102675639 peranan dan sumbangan tun dr mahathir mohamad dalam perkembangan pendidikan masyarakat...

7/22/2019 102675639 Peranan Dan Sumbangan Tun Dr Mahathir Mohamad Dalam Perkembangan Pendidikan Masyarakat M

1/65

Peranan Dan Sumbangan Tun Dr Mahathir Mohamad Dalam Perkembangan

Pendidikan Masyarakat Melayu Pada Era 1981 - 2002

BAB 1PENDAHULUAN

1.0 Pendahuluan

Menyorot tarikh bersejarah negara pada 28hb. Februari 1991 dalam menyingkap ucaptama Tun

Dr Mahathir Mohamad, mantan Perdana Menteri Malaysia Ke-4 semasa beliau memperkenalkan

Wawasan 2020 di Persidangan Majlis Perdagangan Malaysia, beliau telah mencetuskan hasrat

untuk menaik taraf status Malaysia daripada sebuah negara yang sedang membangun kepada

sebuah negara perindustrian yang maju sepenuhnya menjelang tahun 2020. Ucapatama beliau itu

telah melahirkan salah satu falsafah pemikiran Tun Dr Mahathir Mohamad terhadap

perkembangan dan pembangunan pendidikan negara selama 22 tahun perkhidmatan beliau

sebagai tonggak pemimpin negara. Antara ucaptama beliau di dalam persidangan itu ialah:

"Daripada pengalaman yang menakjubkan selama dua dasawarsa yang lalu di kalangan semua

negara yang dulunya terbatas 'sumber alamnya', maka amatlah jelas bahawa sumber yang

paling utama bagi sesebuah negara adalah bakat, kemahiran, daya cipta dan daya usaha

rakyatnya. Tenaga otak kita adalah sumber yang jauh lebih berharga daripada sumber alam.

Rakyat adalah sumber kita yang paling utama. Tanpa ragu-ragu lagi, pada tahun 1990-an dan

seterusnya Malaysia mestilah memberi perhatian yang sepenuhnya terhadap pembangunan

sumber yang amat penting ini.[1]

[1]Terjemahan teks ucapan Tun Dr Mahathir Mohamad di Persidangan Majlis Perdagangan Malaysia.

Teks asalnya bertajuk: Malaysia: The Way Forward. Rujuk hlm 20-21


2/65

Rentetan dari cetusan idea Tun Dr Mahathir Mohamad untuk merealisasikan Malaysia sebagai

negara maju menjelang tahun 2020 melalui Wawasan 2020, kerajaan Malaysia telah

membangunkan satu kerangka (framework) perlaksanaan pelan tindakan melalui pembangunan

sumber manusia yang komprehensif melalui prosess pendidikan kepada semua peringkat

golongan di Malaysia terutamanya kaum Bumiputra khasnya masyarakat Melayu. Ini jelas

diungkapkan oleh beliau di dalama Persidangan yang sama iaitu:

"Dalam pembangunan sumber tenaga manusia, kita tidak harus mengabaikan separuh jumlah

penduduk kita, yakni golongan Bumiputra. Jika golongan ini tercicir, jika kemungkinan-

kemungkinan yang ada pada mereka tidak diperkembangkan, jika mereka dibiarkan menjadi

rintangan terhadap pertumbuhan kebangsaan kita, maka kemajuan kita pastilah akan

pincang.[2]

Betapa kita tidak boleh menafikan peranan dan sumbangan Tun Dr Mahathir Mohamad di dalam

bidang pendidikan. Malahan beliau telah memberi rangsangan kepada rakyat Malaysia

khususnya kaum Melayu di dalam ucapan beliau sempena sambutan Hari Kemerdekaan yang ke-

40 pada 1991 supaya sentiasa berusaha melengkapkan diri dari segala sudut, dari ilmu

pengetahuan berasaskan teknologi tinggi sehingga memupuk semangat kebangsaan yang unggul

dalam jiwa masing-masing. Ujar beliau, jika rakyat tidak bersedia menghadapi perubahan dunia,

negara pasti tidak mampu bersaing dengan negara-negara maju lain. Beliau mahu pembangunan

negara mestilah seiring dengan pembangunan rohaniah agar keseimbangan antaranya dapat

memenuhi hasrat kerajaan untuk melahirkan masyarakat medani. [3]

[2]Ibid, hlm 21-22

[3]Lihat Esei Mohamad bin Muda, Cabaran Dan Harapan Dalam Pendidikan Menghadapi Alaf Baru


3/65

[Tun Dr Mahathir Mohamad]

1.1 Objektif KajianKajian ini secara umumnya bertujuan untuk menganalisa keberkesanan pendidikan sebagai ejen

perubahan pada era petadbiran Tun Dr Mahathir Mohamad bagi memenuhi matlamat nasional

untuk menjadikan Malaysia sebuah negara maju menjelang tahun 2020. Ini adalah kerana

pengukuhan ekonomi di samping kestabilan politik di Malaysia sebagai sendi utama kepada

kemampuan negara untuk bangkit dari ketinggalan dalam bidang ekonomi dan seterusnya

mempunyai daya saing berbanding dengan negara-negara ASEAN yang lain.

Kajian juga dibuat terhadap Perkembangan Pendidikan Negara sebelum dan selepas merdeka

bagi mengenal pasti evolusi Pendidikan Negara. Seterusnya kajian juga dibuat terhadap

penerapan nilai-nilai murni dan adab ketimuran dalam dasar Pendidikan Negara pada era

pemerintahan Tun Dr Mahathir Mohamad dan kesannya terhadap masyarakat Melayu.

Selain itu, kajian ini juga cuba menganalisis pendekatan berani Tun Dr Mahathir Mohamad yang

mengubah tanggapan masyarakat Melayu terhadap sains, ekonomi, matematik, teknologi,

aeroangkasa dan penguasaan Bahasa Inggeris yang sememangnya membantu orang-orang

Melayu bersifat terbuka dan berusaha gigih untuk lebih maju dan berdaya saing dan seterusnya
http://3.bp.blogspot.com/-GwEoC_1yWyk/T_uB1BBQX6I/AAAAAAAAAHQ/u8v1B4j9feQ/s1600/Mahathir.jpg


4/65

mendekatkan jurang pencapaian dalam bidang akademik, sukan, politik dan ekonomi di antara

orang-orang Melayu dan bukan Bumiputera.

1.2 Skop KajianPenulisan kertas Ilmiah ini memfokuskan kepada peranan dan sumbangan Tun Dr Mahathir

Mohamad sepanjang tempoh 22 tahun sebagai Perdana Menteri Malaysia serta kesan-kesan

positif yang sepanjang pemerintahannya di dalam bidang pendidikan. Kajian ini juga akan cuba

untuk melihat hubungkait rapat di antara pemikiran Tun Dr Mahathir untuk menjadikan Malaysia

dan rakyatnya khasnya orang-orang Melayu dan Bumiputra untuk turut sama merealisasikan

negara ini sebagai sebuah negara maju melalui Wawasan 2020. Skop pernulisan ini juga akan

membincangkan dengan terperinci cetusan idea Tun Dr Mahathir yang telah memberi impakbesar kepada masayarakat Melayu dan rakyat Malaysia pada amnya.

Walaupun skop kajian yang dinyatakan adalah sepanjang tempoh 1981-2002 iaitu pada era

pemerintahan 22 tahun Tun Dr Mahathir Mohamad sebagai tonggak negara, adalah perlu untuk

penulis menghuraikan peristiwa-peristiwa penting dalam sejarah pendidikan negara sebelum

1981 secara ringkas. Ini untuk memperlihatkan kesinambungan persejarahan dan supaya

pemahaman yang lebih mendalam dapat dilakukan. Namun begitu, secara khususnya skop kajian

ini adalah merangkumi tempoh 22 tahun bermula dari 1981 sewaktu Tun Dr Mahathir mula

dilantik menjadi Perdana Menteri ke-4 menggantikan Tun Hussein Onn.

1.3 Permasalahan Kajian

Permasalahan kajian dilihat apabila Tun Dr Mahathir Muhamad mengadakan dasar-dasar yang

drastik serta berani. Contohnya Pelaksanaan Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan Matematik

dalam Bahasa Inggeris telah mewujudkan tentangan dan kontroversi di kalangan orang-orang

Melayu.

Selain itu, pelaksanaan dan penerapan dasar pendidikan Negara yang dilihat sebagai melangkaui

zaman atau batas masa. Sebagai contoh matlamat Wawasan 2020 yang mahukan semua kaum di

negara ini berdaya saing dan maju. Ini memberi satu peluang kepada orang-orang melayu


5/65

meningkatkan taraf hidup. Peningkatan taraf hidup perlu selaras dengan peningkatan pendidikan

orang Melayu.

Kayu pengukur utama di dalam kajian ini ialah penulis akan menilai dan mengkaji peranan serta

sumbangan Tun Dr Mahathir Mohamad, mantan Perdana Menteri Malaysia yang ke-4. Di bawah

kepimpinan tiga orang Perdana Menteri yang terdahulu, Malaysia berada di zaman peralihan

selepas kemerdekaan. Malaysia pada ketika itu masih lagi mengharapkan bantuan dari Barat

untuk membantu memulihkan negara dalam aspek pentadbiran, ekonomi, pertanian, teknologi,

pertahanan dan pendidikan.

Justeru itu apabila Tun Dr Mahathir Mohamad melancarkan Dasar Pandang ke Timur, ianya

telah mengundang kritikan dan reaksi kurang senang dari Barat terutamanya Britain dan Amerika

Syarikat. Idea Dasar Pandang Ke Timur adalah bertujuan menjadikan Jepun dan Korea Selatan

sebagai model kejayaan Malaysia. Apatah lagi kedua buah negara tersebut mempunyai ciri-ciri

yang seakan sama dengan Malaysia iaitu lokasinya yang terletak di Asia. Negara-negara tersebut

juga adalah merupakan negara pertanian pada peringkat awalnya. Melalui evolusi pendidikan,

kedua-dua buah negara tersebut telah mampu menyediakan rakyatnya dengan pelbagai

kemahiran yang diperlukan di samping mengubah mereka menjadi lebih progresif. Apa yang

menarik ialah sikap taat setia kepada negara yang menjadi sasar pembangunan di samping

penghargaan kepada nilai budaya tradisional yang menjadi jati diri kepada kedua-dua bangsa di

Timur Jauh itu.

1.4 Kajian Yang LepasKajian ini adalah lebih banyak merujuk kepada maklumat-maklumat yang lepas bagi menyokong

hujah-hujah yang akan dibahaskan. Jurnal-jurnal, artikel-artikel dan juga keratan akhbar akan

digunakan sebagai sumber maklumat di dalam kajian ini. Antara jurnal dan arikel yang diguna

pakai didalam penulisan ini adalah seperti di halaman rujukan. Antara penulisan dan

penyelidikan ilmiah mengenai peranan dan sumbangan Tun Dr Mahathir Mohamad yang pernah

dihasilkan adalah seperti berikut:


6/65

Rusdi Omar iaitu pensyarah di Sekolah Pengajian Antarabangsa dan Sivamurugan Pandian yang

juga merupakan pensyarah Pusat Pengajian Sains Kemasyarakatan di Universiti Sains Malaysia

telah menghasilkan jurnal yang bertajuk Falsafah pemikiran politik Dr. Mahathir

Mohamad. Di dalam jurnal tersebut mereka telah membuat pengamatan mengenai peranan

pemikiran Mahathirisme. Istilah Mahathirisme ini ialah memaklumkan kepada pembaca

kedua-dua pensyarah ini melihat bagaimana idea-idea yang telah dicetuskan oleh Tun Dr.

