmZk ¢k^kpl˚k)

¢k UknbPkATkm Uk|QkYk ¢k^kplûk BkUkm H^kkQkm PkQkk ¢k UknbPkA

YknYkndkn¢kvTkv \kkXkRkZkA HOkk^kkQkm PkvTkm lÿPkmZk ¢k^kplûk Uk|Akl#kPk A@^kkYkkg

¢k^kv Gvå

¢k UknbPkATkkg UkLTk-UkkLTkQkm YknYkndkn Æ^k ¢kPYk\kdkm Pkû^kekkTk Uk|kUPk

A@m ¢kPYkkQkrTkv l^k#kvak Uknì A@v ¢vH Xkk^kTkkå

Uko%Zk WkcvTkêkmTkm

76Ykm bkYZkA~P^kHZkgPkm

VkCkOk ^kR 10

Pkkå 1-4-2008

❁

bkklcPZkUk|Ak#kTkbklYklPk

êkm lRCkgWk@ HwTk b^kkSZkkZkYkglR@ K}bK

bkkvTkCkN-364250

l^kakZkbkoFkml^kakZkbkoFkml^kakZkbkoFkml^kakZkbkoFkml^kakZkbkoFkm

\kvBk Ukpí

WkvbkPkk ^kakrTkkv YkgCk\k bkgRv#k ¢Tkv bkgPkkvTkk ¢k#km^kkrR -------------------------- 1

#knükPYkkTkm SkCk#k^kk]k lHekkbkn l#kaZkTkv ---------------------------------------- 2

ekkTkmTkkv §UkRv#k ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@^kkTkkv Gv ----------------------------- 3

bknBk l^kakv l^kFkk@ ---------------------------------------------------------------- 5

bkYZkCR#krTkTkm Rn\krXkPkk ¢Tkv ¢Uko^krPkk ------------------------------------------ 7

#knüb^kXkk^kTkkv ¢kR@ A@^kkQkm bkYZkCR#krTk QkkZk Gv --------------------------- 9

Xk^k@lcPk Qk^kng ckvZk Pkv¢kv ¢TknXk^kTkkv ¢XZkkbk A@kv ------------------------ 15

@v Xk^Zk! Pkng Pkû^kTkkv AkwPkoc\km Qk¥ ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@ ---------------- 16

XkvRl^kekkTkTkkv YklcYkk ---------------------------------------------------------- 20

l^k@\kk Æ^kkv H ¢kPYkkTkv HkOkv Gv ------------------------------------------ 21

cv Æ^k! #k@m@Qkm HnRk FkwPkTZkTkng #k@Ok A@--------------------------------- 25

lbkü XkCk^kgPkkvTkv TkYkbAk@ A@^kkTkm @mPkä ¢Tkv PkvTkng V] -------------------- 27

AkYk ¢vA ¢kPYkkQkrTkngåååWkmHkv Tkc{ YkTk @kvCk -------------------------------- 31

¢kPYkkTkv @kÆ A@^kkTkm SkCk#k ------------------------------------------------ 32

êkk^kAkv PkvYkH êkYkOkkvTkng APkr^Zk ------------------------------------------------ 33

§\\kkbk ¢Tkv l^këkkbk --------------------------------------------------------- 43

bkgPkkvTkk ¢TknXk^kTkkv bkk@ ------------------------------------------------------ 44

¢ckvä @PTkÒkZk-YklcYkk! ------------------------------------------------------- 46

Xk@PkÆ bkkQkv Pkû^kFkFkkr ------------------------------------------------------- 47

ekkTk%ZkkvlPkTkkv IOkvOkkK -------------------------------------------------------- 54

¢kPYkek Pkv #kkïkek ------------------------------------------------------------ 55

#knükPYkk Uk|PZkvTkm ¢Ukk@ ckx#k! (&&R#kkr kng Pkkv A@Hkv Uk|YkkOk"") ------------- 56

SkTZk Æ^kTk -------------------------------------------------------------------- 59

&bkYkZkbkk@"Tkk êkkvPkkTkng APkr^Zk -------------------------------------------------- 64

bkYZkA~P^kTkkg lTklYkûkkv (–¢gPk@gCk ¢Tkv Wklc@gCk) ------------------------------66

“ 5 ”

l^k@\kk -------------------------------------------------------------------------- 72

Uk@YkkPYkkTkng Uk|lPkzWkWk ---------------------------------------------------------- 73

HvTkkQkm ¢^kPkk@Tkm bkV]Pkk QkkZk ¢v^kng bkkFkng £TkkYk ------------------------ 74

¢ckvä #knükPYk-Uk|klUPkTkm Rn\krXkPkk ---------------------------------------------- 78

êkvlOkA@kHk PkmQk‘A@ Qk#kvä –¢v AkvTkkv Uk|PkkUk? ------------------------------- 83

YkkvdkkQkmrTkv Yknl$PkTkkv §\\kkbk (1) --------------------------------------------- 84

YkkvdkkQkmrTkv Yknl$PkTkkv §\\kkbk (2) --------------------------------------------- 86

YkkxDkng YkkTk^kÆ^kTk -------------------------------------------------------------- 88

Xk^kXk|YkOkTkkv XkZk ------------------------------------------------------------- 98

ekkTkmTkkg ^kFkTkkv Ukn<akkQkr-§ûkvHA ckvZk Gv ---------------------------------- 102

Uk@YkkPYkXkk^kTkk -------------------------------------------------------------- 105

SkYkrTkm SkmAPkm Skk@k --------------------------------------------------------- 107

@PTkÒkZkTkkv Xk$Pk ------------------------------------------------------------- 109

YknYkndkn¢kv¢v bkv k^kk ZkkvCZk Wkv bkkSkTkkv --------------------------------------- 119

êkmYkR~ @kHFkgÜTkkv ¢vA UkÒk ------------------------------------------------- 120

ekkTkm¢kv¢v bkgYkPk A@v\kng bk^kr bkgYkPk A@^kng ---------------------------------- 121

l^kA\UkTkk ¢Xkk^kæUk Ukl@OkYkTk A>kk@v QkkZk? ------------------------------ 128

#knükPYkkTkk lTks^kA\Uk ¢TknXk^k YkkKv IgBkPkkv l#kaZk ------------------------- 130

¢kPYkkQkmr Æ^kTkkv §Pbkkc ¢Tkv ¢kPYk-\kCkTkm (1) ------------------------ 132



�

“ 6 ”

XkkCk–2 ” “ 1

WkvbkPkk ^kakrTkkv YkgCk\k bkgRv#kWkvbkPkk ^kakrTkkv YkgCk\k bkgRv#kWkvbkPkk ^kakrTkkv YkgCk\k bkgRv#kWkvbkPkk ^kakrTkkv YkgCk\k bkgRv#kWkvbkPkk ^kakrTkkv YkgCk\k bkgRv#k

¢Tkv¢Tkv¢Tkv¢Tkv¢Tkv

bkgPkkvTkk ¢k#km^kkrRbkgPkkvTkk ¢k#km^kkrRbkgPkkvTkk ¢k#km^kkrRbkgPkkvTkk ¢k#km^kkrRbkgPkkvTkk ¢k#km^kkrR

�

^km@ bkg kPk 2478Tkk WkvbkPkk ^kakrTkk bknUk|XkkPkv YkgCk\k

bkgRv#kYkkg Uko%Zk Ckn<Rv^kêkm¢v Aõk‹g cPkng Av : HCkPkTkkv YklcYkk

GoKmTkv ¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkk lFkRkTkgRb^kXkk^kTkkv YklcYkk Wkvbk^kkv Pkv

¢kPYkkTkng YkgCk\k WkvbkPkng ^kakr GvååååPkv b^kXkk^kYkkgQkm H WkSkm

lTkYkr] UkZkkrZkkv ¢k^kv Gvå ¢kPYkkTkk Uk@Yk Ukkl@OkklYkA

b^kXkk^kTkkv YklcYkk A@mTkv PkvYkkg ªMk ©Pk@Pkkg ©Pk@Pkkg

bkYZkCR#krTkQkm YkkgMmTkv lbküR#kk bknSkmTkm WkSkm lTkYkr]UkZkkrZkkv

Uk|CkKm HkZk Gv; Pkv H ¢kTkgRYkZk WkvbkPkng ^kakr Gvå ¢k^kng

¢kTkgRYkZk WkvbkPkgn ^kakr Uk|CkK A@^kk YkkKv ¢kPYkb^kXkk^kTkkv Uk@Yk

YklcYkkåååPkvTkm <lFkååå ¢Tkv PkvYkkg bkTYknBk Qk¥Tkv \kmTkPkkåååå¢v

H ¢kPYkkQkmr Æ^kkvTkng APkr Zk GvåååTkv ¢vTkv YkkKv H bkgPkkvTkk

¢k#km^kkrR Gvå

� � � � �

W

2 ” “ bkYZkCR#krTk

#kn¸kPYkkTkm SkCk#k^kk]k lHekkbkn l#kaZkTkv#kn¸kPYkkTkm SkCk#k^kk]k lHekkbkn l#kaZkTkv#kn¸kPYkkTkm SkCk#k^kk]k lHekkbkn l#kaZkTkv#kn¸kPYkkTkm SkCk#k^kk]k lHekkbkn l#kaZkTkv#kn¸kPYkkTkm SkCk#k^kk]k lHekkbkn l#kaZkTkv

HvTkv #knü ¢kPYkk bkYkH^kkTkm SkCk#k HkCkm Gv ¢v kk lHekkbkn l#kaZkTkv

Uk|èTk ©Lv Gv Av &¢v^kkv #knü ¢kPYkk AkvOk Gv Av HvTkng b^kæUk HkOk^kng

Hkv¥¢v? ¢TkgPk ¢TkgPk Ak]Qkm ¢kPYkkTkk #knü b^kXkk^kTkm ^kkPk bkkgXk]m

TkQkmä <lFk TkQkmä HkOkm TkQkmä ¢TknXk^km TkQkmä UkOk c^kv PkvTkm lHekkbkk

HkCkm Gvä PkvQkm l#kaZk Uk|èTk A@v Gv Av ¢kPYkkTkkv #knü b^kXkk^k Av kkv Gv?—¢k^kk lHekkbkn l#kaZkTkv ¢kFkkZkrRv k #knükPYkkTkng b^kæUk bkYkHk^kv Gvå

HvYk @OkYkkg Akv¥Tkv UkkOkmTkm Pkpakk \kkCkm Gvä UkkOkm Ukm^kkTkm IgBkTkk

Qk¥ Gvä Pkv UkkOkmTkm lTk#kkTkm bkkgXk]v PZkk@v PkvTkv Av km Pkk\kk^kv\km QkkZk! Tkv

UkGm UkkOkm UkmTkv AvK\kkv PkpUPk QkkZk? PkvYk HvTkv ¢kPYkb^kæUk HkOk^kkTkm

IgBkTkk Qk¥ Gv Pkv #knü ¢kPYkkTkm ^kkPk bkkgXk]Pkkg AvK\kkv ¢kTkglRPk QkkZk!

Tkv UkGm bkYZkA~ Ukn<akkQkr A@m ¢kPYkb^kæUk UkkYkm AvK\kkv PkpUPk QkkZk! #knü

¢kPYkb^kæUkTkv HkOk^kkTkm HvTkv Pkm^k| lHekkbkk Qk¥ Gv PkvTkv bkYkZkbkk@

bkgXk]k^k^kkYkkg ¢k^kv Gvå ¢kPYkk bkYkH^kk YkkKv HvTkv ¢gPk@Ykkg Bk@vBk@m

SkCk#k ¢Tkv Pkk\kk^kv\km HkCkv PkvTkv ¢gPk@Ykkg bkYkHOkTkkv YkkCkr QkZkk l^kTkk @cv

H Tklcå

� ��

78

78

XkkCk–2 ” “ 3

ekkTkmTkkv §UkRv#k ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@^kkTkkv Gv

YkkTk^kÆ^kTkYkkg ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@^kk Hv km Gv

ekkTkmTkkv §UkRv#k ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@^kkTkkv Gvå bkPbkYkkCkYkv PkvTkm

¢kv]BkkOk A@^km Hkv¥¢vå ¢TkgPk ¢TkgPk Ak]Qkm ¢k ¢kPYkk Gvä Pkkv Pkv Av kkv

Gv? Pkv ¢kv]Bk^kkTkm R@Ak@ A@^km Hkv¥¢vå YkTknaZkRvc ¢TkgPk Ak]v Yk]v

Gvä PkvYkkg ¢kPYkkTkv bkYkH^kkTkm R@Ak@ A@^km Hkv¥¢vä bkPbkYkkCkYkv ^kk@g kk@

PkvTkkv Ukl@FkZk A@mTkv bkYkH^kng Hkv¥¢vå PkvTkm ¢kv]BkkOk A@^km Pkv H

YkTknaZkRvcYkkg ¢k^ZkkTkng Bkæg V] Gvå WkkAm UknOZk A@mTkv b^kCkrYkkg HkZk Av

UkkUk A@mTkv TkArYkkg HkZk–Pkv Akg¥ Tk^kng TkQkmå

¢ckvä ¢k^kkv YkTknaZkRvc Yk»Zkkv Tkv Hkv ¢kPYkkTkv Tk HkOkv Pkkv ¢^kPkk@

TkAkYkkv Gvå HvYk bk^kr ZkkUkm ¢kAk#kTkv ñRZkYkkg bkYkk^km Rv kkTkng ALOk Gvä PkvYk

¢kPYkb^kXkk^kTkng ^kOkrTk ^kkOkm ÿk@k A@^kng ALOk Gvä GPkkg Hv Æ^k R@Ak@

A@mTkv PkvTkv bkYkH^kk YkkgCkv Pkv Æ^kTkv bkPbkYkkCkYkv ekkTkYkkg bkYkHkZk Gvå

¢TkgPkk Æ^kkv Pkv bkYkÆTkv Ykn$Pk QkZkk Gvå ¢PZkk@v UkOk ¢kPYkkTkv bkYkHTkk@k

Gvä Tkv Xkl^kaZkYkkg ¢TkgPkk Qk#kvå UknOZk ¢Tkv UkkUk Pkkv ¢kBkm RnlTkZkk A@v Gvä

UkOk ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@Tkk@k Akv¥A l^k@\kk H ckvZk Gvå Uk@Ykkg bknBk

YkkTkv Tkv bknBk YkkKv Uk@Tkm ¢kvl#kZkk] YkkTkv Pkv Pkkv YkkCkOk Gvä Akv¥ \kkBkkv

ælUkZkk YkkCkvä Akv¥ cHk@ YkkCkvä Akv¥ bkkv YkkCkv; IkIng YkkCkv Pkv YkkvKkv

YkkCkOk Gv Tkv QkkvMng YkkCkv Pkv TkkTkkv YkkCkOk Gvå ¢Tkv ¢vYk bkYkHv Av ¢ckv!

cng ¢kPYkk Gngä Ykk@v Akg¥ Hkv¥Pkng TkQkmä Ykk<g bknBk Ykk@kYkkg Gvä Ykk@v Pkkv

c^kv ¢kPYkk bkYkH^kkv Gv–¢vYk Hv Xkk^kTkk A@v Gv Pkv YkkvKkv WkkR#kkc Gvå

Xk\kv CkpcbQkR#kkYkkg ckvZk GPkkg ¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkng XkkTk A@v Pkv SkYkkrPYkk Gvä

Tkv PkvTkv HTYk-Yk@OkTkkv ¢gPk Qk¥ H#kvå HvYk Uk^krPk Uk@ ^kmH]m UkMv Tkv Wkv

AKAk Qk¥ HkZkä UkGm Pkv V@mQkm bkgSkkPkk TkQkmä PkvYk Hv Æ^k ¢vA bkvAgM

UkOk ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@v Gv PkvTkkv bkgbkk@ PkoKm HkZk Gvå HvYk Akv¥ Ukk@Ak

jilk


Dkv@ \kdYkmTkkv NCk\kkv Hkv¥Tkv &&¢k \kdYkm Ykk@m"" ¢vYk Mkõkk \kkvAkv YkkTkPkk

TkQkm PkvYk SkYkmr Æ^k ¢k #k@m@klRTkv Av UknOZk-UkkUkTkk Xkk^kkvTkv UkkvPkkTkng b^kæUk

YkkTkPkk TkQkmå

¢k^kk ¢kPYkkTkv HkOZkk l^kTkk Akv¥ @mPkv A\ZkkOk TkQkmå HvOkv ¢kPYkkTkv

HkOZkkv TkQkm Tkv UkwbkkTkkv ¢kvl#kZkk]kv Qk¥ @õkkv Gv Pkv YkkvKkv lXkBkk@m Gvå

HwTk R#krTkYkkg bkkPk Pkû^kkv Gv–Æ^kä ¢Æ^kä ¢kuk^kä WkgSkä bkg k@ä

lTkHr@k ¢Tkv Ykkvdkå

Hv HkOkv Gv Pkv Æ^k Gvå

#k@m@ ^kCkv@v ¢Æ^k Gvä PkvTkkYkkg ekkTk TkQkmå

lYkQZkkP^kä UknOZk-UkkUk ^kCkv@v ¢kuk^k Gvå

UknOZk-UkkUk ^kCkv@v l^kAk@Ykkg ¢KA^kng Pkv WkgSkTk Gvå

Pkv UknOZk-UkkUk @lcPk FkwPkTZkYkosPk ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@mTkv PkvYkkg

L@^kng Pkv bkg k@-lTkHr@kæUk SkYkr Gvå

¢Tkv Uko@m #knü R#kk Uk|CkKm HkZk Pkv Ykkvdk Gvå

¢k bkkPk Pkû^kkvTkv HkOkmTkv ¢kPYkkTkkv l^këkkbk ¢Tkv ¢kR@ A@^kkv

Hkv¥¢vå DkOkk l^k^kvAQkmä DkOkk bkPbkYkkCkYkQkmä DkOkm UkkÒkPkkQkm ¢Tkv DkOkm

<lFkQkm ¢kPYkk bkYkHkZk Gvå ¢kPYkk ¢v kkv TkQkm Av bkYkHkZk Tklcå Hkv

¢kPYkk bkYkÆ Tk #kAkZk Pkkv Pkkv SkYkr H A>kkgQkm QkkZk? ¢k HCkPkYkkg \kkBkkv

ælUkZkk Yk]v Av b^kCkr Yk]v–Pkv Rn\krXk TkQkmå ¢kPYkkTkm bkYkHOk H Rn\krXk

Gvå ¢k YkkTk^kÆ^kTkYkkg ¢v kk ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@^kk Hv km Gvå

^kTk-HgCk\kYkkg ^kbkTkk@k Tkv FkwPkTZkTkv bkkSkTkk@k YknlTk^k@kvTkk ¢gPk@YkkgQkm

¢kTkgRYkkg Io\kPkkg Io\kPkkg ¢v kk @OkAk@ ©L>kk Av ¢k ¢kPYkb^kXkk^kTkkv

YklcYkk HCkPkYkkg HZk^kgPk ^kPkkvr Tkv HCkPkTkk Æ^kkv PkvTkv ¢kv]Bkkvå HCkPkTkk

Æ^kkvTkv ¢k ¢vA FkwPkTZkPkû^k H #k@OkæUk Gvå

❁

XkkCk–2 ” “ 5

bknBk l^kakv l^kFkk@bknBk l^kakv l^kFkk@bknBk l^kakv l^kFkk@bknBk l^kakv l^kFkk@bknBk l^kakv l^kFkk@

cv Xkk¥ä Pkk@v bknBkm Pkkv Qk^kng Gv Tkv! Pkkv bknBkTkk b^kæUk l^kakv Pkx

ARm l^kFkk@ AZkkvr Gv? Pkng ¢vK\kkv l^kFkk@ A@m Hkvä Av Pkx Hv Hv Uk@ l^kakZkYkkg

bknBk YkkTZkng Gv Pkv Pkv l^kakZkYkkg ¢kCk] Tkv ¢kCk] HPkkg Gv kKv #kng Ukl@OkkYk

¢k^kv Gv? Bkk^kk-Ukm^kk ^kCkv@v Akv¥ UkOk l^kakZkYkkg Gv kKv Pkkv AgKk]kv H ¢k^kv

Gvä Tkv Pkv GkvMmTkv WkmHk l^kakZk Pk@V §UkZkkvCk HkZk Gvå ¢v @mPkvä Hkv

l^kakZkkvTkk XkkvCk^kKkYkkg ¢OkCkYkkv H ¢k^km HkZk Gv Pkkv Pkng bkYkÆ \kv Av

PkvYkkg Bk@vBk@ Pkk<g bknBk cPkng H Tklcä UkOk Pkx YkkÒk A\UkTkkQkm H bknBk

YkkTZkng cPkngå Hkv Bk@vBk@ bknBk ckvZk Pkkv Pkv XkkvCk^kPkkg XkkvCk^kPkkg ARm Akv¥Tkv

AgKk]kv ¢k^kv H Tkc{å Hn¢kvä lbkü XkCk^kgPkkvTkv ¢kPYkkTkng bkkFkng bknBk Gvä

Pkkv PkvYkTkv Pkv bknBk XkkvCk^kPkkg XkkvCk^kPkkg ¢TkgPkAk]v UkOk AgKk]kv ¢k^kPkkv TkQkmå

cv ¢kPYkkQkmr! ¢kPYkk lbk^kkZk Akv¥UkOk Wkkõk l^kakZkYkkg bknBk TkQkmä

¢v ^kkPk Hkv Pkng H@kA l^kFkk@ A@mTkv Hkv Pkkv PkTkv Uk|PZkdk ¢TknXk^kCkYZk QkkZk

Pkv km Gvå HvYk Av–\kkM^kk Bkk^kkYkkg Pkx bknBk YkkTZkngä –¢vA \kkM^kkv BkkSkkvåååWkv

BkkSkkä ÒkOkåååFkk@åååBkkSkkåååGv kKv ¢vYk QkkZk Gv Av c^kv Wkbkä c^kv \kkM^kk

Bkk^kkYkkg bknBk \kkCkPkng TkQkmå Pkkv bkYkÆ \kv Av UkkG]Qkm HvYkkg bknBkTkkv ¢Xkk^k

XkkbZkkv PkvYkkg Ukcv\kvQkm H bknBkTkkv ¢Xkk^k Gvå ¢v @mPkv \kkM^kkTkk bQkkTkv Akv¥

UkOk Uk@ l^kakZk \k¥Tkv l^kFkk@ A@Pkkg Tkœm Qk#kv Av ¢v l^kakZkkvYkkg bknBk TkQkm

UkOk ¢kPYkb^kXkk^kYkkg H bknBk Gvå ¢v b^kXkk^kbknBk Tkœm A@mTkv PkvTkm ck

UkkMä Tkv l^kakZkkvYkkg bknBkTkm Wknlü GkvMå

HvYkkg Bk@vBk@ bknBk ckvZk PkvYkkg CkYkv PkvK\kng ¢kCk] Tkv ¢kCk] HPkkg

A>kk@vZk UkOk AgKk]kv Tk ¢k^kv; b^kXkk^kYkkg bknBk Gv Pkkv PkvYkkg HvYk HvYk

¢kCk] ^kSkv Gv PkvYk PkvYk bknBk ^kSkv GvååååPkvYk AgKk]kv ¢k^kPkkv TkQkmä Tkv

l^kakZkbknBkkvYkkg AgKk]kv ¢k^Zkk l^kTkk @cvPkkv TkQkmå

fehg


Uk@ l^kakZkkv Wkv Uk|Ak@Tkk Gv–#knXkä ¢#knXk : UkkUkTkk Xkk^kYkkg Pkkv

AgKk]v Gv Tkv YkglR@ä Xkl$Pkä RZkk ^kCkv@v #knXkTkk Xkk^kYkkg UkOk \kgWkkPkk

\kgWkkPkk Gv kKv QkkAv Gvä Tkv PZkkgQkm Bkbk^kkTkng YkTk QkkZk Gvå Hkv Pkv #knXkYkkg

bknBk ckvZk Pkkv PZkkgQkm Bkbk^kkTkng YkTk AvYk QkkZk? ¢ekkTkm Æ^k #knXkQkm BkbkmTkv

#knüYkkg HPkkv TkQkm UkOk #knXkQkm BkbkmTkv UkkGkv ¢#knXkYkkg HkZk Gvä ¢vK\kv

Uk@Pk@VTkk l^kakZkYkkg H @cmTkv #knXk Tkv ¢#knXkYkkg H WkR\kv Gv; UkOkä

&¢PZkk@ bknSkm Uk@^k\kOkYkkg @õkkv UkOk A>kkgZkQkm bknBk ¢TknXk^kYkkg ¢k^Zkng

Tklcä YkkKv Uk@ Pk@VTkk ^k\kOkYkkg bknBk TkQkm ¢vK\kv £lTÜZk-l^kakZkkvYkkg bknBk

TkQkmä UkOk b^k Pk@VTkk ¢gPk@~YknBk ¢^k\kkvATkYkkg H bknBk Gv–¢PkmlTÜZk

ekkTkYkkg H bknBk Gv"–¢vYk lTkOkrZk A@mTkv Hkv b^k Pk@V ^k]v Pkkv lbkü

XkCk^kkTk Hv kk ¢kPYkkTkk bknBkTkkv ¢TknXk^k Uk|CkKvä Tkv l^kakZkkvYkkgQkm <lFk K]m

HkZkå –¢k R#kkTkng TkkYk SkYkr Gvå

cv Xkk¥! Gv kKv \kkgWkv Ak]v UkOk Pkk@v l^kakZkkvYkkg (–#knXk Av

¢#knXkYkkg) AgKk]mTkv PkvYkkg bknBkTkm Tkk UkkM^km UkMv Gvä Pkkv ^kPkrYkkTkYkkg H

b^kXkk^kTkk bknBkTkm ck UkkMmTkv l^kakZkkvYkkg bknBkTkm Tkk UkkM Tkv! l^kakZkkvTkk \kdkv

l^kakZkkvTkk bknBkTkm Tkk UkkMv Gv PkvQkm Pkv &Tkk" KAPkm TkQkmä Tkv UkkGkv WkmHk

£lTÜZkl^kakZkkvYkkg H Pkng \kmTk QkkZk Gvå Hkv b^kXkk^kTkk ¢PkmlTÜZk bknBkTkm

<lFkQkm ck UkkMmTkv Pkv l^kakZkbknBkTkm Tkk UkkMv Pkkv Pkv &ck" ¢Tkv &Tkk" WkgTkv

ZkQkkQkr KA#kvvä Tkv ¢kCk] HPkkg UkoOkr ¢PkmlTÜZk Av k] bknBk Uk|CkK#kvå ¢v @mPkv

¢kPYkkQkmrTkv Ukcv\kvQkm H b^k\kdkv £lTÜZk Pk@VTkk ^k\kOkYkkgQkm ¢kR@Wknlü

K]m H^km Hkv¥¢vä Tkv ¢PkmlTÜZk bknBkTkm Uk@Yk ¢kR@Uko krA êkük Qk^km

Hkv¥¢vä Pkv H ¢PkmlTÜZk bknBk Uk|CkKk^k^kkTkkv §UkkZk Gvå

s

XkkCk–2 ” “ 7

bkYZkCR#krTkTkm Rn\krXkPkk ¢Tkv ¢Uko^krPkkbkYZkCR#krTkTkm Rn\krXkPkk ¢Tkv ¢Uko^krPkkbkYZkCR#krTkTkm Rn\krXkPkk ¢Tkv ¢Uko^krPkkbkYZkCR#krTkTkm Rn\krXkPkk ¢Tkv ¢Uko^krPkkbkYZkCR#krTkTkm Rn\krXkPkk ¢Tkv ¢Uko^krPkk

¢TkgPk ¢TkgPk Ak]Ykkg YkTknaZkUkOkng Yk]^kng YkkxDkng Gvå YkTknaZkUkOkkYkkg

¢k^km bkPZkSkYkrTkm ^kkPk bkkgXk]^kk Akv¥A H ^kk@ Yk]v Gvå ¢PZkk@v Pkkv ¢k

^kkPk \kkvAkvTkv PkÖTk Tk^km Gvå ¢k^km bkPZk ^kkPk bkkgXk]^kk Yk]^km YkckRn\krXk

Gvä bkkgXk»Zkk UkGm WknlüYkkg PkvTkng Ck|cOk Qk^kng Rn\krXk Gv—&¢k #kng b^kXkk^k

Acv kk YkkCkv Gv" ¢vYk ekkTkYkkg UkAM^kng Pkv Rn\krXk Gvä Ck|cOk QkZkk UkGm PkvTkm

Skk@Okk Qk^km Rn\krXk Gvå bkkgXk]Pkm ^kBkPkv bkk<g \kkCkv Tkv Wkck@ TkmA]v Pkkv

WkSkng Xko\km HkZk Pkkv PkvTkv ¢kPYkkYkkg A>kkgQkm \kkXk QkkZk? êk^kOkä Ck|cOk ¢Tkv

Skk@Okk A@mTkv UkGm ¢vAkgPkYkkg UkkvPkv UkkvPkkTkk ¢gPk@Ykkg YkgQkTk A@mTkv bkPZkTkkv

lTkOkrZk A@v ¢v Rn\krXk Gvå UkOk bkkFkm ^kkPk H bkkgXk]m Tk ckvZk Pkv Ck|cOk

#kng A@v? Tkv Skk@Okk #kvTkm A@v? ¢Tkv ¢gPk@Ykkg #kng l^kFkk@v? ¢gPk@Ykkg ZkQkkQkr

lTkOkrZk A@mTkv PkvTkv <lFkYkkg Ukl@OkYkk^kmTkv bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kng Pkv YkckTk

Rn\krXk ¢Uko^kr Gvä ¢v bkYZkCR#krTk ^kCk@ Akv¥ @mPkv Æ^kTkng A\ZkkOk QkkZk

Tklcå Hn¢kvä ¢kYkkg #kæ¢kPkTkkv §UkkZk Aõkkvå Ukcv\kkg Pkkv bkgbkk@Tkm \kkv\knUkPkk

DkKkMmTkv Pkû^k êk^kOk A@^kk YkkKv lTk^kplûk \kv km Hkv¥¢vå êk^kOkä Ck|cOkä

Skk@Okkä lTkOkrZk ¢Tkv <lFkYkkg Ukl@OkYkTk–¢kK\kk Wkkv\k ¢k^Zkkå Pkv R@vA

¢vAvA A@Pkkg Rn\krXk Gvå êk^kOk A@mTkv l^kFkk@v Av Ykx ¢kHv #kng êk^kOk AZkn‘?

Tk^kng #kng bkYk%Zkkv? ¢vYk ¢gPk@Ykkg Uk|ZkPTk A@mTkv bkYkHv Pkkv ¢kPYkkTkm <lFk

HkCkv Tkv Pkû^k bkYkHkZkå UkOk HvTkv Pkû^kTkk êk^kOkä Ck|cOk Tkv Skk@OkkTkkv H

¢Xkk^k Gv PkvTkv Pkkv bkPk~ b^kXkk^kTkm <lFk ckvPkm TkQkmä ¢Tkv <lFk ^kCk@ PkvTkng

Ukl@OkYkTk A>kkgQkm QkkZk? <lFk ^kCk@ bkPZk bkYkHkZk Tklc Tkv SkYkr QkkZk Tklcå

XkCk^kkTkv Aõk‹g Gv ¢Qk^kk ekkTkm¢kv Acv Gv YkkKv ¢k ^kkPk bkkFkm Gv

–¢vYk Uk@Tkk \kdkv bkPk~Tkv YkkTkv Pkkv Pkv #knXkXkk^k Gvä Pkv UkOk bkkFkng ekkTk

TkQkm; Ukcv\kkg Rv^k-Ckn<Tkk \kdkv Pkv^kkv @kCk ckvZk UkOk Rv^k-Ckn<Tkng \kdk GkvMmTkv

UkkvPkv UkkvPkkTkk ¢gPk@~b^kXkk^kYkkg ^k]mTkv @kCk@lcPk lTkOkrZk A@v Av Ykk@kv

¢kPYkb^kXkk^k H ¢k^kkv Gvä Pkkv PkvTkk ¢kPYkkYkkg bkkFkng ekkTk QkZkng Gvå ¢vQkm

& &%(


bkPbkYkkCkYk Av êk^kOk ^kCkv@vTkkv lTkakvSk TkQkmä bkPbkYkkCkYkv bkPk~SkYkrTkng êk^kOk

AZkkr ^kCk@ Akv¥ Æ^k ¢kCk] ^kSkm #kAv Tkc{ä UkOk Pkv êk^kOkklR UkGm

¢kCk] ^kSk^kk YkkKvTkm ¢k ^kkPk Gvä YkkÒk êk^kOk A@^kkYkkg SkYkr Tk YkkTkPkkgä

Ck|cOkä Skk@Okk ¢Tkv lTkOkrZk A@mTkv ¢kPYkkYkkg <lFkQkm Ukl@OkYkk^k^kng Hkv¥¢vå

—&&XkvRl^kekkTkbkk@""YkkgQkm

❒

¢kPYkA\ZkkOkTkm ¢Uko^kr ^kkPk¢kPYkA\ZkkOkTkm ¢Uko^kr ^kkPk¢kPYkA\ZkkOkTkm ¢Uko^kr ^kkPk¢kPYkA\ZkkOkTkm ¢Uko^kr ^kkPk¢kPYkA\ZkkOkTkm ¢Uko^kr ^kkPk

¢kPYkA\ZkkOkTkm ^kkPk ¢Uko kr Gv; IK Tk bkYkHkZk Pkkv PkvYkkg ¢<lFk

Av AgKk]kv \kk^k^kkv Tklc UkOk l^k#kvak ¢XZkkbk A@^kkvä &¢k Ykk@k ¢kPYkkTkm

¢Uko kr ^kkPk Gvä ¢k bkYkH^kkQkm H A\ZkkOk Gv"—¢vYk ¢gPk@Ykkg PkvTkkv

YklcYkk \kk^kmTkv <lFkQkm êk^kOk-YkTkTk A@^kngå WkSkk ¢kPYkkYkkg ¢k bkYkH^kkTkm

PkkAkPk Gvå cng Ukn<ak Gngä cng ïkm Gngä cng ^kpü Gngä cng Wkk]A Gng—¢v km

#k@m@WknlüTkv GkvMmTkv ¢gPk@Ykkg ¢vYk \kdk A@^kng Av cng ¢kPYkk Gngä #k@m@Qkm

HnRkv ekkTkb^kæUk Gngå R@vA ¢kPYkk XkCk^kkTk Gv–ekkTkb^kæUkm Gvä PkvTkkYkkg

Uko@vUkn<g bkYkH^kkTkm PkkAkPk Xk@m Gvå YkkKv &YkTkv Tk bkYkHkZk" ¢v kng #k\Zk

AkNm TkkBkmTkv &YkTkv WkSkng bkYkHkZk" ¢v km Ykk@m PkkAkPk Gv ¢Tkv ¢k bkYk%Zkv

H Ykk<g lcPk Gvä ¢vYk ÓN lTkOkrZk A@mTkv bkYkH^kkTkkv Uk|ZkPTk A@^kkvå

<lFkUko krA Uk|ZkPTk A@v PkvTkv Tk bkYkHkZk ¢vYk WkTkv Tkc{å ¢kYkkg WknlüTkk

§DkkMTkm Wkcn Hæ@ TkQkm UkOk <lFkTkm Hæ@ Gvå &&XkvRl^kekkTkbkk@""

XkkCk–2 ” “ 9

#kn¸ b^kXkk^kTkkv ¢kR@ A@^kkQkm#kn¸ b^kXkk^kTkkv ¢kR@ A@^kkQkm#kn¸ b^kXkk^kTkkv ¢kR@ A@^kkQkm#kn¸ b^kXkk^kTkkv ¢kR@ A@^kkQkm#kn¸ b^kXkk^kTkkv ¢kR@ A@^kkQkm

bkYZkCR#krTk QkkZk GvbkYZkCR#krTk QkkZk GvbkYZkCR#krTk QkkZk GvbkYZkCR#krTk QkkZk GvbkYZkCR#krTk QkkZk Gv

¢kPYkkTkkv b^kXkk^k ¢v H &#knüXkk^k" Gv Tkv Pkv H ¢kR@OkmZk Gv;

¢gPkYknrBk Qk¥Tkv ¢v #knüb^kXkk^kTkv YkkTk^kkv Pkv bkYZkCR#krTk Gvå ¢kPYkkTkkv

#knüb^kXkk^k Uk@Qkm HnRkv Tkv l^kAk@Qkm @lcPk #km @mPkv Gv Pkv HkOkmTkvä ¢vTkm

<lFk A@^kmä êkük A@^km Pkv bkYZkCR#krTk Gvå b^kXkk^k #kng ¢Tkv Uk@Xkk^k #kng

–¢v HkOZkk ^kCk@ b^kXkk^kTkm <lFk QkkZk Tklcä Tkv Uk@Tkkv YklcYkk K]v Tklcå

¢Tkv PZkkg bknSkm Æ^kTkv SkYkr QkkZk Tklcå

Æ^k UkkvPkkTkk b^kXkk^kTkv Xko\kmTkv Uk@Tkm CkYkv Pkv km <lFk A@v Tkv

APkkrUkOkkTkk QkTkCkTkkK A@vä UkOk PkvQkm Uk@FkmH Akg¥ UkkvPkkTkm Qk¥ HPkm TkQkmä

Tkv UkkvPkv Uk@ FkmHTkng Akg¥ A@m #kAPkkv TkQkmå UkkvPkkTkk b^kXkk^kTkm UkoOkrPkkTkkv

YklcYkk HkOZkkv TkQkm PkvQkm l^kAk@Qkm Tkv Uk@Qkm UkkvPkkTkkv YklcYkk YkkTkm @õkkv

Gvå #knXkXkk^k A@v PZkkg Pkkv Ykx DkOkng AZkn‘ ¢vYk YkkTkm \kv Gvä ¢Tkv SkkZkkr Uk|YkkOkv

Wkck@Ykkg ¢TknAo]Pkk RvBkv PZkkg Pkkv HkOkv Av cng ¢kTkkQkm Xk@Uko@ Gng UkOk

Pkv ¢ekkTkmTkv BkWk@ TkQkm Av ekkTk-bknBkQkm Xk@Uko@ Pkkv UkkvPkkTkkv b^kXkk^k H

Gvä Tkv Pkv H UkkvPkkTkv #k@OkXkoPk Gvä Wkck@Tkm Akv¥ ^kbPkn H@kZk #k@OkXkoPk

TkQkm ¢Tkv l^kAk@ UkOk #k@OkXkoPk TkQkmå HvTkv UkkvPkkTkk b^kXkk^kTkmä l^kAk@Qkm

Tkv Uk@Qkm lXkTTkPkk TkQkm XkkbkPkmä Tkv l^kAk@Ykkg PkQkk Uk@Ykkg H ¢vAkAk@UkOkng

YkkTkm @õkkv Gvä Pkv UkkvPkkTkk #knü Xkk^kTkv §UkkRvZk HkOkPkkv TkQkm; Pkv lYkQZkkÓlì

Gvå ¢Tkv Hv Æ^k UkkvPkkTkk #knü Xkk^kTkvä l^kAk@Qkm Tkv Uk@Qkm HnRkv HkOkmTkv

§UkkRvZk YkkTkv Gv Pkv SkYkkrPYkk bkYZkCÓlì Gvå

¢k Æ^kTkv Uk@ ^kbPkn¢kv H@k UkOk #k@OkXkoPk TkQkmå Uk@gPkn &&YkTkv Uk@

^kbPkn¢kv #k@OkXkoPk TkQkmä Tkv PkvYkkg Ykk<g bknBk TkQkm"" ¢vYk ¢ekkTkmTkv

YkoNWknlüQkm RvBkkPkng TkQkmä UkkvPkv bkRkZk Ukl@UkoOkr XkCk^kkTkb^kæUkv ¢gPk@Ykkg

lbQkPk Gvä ¢vTkv Pkkv Xko\km H HkZk Gv ¢Tkv ^kPkrYkkTkYkkg ¢#knXk GkvMmTkv #knXk

vuxw


Ukl@OkkYk A@v PZkkg Pkkv UkkvPkv Xk@Uko@ ckvZk ¢vYk ¢ekkTkmTkv \kkCkv Gvå UkOk

êkmCkn< Acv Gv Av–Xkk¥ä UknOZk Pkk<g b^kæUk TkQkmå UknOZk AZkk‘ PkvQkm Pkk@k

¢kPYkkTkm YkkvKk¥ TkQkmå Pkk@kv ¢kPYkk Pkkv UknOZk-UkkUk @lcPk ¢PZkk@v H

¢vAæUk ekkTkXkk^kv Xk@Uko@ Gvä ¢vYkkg H Pkk<g bknBk Gvä ¢v H Pkk@v §UkkRvZk

Gvå Pkng ¢vTkv Xko\kmTkvä UknOZk-UkkUkYkkg Pkk<g ¢vAP^k YkkTkm @õkkv Gv ¢Tkv PkvYkkg

bknBk YkkTkv Gvä UkOk Xkk¥! ¢v ªSkm YkkTZkPkkQkm Pkkv A@kvMkv Ak]k ^k{GmTkk

MgBkTkm ^kvRTkk A@PkkgZk ^kSkk@v Rn:BkTkm ^kvRTkk Pkng XkkvCk^km @õkkv Gvä YkkKv #knü

b^kXkk^kTkk ¢XZkkbk ^kMv Pkv YkkTZkPkk GkvMä Pkkv bkYZkCR#krTk QkPkkg PkTkv Uk@Yk

bknBkTkng ^kvRTk Qk#kvå

Hv #knXk Av ¢#knXk Ukl@OkkYk QkkZk Gv Pkv ¢kPYkkTkk Yko] b^kæUkYkkg

TkQkmä UkOk UkZkkrZkYkkg §Uk@ KUkAv QkTkk@k l^kAk@ Xkk^kkv Gvä Pkv §Uk@ KUkAv

QkTkk@k Xkk^kkv HvK\kkv ¢kPYkkTkv Tk YkkTkPkkgä Pkng ¢gPk@Tkk Yko] b^kæUkTkv Hkvå

HvYk bkYknÜTkk UkkOkmYkkg A>kkgA Ykv\kng YkkvHng RvBkkZkä UkOk Akg¥ ¢kBkkv bkYknÜ

Ykv\kkv TkQkmå dklOkA Ykv\kng YkkvHng ¢kBkk bkYknÜTkv Ykv\kkv A@^kk bkYkQkr TkQkmå Ykv\kkg

YkkvHkg ^kBkPkv UkOk bkYknÜ Pkkv lTkYkr] Gvå PkvYk ¢k ¢kPYkk FkwPkTZk bkYknÜ Gvå

PkvTkm ^kPkrYkkTk R#kkYkkg Hv Ykl\kTkPkk RvBkkZk Gv Pkv dklOkA Gvå ¢kBkng

¢kPYkb^kæUk Ykv\kng TkQkmä ¢kPYkb^kæUk #knü ¢vAæUk Gvå dklOkA l^kAk@ QkkZk

Gv Pkv Xkk^k ¢kBkk #knü b^kæUkTkv Ykl\kTk A@^kk bkYkQkr TkQkmå l^kAk@ HvK\kkv

H ¢kPYkk YkkTk^kkv Pkv ¢ekkTk Gv; Tkv l^kAk@Qkm lXkTTk #knü ¢kPYkb^kæUkTkv

HkOk^kng Pkv bkYZkCekkTk Gvå

YkmLk H]Qkm Xk@v\kk bkYknÜTkk YkkvHkYkkg Hv Ykl\kTkPkk RvBkkZk Gv

PkvK\kkv H Akg¥ ¢kBkkv bkYknÜ TkQkmå Yko] b^kæUkv bkYknÜTkv Hn¢kv Pkkv Pkv bkYknÜ

¢Tkv PkvTkng UkkOkm ¢vAæUk FkkvBBkkg Gvå YkkvHkgTkm Ykl\kTkPkk Pkkv Wkck@Tkm §UkklSk

Gvä PkvYk ¢k ¢kPYkk bkcH FkwPkTZkæUk ¢kTkgRbkYknÜ Gvä PkvYkkg ^kPkrYkkTk Hv

l^kAk@Xkk^k æUk Ykl\kTkPk@gCk RvBkkZk Gv Pkv PkvTkk Yko] b^kæUkYkkg TkQkmå Hkv

¢vA\kk ¢kPYkkTkv Yko] b^kæUkv Hn¢kv Pkkvä PkvTkk Ü^ZkYkkgä CknOkYkkg Av ^kPkrYkkTk

^kPkrPkk Xkk^kYkkg UkOk l^kAk@ TkQkmå ¢kPYkkTkng Yko] b^kæUk #knü Gv Pkv §UkkRvZk

XkkCk–2 ” “ 11

Gvå HvYk bkYknÜTkkv ¢v kkv b^kXkk^k Gv Av Yk\kTkv UkkvPkkYkkg @cv kk Rv Tklc UkOk

§Gk]mTkv Wkck@ VxAm Rvå PkvYk ¢kPYkb^kæUkYkkg l^kAk@ Xkk^kkvTkkv Uk| kv#k Qk¥

#kAPkkv TkQkmå ¢kPYkk ¢gPk@~Pkû^k Gv Tkv l^kAk@ Wklc@~Pkû^k Gvä ¢gPk@~Pkû^kYkkg

Wklc@~Pkû^kTkkv Uk| kv#k TkQkmå ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k l^kAk@Tkkv Tkk#k A@^kkTkkv Gvå

¢k^kkv ¢kPYkb^kXkk^k H ¢YkpPkæUk Gvä ¢vTkm ¢kv]BkkOk lbk^kkZk WkmHk

HvK\kk Xkk^kkv A@v Pkv WkSkkZk Iv@æUk bkgbkk@b^kæUk Gvå

UknOZk-UkkUk Ukl@OkkYkYkkg Av PkvTkk V]Tkv XkkvCk^k^kkYkkg ¢kTkgR YkkTk^kkv

Pkv YkoNPkk Gvå UknOZk Ukl@OkkYk A@mTkv ¢vYk YkkTk^kng Av &Ykx Wkcn bkk@k Xkk^kkv

AZkkrä Pkv ¢lCTkTkk \ck^kk XkkvCk^k^kk Hv kng Gv HvYk Akv¥ CkkgMkv YkkOkbk

¢lCTkQkm ICkYkCkPkk Akv\kbkkTkv ckQkYkkg \k¥Tkv ¢vYk YkkTkv Av cng ¢lCTkTkk

\ck^kk \k.g Gngä YkTkv Wkcn ¢kTkgR ¢k^kv Gvä UkOk ¢lCTkQkm UkkvPkkTkkv ckQk

Wk]m HkZk Gv PkvTkng XkkTk TkQkmå PkvYk UknOZk Ukl@OkkYkTkk ^kvRTkQkm Pkkv

¢kAn]PkkæUkm ¢lCTkYkkg ¢kPYkk Wk]m @õkkv Gvä UkOk ¢ekkTkm PkvYkkg #kkglPk

YkkTkv Gvå

¢kPYkk UkkvPkkTkk b^kXkk^kQkm Xk@Uko@ Gvä UkOk ¢ekkTkm Æ^k

b^kXkk^kTkkv YklcYkk bkYkHPkkv TkQkm PkvQkm b^kXkk^kTkng #k@Ok A@Pkkv TkQkm; PkvTkm

Ólì lTklYkûkkv §Uk@ Gv PkvQkm lTklYkûkkvTkm ckH@mYkkg PkvTkv UkkvPkkTkng #k@Ok \kkCkv

Gvå Wkck@Tkk UkRkQkkvrQkm Pkkv UkkvPkv Bkk\km Gvä Tkv ¢gPk@Ykkg #knü ¢kTkgRDkTk

b^kXkk^kQkm Xk@v\kkv Gvä Pkv §UkkRvZk Tkv #k@OkXkoPk Gvå UkOk ¢vTkk XkkTk l^kTkkä

Wkck@Tkm dklOkA ^kbPkn¢kvQkm UkkvPkkTkv Xk@v\kkv YkkTkv Gvä UkkvPkkTkv Ykk\k ^kCk@Tkkv

YkkTkv Gvå UkOk Wkck@Tkk UkRkQkkvrYkkgQkm ARm Æ^kTkm #kkglPk ¢k^kv PkvYk TkQkmå

^k]m Ag¥A UknOZk-Ukl@OkkYk A@v PkvTkkQkm UkkvPkkTkv Xk@Uko@ YkkTkv Gvå dklOkA

Ukl@OkkYkYkkg H ¢Ukkr¥ H¥Tkv PkvYkkg H ¢kPYkkTkng bk^krb^k YkkTkm WkvLkv Gv;

UkOk dklOkA UknOZk Ukl@OkkYk @lcPk ¢kBkm ^kbPkn ekkTkAgR Gv Pkv HkOkPkkv TkQkmå

Æ^kTkkv êkükCknOk ¢v kkv Gv Av %Zkkg PkvTkm Ólì UkMv PZkkg Pkv UkkvPkkTkv

Uko@kv YkkTkv Gvå UkkvPkkTkkv Yko] b^kXkk^k Uko@kv Gv PkvTkm êkük GkvMmTkv ¢ekkTkm¢v

l^kAk@Ykkg Tkv Uk@Ykkg UkkvPkkUkOkng YkkTZkng Gvä PkvQkm l^kAk@Qkm Tkv Uk@Qkm H UkkvPkkTkv


Xk@Uko@–Uko@kv YkkTkv Gvä UkOk PkvTkkQkm HnRng b^kæUk Gv PkvTkv YkkTkPkkv TkQkmå %Zkkg

%Zkkg Ólì YkoAv PZkkg PZkkg XkZkkvr Tkv Uko@kv H YkkTkv Gvä ¢Sko@kv YkkTkPkkv TkQkmå

¢gPk@Ykkg UkkvPkkTkkv b^kXkk^k Uko@kv Gv PkvQkm ªSkkv UkMmTkv Wkck@Ykkg UkOk UkkvPkkTkm

UkoOkrPkk YkkTkv Gvå UkkvPkv Uko@kv Gv UkOk ÓlìYkkg Cko\kkgK Ykk@m Gv PkvQkm Wkck@Ykkg

UkoOkrPkk YkkTkm WkvLkv Gvå Wkck@Ykkg UkoOkrPkk YkkTkTkk@kv UkkvPkv H Uko@kv Gvä UkOk

%Zkkg UkoOkrPkk Gv PZkkg Tk YkkTkPkkgä %Zkkg TkQkm PZkkg UkkvPkkUkOkng YkkTZkng Gvå êkm

¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av Pkk@kv #knü b^kXkk^k H §UkkRvZk Gvä PkvTkm H Pkng

YkkTZkPkk A@ä ¢v lbk^kkZk WkmHng Akg¥ Pkk@v Ck|cOk A@^kk Hv kng TkQkmä UkZkkrZkYkkg

@kCkklR ckv kk GPkkg Pkv Ck|cOk A@^kk Hv kk TkQkmå ¢k^km êkük A@^km Pkv SkYkr

Gvå @kCkklRYkkg ¢kPYkk TkQkmä GPkkg PZkkg BkkvKm A\UkTkk A@mTkv UkkvPkkUkOkng YkkTkm

@õkkv Gvä Pkv ¢bkPk~ YkkTZkPkk H ¢SkYkr Gvä ¢Tkv Hv UkkvPkkTkkv b^kXkk^k bkPk~

Gv PkvTkv H YkkTZkPkkYkkg b^kmAk@^kkv Pkv bkPk~Tkm YkkTZkPkk Gvä Tkv Pkv SkYkr Gvå

¢ekkTkm Æ^k Ukwbkkä WkgCk\kkvä ïkm ^kCkv@vTkv #k@OkXkoPk YkkTkv Gvä UkOk

%Zkk@v ^k{Gm Wk@kWk@Tkkv MgBk Ykk@v PZkk@v @kMv@kM UkkMv Gv; Pkv ^kBkPkv Ukwbkkä

WkgCk\kkv Tkv ïkm ^kCkv@v ^kbPkn¢kv ¢vTkm ¢v H ckv kk GPkkg AvYk #k@OkXkoPk QkPkm

TkQkm? Ukcv\kkg PkvYkkg bknBk YkkTkPkkv cPkkv Tkv? A>kkg Ck¥ Pkk@m bknBkTkm A\UkTkk?

YkkKv cv ¢ekkTkmä Pkng bkYkH Av ¢v Akv¥ UkOk Wkck@Tkk UkRkQkkvr PkTkv #k@OkXkoPk

TkQkm; PkvYk Hv bknBkTkm A\UkTkk A@m cPkm Pkv A\UkTkk UkOk #k@OkXkoPk TkQkmä

¢Tkv HvTkk V]Ykkg Pkv bkgZkkvCk Yk»Zkk Gv Pkv UknOZk UkOk PkTkv #k@OkXkoPk TkQkmä

¢v WkSkkZk Pkk@kQkm WkkõkPkû^kkv Gvä Tkv Pkk@kv ¢vAæUk FkwPkTZkb^kXkk^k Pkv

¢gPk@~Pkû^k Gv Tkv Pkv H #k@OkXkoPk Gvä ¢v b^kXkk^kTkm ¢kv]BkkOk ¢kFkkZkrRv k

A@k^kv Gvå

¢k ¢kPYkk UkkvPkkTkk b^kXkk^kQkm Uko@kv Gvä ^kPkrYkkTk UkZkkrZkYkkg Hv

¢Sko@k#k RvBkkZk Gv PkvK\kkv Pkv TkQkmå UkZkkrZkTkng \kdk GkvMmTkv Ü^Zk b^kXkk^kTkk

\kdkv Hv ¢vAæUk b^kXkk^k HOkkZk Gv Pkv H ¢kPYkPkû^k Gvä Tkv Pkv H §UkkRvZk

Gvå %Zkkg bknSkm PkvTkkv ¢TknXk^k Tk QkkZk PZkkg bknSkm PkvTkk \kdkv ^kk@g^kk@ PkvTkng

êk^kOk YkTkTk A@^kng Hkv¥¢vä Tkv PkvTkk YklcYkkTkng ^kk@g kk@ zFkPk^kTk A@^kng

XkkCk–2 ” “ 13

Hkv¥¢vå ¢TkklRQkm UkZkkrZk HvK\kkv YkkTkmTkv UkkvPkv PkvTkk YklcYkkYkkg ¢KA>kkv Gv

Tkv l^kAk@Tkkv H ¢TknXk^k AZkkvr Gvä PkvTkv WkR\kv b^kXkk^kTkkv YklcYkk A@v Pkkv

l^kAk@ @lcPk #knüXkk^kTkkv ¢TknXk^k QkkZk Gvä Tkv l^kAk@Tkkv YklcYkk GoKm HkZk

Gvå bknBkm Qk^kkTkkv YkkCkr ¢k H Gvå

¢kPYkk ¢vAæUk Ü^Zk Gvå PkvTkk UkZkkrZkYkkg bkkPk Pkû^kkvTkk l^kA\UkæUkm

YkkvHng ©Lv Pkv ¢kPYkk TkQkmå PkvYkH Tk^k UkRkQkrTkk @kCklYklêkPk l^kFkk@ ¢k^kv

Pkv UkOk ¢kPYkk TkQkmå &cng Æ^k Gng" ¢v kk l^kA\UkYkkg ¢KA^kng Pkv ¢ekkTkWknlü

Gvä AvYk Av &cng Æ^k Gngä ¢Æ^k TkQkm" ¢v kk l^kA\Ukkv Pkv ¢kPYkk TkQkmå l^kA\Uk

Pkkv Ykl\kTk Pk@gCk Gvä #knXk@kCk Gvå PkvTkv ¢kPYkk YkkTk^kkv Pkv Pkkv ¢vA Ykl\kTk

Pk@gCkTkv H ¢kBkkv Rl@Zkkv YkkTkm \kv kk Hv kng Gvå Pkv l^kA\UkTkv WkkR A@Pkkg Hv

¢vA\kng FkwPkTZkR] @cm HkZk Gv Pkv ¢kPYkb^kXkk^k Gvå Mkõkkv YkkOkbk ¢vA Ykv\kk

YkkvHkgTkv RvBkmTkv ¢kBkk Rl@ZkkTkv Ykl\kTk YkkTkm \kvPkkv TkQkmä UkOk Pkv HkOkv Gv

Av ¢kBkkv Rl@Zkkv b^kFG Gvä ¢k Ykl\kTk YkkvHng PkvTkng b^kæUk TkQkmå Rl@Zkkv Pkv

Ykl\kTkPkkTkv ©Gk]mTkv Wkck@ VxAm Rv#kvå PkvYk Æ^k–¢Æ^kTkk Hv l^kA\Uk ©Lv

Gv Pkv Ykl\kTk YkkvHkg bkYkkTk dklOkA l^kAk@ Gvä ¢kBkkv ¢kPYkk l^kAk@^kk]kv

TkQkmå ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k Pkv l^kAk@æUk Qk¥ CkZkkv TkQkm–¢vYk ekkTkm HkOkv Gvå

&cng Æ^k Gng Tkv Uk|ZkPTk ^kMv Ykk@m YkkvdkR#kk Uk|CkK A<g" ¢v kk l^kA\Uk §Lv Pkv

l^kAk@ Gvä ekkTkm PkvTkv b^kXkk^kYkkg Uk| kv#k^kk RvPkk TkQkmå UkOk XkvRekkTkTkk Wk]v

PkvTkv HnRk Tkv HnRk H @kBkv Gv; PkvQkm FkwPkTZkb^kXkk^kTkk Hkv@v Pkv l^kAk@Tkv

©Gk]mTkv Wkck@ VxAm Rv Gvå UkOk ¢ekkTkm Pkkv l^kAk@Tkv ¢Tkv ¢kPYkkTkv

¢vAYkvA H HkOkv Gv PkvQkm Pkv l^kAk@Qkm ARm Ykn$Pk QkPkkv TkQkmå

UkZkkrZkYkkg CkYkv Pkv kk Ykl\kTk Xkk^kkv ckvZkä Pkv ¢vA bkYkZk Uko@Pkk H

Gvä Tkv b^kXkk^kTkm Wkck@ H @cv Gvä b^kXkk^kYkkg Uk| kv#kPkk TkQkmå HvYk Akv¥

YkkOkbk \kkAMm ^kMv Ykv\kkg YkkvHkgTkv Rl@ZkkYkkg Bkkvbk^kk Uk|ZkPTk A@vä UkOk Pkv

Ykl\kTkPkk Rl@ZkkYkkg Ukvbkm #kAv Tklcä AvYk Av Rl@ZkkTkkv b^kXkk^k ¢v kkv Gv Av

Pkv Ykv\kTkv UkkvPkkYkkg Ukvbk^kk Rv Tklc; PkvYk ¢k ¢kPYkk Uk@Yk

Ukkl@OkklYkAXkk^kæUk FkwPkTZkbkYknÜ Gvä l^kAk@m ¢^kbQkk Pkv Ykv\kkg YkkvHkg


bkYkkTk Gvå Ykv\km ¢^kbQkk ¢vA H bkYkZk Uko@Pkm Gvä Pkv Ykl\kTkPkk ¢kPYkkTkk

b^kXkk^kYkkg XkvCkm QkPkm TkQkmå ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k ARm l^kAk@m Qk¥ HPkkv

TkQkmå ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k l^kAk@Qkm GoKk @cv kkTkkv Gvå ekkTkm HkOkv Gv Av

#knXk@kCkTkk WkSkk l^kA\Ukkv Ykk@k b^kXkk^kTkm FkmH TkQkmä UkOk ¢gPk@Ykkg Hv

bkRk ¢vAæUk ekkZkAXkk^k Gv Pkv H cng Gngä Tkv Pkv H Ykk@v ¢kR@OkmZk Gv;

PkvTkm êkük A@mTkv PkvYkkg H ¢vAkCk| Qk^kk Hv kng Gvå ¢kYk UkkvPkkTkk

¢gPk@~b^kXkk^kTkm Uk|PkmlPk ^kMv PkvYkkg H ¢kR@Wknlü QkkZk PkvTkng TkkYk #knü Xkk^kTkng

Ck|cOk Gv Tkv Pkv H bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@Òk Gvä Pkv H &lTkZkYkbkk@" Gv HvOkv

¢v^kk #knükPYkkTkng Ck|cOk AZkn‘ Gv Pkv bkYZkCÓlì Gvä Tkv PkvTkv WkgSkTk QkPkng TkQkmå

AvYk Av Pkv Æ^k WkgSkTkv ¢Tkv ¢kPYkkTkk b^kæUkTkv HnRk HnRk HkOkmTkv WkgSkTkv

GkvMv Gv Tkv ¢kPYkb^kXkk^kTkv H Ck|cOk A@v Gvå ¢v ^kkPk bkYkZkbkk@Tkk Ykkvdk

¢lSkAk@Ykkg Gvå ¢PZkk@v ¢v kng bkYZkCR#krTk A¥ @mPkv QkkZk Pkv ^kkPk Fkk\kv Gvå

¢kPYkk Akv¥ Uk@Tkkv APkkr Av cPkkr TkQkmä PkvYk H ¢kPYkkTkkv APkkr Av

cPkkr Akv¥ TkQkmå ¢kPYkk UkkvPkv Uk@Tkk ¢^k\kgWkTk @lcPk Gvå Uk@Tkm ¢Ukvdkk

^kCk@Tkk UkkvPkkTkk bkcH ekkTkb^kXkk^kTkm Ólì Pkv H bkYZkCR#krTk Gvå l^kA\Uk

^kMv ¢kPYkk Ck|cOk QkPkkv TkQkmä l^kA\Uk ¢kPYkkTkm FkmH TkQkmå l^kA\Uk @lcPk

¢kPYkb^kXkk^k Gv Pkv H Ck|cOk A@^kk ZkkvCZk Gvå ¢kPYkkTkkv Hv b^kXkk^k Gv

PkvTkv êkükYkkg YkkTk^kkvä ekkTkYkkg HkOk^kkv Tkv PkvYkkg ¢vAkCk| Qk^kng PkvTkng TkkYk

#knükPYkkTkng Ck|cOk Gvå (êkm lTkZkYkbkk@ Ckkå 38 §Uk@Tkk Uk| kFkTkkvYkkgQkm)

❑

✾ ¢Skrè\kkvAYkkg Yknl$PkTkkv §UkRv#k ✾

lFkæoU: Avù^k\k: #kná: ¢kTkgRk’Ykv’Zkcg bYk@vú’úúúúúúúúúúúúYkn‘’Zkw bk^krekkvURv#k: º\kkvAùkSkvrTk lTkêlUP:ú’’22’’

&cng lFkÜoUkä Av k]ä #knüä ¢kTkgRb^kæUk Gng" ¢vYk bYk@Ok A<g Gng;

Yknl$Pk YkkKvTkkv bk^krekTkkv §UkRv#k ¢k ¢Skr è\kkvAQkm lTkælUkPk Gvå

(Pkû^kekkTk–Pk@glCkOkm ¢å 3)

XkkCk–2 ” “ 15

Xk^k@lcPk Qk^kn g ckvZk Pkv¢kvXk^k@lcPk Qk^kn g ckvZk Pkv¢kvXk^k@lcPk Qk^kn g ckvZk Pkv¢kvXk^k@lcPk Qk^kn g ckvZk Pkv¢kvXk^k@lcPk Qk^kn g ckvZk Pkv¢kv

¢TknXk^kTkkv ¢XZkkbk A@kv¢TknXk^kTkkv ¢XZkkbk A@kv¢TknXk^kTkkv ¢XZkkbk A@kv¢TknXk^kTkkv ¢XZkkbk A@kv¢TknXk^kTkkv ¢XZkkbk A@kv

êkm YknlTk@kH lTkbUkpc A<OkkWknlüQkm Acv Gv Av–¢@v! Uk|kOkm¢kv!

¢kPYkkTkkv #knü b^kXkk^k bkYk%Zkk ^kCk@ ¢TkgPkAk]Ykkg WkmHk WkSkk Xkk^kkv

AZkkr Gvä ¢v Akv¥ Xkk^kkv §UkkRvZk TkQkmå ¢kPYkkTkkv lTkékZk b^kXkk^k H

§UkkRvZk Gvä ¢vYk PkYkv êkük A@kvå

¢k Rn\krXk YkTknaZkXk^kYkkg UkOk Æ^k Hkv UkkvPkkTkk b^kXkk^kTkv HkOkmTkv

PkvTkkv ¢kR@ A@v Tklc Pkkv UkGm V@mQkm A>kk@v ¢k^kkv ¢^kbk@ Yk]^kkTkkv Gv?

UkkvPkkTkkv Hv kkv Uko@kv b^kXkk^k Gv Pkv kkv ¢kv]BkmTkv PkvTkkv H ¢kR@ A@^kkv

–êkük A@^kmä Pkv H ¢k YkTknaZkUkOkkYkkg Æ^kTkng APkr Zk Gvå

¢\UkAk]Ykkg HvYkTkv Xk^k@lcPk Qk^kng Gv ¢v kk lTkAK Xk^Zk Æ^kkv ¢k

#knü ¢kPYkkTkkv ¢kR@ A@kvä PkvTkm ¢kv]BkkOk A@kvä PkvTkk ¢TknXk^kTkkv

¢XZkkbk A@kvå

❈

✾ lbkü bkYkkTk bkRk UkR Ykv@kv ✾

êkm ¢kFkkZkrRv^k Acv Gv Av–&cng Uk|Xkn Gngä UkoOkr Gng"—¢vYk Tkœm A@mTkv

PkYkv Uk|XknP^k YkkTkHkvå bk^krek XkCk^kkTk ¢Tkv ¢TkgPk ekkTkm–¢kFkkZkkvr¢v WkSkk

¢kPYkkTkv UkoOkrUkOkv HkvZkk Gvå Pkng UkOk UkoOkr Gvä Uk@YkkPYkk Hv^kkv Gvå ekkTkm¢kv

b^kXkk^k Hkv¥Tkv Acv Gv Av Pkng Uk|Xkn Gvä Ak@Ok Av Xko\k ¢Tkv ¢#knüPkk Pkk<g

b^kæUk TkQkmå ¢^kbQkkYkkg dklOkA Xko\k Gv PkvTkv ¢Ykv CkkwOk A@m¢v Gm¢vå Xko\kTkv

¢Ykv Tk Hkv¥¢vä Ak@Ok Av ¢Ykv Xko\k @lcPk ¢kPYkb^kXkk^kTkv YknBZkUkOkv HkvTkk@k

Gm¢vå ¢Tkv ¢v^kk UkoOkr b^kXkk^kTkv AWko\k A@mTkv PkvYkkg lbQk@Pkk ^kMv ¢TkgPk Æ^kkv

Uk@YkkPYkR#kkæUk QkZkk Gvå PkvQkm Pkk@kQkm Qk¥ #kAv Pkv H Acv kkZk Gvååååå&cng lbkü

bkYkkTk Uk|Xkn Gng" ¢v^kkv l^këkkbk PkTkv Pkk@kQkm Tk ¢k^kv PZkkg bknSkm bk^krek

Uk@YkkPYkk¢v Acv\km ^kkPkkv Pkk@k ¢gPk@Ykkg Wkvbkv Tklcå

"!$#


@v Xk^Zk! Pkn g Pk˚^kTkkv AkwPkoc\km Qk•@v Xk^Zk! Pkn g Pk˚^kTkkv AkwPkoc\km Qk•@v Xk^Zk! Pkn g Pk˚^kTkkv AkwPkoc\km Qk•@v Xk^Zk! Pkn g Pk˚^kTkkv AkwPkoc\km Qk•@v Xk^Zk! Pkn g Pk˚^kTkkv AkwPkoc\km Qk•

¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@

XkvRekkTk YkkKvTkm Uk|v@OkkTkkv ¢k è\kkvA Gv :

¢lZkú! AùQkYklU Ykp’^kk PÅ^kAùkwPoc\km bkTkú~úúú¢TknXk^kXk^kYkoPvr: UkÍkr kPmr YkncoPrYk ~ú’UpQkCkQk l^k\kbkgPg b^kg bkYkk\kkv‘Zk ZkvTkúúúú’ZkHklbk IklKlP Yko’Zkkr bkkAùYkvAù’^kYkkvcYk ~ú’’

(bkYkZkbkk@ A]#k-23)

êkm ¢kFkkZkrRv^k AkvYk] bkgWkkvSkTkQkm Acv Gv Av Xkk¥! Pkng Akv¥ UkOk

@mPkv YkckAìv ¢Qk^kk Yk@mTkv UkOk Pkû^kkvTkkv AkwPkoc\km Qk¥ ¢k #k@m@klR YkoPkr

Ü^ZkTkkv ¢vA YkncoPkr (Wkv DkMm) UkkMkv#km Qk¥ ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@ Av HvQkm

UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv l^k\kkbkæUkä bk^kr Uk@Ü^ZkkvQkm HnRkv RvBkm ¢k #k@m@klR

YkosPkA UknR~Ck\k Ü^Zk bkkQkv ¢vAUkOkkTkk YkkvcTkv Pkng Pkn@Pk H GkvM#kvå

lYkQZkkÓlìTkk lYkQZkkP^kTkkv Tkk#k AvYk QkkZk? ¢Tkv ªSkm YkkTZkPkk Tkv

ªSkk UkkUk ¢TkklRTkkg AvYk K]v? PkvTkkv §UkkZk WkPkk^kv Gvå

¢kFkkZkrRv^k AMA bkgWkkvSkTk A@mTkv AcvPkk TkQkm UkOk AkvYk] bkgWkkvSkTk

A@mTkv Acv Gv Av cv Xkk¥! ¢k PkTkv #kkvXkv Gv! AkvYk] bkgWkkvSkTk A@mTkv HCkkMv

Gv Av @v Æ^kä Pkng Akv¥ UkOk @mPkv YkckAìv ¢Qk^kk Yk@mTkv UkOk–Yk@Ok HvK\kk

Aì ¢k^kv PkkvUkOk Pkv WkSkng bkcTk A@mTkv Pkû^kTkkv AkwPkoc\km Qkkå

HvYk Ao kkYkkg Akvl#kZkkv Ykk@m PkkCk \kk^kv Gv PkvYk ekkTkQkm Xk@v\kk

FkwPkTZkAo kkYkkg Ukn<akkQkræUk ªMkv Akvl#kZkkv Ykk@m PkkCk \kk^kä l^kbYkZkPkk \kk^kä

RnlTkZkkTkm R@Ak@ GkvMå RnlTkZkk ¢vA ^kk@ PkTkv CkkgMkv Acv#kvä XkgCkMkXkoPk UkOk

Acv#kvå RnlTkZkkTkm ¢TkvA Uk|Ak@Tkm Uk|lPkAo]Pkk ¢k^kv PkkvUkOk PkvTkv bkcTk A@mTkvä

jilk

XkkCk–2 ” “ 17

PkvTkm §Ukvdkk A@mTkvä FkwPkTZk XkCk^kkTk Av kk Gv PkvTkv Hkv kkTkv ¢vA^kk@ AkwPkoc\k

Pkkv A@! Hkv RnlTkZkkTkm ¢TknAo]Pkk Av Uk|lPkAo]PkkYkkg @kvAk¥#k Pkkv Pkk@k FkwPkTZk

XkCk^kkTkTkv Pkng Hkv¥ #kAm#k Tklcä YkkKv RnlTkZkkTkng \kdk GkvMm R¥ ¢Tkv PkvTkkQkm

¢vA\kkv UkMm ¢vA ^kk@ YkckTk Aìv UkOk Pkû^kTkkv AkwPkoc\km Qkk!

HvYk bkoPk@ ¢Tkv TkvPk@Tkv Ykv] BkkZk Tklc PkvYk HvTkv ¢kPYkkTkm

¢kv]BkkOk A@^km ckvZk PkvTkv ¢Tkv HCkTkv Ykv] Tklc BkkZkå bkYZkA~ÓlìæUk

bkoPk@ ¢Tkv lYkQZkkÓlìæUk TkvPk@Tkv Ykv] Tklc BkkZkå ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av

cv WkgSkn! Pkng Fkkv@k#kmTkk Ao kkYkkg UkM>kkv Gvä PkvYkkgQkm Ukk@ UkkYk^kk YkkKv CkYkv

PkvK\kk Uk@makckv Av §UkbkCkkvr ¢k^kvä Yk@Ok HvK\kkg Aìkv ¢k^kv PkkvUkOk PkvTkm

R@Ak@ GkvMmTkvä UknOZk-UkkUkæUk l^kAk@ Xkk^kTkkv Wkv DkMm UkkMkv#km Qkkä Pkkv

FkwPkTZkR] PkTkv HnRng HOkk#kvå &#k@m@klR PkQkk #knXkk#knXk Xkk^k ¢v WkSkng

Ykk@kQkm HnRng Gv Tkv cng ¢vTkkQkm HnRkv Gngä UkkMkv#km Gng" ¢vYk ¢vA ^kk@ UkkMkv#km

Qk¥ ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@å

bkkFkm bkYkHOk A@mTkv TkÆAYkkg @cv\kk UkRkQkkvrQkm cng HnRkvä HkOkTkk@

-RvBkTkk@ Gng; #k@m@ä ^kkOkmä YkTk Pkv WkSkkg Wkck@Tkkg TkkKA Gvä PkvTkv TkkKA

b^kæUkv Hkvå Pkng PkvTkkv bkkdkm Gkvä b^kkXkkl^kA ¢gPk@~%ZkkvlPkQkm ekkTk XkolYkAkTkm

bkûkkYkkg WkSkng Hv HOkkZk Gv Pkv cng Tklc UkOk PkvTkv HkOkTkk@kv PkvK\kkv cng—¢vYk b^kPkû^kTkv HkOk Pkkv Bk@kv! ¢Tkv PkvTkv HkOkmTkv PkvYkkg \kmTk Qkk!

