हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in department list/… · ििि...

20
हसपसकि .3 परविण उरड आस उरदिसरतव हिससर घणरिकरि अवलरिणरि रिकिरपधदण :- किरपधदण :- उपरकमनद कललर किर पिर पिडणरिकरि मप असकिर(ौकशण) खितरिचरि किमकिजि ढकिळप रवभिगिमधरवभिज करि रईल. सदर ििि रविरि घणरिआआस तर किमिचरि पधदण जिघणरिआमप असकिर(ौकशण) हि मप खर किरिलरि रिकि आस िहनमपिईमधर पसरललरि तरिचरि इर शिखि हि सि मिरह अस आवरक आह . मप असकिर(ौकशण) हि किरिलर (ौकशण किमकिजिकररि) मधरव िसकर असलरिकिरि मपिई ..पि. अससरमिगचरि रिऱरि तिसह गरििह हदणणल िसि वरि तिपर सिििि/ कर / किरहि किरिलरिस हििळिवण लिगि. एककड करिि पिस आस अनवष रिकरि मिरहण िगल जिळ असिव आस सररकड कमिररवदिलि जिहर वळ आस पसि वििवि आस किरविहरमधतपरि रणरिकरि िि1963 मधर , प लि 1975 मधर , 1982 मधर जण/दस आस 1986 मधर जण/उर हि किरिलरिण उप- किरिलर रिवकिश सिप झिलर. मप असकिर(ौकशण) किरिलर (ौकशण किमकिजिकररि) मधरव िसकर असलरि ..पि.चरि रवरव खितरिमसरप झिललरि सररकवदिचरि ििरण असललरि अवि तरिण आतमसि कललरि सप िधदरमि विपर सिििि/कर हिचरि पररिमकिरक अनवषिकररि घणरिकरि पररमडळिचरि हदणचरि (जरसतरिचरि करिकरि लिगसलर ) किटककरप रवि करि महतविण, सकलष असललर रकवि रवशष कौशलरिण रकवि मिरहणण सकड असल अशि ििि/कर रकगर तरि सररकवदिकड हििळणरिकरि सकपरवलजिि. अशि किरण रति सकिलिसभमप असलरि आस किम कलरि समिि समळणरिजण सररकवदिण णव इचचि /उपज सवभिव असक तरि समिि हकणरिसण असलरि अप भविस आल आह .तरिमप कमिऱरिमधर सशक सपि समि हकणरिस मद हक . मपि कमिरआस असकिरहिचरिकडघडललरि कस असरसमि, गरवनक, अशकभणर , इतरिरदिििचरि किरअनवष खिलरल मिगि किरिप झिलरिवसप करणरि अवि हिण घणरि . ) सिवण अवि टकपिविसह दखणल किरिप झिलरि. ि) रधवणव अवि कतरिहजसरिन आललरि मिरहणआि. ) सररकवदि कलपक समळरवललरि मिरहणआि.

Upload: letruc

Post on 21-Mar-2018

235 views

Category:

Documents


7 download

TRANSCRIPT

Page 1: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

हसतपपससतकि क .3

परयववकषणािचीण उतरतरड आसणा उततरदिसरतव हितरसह स निणायर घवणरिकररति अवलतररिणरितरवणािरर किरयपधदतण :-

किरयपधदतण :- उपरकक निमनद कवलवलर किर पिर पिडणरिकररति परमपख असअधिकिरर(चीौकशण) खितरिचरि किमकिजिचीव ढकिळपणाव तण नि रवभिगिमधरव रवभिज नि करति रवईल. सदरििि रवचीिरित घवणरिआअधिण आसणा परतरकष किमिचरि पधदतण जिणान नि घवणरिआअधिण परमपखअसअधिकिरर (चीौकशण) हितरचीव मपखर किरियलरिचीव रिकिणा आसणा िहनमपतरिईमधरव पसरलवलरितरितरचरि इतर शिखि हितरचीव स ि नि मिरहत असणाव आवशरक आहव. परमपख असअधिकिरर (चीौकशण)हितरचीव किरियलर हव (चीौकशण किमकिजिकररति) मधरवत परिसअधिकरणा असलरिकिरणाि निव मपतरिईम. नि.पि. असअधिस निरमितरतगयतचरि ककषवत रवणािऱरि कषवतितरसह निगरििह हदणतणल ति निसि वतरणािकषवतिपररापरयत सतरितरसअधित िििण / परकरणाव / तकिरर हि किरियलरिस हितिळिवण लिगतित. एकककडवपरकरणाितरचीि तपिस आसणा अनववषणा रिकररति मिरहतणचीव चीितरगलव जिळव असिवव महणान नि आसणाद पसररकडव कमयचीिररव तरदिलिची निवहहव तर ज नितवचीिहर ववळ आसणा पसि विचीिवि महणान नि आसणाकिरयविहरमधरव ततपरति रवणरिकररति िितरदव रव व स नि 1963 मधरव, कप लिय रव व स नि 1975 मधरव,स नि 1982 मधरव जण/दसकषणा रव व आसणा स नि 1986 मधरव जण/उततर रव व हि किरियलरिचीण उप-किरियलरव र िवकिश स िप नि झिलर. परमपख असअधिकिरर (चीौकशण)चीव किरियलर हव (चीौकशणकिमकिजिकररति) मधरवत परिसअधिकरणा असलरि निव तसवची म. नि.पि.चरि रवरवअधि खितरितरमअधिन निस निरपक झिलवलरि स निररकषकव तरदिचरि ििरण असलवलरि अ वि तरितर निण आतमसित कवलवलरि सपपिपधदरमततवचीि विपर सतरितरसअधित िििण /परकरणाव हितरचरि पररणािमकिरक अनववषणािकररति कर निघवणरिकररति पररमतरडळिचरि हदणचरि (जरर स नितरिचरि परकरणाितरकररति लिगन निसलर तरर)किटवककरपणाव रवचीिर नि करति महतविचीण, सकलष असलवलर रकतरवि रवशवष कौशलरिचीण रकतरविमिरहतणचीण स निकड असवल अशि िििण /परकरणाव रकगर तरि स निररकषकव तरदिकडव हितिळणरिकररतिसकपरवलर जितित. अशि परकिरचीण रतरतणाि स निकिलिसभमपख असलरिचीव आसणा किम कवलरिचीवसमिअधिि नि समळणरिचीण जण स निररकषकव तरदिचीण तणव इचचि /उपजत सवभिव असतक तरिचीव समिअधिि निहकणरिचीण सतरअधिण दवत असलरिचीव अ निपभविस आलव आहव.तरिमपळव कमयचीिऱरितरमधरव सशक सपअधिियस निमियणा हकणरिस मदत हकतव. म निपि कमयचीिरर आसणा असअधिकिरर हितरचरिकडन नि घडलवलरिकस त अस निरसमतति, गरवतयणानक, अशकभ निणर वतय नि, इतरिरदतरििितचरि तकिररतरचीव अनववषणाखिलरल मिगिय निव तकिरर परिप झिलरिवर सपर करणरित रवतव अ वि हितण घवणरित रवतव.

अ) स नि नििवण अ वि टकपणा नििविसह दवखणल तकिरर परिप झिलरि नितरतर.ि) द नरधव निणवर नि अ वि ककणातरिहर ज निसतरितन नि आलवलरि मिरहतणआअधििरव. क) स निररकषकव तरदि निव कलपकतव निव समळरवलवलरि मिरहतणआअधििरव.

Page 2: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

ड) म निपि आरपक, असत.आरपक, म निपि उप-आरपक आसणा इतर खितव परमपखितर निणकवलवलरि सतरदभियअधििरव.

इ) दकषति असअधिकिरर (रवशवष किरय), परमपख असभरतरति (दकषति), चीिचीणाण लवखि पररकषिआसणा दकषति असअधिकिरर, निगर उपअसभरतरति (भितरडिरव दकषति) आसणा उप-करस निअधिियरक आसणाकरसतरकलक (दकषति) हितरचरिसिरखरि इतर दकषति रतरतणाितरकडन नि परिपत झिलवलरिपरकरणाितरआअधििरव.

हि चीौकशितर निि तितरसतकदषरि `परि समक चीौकशि' महणान नि सतरिकअधिणरित रवतव. करणरितआलवलव आरकप मिनर आहवत, अतरशत सतर आहवत अ वि खकटव आहवत आसणा जर तव सतरअसलरिस अ वि अतरशत सतर असलरिस तरिकररति सकतदशय निण जिििदिर असलवलवम. नि.पि. असअधिकिरर अ वि कमयचीिऱरितरचीण निितरवव स निसचित करणाव / शकअधिन नि किढणाव हि परि समकचीौकशण करणरिमिगचीि हवतन असतक. परि समक चीौकशणमधरव, म. नि.पि.कमयचीिरर आसणाअसअधिकिरर हितर निण ििहवररल वहरकणतरचरि सहियरि निव अ वि सहियरिसशविर फसवणानक,अस निरसमतति, गरवतयणानक हिकररति ककणातरि मिगियचीि अवलतरि कवलि हवदवखणल उघड हकतव.तसवची, परकरणािचीव गितरभणरय अ वि तणवतिदवखणल उघड हकतव. तरिरकगव जव व आवशरकतिअसवल तव व किरयपधदतणमधरव िदल, कमयचीिऱरितरचीण िदलर करणाव आसणा / अ वि किहरम. नि.पि.कमयचीिररव तरदिचीव स निलतरि नि हिसह तितकिळ पररणािमकिरक किरयविहर करणाव सकरणचीवहकतव.

किहर ववळि परि समक चीौकशण नि करतिहर म. नि.पि.कमयचीिरर आसणा असअधिकिररअपरिमिसणाकपणाि, अ निसतकति रकतरवि अशकभ निणर वतयणानक दशयरवणािऱरि आसणा अनर रवसततपररणािम करणािऱरि परकरणाितरत दकषण िरत असलरिचीव आढळलव तर परि समक चीौकशणकरणरिसिपवकष रकगर तण उपिररकज निि तितकिळ कवलर जितव.

