1st

Sarga(attha pratthamassargaha)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

thatho: ra:vanani:tha:ya:h si:tha:ya:h sathrukarsanaha |

iye:sha padamanve:shtum cha:rana:charithe: patthi || 1

du:shkaram nishprathidwandwam chikirshan karma va:narah |

samu:dagrasiro:gri:vo: gava:m pathiriva:babhau || 2

mahe:ndraparvatha:th hanumathaha uthpathanam

attha vaidu:ryavarne:shu sa:dvale:shu maha:balah |

dhi:rah salilakalpe:shu vichacha:ra yattha:sukham || 3

dvija:n vi:thra:sayan dhima:nurasa: pa:dapa:n haran |

mruga:mscha subahu:n nighnan pravruddha iva ke:sari: || 4

nilalo:hitha ma:njishtta pathravarnaih si:tha:sithaihi |

swabha:va vihithaischithrair dha:thubhihi samalankrutham || 5

ka:maru:pibhihi a:vishtamabhikshanam saparichhadaihi |

yakshaki:nnara gandharvaihi de:vakalpaisha pannagaihi || 6

sa thasya girivaryasya thale: na:gavara:yuthe: |

thi:shtthan kapivarasthathra hrade: na:ga iva:babhau || 7

sa su:rya:ya mahe:ndra:ya pavana:ya swayambhuve: |

bhuthe:schascha:njalim kruthwa: chaka:ra gamane: mathi:m || 8

anjalim pra:gnmu:khaha kurthva pavana:ya:thmayo:naye: |

thatho::bhi vavrudhe: ganthum dakshino: dakshina:m di:sam || 9

plawangapravarair drushtah plavane: kruthanischayaha |

vavrudhe: ra:mavruddhya:rttham samudra iva parvasu || 10

ni:shprama:nasarirah samli:langhayishurarnavam |

ba:hubhya:m pidaya:ma:sa charana:bhya:m cha parvatham || 11

sa chacha:la:chalascha:pi muhu:rtham kapipi:dithaha |

tharu:na:m pushpitha:gra:na:m sarvam pushpamasa:thayath || 12

hanumathaha pa:dapi:dani:na mahe:ndara:dre:he samkshobhaha

the:na pa:dapamukthe:na pushpaughe:na su:gandhina: |

sarvathah samvruthaha sailo: babhau pushpamayo: yattha: || 13

the:na cho:thamavi:rye:na pidyama:nah sa parvathaha |

salilam samprasusra:va madam matha iva dvi:pah || 14

pidyama:nasthu balina: mahe:ndrasthe:na parvathah |

rithirnivartharya:ma:sa ka:nchana anjanara:jathi:hi || 15

mumo:cha cha si:la:h sailo: visa:la:h samanah si:la:h |

madhyme:na:rchi:sha: jushto: dhu:mara:jiri:va:nalaha || 16

giri:na: pi:dyama:ne:na pi:dyama:na:ni sarvathaha |

guha:vishta:ni bhu:tha:ni vine:durvikruthaihi svaraihi || 17

sa maha:n sathvasanna:daha shailapi:da:nimithajaha |

prutthvim purya:ma:sa disascho:pavana:ni cha || 18

si:ro:bhihi prutthubhis sarpa: vyaktha swasthika lakshanaihi |

vamamthah pa:vakam gho:ram dadamsurdasanaihi sila:h || 19

tha:sthada: savishairdashta:h kupithaihi thairmaha:sila:h |

jajvaluhu pa:vako:ddiptha: bibhiduscha sahasradha: || 20

ya:ni choushadha ja:la:ni thasmin ja:tha:ni parvathe: |

vishaghna:nyapi na:ga:na:m na se:kuh samithum visham || 21

bhidyathe::yam girirbhu:thairithi mathwa: thapaswinaha |

thrastha: vidya:dhara:sthasma:th uthpe:thuhu sthri:ganaihi saha || 22

pa:nabhumigatham hithwa haimama:sava bha:janam |

pa:thra:ni cha maha:rha:ni karaka:mscha hiranmaya:n || 23

le:hya:nuchcha:vacha:n bhakshya:n ma:msa:ni vividha:ni cha |

a:rshabha:ni cha charma:ni khadga:mscha kanakathsaru:n || 24

kruthakanttaguna:h kshi:ba: rakthama:lya:nule:pana:ha |

raktha:ksha:h pushkara:ksha:scha gaganam prathipe:dire: || 25

ha:ranu:pura ke:yu:ra pa:riha:ryadhara:ha sthriyaha |

vismitha:h sasmitha:sthastthuhu a:ka:se: ramanaihi saha: || 26

darsayamtho: maha:vidya:m vidya:dharamaharshayaha |

sahitha:sthastthuhu a:ka:se: vi:ksha:mchakruscha parvatham || 27

susruvuscha thada: sabdamrushi:na:m bha:vitha:thmana:m |

cha:rana:na:m cha siddha:na:m stthitha:na:m vimale::mbare: || 28

e:sha parvatha samka:so: hanu:ma:n ma:rutha:thmajaha |

thithi:rshathi maha:ve:gam samudram makara:layam || 29

ra:ma:rttham va:nara:rttham cha chiki:rshan karma dushkaram |

samudrasya param pa:ram dushpra:pam pra:pthumichhathi || 30

ithi vidya:dhara: ssruthwa: vachasthe:sha:m maha:thmana:m |

thamaprame:yam dadrusuh parvathe: va:nararshabham || 31

dudhuve: cha sa ro:ma:ni chakampe: cha:chalo:pamaha |

nana:da su maha:na:dam sumaha:niva tho:yadaha || 32

a:nupu:rvyena: vruttham cha la:mgu:lam ro:mabhischitham |

uthpathishyan vichikshe:pa pakshira:ja ivo:ragam || 33

thasya la:mgu:lama:viddham a:ththave:gasya prushttathaha |

dadruse: garude:ne:va hriyama:no: maho:ragaha || 34

ba:hu: samsthambhaya:ma:sa maha:parighasannibhau |

sasa:da cha kapih katya:m charanau sanchuko:cha cha || 35

samhruthya cha bhujau sri:ma:n thatthaiva cha si:rodhara:m |

the:jah sathvam thattha: vi:ryama:vive:sa sa vi:ryava:n|| 36

ma:rgama:lokayan du:ra:du:rdhwam pranihithe:kshanaha |

ruro:dha hrudaye: pra:na:na:ka:samavalo:kayan || 37

padbhya:m drudhamawasttha:nam kruthwa: sa kapikunjaraha |

nikunchya karno: hanuma:n uthpathishyan maha:balaha || 38

va:nara:n va:narasre:shtta idam vachanamabravi:th |

yattha: ra:ghavanirmukthah saraha swasanavikramaha || 39

gachhe:th thadwath gamishya:mi lanka:m ra:vanapa:litha:m |

na hi drakshya:mi yadi tha:m lanka:ya:m janaka:thmaja:m || 40

ane:naiva hi ve:ge:na gamishya:mi sura:layam |

yadi va:thridive: si:tha:m na drakshya:myakruthasramaha || 41

baddhwa: ra:kshasara:ja:na ma:nayishya:mi ra:vanam |

sarvattha: kruthaka:ryo:: hame:shya:mi saha si:thaya: || 42

a:nayishya:mi va: lanka:m samuthpa:tya sara:vana:m |

e:va mukthwa: thu hanuma:n va:naran: va:naro:ththamaha || 43

uthpapa:tha:ttha ve:ge:na ve:gava:navicha:rayan |

suparnamiva cha:thma:nam me:ne: sa kapikunjaraha || 44

samuthpathathi thasmimsthu ve:ga:va:navicha:rayan |

samhruthya vitapa:n sarva:n samuthpe:thuhu samanthathaha || 45

sa maththako:yashtimaka:n pa:dapa:n pushpasa:linaha |

udvahannu:ru ve:ge:na jaga:ma vimale::mbare: || 46

u:ruve:go:ddhatha: vruksha: muhu:rtham kapimanvayuhu |

prastthitham di:rghamadhva:nam swabandhumiva ba:ndhava:ha || 47

thamu:ruve:go:nmatthitha:ha sa:la:scha:nye: nago:ththama:h |

anujagmurhanu:mantham sainya: iva mahi:pathim || 48

supushpitha:grairbahubhihi pa:dapairanvithah kapihi |

hanu:ma:n parvatha:ka:ro: babhu:va:dbhutha darsanaha || 49

sa:ravantho::ttha ye: vruksha: nyamajjan lavana:mbhasi |

bhaya:diva mahe:ndrasya parvatha: varuna:laye: || 50

sa na:na:kusumaihi ki:rnah kapih sa:nkurako:rakaihi |

susubhe: me:ghasanka:saha khadyo:thairiva parvathaha || 51

vimuktha:sthasya ve:ge:na mukthva: pushpa:ni the: druma:ha |

avasi:ryantha salile: nivruththa:h suhrudo: yattha: || 52

laghuthve:no:papannam thad vichithram sa:gare::pathath |

druma:na:m vividham pushpam kapiva:yusami:ritham | 53

tha:ra:sathamiva:ka:sam prababhau cha maha:rnavah ||

pushpaughe:na nubaddhe:na na:na:varne:na va:naraha | 54

babhau me:gha iva:ka:se: vidyudgunavibhu:shithaha |

thasya ve:gasama:dhu:thaih pushpaistho:yamadrusyatha | 55

tha:ra:bhirabhi ra:ma: bhihi uditha:bhiriva:mbaram ||

thasya:mbaragathau ba:hu: dadrusa:the: prasa:rithau | 56

parvatha:gra:d vinishkra:nthau pancha:sya:viva pannagau ||

pibanniva babhau cha:pi so:rmija:lam maha:rnavam | 57

pipa:suriva cha:ka:sam dadruse: sa maha:kapihi ||

thasya vidyuth prabha:ka:re: va:yuma:rga:nusa:rinaha | 58

nayane: vipraka:se:the: parvathasttha: viva:nalau ||

pinge: pinga:kshamukhyasya bruhathi: parimandale: | 59

chakshushi: sampraka:se:the: chandrasu:rya:vivo:dithau ||

mukham na:sikaya: thasya tha:mraya: tha:mrama:babhau | 60

sandhyaya: samabhisprushtam yattha: thath su:ryamandalam ||

la:mgu:lam cha sama:viddham plavama:nasya so:bhathe: | 61

ambare: va:yuputhrasya sakradhwaja ivo:chhrithaha ||

la:mgu:lachakre:na maha:n sukladamshthro::nila:thmajaha | 62

vyaro:chatha maha:pra:jnah parive:shi:va bha:skaraha ||

sphigdhe:se:na:thitha:mre:na rara:ja sa maha:kapihi | 63

mahatha: da:rithe:ne:va girirgairikadha:thuna: ||

thasya va:narasimhasya plavama:nasya sa:garam | 64

kaksha:ntharagatho: va:yurji:mu:tha iva garjathi ||

khe: yattha: nipathamthyulka: hyuththara:ntha:d vinisrutha: | 65

drusyathe: sa:nubandha: cha thattha: sa kapikunjaraha ||

pathathpathangasanka:so: vya:yathas susubhe: kapihi | 66

pravruddha iva ma:thangaha kakshyaya: badhyama:naya: ||

uparishta:chhari:re:na chha:yaya: cha:vaga:dhaya: | 67

hanu:mathaha samudralanghanam

sa:gare: ma:rutha:vishta: nauriva:si:ththada: kapihi ||

yam yam de:sam samudrasya jaga:ma sa maha:kapihi | 68

sa sa thasyo:ru ve:ge:na so:nma:da iva lakshyathe: ||

sa:garasyo:rmi ja:la:na:murasa: sailavarshmana:m | 69

abhighnamsthu maha:ve:gah pupluve: sa maha:kapihi ||

kapiva:thascha balava:n me:ghava:thascha nissruthaha | 70

sa:garam bhi:manirghosham kampaya:ma:sathurbhrusam |

vikarshannu:rmija:la:ni bruhanthi lavana:mbhasi || 71

pupluve: kapisa:rdu:lo: vikiranniva ro:dasi: |

me:rumandarasanka:sa:n uddhtha:n sa maha:rnave: || 72

athikra:manmaha:ve:gaha tharanga:n ganayanniva |

thasya ve:gasamuddhu:tham jalam sajaladam thada: || 73

ambarasttham vibabhra:ja sa:rada:bhramiva:thatham |

thiminakrajhusha:h ku:rma: drusyamthe: vivrutha:sthada: || 74

vasthra:pakarshane:ne:va sari:ra:ni sari:rina:m |

plavama:nam sami:kshya:ttha bhujanga:h sa:gara:laya:ha || 75

vyomni tham kapisa:rdu:lam suparna ithi me:nire: |

dasayo:jana visthi:rna: thrimsadyo:jana ma:yatha: | 76

chha:ya: va:nara simhasya jale: cha:ruthara:bhavath |

swe:tha:bhraghanara:ji:va va:yuputhra:nuga:mini: || 77

thasya sa: susubhe: chha:ya: vithatha: lavana:mbhasi |

susubhe: sa maha:the:ja: maha:ka:yo: maha:kapihi || 78

va:yuma:rge: nira:lambe: pakshava:niva parvathaha |

ye:na:sau ya:thi balava:n ve:ge:na kapikunjaraha || 79

the:na ma:rge:na sahasa: dro:ni:krutha iva:rnavaha |

a:pa:the: pakshisangha:na:m pakshira:ja iva vrajan || 80

hanuma:n me:ghaja:la:ni prakarshan ma:rutho: yattha: |

pa:ndura:runavarna:ni ni:lamanjishttaka:ni cha || 81

kapina:krushyama:na:ni maha:bhra:ni chaka:sire: |

pravisannabhra ja:la:ni nishpathamscha punah punaha || 82

prachhannascha praka:sascha chandrama: iva lakshyathe: |

plavama:nam thu tham drushtwa: plavangam thwaritham thada: || 83

vavarshuhu pushpa varsha:ni de:vagandharva da:nava:ha |

thatha:pa nahi tham su:ryaha plavantham va:naro:ththamam || 84

sishe:ve: cha thada: va:yu: ra:maka:rya:rttha siddhaye: |

rushayaha thushtuvuschainam plavama:nam viha:yasa: || 85

jaguscha de:vagandharva:h prasamsantho: mahaujasam |

na:ga:scha thushtuvuryaksha: raksha:msi vibudha:h khaga:ha || 86

pre:kshya sarve: kapivaram sahasa: vigathaklamam |

thasmin plavagasa:rdu:le: plavama:ne: hanu:mathi || 87

hanumathaha maina:kasamma:nanam

ikshva:kukula ma:na:rtthi: chinthaya:ma:sa sa:garaha |

sa:ha:yyam va:nare:ndrasya yadi na:ham hanu:mathaha || 88

karishya:mi bhavishya:mi sarvava:chyo: vivakshatha:m |

ahamikshva:kuna:tthe:na sagare:na vivarddthithaha || 89

ikshva:ku sachivascha:yam na:vasi:dithu marhathi |

thattha: maya: vidha:thavyam visrame:tha yattha: kapihi || 90

se:sham cha mayi visra:nthaha sukhe: na:thipathishyathi ||

ithi kruthwa: mathim sa:dhvi:m samudras channamambhasi || 91

hiranyana:bham maina:kam uva:cha girisaththamam ||

thwamiha:surasangha:na:m pa:tha:la thalava:sina:m | 92

de:vara:jna: girisre:shtta ! parighassannive:sithaha

thwame:sha:m ja:thavi:rya:na:m punare:vo:thpathishyatha:m II 93

pa:tha:lasya:prame: yasya dwa:rama:vruthya thishttasi|

thiryagu:rdhwamadhaschaiva sakthisthe: saila vardhithum || 94

thasma:th sanchodaya:mi thva:muthishtta girisaththama |

sa e:sha kapisa:rdu:laha thwa:m uparye:thi vi:ryava:n || 95

hanu:ma:n ra:maka:rya:rttham bhi:ma karma: khama:pluthaha |

asya sa:hyam maya: ka:rya mikshwa:kula varthinaha || 96

mama hi:kshwa:kavaha pu:jya:ha param pu:jya thama:sthava |

kuru sa:chivyamasma:kam na nah ka:ryamathikrame:th || 97

karthavya makrutham ka:ryam satha:m manyumudi:raye:th |

salila:du:rdhvamuththishta thishttathwe:sha kapisthwayi || 98

asma:kamathitthischaiva pu:jyascha plavatha:m varaha |

cha:mi:karamaha:na:bha! de:vagandharva se:vitha! || 99

hanu:ma:msthwayi visra:nthaha thathah se:sham gamishyathi |

[sa e:sha kapisa:rdu:la sthwa: muparye:thi vi:ryava:n]

ka:kuthstthasya:n rusamsyam cha maitthilya:scha viva:sanam || 100

sramam cha plavage:ndrasya sami:kshyo:tthathumarhasi |

hiranyana:bho: maina:ko: nisamya lavana:mbhasaha || 101

uthpapa:tha jala:th thu:rnam maha:drumalatha:yuthaha |

sa sa:gara jalam bhithva: babhu:va:bhyutthithasthada: || 102

yattha: jaladharam bhithva: di:ptha rasmirdiva:karaha |

sa maha:thma: muhu:rthe:na sarvathah salila:vruthaha || 103

darsya:ma:sa srunga:ni sa:gare:na niyojithaha |

sa:thakumbha mayaih srungaihi sakinnaramaho:ragaihi || 104

a:dithyo: dayasanka:saihi a:likhadbhiri va:mbaram |

thaptha ja:mbu:nadaih srungaih parvathasya samutthithaihi || 105

a:ka:sam sasthrasanka:sam abhavath ka:nchana prabham |

ja:tharu:pamayaih srungaihi bhra:jama:naihi swayamprabhaihi || 106

a:dithya sasthasanka:sah so::bhavadgirisaththamaha |

thamutthithamasange:na hanu:ma:nagrathas stthitham || 107

madhye: lavanatho:yasya vighno::yamithi nischithaha |

sa thamuchhrithamathyarttham maha:ve:go: maha:kapihi || 108

urasa: pa:thaya:ma:sa ji:mu:thamiva ma:ruthaha |

sa thada: pa:thithasthe:na kapina: parvatho:ththamaha || 109

buddhwa: thasya kape:rve:gam jaharsha cha nananda cha |

thama:ka:sagatham vi:rama:ka:se: samupastthithaha || 110

pri:tho: hrushtamana: va:kyamabravi:th parvathah kapim |

ma:nusham dha:rayan ru:pam a:thmanah sikhare: stthithaha || 111

dushkaram kruthava:n karma thwamidam va:naroththama! |

nipathya mama srunge:shu visramaswa yattha:sukham || 112

ra:ghavasya kule: ja:thairudadhih parivardhithaha |

sa thwa:m ra:mahithe: yuktham prathyarchayathi sa:garah || 113

kruthe: cha prathikarthavyame:sha dharmah sana:thanaha |

so::yam thwath prathika:ra:rtthi: thwaththaha samma:namarhathi || 114

thwannimiththa mane:na:ham bahuma:na:th prachodithaha |

thistta thwam kapisa:rdu:la! maya visramya gamyatha:m II 115

yo:jana:na:m satham cha:pi kapire:sha sama:pluthaha |

thava sa:nushu visra:nthas se:sham prakramatha: mithi II 116

thadidam gandhavath swa:du kandamu:laphalam bahu |

thada:swa:dya harisre:shtta! visra:ntho::nu gamishyasi || 117

asma:kamapi sambandhaha kapimukhya! thwaya:sthi vai |

prakhya:thasthrishu lo:ke:shu maha:guna parigrahaha || 118

ve:gavanthaha plavantho: ye: plavaga: ma:rutha:thmaja |

the:sha:m mukhyathamam manye: thwa:maham kapikunjara! || 119

athitthih kila pu:ja:rhah pra:krutho::pi vija:natha: |

dharmam jijna:sama:ne:na kim punasthva:druso: maha:n || 120

thwam hi de:vavarishttasya ma:ruthasya maha:thmanaha |

puthra sthasyaiva ve:ge:na sadrusah kapikunjara! || 121

pu:jithe: thwayi dharmajna! pu:ja:m pra:pno:thi: ma:ruthaha |

thasma:th thwam pu:jani:yo: me: srunu cha:pyathra ka:ranam || 122

pu:rvam kruthayuge: tha:tha! parvatha:h pakshino::bhavan |

the::hi jagmurdisah sarva: garuda: nila ve:ginaha || 123

thathasthe:shu praya:the:shu de:vasangha:h saharshibhihi |

bhu:tha:ni cha bhayam jagmusthe:sha:m pathanasankaya: || 124

thathah kruddhah sahsra:kshah parvatha:na:m sathakrathuh |

paksha:mschichhe:da vajre:na thathra thathra sahasrasaha || 125

sa ma:mupagathah kruddho: vajramudyamya de:vara:t |

thatho::ham sahasa: kshipthaha swasane:na maha:thmana: || 126

asmin lavanatho:ye: cha prakshipthah plavago:ththama! |

gupthapaksha samagrascha thava pithra:bhirakshithaha || 127

thatho::ham ma:naya:mi thwa:m ma:nyo:hi mama ma:ruthaha |

thwaya: me: hye:sha sambandhah kapimukhya! maha:gunaha || 128

asminne:vangathe: ka:rye: sa:garasya mamaiva cha |

pri:thim pri:thamana:h karthum thwamarhasi maha:kape: || 129

sramam mo:kshaya pu:ja:m cha gruha:na kapisaththama! |

pri:thim cha bahu manyaswa pri:tho::smi thawa darsana:th || 130

e:vamukthah kapisre:shttastham nago:ththamamabravi:th |

pri:tho::smi kruthama:thitthyam manyure:sho::pani:yatha:m || 131

thvarathe: ka:ryaka:lo: me: ahascha:pyathivarthathe: |

prathijna: cha maya: daththa: na sttha:thavyamiha:nthare: || 132

ithyukthwa: pa:nina: sailama:labhya haripungavaha |

jaga:ma:ka:sama:visya vi:ryava:n prahasanniva || 133

sa parvathasamudra:bhya:m bahuma:na: dave:kshithaha |

pu:jithas cho: papanna: bhihi a:si:rbhihi anila:thmajaha || 134

attho:rdhwam du:ramuthpathya hithwa: sailamaha:rnavau |

pithuh panttha:nama:sttha:ya jaga:ma vimale::mbare: || 135

bhu:yascho:rdhvam gathim pra:pya girim thamavalo:kayan |

va:yusu:nurnira:lambe: jaga:ma vimale:mbare: || 136

hanumathaha surasa: vijayaha

thad dwithi:yam hanumatho: drushtwa: karma sudushkaram |

prasasamsuhu sura:h sarve: siddha:scha paramarshayaha || 137

de:vatha:scha:bhavan hrushta:ha thathrasttha:sthasya karmana: |

ka:nchanasya suna:bhasya sahasra:kshascha va:savaha || 138

uva:cha vachanam dhi:ma:n paritho:sha:th sagadgadam |

suna:bham parvathasre:shttam svayame:va sachi:pathihi || 139

hiranyana:bha! saile:ndra! parithushto::smi the: bhrusam |

abhayam the: prayachha:mi thishtta saumya! yattha:sukham || 140

sa:hyam krutham the: sumahad vikra:nthasya hanu:mathaha |

kramatho: yo:janasatham nirbhayasya bhahye: sathi || 141

ra:masyaisha hi du:thye:na ya:thi da:saratthe:r harihi |

sathkriya:m kurvatha: thasya tho:shitho::smi drudham thwaya:|| 142

thathahah praharshamagamad vipulam parvatho:ththamaha |

de:vatha:na:m pathim drushtwa: parithushtam sathakrathum || 143

sa vai daththavarah sailo: babhu:va:vastthithasthada: |

hanuma:mscha muhu:rthe:na vyathichakra:ma sa:garam || 144

thatho: de:va:h sagandharva:ha siddha:scha paramarshayaha |

abruvan su:ryasanka:sa:m surasa:m na:gama:tharam || 145

ayam va:tha:thmajah ssri:ma:n plavathe: sa:garo:pari |

hanu:ma:n na:ma thasya thwam muhu:rtham vighnama:chara || 146

ra:kshasam ru:pama:sttha:ya sugho:ram parvatho:pamam |

damshtra:kara:lam pinga:ksham vakthram kruthwa: nabhassamam || 147

balamichha:mahe: jna:thum bhu:yascha:sya para:kramam |

thwa:m vije:shyathyupa:ye:na visha:dam va: gamishyathi || 148

e:vamuktha: thu sa: de:vi: daivathairabhisathkrutha: |

samudramadhye: surasa: bibhrathi: ra:kshasam vapuhu || 149

vikrutham cha viru:pam cha sarvasya cha bhaya:vaham |

plavama:nam hanu:mantha ma:vruthye:dam uva:cha ha || 150

mama bhakshaha pradishtasthvami:svaraihi va:nararshabha !|

aham thwa:m bhakshayishya:mi pravise:dam mama:nanam || 151

e:vamukthah surasaya: pranjalirva:nararshabhaha |

prahrushta vadanaha sri:ma:nidam vachana mabravi:th II 152

ra:mo: da:saratthirna:ma pravishto: dandaka:vanam |

lakshmane:na saha bhra:thra: vaide:hya: cha:pi bha:ryaya: || 153

anyaka:ryavishakthasya baddha vairasya ra:kshasaihi |

thasya si:tha: hrutha: bha:rya: ra:vane:na yasasvini: || 154

thasya:h saka:sam du:tho::ham gamishye: ra:masa:sana:th |

karthumarhasi ra:masya sa:hyam vishayava:sini || 155

atthava: maitthili:m drushtwa: ra:mam cha:klishtaka:rinam |

a:gamishya:mi the: vakthram sathyam prathisruno:mi the: || 156

e:vamuktha: hanumatha: surasa: ka:maru:pini: |

abravi:nna:thivarthe:nma:m kaschide:sha varo mama || 157

*tham praya:ntham samudwi:kshya surasa: va:kyamabravi:th |

balam jijna:sama:na: vai na:gama:tha: hanu:mathaha || (1)

pravisya vadanam me::dya ganthavyam va:naro:ththama! |

vara e:sha pura: datho: mama dha:thre:thi sathvara: || (2)

vya:da:ya vakthram vipulam stthitha: sa: ma:ruthe:h puraha |

eva mukthah surasaya: kruddho: va:nara pungavah || (3)

abravi:th kuru vai vakthram ye:na ma:m vishahishyasi |

ithyukthwa: surasa:m kruddho: dasa yo:jana ma:yatham || (4)

dasayo:janavistha:ro: babhu:va hanu:ma:m sthada: |

tham drushtwa: me:ghasanka:sam dasayo:jana ma:yatham | (5)

chaka:ra surasa: cha::syam vimsad yo:jana ma:yatham |

tha:m drushtwa: visthrutha:sya:m thu va:yuputhras subuddhima:n II (6)

hanu:ma:msthu thathah kruddha sthrimsa dyojanama:yathaha |

chaka:ra surasa: vakthram chathva:rimsath tattho:chhritham || (7)

babhu:va hanuma:n vi:rah pancha:sad yo:jano:chhrithaha |

chaka:ra surasa: vakthram shashti yo:jana ma:yatham || (8)

tatthaiva hanuma:n vi:rahs sapthathi: yo:jano:chhrithaha |

chaka:ra surasa: vakthram asi:thi: yo:jana:yatham || (9)

hanu:ma:nachalaprakhyo: navathi: yo:jano:chhrithah |

chaka:ra surasa: vakthram sathayo:janama:yatham || (10)

tha ddrushtva: vya:ditham thva:syam va:yuputhraha ssubuddhima:n |

(di:rghajihvam surasaya: sugho:ram narako:pamam)

su sankshipya:thmanaha ka:yam babhu:va:mghusttama:thrakaha | 158

so::bhipathya:su tadvakthram nishpathya cha maha:javaha |

antharikshe: stthithah sri:ma:nidam vachana mabravi:th || 159

pravishto::smi hi the: vakthram da:ksha:yani namo::sthu the: |

gamishye: yathra vaide:hi: sathyam cha:si: dvara sthava || 160

tham drushtva: vadana:nmuktham chandram ra:humukha:diva |

abravith surasa: de:vi sve:na ru:pe:na va:naram || 161

hanumatha: simhika:bhamjanam

artthasiddhyai harisre:shtta gachha saumya! yattha:sukham |

sama:na yaswa vaide:hi:m ra:ghave:na maha:thmana: || 162

thath thruthi:yam hanumatho: drushtva: karma sudushkaram |

sa:dhu sa:dhvithi bhu:tha:ni prasasamsu sthada: harim || 163

sa sa:garamana:dhrushya mabhye:thya varuna:layam |

jaga:ma:ka:sama:visya ve:ge:na garudo:pamah || 164

se:vithe: va:ridha:ra:bhihi pathagaischa nishe:vithe: |

charithe: kaisika:cha:ryai raira:vathanishe:vithe: || 165

simhakunjara sa:rdu:la patha goragava:hanaihi |

vima:naih sampathadbhischa vimalaih samalankruthe: || 166

vajra:sanisamagha:thaih pa:vakairupa so:bhithe: |

krutha punyair maha:bha:gaih svarga jidbhiralamkruthe: || 167

vahatha: havyamathyarttham se:vithe: chithrabha:nuna: |

graha naakshathra chandra:rka tha:ra:gana vibhu:shithe: || 168

maharshi ganagandharva na:gayakshasama:kule: |

vivikthe: vimale: visve: visva:vasunishe:vithe: || 169

de:vara:ja gaja:kra:nthe: chandrasu:ryapatthe: sive: |

vitha:ne: ji:valo:kasya vithathe: bramhanirmithe: || 170

bahusah se:vithe: vi:rairvidya: dharaganairvaraihi |

jaga:ma va:yuma:rge: thu garuthma:niva ma:ruthihi || 171

pra:drusyama:nah sarvathra hanu:ma:nma:rutha:thmajah |

bhe:je::mbaram nira:lambam lambapaksha iva:drira:t || 172

plavama:nam thu tham drushtva: simhika: na:ma ra:kshasi: |

manasa: chinthaya:ma:sa pravruddha: ka:maru:pini: || 173

adya di:rghasya ka:lasya bhavishya: myaha ma:si:tha: |

idam hi me: maha:sathvam chirasya vasama:gatham || 174

ithi sanchinthya manasa: chha:ya: masya sama:kshipath |

chha:ya:ya:m grhyama:na:ya:m chinthaya:ma:sa va:naraha || 175

sama:kshiptho::smi sahasa: pangu:krutha para:kramaha |

prathilo:me:na va:the:na maha:nau riva sa:gare: || 176

thirya gu:rdhva madhaschaiva vi:kshama:nasthathah kapihi |

dadarsa sa mahath saththva mutthitham lavana:mbhasi || 177

thad drushtva: chinthaya:ma:sa ma:ruthir vikrutha:nanam |

kapira:je:na: katthitham saththva madbhuthadarsanam || 178

cha:ya:gra:hi maha:vi:ryam thadidam na:thra samsayaha |

sa tha:m buddhvartthathaththve:na simhika:m mathima:n kapihi || 179

vyavardhatha maha:ka:yaha pra:vrushi:va vala:hakaha |

thasya sa: ka:ya mudvi:kshya vardhama:nam maha:kape:h || 180

vakthram prasa:raya:ma:sa patha:la:nthara sanibham |

ghanara:ji:va garjanthi: va:naram sambhidravath || 181

sa dadarsa thathasthasya: vivrutham sumaha nmukham |

ka:yama:thram cha me:dha:vi: marma:ni cha maha:kapihi || 182

sa thasya: vivruthe: vakthre: vajrasamhananah kapihi |

sankshipya muhura:thma:nam nishpapa:tha maha:balaha || 183

a:sye: thasya: nimajjantham dadrusuh siddhacha:rana:ha |

grasyama:nam yattha: chandram pu:rnam parvani ra:huna: || 184

thathasthasya: nakhaisthi:kshnaihi marma:nyuthkruthya va:naraha |

uthpapa: tha:ttha ve:ge:na manassampa:thavikramaha || 185

tha:m thu drushtva: cha dhruthya: cha da:kshinye:na nipa:thya cha |

sa kapipravaro: ve:ga: dvavrudhe: punara:thmava:n || 186

hanumathaha pa:ragamanaha

hruthahruth sa: hanumatha: papa:tha vidhura:mbhasi |

tha:m hatha:m va:nare:na:su pathitha:m vi:kshya simhika:m || 187

bhu:tha:nya:ka:sacha:ri:ni thamu:chuhu plavagoththamam |

bhi:ma madya krutham karma mahathsaththvam thvaya: hatham || 188

sa:dhaya:rttha mabhipre:tha marishtam plavatha:m vara! |

yasya thve:tha:ni chathva:ri va:nare:ndra yattha: thava || 189

dhruthirdrshtirmathir da:kshyam swa karmasu na si:dathi |

sa thai ssambhavithaha pu:jyah prathi pannaprayojanaha || 190

jaga: ma:ka:sa ma:visya pannaga:sanavath kapihi |

pra:pthabhu:yishttapa:rasthu sarvathah prathilo:kayan || 191

yojana:na:m sathasya:nthe: vanara:ji:m dadarsa saha |

dadarsa cha pathanne:va vividhadrumabhu:shitham || 192

dvi:pam sa:kha:mrugasre:shtto: malayo:pavana:ni cha |

sa:garam sa:gara:nu:pam sa:gara:nu:paja:n druma:n || 193

sa:garasya cha pathni:na:m mukha:nyapi vilo:kayan |

sa maha:me:ghasanka:sam sami:kshya:thma:nama:thmava:n || 194

nirundhantha miva:ka:sam chaka:ra mathima:n mathim |

ka:yavruddhim prave:gam cha mama drustvaiva ra:kshasa:ha || 195

mayi kauthu:halam kuryu rithi me:ne: maha:kapihi |

thatha ssari:ram sankshipya thanmahi:dharasamnibham || 196

punah pakruthi ma:pe:de: vi:thamo:ha iva:thmava:n |

thadru:pa mathisankshipya hanuma:nprakruthau stthithaha || 197

thri:n krama:niva vikramya balivi:rya haro: harihi | 198

hanumathaha thriku:tashikara prapthihi

sa cha:ru na:na:vidha ru:padha:ri: param sama:sa:dya samudrathi:ram |

parairasakyaha prathipannaru:paha sami:kshitha:thma: samave:kshitha:rtthaha || 199

thatha ssa lambasya gire:h samruddhe: vichithraku:te: nipapa:tha ku:te: |

sa ke:thako:dda:laka na:like:re: maha:driku:taprathimo: maha:thma: || 200

thathasthu sampra:pya samudrathi:ram sami:kshya lanka:m girivaryamu:rdhni |

kapisthu thasmin nipapa:tha parvathe: vidhu:ya ru:pam vyatthayanmrugadvija:n || 201

sa sa:garam da:navapannaga:yutham bale:na vikramya maho:rmima:linam |

nipathya thi:re: cha maho:dadhe:sthada: dadarsa lanka: mamara:vathi:miva || 202

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m

sri:mathsundaraka:nde: attha pratthamassargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

2nd sarga attha dvithi:ya sargaha

sa sa:garamana: adhrushyamathikramya maha:balaha |

thriku:ta sikhare: lanka:m stthitha:m swasttho: dadarsa ha || 1

thathah pa:dapamukthe:na pushpavarshe:na vi:ryava:n |

abhivrushtas stthithasthathra babhau pushpamayo: yattha: || 2

yo:jana:na:m satham sri:ma:n thi:rthva: pyuththamavikramaha |

anissvasan kapihi thathra na gla:nimadhigachhathi || 3

hanumatha: thriku:tasikhara:th lanka:darsanam

satha:nyaham yo:jana:na:m krame:yam subahu:nyapi |

kim punah sa:garasya:ntham sankhya:tham sathayo:janam || 4

sa thu vi:ryavatha:m sre:shttah plavatha:mapi cho:ththamaha |

jaga:ma ve:gava:n lanka:m langhayithwa: maho:dadhim || 5

sa:dvala:ni cha ni:la:ni gandhavanthi vana:ni cha |

gandhavanthi cha madhye:na jaga:ma nagavanthi cha || 6

saila:mscha tharusanchhanna:n vanara:ji:scha pushpitha:h |

abhichakra:ma the:jaswi: hanuma:n plavagarshabhaha || 7

sa thasminnachale: thisttan vana:nyupavana:ni cha |

sa naga:re: cha tha:m lanka:m dadarsa pavana:thmajaha || 8

sarala:n karnika:ra:mscha kharju:ra:mscha supushpitha:n |

priya:la:n muchulinda:mscha kutaja:n ke:thaka:napi || 9

priyangu:n gandhapu:rna:mscha ni:pa:n sapthachhada:m sthattha: |

asana:n kovida:ra:mscha karavi:ra:mscha pushpitha:n || 10

pushpa bha:ranibadha:mscha thatha: mukulitha:napi |

pa:dapa:n vihaga:ki:rna:n pavana:dhu:thamasthaka:n || 11

hamsaka:randava:ki:rna: va:pi:h padmo:thpala:yuthaha |

a:kri:da:n vividha:n ramya:n vividha:mscha jala:saya:n || 12

santhatha:n vividhai rvrukshaihi sarvarthu phalapushpithaihi |

udya:na:ni cha ramya:ni dadarsa kapikunjaraha || 13

sama:sa:dya cha lakshmi:va:n lanka:m ra:vanapa:litha:m |

parikha:bhih sapadma:bhih so:thpala:bhira lankrutha:m || 14

si:tha:paharana:th the:na ra:vane:na surakshitha:m |

samamtha:d vicharadbhischa ra:kshasairugradhanvibhihi || 15

ka:nchane:na vrutha:m ramya:m pra:ka:re:na maha:puri:m |

gruhaischa grahasanka:saihi sa:rada:mbudasannibhaihi || 16

pa:ndura:bhih pratho:li:bhihi uchcha:bhirabhisamvrutha:m |

atta:lakasatha:ki:rna:m patha:ka: dhwajama:lini:m || 17

tho:ranaih ka:nchanaihi divyair latha:pankthi vichithrithaihi |

dadarsa hanuma:n lanka:m divi de:vapuri:miva || 18

girimu:rdhni stthitha:m lanka:m pa:ndurairbhavanaihi subhaihi |

dadarsa sa kapisreshttaha pura:ma:ka:sagam yattha: | 19

pa:litha:m ra:kshase:ndre:na nirmitha:m visvakarmana: |

plavama:na:miva:ka:se: dadarsa hanuma:n puri:m || 20

vapra pra:ka:ra jaghana:m vipula:nbuvana:mbara:m |

sathaghni:su:lake:sa:ntha:m atta:laka vathamsaka:m || 21

manase:va krutha:m lanka:m nirmitha:m visvakarmana: |

dva:ramuththarama:sa:dya chinthaya:ma:sa va:naraha || 22

kaila:sasikhara prakhya:m a:likhanthi: miva:mbaram |

di:yama:na: miva:ka:sam uchhrithair bhavano:ththamaihi || 23

sampu:rna:m ra:kshasair gho:raihi na:gair bhogavathi:miva |

achinthya:m sukrutha:m spashta:m kube:ra:dhyushitha:m pura: || 24

damshtribhirbahubhihi su:raih su:lapattisapa:nibhihi |

rakshitha:m ra:kshasairgho:raihi guha: ma:si:vishairiva || 25

thasya:scha mahathi:m gupthim sa:garam cha niri:kshya saha |

ra:vanam cha ripum gho:ram chinthaya:ma:sa va:naraha || 26

a:gathya:pi:ha harayo: bhavishyanthi nirartthaka:ha |

nahi yuddhe:na vai lanka: sakya: je:thum surairapi || 27

ima:m thu vishaya:m durga:m lamka:m ra:vanapa:litha:m |

pra:pya:pi sa maha:ba:huhu kim karishyathi ra:ghavaha || 28

avaka:so: na sa:mthwasya ra:ksha se:shvabhigamyathe: |

na da:nasya na bhe:dasya naiva yuddhasya drusyathe: || 29

chaturna:me:va hi gathir va:nara:na:m maha:tmana:m|

va:liputhrasya ni:lasya mama ra:jnascha dhi:mathaha || 30

ya:vajja:na:mi vaide:hi:m yadi ji:vathi va: na va: |

thathraiva chinthayishya:mi drushtva: tha:m janaka:thmaja:m || 31

thathassa chinthaya:ma:sa muhu:rtham kapikunjaraha |

giri srunge: stthitha sthasmin ra:masya: bhyudaye: rathaha || 32

ane:na ru:pena maya: na sakya: rakshasa:m puri: |

prave:shtum ra:kshasairguptha: kru:rair balasamanvithaih || 33

ugraujaso: maha:vi:rya: balavanthascha ra:kshasa:ha |

vanchani:ya: maya: sarve: ja:naki:m parima:rgatha: || 34

lakshya: lakshye:na rupe:na ra:thrau lanka:puri: maya: |

prave:shtum pra:pthaka:lam me: kruthyam sa:dhayithum mahath || 35

hanumatha: lanka: prave:so:pa:ya chinthanam

tha:m puri:m ta:drusi:m drustva: dura:dharsha:m sura:suraihi |

hanuma:m schinthaya:ma:sa vinischithya muhurmuhuh || 36

ke:nopa:ye:na pasye:yam maitthil:m janaka:thmaja:m |

adrushto: ra:kshase:ndre:na ra:vane:na dura:thmana: || 37

na vinasye:th kattham ka:ryam ra:masya viditha:thmanah |

e:ka:me:kascha pasye:yam rahithe: janaka:thmaja:m || 38

bhu:tha:scha:rttha: vipadyanthe: de:sa ka:la viro:dhitha:ha |

viklabam du:thama:sa:dya thamah su:ryo:daye: yattha: || 39

arttha:narttha:nthare: buddhirnischitha:pi na so:bhathe: |

gha:thayanthi:hi ka:rya:ni du:tha:h pandithama:ninaha || 40

na vinasye:th kattham ka:ryam vaiklab:yam na kattham bhaveth |

langhanam cha samudrasya kattham nu na vruttha: bhave:th || 41

mayi drushte: thu raksho:bhi: ra:masya viditha:thmanah |

bhave:d vyartthamidam ka:ryam ra:vana:narttha michhathaha || 42

nahi sakyam kvachith sttha:thumavijna:the:na ra:kshasaih |

api ra:kshasaru:pe:na kimutha:nye:na ke:nachith || 43

va:yurapyathra na jna:thaschare:dithi mathirmama |

nahyasthyaviditham kinchidrakshasa:na:m bali:yasa:m || 44

iha:ham yadi thishttha:mi sve:na ru:pena samvruthah |

vina:samupa:ya:sya:mi bhartharartthascha hi:yathe: || 45

hanumathaha lanka:darsanam

thadaham sve:na ru:pena rajanya:m hrasvatha:m gathah |

lanka:mabhipathishya:mi ra:ghava sya:rttha siddhaye: || 46

ra:vanasya puri:m ra:thrau pravisya sudura:sada:m |

vichinvan bhavanam sarvam drakshya:mi janaka:thmaja:m || 47

ithi samchithya hanuma:n su:rya sya:sthamayam kapihi |

a:chaka:nkshe: thada: vi:ro: vaide:hya: darsano:thsukaha || 48

su:rye: cha:stham gathe: ra:thrau de:ham sankshipya ma:ruthihi |

prushadamsakama:thra ssan babhu:va:dbhutha darsanah || 49

prado:shaka:le: hanuma:m sthu:rnamuthpluthya vi:ryava:n |

pravive:sa puri:m ramya:m suvibhaktha maha:pattha:m || 50

pra:sa:dama:la:vithatha:m sthambhaihi ka:nchana ra:jathaihi |

sa:thakumbha mayai rja:lai gandharva nagaro:pama:m || 51

sapthabhauma:shta bhaumaischa sa dadarsa maha:puri:m |

thalaih sphatikasanki:rnaih ka:rtha svaravibhu:shithaihi || 52

vaidu:ryamanichithraischa muktha:ja:lavibhu:shithaihi |

thalai ssusubhire: tha:ni bhavana:nyathra rakshasa:m || 53

ka:nchana:ni vichithra:ni tho:rana:ni cha rakshasa:m |

lanka: mudyo:thaya:ma:suhu sarvathah samalankrutha:m || 54

achinthya:madbhutha:ka:ra:m drushtva: lanka:m maha:kapihi |

a:si:d vishanno: hrustascha vaide:hya: darsano:thsukaha || 55

sa pa:nduro:dviddha vima:nama:lini:m maha:rhaja:mbu nadaja:lathorana:m |

yasasvini:m ra:vanaba:hupa:litha:m kshapa:charair bhi:mabalaih ssama:vrutha:m || 56

chandro::pi sa:chivyamiva:sya kurvam tha:ra: ganairhi madhyagatho: vira:jan |

jyothsna:vitha:ne:na vithathya lo:kam uththishttathe: naikasahasrarasmihi || 57

sankhaprabham kshi:ramruna:lavarnam udgachhama:nam vyavabha:sama:nam |

dadarsa chandram sa haripravi:raha po:plu:yama:nam sarasi:va hamsam || 58

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m

sri:mathsundaraka:nde: attha dvithi:ya sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

