REDD+ လပငနးစဥ ညႏႈငးေဆာငရြကမႈဆငရာ အၾကျပ ေဆြးေႏြးပြ ကငးပ

REDD+ သတငးလႊာ

အမတ ၃ ၊ ဇလငလ ၂၀၁၆

REDD+ ဆငရာ ဆကစပပတသတသမား ညႏႈငးေဆာငရြကမႈ လမးညႊနခကမားအတြက အမးသားအဆင အၾကျပေဆြးေႏြးပြ၊ ဓါတပ- ေအာငၾကည

By Min Soe, Stakeholder Engagement Officer

ျမနမာႏငင၏ REDD+ လပငနးစဥတြင ဆကစပပတသတသမား ညႏႈငးေဆာငရြကမႈဆငရာ လမးညႊနခကမားအတြက ႏငငအဆင အၾကျပ ေဆြးေႏြးပြက ေနျပညေတာ၌ ေမလ ၁၉ ရကေန႔ တြင ကငးပရာ အစးရ ဌာနဆငရာမားႏင အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားမ ကယစား လယ ၁၇ ဥး တကေရာကခပါသည။

ျမနမာ UN-REDD အစအစဥအဖြ႕သည အမးသမးမား၊ လငယမား၊ တငး ရငးသားလမးစမား၊ ပဂၢလကက႑ႏင ပတ၀နးကငဆငရာ ဆကစပ ပတသတသအစအဖြ႕ ၁၄ ဖြ႕ႏင ရနကနျမ႕တြင ေမလ ၁၂ ရကေန႔မ ၁၇ ရကေန႔အတြငး ေတြ႕ဆချပး၊ ၎တ႔၏ ဆကစပပတသတသမားႏင ညႏႈငးေဆြးေႏြးမႈ အေတြ႕အၾကမားက ေဆြးေႏြးခၾကသည။

ေဆြးေႏြးမႈမား၏ ရညရြယခကမားမာ ၁) ျမနမာႏငငတြင REDD+ လပ ငနးေဆာငရြကရာတြင အတတႏငဆး ပြငလငးျမငသာမႈရေစေရး၊ အား လးပါ၀ငႏငေစေရးအတြက ႏငငအေတြ႕အၾကမားနင (UNFCCC) ႏငင တကာလအပခကမားႏစရပလးက ထညသြငးကာ ဆကစပပတသတသ မားႏငညႏႈငးေဆာငရြကမႈဆငရာအျမငမားကေဆြးေႏြးရန ၂) အားလး ပါ၀ငကာ စမခန႔ခြအပခပမႈႏင ဆးျဖတခကခမတျခငးဆငရာ စညးမဥး မားအတငး လမးညႊနခကမားေပၚအေျခခကာ ဆကစပပတသတသမား ႏငညႏႈငးေဆာငရြကမႈနညးစနစမားကေဖာထတရနႏင ၃) သေဘာထား မားက လြတလပစြာတငျပမႈ၊ ရပသမးမႈတ႔ျပလပႏငေစရနႏင ဘေဘာတ ညမႈလအပပါက ေဆြးေႏြး ႏႈငးယဥမႈမားျပလပႏငရနတ႔ ျဖစသည။

ႏငငတကာ အၾကေပးပညာရင Mr. Lawrence Lachmansigh ၏ အက အညျဖင UN-REDD အဖြ႕သည ျမနမာႏငင REDD+ အတြက ဆကစပ

ပတသတသမား ညႏႈငးေဆာငရြကမႈဆငရာ အဓက အစတအပငးမားႏင လမးညႊနခကမားအတြက ဖြ႕စညးပမၾကမးက တငျပခသည။

လမးညႊနခကမားသည နငငအတြငး REDD+ လပငနးစဥအဆငအားလး တြင ပါ၀ငေသာ သကဆငရာ အစအဖြ႕မားအားလး ပးေပါငးပါ၀ငမႈမားက စမခန႔ခြေပးရန တာ၀နရသမားအတြက လကေတြ႕လပငနးစဥတြင အေထာကအပျဖစရန ေမာမနးထားပါသည။

အၾကျပေဆြးေႏြးပြတြင ၁) သစေတာအမျပ အသငးအ၀ငးမား ၂) ပဂၢလ က က႑ ၃) အမးသမးမားႏင လငယက႑ ၄) ျပညနယႏငတငးအဆင အစးရ ႏင ၅) ကယပငအပခပေရး နယေျမက႑စသညျဖင အပငး ၅ ပငးခြျခား ေဆြးေႏြးခသည။ ပါ၀ငသမားသည REDD+ အေကာငအ ထညေဖာေဆာငရြကမႈတြင အဓကအခကအခမားႏငပတသက၍ ေကာ လႊားႏငမညနညးလမးမားက ေဆြးေႏြးခၾကသည။

လမးစအမးမးတ႔၏ ယဥေကးမႈဆငရာအကန႔အသတမား၊ ဘာသာစ ကား အခကအခမား၊ သတငးမေ၀မႈ လေလာကမႈမရျခငး၊ ေစစပညႏႈငးမႈ နညးစနစႏင သကဆငသမားအၾကား ယၾကညမႈတညေဆာကထားမႈ မ ရျခငးတ႔မာေစစပညႏႈငးမႈလပငနးစဥတြင အဓကအခကအခမားျဖစသည။

အဆပါအခကအခမားက ေကာလႊားႏငရန နညးလမးမားတြင သကဆင သအစအဖြ႕တငး၏ စတပါ၀ငစားမႈမားက ပမနားလညေစေအာင ဆနးစစ ရန၊ ရညမနးထားသညအစအဖြ႕မားအတြက သတငးျပနၾကားေရးနညး ဗ ဟာခမတရနႏင ဆကသြယျပနၾကားေရးႏင သေဘာထားတန႔ျပနမႈ လမးေၾကာငးသတမတရနႏင သကဆငရာ ေဒသခအသငးအ၀ငးမား အား ကယစားျပႏငမႈတ႔က ဆနးစစရနတ႔ ျဖစသည။

By Dr. Thaung Naing Oo, Director for Forest Research Institute

ယခႏစအျပညျပညဆငရာသစေတာမားေန႔ ဥးတညခကျဖစသည ''ေရလ အပခက ျဖညဆညးဖ႔၊ သစေတာေတြက ထနးၾကစ႔'' ဆ သည ေဆာငပဒႏငအည ျမနမာႏငင၏အဓက ေရေဝေရလ ေဒသႀကးမား ျဖစသည ေျမာကဖား ခါကာဘရာဇေတာငတနးမသည ေတာငဖား တနသၤာရကမး႐းတနးေဒသ၊ အေရ႕ဘကျခမး ရမးေတာငတနးမသည အေနာကဘကျခမး ခငးေတာငတနးႏင ရခင႐းမ၊ အလယပငး ပခး႐းမ မသည ဧရာဝတျမစဝကြၽနးေပၚေဒသႏငအပပငးေဒသမားအထ သစေတာ မားႏင ေရေဝေရလေဒသမားက ပမထေရာကမနကနသည နညးစနစ မား၊ လေလာကသည သြငးအားစမားျဖင ပမရငးႏးျမႇပႏေဆာင ရြကၾကရ မည ျဖစသည။

သယဇာတႏငသဘာ၀ပတ၀နးကငထနးသမးေရး၀နၾကးဌာန၊ သစေတာ ဥးစးဌာနအေနျဖင ႀကးဝငးေတာ၊ ႀကးျပငကာကြယေတာႏင သဘာဝ ထနးသမးေရးနယေျမမားဟ၍အဆငဆငခြျခားသတမတလက သစေတာ ႏင ဇဝမးစမးကြမား ထာဝစဥတညတေစရန ႏစ ၃ဝ အမးသား သစေတာက႑ပငမစမကနး (၂ဝဝ၁-၂ဝဝ၂ မ ၂ဝ၃ဝ-၂ဝ၃၁ ခႏစ အထ) က ေရးဆြအေကာငအထညေဖာလကရသည။

