4 ri bhoi- east khasi & garo hills khubor ïalehkai na ... · international film festival of...

11
VOL. XXX (30) NO. 277 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 10 RISAW (OCTOBER) SNGI PALEI (THURSDAY) 2019 www.ma wpho r.co m Postal Regn. No. NE - 851. 10/- TYNGKA Khubor ïalehkai na Jylla Sla 4 West Khasi/ South West Khasi Sla 14 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Sla 16 Sla 2 Ri-Lum Jaintia JINGPYNBNA Baroh kito kiba thied jaka ha Lum Rumnong, Mawpat Shillong na ka Kong Krisphida Lyngdoh kaba Lum Pyngngad, Shillong naduh ka snem 2003 kiba dang bat ïa ka jinglongtrai lane kiba la die pateng ban wan ïa kynduh ïa u Rangbah Shnong ha lane shuwa ka 10-11-2019. Lada jia ba kim wan mih haduh katei ka por, ka Dorbar Shnong ka iaid beit shakhmat ban pynbeit ka jingdonkam ïa ka Surok. Phone: 96129-51226. KHLAD NOH I KONG EUNICE. M. NONGRUM I Kong Eunice M. Nongrum (Kong Nis) ba shong ba sah ha Jaiaw Laitdom, Kalishon Lane. I la khlad noh ha ka 09.10.2019 bad ka jingleit ontep ïa I kan long ha ka 11.10.2019 ha ka por 2 baje nohphai sngi ha u lum jingtep ka Balang Presbyterian Jaiaw,ha Weiking Jaiaw Laitdom. Shillong, Risaw 09: Mano ban kheiñ snep kine ki die ki kali sorkar. Ki kali jong ka sorkar kiba la tip kum ki kali saw kiba kamai ha kane ka nongbah Shillong, naduh kiba rit haduh kiba heh mynta kiba bun dei kiba la shuset ïa ki khlem don ba peit ba sumar bad kila kylla long ki jaka bret nuit. Ki paidbah kiba iaid ba ieng na Khyndailad ban kiew sha Kashari, ki ioh tyngkrein ba ia ki kali saw kiba la tip kum ki “ Shillong Supplement Transport service” kiba dei jong ka sorkar kila kylla long ki jaka bret nuit ha jaka ieng kali ka pyrshah jong ka State Bank jong ka Ri India. Ïa kine ki kali la bei pisa da ka sorkar pdeng lyngba ka JNNURM ban pyniaid ia ki kali ba ja bynta ban kit ia ki paidbah nongleit nongwan hynrei mynta kiba bun na kila shu set bad kiba don ha katei ka jaka kila kylla ka jaka bret nuit. HABA LA SHONG KI ÑIUT HA JAKA BA SHONG KI BRIEW Kylla jaka bret ñuit ki kali saw ka Sorkar Pyntreikam noh ïa ka ILP mynta u bnai ne ngin ïakhih: CoMSO Shillong , Risaw, 09: Ka Confederation of Meghalaya Social Organisation (CoMSO) ka la pynkynmaw biang ïa ka Sorkar Meghalaya Democratic Alliance (MDA) ba la ïalam da u Myntri Rangbah ka Jylla u Conrad K. Sangma ba la kumno kumno ban wanrah noh ïa ka Inner Line Permit System ha ka Jylla Meghalaya hapoh une u bnai Risaw. “ Ngi khmihlynti ba kan (Sorkar Jylla) leh ïa kaei kaei kaba ka la kular ba kan tynsat bad pynrung ïa ki bor jong ka Inner Line Permit ha ka Meghalaya Resident Safety and Security Act, 2016,” ong u Chairman ka CoMSO u Samla Robert June Kharjahrin ha u kyrwoh ba la phah mynta ka sngi. “ Ka CoMSO ka la long kaba la pynkhreh ban ïatreilang bad ka Sorkar Jylla ban pynbeit bad ban pynjanai ïa ki Rules kumno ban pyntreikam ïa ka Inner Line Permit (ILP) ha ka Jylla bad ha kajuh ka por ngi la long ruh kiba la pynkhreh ban pynlong ki jingïakhih ba tyngeh lada ka Sorkar ka dang buhteng ïa kane ka Kam,” ong u kyrwoh na u Chairman ka CoMSO bad U HM u l a pyl l ai t ï a ki jyl la ba don ILP na ka CAB: Robert bynrap, “ ngi la leh la ka bynta ban ai jingmut bad ban aipor ïa ka Sorkar ba kan leh ïa kaba donkam bad mynta ka kam ka shong sa tang ha ka Sorkar.” “ Ha kine ki khyndiat sngi , na ka liang ka CoMSO ka la ïa kynduh ïa ki Myntri Sorkar, ki nongïalam jong ki kynhun ba ïatreilang hapoh ka Sorkar MDA bad kumjuh ruh wat ïa ki MLA kiba kiba shong ha ka Liang Pyrshah. Ngi la pynsngew ruh ha ki ba ka Jylla ka la donkam kyrkieh ïa ka Inner Line Permit (ILP) khamtam eh hadien ba ka Jylla Assam ka ladep ban pynbna ïa ka thup kyrteng ha ka National Register of C itizens (NRC) bad ha u bnai Nohprah kan kut ka ka por ban ailad ïa ki poiwir ban ïasaid na bynta ïalade. Kumjuh ruh na ka daw ba ka S orkar Pdeng hapoh ka jingïalam ka BJP ki la raikut ban pyntreikam noh ïa ka Citizenship (Amendment) Bill, 2016,” Ka jingkyrshan tih mawshun ïa ka kharkhana Lumshnong Hiar u Speaker, ki Minister bad MLA sha Shella ban ïalap ilekshon ïa ki kyrtong Shillong, Risaw 09 : Ka UDP mynta ka sngi ka la pynlong ïaka jingïalap elekshon ha ki ar tylli ki shnong kata ha shnong Kalatek bad Umkhabaw kiba hap ha Shella Constituency, ha kitei ki jingïalang, ki nongïalam na ka Meghalaya Democratic Alliance (MDA) kila kyntu ïa ki paidbah kiba la wan da ki spah ngut ban kyrshan bad pynjop don burom ïa u Kyrtong ka UDP u Bah Balajiedkupar Synrem uba dei u khun jong u (L) Dr Donkupar Roy. Ki nongïalam ka MDA kiba la ïalap elekshon ki kynthup ïa u MLA ka NPP u Bah Sniawbhalang Dhar, u President ka UDP u Bah Metbah Lyngdoh, u dkhot ka Regional Democratic Alliance (RDA) u Samuel S angma uba donlang bad ka seng UDP, ki nongïalam ka UDP kiba kynthup ïa u MLA ka Ranikor u Bah Pius Marwein, u CEM ka KHADC u Bah Teinwell Dkhar, u Working President ka UDP u Bah Titosstarwell Chyne bad ki nongïalam na kaitei ki ar tylli ki shnong. U Bah Sniawbhalang ula pynbna ha ki jingïalang paidbah, ba u Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K Sangma bad ka seng NPP hi baroh kawei, ki kyrshan tylli ïaka UDP bad ïa u kyrtong jongka u Bah Balajiedkupar Synrem ba un jop don burom ïa ka elekshon shiteng samoi. U la pynshai bad pynthikna, ba kam long kaba shisha, ba ka NPP napoh napoh ka kyrshan ïa kiwei pat kiba ïakhun ïa katei ka elekshon hynrei ka NPP ka kyrshan tylli beit tang ïaka seng UDP. U Bah Sni awbhalang u la ong ha ki jingïalang, ba ka NPP kam shym la pynieng kyrtong ha ka elekshon kadei namar ba ka sngewburom ïa u (L) Dr Donkupar Roy bad ka kwah ba u Balajiedkupar Synrem uba dei u khun jong u Dr Don yn jop ïaka elekshon Pynkhreh ka SPB ïa ka ‘White Paper’ halor ki Mission ba pyntrei ka IBDLP Shillong, Risaw 09: Ka Meghalaya State Planning Board kala pynkhreh ban aiti noh ïa ka ‘White Paper’ (kaiphod ba shai) mynta u snem halor ka jingtreikam jong ki Mission bapher bapher kiba la pyntrei lyngba ka Integrated Basin Development Livelihood Programme (IBDLP). “ Ngin sa aiti noh ïa ka ‘White Paper hapoh u Nohprah sha ka Sorkar Jylla. Ïa mynta, ka Board ka dang pynbit pynbiang ïa ka kaiphod” ong u Chairman ka SPB Bah Lambor Malngiang haba ïakren bad ki nongthoh khubor hynne ka sngi balang. Lah ban kdew hangne Myntri Rangbah ka Jylla. Kat kum ka jingong u Bah Lambor Malngiang, ka ‘white Paper’ kan kren halor ki Mission/ Programme bapher bapher bala pyntrei da ka Meghalaya Basin Development Authority (MBDA) naduh u snem 2014-2015. “ Kan ai jingmut ruh ban pynduh noh ïa kito ki Mission/Programme ki bym larkam ne ai jingmyntoi ïa ka Jylla khang ba ka sorkar Jylla kan shim ïa ka rai halor jong ki” ula ong. U Bah Lambor ula pynkynmaw ruh ba ïa kane ka juh ka jingsngew la pynpaw da u Myntri ba ka IBDLP ka dei ka Flagship Programme bala wanrah da ka Sorkar Meghalaya United Alliance-II (MUA-II) ba lamkhmat da ka Congress hapoh ka jingïalam jong u Dr Mukul Sangma kum u Rung ka phlim Ïewduh ha ka thup jong ka Indian Panorama 2019 Ïuh ka trok ïa u heprit ha ka sngi bret blei Tura, Ris aw 09 : Ha kawei ka jingjia ba sngewsih, uwei u heprit ba dang 10 snem ka rta u la shah ïuh ha ki taïar jong ka trok kaba u leit ban shim bynta ha ka jingleit bret blei kaba long ha ka shnong P urakhasia hynin ka sngi. Katkum ka jingtip ba la ïohlum, utei u heprit na ka shnong Borjhora ula leit lang bad ki paralok bad shong ha dien jong ka trok kaba kit ïa katei ka blei hynin ka sngi ban leit sha wah Purakhasia. Hynrei la ong ba kumno re u la hap noh na jrong ka trok kaba la pynlong ïa u ban shah ïuh ha ki shaka jong katei ka trok hi. Watla mardor la pynkit ïa u sha PHC hynrei la ong ba u la dep ïap lypa. Byrngem kiField Staff ka GVK-EMRI ban pynlong da ka jingshah thngan Shillong, Risaw, 09: Ka Indian Panorama kaba dei kawei na ki bynta ba kongsan jong ka International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane ka kynti kaba mynta, ka IFFI kan kynjoh ïa u mawmer ba 50 snem bad yn pyni haduh 200 tylli ki phlim kiba lertam na ki 76 tylli ki ri jong ka pyrthei, 26 tylli ki phlim (feature) bad 15 tylli pat ki phlim (non-feature) kiba la jied janai-jaton da ka kynhun jong ki riewshemphang ha ka liang ka shna phlim ba la khlieh da u Priyadarshan. Kane ka dei ka sien kaba Shillong, Risaw, 09: Ki Field Staffjong ka GVK-EMRI 108 Meghalaya ki la byrngem ban pynlong sa ka jingshah thngan kaba khlem pud sngi hadien ba ki bor pynïaid bad ka Sorkar Jylla kim shym la sngap ïa ki jingdawa jong ki nongtrei kiba don hapoh ka shatri jong ka Meghalaya EMRI Workers Union (MEMRIWU). Ka MEMRIWU ka la sdang ïa ka jingïakhih kaba khlem pud sngi naduh ka shiteng synñia jong ka 30 tarik u Nailur bad kaba la bteng haduh mynta ka sngi Baar. Ka jingïakhih jong ki Field Staff ka GVK-EMRI 108 Meghalaya ka la kynjoh sha ka 9 sngi kynthih ha kaba na ka liang ka Sorkar kam shym la leh eiei halor ki jingdawa jong ki. “ Ngin bteng beit ïa ka jingïakhih katba ka Sorkar kam pat ai ïa ka jingkular ban pynbiang ïa ki jingdawa jong ngi,” ong u President ka MEMRUWU, u Bah Roypar Kharraswai ha u kyrwoh ba la phah Ka Meghalaya State Pollution Control Board (MSPCB) sa shisien ka la pynbna ba kan don ka jingpynsngew ha kaba ïadei bad ka jingsdang thymmai ïa ka jaka tih mawshun jong kawei na ki kharkhana tih dewbilat ha Lumshnong. Ngi dei ban kynmaw ba kane ka kharkhana ka la don lypa kiwei pat ki jaka tih mawshun bad mynta ka kwah ban sdang sa kawei kaba don harum jong ka shnong Brichyrnot kaba hap hapoh ka Elaka Narpuh. Ki seng kum ka Jaiñtia Students Movement (JSM) ki la pyrshah ïa kane ka jingthmu halor ka nongrim bad kane ka jaka ba ka kharkhana ka thmu ban tih mawshun ka don hajan jong ka Eco Sensitive Zone bad kumjuh ruh kam da jngai eh na ka Narpuh Wild Life Sanctuary. Kane ka jaka kaba thmu ban tih mawshun ka don ruh harud jong ka wah Lukha bad khlem artatien kane ka jingtih kan ktah ïa kane ka wah kaba la shah ktah lypa ha ki por mynshuwa. Ka jingkylli ka long balei ka Jaiñtia Hills H.H.Mohrmen Autonomous District Council (JHADC) ka sngap jar jar halor kane namar katkum ka khyrnit kaba 6 jong ka riti synshar, ki wah ki dei ki sobjek jong ki Autonomous District Council. Nalorkata, kane ka jaka ba thmu ban tih mawshun ka don harum jong ka shnong Brichyrnot bad ka jingkylli ka long hato kane ka jingtih mawshun kan ym ktah ïa kane ka shnong? Kaba phylla ka long ba wat la ki jingshisha ki long kumne ruh ka tnat khlaw Forest jong ka Meghalaya ka shu sngap jar haduh mynta ha kaba ïadei bad kane. Imat kine kane ka tnat Sorkar ka shu l ut por t ang ban pynbieij ïa ki kh ynnah sk ul ha ki sngi burom World Environment Day bad kumjuh ruh ha ki Wild Li fe Week, kat ba ban pynneh s hisha ïa ka mari ang bad ki mrad khlaw pat ki shu sngap jar. Ngi dei ban kynmaw ba ki don tang khyndiat eh ki khlaw kiba hap hapoh ka jingkhmih jong ka Forest Department jong ka Sorkar Jylla namar kiba bun ki khlaw hapoh ka jylla ki dei kiba long trai da ki riewshimet hynrei mynta ïa kane khyndiat kaba ki don ruh kim treh ban ïada. Nalorkata, ka Meghalaya State Pollution Ka AB Bteng Sla 5 Bteng Sla 13 Bteng Sla 5 Bteng Sla 5 Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Bteng Sla 5 Ki Maxi Cab ka JNNURM kiba la set ha jaka pynïeng Kali hajan Nan Polok kiba la kylla long pynban ki jaka bret ñiut. Ka sorkar kadei ban wad mano ba la shim wai ïa kine ki kali/ DUR: SP NEWS. U Bah Robert June Kharjahrin ha ka por ba u kren ha ka jingïalang dawa ILP ka CoMSO ha Motphran/ File Photo Ka Poster jong ka Phlim Ïewduh. Bah Lambor Malngiang Ki Nongtrei GVK- EMRI ba dang bteng ka jingïakhih.

Upload: others

Post on 25-Mar-2020

71 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane

VOL. XXX (30) NO. 277 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 10 RISAW (OCTOBER) SNGI PALEI (THURSDAY) 2019 www.ma wpho r.co m Postal Regn. No. NE - 851. 10/- TYNGKA

Khubor ïalehkai na JyllaSla 4 West Khasi/ South West Khasi

Sla 14 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills

Sla 16

Sla 2 Ri-Lum Jaintia

JINGPYNBNABaroh kito kiba thied jakaha Lum Rumnong, MawpatS hi ll ong na ka KongKrisphida Lyngdoh kabaLum Pyngngad, Shillongnaduh ka snem 2003 kibadang bat ïa ka jinglongtrailane kiba la die pateng banwan ï a kynduh ï a uRangbah Shnong ha laneshuwa ka 10-11-2019. Ladajia ba kim wan mih haduhkatei ka por, ka DorbarS hnong ka i aid bei tshakhmat ban pynbeit kajingdonkam ïa ka Surok.Phone: 96129-51226.

KHLAD NOH I KONGEUNICE . M. NONGRUM

I Kong Eunice M. Nongrum(Kong Nis) ba shong ba sahha Jaiaw Laitdom, KalishonLane. I la khlad noh ha ka09.10.2019 bad ka jingleitontep ïa I kan long ha ka11.10.2019 ha ka por 2 bajenohphai sngi ha u l umj ingtep ka BalangP resbyteri an Jai aw,haWeiking Jaiaw Laitdom.

Shillong, Risaw 09: Manoban kheiñ snep kine ki dieki kali sorkar. Ki kali jong kasorkar kiba la tip kum ki kalisaw kiba kamai ha kane kanongbah Shil long, naduhkiba ri t haduh kiba hehmynta kiba bun dei kiba lashuset ïa ki khlem don bapeit ba sumar bad kila kyllalong ki jaka bret nuit.

Ki paidbah kiba iaid baieng na Khyndai lad bankiew sha Kashari, ki iohtyngkrein ba i a ki kali sawkiba la tip kum ki “ ShillongS upplement Transportservi ce” kiba dei jong kasorkar kila kylla long ki jakabret nuit ha jaka ieng kali kapyrshah jong ka State Bankjong ka Ri India.

Ïa kine ki kali la bei pisada ka sorkar pdeng lyngbaka JNNURM ban pyniaid iaki kali ba ja bynta ban kit iaki paidbah nonglei tnongwan hynrei mynta kibabun na kila shu set bad kibadon ha katei ka jaka kilakylla ka jaka bret nuit.

HABA LA SHONG KI ÑIUT HA JAKA BA SHONG KI BRIEWKylla jaka bretñuit ki kali saw

ka SorkarPyntreikam noh ïa ka ILP myntau bnai ne ngin ïakhih: CoMSOShillong , Risaw, 09: KaC onfederat ion ofMeghalaya S oci alOrganisation (CoMSO) kala pynkynmaw biang ïa kaS orkar MeghalayaDemocratic Alliance (MDA)ba la ï alam da u MyntriRangbah ka Jylla u ConradK. Sangma ba la kumnokumno ban wanrah noh ïaka Inner Line Permit Systemha ka Jyll a Meghalayahapoh une u bnai Risaw.

“ Ngi khmihlynti ba kan(Sorkar Jylla) leh ïa kaei kaeikaba ka la kular ba kantynsat bad pynrung ïa ki borjong ka Inner Line Permit haka Meghalaya Res identSafety and S ecurity Act,2016,” ong u Chairman kaCoMS O u Samla RobertJune Kharj ahrin ha ukyrwoh ba la phah mynta kasngi.

“ Ka CoMSO ka la longkaba l a pynkhreh banïatreilang bad ka Sorkar Jyllaban pynbei t bad banpynjanai ïa ki Rules kumnoban pyntreikam ïa ka InnerLine Permit (ILP) ha ka Jyllabad ha kajuh ka por ngi lalong ruh kiba la pynkhrehban pynlong ki jingïakhihba tyngeh lada ka Sorkar kadang buhteng ïa kane kaKam,” ong u kyrwoh na uChairman ka CoMSO bad

U HM u la pyllait ïa ki jylla badon ILP na ka CAB: Robert

bynrap, “ ngi la leh la kabynta ban ai jingmut badban aipor ïa ka Sorkar bakan leh ïa kaba donkam badmynta ka kam ka shong satang ha ka Sorkar.”

“ Ha kine ki khyndiatsngi , na ka liang ka CoMSOka la ïa kynduh ïa ki MyntriSorkar, ki nongïalam jong kikynhun ba ïat reilang hapohka Sorkar MDA bad kumjuhruh wat ïa ki MLA kiba kibashong ha ka Liang Pyrshah.Ngi la pynsngew ruh ha kiba ka Jylla ka la donkam

kyrkieh ïa ka Inner LinePermit (ILP) khamtam ehhadien ba ka Jylla Assam kaladep ban pynbna ï a kathup kyrteng ha ka NationalRegister of C itizens (NRC)bad ha u bnai Nohprah kankut ka ka por ban ailad ïa kipoiwir ban ïasaid na byntaïalade. Kumjuh ruh na kadaw ba ka S orkar Pdenghapoh ka jingïalam ka BJPki la raikut ban pyntreikamnoh ï a ka C i ti zenship(Amendment) Bill, 2016,”

Ka jingkyrshan tih mawshun ïa ka kharkhana Lumshnong

Hiar u Speaker, ki Minister bad MLA shaShella ban ïalap ilekshon ïa ki kyrtongShillong, Risaw 09 : Ka UDP mynta ka sngi ka la pynlongïaka jingï alap elekshon ha ki ar tylli ki shnong kata hashnong Kalatek bad Umkhabaw kiba hap ha ShellaConstituency, ha kitei ki ji ngïalang, ki nongïalam na kaMeghalaya Democratic Alliance (MDA) kila kyntu ïa kipaidbah kiba la wan da ki spah ngut ban kyrshan badpynjop don burom ïa u Kyrtong ka UDP u BahBalajiedkupar Synrem uba dei u khun jong u (L) DrDonkupar Roy.

Ki nongïalam ka MDA kiba la ïal ap elekshon kikynthup ïa u MLA ka NPP u Bah Sniawbhalang Dhar, uPresident ka UDP u Bah Metbah Lyngdoh, u dkhot kaRegional Democratic Alliance (RDA) u Samuel S angmauba donlang bad ka seng UDP, ki nongïalam ka UDPkiba kynthup ïa u MLA ka R anikor u Bah Pius Marwein,u C EM ka KHADC u Bah Teinwell Dkhar, u Working

President ka UDP u Bah Titosstarwel l Chyne bad kinongïalam na kaitei ki ar tylli ki shnong.

U Bah Sniawbhalang ula pynbna ha ki ji ngïalangpaidbah, ba u Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K Sangmabad ka seng NPP hi baroh kawei, ki kyrshan tylli ïaka UDPbad ïa u kyrtong jongka u B ah Balajiedkupar Synrem baun jop don burom ïa ka elekshon shiteng samoi.

U la pynshai bad pynthikna, ba kam long kaba shisha,ba ka NPP napoh napoh ka kyrshan ïa kiwei pat kiba ïakhunïa katei ka elekshon hynrei ka NPP ka kyrshan tylli beittang ïaka seng UDP.

U Bah Sniawbhalang u la ong ha ki jingïalang, ba kaNPP kam shym la pynieng kyrtong ha ka elekshon kadeinamar ba ka sngewburom ïa u (L) Dr Donkupar Roy badka kwah ba u Balajiedkupar Synrem uba dei u khun jong uDr Don yn jop ïaka elekshon

Pynkhreh ka SPB ïa ka ‘White Paper’halor ki Mission ba pyntrei ka IBDLPShil long, Risaw 09: KaMeghalaya St ate PlanningBoard kala pynkhreh banaiti noh ïa ka ‘White Paper’(kaiphod ba shai) mynta usnem halor ka jingtreikamjong ki Mission bapherbapher kiba l a pyntreilyngba ka Int egrated BasinDevelopment LivelihoodProgramme (IBDLP).

“ Ngin sa ait i noh ïa ka‘ Whi t e P aper hapoh uNohprah sha ka S orkarJylla. Ïa mynta, ka Board kadang pynbit pynbiang ïa kakaiphod” ong u Chairmanka S P B Bah LamborMalngiang haba ïakren badki nongthoh khubor hynneka sngi balang.

Lah ban kdew hangne

Myntri Rangbah ka Jylla.Kat kum ka jingong u

Bah Lambor Malngiang, ka‘white Paper’ kan kren halorki Mission/ P rogrammebapher bapher bala pyntreida ka Meghalaya BasinDevelopment Authorit y(MBDA) naduh u snem2014-2015.

“ Kan ai jingmut ruh banpynduh noh ïa ki t o kiMission/Programme ki bymlarkam ne ai jingmyntoi ïaka Jylla khang ba ka sorkarJylla kan shim ïa ka rai halorjong ki” ula ong.

U Bah Lambor ul apynkynmaw ruh ba ïa kaneka juh ka j ingsngew l apynpaw da u Mynt ri

ba ka IBDLP ka dei kaFlagship Programme balawanrah da ka S orkarMeghalaya Unit edAl li ance-II (MUA-II) balamkhmat da ka Congresshapoh ka jingïalam jong uDr Mukul Sangma kum u

Rung ka phlim Ïewduh ha ka thup jongka Indian Panorama 2019

Ïuh ka trok ïau heprit ha kasngi bret blei

Tura, Risaw 09 : Ha kaweika jingjia ba sngewsih, uweiu heprit ba dang 10 snemka rta u la shah ïuh ha kitaïar jong ka trok kaba u leitban shim bynta ha kajingleit bret blei kaba longha ka shnong P urakhasiahynin ka sngi.

Katkum ka jingtip ba laïohlum, utei u heprit na kashnong Borjhora ula l eitlang bad ki paralok badshong ha dien jong ka trokkaba kit ïa katei ka blei hyninka sngi ban leit sha wahPurakhasia.

Hynrei la ong ba kumnore u la hap noh na jrong katrok kaba la pynlong ïa uban shah ïuh ha ki shakajong katei ka trok hi. Watlamardor la pynkit ïa u shaPHC hynrei la ong ba u ladep ïap lypa.

Byrngem ki Field Staff ka GVK-EMRIban pynlong da ka jingshah thngan

Shillong, Risaw, 09: KaIndian Panorama kaba deikawei na ki bynta bakongsan jong kaInternational Film Festivalof Indi a (IF FI), kabapyninam ïa ki phlim kibai tynnat bad kynsai tammanla u snem. Ha kane kakynti kaba mynta, ka IFFIkan kynjoh ïa u mawmer ba50 snem bad yn pyni haduh200 tylli ki phlim kiba lertamna ki 76 tylli ki ri jong kapyrthei, 26 t ylli ki phlim(feature) bad 15 tylli pat kiphlim (non-feature) kiba laj i ed j anai -j aton da kakynhun jong kiriewshemphang ha ka liangka shna phlim ba la khliehda u Priyadarshan.

Kane ka dei ka sien kabaShillong, Risaw, 09: Ki FieldStaff jong ka GVK-EMRI 108Meghalaya ki la byrngemban pynlong sa ka jingshahthngan kaba khlem pud sngihadien ba ki bor pynïaid badka Sorkar Jylla kim shym lasngap ïa ki jingdawa jong kinongtrei kiba don hapoh kashatri jong ka MeghalayaEMR I Workers Union(MEMRIWU).