3rd

Sarga attha thruthi:yo:sargaha

sa lambasikhare: lambe: lambatho:yada sannibhe: |

saththvama:sttha:ya me:dha:vi: hanuma:n ma:rutha:thmajaha | 1

nisi lanka:m maha:sathvo: vive:sa kapikunjaraha |

ramyaka:nanatho:ya:dhya:m puri:m ra:vana pa:litha:m || 2

sa:rada:m budharaprakhyaihi bhavanai rupaso:bhitha:m |

sa:garo:pama nirghosha:m sa:gara: nila se:vitha:m || 3

supushta bala samghushta:m yatthaiva vitapa:vathi:m |

cha:rutho:rana niryu:ha:m pa:ndura dwa:rathorana:m || 4

bhujaga:charitha:m guptha:m subha:m bho:gavathi:miva |

tha:m savidyudghana:ki:rna:m jyothirma:rganishe:vitha:m || 5

mandama:rutha sancha:ra:m yatthe:ndra sya:mara:vathi:m |

sa:thakumbhe:na mahatha: pra:kare: na:bhi samvrutha:m || 6

kinkini:ja:la ghosha:bhih patha:ka:bhiralankrutha:m |

a:sa:dya sahasa: hrushtaha pra:ka:ram abhipe:diva:n || 7

vismaya: vishta hrudayaha puri:ma:lo:kya sarvathaha |

ja:mbu:nada mayaihi dva:raihi vaidu:rayakrutha ve:dikaihi || 8

vajra sphatika muktha:bhihi mani kuttimabhu:shithaihi |

thapthah a:takaniryu:hai ra:ja tha:mala pa:nduraihi || 9

vaidu:ryakruthaso:pa:naihi shpa:tika:nthara pa:msubhihi |

cha:rusanjavano:pe:thaihi khamivo:th pathithais subhaihi || 10

krauncha barhina sanghushtai ra:jahamsa nishe:vithaihi |

thu:rya:bharana nirgho:shaihi sarvathah prathina:ditha:m || 11

vasvo:kasa:ra: prathima:m tha:m vi:kshya nagari:m thathaha |

khamivo:th pathithum ka:ma:m jaharsha hanuma:n kapihi || 12

tha:m sami:kshya puri:m ramya:m ra:kshasa:dhipathe:h subha:m |

anuththama:mruddhiyutha:m chinthaya:ma:sa vi:ryava:n || 13

ne:yamanye:na nagari: sakya: dharshayithum bala:th |

rakshitha: ra:vana balaihi udyatha:yudha dha:ribhihi || 14

kumuda:ngadayorva:pi sushe:nasya maha:kape:h|

prasiddhe:yam bhave:d bhu:mihi mainda dwividayo:rapi || 15

vivaswathasthanu:jasya hare:scha kusa parvanaha |

rukshasya ke:thuma:lasya mama chaiva gathirbhave:th || 16

sami:kshya thu cha maha:ba:hu: ra:ghavasya para:kramam |

lakshmanasya cha vikra:ntham abhavath pri:thima:n kapihi || 17

tha:m rathnavasano:pe:tha:m ko:shtta:ga:ra:vathamsaka:m |

yanthra: ga:rastha ni:mruddha:m pramada:miva bhu:shitha:m || 18

tha:m nashta thimira:m di:pthair bha:svaraischa maha:gruhaihi |

nagari:m ra:kshase:ndrasya dadarsa sa maha:kapihi || 19

attha sa: harisa:rdu:lam pravisantham maha:balam |

nagari: swe:na ru:pe:na dadarsa pavana:thmajam || 20

sa: tham harivaram drushtwa: lanka: ra:vanapa:litha: |

svaya me:vo:tthitha: thathra vikrutha:nanadarsana: || 21

purastha:th kapi varyasya va:yu su:no:rathishttatha |

munchama:na maha:na:dam abravith pavana:thmajam || 22

kasthvam ke:na cha ka:rye:na iha pra:ptho: vana:laya |

katthaya sve:ha yaththaththvam ya:vath pra:na: dharanthi the: || 23

na sakyam khalviyam lanka: prave:shtum va:nara thwaya: |

rakshitha: ra:vana balairabhiguptha: samanthathaha || 24

attha tha:mabravi:d vi:ro: hanuma:nagrathah stthitha:m |

katthayishya:mi the: thathvam yanma:m thwam paripruchhasi || 25

ka: thwam viru:panayana: puradwa:re: :vathishttasi |

kimarttham cha:pi ma:m ruddhva: nirbharthsayasi da:runa: || 26

hanumadvachanam sruthva: lanka: sa: ka:maru:pini: |

uva:cha vachanam kruddha: parusham pavana:thmajam || 27

aham ra:kshasara:jasya ra:vanasya maha:thmanaha |

a:jna:prathi:ksha: durdharsha: raksha:mi nagari:mima:m || 28

na sakya: ma:mavajna:ya prave:shtum nagari: thwaya: |

adya pra:naih parithyakthaha swapsyase: nihatho: maya: || 29

aham hi nagari: lanka: svayame:va plavangama! |

sarvathah pariraksha:mi hye:thath ththe: katthitham maya: || 30

lanka:ya: vachanam sruthwa: hanu:ma:n ma:rutha:thmajaha |

yathnava:n sa harisre:shttaha stthitha ssaila iva:parah || 31

sa tha:m sthri:ru:pavikrutha:m drushtwa: va:narapungavaha |

a:babha:she:ttha me:dha:vi: saththvava:n plavagarshabhaha || 32

drakshya:mi nagari:m lanka:m sa:tta pra:ka:ra tho:rana:m |

ithyartthamiha sampra:pthah param kauthu:halam hi me: || 33

vana:nyupavana:ni:ha lanka:ya:h ka:nana:ni cha |

sarvatho: gruhamukhya:ni drashtuma:gamanam hi me: || 34

thasya thad vachanam srutha: lanka: sa: ka:maru:pini: |

bhu:ya e:va purnava:kyam babha:she: parusha:ksharam || 35

ma:manirjithya durbuddhe:! ra:kshase:swara pa:litha:m |

na sakyamadya the: drashtum puri:yam va:nara:dhama || 36

thathassa kapisa:rdu:laha tha:muva:cha nisa:chari:m |

drushtwa: puri:mima:m bhadre: punarya:sye: yattha:gatham || 37

thathah kruthwa: maha:na:dam sa: vai lanka: bhaya:vaham |

thale:na va:narasre:shttam ta:daya:ma:sa ve:githa: || 38

thathah sa kapisa:rdu:lo: lankaya: tha:ditho: bhrusam |

nana:da sumaha:na:dam vi:ryava:n pavana:thmajaha || 39

thathah samvarthaya:ma:sa va:mahasthasya so::nguli:hi |

mushtina:bhijagha:naina:m hanu:ma:n kro:dha mu:rchhithaha II 40

sthri: che:thi manyama:ne:na na:thikro:dhah svayam kruthaha |

sa: thu the:na praha:re:na vihvala:ngi: nisa:chari: II 41

papa:tha sahasa: bhu:mau vikrutha:nanadarsana: ||

thathasthu hanuma:na:n pra:jnastha:m drushtwa: vinipa:thitha:m | 42

krupa:m chaka:ra the:jaswi: manyama:nah sthriyam thu tha:m ||

thatho: vai bhrusasamvigna: lanka: sa: gadgada:ksharam | 43

uva:cha:garvitham va:kyam hanumantham plavangamam ||

prasi:da sumahaba:ho: ! thra:yaswa harisaththama | 44

samaye: saumya thishttamthi saththva vamtho: maha:bala:ha ||

aham thu nagari:m lanka: swaya me:va plavangama | 45

nirjitha:ham thvaya: vi:ra! vikrame:na maha:bala !||

idam thu thatthyam srunu vai bruvanthya: me: hari:swara! | 46

svayam bhu:va: pura: daththam varada:nam yattha: mama ||

yada: thwa:m va:naraha kaschid vikrama:dwasama:naye:th | 47

thada: thwaya: hi vijne:yam rakshasa:m bhayama:gatham ||

sa hi: me: samayah saumya! pra:ptho::dya thava darsana:th | 48

swayambhu:vihithah sathyo: na thasya:sthi vyathikramaha ||

si:tha:nimiththam ra:jnasthu ra:vanasya dura:thmanaha | 49

rakshasa:m chaiva sarve:sha:m vina:saha samupa:gathaha ||

thath pravisya harisre:shtta puri:m ra:vana pa:litha:m | 50

vidhathswa sarvaka:rya:ni ya:ni ya:ni:ha va:nchhasi || 51

pravisya sa:po:pahatha:m hari:swaraha

subha:m puri:m ra:kshasamukhyapa:litha:m |

yadruchhaya: thwam janaka:thmaja:m sathi:m

vima:rga sarvathra gatho: yattha:sukham ||

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: attha

thruthi:yo:sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

4th

Sarga - Chathurtthah sargah

sa nirjithya puri:m sre:shtta:m lanka:m lanka:m tha:m ka:maru:pini:m |

vikrame:na maha:the:ja: hanu:ma:n kapisaththamaha || 1

adva:re:na maha:ba:huhu pra:ka:ramabhipupluve: |

pravisya nagari:m lanka:m kapira:ja hithamkaraha || 2

chakre::ttha pa:dam savyam cha sathru:na:m sa thu mu:rdhani |

pravishtaha sathwasampanno: nisa:ya:m ma:rutha:thmajaha | 3

sa maha:patthama:sttha:ya muktha:pushpavira:jitham |

thathasthu tha:m puri:m lanka:m ramya:mabhiyayau kapihi || 4

hasitho:thkrushta ninadaihi thu:rya gho:shapurassaraihi |

hanumathaha lanka: parisi:lanam

vajra:mkusa nika:saischa vajraja:la vibhu:shithaihi || 5

gruhame:ghaih puri: ramya: babha:se: dyauriva:mbudaihi |

prajajva:la thada: lanka: raksho:gana gruhaih subhaihi || 6

sitha:bhrasadrusaihi chithraihi padma swasthika samstthithaihi |

vardhama:na gruhaischa:pi sarvathah suvibhu:shitha: || 7

tha:m chithrama:lya:bharana:m kapira:jahitham karaha |

ra:ghava:rttham charan sri:ma:n dadarsa cha nananda cha || 8

bhavana:d bhavanam gachhan dadarsa pavana:thmajaha |

vividha:kruthiru:pa:ni bhavana:ni thathasthathaha || 9

susra:va madhuram gi:tham thristtha:naswarabhu:shitham |

sthri:na:m mada samruddha:na:m divi cha:psarasa:miva || 10

susra:va ka:nchi:ninadam nu:pura:na:m cha niswanam |

so:pa:na ninada:mschaiva bhavane:shu maha:thmana:m || 11

a:spho:tithanina:da:mscha kshwe:litha:mscha thathasthathaha |

susra:va japatha:m thathra manthra:n raksho:gruhe:shu vai || 12

swa:dhya:ya niratha:mschaiva ya:thudha:na:n dadarsa saha |

ra:vanasthava samyuktha:n garjatho: ra:kshasa:napi || 13

ra:jama:rgam sama:vruthya stthitham raksho:balam mahath |

dadarsa madhyame: gulme: ra:vanasya chara:n bahu:n || 14

di:kshitha:n jatila:n munda:n go::jina:mbarava:sasah |

darbha mushtti praharana:n agni kunda:yudha:m sthattha: || 15

ku:tamudgarapa:ni:mscha danda:yudhadhara:napi |

e:ka:ksha:ne:ka karna:mscha lambo:darapayo:dhara:n || 16

kara:la:n bhugnavakthra:mscha vikata:n va:mana:msthattha: |

dhanvinah khadginaschaiva sathaghni:musala:yudha:n || 17

parigha:ttha mahastha:mscha vichithrakavacho:jjwala:n |

na:thistthu:la:n nathikrusa:n na:thi di:rgha:thi hrasvaka:n || 18

na:thigaura:n na:thi krushna:n na:thi kubja:n na va:mana:n |

viru:pa:n bahuru:pa:mscha suru:pa:mscha suvarchasaha || 19

dhvaji:n patha:kinaschaiva dadarsa vividha:yuda:n |

sakthi vruksha: yudha:mschaiva pattisa:sanidha:rinaha || 20

kshe:pani:pa:sahastha:mscha dadarsa sa maha:kapihi |

sragvinasthwanuliptha:mscha vara:bharanabhu:shitha:n || 21

na:na:ve:shasama:yuktha:n yattha: swairagatha:n bahu:n |

thi:kshna su:ladhara:mschaiva vajrinascha maha:bala:n || 22

sathasa:hasram avyagram a:raksham madhyamam kapihi |

raksho::dhipathinirdishtam dadarsa:nthah pura:grathaha || 23

sa thada: thad gruham drushtwa: maha: ha:takatho:ranam |

ra:kshase:ndrasya vikhya:thamadrimu:rdhni prathishttitham || 24

pundari:ka:vathamsa:bhih parigha:bhiralamkrutham |

pra:ka:ra:vruthamathyantham dadarsa sa maha:kapihi || 25

thrivishtapanibham divyam divyana:davina:ditham |

va:jihe:shitha sanghushtam na:ditham bhu:shanaisthattha: || 26

ratthairya:naihi vima:naischa thattha: hayagajaih subhaihi |

va:ranaischa chathurdanthaihi swe:tha:bhranichayo:pamaihi | 27

bhu:shitham ruchiradwa:ram maththaischa mrugapakshibhihi |

rakshitham sumaha:vi:ryaihi ya:thudha:nais sahasrasaha || 28

ra:kshasa:dhipathe:r gupthama:vive:sa gruham kapihi || 29

sa he:maja:mbu:nadachakrava:lam

maha:rha muktha:manibhu:shitha:ntham |

para:rdhya ka:la guru chandana:ktham

sa ra:vana:nthah purama:vive:sa || 30

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: - Chathurtthah sargah

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

5th

Sarga – panchama sargaha

thathassa madhyangathamam sumantham

jyo:thsna:vitha:nam maha dudwamantham |

dadarsa dhi:ma:n dhivi bha:numantham

go:shtte: vrusham maththamiva bhramantham || 1

lo:kasya pa:pa:ni vina:sayantham

maho:dadhim cha:pi same:dhayantham |

bhu:tha:ni sarva:ni vira:jayantham

dadarsa si:tha:msu mattha:bhiya:ntham || 2

ya: bha:thi lakshmi:hi bhuvi mandarasttha:

thattha: prado:she:shu cha sa:garasttha: |

thatthaiva tho:ye:shu cha pushkarasttha:

rara:ja sa: cha:runisa:karasttha: || 3

chandrapraka:savarnanam

hamso: yattha: ra:jathapanjarastthaha

simho: yattha: mandara kandarastthaha |

vi:ro: yattha: garvithakunjarastthaha

chandro: vibabhra:ja thattha:mbarastthaha || 4

stthithah kakudma:niva thi:kshnasrungo:

maha:chalas swe:tha ivo:chcha srungaha |

hasthi:va ja:mbu:nada baddhasrungo:

rara:ja chandraha paripu:rnasrungaha || 5

vinashtasi:tha:mbu thusha:rapanko:

maha: graha gra:ha vinashtapankaha |

parka:sa lakshmya:sraya nirmala:nko:

rara:ja chandro: bhagava:n sasa:nkaha || 6

sila:thalam pra:pya yattha: mruge:ndro:

maha:ranam pra:pya yattha: gaje:ndraha |

ra:jyam sama:sa:dya yattha: nare:ndraha

thattha: parka:so: virara:ja chandraha || 7

parka:sachandro:dayanashtado:shaha

pravruththarakshaha pisitha:sado:shaha |

ra:ma:bhira:me:ritha chiththado:shaha

swargapraka:so: bhagava:n prado:shaha || 8

thanthri:swana:h karnasukha:h pravruththa:ha

swapanthi na:ryah pathibhih ssuvruththa:ha |

naktanchara:scha:pi thattha: pravruththa:

viharthumathyadbhutha raudvravruththa:ha || 9

maththapramaththa:ni sama:kula:ni

rattha: svabhadra:sanasankula:ni |

vi:rasriya: cha:pi sama:kula:ni

dadarsa dhi:ma:n sa kapih kula:ni || 10

parasparam cha:dhikama:kshipanthi

bhuja:mscha pi:na:nadhinikshipanthi |

maththaaprala:sa: nadhivikshipanthi

matha:ni cha:nyo:nya madhikshipanthi || 11

raksha:msi vaksha:msi cha vikshipanthi

ga:thra:ni ka:ntha:su cha viksipanthi |

ru:pa:ni chithra:ni cha vikshipanthi

drudha:ni cha:pa:ni cha vikshipanthi || 12

dadarsa ka:ntha:scha sama:labhanthyaha

thattha:para:sthathra punah svapanthyaha |

suru:pavakthra:scha thattha: hasanthyaha

kruddha:h para:scha:pi vinisswasanthyaha || 13

maha:gajaischa:pi thattha: nadadbhih

supu:jithaischa:pi thattha: susadbhihi |

rara:ja vi:raischa vinaswasadbhihi

hrado: bhujangairiva nissvasadbhihi || 14

buddhipradha:na:n ruchira:bhidha:na:n

samsraddhada:na:n jagathaha pradha:na:n |

na:na:vidha:na:n ruchira:bhidha:na:n

dadarsa thasya:m puri ya:thudha:na:n || 15

nananda drushtwa: sa cha tha:n suru:pa:n

na:na:guna:na:thma guna:nuru:pa:n |

vidyo:thama:na:n thada:nuru:pa:n

dadarsa ka:mschichcha punarviru:pa:n || 16

thatho: vara:rha:h suvisuddhabha:va:ha the:sha:m

sthriyasthathra maha:nubha:va:ha |

priye:shu pa:ne:shu cha sakthabha:va:

dadarsa tha:ra: iva suprabha:va:h || 17

sriya: jwalanthi:hi thrapayo:pagu:dha:

nisi:tthaka:le: ramano:pagu:dha:ha |

dadarsa ka:schith pramadopagu:dha:ha:

yattha: vihanga:h kusumo:pagu:dha:ha || 18

anya:h punarharmyathalo:pavishta:ha

thathra priya:nke:shu sukho:pavishta:ha |

bharthuhu priya: dharmapara: nivishta:ha

dadarsa dhi:ma:n madana:bhi vishta:ha || 19

apra:vrutha:h ka:nchanara:jivarna:h

ka:schit para:rdhya:ha thapani:yavarna:h |

punascha ka:schichchasalakshmavarna:h

ka:nthaprahi:na: ruchira:ngavarna:h || 20

hanumatha: si:tha:nve:shanam

thathah priya:n pra:pya mano:bhira:ma:n

supri:thiyuktha:h prasami:kshya ra:ma:h |

gruhe:shu hrushta:h parama:bhira:ma:ha

haripravi:ras sa dadarsa ra:ma:ha || 21

chandra parka:sa:scha hi vakthrama:la:

vakra:kshi pakshma:scha sune:thrama:la:ha |

vibhu:shana:na:m cha dadarsa ma:la:ha

sathahrada:na:miva cha:ruma:la:ha || 22

na thve:va si:tha:m parama:bhija:tha:m

patthi stthithe: ra:jakule: praja:tha:m |

latha:m prapulla:miva sa:dhuja:tha:m

dadarsa thanvi:m manasa:bhija:tha:m || 23

sana:thane: varthmani sannivishta:m

ra:me:kshana:m tha:m madana:bhivishta:m |

bharthurmanah sri:mad anupravishta:m

sthri:bhyo: vara:bhyascha sada: visishta:m || 24

ushna:rditha:m sa:nusrutha:srakantti:m

pura: vara:rho:ththama nishkakantti:m |

suja:tha pakshma:bhirakthakantti:m

vane: pranrutha:miva ni:lakantti:m || 25

avyaktha re:kha:miva chandrare:kha:m

pa:msupradhigdha:miva he:mare:kha:m |

kshathapraru:dha:miva ba:nare:kha:m

va:yuprabhinna:miva me:ghare:kha:m || 26

si:tha:mapasyan manuje:svarasya

ra:masya pathni:m vadatha:m varasya |

babhu:va duhkha:bhi hathaschirasya

plavangamo: manda iva:chirasya || 27

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: panchama sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

6th

Sarga – shashtta sargaha

sa nika:mam vima:ne:shu vishannaha ka:maru:padhruk |

vichacha:ra punarlanka:m la:ghave:na samanvithaha || 1

a:sasa:da: dha lakshmi:va:n ra:kshase:ndra nive:sanam |

pra:ka:re:na:rkavarne:na bha:svare:na:bhi samvrutham || 2

rakshitham ra:kshasairgho:raihi simhairiva mahad vanam |

sami:kshama:no: bhavanam chaka:se: kapikunjaraha || 3

ru:pyako:pahithais chithraihi tho:ranair he:mabhu:shithaihi |

vichithra:bhischa kakshya:bhirdva:raischa ruchirairvrutham || 4

gaja:stthithair maha:ma:thraihi su:raischa vigathasramaihi |

upastthithamasamha:ryaihi hayaihi syandanaya:yibhihi || 5

simha:vya: ghrathanuthra:naihi da:nthaka:nchana ra:jathaihi |

gho:shavadbhi vichithraischa sada: vicharitham ratthaihi || 6

bahurathna sama:ki:rnam para:rdhya:sanabha:janam |

maha:rattha sama:va:sam maha:rattha maha:swanam || 7

ra:vana:di gruha:na:mparisi:lanam

drusyaischa paramo:da:raihi thaisthaischa mrugapakshibhihi |

vividhair bahusa:hasraihi paripu:rnam samanthathaha || 8

vini:thairanthapa:laischa raksho:bhischa surakshitham |

mukhya:bhischa varasthri:bhihi paripu:rnam samanthathaha || 9

muditha pramada:rathnam ra:kshase:ndra nive:sanam |

vara:bharanasamhra:daihi samudra swananis swanam || 10

thad ra:jaguna sampannam mukhyaischa garuchandanaihi |

maha:janaihi sama:ki:rnam simhairiva mahad vanam || 11

bhe:ri:mrudanga:bhirutham sankhagho:shanina:ditham |

nithya:rchitham parvahutham pu:jitham ra:kshasais sada: || 12

samudramiva gambhi:ram samudra miva nissvanam |

maha:thmano: mahad ve:sma maha: rathna parichhadam || 13

maha: rathna sama:ki:rnam dadarsa sa maha:kapihi |

vira:jama:nam vapusha: gaja:svarattha sankulam || 14

lanka:bharanamithye:va so::manyatha maha:kapihi |

chacha:ra hanuma:msthathra ravanasya sami:pathaha || 15

gruha:d gruham ra:kshasa:na:mudya:na:ni cha va:naraha |

vi:kshama:no::hyasanthrasthaha pra:sa:da:mscha chacha:ra saha || 16

avapluthya maha:ve:gaha prahasthasya nive:sanam |

thatho:nyath pupluve: ve:sma maha:pa:rsvasya vi:ryava:n || 17

attha me:ghaprathi:ka:sam kumbhakarna nive:sanam |

vibhi:shanasya cha thada: pupluve: sa maha:kapihi || 18

maho:darasya cha gruham viru:pa:kshasya chaiva hi |

vidyujjihvasya bhavanam vidyunma:le:sthatthaiva cha || 19

vajradamshtrasya cha thattha: pupluve: sa maha:kapihi |

sukasya cha maha:the:jas sa:ranasya cha dhi:mathah || 20

thattha: che:ndrajitho: ve:sma jaga:ma hariyutthapaha |

jambuma:le:s suma:le:scha jaga:ma harisaththamaha || 21

rasmike:tho:scha bhavanam su:ryasathro:sthatthaiva cha |

vajraka:yasya cha thattha: pupluve: sa maha:kapihi || 22

dhu:mra:kshasya cha sampa:the:r bhavanam ma:rutha:thmajaha |

vidyudru:pasya bhi:masya ghanasya vighanasya cha || 23

sukana:sasya vakrasya sattasya vikatasya cha |

bhramhakarnasya damshtrasya ro:masasya cha rakshasaha || 24

yudho:nmaththasya maththasya dhwajagri:vasya na:dinaha |

vidyujjihve:ndra jihva:na:m thattha: hasthimukhasya cha || 25

kara:lasya pisa:chasya so:nitha:kshasya chaiva hi |

kramama:naha krame:naiva hanuma:n ma:rutha:thmajaha || 26

the:shu the:shu maha:rhe:shu bhavane:shu maha:yasa:ha |

the:sha:mrudhimatha:mruddhim dadarsa sa maha:kapihi || 27

sarve:sha:m samathikramya bhavana:ni samanthathaha |

a:sasa:da:ttha lakshmi:va:n ra:kshase:ndra nive:sanam || 28

ra:vanasyo:pasa:yinyo: dadarsa harisaththamaha |

vicharan harisa:rdu:lo: ra:kshasi:rvikruthe:kshana:ha || 29

su:lamudgarahastha:scha sakthitho:maradha:rinihi |

dadarsa vividha:n gulma:msthasya rakshahpathe:rgruhe: || 30

ra:kshasa:mscha maha:ka:ya:n na:na:praharano:dyatha:n |

raktha:n sve:tha:n sitha:mschaiva hari:mscha:pi maha:java:n || 31

kuli:na:n ru:pasampanna:n gaja:n paragaja:ruja:n |

nishtti tha:n gajasiksha:ya:m aira:vathasama:n yudhi || 32

nihanthru:n parasainya:na:m gruhe: thasmin dadarsa saha |

ksharathascha yattha: me:gha:n sravathascha yattha: giri:n || 33

me:ghasthanithanirgho:sha:n durdharsha:n samare: paraihi |

sahasram va:hini:sthathra ja:mbu:nadaparishkrutha:h || 34

he:ma ja:la:parichhinna:ha tharuna:dithyasannibha:h |

dadarsa ra:kshase:ndrasya ra:vanasya nive:sane: || 35

maha:gruha darsanam

sibika: vividha:ka:ra:n sa kapirma:rutha:thmajaha |

latha:gruha:ni chithra:ni chithrasa:la: gruha:ni cha || 36

kri:da:gruha:ni cha:nya:ni da:ruparvathaka:napi |

ka:masya gruhakam ramyam diva:gruhakame:va cha || 37

dadarsa ra:kshase:ndrasya ra:vanasya nive:sane: |

sa mandaragiriprakhyam mayu:rasttha:nasankulam || 38

dhwaja yashtibhira:ki:rnam dadarsa bhavano:ththamam |

ane:ka rathna sanki:rnam nidhija:lam samanthathaha || 39

dhi:ranishttithakarma:ntham ghruham bhu:thapathe:riva |

archirbhischa:pi rathna:na:m the:jasa: ra:vanasya cha || 40

virara:jattha thadve:sma rasmima:niva rasmibhihi |

ja:mbu:nada maya:nye:va sayana:nya:sana:ni cha | 41

bha:jana:ni cha mukhya:ni dadarsa hariyu:tthapaha |

madhva:savakruthakle:dam manibha:jana sankulam || 42

mano:rama masamba:dham kube:ra bhavanam yattha: |

nu:pura:na:m cha gho:she:na ka:nchi:na:m ninade:na cha|| 43

mrudangathala gho:shaischa gho:shavadbhirvina:ditham |

pra:sa:da sangha:thayutham sthri:rathna sathasankulam | 44

suvyu:dhakakshyam hanuma:n pravive:sa maha:gruham || 45

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: shashtta sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

7th

Sarga - Sapthamah Sargaha

sa ve:smaja:lam balava:n dadarsa

vya:sakthavaidu:rya suvarnaja:lam |

yattha: mahathpra:vrushi me:ghaja:lam

vidyuthpinaddham sa vihangaja:lam || 1

pushpaka vima:na parisi:lanam

nive:sana:na:m vividha:scha sa:la:ha

pradha:na sankha:yudhacha:pasa:la:ha |

mano:hara:scha:pi punarvisa:la:ha

dadarsa ve:sma:drishu chandrasa:la:h || 2

gruha:ni na:na:vasura:jitha:ni

de:va:suraischa:pi supu:jitha:ni |

sarvaischa do:shaih parivarjitha:ni

kapirdadarsa swabala:rjitha:ni || 3

tha:ni prayathna:bhisama:hitha:ni

maye:na sa:ksha:diva nirmitha:ni |

mahi:thale: sarvaguno:ththara:ni

dadarsa lanka:dhipathe:rgruha:ni || 4

thatho: dadarso:chhrithra me:gharu:pam

mano:haram ka:nchana cha:ru:ru:pam |

raksho::dhipasya:thma bala:nuru:pam

gruho:thamam hyaprathiru:paru:pam || 5

mahi:tha:le: swargamiva praki:rnam

sriya: jwalantham bahurathnaki:rnam |

na:na:tharu:na:m kusuma:vaki:rnam

gire:riva:gram rajasa:vaki:rnam || 6

na:ri:prave:kairiva di:pyama:nam

thatidbhirambho:dhavadarchyama:nam |

hamsaprave:kairiva va:hyama:nam

sriya: yutham khe: sukrutha:m vima:nam || 7

yattha: naga:gram bahudha:thuchithram

yattha: nabhascha grahachandrachithram |

dadarsa yukthi:krutha me:ghachithram

vima:narathnam bahurathna chithram || 8

mahi: krutha: parvathara:jipu:rna:

saila:h krutha: vrukshavitha:napu:rna:ha |

vruksha:h krutha:h pushpavitha:napu:rna:ha

pushpam krutham ke:sarapathrapu:rnam || 9

krutha:ni ve:sma:ni cha pa:ndura:ni

thattha: supushpa:nyapi pushkara:ni |

punascha padma:ni sake:sara:ni

dhanya:ni chithra:ni thattha: vana:ni || 10

pushpa:hvayam na:ma vira:jama:nam

rathna prabha:bhischa vivardhama:nam |

ve:smo:ththama:na:mapi cho:chchama:nam

maha:kapisthathra maha:vima:nam || 11

krutha:scha vaidu:ryamaya: vihanga:

ru:pyaprava:laischa thattha: vihanga:ha |

chithra:scha na:na:vasubhirbhujanga:

ja:thya:nurupa:ha thuraga:ha subha:nga:ha || 12

prava:laja:mbu:nada pushpa paksha:ha

sali:la ma:varjithajihmapaksha:ha |

ka:masya sa:ksha:diva bha:nthi paksha:ha

krutha: viha:nga:s sumukha:h supaksha:h || 13

niyujyama:na:sthu gaja:h suhastha:n

sake:sara:scho:thpalapathrahastha:ha |

babhu:va de:vi: cha krutha: suhastha:

lakshmi:sthattha: padmini padmahastha: || 14

ithi:va thad gruhamabhigamya so:bhanam

savismayo: nagamiva cha:ruso:bhanam |

punascha thathparama sugandhi sundaram

hima:thyaye: nagamiva cha:rukandaram || 15

thathah sa tha:m kapirabhipathya pu:jitha:m

charan puri:m dasamukhaba:hupa:litha:m |

adrusya tha:m janakasutha:m supu:jitha:m

suduhkhithaha pathigunave:ganirjitha:m || 16

thathasthada: bahuvidhabha:vitha:thmanaha

krutha:thmano: janakasutha:m suvarthmanaha |

apasyatho::bhavadathi duhkhitham manaha

suchakshushaha pravicharatho: maha:thmanaha || 17

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: Sapthamah Sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

“8th

Sarga”ashtamah sargaha --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----

sa thasya madhye: bhavanasya samstthitham

mahadvima:nam manivajrachithritham |

prathapthja:mbu:nada ja:lakruthrimam

dadarsa vi:raha pavana:thmajah kapihi || 1

thada prame:ya:prathika:rakruthrimam

krutham swayam sa:dhvithi viswakarmana: |

divam gatham va:yupattha prathishttitham

vyara:jatha:dithya patthasya lakshmavath || 2

na thathra kinchinna krutham prayathnatho:

na thathra kinchinna maha:rha rathnavath |

na the: vise:sha: niyatha:h sure:shvapi

na thathra kinchinna maha:vise:shavath || 3

thapah sama:dha:na para:krama:rjitham

manah sama:dha:na vicha:racha:rinam |

ane:kasamsttha:na vise:sha nirmitham

thathasthathasthulya vise:sha darsanam || 4

manah sama:dha:ya thu si:ghraga:minam

dura:varam ma:ruthathulya ga:minam |

maha:thmana:m punyakrutha:m mahardhina:m

yasasvina:m agrya muda:miva:layam || 5

vise:shama:lambya vise:shasamstthitham

vichithraku:tam bahuku:tamanditham |

mano:bhira:mam saradindunirmalam

vichithraku:tam sikharam gire:ryattha: || 6

vahanthi yam kundala so:bhitha:nana:

maha:sana: vyo:machara: nisa:chara:ha |

vivruththa vidhwastha visa:lalo:chana:

maha:jana: bhu:thagana:h sahasrasaha || 7

vasantha pushpo:thkara cha:rudarsanam

vasanthama:sa:dapi ka:nthadarsanam |

sa pushpakam thathra vima:namuththamam

dadarsa thad va:nara vi:rasaththamah || 8

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: ashtamah sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

9 Sarga atthanavamasargaha

thasya:layavarishttasyamadhye: vipulama:yatham

dadarsabhavanasre:shttamhanuma:nma:rutha:thmajaha || 1

ardhyayo:janavisthi:rnama:yathamyo:janam hi thath |

bhavanamra:kshase:ndrasyabahupra:sa:dasankulam || 2

ma:rgama:nasthuvaide:hi:msi:tha:ma:yathalo:chana:m |

sarvathahparichakra:mahanu:ma:narisu:danaha || 3

uththamamra:kshasa:va:samhanuma:navalo:kayan |

a:sasa:da:ttha lakshmi:va:nra:kshase:ndranive:sanam || 4

chathurvisha:nairdviradaisthrivisha:naisthatthaiva cha |

parikshipthamasamba:dhamrakshyama:namuda:yudhaihi || 5

ra:ksasi:bhischapathni:bhi: ra:vanasyanive:sanam |

a:hrutha:bhischa vikramyara:jakanya:bhira:vrutham || 6

thannakramakara:ki:rnamthimingilajhusha:kulam |

va:yuve:gasama:dhu:thampannagairivasa:garam || 7

ya: hi vaisravane: lakshmi:rya: che:ndre: hariva:hane: |

sa: ra:vanagruhe: ramya: nithyame:va:napa:yini: || 8

ya: cha ra:jnahkube:rasyayamasyavarunasya cha |

tha:drusi: thadvisishta: va: ruddhi: raksho:gruhe:shviha || 9

thasyaharmyasyamadhyastthave:smacha:nyathsunirmitham |

bahuniryu:hasamki:rnamdadarsapavana:thmajaha || 10

bramhano::rtthe: kruthamdivyamdiviyadvisvakarmana: |

vima:nampushpakamna:masarvarathnavibhu:shitham || 11

pare:nathapasa: le:bhe: yathkube:rahpitha:maha:th |

kube:ramo:jasa: jithva: le:bhe: thadra:kshase:svarah || 12

i:ha:mrugasama:yukthaih ka:rthasvarahiranmayaih |

sukruthaira:chithamsthambhaihpradi:pthamiva cha sriya: || 13

me:rumandarasanka:sairullikhadbhiriva:mbaram |

ku:ta:ga:raihsubha:ka:raihsarvathassamalankrutham || 14

jwalana:rkaprathi:ka:samsukruthamvisvakarmana: |

he:maso:pa:nasamyukthamcha:rupravarave:dikam || 15

ja:lava:tha:yanairyukthamka:nchanaihspha:tikairapi |

indrani:lamaha:ni:lamanipravarave:dikam || 16

vidrume:navichithre:namanibhischamaha:dhanaih |

nisthula:bhischamuktha:bhisthale:na:bhivira:jitham || 17

chandane:na cha rakthe:nathapani:yanibhe:na cha |

supunyagandhina: yukthama:dithyatharuno:pamam || 18

ku:ta:ga:rairvara:ka:rairvividhaihsamalankrutham |

vima:nampushpakamdivyama:ruro:hamaha:kapih || 19

thathrastthassathada: gandhampa:nabhakshya:nnasambhavam |

divyamsammu:rchhithamjighradru:pavanthamiva:nilam || 20

sagandhasthammaha:sathvambandhurbandhumivo:thhtamam |

itha e:hi:thyuva:che:va thathrayathrasara:vanah || 21

thathastha:mprastthithassa:la:mdadarsamahathi:msubha:m|

ra:vanasyamanahka:ntha:mka:ntha:mivavarasthriyam || 22

maniso:pa:navikrutha:mhe:maja:lavibhu:shitha:m |

spa:tikairavruthathala:mdantha:ntharitharu:pika:m || 23

muktha:vajraprava:laischaru:pyacha:mi:karairapi|

vibhu:shitha:mmanisthambhaissubahusthambhabhu:shitha:m || 24

samairrujubhirathyuchchaissamantha:thsuvibhu:shithaihi |

sthambhaihipakshairiva:thyuchchairdivamsamprastthitha:miva || 25

mahathya: kutthaya::sthi:rna:mpruthivi:lakshana:nkaya: |

pruthivi:mivavisthi:rna:msara:shtragruhama:lini:m || 26

na:ditha:mmaththavihagairdivyagandha:dhiva:sitha:m |

para:rdhya:stharano:pe:tha:mraksho::dhipanishe:vitha:m || 27

dhu:mra: magurudhu:pe:navimala:mhamsapa:ndura:m |

chithra:mpushpopaha:re:nakalma:shi:mivasuprabha:m || 28

manassamhla:dajanani:mvarnasya:piprasa:dhini:m |

tha:mso:kana:sini:mdivya:msriyassanjanani:miva || 29

indriya:ni:ndriya:rtthaisthupanchapanchabhiruththamaihi |

tharpaya:ma:sama:the:vathada: ra:vanapa:litha: || 30

svargo::yamde:valo:ko::yamindrasye:yampuri: bhave:th |

siddhirve:yam para: hi sya:dithyamanyathama:ruthihi || 31

pradhya:yathaiva:pasyathpradi:pa:msthathraka:nchana:n |

dhu:rtha:nivamaha:dhu:rthairde:vane:napara:jitha:n || 32

di:pa:na:m cha praka:se:nathe:jasa: ra:vanasya cha |

archirbhirbhu:shana:na:m cha pradi:pthe: thyabhyamanyatha || 33

thatho::pasyathkuttha:si:namna:na:varna:mbarasrajam |

sahasramvarana:ri:na:mna:na:ve:shavibhu:shitham || 34

parivruthe::rdhara:thre: thupa:nanidra:vasamgatham |

kri:dithvo:parathamra:thrausushva:pabalavaththada: || 35

thathprasupthamviruruche: nissabda:ntharabhu:shanam |

nissabdahamsabhramaramyattha: padmavanammahath || 36

tha:sa:msamvruthada:ntha:nimi:litha:kshi:nima:ruthihi |

apasyathpadmagandhi:nivadana:nisuyo:shitha:m || 37

prabhuddha:ni:vapadma:nitha:sa:mbhu:thva: kshapa:kshaye: |

punassamvruthapathra:nira:thra:vivababhusthada: || 38

ima:nimukhapadma:niniyathammaththashatpada:h |

ambuja:ni:vaphulla:nipra:rtthayanthipunahpunaha || 39

ithicha:manyathasri:ma:nupapathya: maha:kapihi |

me:ne: hi gunathastha:nisama:nisalilo:dbhavaihi || 40

sa: thasyasusubhe: sa:la: tha:bhihisthri:bhirvira:jitha: |

saradi:vaprasanna: dyaustha:ra:bhirabhiso:bhitha: || 41

sa cha tha:bhihparivruthassusubhe: ra:ksasa:dhipaha |

yattha: hyudupathihisri:ma:mstha:ra:bhirabhisamvruthaha || 42

ya:schyavanthe::mbara: ththa:ra:hpunyase:shasama:vrutha:h |

ima:stha: ssangatha:hkruthsna: ithime:ne: haristhada: || 43

tha:ra:na:mivasuvyakthammahathi:na:msubha:rchisha:m |

prabha:varnaprasa:da:schavire:justhathrayo:shitha:m || 44

vya:vruththagurupi:nasrakpraki:rnavarabhu:shana:h |

pa:navya:ya:maka:le:shunidra:pahruthache:thasaha || 45

vya:vruththathilaka:hka:schithka:schidudbhra:nthanu:pura:h |

pa:rsve: galithaha:ra:schaka:schithparamayo:shithah || 46

muktha:ha:ravrutha: scha:nya:hka:schidvisrasthava:sasaha |

vya:viddharasana:da:ma:hkiso:ryaivava:hitha:h || 47

sakundaladhara: scha:nyavichhinnamrudhithasrajah |

gaje:ndramruditha:hphulla: latha: ivamaha:vane: || 48

chandra:msukirana:bha:schaha:ra:hka:sa:nchidudgatha:h |

hamsa: ivababhussuptha:hsthanamadhye:shuyo:shitha:m || 49

apara:sa:m cha vaidu:rya:hka:damba: ivapakshinah |

he:masu:thra:nicha:nya:sa:mchakrava:ka: iva:bhavan || 50

hamsaka:randava:ki:rna: schakrava:ko:paso:bhitha:h |

a:paga: ivatha: re:jurjaghanaihpulinairiva || 51

kinkini:ja:lasanko:sa:stha: he:mavipula:mbuja:h |

bha:vagra:ha: yasasthi:ra:hsuptha: nadyaiva:babhuh || 52

mrudushvange:shuka:sa:nchithkucha:gre:shu cha samstthitha:ha |

babhu:vurbhu:shana:ni:vasubha: bhu:shanara:jayaha || 53

amsuka:ntha:schaka:sa:nchinmukhama:ruthakampitha:h |

uparyuparivakthra:namvya:dhu:yanthe: punahpunah || 54

tha:hpatha:ka: ivo:ddhu:tha:hpathni:na:mruchiraprabha:ha |

na:na:varnasuvarna:na:mvakthramu:le:shure:jire: || 55

vavalguscha:thraka:sa:nchithkundala:nisubha:rchisha:m |

mukhama:ruthasamsarga: nmandammandamsuyo:shitha:m || 56

sarkara:savagandhaischaprakruthya: surabhissukhaha |

tha:sa:mvadananihsva:sahasishe:ve: ra:vanamthada: || 57

ra:vana:nanasanka:schaka:schidra:vanayo:shithaha |

mukha:nismasapathni:na:mupa:jighranpunahpunaha || 58

athyartthamsakthamanaso: ra:vane: tha: varasthriyah |

asvathanthra:hsapthni:na:mpriyame:va:charamsthada: || 59

ba:hu:nupanidha:ya:nya:hpa:riha:ryavibhu:shitha:n |

amsuka:ni cha ramya:nipramada:sthathrasisyire: || 60

anya: vakshasicha:nyasya:sthasya:hka:schithpunarbhujam |

apara: tvankamanyasya: sthasya:scha:pyapara: bhujau || 61

u:rupa:rsvakati:prushtta manyo:nyasyasama:sritha:ha |

parasparanivishta:ngyo: madasne:havasa:nuga:ha || 62

anyo:nyabhujasuthre:nasthri:ma:la: gratthitha: hi sa: |

ma:le:vagratthitha: su:thre: susubhe: mathashathpada: || 63

latha:na:mma:dhave: ma:siphulla:na:mva:yuse:vana:th |

anyo:nyama:la:gratthithamsamsakthakusumo:chchayam || 64

vyathive:shtithasuskandhamanyo:nyabhramara:kulam |

a:si:d vanamivo:dhu:thamsthri:vanamra:vanasyathath || 65

uchithe:shvapisuvyakthamnatha:sa:myo:shitha:mthada: |

vive:ka:sakya a:dha:thum bhu:shana:ngambarasraja:m || 66

ra:vane: sukhasamvishte: tha:hsthriyo: vividhaprabha:h |

jvalanthahka:nchana: di:pa:hpraikshantho: nimisha: iva || 67

ra:jarshipithrudaithya:na:mgandharva:na:m cha yo:shithah |

rakshasa:na:m cha ya:hkanya:sthasyaka:mavasangatha:h || 68

yuddhaka:me:natha: ssarva: ra:vane:nahrutha:hsthriyah |

samada: madane:naivamo:hitha:hka:schida:gatha:h || 69

nathathraka:schithpramada:hprasahyavi:ryo:papanne:nagune:nalabdha:h |

nacha:nyaka:ma:pinacha:nyapu:rva: vina: vara:rha:mjanaka:thmaja:mtha:m || 70

nacha:kuli:na: na cha hi:naru:pa: na:dakshina: na:nupacha:rayuktha: |

bha:rya:::bhavaththasyanahi:nasathva: nacha:pika:nthasyanaka:mani:ya: || 71

babhu:vabuddhisthuhari:svarasyayadi:drusi: ra:ghavadharmapathni: |

ima: yattha: ra:kshasara:jabha:rya:hsuja:thamasye:thi hi sa:dhubuddhe:h || 72

punascha so::chinthayada:rtharu:po: dhruvamvisishta: gunatho: hi si:tha: |

attha:yamasya:mkruthava:nmaha:thma: lanke:svarahkashtamana:ryakarma || 73

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: atthanavamasargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

Sarga 10 – (attha dasamasasargaha)

thathra divyo:pamam mukhyam spha:tikam rathnabhu:shitham |

ave:kshama:no: hanuma:n dadarsa sayana:sanam || 1

da:nthaka:nchana chithra:ngairvaidu:ryaischa vara:sanaihi |

maha:rha:stharano:pe:thai rupapannam maha:dhanaihi || 2

thasya chaikathame: de:se: so:::gryama:la:vibhu:shitham |

dadarsa pa:nduram chhathram tha:ra:dhipathisannibham || 3

hanumatha: nidra:na ravanadarshanam

ja:tharu:paparikshiptham chithrabhanu samaprabham |

aso:kama:la:vithatham dadarsa parama:sanam || 4

va:lavyajana hastha:bhi vi:jyama:nam samanthathaha |

gandhaischa vividhairjushtam varadhu:pe:na dhu:pitham || 5

parama:stharana:sthi:rnam a:vika:jina samrvrutham |

da:mabhirvarama:lya:na:m samantha: dupaso:bhitham || 6

thasmin ji:mu:thasanka:sam pradi:ptho:ththamakundalam |

lo:hitha:ksham maha:ba:hum maha:rajathava:sasam || 7

lo:hithe: na:nuliptha:ngam chandane:na sugandhina: |

sandhya:rakthamiva:ka:se: tho:yadam sathatidganam || 8

vrutha ma:bharanairdivyaihi suru:pam ka:maru:pinam |

savrukshavanagulma:dhyam prasupthamiva mandaram || 9

kri:dithvo:paratham ra:thrau vara:bharanabhu:shitham |

priyam ra:kshasakanya:na:m ra:kshasa:na:m sukha:vaham || 10

pi:thva:::pyuparatham cha:pi dadarsa sa maha:kapih |

bha:svare: sayane: vi:ram prasuptham ra:kshasa:dhipam | 11

nihsvasantham yattha: na:gam ra:vanam va:nararshabhaha |

a:sa:dya paramo:dvignah so:::pa:sarpath subhi:thavath || 12

attha:::ro:hanama:sa:dya ve:dika:ntharama:srithaha |

suptham ra:kshasasa:rdu:lam pre:kshathe: sma maha:kapihi || 13

susubhe: ra:kshase:ndrasya svapatha ssayano:ththamam |

gandhahasthini samvishte: yattha: prasravanam mahath || 14

ka:nchana:n gadasannadhau dadarsa sa maha:thmanaha |

vikshipthau ra:kshase:ndrasya bhuja:vindra dhvajo:pamau || 15

aira:vatha visha:na:grair a:pi:danakruthavranau |

vajro:llikhithapi:na:msau vishnuchakra parikshathau || 16

pi:nau samasuja:tha:msau sangathau balasamyuthau |

sulakshananakha:ngushttau svanguli:thalalakshithau || 17

sangathau parigha:ka:rau vruththau karikaro:pamau |

vikshipthau sayane: subhre: panchasi:rsha:vivo:ragau || 18

sasakshathajakalpe:na susi:the:na sugandhina: |

chandane:na pra:rdhye:na svanulipthau svalankruthau || 19

uthamasthri:vimrudhithau gandho:ththamanishe:vithau |

yaksha kinnara gandharva de:va da:nava ra:vinau || 20

dadarsa sa kapisthasya ba:hu: sayanasamstthithau |

mandara sya:nthare: supthau maha:hi: rushitha:viva || 21

tha:bhya:m sa paripu:rna:bhya:m bhuja:bhya:m ra:kshase:svarah |

susubhe::chalasanka:sah srunga:bhya:miva mandaraha || 22

chu:thapunna:ga surabhir vakulo:ththamasamyuthah |

mrushta:nna rasa samyukthaha pa:nagandhapurasasarah || 23

thasya ra:kshasasimhasya nischakra:ma maha:mukha:th |

saya:nasya vinisva:saha pu:rayanniva thad gruham || 24

muktha:manivichithre:na ka:nchane:na vira:jitham |

mukute: na:pavruththe:na kundalo:jjvalitha:nanam || 25

rakthachandana digdhe:na thattha: ha:re:na so:bhina: |

pi:na:yathavisa:le:na vakshasa:bhivira:jitham || 26

hanumatha: ra:vanavara sthri:darsnam

pa:ndare: na:paviddhe:na kshaume:na kshathaje:kshanam |

maha:rhe:na susamvi:tham pi:the:no:ththamava:sasa: || 27

ma:shara:si prathi:ka:sam nihsvasantham bhujangavath |

ga:nge: mahathi tho:ya:nthe: prasupthamiva kunjaram || 28

chathurbhih kanchanair di:pair di:pyama:na chathurdisam |

parka:si:krutha sarva:ngam me:gham vidyudganairiva || 29

pa:damu:lagatha:scha:pi dadarsa sumaha:thmanaha |

pathni: ssa priyabha:ryasya thasya rakshahpathe:rgruhe: || 30

sasipraka:sa vadana: scha:rukundalabhu:shitha:ha |

amla:nama:lya:bharana: dadarsa hariyu:tthapaha || 31

nruththa va:dithrakusala: ra:kshase:ndra bhuja:nkaga:h |

vara:bharanadha:rinyo: nishanna: dadruse: harihi || 32

vajravaidu:rya garbha:ni sravana:nthe:shu yo:shitha:m |

dadarsa tha:pani:ya:ni kundala:nyangada:ni cha || 33

tha:sa:m chandro:pamairvakthraihi subhair lalitha kundalaihi |

virara:ja vima:nam thath nabhastha:ra:ganairiva || 34

madavya:ya:ma khinna:stha: ra:kshase:ndrasya yo:shithaha |

the:shu the:shvavaka:se:shu prasuptha: thanu madhyama:ha || 35

angaha:raisthatthaiva:nya: ko:malairnruththasa:lini: |

vinyasthasubhasarva:ngi: prasuptha: varavarnini: || 36

ka:chidvi:na:m parishvajya prasuptha: sampraka:sathe: |

maha:nadi:praki:rne:va nalini: po:thama:sritha: || 37

anya: kakshagathe:naiva madduke:na:sithe:kshana: |

prasuptha: bha:mini: bha:thi ba:laputhre:va vathsala: || 38

pataham cha:rusarva:ngi: pi:dya se:the: subhasthani: |

chirasya ramanam labdhva: parishvajye:va bha:mini: || 39

ka:chid vamsam parishvajya suptha: kamalalo:chana: |

rahah priyathamam gruhya saka:me:va cha ka:mini: || 40

vipanchi:m parigruhya:nya: niyatha: nruththasa:lini: |

nidra:vasamanupra:ptha: sahaka:nthe:va bha:mini: || 41

anya: kanakasanka:sairmrudupi:nair mano:ramaihi |

mrudangam paripi:dhya:ngaih prasuptha: maththalo:chana: || 42

bhujapa:rswa:ntharastthe:na kakshage:na kruso:dari: |

panave:na saha:nindya: suptha: madakruthasrama: || 43

dindimam parigruhya:nya: thatthaiva:saktha dindima: |

prasuptha: tharunam vathsa mupagu:hye:va bha:mini: || 44

ka:chida:dambaram na:ri: bhujasamyo:gapi:ditham |

kruthva: kamalapathra:kshi: prasuptha: madamo:hitha: || 45

kalasi: mapavidhya:nya: prasuptha: bha:thi bha:mini: |

vasanthe: pushpasabala: ma:le:va parima:rjitha: || 46

pa:nibhya:m cha kuchau ka:chith suvarnakalaso:pamau |

upagu:hya:bala: suptha: nidra:balapara:jitha: || 47

anya: kamalapathra:kshi: pu:rne:ndu sadrusa:nana: |

anya:ma:lingya susro:ni:m prasuptha: madavihvala: || 48

a:tho:dya:ni vichithra:ni parishvajya varasthriyah |

nipi:dya cha kuchaih suptha:h ka:minyah ka:muka:niva || 49

tha:sa: me:ka:nthavinyasthe: saya:na:m sayane: subhe: |

dadarsa ru:pa sampanna:mapara:m sa kapih sthriyam || 50

hanumatha: mandho:dari:darshanam

muktha: manisama:yukthair bhu:shanai ssuvibhu:shitha:m |

vibhu:shayanthi:miva thathsvasriya: bhavano:ththamam || 51

gauri:m kanaka varna:bha:m ishta:manthah pure:svari:m |

kapirmando: dari:m thathra saya:na:m cha:ruru:pini:m || 52

sa tha:m drushtva: maha:ba:hur bhu:shitha:m ma:rutha:thmajah |

tharkaya:ma:sa si:the:thi ru:payauvana sampada: |

harshe:na mahatha: yuktho: nananda hariyu:tthapaha || 53

a:spho:taya:ma:sa chuchumba puchham nananda chikri:da jagau jaga:ma |

sthambha:naro:han nipapa:tha bhu:mau nidarsayan sva:m prakruthim kapi:na:m || 54

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: attha dasamasasargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

