1

2

© నిడదవోలు మాలతి

జూన్ 2011

Emailto: malathini@gmail.com.

No part of this book may be reproduced in any form without express

permission from the author.

1

కథలవరస

1. కొనే మనిషి .................................................................. 2

2. జమాఖరచుల పట్టిక ....................................................... 11

3. దేవీ పూజ .................................................................. 23

4. నిజానికీ ఫెమినిజానికీ మధ్య ............................................. 35

5. ఆనందో బ్రహ్మా! ............................................................ 51

6. చివురచకొమా చేవ ......................................................... 67

7. పెంపకం .................................................................... 79

8. అమా తపన ............................................................... 88

9. జేబ్ు ........................................................................ 97

10. “నేను” ................................................................. 109

11. రంగు తోలు ............................................................. 116

12. కులదీపకుడు .......................................................... 124

13. మీరెవరితాలూకు! ..................................................... 133

14. కొతతసీసా, పాతసారా ................................................... 143

15. తలీ్ల, నినుు దలంచి ... ................................................ 152

2

1. కొనే మనిషి

చినుపప అకక కామాక్షకిి పెదద ఉతతరం రాసేడు. అకకనీ, మేనలుీ డు వ ంకట్ర్ ంని అమెరికా రమాని. ఒట్టి కబ్ురచీ కాదు. వాళీ్కి ట్టకెకట్లీ కూడా కొని పంపించడేు. కామాక్షి ఉప్ పంగిపో యంది. తనచతేులమీదుగా పెంచి పెదద చసేిన చినిు తముాడు పరయోజకుడ ై అమెరికాలో పెదద ఉదో యగం సంపాదించడమ ే కాక పాతకాలపు అభిమానాలు అలాగ ేనిలబ్ెట్లి కునాుడు!

“అమెరికా వ ళ్తత నాువట్,ే ...” “నిజంగా అమెరికాయే, ... అబ్బ ో,”

“నువాా? అమెరికావా? ... ఎందుకూ ...”

పరశ్ులవరషం. కామాక్షికి ిపిరాడలంలుదు. క కొడుకు సంగ స సరేసరి. చుట్్ి లూ, పకాకలూ, సేుహితులూ త మాను వసుత వుల జాబితా కనుమంతుడతిోకలా పరిెగి పో త ంది.

000

చినుపప వాళీ్ని తీసుకురావడానికి ఎయర పో రచి కి వ ళ్లీ డు. “నయయయారక లో మారాల్సి వచిుంది. నువాకకడికి వసాత వనుకునాును,” అంద ి

కామాక్షి ఒకింత కించ పడుత . “వదాద ం అనే అనుకునాును. ఆఫసీులో పనివలీ పడలుదు. దవేికి కూడా పని.

తీరలుదు. ఆఫీసులో ిపిరాడలంలుదు. లుకపో తే రెండువేలు పటె్టి ట్టకకెట్లీ కొనువాణ్ణి మరో రెండువందలకి వ నుదీసాత నా?” చినుపప సనుగా నవేా డు, అదేమంత పెదదవియయం కాదనిపించేలా.

3

“అంతేలు” అంద ికామాక్షి. “అయనా వ ంకట్ర్ ం ఆమాతరం చయసుకోలుడా అని కూడా లు ...” “ఎందుకు చయడలునయ? ననే ేకదా అకకడ అనీు కనుకుకని చేసింది,” అనాుడు

వ ంకట్ర్ ం చిరచకోపంతో. అతనికి తలీ్సమాట్లు మహ్మ అవమానంగా తోచయే. చినుపప వ ళీ్ల కారచ తీసుకొచేుడు. సయ‌ కేసులు వ నక ట్రంకులో పడసేి,

కామాక్ష,ీ వ ంకట్ర్ ం కారెకేకక, మళీ్ల మాట్లు మొదలు పెట్ేిడు. “అయతే కాలుజీలో చేరచతునాువనుమాట్. ఏమిట్ట నీ మేజరచ?”

ఈ అమెరికనింగలీయు వ ంకట్ర్ ంకి ంకా కొతత . రెండు నిముషాలాలోచించి, “ ంకా ఏం అనుకోలుదు,” అనాుడు తట్సథంగా.

చినుపప “ప్చు” అని చపపరించి, “చయశావా? ద ేమనవాళీ్తో వచిున చికుక. అందుకే మనం ంత వ నకబ్డి ఉనాుం. జనం చినుపపట్లుంచీ స్ ంత ఆలోచనలూ, అభిపరా యాలూ ఏరపరచచుకోవడం నేరచుకోవాల్స. కకడ చయడు. ఉగుు పాలతోన ేనేరచపతారచ అలాట్టవి. అంత ందుకూ? కాలుజీకి జీతం కట్్ి ల్స. డబిోవామని తలీ్సదండుర లని అడిగే కురాా డు కకడ మచుుకయనా కనిపించడు, త లుసా?”