उपरकक निमनद कवलवलरि रतरतणाितरकडन नि आसणा परिसअधिकिऱरितरकडन नि तकिर / सतरदभय परिपझिलरि नितरतर तण परमपख असअधिकिरर (चीौकशण) रकतरवि तरितरचरि द पयरम असअधिकिऱरितरकडन नि पर मअवलकक नि कवलर जितव. आसणा जर तण स नितरिचीण ििि असलरिस आसणा तरित ककणातरिहररवशवष कौशलरिचीण आवशरकति निसलरिस, तण सतरितरसअधित अनववषणा असअधिकिरर (चीौकशण) रितर नििअतररकत कवलर जितव. सतरितरसअधित अनववषणा असअधिकिरर (चीौकशण) सदर परकरणािमधरव करणरितआलवलरि आरकपितरचीण उघड रकतरवि अपरतरकष चीौकशण करतित आसणा जर आरकप स निरिअधििर िरतअसतणल तर सदर तकिर दपरर दिखल करणरिचरि सशफिरशणसह सकषम परिसअधिकिऱरितरकडवपििरवलर जितव. अ ियतची उप-परमपख असअधिकिरर (चीौकशण) अ वि परमपख असअधिकिरर हितरचरिसविकषरर निव रकगर तक अहविल सकषम असअधिकिऱरितर निि सिदर कवलि जितक हव निमनद करणरिचीणगरज नििहर. जववहहि आरकपिमधरव तथर असलरिचीव स निदशय नििस रवतव तववहहि तरिववळण सवणकिरलवलररकतरवि असलवलर किरयपधदतण रितरचीि अभरिस कर नि हिववळचीण पररसस तण / वितिवरणा /

पिरयभनमण समजिऊ नि घवऊ नि सतरितरसअधित म. नि.पि.कमयचीिररव तरदिचीव लवखण स निववद नि नि चीपकति निोदवन नि

25

Page 3: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

घवऊ नि आवशरक असतणल / विटतणल असव समपयक दसतऐवज तिबरित घवऊ नि स निववद निव आसणादसतऐवज हिमअधिणल तपशणल आसणा सवयसिअधििरणा आसणा सवयसिमिनर सस तणमधरव हकणािऱरिसतरभिवहर घट निितरचीि तपल निितमक रवचीिर कर नि सकषम परिसअधिकिऱरिस तरिचीि अहविल सिदर कवलिजितक. तरिमधरव मपखरत, आरकपिचीव सवरप, फसवणानक, अस निरसमतति आसणा गरवतयणानकइतरिदरििित म. नि.पि.कमयचीिरर / कमयचीिऱरितरमिफयत सकतदशय निण घडलवलरि गरवतयणापककचीितपशणल असन नि परतरवक म. नि.पि.कमयचीिऱरिचीण तरितरचरि दकषि निपसिर जिििदिरर स निसचितकरणरिचीि समिववश असतक. एखिदि म. नि.पि.कमयचीिऱरिस, स निलतररित करणरिचीण गरजभिसलरिस, तसव अहविलित निमनद करणरित रवतव. किरयपधदतणतणल तपटरतरचीि / सदकष वहरवस वचीिगरफिरदि घवऊ नि अस निरसमतति, गरवतयणानक अ वि फसवणानक झिलरिचीव सकतदशय निणआढळलरिस सदर किरयपधदतणमधरव सपअधििरणाि करणरिचीव सपचीरवणरित रवतव. हि अहविलिसपरि समक चीौकशण अहविल असव सतरिकअधिलव जितव. अनववषणा असअधिकिरर (चीौकशण) रकतरवि सहि.परमपख असअधिकिरर (चीौकशण) हितर निण सिदर कवलवलरि अहविलिचीण पपढरल वररष असअधिकिऱरितरकडन निििरकिई निव चि नि निण करणरित रवतव. आवशरकति असलरिस सपअधििरणाि करणरित रवतित.आवशरक असलरिस पपरिवव गकळि करणरिचरिहर सनची निि दवणरित रवतित जवणावकर नि परि समकचीौकशण हर पररपनणाय कवलर जिवण. हिमधरव उललवख कवलवलरि रववसकषत म. नि.पि.कमयचीिऱरितररवरधदसकतदशय निण आढळलवलव आरकप/आरकपिचरि िििण हितरचरि तणवतव निपसिर सदर कमयचीिऱरिरवरधदसवरापरयकष रकतरवि सतरसकषप पधदतण निव खितरितरतगयत चीौकशण करणरिििितचीण सशफिरसहर परि समकचीौकशण अहविलित करणरित रवतव.

गरवहरवहिर, अस निरसमतति, म. नि.पि.महसनलितणल गळतण, फसवणानक इतरिदर शकअधिन निकिढणाव :-

हि खितरिचरि परिरतरभिपिसन निची गरवहरवहिर, अस निरसमतति, म. नि.पि.महसनलितणलगळतण, फसवणानक, इतरिदर शकअधिन नि किढणाव हव हि खितरिचीव एक परमपख किरय आहव. सवयस निररकषक कमयचीिररव तरद आसणा तरितरचीव वररष असअधिकिरर हजवररचरि रिकिणािस भवटर दवतित आसणाउघड अ वि अपरतरकष चीौकशण करतित. तसवची रकख सतरकल नि कदव, भितरडिरव, म. नि.पि.चरिसतरचीमितरडणरि, म. नि.पि.चीौकरि, चीिलन असलवलर किमव, जकित कदव, म. नि.पि.वदककर सतरस ि,म. नि.पि.मतरडरि, कततलखि निि आसणा म. नि.पि.शिळि इतरितरदर निि भवटर दवऊ नि रववसकषत मिरहतणगकळि करतित; जरिआअधििरव, उपरकक अस निरसमतति हकणािरर अ वि हकणरिचीण शकरति आहवअशण रिकिणाव शकअधिन नि किढणाव अ वि ओळखणाव हिस मदत हकतव. उपरकक अस निरसमतति ककिवहकतव हिचीि सपगिवि लिगलि रकतरवि तरिििितचीण मिरहतण समळिलर कक स निररकषकव तरद आसणा तरितरचीववररष तरिवर सखकल रवचीिर करतित आसणा उपरकक अस निरसमतति रकतरवि गरवहरवहिरशकअधिन नि किढणरिकररति उततमररतरि फलदपप हकईल अशण रकज निि आखतित आसणा अधििडणहरघिलतित. अशि परकिरचरि तपिसिमधरव द नरगिमण पररणािम करणािऱरि फसवणानकक अ विअस निरसमतति निजरवस आलरिस परमपख असअधिकिरर (चीौकशण) हव सिवअधिसगररचीण उपिररकज निि

25

Page 4: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

महणान नि सतरितरसअधित खितव परमपख, म. नि.पि.उप-आरपक अ वि म. नि.पि.आरपक हितर निि रवरिसितघवतित. सिवअधिसगररचीण उपिररकज निि करतित. तरिचीपरमिणाव, स निररकषकव तरद तरितरचीव कतयवहर पिरपिडणरिपनव अचीि निक हकणािरव शकअधि किम वगळति इतर ििितणत तरितरचरि वररषितर नििरवरिसित घवतित व वररषितरदिरव अनववषणािचीण रकगर तण रकज निि आखन नि दवऊ नि मिगयदशय निआसणा सहियर करणरित रवतव. आवशरक तव अनववषणा पिर पिडलरि नितरतर म. नि.पि.उप-आरपकअ वि असत.म. नि.पि.आरपक अ वि म. नि.पि.आरपक हितर निि उपरकक निमनद कवलवलरिपधदतण निपसिर परि समक अनववषणा अहविल सिदर कवलि जितक. आवशरकति भिसलरिसद नरगिमण पररणािम करणािऱरि आसणा / अ वि मकठरि किलिवअधिणमधरव घडलवलरि अस निरसमतति,फसवणानक, अ निपसचीत वतय नि हितरचरि अनववषणा परकरणािमधरव सदर परिसअधिकिऱरिस अतरतररमपरि समक अनववषणा अहविल सिदर कवलि जितक. अचीि निक शकअधिकिम परकरणाितरमधरवआढळलवलरि म. नि.पि.कमयचीिऱरितर निण आसणा असअधिकिऱरितर निण कवलवलरि ककणातरिहर परकिरचरिअस निरसमततवििित सदर अस निरसमततवचीव / दकषिचीव सवरप, तपटर, तरित गपतरतलवलरि कमयचीिऱरितरचीण निितरवव, पिर पिडलवलरि अनववषणािचीव सवरप आसणा पपढव करिवरिचीव परसतिरवत अनववषणा, घवणरितरवणािरव आदवश हिििित वररषितर निि लवखण अवगत कर नि आदवश परिप करिवव लिगतित.

सिवयजस निक परशिस नििमधरव रववसकषत अ वि सतरितरसअधित परकरणाितरमधरव कवलवलर पकलरसचीौकशण हर परि समक अनववषणािसमि निची मि निलर जितव. आसणा पकलरस अनववषणािचीव आसणातरितरचरि अहविलिचीव अवलकक नि कवलरि नितरतर सकतदशय निण परकरणा आहव रकतरवि कसव तव िरवलवजितव. लिचीलपचीपत परसतितरअधिक असअधिस निरम 1988 चरि कलम 19(1) मधरव अशण रवसशष तरतनदआहव कक, लककसववकिस सवववतन नि किढन नि टिकणरिस सकषम असलवलरि परिसअधिकिऱरि निवलककसववकिवर असभरकग दिखल करणरिसििी मतरजनरर दवणाव आवशरक आहव. अशि परकिरचीणमतरजनरर दवणाव महणाजवची असभरकग चीिलरवणरिकररति सकतदशय निण परकरणा आहव असव गहरत अधिरलवजितव आसणा महणान नि अशि परकिरचीण मतरजनरर दवणरिपनव / घवणरिपनव लिचीलपचीपत परसतितरअधिकरवभिगि निव सतरकलरत कवलवलरि पपरिवहरितरचीव लककसववकिचरि महणाजवची महि निगरपिसलकिकमयचीिऱरिचरि स निववद नििचीव अवलकक नि कवलव जितव आसणा जर भरषिचीिरिचीि आरकप रटकवल असवपपरवसव सकतदशय निण परकरणा असलरिस असभरकग दिखल करणरिचरि मतरजनररचीि मसपदि परमपखअसअधिकिरर (चीौकशण) हितरचीव खितव तरिर करतव आसणा सकषम परिसअधिकिऱरितरचरि मतरजनररकररतिसदर मसपदिपत सिदर करतव आसणा लिचीलपचीपत परसतितरअधिक रवभिगि निव सतरकलरत कवलवलरिपपरिवहरितरमधरव किहर तपटर असलरिस सकषम परिसअधिकिऱरिस तरि निपसिर अवगत कवलव जितव आसणातरितरचरि स निणायरिकररति सदर ििि िववलर जितव.