Ka MEMRIWU ka lasdang ïa ka ji ngïakhih kabakhlem pud sngi naduh kashi teng synñia jong ka 30tarik u Nai lur bad kaba labteng haduh mynta kasngi Baar.

Ka jingïakhih jong kiField Staff ka GVK-EMRI108 Meghalaya ka la kynjohsha ka 9 sngi kynthih ha

kaba na ka liang ka Sorkarkam shym la leh eiei halor kijingdawa jong ki.

“ Ngin bteng beit ïa kajingïakhih katba ka Sorkarkam pat ai ïa ka jingkular

ban pynbiang ï a kijingdawa jong ngi,” ong uPresident ka MEMRUWU,u Bah Roypar Kharraswaiha u kyrwoh ba l a phah

Ka Meghalaya State Pollution Control Board (MSPCB) sa shisien ka lapynbna ba kan don ka jingpynsngew ha kaba ïadei bad ka jingsdangthymmai ïa ka jaka tih mawshun jong kawei na ki kharkhana tih dewbilatha Lumshnong. Ngi dei ban kynmaw ba kane ka kharkhana ka la donlypa kiwei pat ki jaka tih mawshun bad mynta ka kwah ban sdang sakawei kaba don harum jong ka shnong Brichyrnot kabahap hapoh ka Elaka Narpuh.

Ki seng kum ka Jaiñtia Students Movement (JSM) ki lapyrshah ïa kane ka jingthmu halor ka nongrim bad kane kajaka ba ka kharkhana ka thmu ban tih mawshun ka donhajan jong ka Eco Sensitive Zone bad kumjuh ruh kam dajngai eh na ka Narpuh Wild Life Sanctuary. Kane ka jakakaba thmu ban tih mawshun ka don ruh harud jong ka wah Lukha badkhlem artati en kane ka jingtih kan ktah ïa kane ka wah kaba la shah ktahlypa ha ki por mynshuwa. Ka jingkylli ka long balei ka Jaiñtia Hills

H.H.Mohrmen Autonomous District Council (JHADC) ka sngap jar jar halor kane namarkatkum ka khyrnit kaba 6 jong ka riti synshar, ki wah ki dei ki sobjek jongki Autonomous District Council. Nalorkata, kane ka jaka ba thmu ban tihmawshun ka don harum jong ka shnong Brichyrnot bad ka j ingkylli kalong hato kane ka jingtih mawshun kan ym ktah ïa kane ka shnong?

Kaba phylla ka long ba wat la ki jingshisha ki long kumne ruh katnat khlaw Forest jong ka Meghalaya ka shu sngap j ar haduh mynta

ha kaba ïadei bad kane. Imat kine kane ka tnat Sorkar kashu lut por t ang ban pynbieij ïa ki khynnah skul ha ki sngiburom World Environment Day bad kumjuh ruh ha ki WildLi fe Week, katba ban pynneh shisha ïa ka mari ang bad kimrad khlaw pat ki shu sngap jar. Ngi dei ban kynmaw ba kidon tang khyndiat eh ki khlaw kiba hap hapoh ka jingkhmihjong ka Forest Department jong ka Sorkar Jylla namar kiba

bun ki khlaw hapoh ka j ylla ki dei kiba long trai da ki riewshimethynrei mynta ï a kane khyndiat kaba ki don ruh kim treh ban ïada.

Nalorkata, ka Meghalaya State Pollution

Ka AB

Bteng Sla 5

Bteng Sla 13

Bteng Sla 5

Bteng Sla 5

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7Bteng Sla 5

Ki Maxi Cab ka JNNURM kiba la set ha jaka pynïeng Kali hajan Nan Polok kiba la kylla long pynban ki jakabret ñiut. Ka sorkar kadei ban wad mano ba la shim wai ïa kine ki kali/ DUR: SP NEWS.

U Bah Robert June Kharjahrin ha ka por ba u kren ha kajingïalang dawa ILP ka CoMSO ha Motphran/ File Photo

Ka Poster jong ka Phlim Ïewduh.

Bah Lambor Malngiang

Ki Nongtrei GVK- EMRI ba dang bteng ka jingïakhih.

Page 2: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane

10 TARIK RISAW (OCTOBER), 201 9 MAWPHOR 13KHU BOR NA JYLL A & BA BT ENGKHLAD NOH I KONGSHARAILIN DKHAR

I Kong Sharailin Dkhar, baju khot ieid Putali, i kurimjong i B ah LamkuparKhyriem, ba shong ba sahha Mawlai Umjajew. I lakhlad noh ha ka 9/10/2019bad ka jingleit ontep ïa I kanlong ha ka 11/10/2019 ha kapor 2 baje nohphai sngi hau lum jingtep Shnong.

Ban nym julor ki mar-rep ha ka lynshop phria

Thmu ka Sorkar ban wanrah noh da ki ‘jarïada phria’ kumba leh ha Himachal Pradesh

Shill ong, R isaw 09: KaS orkar Jyl l a ka donjingthmu ban wanrah nohda ka skhim sam ‘Jar iadaphria’ sha ki paid nongrepba kin lah iada ïa ki jingjulorki jingthung jingtep na kajingjlynshop phria.

“ Ïa kine ki ‘Jar iadaphria’ yn sa pyntreikamnoh shen ha Jylla da kaj ingkyrshan jong kaMinistry of Textile” ong uChairman ka State PlanningB oard B ah LamborMalngiang haba ïakren badki nongthoh khubor hynneka sngi balang.

U Bah Lambor u pyntipba ka Ministry of Textile badka Tnad Agriculture kin sashong jingal ang shen banshim rai khatduh halor kaneka kam.

“ Nga la ïohi ïa kane ka

jar iada phria ha HimachalPradesh bad ha kane kajylla, ka sorkar kala ai da kasubs idy ïa ki nongrep ba

kin i ada ïa ki jingthungjingtep na ki ji ngjulor balynshop u phria” ong uBah Lambor.

Haba kylli, u Bah Lamboru ong ba ka j ingthmu jongkane ka skhim hi ka long baniarap ïa ki paid nongrep

khnang ba kin lah iada ïa kijingthung jingtep.

Une u Chairman ka StatePlanning Board ula pyntipruh ba ula dep ai jingmut ïaka Sorkar Jylla ban plie nohda ki i ew lynt er ha rudsurok (Lay-by Market) hakylleng ki jaka khnang banpynmyntoi ï a ki paidnongrep bad ba kin lait nohna ka jingrung Iewduh, laitka jingshah ot kilo , shahkhnoit dor ki marrep ha kinongkhaii bad kiwei kiwei.

“ Ngan sa buh ruh ïa kajingtyrwa ban thaw ïa kiCold Storage ha kylleng kijaka jong ka Jylla”ula ongbad bynrap ba ka SorkarJyll a kan hap ban l ehshibun kiei kiei na ka byntaka bha ka miat bad kajingmyntoi jong ki paidnongrep ka Jylla.

bad yn mih buj li ha ka jakajong u kpa jong u.

Katba u BahBalajiedkupar haba kren haki jingïalang, u la kyntu badkyrpad ïa ki paidbah ba kin aijingkyrshan pura bad kinpynjop ïa u ha ka elekshonna Shella constituency badu la kular ba yn buddien ïa kidienjat jong u kpa kiba ulapruid dak ha ka constituencybad yn ïaleh ban kyntiewïaka roi ka par bad ïaka ïoh kakot ha katei ka constituency.

Katba u B ahTitosstarwel l Chyne u laong, ba ka j ingïakhun haShella kala l ong kaba shaikdar ba u kyrtong ka UDPyn jop suk ïaka el ekshonkatba kiwei kiwei ki kyrtongkiba ïakhun ki ïaknieh banwan baar. Kane ka longkatkum ka kyrwoh ba laphah da u WorkingPres ident ka UDP, BahTitosstarwell Chyne.

Hiar u Speaker, ki Minister bad MLA sha Shella ban ïalap ilekshon

Katba na ka liang ka PDFbaroh sawngut ki MLAjongka Seng ba kynthuplang ïa arngut ki MyntriSorkar, ha ka sngi Balang kila hiar sha S aitsohpen banpan ka jingkyrshan jong upaidbah na bynta u kyrtongjong ka party, Bah Mosjo RWanswet t na bynta kaelekshon shit eng samoikaban long ha Shella ha ka21tarik mynta u bnai.

Haba kren ha kane kasngi ha ka jingïalang kabalong ha Saitsohpen, na kaliang u kyrtong, Bah MosjoR Wanswett u la ong, "Ngasngewkhia ban ïoh jingtip baki riew rangbah ki pynpawba kim tip haei ka Saitsohpenka don namar wat ka skhimMGNREGA ruh kam rungsatia ha kane ka Elaka. Ladanga jop kum unongmihkhmat ngan buddien ïa kane ka bynta banpynthikna ba ka hok longtrai

halor ka khyndew ka shyiapka dei ban neh bad ym deiban ïuh ïa ki bor shnong.”

Kiwei pat ki mat kiba ukyrtong u la kren ki longhalor jingthmu jong u banpynbiang bha ïa ki surok,ban kyntiew ïa ka pule puthida ka jingthmu ban wanrahïa ki Col lege bad pynbitpynbiang ïa ki skul pule, kij aka ai j i ngsumar, bankynti ew kam jngoh-kaipyrthei bad kiwei kiwei.

U Working President kaP DF, B ah B anteidorLyngdoh, uba dei ruh umyntri sorkar, u la ong, “ Haka por ba ngi dang don haKHADC ha u 2016 ngi laujor ïa kane ka mat ïa krenhalor ka Elaka Saitsohpensha ka Supreme Court badngi la phah j ingthoh sha uChief Secretary ba ka sorkarkam lah ban shu thombor ïaki jaka ka puta ka ElakaSaitsohpen. B an ong ba ka

dei ka British Territory kamsngew ïahap ban pdiangnamar u British u la leit laslem bah".

Kumta u la ong ba kakum ka party kan ïa kren ïakane ka bynta halor kakhyndew ka shyiap ym tangjong ka Elaka Saitsohpenhynrei kino kino kiwei patban pynskhem ï a kaj inglong t rai halor kakhyndew ka shyiap badsynshar khadar kabalaitluid.

U B ah Hamlet sonDohling, ba dei l ang uWorking President bad ruhu myntri sorkar jylla, u laong, "Kam myntoi ban ïakren ne thew ï a kaba la depbad ngi donkam ban tur shakhmat. Ngin ïa trei lang bankyntiew ïa ka roi ka par badlada u bah Mosjo u jop nginïoh ban wanrah ka jingkylla.Nga kyntu ïa ki paidbah bakin ai ka jing-kyrshan bad

ba kin nym shah pynbieij hakino kino kiba wan panj ingkyrshan jong phikhamtam kiba thmu banthied ïa ka hok jong phi daka pisa. Ka jingthmu banwanrah jingkylla ka shongha ngi iwei pa iwei ym deieh tang ha u kyrtong ne unongmihkhmat".

Kiwei pat kiba l a aijingkren bad jingkyrshan naka bynta u kyrtong kikynthup ïa u Bah Gavin MMylliem, MLA ka Sohra, uBah Jason Mawlong, MLAka Umsning, u BahIvanlumlang Marbaniang,President, u Bah James BanBasaïawmoit, Vice President,uba dei u MDC barim, u bahAuspicious Lyngdoh,General Secretary, u bah AKharpuri bad kiwei. Ïa kajingïalang la pynïaid da uMatabor ka ElakaS ai t sohpen u bah FDiengdoh.

4 snem kynthih pynsahteng ka Sorkar ïa ka Arrearki nonghikai SSA, thoh ka MSSASA sha u CM

Shil long, Risaw, 09: Ka Meghlaya SSASchool Associat ion (MSSASA) mynta kasngi Baar ka la phah da ka jingthoh sha uMyntri Rangbah ka Jylla u Conrad K. Sangmahalor ka ji ngpynsahteng ka Sorkar Jylla bansiew ïa ka Arrear jong ki nonghikai skul SSAha ka Jylla.

Ki nonghikai skul SSA ki dei ban ïoh ïa kaArrear naduh ka 1 tarik, Naitung, 2016 haduhka 28 tarik, Rymphang, 2017.

Ha kaba ïadei bad kane, ka MSSAS A kala phah da ka jingthoh sha u Myntri Rangbahka Jylla ban pynkynmaw halor kane ka Arrearba ka Sorkar Jyll a ka dei ban bhah na kaAddition Fund jong ka Mang Tyngka kaSorkar Jylla.

Ka Seng ka la kyrpad ïa ka Sorkar Jylla banshimkhia ïa kane ka jingdawa ban pyllait noh ïakane ka pisa hapoh ka 31 tarik mynta u bnai.

“ Katkum ka shithi j ong u S ecretary kaMini stry of Human Resources Development(MHR D), ka paw shai ba ka dei kajingkitkhlieh jong ka Sorkar Jylla ban siew ïaka tulop Arrear jong ki nonghikai SSA ïa kabaym pat s iew satia watl a saw snem kynthih naka daw ka j ingbym pyllai t pisa (Additi onalFund) jong ka Sorkar Jylla sha ka SEMAM,”la ong u President ka MSSASA ha ka dorkhasba l a phah sha u Myntri Rangbah ka Jylla.

Ka S eng ka la ai ti ruh ïa kane kajuh kajingthoh sha u Myntri ka tnat Pule Puthi kaSorkar Jyl la u Ma Lahkmen Rymbui kum kajingpynkynmaw halor kane ka jingpynsahtengjong ka Sorkar Jylla ban siew ïa ka Arrear jongki nonghikai skul SSA.

Ha kane ka dorkhas ka Seng ka l a pynpaw bakatkum ka jubab RTI ba la ïoh na u CPIO & UnderSecretary ka tnat MHRD, DSE&L, u SushilBhushan ha kaba ïadei bad ka jingsiew ïa kaArrear jong ki nonghikai skul Lower Primary badUpper Primary kiba trei hapoh ka 'SSA' u la pyntipba ïa ka skhim SSA la pyntreikam naduh u snem2000-2001 bad mynta la pynkylla kyrteng ïa kaskhim sha ka "Samagra Shiksha" kaba dei kaskhim ba la bei jingïarap pisa da ka Sorkar Indiabad ïa kaba la pyntreikam da ka ji ngïatreilangbad ki Sorkar Jylla ha ka ri baroh kawei.

“ Ka S ection S ection 7(1) jong ka RTE Act,2009 ka kdew ba ka "Sorkar Pdeng bad ka SorkarJyll a ki dei ban don bynta l ang ha kajingkitkhl ieh na ka bynta ban pyllai t pisa banpynurlong ï a ki kyndon jong ka RT E Act,’ ongune u nongïalam ka MS SASA bad bynrap,“ katkum ka Section 7(5) j ong ka RTE Act , kaSorkar Jylla kaba ïoh pdiang ïa ka ji ngïarap pisana ka Sorkar Pdeng katkum ka sub-section (3),ka dei ban mang pi sa na ka bynta banpynt reikam ïa ki kyndon jong kane ka Aiñ. Ka

RTE Act kam shym la kdew ïa ka bhah ba lamang da ka Sorkar Pdeng ha ka dur jong kagrant-in-aid.”

“ Katkum ka shithi ba ka Seng ka la ïohpdiang na u State Project Director jong kaSEMAM, SSA, Shillong u A. Ch. Marak, ha ka11 tarik, Nailur, 2019 ba la phah sha u SpecialOffi cer jong ka t nat Pule Puthi ka Sorkar Jyllaka l a kdew shai, ‘ba ïa ka tulop Arrear yn ymlah ban siew sha ki nonghikai skul SSA na kadaw ka jingbym ïoh pisa na ka Sorkar. U StateProj ect Di rector jong ka SEMAM u la kdewruh ha ka shithi, “ u Secretary j ong ka tnatMHRD ka Sorkar India ha ka shithi ba la uphah ha ka 13 tarik Rymphang, 2017 u la pyntipba ka Sorkar Jyll a ka dei ban pyllait ïa ka pisana ka Pla Tyngka lajong kynthup ruh ï a kabhah kaba dei ban siew katkum ka 14th FinanceCommission na ka bynta ban pyntreikam ïa kaskhim kynthup ruh ïa ka siew tulop sha kinonghikai,” u la ong.

“ Ka jubab na u Secretary ka tnat MHRD kaSorkar India ka ong, “ la bun tylli ki shithi ba laphah sha ka Sorkar Jyll a ban pyllait noh ï a katulop Arrear, hynrei ï a ka pisa (AdditionalFund) ba dei ban siew sha ki nonghikai ym patshym la ïoh pdiang satia da ka SEMAM na kaSorkar Jyll a haduh kane ka sngi, ” la pynpawune u nongïalam ka Seng ha ka dorkhas.

Ïohbat ka KSU ïa kinongdih bad nongdie

drug, rah tohkit kiPulit ka Pasteure BH

Khlad ka hepritba dih bih, shitom

jur uwei patTura, Risaw 09 : Kawei kasamla ba dang 17 snem ka rtakaba la jah na la ïing naduhhynin ka sngi la lap noh ïa kahynne ka step ha ka shnongBhimganj ha Goalpara hakaba la suba ba kadei na kadaw ka jingdih bih. Uwei patu samla ba dang 22 snem nakajuh hi ka shnong u ba lasuba ba ki don ka jingïadeibad katei ka samla u donhapdeng ka jingshitom kabajur na ka jingsuba ba u la dihlang da ka bih.

Ïa kitei ki arngut ki lanotla lap ha kane ka step haB himganj kaba hap haLakhimpur PS, Assam. Ïa kamet jong katei ka samla lawanrah noh sha Tura na kabynta ban leh ïa ka PostMort em katba ï a ut ei usamla ba dang 22 snem patl a pynkit mardor shaGoalpara ban ïoh ïa kajingsumar.

Katkum ka jingïathuh kipaidbah, l a ong ba kibahaïing jong katei kakynthei ki l a ujor shaTikrikilla PS ha West GaroHi ll s shaphang katei kajingjah jong katei ka hepritha ka 08tarik mynta u bnai.

La ong ruh ba kitei kiarngut la suba ba ki don kajingïaieid hynrei na ka liangki bahaïing pat jong kitei kiarngut ki la kyntait mardor.

Hynrei ha kawei pat kaFIR, ki kmie ki kpa jong kateika samla ki l a kynnoh bautei u samla u la rahbor ïaka bad kumta na ka liang kibor sorkar jong ka Goalparaki l a pynlong da kaMagi strial Inquiry halorkatei ka jingjia.

Na ka liang u SP jong kaWest Garo Hills, u Dr. MGRKumar u la ong ba ïa myntahi ki dang ap shwa ïa ka postmortem ban ïoh jingshaishuh shuh halor ka jingjia.

Bitar kaAGHSSASTA

bym pyllaittulop ka Sorkar

Tu ra, Ri saw, 09: Kinonghikai skul SSA kibadon hapoh ka shatri jong kaAll Garo Hills (SSA) SchoolTeachers Assocï ati on(AGHS S ASTA) ki l apynpaw ïa ka jingbitar kabajur halor ka jingbym pyllaitt ulop ka S orkar ha kalehkmen Durga Puja hadienba ka seng ka ladeppynsngew ïa ka ji ngdawasha ka Sorkar.

“ Ngi sngewsih ba ngimshym la ïoh ï a ka tulop basahteng shwa ka lehkmenDurga Puja bad ngi kwahban tip balei ym shym ladon wat tang uwei ruh ha kiDistrict ka rilum Garo banïoh ï a ka tulop, ” ong uP res ident ka S eng uStickson B Sangma.

Haduh ar bnai kynthihki nonghikai skul SSA kimpat shyi la sat ïa ïa ka tulopbad na ka liang jong kaAGHSS AS TA ka l a ïaibteng ban dawa ïa ka Sorkarhalor ka j i ngs i ew nohmardor ïa ka tulop.

Ka jingbitar jong ka sengka dei namarba ka Sorkar kamshym la pyllait ha ka tulopha kine ki sngi ba dang donka lehniam P uja jong kiriewngeit Hindu.

Shillong , Risaw, 09: Kidkhot j ong ka Khas iS tudent s Union (KSU)Mawlai Mawroh Uni thadien ba ki la pynlong kajingpynap shrip la bun bunsien mynta ka sngi Baar haka por kumba 2:00 ei einohphaisngi ki la ïoh bathaduh san ngut ki samlakiba ju mlien ban dih drokbad ban khai i ïa u drok.

Ka jingïohbat jong kidkhot ka Seng ïa kine ki sanngut ka dei halor kaj ingsuba bad kajingishankhmat ïa ka ïaid kaieng jong ki.

Hadien ba l a ïohbat ïakine ki san ngut, ki dkhotjong ka seng ki la pyntipnoh mardor sha ki Pulit jongka Pasteur Beat House.

Ki Pulit jong ka PasteurBeat House bad ki Pulit jongka tnat Anti Narcotic TaskF orce (ANT F ) ka Eas tKhasi Hills Di strict kiba lapynlong ïa ka jingtalasi ïaka met jong kine ki san ngutbad ïoh kurup ïa ka u drokbad ïa ka pisa bad shimtinoh ïa kine ki san ngut banïal am sha thanat na kabynta ban pynlong ïa kajingtohkit.

Na ka met jong u K.Pamthet, 25 snem ka rta naMawlai Nongpdeng uba lasuba ba u dei u nongkhaiila ïoh ban kurup ïa u drokuba don ka ji ngkhia kumba0.94grams ryngkat ka pisaT. 16,590 haj ar ïa kaba la

suba ba ka dei ka pisa kabau ïoh na kaba die ïa u drok.

Na ka met ki saw ngutkiwei pat, kata, na u B.Syiemlieh 23 snem uba sahha Umïam Nongsder, u G.Nonglai t 26 snem naWahingdoh Block-1, u A.S unar 20 snem naLaitumkhrah, Upper NewC olony bad u E.Basawïamoit 30 snem naWahingdoh Block-2 ïa kibala suba ba ki dei t ang kinongdih ym shym la ïohkurup eiei lai t noh tang kapisa T. 2730 hajar.

Ka KSU Mawlai Circleka l a pynpaw ba kamsngew don j ingmut shuhban shu sneng ne banpylong ï a ki jingpynshaipaidbah pyrshah ïa u drokhynrei nangne shakhmatkan sa bthah ïa baroh kiUnit kiba don hapoh kajyl l i t reikam jong kaMawlai C ircle ba kin l ongkiba pei t bad ban ïalehpyrshah ïa ki nongdie neïa ki nongdih drok.

Ka Seng ka khot bad werïa ki Dorbar Shnong, kiSeng Longkmie bad ki SengS amla jong ki shnongbapher bapher kiba donhapoh ka jyll i j ong kashnong Mawlai ba kin ai ïaka jingïatreilang khnang bandup l ah ban ï akhunpyrshah ï a une u jingdihuba la hiar thma jar jar jar ïaka Jaidbynriew baroh kaweilyngba ki khun samla.

Sdang biang ka khaïi diengsawdong beaiñ ha Chibinang

Kwah ka MSPB ban mapnoh ka Sorkar ïa ka ram

shna Ïing ki longïing baduk

Tura, Risaw 09 : Hadien kajingsangeh kaba la don shibnai ei ei, ka jingkhaïi beaiñïa ki dieng sawdong ha kashnong C hibinang kabahap ha Phulbari PS ha WestGaro Hi lls (WGH) ka lasdang biang.

Ka Chibinang kadei kajaka kaba don bun tylli bhaki karkhana dieng beaiñkiba dang bteng t reikamwat la na ka liang ki bordi st ri k ki pyrshang bankhang khyrdep noh ïa ki.

“ Ka ji nglum pisa kalong ha man l a ki jaka hakaba ki nongkhaïi beaiñ kihap ban siew bun pateng.La kumno kumno kin hapbeit ban siew 20,000 tyngkashi trok. Mynta lei kawei kaseng kaba pyrshah ïa kaneka la snohtki lang bad ki,”ong u Pres ident j ong kaAMMS U C hibinang, u

Enjazul Alom.Katkum ka jingï athuh

jong u, la ju lum beit ym duna500 kawei ka trok kaba dap,400 tyngka na ka bynta kitrok 407 bad 300 tyngka naka bynta ki trok Pick-up kibaki dkhot jong katei ka sengki lum.

“ Kane ka l ongmarkhongpong na kaei kabaki sengbhalang ki dei banleh,” u la bynrap biang dakaba ong ba ka jingïaid jongki trok kit dieng ka long watmynsngi mynshai ruh khlemda salia than wat ïa ki borsorkar kiba dei ban talasi.

Halor kane, na ka liangu Superintendent of Policeu la ong ba ka jingtohkithalor kane ka kam yn sa lehmardor. Ha kajuh ka por naka sngap j ar j ar bankynthoh halor kat ei kajingjia.

Sh ill ong, R isaw 09: KaMegh alaya S t at ePlanning Board (MSP B)kala pynkhreh ban phahïa ka j ingtyrwa sha kaS orkar M eghalayaDemoc rat i c Al l i ance(MDA) ba kan map noh ïabaroh ka ram shna ïi ngjong ki longïing ba duk haJylla bala shim na ka TnadHousing.

Ïa kane la pynt ip da uChai rman ka MeghalayaState P lanning Board BahLambor Malngiang ha kajingï akynduh bad ki l adpathai khubor hynne kasngi bal ang haba pynt ipruh ba ki don bun bha kilongïing kiba dang sah ramha ka Tnad Housing naduhu snem 1990 haduh 1995.

“ Nga la pan ïa ki fi lena ka Tnad Housing badnga l a dep ruh ban pulebniah ï a ki. Nga l ap babun ki Longïing ba duk kisah ram ha ka Tnad ba kishim ram ban shna ïi ngbad bun na kine ki dei kiNongr ep” ong u B ahLambor Malngiang.

Haba pynpaw ï a kajingangnud ba ka S orkarkan map noh ï a kine ki ramshna ïi ng, u Bah Lamborula ong “ Nga kwah ba kaSorkar Jyll a kan shim ïakajuh ka si enj am kumbashim ka S orkar P dengkaba la map ïa ki ram jongki longïing ba duk”.

“ Ngan sa phah ïa kajingtyrwa sha ka S orkarJylla bad ngan sa kyrpadjur ïa ka Sorkar ba kanpyll ait noh ïa ka jingki t bakhia jong ki longïing baduk” ula ong.