Mahathir Mohamad bersama keunikan pemikirannya bersama falsafah dan cara pengurusan

negara yang telah dibawa oleh beliau ke arah negara maju pada tahun 2020. Kedua-dua pengkaji

ini juga membahaskan Mahathirisme ini membentuk ideologi politik Tun Dr Mahathir

Mohamad seterusnya melahirkan 5 komponen dasar pemerintahan beliau iaitu:

i. Nasionalisme;

ii. Kapitalisme;

iii. Islam;

iv. Populisme; dan

v. Autoritarianisme

Disamping itu juga, kedua-dua pensyarah ini yang membuat pengamatan tentang falsafah

pemikiran politik Tun Dr Mahathir yang juga sebagai Perdana Menteri ketika itu telah

mengenalpasti 4 faktor utama yang membentuk falsafah pemikiran Tun Dr Mahathir iaitu:

i. Latarbelakang keluarga;

ii. Penjajahan;

iii. Kerjaya kedoktoran; dan

iv. C.H.E Det

Menurut Rusdi dan Sivamurugan, gabungan idea yang diserap dan digubal sebagai falsafah,

Mahathirisme telah berjaya membawa Malaysia sebagai sebuah negara yang disegani dan

dihormati di persada antarabangsa[4].

[4]Lihat Rusdi Omar dan Sivamurugam Pandian, Falsafah pemikiran politk Dr. Mahathir Mohamad


7/65

Menurut Ahmad Fauzi bin Mohamad dalam artikel beliau yang bertajuk Pendemokrasian

Pendidikan: Suatu pentafsiran dan tinjauan mengenai pendekatan serta perlaksanaannya

dalam sistem pendidikan di Malaysia telah mengutarakan pengertian pendemokrasian

pendidikan telah memberi kesan yang sangat memberangsangkan di dalam perkembangan

pendidikan di Malaysia. Beliau banyak mengungkapkan semula ucapan-ucapan Dr. Mahathir

Mohamad yang relevan dengan topik pendemokrasian pendidikan. Umpamanya beliau memetik

kata-kata ketika Tun Dr Mahathir berucap sempena Persidangan Majlis Perdagangan Malaysia

pada 28hb Februari 1991 seperti berikut:

"Daripada pengalaman yang menakjubkan selama dua dasawarsa yang lalu di kalangan semua

negara yang dulunya terbatas 'sumber alamnya', maka amatlah jelas bahawa sumber yang

paling utama bagi sesebuah negara adalah bakat, kemahiran, daya cipta dan daya usaha

rakyatnya. Tenaga otak kita adalah sumber yang jauh lebih berharga daripada sumber alam.

Rakyat adalah sumber kita yang paling utama. Tanpa ragu-ragu lagi, pada tahun 1990-an dan

seterusnya Malaysia mestilah memberi perhatian yang sepenuhnya terhadap pembangunan

sumber yang amat penting ini[5]

Ahmad Fauzi telah membuat satu analisa ucapan Tun Dr. Mahathir dengan

menghubungkaitkannya dengan konsep pendemokrasian pendidikan, kepentingan isu

pendemokrasian pendidikan, kualiti pendidikan, kemudahan infrastruktur dan penekanan

pendidikan yang bertaraf dunia. Disamping itu juga, Ahmad Fauzi juga ada menyentuh isu

pendemokrasian pendidikan juga harus diimbangi dengan pembangunan sumber manusia yang

lengkap, seimbang dan bersepadu. Dengan kata lain pihak kerajaan mestilah memastikan bahawa

tidak boleh mana-mana golongan dan rakyat di Malaysia tercicir atau diabaikan dalam prosess

pendidikan tersebut. Ini sejajar dengan kehendak Tun Dr Mahahir Mohamad di dalam

persidangan yang sama iaitu:

"Dalam pembangunan sumber tenaga manusia, kita tidak harus mengabaikan separuh jumlah

penduduk kita, yakni golongan Bumiputra. Jika golongan ini tercicir, jika kemungkinan-

[5]Terjemahan teks ucapan Tun Dr Mahathir Mohamad di Persidangan Majlis Perdagangan Malaysia.

Teks asalnya bertajuk: Malaysia: The Way Forward. Rujuk hlm 20-21


8/65

kemungkinan yang ada pada mereka tidak diperkembangkan, jika mereka dibiarkan menjadi

rintangan terhadap pertumbuhan kebangsaan kita, maka kemajuan kita pastilah akan

pincang.[6]

Menurut Ahmad Sohaimi Lazim pensyarah di Universiti Pendidikan Sultan Idris dan juga

pengarang buku Dua Dekad Dasar Pandang ke Timur: Satu Penilaian Aspek Pendidikan (1982-

2002) beliau mendapati bahawa sepanjang pimpinan Perdana Menteri Malaysia yang ke-empat

selama 22 tahun, Tun Dr. Mahathir Mohammad telah mencetuskan pelbagai idea dalam

pentadbirannya yang banyak mempengaruhi dasar-dasar Malaysia meliputi aspek politik,

ekonomi dan sosial. Salah satu dasar menarik yang telah diperkenalkan oleh Dr. Mahathir ialah

Dasar Pandang ke Timur yang dilancarkan pada tahun 1982 bertujuan meniru budaya dan etika

kerja masyarakat Jepun dan Korea bagi memacu kemajuan ekonomi Malaysia.

Tun Dr. Mahatihir amat kagum dengan kejayaan Jepun dan Korea membangunkan ekonomi

mereka dan berhasrat menjadikan negara tersebut sebagai model kepada Malaysia yang selama

ini banyak bergantung kepada barat. Dr. Mahathir mengaitkan kejayaan ekonomi Jepun dengan

sikap positif rakyatnya seperti rajin, dedikasi, inovatif, menepati masa dan mementingkan kualiti

tinggi dalalam semua aspek kehidupan., Bagi menjayakan dasar ini. kerajaan telah melancarkan

program menghantar pelajar dan pekerja Malaysia ke sana bertujuan mempelajari teknologi dan

mencontohi budaya kerja mereka. Sejak dimulakan pada awal tahun 1980-an sehingga awal

tahun 2000, beberapa ribu pelajar dan pekerja Malaysia berpeluang mengikuti skim latihan yang

disediakan. Kini setelah program ini berjalan selama lebih daripada dua dekad, Ahmad Sohaimi

telah membuat dan penilaian perlu dibuat bagi menentukan sejauh mana kejayaannya kepada

Malaysia.

Sebenarnya Ahmad Sohaimi Lazim buku Dua Dekad Dasar Pandang ke Timur: Satu Penilaian

Aspek Pendidikan (1982-2002) adalah merupakan lanjutan kajian yang dibuat oleh beliau

semasa beliau menuntut di Universiti Sains Malaysia iaitu kertas ilmiah yang bertajuk Pengaruh

Jepun Terhadap Bidang Pendidikan di Tanah Melayu (Malaysia) 1941-1990 an. Ahmad Sohaimi

[6]Ibid, hlm 21-22


9/65

Lazim telah membongkar perasaan generasi sebelum merdeka terutamanya semasa zaman

pendudukan Jepun dari 1941 1945 ke atas perlaksanaan Dasar Pandang Ke Timur yang

dilancarkan oleh Tun Dr. Mahathir ketika itu. Pengalaman pahit serta suka duka generasi ketika

zaman Jepun telah mencetuskan kritikan dan perasaan tidak senang mereka terhadap Tun Dr

Mahathir.

Dalam kajian yang sama, Ahmad Sohaimi Lazim turut menyatakan bahawa hubungan diplomatic

yang terjalin di antara MalaysiaJepun selepas merdeka adalah berbentuk saling bergantungan.

Ini kerana Jepun memerlukan bahan mentah dari Malaysia dan Malaysia menyediakan peluang

pasaran bagi eskport Jepun. Sementara secara timbalbalik, Malaysia memerlukan pelaburan

daripada ahli-ahli perniagaan Jepun untuk melabur di Malaysia sebagai pusat pelaburan dan

bersaing dengan Singapura. Oleh itu, hubungan kedua-dua negara dapat ditingkatkan demi

manafaat bersama. Rakyat Malaysia yang telah terlibat di dalam program Dasar Pandang Ke-

Timur ini adalah terdiri dari 2 kategori iaitu:

i. Pelajar-pelajar Malaysia yang menyambung pelajaran sama ada di Jepun

atau Korea Selatan

ii. Para pekerja yang dihantar ke Jepun ataupun Korea Selatan untuk program

latihan kerja

Tujuannya adalah untuk mendapatkan pengalaman serta membudayakan cara kerja Jepun dan

Korea Selatan dari aspek mutu dan dispilin kerja[7].

1.5 Metodologi KajianDalam penyusunan kertas ilmiah ini penulis mengambil data, dari pendapat para ahli sejarah

yang telah menghasilkan buku-buku atau jurnal tentang peranan dan sumbangan Tun Dr

Mahathir Mohamad pada era 1981-2002. Temubual dengan pegawai-pegawai yang berkaitan

dengan permasalahan kajian dari pada Kementerian Pelajaran Malaysia dan Kementerian

[7]Lihat Ahmad Sohaim Lazim, Pengaruh Jepun Terhadap Bidang Pendidikan di Tanah Melayu (Malaysia)

1941-1990-an, hlm 1 - 24


10/65

Pendidikan Tinggi juga akan di atur untuk mendapatkan data-data yang relevan dengan kajian

ini.

Sumber primer dalam dalam penulisan ini kajian melalui penyelidikan di Arkib Negara

Malaysia, Perpustakaan Negara, Perpustakaan Tun Sri Lanang dan Perpustakaan Utama

Universiti Malaya. Istilah ini lazim disebut library researchiaitu pengambilan data yang berasal

dari buku-buku atau karya ilmiah yang terdiri dari sumber primer dan sekunder. Disamping itu

sekundernya adalah buku-buku yang berkaitan dengan peranan dan sumbangan Tun Dr Mahathir

dalam aspek pendidikan yang relevan dengan pembahasan kajian ini. Maklumat yang relevan

dengan peranan dan sumbangan Tun Dr Mahathir seperti keratan-keratan akhbar dan juga turut

capaian internet digunakan dalam mendapatkan maklumat.

1.6 Pembahagian Bab

Kajian ini dibahagikan kepada enam bab iaitu, bab pertama, kedua, ketiga, keempat, kelima dan

bab keenam yang berupa kesimpulan. Di dalam bab pertama adalah menghuraikan tujuan kajian

ini dibuat, skop kajian, membahaskan kajian-kajian yang telah lepas ke atas topik yang relevan

serta metodologi kajian.

Dalam bab kedua akan di utarakan tentang latarbelakang Tun Dr Mahathir Mohamad dari segi

asal usul, keluarga, kejayaannya semasa beliau menuntut di universiti, jatuh bangun beliau di

dalam politik, dan pemikiran semasa pentadbir negara dalam tempoh 22 tahun sejak 1981

2002.

Bab yang ketiga pula, membincangkan sejarah awal pendidikan di Malaysia sebelum merdeka,

selepas merdeka dan sistem pendidikan masa kini yang merangkumi Dasar Pendidikan Negara,

Falsafah Pendidikan Negara, Pembudayaan masyarakat Malaysia, peranan pendidik dan

sebagainya.

Peranan dan Sumbangan Tun Dr Mahathir Mohamad akan dibincangkan dalam bab yang

keempat. Idea-idea Tun Dr Mahathir Mohamad untuk membantu, merangka dan memajukan


11/65

masyarakat Melayu dan rakyat Malaysia pada amnya akan dibincangkan di dalam bab ini.

Umpamanya Dasar Pandang Ke-Timur, mewujudkan lebih banyak universiti-universiti awam

dan swasta tempatan, memperkenalkan kursus-kursus yang berasaskan sains dan teknologi di

pusat pengajian tinggi tempatan, menggalakkan penuntut-penutut Malaysia untuk melanjutkan

pelajaran ke Jepun, Korea Selatan ataupun mana-mana universiti tempatan. Di era Tun Mahathir

Mohamad telah memperuntukkan dana khas di dalam belanjawan negara mengenai pendidikan.

Umpamanya memperuntukkan dana khas untuk mewujudkan sekolah bistari dan sebagainya.

Seterusnya di dalam bab 4 ini, pengamatan perubahan-perubahan dasar yang telah dilakukan dan

oleh Tun Dr Mahathir dilakukan sejajar dengan kepentingannya kepada pendidikan dan

pembangunan negara selaras dengan matlamat Wawasan 2020.

