vol. xxx (30) no. 190 rni regd. no. 70648/99 shillong - 14 ... · khyllipmat ba u lyoh ba dum u wan...

8
VOL. XXX (30) NO. 190 RNI REGD. NO. 706 48/99 SHILLONG - 14 NAITUNG (JULY) SNGI U BLEI (SUNDAY) 2019 www.mawphor.com Postal Re gn. No. NE - 851. 8/- TYNGKA KHLADNOH I BAH SYLVARIOUS MAJAW I Bah Sylvarious Majaw iba ju tip kum iBah S.R. Majaw, ba shong ba sah ha ka shnong Laitlyngkot bad iba long ruh u nonghikai jong ka St Peter's Secondary School Laitlyngkot i la khladnoh ha ka 12.07.2019. Ka jingleit ontep ïa i kan long ha ka 14.07.2019. I Ba h Sylvarious i dei iba ju noh synniang shikatdei eh sha ka Kotkhubor Mawphor ha ka liang ki jingthoh ba bun rukom bad khamtam eh ha ka liang ki jingiathuh Khana mynta la bun tylli ki snem. Na ka liang ki nongtrei jong u Mawphor ki phah ïa u kyrwoh sngewlem sha ki bahaïing hasem jong i Bah Majaw bad duwai ruh ba u Blei un pyntngen ïa ki bahaïing hasem ha kum kane ka khyllipmat ba u lyoh ba dum u wan tap ïa ka ïing ka sem. Bthah ka Sorkar Pdeng ïa ki Sorkar Jylla ban thung doktor bad nurse ha ki post ba thylli Mynta ka sngi yn pynkut ïa ka Behdeiñkhlam Jowai, Naitung, 13: Ka Behdeiñkhlam jong ka Raij Jowai kala poi sha kaba kut noh lashai ka sngi U Blei ha pung kyntang Aitnar. Ki kynrem ki lyndan ki ban wan lashaii ka sngi ki kynthup ïa u Myntri Rangbah ka Jylla u Conrad K Sangma bad ki Myntri sorkar bapher bapher nalor u Chief Justice Meghalaya High Court Justice Ajay Kumar Mittal bad kiwei kiwei. Haba phai sha ka sngi balai jong ka Behdeiñkhlam ha ka sngi Saitjaiñ kala long kaba shongshit ha kaba da ki hajar ngut ki khun ka Niamtre kila mih paidbah da ka dohnud kaba kmen ha ka jingsawa ka bom, ka tangmuri ryngkat ka ïa-risa ïa-kynhoi ban shad ha ki jaka niam bapher bapher ka seinraij hashuwa ban rah ïa ki diengkhlam sha ki dong bapher bapher bad ka Khnong Blai. Ki kynthei longkmie bad ki samla kynthei ha la ka riam ka beit tynrai ki la ïamih madan ban peit kai ia ka jingshad ki rang samla bad ki rangbah. Shuwa ban rah ïa ki diengkhlam bad Khnong Blai ladon ka nguh ka dem 224 tylli ki mukotduma pynkut ka Iingbishar High Court ha ka National Lok Adalat U Chief Justice u Justice AK Mittal bad u Nongbishar u Bah HS Thangkhiew/ Shillong, Naitung, 13: Ka Meghalaya State Legal Services Authority kaba la pynlong ïa ka National Lok Adalat mynta ka sngisaitjaiñ ha ka jylla State of Meghalaya ka la lah ban pynkut noh haduh 224 tylli ki mukotduma. Ha kane ka National Lok Adalat la lah ban ïapynbeit ruh haduh T. 4,22,82,004 klur Kular u CM ïa ki 2 MLA ban ai jingiarap ïa ki lanot shlei um Bthah u CM ïa ki Tnad Sorkar ban pyndonkam lang noh ïa ki Bording na ka sngi Shillong, Naitung 13: U Myntri Rangbah ka Jylla ula ong ba baroh ki Ophis Sorkar, ki PHC bad CHC ki dei ban pyndonkam lang noh ïa ki bording ba pynmih na ki bor jong ka mariang (Non Conventional Source of Energy) kum ka sngi ba lyer, ban khate ïa ka jingpyndonkam bording na ki Hydro Project. U Myntri Rangbah ka Jylla Conrad Kongkal Sangma ula kren ïa kane haba pynhap pyrda ïa ka prokram Entrepreneurship Training on Solar Rooftop ba san sngi lynter jong ka Meghalaya New & Renewable Energy Development Agency (MNREDA), Mawpat hynnin ka sngi thohdieng. 31 tarik yn pynkup burom ïa u CM & Dy CM ha Nongstoiñ Nongstoiñ, Naitung, 13: Ka Hima Nongstoiñ Land Owner Coal Traders & Producer Association, ha ka jingïalang kaba la long ha ka sngi thohdieng ka la rai ban pynkup burom ïa u Myntri rangbah ka jylla u Conrad Sangma, ïa u Symbud Myntri Rangbah kumjuh ïa ki nongsynshar Hima naduh ki syiem kiba la ïa donkti ban pynjop ïa ka kam dewiong ha kaba ka rai jong ka Supreme Court ban ithuh ïa ka hok longtrai ïa ka khyndew ka shyïap. Pynjari 144 CrPC ba jan twa ka kynroh FCI ha Tura Pynpoi ïa ki mar bam sha ki shnong ba shah ktah twa surok bthah ka DC ïa u BDO Ieh shrah ka PWD ïa ka surok, syrtok ki paidbah jong ki shnong ka Raid Myrdon Nongpoh, Naitung, 13: Tang namar ka jingbym shimkhia ka sorkar lyngba ka tnad PWD, ban siangrong ne ban pyndep ïa ka surok kaba tang 1 KM ei ei ha Lumjyrmi, ka la pynjynjar shisha ïa ki paidbah jong 11 tylli ki shnong, kiba don hapoh ka Pynshai ka NEIGRIHMS halor ka Eksamin Shillong, Naitung, 13: Ka DM (Cardiology) jong ka NEIGRIHMS ka la pynshai halor ka jingkynnoh ba kiba pule ïa ka DM Cardiology ki la leit ban shong na ka bynta ka jingïaleh eksamin pynban ki la kyndit ban shem ba la pynsangeh noh ïa kane ka eksamin. U incharge Dean Academics lyngba ka jingpyntip No. NEIGR/Exam/ DM/2018/15-2451 Dated 9.7.19 u la pynbna sha baroh Ki khon Raij katba ki dang rah ïa u Khnong Blai. Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Ïatyngkhuh mawsiang ki Pulit ban tem ïa u Droks bym don De-Addiction Centre Shillong, Naitung 13: Ka Tnad Meghalaya Police (MLP) kala pynpaw ïa ka jingeh ban tehlakam bad tem ïa ka jingjyllei jong u droks bad ki nongdih droks ha Jylla tang namar ba ka Sorkar Jylla haduh mynta kam pat lah ban wanrah ïa ki along ba kyrpang ban set ïa ki nongkhaii ne nongdih droks bad kumjuh ruh ïa ki De-Addiction Centre hapoh ka Jylla. Walta thmu pyntreikam da ka PITNDPS “Ka Tnad Pulit ka iatakhuh mawsiang ban ïakhun pyrshah ïa u droks namar hangne ha Jylla ki nongkhaii droks ki dei ki nong dih bad ki nongdih ki dei ki Nongkhaii” ong uwei u Heh Pulit u bym kwah pynpaw kyrteng. Kat kum ka jingong jong une u Heh Pulit, ka jingbym don ki along kyrpang ïa ki nongdih ne Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Shillong, Naitung 13 : Ka tnad ka koit ka khiah jong ka sorkar pdeng ka la bthah ïa baroh ki sorkar jylla hapoh ka ri ba ki deiban thung ne pyndap noh ïa ki post jong baroh ki doktor bad ki nurse bad kiwei kiwei ki noingtrei para- medical kiba thylli ha baroh kihospital jong kijylla bapher bapher khnang ban lait ka jingban khia palat pud ïa kiba la don lypa ha ka kam. Ha ka jubab ba la wanrah hapoh ka ïing dorbar thawaiñ Lok Sabha, u myntrikhynnah ka sorkar pdeng ba deipeit ïa ka koit ka khiah u Ashwini Kumar Choubey u la ïathuh ba la bthah ruh ïa ki jylla ba kin thaw ki lad ki lynti ban siew tam ne ai jingsiew kyrpang ïa kito ki doktor bad ki nurse bad kiwei para-medical kiba trei ha ki thaiñ nongkyndong. U la ïathuh ruh ba ka sorkar ka la thung ïa ka committee ka ban bishar bniah halor ki jingeh ba kidoktor bad ki nurse ki ïa kynduh khamtam na kijingshah ktah kti ha ka por ba ki don ha ka kam. Nalor kane la bthah ruh ïa ki sorkar jylla ba kin peit ba kan nym don kano kano Bteng Sla 7 Shillong, Naitung 14 : U Deputy Commissioner(DC) jongka West Garo Hills, Tura u la pynjari syndon da ka kynd on aiñ 144 Cr.PC ha kaba la khang ïa ki paidbah ban ïalum shajan ka ophis jongka Food Corporation of India (FCI) ha nongbah Tura namar na ka jingjur jong u lapbah ka kynroh jong katei ka ophis ka la kyan bad jan twa namar ba dang shu dep pyndap khyndew ha katei ka jaka. Ïa kane ka hukum la pynmih da u DC hadien ba u la ïoh ka jingujor na ki mar jan ïing jong katei ka ophis halor ka jingorpait katei ka kynroh kaba la buh ïa kijingim briew bad ki ïing kisem jong ki ruh ha ka jingma kaba khraw bad ki la dawa ruh ba dei ban shim ki lad jingïada khnang ban ym jia kano kano ka jingjia ba sngewsih. Kane ka ophis jongka FCI ka don ha Dakopgre, Tura. Halor kane ka jingujor ki trai ïing ba don sawdong katei ka phyllaw katei ka Bteng Sla 7 Shillong, Naitung 13 : U Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K Sangma mynta ka sngi u la kular ïa ki arngut ki MLA jong ki ar tylli ki constituency jongka West Garo Hills kiba ngat ha ka apot shlei um ba un shim khia ban bthah ia ki tnad sorkar ban ai kino kino ki lad jingiarap ïa kito ki shem lanot na katei ka jingjia. Kitei ki arngut ki MLA ki dei u S.G Esmatur Mominin jongka Phulbari bad u Dr Azad Saman Bteng Sla 7 Shillong, Naitung 13: Ka Deputy Commissioner jong ka East Khasi Hills District ka kong Matsiewdor War Nongbrikala bthah ïa u Block development Ophisar (BDO) jong ka Mawsynram Block ban lum jingtip ïa ki shnong kiba la shah ktah na ka jingther jong u lapbah kaba la wanrah ka jingtwa ïa ki surok bad ktah ïa ka leit ka wan jongki paidbah khnang ban pynpoi ïa ki mar bam mardih sha kitei ki jaka. Ka Deputy Commis- sioner ka la ai ïa kane ka jingbthah hadien ba ka la ïoh ïa ka jingthoh na u MLA jong ka Mawsynram u bah Himalaya Shangpliang myn ha kane ka Sngi Thohdieng. Na ka liang ka DC ha kateika juh hi ka sngi kala bthah ïa u BDO jong ka Mawsynram Block ban wad jingtip bniah shaphang ki shnong kiba la shah ktah na kane ka jingjur slap. Haba ïa kren bad u nongthoh khubor.u bah Shangpliang u la ïathuh ba na ka liang jong ka DC ka la Bteng Sla 7

Upload: others

Post on 19-Jun-2020

39 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: VOL. XXX (30) NO. 190 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 14 ... · khyllipmat ba u lyoh ba dum u wan tap ïa ka ïing ka sem. Bthah ka Sorkar Pdeng ïa ki Sorkar Jylla ban thung doktor

VOL. XXX (30) NO. 190 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 14 NAITUNG (JULY) SNGI U BLEI (SUNDAY) 2019 www.mawphor.com Postal Regn. No. NE - 851. 8/- TYNGKA

KHLADNOH I BAHSYLVARIOUS MAJAW

I Bah Sylvarious Majaw ibaju tip kum i Bah S.R. Majaw,ba s hong ba sah ha kashnong Laitlyngkot badiba long ruh u nonghikaijong ka St Peter'sSecondary SchoolLaitlyngkot i la khladnohha ka 12.07.2019. Ka jingleitontep ïa i kan long ha ka14.07.2019. I BahSylvarious i dei iba ju nohsynniang shikatdei eh shaka Kotkhubor Mawphor haka liang ki jingthoh ba bunrukom bad khamtam eh haka liang ki jingiathuhKhana mynta la bun tylli kisnem. Na ka liang kinongtrei jong u Mawphorki phah ïa u kyrwohsngewlem sha ki bahaïinghasem jong i Bah Majawbad duwai ruh ba u Blei unpyntngen ïa ki bahaïinghasem ha kum kane kakhyllipmat ba u lyoh ba dumu wan tap ïa ka ïing ka sem.

Bthah ka Sorkar Pdeng ïa kiSorkar Jylla ban thung doktorbad nurse ha ki post ba thylli

Mynta ka sngi yn pynkut ïa ka BehdeiñkhlamJowai, Naitung , 13: KaBehdeiñkhlam jong ka RaijJowai kala poi sha kaba kutnoh lashai ka sngi U Blei hapung kyntang Aitnar.

Ki kynrem ki lyndan kiban wan lashaii ka sngi kikyn thup ïa u MyntriRangbah ka Jylla u ConradK Sangma bad ki Myntrisorkar bapher bapher naloru Chief Justice MeghalayaHigh Court Just ice AjayKumar Mit tal bad kiweikiwei.

Haba phai sha ka sngibalai jong ka Behdeiñkhlamha ka sngi Saitjaiñ kala longkaba shongshit ha kaba daki hajar ngut ki khun ka

Niamtre ki la mih paidbah daka dohnud kaba kmen ha kajings awa ka bom, katangmuri ryngkat ka ïa-risaïa-kynhoi ban shad ha kijaka niam bapher bapher kaseinraij hashuwa ban rah ïaki diengkhlam sha ki dongbapher bapher bad kaKhnong Blai.

Ki kyn thei longkmiebad ki samla kynthei ha laka riam ka beit tynrai ki laïamih madan ban peit kai iaka jingshad ki rang samlabad ki rangbah.

Shuwa ban rah ïa kidiengkhlam bad KhnongBlai ladon ka nguh ka dem

224 tylli ki mukotduma pynkut ka IingbisharHigh Court ha ka National Lok Adalat

U Chief Justice u Justice AK Mittal bad u Nongbishar uBah HS Thangkhiew/

Shillong, Naitung, 13: KaMeghalaya State LegalServices Authority kaba lapynlong ïa ka National LokAdalat mynta ka sngi saitjaiñha ka jylla State of Meghalayaka la lah ban pynkut nohhaduh 224 ty lli kimukotduma.

Ha kane ka National LokAdalat la lah ban ïapynbeitruh haduh T. 4,22,82,004 klur

Kular u CM ïa ki 2 MLA ban aijingiarap ïa ki lanot shlei um

Bthah u CM ïa ki Tnad Sorkar ban pyndonkamlang noh ïa ki Bording na ka sngiShil long, Naitung 13: UMyntri Rangbah ka Jylla ulaong ba baroh ki Ophis Sorkar,ki PHC bad CHC ki dei banpyndonkam lang noh ïa kibording ba pynmih na ki borjong ka mariang (NonConvent ional Source o fEnergy) kum ka sngi ba lyer,ban khate ïa kajingpyndonkam bording na kiHydro Project.

U Myntri Rangbah kaJylla Conrad KongkalSangma ula kren ïa kane habapynhap pyrda ïa ka prokram

Entrepreneurs hip Trainingon Solar Rooftop ba san sngilynter jong ka MeghalayaNew & Renewable Energy

Development Agency(MNREDA), Mawpathynnin ka sngi thohdieng.

31 tarik ynpynkup burom ïau CM & Dy CM

ha NongstoiñNongstoiñ, Naitung, 13: KaHima Nongstoiñ Land OwnerCoal Traders & ProducerAssociation, ha ka jingïalangkaba la long ha ka s ng ithohdieng ka la rai banpynkup burom ïa u Myntrirangbah ka jylla u ConradSangma, ïa u Symbud MyntriRangbah kumjuh ïa kinongsynshar Hima naduh kisyiem kiba la ïa donkti banpynjop ïa ka kam dewiong hakaba ka rai jong ka SupremeCourt ban ithuh ïa ka hoklongtrai ïa ka khyndew kashyïap.

Pynjari 144CrPC ba jan

twa ka kynrohFCI ha Tura

Pynpoi ïa ki mar bam sha kishnong ba shah ktah twasurok bthah ka DC ïa u BDO

Ieh shrah ka PWD ïa ka surok,syrtok ki paidbah jong kishnong ka Raid Myrdon

Nongpoh, Naitung, 13: Tangnamar ka jingbym shimkhiaka sorkar lyngba ka tnadPWD, ban siangrong ne banpyndep ïa ka surok kaba

tang 1 KM ei ei ha Lumjyrmi,ka la pynjynjar shisha ïa kipaidbah jong 11 tylli kishnong, kiba don hapoh ka

Pynshai kaNEIGRIHMS halor

ka EksaminShillong, Naitung, 13: KaDM (Cardiology) jong kaNEIGRIHMS ka la pynshaihalor ka jingkynnoh ba kibapule ïa ka DM Cardiologyki la leit ban shong na kabynta ka jingïaleh eksaminpynban ki la kyndit banshem ba la pynsangeh nohïa kane ka eksamin.

U incharge DeanAcademics lyngba kajingpyntip No. NEIGR/Exam/DM/2018/15-2451 Dated9.7.19 u la pynbna sha baroh

Ki khon Raij katba ki dang rah ïa u Khnong Blai.

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7 Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Ïatyngkhuh mawsiang ki Pulit ban tem ïau Droks bym don De-Addiction CentreShi llong, Naitung 13: KaTnad Meghalaya Po lice(MLP) kala pynpaw ïa kajingeh ban tehlakam badtem ïa ka jing jyllei jong udroks bad ki nongdih droksha Jylla tang namar ba kaSorkar Jylla haduh myntakam pat lah ban wanrah ïaki along ba kyrpang ban setïa ki nongkhaii ne nongdihdroks bad kumjuh ruh ïa kiDe-Addict ion Cen trehapoh ka Jylla.