निसतक अअधिपत नििचीि समिववश असलवलरि गपनहवगिरर सवरपिचरि अपरिअधििमधरव दकषणआढळलवलरि म. नि.पि.कमयचीिरर आसणा असअधिकिरर हितरचरिरवरधद किरविई करणरिकररतिसशसतभतरगरवषरक स निरमित तरतनद आहव. नरिरिलरिचरि सतरितरसअधित स निणायरिचीण परमिसणात सतरपरत समळिलरि नितरतर अ वि समळरवलरि नितरतर अशण परकरणाव परमपख असअधिकिरर (चीौकशण) हितरचरि

25

Page 5: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

किरियलरिकडन नि हितिळलर जितित. नरिरिलरि निवदवखणल कमयचीिऱरिस िचीिविचीण पनणाय सतरअधिणरदलरि नितरतर दकषण जिहरर कवलरिचीव असलरि निव सशसतभतरगिचीण किरयविहर सपर करणरिकररतिकिरणाव दिखवि निकटरस इतरिदरतरसिरखरि किरविईकररति सकषम परिसअधिकिऱरिस रकगर तक परसतिवसिदर कर नि आवशरक तण सशसतभतरगिचीण किरविई कवलर जितव. सवयमिनर स निरमितर निपसिर,दतरडिसअधिकिऱरिसमकर चीिलरवणरित आलवलर परकरणाव फौजदिरर सवरपिचीण असतित. त िरप,हि सवयमिनर स निरमितर निि अपविद आहव. पकटगण नि दवणरिचरि परकरणाण अपरिसअधितव परकरणा हिपरकिरित मकडतव आसणा अशि परकिरचरि अपरिअधिससधद म. नि.पि.कमयचीिऱरितररवरधद ककणातणहरखितरितरतगयत किरयविहर करति रवत नििहर. कववळ दकषण म. नि.पि. कमयचीिऱरितररवरधदची निवहहव तरकिहर परकरणाितरमधरव मपतरिई म. नि.पि.असअधिस निरम अ वि तरिअतरतगयतचरि स निरमितणल तरतपदरनवरवजरितर निि परवि निि / परवि निगण दवणरित आलर आहव अशि परवि नििअधििरक वगियरवरधदहर परि समकचीौकशण सपर करति रवतव अ वि पिर पिडति रवतव. उदि.जकित परतिवि दलिल, निळजकडणाणकिर, विसतपशिसतरज, कतरतिटदिर अशि परवि नििअधििरकितरवर करणरित रिवरिचीण पपढरलकिरयविहर हर तरितरचीव मपतरिई म. नि.पि.शण असलवलरि सतरितरअधििसतरितरअधिणचरि अटरतरवर अवलतरिन नि असतव हव निमनद करणाव समपयक िरवल.

परि समक चीौकशण हर पपढरल पररकरवचीि पिरि असलरिमपळव तण, तरिमधरव नितरतरककणातरिहर परकिरचीण तपटर स निमियणा हकति किमि निरव अशिपरकिरव करणाव आवशरक आहव.परि समक चीौकशणचरि ववळण ककणातरि परकिरचीव पपरिवव गकळि करणाव हव मपखरत ककणातरिसवरपिचीि आरकरपत गपनहि घडलि आहव रकतरवि कवलि आहव हिवर अवलतरिन नि असतव. सदर िििसपष रवणरिकररति किहर सवयसिअधििरणा सवरपिचीव रववसकषत गपनहव खिलरलपरमिणाव निमनद कवलवआहवत :-

1) महि निगरपिसलकि मिलमततवचीण चीकरर अ वि अपहिर :-

अशि परकरणाण, सकतदशय निण दकष मि निणरिकररति अशि परकिरचरि गपहिकररति दक नििििण / घटक अतरतभनयत असलवलव पपरिवव असणाव आवशरक आहव. (1) चीकरर कवलवलरि / अपहिरकवलवलरि मिलमततवचीि मिलकक हकक म. नि.पि.चीि आहव हव असभलवखिवर आणाणाव आवशरक आहव.(2) चीकरर / अपहिर कवलरिचीि आरकप असलवलरि कमयचीिऱरिचीि अ वि तरि वहरकणचीिअपरिमिसणाक हवतन असभलवखित आणाणाव आवशरक आहव.

2) म. नि.पि.चीि महसनल अ वि मिलमततवचीि अपहिर :-

जरि कमयचीिऱरिवर हि गपनहि कवलि असलरिचीि आरकप असवल तरिचरि तिबरितम. नि.पि.चीि महसनल / मिलमतति असअधिकतररतरि हकतव व तरितर निव तव जरि किरणािकररतिविपरिवरिचीव हकतव तरिवहरसतररक इतर किरणाितरकररति विपरलव हिििितचीि पपरिवि परि समकचीौकशणमधरव असणाव आवशरक आहव.

25

Page 6: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

3) म. नि.पि.चरि परवि निगणििहवर िितरअधिकिम करणाव आसणा तव शकअधिन नि किढणरिििितम. नि.पि. कमयचीिऱरितरचीव अपरश / अ वि तरितर निण कवलवलर हितसमळवणाण :-

म. नि.पि. निव परवि निगण रदलवलव िितरअधिकिम आसणा तरि रदलवलरि ववळवस तरि रिकिणाण परतरकषकरणरित आलवलव िितरअधिकिम हव दशयरवणािरि पपरिवि असणाव आवशरक आहव. आरिखडरिसह,स निरकसजत िितरअधिकिमिचरि परवि निगणचीण परत आसणा परतरकष िितरअधिकिमिचीि आरिखडि आसणा वणाय नितिबरित घवणाव आवशरक आहव. िितरअधिकिमिचीि आरिखडि आसणा करणरित आलवलव किम रकतरवििितरअधिकिम हिििितचीव वणाय नि सतरितरसअधित जिगण भवट दवऊ नि व किमिचीव मकजमिप घवऊ नि तितरसतक जि निअसलवलरि कमयचीिऱरितरकडन नि परमिसणात कर नि घवणाव आवशरक आहव आसणा तरिची जिगण जवअसभलवसखत कर नि आसणा / रकतरवि सतरितरसअधित आरिखडि आसणा परतरकषित तरि जिगण करणरितआलवलव किम दशयरवणािरि तपशणल हिििितचीव अवलकक नि कर नि तरिवर रवचीिर कर नि सवतचीवििम मत ि निरवणाव आवशरक आहव.

िितरअधिकिमिस परवि निगण रदलरि नितरतर असव िितरअधिकिम शकअधिन नि किढणाव अ वि तरिवररलकिरयविहरचीि पििपपरिवि करणाव हव जरि कमयचीिऱरितरचीव कतयवहर हकतव अशि कमयचीिऱरितरकडन नि हव कतयवहरिजिवणरित झिलवलर चीनक हकतण रकतरवि जिणाप नििपजन नि कवलवलर डकळवझिक आहव हिििितचीव पपरिववअसभलवखिवर आणावणाव आवशरक आहव.

खितरितरतगयत चीौकशणचीव किमकिज करणाव :-खितरितरतगयत चीौकशण हर कतयवहरित कसनर करणािऱरि कमयचीिऱरितरवर आरकपपत

िजिवलरि नितरतर करणरित रवणािरर चीौकशण हकर आसणा तण परि समक चीौकशणपवकषि असतशररवसभन नि आसणा ववगळण आहव. खितरितरतगयत चीौकशण करतवववळण किहर स निरमितरचीव पिल नि करणावआवशरक आहव जव परि समक चीौकशणचरि ििित सततकवसव आवशरक निसतव. ववळकववळण जिहररकवलवलरि निससगयक नरिरिचरि ततविचीव किटवककरपणाव पिल नि करणाव आवशरक असलरि निवखितरितरतगयत चीौकशण करतवववळण िरिरवक स निरमितरचीव पिल नि करणरिचीण गरज स निमियणा हकतवआसणा हिििित किहर तपटर रिरहलरिस दकरषतितररवरधद कवलवलर किरयविहर स निषफळ हकतव.कतयवहरित कसनर करणािऱरि कमयचीिऱरिरवरधद आरकपपत किढन नि तरिस तव िजिरवलरि नितरतर सदरकमयचीिऱरिरवरधद खितरितरतगयत चीौकशण सपर झिलर असव मि निलव जितव आसणा तरिस अतरसतमआदवश िजिवलरि नितरतर तण सतरपलर असव समजणरित रवतव. खितरितरतगयत चीौकशणचीव आदवश दवणावआसणा तण करणाव हव किरयकिरर पदिचीव किम असन नि अअधिय-नरिसरक किमिमधरव तरिचीि समिववशहकतक. खितरितरतगयत चीौकशण करणरिकररति निवमणरित आलवलि चीौकशण असअधिकिरर आसणासशकषि दवणरिस सकषम परिसअधिकिरर हितर निि खितरितरतगयत चीौकशण हितिळति निि निससगयक नरिरिचरिततविचीव पिल नि करणाव अतरतरत ितरअधि निकिरक आहव.

सवयसिमिनर स निरमि निपसिर खितरितरतगयत चीौकशणरवषरक हसतपपससतकि तरिर करति निि, निससगयक नरिरततविििित जित असलवलरि व सतरभिवहर सवय गरजि धरि निित घवतलरि आहवत.

25

Page 7: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

तसवची, उपरकक हवतनस अ निपसर नि किलितरतरि निव तरित सपअधििरणाि कवलरि जितित. हिकररति निससगयक नरिरिचीव ततव जिणान नि घवणाव आसणा तव आतमसित करणाव उसचीत आहव.

निससगयक नरिरिचीव ततव हव सतररहतवचरि सवरपित नििहर, त िरप कडकरित तव सिरितरशि निवखिलरलपरमिणाव आहव :-

1) आरकरपतिस अ वि दकरषत वहररकस सवतचीि िचीिव करणरिचीण पनणाय आसणा विजवणसतरअधिण दवणाव आवशरक आहव.

2) जरि चीौकशण असअधिकिऱरिस खितरितरतगयत चीौकशणचीव किम सकपरवलव आहव तरि निवतरिचीण किर पनवयगरहिसशविर आसणा स निसचितपणाव सनडिपधदरसशविर पिर पिडणाव आवशरक आहव.महणाजवची तरि निव चीौकशणचरि किमकिजिचरि रवरवअधि टपपरितरवरची निवहहव तर स निषकषियपरत रवति नििहरअसभलवखिवररल पपरिवव आसणा सिरहतर हि िििण हितिळति निि सवतचीव वतय नि वसतपस निष आसणास निरवयकिर िववणाव आवशरक आहव.

3) चीौकशण असअधिकिऱरि निव किढलवलव स निषकषय हव असभलवखिििहवररल ककणातरिहर िििणवरअवलतरिन नि नि रिहति कववळ पपरिवहरिआअधििरव असणाव आवशरक आहव.

4) कववळ नरिर नि दवति तक सपषपणाव आसणा स निरवयविद रदलि गवलरिचीव स निदशय नििस आलवपिरहजव.

हि मनलभनत आवशरकति असन नि तरि द पलयकष करति रवणािर नििहरत.उपरकक मपखर ततवितरमधरव खिलरल आवशरकति अस निविरय आहवत :-

1) आरकरपत कमयचीिरर आसणा अ वि दकरषत वहरकण हितरस सवतचीि िचीिव करणरिचीणरिसत आसणा विजवण सतरअधिण दवणाव आवशरक आहव.