వ ంకట్ర్ ం జీతం కటి్డానికి తలీ్సని డబ్ుో అడగకకరీేకపో త ే ఎలా ఉంట్లందో ిహించుకుంట్లనాుడు.

“ఏ మాట్కామాట్ే చ పాపల్సలు. పిలీల్సకి చినుపపట్లుంచ ే అలవాట్యన ఈ సాాతంతరయంమూలంగా అభిమానాలు దయరం అయపో తాయ కూడాను. మనలాగా పేరమలూ, అభిమానాలూ అంట్ూ తాపతరయపడరచ. నిజానికి కకడ చాలామంద ిఆశ్ురయపో యేరచ త లుసా నేను మీకు ట్టకెట్లీ కొనాునంట్ే.” చినుపప తేల్సగాు నవేాడు.

కామాక్షి తముాడు ంకా పేరమాభిమానాలగురించి మాట్్డుతునుందుకు ఆనందించింద.ి

000

4

దేవి ంట్లీ లుదు వాళ్తీ ంట్టక ి వచేుసరికి. ఓ చిను నోట్ల పెట్టి ంద ి ఉపాా ఫిరజ లో ఉందనీ, కాఫీ ఫ్ాీ సుకలో ఉందనీ.

“శ్నివారం కూడా పనేనా” అంది కామాక్షి. “మరేంట్నుకునాువు. ండియాలో అందరూ మేం కకడ ఏదో కుపపలు

సపపలు సంపాదించసేుత నాుం అనుకుంట్్రచ. కానీ దానికోసం ఎంత చాకిరల చసేాత మో త ల్లదు. అసలు మనదశే్ంలో చయడు తీరిగాు తొమిాదిగంట్లకొసాత రచ కాళీ్లడుుకుంట్ూ. పదినురకి కాఫీకి పో తారచ. మూడ ంతులకాలం ట్బీ్రరకులూ, లంచిబ్రరకులు అకకడ. మిగతా ట్ ైంలో కాళ్తీ చాపుకు నిదరపో తారచ. దేశ్ం బ్్గుపడమంట్ ే ఎలా బ్్గుపడుతుంది? తలుుకుంట్ే నాకు కడుపాండిపో తుందనుకో. మనకి కావల్ససినంత త ల్సవితటే్లునాుయ. కకడ చసేేదానోీ సగం అకకడ చ యయమను. వీళీ్కంట్ ేరెండింతలు బ్్గుంట్్ం. మనవాళీ్ందరూ ననేు ండియా వచేుయలుదని ద పుపతారచ. వచిు ఏం చసేాత ను? నావిదయ వినియోగించుకోగల ఆఫీసే లుదకకడ ...”

కామాక్షికి అయోమయంగా వుంది. “మనదేశ్ంలో పనికొచుే చదువ ేనువ ాందుకు చదవలుదయ?”

“పర సవాడయ అడిగే మరో చచుు పరశ్ు దీ. నినునడం లుదులు. ఎంతసేపూ చదివిందే చదివి, చసేిందే చసేి, ద రికిన గంజినీళీ్తోనే సరిపటె్లి కు పో త ఉంట్ే, మనకి అభివృదిి ఎలా సాధ్యం? నామాట్ ేతీసుకో. ఓ పదేళీ్పాట్ల కకడ పని చసేి, ఓ కోట్ట రూపాయలు సంపాదించి త సాత ననుకో. అపుపడు అకకడ ఓ కంపెనీ మొదలుపటె్టి , మరో నలుగురిని నాలాగే తయారచ చసేేత , అద ీపురోభివృదిి . అవునా, కాదా”

000

చినుపప వాళీ్ లగేజీ తీసుకెళీ్ల మేడమీద గెసుి రూంలో పెట్ేిడు. కామాక్షీ, వ ంకట్ర్ ం కారెప‌ మాసిపో తుందేమోననుట్లీ న మాదిగా

అడుగులుసయత అతనివ నకే మెట్ ీ కేకరచ. చినుపప వాళీ్కి బ్్త ర ం చయపించి, కిందకి వచేుడు బ్లీమీద పేీ ట్ూీ అవీ అమరుడానికి.

5

కామాక్షీ, వ ంకట్ర్ ం తారగానే బ్టి్లు మారచుకుని కిందకి వచేురచ. చినుపప వాళీ్ని చయసయత నే, మకో తాికంతో తనభ్రయ చసేిన అరేంజిమెంట్లీ చ పాపడు, “చయడు. మీమరదలు మనవంట్లూ, ఆచారాలూ, బ్టి్లూ అంట్ ే మక యిపడుతుంది. మడి కట్లి కుని వంట్ చసేుత ంది త లుసా. అదేలు. లువగానే శుభ్రంగా సాునం చేసి, బ్టి్లు మారచుకుని కానీ వంట్టంట్లీ అడుగెటి్దు. అట్ల చయడు. వ ంకట్ేశ్ారచడి పట్ం. అదేదో ఆ పదాయలు కూడా చదువుతుంది. ... ఏమిట్ద ీ .. తవసుపరభ్తం అని వసుత ంద ీ ... అద ీ ...ఈ ఉపాా తనే చేసింది. రోజూ వంట్ చ యయడానికి ట్ ైముండదు. అంచతే వారానికోమారచ చసేేసి, ఫిరజ లో పెట్ేిసుత ంద.ి అదీ కకడవాళీ్ త ల్సవితటే్లు. ట్ ైం లాభ్సాట్టగా వాడుకోడం వీళీ్తరవాతే ఎవరైెనా ...”