¢kPYkkYkkg êkük ekkTk ¢Tkv \kmTkPkk Uk|CkK QkkZk Gv PkvTkng ¢kékZkr \kk^km

¢vA^kk@ Uk@Ü^ZkkvTkkv UkkMkv#km Qkkå

HvYk Yknbk\kYkkTkTkng Dk@ ¢Tkv ^kklOkZkkTkng Dk@ TkÆA TkÆA ckvZk Pkkv

^kklOkZkkv PkvTkkv UkkMkv#km Qk¥ @cv Gv UkOk Pkv Yknbk\kYkkTkTkng Dk@ UkkvPkkTkng YkkTkPkkv

TkQkm; PkvYk Pkng UkOk FkwPkTZkb^kXkk^kYkkg L@m Uk@ UkRkQkkvrTkkv Wkv DkMm UkkMkv#km

Qkkä ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@å

#k@m@ä YkTkä ^kkOkmTkm l¿Zkk PkQkk UknOZk-UkkUkTkk Ukl@OkkYk Pkv WkSkng Uk@

Gvä ªSkk Ukn<akkQkr ^kMv Uk@Tkng Ykkl\kAmUkOkng YkkTZkng Gvä l^kAk@mXkk^k Pk@V Pkk<g

Wkkc@Tkng \kdk Gvä Pkv WkSkng GkvMmä b^kXkk^kYkkg êkükä ekkTk ¢Tkv \kmTkPkk A@mä


¢vA ¢gPkYknrcoPkr ¢vK\kv Wkv DkMm GoKkv UkMm FkwPkTZkYkosPkTkv GoKkv Hkvå Pkv YkkvHTkv

¢gR@Ykkg RvBkPkkg #k@m@klRTkk YkkvcTkv Pkng Pk@Pk H GkvMm #kA#kvå &IklKlP" ¢vK\kv

IK R¥Tkv GkvMm #kAm#kå ¢k ^kkPk bkcv\km Gv AvYk Av Pkk@k b^kXkk^kTkm Gvå

Av k]ekkTk-\kdYkmTkv b^kæUkbkûkkXkolYkYkkg L@mTkv Hkvä Pkkv Uk@ bkkQkvTkk YkkvcTkv

IK R¥Tkv GkvMm #kAm#kå

ÒkOk Ak]ä ÒkOk \kkvATkm Uk|lPkAo]PkkTkk CkgH ¢vA bkkQkv bkkYkk ¢k^kmTkv

©Xkk @cv Pkkv YkkÒk ekkPkkUkOkv @cmTkv Pkv WkSkng bkcTk A@^kkTkm #kl$Pk

¢kPYkkTkk ekkZkA b^kXkk^kTkm ¢vA bkYkZkTkTkm UkZkkrZkYkkg @cv\km Gvå

#k@m@klRQkm lXkTTkUkOkv ¢kPYkkTkv HkOZkkv PkvTkv ¢v Ukl@akckvTkk CkgH H@k UkOk

¢bk@ A@m #kAv Tklc ¢vK\kv Av FkwPkTZk UkkvPkkTkk ^kvUkk@Qkm H@k UkOk MCkv

Tklcå

Akv¥ Æ^kPkk @kHAnYkk@Tkv–Av HvTkng #k@m@ AkvYk] Gv PkvTkv

HYk#kvRUkn@Tkm ¢lCTkTkm XkÍmYkkg ¢vARYk TkkBkm Rv ¢Tkv PkvTkv Hv Rn:Bk QkkZk

PkvTkk A@Pkkg ¢TkgPkCkOkng Rn:Bk Ukcv\km Tk@Av Gvä ¢Tkv Ukcv\km Tk@A A@Pkkg

WkmÆ ÒkmÆ ¢klR bkkPkYkm Tk@Av ¢vA ¢vAQkm ¢TkgPkCkOkng Rn:Bk Gvå ¢v kk

¢TkgPkk Rn:BkTkm Uk|lPkAo]PkkTkm ^kvRTkkYkkg UkMv\kkvä Ykck¢kA@kg UkkUk A@mTkv PZkkg

CkZkv\kkvä Pkm^k| ^kvRTkkTkk CkgHYkkg UkMv\kkvä GPkkg PkvYkkg Akv¥ ^kk@ Akv¥ Æ^kTkv

¢v kkv l^kFkk@ ¢k^kv Av ¢@v@v! ¢k^km ^kvRTkk! ¢k^km UkmMk! ¢v kk l^kFkk@kv

A@Pkkg b^kbkTYknBk ^kvCk ^k]Pkkg bkYZkCR#krTk Qk¥ HkZk Gv; PZkkg bkPbkYkkCkYk

TkQkm UkOk Uko^kvr ¢vA^kk@ bkPbkYkkCkYk AZkkvr cPkkvä bkPk~Tkng êk^kOk AZkn‘ cPkng ¢Tkv

^kPkrYkkTk bkYZkA~ l^kFkk@Tkk Wk]Qkmä bkkPkYkm Tk@ATkm YkckPkm^k| UkmMkYkkg UkMv\kkv

GPkkgä UkmMkTkng \kdk FkoAm H¥Tkv bkYZkA~R#krTk QkkZk Gvå ¢kPYkkTkng ^kvRTk QkkZk

Gvå bkkPkYkm Tk@AYkkg @cv\kk bkYZkCR#krTk UkkYkv\kk Æ^kTkv Tk@ATkm UkmMk ¢bk@

A@m #kAPkm TkQkmå Ak@Ok Av PkvTkv XkkTk Gv Av Ykk@k ekkTkb^kæUk FkwPkTZkTkv Akv¥

Uk@ UkRkQkr ¢bk@ A@m #kAPkkv TkQkmå ¢v km ¢TkgPkm ^kvRTkkYkkg UkMv\kk UkOk

¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k UkkYZkk Gvä Pkkv bkkPkYkm Tk@A HvK\km UkmMk Pkkv ¢c{ TkQkm

Tkv? YkTknaZkUkOkng UkkYkmTkv @kvROkkg #kng @kvZkkg A@v Gv? c^kv bkPbkYkkCkYkv

XkkCk–2 ” “ 19

¢kPYkkTkm lUkGkOk A@mä ¢kPYkkTknXk^k A@å ¢kPYkkTknXk^kTkng ¢v kng YkkckPYZk

Gv Av Ukl@akc ¢k^Zkv UkOk MCkv Tklc Tkv Wkv DkMm b^kæUkYkkg \kmTk QkkZk Pkkv

UkoOkr Av k]ekkTk Uk|CkK A@vä Æ^kTkYkn$Pk R#kk QkkZk ¢Tkv YkkvdkR#kk QkkZk; Pkkv

UkGm lYkQZkkP^kTkkv Tkk#k A@m bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kng Pkv Pkkv bknCkYk Gvå

(Ukoå WkvTkêkmWkvTkl\klBkPk bkYkZkbkk@–Uk|^kFkTkkv XkkCk ÒkmHkYkkgQkm)

r

✾ bkYknÜYkgQkTkYkkgQkm Yk]v\kng @PTk ✾

PRv kwAùg U@g @’Tkg bk^kr#kkbÇkYkckvRSkv:ú’úúúúúúúúúúúú@YkOkmZkvakn bk^kvrakn PRvAùg Un@P: †bQkPYk~ú’’43’’

Pkv ¢vA FkwPkTZkb^kæUk ¢kPYkk H bkYkbPk #kkïkæUkm YkckbkYknÜTkng

Uk@Yk @PTk Gv (¢QkkrPk~ Pkv FkwPkTZk@PTkTkm Uk|klUPk YkkKv H bk^kr #kkïkTkng

¢SZkZkTk A@^kkYkkg ¢k^kv Gv)ä bk^kvr @YkOkmZk UkRkQkkvrYkkg Pkv FkwPkTZkb^kæUk

¢kPYkk H ¢vA @YkOkmZk PkQkk §PApì Gvå (UkÚTkgRm UkFFkmbkm)


XkvRl^kekkTkTkkv YklcYkkXkvRl^kekkTkTkkv YklcYkkXkvRl^kekkTkTkkv YklcYkkXkvRl^kekkTkTkkv YklcYkkXkvRl^kekkTkTkkv YklcYkk

¢vA YkkÒk XkvRl^kekkTk lbk^kkZk Æ^k ¢TkgPkAk]Ykkg WkSkng A@m FkoA>kkv

Gvä UkOk XkvRekkTk ¢vA bkvATM YkkÒk UkOk Uk|CkK AZkn‘ TkQkmå ¢vA bkvATM

YkkÒkTkng XkvRl^kekkTk ¢TkgPk HTYk-Yk@OkTkkv Tkk#k A@Tkk@ Gvå HvYk MngCk@ §Uk@

^kmH]m UkMv ¢Tkv PkvTkk bkxAMkv AKAk Qk¥ HkZkä Pkv V@mQkm @vOk RmSkv bkgSkkZk

Tklcä PkvYk ¢vA ^kk@ UkOk Æ^k Hkv XkvRl^kekkTk Uk|CkK A@v Pkkv PkvTkm Yknl$Pk

QkkZk ¢Tkv PkvTkv V@mQkm ¢^kPkk@ @cv Tkc{ä YkkKv Pkv XkvRl^kekkTk lTk@gPk@

Xkk^k^kk ZkkvCZk Gvå

XkvRl^kekkTk Uk|CkK A@^kkTkm PkwZkk@m^kk]k Æ^kTkv Rv#kTkk\klWSk ¢^k#Zk

ckvZk Gvå bkPbkYkkCkYk ^kCk@ YkkÒk #kkïkTkk ¢XZkkbkQkm ¢v Rv#kTkk\klWSk Qk¥

#kAPkm TkQkmå Akv¥ ¢kPYkkTknXk^km SkYkkrPYkk UkkbkvQkm SkYkrRv#kTkkTkng bkmSkng êk^kOk

AZkkr ^kCk@ Akv¥UkOk Æ^k #kkïk ^kkgFkmTkv XkvRl^kekkTk Uk|CkK A@m #kAv Tkc{;

YkkKv Hv ¢kPYkkQkmrTkv ¢lPk YklcYkk^kgPk XkvRl^kekkTk Uk|CkK A@mTkv ¢k bkgbkk@

–Rn:BkkvQkm Ukl@Ykn$Pk Qk^kng ckvZk PkvOkv bkPbkYkkCkYkv §UkRv#kTkng êk^kOk A@mTkv

Pkû^kTkkv lTkOkrZk A@^kkv Hkv¥¢vå XkvRl^kekkTk Pkv H ¢k HCkPkYkkg bkk@XkoPk

Gvå XkvRl^kekkTk ^kCk@Tkng Hv Akg¥ Gv Pkv WkSkng ¢bkk@ Gvä YkkKv ¢kPYkkQkmr

Æ^kkv¢v Uk]v Uk]v ¢v XkvRl^kekkTkTkm Xkk^kTkk A@^kk ZkkvCZk Gvå

(–XkvRl^kekkTkbkk@)

✾

!$ $

$ $ $ $ $ $ $ $ $ $

$ $ $ $ $ $ $ $ $ $

#

& (

XkkCk–2 ” “ 21

l^k@\kk ∆^kkv H ¢kPYkkTkv HkOkv Gvl^k@\kk ∆^kkv H ¢kPYkkTkv HkOkv Gvl^k@\kk ∆^kkv H ¢kPYkkTkv HkOkv Gvl^k@\kk ∆^kkv H ¢kPYkkTkv HkOkv Gvl^k@\kk ∆^kkv H ¢kPYkkTkv HkOkv Gv

cv Æ^kkv! Xkk^kYk@OkQkm WkFk^kk YkkKv ¢kPYkkTkv ¢kv]Bkkv

&&bkgbkk@m Æ^kTkkg Xkk^kYk@Okkv Kk]^kk A<Okk A@mäúúú

úúúbkl@Pkk ^kck^km bknSkk PkOkm Uk|Xkn ^km@! Pkv bkgÆ^kTkmå""

(bkYkZkbkk@ bPknlPk)

UkkvPkkTkk ekkTk-¢kTkgRYkZk Æ^kTkTkv Xko\kmTkv ¢ekkTkTkv \kmSkv

¢TkklRAk]Qkm Æ^k bkgbkk@Ukl@Xk|YkOk A@m @õkkv Gv ¢Tkv dkOkv dkOkv

Xkk^kYk@Okv Yk@m @õkkv Gvå Pkv Xkk^kYk@Ok AvYk K]v PkvTkm ¢k ^kkPk Gvå ¢kPYkk

UkkvPkv bknBkb^kæUk Gvä ¢kPYkkYkkg #kkglPk Gvä PkvTkm HvTkv BkWk@ TkQkm Pkv Wkck@Ykkg

#kkglPk YkkTkv Gvä UkOk PkvYkkg #kkglPk TkQkmå #k@m@-Ukwbkk-AnKngWk ^kCkv@v ^kbPkn¢kvYkkg

bknBk TkQkmä Pkv Pkkv Uk@ FkmH Gvä Pkv UkMm @cv Gv Tkv ¢kPYkk A>kkgA Fkk\Zkkv

HkZk Gvä YkkKv PkvYkkg bknBk TkQkmå UkOk ¢ekkTkQkm PkvYkkg bknBk YkkTkv Gv Tkv Pkv

#k@m@ ^kCkv@vYkkg UkkvPkkUkOkng YkkTkv Gv Pkv bkgbkk@ Gvä Tkv PkvTkng Rn:Bk Gv; Pkv Rn:Bk

AvYk K]v PkvTkkv §UkkZk ekkTkm Acv Gvå bkkFkng bknBk Pkkv ekkTkYkkg Gvå Pkv bkYkHv

Pkkv #kkglPk QkkZkå UkOk PkvTkm <lFk Qk^km Hkv¥¢v Av ¢@v@v! cng AkvOk Gng? Ykk<g

#kng b^kæUk Gv? ¢TkgPkAk]v YkkxDkkv YkTknaZkXk^k Yk»Zkkv PkvYkkg ¢kPYkkTkng b^kæUk

#kng Gvä Pkv HkOkv Pkkv Rn:Bk K]vå bkgbkk@m Æ^kkvTkk Xkk^kYk@Okkv AvYk K]v Pkv

YkkKv A<Okk A@mTkv ekkTkmTkkv §UkRv#k Gvå

¢kPYkkYkkg FkwPkTZkBkHkTkkv Gvä ¢kTkgR ¢Tkv #kkglPk ¢gR@Ykkg Gvä UkOk

HvYk AbPko@mYkpCk Wkck@Ykkg bknCkgSk YkkTkv Gv PkvYk ¢ekkTkm Æ^k Wkck@Ykkg bknBk

CkkvPkv Gvä UkOk ¢gR@Ykkg bknBk Gvä ¢v kk ¢kPYkkTkng ekkTk QkkZk Pkkv bkR~WkkvSkæUkm

FkgÜYkk ©Ckvä Tkv UkGm HvYk WkmHYkkgQkm UkosOkYkk QkkZk Gv PkvYk Pkv

bkYZkCekkTkYkkgQkm Av k]ekkTk QkkZkå

¢k ¢kPYkk bknBkTkkv XkgMk@ Gvä PkvYkkgQkm H bknBk Uk|CkKv Gvå HvYk AkFkk

!"#$


FkOkkTkv #kvAkv Pkkv PkvYkkg YkmLk#k Uk|CkKv Gvä Pkv YkmLk#k Wkck@Qkm Uk|CkKm TkQkmä

UkOk FkOkkYkkg H Xk@m cPkm Pkv Uk|CkKm Gvä PkvYk bkkFkm ¢kv]BkkOk A@Pkkg

¢kPYkkYkkg bknBk Uk|CkKv Gvä Pkv Wkck@Qkm ¢k^kPkng TkQkm UkOk ¢gR@ XkZkn‘ Gv

PkvYkkgQkm H ¢k^kv Gvå ¢kPYkkTkng bkkFkng ekkTk A@^kng Pkv ¢k YkTknaZkXk^kTkng APkr^Zk

Gvå YkTknaZk ¢^kPkk@ UkkYkmTkv Hkv ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk Tk A@v Pkkv Pkv

¢^kPkk@Tkm Akg¥ l^k#kvakPkk TkQkmå HvYk AkFkkv FkOkkv Pko@kv \kkCkv Tkv ^kk^kkv Pkkv

©Ckv UkOk PkvTkv #kvAkv Pkkv YkmLk#k ¢k^kv Tkv V@m ©Ckv Tklcå PkvYk ¢kPYkk

¢ekkTkXkk^kQkm Rn:Bkm Gvä Tkv Tk^kk Tk^kk Xk^k Skk@Ok A@v Gvå UkOk ¢kPYkkTkm

bkkFkm ¢kv]BkkOk A@Pkkg PkvTkv bknBk Uk|CkKv Tkv V@mQkm Xk^k Skk@Ok A@v Tklcå

¢k ¢kPYkk ¢kWkk]CkkvUkk] WkSkkZkTkv BZkk\kYkkg ¢k^kv Pkv kkv Gvå YkkvdkbknBkTkkv

Rv kk^kk]kv ¢kPYkk Gvå ¢v kk ¢kPYkkTkv ¢TknXk^kQkm HkOkm #kAvä UkOk YkkvKk

l^kÿkTkkv UkOk ^kkOkmQkm PkvTkng Uko<g ^kOkrTk A@m #kAv Tklcå ekkTkYkkg ¢k^kv UkOk

^kkOkmYkkg ¢k^kv Tklcå HvYk Dkm BkkPkkg PkvTkk b^kkRTkng ekkTk QkkZk Gv UkOk

^kkOkmYkkg Pkv Uko<g Acv kkPkng TkQkmä PkvYk ¢kPYkkTkng b^kæUk ekkTkYkkg HOkkZk Gv

UkOk ^kkOkmYkkg Acm #kAkPkng TkQkmå ¢kPYkkTkv HkOkTkk@ ekkTkm UkOk PkvTkv ^kkOkmQkm

Uko@kv Acv kk bkYkQkr TkQkmä Pkkv UkGm ¢ekkTkm Pkkv PkvTkv A>kkgQkm Acm #kAv?

¢k YkTknaZkRvc Rn\krXk Gvä Tkv PkvYkkgZk ¢kPYkkTkng XkkTk A@^kng Pkv

YkckRn\krXk Gvå DkOkk Æ^kkv YkTknaZkUkOkng UkkYkmTkv ¢kPYkkTkv HkOkPkk TkQkm Tkv

Pkm^k| \kkv\knUkPkkQkm AkCkMk-AmMk Hv kng Æ^kTk Ckk]v Gvå ¢c{ Acv Gv Av cv

Xkk¥! YkTknaZkUkOkng UkkYkmTkv Pkng Pkk@k ¢kPYkkTkv HkOkå ¢kPYkb^kXkk^k ¢v kkv

Gv Av ekkTkQkm ¢TknXk^km #kAkZk Gv UkOk ^kkOkmYkkg ¢k^km #kAPkkv TkQkmå êkmYkR~

@kHFkgÜ Acv Gv Av—

&&Hv UkR êkm bk^krekv RmLng ekkTkYkkgäúúú

úúúAcm #kA>kk Tklc Pkv UkOk êkm XkCk^kkTk Hkv;úúúú

úúúPkvc b^kæUkTkv ¢TZk ^kkOkm Pkkv #kng Acv?úúú

úúú¢TknXk^kCkkvFk@ YkkÒk @õk‹g Pkv ekkTk Hkvå""

¢v kk ¢kPYkkTkng XkkTk ¢kL ¢kL ^kakrTkk @kHAnYkk@kv UkOk ¢PZkk@v

XkkCk–2 ” “ 23

l^kRvcdkvÒkYkkg A@v Gvå cng ekkTkkTkgRb^kæUk Gng–¢v kkv ¢TknXk^k ¢kL ^k@bkTkk

Wkk]Akv UkOk A@m #kAv Gvå FkwPkTZkTkk YklcYkkTkkv l^kbPkk@ ¢vK\kkv WkSkkv Gv

Av ^kkOkmQkm Uko@kv Tk UkMvä UkOk ekkTkTkk ¢TknXk^kQkm H Uko@kv UkMv Gvå DkmTkng

^kOkrTk \kBkmTkv CkYkv PkvK\kk FkkvUkMk Xk@v Av CkYkv PkvK\kng AQkTk A@vä UkOk PkvTkkQkm

bkkYkk Æ^kYkkg DkmTkkv b^kkR ¢k^km #kAv Tklcä PkvYk FkwPkTZkTkng CkYkv PkvK\kng AQkTk

A@^kkYkkg ¢k^kv UkOk ¢TknXk^k l^kTkk PkvTkkv Ukk@ UkMv Tklcå ¢kPYkkTkv HkOZkk

l^kTkk HTYk-Yk@OkTkkv ¢gPk ¢k^kv Tklcå ¢kPYkk HkOkTkk@–RvBkTkk@ UkRkQkr Gvå

YklcYkk^kk]kv XkCk^kkTk Gvä ^kkOkm HM–¢FkvPkTk Gvä PkvTkk ^kMv ¢kPYkk HOkkPkkv

TkQkm Pkkv PkvTkv HkOk^kkTkkv §UkkZk #kng? Av b^kkTknXk^k ^kMv Pkv HOkkZk Gvå \kkBkkv

-A@kvMkv Uk|kOkmYkkg Akv¥ l^k@\kk Uk|kOkm¢kv ¢gPk@Ykkg ¢TknXk^k ^kMv PkvTkv HkOkv

Gvå UknOZkQkm ¢kPYkb^kæUk ¢kv]BkkPkng TkQkmä AvYk Av Pkv Pkkv ¢kPYkb^kæUkQkm

Wklc@~Xkk^k Gvå ¢gPkYknrBk b^kkTknXk^k ^kMv H ¢kPYkPkû^k HOkkZk Gvå A@kvMkvYkkg

l^k@\kk Æ^kkv H b^kkTknXk^kQkm Hv ¢kPYkkTkv HkOkv Gv Pkv ¢kPYkb^kXkk^k ¢k

HCkPkYkkg HZk^kgPk ^kPkkvr! ¢vYk AcmTkv ¢c{ YkkgCkl]A AZkn‘ Gvå

¢kPYkb^kæUk ¢gPk@Ykkg R@vATkv Gv UkOk b^kkTknXk^k ^kMv A@kvMkvYkkg

l^k@\kk Æ^kkv H PkvTkv HkOkv Gvå Gv Pkkv ¢gPk@Ykkgä UkOk Wkck@ XkYkv Gvå

¢vA l#kaZkTkv ekkTk Hkv¥Pkng cPkng Tkv Akv¥ Ukkbkv H¥Tkv Aõk‹g Av YkTkv ekkTk ¢kUkkvå

PZkk@v PkvOkv Aõk‹g Av ¢YknA bk@kv^k@Tkkg YkkG\kkg Ukkbkv H¥Tkv AcvHv Pkv PkTkv

WkPkk^k#kvå Pkv YkkOkbk YkkG\kkg Ukkbkv H¥Tkv Acv–&&Ykk@v ekkTk Hkv¥¢v Gv""

PZkk@v YkkG\kkg¢v Aõk‹g–&&Ukcv\kkg YkTkv Pkpakk \kkCkm Gv YkkKv UkkOkm ¢kUkkvä UkGm

ekkTk WkPkk^kngå"" PZkk@v Pkv YkkOkbkv ¢kékZkrQkm Aõk‹g Av–&&¢@vä Pkng ¢k YkmLk

UkkOkmTkk bk@kv k@Ykkg UkM>kkv Gvä Pkk@m Ukkbkv UkkOkm XkZkn‘ Gv Tkv Ykk@m Ukkbkv

AvYk YkkCZkng?"" PZkk@v YkkG\kkg¢v Aõk‹g–&&cv Xkk¥ä Pkk<g ekkTk Pkk@k ¢gPk@Ykkg

Uko<g Gvä PkvYkkgQkm ekkTk AkNTkvä Wkck@YkkgQkm ekkTk ¢k^kv PkvYk TkQkmå UkkvPkkYkkg

ekkTk XkZkn‘ Gv PkvTkv HkOkPkkv TkQkmä Tkv Wkck@Ykkg ekkTk CkkvPkv Gvä Pkv A>kkgQkm

Yk]v?"" ¢gPk@b^kXkk^kYkkg ekkTk XkZkn‘ Gv PkvTkv ¢kv]Bkv Pkkv bkYZkCekkTkæUkm FkgÜ

Uk|CkKv Tkv ¢kPYkkTkm Yknl$Pk QkkZkå


Bk@k lHekkbknTkv CkpcbQkkêkYkYkkg UkOk ¢kPYkkTkng XkkTk QkkZk Gvä @kH

-UkkKä WkkZkMm-GkvA@kg ckv kk GPkkg ¢kPYkkTkv bkYkÆ #kAv Gvä Tkv A\ZkkOk QkkZk

Gvå ¢Tkv ¢kPYkkTkv bkYk%Zkk ^kCk@ Pkv WkkZkMm-GkvA@kgä Dk@Wkk@ GkvMmTkv

HgCk\kYkkg @cv PkkvZk PkvTkv A\ZkkOk QkPkng TkQkmå

¢kPYkb^kXkk^k YklcYkk^kgPk Gvä Pkv YkkvdkbknBkTkkv RvTkk@ Gvä Pkv

b^kkTknXk^kQkm HOkkZk Gvä UkOk ^kkOkmTkk l^kbPkk@Qkm HOkkPkkv TkQkm; \kkBkkv

-A@kvMkvYkkg PkvTkv HkOkTkk@k Akv¥A l^k@\kk H ckvZk Gvå ¢k^kkv ¢kPYkk HZk^kgPk

^kPkvr Gvä ¢Tkv ¢kPYkkTkv HkOkTkk@k UkOk bkRkZk ckvZk Gvå HkvAv ¢kPYkkTkv

HkOkTkk@k l^k@\kk H ckvZk Gvä UkOk PkvTkkv ARm l^k@c UkMPkkv TkQkm—Uko^kvr

¢kPYkkTkv HkOkTkk@k cPkkä ¢PZkk@v Gvä Tkv Xkl^kaZkYkkg Qk#kvå

—¢v^kk ¢kPYkkTkv HkOkv Pkkv Yknl$Pk Uk|CkKvä Tkv bkgbkk@Ykkg HTYk-Yk@Ok

@cv Tklcä YkkKv ¢v kk ¢kPYkkTkv HkOk^kkv Pkv YkTknaZkXk^kTkng APkr Zk Gvå

❀

l^k@\kk HkOkv Pkû^kTkvä ^k]m bkkgXk]v Akv¥ä

l^k@\kk SZkk^kv Pkû^kTkvä l^k@\kk Skk@v Akv¥å

–êkm ZkkvCkmTÜRv^kå

XkkCk–2 ” “ 25

cv ∆^k!cv ∆^k!cv ∆^k!cv ∆^k!cv ∆^k!

#k@m@Qkm HnRk FkwPkTZkTkn g #k@Ok A@#k@m@Qkm HnRk FkwPkTZkTkn g #k@Ok A@#k@m@Qkm HnRk FkwPkTZkTkn g #k@Ok A@#k@m@Qkm HnRk FkwPkTZkTkn g #k@Ok A@#k@m@Qkm HnRk FkwPkTZkTkn g #k@Ok A@

¢kFkkZkrRv^k Acv Gv Av–cv Xkk¥! Pkng bkYkH @v bkYkH! ¢gPk@Ykkg Hkvå

Pkk@kv b^kXkk^k #k@m@Qkm Tkv PkvTkk Pk@VQkm £FGkQkm HnRkv Gvä YkkKv PkvYkTkkv

¢kêkZk GkvM ¢Tkv Pkk@k AkZkYkm FkwPkTZkb^kXkk^kTkkv ¢kêkZk A@å PkvTkng #k@Ok

\kvå

Hv #k@m@Tkv Pkng Pkk<g YkkTkm @õkkv Gv Pkv #k@m@Ykkg UkOk Pkk@kv ¢lSkAk@

Fkk\kPkkv TkQkmä Pkkv UkGm Hv UkRkQkkvr Uk|PZkdkUkOkv Ro@ Gv PkvYkkg Pkk<g A>kkgQkm

Fkk\kv? Pkng Uk@Tkng Akg¥ A@m #kAPkkv TkQkm; Uk@ UkRkQkkvr Pkk@kQkm HnRk Gv YkkKv

Pkv UkRkQkkvrTkk ¢kêkZkv Hv YkkvclR Xkk^kkv QkkZk Gv Pkv UkOk Pkk@k b^kæUkQkm HnRk

Gvå ¢v WkSkkQkm HnRk Pkk@k FkwPkTZkPkû^kTkv ¢kv]BkmTkv PkvTkng #k@Ok \kv Pkkv PkTkv

SkYkr ¢Tkv #kkglPk Uk|CkKvå

^kPkrYkkTk ¢Sko@m R#kkYkkg @kCk QkPkkv ckv kk GPkkg cv Xkk¥! Pkng Pkk@k

ekkTkYkkg ¢v^kkv lTkOkrZk ¢Tkv êkük Pkkv A@ Av @kCk ¢Tkv ¢Sko@k#k cng TkQkmä

cng Pkkv Pkv @kCk ¢Tkv ¢Sko@k#k @lcPk Uko@k ekkTkb^kXkk^kæUkv Gngå Hkv Pkng ¢v kkv

lTkOkrZk A@m#k Pkkv PkTkv ¢gPk@Ykkg YkkvA]k#k @cv#kvä –@kCk ¢Tkv #k@m@Qkm

HnRkUkOkkTkng XkkTk HkCkpPk @cv#kvå Æ^kTkYkkg H #k@m@Qkm GoKk FkwPkTZkTkng XkkTk

AZkn‘ c#kv Pkkvä #k@m@Qkm GoK^kkTkk Uk|bkgCkv (–YkpPZkn ^kBkPkv) #k@m@Ykkg YkoFGkr¥#k

Tklcä Tkv #k@m@Qkm lXkTTk FkwPkTZkTkm HkCkplPk @cv#kv Tkv ¢kPYkkTkk ¢kTkgRUko^krA

bkYkklSk Qk#kvå ¢ckv! cng FkwPkTZk XkCk^kkTk Gngä #k@m@Qkm HnRkv Gng ¢vYk HvOkv

XkkTk AZkn‘ Gv PkvTkv #k@m@Qkm YkoAk^kkTkkv (HTYk-Yk@Ok@lcPk Qk^kkTkkv) YkkvAkv

–¢^kbk@ ¢k^k#kvå #k@m@Ykkg H Hv ¢vAPkk YkkTkm WkvLkv Pkv Pkkv #k@m@Ykkg H

YkoFGkr¥ H#kv Tkv V@mV@m Tk^kk #k@m@ Skk@Ok A@mTkv ¢TkgPk HTYk-Yk@OkYkkg

@BkM#kvå Ykk@k FkwPkTZkPkû^kTkv #k@m@Tkkv bkgWkgSk H TkQkm–¢v^km êkük A@Tkk@

Æ^k ¢\UkAk]v ¢#k@m@m lbkü Qk#kvå FkwPkTZkHkPkTkv #k@m@Qkm ¢Tkv l^kAk@Qkm

vuxw


lXkTTk HkOkmTkvä ÒkOkAk]Tkk bk^kr UkRkQkkvrQkm cng HnRkv Gng ¢vYk HkOkmTkvä

UkkvPkkTkk ekkTkTkv b^kXkk^kYkkg ¢vAkCk| A@mTkv Hv ¢kPYkkTkm êkük-ekkTk-¢TknXk^k

A@v Gv PkvTkv ¢Uko^kr SkYkr Uk|CkK QkkZk Gvå

bk^krekTkkv SkYkr bkn#kOkr HkOkmä

¢k@kSZk! ¢k@kSZk! Uk|Xkk^k ¢kOkm;

¢TkkQk ¢vAkgPk bkTkkQk Qkk#kvä

¢vTkk l^kTkk Akv¥ Tk Wkkgõk bck#kvå

✽

✾ ¢vA^kk@ Pkkv ekkTkbkYknÜYkkg MoWkAm Ykk@! ✾

UknOZk-UkkUk Pkv Uk@bkYkZk Gvä ¢TkkPYkk Gvä PkvTkng H ckv kkUkOkng HvTkv

Xkkbkv Gv Tkv PkvTkkQkm lXkTTk FkwPkTZkTkng ckv kkUkOkng TkQkm XkkbkPkng Pkv lYkQZkkÓlì

Gvå UknOZk-UkkUk ^kBkPkv H FkwPkTZkb^kXkk^kYkkg R#krTk-ekkTk-Fkkl@ÒkTkm ¢vAPkk

HvTkv Xkkbkv Gv Pkv bkYZkCÓlì Gvå bkYZkCR#krTkTkk Uk|Xkk^kv UkZkkrZkv UkZkkrZkv

b^kXkk^kYkkg ¢vAPkk H QkPkm HkZk Gvä YkkKv ¢kFkkZkrXkCk^kkTk Acv Gv Av cv

Xkk¥! ¢vA^kk@ Pkng ¢vYk Pkkv YkkTk Av ekkTkb^kæUk H cng Gngä @kCkklR Ykk@kYkkg

Gv H Tklcå UkZkkrZkYkkg @kCkklR QkkZk Pkv Ykk@k b^kæUkYkkg TkQkmä Tkv Ykk<g ekkTk

Pkv @kCkYkkg ¢vAYkvA Qk¥ HPkng TkQkmå ¢kYk @kCk ¢Tkv ekkTkTkm lXkTTkPkkTkv

HkOkmTkv ¢vA ^kk@ Pkkv @kCkQkm HnRkv UkMmTkv ¢kPYkkTkk ekkTkTkkv ¢TknXk^k A@!

Pkk@k ekkTkbkYknÜYkkg ¢vA ^kk@ Pkkv MoWkAm Ykk@å

XkkCk–2 ” “ 27

^kglRÅkn bk^^klbkávååååååå^kglRÅkn bk^^klbkávååååååå^kglRÅkn bk^^klbkávååååååå^kglRÅkn bk^^klbkávååååååå^kglRÅkn bk^^klbkávååååååå

lbkü XkCk^kgPkkvTkv TkYkbAk@ A@^kkTkm @mPkä ¢Tkv PkvTkng V]

êkm AngRAngRkFkkZkrRv kv &^kglRÅkn bk^^klbkávåååå" ¢vYk AcmTkv

%Zkk@v lbküXkCk^kgPkkvTkv TkYkbAk@ AZkkr PZkk@v lbkükvTkm Hv bkgBZkk

cPkm PkvTkk A@Pkkg ¢PZkk@v \kkBkkv lbkükvTkm bkgBZkk ^kSkm Ck¥

Gvååå ¢Tkv Pkv bkRkZk ^kplüCkPk H @cv#kvä HvYk HCkPkYkkg lbkükv

lTk@gPk@ ^kplüCkPk H Gvä PkvYk ¢kPYkkYkkg lbkükvTkng bQkkUkTk

A@Tkk@k bkkSkATkm Ukl@OklPk UkOk lTk@gPk@ ^kplüCkPk H GvåååPkvTkm

Ukl@OklPkYkkg ^kplü QkPkkg QkPkkg Pkv UkOk lbkükvTkm ^kbPkmYkkg Xk]m

H#kvå

&^kglRÅkn bk^^klbkávåååå" ¢vYk AcmTkv êkm AngRAngRkFkkZkrRv^k bkYkZkbkk@Tkm

#kæ¢kPkYkkg YkkgCkl\kA Pk@mAv bk^kr lbkü XkCk^kgPkkvTkv TkYkbAk@ A@v GvååååHvYkTkv

UkoOkr ekkTk ¢Tkv ¢kTkgR Bkm\km CkZkk Gv Tkv @kCkklRTkkv ¢Xkk^k QkZkkv Gv ¢v^kk

bk^kr lbkü XkCk^kgPkkvTkv TkYkbAk@ ckv!

lbküTkv TkYkbAk@ A@Tkk@ Æ^k Av kkv ckvZk? TkYkbAk@ A@Tkk@Tkv

UkkvPkkTkv Pkkv UkoOkr ekkTk Bkm\Zkng TkQkm Tkv ¢UkoOkr ekkTk Gvä AvYk Av UkoOkr ekkTk

Bkm\km CkZkk UkGm Akv¥Tkv TkYkbAk@ A@^kkTkng @cv Tklcå UkkvPkkTkv ^kPkrYkkTkYkkg

¢UkoOkr ekkTk ckv^kk GPkkg UkoOkr ekkTkmTkv TkYkbAk@ A@v Gv Pkkv Pkv AkvTkm bkTYknBk

@cmTkv TkYkbAk@ A@#kv? ¢UkoOkr ekkTkTkm bkTYknBk @cmTkv UkoOkr ekkTkTkkv b^kmAk@

A@m #kAkZk Tklcå %Zkkg UkoOkr ekkTk Uk|CkK^kkTkm PkkAkPk Xk@m ckvZk PkvTkm

bkTYknBkPkk A@v Pkkv H UkoOkr ekkTkTkkv b^kmAk@ Qk¥ #kAvå cng ¢\Ukek ckv kk GPkkg

bk^krekTkkv ¢kR@ A<g Gng—PkvYkTkv TkYkng Gng–Ykk@k ekkTkYkkg PkvYkTkv bQkkUkng Gngä

¢kYk TkYkbAk@ A@Tkk@Tkv UkkvPkkTkv &UkoOkr ekkTk Uk|CkK^kkTkkv ¢kSkk@ AkvOk Gv"

"!$#


PkvTkm Ólì QkZkk l^kTkk Bk@vBk@ UkoOkr ekkTkTkv TkYkbAk@ Tk Qk¥ #kAvä PkvQkm

bk^krekTkv TkYkbAk@ A@^kkYkkg Bk@vBk@ Pkkv UkkvPkkTkk ekkTkb^kXkk^kYkkg H

TkYk^kkTkng–N]^kkTkng ¢k^Zkngå

lbkü XkCk^kkTkTkv TkYkbAk@ A@v PkvOkv ¢vYk HkOk^kng Hkv¥¢v Avä PkvYkTkng

Ukl@UkoOkr ekkTk £lTÜZkkvTkk Av UknOZk-UkkUkTkk ¢kSkk@v Bkm\Zkng TkQkm UkOk ¢gPk@Tkk

¢TkklR¢TkgPk ekkTkb^kXkk^kTkk ¢kSkk@v H Pkv ekkTk Bkm\Zkng Gvä YkkKv Ykk@k

ekkTkTkkv ¢kSkk@ UkOk Ykk@kv ekkTkb^kXkk^k H Gvå Akv¥ l^kAk@ Av lTklYkûk

Ykk@k ekkTkTkkv ¢kSkk@ TkQkmå Hkv #knXk Xkk^kTkk ¢kSkk@v ekkTk Bkm\Zkng ¢vYk

YkkTkv Pkkv UkoOkr QkZkk UkGm Pkv ekkTk KAm #kAv Tklc AvYk Av PZkkg #knXk@kCkTkkv

Pkkv ¢Xkk^k Gvå Hkv @kCk Av £lTÜZkkvTkk ¢kSkk@v ekkTk QkPkng ckvZk Pkkv Pkkv PkvYkTkkv

¢Xkk^k QkPkkg lbküTkv ekkTkTkkv Zk ¢Xkk^k Qk¥ HkZk! YkkKv Hv Æ^k @kCk

Av £lTÜZkkvTkk ¢kSkk@v ekkTk YkkTkv Pkv UkoOkr ekkTkm ¢v^kk lbkü XkCk^kkTkTkv

Bk@vBk@ TkYkbAk@ A@m #kAv Tklc ¢vK\kv Av UkkvPkkTkk b^kXkk^k Pk@V Pkv ^k]m

#kAv Tklcå ¢kPYkkTkm lÒkAk]m ekkTk#kl$PkTkk ¢kSkk@v H Av k]ekkTk Uk|CkKv Gv

¢vYk bkYkÆTkvä Ü^Zkb^kXkk^kTkm bkTYknBk Qk¥Tkv Hv Uk|PkmPk A@v PkvOkv H ¢TkgPk

lbkü XkCk^kgPkkvTkv Bk<g ^kgRTk AZkn‘ Gvå

¢k CkkQkkYkkg &^kglRÅkn bk^^klbkáv" ÿk@k AngRAngRkFkkZkrRv^kv bk^kr lbkükvTkv

TkYkbAk@ AZkkr Gvä PkvTkv ¢kHv \kCkXkCk Wkv cHk@ ^kakr ^kmPkm CkZkkg; Pkv

R@lYkZkkTk UkOk R@vA G YklcTkk Tkv ¢kL bkYkZkv Gbkkv Tkv ¢kL (608)

lbkü Tk^kk Tk^kk QkZkk H AZkkr Gv; ¢vK\kv êkm AngRAngRkFkkZkrRv^kv lbkükvTkv ^kgRTk

AZkn‘ PZkk@v lbkükvTkm Hv bkgBZkk cPkm PkvTkk A@Pkkg ¢PZkk@v PkvYkkg \kkBkkv lbkükvTkm

bkgBZkk ^kSkm Ck¥ Gvå HCkPkYkkg lbkükv lTk@gPk@ ^kpzüCkPk H Gvä PkvYk ¢kPYkkYkkg

HvOkv lbkükvTkv bQkkUZkk PkvTkm Ukl@OklPk UkOk lTk@gPk@ ^kpzüCkPk H Gvå Pkv lbkü

XkCk^kgPkkvTkv UknOZk-UkkUk TkQkm GPkkg bk^krekUkOkng KAm @õk‹g Gv Pkv Pkkv bk^krekUkOkng

^kbPknb^kXkk^kTkk ¢kSkk@v H Uk|CkK>kng Gv Tkv KA>kng Gvå ¢k^kk lbkü XkCk^kgPkkvTkv

^kgRTk A@Tkk@ Æ^k UkkvPkkTkk UknOZk-UkkUk @lcPk b^kXkk^kTkkv ¢kR@ ¢Tkv

l^këkkbk AZkkr l^kTkk lbkükvTkv Bk<g ^kgRTk A@m #kAPkkv TkQkmå &cng lbkükvTkv ^kgRTk

XkkCk–2 ” “ 29

A<g Gng" ¢vK\kv Av Ykk@m UkZkkrZkYkkg ¢\UkekPkk Tkv @kCk-ÿvak ckv kk GPkkg PkvTkkv

¢kR@ Tk A@Pkkgä cng UkoOkr ^kbPknb^kXkk^kTkm bkTYknBk Hk. Ggnåååå^kbPknb^kXkk^kYkkg

Ukl@OkYkng Gngå—¢kTkng TkkYk b^kXkk^kÓlì–Ü^ZkÓlì Gv ¢Tkv ¢kTkng H TkkYk

lbküTkv ^kgRTk Gvå

bk^krek XkCk^kkTkTkv ^kPkrYkkTk Uk@bkTYknBkPkkTkkv Akv¥ l^kA\Uk Tk ckv kk

GPkkg bk^krekPkk KAm Gv Pkkv Pkv bk^krekPkk PkvYkTkv b^kbkTYknBkPkkQkm H Uk|CkKm Tkv

KAm Gv–¢vYk bkYkÆTkv Hv UkkvPkv b^kXkk^kTkm bkTYknBk QkZkkv PkvOkv bk^krekTkv

Xkk^k-TkYkbAk@ AZkkr Gvå ¢k^kk TkYkbAk@ Pkv YkkvdkTkng Ak@Ok Gvå Hn¢kvä ¢k

TkYkbAk@Tkkv YklcYkk!! Uko kvr ARm Æ^kv ¢k^kk TkYkbAk@ AZkkr TkQkmå

¢vA ^kk@ ^kgRv Hkv Akv¥ä

Xk^kXk|YkOk PkkAkv Tkc{ ckv¥å

¢c{ä Aõk‹g Pkv @mPkv ¢kv]BkmTkv Hkv ¢vA ^kk@ UkOk XkCk^kkTkTkv

TkYkbAk@ A@v Pkkv PkvTkv ¢\UkAk]v Yknl$Pk QkZkk l^kTkk @cv Tkc{ä Tkv UkGm PkvTkv

Fkk@CklPkYkkg Xk|YkOk QkkZk Tklcå

HvTkv ¢vA ^kk@ UkOk ¢kPYkkTkk b^kXkk^kTkm ¢k ^kkPk <Fkm HkZk UkGm

PkvTkvä Hkv ¢kPYkk FkwPkTZk YkKmTkv HM Qk¥ HkZk Pkkv PkvTkm <lFk V@v! ¢QkkrPk~

¢kPYkkTkkv FkwPkTZkb^kXkk^k YkKmTkv ARm HM QkkZk Tklc Tkv PkvTkm <lFk V@v Tklcå

Sk|n k b^kXkk^kTkk ¢kSkk@v QkZkv\km <lFk b^kXkk^k bkkQkv AkZkYk KAm @cv Gv Tkv

¢\UkAk]v PkvTkm Yknl$Pk Qk¥ HkZk Gvå ¢k^km <lFk Uk|CkK^kk YkkKv b^kXkk^k

lbk^kkZk WkmHng Akv¥ Ak@Ok Gv H Tklcå

¢c{ä HvYkTkv UkoOkr ekkTk Uk|CkKm CkZkng Gv ¢v^kk lbkükvTkv TkYkbAk@ A¥

@mPkv QkkZk Pkv ^kkPk Fkk\kv Gvå UkoOkr Av k]ekkTk UkZkkrZk UkkvPkkTkv ^kPkrYkkTkYkkg ^kPkrPkm

TkQkm ¢Tkv HvYkTkv Pkv R#kk Uk|CkK ^kPkvr Gv PkvYkTkv UkkvPkkTkk ekkTkYkkg AWko\k A@^kk

Gvä Pkkv ekkTk AkvTkk Pk@V ^k]mTkv Pkv b^kmAk@#kv? Uk@Tkm bkkYkv Hkv¥Tkv UkoOkr

ekkTkTkm ZkQkkQkr AWko\kkPk Tklc ¢k^kvå UkoOkr ekkTkTkk ¢kSkk@æUk Hv CknOkm ¢vK\kv

Av ¢kPYkb^kXkk^kä PkvTkm bkTYknBk QkZkk l^kTkk Pkv UkoOkr ekkTkTkv b^kmAk@m #kAk#kv


Tklcå b^kXkk^kTkm bkTYknBk Qk¥Tkv ¢PkmlTÜZk ekkTkTkkv ¢g#k UkkvPkkYkkg Uk|CkK A@v

PZkk@v H UkoOkr ¢PkmlTÜZk ¢v kk Av k]ekkTkTkm AWko\kkPk QkkZk ¢Tkv PZkk@v H

lbkü XkCk^kkTkTkv bkkFkk TkYkbAk@ AZkkr Acv kkZkå ¢vK\kv lbküTkv TkYkbAk@

A@Tkk@kv Æ^k b^kXkk^kbkTYknBk bkkSkA Qk¥ CkZkkvä Tkv ¢\UkAk]v Pkv lbkü Qk#kvå

¢k @mPkv bkkSkAXkk^kTkm #kæ¢kPk Qk¥ HkZk ¢v kk YkkgCkl]AQkm

¢kFkkZkrXkCk^kkTkv ¢k bkYkZkbkk@Tkm #kæ¢kPk A@m Gvå Pkv ¢kHv V@mQkm

–Tk^kYkm ^kBkPk–Uk| kFkTkYkkg ^kgFkkZk Gvå

(êkm bkYkZkbkk@ Ckkå 1 §Uk@ Uko%Zk Ckn<Rv kêkmTkk Uk| kFkTkYkkgQkm)

❊

✾ TkkTkAMk lbkü ✾

bkYZkCR#krTk Uk|CkK QkPkkg ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk Gvå Hv kkv lbkü

XkCk^kkTkTkv ckvZk Gv Pkv kkv FkkvQkv CknOkbQkkTkv bkYklAPkm Æ^kTkv ¢TknXk^k ckvZk

Gv; lbküTkv UkoOkr ¢TknXk^k ckvZk Gv Tkv bkYklAPkmTkv ¢g#kv ¢TknXk^k ckvZk Gvä

UkOk HkPk Pkkv Pkv Hå bkYklAPkm ¢kTkgRbkkCk@Tkk ¢YkpPkTkkv ¢Uko kr b^kkR \k¥

@õkkv Gvä ¢kTkgRTkk I@OkkYkkg YkkvH YkkOkm @õkkv Gvå

–bkYkZkbkk@ WkgSk ¢lSkAk@Tkk Uk| kFkTkkvYkkgQkm

XkkCk–2 ” “ 31

AkYk ¢vA ¢kPYkkQkrTkn gÂÂÂÂAkYk ¢vA ¢kPYkkQkrTkn gÂÂÂÂAkYk ¢vA ¢kPYkkQkrTkn gÂÂÂÂAkYk ¢vA ¢kPYkkQkrTkn gÂÂÂÂAkYk ¢vA ¢kPYkkQkrTkn gÂÂÂÂ

ÂÂÂÂWkmHkv Tklc YkTkkv@kvCkÂÂÂÂWkmHkv Tklc YkTkkv@kvCkÂÂÂÂWkmHkv Tklc YkTkkv@kvCkÂÂÂÂWkmHkv Tklc YkTkkv@kvCkÂÂÂÂWkmHkv Tklc YkTkkv@kvCk

&bkYkZkbkk@"Tkng êk^kOk A@Tkk@ UkkÒk l#kaZk Av kkv ckvZk? êkm ¢kFkkZkrRv kv

¢kPYkb^kXkk^kTkng Hv ¢vAP^kb^kæUk bkYkZkbkk@Ykkg bkYkHk^Zkng Gv Pkv bkR~Ckn<CkYkv

êk^kOk A@^kkYkkg PkvTkv ¢Uko kr §Pbkkc Gvåååckx#k Gvååå<lFk Gvå ¢TkgPk–Uko krAk]v

TkckvPkng bkkgXk»Zkng ¢v kk ¢Uko krXkk^kv Pkv ¢kPYkkTkk ¢vAP^k b^kXkk^kTkng

êk^kOkåååUkl@FkZkåååYkgQkTk A@v Gv; PkvQkmä FkkvQkm CkkQkkYkkg Acv\k

&¢vAP^kb^kXkk^kTkm ^kkPk Æ^kkv¢v ARm bkkgXk]m TkQkmåååå"¢v kk Uk|Ak@YkkgQkm c^kv

Pkv Wkck@ TkmA]m CkZkkv Gvåååå¢Tkv c^kv Pkkv &R#kkr kng Pkkv A@Hkv Uk|YkkOk" ¢v

AQkTk ¢Tknbkk@ Pkv UkkvPkkTkk b^kkTknXk^kQkm Uk|YkkOk A@^kk PkwZkk@ QkZkkv Gvå PkvOkv

ekkTkmTkm §UkkbkTkkUko krA ¢vAP^k b^kXkk^kTkng &êk^kOk" AZkn‘ GvåååPkvTkm <lFkQkm ck

UkkMmTkv ^kk@g kk@ &Ukl@FkZk" AZkkvr Gvååå¢Tkv GÍm CkkQkkYkkg R#kkr kv\kä &XkCk^kkTk

ekkZkAb^kXkk^k"Tkkv &¢TknXk^k" Uk|CkK A@^kk Pkv AlKWkü QkZkkv Gvå

¢k^kkv bknUkkÒk Æ^k bkYkZkbkk@Tkkv êkkvPkk Gvä ¢Tkv Pkv ¢\UkAk]Ykkg H

#knükPYkkTkv Uk|kUPk A@v Gvå ¢ckv! bkgPkkvTkm ApUkk¢vä Hv Rn\krXkä Pkv PkvTkv bkn\kXk

QkZkng Gvå –êkm bkYkZkbkk@ Ckkå 4-5-6 §Uk@Tkk Uk| kFkTkkv §Uk@Qkm

TTTTT

I II I


¢kPYkkTkv @k∆ A@^kkTkm SkCk#k¢kPYkkTkv @k∆ A@^kkTkm SkCk#k¢kPYkkTkv @k∆ A@^kkTkm SkCk#k¢kPYkkTkv @k∆ A@^kkTkm SkCk#k¢kPYkkTkv @k∆ A@^kkTkm SkCk#k

¢ekkTkm Æ^kkvTkm WkkõkÓlì ckv kkQkm Pkv ¢vYk YkkTkv Gv Av cng Uk@Tkkv

¢kêkZk \k. Pkkv SkYkr QkkZk; UkOk ekkTkm Acv Gv Av Xkk¥! Pkv WkSkkTkkv ¢kêkZk

GkvMmTkv Pkng ¢gPk@Ykkg Pkk@k ¢kPYkkTkm êkük A@ä ¢kPYkkTkv Uk|CkKk^k^kkTkkv

¢kSkk@ ¢gPk@Ykkg Gvå ¢kPYkkTkm Ukl^kÒkPkk ¢Tkv ¢kPYkkTkkv ¢kTkgR Pkv

¢kPYkkYkkgQkm H Uk|CkKv Gvä Wkck@Qkm Akv¥ Ak]v UkOk Uk|CkKPkkv TkQkm

Æ^kkvTkv ¢k ^kkPk YkkvgDkm UkMv Gv ¢vK\kv WkmHkv @bPkkv \kv kkQkm HkOkv

SkYkr Qk¥ H#kv! ¢vYk PkvYkTkv ªSkng #k\Zk UkvLng Gvå UkOk Xkk¥ ! ¢TkgPk ^k@bk

bknSkm Pkng Wkck@Ykkg HkvZkk A@ PkkvUkOk ¢kPYkSkYkr Tk Uk|CkKvä YkkKv Uk@Tkkv ¢kêkZk

GkvMmTkv b^kPkû^kTkm <lFk A@^km–Uk|vYk A@^kkvååååYkTkTk A@^kng Pkv H bkPk~

b^kXkk^kTkv Uk|CkKk^k^kkTkkv §UkkZk Gvä YkkKv Pkv UkkvPkkTkng lcPk Fkkcv Pkv ¢k^kng

A@kv–¢vYk ¢kFkkZkrRv k Acv Gvå

HvTkv UkkvPkkTkng lcPk A@^kng ckvZk PkvTkv ¢k^km Ck@H Qk#kvå HvTkv Ck@H TkQkm

PkvTkm Pkkv ^kkPk H TkQkm; Ak@Ok Av HCkPkTkk Æ^kkv¢v RnlTkZkk @kÆ AvYk QkkZk

¢Tkv RnlTkZkkTkv CkYkPkng AvYk QkkZk—¢v^kng Pkkv ¢TkgPk^kk@ AZkn‘ Gv UkOk cng ¢kPYkk

^kkbPkl^kA @mPkv @kÆ Qkk. Tkv Ykk@k ¢kPYkkTkv Bk@vBk@ CkYkPkng #kng Gv–¢vTkkv

Akv¥ ^kk@ l^kFkk@ UkOk TkQkm AZkkvrä ¢vTkm Akv¥ ^kk@ R@Ak@ UkOk A@m TkQkmå

HvTkv ¢kPYkkTkv Bk@vBk@ @kÆ A@^kkTkm SkCk#k HkCkm Pkv ¢kPYkkTkv @kÆ AZkvr

H GoKAkv A@#kv ¢Tkv PkvTkv @kÆ ¢vK\kv ¢kTkgRSkkYkYkkg UkckvxFZkv H GoKAkv

Gvå ¢c{ HCkPkTkk Æ^kkvTkv @kÆ A@^kkTkm ^kkPk TkQkm UkOk Hv UkkvPkkTkng lcPk

FkkcPkkv ckvZk PkvOkv #kng A@^kng PkvTkm ^kkPk Gvå UkkvPkkTkkv b^kXkk^k ekkTk-¢kTkgRQkm

Xk@v\kkv Gv PkvTkm êkük A@v Pkkv PkvYkkgQkm A\ZkkOk QkkZkä Pkv lbk^kkZk WkmHvQkm

A\ZkkOk ÒkOk Ak]–ÒkOk \kkvAYkkg QkkZk H Tklcå

–bkYkZkbkk@–WkgSk¢lSkAk@Tkk Uk| kFkTkkvYkkgQkm

❁

A BC D

XkkCk–2 ” “ 33

Íkk^kAkv PkvYkH ÍkYkOkkvTkn g APkr^ZkÍkk^kAkv PkvYkH ÍkYkOkkvTkn g APkr^ZkÍkk^kAkv PkvYkH ÍkYkOkkvTkn g APkr^ZkÍkk^kAkv PkvYkH ÍkYkOkkvTkn g APkr^ZkÍkk^kAkv PkvYkH ÍkYkOkkvTkn g APkr^Zk

“Uk@Yk XkkCk^kPk êkm lTkZkYkbkk@Tkk Uk@YkXkl$Pk ¢lSkAk@Tkm 134Ykm CkkQkk

§Uk@ Ukoå Ckn<Rv kêkmTkng Uk| kFkTk : ^km@ bkgå 2478 : Ykkc bknR 4”

YknlTk¢kvTkv PkvYkH êkk^kAkvTkv bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@Òk

Uk|PZkv Av km Xkl$Pk ckvZkä PkvYk H Pkv¢kv Pkv @PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkk

A¥ @mPkv A@v PkvTkng bkngR@ Xkk^k^kkcm l^k^kvFkTk ¢k Uk| kFkTkYkkg

Gvå

¢k lTkZkYkbkk@Tkkv Xkl$Pk ¢lSkAk@ ^kgFkkZk Gvå XkCk^kkTk ¢kPYkkTkng

XkHTk A@^kng PkvTkng TkkYk Xkl$Pk Gvå ¢gPk@Ykkg ¢BkgM lFkRkTkgRm XkCk^kkTk

¢kPYkkTkng XkHTk A@^kng ¢vK\kv Av bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@Òk Uk|CkK A@^kkg Pkv

H bkkFkm Xkl$Pk Gv; ¢Tkv PZkkg Wkck@Tkk XkCk^kkTkTkm Xkl$PkTkkv #knXk @kCk

Pkv ^Zk^kck@ Xkl$Pk Gvå

Hn¢kvä ¢k ¢lSkAk@Ykkg YknlTk¢kv PkvYkH êkk^kAkv WkgTkvTkm ^kkPk \kmSkm

Gvå Akv¥ ¢vYk bkYkHv Av YknlTk¢kvTkkv SkYkr WkmHkv c#kv ¢Tkv êkk^kAkvTkkv SkYkr

WkmHkv c#kv–Pkkv PkvYk TkQkmå YknlTk ckv Av êkk^kA ckvä HvK\km #knü @PTkÒkZkTkm

¢k@kSkTkk PkvK\kkv SkYkr Gvä êkk^kATkv UkOk @kCkQkm SkYkr QkPkkv TkQkmå HvK\kkv

b^kXkk^kTkkv ¢kêkZkXkk^k PkvK\km @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk Gv ¢Tkv Pkv H SkYkr Gvå

¢c{ ¢kFkkZkrRv k ¢k^km Xkl$PkTkng DkOkng bk@bk ^kOkrTk A@v Gv—

êkk^kA êkYkOk bkYZkA~P^k-ekkTk-Fkl@ÒkTkm Xkl$Pk A@vä úúúúúúúúúúúúlTk^kkrOkTkm Gv Xkl$Pk PkvTkv ¢vYk lHTkRv kkv Acvåúúúú134å

Hv êkk^kA ¢Qk^kk êkYkOk bkYZkCR#krTkä bkYZkCekkTk ¢Tkv

bkYZkA~Fkkl@ÒkTkm Xkl$Pk A@v Gv PkvTkv lTk^kkrOkTkm Xkl$Pk Gvä ¢vYk lHTkvTÜ

XkCk^kgPkkv¢v Aõk‹g Gvå


b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv @PTkÒkZkTkkv Xkk^k Pkv H Xkl$Pk Gvä @kCk Pkv

Bk@vBk@ Xkl$Pk TkQkmå êkk^kATkv UkOk UkkvPkkTkv lÒkAk]m FkwPkTZk XkCk^kkTkTkk

¢kêkZkv bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@ÒkTkm Xkl$Pk ckvZk Gv; ¢k^km @PTkÒkZkTkm

Xkl$Pk Pkv H YkkvdkTkk Ak@OkæUk Xkl$Pk Gvå Uk@Tkm Xkl$Pk A@^kkQkm #knXk

@kCk QkkZk Gv Tkv b^kXkk^kTkm Xkl$Pk A@^kkQkm Yknl$Pk QkkZk Gvå b^kXkk^kTkm

lTks^kA\Uk êkük-ekkTk A@m PkvYkkg \kmTk Qk^kng PkvTkng TkkYk b^kXkk^kTkm Xkl$Pk Gv

¢Tkv Pkv H @PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkk Gvå

Xkl$Pk ¢vK\kv XkHTk A@^kng; SkYkmr Æ^k AkvTkng XkHTk A@v? SkYkmr

êkk^kAkv ¢Tkv êkYkOkkv UkkvPkkTkk ¢kêkZkv #knü @PTkÒkZkTkng XkHTk A@v Gvä Pkv¢kv

H Bk@k Xk$Pk Gvå

FkPknCkrlPk bkgbkk@Ykkg Ukl@Xk|YkOkTkk Ak@OkXkoPk Hv Pkm^k| lYkQZkkP^kAYkrTkm

Uk|AplPk PkvTkkQkm Uk|lPkUkdk lTkH Uk@YkkPYkPkû^kTkk bkYZkA~êkükTk-¢^kWkkvSk

-¢kFk@Okb^kæUk #knü @PTkÒkZk Ukl@OkkYkkvTkng XkHTk Pkv Xkl$Pk Gvå ¢c{ #knü

@PTkÒkZk WkPkk^k^kk Gv PkvQkm UkkvPkkTkk Uk@YkkPYkPkû^kTkm êkük-ekkTk-@YkOkPkkTkm

H ^kkPk \kmSkm Gv; Rv k-Ckn<-#kkïkTkm êkük ^kCkv@vYkkg Pkkv #knXk @kCk Gvä PkvQkm

PkvTkm ^kkPk TkQkm \kmSkmå Hv Æ^k FkwPkTZkYkosPk Uk@YkkPYkkTkm Xkl$Pk TkQkm A@Pkkv

–PkvTkkg êkük-ekkTk-@YkOkPkk TkQkm A@Pkkvä Pkv H lYkQZkkP^kUk|AplPkYkkg HkvMkZkkv

QkAkv Fkk@ CklPkYkkg @BkMv Gvå ¢c{ Pkkv Fkk@v CklPkYkkg Ukl@Xk|YkOkTkng Yko] Ak@Ok

lYkQZkkP^kTkv H CkOZkng Gvä bkYZkCR#krTk QkZkk UkGm ¢vAkR Wkv Xk^k ckvZk PkvTkm

Akg¥ CkOkPk@m TkQkmå b^kXkk^kTkv Xko\kmTkv lYkQZkkP^kYkkg HkvMk^kng Pkv Fkk@ CklPkYkkg

Xk|YkOkTkng Yko] Gvä ¢Tkv Pkv lYkQZkkP^kAYkrQkm l^k<ü ¢v kkv ¢kPYkkTkkv Uk@YkkTkgR

b^kXkk^k Gvä Fkk@ CklPkTkk Yko]Tkv ©BkvMm TkkgBkTkk@ Gv; ¢k^kk lTkH

Uk@YkkPYkPkû^kTkkg bkYZkA~ êkük-ekkTk-¢kFk@Ok Pkv #knü @PTkÒkZk Gvå ¢v kk #knü

@PTkÒkZkTkng XkHTk–¢k@kSkTkk Pkv Xkl$Pk Gvå ¢c{ ^Zk^kck@ @PTkÒkZkTkk

XkHTkTkm ^kkPk Tk \kmSkmä AvYk Av ^Zk^kck@ @PTkÒkZkYkkg #knXk@kCk Gv Pkv Bk@vBk@

YkkvdkTkng Ak@Ok TkQkm; ¢gPk@Ykkg lTkH Uk@YkkPYkPkû^kTkkg êkük-ekkTk-¢kFk@OkæUk

lTkékZk @PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkk-Xkl$Pk Pkv H YkkvdkTkng Ak@Ok Gvå

XkkCk–2 ” “ 35

Xkl$Pk ¢vK\kv ¢k@kSkTkk; #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk ¢vK\kv Av #knü

@PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkkå YknlTk^k@kv #knü @PTkÒkZkTkv ¢k@kSkv Gvä ¢Tkv êkk^kAkvTkv

UkOk @PTkÒkZkTkm ¢YknA ¢k@kSkTkk ckvZk Gvä lTkékZk êkük-ekkTk ¢Tkv ¢g#kv

^kmPk@kCkm Fkkl@Òk PkvTkv UkOk ckvZk Gvå b^kXkk^kTkk SZkkTk ^kMv Hv lTkYkr] UkZkkrZk

Ukl@OkYkm PkvTkng TkkYk @PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkk ¢Tkv Xkl$Pk Gv–¢k^km Xkl$PkQkm

Yknl$Pk QkkZk Gvå

✲ ✲ ✲

bkkFkk êkk^kA AkvTkv Acv kkZk ¢Tkv Pkv êkk^kA AkvTkm Xkl$Pk A@v? Pkv

^kkPk Fkk\kv Gvå FkwPkTZkYkosPk lTkH Uk@YkkPYkPkû^k RvcklRQkm lXkTTk Gvä ¢vA

bkYkZkYkkg Ukl@UkoOkr ekkTk-#kkglPkTkkv zUkM Gvä ¢k^kk ¢gPkPkrû^kTkm lTks^kA\Uk êkük

A@^km Pkv bkYZkCR#krTk Gv ¢Tkv Pkv êkk^kAkvTkng Ukcv\kng \kdkOk Gvå ^k]m Pkv

lTkHUk@YkkPYkkTkng ekkTk Pkv bkYZkCekkTk Gvä PkQkk PkvYkkg \kmTkPkk Pkv bkYZkA~Fkkl@Òk

Gv ; ¢k^kk #knü @PTkÒkZk Ukl@OkkYkkvTkng XkHTk Pkv Xkl$Pk Gvå ¢k^km Xkl$Pk

êkk^kAkv PkvYk H êkYkOkkvTkv ckvZk Gvå ¢k @PTkÒkZkTkng XkHTk ¢vK\kv Av ^kmPk@kCkm

Ukl@OklPk Pkv H bkkFkm Xkl$Pk Gvä UkkvPkkQkm lXkTTk Wkck@Tkk XkCk^kkTkTkm #knXk

@kCkæUk Xkl$Pk Pkv Pkkv ^Zk^kck@ Gvä UkOk ¢gR@ Hkv #knü @PTkÒkZkæUk lTkékZk

Xkl$Pk ckvZk Pkkv Pkv #knXk @kCkTkv ^Zk^kck@ Xkl$Pk Acv kkZkå lTkH Uk@YkkPYkkTkm

lTkékZk Xkl$Pk ckvZk PZkkg Uk@ Uk@YkkPYkkTkm Xkl$PkTkv ^Zk^kck@ Acv kkZk; UkOk

UkkvPkkTkv Xko\kmTkv ¢vA\kk Uk@Tkm Xkl$PkYkkg H SkYkr YkkTkv PkvTkv Pkkv Pkv ^Zk^kck@

UkOk Tk Acv kkZkå #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@^km ¢vK\kv Av PkvTkm ¢k@kSkTkk

A@^km Pkv YkkvdkTkkv YkkCkr Gvå FkwPkTZk b^kXkk^kTkk êkük-ekkTk-@YkOkPkkæUk

Ukl@OklPk Pkv H ¢k@kSkTkk ¢Tkv Xkl$Pk Gvå

êkk^kATkm ¢lCkZkk@ UklMYkk¢kv Gv; PkvYkkg G UklMYkk bknSkmTkk êkk^kAkv

HDkTZk Gvä bkkPkQkm Tk^k UklMYkk^kk]k YkSZkYk Gv ¢Tkv RbkQkm ¢lCkZkk@

UklMYkk^kk]k §ûkYk Gv;—UkOk ¢k WkSkk êkk^kAkv #kng A@v? Pkv WkSkk êkk^kAkv

bkYZkCR#krTkUko krA #knü @PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkk A@v Gv; ¢lCkZkk@v UklMYkkYkkg

#knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk Gvå ¢k lbk^kkZk @kCkTkm ¢k@kSkTkk A@v ¢vK\kv Av


@kCkQkm SkYkr QkkZk ¢vYk YkkTkv PkvTkv êkk^kAUkOkng ckvPkng H TkQkmå HMTkm l¿Zkk

HMQkm QkkZk Gvä PkvTkkv APkkr UkkvPkkTkv YkkTkv Pkv Pkkv lYkQZkkÓlì Gvå PkvYk H UkoHk

-Xkl$Pk-#knü ¢kck@ ^kCkv@vTkk #knXk @kCkTkv SkYkr YkkTkm \Zkv Pkkv Pkv UkOk

lYkQZkkÓlì Gvå #knü ¢kck@ PkQkk ^k|PkklRTkk #knXk @kCkTkv ^Zk^kck@ Acv kkZkä

—UkOk A>kk@v? Av %Zkk@v ¢gPk@Ykkg #knü @PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkk Uk|CkKm ckvZk

PZkk@v; b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv HvTkv #knü @PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkk TkQkm Uk|CkKm PkvTkv

Pkkv lTkékZk UklMYkk ^kCkv@v TkQkmä PkvQkm ^Zk^kck@ UkOk PkvTkv ckvPkkv TkQkmå ¢ckv!

¢vA H ¢WkklSkPk YkkCkr Gv Av HvK\kng ¢gPk@~b^kXkk^kTkng ¢^k\kgWkTk PkvK\kkv SkYkr;

WklcYknrBk ^k\kOkQkm Hv Xkk^k QkkZk Pkv SkYkr Tklcå

Hv ¢lCkZkk@ UklMYkk^kk]k êkk^kAkv Gv Pkv WkSkkZk ¢gPkYknrBk b^kXkk^kTkk

¢^k\kgWkTkv #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@v Gv; PkvYkTkv lFkRkTkgR ekkPkkb^kXkk^kTkkg

êkük ekkTk A@mTkv PkvTkng ¢^k\kgWkTk \kvPkkg UkZkkrZkv UkZkkrZkv ^kmPk@kCkXkk^kTkm ^kplü

QkPkm HkZk Gv; PkvTkng TkkYk UklMYkk Gvå Ü^Zkb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv H @PTkÒkZk

UkZkkrZk QkkZk Gvä @kCkQkm Av lTklYkûkTkk ¢kêkZkQkm bkYZkCR#krTkklR QkPkkg

TkQkm;—¢k^kng HvTkv XkkTk UkOk TkQkm Tkv Uk@kêkZkXkk^kQkm SkYkr YkkTkv Gv Pkv Pkkv

¢ekkTkm Gvå PkvTkv UklMYkk Av km? lÒkAk]m lFkRkTkgR Ü^ZkTkk ¢kêkZkv lTkYkr]

@PTkÒkZk UkZkkrZk Uk|CkKm PkvTkng TkkYk XkCk^kkTkTkng XkHTk Gvå

SkYkmrTkvä lHekkbknTkv bkkFkk Rv k-Ckn<-#kkïk Uk|PZkv Xkl$PkTkkv §\\kkbk

¢k^Zkk l^kTkk @cv Tklc UkOk Pkv bkYkHv Gv Av Rv k-Ckn<-#kkïk ^kCkv@v Uk@Tkm

Xkl$PkTkkv Xkk^k Pkv #knXk@kCk Gvä Tkv UkkvPkkTkkv ¢kPYkk H Uk@YkkPYkk Gv PkvTkv

¢kv]BkmTkv @PTkÒkZk ^kMv PkvTkm Xkl$Pk-¢k@kSkTkk-§UkkbkTkk A@^km Pkv SkYkr Gvå

Rv k-Ckn<-#kkïk UkOk ¢vYk H Acv Gv Av Pkng ¢Ykk@k §Uk@Tkng \kdk GkvMmTkv Pkk@k

¢kPYkkTkng XkHTk A@ä Pkk@kv ¢kPYkk H UkoOkr #kl$PkYkkTk Uk@YkkPYkk Gv PkvTkv

¢kv]BkmTkv PkvTkng XkHTk A@å Hv Æ^k ¢v Uk|YkkOkv A@v Pkv H UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkkv

Bk@kv Xk$Pk Gv ¢Tkv Pkv H ^Zk^kck@Qkm Rv k-Ckn<Tkkv Bk@kv Xk$Pk Gvå

Ukl@OklPkTkv ¢gPk@Ykkg ^kk]mTkv XkCk^kkTk ¢kPYkkTkk ¢kTkgRYkkg \kmTkPkk

A@^km Pkv XkCk^kkTkTkm Xkl$Pk Gvå ^kFFkv #knXk @kCk ckvZkä UkOk Hkv Pkv #knXk

XkkCk–2 ” “ 37

@kCkTkv ¢k@kSkTkk YkkTkv Pkkv Pkv HwTk TkQkm; Hv Æ^k b^kXkk^kTkk XkkTk ^kMv

@kCkklRTkv ÆPkv Pkv HwTk Gvå HvOkv @kCkTkv H SkYkr YkkTZkkv Pkv @kCkTkv A>kkgQkm

ÆPkm #kA#kv? cng ekkTkb^kæUk Gngä @kCk Pkv Ykk<g b^kæUk TkQkm—¢v^kng XkkTk

A@v Pkkv PkvTkk ¢kêkZkv @kCkTkv ÆPkm #kAvå &@kCkTkv ÆPk^kkv" Pkv UkOk TkklbPkQkm

AQkTk Gvå Bk@vBk@ Akg¥ @kCk QkkZk Gv ¢Tkv PkvTkv ÆPkv Gv—¢vYk TkQkm; Uk@gPkn

¢gPk@Ykkg ekkTk-b^kXkk^kTkm Ólì A@mTkv PkvYkkg L@Pkkg @kCkklRTkm §PUklûk H

TkQkm QkPkmä PZkkg &@kCkTkv ÆPZkkv" ¢vYk Acv kkYkkg ¢k^kv Gvä HvTkv #knü ¢kPYkkTkng

XkkTk TkQkm PkvTkv PkvTkng XkHTk TkQkm ¢Tkv PkvTkv UklMYkk ^kCkv@v ckvPkng TkQkmå

cÆ HvTkv §UkkRkTk-lTklYkûkTkm lXkTTkPkkTkng UkOk XkkTk TkQkmä ¢Tkv

lTklYkûkTkv \kmSkv AkZkr QkkZkä AYkrTkv \kmSkv l^kAk@ QkkZkå ¢vYk YkkTkv Gvä PkvTkv

Pkkv Wkv Ü^ZkTkm ¢vAPkkTkm Pkm^k| lYkQZkkWknlü Gvå Ukcv\kkg b^k-Uk@Tkm lXkTTkPkkTkng

XkkTk A@mTkvä lFkRkTkgR Uk@YkkPYkPkû^kTkm êkük A@^km Pkv bkYZkCR#krTk Gvå ¢k

bkYZkCR#krTkæUkm SkYkrl¿ZkkTkkv APkkr ¢kPYkk H Gvå AvYk Av—

Aù@Pk Ul@OkkYkm R@^k Aù@Yk êU Ul@OkkYkú’úúlAùl@Zkk U@HkZkAùm lVú@Tkmä ^kbPn .Aù ÇkZk TkkYkú’’

—TkkKA bkYkZkbkk@ Ukpå 82

—¢vK\kv Av Hv Ü^Zk Ukl@OkYkv Gv Pkv H APkkr Gvä ¢Tkv Hv Ukl@OkkYk

QkkZk Gv Pkv H AYkr Gv; PkQkk UkZkkrZkTkng Uk\kK^kng Pkv l¿Zkk Gvå ¢k APkkrä AYkr

¢Tkv l¿Zkk ÒkOkv ¢vA H ^kbPkn Gvå ¢kPYkkTkm bkYZkCR#krTkæUk l¿ZkkTkkv APkkr

¢kPYkk H Gvå ¢kPYkkQkm lXkTTk Akv¥ ^kbPkn bkYZkCR#krTk ^kCkv@vTkng bkkSkTk

TkQkmå ¢kPYkkTkm l¿ZkkTkv Akv¥ Uk@ A@Pkng TkQkm Tkv Uk@Tkm l¿ZkkTkv ¢kPYkk

A@Pkkv TkQkmå ¢kPYkk UkkvPkv b^kÜ^ZkTkk ¢kêkZkv Ukl@OkYkPkkg bkYZkCR#krTkklR

AkZkrTkkv APkkr QkkZk Gvå Ukcv\kkg ekkTkmTkk bkYkkCkYkv ¢k^km ^kbPknTkm ¢kv]BkkOk

–l^kFkk@–Uk|PkmlPk A@^km Pkv bkYZkCR#krTk YkkKvTkm UkkÒkPkk Gvå PZkk@ UkGm

êkk^kAUkOkng ¢Tkv UklMYkk ckvZkå

UklMYkkSkk@m êkk^kAkvTkv UkOk XkolYkAkTknbkk@ #knü ¢kPYkkTkk @PTkÒkZkTkm

§UkkbkTkk ckvZk Gvä ¢Tkv Pkv H YkkvdkYkkCkr Gvå YkkvdkTkm Xkl$Pk AkvTkv ckvZk?


Av Hv êkk^kA PkQkk êkYkOk #knü @PTkÒkZkTkv XkHv Gv PkvTkv H YkkvdkTkm Xkl$Pk

Gvä #knü @PTkÒkZkTkv Hv ¢k@kSkv Pkv H YkkvdkTkkv ¢k@kSkA Gvå Ü^ZkTkk ¢kêkZkv

^kmPk@kCkm ¢kFk@Ok QkkZk PkvTkng TkkYk Xkl$Pk Gvä HvTkv ¢k^km Xkl$Pk Gv Pkv

H êkYkOk Av êkk^kA Gvå Hv Æ^kTkv ¢k^kng XkkTk TkQkm ¢Tkv ¢vA\kk

#knXk@kCkæUk ^Zk^kck@Tkv H lTkékZkQkm YkkvdkYkkCkr YkkTkm \Zkv Gv Pkv Pkkv

§UkRv#kTkk êk^kOkTkv UkOk UkkÒk TkQkmå

êkm Ukn<akkQkrlbklü§UkkZkYkkg Acv Gv Av—

¢WknSkbZk WkkvSkTkkQk‰ YknTkmÍk@k Rv#kZkT’ZkXkoPkQkrYk ~ú’ú^Zk^kck@Ykv k Avù^k\kYk^kwlP ZkbPbZk Rv#kTkk Tkk†bPú’’YkkOk^kAù .^k zbkckv ZkQkk Xk^k’ZkTk^kCkmPzbkcbZkú’ú^Zk^kck@ .^k lc PQkk lTkËkZkPkg Zkk’ZklTkËkZkekbZkú’’

¢ekkTkmTkv bkYkHk^k^kk ¢Qkvr ¢bkPZkkQkr ¢v kk ^Zk^kck@TkZkTkv YknlTk@kH

§UkRv#kv Gv; Uk@gPkn Hv Av k] ^Zk^kck@Tkv H HkOkv Gv PkvTkv Pkkv §UkRv#k ¢kUk^kkv

H ZkkvCZk TkQkmå #kkïkYkkg ^Zk^kck@Tkng AQkTk ¢k^kv PZkkg PkvTkv H UkAMm Wkvbkvä

UkOk PkvTkkv ¢k#kZk #kng Gv Pkv Tk bkYkHvä Pkv kk Æ^kkv Rv#kTkkZkkvCZk TkQkmå HvYk

Akv¥ bkkFkk zbkcTkv Tk HkOkPkkv ckvZk PkvTkv Akv¥ lWk\kkMng WkPkk^kmTkv Acv Av &Hkv

zbkc ¢k^kkv ckvZk"ä PZkkg Pkv lWk\kkMkTkv H zbkc YkkTkm Wkvbkv; PkvYk Hv lTkékZkTkv

HkOkPkkv TkQkm ¢v kkv ¢ekkTkm Pkkv ^Zk^kck@Tkv H lTkékZkUkOkv YkkTkm \Zkv Gvå

YkkvdkYkkCkrTkm bkkQkv @kCk ^kPkrPkkv ckvZk PkvTkng ekkTk A@k^k^kk YkkKv @kCkTkv

^Zk^kck@YkkvdkYkkCkr Aõkkvä PZkkg Pkv @kCkTkv H Bk@vBk@ YkkvdkYkkCkr YkkTkm \Zkv Pkkv

Pkv kkv Æ^k Rv#kTkkTkv ¢UkkÒk Gvä ¢vK\kv Av Pkv Æ^k ZkQkkQkr ^kbPknb^kæUk bkYkÆ

#kA#kv Tklc; cÆ bkYZkA~P^k ¢Tkv êkk^kAUkOkng Av YknlTkUkOkng Pkkv A>kkgZk Ro@ @õk‹g!