Lah ban kdew hangneba ka Tnad Hous ing ka juairam ï a ki longïing ba dukhalor ki kot pata ba pyniïa ka hok longtrai ïa kakhyndew. Ka Tnad ka jushim ïa ki kot pata kum kajingbuh pynap (securit y)

“ Ki don ki nongshimram shna Ïing ki bym donshuh ha s la pyrthei hynreiki kot pat a ki dang sahhapoh ka T nad. Lada mapnoh ïa ki ram ki khun ki ktikin ïoh noh ïa ki pata”ongu Bah Lambor.

Ki nongkyrshan ka Seng UDP Shella kiba la poi sha ka jingïalang elekshon ban ïalap ïa u kyrtong ka Seng, u Bah Balajied Synrem/

Page 3: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane

M AWPHOR 1 0 TARIK RISAW (OCTOBER), 2019EAST JAIÑTIA & WEST JAIÑTIA2

U Mawphor myntaula don la ka jong kaSla kaba kyrpang na

ka bynta ka WestJaiñtia Hills bad kaEast Jaiñtia Hills.

Kumta la kyrpad ïaki paidbah ba kin

shimkabu banpyndonkam ïa kaneka sla na ka bynta

khubor jong ka Dis-trict la jong.

JINGPYNBNA

Na ka bynta ka WJH,sngewbha phah ha email:[email protected] ka bynta ka EJH,

sngewbha phah ha emal:[email protected]

JINGPYNBNAHa ki trai jaka ba don jaka ha syndahjong ka Hill Crest School & St. Tho-mas School, Lower Rynjah, Rynjah,Shillong ba kin sngwbha ban wanïakynduh ïa u Rangbah Dong bad kaExecutive Comittee jong ka DongLower Rynjah, Rynjah, Shillong ha ka15.10.2019.

Kiew ka rep dohkha ha East Jaiïtia Hills, 200 ngutshah jied ban ïoh jingmyntoi na ka Blue Revolution

Ki pung jong ki nongri dohkha kiba la shna ha ki shnong bapher bapher jong ka Rilum East Jaiñtia Hills District ki ban ioh jingiarap lyngba ka Blue Revolution jong ka Sorkar Pdeng

Khliehriat, Risaw, 09: Ka skhim kaba lapyllait da ka Sorkar Pdeng kaba la tipkum ka ‘Blue Revolution’ la khmih lyntiban kan long kaba seisoh bad kumba kalong mynta ka jingri dohkha hapoh EastJaiñtia Hills Dstrict ka la kiew bha ha kabaka tnat Fisheries jong ka East Jaiñtia HillsDistrct ka ladep ban jied haduh ar spahngut ki nongri dohkha ki ban ïohjingmyntoi na kane ka Blue Revolution.

Katkum ka jingiathuh u Bah HubertKharbuki, Superintendent of Fisheries

ka East Jaiñtia Hills District,u la ong bakane ka Blue Revolution ka dei ka skhimthymmai kaba wan na ka Sorkar Pdengkaba don ka mang tyngka kaba haduh7 lak tyngka uwei u nongri dohkha,kata,kaba hapoh ka jaka kaba don shi hecterka jingheh, ba u nongri dohkha un shnapung dohkha.

Shuh shuh ruh hapoh kane ka skhimu nongri un ïoh ruh 60 percent ka Sub-sidy bad kaba u nongri dohkha u hapban pynlut na lade tang 40 percent.

Ki ar spah ngut ki nongri dohkhakiba la shah jied ki dei kiba na kaKhliehriat C&RD Block bad na SaipungC&RD Block,

La ong ruh ba ïa kitei ki ar spah ngut,ka tnat Fisheries jong ka East JaiñtiaHills kan sa pynlong shen ïa ka prokramba kyrpang ban ai jinghikai ïa ki bad kaOrientation khnang ban pynshai ha kikumno ba kin ioh jingmyntoi na kaba ridohkha bad kumno ban kyntiew shuhshuh ïa ka ioh ka kot jong ki lyngba ka

ri dohkha.U Bah H.Kharbuki u la iathuh ruh ba

khnang ban kyntiew ïa ka ïew die dohkha,ka tnat Fisheries ka la lah ban ioh haduhhynniew tylli ki ïew ne ki Fish MarketCenter ha East Jaiñtia Hills District, kibakynthup lai tylli ha Khliehriat, lai tylli haUmkiang bad kawei ha Jalapet.

“ Ngi dang dep pyl lai t ïa kijingpynbna (Advertisement ) ha kikotkhubor halor kine ki iew die dohkhaha East Jaiñtia Hills District bad la

khmihlynti ba yn sa lah ban pynurlongnoh shen ïa kine ki iew hapoh kaDistrict,”ong u Bah Kharbuki.

U la iathuh ruh ba ka jingri dohkhahapoh East Jaiñtia Hills Disctrict ka lakiew mynta haba ïanujor bad ki snemkiba la leit. Ki paidbah kiba dei kinongkhaiï ruh mynta ki la phaikhmatsha kane ka kam rep dohkha.

Kumjuh ruh don katto katne kibadon ka pynthor repkba ruh ki la sangehnoh ka rep kba ha kaba ki sngewthuh

ba kam myntoi kumta ki don ki pynthorrep kba kiba mynta ki la sdang ban shnada ki pung ri dohkha.

“La khmihlynti ba kane ka skim BlueRevolution kan long ka jingmyntoi ïa kipaidbah kiba rep dohkha,” u la ong.

Kumba ka long mynta kiba bun naki paidbah nongshong shnong ka EastJaiñtia Hills ki la sdang phaikhmat shakiwei pat ki lad kamai jakpoh naduh baka NGT ka la khang ia ka jingtih badshalan ia u dewiong ha ka jylla.

Palat 1500 spah kilo yn lum ka SWM ïa ki plastik,kular ban shimti ka karkhana Dalmia

Ki heprit kiba dang tam ia ki plastik jot ha East Jaiñtia Hills/ Dur MAWPHOR

Khliehriat, Risaw, 09: Kum shibyntaban pynkhuid ïa ka mariang bad banpynlong ïa ka mariang kaba lait na ki

National Highway Authority of India(NHAI) ruh kan shim ïa ki plastik na kabynta ban shna ia ka surok plastik.

Na ka liang jong u heh nongpeit kaDalmia Thangskai, u Sibu Das uba longu Assistant General Manager jong kaDalmia ha Thangskai u la ong, “kinokino kiba kwah ban ai plastik ngin shushim ei khlem siew eiei (Free of Cost)ha kaba na ka liang ka karkhana kanshimti hi da ki kali ban kit ïa ki plastikkiba la lum thup.”

U la ong ba ïa ki plastik yn lahpyndonkam ha kaba thang ding banpyniaid ïa ki Machine saiñ dewbilatkumba ki ju pyndonkam da u dewiongbad da ki siej ha ki karkhana.

U la ong ruh ba dang shen ka ladon ka jingialang jong baroh ki karkhanadewbilat lem bad ka tnat MeghalayaState Pollution Control Board, ka tnatEnviromment ha Shillong ha kaba ki laï akren halor kane ka phang banpynïaidkam ïa ki plastik kiba la lum badpynlang da ki paidbah

plastik, ki paidbah ha East Jaiñtia HillsDistrict ki la tam ïa ki plastik, ki bilorplastik ha kaba ka jinglumthup ïa ki

plastik ka la long da ki spah kilo.Katkum ka jingïoh jingkheiñ ka tnat

Swachh Bharat Mission, Khliehriat kathaduh mynta dang ioh jingthew ba kiplastik kiba la lum ki don haduh 700kilo bad ki dang don shuh shuh shibuntylli ki shnong kiba ym pat dep banthew,

La ong ruh ba ka jinglum thup ïa kiplastik kan lah ban poi haduh palatkhatsanspah kilo gram bad ïa kine kiplastik ka karkhana dewbilat ka Dalmiakaba don ha ka shnong Thangskai kansa shim ban pyndonkam ban thang(Fuel) ha karkhana.

Katkum ka ji ngïathuh u B ahWanbha Buam, u District Co-ordinatorjong ka Swachh Bharat Mission, EastJaiñtia Hills District u la iathuh ba kajingdon ki plastik ha East Jaiñtia HillsDistrict kaba la lum thup da ki paidbahka lah ban kot shaduh ka khatsan spahkilo tam.

Kumjuh ruh na ka liang ka tnatSwachh Bharat ka khmihlynti ba ka

Jowai, Risaw 10: Ki palat 1437 ngut kinongshong shnong jong kaKhliehtyrshi ki laphah da ka shithi shau Chief Executive Member (CEM) jongka Jaiñtia Hills Autonomous DistrictCouncil (JHADC) ha ka sngi Balang bankyrpad ïa u ban pynneh ïa ka rai jong uDolloi, kata ban pynlong da ka elekshonban ji ed ïa u Waheh Shnong bathymmai jong ka shnong Khliehtyrshi.

U Dolloi ka Elaka Jowai ma PuramonKynjing ula khot ka jingïalang paidbahjong ka shnong Khliehtyrshi ha ka 3tarik une u bnai bad ula pynbna banpynlong da ka elekshon ban jied ïa u

Kyrpad ki nongshong shnong Khliehtyrshi ïa u CEM JHADCban pynïaid shakhmat ïa ka elekshon jied Waheh Shnong

Ki nongshong shnong jong ka Khliehtyrshi kiba la wan sha ka Dorbar/

Waheh Shnong ba thymmai kaKhliehtyrshi bad baroh ki paidbah kimshym la pyrshah ïa kane ka rai bad labuh tarik ba kan long ha ka 21 tarik uRisaw.

Hynrei ki 600 ngut kiwei pat kinongshong shnong ka Khliehtyrshi kilaphah ka jingujor sha ka konsil bad dawana ka Jaiñtia Hills Autonomous DistrictCouncil (JHADC) ban thung ï akajingtohkit ba laitluid halor ka jingkynnohpyndonkam bakla ï aka pisa shnong da uwaheh shnong barim bad ka executivebody ka shnong Khliehtyrshi bad kiladawa shuwa ban ïoh ka report halor ka

jingkhein halor ka jingpynlut pynsep kashnong na u Waheh Shnong barim u maKitbok Rymbai.

Ki lakynnoh ba u Waheh ShnongBarim uba la kut ka samoi treikam jongnaduh u bnai Nailar 15 tarik bad ulakyntait ban ai jingkhein hakhmat upaidbah. Kumta ki ladawa banpynsangeh ï aka rai jong u dolloi banjied waheh shnong thymmai.

Katba ki 1437 ngut ki nongshongshnong kiba la ïa soi lang ha ka shithi kilakyrpad ïa u CEM JHADC ban pynneh ïaka rai u dolloi bai ba ka jingjied WahehShnong kan iaid beit ban lait ki nongshongshnong na kino kino ki jingeh bad ba kinïoh ïa u Waheh Shnong ba pura.

Kine ki pal at 1400 ngut kinongshong shnong ki lapynpaw ba kidap da ka jingsngewsih hadien ba kadorbar shnong kaba long ha ka 3 tarikka lashah pynsangeh wat hapdeng kajingïadonlang u Dolloi.

U Dolloi ula hap ban pynmih ïa kipaidbah shabar hadien ba ki lakiew shaka rynsan kaba shong u Dolloi ban laitna ka jingklumar. Ha kane ka jingïalangla iadonlang u MDC ma Lakhon Dkhar,uba long u nongshong shnong kaKhliehtyrshi.

Katkum ka shithi kaba ki laphah shau CEM, ki lakyrpad jur ban pynïaidshakhmat ï aka elekshon jied WahehShnong bad kumba la dep pynbna da uPa Dolloi ha ka dorbar kaba long ha ka

3 tarik une u bnai ba ka jingjied kanlongha ka 21 tarik une u bnai Risaw.

Ki lakular ruh ban pynneh ï akashongsuk shongsaiñ ka shong bad baniatreilang bad ka ophis u Dolloi bad kaJHADC ha kane ka jingjied wahehshong. Ki lapynpaw ruh ba u Dolloiula dep tohkit bad ailad ïa ki paidbahban rai halor ka jingkhein ba iadei badka kam pynlut pynsep ka shnong. Kilapynpaw ba u paidbah ula mynjur banaiti sha ka Executive Body kaba thymmaiban bishar bni ah ï aka ji ngpynlutpynsep namar ba u Waheh shong barimula dep ai report halor ka jingpynlutpynsep bad ka jingpyntrei ïa ki skimsorkar ha ka 23 Nailar 2019.

Kine ki nongshong shnong kaKhliehtyrshi ki lapynpaw shai kdar bakin ym pdiang lada thung Act ingWaheh Shnong.

Halor kane ka kam shnong kaKhliehtyrshi, u Dolloi ula dep phah ruhïa ka jingpynbna halor ka elekshon jiedwaheh shnong thymmai sha u Secretarybad Chairman Shnong ban jied wahehshnong ka ban long ha ka 21 tarik une ubnai.

Kine ki 1437 ngut ki nongshongshnong ki labanjur ïa u CEM JHADCbay m dei ban pyndam ï aka jingpynbnau dol loi bad kyrpad ban pyniaidshakhmat ï aka elekshon ba kin ïoh ïa uwaheh shnong ba pura jong ka shnongKhliehtyrshi.

Maham ka SeiñKur Dkhar EJH ïakiba ai jait beaiñ

Sh ill ong, Risaw : Ka S eiñ KurDkhar, East Jaiñtia Hill s District, kapyntip paidbah ba kan ym shah ïakino kino ki bri ew lada ki dei ki traijyll a ne ki bar jylla ki bym dei na kaKur Dkhar paka ban ai j ait sha kaKur Dkhar kaba long beaiñ badpyrshah ïa ka longkur long jai t.

Ha kine ki sngi la ju lap ba bun na kibriew kiba nabar ka jylla ki bym dei kiKhasi Pnar ki tuh ia ka jait Khasi Pnartang ban ioh jingmyntoi ha ka pule kaputhi, ka khaii ka pateng bad kiwei kiweiki jingmyntoi.

Ha kajuh ka por ka Seng Kur kamaham ruh ba lada jia ba don kino kinokiba kum leh bakla ban ai kur Dkhar bakin sngewbha ban leit pynbeit noh kloisha kano kano ka jaka kaba dei banpynbeit. Ka Seiñ ka la ong ruh ba ladaka lap ïa kino kino kiba leh pyrshah naka liang ka Sein Kur Dkhar kan ym donjingkitkhlieh ïa ki bad kin leh ruh ïa kabadonkam katkum ka aiñ.

Shuh shuh ka Seiñ Kur Dkhar kakyrpad ruh ïa ki para kur bad ki paidahkiba ïoh jingtip ïa kiba ai jait Dkhar khlemda dei hok, kin sngewbha ban ïarap banai jingtip sha ka Seiñ Kur Dkhar da kabaphone sha kine ki nombor: 7005208334/ 6009440830 / 9402100810. Kane kalongkatkum u kyrwoh lyngba u Bah T.Dkhar,Pres ident bad P N Dkhar GeneralSecretary jong ka Seiñ Kur Dkhar, EJHD.

Pynshai ka Rangat S&CSC halor kajingdonkam ïa ka jingnang jingstad

Shillong, Riaw : Ka Rangat Social &cultural sport club ryngkat bad kajingï atreilang bad ka Nehru YuvaKendra Sangatha Jowai, kala pynlongïa ka ‘awarness programe’ ha ka 8 tarikmynta u bnai hapoh ïing club shnongjong ka Rangat halor ka phang "BasedAwarness Education Programe.''

Ïa kane ka prokram la pynlongshibynta ban pynsngewthuh paidbahïa ki nongshong shnong halor kajingmyntoi jong ka jingnang jingstadkhamtam ha kine ki sngi kiba mynta. Hakane ka prokram la donlang ruh ki dkhotjong ka club Rangat, kumjuh ki resourceperson bad ki khun samla jong katei kashnong.

Na ka liang u Bah Romio Dkhar ubalong ruh u Enjiniar ula pynsngewthuhïa ki para samla jong katei ka shnongshaphang ka jingnang jingstad bad kijingdon kam jong ka,bad ki jingtreikamjong ka jingnang jingstad. Ula ong baka jingnang jingstad ka long ka lad neka lynti ban poi sha ka jingjop ha kaingim jong u briew.

Ha kajuh ka por ula kyntu ïa ki khun

samla jong ka shnong ba kim dei banpynlehnohei ïala ka sap ka phong jongki ïa kaba U Blei ula ai ha ki bad ulakyntu ïa kito kiba la pep skul shitengpor ba ki dei ban bteng noh ïala kajingpule jong ki namar ka jingnangjingstad kalong kaba kongsan tamkhamtam ha kane ka juk kaba mynta.

Na ka liang u Bah Daman Laloo ubalong ruh u nonghikai jong ka skul LeaS hnong ul a pashat katt o katneshaphang ka jingdonkam ka jingnangjingsatd ha kine ki sngi kiba mynta kalong kaba donkam bha bad ka long ruhka lynti ban kyntiew ïa ka roi ka par kaioh ka kot bad ka kyntiew ruh ïa kaimlang ka sahlang.

shuh shuh la ïoh ruh ka jingkren nau Bah Phinlang Dkhar ba long ruh unonghikai jong ka skul NangkiewShaphrang Evening school Rangat ubapynpaw ba ka jingnang ji ngst adkalong kaba kongsan tam bad ka longruh ka jingmaitphang ïa ka jingim ubriew bad ka pynkiew ruh ïa ka jylla badïa ka ri hi baroh kawei, khamtam ha kaliang ka ïoh ka kot, ka khaïi ka pateng.

Page 4: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane

10 TARIK RISAW (OCTOBER), 201 9 MAWPHORKI KHUBOR NA L A RI/KA AUSTRALIA & JINGPYNBNA 3

GOVERNMENT OF MEGHALAYADIRECTORATE OF MINERAL RESOURCES

SHILLONGNo. DMR/MV/1/90/(Pt)/ Dated Shillong the .... 2019

AUCTION NOTICET he Offi ce of t he Di rectorat e of Mineral

Resources, Shil long invites Tender for Purchase ofCondemned Vehicles of the Department as scrap on“AS-IS -WHERE-IS B ASIS”. Interested individual/parties having val id I .D. proof can collect TenderPaper along wi th t he Terms and Conditi ons ofAuct ion P rocedure from the Offi ce of t heundersigned from the 14th October, 2019 to 16t h

October, 2019 during office hours on submissin ofI.D proof along with cash payment of Rs. 200/- (TwoHundred only non-refundable).

Sd/- (Arunkumar Kembhavi, IAS)MIPR No. 907 Director of Min eral ResourcesDt. 04/10/2019 Meghalaya, Shillong

La pynlong ïa ka Dorbar Bahjong ka Kur WahlangShillong, Risaw: Ka KurWahlang kala pynlong ïa kaDorbar Bah kaba XIII jong kaha ka 5 tarik Risaw 2019 haDistritc Library, Nongpoh, RiBhoi District, ha kaba la wanïashim bynta shitrhem da kipara kur najan bad najngaikumjuh.

La pynïaid ïa kane Dorbarba ju pynlong shisien shisnem da I Rev.H.F.Wahlang,iba pdiang buromïa ki kur kiba la pyllait por banwan sha kane ka dorbar. Naka liang jong ka seng kur kalaïoh ban pynsngew ï a kijingtreikam jong ka ha kibabun ki mat lyngba ka snem1918-19.

La pynsngew ruh ïa kareport na I Treasurer, Educa-tion secretary bad na u Gen-eral Secretary jong ka senghalor ki mat treikam, nalor kajingkren na u President jongka seng Kur,u Rangbah R.OWahlang ,IFS (Rtd),iba lasneng la kraw ïa ki para kurkiba poi sha kane kajingïalang.Nalor kata kala donruh ka jingai khusnam sha kisamla na ka Kur kiba pass bhaha ki eksamin bapher baphrjong une u snem.

Na ka liang ka dorbar kalapynmih ruh ïa kato katne kirai jong ka dorbar, kita ki longba ka kur wahlang kakyrshan ïa ka jinglong kaweijong ka kur bad kajaidbynri ew hynñiewtrep-hynñiewskum,bad kam

kyrshan ïa ki jingpyrshangban wanrah ïa kaj ingsngewpher halor kajingngeit bad jingmane Blei,ka shongkha shongman, neha ki jaka shong ne hakarukom kren ïa ka ktien Khasiha ki ktien shnong jong ka ri.

Ka Dorbar kala pynpawruh ba ka ktien khasi ka longkawei ,bad ka seng kurwahlang ka kyrshan ïa kij ingkyrshan banpynriewspah ïaka ktien Kasi,bad ban pynïoh ïa kaj ingi thuh hapoh ka rit isynshar jong ka ri.Nalor kataka kyrshan ruh ïa kajingpynneh pynsah ïa ki ritiki dustur jong ka jaidbynriewkaba teh song ïa ka bad banpynlong ïa ngi ka jaidbynriewba kyrpang , khamtam eh kaTIPKUR,TIP KHA kaba longka thymmei j ong kajaidbynriew.

Ka seng kur Wahlang kapynsngew ha ki bor synshar-khadar ba ki dei ban bud ïaki riti-dustur Khasi bad bandon ka j ingïaphyll iewjingmut shuwa ban shim ïakino kino ki rai,ne thaw ïa kiaiñ ki ban ktah bad pynkyllaïa ki riti dustur kiba ju don haka jaidbynri ew naduhmynhyndai.

Ka kur wahlang kapyrshah ïa kino kino kiji ngpynkylla ï a kane kathymmei shim jait/khien jaitna ka kmie kiba lah ban mihnamar ka jingkylla niam ne

jingpdiang ïa kita kiba ka aiñka kdew ka 'personal law.' Kakur Wahlang ka kyrshan ïaka jingpyrshang ban buhbeit buh ryntih ïa ki riti dusturda ki jingthoh jingtar da kaaiñ, katkum ka jingdawa kapor.

Nalor kata ka kur wahlangka pynpaw ï a kaj ingsngewkhia halor kajinglong jong ka imlangsahlang jong kane ka jukmynta ha kaba ki jingsniewba harukom ki jur bha ha kineki sngi.Ka Kur ka kyntu ïa kipyrsa samla ba kin kiar na kij ingsniew kiba ap banpynthohbri a ïa ka l ongrynieing, bad ka khot badpynshlur ïa ki samla ban kiarhordi t hordang na kiji ngsniew bad ban ïabehshaphrang ban long kinongjop ha ka pule ka danglebad ban wad ïa ki lad ki lyntiban pynkhraw ïalade, ïa kakur bad ïa ka jaidbynriew.

Shuh shuh na ka liang kaKur Wahlang ka pynppaw kajingdiaw bad jingsngewkhiahalor ka j i ngwan rungkhyrthep ki bar jylla sha kaneka ri baieid jong ngi kaba pawkumba kan tyllep ïa ka ri badka jaidbynriew bad kakyrshan ïa ka jingpyrshanghapoh ka Aiñ ban tehlakamïa kane.Kane kalong katkumu kyrwoh lyngba u RangbahR.Willie Wahlang, GeneralS ecret ary ka Seng KurWahlang.

Shimti u Ajay Kumar Lallu kum u heh kaCongress ha UP ha ka jaka u Raj Babbar

New Delhi: Ka Seng Con-gress ha kane ka sngiNyngkong bala lah kala thungïa u Ajay Kumar Lallu kum upres ident jong ka Ut tarPradesh, kata ha ka jaka jongu R aj B abbar ha kajingpynthymmai ï a kinongkitkam ha kaba la ïoh banthung sawngut ki vice presi-dent, 12 ngut ki general sec-retary bad 24 ngut ki secre-tary.

U Ajay u dei u nongïalamjong ka Congress LegislatureParty (CLP) hapoh Ut tarPradesh bad u dei ruh uba labat arsien kum u MLA napoh

Tamkuhi Raj constituency. Ïau Ajay la tip ruh kum unongïalam uba don ï a kajingïadei kaba jan bha bad kaPriyanka Gandhi Vadra kabadei ka General Scretary jongka party kaba dei khmih ïa kathaiñ mihngi jong ka jylla UttarPradesh.

Mynta ka AradhanaMisra ba la tip kum ka 'Mona'kala shah thung kum kanongïalam ka CLP ha ka jakajong u Ajay.

Ha kawei pat kajingpynmih hukum, ka hehnongïalam ka Seng Congresska Sonia Gandhi kala thung ïa

ka advisory council kabakynthup ïa ki18 ngut ki dkhotkiba kynthup ruh ïa u Ajay Rai,Ajay Kapoor, MohsinaKidwai, P L Punia bad u R P NSingh na ka bynta ka generalsecretary jong ka AICC.

U Ajay Rai uba dei u MLAbarim na Varanasi bad Kidwaiu dei ruh u nongïalam ba larim jong ka party.Nalor kata lathung ruh ïa ki phra ngut kidkhot kiban khmih ha kabaïadei bad ki rukom treikamjong ka party hapoh UP. Kineki kynthup ïa u Jitin Prasada,Rajiv Shukla, Rajaram Pal,Imran Masood bad u Brij LalKhabri nalor kiwei pat.

Katkum ki khubor laïathuh ba ki sawngut ki vicepresident ki kynthup ïa uVi render Chaudhary (UPEast), Pankaj Malik (West),Lal iteshpati Tripathi badDeepak Kumar ki ban khmihna ka bynta ki kynhun sengba hakhmat jong ka party kumka NSUI bad ka PYC.

Nalor kata la ong ruh baki 12 ngut ki general secretarynalor kiwei pat ki kynthup ïa uAlok Prasad Rai, Vishwa VijaySingh, Yusuf Ali Turk badYogesh Dixit.

MEGHALAYA POWER DISTRIBUTION CORPORATION LIMITED

SHUTDOWN NOTICEThis is for general information that the Areas as mentioned below wil l be under

Shut Down as date & time specified below for carrying out RAPDRP Scheme Works.Sl . Dated Time Feeders Areas to be af fectedNo.1. 11 th, 14 th, 10:00 33/11 KV Industrial Estate, Polo Area, Ganesh Das Hospital,

16 th, 18 th, Hrs. to Meter Pastuer Institute, All NEIGHRIHMS, Lymshyiap,21st, 23rd, 17.00 Factory Pynthorumkhrah, Lumshyiap, Shanmari, Mawpun,

& 25 th Hrs. Sub Station Mawroh, Kynton Massar, PTS, Mawlyndop,October Umshing Mawkynroh, SAI, IGNOU, EFL,2019 Umjarain, Mawtawar, Umsaw & Nongkohlew, Bivar

Road, Bishop Cotton Road, Upper and Lower OakLand, Upper and Lower Jail Road, Polo Tower, OrchidHotel, Majestic Hotel, Good Wood Bunglow,Nongmali, Jaiaw Umpohliew, Jaiaw Mihngi, JaiawLumpyllon, Law Roman Nongpdeng, PhudmawriKjatshnong, Phudmuri PHE, Madan Heh Phudmuri,Phudmuri Umshyngiar, Riatsamthiah, Wahingdoh andadjoining areas.