20th

Sarga

sa tha:m pathivratha:m di:na:m nira:nanda:m tapasvini:m I

sa:ka:rairmadhuraihi va:kyaihi nyadarsayatha ra:vanaha II 1

ma:m drushtwa: na:gana:so:ru! gu:hama:na: sthano:daram I

adarsanamiva:thma:nam bhaya:nnethum thwamichhasi II 2

ka:maye: thwa:m visa:lakshi! bahumanyaswa ma:m priye: ! I

sarva:nga guna sampanne: ! sarva lo:ka mano:hare:! II 3

ne:ha ke:chinmanushya: va: ra:kshasa:ha ka:maru:pinaha I

vyapa sarpathu the: si:the:! bhayam maththas samutthitham II 4

swadharmo: rakshasa:m bhi:ru ! sarvatthaiva na samsayaha I

gamanam va: parasthri:na:m haranam sampramatthya va: II 5

e:vam chaithadaka:ma:m thu na thwa:m sprakshya:mi maitthili I

ka:mam ka:mas sari:re: me: yattha:ka:mam pravarthatha:m II 6

ra:vane:na si:tha:pralo:bhanam

de:vi! ne:ha bhayam ka:ryam mayi viswasihi priye: I

pranayaswa cha thaththve:na maivam bhu:s so:kala:lasa: II 7

e:kave:ni: dhara: sayya: dhya:nam malina mambaram I

asttha:ne:pyupava:sascha naitha:nyoupayika:ni the: II 8

vichithra:ni cha ma:lya:ni chandana:nyagaru:ni cha I

vividha:ni cha va:sa:msi divya:nya:bharana:ni cha II 9

maha:rha:ni cha pa:na:ni sayana:nya:sana:ni cha I

gi:tham vruttham cha va:dyam cha labha ma:m pra:pya maitthili II 10

sthri:rathnamasi maivam bhu:h kuru ga:thre:shu bhu:shanam I

ma:m pra:pya hi kattham nu sya:sthvamanarha: suvigrahe: II 11

idam the: cha:ru samja:tham yauvanam vyathivarthathe: I

yadathi:tham punarnaithi sro:thas si:ghramapa:miva II 12

thwa:m kruthvo:paratho: manye: ru:pakartha: sa viswasrut I

na hi ru:po:pama: thwanya: thava:sthi subhadarsane: II 13

thwa:m sama:sa:dya vaide:hi ! ru:pa yauvanasa:lini:m I

kah puma:nathivarthe:tha sa:ksha:dapi pitha:mahaha II 14

yadyath pasya:mi the: ga:thram si:tha:msusadrusa:nane: I

thasmimsthasmin prudhusro:ni! chakshurmama nibadhyathe: II 15

bhava maitthili ! bha:rya: me: mo:hame:nam visarjaya I

bahvi:na:muththamasthri:na:m a:hrutha:na:mithasthathaha II 16

sarva:sa: me:va bhadram the: mama:gramahishi: bhava I

lo:ke:bhyo: ya:ni rathna:ni sampramatthya:hrutha:ni vai II 17

tha:ni me: bhi:ru ! sarva:ni ra:jyam chaithadaham cha the: I

vijithya prutthivi:m sarva:m na:na:nagarama:lini:m II 18

janaka:ya prada:sya:mi thava he:tho:rvila:sini! I

ne:ha pasya:mi lo:ke::nyam yo: me: prathibalo: bhave:th II 19

pasya me: sumahadvi:ryam aprathidwandwama:have: I

asakruthsamyuge: bhagna: maya: vimrudithadhwaja:ha II 20

asaktha:ha prathyani:ke:shu sttha:thum mama sura:sura:ha I

ichhaya: kriyatha:madya prathikarma thavo:ththamam II 21

saprabha:nyava sajyamtha:m thava:nge: bhu:shana:ni cha I

sa:dhu pasya:mi the: ru:pam samyuktham prathikarmana: II 22

prathikarma:bhi samyuktha: da:kshinye:na vara:nane: II

bhumkshwa bho:ga:n yattha:ka:mam piba bhi:ru! ramaswa cha II 23

yatthe:shtam cha prayachha thwam prutthivi:m va: dhana:ni cha I

lalaswa mayi visrabdha: dhrushtama:jna:payaswa cha II 24

mathprasa:da:llalamthya:scha lalamtha:m bandhava:sthava I

buddhim mama:nupasya thwam sriyam bhadre: ! yasascha me: II 25

kim karishyasi ra:me:na subhage:! chi:rava:sasa: I

nikshiptha vijayo: ra:mo: gathasri:rvana go:charaha II 26

vrathi: stthamdilasa:yi: cha sanke: ji:vathi va: na va: I

nahi vaide:hi ! ra:masthwa:m drashtum va: pyupalapsyathe: II 27

puro:bala:kairasithaihi: me:ghaihi jyo:thsna: miva:vrutha:m I

na cha:pi mama hastha:thwa:m pra:pthumarhathi ra:ghavaha II 28

hiranyakasipuhu ki:rthim indrahasthagatha:miva I

cha:rusmithe: ! cha:rudanthi ! charune:thre: ! vila:sini ! II 29

mano: harasi me: bhi:ru ! suparnaha pannagam yattha: I

klishtakause:yavasana:m thanvi:mapyanalamkrutha:m II 30

thwa:m drushtwa: swe:shu da:re:shu rathim lo:pala bha:myaham I

anthah pura niva:sinyaha sthriyas sarva guna:nvitha:ha II 31

ya:vamthyo: mama sarva:sa:maisvaryam kuru ja:niki

mama hyasitha ke:sa:nthe: ! thrailo:kya pravara:s sthrimyaha II 32

tha:sthwa:m paricharishyanthi sriyamapsaraso: yattha: I

ya:ni vaisravane: subhru ! rathna:ni cha dhana:ni cha II 33

tha:ni lo:ka:mscha susro:ni ! ma:m cha bhunkshwa yattha: sukham I

na ra:masthapasa: de:vi! na bale:na na vikramaihi II 34

na dhane:na maya: thulya sthe:jasa: yasasa:pi va: II 35

piba vihara ramaswa bhumkshwa bho:ga:n

dhananichayam pradisa:mi me:dini:m cha I

mayi lala lalane: ! yattha:sukham thwam

thwayi cha same:thya lalamthu ba:ndhava:sthe: II 36

kusumitha tharuja:la samthatha:ni

bhramara yutha:ni samudra thi:ra:ja:ni I

kanaka vimala ha:ra bhu:shithangi:

vihara maya: saha bhi:ru ! ka:nana:ni II 37

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: e:kavimsa sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

ithya:rshe: e:kavimsa sargaha

thasya thadwachanam sruthva: si:tha: raudrasya rakshasaha I

a:rtha: di:naswara: di:nam prathyuva:cha sanairvachaha || 1

duhkha:rtha: rudhathi: si:tha: ve:pama:na: thapasvini: I

chinthayanthi: vara:ro:ha: pathime:va pathivratha: II 2

si:thaya: ra:vananirasanam

thrunamantharathaha kruthwa: prathyuva:cha suchismitha: I

nivarthaya mano: maththaha swajane: kriyatha:m manaha II 3

na ma:m prartthayithum yuktham susiddhamiva pa:pakruth I

aka:ryam na maya: ka:ryame:kapathnya: vigarhitham II 4

kulam sampra:pthaya: punyam kule: mahathi ja:thaya: I

e:vamukthwa: thu vaide:hi: ra:vanam tham yasasvini: || 5

ra:kshasam prushtathaha kruthwa: bhu:yo: vachana mabravi:th I

na:hamaupayiki: bha:rya: parabha:rya: sathi: thava II 6

sa:dhu dharma mave:kshaswa sa:dhu sa:dhuvratham chara I

yattha: thava thattha:nye:sha:m da:ra: rakshya: nisa:chara! II 7

a:thma:namupama:m kruthwa: swe:shu da:re:shu ramyatha:m I

athushtam swe:shu da:re:shu chapalam chalithe:ndriyam II 8

nayamthi nikruthi prajnam parada:ra:h para:bhavam I

iha samtho: na va: samthi satho: va: na:nuvarthase: II 9

thattha: hi vipari:tha: the: buddhira:cha:ra varjitha: I

vacho: mitthya: prani:tha:thma: patthyamuktham vichakshanaihi II 10

ra:kshasa:na:mabha:va:ya thwam va: na prathipadyase: I

akrutha:thma:na ma:sa:dya ra:ja:namanaye: ratham II 11

samruddha:ni vinasyanthi ra:shtra:ni nagara:ni cha I

thatthe:yam thwa:m sama:sa:dya lanka: rathnaughusamkula: II 12

apara:dha:ththa vaikasya nachira:dwinasishyathi I

swakruthaihi hanyama:nasya ra:vana ! adi:rgha darsinaha II 13

abhinamdanthi bhu:tha:ni vina:se: pa:pakarmanaha I

e:vam thwa:m pa:pa karma:nam vaksyamthi nikrutha: jana:ha II 14

dishtyai thadvyasanam pra:ptho: raudra ithye:va harshitha:ha I

sakya: lo:bhayithum na:hamaiswarye:na dhane:na va: II 15

ananya: ra:ghave:na:ham bha:skare:na prabha: yattha: I

upadha:ya bhujam thasya lo:kana:tthasya sathkrutham II 16

kattham na:mo: padha:sya:mi bhujamanyasya kasyachith I

ahamoupayiki: bha:rya: thasyaiva vasudha:pathe:h II 17

vrathasna:thasya dhi:rasya vidye:va viditha:thmanaha I

sa:dhu ra:vana ! ra:me:na ma:m sama:naya duhkhitha:m II 18

vane: va:sithaya: sa:rttham kare:nve:va gaja:dhipam I

mithramaupayikpam karthum ra:mah sttha:nam pari:psatha: II 19

vadham cha:nichhatha: gho:ram thwaya:sou purusharshabhaha I

vidithassa hi dharmajnaha sarana:gatha vathsalaha II 20

the:na maithri: bhavathu the: yadi ji:vithu michhasi I

prasa:dayaswa thwam chaivam sarana:gatha vathsalam II 21

ma:m cha:smai prayatho: bhu:thwa: nirya:thayithumarhasi I

e:vam hi the: bhave:th swasthi samprada:ya raghu:ththame: II 22

anyattha: thwam hi kurva:no: vadham pra:psyapi ra:vana I

varjaye: dwajramu:thsrushtam vajraye:damthakaschiram II 23

thwadvidham thu na samkruddho: lo:kana:tthas sa ra:ghavaha I

ra:masya dhanushas sabdam sro:shyasi thwam maha:swanam II 24

sathakrathu visrushtasya nirghoshamasane:riva I

iha si:ghram suparva:no: jwalitha:sya: ivo:raga:ha II 25

ishavo: nipathishyamthi ra:ma lakshmana lakshana:ha I

raksha:msi parinighnamthaha purya:masya:m samamthathaha II 26

asampa:tham karishyamthi pathamthaha kankava:sasaha I

ra:kshase:ndra maha:sarpa:n sa ra:magarudo:maha:n II 27

uddharishyathi ve:ge:na vainathe:ya ivo:raga:n I

apane:shyathi ma:m bhartha: thwaththas si:ghramarimdamaha II 28

asure:bhyassriyam di:ptha:m vishnusthribhiriva kramaihi I

janasttha:ne: hathasttha:ne: nihathe: rakshasa:m bale: II 29

asakthe:na thwaya: rakshaha kruthame:thadasa:dhu vai I

a:sramam thu thayo:ssunyam pravisya narasimhayo:ho II 30

go:charam gathayo:ho bhra:thro:rapani:tha: thwaya:dhama ! I

na hi gandha mupa:ghra:ya ra:ma lakshmana yo:thswaya: II 31

sakyam samdarsane: sttha:thum suna: sa:rdu:layo:riva I

thasya the: vigrahe: tha:bhya:m yugagrahanamastthiram II 32

vruthasye:ve:ndra ba:hubhya:m ba:ho:re:kasya nigrahaha I

kshipram thava sa na:ttho: me: ra:mas soumithrina: saha II 33

tho:yamalpa miva:dithyaha pra:na:na:da:syathe: saraihi I 34

girim kube:rasya gatho::padha:ya va:

sabha:m gatho: va: varunasya ra:jnaha I

asamsayam da:saratthe:he namo:kshyase:

maha:drumaha ka:lahatho::sane: riva II 35

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde:

e:kavimsa sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

Sarga 22- attha dwa:vimsassargaha

si:tha:ya: vachanam sruthwa: parusham ra:kshasa:dhipaha I

prathyuva:cha thathas si:tha:m vipriyam priyadarsana:m II 1

ra:vane:na si:tha:ya: bharthsanam

yattha: yattha: sa:nthwayitha: vasyaha sthri:na:m thattha: thattha: I

yattha: yattha: priyam vaktha: paribhu:tha sthattha: thattha: II 2

sanniyachhathi me: kro:dham thwayi ka:mas samutthithaha I

dravatho::ma:rgama:sa:dya haya:niva susa:ratthihi II 3

va:maha ka:mo: manushya:na:m yasmin kila nibadhyathe: I

jane: thasmimsthu anukro:saha sne:hascha kila ja:yathe: II 4

e:thasma:thka:rana:nna thwa:m gha:thaya:mi vara:nane: I

vadha:rha:mavama:na:rha:m miththya: pravrajithe: ratha:m II 5

parusha:ni:ha va:kya:ni ya:ni ya:ni bravi:shi ma:m I

the:shu the:shu vadho: yuktha sthava maitthili ! da:runaha II 6

e:vamukthwa: thu vaide:hi:m ra:vano: ra:kshasa:dhipaha I

kro:dha samrambha samyukthaha si:tha:muththaramabravi:th II 7

dwou ma:sou rakshithavyou me: yo::vadhisthe: maya: kruthaha I

thathas sayanama:ro:ha mama thwam varavarnini ! II 8

u:rdhwam dwa:bhya:m thu ma:sa:bhya:m bhartha:ram ma:manichhathi:m |

mama thwa:m pra:thara:sa:rdhama:rabhamthe: maha:nase: II 9

tha:m tharjyama:na:m sampre:kshya ra:kshase:ndre:na ja:naki:m I

de:vagandharva kanya:stha: vishe:durvikruthe:kshana:ha II 10

o:shtta praka:rairapara: vakthra ne:thrais thattha:para:ha I

si:tha: ma:swa:saya:ma:sustharjitha:m the:na rakshasa: II 11

tha:bhira:swa:sitha: si:tha: ra:vanam ra:kshasa:dhipam I

uva:chathmahitham va:kyam vruttha soundi:rya garvitham II 12

si:thaya: ra:vanathiraskaranam

nu:nam na the: janaha kaschidasthi nisre:yase: stthithaha I

niva:rayathi yo: na thwa:m karmano::sma:dwigarhitha:th II 13

ma:m hi dharma:thmanaha pathni:m sachi:miva sachi:pathe:he I

thwadanyasthrishu lo:ke:shu prartthaye:nmanasa:pi kaha II 14

ra:kshasa:dhama! ra:masya bha:rya:mamithathe:jasaha I

ukthava:nasi yathpa:pam kwagathasthasya mo:kshyase: II 15

yattha: drupthascha ma:thangas sasascha sahitho: vane: I

thattha: dwiradavadra:masthwam ni:cha sasavath smruthaha II 16

sa thwamikshwa:ku na:ttham vai kshipanniha na lajjase: I

chakshusho:rvishayam thasya na tha:vadupagachhasi II 17

ime: the: nayane: kru:re: viru:pe krushnapingale: I

kshithou na pathithe: kasma:nma:mana:rya niri:kshathaha II 18

thasya dharma:thmanaha pathni:m snusha:m dasaratthasya cha I

kattham vya:haratho: ma:m the: na jihva: vyavasi:ryathe: II 19

asamde:sa:tthu ra:masya thapasascha:nu pa:lana:th I

na thwa:m kurmi dasagri:va ! bhasma bhasma:rha the:jasa: II 20

na:paharthum aham sakya thwaya: ra:masya dhi:mathaha I

vidhisthava vadhartthaya vihitho: na:thra samsayaha II 21

su:re:na dhanadabhra:thra: balais samudithe:na cha I

apo:hya ra:mam kasma:ddhi da:rachauryam thwaya: krutham II 22

si:tha:ya: vachanam sruthwa: ra:vano: ra:kshasa:dhipaha I

vivruthya nayane: kru:re: ja:naki:manva vaikshatha II 23

si:tha:para:bhu:thasya ra:vanasya ko:pavika:raha

ni:la ji:mu:tha samka:so: maha:bhuja siro:dharaha I

simhasathwagathihi sri:ma:n di:pthajivha:gra lo:chanaha II 24

chala:gramakuta pra:msuhu chithra ma:lya:nule:panaha I

rakthama:lya:mbaradharaha thaptha:ngada vibhu:shanaha II 25

sro:nisu:thre:na mahatha: me:chake:na susamvruthaha I

amrutho:thpa:danaddhe:na bhujage:ne:va mandaraha II 26

tha:bhya:m sa paripu:rna:bhya:m bhuja:bhya:m ra:kshase:swaraha I

susubhe:: chalasanka:saha srunga:bhya:miva mandaraha II 27

tharuna:dithya varna:bhya:m kundala:bhya:m vibhu:shithaha I

rakthapallava pushpa:bhya:m aso:ka:bhya:miva:chalaha II 28

sa kalpavruksha prathimo: vasantha iva mu:rthima:n I

smasa:nachaithyaprathimo: bhu:shitho::pi bhayankaraha II 29

ave:kshama:no: vaide:hi:m ko:pasamraktha lo:chanaha I

uva:cha ra:vanassi:tha:m bhujanga iva nissvasan II 30

a:naye:na:bhi sampannam artthahi:namanuvrathe: I

na:saya:myahamadya thwa:m su:ryassandhya:mivaujasa: II 31

ithyukthwa: maitthili:m ra:ja: ra:vanassathru ra:vanaha I

samdide:sa thathassarva: ra:kshasi:rgho:ra darsana:ha II 32

e:ka:kshi:me:kakarna:m cha karnapra:varana:m thattha: I

go:karni:m hasthikarni:m cha lambakarni:makarnika:m II 33

hasthipa:dyaswapa:dyou cha go:pa:di:m pa:dachu:lika:m I

e:ka:kshi:me:kapa:di:m cha prutthupa:di:mapa:dika:m II 34

athima:thra si:ro:gri:va: mathima:thra kucho:dari:m I

athima:thra:syane:thra:m cha di:rgha jivha:majivhika:m II 35

ana:sika:m simhamukhi:m go:mukhi:m su:kari:mukhi:m I

yattha: madvasaga: si:tha: kshipram bhavathi ja:naki: II 36

thattha: kurutha ra:kshasyaha ! sarva:ha kshipram same:thya cha I

prathilo:ma:nulo:maischa sa:mada:na:di bhe:danaihi II 37

a:varjayatha vaide:hi:m dandasyo:dyamane:na cha I

ra:vanasya prathinivarthanam

ithi prathisama:disya ra:kshase:ndraha punah punah II 38

ka:mamanyu pari:tha:thma: ja:naki:m paryatharjayath |

upagamya thathah kshipram ra:kshasi: dha:nyama:lini: II 39

parishwajya dasagri:vamidam vachanamabravi:th I

maya:kri:da maha:ra:ja! si:thaya: kim thava:naya: II 40

vivarnaya: krupanaya: ma:nushya: ra:kshase:swara ! I

nu:namasya: maha:ra:ja! nadivya:nbhogasatthama:n II 41

vidadhathyamarasre:shttasthava bha:hubala:rjitha:n I

aka:ma:m ka:maya:nasya sari:ramupathapyathe: II 42

ichhamthi:m ka:maya:nasya pri:thirbhavathi so:bhana: I

e:vamukthasthu ra:kshasya: samuthkshipthaha thatho: bali: II 43

prahasanme:gha sanka:so: ra:kshasaha sanyavarthatha I

prastthithaha sadasagri:vaha kampayanniva me:dini:m II 44

jwaladbha:skara varna:bham pravive:sa nive:sanam I

de:vagandharva kanya:scha na:gakanya:scha sarvathaha II 45

pariva:rya dasagri:vam vivisusthad gruho:tthamam II 46

sa maitthili:m dharma para:mavastthitha:m

prave:pama:na:m paribharthsya ra:vanaha I

viha:ya si:tha:m madane:na mo:hithaha

swa me:va ve:sma pravive:sa bha:svaram II 47

dwa:vimsa sargaha

==================================================================================

===

23rd Sarga - thrayo:vimsa sargaha

ithyukthwa: maitthili:m ra:ja: ra:vanas sathrura:vanaha I

samdisya cha thathassarva: ra:kshasi:rnirjaga:ma ha II 1

nishkra:nthe: ra:kshase:ndre: thu punaramthaha puram gathe: I

ra:kshasyo: bhi:maru:pa:ha tha:ssi:tha:m samabhidudruvuhu II 2

ra:kshasi:bhihi si:tha:tharjanam

thathassi:tha:mupa:gamya ra:kshasyaha khrodhamu:rcchitha:ha I

param parushaya: va:cha: vaide:hi:midamabruvan II 3

paulasthasya varishttasya ra:vanasya maha:thmanaha I

dasagri:vasya bha:rya: thwam si:the: ! na bahumanyase: II 4

thathaswe:kajata: na:ma ra:kshasi va:kyamabravi:th I

a:mamthrya kro:dhatha:mra:kshi: si:tha:m karathalo:dari:m II 5

praja:pathi:na:m shanna:m thu chathurttho: yah praja:pathihi I

ma:naso: bramhanaha puthraha pulasthya ithi visruthaha II 6

pulasthyasya thu the:jaswi: maharshirma:nasassuthaha I

na:mna: sa visrava: na:ma praja:pathi samaprabhaha II 7

thasya puthro: visa:la:kshi:! ra:vanassathru ra:vanaha I

thasya thwam ra:kshase:ndrasya bha:rya: bhavithu marhasi II 8

mayo:ktham cha:ru sarva:mge:! va:kyam kinna:numanyase: I 9

thatho: harijata: na:ma ra:kshasi: vakyamabravi:th I

vivarthya nayane: ko:pa:th ma:rja:ra sadruse:kshana: II 10

ye:na de:va:sthra yasthrimsath de:vara:jascha nirjitha:ha I

thasya thwam ra:kshase:ndrasya bha:rya: bhavithu marhasi II 11

thathasthu praghasa: na:ma ra:kshasi: kro:dha mu:rchhitha: |

bharthsayamthi: thada: gho:ramidam vachanamabravi:th II 12

vi:ryo:thsikthasya su:rasya samgra:me:shva nivarthinaha I

balino: vi:ryayukthasya bha:rya: thwam kim na lapsyase: II 13

priya:m bahumatha:m bha:rya:m thyakthwa: ra:ja: maha:balaha I

sarva:sa:m cha maha:bha:ga:m thwa:mupaishyathi ra:vanaha II 14

samruddham sthri: sahasre:na na:na:rathno:pa so:bhitham I

anthahpuram samuthsrujya thwa:mupaishyathi ra:vanaha II 15

anya: thu vikata: na:ma ra:kshasi: va:kyamabravi:th I

asakrudde:vatha:yuddhe: na:ga gandharva da:nava:ha II 16

nirjitha:s samare: ye:na sa the: pa:rsvamupa:gathaha I

thasya sarva samruddhasya ra:vanasya maha:thmanaha II 17

kimadya ra:kshase:ndrasya bha:rya: thwam ne:chhse::dhame:! I

thathasthu durmukhi: na:ma ra:kshasi: va:kyamabravi:th II 18

yasya su:ryo: na thapathi bhi:tho: yasya cha ma:ruthaha I

na va:thisma a:yatha:pa:nge:! kim thwam thasya na thishttasi II 19

pushpavrushtim cha tharavo: mumuchuryasya vai bhaya:th I

saila:scha subhru ! pa:ni:yam jalada:scha yade:chhathi II 20

thasya nairrutha ra:jasya ra:jara:jasya bha:mini! I

kim thwam na kurushe: buddhim bha:rya:rtthe: ra:vanasya hi II 21

sa:dhu the: thatthwatho: de:vi! katthitham sa:dhu bha:mini I

gruha:na susmithe:! va:kyamanyattha: na bhavishyasi II 22

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: - thrayo:vimsa sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

24 Sarga – attha chathurvimsas sargaha

ra:kshasi:bhihi si:tha:tharjanam

thathassitha:mupa:gamya ra:kshasyo: vikrutha:nana:ha I

parusham parusha: na:rya u:chustha:m va:kyamapriyam II 1

kim thwam manthaha pure: si:the:! sarvabhu:thamano:hare:! I

maha:rha sayano::pe:the: na va:samanumanyase: II 2

ma:nushi: ma:nushasyaiva bha:rya: thwam bahumanyase: I

prathya:hara mano: ra:ma:nnathwam ja:thu bhavishyasi II 3

thrailo:kya vasubho:ktha:ram ra:vanam ra:kshase:swaram I

bhartha:rmupasamgamya viharaswa yatthasukham II 4

ma:nushi: ma:nusham tham thu ra:mamichhasi so:bhane: I

ra:jya:dbhrashtamasiddharttham viklabam thwamanindithe: II 5

ra:kshasi:na:m vachassruthwa: si:tha: padmanibhe:kshana:

ne:thra:bhya:m asrupu:rna:bhya:m idam vachanamabravi:th II 6

yadidam lo:kavidwashtam uda:harattha sangatha:ha I

naithanmanasi va:kyam me: kilbisham prathibha:thi vaha II 7

na ma:nushi: ra:kshasasya bha:rya: bhavithu marhathi I

ka:mam kha:datha ma:m sarva: na karishya:mi vo: vachaha II 8

di:no: va: ra:jya hi:no: va: yo: me: bhartha: sa me: guruhu I

tham nithya manuraktha:smi yattha su:ryam suvarchala: II 9

yattha sachi: maha:bha:ga: sakram samupathishttapathi I

arundhathi: vasishttam cha ro:hini: sasinam yattha: II 10

lo:pa:mudra: yattha:gasthyam sukanya:chyavanam yattha: I

sa:vithri: sathyavamtham cha kapilam sri:mathi: yattha: II 11

souda:sam madayamthi:va ke:sini: sagaram yattha: I

naishaddam damayamthi:va bhaimi: pathi manuvratha: II 12

thatha:hamikshava:kuvaram ra:mam pathimanuvratha: I

si:ta:ya: vachanam sruthwa: ra:kshasyaha kro:dhamu:rchhitha: II 13

bharthsayamthi sma parushairva:kyai ra:vanacho:ditha:ha I

avail:nassa nirva:kyo: hanuma:n simsupa:drume: II 14

si:tha:m samtharjayamthi:hi tha:ra:kshasi:rasruno:th kapihi I

tha:mabhikramya samkruddha ve:pama:na:m samamthathaha II 15

bhrusam samlilihuhu di:ptha:n pralamba:ndasanachhda:n I

u:chuscha parama kruddha:h pragruhya:su paraswattha:n II 16

ne:yamarhathi bhartha:ram ra:vanam ra:kshasa:dhipam I

sambharthsya ma:na: bhima:bhi: ra:kshasi:birvara:nana: II 17

sa: bha:shpamupama:rjamthi: simsupa:m tha:mupa:gamath I

thathastha:m simsupa:m si:tha: ra:kshasi:bhi ssama:vrutha:m II 18

abhigamya visa:la:kshi thastthou so:ka pariplutha: I

tha:m krusa:m di:navadana:m malina:baradha:rini:m II 19

bhartha:ya:m chakrire: si:tha:m ra:kshasyastha:m samamthathaha I

thathastha:m vinatha: na:ma ra:kshasi: bhi:ma dasrana: II 20

abravi:thkupitha:ka:ra: kara:la: nirnatho:dari: I

si:the: ! parya:ptahme:tha:vath bharthu sne:ho: nidarsithaha II 21

sarvathra:thikruham bhadre: ! vyasana: yo:pakalpathe: I

parithushta::smi bhadramthe: ma:nushasthe: krutho: vidhihi II 22

mama:pi thu vachaha patthyam bruvamthya:ha kuru maitthili! I

ra:vanam bhaja bhartha:ram bhartha:ram sarva rakshasa:m II 23

vikra:mtham ru:pavamtham cha sure:samiva va:savam I

dakshinam thya:gasi:lam cha sarvasya priyadarsanam II 24

ma:nusham krupanam ra:mam thyakthva: ra:vanama:sraya I

divya:nga ra:ga: vaide:hi ! divya:bharana bhu:shitha:ha II 25

adya prabhruthi sarve:sha:m lo:ka:na:mi:swari: bhava I

agne:sswa:ha: yattha: de:vi: sachi:ve:ndrasya so:bhane: II 26

kim the: ra:me:na vaide:hi! krupane:na gatha:yusha: I

e:thaduktham cha me: va:kyam yadi thwam na karishyasi II 27

asminmuhu:rthe: sarva:sthwa:m bhakshayishya:mahe: vayam I

anya: thu vikata: na:ma lambama:na payo:dhara: II 28

abravi:thkupitha: si:tham mushtimudyamya garjathi: I

bahu:nyapriya ru:pa:ni vachana:ni sudurmathe: II 29

anukro:sa:n mruduthwa:chcha so:dhani thava maitthili!

na cha naha kurushe: va:kyam hitham ka:lapurassaram II 30

a:ni:tha:pi samudrasya pa:ramanyairdura:sadam I

ra:vana:mthaha puram gho:ram pravishtta cha:si maitthili II 31

ra:vanasya gruhe: ruddhamasma:bhisthu surakshitha:m I

na thwa:m sakthaha paritha:thumapi sa:ksha:thpurandaraha II 32

kurushva hithava:dinya: vachanam mama maitthili! I

a:lamasru prapa:the:na thyaja so:kamanartthakam II 33

bhaja pri:thim praharsham cha thyajaitha:m nithya dainyatha:m I

si:the: ! ra:kshasara:je:na saha kri:da yattha:sukham II 34

ja:na:si hi yattha: bhi:ru! sthri:na:m yauvanamadhruvam I

ya:vannathe: vyathikra:me:th tha:vathsukhamava:pnuhi II 35

udya:na:ni cha ramya:ni parvatho:pavana:ni cha I

saha ra:kshasa ra:je:na chara thwam madire:kshane: ! II 36

sthri: sahasra:ni the: saptha vase: stthasyamthi sundari! I

ra:vanam bhaja bhartha:ram sarvarakshasa:m II 37

uthpa:tya va: the: hrudayam bhakshayishya:mi maitthili ! I

yadi me: vya:hrutham va:kyam na yatthavathkarishyasi II 38

thathas chamdo:dari: na:ma ra:kshasi: kro:dha mu:rchhitha: I

bhramayamthi: mahachhu:lamidam vachanamabravi:th II 39

ima:m harinalo:la:kshi:m thra:so:thkampi payo:dhara:m I

ra:vane:na hrutha:m drushtwa: dauhrudo: me: maha:nubhu:th II 40

yakruth pli:hamattho:thpi:dam hrudayam cha sa bandhanam I

a:nthra:nyapi thattha: si:rsham kha:de:yamithi me: mathihi II 41

thathasthu praghasa: sa:ma ra:kshasi: va:kyamabravi:th I

kanttamasya: nrusamsa:ya:h pi:daya:ma kima:syathe: II 42

nive:dyatha:m thatho: ra:jne: ma:nushi: sa: mruthe:thi ha I

na:thra kaschana samde:haha kha:dathe:thi sa vakshyathi II 43

thathasthwaja:mukhi: na:ma ra:kshasi: va:kyamabravi:th I

visasye:ma:m thathassarva:n sama:nkurutha pi:luka:n II 44

vibhaja:ma thathassarva: viva:do: me: na ro:chathe: I

pe:yama:ni:yatha:m kshipram le:hyamuchcha:vacham bahu II 45

thathassu:rpanakha: na:ma ra:kshasi: va:kyamabravi:th I

aja:mukhya: yaduktham hi thade:va mama ro:chathe: II 46

sura: cha:ni:yatha:m kshipram sarva so:ka vina:sini: I

ma:nusham ma:msama:swa:dya nruthya:mo:ttha nikumbhila:m II 47

e:vam sambharthsyama:na: sa: si:tha: surasutho:pama: I

ra:kshasi:bhissugho:ra:bhihi dhairya muthsrujya ro:dithi II 48

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde attha chathurvimsas sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

25 Sarga - panchavimsassargaha

thattha: tha:sa:m vadamthi:na:m parusham da:runam bahu I

ra:kshasi:na:ma soumya:na:m ruro:da janaka:thmaja: II 1

e:vamuktha: thu vaide:hi: ra:kshasi:bhirmanaswini: I

uva:cha paramathrastha: ba:shpa gadgadaya: gira: II 2

ra:kshasi:thrjanaihi si:tha:ya:ha vila:paha

na ma:nushi:ra:kshasasya bha:rya: bhavithu marhathi I

ka:mam khadatha ma:m sarva: na karishya:mi vo: vachaha II 3

sa: ra:kshasi: madhyagatha: si:tha: surasutho:pama: I

na sarma le:bhe: du:kha:rtha: ra:vane:na cha tharjitha: II 4

ve:pathe: sma:dhikam si:tha: visanthi: vamgama:thmanaha I

vane: yu:tthapari bhrashtta: mrugi: ko:kairiva:rditha: II 5

sa: thwaso:kasya vipula:m sa:kha:ma:lambya pushpitha:m I

chinthaya:ma:sa so:ke:na bhartha:ram bhagnama:nasa: II 6

sa: sna:payanthi: vipulau sthanau ne:thra jalasravaihi I

chinthayanthi: na so:kasya thada:mtha madhigachhathi II 7

sa: ve:pama:na: pathitha: prava:the: kadali: yattha: I

ra:kshasi:na:m bhayathrastha: vivarna vadana:bhavath II 8

thasya:ssa: di:rgha vipula: ve:pamthya: si:thaya: thada: I

dadruse: kampini: ve:ni: vya:li:va parisarpathi: II 9

sa: nisswasamthi: duhkha:rtha: so:ko:pa hathache:thana: I

a:rtha: vyasrujadasru:ni maitthili: vilala:pa ha II 10

ha: ra:ma ! ithi cha duhkha:rtha: ha: punarlaksmana ! ithi cha I

ha: swasru! mama kausalye ! ha: sumithre: ! ithi bha:mini: II 11

lo:ka prava:das sathyo::yam pandithaissamuda:hruthaha I

aka:le: durlabho: mruthyuhu sthriya: va: purushasya va: II 12

yathra:hame:vam kru:ra:bhi: ra:ksasi:bhiriha:rditha: I

ji:va:mi hi:na: ra:me:na muhu:rthamapi duhkhitha: II 13

e:sha:lpa punya: krupana: vinasishya:myana:tthavath I

samudramadhye: nauh pu:rna: vayuve:gai riva:hatha: II 14

bhartha:ram thama pasyamthi: ra:kshasi: vasa ma:gatha: I

si:da:mi khalu so:ke:na ku:lam tho:yahatham yattha: II 15

tham padma dalapratha:ksham simha vikra:ntha ga:minam I

dhanya:ha pasyamthi me: na:ttham kruthajnam priyava:dinam II 16

sarvadha: the:na hi:na:ya: ra:me:na viditha:thmana: I

thi:kshnam vishamiva:swa:dya durlabham mama ji:vitham II 17

ki:drusam thu maya: pa:pam pura: janma:mthare: krutham I

ye:ne:dam pra:pyathe: duhkam maya: gho:ram suda:runam II 18

ji:vitham thyakthumichha:mi so:ke:na mahatha: vrutha: I

ra:kshasi:bhischa raksyamthya: ra:mo: na:sa:dyathe: maya: II 19

dhigasthu khalu ma:nushyam dhigasthu paravasyatha:m I

na sakyam yathparithyakthum a:thmachhande:na ji:vitham II 20

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde panchavimsa sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

26th Sarga – shadvimsa sargaha

prasaktha:srumukhi: thye:vam bruvanthi: janaka:thmaja: I

adho:mukhamukhi: ba:la: vilapthumupachakrame: II 1

unmaththe:va pra:maththe:va bhra:nthachiththe:va so:chathi: I

upa:vruththa: kiso:ri:va vive:shtamthi: mahi:thale: II 2

ra:ghavasya pramaththasya rakshasa: ka:maru:pina: I

ra:vane:na pramatthya:hama:ni:tha: kro:sathi: bala:th II 3

si:thaya:ha duhkha:ve:saha

ra:kshasi:vasama:panna: bharthsyama:na: suda:runam I

chinthayanthi: suduhkha:rtha: na:ham ji:vithumuthsahe: II 4

na hi me: ji:vithairarttho: naiva:rtthairna cha bhu:shanaihi I

vasanthya: ra:kshasi:madhye: vina: ra:mam maha:rattham II 5

asmasa:ramidam nu:na matthava:pya jara:maram I

hrudayam mama ye:ne:dam na duhkhe:na:vasi:ryathe: II 6

dhijma:mana:rya:masathi:m ya:ham the:na vina: krutha: I

muhu:rthamapi raksha:mi ji:vitham pa:paji:vitha: II 7

ka: cha me: ji:vithe: sraddha: sukhe: va: tham priyam vina: I

bhartha:ram sa:gara:mtha:ya: vasudha:ya:h priyamvadam II 8

bhidyatha:m bhakshyatha:m va:pi sari:ram visruja:myaham

na cha:pyaham chiram duhkham sahe:yam priyavarjitha: II 9

charane:na:pasavye:na na spruse:yam nisa:charam I

ra:vanam kim punaraham ka:maye:yam vigarhitham II 10

prathya:khya:tham na ja:na:thi na:thma:nam na:thmanaha kulam I

yo: nrusamsaswabha:ve:na ma:m prarthayithu michhathi II 11

chinna: bhinna: vibhaktha: va: di:pthe:va:gnou pradi:pitha: I

ra:vanam no:pathishtte:yam kim prala:pe:na vaschiram II 12

khya:thaha pra:jnaha kruthajnascha sa:nukro:sascha ra:ghavaha I

sadvruththo: niranukro:saha sanke: madbha:gya samkshaya:th II 13

ra:kshasa:na:m sahasra:ni janasttha:ne: chathurdasa I

ye:naike:na nirastha:ni ma:m kim na:bhipadyathe: II 14

niruddha: ra:vane:na:ha malpavi:rye:na rakshasa: I

samartthah khalu me: bhartha: ra:vanam hamthuma:have: II 15

vira:dho: damdaka:ranye: ye:na ra:kshasapungavaha I

rane: ra:me:na nihathassa ma:m kina:bhipadyathe: II 16

ka:mam madhye: samudrasya lanke:yam dushpradharshana: I

na thu ra:ghava ba:na:na:m gathiro:dhi:ha vidyathe: II 17

kim thu thathka:ranam ye:na ra:mo: drudha para:kramaha I

rakshasa:pahrutha:m bha:rya:mishta:m na:bhyavapadyathe: II 18

ihasttha:m ma:m na ja:ni:the: sanke: lakshmana pu:rvajaha I

ja:nannapi hi the:jaswi: dharshanam marshayishyathi II 19

hruthe:thi yo::dhigathwa: ma:m ra:ghava:ya nive:daye:th I

grudhrara:jo::pi sa rane: ra:vane:na nipa:thithaha: II 20

krutham karma mahatthe:na ma:m thattha:bhyavapadyatha: I

thishttatha: ra:vana dwamdwe: vruddhe:na:pi jata:yusha: II 21

yadi ma:miha ja:ni:ya:dwarthama:na:m sa ra:ghavaha I

adya ba:nairabhikruddhaha kurya:llo:kamara:kshasam II 22

vidhame:chcha puri:m lanka:m so:shaye:chcha maho:dadhim I

ra:vanasya cha ni:chasya ki:rthim na:ma cha na:saye:th II 23

thatho: nihathana:ttha:na:m ra:kshasi:na:m gruhe: gruhe: I

yattha hame:vam rudathi: thattha: bhu:yo: na samsayaha II 24

anvishya rakshasa:m lanka:m kurya:dra:massa lakshmanaha I

na hi tha:bhya:m ripurdrushto: muhu:rthamapi ji:vathi II 25

chitha: dhu:ma:kulapattha: grudhramandalasamkula: I

achire:na thu lanke:yam smasa:na sadrusi: bhave:th II 26

achire:naiva ka:le:na pra:psya:mye:va mano:rattham I

dushprasttha:no::ya ma:khya:thi sarve:sha:m vo: viparyayam II 27

ya:drusa:ni:ha drusyamthe: lanka:ya:masubha:ni vai I

achire:na thu ka:le:na bhavishyathi hathaprabha: II 28

nu:nam lanka: hathe: pa:pe: ravane: ra:kshasa:dhame: I

so:sham ya:syathi durdharsha: pramada: vidhava: yattha: II 29

punyo:thsavasamuttha: cha nashta bharthri: sa ra:kshasi: I

bhavishyathi puri: lanka: nashtabharthri: yattha:ngana: II 30

nu:nam ra:kshasa kanya:na:m rudamthi:na:m gruhe: gruhe: I

sro:shya:mi nachira:de:va duhkha:rtha:na:miha dhwanim II 31

sa:mdhaka:ra: hathadyo:tha: hathara:kshasapungava: I

bhavishyathi puri: lanka: nirdagdha: ra:masa:yakaihi II 32

yadi na:ma sa su:ro: ma:m ra:mo: raktha:mthalo:chanaha I

ja:ni:ya:dwarthama:na:m hi ra:vanasya nive:sane: II 33

ane:na thu nrusamse:na ra:vane:na:dhame:na me: I

samayo: yasthu nirdishtasthasya ka:lo::yama:gathaha II 34

aka:ryam ye: na ja:namthi nairutha:ha pa:paka:rinaha I

adharma:thu maho:thpa:tho: bhavishyathi hi sa:mpratham 35

naithe: dharmam vija:namthi ra:kshasa:ha pisitha:sana:ha I

dhruvam ma:m pra:thara:sa:rtthe: ra:kshasaha kalpayishyathi II 36

sa:ham kattham karishya:mi tham vina: priyadarsanam I

ra:mam raktha:mthanayanamapasyamthi: sudhuhkthitha: II 37

yadi kachchithprada:tha: me: vishasya:dya bhave:diha I

kshipram vaivaswatham de:vam pasye:yam pathina: vina: II 38

na:ja:na:jji:vathi:m ra:maha sama:m lakshmana pu:rvajaha I

ja:namthou thou na kurya:tha:m norvya:m hi mama ma:rganam II 39

nu:nam mamaiva so:ke:na sa vi:ro: lakshmana:grajaha I

de:valo:kamitho: ya:thasthya kthwa: de:ham mahi:thale: II 40

dhanya: de:va:ssagandharva: siddha:scha paramarshayaha I

mama pasyamthi ye: na:ttham ra:mam ra:ji:valo:chanam II 41

atthava: na hi thasya:rttho: dharmaka:masya dhi:mathaha I

maya: ra:masya ra:jarshe:rbha:ryaya: parama:thmanaha II 42

drusyama:ne: bhave:thpri:thihi souhrudam na:sthyapasyathaha I

na:sayamthi kruthaghna:sthu na ra:mo: na:sayishyathi II 43

kinnu me: na guna:ha ke:chith kim va: bha:gyakshayo: mama I

ya:ham si:da:mi ra:me:na hi:na: mukhye:na bha:mini: II 44

sre:yo: me: ji:vitha:nmarthum vihi:na:ya: maha:thmanaha I

ra:ma:daklishta cha:rithra:th su:ra:chhathrunibarhana:th II 45

atthava: nyasthasasthrou thou vane: mu:laphala:sinou I

bhratharou hi narasre:shttou samvrutthou vanago:charou II 46

atthava: ra:kshase:ndre:na ra:vane:na dura:thmana: I

chadmana: sa:dithou su:rou bhra:tharou ra:malakshmanau II 47

sa:hame:vam gathe: ka:le: marthumichha:mi sarvada: I

na cha me: vihitho: mruthyurasmin duhkhe::pi varthathi II 48

dhanya:ha khalu maha:thma:no: munayasthyaktha kilbisha:ha I

ji:tha:thma:no: maha:bha:ga: ye:sha:m na sthaha priya:priye: II 49

priya:nna sambhave:ddhukhamapriya:dadhikam bhayam I

tha:bhya:m hi ye: viyujyamthe: namasthe:sha:m maha:thmana:m II 50

sa:ham thyaktha: priya:rhe:na ra:me:na viditha:thmana: I

pra:na:m sthwakshya:mi pa:pasya ra:vanasya gatha: vasam II 51

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: shadvimsa sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

27th Sarga– attha saptha vimasassargaha

ithyuktha:ssi:thaya: gho:ra: ra:kshasyaha khrodhamu:rchitha:ha I

ka:schijjagmuhu thada:khya:thum ra:vanasya tharaswinaha II 1

thathassi:tha:mupa:gamya ra:kshasyo: gho:radarsana:ha I

punah parushame:ka:rttham anarttha:rttha mattha::bruvan II 2

adye:da:ni:m thava:na:rye:! si:the: ! pa:pavinischaye: I

ra:kshasyo: bhakshayishyamthi ma:msame:thadyattha:sukham II 3

si:tha:m tha:bhirana:rya:bhihi drushtwa: santharjitha:m thada: I

ra:kshasi: thrijata: vruddha: saya:na: va:kyamabravi:th II 4

a:thma:nam kha:datha:na:rya! na si:tha:m bhakshayishyattha I

janakasya sutha:mishta:m snusha:m dasaratthasya cha II 5

swapno: hyadya maya: drushto: da:runo: ro:maharshanaha I

ra:kshasa:na:mabha:va:ya bharthurasya: bhava:ya cha II 6

e:vamuktha:ha thrijataya: ra:kshasyaha kro:dhamu:rchhitha:ha I

sarva: e:va:bruvan bhi:tha:ha thrijata:m tha:midam vachaha II 7

katthayaswa thwaya: drushtaha swapno::yam ki:druso: nisi I

tha:sa:m sruthwa: thu vachanam ra:kshasi:na:m mukha:chchyutham II 8

thrijataya: swapna vivaranam

uva:cha vachanam ka:le: thrijata: swapnasamsritham I

gajadanthamayi:m divya:m sibika:mantharikshaga:m II 9

yuktha:m hamsasahasre:na swayama:sttha:ya ra:ghavaha I

sukla ma:lya:mbaradharo: lakshmane:na saha:gathaha II 10

swapne: cha:dya maya: drushta: si:tha: sukla:mbara:vrutha: I

sa:gare:na parikshiptham swe:tham parvathama:stthitha: II 11

ra:me:na sangatha: si:tha: bha:skare:na prabha: yattha: I

ra:ghavascha maya: drushtaschathurdamtham maha:gajam II 12

a:ru:ddassaila samka:sam chacha:ra sahalakshmanaha I

thathasthou narasa:rdu:lou di:pyama:nou swathe:jasa: II 13

suklama:lya:mbaradharau ja:naki:m paryupastthithou I

thathasthasya nagasya:gre: hya:ka:sastthasyadanthinaha II 14

bhartha: paragruhi:thasya ja:naki: skandhama:sritha: I

bharthuramka:th samuthpathya thathaha kamalalo:chana: II 15

chandrasu:ryou maya: drushta: pa:nina: parima:rjathi: I

thathastha:bhya:m kuma:ra:bhya:ma:stthithas sagajo:tthamaha II 16

si:thaya: cha visa:la:kshya: lanka:ya: uparistthithaha I

pa:ndurarshabhayukthe:na ratthe:na:shtayuja:: swayam II 17

iho:paya:thaha ka:kuthsttaha: si:thaya: saha bha:ryaya: I

lakshmane:na saha bhra:thra: si:thaya: sahaviryava:n II 18

a:ruhya pushpakam divyam vima:nam su:ryasannibham I

utthara:m disama:lo:kya jaga:ma purusho:tthamaha II 19

e:vam swapne: maya: drushto: ra:mo: vishnupara:kramaha I

lakshmane:na saha bhrathra: si:thaya: saha bha:ryaya: II 20

na hi ra:mo: maha:the:ja:ssakyo: je:thum sura:suraihi I

ra:kshasairva:pi cha:nyairva: swargaha pa:pajanairiva II 21

ra:vanascha maya: drushtaha kshithou thailasamukshithaha I

rakthava:sa:ha pibanmaththaha karavi:rakruthasrajaha II 22

vima:na:thpushpaka:dadya ra:vanaha pathitho: bhuvi I

krushyama:naha sthriya: drushto: mundaha krushna:baraha punaha II 23

ratthe:na kharayukthe:na rakthama:lya:nule:panam I

pibamsthailam hasannruthyan bhranthachittha:kule:ndriyam II 24

gardabhe:na yayau si:ghram dakshina:m disama:stthithaha I

punare:va maya: drushto: ra:vano: ra:kshase:swaraha II 25

pathitho::va:kchhira: bhu:mou gardabha:dbhayamo:hithaha I

sahaso:ttha:ya sambhra:mtho: bhaya:rtho: madavihvalaha II 26

unmattha iva digva:sa: durva:kyam pralapanbahu I

durgandham dussaham gho:ram thimiram narako:pamam II 27

malapankam pravisya:su magna sthathra sa ra:vanaha I

kantte: badhva: dasagri:vam pramada: rakthava:sini: II 28

ka:li: kardamaliptha:mgi: disam ya:mya:m prakarshathi I

e:vam thathra maya: drushtaha kumbhakarno: nisa:charaha II 29

ra:vanasya sutha:ssarve: drushta:ha thailasamu kshitha:ha I

vara:he:na dasagriva ssimsuma:re:na che:ndrajith II 30

ushtre:na kumbhakarnascha praya:tho: dakshina:mdisam I

e:kasthathra maya: drushtaha swe:thachhathro: vibhi:shanaha II 31

suklama:lya:mbaradharassukla gandha:nule:panaha I

sankhadundubhi nirgho:shaihi nruththagi:thairalamkruthaha II 32

a:ruhya sailasamka:sam me:ghasthanithanisswanam I

chathurdamtham gajam divyama:sthe: thathra vibhi:shanaha II 33

chathurbhissachivaissa:rttham vaiha:yasamupastthithaha I

sama:jaschamaya: drushto: gi:thava:dithranisvanaha II 34

pibatha:m rakthama:lya:na:m rakshasa:m rakthava:sasa:m I

lanka: che:yam puri:m ramya: sava:jiratthakunjara: II 35

sa:gare: pathitha: drushta: bhagnago:puratho:rana: I

lanka: drushta: maya: swapne: ra:vane:na:bhirakshitha: II 36

dagdha: ra:masya du:the:na va:nare:na tharasvina: I

pithwa: thailam pranruttha:scha prahasamthyo: mah:swana:ha II 37

lanka:ya:m bhasmaru:ksha:ya:m pravishta: ra:kshasasthriyaha I

kumbhakarna:dayasche:me: sarve: rakshasa pungava:ha II 38

raktham nivasanam gruhya pravishta: go:mayahrade: I

apagachchatha nasyadhwam si:tha:ma:pa sa ra:ghavaha II 39

gha:thaye:thparama:marshi: sarvaissa:rttham hi ra:kshasaihi

priya:m bahumatha:m bha:rya:m vanava:samanuvratha:m II 40

bharthsitha:m tharjitha:m va:pi na:numamsyathi ra:ghavaha I

thadalam kru:rava:kyairvaha sa:nthvame:va:bhidhi:yatha:m II 41

abhiya:cha:ma vaide:hi:me:thaddhi mama ro:chathe: I

yasya:me:vam vidha sswapno: duhkhitha:ya:m pradrusyathe: II 42

sa duhkhairviddhairmuktha: priyam pna:pno:thyanuththamam I

bharthsitha:mapi ya:chadhwam ra:kshasyaha kim vivakshaya: II 43

ra:ghava:ddhi bhayam gho:ram ra:kshasa:na:mupastthitham I

pranipa:thaprasanna: hi maitthili: janaka:thmaja: II 44

alame:sha: parithra:thum ra:kshasyo: mahatho: bhaya:th I

apicha:sya: visa:la:kshya: na kinchidupalakshaye: II 45

viru:pamapi cha:mge:shu susu:kshmamapilakshanam I

chha:ya:vaigunyama:thram thu sankhe: duhkhamupastthitham II 46

aduhkha:rha:mima:m de:vi:m vaiha:yasamupastthitha:m I

artthasiddhim thu vaide:hya:h pasya:myahamupastthitha:m II 47

ra:kshase:ndravina:sam cha vijayam ra:ghavasya cha I

nimiththabhu:thame:thaththu sro:thumasya: mahathpriyam II 48

drusyathe cha sphurachchakshuhu padmapathra miva:yatham I

i:shachcha hrushitho: va:sya: daksina:ya: hyadakshinaha II 49

akasma:de:va vaide:hya: ba:hure:kaha prakampathe: I

kare:nuhastha prathima ssavyascho:ruranuththamaha II 50

ve:pama:nassu:chayathi ra:ghavam purathassththitham I 51

pakshi: cha sa:kha:nilayaha prahrushtaha

punaha punascho:ththama sa:mthwava:di: I

suswa:gatha:m va:chamudi:raya:naha

punaha puna scho:dayathi:va hrushtaha II 52

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: attha

saptha vimasassargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

28th Sarga – attha ashta:vimsa

ssargaha

sa: ra:kshase:ndrasya vacho: nisamya thadra:vanasya: priyamapriya:rtha: I

si:tha: vithathra:sa yattha vana:mthe: simha:bhipanna: gajara:jakanya: II 1

sa: ra:kshasi:madhyagatha: cha bhi:ruhu va:gbhir bhrusam ra:vanatharjitha: cha I

ka:ntha:ramadhye: vijane: visrushta: ba:le:va kanya: vilala:pa si:tha: II 2

sathyam bathe:dam pravadanthi lo:ke: na:ka:lamruthyuhu bhavathi:thi samthaha I

yathra:hame:vam paribharthsya ma:na: ji:va:mi kinchith kshanamapya punya: II 3

sukha:dwihi:nam bahuduhkhapu:rna midam thu nu:nam hrudayam stthiram me I

visi:ryathe: yanna sahasradha::dya vajra:hatham srungamiva:chalasya II 4

naiva:sthi do:sham mama nu:namathra vadhya:ha masya:priyadarsanasya I

bha:vam na cha:sya: hamanuprada:thum alam dwijo: manthra miva:dwija:ya II 5

nu:nam mama:mga:n achira:dana:ryaha sasthrais sithaihi chhe:thasyathi ra:kshase:ndraha

thasminnana:gachchathi lo:kana:tthe: garbhastthajantho:riva salyakrumthaha II 6

duhkham bathe:dam mama duhkhitha:ya: ma:sou chira:ya:dhi gamishyatho: dvou I

baddhasya vadhyasya thattha: nisa:nthe: ra:ja:para:dha:diva thaskarasya II 7

ha: ra:ma! ha: lakshmana ! ha: sumithre: ! ha: ra:mama:thaha ! saha me: jananya: I

e:sha: vipadya:myaha malpabha:gya: maha:rnave: nouriva mu:dava:tha: II 8

tharaswinau dha:rayatha: mrugasya sathve:na ru:pam manje:dra puthrau I

nu:nam visasthou mama ka:rana:ththou simharshabhou dwa:viva vaidyuthe:na II 9

nu:nam sa ka:lo: mruga ru:pa dha:ri: ma:malpa bha:gya:m lulubhe: thada:ni:m I

yathra:rya puthram visasarja mu:dha: ra:ma:nujam lakshmana pu:rvajam cha II 10

ha: ra:ma! sathyavratha! di:rghaba:ho: ! ha: pu:rnachandra prathima:navakthra I

ha: ji:valo:kasya hithaha priyascha vadhya:m na ma:m ve:thsi hi ra:kshasa:na:m II 11

si:tha:ya:h pra:nathya:ga sannahaha

ananya de:vathwamiyam kshama: cha bhu:mou cha sayya: niyamascha dharme: I

pathivratha:thwam viphalam mame:dam krutham kruthaghne:shviva ma:nusha:na:m II 12

mo:gho: hi dharma charitho: maya:yam thatthaikapathni:thwamidam nirarttham I

ya: thwa:m na pasya:mi kursa: vivarna: hi:na: thwaya: sangamane: nira:sa: II 13

pithurnide:sam niyame:na kruthwa vana:nnivruththaha charitha vrathascha

sthri:bhisthu manye: vipule:kshna:bhihi thwam ramsya se: vi:thabhayaha krutha:rtthaha II 14

aham thu ra:ma! thwayi ja:thaka:ma: chiram vina:sa:ya nibaddhabha:va: I

mo:gham charithwa:ttha thapo:vratham cha thyakshyami dhigji:vitha malpabha:gya: II 15

sa: ji:vitham kshipramaham thyaje:yam vishe:na sasthre:na sithe:na va:pi

vishasya da:tha: na hi me: : sthi kaschith sasthrasya va: ve:smani ra:kshasasya II 16

ithi:va de:vi: bahuddha: vilapya sarvathma:na: ra:mamanusmaramthi: I

prave:pama:na : parisushkavakthra: nago:ththamam pushpitha ma:sasa:da II 17

so:ka:bhithaptha: bahudha: vichimthya si:tha:ttha ve:nyudgratthanam gruhi:thwa: I

udbadhya ve:nyudgrutthane:na si:ghram aham gamishya:mi yamasya mu:lam II 18

marano:dyukthaya: si:thaya: subhanimiththa darsanam

upastthitha: sa: mrudusarvaga:thri: sa:kha:m gruhi:thwa:ttha nagasya thasya I

thasya:sthu ra:mam pravichinthayamthya:

ra:ma:nujam swam cha kulam subha:mgya:ha II 19

so:ka: nimiththa:ni thattha: bahu:ni dhairya:rjitha:ni pravara:ni lo:ke: I

pra:durnimiththa:ni thada: babhu:vuhu pura:pi siddha: nyupalakshitha:ni II 20

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: attha ashta:vimsa ssargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