FkwPkTZkÜ^ZkYkkg MoWk^kkQkm bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@Òk QkkZk Gvä –¢vYk lTkOkrZk

A@mTkv Ü^ZkTkk ¢kêkZkv HvK\kk CknOk Uk|CkKv Pkv ¢Tknbkk@ UklMYkk ^kCkv@v ckvZk

Gvå êkk^kAUkOkng ¢Tkv UklMYkk PkvYk H YknlTkUkOkng Pkv WkSkng ¢BkgM Ü^ZkTkk ¢kêkZkv

H Uk|CkKv Gvå WkSkk êkk^kAkv #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@v Gvå @PTkÒkZk ¢Tkv

@PTkÒkZkTkm Xkl$Pk ¢v Wkv HnRm FkmH TkQkmä Ü^ZkTkk ¢kêkZkv HvK\kkg @PTkÒkZk

XkkCk–2 ” “ 39

Uk|CkK>kk PkvK\km @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk Gvå FkwPkTZkTkk ¢kêkZkv @PTkÒkZkTkk CknOk

¢Tknbkk@ êkk^kATkk ¢lCkZkk@ UkRkv ckvZk Gvä ¢Tkv l^k#kvak §Ck|UkOkv FkwPkTZkTkkv

¢kêkZk A@Pkkg YknlTkR#kk PkQkk Av k]ekkTk Uk|CkKv Gvå SkYkrTkm #kæ¢kPkQkm UkoOkrPkk

bknSkm ¢vA YkkÒk FkwPkTZkb^kæUk lbk^kkZk WkmHk Akv¥Tkkv ¢kêkZk TkQkmå

^Zk^kck@Tkk ¢kêkZkQkm Hv \kkXk YkkTkv Gv Pkv Pkkv ¢TkklRæN

^Zk^kck@Ykkg YkoN Gv; Tkv lTkékZkYkkg ¢TkkæN Gvå lTkékZk l^kTkkTkkv ¢vA\kkv

^Zk^kck@ Pkkv ¢TkklRQkm A@Pkkv ¢k^Zkkv Gv PkvQkm ¢ekkTkmTkkv ^Zk^kck@ Pkkv

¢TkklRæN Gvå ¢ekkTkm ¢Tkv ¢Xk^Zk UkOk ¢TkklRAk]Qkm #knXk@kCk Pkkv

A@Pkkv H ¢k^Zkkv Gvä PkvTkv &Uk|QkYk ^Zk^kck@" A¥ @mPkv Acv kkv? Pkv Pkkv Bk@vBk@

^Zk^kck@ H TkQkmå b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv lTkékZk Uk|CkK A@mTkv @kCkTkkv lTkakvSk

A@v PZkk@v Pkv lTkékZk bklcPkTkk @kCkTkv ^Zk^kck@ Acv kkZk Gvå ¢gPk@Ykkg

b^kXkk^kTkng XkkTk A@mTkv PkvTkk ¢kêkZkv ^kmPk@kCkm lTkékZk YkkvdkYkkCkr Uk|CkK AZkkvr

PZkk@v @kCkTkv §UkFkk@Qkm–^Zk^kck@Qkm YkkvdkYkkCkr Acv kkZk Gvå UkOk

&§UkFkk@"Tkkv ¢Qkr H &Bk@vBk@ Pkv YkkvdkYkkCkr TkQkm"ä Uk@gPkn lWk\kkMkTkv zbkc

Acv^kk Hv^kng Pkv AQkTk Gv–¢vYk bkYkH^kng Hkv¥¢vå ¢ekkTkm¢kv lTkékZk ^kCk@Tkkv

¢vA\kkv ^Zk^kck@ YkkTkv Gv ¢vK\kv Av &Ukcv\kkv ^Zk^kck@ ¢Tkv UkGm lTkékZk"

¢vYk YkkTkv Gv Pkv lYkQZkk Gv; ^Zk^kck@ A@Pkkg A@Pkkg lTkékZk Uk|CkKm H#kv

¢Qk^kk Pkkv ^Zk^kck@Tkk ¢kêkZkQkm \kkXk Qk#kv–¢v YkkTZkPkk UkOk lYkQZkk Gv;

¢Tkv HvTkv ¢v km YkkTZkPkk Gv PkvTkv #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk Av UklMYkk ckvPkm

TkQkmå Ü^Zkb^kXkk^kTkm lTkékZk êkük-ekkTkUko krA PkvYkkg \kmTk Qk¥Tkv #knü

@PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkk A@Tkk@ êkk^kATkv Uk@YkkQkr Xkl$Pk Gvå HvK\km FkwPkTZkYkkg

\kmTkPkk QkkZk PkvK\km Xkl$Pk Gvä ^kFFkv @kCk ¢k^kv Pkv Bk@vBk@ Xkl$Pk Av SkYkr

TkQkmå êkk^kATkv UkOk #knü @PTkÒkZkTkm HvK\km ¢k@kSkTkk Gv PkvK\km

Uk@YkkQkrXkl$Pk Gvå

¢k @mPkv êkk^kAkvTkm Xkl$PkTkm ^kkPk A@mä Av ¢lCkZkk@v XkolYkAk^kk]k

êkk^kAkv #knü @PTkÒkZkTkng XkHTk A@v Gv Pkv H Xkl$Pk Gvå

c^kv YknlTk¢kvTkv Av km Xkl$Pk ckvZk Pkv ^kkPk A@v Gvå YknlTk^k@kvTkv UkOk


¢gPk@~b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv #knü @PTkÒkZkTkm H Xkl$Pk ckvZk Gvå YknlTk¢kvTkm

R#kk Ykck ¢\kkwlAA Gv; êkk^kA A@Pkkg PkvYkTkv @PTkÒkZkTkm DkOkm §Ck| ¢k@kSkTkk

ckvZk Gvä dkOkv dkOkv l^kA\UkQkm GoKmTkv FkwPkTZkzWkWkYkkg HkYkm HkZk Gvä cYkOkkg

Av k]ekkTk \kmSkngåååAvååå\kv#kvåååå¢v km PkvYkTkm R#kk Gvå ¢ckv! bkgPk YknlTk¢kv

¢kPYkkTkk ¢PkmlTÜZk ¢kTkgRAngMYkkg Io\kPkk ckvZk Gvä ¢vARYk ^kmPk@kCkPkk ^kSkm

Ck¥ Gv Tkv @kCk DkOkkv H GoKm CkZkkv Gvä PZkkg WkkõkYkkg ^kïkklR UkOk b^kZkg

GoKm CkZkk Gv Tkv #k@m@Tkm bkcH lRCkgWk@ lTks^kAk@ R#kk Qk¥ Ck¥ Gvå

¢k^kk Xk^kXkZkXkm< Uk@Yk lTkaAYkr Ukl@OklPk^kk]k Uk@Yk PkUkkvSkTkkv UkOk

#knü@PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@v Gvå

Akv¥Tkv ¢vYk \kkCkPkng ckvZk Avä êkk^kAkv Av YknlTk¢kv Wkkõk l¿ZkkAkgMYkkg

@kvAkPkk c#kvä –Pkkv Acv Gv Av Tkk; êkk^kAkv PkvYk H YknlTk¢kv Pkkv #knü

@PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@Tkk@k Gvå ¢k Xkl$PkYkkg @kCk TkQkm UkOk #knü ¢kPYkkYkkg

êkük-ekkTk-@YkOkPkk A@^kkg Pkv H Xkl$Pk Gvå ¢k^km ^kmPk@kCkm Xkl$Pk H

Yknl$PkTkng Ak@Ok Gvå

YknlTk ckv Av êkk^kA ckvä–UkOk PkvYkOkv b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv HvK\km

@PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkk A@m PkvK\km H ^kmPk@kCkm Xkl$Pk Gv Tkv Pkv H Yknl$PkTkng

Ak@Ok Gvå YknlTk¢kv #kng A@Pkk c#kv? Av FkwPkTZk Uk@YkkPYkkYkkg ¢gR@ ©Pk@mTkv

#knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@v Gvå UkkgFk Uk@Ykvím UkRYkkg Xk]Tkk@k Tkv

Xk^kXkZkQkm M@Tkk@k ¢v kk ^kmPk@kCkm YknlTk¢kvTkv b^kCkrTkkv Xk^k A@^kkv UkMv PkvTkm

PkvTkv Xkk^kTkk TkQkm; cng Pkkv lFkRkTkgR-FkwPkTZkzWkWk ekkZkAYkosPk Gngä @kCk Ykk<g

AkZkr TkQkm–¢v kk Xkk^k bklcPk PkvYkkg DkOkm \kmTkPkk Qk¥ Gv–¢v km Xkk^kz\kCkm

bkgPkkvTkm R#kk Gv; PkvYkkg cL TkQkm UkOk b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv Pkv km bkcH R#kk

Qk¥ Ck¥ Gv; Pkv¢kv Uk@Yk TkwaAYkr kplûk^kk]k Gv ¢vK\kv Av b^kæUkTkk ¢kTkgRYkkg

¢vK\kk WkSkk LZkkr Gv Av ¢#knXk Av #knXk AYkrQkm §RkbkmTk Qk¥ CkZkk Gvä

@kCkQkm BkbkmTkv Ukl@OklPk ¢gR@Ykkg ^k]m Ck¥ Gv—¢k^kk Uk@Yk ^kmPk@kCkm

bkgPkkv UkOk #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@v Gvä PkvTkv XkCk^kkTk YkkvdkTkm Xkl$Pk

Acv Gvå

XkkCk–2 ” “ 41

êkm bkmYkgSk@ XkCk^kkTk ¢PZkk@v Ykckl^kRvcYkkg bkYk^kbk@OkYkkg lWk@kHv

Gvä Pkv¢kv PkmQk‘A@UkOkv l^kFk@v Gvä 500 SkTknakTkkv PkvYkTkkv Rvc Gvå PkvYkTkk

bkYk^kbk@OkYkkg CkOkSk@kv lWk@kHv Gv; XkCk^kkTkTkm lR^Zk^kkOkm Im\kmTkv Wkv

DkMmYkkg Wkk@ ¢gCkTkm @FkTkk A@v ¢v^kng ¢Ukk@ PkvYkTkng bkkYkQZkr Gvå PkmQk‘A@

XkCk^kkTk ¢vK\kv SkYkrTkk @kHkä ¢Tkv CkOkSk@Rv^k ¢vK\kv SkYkrTkk Rm^kkTkä —¢v kk CkOkSk@Rv k UkOk %Zkk@v TkYkbAk@YkgÒk Wkkv\kmTkv UkgFkUk@YkvímTkv Xkk^kQkm

TkYkbAk@ A@v PZkk@v ^kmPk@kCkm ¢kTkgRYkkg Io\kPkk WkSkk YknlTk¢kv PkvYkkg ¢k^km

HkZk Gvå ¢ckv! CkOkSk@Rv k HvTkv TkYkbAk@ A@v Pkv bkgPkTkm R#kk Av km? Pkv

YknlTkUkRTkkv YklcYkk AvK\kkv!! YknlTk¢kv UkOk Uk@Ykvím Gvå ¢k^kk bkgPk-YknlTk¢kv

¢PZkgPk Xk^kXkm< Gvä ¢Tkv @kCk @lcPk TkwaAYZkr Ukl@OklPk^kk]k Gvä Wkck@Tkk

Akv¥ AkYkTkkv WkkvHkv YkkQkv @kBkPkk TkQkmä ¢gPk@Tkk ¢kTkgRTkk ¢TknXk^kYkkg H

PkvYkTkm Ukl@OklPk \kmTk Gvå—¢k^kk bkgPkkv #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk-¢k@kSkTkk

A@v Gvå ¢gPk@Ykkg #knü @PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkk ckvZk Tkv WkkõkYkkg lTkaUkl@Ck|cm

^kmPk@kCkm YknÜk ckvZk ¢v km YknlTkTkm R#kk Gvå

¢k @mPkv êkk^kAkv PkvYkH êkYkOkkv WkTTkv #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@v

Gvå #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$PkYkkg b^kXkk^kTkkv H ¢kêkZk Gvä Uk@Tkkv Av @kCkTkkv

¢kêkZk TkQkmå êkk^kATkv UkOk bkYZkA~êkük–ekkTkUko krA ¢g#kv ^kmPk@kCkm Fkkl@Òk

Uk|CkK>kng Gv PkvK\km @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk Gvå YknlTkTkv UkgFk Ykck^k|Pk ^kCkv@v Hv

#knXk@kCk Gv Pkv Pkkv ¢kuk^k Gvä Pkv Akg¥ YknlTkUkR TkQkmå YknlTkUkR Pkkv bkg k@

-lTkHr@kæUk R#kk Gv ¢Tkv Pkv R#kk FkwPkTZk b^kXkk^kTkk ¢kêkZkQkm H Uk|CkKv

Gvå PkvTkv H ¢c{ ¢kFkkZkrRv kv lTk^kkrOkTkm Xkl$Pk Acm Gv Tkv ¢v km Xkl$PkQkm

H Yknl$Pk QkkZk Gvå

¢ckv! lTkZkYkbkk@Ykkg Pkkv bkgPkkv¢v ¢YkpPkTkk Rl@ZkkTkv ©Gk»Zkkv Gvå

#knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@Tkk@k Pkv Uk@Yk êkk^kAkvTkv PkvYk H Uk@Yk

PkUkkvSkTkkvTkv lHTk^k@kv¢v Acv\km lTk^kkrOkXkl$Pk ¢vK\kv Av ¢UknTkXkr kæUkm ïkmTkm

bkv kk ^kPkvr Gv; ¢UknTkXkr^k ¢vK\kv Ykkvdk PkvTkm ¢k@kSkTkk PkvYkTkv ^kPkvr Gvå ¢k^kng

Pkû^k bkYk%Zkk l^kTkk &Wkck@Ykkg GkvMkv GkvMkv" ¢vYk A@v PkvQkm Akg¥ êkk^kAUkOkng


Av YknlTkUkOkng ¢k^km HkZk Tklcå ¢kPYkkYkkg ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv Hv #knü @PTkÒkZkTkm

¢k@kSkTkk A@v PkvTkv H êkk^kAUkOkng ¢Tkv YknlTkUkOkng ckvZk Gvä PkQkk Pkv H YkkvdkTkm

Bk@m l¿Zkk Gvå #k@m@Tkm l¿Zkk Pkkv HMTkm Gv ¢Tkv @kCkTkm l¿Zkk Pkv ¢kuk^k

Gvä ¢kPYkb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv UkZkkrZk Uk\kKmTkv ^kmPk@kCkm UkZkkrZk Uk|CkKm HkZk

Pkv SkYkrl¿Zkk Gvå êkYkOkkv PkvYk H êkk^kAkv ¢k^km l¿Zkk A@v Gv; ^kFFkv @kCk

ckvZk PkvTkv SkYkrTkm l¿Zkk YkkTkPkk TkQkmä PkvYkH WkkõkYkkg RvcklRTkm l¿ZkkTkv Pkv¢kv

UkkvPkkTkm YkkTkPkk TkQkmå

¢PZkk@v Ykckl^kRvcdkvÒkYkkg bkmYkgSk@ XkCk^kkTk ^kCkv@v ^kmbk PkmQk‘A@kv

l^kFk@v Gvä PkvYkH Av k]m XkCk^kgPkkvTkk Kkv]vKkv]kg PZkkg lWk@kHv Gvä PZkkg

PkmQk‘A@kvTkkv ¢Tkv Av k]m XkCk^kgPkkvTkkv ARm l^k@c TkQkm; ¢kPYkkTkk ¢bkgBZk

Uk|Rv#kv PkvYkTkv ¢TkgPk FkwPkTZk Rm^kMk Uk|CkKm CkZkk Gv ¢v^kk ¢TkgPk ¢TkgPk

lHTkvëk@kv¢v ¢k^km #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@Tkk@k êkYkOkkv PkQkk êkk^kAkvTkv

lTk^kkrOk-Xkl$Pk Acm Gvå b^kXkk^kTkm êkük-ekkTk-lbQk@PkkæUk #knü @PTkÒkZkTkm

¢k@kSkTkk Pkv H Yknl$PkTkm Xkl$Pk Gv ¢vK\kv Pkv PkvTkk ^kMv H Yknl$Pk QkkZk

Gv ¢vYk lHTkRv kkv Acv Gvå ¢k^kk #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@Tkk@k êkYkOkkv

PkvYk H êkk^kAkv Bk@vBk@ Xk$Pk Gvå

¢ckvú! lFkRk’YkkTkk Xk‘P Pv ÌkYkOkkv ¢Tkv Ìkk^kAùkvTkkv HkZk ckvååååååPvYkTkv Xk†‘PQkm ^kgRTk ckvú!

E

XkkCk–2 ” “ 43

ß\\kkbk ¢Tkv l^kÎkkbkß\\kkbk ¢Tkv l^kÎkkbkß\\kkbk ¢Tkv l^kÎkkbkß\\kkbk ¢Tkv l^kÎkkbkß\\kkbk ¢Tkv l^kÎkkbk

Hv Æ^k Bk@vBk@kv lHekkbkn ckvZkä ¢Tkv ¢gPk@Ykkg ¢kPYkUk|PkmPk ^kMv

bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kk §ÛYkm QkZkkv ckvZk Pkv Æ^kTkv Av kkv §\\kkbk ¢Tkv

l^këkkbk ckv kkv Hkv¥¢vä —¢v ^kkPk ¢vA ^kk@ Uko%Zk Ckn<Rv kv TkmFkv YknHWkTkk

Xkk^kXkmTkk §R~Ckk@kvQkm ¢\kkwlAA @mPkv bkYkHk^km cPkmå

&&Ykk@m Uk@YkkPYkR#kk Ykk@k ¢kPYkkYkkgQkm H Uk|CkK^kkTkm Gv; Ykk@k

¢kPYkkYkkg H Ykk@m Uk@YkkPYk#kl$Pk Xk@m Gv PkvYkkgQkm cng Uk@YkkPYkR#kk Uk|CkK

A@mTkv ¢\UkAk]v Ykkvdk UkkYk^kkTkkv Gng–¢kYk UkkvPkkTkv UkkvPkkTkm

Uk@YkkPYk#kl$PkTkkv l^këkkbk ¢Tkv ¢kPYk^kmZkrTkkv §\\kkbk ¢k^k^kkv Hkv¥¢vå""

HvTkv ¢k^kkv Uk@YkkPYk#kl$PkTkkv l^këkkbk ¢Tkv ¢kPYk^kmZkrTkkv §\\kkbk

ckvZk PkvTkv ¢gPk@Ykkg GoKAk@kTkkv YkkCkr QkZkk l^kTkk @cv Tklcå

❆

✾ AkvOk Uk|#kgbkTkmZk Gv? ✾

¢k HCkPkYkkg Hv ¢kPYkk lTkYkr] bkYZkCR#krTkYkkg UkkvPkkTkm Wknlü lTkék]

@kBkv Gv Pkvä ARklFkPk~ UkkUkAYkrTkk §RZkQkm Rn:lBkPk UkOk ckvZk ¢Tkv ¢vA\kkv

UkOk ckvZk Pkkv UkOkä Bk@vBk@ Uk|#kgbkTkmZk ckvZk Gvå ¢Tkv ¢vQkm §\kKngä Hv Æ^k

¢PZkgPk ¢kTkgRTkv RvTkk@ ¢v kk bkYZkCR#krTkklR @PTkÒkZkQkm Wkkõk Gv ¢Tkv

lYkQZkkYkkCkrYkkg lbQkPk Gv ¢v kk lYkQZkkÓlì YkTknaZkkv Xk\kv DkOkk ckvZk ¢Tkv

^kPkrYkkTkYkkg #knXk AYkrTkk §RZkQkm Uk|bkTTk ckvZk PkkvUkOk Pkv¢kv Uk|#kgbkTkmZk TkQkmä

YkkKv Xk^Zk Æ^kkv¢v bkYZkCR#krTk Skk@Ok A@^kkTkkv lTk@gPk@ Uk|ZkPTk A@^kkv

Hkv¥¢vå UkÚTkgRm–Rv#k^k|PkkvÛkvPkTk ¢lSkAk@–2


bkgPkkvTkk ¢TknXk^kTkkv bkk@bkgPkkvTkk ¢TknXk^kTkkv bkk@bkgPkkvTkk ¢TknXk^kTkkv bkk@bkgPkkvTkk ¢TknXk^kTkkv bkk@bkgPkkvTkk ¢TknXk^kTkkv bkk@

cv Xk^Zk Æ^kkv! ¢k Uk@YkkPYkPkû^kTkkv ¢kêkZk A@mTkv PkYkv

#knü @PTkÒkZk Uk|CkK A@kvå ¢vK\kng Tk A@m #kAkv Pkkv bkYZkCR#krTk

Pkkv ¢^k#Zk A@kv Hå ¢v R#kk UkOk ¢XkoPkUko kr ¢Tkv ¢\kkwlAA Gvå

#kkïkAk@ ¢kFkkZkrXkCk^kgPkkv¢v ¢Tkv KmAkAk@ YknlTk^k@kv¢v Uk@YkkCkYkTkk

UkkTkv UkkTkv Hv ¢TknXk^klbkü Uk@Yk bkPZk UkkvAkZkn‘ Gv PkvTkkv bkk@ ¢k Uk|YkkOkv Gvå

cv HCkPkTkk Æ^kkv! PkYkk@k bknBkTkkv ¢vAYkkÒk §UkkZk Uk@YkkPYkPkû^kTkkv

¢kêkZk Gvå bkYZkCR#krTkQkm YkkgMmTkv lbklü bknSkmTkm bk^kr XkolYkAk¢kv PkvYkkg

bkYkkZk Gvå Uk@YkkPYkPkû^kTkkv HDkTZk ¢kêkZk bkYZkCk~R#krTk Gv; Pkv ¢kêkZk

YkSZkYk AkvlKTkm §Ck|Pkk Skk@Ok A@Pkk Æ^kTkv Rv#kFkkl@Òkä bkA\kFkkl@Òk ^kCkv@v

R#kk¢kv Uk|CkK QkkZk Gv ¢Tkv UkoOkr ¢kêkZk QkPkkg Av k]ekkTk ¢Tkv lbküP^k UkkYkm

Æ^k bk^krQkk ApPkkQkr QkkZk Gvå ¢k @mPkv Uk@YkkPYkPkû^kTkkv ¢kêkZk H bkYZkCR#krTk

Gvä Pkv H bkYZkCekkTk Gvä Pkv H bkYZkA~Fkkl@Òk Gvä Pkv H bkPZkkQkr Uk|lPk¿YkOkä

Uk|PZkkBZkkTkä ¢k\kkvFkTkkä Uk|kZklékûk bkkYkklZkAä Xkl$Pkä ¢k^k#ZkAä bklYklPkä

CknlUPkä bkgZkYkä PkUkä bkg k@ä lTkHr@kä SkYkr-#kn$\kSZkkTk ^kCkv@v WkSkngZk Gvå ¢v kkv

¢vA UkOk YkkvdkTkk Ak@OkæUk Xkk^k TkQkm Hv Uk@YkkPYkPkû^kTkk ¢kêkZkQkm ¢TZk

ckvZkå Uk@YkkPYkPkû^kTkk ¢kêkZkQkm ¢TZk ¢v kk Xkk^kkvTkv (–^Zk^kck@ Uk|lPk¿YkOkä

^Zk^kck@ Uk|PZkkBZkkTk ^kCkv@v #knXk l^kA\UkæUk Xkk^kkvTkv–) YkkvdkYkkCkr Acv kkYkkg

¢k^kv Gv Pkv Pkkv Av k] §UkFkk@Qkm Acv kkYkkg ¢k^kv Gvå

Uk@YkkPYkPkû^kTkk YkSZkYk AkvlKTkk ¢Ukl@Uk$^k ¢kêkZk ^kBkPkv Pkv

¢Ukl@Uk$^kPkkTkv \kmSkv bkkQkvbkkQkv Hv ¢#knlüæUk ¢g#k l^kÛYkkTk ckvZk Gv Pkv

¢#knlüæUk ¢g#k H ^Zk^kck@ Uk|lPk¿YkOkklR ¢TkvA ¢TkvA #knXk l^kA\UkkPYkA

Xkk^kkvæUkv RvBkk^k Rv Gvå Pkv ¢#knlü–¢g#k Bk@vBk@ YkkvdkYkkCkr AvYk ckv¥ #kAv?

99999999999999999999l

99999999999999999999k

j i

XkkCk–2 ” “ 45

Pkv Pkkv Bk@vBk@ YkkvdkYkkCkrQkm l^k<ü Xkk^k H Gvä WkgSkXkk^k H Gv–¢vYk PkYkv

bkYkHkvå

^k]mä Ü^Zkz\kCkm YknlTkTkv Hv Uk|lPk¿YkOkä Uk|PZkkBZkkTk ^kCkv@v #knXk Xkk^kkv

ckvZk Gv Pkv Xkk^kkv Pkkv R@vA Æ^k ¢TkgPk^kk@ A@m FkoA>kkv Gvä Uk@gPkn Pkv Xkk^kkv

PkvTkv Av k] Ukl@Xk|YkOkTkng H Ak@Ok QkZkk Gvä Ak@Ok Av Uk@YkkPYkPkû^kTkk

¢kêkZk l^kTkk ¢kPYkkTkng b^kXkk^kUkl@OkYkTk ¢g#kv UkOk Tklc QkPkng ckv kkQkm PkvTkv

YkkvdkYkkCkrTkm Uk|klUPk ¢g#kYkkÒk UkOk ckvPkm TkQkmå bk^kr lHTkvTÜkvTkk lR^ZkS^klTkTkkv

bkgdkvUk ¢Tkv ¢Ykk@k b^kbkg^kvRTkTkkv bkk@ ¢v Gv Av XkZkgA@ bkgbkk@@kvCkTkng

¢vAYkkÒk ¢kwakSk Uk@YkkPYkPkû^kTkkv ¢kêkZk H Gvå %Zkkg bknSkm Æ^kTkm Ólì

Sk|n k ¢Fk] Uk@YkkPYkPkû^k §Uk@ Tk UkMPkkg dklOkA Xkk^kkv §Uk@ @cv Gv

PZkkg bknSkm ¢TkgPk §UkkZkv UkOk PkvTkk ApPkA ¢kwUkklSkA §Gk]k–#knXkk#knXk

l^kA\Ukkv–#kYkPkk TkQkmå Uk@gPkn %Zkkg Pkv ÓlìTkv Uk@YkkPYkPkû^kæUk Sk|n k ¢k\kgWkTk

ckQk \kkCkv Gv PZkkg Pkv H dkOkv Pkv Æ^k (Ólì-¢Ukvdkk¢v) ApPkApPZkPkk ¢TknXk^kv

Gvä (Ólì-¢Ukvdkk¢v) l^klSklTkakvSk l^k\kZk UkkYkv Gvä ¢Uko kr bkYk@bk Xkk^kTkng

^kvRTk QkkZk Gvä lTkHb^kXkk^kæUk Ukl@OkYkTkTkkv Uk|k@gXk QkkZk Gv ¢Tkv ApPkA

¢kwUkklSkA §Gk]k ¿Ykv¿Ykv l^k@kYk UkkYkPkk HkZk Gvå ¢k lTk@gHTk lTkH

Uk@YkkPYkPkû^kTkk ¢kêkZkæUk YkkCkvr H bk^krv YknYkndkn¢kv XkoPkAk]v UkgFkYkCklPkTkv

UkkYZkk Gvä ^kPkrYkkTkAk]v UkkYkv Gvä ¢Tkv Xkk^kmAk]v UkkYk#kvå ¢k

Uk@YkkPYkPkû^k bk^kr Pkû^kkvYkkg bkk@ Gvä lÒkAk]–lTk@k^k@Okä lTkPZkkTkgR

-¢vAb^kæUk Gvä b^kXkk^k-¢TkgPk-FkPknìZkQkm bkTkkQk Gvä bknBkbkkCk@Tkng Uko@ Gvä

$\kv#kkvRlSkTkkv lATkk@kv Gvä Fkkl@ÒkTkng Yko] Gvä Yknl$PkTkng Ak@Ok Gvå bk^kr

XkolYkAkTkk bkkSkAkvTkv Pkv H ¢vA §UkkRvZk Gvå cv Xk^Zk Æ^kkv! ¢k

Uk@YkkPYkPkû^kTkkv ¢kêkZk A@m PkYkv #knü @PTkÒkZk Uk|CkK A@kvå ¢vK\kng Tk A@m

#kAkv Pkkv bkYZkCR#krTk Pkkv ¢^k#Zk A@kv Hå ¢v R#kk UkOk ¢XkoPkUko^kr ¢Tkv

¢\kkwlAA Gvå —lTkZkYkbkk@Tkk §UkkvR~DkkPkYkkgQkm

✻✻✻✻✻


¢ckv‰ @PTk“kZk¢ckv‰ @PTk“kZk¢ckv‰ @PTk“kZk¢ckv‰ @PTk“kZk¢ckv‰ @PTk“kZk–YklcYkYklcYkYklcYkYklcYkYklcYkkkkkk !!!!!

( lÒkXkn kTkUko%Zk bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@ÒkæUk @PTkÒkZk Pkv H lbkükgPkTkng

bk^krb^k Gvä ¢Tkv Pkv H ÒkOkv Ak]Tkk YkkvdkCkkYkm Æ^kkvTkv Yknl$PkTkng Ak@Ok Gvä

¢v ^kkPk ekkTkkOkr kYkkg êkm #knXkFkgÜkFkkZkr Acv Gv :)

.P’bkYkZkbk^krb^kg Ykn‘PvËkvPlÆkWkTSkTkYk ~ú’úúúúúúúúúúúúlcPYkvPlá Hkm^kkTkkYkvPRv kklCk|Ykg URgú’’22’’

¢k @PTkÒkZk H lbkükgPkTkng bk^krb^k Gv PkQkk Pkv H Yknl$PkTkng Ak@Ok Gv;

^k]m Æ^kkvTkng lcPk Pkv H Gv ¢Tkv Uk|SkkTkUkR Pkv H Gvå

Zkv ZkkPk Zkk†TP ZkkbZk†TP ZklYkTk: URYk^ZkZkYk ~ú’úúúúúúúúúúúúbkYkk@kSZkw k Pv TkoTkg @’TkÇkZkYkBk†OMPYk ~ú’’23’’

Hv bkgZkYkm YknlTk¢kv Uko^kvr Ykkvdk CkZkk Gvä ^kPkrYkkTkYkkg HkZk Gvä Tkv

Xkl^kaZkYkkg H#kv Pkv¢kv Bk@vBk@ ¢k ¢BkglMPk @PTkÒkZkTkv bkYZkA~Uk|Ak@v

¢k@kSkmTkv H CkZkk Gvä HkZk Gv ¢Tkv H#kvå

bkkdkklRRYkTkkbkk< HkTYkAùkvlK#kPw@lUú’úúúúúúúúúúúúRp#ZkPv Tk lc AvùTkklU Ykn†‘PÌkmYknBkUEœHkYk ~ú’’24’’

¢k bkYZkA~ @PTkÒkZkTkv Uk|kUPk AZkkr ^kCk@ A@kvMkv–¢WkHkv HTYk Skk@Ok

A@^kk GPkkg UkOk Akv¥ Æ^k Ykkvdk\kdYkmTkk YknBkAYk]Tkv bkkdkkPk~ RvBkm #kAPkk

TkQkmå

A

fe hg

XkkCk–2 ” “ 47

Xk@Pk∆ bkkQkv Pk˚^kFkFkkrXk@Pk∆ bkkQkv Pk˚^kFkFkkrXk@Pk∆ bkkQkv Pk˚^kFkFkkrXk@Pk∆ bkkQkv Pk˚^kFkFkkrXk@Pk∆ bkkQkv Pk˚^kFkFkkr

CkpcbQkkêkYkYkkg UkOk SkYkkrPYkk¢kv Uk@bUk@ Av km Pkû^kFkFkkr A@v Gv PkvTkkv

¢vA ¢kR#kr TkYkoTkkvå

¢XkvRXkl$Pk H Yknl$PkTkng Ak@Ok GvååååTkvååååå

XkvRXkl$Pk WkgSkTkng Ak@Ok Gvåååå

—¢k ^kkPk Xk^Zk bk%HTk Ukn<akkv §\\kkbkQkm b^kmAk@v Gvä

UkOk HvTkng ckvTkck@ Bk@kWk Gv ¢v kkv ¢Xk^Zk Æ^k PkvTkv b^kmAk@Pkkv

TkQkmå

êkm «akXkRv k XkCk^kkTkTkk UknÒk êkm Xk@Pk Fk¿^kPkmr ¢vA^kk@ §Uk^kkbk

A@mTkv WkvLk Gv ¢Tkv @kOkm¢kv bkkQkv Pkû^kFkFkkr A@v Gvå PZkkg @kOkm UkoGv Gv

Av cv b^kkYkm! bkgbkk@Ykkg Rn:Bk Gvä Tkv ¢l^kTkk#km lbküUkRYkkg bknBk Gvä Pkv

bknBkTkkv §UkkZk #kng Gv? ¢k Uk|èTk UkoG^kkYkkg @kOkm¢kvTkv ¢vK\kng XkkTk Gv Av

¢kPYkk lbk^kkZk #k@m@klRYkkg A>kkgZk bknBk TkQkmå ¢Tkv ¢v kng ¢l^kTkk#km bknBk

Ykv]^k^kkTkm <lFk Qk¥ Gvä PkvQkm Uk|vYkQkm Uk|èTk A@v Gvå ¢c{ UklPk-UkPTkm

Pk@mAvTkkv Uk|vYk TkQkmä UkOk SkYkkrPYkk Pk@mAvTkkv Uk|vYk Gvå

Xk@PkÆ H^kkWk ¢kUkv Gv Avä ¢kPYkkYkkgQkm ¢k^k@OkkvTkkv Tkk#k A@^kkQkm

Pkv bknBk Uk|CkK QkkZk Gvå ¢kPYkkYkkg @kCk-ÿvak-YkkvcæUk Hv Xkk^k ¢k^k@Ok Gvä

PkvTkkv Tkk#k A@Pkkg lbkübknBk Uk|CkK QkkZk Gvå

^k]m ä @kOkm UkoGv Gv Av–b^kkYkm! ¢v ¢k^k@OkTkkv Tkk#k A@^kkTkkv #kng

§UkkZk Gv Pkv UkOk ¢YkTkv WkPkk^kkvå

Xk@PkÆ H^kkWk ¢kUkv Gv Avä Uk@YkkPYkkTkm Xkl$PkQkm ¢k^k@OkTkkv dkZk

QkkZk Gvå Uk@YkkPYkkTkm Xkl$Pk Wkv Uk|Ak@Tkm Gv : ¢vA XkvRXkl$Pk Tkv WkmÆ

¢XkvRXkl$Pkå PkvYkkg ¢XkvRXkl$Pk Pkv ¢k^k@OkTkk Tkk#kTkng Yko] Ak@Ok Gvå

LMMMMMMMMNQRRRRRRRRS


@kCk-ÿvak @lcPk Ukl@UkoOkr ekkTkb^kæUk Uk@YkkPYkkTkng b^kæUk HkOkmTkv PkvYkTkm

Xkl$Pk-WkcnYkkTk A@^kng Pkv XkvRXkl$Pk Gvå Tkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv Ukl@UkoOkr

lTkYkr] Uk@YkkPYkb^kæUkv HkOkmTkv PkvTkm êkük-ekkTk A@mTkv PkvYkkg \kmTk Qk^kng Pkv

¢XkvRXkl$Pk Gvå ¢XkvRXkl$Pk Pkv lTkékZk Xkl$Pk Gvä Pkv Uk@YkkQkrXkl$Pk Gvä

Pkv Bk@m Xkl$Pk Gvä Pkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkm Xkl$Pk Gvå

Ukcv\kkg Pkkv XkvRXkl$Pk ckvZk Gvå Uk@YkkPYkkTkk b^kæUkTkkv l^kFkk@ A@^kkv

Pkv XkvRXkl$Pk Gv; ¢v km XkvRXkl$PkTkv HkOkmTkv UkGmä &¢v kkv H Uk@YkkPYkk

cng Gngä ¢kPYkkYkkg H Uk@YkkPYkk Qk^kkTkm PkkAkPk Gv"—¢vYk UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv

¢kv]BkmTkv L@v PkvTkng TkkYk Uk@YkkQkrXkl$Pk ¢Qk^kk ¢XkvRXkl$Pk Gvå ¢XkvR

¢kPYkk Pk@V ^k]^kkTkk \kdkUko krA XkvR#kl$Pk ckvZk Pkkv PkvTkv ^Zk^kck@ Acv kkZk

Gvå

l^kAk@ ¢Tkv ¢k^k@OkkvTkkv Tkk#k A@^kk YkkKv ¢kPYkkYkkg

¢XkvRXkl$PkUko krA ¢k@kSkTkkTkm Hæl@ZkkPk Gvå ¢XkvRXkl$PkQkm lbküUkR

UkYkkZk Gvå

Hn¢kvä CkpcbQkkêkYkYkkg UkOk SkYkkrPYkk¢kv ^kFFkv ¢k^km Pkû^kFkFkkr Fkk\kv

Gvå ïkm Gv GPkkg Pkû^kTkm FkFkkr A@v Gvå &cng ïkm Gngä YkkKv YkTkv Tklc

bkYkHkZk" ¢v km YkkTZkPkk TkQkmå UkPTkm UkkvPkkTkk UklPkTkv ¢k^kk SkYkrUk|èTkkv UkoGv

Gvå ¢Ykv ïkm TkQkm UkOk ¢Ykv Pkkv ¢kPYkk Gm¢v ¢v kng XkkTk Gvå

^k]mä WkmÆ @kOkm UkoGv Gv Av : b^kkYkm! Uk@YkkPYkkTkm XkvRXkl$PkTkkv

Pkkv ¢YkTkv ¢XZkkbk Gvä UkOk ¢gPk@Ykkg ¢XkvRXkl$PkYkkg lFkûk \kkCkPkng TkQkm!

^Zk^kck@Tkkv ¢XZkkbk Gvä UkOk ¢gPk@Ykkg ¢kPYkk ekkTkR#krTkTkkv bkkCk@ Gv PkvTkm

êkük-ekkTkYkkg lFkûk FkkxKPkng TkQkmä Pkkv ¢kPYkkTkm ¢XkvRXkl$Pk AvYk QkkZk?

PkvTkkv §UkkZk Ackvå

Xk@PkÆ PkvTkkv §ûk@ ¢kUkv Gv : HvYk PkYkv ^kmPk@kCk FkwPkTZkYkosPk

XkCk^kkTkTkk Uk|lPkzWkWkTkv bkkYkv @kBkmTkv PkvTkm Xkl$Pk A@kv Gkvä Pkv km @mPkv

¢kPYkkTkv H PkTkn kkPk^k\kZkYkkg lWk@kHYkkTk lbkü bkYkkTk zFkPk^k#kkv Pkkv ¢XkvR

XkkCk–2 ” “ 49

¢kPYkkTkm Xkl$PkYkkg lFkûk \kkCk#kvå ^kkPk^k\kZkYkkg Hv kk lbkü Uk|Xkn lWk@kHv Gvä

Pkv kkv H ¢k ¢kPYkk ¢PZkk@v #k@m@ Uk|YkkOk lWk@kHv Gvå Xk@Pk ¢Tkv PkvTkm

@kOkm¢kvTkv @kCk Gv Tkv CkpcbQkUkOkkYkkg Gvä UkOk ¢gR@Ykkg @KOk Pkkv ¢k H

Gvä ¢vK\kv SkYkrUko krA ¢SZkkPYkTkm FkFkkr A@v Gvå

¢kPYkkTkm Xkl$PkQkm Yknl$Pk QkkZk Gvä Pkv Xkl$PkTkng ^kOkrTk Fkk\kv Gvå

#k@m@Ykkg @cv\kkv ckv kk GPkkg ¢kPYkk #k@m@Qkm HnRkv Gvå ¢kYk bkYkHv Pkkv

#k@m@klR Uk@Ykkg ¢vAP^kWknlü GoKv Tkv ¢kPYkkTkm êkük-ekkTk QkkZkä Pkv

¢XkvRXkl$Pk Gvå XkvRXkl$PkTkng ^kOkrTk KogAng A@m TkkBZkngä Tkv ¢XkvRXkl$PkTkng

^kOkrTk l^k#kvak A@v Gvå XkvRXkl$PkTkv Pkkv HCkPk HkOkv Gv UkOk ¢kPYkkTkm

¢XkvRXkl$PkTkv HkOkPkk TkQkmå SkYkr ¢kPYkkQkm A@^kkv Gvä Pkkv ¢kPYkk Av kkv Gv

Pkv HkOZkk ^kCk@ SkYkr QkkZk Tklcå

¢kPYkk ekkTkYkosPkä lbkü Hv kkv Gvå #k@m@Qkm HnRkvä ¢æUkm Ukn<akkAk@

Gv ¢Tkv lFkTYkZk Gv; lFkTYkZk ¢vK\kv ekkTkYkZk Gvå—¢k^kk ¢kPYkkTkv HkOkmTkv

PkvYkkg L@^kng Pkv ¢XkvRXkl$Pk Gvå

lHTkzWkWk ^kCkv@vTkm Xkl$Pk Pkv XkvRXkl$Pk Gvä PkvYkkg #knXk @kCk Gvå

¢Tkv ¢kPYkkTkv §Uk@ Aõkkv Pkv kkv HkOkv Pkkv ¢gPk@Ykkg UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkng H

Uk@YkkPYkk Pk@mAv R#krTk QkkZk Gvå bkgbkk@Ykkg–CkpcbQkUkOkv UkOk ¢k^kng

¢kPYkR#krTk Qk¥ #kAv Gvå ¢vTkng TkkYk ¢XkvRXkl$Pk Gvå

Xk@Pk Ykck@kHk Fk¿^kPkmr Gvä «akXkRv k XkCk^kkTkTkk UknÒk Gvä ¢k

Xk^kv Ykkvdk H^kkTkk Gvä G BkgMTkk @kHYkkg @õkk ckv kk GPkkg A>kk@vA A>kk@vA

¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@m \Zkv Gvå Pkv Xk@PkÆ ¢PZkk@v UkkvPkkTkm

@kOkm¢kvTkv ¢kPYkkTkk ¢TknXk^kTkkv §UkkZk bkYkHk^km @õkk Gvå

¢kPYkk ekkTkYkZk Gvä Uk@Tkng Akg¥ A@^kkTkkv ekkTkTkkv b^kXkk^k TkQkmä

¢Tkv @kCk-ÿvak A@^kkTkkv UkOk ekkTkTkkv b^kXkk^k TkQkmå ¢v kk b^kXkk^kTkv ¢kv]Bkv

Pkkv ¢gR@Ykkg ¢kPYkkTkng R#krTk QkkZkå Hn¢kvä ïkmTkv UkOk ¢kPYkR#krTk QkkZk Gvå

¢vA YkoBkr R@Wkk@ ¢v^kkv cPkkv Av Akv¥¢v PkvTkv UkoG~Zkng Av &R@Wkk@!


PkYkk@v @kOkm¢kv AvK\km!" R@Wkk@v Aõk‹g Av–&AkYkRk@Tkv UkoGkvä YkTkv BkWk@

TkQkmå" PkvYk ¢ekkTkm YkoBkr Æ^k Acv Gv Av ¢kPYkkTkng b^kæUk Av kng Gv PkvTkm

¢kUkOkTkv BkWk@ TkQkmä #kkïkTkv UkoGkvå ¢c{ Acv Gv Av ¢kPYkk @kCk@lcPk

ekkTkYkZk Gv–¢vYk HkOkmTkv ¢gPk@Ykkg Hn¢v Pkkv ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZkä Tkv

UkkvPkkTkk ¢TknXk^kTkm UkkvPkkTkv BkWk@ UkMv Gvå

HvYk bVlKATkm #knü Uk|lPkYkk §Uk@ Sko] ckv kk GPkkg Pkv RvBkkZk Gvä

PkvYk FkwPkTZkYkosPk ¢kPYkk bVlKA Hv kkv lTkYkr] Gvä §Uk@ AYkrTkm Sko] ckv kk

GPkkg Pkv RvBkkZk Gvå ¢kPYkk HkOkTkk@ b^kXkk^kæUkm FkwPkTZkTkm Uk|lPkYkk Gvä

¢Tkv AYkr PkQkk #k@m@Tkm Sko]Qkm Pkv HnRkv @cv\kkv Gv–¢vYk HkOkmTkv Hkv

¢TknXk^k A@v Pkkv bVlKAUk|lPkYkkTkm HvYk #knü ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk Gvå

¢kPYkk Wkck@Tkm l¿Zkk Pkkv A@m #kAPkkv TkQkm UkOk @kCk-ÿvak QkkZk Pkv A@^kkTkkv

UkOk ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k TkQkmå Ukn<akkAk@ ekkTkYkosPk ¢kPYkk Gvä PkvTkv ¢kv]Bkv

Pkkv ¢kPYkkTkm ¢XkvRXkl$Pk QkkZk Gvå

bVlKATkm Uk|lPkYkkTkm Fkk@v Pk@V Sko] ckv kk GPkkg Pkv Sko] bVlKAYkkg

Ck@m HPkm TkQkmä PkvYk #k@m@ ¢Tkv AYkkvræUkm Sko]Tkm ^kFFkv ekkTkYkosPk ¢kPYkk

@õkkv ckv kk GPkkg ¢kPYkkYkkg Pkv Akv¥ Uk| kv#km CkZkk TkQkmå Hkv ¢v kk ¢kPYkkTkv

HkOkmTkv ¢gPk@Ykkg PkvTkv RvBk^kkTkkv Uk|ZkPTk A@v Pkkv Pkv RvBkkZk Gvå bVlKATkm

Uk|lPkYkk Pkkv ¢kgBkQkm RvBkkZk Gvä ckQkQkm bUk#kkrZk Gv—¢v @mPkv £lTÜZkkv ÿk@k

Pkv HOkkZk Gvä UkOk ¢kPYkk ekkTkkTkgRYkosPk Gv Pkv £lTÜZkkv ÿk@k RvBkkPkkv TkQkm

UkOk ¢PkmlTÜZk ekkTkR#krTkæUkm FkdknQkm Pkv HOkkZk Gvå #k@m@ ¢Tkv ¢kPYkkTkv

¢vA YkkTkv Pkkv #k@m@Qkm lXkTTk ¢kPYkk RvBkkZk Tklc Tkv SkYkr QkkZk Tklcå

HkvTkk@kv Pkkv ¢kPYkk Gvä UkOk Hkv Pkv £lTÜZkkv ÿk@k Hn¢v Pkkv Wkck@Tkk HM

UkRkQkkvr RvBkkZk Gvä ¢kPYkk HOkkPkkv TkQkmå ¢gPk@Ykkg ekkTkFkdknQkm ¢QkkrPk~

Xkk^kêknPkQkm ¢kPYkkTkv Hkv kkTkkv Uk|ZkPTk A@v Pkkv Pkv RvBkkZk Gvå ¢Tkv ¢v kk

¢kPYkkTkv RvBk^kkv Tkv ¢TknXk^k^kkv Pkv ¢XkvRXkl$Pk Gvä Pkv ^kMv H ¢kPYkkYkkgQkm

¢k^k@OkTkkv dkZk Qk¥Tkv lbkübknBk Uk|kUPk QkkZk Gvå ¢kYk Xk@Pk Ykck@kHk

UkkvPkkTkm @kOkm¢kvTkv bkYkHk^kv Gvå

XkkCk–2 ” “ 51

bVlKA Pkkv HM Gvä ¢k FkwPkTZkYkosPk ¢kPYkk PkvTkkQkm PkÖTk l^k\kdkOk

Gvä Pkv Wkck@Tkm ¢kgBkQkm RvBkk#kv Tklc; ekkTkFkdknQkm PkvTkv Hkv kkv UkM#kvå lTkYkr]

¢kAk#kTkm HvYk ¢kPYkkTkv ekkTkTkm YkosPk bkYkÆTkv ¢gPk@Ykkg PkvTkng SZkkTk A@kvå

bkgbkk@Tkkv Ykkvc DkOkkv Bk@kWk Gvä Uk@UkRkQkkvr §Uk@Tkk YkkvcTkv \kmSkv H ¢kPYkk

Uk@YkkPYkkTkm ¢XkvRXkl$PkQkm Xk|ì QkZkkv Gvå PkvQkm bkkwQkm Ukcv\kkg Uk@^kbPknTkm

YkYkPkkæUk ¢k#kkTkk WkgSkTkTkv GkvMkvä Uk@^kbPknTkm Pkm^k| ¢kbkl$Pk GkvMmTkv UkGm

¢vAkgPk^kkbkYkkg H¥Tkvä ¢gPk@Ykkg FkwPkTZkYkosPk ¢kPYkkTkng SZkkTk A@kvå ¢vYk

A@^kkQkm ¢XkvRXkl$Pk Qk#kvä Tkv Yknl$Pk Qk#kvå ¢kYk Xk@PkÆ¢v UkkvPkkTkm

@kOkmTkv §ûk@ ¢kUZkkvå

Uk|QkYk PkmQk‘A@ êkm «akXkRv k XkCk^kkTkTkk UknÒk Xk@Pk Fk¿^kPkmr

bkgbkk@Ykkg @õkk GPkkg SkYkkrPYkk cPkk; PkvYkTkv 96000 @kOkm¢kv cPkmå Pkv

@kOkm¢kv Xk@PkÆTkv SkYkrTkk Uk|èTkkv UkoGv Gv Tkv Xk@PkÆ PkvTkk H^kkWk ¢kUkv

Gvå

@kOkm¢v Uk|èTk UkoG~Zkkv Gv Av ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k Av^km @mPkv QkkZk?

PkvTkv Xk@PkÆ §ûk@ ¢kUkv Gv Av ¢kPYkk #k@m@Qkm lXkTTk Gvä ¢kPYkkTkv

Xko\kmTkv Uk@ UkRkQkkvrYkkg YkYkPkk A@mTkv Hv Pkm^k| \kkvXk A@v Gv Pkv Wko@kv Gvä

Pkv \kkvXkTkv YkgR UkkMmTkv ¢vAkgPkYkkg H¥Tkv ¢kPYkkTkng zFkPk^kTk A@^kng Hkv¥¢vå

Ukcv\kkg HCkPkTkm Pkm^k| YkYkPkk DkKkMmTkv bkPbkYkkCkYkv ¢kPYkkTkng b^kæUk bkkgXk]vä

UkGm ¢vAkgPkYkkg H¥Tkv ¢gPk@Ykkg PkvTkk SZkkTkTkkv Uk|ZkPTk A@^kkv Hkv¥¢vå

¢TkgPkAk]Qkm ¢kPYkkTkk ekkTkTkkv Uk|ZkPTk AZkkvr TkQkmä PkvQkm ¢vA H lR^kbkTkk

Uk|ZkPTkQkm Pkv Tk HOkkZk Pkkv PkvTkv YkkKv Pkm^k| Uk|ZkPTkUko krA ^kk@g kk@ ¢XZkkbk

A@^kkv Hkv¥¢vå Wkck@Ykkg Ukwbkk ^kCkv@vTkm Uk|klUPk Qk^kkYkkg ¢kPYkkTkkv Ukn<akkQkr

TkQkmä UkOk ¢kPYkkTkng b^kæUk #kng Gv Pkv ¢kv]Bk^kkYkkg ¢kPYkkTkkv Ukn<akkQkr Gvå

Bk@m lHekkbkkQkm ¢XZkkbk A@Pkkg A@Pkkg ¿Ykv ¿Ykv ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk

Gvå

¢kCk] HPkkg @kOkm UkoGv Gv Avä ¢kPYkkTkk ¢TknXk^k YkkKv Akg¥A UknOZk

A@^kkTkng AckvTkv? #kng XkCk^kkTkTkm Xkl$Pkä RkTk ^kCkv@v #knXk@kCk A@Pkkg A@Pkkg


¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k Tk QkkZk? PZkk@v Xk@PkÆ §ûk@ ¢kUkv Gv Avä HvYk

¢@mbkk §Uk@ FkgRTkTkkv \kvUk A@kv Pkkv Pkv UkOk ¢@mbkkTkv ¢k^k@OkTkng H Ak@Ok

Gvä PkvYk ¢kPYkkYkkg #knXk@kCkQkm UkOk ¢k^k@Ok QkkZk Gvå Ukcv\kkg XkvRXkl$PkTkkv

#knXk@kCk QkkZk Gv UkOk Pkv #knXk PkvYkH ¢#knXk WkgTkv @lcPk ¢kPYkkTkng b^kæUk

Gvä PkvTkm ¢kv]BkkOkTkkv lTk@gPk@ Uk|ZkPTk A@^kkv Hkv¥¢vå

Xk@PkÆ UkkvPkkTkm ïkm Uk|PZkv Acv Gv Av–cv bknBkAkgldkOkm! XkvRXkl$PkQkm

UknOZk QkkZk Gv Tkv PkvTkkQkm b^kCkkrlR UkR Yk]v Gvä UkOk ¢kPYkkTkng bknBk PkvTkkQkm

Yk]Pkng TkQkmå @kCk@lcPk ekkTkb^kæUkm ¢kPYkkTkm êkük-ekkTk A@mTkv PkvTkk

SZkkTkYkkg ¢vAkCk| Qk^kng Pkv ¢XkvRXkl$Pk Gvä Tkv Pkv ¢XkvRXkl$Pk H YkkvdkbknBkTkng

Ak@Ok Gvå ¢XkvRXkl$Pk H Yknl$PkTkng Ak@Ok Gv Tkv XkvRXkl$Pk WkgSkTkng Ak@Ok

Gv–¢v ^kkPk Xk^Zk bk%HTk Ukn<akkv §\\kkbkQkm b^kmAk@v Gvä UkOk HvTkng

ckvTkck@ Bk@kWk Gv ¢v kkv ¢Xk^Zk Æ^k PkvTkv b^kmAk@Pkkv TkQkmå

¢ckvä ¢k Rvc Pkkv HM ¢Tkv Tkk#k^kkTk Gvä Tkv cng FkwPkTZkYkosPk

¢l^kTkk#km Gng–¢vYk ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk ¢Tkv SZkkTkTkm <lFk Xk^Zk Æ^kkvTkv

H QkkZk Gvä ¢Xk^Zk Æ^kTkv ¢kPYkkTkk SZkkTkTkm <lFk QkPkm TkQkmå bkgbkk@Ykkg

@cv\kk SkYkkrPYkk UklPk-UkPTkm UkOk ¢k^km SkYkrFkFkkr ^kk@g kk@ A@v Gvå

l^kÛkYklOk TkkYkTkm ïkm Xkl$PkUko krA Xk@PkÆTkv UkoGv Gv Av—b^kkYkmTkkQk! #k@m@ ¢Tkv @kCkQkm HnRk ¢kPYkb^kXkk^kTkng ekkTk-SZkkTk A@^kkæUk

¢XkvRXkl$Pk Ukn<akkvTkv H Qk¥ #kAv Av ¢YkTkv ïkm¢kvTkv UkOk QkkZk?

PZkk@v Xk@Pk Ykck@kHk §ûk@ ¢kUkv Gv : Pkv ¢XkvRXkl$PkTkk Wkv

Uk|Ak@ Gv–(1) #kn$\kSZkkTkä (2) SkYkrSZkkTkå HkvAv Acv kkYkkg Pkkv ¢k WkgTkv

HnRk \kkCkv Gvä UkOk Pkv WkgTkvTkk ¢^k\kgWkTkæUk ¢kPYkk ¢vA H Gv PkvQkm

Pkv ¢vA H HkPkTkk Gvå ¢kPYkb^kXkk^kTkk XkkTk ^kMv SkYkrSZkkTk ïkmTkv UkOk

Qk¥ #kAv Gvå ïkmTkv #kn$\kSZkkTk Qk¥ #kAPkng TkQkmå SkYkrSZkkTk A@Pkkg

#kn$\kSZkkTk l^k#kvak lTkYkr] Gvå

ïkm Av Ukn<ak ¢v WkgTkvTkkv ¢kPYkk Pkkv ¢vA H Uk|Ak@Tkkv Gvä

Wkck@Tkk RvcTkk Vv@v ¢gR@Tkk ¢kPYkkYkkg Vv@ UkMPkkv TkQkmå SZkkTkTkng

XkkCk–2 ” “ 53

¢^k\kgWkTk Pkkv RvcQkm lXkTTk ¢kPYkk Gvå #k@m@Tkk ¢^k\kgWkTkv SZkkTk QkPkng

TkQkmå ïkmTkv UkOk ¢kPYkkTkk ¢^k\kgWkTkv SkYkrSZkkTk QkkZk Gv ¢kPYkk

#k@m@Qkm HnRkv Gvä Tkv ¢gR@Ykkg UknOZk-UkkUkTkm \kkCkOkm QkkZkå PkvTkkQkm UkOk

¢kPYkk HnRkv Gvå WkSkk Æ^kkvTkv SkYkr YkkKv Pkkv ¢kPYkkTkng H ¢^k\kgWkTk

Gvå ¢v kk ¢kPYkkTkng ¢^k\kgWkTk A@mTkv SZkkTk A@v Pkkv ïkmTkv UkOk ¢kPYkkTkkv

¢TknXk^k QkkZk Gvå ¢kPYkk ¢kTkgRb^kæUk Gv PkvTkm ¢kv]BkkOk A@mTkv PkvTkk

SZkkTkYkkg ¢vAkCk| QkPkkg Uk@Tkkv l^kFkk@ GoKm H^kkv PkvTkng TkkYk Xk\kng SZkkTk

Gvä ¢Tkv Uk@Tkk l^kFkk@Ykkg ¢vAkCk| QkPkkg ¢kTkgRYkosPk ¢kPYkkTkv Xko\km H^kkv

Pkv XkogMng SZkkTk Gvå cng #k@m@Qkm HnRkv Gngä UknOZk ¢Tkv UkkUkTkm #knXk-¢#knXk

\kkCkOkm UkOk AplÒkYk Gvä Pkv Tk^km Tk^km QkkZk Gvä Tkv PkvTkkv HkOkTkk@-

RvBkTkk@ ekkTkb^kæUk cng lÒkAk] Gng ¢vYk ¢kPYkkTkk YklcYkkYkkg ¢vAkCk|

QkPkkg Uk@^kbPknTkk l^kFkk@ GoKm H^kk Pkv Xk\kgn SZkkTk Gvå Tkv ¢kPYkkTkkv

YklcYkk Xko\kmTkv Uk@Tkk l^kFkk@Ykkg ¢vAkCk| Qk^kng Pkv XkogMng SZkkTk Gvå

¢kPYkkTkv ¢kv]BkmTkv PkvYkkg ¢vAkCk| QkkZk PkvK\km #kkglPk Uk|CkKv Gvå

bkPbkYkkCkYkv ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk ¢Tkv SZkkTk A@^kkTkkv bkPkPk Uk|ZkPTk A@v

Pkkv ¢k Ak]v UkOk ¢kPYkkTkng SZkkTk QkkZk Gvå ¢k^kng SZkkTk Pkv ¢XkvRXkl$Pk

Gvä Tkv Pkv ¢XkvRXkl$PkQkm H Yknl$Pk QkkZk Gvå

êkm Xk@Pk Ykck@kHkTkk YknBkQkm ¢XkvRXkl$PkTkm ¢k^km bkngR@ FkFkkr

bkkgXk]mTkv Pkv @kOkm¢kv DkOkm Uk|bkTTk Qk¥ ¢Tkv ¢gPk@Ykkg §\\kkbkUko^krA Pkv

¢XkvRXkl$PkTkkv Uk|ZkPTk A@^kk \kkCkmå

S


ekkTk%ZkkvlPkTkkv IOkvOkkKekkTk%ZkkvlPkTkkv IOkvOkkKekkTk%ZkkvlPkTkkv IOkvOkkKekkTk%ZkkvlPkTkkv IOkvOkkKekkTk%ZkkvlPkTkkv IOkvOkkK

Æ^k ¢ekkTkXkk^kv b^kCkrYkkg UkOk ¢TkgPk^kk@ CkZkkv ¢Tkv Tk@AYkkg UkOk

¢TkgPk^kk@ CkZkkvä UknOZk-UkkUkTkv ¢kPYkk bkkQkv ¢XkvRXkk^kTkm YkkTZkPkkQkm Fkk@v

CklPkYkkg ¢TkgPkAk]Qkm @BkM>kkv; UkOk %Zkkg ¢k ekkTk%ZkkvlPk IOkvOkkK A@Pkm

HkCkm Tkv Fkk@v CklPkTkk Ak@OkTkv Yko]YkkgQkm §BkvMPkm Uk|CkK Qk¥ PZkkg Ukl@Xk|YkOk

K]m CkZkng Tkv ¢g#kv Yknl$PkTkm UkZkkrZk Uk|CkK Qk¥å bkkFkm bkYkHOkTkv ¢ekkTkæUkm

¢gSkAk@Tkkv Tkk#k AZkkvr Gvå Ykk@kv ¢kPYkk ekkPkk-Üìk ^kmPk@kCkm b^kXkk^k H Gv

¢vYk ekkTkYkkg b^kmAk@Pkm ekkTk%ZkkvlPk bkk@m @mPkv bk%H Qk¥ Gvå

HvYk Pk\k^kk@Tkv bk%H A@v Gv PkvYk ekkTk%ZkkvlPk bkk@m @mPkv bk%H

Qk¥ Gv ¢vK\kv Av PkwZkk@ Qk¥ Gvä –¢v km PkwZkk@ Qk¥ Gv Av Hv Uk|CkK Qk¥Tkv

Av k]ekkTk \kmSkv H GoKAkvä Av k]ekkTk \kv kkYkkg ^kFFkv l^kDTk Akg¥ ¢k^k^kkTkng

H Tklc; ekkTk%ZkkvlPk Uk|CkKm Pkv Uk|CkKm; c^kv ¢BkgMSkk@k¢v Av k]ekkTk bknSkm

UkckxFkm H H^kkTkm; ekkTk%ZkkvlPk ¢v km bk%H Qk¥ Av ekkTk-¢kTkgR A@Pkm

Av k]ekkTk-bkYknÜYkkg Xk]m H^kkTkm–¢v kkv PkvTkkv Vv\kk^k PkvTkv Akv¥ ¢k^k@m #kAv

Tklcä @kvAm #kAv Tklc; FkwPkTZkTkm ekkTk%ZkkvlPk HkCkm PkvTkv @kvA^kkTkv

–¢k^k@^kkTkv bkYkQkr ¢k HCkPkYkkg Akv¥ UkRkQkr TkQkmä Akv¥ UkRkQkrTkkv ¢v kkv

CknOk TkQkm Av Akv¥ UkRkQkrTkm ¢v km UkZkkrZk TkQkmå HkCkTkk@ HkCkv PkvTkv ¢k^k@Ok

A@Tkk@ ÒkOkAk]ä ÒkOk\kkvAYkkg Akv¥Tkm #kl$Pk TkQkmå

—YkkKv ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av :

¢@v ¢kPYkk! Pkng HkCkåååPkng HkCkmTkv Hkv Pkkv Pkk@k b^kXkk^kYkkg WkgSkTk

Gv H Tklcå—¢vYk XkkTk QkPkkg Ü^ZkWkgSk UkOk PkoKm H H#kvä @cv#kv Tklcå

%Zkk@v ekkTk Uk|CkK QkkZk Gv PZkk@v @kCkklRA @cvPkk TkQkm Tkv PkvYkTkng AkZkr Hv

WkgSk Pkv UkOk @cvPkkv TkQkmä PZkk@ UkGm ekkTkTkv ¢k^k@Ok A@Tkk<g Akv¥ @cvPkng

TkQkmä Pkv ekkTk bkRk Uk|Ak#kYkkTk H @cv Gvå

—bkYkZkbkk@ä WkgSk–¢lSkAk@Tkk Uk|^kFkTkkvYkkgQkm❁

XkkCk–2 ” “ 55

¢kPYkek Pkv #kkÔkek¢kPYkek Pkv #kkÔkek¢kPYkek Pkv #kkÔkek¢kPYkek Pkv #kkÔkek¢kPYkek Pkv #kkÔkek

Zk: ¢k’YkkTkg HkkTkklP ¢#knlFk#k@m@kP ~ PÅ^kP: lXkÆkgú’úúúúúúúúúúúúúúúekkZkAùêUb^kêUg bk: #kkbÇkg HkkTkklP bk^k‰ú’’463’’

¢Qkr :–Hv YknlTk (¢QkkrPk~ Hv Æ^k) UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv ¢k ¢Ukl^kÒk

#k@m@Qkm Pkû^kPk: lXkTTkä ekkZkAb^kæUk HkOkv Gv Pkv bk^kr #kkïkTkv HkOkv Gvå

Xkk^kkQkr :–Hv YknlTk (Hv Æ^k) #kkïkkXZkkbk Pkkv ¢\Uk H A@v Gv

UkOk UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkng æUk ekkZkA RvBkOk-HkOkTkck@ä ¢k ¢#knlFk #k@m@Qkm

lXkTTk Gv ¢vYkä #knükvUkZkkvCkæUk Qk¥Tkv HkOkv Gv Pkkv Pkv WkSkk H #kkïkkvTkv

HkOkv Gvå Hkv UkkvPkkTkng b^kæUk Tk HkOZkng ¢Tkv DkOkk #kkïkkv XkOZkkv Pkkv PkvQkm

#kng bkkSZk Gv?

Zk: Tk ¢lU HkkTkklP ¢k’YkkTkg ekkTkb^kêUg #k@m@P: lXkÆkgú’úúúúúúúúúúúúúúúbk: Tk HkkTkklP #kkbÇkg ¢kCkYkUkLg Anù^krTk ~ ¢lUú’’464’’

¢Qkr :–Hv YknlTk (¢QkkrPk~ Hv Æ^k) UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv ekkTkb^kæUkä

¢Tkv #k@m@Qkm lXkTTk TkQkm HkOkPkkv Pkv ¢kCkYkTkkv UkkL A@Pkkv ckv kk GPkkg

#kkïkTkv TkQkm HkOkPkkvå

Xkk^kkQkr :–Hv YknlTk (Hv Æ^k) #k@m@Qkm lXkTTk ekkTkb^kæUk ¢kPYkkTkv

TkQkm HkOkPkkvä Pkv DkOkk #kkïkkv XkOZkkv ckvZk PkkvUkOk ^kCk@ XkOZkkv H Gvå #kkïk

UkN^kkTkkv bkk@ Pkkv UkkvPkkTkng b^kæUk HkOkm @kCk-ÿvak @lcPk Qk^kng–Pkv cPkkv; Hkv

#kkïk XkOkmTkv UkOk Pkv^kkv Tk QkZkkv Pkkv Pkv #kng XkOZkkv? UkkvPkkTkng b^kæUk HkOkmTkv

PkvYkkg lbQk@ Qk^kng Pkv lTkékZk b^kkSZkkZkPkUk Gvä ¢Tkv ^kkgFk^kng–UkoG^kng–¢TknUk|vdkk

–¢kYTkkZk–SkYkkvrUkRv#k ¢v kk UkkgFk Uk|Ak@ ^Zk^kck@b^kkSZkkZkTkk Gvå Hkv Pkv

^Zk^kck@ lTkékZkTkk ¢Qkvr ckvZk Pkkv Pkv ^Zk^kck@ UkOk bkPZkkQkr Gv; lTkékZk l^kTkk

Pkkv ^Zk^kck@ QkkvQkkg Gvå —b^kkYkm AksPkAvZkkTknUk|vdkk

❁


#kn¸ ¢kPYkk Uk|PZkvTkm ¢Ukk@ ckx#k!#kn¸ ¢kPYkk Uk|PZkvTkm ¢Ukk@ ckx#k!#kn¸ ¢kPYkk Uk|PZkvTkm ¢Ukk@ ckx#k!#kn¸ ¢kPYkk Uk|PZkvTkm ¢Ukk@ ckx#k!#kn¸ ¢kPYkk Uk|PZkvTkm ¢Ukk@ ckx#k!

&&R#kkr^kn g Pkkv A@Hkv Uk|YkkOkÂÂÂÂÂ""&&R#kkr^kn g Pkkv A@Hkv Uk|YkkOkÂÂÂÂÂ""&&R#kkr^kn g Pkkv A@Hkv Uk|YkkOkÂÂÂÂÂ""&&R#kkr^kn g Pkkv A@Hkv Uk|YkkOkÂÂÂÂÂ""&&R#kkr^kn g Pkkv A@Hkv Uk|YkkOkÂÂÂÂÂ""

¢k #kWRWk|ôæUk Uk@YkkCkYkQkm R#kkr kv\kk ¢vAP^k–l^kXk$Pk

¢kPYkkTkv Uk|YkkOk A@Hkvä ck H UkkMHkvä A\UkTkk A@#kkv

Tklcå ¢kTkng WkcnYkkTk A@Tkk@ UkOk XkkCZk#kk]m Gvå

(Ckn<Rv kTkk cbPkkdk@kvYkkgQkm)

êkm ¢kFkkZkr XkCk^kkTk Acv Gv Av ¢k bkYkZkbkk@ ÿk@k cng Ykk@k

¢kPYkkTkk b^k^kwXk^kQkm ¢vAP^k–l^kXk$Pk #knü ¢kPYkkTkng b^kæUk R#kkr kng Gngå

PkvTkng êk^kOk A@Tkk@ cv êkkvPkk¢kv! êk^kOk A@Pkkg PkYkv UkOk ¢vAP^k–l^kXk$Pk

#knü ¢kPYkk lbk^kkZk WkmÆ ^kkPk PkYkk@kYkkg ^kFFkv \kk^k#kkv Tkc{ä ¢Tkv Ykk@kYkkg

UkOk Pkv Hkv#kkv Tkc{å ¢vAP^k–l^kXk$Pk #knü ¢kPYkk H Acv kk YkkgCkng Gngä Pkkv

Pkv bkkgXk]Pkkg PkYkv UkOk PkvTkng H \kdk @kBkHkvå

¢kPYkkTkk ¢vAP^k–l^kXk$Pk b^kæUkTkng AQkTk A@Pkkg ^kFFkv A>kkgA

l^kXkl$Pk ^kCkv@vTkkv Rkvak ¢k^km HkZk Pkkv Pkv RkvakTkv Hkv kkYkkg ¢KA#kkv Tklcä

¢Tkv PkYkTkv ^ZkkA@OkklR Tk ¢k^kMv Pkkv PkYkk@kYkkg UkOk Pkv RkvakTkv Hkv#kkv Tklc;

AvYk Av Ykk@k \kdkTkng Hkv@ Xkkakk §Uk@ TkQkm UkOk #knü ¢kPYkk §Uk@ H Gvä

PkvYkkg Pkkv Ykk@m Xko\k Tklc H QkkZkä YkkKv PkYkv UkOk cng Hv kkv #knü ¢kPYkk

R#kkr k^kk YkkgCkng Gng Pkv kk #knü ¢kPYkkTkv H \kdkYkkg @kBkmTkv §UkkRkTk-lTklYkûkTkk

Xkk^kTkm bkglSk A@Hkvå ¢vK\kv cng Ykk@k b^kkTknXk^kQkm Hv kkv #knükPYkk Acv kk

YkkgCkng Gng Pkv kkv #knükPYkk PkYkv UkOk b^kkTknXk^kQkm bkYkÆ H#kkvå

¢c{ä ^ZkkA@Ok ^kCkv@v HkOkUkOkkTkkv YklcYkk TkQkm UkOk Hv

¢kPYkb^kXkk^k Pk@V ^k]mTkv #knü ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@v Pkv ekkTkTkkv H

YklcYkk Gvä YkkKv ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av cv Æ^k! Pkng #knükPYkkTkv H Uk|YkkOk

� ��

XkkCk–2 ” “ 57

A@Hv; ¢Ykk@m ^kkOkmTkk \kdkv Tklc UkOk Pkk@k b^kkTknXk^kQkm Pkng Uk|YkkOk A@Hv;

^kkOkmTkk \kdkv Pkkv l^kA\Uk Qk#kvä PkvTkm YknBZkPkk A@m#k Tklcä WkmHk Akv¥

HkOkUkOkkTkm YknBZkPkk A@m#k Tklc UkOk #knü ¢kPYkkTkm YknBZkPkk A@mTkv PkvTkkv

b^kkTknXk^k A@Hvå Akv¥ Acv Av ¢k bkYkZkbkk@ bkkgXk]mTkv #kng A@^kng?—Pkkv

¢kFkkZkr AngRAngR Uk|Xkn Acv Gv Av b^kkTknXk^kQkm #knü ¢kPYkkTkv Uk|YkkOk A@^kkvå

¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av Ykk@k ¢kPYkkTkkv HvK\kkv lTkH^kwXk^k Gv Pkv

bk^krQkm cng ¢k ¢vAP^k–l^kXk$Pk ¢kPYkkTkv R#kkr km#kå cng Hv @mPkv R#kkr kng Pkv

H @mPkv êkkvPkk¢v b^kZkYkv k UkkvPkkTkk ¢TknXk^kUk|PZkdkQkm Uk@mdkk A@mTkv Uk|YkkOk

A@^kngå Wkck@Tkk HkOkUkOkkTkk Wkkv\kYkkg A>kkgZk FkoAm Hk. Pkkv Pkv Ck|cOk

A@^kkYkkg bkk^kSkkTk Tk Qk^kngå bkk^kSkkTkm Pkkv #knü ¢kPYkkTkm H @kBk^kmå

cv Æ^k! Hkv Pkng ¢vAP^k–l^kXk$Pk ¢kPYkk lbk^kkZk Ykk@kYkkg WkmHng \kdk

A@mTkv ¢KAm#k Pkkv Pkk@kYkkg H RkvakTkm §PUklûk Qk#kvå Uk@ Pk@V \kdk A@mTkv

¢KA>kkv Pkv H Rkvak Gvå Uk|QkYk Pkkv Pkng Pkk@kYkkg Rkvak A@mTkv ¢KAm#k PZkk@v

WkmHkTkk Rkvak Pk@V Pkk<g \kdk H#kv Tkv? UkOk Pkng ¢vAP^k–l^kXk$Pk #knükPYkk

lbk^kkZk WkmHv A>kkgZk \kdk A@mTkv ¢KAm#k Tklc ¢vK\kv WkmHkYkkg UkOk PkTkv

Rkvak Hkv^kkTkkv l^kA\Uk ©Xkkv Tklc QkkZkå cng #knükPYkk Acng Gng ¢Tkv Pkng PkvTkm

ck H UkkMHvå cng Hv WkPkk^k^kk TkQkm YkkCkPkkv PkvTkk §Uk@ Pkng UkOk ^kHTk

¢kUkm#k Tklcä cng Hv ¢vAP^k–l^kXk$Pk ¢kPYkkTkv R#kkr k^kk YkkCkng Gng Pkv \kdkYkkg

\k¥Tkv PkvTkm ck UkkMHvå

êkm ¢kFkkZkrRv k lTkYkkrTkPkkUko krA Acv Gv Av cng cÆ GÚbQk Gng; êkm

PkmQk‘A@ XkCk^kkTkTkk lR^ZkS^klTkYkkg Av CkOkSk@Rv kTkm @FkTkkYkkg Pkkv Akv¥

Uk|Ak@Tkm Xko\k Tk ¢k^kvä UkOk Ykk<g ¢vK\kng bkkYkQZkr TkQkm ¢vK\kv A>kkgA

^ZkkA@Ok ^kCkv@vYkkg Rkvak ¢k^km H^kkTkkv bkgXk^k Gvå b^kkTknXk^kYkkg Pkkv cng

lTk:#kgA Gngä Ykk@k b^kkTknXk^kQkm cng #knükPYkkTkng Hv AQkTk A@m#k PkvYkkg Pkkv A>kkgZk

FkoA Tklc H UkMvå ¢ckv! ¢kFkkZkrRv kTkv HvK\km lTk:#kgAPkk Gv PkvK\km H

lTkYkkrTkPkk Gvå PkvQkm Acv Gv Av cng bk^krek TkQkm UkOk GÚbQk Gngä GPkkg YkTkv

#knükPYkkTkng Uk|Fkn@ b^kbkg^kvRTk ^kPkvr Gv ¢vK\kv cng Ykk@k b^kkTknXk^kQkm #knükPYkkTkng


Hv ^kOkrTk A@m#k PkvYkkg Pkkv A>kkgZk Rkvak Tklc H ¢k^kvå UkOk ^ZkkA@OkTkm

l^kXkl$Pk ^kCkv@vYkkg ARkFk Ag¥ Rkvak ¢k^km HkZk ¢Tkv Pkk@k ekkTkTkk

dkZkkvUk#kYkYkkg Pkv HOkk¥ HkZk Pkkv Pkng Pkv HkOkUkOkk §Uk@ Av Rkvak §Uk@

YknBZkUkOkv Hkv¥#k Tklcä UkOk PkvTkv CkkwOk A@mTkv ¢vAP^k b^kXkk^kTkv H YknBZkUkOkv

HkvHvä Pkv b^kXkk^k Pk@V H ^k]Hvå

Hn¢kvä ¢kFkkZkr XkCk^kgPkTkv #knükPYkk R#kkr k^kkTkkv l^kA\Uk ©L>kkv Gv

Pkv bkkYkk l#kaZkTkm UkOk #knükPYkkTkkv ¢TknXk^k A@^kkTkm UkkÒkPkk bkoFk^kv Gvå &cng

R#kkr^kng Gng ¢Tkv PkYkv Pkv Uk|YkkOk A@Hkv" ¢vYk ¢kFkkZkrRv^kv Aõk‹g Pkkv bkkYkv Pkv

#knükPYkkTkv Uk|YkkOk A@Tkk@k Æ^kkv Tk ckvZk ¢vYk WkTkv H Tklcå &R#kkr kng Pkkv

A@Hkv Uk|YkkOk" ¢vYk Acv^kkYkkg ¢kFkkZkrRv^kTkv BkkPk@m Gv Av l#kaZkv Uko^kvr

¢TkgPkAk]Ykkg Hv @mPkv #knükPYkkTkng ZkQkkQkr êk^kOk TkQkm AZkn‘ä Pkv Xkk^k Kk]mTkv

c^kv HnRm H @mPkv ¢Uko^krUkOkv #knükPYkkTkng ZkQkkQkr êk^kOk A@mTkv Pkv #knükPYkkTkv

bkYkÆ H#kvå Uko^kvr Pkx ARm HvTkv TkQkm HkOZkkv ¢v^kkv #knükPYkk cng PkTkv ¢PZkk@v

R#kkr^kng Gngä YkkKv Pkng ¢Uko^krXkk^kv Pkv Uk|YkkOkv A@mTkv b^kkTknXk^k A@Hvå

¢k @mPkv ¢k bkYkZkbkk@Tkk bkkgXk]Tkk@ ¢Tkv AcvTkk@ WkgTkvTkv #knükPYkk

Uk|PZkvTkm ¢Ukk@ ckx#k Gvå &cng #knü ¢kPYkk WkPkk^kng Gng ¢Tkv Pkng PkvTkm ck H

UkkMmTkv Pkk@k b^kkTknXk^kQkm Uk|YkkOk A@Hv"–¢kYk AcmTkv UkGm Pk@Pk GÍm

CkkQkkYkkg êkm ¢kFkkZkrRv k ¢kPYkkTkkv ¢vAP^k–l^kXk$Pk ekkZkAb^kXkk^k R#kkr kv

Gvå —êkm bkYkZkbkk@ Ckkå 5 §Uk@ Uko%Zk Ckn<Rv kêkmTkk Uk| kFkTkYkkgQkmå

l

XkkCk–2 ” “ 59

SkTZk∆^kTkSkTZk∆^kTkSkTZk∆^kTkSkTZk∆^kTkSkTZk∆^kTk

¢ckv! Hv FkwPkTZk\kdkm Æ^kTk Gv Pkv H Uk|#kgbkTkmZk Gvååå

FkwPkTZk\kdk ^kCk@Tkng Æ^kTk Pkkv YkMRkg bkYkkTk Gvå FkwPkTZkTkng

XkkTk A@mTkv PkvTkk ¢TknXk^kYkkg Hv LZkkråååPkvYkTkm SkTZkPkkTkm Pkkv

^kkPk H #km!-Uk@gPkn HCkPkTkm HgHk]Tkm zFkPkk GkvMmTkv HvTkk

¢gPk@Ykkg lRTk-@kPk ¢kPYkkTkk lcPkTkm zFkPkk HkCkm Gv PkvTkng

Æ^kTk UkOk Uk|#kgbkTkmZk Gvå

Æ^k ¢TkklRAk]Qkm bkgbkk@Ykkg @BkMv Gvå ¢TkklRQkm bkgbkk@Ykkg

@BkMPkkg PkvOkv ¢kPYkkTkv FkoAmTkv #k@m@klR Uk@Tkm H zFkPkk A@m Gvä UkOk

¢kPYkkTkkv b^kXkk^k #kng Gv ¢Tkv PkvTkng bkgbkk@Ukl@Xk|YkOk AvYk K]v?–PkvTkm zFkPkk

ARm A@m TkQkmå PkvQkm ¢c{ ¢kFkkZkrXkCk^kkTk Acv Gv Av ¢ckv!