Inconvenience to be caused is highly regretted.Sd/-

Executive Engineer (Shill ong West)MIPR No. 915 MePDCL, LumjingshaiDt. 09/10/2019 Shil long

Ki paidbah ka Shella Constituency ki long kibastad; Ong u Bah PT Sawkmie MLA

Shillong, Risaw : “Kipaidbah ka ShellaConstituency ki long kibriew kiba stad,” ong u BahPT Sawkmie MLA kaCongress na Mawlaiconstit uency haba khotbad wer ïa ki nong Shella bakin ai ka jingkyrshan ïa ukyrtong ka Congress u bahBatyngshaiñ Laitmon

Wer ka St. Paul Seminerysha ka jingïakynduh lang

Shillong, Risaw :Ka St.Paul's Seminery,Upper Shillong,lyngba une u kyrwoh ka khot ka wer sngewbha ïa barohki khynnah pule barim sha ka jingïakynduh lang bashisien shisnem ka ban long ha ka 12t arik mynta ubnai naduh ka por 9:30 mynstep. Na ka liang ka seng kaangnud ba baroh ki Past Pupils na Shillong, Jowai badna Nongstoiñ Diocese kin ï a poi ryntih lang namar kadei ruh ka jingpynkhreh ban rakhe ïa ka Diamon Jubi-lee jong katei ka jaka pule.Ha katei ka sngi yn leh buromruh ïa ki Lyngdoh-Jubilarian.

Wer ka Balang Wahrit sha ka‘‘Gospel Musical, Food Fest’Shillong, Risaw :Ki Khun ka Balang Wahrit kiba shongba sah ha Shillong kin pynlong ïa ka ‘Gospel MusicalEvening -Cum Food Fest’ ha ka 12 tarik mynta u bnainaduh ka por 3 baje janmiet haduh 8 baje mynmiet hapohDorbar Hall, Cum Indoor Stadium, Mission CompoundShillong (mar syndah bad ka skul DNS). Kane ka long ruhkum shibynta ban pynmih pisa na ka bynta ka fundïingmane.Kumta la khot bad wer sngewbha ïa baroh shakatei ka sngi.Kane kalong katkum u kyrwoh lyngba u BahDB Ryntathiang, Secretary Musical Evening.

U Bah PT Sawkmie MLA ka Mawlai Constituency

Ryngnga ha kane kaelekshon shiteng samoi kiban jied ïa la u jong u MLAha ka 21 tarik mynta u bnai.

Na ka liang une u MLAula ong ruh ba ka sengCongress ka khot ka wer ïaki paidbah nong Shella bakin sngewbha ban ailad dakaba jied ïa u kyrtong ba kaseng ka pynïeng u bah

Batyngshain Ryngnga.“ Ngi tip ba ki paidbah

ka Shella constituency kilong ki briew kiba stad,kumta ngi kyrpad ba na kaliang ka jong ki kinphaikhmat sha u bahBatyngshain ha kane kakynti kaba mynta, khnangun ïoh ïa ka jingjop kabadonburom bad ruh na kabynta ka jingbit jingbiangjong ka constituency hibaroh kawei.”

U Bah PT Sawkmie u lapynpaw ruh ba ha kine ki31 snem tam jong kajinglong nongmihkhmatjong u Dr.Donkupar Roy(Bam kwai ha dwai U Blei)

ïa ka Shella constituencyu la pyrshang ban lehshibun kiei kiei na ka liangka jong u.

“ Hynrei ngi kyrpad baha kane ka kynti kabamynta kin ailad noh ïa kaCongress da kaba kyrshanïa u bah Batyngshain, ubantrei arshah lai shah, ïa kabau MLA ba la leit u la trei naka bynta ka jingbitjingbiang u paidbah, nabakumba ka long ka Shellaconstituency ka dangdonkam shibun ki kampynroi,” ong shuh shuh uBah PT Sawkmie.

Kum ban shu kdew hakane ka elekshon shiteng

samoi ha Shella ki donbaroh hynriew ngut kibanïakhun, nalor u bahBatyngshain, ki long ukyrtong ka UDP ba lapynïeng da u khun uDr.Donkupar Roy, (MLAba la khlad noh), u bahBalajiedkupar Synrem, bahKomen Laitmon,Independent, ka KongGrace Mary Kharpuri,(Ind), Bah Joshua Warjrina ka seng BJP bad u bahMosjo Rockfeller.Wanswett na ka seng PDF.Ka jingñiew vote na kabynta kane ka elekshonkan long ha ka 24 tarik uRisaw, 2019.

Page 5: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane

M AWPHOR 1 0 TARIK RISAW (OCOTOBER), 20194 WEST KHASI & SOUTH WEST KHASI HILLSPyntrei noh ïa ka surok

Langja-Mawthawkrah, dawaki Nongsynshar shnong

Nongstoiñ, Risaw 9: La kumba shi snem ei ei naduh ba kasorkar ka la ai jingtrei ïa uwei u Kontraktor ba un pynbhabad siangrong ïa ka surok na Langja haduh Mawthawkrahkaba jngai kumba 8 kilomitar, hynrei haduh mynta um patleh ei ei satia.

Kane ka surok la dep pyntrei naduh ki snem bamynshuwa ïa kaba la bei pisa da ka sorkar pdeng lyngbaka skhim Pradhan Mantri Gramsadak Yojana (PMGSY).Pynban na ka liang u Kontraktor u ba la ïoh ban pyntrei haka ban pynbha bad siang rong haduh mynta um pat leh eiei. Halor kane, na ka liang ki nongïalam ka Synjuk kiNongsynshar Shnong Jyrngam Sirdarship ba kynthup ïau Bah K.Mawlieh President, Bah B.Nonglang Secretarybad kiwei kiwei ki riew rangbah ka Hima Jyrngam, ki lapynpaw ïa ka jingsngew lyngngoh halor katei kajingpynslem jong utei u Kontraktor. Ha kajuh ka por kiteiki nongïalam ka synjuk ki la ïathuh ruh ba ha ka taïew ba ladep ki la leit ban ïakynduh ïa u Superintendent Engineerjong ka tnad PWD ban kyntu ïa u ba un bthah ïa utei uKontraktor ba un pyntrei noh mar dor ïa katei ka surok.

Kitei ki nongïalam ka synjuk ki la ong ruh ba naduh ubnai Naiwieng jong u snem ba la dep, ka sorkar ka la depdie ïa ki tender na ka bynta ban pynbha bad siang rong ïakatei ka surok. Na ka liang ki paidbah katei ka thaiñ ki la apkyrmen ban sa iohi noh sa ki kam, hynrei na ka daw jongka jing buhteng jong utei u Kontraktor ka jingkhmih lyntika shu kut noh. Ki la ong ba imat utei u Kontraktor um patkot bor ban pynlut ha katei ka jingtrei kaba heh, lym kumtau la dei ban sdang wat lada um lah ban pyndep ruh.

Ka jingbuh teng ka la pynlong ïa ki paidbah ba kinïakynduh jingeh ha ka leit ka wan khamtam eh ha ka porlyiur, namar katei ka surok ka la sniew shaba palat ha kabawat ki trok ruh ki la shem shitom haduh katta katta banïaid. Kito kiba thmu ban leit phah sumar ha NonglangPHC, la hap ban kit ïa ki da ki Mahindra Pickup.

Kaba kham I sangsot ka dei ïa ki longkmie ba armet kibahap ban leit phah check up man la ka taïew ha NonglangPHC. Kumta halor kitei ki jingeh na ka liang kitei ki nongïalamka synjuk ki la dawa ïa u Kontraktor ba un pyntrei nohmardor bad u dei ban pyndep shuwa ban wan ka lyiur. Ki ladawa ruh ba u dei ban pyntrei beit thik kat ki kyndon ba labthah da ka sorkar, namar lada um trei kat kum ki kyndon bala bthah da ka sorkar na ka liang ki nongïalam ka synjuk kimbanse ban ujor sha ki bor ba halor.

Nongstoiñ , Ri saw 9:Kumba ka paw imat kaneka sorkar Jylla ka la klet haka jingiadei ban tei noh iaki khyrdop talasi mynder.Namar watla ka la thmu banshna i a kita ki khyrdop,pynban kumba long haduhmynta ym pat iohi kamsat ia.Kumban shu pynkynmaw ba na ka liang kaKSU Mawshynrut Ci rcleka l a kyntur na ka por shaka por bad pynkynmaw ïaka sorkar jylla, ba ka dei bantei noh ïa ka khyrdop talasimynder ha Athiabari ba haphapoh Mawshynrut CivilSub Division, West KhasiHills.

Ki nongïal am jong kaseng ki la pynpaw ba kalong kaba l a donkamkyrkieh ban buh noh ïa kaEntry & Exit Point ha kateika jaka, ban teh lakam ïa kajingrung lait lan jong kimynder hapoh ka jylla. KaAthiabari ka dei ka lyntibah kaba ki mynder ki jupyndonkam ban runghapoh ka jylla.

Ki dkhot nongial amjong ka seng, ki lap ba kidon ki mynder ri kiba wannaduh Nepal neB angladesh lyngba kaAssam, ban wan trei byllatreikam dewiong ha kathaiñ Shal l ang bad hakiwei kiwei ki jaka.

Ka long kaba sngew

Tuid ki bar jylla sha thaiñ Shallang, leh klet kasorkar ban tei ïa Entry & Exit point ha Athiabari

Kawei na ki j ingpyntrei ïa ka Entry Point ban khanglad ia kiba nabar ban rung sha ka jylla/

lyngngoh haduh katta kattaba balei ka sorkar jylla kaleh klet bad pynslem ban teiïa katei ka khyrdop talasimynder ha Athiabari. Ha kaj ingshi sha ka shnongAthiabari bad ki shnong bamarj an kum ka Aradongabad Umsai twait , ha kajingïalang ba la long ha ka24 tarik Kyllalyngkot 2017,nangta ha ka 1 t arikRymphang 2017 lem bad kaP ubl i c hearing ba l apynlong ha ka 24 tarik Lber2017, ha ka jingdon ryngkatjong u Bah M.B.TongperEAC Mawshynrut block, ki

sordar, ki nokma, ki dkhotna ka t nad revenueNongstoiñ, ka Social ImpactAssessment t eam (SIA) naka Meghalaya Instit ute ofGovernance ha ryngkat kit rai khyndew, ki senglongkmie bad u sirdar jongka Hima Jyrngam, ki lapdiang sngewbha ïa kajingthmu jong ka sorkarjylla ban buh ïa katei kakhyrdop talasi mynder haAthiabari.

Ki paidbah ka thaiñ ki dathrang haduh katta kat taban pynkloi noh ban tei ïakatei ka khyrdop, namar ka

long shibynta ban wanrahïa ka roi ka par bad ki khmihlynti ba ki samla ka thaiñ kinïohkam lyngba katei kaproject bad ban wanrah ruhka jingshngaiñ ïa ka thaiñbad ka Jaidbynri ew hibaroh kawei.

Ka jaka ba thmu buh ïakatei ka khyrdop ka dei kakhyndew ba la kam trai daka District C ouncil ha kaj ingheh kaba 28728.88square meters . Na ka liangka Di s trict counci l ruhkatkum ka shithiNo.DC.RAF/XII/406/2015/5349 kaba Dated Shillong,

the 6th September 2016lyngba u joint secretary tothe Executive Commi tteeKhasi Hills AutonomousDistrict Council Shillong,ka la mynjur ban ai ïa kateika jaka sha ka sorkar jyllaban tei ïa ka khyrdop talasimynder ha Athi abari .Sngewsih pat ba haduhmynta ym pat i don dak ei eiruh em ba ka sorkar kansdang noh ïa katei ka kam.

Na ka li ang ka KhasiS tudent ’s Union WestKhasi Hills District Unit ruh,ka la leit ïakynduh ïa u DeputyCommissioner West Khasi

Hills District, ha kaba ïa deibad ka jingthmu ban tei ïaka khyrdop talasi mynder haka shnong Athi abariMawshynrut Civil Sub Di-vision.

Ha ka jingï akynduh ïau D.C Bah T.Lyngwa, u laïathuh ba ïa ka bai jaka ladep siew lut ha ka dor kaba97 l ak t yngka bad kajingheh kaba 8 acre tamkaba dei ruh ka jaka jongka Khasi Hill s Autono-mous District Council, hakaba la t hmu ban tei ïakatei ka Entry Exit Poiñt. UD.C u la ïathuh ruh ba ïa kaPlan bad Estimate lah depphah ha ka tnad P.W.DBuilding.

Na ka liang ka S enghadien ka jingïakren bad katnad P.W.D B uilding ha ubnai Jylliew mynta u snem,u Engineer j ong katei katnad u la ïathuh ba ki dangpynkhreh shai t shait ïakatei ka Plan bad Estimatebad la kyrmen ba hashwaban kut u bnai Jylliew, kinlah ban pyndep ban phahnoh sha ka t nad Planningbad Finance Departmentjong ka Jyll a. Pynban kalong kaba lyngngohhaduh kat t a katt a bahaduh mynta u bnai Risawruh ym pat sdang. Kaneka paw shai ba imat kasorkar kam da salia thanhalor kane ka kam.

Mawkyrwat, Risaw 09: KaMawkyrwat Electri cit yConsumer Forum (MCEF)hapoh ka jingïalam u bahWallambok Syiemiong kumu Chairman ka la dep banphah jingthoh ba ka officejong ka MeEC L,Mawkyrwat ka dei banpyllait noh ïa ki bill jong upaidbah hapoh jong u bnaiR i saw khnang ba kanwanrah jingsuk bad ba kannym ban khia ?a ki paidbahnongthang lait.

Katkum ka dorkhas bala phah sha ka DC lyngbaka Steering Committee/ECjong ka MECF kaba la longha ka 28 tarik Nailur, 2019(Sngi Ïew Mawkyrwat) banbud dien halor ka jingmihna ka 1s t Consult at iveMeeting (20 t arik Nailur,2019) hadien ba ka la ïathirsani bad bishar bniah ïa kaMoU bad ïa ka report jongka Fact Finding Committee(FFC) ka la shim ïa kine kirai (Resolutions) kumne, kajingshem na ka Inquiry Re-port/F FC ka long ba karukom thang light (Domes-

Sam noh ïa ki bill bai bording hapoh jong u bnai Risaw : MECF

Ki nongïalam ka MECF ha ka jingïakren bad ki lad pathai khubor/ Dur Mawphor

tics) hapoh Mawkyrwat kalong kaba ïa syriem, hynreiha ka report la shem ba kiBill Light ki long ha ki 3kyrdan kat a ba dunajingsiew (Lowest Bill Rate)ba biang jingsiew (AverageBill R ate) bad bah eh kajingsiew (Highest Bill Rate).

Ka Report ka la pyni ruhhalor ka jingkiew kynsanjong ki Bill Light (Events ofDefault, Etc) ba ym lah bankynnoh ïa ka FEDCO namarïa ki jingbakla (Wrong read-ing, Etc), l a l eh da kaMePDC L, hynrei kaj ingshi sha pat ka l onghapoh ka “ Hand HoldingPeriod”, ka MePDCL bad kaFEDCO ki ïadon kti lang(working hand in hand), ïakaba yn ym l ah ban ï akynnoh ne blame gamekawei ïa kawei pat, ka Re-port ka pyni ruh ba ïa barohki Bill kiba kiew kynsan lathoh ba yn sa pynbeit bianghadien (to be corrected/tobe revised accordingly)Annexure Q., kaba mut bala mynjur ïa ki jingleh bakla(defaults). Halor ki Bill Light

pat ka MECF ka la dep sub-mit resolution naduh ka 3tarik Jymmang, 2009 hadienka public meeting ha ÏewMawkyrwat sha ki nongtreika MePDCL Mawkyrwat(Copy Enclosed) ba ïa ki BillLight dei ban nang pyllaitman u bnai ha ka kyrtengjong ka MeP DCL bad ymtang kat a ha ki Meeting

ryngkat U Additional CE(19 tarik Jymmang, 2019),kumjuh ha ka 4 t arikNaitung, 2019 hakhmat kaDC, ka MECF ka la ïai banban nang pyll ait noh ïa kiBill jong ki Paidbah da kaMePDCL tat haduh ban dalah ïa pynbeit ïa ki kynrumkynram kiba mih, hynrei kaMePDCL kam shym la leh

ïa kata.Hadien ka 4 t arik

Naitung, 2019 ka DC ka lathung ïa ka Inquiry/FFC kaban pyndep hapoh ka 2taïew, hynrei kane ruh ka lashimpor haduh 3 bnai kabala nang pynban khia shuhshuh ïa ki Bi ll jong kipaidbah, ï a kaba kaMePDCL bad ki bor kiba

halor ki dei ban don kajingkitkhlieh.

Halor kane ka bynta kaMECF ha ka jingïalang kabakhadduh 28 tarik Nailur,2019 ka la rai bad ban pyntippaidbah ruh ban buh nohda ka por (Ultimatum) ba ïaki B i l l Light dei banpyllait (fresh) sdang naduhu bnai R isaw, da ka

MeP DCL bad ïa ki bnainaduh Iaïong haduh Nailur,2019, ka MePDCL kan hapban ïa pynbei t shwa bad kaMECF khnang ba kan nymbuh ïa ki Paidbah ha kajingeh. Lada ka MePDCL kadang ï ai pynsah teng banpylait ïa ki Bill thymmainaduh u bnai Risaw, kanhap shim hi ï a kajingkitkhlieh.

Ha baroh kijingïakynduh (Meeting) kaMePDCL ka ju pynpaw baka peit ne C ontrol ïa kaF EDC O, hynrei kabalyngoh pat kumno kaMePDCL (Mother) kam lahban thung nongtrei katbaka FEDCO (Daughter) kanthung. (Ka bym l ah banpdiang).

La ïohi ruh ïa ki jingdawajong ki paidbah kaMawsynram ha ki kotkhubor ka jingbym biang kajingtrei kam jong ka FEDCO.Kumta ka MECF ryngkat kipaidbah ka Mawkyrwat kimshaniah ïa ka FEDC Okumjuh ruh la ïoh jingtip ruhna kiwei ki Divisions ki bym

shym la ai wai ha ki com-pany shimet ba ka CentralGovernment ka la bhah 700klur ban pynbha ïa ka kamBording sha baroh ki Divi-sion hapoh ka jylla lyngbaka MePDCL kynthup ïa kiF ree C onnections , kajingpynïoh ban pyndonkamMeter thymmai ïa ki Con-sumers bad kiwei kiwei kij ingmyntoi ï a kaba kaMawkyrwat ruh ka dei banïoh lyngba ka MeP DCL.Hadien katto katne snem kaSorkar Pdeng ka la donjingthmu ruh ban pynkyllaïa ka rukom pyndonkambording da ka System kabakham bha hapoh ki Jyllajong ka ri.

Halor ka Shithi ba la depphah da u MLA,Mawkyrwat sha ka Sorkarpat, namar kane ka kam kala poi shaduh ka S orkarlyngba U Power Ministerda ka jingthoh jong u MLAba donburom kaMawkyrwat ban

Nongstoiñ, Risaw 9: Uwei u rangbah ba la tip kyrtengu Budstarlan Sohshang, u la khlad ngam jyllop noh haka wah Kynshi, hadien ba u la ïarap ban pyl lait im ïauwei pat u khynnah ba dang 9 snem kart a ba la tipkyrt eng u Wanpynskhem Sohshang.

Katkum ka khubor ba la ïoh lum, la ïathuh ba kaneka jingjia ka la jia ha ka sngi thohdieng ha kaba u BahBuds tarlang u la mih na ka shnong ka kurim jong naLaitnamlang jong ka thaiñ P ariong. La ong ba ha lyntiba u thmu ban lei t sha shnong jong u ha MawkhanWahkwang namar ka jingpynkhreh jingïaseng, u la iaidlynt i ryngkat bad ar ngut ki khun pyrsa j ong u kibadang rit kiba leit skul ha Pariong.

Hynrei mar ïa poi ha kawei ka jaka j ong ka wahKynshi, ki la dei ban kam sha shilliang wah. Katei kajaka kaba ki hap kam ka long khohruh khohram, kumtau la ïalam shwa ïa uwei u khynnah rit ban kam bad kletpat ban ong pat ï a utei uwei ban ap shwa. PynbanWanpynskhem u la rynsied shwa bad u l a shah rongha ka um. Na ka liang u Bah Budstarlan mar ïa ïohi ïakane, u la rynsied lang bad u la lah ban shu khynñiatïa u Wanpynskhem sharud wah, katba ïal ade u la shahrong noh ha ka um bad khlad noh.

Hadien kane ka jingjia la pynlong ka jingwad shnongbad hadien ka jingïa wad paidbah, la lap ïa ka met ïapjong u kaba don ha katei ka wah. Hadien kane pat la aitinoh ïa ka met sha kiba haïing hasem na ka bynta kajingleh niam ba khatduh.

Ngam jyllop u rangbahba thmu iarap ia u heprit

ha Wah KynshiShah ktah jur ki rit ki ria ba pynkiew khajna ka sorkar ïa ki kali

Ki local taxi kiba shu ïeng thapngab ha sor Nongstoiñ/Mawphor File Photo

Nongstoiñ, Risaw 9: Katbanang mih ki sngi, ki kali kila nang bun naduh ki kalikamai haduh ki kali jong kiriew shi met. Hynrei kumbamar shiteng na ki kali kibaïaid ha surok, ki dei ki bymbiang satia ki kot ki sla.

Haba ïakren bad u BahE. Lyngdoh ba dei ruh uDis trict Transport Offi cer(DTO) West Khasi Hills, ula kubur halor kane badïathuh ba naduh ba kasorkar ka la pynkiew ïa kakhajna na ka bynta ki kali,ki trai kali ki la pyrshang banïaleh katba l ah ban pynbitpynbiang ïa ki kot ki sla badki jingdonkam baroh, hynreiki dang don bun ki trai kaliki ba kheiñ sting.

Utei u heh sorkar u laïathuh ruh ba ha kaba ïadeibad ki kali ki bym biang kikot ki sla, ka sorkar ka la depbuh da ka kuna kaba hehbha. Kumta ki trai kali ki deiban shimkhia, namar yn dala dei ka por ba ka don ka

bad ki Tourist kim lah shuhban kamai ha ka rukom badei bad haba ki donkamban leit s iew ïa ka khajnasha ka sorkar, ki hap banshah thngan ïal ade.

Lada ki kamai shi bnai,tang marshiteng na kaba kidei ban siew ruh ym mih,namar ka umphinang ruh kakiew dor man la ka por badsa kiwei kiwei kijingdonkam.

Halor kane ka bynta,lah ban ong ruh ba katbanang heh ka khajna na kikali, katta ki surok ki nangsniew bad haba ki surok kisniew hato ki trai kali kinsiew khajna sha ka sorkarne kin pah maramot ïa kikali. Ka sorkar ka la dei banai ka j ubab kaba shai shaki paidbah khang ba kinsngewthuh. Namar kane kajinglong j ingman, ka pynishai kdar ba katba nangmih ki sngi ka sorkar kanang riew spah, katba kipaidbah bad kiba buh kaliki nang jynjar.

jingtalasi ïa ki kali bad ladakim biang kin ym lah banlait na ka jingshah daiñ kuna.

Haba pyrshang wadbniah ï a ka jingdon jong ki

kali khamtam eh ki kalikamai ha sor, la lap ba palatmar shiteng ki kali ki deikiba la thied da kaba shimda ka ram na ki Bank.

Nalorkata, la lap ruh ba kidon ki kmie ki kpa kibathied ïa ki kali kamai sorlane ki Tourist na bynta banphah kamai ïa ki khun

namar ka jingbym donkamdon jam, tang ba kin kamaija kpoh.La lap ruh ba na kadaw jong ka ji nghiar ka ïohka kot, bun ki kali kamai sor

Bteng sla 7

Page 6: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane

10 TARIK RISAW (OCTOBER), 201 9 MAWPHORKHUBOR NA LA RI & NA KA JYLLA 5Ai dak ka ri Bangladesh ba ka la shah ïa ka Indiaban buh ïa ki tiar syntiat Surveillance Radar Sys-t e m

New Delhi, Risaw: Ka RiBangladesh kan sa ailad ïa kari India ban buh ïa ki tiar sur-veillance radar ha shilynterki rud duriaw Bay of Bengal,la ong ki nongïalam jong kineki ar tylli ki ri ha ka jingwanjngoh jong ka MyntriRangbah ka Bangladesh, kaSheikh Hasina ïa ka ri Indiaha nongbah New Delhi.

Ka Hasina bad u MyntriR angbah ka ri India, uNarendra Modi, ki la pynbnaha ka kyrwoh jong ki ba kisorkar jong ki, ki la ïasoi badïa kylliang, ïa ka dorkhas jongka jingïasngewthuh jingmutlang na ka bynta ban shna ïaki surveillance system ha kirud duriaw.

"Baroh ar ngut ki MyntriR angbah ki l a pdi angsngewbha ï a kane na kabynta ka jingïadei paralokkaba kham jan ha ka banpahara ïa ki rud duriaw," ki laong ha ka kyrwoh.

Baroh ar liang kim shymla pynshai halor ka jingthmujong kane ka radar harudduriaw, lymne kim shym labatai bniah lano yn buh ïakine ki tiar. Kine ki tiar syntiatki dei kiwei napdeng kihynniew tylli ki mat ba laïasoi ha kane ka jingwanjngoh jong ka Sheikh Hasinaïa ka ri India kaba la neh sawsngi lynter.

Uwei na ki heh ka riBangladesh u la ïathuh ha kilad pathai kubor ba ka ri jongu kam don ïa ka tiar syntiatsurveillance system ha ki rudduriaw. Lada la buh ïa kine,kine ki tiar syntiat surveil-lance radar, kaba lah ban lapwat ïa ki lieng kiba jrong tang

20 meter (65.6 phut) ha kanokano ka jinglong jong ka suiñbneng, kan sei ka sien kabanyngkong hapoh u pud usam duriaw jong kane ka ri.Kawei kawei ka tiar radar kalah ban treikam haduh 50 km(31 mer).

Katkum ki khubor ha kilad pathai khubor India, lakumno kumno 20 tylli na kineki tiar radar yn sa buh hashilynter ki rud duriaw ka riBangladesh.

Kawie na ki lad pathaikhubor ka la ong ba kine kitiar syntiat kin iarap shibunha ka ban pynduna ï a kajingkhuslai jingmut ka ri In-dia ha ka jingïadei bad kajingnang khlaiñ jong ka riChina bad ka jingdon jong kijhad ïapom ka China ha kaduriaw Bay of Bengal.