Bab kelima merupakan bab yang menerangkan masalah dan kekangan-kekangan yang dihadapi

apabila beberapa perubahan dilakukan oleh Tun Dr Mahathir Mohamad dalam meningkatkan

taraf pendidikan di negara ini. Perubahan-perubahan yang drastik telah dibuat bagi memenuhi

keperluan ekonomi dan mendepani sosio-budaya masyarakat rakyat Malaysia yang berbilang

bangsa, laterbelakang dan fahaman politik yang berbeza-beza telah mendatangkan cabaran baru

bagi Tun Dr Mahathir. Umpamanya ketika beliau memperkenalkan matapelajaran sains dan

matematik diajar di dalam bahasa Inggeris. Pada sesetengah golongan Melayu, pendekatan ini

sangat baik bagi memantapkan penguasaan bahasa Inggeris dikalangan orang-orang Melayu.

Namun ada sesetengah golongan Melayu yang beranggapan bahawa pendekatan ini adalah

sekular. Begitu juga dalam aspek ekonomi. Cabaran yang paling utama ialah menyediakan

pendidik yang memahami kehendak industri. Silibus matapelajaran di peringkat universiti itu

sendiri mestilah bersifat futuristik[8] bagi menyediakan tenaga kerja yang mahir, berkebolehan

berkomunikasi lebih dari dua bahasa, mempamerkan kebolehan untuk bekerja di dalam

kumpulan, mempunyai daya analitikal yang tinggi serta berinovasi terutamannya dalam sektor

pembuatan dan pengeluaran.

Bab keenam adalah bab cadangan dan kesimpulan. Di dalam bab ini penulis akan mencadangkan

beberapa langkah untuk pihak kerajaan mempertimbangkan supaya sistem pendidikan yang sedia

[8]Lihat artikel Mohamad Bin Muda, Cabaran Dan Harapan Dalam Pendidikan Menghadapi Alaf Baru.


12/65

ada diberi nilai tambah serta untuk mendepani cabaran-cabaran baru sama ada dari segi sosial-

budaya mahupun daripada aspek ekonomi. Umpamanya sistem pembelajaran sekarang adalah

merupakan warisan daripada sistem pembelajaran yang ditinggal oleh British. Iaitu memisahkan

aliran agama dan aliran kebangsaan. Sudah sampailah masanya Kementerian Pendidikan

Malaysia dan Kementerian Pendidikan Tinggi membuat penilaian semula untuk menyatukan

kedua-dua aliran ini supaya dapat melahirkan generasi yang seimbang dalam aspek agama dan

ilmu-ilmu sains.

Daripada pemerhatian penulis, silibus di sekolah-sekolah agama tidak menekankan

matapelajaran sains dan matematik. Tetapi disebaliknya bagi sekolah kebangsaan, matapelajaran

agama hanyalah diajar sehingga tingkatan 5 sahaja. Sebagai contoh, apabila para pelajar dari

aliran kebangsaan melanjutkan pelajaran ke universiti, mereka tidak lagi belajar matapelajaran

agama. Ini merupakan satu kerugian kepada masyarakat Melayu dewasa ini lebih-lebih lagi

statitik daripada Jabatan Pendaftaran Negara menunjukkan bahawa masalah kelahiran bagi tidak

sah taraf adalah sangat mendukacitakan iaitu ianya melibatakan kaum Melayu. Melalui

pendidikan yang mantap, penulis berpendapat gejala sosial akan dapat dibendung demi masa

depan masyarakat Melayu dan rakyat Malaysia amnya. Di dalam bab ini juga kesimpulan akan

dibuat berdasarkan topik perbincangan dari bab pertama hingga bab keenam penulisan ini.


13/65

BAB DUA

LATARBELAKANG TUN DR MAHATHIR BIN MOHAMAD

2.0 Latarbelakang Tun Dr Mahathir MohamadTun Dr. Mahathir bin Mohamad adalah Perdana Menteri Malaysia yang ke-4. Penggal

kepimpinannya dari 16 Julai 1981 sehingga 31 Oktober 2003. Beliau telah menerajui Malaysia

ke arah arus kemodenan yang amat pantas dalam tempoh 22 tahun dan membawa kepada

kemakmuran dan kesejahteraan untuk dinikmati oleh semua lapisan masyarakat di Malaysia.

Semasa beliau menerajui negara, beliau sentiasa mempamerkan gaya pentabdbiran yang dilihat

sangat optimistik. Beliau mempunyai pemikiran yang berpandangan jauh kehadapan serta telah

melahirkan cetusan-cetusan idea yang melangkaui zaman. Faktor-faktor inilah yang telah

mempengaruhi beliau didalam membuat keputusan-keputusan penting negara seperti dalam isu-

isu yang menyentuh aspek ekonomi, sosial-budaya, sukan, penglibatan negara dalam projek

aeorangkasa dan yang paling utama adalah dalam bidang pendidikan. [9]

Didalam bab ini, penulis akan menghuraikan bagaimana proses sosialisasi dan latarbelakang

keluarga Tun Dr Mahathir Mohamad telah menjadi tulang belakang (backbone) kepada

keperibadian beliau semasa menjadi Perdana Menteri yang turut jelas terpamer didalam gaya

pentadbirannya.

2.1 Latarbelakang Keluarga

Tun Dr Mahathir telah dilahirkan pada 20hb Disember 1925 di Alor Setar, Kedah. Ibunya

bernama Wan Tempawan Binti Wan Hanapi adalah seorang berketurunan Melayu, manakala

ayahnya Encik Mohamad bin Iskandar adalah berketurunan Islam India (Kerala). Encik Iskandar

telah berkahwin dengan Siti Hawa yang mana Siti Hawa (iaitu nenek kepada Tun Dr Mahathir)

mempunyai susurgalur keluarga yang terdiri daripada golongan bangsawan Melayu. Encik

[9]Lihat Rusdi Omar dan Sivamurugam Pandian, Falsafah pemikiran politk Dr. Mahathir Mohamad, hlm

80


14/65

Mohamad bin Iskandar adalah seorang guru bahasa Inggeris di sekolah Inggeris[10] yang lebih

terkenal dikalangan para pendidik ketika itu sebagai Master Iskandar yang beliau berpindah

dari Pulau Pinang dan terus menetap di Kedah[11].

Tun Dr Mahathir ialah merupakan anak paling bongsu dalam keluarga yang terdiri daripada 9

orang adik-beradik. Beliau mempunyai 4 orang abang dan 3 orang kakak. Nama abang-abang

ialah Murad, Mustapha, Mahadi dan Mashahor. Manakala nama kakak-kakak beliau ialah

Rafeah, Habsah dan Johara.

J. Victor Morais telah merakamkan di dalam temubual dengan Tun Mahathir didalam yang mana

Tun Dr Mahathir pernah ditanya mengenai bapanya. Beliau menjawab:

Ayah saya sudah meninggal dunia. Beliau (Encik Mohamad bin Iskandar) menamakan saya

Mahathir oleh kerana beliau sangat menyukai dengan keganjilan huruf M. Keempat-empat

abang saya juga diberikannya, tetapi tidak kesemua adik beradik yang perempuan yang

dilahirkan selepas mereka tidak diberikannya.[12]

Menurut Tun Dr Mahathir lagi di dalam temubual yang sama:

Saya dibesarkan di dalam satu keluarga yang berdisplin. Ayah saya telah mengelolakannya

seperti sebuah bilik darjah. Bunyi batuknya sahaja semasa dia mendekati rumah sudah

mencukupi untuk kami budak-budak berlari ke pangkuan buku-buku kami

[10]Sekolah Inggeris kerajaan yang pertama di Alor Setar dikenali kini sebagai Maktab Sultan Abdul

Hamid

[11]Lihat J. Victor Morais (Terjemahan Abdul Razak bin Hj Abdul Rahman), Mahathir: Riwayat Gagah

Berani, Bab 1, hlm113

[12]Ibid, hlm 1


15/65

Abang Tun Dr Mahathir bernama Murad telah berkhidmat sebagai seorang pegawai di Kolej

Pertanian Serdang, yang kini telah meninggal dunia. Mahadi adalah seorang bekas pagawai

perkeranian di dalam bidang Perkhidmatan Eksekutif Negeri Kedah tetapi kemudianya menjadi

seorang peniaga yang berjaya. Mashahor pula seorang pegawai buruh dan Mustapha telah

meninggal dunia semasa pemerintahan Jepun di Tanah Melayu.

Bagi Tun Dr Mahathir, zaman kependudukan Jepun di Tanah Melayu telah memberi pengalaman

yang pahit di dalam kehidupannya semasa kecil. Beliau telah mengambil iktibar daripada

pengalaman pahit ini untuk membawa manafaat kepada dirinya dan juga rakyat Malaysia semasa

beliau menjadi Perdana Menteri Malaysia yang ke-4. Kesusahan dan penderitaan rakyat Tanah

Melayu semasa kependudukan Jepun telah membuka mata Tun Dr Mahathir Mohamad dalam

membuat strategi untuk membangunkan Malaysia.

Bertitik tolak dari zaman pemerintahan Maharaja Meiji lebih dikenali dalam sejarah Jepun

sebagai zaman Pemodenan Jepun berikutan kejayaan cemerlang beberapa pembaharuan yang

telah dilakukan oleh baginda dalam bidang politik, ekonomi, sosial dan ketenteraan. Berikutan

dari itu Jepun pada akhirnya telah mengalami anjakan paradigma di mana ia telah berjaya beralih

dari sebuah negara pertanian yang mundur menjadi sebuah negara perindustrian yang maju.

Kejayaan pemodenan Jepun ini adalah bergantung kepada sistem pendidikan. Dengan cogankata

" semua rakyat mestil ah mencar i i lmu di selu ruh dunia". Maharaja Meiji telah menghantar

ramai pelajar ke luar negara bagi menimba ilmu di bidang pertanian, perkapalan, ketenteraan,

perindustrian dan pendidikan. Bagi menyediakan rakyat Jepun kepada arus pemodenan ini,

baginda telah memperkenalkan satu sistem pendidikan yang baru kepada semua rakyat Jepun

yang di mana sebelum ini hanya dikhususkan kepada golongan samurai dan bangsawan sahaja.

Baginda telah meniru model pendidikan yang terbaik pada masa itu iaitu dari Britain, Perancis

dan Amerika Syarikat dan menyesuaikannya (customized) untuk rakyat Jepun tanpa sama sekali

membuang nilai-nilai pendidikan tradisional yang ada dalam masyarakat tempatan seperti

Koyohei-mama iaitu pendidikan dari rumah. Penekanan diberikan kepada pendidikan vokasional


16/65

dan teknikal bagi menyediakan rakyat Jepun sebagai gunatenaga yang mahir dalam

perindustrian. [13]

Banyak sekolah-sekolah ditubuhkan dan sistem persekolahan diseragamkan diseluruh negara

Jepun. Ini adalah kerana kerajaan Jepun menyedari bahawa bidang pendidikan adalah merupakan

pelaburan yang menguntungkan Jepun di masa akan datang. Bidang penterjemahan mendapat

galakan dari kerajaan untuk menterjemah buku-buku asing dalam berbagai bidang ke dalam

bahasa Jepun. Kegiatan ini telah meninggikan tahap literasi budaya rakyat Jepun. Selain itu

setiap rakyat Jepun telah ditanamkan semangat Ware Ware Nippon-jin iaitu kebanggaan

berbangsa Jepun serta cinta dan taat setia kepada negara. Caranya ialah dengan memartabatkan

bahasa Jepun sebagai bahasa rasmi dan bahasa pengantar pendidikan serta menguatkan kembali

ajaran Shinto yang menjadi asas falsafah masyarakat Jepun. Dengan cogankata wakon yohsai

iaitu semangat Jepun dengan teknologi barat, Jepun telah muncul sebagai sebuah negara

perindustrian yang maju menjelang abad ke-20.[14]

Pengalaman kejayaan Jepun bangkit sebagai negara yang mundur telah menjadi sumber inspirasi

kepada Tun Dr Mahathir Mohamad untuk membangunkan Malaysia sebagai sebuah negara maju

menjelang tahun 2020. Penerangan terperinci akan dihuraikan di Bab ke-4.