“అంతేలు” అంద ి కామాక్షి చపపగా చలాీ రిపో యన వంట్కాలు సరిగి వ చుబ్టె్లి కోడంలో గల రచచిని తొల్ససారిగా అనుభ్విసయత .

చినుపప కొంచ ం బ్్ీ క్ కాఫీ తనకపుపలో పో సుకునాుడు. వాళీ్లదద రికీ పంచదారా, పాలూ పో శాడు. వ ంకట్్ర ం ఎలాగో సగం తాగడేు కానీ కామాక్ష ిఓ చుకక రచచి చయస ిపకకన పెట్ేిసింది.

చినుపప నవేాడు. “బ్్గులుకపో తే తాగఖకరేీదులు. ండియాలో ఫలిిరచకాఫీలా ఉండదికకడ. నాకూకడా కొనాుళ్తీ పట్టింద ిఅలవాట్ల పడడానికి. మొదట్లీ నాకూకడా పరా ణ్ాంతకంగా ఉండదేి. ఎవరేనా మంచి కాఫ ీ సాత నంట్ే వాళీ్కాళీ్మీద పడడానికి కూడా సిధి్ం అనుకో. కానీ ఒకమాట్ ఒపుపకుతీరాల్స. ఆరోగయందృషాి య ద ేమంచిద.ి పెైతయం చ యయడం, కళ్తీ సరగడంలాట్టవి ఉండవు. పెైగా, కడుకోకడానికి అనిు గిన ులూ ఉండవు. చ పపేను కదా పని సుళ్తవులు వీళీ్ తరవాతే. .. అద ీనాకు నచేువియయం. సరే, మీరిదదరూ వ ళీ్ల పడుకోండి,”

కామాక్షి తనపేీ ట్ూ, కపూప పట్లి కు లుచింద.ి చినుపప గబ్ుకుకన ఆవిడచే సలోంచి అందుకునాుడవి, “నువేాం చ యయకకరీేదులు కకడ. నేను చయసాత ను, ...” చిరువుాతో అనాుడు, “ కకడ గిన ులు కడగడం అంట్ే, ండయిాలోలాగ చీర ె

6

కుచిుళ్తీ ఎగుట్టి , చింతపండయ, సకా వసేి తోమడంలా కాదు కదా. ... కాసత తొల్సచి డషి్ వాయర లో పడసేేత అవే కీీనయపో తాయ. మనవంట్లకి కొంచ ం కయిం అనుకో. గిన ులూ మనుయులూ కూడా మసయపో తే తపప పూరతవదు మనవంట్. అంతే కాదు. కూరలూ, అందులో విట్మినులూ కూడా మసెైపో వాల్స. ... పో నీ కానీ, మీరచ కొంచ ంసపేు పడుకోండి. నేను శామీనీ అలా సపిప తీసుకొసాత ను. రా సర ఒక ఫెరండు భోజనానికి పిల్సచాడు. పాటీ్క్. అంట్ే అందరూ తలో డిష్ తీసుకొసాత రచ. .. దవేి వడలు చేసుత ంది. ..అలా చసేేత ఆ లాీ లొకకరేత కూనం అయపో నకకరీేదు కదా.”

కామాక్షీ, వ ంకట్ర్ ం సో ఫాలో పడ ినిదరపో యేరచ చినుపప మాట్్డుతుండగానే. చినుపప వాళీ్ని లుప ి పెైకి పంపడమా ిరచకోడమా అని ఓనిముయం ఆలోచించి, వాళీ్మొహ్మలు చయస ి“పడుకోనియ లు” అనుకుని ిరచకునాుడు.

శామీతో వాళ్ బ్యట్టకి వ ళీ్డానికి వీలుండదని చ పపేడు. ంట్టముంద ేఆడుకోమనీ, జాగాతతగా ఉండమనీ, అట్ూ ట్ూ పరచగెటి్కూడదనీ, బ్టి్లు మాపుకోకూడదనీ, ఒకగంట్లో ంట్లీ కి వచేుయాలనీ ...