Walta thmu pyntreikam da ka PITNDPS

“Ka Tnad Pulit kaiatakhuh mawsiang banïakhun pyrshah ïa u droksnamar hangne ha Jylla kinongkhaii d roks ki dei kinong dih bad ki nongdih kidei ki Nongkhaii” ong uweiu Heh Pulit u bym kwahpynpaw kyrteng.

Kat kum ka jingongjong une u Heh Pulit, kajingbym don ki alongkyrpang ïa ki nongdih ne

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Shillong, Naitung 13 : Ka tnad ka koit kakhiah jong ka sorkar pdeng ka la bthah ïabaroh ki sorkar jylla hapoh ka ri ba ki dei banthung ne pyndap noh ïa ki post jong barohki doktor bad ki nurse bad kiwei kiwei kinoingtrei para- medical kiba thylli ha barohki hospital jong ki jylla bapher bapher khnangban lait ka jingban khia palat pud ïa kiba ladon lypa ha ka kam.

Ha ka jubab ba la wanrah hapoh ka ïingdorbar thawaiñ Lok Sabha, u myntri khynnahka sorkar pdeng ba dei peit ïa ka koit ka khiah

u Ashwini Kumar Choubey u la ïathuh ba labthah ruh ïa ki jylla ba kin thaw ki lad ki lyntiban siew tam ne ai jingsiew kyrpang ïa kito kidoktor bad ki nurse bad kiwei para-medicalkiba trei ha ki thaiñ nongkyndong.

U la ïathuh ruh ba ka sorkar ka la thungïa ka committee ka ban bishar bniah halor kijingeh ba ki doktor bad ki nurse ki ïa kynduhkhamtam na ki jingshah ktah kti ha ka por baki don ha ka kam. Nalor kane la bthah ruh ïaki sorkar jylla ba kin peit ba kan nym donkano kano Bteng Sla 7

Shillong, Naitung 14 : UDeputy Commissioner(DC)jongka Wes t Garo Hills ,Tura u la pynjari syndon daka kyndon aiñ 144 Cr.PC hakaba la khang ïa ki paidbahban ïalum shajan ka ophisjongka Food Corporationof India (FCI) ha nongbahTura namar na ka jingjurjong u lapbah ka kynrohjong katei ka oph is ka lakyan bad jan twa namar badang s hu dep pyndapkhyndew ha katei ka jaka.

Ïa kane ka hukum lapynmih da u DC hadien ba ula ïoh ka jingujor na ki marjan ïing jong katei ka ophishalor ka jingorpait katei kakynroh kaba la buh ïa ki jingimbriew bad ki ïing ki sem jongki ruh ha ka jingma kabakhraw bad ki la dawa ruh badei ban shim ki lad jingïadakhnang ban ym jia kano kanoka jingjia ba sngewsih. Kaneka ophis jongka FCI ka donha Dakopgre, Tura.

Halor kane ka jingujor kitrai ïing ba don sawdongkatei ka phyllaw katei ka

Bteng Sla 7

Shillong , Naitung 13 : U Myntri Rangbah ka jy lla uConrad K Sangma mynta ka sngi u la kular ïa ki arngutki MLA jong ki ar ty lli ki cons tituency jongka WestGaro Hills kiba ngat ha ka apot shlei um ba un shim kh iaban bthah ia ki tnad s orkar ban ai kino kino ki ladjingiarap ïa kito ki shem lanot na katei ka jingjia.

Kitei ki arngut ki MLA ki dei u S.G Esmatur Momininjongka Phulbari bad u Dr Azad Saman Bteng Sla 7

Shillong, Naitung 13: KaDeputy Commissioner jongka East Khasi Hills District kakong Mats iewdor WarNongbri kala bthah ïa u Blockdevelopment Ophisar (BDO)jong ka Mawsynram Blockban lum jingtip ïa ki shnongkiba la shah ktah na kajingther jong u lapbah kabala wanrah ka jingtwa ïa kisurok bad ktah ïa ka leit kawan jongki paidbah khnangban pynpoi ïa ki mar bammardih sha kitei ki jaka.

Ka Deputy Commis -sioner ka la ai ïa kane ka

jingbthah hadien ba ka la ïohïa ka jingthoh na u MLA jongka Mawsynram u bahHimalaya Shangpliang mynha kane ka Sngi Thohdieng.Na ka liang ka DC ha katei kajuh hi ka sngi kala bthah ïa uBDO jong ka MawsynramBlock ban wad jingtip bniahshaphang ki shnong kiba lashah ktah na kane ka jingjurslap.

Haba ïa kren bad unongthoh khubor.u bahShangpliang u la ïathuh bana ka liang jong ka DC ka la

Bteng Sla 7

Page 2: VOL. XXX (30) NO. 190 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 14 ... · khyllipmat ba u lyoh ba dum u wan tap ïa ka ïing ka sem. Bthah ka Sorkar Pdeng ïa ki Sorkar Jylla ban thung doktor

14 TARIK NAITUNG (JULY), 2019 MAWPHOR SLA 7

U bah ApsharailangSyiem Secretary jong kaAs sociat ion , u la ong bakatei ka jingthmu jong kaAssociation ka dei halor kajingthmu ban pyneh rngiewïa ka rai kaba donkam tamha ka pateng jong ki khunki hajar bad ka b ri uHynñiewtrep , ha kabamynta la ithuh syndon daka aiñ lyngba ka iingbisharba ha khliehduh jong ka riIndia.

U la ong ruh ba kajinglong trai ki Khas i ïa kakhyndew ka shyiap la ithuhtang da ki doh lieh ha ka porba ki s ynshar ïa ka ri Indiabad ïa ka ri Khasi kumjuh.Hynrei hadien ba ki dohliehki la mih noh na ri Khasi, kasorkar kam pat shym la ithuhïa ka hok jong ki khasi halorka bat khyndew bat shyiapïa kaba baroh shikatta la shukam. Hynrei mynta ka aiñ kala ithuh.

Katei ka jingpynkupburom yn pyn long hashnong Nongpyndeng hakaba la ïawer ïa baroh kiNongs yns har s hnongs yns har thaw, ki riewrangbah baroh ban ïa poi hakatei ka sngi.

31 tarik ynpynkup burom

kiba don bynta ba ka DM (Cardiology) Practical Examination2019 kaba la thmu ban pynlong ha ka 10 tarik bad 11 tarikmynta u bnai ba la pynkynriah noh tad ynda la pynmihbiang da kiwei pat ki jingpyntip.

“Namarkata lada kine kiba pule ki la ïoh ïa ka jingpyntipha ka 9.7.2019 ba ïa ka Practical Examination la pynkynriahnoh, ba ki dang leit ban leit na ka bynta ka eksamin ha ka10.07.2019 bad ki la shong hakhmat ka ophis jong u Directorbaroh shisngi ka la pynmih ïa ka jingkylli,” ong u kyrwoh bala pynshai na ki bor pynïaid ka NEIGRIHMS.

“Ban pynshai shuh shuh ïa kane, baroh ki ‘professionalexamination’ kiba kynthup ïa ka MBBS, MD, MS, DM ki donarbynta. Kawei ka dei ka bynta jong ka ‘Theory’ kaba lapynlong da ka Examination Cell jong ka Institute bad ka byntakaba ar ka dei ka ‘Practical’ ha kaba la khot ïa ki ar ngut ki‘Internal Examiner’ na ki tnad ba dei peit bad arngut ki ‘ExternalExaminer’ na ki riewshemphang na kiwei pat ki Institution/Medical Colleges,” ong u kyrwoh na u Director NEIGRIHMS.

Ha kane ka jingjia kaba mynta jong ka DM Examination,ïa ki Theory Paper la dep pynlong da ka Institute naduh ka24 taik u Jylliew haduh ka 1 tarik u Naitung 2019. U ControllerExamination NEIGRIHMS u la thoh ïa ka shithi sha u HODCardiology ban ai kyrteng ïa ki arngut ki ‘internal examiner’hapoh ka 26 tarik u Jylliew na ka bynta ki Practical Examinationki ban sa pynlong. Ha kajuh ka por, u HOD Cardiology ha kashithi kaba ha ka 25tarik u Jylliew 2019 sha u DirectorNEIGRIHMS ka la pyni dak ïa ka jingbym kwah ban ïashimbynta ha ki Practical Examination jong kiba pule DM.

U Director NEIGRIHMS ha ka jubab lyngba ka shithi jongu ha ka 26tarik u Jylliew u la kyrpad ïa u HOD Cardiology banïatreilang ban pynlong ïa ki DM Cardiology Practical Examinationkiba ïaid beit bad ryntih na ka bynta ka jingbha jong ki ba pule.U Director u la ai jingmut ïa u HOD Cardiology ban ïatreilangbad u Dean bad u Controller Examinations ha kane ka bynta.

Katkum ka rukom pynïaid, la kynjoh ktien na ki arngut ki‘External Examiner’, kiba ha kaba nyngkong ki la pdiang ïa kajingkhot sngewbha ban pynïaid ïa ka Practical Examination jongka DM Cardiology, hynrei ha ka por kaba khatduh ki la kyntait naki daw shimet. U I/c Dean, namarkata, u la pynmih ïa ka jingpyntipha ka 9.7.2019 ban pynkynriah noh shwa ïa ka examination.

Ka NEIGRIHMS ka ju pynïaid ïa ki eksamin bapherbapher kynthup ïa ka MBBS, MD, MS, bad MSc Nursingkiba ïaid beit bad ryntih, hynrei kane ka jingjia ka la jia tangha kane kawei ka tnad ha kaba ka Examination Cell ka hapban shaniah ha ki ‘Internal Examiner’ jong ki tnad bad ki‘External Examiner’ jong kane kajuh ka ‘Specialty.’

“Baroh kiba pule ha kane ka Institute ki long kum kikhun shynrang bad ki khun kynthei jong nga, bad nganlong u briew uba kmen tam haba kiba pule ki pyndep ïa kijingpule ha ki kyrdan ki ba shajrong bad wanrah nam badburom ïa ka Institute,” ong u Director ka NEIGRIHMS.

La bthah ïa u Controller Examinations ban shim ïa barohki sien jam ba donkam ban pynlong ïa ka Practical Examinationïa kiba pule DM ha shwa ka 31tarik u Naitung.

“Nga kyrpad ïa ki Faculty jong ka Cardiology lyngbakane ka jingpyntip ban wan shakhmat ban pynthikna banpynlong ïa ki DM Cardiology exam kiba ïaid beit bad ryntih,”ong shuh shuh u Director.

Pynshai ka NEIGRIHMS halor ka

nongkhaii droks bad ki de-addiction centre jong ka SorkarJy lla, ka dei ka jingeh ba hakhmat duh ba longdiengpyngkiang ïa ka Tnad Pulit.

“Kat kane ka jingkurup droks, ka jingkem nongkhaiidroks ba jan manla ka sngi, kala dei ban pyntieng pynsmiejhynrei ngi iohi pynban ba ki nongdih ne ki nongkhaii ki nangshlur bad nang kha roi pynban” ula ong haba bynrap “Kajingeh ba hakhmat eh ïa ka Tnad Pulit ka long ba ka happyrkhat arsien ban set along ïa ki nongkhaii ne ki nongdihdroks namar ba kam don ïa ki along ba kyrpang kiban peitthuhruh ïa ka koit ka khiah jong ki”.

“Lada ngi set along ïa ki, lada jia ryngkhat ba ki kempang na ka jingbym ioh droks bad poi ruh ka jingjia basngewsih, mano ban bahkhlieh. Nalor kata, sa ki kynhunHuman Rights mano ban pynsngewthuh ïa ki” ula ong.

Kat kum ka khubor ba iajan bad ka Tnad Pulit, la ïathuhba ki Pulit ka East Khasi Hills Hills kila dep ïathuh haduh 4tylli ki jaka ka Nongbah Shillong kum ki ktem ba jur eh ha kajingkhaii droks hapoh ka Nongbah. Kine ki 4 tylli ki jaka kikynthup ïa ka thaiñ Madanrting, ka thaiñ Jhalupara, ka ThaiñSweeper Lane bad ka thaiñ Polo-Golflink.

Kat kum ka jingong une u Heh Pulit, la ïathuh ba ka TnadMLP kala don jingthmu mynta ban pyntreikam noh da ka aiñ‘The Prevention of Illicit Traffic in Narcatics Drugs andPsychitropic Substances Act-1988 ( PITNDPS) ïa ki Nongdihbad Nongkhaii droks ban tehlakam ïa u droks hapoh ka Jylla.

Une u Heh Pulit u ong ba baroh shikatta, la lap ba kiNongkhaii droks ne ki Nongdih Droks ki ju shim kabu ïa kaaiñ Narcatics Drugs and Psychitropic Substances Act 1985namar ba don ka kyndon kaba ailad ïa ki Nongdih droks badNongkhaii Droks ba kin buh ka jingkyrpad ba kin leit sumarïalade ban kylla kaba mut..

Kat kum ka jingong jong u, ka ‘The Prevention of IllicitTraffic in Narcatics Drugs and Psychitropic Substances Act-1988’ kan pynngat ïa ki Nongdih bad ki Nongkhaii droks haki kyndon ba kin nym lait da kaba suk ban shong along ladaki shah kem. Hynrei u ong ba da ka jingbym don ki De-Addiction Centre jong ka Sorkar Jylla ne ki along ba kyrpangban set ïa ki nongdih ne nongkhaii droks, kala buh ha kajingeh ïa ka Tnad an pyntreikam da kane ka Aiñ.

Ïatyngkhuh mawsiang ki Pulit

ka pisa. Ha Iingbishar High Court la lah ban ïapynbeit T.2.17klur ka pisa.

Kane ka jingpynkut ïa ka mukotduma ka dei lyngba kajingpeit jingkhmih jong ka National Legal Services Authority(NALSA) bad u Chief Justice ka Iingbishar High Court uJustice Ajay Kumar Mittal uba long ruh u Patron-in-Chief jongka Meghalaya State Legal Services Authority (MSLSA) badhapoh ka jingpeit jingkhmih jong u Justice H.S. Thangkhiew, uNongbishar ka Ingbishar High Court bad u Executive Chairmanjong ka Meghalaya State Legal Services Authority.

Ki don haduh 647 ki Pre-Litigation case bad 436 ki case basah pongding ba la wanrah hapoh ka National Lok Adalat banïa pynbeit. Kine ki mukotduma ki kynthup ïa ka MACT, BankRecovery, mukotduma paidbah bad kiwei kiwei ki kam runar.

Ka Meghalaya State Legal Services Authority ka pynpawïa ka jingsngewnguh kaba khraw ïa u Justice Ajay KumarMittal u Chie f Justice jongka High Court bad ïa u Nongbisharu Justice H.S. Thangkhiew, ïa u Executive Chairman jong kaMeghalaya State Legal Services Authority na ka bynta kajingpeit jingkhmih, ka jingpynshlur bad ka jingai mynsiemban pynlong ïa kane ka National Lok Adalat kaba jop ha kajylla Meghalaya.

224 tylli ki mukotduma pynkut

Haba kren ha kane ka prokram ba iadonlang ki Ophisarka Jylla, u Myntri Rangbah ka Jylla ula ongba ka JyllaMeghalaya kala lah ban pynmih haduh 300 MW ka bordingbad pyndonkam haduh 1200 million unit ka bording bad ymduna ïa ka 2 MW ka bor ding la lah ban pynmih na kiwei patki thymmei nalor ka Hydro Project ba don ha ka Jylla.

Kat kum ka jingong jong u, ka Jylla ka don ha ka jingïaidlynti kaba dang jngai bah haba ïadei bad ka jingpynmih bordingna kiwei pat ki thymmei. U ong ‘Ka Jylla ka don ïa ka bor ka buitban pynmih bording na ka bor jong ka sngi bad dei kane bakum kine ki prokram ki long kiba donkam bha ïa ka Jylla”.

U Conrad u ong ba ka jingpynmih bording na ka sngi, kalyer bad kiwei kiwei, ka dei kaba kongsan bha na ka bynta kaïoh ka kot bad wat ka mang tyngka jong ka Ri kala phai khmatbha sha kane ka bynta ha une u snem ba mynta..

U Myntri Rangbah ka Jylla u ong ba ka Sorkar Jylla kadon jingthmu ban nang kyntiew ïa kane ka kam kat kaba lahbad bynrap “Ki Hydro Power Plants kim pat biang ban lahpyndap ïa ka jingdonkam bording jong ka Jylla bad kajingpynmih bording na kiwei pat ki thymmei ka dang longtang hapoh shi percent”. U pyntip ba ka jingpyndonkam ïaki LED Lights ha Secretariat kala seisoh bha bad mynta kaSorkar ka thmu ban pyndonkam noh ïa ki LED ha baroh kiOphis treikam jong ka.

U Conrad u ong ba baroh ki Ophis Sorkar, ki PHC badCHC ki dei ban lah noh ha kaban pynmih ïa katto katne kabording bala pynmih na ki bor ka mrang bad kane kan iarapban khate haduh 10% ïa ka jingbam bording jong ka Jylla haka shisnem ban wan.

Kiwei pat kiba la ai jingkren ha kane ka sngi ki kynthupïa u Rakkam Sangma MLA ka Siju-Rongara bad u RupertMomin MLA ka Kharkutta uba dei u Chairman ka MNREDA.

Bthah u CM ïa ki Tnad Sorkar

Raid Myrdon ha Ri Bhoi District.Lah ruh ban kdew hangne, ba katei ka surok kaba la

pyndonkam da kitei ki 11 tylli ki shnong, ka dei ka surok kaba laïaid lyngba na Umran Ñiangbyrnai sha Quinine bad ha shi lynterkatei ka surok ki la don bun tylli ki shnong, hynrei kabapynsngewkhia eh ïa ki paidbah, ka long ba kim lah ban pyndonkamha ka ïaid ka ïeng ki kali, namar katei ka 1KM ba pynsahteng ka daka tnat PWD, kaba la pynlong syndon ba kan nym lah ban ïaidkali khamtam lei lei ha kaba kum kine ki por Lyiur.

Ka long ruh, kaba sngewphylla ban tip hangne ba hashilynter jong katei ka surok naduh Umran Ñïangbyrnai badkaba la mih pat sha surokbah ha shnong Quinine, kaba ladon ïa ka jingjngai kumba 13 KM ei ei, ka dei ka surok kababha, hynrei kaba lyngoh ban tip ba mynta da ki phew snem,ka sorkar kam shem la pyndep ïa katei ka surok kaba don ïa kajingjngai tang 1KM.