2.2 Pendidikan

Dr. Mahathir memulakan alam persekolahan di Sekolah Melayu Seberang Perak pada tahun

1930 selama dua tahun. Beliau melanjutkan pengajian menengah di Goverment English School,

Alor Setar yang kini dikenali sebagai Kolej Sultan Abdul Hamid. Beliau tamat dengan keputusan

Senior Cambridge yang cemerlang pada tahun 1945.

[13]Lihat Richard Story, Sejarah Jepun Moden, hlm 67 - 103

[14]Lihat Ahmad Sohaimi Lazim pengaruh Jepun Terhadap Bidang Pendidikan Di Tanah Melayu

(Malaysia) 1941- 1990-an, hlm 1 - 24


17/65

Tun Dr Mahathir bercermin mata sejak beliau kecil lagi. Beliau memengang jawatan sebagai

pustakawan di dalam kelasnya dan sentiasa menjadi pemenang hadiah bahasa Inggeris setiap

tahun. Kebolehan Tun Dr Mahathir di dalam bidang penulisan bahasa Inggeris sangat terserlah

semasa di bangku sekolah. Beliau pernah menjadi editor untuk majalah Sultan Abdul Hamid

College yang mana sub-editornya ialah guruny sendiri iaitu Sir John Augustin pada tahun

1945[15]. Semasa di sekolah, beliau dilaporkan tidak gemarkan sukan dan lebih berminat dengan

hobinya membaca buku.

Pada 1947, selepas tamat pengajian peringkat menengah, Dr. Mahathir telah ditawarkan biasiswa

Kedah untuk melanjutkan pelajaran dalam bidang perubatan di King Edward VII College of

Medicine, Singapura. Semasa di Kolej, beliau merupakan seorang pelajar yang tekun dan

bersungguh-sungguh dalam pelajaran. Ketika mununtut di kolej, minat beliau terhadap sukan

mula tumbuh yang mana beliau aktif dalam sukan ragbi. Beliau sentiasa mengambil berat tentang

kebajikan pelajar-pelajar lain. Pada tahun 1953, beliau telah dianugerahkan kelulusan Ijazah

Doktor Perubatan (M.B.B.S) dari University of Malaya, Singapura.

2.3 Kerjaya

Dr. Mahathir telah memulakan perkhidmatannya dalam kerajaan dengan menjadi doktor pelatihdi Hospital Besar Pulau Pinang. Pada tahun 1954, Dr. Mahathir telah dilantik sebagai Pegawai

Perubatan di Hospital Besar Alor Setar bagi memenuhi kontrak biasiswanya. Beliau juga telah

memberikan khidmat perubatan di Langkawi, Jitra dan Perlis[16].

Pada tahun 1957, beliau berhenti dari perkhidmatan kerajaan untuk membuka kliniknya sendiri,

MAHA Klinik yang terletak di Jalan Tunku Ibrahim. Ketika itu, beliau merupakan anak Melayu

pertama yang membuka klinik persendirian di Alor Setar yang pada ketika itu terdapat lima buah

klinik sahaja. Klinik ini kemudiannya berpindah ke 1587, Jalan Sultan Badlishah, 05000 Alor

[15]Lihat Ibid, hlm 6

[16] Lihat Biografi Dr. Mahathir. Kuala Lumpur : Perpustakaan Negara Malaysia, 2004


18/65

Setar dan kekal sehingga sekarang. Keputusan untuk berhenti kerja sebagai kakitangan kerajaan

adalah kerana beliau merasakan bekerja di sektor kerajaan telah membataskan beliau untuk

bergerak aktif di dalam politik.[17]

2.4 Perkahwinan

Setelah 3 tahun berkhidmatan sebagai Pegawai Perubatan di Alor Setar, Kedah, Dr Mahathir

Mohamad telah melangsungkan perkahwinan dengan pilihan hatinya. Perkenalan dengan seorang

gadis dari Selangor bernama Siti Hasmah Mohd Ali (kini Tun Dr. Siti Hasmah) yang mengikuti

bidang pengajian yang sama di King Edward VII Collage of Medicene berlanjutan sehingga

mereka menamatkan pengajian masing-masing. Hubungan erat yang terjalin semasa di Singapura

telah diakrabkan lagi setelah kedua-duanya diijabkabulkan sebagai suami isteri pada 5hb Ogos

1956. Pasangan bahagia ini telah dikurniakan tujuh orang cahaya mata iaitu Marina (kini Datin

Paduka Marina), Mirzan, Melinda, Mokhzani (kini Datuk Mohzani), Mukriz (kini Datuk

Mukriz), Maizura dan Mazhar.

Ternyata, ke mana tumpahnya kuah kalau tidak ke nasi. Tun Dr Mahathir juga menyukai

keganjilan huruf Mseperti bapanya almarhum Encik Mohamad bin Iskandar. Ini jelas dengan

beliau telah menamakan kesemua anak-anak beliau dengan pangkal huruf M.

Susurgalur keluarga Tun Dr Mahathir adalah seperti di Jadual 1 dibawah.

Jadual 1: Salahsilah Keluarga Tun Dr Mahathir Mohamad Tun Dr Siti Hasmah Mohd Ali

Gambar 1: Dr Mahathir Mohamad &Dr Siti Hasmah Mohd Ali

Gambar 2: YAB Tun Dr Mahathir Mohamad& YAB Tun Dr Siti Hasmah Mohd Ali

[17]Lihat Rusdi Omar dan Sivamurugan Pandian, Falsafalah Pemikiran Politik Dr Mahathir Mohamad,

hlm 79


19/65

(ketika zaman muda mereka) (sekarang)

2.5 Penglibatan Di Dalam PolitikPenglibatan Tun Dr. Mahathir di dalam arena politik tidak begitu ketara dalam tahun-tahun

1950an kerana beliau masih menuntut di Universiti. Walau bagaimanapun, beliau terus menulis

esei dan komentar mengenai isu-isu sosio-politik negara di akhbar The Straits Times. Perletakan

jawatan sebagai doktor kerajaan pada tahun 1957 telah membolehkan Dr. Mahathir bergiat

dalam bidang politik. Beliau telah dipilih untuk bertanding pada pilihanraya negeri tahun 1959,

tetapi menolaknya. Semasa pilihanraya umum tahun 1964, Dr.Mahathir diberi kepercayaan

menjadi calon dan seterusnya berjaya memenangi kerusi Parlimen Kota Setar di atas tiket PartiPerikatan. Bermula dari sinilah beliau menempa nama di kalangan masyarakat dan senario

politik negara. Selepas memenangi pilihan raya umum pada tahun 1964, Dr. Mahathir dilantik

sebagai Ahli Parlimen. Bagaimanapun, beliau hilang kerusi pilihan raya umum berikutnya iaitu

pada tahun 1969.

Kecenderungan dan minatnya yang mendalam dalam bidang pendidikan membolehkan beliau

dilantik sebagai Pengerusi Majlis Pendidikan Tinggi yang pertama tahun 1968, Ahli Majlis

Penasihat Pendidikan Tinggi pada tahun 1972, Member Of the University Court and University

of Malaya Council serta Chairman of the National University Council pada tahun 1974. Dr.

Mahathir dilantik sebagai Senator pada tahun 1974. Beliau melepaskan jawatan ini untuk

membolehkannya bertanding pada pilihan raya umum tahun 1974 yang mana beliau menang

tanpa bertanding. Berikutan daripada pilihanraya itu, Dr. Mahathir dilantik sebagai Menteri

Pelajaran.

Sebagai Menteri Pelajaran, langkah pertama dalam perancangan beliau adalah mengubah polisi

pendidikan negara supaya ianya menggambarkan usaha-usaha ke arah menghapuskan

kemiskinan dan mewujudkan keadilan untuk semua dan memastikan semua individu diberi

peluang membaiki taraf hidup mereka. Sepanjang menjadi Menteri Pelajaran, beliau memberi

peluang yang lebih kepada anak Melayu melanjutkan pelajaran di Institut Pengajian Tinggi,


20/65

mengubah kuota kemasukan, dan beberapa kriteria kemasukan ke pusat-pusat tersebut,

mengadakan biasiswa dan menubuhkan Maktab Rendah Sains Mara (MRSM). Beliau juga

bertanggungjawab meminda Akta Universiti dan Kolej Universiti 1975 yang ditentang oleh ahli

akademik dan mereka yang terlibat dengan pendidikan. Sebagai seorang yang berdisplin dan

tegas beliau berjaya melenyapkan kritikan terhadap polisi-polisi pendidikan. Kini semua pusat

pengajian tinggi diuruskan di bawah Kementerian Pendidikan.

Kemenangan beliau di dalam pertandingan kerusi Naib Presiden dalam Perhimpunan Agung

UMNO (Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu) tahun 1975 telah menyumbang kepada

kejayaan politik beliau. Pada 16 Julai 1981 berikutan perletakan jawatan Perdana Menteri oleh

Tun Hussien Onn atas sebab kesihatan, Dr. Mahathir telah dipilih menjadi Presiden UMNO dan

Perdana Menteri yang ke- 4 pada usia 55 tahun. Daripada jawatan Menteri Pendidikan, Dr.

Mahathir berpindah ke Kementerian Perdagangan dan Industri dalam tahun 1978. Beliau juga

adalah Pengerusi Jawatankuasa Pelaburan Kabinet dimana beliau tidak putus-putus

menggalakkan perdagangan dan pelaburan asing. Kemenangan Dr. Mahathir dalam pilihanraya

umum tahun 1978 telah membolehkan beliau mengekalkan jawatannya di dalam kabinet dan

parti.

Falsafah politik Tun Mahathir adalah bersifat terbuka untuk mengatasi masalah-masalah secara

terbuka. Beliau berpendapat bahawa dengan menyembunyikan sesuatu, bersifat manis tidak akan

membawa Malaysia ke mana-mana. Mengenai polisi luar negara, Tun mengamalkan dasar

berbaik-baik dengan semua negara sama ada sesuatu negara itu mengamalkan sistem

pemerintahan sosialisme atau komunisme. Konsisten dengan prinsip ASEAN iaitu mengamalkan

sikap tidak campurtangan dalam hal ehwal negara asing, Tun Dr Mahathir mempunyai harapan

yang sama iaitu tidak mahu urusan pentadbiran negara dicampuri oleh negara asing[18].

2.6 Pencapaian dan SumbanganSemasa beliau menjadi Perdana Menteri Malaysia, banyak pembangunan yang telah dibuat

sehinggakan beliau digelarkan sebagai Bapa Pemodenan Malaysia, negarawan ulung yang

[18]Ibid, hlm 49 - 60


21/65

membawa Malaysia ke mercu kejayaan sehingga mendapat penghormatan negara-negara asing.

Malaysia juga menjadi pusat pelaburan baru di Asia Tenggara menjadi alternatif kepada pelabur-

pelabur asing selepas Singapura. Antara kejayaan projek-projek mega yang berbentuk material

yang dikaitkan dengan Tun Dr Mahathir ialah Kuala Lumpur City Centre (KLCC), Lapangan

Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur (KLIA), Koridor Raya Multimedia (MSC), Menara

Berkembar Petronas (Petronas Twin Tower), Menara KL (KL Tower), Jambatan Pulau Pinang,

Perusahaan Otomobil Nasional Berhad (Proton), Perusahaan Otomobil Kedua Negara (Perodua)

Litar Formula One Litar Sepang, pembangunan Putrajaya dan mengalihkan pusat pentadbiran

negara daripada ibunegara Kuala Lumpur ke Putrajaya.

Sementara itu sumbangan beliau dalam aspek pembangunan insan dan pendidikan akan

dihuraikan dengan lebih terperinci di dalam Bab ke-4. [Rujuk Bab 4: Sumbangan dan Peranan

Tun Dr Mahathir Mohamad dalam perkembangan Pendidikan Masyarakat Melayu pada era 1981

2002].