000

కామాక్ష,ీ వ ంకూ నిదర లుచేసరికి అయదయంది. మొకం కడుకుకని, బ్టి్లు మారచుకునాురచ. అపపట్టకి దేవి కూడా వచిుంది. ఆవిడ ఆకుపచు చీరె కట్లి కుని, మాచింగ్ బ్లీ జు వసేుకుని, నుదుట్ సలకంతో, బ్ంగారచ దుదుద లతో, చే సకి గాజులతో చయడ చకకగా ముసాత బ్యంద ి- అమెరికన్ డ మైండ లా మెరిసిపో త .

“అదుగో మీమరదలు” అంట్ూ చినుపప ఉప్ పంగిపో త పరిచయం చేశాడు “అచుు పో తపో సిన త లుగు పడుచులా లుదయ?”

దేవీ అనబ్డుతును డ బ్బోవేపు చయస ి చినుగా నవిాంది కామాక్షి. వ ంకట్ర్ ం ఆవిడవేపు పటి్లుని కౌతుకంతో చయడసాగాడు.

“నమసేత” అంది దేవి. కామాక్షి తలూపింద ిమందహ్మసంతో.

7

చినుపప మహ్మ గరాపడపిో యేడు. శామీ తండిరమాట్ పరకారం ఒకే ఒకగంట్లో లోపల్సకి వచేుశాడు. వాడు

పరచగెటి్లుదు. బ్టి్లు మాపుకోలుదు. తల చ రచపుకోలుదు. బ్రబ్బసిట్ర వచిుంతరవాత పిలాీ డిని అపపగించి, పారలికి బ్యలుద రారచ. కామాక్షీ,

వ ంకట్ర్ ం వ నకసటీ్లలో కూరచునాురచ. చినుపప కారచతలుపు త రిచాడు దవేికి. దవేీ డ ైవైు చసేింది.

పారలిలో జనం అంతా గొడవ గొడవగా అనిపించింది కామాక్షికీ, వ ంకట్ర్ ంకీ. ఆ సండి వాళీ్కెకకలుదు. వ ంకట్ర్ ం ఓ ముకక కొరికేడు కానీ కామాక్షికి అసిలు కొరచకుడు పడలుదు, ఆఖరికి దవేి చేసని వడలు కూడా. మహ్మ సంబ్రపడపిో త ఆవంట్కాలు సంట్లను చినుపపని ఆశ్ురయంగా చయడసాగింది కామాక్షి. పూరాం పళ్్ీ ం విసిరి కొట్ేివాడు ఏమాతరం తేడా వచిునా. ఆ చినుపేపనా తగాడు?

జనం కామంగా చిను చిను గుంపులుగా విడపిో యేరచ. కొందరచ పానీయాలు పుచుుకు నిలబ్డాల రచ. కొందరచ కబ్ురీలో పడాల రచ. మరికొందరచ రెండయ చసేుత నాురచ. ఒకళీ్లదదరచ కామాక్షికీ, వ ంకట్ర్ ంకీ డిరంకులు ఆఫర చేసేరచ. వాళీ్లదదరూ తమకి అలవాట్ల లుదని త ల్సయజేశారచ. అసలు తాగనివారిని కొందరిని చయసి ఆశ్ురయపడంిది కామాక్షి.

“బ్బరచ తీసుకోవోయ. ఫరవాలుదు. అది ఒట్టి బ్్రలీ నీళ్లీ . ఆరోగయం కూడాను,” అనాుడు చినుపప వ ంకట్ర్ ంతో మేలమాడుత .

“చాలుీ , నువుా చ డింద ికాక వాణ్ణి కూడానా ..” అంది కామాక్ష ిచిరాగాు . “నువాకకడే ప్ రబ్డుతునాువు. చుట్ూి చయడు. వీళీ్ంతా చ డిపో యనవాళ్లీ నా?

అనిు పానీయాలాీ గే దీ ఒక పానీయం. నిజానికి ద ి ఒఠ్ిి నీళ్లీ మన ండయిాలో బ్బరచతో పో ల్ససేత . అఫ్ కోరి. కకడ తాగుబ్బ తులు లురనను. అది వేరే కథ. అద ిపో నియ. కకడ యువతరానిు చయడు. వీళీ్లో చాలామంది మన వ ంకట్ర్ ం ఈడువాళ్లీ . ఒకొకకళ్లీ వాడిలాట్ట వాళీ్ని నలుగురిు పట్లి కు తనుగలరచ. ఏదో ఓ పని చేసుకుని, సంపాదించుకుంట్ూ చదువుకుంట్లనాురచ. వాళీ్కేం యిమో, ఏం

8

చదువుతారో, ఏం ఉదోయగాలు చేసాత రో, అనీు వాళీ్కి వాళ్లీ నిరియంచుకుంట్్రచ. మనదేశ్ంలోలా కాదు. అకకడ తలీ్స డాకిరంట్ే డాకిరూ, తండిర లాయరంట్ే లాయరూ, తాత మరేదో అంట్ ే అదీ” చినుపప విసుగేసినట్లి ఆపేశాడు. గదిలో ఎవరో ఓమూలనించి అతనికి చ యూయపేరచ. “excuse me” అంట్ూ అతనట్ల వ ళ్లీ డు.