FkwPkTZkb^kæUkYkkg Hv lbQkPk QkZkk Gv PkvYkTkm Pkkv #km ^kkPk! UkOk HvOkv ¢kPYkkTkm

zFkPkk YkkÒkTkkv Ukl@Ck|c AZkkvr Gv PkvTkng Æ^kTk UkOk Uk|#kgbkTkmZk Gvå

¢bPkg PÇk †bQkPkv ZkbPn zFkPkYkkÇkUl@Ck|c:ú’úPbZkkÇk Hkml^kPg º\kkSZkgä Rv kw@lU bk UoHZkPvú’’

Hv Ukn<ak ¢k #knükPYkkTkv ¢kv]BkmTkv PkvTkk SZkkTkYkkg lbQk@ @cv Gv PkvTkm

^kkPk Pkkv Ro@ @ckv; Uk@gPkn Hv Ukn<ak #knükPYkkTkm lFkTPkkTkkv Ukl@Ck|c A@^kk^kk]kv

Gv PkvTkng UkOk Æ^kTk ¢k bkgbkk@Ykkg Uk|#kgbkTkmZk Gv; PkQkk Rv kkv ÿk@k UkOk Pkv

UkoHkZk Gvä YkkKv Xk^Zk Æ^kkv¢v bkRk #knükPYkkTkng zFkPkTk A@^kng Hkv¥¢vå

êkm UkÚTkgRm YknlTk@kH YkckTk bkgPk lRCkgWk@ YknlTk cPkkå Pkv¢kv

HgCk\kYkkg ¢kPYkkTkm @YkOkPkkYkkg @YkPkk cPkkå HgCk\kYkkg PkvYkOkv ¢k #kkïk @FZkng

Gv; PkvYkkg Pkv¢kv Acv Gv Av–¢ckvä Hv Æ^kkv RvcQkm ¢Tkv l^kAk@Qkm lXkTTk

FkwPkTZkb^kæUk ¢kPYkkTkv HkOkmTkv PkvTkk SZkkTkYkkg lbQk@ QkkZk PkvYkTkm ^kkPk Pkkv

Ro@ @ckvä PkvYkTkm Pkkv #km ^kkPk! Uk@gPkn HvTkv #knü ¢kPYkkTkm lFkTPkkTkkv YkkÒk

Ukl@Ck|c ^kPkvr Gv ¢vK\kv Av WkmÆ WkSkm lFkTPkk GkvMmTkv YkkÒk ¢kPYkkTkk

zFkPkTkYkkg Hv bkRkZk @Pk @cv Gv PkvTkng Æ^Zkng UkOk SkTZk Gvå \kdYkm ^kCkv@v

Ukl@Ck|cTkm UkAM Pkv Pkkv YkYkPkk ¢Tkv bkgbkk@Tkng Ak@Ok Gv; PkvQkm Pkv kk Æ^kTkTkv

SkTZk AcvPkk TkQkmä UkOk FkwPkTZk Pkû^kTkm lFkTPkkTkm HvOkv UkAM A@m Gv PkvTkk

Æ^kTkTkv bkgPkkv Uk|#kgbkTkmZk Acv Gvå ¢c{ lFkTPkk AcvPkkg @kCk Tk bkYkH^kkv

UkOk ekkTkYkkg FkwPkTZkTkk YklcYkkTkng Dkkv\kTk bkYkH^kngå

bkgbkk@Ykkg @BkMPkkg @BkMPkkg ¢TkgPk^kk@ YkTknaZkRvc UkkYkmTkv ¢kPYkkTkk

XkkTk l^kTkk YkZkkvrä UkOk ¢kPYkk #kng Gv PkvTkm ^kkPk HkOkm TkQkmä PkvQkm ¢c{

PkvTkkv YklcYkk WkPkk^kPkkg Acv Gv Av Wkck@Tkm zFkPkk Kk]mTkv Hv¢kv

¢kPYkb^kæUkYkkg LZkkr Gv Pkv¢kv Pkkv A@^kkZkkvCZk AkZkr H A@m WkvLk Gvä PkvYkTkm

#km ^kkPk! UkOk HvTkv HCkPkTkm lFkTPkk GkvMmTkv ¢kPYkkTkm lFkTPkkTkm UkAM Qk¥

Av ¢ckvä Ykk@k ¢kPYkkTkv Ykx ¢TkgPkAk]Qkm ¢kv]BZkkv TkQkmä ¢TkgPkAk]Ykkg ARm

¢kPYkkTkng SZkkTk AZkn‘ TkQkmä ¢kPYkkTkv Xko\kmTkv Wkkõk UkRkQkkvrTkm lFkTPkkYkkg H

@BkM>kkv Gngä c^kv bkPbkYkkCkYkv ¢kPYkkTkv HkOkmTkv PkvTkng H SZkkTk A@^kk ZkkvCZk

Gvä –¢k^km ¢kPYkkTkm lFkTPkkTkkv Ukl@Ck|c A@v–UkAM A@v–PkvTkng Æ^kTk UkOk

Uk|#kgbkTkmZk Gvå

êkmYkR~ @kHFkgÜÆ ¢k UkÚTkgRm–UkFFkmbkm #kkïkTkv &^kTk#kkïk" Acv Gvå

¢k #kkïk ^kTkYkkg @FkkZkv\kng Gvå ¢Tkv ^kTkYkkg @cmTkv ekkTkSZkkTk A@^kk YkkKvTkng

¢k #kkïk Gvä PkvQkm PkvTkv ^kTk#kkïk Aõk‹g Gvå ¢kPYkkTkng XkkTk A@mTkv PkvTkk

SZkkTkYkkg Hv LZkkr Gv PkvTkv Pkkv WkSkv ^kTk H Gvä PkvTkkv ¢kPYkk H PkvTkng ^kTk

Gvå

¢ckä Ykk@kv b^kXkk^k HCkPkTkkv bkkdkm ekkPkk Gvä dklOkA l^kAk@ Av

Rvc Pkv Ykk<g b^kæUk TkQkm–¢vYk HvTkk ¢gPk@Ykkg FkwPkTZkTkm lFkTPkk HkCkm Gv

PkvTkm ¢kFkkZkrRv k Uk|#kgbkk A@v Gvå ¢ckv! Hv FkwPkTZk\kdkm Æ^kTk Æ^kv Gv

Pkv H Uk|#kgbkTkmZk Gvä WkkAm WkSkk FkwPkTZkTkk \kdk ^kCk@Tkng Æ^kTk Æ^kv Gv

Pkv Pkkv YkMRkg bkYkkTk Gvå ¢k #k@m@ Pkkv bkgZkkvCkm ¢lTkPZk Gvä Pkv Pkkv ¢TkgPk

¢k^Zkkg Tkv CkZkkgä UkOk Ykk@kv ¢kPYkk ¢TkklR¢TkgPk ¢vAæUk Gvä PkvTkkv ARm


Tkk#k QkPkkv TkQkm–¢vYk HvTkv lR^kbk ¢Tkv @kPk ¢kPYkkTkm lFkTPkk HkCkm Gvä

¢kPYkk #kng Gv PkvTkng XkkTk A@^kkä PkvTkng SZkkTk A@^kkä PkvTkm Xkk^kTkk A@^kk HvTkv

bkRkZk ¢gPk@Ykkg @KOk Fkk\Zkng Gvä PkvTkng Æ^kTk Uk|#kgbkTkmZk Gvå HCkPkTkm

HgHk]Tkm lFkTPkk ¢kMv HvTkv ¢kPYkkTkk l^kFkk@Tkkv UkOk ¢^kAk#k TkQkmä PkvTkng

Pkkv Æ^kTk TkAkYkng Fkk\Zkng HkZk Gvå HCkPkTkm HgHk]Tkm lFkTPkkTkkv ^k]CkkM

GoKmTkv HvTkv ¢kPYkkTkm lFkTPkk HkCkm Gv PkvTkng Æ^kTk SkTZk Gvå

¢Ykvl@AkYkkg ¢v^kk Yk#kmTk QkkZk Gv Av PkvYkkg Ukwbkk TkkBkPkkg ¢vTkm Ykv]v

VkvKkv UkMmTkv Wkck@ ¢k^kvå \kkvAkvTkv ¢v kk Yk#kmTkTkkv l^këkkbk ¢k^kvä UkOk

¢kTkgRAgR ¢kPYkkYkkg HvK\km Ukn<akkQkrTkm ¢vAkCk|Pkk YkoAv PkvK\km lTkYkr] UkZkkrZk

Uk|CkKv ¢vK\kv Hv^km Ukn<akkQkrTkm ¢vAkCk|Pkk A@v Pkv^kkv H VkvKkv UkZkkrZkYkkg UkMm

HkZkä –¢k^km FkwPkTZk#kl$PkTkkv l^këkkbk HCkPkTkv WkvbkPkkv TkQkmå FkwPkTZk#kl$PkTkv

¢kv]BkmTkv PkvTkk bkgFkkYkkg HvK\km Ukn<akkQkrTkm ¢vAkCk|PkkæUk zAYkPk TkkBkv PkvK\km

lTkYkr] R#kk ¢gR@Tkm #kl$PkYkkgQkm Uk|CkK QkZkk l^kTkk @cv Tkc{å ^k]mä ¢vA

¢OknWkkvYWk UkMv Pkkv ¢kBkk TkCk@Tkkv Tkk#k A@m TkkBkv–¢vYk ¢OknWkkvYWkTkm

#kl$PkTkkv l^këkkbk ¢Tkv YklcYkk A@v Gvä UkOk ¢kPYkkTkm êkükæUkm

¢OknWkkvYWkYkkg ¢v^km PkkAkPk Gv Av ¢TkgPk AYkkvrTkv ¢vA dkOkYkkg XkbYk A@m

TkkBkv–PkvTkkv l^këkkbk ¢Tkv YklcYkk ¢k^k^kkv Hkv¥¢vå Ukcv\kkg ¢gPk@Ykkg

¢kPYkkTkm lHekkbkk ¢Tkv YkgQkTk HkCk^kng Hkv¥¢vå ¢gPk@Tkk FkwPkTZkPkû^kTkv

#kkvSk^kkä PkvTkkv ¢TknXk^k A@^kkä PkvTkkv bkkdkkPAk@ A@^kk ¢Tkv PkvTkk SZkkTkYkkg

lbQk@ Qk^kk HvTkv @kPk ¢Tkv lR^kbkä b^kUTkYkkg Av HkCkPkkgä ck\kPkkg Tkv Fkk\kPkkg

bkRkZk @KOk Fkk\kv Gv PkvTkng Æ^kTk SkTZk Gvå HvYk YkkPkkQkm l^kBkoKk UkMm

CkZkv\kk Wkk]ATkv &Ykk@m Wkkä Ykk@m Wkk"–¢vYk UkkvPkkTkm YkkPkkTkng H @KOk QkZkk

A@v Gvä Akv¥ PkvTkv UkoGv Av Pkk<g TkkYk #kng? Pkkv Acv#kv Av &Ykk@m Wkkå" Akv¥

Bkk^kkTkng UkoGv Pkkv Acv#kv Av &Ykk@m Wkkå" ¢vYk Pkv YkkPkkTkng H @KOk A@v Gvå

PkvYk Hv Xk^Zk Æ^kkvTkv ¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkm R@Ak@ HkCkvä ¢kPYkkTkng H @KOk

¢Tkv ¢kPYkkTkm H lFkTPkk Hv Uk|CkK A@vä ¢kPYkk lbk^kkZk WkmHkTkm <lFk

¢gPk@Ykkg Qk^kk Tk Rv PkvTkng Æ^kTk SkTZk Gvå ¢ckvä UkoOkr lFkRkTkgRb^kæUk Ykk@kv

¢kPYkk Gvä PkvTkng XkkTk ¢Tkv Uk|klUPk %Zkkg bknSkm Tk QkkZk PZkkg bknSkm ZkQkkQkr

XkkCk–2 ” “ 61

#kkglPk Av bknBk QkkZk Tkc{; ¢PZkk@ bknSkmTkkv ¢TkgPkAk] ¢vTkk XkkTk ^kCk@

Xk|kglPkYkkg CknYkk^Zkkvä c^kv ¢vA dkOk UkOk CknYkk^k^km TkQkm–¢vYk ¢kPYkkTkm

lFkTPkk^kk]kv Æ^k WkmHk Akv¥Tkm <lFk A@Pkkv TkQkmå Hv¢kv ¢v FkwPkTZkb^kXkk^kTkng

XkkTk Uk|CkK A@mTkv PkvTkv SZkkTkYkkg SZkk^kv Gv PkvYkTkk YklcYkkTkm ^kkPk #kng A@^km?

PkvYkOkv Pkkv AkZkr Uk|CkK A@m \kmSkng Gvä PkvQkm Pkv¢kv ApPkApPZk H Gvå UkOk HvOkv

PkvTkk Ak@OkæUk <lFk Uk|CkK A@m Gvä ¢vK\kv Av &¢ckvä Ykk<g AkZkr AvYk

Uk|CkKv? ¢kTkgRAgR ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k ¢gR@Qkm AvYk Uk|CkKv?" ¢k^km HvTkv

lFkTPkk Uk|CkKm Gv Pkv ¢kPYkkTkng Æ^kTk UkOkä bkgPk–¢kFkkZkr Acv Gv Av SkTZk

Gvä bkgbkk@Ykkg PkvTkng Æ^kTk Uk|#kgbkTkmZk Gvå HCkPk~Ykkg Ukwbkkä ïkmä #k@m@

^kCkv@vTkm lFkTPkk ^kSkk@m PkvTkng Æ^kTk Uk|#kgbkTkmZk ¢Ykv TkQkm AcvPkkå UkOk HvOkv

WkmHk Ukl@Ck|cTkm lFkTPkk GkvMmTkv FkwPkTZkTkm lFkTPkkTkkv H Ukl@Ck|c AZkkvr Gv

PkvTkng Æ^kTk #kkglPk ¢Tkv bkYkklSk ¢kUk^kkTkk Ak@OkæUk Gvä YkTkkvc@ Gvä

@YkOkmZk Gvä Uk|#kgbk^kk ZkkvCZk Gv; Rvc GoK^kk KkOkv PkvTkv ¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkm

#kkglPk ¢Tkv bkYkklSk Uk|CkK Qk#kvä PkvQkm PkvTkng Æ^kTk SkTZk Gv; YkkvKk YkkvKk Rv kkv

UkOk ¢k^kmTkv ¢v kk Xk^Zk Æ^kkvTkm bkv kk ¢Tkv ¢kR@ A@v Gvå ¢k Rn\krXk

YkTknaZkXk^k UkkYkmTkv A@kvMkv ælUkZkk Ykv]^kv Av YkkTk–¢kWkæ ^kCkv@v Ykv]^k^kkYkkg

Æ^kTk ^kmPkk^kv PkvTkv ¢c{ SkTZk TkQkm AcvPkkä UkOk ¢gPk@Ykkg Hv FkwPkTZkTkm

Xkk^kTkk A@v Gv PkvTkng Æ^kTk SkTZk Gvå

¢k HM #k@m@Qkm cng lXkTTk Gngä ¢ckv! Ykk@k ¢kPYkkTkng #kng Qk#kv?

¢k HM #k@m@ Pkkv ¢c{ UkM>kng @cv#kvä ¢Tkv cng Pkkv ¢vA\kkv H¥#kä #k@m@

UkOk Ykk@m bkkQkv @cv kkTkng TkQkm Pkkv UkGm WkmHk ïkm—AnKngWk–\kdYkm ^kCkv@vTkm

Pkkv #kng ^kkPk? l^kAk@ UkOk Ykk<g b^kæUk TkQkmä Ykk@kv ¢kPYkk AkZkYkm #knü

lFkRkTkgR Gvä lbkü XkCk^kkTk HvK\kng Ukl@UkoOkr bkkYkQZkr Ykk@kYkkg XkZkn‘ Gv PkvTkv

cng ¢kv]Bkng—¢vYk Fkkv kmbkv A\kkA ¢gPk@Ykkg @KOk Fkk\kv Gv Pkv kk SkYkrTkm

lFkTPkk^kk]k Xk^ZkkPYkk¢kvTkv SkTZk Gvå Ukl^kÒkPkk^kk]k Æ^kkvTkv UknOZk^kgPk Rv kkv

UkOk ¢kR@v Gvå ¢kPYkb^kXkk^kTkk \kdk^kk]ng Æ^kTk H ¢kR@OkmZk Gvä ¢v

lbk^kkZk WkmHk Æ^kTkTkv ¢kR@OkmZk CkOk^kkYkkg ¢k^Zkng TkQkmä YkkKv

Xk^ZkkPYkk¢kv¢v ^kk@g kk@ #knükPYkkTkm lFkTPkkYkkg Tkv PkvTkk H @KOkYkkg @õkk


A@^kng—¢v kkv êkm ¢kFkkZkrRv kTkkv §UkRv#k Gvå #k@m@–Ukwbkk–AnKngWk Av Rv#k

^kCkv@vTkng Hv Qk^kng ckvZk Pkv QkkZkä PkvTkv bkgZkkvCkæUkv @cv^kng ckvZk Pkkv @cv Tkv H^kng

ckvZk Pkkv HkZkä Ykk@k ¢kPYkkQkm Pkv WkSkk lXkTTk Gvä cng lTkPZk @cvTkk@

FkwPkTZkzWkWk Gngä PkvTkv ¢kv]BkmTkv PkvYkkg L<g—¢v H Ykk<g APkr Zk Gvå ¢k^km

HvTkv <lFk ¢Tkv IgBkTkk Uk|CkKm PkvTkv Pkv lTkPZk #kkglPk ¢Tkv ¢kTkgR ¢kUkv Gvä

PkvTkng Æ^kTk SkTZk Gvå A@^kk ZkkvCZk ckvZk Pkkv ¢k H Gvå

—UkÚTkgRmUkFFkmbkmä ¢vAP^k ¢lSkAk@ Ckkå 65 §Uk@Tkk Uk| kFkTkYkkgQkm

❁

✾ ¢Uko kr FkmH–¢kPYkkTkm bkYkHOk ✾

Hn¢kv Xkk¥ä ¢kPYkb^kXkk^kTkm bkYkHOk A@^km Pkv H ¢Uko kr FkmH Gv;

¢TkgPkAk]Ykkg WkSkngZk AZkn‘ Gv UkOk UkkvPkkTkkv ¢kPYkb^kXkk^k #kng Gv Pkv bkYk%Zkkv

TkQkmå ¢k Æ^kTkYkkg ¢v H A@^kk Hv kng Gvä ¢vTkk l^kTkk Æ^kTkYkkg Hv Akg¥

A@v Pkv WkSkng QkkvQkkg Gvä ¢kPYkkTkv bkgbkk@Tkng Ak@Ok Gvå ¢TkgPkAk]Qkm ¢kPYkkTkm

bkYkHOk A@m TkQkmä PkvQkm PkvTkv YkkKv ¢TkgPkm R@Ak@ ¢Tkv <lFk Hkv¥¢vå

✾ Æ^kTkTkng APkr Zk ✾

¢ckvä SkYkkrPYkk Æ^kTkv Æ^kTkYkkg A@^kkTkng Hkv Akg¥ ckvZk Pkkv ¢kPYkk

¢Tkv ekkTkTkm bkgUkoOkr ¢vAPkk H A@^kmä Pkv H A@^kkTkng Gvå Ukcv\kkg @kCkQkm

lXkTTkPkk Tkv ekkTk bkkQkv ¢kPYkkTkm ¢vAPkkTkm êkük A@^km Tkv UkGm ekkTkTkv

b^kæUkYkkg lbQk@ A@mTkv ^kmPk@kCkXkk^k Uk|CkK A@mTkv bkgUkoOkr ¢vAPkk A@^kmä ¢v

lbk^kkZk WkmHng Akg¥ A@^kk Hv kng TkQkmå ¢kYkkg H YkkvdkYkkCkr ¢Qk^kk SkYkr Hv

Ackv Pkv ¢k^km HkZk Gvå Akv¥UkOk Uk@Tkv \kmSkv ekkTk Bkm\kv ¢vYk HvOkv YkkTZkng

Gv PkvOkv @kCk bkkQkv H ekkTkTkm ¢vAPkk A@m Gvä ¢v kkv ¢ekkTkm Æ^k R@vA

bkgZkkvCk ^kBkPkv ekkTk ¢Tkv ¢kPYkkTkm ¢vAPkkTkv PkkvMv Gvä Pkv ¢SkYkr Gvå ekkTk

bkkQkv ¢kPYkkTkm ¢vAPkkTkm ¢Tkv @kCkklRQkm lXkTTkPkkTkm êkükQkm ekkTkm Æ^kTkv

CkYkv Pkv kk Uk|bkgCk ^kBkPkv UkOk bkZkYkv bkYkZkv b^kXkk^kYkkg ekkTkTkm ¢vAPkk ^kSkPkm

HkZk Gv Tkv @kCk PkoKPkkv HkZk Gvä Pkv SkYkr Gvå —XkvRl^kekkTkbkk@

XkkCk–2 ” “ 63

&bkYkZkbkk@"Tkk ÍkkvPkkTkn g APkr^Zk&bkYkZkbkk@"Tkk ÍkkvPkkTkn g APkr^Zk&bkYkZkbkk@"Tkk ÍkkvPkkTkn g APkr^Zk&bkYkZkbkk@"Tkk ÍkkvPkkTkn g APkr^Zk&bkYkZkbkk@"Tkk ÍkkvPkkTkn g APkr^Zk

êkm ¢YkpPkFkgÜkFkkZkrRv k Acv Gv Av cng &bkYkZkbkk@"Tkm KmAk A<g

Gng; bkYkZkbkk@ ¢vK\kv #knü ¢kPYkkä PkvTkng ^kOkrTk A@^kkTkkv Ykk@kv cvPkn Gvä

¢vK\kv ¢k KmAkTkng SZkvZk Pkkv #knü ¢kPYkk H Gvå Xk\kv ^kFkYkkg l^kAk@Tkng

^kOkrTk ¢k^k#kv Bkæg UkOk Ykk<g Uk|ZkkvHTk Pkkv Pkv l^kAk@Qkm lXkTTk #knü

¢kPYkk RvBkkM^kkTkng H Gvå l^kAk@Tkv cvZkæUk WkPkk^k^kk PkvTkng ^kOkrTk ¢k^k#kv

Tkv #knü ¢kPYkkTkv §UkkRvZkæUk WkPkk^k^kk PkvTkng ^kOkrTk ¢k^k#kvå KmAk A@Pkkg

Ykk<g \kdk l^kAk@ §Uk@ TkQkm UkOk #knükPYkk §Uk@ H Gvå KmAk ÿk@k

cng #knükPYkkTkng b^kæUk bkYkHk^k^kk YkkCkng Gngä YkkKv bkYkZkbkk@Tkng êk^kOk

A@Tkk@ êkkvPkk¢kvTkv UkOk Pkv H \kdk ckv^kng Hkv¥¢vå #knXk Xkk^kTkv H

Uk|ZkkvHTk YkkTkm ¢KAm HkZk Pkkv PkvOkv &bkYkZkbkk@"Tkng êk^kOk Tk AZkn‘

Acv kkZkå l^kAk@ ^kCk@Tkkv ekkZkA #knü ¢kPYkk Gv Pkv WkPkk^k^kkTkng Uk|ZkkvHTk

Gvä PkvQkm êkkvPkk¢kv¢v UkOk Pkv H Uk|ZkkvHTk @kBkmTkv êk^kOk A@^kng Hkv¥¢vå

¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av Pkng lbkü Gkvä Pkk@k ¢kPYkkYkkg ¢Ykv lbküUkOkng

bQkkUkm¢v Gm¢v; Pkk@k lbkü b^kXkk^kTkk \kdkv êk^kOk A@Hvå ^kFFkv

l^kA\Uk ¢k^kv Pkv l^kA\Uk Av lTklYkûk §Uk@ \kdkTkng Hkv@ ¢kUkm#k Tklcå

\kdkTkng Hkv@ Pkkv #knü ¢kPYkk §Uk@ H @kBkHvå Ykk@kv ¢kPYkk

l^kAk@@lcPk #knü ekkPkk Gv PkvTkk §Uk@ H Ykk<g \kdk Gvä Tkv êkkvPkk¢kvTkv

¢k KmAk ÿk@k cng PkvTkng \kdk A@k^k^kk YkkCkng Gng; YkkKv êkkvPkk¢kv¢v UkOk

UkkvPkkTkkv ¢kPYkk l^kAk@ ^kCk@Tkkv Gv–¢v kk b^kXkk^kTkk \kdkv bkkgXk]^kngå

¢k @mPkv ¢kFkkZkrRv k l^kAk@Tkk ¢g#k §Uk@Tkm Ólì GkvMk^kmTkv #knükPYkkTkm

<lFk A@k^kv Gvå #kkïkTkk #kWR §Uk@ Av PkvTkk \kdkv QkPkk l^kA\Uk §Uk@

<lFkTkng Hkv@ Tk ¢kUkPkkgä #kkïkTkk ^kkFZkXkoPk #knü ¢kPYkb^kXkk^kTkm <lFk

A@mTkv PkvTkkv ¢TknXk^k A@^kkTkng ¢kFkkZkrRv^k Acv Gvå

cng bkYkZkbkk@Tkm KmAk A<g Gngä ¢vK\kv Bk@vBk@ Pkkv KmAkTkk


^kkFZkXkoPk #knükPYkkTkng Dkkv\kTk A<g Gng; Pkv #knükPYkkTkk Dkkv\kTkQkm Ykk@m

Ukl@OklPk lTkYkr]-lTkYkr] QkPkm HkZk Gvå Tkv Hv êkkvPkkHTkkv ¢v kk

#knükPYkkTkv b^kkTknXk^kQkm bkYkH#kv PkvTkv UkOk YkkvcTkkv dkZk Qk¥Tkv Ukl@OklPk

lTkYkr] Qk#kvå

❁

✾ RnlTkZkkYkkg YklcYkk^kgPk AkvOk? ✾

YkkckPYZk A@^kk ZkkvCZk RnlTkZkkYkkg Akg¥ ckvZk Pkkv Pkv bk^krekUk|OkmPk

SkYkr ¢Tkv SkYkkrPYkk H Gvå ^kPkrYkkTkYkkg Pkv SkYkkrPYkk Xk\kv ARkFk lTkSkrTk

lbQklPkYkkg ckvZk UkOk ¢\UkAk]Ykkg Pkv HCkPkTkv ^kgÛ ÒkOk \kkvATkk TkkQk

Qk^kkTkk Gvå \kkwlAAYkkg Pkkv UknOZkv YkkvKkv Pkv YkkvKkv Acv kkZk Gv; ^kAm\kä

Mkv$K@ ^kCkv@v lR^kbkYkkg AvK\kk ælUkZkk UkvRk A@v Gv Pkv §Uk@Qkm PkvTkm

zAYkPk QkkZk Gvä UkOk BkkTkRkTkm Av km Gvä ¢kPYkekkTk–êkük Av kkg Gv Pkv

§Uk@ \kkvAkv HkvPkk TkQkmä –Wkck@Ykkg Hn¢v Gvå Uk@gPkn SkYkrYkkg Pkkv SkYkkrPYkkTkv

Wkkõk bkkYkCk|m Av km Gv Pkv Hkv kkPkng TkQkmä UkOk b^kPkgÒk ¢kPYkCknOkTkm

bkYkplü AKv\km Gv Pkv Hkv kkZk Gvå HvTkkYkkg bkYZkCR#krTkklR Uk|CkK>kkg Gv Pkv

Æ^k ¢k HCkPkYkkg YklcYkk^kgPk Gvå

XkkCk–2 ” “ 65

bkYZkA~P^kTkkg lTklYk˚kkvbkYZkA~P^kTkkg lTklYk˚kkvbkYZkA~P^kTkkg lTklYk˚kkvbkYZkA~P^kTkkg lTklYk˚kkvbkYZkA~P^kTkkg lTklYk˚kkv

§UkRv#kA ekkTkmTkkv ¢kPYkk ¢gPk@gCklTklYkûk ¢Tkv

ekkTkmTkm ^kkOkm ¢QkkrPk~ lHTkbkoÒk Wklc@gCk lTklYkûk

bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@Tkk@ Æ^kTkv Rv#kTkk\klWSk Hæ@

ckvZk Gv; ¢Tkv Pkv Rv#kTkk\klWSkä bkYZkA~P^kæUkv Ukl@OkYkv\kk ¢v kk

bkkdkkPk~ ekkTkmTkk lTklYkûkv H UkYkkZk Gvä ¢vA\kk #kkïkQkm Av

Akv¥ lYkQZkkÓlìTkk lTklYkûkQkm Rv#kTkk\klWSk UkYkkPkm TkQkmä Hv

UkkvPkv lYkQZkkÓlì Gv ¢v kk Æ^kTkv Hv UkkvPkkTkm Rv#kTkk\klWSkTkk

lTklYkûk Pk@mAv b^kmAk@v Pkv Æ^kYkkg Pkkv bkYZkCR#krTkä UkkYk^kkTkm

UkkÒkPkk UkOk ckvPkm TkQkmå bkYZkA~P^kTkm UkkÒkPkk^kk]kv Æ^k bkkYkv

UkOk bkYZkCÓlìTkk Xkk^kTkv ¢kv]BkmTkv PkvTkv UkkvPkkTkng ¢gPk@gCk

lTklYkûk WkTkk^kv Gvå ¢k bkgWkgSkYkkg lHekkbkn¢kvTkv Hæ@Tkng

Uk| kFkTk ¢c{ ¢kUZkng Gvå

lHTkbkoÒk bkYklAPkcvPkn Gvä Tkv bkoÒkekkPkk Ukn<ak HvúúúúúúúúúúúúPkv HkOk ¢gPkcvrPknä ÓCYkkvcdkZkklRA HvYkTkvåúúú53å

¢Qkr :–bkYZkA~P^kTkng lTklYkûk lHTkbkoÒk Gvä lHTkbkoÒkTkk HkOkTkk@k

Ukn<akkvTkv (bkYZkA~P^kTkk) ¢gPk@gCk cvPkn¢kv Aõkk Gvä Ak@Ok Av PkvYkTkv

R#krTkYkkvcTkk dkZkklRA Gvå

KmAk :–¢k bkYZkA~P^k Ukl@OkkYkTkng Wkkõk bkcAk@m Ak@Ok ^kmPk@kCk-

bk^krekTkk YknBk AYk]YkkgQkm TkmA]v\kng bkYkbPk ^kbPknTkk Uk|lPkUkkRTkYkkg bkYkQkr ¢v kng

Ü^ZkêknPkæUk Pkû^kekkTk H Gvä Hv YknYkndkn¢kv Gv PkvYkTkv UkOk §UkFkk@Qkm

fe hg


UkRkQkrlTkOkrZkTkk cvPknUkOkkTkv \kmSkv (bkYZkA~P^k Ukl@OkkYkTkk) ¢gPk@gCk cvPkn¢kv

Aõkk Gvä Ak@Ok Av PkvYkTkv R#krTkYkkvcTkmZkAYkrTkk dkZkklRA Gvå

UkkvPkkTkk #knü Ak@Ok-Uk@YkkPYkkTkm êkük A@mTkv bkYZkCR#krTk Uk|CkK

A@Tkk@ Æ^kTkv lTklYkûkkv Av kkg ckvZk Pkv ¢c{ WkPkk^kv Gvå bkYZkCR#krTk Pkkv

UkkvPkkTkk ¢kPYkb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv H QkkZk Gvä Akg¥ lTklYkûkTkk ¢kêkZkv

bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmå UkOk ekkTkTkkv b^k-Uk@Uk|Ak#kA b^kXkk^k Gvä PkvQkm

bkYZkCR#krTkYkkg lTklYkûkkv Av^kkg ckvZk Pkv UkOk HkOk^kng Hkv¥¢vå lTkH

Ak@OkUk@YkkPYkkTkm bkTYknBk Qk¥Tkv ¢Uko kr bkYZkA~P^k Uk|CkK A@Tkk@ Æ^kTkv #knü

Ak@OkUk@YkkPYkkTkng b^kæUk WkPkk^kTkk@kg lHTkbkoÒk Pkv Wkkõk lTklYkûk Gvå ¢Tkv

Pkv lHTkbkoÒkTkkv ¢k#kZk bkYkHk^kTkk@k ekkTkm Ukn<ak ^kCk@ ¢vA\kk lHTkbkoÒk

bkYZkA~P^kTkng lTklYkûk QkPkkg TkQkmå–¢vYk WkPkk^k^kk YkkKv bkkQkv bkkQkv ¢v ^kkPk

UkOk A@m Av lHTkbkoÒkTkv HkOkTkk@k ekkTkm Ukn<akkv bkYZkA~P^kTkng ¢gPk@gCk lTklYkûk

Gvå lTklYkûk Pk@mAv #kkïk A@Pkkg ekkTkmTkm YknBZkPkk WkPkk^k^kk YkkKv #kkïkTkv

Wkkõk lTklYkûk Aõkk Gv ¢Tkv ekkTkmTkv ¢gPk@gCk lTklYkûk Aõkk Gvä ¢gPk@gCk

lTklYkûk UkOk UkkvPkkQkm Uk@ Gv PkvQkm Pkv §UkFkk@ Gvå

^kmPk@kCkTkm ^kkOkm #knü Ak@OkUk@YkkPYkkTkv §UkkRvZk WkPkk^kTkk@m Gvä Pkv

lHTkbkoÒk Gvå Pkv lHTkbkoÒk bkYZkCR#krTkTkng Wklc@gCk lTklYkûk Gvå Pkv UkkvPkv

¢gPkYknrBk Qk¥Tkv #knü Ak@OkUk@YkkPYkkTkv §UkkRvZkUkOkv ¢gCkmAk@ A@v PkvTkv Pkv

^kkOkm WkkõklTklYkûk Gvå Hn¢kvä lHTkbkoÒk Av kkg ckvZk Pkv ^kkPk UkOk ¢kYkkg

¢k^km Ck¥ä Av UkkvPkkTkk #knü ¢kPYkkTkv H Hv §UkkRvZk WkPkk^kPkkg ckvZkä

UkkvPkkTkk #knü Ak@OkUk@YkkPYkkTkk ¢kêkZkv H Hv \kkXk AcvPkkg ckvZk Pkv H

lHTkbkoÒk Gv; ¢Tkv ¢v kk lHTkbkoÒk H bkYZkA~P^kYkkg WkkõklTklYkûk Gvå ¢v

lbk^kkZk Hv #kkïkkv Uk@kêkZkXkk^kQkm \kkXk Qk^kkTkng AcvPkkg ckvZk Pkv Bk@vBk@

lHTkbkoÒk TkQkm ¢Tkv Pkv bkYZkA~P^kYkkg lTklYkûk UkOk TkQkmå #kkïkkvTkng PkkPUkZkr Pkkv

^kmPk@kCkPkk Gvä ¢Tkv Pkv ^kmPk@kCkPkk ¢gPk@Tkk #knü ¢kPYkkTkk ¢^k\kgWkTkv

Uk|CkKv Gv; PkvQkm Pkv kk #knü ¢kPYkkTkng ¢^k\kgWkTk A@^kkTkng WkPkk^kTkk@m

lHTk^kkOkm Pkv H bkYZkA~P^kYkkg lTklYkûk Gvå

XkkCk–2 ” “ 67

bkYZkCR#krTk ¢gPk@~b^kXkk^kTkk ¢^k\kgWkTkv H Uk|CkKv Gvä ¢Tkv lHTkbkoÒk

UkOk Pkv b^kXkk^kTkng H ¢^k\kgWkTk A@^kkTkng WkPkk^kv Gvä PkvQkm bkYZkCR#krTkTkng

Wkkõk lTklYkûk lHTkbkoÒk Gvå ¢Tkv Pkv lHTkbkoÒkv Acv\kk #knü Ak@OkUk@YkkPYkkTkng

b^kæUk HkOkTkk@k ¢TZk YknYkndkn¢kv Pkv bkYZkA~P^kTkk ¢gPk@gCk cvPkn Gvå lHTkbkoÒk

Hv kkv #knü ¢kPYkk Acv kk YkkCkv Gv Pkv kk #knü ¢kPYkkTkv Hv HkOkv PkvOkv H

Bk@vBk@ lHTkbkoÒkTkv HkOZkk Acv kkZkå YkkÒk #kkïkTkk #kWRTkv HkOkv UkOk PkvYkkg

Acv\kk #knü ¢kPYkkTkv Tk HkOkv Pkkv Pkv Æ^kv Bk@vBk@ lHTkbkoÒkTkv HkOZkk Tk

Acv kkZkå ¢v @mPkv lHTkbkoÒkTkk HkOkTkk@k ¢v kk bkYZkCÓlì Æ^kkv H WkmHk

Æ^kTkv bkYZkA~P^kUkl@OkkYkTkk ¢gPk@gCk cvPkn Gvä ¢Tkv PZkkg lHTkbkoÒk Pkv Wklc@gCk

cvPkn Gvå

¢c{ä lTklYkûkYkkg ¢gPk@gCk ¢Tkv Wkkõk ¢v^kk Wkv Uk|Ak@ UkkMmTkv

bkYkHk^Zkng Gvå ¢Uko kr bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@Tkk@ Æ^kTkv ¢vA\kk #kkïkTkk

#kWRkv H lTklYkûk TkQkm ckvPkkä Uk@gPkn Pkv #kkïkTkkv ¢k#kZk WkPkk^kTkk@k

bkYZkCÓlì Æ^k UkOk lTklYkûk Pk@mAv ckvZk H Gv ¢vYk ¢c{ WkPkk^Zkng Gvå

HkvAv ¢TZk bkYZkCÓlì Ukn<ak UkOk Bk@vBk@ Pkkv UkkvPkkQkm Wkkõk Gvä UkOk Pkv

Æ^kTkkv ¢gPk@gCk ¢lXkUk|kZk UkAM^kkv Pkv UkkvPkkTkv bkYZkCR#krTkTkng Ak@Ok Gv PkvQkm

§UkFkk@Qkm Pkv Æ^kTkv UkOk bkYZkCR#krTkTkk ¢gPk@gCk cvPkn Aõkk Gvå #kkïkTkk

#kWRkv Pkkv ¢FkvPkTk Gv ¢Tkv ¢k bkYZkCÓlì Æ^k Pkkv UkkvPkv bkYZkA~P^kUkl@OkkYkv

Ukl@OkYkv\kkv Gvä PkvQkm #kkïk A@Pkkg Pkv lTklYkûkTkm l^k#kvakPkk WkPkk^k^kk YkkKv

&¢gPk@gCk" #kWR ^kkUkZkkvr Gvå PkvTkk l^kTkk ¢vA\kk UknbPkATkk lTklYkûkQkm Akv¥

Æ^k ¢Uko kr bkYZkA~P^k UkkYkm HkZk–¢vYk WkTkv Tklcå–¢k Rv#kTkk\klWSkTkkv

¢WkklSkPk lTkZkYk Gvå

¢c{ä Pkkv Hv Æ^k bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@v Gv Pkv kk Æ^kTkv Av kng lTklYkûk

ckvZk Pkv ¢kv]Bkk^Zkng Gvå ¢ekkTkmTkv Uko^kvr ¢TkgPk^kk@ Hv Rv#kTkk\klWSk Yk]m Pkv

Rv#kTkk\klWSkTkm ¢c{ ^kkPk TkQkmå AvYk Av §UkkRkTk ^kCk@ lTklYkûk AkvTkng?

bkPk~ bkYkHTkk@k Æ^kTkv bkkYkv bkPk~æUkv Ukl@OkYkv\kk bkYZkCÓlì H

lTklYkûk ckvZk Gvå ¢ekkTkmTkm ^kkOkm bkYZkCR#krTkTkng lTklYkûk QkPkm TkQkmä AvYk


Av Pkv Æ^k UkkvPkv bkYZkA~P^kæUkv Ukl@OkYZkkv TkQkmå ekkTkmTkv Pkkv UkkvPkkTkv

R#krTkYkkvcTkk dkZkklRA QkZkk Gvä PkvQkm Pkv bkkYkk Æ^kTkv bkYZkA~P^kUkl@OkkYkYkkg

lTklYkûk Qk¥ #kAv Gvå ¢v @mPkv bkYZkCR#krTk Ukl@OkkYkYkkg Wkkõk lTklYkûk

^kmPk@kCkTkm ^kkOkm ¢Tkv ¢gPk@gCk lTklYkûk HvYkTkv R#krTkYkkvcTkkv ¢Xkk^k QkZkkv

Gv ¢v kk lHTkbkoÒkTkk ekkPkk Ukn<akkv Gvå

ekkTkTkkv b^kXkk^k b^k-Uk@Uk|Ak#kA Gvå Uk@Yk #knü ¢kPYkPkû^kTkm êkük

¢Tkv ekkTk QkPkkg %Zkkg b^k-Uk@Uk|Ak#kA ekkTkbkkYkQZkr Bkm\Zkng PZkkg Pkv ekkTk

¢vYk HkOkv Gv Av Æ^kTkv bkYZkA~P^kUkl@OkYkTkYkkg bkkYkv lTklYkûk Pk@mAv UkOk

bkYZkCÓlì H ckvZkå HkvAv bkYZkA~P^kUkl@OkkYk Uk|CkK A@Tkk@ Æ^kTkv Pkkv

lHTkbkoÒk PkvYkH ekkTkm ¢v WkgTkv lTklYkûkkv UkkvPkkQkm Wkkõk H Gvå UkOk

lTklYkûk Pk@mAv PkvYkkg Wkkõk ¢Tkv ¢gPk@gCk ¢v^kk Wkv XkvR Gvå ekkTkmTkkv

¢kPYkk ¢gPk@gCk lTklYkûk Gv ¢Tkv ekkTkmTkm ^kkOkm Pkv Wkkõk lTklYkûk Gvå

¢vA^kk@ bkkdkkPk~ FkwPkTZkYkosPk ekkTkm Yk»Zkk ^kCk@ #kkïkTkk AQkTkTkkv ¢k#kZk

#kng Gv Pkv bkYkHkZk Tklcå #kkïk UkkvPkv Akg¥ UkkvPkkTkk ¢k#kZkTkv bkYkHk^kPkng

TkQkmä YkkKv Pkv Wkkõk lTklYkûk Gvå #kkïkTkkv ¢k#kZk Pkkv ekkTkmTkk ekkTkYkkg Gvå

Hv¢kv bkYZkCÓlì Gv PkvYkTkv ¢gPk@gCkYkkg R#krTkYkkvcTkkv dkZk ^kCkv@v Gvä PkvQkm

Pkv H ¢gPk@gCk lTklYkûk Gvå

Hv UkkÒk Æ^kYkkg b^kXkk^kTkng ¢^k\kgWkTk \kv kkTkm ZkkvCZkPkk Qk¥ Gvååå#knü

Ak@Ok Uk@YkkPYkkTkng ¢^k\kgWkTk \k¥Tkv bkYZkA~P^k Uk|CkK A@^kkTkm PkwZkk@m Qk¥

GvåååPkv kk Æ^kTkv bkkYkv ¢gPk@gCk lTklYkûk Pk@mAv UkOk HvTkv R#krTkYkkvcTkk

dkZkklRA QkZkk ckvZk Pkv kk lHTkbkoÒkTkk ekkZkA Ukn<akkv H ckvZk Gvä ¢Tkv Wkkõk

lTklYkûk Pk@mAv lHTkbkoÒk ckvZk Gvå ¢kYkkg Rv#kTkk\klWSkTkkv ¢v lTkZkYk ¢k^km

HkZk Gv Av Uk|QkYk ekkTkm Ukn<akTkm Rv#kTkk H lTklYkûk Pk@mAv ckvZk; ¢vA\kk

#kkïk Av CkYkv Pkv kk Ukn<akTkm ^kkOkm Rv#kTkk\klWSkYkkg lTklYkûk Tk QkkZkå

Rv#kTkk\klWSk YkkKv ¢vA^kk@ Pkkv FkwPkTZkYkosPk ekkTkm bkkdkkPk~ Yk]^kk Hkv¥¢vå

¢k lTkZkYkbkk@ #kkïk DkOkng ¢\kkwlAA Gvä ¢Tkv PkvTkm KmAkYkkg UkOk

DkOkk ¢R~XknPk Xkk^kkv Bkn\\kk AZkk‘ Gvå ¢k #knüXkk^k-¢lSkAk@Tkm Gv\\km UkkgFk

XkkCk–2 ” “ 69


CkkQkk¢kvYkkg @PTkÒkZkTkng b^kæUk WkPkk^Zkng Gvå UkkvPkkTkkv b^kXkk^k ¢TkgPk

FkwPkTZk#kl$PkbkgUkTTk XkCk^kkTk Ak@OkUk@YkkPYkk Gvä PkvTkk ¢kêkZkv Hv

bkYZkCR#krTkklR #knüXkk^k Uk|CkKv Pkv Yknl$PkTkng Ak@Ok Gvå

¢gPk@gCk #knü Ak@OkPkû^k ¢v kkv Ykk@kv ¢kPYkk H Ykk@v §UkkRvZk Gv

–¢v km lTks^kA\Uk êkük Pkv lTkékZkbkYZkA~P^k Gvå Pkv bkYZkA~P^k Ukl@OkkYkTkng

Wkkõk bkcAk@m Ak@Ok lHTkbkoÒk Gvå ^kmPk@kCk-bk^krekRv kTkk YknBkAYk]YkkgQkm

TkmA]v\km ¢Tkv bkYkbPk UkRkQkkvrTkng b^kæUk Acv kkYkkg bkYkQkr ¢v km ^kkOkm Pkv

bkYZkA~P^kUkl@OkkYkTkng Wkkõk lTklYkûk Gvå–UkOk Pkv ^kkOkm AkvTkm UkkbkvQkm

bkkgXk]v\km ckv km Hkv¥¢v?–ekkTkm UkkbkvQkm H Pkv ^kkOkm bkkgXk]v\km ckv km

Hkv¥¢vå Pkv WkPkk^k^kk YkkKv ¢c{ ¢gPk@gCk lTklYkûkTkm Bkkbk ^kkPk YkoAm Gv

Av Hv YknYkndkn¢kv Gv ¢v^kk SkYkmr Æ^kkv UkOk §UkFkk@Qkm UkRkQkrlTkOkrZkTkk cvPkn

ckv^kkTkv \kmSkv bkYZkA~P^kTkk ¢gPk@gCk lTklYkûk Gvä AvYk Av PkvYkTkv R#krTkYkkvcTkk

dkZkklRA Gvå #kkïk A@Pkkg SkYkmr Æ^kTkkv ¢kPYkk YknBZk lTklYkûk Gv Pkv WkPkk^k^kk

YkkKv ¢c{ PkvYkTkv ¢gPk@gCk cvPkn Aõkk Gvå bkYZkCR#krTkYkkg SkYkmr Æ^kTkm ^kkOkm

Pkv Wkkõk lTklYkûkAk@Ok Gvä ¢Tkv bkYZkCR#krTkklRæUkv Ukl@OkYkv\kkv PkvYkTkkv

¢kPYkk Pkv ¢gPk@gCk lTklYkûk Ak@Ok Gvå

#knü ¢kPYkb^kXkk^kTkm <lFkQkm ¢Uko kr bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@Tkk@

Æ^kTkv ¢vA\km ^kmPk@kCkTkm ^kkOkm H lTklYkûk TkQkm ckvPkm Uk@gPkn bkYZkCR#krTk

-ekkTkklRæUkv Ukl@OkYkv\kk SkYkmr Æ^k UkOk lTklYkûkæUkv ckvZk H Gv; PkvQkm

lTklYkûk Pk@mAv Pkv ¢gPk@gCk cvPkn Gvå UkOk ¢k ¢kPYkkTkm ¢Ukvdkk¢v Pkkv Pkv

UkOk Wkkõk Ak@Ok H Gvå ^kkOkm A@Pkkg ¢kPYkk §Uk@ ^kSkk@v ^kHTk ¢kUk^kk

YkkKv H PkvTkv ¢gPk@gCk cvPkn Aõkk Gvå bkYZkA~P^kTkng Bk<g (Uk@YkkQkr ) ¢gPk@gCk

Ak@Ok Pkkv UkkvPkkTkkv #knü Ak@OkUk@YkkPYkk H Gvä PkvTkm ¢Ukvdkk¢v Pkkv ekkTkm

PkvYk H ^kkOkm ¢v WkgTkv Wkkõk cvPkn¢kv Gvå bkYZkA~P^kTkk Uk@YkkQkrAk@OkTkng Pkkv

Uko kvr BkoWk ^kOkrTk AZkn‘ä ¢PZkk@v Pkkv PkvTkk lTklYkûkTkm ^kkPk Fkk\kv Gv; lTklYkûkYkkg

¢gPk@gCk ¢Tkv Wkkõk ¢v^kk Wkv Uk|Ak@ AcmTkv ¢c{ ekkTkmTkk ¢kPYkkTkv YknBZk

cvPkn Pk@mAv WkPkk^Zkkv Gvå

XkkCk–2 ” “ 71

¢c{ä ¢gPk@gCk cvPkn¢kv Pk@mAv &YknYkndkn¢kv" \kmSkk Gvå AvYk Av ¢PZkk@v

AcvTkk@ Pk@mAv bkkdkkPk~ Av k]m XkCk^kkTk ¢c{ TkQkm; ^kmPk@kCkTkm ^kkOkm

¢PZkk@v Pkkv YknYkndkn¢kv ¢vK\kv Av FkkvQkk-UkkgFkYkk-GÍk CknOkbQkkTkv ^kPkrPkk

SkYkkrPYkk¢kv UkkbkvQkm Yk]v Gvä PkvQkm §UkFkk@Qkm Pkv YknYkndkn¢kvTkv ¢gPk@gCk cvPkn¢kv

Aõkk Gvå Pkv YknYkndkn¢kvTkv UkkvPkkTkv ¢gPk@Ykkg R#krTkYkkvcTkk dkZk ^kCkv@v ^kPkvr Gv

PkvQkm Pkv bkYZkA~P^kTkk ¢gPk@gCk cvPkn¢kv Gvå HvTkv R#krTkYkkvc K»Zkkv Tk ckvZk

¢v kkv lYkQZkkÓlì Æ^k bkYZkA~P^kTkng lTklYkûk QkkZk Tklcå

bkkYkk ekkTkm UkOk ¢k ¢kPYkkQkm Wkkõk Gv PkvQkm Pkv §UkFkk@Qkm cvPkn

Gv; ¢Tkv ^kkOkm A@Pkkg PkvYkTkk ¢kPYkkTkkv ¢lXkUk|kZk Pkv YknBZk lTklYkûk Gv ¢vYk

WkPkk^k^kk PkvTkv §UkFkk@Qkm ¢gPk@gCk cvPkn¢kv Aõkk Gvå SkYkmr Æ^kTkkv ¢gPk@~

¢lXkUk|kZk #kng Gv Pkv bkYkÆTkv UkkvPkv UkkvPkkYkkg Pkv kkv ¢lXkUk|kZk Uk|CkK A@mTkv

bkYZkCR#krTk UkkYkv PkvYkkg ekkTkm ¢gPk@gCk lTklYkûk Ak@Ok Gvå ¢Tkv ^kkOkm Pkv

Wkkõk Ak@Ok Gvä ¢k WkgTkv Ak@Ok ^Zk^kck@Qkm H Gvå lTkékZk Ak@Ok Pkkv

UkkvPkkTkkv #knü Ak@OkUk@YkkPYkk H Gvå PkvTkk ¢kêkZkv bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@v

PZkk@v lTklYkûk Av kng ckvZk Pkv ¢c{ ¢kv]Bkk^Zkng Gvå

Akv¥ Æ^k bkYZkA~P^kYkkg YkkÒk Wkkõk lTklYkûkTkv (#kkïkTkv) H b^kmAk@v

Tkv ¢gPk@gCk lTklYkûk Pk@mAv ekkTkmTkv Tk b^kmAk@v Pkkv PkvOkv Bk@vBk@ bkYZkA~P^kTkv

H HkOZkng TkQkmå bkYZkA~P^kUkOkv Ukl@OkYkmTkv HvYkOkv R#krTkYkkvcTkkv dkZkklRA AZkk‘

Gv ¢v kk bkYZkCÓlìTkv H bkYZkA~P^kTkk lTklYkûk Pk@mAv Tk b^kmAk@Pkkgä Hv Æ^k

¢vA\kk #kkïkQkm Av Akv¥ UkOk lYkQZkkÓlìTkk lTklYkûkQkm UkOk bkYZkCR#krTk Qk¥

H^kkTkng YkkTkv PkvTkv Pkkv bkYZkA~P^kTkk bkkFkk lTklYkûkTkng UkOk XkkTk TkQkmå ¢k

CkkQkkYkkg bkYZkA~P^kTkk ¢gPk@gCk PkvYk H Wkkõk WkgTkv lTklYkûkkvTkng ZkQkkQkr b^kæUk

WkPkk^Zkng Gvå

HZk^kgPk ^kPkkvråååPkv Uk@Yk A\ZkkOkAk@m bkYZkA~P^kä ¢Tkv

PkvTkk ¢gPk@–Wkkõk lTklYkûkkv!

❁


l^k@\kkl^k@\kkl^k@\kkl^k@\kkl^k@\kk

l^k@\kk: lTkÌkpO^k†TP PÅ^kg l^k@\kk: HkkTklTP PÅ^kP: PÅ^kgú’úúúúúúúúúúúúúúúl^k@\kk: Xkk^kZk†TP PÅ^kg l^k@\kkTkkg Skk@Okk Xk^klPú’’279’’

PÅ^kg AùQZkYkkTkg lTkËk\kXkk^kvTk CkpïklP Zk: lcú’úúúúúúúúúúúúúúúúPP~ .^k Xkk^kZklP bkRk ¢lU Fk PÅ^kg l^kHkkTkklPú’’280’’

HCkPkYkkg Pkû^kTkv l^k@\kk Ukn<akkv H bkkgXk]v Gv; bkkgXk]mTkv UkOk

Pkû^kTkv ZkQkkQkrUkOkv l^k@\kk H HkOkv Gv; ^k]m HkOkmTkv UkOk l^k@\kk H Pkû^kTkm

Xkk^kTkk ¢vK\kv Av ^kk@g kk@ ¢XZkkbk A@v Gv; ¢Tkv ¢XZkkbk A@mTkv UkOk

Pkû^kTkm Skk@Okk Pkkv l^k@\kk¢kvTkv H QkkZk Gvå

Xkk^kkQkr :–Pkû^kTkng ZkQkkQkr b^kæUk bkkgXk]^kng–HkOk^kng–Xkk^k^kng ¢Tkv

Skk@^kng Pkv §ûk@kvûk@ Rn\krXk Gvå ¢k UkgFkYk Ak]Ykkg Pkû^kTkv ZkQkkQkr Acv kk^kk]k

Rn\krXk Gv ¢Tkv Skk@^kk^kk]k UkOk Rn\krXk Gvå

Hv Ukn<ak Ckn<¢kv ^kMv Acv^kkYkkg ¢k^kv\kng Hv Pkû^kTkng b^kæUk PkvTkv

lTkék\kXkk^kQkm Ck|cOk A@v Gvä PkvYk H ¢TZk Xkk^kTkk GkvMmTkv PkvTkv H lTk@gPk@

Xkk^kv Gv Pkv Ukn<ak Pkû^kTkv HkOkv Gvå —b^kkYkm AksPkAvZkkTknUk|vdkk

l^k@\kk HkOkv Pkû^kTkvä ^k]m bkkgXk]v Akv¥;

l^k@\kk SZkk^kv Pkû^kTkvä l^k@\kk Skk@v Akv¥å

—ZkkvCkbkk@ä 66

U

XkkCk–2 ” “ 73

Uk@YkkPYkkTkn g Uk|lPkzWkWkUk@YkkPYkkTkn g Uk|lPkzWkWkUk@YkkPYkkTkn g Uk|lPkzWkWkUk@YkkPYkkTkn g Uk|lPkzWkWkUk@YkkPYkkTkn g Uk|lPkzWkWk

XkCk^kkTkTkm Uk@Yk #kkgPk ^kmPk@kCkm Uk|lPkYkk Ukkbkv bkYklAPkm ¢vAk^kPkk@m

£TÜ-£TÜkOkm UkOk Xkl$PkQkm TkkFkm ©Lv Gvå TkgRmëk@ TkkYkTkk ¢kLYkk

ÿmUkYkkg @PTkTkk #kkëkPk lHTkzWkWkkv Gvä PZkkg Ak@PkAä VkCkOk ¢Tkv ¢akkN

YklcTkkYkkg bknR 8 Qkm 15 bknSkm Rv kkv Xkl$Pk A@^kk HkZk Gvå HvYk ¢kPYkkYkkg

Uk@YkkPYkUkOkkTkm #kl$Pk bkRkZk Gv ¢Tkv Pkv #kl$Pk Uk|CkKv\kk bk^krek Uk@YkkPYkk

UkOk HCkPkYkkg bkRkZk ¢vA UkGm ¢vA QkZkk H A@v Gv ¢vK\kv Uk@YkkPYkR#kkTkv

UkkYkv\kk ¢kPYkk¢kv ¢TkklRQkm Gvä PkvYk Pkv Uk@YkkPYkUkOkkTkk Uk|lPkzWkWk Pk@mAv

lHTkUk|lPkYkk UkOk ¢TkklRQkm #kkëkPk Gvå PkvYkTkm Ukkbkv H¥Tkv £TÜ-£TÜkOkm

Hv kk ¢vAk^kPkk@m Æ^kkv UkOk Xkl$PkQkm QkTkCkTk A@Pkk TkkFkm ©Lv Gvå

—Pkv ^kBkPkv ¢gR@ PkvYkTkv XkkTk Gv Av ¢k YkosPkTkng ¢lbPkP^k PkvTkk

Ü^Zk-dkvÒk-Ak]-Xkk^kYkkg Gvä #k@m@Tkm ªFkn-TkmFkng Qk^kkTkm l¿ZkkTkng ¢lbPkP^k

PkvTkk Ü^Zk-dkvÒk-Ak]-Xkk^kYkkg Gvä YkosPkYkkg Av RvcTkm l¿ZkkYkkg Ykk<g ¢lbPkP^k

TkQkmä Ykk<g ¢lbPkP^k Ykk@k Ü^Zk-dkvÒk-Ak]-Xkk^kYkkg Gvå ¢k^kk bkYZkA~

XkkTkYkkg b^kkêkZkv UkkvPkkTkkv b^kAk] ¢g#k Pkkv lTkYkr] QkZkkv Gv Tkv ¢\UkAk]Ykkg

Ü^ZkTkm Uk@YkkPYk#kl$PkTkkv Uko@kv ¢kêkZk A@Pkkg UkoOkr lTkYkr] b^kAk] Uk|CkKm

H#kvä ¢vK\kv UkkvPkv Uk@YkkTkgRYkZk Uk@YkkPYkk Qk¥ H#kvå

–Uko%Zk Ckn<Rv^kêkmTkk Uk|^kFkTkYkkgQkm

N

LMMMMMMMMNQRRRRRRRRS


HvTkkQkm ¢^kPkk@Tkm bkV]Pkk QkkZk ¢v kng

bkkFkn g £TkkYkbkkFkn g £TkkYkbkkFkn g £TkkYkbkkFkn g £TkkYkbkkFkn g £TkkYk

SkYkrQkm ¢vK\kv Av ¢kPYkkTkm bkkFkm bkYkHOkQkm H YkTknaZk ¢^kPkk@Tkm

bkV]Pkk Gvå SkYkrTkng YkkckPYZk bkYkH^kk YkkKv PkvTkng ekkTk A@^kng Hkv¥¢vå ¢k

Æ^kTkv bkgbkk@Ykkg Nkv@ä AkCkMk ^kCkv@vTkk Rvc ¢TkgPk^kk@ Yk]v Gvä UkOk

YkTknaZkRvc YkkxDkkv Gv Pkv YkTknaZkRvcYkkg UkOk Hkv ¢kPYkkTkm bkYkHOk Tk A@v

Pkkv PkvTkm Akg¥ zAYkPk TkQkmå l^kakZk-XkkvCkYkkg Pkkv AkCkMkä AoPk@kg Zk Æ^kTk Ckk]v

Gvä YkTknaZk Qk¥Tkv UkOk SkYkr Tk bkYkHv ¢Tkv @]^kkYkkg Tkv XkkvCkYkkg H Æ^kTk

Ckk]v Pkkv Uk#kn A@Pkkg PkvTkm #km l^k#kvakPkk Qk¥? ¢k #k@m@Tkm Pkkv @kBk Qk^kkTkm

Gvä ¢kPYkk PkvTkkQkm HnRkv Gvå ¢v kk ¢kPYkkTkv UkkvPkv Xko\kmTkv Æ^k @BkMv Gvä

Tkv UkkvPkv ¢kv]Bkv Pkkv Yknl$Pk UkkYkv Gvå UkOk Akv¥ WkmHkTkm ¢ApUkkQkm @BkMPkkv

TkQkm Av WkmHkTkm ApUkkQkm Pk@Pkkv TkQkmå

HvYk bk@kv k@Ykkg @cvTkk@kv cgbkä AYk] §Uk@Tkm Uk|mlPk GkvMmTkv cgbk\km

§Uk@ Uk|mlPk A@v Gvä PkvYk #k@m@æUkm bk@kv k@Ykkg @cv\kkv Hv FkwPkTZkcgbk

#k@m@klRTkm Uk|mlPk GkvMmTkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkm Uk|mlPk A@v Gv Pkv ¢k HCkPkYkkg

SkTZk Gv! bk@kv k@Ykkg AYk]kv Bkm\kv\kkg ckv kk GPkkg cgbk\kkv UkkvPkkTkm cgbk\km

§Uk@Tkm Uk|mlPk GkvMmTkv PkvTkk §Uk@ Uk|mlPk A@Pkkv TkQkmä PkvYk ¢k FkwPkTZkæUk

cgbk\kkv Gvä Tkv PkvTkv Ukwbkk–YkAkTk ^kCkv@v Wkck@Tkm FkmHkv Gv Pkv Uko^krTkk

Uk|k@WSkTkng V] Gvä PkvTkm Uk|mlPk GkvMmTkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkm Uk|mlPk A@v Pkkv

lTkYkr] ¢kTkgRUkl@OklPk Uk|CkKv Pkv ¢kPYkkTkm cgbk\km Gvå

¢@v Xkk¥ä Wkv DkMm–Fkk@ DkMm Pkng Pkk@k ¢kPYkkTkkv l^kFkk@ Pkkv A@å

Pkk@m PkTkv zAYkPk Tklc Tkv Pkng WkmHkTkm zAYkPk A@v! Pkv #kkvXkPkng TkQkmå Wkck@Tkm

FkmHkv Pkk@m TkQkmä Pkv Pkk@m bkkQkv Tklc ¢k^kvä YkkKv PkvTkkQkm HnRkv ¢kPYkk

Gv PkvTkm Uk|mlPk A@å SkYkmr Æ^kTkv ¢kPYkkTkm Uk|mlPk ¢Tkv SZkkTk A@Pkkg A@Pkkg

^kFFkv ¢lOkYkk-YklcYkk ^kCkv@v l@lü bkcvHv Uk|CkKv Gvä UkOk Pkv¢kv PkvTkm Uk|mlPk

� ��

XkkCk–2 ” “ 75

GkvMmTkv ¢kPYkkTkm Uk|mlPk A@v Gvå #k@m@Tkng æUk Ykv< Hv^kMng YkkvKng A@m TkkgBkv

Tkv AgQk^kk Hv^kMng TkkTkng UkOk A@m #kAvä ¢vA \kkM^kkYkkg A@kvMkv YkkOkbkkvTkv HYkkMvä

#k@m@Tkng ^kHTk A@kvMkv YkOk A@m #kAvä §Uk@Qkm Rv kTkv §Pkk@^kkv ckvZk Pkkv

§Pkk@v–¢k^km lbklü¢kv SkYkkrPYkkTkv Uk|CkKm ckvZkä UkOk PkvTkm Uk|mlPk Pkkv

bkgbkk@Ykkg @BkM^kkTkng Ak@Ok Gvå SkYkmrÆ^k PkvTkm Uk|mPk A@Pkk TkQkm UkOk

¢kPYkkTkm Uk|mlPk A@v Gvå–YkoBkr Wk|kôOkTkm HvYk Pkv¢kv FkwPkTZk–zFkPkkYklOkTkv

Wkkõk l^kakZkkvYkkg ^kvMVm RvPkk TkQkmå

¢vA cPkkv Wk|kôOkå ¢vA^kk@ HgCk\kYkkg PkvTkk ckQkYkkg zFkPkkYklOk ¢k^km

UkM>kkvå PZkkg Hv–Pkv ^kbPknTkv Pkv zFkPk^k^kk YkkgM>kkv; Bkk^kkTkngä YkAkTkä Uk\kgCk ^kCkv@v

YkkgCk^kk H YkkgM>kngå Pkv PkvTkv Yk]m CkZkngå PZkkg ¢vA AkCkMkv ¢k^Zkkv PkvTkv §MkM^kk

¢v Yko@Bkv zFkPkkYklOkTkkv Dkk AZkkvrå Wkbk Bk\kkbk! Pk@Pk H YkAkTkä Uk\kgCk

^kCkv@v WkSkng ^k{Bkk¥ CkZkngä Tkv cPkkv Pkv^kkv Qk¥ CkZkkvå PkvYk ¢k YkTknaZkRvc

¢TkgPkAk]v Æ^kTkv Yk»Zkkv Gvä Pkv zFkPkkYklOk Hv kkv Gv; PkvTkv Hv @]^kkYkkg Tkv

XkkvCkYkkg H ^kvMVm Rv Gv UkOk ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@Pkkv TkQkm Pkv Uk@YkkQkvr

Yko@Bk Gvå ¢@v Æ^k! ¢k^kkv YkTknaZk ¢^kPkk@ UkkYkmTkv Pkng WkmHv WkSkv LvAkOkv

MckUkOk WkPkk^kv Gv UkOk ¢kPYkkTkm bkYkHOk Pkkv A@Pkkv TkQkmä Tkv SkYkrTkm

Uk@mdkk UkOk A@Pkkv TkQkmä Pkkv Pkk<g MckUkOk #kk AkYkTkng? QkkvMkv ^kBkPk @õkkvä

Xkk¥! c^kv Pkng ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@ä lTk^kplûk \kvä Uk| kplûk DkKkMä &¢ckvä

Ykk@m Yknl$Pk AvYk QkkZk? Ykk@v c^kv HTYk-Yk@Ok Hkv¥Pkkg TkQkm"—¢vYk HvTkv

¢gPk@Ykkg Xk^kXk|YkOkTkkv Òkkbk \kkCZkkv ckvZkä PkvOkv ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@^kmå

cv Æ^k! Pkx ¢TkgPk Ak]Ykkg WkSkng Uk@BZkng UkOk ¢kPYkkTkv Tk ¢kv]BZkkvå

&&Uk@BZkkg YkkOkvA YkkvPkmZkkgäúúúúúúUk@BZkkg cvYk–AUko@;úúúúúúUkOk ¢kPYkk Uk@BZkkv TklcäúúúúúúPZkkg @õkkv lRCYkoNå""

¢vA cPkkv I^kv@m; Pkv DkOkkv ^kpü QkZkkv cPkkvå cm@kTkm Uk@mdkk A@^kkYkkg

Pkv DkOkkv ckvl#kZkk@ cPkkvå ¢vA^kk@ @kHk Ukkbkv DkOkkv zAYkPkm cm@kv ¢k^Zkkvä


Tkv WkSkk Ukkbkv zAYkPk A@k^kmå Gv kKv Pkv I^kv@m Ukkbkv zAYkPk A@k^kmä PkvTkm

A]kQkm @kHk Uk|bkTTk QkZkkv ¢Tkv PkvTkv £TkkYk ¢kUk^kkTkng Tkœm AZkn‘å

Pkv @kHkTkkv Rm^kkTk SkYkkrPYkk cPkkvå bkkgHv PkvOkv I^kv@mTkv Wkkv\kk^kmTkv

UkoG~Zkng : Xkk¥ä PkYkv cm@k Ukk@BkPkkg Pkkv HkOkkv Gkvä UkOk FkwPkTZk@PTk ¢v kk

¢kPYkkTkv Uk@BZkkv? zHRCkmYkkg Akg¥ SkYkrTkm bkYkHOk A@m? I^kv@mTkv SkYkrTkm

Akg¥ BkWk@ Tk cPkm PkvQkm PkvOkv Tkk Acmå

WkmHv lR^kbkv bk^kk@v @kHk¢v I^kv@mTkv Wkkv\kk^Zkkvä ¢Tkv SkYkmr Rm^kkTkTkv

UkoG~Zkng : Rm^kkTkÆ! Wkkv\kkvä ¢k I^kv@mTkv #kng £TkkYk ¢kUk#kng? Rm^kkTkv

CkgXkm@PkkQkm Aõk‹g—Ykck@kHkä ¢vTkv bkkPk BkkbkMkTkng £TkkYk ¢kUk^kng Hkv¥¢vå

@kHkTkv ¢kékZkr QkZkng PkvQkm V@m UkoG~Zkng–¢@vä Rm^kkTkÆ! bkkPk BkkbkMkTkng

£TkkYk ckvZk? Akg¥A ælUkZkk ^kCkv@v ¢kUk^kng Hkv¥¢v Tkv? PZkk@v Rm^kkTkv V@mQkm

Aõk‹g—¢vTkv bkkPk Tklc UkOk FkkwR BkkbkMkg Ykk@^kkg Hkv¥¢vå @kHk¢v Aõk‹g—¢vYk AvYk? Rm^kkTk Acv–Ykck@kH! ¢vTkv 80 ^kakr QkZkkgä ¢Tkv RmA@kTkv Dkv@

RmA@k QkZkk PkkvZk cÆ SkYkr bkYkH^kkTkm R@Ak@ A@Pkkv TkQkmå ¢c{Qkm Yk@mTkv

A>kkg H¥#k? PkvTkm ¢vTkv R@Ak@ TkQkmå cm@k Ukk@Bk^kkYkkg Æ^kTk Ckk»Zkng UkOk

¢kPYkkTkv Ukk@Bk^kkTkm R@Ak@ Tk A@m; Æ^kTk Uko<g Qk^kk ¢k^Zkng GPkkg SkYkrTkm

¢kv]BkkOk A@Pkkv TkQkmä YkkKv PkvTkv BkkbkMkg Ykk@^kk Hkv¥¢vå

I^kv@mTkkv ¢kPYkk UkkÒk cPkkv ¢vK\kv SkYkkrPYkk Rm^kkTkTkm ^kkPk bkkgXk]mTkv

Pkv Wkcn @kÆ QkZkkvä Tkv @kHkTkv Aõk‹g–Ykck@kH! Ykk@v PkYkk<g ælUkZkkTkng £TkkYk

TkQkm Hkv¥Pkngå Rm^kkTkÆ¢v Hv Aõk‹g Pkv ZkkvCZk Gv; PkvYkOkv l#kBkkYkOk ¢kUkmTkv

Ykk@k §Uk@ §UkAk@ AZkkvr Gvä Pkv H Bk<g £TkkYk Gvå Hv ¢kPYk^kvûkk ckvZk

Av ¢kPYk^kvûkkTkm Xkl$Pk A@mTkv ¢kPYk^kvûkk Qk^kkTkkv AkYkm ckvZkä PkvTkng H Æ^kTk

ApPkkQkr Gvä WkkAmTkk Æ^kTkkv ¢^kPkk@ Pkkv BkkbkMkg Ykk@^kk Hv kkv Gvå—¢vYk

bkYkÆTkv I^kv@m ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@^kk \kkCZkkvä Tkv PkvOkv UkkvPkkTkk

¢^kPkk@Tkm bkV]Pkk A@må

FkwPkTZk b^kXkk^k lbk^kkZk Wkck@Ykkg A>kkgZk bknBk TkQkmå Hkv bkgbkk@Ykkg

bknBk ckvZk Pkkv SkYkkrPYkk PkvTkv GkvMv #kng AkYk? Hkv Uk@Ykkg bknBk ckvZk Pkkv

XkkCk–2 ” “ 77

SkYkkrPYkk PkvTkv GkvMmTkv ¢kPYkkTkng SZkkTk AvYk A@v? YkkKv A\UkTkkPkmPk ¢Tkv

£lTÜZkkPkmPk ¢kPYkkYkkg H bknBk Gvä PkvTkk bknBkTkm Uk|PkmlPk A@ä Tkv Uk@Tkm

YkYkPkk GkvMå Hv¢kv ¢kPYkkTkv bkYkHv Tkv PkvTkm Uk|mlPk A@v ¢v kk FkwPkTZk–cgbkTkv

¢Ykv TkYkbAk@ A@m¢v Gm¢vå ¢vTkk ¢^kPkk@Tkm bkV]Pkk Gvå

❁

✾ bkPUkn<akkvTkng ^kFkTkkYkpPk ✾

&¢TkgPkAk] QkZkkg Æ^kTkv Ukl@Xk|YkOk A@Pkkg GPkkg PkvTkm lTk^kplûk AvYk

QkPkm TkQkm?" ¢Tkv &Pkv #kng A@^kkQkm QkkZk?"

—¢v ^kkA>kYkkg ¢TkvA ¢Qkr bkYkkZkv\kk Gvå PkvTkv l^kFkkZkkr l^kTkk Av

ÓN l^këkkbkQkm IoZkkr l^kTkk YkkCkrTkk ¢g#kTkng ¢\UkXkkTk QkPkng TkQkmå WkmHk WkSkk

l^kA\Ukkv Ro@ A@m ¢k ¢vA §Uk@ \kBkv\kng bkPUkn<akkvTkng ^kFkTkkYkpPk ^kk@g kk@

l^kFkk@m \kv#kkvå (êkmYkR~ @kHFkgÜ)

✽

✾ ¢kPYkkYkkg lbküTkv bQkkUkmTkv ¢Uko kr #kæ¢kPk ✾

êkm bkYkZkbkk@Tkm #kæ¢kPkYkkg H ¢kFkkZkrRv k ¢kPYkkYkkg lbküUkOkng

bQkkUkv Gvå ¢ckv! lbkü XkCk^kgPkkv! Ykk@k ñRZkbQkkTkYkkg lWk@kHkvå cng lbkükvTkkv

¢kR@ A<g GngåååYkk@kYkkg lbkü Qk^kkTkng bkkYkQZkr Gv PkvTkkv l^këkkbk A@mTkv cng

Ykk@k ¢kPYkkYkkg lbkükvTkv bQkkUkng Gngå Ykk@kv ¢kPYkk lbküTkk b^kXkk^k Hv kkv Gv

¢vYk b^kmAk@mTkv cng lbkükvTkkv ¢kR@ A<g Gng–Xkk^kTkYkbAk@ A<g Gngå—¢kYk

UkkvPkkTkk ¢kPYkkYkkg lbküUkOkng bQkkUk^kng Pkv SkYkrTkm ¢Uko kr YkgCk\k #kæ¢kPk Gvå

–êkm bkYkZkbkk@ CkkQkkå 1 §Uk@ Uko%Zk Ckn<Rv^kêkmTkk Uk|^kFkTkYkkgQkmå


¢ckv‰ #kn¸kPYk¢ckv‰ #kn¸kPYk¢ckv‰ #kn¸kPYk¢ckv‰ #kn¸kPYk¢ckv‰ #kn¸kPYk–Uk|klUPkTkm Rn\krXkPkUk|klUPkTkm Rn\krXkPkUk|klUPkTkm Rn\krXkPkUk|klUPkTkm Rn\krXkPkUk|klUPkTkm Rn\krXkPkkkkkk !!!!!

cv Æ^k! #knükPYkkTkm

<lFk Uk|CkK A@mTkv ¢vA ^kk@ bkkFkkv êkkvPkk WkTk!