Ka Dhaka ka la ai dak banbuh ïa kine ki tiar syntiat ra-dar kumba lai taiew hadienba ki shipai duriaw ka ri Indiaki la ong ba ki la ïoh jingtipba ki don 7 tylli ki jhad ïapomka China ha ka duriaw bahIndia.

"La bud dien ïa ki thik pathik ha ka por ba ki dang donha ka duriaw bah India ha kapor ba ki la ïaid najan u pud usam duriaw ka ri India," la onguwei u heh shipai duriaw kari India ha u bnai ba la dep.Ha u nailar jong u snem ba ladep, u khlieh ka tnat shipaiduriaw, u Adm. Sunil Lanbau la ïathuh ha ki nongpathaikhubor ba ki la don haduh 14tylli ki jhad ïapom ka ri Chinaha ka duriaw bah India.

Ki heh na ka tnat ïada riki la ïathuh ba ka Beijing ka lapyntreikam ïa ki lieng ïapom

ngam um (attack Submarine)Type 039A Yuan-class ha kaduriaw bah India ha u risaw2018, kaba dei ka sien kabaphra ha kane ka thaiñ, ïa kabaka ri China ka la ong ba ka deika jingpyntreikam ban ïakhunpyrshah ïa ki lehnoh duriaw.

"Ka lieng ïapom ngamum kaba khadduh eh ha kaduriaw bah India banpyntreikam da ka ri China kadei ruh ka Yuan class SSK ïakaba la kyrshan da ki shipaiduriaw ka China, ha u jylliew2017," la ong ki thymmeikhubor.

Ki lad syntiat ki la ïathuhruh ba ki shipai Duri awChina ki la sdang ban buh ïaki jhad ïapom ha ka duriawbah India naduh u 2013,khnang ban ai jingkyrshan ïaki l ehnoh duri aw ha kaduriaw Gulf of Aden.

Ka Hasina bad u Modi,katkum ka kyrwoh ba ki lapynmih lang, ki la ïa mynjurjur ban pyntrei noh kham stetha ka ban pynioh ïa ka ramïada ri kaba la kot sha ka 500million dollar, ba la ai da ka riIndia ïa ka ri Bangladesh, hakaba ïa ki jingdonkam barohla pyndep ha u ïaiong 2019.Hynrei ha kane ka kyrwoh,ym shym la batai shai eiei ruhem.

Ka dorkhas ban buh ïakine ki tiar syntiat radar laï asoi hadien ba ka riBangladesh ka la rai ban buhïa ka jaka shna lieng iapomngam um ha Cox's Bazar daka jingkyrshan ka ri Chinahadien ba ka Dhaka ka la ïohar tylli ki lieng iapom ngamum na ka Beijing.

U Brig. Gen. Sakhawat

Hossain, j ong ka riB angladesh, uba l ashongthait na ka kam, u laong ba ka rai jong ka ri Indiaban buh ïa ki tiar syntiat ra-dar ha ki rud duriawBangladesh ka lah ban longka jingthmu ban syntiat ïa kikam ki jam jong ka ri China haka duriaw rit Bay of Bengal.

"Ngi l a ïohi ïa kajingdukha mynsiem kaba jurhadien ba ka Bangladesh kala rai ban thied ïa ar tylli kilieng ïapom ngam um naChina bad ba ka ri China ka laai jingkyrshan ban thaw ïa kajaka shna lieng ïapom ngamum ha kane ka ri," u la ïathuhha ki lad pathai khubor. U lakyntu ruh ïa ka Dhaka ba kamdei ban ïa shah liang.

"Ka jingbuh ïa ki tiarsyntiat Radar jong ka ri Indiaha ki rud duriaw Bangladeshka lah ban dei ka jingthmu bansyntiat ïa ka ri China," u laong. "Ngi la don hapdeng kajingïapyni bor hapdeng ki artylli ki ri ba marjan kiba khlaiñbor, ha kawei ka liang ka donka India bad ha kawei pat, kari China."

Hynrei u Munshi FaizAhmad, uba dei u shongknorjong ka Bangladesh Instituteof International and Strate-gic Studies, uba dei u dkhotnongaibuit jong ki kam bar ri,u la ong ba kane ka tiar syntiatRadar ka lah ban long na kabynta ki jingdonkam jongbaroh ar tylli ki ri.

"Ka Bangladesh ka deiban pynneh ïa ka jingïadeiparalok bad ka ri India na kabynta ki kam pahara, katbaha kajuh ka por ngi donkamïa ka ri China na ka bynta karoi ka par. Ngi donkam ïabaroh ar tylli ki ri. Ngi dei bandon uta u pud ban pynneh ïaka jingïadei paralok jong ngibad baroh ar tylli ki ri," u laong ha ki lad pathai khubor.

Katba ki nongïalam jongbaroh ar tylli ki ri ki dang ïaphylliew jingmut ha ka bannang pynkhlaiñ shuh shuhïa ki kam ïada ri, u Modi u laai khublei sngewnguh ruh ïaka ri Bangladesh kaba la aijaka rieh shipor ïa ki 740,000ngut ki bri ew na kajaitbynriew Rohingya kiba laphet krad na ki ïing ki semhadien ka jingshah thomborha ki shipai ha u snem 2017

ha ka jylla Rakhine jong ka riMyanmar.

Hynrei kiwei pat ki mat,kum ka mat kaba ïadei bad 2million ngut ki briew kiba lahban shah kheiñ bar ri hadienba kim shym la paw kyrtengsatia ha ka thup kyrteng Na-tional Register of Citizens(NRC) jong ka jylla Assam,kam shym la mih satia ha kajingïakren jong ki, la ong kithymmei khubor.

Ka Hasina ka la shahkynthoh jur ha la ïing ha kiseng liang pyrshah na ka dawba ka la ïa mynjur ban buh ïaki tiar syntiat Radar bad bakam shym la pynbor ïa uModi ban kynthup ïa kajingï akren halor ka thupkyrteng Register of Citizensha ka kyrwoh jong ki.

"Balei yn shah ïa ka ri In-dia ban buh ïa ki tiar syntiatcoastal surveil lance radarsystem ha Bangladesh? Kibriew ki kwah ban tip ïa kane,"la ong ka kyrwoh ba lapynmih da ki nongïalam kaseng Jatiya Mukti Council, kakynhun kaba don jingïadeibad ka liang pyrshah.

"U Myntri ki kampohïing ka ri India bad kaseng liang synshar, ka sengBJP, ki la ju pynmih man la kapor ia ki jingkren ban beh nohïa ki briew kiba nabar ri, kibala im ha ki jylla ka thain shateilam mihngi ka ri India, sha riBangladesh, hynrei ha kakyrwoh jong ki, kim shym lapynpaw eiei ïa kane ka matNRC ," l a ong kane kakynhun.

Katkum u Hossain, uModi u la ïathuh ha kaHasina ba ka NRC ka dei kakam pohïing bad ba ka riBangladesh kam dei bankhuslai jingmut eiei ruh emhalor kane. "Ka jingkren jongu Myntri Rangbah ka ri Indiaha kaba ïadei bad ka NRC ladei ban pynmih ha ka kyrwohjong ki," la ong u Hossain.

"Ka ri Bangladesh ka deihok ban khuslai ïa ka NRC.Jan man la ka sngi, u Myntriki kam pohïing ka riBangaldesh bad kiwei pat kinongïalam ka seng BJP ki lamaham ba kin beh noh ïa kineki briew khlem Ri sha riBangladesh."

Khie ka jingïakulmar ha kapor bret Blei ha UP tang naka daw ki khubor hamsaïa

Basti (Uttar Pradesh ),Risaw: Ka jingïakulmar badka jingïashoh ïadat ka la khieha ka por bret blei ha kadistrik Basti jong ka jyllaUttar Pradesh hadien ba kikhana hamsaïa ki la paw bala kawang shi dkhot ka dohïa kawei ka blei thaw ha kapor ka jingïaid paidbah.

Ki riewngeit kiba la khiebitar hadien ba la ïohsngewïa kane ka khubor hamsaïa,ki la thang ïa ki katto katnetylli ki dukan bad ki lapynjulor ruh ïa ki kali ha

surok Ram Janki hynnin kamiet ha Amodha.

U DIG, u AshutoshKumar u la ong ba kam donkano kano ka jingshisha hakane ka khubor, hynrei ka deika jingleh jong ki katto katnengut ki riew shim kabu kibakwah ban thaw jingkulmar haka imlang sahlang. Ki pulit kila pynlong ruh ïa ki jingtohkitban lap ïa ki briew kiba laïadon kti ban pynsaphriangïa kine ki khubor hamsaïa. Lawan ïalam ruh kham bun kibor pahara sha kane ka jaka.

Shah pynjulor u durmot jong u BRAmbedkar ha Uttar Pradesh;

sdang mih ki jingïakynadMuzaffarnagar, Risaw: Kijingïakynad ki la sdang banmih ha ka shnong Tigaihadien ba l a l ap ïa kajingshah pynjulor jong udurmot jong u B R Ambedkar,la ong ki pulit hynnin ka sngi.

Ki paidbah da ka jingbitarki la mih sha ki surok banïakhih pyrshah hadien ba kila ïoh jingtip halor kane kajingshah pynjulor jong uneu durmot, ki la ong.

U Station House Officer,u Santosh Kumar Singh u laong ba ki la dep ban rejister

ïa kane ka jingjia pyrshah ïaki briew ki bym lah ban ithuhkiba la pynjulor ïa une udurmot.

La dep ruh ban maramotïa une u durmot, u la ongshuh shuh.

Ki pulit ki la ong ba lanang kham pynjur shuhshuh ïa ki bor pahara ha kaneka shnong bad la wan ïalamshuh shuh ia ki bor paharaban pynneh ïa ka suk ka saiñ.

Ka kynhun jong ki Dalit,ka seng Bhim Army ka lapynrem jur ïa kane ka jingjia.

Ym pat biang ki rukom pahara ïa ka kadliengsuin ïapom ha Pathankot wat hadienka jingshah thombor ha ki lehnoh

Pathankot, Risaw: Ki lehnohki la t hombor ïa ka kadl iengsuiñ ïapom kaPathankot ha ka 1 tarik ukyllalyngkot 2016.

Ka la shim por lai sngiban pyndem ïa ki. Ki dei kidkhot riewkheiñ duh jong kakynhun lehnoh Jai sh-e-Mohammed, bad ki la kiengatiar bha ïalade.

Kane ka la jia tang hadienkat to katne sngi jong kajingl ei t j ngoh u Mynt riRangbah Duh jong ka ri, uNarendra Modi ïa kanongbah Lahore ha Pakistan.

Ki lehnoh ki la ïoh pynïap8 ngut ki briew kynthup ïauwei u riewpaidbah, ha kaba

25 ngut kiwei pat ki lamynsaw

Ka rai ban pynbiang ïa kilad pahara kiba katkum ka jukmynta la shim tang hadienkatto katne sngi.

Ka Pathankot kan deikaba nyngkong ban ïoh ïakine ki lad pahara kibathymmai.

Ka jingtrei ha kiwei pat kikad liengsuiñ ïapom kin sasdang ynda ki lad ai jingïadakiba thymmai ki la treikam haPathankot bad bun ruh nakine ki kad liengsuiñ ïapomki don markhap bad kakhappud.

Mynta, la jan don laisnem, kine ki lad ai jingïada

kiba thymmai kim pat treikamsatia.

Ka Bharat Electronics(BEL), kaba l a dei banpyndep ïa kane ka kam ha ubnai nailur, mynta ka la kyllaktien da kaba ong ba barohki kam ki jam yn lah banpyndep ha ka pdeng jong unohprah.

Ka tnat shipai suiñ ka riIndi a, kaba l a bit ar badsngewngiah ïa kane kajingslem, ka la ong ba kam dasngewthikna eh ïa kane.

Ka Tnat shipai suiñ ka riIndia ka la ong ba kane kabuh jingeh shibun ïa ki banïada ïa ki kad liengsuiñ ïapomlada jia biang ki kam thombor.

Control B oard (MSPCB) ka paw pyrtheitang ha ka por ba ki kharkhana dewbilat kidonkam ban pynlong Public Hearing shwaba kin ïoh Mining Lease, i kumba kane katnat treikam ka Sorkar ruh ka la kylla longtang kum ka nongpynt reikam ïa kajingkwah jong ki kharkhana dewbil at.Lymda kumta hato haduh mynta kane katnat ka don ïa ki record kiba ï adei bad kajingbha jingsniew jong ka lyer ha ki thaiñNarpuh? Ki don hynñiew phra tyl li kikharkhana pynmih dewbi lat hapoh kaElaka Narpuh, hato ka MSPCB ka buh kikor ban thew ïa ka jingbha ji ngsniew kalyer ha kane ka thaiñ? Hato la ju shimjingkheiñ ne lum jingtip ïoh don kiba ïohjingpang kaba ktah ïa u briew na ka jingdonkine ki kharkhana?

Wat u Mynt ri Rangbah ka Jyll aMeghalaya ruh uba ha ka lyngkhuh sngiïap ba 150 u kpa ka jaitbynriew India, u lashim ïa ka soskular ban pynneh pynsah ïaka mariang bad kumjuh ruh ban ïada ïa kium ki wah, hynrei mynta pat u sngap jar.Nalorkata, u Myntri Rangbah ka Jylla u deiruh u Chai rman jong ka State Wild LifeBoard, hynrei ym tip la kane ka Board kaim ne ka ïap haduh mynta, ynnai ïakren ïakaba pynneh pynsah ïa ki mrad khlaw.

Kaba phylla shuh shuh ka long ba kibabun ki sengbhalang ki sngap j ar ha kaneka bynta, ki thong ïa ki nongtrei bylla bymbiang kot biang sla bad ki dukan ba longtrai da ki bym dei trai shnong, hynrei myntakane ka karkhana ka dei kaba long trai

Ka jingkyrshan tih mawshun ïa ka kharkhna

Jaipur: U Myntri ka sorkar Pdeng, u Prakash Javadekar u dang ai khublei ia uPresident ba thymmai jong ka seng BJP ka jylla Rajasthan, u Satish Poonia

Bun na ki paidbah kiba iaid ba i eng, kila buh ka jingkylli hato ka Shillong MunicipalBoard kaba la buh ia ki signboard ha Khyndailad bay m bit ban bret jaboh pathar, katbaha katei ka jaka kali sorkar kila kylla jaka bret ñuit. (SP News).

Kylla jaka bret ñuit ki kali saw ka Sorkar

ong u Samla Robert.“ U Myntri ka tnat Kam Pohing ka ri, u

Amit Shah hadien ba u wan na Mizoram ula kren shai ba ïa ki lai tylli ki jylla ba don ïaka ILP yn buh kyndon kyrpang ï a ki ha kaCitizenship (Amendment) Bill, 2016 ban laitna ka jingrung ki poiwir. Ka mut ba kaSorkar India kan burom tang ïa ki Jylla kiubadang burom ïalade bad kiba dang kwah banïada ïalade na ka jingwanrung jong ki poiwir.Ïa kito ki jylla ba ka shyntur ka pyrshahCAB katba ki kam pat ki ïada ïa ki poiwirmynder ri ka BJP imat kan ym map ban kanpyntreikam beit ïa ka CAB ha kita ki jylla.U Amit Shah u kwah ban phah ka khuborba lada ki jylla ki kwah ban lait na ka CABki dei ban pyntreikam noh ïa ka ILP. Te kaMeghalaya ka dei ban kyndi t banpyntreikam noh mardor ïa ka ILP ban laitna ka CAB bad na ka kti ki poiwir bad kimynder ri,” la ong u Samla Robert.

Ha kajuh ka por u la ong, “ ka Jyl laManipur ka la dep mynjur ïa ka ManipurPeople Prot ection B ill 2018, ka Jyl laAssam nalor ka National Register of Citi-

Pyntreikam noh ïa ka ILP mynta u bnai

Rangbah ka Jylla Conrad Kongkal Sangmaha ka Ïingdorbar Thaw Aiñ ka Jylla habakylli ruh ïa ka SPB ba kan aiti da ka ‘WhitePaper’.

U Chairman ka SPB ula pyntip ba kaBoard kan sa aiti ruh ïa kiwei kiwei ki jingaijingmut sha ka Sorkar Jylla, kaba la kutjingmut ban ai ka jingshakri kaba paka tamsha ki paidbah nongshongshnong jong kaJylla.

“ Nga dang ap mynta ïa u Mynt riRangbah ba un wanphai khnang ba nginpynlong ïa ka jingïalang bishar kam langbad ka Stat e Planning Board halor ki ishubapher bapher kiba ktah ï a kinongshongshnong ka Jylla” ong u BahLambor.

Ban kdew ïa ki katto katne, u BahLambor ula ong ba ka SPB kan ai jingmutïa ka Sorkar Jylla halor ka jingdonkam banthied shuh shuh ïa ki trok kit tiar na kabynta ban kit dawai sha ki san tylli ki Dis-trict ka Ri-Lum Garo.

Kat kum ka j ingong jong u, kajingpynpoi dawai sha ka thaiñ kam ju poisatia ha ka por ba biang kumba ka longmynta namar ba ka don tang kawei ka trok.U pyntip ba un ai jingmut ruh ïa ka Sorkar

Pynkhreh ka SPB ïa ka ‘White Paper’

zens (NRC) mynta ka dang pynkhrehshaid shaid ban ïakren lyngba ka HighLevel Commit tee halor ka C lause 6 jongka Assam Accord kumno ban ïada ïa kitrai ri bad wat ki trai muluk jong ka JyllaTripura ruh ki dang pynrhem ka jingdawaïa ka Twipraland ( ka jylla ki Riewlum ) laka jong” bad bynrap, “ kine ki jyl la ki lapynpaw shai ba ki dang kwah ban ïadaïa ki Riewlum . Kaba sah ka long ba saka Jylla Meghalaya kan pynpaw ïa ki kamba ka dang kwah ban ïohi ba ï a ka jyl layn dang longtrai bad dang synshar da kiTrai Ri lajong. “

“ Kam don jingïapher ban shah synsharha ki bar ri na ka ri Bangladesh lane ha kiheh paid poiwir bar jylla. Ngin long hi kimraw ha la ka Ri lada ngi la shah tyllepnoh ha ki poiwir . Te lada ka Sorkar kapyrshah ïa ka CAB ka dei ban pyntreikamnoh ïa ka ILP namar ka jingpyrshah ïa kaCAB bad ka jingpyntreikam ïa ka ILP kamih na kajuh ka saiñpyrkhat bad kata kalong ban ïada ïa ki Trai Ri ha la ka ri,” labanjur u Chaiman ka CoMSO.

ba kan map noh ïa ki ram shna ï ing bala aidaka Tnad Housing ha ki snem 1990-1995.

U Bah Lambor u ong ba ka SPB kantyrwa ruh ban shna ïa ki surok pynïasoh(link road) ha kylleng ki jaka ban pyndunaïa ka jingdheng kali ha Shillong. Kine kisurok ki kynthup ïa kawei na P omlakrai -Rngi haduh 5 mer Upper Shillong bad kaweipat na Lai tkor sha Crinoline, Malki badkiwei kiwei.

Haba kylli ïa ka jingtyrwa ban bthah ïaki skul ha Nongbah Shillong ba kin buhnoh daki bos skul ban l ai t na kajingpyndheng ki kali leit shaw leit on skul,u Bah Lambor ula ong ba ka SPB shen kansa khot ïa ki bor pynïaid jong ki skul bapherbapher ka Nong bah ban ïakren ïa kane kakam.

Haba iaroh ïa ka jingtreikam jong kaTnad Pulit ban tehlakam ïa u droks ha Jylla,u Bah Lambor u pyntip ba ula dep phahruh da ka jingthoh sha ka Sorkar Jyla halorka jingdonkam kyrkieh ban buh noh ïala kajong ka Rehabilitation Centre na ka byntaban ïoh ai jingsumar bad ïasyllok ïa kito kisamla kiba la ngop ha une u ji ngdihpynbuaid khamtam eh ïa kito kiba wan naki longïing ba duk.

shispah na ka shipah da ki bym dei traishnong ruh ym don ba pati aw sati a.Nalorkata, hato ngi ïoh jingkheiñ kabathikna haduh katno ngut shisha ki traishnong kiba ïohkam ha kine ki kharkhanabad kiba kumno ki jaitkam ba ki ïoh? Ne kishu wan ban lute bad pynjulor ïa kamariang jong ngi?

Kumjuh ruh haduh katno ba ki aijingïarap sha u paidbah na kata ka Corpo-rate Social Responsible Fund (CSRF) kajong ki, hato ki ju pynbna paidbah ïa kane?Keiñ noh ynnai ïa kylli balei ba kim buh ïaki Corporat e Office jong ki ha Khliehriat,Shillong ne Jowai bad balei ba ki buh shabarjylla kaba pynmyntoi tang ïa kiwei pat,hynrei mynta kane kajuh ka karkhana kaseng karkhana ruh ha Assam. U marpohkhyndew na kane ka ri, hadien ba lapynkylla ïa u sha u Clinker, la pynkit shakane ka karkhana ha Assam ban shnadewbilat hangta.

Mynta ym tangba ki briew ha kane kathaiñ ki la die duh ïa ki jaka jong ki sha kikarkhana dewbilat kiba longtrai na ki bymdei trai jylla, ki la bynda wat ïa ka hoklongtrai ïa ka ri ka muluk ruh sha kiwei pat.Nalorkata, ki mih sa ki seng tit kiba na kishnong naduh na Thadlaskeiñ Block kibakyrshan ïa kane ka j ingthmu ban t ihmawshun, ka jingkylli ka long hato kaei kajingmyntoi kaba ki ïoh na kane ka jinglehka jong ki ? Balei ba kin shu wan kyrshankhamakha ï a kane ka jingthmu lymda deiba ka don eiei sha lyndet?

Page 7: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane

ART ICL E / EDIT O RIAL / SU R U P AIDBAH MAWPHOR 10 TARIK RISAW (OCTOBER), 20196

Vol XXX (30) No. 277 10 Tarik Risaw (Oct) 2019U TIEW LYNGKAPHOR- 7

(Babteng)

Ka bishar bni ah {analyse}, thewdor {evaluate} nekynthohsani {cri ti ci sm} ïa ka thoh ka tar{literatute} ka dei ka phang ka ba jylliew ban ïa

tba lane wat ban tuklar da tip ïa ka thup jynthoh jong kinokino ki thohjer thohnam {author} katkum ka mattithaw{art} ba la t hohhi ne thawhi {create} ka ba longlade{original} khlem da pyrthuhbud ne sot nangno nangno.Lehse donkam da ki riewkynthohsani {critic} ki ba tbit badpnah ban leh ïa kata ka kam khnang ban janai ka thupjynthoh. Kumta ha kane ka khanatang shaphang uTiewlyngkaphor yn pyrshang tynjuh dor ha ka kynthohsanikatkum ba lah ban sngewthuh ki paidbah bad ban khmihbniah ki akhia stadphrang {academician} ka salonsari.Kumta hateng hateng kan don ka kynthohsani ban thewdorbad bishar bniah katkum ba lah ban sngewthuh ha la kabuit ka bor shemphang kum ban phrang ïa ki khanatangkumba ki phalang ha ka imlang sahlang.

Ha ka sngi kaba bud u la khreh biang ban l eit la kalyngkha ka risai bad ïawer la ka para ban leit kai pyngngadnoh sha l um sha wah, hynrei ka para ka la wad daw dakumne kumtai ban kiar bad um banse ban leit noh la ka leitmarwei tang bad u ksew. Mar ïa mih u Morba, ka Shibet kala leit pl ie ïa ka synduk bad la mih ka jingshai ba thababad phyrnai khrek ha ba suki suki sa mih u lenbula. Kasamla ka la ai biang ïa u klong umbuiñ jong ka langtyrkhiahha u lenbula bad hangta u la bitar shla tangba um pynpawbad u la shu atnud khui ha dohnud. Jar la katta u lenbulau la leh s ian kumba ju long da kaba u la kren ki ktien jalijaum bad pur khana ïa kane katai, hynrei ha poh jabieng ula nang pyrkhat sa da kumno ban leh ïa uta u khun bynriew.Ynda lah sep artat ka sngi u la leit par biang sha syndukbad ka Shibet ka la set bha khop. Haba um sngew donlynti shuh da kumwei u la pyrkhat marwei ban shimti hinoh da lade ban pynïap ïa u hynmen ka Shibet. U tip shaiba katkum ka rai ka dorbar blei, ha kano kano ka jaka ha

sla ka meiramew un ym lah ban ïakhun ïa u khun bynriew,khamtam l ei lei ïa une u samla Morba bashlur ba la jop

naphang kat kaba u la tynjuh. Ki sngi ki la nang ïaid ba ulenbula um lah ban rai ha kano kano ka dur bad shiporarpor u Morba u la kham suk mynsiem ba ym don eieishuh; ka Shibet ruh ka dang ïai byrngia bad u lenbulamynsngi mynsngi haba ym don u hynmen. Ha kawei kasien u lenbula u la pynshoi biang ïa ka Shibet ban phahwanlam da u ti ew langkaphor.

Ka Shibet kam peiphang ne bna eiei ïa ka jingthmu sniewjong u lenbula bad ka la shu ïai thame shoh tyndep bad kala ïai bthah ïa la u hynmen ban leh ïa kaei kaei ba ka kwah.Ha kane ka khep te u hynmen u la artatien ïa ki kam kynshajong ka para, hynrei u la ïaishah bad pyrshang ban pynhunïa ka. Ha ka sngi ba u la mih na ïing u la swar bha shwa baïoh don kano kano ka kam buitpoh jongno jongno. Ha kitaki jaka ba u la lah ban jop da ka lynti kaba palei bad bakynjai, ha kaba kiwei kiwei ki ñiew ba ka dei kaba triem tamba ym ju don mano mano ba lah ban poi lane don kiweikiwei ba pyrshang ruh kim ju wanphai shuh.