अ) आरकरपत कमयचीिऱरिस अ वि दकरषत वहरकणस तरिचरिवर िववणरित आलवलवआरकप सपषपणाव आसणा रवस निरदयषपणाव लवखण कळरवलव पिरहजवत. महणाजवची, तरिचरिरवरधदकरणरित आलवलव आरकप हव स निसचित व जरिचरि आअधििरव करणरित आलव आहवत अशण स निववद निवआसणा / अ वि पपरिवव हितरचरि परतण जकडन नि आसणा जर जरिवर चीौकशण आअधििररत आहव अशिकिगदकपतण लवखण पपरिवहरितरचरि परतण आरकपपतितरिरकिर दवणाव शकर निसवल तर अशिकिगदपतितरचीि पपरिवहरिचीि तपशणल हिमधरव करणाव आवशरक आहव. आरकरपत कमयचीिऱरिसरकतरवि दकरषत वहरकणस तरितरचरि आरकपपतिचीव उततर मिगणरिपनव तरिस सदर किगदपतितरचीवअवलकक नि करणरिचीण सतरअधिण दिवरिस हवण आसणा तरिचरि सवखचीिय निव परतण किढन नि घवणरिचीणहिस परवि निगण दवणाव आवशरक आहव.

ि) आरकरपत कमयचीिऱरिचीण अ वि दकरषत वहरकणचीण वहरकणश सप नििवणाण हकणावआवशरक आहव; महिपिसलकि सिकषणदिरितरचीण उलटतपिसणाण करणरिचीण सतरअधिण तरिस दवणावआवशरक आहव आसणा तरिचरि िचीिविचरि सम य निि य तरिचरि िचीिविचरि सिकषणदिरिसह इतर

25

Page 8: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

किहर पपरिवव असलरिस तव सिदर करणरिस परवि निगण दवणाव आवशरक आहव. अशण सतरअधिण हरकववळ औपचीिररक असति किमि निरव तर तण परतरकष आसणा विसतरवक असणाव आवशरक आहव.

क) किगदकपतण पपरिवि अ वि पतरची नििमि हिमधरव परतरकष रिकिणा रकतरवि परसतरग रकतरविमपदवमिल हिचीव वणाय नि असतव. अशि किगदपतितणल तपशणल, अशि किगदकपतण पपरिवहरितरवरसविकषरर करणािऱरि किरम करणाव आवशरक असतव. तरिमपळव आरकरपत कमयचीिरर रकतरवि दकरषतवहरकण हितर निण सविकषरर करणरिचीण उलट तपिसणाण करणाव अ निपजवर असतव. एखिदिववळण,स निररकषणा रटपपणाणतरमधरव आरकरपति निव सशवरिळ भिषि विपरलर असलरिचीव अ वि अस निरसमतकतर कवलव असलरिचीव निमनद कवलव असलरिस अशि परकिरचरि किगदकपतण पपरिवहरितरमधरव अतरतभनयतअसलवलरि िििणतरचीण, सविकषरर करणरिऱरितर निण चीौकशण असअधिकिऱरितरसमकर खितण करणाव आवशरकआहव.

ड) आरकरपत कमयचीिऱरिस अ वि दकरषत वहरकणस तरिचीण इचचि असलरिस, तरिचरििचीिविचीव सिकषणदिर अ वि इतर किहर किगदकपतण पपरिवव सिदर करणरिचीण सतरअधिण दवणावआवशरक आहव. िचीिविसििी सिकषणदिर उपसस त रिहणरिसतरितरअधिि निव चीौकशण असअधिकिरर खितणदवऊ शकत नििहर हव जरर सवयजित असलव तरर, आरकरपत कमयचीिऱरि निव रदलवलरिसपषणकरणािवर नि चीौकशण असअधिकिऱरिचीव समिअधिि नि झिलरिस अशि सिकषणदिरिस िकलिरवणाव हवचीौकशण असअधिकिऱरिचरि कतयवहरिचीि एक भिग आहव.

इ) खितरितरतगयत चीौकशणचरि सप नििवणाणचीव किम सतरपलरि नितरतर आरकरपत कमयचीिऱरिसिचीिविचीव अतरसतम स निववद नि विजवण किलिवअधिणत सिदर करणरिचीण सतरअधिण दवणाव आवशरक आहव.

फ) चीौकशण असअधिकिऱरि निव चीौकशणचीि मसपदि अहविल तरिर कवलरि नितरतर हिअहविलिचीण एक परत आरकरपतिस दवणाव आवशरक आहव आसणा तरिवर तरिचीव उततर परिपझिलरि नितरतर आवशरकति भिसलरिस अहविलित सपअधििरणाि कवलरि जितित आसणा सदरअहविल सकषम परिसअधिकिऱरिस सिदर कवलि जितक.

2) खितरितरतगयत चीौकशण सकपरवणरित आलवलरि चीौकशण असअधिकिऱरि निव ककणातिहरपनवयगरहद नरषत हवतन नि िववति आसणा ककणातिहर आकस वि सनडिपधदर नि िववति आपलव किम पिरपिडणाव आवशरक आहव. कववळ चीौकशणचरि किरयविहरचरि टपपरिवरची निवहहव तर स निषकषियपरतरवति नििहर असभलवखिवररल पपरिवव व सवतचीव वतय नि वसतपस निष आसणा स निरवयकिर िववणाव आवशरकआहव.

सिमिनरत सकपरवलवलर खितरितरतगयत चीौकशण हितिळति निि चीौकशण असअधिकिऱरिमिफयतकरणरित रवणािऱरि परकट व परचचन नि गकषणतरवर नि चीौकशण असअधिकिऱरिचीण पनवयगरहद नरषत दषणरकतरवि तरिचीण स निपकषपितण वततण हितरचीव मकजमिप नरिरिलरिमिफयत कवलव जितव. खितरितरतगयतचीौकशणचीण किरयविहर चीिलन असति निि, आरकरपत कमयचीिऱरिकडन नि आलवलरि रवरवअधि रव नितरतरिरवचीिरित घवति निि तसवची पपरिवहरितरचीव मनलरमिप नि करति निि चीौकशण असअधिकिऱरितरचीि सवभिव

25

Page 9: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

असभवहरक हकत असतक. पपरिवहरिचीव मनलरमिप नि करति निि, पपरिवि असअधिस निरमिचरि रकतरविफौजदिरर दतरड पररकरि सतररहतवचरि तरतपदर हि खितरितरतगयत चीौकशणलि लिगन हकत नििहरत.त िरप, चीौकशण असअधिकिऱरितरसमकर रवणािऱरि पपरिवहरिचीव किरणाणसममितरसि, सतरभिवहरति, तिरकयकतिहितरचरि कसिटरवर मिप नि करणाव आवशरक आहव. सतरकलप निवपरमिणाव जण वहरकण आरकप करतवसत निव पपरिवव दवणाव व आरकप ससधद करणाव हव निससगयक नरिरिचरि ततविचीि अरवभिजर भिग आहव;महणान नि नरिरिलरित हव निवहमणची मिनर झिलवलव आहव कक खितरितरतगयत चीौकशणमधरवचीौकशणचरिमधरव आरकप ससधद करणाव हर स निरककतरिचीण जिििदिरर आहव. कववळ किरदवशणरमि निणव िििणतरमधरव हर आरकरपत कमयचीिऱरितरचीण जिििदिरर रहितव. भिरतणर घट निवचरि अ निपचचवद226 अनवरव विपरणरित आलवलव असअधिकिर हव नरिररवषरक पप निरिवलकक नििचीव आहवत व तवअरपलरर असअधिकिर नििहरत असव नरिरिलरितर निण मि निलव असलरिमपळव, नरिरिलरि निव, चीौकशणअसअधिकिऱरितरतफ किढणरित आलवलरि स निषकषिरापरयमधरव तव पनवयगरहर वि रवकत असलरिखवररजहसतकषवप करिवरिचीि नििहर असि सतरकवत नरिरिलरितफ सवणकत करणरित आलि आहव. आसणामहणान नि पपरिवहरितरचीव मनलरमिप नि करतितर निि एकि दषणकक नििपवकषि द पसरि दषणकक नि चीितरगलि असवमहणान नि नरिरिलरव परशिसककर दषणकक नििऐवजण आपलि दषणकक नि लिवत नििहरत.

3) चीौकशण असअधिकिऱरि निव किढलवलि स निषकषय हि पपरिवहरितरवर अवलतरिन नि असिवि आसणा तकअसभलवखिििहवररल िििणतरवर अवलतरिन नि निसिवि.

अ) चीौकशण असअधिकिऱरि निव तरिचीि अहविल सलरहति निि, असभलवखिवर निसलवलरि परतरतपतरिचरि सवतकडव असलवलरि मिरहतणचीि उपरकग करति किमि निरव.

ि) चीौकशण असअधिकिऱरिचीव स निषकषय अपरसतपत रवचीिरितरवर अवलतरिन नि असति किमि निरवतमहणाजवची चीौकशण असअधिकिरर, तरितरचीव स निषकषय, वसतपसस तण आसणा पररसस तण गहरत अधिर नि रकतरविअसभलवखिवर निसलवलरि पपरिवहरितरवर आअधििररत असलवलरि िििणसतरितरअधिि निव किढन शकत नििहर.

क) चीौकशणचरि असभलवखिवर निसलवलर वसतपसस तण, चीौकशण असअधिकऱरि निव रवचीिर निघवति किमि निरव. किरणा आरकरपत कमयचीिऱरिचरि पििीमिगव सतरकलरत कवलवलरि िििणतरवर स निषकषयकिढणरिसिरखव हकईल.

ड) खितरितरतगयत चीौकशणचरि किमकिजिदरमरि नि असभलवखिवर आणालरि गवलवलरिककणातरिहर िििण वगळन नि चीौकशण असअधिकिऱरिस रवचीिर करति रवणािर नििहर.

इ) खितरितरतगयत किरयविहर हर फौजदिरर किरविई नििहर महणान नि सतरशरिचरि फिरदिचीिससधदितरत खितरितरतगयत चीौकशणचरि किरयपरणािलरस लिगन हकत नििहर.

शकरतवचीव परििलर हव पपरिवहरिचीव परमिणा आहव, सतरशरितणल पपरिवि निवहहव.4) जववहहि निससगयक नरिरिचरि उपरकक स निरमिचीव पिल नि हकतव तववहहि तव ततव आपकआपची

पिळलव जितव.