¢TkgPkAk]Qkm bkgbkk@Ykkg @BkMPkk Æ^kkvTkv #knü ¢kPYkkTkm bkYkHOk

Rn\krXk Gvå ¢vYk WkPkk^kPkkg êkm ¢kFkkZkrRv k bkYkZkbkk@Tkm FkkvQkm CkkQkkYkkg

Acv Gv Av (1) AkYk-XkkvCk–WkgSkTkTkm AQkk Pkkv bk^kr Æ^kkvTkv bkkgXk]^kkYkkg

¢k^km Ck¥ Gv; UkOk (2) lXkTTk ¢kPYkkTkk ¢vAP^kTkm ^kkPk Æ^kv ARm

bkkgXk]m TkQkmå PkvYkkgQkm TZkkZk :

(1) lTkCkkvRYkkg ¢v kk ¢TkgPk Æ^kkv Gv Av HvYkOkv ARm YkTknaZkXk^k

AZkkvr H TkQkmä Hv¢kv ARm lTkCkkvRYkkgQkm TkmA»Zkk H TkQkmä HvYkTkv ARm

êk^kOkvlTÜZk Yk]m H TkQkmä Pkkv PkvYkOkv A¥ @mPkv AkYk-XkkvCkTkm AQkk

bkkgXk]m? êkm ¢kFkkZkrRv^k Acv Gv Av Pkv Æ^kkv¢v #kWRkv Xk\kv Tk

bkkgXk»Zkk ckvZkä Uk@gPkn AkYk-XkkvCkTkm AQkkTkk êk^kOkTkng Hv AkZkr Gv PkvTkv

Pkkv Pkv¢kv A@m H @õkk Gvä #kWRkv Tk bkkgXk]^kk GPkkg PkvTkk Xkk^k

Uk|YkkOkv ªSkng ^kPkrTk Pkkv Pkv¢kv A@m H @õkk Gv; AkYk-XkkvCkTkm AQkk

bkkgXk]Tkk@k ¢ekkTkm Æ^kkv Hv (l^kAk@Tkkv ¢TknXk^k) A@m @õkk Gv ¢Tkv

Acm @õkk Gv Pkv kng Pkv Æ^kkv AQkk bkkgXk»Zkk ^kCk@ UkOk A@m H @õkk

Gvä YkkKv PkvYkOkv UkOk AkYk-XkkvCk-WkgSkTkTkm AQkk bkkgXk]m Gv ¢vYk

¢kFkkZkrRv kv Aõk‹gå #knükPYkkTkk XkkTk ^kCk@ ¢TkgPk^kk@ Tk^kYkm Ck|w kvZkATkk

Xk^k A@Tkk@kv Æ^kä ¢Tkv WkmHkv lTkPZk lTkCkkvRTkkv Æ^k–¢v WkgTkv ¢vA

H HkPkTkk Gvä WkgTkv ¢#knü ¢kPYkkTkkv H ¢TknXk^k A@m @õkk Gvå

lTkCkkvRTkk Æ^kTkv êk^kOkTkng lTklYkûk Yk»Zkng TkQkm ¢Tkv Tk^kYkm Ck|w^kvZkA

HTkk@ Æ^kTkv êk^kOkTkng lTklYkûk Yk]^kk GPkkg PkvTkng §UkkRkTk bknSkZkn‘ TkQkmä

YkkKv PkvOkv #knükPYkkTkm ^kkPk bkkgXk]m ¢vYk ¢c{ ¢SZkkPYk#kkïkYkkg CkOkPkk

A BC D

XkkCk–2 ” “ 79

TkQkmå AkYk-XkkvCkTkm AQkk Pkkv lTklYkûk Gvä Pkv bkkgXk]^kkTkng V] #kng?–Av

l^kAk@Tkkv ¢TknXk^k; Pkv l^kAk@Tkkv ¢TknXk^k Pkkv lTkCkkvRYkkg Æ^k A@m H

@õkkv Gvä YkkKv Pkv Æ^kv AkYk-XkkvCkTkm AQkk bkkgXk]m Gvå

(2) WkmÆ ^kkPk : ¢ekkTkm Æ^kv ¢TkgPk^kk@ PkmQk‘A@ XkCk^kkTkTkk

bkYk^kbk@OkYkkg H¥Tkv PkvYkTkk lR^ZkS^klTkYkkg #knükPYkkTkm ^kkPk bkkgXk]m

GPkkg ¢c{ ¢kFkkZkrXkCk^kkTk Acv Gv Av ¢kPYkkTkk #knü b^kXkk^kTkm ^kkPkkr

Pkv Æ^kkv¢v ARm bkkgXk]m TkQkmå AvYk Av ¢gPk@Tkm <lFkQkm PkvTkng Ukl@OkYkTk

AZkn‘ TkQkmä #knükPYkkTkkv ¢TknXk^k AZkkvr TkQkm YkkKv PkvOkv #knükPYkkTkm ^kkPk

bkkgXk]m UkOk TkQkmå #knükPYkkTkng êk^kOk AZkn‘ ¢vYk Pkkv PZkk@v Acv kkZk Av

Hkv PkvTkkv ¢k#kZk bkYkÆTkv Pkv ¢Tknbkk@ Ukl@OkYkv! ¢vK\kv Xkk^kUko^krATkk

êk^kOkTkv H ¢c{ êk^kOkYkkg CkOZkng Gvå lTklYkûk bkkQkv §UkkRkTkTkk Xkk^kTkkv

Ykv] QkkZk Pkkv H Pkv lTklYkûk Acv kkZkå ¢TkklRQkm AkYk-XkkvCk-WkgSkTkTkm

AQkkTkk lTklYkûkkv bkkQkv Æ^kTkk §UkkRkTkTkkv Ykv] QkZkkv Gvä Uk@gPkn #knü–ekkZkA–¢vAP^k–l^kXk$Pk ¢kPYkb^kæUkTkv WkPkk^kTkk@ lTklYkûk bkkQkv PkvTkk

§UkkRkTkTkkv Ykv] QkZkkv TkQkm YkkKv PkvOkv #knü ¢kPYkkTkm ^kkPk bkkgXk]m UkOk

TkQkmå ¢c{ Pkkv §UkkRkTk-lTklYkûkTkm bkglSkUko krA AQkTk Gv; lTklYkûk Pk@mAv

¢v^kk ¢Uko^kr êk^kOkTkv b^kmAkZkn‘ Gv Av HvTkng êk^kOk AZkn‘ PkvTkm <lFk ¢Tkv

¢TknXk^k UkOk A@v Hå

Xk\kv XkCk^kkTkTkm bkXkkYkkg lR^ZkS^klTk bkkgXk]Pkkv ckvZkä UkOk Hkv

¢gPk@Ykkg ^Zk^kck@Tkk UkdkTkkv ¢k#kZk @kBkv Pkkv PkvOkv Bk@vBk@ #knükPYkkTkng

êk^kOk TkQkm AZkn‘ä PkvTkv YkkKv Pkkv Pkv l^kAQkkTkng H êk^kOk Gvå YkkÒk

¢kPYkkTkk #kWRkv AkTkv UkM>kk Pkv Akg¥ #knükPYkkTkng êk^kOk TkQkm UkOk

êk^kOkä Ukl@FkZk ¢Tkv ¢TknXk^k ÒkOkvTkm ¢vAPkk ¢vK\kv Av Hv^kkv #knükPYkk

bkkgXk»Zkkv Pkv kkv H Ukl@FkZkYkkg–<lFkYkkg \k¥Tkv PkvTkkv ¢TknXk^k A@v PkvTkng

TkkYk #knükPYkkTkng êk^kOk Gvä ¢v^kng êk^kOk Æ^kv Uko^kvr ARm AZkn‘ TkQkm YkkKv

c^kv Pkng #knükPYkkTkm <lFkTkk ¢Uko krXkk^kv ¢k bkYkZkbkk@Tkng êk^kOk A@Hvä

¢vYk ¢kFkkZkrRv k Acv Gvå


SkYkrAQkk Av l^kAQkk YkkÒk #kWRkvYkkg TkQkm UkOk Xkk^k §Uk@ PkvTkkv

¢kSkk@ Gvå \kMk¥Tkng Av #k@m@Tkk æUk ^kCkv@vTkng ^kOkrTk ¢k^kv PZkkg Pkv

bkkgXk]Tkk@ Hkv UkkvPkkTkk ^kw@kCZkXkk^kTkv UkkvakPkkv ckvZk Pkkv PkvTkv YkkKv Pkv

^kw@kCZk–AQkk Gvä ¢Tkv Pkv H #kWRkv bkkgXk]mTkv Hv Æ^k UkkvPkkTkk l^kakZk

AakkZkTkk Xkk^kTkv UkkvakPkkv ckvZk PkvTkv YkkKv Pkv l^kAQkk Gvå PkvYk ¢c{ Hv Æ^k

#knükPYkkTkm <lFk A@v PkvOkv H #knükPYkkTkm ^kkPk êk^kOk A@m Acv kkZkå

#knükPYkkTkk #kWRkv AkTkv UkM^kk GPkkg Hkv l^kAk@Tkm <lFk Tk GkvMv Pkkv PkvOkv

#knükPYkkTkm ^kkPk bkkgXk]m H TkQkmå ¢vK\kv lTklYkûk §Uk@ Akg¥ ^kHTk Tk

@õk‹g UkOk UkkvPkkTkk §UkkRkTkYkkg <lFkTkk Xkk^k §Uk@ ^kHTk ¢k^Zkngå

HvYk Akv¥ lUkPkk UkkvPkkTkk UknÒkTkv Acv Av WkHk@YkkgQkm bkkA@ \k¥

¢k^k! PkvTkkv UknÒk bkkA@Tkv WkR\kv Hkv ¢VmOk \k¥ ¢k^kv Pkkv PkvOkv PkvTkk

WkkUkTkm ^kkPkTkv bkkgXk]m Tk Acv kkZkå PkvYk bk^krek XkCk^kkTk ¢Tkv bkgPkkv

#knü ¢kPYkkTkng b^kæUk WkPkk^kmTkv PkvTkkv ¢TknXk^k A@^kkTkng Acv Gvå Hv Æ^k

#knü ¢kPYkkTkkv Pkkv ¢TknXk^k Tk A@v Tkv l^kAk@Tkm <lFk A@mTkv PkvTkkv H

¢TknXk^k A@v Pkkv Pkv Æ^kv Bk@vBk@ #knü ¢kPYkkTkm ^kkPk bkkgXk]m H

TkQkmå

XkCk^kkTkTkm lR^Zk ^kkOkmYkkg Pkkv ¢vA bkkQkv lTkékZkä ^Zk^kck@ ^kCkv@v

WkSkng ^kOkrTk ¢k^kv Gvå Pkv bkkgXk]Pkkg &^Zk^kck@ Gv Tkv! @kCk Gv Tkv!

lTklYkûk Gv Tkv!" ¢vYk Hv Æ^k ^Zk^kck@ §Uk@ Hkv@ Rv Gvä UkOk

&¢kPYkkTkkv b^kXkk^k #knü ekkZkA Gv" ¢vYk #knükPYkkTkk ¢lbPkP^k §Uk@

Hkv@ RvPkkv TkQkm–¢vK\kv Av UkkvPkkTkm <lFkTkv #knükPYkk Pk@V TkQkm ^kk]Pkkv–Pkv Æ^kv XkCk^kkTkTkm ^kkOkm bkkgXk]m TkQkm; AvYk Av XkCk^kkTkTkm ^kkOkm

bkkgXk»Zkk Ukcv\kkg PkvTkkv Hv kkv Xkk^k cPkkv Pkv kk H Xkk^kTkv XkCk^kkTkTkm

^kkOkm bkkgXk»Zkk UkGm UkOk Pkv bkv km @õkkv Gvå HvK\kk Æ^kkv #knü

¢kPYkkTkm <lFk Pk@V TkQkm ^k]Pkk Tkv ¢#knü ¢kPYkkTkm (–^Zk^kck@Tkmä

@kCkTkmä lTklYkûkTkmä Uk@kêkZkTkm) <lFk A@v Gv Pkv WkSkkZk Æ^kkv¢v AkYk-

XkkvCk-WkgSkTkTkm H AQkk bkkgXk]m Gvä UkOk #knü ¢kPYkkTkm ^kkPk bkkgXk]m

XkkCk–2 ” “ 81

TkQkmå Hv kng AkZkr Pkv Æ^kkv A@v Gv Pkv kng H AkZkr lTkPZklTkCkkvRTkk Æ^kkv

UkOk A@m H @õkk Gvå ¢TkklRQkm ^kkOkm TkckvPkm bkkgXk]m PZkk@v Hv R#kk

cPkm PkvYkkg ^kkOkm bkkgXk»Zkk UkGm Akg¥ Vv@ Tk UkM>kkv Tkv Pkv km H R#kk

@cmä Pkkv PkvOkv ¢kPYkb^kXkk^kTkm ^kkPk bkkgXk]m–¢vYk ekkTkm b^kmAk@Pkk

TkQkmå

Hkv ¢kPYkkTkk #knü b^kXkk^kTkm ^kkPk Uk|mlPkUko krA ¢vA^kk@ UkOk

bkkgXk]v Pkkv ¢\UkAk]Ykkg H PkvTkm Yknl$Pk QkZkk l^kTkk @cv Tkc{å

✾ bkPk~Tkk lTklYkûkTkm UkOk ¢Uko krPkk ✾

Æ^kv UkkvPkkTkk ¢vAP^kb^kXkk^kTkng ARm bkkFkk lTklYkûk Ukkbkv êk^kOk

AZkn‘ TkQkmä bkkFkk \kdkUko krA PkvTkkv Ukl@FkZk AZkkvr TkQkmä ¢Tkv l^kA\Uk

PkkvMmTkv ¢TknXk^k AZkkvr TkQkmå ¢c{ Pkkv ¢v kk H êk^kOkTkv &êk^kOk" Pk@mAv

\kmSkng Gv Av Hv êk^kOkTkk V]Ykkg ZkQkkQkr ¢kPYkb^kæUkTkkv Ukl@FkZk ¢Tkv

¢TknXk^k UkOk ckvZk; Ukl@FkZk ¢Tkv ¢TknXk^k ^kCk@Tkng êk^kOk Pkv Bk@vBk@

êk^kOk TkQkmå

bkYkZkbkk@ êk^kOk A@Tkk@ l#kaZk UkOk ¢v kkv bknUkkÒk Gv Av

bkYkZkbkk@Ykkg WkPkk^kv\kng ¢kPYkkTkng ¢vAP^kb^kæUk bkkgXk]^kkYkkg PkvTkv §Pbkkc

¢k^kv Gv Tkv PkvYkkg PkvTkv ¢Uko^krPkk Xkkbkv Gvå ^kPkrYkkTk Hv Xkk^kv cng êk^kOk

A<g Gng ¢v^kk Xkk^kv Ykx Uko^kvr ARm bkkgXk»Zkng H TkQkm–¢kYk UkkvPkkTkk

Xkk^kYkkg ¢Uko krPkk \kk^kmTkv Pkv bkkgXk]v Gvä PkvQkm lTklYkûkYkkg UkOk

¢Uko^krPkkTkkv ¢k@kvUk ¢k^kv Gvå Uko^kvr #knü ¢kPYkkTkng êk^kOk–Ukl@FkZk Tkv

¢TknXk^k TkckvPkkv AZkkvr UkOk c^kv ¢Uko^kr <lFk Uk|CkK A@mTkv ¢kPYkkTkng

êk^kOk–YkgQkTk Tkv b^kkTknXk^k A@^kk Pkv l#kaZk PkwZkk@ QkZkkv Gvå

¢c{ä ¢kFkkZkrRv k Uko krTkk êk^kOkTkv lTklYkûk Pk@mAv b^kmAk@Pkk TkQkmå

AvYk Av Pkv ^kBkPkv Æ^kYkkg TkwlYklûkAXkk^k Tk cPkkv; TkwlYklûkAXkk^k Uk|CkK>kk

^kCk@ lTklYkûk AkvTkng? &#knü ¢kPYkkTkm ^kkPk Uko kvr ARm bkkgXk]m TkQkm"

¢vYk AcmTkv êkm ¢kFkkZkrRv kv ¢vAP^k-b^kXkk^kTkk êk^kOkTkv &¢Uko kr" Pk@mAv


b^kmAk@v Gv; lTklYkûkTkm ¢Uko krPkk Gv Pkv ¢vYk Uk|lbkü A@v Gv Av ¢c{

TkwlYklûkAXkk^kYkkg UkOk ¢Uko krPkkTkm #kæ¢kPk Uk|CkKm Gvå Hkv §UkkRkTkYkkg

¢Uko krPkk #kæ Tk Qk¥ ckvZk Pkkv lTklYkûkTkm ¢Uko krPkkTkv b^kmAk@#kv AkvOk?

lTklYkûk-TkwlYklûkA WkgTkvTkk Ykv]Uko^krA ¢vAP^k-b^kXkk^kTkng êk^kOk Uko^kvr ARm AZkn‘

TkQkmå lTklYkûk-TkwlYklûkAXkk^kTkk Ykv]^kk]ng êk^kOk Pkv ¢Uko kr Gv; PkvYkkg

Æ^kTkkv TkwlYklûkAXkk^k UkOk ¢Uko kr Gvä ¢Tkv Pkv ¢Uko kr Xkk^kTkng lTklYkûk

ckv kkQkm Pkv lTklYkûk UkOk ¢Uko kr Gvå

—êkm bkYkZkbkk@ Ckkå 4 §Uk@ Uko%Zk Ckn<Rv kTkk Uk| kFkTkYkkgQkm

❈

✾ —Pkkv YkTknaZkUkOkng #kng AkYkTkng? ✾

Akv¥ Acv—&¢kPYkkTkm ImOkm ^kkPk ¢YkTkv Tk bkYkHkZkå" UkOk

Xkk¥! ¢kPYkkTkm ^kkPk Tk bkYkHkZk ¢vYk Acv Pkkv ¢TkgPkAk]v YkckRn\krXk

YkTknaZkUkOkng Yk»Zkng Pkv #kng AkYkTkng? ¢kPYkkTkk XkkTk l^kTkk HCkPkYkkg AyA AoPk@kgä

¢]lbkZkkg HTYkv–Yk@v Gvä PkvTkkv YklcYkk TkQkmå PkvYk ¢TkgPkAk]v YkckTk Rn\krXk

YkTknaZkUkOkng UkkYkm ¢Uko kr ¢kPYkb^kXkk^kTkv bkPbkYkkCkYk ^kMv Tk HkOkv Pkkv PkvTkm

Akg¥ zAYkPk TkQkm; ¢Tkv Hkv UkkÒkPkk ^kMv ¢kPYkb^kXkk^kTkv HkOkv Pkkv ekkTkTkkv

YklcYkk ¢Ukk@ Gvå

HvK\kkv Ak] Uk@Tkv YkkKv Ckk]v Gv PkvK\kkv Ak] Hkv b^kTkv YkkKv Ckk]v

Pkkv A\ZkkOk QkZkk l^kTkk @cv Tkc{å Xkk¥ @v! ¢TkgPkAk]v YkckRn\krXk

YkTknaZkUkOkng Yk»Zkngä PkvYkkg A\ZkkOk Tk AZkn‘ Pkkv A>kk@v A@m#k?

XkkCk–2 ” “ 83

ÍkvlOkA@kHk PkmQkëA@ Qk#kvÍkvlOkA@kHk PkmQkëA@ Qk#kvÍkvlOkA@kHk PkmQkëA@ Qk#kvÍkvlOkA@kHk PkmQkëA@ Qk#kvÍkvlOkA@kHk PkmQkëA@ Qk#kv

¢v AkvTkkv Uk|PkkUk?¢v AkvTkkv Uk|PkkUk?¢v AkvTkkv Uk|PkkUk?¢v AkvTkkv Uk|PkkUk?¢v AkvTkkv Uk|PkkUk?

êkvlOkA@kHkTkv Akv¥ ^k|Pk Av Fkkl@Òk Tk cPkngä GPkkg &cng Uk@Tkkv APkkr TkQkmä

ekkPkk H Gng" ¢v km bkYZkA~ êkükTkk Hkv@v Pkv¢kv ¢vAk^kPkk@m QkZkkä ¢k^kPkm

Fkkv kmbkmYkkg ¢k Xk@PkdkvÒkTkk Ukcv\kk PkmQk‘A@ XkCk^kkTk Qk#kvå PkvYkTkv ¢gPk@Ykkg

lTkékZk b^kæUkTkng ZkQkkQkr XkkTk cPkngä Uk@Tkng b^kklYkP^k Tk cPkngå PkvQkm H

¢vAk^kPkk@mUkOkng QkZkngå YknlTkUkOkng Av ^k|PkklR Tk ckv kk GPkkg êkvlOkA@kHk

¢vAk^kPkk@m QkZkk ¢Tkv PkmQk‘A@ Qk#kv—¢v AkvTkkv Uk|PkkUk? ¢v YkkÒk

bkYZkCR#krTkTkkv H YklcYkk Gvå PkvTkk l^kTkk ¢TkgPk^kk@ SkYkrTkk TkkYkv ^k|PkklR

l¿Zkk¢kv A@mä #k@m@v AkgKk ^k{Km Wkk]m TkkBkv Pkkv UkOk ¿kvSk Tk A@v ¢v km

dkYkk @kBkmä GPkkg SkYkr Tk QkZkkvä YkkÒk #knXkXkk^k QkZkkvå ¢kK\kng AZkkr GPkkg

¢kPYkk YkTk-^kkOkm-RvcQkm Uk@ Gvä UknOZk-UkkUkTkk l^kA\UkkvQkm @lcPk Gv–¢v^km

êkük WkvLm Tklc; PkvQkm Æ^k bkgbkk@Ykkg @BkM>kkvå YkkKv Xk^kXk|YkOkQkm GoK^kkTkk

¢lXk\kkakm Æ^kkv¢v bkYZkCR#krTkTkkv Uk|ZkPTk A@^kkv Hkv¥¢vå

N


YkkvdkkQkmrTkv YknlYkkvdkkQkmrTkv YknlYkkvdkkQkmrTkv YknlYkkvdkkQkmrTkv YknlYkkvdkkQkmrTkv YknlAAAAAPkTkkv ß\\kkbkPkTkkv ß\\kkbkPkTkkv ß\\kkbkPkTkkv ß\\kkbkPkTkkv ß\\kkbk

±1²

¢kPYkkQkmrTkkg Ukl@OkkYk §\\kklbkPk ckvZk Gv; AvYk Av

¢kPYkb^kXkk^kTkv bkkSkmTkv ¢\UkAk]Ykkg bkgbkk@Qkm Ykn$Pk Qk¥Tkv

lbkü Qk^kng Gvä PkvQkm UkkvPkkTkm Yknl$PkTkkv PkvTkv lTk@gPk@ §\\kkbk

ckvZk Gv ¢Tkv PkvQkm Pkv §\\kklbkPk ^kmZkr kkTk ckvZk Gvå

êkm Uk@YkkPYk-Uk|Ak#kYkkg Uk#knTkkv RkBk\kkv ¢kUkmTkv Acv Gv Av YkkvdkYkkg

Hkv §ûkYk bknBk Tk ckvPk Pkkv Uk#kn UkOk WkgSkTkYkkgQkm GoKAk@kTkm £FGk AvYk

A@Pk? Hn¢kvä WkgSkTkYkkg WkgSkkZkv\kk ^kkG@MkTkv UkkOkm Ukk^kk YkkKv WkgSkTkQkm

GoKkv A@^kk YkkgMv PZkkg Pkkv GoK^kkTkk c@BkYkkg AoRkAoR A@^kk YkkgMv Gv; ¢ck!

GoK^kkTkk KkOkv Nkv@Tkng WkFFkng UkOk ckx#kQkm AoRAk Ykk@v Gv–TkkFkv Gvä Pkkv ¢@v

Æ^k! Pkng ¢TkklR-¢TkklRAk]Qkm ¢ekkTkXkk^kv ¢k bkgbkk@WkgSkTkYkkg WkgSkkZkv\kkv

Gvä ¢Tkv c^kv ¢k YkTknaZkXk^kYkkg bkPbkYkkCkYkv ¢v bkgbkk@WkgSkTk GoK^kkTkk

KkOkkg ¢k^Zkk Gvå êkm ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av ¢Ykv bkgbkk@Qkm GoKmTkv Ykkvdk

QkkZk Pkv km ^kkPk bkgXk]k^km¢vååå¢Tkv Pkv bkkgXk]Pkkg Hkv PkTkv bkgbkk@Qkm

GoKAk@kTkm ckx#k Tk ¢k^kv Pkkv Pkng Ukv\kk ^kkG@MkYkkgQkm UkOk HkZk Pkv kkv Gv!

WkgSkTkQkm GoKmTkv Bkn\\km c^kkYkkg V@^kkTkng Tkv GoKk UkkOkm Ukm^kkTkng KkOkng Yk]Pkkg

GoKkUkOkkTkm YkkvH YkkOk^kkYkkg ^kkG@MkTkv UkOk Av km ckx#k ¢k^kv Gv!! Pkkv Hv

bkYkH^kkQkm ¢TkklRTkk bkgbkk@WkgSkTk GoKmTkv YkkvdkTkk Uk@Yk ¢kTkgRTkm Uk|klUPk

QkkZk–¢v km FkwPkTZkb^kXkk^kTkm ^kkPk ekkTkm UkkbkvQkm bkkgXk]Pkkg A>kk ¢kPYkkQkmr

Æ^kTkv ¢gPk@Ykkg ckx#k Tkv §\\kkbk Tk ¢k^kv? ¢Tkv HvTkv ¢gPk@Ykkg bkPk~

bkYkH^kkTkkv §\\kkbk Gv PkvTkv ¢\UkAk]Ykkg Yknl$Pk QkZkk l^kTkk @cv Tkc{å

Ukcv\kkg Pkkv Æ^kTkv bkgbkk@Xk|YkOkYkkg YkTknaZkXk^k ¢Tkv bkPk~Tkng êk^kOk H

Yk]^kng Wkcng YkkxDkng Gvå ¢Tkv $^klFkPk~ bkPk~Tkng êk^kOk Yk»Zkng PZkk@v UkOk Æ^kv

XkkCk–2 ” “ 85

¢gPk@Ykkg WkvbkkM>kng Tklcä PkvQkm bkgbkk@Ykkg H @BkM>kkv Xkk¥! ¢k PkTkv TkQkm

#kkvXkPkngåååå¢k^kk YkkxDkk ¢^kbk@v UkOk Pkng ¢kPYkb^kXkk^kTkv Tklc bkYkHv Pkkv

UkGm A>kk@v bkYkÆ#k? ¢Tkv ¢v bkYk%Zkk ^kCk@ Pkk@k Xk^kXk|YkOkTkkv GvMkv

A>kkgQkm ¢k^k#kv? YkkKv ¢gR@Qkm §\\kkbk \kk^kmTkv bkPbkYkkCkYkv ¢kPYkkTkm

bkkFkm bkYkHOk A@m \kvå

R

✾ bkgbkk@Xk|YkOkTkng Ak@Ok ¢Tkv PkvTkkQkm GoK^kkTkkv §UkkZk ✾

.^kg ¢TkklRAùk\kg UJFkÉkAùk@v Xk|YklP bkgbkk@vú’úúúúúúúúúúúTkkTkkRn:BklTkSkkTkv Hkm^k: lYkQZkk’^kRkvakvOkú’’72’’

£lP bkgbkk@g ekk’^kk Ykkvcg bk^kkrR@vOk ’Zk‘’^kkú’úúúúúúúúúúúúPg SZkkZkP b^kb^kXkk^kg bkgbk@Ok ZkvTk l^kTk#ZklPú’’73’’

¢v @mPkv UkkgFk Uk|Ak@Tkk bkgbkk@Ykkg ¢k Æ^k ¢TkklR Ak]Qkm

lYkQZkkP^kRkvakTkv \kmSkv XkYkv Gvä Av kkv Gv bkgbkk@?—¢TkvA Uk|Ak@Tkk Rn:BkkvTkng

lTkSkkTk Gvå

¢v @mPkv Uko kkvr$Pk Uk|Ak@Tkk bkgbkk@Tkv HkOkmTkvä cv Xk^Zk Æ^kkv! bk^kr

Uk|Ak@Tkk §ÛYk ^kMv YkkvcTkv GkvMmTkv Pkv ¢kPYkb^kXkk^kTkv SZkk^kkv–Av HvTkkQkm

bkgbkk@Tkk Xk|YkOkTkkv Tkk#k QkkZkå —b^kklYk AksPkAvZkkTknUk|vdkk


YkkvdkkQkmrTkv YknlYkkvdkkQkmrTkv YknlYkkvdkkQkmrTkv YknlYkkvdkkQkmrTkv YknlYkkvdkkQkmrTkv YknlAAAAAPkTkkv ß\\kkbkPkTkkv ß\\kkbkPkTkkv ß\\kkbkPkTkkv ß\\kkbkPkTkkv ß\\kkbk

±2²

¢kPYkkQkmrTkkg Ukl@OkkYk §\\kklbkPk ckvZk Gv; AvYk Av

¢kPYkb^kXkk^kTkv bkkSkmTkv ¢\UkAk]Ykkg bkgbkk@Qkm Ykn$Pk Qk¥Tkv

lbkü Qk^kng Gvä PkvQkm UkkvPkkTkm Yknl$PkTkkv PkvTkv lTk@gPk@ §\\kkbk

ckvZk Gvå ¢Tkv PkvQkm Pkv §\\klbkPk ^kmZkr kkTk ckvZk Gvå

¢k ¢kPYkk ekkTkb^kXkk^km Gvä Uk@gPkn PkvOkv ¢TkklRAk]Ykkg ¢vA

bkvAgM UkOk UkkvPkkTkk b^kXkk^kTkv \kdkYkkg \kmSkkv TkQkmä PkvQkm PkvTkm bkYkHOk

ALOk \kkCkv Gv Tkv #k@m@klR Wkkõk l¿ZkkYkkg SkYkr YkkTkmTkv YkTknaZkXk^k

YkVPkYkkg CknYkk^kv Gvå Hkv ¢kPYk-b^kXkk^kTkm <lFkQkm ¢XZkkbk A@v Pkkv

PkvTkm bkYkHOk bkcv\km Gvå b^kXkk^kTkm ^kkPk YkkxDkm Tk ckvZkå R@vA

¢kPYkkYkkg bkYkH^kkTkng bkkYkQZkr GvåååååUkOk UkkvPkkTkm Yknl$PkTkm ^kkPk

bkkgXk]mTkv ¢gR@Qkm §\\kkbk ¢k^k^kkv Hkv¥¢våååPkkv IK bkYkHkZkå HvYk

–Wk]RTkv %Zkk@v Dk@vQkm GkvMmTkv BkvPk@Ykkg AkYk A@^kk \k¥ HkZk PZkk@v

Pkkv SkmYkv SkmYkv HkZk Tkv ^kk@ \kCkkMv; UkOk BkvPk@Tkk AkYkQkm GoKmTkv Dk@

Pk@V UkkGk ^k]v PZkk@v Pkkv RkvMPkk RkvMPkk ¢k^kvååååAvYk Av PkvTkv BkWk@

Gv Av AkYkTkk WkgSkTkQkm GoKmTkv Dk@v Fkk@ Ukckv@ bknSkm #kkglPkQkm Dkkbk

Bkk^kkTkng Gvå PkvQkm PkvTkv ckx#k ¢k^kv Gvä Tkv PkvTkm CklPkYkkg ^kvCk ¢k^kv

Gvå Hn¢kvä Wk]R Hv kk Uk|kOkmTkv UkOk GoKAk@kTkm ckx#k ¢k^kv Gvå PkvYk–¢kPYkk ¢TkklRAk]Qkm b^kXkk^kDk@Qkm GoKmTkv bkgbkk@Ykkg Wk]RTkm HvYk

@BkMv Gvåååêkm Ckn< PkvTkv b^kXkk^kDk@Ykkg UkkGkv ^kk]^kkTkm ^kkPk bkgXk]k^kv

Gvå UkkvPkkTkm Yknl$PkTkkv YkkCkr bkkgXk]mTkv Æ^kTkv Hkv ckx#k Tk ¢k^kv Pkkv

Pkv Ukcv\kk Wk]RYkkgQkm Zkv HkZk! UkkÒk Æ^kTkv Pkkv UkkvPkkTkk b^kXkk^kTkm

^kkPk bkkgXk]Pkkg H ¢gPk@Qkm Yknl$PkTkkv §\\kkbk ¢k^kv Gv ¢Tkv PkvTkng

XkkCk–2 ” “ 87

Ukl@OkYkTk b^kXkk^k bkTYknBk ^kvCkQkm ^k]v Gvå HvK\kkv Ak] bkgbkk@Ykkg

@BkM>kkv PkvK\kkv Ak] YkkvdkTkkv §UkkZk A@^kkYkkg Tk \kkCkvä AvYk Av l^kAk@

A@Pkkg b^kXkk^k Pk@VTkng ^kmZkr ¢TkgPkn Gvä PkvQkm Pkv ¢\UkAk]Ykkg H YkkvdkTkv

bkkSkm \Zkv Gvåååå UkOk Pkv YkkKv Æ^kTkv ¢gPk@Ykkg ZkQkkQkr §\\kkbk ¢k^k^kkv

Hkv¥¢vå

(—Uko%Zk Ckn<Rv^kêkmTkk Uk|^kFkTkYkkgQkm)

K

✾ bkkSkA bkgPkkvTkm SkoTk ✾

¢kPYkkTkm @YkOkPkkTkm SkoTkYkkg ¢PkmlTÜZk ¢kTkgRTkkv XkkvCk^kKkv \kvPkkä

bkcHkTkgRTkkv ¢TknXk^k \kvPkkåååHv km lbkü XkCk^kkTkTkm R#kk Gv Pkv km R#kkTkkv

¢TknXk^k A@PkkåååååYknlTk Fkk\Zkk ¢k^kPkk ckvZkåååå

bkkSkA bkgPkkv ¢kPYkkTkk ¢kTkgR@bkYkkg \kmTk @cv Gvå ¢kPYklbQk@Pkk

AvYk ^kSkPkm HkZk PkvTkm H PkvYkTkv SkoTk Gvä ¢kck@ AvYk TkQkm Yk]Pkkv PkvTkm

PkvYkTkv H@kUkOk SkoTk TkQkmå bkYkZkbkk@–WkgSk ¢lSkAk@Tkk Uk|^kFkTkkvYkkgQkm


YkkxDkn g YkkTk^k∆^kTkYkkxDkn g YkkTk^k∆^kTkYkkxDkn g YkkTk^k∆^kTkYkkxDkn g YkkTk^k∆^kTkYkkxDkn g YkkTk^k∆^kTk

cv Æ^k! YkckUknOZkZkkvCkv Pkng ¢k YkTknaZk ¢^kPkk@

UkkYZkkvåååbkgbkk@Tkk WkmHk ¢^kPkk@kv A@Pkkg YkTknaZk ¢^kPkk@

§ûkYk CkOk^kkYkkg ¢k^Zkkv Gvååå¢k^kk YkkxDkk YkkTk^kÆ^kTkYkkg #kng

A@^kk Hv kng Gv? $Zkk §UkkZkQkm bkkFkk bknBkTkm Uk|klUPk QkkZk Gv?

lHekkbkn¢v A>kk Uk|Ak@Tkk Pkû^kl^kFkk@ A@^kk? ^kCkv@vTkng bkngR@

l^k^kvFkTk ¢c{ ¢vARYk bk@]#kw\kmQkm A@^kkYkkg ¢k^Zkng Gvå

êkmYkR~ @kHFkgÜÆTkv YkkÒk bkkPk ^kakrTkm ^kZkv Uko^krTkk Xk^kkvTkng ekkTk QkZkng

cPkngå PkvYkTkv ekkTkTkkv §DkkM DkOkkv cPkkvå bkkv] ^kakrTkm TkkTkm ^kZkYkkg V$Pk ÒkOk

lR^kbkYkkg PkvYkOkv ¢k YkkvdkYkk]kTkk 108 UkkLTkm @FkTkk A@m Gvå PkvYkkg ¢k

FkkvQkk UkkLYkkg YkkTk^kRvcTkm Rn\krXkPkk WkPkk^kv Gv ¢Tkv Pkv YkkTk^kRvcTkm §ûkYkPkk

A¥ @mPkv Gv Pkv bkYkHk^kv Gvå

&PkYkv bkkgXk»Zkng c#kv Pkkv Av l^kÿkTkkv YkkTk^kRvcTkv WkmHk bkDk]k Rvc

A@Pkkg §ûkYk Acv Gv; UkOk §ûkYk Acv kkTkng Ak@Ok PkYkk@k HkOk^kkYkkg Tklc

ckvZkä YkkKv \Zkkv cng Acngå"

¢k YkTknaZkRvc ¢TkgPkAk]v Yk]v Gv; PkvYkkg Ukwbkk ^kCkv@v Yk]v Pkv Akg¥

¢Uko kr TkQkmä ¢Tkv ¢vTkkQkm Akg¥ ¢kPYkkTkm Ykcûkk TkQkmå ¢kPYkk ¢gPk@Ykkg

ekkTk-¢kTkgRQkm Xk@v\kkv UkRkQkr Gv PkvTkm bkYkHOk A@^km Pkv ¢Uko^kr Gv ¢Tkv

¢vTkv \kmSkv H YkkTk^kRvcTkm §ûkYkPkk Gvå

l^kÿkTkkv YkkTk^kRvcTkv WkmHk WkSkk Rvc A@Pkkg §ûkYk Acv Gvä UkOk Pkv

#kk YkkKv §ûkYk Gv? Pkv ¢c{ bkYkHk^kv Gvå ¢Yko\Zk Pkû^kl^kFkk@Ykkg UkkvPkv

Acv Gv Av—

XkkCk–2 ” “ 89

Wkcn UknOZk Av@k UkngHQkm #knXkRvc YkkTk^kTkkv Yk»Zkkvä

PkkvZkv ¢@v! Xk^kFk¿Tkkv ¢kgKkv Tklc ¢vAv K»Zkkvååååå

¢k YkkTk^kRvc Pkkv HM Gv; UkOk YkkTk^kUkOkkYkkg Æ^k bkYZkA~R#krTk

-ekkTk-Fkkl@ÒkæUk Ukl^kÒk Xkk^k Uk|CkK A@m #kAv Gvä PkvQkm RvcTkv UkOk

§UkFkk@Qkm &#knXkRvc" Acv kkZk Gvå ¢TkgPkAk]v ¢k YkkTk^kRvc Yk»Zkkv Gvä PkvYkkg

Hkv ¢kPYkkTkm bkYkHOk Uk|CkK A@v Pkkv PkvTkv §ûkYk Acv kkZk Gv; ¢v lbk^kkZk

\kdYkmTkk NCk\kk Av YkkvKk ¢lSkAk@ Yk]v PkvTkkQkm Akg¥ YkkTk^kRvcTkm §ûkYkPkk

ekkTkm¢kv¢v Acm TkQkmå PkvQkm Aõk‹g Gv Av—

\kdYkm ¢Tkv ¢lSkAk@ ^kSkPkkg #kng ^kSZkng Pkv Pkkv Ackv?

#kng AnKngWk Av Ukl@^kk@Qkm ^kSk^kkUkOkng ¢v TkZk Ck|ckv?

^kSk^kkUkOkng bkgbkk@Tkng Tk@RvcTkv ck@m H^kkvä

¢vTkkv l^kFkk@ Tkc{ ¢ckvckv! ¢vA Uk] PkYkTkv c^kkvå

Wkck@Ykkg \kdYkm ^kCkv@v bkgZkkvCk ^kSZkk PkvQkm ¢kPYkkYkkg #kng ^kSZkng? Pkv

Pkkv l^kFkk@kvå Akg¥ Wkkõk bkgZkkvCkQkm ¢kPYkkTkm YkkvKUk TkQkmå Æ^k YkkTk^kRvc

UkkYkmTkv Hkv #k@m@Qkm HnRk ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk Tk A@v Pkkv ¢k YkTknaZkRvcTkm

zAYkPk AkvMmTkm UkOk TkQkmå Pkv Æ^k ¢kPYkkTkk XkkTk ^kCk@ Wkkõk bkgZkkvCkTkm

YkmLk#k A@mTkv bkgbkk@ ^kSkk@mTkv YkTknaZkXk^k ck@m HkZk Gvå

¢kPYkkTkm Hv ¢gPk@Tkm FkmH ckvZk Pkv ARm ¢kPYkkQkm HnRm Tk UkMvå

#k@m@ä Ukwbkkä ïkmä UknÒk ^kCkv@v ^kbPkn¢kv ¢kPYkkTkm TkQkmä PkvQkm Pkv ^kbPkn¢kv

Uk@Xk^kYkkg ¢kPYkkTkm bkkQkv TkQkm HPkmå \kkBkkv ælUkZkk Yk]v PkvQkm Akg¥ Æ^kTkm

Ykcûkk TkQkmå ælUkZkk Yk]^kk PkvYkkg Akg¥ ^kPkrYkkTk MckUkOk TkQkmå Æ^kkvTkv

Wkck@Tkk bkgZkkvCk Pkkv Uko krTkk Uk|k@WSk ¢Tknbkk@ QkZkk A@v Gv; Akg¥ XkCk^kkTk

Akv¥Tkv bknBkm-Rn:Bkm A@Pkk TkQkmä PkvYkH bkgZkkvCkTkng UkOk bknBk Av Rn:Bk TkQkmä

Æ^k UkkvPkv UkkvPkkTkm Xko\kQkm Uk@kêkZkv Rn:Bkm QkkZk Gvä ¢Tkv Hkv ¢kPYkkTkm

¢kv]BkkOk A@mTkv b^kkêkZkXkk^k Uk|CkK A@v Pkkv PkvTkv UkkvPkkQkm UkkvPkkTkng A\ZkkOk

QkkZk Gvå cv Æ^k! ¢TkgPkAk]v YkckYkkxDkkv ¢k YkTknaZkRvc ¢Tkv bkPbkYkkCkYk


Yk»Zkkv Gvä c^kv Pkng Pkk@k ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@å ¢kPYkkTkm bkYkHOk ^kCk@

¢TkgPk ¢TkgPkAk] lTkCkkvR ¢Tkv AmMm ^kCkv@vTkk Xk^kYkkg AkN>kkvä PZkkg Pkkv bkPk~Tkk

êk^kOkTkkv ¢^kAk#k TkQkmå c^kv ¢k Rn\krXk YkTknaZkUkOkng UkkYkmTkv ¢kPYkkTkm

bkYkHOkTkk @bPkk \kv Xkk¥! ¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkkv YklcYkk ¢k^k^kkv Hkv¥¢vå

Ukwbkkä ïkm ^kCkv@vTkkv Hv YklcYkk Gv Pkv K]mTkv ¢gPk@Ykkg FkwPkTZkb^kæUkTkk

YklcYkkTkkv Xkkbk Qk^kkv Hkv¥¢vå HvYk UkkvPkkTkm MogKmYkkg @cv\km bknCkgSkm

AbPko@mTkkv l^këkkbk c@OkmZkkgTkv ¢k^kPkkv TkQkm ¢vK\kv Wkck@Ykkg Pkv bknCkgSk

YkkTkmTkv @BkMv Gvä PkvYk ¢k Æ^kYkkg UkkvPkkYkkg H UkkvPkkTkm Uk|XknPkk Xk@m Gvä

ÒkOk \kkvATkkv TkkQk Uk@YkkPYkk Qk^kkTkm PkkAkPk PkvYkkg Xk@m Gvä UkOk UkkYk@Tkv

UkkvPkkTkm Uk|XknPkkTkkv l^këkkbk WkvbkPkkv TkQkmä ¢vK\kv UkkvPkkTkm Uk|XknPkkTkkv YklcYkk

FkoAmTkv Wkck@Tkk UkRkQkkvrTkv Ykcûkk ¢kUkv Gvä PkvQkm Wkck@Tkk ¢kêkZkv bkgbkk@Ykkg

@BkMv Gvå ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@^kkTkkv ¢^kAk#k YknBZkUkOkv ¢k YkTknaZkRvcYkkg

Gvå %Zkkg bknSkm ¢kPYkPkû^kTkk YklcYkkTkv HkOZkkv TkQkm PZkkg bknSkm ^k|Pk-PkUk-RkTk

Av HkÒkk ^kCkv@v A@^kkQkm #kng QkZkng? ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk ^kCk@Tkk

YkTknaZkRvcTkm Av ^k|PkklRTkm Uk@YkkQkr YkkCkrYkkg Akg¥ CkOkPk@m TkQkmå ¢kPYkkTkm

¢kv]BkkOkTkv \kmSkv H YkTknaZkRvcTkm §ûkYkPkk Acv kkYkkg ¢k^km Gvå

&¢k bkgbkk@ Wkcn Rn:BkQkm Xk@v\kkv Gvå ¢vYkkgQkm Hv ekkTkm¢kv Pk@mTkv

Ukk@ UkkYk^kk Ukn<akkQkr A@v Gvä Pkv¢kv YkkvdkTkv bkkSkm ¢TkgPk bknBkYkkg

lWk@kHYkkTk QkkZk Gvå ¢v Ykkvdk WkmHk Akv¥ RvcQkm Yk]Tkk@ TkQkmå Rv kä

lPkZk‘Fk Av Tk@A ¢v ¢vœv CklPkQkm Ykkvdk TkQkmä YkkÒk YkkTk^kRvcQkm Ykkvdk Gvå"

¢k bkgbkk@ Wkcn Rn:BkQkm Xk@v\kkv Gvä ¢ekkTkXkk^kTkv \kmSkv Æ^k Fkk@

CklPkYkkg @BkMv Gvå Rv kä YkTknaZkä lPkZk‘Fk ¢Tkv Tk@A ¢v Fkk@ CklPk Gvå PkvYkkg

YkTknaZkRvc ¢TkgPkAk]v Yk]v Gv ¢Tkv YkTknaZkRvcYkkg UkOk bkPbkYkkCkYk Yk]^kkv

Pkkv YkckYkkxDkkv Gvä YkTknaZkXk^k UkkYkmTkv UkOk Æ^kv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkm R@Ak@

A@m Tklc ¢Tkv Wkck@Ykkg Rvc–AnKngWk ^kCkv@v Uk@Tkm ^kkPkYkkg @kvAkOkkvä ¢Tkv

YkkTk^kÆ^kTk ^ZkQkr CknYkk^Zkngå &Dk@Tkk GkvA@k DkgKm FkkKv Tkv UkkMkv#kmTkv ¢kKkv"

¢vTkm HvYk UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv bkYkH^kkTkm R@Ak@ A@m Tklc ¢Tkv UkkMkv#km

XkkCk–2 ” “ 91

¢vK\kv Av Uk@^kbPkn PkvTkv HkOk^kkYkkg PkQkk PkvTkng ¢lXkYkkTk A@^kkYkkg @kvAkOkkvå

UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkm Pkkv bkYkHOk A@Pkkv TkQkm ¢Tkv Uk@Tkng Xk\kng cng A@m R.

–¢vYk YkkTkv Gvå ¢@v Xkk¥! Uk@^kbPknYkkg ¢kPYkkTkkv ¢lSkAk@ Fkk\kPkkv H

TkQkmå #k@m@Ykkg @kvCk QkkZk PkvTkv Kk]^kkTkm £FGk ckv kk GPkkg Pkv K]Pkkv TkQkmå

@kvCk \kk^k^kkTkm £FGk Tk ckv kk GPkkg @kvCk QkkZk Gvå YkkKv ¢kPYkkTkm £FGk

Uk@Ykkg AkYk ¢k^kPkm TkQkmä Uk@Qkm ¢kPYkk HnRkv Gvä ¢vK\kv ¢kPYkk Akv¥

WkmHkTkng Xk\kng Av Wko<g A@m #kAPkkv TkQkmå GPkkg UkkvPkkTkng YkkTkm PkvTkm YkYkPkk

A@v Gv PkvQkm Æ^k Rn:Bkm Gvå

Hn¢kvä êkmYkR~ @kHFkgÜ bkkv] ^kakrTkm Zkn kkTk ^kZkYkkg Pkkv ¢kBkk

bkgbkk@Tkv Rn:BkYkZk ^kOkr kv Gvå ¢k bkgbkk@ Wkcn Rn:BkQkm Xk@v\kkv Gvä Akv¥

YkkvKk @kHk ckv Av #kvlLZkk ckvZkä PkvQkm PkvTkv bknBkm Aõkk TkQkmå #k@m@Qkm lXkTTk

FkwPkTZkYkosPk ¢kPYkkTkng HvTkv XkkTk TkQkm ¢Tkv Uk@Tkm YkYkPkk A@v Gv Pkv WkSkkg

Æ^kkv ¢k bkgbkk@Ykkg Wkcn Rn:Bkm Gvä @k%Zkä \kdYkmä ïkmä UknÒkä ¢kWkæ ^kCkv@v

ckv kk GPkkg Uk@Tkm YkYkPkkTkv \kmSkv Pkv Æ^k Rn:Bkm H Gvå @kvCk Av lTkSkrTkPkkTkng

Rn:Bk Æ^kTkv TkQkmä UkOk ¢gPk@Ykkg UkkvPkkTkkv ¢kPYkk bknBkQkm Xk@v\kkv Gv PkvTkkv

YklcYkk A@Pkkv TkQkmä Tkv Uk@Tkkv YklcYkk A@mTkv PkvTkm YkYkPkk A@v Gv PkvQkm H

Rn:Bk Gvå Æ^kTkkv YkYkP^kXkk^k H bkgbkk@ Gv ¢Tkv PkvTkng H Rn:Bk Gvä

Uk@^kbPknYkkg bknBk Av Rn:Bk TkQkmå Æ^k Uk@Xk^kYkkg HkZk PZkk@v #k@m@klR

Uk@^kbPkn¢kv Pkkv ¢c{ H UkMm @cv Gvä Pkv Æ^kTkm bkkQkv HPkm TkQkmä Æ^k

UkkvPkkTkk YkYkPkkXkk^kTkv bkkQkv \k¥Tkv HkZk Gvä Pkv YkYkPkkXkk^k bkgbkk@ Gvå

ekkTkm bkgPkkv ¢kPYkkTkv ¢kv]BkmTkv ¢k Rn:BkYkZk bkgbkk@Qkm Pk@mTkv Ukk@

Qk^kkTkng Uk|ZkkvHTk bkkSkv Gv ¢Tkv YkkvdkR#kk Uk|CkK A@v Gvå ¢kPYkkTkng Ukl@UkoOkr

bknBk YkkvdkR#kkYkkg Uk|CkKv Gvå ¢kPYkkTkk b^kXkk^kYkkg bknBk XkZkn‘ Gvä ä PkvTkv

¢kv]BkmTkv PkvYkkg ¢vAkCk| QkPkkg YkkvdkR#kkYkkg Pkv bknBk Ukl@UkoOkr Uk|CkK QkkZk Gvå

HvYk FkOkkYkkg b^kkR XkZkkvr Gv PkvQkm PkvTkv #kvAPkkg Pkv b^kkR Uk|CkKv Gvä Tkv UkGm

PkvTkv ^kk^kkv Pkkv Pkv ©CkPkkv TkQkmå PkvYk FkwPkTZkzUkM ¢kPYkkYkkg bknBk–b^kXkk^k

XkZkkvr Gvä PkvTkm êkük ¢Tkv ¢vAkCk|PkkTkk Hkv@v YkkvdkR#kkYkkg Pkv bknBk Uk|CkKv


Gvä ¢Tkv UkGm Pkv ¢kPYkkTkv ¢^kPkk@ ckvPkkv TkQkmå ¢k^km YkkvdkR#kk Uk|CkK^kkTkkv

¢^kbk@ ¢k YkTknaZkUkOkkYkkg H Gvå Ukcv\kkg Pkkv YkTknaZkRvcYkkg ¢kPYkkTkm

<lFkQkm bkPbkYkkCkYkv ¢kPYkb^kXkk^kTkm ¢kv]BkkOk A@v Av cng #knü Gngä Ukl^kÒk

Gngä ekkTk–¢kTkgRQkm Xk@Uko@ Gngä l^kAk@m Xkk^kkv QkkZk Gv Pkv Rn:Bk Gvä Pkv

Ykk<g b^kæUk TkQkmå Akv¥ bkgZkkvCkQkm YkTkv bknBk-Rn:Bk TkQkm–¢v Uk|YkkOkv XkkTk

A@mTkv UkGm ¢kPYkkYkkg L@Pkkg @kCk-ÿvakTkkv ¢Xkk^k Qk¥Tkv YkkvdkR#kkTkng bknBk

Uk|CkKv Gvå Ykkvdk Qk^kkTkm PkkAkPk ¢k ¢kPYkkYkkg H Xk@m Gvå #kl$PkUkOkv ¢k

¢kPYkk H Uk@YkkPYkk Gvå &¢¶Uk bkkv U@Yk¶Uk" ¢kPYkk H b^kXkk^kQkm

Uk@YkkPYkk Gvå PkvTkng XkkTk A@mTkv ¢kPYkk UkkvPkv H Uk|CkKæUk Uk@YkkPYkk Qk¥

HkZk Gvå Pkv ¢k YkTknaZkXk^kYkkg H Qk¥ #kAv Gv ¢Tkv ¢vK\kk YkkKv H

ekkTkm¢kv¢v YkkTk^kRvcTkv §ûkYk Aõkkv Gvå

R@vA ¢kPYkkä Uk@YkkPYkk Hv kkv bklFFkRkTkgRTkm YkosPk Gvä Wkck@Tkk

RvcYkkg Vv@Vk@ Gv PkQkk ^kPkrYkkTk ck\kPkYkkg Vv@Vk@ Gvä UkOk b^kXkk^kv Pkkv WkSkk

¢kPYkk Uk|Xkn Gvå ¢UkoOkrPkk Akv¥ ¢kPYkkTkng Bk<g b^kæUk TkQkmå HvYk bkkvTkkTkk

100 \kkKk §Uk@ HnRm HnRm HkPkTkk ^kïk ^k{K>kk ckvZk UkOk ¢gR@ bkkvTkng

Pkkv WkSkkYkkg bk@Bkng H Gvå PkvYk R@vA ¢kPYkk lXkTTk lXkTTk FkwPkTZkSkkPknTkkv

zUkM Gvå WkkõkYkkg TkkTkng-YkkvKng #k@m@ ¢Tkv ^kPkrYkkTk dklOkA ¢^kbQkkYkkg

¢Sko@k#k Gv PkvTkv \kdkYkkg Tk \kvPkkg lÒkAk]m b^kXkk^kTkm ÓlìQkm Hn¢kv Pkkv R@vA

¢kPYkkTkkv b^kXkk^k Ukl@UkoOkr Gvå HvK\km PkkAkPk lbkü Uk@YkkPYkkYkkg Gv PkvK\km

H PkkAkPk ¢vAvA ¢kPYkkYkkg Gvå UkOk ¢ekkTkm Æ^k PkvTkv Xko\kmTkv #k@m@ ¢Tkv

l^kAk@Xkk^k HvK\kkv H UkkvPkkTkv YkkTkv Gvä PkvQkm bkgbkk@Ykkg @BkMv Gvå ekkTkm¢kv

Pkkv UkkvPkkTkk Ukl@UkoOkr ¢kPYkb^kXkk^kTkm ¢kv]BkkOk A@mTkv PkvTkk ¢kêkZkv Ykkvdk

UkkYk^kkTkng bkkSkTk A@v Gvä Tkv bkgbkk@Tkkv Ukk@ UkkYkm HkZk Gvå

¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@mTkv Ykkvdk UkkYk^kkTkng bkkSkTk ¢k YkTknaZkRvcYkkg

H Gvå ¢v lbk^kkZk WkmÆ CklPkYkkg ¢kPYkkTkng XkkTk Qk¥ #kAv Gvä UkOk

YkkvdkR#kkTkng Uko<g bkkSkTk Qk¥ #kAPkng TkQkmå UknOZk A@v Pkkv b^kCkrYkkg HkZkä Tkv

UkkUk A@v Pkkv Tk@AYkkg HkZk PkQkk YkkZkk–AUkKTkk Xkk^k A@v Pkkv lPkZk‘FkYkkg

XkkCk–2 ” “ 93

HkZkä PZkkg Akv¥ Akv¥ Æ^kkv ¢kPYkkTkng XkkTk Uk|CkK A@v Gv UkOk YkkvdkR#kk

Uk|kUPk QkkZk ¢v kkv UkoOkr Ukn<akkQkr PZkkg Qk¥ #kAPkkv TkQkmå #k@m@Tkk Ak@Okv

YkkvdkR#kk TkQkm ¢KAPkmä UkOk PZkkg Æ^kTkm UkkvPkkTkm \kkZkAkPk H Pkv kk

Uk|Ak@Tkm ckvZk Gvå bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@Òk Pkv YkkvdkTkkv §UkkZk Gvä PkvTkkv

Ukl@UkoOkr Uk|ZkPTk ¢k YkTknaZkXk^kYkkg H QkkZk Gvå ¢vK\kv YkkvdkR#kkTkm Uk|klUPk

¢k YkTknaZkXk^kYkkg H QkkZk Gvå ¢k^kkv YkTknaZkRvc UkkYkmTkv UkOk YklPkcmTk

¢ekkTkm Æ^k PkvTkv l^kakZkXkkvCkYkkg ^ZkQkr Ckk]v Gvå ¢k WkkWkPkYkkg Ukgå êkm

WkTkk@bkmRkbkÆ Acv Gv Av—

%Zkkg YklPkcmTk l^k^kvA l^kTkk Tk@ä bkklH YkPkgCkH ¤SkTk Nkv kw;

AgFkTk XkkHTk Sko\k Xk@v #kLä YkoN bknSkk@bk bkkx UkCk Skkv kwå

WkklcTk AkCk §Mk^kTk Ak@Okä Mk@ YkckYklOk Yko@Bk @kv kw;

PZkkx Zkc Rn\krXk Rvc &WkTkk@bkm"ä UkkZk ¢HkTk ¢Ak@Qk Bkkv kwå

(—WkTkk@bkml^k\kkbkä Ukpå 19)

HvYk Akv¥ YklPkcmTk ¢Tkv l^k^kvA ^kCk@Tkkv YkkOkbk ckQkmTkv ¢gWkkMm

^kCkv@vQkm #kOkCkk@mTkv PkvTkm Ukkbkv \kkAMk §UkMk^kvä PkQkk YkoBkr YkkOkbk bkkvTkkTkk

XkkHTkYkkg Sko] Xk@v ¢Tkv YkoN Æ^k bknSkk@bkTkv Ukm^kkTkv WkR\kv PkvTkkQkm UkCk

Sko¢vä PkvYk ¢ekkTkm Æ^k ¢k Rn\krXk YkTknaZkRvc UkkYkmTkv ^ZkQkr CknYkk^kv Gvå

Akv¥ YkkOkbk §Uk@ @kHk Uk|bkTTk QkZkkv ¢Tkv PkvTkv ¢vA bkkvTkkTkm

¢gWkkMmQkm #kOkCkk@v\kkv ckQkm £TkkYkYkkg ¢kUZkkvå UkOk YkoBkr Æ^kv Pkv ckQkmTkkv

§UkZkkvCk \kkAMkTkk Xkk@k §UkMk^k^kkYkkg AZkkvrå ckQkm §Uk@ UkkvPkv WkvbkPkkv TkQkm

UkOk Xkk@k §UkMk^kv Gvä PkvYk YkoN ¢ekkTkm Æ^kkv ¢k Rn\krXk YkTknaZkRvc

UkkYkmTkv ¢kPYkkQkr bkkSk^kkTkv WkR\kv PkvTkv ^ZkQkr Bkkv kv Gvå §ûkYk YkkTk^kXk^k

UkkYkmTkv YkoN Æ^kkv UkkvPkkTkng ¢kPYklcPk bkkSkPkk TkQkm ¢Tkv cng Uk@Tkng A\ZkkOk

A@m R.–¢vYk ^ZkQkr ¢lXkYkkTk A@mTkv YkTknaZkXk^k ck@m HkZk Gvå

YkTknaZkUkOkng UkkYkmTkv DkOkng SkTk XkvCkng QkkZk PkvTkkQkm Akg¥ ¢kPYkkTkm

Ykcûkk ^kSkm HPkm TkQkm ¢Tkv lTkSkrTkUkOkng ckvZk PkvQkm Akg¥ ¢kPYkkTkm Ykcûkk


DkKm HPkm TkQkm; HvYk lTkSkrTk Av bkSkTkTkv HTYk ¢Tkv Yk@OkTkkv ¢vA H

YkkCkr Gvä PkvYk SkYkrTkkv ¢Tkv YkkvdkTkkv YkkCkr UkOk WkSkk Æ^kkvTkv YkkKv ¢vA

H Uk|Ak@Tkkv Gvå bkSkTkTkv SkYkr QkkZk ¢Tkv lTkSkrTkTkv Tk QkkZk–¢vYk TkQkm AvYk

Av bkSkTkUkOkkQkm Av lTkSkrTkUkOkkQkm SkYkr QkPkkv TkQkmä UkOk ¢kPYkkTkng XkkTk A@v

Pkkv SkYkr QkkZk Gvå lTkSkrTk ckvZk Av bkSkTk UkOk Hv ¢kPYkkTkng XkkTk A@v PkvTkv

H SkYkr QkkZk Gvå YkkÒk YkkTk^kRvcQkm Ykkvdk QkkZk Gv PkvQkm Pkv YkkTk^kRvcTkv

§ûkYk Acv kkZk Gvå

&PZkk@v PkYkv UkoG#kkv Av bkDk]kg YkkTk^kmTkkv Ykkvdk AvYk QkPkkv TkQkm?" ¢vTkkv

§ûk@ UkOk cng Acm R. Gngå Hv¢kv YkkTk^kUkOkng bkYkHv Gv Pkv¢kv bkgbkk@ #kkvATkv

Pk@m HkZk Gvå YkkTk^kUkOkng l^kÿkTkkv ¢vTkv Acv Gv Av HvTkkYkkg l^k^kvAWknlü §RZk

UkkYkm ckvZk; Pkv ^kMv bkPZkkbkPZkTkkv lTkOkrZk bkYkÆTkv Uk@YkPkû^kä §ûkYk ¢kFkk@

¢Tkv bkPk~SkYkrTkng bkv^kTk A@mTkv Pkv¢kv ¢TknUkYk YkkvdkTkv UkkYkv Gvå

YkkvdkTkng bkkSkTk ¢k YkkTk^kXk^kYkkg H QkkZk Gvä Uk@gPkn WkSkk YkkTk^kkvTkkv

Ykkvdk Qk¥ HPkkv TkQkmå YkTknaZkUkOkkYkkg Hv¢kv l^k^kvAWknlü (¢vK\kv Av b^k-Uk@Tkng

ZkQkkQkr ekkTk) Uk|CkK A@mTkv ¢kPYkkTkv bkYkHv Gv Pkv¢kvTkkv H Ykkvdk QkkZk Gvå

bkPZk ¢Tkv ¢bkPZkTkkv lTkOkrZk A@mTkv Hv¢kv Uk@Yk Pkû^kTkv–¢vK\kv Av ¢kPYkkTkk

#knü b^kXkk^kTkv bkYkHv Gvå PkQkk @kCk-ÿvak @lcPk ¢kPYkkTkk lTkRkvrak

b^kXkk^kYkkg ¢vAkCk|PkkæUk Hv §ûkYk ¢kFkk@ PkvTkng Ukk\kTk A@v Gv Pkv¢kv H

Ykkvdk UkkYkv Gvå

&YkTknaZk #k@m@Tkk RvBkk^k §Uk@Qkm l^kÿkTkkv PkvTkv YkTknaZk AcvPkk TkQkmä

Uk@gPkn PkvTkk l^k^kvATkv \k¥Tkv Acv Gvå" ¢kPYkkTkkv lTkRkvrak b^kXkk^k #kng ¢Tkv

l^kAk@ #kng? PkvTkkv Hv l^k^kvA A@v Gv Pkv H Bk@vBk@ YkTknaZk Gvå UkOk ckQk

–UkCk ^kCkv@vTkm ¢kAplPk §Uk@Qkm Bk@vBk@ ekkTkm YkTknaZkUkOkng AcvPkk TkQkmå HvTkv

b^k-Uk@Tkkv l^k^kvA TkQkm Pkv kk YkkTk^kUkOkkTkv ekkTkm §ûkYk AcvPkk TkQkmå HvOkv

b^k-Uk@Tkkv l^k^kvA Uk|CkK AZkkvr Gv Pkv H Bk@vBk@ YkTknaZk Gvä ¢Tkv ¢vTkv H

ekkTkm¢kv §ûkYk Acv Gvå cng AkvOk Tkv Ykk<g b^kæUk #kng? PkQkk Ykk@kQkm lXkTTk

UkRkQkkvr #kng? PkvTkkv HvTkv l^k^kvA TkQkm PkvTkv SkYkr QkPkkv TkQkmå

XkkCk–2 ” “ 95

¢gPk@Ykkg b^k-Uk@Tkkv l^k^kvA Uk|CkK AZkkr ^kCk@ä YkkÒk Wkv ckQkä Wkv

UkCkä YkkvNng ^kCkv@v ¢kAplPk §Uk@Qkm H YkTknaZkUkOkng Tk bkYkH^kng; AvYk Av Hkv

¢vYk CkOkkv Pkkv Pkkv ^kkgR@kTkv UkOk Pkv WkSkng Gv PkvQkm PkvTkv YkkOkbk Acv^kkv

UkMvå &Wkv ckQkä Wkv UkCkä Wkv ¢kgBkä Wkv AkTkä ¢vA YknBkä Wkv ckvL ¢Tkv

¢vA TkkA ¢v HvTkv ckvZk PkvTkv YkTknaZk Acv^kkv"—¢vYk ¢kUkOkv bkYkH^kng Tkc{å

Hkv ¢vYk bkYkÆ¢v Pkkv UkGm ^kkgR@kTkv UkOk YkTknaZk CkOk^kkv Hkv¥¢vä ¢vOkv

UkOk ¢v Uk|YkkOkv bkDk]ng Uk|kUPk AZkn‘ Gvå l^k#kvakYkkg ¢vA UkogGMng UkOk Gv; PZkk@v

#kng ¢vTkv Ykck YkTknaZk Acv^kkv? Tkk Tkc{å YkkTk^kUkOkng bkYkHv Pkv H YkkTk^k

Acv kkZkå" RvcQkm lXkTTk ¢kPYkkTkng ZkQkkQkr b^kæUk bkYkÆTkv ¢gPk@Ykkg l^k^kvA

Uk|CkK A@v Pkv H YkkTk^k Gvå ¢Yko\Zk Pkû^kl^kFkk@Ykkg UkOk &l^k^kvA" bkgWkgSkm

êkmYkR~ @kHFkgÜÆ Acv Gv Av—

&cng AkvOk Gng? A>kkgQkm QkZkkv? #kng b^kæUk Gv Ykk<g Bkæg?

AkvTkk bkgWkgSkv ^k]CkOkk Gv? @kBkng Av ¢v Ukl@cæg?

¢vTkk l^kFkk@ l^k^kvAUko krA #kkgPkXkk^kv Hkv AZkk‘ä

Pkkv bk^kr ¢klPYkA ekkTkTkkg lbkükgPk Pkû^kkv ¢TknXk^Zkkgå"

cng ¢k Rvc TkQkm UkOk cng ¢kPYkk Gngä cng Tk^kkv QkZkkv TkQkm UkOk

¢TkklRTkkv Gngä cng ekkTkb^kæUk Gngä @kCkklR Xkk^kkv Ykk<g Bk<g b^kæUk TkQkmä

RvcklR Uk@^kbPkn bkkQkv Ykk@v Akg¥ bkgWkgSk TkQkm–¢v Uk|YkkOkv ¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkkv

l^kFkk@ ¢Tkv l^k^kvA Uk|CkK A@v Pkv Æ^k ¢klPYkA ekkTkTkkg bk^kr Pkû^kkvTkv

¢TknXk^kv Gvå

&ekkTkm¢kv Acv Gv Av ¢v YkkTk^kXk^k Wkcn Rn\krXk Gv; ¢lPk

UknOZkTkk Uk|Xkk^kQkm ¢v Rvc bkkgUkMv Gvå"–&Wkcn UknOZk Av@k UkngHQkm #knXk

Rvc YkkTk^kTkkv Yk»Zkkv"–&YkkKv ¢vQkm §Pkk^k]v ¢kPYkbkkQkrA A@m

\kv kngåååCkHbknAnYkk@ Hv kkg TkkTkkg Wkk]Akv UkOk YkkTk^kUkOkkTkv bkYkH^kkQkm

Ykkvdk UkkYZkkå YkTknaZkYkkg Hv #kl$Pk ^kSkk@v Gv Pkv #kl$Pk ^kMv A@mTkv

YkRkvTYkûk ckQkm Hv kk Uk|kOkmTkv UkOk ^k#k A@m \kv Gv; ¢v H #kl$Pk ^kMv


Hkv Pkv¢kv UkkvPkkTkk YkTkæUkm ckQkmTkv ^k#k A@m \kv Pkkv AvK\kng A\ZkkOk

QkkZk!"

HCkPkYkkg ¢vAvlTÜZk PkQkk AmMm ^kCkv@vTkm bkgBZkk DkOkm Gvä PkQkk Tkk@Am

¢Tkv Rv^kkvTkm bkgBZkk UkOk DkOkm Gvä UkOk YkTknaZkkv DkOkk QkkvMk Gvå YkTknaZkRvc

Yk]^kkv YkckYkkxDkkv Gvå YkkKv ¢v kkv Rn\krXk YkTknaZkRvc UkkYkmTkv §Pkk^k]v ¢kPYk

-A\ZkkOk A@m \kv^kngå #k@m@Qkm HnRk ekkTkYkosPk ¢kPYkkTkng XkkTk A@m \kv^kng PkvYkkg

H YkkTk^kÆ^kTkTkm bkkQkrAPkk Gvå êkmYkRv UkkvPkv TkkTkm .Yk@Ykkg ¢k @FkTkk A@m

Gv ¢Tkv PkvYkkg ^kw@kCZkTkk RkBk\kk UkOk TkkTkm .Yk@Tkk @kHAnYkk@kvTkk ¢kUZkk

Gvå CkHbknAnYkk@ ^kCkv@v @kHAnYkk@kv TkkTkm .Yk@Ykkg ¢kPYkXkkTk A@mTkv ¢Tkv

bkgbkk@Qkm ^kw@kCZk UkkYkmTkv Ykkvdk UkkYZkk Gvå

&Akv¥ UkOk ¢TZk RvcYkkg UkoOkr bkR~l^k^kvATkkv §RZk QkPkkv TkQkmä ¢Tkv

YkkvdkTkk @kHYkkCkrYkkg Uk|^kv#k Qk¥ #kAPkkv TkQkmå ¢vQkm ¢kUkOkTkv Yk]v\kkv ¢v

Wkcn Rn\krXk YkkTk^kRvc bkV] A@m \kv kkv ¢^k#ZkTkkv Gvå" ¢TZk ÒkOk CklPkYkkg

bkYZkCekkTk Qk¥ #kAv Gv Uk@gPkn UkoOkr bkR~l^k^kvA ¢vK\kv Av Av^k]ekkTk Pkkv

YkTknaZkUkOkkYkkg H QkkZk Gvå bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@Òk Pkv YkkvdkTkkv @kHYkkCkr

Gvå bkYZkCR#krTk ¢Tkv ekkTk UkOk YkkvdkTkkg Ak@Ok Gv ¢Tkv Pkv Fkk@v CklPkYkkg

QkkZk Gvä Uk@gPkn bkYZkCR#krTk ¢Tkv bkYZkCekkTkUko krA bkYZkA~Fkkl@Òk Pkv YkkvdkTkkv

@kHYkkCkr Gvä ¢vK\kv Av bkkdkkPk~ YkkvdkYkkCkr Gvä ¢Tkv Pkv YkTknaZkXk^kYkkg H

QkkZk Gvå ¢v^kkv Rn\krXk YkTknaZk ¢^kPkk@ Uk|kUPk QkZkkv Gv YkkKv HvYk WkTkv PkvYk

P^k@kQkm ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@mTkv ^kmPk@kCkYkkCkrYkkg bkk^kSkkTk Qk^kngå

&AvK\kkA YkoBkkvr Rn@kFkk@Ykkgä ¢ekkTkYkkgä l^kakZkYkkg ¢Tkv ¢TkvA

Uk|Ak@Tkk YkRYkkgä Yk]v\kkv YkkTk^kRvc ^kpQkk CknYkk^kv Gvä ¢Yko\Zk AkwbPknXk ck@m

Wkvbkv Gvå ¢v TkkYkTkk YkkTk^k CkOkkZkä WkkAm Pkkv ^kkTk@æUk H Gvå" ¢k ¢Yko\Zk

zFkPkkYklOk Hv^kkv YkTknaZkRvc UkkYkmTkv ¢kPYkkQkr bkkSk^kkTkv WkR\kv AvK\kkA YkoBkr

Æ^kkv l^kakZk-AakkZkYkkg CknYkk^km Rv Gvä PkQkk AvK\kkA Æ^kkv ¢kPYkkTkv bkYk%Zkk

l^kTkk l¿ZkkAkgMYkkg @kvAk¥Tkv ¢ekkTkYkkg Tkv ¢ekkTkYkkg YkTknaZkXk^k ck@m HkZk

Gvå Hkv ¢kPYkkTkng XkkTk Tk A@v Pkkvä ^kkTk@Tkk Æ^kTkYkkg Tkv YkkTk^kTkk Æ^kTkYkkg

XkkCk–2 ” “ 97

¢c{ Akg¥ Vv@ CkOZkkv TkQkmä YkkKv HvYk WkTkv PkvYk H\Rm bkPbkYkkCkYkv

¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@^kmä ¢Tkv ¢k YkTknaZkXk^kYkkg bkYZkCR#krTk-ekkTk

-Fkkl@ÒkæUk SkYkrTkng bkv^kTk A@^kng–¢v Hæ@Tkng Gvå ¢k H ¢kPYklcPkTkkv §UkkZk

Gvå

(—êkmYkR~ @kHFkgÜä YkkvdkYkk]k UkkL FkkvQkkvä YkkTk^kRvc)

j

✾ ¢kPYkkQkmr Æ^kkvTkv YkkKv ¢kPYkb^kXkk^kTkm ^kkPk ✾

¢k ^kkPk ¢kPYkb^kXkk^kTkm Gvä Pkv ¢TZkÒk %Zkkg–PZkkgQkm Yk]v PkvYk

TkQkmå ¢Tkv HvTkv ¢kPYkA\ZkkOkTkm R@Ak@ Gvä Xk^kXk|YkOkTkkv M@ Gv ¢v kk

¢kPYkkQkmr lbk^kkZk WkmHk Æ^kkvTkv ¢k ^kkPk Wkvbkv PkvYk TkQkmå ¢kPYkb^kXkk^kTkm

¢k ^kkPk ¢kPYkkQkmr Æ^kkvTkv YkkKv H Gvå ¢k^kk YkTknaZk ¢^kPkk@Ykkg ¢k^Zkkv

¢Tkv Uk@Yk Rn\krXk ¢v km bkPZk ^kkOkm bkkgXk]^kkTkkv HkvCk Yk»Zkkv; Hkv ¢PZkk@v

b^kXkk^kTkm <lFkQkm ¢k ^kkPk Tklc bkkgXk]v ¢Tkv Tklc bkYkHv Pkkv A>kk@v

bkkgXk]#kv? ¢TkgPkAk]v UkOk ¢k^km ^kkPk bkkgXk]^kk Yk]^km Ykn#Av\k Gv YkkKv

¢kPYkkTkm R@Ak@ A@mTkv ¢k ^kkPk bkYkH^kk Hv km Gvå


Xk^kXk|YkOkTkkv XkZkXk^kXk|YkOkTkkv XkZkXk^kXk|YkOkTkkv XkZkXk^kXk|YkOkTkkv XkZkXk^kXk|YkOkTkkv XkZk

bkkFkng Pkû^k #kng Gv? PkvTkm ¢k ^kkPk Gvå ¢kPYkk UkkvPkkTkk b^kXkk^kTkv

Xko\kmTkv ¢TkgPkAk]Qkm Fkkv@k#km \kkBkTkm ZkkvlTkYkkg HTYk Skk@Ok A@mTkv @BkMv

Gvå ¢k #k@m@ Pkkv Tk^kng Gvä Tkv Pkv YkbkkOkYkkg @kBk Qk^kkTkng Gvå ¢kPYkkTkk

XkkTk l^kTkk ¢v^kk ¢TkgPk #k@m@ Qk¥ FkoA>kkgä ¢Tkv ¢kPYkkTkng XkkTk Tklc

A@v PkvTkv cÆ ¢TkgPk #k@m@ Skk@Ok A@^kkg UkM#kvå

&¢@v@v! A>kkg bknSkm Ykk@v ¢k HTYk-Yk@Ok A@^kkg? ¢k

Xk^kXk|YkOkTkkv A>kkgZk ¢k@kv Gv Av Tklc?" ¢vYk %Zkkg bknSkm Fkkv@k#kmTkk

¢^kPkk@Tkkv XkZk Tk QkkZk PZkkg bknSkm ¢kPYkkTkm Uk|mlPk QkkZk Tklcå &XkZk

l^kTkk Uk|mlPk Tklc" ¢vK\kv Xk^kXk|YkOkTkkv XkZk QkZkk l^kTkk ¢kPYkkTkm Uk|mlPk

QkkZk Tklcå bkkFkm bkYkHOk Pkv H bkkFkkv l^kbkkYkkv Gvä ¢TkgPkAk]Qkm

bkgbkk@Ykkg @I]Pkkg A>kkgZk l^kbkkYkkv Yk»Zkkv TkQkmå bkkFkm bkYkHOk A@^km Pkv

H ¢kPYkkTkkv l^kbkkYkkv Gvå

¢vA bkUkrTkv RvBkPkkg AvK\kkv WkSkkv XkZk UkkYkv Gv? AvYk Av #k@m@

§Uk@ YkYkP^k ¢Tkv Uk|mlPk Gvå ¢@v Uk|kOkm! ¢vA #k@m@ §Uk@ bkUkrTkk

Mg#kTkkv ¢kK\kkv XkZk Gvä Pkkv ¢TkgPk HTYk-Yk@OkTkkv XkZk AvYk TkQkm?