Ha kane ka kynti lei lei ka dei ka jaka ba ym ju don hiruh ban mutdur ne phohsniew, kumta u la kylli tohkit shwana shnong bad sohshnong ba markhap; ka jubab ba u ïohtang na ki khyndiat ngut ki briew ba shu bna, ka dei kathwei duriaw bah ba shong u bseiñ khyndai khl iehhapdeng um ban pahara ïa ut a u tiew langkaphor. Kumtashwa ba un rai ban leit shat a u la wan swar bi ang sha laïing bad wan kren khia mynsiem ha ka para ba um tipkatno yn shimpor bad lada u dang lah ne em ban wanphaibiang. Katta ba u la kren kheiñduh wat hadien ba u lahjop ban thom ïa ki diengpyngkiang ba triem bad shyrkheipalat liam, hynrei ka para ka dang shohbieit, shoh tyndepbad thame ha ki ktien jali j aum jong u lenbula. U samla

Morba bashlur u khlem riej ban tur shaphrang bad thomnaphang ïa ki diengpyngkiang ba shyrkhei jong ka jingimbriew. Ka la shim por bun sngi ban poi shata t ang bad lau ksew bad ka para ka la nang lynga, hynrei u lenbula u lakmen bad la jali jaum noh da kiwei pat ki nia shwa ba kankdew pyrshah ïa u bad u la lah shisha ban pynshoh tyndephangta hi. Ha ka jingshisha u lenbula u dei tang ka rngaiba don ka met ka ba lah ban paw bad jah kat ba mon,hynrei ka mynsiem bad ka rngiew ba shisha ka don ha utau bseiñ khyndai khlieh.

Ka kynthohsani: Ka khana shaphang u thlen ka don kisnap sakhi ïa ki thaw ba ju don uta u thlen ha ki por mynnor,kum ka Lawsui tnoh, Daiñthlen sawdong ka shnongLaitryngew haduh Laitduh markhap ka Rangjyrteh. Hynreiha kane ka khana u Tiewlyngkaphor wat lada ka long tangkum ka puriskam bad ym don sabut ha kano kano ka thawha Ri Khasi; phewse na ka khana lah ban mutdur ba ka deikum ha duriaw bah sawdong ka dewlynnong Sri Lanka.Kawei na ki jynthoh jong u Bah Donbok T Laloo ka bataiba Sri Lanka ka dei shi lyngka katkum ka khana. Lehse uTiewlyngkaphor ruh u don ka jingïadei bad ka Sri Lankabad ka ktien 'phor' ka lah ban dei 'phool' ha ka ktien Hindika ba mut u syntiew lane ka lah ban dei ka phur ka siang.

Tangba la kumno kumno ka jingbatai ïa kata ka thweiduriaw ba shong uta u seiñ-khyndai-khlieh ka sngew deikum ha ki bynta jong ka Sri Lanka. Kumjuh ruh u Bah B VRymmai u la ïathuh kawei pat ka khana thlen ba u dei uweina ki dkhot jong u seiñ-khyndai-khlieh u ba la shah jyllakharit na ka bynta ki kam runar pynïap briew haduh ba uhap ban wan rieh tngen sha ki lum Khasi ha ka jaka ba tipkum ka Lawsuitnoh. U ryngkew hangta ha khlaw u la shahban shong basa u thlen da ka ba maham artat, hynrei uthlen u dang ïai marmlien ban bam briew ba u ju sin kilangthohkhlieh. Kumta lah ban ksan nia ba ka khana paromu Tiewlyngkaphor ka dei kawei pat ka bynta jong ka khanashaphang u thlen ha ka khanatang Khasi.(yn dang bteng)

Raphael Warjri

Da u K.L KhongliarU briew khang ba un long kum u ‘riew rangbah ubaïar ka pyrkhat pyrdaiñ, uba ka imlang sahlang kashaniah bad shynraiñ. Bad dei keiñ kum ha uta u bym

don ba nud shuh ban pyneh ne ïa ai reng bad ban ïoh kat kataka burom, dei beit tang lyngba ka lynti ba un suh khlieh sha kithwei ka jingsngewrit bad ban dih ïa ki Umpohliew jong ka,kumjuh ruh um hap ban syngkhong pynskhem bha ïalade neïa la ka jingim ha ka nongrim kaba thikna.

Ki tynrai pyrkhat ka longbriew manbriew (Human tenets).Ha man la uwei pa uwei u riew rangbah u dei ban don kamynsiem ba pyrkhat jylliew bad jngai. U dei beit la kumnokumno ban tip bad ban sngewthuh lem ïa ka jingeh kiwei.Bunsien ngi ju ïohi ba bun bah ki briew ki kyrni bha ban shimkabu ïa kiwei khamtam ïa kiba thoh khlem pyrkhat lem kaei kajingeh? Kaba wat ma ki ruh ha ki khep ki ju ngat. Kum kine kinud wat ban thok pylleiñ pylleiñ, tang ban biang ïa la kajingdonkam, bad haba ki pan ne ong ei ei, ki thaw lad beit(kumno ban ïoh, kam pher wat la ki trai ki lehnoh (bynnud)bad sngewsih ruh.

Ngi dei ban tip shai ba haba ngi ong ei ei ïano ïano badhaba ki jubab da kaba ong, “ Ngan da pyrkhat,” ngi la dei banen noh bad nurom ïa kata. Hynrei ka jingeh ka long ba ñiar kiban pyrkhat lem, kiba bun hi, khamtam ha kane ka juk, ki longtang ban biang shimet. Ha ka jingshisha da lei lei ruh ym bitban pan ne shim hi ïa kino kino ki tiar ne jingdonkam, khamtamlada dei lei lei kiba ki trai ki kheiñ kordor, lada jia ba kata kaïing ba leit donkam, ba kiba la san la rangbah kim don. Lakumno kumno dei beit ban bun bad ban ap haduh ba kindawan, ym bit ban pan ne shim hi na ki khun ki kti ba dang rit.

U briew khnang ba un long uba lah ban shaniah ha ka ïaphah ïa ong ne aiti kam aiti jam. U dei ban long uba lah banpyndep hok ïa la ka kamram, ïa kaba u la dep pynkhamti, ladakiba ha ïing ha sem ne ki kur ki kha. Ngi dei ban thikna bha baka jingmyntoi ba mih na ka jingpyndep hok ïa ka kamrambunsien hi ka leit sha kiba isih ïa u nongleh bha. Ia kane ngimdei shuh ban dang sngewphylla, namar ka la sah raibi naduhhyndai mynta katba nang trei shitom u sniang, katba kabainong pat ka leit sha u ksew. Te kam pher, namar kajingpyndep hok u sniang ïa la ka kamram, kam shym la pepne klet ban siew da kawei pat ka bainong. Kumba ngi la tipshai ba u sniang ruh u la ïoh pynban da ka rneng kaba da katka rneng shisha.

Kumba ju long kham bun hi na ngi ngi la sakhrai bad btainoh ban trei ïa kano kano ka kam, khamtam ka kam uba bunbalang, namar ngi sngewthuh lada ngi trei pyndep maknaruh, ym don hi u ban sngewnguh, kumta ngi shu hun baniehnoh sah khlem pyndep, lada jia lei lei ba ngi ïoh lad kababiang, kumta ngi sa pyndonkam da ka ktien kaba ong katokam dei shuh ka kamram jong ngi, Ki kam kiba hap ban trei daka bor ne da ka sur ktien ki don ar jait. Kaba dei hok bad kabym dei hok, pynban ki briew ki kham sngewtynnad badshlan ban leh ne kren ïa ka bym shisha bad ki lehraiñ badsngewjah burom pat ïa kaba shisha.

U briew um lah ban long uba ka pyrthei ka pyrto burombad ñiewburom lymda ma u um lah ban ieid bad ban tiengburom naduh na sdang, ïa kiba kum kiei kiei, kam pher wat lakiba poh ne bakhraw. Kaba mut ngim lah ban ban pyndemshuwa ha pohjat jong ki. Hynrei ka jingeh ka long ba ïa ngi kibriew la synshar da ka sarong bad hangamei, (Arrogance), deinamar kat a ka daw ba sa mih ka j ingsngewpoh badsngewlehraiñ ban ieid ne pyndem ïa ki, khamtam lada ïa kibaduk rangli bapli lei, ban ieid ne kren ïa ki la sngewdei kum bankren beiñ ki briew bad jah burom khait. Ka longbriew manbriewka hap ban husiar bad phibir bha ha kine ki bynta, lym kumtakan poi ka por ba kan hiar lut ka ïadei kur dei kha, ka ïadei kiawdei kthaw, ka ïadei khun kha khun man bad kumta ter ter.Kaneka mih na ka jingsngew kyrpang bad sngewkhraw ïalade badba sngew ba bad nga ym don ba ïaryngkat dor, namarkata saka jingsngewrem bad pyndem ha kiwei. Toi ka la don kawei kanuksa ba radbah radsan, kaba u kpa ka jaidbynriew India upyni ha man la uwei pa uwei u briew kata da kaba u shim ïa kajait ba poh tam na ka jaidbynriew Hindu, kum ki Harijan. KiHarijan ha ka ktien Khasi ka mut ki Khun U Blei.

U briew uba la don dak sniew kaba haduh katno katnoruh un dang lah hi ban kylla sha ka jinglong ba bha, lada udon ka Penance(ne kaba pynshitom lade na ka bynta la kapop) bad ba u dei ban kut jingmut triang ban ieit ïa kaba bhabad ban isih noh ïa kaba sniew. Namar ha u riew shisha hi umju don ka mynsiem sngewrem ne len ïa la ka jingbakla neduna. U kloi ban nguh let ïa la ka jingbakla ne lait nia laitktien, da kaba u rai pynrem ïalade bad pynksan pat sha kitokiba la jiaw ne syier ka kam ne jingmut jingpyrkhat. Ka kulmarbunsien ka mih ba haba u briew u la kum leh bieij leh dunaruh u len, da kaba pynïeng ïa la ka jingsngewthuh ne leh kembad u tei pop sha kiwei. Hato mo kane kam dei ka jingbaklakaba khraw eh? Namarkata ka daw uwei pa uwei lada u kwahban long kum u tiew pathai khubor u dei ban pdiang bad kamtrai mardor ïa la ka jingtlot ne jingbakla, shwa ba kan poi shaka thadlad, la ka dei shi ïing shisem ne bad ki kur ki kha.

Ngi shait ju ïohsngew ba tang na ka daw ka jingsaid hokïalade, wat lada ka la lait ruh kam pher. Wow! katno ba mih kahuri hura ka ïania ïadait bad ki kur ki kha ki majan marpa. Ymtang katta hynrei la mih sa ka ïaring saiphla. Ban ïa ringsaiphla ka kam, kam long shuh kaba shngaiñ ne sngewtynnad,kaba bud ka long mih sa ka ïadom ïa at (Hostility) kane barohka bthei tang na i jinglen ïa la i jingbakla ba khynsoit eh.

Ia u soh kynsai, uba dei shisha uta u simpah sim karo,lah ban shem tang na ki Umpohliew ka jingjynjar (Agony)bad lah ruh ban ithuh dei tang lyngba ka jingtynjuh kaba dakat ka jingtynjuh shisha. Lyngba ka jingtngen ka jingeh kabakhraw lah ban phrang haduh ban da ithuh kaba kumno ka‘siar nylla bad kaba kumno pat ka ksiar kaba la suit rong tangna kliar na sla. Dei ha kiba kum kine ki jait jingjia ba yn sa lahban ithuh uei uba lah ban soi bad uei uba lah ban lut kloi.Kynmaw ba ha ka por khawai ne ha ki rong tamasa yn nymlah ban ithuh uei u soh thiang bad uei u soh jaw.

Kumba ngi la ju ïohi la ha ki kam kiba ha bar ne hapohïing poh sem kumjuh. Lada ka jingeh ka wan lynshop ïakano kano ka longïing kat haduh ba kata ka jinglanot, kadonkam ka jingïarap kaba khlaiñ bor bad slem. Dei artad ha

kiba kum kine phin sa lap ïa ki jingshisha kiba kumno u tieweit ne u tiew pathaw bad uba kumno u’tiew dohmawlaiphew na ar jingmut.Ha ka jingim u briew, kam pher watlada u dei uba duk ne riew spah ruh kumjuh, ka pat ka donla ka dor ka bym lah shuh ban ñiewkor. Ngi dei ban tip shaiba yn ym don mano mano ba lah ban ïoh ïa kano kanokhamtam ïa kiba angnud lei khlem da ther la ka buit ka borka mynsiem ka sngar, ynda la thait ïam ban ap hadien da kiphew snem ba ki jingsiew kylliang sa wan kynmaw ba kakam bylla sngi na ka kem la jong ka jingsiew ka wan arisienarwat. Kiei kita? Lehse kiba bun hi na ngi ki tip tang kawei,katba ïa kawei pat kim ju kham tip.

Hangne phin shem ba ka bainong ba nyngkong kadei kaba u Trai kam un hap ban siew man ka taïew man kabnai, da kano kano ka jingïakut la dei da ka pisa tyngka neka shong katkum ka jingïapynbeit khnang ba ki nongtreikin nym shu ai daw da kumwei pat hadien ba la dep siew.Kaba ar pat ka long ka bainong kaba kham phylla palatnamar ka bor jong ka ka long da ka bor ba kynja mynsiemne kynja blei. Kaba ki khot ha ka ktien phareng ka BOON(kaba mut ka jingai sngewbha da ka jingkyrkhu) Bad kabamih ka long lada ngi leh bha da ka jingkhuid mynsiem,ngin sa ï oh ïa ka jingkyrkhu kaba bha ka ban pynhunpynsuk ïa ngi kata bad lada ngi lah buit tuh da ka arsaparphong kata ngi ïoh hi da ka jingkyrkhu ba khlem durkhlem sur, khlem thning khlam tynrai bad kaba jyrngamsynnia tang ki sla soh. Kane ka jingkyrkhu ka long kabainong kaba da slem slem eh ban siew, la kumno kumnolah ban ïoh lada kloi eh hapoh arphew snem.

Kum u briew uba shynraiñ ka imlang sahlang lano ruh,horkit hordang um bit ban leh ne kren ïa kaba ka imlang sahlangka la khang ne maham lem. Ka jingeh bunsien ka mih ba ngi kibriew ngi ju pynkheiñ ne kheiñ sting bad ïaid palatpud,khamtam ha kane ka juk ngi ïohi bad ïohsngew bad barohki jingkyndiah ba sang ban leh jong ki longshuwa manshuwaki kñi i mei i pa ki meiduh meisan baroh, ka pyrthei mynta ka lathew pyrshah ban pynkylla khongpong khongdeh.Haba ubriew u la pynkheiñ pynkdiah ïa ka hukum jong ki pa tymmenmei tymmen kiba la mih ha nyngkong ka sngi u bnai, te hangnoshuh ban nym jot nym pei kat ka thoh ka thung, bad ka kjap kastar ka longbriew manbriew. (Mawphor 1 Tarik Nailar,2001)

Ki tyllong pyrkhat ka Longbriew

Ka dor jong ka jingïalang paralokTidolis Snaitang

Mynta u snem ka 5th August ka dei ka “FriendshipDay” ne ka sngi jong ki paralok. Ngasngewtynnad bad sngewthiang ban pyrkhat ïa

kane ka sngi bad shuwa ban thoh ïa kane ka Article ka jingieitjingkynmaw ba kyrpang ka kyntu ïa nga ban thoh bad donshisha ki paralok kiba jop ban pynkohnguh bad u khulomjong ka jingkynmaw u kwah ban pruid dak halor kane kabynta: Ka Dor ka jingïalong paralok . Nga lah ban jynthutban ur bad ban shah jop ruh teng teng katba dang ïaid ha kalynti sha ka jingïalong paralok. Dei namarkata ngi dei bansngewnguh sngewburom lada don ki bym sngap jar hynreikiba kdew ba pyni ba ngin ïohi ïalade. Ka jingsngap jar kajingsngap mynthi ka long kum u lyoh ba dum u ban kahsyrngiew ïa ka jingshisha barieh ha lyndet. Ban kdat ïa une ulyoh uba long u diengpyngkiang ha ka jingïadei paralok; kaktien ban pynpaw ka long kaba kordor tam, ka long kum kalyer ka ban beh noh ïa uta u lyoh ba dum bad ba ka jingshaikan phyrnai pat ha ka mariang.

Baroh ki briew ki don la ka jong ka jingbatai shaphang laki paralok. Haba shu shim kyllum nga ïoh kumne harum banbatai shaphang ka dor ka jingïalong paralok.1. Ki paralok kum ka jingkyrkhu: La ki dei ki khynnah, kisamla, ki rangbah ne ki tymmen ka long ka jingkyrkhu, lada kiparalok ki long kum kiba ïajan eh ha ka jingïadei, kup hatenghateng ïa ka dur ka jinglong kmie longkpa long hynmen longpara. Kin nym tyngkai ban pyni ïa la ka jinglah ban leh ei eihaba ur kin khyllie, haba tlot kin pynkhlaiñ haba duh

jingkyrmen kin pynshlur, haba shah jop kin pynklet ïa kamynta, bad kin kdew sha ka lawei. Ka sneng ka kraw bad kajingpyni kan wan na ki ha man ba ki jingtlot briew ka lynshopha kaba wat ki kmie ki kpa kin nym lah ban tip ne peiphang. Kihynmen para tang teng ki long hajan tang ha ka met najingïasah lang ha kajuh ka tnum, ki don ka por ha ka jingim badei tang ki paralok kiba lah ban kit ïa ka khia ka shon namar kitip ïa ki jingmut barieh bad ïa ka dohnud ba jylliew. Haba kiparalok ki ïashim bynta ban ïakyrshan ha kano kano ka thongha ban da jop lyngba ki rai eh raidam kita hi ki dei ki paralokka jingkyrkhu.2. Ki paralok kum ka jingshukor: Haba phai khyndiat shaki briew kiba im ha kajuh ka pyrthei ka mariang don shibun kibriew kiba don ïa ki paralok ba shukor. Kine ki jait paralok kilong bunsien kiba arsap, ki phong ïa ka dur balui lui kum kilangbrot bad ki para ba kynjai katba ka dohnud ka dapjingshukor kum ki seiñpuh bad ki suri kup snieh langbrot.Uwei u briew ba bha ha ka lympung jong kine ki paralokkatno un lah ban shan, namar u briew hi u long u jingthaw ubym biang, kane ka jingbym biang ka kylla long ka atiar banpynngop bad suki suki ki long ujuh u nongïakyrsum ktieh hakajuh ka ahor. Ym don u briew uba khlaiñ ka jingmut uba nehai-ktiar lymda u kiar noh kloi shuwa na u paralok ba sniew.3. Ki paralok ba shisha katkum u Soso Tham:

Katkum une u Myllung ba khraw ïa ka jinglong paralokba shisha lah ban ïohi ha ka por ba ka jingim ka khuslai sat.Ha kum kane ka por ki paralok bashisha kin nym jngai na kamet ne na ka mynsiem namar ha kata ka por jong ka shitomshipa kim don hangta ban ai jingtngen. (Bteng Sla 9)

Dei ban kyntait kipaidbah ïa ka pisa

ha ka ElekshonKa mynsiem kyndeh hir hir ki kyr tong ïakhunïa ka elekshon shiteng samoi na ShellaConstitunecy sha ka Ingdorbar Thaw aiñ ka lakhih namar la khmihlynti ba kane ka elekshonkan sei bujli pat ïa uw ei u nongmih bujli ha kajaka jong u Dr. Donkupar Roy uba long u MLAhaduh hynniew sien kynthih jong kane ka Con-stituency u bym pat ju shah pynrem w at tangshisien ruh.

Ka United Democratic Party naduh ka snginyngkong ka la kyrpad ïa kiw ei kiw ei ki sengsaiñpyrthei kiba ïatreilang hapoh ka Kynhunjong ka Meghalaya Democratic Alliance (MDA)ban ym pynieng kyrtong hynrei ban ailad ïa ukyrtong ka Seng u Bah Balajied Synrem u khunjong u Dr. Donkupar Roy ban mihkhmat ïa kaShella Constituency.

Hynrei w at hapdeng kane ka jingkyrpad jongka UDP, pynbna ka Peoples Democratic Front(PDF) ka la sei ïa la u jong u Kyrtong, u Bah MosjeRockfeller Wanswett namarba ka bynnud ban shupyllait ei ïa ka kabu namarba ha ka elekshon 2018u Bah Leston Wansw ett uba la pynieng da ka PDFu la wan baar bad u la shah rem tang dang 300vote tam ha u Dr. Donkupar Roy.

Ki seng saiñpyrthei kiba burom bad kibasngap ïa ka jingkyrpad jong ka UDP dei tangka NPP bad ka HSPDP bad ka NCP namar kibaïatreilang hapoh ka kynhun jong ka MDAnamarba ki sngew thuh ba kin ym poi shaeishaei ruh lada ki pynieng ïa ki kyr tong ha kaneka elekshon shiteng samoi.

Ki seng saiñpyr thei kiba paw khmat kibala sei kyr tong ha kane ka elekshon shitengsamoi ki long tang ka UDP, ka BJP, ka Con-gress bad ka PDF namar kine ki sngew thuhba ki don ïa ka bor ban ïatynjuh ha kane kaelekshon. Khlem da ïakren ïa ki kyr tongkhlem seng, ka jingïakhun ha kane ka kyntiha kane ka elekshon shiteng samoi ka deikaba itynnat bha ïa ka UDP namaba ka dangïoh ïa u nongïalam uba thymmmai u BahMetbah Lyngdoh uba long ruh u Lamphangjong ka Iingdorbar Thaw aiñ ka Jylla.

Ka jingkylli ka mih mynta, hato u BahMetbah Lyngdoh un lah neem ban pynjop ïaune u kyrtong ka UDP, u Bah Balajied Synrem?Ka jubab hangne ka dei kaba jw at bha namarbaka jingpynkheh jong kiw ei pat ki sengsaiñpyrthei ban ïohrah ïa ka thong ka dei kabahakhmat namarba ym don hi ruh uba ïakhunïa ka elekshon sha ka Iingdorbar Thaw aiñ banlong baar ne balai hynrei baroh kin ïakhun banpoi beit ha ka kyrdan kaba nyngkong.

Ki bor pynïaid jong ka tnat Election jong kaSorkar Jylla ki la dei ruh ban long kiba peitngorba ka Pisa kam dei satia ban treikam ha kaneka elekshon shiteng samoi. Lada ka pisa katreikam, ka jingïakhun kam long kaba itynnatbad ki paidbah ki dei ban kiar katba lah bankren ïa ki sbai rupa ha kum kane ka kynti ladaki kw ah ban ïoh ïa ki song pynroi ha ki samoikiba dang sah bad ha ki snem ki ban dang w an.

Ka shong eh ha ka jingstad jong ki paidbahba kin kiar katba lah ban shim ïa ka pisa na kikyrtong bad ki Agent jong ki kyr tong ïakhunelekshon namarba ka jingjied ïa ka pisa kamdondor eiei lada ïanujor bad ki san snemnamarba ki song pynroi bad kino kino ki kampynroi ha ka Constituency kin sa shu jah rngai.Lada ki paidbah ki biej ïa ka lut sanspah, ka lutar hajar kim don hok pat ban daw a ïa kino kinoki song pynroi namarba la jied ïa ka vote kabakordor ka jong ki da ka bor pisa.

Ka bor pisa ha ka por elekshon kam deisatia ban ïoh jaka namarba ki surok sniew kinsah kumjuh, ki iing baduk kin sah kumjuh, kiskul kin sah kumjuh bad ki kam pynroi kin ymdon hynrei kin sa shu mih tang ki skhim rngaikiba pynïohnong ïano re ïano.

Ki paidbah ka thaiñ Riw ar Shella ïa kiba lañiew ba ki dei kiba nyngkong eh ban ïoh puleïa ki dak thoh ki dei ban pyndonkam hok ïa laka vote ba kordor jong ki bad ban jied ïa u briewuba don ïa ka mynsiem bad ka thong ban shakriïa ka cons tituency bad u don ruh ïa kajingnangud ban shakri paidbah ym ban shakritang kamai spah ïalade shimet bad ïa ka iingka sem bad ban pynriewspah tang ïa ki bahainghasem lajong bad ïa ki nongky rshanbahakhmat eh jong u.

Ki Seng Saiñpyrthei kiba ju kren pyrshah ïaka bor jong ka pisa ha ka por elekshon kim deisatia ban pynshlur ruh ïa ki paidbah ban pdiangïa ki spah rupa elekshon hynrei ki dei ban hikaiba ki paidbah kin pyndonkam da ka jingstadbad ka bor t ip thuh ban jied ïa u ne ka kyrtongkiba don ïa ka thong bad kiba angnud banshakri shisha ïa ka constituency.

Ki paidbah kiba jied ïa ka lut Sanspah badka lut Ar hajar kim dei satia ban khñium ynda ladep ka elekshon bad lada u Nongmihkhmat umleh eiei ïa ka Constiteuncy bad w anrah ïa ka roika par hynrei ki dei ban kylla kaba mut naduhmynta ka kynti da kaba ong EM ïa ka pisa.

Page 8: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane

JINGPYNBNA & KHUBOR NA JYLLA10 TARIK RISAW (OCTOBER), 201 9 MAWPHOR 7

ADMISSION

ÏING/JAKA

ADMISSION OPEN2020

Osisa Secondary School(Estd- 2000) C lassesNursery - X wi thB oarding F aci l i t ies .Contact: Ph. No: 97740-12135/ 70050-57338/82590-97961/ Add: FireBrigade- Shillong-14.

ADMISSION FORMS2020

For Classes 4 to 8 in Govt.Boys’ H/S School, Shillongare available from 15.10.19onwards (11 am - 2 P.M).Sd/- Principal Govt. Boys’H/S School Shillong.

AFFIDAVITAs sworn in before theNotary East Khasi Hills, atJowai, I Smt i. DreamingLamare D/o Smt. MitLamare of Raliang Village,West Jaintia Hills District,Meghalaya havecorrected my name whichwas wrongly entered incertain official documentsas Smti. Riming Lamare(that t he said namesbelong to same and oneperson i,e myself) andhenceforth I shall be knowas Dreaming Lamare for allpurposes and intents.

CLASSIFIED

NOTICESmt. Anju Chetri, legalGuardian of (L) S hri.Deepak Chetri is herebyinformed to appear beforethe Sr. Treasury officer forclaiming of DCRG due toher, vide No. Pen(M)MG/2016-17GPO/157 dated 22/03/2016. Sd/- PrincipalGovt. Boys’ H/S SchoolShillong.

BAJAH & BAIOHTAM

AIWAI ÏING7 kamra @ 8000/- haGolflinks - Lumshyiap -Pdengshnong. Ph: 70851-50735.

ÏING AIWAI3Kamra ï aki Kyntheibadang pule. P hone:94365-92638.

SUPER CAREHOSPITAL

Advanced Laser Surgery forProstate and Kidney Stone.U Dr. Amlan J. Sarmah, KS,DNB (Urology) ChiefC onsult ant na HayatAdvance Urology andLaser Centre, Guwahati,un don ban peit kyrpangia ki to kiba don kajingpang shongmaw ha kikhyllai, leit pynjhieh da kasnam, kansar, shitom leitpynjhieh bad kiwei kij ingshi tom ha ka10.10.2019 por 11 am haS upercare Hospi t al ,S awlad, Demthring,Shillong-793021. Ban buhjaka lupa sngewbha Phoneno 0364-2537077/ 2537244.