Haba ïakren bad u Nongthohkhubor, ki la don bun kibriew kiba sah ha katei ka thaiñ, kiba la pynpaw ïa kajingsngewkhia halor ka jingpynsahteng ka PWD ïa katei kasurok bun la bun bun snem, ha kaba ki la pynpaw ruh batang namar ka jingbym pyndep ka PWD ïa katei ka surokkaba tang khyndiat, ka la pynlong ïa ki paidbah ba kin shemjingeh ha ka leit ka wan bad khamtam eh ha ki por ba kyrkieh.

“Ngi da sngewkhia eh halor kane ka jingsahteng surok,namar kum ki nongrep ki don ki khep kiba ngi kwah ban leitdie ïa ki mar rep sha Nongpoh, hynrei tang namar kajingbymlait ki kali ban ïaid na katei ka surok, ka pynlong ïangiban gin hap ban ïaid lyngba ka Umsning ban poi sha Nongpohbad kane ka la ktah shisha ïa ka jinglut jingsep, hynrei jinlada katei ka surok ka bha, kan da pynsuk eh ïangi ki paidbah”pynpaw uwei u nongrep.

Ym tang kata, hynrei jin lada ka sorkar ka shimkhia banshan bha ïa katei ka surok kaba tang khyndiat, ka pynsuk ruhïa ki paidbah jong bun tylli ki shnong kiba don ha kane kathaiñ, namar ka la dei ka thaiñ kaba la don bun bun tylli kishnong bad khamtam eh ha ka ïaid ka ïeng jong ki paidbahhapdeng kine ki shnong, bynrap utei u Rangbah.

Kumba ka long ba kane ka thaiñ jongngi, ka dei kaba donhapdeng ka Nongpoh bad Umsning, kumta na ka bynta kajingsuk ki paidbah ha ka leit ka wan bad khamtam eh ïa kitokiba donkam man ka sngi sha Nongpoh, ka la dei ka por ïa uNongmihkhmat ba un ïakren sha ka sorkar, na ka bynta kapyndep noh ïa katei ka surok kaba la sahteng mynta ka bunbun phew snem.

Ieh shrah ka PWD ïa ka surokkaba la pyndep da u Dolloibad u Kñia Nikh la haPohsawiar.

Ha kane ka por barohki bom, tangmuri ki lasangeh bad baroh ki khunka raij kila shim bynta haka nguh ka dem. Hadienbaroh ki Kmai Raij ki la rahla ki jong ki diengkhlam shaki dong jong ki bad ki KhonRaij ki la rah ia ka KhnongBlai bad buh ïa ka haMadan Moo Sy iem haryngkat ka suit ka shor.

Mynta ka sngi ynpynkut ïa ka

Ki dkhot ka Jingïaseng Samla Balang Presbyterian Pohkseh ryngkat ka jingïatreilang badka Green Uprising ka kynhun kaba trei na ka bynta ban pynneh mariang ki la pynlong ka

jingthung 300 tylli ki tynrai dieng mynta ka sngi saitjaiñ ha u Lum jong ka BalangPresbyterian ha Nongrah/ Dur Synniang

Ai jinghikai ka MCA sha ki paidbahhalor ka rukom shna sboh wieh

Shillong, Naitung, 13: Ka Mawlai CleanerAssociation ïa kaba la tip kyrteng thymmaimynta kum ka Mihngi Eco SocioDevelopment Association mynta ka sngisaitjaiñ ka la lum ïa ki nongshong shnongjong ka shnong Umthlong Lummawnei naka bynta ban ai jinghikai ha ka rukom shnasboh wieh.

Ïa kane ka jingai jinghikai la plie da uMDC ka Mawlai Cons tituency, u BahTeiborlang Pathaw, uba la long u Kongsanha ryngkat ka jingïadonlang u President kaMCA u Bah Barthol Sohlang, u Bah Mark

Ki paidbah kiba sngap ïa ki jingai jinghikai shna sboh wieh/

West Kharkongor, ki nongshong shnong kaUmthlong Lummawnei bad kiwei kiwei.

Ha kane ka jingai jinghikai, lapynsngewthuh sha ki paidbah halor ka rukomkynshew ïa ka um khlem da pynlehnohei watïa ka um saitjaiñ bad kumjuh ruh ban pynlongsboh ïa ki niut ba la sar na kamra shetja bad naki thliew iing jong ki briew.

La bei jingïarap ïa kane ka jingai jinghikailyngba ka Voluntary Action Fund 2013-2014jong ka Chief Minister’s Fund ba la kyrshanda ka ophis u Deputy Commissioner ka EastKhasi Hills District.

ka jingsyier ïa ki doktor habaki leit ban shakri ïa ki paidbahla dei ha so r ne hanongkyndong ruh. Nalorkane la bthah ruh ban buhlypa ïa ka kynhun ba kyrpangban leit ïarap kyrkieh ïa kidoktor lada ki ïa kynduh ïakino kino ki jingeh.

Bthah ka SorkarPdeng ïa ki

ophis na ka liang ki engineerjong ka CPW D nangne naShillong, Guwahati bad kibadon ha Tura kumjuh ruhkibor s ynshar district ki laleit ju rip ïa katei ka jakakhnang ba kin s him ïa kijing ïada ba kyrpang . Lab thah da ki bor syns hardis trict ïa u contractor bapyntrei ïa katei ka kynroh baun shim khia ban pynskhemnoh mar mar ïa katei kajingor pait katei ka kynrohkhnang ban nym jia kajingtwa ne shah ktah ki ïingba don mar jan jongka.

Pynjari 144CrPC ba jan twa

jongka Rajabala. Kine kiarngu t ki la leit ai sha umyntri rangbah duh da kamemorandum mynta ka sngiha kaba ki la pynpaw ïa kijingeh ba ki paid jong kiconstituency jong ki ki ïakynduh na kadaw kajingshlei um ha kitei ki jakathor jongka West Garo HillsDistrict.

Na ka liang u myntrirangbah u la ku lar ba kasorkar kan ai kino kino ki ladjing iarap ïa kito kiba ïakynduh ïa kane ka jingshleium. Nalor kane u myntrirangbah u la bthah ruh ïa kibor s yns har Dis t rict kaWest Garo Hills ba kin shimkhia ban peit bad theh kijingiarap sha kitei ki lanotshlei um bad khamtam banpeitngor bha khnang balada jia ba dang kiew kaumsaw ba kin ïohpynkynriah ïa kinongshong shnong sha kijaka ba shngaiñ.

Kular u CM ïa ki2 MLA ban ai

shim khia bha ïa ka kam bad ka la leh ruh ïa kaba donkam badu kyrmen ba ha ka Sngi Nyngkong ka ophis jong u BDO kaMawsynram Block kan phah ïa ki mar bam sha ki shong kibala shah ktah ha kane ka jingshah lyngshop ha ka mariang.

Ki shnong kiba la shah ktah eh ha kane ka jingshahlyngshop jong ka mariang ki long ki shnong ha ka thaiñHatmawdon, ki shnong kiba don hapdeng ka Ryngkut badka Danggar bad hapdeng jong kine ki jaka ki don kumba 50tylli ki shnong kiba la shah ktah na ka daw jong ka jingtwa kisurok ha kaba ki kali kim lah shuh ban pynpoi ïa ki mar bam.

Pynpoi ïa ki mar bam sha ki

Kynduh jingeh ki paidbahnongshong shnong ka

Hingaria ba twa khyndewKhliehriat, Naitung, 13: Namar ka jingjur palat u slap, kinongshong shnong ha ki jaka thaiñ khappud ki la ïa kynduhjingeh haduh katta katta ha kaba ïadei bad ka leit ka wannamar ka jingjyrsieh ka surok na ka jingtwa ka khyndew kabala buh jingeh ïa ki kali ban ïaid lyngba ka surok.

Katkum u kyrwoh ba la phah da u Waheh Shnong kaHingaria u Ma Dibor Pohchen bad u Secretary u Ma GarnesTalang, ki la ïathuh ba ka jingtwa ka khyndew ha ka surok hakawei ka jaka ba ju khot ka Wahluri ka la buh jingeh ïa kibriew ha ka leit ka wan ha kaba ki paidbah ki la hap ban shuïa bujli ïa ki nongleit jingleit na kawei ka kali sha kawei patnamar ka jingbym lait shuh ka surok.

Ki la ïathuh ba kane ka jingtwa ka khyndew ha Wahlurika la buh jingeh khamtam ïa kito kiba pang ba shitom kibathmu ban leit shim dawai sha Khliehriat.

“Na ka liang ka shnong bunsien ngi la ju maramot hitang kat ban long ban ïaid, hynrei ka eh pat ïa ngi namarbangim don ki puhshilum ne ki kor ki bor kiba biang banpynkhuid kloi ïa ka surok. Kumta na ka liang ka shnong kakyrpad ïa ki bor synshar District bad kumjuh ruh ïa ka tnatPWD ba kin peit lem ban maramot tang ban long ban ïaid kakali ruh khnang ba kan ym wanrah jingeh than ïa kiba leit bawan khamtam kiba pang ba shitom,” ong une u WahehShnong ka Hingaria.

Shah jied u samla na AP bad Meghalayaha ka jingïakop shad Hiphop ha Mumbai

Ki Cooperative Society ki kyntiew ïa kishnong Nongkyndong: P.D Sangma

Nongstoiñ, Naitung, 13: Ka Ophis jong uAssistant Register of Cooperative SocietiesWest Khasi Hills , ka la pyn long ïa kajingïalang pynshai paidbah halor ka phangkaba ïa dei bad ka jingmynto i jong kiCooperative Society.

Kane ka prokram ba shi sngi la pynlongha L.B.I Cen tre jong ka MawkhlamNongpyndeng, ha kaba u Additional DeputyCommiss ioner u P.D.Sangma u la long ukongsan.

Haba kren ha ka jingïalang, na ka liang uBah Sangma u la ong ba ki cooperativesocieties ki la leh ïa ka kam kaba myntoi bhaha kaba ïa dei bad ka jingkyntiew ïa kajinglong jingim ha kito ki longiing kiba duk.

U la ong ba ka la ïarap ban ïakhun pyrshah ïaka jingsah biej bad ka jingbym donkam donjam. Shuh shuh ka la kyntiew ruh ha kajingïadei bad ka jingïoh jingko t jong kinongshong shnong ha kiba bun bynta. U laong ruh ba ki nongkyndong bad ki nongrepki lah ban thaw ïa ki Society bad na ka byntaka jingmyntoi da kaba bud ryntih ruh ïa kirukom treikam jong ki Society.

Kiwei pat kiba la ai jingkren ki kynthup ïau Bah W.Nonglang, Branch Manager MCABNongstoiñ Branch, Dr W.Hoojon District AH& Vety. Officer Nongstoiñ, J.C.Paul AssistantRegister Cooperative Societies, Nongstoiñu la pynïaid ïa ka jingïalang bad I KongJ.Tarïang I la ai ïa ki kyntien khublei.

Shillong, Naitung 13: UTechi Gromb na ka Jy llaArunachal Pradesh uba lalong u lahduh ha ryns anïakop shad HipHop bad uAnil Chetri na Meghalayabad u ba la wan ba ar ki lashah jied ban mihkhmat ïa kathaiñ Shatei Lammihngi banleit mihkhmat ha ka rynsanïakop shad HipHop ha kakylla ïakhun phainal ka bans a long ha ka nongbahMumbai ha u Nailur 2019.

Ha ka jingïakren bad ki ladpathai khubor mynta ka sngisaitjaiñ kine ki ar ngut kiba lashah jop ha kane ka rynsanïakop, ki la pynpaw ba kim shymdon ïoh satia ïa kano kano kajingshah hikai kaba kyrpanghynrei kane ka jings hadHipHop ka dei kaba ki don hinalade bad kaba ki jusngewtynnad ïa kane ka rukomshad ha ka jingim jong ki.

U Techi Gromb, u la ong,“nga ju juh hikai shad hi hala iing bad ha dien ba nga laïoh jingtip ba kan don kaneka jingïakop shad nga la thepkyrteng bad ngam shym lapoi pyrkhat ba ngan poi shaka jing jop ha kane kajingïakhun,” bad bynrap, “ïamynta hi nga dang pynkhrehbha ïalade ban ïakhun pat saha ka phainal ka ban long haMumbai.”

U la ïathuh ba kum kaneka jings had ha ka Jy llaArunachal Pradesh kam patdon bad ïathuh ruh u shu

hikai hi ha la iing da kabapyrthuh bud da kaba peit naTelevision.

Na ka liang jong u AnilChetri na ka jylla Meghalayau la ong ba kane ka jingshadka la pawnam bha hanongbah Shillong , badïathuh ruh ba tang shu ïohjingtip u la pan jingbit na kikmie ki kpa ban leit ïashimbynta ha kane ka ryns anïakop da ka jingwan synranlang jong u hynmen.

Katba ha ka jing ïakopshad Popping ïa kane kajings had la jop da u JatinKarbar na ka nongbahGuargoan.

Une u samla uba dei ruh

uba la kha bad la heh la sanha nongbah Shillong u la ongba um lah satia ban klet ia kanongbah Shillong kaba u laheh la san bad hadien ba laïoh jingt ip halo r kane kajingïakop u la wan ban ïashimbynta da ka jingkhmihlyntiban ïoh rah ïa ka nam jop.

Na ka liang u Directorjong ka Ministry Dance uSatpir Singh u la ïathuh ba kaShillong kam dei tang ka sorkaba ki briew ki ieid ïa ki surjingrwai hynrei u don patkawei pat ka jingangnnudban pynlong ruh ïa kane kanongbah Shillong kum kanongbah kaba pawnam patha ka shad.

Ki lai ngut ki samla ba la jop ha ka rynsan iakop shadHipHop ha nongbah Shillong/

Page 3: VOL. XXX (30) NO. 190 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 14 ... · khyllipmat ba u lyoh ba dum u wan tap ïa ka ïing ka sem. Bthah ka Sorkar Pdeng ïa ki Sorkar Jylla ban thung doktor

SLA 2 MAWPHOR 14 TARIK NAITUNG (JULY), 2019

ADMISSION

ADMISSION

ÏING/JAKACLASSIFIED

PARAMEDICALLaborato ry, Rad io logy,Pharmacy As s is tan t ,IPMT, BSS, Govt. of India,Lower Lachumiere,Sh illong - 09864171488/09864030796.

ADMISSIONRajeev Gandhi Nurs eryTeacher’s Training opensadmis s ion for 1 yearDiploma Cours e. Fordetails con tact : 82588-53568/ 0364-2502344.

ADMISSIONAdmission going on forintegrated class XI + MBBS/Engg study materials weeklytest provided join Fermions,Dhankheti call 03642505939result 2018: 85+ qualifiedNEET (MBBS/XII (Sc)distinction: 50.

ADMISSIONNEET (MBBS/JEE(ENGG)COACHING AdmissionGoing on for XII PassedClass Starts From July Daily5hours Class es WeeklyMock-Test Study MaterialProv ided. Jo in Fermions,Dhankheti 0364 2505939NEET'18 QUALIFIED 85+

ADMISSIONMBBS | BDS | Pharma- D | BPharm | Engineering | BPT |B.Sc Nursing | ANMNursing | B.Sc Anesthesia |B.Sc Dialys is | B.ScRadio therapy | B.ScOptometry | Etc. Contact:Hop Education & WelfareSoceity, New HopeRestuarant Barik ShillongDial Rev. N.W.P Warjri98560-07561/ 70853-39062.

PULE SHABANGALORE.

ALL COURSE. ïakren badngi ki khynnah pule badonShane .Call/whatapp -8618449211.

DIRECT ADMISSIONDirect admission is goingon fo r MBBS, BDS,B.Tech. B. Pharm, BAMS,B.Sc Agricutu re, L.L.B,Fash ion Des ign ing ,Veterinery, Nursing etc inIndia and abroad. Contact:Aarya Educare: 93664-20065/ 70023-13648.

BAJAH &BA ÏOH TAM

DORBAR KUR THYRNIANGKPOH KA MAH

Kan don ka Dorbar Kur“Thyrniang Kpoh ka Mahha ka 27th July 2019 por11:00 AM ha Phyllaw ïing IKong Serita Thyrnianghapoh shnong RangblangSohsyniang . Kumta lakyrpad ïa baroh Kyntheibad Shynrang bad kiba la leitlong riewniam ruh kiba deihapoh ka Kur ban ïawan banpynlait por khnang khnangha katei ka sngi. Nongpyntip:Shri. Francis ThyrniangPresident Ph. No: 88373-44489.

KI KUR SYIEMLa kyntu ïa ki Kur SyiemMawnai-Mawlong ba kinïa po i ryn t ih haka17.07.2019 ka s ng i iaplyngkhuh s nem jong USyiem Tirot Sing ha ka por9:30 mynstep, ha ïing jongI Kong Mercy Sy iem bas hong haka dong LumSyiem ha Mairang ban leitbuh Syntiew ha U Mot(Mairang).

CABIN CREWSKi samla ba la pyndep ïa kaKlas 12 bad thrang ban treikum ki Cabin Crew (ha kiliengsuiñ) & Hospitality kinïoh kabu ban poi sha kyllengki ri jong ka pyrthei. 100 %thikna ban ïoh kam, kibakwah kin ioh jingtip ba paka.Ph : 0364-2220546, 8794396326, 82579 28010.

DAWAI BAREM BAJEMThyro id, Diabetes ,Pangmat, Raikhoh, Stroke,At ryndang, Gastric, Ulcer,Kiwei kiwei phone,9774283048/ 87878-54949.

CREAM TAHNiangthyllah, Niangmong,Khaid , Niang thoh lieh ,Sunscreen, Khñiang, Prum,Baroh Khñiang. Ph: 97742-83048/ 87878-54949.

DAWAI

CLASSIFIED

BAN SIANGRONGHa ki Phyllaw ïing . Ph :84130-61242.