25

Page 10: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

खितरितरतगयत चीौकशणचीव दक नि परकिर असतित हव लकषित िववलव पिरहजव. एकिचीखितरितरतगयत सवरापरयकष चीौकशण असव महणातित व द पसररस खितरितरतगयत सतरसकषप चीौकशणमहणातित. जववहहि गतरभणर / असतगतरभणर गरवतयणानक, कतयवहरिमधरव गतरभणर स निषकिळजणपणाि आसणा /

अ वि द नरगिमण पररणािम करणािरव कसनर हिििित सकतदशय निण परकरणा असतव तववहहिअशिसिरखव गपनहव ससधद झिलरिस तरिकररति पदिव नितण, ववत नििमधरव कपित, सवववतन नि किढन निटिकणाव अ वि िडतफय करणाव अशितरसिरखरि गतरभणर सशकषितरपकक एक सशकषि रदलर असलरि निवसिमिनरत खितरितरतगयत सवरापरयकष चीौकशणचीव आदवश रदलव जितित. तर उपरकक वहरसतररकदकषितरििित रदलरि जिणािऱरि सशकषि हि गतरभणर सशकषितरपवकषि कमण सवरपिचरि उदि.िपकि िववणाव,दतरड आकिरणाव, तण निपवकषि जिसत नििहर इतकरि रदवसितरकररति स निलतररित करणाव, म. नि.पि.लिझिलवलरि आस यक निपकसि निणचीण वसपलर, किरमसवरपण अ वि तितपपरतण ववत निविढ रकखणाव रिसवरपिचरि असलरि निव खितरितरतगयत सतरसकषप चीौकशणचीव आदवश रदलव जितित. खितरितरतगयतसवरापरयकष चीौकशण आसणा खितरितरतगयत सतरसकषप चीौकशण हितरचरि किरयपधदतण रवसभन नि आसणाववगळरि आहवत. खितरितरतगयत सवरापरयकष चीौकशणमधरव चीौकशण असअधिकिऱरि निव आरकरपतकमयचीिऱरिस अ वि दकषणत वहरकणस सवतचीि िचीिव करणरिसििी पनणाय सतरअधिण दवणाव आवशरकअसतव तर खितरितरतगयत सतरसकषप चीौकशणमधरव, चीौकशण असअधिकिऱरि निव आरकरपत कमयचीिऱरिसअ वि दकषणत वहरकणस तरिचीव महणाणाव, स निववद निव निोदरवणरिचीण सतरअधिण दवणाव आवशरक आहव.एखिदि कमयचीिरर / कमयचीिऱरितररवरधद खितरितरतगयत चीौकशण करणरिकररति सकषमपरिसअधिकिऱरितरकडन नि निवमलरि गवलवलरि चीौकशण असअधिकिऱरि निव खितरितरतगयत चीौकशणचरि रवदमि निपपससतकवमधरव कवलवलरि तरतपदरतरचीव कटिकषि निव पिल नि करणाव आवशरक आहव किरणा तरिमधरवकवलवलरि तरतपदर, निससगयक नरिरिचीव ततव इतरिदर आवशरक िििणतरसह आवशरक तरि किरदवशणरिििणतरचीण पनतयति करतित.

सधरि खितरितरतगयत चीौकशण करणरिििितचीव रवदमि नि स निरम `खितरितरतगयत चीौकशणचीणहसतपपससतकि' महणान नि ओळखलरि जिणािऱरि पपससतकवमधरव रदलव आहवत. हि पपससतकववहरसतररक`कमयचीिररव तरदितणल दकषण वहरकणतररवरधद सशसतभतरगिचीण किरयविहर करणरिििित खितवपरमपखआसणा चीौकशण असअधिकिरर हितर निि मिगयदशय नि करणािऱरि सनची निि' हि शणषियअतरतगयत आणाखण एकपपससतकि आहव.

हि पपससतकितरमधरव कवलवलरि तरतपदरतर निपसिर खितरितरतगयत चीौकशण कवलर जितव तववहहिचीौकशण असअधिकिऱरि निव पिळिवरिचरि सवय किरदवशणर आवशरकति पनणाय कवलरि आहवत हिचीणखितण ििळगिवण. किहर महतविचरि मपदरितरचीण खिलर उजळणाण कवलर आहव :-

25

Page 11: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

खितरितरतगयत सतरसकषप चीौकशणमधरव :-अ) सतरसकषप खितरितरतगयत किरयपरणािलर अतरतगयत चीौकशण -1) सकषम परिसअधिकिऱरि निव जिप नि तरिर करिवरिचीव असतव.2) गरवतय नि अ वि गरवतयणानक (आरकप करणरित आलवलव) हिििितचीव रववरणापततरिर कर नि तव जिप नििस जकडिवरिचीव असतव. रववरणापत सपष आसणा अचीनकअसिवव आसणा सतररदगअधिति टिळणरिसििी खिरदिरर घवणाव आवशरक आहव. जरककणातिहर खितरितरतगयत स निरम रकतरवि एखिदर सवविशतय अ वि एखिदि रवस निरमअ वि आदवश अ वि पररपतकव हितरचीव पिल नि कवलव गवलव निसवल अ वि तरिचीि भतरगकवलरिस हिचीि रवस निरदयष उललवख तरित करिवि.

3) सकषम परिसअधिकिऱरि निव तरिचरि सविकषरर निव जिप नि दिवरिचीव असन नि किगदपतितरचरिपरतण अ वि तोडण पपरिवि सदर जिप निििरकिर जकडणाव आवशरक नििहर. आरकरपतकमयचीिऱरिस जिप नि परिप झिलरिपिसन नि, तरिस परसतसिद महणान नि स निववद नि सिदरकरणरिसििी दहि रदवसितरचीि किलिवअधिण रदलि जितक. दहि रदवसितरचीि रववसकषतकिलिवअधिण सतरपलरि नितरतर सकषम परिसअधिकिऱरि निव सदर स निववद नि रवचीिरित घरिवव आसणारवशवष रव नितरतण कवलरिस तरि निपसिर आरकरपत वहरकणस वहरकणगत सप नििवणाणरदलरि नितरतर सवरतरसपष आदवश दिववत. (जर आरकरपत कमयचीिरर रदलवलरिकिलिवअधिणमधरव स निववद नि दवणरिस असम य िरलि तर सकषम परिसअधिकिऱरि निव सदरमसपदित रकगरररतरि फवरफिर कर नि, पपढरल किरयविहरस रवलतरि नि करतिसवरतरसपष आदवश दिववत. जरि रदवसिपिसन नि सतरसकषप खितरितरतगयत चीौकशण सपरकरणरिचीि स निणायर घवतलि गवलि तववहहिपिसन नि दहि रदवसितरचरि आत जिप नि इतरिदरतरिर कर नि सतरितरसअधितिस दिवव, पपढरल दहि रदवसितरमधरव आरकरपत कमयचीिऱरिकडन निस निववद नििचीण विट पहिवण आसणा तरिपपढरल दहि रदवसितरमधरव सकषम परिसअधिकिऱरितर निणसवरतरसपष आदवश दिववत. अशि ररतण निव, अपविदितमक पररसस तण वगळति अशणकिरयविहर एकि मरहनरित हकणाव आवशरक आहव. रव व असव निमनद करणाव आवशरकआहव कक, सकषम परिसअधिकिरर खितरितरतगयत सतरसकषप चीौकशणचीण किरयविहर सवत करतअसलरि निव, स निषकषय तरिर करिवरिचीव निसलरि निव तर सकषम परिसअधिकिऱरि निव वटसवरतरसपष आदवश दवणाव अपवसकषत असतव.

4) सकषम परिसअधिकिऱरि निव सवरतरसपष आदवश रदलरि नितरतर निवण नि सतरसकषप खितरितरतगयतचीौकशणचरि किरयपधदतण निपसिर, सतरितरसअधित खितरि निव, स निदरदोष सपटकि करणरिचरिपरकरणािसह सवय परकरणाितरमधरव सशकषवचीि आदवश तरिर करिवि व तक िजिविविआसणा तरिचीण निोद आरकरपत कमयचीिऱरिचरि सववि असभलवखित घरिवण आसणा सदर

25

Page 12: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

सववि असभलवख सतरितरसअधित खितरि निव परमपख लवखिपिल (रजि असभलवख) हितरजकडन निपडतिळन नि घरिवण.

5) सशकषवचरि आदवशितररवरधद करिवरिचीव अरपल खितरितरतगयत चीौकशणचरिहसतपपससतकवचरि पररचचवद 53 आसणा 54 निपसिर हितिळिवरिचीव असतव.

6) खितरितरतगयत सतरसकषप चीौकशि हि अअधियनरिसरक किरयविहरतरअतगयत रवतित आसणामहणान नि निससगयक नरिरिचरि स निरमितरचीव पिल नि करणाव आवशरक आहव.

ि) खितरितरतगयत सवरापरयकष चीौकशण -सवरापरयकष खितरितरतगयत चीौकशणमधरव खितरितरतगयत चीौकशणकररति स निरपक कवलवलरि

चीौकशण असअधिकिऱरि निव खिलरलपरमिणाव किरयविहर करणाव आवशरक आहव. चीौकशणअसअधिकिऱरिवरचीव दिसरतव तण नि भिगितरमधरव रवभिगति रवईल. उदिहरणाि य -

अ - आरकरपतिस / आरकरपतितर निि आरकपपत जिरर करणाव.ि - परतरकष तोडण चीौकशण जरिलि द पसऱरि शबदित सप नििवणाण असव सतरिकअधिलव जितव.क - चीौकशण असअधिकिऱरिचीि अहविल तरिर करणाव आसणा सकषम परिसअधिकिऱरितर निि तक

सिदर करणाव,अ रवषरक महणाजवची आरकपपत िजिवणरिििित :-

चीौकशण असअधिकिऱरि निव परि समक चीौकशणचरि अहविलिचीव आसणा जरिवर परकरणाअवलतरिन नि आहव अशण किगदपतव आसणा पपरिवव हितरचीव अवलकक नि कर नि परि समक चीौकशणमधरवसकतदशय निण आढळलवलरि दकषितर निपरप आरकप तरिर करणाव आवशरक आहव. परतरवक आरकप हिसपषपणाव आसणा अचीनकपणाव तरिर कर नि सतररदगअधिति टिळणरिसििी खिरदिरर घवणाव आवशरकआहव. जर ककणातवहर खितरितरतगयत स निरम अ वि सवविशत अ वि स निरमिवलर अ वि आदवशअ वि पररपतकव हितरचीव पिल नि कवलव गवलव निसवल अ वि तरिचीि भतरग कवलि गवलि असवल तरआरकपपतिमधरव तसव सपषपणाव निमनद करणाव आवशरक आहव. अशि ररतण निव तरिर करणरितआलवलव आरकप हव आरकप करणरित आलवलरि आरकरपत कतरिचीि सतरपनणाय आविकिसमजणरिकररति कमण पडतित महणान नि आरकपपतििरकिर `आरकपिचीि तपशणल' अ वि`आरकपितरचीव रववरणापत' हितरचीण रिदर जकडणाव आवशरक आहव. पपरिवहरिचीव सवरप, दषरिििणआसणा पपरिवहरिमपळव उघडककस आलवलर वसतपसस तण आसणा तरिवर नि किढणरित आलवलिस निषकषय हव सवय अशि तपशणलिमधरव कडकरित सपष झिलव पिरहजव. कडकरित, आरकरपतकमयचीिरर अ वि दकषणत वहरकण हितर निि तरितरचरिवररल सतरपनणाय परकरणा कळरवणाव आवशरक आहव.अशिपरकिरचीव स निववद नि महणाजव तरितरचरिवररल आरकपितरचीण कववळ पप निरिवततण असति किमि निरव हवसितरगणरिचीण आवशरकति नििहर. आरकपपत हव पपरिवहरिचरि तपशणलिसमववत महणाजवची सतरितरसअधितकमयचीिऱरितरचरि असभलवखणत कवलवलरि स निववद निितरचीण रिदर आसणा जरिवर परकरणा अवलतरिन नि आहव

25

Page 13: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

अशि किगदपतितरचीि तपशणल, स निररकषणा रटपपणरि, स ळ स निररकषणा रटपपणरि, पतरची नििमि आसणामपदवमिलिचीि तपशणल हिसमववत असणाव आवशरक आहव.