¢kPYkkTkm bkYkHOk ^kCk@ ¢TkgPk ¢^kPkk@Tkk Rn:Bk ©Xkkg Gv PkvTkkv AvYk

XkZk TkQkm? ¢k Xk^k Uko@kv QkZkkv PZkkg H WkmHkv Xk^k PkwZkk@ Gv–¢vYk

¢vA §Uk@ WkmHkv Xk^k ¢TkgPkAk]Qkm A@m @õkkv Gvå ¢kPYkk UkkvPkv bkkFkm

bkYkHOk Tk A@v Pkkv HTYk-Yk@Ok ¢KAv Tklcå ¢@v@vä Fkkv@k#kmTkk

¢^kPkk@Tkkv HvTkv M@ TkQkm Pkv Æ^k ¢kPYkk bkYkH^kkTkm Uk|mlPk A@Pkkv TkQkmå

¢@v! Ykk@v c^kv Fkkv@k#kmTkk ¢^kPkk@Ykkg @BkM^kkTkng AvYk ¢KAv–¢vYk

¢gR@Ykkg Xk^kXk|YkOkTkkv XkZk \kkCkv Pkkv ¢kPYkkTkm R@Ak@ A@mTkv bkkFkm

bkYkHOkTkkv Uk|ZkPTk A@vå ¢k Æ^k A@kvMkv ælUkZkk UkvRk A@v Pkv kkv #kvlLZkkv

¢TkgPk^kk@ QkZkkvä ¢Tkv Dk@v Dk@v XkmBk YkkCkmTkv UkvK Xk@Tkk@kv lXkBkk@m

& &%(

XkkCk–2 ” “ 99

UkOk ¢TkgPk^kk@ QkZkkvå ¢kPYkkTkk XkkTk ^kCk@ UknOZk A@mTkv YkkvKkv Rv k

¢TkgPk^kk@ QkZkkv Tkv UkkUk A@mTkv Tkk@Am UkOk ¢TkgPk^kk@ QkZkkvä UkOk cÆ

Xk^kXk|YkOkTkkv QkkA \kkCkPkkv TkQkmå ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av Xkk¥! &c^kv

Ykk@v Xk^k Hkv¥Pkk TkQkm"—¢vYk Hkv PkTkv Xk^kXk|YkOkTkkv QkkA \kkCZkkv

ckvZk Pkkv bkPbkYkkCkYkv ¢kPYkkTkm Uk|mlPk A@mTkv PkvTkv bkYkHå ¢v lbk^kkZk

Akv¥ #k@Ok TkQkmå

bkkFkm bkYkHOk YknBZkUkOkv YkTknaZkUkOkkYkkg H Yk]v Gvå ¢v kkv

YkTknaZkXk^k Wkcn Rn\krXk Gvå YkkTk^kUkOkng Pkkv ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@^kkQkm

H bkkQkrA Gvå \kkvAkv Acv Gv &&Fkk\kkv Xkk¥ä Ykv]kv Hkv kkä ¢k YkTkBkkv

(YkTknaZk Xk^k) V@mQkm Tklc Yk]v YkkKv Fkk\kkv Ykv]kYkkgå"" ¢@v Xkk¥! #kng

Ykv]k Hkv kk bkk<g ¢k YkkTk^kUkOkng Yk»Zkng Gv? ¢ckv! ¢ekkTkm Æ^kkv ¢k

YkTknaZkUkOkng UkkYkmTkv l^kakZk-XkkvCkkvYkkg bknBk YkkTkmTkv ¢KAm HkZk Gvå HvYk

Wkk]A UkxMk BkkPk@ \kkBkvOkkv ck@ ¢kUkm Rvä PkvYk ¢ekkTkm Æ^k UknOZk

-UkkUk ¢Tkv l^kakZkXkkvCkTkk b^kkR Ukkbkv FkwPkTZkæUkm ¢Yko\Zk ck@Tkv ^kvFkm

Rv Gv! YkkxDkk YkTknaZkUkOkkYkkg ¢kPYkkTkm bkYkHOk A@^kkTkv WkR\kv l^kakZk-

XkkvCkYkkg Æ^kTk CknYkk^km Rv Gvå

¢kPYkkTkm <lFk ¢Tkv YkmLk#k GkvMmTkv Hv Æ^k Ukwbkk ¢Tkv #k@m@

PkQkk XkkvCkTkm <lFk ¢Tkv YkmLk#k A@v Gv Pkv Æ^k ¢kPYkb^kXkk^kTkng BkoTk

¢Tkv Xkk^kYk@Ok A@v Gvå ¢v kk Xkk^kYk@OkTkv Kk]^kk YkkKv A<Okk A@mTkv

êkm ¢kFkkZkrRv kv ¢k @FkTkk A@m Gvå dklOkA l^kAk@Tkv UkkvPkkTkkv YkkTkmTkv

¢kPYkb^kXkk^kTkkv ¢TkkR@ A@^kkv Pkv Xkk^kYk@Ok Gv–YkpPZkn Gvå ¢Yk@ ¢v kkv

¢kPYkb^kXkk^k Gvä PkvTkv ¢kv]Bkv Pkkv Xkk^kYk@Ok K]vå YkkKv cv Xkk¥ä Hkv

PkTkv Xk^kTkkg Rn:BkkvTkkv M@ ckvZk Pkkv ¢kPYkkTkv bkYkH^kkTkm Uk|mlPk A@å

HTYk-Yk@OkTkk ¢gPkTkm ^kkPk ¢Uko kr Gvä YkkxDkm Gvä bkYkH^kkTkm SkCk#k

HkCkv PkvTkv bkYkHkZk Pkv km bkcv\km Gvå

HvYk Ang^kk@m RmA@m WkkUkTkk Dk@Tkv UkkvPkkTkng Dk@ YkkTkv ¢Tkv PkvTkm

YkoMmTkv UkkvPkkTkm Acvä UkOk %Zkkg WkmHv bkCkUkOk AZkn‘ PZkkg Pk@Pk H


YkkTZkPkk V@m Av ¢k Dk@ Tkv ¢k YkoMm Ykk@m Tklcå %Zkkg bkCkk¥ A@m

Gv Pkv Dk@ Tkv Pkv ^k@ Ykk@kg; Hn¢kv YkkTZkPkk V@Pkkg AvK\km ^kk@ \kkCkm?

PkvYk ¢TkklRQkm bkgbkk@Ykkg @BkMPkkv @BkMPkkv Æ^k #k@m@Tkv H UkkvPkkTkng Dk@

YkkTkm WkvLkv Gvä UkOk %Zkkg ekkTkm¢v bkYkHk^Zkng Av &bk^kr Æ^k Gv lbkü

bkYkä Hv bkYkHv Pkv QkkZk"–WkSkk ¢kPYkk UkkvPkkTkk b^kXkk^kQkm lbkü Hv kk

Gvä –¢k^km <lFk ¢Tkv ekkTk QkZkng PZkkg VMkA <lFk V@m Ck¥ Av ¢k

UknOZk-UkkUk Av #k@m@ Pkv Ykk<g Tklcä cng Pkkv lbkü Hv kkv Gngå lbküUkOkng Pkv

Ykk<g b^kæUk Gvå

HvYk bkCkUkOk UkGm ¢YknA ^kBkPk WkkUkTkk Dk@v @cv PkkvUkOk \kdk

Pkkv bkkbk@v H Gvå PkvYk %Zkkg ¢kPYkb^kXkk^kTkng XkkTk QkZkng PZkkg lbkü bkkQkv

bkCkUkOk QkZkngä c^kv QkkvMkv ^kBkPk ÒkOk–Fkk@ Xk^k bkgbkk@Ykkg @cv PkkvUkOk

SkYkmrTkng \kdk WkR\km CkZkng Gvå lbkü Hv^kkv b^kXkk^k Pkv cng Gng Tkv ¢k cng

TkQkm–¢vYk ¢gR@ Ólì V@m Ck¥ Gvå ¢k ¢gPk@Tkm ¢Uko kr ^kkPk Gvå

PkÖTk bkcv\km @mPkv Acv kkZk Gvå WkmÆ ^kkPk Pkkv ¢kBkm zHRCkm bkkgXk]m

ckvZkä UkOk ¢k ¢kPYkkTkm ¢Uko kr ^kkPk Gv Pkv XkkCZkv H bkkgXk]^kk Yk]v

Gvå Uk|Xkkvä Pkx Pkk@k ¢kPYkkTkm ^kkPk ARm Uk|mlPkQkm bkkgXk]m TkQkmå

¢gPk@Ykkg l^kFkk@ A@kv Av ¢kPYkkTkkv Uk|vYk AvK\kkv Gv? ¢Tkv

WkkZkMm–GkvA@kg §Uk@ AvK\kkv Uk|vYk Gv? ¢gR@Ykkg Hv UknOZk-UkkUkTkm \kkCkOkm

QkkZk Gv Pkv H cng–¢vYk YkkTkmTkv PkvTkm Uk|mlPk A@v Gv UkOk ¢kPYkk AkvOk

Gv PkvTkm bkYkHOk A@Pkkv TkQkmå Wkck@Ykkg &&¢k LmA Tkv ¢k ¢LmA""

¢vYk A@mTkv @kvAkZk Gv UkOk ¢kPYkkTkv Pkkv ¢kv]BkPkkv TkQkmå LmA-¢LmA

A@m A@mTkv ¢ekkTkm Pkkv bkgbkk@Ykkg @BkM>kk H A@v Gvä Tkv ekkTkm Pkkv

Uk@Qkm lXkTTk ¢kPYkkTkv HkOkmTkv lTkYkr] UkZkkrZk Uk|CkK A@mTkv lbkü Qk¥

HkZk Gvå

¢kPYkk UkkvPkkTkk b^kXkk^kQkm UkoOkr Gvä Tkv Uk@Qkm Bkk\km Gvä

XkCk^kkTk ¢kPYkk ekkTkQkm Xk@v\kkv Gv Tkv @kCk-ÿvakQkm Bkk\km Gvå ¢v kk

¢kPYkkTkng XkkTk A@^kng Pkv bkkvZkYkkg Rkv@k Uk@kv^k^kk Hv^kng Gvå HvYk Rkv@kv

XkkCk–2 ” “ 101

Uk@kv kv\km bkkvZk §A@Mv HkZk PkkvUkOk Bkkv kkPkm TkQkm PkvYk HvOkv UkkvPkkTkk

¢kPYkkYkkg bkYZkCekkTkæUkm Rkv@kv Uk@kv Zkkv Gvä PkvTkv ARklFkPk~ ¢vAkR Xk^k

ckvZk PkkvUkOk PkvTkng ¢kPYkXkkTk K]Pkng TkQkmä Tkv Pkv RmDkr bkgbkk@Ykkg @BkMPkkv

TkQkmå YkkKv HvTkv Xk^kXk|YkOkTkkv XkZk ckvZk PkvOkv ¢k YkTknaZkXk^kYkkg

bkPbkYkkCkYk A@mTkv bkkFkm bkYkHOkæUkm Rkv@kv ¢kPYkkYkkg Uk@kv km \kv kkvå

R

✾ ¢ckvä @PTkÒkZk–YklcYkk! ✾

&¢k @PTkÒkZk H lbkükgPkTkng bk^krb^k Gv PkQkk Pkv H Yknl$PkTkng Ak@Ok

Gv; ^k]m Æ^kkvTkng lcPk Pkv H Gv ¢Tkv Uk|SkkTkUkR Pkv H Gvå

Hv bkgZkYkm YknlTk¢kv Uko kvr Ykkvdk CkZkk Gvä ^kPkrYkkTkYkkg HkZk Gv ¢Tkv

Xkl^kaZkYkkg H#kv Pkv¢kv Bk@vBk@ ¢k ¢BkglMPk @PTkÒkZkTkv bkYZkA~ Uk|Ak@v

¢k@kSkmTkv H CkZkk Gvä HkZk Gv ¢Tkv H#kvå

¢k bkYZkA~ @PTkÒkZkTkv Uk|kUPk AZkkr ^kCk@ A@kvMkv-¢WkHkv HTYk Skk@Ok

A@^kk GPkkg UkOk Akv¥ Æ^k Ykkvdk\kdYkmTkk YknBkAYk]Tkv bkkdkkPk~ RvBkm #kAPkk

TkQkmå" —êkm #knXkFkTÜkFkkZkrRv k


ekkTkmTkkg ^kFkTkkv Ukn<akkQkrekkTkmTkkg ^kFkTkkv Ukn<akkQkrekkTkmTkkg ^kFkTkkv Ukn<akkQkrekkTkmTkkg ^kFkTkkv Ukn<akkQkrekkTkmTkkg ^kFkTkkv Ukn<akkQkr–ß˚kvHA ckvZk Gvß˚kvHA ckvZk Gvß˚kvHA ckvZk Gvß˚kvHA ckvZk Gvß˚kvHA ckvZk Gv

Hkv £FGkv Uk@YkkQkr Pkkvä A@kv bkPZk Ukn<akkQkr;

Xk^klbQklPk ¢klR TkkYk \k¥ä GvRkv Tklc ¢kPYkkQkrå

—¢kPYklbklü : 130

¢kPYkk Ukn<akkQkr A@v Pkkv #kng Tk QkkZk? YkkvKk Uk^krPkkvTkk Uk^krPkkv GvRm

TkkgBZkk Gv; ¢Tkv Av kk Av kk l^kFkk@ A@mTkv PkvTkv @v\^kvTkk AkYkYkkg \kmSkk

Gv! ¢k Pkkv Wkck@Tkkg AkYk Gv GPkkg HZk AZkkvr Gvå ¢kPYkkTkv l^kFkk@^kkv

¢v Akg¥ Wkck@Tkm ^kkPk TkQkmå ¢ekkTk Gv Pkv YkKv Pkkv ekkTk QkkZkå

¢TknXk^km ^kwÛ Pkkv R^kk ¢kUkvä UkOk R@Rm Hkv Ck]v §Pkk@v Pkkv

@kvCk YkKv; PkvYk bkR~Ckn< ¢TknXk^k A@mTkv ekkTkæUk R^kk ¢kUkv; UkOk YknYkndkn

Ck|cOk A@^kkæUk Ck]v §Pkk@v PZkk@v lYkQZkkP^kæUk @kvCk K]vå

Wkv DkMm Ukn<akkQkr A@v Pkkv Av^k]ekkTk QkkZk ¢vYk Aõk‹gå @v\^kv ¢klR

CkYkv Pkv kkv Ukn<akkQkr A@v PkkvUkOk Wkv DkMmYkkg PkwZkk@ QkkZk Tkc{; Pkkv UkGm

Av k]ekkTk AvK\kng bkn\kXk Gv Pkv l^kFkk@kvå

Hv ^kkPkkv Æ^kTkv YkgR A@m TkkBkvä Uk|YkkRm A@m TkkBkv Pkv km ^kkPkkv

bkkgXk]^km Tkc{å ¢vQkm H Æ^k ¢TkklRQkm @BkM>kkv Gvå Xk^klbQklPkä Ak]

¢klRTkk ¢k\kgWkTk \kv kk Tkc{å ¢v WkSkk WkckTkk Gvå

Æ^kTkv bkgbkk@m ¢k\kgWkTkkv–l^kKgWkTkk¢kv YkoA^kkg TkQkm; Tkv BkkvKkg

¢k\kgWkTk \k¥Tkv Acv Gv Av AYkrTkk Rl]Zkkg Gv ¢vK\kv Ykk@kQkm Akg¥ WkTkm

#kAPkng TkQkmå ¢k^kk ¢k\kgWkTk \k¥ Ukn<akkQkr A@Pkkv TkQkmå Hkv Ukn<akkQkr

A@vä Tkv Xk^klbQklPk Tkv Ak] TkMv PZkk@v PkvTkkv §UkkZk A@m#kngå UkOk Uk|QkYk

Ukn<akkQkr A@^kkvå

bkkFkk Ukn<akTkm ¢kekk ¢k@kSkv Pkv UkOk Uk@YkkQkræUk H Gvå PkvYkkg

\kkXk H QkkZkå ¢v ^kvUkk@ \kkXkTkkv H Gvå

Hv YkkOkbkv \kkBkkv ælUkZkk bkkYkng UkkGng ^kk]mTkv HkvZkng TkQkmä Pkv c^kv

cHk@Tkk ^kvUkk@Ykkg WkckTkkg AkNv Gv; PkvTkng Ak@Ok ¢gPk@Qkm ¢kPYkkQkrTkm

£FGk TkQkmå Hv ¢kPYkkQkmr QkZkk Pkv UkkGng ^k]mTkv bkkYkng HkvPkk TkQkmå

Ukn<akkQkr A@m bkkYkk ¢k^km HkZk Gvå #kkïkYkkg Aõk‹g Gv Av ¢k^k@Okä

b^kXkk^kä Xk^klbQklPk UkkAv A>kk@v? Pkkv Acv Av Ukn<akkQkr A@v PZkk@vå

UkkgFk Ak@Okkv Yk]v PZkk@v Ykn$Pk QkkZkå Pkv UkkgFkv Ak@Okkv Ukn<akkQkrYkkg

@õkkg Gvå ¢TkgPkk FkkvQkk ¢k@k Yk]vä UkOk UkkvPkv Hkv Ukn<akkQkr A@v Pkkv

Yknl$Pk Uk|kUPk QkkZkå Æ^kv ¢TkgPkAk]Qkm Ukn<akkQkr H AZkkvr TkQkmå WkSkk

BkkvKkg ¢k\kgWkTkkv \k¥ YkkCkr ¢kMk l^kDTkkv TkkBZkk Gvå A\ZkkOk^kplûk ©Ckv

PZkk@v Xk^klbQklPk UkkAm HkOk^kmå #ko@kPkTk ckvZk Pkkv ^kakrTkng AkYk Wkv DkMmYkkg

A@m #kAkZkå (Ukpå 432)

ekkTkmTkng ^kFkTk Ukn<akkQkr Uk|v@v Pkv^kng ckvZkå ¢ekkTkm l#klQk\k Gvä PkvQkm

¢v kk cmTk Ukn<akkQkrTkk ^kFkTkkv Acv Gvå UkgFkYkAk]Tkm Xk^klbQklPk Av

¢kZknakTkm ^kkPk YkTkYkkg \kk^k^km Tkc{; ¢Tkv ¢v km ^kkOkm UkOk bkkgXk]^km

Tkc{ (Ukpå 412)

Xk^klbQklPkä UkgFkYk Ak]Ykkg YkkvdkTkkv ¢Xkk^k ¢klR #kgAk¢kvQkm Æ^kv

Wkkõk^kplûk A@m TkkBkm Gvå UkOk Hkv ¢k^kk Æ^kkv Ukn<akkQkr A@vä Tkv UkgFkYk

Ak] Ykkvdk QkPkkg ckQk Ik\k^kk ¢k^kv PZkk@v PkvTkkv §UkkZk ¢Ykv \k¥#kngå Pkv

§UkkZk Akg¥ ckQkm TkQkmå H]c]Pkkv ¢lCTk TkQkmå YkVPkTkkv Æ^kTkv

XkMAk^km RmSkkv Gvå Æ^kTkv Ukn<akkQkr A@^kkv TkQkm; ¢Tkv PkvTkv \k¥Tkv

WkckTkk AkN^kk Gvå ¢k UkkvPkkTkkv ^kkgA bkYkH^kkvå bkYkPkkQkm ^kw@kCZkTkm

^kkPkkv bkkgXk]^kmä l^kFkk@^kmä Wkkõk ^kkPkkv HvYk WkTkv PkvYk YkoAm Rv kmå Æ^k

Pk@^kkTkkv AkYkm ckvZkä Tkv bkR~Ckn<Tkm ¢kekk¢v ^kPkvrä Pkkv WkSkm ^kkbkTkk¢kv

HPkm @cvå (Ukpå 426-27)

Æ^kkvTkv ¢v kkv Xkk^k @cv Gv Av bkYZkA~P^k ¢TkkZkkbkv ¢k^kPkng c#kv;

Uk@gPkn Pkv Pkkv Uk|Zkkbk-Ukn<akkQkr AZkkr l^kTkk Uk|kUPk QkPkng TkQkmå (Ukpå 492)

XkkCk–2 ” “ 103

bkPUkn<akTkm ^kkPk Ukn<akkQkrTkv YkgR A@^kkTkm ckvZk Tkc{å Ukn<akkQkrTkv

§ûkvHTk ¢kUk^kkTkm ckvZkå (Ukpå 428)

Ukn<akkQkr A@v Pkkv AYkrQkm Ykn$Pk QkkZkå ¢TkgPkAk]Tkk AYkkvr ckvZk ¢Tkv

Hkv ZkQkkQkr Ukn<akkQkr A@v Pkkv AYkr ¢vYk Tk Acv Av cng Tkc{ Hk.å Wkv

DkMmYkkg ¢TkgPkk AYkkvr Tkk#k UkkYkv Gvå ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk QkkZk Pkkv AYkkvr

Tkk#k UkkYkvå (Ukpå 417)

(—¢c{ ¢kUkv\kkg ¢^kPk@Okkv &&êkmYkR~ @kHFkgÜ"" CknH@kPkm WkmÆ

¢k^kplûkTkkg Gvå)

❁

✾ ¢vA BkvMoPkTkm lHekkbkk ✾

Æ^k ¢ekkTkTkv \kmSkv ¢TkklRAk]Qkm ¢^kPkk@Ykkg Wk]RTkm HvYk

Rn:Bkm Qk¥ @õkkv Gvä GPkkg PkvTkkQkm GoK^kkTkm lHekkbkk UkOk YkoN Æ^kTkv

QkPkm TkQkmå TkkTkk CkkYkMkYkkg ¢vA BkvMoPk UkoGPkkv cPkkv Av &Ykck@kH!

¢kPYkk ¢^kPkk@Ykkg @IMv Gvä PkvTkkv A>kkgZk ¢k@kv!! @IM^kkTkkv ¢gPk ¢k^kv

Tkv Yknl$Pk QkkZkä ¢v kng Ag¥A WkPkk^kkv!" ¢k^kkv lHekkbkkTkkv Uk|èTk UkOk

Akv¥ATkv H ©Lv Gvå ¢k^kkg YkkxDkk KkOkkg V@m V@mTkv Yk]Pkkg TkQkmä YkkKv

lHekkbkn Qk¥ä ¢gPk@Ykkg Ykv]^kOkm A@mTkv bkkFkng ¢kPYkb^kæUk #kng Gv Pkv

bkYkH^kng Hkv¥¢v; AvYk Av Hv #knü ¢kPYkkTkv ¢kv]Bkv Gv Pkv H #knükPYkkTkm

Uk|klUPk A@v Gvå –Uk|^kFkTkYkkgQkm


Uk@YkkPYkXkk^kTkkUk@YkkPYkXkk^kTkkUk@YkkPYkXkk^kTkkUk@YkkPYkXkk^kTkkUk@YkkPYkXkk^kTkk

bkkw@kì}Tkk PkmQkr@kH lCk@Tkk@Æ §Uk@ êkm TkvlYkTkkQk Uk|XknTkk ÒkOk

A\ZkkOkA QkZkk Gvå lCk@Tkk@ÆTkk bkcukkYk| ^kTkYkkg XkCk^kkTkTkkv Rmdkk

A\ZkkOkA QkZkkvä lCk@Tkk@ §Uk@ H XkCk^kkTk Av k]ekkTk UkkYZkk ¢Tkv ¢v

lCk@Tkk@Tkm UkkgFkYkm KogAvQkm XkCk^kkTkv lbklüCkYkTk AZkn‘å ¢k @mPkv XkCk^kkTkTkk

ÒkOk A\ZkkOkAkvQkm Ukk^kTk QkZkv\kk êkm lCk@Tkk@Æ PkmQkrTkm ZkkÒkk YkkKv ^km@

bkgå 2466Ykkg Uko%Zk Ckn<Rv kêkm bkgDk bklcPk UkSkkZkkr cPkkå Pkv ^kBkPkv ¢v

lCkl@@kHTkm UkkgFkYkm KogAv–lTk^kkrOkXkolYkbQkkTkYkkg RkvN A\kkA bknSkm Xkl$Pk

Fkk\km cPkm; PkvYkkg Ukoå Ck<Rv kêkm¢v ¢SZkkPYkXkk^kTkkYkkg YkbPk WkTkmTkv &cng ¢vA

#knü bkRk ¢æUkmåååekkTkR#krTkYkZk Bk@v" £PZkklR SkoTk Ck^kMk^km cPkmä ¢Tkv

Xk$Pkkv Pkv Im\kPkk cPkkå ¢ckv! ¢v lCkl@@kHTkm KkvFk §Uk@ HkYkm CkZkv\km

SkoTkä ¢Tkv Pkv ^kBkPkTkng #kkgPk ¢kSZkklPYkA ^kkPkk^k@Okååå¢vTkkg bYk@Okkv cÆ

UkOk Xk$Pk HTkkvTkk cwZkkYkkg CkogÆ @õkk Gvå

Wkk@ ^kakr WkkR ¢vA lR^kbkv bk^kk@Ykkg ¢v Uk|bkgCkTkv ZkkR A@mTkv ¢v

CkkQkkTkng V@m V@m @KOk A@Pkkg Ukoå Ckn<Rv kêkm¢v Aõk‹g cPkng Av ¢k CkkQkk

lCk@Tkk@Tkm KkvFk §Uk@ Wkkv\kkOkm cPkkå %ZkkgQkm êkm TkvYkTkkQk Uk|Xkn

Uk@YkkPYkR#kkTkv UkkYZkk PZkkg H ¢k &Uk@YkkPYkXkk^kTkk"Tkm SkoTk Ck^kMk^km cPkmå

Hn¢kv Pkkv Bk@kååååUk@YkkPYk Xkk^kTkkåååå!

&cng ¢vA #knü bkRk ¢æUkm ekkTk-R#krTkYkZk Bk@vä

Ag¥ ¢TZk Pkv Ykk<g H@m Uk@YkkOkn YkkÒk TkQkm ¢@vå"

&Uk@YkkPYkkYkkg Uk@YkkOkn TkQkm;

Uk@YkkOknYkkg Uk@YkkPYkk TkQkmå

&cng"Ykkg &Pkng" TkQkmååååå

&¢vA"Ykkg ¢TkvAPkk TkQkmååååå

XkkCk–2 ” “ 105

&#knü"Ykkg ¢#knüPkk TkQkmå

&bkRk ¢æUkm"Ykkg ARm æUkmUkOkng TkQkmåååå

&ekkTkR#krTkYkZk"Ykkg H@k UkOk ¢FkvPkTkUkOkng TkQkmå

&Ag¥ ¢TZk H@kUkOk–Uk@YkkOkn YkkÒk Ykk<g TkQkm" ¢vK\kv Av lTkH

b^kXkk^kQkm H Ykk@m UkoOkrPkk Gvå ¢vA WkkHn UkkvPkv FkwPkTZk Uk@Yk-¢kPYkk ¢Tkv

WkmÆ WkkHn ¢FkvPkTk Uk@Yk–¢Oknå

¢ckv! ¢k^kk Uk@YkkPYkkTkv ¢kv]BkmTkv PkvTkm Xkk^kTkk A@^kk Hv km Gvå

s

✾ ¢^kbk@ Wkk@ Wkk@ Tklc ¢k^kv ✾

¢k Ak]v bkYZkA~ bkYkHOk Wkcn Rn\krXk Gvå Uk|Xkn! PkTkv ¢Uko kr

bkYkHOkTkk YkkxDkk KkOkkg Yk»Zkkä PkvYkkg FkoA>kkv Pkkv V@m ¢TkgPkAk]v

YkTknaZkXk^k ¢Tkv ¢k^kkv HkvCk Yk]^kkv Ykn#Av\k Gvå ¢TkgPk^kk@ SkYkrTkk

TkkYkv ARkCk|cYkkgä Wkkõk bkkSkTkkvYkkg ¢KA>kkvå c^kv Uk@Yk bkPZk #kng PkvTkm

R@Ak@ Tklc A@v Pkkv V@m ¢TkgPkAk]v Ukûkkv Tklc BkkZkä YkkKv bkPZk

#kng Gv PkvTkv HkPkvä ¢gPk@ ¢TknXk^kQkm Tkœm A@ä ¢vYk ¢kFkkZkr

Ykck@kH Acv Gvå ¢c{ ¢TknXk^kTkm YknBZkPkk Gvä PkvTkkQkm b^kæUkTkkv

lTkOkrZk A@kvå Wkck@Tkk PkAr–l^kPkArTkng AkYk TkQkmå


SkYkrTkm SkmAPkm Skk@kSkYkrTkm SkmAPkm Skk@kSkYkrTkm SkmAPkm Skk@kSkYkrTkm SkmAPkm Skk@kSkYkrTkm SkmAPkm Skk@k

(CknOkbQkkTk^kplü ¢QkkrPk~ SkYkr kplüTkm @mPk)

¢XkvR ¢kPYkb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv H ^kmPk@kCkm SkYkr Uk|CkKv Gvä ¢vTkk

¢kêkZkv H SkYkr ^kSkv Gv Tkv ¢vTkk ¢kêkZkv H UkoOkrPkk QkkZk Gv; ¢k lbk^kkZk

#k@m@klRTkm Akv¥ l¿ZkkQkm Av ^k|Pk ^kCkv@vTkk #knXk Ukl@OkkYkQkm SkYkrTkm #kæ¢kPk

QkPkm TkQkmä PkvTkkQkm SkYkrTkm ^kplü UkOk QkPkm TkQkm Tkv UkoOkrPkk UkOk QkPkm TkQkmå

SkYkrTkm #kæ¢kPkQkm YkkgMmTkv UkoOkrPkk bknSkm UkkvPkkTkk #knü ¢kPYkÜ^Zk lbk^kkZk

WkmHk Akv¥Tkng ¢^k\kgWkTk TkQkmå ^kFFkv bkkSkAR#kkYkkg Uk@Tkk ¢^k\kgWkTkTkkv Xkk^k

¢k^km HkZk UkOk Pkv SkYkr TkQkmä ¢vYk SkYkmr bkYkHv Gvå

%Zkkg bknSkm lTklYkûk §Uk@ä @kCk §Uk@ Av XkvR §Uk@ Ólì @cv PZkkg

bknSkm ¢kPYkkTkng bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmå %Zkk@v lTklYkûkä @kCk ¢Tkv XkvR ¢v

ÒkOkvTkm §Ukvdkk A@mTkv ¢XkvR ¢kPYkb^kXkk^kTkm bkTYknBk QkkZk PZkk@v H

lTks^kA\Uk bkYZkCR#krTk ^kCkv@v Uk|CkKv Gvå XkvR §Uk@Tkm ÓlìQkm lTks^kA\Uk R#kk

QkPkm TkQkm UkOk @kCk QkkZk Gv; PkvQkm %Zkkg bknSkm @kCkklRA YkKv Tklc PZkkg

bknSkm XkvRTkv CkkwOk A@mTkv ¢XkvR ¢kPYkb^kæUkTkkv lTks^kA\Uk ¢TknXk^k

A@k^k^kkYkkg ¢k^Zkkv Gvå ¢XkvRTkm YknBZkPkk Tkv XkvRTkm CkkwOkPkk A@mTkv b^kXkk^k

Pk@V N]Pkkg #knü ¢kPYkkTkm Uk|klUPk QkkZk Gvå CknOkbQkkTkTkm ^kplü ¢XkvR

b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv H QkkZk Gvå Hkv ÓlìYkkgQkm ¢vA dkOk UkOk ¢XkvR

b^kXkk^kTkkv ¢kêkZk GoKv Pkkv SkYkrR#kk KAPkm TkQkmå

Uk|QkYk FkkvQkng CknOkbQkkTk ¢XkvR lTks^kA\Uk ¢TknXk^kQkm H Uk|CkKv Gvå

PZkk@ UkGm FkkvQkng Uk\kKmTkv UkkgFkYkng CknOkbQkkTk UkOk ¢XkvRb^kXkk^kTkk H l^k#kvak

¢TknXk^kQkm Uk|CkKv Gvå Akv¥ ^k|PkklRTkk #knXk Ukl@OkkYkQkm UkgFkYk CknOkbQkkTk

Uk|CkKm HPkng TkQkmä UkOk ¢XkvR b^kXkk^kTkk lTks^kA\Uk ¢TknXk^kQkm H FkkvQkng

Uk\kKmTkv UkkgFkYkng CknOkbQkkTk Uk|CkKm HkZk Gvå PZkk@ UkGm ¢kCk] ^kSkPkkg

I II I

XkkCk–2 ” “ 107

bkkPkYkngä ¢kLYkngä Tk^kYkngä RbkYkngä Wkk@Ykng ^kCkv@v CknOkbQkkTkkv UkOk ¢v^kk H

¢XkvR ¢TknXk^kQkm Uk|CkKv Gvå ¢k @mPkv ¢XkvR b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv H SkYkrTkm

Skk@k Fkk\km HkZk Gv SkYkrTkk TkkTkkYkkg TkkTkk ¢g#kQkm YkkgMmTkv UkoOkrPkk bknSkmTkk

HvK\kk Uk|Ak@kv UkMv Pkv WkSkkZkYkkg ¢XkvRb^kXkk^kTkng ¢vATkng H ¢^k\kgWkTk Gvä

¢v lbk^kkZk XkvRTkng-l^kAk@Tkng Av lTklYkûkkvTkng ¢^k\kgWkTk SkYkrYkkg ARm Gv H Tklcå

bkkwQkm Ukcv\kkg ¢kPYkb^kXkk^kTkkv Hv kkv ¢zFkPZk YklcYkk Gv Pkv kkv

¢kv]BkmTkvä Pkv b^kXkk^kTkk H ¢^k\kgWkTkv lTks^kA\Uk ¢TknXk^kQkm

bkYZkCR#krTkæUk FkkvQkng CknOkbQkkTk Uk|CkKv Gvä PZkkgQkm SkYkrTkm ¢Uko kr #kæ¢kPk

QkkZk Gvä ¢vK\kv Av bkkSkAXkk^k #kæ QkkZk Gvå PZkk@ UkGm ¢kCk]-¢kCk]Tkm

bkkSkAR#kk UkOk Pkv ¢XkvRb^kXkk^kTkk H lTks^kA\Uk ¢TknXk^kQkm Uk|CkKv Gvå

FkkvQkk CknOkbQkkTkv ^k|PkklRTkk DkOkk #knXk Ukl@OkkYk A@v PkvQkm UkkgFkYkng CknOkbQkkTk

Uk|CkKm HkZk–¢vYk TkQkm; UkOk ¢kPYkkTkk ¢XkvR b^kXkk^kTkng §Ck| ¢^k\kgWkTk

\kv kkQkm H CknOkbQkkTkTkm ^kplü QkkZk Gvå CknOkbQkkTkTkm ^kplü Ackvä SkYkrTkm ^kplü

Ackvä bkkSkAXkk^kTkm ^kplü Ackv Av YkkvdkYkkCkr Ackv–PkvTkm @mPk ¢vA H Gv Av

¢BkgM ¢kPYkb^kXkk^kTkng ¢^k\kgWkTk A@^kngä YkkKv #kæ¢kPkQkm YkkgMmTkv %Zkkg bknSkm

@kCkklRA YkKmTkv Av k]ekkTk QkkZk PZkkg bknSkm Pkv ¢XkvRb^kXkk^kTkv YknBZk A@mTkv

PkvTkk H lTks^kA\Uk ¢TknXk^kTkkv §UkRv#k êkmCkn<¢kv¢v AZkkvr Gvå

(bkYkZkbkk@ CkkQkk 7 Xkk^kkQkr §Uk@Tkk Uk|^kFkTkYkkgQkm )

W


@PTk“kZkTkkv Xk@PTk“kZkTkkv Xk@PTk“kZkTkkv Xk@PTk“kZkTkkv Xk@PTk“kZkTkkv XkAAAAAPkPkPkPkPk

^km@ bkgå 2478Tkk Ykkc bknR UkkgFkYkTkk @kvH

bkkvTkCkNYkkg &&êkm CkkvCkmRv km lRå HwTk êkkl^kAk

Wk|ôFkZkkrêkYk""Tkng §R~DkkKTk QkZkngä Pkv ^kBkPkv ¢kêkYkYkkg Ukoå

Ckn<Rv kv A@v\kng ¢k Uk| kFkTk Gvå PkvYkkg @PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkkTkng

¢R~XknPk Xkk^kXkmTkng ^kOkrTk GvåååHvTkk YkTkTkQkm ¢kPYkkQkmr

Æ^kkvTkv @PTkÒkZkTkm ¢k@kSkTkkTkkv §Pbkkc HkCkv Gvå HvTkk

¢gPk@Ykkg @PTkÒkZk Uk|CkK>kk ckvZk PkvTkm R#kk Av km ckvZkä ¢Tkv

Pkv @PTkÒkZkTkkv Xk$Pk Av kkv ckvZk–Pkv bkgWkgSkm bkngR@ l^k^kvFkTk

¢k Uk| kFkTkYkkg Gvå

¢k lTkZkYkbkk@ XkkCk^kPk#kkïk Gvä PkvTkkv Uk@YkXkl$Pk ¢lSkAk@ ^kgFkkZk

Gvå Xkl$Pk AkvTkv Acv km? UkkvPkkTkk ekkPkk Üìk ¢kPYkb^kXkk^kTkm lTks^kA\Uk

êkük-ekkTk ¢Tkv @YkOkPkk Pkv bkkFkm Xkl$Pk Gv; Rv k-Ckn<-#kkïk ^kCkv@v Uk@Tkm

Xkl$PkTkkv Xkk^k Pkv #knXk@kCk Gvä Pkv SkYkr TkQkmå SkYkr Pkkv UkkvPkkTkk

lFkRkTkgRb^kæUk ¢kPYkkTkm Ólì ¢Tkv b^kbkg kvRTk A@mTkv PkvYkkg \kmTk Qk^kng Pkv

H Gvä ¢Tkv PkvTkv H XkCk^kkTk Uk@YkXkl$Pk Acv Gvå

¢v km Xkl$Pk A@Tkk@ Æ^k lTk@gPk@ Xk$Pk Gv ¢vYk 220Ykk è\kkvAYkkg

Acv Gvå

Hv Æ^k Xk^kXkZkTkk c@Tkk@k ¢k bkYZkA~P^kTkmä #knü ekkTkTkm ¢Tkv

Fkkl@ÒkTkm Xk^kGvRA ¢Pkn\k Xkl$Pk lTk@gPk@ A@v Gvä Pkv AkYk¿kvSkklR bkYkbPk

Rnì UkkUkbkYkocQkm Ykn$Pk lFkûk^kk]kv Æ^k êkk^kA ckv Av bkgZkYkm ckv–lTk@gPk@

Xk$Pk GvåååXk$Pk Gvå

XkCk^kkTk êkmAngRAngRkFkkZkrRv^k ¢Tkv UkÚUk|XkYk\kSkkl@ YknlTk@kH Ykck

XkkCk–2 ” “ 109

¢SZkkPYkTkm YkosPk cPkkä ¢YkpPkTkk AgR cPkk; Pkv¢kv ¢PZkk@v b^kCkrYkkg lWk@kHv

Gvä PZkkgQkm YkTknaZk Qk¥ Av k]ekkTk Uk|CkK A@mTkv Ykn$Pk Qk¥ H#kvå Pkv¢kv Acv

Gv Av ¢ckv! êkYkOk ckv Av êkk^kA ckvä PkvTkv #knXk Av ¢#knXk @kCk ^kBkPkv

Ü^ZkÓlìTkm YknBZkPkk BkbkPkm TkQkmä dkOkv dkOkv b^kXkk^kTkm ÓlìQkm PkvYkTkv

@PTkÒkZkTkm Xkl$Pk ^kPkvr Gv PkvQkm Pkv¢kv Xk$Pk Gvä Xk$Pk Gvå SkYkmr êkk^kATkv

UkOk lTk@gPk@ @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk ckvZk Gv; @kHUkkK ckvä CkpcbQkkêkYk ckvä

ïkm¢kv ckvä GPkkg ¢gR@Ykkg Pkv SkYkmrTkv XkkTk Gv Av cng Pkkv lFkRkTkgR YkosPk Gng;

#knü lFkRkTkgR b^kæUkTkm YknBZkPkk PkvTkm ÓlìYkkgQkm ¢vA bkYkZk UkOk GoKPkm

TkQkmå ¢k^kkv SkYkmr Æ^k @PTkÒkZkTkkv Xk$Pk Gvå ÓlìYkkg #knü Ü^ZkTkm YknBZkPkk

GoKmTkv ¢vA dkOk UkOk UkZkkrZkTkm Av lTklYkûkTkm YknBZkPkk Qk¥ HkZk Pkkv lYkQZkkP^k

Qk¥ HkZk Gvå #knü ¢kPYkkTkm êkük-ekkTkæUk Xkl$Pk SkYkmrTkv ¢vA dkOk UkOk

BkbkPkm TkQkmå

Ykk@kv ekkTkkTkgR b^kXkk^k Gvä PkvYkkg CknOkCknOkmTkk XkvRTkkv l^kA\Uk UkOk

Ykk@kv (b^kXkk^k) TkQkm–¢kYk #knü ¢kPYkkTkng XkkTk A@^kng Pkv Ukcv\km ¢Uko^kr

Xkl$Pk Gvå Hv êkk^kA ¢v kng XkkTk A@v Gv Pkv H Xk$Pk Gvå #knü @PTkÒkZkQkm

Yknl$Pk QkkZk Gv Tkv @kCkQkm Pkkv WkgSkTk QkkZk Gvå TkmFk\km XkolYkAkYkkg XkCk^kkTkTkm

Xkl$Pkä Ckn<Tkm Xkl$Pk ^kCkv@vTkkv #knXkXkk^k ¢k^kv Gv UkOk ekkTkm PkvTkv ¢kuk^k

bkYkHv Gvä Pkv lTkékZkQkm Uk@Yk Xkl$Pk TkQkm; lTkékZkQkm Uk@Yk Xkl$Pk Pkkv

UkkvPkkTkk #knü Uk@YkkPYkkTkng XkHTk A@^kng Pkv H Gvå Uk@YkkPYkPkû^kTkk ¢kêkZkv

Hv bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@ÒkæUk UkZkkrZk Uk|CkKv Pkv Xk^kXkZkTkkv Tkk#k A@Tkk@m

Xkl$Pk Gvå ¢k lbk^kkZk lTklYkûkQkm Av @kCkQkm ¢kPYkkTkv \kkXk YkkTkv Pkkv Pkv

lYkQZkkP^k Gv; XkvRTkkv l^kA\Uk ©Lv Pkv UkOk @kCk Gv; XkvRTkng UkOk \kdk GkvMmTkv

¢XkvR ekkTk-¢kTkgR b^kXkk^kTkm Xkl$Pk A@^km ¢vK\kv Av PkvTkkv ¢kêkZk A@mTkv

PkvYkkg PkTYkZk Qk^kng Pkv lTkékZk Xkl$Pk Gvå %Zkkg ¢k^km Xkl$Pk ckvZk PZkkg Rv k

Ckn<Tkm Xkl$PkTkk #knXk @kCkTkv ^Zk^kck@Xkl$Pk Acv kkZk Gvå bk^krekTkk YkkCkrYkkg

Hv #knü @PTkÒkZkTkv XkHv PkvTkv Xk$Pk Aõkkv Gvå Hv Æ^k @PTkÒkZkæUkv Ukl@OkYZkkv

Pkv @PTkÒkZkTkkv Xk$Pk Gvå


#knü ¢kPYkkTkm êkük A@mTkv @kCk @lcPk b^kbkg kvRTkQkm UkkvPkkTkk

¢kPYkkTkv H b^kekvZk WkTkk^kmTkv Hv HkOkv Gv PkvTkv @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk Gvå

CkpcbQkm ckv Av YknlTk ckv–HvTkv UkkvPkkTkk #knü ¢kPYkkTkkg êkük-ekkTk-Fkkl@ÒkTkm

Xkl$Pk Gv Pkv H bkkFkkv Xk$Pk Gvå ¢k Xkl$Pk Av km Gv? Xk^kTkm GvRA Gvå

¢k lbk^kkZk ¢kPYkkTkk XkkTk ^kCk@ bkkdkkPk~ XkCk^kkTk Ukkbkv H¥Tkv Xkl$Pk

A@v ¢Tkv PkvTkkQkm A\ZkkOk Qk¥ H#kv ¢vYk YkkTkv PkvTkv Xk$Pk AcvPkk TkQkmä Tkv

PkvTkm Xkl$PkQkm Xk^kTkkv GvR QkPkkv TkQkmå

lFkRkTkgR XkCk^kkTk ¢kPYkkYkkg Xk^k TkQkmä PkvTkm Xkl$Pk Gv Pkv Xk^kGvRA

Gvå FkwPkTZk b^kXkk^kTkv FkoAmTkv l^kAk@ HvK\kkv UkkvPkkTkv YkkTk^kkv Pkv lYkQZkkP^kTkng

XkHTk Gvä ¢Tkv Pkv Xk^kTkng Ak@Ok Gvå cng Pkkv lÒkAk] ekkTk-¢kTkgRb^kæUk Gngä

¢vA bkYkZkTkkv dklOkA l^kAk@ Pkv cng TkQkm–¢v kk êkük-ekkTk-@YkOkPkkæUk lTkH

#knü ¢kPYkkTkm Hv Xkl$Pk Gv Pkv Xk^kTkkv Tkk#k A@Tkk@m Gvå

¢gPk@Ykkg ¢k^km #knü @PTkÒkZk R#kk Uk|CkKv PZkk@v YknlTkUkOkng ckvZk Gvå

YknlTkUkOkng ¢v Uk@Ykvím UkR Gvå Hv¢kv ¢kPYkkTkk Uk@Yk ¢kTkgRYkkg lbQk@ QkZkk

Gv Pkv¢kv Uk@Ykvím Gvå XkCk^kkTk êkm AngRAngRkFkkZkrRv k YkckYknlTk@kH

Xkk^kz\kCkm bkgPk cPkk; UkkvPkkTkk ¢gPk@Tkk ¢TknXk^kYkkg lbkü XkCk^kkTk Hv kk

¢kTkgRTkkv DkOkkv ¢TknXk^k Pkv¢kv A@Pkk cPkk; Hv^kng ¢TknXk^kYkkg ¢k^Zkng Pkv^kng H

^kbPknb^kæUk PkvYkOkv Aõk‹g Gvå b^kXkk^kTkk ¢kTkgRTkm YkbPkmYkkg Io\kPkkg Io\kPkkg

^kFFkv #knXk l^kA\Uk ©LPkkg ¢k #kkïkTkm @FkTkk Qk¥ Ck¥ Gvå bkgPk YknlTk Pkkv

#kWRTkk Av @kCkTkk UkOk APkkr TkQkmä lFkRkTkgR b^kXkk^kTkk XkkTkUko krA PkvTkm

@YkOkPkkYkkg Io\kPkkg ¢k #kkïk @Fkk¥ CkZkng PkvTkk Pkv¢kv ekkPkk Gvå KmAkAk@

êkm UkÚUk|XkYk\kSkkl@Rv k UkOk Ykck Xkk^kz\kCkm bkgPk cPkkå ¢gPk@Ykkg

bklFFkRkTkgR Uk@YkkPYkkTkkv ¢TknXk^k A@Pkkg A@Pkkg ¢k KmAk @Fkk¥ Ck¥ Gvå

PkvYkkg ¢k A]#kYkkg Xkl$PkTkng b^kæUk Aõk‹gä Av Hv Æ^k l^kAk@Qkm @lcPk Qk¥Tkv

#knü @PTkÒkZkTkv lTk@gPk@ XkHv Gv–¢k@kSkv Gv Pkv H Xk$Pk Gvå

XkCk^kkTkTkm Xkl$PkYkkg AakkZkTkm YkgRPkkTkkv Xkk^k Pkv #knXkXkk^k Gvä PkvYkkg

SkYkr TkQkmä UkOk UknOZk Gv; #kWRkv Wkkv\kkZk Av ckQk HkvMkZk ^kCkv@v RvcTkm l¿Zkk

XkkCk–2 ” “ 111

Gv PkvTkkQkm Pkkv UknOZk UkOk TkQkmä Pkv Pkkv HM Gvå RvcQkm lXkTTk ¢Tkv @kCkQkm

Ukk@ lFkRkTkgRb^kXkk^km ¢kPYkkTkk êkük-ekkTk-@YkOkPkk Pkv SkYkr Gvä ¢Tkv Pkv

H Uk@YkXkl$Pk Gvå

¢c{ä #knü @PTkÒkZkTkm &¢Pkn\k Xkl$PkTkm" ^kkPk \kmSkm Gvå &¢Pkn\k

Xkl$Pk" AcmTkv ^Zk^kck@Tkv ¢Tkv @kCkTkkv lTkakvSk WkPkk^Zkkv Gvå b^kXkk^kTkk

êkük-ekkTk-Fkkl@ÒkæUk @PTkÒkZkTkm Hv Xkl$Pk Gv Pkv ¢v km ¢Pkn\k Gv Av Akv¥

bkkQkv PkvTkm Pkn\kTkk Qk¥ #kAPkm TkQkmä PkvTkv Akv¥ @kCkTkm Av ^Zk^kck@Tkm §UkYkk

R¥ #kAkPkm TkQkmå ^k]m Aõk‹g Gv Av @PTkÒkZkTkm ¢Pkn\k Xkl$Pk &lTk@gPk@" A@v

Gv ¢vK\kv Av b^kXkk^kTkk ¢kêkZkTkm YknBZkPkk ¢vA bkYkZk UkOk PkoKPkm TkQkmä

b^kXkk^kTkng HvK\kng ¢^k\kgWkTk ^kPkvr Gv PkvK\km @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk lTk@gPk@ ^kPkvr

Gvå bkYZkCÓlì SkYkkrPYkkTkv UkOk lTkékZk b^kXkk^kTkm YknBZkPkk dkOkYkkÒk ARm

BkbkPkm TkQkm YkkKv PkvTkv lTk@gPk@ bkYZkCR#krTkklRTkm Xkl$Pk Gvå YknlTk@kH Acv

Gv Av ¢ckv! #knü @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk A@Tkk@k Pkv êkk^kAkv PkvYkH êkYkOkkv

Xk$Pk Gv–Xk$Pk Gvå Wkv ^kk@ &Xk$Pk Gv" ¢vYk AcmTkv UkkvPkkTkkv Uk|YkkvR Hkcv@

AZkkvr Gvå

XkCk^kkTk! Pkk@kv ¢kPYkk H Uk@YkkPYkk Gvä Uk@YkkPYkUkR Pkk@m

¢kPYk#kl$PkYkkg XkZkn‘ Gvä PkvTkm êkük ¢Tkv ekkTk A@mTkv PkvYkkg \kmTk Qkkä Pkv

H Uk@Yk Xkl$Pk Gvå ¢k^km lTkékZk Xkl$PkTkk XkkTk bklcPk bkYZkCÓlì

êkk^kAkv UkOk PkmQk‘A@ XkCk^kkTkTkm Xkl$Pk A@v Gvä ¢vAk^kPkk@m £TÜkv ¢Tkv

£TÜkOkm¢kv UkOk XkCk^kkTk Ukkbkv Xkl$PkQkm QkTkCkTk A@Pkkg Wkk]ATkm HvYk

TkkFkm ©Lv Gvä Uk@gPkn Pkv ^kBkPkv Zk ¢gR@Ykkg #knü ekkTkkTkgRb^kXkk^kTkm Ólì

BkbkPkm TkQkmå TkgRmëk@ ÿmUkYkkg #kkëkPk lHTkzWkWkkv Gvä PZkkg H¥Tkv £TÜ ^kCkv@v

bkYklAPkm¢kv UkOk Xkl$PkQkm TkkFkm ©Lv Gvä Pkv ^Zk^kck@Xkl$Pk Gvä ¢Tkv

¢gR@Ykkg #knüb^kXkk^kTkm Ólì UkMm Gv Pkv lTkékZkXkl$Pk Gvå

\kkvAkvYkkg UkOk Acv Gv Av #kl$PkYkkTkTkv XkHkvå Sk|n k Ak@OkUk@YkkPYkk Pkv

H Uk@Yk #kl$PkYkkTk Gvä Uk@YkkPYkUkR ¢kUk^kkTkm #kl$Pk PkvTkkYkkg H UkMm Gvä

¢v lbk^kkZk Akv¥ Uk@Ykkg–lTklYkûkYkkgä @kCkYkkg Av UkZkkrZkYkkg ¢v km PkkAkPk TkQkm


Av Pkv Uk@YkkPYkUkRTkv ¢kUkv; YkkKv UkkvPkkTkk Sk|n k lFkRkTkgR Ak@OkUk@YkkPYkkTkv H

SZkvZkæUk A@mTkv PkvTkk §Uk@ ÓlìTkng ÒkkKA \kCkk^k^kng PkvTkng TkkYk #kl$PkYkkTkTkng

XkHTk Gv ¢Tkv Pkv H Bk@m Xkl$Pk Gvå cng ¢vA bkYkZkYkkg Ukl@UkoOkr Uk@YkkPYkk

Gng–¢v^km ÓlìTkng ¢gPk@~Ukl@OkYkTk QkZkng PkvYkkg SkYkmrTkv ¢vA bkYkZk UkOk l^k@c

TkQkm UkMPkkv; Wkck@Ykkg l^kakZkklRTkk ¢#knXk @kCk ^kBkPkv UkOk Pkv km Ólì

lTk@gPk@ @cv Gvå—¢k^km Ólì^kk]kv Æ^k @PTkÒkZkTkkv Xk$Pk Gvå Hkv ¢vA

dkOk UkOk ¢k^km Xkl$Pk A@v Pkkv ¢\UkAk]Ykkg Yknl$Pk QkZkk l^kTkk @cv Tkc{å

Hv Æ^k FkwPkTZk YklcYkkYkkg \kmTk Qk¥Tkv #knü @PTkÒkZkTkm ¢Pkn\k Xkl$Pk

A@v Gvä Pkv bkYkbPk l^kakZk-AakkZkQkm l^kYkn$Pk lFkûk^kk]kv Æ^k Xk$Pk Gv; PkvTkk

¢gPk@Tkm @PTkÒkZkTkm Xkl$Pk Xk^kXk^kTkkv Tkk#k A@Tkk@m Gvå HvOkv lFkRkTkgR

Uk@YkkPYkPkû^kTkm Xkl$Pk A@m–PkvTkm <lFk A@mTkv ¢k@kSkTkk A@m–PkvTkv

l^kakZkkvTkm Av l^kAk@Tkm <lFk @cv H Tklcå Ukl@OklPk %Zkkg b^kXkk^kYkkg

¢gPkYknrBkUkOkv Ukl@OkYkm Ck¥ PZkkg Wkck@Tkk AkYk-¿kvSkklRQkm l^kYknBkPkk Qk¥

Ck¥å–¢k @mPkv l^kakZk-AakkZkQkm l^kYkn$Pk lFkûk^kk]kv Hv Æ^k #knü @PTkÒkZkTkm

Xkl$Pk A@v Gv Pkv Æ^k lTk@gPk@ Xk$Pk GvåååXk$Pk Gvä –UkGm Xk\kv Pkv êkk^kA

ckv Av YknlTk ckvå

êkm YknlTk@kH Uk|YkkvR Hkcv@ A@v Gv Av ¢ckv! lFkRkTkgR

Uk@YkkPYkPkû^kTkm êkük A@mTkv PkvTkv Hv ¢k@kSkv Gv Pkv Æ^k lTk@gPk@ Xk$Pk Gv–Xk$Pk Gv; PkvTkv ck\kPkkg-Fkk\kPkkgä BkkPkkg-UkmPkkg lTk@gPk@ FkwPkTZkTkng XkHTk ^kPkvr

Gvå êkk^kATkv ARklFkPk~ \kMk¥ ^kCkv@vTkkv H@kA ¢#knXk Xkk^k ¢k^km HkZk Pkkv

Pkv ^kBkPkv UkOk ÓlìYkkgQkm #knü FkwPkTZkPkû^kTkng ¢^k\kgWkTk PkvTkv BkbkPkng TkQkmä YkkKv

Aõk‹g Av Pkv lTk@gPk@ Xk$Pk Gvä Xk$Pk Gvå

c^kvä lTkékZk Xkl$PkTkm bkkQkv SkYkmrTkv ^Zk^kck@ Xkl$Pk UkOk Av km ckvZk

Pkv WkPkk^kv Gv—

^k]m YkkvdkCkPk Ukn<akkvPkOkkvä CknOkXkvR HkOkm PkvYkTkm;úúúúúúúúúúúúúúúHv Uk@Yk Xkl$Pk A@vä Acm l#k^kXkl$Pk PZkkg ^Zk^kck@Qkmåúúúú135å

XkkCk–2 ” “ 113

lbkü Hv kk UkkvPkkTkk #knükPYkkTkm ¢XkvR Xkl$Pk Pkv lTkékZk Xkl$Pk Gv

¢Tkv UkkvPkkQkm lXkTTk ¢v kk lbküUk@YkkPYkkTkm Xkl$Pk Pkv ^Zk^kck@ Xkl$Pk Gvå

Hv Æ^k YkkvdkCkPk Ukn<akkvTkkv CknOkXkvR HkOkmTkv PkvYkTkm UkOk Uk@Yk

Xkl$Pk A@v Gv Pkv Æ^kTkv ^Zk^kck@ TkZkv lTk^kkrOk Xkl$Pk Gvå HvTkv #knü

FkwPkTZkb^kXkk^kTkng XkkTk Gv UkOk cÆ UkoOkr ^kmPk@kCkPkk Qk¥ TkQkm Pkv Æ^k #knXk

@kCk ^kBkPkv lbkü XkCk^kkTkTkk CknOkkvTkv \kdkYkkg \k¥Tkv Xkl$Pk A@v Gvå UkkvPkkTkkv

¢kPYkk lbkü Hv kkv Gv ¢v kk XkkTkUko krA PkvYkkg \kmTkPkk Pkv lTkékZkXkl$Pk Gvä

¢Tkv PZkkg lbkü XkCk^kkTkTkm Xkl$PkTkkv Xkk^k Pkv ^Zk^kck@Xkl$Pk Gvå

Ykkvdk ¢vK\kv ¢kPYkkTkm Ukl@UkoOkr ekkTk–¢kTkgRYkZk lTks^kAk@m UkZkkrZk;

¢Tkv bkgbkk@ ¢vK\kv ¢vA bkYkZk Uko@Pkkv l^kAk@mXkk^kå b^kXkk^kTkk êkük-ekkTk

-@YkOkPkkæUk #knü @PTkÒkZkQkm Hv¢kv Yknl$Pk UkkYZkk ¢v kk YkkvdkCkPk lbkü

XkCk^kgPkkvTkk CknOkTkv ¢kv]BkmTkv PkvYkTkm Xkl$Pk UkOk êkk^kAkv ¢Tkv êkYkOkkv A@v

Gvå êkk^kAkv ¢Tkv êkYkOkkv UkkvPkv #knü @PTkÒkZkTkk ¢k@kSkA Gv PkvQkm Uko kvr #knü

@PTkÒkZkTkv ¢k@kSkmTkv Hv¢kv Yknl$Pk UkkYZkk PkvYkTkkv UkOk ¢kR@-WkcnYkkTk A@v

Gvå ¢c{ lbkü XkCk^kkTkTkm ^kkPk A@m Gv PkvTkm bkkQkv ¢l@cgPk XkCk^kkTk

^kCkv@vTkm Xkl$PkTkm ^kkPk UkOk bkYkÆ \kv kmå

¢PZkk@v êkm bkmYkgSk@ XkCk^kkTk ^kCkv@v PkmQk‘A@kv ¢Tkv \kkBkkv Av k]ekkTkm

XkCk^kgPkkv Ykckl^kRvcdkvÒkYkkg lWk@kÆ @õkk Gv; ¢TkgPk lbkü XkCk^kgPkkv \kkvATkk

GvMv lWk@kÆ @õkk Gv; Pkv¢kv ¢TkgPkekkTkä ¢TkgPkR#krTkä ¢TkgPk^kmZkr ¢Tkv

¢TkgPkbknBk ^kCkv@v CknOkkv bklcPk Gvä PkvYkTkv ¢kv]BkmTkv PkvYkTkk WkcnYkkTk

^kCkv@vTkkv Xkk^k Pkv ^Zk^kck@Qkm lTk^kkrOkXkl$Pk Gvå

Hn¢kvä ¢kHv ¢k ¢kêkYkTkk YkkgCkl\kAYkkg ¢kPYkkTkm Xkl$Pk ¢k^kmä

PkvYkH lbkü XkCk^kkTkTkm Xkl$Pk UkOk ¢k^kmå ¢c{ ^Zk^kck@Tkm Uk|SkkTkPkkQkm

lbküXkl$PkTkng AQkTk Gvä UkOk lbkü XkCk^kkTkTkm Xkl$PkTkv ^Zk^kck@Qkm

lTk^kkrOkXkl$Pk Acm PkvQkm ¢vYk Tk bkYkH^kng Av Pkv YkkvdkYkkCkr Gvå YkkvdkYkkCkr

Pkkv b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv Hv lTkékZk @PTkÒkZk Uk|CkKv Pkv H Gvå ^kFFkv @kCk ¢k^kv

Pkv Bk@vBk@ YkkvdkYkkCkr TkQkmå SkYkmrTkv #knü b^kXkk^kTkng XkkTk Gv Tkv @kCk UkOk


QkkZk Gvä UkOk PZkkg Pkv bkYkHv Gv Av ¢k @kCk Ykk@kv b^kXkk^k TkQkmä Tkv PkvTkk

¢kêkZkv Ykk@kv YkkvdkYkkCkr TkQkm; GPkkg @kCk ^kBkPkv lbkü XkCk^kkTk Uk|PZkvTkm

Xkl$PkTkkv §\\kkbk UkOk ¢k^Zkk l^kTkk @cvPkkv TkQkmå ¢k @mPkv lTkékZk

-^Zk^kck@Tkm bkglSk Gvå

lbkü XkCk^kgPkkv A¥ @mPkv lbklü UkkYZkk?

¢c{ä lbkü XkCk^kkTkTkm Xkl$PkTkm ^kkPk A@Pkkg Pkv lbkü XkCk^kgPkkv A¥

@mPkv lbklü UkkYZkk Pkv UkOk ¢kv]Bkk^kv Gvå &Ukn@kOk Ukn<akkv bkYkbPk AYkrdkZkTkk

§UkkZkTkk cvPknXkoPk Ak@OkUk@YkkPYkkTkv ¢XkvR–¢TknUkFkk@–@PTkÒkZkUkl@OklPkQkm

bkYZkA~UkOkv ¢k@kSkmTkv lbkü QkZkk"åååå¢TkklR Ak]Qkm ¢k @mPkv Æ^kkv lbkü

QkPkkg H ¢k^kv Gvå ¢kH Ukcv\kkg #knü @PTkÒkZk ^kMv UkkvPkkTkk Ak@OkUk@YkkPYkkTkv

¢k@kSkm–¢k@kSkmTkv ¢TkgPk PkmQk‘A@kvä Av k]m XkCk^kgPkkv PkQkk CkOkSk@klR

YknlTk^k@kv lbkü Qk¥ CkZkk Gvå Ykckl^kRvcdkvÒkYkkg YkkvdkTkkv YkkCkr ARm WkgSk

UkMPkkv TkQkmä PZkkg bkRkZk Æ^kkvTkkv Ykkvdk QkZkk H A@v Gvå A¥ @mPkv? Av #knü

@PTkÒkZk ^kMv Ak@OkUk@YkkPYkkTkm ¢k@kSkTkkQkmå Akv¥ Æ^kkv An]Uk@gUk@k

^kCkv@vTkm UkœM A@mTkv ^Zk^kck@Tkk ¢kêkZkQkm SkYkr YkkTkPkk ckvZk Pkkv ¢c{

Acv Gv Av ¢@v Xkk¥! Pkk@m An]Uk@gUk@k bkkFkm Av ¢TkgPkk lbkü XkCk^kgPkkv

Qk¥ CkZkk PkvYkTkm Uk@gUk@k bkkFkm? Hv ¢TkgPkk Ukn@kOk Ukn<akkv Ykkvdk UkkYZkk

Pkv¢kv Akv¥ ^Zk^kck@Tkk Av XkvR @PTkÒkZkTkk ¢kêkZkQkm Ykkvdk TkQkm UkkYZkkä UkOk

Pkv¢kv Pkkv ¢XkvR @PTkÒkZk ^kMv #knü ¢kPYkkTkv H ¢k@kSkmTkv Yknl$Pk UkkYZkk

Gv; YkkKv PkmQk‘A@kvTkk An]Ykkg Pkkv Pkv H ¢vA Yknl$PkYkkCkr Gv; Pkkv Pkng WkmHkv

§UkkZk A>kkgQkm \kk^Zkkv?

¢TkgPkk bkgPkkv lbklü UkkYZkk Pkv A¥ @mPkv UkkYZkk? Av #knü

Ak@OkUk@YkkPYkkTkv ¢XkvR @PTkÒkZkUkl@OklPkQkm ¢k@kSkmTkv Pkv¢kv lbklü UkkYZkk

Gvå ÒkOkv Ak]v ¢k ¢vA H lbklüTkkv §UkkZk Gv—&¢vA ckvZk ÒkOkAk]Ykkg

Uk@YkkQkrTkkv UkgQkå" ¢kPYkkTkm ¢k@kSkTkkä ¢kPYkkTkm Uk|bkTTkPkkä ¢kPYkkTkm ApUkkä

¢kPYkkTkm Xkl$Pkä ¢kPYkkTkm lbklü Pkv #knü @PTkÒkZk ^kMv H QkkZk Gvä @kCkklR

^kMv QkPkm TkQkmå #knü @PTkÒkZkUkl@OklPkQkm ¢gPk@~b^kæUkYkkg ^k]m CkZkk–TkYkm

XkkCk–2 ” “ 115

CkZkk–IoAm CkZkk–Uk|OkYkm CkZkk Pkv H @mPkQkm WkSkk lbkü XkCk^kgPkkv lbklüTkv

UkkYZkk Gvå ¢gR@Ykkg @kCk@lcPk #knü @PTkÒkZk ^kMv ¢kPYkb^kXkk^kTkm

¢k@kSkTkk A@^km Pkv ¢vA H ÒkOkv Ak]v YkkvdkYkkCkr Gvä ¢Tkv bkPbkYkkCkYkv

b^kXkk^kTkng WkcnYkkTk ^kCkv@vTkkv ¢XZkkbk A@^kkv Pkv ^Zk^kck@ Gvå

¢c{ä @PTkÒkZk Ukl@OklPk ^kMv #knü Ak@OkUk@YkkPYkkTkm ¢k@kSkTkk

A@^kkTkng Aõk‹g Gvå Ak@OkUk@YkkPYkk ¢vK\kv #kng? lÒkAk]m #kl$PkQkm Ukl@UkoOkr

Ü^Zk Pkv Ak@OkUk@YkkPYkk Gvä Tkv ^kPkrYkkTk Av k]ekkTkklR UkoOkr UkZkkrZk Uk|CkKv Pkv

AkZkrUk@YkkPYkk Gvå Pkv UkoOkr AkZkr Uk|CkK^kkTkk Ak@OkæUk bkkYkQZkr Ü^ZkYkkg lÒkAk]

Gvå ¢vA bkYkZkTkm UkZkkrZkTkv CkkwOk A@mTkv Hv UkoOkr bkkYkQZkræUk ^kPkrYkkTk Pkû^k

Gv PkvTkv H Ak@OkUk@YkkPYkk Acv kkZk Gvå bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@ÒkæUk

lTks^kA\Uk UkZkkrZk Av Uk@YkkPYkUkZkkrZk Uk|CkKv Pkv AkZkr Gvä Pkv AkZkr Sk|n k

¢kPYkÜ^ZkYkkgQkm ¢k^kv Gv PkvQkm Pkv Sk|n k Ü^Zkb^kXkk^kTkv Ak@OkUk@YkkPYkk Aõkkv

Gv; Pkv bkRkAk] ¢vAæUk Ukl@UkoOkr Gvå YkkvdkYkkCkrTkm UkZkkrZkTkv YkkvdkTkng Ak@Ok

Acv kng Pkv ^Zk^kck@Qkm Gvå Bk@vBk@ Akg¥ YkkvdkYkkCkrTkm UkZkkrZkYkkgQkm Ykkvdk UkZkkrZk

TkQkm ¢k^kPkm; YkkvdkUkZkkrZk Pkkv ¢kPYkÜ^ZkYkkgQkm ¢k^kv Gv; YkkKv Sk|n k ¢kPYkk

H YkkvdkTkng lTkékZk Ak@Ok Gvå PkvTkv H lTkZkYkbkk@Ykkg &Ak@OkUk@YkkPYkk" AcmTkv

BkoWk CkkZkkv Gvå bkYZkCR#krTkQkm YkkgMmTkv lbküR#kk bknSkmTkm WkSkm UkZkkrZkkv Pkv

Sk|n kAk@OkUk@YkkPYkkTkk ¢^k\kgWkTkv Uk|CkKv Gvä PkvTkkv Uk@YkYklcYkk A@mTkv PkvTkng

¢^k\kgWkTk \kv^kng Pkv H Uk@YkkQkr Xkl$Pk Gv ¢Tkv Pkv H YkkvdkYkkCkr Gvå

Hv &#knü Ak@OkUk@YkkPYkk" Acv kkZk Gv Pkv lbkü XkCk^kkTkTkm H ^kkPk

TkQkm UkOk WkSkkZk ¢kPYkk¢kv Pkv kk Gvå lbkü XkCk^kkTkTkng lÒkAk]m Ü^Zk Pkv

PkvYkTkkv Ak@OkUk@YkkPYkk Gvå PkQkk PkvTkk ¢kêkZkv PkvYkTkv Hv UkoOkr #knü UkZkkrZk

Uk|CkKm Pkv PkvYkTkkv AkZkrUk@YkkPYkk Gv; ¢v H Uk|YkkOkv ¢k ¢kPYkkTkkv Sk|n k

b^kXkk^k Gv Pkv UkkvPkkTkkv Ak@OkUk@YkkPYkk Gv ¢Tkv PkvTkkv ¢kêkZk A@Pkkg

Av k]ekkTkR#kk Uk|CkKm HkZk Pkv UkkvPkkTkkv AkZkrUk@YkkPYkk Gvå–¢k @mPkv UkkvPkkTkkv

#knü Ak@OkUk@YkkPYkk Pkv H Uk@YkkPYkR#kkTkng Uk@Yk Ak@Ok Gvä ¢v lbk^kkZk

Wkck@Tkk Akv¥ Ak@OkQkm Uk@YkkPYkR#kk Uk|CkKPkm TkQkmå


HCkPkYkkg lbküXkCk^kgPkkv ¢TkklRQkm Gv Tkv lbklüTkkv §UkkZk UkOk

¢TkklRQkm Gvå G Ykkbk Tkv ¢kL bkYkZkYkkg Gbkkv Tkv ¢kL Æ^kkv YkkvdkYkkg

HkZk Gvä ¢v kkv ¿Yk lTk@gPk@ Fkk\Zkk H A@v Gvå ¢PZkk@v ¢k Xk@PkdkvÒkYkkg

Ykkvdk TkQkm UkOk Ykckl^kRvcYkkgQkm G Ykkbk Tkv ¢kL bkYkZkYkkg 608 Æ^kkv

YkkvdkYkkg HkZk Gvå Pkv¢kv UkkvPkkTkk #knü Ak@OkUk@YkkPYkkTkv êkük-ekkTk-Fkkl@ÒkæUk

¢XkvR @PTkÒkZkUkl@OklPkQkm ¢k@kSkmTkv H lbkü QkkZk Gvå lTkH #knü ¢kPYkkTkk

¢^k\kgWkTkv Hv #knü @PTkÒkZkUkl@OklPk Uk|CkKm PkvTkk ^kMv Ak@OkUk@YkkPYkkTkm

Xkl$Pk A@m A@mTkv Ukn@kOk Ukn<akkv lbklü UkkYZkk Gvä ^kPkrYkkTkYkkg UkOk ¢v H

§UkkZk Gv ¢Tkv Xkl^kaZkYkkg UkOk lbklüTkkv ¢v H §UkkZk Gvå lTklYkûkQkmä @kCkQkm

Av XkvR @PTkÒkZkQkm UkOk ÒkOk Ak]Ykkg Yknl$Pk QkPkm TkQkmå FkwPkTZkb^kæUkTkm

Xkk^kTkk A@Pkkg A@Pkkg PkvYkkg @kCk @lcPk \kmTkPkk Qk¥ HkZk PkvTkng TkkYk ¢TknUkFkk@

@PTkÒkZk Gvä Tkv PkvTkkQkm H Yknl$Pk QkkZk Gvå PkmQk‘A@TkkYkAYkrTkk Ak@OkæUk Hv

bkkv] Ak@OkXkk^kTkkTkkv Xkk^k Gv Pkv UkOk Bk@vBk@ ¢kuk^k Gvä –SkYkr TkQkmå

Uk|QkYk Pkkv R#krTk#knlü ^kCk@ ¢ekkTkmTkv bkkv] Ak@OkXkk^kTkk H ZkQkkQkr ckvPkm

TkQkmå bkkv] Ak@OkXkk^kTkk ekkTkmTkv H ckvZk Gvä UkOk ekkTkm Pkv Xkk^kTkv

¢kR@OkmZk YkkTkPkk TkQkm; ekkTkm Pkkv HkOkv Gv Av #knü @PTkÒkZk ^kMv lTkH

Ak@OkUk@YkkPYkkTkv ¢k@kSk^kkv Pkv H lbklüTkkv §UkkZk Gvå

Uk@YkkPYkR#kk A>kkgQkm Uk|CkKv Gv? ¢gR@Ykkg R@vA ¢kPYkk

Uk@YkkPYk#kl$PkQkm Uko@kv Gvä PkvYkkgQkm H Uk@YkkPYk R#kk Uk|CkKv Gvå HvYk

\k{MmUkmUk@Tkv DkbkPkkg FkkvbkLUkkv@m PkmBkk#k Uk|CkKv Gvä Pkv A>kkgQkm Uk|CkKv Gv?