LA ÏOH TAM(1) Ka Wallet i RickyShobong. (2) Ka Wallet iDonbokstar Kurbah. (3) KaWallet i Daningstar Nongrum(4) ka ATM jong i BajopPyngrope. (5) Ka ATM jongi Wanbiang Jyrwa. (6) KaSmart Card i Romi Rymkhlem.(7) Ka Debit Card i ClifftonWarjri. (8) Ka wallet iRapborlang Mukhim. (9) UPhlas. (10) Ka Epic i BahDebendra Lyngkhoi. (11) KaLicence i Pascal Marbaniang(12) Ka Wallet jong i AndrewMylliemngap. (13) KaLicence i Frankling Syngkli.(14) Ki kot donkam jong iAndreas Sing Kharkongor.(15) Ka Debit Card i JeniferRai. (16) Ka license uPrasan ta Pathak. (17) KaPurse badon ka Epic iFulmerry Khongsit. (18) KaATM jong Iter Basar. (19)Ka Epic i DebendraLyngkhoi. (20) Ka ATM iEltihun Makri. (21) Ka Walleti Lalchhanchhuaha . (22) KaEpic i Arjun Kurbah, (23) KaEpic i Paul Warjri. (24) KaCard i Tanya MiliciaShabong. (25) Ka ATM,PAN Card & Epic i DaliviaDkhar. (26) Ka PAN CARD iBerylda Lyngdoh Mawlong.(27)Ka Wallet badon kaKyrteng i Mistileo K.Rymmai. (28) Ka Bek i GavitaR Marak. (29) Ka Wallet iDarsing Marwein. (30) KaWallet i Apping P. Marak. (31)Ka Wallet i Gopi Ram Sunar.(32) Ka Bek i RibashishaMuktieh. (33) Ka Passport iBah PyndaplangKharkongor. (34) KaPassbook i DonboklangLyngkhoi. (35) Passbook iKiran Masih. (36) ATM iBenica Kahit. (37) Ka Epic iBetrilin Syiem. Ki trai sa wanmih sha ophis Mawphor haMawkhar.

JAKA BAN DIELaitkor 10000 sqft (MainRoad) & 40000 sqft . Ph:94361-06253.

ÏING BAN DIEJowai Mookyrdup. NoAgent. Ph: 9678685789.

DIE JAKANew Shillong Rs 165- 280/-.NEHU Rs 450/-. Ph: 81319-40023.

JAKA BAN DIEHa Umpling Main Road7500 sqfts @ 1500/-, haMawroh 3000 sqft @ 1300/-. Phone: 98630-91599 (NoAgent).

JAKA BAN DI EHa UmjathangMawsiatkhnam, ka jinghehkumba 3.75 Akar. Kiba kwahth ied phone no : 94369-60144/ 70852-80620.

JAKA BAN DIENongmens ong Umkdaithajan ka office Solar Energy3762 sqft @ Rs 1000/- p/sqft (dang duna), Umplinghajan Itshyrwat 52312 sqft@ Rs 700 /- p/sqft. Plot ruhai (No Agent) . Ph: 87944-62593.

BAN DIEIing bad jaka (10,000 sqft)harud surok na ki trai.Baniun . Ph : 69094-11758(No Agent).

ÏING BAN DIEJowai Mookyrdup. NoAgent. Ph:9678685789.

PAR MAW BAN DIEHa Ri Bhoi Umpohwin. Ph:76428-17472.

BAN DIEJaka ba itynnad haMawkasiang 5625 sqfeethajan s urok bah . Ph :93780-55302/ 93662-62934.

JAKA BAN DIEHa Mawkynroh-UmshingMawlai By-Pas s MainRoad 5000 sqft @ 730/-.Phone ha ki t rai jaka:98631-14578/98568-42617.

BAN DIE ÏINGHa Malki Lai Mala RCCBuild ing lait Kali. Ph :60330-96332/ 60330-96316.

JAKA BAN DIEHa Mawlai Mawsiatkhnamkynriang surok rong 3 hajarSquare feet Rs 130/-. Ph:93663-69875.

JAKA BAN DIEMawlai Bypass Nonglybunbamadan Rs 450/- 2000square fts. Ph: 60090- 06473.

JAKA BAN DIEHa Umroi Airport kynringsurok VIP Road ba madan1 Akar die plot Rs 150/-,2000 sqft ruh ai, 3000 sqftruh ai. Ph: 93780-55302.

JAKA BAN DIENew Shillo ng Dor Rs800/- sq ft, 450 sqft, 230sqft . Ph : 60331-14901.

BAN DIEJaka ha Umroi 14.56 Acreskaba madan bha, Surokbabha, hajan ka wah baitynnad . Ph: 93780-55302/93662-62934.

JAKA BAN DIEMawsiatkhnam VIP Road,jan Dispensary 80/- P/SqftContact: 60331-11543.

JAKA BAN DIEShillong Mawtawar Rs 80/- p/sq ft. Mawlai Ums awRs 60/-, Rs 80/-, Rs 150/-.Nongkohlew Rs 120/-,Mawsiatkhnam VIP Road@ Rs 80/- p/sq ft Directnaki t rai jaka. Contact :94361-05213.

JOBFixed Salary, noqualificat ion noexperiences requ ired .Contact: 98620-39408.

UMEMPLOYED?Need job in Sh illong .Contact : 70859-94309/97745-18315.

LAITKAMFree training bad kamaihapoh training 5000/7000donkam ïa kiba kyrduh kamne bym donlad ban pule.Pd iang Class-6 s hanengtang napoh Jaiñtia. Phone:8118901773.

JOP VACANCYAt Banking , IT/ ITES,Hosp itality Secto r.Contact: 93781-85369.

DONKAM COOKNa ka bynta Guest House.Ph : 98625-97697/ 97743-54372.

JOB! JOB!Ki kam balait haka postManager ha Jaiñtia ïa barohki nong Meghalaya lah banthep. Ban tip bniah phone:8787667396/7005306965.

KA LAD KAMAIPart Time/ Fu ll Timeryngkat ka jingkamai kababiang. Sohra: 82578-33690.Ri Bhoi: 82578-33739.

JOB JOBGovernment Reg is teredorganisation (MNC Office)required 50 male/female forofficial and permanen tpos ts . Elig ib ility X,XII,Graduate/ d iploma canapply. Earning 50,000/- to6 0 , 0 0 0 / - . C o n t a c t7640996031/ 9612668975/8787417344.

REQUIREDOne B.Sc (Life Science) atMawklo t Presby terianSec. School (Preferencewill be given to candidateshav ing B.Ed). Las t date:19th Ju ly, 2019. Interview:20th July 2019 at 10:00A.M. For details contact82578-72460/ 70859-66922.Sd/- Secretary ManagingCommittee.

JOB

BIKE/ KALI

BAN DIEMaruti Car . Phone: 82570-63932.

CLASSIFIEDDOWN TOWNDIAGNOSTICS

Ki doctors ban wan peitnongpang ha Down towndiagnostic (Laitumkhrah)ha 17-07-19. 1.Dr.J.TalukdarMS (Ryndang , Shkor,Khmut). 2.Dr. D. K Das MS(Jingpang Cancer) wadjing t ip 8794286753,03642507246.

La aiti ïa ka met ïap u khynnah ba ngamjyllop ha Gilgit PoK sha ki shipai Pakistan

Ki shipai India hashwa ban aiti noh ïa ka synduk bala pynthiah ïa ka metïap jong u khynnah ba ïap jyllop sha ki bor shipai ka Pakistan.

Kam don kano kano ka jingkyntur pud daka China ha Ladakh; Ong u heh shipai

Srinagar : Nalor kajingïakynad kaba la jan lamsha ka thma hapdeng ki ars orkar bad ki jing ïalehhapdeng ki bor shipai, hynreiki shipai India kila pynpaw ïaka dak jong ka jingburom ïaka longbriew ka manbriew hakaba kila pynkheiñ noh ruhïa kyndon aiñ da kaba aitinoh ïa ka met ïap jong uwei ukhynnah 7 snem rta uba langam jyllop hapoh ka wahKishenganga ha kane ka sngiPalei bala dep.

Ka met ïap jong utei ukhynnah kala shah rah shaki bynta jong ka Gurez sectorsha ki bynta jong u Line ofControl.Utei u khynnah ulangam jyllop ha ki bynta jongka Minimarg jong ka Gilgit-Baltistan hapoh Pakistan-occupied Kashmir (PoK) haka sngi Nyngkong bala dep.

U Abid Sheikh la ong baula kum syntuid hapoh kawah Neelam, ïa kaba la khotda ka Kishenganga ha India,kaba hap hapoh Gilgit halynter jong u LoC. Ha ka porba la ïoh ban sei ïa katei kamet kala dep ban shah rahda ki bun bun kilomitar. “Kamet kala pyut bad pawshibun ki dien mong,” ongu heh s hipai uba deinapdeng ka kynhun kaba laaiti noh ïa ka met sha ki shipai

Pakistan lyngba ki lad pathaikhubor.”

U Lt General KJS Dhillon,General Officer Commanderjong ka 15 Corps ubalamkhmat ïa ka tnad shipai haKashmir ula sakhi lang hakaba ïadei bad katei ka jingaitinoh ïa ka met ïap ha katei kastep sngi Palei bala lah.

“Ngi la pynthikna ba ïaka met ïap yn pynphai haGurez, kaba don hajan ka jakabala jia katei ka jingjia.Na kaliang ki shipai Pakistan kilaïathuh ha ngi na ka byntaban aiti noh ïa ka met haTeetwal, hynrei ngi la jied banaiti ha Gurez namar ka donmarjan bad kiba haïing hasemkiba la mad ïa katei ka jingjiaba sngewsih,” ong u hehshipai ka India.

Ka India bad ka Pakistankhah khah ki ju pynphaimarkylliang ïa ki riew paidbahkiba kum poi sakma ha kibynta jong u LoC lane ha kibynta khappud hapdengjong kine ki artylli ki ri lane ïaki met ïap jong ki riew paidbahkiba ïap na ka jinghap sha kiwah kiba don ha kine ki jakakhappud.

Katkum ka ty llongkhubor, ki bor s hipai kilas himkhia had ien kajingpyntip da ki bor sorkar kaPakistan na ka bynta ban

pynphai ïa ka met jong uSheikh.Hynrei, dei lyngba kajingkyrpad ba sngewmyllung da u kpa jong utei ukhynnah bad ki mama jong ulyngba ka social media kabala pynlong ïa ki shipai Indiaba kin pynkloi mardor ïa kateika kam.

Kane ka jingjia kala wanlong ruh wat hadien ba kajingïakynad hapdeng jongkine ki artylli ki ri ka dang ïaisah haduh mynta.

Ha u bnai Rymphangbala dep ki shipai ka IndianAir Force kila ther bom ïa kiktem aijingh ikai jong kakynhun seng lehnoh Jaish-e-Mohammad kaba hapohPakistan hadien ba u ehrangjong kane ka kynhun ula lehïa ka kam thombor bashyrkhei da kaba pynbtheibom kaba la wanrah ïa kajingïap jong ki 40 ngut ki borpahara ka tnat CRPF haPulwama.Ki shipai India badPakistan ki dang ïai btengban ïather markyllianglyngba ki tiar siat mortar badka jingïather kuli kaba janman la ka s ngi, hynrei kajingaiti noh ïa katei ka met ïapjong utei u khynnah ha Gurezka lah ban long ruh ka sienjamkaban lam sha ka jingpynnehïa ka jingsuk ha katei ka thaiñkhappud.

New Delhi :U heh shipai kaIndia u General Bipin Rawatula ong ba kam shym la donsatia kano kano ka jingkynturpud da ka China ha ki byntajong ka Ladakh, Demchoksector.

Kane ka jingpynpawjong utei u heh shipai kalawan long khyndiat porhadien ba kila mih ki khuborba ki bor shipai ka China kilajam lyngba jong u pud Line

of Actual Control (LAC)ha une u taïew bala dephadien ba kila don kikatto katne ki nong Tibetkiba wah ïa ka lama Tibetha ka jingrakhe ïa kalyngkhuh sngi kha jongu Dalai Lama ha ka 6 tarikmynta u bnai.“Ki shipai China kila wan

ban ïaid pahara ha ki byntakhappud jong u Line o fActual Control uba hap shaka jaka ka jong ki.Ngi lapyrshang ban khanglad ïaki.Hynrei, ki don ki khep baki don ki tamasa ne ki jinglehniam jong ki trai shnong.Kijingleh kmen kila ïaidshakhmat da ki nong Tibet kijong ngi sha u pud u sam jongka India ha ki bynta jong ka

Demchok sector. Da kabapyns hong nongrim halorkatei, kila don ki katto katneki nong China kiba la wan peitla jia aïu ha katei kajaka.Hynrei, kam shym la donka jingwan kyntur pud.Barohki ïaid beit ïaid ryntih,” ongutei u heh shipai.

Ki bor shipai jong kine kiartylli ki ri ba marjan kila poisha u pud jong ka jingïakynadbad ïa pyni bor ha u snem2017.Ka India bad ka China kiïa bhah lang ïa ka jakakhappud kaba don hapdengka jingïakynad, bad ki shipaijong kine ki artylli ki ri kila poiruh sha ka jingïakynad bad kajingpyni bor kaba la nehkumba 73 sngi ha u snem 2017ha ki bynta jong ka Doklam.

Page 4: VOL. XXX (30) NO. 190 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 14 ... · khyllipmat ba u lyoh ba dum u wan tap ïa ka ïing ka sem. Bthah ka Sorkar Pdeng ïa ki Sorkar Jylla ban thung doktor

14 TARIK NAITUNG (JULY), 2019 MAWPHOR SLA 3

Pynjur shipai ka S.Africa ban ïakhunpyrshah ïa ki kynhun runar

Pynpulom ïa ka jingpyrshang kniehbor synshar ha Sudan

Cape Town: Ki bor sorkarhapoh South Africa ki lapynbhorti da ki shipai shapohki nongbah hapoh ka sorbahCape Town na ka bynta banteh lakam ïa ka jingjur jong kikam thombor runar.

U Police Minister, BhekiCele u la ong ba ki shipaikin treilang bad ki pulit haka jingkhynra na ka byntaban lap ïa ki tiar siat bad kidroks ba beaiñ. Kumba 13ngut ki b riew ki la s hahpynïap hapoh ki 24 kynta haka taiew ba la lah ha kaweina ki bynta ba shah ktah jurbha ha ki kam runar ha kaneka sorbah. Kane ka jingehhapoh Cape Town na kajingjur jong ki kam pyntriemrunar ka la don naduh da kibun phew snem.

Ki khubor ha kane kadong ki ong ba ka jingjur bamynta jong ki kam runar ka deina ka daw jong ka jingïengïakhun pyrshah hapdeng kikynhun runar ba pyrshahliang, kiba la aiding da kijingthombor ba mar kylliang.Ki khubor ki ong ba la pynkhlaiñ bha ïa ka jingpahara kipu lit ha ki nongbahBonteheuwel, Delft, HanoverPark bad Philippi East.

U Cele u la ong ba kajingpyn bhorti shipai ka long

shi bynta jong ki kyndontreikam ba kham pher kibadonkam ban s him na kabynta ban pynthikna ïa kajingshong shngaiñ jong upaidbah. “Ngin rung man kithliew ïing, ngin lum ïa manki tiar siat ba beaiñ, ngin lumïa baroh ki runar kiba ngikwah, ngin lum ïa baroh kirunar kiba dang sah kiba ladon ha ka jinglait jamin badkata ka jia naduh ka por arbaje myns tep s ng ithohdieng”, u Cele u la ongha ka tnad pathai khubor.

Ka jingkhynra ka longban shon shap ïa ka bor kaikt iar jong ka ri, la ong umyntri. U la pynksan ïa kaneka jingpyn bhorti shipai, dakaba ong ba ki shipai, ïa kibayn ïalam bad pynïaid da kipulit, la pyndonkam na kabynta ban pynbiang paharaha ka por elekshon ha u bnaijymmang. Ka jingpyn bhortishipai ba mynta ka long naka bynta lai bnai bad lah ruhban pyn thymmai b iang .Hadien kata, ka donkam banneh, u la ong.

Ïa ki shipai la pynbhortikhadduh ban teh lakam ïa kikynhun runar jong ka CapeTown ha ka snem 2017. Kajingeh na ki kam runar haCape Town ka dei ka dak ka

shin jong ka jingbym ïalongkatjuh ha ka imlang sahlang,ha kaba ka jing ïapher-hapdeng kito kiba don ïa kaïoh ka kot bad kito ki bymïoh, kaba nang bteng ban ïar.Jngai na ki rudnong bad ka“Mother City” ba khringbha ïa ki nongjngoh kai,hapoh ki dong ba marjan baduna ka ïoh ka kot kum kaCape Flats, da ki spah hajarki long kiba khlem kam khlemjam bad kiba duk.

Na ka bynta kiba bun kisamla bym don kam don jam,ki kynhun runar ki plie kaweipat ka lad jong ka jingim,tangba kham kongsan eh naka bynta ban ïoh pisa. Ki donki jingsngew ba la ka jong kajong shaphang ka jingdonjong ki shipai hangtei, na kabynta ki nongshong shnongkiba sngew jynjar kane ka raika long kaba la pd iangsngewbha. Tangba kat tokatne ki la pynpaw kajingsngew khia shaphang kajingdon jong ki shipai.

Katba ka jingdon jong kishipai bad ki pulit ka lah banpynsangeh ïa ki jingthomborshipor, kan ym lah leh ei eina ka bynta ban pynbeit ïaki daw ha ka imlang sahlangkiba aiding ïa ka jingdon jongki runar hangtei.

Khartoum: Ka kynhunsynshar military council jongka Sudan ka la ong ba ka lapynpulom ïa ka jingpyrshangknieh bor synshar kaba thmuban khanglad ïa ka jingïatehbhah shuki bad ki kynhunliang pyrshah.

Palat ïa ka shiphew ngutki briew, napdeng jong ki kiheh shipai ba mynshuwabad mynta bad ki dkhot jongki tnad ai jingïada, ki la shahkem, la ong u nongai ktien kishipai.

Ka Sudan ka la mad ïa kikynrum kynram naduh ba upresident Omar al-Bashir ula shah pynkhyllem ha ubnai ïaiong. Ha kawei pat kaliang, ka jingtohkit ka laïohsngew ïa ki jingkynnohdon jing ïadei ka militarycouncil bad ka jingthomborïa ki nongïakhih.

Ar ngut ki rangbah kibaong ba ki shakri ïa ki heh RSFki la ong ba ïa ka jing thomborla hukum da ki nongïalamjong ka RSF. Ïa kine kijingkynnoh jong ki ym shymla lah ban pynshisha da ki

kynhun shimet. Ki nongïalamka RSF ki la kyntait ban shimjingkit khlieh, bad kynnoh baki kynhun runar ki donkti halyndet jong kane kajingthombor.

U General Jamal Omar, udkhot jong ka kynhunsynshar Trans itional Mili-tary Council (TMC), u la ongha ka jingkren lyngba ka TVba 12 ngut ki heh bad sawngut ki shipai ki la shah kem.U la ong ba ïa u nongïalamba pynbeit ïa kane kajingpyrs hang kn ieh borsynshar ym shym la lap.“Ngi la ïohi ïa ki jingma badjingtriem, kiba buh jingma ïaka jingshong shngaiñ bad kajingai jingïada ïa kane ka ri,da ka kynhun jong ki briewkiba kyntait ïa ki jingdawajong u paidbah”, la ong uGen Omar.