पपरिवहरिचरि तपशणलिमधरव निमनद कवलवलर, निोदवन नि घवतलवलर स निववद निव आसणा सतरितरसअधितकिगदपतव हितरचरि परतण दवणाव आवशरक आहव (आरकपपतिस जकडणाव) आसणा जर किहरकिगदपतितरचरि परतण पपररवणाव वहरवहिरय निसलरिस दकरषत अ वि आरकरपत कमयचीिऱरिस, सदरकिगदपतितरचीव तरिस पनवयसनची निव निव अवलकक नि कर रदलरि नितरतर, सदर परतण तरिचरि सवतचरिखचीिय निव किढन नि घवणरिचीण परवि निगण दिवण.

हव लकषित िवविवरिस हवव कक, चीौकशण असअधिकिऱरि निव परतरवक परकरणािमधरव आरकरपतकमयचीिऱरिचीण अ वि दकरषत वहरकणचीण इचचि असक वि निसक; तसवची दकरषत अ वि आरकरपतकमयचीिरर तरिचरिवररल आरकप मिनर कररत असवल अशि परकरणाितरमधरवहर तरिस सप नििवणाणदिवण; किरणा तरि निव अशण किपलर हर चीौकशण असअधिकिऱरिसमकर दवणाव हव किरदि निव आवशरकआहव. खितरितरतगयत चीौकशणचीण किरयपरणािलर शकर तववढरि लवकर पनणाय करणाव आवशरकअसलरि निव चीौकशण असअधिकिऱरि निव दकरषतिस अ वि आरकरपत कमयचीिऱरिस सप नििवणाणचीणतिररख, ववळ आसणा स ळ स निसचित कवलरिचीि जिप पििरवणाव आवशरक असन नि सदर जिपआरकपपत आसणा तरिचीण सहपतव रिसकित असणाव आवशरक आहव.

दकरषत अ वि आरकरपत कमयचीिरर तरिचरि लवखण स निववद नििमधरव (आरकपपतितर निि उततरदवति निि) अ वि सवततरतपणाव वककलिकडन नि अ वि असअधिवकतरिकडन नि तरिचीव परकरणा मितरडन दवणरिसपरवि निगण दवणरिििित रव नितरतण करणरिचीण शकरति असतव. अशिपरकिरचरि रव नितरतणचीिहितिळणाण करति निि, खितरितरतगयत चीौकशणचरि हसतपपससतकवमअधिणल तरतपदरतरचीव पिल नि चीौकशणअसअधिकिऱरि निव करणाव आवशरक आहव.

आरकपपतिमधरव दवणरित आलवलरि किलिवअधिणमधरव अ वि पपढव विढवन नि दवणरितआलवलरि किलिवअधिणमधरव दकरषति निव अ वि आरकरपत कमयचीिऱरि निव आरकपपतिस उततर महणान निलवखण स निववद नि सिदर करणाव आवशरक असतव. दकरषत वहरकणस आगिऊ सनची निि रदलवलरितिरखवस आसणा रदलवलरि ववळण अ वि दकरषतिस रकतरवि आरकरपतिस रकगर तण पनवयसनची निि दवऊ नििदलणरित आलवलरि रदवशण व ववळण चीौकशण असअधिकिऱरि निव तोडण चीौकशण अ वि सप नििवणाणदवणरिकररति सपरवित करिवण.

ि रवषरक :- परतरकष तोडण सप नििवणाण जरिस द पसऱरि शबदित `सप नििवणाण' असव महणातित-

दकरषत अ वि आरकरपत कमयचीिरर जववहहि सवत चीौकशण असअधिकिऱरिसमकर उपसस तरिहतक तववहहि तरिचीण सप नििवणाण करणाव - चीौकशण असअधिकिऱरि निव म. नि.पि.चरि सिकषणदिरितरचीणतपिसणाण करणरिआअधिण, दकरषत अ वि आरकरपत कमयचीिऱरिस तरितरचरिवर िववणरित आलवलवआरकप तसवची आरकपितरचीव रववरणा, तरिलि समजवल अशि भिषवमधरव तरिलि विचीन नि दिखविवव

25

Page 14: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

आसणा समजिवन नि सितरगिवव. दकरषतिस अ वि आरकरपत कमयचीिऱरिस तरिचरिवररल आरकपआसणा आरकपिचीव रववरणा हिचीव आकल नि झिलव आहव अशण चीौकशण असअधिकिऱरिचीण सवतचीणखितण झिलर पिहरजव. नितरतर, चीौकशण असअधिकिऱरि निव दकरषत तरितरचरिवररल आरकप मिनर करतकरकतरवि कसव हिििित रवचीिरणाि करिवण. जर दकरषतितर निव आरकप रव नििअट मिनर कवलरिसतरि निपसिर दकरषतितरचीण तोडण स निववद नि निोदविवव. जर दकरषत अ वि आरकरपत कमयचीिरर आरकपरव नििअट रकतरवि अतरशत मिनर कररत असलरिस चीौकशण असअधिकिऱरि निव तरि निपसिर तरिचीण तोडणस निववद नि निोदविवव. हि दक निहर परकरणाितरमधरव दकरषति निव अ वि आरकरपति निव आरकप पनणायतअ वि अतरशत रव नििअट सववचचव निव आसणा / अ वि म नििपिसन नि मिनर कवलव आहवत रिचीण चीौकशणअसअधिकिऱरि निव खितण करिवण.

िववणरित आलवलव आरकप पनणायत मिनर करणरित आलरिस, चीौकशण असअधिकिररतरितरचरिसमकर असलवलव सवय पपरिवव करणाव टिळन नि कर नि सप नििवणाण ितरद कर शकतक आसणािववणरित आलवलव आरकप अतरशत मिनर करणरित आलव असलरिस, चीौकशण असअधिकिररसवणकिरणरित आलवलरि आरकपितरसतरितरसअधित पपरिवव सिदर करणाव टिळन शकतक. सप नििवणाणचरिपरतरवक ववळण चीौकशण असअधिकिऱरि निव तरि रवसशष रदवसिचीि खितरितरतगयत चीौकशणचरिकिमकिजिचीि वतितरत सवतचरि सविकषरर निव तरिर करिवि आसणा तरिचीण एक परत आरकरपतिसपकचीपिवतण घवऊ नि, खितरितरतगयत चीौकशणचरि तरि रदवसिचरि किमकिजिचरि परतणतरसह दिवण.

आरकरपति निव आरकप पनणायत रकतरवि अतरशत मिनर नि कवलरिस चीौकशण असअधिकिऱरि निव पपरिवव निोदरवणरिस सपरवित करिवण. परि समक चीौकशणचरिववळण सतरितरसअधित सिकषणदिरिचरि निोदरवणरित आलवलरि स निववद नििचरि परतण पनवची आरकरपतिस पनवची पपररवणरित आलवलरिअसलरि निव चीौकशण असअधिकिऱरि निव सतरितरसअधित सिकषणदिरिचीव पनवचीव स निववद नि आरकरपतिसमकर कववळविचीिवव आसणा सिकषणदिरि निव स निववद निितणल निमनद िििण किरम कवलरिस, चीौकशणचरि किमकिजिततरिचीण निोद घरिवण. सिकषणदिरिलि आपलव पपढरल पपरवणाण स निववद नि दवणरिचीण इचचि निसलरिसरकतरवि पनवचरि स निववद निित सपअधििरणाि करिवरिचीण निसलरिस तरि सिकषणदिरि निव पपरिवि सिदरकरणाव आवशरक निसतव. सिकषणदिरि निव पनवचीव उपरकक स निववद नि किरम कवलरिवर आरकरपतिलितरिचीण उलटतपिसणाण घवणरिचीण सतरअधिण दिवण. उलटतपिसणाणचीण निोद परशd निकततरव रकतरविक निितमक सवरपित निोदरवति रवईल. सतर जिणाणरिकररति आसणा / रकतरवि ककणातणहरमहतविचीण ििि जिणाणरिकररति चीौकशण असअधिकिरर सिकषणदिरिलि ककणातिहर परश रवचीिरशकतक. असतरितरसअधित परश, सिकषणदिरिचीि कववळ अपमि नि करणरिचरि उदवशि निव रवचीिरलवलि /तिस दवणरिसििी रकतरवि पप निरकण सवरपिचीि परश रवचीिरणरिस चीौकशण असअधिकिरर म नििईकर शकतक. उपरकक परकिरव, म. नि.पि.सिकषणदिरिचीव पपरिवव पर म निोद कर नि घरिववत.परि समक चीौकशणचरि ववळण स निववद नि निोदरवणरित आलवलव निसलवलरि सिकषणदिरिचीण तपिसणाणचीौकशण असअधिकिरर रितर निि करिवरिचीण असलरिस चीौकशण असअधिकिऱरि निव पर म अशिसिकषणदिरिचीण सिकष आरकरपत रकतरवि कसनरदिर कमयचीिऱरिचरि उपसस तणत निोदविवण. चीौकशण