ంట్టకి సరిగి వసయత , చినుపప ందాకా సగంలో వదలిుసని ఉపనాయసం మళీ్ల ఎతుత కునాుడు, “ఆ గళీ్చొకాక కురాా ణ్ణి చయశావా? అతనిపేరచ ట్టమ్. కొనాుళ్తీ గలాక్ చదివడేు. తరవాత బ్్ట్నీ చదవిేడు. పుపడు చరితర మొదలుపెట్ేిడు. ఏదో ఫ్ ట్లషాపులో పని చసేుత నాుడు. పపేరచీ అముాతాడు. ఒకమాట్ చ పాత ను విను. కావాలంట్ే మన వ ంకట్ర్ ముడు కూడా కకడే ఉండి చదువుకోవచుు. ఏడాద ి సరిగేసరికి తనచదువుకే కాక, నీకు కూడా పదో పరకో పంపగలుగుతాడు ...”

కామాక్షి తృళీ్లపడింది. వ ంకట్ర్ ముడు ఉల్సకికపడాల డు. చినుపప అదేమీ గమనించనట్లి చ పుపకు పో సాగేడు, “అంట్ే వ ంకట్ర్ మన ే

కాదు. ిరికే, ఉదాకరణ్కి చ పేపనంతే. వాణ్ణి పంపిసేత , నీకు బ్ోంది కాదయ ..అలాగని నువిాకకడ ఉండిపో నయ లువు. ఈ పదితులకి నువుా తట్లి కోలువు. ంత పెదద మారచప.. ఈ వంట్లూ, ఈ సళ్లీ , ఈ చల్ల నీకీజనాలో అలవాట్వవు. ఓహ్ .. సారల .. ఆ, ఏమిట్ ీ మాట్్డుతునుది. అదే, సాశ్కితమీద ఆధారపడ ి బ్తకడం. అద ి నాకు నిజంగా నచిుంది కకడ. మనదేశ్ంలో ఒకకడి సంపాదనమీద పదిమంది పడ ి సంట్్రచ. కకడ అది చ లీదు. అంట్ ే నేను మన సాంపరదాయాలని తీస ిపారేసుత నాునని అనుకోకు. ననుు ముకకలు ముకకలుగా నరికినా దంతా నువుా పెట్టిన భికే్షనను సంగ స మరిచిపో ను. అద ిమనసులో పటె్లి కునే చ పుత నాును. నువూా వ ంకట్ర్ ం కావాలంట్ేనే, కకడ పెట్లి కుని చదవిిసాత ను. కయిం, సుఖం అని చయడను. దేవి కూడా మనవరసే. ట్లవంట్ట వియయాలోీ మా దద రికీ ఒకకలాట్ట ఆలోచనలు. సరేలు. అదలా ఉంచు. కకడ వారి individuality గురించి. మా డ ైరకిెరచ ఉనాుడు

9

చయడు. సాయంగా తనచేతులతో తనే గరాజి కట్లి కునాుడు. అదేదో పనివాళీ్ని పెట్టి కట్టి ంచుకోలుక కాదు. తనచేతులతో తను కట్లి కోడంలో ఉను ఆనందంకోసం, తృపిత కోసం ... అలాగే మరో డాకిరచ, కోట్ీశ్ారచడు తన ంట్టకి కావలసిన ఫరుిచరంతా తన ేచేసుకునాుడు. ...”

చినుపప ఒక నిముయం ఆగేడు ఏదో ఆలోచిసుత నుట్లి . “నిజానికి దేవీయ ేఅంద ిఒకట్ట రెండుసారచీ మన వ ంకట్ర్ ంని కకడ ఉంచుకుని చదివిదాద ం అని. చాకులాట్ట కురాా డని నేనే చ పాపలు ... కానీ బ్కుశా నీకు నచుదమేో. నాకు త లుసులు అందులో కయిం. పెైగా ననేు చ డింది చాలదయ, ...” అనాుడు ఎ సత ప్ డుసుత నుట్లి .

“చాలుీ ” అంద ి కామాక్షి. ఆవిడ నొచుుకుందో , మెచుుకుంట్లందో అరథం కాలుదతనికి.

