स्त्रीचे बदलते कौटुंबिक स्थान
TRANSCRIPT
महा�रा�ष्ट्र 2025 स्त्री प्रश्न- स्वरुप आणि� आव्हा�ने�
स्त्रीचे� बदलते� कौ�टुं��बिबकौ स्था�ने
कौरु�� गो"खल�
कौ�टुं��बिबकौ स्था�ने म्हा�जे� कौ�य?
कौ�टुं��बिबकौ स्था�ने
गोराजे� व अडचे�)चे� बिवचे�रा
मते��चे दखल
बिवकौ�सा�चे सा�धी
बिने�,यप्रबि-य�ते साहाभा�गो
हाक्कौ व अधिधीकौ�रा��चे
जेप�1कौ
स्त्री व प�रुषां��च्य� स्था�ने�तेल फराकौ स्त्री� पु�रुष
स्त्रील� स्था�ने बिनेम�,� कौरा�व� ल�गोते� प�रुषां�ल� ते� पदसिसाद्ध अधिधीकौ�रा��प्रम��� असाते�चे. प�रुषां असा�� हा�चे उच्च पद
स्था�ने एकौसा�धी नेसाते�. बिवव�हा�ने�तेरा ते� बदलते�. स्था�ने एकौसा�धी. बिवव�हा�ने� फराकौ पडते ने�हा.
बिवव�हाप1व, आणि� बिवव�हा"त्तरा स्था�ने�ते अने�कौद� बिवसा�गोते व� अवनेते
स्था�ने बिवव�हा�ने�तेरा उ�चे�वते�चे.
स्था�ने फक्त स्त्रीच्य� वते,��कौ<वरा अवल�ब1ने नेसाते�, ते� बितेच्य� कौ� टुं��बय�च्य� म�नेसिसाकौते�वराहा बिनेभा,रा असाते�.
स्था�ने फक्त त्य�च्य� वते,��कौ<वरा अवल�ब1ने. त्य�चे� कौ� टुं��बय त्य�चे� स्था�ने साहासा� बिहारा�व1ने घे�ते ने�हाते.
कौ� टुं��ब�चे� आर्थि@Aकौ, शैCक्षणि�कौ, सा�म�जिजेकौ स्तेरा, धीम,, जे�ते, स्त्रीचे� स्वते;चे� सिशैक्ष�, अ@�,जे,ने य� साव, घेटुंकौ��ने�सा�रा स्था�ने हा�लकौ�व� ख�ते�.
कौ� टुं��ब�चे� स्तेरा, प�रुषां�चे प�त्रीते� कौ�हाहा असा", प�रुषां�ल� बिकौम�ने आदरा�चे� स्था�ने धिमळते�चे, कौ�रा� साम�जेव्यवस्था� बिपतेHकौI द्रीK, प�रुषांप्रधी�ने
स्त्रीचे� स्था�ने हा� व्य�पकौ रा�जेकौ<य व्यवस्था�चे� परिराप�कौ.
रा�जेकौ<य व्यवस्था� कौशैहा असालK, तेरा स्था�ने अब�धिधीते
कौ�टुं��बिबकौ स्था�ने-ऐबितेहा�सिसाकौ प्रबि-य�
• स्त्रीचे� स्था�ने प�रुषां�च्य� ते�लने�ते दुय्यम हा"��, हा� बदल�चे� पबिहाल� टुंप्प�.
• साद्य शैतेकौ�तेल बदल, हा� बदल�चे� दुसारा� टुंप्प�
• साम�जे�ते कौH बिषांव्यवस्था� रुजेल्य�वरा ख�जेगो म�लमत्त� हा सा�कौल्पने� उदय�सा
• ख�जेगो म�लमत्त�च्य� बळकौटुंKसा�ठीT कौ� टुं��ब सा�स्था�चे� बिवकौ�सा.
• ते प�रुषांकौI द्रीK असाल्य�ने� प�रुषां�च्य� ते�लने�ते स्त्रीचे� कौ�टुं��बिबकौ स्था�ने कौबिनेष्ठ
• स्त्रीचे� कौबिनेष्ठ स्था�ने प�रुषांप्रधी�ने साम�जे�च्य� आर्थि@Aकौ व्यवस्था�सा सा"ईस्कौरा
स्त्रीचे घेसारा� -१ल� टुंप्प� • साम�जेव्यवस्था� अ@,कौ�रा��सा प1राकौ व आर्थि@Aकौ सात्त�धी�ऱ्य�ने�
अने�कौ1 ल.
• स्त्रिस्त्रीय� आर्थि@Aकौ सात्त�धी�रा नेसाल्य�ने� साम�जे व्यवस्था� त्य��ने� प्रबितेकौ1 ल.
• कौ�टुं��बिबकौ कौ�यद� साम�जे व्यवस्था�चे� अबिवभा�ज्य भा�गो
• कौ�यद�सा�द्ध� स्त्रिस्त्रीय��ने� प्रबितेकौ1 ल. प�रुषां�च्य� ते�लने�ते स्त्रीच्य� स्था�ने�ते घेसारा�.
स्त्रीचे� कौ�टुं��बिबकौ स्था�ने : रा�जेकौ<य व्यवस्था�चे� प्रभा�व
• स्त्रीचे� कौ�टुं��बिबकौ स्था�ने रा�ज्यय�त्री��ने�सा�रा.