25

Page 15: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

असअधिकिऱरि निव तरि नितरतर आरकरपतिस तरिचरि उलटतपिसणाणकररति तरिरर करणरिकररतिपपरवसि ववळ समळणरिकररति सप नििवणाण तहकन ि करिवण आसणा अशि सिकषणदिरिचीणउलटतपिसणाण अशि तहकन ि सप नििवणाणचरि ववळण सपर करिवण. त िरप, आरकरपति निव जर तरिचीरदवशण उलटतपिसणाण घवणरिचीण सपष इचचि वहरक कवलरिस, अशि सिकषणदिरिचीणउलटतपिसणाण, पपरिवि निोदरवलरि नितरतर लगवची चीिलन करिवण आसणा आरकरपतिचीण इचचिखितरितरतगयत चीौकशणचरि तरि रदवशणचरि सभिवततितरतिमधरव रकगरररतरि निोदविवण. म. नि.पि.सिकषणदिर सिकष निोदरवलरि नितरतर (असलरिस) िचीिवितमक सिकषणदिरिचीण सिकष वर निमनदकवलरिपरमिणाव निोदरवणरित रिवण. अपविदितमक परसतरगण परतरकष जिगवलि भवट दवऊ निजिगवसतरदभियतणल वसतपसस तण जिणान नि घवऊ नि अतरसतम स निणायरिपरत रवणरिकररति वहररकश जिगवलिभवट दवऊ नि तपिसणाण करिवण. अशि परसतरगण आरकरपत रकतरवि कसनरदिर कमयचीिरर आसणा तरिचीिसह-कमयचीिरर (ककणाण असलरिस) रितर निि चीौकशण असअधिकिररसमववत परतरकष जिगववर जिवव आसणाअशि तपिसणाण नितरतर जिगवचीव (स ळिचीव) आरवख नि किढणरित रिवव आसणा / रकतरवि कवलवलवस निररकषणा निोदविवव. रवखितरक नििचीण अचीनकति आसणा / रकतरवि कवलवलव स निररकषणा निोदविवव.रवखितरक नििचीण अचीनकति आसणा / रकतरवि स निररकषणा रटपपणाण खितरितरतगयत चीौकशणचरि तरिरदवसिचरि वततितरतिमधरव रकगरररतरि असभलवसखत करिवण.

जव व एकिपवकषि असअधिक आरकरपत आहवत आसणा चीौकशण एकसतत आहव, अशिववळणचीौकशण असअधिकिऱरि निव आरकरपतितर निि परसपरितरचीण उलटतपिसणाण घवणरिचीण सतरअधिण दिवण आसणाआरकरपतितरपकक जर ककणाण रि सतरअधिणचीि फिरदि घवऊ इसचचत निसतणल तर चीौकशणचरि तरिरदवसिचरि वततितरतिमधरव तरिचीण रकगरररतरि निोद घरिवण. चीौकशण असअधिकिऱरितर निण आरकरपतिलितोडण स निववद नि निोदविवरिचीण सतरअधिण दिवण. खितरितरतगयत चीौकशणचरि किमकिजिमधरव निोदरवणरित रवणािरर सिकष शप ववर निसिवण हव चीौकशण असअधिकिऱरि निव लकषित िवविवव. चीौकशणअसअधिकिऱरि निव िचीिविकररति पपरवसि अवअधिण दिवि. िचीिविचीव अतरसतम स निववद नि सिदरकरणरिकररति रदलवलर ववळ सतरपलरि नितरतर, चीौकशण असअधिकिरर स निषकषय व सशफिरसणतरसह आपलिअहविल तरिर कर नि सकषम परिसअधिकिऱरितरकडव सिदर कर शकतक.

आपलि िचीिव करणरिस पनणाय सतरअधिण दवणाव परशिस नििवर व चीौकशण असअधिकिऱरिवरितरअधि निकिरक आहव. मित, रि सतरअधिणचीि फिरदि घरिवि रकतरवि कसव हव आरकरपत रकतरवि कसनरदिरकमयचीिऱरिवर अवलतरिन नि असतव. आरकरपत रकतरवि कसनरदिर कमयचीिरर आपलरि किमिवरगरहजर रहित असवल तर तरिलि िचीिविकररति पनणाय सतरअधिण दवणरिसििी, कववळ तरिचरि अतरसतमजित असलवलरि पतरिवर वहररकश रकतरवि पकसटिदिरव कळरवणाव एवढिची परियर असतक. किहररवसशष पररसस तणमधरव आरकरपतिशण पतवहरवहिर करणाव वहरवहिरय निसवल रकतरवि आरकरपत /

कसनरदिर कमयचीिरर तरिलि पपरवसि ववळ व सतरअधिण दवऊ निहर तरिलि पििरवलवलव आरकपपत, रकतरविककणातणहर निकटरस अ वि ककणातिहर पतवहरवहिर सवणकिरणरिचीव जिणाणवपनवयक टिळतअसलरिचीव आढळन नि आलरिस रकतरवि उततर दवत निसलरिस रकतरवि हजर हकत निसलरिस, चीौकशण

25

Page 16: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

असअधिकिरर लवखण सवरपित किरणाव असभलवसखत कर नि निससगयक नरिरततवि निपसिर आवशरकअसलवलरि सवय रकतरवि ककणातरिहर िििणमधरव िदल कर शकतक रकतरवि टिळन शकतक.

क) चीौकशण असअधिकिऱरि निव अहविल तरिर कर नि सकषम असअधिकिऱरितरकडव सिदरकरणरिििित.

खितरितरतगयत चीौकशण करणरित रवणािऱरि परकरणािचीि सतरसकषप इसतहिस (परसतिव निि),चीौकशण असअधिकिऱरिचीण निवमणानक रि िििण रकगर आकल नििकररति परसतिव निवमधरव निमनदकरणरिचीण पर ि आहव. तरि नितरतर, चीौकशण असअधिकिऱरिसमकर सिदर करणरित आलवलव पपरिववमहणाजवची तोडण पपरिवव व किगदकपतण पपरिवव अशि दक नि भिगितरमधरव कमि निव रवभिगन नि निमनदकरिववत. तरि नितरतर, आरकरपति निव रकतरवि कसनरदिर कमयचीिऱरि निव सिदर कवलवलव पपरिववउपरककपरमिणाव कमि निव निमनद करिववत. वररल कमि निव पपरिवव निमनद करणाव हि एखिदिपपरिवहरिवर नि चीौकशण असअधिकिऱरिचीव लकष ढळणरिचीव टिळणरिचीि उपिर आहव.

रकतरवििववणरित आलवलव आरकप पनणायत रकतरवि अतरशत ससधद हकतक रकतरवि कसव हव स निसचित करणाव

चीौकशण असअधिकिऱरितरवर तसवची सकषम असअधिकिऱरितरवर सवततरत स निणायरिपरत रवणरिकररतिपपरिवहरितरचीि रवचीिरपनवयक अभरिस करणाव ितरअधि निकिरक असलरि निव चीौकशण असअधिकिऱरितर निणपपरिवहरितरचीण चि नि निण सपर करणरिपनव आरकरपतिरवरधदचीव आरकप जसवचरि तसव (शबद नि शबद)सलहरणरिचीण पर ि आहव. पपरिवहरितरचीण रवरवअधि वसतपसस तण, रवरस निणरति, सखल निशणलति, सवयआकससमतति निमनद करिवण त िरप, पपरिवहरितरचरि गरिहतवचीव किहर मिनर स निकष पपढरलपरमिणाव निमनद करति रवतणल.

(1) भिरतणर पपरिवि असअधिस निरम, खितरितरतगयत चीौकशणकररति किटवककरपणाव लिगन निसलि तरर, पपरिवहरिचीण सपसतरगतण, गरिहति आसणा महतव रिचीि स निणायर करति निि पपरिवहरिचरिपिरिभनत ततवितरचीि किळजणपनवयक अभरिस करिवि. उदि.असभलवसखत वसतपसस तणशण परसपर वसमळतिजपळति सतरितरअधि निसवल आसणा तरिचीण रवरस निणरति निसवल, तर ऐककव पपरिवि द पलयसकषलिजितक. पपरिवि तौलस निकदषरि रवचीिरित घवतलि जितक, मकजलि जित नििहर. परतरवक पलनलिपपषण दवणरिचीण आवशरकति नििहर. पपरिवहरिचीण रवरस निणरति हर शकरतवचरि किरणाणमणमितरसवचरिआसणा किरणाितरचरि कसकटरवर पिरखलर पिरहजव.

(2) सतरशरिचरि फिरदिचीव ततव खितरितरतगयत चीौकशणकररति लिगन नििहर, पपरिवहरिचीिस निकष हि शकरतवचीव परििलर असिवि.

(3) आरकरपतिचीि दकष ससधद करणरिसििी विपरणरित रवणािरि पपरिवि खितरितरतगयतचीौकशणचरि किमकिजिचरि असभलवखिवर आलवलि असणाव आवशरक आहव आसणातरिवहरसतररक चीौकशण असअधिकिऱरिचरि वहररकगत मिरहतणसह ककणातिहर पपरिवि सदरउदवशिकररति उपरकगित आणाणरित रवऊ निरव.

25

Page 17: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

(4) सवयमिनर स निकषिपरमिणाव जरि पपरिवहरिििित आवहहि नि दवणरिचीण अ वि खतरड निकरणरिचीण सतरअधिण दकषण कमयचीिऱरिलि दवति रवत नििहर असि पपरिवि अपरिअधिससधदरकररतिरवचीिरित घवणरित रवऊ निरव. कडकरित, आरकप रकतरवि कसनरदिर कमयचीिऱरिचरि अपरककषककणातरिहर पपरिवहरिचीि रवचीिर हकऊ निरव.

(5) चीौकशण असअधिकिऱरिचरि अहविलिमधरव आरकपितरििितचीि स निकिल स निसतररदगअधिपणावअसिवि.चीौकशण असअधिकिऱरिचरि सशफिरसण :-

िववणरित आलवलव आरकप ससधद झिलव असलरिस रकतरवि चीौकशण असअधिकिऱरिचरिअहविलिमअधिणल सशफिरसणतरमधरव सशकषवचीव परमिणा निमनद कवलवलव असिवव. आरकप ससधद झिलवलव निसलरिस दकषमपकणचीण सशफिरस असिवण. समनरिरतवचरि ततवि निपसिर हव लकषित िवविवव कक,सशफिरस करणरित आलवलरि सशकषवचीण तणवति हर ससधद झिलवलरि दकषिचरि परमिणाित असिवण.जववहहि आरकरपतिलि दवणरित आलवलर सशकषि ससधद झिलवलरि गपहिचरि तणवतवपवकषि, अधिककिदिरकअरकगर परमिणाित असलरिस नरिरपिसलकि लगवची हसतकषवप करतव. परदरघय आसणासमिअधिि निकिरक सववि, स निषकलतरक सववि असभलवख, चीितरगलव किम रकतरवि रदलवलव रकगदि नि इतरिदरइतर स निकष सवयसिअधििरणापणाव रवचीिरि य घवऊ नि सशकषि सौमर कर नि, सशकषवचीण तणवतििररवणरिसििी सवणकिरणरित आलवलव स निकष आहवत तर पनवचीि कलतररकत सववि असभलवखआसणा गत 5 वषिरापरयमधरव रदलवलर सशकषि विढरव सशकषवचरि सम य निि य रवचीिरित घवतलर जितव.गपनहि ककणातरि पररसस तणतरमधरव करणरित आलि तरिचीिहर रवचीिर कवलि जितक. जरआरकरपति निव वररष असअधिकिऱरिचरि सची िवणाण रकतरवि जिरदसतणमपळव सदकष गपनहि कवलि असवलव सदर वररष असअधिकिऱरिवरहर तरिची परकरणाण तवची आरकप स निसचित करणरित आलवअसतणल तर, तव अशि पररसस तणमधरव सौमरकिरर घटक महणान नि रवचीिरित घवतलव जितित. जरआरकरपति निव कवलवलि गपनहि रकतरवि सदकष कतण हर मि निवतिविदर सवरपिचरि चीितरगलरि उदवशि निवरकतरवि म. नि.पि.चरि रहतरकषणािचीि रकगर रवचीिर कर नि रवशपधदपणाव, रवरिस िववति रवणरिजकगणकवलर असलरिस अशण कतण सौमरकिरर घटक महणान नि रवचीिरित घवतलर जितव.