29th Sarga – attha e:ko:nathrimsa ssargaha

thattha:gatha:m tha:m vyatthitha: maninditha:m vyape:tha harsha:m paridi:nama:nasa:m

subha:m nimiththa:ni subha:ni bhe:jire: naram sriya: jushta mivo:paji:vinaha II 1

thasya:ssubham va:ma mara:lapakshma ra:ji:vrutham krushna visa:lasuklam I

pra:spandathaikam nayanam suke:sya: mi:na:hatham padmamiva:bhitha:mram II 2

bhujascha cha:rvamchithapi:navruththaha para:rdhya ka:la:garuchandana:rhaha I

anuththame:na:dhyushithaha priye:na chire:na va:mas samave:patha:su II 3

gaje:ndra hastha prathimascha pi:nasthayo:ho dwayo:s samhathayo:s suja:thaha I

praspandama:naha punaru:rurasya: ra:mam purastha:th stthitha ma:chachakshe: II 4

subham punarhe:ma sama:navarnam i:shadrajo:dhwastha miva:mala:kshya:ha

va:sa stthitha:ya:s sikhara:gradathya:ha kinchithparisamsratha cha:ruga:thrya:ha II 5

e:thairnimiththaihi aparaischa subhru:s sambo:dhitha: pra:gapi sa:dhusiddhaihi I

va:tha:thapakla:mthamiva pranashtam varshe:na bi:jam prathisamjaharsha II 6

thasya:ha punarbimbaphala:dha ro:shttam swakshibhru ke:santha maralapakshma I

vakthram babha:se: sithasukladamshtram ra:ho: rmukha: chandra iva pramukthaha II 7

sa: vi:tha so:ka: vyapani:tha thandri: sa:nthajwara: harshavivruddha sathwa: I

aso:bhatha:rya: vadane:na sukle: si:tha:msuna: ra:thriri vo:dithe:na II 8

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: attha e:ko:nathrimsa ssargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

30th Sarga – attha thrimsa ssargaha

hanuma:napi vikra:mthas sarvam susra:va thaththvathaha I

si:tha:ya: thrijata:ya:scha ra:kshasi:na:m cha tharjanam II 1

ave:kshama:na stha:m de:vi:m de:vatha: miva nandane: I

thatho: bahuviddha:m chintha:m chinthaya:ma:sa va:naraha II 2

ya:m kapi:na:m sahasra:ni subahu: nyayutha:ni cha I

dikshu sarva:su ma:rgamthe: se:ya ma:sa:ditha: maya: II 3

cha:re:na thu suyukthe:na sathros sakthi mave:kshatha: I

gu:de:na charatha: tha:va dave:kshitha midam maya: II 4

ra:kshasa:na:m vise:shascha puri: che:ya mave:kshitha: I

ra:kshasa:dhipathe: rasya prabha:vo: ra:vanasya cha II 5

yuktham thasya:prame:yasya sarvasathwa daya:vathaha I

sama:swa:sayithum bha:rya:m pathidarsana ka:nkshini:m II 6

aha ma:swa:saya: mye:na:m pu:rnachandra nibha:nana:m I

adrushta duhkha:m duhkha:rtha:m duhkahsya:nthamagachchathi:m II 7

yadyapyaha mima:m de:vi:m so:ko:pahathache:thana:m I

ana:swa:sya gamishya:mi do:shavadgamanam bhave:th II 8

gathe: hi mayi thathre:yam ra:japuthri: yasaswini:m I

paritha:na mavimdamthi: ja:naki: ji:vitham thyaje:th II 9

maya: cha sa maha:ba:huhu pu:rnachandra nibha:nanaha I

nama:swa:sayithum nya:yyaha si:tha darsanala:lasaha II 10

nisa:chari:na:m prathyaksha manarham cha:pi bha:shanam I

kattham nu khalu karthavya midam kruchhagatho:hyaham II 11

ane:na ra:thri se:she:na yadi na:swa:syathe: maya: I

sarvattha: na:sthi sande:haha parithyakshyathi ji:vitham II 12

ra:mascha yadi pruchhe: nma:m kim ma:m si:tha:bravi:dwachaha I

kimaham tham prathibru:ya:ma sambha:shya sumadhyama:m II 13

si:tha:sande:sarahitham ma:mitha sthwaraya:gatham I

nirdahe: dapi ka:kuthstthaha kruddha sthri:ve:na chakshusha: II 14

yadi cho:dyo:jayishya:mi bhartha:ram ra:maka:rana:th I

vyarttha ma:gamanam thasya sasainyasya bhavishyathi II 15

antharam thwaha ma:sa:dya ra:kshasi:na: miha stthithaha I

sanai ra:swa:sayishya:mi santha:pabahula: mima:m II 16

aham thwathithanuschaiva va:narascha vise:shathaha I

va:cham cho:da:harishya:mi ma:nushi: miha samskrutha:m II 17

yadi va:cham prada:sya:mi dwija:thiriva samskrutha:m I

ra:vanam ma:nyama:na : ma:m si:tha: bhi:tha: bhavishyathi II 18

va:narasya vise:she:na kattham sya:dabhibha:shanam I

avasyame:va vakthavyam ma:nusham va:kya martthavath II 19

maya: sa:thwayithum sakya: na:nyatthe:ya manimditha: I

se:ya ma:lo:kya me:ru:pam ja:naki: bha:shitham thattha: II 20

raksho:bhi sthra:sitha: pu:rvam bhu:ya sthra:sam gamishyathi I

thatho: ja:thaparithra:sa: sabdam kurya: nmanaswini: II 21

ja:nama:na: visala:kshi: ra:vanam ka:maru:pinam I

si:thaya: cha kruthe: sabde: sahasa: rakshasi:ganaha II 22

na:na:praharano: gho:ras same:ya: danthako:pamaha I

thatho: ma:m samparikshipya sarvatho: vikrutha:nana:ha II 23

vadhe: cha grahane: chaiva kuryu ryathnam yattha:balam I

gruhya sa:kha:ha prasa:kha:scha skandha:m scho:ththmasa:khina:m II 24

drushtwa: viparidha:vantham bhave:yu rbhayasankitha:ha I

mama ru:pam cha sampre:kshya vane: vicharatho: mahath II 25

ra:kshasyo: bhayavithrastha: bhave:yu rvikrutha:nana:ha I

thathaha kuryus sama:hva:nam ra:kshasyo: rakshasa:mapi II 26

ra:kshase:ndrani yuktha:na:m ra:kshase:ndra nive:sane: I

the: su:lasakthi nisthrimsa vividha:yudhapa:nayaha II 27

a:pathe:yuhu vimarde::smin ve:ge: no:dwignaka:rinaha I

samruddha sthe:sthu paritho: vidhaman rakshasa:m balam II 28

saknuya:m na thu sampra:pthum param pa:ram maho:dadhe:h I

ma:m va gruhni:yu ra:pluthya bahavas sighraka:rinaha II 29

sya:diyam cha:gruhi:tha:rttha: mama cha grahanam bhave:th I

himsa:bhiruchayo: himsyu rima:m va: janaka:thmaja:m II 30

vipannam sya:ththathaha ka:ryam ra:masugri:vayo: ridam I

udde:se: nashtama:rge::smin ra:kshasaihi pariva:rithe: II 31

sa:gare:na parikshipthe: gupthe: vasathi ja:naki: I

visasthe: va: gruhi:the: va: raksho:bhir mayi samyuge: II 32

na:nyam pasya:mi ra:masya sa:hayyam ka:ryasa:dhane: I

vimrusamscha na pasya:mi yo: hathe: mayi va:naraha II 33

sathayo:jana visthi:rnam langhaye:tha maho:dadhim I

ka:mam hamthum samarttho::smi sahasra:nyapi rakshasa:m II 34

na thu sakshya:mi sampra:pthum varam pa:ram maho:dadheh I

asathya:ni cha yuddha:ni samsayo: me: na ro:chathe: II 35

kascha nissamsayam ka:ryam kurya:th pra:jnas sasamsayam I

pra:nathya:gascha vaide:hya: bhave: danabhibha:shane: II 36

e:sha do:sho: maha:n hi sya:n mama si:tha:bhi bha:shane: I

bhu:tha: stha:rttha: vinasyamthi de:saka:la viro:dhitha:ha II 37

viklabam du:tha ma:sa:dya thama ssuryo:daye: yattha: I

arttha:narttha:mthare: buddhir nischitha:pi na so:bhathe: II 38

gha:thayanthi hi ka:rya:ni du:tha:ha pandithama:ninaha I

na vinasye:th kattham ka:ryam vaiklabyam na kattham bhave:th II 39

langhanam cha samudrasya kattham nu n vruttha: bhave:th I

kattham nu khalu va:kyam me: srunuya: nno:dwije:tha va: II 40

ithi samchimthya hanuma:m schaka:ra mathima:n mathim I

ra:ma maklishta karma:nam swabandhu manuki:rthayan II 41

naina: mudve:jayishya:mi thadbandhu gathama:nasa:m I

ikshwa:ku:na:m varishttasya ra:masya viditha:thmanaha II 42

subha:ni dharma yuktha:ni vachana:ni samarpayan I

sra:vayishya:mi sarva:ni madhuram prabruvan giram II 43

sraddha:syathi yattha hi:yam thattha: sarvam sama:dadhe: II 44

ithi sa bahuvidham maha:nubha:vo:

jagathipathe:h pramada: mave:kshama:naha I

madhura mavithattham jaga:da va:kyam

drumavitapa:nthara ma:stthitho: hanu:ma:n II 45

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: attha thrimsa ssargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

sarga 41

e:ka chathva:rimsaha sargaha

(Hanuma:n destroying Aso:kavana)

sa cha va:gbhihi prasastha:bhihi gamishyan pu:jitha sthaya: |

thasma: dde:sa: dapakramya chinthaya:ma:sa va:naraha|| 1

alpase:sha midam ka:ryam drushte:ya masithe:kshana: |

thri: nupa:ya: nathikramya chathurdha iha vidyathe: || 2

na sa:ma rakshassu guna:ya kalpathe:| na da:na martthopachithe:shu yujyathe:

|

na bhe:da sa:dhya: baladarpitha: jana:ha| para:krama sthve:va mame:ha

ro:chathe: || 3

na cha:sya ka:ryasya para:krama:druthe:| vinischayaha kaschidihopapadyathe: |

hathapravi:ra: hi rane: hi ra:kshasa:ha| katthanchidi:yu ryadiha:dya

ma:rdavam|| 4

ka:rye: karmani nirdishte: yo: bahu:nyapi sa:dhaye:th|

pu:rvaka:rya:viro:dhe:na sa ka:ryam karthu marhathi|| 5

na hye:ka ssa:dhako: he:thuhu swalpa sya:pi:ha karmanaha

yo: hyarttham bahudha: ve:da sa samarttho::rtthasa:dhane: 6

ihaiva tha:vath kruthanischayo: hyaham yadi vraje:yam plavage:swara:layam|

para:thma sammarda visesha thaththvavith thathaha krutham sya: nmama

bharthru sa:sanam|| 7

kattham nu khalvadya bhave:thsukha:gatham| prasahya yuddham mama

ra:kshasaissaha|

thatthaiva khalva:thmabalam cha sa:ravath| samma:naye:nma:m cha rane:

dasa:nanaha|| 8

thathassama:sa:dya rane: dasa:nanam| samanthrivargam sabalapraya:yinam|

hrudi stthitham thasya matham balam cha vai| sukhe:na mathva:hamithaha

punarvraje: 9

ida masya nrusamsasya nandano:pama muththamam|

vanam ne:thramanahka:ntham na:na:druma latha:yutham|| 10

idam vidhvamsa yishya:mi sushkam vana miva:nalaha|

asmin bhagne: thathaha ko:pam karishyathi dasa:nanaha|| 11

thatho: mahath sa:swamaha:ratthadwipam balam sama:de:shyathi

ra:kshasa:dhipaha

thrisu:la ka:la:yasa pattisa:yudham thatho: maha dyuddha midam

bhavishyathi||

1

2

aham thu ththaissamyathi chandavikramai| ssame:thya raksho:bhi rasahya

vikramaha|

nihathya thadra:vanacho:ditham balam| sukham gamishya:mi

kapi:swara:layam|| 13

thatho: ma:ruthavath kruddho: ma:ruthi rbhi:mavikramaha|

u:ruve:ge:na mahatha: druma:n kshe:pthu mattha:rabhath|| 14

thathasthu hanuma:n vi:ro: babhanja pramada:vanam|

maththadwija sama:ghushtam na:na:drumalatha:yutham|| 15

thadwanam matthiththai rvrukshai rbhinnaischa salila:sayaih|

chu:rniththaih parvatha:graischa babhu: va:priyadarsanam|| 16

na:na:sakunthaviruththaih prabhinnai ssalila:sayaih|

tha:mraih kisalayaih kla:nthaih kla:nthadrumalatha:yutham|

na babhau thadvanam thathra da:va:nalahatham yattha: 17

vya:kula:varana: re:ju rvihvala: iva tha: latha:ha|| 18

latha:gruhaischithragruhaischa na:siththai| rmaho:ragai rva:lamrugaischa

nirdhuththaih|

sila:gruhairunmatthiththaisthattha: gruhaih| pranashtaru:pam

thadabhu:nmahadwanam|| 19

sa: vihvala: so:kalatha:pratha:na: vanasthali: so:kalatha:pratha:na:|

ja:tha: dasa:sya pramada:vanasya| kape:rbaladdhi pramada:vanasya|| 20

sa thasya kruthva:rtthapathe: rmaha:kapi| rmaha dvyali:kam manaso:

maha:thmanaha|

yuyuthsure:ko: bahubhirmaha:balaih| sri:ya: jwalan tho:ranama:stthithah

kapihi|| 21

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: e:kavimsa

sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

Sarga 42

dwichathva:rimsaha sargaha

(ra:kshasa women inform Ra:vana of the destruction of Aso:ka vana)

thathah pakshinina:de:na vrukshabhanga swane:nacha |

babhu:vu sthra:sa sambhra:ntha:ha sarve: lanka:nivasinaha|| 1

vidrutha:scha bhayathrastha: vine:du rmrugapakshinaha|

rakshasa:m cha nimiththa:ni kru:rani prathipe:dire: || 2

thatho: gatha:ya:m nidra:ya:m ra:kshasyo: vikrutha:nana:ha |

thadvanam dadrusu rbhagnam tham cha vi:ram maha:kapim|| 3

sa tha: drushtva: maha:ba:hu rmaha:saththvo: maha:balaha |

chaka:ra sumahadru:pam ra:kshasi:na:m bhaya:vaham || 4

thathastham girisamka:sa mathika:yam maha:balam |

ra:kshasyo: va:naram drushtva: paprachchu rjanaka:thmaja:m|| 5

ko ::yam kasya kutho: va:yam kinnimiththa miha:gathaha|

kattham thvaya: saha:ne:na samva:daha krutha ithyutha || 6

a:chakshva no: visa:la:kshi ma: bhu:ththe: subhage: bhayam |

samva:da masitha:pa:nge: thvaya: kim kruthava:nayam|| 7

attha:bravi ththada: sa:dhvi: si:tha: sarva:ngasundari:|

rakshasa:m bhi:maru:pa:na:m vijna:ne: mama ka: gathihi|| 8

yu:yame: va:bhija:ni:tha yo: :yam yadwa: karishyathi|

ahire:va hyahe: pa:da:n vija:na:thi na samsayaha || 9

ahama pyasya bhi:tha:smi nainam ja:na:mi ko: nvayam|

ve:dmi ra:kshasa me:vainam ka:maru:pina ma:gatham ||

1

0

vaide:hya: vachanam sruthva: ra:kshasyo: vidrutha: disaha|

sthitha:h ka:schi dgatha:h ka:shchith ra:vana:ya nivedithum ||

1

1

ra:vanasya sami:pe:thu ra:kshasyo: vikrutha:nana:ha|

viru:pam va:naram bhi:ma ma:khya:thu mupachakramuhu ||

1

2

aso:ka vanika:madhye: ra:jan bhi:mavapuhu kapihi|

si:thaya: krutha samva:da sthishtta thyamitha vikramaha||

1

3

na cha tham ja:naki: si:tha: harim harinalo:chana: |

asma:bhi rbahudha: prushta: nive:dayithu michchathi ||

1

4

va:savasya bhave: ddu:tho: du:tho: vaisravanasya va: |

pre:shitho: va:pi ra:me:na si:tha:nve:shanaka:mkshaya: ||

1

5

the:na thvadbhutha ru:pe:na yaththath thava mano:haram |

na:na:mruga gana:ki:rnam pramrushtam pramada:vanam ||

1

6

na thathra kaschi dudde:so: yasthe:na na vina:sithaha |

yathra sa: ja:naki: si:tha: sa the:na na vina:sithaha||

1

7

ja:naki: rakshana:rttham va: srama: dwa: no:palabhyathe: |

atthava: kassrama sthasya saiva the:na:bhi rakshitha: ||

1

8

cha:rupallava pushpa:dhyam yam si:tha: swaya ma:stthitha: |

pravruddha ssinsupa: vrukshaha sa cha the:na:bhi rakshithaha ||

1

9

thasyo:gra ru:pa syo:gra! thvam danda ma:jna:thu marhasi|

si:tha: sambha:shitha: ye:na thadwanam cha vina:sitham ||

2

0

manah parigruhi:tha:m tha:m thava raksho:gane:swara |

ka ssi:tha: mabhibha:she:tha yo:na sya:th thyaktha ji:vithaha ||

2

1

ra:kshasi:na:m vachaha sruthva: ra:vano: ra:kshase:swaraha |

hutha:gni riva jajwa:la ko:pa samvarthithe:kshanaha ||

2

2

thasya kruddhasya ne:thra:bhya:m pra:patha nnasrabindavaha|

di:ptha:bhya:miva di:pa:bhya:m sa:rchishaha sne:ha bindavaha ||

2

3

a:thmana ssadrusa:n su:ra:n kimkara: nna:ma ra:kshasa:n |

vya:dide:sa maha:the:ja: nigraha:rttham hanu:mathaha||

2

4

the:sha: masi:thisa:hasram kimkara:na:m tharaswina:m |

niryayu rbhavana: ththasma:th ku:tamudgarapa:nayaha ||

2

5

maho:dara: maha:danshtra: gho:ra ru:pa: maha:bala:ha|

yuddha:bhimanasa ssarve: hanumadgrahanodyatha:h ||

2

6

the: kapi:ndram sama:sa:dya tho:ranasttha mavastthitham |

abhipe:thu rmaha:ve:ga:h pathanga: iva pa:vakam ||

2

7

the: gada:bhi rvichithra:bhihi parighaih ka:nchana:ngadaihi |

a:jaghnu rva:nara sreshttam sarai schadithya sannibhaih|| ||

2

8

mudgaraihi pattisai ssu:laihi pra:satho:marasakthibhihi |

pariva:rya hanu:mantham sahasa: thastthu ragrathaha ||

2

9

hanuma:napi the:jaswi: sri:ma:n parvatha sannibhaha |

kshitha: va:vidhya la:mgu:lam nana:da cha maha:swanam ||

3

0

sa bhu:thva: sumaha:ka:yo: hanuma:n ma:rutha:thmajaha |

dhrushta ma:spho:taya:ma:sa lanka:m sabde:na pu:rayan ||

3

1

thasya:spho:tithasabde:na mahatha: sa:nuna:dina: |

pe:thu rvihanga: gagana: duchchai sche:da magho:shayath ||

3

2

jayathyathi balo: ra:mo: lakshmanascha maha:balaha |

ra:ja: jayathi sugri:vo: ra:ghave: na:bhipalithaha ||

3

3

da:so ::ham ko:sale:ndrasya ra:ma sya:klishta karmanaha |

hanuma:n sathrusainya:na:m nihantha: ma:rutha:thmajaha ||

3

4

na ra:vana sahasram me: yuddhe: prathibalam bhave:th |

sila:bhisthu praharathaha pa:dapaischa sahasrasaha ||

3

5

ardayithva: puri:m lanka: mabhiva:dya cha maitthili:m |

samruddha:rttho: gamishya:mi mishatha:m sarvarakshasa:m ||

3

6

thasya sanna:da sabde:na the :: bhavan bhayasankitha:h |

dadrususcha hanu:mantham sandhya:me:gha mivo:nnatham ||

3

7

swa:misande:sanissanka: sthatha sthe: ra:kshasa:h kapim |

chithraih praharanai rbhi:mai rabhipe:thu sthatha sthathaha ||

3

8

sathaih parivrutha ssurai ssarvatha ssa maha:balaha |

a:sasa:da :: :: yasam bhi:mam parigham thorana:sritham ||

3

9

sa tham parighama:da:ya jagha:na rajani:chara:n |

sa pannaga miva:da:ya sphurantham vinatha: suthaha |

vichacha: ra:mbare: vi:raha parigruhya cha ma:ruthihi ||

4

0

sa hathwa: ra:kshasa:n vi:ra:n kinkara:n ma:rutha:thmajaha |

yuddhaka:nkshi: punarvi:ra stho:ranam samupa:srithaha ||

4

1

thatha sthasma: dbhaya: nmuktha:h kathichith thathra ra:kshasaha|

nihatha:n kinkara:n sarva:n ra:vana:ya nyave:dayan ||

4

2

sa ra:kshasa:na:m nihatham mahadbalam| nisamya ra:ja:

parivruththalo:chanaha |

sama:dithe: sa:prathimam para:krame: | prahasthaputhram samare: sudurjayam

||

4

3

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde:

dwichathva:rimsaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

43 thrichathva:rimsaha sargaha

(Hanuma kills the demons in the chaithya pra:sa:da)

thathassa kimkara:n hathva: hanuma:n dhya:na ma:stthithaha |

vanam bhagnam maya: chaithyapra:sa:do: na vina:sithaha || 1

thasma:th pra:sa:dama pye:vam bhi:mam vidhvamsaya: myaham |

ithi samchithya manasa: hanuma:n darsayan balam || 2

chaithyapra:sa:da ma:phluthya me:rusrunga mivonnatham |

a:ruro:ha kapisre:shtto: hanuma:n ma:rutha:thmajaha || 3

a:ruhya girisamka:sam pra:sa:dam hariyu:tthapaha |

babhou sa sumaha:the:ja:h prathisu:rya ivo:dithaha || 4

sampradhrushya cha durdharsham chaithya pra:sa:da muththamam |

hanuma:n prajvalan lakshmya: pa:riya:thro:pamo ::bhavath || 5

sa bhu:thva: sumaha:ka:yaha prabha:va:n ma:rutha:thmajaha |

dhrushta ma:spho:taya:ma:sa lanka:m sabde:na pu:rayan || 6

thasya: spho:tithasabde:na mahatha: sro:thragha:thina: |

pe:thurvihangama: sthathra chaithyapa:la:scha mo:hitha:h || 7

asthra vijjayatha:m ra:mo: lakshmanascha maha:balaha |

ra:ja: jayathi sugri:vo: raghave:na:bhipa:lithaha || 8

da:so ::ham ko:sale:ndrasya ra:masya: klishtakarmanaha

hanuma:n sathrusainya:na:m nihantha: ma:rutha:thmajaha || 9

na ra:vana sahasram me: yuddhe: prathibalam bhave:th |

sila:bhisthu praharathaha pa:dapaischa sahasrasaha || 10

ardayithva: puri:m lanka: mabhiva:dya cha maitthili:m|

samruddha:rttho: gamishya:mi mishatha:m sarva rakshasa:m || 11

e:va mukthva: vima:nastha schaithyastha:n hariyu:tthapaha |

nana:da bhi:ma nirhra:do: rakshasa:m janayan bhayam || 12

the:na sabde:na mahatha: chaithyapa:la: ssatham yayuhu |

gruhi:thva: vividha: nasthra:n pra:sa:n khadga:n paraswattha:n |

visrujantho: maha:ka:ya: ma:ruthim paryava:rayan || 13

the:gada:bhi rvichithra:bhihi parighaihi ka:nchana:ngadaihi |

a:jaghnu rva:narasre:shttam ba:nai scha:dithya sannibhaihi || 14

a:vartha iva ganga:ya: stho:yasya vipulo: maha:n |

parikshipya harisre:shttam sa babhou rakshasa:m ganaha || 15

thatho: va:tha:thmajaha kruddho: bhi:mam ru:pam sama:srithaha || 16

pra:sa:dasya maha:nthasya sthambham he:ma parishkrutham |

uthpa:tayithva: ve:ge:na hanuma:n pavana:thmajaha |

thathastham bhra:maya:ma:sa sathadha:ram maha:balaha || 17

thathra cha:gni ssamabhavath pra:sa:dascha: pyadahyatha || 18

dahyama:nam thatho: drushtva: pra:sa:dam hariyu:tthapaha |

sa ra:kshasa satham hathva: vajre: ne:ndra iva:sura:n || 19

antharikshe: stthitha ssri:ma: nidam vachana mabravi:th |

ma:drusa:na:m sahasra:ni visrushta:ni maha:thmava:n || 20

balina:m va:nare:ndra:na:m sugri:va vasavarthina:m |

atanthi vasudha:m kruthsna:m vayamanye: cha va:nara:ha || 21

dasana:gabala:h ke:chith ke:chi ddasaguno:ththara:ha |

ke:chi nna:gasahasrasya babhu:vu sthulyavikrama:h || 22

santhi chaughabala:h ke:chith ke:chi dva:yubalo:pama:ha |

aprame:yabala: scha:nye: thathra:san hariyu:dhapa:ha || 23

i:drugvidhai sthu haribhi rvrutho: dantha nakha:yudhaihi |

sathai ssathasahasraischa ko:ti:bhi rayuthai rapi |

a:gamishyathi sugri:va ssarve:sha:m vo: nishu:danaha || 24

ne:yamasthi puri: lanka: na yu:yam na cha ra:vanaha |

yasma: dikshva:ku na:tthe:na baddham vairam maha:thmana: || 25

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde:

thrichathva:rimsaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

49th Sarga – e:kona pancha:sa ssargaha

thathassa karmana: thasya vismitho: bhi:mavikramaha |

hanu:ma: nro:shatha:mra:ksho: raksho:dhipa mavaikshatha ||

1

bhra:jama:nam maha:rhe:na ka:nchane:na vira:jatha: |

muktha:ja:la:vruthe: na:tha makute:na maha:dyuthim ||

2

vajrasamyo:gasamyukthaihi maha:rha manivigrahaihi |

haimaira:bharanai schithraihi mana se:na prakalpithaihi || 3

maha:rha kshauma samvi:tham raktha chandanaru:shitham |

swanuliptham vichithra:bhihi vividha:bhischa bhakthibhihi||

4

vivruthai rdarsani:yaischa raktha:kshair bhi:ma darsanaihi|

di:pthathi:kshna maha:damshtraihi pralambadasanachhadaihi ||

5

siro:bhir dasabhir vi:ram bhra:jama:nam mahaujasam |

na:na:vya:la sama:ki:rnaihi sikharai riva mandaram ||

6

ni:la:mjana chayaprakhyam ha:re:no:rasi ra:jatha: |

pu:rnachandra:bha vakthre:na sabala:ka miva:mbudam ||

7

ba:hu:bhirbadhake:yu:raihi, chandano:ththamaru:shithaihi |

bhra:jama:n:angadaihi pi:naihi pamchasi:rshairivo:ragaihi||

8

mahathispha:tike: chithre: rathna samyo:ga samskruthe: |

uththama:stharana: sthi:rne: su:pavishtam vara:sane: ||

9

alankrutha:bhi rathyarttham, pramada:bhi ssamanthathaha |

va:lavyajana hastha:bhihi a:ra:thsamupase:vitham ||

10

durdhare:na prahasthe:na maha:pa:rswe:na rakshasa: |

manthribhirmanthrathatthvajnaihi nikumbhe:na cha manthrina: || 11

sukho:pavishtam raksho:bhihi chathurbhihi baladarpithaihi |

kruthsnaha parivrutho: lokaha chathurbhiriva sa:garaihi ||

12

manthribhirmanthra thatthvajnaihi anyai scha subhabuddhibhihi

anva:syama:nam raksho:bhihi surairiva sure:svaram ||

13

apasya dra:ksha sapathim hanu:ma:nathi the:jasam |

vishtittam me:rusikhare: satho:ya miva tho:yadam ||

14

hanumatha: ra:vana darsanam

sa thai ssampi:dyama:no:pi rakshobhi rbhi:ma vikramaihi |

vismayam paramam gathva: raksho:dhipa mavaikshatha ||

15

bhra:jama:nam thatho: drustwa: hanuma:n ra:kshase:swaram |

manasa: chinthaya:ma:sa the:jasa: thasya mo:hithaha ||

16

aho:ru:pa maho:dhairyam aho:saththva maho:dyuthihi |

aho: ra:kshasara:jasya sarvalakshana yukthatha:||

17

yadyadharmo: na balava:n sya: dayam ra:kshase:swaraha |

sya: dayam suralo:kasya, sasakrasya:pi rakshitha: ||

18

asya kru:raihi nrusamsaischa karmabhir lo:kakuthsithaihi |

the:na bibhyathi khalvasma:th lo:ka:h sa:marada:nava:ha ||

19

ayam hyuthsahathe: kruddhaha karthume: ka:rnavam jagath |

ithi chintha:m bahuvidha:m akaro:nmathima:n harihi ||

20

drushtwa: ra:kshasara:jasya prabha:va mamithaujasaha || 21

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: kona

pancha:sa ssargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

50th Sarga – pancha:sassargaha

thamudwi:kshya maha:bahuhu pinga:ksham puratha sthitham |

ko:pe:namahatha:vishto: ra:vano: lokara:vanaha || 1

sanka: hrutha:thma: daddhyau sa kapi:ndram the:jasa:vrutham |

kimesha bhagava:nnandi: bhave:th sa:ksha: di ha:gathaha||

2

ye:na saptho:: smi kailase:maya: sancha:lithe: pura: |

so:: yam va:naramurthi ssya:th kimswidbano:pi va:suraha || 3

sa ra:ja: ro:shatha:mra:kshaha prahastham manthrisatthamam |

ka:layuktha muva:chedam vacho: vipula mardhavath||

4

dura:thma:! pruchhatha: me:sha kuthaha kim va:sya ka:ranam |

vanabhange: cha ko::sya:rttho: ra:kshasi:na:m cha tharjane: || 5

mathpuri: mapradhrushya: m va: gamane: kim prayo:janam |

a:yo:dhane: va: kim ka:ryam pruchhyatha: me:sha durmathihi ||

6

prahasthe:na hanumadvathra:ntha pariprasnaha

ra:vanasya vacha ssruthva: prahastho: va:kya mabravi:th

sama:swasihi bhadranthe: na bhi:hi ka:rya: thvaya: kape:! || 7

yadi tha:vaththwam indre:na pre:shitho: ra:vana:layam |

thaththwa ma:khya:hi ma: bhu:ththe: bhayam va:nara! mo:kshyase: ||

8

yadi vaisravanasya thwam yamasya varunasya cha |

cha:raru:pa midam kruthwa: pravishto: naha puri: mima:m ||

9

vishnuna: pre:shitho: va:pi du:tho: vijayaka:nkshina: |

nahi the: va:naram the:jo: ru:pama:thram thu va:naram ||

10

thaththwatha:ha katthaya swa:dya thatho: va:nara! mo:kshyase:|

anrutham vadatha scha:pi durlabham thawa ji:vitham ||

11

atthava: yannimiththam the: prave:so: ra:vana:laye: |

e:va mukhtho: harisre:shtta:ha thada: raksho:gane:svaram ||

12

abravi: nna:smi sakrasya yamasya varunasya va: |

dhanade:na na me: sakhyam vishnuna: na:smi chodithaha ||

13

ja:thire:va mama thwe:sha: va:naro:: ha miha:gathaha |

darsane: ra:kshase:ndrasya durlabhe: thadidam maya: ||

14

vanam ra:kshasa ra:jasya darsana:rtthe: vina:sitham |

thatha sthe: ra:kshasa:ha pra:ptha balino: yuddha ka:nkshinaha || 15

rakshana:rtham thu de:hasya prathiyuddha: maya: rane: |

asthrapa:sairna sakyo:ham baddhum de:va:surai rapi ||

16

pitha:maha:de:va varo: mama: pyesho:: bhyupa:gathaha |

ra:ja:nam drashtuka:me:na maya::sthra manuvarthitham ||

17

vimuktho: hyaha masthre:na ra:kshasaihi thwabhipi:dithaha |

ke:nachi dra:jaka:rye:na sampra:ptho::smi thava:nthikam ||

18

du:tho:: ha mithi vijne:yo:, ra:ghava sya:mithoujasaha |

sru:yatha:m cha:pi vachanam mama patthya midam prabho: ||

19

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde:

pancha:sassargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

51th Sarga – e:ka pancha:sas sargaha

hanumatha: sugri:vasande:sa katthanam

tham sami:kshya maha:saththvam saththvava:n hari saththamaha |

va:kyamartthava davyagraha thamuva:cha dasa:nanam || 1

aham sugri:vasandesa:th iha pra:ptha sthava:layam |

ra:kshase:ndra hari:sasthva:m bhra:tha: kusalamabravi:th || 2

bhra:thuhu ssrunu sama:de:sam sugri:vasya maha:thmanaha |

dharma:rttho:pahitham va:kyam iha cha:muthra cha kshamam || 3

ra:ja: dasarattho:na:ma ratthakunjarava:jima:n |

pithe:va bandhurlo:kasya sure:svara samadyuthihi || 4

jyeshtta sththasya maha:bahuhu puthraha priyakaraha prabhuhu |

pithurnide:sa: nishkra:nthaha pravishto: dandaka:vanam || 5

lakshmane:na saha bhra:thra: si:thaya: cha:pi bha:ryaya: |

ra:mo: na:ma maha:theja:ha dharmyam panttha:na ma:srithaha || 6

thasya bha:rya: vane: nashta: si:tha: pathi manuvratha: |

vaide:hasya sutha:ra:jno: janakasya maha:thmanaha || 7

sama:rgama:na stha:m de:vi:m ra:japuthras saha:nujaha |

rushyamu:ka manupra:pthaha sugri:ve:na sama:gathaha || 8

thasya the:na prathijina:tham si:thaya:ha parima:rganam |

sugri:vasyapi ra:me:na harira:jyam nive:ditam || 9

thathasthe:na mrutthe: hathva: ra:japuthre:na va:linam |

sugri:va stthapitho: ra:jye: haryruksha:na:m gane:swaraha || 10

thwaya: vijna:tha pu:rvascha va:li: va:nara pungavaha |

ra:me:na nihathas sankhye: sare:naike:na va:naraha || 11

sa si:tha:ma:rgane: vyagraha sugri:vaha sathya sangaraha |

hari:n sampre:shaya:ma:sa disas sarva: hari:swaraha || 12

tha:m hari:na:m sahasra:ni satha:ni niyutha:ni cha |

dikshu sarva:su ma:rganthe: hyadha scho:pari cha:mbare: || 13

vainathe:ya sama:ha ke:chith ke:chith thathra: nilo:pama:ha |

asangagathaya ssi:ghra:ha harivi:ra: maha:bala:ha || 14

aham thu hanuma:nna:ma ma:rutha sowyarasassuthaha |

si:thaya:sthu kruthe: thu:rnam sathayo:jana ma:yatham || 15

samudram langhayithvaiva tha:m didrukshu riha:gathaha |

bhramatha:cha maya:drushta: gruhe:the: janaka:thmaja: || 16

hanumatha: ra:vana:ya hithabodhanam

thadbhava:n drushtadharma:rtthaha thapaha kruthaparigrahaha |

parada:ra:n maha:prajna! no:paro:ddhum thwamarhasi || 17

nahi dharma viruddhe:shu bahva: pa:ye:shu karmasu |

mu:lagha:thishu sajjanthe: buddhimantho: bhavadwidha:ha 18

kascha lakshmana muktha:na:m ra:ma ko:pa:nu varthina:m |

sara:na: magrathaha sththa:thum saktho: de:va:sure:shwapi || 19

na cha:pi thrishu lo:ke:shu ra:jan! vidye:tha kaschana |

ra:ghavasya vyali:kam yaha kruthwa: sukha mava:pnuya:th || 20

tha thrika:la hitham va:kyam dharmya marttha:nubandhi cha

manyasva narade:va:ya ja:naki: prathidi:yatha:m || 21

drushta: hi:yam maya:de:vi: labdham yadiha durlabham |

uththaram karma yachchesham nimiththam thathra ra:ghavaha || 22

lakshithe:yam maya: si:tha: thattha:so:ka para:yana: |

gruhya ya:m na:bhija:na:si pancha:sya:miva pannagi:m || 23

ne:yam jarayithum sakya: sa:suraira marai rapi |

vishasamsrushta mathyarttham bhuktha manna mivowjasou || 24

thapa ssantha:palabadhasthe: yo::yam dharma parigrahaha |

na sa nasayithum nyayyaha a:thmapra:na parigrahaha || 25

avadhyatha:m thapo:bhirya:m bhava:n samanupasyathi |

a:thmanassa: suraihi de:vaihi he:thu sthathra:pyayam maha:n || 26

sugri:vo: nahi de:vo::yam na:suro: nacha ra:kshasaha |

na da:navo: na gandharvo: nayaksho: na cha pannagaha || 27

thasma:th pra:na parithra:nam kattham ra:jan! karishyasi |

na thu dharmo:pa samha:ram adharma phala samhitham || 28

thade:va phalamanve:thi dharmascha: dharma na:sanaha |

pra:ptham dharmaphalam tha:vath bhavatha: na:thra samsayaha II 29

phala masya:pya dharmasya kshiprame:va prapathsya se: |

janasttha:na vadham budhhva: budhhva: va:livadham thattha || 3o

ra:ma sugri:va sakhyam cha budhyaswa hitha ma:thmanaha |

ka:mam khalvaha mapye:kaha sava:ji rattha kunjara:m || 31

lanka:m na:sayithum sakthaha thasyaisha thu na nischayaha |

ra:me:na hi prathijna:tham haryurksha gana sanniddhau || 32

uthsa:dana mamithra:na:m si:tha:yaisthu pradharshitha: |

apakurvanhi ra:masya sa:ksha:dapi puramdaraha || 33

na sukham pra:pnuya: danyaha kim puna sthwadwidho: janaha |

ya:m si:the:thyabhi ja:na:si ye:yam thishttathi the: vase: || 34

ka:lara:thri:thi tha:m viddhi sarvalanka:vina:sini:m |

thadalam ka:lapa:se:na si:tha: vigraha ru:pina: || 35

swayam skandha: vasakthe:na kshama ma:thmani chinthyatha:m |

si:tha:ya: sthe:jasa: dagdha:m ra:ma ko:pa prapi:ditha:m || 36

dahyama:na: mima:m pasya puri:m sa:ttapratho:lika:m |

swa:ni mithra:ni mathri:mscha jna:thi:n bhrathru:n sutha:n hitha:n 37

bhoga:n dara:mscha lanka:m cha ma: vina:sa mupa:naya |

sathyam ra:kshasa ra:jendra! srunushwa vachanam mama || 38

ra:mada:sasya du:thasya va:narasya vise:shathaha |

sarva:n loka:n susamhruthya sabhu:tha:n sachara:chara:n || 39

punare:va thattha: srashtum saktho: ra:mo: maha:yasa:ha |

de:va:sura nare:ndre:shu yaksha raksho: gane:shu cha || 40

vidya: dhare:shu sarve:shu gandharve:shu:rageshu cha |

siddhe:shu kinna rendre:shu pathathrishu cha sarvathaha || 41

sarvabhu:the:shu sarvathra sarvaka:le:shu na:sthi saha |

yo: ra:mam prathiyuddhye:tha vishnuthulya para:kramam || 42

sarvalo:ke:swara syaivam kruthwa: vipriyamuththamam |

ra:masya ra:jasimhasya, durlabham thava ji:vitham || 43

de:va:scha daithyascha nisa:chare:ndra |

gandharva vidya:dhara na:gayaksha:ha |

ra:masya lo:kathraya na:yakasya |

stha:thum na saktha: ssamare:shu sarve: || 44

bramha: svayambhu:hu chathura:nano: va: |

rudrasthrine:thraha thripura:nthako: va: |

indro: mahe:ndra ssurana:yako: va: |

thra:thum na saktha: yudhi ra:mavadhyam || 45

sa soushttavo:pe:tha madi:na va:dinaha |

kape:rni samya: prathimo: priyam vachaha |

dasa:nanaha ko:pavivruththa lo:chanaha |

sama:di saththasya vadham maha:kape:he || 46

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: e:ka pancha:sas sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

52th Sarga – dwipancha:sassargaha

thasya thadwachanam sruthwa: va:narasya maha:thmanaha |

a:jna:paya dvadham thasya ra:vanaha kro:dhamu:rchhithaha || 1

vadhe: thasya sama:jnapthe: ra:vane:na dura:thmana: |

nive:dithavatho: dauthyam na:nume:ne: vibhi:shanaha || 2

tham raksho:dhipathim kruddham thachcha ka:raya mupastthitham |

vidithwa: chinthaya:masa ka:ryam karyavidhau stthithaha || 3

nischitha:rtthasthatha ssa:mna:, pujya sathrujidagrajam |

uva:cha hitha mathyarttham, va:kyam va:kyavisa:radaha || 4

kshamasva ro:sham thyaja ra:kshase:ndra ! |

prasi:da madva:kya midam srunushva

vadham na kurvamthi para:varajna:

du:thasya santho: vasudhadhipe:ndra:ha || 5

ra:jadharmaviruddham cha lo:kavruththe:scha garhitham |

thava cha:sadrusam vi:ra kape: rasya prama:panam || 6

dharmajnascha kruthajnascha ra:jadharmavisa:radaha |

para:varajno: bhu:tha:na:m thwme:va parama:rtthavith || 7

gruhyamthe: yadi ro:she:na thwa:druso::pi vipaschithaha |

thathas sa:sthra vipaschiththwam, srama e:va hi ke:valam || 8

thasma:th prasi:da sathrughna! ra:kshase:ndra dura:sada |

yuktha:yuktham vinischithya, duthadando: vidhi:yatha:m || 9

vibhi:shanavachas sruthwa: ra:vano: ra:kshase:swaraha |

ro:she:na mahatha::vishto: va:kya muththara mabravi:th || 10

na pa:pa:na:m vadhe:pa:pa:m vidyathe: sathrusu:dana! |

thasma: de:nam vadhishya:mi va:naram pa:pacha:rinam || 11

adharma mu:lam bahudo:shayuktham |

ana:ryajushtam vachanam nisamya |

uva:cha va:kyam parama:rttha thaththwam |

vibhi:shano: buddhimatha:m varishttaha || 12

prasi:da lanke:svara! ra:kshase:ndra |

dharma:rtthayuktham vachanam srunushwa |

du:tha: na vadhya:n samaye:shu ra:jan |

sarve:shu sarvathra vadanthi santhaha || 13

asamsayam sathru rayam pravruddaha |

krutham hyane: na:priya maprame:yam |

na du:thavadhya:m pravadamthi samtho: |

du:thasya drushta: bahavo: hi danda:ha ||

14

vairu:pya mange:shu kasa:bhigha:tho: |

maundyam thattha: lakshmana sanni pa:thaha |

e:tha:n hi du:the: pravadanthi danda:n |

vadhasthu du:thasya na naha srutho::pi || 15

kattham cha dharma:rttha vini:tha buddihi |

para:varaprathyayanischitha:rtthaha |

bhavadwidhaha ko:pavase: hi thishtte:th |

ko:pam niyachhamthi hi saththwavanthaha ||

16

na dharmava:de: na cha lo:kavruththe: |

na sa:sthrabuddi grahane:shu cha:pi |

vidye:tha kaschi ththava vi:ra thulyaha |

thwam hyuththamas sarvasura:sura:na:m ||

17

na cha: pyasya kape:rghathe: kamchithpasya:myaham gunam |

the:shwayam pa:thyatha:m dando: yairayam pre:shithaha kapihi || 18

vibhi:shane:na du:thavadhe: do:shaniru:panam

sa:dhurva: yadiva:: sa:dhuhu parai re:sha samarpithaha |

bruvan para:rttham parava:n na du:tho: vadha marhathi || 19

api cha:sminhathe: ra:jan, na:nyam pasyami khe:charam |

iha yaha punara:gachche:th, param pa:ram maho:dadhe:he || 20

thasma:nna: sya vadhe: yathnaha, karyaha parapuramjaya! |

bhava:n se:ndre:shu de:ve:shu yathna ma:stthathu marhathi ||

21

asmin vinashte: na hi du:thamanyam |

pasya:mi yasthau narara:japuthrau |

yuddha:ya yuddhapriyadurvini:thau |

udyo:jaye:thou di:rghapattha:varuddhau | 22

para:kramo:thsa:ha manaswina:m cha |

sura:sura:na: mapi durjaye:na |

thwaya: mano:nandana nairru:tha:na:m

yuddayathi rna:sayithum na yuktha: ||

23

hitha:scha su:ra:scha sama:hitha:scha |

kule:shu ja:th:ascha maha:gune:shu |

manasvinaha sasthrabhrutha:m varishttaha |

ko:tyagratha sthe: subhrutha:scha yo:dha:ha || 24

thade:kade:se:na balasya tha:vath |

ke:chiththava:de:sakrutho::bhi yamthu |

thau ra:japuthrau vinigruhyamu:ddau |

pare:shu the: bha:vayithum prabha:vam ||

25

nisa:chara:na: madhipo:: nujasya |

vibhi:shana syo:ththama va:kyamishtam |

jagra:ha buddhya: suralo:ka sathruhu |

maha:balo: ra:kshasara:ja mukhyaha ||

26

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: dwipancha:sassargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