Bk@\kYkkgQkm TkQkm Uk|CkKPkmä UkOk PkvTkkYkkg H FkkvbkLUkkv@m PkmBkk#k #kl$PkUkOkv

cPkm Pkv H Uk|CkKm Gv; Wkck@Qkm TkQkm ¢k^km PkvYk H ¢vAQkm YkkgMmTkv

ÒkvbkLUkkv@m bknSkmTkm PkmBkk#kYkkgQkm UkOk FkkvbkLUkkv@m PkmBkk#k ¢k^km TkQkmä Pkv

¢Sko@m PkmBkk#kTkkv Pkkv ¢Xkk^k Qk¥Tkv UkmUk@Tkk bkkYkQZkrYkkgQkm H Uko@m PkmBkk#k

¢k^km Gvå .R@Tkm \k{Mm UkOk \k{MmUkmUk@ Hv km \kkCkvä UkOk PkvTkv DkbkPkkg

PkvYkkgQkm PkmBkk#k Tklc Uk|CkKvä AvYk Av PkvTkkYkkg Pkv kkv b^kXkk^k TkQkmå

\k{MmUkmUk@Ykkg b^kXkk^k Gv PkvYkkgQkm H PkmBkk#k Uk|CkKv Gvä Pkv Akv¥ bkgZkkvCkTkv

XkkCk–2 ” “ 117

\kmSkv TkQkmå PkvYk ¢kPYkk Ukl@UkoOkr Uk@YkkPYk#kl$PkQkm XkZkkvr Gvä PkvTkkg êkük

-ekkTk-¢vAkCk|Pkk ^kMv PkvYkkgQkm Uk@YkkPYkR#kk Uk|CkKv Gvä UkOk #k@m@klRTkv Dkbkm

TkkgBk^kkQkm Uk@YkkPYkR#kk Uk|CkKPkm TkQkm AvYk Av PkvTkkYkkg Pkv kkv b^kXkk^k TkQkm;

PkvYk H ¢Sko@m R#kkYkkgQkm UkOk UkoOkrR#kk ¢k^kPkm TkQkmå Sk|n kb^kXkk^k lÒkAk]

XkZkkvr Gv PkvTkk H ¢^k\kgWkTkv ¢Sko@m R#kkTkkv ^ZkZk Qk¥Tkv UkoOkr Uk@YkkPYkR#kk

Uk|CkKm HkZk Gvå ¢k @mPkv #knü ¢kPYkkTkm ¢k@kSkTkk Pkv H lbklüTkkv §UkkZk

Gvå ¢k §UkkZkQkm H XkoPkAk]Ykkg ¢TkgPk lbkükv QkZkkä ^kPkrYkkTkYkkg ¢k

§UkkZkQkm H lbkü QkkZk Gvä ¢Tkv Xkl^kaZkYkkg ¢k §UkkZkQkm H lbkü Qk#kvå

lbklüTkkv WkmHkv §UkkZk TkQkmåååTkQkmå Ykk@m Ukl@UkoOkr Uk@YkkPYkR#kk Ykk@k

¢kPYkkYkkgQkm H Uk|CkK^kkTkm Gv–¢v km ¢kv]BkkOk l^kTkk SkYkr QkkZk Tklcå

\koCkMng \kv kk HkZk Av #kkA ^kCkv@v \kv kk HkZk PkQkk bkkvTkng Av cm@k–YkkOkvA \kv kk

HkZk Pkkv PZkkg PkvTkv Ukcv\kkg ¢kv]Bkv Gvä PkvYk SkYkr A@^kk YkkKv Ukcv\kkg ¢kv]Bk^kng

Pkkv Hkv¥¢v Tkv Av SkYkr A>kkgQkm TkmA]v Gv? bkYZkCR#krTkä bkYZkCekkTk ¢Tkv

bkYZkA~Fkkl@Òk ¢v ÒkOk FkwPkTZk@PTk ^kMv YkkvdkTkm Uk|klUPk QkkZk Gvå Ak@Ok–Uk@YkkPYkkYkkg Ólìä PkvTkng ekkTk ¢Tkv PkvYkkg ¢vAkCk|Pkk A@mTkv Hv Æ^k @PTkÒkZkTkm

Xkl$Pk A@v Gv Pkv lTk^kkrOkTkkv Xk$Pk ¢vK\kv Av YkkvdkTkkv §UkkbkA Gvä ¢Tkv Pkv

Uk@YkkPYkR#kkTkv UkkYkv Gvå ¢k^kk §UkkZkQkm ¢TkgPk lbkü XkCk^kgPkkv Ykn$Pk QkZkkä

PkvYkTkv ¢kv]BkmTkv PkvYkTkm Xkl$Pk A@^km Pkv lTk^kkrOkTkk Uk@gUk@k cvPknXkoPk

^Zk^kck@Xkl$Pk Gv; UkOk ¢gR@Ykkg lTkH Uk@YkkPYkb^kXkk^kTkm ¢k@kSkTkkæUk

lTkékZk Xkl$Pk ^kPkvr Gv PZkk@v PkvTkv ^Zk^kck@Xkl$Pk Acv Gvå Hv ¢kbkTTkXk^Zk

Æ^k UkkvPkkTkk b^kXkk^kYkkg ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv #knü @PTkÒkZk Uk|CkK A@v Gv PkvTkv

Uk@YkkQkrXkl$Pk Gv ¢Tkv Pkv Xkl$Pk Yknl$PkTkng Ak@Ok Gvå

TTTTT


YknYkndkn¢kv¢v bkv^k^kk ZkkvCZk Wkv bkkSkTkkvYknYkndkn¢kv¢v bkv^k^kk ZkkvCZk Wkv bkkSkTkkvYknYkndkn¢kv¢v bkv^k^kk ZkkvCZk Wkv bkkSkTkkvYknYkndkn¢kv¢v bkv^k^kk ZkkvCZk Wkv bkkSkTkkvYknYkndkn¢kv¢v bkv^k^kk ZkkvCZk Wkv bkkSkTkkv

¢kPYkb^kXkk^kTkm lTkYkr]Pkk Qk^kkTkv YkkKv YknYkndkn Æ^kv Wkv bkkSkTk

¢^k#Zk A@mTkv bkv k^kk ZkkvCZk Gv–bkPk~êknPk ¢Tkv bkPk~bkYkkCkYkå Uk|PZkdk

bkPUkn<akkvTkkv bkYkkCkYk $^klFkPk~ Æ^kTkv Uk|kUPk QkkZk Gvä UkOk Hkv Æ^k bkPk~

Ólì^kkTk ckvZk Pkkv bkPêknPkTkk DkOkk Ak]Tkk bkv kTkQkm QkPkkv \kkXk Uk|PZkdk

bkPUkn<akTkk bkYkkCkYkQkm Wkcn ¢\UkAk]Ykkg Uk|kUPk A@m #kAv Gvå AvYk Av Uk|PZkdk

CknOkklPk#kZk^kkTk~ lTkYkr] FkvPkTkTkk Uk|Xkk^k^kk]kg ^kFkTk ¢Tkv ^kplûkl¿Zkk

FkvlìPkUkOkng Gvå Æ^kTkv Pkv kkv bkYkkCkYk ZkkvCk Uk|kUPk QkkZk ¢v kkv l^k#kvak Uk|ZkPTk

APkr Zk Gvå Pkv kk ZkkvCkTkk ¢Xkk^kv bkPêknPkTkkv Ukl@FkZk ¢^k#Zk A@mTkv A@^kk

ZkkvCZk Gvå #kkgPk@bkTkng HvYkkg YknBZkUkOkng Gvä #kkgPk@bkTkk cvPkn¢v HvTkkv bkYkbPk

§UkRv#k Gvä bk^kvr @bk #kkgPk @bkCksXkPk HvYkkg ^kOkr Zkk Gvä ¢v kk #kkïkTkkv

Ukl@FkZk Pkv bkPk~êknPkTkkv Ukl@FkZk Gvå

(–êkmYkR~ @kHFkgÜ)

r

cv Æ^k! PkTkv A>kkgZk Tk CkYkPkng ckvZk Pkkv Pkk@kv §UkZkkvCk Uk\kKk^km

TkkgBkåååTkv ¢kPYkkYkkg CkYkkM! ¢kPYkkYkkg CkYkv Pkv kng Gvå ¢kPYkkYkkg ¢kTkgR

XkZkkvr Gv ¢vK\kv PZkkg Hæ@ CkYk#kvåååYkkKv ¢kPYkkYkkg CkYkkMå HCkPkYkkg A>kkgZk

CkYkv Pkv kng TkQkm UkOk ¢vA ¢kPYkkYkkg Hæ@ CkYkv Pkv kng Gvå YkkKv Pkng ¢kPYkkYkkg

CkYkkMå (¢vA ^kw@kCZk Uk|bkgCkvä Ukoå WkvTkêkmWkvTk)

� ��

XkkCk–2 ” “ 119

ÍkmYkR~ @kHFkg‹Tkkv ¢vA Uk“kÍkmYkR~ @kHFkg‹Tkkv ¢vA Uk“kÍkmYkR~ @kHFkg‹Tkkv ¢vA Uk“kÍkmYkR~ @kHFkg‹Tkkv ¢vA Uk“kÍkmYkR~ @kHFkg‹Tkkv ¢vA Uk“k

¢TkgPkAk]Qkm UkkvPkkTkv UkkvPkk l^kakvTkm H Xk|kglPk @cm Ck¥ Gv; ¢k ¢vA

¢^kkFZk-¢R~XknPk l^kFkk@OkkTkng bQk] Gvå %Zkkg YklPkTkm CklPk TkQkmä PZkkg

^kFkTkTkm CklPk A>kkgQkm ckvZk?

lTk@gPk@ §RkbkmTkPkkTkkv ¿Yk bkv k^kkv; bkPUkn<akTkm Xkl$Pk Uk|PZkv \kmTk

Qk^kngå bkPUkn<akkvTkk Fkl@ÒkTkng bYk@Ok A@^kngä bkPUkn<akkvTkk \kdkOkkvTkng zFkPkTk A@^kngä

bkPUkn<akkvTkm YknBkkAplPkTkng ñRZkQkm ¢^k\kkvATk A@^kngä PkvTkm YkTkä ^kFkTkä AkZkkTkm

Uk|PZkvA FkvìkTkk ¢R~XknPk @cbZkkv V@m V@m lTklRSZkkbkTk A@^kkg; Pkv¢kv¢v

bkYYkPk A@v\kng bk^krbkYYkPk A@^kngå

¢k ekkTkm¢kvTkkg ñRZkYkkg @kBkv\kngä lTk^kkrOkTkv ¢Qkvr YkkTZk @kBk^kk

ZkkvCZkä êkü^kk ZkkvCZkä V@m V@m zFkPk^k^kk ZkkvCZkä dkOkv dkOkv–bkYkZkv bkYkZkv

\kmTk Qk^kk ZkkvCZk Uk@Yk @cbZk Gvå ¢Tkv ¢v H bk^kr #kkïkTkkvä bk^kr bkgPkkvTkk

ñRZkTkkvä £ëk@Tkk Dk@Tkkv YkYkr UkkYk^kkTkkv YkckYkkCkr Gvå ¢Tkv ¢v bkDk]kTkng

Ak@Ok Akv¥ l^kÛYkkTk bkPUkn<akTkm Uk|klUPk ¢Tkv Pkv Uk|PZkv ¢l^kFk] êkük ¢v

Gvå ¢lSkA #kng \kBk^kng? ¢kHvä CkYkv Pkkv PkvQkm YkkvMv ¢Qk^kk ^kcv\kv ¢v H

bko%Zkvä ¢v H Uk|kUPk QkZkv GoKAkv Gvå bk^kr Uk|Rv#kv YkTkv Pkkv ¢v H bkYYkPkå

¢k^kplûk WkmÆä UkÒk 100 Ykkv; Ukpí 169

(êkmYkR~ @kHFkgÜÆTkk ¢k UkÒk §Uk@Tkng Ckn<Rv kTkng l^k^kvFkTk bkkYkv

UkkTkvQkm #kæ QkkZk Gvå)

V


&ekkTkm¢kv¢v bkgYkPk A@v\kn g bk^kr bkgYkPk A@^kn g"&ekkTkm¢kv¢v bkgYkPk A@v\kn g bk^kr bkgYkPk A@^kn g"&ekkTkm¢kv¢v bkgYkPk A@v\kn g bk^kr bkgYkPk A@^kn g"&ekkTkm¢kv¢v bkgYkPk A@v\kn g bk^kr bkgYkPk A@^kn g"

—êkmYkR~ @kHFkgÜ

&¢kPYkb^kXkk^kYkkg ¢XkvRÓlì Pkv H ekkTkmTkv bkgYkPk Gvå"

—Uko%Zk êkm AkTkÆb^kkYkm

¢k êkmYkR~ @kHFkgÜTkkv ¢vA UkÒk ^kgFkkZk Gvå PkvYkkg Pkv¢kv \kBkv Gv Av

ekkTkm¢kv¢v bkgYkPk A@v\kng bk^kr bkgYkPk A@^kngå ekkTkm¢kvTkv #kng bkgYkPk Gv?

¢kPYkb^kXkk^kYkkg ¢XkvRÓlì Pkv H bk^krv ekkTkm¢kvTkv bkgYkPk Gvå ¢v lbk^kkZk

Akv¥ @kCkQkm SkYkr QkkZk Av #k@m@Tkm l¿Zkk ¢kPYkk A@v–¢v ^kkPk Akv¥ ekkTkmTkv

bkgYkPk TkQkmå

&¢TkgPkAk]Qkm UkkvPkkTkv UkkvPkk l^kakvTkm H Xk|kglPk @cm Ck¥ Gv" êkmYkR~Tkng

23Ykk ^kakvr ¢k \kBkkOk Gvå ¢kPYkk ¢TkgPkAk]Qkm Gvä ¢k #k@m@Tkkv bkgWkgSk

Tk^kkv QkZkkv Gvä UkOk ¢kPYkk Tk^kkv QkPkkv TkQkmå ¢kPYkk UkkvPkv AkvOk Gv PkvTkm

PkvTkv ¢TkgPkAk]Qkm BkWk@ TkQkmå cng AkvOk Gng Tkv Ykk<g b^kæUk #kng Gv?–Pkv l^kakv

H Xk|kglPk @cm Ck¥ Gvå Ykk<g bknBk HkOkv Av Wkck@Ykkg ckvZk! ¢vYk YkkTkv

Gvä ¢vK\kv UkkvPkkTkv H l^kakv Xk|kglPk Gvå Rv k-Ckn<-#kkïkTkv l^kakv Xk|kglPk @cm

Ck¥ Gv–¢vYk Tk Aõk‹gä AvYk Av bkkFkk Rv^k-Ckn<-#kkïkTkv Pkkv YkkTZkkä UkOk

UkkvPkkTkk ¢kPYkk l^kakv Xk|kglPk ARm Kk]m TkQkmå Uk@Tkv l^kakv Xk|kglPk @cm Ck¥

Gv–¢vYk Tk Aõk‹gä UkOk b^k AkvOk Pkv l^kakv Xk|kglPk @cm Ck¥ Gvå ¢kPYkkTkv

Xko\kmTkv Uk@Qkm \kkXk YkkTkm @õkkv Gvä ¢vK\kv §UkkRkTk b^kXkk^kYkkg Xk|kglPk @cm

Ck¥ Gvä UkOk lTklYkûkYkkg Xko\k @cm Ck¥ Gv–¢vYk TkQkmå WkmÆ @mPkv Acm¢v

Pkkv ^Zk^kck@ bkgWkgSkYkkg Xko\k Pkkv Kk]mä UkOk ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k #kng Pkv HkOZkkv

Tklc ¢vK\kv lTkékZk bkgWkgSkm Xko\k ARm Kk]m TkQkmå UknOZkTkv ¢kPYkkTkng b^kæUk

YkkTkv Pkkv Pkv UkOk ¢kPYkk l^kakv Xk|kglPk Gvå Æ^kv ¢TkgPkAk]Ykkg WkmHng WkSkng AZkn‘

Gv UkOk ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k #kng–Pkv l^kakv Xk|kglPk ARm Kk]m TkQkm–UkkvPkk l^kakv

Xk|kglPk @cm Ck¥ Gvå UkkvPkv ¢vK\kv AkvOk? l^kAk@^kk]kv UkkvPkkTkv YkkTZkkv Pkv UkOk

XkkCk–2 ” “ 121

Xk|kglPk Gvå ¢kPYkk dklOkA l^kAk@ HvK\kkv TkQkmä l^kAk@ @lcPk PkvTkkv b^kXkk^k

Gvä Pkv b^kXkk^kQkm Xk|kglPk @cm Ck¥ Gvå Æ^kv #knXkXkk^k ¢TkgPk^kk@ AZkkr Gvä

UkOk Xk|kglPk@lcPk Qk¥Tkv #knükPYkkTkv ARm HkOZkkv TkQkmå

¢k ¢vA ¢^kkFZk–¢R~XknPk l^kFkk@OkkTkng bQk] Gvå ^kkOkmQkm Tk Acm

#kAkZk ¢v kng ¢R~XknPk l^kFkk@OkkTkng ¢k bQk] Gvå ¢c{ ¢kPYkb^kXkk^kTkk

l^kFkk@Tkm ¢Uko krPkk WkPkk^kv Gvå ¢v kng #kng WkkAm @õk‹g Av ¢TkgPk ¢TkgPkAk] CkZkkv

GPkkg Xk|kglPk K]m Tklc? ¢TkgPkAk]Ykkg PZkkCkä ^k|Pk ^kCkv@v AZkn‘ä UkOk

¢kPYkb^kXkk^kTkm l^kFkk@OkkTkng bQk] WkkAm @cm CkZkng Gvå UkkvPkkTkv l^kakv #kng

Xk|kglPk @cm Ck¥? Pkv ¢vA ¢R~XknPk l^kFkk@OkkTkng bQk] Gvå Æ^kv WkmHk WkSkk

l^kFkk@kvYkkg MckUkOk AZkn‘ Gvä UkOk ¢kPYkkTkm ZkQkkQkr l^kFkk@Okk ARm TkQkm A@må

Ukcv\kkg ¢kPYkb^kXkk^kTkm ^kkPk A@mTkv UkGm PkvTkng lTklYkûk UkOk WkPkk^k#kvå

¢TkgPkAk]Tkm Xk|kglPk AvYk K]v PkvTkkv §UkkZk WkPkk^k#kvå

&%Zkkg YklPkTkm CklPk TkQkm PZkkg ^kFkTkTkm CklPk A>kkgQkm ckvZk?" ¢c{ä

YklPk ¢vK\kv Uk@ Pk@VTkng ^k]Pkng ekkTkå Uk@ Pk@VTkk l^kA\Uk ÿk@k UkOk Hv

¢kPYkkTkv UkckxFkkPkng TkQkm Pkv ¢kPYkkTkv ^kkOkmQkm Pkkv AvYk Acm #kAkZk? YklPk

¢vK\kv Uk@ Pk@VTkk ekkTkTkkv §DkkMå ¢Qk^kk Uk@ Pk@VTkk ^k\kOk^kk]ng ekkTk

–¢vYk ¢c{ ¢Qkr bkYkH^kkvå bkYZkA~ YklPkekkTk ^kMv ¢kPYkk HOkkZk Gvä UkOk

Uk@ Pk@V ^k\kOk^kk]k ekkTkTkk §DkkM ^kMv ¢kPYkk HOkkPkkv TkQkmå

¢kYk Ukcv\kkg Pkkv §UkkRkTk b^kXkk^k Pk@VTkm ^kkPk A@mä c^kv

¢TkgPkAk]Qkm @cm CkZkv\km Pkv Xk|kglPk Kk]^kk YkkKv ¢Tkv ¢gPk@~b^kXkk^kYkkg

^k]^kk YkkKv #kng A@^kng Pkv Acv Gvå

&lTk@gPk@ §RkbkmTkPkkTkkv ¿Yk bkv k^kkv" &lTk@gPk@" Aõk‹g Gvå HvYk

WkRkYkYkkgQkm Pkv\k AkN^kng ckvZk Pkkv PkvTkv bk]gCkUkOkv Dkbk^km Hkv¥¢v; QkkvMkA

\kmbkkvKk Ykk@mTkv UkkGkv ^kFFkv AkYkYkkg @kvAkZkä Tkv ^k]m UkkGkv \kmbkkvKk Ykk@vä

–¢vYk AKAv AKAv Dkbkv Pkkv Pkv\k Tk TkmA]vå PkvYk ¢c{ lTk@gPk@ §RkbkmTkPkkTkkv

¿Yk bkv k^kkTkng Aõk‹g Gvå Uk@ Uk|PZkv <lFk Ag¥A DkKv Pkkv ¢gPk@Tkk l^kFkk@ Pk@V

^k]v Tkv? Uk@ Uk|PZkv ^kw@kCZkR#kk \kk^kmTkv ¢gPk@Tkm l^kFkk@OkkYkkg lTk@gPk@ @kvAk^kng


Hkv¥¢vå ¢c{ lTk@gPk@ Uk@ Uk|PZkv §RkbkmTkPkk bkv k^kkTkng Aõk‹g; Pkkv #kng Bkk^kng

-Ukm^kng Ag¥ Tk A@^kng? PkvYk Akv¥ UkoGv Pkkv Acv Gv Av HvYk ^kvUkk@Tkkv \kkv\knUkm

bkoPkkv ckvZk Av BkkPkkv ckvZkä UkOk bkkQkv PkvTkv \kkv\knUkPkkTkkv Xkk^k Pkkv UkM>kkv H

Gvå PkvYk SkYkrTkm <lFk^kk]kTkv ªDkYkkg UkOk Uk@ Uk|PZkvTkm §RkbkmTkPkk Bkbkv Tklc;

SkYkrTkm <lFk^kk]kv §RkbkmTkPkkTkk ¿YkYkkg ¢kgPk@kv UkM^kk RvPkkv TkQkmå Bkk^kng

–Ukm^kng Av ^kvUkk@ ^kCkv@vTkkv @kCk ^kPkrPkkv ckv kk GPkkg ¢gPk@Tkm <lFkYkkg Pkv

Uk|PZkvTkm §RkbkmTkPkk ¢vA dkOk UkOk BkbkPkm TkQkmå

^k]mä Xk|kglPk Kk]^kkTkng lTklYkûk ¢kv]Bkk^kv Gv Av &bkPUkn<akTkm Xkl$Pk

Uk|PZkv \kmTk Qk^kngå" Ukcv\kkg bkPUkn<ak AkvOk Pkv ¢kv]Bk^kk Hkv¥¢vä ¢kv]Bk^kkTkm

H^kkWkRk@m UkkvPkkTkm Gvå bkPUkn<ak AkvTkv Acv kkZk Pkv HkOk^kkTkkv UkkvPkkTkkv Xkk^k

Gvå Wkv UkwbkkTkm Pkk^kMm \kv kk HkZk PZkkg UkOk KAkv@k Ykk@mTkv Uk@mdkk A@v Gvä

Pkkv ¢TkgPkAk]Tkm Xk|kglPk Kk]mTkv ¢kPYkkTkng A\ZkkOk Uk|CkK A@^kk YkkKv

bkPUkn<akTkm Uk@mdkk A@mTkv ¢kv]Bk^kk Hkv¥¢vå bkPk~ ¢vK\kv ¢kPYkb^kXkk^kä

PkvTkm HvTkv ¢kv]BkkOk Qk¥ Gv Pkv bkPUkn<ak Gvå bkgbkk@ Uk|PZkv lTk@gPk@ §Rkbk

Qk^kng ¢Tkv bkPUkn<akTkm Xkl$Pk Uk|PZkv \kmTk Qk^kng–¢vYk Wkv ^kkPk A@må

^k]m l^k#kvak Acv Gv : &bkPUkn<akkvTkk Fkl@ÒkkvTkng bYk@Ok A@^kngå" Ukcv\kkg

HvTkng ekkTk AZkn‘ ckvZk PkvTkng bYk@Ok A@m #kAvå bkPUkn<akTkng Fkl@Òk AkvTkv Acv^kkZk

PkvTkk l^kTkk PkvTkng bYk@Ok A¥ @mPkv A@m #kAv? bkPUkn<akTkng Fkl@Òk A>kkg @cvPkng

c#kv? Akv¥ Wkck@Tkm l¿ZkkYkkg Av #knXkk#knXk @kCkYkkg bkPUkn<akTkng Fkl@Òk TkQkmå

Wkck@Ykkg Vv@Vk@ Tk RvBkkZk UkOk SkYkmrTkv ¢gPk@Tkm R#kkYkkg <lFkTkng ^k\kOk

b^kXkk^k Pk@V ^k]m CkZkng Gvå HvYk TkkTkk cm@kTkm zAYkPk \kkBkkvTkm ckvZkä Pkv

I^kv@m H HkOkvå PkvYk ¢kPYkkTkng Fkl@Òk ¢gPk@~ÓlìQkm H ¢kv]BkkZkå SkYkmr

¢kPYkkTkng Fkl@Òk #kng? Pkv #k@m@Tkm R#kkYkkg Av ^kïkYkkg TkQkmä ¢kck@–#knlüYkkg

Av ^kïkTkk PZkkCkYkkg UkOk Fkl@Òk TkQkm;–¢v Pkkv WkSkng ¢ekkTkmTkv UkOk ckvZk Gvå

bkPUkn<akTkv ¢gPk@Ykkg #kng Vv@ UkM>kkv Gv Pkv HkOZkk l^kTkk PkvYkTkk Fkl@ÒkTkng ekkTk

QkkZk Tkc{å bkPUkn<akTkng ¢gPk@Tkng Fkkl@Òk #kng? &¢YknA CkkYkYkkg @cvPkk cPkk

Tkv I^kv@kPkTkkv ^kvUkk@ A@Pkk cPkkä lHekkbkn¢kvTkv UkÒk \kBkPkk cPkk Av §UkRv#k

XkkCk–2 ” “ 123

RvPkk cPkk"—¢vYkkg #kng bkPUkn<akTkng Fkl@Òk Gv? ¢v Pkkv WkSkm Wkkõk ^kbPkn Gvä

PkvYkkg bkPUkn<akTkng Fkl@Òk TkQkmå UkOk ¢gPk@Tkk b^kXkk^kTkv HkOkmTkv PZkkg LZkkr

Gv ¢Tkv @kCkklR Xkk^kkvTkm <lFk K]m Ck¥ Gvä Pkv H bkPUkn<akkvTkng Fkl@Òk

Gv; PkvTkv ¢kv]Bkv Pkkv PkvTkng Bk<g bYk@Ok QkkZkå

^k]m Acv Gv Av &bkPUkn<akkvTkkg \kdkOkkvTkng zFkPkTk A@^kngå" &¢k^km Xkkakk

cPkm ¢Tkv ¢k^kng #k@m@ cPkng"–#k@m@Tkk \kdkOkQkm bkPUkn<ak ¢kv]BkkZk Tklcå

¢gPk@~b^kXkk^kTkm êkükä ekkTk Tkv @YkOkPkk Pkv bkPUkn<akTkng \kdkOk Gvå Wkck@Ykkg

PZkkCk QkZkkv Pkv #knXk@kCk QkZkkv Pkv bkPUkn<akTkng Bk<g \kdkOk TkQkmå #k@m@ RvBkkZk

Gv Pkv Rv k-Ckn< TkQkmä Pkv Pkkv HM Gv; Rv k Av Ckn< Pkkv ¢kPYkk Gvä ¢Tkv

¢gPk@Ykkg êkük-ekkTk-Fkkl@Òkb^kæUk Gvä Pkv H PkvTkng \kdkOk Gvå Pkv \kdkOk ^kMv

bkPUkn<akTkv ¢kv]Bkv Pkkv UkkvPkkTkkv ¢kPYkk Pkv kkv QkkZkå

\kdkOk PkvTkv Acv^kkZk Av Hv ^kMv \kdZkTkv ¢kv]BkkZkå bkPUkn<akYkkg ¢v^kng

#kng \kdkOk Gv Av Hv WkmHkYkkg Tk ckvZk Tkv PkvTkkYkkg H ckvZk? bkPUkn<akTkm

¢gPk@Tkm êkük-ekkTk Pkv PkvTkng \kdkOk Gv; @kCkklR QkkZk Pkv PkvTkng \kdkOk TkQkmå

—¢vYk \kdkOk ^kMv bkPUkn<akTkv ¢kv]BkmTkv PkvTkng zFkPk^kTk A@^kngå

¢k Uk|YkkOkv ¢gPk@Tkm ^kkPk A@mTkv c^kv Wkck@Tkm ^kkPk A@v Gv :

&bkPUkn<akkvTkm YknBkkAplPkTkng ñRZkQkm ¢^k\kkvATk A@^kngå PkvTkk YkTk-^kFkTk-AkZkkTkm

Uk|PZkvA FkvìkTkk ¢R~XknPk @cbZkkv V@m V@m lTklRSZkkbkTk A@^kkå" #k@m@

-YkTk-^kkOkmTkm l¿Zkk Pkkv HM Gv UkOk PkvTkm UkkG] ¢TkkAn] b^kXkk^kTkm

êkük-ekkTk Gv PkvTkng ¢R~XknPk @cbZk Gvå YkTk-^kFkTk-AkZkkTkm Hv Uk|^kplûk QkkZk

Gv PkvTkng APkkrUkOkng ekkTkmTkv ©Mm CkZkng Gvä PkvTkv PkvYkkg ARm bknBkWknlü QkPkm

TkQkm ¢Tkv XkvRekkTk A>kk@vZk BkbkPkng TkQkmå ¢k^kng ekkTkmTkng ¢R~XknPk @cbZk

Gvä Pkv ^kk@g kk@ l^kFkk@^kk ZkkvCZk Gvå bkPUkn<akTkm YknBkkAplPkTkng ñRZkQkm

¢^k\kkvATk ¢Tkv ^kk@g kk@ PkvYkTkk bkYkkCkYkTkm Xkk^kTkkYkkg UkkvPkkTkv bkPk~

bkYkH^kkTkm <lFk Gvå

c^kv Acv Gv Av &Pkv¢kv¢v bkgYkPk A@v\kng bk^kr bkgYkPk A@^kngå"

ekkTkm¢kv¢v #kng bkgYkPk AZkn‘ Gv? ¢kPYkkTkk b^kkêkZk lbk^kkZk ÒkOkAk]Ykkg


SkYkr TkQkm ¢vK\kv b^kkêkZkXkk^k Pkv H ekkTkmTkv bkgYkPk Gvå Uk@Tkkv ¢kêkZk

A@^kkv Pkv ekkTkmTkv bkgYkPk TkQkmå ¢kPYkkTkkv @kCk@lcPk ekkTkb^kXkk^k Gv PkvTkm

<lFkä PkvTkm êkükä PkvTkng ekkTk ¢Tkv PkvTkkv ¢kêkZk A@^kkv Pkv H ekkTkmTkv

bkgYkPk Gvå ¢k Uk|YkkOkv ¢kv]BkmTkv Pkv¢kv¢v bkgYkPk A@v\kngä bk^kr bkgYkPk A@^kngå

#knXk Av ¢#knXk Akv¥ UkOk Uk@klêkPk Xkk^kQkm ¢kPYkkTkv SkYkr QkkZk–¢v^km

YkkTZkPkk ekkTkm¢kvTkv bkgYkPk TkQkmå ¢kPYkkTkv Hv Xkk^kQkm TknA#kkTk QkkZk Pkv

¢vAUkOk Xkk^k ekkTkmTkv bkgYkPk QkkZk Tkc{å ekkTkmTkv ¢kPYkkTkkv l^kAk@@lcPk

b^kXkk^k H bkgYkPk Gvå ¢vA ekkTkm ¢vA YkkCkr WkPkk^kv ¢Tkv WkmHk ekkTkm

WkmHkv YkkCkr WkPkk^kv–¢vYk ARm WkTkv Tklcä bk^kvr bkPUkn<akkvTkkv ¢vA H YkkCkr

Gvå ¢kPYkb^kXkk^kTkv ¢kv]BkmTkv PkvTkkv ¢k#kZk A@^kkv–¢v H Yknl$PkTkkv UkgQk

Gvä ¢Tkv ¢v H YkkCkrYkkg bk^kvr ekkTkm¢kvTkm bkgYklPk Gv–¢v Uk|YkkOkv

¢kv]BkmTkv ekkTkm¢kv¢v bkgYkPk A@v\kng bk^kr bkgYkPk A@^kngå ekkTkm UkkbkvQkm

êk^kOk A@Pkkg UkkvPkkTkv CkkvLv PkvK\kng YkkTkv ¢Tkv WkmÆ ^kkPk Tk <Fkv–Pkkv Pkv

Æ^kv ekkTkm¢kv¢v Acv\kng bk^kr bkgYkPk AZkn‘ TkQkm; UkOk UkkvPkkTkkv b^kFGgR

UkkvaZkkv Gvå Rv^k-Ckn<-#kkïkTkk ¢kêkZkv Hv UknOZkXkk^k QkkZk PkvTkkv ¢kêkZk

A@^kkTkng SkYkmrTkv YkkTZk TkQkmä UkOk PkvTkkv ¢kêkZk GkvM^kkTkng YkkTZk Gvå

ekkTkm¢kv¢v YkkTZk A@v\kngä bk^kr YkkTZk A@^kngå PkvYkkg Hkv A>kkgZk UkkvPkkTkm

A\UkTkkTkkv b^kFGgR @kBZkkv Pkkv PkvOkv ekkTkm¢kvTkv ¢kv]BZkk TkQkmä ¢Tkv

PkvYkTkng Acv\kng YkkTZkng TkQkmå ¢PZkk@ bknSkm Æ^kv UkkvPkkTkm Xk|kglPkQkm H ekkTkmTkv

Ólì¢v A\UZkk Gvå Hkv ekkTkmTkv ekkTkmTkm @mPkv ¢kv]Bkv Pkkv PkvTkv XkvRekkTk

¢Tkv Yknl$Pk QkZkk l^kTkk @cv Tkc{å ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk A@^kkYkkg Uk@Tkm

Ykcûkk TkQkm UkOk UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkm Ykcûkk Gvå Ukcv\kkg Pkkv ¢TkgPkAk]Qkm

¢kPYkkTkm Xk|klTPk @cm Ck¥ Gv–¢vYk ¢kv]Bkvä ¢Tkv UkGm §Uk@ Aõkk

Uk|YkkOkv UkkÒk Qk¥Tkv bkPUkn<akTkv ¢kv]Bkvä Pkkv ¢^k#Zk ¢kPYkkTkm Xk|kglPk K]m

HkZkå

ekkTkm ¢vYk AcvPkk TkQkm Av Pkng Ykk@kv ¢kêkZk A@mTkv @kvAk¥ Hkå

UkOk Pkng Pkk@k ¢kPYkkTkv lbkü Hv kk Ukl@UkoOkr b^kXkk^kv ¢kv]BkmTkv PkvTkkv

¢kêkZk A@–¢vYk ekkTkmTkk ñRZkTkng @cbZk Gvå bk^kvr SkYkkrPYkk¢kv¢v ¢k

XkkCk–2 ” “ 125

H bkgYkPk AZkn‘ Gvä ¢Tkv ¢v H bkgYkPk A@^kk ZkkvCZk Gv–ckxbkQkm YkkTZk

A@^kk ZkkvCZk Gvå

&¢k ekkTkm¢kv¢v ñRZkYkkg @kBkv\kng–lTk^kkrOkTkv ¢Qkvr YkkTZk @kBk^kk

ZkkvCZkä V@m V@m zFkPk^k^kk ZkkvCZkä dkOkv dkOkv–bkYkZkv bkYkZkv \kmTk Qk^kk

ZkkvCZk Uk@Yk @cbZk Gvä ¢Tkv ¢v H bk^kr #kkïkTkkvä bk^kr bkgPkTkk ñRZkTkkvä

£ëk@Tkk Dk@Tkkv YkYkr UkkYk^kkTkkv YkckYkkCkr Gvå" Hn¢kv Pkkv Bk@kä AvK\km

ÓNPkkUko krA ^kkPk A@m Gvå SkYkmr Æ^kkv¢v Hv YkkTZk AZkn‘ä Pkv H YkkTZk

@kBk^kng Pkv Uk@Yk @cbZk Gvå SkYkmr Æ^kkv¢v #kng YkkTZk AZkn‘–#kng ¢kRZkn‘ ¢Tkv

#kng GkvM>kngä Pkv ¢kv]BZkk ^kCk@ UkkvPkv PkvTkm êkük Av km @mPkv A@v? ¢Tkv

PkvTkng zFkPk^kTk UkOk A¥ @mPkv A@v?

ekkTkm¢kvTkv Wk@kWk@ ¢kv]BkmTkvä PkvYkOkv bkgYkPk AZkkr Uk|YkkOkv

¢kPYkkTkk ^kmPk@kCkm b^kXkk^kTkkv ¢kêkZk A@^kkv; bk^kr #kkïkTkkv ¢Tkv bk^kr

bkgPkkvTkk ñRZkTkkv YkYkr UkkYk^kkTkkv ¢v ¢vA H YkkCkr Gvå lTk^kkrOkTkv ¢Qkvr

¢vK\kv ¢kPYkkTkm Yknl$PkTkv ¢Qkvr YkkTZk A@^kk ZkkvCZk ¢k H YkckYkkCkr Gvå

^k]m £ëk@Tkk Dk@Tkkv ¢vK\kv bk^krek XkCk^kkTkTkk YkkCkrTkkv ¢Qk^kk ¢kPYkkTkk

b^kXkk^kTkkv YkYkr UkkYk^kkTkkv ¢k YkckYkkCkr Gvå ¢kPYkkTkng Uk@Yk UkR Uk|CkKv

PkvTkkv ¢k YkckYkkCkr Gvå

c^kv lTklYkûkAk@OkTkm ^kkPk YkoAv Gv : &¢Tkv ¢v bkDk]kTkng Ak@Ok

Akv¥ l^kÛYkkTk bkPUkn<akTkm Uk|klUPk ¢Tkv Pkv Uk|PZkv ¢l^kFk\k êkük ¢v Gvå

¢lSkA #kng \kBk^kng?" lÒkAk] ¢k ¢vA H YkkCkr Gv ¢vYk Xkk@ YkoAmTkv

Acv Gv Av &¢kHvä CkYkv Pkkv PkvQkm YkkvMv ¢Qk^kk ^kcv\kvä ¢v H bko%Zkv–¢v H Uk|kUPk QkZkv GoKAkv Gvå" Xkk¥ä PkTkv Pkk@k b^kæUkTkm H Xk|kglPk Gvä

Pkv Xk|kglPk Kk»Zkk ^kCk@ GoKAkv TkQkmå ¢Tkv ¢v Xk|kglPkTkv GvR^kk YkkKvä

ekkTkm¢kv¢v Hv bkgYkPk AZkn‘; Pkv H bkgYkPk A@^kng ¢v H YkkCkr Gvå ¢v YkkCkr

bko%Zkv H bk^kr bkgPkkvTkkg ñRZkTkv UkkYkm #kAkZk Gvå ^k]m Gv kKv l^kÛYkkTk

Ukn<akTkm Uk|klUPk Qk^kkTkng Aõk‹g Gvå Uko kvr Qk¥ CkZkv\kk bkPUkn<ak Tklc UkOk

UkkvPkkTkv bkkdkkPk~ l^kÛYkkTk bkPUkn<akTkm Uk|klUPk QkkZk ¢Tkv PkvYkTkk ^kFkTkTkng


bkmSkng êk^kOk A@Pkkg PkvYkTkk Uk|PZkv ¢l^kFk] êkük HkCkv Pkkv Æ^kTkng lcPk

QkkZkå ¢kYkkg bkYk%Zkk ^kCk@ bkPUkn<akTkv YkkTk^kkTkm ^kkPk TkQkmä UkOk

bkPUkn<akTkv ¢kv]BkmTkv Pkv Acv Gv Pkv kk lTk@k\kgWkm UkkvPkkTkk ¢kPYkb^kXkk^kTkm

¢kv]BkkOk A@v PkvOkv bkgPkkv¢v YkkTkv\kng YkkTZkng Acv^kkZkå ¢Tkv ¢v H

lTk^kkrOkTkkv YkkCkr Gvå

Gv^kKv UkkvPkv Xk]mTkv Acv Gv Av &bk^kr Uk|Rv#kv YkTkv Pkkv ¢v H bkgYkPk!"

¢kPYkkTkk ¢bkgBZk Uk|Rv#kv YkTkv Pkkv ¢v H YkkTZk Gvå

R

XkkCk–2 ” “ 127

ekkTkmTkm Ukl@OklPk bkcH ckvZk Gvå Uk|bkgCkv–Uk|bkgCkv ¢vTkv

XkvRekkTkTkv ZkkR A@mTkv CkkvBk^kng TkQkm UkMPkngååååUkOk ¢vTkv Pkkv FkwPkTZkTkk

¢bkgBZkUk|Rv#kv ¢v kng Ukl@OkYkTk H bkcH Qk¥ CkZkng Gvååå¢kPYkkYkkg

¢vASkk<g Ukl@OkYkTk ^kPZkkr H A@v Gvå bQko] Ólì^kk]k Æ^kkvTkv ekkTkmTkm

bkcHR#kk ¢kv]Bk^km Ykn#Av\k UkMv PkvYk Gvå

❋

✾ lbküTkk bkTRv#k ✾

HvTkv bkkFkm êkük Uk|CkKv PkvTkng ¢kBkng ¢gPk@ V@m HkZkä

ñRZkUk\kKkv Qk¥ HkZkä ¢gPk@Ykkg §Qk\kUkkQk\k Qk¥ HkZkå ¢kgSk]kYkkgQkm

RvBkPkkv QkkZk; ¢gPk@Tkm %ZkkvPk HkCkv PkvTkm R#kkTkm lR#kk ¢kBkm V@m

HkZk; HvTkv ¢gPk@ Uk\kKkv QkkZk PkvTkv Akv¥Tkv UkoG^kk H^kng Tk UkMvä PkvTkng

¢gPk@ WkvSkMA UkMAk@ Ykk@Pkng bkkdkm ¢kUkv Av ¢Ykv c^kv Uk|XknTkk YkkCkrYkkg

Xk»Zkk Gm¢vä lbküTkk bkgRv#kk ¢k^km FkoA>kk Gvä c^kv KogAk Ak]v lbkü

QkZkv H GoKAkvä PkvYkkg WkmHng Akg¥ QkkZk Tklcä Vv@ UkMv Tklcå

–Ukoå WkvTkêkm l\klBkPk bkYkZkbkk@–Uk|^kFkTkkvYkkgQkmå

l^kA\UkTkk ¢Xkk^kÊUk Ukl@OkYkTk A>kk@v QkkZk?l^kA\UkTkk ¢Xkk^kÊUk Ukl@OkYkTk A>kk@v QkkZk?l^kA\UkTkk ¢Xkk^kÊUk Ukl@OkYkTk A>kk@v QkkZk?l^kA\UkTkk ¢Xkk^kÊUk Ukl@OkYkTk A>kk@v QkkZk?l^kA\UkTkk ¢Xkk^kÊUk Ukl@OkYkTk A>kk@v QkkZk?

¢vK\kv Av

lTks^kA\Uk #kn¸kPYk¢TknXk^k A>kk@v QkkZk?lTks^kA\Uk #kn¸kPYk¢TknXk^k A>kk@v QkkZk?lTks^kA\Uk #kn¸kPYk¢TknXk^k A>kk@v QkkZk?lTks^kA\Uk #kn¸kPYk¢TknXk^k A>kk@v QkkZk?lTks^kA\Uk #kn¸kPYk¢TknXk^k A>kk@v QkkZk?

DkOkk Æ^kkv l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k A@^kk YkkgCkv Gv ¢Tkv bQko] l^kA\Ukkv

¢kvGk QkPkkg ¢vYk YkkTkv Gv Av l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k QkZkkvå UkOk Bk@vBk@

l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k A@^kk §Uk@ HvTkng \kdk Gv PkvTkv l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k QkPkkv

TkQkmä Uk@gPkn HvTkkYkkg l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k H Gv ¢v^kk #knü FkwPkTZkTkv \kdkYkkg

\k¥Tkv ¢vAkCk| QkPkkg l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k Qk¥ HkZk Gvå cng ¢k l^kA\UkTkkv

lTkakvSk A<g–¢vYk l^kA\UkTkkv lTkakvSk A@^kk Pk@V HvTkng \kdk Gv PkvTkng \kdk #knü

¢kPYkk Pk@V ^k»Zkng TkQkm UkOk l^kA\Uk Pk@V ^k»Zkng Gvä ¢vK\kv PkvYkkg Pkkv

l^kA\UkTkm §PUklûk H QkkZk Gvå #knü ¢kPYkÜ^Zk Pk@V ^k]^kng Pkv H l^kA\UkTkk

¢Xkk^kTkm @mPk Gvå §UkZkkvCkTkng ^k\kOk ¢gPkYknrBk b^kXkk^k Pk@V ^k]Pkkg l^kA\Uk

Pk@VTkng ^k\kOk GoKm HkZk Gvå

&l^kA\UkTkkv lTkakvSk A<g" ¢v kk \kdkQkm l^kA\UkTkkv lTkakvSk QkPkkv TkQkmä

UkOk l^kA\UkTkm §PUklûk QkkZk Gvå AvYk Av &¢k l^kA\Uk Gv ¢Tkv PkvTkkv lTkakvSk

A<g" ¢v kng \kdk AZkn‘ PZkkg Pkkv l^kA\UkTkk ¢lbPkP^k §Uk@ Hkv@ CkZkng UkOk

l^kA\UkTkk ¢Xkk^kæUk b^kXkk^k Pkkv ÓlìYkkg Tk ¢k^Zkkvä ¢vK\kv PZkkg YkkÒk

l^kA\UkTkng §PQkkTk H QkkZk Gvå &¢k l^kA\Uk Gv ¢Tkv PkvTkkv lTkakvSk A<g" ¢vYk

l^kA\UkTkk ¢lbPkP^k bkkYkv HkvPkkg PkvTkkv lTkakvSk Tklc QkkZkå UkOk &cng ekkZkA

b^kXkk^k Gngå" ¢vYk b^kXkk^kTkk ¢lbPkP^kTkm bkkYkv HkvPkkg l^kA\UkTkk ¢Xkk^kæUk

Ukl@OkYkTk Qk¥ HkZk Gvå Ukcv\kkg ¢kPYkb^kXkk^kTkng êk^kOk–YkTkTk A@mTkv PkvTkv

\kdkYkkg \kmSkkv ckvZk ¢Tkv PkvTkkv YklcYkk HkOZkkv ckvZk Pkkv PkvYkkg ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv

l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k A@vä UkOk ¢kPYkb^kXkk^kTkkv YklcYkk \kdkYkkg \kmSkk l^kTkk

AkvTkk ¢lbPkP^kYkkg ©Xkkv @cmTkv l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k A@#kv? l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k

A@^kkv Pkv UkOk §UkFkk@Tkng AQkTk Gvä Bk@vBk@ l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k A@^kkv TkQkm

"!

$#


UkMPkkv; ¢gPk@~b^kXkk^k bkTYknBk Hv Ukl@OklPk Qk¥ Pkv Ukl@OklPk UkkvPkv l^kA\UkTkk

¢Xkk^kb^kæUk Gvä PkvTkkYkkg l^kA\Uk Gv H Tklc Pkkv AkvTkkv ¢Xkk^k A@^kkv?

l^kA\UkTkm §PUklûk Tk Qk¥ Pkv ¢Ukvdkk¢v l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k AZkkvr ¢vYk

Acv kkZk; UkOk Pkv bkYkZkv l^kA\Uk cPkkv ¢Tkv PkvTkkv ¢Xkk^k AZkkvr Gv—¢vYk

TkQkmå

¢vA Pk@V lÒkAk]m Sk|n k ekkTkb^kXkk^kTkng ¢lbPkP^k Gv Tkv WkmÆ Pk@V

dklOkA l^kA\UkTkng ¢lbPkP^k Gv; PZkkg Sk|n k ekkZkAb^kXkk^kYkkg l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k

Gvå Pkv ekkZkAb^kXkk^kTkv \kdkYkkg \k¥Tkv ¢vAkCk| QkPkkg l^kAk@Tkk ¢Xkk^kæUk

Ukl@OkYkTk Qk¥ HkZk Gvå PZkkg &cng ekkZkA Gng Tkv l^kAk@ cng TkQkm" ¢vYk Wkv

UkMBkkg §Uk@ \kdk ckvPkng TkQkm UkOk &cng ekkZkA" ¢vYk ¢lbPkb^kXkk^kTkv \kdkYkkg

\k¥Tkv PkvTkng ¢^k\kgWkTk A@Pkkg l^kAk@Tkng ¢^k\kgWkTk GoKm HkZk Gvå b^kXkk^kTkm

¢lbPkæUk Ukl@OkYkTk QkPkkg l^kAk@Tkm TkklbPkæUk Ukl@OkYkTk UkOk Qk¥ HkZk Gvä

b^kXkk^kYkkg Ukl@OkYkv\kng ekkTk UkkvPkv l^kAk@Tkk ¢Xkk^kæUk Ukl@OkYkv\kng Gvå PkvTkv

b^kXkk^kTkm ¢lbPk ¢Ukvdkk¢v &bkYZkA~ ¢vAkgPk" Acv kkZk ¢Tkv b^kXkk^kTkm

¢lbPkYkkg l^kAk@Tkm TkklbPk Gv–¢v ¢Ukvdkk¢v PkvTkv H &bkYZkA~ ¢TkvAkgPk"

Acv kkZkå b^kXkk^kTkm ¢lbPkTkv \kdkYkkg \kmSkk ^kCk@ (–bkYZkA~ ¢vAkgPk ^kCk@)

¢vA\km l^kAk@Tkm TkklbPkTkv \kdkYkkg \kv kk HkZk Pkkv PZkkg &lYkQZkk ¢vAkgPk" Qk¥

HkZk Gv ¢QkkrPk~ PkvTkv UkZkkrZkWknlüQkm l^kAk@Tkk lTkakvSkæUk l^kA\UkYkkg

¢vAP^kWknlü Qk¥ HkZk Gv UkOk l^kA\UkTkk ¢Xkk^kæUk Ukl@OkYkTk QkPkng TkQkmå

¢kQkm ¢kPYkb^kXkk^kTkng ¢vATkng H bkk@m @mPkv ¢^k\kgWkTk A@^kng Pkv H

l^kA\UkTkk ¢Xkk^kæUk Ukl@OkYkTkTkm @mPk Gvå –FkFkkr §Uk@Qkmå

U

XkkCk–2 ” “ 129

©e rŒ„kƒh si™ MðtæÞtÞ{krŒh xÙMx, Ëtu™„Z - 364250

#knükPYkkTkk lTks^kA\Uk ¢TknXk^k YkkKv

IgBkPkkv l#kaZkIgBkPkkv l#kaZkIgBkPkkv l#kaZkIgBkPkkv l#kaZkIgBkPkkv l#kaZk

êkm bkYkZkbkk@Tkm Ukcv\km H CkkQkkYkkg ¢kFkkZkrRv kv ¢kPYkkYkkg

lbküUkOkkTkm bQkkUkTkk A@m Av cng lbkü ¢Tkv Pkng UkOk lbküå lbkü XkCk^kkTkTkk

¢kPYkkYkkg ¢Tkv ¢k ¢kPYkkYkkg b^kXkk^kQkm Akg¥ Vv@ TkQkmå ¢k ^kkPkTkkv DkOkm

¢Uko kr <lFkQkm b^kmAk@ A@mTkv l#kaZkTkv UkkvPkkTkkv #knükPYkk bkYkH^kkTkm IgBkTkk

Qk¥ä PkvQkm Pkv #knükPYkkTkng b^kæUk HkOk^kkTkm lHekkbkkQkm PkvOkv Uk|èTk UkoG~Zkkv

Av cv TkkQk! ¢v^kkv #knü ¢kPYkk AkvOk Gv Av HvTkng b^kæUk HkOk^kng Hkv¥¢v?

cv Uk|Xkkv! Hv #knü ¢kPYkkTkv HkOZkk l^kTkk cng ¢PZkk@ bknSkmYkkg @BkM>kkvä Pkv

#knükPYkkTkng b^kæUk #kng Gv? Pkv ApUkk A@mTkv YkTkv WkPkk^kkvå

¢k^kk l#kaZkTkv #knü ¢kPYkkTkng b^kæUk bkYkHk^k^kk êkm ¢kFkkZkr Uk|Xkn¢v

GÍm CkkQkkYkkg &ekkZkAXkk^k"Tkng ^kOkrTk AZkn‘; PZkkg l^kAk@Tkkv ¢Tkv UkZkkrZkXkvRTkkv

Pkkv lTkakvSk AZkkvrä UkOk cÆ CknOkXkvRæUk ^Zk^kck@Tkk lTkakvSkTkm ^kkPk PZkkg ¢k^km

Tk cPkmå PkvQkm bkkPkYkm CkkQkkTkm #kæ¢kPkYkkg êkm ¢kFkkZkrRv kv l#kaZkTkk YknBkYkkg

Uk|èTk YknAk^Zkkv Gv Av Uk|Xkkv! R#krTk-ekkTk-Fkkl@ÒkTkk XkvRQkm UkOk ¢k ¢kPYkkTkv

¢#knüUkOkng ¢k^kv Gvä ¢QkkrPk~ &¢kPYkk ekkTk Gv–R#krTk Gv–Fkkl@Òk Gv" ¢vYk

\kdkYkkg \kv kk HPkkg UkOk XkCk^kkTk #knü ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkPkkv TkQkmä YkkÒk

l^kA\UkTkm §PUklûk Qk¥Tkv ¢#knüPkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk Gvä Pkkv PkvTkng #kng A@^kng?

Hn¢kvä l#kaZkTkk Uk|èTkYkkg bkodYkPkk! Akv¥ Wkck@Tkm ^kkPkTkv Pkkv ZkkR

TkQkm A@Pkkvä #k@m@Tkm l¿Zkk Av UknOZk-UkkUkTkm ^kkPk UkOk TkQkm UkoGPkkv; ¢gR@Ykkg

CknOkCknOkm XkvRTkkv l^kA\Uk ©Lv Gv Pkv UkOk PkvTkv BkKAv Gv ¢vK\kv PkvTkkQkm

¢kCk] ^kSkmTkv #knü ¢kPYkkTkkv lTks^kA\Uk ¢TknXk^k A@^kk YkkKv PkvTkv ¢k Uk|èTk

©L>kkv Gvå GÍm CkkQkkYkkg êkm Ckn<Æ UkkbkvQkm Ykckl^kTkZk ¢Tkv UkkÒkPkkUko krA

ekkZkAb^kæUkTkng êk^kOk A@mTkv Pkv kkv ¢TknXk^k A@^kk YkkKv ¢gPk@YkgQkTk A@Pkkg


jilk

A@Pkkg &cng ekkZkA Gng" ¢vYk \kdkYkkg \kv^kk YkkgM>kng; Uk@gPkn PkvYkkg CknOkCknOkmXkvRTkkv

l^kA\Uk ©L>kkvå PZkkg UkkvPkkTkm #knükPYkkTkm <lFkTkk Hkv@v l#kaZkv ¢vK\kng Pkkv

Tkœm A@m \kmSkng Av cÆ Hv ¢k CknOkCknOkmXkvRTkkv l^kA\Uk ©Lv Gv Pkv UkOk

#knükPYkkTkk ¢TknXk^kTkv @kvATkk@ Gvä ¢k l^kA\Uk Gv Pkv ¢#knüPkk Gv PkvQkm

Pkv UkOk lTkakvSk A@^kk Hv^kkv Gvå l#kaZkTkv <lFk ¢Tkv ekkTkYkkg ¢vK\km Pkkv

bkodYkPkk Qk¥ Ck¥ Gv Av CknOkCknOkmXkvRTkk l^kA\UkQkm UkOk #knü ¢kPYkkTkkv

¢TknXk^k Ukk@ Gv–¢vYk Tkœm A@mTkv Pkv CknOkCknOkmXkvRTkk l^kA\UkQkm UkOk GoKkv

UkM^kk YkkCkv Gv; CknOkCknOkmXkvRTkk l^kA\UkQkm UkOk ¢kCk] Akg¥A ¢XkvR ^kbPkn

Gv PkvTkv \kdkYkkg \k¥Tkv PkvTkkv ¢TknXk^k A@^kk YkkKv ¢gPk@Ykkg ªMkv ªMkv

©Pk@Pkkv HkZk Gvå ¢Tkv Pkv ^kkPk êkmCkn<Tkk YknBkQkm bkkgXk]^kk YkkKv l^kTkZkQkm

UkoGv Gv Av Uk|Xkkv! ekkTk-R#krTk-Fkkl@ÒkTkk XkvRQkm ¢kPYkkTkv \kdkYkkg \kv^kk HPkkg

CknOkCknOkmXkvRTkkv l^kA\Uk ©Lv Gv Tkv ¢#knüPkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk Gvä Pkkv #kng

A@^kng?

êkm ¢kFkkZkrXkCk^kkTk UkOk l#kaZkTkm ¢PZkgPk lTkAK UkkÒkPkk RvBkmTkv PkvTkv

#knü ¢kPYkkTkng b^kæUk bkYkHk^kv Gv; l#kaZkTkk Uk|èTkTkkv §ûk@ ¢kUkPkkg bkkPkYkm

CkkQkkYkkg Acv Gv Av ¢k XkCk^kkTk ekkZkA ¢vA ¢kPYkkYkkg ekkTk-R#krTk-Fkkl@Òk

¢v kk CknOkXkvR ^Zk^kck@Qkm H Acv kkYkkg ¢k^Zkk Gvä Uk@YkkQkrQkm Pkkv XkCk^kkTk

¢kPYkk ¢vA ¢XkvR Gvä YkkKv &¢vA ¢XkvR ekkZkA ¢kPYkk"Tkv \kdkYkkg \k¥Tkv

¢TknXk^k A@Pkkgä &cng ekkTk Gng" £PZkklR CknOkCknOkmXkvRTkk l^kA\UkkvTkkv UkOk

lTkakvSk Qk¥ HkZk Gv Tkv #knü ¢kPYkkTkkv lTks^kA\Uk ¢TknXk^k QkkZk Gvå

—bkYkZkbkk@ CkkQkk 7 §Uk@Tkk Uk| kFkTkYkkgQkm

d

XkkCk–2 ” “ 131

¢kPYkkQkmr Æ^kTkkv

ßPbkkc ¢Tkv ¢kPYk\kCkTkmßPbkkc ¢Tkv ¢kPYk\kCkTkmßPbkkc ¢Tkv ¢kPYk\kCkTkmßPbkkc ¢Tkv ¢kPYk\kCkTkmßPbkkc ¢Tkv ¢kPYk\kCkTkm

±1²

(êkm UkgFkklbPkAkZk CkkQkk 103 §Uk@Tkk Uk| kFkTkkv)

¢kPYkkQkmr Æ^kTkm SkCk#k Av km ckvZkä PkvTkm ¢kPYk\kCkTkm

Av km ckvZkä UkkvPkkTkng bkYZkA~P^kAkZkr bkkSk^kk YkkKv PkvTkkv §Pbkkc

¢Tkv §ÛYk Av kkv ckvZkä PkvTkng DkOkng bkngR@ ¢Tkv Uk|v@OkkRkZkm

l^k^kvFkTk Uko%Zk Ckn<Rv kv ¢k Uk| kFkTkkvYkkg AZkn‘ Gvå

Æ^kklR G Ü^Zkkv ¢Tkv UkkgFk ¢lbPkAkZkkvTkng ^kOkrTk A@mTkv §Ukbkgck@Ykkg

PkvTkk ekkTkTkng V] R#kkr^kPkkg ¢kFkkZkrRv^k Acv Gv Av—

¢v @mPk Uk| kFkTkbkk@æUkä &UkgFkklbPkbkgCk|c" HkOkmTkväúúúúúúúúúúúúHv Æ^k GkvMv @kCkÿvakä \kcv bkA] Rn:BkYkkvdkTkvåú103å

¢v Uk|YkkOkv Uk| kFkTkTkk bkk@XkoPk &UkgFkklbPkAkZk–bkgCk|c"Tkv HkOkmTkv Hv

@kCk-ÿvakTkv GkvMv Gvä Pkv Rn:BkQkm Ukl@Ykn$Pk QkkZk Gvå

Uk| kFkTk ¢vK\kv XkCk^kkTk bk^krekRv kTkkv §UkRv#k; PkvYkkg Ak] bklcPk UkkgFk

¢lbPkAkZkä ¢vK\kv Av Æ^kä UknR~Ck\kä SkYkrä ¢SkYkrä ¢kAk#k ¢Tkv Ak] ¢v

G Ü^Zkkv Acv kkYkkg ¢k^Zkk Gv; XkCk^kkTk bk^krekRv kTkk Uk| kFkTkYkkg ¢v G

Ü^ZkkvTkkv H WkSkkv l^kbPkk@ Gvä PkvTkkQkm ¢TZk Akg¥ Acv kkYkkg TkQkm ¢k^kPkngå

HM-FkvPkTkä bknBk-Rn:Bkä UknOZk-UkkUkä WkgSk-Ykkvdk ^kCkv@v WkSkng G Ü^ZkTkkv H

l^kbPkk@ Gvå PkvQkm G Ü^Zkkv H Pkv Uk| kFkTkTkkv bkk@ Gvå Hv Ak]bklcPk

UkgFkklbPkAkZkTkv ¢vK\kv Av G Ü^ZkkvTkvä Tk b^kmAk@v Pkv XkCk^kkTk bk^krekRv kTkk

Uk| kFkTkTkv HkOkPkkv TkQkmå

G Ü^Zkkv Pkv XkCk^kkTk bk^krekRv kTkk Uk| kFkTkTkkv bkk@ Gv; ¢k^kk

vuxw


Uk| kFkTkTkk bkk@Tkv Hv Æ^kåååHkOkv Gv Pkv Rn:BkQkm Ukl@Ykn$Pk QkkZk Gv–UkOk

A¥ @mPkv HkOkv Gv? Av–&&¢QkrPk: ¢QkmrUkOkv"" HkOkv Gvå

&&¢QkrPk: ¢Qkmr"" ¢vYk AcmTkv ¢kFkkZkrRv kv UkkÒk êkkvPkkTkm Bkkbk

\kkZkAkPk WkPkk^km Gvå UkkÒk êkkvPkk Av kkv Gv? ¢kPYkkTkkv ¢Qkmr Gvå ¢kPYkkTkk

lcPkTkkv Hv Ck@Hng Gvä Akv¥ UkOk @mPkv Ykk@k ¢kPYkkTkng lcPk QkkZk–¢vYk

¢gPk@Ykkg Ck@H^kkTk QkZkkv Gvä ZkkFkA QkZkkv Gvä ¢vK\kv Av lcPkTkv YkkKv

l^kTkZkQkm RmTkUkOkv ¢Ukkr¥ CkZkkv Gvä bkv kA QkZkkv Gvä HvYkTkm UkkbkvQkm

¢kPYkUk|klUPk QkkZk ¢v kk bkgPkkv Uk|PZkv bkv kAUkOkv ^kPkvr Gvä ¢Tkv #kkïk HkOk^kkYkkg

PkvTkv WkmHkv Akv¥ cvPkn TkQkmä YkkÒk ¢kPYklcPkTkm Uk|klUPkTkkv H cvPkn Gvå #kkïk

XkOkmTkv cng WkmHkQkm ¢lSkA Qkk. Av YkkTk–YkkvKk¥ UkkYkngä ¢Qk^kk WkmHkTkv

bkYkHk^kng–¢v kk ¢k#kZkQkm Hv TkQkm XkOkPkkvä UkOk #kkïk XkOkmTkv–G Ü^ZkkvTkng

b^kæUk bkYkÆTkv cng Ykk@k ¢kPYkkTkng lcPk AvYk bkkSkngä Tkv Ykk@kv ¢kPYkk Rn:BkQkm

AvYk GoKvä –¢vYk ¢kPYkkTkkv #kkvSkA Qk¥Tkv XkOkv Gvå

¢k^kkv ¢kPYkkTkkv ¢Qkmr Æ^k #kkïkTkv A¥ @mPkv HkOkv Gv? Av–&¢QkrPk:

HkOkv Gvå" ¢vK\kv Av ¢vA\kk #kWRQkm TkQkm HkOkPkkvä UkOk PkvTkk ^kkFZkXkoPk

UkRkQkrTkv ¢Tkn\kdkmTkv HkOkv Gvä Xkk^kêknPkUko^krA HkOkv Gvå ¢vA\kk #kklWRA

ekkTkYkkg TkQkm bkgPkkvakkPkkvä UkOk ¢gPk@Ykkg #kkvSkA Qk¥Tkv ^kkFZkXkoPk ^kbPknTkv #kkvSkv

Gv; bknBkTkkv #kkvSkA Qk¥Tkv UkRkQkkvrTkng b^kæUk HkOkv Gvå

¢ck! ¢QkmrUkOkv HkOk^kkTkng AcmTkv ¢kFkkZkrRv^kv êkkvPkkTkm AvK\km SkCk#k

WkPkk^km Gv! UkkvPkv ¢Qkmr Qk¥Tkv–#kkvSkA Qk¥Tkv bkkgXk]^kk HkZk Gv; Uk@gPkn ¢vYk

TkQkm Av %Zkk@v bkcvHv bkkgXk]^kkTkkv ZkkvCk WkTkm HkZk PZkk@v bkkgXk]m \Zkv Tkv

UkGm PkvTkm R@Ak@ Tk A@vå ¢k Pkkv l#kaZk UkkvPkv ¢lXk\kkakm Qk¥Tkv–Ck@Hn

Qk¥Tkvä Akv¥ UkOk @mPkv YkTkv Ykk<g b^kæUk bkYkHkZk ¢vYk ¢gR@Ykkg Io@Okk

A@mTkvä bkYkH^kkTkm Ck@HQkm bkkgXk]v Gvå

bkYZkA~P^kTkm PkwZkk@m^kk]k Æ^kTkv UkkvPkkTkng AkZkr bkkSk^kkTkkv DkOkkv §Pbkkc

ckvZk Gv; Pkv Æ^k bkYZkA~P^k YkkKv §PbkkcUko krA Av kkv Uk|ZkPTk A@v Gv PkvTkng ^kOkrTk

A@Pkkg &YkkvdkYkkCkrUk|Ak#kAYkkg Acv Gv Av–Æ^kklR Pkû^kkvTkv HkOk^kk YkkKv Akv¥

XkkCk–2 ” “ 133

^kBkPk UkkvPkv H l^kFkk@ A@v Gvä Akv¥ ^kBkPk #kkïk ^kkgFkv Gvä Akv¥ ^kBkPk

bkkgXk]v Gvä Akv¥ ^kBkPk ¢XZkkbk A@v Gv PkQkk Akv¥ ^kBkPk Uk|èTkkvûk@ A@v

Gvä £PZkklRæUk Uk| kPkvr Gv ¢Tkv PkvTkv UkkvPkkTkng AkZkr A@^kkTkkv DkOkkv cakr ckv kkQkm

¢gPk@gCk Uk|mlPkQkm PkvTkng bkYkkSkkTk A@v Gvå ¢v Uk|YkkOkv bkkSkTk A@Pkkg %Zkkg bknSkm

bkkFkng Pkû^kkQkrêkükTk Tk QkkZk–&¢k ¢kYk H Gv" ¢v km Uk|PkmlPkUko krA Æ^kklR

Pkû^kkvTkng b^kæUk UkkvPkkTkv Tk Xkkbkvä Hv km UkZkkrZkYkkg (#k@m@Ykkg) ¢cgWknlü Gv

Pkv km Av k] ¢kPYkkYkkg ¢cgWknlü Tk QkkZk ¢Tkv lcPk–¢lcPkæUk UkkvPkkTkk Xkk^k

Gv PkvTkv Tk ¢kv]Bkv PZkkg bknSkm Pkv Æ^k §ÛYk AZkkr H A@v Gv; ¢v kkv Æ^k

QkkvMk H Ak]Ykkg bkYZkA~P^kTkv UkkYkv Gvå

¢kPYkkQkmr Æ^k §\\kklbkPk ^kmZkr kkTk Gvä PkvTkk Ukl@OkkYk §\\kkbkæUk

ckvZk Gvä UkkvPkkTkk b^kXkk^kTkv bkkSk^kk YkkKv PkvTkng ^kmZkr §PbkklcPk ckvZk Gvå

êkmYkR~ @kHFkgÜ Acv Gv Av &§\\kklbkPk ^kmZkr kkTk Uk@YkPkû^k §Ukkbk^kkTkkv YknBZk

¢lSkAk@m Gvå"

¢kPYkkQkmr Æ^k UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkk lcPk YkkKv §\\kkbkUko krA êk^kOk-

YkTkTk A@v Gvå An]Uk| kplûkUko krA Av bkkgXk]^kkTkkv bkcvHv ZkkvCk WkTkm HkZk Pkkv

bkkgXk]m \Zkvä UkOk bkYkH^kkTkkv Uk|ZkPTk Tk A@v Pkkv PkvTkv ¢kPYkkTkm Ck@H TkQkmä

YkkKv ¢c{ ¢kPYkkTkkv ¢Qkmr Qk¥Tkv #kkïk HkOk^kkTkng Aõk‹g Gvå

&AkYk ¢vA ¢kPYkkQkrTkngä

WkmHkv Tklc YkTk @kvCkå"

HvTkk ¢gPk@Ykkg ¢vA ¢kPYkkQkr bkkSk^kkTkng H \kdk Gvä Ykk@k ¢TkklRTkk

Xk^k@kvCkTkng Rn:Bk AvYk YkKv–¢v lbk^kkZk WkmHkv Akv¥ @kvCk ¢vK\kv Av YkkTkklRTkm

Xkk^kTkk HvTkk ¢gPk@Ykkg TkQkm;–¢k @mPkv ¢kPYkkTkkv ¢Qkmr Qk¥Tkv Hv l#kaZk

UkgFkklbPkAkZkbkgCk|cTkv HkOkv GvååååPkv bk^kr Rn:BkQkm Ukl@Ykn$Pk QkkZk Gvå

HvYk Akv¥ YkkOkbk DkOkk lR^kbkTkkv dknSkkPkn@ ckvZkä ¢Tkv dknSkk YkKkM^kk

YkkKv ZkkFkAUkOkv–YkkTk YkoAmTkv XkkvHTk YkkgCkvä Pkv UkkvPkkTkk YkkKv YkkgCkv Gvä

WkmHkTkv Rv^kk YkkKv Tkc{; Ykk<g XkoBkTkng Rn:Bk YkKv ¢v^kng Akg¥ XkkvHTk YkTkv


¢kUkkv–¢vYk ZkkFkA Qk¥Tkv YkkgCkv Gvå ¢v^kk dknSkkPkn@Tkv XkkvHTk Yk]v Pkkv Av^kng

YkmLng \kkCkv? bkoAkv @kvK\kkv Yk]v PkkvUkOk YkmLkv \kkCkvååååTkv cakrQkm UkkvPkkTkm dknSkk

YkKkMvå

PkvYk Hv Æ^kTkv ¢kPYkkTkm \kCkTkm \kkCkm Gv–XkoBk \kkCkm Gvä ¢@vä

¢TkklRAk]Qkm bkgbkk@Ykkg Xk|YkOk A@Pkkv Ykk@kv ¢kPYkk A>kkgZk bknBk Tk

UkkYZkkvä ¢vAkgPk Rn:Bk H UkkYZkkvä c^kv Rn:BkQkm GoKmTkv Ykk@kv ¢kPYkk bknBk

AvYk UkkYkv–¢vYk bknBkTkk §UkkZkTkv IgBkv Gvä Pkv Æ^k ekkTkm bkgPk Ukkbkv H¥Tkv

RmTkUkOkv–XkmBkk@mTkm HvYk–ZkkFkA Qk¥Tkv l^kTkZkQkm YkkgCkv Gv Av Uk|Xkkv!

Ykk@k ¢kPYkkTkk bknBkTkkv YkkCkr YkTkv bkYkHk^kkvä ¢k Xk^kRn:BkQkm GoK^kkTkkv

YkkCkr YkTkv WkPkk^kkvå—¢kYk Hv ¢kPYkkTkkv Ck@Hn Qk¥Tkv ¢k^Zkkv Tkv PkvTkv

¢kPYkkTkk ¢kTkgRTkm ^kkPk bkkgXk]^kk Yk]v Pkkv Av km YkmLm \kkCkv!–¢v ^kBkPkv

Pkv WkmHk \kdkYkkg Tk @kvAkZkä UkOk ¢vA H \kdkv ¢kPYkkTkng b^kæUk bkYkÆTkv

UkkvPkkTkng Rn:Bk YkKkMvå ¢kPYkkTkkv Bk@vBk@kv ¢Qkmr Qk¥Tkv Hv bkkgXk]v Gv PkvTkv

êk^kOk QkPkkg H ¢gPk@Ykkg Ukl@OkYkm HkZk Gvå HvYk Bk@m–AMAMPkm XkoBk

\kkCkm ckvZk PkvTkv XkkvHTk UkvKYkkg UkMPkkg H Ukl@OkYkm HkZk Gvä PkvYk HvTkv

FkwPkTZkTkm Bk@m ¢lXk\kkakk HkCkm Gv PkvTkv ^kkOkm AkTkv UkMPkkg H ¢kPYkkYkkg

Pkv Ukl@OkYkm HkZk Gvå

HvYk PkpakkPkn@Tkv #kmPk] UkkOkm Yk]Pkkg Uk|vYkUko krA Ukm¢v Gv PkvYk

¢kPYkkTkk ¢QkmrTkv FkwPkTZkTkk #kkgPk@bkTkng UkkTk Yk]Pkkg ¢PZkgPk <lFkUko krA

Im\kmTkv ¢gPk@Ykkg Ukl@OkYkk^km Rv Gvå SkkvYk PkMAkYkkg @vPkmTkk @Ok ^kFFkv ¢k^km

UkM>kkv ckvZkä Pk@bkQkm Pk@VMPkkg AgLCkPkUk|kOk Qk¥ CkZkkv ckvZkä UkkOkm–UkkOkmTkkv

UknAk@ A@Pkkv ckvZkä Tkv ¢v kk KkOkv #kmPk]–YkSkn@ UkkOkm Yk]v Pkkv Av km Pk\kUkQkm

Ukm¢v!! PkvYk l^kAk@Tkm ¢kAn]PkkæUk SkkvYk PkMAkYkkgä Xk^k@OkTkm ^kFFkv

XkYkPkkv Æ^k bkvAk¥ @õkkv Gvä PZkkg ¢kPYkkQkmr Æ^kTkv ¢kPYkkTkm Pkpakk \kkCkm

Gv–\kCkTkm \kkCkm Gvä ¢kPYkkTkm #kkglPk YkkKv IgBkv Gv; ¢v kk Æ^kTkv bkgPkkvTkm

YkSkn@m ^kkOkm ÿk@k FkwPkTZkTkk #kkgPk@bkTkng UkkTk Yk]Pkkg H ¢gPk@Ykkg Ukl@OkYkm

HkZk Gvå Akv@k DkMk §Uk@ UkkOkmTkng KmUkng UkMvä Tkv HvYk Fkobkm \Zkv PkvYk

XkkCk–2 ” “ 135

¢kPYkkQkmr Æ^k ¢kPYkkTkk lcPkTkm ^kkPkTkv Fkobkm \Zkv Gv–¢gPk@Ykkg Ukl@OkYkk^km

Rv Gvå

¢kPYkkQkmr Æ^kTkv UkkvPkkTkng ¢kPYkb^kæUk bkYkH^kk YkkKv ¢gPk@Ykkg ¢vK\km

Ck@H Gv Av WkmHk \kkvAkv YkkTk-¢UkYkkTk A@v PkvTkm bkkYkv HkvPkkv TkQkm; &Ykk@v

Pkkv Ykk@k ¢kPYkkTkv @mI^k^kkv Gvä –Ykk@v HCkPkTkv TkQkm @mI^k^kngä HCkPk A@Pkkg

¢kPYkk ^kck\kkv \kkCZkkv Gvä ¢kPYkk A@Pkkg HCkPk ^kck\kng TkQkmä (HCkPk £ì

Tklc ¢kPYkQkm)" ¢k^km ¢kPYkkTkm \kCkTkmTkv \kmSkv HCkPkTkk YkkTk–¢UkYkkTkTkv

CkOkAk@Pkkv TkQkmå Ykk@v bkYkÆTkv Ykk@k ¢kPYkkTkng lcPk bkkSk^kng Gvä ¢v kng H \kdk

Gv; UkOk cng bkYkÆTkv WkmHkQkm ¢lSkA Qkk.ä Av cng bkYkÆTkv WkmHkTkv

bkYkHk^kng–¢v km ^kplûk ©LPkm TkQkmå–Hn¢kvä ¢k ¢kPYkkQkmr Æ^kTkm UkkÒkPkk!

HvYk QkkAv\kkTkv l^kêkkYk Yk]Pkkg (¢Ck@ ^kkcTk Yk]Pkkg) csakPk QkkZkä

Tkv @kvCkQkm UkmMkPkk YkTknaZkTkv ^kwÛ Yk]Pkkg §PbkklcPk QkkZkä PkvYk Xk^kXk|YkOk

A@m A@mTkv QkkAv\kk ¢Tkv ¢kPYkXk|kglPkTkk @kCkQkm UkmMkPkk Æ^kTkvä Pkv QkkA

§Pkk@Tkk@m Tkv @kvCk YkKkMTkk@m FkwPkTZkb^kæUkTkm ^kkPk AkTkv UkMPkkg H

§PbkkcUko^krA Pkv PkvTkng bkv^kTk A@v Gvå bkkFkk bkR~Ckn<^kwRv Hv Uk|Ak@v Aõk‹g Pkv

FkwPkTZkTkng bkv kTk A@v Gv; bkgPk Ukkbkv RmTk Qk¥Tkv XkmBkk@mTkm HvYk &¢kPYkk"

YkkgCkv Gv Av Uk|Xkkv! YkTkv ¢kPYkk bkYkHk^kkvå

YkSkRl@ZkkYkkg MnWkAkg BkkPkkv ckvZk PkvTkv ¢vA H \kdk Gv Av cng Rl@ZkkYkkg

MoWkPkkg AvYk WkFkng? PZkkg Akv¥ bk%HTk ¢k^kmTkv PkvTkv WkFkk^kv Pkkv Av^km

§UkAk@Wknlü QkkZk?–¢ck! YkTkv Rl@ZkkYkkg MoWkPkkv ¢kOkv WkFkk^Zkkvä ¢kOkv

YkTkv Æ^kTk ¢kUZkng–¢vYk Ykck§UkAk@ YkkTkv; PkvYk Xk^kbkYknÜYkkg CkkvQkkg

Bkk¥Bkk¥Tkv QkkAv\kk Æ^kTkv ¢vA H \kdk Gv Av Ykk@kv ¢kPYkk ¢k

bkgbkk@bkYknÜQkm AvYk WkFkv! PZkkg Akv¥ ekkTkm Ukn<ak PkvTkv Pk@^kkTkkv §UkkZk WkPkk^kv

Pkkv Pkv Uk|YkkR ^kCk@ä §\\kbkPkk Xkk^kQkm Pkv §UkkZkTkv ¢gCkmAk@ A@v Gvå HvYk

MoWkPkk Ukn<akTkv Akv¥ ^kckOkYkkg Wkvbk^kkTkng Acv Pkkv #kng Pkv H@kZk Uk|YkkR A@v?–Tk H A@vå PkvYk bkgbkk@Qkm Pk@^kkTkk AkYkm ¢kPYkkQkmr Æ^kTkv ekkTkm bkgPkkv

XkvRekkTkæUkm ^kckOkYkkg Wkvbk^kkTkng Acv Gvä PZkkg Pkv ¢kPYkkQkmr Æ^k XkvRekkTkYkkg


Uk|YkkR A@Pkkv TkQkm; ¢Tkv XkvRekkTkTkkv §UkkZk R#kkr^kTkk@k bkgPkkv Uk|PZkv PkvTkv

YkckTk §UkAk@Wknlü QkkZk Gv Av cv TkkQk! ¢TkgPk HTYk-Yk@OkTkk bkYknÜYkkgQkm

¢kUkv ¢YkTkv Wkck@ AkN>kkä Xk^kbkYknÜYkkg MoWkPkk ¢YkTkv ¢kUkv WkFkk^Zkk;

bkgbkk@Ykkg HvTkkv Akv¥ WkR\kkv TkQkm ¢v kkv Uk@Yk §UkAk@ ¢kUkv ¢Ykk@k §Uk@

AZkkvrå

¢k @mPkvä ¢QkrPk: ¢QkmrUkOkv ¢k UkgFkklbPkAkZk HkOk^kkTkng ¢kFkkZkrRv kv

Aõk‹g; ¢QkrPk: ¢QkmrUkOkv ¢vK\kv Av Xkk^k bkYkH^kkTkm \kCkTkmQkmä Bk@vBk@m

R@Ak@Qkmä #kkvBkQkmä <lFkQkmä §PbkkcQkmä lHekkbkkQkmä Ck@H^kkTk Qk¥Tkvä

ZkkFkA Qk¥Tkvä #kkvSkA Qk¥Tkvä ¢kPYkkTkkv ¢Qkmr Qk¥Tkv UkgFkklbPkAkZkTkv HkOk^kkå

¢v @mPkv UkgFkklbPkAkZkTkv HkOkmTkv #kng A@^kng? c^kv Acv Gvå

¢kPYkkTkv ¢PZkgPk l^k#knü FkwPkTZkb^kXkk^k^kk]kv lTklékPk A@^kkv

åååUkgFkklbPkAkZkbkgCk|cTkv ¢QkrPk: ¢QkmrUkOkv HkOkmTkvä ¢vYkkg H Acv\kk

Æ^kklbPkAkZkTkv l^kakv ¢gPkCkrPk @cv\kk UkkvPkkTkv (lTkH ¢kPYkkTkv) b^kæUkv ¢PZkgPk

l^k#knü FkwPkTZkb^kXkk^k^kk]kv lTklékPk A@^kkvå

Hn¢kvä ¢k #kkïkTkv HkOk^kkTkm @mPkä ¢Qk^kk #kkïkTkv HkOk^kkTkng

PkkPUkZkrå

¢kPYkkTkkv ¢Qkmr Æ^k UkgFkklbPkAkZkTkv HkOkmTkv ¢gPk@Ykkg ¢vYk lTkékZk

A@v Gv Av cng bknl^k#knü ekkTk R#krTkYkZk Gngå ¢k @mPkvä ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv

bknl^k#knü ekkTk b^kXkk^kUkOkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkkv Hv lTkékZk A@v Gv PkvTkv H

UkgFkklbPkAkZkTkng ekkTk ZkQkkQkr Gvå

UkgFkklbPkAkZkTkv HkOkmTkv Uk|kUPk A@^kkTkng #kng Gv?–Av #knü Æ^kklbPkAkZk

Pkv Uk|kUPk A@^kk ZkkvCZk Gvå UkgFkklbPkAkZkTkk bkYkocæUk ¢TkgPk Ü^Zkkv ¢k

HCkPkYkkg Gv; PkvYkkgQkm ¢TkgPkk ¢FkvPkTkÜ^Zkkv Pkkv Ykk@kQkm lXkTTk l^kHkPkmZk Gvä

Pkv¢kv cng TkQkm; ¢Tkv FkwPkTZkb^kXkk^k^kk]k ¢TkgPkk Æ^kkv lXkTTklXkTTk Gvä Pkv

WkSkkZk &Æ^kklbPkAkZk"Ykkg ¢k^km HkZk Gvå ¢k @mPkv Æ^kklbPkAkZkYkkg ¢gPkCkrPk

ckv kk GPkkgä WkmHk ¢TkgPkk Æ^kkvQkm HnRkv cng ¢vA FkwPkTZkb^kXkk^km Æ^k Gngå

XkkCk–2 ” “ 137

–¢kYk b^kbkTYknBk Qk¥Tkvä ¢TkgPkAk]v Tklc A@v\k ¢v kk ¢Uko krXkk^kv ¢kPYkkTkkv

lTkOkrZk A@v Gvå lTkOkrZkTkm ¢k^km TkAkv@ XkolYkAk ^kCk@ SkYkrTkng FkOkPk@ QkkZk

Tkc{å

¢k^kk lTkOkrZkTkng bkkSkTk #kng?