सवरदोचची नरिरिलरिचरि, रपस निर नि िक ऑफ इतररडरि आसणा इतर रवरधद रमझि नि खि निआसणा इतर ((1991)1 एससणसण 588) आसणा वहरवस िपककर सतरचीिलक, ईसणआरएल, हदिििदआसणा इतर रवरधद िण.करणािकर आसणा इतर ((1993) एससणसण 727) परकरणाणस निविडरि निपसिर, चीौकशण असअधिकिरर जर सवत सकषम परिसअधिकिरर निसवल तर, ``चीौकशणअसअधिकिऱरिचीि अहविल सकित जकडलि आहव. अहविल रवचीिरित घवऊ नि सकषम परिसअधिकिरररकगर स निणायर घवतणल. आपलरिलि ककणातवहर स निववद नि रकतरवि असभववद नि दिखल करिवरिचीवअसलरिस, हव पत समळिलरिपिसन नि 15 रदवसितरचरि आत, आपणा सकषम परिसअधिकरणािमपळव लवखणसवरपित सिदर कर शकति'' अशि शवऱरितरसह, पर म खितरितरतगयत चीौकशण अहविलिचीण परत,तरितरचीव स निषकषय आसणा सशफिरसणतरसह सकषम परिसअधिकिऱरि निव, तरिचरि अहविलिवर आदवश

25

Page 18: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

दवणरिपनव आरकरपतिस दिवण . नितरतर आरकरपति निव तरिरवरधद कवलवलव स निववद नि /असभववद नि परिपहकतिची, चीौकशण असअधिकऱरि निव तरिवर सवतचीव असभपरिर निमनद कर नि सकषम परिसअधिकरणािकडवअतरसतम आदवशितरकररति सिदर करिवव. सवरदोचची नरिरिलरि निव असि स निषकषय किढलि आहव कक,चीौकशण अहविलिचीण परत, आरकरपतिस पपररवणाव निससगयक नरिरि निपसिरची असवल. आसणामहणान निची, आरकरपत अशि परकिरचीण परत समळणरिस पित असवल.

चीौकशण असअधिकिऱरि निव खितरितरतगयत चीौकशणचीि अहविल तरितणल स निषकषय आसणासशफिरसणतरसह सकषम परिसअधिकिऱरिकडव सिदर करिवि. सकषम परिसअधिकिरर महणाजव, सतरितरसअधितआरकरपतिस सशकषि िकििवणरिचीि असअधिकिर असलवलव परिसअधिकिरर हकर. सदर अहविलितसकषम परिसअधिकरणािपवकषि उचची परिसअधिकरणािकडव सिदर कवलरि निव खितरितरतगयत चीौकशणचीवकिमकिज द नरषत िरत नििहर हव धरि निित घरिवव. पपढव असव निमनद करिवरिचीव आहव कक, जरिववळणचीौकशण असअधिकिरर आपलि अहविल खितव परमपखितरमिफयत सकषम परिसअधिकिऱरितरकडव सिदरकरतित, तरिववळण, खितव परमपखितर निण सदर अहविल सकषम परिसअधिकरणािकडव पििरवति निि, तरिअहविलिवर ककणातरिहर परकिरचीव भिषर कर निरव, चीौकशण अहविलिवररल कवलवलरि ककणातरिहरभिषरिमपळव सकषम परिसअधिकरणािवर परभिव पडतक आसणा तरिमपळव तरि सतरिपिसन नि खितरितरतगयतचीौकशण किमकिज द नरषत िरतव असव नरिरिलरितर निण मि निलव आहव. पपरिवव आसणा चीौकशणअसअधिकिऱरिचीि अहविल रितरचीि किळजणपनवयक अभरिस कर नि आपलर िपधदरमतति विपरणरिचीवतरिवर सवरतरसपष आदवश पिररत करणरिचीव किरदवशणर कतयवहर सकषम परिसअधिकरणािवर असतव.रवरवअधि परकरणाितरमधरव नरिरिलरि निव अशण रकमि नि अपवकषि वहरक कवलर आहव कक -

(अ) चीौकशण असअधिकिऱरिचीव स निषकषय आसणा / रकतरवि सशफिरसणतरिरकिर सकषम परिसअधिकिररअसहमत असलरिस, तरितर निण रदलवलरि आदवशिमधरव तरि असहमतणकररति पपषणदिरक किरणावदिवणत.

(ि) सकषम परिसअधिकरणािचीव आदवश हव निोदरवणरित आलवलरि पपरिवहरिवर आअधििरलवलवअसिववत आसणा तरितरचरि वहररकगत जि नििवर नि असन निरवत.

आरकरपत रकतरवि कसनरदिर कमयचीिऱरिस परसतिरवत सशकषवरवरधद किरणावदिखरवणरिसििी, किरणाव दिखवि निकटरस जिरर करणरिचीण आवशरकति खितरितरतगयत चीौकशणपपससतकवतणल तरतनदरतर निपसिर िररवणरित रिवण. मित किरणाव दिखवि निकटरस जिरर करिवरिचरिस निषकषियपरत आलरिस, तरिसमववत चीौकशण असअधिकिऱरिचीि स निषकषय आसणा सशफिरसणतरसहतरिवररल सकषम परिसअधिकिऱरिचरि आदवशिसह चीौकशण अहविलिचीण परमिसणात सतरपरत सकितजकडणरित रिवण. चीौकशण असअधिकिऱरिचीव स निषकषय तसवची परसतिरवलवलरि व लिदणरित रवणािऱरिसशकषवचरि परमिणाििदलचीव महणाणाव मितरडणरिचीि आरकरपत रकतरवि कसनरदिर कमयचीिऱरिस असअधिकिरआहव. किरणाव दिखवि निकटरसणलि रदलवलरि उततरिचीण पपरिवहरितरसह तपल निि कर नि सकषमपरिसअधिकिऱरि निव सवरतरसपष आदवश दिववत. रदलवलरि रवरहत किलिवअधिणमधरव किरणाव दिखवि

25

Page 19: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

निकटरसणलि रकगर उततर परिप नि झिलरिस, सकषम परिसअधिकिऱरि निव र िरकगर आदवश पिररतकरिववत.

परतरकष िजिवणरित रवणािऱरि सशकषवचरि आदवशिमधरव कडकरित, सकतदशय निणआढळलवलव परकरणा िजिवणरित आलवलव आरकपपत, खितरितरतगयत चीौकशणचरि सप नििवणाणमधरवआढळलवलर वसतपसस तण, चीौकशण असअधिकिऱरिचरि अहविलिवररल सकषम परिसअधिकिऱरितरचीव आदवश,किरणाव दिखवि निकटरस (असलरिस) तरिलि आरकरपति निव रदलवलरि उततरिवर करणरित आलवलिरवचीिर आसणा तरिवररल सकषम परिसअधिकिऱरितरचीव आदवश रितरचीि समिववश असिवि. आदवशिवरसकषम रकतरवि तरितरचीव द पयरम परिसअधिकिरर सविकषरर कर शकतित. अशि परकिरचीि अतरसतम आदवशजिरर करणरिपनव लिगन हकत असलरिस, 2 किरदवशणर आवशरकतितरचीण पनतयति किटवककरपणावकरिवण. तरि महणाजव -

(1) मपतरिई म. नि.पि.असअधिस निरम 1988 चरि कलम 83(2) अनवरव आवशरकअसलरिपरकरणाण महिपिसलकवचीण पनवयमतरजनरर परिप करणरिकररति मसपदिपतम. नि.पि.सचीटणाणसितरकडव सिदर करिवव. आसणा अशिपरकिरव पनवयमतरजनरर परिप झिलरि नितरतर परतरकषसशकषिदवश जिरर करणरित रिवि.

(2) जरि रवसशष परवगिरापरय निि औदकसगक कलह किरदि लिगन असवल, तरि परकरणाण जरकिमगिर नरिरिलरित अ वि समवट असअधिकिरर अ वि लविदिपपढव विद अस निसणायत असवल तरसदर असअधिस निरमिचरि कलम 33 चीण पनतयति हकणाव गरजवचीव आहव.

सशकषवचरि आदवशिरवरधद करणरित आलवलव अरपल हि निससगयक नरिरिचरि ततवितरचीिचीअरवभिजर भिग असलरि निव, सशकषवचरि आदवशिरवरधद करणरित आलवलव अरपल, खितरितरतगयतचीौकशणचरि हसतपपससतकवतणल तरतपदरतरपरमिणाव स निकिलित किढणाव आवशरक आहव. फक परमपखअसअधिकिरर (चीौकशण) खितरिचीि कमयचीिररव तरदची किगदपतव अरपल परिसअधिकिऱरितरकडव सिदर करशकतव.

दक नि) परयववकषणा आसणा जिििदिऱरितरचीण उतरतरड.परमपख असअधिकिरर (चीौकशण)

उप-परमपख असअधिकिरर (चीौकशण)

सहि. परमपख असअधिकिरर (चीौकशण)

अनववषणा असअधिकिरर (चीौकशण)

तळटरप :- परि समक आसणा खितरितरतगयत चीौकशि करणाव हि खितरितरतगयत िििण

25

Page 20: हस्तपपसस्तकि क - mcgm.gov.in Department List/… · ििि रवचीिरि्त घवेणरिआअधिण आसणा प्रतरक्ष

असलरि निव घवतलवलि स निणायर शकरतक, ज नितव निव सदर असअधिस निरमिनवरव मिरहतण रवचीिरलरिसशविर, ज नितवलि कळरवलि जित नििहर.

25