Selepas persaraanya sebagai Perdana Menteri Malaysia ke-4 pada 31hb Otober 2003, nama Tun

Dr Mahathir telah berada di kemuncak kegemilangan di persada antarabangsa. Beliau telah

mendapat anugerah Tun iaitu satu anugerah penghormatan tertinggi di Malaysia kerana

perkhidmatannya yang cemerlang sebagai Perdana Menteri Malaysia selama 22 tahun iaitu satu

era kepimpinan yang paling lama di Asia Tenggara.


22/65

BAB TIGA

SEJARAH PENDIDIKAN DI MALAYSIA

3.0 Sejarah Pendidikan Di MalaysiaTun Dr Mahathir bin Mohamad adalah seorang ahli politik yang mempunyai tahap intelek yang

tinggi. Adalah sukar bagi seorang pengkaji untuk menentukan adakah beliau seorang ahli politik

yang inteletual atau seorang intelektual yang berpolitik.[19] Ternyata beliau seorang yang sangat

bijak dan mempunyai pemikiran strategik dalam pembangunan negara. Dalam usaha

memperkenalkan dasar dan program pembangunan, Tun Dr Mahathir bin Mohamad telah

mengemukakan dan menjelaskan segala idea dan hasil pemikirannya kepada rakyat termasuklah

dalam bidang pendidikan.

Walaupun skop kajian yang dinyatakan adalah sepanjang tempoh 1981-2002 iaitu pada era

pemerintahan 22 tahun Tun Dr Mahathir Mohamad sebagai Perdana Menteri Malaysia, adalah

perlu untuk penulis menghuraikan peristiwa-peristiwa penting dalam sejarah pendidikan negara

sebelum 1981 secara ringkas. Ini untuk memperlihatkan kesinambungan persejarahan dan supaya

pemahaman yang lebih mendalam dapat dilakukan. Namun begitu, secara khususnya skop kajian

ini adalah merangkumi tempoh 22 tahun bermula dari 1981 sewaktu Tun Dr Mahathir mula

dilantik menjadi Perdana Menteri ke-4 menggantikan Tun Hussein Onn.

3.1 Sejarah Pendidikan Di Malaysia Sebelum Merdeka

Sistem pendidikan sebelum Tanah Melayu mencapai kemerdekaan secara umumnya merupakan

pendidikan yang mempunyai satu bentuk yang sistem tersendiri. Para pengkaji yang telah lepas

pada amnya melihat pendidikan sebelum zaman kemerdekaan adalah tidak menekankan aspek

formality. Malah sistem pendidikan sebelum merdeka telah dikelaskan dengan istilah

pendidikan tradisi. Rata-rata pengkaji terdahulu mengklasfikasikan sistem pendidikan sebelum

[19]Lihat prakata Dato Dr Affifuddin Hj Omar untuk Mahathir: Warisan Perjuangan Langkah Ke

Hadapan


23/65

merdeka adalah mempunyai kurikulum yang terlalu sempit kerana pelajaran adalah terhad

kepada teks Al-Quran sahaja.

Pada pendapat penulis pada ketika itu sistem pendidikan adalah berlandaskan Al-Quran dan Al-

Sunnah. Para pelajar pada ketika itu memperlajari Al-Quran dan teks-teks Hadith melalui kitab-

kitab di dalam Bahasa Arab. Terdapat juga kitab-kitab Arab yang telah diterjemahkan ke dalam

Bahasa Melayu tetapi bertulisan Jawi. Para penuntut adalah diuji berdasarkan kebolehan mereka

untuk membaca Al-Quran dengan kaedah tajwid serta tartil yang betul. Manakala dalam aspek

urusan kehidupan pula, para pelajar diajar dengan kitab-kitab Feqah untuk memahami hukum

hakam yang melibatkan pembayaran zakat, kaedah fidyah, pengurusan jenazah, pengurusan

masjid, pendidikan akhlak dan adab sopan.

Terdapat ramai tokoh-tokoh agama yang bergiat cergas dalam aspek pendidikan di nusantara

pada masa itu. Antaranya Haji Abdul Malik Karim Amrullah. Beliau lebih dikenali dengan

akronim nama beliau iaitu HAMKA. Kitab karya terkenal yang hingga kini masih digunakan

sebagai bahan rujukan ialah Tafsir Al-Azhar.[20]

Manakala antara tokoh agama di Tanah Melayu yang terkenal ialah Syeikh Mohamad Idris bin

Abdul Rauf Al-Marbawi.[21] Antara sumbangan beliau ialah dengan menulis Kitab Bahru Al-

Madzi yang mempunyai 22 jilid syarah hadith yang telah disusun kemas mengikut bab-bab.

Kitab Bahru Al-Madzi ini juga masih digunakan sebagai teks rujukan hadith oleh Fakulti

Pengajian Islam di Institut Pengajian Tinggi Awam (IPTA) di Malaysia pada masa kini. Beliau

sangat fasih berbahasa Arab sehingga telah menyusun kamus Al-Marbawi iaitu sebuah kamus

Bahasa Arab Bahasa Melayu yang ditulis dalam bahasa Jawi. Begitu juga dengan Syeikh

Muhyiddin Abdul Qadir Mahmud al-Kedahi. Beliau mahir dalam bidang nahu Bahasa Arab,

Feqah dan Hadis. Beliau mengajar ilmu-ilmu tersebut di Madrasah Nurul Iman, Hulu Langat.

[20]Lihat Bab 1, Pemikiran Hamka, Dr Sidek Baba (mantan NC UKM)

[21]Lihat Mohammad Redzuan Othman, kertas kerja pada Seminar Ulama Dalam Sejarah Perak (9 Julai

1989).


24/65

Ramai dikalangan tokoh-tokoh agama di Tanah Melayu pada ketika telah mendirikan madrasah-

madrasah untuk masyarakat Melayu mendapatkan pendidikan agama atau lebih dikenali dengan

sekolah pondok. Sekolah-sekolah jenis ini masih boleh dilihat sekarang di negeri-negeri seperti

Kelantan, Terengganu dan Kedah. Kesan daripada penjajahan barat yang telah memperkenalkan

bentuk tulisan rumi serta memisahkan urusan agama dengan urusan dunia telah menyebabkan

ramai masyarakat Melayu kini tidak boleh menguasai tulisan Jawi dengan baik. Malah terdapat

anak-anak Melayu yang buta huruf Jawi.

3.2 Evolusi Pendidikan Di Malaysia Selepas MerdekaDalam lipatan sejarah pendidikan negara, sistem pendidikan di Malaysia telah mengalami

evolusi sejak tercapainya kemerdekaan. Sistem kebangsaan yang dibentuk berasaskan perakuan-perakuan di dalam Penyata Razak, Laporan Rahman Talib (1960) dan Akta Pendidikan (1996).

Setiap perubahan yang dibuat adalah untuk menambah baik kelemahan-kelemahan sedia ada

disamping untuk memastikan ianya sesuai serta memenuhi keperluan masyarakat di Malaysia

yang majmuk. Berikut adalah perinciannya:

3.2.1 Penyata Razak (1956)

Menteri Pelajaran ketika itu Y.B. Dato' Tun Abdul Razak Hussein menubuhkan Jawatankuasa

Pelajaran dan mengesyorkan beberapa perubahan dalam sistem pendidikan dan laporan ini

dikenali sebagai Penyata Razak (1956). Cadangan-cadangan dalam penyata tersebut telah

dimaktubkan dalam Ordinan Pelajaran 1957

Tujuan Penyata Razak adalah:

a) Menjadikan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan, bahasa perpaduan dan bahasa

pengantar di sekolah;

b) Mengeratkan perpaduan antara kaum Melayu, Cina dan India sebagai satu rumpun bangsa di

Tanah Melayu;

c) Mengembangkan sistem pendidikan agar jurang perbezaan antara kaum dapat dikurangkan;


25/65

d) Menyediakan kemudahan pendidikan yang mencukupi untuk melahirkan masyarakat yang

berdisplin, terlatih, liberal dan progresif;

e) Mewujudkan sistem pengurusan pendidikan yang lebih cekap dan berkesan;

f) Mewujudkan masyarakat yang bertoleransi, berdisplin, terlatih , lieral dan progresif; dan

g) Memenuhi keperluan negara yang merdeka dan memperkembangkan sistem pendidikan

3.2.2 Laporan Rahman Talib (1960)

Laporan Talib yang diperakukan dalam Akta Pendidikan 1961 telah mengabdikan cita-cita yang

terkandung dalam Laporan Razak dan menggariskan hasrat sistem pendidikan Kebangsaan yang

terdapat sekarang. Terdapat empat aspek penting dalam laporan ini iaitu:

a) Menjadi titik permulaan ke arah pelaksanaan bahasa Malaysia sebagai bahasa pengantar utama

dan proses penukaran bahasa pengantar

b) Mewujudkan sistem peperiksaan persekolahan yang sarna walaupun berlainan bahasa di

peringkat rendah, menengah,dan menengah atas

c) Memberi penekanan kepada pendidikan teknik dan vokasional untuk keperluan tenaga mahir

d) Memberi penekanan kepada pendidikan moral dan keagamaan untuk keperluan kerohanian

sebagai teras.

Di antara beberapa perubahan dan pindaan yang dibuat dari Laporan Razak yang dikenali dengan

Laporan Rahman Talib ialah:

a) Pelajaran di sekolah rendah adalah percuma;

b) Sekolah rendah menjadi sekolah kebangsaan dan jenis kebangsaan;

c) Sekolah pelajaran lanjutan merupakan persekolahan hingga umur 15 tahun;

d) Murid naik darjah secara otomatik;


26/65

e) Pelajaran agama Islam bagi murid-murid hendaklah sekurang-kurannya 15 orang; dan

f) Pendidikan akhlak dititikberatkan

Selepas itu Sistem Pendidikan Aneka Jurusan ditubuhkan pada 1965 bagi Sekolah Menengah

Rendah menggantikan Sistem Pelajaran Lanjutan yang dihapuskan. Mata pelajaran aneka jurusan

di sekolah menengah pada waktu itu ialah Seni Perusahaan, Sains Rumah tangga, Sains

Pertanian dan Perdagangan.

Walaupun hasrat dan tujuan Akta Pendidikan 1961 ini untuk menyatukan kaum yang ada di

Malaysia, tetapi secara praktikalnya, sukar untuk mencapai matlamat itu memandangkan pola

tempat tinggal yang berlainan. Misalnya orang Melayu tinggal di kampung-kampung dan pinggir

pantai, kaum Cina tiggal di kawasan perlombongan dan kaum India di kawasan ladang-ladang

getah. Dengan ini tentulah amat sukar untuk menyatukan mereka.

Selepas dari Laporan Rahman Talib 1960, muncul pula laporan-laporan seperti Laporan Hussein

Onn (1971) dan Laporan Mahathir 1976. Kedua-dua Laporan ini adalah untuk mengkaji semula

Dasar Pendidikan Negara yang sebelumnya berdasarkan Laporan Razak dan Laporan Rahman

Talib.

3.2.3 Akta Pendidikan 1996

Selaras dengan cabaran dalam bidang pendidikan dan pihak keprihatinan kerajaan dalam bidang

pendidikan, Akta Pendidikan 1996 telah digazetkan dan diluluskan oleh Parlimen. Ini

menunjukkan bahawa pendidikan adalah merupakan kepentingan awam. Peranan sistem

pendidikan sangat penting dalam pembangunan negara. Pendidikan yang berkualiti dan

cemerlang merupakan usaha murni untuk membangunkan generasi alaf baru.

Penguatkuasaan Akta Pendidikan 1996 telah membuat penilaian semula ke atas definisi

pendidikan iaitu:

Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah lebih memperkembangkan

potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan


27/65

harmonis dan segi intelek, rohani, emosi dan jasmani, berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan

kepada Tuhan. Usaha ini adalah bertujuan untuk melahirkanwarganegara Malaysia yang

berilmu pengetahuan,berketerampilan,berakhlak mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan

mencapai kesejahteraan diri serta memberikan sumbangan terhadap keharmonian dan

kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara[22]

Berdasarkan Akta Pendidikan 1996, ianya telah diterjemahkan dalam bentuk perlaksanaan sistem

pendidikan yang mengambilkira prinsip-prinsip kesamarataan hak-hak sosial setiap masyarakat

Malaysia untuk menjadikan modal insan yang berkualiti. Matlamat jangka panjang ialah untuk

menjadikan Malaysia sebuah negara maju dengan menyediakan modal insan (human capital)

yang seimbang dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani.