သဘာဝသစေတာမားက ထာဝစဥတညတေစရန စနစတကစမအပ ခပေနသကသ႔ ေတာနမေတာ ပကမားတြင သစေတာစကခငးမားက အရနအဟနျဖငတညေထာင လကရသည။ ျမနမာသစေတာမဝါဒႏငအည အၿမတမးသစေတာ နယေျမ (Permanent Forest Estate) မား တးခ႕ တညေထာငလက ရရာ ယေန႔အခနထ ဧက ၄၁ ဒသမ ၃ သနးေကာရၿပး ႏငင ဧရယာ၏ ၂၄ ဒသမ ၇၉ ရာခငႏႈနးတညေထာငၿပးျဖစသည။

ကမၻာပတ၀နးကငထနးသမးေရးေန႔အထမးအမတ သစပငစကပြေတာက ရမးျပည နယေျမာကပငးတြင ျပလပစဥ၊ ဓါတပ- သစေတာဥးစးဌာန

သဘာဝထနးသမး ေရးနယေျမ (Protected Areas) ဧရယာသညလညး ၉ ဒသမ ၆ သနးေကာရၿပး ႏငငဧရယာ၏ ၅ ဒသမ ၇၅ ရာခငႏႈနး ရေန ၿပ ျဖစပါသည။ ေရရညတြင အၿမတမး သစေတာ နယေျမမားက ႏငင ဧရယာ ၏ ၃ဝ ရာခငႏႈနး၊ သဘာဝနယေျမမားက ႏငငဧရယာ၏ ၁ဝ ရာခငႏႈနးထ တးခ႕ ဖြ႕စညးသြားမည ျဖစသည။ သစေတာနယေျမမား တးခ႕ဖြ႕စညးသကသ႔သစေတာဖးလႊမးမႈရာခငႏႈနးတးတကလာေစေရးႏင သစေတာမား၏ အရညအေသြးတးတကေကာငး မြနလာေစေရးက လညး ေဆာငရြကလကရသည။ ျပညသဗဟျပလပငနးစဥတစရပျဖစ သည ေဒသချပညသအစအဖြ႕ပင သစေတာလပငနးမားကလညး အရန အဟနျဖင အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကလကရရာ ယေန႔အခန အ ထ ဧရယာဧကသးသနးနးပါးတညေထာငၿပးျဖစသည။

အမးသားသစ ေတာက႑ ပငမစမကနး လာထားခကႏငအည ဧက ၂ ဒသမ ၂၇ သနး ထ တးခ႕တညေထာငရန စစဥ ေဆာငရြကလကရသည။

ျမနမာႏငင၏ အဓကအသကေသြးေၾကာျဖစသည ဧရာဝတ၊ ခငးတြငး၊ သလြင၊ စစေတာငးစသညျမစႀကးမား၊ အငးေတာႀကးႏင အငးေလး ကသ႔ေသာကနးတြငးေရကနမား၊ဆညမား၊ ေခာငးမား၊ ေရကနမား၏ ေရေဝေရလေဒသမားရ သစေတာမားက စနစတက စမအပခပလက ရသည။ သစေတာမားထာဝစဥတညတေစရနစမအပခပျခငး၊ သစေတာ စကခငး တညေထာငျခငး လပငနးမားတြင ပဂၢလကက႑မားႏင သာမက ေဒသချပညသမားႏငပါ ပးေပါငးေဆာငရြကလကရရာ ယေန႔ အခနထ သစ ေတာ ဧက ၂ ဒသမ ၁၈ သနးေကာ တညေထာင စကပးထားၿပးျဖစသည။ သစေတာမား၏ ျပငပတြငရေသာ သစပငမား (Trees Outside Forest-ToF) က တးပြားေစရနလညး အားေပး ကည ေဆာငရြကလကရသည။

ကမၻာပတ၀နးကငထနးသမးေရးေန႔အထမးအမတသစပငစကပြေတာက ျမ၀တ ျမ႕နယတြင ျပလပစဥ၊ ဓါတပ- သစေတာဥးစးဌာန

ထေရာကသည ေရေဝေရလသစေတာမား ထနးသမးေရးဆငရာ မဝါဒ မား၊ ဥပေဒအေထာကအပမား၊ ႏငငေရးအရ အားေပးေထာကပ ကညမႈ မား၊ ေပါငးစပညႇႏႈငးမႈမားျဖင အရနအဟနျမႇငတင၍ ဆကလကထနး သမးၾကရနလညး လအပပါသည။ ေရသယ ဇာတအပါအဝင ပတဝနးကင ဆငရာ ဝနေဆာငမႈ အမးမးတးပြားေစေရးအတြက တစႏငတစပင၊ တစ အပတစမမသည ႀကးမားကယျပန႔ေသာ နယေျမဧရယာ၊ ႏငငႏင အဝနး စမးလနးစျပညေနေစရနႏင ေရသယဇာတအရငးအျမစမား ထနးသမး ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔သစပငစကၾကရပါမည။ သစပငစကပးရန တက တြနးအားေပးၾကရပါမည။ သစပငစကပးႏငရနကညၾကရပါမည။ သစေတာမားထနးသမးၾကရပါမည။ သစေတာထနးသမးေရး လပငနးမား က ပးေပါငးေဆာငရြကၾကရပါမည။ အေျခအေနေကာငးမားက ဖနတးေပး ၾကရပါမည။

ကြၽႏပတ႔အတြက၊ ကြၽႏပတ႔၏ အနာဂတမးဆကသစမား အတြက ကြၽႏပ တ႔၏ပတဝနးကငႏငကမၻာေျမႀကးအတြက၊ သကရေလာကအတြက၊ ေရ သယဇာတႏငေရအရငးအျမစမား ေရရညတညတေစေရးအတြက ကြၽနေတာတ႔အားလး အသစတဓာတကယစျဖင ဝငးဝနးပးေပါငး ေဆာင ရြကၾကရန တကတြနးလက ၂ဝ၁၆ ခႏစ မတလ ၂၁ ရက ေန႔တြင ကေရာကေသာ ''အျပညျပညဆငရာ သစေတာမားေန႔''က ဂဏျပ လကပါသည။

2

ေရလအပခကျဖညဆညးဖ႔ သစေတာေတြက ထနးၾကစ႔

By U Kyaw Zaw, Assistant Secretary of Permanent Secretary

Office, MONREC

ျမနမာႏငင အမးသားသစေတာမ၀ါဒက UNCED မ ခမတထားသည Forest Principle မားႏငအည ျပညသမား၏ အေျခခ လအပခက (Basic Needs) ၊ ပးေပါငးပါ၀ငမႈ (Participation)၊ အသတရား (Awareness) တ႔ က ထညသြငး၍ ၁၉၉၅ ခႏစ တြင ေရးဆြထတျပနခသည။ သစေတာ သယဇာတမား ေရရညတညတေစေရးႏငစဥဆကမျပတထတယအသးျပႏငေရးအတြက ၂၀၀၀- ၂၀၀၁ ခႏစမ ၂၀၃၀-၂၀၃၁ ခႏစအထ ႏစ ၃၀ အမးသားသစေတာက႑စမကနးကေရးဆြ၍ အေကာငအထညေဖာ လကရပါသည။ သစေတာဥးစးဌာနသည လကရသစေတာဖးလႊမးမႈ၊ သစေတာသယ ဇာတအေျခအေန၊ ေျပာငးလလာသည ေခတစနစမားႏင လကေလာညေထြျဖစေစရနအတြက ခရင ၆၈ခတြင ခရင သစေတာ အပခပလပကငမႈ ၁၀ ႏစ စမကနးမားကေရးဆြျပစ၍ စမကနး လပငနးမားက အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကသြားမည ျဖစသည။