SUPERCARE HOSPITALCARDIOLOGY

CONSULTATIONU DR. DIPANKAR DAS,MD, DM (Cardiology),Consultant Cardiologist naNarayana Super-specialtyHospital, Guwahati un peitnongpang na bynta kaCardiology Specialty OPDConsultation ha ka 11thOctober 2019 (S ngiThohdieng) naduh ka por2 pm shaneng ha SupercareHospit al , Sawlad,Demthring, Shillong-21.Ban buh kyrt eng lypasngewbha kren ha 0364-2537077/2537211.

WELLNESS PHAR-MACY

Ki doctors na poh DownTown Hospital (Guwahati)kin wan peit nongpang haWELLNESS PHARMACYNEAR P UNJABNAT IONAL BANK,L A D T H A L A B O H ,JOWAI. 1.Dr. SwapnavBorthakur (Jing pang barohkhoit). 2 .Dr.C .Talukdar(Ryndang, Shkor,Khmut)ha10-10-19 wad jingtip6009135949.

CLASSIFIED

RESULT LUCK DRAWDorbar S hnongMynthong 2019. 1s Prize:12078. 2nd Prize: 07418. 3rdPrize: 16907. ConsolationPrize: 16102, 21306, 18200,04630, 09527. Sd/ -S ecretary Lucky DrawDorbar S hnongMynthong

KRISTY SOAPLUMMAWBAH

Training ïa kiba kwahshnasabon. Las t date11.10.2019. Ph: 94853-18920.

BAN LAITNa ki Pyrshen, Ñiangdait,Ñiangmong, Hapshñiuh,Pangmet, pyndonkam bansum da ka KR IS T YHERBAL SOAP. Lah banïoh na Synod Complex.Ph: 94853-18920.

BAN DIEMawit, Mawria, Shyiap umhapoh bad shabarS hi ll ong. Contact :8794395037.

CLASSIFIED

JOB VACANCYDirect S el ect ion 60,Vacancy Bank Clerk,CashOfficer, Branch Officer inAxis, HDFC, ICICI,UNIONBANK & 8 B anks etc.Posting : Jawai, Ampati,Shillong, Williamnagar,Sangsak, Guwahati. Salary:24000-68000. Qualification: Any Graduate (M/F ).Age:20-32. Las t DateSelection : 15th October2019. at NEC Academy ,Paltanbazar, Guwahati. Ph: 9476911659.

VACANCYRilum Foundation inviteapplication for the post ofProj ect Manager(Livelihood) on contractbasis. Qualification-MBA / MSW with 5 yearsexperience on related fieldSalary :- Negotiable. Scandocument t o be emailshould reach us on or before25/10/2019 via email [email protected]

PERMANENT POSTTang na Jaiñt ia noexperience no qualification.Commission: 10,000/-,S al ary: 25, 000/ -. Ph:8415002878, 6009563772.

DONKAMDriver, Touri st (SwiftDesire) Salary negotiable.Contact: 82578-83325/87875-07275. Preference:Bala kham rangbah (25 yearabove)

JOBJOB

F ixed S al ary, noqual i fi cat i on noexperi ences requi red.Contact: 98620-39408.

JOBSPart & full t ime.Contact:8257027036.

LA ÏOH TAM

(1) Ka ATM i HemaThapa. (2) Ka Wallet iDonboks tar Kurbah. (3)Ka Wall et i Danings tarNongrum (4) ka ATMjong i Bajop Pyngrope.(5) Ka AT M jong iWanbiang Jyrwa. (6) KaS mart C ard i R omiRymkhlem. (7) Ka DebitCard i Cliffton Warjri. (8)Ka wall et i Rapborl angMukhim. (9) U Phlas.(10) Ka Epic i B ahDebendra Lyngkhoi . (11)Ka Licence i P ascalMarbaniang (12) KaWal let jong i AndrewMyll iemngap. (13) KaLicence i F rankl ingSyngkl i. (14) Ki kotdonkam jong i AndreasSing Kharkongor. (15)Ka Debit C ard i JeniferRai. (16) Ka license uPrasanta Pathak. (17) KaPurse badon ka Epic iFulmerry Khongsit. (18)Ka AT M j ong IterB asar. (19) Ka Epic iDebendra Lyngkhoi . (20)Ka ATM i Eltihun Makri.(21) Ka Wal l et iLal chhanchhuaha . (22)Ka Epic i Arjun Kurbah,(23) Ka Epic i Paul Warjri.(24) Ka Card i TanyaMilicia Shabong. (25) KaATM, PAN C ard & Epici Dalivia Dkhar. (26) KaPAN C ARD i BeryldaLyngdoh Mawlong.(27)Ka Wall et badon kaKyrt eng i Mist ileo K.Rymmai. (28) Ka Bek iGavita R Marak. (29) KaWal l et i Dars ingMarwein. (30) Ka Walleti Apping P. Marak. (31)Ka Wal let i Gopi R amSunar. (32) Ka Epic iBetril in S yiem. (33) KaP assport i B ahP y n d a p l a n gKharkongor. (34) KaPassbook i DonboklangLyngkhoi. (35) Passbooki Kiran Masih. (36) ATMi Benica Kahi t. (37) kaEpic i M elambhaMarwein. (38) Ki ID,Epic jong i Sweety R.Lakiang. (39) Ka Wallet iPyndaplang Thongni. Kitrai sa wan mih sha ophisMawphor ha Mawkhar.

ÏING BAN DIEHa Kynton Mawpat. Ph:70056-26103.

JAKA BAN DIELaitkor 10000 sqft (MainRoad) & 40000 sqft . Ph:94361-06253.

JAKA BAN DIEHa Lapalang P hone:98620-42061. No Agent.

JAKA BAN DIEHa Mawlai Mawiong,hajan ka CHC Hospital.9863483552/8794738892

JAKA BANDIE(1) Ha Lyngkien MawpatNew Shillong, dor Rs 220/-.(2) New Shil longMawpdang, dor Rs 190/-.Ph: 70854-88871.

JAKA BAN DIEMawtawar, UmsawShillong Rs 60/-, Rs 80/-,Rs 130/-, Rs 150/- P/Sqft.Contact: 70852-56082.

BAN DIE JAKAMawlai Umsaw Rs 160/-.Umsning Rs 30/-. P h:84139-28096/ 60330-08162.

BAN DIE KYRKIEHJaka ha Dong ParmawLapalang 4200 sqft ba laitkali. Phone: 70056-44560/87873-36232.

KWAH THIED JAKAHa ki t haiñ Myl l iemhakhmat Surokbah #87873-65856.

JAKA BAN DIEHa Mawdiangdiang New-Shillong dor 700/-. Ph:70854-88871.

BAN DIEJaka ha Umpl ing MainRoad Area 7081 sqft @ Rs1500/ -. P hone 98630-91599 (No Agent).

JAKA BAN DIE20, 000 sqft ha NorthShillong. Phone: 98630-91599. No Agent.

KWAH BAN THIEDJeep/ Body Jeep. Phn:60091-31751.

BIKE/ KALI

Rai u Chairman ka State Planning Board ban hiartohkit ïa ki pung Dohkha ka Aqua Culture MissionShillong, Risaw 09: U Chairman ka Meghalaya State Plan-ning Board Bah Lambor Malngiang ula rai ban pynlongnoh shen ïa ka jinghiar tohkit ïa ki pung dohkha bala shnalyngba ka Aqua Culture Mission, ban pynmih dohkha haka ban pyndap pynbiang ïa ka jingdonkam ha Jylla.

U Bah Lambor Malngiang ula rai ban sdang hiar juripïa baroh ki pung dohkha naduh u bnai ban wan (Naiwieng)hadien ba ula ïoh ïa ka kaiphod ba bniah na ka Tnad Fish-eries kiba ïadei bad kine ki pung.

“ Nga dang ap mynta ïa ka kaiphod ba bniah na kaTnad Fisheries hashuwa ba ngan leit jurip hi dalade hakylleng ki District” ong u Bah Lambor haba ïakren bad kilad pathai khubor hynne ka sngi balang bad bynrap “ Kajingjurip hi kan long ha kito ki District kiba ka jingshna ïaki pung dohkha kala kot T 20-25 lak ban tip ruh ïa kajinglap pynmih dohkha na kine ki pung”.

Haduh 27,000 tylli ki pung dohkha ha Jylla la shnalyngba ka Aqua Culture Mission kaba dei kawei na kiFladship Programme ka Sorkar Jylla ban kyntiew ïa ka ïohka kot (Livelihood) jong ki nongshongshnong, kaba lapynlut jan kumba T. 400 klur.

Napdeng kine, 19000 tylli ki pung dohkha l a dep bantei ha kylleng ki jaka bad kaba sah ka long sa 8000 tylli, ulaong haba sot ïa ki kaiphod na ka Tnad Fisheries.

U Bah Lambor ula kubur ruh ba ka don ka jingduna haka j ingpynmih dohkha hapoh ka Jylla bad ong “ Kajingpynmih dohkha ha Jylla kala dei ban kiew bha da kajingshna haduh 27000 tylli ki pung dohkha bad ka Jylla kamdei shuh ban nang wanrah ïa ka dohkha na shabar ka Jylla

hynrei kala dei ban long pynban ka nongshalan shabar”.Haba kylli, une u Chairman ka State P lanning Board

ula ong ba dei tad hadien ka jingleit jurip ba un sa tipthikna ïa ka jingpyn treikam hok ïa ka song pi sa jong kaAqua Culture Mission.

“ Phin sa ïoh jingtip ha u bnai ban wan la ï a ka AquaCulture Mission la pyntreikam hok ne em...ki don ne em kipung snai ïap. Lada shem ba ka don ka jingpyndonkambakla ïa ka Mission, ngin sa thung mardor ïa ka Commit-tee ba kan tohkit bniah” ula ong.

Halor ka jingsngewkhia ba bun ki jaka rep kila kylla pungdohkha lut bad kala ktah ïa ka jingpynmih mar rep ha Jylla, uBah Lambor ula ong ba ka dei ka jingshisha ba bun ki jaka repkhamtam ha Ri-Bhoi kila kylla pung dohkha hynrei don nakine ki trai pung kiba shna lyngba ka subsidy ka Sorkar baddon ruh kiba shna hi shmet ïa kiba ngim lah satia ban tuklar.

“ Ngin hap ban ïakren bha ïa kane ka mat khnang banpynthikna ba ym dei shuh ban pynkylla pung dohkha ïa kijaka rep haba pyrkhat jngai ïoh poi u pud ka jingnang dunaka jingpynmih mar rep ha Jylla” ula ong haba ban jur ïa kajingdonkam ba ka Tnad Fisheries kan don noh ïa ki kyndonban nym pynkylla pung dohkha shuh ïa ki jaka rep.

Ka Jylla Meghalaya ka hap ban wanrah haduh 21000metric ton ka dohkha manla u snem na Andhra Pradeshbad haduh mynta ka Jylla nalade ka dang lah ban pynmihtang 12000 metic ton shisnem. Ha kine ki san snem balaleit noh, ki pung dohkha bala shna lyngba ka Aqua Cul-ture Miss ion ki dang lah ban pynmih dohkha tang 8000metric ton ha ka shisnem.

pynsangeh noh ï a kaFEDCO bad ban pynneh ïaka MePDC L, katkum kaj ingkwah ki P aidbah.Kumta ka MECF ka ïeng hakajuh ka nongrim ryngkatU MLA bad ki Paidbah.Hynrei lada jia ba na kaliang ka MePDCL/FEDCO/Dist rict Adminis tration kipynt rei jubor da kaFEDCO, kin hap ban shimhi ïa ka jingkitkhlieh.

Naduh ba sdang(Ïaïong – Risaw) ha barohki Jingïalang Durbar bad kiMynt ri/Secretary Shnong,S eng B halang, S engLongkmie, S eng SamlaS hnong hapoh ka AreaMawkyrwat kata ha S ngapSyiem Girls’ Hostel, DurbarHall Mawkyrwat (Ar Sien),P ubli c Meet ing ha ïew

Sam noh ïa ki bill bai bording hapohMawkyrwat, Nativity Audi-torium Hall, ki rai kiba mihna ki jingïalang ki long bakim pat lah ban pdiang ïaka ki Company Shimet bana bar ka Jylla, namar ymshym pat l a pynt reikam habaroh ki Distribution Divi-sions ha Khasi bad Jaiñtia.

Ka MECF, habapynshong nongrim halorki tei ki mat ba la kdewhaneng kam lah ban ong“ HOOID” ïa ka kaei kaba kiPaidbah ki ong “ EM” watlada pynbor na kino kinoki li ang. Kumta ba kan ymktah ïa u duk u suk, u Kupshil liang u sem shilli angbad na ka bynta kashongsuk shongsain, kabha ka miat ha baroh kil i ang, Ka MEC F kasngewdei ban kyrpad ïa kibor District bad bor S orkarJylla ba kin pynsangeh nohïa ka F EDC O bad banwanrah ïa ka jingïatrei langbad ki bor ba dei peit jongka MePDCL.

Na ka liang ki nongthohkhubor ha ka jingïoh banïakren bad ki nongïal amjong ka MEC F hadien ka

j ingl ei t ïakynduh ïa kaDeputy Commissioner jongka South West Khasi HillsDist rict ha ryngkat ki of-ficer jong ka MeP DC Lhapoh ka office treikamjong ka. Haba bynrap ï a kajingkren na ka l iang u bahWallambok Syiemiong ulaong ba ha ka jingïatai kabala sl em bha lem bad kaDeputy C ommiss ioner,South West Khasi Hil lsDi st rict hapoh ka Offi cetreikam jong ka, ula ïathuhba ka rai kaba kongsankaba mih ha kane ka sngika dei halor ka jingslem badjingshimpor jong ki billlight kaba wanrah ji ngeh ïaki paidbah bad ha kane kajingïakren la dep ban bthahba hapoh jong une u bnaiRisaw ka office ba dei peitïa ka light kan sam noh hamanla ki thli ewïing ymdeiha ka kyrteng ka F EDCOhynrei ha ka kyrteng jongka MePDCL bad ïa ki billba dang sah kata naduh ubnai Ïaïong haduh u bnaiNai lur la ong ba yn saï apynbei t ka MECF haryngkat bad ka MePDCL ha

ka rukom ban ïasngewthuhjingmutlang.

Na ka l i ang u bahF orwardman Nongrem,President ka KSU SouthWest Khasi Hills Districthaba kren ha kane ka sngiula ong ba naduh ba dangsdang ki paidbah kipyrshah ïa kane ka FEDCOkumta ruh yn dangpyrshah wat haduh myntaruh bad lada ka MePDCLlane ki bor ba halor ki thmuban pyntrei jubor na kaliang ka seng ka ong ba kinhap ban bahkhlieh hi l adajia ei ei namar na ka l iangka MECF ka l a ïaleh banïakren da ki bnai khnangban ïoh ka j i ngï ahapjingmut hynrei kane kamsei soh.

U bah Deling Snai tangula ong ba ka MECF ka deina ka bynta j ong u paidbahbad bynrap ruh ba lada donkino kino kiba pyrshah ïakane kin hap ban wan daka lynti ym ban shu ïaidkyllaiñ wei wei ar ar namarba ka jingleh wei wei ar arkam long kaba dei.

mynta ka sngi.“ Ka jingï akhih kan ïaibteng sa katto

katne sngi bad ka lah ban poi wat sha kajingïakhih da ka jingshah thngan namar kijinglut ji ngsep kiba bun na ka bynta kajingpynbiang ïa ka bam ka dih namar kabaktah eh ka long na ka jingshah ot tulopkaba la ar bnai kata, ha u bnai Naitung badu Nailar bad mynta u bnai Risaw,” ong uneu nongïalam ka Seng.

“ Une u Dipanker uba dei u State Head

Byrngem ki Field Staff ka GVK-EMRI

lai ba ki phlim Khasi ba la pynmih da uBah Pradip Kurbah kin ïoh rung ha kaneka thup jong ki phl im kiba kynsai t amjong ka ri India.

Kaba nyngkong ka dei ka phlim “ Ri”kaba ar ka dei ka phlim “ Onaatah’ badkaba l ai mynta ka dei ka “ Ïewduh.”Hashwa jong kine ka phlim Khas i kabala ïohrung ha kane ka thup ka dei kaphl im “ Manik Raitong” kaba l a pynmihha u snem 1984.

Ki phlim kiba la shah jied ban pyni hakane ka tamasa pyni phlim kaba heh tamka Ri bad ki Director.ki long ka Kenjira haka ktien Paniya ba la shna da u ManojKana, ka phlim T ujhya Aaila ha ka ktienMarathi ba l a shna da u Sujay SunilDahake, ka phlim Anandi Gopal ha kakti en Marathi ba la shna da u SameerSanjay Vidwans, ka phlim B honga ha kaktien Marathi ba la shna da u ShivajiLotan Patil, ka phlim Mai Ghat:Crime No103/2005 ha ka ktien Marathi ba la shnada u Ananth Narayan Mahadevan, kaphlim Pareeksha ha ka ktien Hindi ba lashna da u Prakash Jha, ka phlim OththaSeruppu Size 7 ha ka ktien Tamil ba la shnada u Radhakrishnan Parthiban, ka phlimNirban ha ka ktien Bengali ba la shna dau Gautam Halder, ka phlim Kolaambi haka ktien Malayal am ba la shna da u T KRajeev Kumar, ka phlim Jyeshthoputro haka ktien B engali ba la shna da u Kaushik

Rung ka phlim Ïewduh ha ka thup jongGanguly, ka phllim Ek Je Chhilo Raja haka ktien B engali ba la shna da u SrijitMukherji, ka phlim Ranganayaki ha kakti en Kannada ba la shna da u DayalPadmanabhan, ka phlim Netaji Irula ba lashna da u Vijeesh Mani , ka phlim Uyareha ka ktien Malayal am ba l a shna da uManu Ashokan, ka phl im Jallikettu ha kaktien Malayalam ba la shna da u Lijo JosePell issery, ka phlim Ïewduh ha ka ktienKhas i ba l a shna da u P radip Kurbah, kaphlim Photo-Prem ha ka ktien Marathi bala shna da u Aditya Rathi bad Gayatri Patil,ka phlim House Owner ha ka ktien Tamilba la shna da ka Lakshmy Ramakrishnan,ka phlim Bahatt ar Hoorain ha ka ktienHindi ba l a shna da u Sanjay P uran SinghChauhan, ka phlim In The Land Of Poi-son Women ha ka kt ien Pangchenpa bala shna da u Manju Borah bad ka phlimHellaro ha ka ktien Gujarati ba la shna dau Abhishek S hah.

Katba san tylli kiwei pat ki phlim(Mains tream Cinema) ki kynthup ïa kaphlim Uri : The Surgical Strike ha ka ktienHindi ba la shna da u Aditya Dhar, kaphl im F 2 ha ka ktien Telugu ba la shnada u Anil Ravipudi, ka phl im Gully Boyha ka ktien Hindi ba la shna da ka ZoyaAkhtar, ka phlim S uper 30 ha ka kt ienHindi ba la shna da u Vikash Bahl bad kaphlim Badhaai Ho ha ka ktien Hindi ba lashna da u Amit Ravindernath S harma.

bad ka Amanda kaba dei ka Human Re-source ki la ong lypa ba kin sa ot tulopbiang mynta u bnai Risaw ruh. Kumno kaSorkar ka ai beit ïa ka pisa baroh na kabynta ka t ulop jong ngi hynrei ka Man-agement pat kan ot ïa ka tulop jong ngi,”ong u Bah Kharraswai bad bynrap, “ ngipynrem jur ïa kane ka jingleh jubor jong kaManagement bad ngi dawa ruh ba kaSorkar kam dei ban leh shili ang khmatkumne.”

Page 9: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane

KHU BOR N A R I BH OI & EAST KHSI HILLS M AWPHOR 1 0 TARIK RISAW (OCTOBER), 201914U Mawphor mynta ula don la ka jong kaSla kaba kyrpang na

ka bynta kaRi Bhoi District.

Kumta la kyrpad ïa kipaidbah ba kin shim

kabu banpyndonkam ïa kaneka sla na ka bynta

khubor jong ka Dis-trict la jong.

Na ka bynta kaRi Bhoi District,sngewbha phah

ha kane kaemail: cornelaloo

@gmail.com

Mobile No.7005453230/8794805790

********

Angnud ka RBSU ban kylla two-lane ka surokUmsning -Jagiroad bad Umling-Umrit ha Ri Bhoi

Ka surok Mawhati kaba dang sahkut haduh mynta naduh ka por ba u MLA barim u Bah Julius K Dorphang u dangleit jurip ha ki snem ba la leit noh ryngkat ki ophisar na ka tnad PWD ha Ri Bhoi.

Nongpoh, Nailur 09: Da kaba pynpawpaidbah ïa ka jingsngewkhia halor kajingeh ki paidbah ha ka leit ka wan kabadei na ka jingsniew palat ka surok, ka RiBhoi Student Union (RBSU), CentralBody mynta ka sngi ka la pynpaw kajingangnud bad kyntu ruh ïa ka sorkarMeghalaya ba kan pynkylla noh sha kasurok Two-lane ïa ki ar tylli ki surok kibadon ha Ri Bhoi ba kynthup ka surok bapyniasoh na Umling sha Umrit bad naUmsning sha Jagiroad.

Kum ban pynpaw paidbah, kitei kiar tylli ki surok ki dei ki surok kiba ladonkam eh ba ka sorkar kan pynkyllanoh sha ka surok two-lane, namar kaneka surok ka shakri ym tang ïa ki spahtylli ki shnong ha ka district, hynrei kadei ruh ka surok kaba pyniasoh sha kajylla Assam ha kaba na Umsning kanmih sha Jagiroad jong ka jylla Assambad na Umling kan mih sha Patharkhmahbad pyniasoh sha ka Rani bari jong kajylla Assam.

Ha kawei ka bynta ka RBSU ka lapynpaw ruh ba wat ka surok na Liarbangsha Mawlasnai ruh la donkam ban wanrah noh da ka surok 2-lane, namar kaneka surok ruh ka long kaba donkam bhabad kaba dei ruh ka surok kabapyniasoh sha ka jylla Assam (IntestateBorder Road).

Haba ï a kren bad u NongthohKhubor u Mawphor, u Working Presi-dent ka RBSU, u Samla AmberlightMasharing u la ong, “ Ka surok ka longu Budlum ka ioh ka kot jong ki paidbah

bad lada ka sorkar kam lah ban wan rahïa ki surok kiba bit ba biang ka khmihlynti kumno ba ki paidbah kin kiew haka liang ka roi ka par bad ka ioh ka kotha ka jylla” u la ong bad bynrap ruh deihalor kane ka nongrim ba ka seng ha kajingiohi jngai ka dawa na ka sorkarMeghalaya ba la dei ka por ba kan thawki lad ki lynti ban pynkylla surok 2-lanenoh ïa kitei ki surok kaba long kajingkyrkhu ym tang ïa ki paidbah ka jyllaha ka leit ka wan bad kan pynsuk ruh ïaki paidbah kiba donkam ban lei twat shaka jylla Assam kaba dei ka jylla ba mar

syndah bad ka Meghalaya” u la bynrap.U la kynthoh ruh ba ka jyl la

Meghalaya ka la kynjoh sha ka 47snem ba ba ka la ioh la ka jong ka jyllabad kaba sngewsih ba haduh myntaym tang ha Ri Bhoi District ba kipaidbah ki kynduh j ingeh na kajingsahdien ha ka liang ka surok, hynreikane ka jingeh ka long lang ruh kumjuhwat ha kiwei kiwei ki District kaba lapaw shai ba ka sorkar Meghalayakam don satia kata ka buit treikam bankyntiew ï a ka roi ka par j ong kipaidbah ha ka jyl la bad khamtam ha

kaba ia dei bad ki surok kiba longshisha ka jingdonkam ki paidbahkaba hakhmat eh.

Utei u Nongialam ka RBSU u lapynpaw ruh da kaba ong lada ka sorkarka don shish kata ka thong ban wan rahïa ka roi ka par bad ka ioh ka kot kipaidbah, ka la dei ban shim khia banthaw ki lad ki lynti ban pynkylla noh ïakitei ki surok sha ka surok 2-lane, namarlada biang ka surok kan long shisha kajingkyrkhu ïa ki paidbah ha ban dangkiew shaphrang ha baroh ki liang badkhamtam ka ioh ka kot kaba hakhmat eh

lada don kita ki surok kiba la bit la biang,u la bynrap shuh shuh.

Na ka liang u Nongthoh khubor uMawphor, ha kaba ïa dei bad ka surokna Umling sha Umrit u la pyrshang banwad jingtip na u MLA ka Jirang, u BahSosthenes Sohtun bad ka jubab kaba laioh na utei u nongmihkhmat ba kum unongmihkhmat u la dep ban phah ïa kaDorkhas (Proposal ) sha ka sorkar jyllabad ka rai kaba khatduh ka shong ha kasorkar ban kan ai noh da ka surok kababit ba biang ba ki paidbah ki la angnudla bun phew snem mynta bad kum uMLA ruh uy la kyntu ïa ka sorkar ban aka bynta ka jingbit jingbiang ki paidbahu khmih lynti ba ka sorkar kan shim khiakumba u la dep ban pynsngew shaduhsha u Myntri rangbah ka jylla, u ConradK. Sangma, u Myntri ka tnad PWD badwat sha u Deputy Chief Minister ka jyllaMeghalaya.

Ha kaba ïa dei bad ka surok naUmsning sha Jagiroad bad kumjuh ruhka surok na Liarbang sha Mawlasnai laioh lum jingtip ba u MLA ka Mawhati, uBah Dasakhiatbha Lamare u la shimkhia ban pynsgew sha ka sorkar badkhamtam ka surok na Umsning shaJagiroad la ioh jingtip ban pynheh ïa kada ka jingiarap na ka World Bank kabamynta ki dang pynlong ïa ka survey badla jin ba kane ka jingpynheh ïa ka surokkan urlong kan sa l ong shisha kajingkyrkhubah na ka bynta ki paidbahka Mawhati Constituency bad ka jyllahi baroh kawei.

Shongkun ka pynkut lehniam Puja ki paid Hindu ha ka thaiñ Nongpoh

Ki paid Hindu ka thaiñ Nongpoh kiba dang shim bynta ha ka jingpynngamblei Durga hynnin ka sngi ba-ar ha Byrnihat.