53rd Sarga – thripamchasassargaha

thasya thadwachanam sruthwa: dasagri:vo: maha:balaha |

de:sa ka:lahitham va:kyam bhrathuruththara mabravi:th || 1

samya guktham hi bhavatha: du:thavadhya: vigarhitha: |

avasyam thu vadha: danya:ha, kriyatha: masya nigrahaha || 2

kapi:na:m kila la:mgu:lam ishtam bhavathi bhu:shanam |

thadasya di:pyatha:m si:ghram, the:na dagdhe:na gachhathu 3

thathaha pasyanthwimam di:nam, angavai ru:pya karsitham |

samithrajna:thayas sarve: ba:ndhava:ha sa shrujjana:ha || 4

a:jna:paya dra:kshase:draha puram sarvam sachathwaram |

la:ngu:le:na pradi:pthe:na raksho:bhihi parini:yatha:m || 5

thasya thadvachanam sruthva: ra:kshasa:ha ko:pakarsitha |

ve:shtayanthisma la:mgu:lam ji:rnai ka:rpa:sakaihi pataihi || 6

samve:shtyama:ne: la:mgu:le: vyavardhatha maha:kapihi |

sushka mimdhana ma:sa:dya vane:shviva hutha:sanaha || 7

thaile:na parishichya:ttha the::gnim thathra:bhya pa:thayan |

la:mgu:le:na pradi:pthe:na ra:kshasa:m stha:napa:thayath || 8

ro:sha:marshapari:tha:thma: balasu:ryasama:nanaha |

la:ngu:lam sampradi:ptham thu drashtum thasya hanu:mathaha || 9

sahasthri:ba:lavruddha:scha jagmuhu pri:tha: ni:sa:chara:ha |

sa bhu:yas samgathai:hi kru:rai ra:kshasaihi harisaththamaha || 10

nibaddaha kruthava:nvi:raha thathka:lasadrusi:m mathim |

ka:mam khalu na me: saktha: nibaddasya:pi ra:kshasa:ha || 11

chhithwa: pa:sa:n samuthpathya hanya: maha mima:n punaha |

yadi bharthurhitha:rttha:ya charamtham bharthrusa:sana:th || 12

badhnam thye:the: dura:thma:no nathu me: nishkruthihi krutha: |

sarve:sha: me:va parya:ptho: ra:kshasa:na:maham yudhi || 13

kimthu ra:masya pri:thyarttham vishahishye:: hami:drusam |

lanka: cha:rayithavya: vai punare:va bhave:dithi || 14

ra:thrau nahi sudrushta: me: durgakarmavidha:nathaha |

avasyame:va drashtavya: maya: lanka: nisa:kshaye: ||

15

ka:mam baddasya me: bhu:yaha puchcha syo:ddi:pane:na cha |

pi:da:m kurvamthu raksha:msi name::sthi manasa ssramaha ||

16

dagdhapuchhasya hanumathaha lanka:vi:dhishu bhra:manam

thathasthe: samvrutha:ka:ram sathwavantham maha:kapim |

parigruhya yayurhrushta: ra:kshasa:ha kapi kunjaram ||

17

sankhabhe:ri:nina:daistham gho:shayanthas swakarmabhihi |

ra:kshasa:ha kru:rakarma:naha cha:rayanthisma tha:m puri:m ||

18

anvi:yama:no: raksho:bhihi yayau sukha marimdamaha |

hanuma:m scha:raya:ma:sa ra:kshasa:na:m maha:puri:m ||

19

attha:pasya dwima:na:ni vichithra:ni maha:kapihi |

samvrutha:n bhu:mibha:ga:mscha suvibhaktha:mscha chathvara:n||

20

vi:tthi:scha gruha samba:dhaha kapi ssrunga:taka:ni cha |

thattha: ratthyo: paratthya:scha thatthaiva gruhaka:nthara:n ||

21

gruha:mscha me:gha sanka:sa:n dadarsa pavana:thmajaha |

chathvare:shu chathushke:shu ra:jama:rge: thatthai vacha || 22

gho:shayanthi kapim sarve: cha:ri:ka ithi ra:kshasa:ha |

sthri:ba:lavruddha: nirjagmuhuhu thathra kuthu:hala:th || 23

tham pradi:pitha la:mgu:lam hanu:mantham didrukshavaha |

di:pyama:ne: thatha sthasya la:mgu:la:gre: hanu:mathaha || 24

ra:kshasya stha: viru:pa:kshyaha samsurde:vya: sthadapriyam |

yasthvaya: kruthasamva:daha si:the:! tha:mramukhaha kapihi || 25

la:mgu:le:na pradi:pthe:na sa e:sha parini:yathe: |

sruthwa: thadvachanam kruram a:thma:paharano:pamam || 26

si:thaya: agnehesi:thatha:pra:rdhanam

vaide:hi so:kasamthaptha: hutha:sana mupa:gamath |

mamgala:bhimukhi: thasya sa: thada:si:nmaha:kape:he |

upathastthe: visa:la:kshi: prayatha: havya va:hanam || 27

yadyasthi pathisusru:sha: yadyasthi charitham thapaha |

yadi cha:sthye:ka pathni:thwam si:tho: bhava hanu:mathaha || 28

yadi kimchidanu kro:saha thasya mayyasthi dhi:mathaha |

yadi va: bhagya se:sho: me: si:tho: bhava hanu:mathaha || 29

yadi ma:m vruththasampanna:m thathsama:gamala:lasa:m |

sa vija:na:thi dharma:thma: si:tho: bhava hanu:mathaha || 30

yadi ma:m tha:raye: da:ryaha sugri:vaha sathyasangaraha |

asma: dduhkha:mbusamro:dha:th si:tho: bhava hanu:mathaha ||

31

thatha sthi:kshna:rchi ravyagraha pradakhinasikho:: nalaha |

jajwa:la mrugasa:ba:kshya:ha samsanniva sivam kape:he ||

32

hanu:majjanaka scha:pi puchcha:nala yutho:: nilaha |

vavau swa:stthyakaro: de:vya:ha pra:le:ya:nilasi:thalaha ||

33

hanumathaha agne:he saithya:nubhavaha

dahyama:ne: cha la:mgu:le: chinthaya:ma:sa va:naraha ||

34

pradi:ptho:gnirayam kasma:th na ma:m dahathi sarvathaha |

drusyathe: cha maha:jwa:laha karo:thi na cha me: rujam ||

35

sisira sye:va sampa:tho: la:mgu:la:gre: prathishttithaha |

atthava: thadidam vyaktham yaddrushtam plavatha: maya: ||

36

ra:maprabha:va: da:scharyam parvathas saritha:m pathau |

yadi tha:vathsamudrasya maina:kasya cha dhi:mathaha || 37

ra:ma:rttham sambhramaha tha:druk, kimagni rnakarishyathi |

si:tha:ya: scha:nrusamsye:na the:jasa: ra:ghavasya cha ||

38

pithuscha mama sakhye:na na ma:m dahathi pa:vakaha |

bhu:ya ssa chimthaya:ma:sa muhu:rtham kapi kunjaraha ||

39

uthpapa: tha:ttha ve:ge:na nana:da cha maha:kapihi |

puradwa:ram thathaha sri:ma:n sailasrunga mivo:nnatham ||

40

vibhaktha rakshassamba:dham a:sasa: da:nila:thmajaha |

sa bhu:thwa: saila sanka:saha kshane:na punara:thmava:n ||

41

hrasvatha:m parama:m pra:ptho: bandhana: nyavasa:thayath |

vimuktha scha:bhavath sri:ma:n punaha parvathasannibhaha ||

42

vi:kshama:nascha dadruse: parigham tho:rana:sritham |

sa tham gruhya maha:bahuhu ka:la:yasaparishkrutham ||

43

rakshinastha:n punas sarva:n su:daya:ma:sa ma:ruthihi

44

sa tha:nnihathwa: ranachandavikramaha |

sami:ksha ma:naha punare:va lanka:m |

pradi:pthala:ngu:lakrutharchima:li |

prakasa tha:dithya iva:rchima:li: ||

45

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde:

e:kavimsa sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

54th Sarga

chathuhupamcha:sa ssargaha (54)

vi:kshama:nasthatho: lamka:m kapihi kruthamano:ratthaha |

vartthama:nasamuthsa:haha karyase:shamachinthayath || 1

kinnu khalvavasishtam me: karthavaya miha sa:mpratham |

yade:sha:m rakshasa:m bhu:yaha santha:pajananam bhave:th || 2

vanam tha:vathpramatthitham prakrushta: ra:kshasa: hatha:ha |

balaikade:saha kshapithaha se:sham durgavina:sanam || 3

durge: vina:sithe: karma bhave:thsukhaparisramam |

alpayathne:na karye::smin mamasya:th saphalassramaha || 4

yo: hyayam mama la:mgu:le: di:pyathe: hanyava:hanaha |

asya samtharpanam nya:yam karthu me:bhirgruho:ththamaihi || 5

thathaha pradi:pthala:ngu:laha savidyudiva tho:yadaha |

bhavana:gre:shu lanka:ya vichacha:ra maha:kapihi || 6

gruha:dgruham ra:kshasa:na:m udya:na:ni cha va:naraha |

vi:kshama:no: hyasamthrasthaha pra:sa:da:mscha chacha:ra saha || 7

avapluthya maha:ve:gaha prahasthasya nive:sanam |

agnim thathra sa nikshipya swasane:na samo: bali: || 8

thatho::nyathpupluve: ve:sma maha:pa:rsvasya viryava:n |

mumo:cha hanuma:nagnim ka:la:nalasikho:pamam || 9

vajra damshtrasya cha thattha: pupluve: sa maha:kapihi |

sukasya cha maha:the:ja:ha sa:ranasya cha dhi:mathaha || 10

thattha: che:ndrajitho: ve:sma dada:ha hari yu:tthapaha |

jambuma:le: ssuma:le:scha dada:ha bhavanam thathaha || 11

rasmi ke:tho: scha bhavanam surya sathro: sthatthaiva cha |

hrasvakarnasya damshtrasya ro:masasya cha rakshasaha || 12

yuddho:nmaththasya maththasya dhwajagri:vasya rakshasaha |

vidyujjihvasya gho:rasya thattha: hasthi mukhasyacha || 13

kara:lasya pisa:chasya so:nitha:kshasya chaiva hi |

kumbhakarnasya bhavanam, makara:kshasya chaiva hi || 14

yajnasathro:scha bhavanam bramhasathro: sthatthaiva cha |

nara:mthakasya kumbhasya nikumbhasya dura:thmanaha | 15

varjayithva: maha:the:ja: vibhi:shanagruham prathi |

kramama:naha krame:naiva dada:ha haripungavaha || 16

the:shu the:shu maha:rhe:shu bhavane:shu maha:yasa:ha|

gruhe:sh vruddhimatha: mruddhim dada:ha sa maha:kapihi || 17

sarve:sha:m samathikramya rakshase:ndrasya vi:ryava:n |

a:sasa: da:ttha lakshmi:va:n ra:vanasya nive:sanam || 18

thatha sthasmingruhe: mukhye: na:na:rathna vibhu:shithe: |

me:rumandarasamka:se: sarva mangala so:bhithe: || 19

pradi:ptha magni muthsrujya la:mgu:la:gre: prathishttitham |

nana:da hanuma:nvi:ro: yuga:ntha jalado: yattha: || 20

swasane:na cha samyo:ga:th athive:go: maha:balaha |

ka:la:gni riva jajwa:la pra:vardhatha hutha:sanaha || 21

pradi:ptha magnim pavanaha the:shu ve:sma swacha:rayath |

abhu:th svasanasamyo:ga:th athi ve:go: hutha:sanaha || 22

tha:ni ka:nchanaja:la:ni muktha:manimaya:ni cha |

bhavana: nyavasi:ryantha rathnavanthi maha:nthi cha || 23

tha:ni bhagnavima:na:ni nipe:thurvasudha:thale: |

bhavana:ni:va sidda:na:m ambara:thpunya samkshaye: || 24

samjajne: thumula ssabdo: ra:kshasa:na:m pradhavatha:m |

swagruhasya parithra:ne: bhagno:thsa:ho:rjitha sriya:m || 25

nu:na me:sho::gni ra:ya:thaha kapiru:pe:na ha: ithi |

krandanthyas sahasa: pe:thuhu sthanandayadhara:ha sthriyaha || 26

ka:schi dagni pari:the:bhyo: harme:bhyo: muktha mu:rdaja:ha |

pathanthyo: re:jire:bhre:bhyaha sauda:minya iva:mbara:th || 27

vajravidruma vaidu:rya muktha: rajatha samhitha:n |

vichithra: nbhavana:n dha:thu:n syandama:na:ndadarsa saha || 28

na:gni sthrupyathi ka:shtta:na:m thruna:na:m hariyu:tthapaha |

na::gne:rna:pi visastha:na:m ra:kshasa:na:m vasundhara: || 29

kwachith kimsuka samka:sa:ha kvachichcha:lmali sannibha:ha |

kwachith kumkuma samka:sa:ha sikha: vahne: schaka:sire: || 30

hanu:matha: ve:gavatha: va:nare:na maha:thmana: |

lanka:puram pradagdham thath rudre:na thripuram yattha: || 31

thathasthu lanka:pura parvatha:gre: |

samuthtthitho: bhi:ma para:kramo::gnihi |

prasa:rya chu:da:valayam pradi:ptho: |

hanu:matha: ve:gavatha: visrushtaha || 32

yuga:ntha ka:la:nala thulya ve:gaha |

sama:rutho::gni rvavrudhe: divispruk |

vidhu:marasmi rbhavane:shu saktho: |

rakshassari: ra:jyasamarpitha:rchihi || 33

a:dithyako:ti:sadrusa ssutheja: |

lamka:m samastha:m pariva:rya thishttan |

sabdai rane:kai rasanipraru:ddaihi |

bhindanniva:ndam prababhau maha:gnihi || 34

thathra:mbara:dagni rathipravruddho: |

ru:kshaprabhaha kimsukapushpa chu:daha |

nirva:nadhu:ma:kulara:jaya scha |

nilo:thpala:bha:ha prachaka:sire::bhra:ha || 35

vajri: mahendrasthridase:svaro:va: |

sa:ksha:dyamo: va: varuno::nilo: va: |

rudro::gni rarko: dhanadascha so:mo: |

na va:naro::yam swaya me:va ka:laha || 36

kim bramhana ssarvapitha:mahasya |

sarvasya dha:thu schathura:nanasya |

iha::gatho: va:nara ru:padha:ri: |

raksho:pasamha:rakaraha prako:paha || 37

kim vaishnavam va: kapiru:pa me:thya |

raksho:vina:saya param suthe:jaha |

anantha mavyaktha machimthya me:kam |

swama:yaya: sa:mpratha ma:gatham va: || 38

ithye:va mu:chuhu bahavo: visishtta |

raksho:gana: sthathra same:thya sarve: |

sapra:nisangha:m sagruha:m savruksha:m |

dagdha:m puri:m tha:m sahasa: sami:kshya || 39

thathasthu lanka: sahasa: pradagdha: |

sa ra:kshasa: sa:swarattha: sana:ga: |

sapakshisangha: samruga: savruksha: |

ruro:da di:na: thumulam sa sabdam ||

40

ha: tha:tha! ha: puthraka! ka:ntha! mithra! |

ha: ji:vitham bho:gayutham supunyam |

raksho:bhi re:vam bahudha: bruvadbhihi |

sabdaha krutho: gho:rathara ssubhi:maha || 41

hutha:sanajwa:lasama:vrutha: sa: |

hathapravi:ra: parivruththa yo:dha: |

hanu:mathaha kro:dhabala:bhibhu:tha: |

babhu:va sa:po:pa hathe:va lanka: || 42

sasambhramathrastha vishannara:kshasa:m |

samujjwalath jwa:lahutha:sana:mkitha:m |

dadarsa lanka:m hanuma:n maha:mana:ha |

swayambhu ko:popahatha: miva:vanim || 43

bhamkthva: vanam pa:dapa rathna samkulam |

hathwa: thu raksha:msi maha:mthi samyuge: |

dagdhwa: puri:m tha:m gruharathna ma:lini:m |

thastthau hanu:ma:n pavana:thmajaha kapihi || 44

thriku:tasrumga:grathale: vichithre: |

prathishttitho: va:narara:jasimhaha |

pradi:pthala:mgu:lakrutha:rchima:li: |

vyara:ja tha:dithya iva:msuma:li: || 45

sa ra:kshasa:mstha:n subahu:mscha hathwa:n |

suvanam cha bhankthwa: bahupa:dapam thath |

visrujya raksho:bhavane:shu cha:gnim |

jaga:ma ra:mam manasa: maha:thma: || 46

thathasthu tham va:naravi:ramukhyam |

maha:balam ma:ruthathulya ve:gam |

maha:mathim vayusutham varishttam |

prathushtuvurde:vagana:scha sarve: || 47

bhamkthva: vanam maha:the:ja hathwa: raksha:msi samyuge: |

dagdhwa: lanka:puri:m ramya:m rara:jasa maha:kapihi || 48

thathra de:va:n sagandharva:ha sidda:scha paramarshayaha |

drushtwa: lanka:m pradagdha:m tha:m vismayam paramam gatha:ha ||49

tham drushtwa: va:narasre:shttam hanumamtham maha:kapim |

ka:la:gni rithi samchimthya sarva bhu:tha:ni thathrasuhu || 50

de:va:scha sarve: muni pungava:scha |

gandharva vidyadharana:gayaksha:ha |

bhu:tha:ni sarva:ni maha:mthi thathra |

jagmuhu para:m pri:thi mathulya ru:pa:m || 51

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: chathuhupamcha:sa

ssargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

55th Sarga – pamcha

lanka:m samastha:m sandi:pya la:ngu:la:gni:m maha:balaha |

nirva:paya:ma:sa thada: samudre: harisaththamaha || 1

samdi:pyama:na:m vidhwastha:m thrasthraksho:gana:m puri:m |

anvekshya hanuma:n lanka:m chinthaya:ma:sa va:naraha || 2

thasya:bhu:thsumaha:m sthra:saha kuthsa:chathmanya jayatha: |

lanka:m pradahatha: karma kimsvith krutha midam maya: || 3

dhanya:sthe: purusha sre:shtta: ye: buddya: ko:pa mutthitham |

nirundhanthi maha:thma:no: di:pthamagni miva:mbhasa: || 4

kruddaha pa:pam na kurya:thkaha kruddo: hanya:d guru:napi |

kruddhaha parushaya: va:cha: narassadhu:nadhikshipe:th || 5

va:chya: va:chyam prakupitho: vija:na:thi karhichith |

na:ka:rya masthi kruddasya na:va:chyam vidyathe: kwachith || 6

ya ssamuthpathitham kro:dham kshamayaiva nirasyathi |

yatthoragasthvacham ji:rna:m sa vai purusha uchyathe: || 7

dhigasthu ma:m sudarbuddhim nirlajjam pa:pakruththamam |

achinthayithva: tha:m si:tha:m agnidam swa:migha:thukam || 8

;

yadi dagdha:thviyam lanka: nu:na ma:rya:pi ja:naki: |

dagda: the:na maya: bharthuhu hatham ka:rya maja:natha: || 9

yadarttha maya ma:rambhaha thathka:rya mavasa:ditham |

maya: hi dahatha: lanka:m na si:tha: parirakshitha: || 10

i:shathka:rya midam ka:ryam kruthama:si:nna samsayaha |

thasya krodha:bhibhu:the:na maya: mu:lakshayaha kruthaha || 11

vinashta: ja:naki: nu:nam na hyadagdhaha pradrusyathe: |

lamka:ya:m kaschi dudde:saha sarva: bhasmi:krutha: puri: || 12

yadi thadvihatham ka:ryam, mama prajna:viparyaya:th |

ihaiva pra:nasannyaso: mama:pi hyadya ro:chathe: || 13

kimagnau nipatha: myadya a:ho:svid badabamukhe: |

sari:ra ma:ho: saththva:na:m dadmi sa:garava:sina:m || 14

kattham hi ji:vatha: sakyo: maya: drashtum hari:svaraha |

thau va: purushasa:rdu:lau ka:ryasarvasvagha:thina: || 15

maya: khalu thade: ve:dam ro:shado:sha:th pradarsitham |

pratthitham thrishu lo:ke:shu kapithva manavastthitham || 16

dhigasthu ra:jasam bha:vam ani:sa manavastthitham |

i:sware:na:pi yadraga:th maya: si:tha: na rakshitha: || 17

vinashta:ya:m thu si:tha:ya:m tha:vubhau vinasishyathaha |

thayo:r vina:se: sugri:vaha sabandurvina sishyathi || 18

e:tha de:va vacha ssruthva: bharatho: bhra:thruvathsalaha |

dharma:thma: saha sathrughnaha katham sakshyathi ji:vithum || 19

ikshwaku vamse: dharmishtte: gathe: na:sa masamsayam |

bhavishyamthi praja:s sarva:ha so:kasantha:pa pi:ditha:ha || 20

thadaham bha:gyarahitho: lupthadharma:rttha samgrahaha |

ro:shado:shapari:thathma: vyaktham lo:ka vina:sanah || 21

ithi chinthayatha sthasya nimiththa: nyupape:dire: |

pu:rva mapyupalabdhani sa:ksha:th punara chinthayath || 22

atthava: cha:rusarva:ngi: rakshitha: sve:na the:jasa: |

na nasishyathi kalya:ni: na:gni ragnau pravarthathe: || 23

na hi dharma:thmanas thasya bha:rya: mamitha the:jasaha |

swacha:rithra:bhiguptha:m tham sprashtu marhathi pa:vakaha ||24

nu:nam ra:maprabhave:na vaide:hya: ssukruthe:na cha |

yanma:m dahana karma:yam na:daha ddhavya va:hanaha || 25

thraya:na:m bharatha:di:na:m bhra:thru:na:m de:vatha:cha ya:|

ra:masya cha manaha ka:ntha: sa: kattham vinasishyathi || 26

yadva: dahana karmayam sarwathra prabhu ravyayaha |

na me: dahathi la:mgu:lam katthama:ryam pradhakshyathi || 27

puna scha:chinthaya ththathra hanuma:n vismitha sthada: |

hiranya na:bhasya gire:he jalamadhye: pradarsanam || 28

thapasa: sathya va:kye:na ananyathva:chcha bharthari |

api sa: nirdahe:dagnim na tha: magnihi pradhakshyathi || 29

hanumatha: si:tha:prabha:va samsmarana pu:rvakam cha:rana va:kya sravanam

sa thattha: chinthayam sthathra de:vya: dharma parigraham |

susr:va hanu:ma:n vakyam charana:na:m maha:thmana:m || 30

aho: khalu krutham karma dushkaram hi hanu:matha: |

agnim visrujatha::bhi:kshnam bhi:mam ra:kshasave:smani || 31

prapala:yitha rakshaha sthri: balavruddha sama:kula: |

janako:la:hala:dhma:tha: krandanthi: va:drikandare: | 32

dagdhe:yam nagari: sarva: sa:tta pra:ka:ra tho:rana: |

ja:naki: na cha dagdhe:thi: vismayo:dbhutha e:va naha || 33

sa nimiththaischa drushttartthaihi ka:ranai:scha maha:gunaihi |

rushivakyai scha hanuma:n abhavathpri:tha ma:nasaha || 34

thathah kapihi pra:ptha mano:ratthartthaha |

tha:makshatha:m ra:jasutha:m vidithwa: |

prathyakshathastha:m punare:va drushtwa: |

prathi praya:na:ya mathim chaka:ra || 35

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: pamcha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

56th sarga – shatpancha:sassargaha

hanumatha: si:tha:m drushtwa: prathinivarthanam

thathasthu simsupa:mu:le: ja:naki:m paryupastthitha: |

abhiva:dya:bravi:ddishtya: pasyami thva:m iha:kshatha:m || 1

thathastham prastthitham si:tha: vi:kshama:na: punaha punaha |

bharthru sne:ha:nvitham va:kyam hanumamtha mabha:shatha || 2

ka:ma masya thwame:vaikaha ka:ryasya parisa:dhane: |

paryapthaha paravi:raghna yasasyasthe: balo:dayaha || 3

saraisthu samkula:m kruthwa: lanka:m parabala:rdanaha |

ma:m naye:dyadi kakuthstthaha thasya sadrusam bhave:th ||4

thadyattha: thasya vikra:ntham anuru:pam maha:thmanaha |

bhavathya:havasu:rasya thattha: thwamupapa:daya || 5

thadarttho:pahitham va:kyam prasritham he:thu samhitham |

nisamya hanuma:m sthasya: va:kya muththara mabravi:th || 6

kshiprame:shyathi kakuthsttho: haryruksha pravarairvruthaha |

yasthe: yudhi vijithya:ri:n so:kam vyapanayishyathi || 7

hanumatha: arishta parvatha:ro:hanam

e:va ma:swa:sya vaide:hi:m hanuma:nma:rutha:thmajaha |

gamana:ya mathim kruthwa: vaide:hi: mabhya va:dayath || 8

thatha ssa kapisa:rdu:laha, swa:misandarsano:thsukaha |

a:ruro:ha giri sre:shttam arishta marimardanaha || 9

thungapadmakajushta:bhihi ni:la:bhir vanara:jibhihi |

so:ththari:ya miva:mbho:daihi srunga:ntharavilambibhihi || 10

bodhyama:na miva pri:thya: diva:karakarai ssubhaihi |

unmishamtha mivodduthaihi lo:chanairiva dha:thubhihi || 11

tho:yaugha nissvanaihi mandraihi pra:dhi:thamiva parvatham |

pragi:thamiva vispashtaihi na:na: prasravanaswanaihi || 12

de:vada:rubhi rathyuchchaihi u:rdhwa ba:hu miva sthitham |

prapa:tha jala nirgho:shaihi pra:krushtamiva sarvathaha || 13

ve:pama:namiva syamaihi kampama:naihi saradghanaihi |

ve:nubhirma:rutho:ddhuthaihi ku:jantha miva ki:chakaihi || 14

nissvasamtha miva:marsha:th gho:rai ra:si:visho:ththamaihi |

ni:hara krutha gambhi:raihi dhyayantha miva gahvaraihi || 15

meghapadanibhaihi pa:daihi prakra:ntha miva sarvathaha |

jrumbhama:na miva:kase: sikharairabhrama:libhihi || 16

ku:taischa bahudha: ki:rnaihi so:bhitham bahukandaraihi |

sa:latha:lasvakarnai scha, vamsai scha bahubhirvrutham || 17

latha: vitha:nair vithathaihi pushpavadbhi ralamkrutham |

na:na:mruga gana:ki:rnam dhathunishyandabhu:shitham || 18

bahuprasravano:pe:tham sila:samchayasamkatam |

maharshi yaksha gandharva kinnaro:raga se:vitham || 19

latha:pa:dapasamgha:tham simha:dhyushitha kandaram |

vyaghrasangha sama:ki:rnam swa:dumu:laphaladrumam || 20

tha ma:ruro:ha hanuma:n parvatham pavana:thmajaha |

ra:ma darsana si:ghre:na praharshe:na:bhi cho:dithaha || 21

the:na pa:dathala: kra:ntha: ramye:shu girisa:nushu |

sagho:sha: ssamasi:ryantha sila:schu:rni:krutha sthathaha ||22

sa tha ma:ruhya sailendram vyavartthatha maha:kapihi |

dakshina: duththaram pa:ram pra:rtthayan lavana:mbhasaha ||23

adhiruhya thatho: viraha parvatham pavana:thmajaha |

dadarsa sa:garam bhi:mam mi:noraga nishe:vitham || 24

sa ma:rutha iva:ka:sam ma:ruthasya:thma sambhavaha |

prape:de: harisa:rdu:lo: dakshina: duththara:m disam || 25

sa thada: pi:ditha sthe:na kapina: parvotho:ththamaha |

rara:sa sahathai rbhu:thaihi pravisanva sudha:thalam || 26

kampama:nai scha sikharaihi pathadbhirapi cha drumaihi |

thasyo:ru ve:go:nmatthitha:ha pa:dapa:ha pushpasa:linaha || 27

nipe:thurbhuthale: rughna:ha sakra:yudhahatha: iva |

kandara:ntharasamsttha:na:m pi:ditha:na:m mahaujasa:m || 28

simha:na:m ninado: bhi:mo: nabho: bhindan sa susruve: |

srasthavya: viddhavasana: vyakuli:krutha bhu:shana:ha || 29

vidya:dharya ssamuthpe:thuhu sahasa: dharani: dhara:th |

athi prama:na: balino: di:pthajihva: maha:visha:ha || 30

nipi:ditha siro:gri:va: vyave:sttamtha maha:hayaha |

kinnaro:raga gandharva yaksha vidya:dhara: sthada: || 31

pi:ditham tham nagavaram thyakthva: gagana ma:sthitha:ha |

sa cha bhu:mi dhara ssri:ma:n balina: the:na pi:dithaha || 32

sa vruksha sikharo:dagraha pravive:sa rasa:thalam |

dasayo:jana vistha:raha thrimsadyo:jana muchchrithaha || 33

dharanya:m samatha:m ya:thaha sa babhu:va dhara:dharaha |

sa lilamghayishurbhi:mam sali:lam lavana:rnavam | 34

kallo:la:spha:la ve:la:ntham uthpapa:tha nabho: harihi || 35

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: shatpancha:sassargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

57th Sarga – saptha pamcha:sa

ssargaha

sa chandra kumudam ramyam sa:rka ka:ramdavam subham |

thishyasravanaka:dambam abhrasai va:lasa:dvalam ||

1

punarvasu maha:mi:nam lo:hitha:nga maha:graham |

aira:vatha maha:dvi:pam swa:thi:hamsa vilo:litham ||

2

va:thasamgha:thaja:tho:rmi chandramsu sisira:mbumath |

bhujanga yaksha gandharva prabudda kamalo:thpatham ||

3

hanuma:n ma:ruthagathihi maha:nauriva sa:garam |

apa:ramaparisra:nthaha pupluve: gagana:rnavam ||

4

grasama:na iva:ka:sam tha:ra:dhipa mivo:llikhan |

haranniva sanakshathram gaganam sa:rka mandalam || 5

ma:rutha sya:thmajas sri:ma:n kah vyo:macharo: maha:n |

hanuma:n meghaja:la:ni vikarshanniva gachchathi || 6

pa:ndura:runavarna:ni ni:lama:mjisttaka:ni cha |

haritha:runavarna:ni maha:bhra:ni chaka:sire: || 7

pravisanna bhraja:la:ni nishpathamscha punah punaha |

prachhanna scha praka:sa:scha chandrama: iva lakshyathe: || 8

vividhabhraghana:panna go:charo: dhavala:mbaraha |

drusya:drusyathanurvi:raha thada: chandra:yathe::mbare: || 9

tha:rkshya:yama:no: gagane:, babha:se: vayunandanaha |

da:rayanme:gha brunda:ni nishpatham scha punaha punaha || 10

nadanna:de:na mahatha: meghaswanamaha:swanaha |

pravara: nra:kshasa:n hathva:, na:ma visra:vya cha:thmanaha || 11

akula:m nagari:m kruthava:, vyatthayithva: cha ra:vanam |

artthaithva: balam gho:ram, vaide:hi: mabhiva:dya cha || 12

a:jaga:ma maha:the:ja:ha punarmadhye:na sa:garam |

parvathe:ndram suna:bham cha samupasprusya virya va:n ||

13

jya:muktha iva na:ra:cho: maha:ve:go::bhyupa:gathaha |

sa kimchidanu sampra:pthaha sama:lo:kya maha:girim ||

14

mahe:ndram me:gha samka:sam nana:da haripungavaha |

sa pu:raya:masa kapihi diso:dasa samamthathaha ||

15

vada nna:de:na mahatha:, me:ghaswana maha:swanaha |

sa tham de:sa manupra:pthaha suhruddarsana la:lasaha ||

16

nana:da harisa:rdu:lo: la:mgu:lam cha:pya kampayath |

thasya na:nadyama:nasya suparna charithe: patthi ||

17

phalathi: va:sya gho:she:na gaganam sa:rka mandalam |

ye: thu thathro:ththare: thi:re: samudrasya maha:bala:ha ||

18

pu:rvam samvishttitha: ssu:ra: va:yuputhra didrukshavaha |

mahatho: va:yununnasya tho:yada sye:va garjitham ||

19

hanumathaha prathya:gamane:na va:nara:na:m samuthsa:ha

susruvu sthe: thada:gho:sham, u:ruve:gam hanu:mathaha |

the: di:namanassa sarve:, susruvuhu ka:nanaukasaha ||

20

va:nare:mdrasya nirgho:sham, parjanyaninado:pamam |

nisamya nadatho: na:dam, va:nara:sthe: samanthathaha ||

21

babhu:vu ruthsuka: ssarve:, suhruddarsanaka:mkshinaha |

ja:mbava:n sa harisre:shttaha, pri:thisamhrushta ma:nasaha ||

22

upa:manthrya hari:n sarwa:n, idam vachana mabravi:th |

sarvattha kruthaka:ryo::sau, hanumannathra samsayaha ||

23

na hya sya:kruthaka:ryasya, nada e:vamvidho: bhave:th |

thasya ba:hu:ruve:gam cha , nina:dam cha maha:thmanaha ||

24

nisamya harayo: hrushta:ha, samuthpe:thu stha sthathaha |

the: naga:gra: nnaga:gra:ni, sikhara: chchikhara:ni cha || 25

prahrushta: ssamapadyantha, hanu:mantham didrukshavaha |

the: pri:thaha pa:dapa:gre:shu, gruhya sa:kha:ssunshttithaha || 26

va:sa:msi:va prasa:kha:scha, sama:vidhyantha vanara:ha |

girigahvarasamli:no:, yttha: garjathi ma:ruthaha ||

27

e:vam jagarja balava:n, hanuma: nma:rutha:thmajaha |

thamabhraghanasamka:sam, a:pathantham maha:kapim ||

28

drushtva: the: vanara: ssarve:, thastthuhu pra:mjalaya sthada: |

thathasthu ve:gava:m sthasya, gire: rgirinibhaha kapihi ||

29

nipapa:tha mahemdrasya, sikhare: pa:dapa:kule: |

harshe:na:purya mano::sau, ramye: parvatha nirghare: ||

30

chchinna paksha iva::ka:sa:th, papa:tha dharani:dharaha |

thatha sthe pri:thamanasaha, sarve: va:narapumgava:ha ||

31

hanumantham maha:thma:nam, pariva: ryo:pathastthire: |

pariva:rya cha the: sarve:, para:m pri:thi mupa:gathaha ||

32

prahrushtavadana: ssarve:, tha maro:ga mupa:gatham |

upa:yana:ni cha:da:ya, mu:la:ni cha phala:ni cha ||

33

prathyarchayan harisre:shttam, harayo: ma:rutha:thmajam |

hanuma:m sthu guru:nvruddan, jambavathpramukha:m sthada: ||34

kuma:ra mamgadam chaiva, so::vandatha maha:kapihi |

sa tha:bhyaa:m pu:jithah pu:jyaha , kapibhischa prasa:dithaha || 35

drushta: si:the:thi vikra:nthaha, samkshe:pe:na nyave:dayath |

nishasa:da cha hasthe:na, gruhi:thva: va:lina ssutham ||

36

ramani:ye: vano:dde:se, mahe:ndrasya gire: sthada: |

hanuma: nabravi:ddrushtaha, thada: tha: nva:nararshabha:n || 37

asokavanika:samsttha, drushta: sa: janaka:thmaja |

rakshyama:na: sugho:ra:bhi, ra:kshasi:bhi raninditha: || 38

e:ka ve:ni:dhara: ba:la:, ra:madarsanala:lasa: |

upavasa parisrantha:, jatila: malina: krusa: ||

39

thatho: drushte:thi vachanam, maha:rttha mamrutho:pamam |

nisamya ma:ruthe: ssarve:, muditha: va:nara: bhavan ||

40

kshe:la nthyanye nadanthyanye:, garja nthyanye maha:bala:ha |

chakruhu kilakila: manye:, prathigarjanthi cha:pare: ||

41

ke:chi duchchrithala:mgu:la:ha, prahrushta:ha kapikumjara:ha |

amchitha:yatha di:rgha:ni, la:mgu:la:ni pravivyadhuhu || 42

apare: cha hanu:mantham, va:nara: va:rano:pamam |

a:pluthya girisrumge:bhyaha, samsprusanthi sma harshitha:ha 43

uktha va:kyam hanu:mantham, amgada stha mattha:bravi:th |

sarve:sha:m harivi:ra:na:m, madhye: vachana muththamam || 44

saththve: vi:rye: na the: kaschith, samo: va:nara vidyathe: |

yadavapluthya visthi:rnam, sa:garam punara:gathaha || 45

aho: swamini the: bhakthihi, aho: vi:rya maho:dhruthihi |

dishtya: drushta: thvaya: de:vi:, ra:mapathni: yasasvini || 46

dishtya: thyakshathi ka:kuthstthaha, so:kam si:tha:viyo:gajam |

thatho::mgadam hanu:mantham, ja:mbavantham cha va:nara:ha ||47

pariva:rya pramuditha:ha, bhe:jire: vipula: ssila:ha |

srothuka:ma: ssamudrasya, lamghanam va:naro:ththama:ha || 48

darsanam cha:pi lamka:ya:ha, si:tha:ya: ra:vanasya cha |

thasththhu pramjalaya ssarve:, hanumadvadano:nmukha:ha || 49

thasththau thathra::mgada ssri:ma:n, va:narai rbahubhi rvyruthaha |

upa:syama:no: vibudhaihi, divi de:vapathi ryaththa || 50

hanu:matha: ki:rthimatha: ysasvina:|

thththa:mgade: na:mgadabaddaba:huna: |

muda: thada::dhya:sitha munnatha mmahath |

mahi:dhara:gram jwalitham sriya::bhavath ||

51

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: saptha pamcha:sa ssargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