သစေတာသယဇာတႏင ပတ၀နးကငထနးသမးေရး ၀နၾကးဌာနသည သစထတလပမႈက သစေတာအပခပလပကငမႈစမကနးႏငအည ေဆာင ရြကရန၊ တနးဖးျမင သစေတာထြကမား ထတကနမားတးျမငထတ လပရန၊ အဂတလကစားမႈ ေလာနညးပ ေပာကေစေရး ႏင တရားမ၀င သစႏင သစေတာထြကပစၥညးမား ခးထတမႈမား ပေပာကေစရနဟေသာ ရညရြယခက ၄ ရပတ႔ျဖင သစေတာသယဇာတ ေရရညတညတေရး အလပရေဆြးေႏြးပြက ရနကနတငးေဒသၾကး၊ ဘရငေနာငလမး၊ ျမနမာ သစလပငနး ရး ခပ၀ငးအတြငးရ ေတာ၀ငခနးမ၌ ၂၀၁၆ ခႏစ ေမလ ၁၄ ရကေန႔ ႏင ၁၅ ရကေန႔မားတြင ေအာငျမငစြာ ကငးပခပါသည။

ေဆြးေႏြးပြသ႔ သယဇာတႏင သဘာ၀ပတ၀နးကငထနးသမးေရးက႑ ႏငဆကစပပတသတသည ၀နၾကးဌာနလကေအာကရ ဌာန၊ လပငနးမား ဆကစပ၀နၾကးဌာနမား၊ အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမား၊ လမႈေရး အဖြ႕အစညးမား၊ အထးဖတၾကားထားသမား၊ သစအေျချပစးပြားေရး လပငနးရငမားႏင သတငးမဒယာမားမ ကယစားလယေပါငး ၂၃၅ ဥး တကေရာကခၾကပါသည။ အလပရေဆြးေႏြးပြတြင သယဇာတႏင သဘာ ၀ ပတ၀နးကငထနးသမးေရး ၀နၾကးဌာန၊ ျပညေထာငစ၀နၾကး ဥးအနး ၀ငးကအမာစကားေျပာၾကားရာတြငသဘာ၀သယဇာတမားကႏငငေတာ၏ လမႈေရး၊ စးပြားေရး၊ ဖြ႔ျဖးတးတကေစေရးအတြက ထတယသးစြ ရာတြင ဆးကးသကေရာကမႈနညးျပး ေရရညဖြ႕ျဖးတးတကေစေရး စမ ခန႔ခြ၍ ေနာငသားစဥေျမး ဆကေကာငးမြနစြာ လကဆငကမးအေမြေပး ႏငေရး ေဆာငရြကၾကရမညျဖစေၾကာငး နညးလမးမးစျဖင သစေတာ သယဇာတမားက ထနးသမး ထားေသာလညး တရားမ၀ငထတလပျခငး၊ လာဘေပးလာဘယျပလပျခငး၊ ဥပေဒ၊နညးဥပေဒ၊ လပထးလပနညးမား အေပၚမသမာမႈမားရသျဖင ျမနမာႏငငသည သစေတာျပနးတးမႈ တတ ယ အဆး၀ါးဆးႏငငျဖစေနပါေၾကာငး၊ သ႔ျဖစ၍ တရားမ၀ငႏင သစေတာ ထြကပစၥညးမား ခးထတမႈမျပလပေစရန ရညရြယ၍ သစေတာသယ ဇာတေရရညတညတ႔ေရးအလပရေဆြးေႏြးပြက ကငးပရျခငး ျဖစေၾကာငး ထညသြငးေျပာၾကားခသည။

အလပရေဆြးေႏြးပြပထမေန႔တြင သစေတာဥးစးဌာန ဒတယညႊန ၾကားေရးမးခပ (မ၀ါဒ/စမကနး) ဥးေကာေကာလြင၊ ျမနမာသစလပငနး သစထတလပေရးဌာနမ မနေနဂာ ဥးေနဆနးလငး၊ ျမနမာသစလပငနး သစအေျခခစကမႈလပငနးဌာနမအေထြေထြမနေနဂာဥး၀ငးႏင၊ ျမနမာ

ႏငင သစေတာထြကပစၥညးလပငနးရငမားအသငးခပမ နာယက ဥးသနး ၀ငး၊ ျမနမာႏငင ၾကမႏင၀ါးလပငနးရငမားအသငးမ ဥးေကာသ၊ သစေတာဥးစးဌာနမ ဒတယညႊနၾကားေရးမး (စစေဆးေရး) ဥးေကာေဇ ယႏင ညႊနၾကားေရးမး (သဘာ၀ေတာႏင စကခငးလပငနးဌာန) ဥးမးမငးတ႔က စာတမးမားက အသးသးဖတၾကားတငျပချပး၊ တငျပခက မားအေပၚ တကေရာကလာသမားမ ပါ၀ငေဆြးေႏြးခၾကပါသည။

အလပရေဆြးေႏြးပြ ဒတယေန႔တြင အပစလက ေဆြးေႏြးပြမား ျပလပစဥ- ဓါတပ- သစေတာဥးစးဌာန

အလပရေဆြးေႏြးပြ၏ ဒတယေန႔တြင ေခါငးစဥမားအလက အပစ ဖြ႕ေဆြးေႏြးၾကရာ အပစ(၁)က အဂတလကစားမႈ ထနးခပ ႏငေရး အတြက ေျဖေလာေပးခသည လပထးလပနညးႏင တရားမ၀င သစေတာ သယဇာတ ကနသြယမႈဆငရာ ဆကစပပတသတမႈမားႏင စပလဥးျပး၊ ဆကလကေကာလႊားႏငမည အခကအခမားႏင ေျဖရငးႏငမည နညး လမးမားဟ ေသာ ေခါငးစဥျဖင လညးေကာငး၊ အပစ (၂) က သစေတာ သယဇာတေရရညတညတေရးအတြက သစထတလပမႈေလာချခငး၊ ရပ နားျခငးႏင ပတသတ၍ ျဖစေပၚလာႏငသည အကးရလာဒမား ဟေသာ ေခါငးစဥျဖငလညးေကာငး၊ အပစ(၃)က သစေတာသယဇာ တေရရညတညတေရးအတြက ပဂၢလကက႑ သစအေျခခ စကမႈလပငနး မားႏင ျပညပပ႔ကန တနဖးျမငပစၥညးမား တးတကထတလပ ႏငေရးေဆာငရြကသငသညနညးလမးမားဟေသာ ေခါငးစဥျဖငလညး ေကာငး သးသပေဆြးေႏြး၍ ေဆြးေႏြးပြရလာဒမားက ေဖာထတခပါသည။

ေဆြးေႏြးပြမထြကေပၚလာေသာရလာဒမားျဖစသည အဂတလကစားမႈ ပေပာကေရးအတြက ဆကလကေဆာငရြကသြားမည အစအစဥမား၊ မ၀ါ ဒလပထးလပနညးမားအား ျပနလညသးသပေျဖေလာျခငး၊ ေဒသချပညသမား၏ သစလအပခကအား ျဖညဆညးေရာငးခမည အစအမမား၊ တရားမ၀ငသစတားဆးကာကြယေရးလပငနးစဥမား၊ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ သစ ထတရာသတြငကၽြနးသစႏငသစမာထတလပျခငးမားက ျပနလညဆနး စစ၍ သစထတလပျခငးမ အနားေပးျခငး သ႔မဟတ ႏစစဥေတာထြက (AAC) သတမတခကေအာကတြင သစထတလပမႈအား သသသာ သာေလာချခငး၊ ပဂၢလကက႑ သစအေျခခစကမႈလပငနးမားႏင တန ဖးျမငျပညပပ႔ကနမားတးတကထတလပတငပ႔ႏငေရးႏင စြမးအားျမင မး ဖမားထတလပျခငးအပါအ၀ငသစေတာက႑ဖြ႕ျဖးတးတကေရး စမကနး မားအား ျပညတြငးျပညပအကအညရယေဆာငရြကျခငးမားက သစေတာ သယဇာတမားေရရညတညတေရးအတြကသသာထငရားသည အေျပာငး အလမားအျဖစ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကသြားမည ျဖစသည။