Kham mynshuwa ha ubnai naitung, ka tnad shipaika la mynjur ban ïabhahshuki bad ka kynhun synropliang pyrshah. Ka jingïatehmynjur haduh mynta ymshym la soi, tangba ka lah

ban wanrah ïa ka jingtehlakam ne pynïaid ïa ka sov-ereign council kaba ïa bujlihapdeng ka jingsynsharpaidbah bad jingsynsharshipai haduh lai snem tadynda la pynlong ïa ki elekshon.

Ki jing ïakren bamynshuwa hapdeng kinongïakhih bad ki shipai kila pulom hadien ka jingjiajong ka jingpynïap briewdusmon ha ka 3 tarik jylliew.

Ki jingïakhih ba kyrshanïa ka jingsynshar paidbah kidang neh ha surok jong kanongbah Khartoum hadienka jingweng noh ïa u presi-dent Bashir ha u bnai ïaiong,da kaba ki la ker tawiar ïa kajaka shabar jong ka tnadt reikam sh ipai katba kinongïakren ki dangpyrshang ban pynbor ïa kamilitary council ban aiti nohïa ka bor synshar sha kipaidbah. Ha kaba s dangjong u bnai jylliew, ki borpahara ki la tur pyrshah ïa kinongïakhih, da kaba siat daki kuli shisha sha u paidbahban pynthylli ïa kane ka jaka.

Ki bor shipai ka South Africa kiba la pynkhreh bha ïa lade.

U heh shipai Jamal Omar, hapdeng, uba la ong ba la pynlong ïa ka jingpyrshang kniehbor ban khanglad ïa ka jingïakut bhah shuki bad ki nongïakhih.

Hiar thma ki riew kieng suloi ïa ka ïingbasa ha Somalia, ïap 26 ngut

Bogota: Kumba 26 ngut kibriew, kynthup ïa uwei kanongthoh khubor bapawkhmat bha bad kat tokatne ki nongwei bar ri, ki lashah pynïap ha ka jinghiarthma ki riew kieng atiar ïa kaïing basa ha ka dong bashathie jong ka Somalia.

U nongpyn bthei bomkheiñduh u la tur da ka kalikaba kit ïa ki tiar pynbtheihapoh kane ka ïing basaAsasey hapoh ka kad khaïïKismayo, bad ki riew kiengsuloi ki la hiar thma ïa kaneka ïing . Ka nongthohkhubor, Hodan Naleyah, 43snem, bad u lok jong ka, uFarid, ki don hapdeng kitokiba la ïap. Ka kynhun shitniam Islamist, ka al-Shabab,ka la shim jingkit khlieh ïakane ka jing thombor, kabalong kaba shyrkhei tam bansyllad ïa ka Kismayo naduhba ki la shah pynher krad haka snem 2012.

U riew saiñ pyrthei kaneka dong , lai ngut ki nongKenya, lai ngut ki nong Tan-zan ia, ar ngut ki nong

America bad uwei u nongUK ruh ki don lang hapdengkito kiba la khlad. Ki riew saiñpyrthei kane ka thaiñ bad kirangbah kur ki don hapohkane ka ïing basa kiba dangïa phylliew jingmut na kabynta ka elekshon ban sa wanha kane ka thaiñ haba kane kajingthombor ka la sdang. Kinongsakhi ki la ong ba ki laïohsngew ïa ka jingbthei kabajam bha ha shuwa ba kattokatne ki rangbah ba la kiengatiar ki rung jubor shapoh kaneka ïing.

Ka la shim por haduh 12kynta ïa ki bor sorkar ba kinlah ban teh lakam bad ïohban knieh biang ïa kane kaïing basa na kti ki lehnoh. Upresident kane ka thaiñ, uAhmed Mohamed, u la buhantad ba ka jingïap briew kala kot sha ka 26 ngut badpalat ïa ka 50 ngut kiwei patki la mynsaw. Lai ngut kinongthombor ki la ïap ha kajingkhynra katba uwei pat ula lait phet.

Ka seng jong kinongthoh khubor na Soma-

lia, ka Somali Journalis tsSyndicate, ka la ong ba kaNalayeh bad uwei pat unonglum khubor ruh , uMohamed Omar Sahal, ki lashah pynïap ha Kismayo,bad ki dei ki nongthohkhubor ba nyngkong banshah pynïap hapoh kane kari mynta u snem.

Ka Somalia ka sakhi ïa kijingjia jong ki jingthomborlehnoh ba man la ka portangba had ien ba ka al-Shabab ka la shah pynherkrad na Kismayo, kane kakad khaïï ka la long kaba imsuk im saiñ. Ki lehnoh ki lapynlong ïa ki jingthombor naka por sha ka por hapoh kanongbah Mogadishu, wathapdeng ka jingpahara bakhlaiñ ki sh ipai wanrahjingsuk jong ka African Un-ion bad ki shipai Somalia bala hikai pyntbit da ka US.

Ka al-Shabab ka dei kaseng kaba synrop lang badka al-Qaeda bad ka dangkhlaiñ treikam bha ha ki thaiñnongkyndong jong ka So-malia.

Ka ïing basa kaba la julor ha ka jingthombor ki lehnoh al-Shabab ha Somalia.

Sdang wan aiti noh kinong New Zealand ïa ki

tiar siatChristchurch: Ki nong NewZealand ki la sdang ban aitinoh ïa ki tiar siat semi-auto-matic jong ki kum shi byntajong kata ka scheme hadienjong ka jingkhang pyrshahhadien ki jingjia jong kijingthombor ha Christchurch.

La pyntreikam ïa ki jingpynkylla thymmai ïa ki aiñ batsuloi hadien ba u riew kiengsuloi u la siat ïap ïa 51 ngut kibriew ha ki ar tylli ki mosqueha u bnai lber.

Ka jingaiti noh ïa ki tiar siatha ka sng i saitjaiñ haChristchurch ka long kabanyngkong na palat ki 250 tylliki jinglum tiar siat ban pynlongha kylleng ka ri. Palat $433,600ha ka pisa New Zealand la aikum ka bai lutksan sha ki 169

ngut ki trai suloi, kiba la wanaiti ïa 224 tylli ki tiar siat. Hadienkata, ïa kine ki tiar siat lapynduh noh.

Palat ïa ka 900 ngut ki traisuloi hapoh ka thaiñ Canter-bury ki la dep register ne aikyrteng na ka bynta ban aiti ïa1,415 tylli ki tiar siat. Uwei na utrai suloi, uba la kyrpad banym pynpaw kyrteng, u la dapda ka jingkmen ïa ka tyngka$13,000 kaba u la ïoh na kabynta ka suloi beh mrad jongu. “Ki pulit ki ithuh ba kane kadei ka jingkylla kaba khraw naka bynta ka imlang sahlang badon ïa ki tiar siat da kaba budïa ki aiñ bad ngi ïoh sngew ïakita ki jingpynshai kiba myntoi

shisha na ki briew haba ki wanmynta ka sngi bad ba ki ïohiba ka kam ka ïaid beit na kabynta jong ki”, la ong u hehpulit kane ka thaiñ, u MikeJohnson

Tangba, ym baroh kibakmen halor kane ka jinglum ïaki tiar siat ne suloi. Uwei u traisuloi na Christchurch, u Vin-cent Sanders, u la ïathuh ha kilad pathai khubor ba u lah bankiar hadien ba la tyrwa ïa u tang$150 na ka bynta ban aiti nohïa ka suloi ba la 100 snem jongu kparad jong u. “Ki la lehkyrkieh ïa kane ka kam baroh,ki ai ha ngi ar sngi na ka byntaban wan aiti, kim shym shahshkor satia bad pynbor na kabynta ban aiti”, u la ong.

Ka sorkar ka la kular $208

million ha ka pisa New Zea-land na ka bynta kane ka skhim.La pdiang ïa ka aiñ bapynthymmai ïa ka jingbat suloida 119 la 1 ha u bnai ïaiong naka bynta ban mana pyrshahïa ki siat siat semi-automaticbad ki tiar jong ka ïa kiba lahban pyndonkam ban pyndaitha ki tiar siat kiba la khangpyrshah. Haba ai ïa ka jingkrenkaba pynlung mynsiem hapohïing dorbar thaw aiñ ha u bnaiïaiong, ka myntri rangbah duhjong ka New Zealand, JacindaArdern, ka la ong “ngam lahban mutdur ïa ki jinglongjingman bad ki jingjia ha kabaka long kaba kham donkamban na kaba long mynta”.

Rai ka Germany ba dei ban pyn -ryngkang par ïa ka kurim u ISBerlin: Ka ïing bis harhapoh Berlin ka la rai ba kasorkar ka dei ban pynryngkang par ïa ka lok nong Ger-many jong u s uba riewkieng atiar jong ka kynhunIslamic State (IS) bad ki laingut ki khun jong ka.

Ka ïing bishar ka la ongba ki khynnah ki lah banjynjar lada ki dang neh haktem sah phetwit al-Holhapoh Syria. Kane kamukotduma ka la mih namarka longïing jong kane kalongkmie ka la ai mukotdumaïa ka tnad kam bar ri hadienba ki heh sorkar ki la kyntaitban ïarap ïa ka ban wan phaisha Germany. Ka dei ka raikaba nyngkong kum kanehapoh ka ri.

Haduh mynta ka Ger-many ka la pynkhreh banailad ïa katto katne na kikhynnah ban leit sha Ger-many khlem ki kmie ki kpajong ki, da kaba sheptiengba ki longkmie ki lah ban shahpynkylla shit niam bad ki lahban buh ka jingma na kabynta ka imlang sahlang haGermany.

Ha kane ka jingjia, ka ïingb is har ka la batai ba kajingbym leh ei ei ka mut bakine ki lai ngut ki khynnah kilah ban mad ïa ki jingduh

nong ba shyrkhei, bym lahban kiar bad ki bym shongnia. Kine ki khun ki dei kibaha ka rta phra, hynñiew badar snem. Ka kmie ka dei naka jylla Lower Saxony.

Ki lad pathai khubor haBerlin ki ong ba kane kamukotduma ne jingjia kalong kawei na ki katto katnekiba la wanrah da ki longïingjong ki s uba dkhot ISpyrs hah ïa ka so rkar Ger-many. Da ki phew ngut ki loknong Germany jong ki subariew kieng atiar IS bad kumba100 ngut ki khun ki kti kidang don hapoh ki ktem sahphetwir ha Syria, ha kaba kiim hapdeng ka jinglongjingman kaba shyrkhei.

Ki rangbah kiba wanphai sha Germany hadien baïasoh bad ka IS barabor kijan ngat ha ka jingtohkit haki kam runar. Tangba ki pros-ecu tor myns huwa kipyrs hang ban wad shuhshuh ïa ki sakhi ha shuwaban pynlong ïa ki jingtohkitkam runar pyrshah ïa kilongkmie. Tangba, kane kala kylla ha u nohprah 2017,haba la pynbna ba kirangbah bad ki longkmie bala suba leit ïasoh bad ka ISshabar ri kin ym shah ñiewshiliang.

Ïaid pyrshah ka Turkey ïa ka US,poi ki namding na Russia

Ka kurim jong u lehnoh ISIS kaba dei na Germany.

Ka jingpyni paidbah ïa ki namding S-400 jong ka ri Russia.

Ankara: Ka Turkey ka la ïohpdiang ïa ki byn ta banyngkong jong ki bor ïadaS-400 missile na ka Russiawat hapdeng ka jingpyrshahkaba jur na ka US.

Kine ki tiar ki la poi hakad shipai suiñ hapoh kanongbah Ankara ha ka sngithohdieng, la ong ka tnadkam ïada ri jong ka Turkey.Kane ka jingleh ka lah banpynbitar ïa ka US, kaba lamaham ïa ka Turkey ba kamlah ban don lang ki tiar thmaS-400 ba lah ban siat ïa kiliengsuiñ bad ki liengsuiñïapom F-35.

Ka Turkey bad ka US kidei ki paralok Nato, tangbaka Turkey ka don ruh ïa kijingïadei ba jan bha bad kaRussia. Ka Turkey ka la soi

ïa ka jingïateh ban thied 100tylli ki liengsuiñ ïapom E-35jong ka US, bad ka la beityngka bun bha ha ka pro-gramme F-35.

Tangba, ki heh ka tnadïada ri jong ka US ki la ongba kim kwah ïa ki liengsuiñF-35 ba kin don hajan bad kiS-400, namar ki sheptieng baki kor ki bor jong ka Russiaki lah ban lap ïa ka jingkotbor jong ki liengsuiñ F-35.Kane la ïohi kumba ka longka jingïapher jingmut kaba jurbha hapdeng ka Washing-ton bad kawei na ki paralokba kongsan jong ka. Na kabynta ka dkhot jong kakynhun synrop ban thied ïakum kine ki tiar na ka Russiaka long ka bym ju jia satiamynshuwa.

Ka US ka la dep banpynsangeh ban phahliengsuiñ sha Turkey bad kala pyns angeh noh ïa kajingai jinghikai na ka byntaki pilot jong ka Turkey. Kijingpynkhreh ruh ki dangïaid shakhmar na ka byntaban weng syndon ïa ka Tur-key na ka programme. Kas hna ïa ki t iar jong kaliengsuiñ F-35 bad ka la deiban long ka shlem ha kaneka thaiñ na ka bynta banmaramot ïa ka liengsuiñ.

U president jong ka Tur-key, Recep Tayyip Erdogan,la ïohi ba u ngeit ba, wat laka Pentagon ka ong kumnokumno, u Donald Trumpïalade um da shun haduhkatta katta ban thied ïa kinamding jong ka Russia.

Shah kem ki nongrahbor hadien kajingïap u khynnah san snem

Bogota:Ki pulit ha ka jyllaKano ba shaphang shateisepngi jong ka Nigeria ki lakem ïa lai ngut ki samla ludkiba la shah kynnoh donktiha ka jingrahbor ïa uwei ukhynnah ba dang san snemka rta uba hadien u la ïap haka jaka set jong ki hadien bala kynnoh ba u la shahpyndih droks.

ïa ka metïap ba la tep jong

u la lap da ki pulit ha kawei kajaka shna ïing. u heh duh kipulit ka jylla Kano, u AhmedIlyasu, u la ong ba une ukhynnah u la shah rahbor haka nongpeit nongsumar jongu kaba la dawa 50m naira naka bynta ban pyllait ïa u. U laong ba ki nongrahbor ki lapyndih droks, ki la teh badset na ka shyntur ïa une ukhynnah, kaba la ïalam sha

ka jingïap jong u.U Ilyasu u la ong ba ki pulit

ki la sdang ban wad ïa kinongrahbor shen hadien bala pyntip ïa kane ka jingjia shaki. “Ka jingïap jong u khynnahka la pynlong ïa ki nongrahborba kin pynduna ïa ka pisa baki dawa sha ka 100,000 nairabad ki bor pahara ki la thomborbad kem ïa ki haba ki la mihban leit shim ïa ka pisa.

Page 5: VOL. XXX (30) NO. 190 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 14 ... · khyllipmat ba u lyoh ba dum u wan tap ïa ka ïing ka sem. Bthah ka Sorkar Pdeng ïa ki Sorkar Jylla ban thung doktor

Donkam ban ïalehpyrshah ïa ki jingsniew !

Ka jingroi stet jong ki lad pathai khubor hakine ki sngi ka la wanrah shibun ka jingmyntoisha ki paidbah bad ym lah ruh ban len ba ha kajuh ka por ka wanrah ruh shibun ki jingeh ha kaimlang sahlang. Napdeng jong kiba bun ki ladpathai khubor kata naduh ki Electronic Media bakynthup ïa ki TV, ki Internet, ki Video, ki Cinemabad bun kiwei pat ki kot khubor ne ki Print Mediaki long kawei na lad kaba suk tam bad kaba tadtam. Napdeng jong ki lad pathai khubor ka kotkhubor ka dei tang ma ka kaba la la lah ban wanrahha ki jait ktien baroh. Kumta ka jingpule tista ïaka kot khubor ka ai shibun ka jingtip ïa ki paidbahkiba pule ïa ka. Ka kot khubor ka kham pher nakiba bun ki lad pathai khubor hapdeng jong ki paraPrint Media kum ha ki kot lyngkdop bad ruh kiMagazine. Kawei ka long namar ba dei tang kakot khubor kaba ki briew ki sngewtynnad ban puleïa ka man la ka sngi bad la bun kiba ong ba ka deika bible hi jong ki paidbah.

Ka jingpule jong ki paidbah ïa ka kot khuborym tang ba ka wanrah ka jingmyntoi ïa ki shimet,hynrei ka wanrah ïa ka jingmyntoi kaba khraw ïaki Company, ki ophis sorkar, ki nongkhaïi, ki jakapule, ki Political Party, ki seng trei mon sngewbhabad kumta ter ter. Kine baroh ki lah ban phah ïaki khubor jong kiba iadei bad ki paidbah lyngba kakot khubor. Ki paidbah ki ba smat ban pule bunsienki la kylla long ruh ki briew kiba bit ban thoh namarba ka jingïai pule jong ki, ka pynriewspah ïa kajabieng jong ki bad kumta ki sngewtynnad banïasam lang sha kiwei pat ïa kaei kaba ki sngew baka long kaba donkam lyngba ki jingthoh jong ki.Ymbaroh ki briew kiba pule ïa ki kotkhubor ki don ïaka por bad ka jinglah ban thoh bad wat la ki longkiba tbit ruh, kim don satia ka por ban leh kumta.

Dei ka jingpule kot khubor kaba man ka sngikaba ïarap ïa ki paidbah ban tip ïa ki jingjia jingmanba man la ka sngi hapoh la ka jong ka jylla, ka ribad wat sha bar ri ruh. Ka khubor ka iarap ïa kiban long kiba phikir na ka jingkiew stet bad jingroijong ki jingsniew. Ka kot khubor kadei kawei na kithup ne medium kaba lah ban pdiang da baroh habaïa nujor bad kiwei pat ki lad pathai khubor. Ki samlawadkam ki ioh shibun ki jingtip na ka jingpule tistaïa ka kot khubor, kumjuh ruh ki kmie ki kpa badkiwei pat ki riew rangbah ki ioh jingtip bad ka ïarapruh ïa ka jabieng jong ki ba kan long smat bad bankham khlain ha ka pyrkhat pyrdain. Ki ioh shibunki jinghikai na ki jingjia kiba man la ka sngi khamtamna ki jingthoh kiba tei ïa ka long briew man briewbad ruh ban phikir pat na ki jingjia kiba ktah.