3.3 Sistem Pendidikan Di Malaysia Masa Kini

Di Malaysia sistem pendidikan adalah di kategorikan kepada 3 peringkat[23]. Iaitu:

a. Peringkat pertama: Sekolah Rendah (primary level)

b. Peringkat kedua: Sekolah Menengah (secondary level)

i. Menengah Rendah

ii. Menengah Atas

iii. Tingkatan 6

c. Peringkat Ketiga : Pengajian Tinggi (tertiary level)

Sistem pendidikan di peringkat Rendah memakan masa selama 6 tahun, peringkat Menengah

Rendah memakan masa selama 3 tahun sementara Menengah Atas adalah selama 2 tahun dan

pada peringkat Tingkatan 6 adalah selama 2 tahun. Ini diikuti dengan Peringkat Pendidikan

Tinggi yang terdiri dari 2 jenis iaitu maktab, politeknik dan universiti.

[22]Lihat Bab 1: Tafsiran, Akta Pendidikan 1996

[23]Ibid


28/65

Peringkat-peringkat pendidikan tersebut di atas boleh diklasifikasikan lagi kepada beberapa

jenis. Pendidikan Rendah contohnya terbahagi kepada 3 kategori iaitu:

i. Sekolah Kebangsaan

ii. Sekolah Rendah Kebangsaan

iii. Sekolah Rendah Jenis Kebangsaan (Cina) dan (Tamil)

Begitu juga pada peringkat Menengah. Ianya dibahagikan kepada beberapa kategori iaitu

Sekolah Menengah Kebangsaan, Sekolah Menengah Teknik, Sekolah Menengah Vokasional dan

Sekolah Menengah Agama.


29/65


30/65


31/65

BAB 4

PERANAN DAN SUMBANGAN TUN DR MAHATHIR MOHAMAD

4.0 Peranan Dan Sumbangan Tun Dr Mahathir Mohamad

Bab ini mengandungi tiga bahagian utama, iaitu:

a. Bahagian pertama membentangkan pemikiran Tun Dr Mahathir mengenai orang-orang Melayu;

b. Bahagian kedua memperkenalkan pendekatan atau keadah yang digunakan oleh penulis untuk

mengenal pasti peranan dan perlaksanaan pemikiran Tun Dr Mahathir Mohamad dalam bidang

pendidikan; dan

c.

Bahagian ketiga pula mengenal pasti dan menyenaraikan sumbangan-sumbangan pemikiran TunDr Mahathir dalam bidang pendidikan

BAHAGIAN PERTAMA

4.1 Pemikiran Tun Dr Mahathir Mohamad Mengenai Orang Melayu

Pemikiran Tun Dr Mahathir mengenai sikap orang-orang Melayu tersebar dalam pelbagaimedia. Beliau telah menghasilkan buku-buku tentang nasib orang-orang Melayu contohnya The

Malay Dilemma (1970) dan Menghadapi Cabaran (1976). Buku The Malay Dilemma ialah

pandangan berani beliau menyuarakan pendapat yang memperkatakan mengenai masalah

ekonomi orang Melayu dan Bumiputera pada ketika itu. Beliau telah memberi beberapa

pandangan untuk menyelesaikan masalah tersebut malahan beliau turut mengkritik

ketidakcekapan kerajaan ketika itu dalam usaha untuk memulihkan keadaan berikut. Walaupun

buku tersebut diharamkan, ada beberapa perkara dan pandangan yang hampir sama dengan Dasar

Ekonomi Negara (DEB) yang dilancarkan pada 1971 yang menerangkan bagaimana untuk

memperbaiki keadaan Bumiputera ketika itu.

Di dalam buku tersebut, Tun Dr Mahathir telah membidas sikap fanatik orang Melayu yang

sentiasa menyalahkan takdir dan sering menerima kekalahan melalui sifat pasif mereka. Pada


32/65

1970, Perdana Menteri, Allahyarham Tunku Abdul Rahman telah meletakkan jawatan dan

digantikan oleh Allahyarham Tun Abdul Razak. Ketika itu Tun Dr. Mahathir kembali aktif

dalam UMNO dan mendapat sokongan ramai. Kekalahan dan kekecewaan sebelum ini tidak

pernah mematahkan semangat beliau untuk terus berusaha untuk memperjuangkan isu-isu yang

mempunyai kepentingan dengan orang-orang Melayu.

4.1.1 Sejarah Orang Melayu

Antara asas pemikiran Tun Dr Mahathir ialah sikap beliau terhadap sejarah terutama sekali nasib

yang menimpa orang Melayu, antaranya dasar penjajahan British[24], kemasukkan orang-orang

Cina dan India yang dibawa oleh British ke Tanah Melayu, kemunculan elit-elit aristokrat dan

birokrat Melayu dan zaman penjajahan Jepun. Tun Dr Mahathir telah menganalisa kehidupan

orang-orang Melayu dan mencari sebab mengapa orang Melayu mundur di tanah air mereka

sendiri. Menurut Tun Dr Mahathir, nasib yang melintasi kehidupan bangsa sedikit-sebanyak

telah meninggalkan kesan pada mind-set sosio-budaya, politik dan ekonomi orang Melayu.[25]

4.1.2 Punca Kemunduran Orang Melayu

Munurt Tun Dr Mahathir di dalam The Malay The Lemmaialah kerana faktor genetik (baka) dan

alam sekitar. Kedua-dua faktor ini telah memberi kesan terhadap kemajuan bangsa Melayu di

Semenanjung Tanah Melayu. Ini kerana pada era sebelum tahun 70-an, kebanyakkan masyarakat

Melayu gemar berkahwin sepupu dan saudara terdekat. Namun Tun Dr Mahathir berbeza

pendapat mengenai isu genetik ini. Beliau telah menempelak sikap orang-orang Melayu dengan

mengatakan bahawa:

Satu perkara diterima umum ialah faktor-faktor keturunan memainkan peranan dalam

perkembangan sesuatu kaum[26]

[24]Dasar yang dimaksudkan disini ialah dasar pecah dan perintah

[25]Lihat Dilema Melayu: Satu Kupasan Pemikiran Tun Dr Mahathir tentang permasalahan Melayu

[26]The Malay The Lemma, hlm 19


33/65

Menurut Tun Dr Mahathir di dalam buku yang sama, beliau berpendapat bahawa:

Amalan begini agak biasa berlaku di kalangan orang-orang Melayu. Pengaruh keturunan

boleh juga menimbulkan kesan buruk di dalam masyarakat yang menggalakkan setiap orang

berkahwin, tidak kira sama ada orang itu sihat atau tidak. Oleh itu oranng-orang cacat tubuh

badan atau otak juga berkahwin dan beranak pinak.[27]

Tun Dr Mahathir juga mengajak orang-orang Melayu untuk berfikir dengan beliau telah

membuat perbandingan di antara adat perkahwinan orang Melayu dan Cina. Kata beliau:

Kalau begitu memang wajarlah dikatakan bahawa pembiakan seketurunan dan amalan kahwin

paksa di kalangan orang Melayu lebih tinggi kalau dibandingkan dengan kaum-kaum lain[28].

Setelah membahaskan isu pengaruh genetik pada perkembangan bangsa, Tun Dr Mahathir juga

turut membincangkan isu alam sekitar turut mempengaruhi cara masyarakat Melayu dalam aspek

ekonomi dan bersosial. Beliau mengatakan bahawa:

Alam sekitar turut memainkan peranan yang penting dalam membentuk diri seseorang,

keluarganya dan kaumnya. Disamping faktor keturunan, alam sekitar adalah faktor yang sangat

penting dalam membentuk perkembangan manusia dari segi fizikal, mental dan psikologi.[29]

Alam sekitar yang melingkungi orang Melayu adalah subur dan tidak banyak halangan untuk

memperolehi sumber makanan, justeru itu kehidupan orang-orang Melayu adalah relatifnya

selesa. Ini dinyatakan dengan jelas oleh Tun Dr Mahathir:

[27]The Malay The Lemma, hlm 2

[28]Ibid, hlm 3

[29]Ibid, hlm 22


34/65

Sebilangan besar orang Melayu terlibat di dalam penanam padi, iaitu satu pekerjaan

bermusim. Kerja-kerja yang sebenarnya hanya memakan masa dua bulan dan hasilnya dapat

menampung bekalan hidup untuk selama setahun. .. masa lapang mereka begitu banyak. [30]

Iklim negeri ini panas dan lembab juga tidak begitu menggalakkan bagi pekerjaan berat

ataupun daya pemikiran yang lebih aktif. Oleh itu penduduknya kecuali sebilangan kecil lebih

suka duduk rehat-rehat atau berbual dengan jiran tetangga dan rakan-rakan mereka.[31]

Dalam aspek pertanian moden yang memerlukan penerokaan tanah-tanah baru, penanaman padi

adalah memerlukan guna tenaga yang banyak serta mengakibatkan keletihan. Tun Dr Mahathir

juga turut mengupas bahawa masyarakat Melayu yang mendiami kawasan luar bandar adalah

kurang keazaman untuk berjaya seperti tegasnya:

Azam mereka untuk maju memang tidak begitu kuat kerana kurangnya hubungan dengan dunia

luar jadi semakin tipis. Lama-kelamaan ketinggalan di dalam berbagai bidang.[32]

Berbeza dengan orang-orang Melayu di bandar[33] yang telah mengamalkan perkahwinan

campur, mereka juga lebih terpelajar berbanding dengan orang Melayu luar bandar. Kemajuan

yang dibawa penjajah British khususnya telah mencorakkan imej baru masyarakat Melayu di

bandar.

BAHAGIAN KEDUA

4.2 Perubahan Semasa Menjadi Menteri Pelajaran

[30]Ibid, hlm 25

[31]Ibid

[32]Ibid, hlm 33 - 34

[33]Bandar yang dimaksudkan di sini ialah Singapura, Pulau Pinang, Melaka dan Kuala Lumpur


35/65

Selepas Tun Dr Mahathir berjaya memenangi kerusi Parlimen Kubang Pasu dengan menang

tanpa bertanding di dalam Pilihan Raya Umum 1974, [34] beliau telah mendapat tempat di dalam

barisan kabinet Allahyarham Tun Abdul Razak. Beliau telah dilantik sebagai Menteri Pelajaran

pada 6 Oktober 1974.

Semasa menjadi Menteri Pelajaran, beberapa perubahan telah dibuat iaitu:

a. Tindakan pertama beliau selaku Menteri ketika itu ialah mengubah dasar pendidikan negara

dengan melaksanakan usaha-usaha untuk membasmi dan menghapuskan kemiskinan dan

mewujudkan keadilan kepada semua;

b. Tindakan kedua beliau ialah meminda Akta Universiti dan Kolej 1974 dengan meletakkan

pentadbiran universiti secara langsung di bawah Kementerian Pelajaran. Beliau telah mendapat

banyak tentangan serta halangan daripada ahli akademik dan mereka yang terlibat di dalam

pendidikan, namun beliau tetap dengan segala tindakan yang dilakukannya dan telah berjaya

melenyapkan segala kritikan-kritikan terhadap dasar-dasar pendidikannya.

4.3 Perubahan Semasa Menjadi Perdana MenteriTun Dr Mahathir telah melakukan banyak perubahan di dalam pentadbiran negara. Semenjak

awal pelantikan sebagai Perdana Menteri, beliau telah menyeragamkan sistem dan cara bekerja

dengan mengadakan sistem kad perakam waktu, pengenalan tag nama, sistem simpanan fail,

urusan surat menyurat dan pos, panduan dan penyelarasan dalam segala urusan pejabat. Selain

itu, beliau juga telah memperkenalkan slogan di dalam pentadbiran awam negara di antaranya

Kepimpinan melalui Tauladan, Dasar Pandang ke Timur dan Penerapan Nilai-Nilai Islam di

dalam pentadbiran. Melalui usaha ini, telah banyak perubahan telah dilaksanakan seperti etika

kerja yang baik, penerapan nilai-nilai murni yang positif, rajin, efektif serta efisyen dan lain-lain.