3

သစေတာသယဇာတေရရညတညတေရး ျပျပငေျပာငးလေရး အစအစဥမား ျပလပရနရ

By Aung Kyi, Communications Officer for REDD+ Myanmar

အာရဖြ႕ျဖးေရးဘဏ (ADB) မ ပတ၀နးကငဆငရာ အၾကးတနး ကၽြမးကင ပညာရင Mr Arunkumar Abraham သည ေမလအတြငး ျမနမာႏငငသ႔ လာေရာကကာ သယဇာတႏင သဘာ၀ပတ၀နးကင ထနးသမးေရး ၀နၾကးဌာန (MONREC) မ တာ၀နရသမား ၊ အျခားသကဆငရာအဖြ႕ အ စညးမားႏငေတြ႕ဆကာ “အပပငးဇန သစေတာၾကး၀ငးနယေျမမား ရ ေကးလကေဒသထတလပမႈႏင ေဂဟစနစဆငရာ ၀နေဆာငမႈမား တးျမင ေရး” စမကနး ျပငဆငမႈအတြက ေဆြးေႏြးခပါသည။

အာရဖြ႕ျဖးေရးဘဏမအၾကေပးပဂၢလႏင သစေတာဥးစးဌာနမတာ၀နရသမား ေမလ ၂၄ ရကက ေတြ႕ဆစဥ၊ ဓါတပ- သစေတာဥးစးဌာန

စမကနးအား Global Environment Facility (GEF) က ရနပေငြ ေထာက ပေပးမညျဖစျပး၊ MONREC ၏ အပပငးေဒသ စမးလနးစေျပေရးဌာန (DZGD)၊ သစေတာဥးစးဌာနႏင ပတ၀နးကငထနးသမးေရးဌာနတ႔က မတဖကအဖြ႕ အစညးအျဖစလပငနး ေဆာငရြကမညျဖစသည။ ထ႔အျပင စကပးေရး၊ ေမြးျမေရးႏငဆညေျမာငး၀နၾကးဌာနေအာကရ ဆညေျမာငး ဥးစး ဌာနက အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမည႔ “ဘကစဖြ႕ျဖးေရး အ တြက ေရသြငးစကပးေရး စမကနး” တစရပက ADB မ ေခးေငြျဖင ပးတြပပးေပးမညျဖစသည။

“စမကနးက အေရးၾကးပါတယ၊ ဘာလ႔လဆေတာ စားနပရကၡာန႔ အဟာ ရျပည၀ေရးအခကအခေတြရငဆငရႏငတ ျမနမာႏငငေဒသအခ႕က ေရရားပါးမႈ လအပခကက ျဖညဆညးေပးဖ ႔အတြက ျဖစလ႔ပါ” ဟ Mr.Abraham က ဆသည။ “ အဒေဒသေတြက လဥးေရ ၄၃ ရာခငႏႈနး ဟာ ဆငးရမႈ သတမတခကေအာကေတြမာ ေနေနရပါတယ”

Mr.Abraham သည REDD+ ျပငဆငမႈလပငနးစဥမားႏင GEF စမကနး တ႔ ပးေပါငးေဆာငရြကႏငမည နညးလမးမားက ေဆြးေႏြးရန UN-REDD အစအစဥ နညးပညာဆငရာအဖြ႕ႏင ေမလ ၂၄ ရကေန႔တြင ေတြ႔ဆခ ပါသည။ GEF စမကနးအေနျဖင REDD+ အသငျပငဆငေရး လပငနး မားတြင DZGD ဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရနႏင အပပငးေဒသ (CDZ) အတြက နယေျမတြငး မနလအမ ဓါတေငြ႕ပမာဏ ေဖာထတေရးအတြက UN-REDD အစအစဥအဖြ႕မ အၾကျပခကေတာငးခသြားရန သေဘာတ ညခပါသည။

“အခကအလကေကာကယေရး၊ အတညျပေရးန႔ စမခန႔ခြမႈဆငရာ အ ခကအခေတြအတြက အလရငအမးမးကပပးထားတ စမကနးေတြန႔ ပးေပါငး ညႏႈငးေဆာငရြကဖ႔ အေရးၾကးပါတယ” ဟ Mr. Abraham က ဆ သည။

GEF စမကနး၏ ရညမနးခကမာ CDZ သစေတာၾကး၀ငး နယေျမ၀နးကင ရ ေကးလကေဒသ ထတလပႏငစြမးန႔ ေဂဟစနစ၀နေဆာငမႈမားက သ

ဘာ၀အရငးအျမစစမခန႔ခြျခငးျဖင ျမငတငေပးရနျဖစသည။ မးေခါငေရ ရားျဖစျခငး၊အပခနျမငမားလြနးျခငး၊ ေရရညထခကႏငေသာ ေရေျမအရငးအျမစ အသးခမႈစနစမား၊ လပပငခြငမား ထပတျဖစျခငးမား၊ အစးရ ဌာနဆငရာ၏ ဖြ႕စညးပဆငရာ အတားအဆးမား၊ စမအပခပ မႈဆငရာ အခကအခမားႏင ေဂဟစနစအားထခကမႈမားစသည စကပးေရးဆငရာ ခကခသည အေျခအေနမားကေလာခရန စမကနးက ရညရြယ ထားသည။

GEF စမကနးအတြက နညးပညာႏငဘ႑ာေရးဆငရာ အေသးစတ တငျပခကအတြကျပငဆငမႈကဇလငလေႏာငးပငးတြင အျပးသတရန ေမာ မနးထားသည။ အစးရဌာနမ တာ၀နရသမားအျပင ေကးရြာေခါငးေဆာင မား၊ သကဆငရာလထအသငးအ၀ငးမား၊ ႏငငတကာႏင ျပညတြငး NGO မားႏင အမးမးေသာ အလရငမားထမလညး အၾကျပခကမား ရယ မည ျဖစပါသည။

စမကနးအဓကနယေျမမာ မႏေလးတငး မတလာခရငရ မယညေတာင သစေတာၾကး၀ငးနယေျမျဖစျပး၊ ပတ၀နးကငေကးရြာမားရ အမေထာင စေပါငး ၃၉၀၀ ႏင နယေျမဟကတာေပါငး ၅၅၀၀ (၁၃, ၅၉၁ ဧက) အျပင ပတ၀နးကငရ နယေျမဟကတာ ၅၀၀၀ တ႔ အကး၀ငသည။

အဆပါနယေျမတြငး စမကနးလပငနးမားသည ေျမဆလႊာႏင ေရ ထနး သမးမႈ ျမငတငရန၊ သစေတာစမအပခပမႈလပငနးစဥမားတြင ေဂဟစ နစထနးသမးမႈက ထညသြငးရနႏင သစေတာျပစပးေထာငေရးနယေျမ ဟကတာ ၇၅၀ တြင ေရရညတညတေစမည သစေတာ စမခန႔ခြမႈျပရန တ႔ က အဓကထား ေဆာငရြကသြားမညျဖစသည။ သစေတာၾကး၀ငးနယ စမးသပအေကာငအထညေဖာျပးေနာက အပပငးေဒသရ သစေတာၾကး၀ငး ၅ ခမ ၇ ခ အထႏင ျပညသပင သစေတာနယေျမမား အပါအ၀င နယေျမဟကတာေပါငး ၅၀,၀၀၀ အတြက သငတနးပ႔ခမႈႏင အရညအေသြးျမငတငမႈ အစအစဥမားက ျပလပသြားမည ျဖစသည။