58 ashtapancha:saha sargah

thatha sthasya gire: srunge: mahe:ndrasya maha:bala:h|

hanumathpramukha:h pri:thim harayo: jagmu ruththama:m||1

tham thathah pri:thisanhrushtah pri:thimantham maha:kapim|

ja:mbava:n ka:ryavruththa:ntha mapruchha danila:thmajam|| 2

kattham drushta: thvaya: de:vi: kattham va: thathra varthathe:|

thasya:m va: sa katthamvruththah kru:rakarma: dasa:nanaha ||3

thaththvatha ssarva me:tha nnah prabru:hi thvam maha:kape:|

srutha:rttha: schinthayishya:mo: bhu:yah ka:ryavinischayam|| 4

yascha:rttha sthathra vakthavyo: gathai rasma:bhi ra:thmava:n|

rakshithavyam cha yaththathra thadbhava:n vya:karo:thu nah|| 5

sa niyuktha sthatha sthe:na samprahrushtathanu:ruhah|

pranamya sirasa: de:vyai si:tha:yai prathyabha:shatha||6

prathyakshame:va bhavatha:m mahe:ndra:gra:th khama:pluthah|

udadhe:rdakshinam pa:ram ka:nkshama:na ssama:hithah||7

gachhathascha hi me:gho:ram vighnaru:pa miva:bhavath|

ka:nchanam sikharam divyam pasya:mi sumano:haram||8

stthitham panttha:na ma:vruthya me:ne: vighnam cha tham nagam|

upasangamya tham divyam kanchanam nagasaththamam||9

Krutha: me: manasa: buddhi rbhe:ththavyo::yam maye:thi cha|

prahatham cha maya: thasya la:ngu:le:na maha:gire:h|

sikharam su:ryasanka:sam vyasi:ryatha sahasradha:||10

vyavasa:yam cha tham budhdhva: sa ho:va:cha maha:girihi||

puthre:thi madhura:m va:ni:m manah prahla:dayanniva|| 11

pithruvyam cha:pi ma:m viddhi sakha:yam ma:tharisvanah|

maina:kamithi vikhya:tham nivasantham maho:dadhau||12

pakshavanthah pura: puthra babhu:vuh parvatho:ththama:h|

chchandatah prutthivi:m che:ru rba:dhama:na: ssamanthathah|| 13

sruthva: naga:na:m charitham mahe:ndrah pa:kasa:sanah|

chichhe:da bhagava:n paksha:n vajre: naisha:m sahasrasah|| 14

ahan thu mo:kshitha sthasma:ththava pithra: maha:thmana:|

ma:ruthe:na thada: vathsa prakshiptho::smi maha:rnave: || 15

ra:masya cha maya: sa:hye: varthithavya marindama|

ra:mo: dharmabhrutha:m sre:shtto: mahe:ndra samavikramaha || 16

e:tha chhruthva: vacha sthasya maina:kasya maha:thmanaha|

ka:ryama:ve:dya thu gire: rudyatham cha mano:mama|| 17

the:na cha:ha manujna:tho: maina:ke:na maha:thmana:|| 18

sa cha:pyantharhitha ssailo: ma:nushe:na vapushmatha:|

sari:re:na maha:sailah saile:na cha maho:dadhau|| 19

uththamam java ma:sttha:ya se:sham panttha:na ma:stthithaha|

thatho:: ham suchiram ka:lam ve:ge: na:bhyagamam patthi|| 20

thathah pasya: myaham de:vi:m surasa:m na:gama:tharam|

samudra madhye: sa: de:vi: vachanam ma:mabha:shatha|| 21

mamabhakshah pradishta sthva mamarai rharisaththama|

atha sthva:m bhakshayishya:mi vihitha sthvam chirasyame: || 22

e:va muktha ssurasaya: pra:njalih pranathah stthithaha|

vivarnavadano: bhu:thva: va:kyam che:da mudi:rayam|| 23

ra:mo: da:saratthih sri:ma:n pravishto: dandaka:vanam|

lakshmane:na saha bhra:thra: si:thaya: cha paranthapaha|| 24

thasya si:tha: hrutha: bha:rya: ravane:na dura:thmana: |

thasya: ssaka:sam du:tho::ham gamishye: ra:masa:sana:th || 25

karthu marhasi ra:masya sa:ha:yyam vishaye: sathi: || 26

atthava: maitthili:m drushtva: ra:mam cha:klishtaka:rinam|

a:gamishya:mi the: vakthram sathyam prathisruno:mi the: || 27

e:va mukhta: maya: sa: thu surasa: ka:maru:pini: |

abravi: nna:thivarthe:tha kaschi de:sha varo:mama || 28

e:vamukthah surasaya: dasayo:jana ma:yathah |

thatho::rdhagunavistha:ro: babhu: va:ham kshane:na thu|| 29

mathprama:na:nuru:pam cah vya:ditham cha mukham thaya: |

thaddrushtva: vyaditham cha:syam hrasvam hyakaravam vapuh|

thasmin muhu:rthe: cha puna rbabhu: va:ngushttma:thrakah|| 30

abhipathya:su thadvakthram nirgato::ham thathah kshana:th|

abraviyh sursa: de:vi: sve:na ru:pe:na ma:m punah || 31

artthasiddhyai harisre:shtta gachchha saumya yatthasukham|

sama:naya cha vaidi:hi: ra:ghave:na maha:thmana:|

sukhi: bhava maha:ba:ho: pri:tha::smi thava va:nara|| 32

thatho::ham sa:dhu sa:dhvi:thi sarvabhu:thaih prasamsithah|| 33

thatho:nthariksham vipulam plutho::ham garudo: yattha: |

cha:ya: me: nigruhi:tha: cha na cha pasya:mi kinchana || 34

so:: ham vigatha ve:gasthu diso: dasa vilo:kayan|

na kinchi ththathra pasya:mi ye:na me::pahrutha: gathihi ||35

thatho: me: buddhi ruthpanna: kinna:ma gagane: mama|

i:druso: vighna uthpanno: ru:pam yathra na drusyathe: ||36

adho:bha:ge:na me: drushtih so:chatha: pa:thitha: maya: |

thatho::dra:ksha maham bhi:ma:m ra:kshasi:m salile:saya:m ||37

prahasya cha maha:na:da muktho::ham bhi:maya: thaya: |

avastthitha masambhra:ntha midam va:kya maso:bhanam ||38

kva:si gantha: maha:ka:ya kshudhitha:ya: mame:psithaha |

bhakshah pri:naya me: de:ham chira ma:ha:ravarjitham ||39

ba:dha mithye:va tha:m va:ni:m prathyagruhna: maham thathah |

a:syaprama:na: dadhikam thasya:h ka:ya mapu:rayam|

thasya: scha:syam maha dbhi:mam vardhathe: mama bhakshane: || 40

na cha ma:m sa:dhu bubudhe: mama va: nikrutham krutham|| 41

thatho::ham vipulam ru:pam sankshipya nimisha:nthara:th|

thasya: hrudaya ma:da:ya prapatha:mi nabhastthalam|| 42

sa: visrushtabhuja: bhi:ma: papa:tha lavana:mbhasi|

maya:parvatha sanka:sa: nikruththahrudaya: sathi: || 43

sruno:mi khagatha:na:m cha siddha:na:m cha:ranai ssaha |

ra:kshasi: simhika: bhi:ma: kshipram hanumatha: hatha: || 44

tha:m hathva: punare:va:ham kruthyama:thayikam smaran|

gathva: cha:ham maha:dhva:nam pasya:mi nagamanditham|

dakshinam thi:ra mudadhe: rlanka: yathra cha sa: puri: || 45

astham dinakare: ya:the: rakshasa:m nilayam puram|

pravishto::ha mavijna:tho: raksho:bhi rbhi:mavikramaihi || 46

thathra pravisatha scha:pi kalpa:nthaghanasannibha: |

attaha:sam vimunchanthi: na:ri: ka: pyutthitha: puraha || 47

jigha:m samthi:m thatha stha:m thu jvaladagni siro:ruha:m

savyamushtipraha:re:na para:jithya subhairava:m |

prado:shaka:le: pravisam bhi:thaya::ham thayo:dithaha || 48

aham lanka:puri: vi:ra nirjitha: vikrame:na the: |

yasma: ththasma: dvije:tha:si sarvaraksha:m syase:shathaha || 49

thathra:ham sarvara:thram thu vichinvan janaka:thmaja:m |

ra:vana:nthahpuragatho: na cha:pasyam sumadhyama:m || 50

thatha ssi:tha: mapasyansthu ra:vanasya nive:sane: |

so:kasa:gara ma:sa:dya na pa:ra mupalakshaye: || 51

so:chatha: cha maya: drushtam pra:ka:re:na sama:vrutham |

ka:nchane:na vikrushte:na gruho:pavana muththamam || 52

sa pra:ka:ra mavapluthya pasya:mi bahupa:dapam || 53

aso:kavanika:madhye: sinsu pa:pa:dapo: maha:n |

thama:ruhya cha pasya:mi ka:nchanam kadali:vanam || 54

adu:re: sinsupa:vruksha:th pasya:mi varavarnini:m |

sya:mam kamalapathrakshi: mupava:sakrusa:nana:m|| 55

thade:kava:sassamvi:tha:m rajo:dhvsthasiro:ruha:m |

so:kasantha:padi:na:ngi:m si:tha:m bharthruhithe: stthitha:m || 56

ra:kshasi:bhi rviru:pa:bhih kru:ra:bhi rabhisamvrutha:m |

ma:nsaso:nithabhaksha:bhi rvya:ghri:bhi rharini:miva || 57

sa: maya: ra:kshasi:madhye: tharjyama:na: muhurmuhuhu |

e:kave:ni:dhara: di:na: bharthruchintha:para:yana: || 58

bhu:misayya: vivarna:ngi: padmini:va hima:gaye: || 59

ravana:d vinivruththa:rdha: marthavyakruthanischaya: |

katthanchi nmrugasa:ba:kshi: thu:rna ma:sa:ditha: maya: || 60

tha:m drushtva: tha:drusi:m na:ri:m ra:mapathni:m yasasvini:m |

thathraiva sinsupa:vrukshe: pasya nnaha mavastthithah|| 61

thatho: halahala:sabdam ka:nchi:nu:puramisritham |

sruno: myadhikagambhi:ram ra:vanasya nive:sane: || 62

thatho::ham paramo:dvignah svam ru:pam prathisamharan |

aham thu sinsupa:vrukshe: pakshi:va gahane: stthithaha || 63

thatho: ra:vanada:ra:scha ra:vanasch maha:balah |

tham de:sam samanupra:ptha: yathra si:tha:: bhavath stthitha: || 64

thad drushtva:ttha vara:ro:ha: si:tha: raksho: maha:balam |

sankuchyo:ru: sthanau pi:nau ba:hu:bhya:m parirabhya cha|| 65

vithrastha:m paramao:dvigna:m vi:ksma:na:m thatha sthathaha |

thra:nam kinchi dapasyanthi:m ve:pama:na:m thapasvini:m|| 66

tha: muva:cha dasagri:va ssi:tha:m paramaduhkhitha:m|

ava:kchhira:h prapathitho: bahumanyasva ma: mithi || 67

yadi che:ththvam thu darpa: nma:m na:bhinandathi garvithe: |

dvau ma:sa: vantharam si:the: pa:sya:mi rudhiram thava|| 68

e:thachhruthva: vacha sthasya ra:vanasya dura:thmanaha|

uva:cha paramakruddha: si:tha: vachana muththamam|| 69

ra:kshasa:dhama ra:masya bha:rya: mamithathe:jasaha|

ikshva:kukulana:tthasya ssnusha:m dasaratthasya cha|

ava:chyam vadatho: jihva: kattham na pathitha: thava|| 70

kinchi dvi:ryam thava:na:rya yo: ma:m bharthu rasannidhau|

apahruthya:: gathah pa:pa the: na:drushto: maha:thmana: || 71

na thvam ra:masya sadruso: da:sye::pyasya na yujyase:|

yajni:ya sathyava:di: cha ranasla:ghi: cha ra:ghavaha|| 72

ja:nakya: parusham va:kya me:va muktho: dasa:nanah|

jajva:la sahasa: ko:pa: chchitha:sttha iva pa:vakah|| 73

vivruthya nayane: kru:re: mushti mudyamya dakshinam|

maitthili:m hanthu ma:rabdhaha sthri:bhi rha:ha:krutham thada:|| 74

sthri:na:m madhya:th samuthpathya thasya bha:rya: dura:thmanaha|

vara: mando:dari: na:ma thaya: sa prathishe:dhithaha|| 75

ukthascha madhura:m va:ni:m thaya: sa madana:rdithaha|

si:thaya: thava kim ka:ryam mahe:ndrasamavikrama|| 76

de:vagandharvakanya:bhi ryakshakanya:bhi re:va cha|

sa:rdham prabho: ramasve:ha si:thaya: kim karishyasi|| 77

thatha stha:bhi ssame:tha:bhi ssa maha:balaha|

prasa:dya sahasa: ni:tho: bhavanam svam nisacharaha || 78

ya:the: thasmin dasagri:ve: ra:kshasyo: vikrutha:nana:ha|

si:tha:m nirbharthsaya:ma:su rva:kyaihi kru:raihi suda:runaihi|| 79

thrunava dbha:shitham tha:sa:m ganaya:ma:sa ja:naki:|

garjitham cha thada: tha:sa:m si:tha:m pra:pya nirartthakam|| 80

vruttha:garjithanische:shta: ra:kshasyaha pisitha:sana:h|

ra:vana:ya sasamsu stha: ssi:tha:dhyavasitham mahath|| 81

ththastha: ssahitha: ssarva: vihatha:sa: nirudyama:h|

parikshipya samantha: ththa:m nidra:vasa mupa:gatha:h || 82

tha:su chaiava prasuptha:su si:tha: bharthuhithe: ratha:|

vilapya karunam di:na: prasuso:cha suduhkhitha: || 83

tha:sa:m madhya:th samuttha:ya thrijata: va:kya mabravi:th|

a:thma:nam kha:datha kshipram na si:tha: vinasishyathi|

janaka sya:thmaja: sa:dhvi: snusha: dasaratthasya cha|| 84

svapno: hyadya maya: drushto: da:runo: ro:maharshanaha|

rakshasa:m cha vina:sa:ya bharthu rasya: jaya:ya cha|| 85

ala masma:th parithra:thum ra:ghava:d ra:kshasi:ganam|

abhiya:cha:ma vaidihi: me:thaddhi mama ro:chathe: || 86

yasya: hye:vamvidhah svapno: duhkhitha:ya:h pradrusyathe:|

sa: dukhaih rvividhai rmuktha: sukha ma:pno: thyanuththamam|| 87

pranipa:thaprasanna: hi maitthili: janka:thmaja:|| 88

thatha ssa: hri:mathi: ba:la: bharthu rvijayaharhitha:|

avo:chad yadi thaththatthyam bhave:yam saranam hi vaha|| 89

tha:m cha:ham tha:drusi:m drushtva: si:tha:ya: da:runa:m dasa:m|

chinthaya:ma:sa vikra:ntho: na cha me: nirvrutham manaha|| 90

sambha:shana:rttham cha maya: ja:nakya: schinthitho: vidhihi|

ikshva:ku:na:m hi vamsasthu thatho: mama puraskruthaha|| 91

sruthva: thu gaditha:m va:cham ra:jarshiganapu:jitha:m|

prathya bha:shatha ma:m de:vi: ba:shpaihi pihithalo:chana:|| 92

kasthvam ke:na kattham che:ha pra:ptho: va:narapungava|

ka: cha ra:me:na the: pri:thi sthanme: samsithu marhasi|| 93

thasya: sthadvachanam sruthva: hyahamapyabruvam vachaha|| 94

de:vi: ra:masya bharthu sthe: saha:yo: bhi:mavikramaha|

sugri:vo: na:ma vikra:ntho: va:nare:ndro: maha:balaha|| 95

thasya ma:m viddhi bhruthyam thvam hanumantha miha:gatham|

bharthra:ham pre:shitha sthubhyam ra:me: na:klishtakaramana:|| 96

idam cha purushavya:ghrah sri:ma:n da:saratthi ssvayam|

anguli:ya mabhijna:na mada: ththubhyam yasasvini|| 97

thadichcha:mi thvaya::jnaptham de:vi kim karava: nyaham|

ra:malakshmanayo:h pa:rsvam naya:mi thva:m kimuththaram|| 98

e:thachhruthva: vidithva: cha si:tha: janakanandini:|

a:ha ra:vana muthsa:dya ra:ghavo: ma:m nayathvithi|| 99

pranamya sirasa: de:vi: maha ma:rya: maninditha:m|

ra:ghavasya mano:hla:da mabhijna:na maya:chitham|| 100

attha ma: mabravi:th si:tha: gruhyatha: mayamuththmaha|

mani rye:na maha:ba:hu: ra:masthva:m bahumanyathe:|| 101

ithyukthva: thu vara:ro:ha: manipravara madbhutham|

pra:yachhath paramo:dvigna: va:cha: ma:m sandide:sa ha|| 102

thatha sthasyai pranamya:ham ra:japuthryai sama:hithaha|

pradkshinam parikra:ma miha:bhyudgathama:nasaha|| 103

uktho::ham punare:ve:dam nischithya manasa: thaya:|

hanuman mama vruththa:ntham vakthu marhasi ra:ghave:|| 104

yattha: sruthvaiva na chira:th tha:vubhau ra:malakshmanau|

sugri:vasahithau vi:ra: vupe:ya:tha:m thattha: kuru|| 105

yadyanyattha: bhave: de:thad dvau ma:sau ji:vitham mama|

na ma:m draksyathi ka:kutsttho: mriye: sa:ha mana:tthavath|| 106

thachchruthva: karunam va:kyam kro:dho: ma: mabhayavarthatha|

uththaram cha maya: drushtam ka:ryase:sh manantharam|| 107

thataho::vardhatah me: ka:ya sthada: paravathasannibhaha|

yudddhaka:nkshi: vanam thachcha vina:sayithu ma:rabhe:|| 108

thadbhagnam vanashandam thu bhra:nthathrasthamrugadvijam|

prathibuddha: niri:kshanthe: ra:kshasyo: vikrtha:nana:h|| 109

ma:m cha drushtva: vane:thasmin sama:gamya thatha sthathaha|

tha: ssamabhya:gatha:h kshipram ra:vana: ya:chachakshire:|| 110

ra:jan vanamidam durgam thava bhagnam dura:thmana:|

va:nare:na hyavijna:ya thava vi:ryam maha:bala|| 111

durbhuddhe: sthasya ra:je:ndra thava vipriyaka:rinaha|

vadha ma:jna:paya kshipram yattha:sau vilayam vraje:th|| 112

thachhruthva: ra:kshase:ndre:na visrushta: bhrusadurjaya:h|

ra:kshasa:h kinkara: na:ma ravanasya mano:nuga:ha|| 113

thesha: masi:thisa:hasram su:lamudgarapa:nina:m|

maya: thasmin vano:dde:se: parighe:na nishu:ditham|| 114

the:sha:m thu hathase:sha: ye: the: gathva: laghuvikrama:h|

nihatham cha mahath sainyam ra:vana: ya:chachakshire:|| 115

thatho: me: buddhi ruthpanna: chaithyapra:sa:da ma:kramam|| 116

thathrastthan ra:kshasa:n hathva: satham sthambhe:na vai punaha|

lala:mabhu:tho: lanka:ya: ssa vai vidhvamsitho: maya:|| 117

thatah prahasthasya sutham jambuma:lina ma:disath|

ra:kshasai rbahubhi ssa:rdham gho:raru:pai rbhaya:nakaihi|| 118

thamaham balasampannam ra:kshasam ranako:vidam|

parighe: na:thigho:re:na su:daya:mi saha:nugam|| 119

tha chhruthva: ra:kshase:ndrasthu manthriputhra:n maha:bala:n|

pada:thibalasampanna:n pre:shaya:ma:sa ra:vanaha|

parighe:naiva tha:n sarva:n naya:mi yamasa:danam|| 120

manthriputhra:n hatha:n sruthva: samare: laghuvikrama:n|

pancha se:na:graga:n su:ra:n pre:shya:ma:sa ra:vanaha|

tha: naham sahasainya:n vai sarva:ne: va:bhyasu:dayam|| 121

thathah puna rdasagri:vah puthra maksham maha:balam|

bahubhi: ra:kshasai ssa:rdham pre:shaya:ma:sa ra:vanaha|| 122

tham thu mando:dari:puthram kuma:ram ranapanditham|

sahasa: kham samuthkra:ntham pa:dayo:scha gruhi:thava:n|

charma:sinam sathagunam bhra:mayithva: vyape:shayam|| 123

tha maksha ma:gatham bhagnam nisamya sa dasa:nanaha|

thatha indrajitham na:ma dvithi:yam ra:vana ssutham|

vya:dide:sa susamkruddho: balinam yuddhadurmadam|| 124

thachha:pyaham balam sarvam tham cha ra:kshasapungavam|

nashtaujasam rane: kruthva: param harshamupa:gamam|| 125

mahatha:pi maha:ba:huh prathyaye:na maha:balaha|

pre:shitho: ra:vane:naiva saha vi:rai rmado:thkataihi|| 126

so:: vishahyam hi ma:m buddhva: svam balam cha:vamarditham|

bra:hme:na:sthre:na sa thu ma:m pra:badhna: chcha:thive:githaha|| 127

rajjubhi scha:bhibadhnanthi thatho: ma:m thathra ra:kshasa:h|

ra:vanasya sami:pam cha gruhi:thva: ma: mupa:nayan|

drushtva: sambha:shithascha:ham ra:vane:na dura:thmana:|| 128

prushtascha lanka:gamanam ra:kshasa:na:m cha tham vadham|

thathsarvam cha maya: thathra si:tha:rtthamithi jalpitham|| 129

asya:ham darsana:ka:nkshi: pra:ptha sthvadbhavanam vibho:|

ma:rutha syaurasah puthro: va:naro: hanuma: naham|| 130

ra:madu:tham cha ma:m viddhi sugri:va sachivam kapim|

so::ham du:thye:na ra:masya thvathsaka:sa miha:gathaha|| 131

sugri:vascha maha:the:ja: ssa thva:m kusala mabravi:th|

dharma:rttha ka:masahitham hitham patthya muva:cha cha|| 132

vasatho: rusyamu:ke: me: parvathe: vipuladrume:|

ra:ghavo: ranavikra:ntho: mithrathvam samupa:gathaha|| 133

the:na me: katthitham ra:jna: bha:rya: me: rakshasa: hrutha:|

thathra sa:ha:yya masma:kam ka:ryam sarva:thmana: thvaya:|| 134

maya: cha katthitham thasmai va:linascha vadham prathi|

thathra sa:ha:yyahe:tho: rme: samayam karthumarhasi|| 135

va:lina: hruthara:jye:na sugri:ve:na maha:prabhuhu|

chakre::gnisa:kshikam sakhyam ra:ghava ssahalaksmanah|| 136

the:na va:lina muthpa:tya sare: naike:na samyuge:|

va:nara:na:m maha:ra:jah krutha ssa plavatha:m prabhuhu|| 137

thasya sa:ha:yya masma:bhih ka:ryam sarva:thmana: thviha|

the:na prasttha:pitha sthubhyam sami:pa miha dharmathaha|| 138

kshipra ma:ni:yatha:m si:tha: di:yatha:m ra:ghava:ya cha|

ya:va nna harayo: vi:ra: vidhamanthi balam thava|| 139

va:nara:na:m prabha:vo: hi na ke:na vidithah pura:|

de:vatha:na:m saka:sam cha ye: gachchanthi nimanthritha:h|| 140

ithi va:narara:ja sthva: ma:he: thyabhihitho: maya:|

ma:maikshatha thatah kruddha schakshusha: pradaha nniva|| 141

the:na vadhyo::ha ma:jnaptho: rakshasa: raudrakarmana:|

mathprabha:va mavijna:ya ra:vane:na dura:thmana:|| 142

thatho: vibhi:shano: na:ma thasya bhra:tha: maha:mathihi|

the:na ra:kshsara:jo::sau ya:chitho: mama ka:rana:th|| 143

naivam ra:kshasasa:rdu:la thyajyatha: me:sha nischayaha|

ra:jasa:sthravyape:tho: hi ma:rga ssamse:vyathe: thvaya:|| 144

du:thavadhya: na drushta: hi ra:jasa:sthre:shu ra:kshasa|

du:the:na ve:dithavyam cha yattha:rttham hithava:dina:|| 145

sumaha thyapara:dhe::pi du:thasya:thulavikrama|

viru:pakaranam drushtam na vadho::sthi:thi sa:sthrathaha|| 146

vibhi:shane: naivamuktho: ra:vana ssandide:sa tha:n|

ra:kshasa: ne:tha de:va:sya la:ngu:lam dahyatha:mithi|| 147

thathasthasya vachah sruthva: mama puchham samanthathah|

ve:shtitham sanavalkaischa ji:rnaih ka:rpa:sajaih pataihi|| 148

ra:kshasa: ssiddhasanna:ha: sthatha sthe: chandavikrama:h|

thada::dahyantha me: puchcham nighnathah ka:shtamushtibhihi |

baddhasya bahubhih pa:sai ryathrithasya cha ra:kshasaih|| 149

thathasthe: ra:kshasa: ssu:ra: baddham ma: magnisamvrutham|

agho:shayan ra:jama:rge: nagaradva:ra ma:gatha:h|| 150

thatho::ham sumahadru:pam sankshipya punara:thmanah|

vimo:chayithva: tham bandham prakruthistthah stthithah punah|| 151

a:yasam parigham gruhya tha:ni raksha:m syasu:dayam|

thatha sthannagaradva:ram ve:ge: na:pluthava: naham|| 152

puchche:na cha pradi:pthe:na tha:m puri:m sa:ttago:pura:m|

daha:myaha masmbhran:tho: yuga:ntha:gni riva praja:h|| 153

vinashta: ja:naki: vyaktham na hyadagdhah pradrusyathe:|

lanka:ya:m kaschidudde:sa ssarva: bhasmi:krutha: puri:|| 154

dahatha: cha maya: lanka:m dagdha: si:tha: na samsayah|| 155

ra:masya hi mahat ka:ryam maye:dam vithatthi:krutham|

ithi so:kasama:vishta schintha: maha mupa:gathaha|| 156

attha:ham va:cha masrausham cha:rana:na:m subha:kshara:m|

ja:naki: na cha dagdhe:thi vismayo:dantha bha:shina:m|| 157

thatho: me: buddhi ruthpanna: sruthva: tha: madbhutha:m giram|

adagdha: ja:naki:thye:vam nimiththai scho:palakshitha:|| 158

di:pyama:ne: thu la:ngu:le: na ma:m dahathi pa:vakah|

hrudayam cha prahrushtam me: va:tha: ssurabhigandhinah|| 159

thai rnimithaischa drushta:rtthaih ka:ranaischa maha:gunaih|

rushiva:kyaischa siddha:rtthai rabhavam hrushtama:nasaha|| 160

puna rdushtva: cha vaide:hi:m visrushtascha thaya: punah|| 161

thathah parvatha ma:sa:dya thathra:rishta maham punah|

prathiplavana ma:re:bhe: yushmaddarsanaka:nkshaya:|| 162

thathah pavanachandra:rka siddha gandharva se:vitham|

panttha:na maha ma:kramya bhavatho: drushtava: niha|| 163

ra:ghavasya prabha:ve:na bhavatha:m chaiva the:jasa:|

sugri:vasya cha ka:rya:rttham maya: sarva manushttitham|| 164

e:thath sarvam maya: thathra yattha:va dupapa:ditham|

athra yanna krutham se:sham thath sarvam kriyatha:mithi|| 165

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye: chathurvimsathsahasrika:ya:m

samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde: ashtapancha:sah sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

72|| na thvam ra:masya sadruso: da:sye::pyasya na yujyase:|

yajni:ya sathyava:di: cha ranasla:ghi: cha ra:ghavah||

73|| ja:nakya: parusham va:kya me:va muktho: dasa:nanah|

Jajva:la sahasa: ko:pa: chchitha:sttha iva pa:vakah||

74|| vivrthya nayane: kru:re: mushthi mudyamya dakshinam|

maitthili:m hanthu ma:rabdhah sthri:bhi rha:ha:krutham thada:||

75|| sthri:na:m madhya:t samuthpathya thasya bha:rya: dura:thmanah|

vara: mando:dari: na:ma thaya: sa prathishe:dhithah||

76|| ukthascha madhura:m va:ni:m thaya: sa madana:rdithah|

si:thaya: thava kim ka:ryam mahe:ndrasamavikrama||

77|| de:vagandharvakanya:bhi ryakshakanya:bhi re:va cha|

sa:rdham prabho: ramasve:ha si:thaya: kim karishyasi||

78|| thatha stha:bhi ssame:tha:bhi ssa maha:balah|

prasa:dya sahasa: ni:tho: bhavanam svam nisacharah ||

79|| ya:the: thasmin dasagri:ve: ra:kshasyo: vikrutha:nana:h|

si:tha:m nirbharsthyaya:ma:su rva:kthyaih kru:raih suda:runaih||

80|| thrunava dbha:shitham tha:sa:m ganaya:ma:sa ja:naki:|

garjitham cha thada: tha:sa:m si:tha:m pra:pya nirartthakam||

81|| vruttha:garjithanische:shta: ra:kshasyam pisitha:sana:|

ra:vana:ya sasamsu stha: ssi:tha:dhyavasitham mahath||

82|| ththastha: ssahitha: ssarva: vihatha:sa: nirudyama:h|

parikshipya samantha: ththa:m nidra:vasa mupa:gatha:h ||

83|| tha:su chaiava prasuptha:su si:tha: bharthuhithe: ratha:|

vilapya karunam di:na: prasuso:cha sudukhitha: ||

84|| tha:sa:m madhya:th samuttha:ya thrijata: va:kya mabravi:th|

a:thma:nam kha:datha kshiptam na si:tha: vinasishyathi|

janaka sya:thmaja: sa:dhvi: ssnsha: dasaratthasya cha||

85|| svapno: hyadya maya: drushto: da:runo: ro:maharshanah|

rakshasa:m cha vina:sa:ya bharthu rasya: jaya:ya cha||

86|| ala masma:th parithra:thum ra:ghava:d ra:kshasi:ganam|

abhiya:cha:ma vaidihi: me:thaddhi mama ro:chathe: ||

87|| yasya: hye:vamvidhah svapno: duhkhitha:ya:h pradusyathe:|

sa: dukhaih rvividhai rmuktha: sukha ma:pno: thyanuththamam||

88|| pranipa:thaprasanna: hi maitthili: janka:thmja:||

89|| thatha ssa: hri:mathi: ba:la: bharthu rvijayaharhitha:|

avo:chad yadi thathatthhyam bhave:yam saranam hi vah||

90|| tha:m cha:ham tha:drusi:m drushtva: si:tha:ya: da:runa:m dasa:m|

chinthayama:sa vikra:ntho: na cha me: nirvarutham manah||

91|| sambha:shana:rttham cha maya: ja:nakya: schinthitho: vidhih|

iksva:ku:na:m hi vamsasthu thatho: mama puraskruthah||

92|| sruthva: thu gaditha:m va:cham ra:jarshiganapu:jitha:m|

pratyha bha:shatha ma:m de:vi: ba:shpai pihithalo:chana:||

93|| kasthavam ke:na kattham che:ha pra:ptho: va:narapungava|

ka: cha ra:me:na the: pri:thi sthanme: sansithu marhasi||

94|| thasya: sthadvachanam sruthva: hyahamapyabruvam vachah||

95|| de:vi: ra:masya bharthu sthe: saha:yo: bhi:mavikramah|

sugri:vo: na:ma vikra:ntho: va:nare:ndro: maha:balah||

59 Sarga attha e:konshashtithamaha sargaha

hanumatha: va:nara balaso:urya prasamsanam

e:thada:khya:ya thathsarwam hanuma:n ma:rutha:thmajaha |

bhu:yaha samupachakra:ma vachanam vakthumuththaram || 1

saphalo: raghavo:dyo:gaha sugri:vasya cha sambhramaha |

si:lama:sa:dya si:tha:ya: mama cha pravanam manaha || 2

thapasa: dha:raye: llo:ka:n kruddho: va: nirde:he:dapi |

sarvadha:thi pravruddho::sou ra:vano: ra:kshasa:dhipaha || 3

thasya tha:m sprusatho: ga:thram thapasa na vina:sitham |

na thadagnisikha: kurya:th samsprushta: pa:ni:na: sathi: || 4

janakasya:thmaja: kurya:th yath kro:dhakalushi:krutha: |

ja:mbhavath pramukha:n sarva:nanujna:pya maha:hari:n || 5

asminne:vam gathe: ka:rye: bhavatha:m cha nive:dithe: |

nya:yyam sma saha vaide:hya: drashtum thou pa:rtthiva:thmajou || 6

ahameko::pi parya:pthaha sa ra:kshasa gana:m puri:m |

tha:m lanka:m tharasa: hanthum ra:vanam cha maha:balam || 7

kim punaha sahitho: vi:rairbalavadbhihi krutha:thmabhihi |

krutha:sthraihi plavagai ssuraihi bhavadbhir vijayaishibhihi || 8

aham thu ra:vanam yuddhe: sasainyam sapurahsaram |

sahaputhram vadhishya:mi sahodarayutham yudhi || 9

bra:hma maindram cha roudram cha va:yavyam va:runam thattha: |

yadi sakrajitho::sthra:ni durniri:ksha:ni samyuge: || 10

tha:nyaham vidhamishya:mi hanishya:mi cha ra:vanam |

bhavatha:mabhyanujna:tho: vikramo: me: runaddhitham || 11

maya:thula: visrushta: hi saila vrushtirniramthara: |

de:va:napi rane: hanya:thkim punastha:nnisa:chara:n || 12

sa:garo::pyathiya:dwe:la:m mandaraha prachale:dapi |

na jambavantham samare: kampaye:dariva:hini: || 13

sarvara:kshasa sangha:na:m ra:kshasa:ha ye: cha pu:rvaka:ha |

alame:ko: vina:sa:ya vi:ro: va:lisuthaha kapihi || 14

panasasyo:ru ve:ge:na ni:lasya cha maha:thmanaha |

mandaro::pyavasi:rye:tha kimpunaryudhi ra:kshasa:ha || 15

sa de:va asurayakshe:shu gandharvo:ragapakshishu |

maimdasya prathiyo:ddha:ram samsatha dwividasya va: || 16

aswiputhrou maha:bha:ga:ve:thou plavagasaththamou |

e:thayo:ho prathiyo:ddha:ram na pasya:mi rana:jire: || 17

pitha:maha varo:thse:ka:th paramam darpama:stthithou |

amrutha pra:sina:ve:thou sarva va:nara saththmou || 18

aswino:rma:nana:rttham hi sarva lo:ka pitha:mahaha |

sarva:vadhyathwa mathulam anayo:rdhaththava:n pura: || 19

varothse:ke:na maththou cha pramatthya mahathi:m chamu:m |

sura:na:mamrutham vi:rou pi:thavanthou plavangamou || 20

e:tha:ve:va hi samkruddhou sava:jiratthakunjara:m |

lamka:m na:sayithum sakthou sarve: thishttamthu va:nara:ha || 21

mayaiva nihatha: lanka: dagdha: bhasmi:krutha: punaha |

ra:jama:rge:shu sarvathra na:ma visra:vitham maya: || 22

jayathyathi balo: ra:mo: lakshmanscha maha:balaha |

ra:ja: jayathi sugri:vo: raghave:na:bhipa:lithaha || 23

aham ko:sala ra:jasya da:saha pavana sambhavaha |

hanuma:nithi sarvathra na:ma visra:vitham maya: || 24

aso:kavanika:madhye: ra:vanasya dura:thmanaha |

adhastha:th simsupa:vrukshe: sa:dhvi: karunama:sthitha: || 25

ra:kshasi:bhihi parivrutha: so:kasamtha:pa karsitha: |

me:gha le:kha: parivrutha: chandra le:khe:va nishprabha: || 26

achimthayamthi: vaide:hi: ra:vanam bala darpitham |

pathivratha: cha susro:ni: avashtabda: cha ja:naki: || 27

anuraktha: hi vaide:hi: ra:mam sarva:thmana: subha: |

ananyachiththa: ra:me: cha poulo:mi:va puramdare: || 28

thade:kava:saha samvi:tha rajo:dhwastha: thatthaiva cha |

so:ka santha:pa di:na:ngi: si:tha: bharthru hithe:ratha: || 29

sa: maya: ra:kshasi: madhye: tharjyama:na: muhurmuhuhu |

ra:kshasi:bhirviru:pa:bhihi drushta: hi pramada:vane: || 30

e:kave:ni:dhara: di:na: bharthru chintha:para:yana: |

adhaha sayya: vivarna:mgi: padmini:va hima:game: || 31

ra:vana:dwinivruththarttha: marthavya krutha nischaya: |

kattham chinmruga sa:ba:kshi: viswa:samupa pa:ditha: || 32

thathaha sambha:shitha: chaiva sarvamarttham cha darsitha: |

ra:ma sugri:va sakhyam cha sruthva: pri:thi mupa:gatha: || 33

niyathaha samuda:cha:ro: bhakthir bharthari choththama: |

yanna hanthi dasagri:vam sa maha:thma: krutha:gasam || 34

nimiththama:thram ra:masthu vadhe: thasya bhavishyathi |

sa: prakruthyaiva thanvangi: thad viyo:ga:chcha karsitha: || 35

prathipath pa:ttasi:lasya vidye:va thanutha:m gatha: |

e:vamathra maha:bha:ga: si:tha so:kapara:yana: || 36

yadathra prathi karthavyam thath sarvam upapa:dyatha:m || 37

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde:

e:ko:nashashtithamaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: namamyaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powroshe:cha: prathidvanndaha sarainam jahi ra:vanim ||

___

60 Sarga attha shashtithamaha sargaha

thasya thath vachanam sruthva: va:lisu:nurabha:shatha |

ayuktham thu vina: de:vi:m drushtavadbischa va:nara:ha ||

sami:pam gamthumasma:bhi: ra:ghavasya maha:thmanaha || 1

drushta: de:vi: na cha:ni:tha: ithi thathra nive:danam |

ayukthamiva pasya:mi bhavadbhihi khya:tha vikramaihi || 2

nahi naha plavane: kasninna:pi kaschith para:krame: |

thulyaha: sa:maradyai the:shu lo:ke:shu harisaththama:ha || 3

the:shwe:vam hathavi:re:shu ra:shase:shu hanu:matha: |

kimanya dathra karthavyam gruhi:thwa: ya:ma ja:naki:m || 4

thame:vam krutha sankalpam jambava:n hari saththamaha |

uva:cha parama pri:tho: va:kyamartthavadartthavith || 5

na th:vade:sha: mathi rakshma:no: yattha:bhava:n pasyathi ra:japuthra!|

yattha:thu ra:masya mathirnivshta: thattha: bhava:n pasyathu ka:rya

siddhim || 6

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsumdaraka:nde:

shashtithamaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

___

61 Sarga attha e:kashashtithamaha sargaha

va:naraihi madhuvana bhanjanam

thatho: jambavatho: va:kyamagruhnamtha vanoukasaha |

angada pramukha: vi:ra: hanuma:mscha maha:kapihi || 1

pri:thimamtha sthathaha sarve: va:yu puthra purassara:ha |

mahe:ndra:drim parithyajya pupluvuhu plavagarshabha:ha || 2

me:ru mandara sanka:sa: mattha: iva maha:gaja:ha |

chha:dayantha iva:ka:sam maha:ka:ya: maha:bala:ha || 3

sabha:jya ma:nam bhu:thaisthama:thmavantham maha:balam |

hanu:mantham maha:ve:gam vahantha iva drushtibhihi || 4

ra:ghave: cha:rtthanirvurtthim karthum cha paramam yasaha |

sama:dha:ya samruddha:rttha:ha karma siddhibhirunnatha:ha || 5

priya:khya:no:nmukha:ha sarve: sarve: yuddha:bhinandinaha |

sarve: ra:ma prathi:ka:re: nischitha:rttha: manassvinaha || 6

plavama:na:ha khama:pluthya thathasthe: ka:nanoukasaha |

nandano:pamama:se:durvanam drumalatha:yutham || 7

yaththan madhuvanam na:ma sugri:vasya:bhi rakshitham |

adhrushyam sarvabhu:tha:na:m sarvabhu:tha mano:haram || 8

yadrakshathi maha:vi:ryaha sada: dadhimukhaha kapihi |

ma:thulaha kapimukhyasya sugri:vasya maha:thmanaha || 9

the: thadwanam upa:gamya babhu:vuhu paramo:thkata:ha |

va:nara: va:nare:ndrasya manaha ka:nthathamam mahath || 10

thathasthe: va:rara: hru:shta: drushtwa: madhuvanam mahath |

kuma:ramabhaya:chantha madhu:ni madhu pingala:ha || 11

thathaha kuma:rastha:n vruddha:n ja:mbavath pramukha:nkapi:n |

anuma:nya dadou the:sha:m nisargam madhu bhakshane: || 12

thathascha:numatha:ha sarve: samprahrusta: vanoukasaha |

muditha:ha pre:ritha:scha:pi pranruthyamtho::bhavam sthathaha || 13

ga:yamthi ke:chith pranmamthi ke:chith

nruthyamthi ke:chith prahasamthi ke:chith |

pathamthi ke:chidvicharamthi ke:chith

plavamthi ke:chith pralapamthi ke:chith || 14

parasparam ke:chidupa:srayamthe:

parasparam ke:chidupa:kramamthe: |

parasparam ke:chidupabruvamthe:

parasparam ke:chidupa:ramamthe: || 15

druma:ddrumam ke:chidabhidravamthe:

kshithow naga:gra:nnipathamthi ke:chith |

mahi:thala:thke:chidudi:rnave:ga:

maha:druma:gra:nyabhisampathamthi || 16

ga:yamtha manyaha prahasannupaithi

hasamthamanyaha prarudannupaithi |

rudamthamanyaha pranudannupaithi

nudamthamanyaha pranadannupaithi || 17

sama:kulam thathkapi sainya ma:si:th

madhuprapa:no:thkatasaththwache:shtam |

na cha:thra kaschinna babhu:va maththo:

na cha:thra kaschinna babhu:va thrupthaha || 18

thatho: vanam thath paribhakshya ma:nam

druma:scha vidhvamsithapathrapushpa:n |

sami:kshya ko:pa:ddhadhivakthrana:ma:

niva:raya:ma:sa kapihi kapi:mstha:n || 19

sa thaihi pravruddhaihi paribhathsyama:no:

vanasya go:ptha: harivi:ravruddhaha |

chakara bhu:yo: mathimugrathe:ja:

vanasya raksha:m prathi va:nare:bhyaha || 20

uva:cha ka:mschith parusha:ni dhrusta

masakthamanya:mscha thalair jagha:na |

same:thya kaischith kalaham chaka:ra

thatthaiva sa:mno:pa jaga:ma ka:mschith || 21

sa thairmada:th sampariva:ryava:khyaihi

bala:chcha the:na prathiva:ryama:naihi |

pradharshithasthyakthabhayaihi same:thya

prakrushyathe: cha:pyanave:kshya do:sham || 22

nakhaisthudamtho: dasanairdasamthaha

thalaischa padaischa sama:payamthaha |

mada:thkapim tham kapayaha samagra:

maha:vanam nirvishayam cha chakruhu || 23

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsundaraka:nde:

e:kashashtithamaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

___

62 Sarga attha dwishashtithamaha sargaha

tha:nuva:cha harisre:shtto: hanuma:n va:nararshabhaha |

avyagramanasa: yu:yam madhu se:vatha va:nara:ha || 1

ahama:va:rayishya:mi yushma:kam paripamtthinaha |

sruthva: hanumatho: va:kyam hari:na:m pravaro::mgadaha || 2

prathyuva:cha prasanna:thma: pibamthu harayo: madhu |

avasyam kruthaka:ryasya va:kyam hanumatho: maya: || 3

aka:ryamapi karthavyam kimamga punari:drusam |

angadasya mukha:chchruthwa: vachanam va:nararshabha:ha || 4

sa:dhusa:dhvithi samhrushta: va:nara:ha prathyapu:jayan |

pu:jayithwa:mgadam sarve: va:nara: va:nararshabham || 5

jagmurmadhuvanam yathra nadi:ve:ga iva drutham |

the: pravishta: madhuvanam pa:la:na:kramya vi:ryathaha || 6

athisarga:chcha patavo: drushtwa: sruthwa: cha maitthili:m |

papuhu sarve: madhu thada: rasavathphalama:daduhu || 7

uthpathya cha thathaha sarve: vanapa:la:n sama:gatha:n |

thadayamthi sma sathasaha saktha:nmadhuvane: thada: || 8

madhu:ni dro:nama:thra:ni ba:hubhihi parigruhya the: |

pibamthi sahitha:ha sarve: nighnamthisma thattha:pare: || 9

ke:chith pi:thva:pa vidhyamthi madhu:ni madhupi:mgala:ha |

madhu:chchishte:na ke:chichcha jaghnuranyo:nya muthkata:ha || 10

apare: vrukshamu:le: thu sa:kha:m gruhya vyavastthitha:ha |

athyarttham cha madagla:na:ha parna:nya:sthi:rya se:rathe || 11

unmaththabhu:tha:ha plavaga: madhumaththa:scha hrushtavath |

kshipamthi cha thattha:nyo:nyam skhalamthi cha thattha:pare: || 12

ke:chith kshve:la:m prakurvamthi ke:chith ku:jamthi hrushtavath |

harayo: madhuna: maththa:ha ke:chith suptha: mahi:thale: || 13

kruthva: ke:chith hasamthyanye: ke:chithkuryamthi che:tharath |

ye::pyathra madhupa:la:ha ssyuhu pre:shya: dadhimukhasya thu |

the::pi thairva:narairbhi:maihi prathishiddha: diso: gatha:ha || 15

ja:nubhisthu prakrushta:scha de:vama:rgam pradarsitha:ha |

abruvan paramo:dwigna: gathva: dadhimukham vachaha || 16

hanu:matha: daththavarairhatham madhuvanam bala:th |

vayam cha ja:nubhihi krushna: de:vama:rgam cha darsitha:ha || 17

thatho: dadhimukhaha kruddho: vanapasthathra va:naraha |

hatham madhuvanam sruthva: samthwaya:ma:sa tha:n hari:n || 18

iha:gachchatha gachcha:mo: va:nara:n baladarpitha:n |

bale:na va:rayishaya:mo: madhu bhakshayatho: vayam || 19

sruthwa: dadhimukhasye:dam vachanam va:nararshabha:ha |

punarvi:ra: madhuvanam the:naiva sahasa: yayuhu || 20

madhye: chaisha:m dadhimukhaha pragruhya tharasa: tharum |

samabhyadha:vadve:ge:na the: cha sarve: plavamgama:ha || 21

the: sila:ha pa:dapa:mscha:pi parvatha:mscha:pi va:nara:ha |

gruhi:thwa::bhyagaman kruddha:ha yathrathe: kapi kunjara:ha || 22

the: swa:mivachanam vi:ra: hrudaye:shwavasajya thath |

thvaraya: hyabhyadha:vamtha sa:latha:lasila:yuddha:ha || 23

vrukshastthamscha thalastthamscha va:nara:n baladarpitha:n |

abhyakra:mamsthatho: vi:ra:ha pa:la:sthathra sahasrasaha || 24

attha drushtwa: dadhimukham kruddham va:narapumgava:ha |

abhyadha:vamtha ve:ge:na hanumathpramukha:sthada: || 25

tham savruksham maha:ba:huma:pathamtham maha:balam |

a:ryakam pra:haraththathra ba:hubhya:m kupitho::mgadaha || 26

mada:mdhascha na ve:dainama:ryako::yam mame:thi saha |

atthainam nishpi pe:sha:su ve:gavadva sudha:thale: || 27

sa bhagnaba:hu:rubhujo: vihvalaha so:ni:tho:kshithaha |

mumo:ha sahasa: vi:ro: muhu:rtham kapikumjaraha || 28

sa sama:swasya sahasa: samkruddho: ra:jama:thulaha |

va:nara:nva:raya:ma:sa damdena madhumo:hitha:n || 29

sa kattham chidwimukhthaha thairva:naraihi va:nararshabhaha |

uva:chaikanthama:srithya bhruthya:n swa:n samupa:gatha:n || 30

e:the: thishttamthu gachchamo: bhartha: no: yathra va:naraha |

sugri:vo: vipulagri:vaha saha ra:me:na thishttathi || 31

sarvam chaiva:mgade: do:sham sra:vayishya:mi pa:rtthive: |

amarshi: vachanam sruthwa: ghathayishyathi va:nara:n || 32

ishtam madhuvanam hye:thath sugri:vasya maha:thmanaha |

pithru paitha:maham divyam de:vairapi dura:sadam || 33

sa va:nara:nima:n sarva:n madhulubdha:n gatha:yushaha |

gha:thayishyathi damde:na sugri:vaha sa suhrujjana:n || 34

vadhya: hye:the: dura:thma:no: nrupa:jna:paribha:vinaha |

amarsha prabhavo: ro:shaha saphalo: no: bhavishyathi || 35

e:vamukthwa: dadhimukho: vanapa:la:n maha:balaha |

jaga:ma sahaso:thpathya vanapa:laihi samanvithaha || 36

nime:sha:mtharama:thre:na sa hi praptho: vana:layaha |

sahasra:msu sutho: dhi:ma:n sugri:vo: yathra va:naraha || 37

ra:mam cha lakshmanam chaiva drushtwa: sugri:vame:va cha |

samaprathishtta:m jagathi:ma:ka:sa:nnipapa:tha ha || 38

sannipathya maha:vi:ryaha sarvaisthaihi pariva:rithaha |

harirdadhimukhaha pa:laihi pa:la:na:m parame:swaraha || 39

sa di:navadano: bhu:thwa: kruthwa: sirasi cha:mjalim |

sugri:vasya subhou mu:rdhna:charnou prathyapi:dayath || 40

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsumdaraka:mde:

dwishashtithamaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

___

63 Sarga attha thrishashtithamaha sargaha

ththo: mu:rdhna: nipathitham va:naram va:nararshabhaha |

drushtvaivo:dvignahrudayo: va:kyame:thaduva:cha ha || 1

uththishtto:ththishtta kasma:ththvam pa:dayo:ho pathitho: mama |

abhayam the: bhave:dwi:ra! sarvame:va:bhi: dhi:yatha:m || 2

sa thu viswa:sithasthe:na sugri:ve:na maha:thmana: |

uthttha:ya sumaha:prajno: va:kyam dadhimukho::bravi:th || 3

naivaruskharajasa: ra:jan! na thvaya: na:pi va:lina: |

vanam nisprushtapu:rvam hi bhakshitham thachcha va:naraihi || 4

e:bhihi pradharshitha:schaiva va:nara: vanarakshibhihi |

madhu:nyachimthayithve:ma:n bhakshayamthi pibamthi cha || 5

sishtamathra:pa vidhyamthi bhakshayamthi thatthapare: |

niva:ryama:na:sthe: sarve: bhruvow vai darsayamthi hi || 6

ime: hi samrabdhathara:ha thattha: thaihi sampradharshitha:ha |

va:rayamtho: vana:ththasma:th kruddhair va:nara pumgavaihi || 7

thathasthairbhahubhihi vi:rairva:naraihi va:nararashbha! |

samrakthanayanaihi kro:dha:th harayaha pravicha:litha:ha || 8

pa:nibhirnihatha:ha ke:chith ke:chijja:nubhira:hatha:ha |

prakrushta:scha yattha:ka:mam de:vama:rgam cha darsitha:ha || 9

e:vame:the: hatha:ha su:ra:sthvayi thishttathi bharthari |

kruthsnam madhuvanam chaiva praka:mam thaihi prabhakshyathe: || 10

e:vam vijna:pyama:nam tham sugri:vam va:nararshabham |

apruchhaththam maha:pra:jno: lakshmanaha paravi:raha: || 11

kimayam va:naro: ra:jan! vanapaha prathyupastthithaha |

kam cha:rtthamabhinirdisya dukhitho: va:kyamabravi:th || 12

e:vamukthasthu sugri:vo: lakshmane:na maha:thmana: |

lakshmanam parathyuva:che:dam va:kyam va:kyavisa:radaha || 13

a:rya lakshmana! sampra:ha vi:ro: dadhi mukhaha kapihi |

amgadapramukhairvi:raihi bhakshitham madhu va:naraihi || 14

vichithya dakshina:ma:sa: ma:gathairharipumgavaihi |

naisha:makruthakruthya:na:m e:drusaha sya:dupakramaha || 15

a:gathaischa pramatthitham yattha: madhuvanam hi thaihi |

dharshitham cha vanam kruthsnam upayuktham cha va:naraihi || 16

vanam yada::bhipanna:sthe: sa:dhitham karma va:naraihi |

drushta: de:vi: na samde:ho: na cha:nye:na hanu:matha: || 17

na hyanyaha sa:dhane: he:thuhu karmano::sya hanu:mathaha |

ka:ryasiddhirmathischaiva thasminva:narapumgave: || 18

vyavasa:yascha vi:ryam cha srutham cha:pi prathisthttitham |

ja:mbava:nyathra ne:tha: sya:damgadascha maha:balaha || 19

hanuma:n cha: pyadhishtta:tha: na thasya gathiranyattha: |

angada pramukhairvi:raihi hatham madhuvanam kila | 20

va:rayamthascha sahitha:sthada: ja:nubhira:hatha:ha |

e:thadartthamayam praptho: vakthum madhurava:giha || 21

na:mna: dadhimukho: na:ma harihi prakhya:thavikramaha |

drushta: si:tha maha:ba:ho:! sowmithre:! pasya thaththvathaha || 22

abhigamya thattha: sarve: pibamthi madhu va:nara:ha |

na chapyadrushtwa: vaide:hi:m visrutha:ha purusharshabha || 23

vanam daththavaram divyam dharshaye:yurvanowkasaha |

thathaha prahrushto: dharma:thma:! lakshmanaha saha ra:ghavaha || 24

sruthva: karnasukha:m va:ni:m sugri:va vadana:chchyutha:m |

prahrushyatha bhrusam ra:mo: lakshmanascha maha:balaha || 25

sruthva: dadhimukhasye:dam sugri:vasthu prahrushya cha |

vanapa:lam punarva:kyam sugri:vaha prathya bha:shatha || 26

pri:tho::smi so::ham yadbhuktham vanam thaihi kruthakarmabhihi |

marshitham marshani:yam cha che:shtitham kruthakarmana:m || 27

ichha:mi si:ghram hanumathpradha:na:n

sa:kha:mruga:mstha:n mrugara:jadarpa:n |

drashtum krutharttha:n saha ra:ghava:bhya:m

sro:thum cha si:tha:dhigame: prayathnam || 28

pri:thisphi:tha:kshou samprahrushtou kuma:rou

drushtwa: siddha:rtthou va:nara:na:m cha ra:ja: |

amgaihi samhrushtaihi karmasiddhim vidithwa:

ba:hvo:ra:sanna:m so::thi ma:thram nanamda || 29

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsumdaraka:mde:

thrishashtithamaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

___

64 Sarga atha chathushashtithamaha sargaha

sugri:ve:naivamukthasthu hrushto: dadhimukhaha kapihi |

ra:ghavam lakshmanam chaiva sugri:vam cha:bhyava:dayath || 1

sa pranamya cha sugri:vam ra:ghavau ha maha:balou |

va:naraihi sahithaha su:raihi divame:vo:thpapa:tha ha || 2

sa yatthaiva:gathaha pu:rvam thattthaiva thwaritham gathaha |

nipathya gagana:dbhu:mow thadvanam pravive:sa ha || 3

sa pravishto: madhuvanam dadarsa hariyu:tthapa:n |

vimada:nuthtthitha:nsarva:n mehama:na:n madhu:dakam || 4

sa tha:nupa:gamad vi:ro: baddhva: karaputa:mjalim |

uva:cha vachanam slakshna midam hrushtavadamgadam || 5

sowmya! ro:sho: na karthavyo: yadi:bhi rabhiva:rithaha |

ajna:na:drakshibhihi kro:dha:dhbhavamthaha prathishe:dhitha:ha || 6

yuvara:jaha thami:sascha vanasya:sya maha:bala! |

mourkhya:th pu:rvam krutho: do:shastham bhava:n kshamthu marhathi

|| 7

a:khya:tham hi maya: gathva: pithruvyasya thava:nagha:! |

iho:pa ya:tham sarve:sha:me:the:sha:m vanacha:rina:m || 8

sa thvada:gamanam sruthwa: sahaibhirhariyutthapaihi |

pruhrushto: na thu rushto::sou vanam sruthwa: pradharshitham || 9

prahrushto: ma:m pithruvyasthe: sugri:vo va:nare:swaraha |

si:ghram pre:shaya sarva:mstha:nithi ho:va:cha pa:rtthivaha || 10

sruthwa: dadhimukhasye:dam vachanam slakshnamamgadaha |

abravi:ththa:n harisre:shtto: va:kyam va:kyavisa:radaha || 11

samke: srutho::yam vruththa:mtho: ra:me:na hariyu:tthapa:ha |

thathkshamam ne:ha naha sttha:thum kruthe: ka:rye:paramthapa:ha || 12

pi:thva: madhu yattha:ka:mam visra:mtha: vanacha:rinaha |

kim se:sham gamanam thathra sugrivo: yathra me:guruhu || 13

sarve: yattha: ma:m vakshyamthi same:thya hari yu:tthapa:ha |

thattha::smi kartha: karthavye: bhavadbhihi parava:naham || 14

na:jna:payithu mi:so::ham yuvara:jo::smi yadyapi |

ayuktham kruthakarma:no: yu:yam dharshayithum maya: || 15

bruvathascha:mgadasyaivam sruthva: vachana mavyayam |

prahrushtamanaso: va:kya mida mu:churvanowkasaha || 16

e:vam vakshyathi ko: ra:jan! prabhuhu san va:nararshabha! |

aiswarya madamaththo: hi sarvo::ha mithi manyathe: || 17

thava che:dam su sadrusam va:kyam na:nyasya kasyachith |

sannathirhi thava:khya:thi bhavishyachhubhayo:gyatha:m || 18

sarve: vayamapi pra:ptha:sthathra gamthum kruthakshana:ha |

sa yathra harivi:ra:na:m sugri:vaha pathiravyaha || 19

thvaya: hyanukthaihi haribhirnaiva sakyam pada:thpadam |

kvachidgamthum harisre:shtta! bru:maha sathya midam thu the 20

e:vam thu vadatha:m the:sha:mamgadaha prathyubhashatha |

ba:dham gachhama ithyukthwa: khamuthpe:thur maha:bala:ha || 21

uthpathamtha manu:thpe:thuhu sarve: the: hariyu:tthapa:ha |

kruthva:ka:sam nira:ka:sam yamthro:thkshiptha: iva:chala:ha || 22

the::mbaram sahaso:thpathya ve:gavamthaha plavamgama:ha |

vinadamtho: maha:na:dam ghana: va:the:ritha: yattha: || 23

amgade: hyananupra:pthe: sugri:vo: va:nara:dhi:paha |

uva:cha so:ko:pahatham ra:mam kamala lo:chanam || 24

sama:svasihi bhadram the: drushta: de:vi: na samsayaha |

na:gamthumiha sakyam thairathi:the: samaye: hi naha || 25

na mathsaka:sama:gachhe:th kruthye: hi vinipa:thithe: |

yuvara:jo: maha:ba:huhu plavatha:m pravaro::mgadaha || 26

yadya prakrutha kruthya:na:m i:drusaha sya:dupakramaha |

bhave:th sa di:na vadano: bhra:ntha viplutha ma:nasaha || 27

pithrupaitha:maham chaithath pu:rva kairabhi rakshitham |

na me: madhuvanam hanya:dahrushtaha plavage:swaraha || 28

kousalya: supraja: ra:ma! sama:svasihi suvratha! |

drushta: de:vi: na samde:ho: na cha:nye:na hanu:matha:ha || 29

na hyanyaha karmano: he:thuhu sa:dhane::sya hanu:mathaha |

hanu:mathi hi siddhischa mathischa mathisaththama! || 30

vyavasa:yascha vi:ryam cha su:rye: the:ja iva dhruvam |

jambava:nyarthra ne:tha: sya:damgadascha bale:svaraha || 31

hanuma:mscha:pyadhishtta:tha: na thasya gathiranyattha: |

ma: bhu:schintha: sama:yukthaha samprathyamithavikramaha || 32

thathaha kikila:sabdam susra:va:sannamambare: |

hanumath karma thruptha:na:m nardatha:m ka:nanowkasa:m ||

kishkimdha:mupaya:tha:na:m siddhim katthayatha:miva |

thathaha sruthva: ninadam tham kapi:na:m kapisaththamaha || 34

a:yatha:mchithala:mgu:laha so::bhavaddhrushtama:nasaha |

a:jagmusthe:pi harayo: ra:ma darsana ka:mkshinaha || 34

amgadam purathaha kruthva: hanu:mamtham cha va:naram |

the::mgadapramukha: vi:ra:h prahrushta:scha muda:nvitha:ha || 35

nipe:thurharira:jasya sami:pe: raghavasya cha |

hanu:mamscha maha:ba:huhu pranamya sirasa: thathaha || 36

niyatha:makshatha:m de:vi:m ra:ghava:ya nyave:dayath |

nischitha:rtthaha ththasthasmin sugri:vam pavana:thmaje: || 37

lakshmanaha pri:thima:n pri:tham bahuma:na:davaikshatha |

pri:thya cha ramama:no::ttha raghavaha paravi:raha: || 38

bahuma:ne:na mahatha: hanumamtha mavaikshatha || 39

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsumdaraka:mde:

chathu shashtithamaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

___

65 Sarga attha panchashashtithamaha sargaha

hanumatha: si:tha:darsana vruththa:mtha nive:dnam

thathaha prasravanam sailam the: gathwa: chithraka:nanam |

pranamya sirasa: ra:mam lakshmanam cha maha:balam || 1

yuvara:jam puraskruthya sugri:va mabhiva:dya cha |

pravruththimattha si:tha:ya:ha pravakthumupachakramuhu || 2

ra:vana:mthaha pure: ro:dham ra:kshasi:bhischa tharjanam |

ra:me: samanura:gam cha yascha:yam samayaha kruthaha || 3

e:thadakhya:mthi the: sarve: harayo: ra:ma sannidhou |

vaide:hi:makshatha:m sruthva: ra:masthu:ththara mabravi:th || 4

kwa si:tha: varthathe: de:vi:! kattham cha mayi varthathe: |

e:thanme: sarwama:khya:tha vaide:hi:m prathi va:nara:ha || 5

ra:masya gaditham sruthva: harayo: ra:masannidhou |

cho:dayamthi hanu:mamtham si:tha:vruththa:mtha ko:vidam || 6

sruthva: thu vachanam the:sha:m hanuma:n ma:rutha:thmajaha |

pranamya sirasa: de:vyai si:tha:yai tha:m disam prathi || 7

uva:cha va:kyam va:kyajnaha si:tha:ya: darsanam yattha: |

samudram lamghayithwa:ham sathayo:jana ma:yatham || 8

agachham ja:naki:m si:tha:m ma:rgama:no: didrukshaya: |

thathra lamke:thi nagari: ra:vanasya dura:thmanaha || 9

dakshinasya samudrasya thi:re: vasathi dakshine: |

thathra drushta:maya: si:tha: ra:vana:mthahpure: sathi: || 10

samnyasya thyayi ji:vamthi: ra:ma: ra:ma! mano:rattham |

drushta: me: ra:kshasi:madhye: tharjyama:na: muhurmuhuhu || 11

ra:kshsi:bhirviru:pa:bhi: rakshitha: pramada:vane: |

dhukhama:sadyathe: de:vi:! thattha::dhukho:chitha:sathi:! || 12

ra:vana:mthah pure: ruddha:ra:kshasi:bhihi surakshitha |

e:kave:ni:dhara: di:na: thwayi chimtha:para:yana: || 13

adhahsayya: vivarna:mgi: padmini:va hima:game: |

ra:vana:dvinivruththarttha: marthavyakruthanischaya: || 14

de:vi: katthamchithka:kutthsa! thwanmana: ma:rgitha: maya: |

ikshwa:kuvamsa vikhya:thim sanaihi ki:rthayatha:nagha! || 15

sa: maya: narasa:rdu:la! visva:samupapa:ditha: |

thathaha sambha:shitha: de:vi: sarvamarttham cha darsitha || 16

rama sugri:va sakhyam cha sruthwa: prithimupagatha: |

niyathaha samudacha:ro: bhakthischa:sya:sthattha: thwayi || 17

e:vam maya: mahabha:ga: drushta: janakanandini: |

ugre:na thapasa: yuktha: thwadbhakthya: purusharshabha! || 18

abhijna:nam cha me: daththam yattha: vruththam thava:mthike: |

chithraku:te: maha: pra:jna! va:yasam prathi ra:ghava! || 19

vijna:pyascha naravya:ghrou ra:mo: va:yusutha! thwaya: |

akhile:ne:ha yadrushtam ithi ma:ma:ha ja:naki: || 20

ayam chasmai pradathavyo: yathna:thsu parirakshithaha |

bruvatha: vachana:nye:vam sugri:vasyo:pasrunvathaha || 21

e:sha chu:da:mani:hi sri:ma:n maya: supari rakshithaha |

manaha sila:ya:sthilako: gamdapa:rswe: ni:ve:sithaha || 22

thvaya: pranashte: thilake: tham kila smarthumarhasi |

e:sha niryathithaha sri:ma:n maya:the: va:risambhavaha || 23

e:tham drushtwa: pramo:dishye: vyasane: thva:miva:nagha! |

ji:vitham dha:rayishya:mi ma:sam dasarattha:thmaja! || 24

u:rdhvam ma:sa:nna ji:ve:yam rakshasa:m vasama:gatha: |

ithi ma:mabravi:thsi:tha: krusa:mgi: dharmacha:rini: || 25

ra:vana:mthahapure: ruddha: mrugi:vo:thphullalo:chana: |

e:thade:va maya:khya:tham sarvam ra:ghava! yadyattha: || 26

sarvattha: sa:garajale: samtha:raha pravidhi:yatha:m || 27

thow ja:tha:sva:sou ra:japuthrou vidithva:

thachcha:bhijna:nam ra:ghava:ya prada:ya |

de:vya: cha:khaya:tham sarvame:va:nupu:rvya:th

va:cha: sampurnam va:yuputhraha sasamsa || 28

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsumdaraka:mde:

pamchashashtithamaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

___

66 Sarga atha shat shashtithamaha sargaha

hanumatha: si:tha: vijna:na kattha:katthanam

e:vamuktho: hanumatha: ra:mo: dasarattha:thmajaha |

tham manim hrudaye: kruthwa: praruro:da salakshmanaha || 1

tham thu drushtwa: mani sre:shttam ra:gavaha so:kakarshithaha |

ne:thra:bhya:m asrupu:rna:bhya:m sugri:vam idamabravi:th || 2

yatthaiva dhe:nuhu sravathi sne:ha:dwathsasya vathsala: |

thattha: mama:pi hrudayam mani ranthnasya darsana:th || 3

mani rathna midam daththam vaide:hya:ha swasure:na me: |

vadhu:ka:le: yattha:baddhamadhikam mu:rdhni so:bhathe || 4

ayam hi jalasambhu:tho: manihi sajjanapujithaha |

yajne: parama thushte:na daththaha sakre:na dhi:matha: || 5

imam drushtwa: manisre:shttam yattha: tha:thasya darsanam |

adya:smi avagathaha sowmya! vaide:hasya thattha vibho:ho || 6

ayam hi so:bhathe: thasya:ha priya:ya: mu:rdhni me: manihi |

asya:dya darsane: na:ham pra:ptha:m tha:miva chimthaye || 7

kima:ha si:tha: vaide:hi: bhru:hi sowmya! punaha punaha |

pipa:sumiva tho:ye:na simchamthi va:kya:va:rina: || 8

ithasthu kim dhukhatharam yadimam va:risambhavam |

manim pasya:mi sowmithre:! vaide:hi:ma:gatha:m vina: || 9

chiram ji:vathi vaide:hi: yadi ma:sam dharishyathi |

kshanam sowmya na ji:ve:yam vina: tha:masithe:kshana:m || 10

naya ma:mapi tham de:sam yathra drushta: mama priya: |

na thishtte:yam kshanamapi pravruththimupalabhya cha || 11

kattham sa: mama susro:ni: bhi:rubhi:ruhu sathi: sada: |

bhaya:vaha:na:m gho:ra:na:m madhye: thishttathi rakshasa:m || 12

sa:radastimironmuktho: nu:nam chamdra iva:mbudaihi |

a:vrutham vadanam thasya: na vira:jathi ra:kshasaihi || 13

kima:ha si:tha: hanuman! thaththvathaha katthaya:dya me: |

e:the:na khalu ji:vishye: bhe:shaje:na:thuro: yattha: || 14

madhura: madhura:la:pa: kima:ha mama bha:mini: |

madvihi:na: vara:ro:ha: hanuman! katthayasva me: || 15

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsumdaraka:mde:

shat shashtithamaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

___

67 Sarga atha saptha shashtithamaha sargaha

e:vamukthasthu hanuma:n ra:ghave:na maha:thma:na: |

si:tha:ya: bha:shitham sarvam nyave:dayatha ra:ghave: || 1

ida mukthavathi: de:vi: ja:naki: purushrshabha |

pu:rva vruththamabhijna:nam chithraku:te: yattha:thattham || 2

sukhasuptha: thyaya: sarttham ja:naki: pu:rvamuthtthitha: |

va:yasaha sahaso:thpathya vidada:ra sthana:mthare: || 3

parya:ye:na cha supthasthvyam de:vyam ke: bharatha:graja! |

punascha kila pakshi: sa de:vya: janayathi vyattha:m || 4

punaha punarupa:gamya vidada:ra bhrusam kila |

thathasthvam bo:dhithasthasya:ha so:nithe:na samukshithaha || 5

va:yase:na cha the:naiva sathatham ba:dhyama:naya: |

bo:dhithaha kila de:vya: thvam sukhasupthaha paramathapa || 6

tha:m thu drushtva: maha:ba:ho! da:ritha:m cha sthana:mthare: |

a:si:visha iva kruddho: nisvasannabhyabha:shattha:ha || 7

nakha:graihi ke:na the: bhi:ru da:ritham thu sthana:mtharam |

kah kri:dathi saro:she:na pamchavakthre:na bho:gina: || 8

niri:kshma:naha sahasa: va:yasam sam vaikshattha: |

nakhaihi sarurudhiraisthi:kshnaihi tha:me:va:bhimukham stthitham || 9

suthaha kila sa sakrasya va:yasaha pathatha:m varaha |

dhara:mtharacharaha si:ghram pavanasya gathow samaha || 10

thathasthasminmaha:ba:ho:! ko:pasamvarthithe:kshanaha |

va:yase: thvam kruttha:ha kru:ra:m mathim mathimatha:m vara! || 11

sa darbham samsthara:dgruhya brahma:sthre:na hyayo:jayaha |

pradi:ptha iva ka:la:gnihi jajva:la:bhimukhaha khagam || 12

kshipthava:msthvam pradi:patham hi darbham tham va:yasam prathi |

thathasthu va:yasam di:pthaha sa darbho::nujaga:ma ha || 13

sa pithra: cha parithyakthaha suraischa samaharshibhihi |

thri:n lo:ka:n samparikramya thra:tha:ram na:dhigachchathi || 14

punare:va::gathaha thrasthaha thvathsaka:samarimdama! || 15

sa tham nipathitham bhu:mow saranyaha sarana:gatham |

vadha:rhamapi ka:kuthstthsa! krupaya: paryapa:layaha || 16

mo:ghamasthram na sakyam thu karthumithye:va ra:ghava! |

bhavamsthasya:kshi ka:kasya hinasthisma sa dakshinam || 17

ra:ma! thva:m sa namaskruthya ra:jne: dasarattha:ya cha |

visrushtasthu thda: ka:kaha prathi pe:de: sva:ma:layam || 18

e:vamasthravida:m sre:shtta saththvava:n si:lava:napi |

kimartthamasthram rakshassu na yo:jayathi ra:ghavaha || 19

na na:ga: na:pi gamdharva: na:sura: na marudgana:ha |

na cha sarve: rane: saktha: ra:mam prathisama:sithum || 20

thsya vi:ryavathaha kaschith yadyasthi mayi sambhramaha |

kshipram sunisithairbha:naihi hanyatham yudhi ra:vanaha || 21

bhra:thura:de:sma:jna:ya lakshmano: va: paramthapaha |

sa kimarttham naravaro: na ma:m rakshathi ra:ghavaha || 22

sakthow thow purushavya:grow va:yvagnisamathe:jasow |

sura:na:mapi durdharshow kimarttham ma:mupe:kshathaha || 23

mamaiva dushkrutham kimchinmahadasthi na samsayaha |

samartthow sahithow yanma:m na:ve:kshe:the: paramthapow || 24

vaide:hya: vachanam sruthva: karunam sa:sru bha:shitham |

punarpyahama:rya:m tha:midam vachanamabruvam || 25

thvachcho:kavimukho: ra:mo: de:vi! sathye:na the: sape: |

ra:me: dukha:bhi:bu:the: thu lakshmanaha parithapyathe: || 26

katthamchidbhavathi: drushta: na ka:laha pariso:chithum |

asminmuhu:rthe: dhukha:na:mamtham drakshyasi bha:mini! || 27

tha:vubhow narasa:rdu:low ra:japuthra:vanimdithow |

thvaddarsanakruthothsahow lamka:m bhasmi:karishyathaha || 28

hathva: cha samare: rowdram ra:vanam saha bagdhavam |

ra:ghavasthva:m varaa:ro:he! sva:m puri:m nayathe: dhruvam || 29

yaththu ra:mo: vija:ni:ya:dabhijna:namanimdhithe: |

pri:thisamjananam thasya prada:thum thvamiha:rhasi || 30

sa:bhivi:kshya disaha sarva: ve:nyudgratthithamuththamam |

mukva: vasthra:ddadow mahyam manime:tham maha:bala! || 31

prathiguhya manim divyam thava he:tho: raghu:dvaha! |

sirasa: tha:m pranamya:rya:mhama:gamane: thvare: || 32

gamane: cha krutho:thsa:hamave:kshya varavarnini: |

vivardhama:nam cha hi ma:muva:cha janaka:thmaja: || 33

asrupu:rnamukhi: di:na: ba:shpasamdigdhabha:shini: |

mamo:thpathanasambhramtha: so:kave:gasama:hatha: || 34

hanuman! simhasamka:sa:vubhow: thow ra:malakshmanow |

sugri:vam cha saha:ma:thyam sarva:n bru:ya: hyana:mayam || 35

yattha: cha sa maha:bahurma:m tha:rayathi ra:ghavaha |

asma:ddhukha:mbu samro:dha:ththvam sama:dha:thumarhasi || 36

imamcha thi:vram mama so:ka ve:gam

raksho:bhi:re:bhihi paribhathsanam cha |

bru:ya:sthu ra:masya gathaha sami:pam

sivaschathe::dhva:sthu hari pravi:ra || 37

e:thaththava:rya: nruparajasimaha!