సమాధానంగా అనాుడు, “ఒకకమాట్ మాతరం ఖచిుతంగా చ పపగలను. కకడి సౌఖాయలు కకడవిీ. అకకడి సౌఖాయలు అకకడవిీ. అకకడ రెండు రూపాయలు పారేసేత చాకలాడు బ్టి్లు శుభ్రంగా ఉ సకి, ఆరేసి, సీత ై చసేి తీసుకొసాత డు. కకడయత ేమనమే తీసుకెళీ్ల లాండ రమా‌ లో వాడానికి కూడా అయదు డాలరచీ తగలుయాల్స. అంచేత, ఎవరికి వారచ ఆలోచించుకోవాల్స తమకి ఏద ిముఖయమో. నామట్లకు ననేు ఎనోుసారచీ అనుకునాును ండియా వచేుదాద ం అని. వసాత నేమో కూడా కొంతకాలం అయనతరవాత, తగినంత డబ్ూో, అనుభ్వమూ సంపాదించేక. అపుపడు నేను నాకు తగిన ఓ కంపెనీ ఓపెన్ చ య్యయచుు. నాలాంట్టవాళీ్ని మరో పదిమందిని ట్ ైనై్ చ య్యయచుు. అదీ నాపాీ న్ .. జరచగుతుందనే నా ఆశ్ ..”

రాను రాను ంగలీయుమాట్లు వచేుసుత నాుయ ఎంత జాగాతత గా మాట్్డినా. ంతలో లొీ చిుంది. చినుపప మాట్లాపి, కారాపాడు. 000

ఆరా సర కామాక్షీ వ ంకట్ర్ ముడయ గెసి్ట రూంలో తీవరంగా కో రాకో రల వాదించుకుంట్లండగా,

10

అదే సమయంలో మాసిర బ్ెడ రూంలో చినుపపకీ దవేికీ మధ్య సంభ్యణ్ ఈవిధ్ంగా సాగిందిిః

“ఏఁవ ైంది?”

“కొనేసినట్ేి”

“ఆవిడ కూడానా?”

“ఎందుకూ? మనం అనుకునుది వాడ కకడిగురించే కదా.”

“అవును. న లక ివంద డాలరచీ కల్సస్ సాత య ఖరచులు పో నయ.”

000

(ఆంధ్రపరభ్లో 1976లో తొల్స పరచురణ్. తరవాత ంగలీయు అనువాదం Encounters: Selected Indian and Australian short Stories (compiled by A.

Janakiram and Bruce Bennet) లో పరచురించడం జరిగింది.) (మరొక గమనిక. ఈకథ వంగూరి ఫౌండేయన్ వారి “20వ శ్తాబ్దం అమెరికా

త లుగుకథలు”లో పరచురించబ్డింది. రచయ సర పేరచ నిడదవోలు మాధ్వి అని పరచురించేరచ. నిజానికి ద ి ననేు రాసని కథ. నిడదవోలు మాధ్వి అనుపేరచతో రచయ సర ఉనాురేమో నాకు త ల్లదు. ఈకథ మాతరం ననేే రాసనేు )

11

2. జమాఖరచుల పట్టిక

ఆవేళ్ ఆదివారం. చినుపప తన బ్్స్ట ట్టమ్ నీ అతని భ్రయ హ్మల్లని భోజనానికి పిల్సచేడు. లాీ లు

డ బ్బో ప్ దుద ట్టుంచీ త గ కడావుడ ిపడపిో త ంది. మామూలుగా శ్నాదివారాలోీ ఉండ ేబ్జారచ పనయీ , బ్టి్లుతకడాలూ, దుముా దులుపుకోడాలూ చసేయత నాు ంకా చ యాయల్సిందదేో మిగిల్సపో త న ేఉంది.

చినుపప అకక కామాక్షికి ిపిరాడలంలుదు. రెండు కూరలూ, పచుళ్లూ, పులుసయ, చారూ, పుళ్లకో రా, చకాప్ ంగల్ల ... ఎనిు చేసనిా ఏదో తకుకవగానే ఉంద ిఆవిడకి.

“వాళ్ూకి మనభోజనమ ే కొతత . మన ఉపుపలూ, కారాలూ వాళ్తూ సనలురచ. నువూారికే ద పైో కు,” అంట్ూనే ఉనాుడు చినుపప.

“ దుగో, అయపోయంది, ంకేం చ యయనులు,” అంట్ూనే ఉంది కామాక్షి పో పులడబ్్ోకోసం వ తుకుత .

“కనీసం కారం బ్్గా తగిుంచు. దేవీకి కూడా అట్ేి అలవాట్ల లుదు. లుకపో త ేత నాల్స రామల్సంగడిపిలీ్స కథ కాగలదు¸” అనాుడు చినుపప.

“అలాగే కారం వ యయనులు,” అంద ి కామాక్షి. అంద ే కానీ మిరపకాయలడబ్్ో మీద చ యేయశాక మాతరం ఆవిడధోరణ్ణలో ఆవిడ చసేుకుంట్ూ పో యంది. ఆ మిరపకాయలు చయసయత ంట్ే డ బ్బోకి కళ్తూ మిరిమిట్లీ గొల్సపేయ. చినుపప వసుత ను నవాాపుకుంట్ూ బ్యట్టకి వ ళ్లూపో యడేు.

ట్టమ్, హ్మల్ల అను పరకారం ఆరచగంట్లకి వచేురచ. వసయత ఓ పూలగు సత తీసుకొచేురచ.