မႏေလးတငး မတလာခရငရ သစေတာၾကး၀ငးနယေျမတစခကေတြ႕ရစဥ၊ ဓါတပ- ေအာငၾကည

GEF စမကနးလပငနးမားသည ၁) သးႏမးစအတြက ေရရရ ႏငမႈ ျမငတငေရးႏင ေျမဆလႊာ စထငးဆ ထနးသမးမႈျမငတငေရး ၂) မနလအမ ဓါတ ေငြ႔ထတလႊငမႈ ေလာခေရး ၃) ရာသဥတေျပာငးလေစမည စကပးေရးေဂဟစနစမားႏင သစေတာေဂဟစနစမားေျပာငးလမႈႏင အျခားအကး သကေရာကမႈမားအား ေလာခေရး ၄) ေရေျမအသးခမႈ စမကနးမားတြင အပပငးေျမယာမား၏ ေဂဟစနစ စမခန႔ခြမႈ တးတကေရး ၅) ကား၊ မ တနးတပါ၀ငခြင ရရေရး ႏင ၆) ေရေျမအသးခမႈဆငရာ မ၀ါဒဆငရာမား အတြက အေထာကအကျပရန ရညမနးထားပါသည။

4

အပပငးဇန ေဂဟစနစ စမကနးအတြက အာရဖြ႕ျဖးေရးဘဏႏင ၀နၾကးဌာနတ႔ ျပငဆင

By RECOFTC Myanmar

ေဒသခအေျချပ သစေတာလပငနး အလပရေဆြးေႏြးပြ

အလပရေဆြးေႏြးပြတြင သစေတာဥးစးဌာနမ ညႊနၾကားေရးမးခပ ေဒါကတာ ညညေကာ အဖြငအမာစကားေျပာၾကားစဥ - ဓါတပ သစေတာဥးစးဌာန

ေဒသခအေျချပ သစေတာလပငနး အကျဖတဆနးစစျခငးဆငရာ ျပန လညသးသပျခငး အလပရေဆြးေႏြးပြက ေနျပညေတာတြင ေမလ ၁၃ ရကေန႔ျပလပခရာ သယဇာတႏင သဘာ၀ပတ၀နးကငထနးသမးေရး ၀နၾကးဌါန၊ သစေတာဥးစးဌါန၊ ညႊနၾကားေရးမးခပႏင အရာထမးမား၊ RECOFTC ျမနမာႏငငအစအစဥမ ဌာေနအစအစဥညႏႈငးေရးမးႏင ေဒ သခ ျပညသအစအဖြ႔ပငသစေတာလပငနး အရနျမငတငမႈစမကနး (SUComFor)မ ကြငးညႏႈငးေရးမးမားႏင ျပညတြငးရအစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားမ သငတနးသား ၂၀ ဥးတကေရာကခၾကသည။

အဆပါအလပရေဆြးေႏြးပြသည သစေတာဥးစးဌါန၊ ကမၻာကလသမဂၢ စားနပရကၡာႏင စကပးေရးအဖြ႔ (FAO) ႏင RECOFTC – The Center for People and Forests တ႔ ပးေပါငးျပး ေဒသချပညသအေျချပ သစေတာလပငနး အကျဖတဆနးစစမႈ (Community Based Forestry Assessment- CBF) ဆငရာ ကနဥး ေဆြးေႏြးပြမားမ တစဆင စတင အေျချပ ေပၚေပါကလာျခငး ျဖစပါသည။

ေဒသချပညသအေျချပ သစေတာလပငနး၏ အေရးပါပမားႏင အေကာင အထညေဖာေဆာငရြကသငသည႔ လပငနးစဥမားက ေဖာထတေဆြးေႏြး ခၾကျပး ေဆြးေႏြးပြမား၏ရလဒမားအရ (CBF)က စာေတြ႔သာမက လကေတြ႔အသးခႏငေရးအတြကသငတနးတစခက၂၀၁၆ခႏစ၊ ေဖေဖာ၀ါရလက ေနျပညေတာတြင သးရကတာ ကငးပျပလပချပးျဖစပါသည။

သငတနးျပးဆးသညအခါ သငတနးသားမားအား FAO ၏ ပစမားအား အသးျပ၍မမတာ၀နကရာအရပေဒသမားတြငျပနလည၍စာရငး ေကာကယျခငးလပငနးအား စမးသပေဆာငရြကရန ေမတာရပခခပါသည။ ရရ လာေသာ အခကအလကမားက ျပနလညသးသပျခငးလပငနး ဆငရာ အလပရေဆြးေႏြးပြ၌ အဓကထား၍ ေဆြးေႏြးခၾကပါသည။ ေဆြး ေႏြးပြ၏ ရလဒမားအား RECOFTC – The Center for People and Forests အေနျဖင Community Forestry National Working Group (CFNWG) သ႔ တငျပ၍ ဆကလကေဆာငရြကသြားမညျဖစပါသည။ CBF Assess-ment ျပလပျခငးျဖင ေဒသချပညသအစအဖြ႔ပင သစတာလပငနး ႏင ပတသကသည အခကအလကမားက စနစတက မတတမးတငႏင မည ကနဥးေျခလမးျဖစပါသည။

ေဒသခအေျချပ သစေတာလပငနးဆငရာ ဆကသြယျပနၾကားေရး သငတနး

ေဒသချပညသအစအဖြ႔ပငသစေတာလပငနးေဆာငရြကရာတြင လအပ သည ျပနၾကားဆကသြယေရးဆငရာ ကၽြမးကငမႈသငတနးက ေမလ ၁၀ ရကေန႔မ ၁၂ရကေန႔ထ ေနျပညေတာတြင ကငးပျပလပခပါသည။

အဆပါပထမအၾကမ ျပနၾကားဆကသြယေရးကၽြမးကငမႈသငတနးက ျမနမာႏငငဆငရာ ေတာ၀ငေနာေ၀းသရး၏ ပပးကညမႈျဖင ေဆာငရြက လကရေသာ ေဒသချပညသအစအဖြ႔ပင သစေတာလပငနး အရနျမင တငမႈ စမကနး (Scaling Up Community Forestry) ႏင သယဇာတႏင သဘာ၀ပတ၀နးကငထနးသမးေရး ၀နၾကးဌာနတ႔ ပးေပါငးကငးပျပလပ ခရာ သငတနးသ၊ သငတနးသား ၂၀ ဥး တကေရာကခၾကသည။

သငတနးတကေရာကလာသမားက ေတြ႕ရစဥ၊ ဓါတပ- သစေတာဥးစးဌာန

သငတနးတြင ေဒသချပညသအစအဖြ႔ပငသစေတာလပငနးက ေဆာင ရြကရာ၌ ျပနၾကားဆကသြယေရးႏငသကဆငသညအခကအခမားႏင ျပနာတ႔ကေဖာထတျပး ဗဟာကက မမေပးလေသာ သတငးအခက အလက၊ မကေဆခတ႔က မညသညဆကသြယေရးနညးလမး၊ မညသည ပစျဖင ထထမမ ေပးပ႔ေဆာငရြကတတေစရန RECOFTC ထငးႏငင၊ ဘနေကာကရးခပမ စနယာ ျပနၾကားဆကသြယေရးတာ၀နခ (Senior Communication Officer) မစၥတာ Jephraim Oro က စနစတက လကေတြ႕ေဆာငရြကေသာနညးလမးတ႔ကအသးျပကာ ပ႔ခေပးခ သည။