• रा�ज्यय�त्री�� बिवसिशैष्ट तेत्त्वप्र��लKने�सा�रा.
• हा तेत्त्वप्र��लK रा�ज्य�च्य� कौ�यद्य��मध्य� प्रबितेबिंबAबिबते.
• कौ�यद� म्हा�जे� रा�ज्य�ने� अ�गोकौ�राल�लK म1ल्यव्यवस्था�.
• स्त्रीचे� दजे�, य� म1ल्यव्यवस्था�सा अने�सारूने.
टुंप्प�-२ म1ल्यव्यवस्था�ते बदल स्त्रीच्य� दजे�,ते बदल
• रा�ज्यय�त्री��ते ल"कौशै�हा म1ल्यव्यवस्था�चे� स्वकौ�रा, म्हा�1ने ‘शै�सानेव्यवस्था�ते’ सामते�, व्यसिक्तस्व�ते�त्र्य, सामन्य�य य� तेत्त्व��चे� अ�गोकौ�रा
• ह्या� तेत्व��चे� कौ�यद्य��मध्य� प्रबितेबिंबAब
• स्त्रील� साम�ने म�नेव म�ने1ने ल"कौशै�हा म1ल्य� ल�गो1
• हा म1ल्य� स्त्री-प�रुषां��च्य� म1ल्यव्यवस्था�ते रुजेण्य�सा प्र�रा�भा
• परिरा��म स्त्रीच्य� कौ�टुं��बिबकौ दजे�,ते सा�धी�रा��
• स्त्री सिशैक्ष�, स्त्रीचे� अ@�,जे,ने हा� बदलत्य� व्यवस्था�चे� परिराप�कौ
• स्त्री सिशैणिक्षते आणि� आर्थि@Aकौदृष्ट्या� स्व�वल�ब ---- बितेच्य� व कौ� टुं��ब�तेल सादस्य��च्य� म1ल्यव्यवस्था�ते बदल
जेसा� रा�ज्यशै�साने, तेसा� कौ� टुं��ब
• धीम,सात्त�ते स्त्रीचे� दजे�, दुय्यम • धीम,ग्रं�@�ते1ने स्त्री-प�रुषां साम�नेते�च्य� तेत्त्व�चे� अ�गोकौ�रा ने�हा• रा�जे�शै�हा, हुकौ� मशै�हा, लष्कौराशै�हा, अशै� शै�सानेव्यवस्था��मध्य� व्यक्त<च्य�
म1लभा1ते अधिधीकौ�रा��चे� सा�कौ"चे• जेसा� रा�ज्यशै�साने, तेसा� कौ� टुं��ब. स्त्रीच्य� म1लभा1ते अधिधीकौ�रा��चे� सा�कौ"चे • स्त्रीचे� दजे�, रा�जेकौ<य आणि� सा�म�जिजेकौ म1ल्यव्यवस्था�शै बिनेगोडते • स्त्रीच्य� सा�धी�राल�ल्य� दजे�,चे म�ळ� ल"कौशै�हाच्य� प्रसा�रा�ते
कौ� टुं��ब�ते ल"कौशै�हा आ��
• कौ� टुं��ब-शै�सानेव्यवस्था�चे� आरासा� • ल"कौशै�हाच्य� बळकौटुंKसा�ठीT कौ� टुं��ब�ते ल"कौशै�हा आ�� – सा�य�क्त
रा�ष्ट्र��चे घे"षां��• सिशैणिक्षते, जे�गोरूकौ स्त्री- ल"कौशै�हा म1ल्य��चे प्रसा�राकौ • स्त्री-प�रुषां साम�नेते�चे चेळवळ – सा�जे�� प�लकौत्व�चे चेळवळ • रा�जेकौ<य व्यवस्था� ल"कौशै�हाव�दK रा�खण्य�सा�ठीT प्रयत्ने - प्रत्य�कौ
ने�गोरिराकौ�चे� कौते,व्य
स्त्रीचे� स्था�ने उ�चे�वण्य�सा�ठीTप्रत्य�कौ स्त्रीने� कौराण्य�जे"गो�
• सिशैक्ष� आणि� व्य�वसा�धियकौ कौ�शैल्य� आत्मसा�ते कौरा�� • ते�त्रीज्ञा�ने�शै प�रा�सा� परिराचेय असा�� • सा�पकौ, सा�धीने� व�पराते� य���• प�नेरुत्पत्तशै बिनेगोडते बिने�,य स्वते: व बिवचे�राप1व,कौ घे��� • अ@�,जे,ने कौरा�� • घेराकौ�म�चे� महात्त्व इतेरा��सा पटुंव1ने द���• ज्ञा�ने व म�बिहाते हा साबलKकौरा��चे सा�धीने� हा"ते. ते आत्मसा�ते कौरा�� • म�ल��मध्य� स्त्री-प�रुषां साम�नेते�चे� म1ल्य रुजेवण्य�चे� जे��वप1व,कौ प्रयत्ने
कौरा�� • द�शै�चे ल"कौशै�हा अब�धिधीते रा�हाल य�सा�ठीT ने�गोरिराकौ म्हा�1ने आग्रंहा रा�हा��
धीन्यव�द