Beliau juga telah melancarkan usaha memerangi Rasuah dengan slogan Bersih, Cekap danAmanah kepada semua pegawai dan kakitangan kerajaan. Di zaman pentadbiran beliau,

masalah ekonomi dunia telah dilanda kegawatan manakala krisis matawang melanda kebanyakan

negara seluruh dunia terutama negara-negara Asia seperti Thailand, Filipina dan Indonesia.

[34]Tun Dr Mahathir adalah ahli parlimen Kubang Pasu sehingga tahun 2004


36/65

Beliau telah berjaya menyelesaikan masalah ini dengan menambat mata wang ringgit Malaysia

kepada Dollar Amerika. Badan Kewangan Dunia seperti Bank Dunia dan International Monetary

Fund (IMF) telah mengkritik tindakan beliau namun ia terbukti berjaya apabila Malaysia

merupakan satu-satunya negara yang terlepas dari belenggu kegawatan dan pelbagai syarat yang

ditetapkan oleh mereka. Tindakan berani dan bijak ini telah mendapat pujian daripada Horst

Kohler, Pengurus Besar IMF.

Tun Dr Mahathir mempunyai aspirasi yang begitu tinggi untuk menyatukan setiap matlamat

negara ke arah pembentukan sebuah negara yang membangun. Beliau mempunyai pandangan

yang jauh untuk kesejahteraan dan kemakmuran, dan menebus maruah bangsa, memajukan

negara dan meletakkannya di persada antarabangsa. Segala perancangan adalah di dalam bentuk

jangka panjang menunjukkan satu titik permulaan dan penyatuan negara secara keseluruhannya.

Tun Dr Mahthir telah berjaya merealisasikan impian dan harapan rakyat selaras dengan

kehendak Wawasan 2020 ke arah kemajuan negara.Wawasan 2020 yang telah diperkenalkan

oleh beliau dijadikan sebagai asas dan panduan untuk mencapai matlamat negara yang maju dan

sistematik dari segi sains dan teknologi, ekonomi dan infrastruktur bertaraf dunia. Ia merupakan

idea yang akan membawa negara ke arah mercu dengan mempunyai panduan hala tuju tindakan

di masa hadapan.

Beliau yakin dan percaya bahawa setiap rakyat perlu memainkan peranan agar wawasan ini akan

berjaya dilaksanakan menjadi sebuah negara yang berteknologi tinggi dan maju menjelang tahun

2020. Untuk mencapai segala matlamat yang dirancang, beliau telah merancang strategi untuk

meghadapi beberapa dugaan dan cabaran kepada generasi-generasi yang akan datang terutama

dalam aspek pendidikan.

BAHAGIAN KETIGA

4.4 Pendidikan Untuk Orang Melayu Dan Kaum Wanita

Keperhatinan Tun Dr Mahathir Mohamad tentang pendidikan orang-orang Melayu dan golongan

wanita adalah sangat tinggi. Daripada 6 tulisan beliau di The Straits Times adalah menyentuh

tentang pendidikan orang Melayu di peringkat menengah Inggeris dan pendidikan university di

kalangan anak-anak Melayu dan juga wanita Melayu. [35]

[35]Lihat Awang Had Salleh, Pemikiran Tun Dr Mahathir Mengenai Pendidikan


37/65

Pada 1947 beliau pernah menulis Unless social reforms are carried out, and that quickly Malay

girls would be in danger of being neglected and despised by boys of their own race.[36]

Dengan social reform menurut Tun Dr Mahathir adalah merujuk kepada: A sound education

system and through knowledge of modern housecraft should be made available to Malay girls.

Religiuos teaching designed to enable them to distinguish between good and evil of Western

culture must be initiated. Let all Malay parents admit the inevitability of these reforms and take

an active part in them. And as for the political bodies; they must shape a difinete policy

immediately on social problems or else.[37]

Tun Dr Mahathir juga ada menjelaskan bahawa kerajaan perlu menyediakan peluang pelajaran

yang komprehensif untuk orang-orang Melayu. Ini kerana pada 1948 Tun Dr Mahathir telah

menulis tentang The Malays and Higher Educationbeliau mendapati bahawa daripada 17,000

murid Melayu yang mengadiri sekolah kurang daripada 100 orang yang menghadiri sekolah

Inggeris. Oleh itu Tun Dr Mahathir telah menggesa kerajaan dan ahli politik Melayu supaya

memperjuangkan hak orang Melayu dalam pendidikan ini mengelakkan orang Melayu jauh

ketinggalan di belakang berbanding kaum-kaum lain.[38]

4.5 Bahasa Sebagai Ejen Perpaduan Dalam Proses Pendidikan

Memetik pendapat Tun Dr Mahathir Mohamad di dalam The Malay The Lemma

Selain dari fungsi menyampai dan memajukan pengetahuan, dasar pelajaran mana-mana

negara sekalipun biasanya adalah suatu cara bagi menanamkan dalam fikiran bakal rakyat

[36]Mahathir Mohamad, The Earlys Years, hlm 4

[37]Ibid

[38]Ibid, hlm 11


38/65

perasaan bersatu, taat setia dan bangga terhadap negara. Di negara-negara yang baru

merdeka, pelajaran dipergunakan dengan meluas untuk tujuan di atas[39].

Tun Dr Mahathir seterusnya telah kemudiannya merujuk kepada kejayaan negara maju seperti

Amerika dan Australia yang mana telah membangunkan sistem pendidikan negara masing-

masing dengan jayanya iaitu dengan adanya satu bahasa yang menyatukan rakyat Amerika dan

Australia iaitu penggunaan bahasa kebanggsaan sebagai bahasa pengantar dan ejen perpaduan.

Menurut Tun Dr Mahathir:

Bahasa pengantar sangatlah penting dalam membentuk perasaan bersatu. Oleh itu bahasa

pengantar lazimnya adalah bahasa kaum yang tetap. Memang sesiapa pun tidak terlintas untuk

menuntut supaya bahasa pendatang-pendatang baru dijadikan bahasa pengantar. [40]

Walaubagaimanapun menurut Tun Dr Mahathir, berbanding dengan bahasa pengantar yang

penting ialah seluruh kurukulumnya. Katanya:

Pengajaran sejarah, geografi dan sastera semuanya direncanakan untuk memupuk suatu idea

yakni negara adalah milik penduduk tetap dan untuk menjadi warga negara itu dan mendakwa

menjadi milik negara itu, maka seseorang itu hendaklah mengenal pasti dirinya dengan

penduduk tetap. Mengenal pasti ini meliputi segala-galanya dan sekali-kali tidak boleh ada

kenal pasti dengan negara atau kebudayaan lain. Mengenal pasti dengan penduduk tetap bererti

menerima sejarah mereka, geografi mereka dan sastera mereka, kebudayaan mereka dan

bahasa mereka dan menolak semua yang lainnya[41]

Dengan ini dapatlah disimpulkan bahawa semasa beliau menjadi Perdana Menteri Malaysia yang

ke-4, bahasa Melayu tetap diangkat menjadi bahasa kebanggsaan dan juga bahasa pengantar di

sekolah-sekolah seluruh negara. Bahasa juga memainkan peranan sebagai ejen perpaduan rakyat.

[39]Ibid, hlm 170

[40]Ibid, hlm 170

[41]Ibid, hlm 170 - 171


39/65

Dan ternyata Tun Dr Mahathir Mohamad sangat berpegang kepada pepatah Melayu iaitu

melentur buluh biarlah dari rebungnya. Jelas perpaduan di kalangan orang-orang Melayu dan

bukan Melayu di pupuk sejak mereka di bangku sekolah lagi. Ini kerana perpaduan adalah sendi

kepada kemakmuran dan keamanan negara yang berbilang kaum dan agama seperti Malaysia.

4.6 Model Ikutan Pendidikan Malaysia

Dasar Pandang Ke Timur ini telah diumumkan oleh Tun Dr Mahathir Mohamad pada 8hb.

Februari 1982 semasa Persidangan "5th Joint Annual Conference of MAJECA/JAMECA" di

Hilton Kuala Lumpur. Dasar ini bermakna, pihak Kerajaan akan membuat pengkajian, penelitian

dan pemilihan terhadap contoh-contoh dan teladan yang terbaik daripada negara Jepun dan

Korea dengan mengubahsuaikannya dengan keadaan-keadaan di Malaysia. Adalah tidak tepat

jika Dasar Pandang Ke Timur ditakrif sebagai mengambil apa sahaja dari Jepun dan Korea untuk

dipraktik di Malaysia dan mengenepikan teladan yang boleh dipelajari dari negara-negara Barat.

Tumpuan pandangan Tun Dr Mahathir Mohamad ke atas contoh-contoh yang harus di pelajari

oleh rakyat Malaysia ialah dari segi kemajuan Jepun dan Korea Selatan dari segi ekonomi,

pendidikan, kesenian dan kebudayaan. Ini kerana kemajuan kedua-dua negara ini adalah dipacu

oleh kecekapan, kesungguhan, nilai-nilai estetika (bersungguh-sungguh, rajin, setia, hormat

menghormati, menetapi masa) yang tinggi dalam cara hidup dan berorganisasi masyarakat Jepun.

Oleh itu, pendidikan untuk memanfaatkan pengalaman Jepun telahpun dibuat secara total

cultural immersion. Mata pelajaran Bahasa Jepun dijadikan bahasa pilihan dalam kurikulum

sekolah menengah. Universiti Malaya pula telah menubuhkan program matrikulasi Bahasa Jepun

dan pelajar-pelajar Malaysia dihantar ke Jepun untuk mengikuti program ijazah dalam bidang

kejuruteraan dan teknikal. Di samping itu dilaksanakan pelbagai program susulan di antaranya

ialah program kemahiran, kursus-kursus jangka pendek dan program pertukaran pelajar di antara

kedua-dua negara.

Kesannya daripada Dasar Pandang ke Timur ini telah membawa perubahan yang positif telah

menyediakan tenaga kerja yang berdaya saing dari aspek 'kerajinan dan disiplin bekerja,

kesetiaan kepada negara dan perusahaan atau perniagaan di mana pekerja bekerja, keutamaan


40/65

kepada kumpulan dan tidak mementingkan diri sendiri, memberi focus kepada daya pengeluaran

(productivity) dan mutu yang tinggi (quality), peningkatan kecekapan, pengurangan perbezaan

dan perpisahan antara eksekutif dan pekerja am sistem pengurusan yang menitikberatkan

kejayaan jangka panjang dan tidak semata-mata peningkatan dividen atau pendapatan kakitangan

dalam jangka pendek, dan lain-lain lagi yang dipercayai boleh menyumbangkan kepada

kemajuan bagi negara kita.

Dasar Pandang Ke Timur ini tidak bermakna bahawa Malaysia mengurangkan hubungan

dagangannya dengan rakan-rakan dagang seperti Amerika dan negara-negara Eropah. Sebaliknya

Kerajaan telah terus memperluaskan lagi perdagangannya dengan mengadakan hubungan dengan

rakan-rakan bukan tradisional di samping terus mengekalkan dan memajukan hubungan

perdagangan yang setia selaras dengan kepentingan negara.