12

“అబ్భ ఎంత బ్్వునాుయో,” అంద ిదవేి ఆ పూలగు సత విలాసంగా అందుకుని, వాసన చయసయత , థాంకూయ కూడా చ పిపంది.

“మమాల్సు పిల్సచినందుకు మీకు థాంక్ి,” అంది హ్మల్ల. చినుపప వాళ్ూ కోట్లీ అందుకుని కాీ జెట్లీ పెట్ేిడు. “రండి లోపల్సకి,” అంది దేవి పకకకి తపుపకుని వాళ్ూకి దారిసయత . ఆతరవాత లాంఛనపరా యంగా పరిచయాలు అయయే, “ఈవిడ మా

ఆడబ్డుచు. ఆవిడ కొడుకు వ ంకు.”

ట్టమ్, హ్మల్ల నవుా మొహ్మలోత “ఎలా ఉనాురచ?” అంట్ూ పలకరించేరచ. కామాక్షి చినుగా నవిా ిరచకుంది. వ ంకు కలో అనాుడు. వాళ్లూదద రికీ

బ్ెరచగాు నే ఉంది ఏం మాట్్డాలో, ఎలా కూరోువాలో, ఎలా నించోవాలో అను ఆలోచనలతో.

“తాగడానికేం కావాల్స?” అని అడిగేడు ఆనవాయతీననుసరిసయత . “ఏద నైా సరే,” అనాుడు ట్టమ్. “సాకచ్? రెడ వ ైన్, షెరల కూడా ఉనాుయ,”

“సాకచ్ తీసుకుంట్్ను.”

“ఐస్ట తో?”

“యస్ట పీీ జ.”

“ఐయాం ఫెనై్,” అంది హ్మల్ల. డ బ్బో షెరల తీసుకుంట్్నంది. వ ంకుని అడిగేడు చినుపప, “నీకో?”

“నాకేం వొదుద ,” అనాుడు వ ంకు సో ఫాలో బ్ోందిగా ఓ మూలకి ఒదిగిపో త . కామాక్షిని ఆరెంజి జూస్ట తీసుకోమనాుడు కానీ ఆవిడ తనకేమీ ఒదదంది. చినుపప లోపల్సకెళ్లూ ఓ ట్ేరలో రెండు సాకచిలూ, ఓ షెరల, కాయతం రచమాళ్లూ,

చినుపేీ ట్లలో వేయంచిన వేరచశ్నగిుంజలూ తీసుకొచేుడు.

13

“మీ అకక చాలా అందంగా ఉంది,” అంద ిహ్మల్ల చినుపపతో. చినుపప చినుగా నవిా, థాంక్ి చ పిప కామాక్షకిి హ్మల్ల అను మాట్ తరచు మా

చేశాడు. ఆవిడ సిగుు పడిపో య సరేలు అంది. “మీరలా మెచుుకుంట్లంట్ే మాఅకకకి సిగుు గా ఉంద,ి” అనాుడు చినుపప

హ్మల్లతో. “ఎందుకు?”

“మాదేశ్ంలో సాధారణ్ంగా మేం అలా మొహ్మన వారి అందంగురించి మాట్్డం.” అని వివరించేడు అతను.

“నేను ిరికే అనడంలుదు. నిజంగానే ఆవిడ చాలా అందంగా ఉనాురచ.”

“ఫరవాలుదుల ండి. అయనా ప్ గడతలకి ప్ ంగిపో నివారెవరచ కనక?”

“నువుా కూడా మీ మామయయలాగే బిజిన స్ట సయకల్సకెళ్తత వా?” అని అడిగేడు ట్టమ్ వ ంకుతో మాట్ కలుపుత .

“త ల్లదండీ. నేనింకా ఏం ఆలోచించుకోలుదు,” అనాుడు వ ంకు త చి మాట్్డుత .

కామాక్షికి సౌండ బ్్క్ి చ డపిో యన సినిమా చయసుత నుట్లి ంది. ఆవిడకొచిున నాలుగు ంగలీయుముకకలూ ఈ దద రి భ్షా అరథం చేసుకోడానికి పనికిరాలుదు.

భోజనాలబ్లీ అమరుడానికి దేవి లువడం చయసి, కామాక్షి కూడా లుచి ఆవిడ వ నకే లోపల్సకెళ్లూంది.

“నేనదే ైనా సాయం చ యయనా?” అని హ్మల్ల అడిగింది మరాయదకి. అవుసరంలుదంది దేవి. పదినిముషాలోీ అంతా అమరుడం అయపోయంది.

అందరలు భోజనాలకి ల మాంది వాళ్ూందరలు.

14

సంట్లనుంతసేపూ ట్టమ్ పిటి్కథలు చ పూత న ే ఉనాుడు. చినుపప విరగబ్డ ినవుాత న ే ఉనాుడు. వ ంకుకి ంగలీయు బ్్గానే వచుు కానీ ఈ జోకులు మాతరం కొరచకుడు పడలుదు.