YkgR @kCk Pkv bkkSkTk TkQkmä UkOk ekkTk ¢Tkv ^kmZkrTkkv ¢gPkYknrBkm

§Pbkkc H PkvTkng bkkSkTk Gvå ekkTk ¢Tkv <lFkTkk ¢gPkYknrBk Qk^kkTkk

§PbkkcTkk Wk]v lYkQZkkP^kklR dkOkv dkOkv PkoKPkk HkZk Gvå

&lTkOkrZk" Pkv SkYkrTkm Tkœ@ XkolYkAk Gv; UkOk ¢k lTkOkrZk Av kkv?

–¢vA\kk êk^kOkQkm QkZkv\kkv Tklc UkOk ¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkv bUk#kmrTkv QkZkv\kkv

¢Uko^kr lTkOkrZk; Pkv lTkOkrZk ¢v^kkv Av ARkFk RvcTkng TkkYk Pkkv Xko\km HkZkä

UkOk lTkHb^kæUkTkv Tk Xko\kv; RvcTkkv Uk|vYkm YkKmTkv &¢kPYkUk|vYkm" QkZkkvä Pkv

ARkFk RvcTkng TkkYk Pkkv Xko\k#kv UkOk ¢kPYkkTkv Tklc Xko\kvå UkkvPkkTkk ekkTkTkm

lTkYkr]PkkYkkg UkkvPkkTkkv VkvKkv ¢v^kkv UkMm CkZkkv Av Hv ARm Tk XkogbkkZkå HvOkv

¢k^kkv lTkOkrZk AZkkvr Pkv @kCk-ÿvakTkkv dkZk A@mTkv ¢\UkAk]Ykkg Yknl$Pk UkkYZkk

^kCk@ @cv Tklcå

¢QkmrUkOkv UkgFkklbPkAkZk HkOkmTkv #kng A@^kng? Av UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv

¢PZkgPk #knü ekkTkb^kæUkv Tkœm A@^kkvå Hn¢kvä UkkgFkYkkgQkm Æ^kTkv HnRkv

UkkMmTkv ¢vAYkkg \kk^Zkkä b^kYkkg \kk^Zkkå UkgFkklbPkAkZkTkng êk^kOk A@Pkm ^kBkPkv

UkOk lHekkbkn Æ^kTkng \kdk Pkkv &Ykk@kv ¢kPYkk ekkTkb^kæUk Gv" ¢v kkv lTkOkrZk

A@^kk Pk@V H cPkngä Ykk@kv ¢kPYkk #knüekkTkb^kæUk Gvä –¢vYk ¢gPk@Ykkg

\kdkCkPk A@mTkv bkkgXk»Zkngä ¢Tkv Pkv kkv lTkOkrZk AZkkvrå

UkgFkklbPkAkZk ¢vK\kv Av Æ^kä UknR~Ck\kä SkYkrä ¢SkYkr Tkv ¢kAk#k PkvTkv

HkOkmTkv PkvTkk l^kFkk@Ykkg ¢KA^kkTkng TkQkmä UkOk &Ykk@kv ¢kPYkk ¢PZkgPk

l^k#knü FkwPkTZkb^kXkk^km Gv" ¢vYk Tkœm A@^kkTkng Gvå UkkgFk Ü^ZkkvTkv ¢QkrUkOkv

HkOkPkkg PkvYkkg ¢k^kk Æ^kklbPkAkZkTkng ekkTk ¢k^km HkZk Gvå XkCk^kkTkTkkg

Uk| kFkTk G Ü^ZkTkng b^kæUk AcvTkk@kg Gv; Pkv G Ü^ZkkvTkng b^kæUk HkOkmTkv


UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv #knü ekkTkb^kXkk^kv Tkœm A@^kkv Pkv XkCk^kkTkTkkg Uk| kFkTkTkkv

bkk@ Gvå XkCk^kkTkTkkg Uk| kFkTk AkvOkv HkOZkk Acv kkZk? Av UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv

#knü ekkTkb^kXkk^kUkOkv Hv Tkœm A@v PkvOkv H Bk@vBk@ XkCk^kkTkTkk Uk|^kFkTkTkv

ZkQkkQkr HkOZkk Gvå lTkHPkû^kTkk lTkOkrZk ^kCk@ Uk@Pkû^kTkng ZkQkkQkr ekkTk ARm

QkkZk H Tkc{å YkkKv lTkHPkû^kTkkv lTkOkrZk A@mTkv PkvYkkg ¢vAkCk| Qk^kng Pkv

XkCk^kkTkTkk bk^kr Uk| kFkTkTkng PkkPUkZkr Gvä –HvTkk bkv kTkQkm Rn:Bk K]v Gv Tkv

bknBk Yk]v Gvå

HCkPkTkkg Pkû^kkvTkv HkOkmTkvä ¢gPk@Ykkg ^k]mTkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv

HCkPkQkm HnRkvä #knü FkwPkTZkb^kæUkv Tkœm A@^kkv; YkkÒk l^kAk@ HvK\kkv Tkœm

Tk A@^kkv UkOk #knü FkwPkTZkb^kæUkv Tkœm A@^kkv; lTkOkrZkTkk Ak]v l^kAk@ UkOk

^kPkrPkkv ckv kk GPkkgä Pkv l^kAk@ Pk@V Tk IoAPkkg #knü FkwPkTZkb^kXkk^k Pk@V

IoA^kngå HvTkk bkv^kTkQkm Rn:Bk K]v Tkv ¢kTkgR Yk]v ¢v^kkv l^k#knüFkwPkTZkb^kæUk

cng Gngä ¢vYk Tkœm A@^kngå

¢kPYkkQkmr Æ^kTkkg \kdkOk êk^kOk A@Pkkg H HOkk¥ ¢k^kv; ¢kPYkkTkk

¢kTkgRTkm ^kkPk AkTkv UkMPkkg H ¢kPYkkQkmrTkkv §Pbkkc GkTkkv Tk @cvå HvYk

&UknÒkTkk \kdkOk Ukk@OkvQkm HOkkZk" PkvYk ¢kPYkkQkmrTkk \kdkOk ¢kPYkkTkng êk^kOk

A@Pkkg H HOkk¥ ¢k^kvå

bkkgXk]mTkv lTkOkrZk A@^kk §Uk@ Hkv@ Gvå #kng lTkOkrZk A@^kkv? Ykk@kv

¢kPYkk l^k#knü ekkTk–¢kTkgRb^kæUk Gv–¢vYk lTkOkrZk A@^kkvå ¢v^kkv ÓN

lTkOkrZk A@^kkv Av ^kmZkrTkkv ^kvCk Pkv Pk@V ^k»Zkk ^kCk@ @cv Tkc{å ¢k^kkv

lTkOkrZk AZkkr UkGm ^kk@g kk@ Pkv Pk@VTkk Uk|ZkPTkQkm ¢TknXk^k QkkZk Gvå lTkOkrZk

^kCk@ Ukn<akkQkrTkm lR#kk Bkn\kv Tklcå

Hn¢kvä Xkk¥! ¢k ^kkPk UkkvPkv UkkvPkkTkk lcPk YkkKv bkYkH^kkTkm Gv;

UkkvPkv bkYkÆTkv UkkvPkkTkng lcPk A@m \kv kngä WkmHk Æ^kkv #kng A@v Gv Pkv Hkv kk

¢KA^kkTkng TkQkmå ¢k ^kbPkn H ¢v km Gv Av HCkPkTkk WkSkk Æ^kkv Tk UkkYkm

#kAvä Akv¥A l^k@\kk H Pkv UkkYkv Gv; PkvQkm bkYkZkbkk@Ykkg ¢kFkkZkrRv k Acv

Gv Av–

XkkCk–2 ” “ 139

Wkcn \kkvA ekkTkCknOkv @lcPkä ¢k UkR Tklc UkkYkm #kAv;úúúúúúúúúúúúúú@v! Ck|cOk A@ Pkng lTkZkPk ¢kä Hkv AYkr YkkvdkvFGk PkTkvåúúú205å

ekkTkCknOkQkm @lcPk DkOkkZk \kkvAkv ¢k ekkTkb^kæUk UkRTkv UkkYkPkk TkQkm;

YkkKv cv Xk^Zk! Hkv Pkng AYkrQkm bk^krQkk Ykn$Pk Qk^kk £FGPkkv ckv Pkkv lTkZkPk–¢vAæUk ¢v kk ¢k ekkTkb^kXkk^kTkv Ck|cOk A@ä ekkTkb^kXkk^kTkng H ¢^k\kgWkTk

A@å

Ukcv\kkg ¢V@ lTkOkrZk A@^kkv Hkv¥¢v Av cng ekkTkb^kXkk^k Gngä Tkv PkvTkng

H Ykk@v ¢^k\kgWkTk A@^kk Hv^kng Gvå WkmHng ¢kvGng–¢RAng ¢k^kMv PkvTkng Akg¥

Tklcä ARkFk ¢kvGng ¢k^kMv Pkkv PkvTkkv BkvR Tklc Tkv ¢lSkA ¢k^kMv Pkkv PkvTkng

¢lXkYkkTk Tklcä HvTkv ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k ¢k^kM>kkv PkvTkv WkSkng ¢k^kM>kngä Tkv

PkvOkv XkCk^kkTkTkk bkA\k Uk| kFkTkTkkv bkk@ HkOkm \kmSkkvå

¢kPYkkTkk ¢TknXk^k YkkKv Ukcv\kkg Tkœ@ XkolYkAk Hkv¥¢v; Pkv Tkœ@

XkolYkAk A¥? Av &cng #knüekkTkb^kæUk Gng" ¢v^kkv lTkOkrZkå HvYk WkvLv\kk UkgBkmTkv

CkCkTkYkkg ©M^kk YkkKv TkmFkv ALOk XkolYkAk Hkv¥¢vä PkvYk FkwPkTZkTkk Fkkl@ÒkYkkg

CkCkTkl^kck@ A@^kk YkkKv Ukcv\kkg lTkOkrZkæUk Tkœ@ XkolYkAk Hkv¥¢vå

¢kPYkkQkmr Qk¥Tkvä ¢TkgPkAk]Ykkg Tklc A@v\k ¢v km ¢Uko kr @mPkvä ¢Uko kr

Ukn<akkQkrQkmä ¢kPYkkTkkv ¢Uko kr lTkOkrZk A@^kkv Pkv Uk|QkYk XkolYkAk Gvä Pkv H

SkYkrTkCk@mYkkg Uk| kv#k^kkTkkv R@^kkHkv Gv; Pkv lTkOkrZkYkkg @kCkTkm ckx#k TkQkm UkOk

FkwPkTZkTkkv §Pbkkc Gv; Pkv Æ^k @kCkTkk Xk@kvbkv @kvAkPkkv TkQkm UkOk

FkwPkTZkb^kXkk^kTkk Xk@kvbkv ¢gPk@Ykkg ¢kCk] ^kSkPkkv HkZk Gvä Tkv @kCk-ÿvakTkv

PkkvMPkkv HkZk Gv; ¢k Yknl$PkTkkv §UkkZk Gvå

s




±2²

(êkm UkgFkklbPkAkZk CkkQkk 103 §Uk@Tkk Uk| kFkTkkv)

¢kPYkkQkmr Æ^k Av kkv ckvZkä PkvTkm ¢kPYk\kCkTkm Av km

ckvZkä ¢Tkv XkCk^kkTkTkkg Uk| kFkTkYkkg Acv\kkg UkkgFk ¢lbPkAkZkkvTkv

HkOkmTkv Pkv UkkvPkkTkk ¢kPYkb^kæUkTkkv Av kkv lTkOkrZk A@vä PkvTkng

l^kbPkpPk bkngR@ l^k^kvFkTk ¢k Uk| kFkTkkvYkkg Ckn<Rv kv AZkn‘ Gvå

bk^krek XkCk^kkTkv Acv\kk UkgFkklbPkAkZkTkv &¢QkrPk: ¢QkmrUkOkv" HkOk^kkTkng

Aõk‹g PkvYkkg ¢kFkkZkrRv kv êkkvPkkTkm Bkkbk UkkÒkPkk WkPkk^km Gvå UkkvPkkTkng ¢kPYklcPk

bkkSk^kk YkkKv êkkvPkkTkv ¢gPk@Ykkg DkOkkv §Pbkkc ¢Tkv SkCk#k Gvå ¢vA ¢kPYkkQkr

bkkSk^kk lbk^kkZk WkmÆ Akv¥ MBk\k (#k\Zk) PkvTkk ñRZkYkkg TkQkmå ¢v kk

¢kPYkkQkmr Æ^kTkv ekkTkm bkgPkkv UkkbkvQkm XkvRekkTkTkkv §UkkZk Yk]Pkkg H YkckTk

§UkAk@Wknlü QkkZk Gv Av cv TkkQk! ¢TkgPkRn:BkYkkgQkm ¢kUkv ¢YkTkv Wkck@

AkN>kkä Xk^kbkYknÜYkkg MoWkPkkg ¢YkTkv ¢kUkv §CkkZkkr; bkgbkk@Ykkg HvTkkv Akv¥

WkR\kkv TkQkm ¢v kkv Uk@Yk §UkAk@ ¢kUkv ¢Ykk@k §Uk@ AZkkvrå

HvYk dknSkkPko@ Av PkpakkPko@ Æ^k RmTkUkOkv ¢kck@–UkkOkm YkkgCkv PkvYk

bkgbkk@Qkm QkkAv\kkv ¢kPYk#kkglPkTkv IgBkPkkv Æ^k bkgPkkv Ukkbkv H¥Tkv RmTkUkOkv

(¢lPk l^kTkZkQkm) YkkgCkv Gv Av cv TkkQk! Æ^kTkv #kkglPkTkkv §UkkZk WkPkk^kkvå

¢kFkkZkrRv^k Acv Gv Av cv Xk^Zk! cv lHekkbkn! Uk|QkYk Pkkv ¢kPYkkTkkv

¢Qkmr Qk¥Tkv bk^krek XkCk^kkTkv Acv\kkg G Ü^ZkkvTkv Pkng HkOk; G Ü^ZkkvTkv HkOkmTkv

¢vYk lTkOkrZk A@ Av Ykk@kv ¢kPYkk ¢PZkgPk l^k#knü FkwPkTZkb^kæUk Gvå ¢kPYkkTkkv

Uk|vYkm Qk¥Tkv ¢vYk lTkOkrZk A@ Av HCkPkTkk UkRkQkkvrYkkg #knü ekkTkkTkgRb^kæUk

vuxw

XkkCk–2 ” “ 141

¢kPYkk Pkv H cng Gngä ¢vA\kk êk^kOkQkm Av l^kA\UkQkm Tklc UkOk ¢gPk\krdkv

–¢kPYkkTkv bUk#kmrTkv ¢Uko kr lTkOkrZk A@å ¢kPYkb^kæUkTkkv ¢k^kkv lTkOkrZk Pkv

SkYkrTkm Tkœ@ XkolYkAk Gvå

cng ¢PZkgPk l^k#knü FkwPkTZkb^kXkk^km Gng–¢vYk lTkHPkû^kTkkv lTkékZk

A@mTkv UkGm Pkv YkkvdkkQkmr Æ^k #kng A@v Gv?–Av Hv b^kXkk^kTkkv lTkékZk AZkkvr

PkvTkv H ¢Tknbk@v Gvä Tkv @kCkklR Xkk^kkv Pkv Ak]v ^kPkrPkk ckv kk GPkkg PkvTkv

¢Tknbk@Pkkv TkQkm UkOk PkvTkv GkvMv Gvå HvOkv UkkvPkkTkk #knü b^kXkk^kTkkv lTkékZk

AZkkvr ¢v^kkv SkYkmr HkOkv Gv Av Ykk@kYkkg Hv ¢k @kCkÿvakklR l^kAk@ RvBkkZk Gv

Pkv Ykk@k b^kXkk^kXkoPk TkQkm UkOk Ykk@kYkkg ¢k@kvUkkZkv\kk Gvå Hv dkOkv @kCk

-ÿvak ^kPkvr Gv Pkv dkOkv H l^k^kvA%ZkkvlPkTkv \kmSkv SkYkmr HkOkv Gv Av Ykk@kv b^kXkk^k

Pkkv #knüFkwPkTZkYkkÒk Gvä ¢k @kCk-ÿvak Pkkv §UkklSkæUk Gv; ¢k @kCk-ÿvakTkm

Uk@gUk@k Ykk@k b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv TkQkm Qk¥ä UkOk AYkrWkgSkTkk ¢kêkZkv QkZkv\km

Gv; UkOk c^kv cng Ykk@k b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv lTkYkr] UkZkkrZkTkm Uk@gUk@k Uk|CkK

A@mTkv ¢k @kCk-ÿvakTkm Uk@gUk@kTkv GvRm TkkgBkng Gngå ¢k Uk|YkkOkv UkkvPkkTkk

b^kXkk^kTkkv lTkékZk A@mTkv PkvTkv H ¢Tknbk@Tkk@ Æ^k bkYkbPk Rn:BkQkm

Ukl@Ykn$Pk QkkZk Gvå

UkkvPkkTkk b^kXkk^kTkv Xko\kmTkvä AYkr Pk@VTkk InAk^kQkm Æ^kTkv ¢TkklRQkm

@kCk-ÿvakTkm Uk@gUk@k Fkk\km @cm Gvä Tkv Pkv @kCk-ÿvakQkm AYkrWkgSk QkkZk Gv; ¢k

@mPkv @kCk-ÿvak ¢Tkv AYkrWkgSkTkm Uk@gUk@k ¢TkklRQkm Fkk\kPkm ckv kk GPkkg Pkv

b^kXkk^kXkoPk TkQkm UkOk l^kXkk^kæUk §UkklSk Gvå SkYkmrÆ^k UkkvPkkYkkg Pkv §UkklSkTkv

¢^k\kkvAmTkvä ¢vK\kv Av UkkvPkkTkm UkZkkrZkYkkg Pkv l^kAk@mXkk^kkv Gv ¢vYk HkOkmTkvä Pkv

H Ak]v UkkvPkkTkk lTk<UkklSkA #knü b^kXkk^kTkkv lTkékZk UkOk Uk|CkK ^kPkrPkkv

ckv kkQkm Pkv b^kXkk^k Pk@V InAPkkv HkZk Gv Tkv @kCk-ÿvakTkm Uk@gUk@kTkv PkkvMPkkv

HkZk Gvå @kCk-ÿvakTkm Uk@gUk@k PkoKPkkg AYkrWkgSk UkOk GoKPkk HkZk Gv; Tkv ¢k

¿YkQkm Pkv Æ^k Yknl$Pk UkkYkv Gvå Uk@YkkOknTkng ÓìkgPk ¢kUkmTkv ¢kFkkZkrRv k

bkYkHk^kv Gv Avä bAgSkYkkg @cv\kkv Uk@YkkOkn %Zkk@v HDkTZk FkmAk#kæUkv

Ukl@OkYk^kkTkm bkTYknBk QkkZk Gv PZkk@v bAgSk bkkQkvTkk WkgSkTkQkm Pkv GoKkv UkMm HkZk

Gvä PkvYk #knüb^kXkk^k Pk@V IoAv\kk Æ^kTkv @kCkklR FkmAk#kXkk^kkv ¢PZkgPk dkmOk


QkPkk HPkk ckv kkQkm Pkv Uko krWkgSkTkQkm GoKPkkv HkZk Gvä PkvTkv Tk^kng WkgSkTk QkPkng TkQkmä

¢vK\kv VRVRPkk UkkOkm Hv kk ¢#kkgPk Rn:BkkvQkm Pkv Ukl@Ykn$Pk QkkZk Gvå

Hn¢kvä ¢kPYkkTkk ¢QkmrUkOkv UkgFkklbPkAkZkTkv HkOk^kkTkng ¢k V]! Hv

Æ^k Bk@vBk@kv ¢kPYkkTkkv ¢Qkmr QkZkkv PkvTkv ¢kPYkkTkm Uk|klUPk QkZkk ^kCk@ @cv

H Tkc{å UkgFkklbPkAkZkTkv HkOkmTkvä PkvYkkgQkm UkkvPkkTkk #knü ¢kPYkkTkv HnRkv

Pkk@^kmTkv (¢vK\kv Av lTkOkrZkYkkg \k¥Tkvä êkük-ekkTk A@mTkv) PkvYkkg \kmTk Qk^kng

Pkv YkkvdkTkkv §UkkZk Gvå

¢kFkkZkr XkCk^kkTk Acv Gv Avä Ak] bklcPk UkkgFk ¢lbPkAkZkTkng

Uk|lPkUkkRTk A@Tkk<g ¢k &UkgFkklbPkAkZk" Pkv lHTkUk| kFkTkTkkv bkk@ Gvä AvYk Av

lHTkUk| kFkTkYkkg G Ü^ZkTkkv H WkSkkv l^kbPkk@ Gvå G Ü^Zkkv ¢Tkv PkvTkk CknOk

-UkZkkrZkkvYkkg WkSkng bkYkk¥ HkZk Gv; WkgSkYkkCkrä YkkvdkYkkCkrä lcPk-¢lcPkä bknBk

-Rn:Bkä Æ^k-¢Æ^kä bkgbkk@-Ykkvdkä SkYkr-¢SkYkrä—¢v WkSkng G Ü^ZkTkk

l^kbPkk@Ykkg ¢k^km HkZk Gvå

G Ü^ZkkvYkkgä Æ^kklbPkAkZk ¢TkgPkk Gvä UknR~Ck\kklbPkAkZk UkOk ¢TkgPkk

Gvä SkYkr-¢SkYkr ¢Tkv ¢kAk#k ¢v ÒkOkv ¢vA¢vA Gvä ¢Tkv Ak]Ü^Zk ¢bkgBZk

Gvå ¢k Ü^ZkkvYkkgQkm Uk|PZkvA Ü^ZkTkng ¢lbPkP^k UkkvPkUkkvPkkYkkg H Ukl@UkoOkrPkk UkkYkv

Gvä ¢vAvA Æ^k Av ¢vAvA Uk@YkkOkn Pkv R@vA UkkvPkUkkvPkkTkk b^kPkgÒk ¢lbPkP^kQkm

Ukl@UkoOkr Gv; Akv¥Tkk ¢lbPkP^kTkkv ¢g#k WkmHkYkkg TkQkmå UkkvPkUkkvPkkTkk CknOk

-UkZkkrZkkvb^kæUk HvK\kng ¢lbPkP^k Gv PkvK\km H R@vA Ü^ZkTkm bkmYkk Gvä PkvK\kng

H PkvTkng AkZkrdkvÒk Gv; Akv¥ UkOk Ü^Zk UkkvPkkTkk ¢lbPkP^kTkm bkmYkkQkm Wkck@

Akg¥ AkZkr A@m #kAv Tkc{ä ¢Tkv WkmHkTkk AkZkrTkv UkkvPkkTkk ¢lbPkP^kTkm bkmYkkYkkg

¢k^k^kk Rv Tkc{; ¢k^kkv H ^kbPknTkkv b^kXkk^k Gvä Tkv bk^krek XkCk^kkTk

¢c‘PkRv^kv Pkv Uk|lbkü AZkkvr Gvå

cv Æ^k! Pkk@k lcPk-¢lcPkTkng APkr Zk Pkk@kYkkg H Gv; Pkk@kQkm lXkTTk

¢v kk UkkgFk ¢Æ^k Ü^ZkkvYkkg Av ¢TZk Æ^kkvYkkg A>kkgZk Pkk<g lcPk-¢lcPk TkQkm;

Pkng H UkkvPkv Pkk@k lcPk-¢lcPkæUk AkZkrTkkv APkkr Gvä Akv¥ WkmHkv Pkk@k lcPk

-¢lcPkTkkv APkkr TkQkm–Pkkv c^kv Pkk@v UkkvPkv UkkvPkkTkng ¢lcPk A>kkg bknSkm A@^kng

XkkCk–2 ” “ 143

Gv!! ¢PZkk@ bknSkm Pkkv ¢ekkTkQkm Uk@Tkv lcPk-¢lcPkTkk APkkr YkkTkmTkv Pkx Pkk<g

¢lcPk H AZkn‘å UkOk c^kv Pkkvä &Ykk@k lcPk-¢lcPkTkkv APkkr cng UkkvPkv H Gngä

Ykk<g ¢lcPk Kk]mTkv lcPk A@^kkTkm PkkAkPk Ykk@kYkkg H Gv" ¢vYk bkYkÆTkv

Pkk<g lcPk A@^kk YkkKv Pkng HkCkpPk Qkkå Uk@Tkk ¢lbPkP^kQkm Pkk@k ¢lbPkP^kTkm

¢PZkgPk UkpQkAPkk HkOkmTkvä UkkvPkkTkk ekkTkkTkgRb^kæUk Pk@V ^k]å–¢k H

lHTkUk|^kFkTkTkkv ¢Tkv bkgPkkvTkkv §UkRv#k Gvä Tkv ¢k H YkkvdkTkkv §UkkZk Gvå

cv Æ^k! Pkk<g ¢lbPkP^k Pkk@kYkkgä Tkv WkmHkTkng ¢lbPkP^k WkmHkYkkg;

Pkk@k lcPkTkv YkkKv Pkk@v WkmHkTkm bkkYkv Hkv kng UkMv Av WkmHkTkm BkkPk@ Pkk@v

@kvAk^kng UkMv ¢vYk TkQkmå

Uk|ËTk :–WkmHkTkng Pkkv LmAä UkOk ¢k RvcTkm bkgXkk] BkkPk@ Pkkv @kvAk^kng

UkMv Tkv?

ß˚k@ :–Xkk¥ä RvcTkng ¢lbPkP^k UknR~Ck\kYkkgä Tkv Pkk<g ¢lbPkP^k

Pkk@kYkkg; Pkng bkgXkk] @kBk Pkkv RvcTkng ¢lbPkP^k KAv ¢vYk TkQkmå Æ^kTkng

¢lbPkP^k UkkvPkkTkk ekkTkklR CknOkkvYkkg Gvä RvcYkkg Tklc; ¢Tkv RvcTkng ¢lbPkP^k

¢Æ^k Uk@YkkOkn¢kvYkkg Gvä Æ^kYkkg Tklcå Akv¥Tkv \kmSkv Akv¥Tkng ¢lbPkP^k TkQkmä

Pkkv UkGm WkmHkTkv BkkPk@ @kvAk^kng UkMv ¢v ^kkPk A>kkg @cm?

¢@vä AYkrTkv \kmSkv @kvAk^kng UkMv ¢vYk UkOk TkQkmåååAYkrTkng ¢lbPkP^k

UknR~Ck\kYkkg Gvä Tkv Æ^kTkng ¢lbPkP^k Æ^kYkkg Gv; @kCkTkng ¢lbPkP^k UkOk Æ^kYkkg

Gvå Æ^k ¢Tkv AYkr WkgTkvTkng ¢lbPkP^k H lXkTTk Gvä Akv¥Tkv Ak@Okv Akv¥Tkng

¢lbPkP^k TkQkmå

¢k @mPkv UkgFkklbPkAkZkTkv lXkTTklXkTTk HkOkmTkvä #knü FkwPkTZkb^kæUk

¢v kkv lTkH ¢kPYkkTkv HnRkv Pkk@^k^kkv; PkvTkm YknBZkPkk–Uk|SkkTkPkk A@mTkvä PkvTkkv

YklcYkk zFkPk^kmTkvä PkvTkk Pk@V IoA^kngå ¢k HCkPkTkk ¢TkgPk Ü^ZkkvYkkg #knü

ekkTkæUk lTkH¢kPYkk Pkv H cng Gngä ¢vTkk lbk^kkZk WkmHng Akg¥ Ykk<g TkQkm

–¢vYk lTkékZk A@mTkv Pkv kkv ¢TknXk^k A@^kkvå HCkPkTkk WkSkk bkPk~ UkRkQkkvrTkm

bkûkk b^kmAk@mTkv b^kAmZk FkwPkTZkbkûkkTkng #k@Okng \kv kkTkm ¢k ^kkPk Gvå HCkPkTkk


UkRkQkkvrTkv HkOkm-HkOkmTkv #kng A@^kng?–Av UkkvPkkTkk FkwPkTZkb^kXkk^kTkng #k@Ok A@^kngä

PkvTkkv ¢kêkZk A@^kkvå

HCkPkYkkg G Uk|Ak@Tkkg Ü^Zkkv;

PkvYkkg ¢vA Æ^kä UkkgFk ¢Æ^k;

Æ^kkv ¢TkgPkä Pkv R@vA ekkTkb^kæUk;

PkvYkkg UkkvPkkTkkv ¢kPYkk lXkTTkä ekkTkb^kæUkå

¢k Uk|YkkOkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv HCkPkQkm HnRkv Tkœm A@^kkv; Av kk

b^kæUkv Tkœm A@^kkv?–Av l^k#knü FkwPkTZkb^kXkk^kb^kæUkv Tkœm A@^kkvå

Æ^kTkk ¢lbPkP^kTkk Wkv UkMBkkg : Ü^Zk ¢Tkv UkZkkrZk; PkvYkkg Ü^Zk Pkkv

#knü ¢vAæUk Gvä UkZkkrZkYkkg #knüPkk–¢#knüPkk WkgTkv ckvZk Gvå Uk|QkYk #knü

Ü^Zkb^kXkk^kTkkv lTkOkrZk A@k^Zkkv Av l^k#knü FkwPkTZkb^kæUkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv

Tkœm A@^kkv; #knü Ü^Zkb^kæUkTkkv lTkOkrZk A@k^Zkk UkGmä UkZkkrZkYkkg Hv l^kAk@

Gv PkvTkng UkOk ekkTk A@k^kv Gvå #knü FkwPkTZkb^kæUk Pkv Pkkv ¢Tkk@kvlUkPk–¢bk\km

b^kXkk^k Gvä Tkv l^kAk@ Pkkv ¢k@kvlUkPk l^kXkk^k Gvå #knü Ü^ZkTkk lTkOkrZk ^kCk@

¢k@kvlUkPk ¢v kk l^kAk@Tkng ekkTk QkPkng TkQkmå

Hkv #knü b^kæUkTkk ekkTk ^kCk@ ¢vA\kk l^kAk@Tkv HkOk^kk HkZk Pkkv

Pkv l^kAk@Tkv H lTkH ¢bk\km b^kæUk YkkTkm \Zkvä ¢vK\kv bkkFkng ekkTk QkkZk

Tkcmå HvYk lTkH Æ^kTkv HkOZkk ^kCk@ G Ü^Zkkv HOkkPkk TkQkmä HvYk

§UkkRkTkTkv HkOZkk ^kCk@ lTklYkûkTkng ZkQkkQkr ekkTk QkPkng TkQkmä HvYk lTkékZk ^kCk@

Bk@kv ^Zk^kck@ ckvPkkv TkQkmä PkvYk #knü b^kæUkTkv HkOZkk ^kCk@ ¢vA\kk l^kAk@Tkng

ZkQkkQkr ekkTk QkPkng TkQkmä ¢k YkkvKkv lbkükgPk Gvå

HvYk §aOkPkk ^kBkPkv UkOk UkkOkmYkkg LgMkv b^kXkk^k Gvä PkvYk UkZkkrZkYkkg

l^kAk@ ^kBkPkv UkOk ¢kPYkkYkkg #knü lTks^kAk@m FkwPkTZkb^kXkk^k Gvä ¢vYk

bk^krekRv^kv Aõk‹g Gvå

Uk|ËTk :–Pkv b^kXkk^kTkkv lTkOkrZk A¥ @mPkv QkkZk?

ß˚k@ :–Pkv b^kXkk^k Pk@VTkk ekkTkQkm H PkvTkkv lTkOkrZk QkkZk Gvå HvYk

XkkCk–2 ” “ 145

§aOkPkk ^kBkPkv UkkOkmYkkg LgMkv b^kXkk^k Gv Pkv b^kXkk^k ckQk-UkCk Av ¢kgBk

-AkTk-TkkA-ÆXk ^kCkv@v £lTÜZkkvQkm HOkkPkkv TkQkmä PkvYk H ¢kAn]Pkk-@kCk-ÿvak

-bkgA\Uk-l^kA\Uk ^kMv UkOk PkvTkkv lTkOkrZk QkPkkv TkQkmä UkOk UkkOkmTkk b^kXkk^k

–bkgWkgSkm ekkTk ^kMv H PkvTkkv lTkOkrZk QkkZk Gvå PkvYk ¢kPYkkTkm UkZkkrZkYkkg l^kAk@

^kPkrPkkv ckv kk GPkkgä bk^krekRv kv ¢kPYkkTkng b^kæUk #knü FkwPkTZkb^kXkk^km Aõk‹g Gvä

Tkv ekkTkm¢kv¢v Pkv^kng ¢TknXk^Zkng Gvä Pkv #knüb^kXkk^kTkkv lTkOkrZk Akv¥ £lTÜZkkvQkm

Av YkTkTkk bkgA\Uk-l^kA\UkkvQkm QkPkkv TkQkmä UkOk ekkTkTkv ¢gPk@Ykkg \kgWkk^kmTkv Pkv

b^kXkk^kTkkv lTkOkrZk QkkZk Gvå ekkTkTkv ¢gPk@Ykkg ^kk]Pkkg H b^kXkk^kTkv bUk#kmrTkv

¢v kkv lTkOkrZk QkkZk Gv Av ¢ck! Ykk@kv b^kXkk^k ¢kAn]Pkk ¢Tkv ¢kPkkUk

l^kTkkTkkv Uk@Yk #kkgPk Gvä dklOkA ¢kAn]Pkk Pkv Ykk<g Uk@Ykb^kæUk TkQkmä Ykk<g

Uk@Ykb^kæUk Pkkv ¢kTkgRQkm §\\kbkPkng Gvå

±¢c{ UkkOkmTkk ÓìkgPkYkkg Tkv ¢kPYkkTkk lbkükgPkYkkg ¢vK\kkv Vv@ Gv Av

§aOk UkkOkmTkk LgMk b^kXkk^kTkkv lTkOkrZk A@Pkkg Pkv H dkOkv PkvTkm LgMk#kTkng ^kvRTk

Pkkv QkkZk Av Tk UkOk QkkZk; %Zkk@v ¢kPYkkTkk #knü b^kXkk^kTkkv lTkOkrZk A@Pkkg

Pkv H dkOkv ¢gPk@Ykkg PkvTkm #knüPkkTkk ¢g#kTkng ¢kTkgR bklcPk ^kvRTk Hæ@ QkkZk

H Gvå %Zkkg bknSkm ¢v^kng ^kvRTk Tk QkkZk PZkkg bknSkm b^kXkk^kTkkv bkYZkA~ lTkOkrZk

Tk Acv kkZkå²

¢@vä Æ^kkvTkng \kdk Wkck@Ykkg H RkvMv Gv UkOk ¢gPk@Ykkg UkkvPkkTkk

Pk@V \kdk ^k]Pkng TkQkmä PkvQkm UkkvPkkTkm Ykcûkk XkkbkPkm TkQkm Tkv Uk@Tkm H

Ykcûkk Xkkbkv Gvå lbküXkCk^kgPkkv ¢k^kk YkckTkä ¢c‘PkXkCk^kgPkkv YkckTkä

bkgPk-YknlTk^k@kv Tkv SkYkkrPYkk¢kv YkckTk!–¢vYk Pkv¢kvTkm Ykcûkk CkkZk Gvä UkOk

cv Xkk¥! HvTkm Ykcûkk Pkng @kPk-lRTk CkkZk Gv Pkv Pkng UkkvPkv H Gvä AvYk Av

bkgPkkv Acv Gv Av–Hv kkv ¢Ykk@kv ¢kPYkk Pkv kkv H Pkk@kv ¢kPYkk; YkkKv cv

Æ^k! Pkng Pkk@k b^kXkk^kTkm YkcûkkTkv \kdkYkkg \kvå ^k]mä ¢crTPk-lbkü Av

bkgPk-SkYkkrPYkk¢kvTkm UkOk Bk@m Ykcûkk PZkk@v H bkYkHkZk Gv Av %Zkk@v

UkkvPkkTkk b^kXkk^kTkm YkcûkkTkv bkYkHvå bk^krekkv ¢Tkv bkgPkkv Hv YkkCkvr ¢gPk@Ykkg

UkvLk Pkv YkkCkr Pkk@kv Pkk@kYkkg H Gv; ¢gPk@Tkk lFkRkTkgRb^kæUkYkkgQkm bkcH

#kmPk] ¢kTkgR Uk|CkK A@mTkv ¢kPkkUkTkkv PkvYkOkv Tkk#k AZkkvr Gvä Pkng UkOk


¢kPkkUkTkkv Tkk#k A@mTkv bkcH #kmPk]-¢kTkgR Uk|CkK A@^kk YkkKv Pkk@k

lFkRkTkgRb^kæUk Pk@V ^k]å

cv Æ^k! Pkk@k ¢kTkgRTkng ¢lbPkP^k Pkk@k b^kXkk^kYkkg Gvä Wkck@ TkQkmå

HCkPkTkk Wkkõk UkRkQkkvrTkm Hv Akg¥ Ukl@OklPk QkPkm ckvZk PkvTkm bkkQkv Pkk@v Akg¥

\kv kkRv kk TkQkmå Pkk@k Rn:BkYkkgZk Pkng ¢vA\kkv Tkv Pkk@m #kkglPkYkkgZk Pkng ¢vA\kkvå

bk^krekkv Pkk@m bkYkmUk WkvLk ckvZk PkkvUkOk Pkv¢kv Pkk@m Ukl@OklPkTkv bknSkk@m Ûv

¢vYk TkQkmä ¢Tkv ¢TkvA Rn#YkTkkv PkTkv Dkv@m ^k»Zkk ckvZk PkkvUkOk Pkv¢kv Pkk@m

#kkglPkTkv WkCkkMm #kAv ¢vYk TkQkmå Pkk@k ¢gPk@~b^kXkk^kTkk ¢^k\kgWkTk l^kTkk

WkmHvQkm Pkk@m #kkglPk ¢k^k^kkTkm TkQkmä ¢Tkv Pkk@k b^kXkk^kTkk ¢^k\kgWkTkv Hv

#kkglPk Uk|CkKm Pkv WkmHk Akv¥Qkm WkCkM^kkTkm TkQkmå ¢ck! AvK\km bUkì

^kbPknlbQklPk Gv! GPkkgä Wkck@Qkm Ykk@m #kkglPk ¢k^kv Tkv WkmHkv Ykk@m #kkglPk

\kogKm \Zkv–¢v km ¢ekkTkm Æ^kTkm Xk|YkOkk YkKPkm TkQkmå Hkv ¢k ^kbPknlbQklPk

bkYkHv Pkkv ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv UkkvPkkTkm #kkglPk UkkvPkkTkk ¢gPk@Ykkg H #kkvSkvä ¢Tkv

¢gPk@~#kkvSkTkQkm #kkglPk Yk»Zkk ^kCk@ @cv Tklcå XkCk^kkTkTkv ¢Tkv bkgPkkvTkv

#kkgPk@bk Uk|CkK>kkv Pkv A>kkgQkm Uk|CkK>kkv? ¢gPk@~b^kXkk^kYkkg #kkgPk@bkTkkv bkYknÜ

Xk@v\kkv cPkkv Pkv H §\\kbkmTkv Uk|CkK>kkv Gvå cv Æ^k! bkYZkCekkTk ÿk@k Pkng

UkOk Pkk@m b^kXkk^k#kl$PkTkv ©Gk]å ¢ckv! Ykk@k lFkRkTkgR b^kXkk^kYkkg H

#kkgPk@bkTkkv bkYknÜ XkZkkvr Gv–¢vYk l^këkkbk A@mTkv PkvYkkg ¢vAkCk|Pkk A@^km Pkv

H #kkglPkTkkv §UkkZk Gvå

Ykk@m #kkglPk ¢Tkv Pkv #kkglPkTkkv §UkkZkä Wkkõk £lTÜZk-l^kakZkkvYkkg A>kkgZk

TkQkm UkOk ¢gPk@Ykkg Ykk@k ¢PkmlTÜZkb^kæUkYkkg H Gv;–¢kYk Ukcv\kkg UkkvPkkTkk

¢PkmlTÜZk FkwPkTZkb^kXkk^kTkkv ekkTk ^kMv lTkOkrZk A@å &cng AkvOk Gng" ¢vYk

lTkHb^kæUkTkv HkOk^kk YkkKv Pkk@k ¢gPk@Ykkg ¢PkmlTÜZkekkTkb^kXkk^k lbk^kkZk

WkmHk Akv¥Tkkv bkck@kv TkQkmå Xk\kv Pkk@m Fkk@v WkkHn bkgPkYknlTk¢kvTkk Kkv]k

WkvLkg ckvZk PkkvUkOkä Pkk@k ¢gPk@~b^kXkk^kTkk ¢kêkZk ^kCk@ PkTkv #kkglPk ¢kUk^kk

WkmHng Akv¥ bkYkQkr TkQkm; ¢Tkv Hkv Pkx Pkk@k b^kXkk^kTkkv ¢kêkZk AZkkvr Gv Pkkv

UkGmä Xk\kv RnlTkZkk ¢kBkm MoWkm HkZk Av Wk|ôkgM ¢kBkng CkMCkMm ©Lv Pkkv

UkOk Pkk@m #kkglPkTkv Vv@^k^kk Akv¥ bkYkQkr TkQkmå ¢k @mPkvä HCkPkQkm lXkTTk

XkkCk–2 ” “ 147

UkkvPkkTkk ¢lbPkP^kTkv HkOkmTkvä ¢Tkv Ykk@m #kkglPkTkng Ukl@OkYkTk Ykk@k ¢gPk@Tkk

bkkSkTkTkv ¢kSkmTk Gv–¢k^kng Xkk^k A@mTkvä Hv Æ^k UkkvPkkTkk ¢gPk@Ykkg L@v Gv

Pkv Uk@Yk#kkgPk@bk Uk|CkK A@mTkv bk^kr Rn:BkkvQkm Ykn$Pk QkkZk Gvå

HvYk ©A]Pkng UkkOkm VRVRPkng ckvZkä Pkv H@kZk #kkgPk Tk @cvä PkvYk ¢k

bkgbkk@Ykkg Dkkv@ Rn:BkkvQkm Æ^k VRVRm @õkkv Gvå PkvTkv H@kZk #kkglPk TkQkm;—¢k^kk bkgbkk@Rn:BkTkkv HvTkk ¢gPk@Ykkg Òkkbk \kkCkPkkv ckvZk Tkv Akv¥ UkOk Uk|Ak@v

PkvTkkQkm GoKmTkv #kkglPk Ykv]^k^kk FkkcPkkv ckvZk Pkv Æ^k Bk@vBk@kv ¢kPYkkQkmr Qk¥Tkv

#kkglPkTkkv §UkkZk #kkvSkv Gvå ¢kPYkkTkm #kkglPk YkkKv Ck@H^kkTk QkZkv\kkv Æ^kä Uk|QkYk

Pkkv HCkPkYkkg Av kk Av kk Pkû^kkv Gv PkvTkv HkOkv Gvä ¢Tkv PkvYkkg UkkvPkv AkvOk Gv Pkv

UkOk HkOkv Gvå UkGmä UkkvPkkTkkv ^kkbPkl^kA #knü b^kXkk^k #kng Gv Pkv Tkœm A@mTkv

¢gPk@~b^kXkk^k Pk@V ^k]v Gvä Tkv ¢k @mPkv Æ^k #kkglPk Uk|kUPk A@v Gvå

Hn¢kvä UkkvPkkTkk ¢gPk@~b^kXkk^k Pk@V ^k]mTkv PkvTkm ¢PkmlTÜZk #kkglPkTkk

¢g#kTkng %Zkk@v ^kvRTk QkZkng PZkk@v Pkv Æ^k HkOkv Gv Av ¢ck! ¢k^km

#kkglPkb^kæUk H Ykk@kv ¢kPYkk Gvä ¢k Hv #kkglPkTkng ^kvRTk QkZkng Pkv Ykk@k

b^kXkk^kYkkgQkm H ¢k^kv\km Gvä Tkv Ykk@kv ¢kBkkvZk b^kXkk^k ¢k^km #kkglPkQkm

Xk@v\kkv Gvå ¢k Hv @kCk-ÿvakklR l^kAk@m Xkk^kkv ^kvRkZk Gv Pkv ^kvRTk Ykk@k

b^kXkk^kYkkgQkm ¢k^kv\kng TkQkmä Pkv Pkkv Ykk@kYkkg ¢k@kvUkkZkv\kng Gv; l^kAk@ Ykk@k

b^kXkk^kXkoPk TkQkm UkOk §UkklSkæUk Gvå ¢k @mPkv ^kvRTkTkk b^kkRTkm lXkTTkPkkQkm

l^kAk@m Xkk^kkv PkvTkv UkkvPkkTkk b^kXkk^kQkm bUkìUkOkv HnRk HOkkZk Gvå ¢kQkmä

ekkTkmTkv Pkv dkOkv l^kAk@ ^kPkrPkkv ckv kk GPkkgä bkYZkCekkTkæUk l^k^kvA%ZkkvlPk UkOk

bkkQkvbkkQkv ^kPkmr H @cm Gvå ¢vA Pk@V #kkgPk@bkTkk bkYknÜbkYkkTk #knü

b^kXkk^kTkv HkOkv Gvä Tkv WkmÆ Pk@V Ykv\kk UkkOkmTkkg BkkWkkvlFkZkk Hv kk l^kAk@Tkv

HkOkv Gv; ¢kYk WkgTkvTkv HkOkPkkv QkAkvä l^kAk@Tkm PknFGPkk HkOkmTkv PkvTkv Pkkv

GkvMPkkv HkZk Gvä Tkv #knü b^kXkk^kTkm Ykcûkk HkOkmTkv PkvYkkg IoAPkkv HkZk

Gvå—¢k §UkkZkQkm ¢\UkAk]Ykkg H bkYkbPk Rn:BkkvTkkv Tkk#k A@mTkv Pkv Æ^k

Uk@Yk ¢kTkgRb^kæUk Yknl$Pk UkkYkv Gvå

❁




±3²

(êkm UkgFkklbPkAkZk CkkQkk 103 §Uk@Tkkg Uk| kFkTkkv)

FkwPkTZkTkk ¢kTkgRYkkg Io\kPkm R#kkYkkg bkgPkkv¢v ¢k #kkïkkv

@FZkkg Gvå ¢gPk@Tkk ¢kTkgRTkm I\kA WkPkk^kmTkv HCkPkTkv

UkMAk@ AZkkvr Gv Av ¢@v Æ^kkv! QkgXkm Hk^kåååWkck@Ykkg

PkYkk@kv ¢kTkgR TkQkmä PkYkk@kv ¢kTkgR PkYkk@k ¢gPk@Ykkg Gvå

¢ck! Wkkõk^kvCkv RkvMPkk HCkPkTkv UkMAk@ A@mTkv bkgPkkv¢v

QkgXkk^km RmSkng Gvå ¢Tkv ¢k ^kkPk Im\kTkk@ Æ^k Av kkv

Gv?—¢v Pkkv ¢k Uk| kFkTk H b^kZkg Acv#kvå

¢kPYkkYkkg YkkvdkTkm I\kA \k¥Tkv bkgPkkv¢v ¢k #kkïkkv @FZkkg Gvå

¢kPYkkQkmr Æ^kkvTkv lcPkTkkv YkkCkr R#kkr k^kk YkkKv ¢k #kkïkkv @FZkkg Gvå DkMmAYkkg

¢gPk@Ykkg L@v PZkkg ¢kTkgRYkkg Pk@Wkkv] Qk¥ HkZkä Tkv H@kA Wkck@ ¢k^kPkkg

^kplûk §Lv PZkk@v #kkïk \kBkkZkåååå¢k^km @mPkv FkwPkTZkTkk ¢kTkgRYkkg Io\kPkm

R#kkYkkg bkgPkkv¢v ¢k #kkïk @FZkkg Gvå ¢gPk@Tkk ¢kTkgRTkm I\kA WkPkk^kmTkv

HCkPkTkv UkMAk@ AZkkvr Gv Av ¢@v Æ^kkv! QkgXkm Hk^kåååWkck@Ykkg PkYkk@kv

¢kTkgR TkQkmä PkYkk@kv ¢kTkgR PkYkk@k ¢gPk@Ykkg Gvå ¢ck! Wkkõk^kvCkv RkvMPkk

HCkPkTkv UkMAk@ A@mTkv bkgPkkv¢v QkgXkk^km RmSkng Gvå

¢Tkvä ¢k ^kkPk Im\kTkk@ Æ^k Av kkv Gv?—¢kPYkkQkmr Gvä ¢kPYkkQkr

BkkPk@ Yk@m UkM^kk PkwZkk@ Gvä &AkYk ¢vA ¢kPYkkQkrTkngä WkmHkv Tklc YkTk @kvCk"

UkkvPkkTkkv ¢kPYkkQkr bkkSk^kk lbk^kkZk HvTkk ¢gPk@Ykkg WkmHng Akv¥ #k\Zk

(YkkTkklRTkng) TkQkm; RnlTkZkk UkkvPkkTkv CkOkv Av Tk CkOkv PkvTkm ¢vTkv R@Ak@ TkQkmä

HCkPkYkkg WkmHkTkkv bkgWkgSk @cv Av Tk @cv PkvTkm bkkYkv UkOk HkvPkkv TkQkmä ¢vAkAm

vuxw

XkkCk–2 ” “ 149

Qk¥Tkv UkOk UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv H bkkSk^kk YkkgCkv Gv; ¢k^kkv ¢kPYkkQkmr Æ^k

ekkTkm bkgPkkvTkk Fk@OkTkm ¢lPk#kZk Xkl$PkUko krA ¢k ^kkPk Im\kv Gvå HvTkv ¢k^km

¢kPYkkQkmrPkk ckvZk PkvTkv ¢kPYkk bkYkHk^kTkk@ Uk|PZkv ¢gPk@Ykkg AvK\kkv Uk|YkkvRä

Xkl$Pkä WkcnYkkTkä §\\kkbk ¢Tkv ¢UkrOkPkkTkkv Xkk^k ckvZk! ¢kPYkk

bkYkHk^kTkk@ Uk|PZkv l^kTkZkQkm ¢Ukkr¥ HkZkååå¢ckv TkkQk! ¢kUkTkv YkkKv cng #kng

–#kng A<g! ¢k UkkYk@ §Uk@ ¢kUkv ¢TkgPkkv §UkAk@ AZkkvrååå¢kUkTkk §UkAk@Tkkv

WkR\kkv Ykk@kQkm Akv¥ @mPkv ^k]m #kAv PkvYk TkQkmå

HvYk Akv¥Tkv VogVkMk Ykk@Pkkv XkZkgA@ bkUkr VvOk ªFkm A@mTkv MgBk Ykk@vä

Tkv Iv@ FkM^kkQkm ¢k\kbk-l^k\kbk Qk¥Tkv Pkv Æ^k Pk@VMPkkv ckvZkä PZkkg

Ckk<MmYkgÒk ^kMv Akv¥ bk%HTk PkvTkng Iv@ §Pkk@m TkkgBkv Pkkv Pkv Æ^k PkvTkk Uk|PZkv

Av kkv §UkAk@ WkPkk^kv? ¢ckä ¢kUkv Ykk<g Æ^kTk WkFkk^Zkngä Rn:BkYkkg Pk@VMPkkv

YkTkv ¢kUkv §CkkZkkvrä –¢vYk §UkAk@ YkkTkvå

PkvYk Wkkõk l^kakZkkvQkm ¢Tkv @kCkklR AakkZkkvQkm \kkXk YkkTkTkk@ Æ^kTkv

¢TkgPkkTknWkgSkm ¿kvSk ^kMv VogVkMk Ykk@Pkkv lYkQZkkP^kæUkm YkkvKkv VOkmSk@ A@M>kkv

Gvä Tkv Pkv Æ^k VRVRPkk UkkOkmTkm HvYk Rn:BkYkkg VRVRm @õkkv Gvä

bkgbkk@Xk|YkOkTkk Rn:BkkvYkkg #kvAkPkkv QkAkv ¢k\kbk-l^k\kbk Qk¥Tkv Pk@VMmZkkg Ykk@v

Gv; PZkkg SkYkkrPYkk bkgPkkv ekkTkæUkm Ckk<MmYkgÒk ^kMv PkvTkng Iv@ ©Pkk@m TkkgBkv

Gvä Tkv PkvTkv Rn:BkQkm GoKAk@kTkkv §UkkZk WkPkk^kv Gvå Pkv §UkkZk UkkYkmTkv Pkv

Æ^kTkv bkgPkkv Uk|PZkv AvK\kkv §UkAk@ ¢k^kv?—¢ck TkkQk! ¢kUkv YkTkv Æ^kTk

¢kUZkngååå¢TkgPk Rn:BkYkkg Pk@VMPkkv YkTkv ¢kUkv ©CkkZkkvråååbkUkrTkk Iv@Qkm

WkFkk^kTkk@v Pkkv YkTkv ¢vA ^kk@ WkFkk^Zkkvä Uk@gPkn ¢kUkv Pkkv cv XkCk^kkTk! ¢TkgPk

HTYk-Yk@OkTkk Rn:BkkvQkm WkFkk^Zkkvå

—UkOk ¢k Uk|YkkOkv Bk@kv §UkAk@Tkkv Xkk^k A>kk@v HkCkv? Av %Zkk@v

bkgPkkv¢v WkPkk^kv\kkv YkkCkr UkkvPkkTkk ¢kPYkkYkkg Uk|CkK A@v PZkk@vå

YkkvdkTkk bkkSkA ^kmPk@kCkm bkgPkkv¢v YkkvdkTkkv §UkkZk WkPkk^Zkkv Gv Pkv

YkkvdkkQkmr Æ^kTkv H Ukl@OkYkv Pkv kkv Gvå Hv Æ^k l^kakZk-AakkZkTkkv Tkv

YkkTkklRTkkv ¢Qkmr ckvZk PkvTkv ¢gPk@Ykkg YkkvdkTkkv §UkkZk Ukl@OkYkPkkv TkQkmå Hv


Æ^k YkkvdkkQkmr Gv PkvTkv YkkKv H bkgPkkvTkkv §UkRv#k Gvå bkYkZkbkk@Ykkg

¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av—

Æ^k@kH ¢vYk H HkOk^kkvä ^k]m êkü^kkv UkOk ¢v @mPkv;

¢vTkng H A@^kng ¢TknFk@Okä UkGm ZkPTkQkm YkkvdkkQkmr¢vå

–YkkvdkkQkmr Æ^kv #kng A@^kng Pkv ¢vYkkg WkPkk^Zkng Gvå ¢v H @mPkv A]#k

185Ykkg UkOk YkkvdkkQkmr Æ^kTkv YkkKv Acv Gv Av—

&&YkkvdkkQkmr¢kv ¢k lbkükgPkTkv bkv^kTk A@kv Av cng Pkkv #knü FkwPkTZkYkZk ¢vA

Uk@Yk %ZkkvlPk H bkRkZk Gng; ¢Tkv ¢k Hv lXkTTk \kdkOk^kk]k l^kl^kSk Uk|Ak@Tkk

@kCkklRXkk^kkv Uk|CkK QkkZk Gv Pkv cng TkQkmå""

¢k @mPkv #kkïkkvYkkg YkkvdkkQkmr Æ^kTkv YkkKv H bkgPkkvTkkv §UkRv#k Gvå

¢c{ UkOk (¢k UkgFkklbPkAkZkTkm 103 CkkQkkYkkg) ¢v H Acv Gv Av

¢QkrPk: ¢Qkmr Qk¥Tkv ¢k #kkïk HkOk^kngä ¢Tkv PkvYkkg Acv\kk UkRkQkkvrYkkgQkm

&¢PZkgPk l^k#knü FkwPkTZkb^kæUk Æ^k Pkv cng Gng" ¢vYk lTkékZk A@^kkvå (¢k

lTkékZk A@^kk WkkWkPk l^kbPkk@Qkm bkngR@ l^k^kvFkTk ¢k \kvBkTkk Ukcv\kk XkkCkYkkg

¢k^km CkZkng Gvå)

HCkPkYkkg WkSkk UkRkQkkvrTkng ¢lbPkP^k ckv kk GPkkgä Akv¥ ¢vATkm bkûkk

WkmHkYkkg TkQkmå WkSkkZk Ü^Zkkv UkkvPkUkkvPkkTkm b^kæUk–YkZkkrRkYkkg ^kPkmr @õkk Gv;

UkkvPkkTkk b^kæUkTkm YkZkkrRkTkv §\\kgDkmTkv Uk@Ykkg Akv¥ UkOk Uk@Ü^ZkYkkg HPkng TkQkmå

Æ^k UkkvPkkTkk b^kæUkTkm (¢l^kAk@Tkm Av l^kAk@Tkm) YkZkkrRk GkvMmTkv Uk@Ykkg

HPkkv TkQkmä ¢Tkv Æ^kTkm b^kæUk YkZkkrRkYkkg Uk@Ü^Zkkv ¢k^kPkk TkQkmå c^kv ¢k

§Uk@kgPkä Æ^kTkk #knü FkwPkTZkb^kæUkYkkg l^kAk@Tkkv UkOk Uk| kv#k TkQkmä l^kAk@ Pkkv

Wklc\krdkm §UkklSkæUk Xkk^k Gvä #knü FkwPkTZkXkk^k bkkQkv PkvTkm ¢vAPkk Qk¥

#kAPkm TkQkmå bkYZkCR#krTk-ekkTk-Fkkl@ÒkæUk Hv lTkYkr]Xkk^k Uk|CkKv Pkv Pkkv

Æ^kTkk b^kæUkYkkg ¢XkvR Qk¥ HkZk Gvä ¢vK\kv PkvTkv Pkkv Æ^k Aõkkvä UkOk

l^kAk@Xkk^kkvTkv Æ^kTkk #knüb^kæUk bkkQkv ¢XkvRPkk QkPkm TkQkmä PkvQkm #knü

b^kæUkTkm ÓlìQkm Pkv¢kv Æ^k TkQkm UkOk ¢Æ^k Gvå UkZkkrZk ¢Ukvdkk¢v HkvPkkg

XkkCk–2 ” “ 151

l^kAk@ lTkékZkQkm (¢#knü lTkékZkQkm) UkkvPkkTkkv H Gvä Pkv UkkvPkkTkkv H

¢Uk@kSkXkk^k Gv; ¢Tkv #knü Ü^Zkb^kXkk^kTkm ¢Ukvdkk¢v HkvPkkg (¢vK\kv Av

#knülTkékZkTkZkQkm) l^kAk@ Æ^kYkkg RvBkkPkkv H TkQkmä #knü FkwPkTZkb^kæUk H

Æ^k RvBkkZk Gvå ¢kYk WkgTkv UkMBkkgTkng ekkTk A@k^kmTkv ¢kFkkZkrRv^k Acv Gv Av

Pkk@k #knüb^kXkk^kTkv YknBZkUkOkv \k¥Tkv PkvTkm ¢k@kSkTkk A@ååå¢Tkv ¢#knüPkkTkv

CkkwOk A@mTkv PkvTkkv ¢kêkZk GkvMå

^Zk^kck@Tkv Pkv Ak]v–¢vK\kv Av %Zkk@v UkZkkrZkTkv HkOkv Gv Pkv Ak]v

HkOkv\kkv Uk|ZkkvHTk^kkTk Aõkkv Gv UkOk PkvTkkv ¢kêkZk A@^kkTkng TkQkm Aõk‹gå %Zkk@v

UkZkkrZkTkv Hn¢v Gv Pkv Ak]v bkkSkATkv l^kAk@ UkkvPkkYkkg ¢k@kvUkkZkv\kkv ¢TknXk^kkZk

Gvä Uk@gPkn–l^kAk@ ¢TknXk^kkPkkv ckv kk GPkkg Pkv H Ak]v bkkQkv #knülFkRkTkgR-

b^kXkk^kTkng XkkTk UkOk ^kPkrPkng ckv kkQkmä Pkv bkkSkA l^kAk@Qkm l^kYknBk Qk¥Tkv

#knüb^kæUkYkkg ^k]Pkkv HkZk Gvä ¢vK\kv Av b^kXkk^k ¢Tkv l^kXkk^k ^kFFkv lTk@gPk@

XkvRekkTk ^kPkrPkng ckv kkQkm Pkv bkkSkA @kCkklRUkl@OklPkTkv #knüb^kæUkUkOkv ARm

¢gCkmAk@ TkQkm A@Pkkv UkOk PkvTkv Uk@Xkk^kXkoPk §UkklSk HkOkmTkv GkvMPkkv HkZk

Gvå @kCkUkl@OklPk GoKPkkg AYkrWkgSkTkm ¢TkklRTkm Uk@gUk@k PkoKm HkZk Gvå

@kCkUkl@OklPkQkm AYkrTkng WkgSkTkä PkvTkk §RZk ^kBkPkv V@mTkv @kCkUkl@OklPk Tkv

V@mTkv AYkrTkng WkgSkTk–¢k^km Uk@gUk@k ¢TkklRQkm ¢PkoK cPkmä UkOk c^kv b^kXkk^k

Pk@V HvTkm Ukl@OklPk ^k]m Ck¥ Gv ¢v kk Æ^kTkv @kCkklR Ukl@OklPk GoKm HPkkg

AYkrWkgSkTkm Uk@gUk@k UkOk PkoKm HkZk Gvä PkvTkv Tk^kk AYkrTkng bkg^kk@Ok QkPkng HkZk

Gv Tkv HoTkkg AYkkvr I@Pkkg HkZk Gv; ¢v @mPkv bkYkbPk AYkkvrQkm l^kYkn$Pk QkZkkv

QkAkv Rn:BkQkm Pkv Ukl@Ykn$Pk QkkZk Gvå Rn:Bk Av kng Gv? Av VRVRPkk UkkOkm Hv kng

¢#kkgPk Gvå

¢gPkYknrBkb^kXkk^kYkkg bknBk Gvä Tkv Wkkõk l^kakZkkvYkkg VRVRPkk UkkOkm Hv kng

Rn:Bk GvåååUk@gPkn Xk|kglPkTkk ^kvCkv Xko\kv\kk Æ^kkv b^kXkk^kTkm #kkglPkQkm Pkkv Ro@

XkkCkv Gv Tkv Wkkõk l^kakZkkvTkk Rn:BkYkkg RkvMmTkv IgUk\kk^kv Gvå HvYk Xk|kglPkTkk

^kvCkv FkMv\kk YkpCk\kkg ªSkm lR#kkYkkg RkvMv Gv; ¢vA lR#kkYkkg YkpCk\kkgTkv UkAM^kk

YkkKv Akv¥ Ukk@Skm¢v Hk] WkmGk^km ckvZkä ¢Tkv PkvTkv RvBkmTkv Akv¥ RZkk]n


YkckHTk Pkv YkpCk\kkgTkv WkFkk^k^kkTkk cvPknQkm PkvTkv WkmÆ lR#kkYkkg ^kk]^kkg YkkKv

ckAkvKk A@vä PZkkg Xk|kglPkTkk ^kvCkv FkMv\kk Pkv YkpCk\kkg Pkv WkFkk^kTkk@Tkv H

Ykk@Tkk@ bkYkÆTkvä PkvTkkQkm M@mTkv ªSkm lR#kkYkkg (Hv lR#kkYkkg Hk] UkkQk@v\km

Gv Pkv lR#kkYkkg H) IgUk\kk^kv Gv Tkv ¢gPkv Hk]Ykkg VbkkZk Gvå PkvYk YkkvcæUkm

Xk|kglPkTkk ^kvCkv FkMv\kkä YkpCk\kkg Hv kk ¢ekkTkm Uk|kOkm¢kv UkOk ¢TkklRQkm ªSkm

RkvK YkoAm @õkk Gvä Tkv Wkkõkl^kakZkkvYkkg–@kCkYkkg bknBk YkkTkmYkkTkmTkv PkvYkkg H

IgUk\kk^km @õkk Gvå ekkTkmYkckHTk A<OkkUko krA PkvTkv l^kakZkkvQkm UkkGk ^kk]mTkv

b^kXkk^k Pk@V ¢k^k^kkTkm ckA\k A@v Gv : ¢@v Uk|kOkm¢kv! Wkkõkl^kakZkkv

Pk@VTkm ^kplûkYkkg bknBk TkQkmä ¢vYkkg Pkkv ¢kAn]PkkTkkv BkRWkRkK Gvä ^Zk^kck@Tkm

#knXk^kplûkYkkg UkOk bknBk TkQkmä PkvYkkg UkOk ¢kAn]PkkTkkv BkRWkRkK Gv; YkkKv ¢v

Wkkõk^kplûkQkm UkkGk ^k]kvåååUkkGk ^k]kvåååTkv ¢gPk@Tkk lFkRkTkgR b^kXkk^kYkkg

bknBk Gvä PkvYkkg ¢gPkYknrBk Qkk¢kvååå¢gPkYknrBk Qkk¢kvå PZkkg Hv Æ^k lHekkbkn Gvä

¢kPYkkQkmr Gv Pkv Pkkv ekkTkm bkgPkkvTkm ¢k^km ckA\k bkkgXk]mTkv QkgXkm HkZk Gv

Tkv ¢gPk@Ykkg l^kFkk@ A@mTkv PkvTkkv l^k^kvA A@v GvåååAv ¢ck! ¢k ^kkPk Uk@Yk

bkPZk Gvä ¢k ^kkPk Ykk@k lcPkTkm Gvå Uk@gPkn Hv Æ^k Xk|kglPkTkk ^kvCkv FkMv\kkv

Gvä HvTkm l^kFkk@#kl$Pk Pkm^k|YkkvcQkm Dkv@k¥ Ck¥ Gv ¢v kk Æ^kkv Pkkvä

lcPkkvUkRv#kATkv UkOk ¢lcPkæUk bkYkÆä &¢k Pkkv ¢Ykk@kv ^Zk^kck@ UkOk

GkvMk^kv Gv"–¢vYk ©\Kkv XkZk UkkYkmTkv ªSkm lR#kkYkkg H (@kCkklRYkkg ¢Tkv

Wkkõk l^kakZkkvYkkg) IgUk\kk^kv Gv Tkv Xk^kXk|YkOkTkm Hk]Ykkg Vbkk¥Tkv Rn:Bkm QkkZk

Gvå UkkvPkkTkk lcPkTkkv l^kFkk@ A@mTkv Hv Æ^k b^kXkk^k Pk@V ^k]v Gv Tkv

Uk@Xkk^kTkm Ukl@OklPkQkm UkkGkv ^k]v Gv Pkv Æ^k Rn:BkQkm GoKmTkv Uk@Yk

¢kTkgRTkv UkkYkv Gvå

✳ ✳ ✳

¢k ¢vA CkkQkkYkkg ¢kFkkZkrRv kv DkOkm ^kkPk WkPkk^km Gvä

¢kPYkkQkmrPkkQkm YkkgMmTkv LvL Ykkvdk bknSkmTkm ^kkPk ¢kYkkg bkYkHk^km Gvå Uk|QkYk

Pkkv HvYkkg Ak] bklcPk UkkgFk ¢lbPkAkZkTkng ^kOkrTk ckvZk Pkv H lHTkUk| kFkTk

Gv; YkkvdkkQkmr Æ^k Pkv lHTkUk| kFkTkYkkg Acv\kk Ü^ZkkvTkv HkOkv Gv; &¢Qkmr Qk¥Tkv

XkkCk–2 ” “ 153

HkOkv Gvå" ¢vK\kv Av ¢kPYkkTkng lcPk Uk|kUPk A@^kkTkm Bkv@Bk@m R@Ak@ A@mTkv

HkOkv Gv; &¢QkrPk: HkOkv Gv" ¢vK\kv Av YkkÒk #kWRkvTkm Skk@OkQkm Tklc UkOk

PkvTkk Xkk^kXkkbkTkUko krA HkOkv Gvå WkSkk UkRkQkkvrTkv HkOkmTkv PkvYkkg @cv\kk

UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv HnRkv Pkk@^kmTkv ¢vYk lTkékZk A@v Gv Av ¢k #knü

FkwPkTZkb^kæUk b^k^kbPkn Gv Pkv H cng Gngå ¢k^kkv lTkékZk A@mTkv UkkvPkkTkk

¢kPYkk Pk@V N]v Gvå UkkvPkkTkk ¢kPYkkYkkg UkOk @kCkklR ¢#knü UkMBkkgTkv

Tk ¢kR@Pkkgä #knüb^kæUkTkv ¢kR@v Gvå UkZkkrZkYkkg l^kAk@ ckv kk GPkkgä Pkv

H ^kBkPkv l^k^kvA%ZkkvlPkTkk Wk]v #knüb^kæUkYkkg N]v Gv Tkv @kCkklR Ukl@OklPkTkv

GkvMv Gv; lTkH b^kXkk^kTkv GkvMPkkv TkQkm Tkv Uk@Xkk^kkvTkv Ck|cPkkv TkQkmå @kCkTkk

Ak]v XkvRekkTk ^kPkvr Gvä UkOk Akg¥ @kCkTkv \kmSkv Pkv XkvRekkTk TkQkmå @kCkTkm

bkkQkv H ^kPkrPkk XkvRekkTkTkv \kmSkv bkkSkAÆ^k Pkv @kCkYkkg ¢XkvRPkk Tk A@Pkkgä

#knü b^kXkk^kYkkg ¢XkvRPkk A@Pkkv HkZk Gv Tkv @kCkTkv GkvMPkkv HkZk Gvå

@kCkæUkm FkmAk#k GoKPkkg AYkkvr UkOk GoKm HkZk Gvå HvYk Uk@YkkOknYkkg

bUk#krTkm FkmAk#k ^kCkv@v HDkTZk Qk¥ HPkkg Pkv Uk@YkkOkn bAgSkYkkgQkm GoKkv UkMm

HkZk Gvä PkvYk b^kXkk^k Pk@V IoAv\kk Æ^kTkv @kCkklR FkmAk#k GoKm HPkkg

Pkv Æ^k AYkrWkgSkTkQkm GoKm HkZk Gvå

êkkvPkk #kk YkkKv bkkgXk]v Gv?–Av bkkgXk]mTkv ¢kPYkb^kæUkTkm Uk|klUPk

A@^kkTkk cvPknQkm bkkgXk]v Gvä Hv kng ¢kPYkb^kæUk bkkgXk]v Gv Pkv kng H êkük

-ekkTk-¢TknXk^kYkkg \kv kkTkkv §ÛYk A@v Gv; §ÛYkUko krA ¢gPk@~b^kæUkYkkg

HkvMkOk A@mTkv AYkr bkkQkvTkng HkvMkOk PkkvMm TkkgBkv Gvå @kCk-ÿvak Ukl@OklPk ^kMv

AYkrWkgSkTkm Uk@gUk@k Fkk\kPkm cPkm UkOk %Zkkg ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv @kCk-ÿvak

Ukl@OklPkTkv PkkvMm TkkgBkm PZkkg HoTkkg ¢Tkv Tk^kk AYkr ^kFFkvTkm bkglSk PkoKm Ck¥

¢vK\kv Av AYkrTkm Uk@gUk@k ¢KAm Ck¥ä Tkv Pkv Æ^k VRVRPkk UkkOkm Hv kk

Rn:BkQkm Ukl@Ykn$Pk Qk¥ CkZkkvå

b^kXkk^k bkkQkvTkk bkgWkgSkQkm AYkr bkkQkvTkng HkvMkOk PkkvMmTkv PkvTkm Uk@gUk@kTkv

Æ^k GvRm TkkgBkv Gv; ¢vYk TkQkm Av HoTkkg AYkkvr Tk^kk WkgSkTkng Ak@Ok QkZkk H

A@vå Æ^k Hkv @kCk-ÿvak Ukl@OklPk ^kMv AYkr bkkQkv HkvMkZk Pkkv H AYkrTkm


Uk@gUk@k Fkk\kn @cv Gvä UkOk Hkv UkkvPkkTkm Ukl@OklPkTkv b^kXkk^k bkkQkv HkvMmTkv

@kCk-ÿvakTkv GkvMv Pkkv AYkrTkm Uk@gUk@k PkoKm HkZk Gvå HvYk Uk@YkkOkn UkkvPkkTkk

b^kæUkYkkg ¢vAkAmUkOkv ^kPkvr Gv PkvYk b^kæUkYkkg ¢vAP^kUkOkv HkvMkZkv\kkv Æ^k UkOk

@kCk-ÿvak@lcPk QkZkkv QkAkv AYkrWkgSk@lcPk ¢vAkAmUkOkv–Ykn$PkUkOkv Ukl@OkYkv Gvå

lTkZkYkbkk@Ykkg Acv Gv Av : HMb^kæUk UknR~Ck\kTkm lbQklPk UknR~Ck\kYkkg

H Gv ¢vYk HkOkmTkv Pkv lbküXkCk^kgPkkv UkkvPkkTkk FkwPkTZkkPYkA b^kæUkYkkg AvYk

Tk @cv? (^k]m Acv Gv Av–) Hkv Uk@YkkOkn ¢vA ^kOkkrlRæUk Uk|Ak#kPkk

lTkHCknOkbkYkocYkkg Gv Pkkv PkvYkkg Ykk@m Akg¥ AkZkrlbklü TkQkm; ¢kYk

lTkHñRZkYkkg YkkTkmTkv Uk@Yk bknBkUkRTkkv ¢Qkmr Xk^ZkbkYkoc #knü ¢kPYkkTkv

¢vATkv Xkk^kvå HvYk Uk@YkkOkn HDkTZkbTkvcæUk Ukl@OkYkv PZkk@v bAgSkæUk WkgSkTkQkm

Pkv GoKkv UkMm HkZk Gvä PkvYk ¢kPYkk Uk@YkkPYkXkk^kTkkTkm §Ck|Pkk ^kMv

¢vAP^kb^kæUkYkkg Ukl@OkYkPkkv QkAkv AYkr WkgSkTkQkm GoKkv UkMm HkZk Gvå ¢k @mPkv

¢vA Uk@YkkOkn ¢Tkv lbkü Uk@YkkPYkkTkm HvYk Hv Æ^k UkkvPkkTkk ¢vAP^kb^kæUkYkkg

^kPkvr Gv PkvTkv Tk^kng WkgSkTk QkPkng TkQkm ¢Tkv HoTkkg WkgSkkZkv\kk AYkkvr UkOk GoKm HkZk

Gvä ¢vK\kv ¢#kkgPk—VRVRPkk Rn:BkkvQkm Pkv Ykn$Pk Qk¥ HkZk Gvå HvYk LgMng

H] Pkkv #kkgPk ckvZk UkOk Pkv ©A]Pkkg PkvYkkg VRVRmZkk UkMmTkv Pkv ¢#kkgPk QkkZk

Gv; PkvYk #kkgPkH]Qkm Xk@v\kng ¢k FkwPkTZkbk@kv k@ä PkvYkkg @kCk-ÿvakTkkv ©A]kK

QkPkkg Rn:BkTkkg VRVRmZkk ©UkMv Gvä ¢#kkglPk QkkZk Gv; FkwPkTZkb^kXkk^kTkm

Xkk^kTkk ^kMv @kCk-ÿvak §Uk#kYkm HPkkg Pkv VRVRPkk ¢#kkgPk Rn:BkkvQkm Æ^k

Ykn$Pk QkkZk Gv Tkv ¢PkmlTÜZk #kkglPkTkv–¢kTkgRTkv ¢TknXk^kv Gvå

—¢k UkgFkklbPkAkZkTkk ¢^kWkkvSkTkng V] Gvå

#knü FkwPkTZkb^kæUk ¢kPYkb^kXkk^kTkkv lTkOkrZk A@mTkv PkvTkm bkTYknBk Hv

^kPkvr Gv Pkv Æ^k WkgSkTk @lcPk Qk¥Tkvä Rn:BkQkm Ykn$Pk Qk¥Tkvä Uk@Yk ¢kTkgRTkv

UkkYkv Gvå b^kæUkTkm bkTYknBkPkk ^kCk@ ¢TkklRQkm Æ^kkv YkckRn:BkYkkg #kvAk¥

@õkk Gvä A]A]Pkk Pkv\kYkkg bkA@AgR #kvAkZk PkvYk Dkkv@ Rn:BkTkk BkkMkYkkg @kCk

-ÿvak-YkkvcQkm Æ^kkv BkRWkRm @õkk Gvä Pkv Rn:BkQkm Ykn$Pk Qk^kkTkm @mPk

¢kFkkZkrRv kv ¢k 103Ykm CkkQkkYkkg WkPkk^kmå

XkkCk–2 ” “ 155

Hv¢kv ^kTkHgCk\kYkkg ^kbkTkk@k YkckTk bkgPk Gvä Hv¢kv l^kRvcdkvÒkv H¥Tkv

bkmYkgSk@ Uk@YkkPYkkTkm ^kkOkm bkkgXk]m ¢k^Zkk Gvä HvYkTkk Fkkl@ÒkTkk Ukk^k@

VkKm CkZkk Gv ¢Tkv Hv¢kv FkwPkTZkTkk ¢kTkgRTkk Io\kOkv Io\km @õkk Gvä ¢v^kk

XkCk^kkTk AngRAngRkFkkZkrRv^kTkng ¢k AQkTk Gv; Hv Æ^k ¢kPYkkQkmr Qk¥Tkv bkYkH#kv

Pkv Rn:BkQkm Ukl@Ykn$Pk Qk¥Tkv Uk@YkkTkgRTkv UkkYk#kvå

bkYkkUPkbkYkkUPkbkYkkUPkbkYkkUPkbkYkkUPk


samyak darshan prat-2 - tatva-dhara darshan-2.pdf · ukgm ukkokm ukmtkv avk\kkv pkpupk qkkzk? pkvyk...

Documents