Wat la kane ka juk mynta ka dei ka juk jongka Computer bad Internet, hynrei ka kot khuborka ïai long hi kawei na ki lad (medium) kaba suktam ban ïoh jingtip.kumta kiba bun hi ki kmie kikpa ki shaniah beit ha ka kot khubor. Wat lashinbun na ki jingthoh kiba mih ha ka kot khuborki long kiba ai jingmyntoi, hynrei katba nangiaidka por ki la don ruh shibun ki briew kiba shimkabu lyngba ki kot khubor da kaba ki ai ïa ki jingtipkiba ai jingkyrmen ia ki paidbah katba na sha lyndetpat ki ap khmih lynti kumno ban ïoh shim kabuban thok bad ban shukor ïa ki. Kum nuksa ki donki Company kiba tyrwa ban airam sha ki paidbahda kaba pyni ba kin ai ïa ka sut kaba jem bad kilum shibun ka pisa kum ka Security Money badhadien ba ki la ïoh ban lum na ki shibun ki paidbahkine ki jait company ki jah rngai noh bad ki paidbahki shem jingeh shibun bad hadien ki sa tip ba kishah thok. Ha kine ki khyndiat snem la ïohi ba kila don ki longiing kiba la shah thok ha ki riew shimkabu ha kaba ki la duh ei tang ka pisa khlem daioh ban leit pule ïa ka lain kaba ki thmu.

Kum ki paidbah kiba ioh jingmyntoi na kabapule lyngba ki kot khubor kim dei satia ban shusngap jar haba ki ïakynduh kino kino ki jingeh kibakum kitei, hynrei ki donkam ban leit sha ka ophisjong ki kot khubor bad ban pyntip ïa ki shaphangkino kino ki jingshah shet kylla jong ki. Kumbakiba bun ki ioh jingtip lyngba ki kot khubor kumtakim dei ban shu sngap jar pat haba ki shah ïalambakla ha ki riew shim kabu ne ki nongthok nongshukor. Ka jingiatreilang jong ki paidbah kan iarapïa ki kot khubor ban pynïoh ïa ka jingshakri kabakham bha sha baroh bad ki riew shim kabu kinym ioh lad ban bsut lyngba ki lad pathai khubor.

Khamtam lei ha kaba ïadei bad ki kampisa tyngka ki paidbah kim de i ban shahpynbie it. Khamtam lei kito kiba dei na kithaiñ nongkyndong ki dei ban phikir bha naki rie w shim kabu bad lada ki shem donjingpher ei ei ki lah ban wad jingiarap na kikot khubor khnang ba kin ym babe hadienynda la dep ka kam khnang baroh ki tip iakiei kiba donkam ban phikir.

SLA 6 MAWPHOR SHILLONG 14 TARIK NAITUNG (JULY), 2019

Vol XXX (30) No. 190 14 Tarik Naitung (July) 2019

Kong Phaiyolin NongrumHa ka jingim kaba man ka sngi ngi ïohi ba ki

don bun bah ki jingeh kiba ki briew ki ïakynduh, donruh shibun ki jingsngewbha ba ki briew ki ïa sngewtynnat ban pynlut por katkum ka bor ka jinglah jongki khamtam ha ki sngi shuti bad ki por ba lait. Hynreihapdeng k ine don ruh ki ‘riew shim kabu kiba kjit ïaki nong kamai bad kito kiba don pisa.Kine harurn kilong kiba la paw bha ha ka ri khasi jong ngi.

l.Ka jingai daw bym don pisa khutia:

Ha ki por barim haba ki bar jylla ki wan plie dukanhangne ha ri jong ngi ki plie da ka dukan shana badmit mit, hynrei mynta ki nong die dukan kiba hehbad ba la bun ki mar bam ha dukan, bam, dukandawai dukan kot , ki biah da ki mit mit, chewing gumbad Chocolette, kim lehraiñ ban sei haduh 5 tyngkabad 6 Tyngka da ki mar ha ka jaka ka pisa khutia.Kane ka j ingleh na ka Iiang ki trai dukan ka pyni baki ïoh nong bha na ka daw ka khutia. Namar kine kimar ba ki ai ki la duna dor Iypa na ka company. Haïewduh ne ha Laiturnkhrah, ne ha Rynjah bad kiweide ki jaka ha sor bad nongkyndong kane ka jingaibam mit mit kala jyllei bha. Haba nga phah thiedjingthied ha i khun i wan rah 15 haduh 20 tylli ki candybad chocolette. Haba nga ky lli na i khun balei ki lehkum ne i ong ka dei ka “ Indian black money” Hatolah ban ai bai bus da kine ki mit mit? Lah ban pyndapsiew bill light bad bai skul da kine ki mit mit? Ym lahleh ei ei, kaba kut ka dei ban shu nguid beit.

Khnang ban ïoh nong kham bun, ha ka jakaka pisa khutia ki ai noh da u mit mit ryngkat bad kadur ba wiat sam rkhie; kaba mut ba ki dei ban pdiangïa kaba k i ai. Te uwei u rangbah uba la khapngiah kapisa patlun da u mit mitbad happydent, Center fresh.u la leit rung ha dukan dawai ban thied dawai ïa ikhun , u la ai ka slip bad u nongdie dawai u la wanrahïa ki dawai jong u. Uta u rangbah u la sei Ar spahtyngka bad ai ha uta u nongdie. U ta u nongdie dawaiu la khura ïa ka synduk buh pisa bad u ong bah ymdon khutia te lada phi don ai noh maphi sa phratyngka. Uta u rangbah u la sngew dom bad pan nohkata ka Ar spah bad u ong kumne: “Nongdie dawairuh ym don khutia nongdie aïu aïu ruh ym don khutia,Ka mut hap bam mit mit na dukan jong phi ruh? lada

ym bam mit mit ym ïoh dawai? “To Shim noh da kineki mit mit ha ka jaka ka pisa ban ïadep bad u baidawai”. U la sei ïa k ita ki khutia mitmit na pla jong ubad ai ïa uta u nongdie dawai ba un ñiiew. Kumta utau nongdie dawai u sei sted ïa ki pisa khutia bad ai hauta u Rangbah khlem pynphai ktien shuh. Namar kidon ka khutia hynrei ki kwah ban ïoh nong naba hehbad na k i pisa khutia da kaba kamai die mit mit,chewing gum, candy chocolette etc.Kane ka dei kablack money kaba ki nong khaïi ki khñiot na ki nongthied. Phi lah ban ong ba khyndiat khynsoit ym leilei, lane ba ka dei ka riew khapnap; hynrei myntakane ka fashion ai mit mit ka la ïaid ar snern lai snembad ka nang pur. Tang ha Guwahati phin leit ka khutiaka don, ha kiwei ki State jong ka India ki khutia kidon lait noh tang ha Meghalaya ba ym don khutiabad don pahuh da ki mit mit, Kine ki mit mit ruh ymdei ba nang shna ha Meghalaya, ki wan na ki com-pany jong kiwei pat ki state kiba pynmih ïa kine kijingbam kai ba pyn syrwa ïa ki pisa khutia. Hato donei ei sha Iyndet halor ka j ingduna pisa khut ia hangneha ri jong ngi.

Ka jingdih buaid: Kane ka dei kawei ka dawbah kaba pynpra ïa ki long ïing-Iong sem bad unouno u briew uba la buaid um don shuh ka t ip briewtip blei wat ïalade urn tip u don ha ei. La ngi shongha kali paidbah ka jingsma ky iad ka wan beh herher. Ha ïew ha hat ki rangbah ki iaid ruma. Ryngkatbad ka met kaba synjap ka shyntur kaba sma badka ktien kaba sngew lehraiñ ban sngap. Dei hangnekeiñ ba ka jingong jong u Mahatma Gandhi uba laong ( burai mot dekho/ burai mot sunol burai motkaho. Hynrei hangne ngi hap ong -Set ki shkor balehraiñ ban sngap ïa ki ktien u nong buaid/ Tap kikhmat ban jah ïohi ia ka dur ba i triem/ Set ka khmutka shyntur ba sma ïa ka jynhaw khaw Yiang. Bunbah k i longïingha shi tyl lup ka ri Khas i Jaiñtiakhamtarn kiba duna ka kamai k iba la shah Iynshopha ka jingbuaid jong u nong kamai. Bad ka kyntheika hap ban bah ïa ka Iyngkor kaba khia ryngkat ka

shah shoh-shah dat bad kane ka j ingim jong ki longkmie ka ri khasi ka pynlong ïa ki khun ban im raitongbad jynjar. Katba ka jingdie kyiad pathar ka jyl leibha khamtarn ha k i thain ïewduh bad ïew Mawlong.Ha ki nong kyndong ka ky iad pyrsi ka bun bha watla bun k i shnong k i la khang ban die ky iad hynrei hakito ki shnong pat ki nongshong shnong ba jaituhbad ba kwah kamai suk , k i pynjot ïa ki nongthiedkyiad ba kin dih na ka bynta ka jing ïoh nong jongki. Haba ïakren ïa kane Ki ong kumne: Haba don.nong thied ngin die beit ! ... . Hynrei .. . dei ban onghaba ym don nongdie u nong thi ed un ïohnaei.Pyrkhat ma phi mano ba seng ïa ka j ingsniewjong ka jingdih buaid bad ka jingjyllei jong ka ky iadhangne ha ri jong ngi? (La don kawei ka nongrepkaba la trei shitom ban rep jhur baroh shisnem.Ynda la long ot ki jhur ka la leit sha kper ban ot banIeit die sha ïew.

U kpa ki khun ba shu buaid Inger u la ïarap otïa ka bad pynbiang ha ki khoh ban kit ha ka buskaba ju ïaid nangta na jan ïing. Ha shwa ban wan kabus ki la buh ki khoh jhur 8 tylli ter ha rud surok . baduta u menkpa u la ong. Kmie shong noh maphi haïing ngan Ieit pyndie manga u rangbah phi phin rahphin rang sha ei. Ka long kmie ba la ju mad ïa kataka jingeh bad ba ju s hem ïa ka jing buiad jong u kaong em ngan leit ma nga ïoh phi dih kyiad lut ka pisabai jhur te ngan siew bai skul da ei ïa ki khun, hynreiu ong kata ka dei ka kamram jong nga nga lah tip manga phi wat khuslai . Kumta ka la kohnguh ha kajingai mynsiem uta u men kpa. Ynda jan miet ka lawan ka bus da ka jingheh mynsiem kala ïa ap hasurok bad la ki khun. Hynrei u conductor bus u lapynhiar ïa u kpa ba la buaid bad bym nang ïeng shuhna ka bus ryngkat bad ki khoh ba thylli. Ynda poi haïing ka pan ïa ka pisa bai jhur hynrei shi tyngka ruhym don shuh u la ïa khalai bad dih kyiad bad la kilok. Kane ka long tang khyndiat eh ka nuksa hynreikiba bun kum kine ki jingeh jong ki longïing kiba dukki don kyrhai kiba longki dawbah ban pynpep skul ïaki khun tang shiteng por. Bad sa mih ki nong bylla badang khynnah bad ki drop outs kiba long ka dawjong ka jingjot ha ka imlang-sahlang.

(Bteng Sla 5)

“Ka Jingshisha halor kajingsneng jingsympat jong u Blei”

KA DKHOT BIBLE MYNTA KA SNGIKo khun jong nga, wat ñiew sting ïa ka

j ingsneng sympat na U Trai , lymne watsngewtlot ngai lyngai haba da sneng ïa me dau: namar ïa uba U Trai u iei t, u sneng, bad usympat ïa u khun baroh ïa uba u pdiang. SHAKI HEBRU 12:5-6

Ko Pastor, kumno phi lah ban ong ba kamdon shuh ka jingsneng bad jingsympat ha ka jutangkaba Thymmai ? Hato katei ka dkhot Bible mynta kasngi kam shym la kren shai bha halor kata !

Paralok baieit, ka don ka jingbymshai ha kibabun ki rukom hikai ha kine ki sngi namar ba ha kaktien Greek tynrai ka ktien “sympat-pynshitom”(CHASTENS) kumba ngi la ïohi ha katei ka dkhotBible mynta ka sngi la pynkylla ktien ha ka rukomkaba tlot bha. Ha ka jingshisha ha ka ktien Greek kaong “Paideuo” kaba mut ban hikai ia u khynnah.Ka ‘tien sdang “Pai” ka dei ka thymmei ktien jongka pediatrician (kaba mut u doktor uba peit badsumar na ka bynta ki khynnah), katba ka ktien“deuo” ka mut ban hikai ïa u khynnah. La shembad ka jingpymkylla ïa ka ktien “paideuo” kum kajinghikai ïa u khynnah ka ïabud ryngkhi bad ka ktienkaba bud ban pynskhem ïa ka dkhot. Pule biang, kadkhot kaba bud ka ong “Dei na ka bynta kajingbha ba phi ïaishah: U Blei u leh ïa phi kumïa ki khun: namar uno uta u khun ïa uba u kpajong u um ju sneng sympat?” (HEBRU 12:7). Kashai kdar ba u Blei u pyniaid ïa ngi kum k i khun, uphrang bad pynbeit ïa ngi kumba u kpa uba ha kadoh u leh ïa la ki khun.

Mynta, puson shaphang kane shi khyllipmat:hato phin ai ïa ki khun jong phi ïa ka j ingshitom, kajingpang bymlah ban pynkhiah, ne ka aks iden banai jinghikaiïia la ki khun ? Te kumno ngin pyrkhat bau kpa jong ngi uba ha bneng un leh ïa kata ? Em phi! Haba phi pyntbit ïa la u khun, phi ai ha u ia kijinghikai ban hikai ia u ïa k iei k iei ki ban longjingmyntoi na ka bynta ka lawei. Kumta na ka byntajong u ban myntoi na kata ka jinghikai, kumno unlah ban hap ban ïap na ka bynta kata ka jinghikai?Kumta U Blei um ju pyndonkam da kita ki jingpangbymlah pynkhiah shuh ne ka jingaksiden ba shyrkheiban hikai na nga bad ïa phi- kiba dei k i khun jong u-da kum kata ka jinghikai. Ha ka jutang kabathy mmai, ha k aba y m don shuh kata kajingpynshitom naka bynta ki pop, ka don ruh kajinghikai ïa u khynnah. Hynrei U Blei um hikai shuhïa ki khun jong u da ki j ingpang jingshitom ne kaaks iden. Hynrei kumba ma nga bad maphi ngi leh,u hikai lyngba ka k tien jong U ( pe it 2 Timothy3:16-17, Hebrew 12:9).

Hynrei ka long kaba sngewsih ban ïohi badon bun ki ba la kam Khristan ïalade k i la

weekly column“Ki Symboh ka jingim”

kynnoh pynban ia U Blei u Kpa bad u pyndonkamda ki jingpang bad jingshitom ban pynbeit ïa kikhun. Kumno ka lah ban long bad U Blei unlong kumta? to ngin puson shaphang u Abbajong ngi ! ka ktien Abba ka dei ka ktien kabasngewieit tam ba phin lah ban khot ia u kpa, haka k tien Hebru. Ka mut “Pa-baieit” (Daddy)! Hatophi ju pyrkhat bad u Kpa-baieit jong phi unpynshitom ïaphi da ki jingpang jingshitom hakata ka dur?

Namar kata lada phi, k iba long k i kpabymman, phi tip ia ka ban ai ïa ka jingai babha ha kikhun jong phi, katba katno tam ba U Kpa jong phiuba ha bneng un ai ïa k iei kiei ruh kiba bha ha k itakiba pan na u (Mathaios 7:11). Ki jingpang jingshitombad ki j ingjia bympoi pyrkhat (accident) ki dei na ubymman, bad namar jong kaei kaba u Jisu u lapyndep halor ka diengphna, la py llait ïa ngi na barohki kam jong u bymman bad ki j ingtim. Ngi lah banpdiang ïa ka j ingiada na ka bynta baroh ki jingjia basniew ba ngim lah ban t ip lypa, k i j ingpangjingshitom. U Kpa jong ngi u ba ha bneng u dei maU, uba “map ïa baroh ki jingryngkang jong ngi, ubapynkhiah ïa k i jingpang jong ngi, uba pyllait ïa kajingim jong ngi na ka j ingjot , u ba pynphongpansngiat ïa phi da ka jingieit bad bad da k ijingisynei bajem jong U ( SALM 103:3-4) bad da kijingngem snam ha ka met jong U Jisu la pynkhiahïa ngi !- AMEN

Haba ngi ïai ïoh sngew ïa ki jinghikai kiba buhia ka jingsheptieng ha ka mynsiem jong ngi, kumkaba “ U Blei u ai ha ngi ïa ki j ingpang jingshitombad ki aksiden ban hikai bad sneng ba ngin thngad”ngi lah ban sngew thikna ba kaei kaba ngi ïoh sngewkam dei satia ka gospel ne ka khubor babha jong uJisu. Ka Khubor babha jong u Jisu barabor kapyllaitluit ïa ngi, kumba ka jingieit kaba janai ka behnoh ïa ka jingsheptieng baroh ( 1 ÏOANNIS 4:18).Ka khubor babha barabor ka pynrung ha ngi ïa kajingngeit bad ka kyntiew shajrong ïa ka burom jongu Jisu na kaei kaba u la dep ban pyndep halor kadiengphna ( Issiah 53:4-5, 1 Petros 2:24).

Paralok baieit, kyntait noh ïa kiei kiei barohwat kita kiba naduh na jngai k iba pyrshang ban aijingmut ban ong ba U Blei u dom ne bitar ïaphi badun sa pynbeit ïa ka jingim jong phi da ka jingsympatkaba pynpang, kaba ma bad kaba mynsaw ladaphim lah ban pynsngewbha ïa u. U Kpa jong ngi u

long uba dap da ka jingaiei bad ka jingisynei bad ukwah ïa ngi ban im ka jingim kaba koit ba khiah,kaba u la pynioh ha ngi, bad ban ïada ïa ngi na barohki jingsniew ba lah ban jia ! To ngi sdang ban khmihlynti ia kiei kiei kiba bha na u Trai.