Nongpoh, Nailur 09: Da ki hajar ngut ki paid Hindu na ka thaiñ Nongpoh ki lashim bynta da ka jingshitrem ban pynkut noh ïa ka lehniam Puja da kaba leitpynngap ïa ka Blei Durga hynnin ka sngi ha ka wah Byrnihat.

Ha kane ka jingleit pynngam ïa ki blei Durga katkum ka jingngeit Hindu jongki la shim bynta da ki paid Hindu na ki ar tylli ki Mandir kiba kynthup na ka RamMandir bad ka Shree Shree Maa Kali Mandir kaba don ha Nongpoh.

La iohi ruh ba ha kene ka lehniam Puja ki paid Hindu da kaba suk basain ki lalah ban pyndep ïa ka lehniam leh rukom khlem da don kano kano ka jingpynthudkaba dei da ka jingiasnoh kti lang ka bor district bad ruh ki paidbah ka thaiñNongpoh hi baro kawei.

Kum ban pynkynmaw, naduh bas dang ka lehniam Puja la ai jingkyrshannaduh ka bor district kiba la pynbiang ïa ki bor pahara ban nym mih kano kano kakynrum ka kynram kaba long ka jingburom ïa kata ka jingmane Laitluid la ka longna kano kano ka kynhun niam bad naduh u MLA bad ki bor Shnong ka Nongpohruh ki la ai ka jingkyrshan ban ia don lang naduh ka por ba la sdang ban lehniamïa ka Puja ki paid Hindu.

Ka Nongpoh Durga Hindu Weflare Society ka la pynpaw ka jingkmen kabakhraw ba ki la lah ban pyndep ïa ka niam ka ruko jong ka jinglehniam Puja naduh

bas dang bad tad haduh ba la pynkut khlem kino kino ki jingpynthud da kajingïasnoh kti lang ki paidbah ka thaiñ Nongpoh.

Haba ïa kren bad u Nongthoh khubor u Mawphor, uwei na u Dkhot ka PujaCommittee, u Madhave Singh u la ong ba ki paid Hindu kiba song bas ah ha kathaiñ Nongpoh ki la ai ka jingkhublei kaba kyrpang ïa baroh ki nongshong shnongka thain Nongpoh bad ka district hi baroh kawei bad dei lyngba ka jingiasnoh ktilang jong ki ba kum ki paid Hindu ki la lah ban pyndep ïa ka lehniam Puja ba kanlong kaba jop bad kaba ki la ioh pdiang ruh shibun ki jingkyrkhu.

U la ong ruh ba ba ka Puja committee ha ka kyrteng jong baroh ki paid Hinduki air uh ka jingkhublei kaba kyrpang naduh ka bor district, ka tnad Pulit, ki borshnong bad ruh ki paidbah, namar dei ka jingiatrei lang ba kum ki paid Hindu ki lalah ban pyndep ïa ka niam ka rukom jong ka jinglehniam Puja ba kan long kaba jop.

Shuh shuh, u la ong ruh ha ka kyrteng jong baroh ki paid Hindu ka PujaCommittee jong ki ar tylli ki Mandir ka kyntu bad khot sha baroh ki nongshongshnong ba kin dang ia don kata ka jingiatrei lang nangne shakhmat na ka byntaban wan ka shongsuk shongsain bad ruh ban dang ia trei lang na ka bynta bankyntiew ïa ka bha ka miat bad ka roi ka par ha ka thaiñ Nongpoh bad ha ka Districthi baroh kawei, u la bynrap.

Shimkhia ka ophis u DMHO ka Ri-Bhoi banpoi sha ka thong ‘Aspirational District’

U Dr. M. Mawrie, u DMHO ka Ri Bhoi

Nongpoh, Nailur 09: Kum kawei na kaDistrict ba la shah jied kum kata kakyrdan ‘Aspirational District’ napdeng117 tylli ki District ha ka ri India barohkawei, ka Ri Bhoi District ka la longkawei na ka District kaba la donbok badlada lah shisha ban pyntreikam katkumka thong jong ka Aspirational Districtkan long shisha ka jingkyrkhu na kabynta ki paidbah ka Ri Bhoi District.

Kum ban pynpaw paidbah kumba labuh thong da ka sorkar kmie lyngba uMyntri rangbah ka ri, ka jingthmu jong kaAspirational District ka dei ka jingangnudban dang saindur bad ban dang kyntiewkumno ban dang bit dang biang kipaidbah ha baroh ki liang jong ki kampynroi bad ki jingmyntoi ba ki paidbah kidei ban ioh da ka jingkyrshan ka sorkarkmie bad ruh ka sorkar jylla (convergenceof both Central and State schemes).

U Nongthoh khubor u Mawphormynta ka sngi u la pyrshang ban leitwad jingtip kiei ki mat ba hakhmat bakatkum ka Apirational District ba ka tnadka koit ka khiah ka pyntreikam ha kaDistrict bad kum u Nongthoh khubor ula ioh ruh ban ïa kren bad u DistrictMedical & Health Officer, u Dr. M.Mawrie u ba la ai ka jingbatai katto katnehalor ka jingpyntreikam ïa ki skhimkatkum ka thong jong ka Aspirationaldistrict ba kane ka District ruh ka la shajjied ha ka sorkar kmie jong ka ri India.

U Dr. M.Mawrie kum u hehduh kateika District Hospital ba la tip ruh kum kaCivil Hospital, u la ong ba na ka liang kaophis jong u, ki la shim khia ban budrynt ih katkum ka thong jong kaAspirational District.

U la iathuh ruh katkum ka thong jongka Aspirational District lyngba ka ophisjong u ki la dep ban leh shibun ki kamna ka bynta ban dang ai ka jingshakrikaba paka sha ki paidbah ha kaba ïa deibad ka koit ka khiah ki paidbah.

Haba kdew halor ki katto katne kimat (Indicators ) ba la pynt reikam

katkum ka thong jong ka AspirationalDistrict, u Dr. Mawrie u la iathuh ba kajingshakri kaba la ai lyngba ka ophisjong u, ka dei ka jingpeit bniah na kabynta ki khynnah kiba duna ha ka liangka bam (Malnouri shment ) na kiAganwadi Centre lada ki duna bam palatkin phah sha ka Nutritinal Rehabilita-tion Centre ba kin ioh ïa ka bam kaba bitba biang, ka jingpeit kyrpang na kabynta ki kynthei kiba armet ba ki ioh kajingsumar kaba paka, ka jingpeit na kabynta ki Longkmie kiba duna snam, kajingpeit kyrpang na ka bynta ki longkmie

ba armet ba ki dei ban kha ha ki Hospitalbad ka thong hi ka long ban pynbitpynbiang ha baroh ki liang ba ki paidbahki dei ban ioh ka jingshakri kaba pakalyngba ka tnad ka koit ka khiah.

U la iathuh ruh ki don shibun ki mattreikam (Indicator) ba kynthup banpynduna ka jingiap ki khyllung ha kapor ba kha, ban pynduna ka jingiap kiLongkmie kiba armet ha ka por ba ki khakhyllung bad kynthup ruh kiwei kiweiki jingshakri na ka bynta ban pynbitpynbiang (Improvement) kaba deilyngba ka tnad jong ka koit ka khiah.

U la iathuh ruh lyngba ka AspirationalDistrict, ka tnad ka koit ka khiah kan thawruh ki lad ki lynti ban pynkylla ïa ki healthSub centre bad ki PHC sha kita ki Healthand Wellness Centre, ha kaba haduhmynta ki 10 tylli ki PHC ha Ri Bhoi la tipkum ki Wellness Centre bad 2 tyulli kiPHC ruh la tip kum ki Health andWellness Centre ba kynthup ïa ka UmdenPHC bad ka Marngar PHC.

Haba pyntreikam katkum ki skhim jongka thong ka Aspirational District, u Dr.Mawrie u la iathuh ba ka Ri Bhoi Districtka dei kawei na ka District kaba la leh bhaha ka jingshakri bad ka la ioh ruh ïa kata kakyrdan (Ranking) ha ka kyrdan kabanyngkong ha u bnai Jymmang ha ka riIndia hi baroh kawei kaba ki peit bniahkatkum ka jingtreikam kaba man la u bnai.

Shuh shuh, u la ong ruh ba na kaliang jong u kum u hehduh ka tnad kakoit ka khiah un dang shim khia banbtah ïa ki nongtrei ka tnad ka koit kakhiah ba ki dei ban ai ka jingshakri kabapaka bad ruh ban l ah ban pyndepkatkum ka thong jong ka Aspirationaldistrict, ka dei hi kawei na ka thong banpynkylla dur ïa ka District ha baroh kiliang bad khamtam ka jingshakri ba pakahalor ki skhim ba la wan rah da ka sorkarjylla ne ka sorkar kmie, u la bynrap.

Shen yn sdang ka RBDSA ïa ka lympung football ki hepritNongpoh, Risaw 09: Ban nang seimadan shuh shuh ïa ki sap ki phongjong ki heprit kiba hapoh ka 15 snemkyrta bad ruh kum kawei ka lad banlah pynjanai shuh shuh ïa ka sapïalehkai football jong ki heprit kyntheibad shynrang na ka liang ka Ri BhoiDistrict Sport Association (RBDSA),shen kan sdang noh ïa ka lympungïalehkai football kaba la ti p ka U-15Boys & Girls Football Tournament.

Haba pyntip halor kane ka lympungïalehkai football, u Bah Banlumlang

Lyngdoh kum u Secretary ka FootballCommittee ka RBDSA, u la ong ba kumka synjuk kaba peit ba khmieh ïa kakam ïalehkai sport khamtam ka foot-ball, ka la shim ïa ka rai ban pynlongbiang ïa ka lympung ïalehkai footballjong ki heprit kiba hapoh 15 snem ïakaba yn sdang noh hi shen.

U la ong ruh, ba ka jingpynkhreh bansdang noh ïa kane ka lympung ïalehkaifootball ka la nang ïaid shaid shaid, hakaba la lah ban pyndep ruh ïa ka Screen-ing ïa ki samla kynthei bad shynrang ha

Umling Block, Umsning Block bad hakane ka sngi saitjain yn pyndep ïa kascreening ha Bhoirymbong.

Shuh shuh ruh, u la ong, ba kajingthmu kaba hakhmat eh ba kum kasynjuk ka don ka long ban sei ïa kiheprit kynthei bad shynrang kiba donshisha ïa ka sap ïalehkai footballkhnang ban yn lah pat ban j ied ïa kiban pynjanai bad ban pynskhem ïa kasap ïalehkai ka jong ki lyngba kiweikiwei ki lad ai jinghikai ïa kaba yn sapynlong hi da ka RBDSA.

Jah u pulit bala shongthait na kaShnong Umdihar

Nongpoh, Risaw 09: U wei u pulit balashongthaid noh bala tip kyrteng kum uHarka Bahadur (78) na ka shnongUmdihar, Ri-Bhoi Dis- trict u la jah nakaiing naduh hynne ka s tep phyrngapkhlem wanphai iing shuh.

Katkum ka j ingï athuh kibahaiing kila ïathuh ba u tei u rangbah ula mih na iing naduh ka por 5 baje ei eimynstep bad shong ruh ha kawei kaTourist Sumo khlem da rah eiei haka met,hynrei haduh mynta ki bahaiing ki dangsah haka umdum.

Kila iathuh ruh ba u tei u rangbah udang don hapdeng ka jingshitom bad ym pat tip haduh mynta shano u leit, badnaduh ba u mih na iing u phong ïaka patlun lyngkot ba rongiong, bad t-shirt baronglieh bad ka slipar jri ba rong jyrngam.

Halor katei ka jingjah u tei u rangbah naka liang ki bahaiing kila leit ruh banpyntip sha ki pulit ka Nongpoh bad naka liang ki pulit haduh mynta ki dangwad jngtip bad pynlong ka jingtohkit shaphang u tei u rangbah naka byntaban lap ïa u.

Kwah u MLA shimet ban jop kaUDP ne PDF ha Shella

Shi llon g, Risaw 09: U MLA shimet ka Nongkrem Consti tuency, ubadon lang ha ka Sorkar Meghalaya Democratic Alli ance (MDA) ula pynpaw ia ka j ingkwah jong u ban jop u kyrtong ka UDP ne ka PDF ha kaelekshon MLA shiteng samoi ha S hell a Consti tuency.

“ Nga kwah ba ki kyrtong ban jop kin dei ki paralok ba iadonlang haka MDA” ong u B ah Lambor uba dei ruh u Chairman ka State PlanningBoard.

Haba kylli halor ka jingkam ka PDF ba ki dkhot ka kynhun synropUni ted Progress ion Forum (UPF) kin kyrshan ia u kyrtong ka PDF, uBah Lambor ula ong “ Ki UDF ka dei ka kynhun synrop jong ki MLA kaPDF, NCP, KHNAM bad MLA shimet..ka dei tang ka Forum. Na ka liangjong nga hi ngam don eiei ban ong halor kata hynrei nga kitbok ba unouno uba jop un dei u briew jong ka MDA”.

Haba kylli ia ka BJP kaba iadonlang ha ka MDA bad kaba pynieng kyrtong ha kane ka elekshon MLA shi teng samoi, u Bah Lambor ula ong“ Ngam kren ia ka BJP hynrei ia kiwei pat ki paralok jong ka MDA kiba lapaw shakhmat ha kane ka elekshon kata ka PDF bad ka UDP.

Kat kum ka jingong jongu, ka jingialeh ha kane ka elekshon shi tengsamoi ha Shella kumba ka paw ka long hapdeng ka PDF, UDP, C on-gress bad kyrtong shimet.

Page 10: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane

MAWPHOR 10 TARIK RISAW (OCTOBER), 201916 KHU BOR SPORTS N A JYLL ALahduh ka East Khasi Hills ha ka StateLevel Wushu Championship ka MWA

Jowai, Risaw 09 : Ka Nangbah Mulang SC kala ïakhaid da2-2 kol pyrshah ïaka Sabahmuswang SC haka jingïakhunhaka lympung ïalehkai football Super Division kaba tipkum ka ‘U Kiang Nangbah Memorial Trophy’ kaba pynïaidda ka West Jaiñtia District Sports Association (WJDSA)kaba long ha Kiang Nangbah Stadium haka sngi Balang.

Ha kane ka j ingïakhun ka Sabahmuswang SC kalakhyrwi t shuwa ïaka kol kaba nyngkong lyngba uDamechwa Dkhar haka minit kaba 33 jong ka kylla step,tang hadien 3 minit bala ïaid ka jingïakhun ka NangbahMulang kala ïoh ka kabu ksiar ban tan kylla ïaka jingïakhunsha ka jingïakhaid lyngba ka kol kaba la thep u TobiasHinge haka minit kaba 36.

Da kine ki ar kol kine ki kynhun arliang mamla kilapyrshang har rukom ki jingpyrshang ban ïoh thep kol,hynrei tad haduh bala wai ka kylla step ka jingïakhun kalaneh da 1-1.

Haba la wan ban bteng biang ïaka jingïakhun hakakyll a miet kine ki ar liang mamla kila ï atynjuh bormarkylliang ban ïoh thep kol, hynrei ka Sabahmuswangkala ïoh shuwa ban pyntam shikol haka mini t kaba 51

Shillong, Risaw 09: Kakynhun ïalehkai jong kaUmkaber SC ka la ïoh banrung sha kawei pat kakyrdan ïakhun Semi Finalha ka lympung ïalehkaijong ki shynrang U-15 bala pynïaid da ka TyrsadArea Sports Association(TASA).

Ka Umkaber ka la ïohban rung sha ka semi finalhadien ba ka la ïakhaidnoh bad ka WahumlawbahSC khlem da don ba lahban ïa pynkhih ïa ka jar haka jingïalehkai kaba la longmynta ka sngi Balang haMadan Tyrsad.

Ha ka jingïalehkai kalong ba ka Wahumlawbahka la ïakhun tyngeh banjop beit pyrshah ïa kaUmkaber SC khnang banïoh rung sha ka Semmifinal hynrei kam shym lalah ban pynurlong ha kabakam shym la lah ban thepkol pyrshah ïa ka UmkaberSC kaba la ïakhun beittriang tang na ka byntaban pynïakhaid bad ïohrung syndon sha ka semifinal.

Ka jingïalehkai ha kalympung First Divisionmynta ka sngi kan longhapdeng ka Umkaber SCpyrshah ïa ka Marten SCha ka por 1:30 baje janmiet,katba ha ka jingïalehkaiSecond Division kaPomsanngut SC pyrshahïa ka Wahlyngkien SC badka Pompyrthat SC kanïakhun pyrshah ïa kaMawlum SC ha ka por 3baje janmiet.

Rung Semi Final ka Umkaber SCha ka U-15 Football League TASA

Ïakhaid ka Nangbah Mulang 2-2 pyrshah ïa kaSabahmuswang ha ka Super Division WJDSA

lyngba u Kemi Shylla.Hadein ba ka Sabahmuswang kala tam shakhmat da ka

shikol, ka jingïakhun kala nang nang shongshit bad kiarliang mamla kila ïalehkai da ka sur kaba it ynnad badtynjuh bor markylliang. Kila ïoh mar katjuh ki kabu ksiarban thep kol, hynrei kim lah ban pynkylla sha ki kol.

Dei haka minit kaba 78 ka Nangbah Mulang kala ïoh kafree kick ha shiteng ka madan. U nongap kol ka NangbahMulang u Kermiki Shylla ula mih sha khmat ban kynjat ïakane ka free kick bad um shym la pynlehnohei ï a ka kabuksiar kaba ula ïoh ban pynkylla shaka kol, kaba u nongapkol ka Sabahmuswang um lah shuh ban kyrda ïaka bol barung jlang shapoh kol.

Kane ka kol kala ai mynsiem ïaka kynhun jong kaNangbah Mulang ban nang ïalehkai bha, kumjuh kaSabahmuswang ruh kam shym la pynjem bad bteng kajingïa nion mar kylliang ban tynjuh kawei ïa kawei badkaba kut kila hap ban sam mar shi poiñ da kane kajingïakhaid. Da kane ka jingïakhaid ka Nangbah Mulangkala kamai 8 poiñ na ki 6 s ien ïakhun, ka Sabahmuswangpat 4 poiñ na ka 5 sien ïakhun.

Jop ka WahsiejUS&CC da 3 – 0kol pyrshah ïa ka

Mariem SC: MDSAMawkyrwat, Risaw 09: KaWahsiej US&CC mynta kasngi l a jop da 3 – 0 kolpyrshah ïa ka Mariem SportsClub ha ka jingïalehkai Su-per Division Football Tour-nament 2019 ba la pynïaidda ka Mawkyrwat DistrictS port s Associ ati on(MDSA) hapoh madan Ar-tificial Turf, Mawkyrwat.

Haba phai ha kajingïalehkai na ka liang kaWahsiej US &CC ka l asdang ban ïalehkai bhanaduh ki mini t kibashakhmat ha kaba ïa ka kolkaba nyngkong la ïoh banthep ha ka minit kaba 8lyngba u M. Iawphniawkatba ïa ka kol kaba ar pat laïoh na u Luckys toneLyngdoh ha ka minit kaba12 kaba dei ha ka kyllastep.Haba wan ha ka jingïalehkaijong ka kyllamiet ka WahsiejUS&CC ka la ïoh ban thepbiang sa kawei pat ka kol nau M. Iawphniaw ha ka minitkaba 52.

Katba ka Mawten SportsClub ka la jop noh da 5 – 2kol ï a ka MawthawpdahES&CO ha kaba ïa ki kol jongka Mawten SC la ïoh banthep da u Wanbok Lyngdohha ka minit kaba 31, uManbha Nongmin ha ka minitkaba 67, u B uromlangNongbsaw ha ka minit kaba70, u Pynshailang Lyngdohha ka minit kaba 78 bad na uO. Iawphniaw ha ka minitkaba 81.

Shillong, Risaw 09: Ha kaGeneral Meeting kaba la longha ka sngi ba Ar ka EasternBorder Sports Asscociation,Mawsynram ka la ïoh banpynthymmai ïa ki nongkitkamka jong ka.

Ki nongki tkam kibathymmai ki long PresidentBah Alvin K Sawkmie, Work-ing President Bah R.HiamdorRapsang , lai ngut ki Vice-president kat a u

Shimti u Bah Alvin K Sawkmie kum u President

La pynthymmai ïa ki nongkitkam kaEastern Border Sports Association

Bah.A.L.Shangpliang, BahKoilan K. Dewsaw bad BahOsbon G. Nongbet, SecretaryBah Rodbornson R.Dewsaw,J t. secy Bah KyrmenShangdiar bad Bah.BimolThapa bad Treasurer BahE.F.Kharbhih bad la jied 8ngut ki Executive Member.

La thung ruh ïa ka Foot-ball Committee, ChairmanBah Tamdor Risaw, SecretaryB a h . W . N o n g b e t ,

Asst.secretary Bah.SamborShabong bad 6 ngut ki dkhot.Nangta ha ka R eferee’sB oard Chai rman BahShaimon Kharnaior, Secre-tary Bah Phyrnai Nongsiejbad baroh ki referee kin longki kum ki dkhot. Ka Associa-tion ka la thung ruh ïa arngutki nongai buit (Adviser) kataïa u Bah P.N. Syiem bad u BahH.J. Skhemlon.

Sh ill ong Ri saw 09: Kajingï alehkai phutbol kabaïalehkai 7 ngut shiliang (7-A-Side) ba la pynlong da kaSeng Samla Katholik MawlaiMawdatbaki (SSKMM) ka lapoi sha kaba kut ha ka sngiBa-ar, ha kaba ka kynhunïalehkai Brotherhood ka lalong ka lahduh hadien ba kala jop ïa ka kynhun ïalehkaiEhrngiew FC ha ka jingïalehkaiphainal da 3-2 kol.

Ïa kane ka jingïalehkai lapynlong ha madan phutboljong ka Shillong Polytech-nic ha Mawlai bad kane kalympung ï al ehkai ka l asdang ha ka 2 tarik Risaw.

Ka jingthmu jong ka

Jop ka Brotherhood ha ka jingïalehkai phutbol7 ngut shilliang ka SSKMM

hood, u nongapkol ba tbittam (Best Goalkeeper) la ïohda u Teibor Kharkrang na kaEhrngiew FC bad urangïalehkai ba thep bun koltam (Top Scorer) u dei uBrolington Warlarpih na kaECFC "B" uba la ïoh banthep 7 kol.

La sam ïa ki khusnam shaka kynhun nongjop bad kakynhun ba wan ba-ar da kiriew rangbah bad longkmiekiba la wan ban pynshngaiñlang ha kane ka sngi bapynkut noh ïa kane kajingïalehkai ha ryngkat kajingïadonlang ki nongkitkamjong ka SSKMM.

Seng Samla Katholik MawlaiMawdatbaki haba ïadei badka jingpynlong ïa kane kajingïalehkai ka long ban

pynmih pisa na ka byntaban ai j i ngï arap ï a kikhynnah skul kiba wan naki longïng baduk.

Ka nam nongïalehkai bakynsai tam (Best Player) kaleit sha sha u RobertsonKhongriah na ka Brother-

Shillong, Risaw 09: Ka EastKhasi Hills District ka la longka la lahduh ha ka lympungïalehkai Wushu kaba la tipkum ka 17th Meghalaya StateLevel Wushu Championship2019 ba la pynlong da kaMeghalaya Wushu Associa-

dent ka HYC Seng Kmie Kumu Symbud Kongsan. Haba aiji ngren u Bah RhemborSaibon u la kyntu ïa ki samlaba kin t rei shitom banpynkhreh ïalade na ka byntaka National Games ka ban salong ha ha u snem 2022 hapohla ka jong ka Jylla bad kularruh ban ïakren bad ki bor bahalor na ka bynta kij ingdonkam jong kaMeghalaya W ushu Asso-ciation.

Ia kane ka lympung ba arsngi la wan ban pynhap pyrdanoh da u Bah Ian LyngdohVice President ka MeghalayaState Olympic Associationhaba kren ha katei ka sngi u laai mynsiem ïa ki nongïalehkaiWushu ba kin nang ïai teishitom ha ki snem ki ba dangban wan bad u la pyntip ruhha kaba ïadei bad kaMeghalaya Games ka ban salong shen ha u Bnai Nohprah.

tion (MWA), katba ka Ri-BhoiDistrict ka la jop ha ka kyrdanba nyngkong ka West KhasiHills District ha ka kyrdan baar.

Ia kat ei ka l ympungïalehkai la ïoh ban pynlongha ki ar sngi lynter kaba la

sdang ha ka 7 bad kut pat haka 8 tarik Risaw ha IndoorSports Hall Polo, Shillong hakaba la wan ban ïashim byntahaduh 150 ngut kinongïalehkai kynthup ïa kinongpynïaid na ki Districtkum ka East Khasi Hills,

Jaiñtia Hills, Ri-Bhoi badWest Khasi Hills District.

Na ka liang ka Director ofSports kaba dei ka Kongsanka khlem lah ban ïadonlangïa kaba ïa katei ka lympung laplie pyrda ïa ka da u BahRhembor Saibon, Vice Presi-

Yn pynlong kaEKHDCA ïa ka

Inter-SchoolChess

Shillong, Risaw 09: KaEast Khasi Hills DistrictC hess Associ ati onshen kan sa pynlong ïaka rynsan ï al ehkaiChess na ka bynta kiskul ne ka Open Inter-School Chess Tourna-ment 2019 ka ban sdangha ka 19 tarik Ri saw,2019 naduh ka por 9:30baje mynst ep ha Gov-ernment Girls’ HigherSecondary S chool, JailRoad, Shillong.

Kane ka jingïakobïalehkai chess kan longha ki lai tyl li ki kyrdankata ki nongïalehkai kibahapoh 11 snem ka rta,kiba hapoh 15 snem karta bad kiba hapoh 18snem ka rt a. Ka baiïashimbynta ka long 100tyngka bad ïa ki nongjopyn sam lyngba ki trophy,ki syrnot (certi ficat e)bad kiwei de ki jingaisngewbha.

JINGPYNBNAIa ki khubor sportssngewbha phah ha

kine ki Email Id:m aw ph o rn ews@ g m ai l. co m

l an e h asi n g l e w an 94@ g m ai l . co m

Ka jingïakhun hapdeng ka Wahumlawbah (jerseyrong saw) pyrshah ïa ka umkaber/

Ki nongkitkam ba thymmai jong ka Eastern Border Sports Association/

Ka kynhun Brotherhood kaba la rah ïa ka nam lahduh ha ka Phutbol ka SSKMM

Page 11: 4 Ri Bhoi- East Khasi & Garo Hills Khubor ïalehkai na ... · International Film Festival of India (IFFI), kaba pyninam ïa ki phlim kiba itynnat bad kynsai tam manla u snem. Ha kane