si:tha: vachaha pra:ha visha:dapu:rvam |

e:thchcha buddhva gaditham maya: thvam

sraddhathsva si:tha:m ksala:m samagra:m || 38

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsumdaraka:mde:

saptha shashtithamaha sargaha

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

___

68 Sarga atha ashta shashtithamaha sargaha

attha:hamuththaram de:vya: punarukthaha sasambhramaha |

thava sne:ha:nnaravya:ghra! sowha:rda:danuma:nya vai || 1

e:vam bahuvidham va:chyo: ra:mo: da:saratthi sthvaya: |

yattha: ma:ma:pnuya:chchi:ghram hathva: ra:vanama:have: || 2

yadi va manyase vi:ra! vasaika:hamarimdama |

kasmimschithsamvruthe: de:se: visra:mthaha svo: gamishyasi || 3

mama cha:pyalpabhagya:ya:ha sa:nnidhyaththava vi:ryavan! |

assya so:kavipa:kasya muhu:rtham sya:dvimo:kshanam || 4

gathe: hi thvayi vikra:mthe: punara:gamana:ya vai |

pra:na:na:mapi samde:ho: mama sya:nna:thra samsayaha || 5

thvadarsanajaha so:ko: bhu:yo: ma:m paritha:paye:th |

dukha:dduhkhapara:bhu:tha:m durgatham duhkhabha:gini:m | 6

ayam cha vi:ra! samde:hasthishttathi:va mama:grathaha |

sumaha:n thvastha saha:ye:shu haryukshe:shu hari:svara || 7

kattham nu khalu dushpa:ram tharishyamthi maho:dadhim |

tha:ni haryukshasainya:ni thow va: naravara:thmajow || 8

thraya:na:me:va bu:tha:nam sa:garasya:sya lamghane: |

sakthihi sya:dvainathe:yassya thava va: ma:ruthasya va: || 9

thdasmin ka:ryaniryo:ge vi:raivam durathikrame: |

kim pasyasi sama:dha:nam bru:hi ka:ryavidam vara! || 10

ka:mamasya thvame:vaikaha ka:ryasya parisa:dhane: |

paryapthaha paravi:raghna! yasasyasthe: balo:dayaha || 11

balaihi samagrairyadi mam hathva: ra:vanama:have: |

vijayi: sva:m puri:m ra:mo: naye:ththathsya:dyasaskaram || 12

yattha:aham thassya vi:rasya vana:dupadhina: hrutha: |

rakshasa thadbhaya:de:va thattha: na:rhathi ra:ghavaha || 13

balaisthu samkulam kruthva: lamkam parabalardanaha |

mam naye:dyathi ka:kutthsaha sththsya sdrusam bhave:th || 14

thdyattha: thasya vikr:mthamanuru:pam maha:thmanaha |

bhavathyahavasu:rasya thattha: thvamupapadaya || 15

thadarttho:pahitham va:kyam prasritham he:thusamhitham |

nisamya:ham thathaha se:sham va:kyamuththaramabruvam || 16

de:vi! haryurkshasainya:na:mi:svaraha plavatham varaha |

sugri:vaha saththvasampannaha thava:rtthe: kruthanischayaha || 17

thasya vikramasampanna:ha sathvavamtho: maha:bala:h |

manah samkalpasampa:tha: nide:se: harayaha stthitha: || 18

e:sham no:pari nadhasthanna thiryak sajjathe: gathihi |

nacha karmasu si:damthi mahathsvamithathe:jasaha || 19

asakruththaihi maha:bhagairva:narai baladarpithaihi |

pradakshni:krutha: bhu:mirva:yuma:rga:nusa:ribhi:hi || 20

madvisista:scha thulya:scha samthi thathra vanowkasaha |

maththaha prathyavaraha kaschinna:sthi sugri:vasannidhow || 21

aham tha:vadiha pra:pthaha kim punasthe: maha:bala:ha |

na hi prakrushta:ha pre:shyamthe: pre:shyamthe: hi:thare: jana:ha || 22

thadalam paritha:pena de:vi! manyurvyapaithu the: |

e:ko:thpa:the:na vai lamka:me:shyamthi hariyutthapa: || 23

mama prushttagathow thow chamdrasurya:vivo:dithow |

thvatsaka:mam mahabha:ge:! nrusimha:va:gamishyathaha || 24

arighnam simhasamka:sam kshipram drakshyasi ra:ghavam |

lakshmanam cha dhanushpa:nim lamka:dva:ramupastthitham || 25

nakhadamshtrayudha:nvi:ra:n simhasa:rdhu:lavikrama:n |

va:nara:nva:rane:mdra:bha:n kshipram drakyasi samgatha:n || 26

saila:mbudanika:sa:nam lamka:malayasa:nushu |

nardatha:m kapimukhyanamachira:th sro:shyasi svanam || 27

nivruththavanava:sam cha thvaya: sartthamarimdamam |

abhishikthamayo:dhya:ya:m kshipram drakshyasi ra:ghavam || 28

thatho: maya: vagbhiradi:nabha:shina:

siva:bhi: rshta:bhirabhiprasa:ditha: |

jaga:ma samthi mama maitthilathmaja:

thava:pi so:ke:na thadabhipi:ditha: || 29

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:mathsumdaraka:mde:

ashtashashtithamaha sargaha

sama:pthascha:yam sumdaraka:mdaha

---

a:pada:mapahartha:ram da:tha:ram sarvasampada:m |

lo:ka:bhira:mam sri:ra:mam bhu:yo: bhu:yo: nama:myaham ||

dharma:thama: sathaya sandhascha ra:mo: da:saradhiryadhi |

powrushe:cha: prathidvandaha sarainam jahi ra:vanim ||

---

sama:pana so:kams

e:vame:ththpura:vruththa ma:kya:nam bhadramasthu vaha |

pravyaharatha visrabdham balam vishno:h pravardhatha:m ||

la:bhasthe:sha:m jaya sthe:sha:m kutha sthe:sha:m para:bhavaha |

ye:sha:mimdi:varasya:mo: hrudaye: suprathishttithaha ||

ka:le: varshathu parjanyaha prutthivi: sasyasa:lini: |

deso::yam ksho:bharahitho: brahmana:ssamthu nirbhaya:ha ||

ka:ve:ri: vardhatha:m ka:le: ka:le: varshathu va:savaha |

sri:ramganatho: jayathu sri:ramgasri:scha vardhatha:m ||

svasthi praja:bhyaha paripa:layamtha:m nya:yye:na ma:rge:na mahi:m

mahi:sa:ha |

gobrahamane:bhyassubhamasthu nithya lo:ka:ssamstha:ssukhino:

bhavamthu ||

mangalam ko:sale:ndra:ya mahani:ya guna:bdhaye |

chakravarthi thnu:ja:ya sa:rvabhow:ma:ya mamgalam ||

ve:da ve:da:ntha vedya:ya meghasya:mala mu:rthaye: |

pumsa:m mo:hana ru:pa:ya punya slo:kaya mamgalam ||

visva:mithra:mtha ramga:ya mitthila: nagari: pathe:he |

bha:gya:na:m paripa:ka:ya bhavyaru:pa:ya mamgalam ||

pithru bhaktha:ya sathatham bha:thrubhissaha si:thaya: |

namditha:khila lo:ka:ya ra:mabhadra:ya mamgalam ||

thyaktha sa:ke:thava:sa:ya chithraku:ta viha:rine: |

se:vya:ya sarvayamina:m dhi:ro:da:ththa:ya mamgalam ||

sowmithrina: cha ja:nakya: cha:paba:na:sidha:rine: |

samse:vya:ya sada: bhakthya: sva:mine: mama mamgalam ||

damdaka:ranyava:sa:ya khamditha:marasathrave: |

grudhrara:ja:ya bhaktha:ya mukthida:ya:sthu mamgalam ||

sa:daram sabari:daththa phalamu:la:bhila:shine: |

sowlabhyaparipu:rna:ya sththvo:driktha:ya mamgalam ||

hanumathsamave:tha:ya hari:sa:bhi:shttada:yine: |

va:li pramattha:na:yasthu maha:dhi:ra:ya mamgalam ||

sri:mathe: raghuvi:ra:ya se:thullamghitha simdhave: |

jitha ra:kshasa ra:ja:ya ranadhi:ra:ya mamgalam ||

a:sa:dhya nagari:m divya: mabhishiktha:ya si:thaya: |

ra:ja:dhi ra:ja ra:ja:ya ra:mabhadra:ya mamgalam ||

mamgala:sa:sanaparai rmada:cha:rya:puro:gamaihi |

sarvaischa pu:rvai ra:cha:ryai sathkrutha:ya:sthu mamgalam ||

ka:ye:na va:cha: manase:mdriyai rva:

buddhyathmana:va prakruthe: svabha:va:th |

karo:mi yadyath sakalam parasmai

na:ra:yanaye:thi samarpaya:mi ||

yadakshara padabhrashtam ma:thra: hi:nam thu yadbhvave:th |

thathsarvam kshamyatha:m de:va na:ra:yana namo::sthuthe: ||

---

Sri:ra:ma jananam

ba:laka:mde ashta:dasa sargaha

nirvruththe thu krathow thasmin hayame:dhe: maha:thmanaha |

prathigruhya sura:bha:ga:n prathijagmu ryattha:gatham || 1

sama:ptha di:ksha:niyamaha pathni:ganasamnvithaha |

pravive:sa puri:m ra:ja: sabhruthyabalava:hanaha || 2

yattha:rham pu:jitha:sthe:na ra:jna:vai prutthivi:svara:ha |

mudiatha: prayayurde:sa:n pranamya munipumgavam || 3

sri:matha:m gachchatha:m the:sha:m svapura:ni pu:ra:ththathaha |

bala:ni rajna:m subhra:ni prahrushta:ni chakesire || 4

gathe:thu prutthivi:seshu ra:ja: dasaratthasthada |

pravive:sa puri:m sri:ma:n puraskruthya dvijo:ththama:n || 5

sa:mthaya: prayayow sa:rdam rusyasrumgaha supu:jitha |

anvi:yama:no: ra:jna:tttha sa:nuya:thre:na dhi:matha: || 6

e:vam visrujya tha:n sarva:nra:ja: sampu:rnama:nasaha |

uva:cha sukhithasthathra puthro:thpaththim vichimthayan || 7

thatho: yajne: sama:pthe: thu ruthu:na:m shatsamatyayuhu |

thathascha dva:dase: ma:se: chaithre: na:vamike: thitthow || 8

nakshthre: :dithidaivathye: svochhasamsttheshu pamchasu |

grahe:shu karkate: lagne: va:kpatha: vimduna: saha || 9

pro:dyama:ne: jaganna:ttham sarvalo:kanamaskrutham |

kowsalya::janaya dra:mam sarvalakshanasamyutham || 10

vishno:rardham maha:bha:gam puthra maikshva:kuvardhanam |

kowsalya: susubhe: the:na puthre:na: mithathe:jasa: || 11

yattha: vare:na de:va:na: madithi rvajrapa:nina: |

bharatho: na:ma kaike:yya:m jajne: sathyaparakramaha || 12

sa:ksha: dvashno:schathurbha:gaha sarvaissamuditho: gunaihi |

attha lakshmanasathrughnow sumithra::janaya thsuthow || 13

vi:row sarva:sthrakusalow vishno: rardhasamanvithow |

pushye:ja:thasthu bharatho: mi:nalagne: prasannadhi: || 14

sa:rpe: ja:thowthu sowmithri: kuli:re::bhyudithe ravow |

ra:jnaha puthra: mahathma:na schathva:ro: jajnire:prutthak || 15

gunavamtho::nuru:pa:sch ruchya: pro:shttapado:pama:ha |

jaguhu kalam cha gamdharva: nanruthu scha:psaro:gana:ha || 16

de:vadumdubhayo: ne:duhu pushpavrushtischa kha:chchyutha: |

uthsavascha maha: na:si: dayo:dhya:ya:m jana:kulaha || 17

ratthya:scha janasamba:dha: natanarthakasamkula:ha |

ga:yanaischa vira:vinyo: va:danaischa thattha:paraihi || 18

prade:yamscha dadow ra:ja: su:thama:gadhavamdina:m |

bra:hmane:bhyo: dadow viththam go:dhana:ni sahasrasaha || 19

athi:thyaika:dasa:ham thu na:makarma thattha::karo:th |

jye:shttam ra:mam maha:thma:nam bharatham kaikayi:sutham || 20

sowmithrim lakshmanamithi sathrughna maparam thattha: |

vasishttaha paramapri:tho: na:ma:ni kruthava:msthada: || 21

bra:hmana:nbho:jaya:ma:sa powra:n ja:napada:napi |

adara:th bra:hmana:na:m cha rathnowgha mamitham bahu || 22

the:sham janmakriya:di:ni sarvakarma:nyaka:rayath |

the:sha:m ke:thu riva jye:shtto: ra:mo: rathikaraha pithuhu || 23

babbu:va bhu:yo: bhu:tha:na:m svayambhu:riva sammyathaha |

sarve: ve:davida ssru:ra: ssarve: lo:kahithe: ratha:ha || 24

sarve: jna:no:pasampanna: sarve: samuditha: gunaihi |

the:shamapi maha:the:ja: ra:ma ssathyapara:kramaha || 25

ishta sarvasya lo:kasya sasa:mka iva nirmalaha |

gajaskhamde::svaprushtte: cha ratthachrya:su sammathaha || 26

dhanurve:de: cha nirathaha pithrususru:shane: rathaha |

ba:lya:thprabhruthi susnigdho: lakshmano: lakshmivardhanaha || 27

ra:masya lo:karamasya bhra:thu rjyeshttasya nithyasaha |

sarvapriyakarasthasthya ra:masya:pi sari:rathaha || 28

lakshmano: lakshmisampanno: bahi pra:na iva:paraha |

na cha the:na vina: nidram labhathe: purusho:ththamaha || 29

mrushta manna mupa:ni:tha masna:thi na hi tham vina: |

yada: hi hayama:ru:dho: mrugaya:m ya:thi ra:ghavaha || 30

thadaivam prushtatho::nve:thi sadhanuhu paripa:layan |

bharathasya:pi sathrughno: lakshmna:varajo: hi saha || 31

pra:naihi priyatharo: nithyam thasya cha:si: ththattha: priyaha |

sa chathurbir maha:bhagaihi puthrirdasaratthaha priyaihi || 32

babhu:va paramapri:tho: de:vairiva pitha:maha |

the yada: jna:nasmpanna: ssarvaissamuditha; gunaihi || 33

hrimamthaha ki:rthimamthascha sarvajna: dirghadarsinaha |

the:sha:me:vam prabha:va:na:m sarve:sham di:ptha the:jasa:m || 34

pitha: dasarattho: hrushto: brahmalo:ka:dhipo: yattha |

the:cha:pi manujavra:ghra: vaidika:dhyayane: ratha:ha || 35

pithrususru:shanaratha: dhaurve:de: cha nishttitha:ha |

attha ra:ja dasarattha sthe:sham da:rakriyam prathi || 36

chimthaya:ma:sa dharma:thma: so:pa:dhya:yaha sabamdhavaha |

thasya chimtha:yama:nasya mamthrimadhye: maha:thmanaha || 37

abhya:gaschchannaha:the:ja: visva:mithro: maha:munihi |

sa ra:jno: darsana:kamkshi: dva:ra:dhyaksha: nuva:cha ha || 38

srighrama:khya:tha ma:m pra:ptham kowsikam ga:dhinassutham |

thchcchrutha: vachanam thra:sa:dra:jno:ve:sma pradudruvuhu || 39

sambhra:mtha manas ssarve: the:na va:kye:na cho:ditha:ha |

the: gathva: ra:jabhavanam visva:mithra mrushim thada: || 40

pra:pthama:ve:daya:ma:su rnrupa:yaikshva:kave: thada: |

the:sham thadvachanam sruthva: sa:puro:dha: ssama:hithaha || 41

prathyujjaga:ma tham hrushto: brahma:namiva va:savaha |

tham drushva: jvalitham di:pthya: tha:pasam samsrithavratham || 42

prahrushta vadano: ra:ja: thatho::rghya mupaha:rayath |

sa ra:jnaha prathigruhya:rghyam sashthradrushte:na karmana: || 43

kusalam cha:vyayam chaiva paryapruchcha nnara:dhipam |

pure: ko:se: janapade: bamdhave:shu suhruthsucha || 44

kusalam kowsiko: rajnaha parya pruchcchath sudha:rmaikaha |

apithe: sannatha:h sarve: sa:mamtha: ripavo: jitha:h || 45

daivam cha ma:nusham cha:pi karmathe: sa:dhvanushttitham |

vasishttam cha sama:gamya kusalam munipumgavaha || 46

rushi:scha:nya:n yattha:nya:yam maha:bha:ga:nuva:chaha |

the:sarve: hrushtamanasa sthasya ra:jno: nive:sanam || 47

vivisuhu pu:jitha: sthathra ni:she:duscha yattha:rhathaha |

attha hrushtamana: ra:ja: visva:mithram maha:munim || 48

uva:cha paramo:da:ro: hrushtastha mabhipu:jayan |

yattha::mruthasya sampra:pthi ryattha: varsha manu:dake: || 49

yattha: sadrusada:re:shu puthrajanma::prajasya cha |

pranashtasya yattha: la:bho: yattha: harsho: maho:daye: || 50

thatthaiva:gamanam manye: sva:gatham the: maha:mune: |

kam cha the: param ka:mam karo:mi kimu harshithaha || 51

pa:thra bhu:tho::si me:bhrahman! dishtya: pra:ptho::si kowsika!

adyame: saphalam janma ji:vitham cha suji:vitham || 52

pu:rvam ra:jarshisabde:na thpa:sa: dyo:thithaprabhaha |

brahmarshithva manuprapthaha pu:jyo::si bahuttha: maya: || 53

thdadbhutha midam brahman! pavithram paramam mama |

subhakshe:thragathascha:ham thava samdarsana:thprabho:! || 54

bru:hi yathprartthitham thubhyam ka:rya ma:gamanam prathi |

ichcha:myanugruhi:tho::ham thvadarthaparivruddhaye: || 55

karyasya na vimarsam cha gamthumarhasi kowsika! |

kartha: cha:ha mase:she:na daivatham hi bhava:nmama || 56

mama cha:ya manupra:ptho: maha:nabhudayo: dvija! |

thava:gamanajaha kruthsno: dharmascha:nuththamo: mama || 57

ithi hrudayasukham nisamya va:kyam

sruthisukha ma:thmavatha: vini:tha muktham |

pratthithagunayasa: gunai rvisishitaha

paramarushihi paramam jaga:ma harsham || 58

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:madba:laka:mde:, ashtadasa

ssargaha

---

Si:tha: kalya:nam ba:laka:mde thrisapthathithamassargaha

yasmimsthu divase ra:ja chakre: go:da:namuththamam | thasmimshthu divase su:ro: yuttha:jith samupe:yiva:n || 1 puthraha ke:ke:yara:jasya sa:ksha:dbharathama:thuaha | drushtva: prushtva: cha kusalam ra:ja:n mida mabravi:th || 2 ke:kaya:dhipathi: ra:ja: sne:ha:thkusalamabravi:th | ye:sha:m kusalaka:mo::si the:sham samprathyana:mayam || 3 svasri:yam mama ra:je:mdra! drashtuka:mo: mahi:pathihi | thadarttha mupaya:tho::hamayo:dhya:ya:m raghunamdana! || 4 sruthva: thvahamayo:dhya:ya:m viva:ha:rttham thava::thmaja:n | mitthila: mupaya:thamsthu thvaya: saha mahi:pathe! || 5 thvaraya::bhyu:paya:tho::ham drashtuka:maha svasussutham | attha ra:ja: dasaratthaha priya:thidhi mupastthitham || 6 drushtva: paramasathka:raihi pu:ja:rham samapu:jayath | thathastha: mushitho ra:thrim sahaputhrairmaha:thmabhihi || 7 prabha:the: punaruthttha:ya kruthva: karma:ni karmavith | rushi:m sthada: purashruthya yajnava:ta mupa:gamath || 8 yukthe: muhu:rthe: vijaye: sarva:bharanabu:shithaihi | bhra:thrubhissahitho: ra:maha kruthakowthukamamgalaha || 9 vasishttam purathaha kruthva: maharshi:napara:napi | pithussami:pa ma:srithya bhra:thrubhi ra:vruthaha || 10 vasishtto bhagava:ne:thya vaide:ha mida mabravi:th | ra:ja: dasarattho: ra:jan! kruthakowthuka mamgalaihi || 11 puthrai rnaravarasre:shtta! da:tha:ra mabhika:mshathe: | da:thruprathi grahi:thrubhya:m sarva:rttha:ha prabhavamthi hi || 12 svadharmam prathipadyasva kruthva: vaiva:hya muththamam | ithyakthaha paramo:da:ro: vasishtte:na maha:thmana: || 13 prathyuva:cha maha:the:ja: va:kyam paramadharmavith | kastthithaha prathiha:ro: me: kasya:jna: samprathi:kyathe: || 14 svagruhe: ko: vicha:ro::sthi yattha: ra:jyamidam thava | kruthakowthukasarvasva:ve:dimu:la mupa:gatha:ha || 15 mama kanya: munisre:shtta di:patha: vahne:riva:rchishaha | sajjo::ham thvathprathi:ksho::smi ve:dya:masya:m prathishttithaha || 16

avighnam kurutham ra:ja: kimarttha mavalabathe: | thadva:kyam janake: no:ktham sruthva: dasaratthasthada: || 17 prave:saya:ma:sa sutha:n sarva:nrushigana:napi | thatho ra:ja: vide:ha:na:m vasishtta mida mabravi:tha || 18 ka:rayasva sushe: sarva mrushibhihi sahadha:rmika! | ra:masya lo:kara:masya kriya:m vaiva:hiki:m vi:bho! || 19 thatthe:thyukva:thu janakam vasishtto: bhagava:nrushihi | visva:mithram puraskruthya satha:namdam cha dha:rmikjam || 20 prapa:madhye:thu vidhivadve:dim kruthva: maha:thapa:ha | alamchaka:ra tha:m ve:dim gandhapushpaissamamthathaha || 21 suvarnapa:lika:bhischa cchidrakumbhaischa sa:mkuraihi | amkura:dhyaissaravaischa dhu:pa:thrai ssadhu:pakaihi || 22 sakhahpa:thraihi suvaissrugbhihi pa:ththrairarghya:bhipu:rithaihi | la:japu:rnaischa pathri:bhirakshathai rabhisamskruthihi || 23 darbhaissamaissama:sthi:rya vidhivanmamthrapu:rvakam | agnima:da:ya ve:dya:mthu vidhimanthrapuraskrutham || 24 juha:va:gnow maha:the:ja: vasishtto bhagava:nrushihi | si:tha:kalya:na maho:thsavaghattaha thatha ssi:tha:m sama:ni:ya sarva:bharanabhu:shitha:m || 25 samakshamagne: ssamsttha:pya ra:ghava:bhimukhe: thada | abravi:jjanako: ra:ja: kowsalya:namdavardhanam || 26 iyam si:tha: mama sutha: sahadharmachari: thava | prathi:chcha chaina:m bhadram the: pa:nim gruhni:shva pa:nina: || 27 pathivratha: maha:bha:ga: cha:ye: va:nugatha: sada: | ithyukthva: pra:kshipadra:ja: mamthrapu:tham jalam thada: || 28 s:dhu sa:dhvithi de:va:na: mrushi:na:m vadatha:m thada: | de:vadumdubhinirgho:shaha pushpavarsho: mha:nabhu:th || 29 e:am dathva: thada: si:tha:m mamthro:daka puraskrutha:m | abravi:jjanko: ra:ja: harshe:na:bhi paripluthaha || 30 lakshmana:gachcha bhadram the: u:rmila: mudyatha:m maya: | prathi:chcha pa:nim gruhni:shva ma:bhu:thka:lasya paryayaha || 31 thame:va mukthva: janako: bharatham chabhyabha:shatha | gruha:na pa:nim mamdavya:ha pa:ni:na: raghunamdana! || 32 sathrughnam cha:pi dharma:thma: abhravi: jjanake:svaraha | sruthki:thya: maha:ba:ho! pa:nimgruhni:shva pa:nina: || 33 sarve: bhavamtha ssowmya:scha sarve: sucharithavratha:ha | pathni:bhissamthu ka:kuthtthsa: ma: bhu:th ka:lasya paryayaha || 34 janakasya vachassruthva: pani:n pa:nibhi rasprusan | chathva:rasthe: chathasru:na:m vasishttasya mathe: stthitha:ha || 35 agnim pradakshini:kruthya ve:dim ra:ja:na me:va cha | ru:shi:m schaiva maha:thma:na ssabha:rya: raghusaththama: || 36 yattho:kthe:na thada chakrurviva:ham vidhipu:rvakam | ka:kuthtthsaischa gruhi:the:shu lalithe:shu cha pa:ni:shu || 37

pushpavrushti rmahathya:si: damthariksha: thsubha:svara: | divyadumdubhinirgho:shai rgi:thava:dithranisvanaihi || 38 nanruthu scha:psarassamgha: gamdharva:scha jaguhu kalam | viva:he: raghumukhya:na:m thadadbhutha madrusyatha || 39 i:druse: varthama:ne: thu thu:ryo:dghushta nina:dithe: | thriragnim the: parikramya u:hurbha:rya: mahowjasaha || 40 attho:paka:rya:m jagmusthe: sabha:rya: raghunamdana:ha | ra:ja:pyanuyayow pasyan sarshi samgha ssabam:dhavaha || 41 ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:madba:laka:mde:, thrisaptathithama ssargaha

---

Sri:ra:ma pattabhishe:kam yuddhaka:mde: e:kathrimsaduththarasathathama ssargaha

sirasyamjalima:dha:ya kaike:yya:namdavardhanaha |

babha:she: bharatho: jye:shttam ra:mam sathya para:kramam || 1

pujitha: ma:mika: ma:tha: daththam ra:jyamidam mama |

thaddada:mi punasthubhyam yattha: thvamadadanmama || 2

dhurame:ka:ki:na: nyastha:mrushabhe:na bali:yasa: |

kiso:ri:va gurum bha:ram na vo:dhumaha muthsahe: || 3

va:rive:ge:na mahatha: bhinnaha se:thuriva ksharan |

durbamdhanamidam manye: rajyachchidramasamvrutham || 4

gathi khara iva:svasya hamsasve:va cha va:yasaha |

na:nve:thu muthsa he: ra:ma! thava ma:rga marimdama! || 5

yattha: cha:ro:pitho: vruksho: ja:thaschamtharnive:sane: |

maha:mscha sudara:ro:ho: maha:skamdhaprasa:khava:n || 6

si:rye:tha pushpitho: bhu:thva: na pha:la:ni pradarsayan |

thsya na:nubhave:dardham yassya he:tho: sa ropyathe: || 7

e:sho:pama: maha:ba:ho:! thvamardam veththu marhasi |

yadyasma: manuje:mdra! thvam bhaktha nbruthya: nna sadhi hi || 8

jagadadyabhishiktham thva: manupasyathu sarvathaha |

prathapamtha miva:dithyam madhyahne:di:pthathe:jasam || 9

thu:rya samgha:tha nirgho:shai ka:mchi:nu:puranishvanaihi |

madhurairgi:thasabdaischa prathibuddhyasva ra:ghava! || 10

ya:vada:varthe:chakram ya:vathi: cha vasumdhara: |

tha:vaththvamiha sarvasya sva:miththvamanuvarthaya || 11

bharathasya vachassruthva: ra:maha parapuramjayaha |

thatthe:thi prathijagra:ha nishasa:da:sane: subhe: || 12

ththaha sathrughnavachana:th nipuna:ha smasruvardhaka:ha |

sukhahastha:ssu si:ghra:scha ra:ghavam paryupa:satha || 13

pu:rvam thu bharathe: sna:the: lakshmane: cha maha:bale: |

sugri:ve: va:nare:mdre: cha ra:kshase:mdre: vibhi:shane || 14

viso:dhithajatassna:thaha chithrama:lya:nule:panaha |

maharhavasano: ra:ma sthastthow thathra sriya: jvalan || 15

prathikarma cha ra:masya ka:raya:ma:sa vi:ryava:n |

lashmanasya cha lakshmi:va:nikshva:ku kulavardhanaha || 16

prathikarma cha sitha:ya:ha sarva: dasaratthasthriyaha |

athmanaiva thada: chakru:hu manasvinyo: mano:haram || 17

chaka:ra yathna:thkowsalya: prahrushta: puthrala:lasa:ha || 18

thathaha sathrugna vachana:thsumamthro: na:ma sa:ratthihi |

yo:jayithva::bhichakra:ma rattham sarva:mgaso:bhanam || 19

arkamamdalasamka:sam divyam drushtva: ratthoththamam |

a:ruro:ha maha:ba:hu: ra:massathyapara:kramaha || 20

sugri:vo: hanuma:mschaiva mahe:mdrasadrusadyuthi: |

sna:thow divyanibhai rvasthraihi jagmathuhu subhakumdalow || 21

vara:bharana sampanna: yayushtha:ha ssubhakumdala:ha |

sugri:vapathnyaha si:tha: cha drashtum nagaramuthsuka:ha || 22

ayo:dhya:ya:m thu shachiva: ra:jno: dasaratthasya ye: |

puro:hitham puraskruthya mamthraya:ma:su rartthavath || 23

aso:ko vijayaschaiva sumamthraschaiva samgatha:ha |

mamthrayan ra:mabruddhyarttham ruddyarttham nagarasya cha || 24

sarvame:va:bhishe:ka:rttham jayarhasya maha:thmanaha |

karthumarhattha ra:masya yadyanmamgalapu:rvakam || 25

ithi the: mamthrinassarve: samdisya thu puro:hitham |

nagara:nniryayusthurnam ra:madarsana buddhayaha || 26

hariyuktham sahasra:ksho: ratthamimdra iva:naghaha |

prayayow ratthama:sttha:ya ra:mo: nagaramuththamam || 27

jagra:ha bharatho: rasmi:n sathrugna schchathra ma:dade: |

lakshmano: vyajanam thasya mu:rdhni samparyavi:jayath || 28

sve:tham cha va:lvyajanam jagra:ha purathastthithaha |

aparam chamdrasamka:sam ra:kshase:mdro: vi:bhi:shnaha || 29

rushisamghaisthada:ka:se: de:vaischa samarudganaihi |

sthuyama:nsya ra:masya susruve: madhuradhvanihi || 30

thathassathrumjayam na:ma kumjaram parvatho:pamam |

a:ruro:ha maha:the:ja:ha sugri:vaha plavagarshabhaha || 31

navana:gasahasra:ni yayura:sttha:ya va:nara:ha |

ma:nusham vigraham kruthva: sarva:bharana bhu:shitha:ha || 32

samkhasabdaprana:daischa dumdubhi:na:m cha nissvanaihi |

prayayow purushavya:ghraha tha:m puri:m harmyama:lini:m || 33

dadrususthe: sama:ya:mtham ra:ghavam napurassaram |

vira:jama:nam vapusha: ratthe:na:thirattham thada || 34

the: vartdayithva: ka:kuth sttham ra:me:na prathinamditha:ha |

anujagmurmaha:thma:nam bhra:thrubhihi pariva:ritham || 35

ama:thyairbrahmanaischaiva thattha: prakruthibhirvruthaha |

sriya: viruruche: ra:mo: nakshathrairiva chamdrama:ha || 36

sa purro:ga:mibhisthuryaihi tha:lasvasthikapa:ni:bhihi |

pravya:haradbhirmudithaihi mamgala:ni yayow vruthaha || 37

akshatham ja:tharu:pam cha ga:vaha kanya: sthttha: dvija:ha |

nara: mo:dakahastha:scha ra:masya puratho: yayuhu || 38

skhyam cha ra:massugri:ve: prabha:vam cha:nila:thmaje: |

va:nara:na:m cha thathkarma ra:kshasa:nam cha thadbalam || 39

vibhi:shnasya samyo:ga machachakshe: cha mamthrina:m |

sruthva: thu vismayam jagmu rayodhya:purava:sinaha || 40

dyuthima:nethadakhya:ya ra:mo: va:nara samvruthaha |

hrushtaprushtajana:ki:rna:m ayo:dya:m pravive:sa ha || 41

thatho hyabhyachhrayan pow:ra:ha patha:ka:sthe: gru:he: gru:he: |

ikshva:ka:dhyushitham ramyama:sasa:da pithugruham | 42

atthabravi:th ra:ja sutho: bharatham dharminam varam |

arttho:pahithaya: va:cha: madhuram raghunamdanaha || 43

pithurbhavana ma:sa:dya pravisya cha maha:thmanaha |

kowsalya:m cha sumithra:m cha kaike:yi:mabhiva:dya cha || 44

yachcha madbhavanam sre:shttam sa:so:kavanikam mahath |

mukthavaidhu:rya samki:rnam sugri:va:ya ni:ve:daya || 45

thasya thadvachanam sruthva: bharathassathyavikramaha |

pa:now gruhi:thva: sugri:vam pravise:sa thama:layama || 46

thathasthailapradi:pa:mscha paryamka:stharana:ni cha |

ghruhi:thva: vivisuhu skhipram sathrugne:na pracho:ditha || 47

uva:cha cha maha:the:ja:ha sugri:vam ra:ghava:nujaha |

abhishe:ka:ya ra:masya du:tha:na:jna:paya prabho: || 48

sovarna: nva:naremdra:na:m chathurna:m chathuro ghata:n |

dadow kshipram sa sugrivaha sarvarathna vibhu:shitha:n || 49

yattha: prathyu:sha samaye: chathurna:m sagarambhasa:m |

pu:rnairghatai prathi:kshadhvam thattha: kurutha va:nara:h || 50

e:vamuktha: maha:thma:no: va:nara: va:rano:pama:ha |

uthpe:thurgaganam si:ghram garuda: iva sighraga:ha || 51

ja:mbavamscha hanu:ma:mscha ve:gadarsi:cha va:naraha |

rushabhaschaiva kalasa:n jalapu:rna: nattha:nayana || 52

nadi:satha:nam pamcha:na:m jalam kumbhe:shu cha:haran |

purva:thsamudra:thkalasam jalapu:rna mattha:nayath || 53

sushe:nassaththvasampannaha sarvarathna vibhu:shitham |

rushabho: dhashina:thpu:rnam samdra: jjama:harath || 54

rakthachamdanasa:kha:bhi ssamvrutham kamchanam ghatam |

gavayaha paschima:ththoyam a:jaha:ra maha:rnava:th || 55

rathnakumbhe:na mahatha: si:tham ma:ruthavikramaha |

uththarachcha jalam sighram garuda:nilavikramaha || 56

ajaha:ra sa dharma:thma: nalaha sarvaguna:nvithaha |

thathasthairva:nara sre:shttaihi a:ni:tham pre:kshya thajjam || 57

abhishe:ka:ya ra:masya sathrughnassachivai saha |

purohitha:ya sre:shtta:ya suhrudbhyascha nyavedayath || 58

sri:rama pattabhishekaghattaha thatha ssaprayatho: vruddho: vasishtto: brahmanaissaha |

ra:mam rathnamaye: pi:tte: sahasi:tham nyave:sayath || 59

vasishtto: va:made:vascha ja:ba:li rattha ka:syapaha |

ka:thya:yanassuyajnascha gowthamo: vijayasthattha: || 60

abhyashimchannaravya:ghram prasnne:na sugamdhina: |

salile:na sahasra:ksham vasavo: vasavam yattha || 61

ruththvigbhirbrahmanaihi pru:rvam kanyabhirmamthribhisthattha: |

yoddhaischaiva:bhyashimcham sthe: samprahrushta: ssanaigamaihi || 62

sarvowshdhirasai rdivyaihi daivathai rnabhasi stthithaihi |

chathurbhirlo:kapa:laischa sarvairdve:vaischa samgathaihi || 63

bra:hmana: nirmitha:m pu:rvam ki:ri:tam rathnaso:bhitham |

abhishikthaha pura ye:na manustham di:ptha the:jasam || 64

thasya:nvava:ye: ra:ja:naha kra:ma:dye: na:bhishe:chitha:ha |

sabhaya:m he:makluptha:ya:m so:bhitha:yam maha:janaihi || 65

rathnai rna:na: vidhai schaiva chithritha:ya:m suso:bhanaihi |

nanarathnamaye: pi:tte: kalpayithva: yattha:vidi || 66

kiri:te:n thathaha pascha:d vasishtte:na maha:thmana: |

ruthvigbhi rbhu:shanaischaiva samayo:kshyatha ra:ghavaha || 67

chhathram thu thasya jagra:ha sathrughnaha pamduram subham |

sve:tham cha va:lavyajanam sugri:vo: va:nare:sva:raha || 68

aparam chamdrasamka:sam ra:kshse:mdro: vi:bhi:shanaha |

ma:la:m jvalamthi: vapusha: ka:mchani:m sathapushkara:m || 69

raghava:ya dadow va:yurva:save:na pracho:dithaha |

sarvarathna sama:yuktham manirathnavibhu:shitham || 70

mukathaha:ram nare:mdra:ya dadow sakrapracho:dithaha |

prajagurde:va gamdharva: nanruthuscha:psaro:gana:ha || 71

abhishe:ke: thadarhasya thada: ramasya dhi:mathaha |

bhu:missasyavathi: chaiva phalavamthascha pa:dapa:ha || 72

gamdhavamthi cha pushpa:ni babhu:vu: raghavo:thsave: |

sahasrasathamasva:na:m dhe:nu:na:mschagava:m thattha: || 73

dadow satham vrusha:npu:rvam dvije:bhyo: manujarshabhaha |

thrisamthko:ti: rhiranyasya bra:hmne:bhyo: dadow punaha || 74

na:na: bharana vasthra:ni maha:rha:ni cha ra:ghavaha |

arkarasmi prathi:ka:sam kamchani:m manivigraha:m || 75

sugri:va:ya srajam divya:m pra:yachcchanmanujarshabhaha |

vaidhu:ryamanichithre: cha vajra rathnavibhu:shithe: || 76

va:liputhra:ya dhruthima:namgada:ya:mgade: dadow |

mani pravarajushtam cha muktha:ha:ramanuththamam || 77

si:thaya:i pradadow ra:maha chamdrarasmi samaprabham |

araje va:sasi divye: subha:nya:bharana:ni cha || 78

ave:kshma:na: vaide:hi pradadow va:yusu:nave: |

avamuchya:thmanaha kamtta:ddha:ram janakanamdini: || 79

avaikshatha hari:nsarva:n bhartha:ram cha muhurmuhuhu |

tha:mimgithajnaha sampre:shya babha:she: janaka:thmaja:m || 80

prade:hi subhage:! ha:ram yasya thushta:si bha:mini! |

powrusham vikramo: buddhi! yasminne:tha:ni sarvasaha || 81

dadow sa: va:yuputhra:ya tham ha:ramasithe:kshna: |

hanumamsthe:na ha:re:na susubhe: va:nararshabhaha || 82

chamdra:msuchayagowre:na sve:tha:bhre:na yattha::chalaha|

thatho: dvividamaida:bya:m ni:la:ya cha paramthapaha || 83

sarva:nka:maguna:nvi:kshya pradadow vasudha:dhipaha |

sarava:naravruddha:scha ye: cha:nye: va:nare:svaraha || 84

va:so:bhirbhu:shanaischaiva yattharham parthipu:jitha:h |

vibhi:shano::ttha sugri:vo: hanuma:n ja:mbava:msthattha: || 85

sarvava:naramukhyascha ra:me:na: klishtakarmana: |

yattharham pu:jitha: sarvaihi ka:mai rathnaischa pushlaihi || 86

prahrushtamanasassarve: jagmure:va yattha:gatham |

drushtva: sarve: maha:thma:nam thathasthe: plavagarshabha:ha || 87

visrushta:ha pa:rdhive:mdre:na kishkimdhamabhyupa:gaman |

sugri:vo va:narasre:shtto: drushtva: ra:ma:bhishe:chanam || 88

labhva: kuladhanam ra:ja: lamka:m pra:ya:dvibhi:shana |

sa ra:jya makhilam sa:sannihatha:rihi maha:yasa:ha || 89

ra:ghavaha paramo:da:raha sasa:sa paraya: muda: |

uva:cha lakshmanam ra:mo: dharmajnam dharmavathsalam || 90

athishtta dharmajna! maya: sa he:ma:m

ga:m pu:rvara:ja:dhyushitha:m bale:na |

thulyam maya: thvam pithrubhi rdhrutha:

ya: tha:m yowvara:jye: duramudvahasva || 91

sarva:thmana: paryanuni:yama:no:

yada:na sowmithri rupaithi yo:gam |

niyujyama:no::pi cha yowvara:jyae:

thatho::bhyashimchadbharatham maha:thma: || 92

powmdari:ka:svame:dha:bhya:m va:japeye:na chasakruth |

anyaischa vividhyairyajnaihi ajaya thpa:rdhivarshabhaha || 93

ra:jyam dasa sahasra:ni pra:pya varsha:ni ra:ghavaha |

satha:svame:dha:najahre: sadasya:nbhu:ridakshina:n || 94

aja:nulambaba:hussa maha:skamdhaha pratha:pava:n |

lakshmana:nucharo: ra:maha prutthivi: manvapa:layath || 95

raghava scha:pi dharma:thma: pra:pya ra:jyamanuththamam |

i:je: bahuvidhairyajnaihi sasuhruth jna:thiba:mdhavaha || 96

na paryade:va nvidhava: na cha vya:lakrutham bhayam |

navyadhijam bhayam va:pi ra:me: ra:jyam prasa:sathi || 97

nirdasyurabhavallo:ko: na:nartthaha kamchidasprusath |

na cha sma vruddha: ba:la:na:m pre:thakarya:ni kurvathe: || 98

sarvam mudithme:va:si:th sarvo: dharmaparo::bhavath |

ra:ma me:va:nupasyamtho: nabhyahimsanparasparam || 99

a:san varshasahasra:ni thattha: puthrashasrinaha |

nira:maya: viso:ka:scha ra:me: ra:jyam prasa:sathi || 100

ra:mo: ra:mo: ra:ma ithi praja:na:mabavan kattha:ha |

ra:mabhu:tham jagadabhu:dra:me: ra:jyam prasa:sathi || 101

nithyapushpa: nithyaphala:stharavaha skamdhavisthrutha:ha |

ka:le: varshi: cha parjanyaha sukhasparsascha ma:ruthaha || 102

bra:hmana:ha kshathriya: vaisya:ssu:dra: lo:bhavivarji:tha: |

svakarmasu pravarthamthe: thushtassvaire:va karmabhihi || 103

a:sanpraja: dharmaratha: ra:me: sa:sathi na:nrutha:ha |

sarve: lakshanasampanna:ha sarve: dharmapara:yana: || 104

dasavarsha sahasra:ni dasavarshasatha:nicha |

bhrathrubhi ssahitha ssri:ma:n ra:mo: ra:jyamaka:rayath || 105

dhanyam yasasyama:yushyam ra:jna:m cha vijaya:vaham |

a:dika:vyamidam thva:rsham pura: va:lmi:kina: krutham || 106

yaha patte:chcchrunuya:llo:ke: naraha pa:pa:dvaimuchyathe: |

puthraka:masthu puthra:nvai dhanaka:mo: dhana:ni cha || 107

labhathe: manujo: lo:ke: sruthva: ra:ma:bhishe:chanam |

mahi:m vijayathe: ra:ja: ripu:mscha:pyadhithishttathi || 108

ra:ghave:na yattha: ma:tha: sumithra: lakshmane:na cha |

bharthe:ne:va kaike:yi: ji:vaputhra:sthattha:sthriyaha || 109

sruthva: ra:ma:yanamidam di:rghama:yuscha vimdathi |

ra:masya vijayam chaiva sarvamaklishta karmanaha || 110

Ra:mayana pattana phalam

sruno:thi ya idam kavyama:rsham va:lmi:kina: krutham |

sraddhadha:no: jithakro:dho: durga:nyathitharathyasow || 111

sama:gamam prava:sa:mthe: labhathe: cha:pi ba:mdhavaihi |

prarttha:mscha vara:nssarva:n pra:pnuya:dhiha ra:ghava:th || 112

sravane:na sur:ssarve: pri:yamthe: samprasrunvatha:m |

vina:yaka:scha sya:myamthi gruhe: thishttamthi yassya vai || 113

vijaye:tha mahi:m ra:ja: prava:si: svasthima: navaje:th |

sthriyo: rajasvala:ha sruthva: purthra:nsu:yuranuththama:n || 114

pu:jayamscha pattamsche:mamithiha:sam pura:thanam |

sarvapa:pa:thpramuchye:tha di:rghama:yurava:pnuya:th || 115

pranamya sirasa: nithyam sro:thavyam kshathriyairdvija:th |

isvaryam puthralabhascha bhavishyathi na samsayaha || 116

ra:ma:yana midam kruthsnam srunvathaha pattathassada |

pri:yathe sathatham ra:massahi vishnussana:thanaha || 117

a:dide:vo: maha:ba:huhu harirna:yanaha prabhuhu || 118

kutumbavruddhim dhanadha:nyavruddhim

sthriyaschamukhya:ha sukhamuththamam cha |

sruthva: subham ka:vyamidam maha:rttham

pra:pno:thi sarva:m bhuvi chartthasiddhim || 119

a:yushyama:rogyakaram yasasyam

sowbhra:thrukam buddhikaram sukham cha |

sro:thavyame:thanniyame:na sadbhihi

a:khya:na mo:jaskara mruddhika:maihi || 120

e:vame:ththpura: vrutthama:khya:nam bhadramasthu vaha |

pravya:hratha visrabdham balam vishno:h pravardhatha:m || 121

de:va:scha sarve: thushyamthi grahana:sravana:thattha: |

ra:ma:yanassya sravana:ththushyamthi pitharasthattha: || 122

bhakthya ra:masya ye: che:ma:m samhitha:mrushina: krutha:m |

le:khayamthi:ha cha nara:sthe:sha:m va:sa sthrivishtape || 123

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m sri:ra:mapattabhishe:ko:

na:ma e:kathrisaduththara sathathamasargaha

---

na:gapasa vimo:chanam (ka:lasarpado:sha niva:ranam)

attho:va:cha maha:the:ja: harira:jo: maha:balaha |

kimiyam vyatthitha: se:na: mu:dhava:the:na nowrjale: || 1

sugri:vasya vachassruthva: va:liputhro::mgado::bravi:th |

na thyam pasyasi ra:mam cha lakshmanam cha maha:balam || 2

saraja:lachithow vi:ra: vubhow dasarattha:thmajow |

sarathalpe: maha:thmanow sayanow rudhiro:kshithow || 3

attha:bravi:dva:nare:mdraha sugri:vaha puthra mamgadam |

na:nimiththamidam manye: bhavithavyam bhaye:na thu || 4

vishannavadana: hye:the: thyakthapraharana: disaha |

prapala:yamthi harayasthra:sa:duthphullalo:chana:ha || 5

anyo:nyasya na lajjamthe: na niri:kshamthi prushttathaha|

viprakrshamthi cha:nyo:nyam pathitham lamghayamthi cha || 6

e:thasminnamthare: vi:ro: gada:pa:nirvibhi:shanaha |

sugri:vam vardhaya:ma:sa ra:ghavam cha niraikshatha || 7

vibhishanam tham sugri:vo: drushva: va:narabhi:shanam |

rukshara:jam sami:pasttham ja:mbavamthamuva:cha ha || 8

vibhi:shano::yam sampra:ptho: yam drushtva: va:nararshabha:ha |

vidravamthi parithrastha: ra:vana:thmaja samkaya: || 9

si:ghrame:tha:n susamthrastha:n bahudha: vipradha:vitha:n |

parvavasttha:paya:khya:mi vibhi:shanamupastthitham || 10

sugri:ve:naiva mukthasthu ja:mbava:nruksha pa:rtthivaha |

va:nara:n sa:mthvaya:ma:sa sannirudhya prattha:vathaha || 11

the: nivruttha:ha punassarve: va:nara:sthyaktha sambhrama:ha |

rukshara:javacha ssruthva: tham cha drushtva: vibhi:shanam || 12

vibhishanasthu ra:masya drushtva: ga:thram saraischitham |

lakshmanasya cha dharma:thma: babhu:va vyatthithe:mdriyaha || 13

jalaklinne:na hasthe:na thayo:rne:thre: pramrujyacha |

so:kasampi:dithamana: ruro:da vilala:pa cha || 14

imow thow sathvasampannow vikra:mthow priyasamyugow |

ima:mavasttha:m gamithow ra:kshasaihi ku:tayo:dhibhihi || 15

Vibhishanaso:kapraka:raha

bhra:thu puthre:na me: the:na dushputhre:na dura:thmana: |

ra:kshasya: jihmaya: budhya: chalitha:vrujuvikramow || 16

sarairima:valam viddhow rudhire:na samukshithow |

vasudha:yamimow supthow drusye:the: sayaka:viva || 17

yayo:rvi:rya mupa:srithya prathishtta: kamkshitha:maya: |

tha:vubhow dehana:sa:ya prasupthow purusharshabhow || 18

ji:vannadhya vipanno::smi nashtara:jya mano:ratthaha |

pra:pthaprathijnascha ripussaka:mo: ra:vanaha krutha:ha || 19

e:vam vilapama:nam tham parishvajya vibhishanam |

sugri:vasathvasampanno: harira:jo::bravi:didam || 20

rajyam pra:pyasi dharmajna lamka:ya:m na:thra samsayaha |

ra:vana ssahaputhre:na svaka:mam ne:halapsyathe: || 21

na ruja: pi:ditha: veditha: vubhow ra:ghavalakshmanow |

thyakthva: mo:ham vadhishye:the: saganam ra:vanam rane: || 22

thame:vam sa:mthaithva: thu sama:sva:sya cha ra:kshasam |

sushe:nam sasuram pa:rsve: sugri:vastha muva:cha ha || 23

saha su:rairhariganaihi labdasamjna:varidamow |

gachhathvam bhratharow gruhya kishkimdha:m ra:malakshmanow || 24

ahamthu ra:vanam hathva: saputhram sahabha:mdhavam |

maitthili:manaishyami sakro nashta:miva sriyam || 25

sruthyaithadva:nare:mdrassya sushe:no: va:kya mabravi:th |

daiva:suram mahadyuddhanubhu:tham suda:runam || 26

thada:sma da:nava: de:va:n sarasamsparsa ko:vida:ha |

nijajnyssasthravidushasccha:dayamtho: muhurmuhuhu || 27

tha:na:rtha:nnashtasamjna:mscha vara:su:msccha bruhaspathihi |

vidyabhirmamthrayuktha:bhi ro:shdhi:bhi schikithsathi || 28

garuda:gamanam

tha:nyowshadha:nya:nayitum kshi:rodam ya:mthu sa:garam |

jave:na va:nara:sighram smpa:thipanasa:dayaha || 29

harayasthu vija:namthi pa:rvathi:stha: mahowshadhi:hi |

samji:vakarani:m divya:m visalya:m de:vanirmitha:m || 30

chamdraschana:ma dro:nascha kshi:rode: sa:garo:ththame: |

amrutham yathra matthitham thathra the: paramowshadhi: || 31

the: thathra nihithe: de:vaihi parvathe: paramowshadhi: |

ayam va:yusutho: ra:jan! hanumamsthathra gachcchathu || 32

e:thasminnamthare: va:yurme:gha:mscha:pi savidyuthaha |

paryasya sa:gare: tho:yam kampayanniva me:dini:m || 33

mahatha: pakshava:the:na sarvadvi:pamaha:druma:ha |

nipe:thurbhagnavitapa:ha samu:la lavana:mbhasi || 34

abhavan pannaga:sthrastha: bho:ginasthathra va:sinaha |

sighram sarva:ni ya:da:msi jagmuscha lavana:rnavam || 35

thatho: muhu:rtha:dgarudam vainathe:yam maha:balam |

va:nara: dadrusussarve: jvalamthamiva pa:vakam || 36

thamagathamabhipre:kshya na:ga:sthe: vipradudruvuhu |

yaisthow sathpurushow baddhow sarabhu:thairmaha:balaow || 37

thathassuparnaha ka:kuth stthow drushva: prathyabhinamdithaha |

vimamarsa cha pa:nibhyam mukhe: chamdrasamaprabhe: || 38

vainathe:ye:na samsprushtta:ha thayo: samruruhurvana:ha |

suvarne: cha thanu: snigdhe: thayo:ra:su babhu:vathu || 39

the:jo: vi:ryam balam chowja uthsa:hascha maha:gunaha |

pradrsanam cha buddhischa smruthischa dvigunam thayo: || 40

thavuthtthapya maha:vi:ryow garudo: va:savo:pamaha |

ubhow thow sasvaje: hrushto: ra:maschainamuva:cha ha || 41

garuda:ssya a:thmanive:danam

bhavathprasa:da: dvyasanam ra:vanimprabhavam mahath |

a:va:miha vyathikra:mthow pu:rvavadbalinow kruthow || 42

yattha: tha:tham dasarattham yattha::jam cha pitha:maham |

thattha: bhavamthama:sa:dya hrudayam me: prasi:dathi || 43

ko: bhava:n ru:pasampanno: divyasyaganule:panaha |

vasa:no: viraje: vasthre: divya:bharanabhu:shithaha || 44

thamuva:cha mahathe:ja: vainathe:yo: maha:balaha |

pathathrira:jaha pri:tha:thama: harshaparya:kule:kshanaha || 45

aham sakha: the: ka:kuth sattha! priyaha pra:no: bahischaraha |

garuthma:niha sampra:ptho: yuva:bhya:m sa:hyaka:rana:th || 46

asura: va: maha:vi:rya: da:nava: va: maha:bala:ha |

sura:scha:pi sagamdharva:ha puraskruthya sathakrathum || 47

ne:mam mo:kshayithum saktha:ssarabamdham suda:runam |

maya:bala:dimdrajitha: nirmitham kru:rakarmana: || 48

e:the na:ga:ha ka:drave:ya:ha thi:kshnadamshtra: visho:lbhana:ha |

raksho:ma:ya:prabha:ve:na ssara:bhu:thva: thada:sritha:ha || 49

sabha:gyascha:si dharmajna! ra:ma! sathyapara:krama! |

lakshmane:na saha bhra:thra samare ripugha:thina: || 50

imam sruthva:thu vruththamtham thvarama:no::hama:gathaha |

sahasa: yuvayo:ssne:ha:th sakhithvamanupa:layan || 51

mo:kshithow cha mahagho:ra:dasma:th sa:yakabadhana:th |

apramadascha karthavyo: yuva:bhya:m nithya me:va hi || 52

garuda:ssya hithava:kya:ni

prakruthya: ra:kshasa:ssarve: samgra:me: ku:tayo:dhinaha |

su:ra:na:m suddhabha:va:na:m bhavatha:ma:rjavam balam || 53

thanna visvasithavyam vo: ra:kshasa:na:m rana:jire: |

e:the: naivo:pama:ne:na nithyam jihma: hi ra:kshasa:ha || 54

e:va muktva: thatho: ra:mam suparnassumaha:balaha |

parishvajya suhruth snigdhamaprashtumupachakrame: || 55

sakhe:! ra:ghava! dharmajna! ripu:na:mapi vathsala! |

abhyanujna:thu michccha:mi gamishyami yattha:gatham || 56

na cha kowthu:halam ka:ryam sakhithvam prathi ra:ghava! |

kruthakarma: rane: vi:ra! sakhithva manuve:thsyasi || 57

ba:lavruddha:vase:sha:m thu lamka:m kruthva: saro:rmibhihi |

ra:vanam cha ripum hathva: si:tha:m samupalapsyase: || 58

ithye:va muktha: vachanam suparnaha si:ghravikramaha |

ra:mam cha virujam kruthva: madhye: the:sha:m vanowkasa:m || 59

pradakshinam thathaha kruthva: parishvajya cha vi:ryava:n |

jaga:ma:ka:samavisya suparnaha pavano: yattha: || 60

virujow ra:ghavow drushtva: thatho: va:narayu:tthapa:ha |

simhana:damsthda: ne:duhu la:mgu:la:n dudhuvu sthada: || 61

thatho: bhe:ri:ssama:jaghnuhu mrudamgamscha: pyana:dayan |

dadhmussamkha:n samprahrushta:ha kshve:lamthyapi yattha:puram || 62

a:spho:tya:spho:tya vikra:mtha: va:nara: nagayo:dhinaha |

druma:nuthpatya vividhamsthastthuhu sathasahasrasaha || 63

va:naravi:ra vijrumbhanam

visujamtho: maha:na:da:n thrasayamtho: nisa:chara:n |

lamkadva:ra:nyupa:jagmuhu yo:ddhuka:ma:ha plavamgama:ha || 64

thatha sthu bhi:masthumulo: ni:na:do: babu:va

sa:kha:mrugayu:tthapa:na:m |

kshaye ni:daghasya yattha: ghana:na:m na:dassubhi:mo: nadatha:m

nisi:tthe: || 65

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m yuddhakamde:pamcha:sa

ssargaha ---

na:gapasa vimo:chanam (ka:lasarpado:sha niva:ranam)

attho:va:cha maha:the:ja: harira:jo: maha:balaha |

kimiyam vyatthitha: se:na: mu:dhava:the:na nowrjale: || 1

sugri:vasya vachassruthva: va:liputhro::mgado::bravi:th |

na thyam pasyasi ra:mam cha lakshmanam cha maha:balam || 2

saraja:lachithow vi:ra: vubhow dasarattha:thmajow |

sarathalpe: maha:thmanow sayanow rudhiro:kshithow || 3

attha:bravi:dva:nare:mdraha sugri:vaha puthra mamgadam |

na:nimiththamidam manye: bhavithavyam bhaye:na thu || 4

vishannavadana: hye:the: thyakthapraharana: disaha |

prapala:yamthi harayasthra:sa:duthphullalo:chana:ha || 5

anyo:nyasya na lajjamthe: na niri:kshamthi prushttathaha|

viprakrshamthi cha:nyo:nyam pathitham lamghayamthi cha || 6

e:thasminnamthare: vi:ro: gada:pa:nirvibhi:shanaha |

sugri:vam vardhaya:ma:sa ra:ghavam cha niraikshatha || 7

vibhishanam tham sugri:vo: drushva: va:narabhi:shanam |

rukshara:jam sami:pasttham ja:mbavamthamuva:cha ha || 8

vibhi:shano::yam sampra:ptho: yam drushtva: va:nararshabha:ha |

vidravamthi parithrastha: ra:vana:thmaja samkaya: || 9

si:ghrame:tha:n susamthrastha:n bahudha: vipradha:vitha:n |

parvavasttha:paya:khya:mi vibhi:shanamupastthitham || 10

sugri:ve:naiva mukthasthu ja:mbava:nruksha pa:rtthivaha |

va:nara:n sa:mthvaya:ma:sa sannirudhya prattha:vathaha || 11

the: nivruttha:ha punassarve: va:nara:sthyaktha sambhrama:ha |

rukshara:javacha ssruthva: tham cha drushtva: vibhi:shanam || 12

vibhishanasthu ra:masya drushtva: ga:thram saraischitham |

lakshmanasya cha dharma:thma: babhu:va vyatthithe:mdriyaha || 13

jalaklinne:na hasthe:na thayo:rne:thre: pramrujyacha |

so:kasampi:dithamana: ruro:da vilala:pa cha || 14

imow thow sathvasampannow vikra:mthow priyasamyugow |

ima:mavasttha:m gamithow ra:kshasaihi ku:tayo:dhibhihi || 15

Vibhishanaso:kapraka:raha

bhra:thu puthre:na me: the:na dushputhre:na dura:thmana: |

ra:kshasya: jihmaya: budhya: chalitha:vrujuvikramow || 16

sarairima:valam viddhow rudhire:na samukshithow |

vasudha:yamimow supthow drusye:the: sayaka:viva || 17

yayo:rvi:rya mupa:srithya prathishtta: kamkshitha:maya: |

tha:vubhow dehana:sa:ya prasupthow purusharshabhow || 18

ji:vannadhya vipanno::smi nashtara:jya mano:ratthaha |

pra:pthaprathijnascha ripussaka:mo: ra:vanaha krutha:ha || 19

e:vam vilapama:nam tham parishvajya vibhishanam |

sugri:vasathvasampanno: harira:jo::bravi:didam || 20

rajyam pra:pyasi dharmajna lamka:ya:m na:thra samsayaha |

ra:vana ssahaputhre:na svaka:mam ne:halapsyathe: || 21

na ruja: pi:ditha: veditha: vubhow ra:ghavalakshmanow |

thyakthva: mo:ham vadhishye:the: saganam ra:vanam rane: || 22

thame:vam sa:mthaithva: thu sama:sva:sya cha ra:kshasam |

sushe:nam sasuram pa:rsve: sugri:vastha muva:cha ha || 23

saha su:rairhariganaihi labdasamjna:varidamow |

gachhathvam bhratharow gruhya kishkimdha:m ra:malakshmanow || 24

ahamthu ra:vanam hathva: saputhram sahabha:mdhavam |

maitthili:manaishyami sakro nashta:miva sriyam || 25

sruthyaithadva:nare:mdrassya sushe:no: va:kya mabravi:th |

daiva:suram mahadyuddhanubhu:tham suda:runam || 26

thada:sma da:nava: de:va:n sarasamsparsa ko:vida:ha |

nijajnyssasthravidushasccha:dayamtho: muhurmuhuhu || 27

tha:na:rtha:nnashtasamjna:mscha vara:su:msccha bruhaspathihi |

vidyabhirmamthrayuktha:bhi ro:shdhi:bhi schikithsathi || 28

garuda:gamanam

tha:nyowshadha:nya:nayitum kshi:rodam ya:mthu sa:garam |

jave:na va:nara:sighram smpa:thipanasa:dayaha || 29

harayasthu vija:namthi pa:rvathi:stha: mahowshadhi:hi |

samji:vakarani:m divya:m visalya:m de:vanirmitha:m || 30

chamdraschana:ma dro:nascha kshi:rode: sa:garo:ththame: |

amrutham yathra matthitham thathra the: paramowshadhi: || 31

the: thathra nihithe: de:vaihi parvathe: paramowshadhi: |

ayam va:yusutho: ra:jan! hanumamsthathra gachcchathu || 32

e:thasminnamthare: va:yurme:gha:mscha:pi savidyuthaha |

paryasya sa:gare: tho:yam kampayanniva me:dini:m || 33

mahatha: pakshava:the:na sarvadvi:pamaha:druma:ha |

nipe:thurbhagnavitapa:ha samu:la lavana:mbhasi || 34

abhavan pannaga:sthrastha: bho:ginasthathra va:sinaha |

sighram sarva:ni ya:da:msi jagmuscha lavana:rnavam || 35

thatho: muhu:rtha:dgarudam vainathe:yam maha:balam |

va:nara: dadrusussarve: jvalamthamiva pa:vakam || 36

thamagathamabhipre:kshya na:ga:sthe: vipradudruvuhu |

yaisthow sathpurushow baddhow sarabhu:thairmaha:balaow || 37

thathassuparnaha ka:kuth stthow drushva: prathyabhinamdithaha |

vimamarsa cha pa:nibhyam mukhe: chamdrasamaprabhe: || 38

vainathe:ye:na samsprushtta:ha thayo: samruruhurvana:ha |

suvarne: cha thanu: snigdhe: thayo:ra:su babhu:vathu || 39

the:jo: vi:ryam balam chowja uthsa:hascha maha:gunaha |

pradrsanam cha buddhischa smruthischa dvigunam thayo: || 40

thavuthtthapya maha:vi:ryow garudo: va:savo:pamaha |

ubhow thow sasvaje: hrushto: ra:maschainamuva:cha ha || 41

garuda:ssya a:thmanive:danam

bhavathprasa:da: dvyasanam ra:vanimprabhavam mahath |

a:va:miha vyathikra:mthow pu:rvavadbalinow kruthow || 42

yattha: tha:tham dasarattham yattha::jam cha pitha:maham |

thattha: bhavamthama:sa:dya hrudayam me: prasi:dathi || 43

ko: bhava:n ru:pasampanno: divyasyaganule:panaha |

vasa:no: viraje: vasthre: divya:bharanabhu:shithaha || 44

thamuva:cha mahathe:ja: vainathe:yo: maha:balaha |

pathathrira:jaha pri:tha:thama: harshaparya:kule:kshanaha || 45

aham sakha: the: ka:kuth sattha! priyaha pra:no: bahischaraha |

garuthma:niha sampra:ptho: yuva:bhya:m sa:hyaka:rana:th || 46

asura: va: maha:vi:rya: da:nava: va: maha:bala:ha |

sura:scha:pi sagamdharva:ha puraskruthya sathakrathum || 47

ne:mam mo:kshayithum saktha:ssarabamdham suda:runam |

maya:bala:dimdrajitha: nirmitham kru:rakarmana: || 48

e:the na:ga:ha ka:drave:ya:ha thi:kshnadamshtra: visho:lbhana:ha |

raksho:ma:ya:prabha:ve:na ssara:bhu:thva: thada:sritha:ha || 49

sabha:gyascha:si dharmajna! ra:ma! sathyapara:krama! |

lakshmane:na saha bhra:thra samare ripugha:thina: || 50

imam sruthva:thu vruththamtham thvarama:no::hama:gathaha |

sahasa: yuvayo:ssne:ha:th sakhithvamanupa:layan || 51

mo:kshithow cha mahagho:ra:dasma:th sa:yakabadhana:th |

apramadascha karthavyo: yuva:bhya:m nithya me:va hi || 52

garuda:ssya hithava:kya:ni

prakruthya: ra:kshasa:ssarve: samgra:me: ku:tayo:dhinaha |

su:ra:na:m suddhabha:va:na:m bhavatha:ma:rjavam balam || 53

thanna visvasithavyam vo: ra:kshasa:na:m rana:jire: |

e:the: naivo:pama:ne:na nithyam jihma: hi ra:kshasa:ha || 54

e:va muktva: thatho: ra:mam suparnassumaha:balaha |

parishvajya suhruth snigdhamaprashtumupachakrame: || 55

sakhe:! ra:ghava! dharmajna! ripu:na:mapi vathsala! |

abhyanujna:thu michccha:mi gamishyami yattha:gatham || 56

na cha kowthu:halam ka:ryam sakhithvam prathi ra:ghava! |

kruthakarma: rane: vi:ra! sakhithva manuve:thsyasi || 57

ba:lavruddha:vase:sha:m thu lamka:m kruthva: saro:rmibhihi |

ra:vanam cha ripum hathva: si:tha:m samupalapsyase: || 58

ithye:va muktha: vachanam suparnaha si:ghravikramaha |

ra:mam cha virujam kruthva: madhye: the:sha:m vanowkasa:m || 59

pradakshinam thathaha kruthva: parishvajya cha vi:ryava:n |

jaga:ma:ka:samavisya suparnaha pavano: yattha: || 60

virujow ra:ghavow drushtva: thatho: va:narayu:tthapa:ha |

simhana:damsthda: ne:duhu la:mgu:la:n dudhuvu sthada: || 61

thatho: bhe:ri:ssama:jaghnuhu mrudamgamscha: pyana:dayan |

dadhmussamkha:n samprahrushta:ha kshve:lamthyapi yattha:puram || 62

a:spho:tya:spho:tya vikra:mtha: va:nara: nagayo:dhinaha |

druma:nuthpatya vividhamsthastthuhu sathasahasrasaha || 63

va:naravi:ra vijrumbhanam

visujamtho: maha:na:da:n thrasayamtho: nisa:chara:n |

lamkadva:ra:nyupa:jagmuhu yo:ddhuka:ma:ha plavamgama:ha || 64

thatha sthu bhi:masthumulo: ni:na:do: babu:va

sa:kha:mrugayu:tthapa:na:m |

kshaye ni:daghasya yattha: ghana:na:m na:dassubhi:mo: nadatha:m

nisi:tthe: || 65

ithya:rshe: sri:madra:ma:yane: a:dika:vye: va:lmi:ki:ye:

chathurvimsathsahasrika:ya:m samhitha:ya:m yuddhakamde:pamcha:sa

ssargaha ---

A:DITHYA HRUDAYAM yuddhakamde: saptho:ththarasathathama ssargaha

agsthe:na ra:ma:ya a:dithyahrudaya mamthro:pade:saha

thatho: yuddha parisra:ntham samare: chinthaya: stthitham | ra:vanam cha:gratho: drushtva: yuddha:ya samupastthitham || 1 daivathais cha sama:gamya drashtum abhya:gatho: ranam |

upa:gamya:bravi:d ra:mam agasthyo: bhagava:n rishihi || 2 agasthya uva:cha ra:ma! ra:ma! maha:ba:ho: ! srunu guhyam sana:thanam | ye:na sarva:n ari:n vathsa !samare: vijayishyasi || 3 a:dithya hrudayam punyam sarva sathru vina:sanam | jaya:vaham jape:n nithyam akshayyam paramam sivam || 4 sarva mangala ma:ngalyam sarva pa:pa prana:sanam | chintha: so:ka prasamanam a:yur vardhanam uththamam || 5 rasmimantham samudyantham deva:sura namaskrutham | pu:jayasva vivasvantham bha:skaram bhuvane:svaram || 6 sarva de:va:thmako: hye:shaha the:jasvi: rasmi bha:vanaha | e:sha de:va:sura gana:n loka:n pa:thi gabhasthibhihi || 7 e:sha bramha: cha vishnus cha sivas skandah praja: pathihi | mahe:ndro: dhanadah ka:lo: yamas so:mo: hyapa:m pathihi || 8 pitharo: vasavas sa:dhya: hi asvinau marutho: manuhu | va:yur vanhih praja:h pra:naha ruthu kartha: prabha:karaha || 9 a:dithyas savitha: su:ryah khagah pu:sha: gabhasthima:n | suvarna sadruso: bha:nuhu hiranyare:tha: diva:karaha || 10 haridasvas sahasra:rchihi saptha sapthir mari:chima:n | thimiro:nmatthanas sambhus thvashta: ma:rtha:nda amsuma:n || 11 hiranya garbhas sisiraha thapano:haskaro: ravihi | agni garbho:dithe:h puthraha sankhas sisira na:sanaha || 12 vyo:mana:tthas thamo:bhe:di: rug yajus sa:ma pa:ragaha | ghana vrushtir apa:m mithro: vindhya vi:dhi: plavangamaha || 13 a:thapi: mandali: mruthyuh pingalas sarva tha:panaha | kavir visvo: maha:theja: rakthas sarva bhavo:d bhavaha || 14 nakshathra graha tha:ra:na:m adhipo: visva bha:vanaha | the:jasa:m api the:jasvi: dva:dasa:thman! namo:sthu the: || 15 namah pu:rva:ya giraye: paschime: giraye: namaha | jyo:thir gana:na:m pathaye: dina:dhipathaye: namaha || 16 jaya:ya jayabhadra:ya haryasva:ya namo: namaha | namo: namas sahasra:mso: a:dithya:ya namo: namaha || 17 nama ugra:ya vi:ra:ya sa:ranga:ya namo: namaha | namah padma prabo:dha:ya ma:rtha:nda:ya namo: namaha || 18

bramhe:sa:na:chyuthe:sa:ya su:rya:ya:dithya varchase: | bha:svathe: sarva bhaksha:ya raudra:ya vapushe: namaha || 19 thamo:ghna:ya himaghna:ya sathrughna:ya:mitha:thmane: | kruthaghnaghna:ya de:va:ya jyo:thisha:m pathaye: namaha || 20 thaptha cha:mi:kara:bha:ya vanhaye: visva karmane: | namas thamo:bhinighna:ya ruchaye: lo:kasa:kshine: || 21 na:sayathy e:sha vai bhu:tham thade:va srujathi prabhu:hu | pa:yathye:sha thapathye:sha varshathye:sha gabhasthibhihi || 22 e:sha supthe:shu ja:garthi bhu:the:shu parinishttithaha | e:sha chaiva:gniho:thram cha phalam chaiva:gniho:thrina:m || 23 ve:da:s cha krathavas chaiva krathu:na:m phalam e:va cha | ya:ni kruthya:ni lo:ke:shu sarva e:sha ravih prabhuhu || 24 e:nam a:pathsu kruchchre:shu ka:ntha:re:shu bhaye:shu cha | ki:rthayan purushah kaschith na:vasi:dathi ra:ghava ! || 25 pu:jayasvainam e:ka:gro: de:vade:vam jagath pathim | ethath thrigunitham japthva: yuddhe:shu vijayishyasi || 26 asmin kshane: maha:ba:ho: ! ra:vanam thvam vadhishyasi | e:vam ukthva: thada:gasthyo: jaga:ma cha yattha:gatham || 27 e:thath sruthva: maha:the:ja:ha nashta so:ko:bhavath thada: | dha:raya:ma:sa supri:tho: ra:ghavah prayatha:thmava:n || 28 a:dithyam pre:kshya japthva: thu param harsham ava:pthava:n | thrir a:chamya suchir bhu:thva: dhanur a:da:ya vi:ryava:n || 29 ra:vanam pre:kshya hrushta:thma: yuddha:ya samupa:gamath | sarva yathne:na mahatha: vadhe: thasya dhrutho:bhavath || 30 attha ravir avadan niri:kshya ra:mam muditha mana:h paramam prahrushyama:naha | nisichara pathi sankshayam vidithva: suragana madhyagatho: vachas thvare:thi || 31

|| ithi sri:mad ra:ma:yane: yuddhaka:nde: saptho:ththara sathathamas sargaha ||

sri:manna:ra:yana:ye:thi samarpaya:mi || sarvam sri: krushna:rpanam asthu ||

|| o:m asmad gurubhyo: namaha || Jai Srimannarayana!

2

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

Sri Ramanuja Sahasrabdi

March 2015

Jeeyar Educational TrustSitanagaram,Guntur Dist.Phone: 08645272929email: jetsitanagaram@chinnajeeyar.org

JIVASriramnagaramPalamakul (PO)Samshabad.Ph: 9443549971/72email: jiva@chinnajeeyar.org

contact@sriramanujasahasrabdi.orgvisit us: www.sriramanujasahasrabdi.org

www.chinnajeeyar.org

PrintingSriman Printers, Sitanagaram

3

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

Sri Ramanuja

The Social ReformerVE:DA:NTA DYAYA TATVAGNYAM MANTRA MANTRA:RTHADAM GURUMSRI:MAN NA:RA:YANA: CHARYA RAMANUJA YATIM BHAJE

Lord Almighty is the One who dwells inside and outside of everything that is conceivable and beyond. Hethrough his innate sovereign powers rules both the nature and the souls. He has the nature and souls ashis divine form. He is constantly at work in taking care of His infinite creation. ‘It’ being His Creation is fullyperfect and totally equal. Every part and parcel of His Creation has a definite purpose, a well-definedresponsibility in its current state and reflects in part his pre-eminence in one way or the other.

Distinctions among the created arise mainly due to their karma, one aspect of it being the unique natureof the skillsets that each being possesses or the responsibilities that one is assigned to while in this world.Leaving aside the philosophical deliberations temporarily, one can see that no two beings are createdequally or live equally. Animals, plants and other living beings go through their ordained duties, happinessand suffering without any questioning. In doing so it is said that they are blessed with higher states of life,like the case of human beings where they can strive to find solutions and answers to vagaries of life.However, most of the times this higher intellect is put to a wrong use by the humans. Driven by their ulteriormotives they try to find solutions to their sufferings by deceiving others, by widening the naturally createddistinctions towards their advantage and by grabbing the possessions/rights of others. In doing so, theysubject themselves to more agony due to the endless consternations and more importantly contribute tothe myriad afflictions of the world.

The solution to this is two-fold:

1. Treating the afflictions of the beings by providing them the needed assistance, support.

2. And more importantly imparting the accurate knowledge. A knowledge which will help them

a. understand the equality of the creation and honor it

b. understand the laws of action

c. find solutions to rise above the cause and effect of such actions

It must be clearly understood that social reforms or for that matter any reform has the righteous knowledgeas the root of it in removing the malady it’s trying to address.

Taking an example, when a person is suffering from a disease, the physical aspect of curing him with theright medicine is important. Far more important is imparting him with the right knowledge with which hecan prevent a recurrence of that disease. Knowledge itself can be seen as a medicine that cures too.

Towards this cause, various philosophies have been formulated by enlightened souls from time to time inorder to provide the needed answers and to layout the path that leads one to happiness. The Supreme

One had descended onto this earth in various forms from time to time for this purpose.

4

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

Sri Ramanuja is one such incarnation considered by many as Anantha, the thousand hooded serpent bed of

the Supreme Lord. Anantha and its thousand heads are indicative of the infinite deep knowledge that is

capable of emanating out effectively in every direction.

During the 11th Century, Sri Ramanuja was instrumental in cementing the thoughts and principles of

Visishtaadwaitha philosophy. A philosophy which imbibes the fact that the Supreme One resides in each and

every soul, that all the beings and the nature are parts of his divine form. It stipulates this principle further by

laying down service to beings as service to the almighty, akin to the aspect of different parts of a body trying to

serve and help each other to support the life.

When one realizes this basic tenet and understands that each and every being has the Supreme One in them,

one starts to treat each being with kindness, equality; One comprehends the fact that no other being can really

cause him/her any harm; that the exultations and afflictions are a result of his/her own actions and are directed

towards the ultimate good as ordained by the Supreme Father; that his fellow beings are merely the carriers of

such effects and that one should be thankful to all of them working as tools of God towards his own good.

Simple as it sounds, it is hard to inculcate such knowledge and more importantly retain it throughout a span of

a life. It needs the assistance and direction of a supreme master who has travelled in that path earlier, who

understands the travails and pitfalls along the path.

Sri Ramanuja strived throughout his life relentlessly to spread this knowledge both through his preaching and

actions. He ordained duties for identified groups of people across various communities for serving the Lord in

several capacities. Sri Ramanuja is also seen by historians as perhaps the first social reformer who sought to

go beyond social stratifications, treating every one as an equal.

In his supreme sympathy for people who desired to reach the goal of salvation, he showed the path of surrender.

A path through which one submits himself to the Supreme Will just as a kitten feels safe and surrenders to its

mother which catches it by its neck and moves it from place to place. He has thus been acclaimed as a great

religious social genius. Many are the sacrifices he had made to promote devotion.

It was paramount to establish the Visishtaadwaitha philosophy with sound arguments and facts, so that it gets

secured in the hearts and minds of the seekers. Towards this, Sri Ramanuja spent his whole life writing the

commentary on the Bramha Suthras (Sree Bhaashyam), refuting the claims and interpretations which would

otherwise lead the soul on a path away from that of service and surrender. Sri Ramanuja was the greatest

synoptic thinker which the world ever produced to systematize Visishtadvaitic philosophy, faithfully interpreting

the ancient knowledge in tune with the letter and spirit of the text in the light of revelation and experience tested

by stern logic. He strived to firmly establish the system and preserve it for generations together by fostering a

lineage of similarly competent disciples who would take it forward through the ages.

Following are some of the important events and incidents in the life of this Divine Saint which unequivocally

reveal him as the unparalleled social reformer with firm faith in equality of all.

5

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

1. Friendship with Sri Kanchipurna

Ramanujacharya was known for his broadmindedness from his young age. During Ramanuja’s time,

there lived a great Vishnu Bhaktha called Kanchipurna(Thirukkacchi Nambi). He was a non-bramhin by

birth but had a great devotion for Lord Varadaraja of Kanchi shrine and served him every-day at the

temple. Ramanuja was always fascinated by his devotion and learnt so much information about devotion

and serving God.

Many people in the village never liked Ramanuja’s association with this low caste Kanchipurna. Ramanuja

had a great respect for Kanchipurna and he often invited him for lunch. One morning Ramanuja invited

Kanchipurna for lunch and went to Lord Varadaraja’s service in the temple. At lunch time Ramanuja

came home with a banana leaf and told his wife to get the lunch ready for Kanchipurna. Ramanuja’s

wife replied that she already served lunch to Kanchipurna, gave the leftover food to the maid, and

cleaned the place where he ate. Hearing this Ramanuja was very disappointed with his wife and the

way she treated Kanchipurna. Ramanuja’s wife was so orthodox and she exhibited discrimination with

the people belonging to other castes. Whereas Ramanuja was an open minded person and had a

great reverence for Kanchipurna for his knowledge and devotion for Lord.

2. Incident with Sri Mahapurna leading to Sri Ramanuja relinquishing his married life:

There was also another incident with his teacher Mahapurna, who initiated Ramanuja with Pancha

Samskarams (five steps of initiation to become a Sri Vaishnava). Mahpurna belonged to a slightly

lower level Bramhin sect. One day Ramanuja’s wife made discriminatory remark at Mahapurna’s wife

while collecting water from the well. Ramanuja’s wife said that the water collected by Mahapurna’s wife

and her may have mixed up, and being a higher caste person she cannot use the water that is mixed up

the water that is drawn by a lower caste/sect person. At this insult Mahapurna leaves that place without

informing Ramanuja with the intention of not causing any inconvenience to him. After learning this from

his wife Ramanuja decides to leave married life and become a saint.

3. Initiation of Ashtaakshari Maha Manthra to thousands with no descrimination

Once Sri Ramanuja proceeded to Thirukkottiyur to take initiation of the sacred asta:kshari mantra (Om

Namo Na:ra:yana:ya) from Sri Thirukottiyur Nambi. Somehow, Sri Nambi was not willing to initiate

Ramanuja easily. He made Ramanuja travel all the way from Srirangam to Madhurai nearly eighteen

times before he made up his mind to initiate him, and that too, only after exacting solemn promises of

secrecy. Then Nambi duly initiated Ramanuja and said: “Ramanuja! Keep this Manthra a secret. This

Manthra is a powerful one. Those who repeat this Mantra will attain salvation. Give it only to a worthy

disciple previously tried”. But Ramanuja had a very large heart. He was extremely compassionate and

his love for humanity was unbounded. He wanted that every man should enjoy the eternal bliss of Lord

6

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

Narayana. He realized that the Manthra was very powerful. He immediately called all people whoever

interested in initiation, irrespective of caste and creed, to assemble before the temple. He stood on top

of the tower above the front gate of the temple, and shouted out the sacred Manthra to all of them at the

top of his voice. Nambi, his Guru, came to know of this. He became furious. Ramanuja said: “O my

beloved Guru! Please prescribe a suitable punishment for my wrong action”. Ramanuja said: “I will

gladly suffer the tortures of hell myself if millions of people could get salvation by hearing the Manthra

through me”. Nambi was very much pleased with Ramanuja and found out that he had a very large heart

full of compassion. He embraced Ramanuja and blessed him. The meaning of this most sacred chant

is quintessential to understanding the relationship between the Creator Sri Narayana and the Created.

A deep understanding of the relationship with the divine lays down a strong emphasis on the performance

of social and religious duties proper to one’s place in the social structure. When one is armed with it,

one naturally works towards the good of the whole Universe as Sri Ramanuja.

4. Providing access to low-caste men into temples:

One of the extraordinary noble deeds that Ramanuja performed was to lead the so-called low caste

men into the temples. In the stupendous work, he was involved in spreading the gospel of God, which

included hard journeys to distant places, he obtained assistance from these men of ordinary level.

During his tour in Mysore, Ramanuja, in appreciation of these lay-men’s service, gave them the title of

“Thirukkulattar” (or blessed descendants) and allowed them the privilege of entering the holy temples.

5. Vairamudi festival at Melkote near Mysore:

Sri Ramanuja made sure there was no discrimination against the people of other castes. One great

example is a Lord Vishnu’s temple in Melkote in Karnataka, where a very special celebration is held

once in a year called Vairamudi. This celebration goes for almost a week, and during that period

people of lower castes are given maximum importance to celebrate and worship God in their own way.

Thus, Ramanuja was a great social reformer. Ramanuja made a point many times that everyone,

irrespective of caste, creed and sex, is eligible for Lord Narayana’s grace, and it can be received with

complete surrender to Him.

6. His last message (Charama Sandesa) clearly reflects his social values:

a) Sri Lakshminarayana is the supreme being

b) He is our (Universal) father.

c) Sri Mahalakshmi is our (Universal) mother and guru.

d) All of us (Chethanas ) are possessions of God.

e) All chethanas and achethanas are subordinate to God.

7

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

f) Since the entire universe is his body, He(Residing in the body) cannot bear when any part of the

body suffers pain.

g) Any pain or hurt we cause to any being is equivalent to causing pain or hurt to the antharyami

Bhagavan.

h) If one wants upliftment of soul and supreme bliss, the only way is total surrender to Him.

j) Love and identifying oneself with the problems of others is the hallmark of a person who loves God

and Is His devotee.

k) Hence one should approach such an exalted soul, serve and surrender to be assured of Mukthi/

salvation.

Sri Ramanuja had 74 prime disciples who were to become the torchbearers of the Sreevaishnavaite

philosophy.

7. His commandments which denote his magnanimity and the extreme importance he gave

to the service of the society.

For him every being was a devotee of the Supreme Lord.

· Do not be disrespectful of sri Vaishnavaas (devotees of the Lord) for any reason, including age,

caste, etc. You must show respect to them all.

· Do not find fault with the praise of the Lord or devotees.

· Among his devotees do not discriminate between poor and rich.

· Ignore the faults and praise the virtues of his devotees

· Do not consider yourself as equal to other devotees. Think of yourself as their servant.

· To purify your sins consume the sri pada theerttham of great saints. For this, do not consider the

caste of those saints.

· Do not boast about your virtues. Do not scorn a devotee.

· Do not ignore serving devotees.

· Do not associate with the ones who find faults with others. Do not even look upon those who belittle

devotees. Associate with those who wish to surrender to the Lord.

· Even simply saying out loud the caste of a sri vaishnava is a sin.

· Do not consider anything related to our Lord as ordinary. There is nothing greater than making our

Lord and his devotees happy. Insulting a devotee is a greater sin than not praying to the Lord. Your

duty is to surrender to our Lord. Try to live in Thiru naaraayanapuram (melkote) at least for some

8

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

time. If you are unable to, where ever you are, live with dwayam (dwaya manthra) on your tongue. If

you are unable to do even this, serve other srivaishnavaas.

8. Systematization of temples as Centers of Service and Social Empowerment

Sri Ramanuja holds the herculean accomplishment of systematizing temples by revival and regularizationof its rites and procedures. He further configured teams, resources and patterns for structural, infra-structural, financial, religious and human resources management of temples, which are even nowavailable in the form of practice records and compiled manuals. His management efficiency and tooldesigning have to be incorporated in advanced studies, research and applications of management.

One monumental sample for his management skills and executive ability is the lake that he constructedat Thondanur, 18 kms from Melkote, situated near Mysore. The lake, which has never dried since itsformation is a conspicuous proof of planning, environmental engineering, need analysis, water resourcesmanagement and human capital management abilities of Sri Ramanuja. He always emphasized theneed of temples to act as centers of knowledge enrichment, service and social empowerment, ratherthan being abodes of mere worship.

His temple’ responsibility and service’ design is comprehensive and has a complete social embrace.Along with elite and enlightened dynasties, he even entangled simple members of the society likewasher-men, potters, cow-herds, connected with temple legend and history, into the rights and rewardarena, and ensured that they are provided due respect and significance, through his administrativeguidelines and order.

9. Non-violence and endurance

In spite of his spiritual prowess and mass support, he never preached and permitted aggressivemeasures and unholy adventures, in the name of sacrifice and bravery, for crisis control and rescue.Even in his toughest times of religious chaos, amidst persecution and extraditions, he entertained andeducated patience, avoidance, unity and dynamic action and thus pioneered the movement of non-violence and inspired many of His direct and indirect successors.

To summarize Sri Ramanuja’s contribution as a social reformer, it’s first important to cognize the fact that atrue philosophy lays down the path of practice and service that results in the overall good of the society, of allbeings. And that it should not be construed as something that is different than working towards the socialcauses. It is the source. Every reformer who worked on eliminating the evils from the society had the thought ofservice, of love towards all beings as the core of his/her thought process. That principal thought is the keytowards an action that helps uplift fellow beings.

Sri Ramanuja strongly believed in the immanence of Almighty in the forms of preceptors and devotees. Hecultivated an active tradition of care, service, reverence and integrity principles towards Acharyas andbhaagavathas, which united all devotees and even masters, to the pathway of discipline and dedication. Bythis unique life way, he engineered the traits of mutual-respect, harmony and collective welfare in the society.

Asmad Gurubhyo NamahaSri:mate: Ra:ma:nuja:ya Namaha

9

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

9

10

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

10

11

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

11

12

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

12

13

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

13

14

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

14

15

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

Jai Srimannarayana!

UPDATES OF STATUE OF EQUALITY

Foundation Stone Laid

The foundation stone was laid on 2nd May 2014, on the auspicious Akshayathrithiya day. Sincethen, different tasks have been taken to hand.

Structure

We have started the planning of structural details. Making of a 216ft high metallic statueweighing 300 to 400 metric tons is in discussion with various companies. Proposed height ofpedestal will be 96ft, the statue of Acharya in sitting position will be 108 ft high and Tridandamwill be 27 ft high totaling to 216 ft. The pedestal will have three levels with exhibits from SriRamanujacharya Swami’s life history showing inspiring incidents and philosophy. We haveengaged Vasthu specialists along with architects and experienced engineers. Currently, groundleveling has begun. Each and every aspect is meticulously being planned to meet all requirements- various parameters are taken into consideration to ensure devotees experience spiritual reliefwhile visiting Sri Ramanujacharya Swamiji’s statue. Just to list a few, thorough planning is beingdone on traffic control, parking, prasadam, toilets, shoe racks, luggage rooms while keeping inmind the seasonal changes - summer, winter and rains.

16

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

PROJECT OFFICE

Inauguration of Project office at My Home Hub, Hi-Tech City, Madhapur by HH along with AhobilaRamanuja Jeeyar Swamiji and Dr. Rameshwar Rao garu We have established two offices to coordinateand execute various activities – one in JIVA premises and the other office at My Home Hub, Hi-Techcity, Hyderabad. Every single aspect is thoroughly reviewed while preparing the plans. We are takingtechnical support of seasoned people from My Home group. Dr. Rameshwar Rao’s efforts andsupport in this regard are highly remarkable. All this is to ensure that every rupee you have contributedwith big heart is utilized properly in the project.

CONCERNS CLEARED

Quite a few concerns were raised by many people on the permissible height of the statue as the site isnear the Rajiv Gandhi International Airport, Hyderabad. We are happy to inform you that, airportauthorities of India have given the necessary clearences. By the grace of Acharya, we are allowed upto 230 ft, against our need of 216ft, so we are well within the approved limit.

17

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

Highly experienced people are involved in planning the activities demonstrating their expertisein handling projects of this magnitude and uniqueness.

Many structures have to be constructed. Different themes are being planned to depict inspiringincidents of Ramanuja’s life. We are sure that you feel joy in knowing the updates from us. We willbe in touch and keep you informed about the latest developments. You can also visit our website forinformation or to participate in the project - www. sriramanujasahasrabdi.orgYou can communicate the same to your family and friends.

EXCERPT FROM RAMANUJA’S LIFE HISTORY“Gurudev! If my act of disclosing the sacred Mantra redeems the sins andsufferings of the entire world, and I, as a result, will be deemed to rot in theworst of hells, am willing”.Startled guru of Ramanjuacharya embraced Himat once proclaiming “em-perumana:re”, which means “you havesurpassed us” by carrying such a magnanimous selfless attitude towardswelfare of the world. The scholars of that day thus declared Ramanuja asEmberuma:na:r.“Why not humans, when every creature is the child of God,despite their caste, creed, colour race or gender? Every man has the right to receive the Blessings ofGod.

Declaring thus, for the first time in history, Ramanujacharya escorted Harijans, the downtrodden, into temple, at Melkote, Karnataka. Exemplifying himself, Sri Ramanujacharya instructedthe lineage of Acharyas not to discriminate or deny any sincere truth seeker from the manthra.

18

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

18

19

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

DonationWith regard to finances, as of now, donors came forward contributing / pledging close to 5% of theestimated Rs400 crores cost. Our consultants are generously rendering services without taking anyadvance payments. However, once designs are finalized, we need to start making payments. We arenot worried about the size of contributions received to date, we are confident that donors like youhave given a humble beginning that will lead us to reach the goal.

N.Ch. Dharani and her brother Raghunandan donated Rs10,622 from their pocket money We are happy to inform that peoplefrom various walks of life and ages are coming forward to be partof this project.

Mr. Surendra, visually challenged but far sightedteacher of Netra Vidyalaya pledged 1 year salary

Sriman Sandugula Raghavacharya (RugvedicSalakshana Ghanapaati) pledging 10 Lakhs.

Sri Dittakavi Bhat of Vedic Soft donated Rs 1 cr.

20

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

Generous supporters in business can avail 100% tax deduction for unlimited contributionsmade against ‘advertisement in souvenirs’ released for this purpose. This falls under ‘businesspromotion expenditure’ head for donating to the organizations.

21

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

We welcome such an initiative from business organizations. You may share this avenue with yourfriends in business to avail decent tax benefits while supporting this unique cause.

22

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

Jai Srimannarayana!

With the Blessings of

HH Tridandi Chinna Srimannarayana Ramanuja Jeeyar Swamiji

Sri Ramanuja Sahasrabdi Souvenir

Multi colour back cover Rs. 15,00,000-00

Multi colour back cover (inside) Rs. 10,00,000-00

Multi colour front cover (inside) Rs. 10,00,000-00

Multi colour - Full Page Rs. 3,00,000-00

Single colour - Full Page Rs. 1,00,000-00

Single colour - Half Page Rs. 50,000-00

Single colour - 1/4 page Rs. 20,000-00

Single colour - 1/8 page Rs. 10,000-00

Advertisement Tariff Details

All the Donations are exempted U/S 80G F.No CIT(E)/Hyd/33/80G2014-15

Contact Us

Sri Ramanuja SahasrabdiJIVA,Sriramanagaram,

Mutchinthal , Palamakul (PO)Samshabad, R.R Dist-509325 Telangana.

Jai Srimannarayana!

23

Sri Ramanujasahasrabdi March 2015

APPROVAL LETTERFrom,——————————————————————————————————————————————————————————————————————Phone _______________ Mobile____________________ E-mail__________________To,SRI RAMANUJA SAHASRABDIDivya Sa:ke:tham,Sriramnagar, Paalamaakula (Post), SamshabadRangareddy District, Andhra Pradesh.Dear Sir,

SUB: Approval for Advertisement in the monthly journal for ___ no. of months.We are pleased to give our advertisement in the Sri Ramanuja Sahasrabdi’s monthly journalfor Multi-Colour Back Cover - Back Side/ Inside/Multi-Colour Front Page Inside/Multi-ColourFull Page/Single Colour - Full Page/Half Page/1/4 Page/1/8 Page for the ____ number of months.Tariff Category - __________________ = Rs.________________ X __ (no. of months) = Rs. ___________We have paid cash(only total Rs.20,000 & below)/cheque/demand draft/ NEFT/ RTGS for Rs._______________ ____________________________________________ only for the same.Signature

Payment DetailsCheque/DD No : _________________________Cheque/DD Date : _________________________Bank Name : _________________________Branch Name : _________________________Payments to be made in the favour of : SRI RAMANUJA SAHASRABDIpayable at : Muchintal Branch, Andhra Bank.In case of Online Fund Transfer (NEFT or RTGS)Acct Name : Sri Ramanuja SahasrabdiAcct Num : 209710100000007

Andhra Bank,Muchintal Branch

IFSC Code : ANDB0002097