စမကနး အေတြ႕အၾက မေ၀ျခငး အလပရေဆြးေႏြးပြ

RECOFTC – The Center for People and Forests က မတဖကအဖြ႕ အစညးမားျဖစေသာ FREDA၊ Wildlife Conservation Society ႏင Friend of Wildlife တ႔ႏင ဇြနလကနတြင ေဆာငရြကျပးစးေတာမည REDD+ဆငရာ အေျခခလတနးစားမားအား စြမးေဆာငရညျမငတငျခငး စမကနးေဆာငရြကရာမရရလာေသာ အေတြ႔အၾကမားႏင သငခနးစာ မားမေ၀မႈက “အေျခခ လတနးစားမား၏ REDD+ ဆငရာ စြမးေဆာင ရညျမငတငျခငး စမကနးရလာဒမားမေ၀ျခငး” အလပရေဆြးေႏြး ပြျဖင ေမလ ၃၁ ရကေန႔တြင ေနျပညေတာ၌ ျပလပခရာ စစေပါငး ၅၀ ဥး တကေရာကခၾကျပး ျမနမာႏငငတြင REDD+ က ေရ႕ဆက အေကာင အထညေဖာရာတြငပပးေပးႏငမည နညးလမးမားက ေဖာထတ ေဆြးေႏြး ခၾကပါသည။

5

သစေတာဥးစးဌာနႏင RECOFTC ျမနမာတ႔ သငတနးႏင အလပရေဆြးေႏြးပြမား ကငးပ

1“Legally and Illegally Logged out,”: http://www.burmalibrary.org/docs22/Final_Extent_and_Drivers_of_deforestation_and_Forest_Degradation_in_Myanmar.pdf 2“Achieving Environmental Sustainability in Myanmar,”: http://www.adb.org/sites/default/files/publication/177586/ewp-467.pdf 3“Drivers of Forest Change in the Greater Mekong Subregion, Myanmar Country Report”: http://www.leafasia.org/sites/default/files/public/resources/Myanmar%20Final-Revised-Nov2015.pdf

By Keiko Nomura, UNEP Regional Officer

ဖြ႕ျဖးဆႏငငမားသညအမးသားစမခကမားခမတအေကာငအထည ေဖာရာတြင သစေတာျပနးတးမႈႏင သစေတာအတနးအစားကဆငးမႈမား က ကငတြယေျဖရငးရန ကနကးသေဘာတညခက (၂၀၁၀) က ေတာငး ဆ ထားသည။

တကရကႏငသြယ၀ကတြနးအားမားက ရငးလငးစြာ နားလညသရျခငး မရပႏင REDD+ ဆငရာ မ၀ါဒမားႏင လပငနးစဥမားက ထေရာကစြာ အေကာငအထညေဖာရနမာ မျဖစႏငမနး ထငရားလသည။

ျမနမာႏငင၏ သစေတာဧရယာသည ၁၉၉၀ ခႏစတြင စစေပါငးဧရယာ၏ ၅၉ ဒ

မ ၆ ရာခငႏႈနးရရာမ ၂၀၁၅ ခႏစတြင ၄၄ ဒမ ၂ ရာခငႏႈနးသ႔ ကဆငးခသည။

ျမနမာႏငငတြင သစေတာျပနးတးမႈႏင သစေတာအတနးအစားကဆငးမႈ အေၾကာငးရငးမားက မၾကာေသးမႏစမားအတြငး ေလလာသးသပခက အခ႕ျပလပထားပါသည။ ယငးတ႔ထတြင 1 “တရား၀ငႏင တရားမ၀င သစထတလပမႈ” ၊ 2 “ျမနမာႏငငတြင သဘာ၀ပတ၀နးကင ထနးသမးမႈ မား” ႏင 3 “ မဟာ မေခါငေဒသတြငး သစေတာျပနးတးရျခငး တြနးအား မား အတြက ျမနမာႏငင အစရငခ ” တ႔ ပါ၀ငသည။

အဆပါေလလာခကမားသညတနဖးရေသာအတြငးကကအျမငမားက ေပးႏငစြမးရေသာလညး အမားအားျဖင အတတကာလႏင လကရကာလ မားေပၚတြငသာ အဓကထားခပါသည။ ျမနမာႏငင၏ အနာဂါတ သြငျပင မာ အတတကာလႏင တညမညမဟတပါ။ ထ႔အတြက UN-REDD အစ အစဥသည အနာဂတတြင သစေတာမားအေပၚတညရမည ေနာကခ ဖအားမားႏင အလားအလာမားအေပၚ ေယဘယ သးသပခကက ေဖာ ထတႏငမည ေလလာဆနးစစခကတစရပက ျပလပချခငး ျဖစသည။

ေလလာဆနးစစမႈအတြက သတငးအခကအလကမားႏင သေဘာထား မား ေကာကယရန ရနကနႏင ေနျပညေတာတ႔တြင ေမလ ၁၆ ရကေန႔မ

၂၄ ရကအတြငး ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈမားျပလပခပါသည။ ေဒၚျဖျဖစနး၊ Mr. Gabrielle Kissinger ႏင Keiko Nomura တ႔ သးဥးအဖြ႔သည ၀နၾကး ဌာန ၁၄ ခႏင လထအေျချပ အဖြ႕ ၁၁ ဖြ႕တ႔မ ကယစားလယမားႏင ေတြ႕ ဆကာ လကရႏင အနာဂတ တြနးအားမားအေပၚ အျမငသေဘာထားမား က ေမးျမနးခပါသည။ စးပြားေရး (စကပးေရး၊ သတတြငး၊ ျပညပ ပ႔ကနႏင ေရအားလပစစ) သကဆငရာ က႑မား၏ ေရတ ေရရညအစ အမမားႏင လပငနးစဥမား၊ မ၀ါဒမားႏင ရညမနးခကမားက ရယခပါ သည။ ထအခနအေတာအတြငး ၀နၾကးဌာနအသးသးက ၎တ႔၏ ရက ၁၀၀ စမခကမားက ထတျပနခသည။

ေလလာဆနးစစခက၏ အဓကေမးခြနးမားအနက တစခမာ အစးရအဖြ႕ သစေအာကတြင ေျမယာအသးခမႈ စမခကႏင ဆးျဖတခကခမတျခငး တ႔က မညကသ႔ သးသပေဆာငရြကမညဆသည ေမးခြနးျဖစသည။ ျမန မာသစေတာက႑အေနျဖငအျခားက႑မားႏင လကေလာညေထြရေရးမာ အေရးၾကးပါသည။အနာဂတတြငကငသးမယ ေျမယာဥပေဒႏင ေျမယာစမခန႔ခြမႈ ေကာမတအသစတ႔သည သဘာ၀အရငးအျမစထနး သမးမႈဆငရာ စနေခၚမႈမားက ေျဖရငးရာတြင အလြနအေရးပါေသာ အပငးတြင တညရေနပါသည။ ထ႔အတ တစဖကတြင ျမ႕ျပႏင ေကးလက စြမးအငလအပခကက ျဖညဆညးရနႏင စကပးေရးတြင အထြကတးရန စသည ဖြ႕ျဖးေရးရလာဒမားရရရန ေမာလငခက ျမငမားလကရသည။

မဟာဗဟာႏငတြနးအားမားဆငရာလပငနးစအဖြ႕ ဒတယအၾကမေျမာက အစညး အေ၀း က ေနျပညေတာတြင ဧျပလ ၄ ရကေန႔က ကငးပစဥ၊ ဓါတပ- ေအာငၾကည

ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈမားမရလာဒမားက ေနာကတစၾကမကငးပမည လပ ငနးတအဖြ႕ အစညးအေ၀းတြင မေ၀သြားမညျဖစသည။ တြနးအားမား အားေလလာမႈဆငရာ သတငးအခကအလကမားက သကဆငရာ အစ အဖြ႕မားႏင ဆကလကေဆြးေႏြး ညႏႈငးသြားမည ျဖစသည။ ျမနမာႏငင REDD+ အစအစဥ အေကာငအထညေဖာမႈတြင အေရးပါမည အစ ရငခစာ အျပးသတက ၾသဂတလအတြငး ျပးစးရန ရညမနးထားသည။

6

ျမနမာႏငငတြင သစေတာမား အဘယေၾကာင ဆးရႈးေနရပါသနညး

(ကနကး) ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအမမား

7

REDD+ ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအမမား

REDD+ Knowledge

By Thomas Enters and Steve Swan (UNEP)

၂၀၁၀ ခႏစတြင UNFCCC တြင ပါ၀ငေသာ ႏငငမားသည REDD+ အ တြက ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအမမားပါရေသာ “ကနကး ကာကြယ ေစာငေရာကမႈ အစအမမား” လပထးလပနညး ၇ ရပက ခမတ သေဘာ တညခသည။

“ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအမ” ဆေသာ စကားလးက နားလညမႈ နညးပါးၾကျပး၊ အဆပါ အဂၤလပစကားလႏင ထပတညမသည အဓပၸါယ ရသည စကားလးက အျခားဘာသာစကားတြင မရတတျခငး ျဖစသည။

“ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအမမားမာ ေယဘယအားျဖင တစစတစ ဥး သ႔မဟတ တစစတစရာအတြက မလလားအပေသာ အရာမား မျဖစ ေပၚေစရန ကာကြယေပးထားသည လပေဆာငခကမား ျဖစသည။

REDD+ တြင ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအမမားသည နညးပညာဆင ရာ သ႔မဟတ မ၀ါဒဆငရာ လပေဆာငခကမားက ရညညႊနးျပး၊ REDD+ လပငနးေဆာငရြကရာမ မေကာငးမြနေသာ လမႈေရးႏငပတ၀နးကင ဆင ရာ အကးသကေရာကမႈမားက ေရာငရားရန၊ တကဖကရနႏင ကငတြယ ေျဖရငးရနတ႔အျပင လမႈေရးႏင ပတ၀နးကငဆငရာ အကးေကးဇးမား ရရရနတ႔ ျဖစသည။ အျခားအစအမမားႏင တညမႈ မရေသာ ကနကး ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအမမားသည REDD+ လပငနးအေနျဖင လမားႏင ပတ၀နးကငက ထခကမႈမရေစရန အစအမမား ျဖစေသာလညး အျခားအစအမမားႏင တညမႈမရပ အကးျပလပငနးမားလပေဆာငရနႏင လမႈေရးႏင ပတ၀နးကငဆငရာ အကးေကးဇးမား ရရေစရန ျဖစသည။

“REDD+ လပငနးမားက ေဆာငရြကရာတြင ေအာကပါ ကာကြယေစာငေရာကမႈအစအမမားက ထားရသငပါသည။ က) ေဆာငရြကသည လပငနးမားသည အမးသား သစေတာစမကနးမား၏ ရညမနးခကမားအတငးႏင သကဆငရာ ႏငငတကာညလာခ သေဘာတညခကမားအရ တစသတမတတညး ရရပါမည။ ခ) အမးသား ဥပေဒျပမႈႏင အခပအျခာအာဏာတညရမႈ အတငး ပြငလငးျမငသာျပး ထေရာကေသာ အမးသား သစေတာအပခပမႈပစမား ဂ) ေဒသခတငးရငးသားလမးစမားႏင ေဒသခလထ၏ အသသညာႏင အခြငအေရးမားက ေလးစားရနႏင သကဆငရာ ႏငငတကာ ကတ က၀တမား၊ အမးသားေရး အေျခအေနမားႏင ဥပေဒသမားအတငးႏင ကလသမဂၢအေထြေထြညလာခက အတညျပထားေသာ ေဒသခ တငးရငးသားလမးစမား၏ အခြငအေရးနင ပတသတေသာ ကလသမဂၢေၾကညာခကက သတျပရန ဃ) သကဆငရာ အစအဖြ႕မား အထးသျဖင ေဒသခလထမားႏင အသငးအ၀ငးမားအေနျဖင အျပညအ၀ ပးေပါငးေဆာငရြကရန င) လပေဆာငခကမားသည သဘာ၀သစေတာမားႏင ဇ၀မးကြမားႏင လကေလာညေထြရရနႏင REDD+ လပငနးမားသည သဘာ၀ သစေတာမားက ေျပာငးလမႈမျပလပရနႏင သဘာ၀သစေတာမားႏင ေဂဟစနစ၀နေဆာငမႈမားက ကာကြယထနးသမးရာတြင အသးျပရနႏင လမႈေရးႏင သဘာ၀ပတ၀နးကငဆငရာ အကးေကးဇးမားရရရန တ႔ျဖစသည။ စ) လပေဆာငခကမားသည တနျပနအကးသကေရာကမႈမားက ေလာခရန ဆ) ထတလႊငမႈ အစားထးေျပာငးလမႈမားက ေလာခရန တ႔ ျဖစသည။

REDD+ တြင ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအမမား အဘယေၾကာင လ အပပါသနညး။ အေျဖတြင အခကသးခက ပါရပါသည။

REDD+လပငနးေဆာငတာမားအရညအေသြးရမႈႏင ေရရညတည တႏငမႈက တးျမငရန

အမးသား ဖြ႕ျဖးတးတကေရး ရညမနးခကမားက ပပးေပးရန ႏင

REDD+သည အကးေကးဇးမားက ေဖာေဆာငေနျပး၊ ဆးကး သကေရာကမႈမားက ေရာငရားရန

အဆပါရညမနးခကမားရရရနဆးကးသကေရာကမႈျဖစႏငေျခမားက ေလာခရနအကးေကးဇးမားရရရနႏငအကးရလာဒအေျခခေငြေပးေျခမႈအတြကအဖြ႔၀ငႏငငမားသညREDD+အတြကလအပေသေအာကပါကာကြယေစာငေရာကမႈအစအမမားက သေဘာတထားသည။

REDD+လပငနမားကေဆာငရြကစဥကနကးကာကြယေစာင ေရာကမႈမားက ေဖာေဆာငရန

ႏငငတစႏငငအေနျဖင ကနကးကာကြယေစာငေရာကမႈအစအမ မားကမညကသ႔ေဖာေဆာငလကရေၾကာငးကာကြယေစာငေရာက မႈဆငရာ သတငးအခကအလကစနစ (SIS) က ေဖာေဆာငရနႏင

ကနကးကာကြယေစာငေရာကမႈမားကမညကသ႔ ေဖာေဆာငေန ေၾကာငးေဖာျပထားသည သတငးအခကအလက အႏစခပမားက ရလာဒအေျခခ ေငြေပးေခမႈမား မျပလပခင UNFCCC သ႔ တငျပရန

ဤေနရာတြငအျခားရႈပေထြးေသာေ၀ါဟာရမားက ေတြ႕ရမည ျဖစသည။ ဆလသညမာREDD+ကအေကာငအထညေဖာရာတြငကာကြယေစာင ေရာကမႈအစအမမားက“ေဖာေဆာငရန”ႏင“ေလးစားလကနာရန” ျဖစ သည။ မညသညအဓပၸါယကေဆာငပါသနညး။ COP ဆးျဖတ ခကမားသည အဓပၸါယဖြငဆမထားရေသာလညး အေထြေထြလပငနး ဆငရာအဓပၸါယဖြငဆခကမားသညအမားနားလညမႈရျပးသားျဖစသည။