Hynrei ngin ym klet pat ba lada ngim pat donhapoh jutang bad U Blei, ka jutang bathymmai jongka jingt ing khun jong u ïa ngi kaba da u Jisu Khrist( ÏOANNIS 1:12) ki jingkular ka kt ien U Blei ki danglong nongwei na ka bynta jong ngi. Kumta kum kinongwei ngim don hapoh jong kata ka jingjutang,wat la bun bah k i Khristan ki don ha ka pyrthei hynreibun bah kim pat rung sha ka jutang kaba bad u JisuKhrist kumta wat la ki don ïa ka nam Khristan ymdon ka jingiapher na ka j ingim kaba long paidbah.Kumta ngi donkam ban eksamin ïalade hato ngi ladon ne em hane ka jutang kaba thymmai kaba badu Jisu Khrist bad ïoh ïa kata ka jingting khun U Blei.(1 ÏOANNIS 3:1-3).

KA JINGPUSON MYNTA KA SNGIU Blei u long u Kpa Abba jong nga uba ieit eh, pynim,map, pynkhiah bad kyrkhu ïa ngi namar jong kadiengphna. Um dei u Blei uba sympat ïa nga da kajingpang jingshitom bad da ki jingjia ba sngewsihha ba nga phiel !

KA JINGDUWAI MYNTA KA SNGIAbba Ko Pa, ainguh ïa Me bad Me pynlong ïa ngaka bynta jong ka longïing jong Me bad khot ïa ngau/k a khun baieit jong Me. Namar jong k a jingieit bakhlem buh pud jong Me ïa nga, Me la phah ïa uJisu, bad nga ngeit ba u la bah noh ïa baroh k ijingtlot jong nga halor k a diengphna. Namar ba Meieit ïa nga, Me kwah ïa kaba bha tam na ka byntajong nga (Mathaios 6:33) bad Me ïalam lynt i ïa ngada u Mynsiem Bakhuid jong Me bad ka k t ien jongMe. Nga plie ia la k a dohnud ban pdiang ia kajingjyll iew k a jingieit jong Me. Nga ngeit ba myntakumne, Me map, pynkhiah, pyllaitluid bad pynphongpansngiat ïa nga da ka jingieit bad k a jingisyneibajem jong me- AMEN

Ka j ingthoh baroh ka long kaba la pyrsadmynsiem da U Blei, bad kaba myntoi ïa kajinghika i, ki jingsngeng, ïa ka jingpynbeit, ïaka jingpynmlien kaba ha ka hok: khnang ba ubriew jong u Blei un ïoh long jana i, ha kaba lapyndap biang ïa u sha ka jingleh babha baroh- SHA U TIMOTHY 3:16-17

Nalor kane, ngi la ju don kita ki kpa ka dohjong ngi ban seng symbat ïa ngi, bad ngi la juburom ïa ki: hato ngin ym kham long shibunhapoh U Kpa ki mynsiem jong ngi bad ban im ?SHA KI HEBRU 12:9Ko Hep baieit, nga duwa i ba ha kiei kiei ba rohmen roi bad ba men khiah khran, kat kumba karoi ka mynsiem jong me - 3 ÏOANNIS1:2.

“ Ki jingeh kiba don ha ka imlang kasah lang jong ngi ”

Page 6: VOL. XXX (30) NO. 190 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 14 ... · khyllipmat ba u lyoh ba dum u wan tap ïa ka ïing ka sem. Bthah ka Sorkar Pdeng ïa ki Sorkar Jylla ban thung doktor

14 TARIK NAITUNG (JULY), 2019 MAWPHOR SLA 5

Kynnoh u Siddaramaiah ïa u PM Modi bad AmitShah halor ki kynrum kynram saiñ hima

New Delhi :U nongïalambala rim ka Seng Congress uSiddaramaiah hynne ka sngiula kynnoh ïa ka jingdonktijong u Myntri Rangbahduhka ri u Narendra Modi bad uPres iden t ka BJP u AmitShah halor ki kynrum kynramsaiñ hima hapoh ka jyllaKarnataka.

Haba ai jingkren ha kajingïalang bad ki lad pathaikhubor hadien ka jingïalangjong ka Congres sLeg islative Party halor kikam ïaleh pyrshah jong kiMLA, u Siddaramaiah ulaong ba ki MLA kila shahpynngop ha ka BJP da kahukum jong u PM Modi badu Amit Shah.

“Dei tang lyngba kahukum ka jong ki, ka BJP haKarnataka kala pyrshangkumno ban pynpra ïa kasorkar.Kane kalong pyrshahïa ka synshar paidbah,” ongutei u nongïalam ka CLP.USiddaramaiah ula kynnoh ïaki MLA ïaleh pyrshah senghalor ka jingïasylla pyrshahïa ka party, bad ula dawa naka bynta ban pynshitom ïaki katkum ka aiñ.

Utei u nongïalam u lakyntu ruh ïa u Lamphang baun shim ka jingpynshitompyrshah ïa kitei ki MLA kibaïaleh pyrs hah hapoh kikyndon jong ka Article 164

(1B) jong ki rit i syns harkhadar jong ka ri(Constitution) kaba pynduhïa ka jinglong nongmihkhmathalor ki kam kyntiap sengjong ki, kata lada kitei ki MLAkim pynkut noh ïa ki kam ïalehpyrshah jong ki.

Katei ka kam kyntiaps eng (an ti-defect ion) kapynduh noh ïa ka jinglongMLA bad khanglad ïa u neka ba kin ïakhun biang ïa kaelection na ka bynta hynriewsnem kynthih.“Ki MLA jongngi kila ngat ha ka shrip jongka BJP. Ym tip la ki sngewthuhne em ïa kitei ki kyndon aiñkiba ïadei bad ki aiñ kyntiapseng,” ong u Siddaramaiah.

“Ki MLA kim lah baniehnoh kam (resign) na kaparty, kaba ka shap kaba kipyndonkam ha kaba ïa airengha ka election .Kane kakynthup ha katei ka aiñ anti-defection bad kin sa shahpynduh noh ïa ka jinglongMLA,” ong utei u nongïalamCongress.

U Siddaramaiah ula ongba ka party kan buh kajingkyrpad hakhmat uLamphang, bad kan dawaban pynkut noh ïa kajinglong dkhot jong kibapyrshang ban iehnoh kamkum ki dkho t jong kaassembly. “Ha ngi hi ngi ïohiba kane kadei ka kam ïaleh

pyrshah party.Kila leh ïa kaneda ka jingkynshoit jong kaBJP.Kila ngat ha ka shrip.”

Watla katta, na ka liang uSiddaramaiah ula pynkut ïakatei ka jingïalang bad ki ladpathai khubor da kaba kyntuïa kitei ki MLA ïaleh pyrshahba kin wanphai pat. “Haduhmynta ruh Nga dang kyrpadïa ki ba kin wanphai noh badban weng noh ïa kajingiehnoh kam.Ka party kalarai skhem ban kyn tu ïa uLamphang ba un pynkut nohïa ka jinglong nongmihkhmatka jong ki. Ngi la kyrpad ruhba katei ka jingiehnoh kamjong kitei ki MLA kam dei daka mon sngewbha lane kabashonghok.

Na ka liang u Lamphangka ïingdorbar thaw aiñ uRamesh Kumar ula kyntu ïaki MLA ïaleh pyrshah ba kinïakynduh ïa u markhmathapoh ka ophis treikam jongu ban ïakren halor kane kajingiehnoh kam bad u lah ruhban shim ïa ka rai hadien shisngi.

Lada pdiang ïa katei kajingiehnoh kam, ka sorkarsynrop jong ka Congress-JD(S) kan hiar sha ka 104 kajingbun paid hapoh kaassembly kaba don 224 ngutki dkhot.Mynta ka kynhunsynrop jong ka BJP ka don106 tylli ki seat.

Ïamir jingmut ka India, US halor ki kamkhaïi pateng bad pynkhlaiñ ïa ka jingïadei

New Delhi : Ka Ind ia badka United States kilapynlong ka jing ïamirjingmut halor ki kam khaïipateng da ka jingthmu banpynkhlaiñ bad kyn tiewshuh shuh ïa ka jingïadeihapdeng jong kine ki artylliki ri, ong ka Ministry ofCommerce and Indus tryhynnin ka sngi Thohdieng.

“Baroh arliang kila ïamirjingmut halor kiba bun ki matkaba kynthup halor ki kamkhaïi pateng bad kiwei pat kijingïateh nalor ka jingmynjurban bteng ïa ki jingïamirjingmut ban kyntiew ha kaliang ka ïoh ka kot,” ong kajingthoh na ka ministry.

Ki nongmihkhmat ka USbala lamkhmat da u Assistantka USTR na ka bynta ka Indiau Chris topher Wilson kilawan poi ha ka nongbah NewDelhi ha kane ka sngi Paleibala dep na ka bynta kajingïalang bad ki heh jong katnat Commerce and Industry

Ministry.Kane kadei ka sien ïateh

kaba nyngkong hapdengkitei ki arliang halor ki kamkhaïi pateng hadien ba uMyntri Rangbahduh ka ri uNarendra Modi ula ïakynduhïa u president Donald Trumpka US ha Osaka shibyntajong ka jingïalang jong kakynhun G20 ha une u bnaibala dep.

Katei ka jingthoh kalaong ruh ba katei ka jingïalangka thmu na ka bynta ban plieïa ki lad treikam bathymmaikiba ïadei ha ka khaïi patengbad kiwei pat ki jingïatehkiba long ruh halor kanongrim kumba la pynpawda u PM Modi bad u DonaldTrump ha katei kajingïakynduh kaba dangshen ha Osaka.

U President ka US ula ïaiban halor ka mat kaba ïadeibad ka jingoh khajna kabaheh halor ki mar kiba wan naAmrerica.Ka jing ïakynad

halor ki kam khaïi hapdengkine ki artylli ki ri kala sdangnaduh ka 5 tarik u Jylliew baladep had ien ba kaWashington kala randiennoh halor ki kabu kiba kaNew Delhi kala ïoh hapohjong ka GSP lane kaGeneralis ed System ofPreferences programme kajong ki.

Ïa ka GSP ba la sdangpyntreikam naduh u snem1974, bad kadei ka skhim khaïipateng kaba hehduh badkaba la rim tam jong ka USkaba ailad laitluid ha kabaïadei bad ka jingshalan ïa kibun hajar jait ki tiar na ki rikiba ïoh jingmyntoi.

Ha ka bynta ka jong ka,ka Ind ia kala oh khajnapyrshah ïa ki 25 jait ki markiba wan na ka ri America,kata artaïew duna shwa baka sorkar jong u Trump kalapynbna halor ka jingpynkutnoh ïa katei ka skhim ïa khaïibad ka India.

Hadien ba lait jamin halor ka kampynïap, khrai khlieh u runar ïa 2ngut ki khynnah ha JharkhandLatehar : Uwei u runar 35snem rta ula shah kem nohhalor ka jingshah kynnohdonkti ha kaba khrai khliehïa ki arngut ki khynnah trais hnong hapoh kawei kashnong kaba hap hapohLatehar dist rict jong kaJharkhand, ong ka khuborpulit.

Ïa ki met ïap khlem khliehjong u khynnah 11 snem badka khynnah 10 snem rta la lapba la dep hapoh u shyiaphajan ka ïingsah jong utei usuba donkti ha ka shnongSemarhat ha kane ka sngiPalei bala dep.

Na ka liang u heh pulitula ong ba kam dei satia kakam kñia briew lane ka jinglehbyrtong kumba la suba da kikatto katne ki trai shnongjong katei ka thaiñ.

U Deputy Ins pecto rGeneral o f Po lice u VipulShukla ula ong ba utei u briewba la shah kynnoh donkti udei uba dang shu lait jaminshen bad mynta ula leh ïakane ka kam pyntriem.

Ïa utei u suba la kem nohna ki byn ta jong kaPachhkhedi Chowk ha kaneka miet sngi Palei bala lahkatba u dang don hapdengka jingphet rieh, ong u hehpulit uba la ong ruh ba ïa uteiu suba la pynkit noh shapohSadar Hospital namar la ïohikumba u don ïa ka jingbym

biang ha ka bor pyrkhatpyrdaiñ.

“Utei u suba u dei uba jushong dukan hala ka jong kaïing.Hadien ba katei kakhynnah kala wan poi hakatei ka jaka ha kane ka mietsngi Balang bala lah u lapyrshang ban jrongkti ïa ka,katba u tei u khynnahshynrang ula shu wan poi hakatei ka jaka da ka jingbympoi pyrkhat.Utei u suba laong ba ula khot ïa ki shapohïing bad khrai khlieh ïa ki dakaba pom da u sdie.Ïa utei usdie la ïoh ban kurup noh nau,” ong u heh pulit.

Ïa ka khlieh jong utei ukhynnah shynrang la lap bala tep na kawei ha kawei patka jaka hajan ka ïingsah jongutei u suba, hynrei ula ïalambakla ïa ki pulit ha kaba ïadeibad ka khlieh jong katei kakhynnah kynthei, ong u hehpulit uba la ong ruh ba uteiu suba la kynnoh ba u lapynïap ïala u jong u kynumbad u mama ha u snem 2009halor ki katto katne ki dawbad hadien ula lait jaminnoh.

Ïa ki met khlem khliehjong kitei ki khynnah la aitinoh sha kiba haïing hasemjong ki hadien bala pyndepïa ka post mortem bad hadienla tep noh ïa ki katkum kajingngeit niam ka jong ki, ongka khubor pulit.

Sha ka 176 ngut kiew ka jingïapna ka jingpang Acute Encephalitisha Bihar mynta u snemNew Delhi : Haduh kumba872 tylli ki cas e jong kajingshitom cute EncephalitisSyndrome (AES) la ïoh lumjingkheiñ na Bihar ha une usnem 2019.Na ki 872 ngut kicase, 176 ngut ki khunlungkhynnah kila ïap na kane kajingpang, ong u AshwiniKumar Choubey na ka tnatHealth and Family Welfare kasorkar jylla.

Haba jubab ïa ka jingkylliba la wanrah da kiba bun kidkhot ka parliament halor kamat kasba ïadei bad katei kajingpang Acute EncephalitisSyndrome, na ka liang kasorkar kala ong ruh ba ki hehna ka tnat Indian Council ofMedical Research (ICMR)kila pynlong ruh ka jingleitjurip sha Muzaffarpur, Biharna ka bynta ban pynlong kajingtohkit halor ka daw jongka jingsaphriang jong kateika jingpang naduh une ubnai Jylliew bala dep.

U Choubey ula jubabruh halor ka jingkylli “la kaladon ne em na ka jingwadbniah na ka liang ka sorkarha kaba ïadei bad kajingpang Acute EncephalitisSyndrome bad ka JapaneseEncephalitis" da kaba ongba kila pynlong ïa ki testhalor ki soh manir bad kiwei

pat bad la shem ruh ba kadon ka jingïadei bad katei kajingshitom.

Ha ka jubab la pynpawruh ba na ka liang kaMin is try o f Health andFamily Welfare ka s orkarpdeng kala shim ïa baroh kisienjam na ka bynta banaijingkyrshan ïa ka sorkarjylla na ka bynta banpynlong ka jingwad bniahbad ban tehlakam na kajingsaphriang jong katei kajingpang Acute EncephalitisSyndrome.

Nalor kata katei ka tnatkala phah ruh ïa ka kynhunjong ki riew shemphang naka s orkar pdeng kabakynthup ïa ki riews hemphang na ki tnatbapher bapher jong kasorkar pdeng na ka byntaban ïarap lem ïa ka sorkarjylla ban tehlakam ha kabaïadei bad ka jingsaphriangjong katei ka jingpang.

Shuh s huh ka s orkarkala pyntip ruh ba ka sorkarpdeng kala phah ruh sankynhun ki doktor haryngkat ki stad wad bniahna ki hosp ital ka s orkarpdeng s ha Shrikris hnaMedical College andHosp ital na ka bynta banaijingïarap.

Ka khlur barim ka Bollywood kaba dei ruh ka MP jong ka Seng BJP ka Hema Malini laïohi ha ryngkat u MP ka party u Anurag Thakur ha ka por ba la pynlong ïa ka SwachhataAbhiyan hapoh Parliament House ha New Delhi hynne ka sngi Saitjaiñ.

Ki jingeh kiba donha ka imlang ....

2. Ka Ram, Ki Nong Shim Ram Bad Ki Nong Ai Ram. Na duh ki por ba rim karam bad ki nong ai ram ki don kyrhai ha ka im lang ka sah lang. Kane ka byntajong ka jingthoh hangne ka long kaba soh kyrdot bha bad ka long kaba eh banïatai nia namar ka kynthup ïa ka jingïapher hapdeng kiba riewspah bad k iba duk.Pynban ka ram ka long kum u thlen uba la kjit lut ïa kiba tlot bad kiba duk kibaym banse ban tur sha kane ka shang khawiah kaba tang la ngan ym lah mihshuh kum u khniang ha snur thapbawa, bun kiba shem jynjar ban shah teh mrawha kane ka ram.

Nyngkong eh nga pyni hangne:- Balei ka mih ka ram- Ka ram ka mih na ka dawjong ka jingkylla kynsan jong ka kam ka jam kaba ju trei bara bor, ne na kajingshitom ha ïing ha sem ka jingïap jong u nongkyrshan ne kano kano ka jingehka bym lah ban kiar, ka jingshah thok shah shukor bad kiwei de ki daw kibapynlong ia ki briew ban tur sha kane ka mrad kynsha.

Ki nong ai ram - Kine k i mih da kaba ïa shan kaba ki ju ïarap ia ki ba duk bashitom ha ka por ba ki jynjar, suki suki ki kylla long ki nong ai ram da kaba shimïa ka sut kaba rit. Hynrei mynta ki nong ai ram bad ki agent jong ki k i pan dacommission bad ka sut kaba heh ka ba kot 15% haduh 20 % ki don kyrhai dakaba shim sut kaba heh k i la tip lypa beit ba ki nong shim ram kin ym lah shuhban siew. Nanar ka sut jong ki bad ka fine ka her kumba her u rocket kumta kiduk ki rangli shi siew ba la ngat ha Kane ka ram bad teh mraw syndon ïa ki kathaduh ba bun ki khep k i poi shaduh u pud ban pynïap noh ïa lade namar kajingbyrngem byrsit bad ka jingshah dawa pisa na ka por sha ka por. Ki nongshim ram- don bun jait k i nong shim ram kiba mih ha ka pyrthei mynta , don kibashim bun bad don kiba shim khyndiat , kiba shim khyndiat kum ki nongdiemadan bad ki nong khaïi ha ïew ha hat k i siew ia ka sut kaba man la ka sngi haka dor kaba heh( 15% haduh 25%) . Ki don pat kiba shim na ka bynta ka jingthmuba kila buh lypa kine ki shim khan: bun bad ka sut ka long kaba khan: jem ( Kasdang naduh 4%, 5%,6% haduh 10 ) katkum ka jingïakynduh ïa kito ki nong airam kiba oh ïa ka dor sut. Kine ki nong ai ram khlem register ba mih kum ki titban kamai hapdeng ka imlang ka sah lang jong ngi ki Khasi Jaintia.