4.7 Pendidikan Dan Isu Bahasa

Menurut Tan Sri Awang Had Salleh, beliau berpendapat bahawa Tun Dr Mahathir Mohamad

mempunyai pendirian yang tertentu di dalam aspek pendidikan dan isu bahasa. Menurutnya lagi,

Tun Dr Mahathir Mohamad memberi keutamaan kepada perkara-perkara berikut dalam caranya

mentadbir dan mengurus negara, iaitu:

a. Perpaduan;

b. Keutuhan ilmu; dan

c. Penyertaan dan pengagihan yang adil kekayaan negara dalam masyarakat Malaysia yang

berbilang kaum yang tidak saksama dari segi pemilikan kekayaan

Dalam aspek perpaduan, pengalaman Tan Sri Awang Had Salleh menyatakan bahawa Tun Dr

Mahathir Mohamad pernah berucap kepada mahasiswa Universiti Malaya (UM) di dalam Dewan

Tunku Cancelor pada awal penubuhan UM. Tun Dr Mahathir menggunakan sepenuhnya bahasa

Melayu dan terdengar hiruk pikuk mahasiswa yang pada ketika itu yang mirip sosialis.

Mendengar ucapan yang berterusan dalam bahasa Melayu, akhirnya kebisingan menjadi reda.

Kemudian, Tun Dr Mahahir menerangkan kepada hadirin yang hadir di dalam bahasa Inggeris

bahawa beliau baru saja berucap di dalam bahasa rasmi dan bahasa kebangsaan negara mereka


41/65

sendiri. Ketika itu timbullah kesedaran dikalangan mahasiswa untuk menghormati bahasa

kebangsaan bahasa rasmi negara. [42]

Pada tahun 1974 (ketika itu Tun Dr Mahathir Mohamad ialah Timbalan Perdana Menteri),

kerajaan telah menubuhkan sebuah Jawatankuasa Kabinet untuk mengkaji Perlaksanaan Dasar

Pelajaran dengan usul supaya bahasa Melayu digunakan sebagai bahasa pengantar di sekolah

jenis kebangsaan secara peringkat-peringkat. Namun ketika itu kesediaan dan kematangan politik

belum lag wujud, maka tujuan perlaksanaan bahasa kebangsaan menjadi bahasa pengantar di

sekolah jenis kebangsaan adalah ditangguhkan dan mengekalkan status quo hingga ke hari ini.

[43]

Namun begitu Tun Dr Mahathir Mohamad lebih menitik beratkan pelajar-pelajar orang Melayu

untuk berkebolehan dan menguasai bahasa Inggeris . Ini kerana menurut beliau pelajar-pelajar

Melayu bukan sahaja lemah dalam bahasa Inggeris tetapi berkacau-bilau pula dengan

penguasaaan bahasa Melayunya. [44]

Di antara tahun-tahun hampir umur persaraan Tun Dr Mahathir, beliau telah mengenengahkan

masalah penuntut-penutut lepasan Universiti tempatan tentang penguasaan bahasa Inggeris

mereka. Isu lemah penguasaan bahasa Inggeris di kalangan orang-orang Melayu bukan sahaja

menyebabkan orang-orang Melayu itu sendiri ketinggalan ke belakang dalam bidang sains dan

teknologi malahan hilang daya saing ketika di temuduga bagi kekosongan jawatan oleh syarikat-

syarikat multinational yang melabur di Malaysia. Isu lemah penguasaan bahasa Inggeris ini juga

dilihat dari aspek jurang pencapaian yang sangat besar di kalangan pelajar Melayu yang tinggal

di bandar san pelajar Melayu yang tinggal di luar bandar.

Tun Dr Mahathir Mohamad sangat percaya bahawa di dalam usaha untuk membenteras kaum

Melayu daripada terus ketinggalan di dalam kedua-dua bidang sains dan teknologi adalah

[42]Lihat Awang Had Salleh, Pemikiran Tun Dr Mahathir Mohamad Mengenai Pendidikan, hlm 106

[43]Ibid, hlm 106

[44]Ibid, hlm 110


42/65

menjadi kewajaran pihak kerajaan untuk memastikan kewujudan profil di kalangan pelajar-

pelajar Melayu menunjukkan penguasaan bahasa kebangsaan yang tinggi disamping cekap dan

mahir dalam bahasa Inggeris.

Asprirasi Tun Dr Mahathir ini menjadi realiti apabila Dasar Pengajaran dan Pembelajaran Sains

dan Matematik dalam Bahasa Inggeris (PPSMI) diperkenalkan yang menetapkan bahasa Inggeris

menggantikan bahasa kebangsaan/ibunda sebagai bahasa perantara mata pelajaran Sains dan

Matematik di semua peringkat pendidikan. Dasar PPSMI sering menjadi isu perdebatan yang

hangat semenjak dilaksanakan oleh pentadbiran Tun Dr Mahathir bin Mohamad pada tahun

2003.

Akhirnya pada 8 Julai 2009 dasar ini akan dimansuhkan sepenuhnya pada tahun 2012 seperti

yang diumumkan oleh Menteri Pelajaran Tan Sri Muhyiddin Yassin setelah kajian mendalam

dilakukan. [45]

Isu penggunaan bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantara bagi mata pelajaran Sains dan

Matematik masih lagi belum selesai yang mana terdapat segelintir ibubapa (terutama ibubapa

yang tinggal dibandar) yang meminta kerajaan melalui Perdana Menteri Malaysia sekarang iaitu

Dato Sri Mohd Najib Tun Abdul Razak mempertimbangkan semula pemansuhan PPSMI

menjelang tahun 2012. Menjawab soalan wartawan berkenaan dengan permintaan ibubapa

terbabit mengenai kerajaan masih mengkaji saranan sesetengah ibu bapa agar mata pelajaran

Sains dan Matematik dibenarkan diajar dalam bahasa Inggeris di beberapa sekolah terpilih, Dato

Sri Mohd Najib Tun Abdul Razak berkata:

"Kami masih menilai cadangan tersebut dengan mendapatkan pendapat serta reaksi ibu bapa,

selain melihat sama ada kita boleh wujudkan fleksibiliti. Bagaimanapun, Kementerian

Pendidikan akan membuat keputusan mengenai hal ini," jelasnya.[46]

[45]Lihat pautanPPSMI dimansuhkan mulai 2012", Malaysiakini, 8 Julai 2009
http://www.malaysiakini.com/news/108063http://www.malaysiakini.com/news/108063http://www.malaysiakini.com/news/108063http://www.malaysiakini.com/news/108063


43/65

4.7 Pendidikan Tinggi Sebagai Sebuah Industri

Pada tahun 1993, iaitu sewaktu Tun Dr Mahathir Mohamad membentangkan kepada Parlimen

tentang Kajian Pertengahan Penggal Rancangan Malaysia Ke-6, beliau telah mengutara usul

berkaitan dengan bidang pendidikan. Beliau menyatakan adalah bidang pendidikan perlu dibina

sebagai satu komponen yang penting dalam industri perkhidmatan dan akhirnya dinaik taraf

kepada pendidikan bertaraf dunia dan menjadikannya sebagai industri eskport.

Keperihatinan Tun Dr Mahathir dalam bidang pendidikan ialah mengembangkannya menjadi

salah satu daya penggerak ekonomi negara. Pada ketika itu Malaysia telah dilanda krisis

ekonomi yang teruk dan satu pelan tindakan untuk mengurangkan perbelanjaan kerajaan dengan

mengurangkan kadar pengaliran matawang keluar negara telahpun dibuat. Salah satu daripada

punca pengaliran matawang ringgit keluar negara ialah kos pembiayaan pendidikan bagi

penuntut Malaysia di luar negeri. Kos tersebut termasuklah kos pembiayaan kapal terbang, sewa

tempat tinggal dan elaun sara hidup.

Rentetan daripada itu satu jawatankuasa telah dibentuk untuk mempermudahkan penubuhan

institusi pendidikan tinggi, penganugerahan ijazah dan memperakukannya. Kerajaan juga telah

menggalakkan program berkembar di antara institusi pendidikan tinggi swasta dengan universiti-

universiti terkenal luar negara. Ini termasuklah penubuhan kampus-kampus cawangan dalam

negara.

Kita lihat dengan jelas bahawa proses ini masih berjalan dan berterusan sehingga hari ini dengan

kemungkinan IPTS mengendalikan program ijazah itu sepenuhnya di dalam negara. Tun Dr

Mahathir Mohamad apabila ditanya oleh wartawan apabila melihat kejayaan ini, beliau berkata

bahawa konsep Malaysia menjadi hub kecermelangan pendidikan di rantau ini bukan sahaja

[46]Lihat pautan Utusan Malaysia, 7hb Apr 2011

http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0407&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Ne

geri&pg=dn_01.htm
http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0407&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_01.htmhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0407&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_01.htmhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0407&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_01.htmhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0407&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_01.htmhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0407&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_01.htm


44/65

memantapkan matlamat awal menjadikan pendidikan sebagai salah satu penjana ekonomi dan

menarik pelajar-pelajar asing belajar di Malaysia malahan Malaysia boleh dan mampu untuk

mengeksport pendidikan keluar negara. Bagi Tun Dr Mahathir kunci kejayaan ialah pengawalan

kualiti. Ini dapat dilihat dari petikan ucapan beliau semasa merasmikan International College,

Bukit Bintangdi Kuala Lumpur pada Jun 1994:

We must be rigorous with regard to standards if we are to maintain the reputation of being

providers of quality education. Our credibility must not be undermined. We are aware that if we

are not sufficient vigilant, there is the temptation that in the pursuit of quick profits, dubious

arrangements will be resorted to and certificate mills will be set up. The behavior of a few can

undermine the credibility of the whole nation, and the whole education industry will be brought

into subsequent loss to everyone.[47]

4.8 Pendidikan Dan Agama IslamTun Dr Mahathir Mohamad sangat menekankan bahawa seseorang yang beragama Islam

sepatutnya menjadi seorang rakyat di sebuah negara yang maju. Memetik ucapannya pada 18

April 2004 kepada sebilangan cendiakawan di Maghribi, beliau berkata tidak sepatutnya negara-

negara Islam yang ada sekarang ini berada pada tahap yang mundur dari segi ekonomi. Beliau

telah menyingkap sejarah sarjana-sarjana Islam semasa di zaman kegemilangan Islam dulu umat

Islam sangat maju dalam pelbagai bidang umpamanya ilmu sains, pelayaran, perubatan,

astronomi, matematik, falaq dan falsafah.

Sehubungan dengan itu, Tun Dr Mahathir merasakan perlunya anjakkan paradigma mengenai

pendidikan agama khususnya di Malaysia. Pada 1983 kerajaan telah menubuhkan sebuah IPTA

yang berlandaskan Islam iaitu Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM). UIAM

merupakan salah sebuah universiti yang agak selalu diperkatakan di dunia Islam. Ini kerana

antara tujuan UIAM ditubuhkan ialah untuk menghidupkan kembali konsep pembelajaran secara

Islam dan meluaskan bidang pilihan kepada umat Islam dalam pengajian peringkat tinggi. Maka

tidak hairanlah sebahagian daripada kos permulaan UIAM ini ditaja oleh Pertubuhan

Persidangan Islam (OIC) dan beberapa negara Islam.

[47]Dipetik dari Govin Alagasari (compiler), Mahathir: The Awakening, hlm 19


45/65

Cadangan untuk menubuhkan universiti ini lahir pada awal tahun 1982, apabila Tun Dr Mahathir

Mohamad, mengarahkan Kementerian Pendidikan untuk merancang dan menubuhkan Universiti

Islam di Malaysia. Setelah dipersetujui kabinet, UIAM telah ditubuhkan secara rasmi pada 10

Mei 1983. Presiden pertamanya, Tun Hussein Onn telah dilantik pada 16 September tahun yang

sama.[48]

Begitu juga dengan penubuhan Universiti Sains Islam Malaysia (USIM) dahulu dikenali: Kolej

Universiti Islam Malaysia, KUIM) merupakan salah sebuah institusi pendidikan tinggi awam di

Malaysia pada 1998.

USIM merupakan sebuah Universiti Islam Malaysia yang pertama ditubuhkan oleh Kerajaan

Malaysia di permulaan abad ke-21. Ia merupakan Institusi Pengajian Tinggi Awam yang ke-12

di negara ini dan didaftarkan dengan nama Kolej Universiti Islam Malaysia. Di antara tujuan

penubuhan USIM ialah memartabatkan pendidikan Islam serta membawanya ke

102675639 peranan dan sumbangan tun dr mahathir mohamad dalam perkembangan pendidikan masyarakat...

Documents