“ေဖာေဆာငရန” ဟ ဆရာတြင REDD+ လပငနးမားက ေဖာေဆာငရာ တြင ျဖစတနရာ အကးေကးဇးမားႏင ဆးကးရႏငမႈမားက ကငတြယ ေျဖရငးရန ဆကစပမႈရသည မ၀ါဒမား၊ ဥပေဒမားႏင လပထးလပနညးမားႏင ဆကစပမႈရသည အဖြအစညးဆငရာ စစဥမႈ မား ထားရရနဟ နားလညထားသည။ “ေလးစားလကနာမႈ” ဟ ဆရာ တြင အဆပါ မ၀ါဒ၊ ဥပေဒမားႏင လပထးလပနညးမားက အေကာင အ ထညေဖာကငသးရာတြင သကဆငရာ အဖြ႕အစညးဆငရာစြမးရညမား ႏင လကရအကးရလာဒမားေပၚတြင အေကာငအထညေဖာကငသးရ မည ျဖစသည။

REDD+ Knowledge

သတငးအခကအလကစနစ (SIS) က လကရ သတငးအခကအလက စနစမားႏင အရငးအျမစမားေပၚတြင တညေဆာကထားေသာ ျပညတြငး အဖြ႕အစညးဆငရာ စမခကႏင တစခါတစရနညးပညာဆငရာ ေျဖရငး ခကတစရပအျဖင REDD+ ေဆာငရြကေနေသာ ႏငငမား၊ အလရငမား ႏင လထအဖြ႕ အစညးမားက ေယဘယအားျဖင သေဘာတထားသည။ ကနကး ေစာငေရာကမႈဆငရာအစအမမားက မညကသ႔ အေကာငအ ထညေဖာေဆာငရြကလကရေၾကာငး သတငးအခကအလကမားက စ စညး ျပစေလရပါသည။ UNFCCC သည SIS ဆငရာ လမးညႊနခက အ ခ႕ကေပးအပထားျပး၊ အဆပါစနစမားအတြကလအပခကမားမာ ေနာက ဆးရ သတငးအခကအလကမားက ဆကစပပတသတသအားလး လက လမးမႏငေအာင ပမနျဖန႔ေ၀ရန၊ အခနႏငအမ ျဖစေပၚတးတကမႈမားအ တြက လကေလာညေထြရေစရန၊ အမးသားအဆင လပငနးစဥမားက အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရနႏငသငေတာမညလကရစနစမား ေပၚတြင တညေဆာကရနတ႔ ျဖစသည။

SIS စနစသည အမးသား ရညမနးခကမားႏငကကညရန အေရးၾကးျပး၊ UNFCCC လအပခကမားႏငလညး အညျဖစသငေၾကာငး ႏငငမားစြာက လကခထားျပးျဖစသည။ SISစနစ၏ရညမနးခကမားႏငအည သစေတာ စမခန႔ခြမႈ၊ ပတ၀နးကငႏင စဥဆကမျပတဖြ႕ျဖးတးတကမႈတ႔ႏင ဆက စပမႈရသည အမးသားမ၀ါဒရညမနးခကမားသည ႏငငအခ႕အတြက မရ မျဖစအေရးပါသည။ SIS စနစသည အမးသားစနစတစရပျဖစျပး၊ သတငးအခကအလကအႏစခပအတြက ပပးမႈမား ေပးသငပါသည။

REDD+ လပငနးက ေဆာငရြကရာတြင ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအ မမားက မညကသ႔ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကေနေၾကာငးက ႏငင မားအေနျဖင UNFCCC သ႔ တငျပရန သတငးအႏစခပတငျပမႈ ျပႏငပါ သည။ သတငးအခကအလကအႏစခပမားက UNFCCC သ႔ ေလးႏစ တစၾကမသ႔မဟတ အခါအားေလာစြာ UNFCCC ၏ REDD+ အငတာနက ကြနယက (http://redd.unfccc.int/) သ႔ အမးသား ျပနၾကားဆက သြယေရးမ ေပးပ႔ႏငပါသည။ ၂၀၁၆ ခႏစ ႏစလညပငးအထ ဘရာဇးႏငင တစႏငငတညးကသာ သတငးအႏစခပက တငျပထားချပး၊ (http://

redd.unfccc.int/submissions.html?topic=9) ႏငငအခ႕ ကလညး တငျပခကမားအတြက ပထမဥးဆး အႏစခပက ျပငဆငလကရပါသည။

သတငးအႏစခပမား၏ ဥးတညခကမာ ႏငငတကာအသငးအ၀ငး အထး သျဖင REDD+အတြက ရငးႏးျမပႏမည သ႔မဟတရလာဒမားအ တြကေပးေခမညအသငးအ၀ငးမယၾကညမႈရရေစရနREDD+သညအကး ျဖစထြနးမႈမားကျဖစေစျပး၊ဆးကးျဖစႏငေျခမားကေရာငရားရနအတြက ျဖစသည။ အဆပါ ႏငငတကာေငြေၾကးပပးမႈမားအတြက ေမာလငခက ႏငအတ ျပညတြငးကာကြယေစာငေရာကမႈအစအမမားက ဥပမာအားျဖင ၂၀၁၄ ခႏစ ေနာေ၀းႏငင၏ UNFCCC သ႔ တငျပေသာ သတငးအခက အလကအႏစခပမား၏ အေၾကာငးအရာတြင အေလးေပးေဖာျပ ထားသည။

“ကာကြယေစာငေရာကမႈအစအမမားက မညကသ႔ အေကာင အထညေဖာေဆာငရြကေၾကာငး သတငးအခကအလကပပးေပးႏင မႈသည REDD+ အတြက ႏငငတကာ အသငးအ၀ငးထမ ယၾကည မႈက တးျမင ေစရသာမက ေရရည ရငးႏးျမပႏမႈအတြကႏင ရလာဒ အေျချပ ေငြေပးေခမႈမားအတြက ဆြေဆာငမႈလညး ရေစပါသည။ ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာ သတငးအခကအလကမား ေပးႏင မႈသည ဖြ႕ျဖးဆႏငငမားအတြက အေျခခအေရးပါေသာ တနဖး တစ ရပျဖစျပး၊ ျပညတြငးတြငလညး အမးသားမ၀ါဒ ခမတ အေကာင အထညေဖာမႈအတြက ယၾကညမႈပမ ရရေစမည ျဖစသည”

ကနကးႏင UNFCCC ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာ အစအမမားအ တြက လအပခကမားက ေရးသားေဖာျပရာတြင ကာကြယေစာငေရာကမႈ ဆငရာအေသးစတအခကအလကမားအတြကယခေဆာငးပါးတမာ ျပညစလေလာကမႈ ရမညမဟတပါ။ အေသးစတအခကအလကမား ဖတ ရႈလေသာ စာဖတသမားအတြက အငတာနကစာမကႏာမား ရပါသည။

ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအမမား အေၾကာငးက ေအာကပါ အင တာနက စာမကႏာမားတြင ဖတရႈႏငပါသည။

“ကာကြယေစာငေရာကမႈအစအမမား-(http://redd.unfccc.int/

submissions.html?topic=9)

UN-REDD Programme’s Collaborative Online Workspace page on safeguards (http://www.unredd.net/index.php?op-tion=com_unsubjects&view=unsubject&id=1&Itemid=491)

Myanmar REDD+ Programme Dr. Thaung Naing Oo, REDD+ Alternate Focal Point

Forest Research Institute, Yezin, Nay Pyi Taw Phone: +95 067 416524 Fax: + 95 067 416521 E-mail: thaungnaingoo@myanmar-redd.org;

tnoo71@gmail.com Website: www.myanmar-redd.org

Supported by UN-REDD National Programme Forest Research Institute, Yezin, Nay Pyi Taw Phone: +95 9 440540159 / + 95 9 973600937 E-mail: reddprogramme@myanmar-redd.org;

aung.kyi@undp.org