Wat la ka long ka kam khaïi kaba heh hynrei ka long kaba jar jar namar kinong shim ram ki ïaleh ban buhrieh ïa kane ka jingshim ram namar ba ki sngewlehraiñ. Kumta ki nong ai ram ki shim ïa kane ka kabu ban kamai kham bun naki nong shim ram. Mynta ki nong ai ram ki mih ryngkat bad ki nong pynwad rambad nong pyn wad briew ban shim ram ryngkat bad ka commission kaba hehkaba ki hap siew sha ki to kiba pynïoh ïa ki nong airam nalor kata sa ka sut kabarben ki hap siew halor ka commission bad halor ka ram. Don teng teng ba kimlah ban siew hadien 10 bnai kaba mut shi snem, ki nong airam ki la pyn banarsien ïa ka sut, khnang ban khyllie kham bun ïa ka bai kyrshan lada kim lah bansiew ha ka por kaba biang. Ka Sut- Ka sut kaba heh ka kiew kum u rocket badki nong shim ram ki poi ha kajing eh kaba khraw ban s iew kylliang ïa kane karam ba k i la ngat. Kane ka kam ai ram ha ka sut kaba heh ka dei ka crime kabakiba kham riew spah ki shim kabu na kiba duk bad ba donkam ïa ka ha ka por baki hap ha ka jynjar. Narnar kata ki nong shim ram kim dei ban lehraiñ ba ki lashah ram bad la jynjar khnang ba ki riew peit ngor kum I kong Agnes Khar shiing(CSWO) , bad ki seng bha lang ba shakri ïa u paid ka ri khasi kin lah ban thawaiñ bad pynkhuid kumba k i la leh ïa ki wei ki kam rieh, ki kam bam sap k iba I lasei madan bad kiba la paw pyrthei ha kane ka ri jong ngi.

Ka ram na ki bank- Ki bank (Nationalised) kine ki bank ki mih ban tem ïaka jingkhiot jong ki nong ai ram ïa ki salaried bad ki non-salaried community, dakaba mortgage ïa ka jingdon jingem jong ki nong shim ram. Ka sut na ki bank kakham jem bad ka suk ban siew shisien ba la ia kut ban siew khlem da don kanokano ka daw kaba pyndik ïa ki nong shim ram. Ki ai ram ban shna ïing, ban thiedkali ban khaïi bad bun bah ki scheme k iba ki shna na ka bynta ban poi sha kigenuine customers. Ki don ka Home loan, car loan, personal loan, gold loan,education loan ki Festival loan, business loan bad kiwei de ki jait jingai ram kibahar rukom. Na ka 100 tyl li ki kali kiba ïaid ha sor Bad ha nong kyndong 70 tyllidei ki kali ba la shim da ka ram.Bad wat ka ram ban thied kali ruh ka kham jemna ki nationalized bank ban na ki Company. Kumjuh ki i ing ki sem ki kudam badki dukan ba heh la tei kharn bun na ka ram ba shim na k i bank. , Ki bank ki roisted bha bad ki plie bun bah ki branches ha kylleng ki shnong narnar ban shakriia ki nong shong shnong . Kine ki jingai ram jong ki bank ki ïarap shibun ïa kitokiba nang ban pyndon kam ïa kine ki ram. Ki lah ban ïoh wat ïa kano kanokajingdon kam kaba kim lah ban kynjoh da la ka jingïoh kaba rit ha ka por badonkam palat bad ha ka por kaba biang.

Page 7: VOL. XXX (30) NO. 190 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 14 ... · khyllipmat ba u lyoh ba dum u wan tap ïa ka ïing ka sem. Bthah ka Sorkar Pdeng ïa ki Sorkar Jylla ban thung doktor

SLA 12 MAWPHOR 14 TARIK NAITUNG (JULY) 2019

ka leit sha ki thei ïalehkai. Kila trei shitom shisha bad ngidang donkam ruh bannangtrei shitom shuh shuh,”ong u Maymol.

Na ka liang u kapten jongka kynhun ïalehkai ka Ri, uSunil Chhetri uba ïalade u deiu rangthep kol uba ar ha kapyrthei na ki 70 tylli ki kol, ula ong, “Ka long ka bas ngewkmen bad sngewsarong na ka bynta ki theinongïalehkai jongngi.”

Shuh shuh u ong ruh bakum ka kynhun ki la ïalehkaibha bad dei na kata ka daw kipoi sha katei ka thong. “Ngakhmih lynti ba kin nang lahban ïalehkai khambha shuhshuh na kaba mynta,” u labynrap biang.

Haba bynrap lang, kaAshalata Devi kaba la ïohban khur ïa ka khus nam‘AIFF Women’s Player ofthe Year’ ka la ong , “Kathong ka long ba ngin nangkiew stet shajrong.”

“Ngi la dep tip lypa ïa kajing lah jong ng i. Ka jingshaniah halade hadien kajingwan ban kilan metkylleng kylleng ka la nangïarap s huh s huh ïa kakynhun. Ngi donkam patban ïoh rung s haduh kathup jong ki 10 tylli kikynhun ha ka dewbahAsia,” ka la ong.

Haduh hynriew kyrdan kiew ka Indiaban don ha kyrdan ba 57 ha ka FIFA

Ki thei ïalehkai phutbol ka India kiba dang lehkmen hadien ba ki la jop ha kaweina ki jingïakhun bar-ri kaba dang shu lah shen mynta u snem/

Bhubaneswar.Katei ka kynhun kan hap

ban mih madan ïa ka Ri ha kaCOTIF Cup kaban long haSpain ha ki bynta ba khatduhjong une u bnai. Na ka liangu coach ka kynhun , uMaymol Rocky u la ai kajingïaroh ïa ki nongïalehkaikiba la don bynta ha kateika jingkiew kaba haduhhynriew kyrdan syndon.

“Ka burom kaba khraw

shah rem pat tang san tylli.Katei ka kynhun ka la leit

ruh ban ïakhun shaHongkong, Indones ia badTurkey nalor ba ka s himbynta ruh ha ka SAFFChampionships, nangta kaAFC Olympic QualifiersRound 2, kynthup ïa kiweikiwei pat ki jingïakhun kumha ka jingplie ïa ka Hero GoldCup in ternat ional tour-nament kaba long ha

ban kdew hangne ba kakynhun ïalehkai ka Indïa kala ïoh haduh 1422 point na ki1392 po in t ba ka donmynshwa, kata ha shwa kajingphiah kyrdan kaba longha ka 29tarik Lber.

Naduh u Kyllalyngkot,ka kynhun ka la airenghaduh 18 tylli ki jingïakhunha kaba napdeng kitei,haduh 12 tylli ka la jop ,nangta ïakhaid kawei bad

New Delhi, Naitung 13 : Kakynhun ki thei ïalehkaiphutbol ka India ki la ïoh bankiew haduh hynriew kyrdanbad mynta ki la ïoh ban donha kyrdan kaba 57 ha kapyrthei baroh kawei katkumka jingphiah kyrdan ba dangshen da ka FIFA.

Napdeng ki ri jong kadewbah Asia, ka kynhunïalehkai ka Ri ka don myntaha ka kyrdan kaba 11. Lah

New Delhi, Naitung 13 : KaHockey Ind ia ha ka sngiSaitjaiñ ka la pynbna ïa kathup kyrteng jong ki 33 ngutki thei ïalehkai hockey na kabynta ka jingkilan met kabanlong naduh ka sng iNyngkong ban wan haSports Authority of India,Bengaluru.

Kitei baroh kinongïalehkai ki hap ban leitmih hakhmat u coach kakynhun u Sjoerd Marijne naka byn ta ka jingkilan metkaba saw taïew kaban kut haka 11tarik u Nailar.

Hadien ba la ku t kajingkilan met, ka kynhun kanleit pat s ha Japan na kabynta ka 2020 TokyoOlympics Test ha kaba ki rikiban shim bynta ki kynthupïa ka India, ka Japan kabadei ka kynhun trai jaka, kaAust ralia bad ka Chinakaban sdang naduh ka 17tarik mynta u bnai.

“Lada phi jop, baroh kikam kin ïaid beit. Hynrei kalong pat kaba donkam banpeit shwa ïa ka rukompynkhreh ha shwa ban jamshakhmat. Ngi don kat tokatne ki bynta kiba ngi hapban pynleit jingmut bha badkumta ha kine ki saw taïewngi kyrmen ba ngin sa lehban leh kumta,” ongu coachka kynhun.

U Marijne u la ong ruh

Pynbna ka Hockey India ïa ka kyrtengki thei ïalehkai ban aireng ha Japan

Ki thei ïalehkai hockey ka Ri ryngkat bad u coach ka kynhun/

ba katei ka lympung kabanlong shen ha Japan kan ïarapruh ïa ka kynhun na ka byntaki lympung kiba kham heh.

“Ka thong jongngi kalong ban tynjuh bor lang ïaka Australia, China bad kaJapan khnang ba ng in lahban s ngewthuh ïa ka borbad ruh ba ngin dup lah banpynkhreh na ka ka FIHOlympic Qualifiers 2019.

“Nga sngew kwah ruhba kan po i noh ka porkhnang ba ngin dup lah banïohi kumno ka kynhun kanaireng pyrs hah ïa kaAustralia tangba shwa kata,ngi hap ban pynkhreh bha

ha kine ki saw taïew,” u labynrap shuh shuh.

Nalorkata, u ong ruh banïa khun ïa kitei ki lympung,donkam ïa ka jingkilan metkaba paka bha bad dei nakata ka daw kum ka kynhunki la jied ban donlang hakine ki khyndiat taïew.

Kitei ki 30ngut ki theiïalehkai kiba shah jied bandon ha ka kynhun kilan metki kynthup - Thei ap kol : kikynthup ïa ka Savita, RajaniEt imarpu bad Bichu DeviKharibam.

Thei ap dien : DeepGrace Ekka, Reena Khokhar,Suman Devi Thoudam,

Sunita Lakra, Salima Tete,Manpreet Kaur, Gurjit Kaur,Ras hmita Minz, MahimaChoudhary bad ka Nisha

Thei ïalehk ai pdengmadan : Nikki Pradhan ,Monika, Neha Goyal, LilimaMinz, Sus h ila ChanuPukhrambam, Chetna, Reet,Anuja Singh , KarishmaYadav bad ka Sonika

Bad ki thei ïalehkaishakhmat ki kynthup ïa kaRani, Lalremsiami, VandanaKatariya, Nav jot Kaur,Navneet Kaur, RajwinderKaur, Jyoti, Sharmila Devi,Amandeep Kaur bad kaPriyanka Wankhede.

New Delhi, Naitung 13 : UMyntri Rangbahduh ka Ri,u Narendra Modi u la ai kajingïaroh ïa ka thei marehjong ka Ri, ka Dutee Chandkaba la ïoh ban khur ïa katakma ksiar ha ka lympungmareh thong ba 100 mitarnalor ba ka ïoh ruh ban batïa ka Nat ional Recordhad ien ba ka la lah banpyndep ïa ka thong hapohki 11.24 sekhon.

Katei ka jingai khubleijong u Rangbahduh ka Rikadei hadien ba katei ak theimareh ka la ïoh ban khur ïaka takma ksiar jong ka 100mitar ha ka World

Ïaroh u PM Modi ïa ka DuteeChand namar ka takma ksiar

ha World University

Ka Dutee Chand, ka thei mareh ba kynsai jong ka Ri

Univers ityy Games haNaples ha Italy.

“Kadei ka jingjop kabakyrpang na ka thei mareh bakynsai. Ka jingïaroh ïa kaDutee Chand na ka byntakatei ka jingjop bad ka takmaksiar kaba dei hok ha ka thupmareh ki kynthei ba 100 mitar.Phi la wanrah ka burom ïa kaIndia,” ong u Modi ha kakyrwoh. Ka Dutee, kadei tangmaka, ka thei mareh na Indïakaba la ïoh ban khur ïa katakma ksiar ha kum kitei kilympung heh.

Dang shen, na ka liang uPresident ka Ri, u Ram NathKovind bad ruh na ka liang uMyntri ka tnad Ïalehkai ka Ri,u Kiren Rijiju u la phah langka jingkhublei ïa katei ka thei

ïalehkai halor ka jingjop jongka. Ha kajuh ka por, katei kathei mareh kaba shim byntahaduh san tylli ki jingïakobha ki lai sngi, ka la wan haduhka kyrdan kaba san ha kalympung ïa khun Women’s200m final jong ka WorldUniversity Games.

Ka Dutee ka la pyndep ïaka jing ïakhun ha ki 23.30sekhon, ka jingmareh kabakham s uki khyndiat ladanujor bad ka jinglah jong kaha ka por ba ka khur takmarnong ha ka Asian Champi-onship ha u Ïaiong hadien baka pyndep ïa ka thong ha ki23:24 sekhon. Ka sien marehkaba lah ban leh bha kadeida ki 23:00 sekhon ha ka ïakobmareh 200 mitar.

Apia, Naitung 13 : U rang rahnar ba kynsai ka Ri, u PardeepSingh u la thaw ïa ka rekod ba thymmai ha ka Commonwealthhadien ba u la ïoh ban khur ïa ka takma ksiar na ka ïakob rahnar ha ka lympung ïakhun jong ka CommonwealthChampionships kaba long ha kane ka sngi Saitjaiñ.

U Pardeep u ba aireng na ka thup kiba 109 kilo, u la thawïa ka rekod kaba thymmai da kaba rah 202 kilo. Ka jinglahjong u ban rah nyngkong haduh 148 kilo ka la pynlong ïa uban ïoh ïa ka nam ba u la lah ban rah haduh 350 kilo.

Na ka liang u Vikas Thakur uba la ïoh ban khur takmahaduh arsien na ka Commonwealth Games u la ïoh ban khurtakma rupa ha ka thup kiba 96 kilo. Utei u rangïalehkai u la ïohban rah haduh 338 kilo ka jingkhia, kata 153 + 185 kilo.

Ka Indïa ka la pynkut ïa ka jingleit aireng ha katei kalympung da kaba khur 35 tylli ki takma na ka thup ki Junior,Youth bad Senior nalor ba ki ïoh ruh ban pynkheiñ bun tylliki rekod la ka long ha ka National, Commonwealth, dewbahAsia bad ruh ha ka pyrthei hi baroh kawei.

Khur takma ksiar uPardeep Singh na ka

Commonwealth

Mynta yn ïa knieh ka England bad New Zealandïa ka nam lahduh ha ka World Cup Cricket

London, Naitung 13 : Ka jingiaknieh ban khur ia ka namlahduh ha ka International Cricket World Cup kan long myntaka sngi u Blei hapdeng ka New Zealand bad ka England kabadei ka trai jaka ha Lord’s, London.

Lada phai sha ka England, ka shimpor haduh 27 snem iaka kum ka kynhun ba sa shisien pat kan ioh ban mih madanbiang ban ia knieh ia ka nam lahduh. Haba phai pat sha kaNew Zealand, katei ka kynhun ka la pynkyndit lut ia ki ri bakhlaiñbor ha ka pyrthei hadien ba ka la pynliem noh ia kaIndia, kaba dei ka lahduh ha ka pyrthei ha u 2011 ha kajingiakhun ia ka semi final.

Ka jinglah jong ka England ban ialehkai bha ha ka semifinal da kaba pynliem ia ka Australia haduh phra wiket ka la aimynsiem lypa ba kum ka kynhun kin rah ia ka nam lahduh.

Kumban shu kdew hangne, ka jingialehkai bha u JofraArcher bad u Chris Woakes ka la pynlong ia ka Australia banduh haduh lai wiket ha ka por ba ka dang ioh kamai tang 13ron. Na ka liang u Rashid u la ioh ban khur ia ka wiket kabakongsan tam jong u Jason Roy bad Johny Bairstow, kirangtied kiba ka Australia ka shaniah tylli bha.

Ka New Zealand pat ka la pyni ia ka jinglah jong ka da kajingdon u Trent Boult bad u Matt Henry kiba la lah syndonban pynkhyllem ia ka kynhun tied kaba khlaiñ bor ha kapyrthei ba kin ioh kamai tang 5 ron da lai wiket.

Ki rang ialehkai ka NewZealand ki kynthup ia u:Kane Williamson (c), RossTaylor, Tom Latham (wk),Tom Blundell (wk), MitchellSan tner, Colin deGrandhomme, Lockie

Ferguson , Tim Southee,Trent Boult, Colin Munro,Ish Sodhi, Henry Nicholls,Martin Guptill, Matt Henry,Jimmy Neesham

Na ka England pat kikynthup ia u Eoin Morgan (c),

Moeen Ali, Jofra Archer, JonnyBairstow, Jos Buttler (wk), TomCurran, Liam Dawson, LiamPlunkett, Adil Rashid , JoeRoot, Jason Roy, Ben Stokes,James Vince, Chris Woakesbad u Mark Wood.

New Delhi : Ka India ka lashah rem haduh 5-2 kol ha kajing ïakhun pyrs hah ïa kaNorth Korea ha ka Hero In-tercontinental Cup 2019 kabalong ha Ahmedabad ha kaneka janmiet sngi Saitjaiñ.

Tang haduh ka kylla step,ka North Korea kala ioh bantam lypa haduh 3-0 kol, katanaduh ka minit kaba 8, kaba16 bad ka minit kaba 29.

Haba poi pat ka kylla miet,ka India ka la ioh ban pynphailem s hi kol lyngba uLallianzuala Chhangte ha kaminit kaba 50 hynrei ka liangpyrshah ka la ioh biang ban

Haduh 5-2 kol rem kaIndia ha ka North Korea

thep kol ha ka minit kaba 61.Hadien kane u Sunil Chhetriu la ioh ban thep lang shi kolha ka minit kaba 71 hynrei naka liang ka Korea ka dang iohbiang ban thep kol biang haka minit kaba 90+ kaba lapynlong syndon ïa ka Ri banmad ïa ka jing shah rem kabahaduh 5-2 kol.

Page 8: VOL. XXX (30) NO. 190 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 14 ... · khyllipmat ba u lyoh ba dum u wan tap ïa ka ïing ka sem. Bthah ka Sorkar Pdeng ïa ki Sorkar Jylla ban thung doktor