హ్మల్ల కామాక్షివేపు సరిగి “మీచీరె బ్్గుంది,” అంది. ఆవిడ ఉలీ్సపాయరంగు గోరంచు జరల ఉను పో చంపాడు చీరె కట్లి కుంది.

హ్మల్లమాట్కి చినునవుా నవిా సరనేనుట్లి తలూపింది. “బ్బ ల డు చీరెలు త చేురచ కాబ్బ లు.”

ఈసారి దేవిని అడగాల్సివచిుంద ి ఆవిడ ఏమిట్ంట్లంద ి అని. దేవి త లుగు కామాక్షి ంగలీయుకంట్ ే మెరచగు కాకపో యనా ఆ రెండు వాకాయలసంభ్యణ్ా సాయం పటి్గల్సగింది.

“చాలా చీరలెు మీరచ....”

“ఆఁ. మరికకడ చాకలాళ్తూ ఉండరచ కదాని కొంచ ం ఎకుకవ ేత చుుకునాును,” అంది కామాక్ష ిఫో రచకతో కుసీత పడుత .

ఆ తరవాత తముాడతిో, “నేను చేతోత సంట్ ే వాళ్లూమెనైా అనుకుంట్్రా?” అనడిగింద ిగొంతు తగిుంచి.

“అనుకోరచలు. చేతోత సను,” అనుడతను. అలా అకకకి హ్మమీ చేుడ ేకానీ ఆ మాట్ అ సథులకి చ పపకుండా ఉండలుకపోయడేు “మాదేశ్ంలో అనుం చతేోత సంట్్ం. మాఅకకయయకి చేతోత సనకపో తే అనుం సందో లుదో కూడా త ల్లదు¸” అనాుడు గట్టిగా నవుాత .

వ ంకుకి మేనమామ తమ అలవాటీ్గురించి ఆ విధ్ంగా మలేమాడడం మహ్మ అవమానంగా తోచింది.

“నామట్లకు నాకు అది సబ్బ్ుగాన ేఉందనిపిసోత ంది,” అనాుడు ట్టం.

15

“నిజానికి ఫో రచకకంట్ ే చే సవళే్లూ సుళ్తవులా ఉంది. ఈ ఫో రచకలూ అవీ ఎలా వచేుయో కానీ,” అంద ిహ్మల్ల తను కూడా తన ఆయుధాలు పకకన పెట్ేిసి, కామాక్షి చే స ఒడుపు గమనిసయత .

అ సథుల్సదదరూ వంట్కాల్సు త గ మచెుుకునాురచ. అదుభతం, ంతట్ట రచచి కని విని ఎరగం, జనాలో లాట్ట వంట్కాలు సనలుదు అంట్ూ. దవేి కూడా అనిుసారూీ ల కకపెట్టినట్లి “యూఆర వ లకం” చ పిపంది.

కామాక్షి వారిదద రినీ ఆశ్ురయంగా చయసోత ంది. హ్మల్ల అలవాట్యన మనిషిలా చకకగా ఆ పులుపులూ కారాలూ సంట్లంది కానీ

ట్టం మాతరం అవసథ పడుతునుట్ేి కనిపించడేు. అతనిమొకం కెంపు వరిం సరిగింది. ముదద ముదద కీ గుకెకడు నీళ్తూ తాగుత ష్ ష్ అని ిదుకుంట్ూన ే డ ల్లయస్ట అంట్ూంట్ే కామాక్షికి అద ి ఎలా అరథం చేసుకోవాలో త ల్లలుదు. ఆయనకి నచిునట్్ి ? లునట్్ి ?

“ఆయనకొకంచ ం పెరచగు వ యయ ఆ మంట్లు తగుు తాయ,” అంది చినుపపతో. చినుపప పెరచగు ఆయనకి వాబ్బ యేడు కానీ “నో, నో, నాకేం అవుసరం

లుదు. కారం కొంచ ం ఎకుకవే అయనా చాలా బ్్గునాుయ,” అనాుడు ట్టం. “ఫరవాలుదు వసేుకోండి. రచచిగా కూడా ఉంట్లంది.”

“మీరచ కూడా లాగే సంట్్రా?”

“యస్ట యస్ట. నిజానికి పెరచగనుం సనకుండా భోజనం పూరిత కాదు. అసలు ఈ పులుపులూ, కారలూ సని, పెరచగు వసేుకోకపో త ేకడుపులో మంట్ కూడాను. పెరచగు యంట్ీడో‌ కారాలకి,”

సిసల నై త లుగువాళ్తూ కూడా ఈ సండికి తట్లి కోలుక పెరచగు సంట్్రను సంగ స ట్టమ్ కి తృపిత కల్సగించింది.

అందరూ సనడం అయకే హ్మలోీ కి వచేురచ. ట్టం, హ్మల్ల మరోసారి వంట్కాల్సు మెచుుకునాురచ.

16

దేవి “వ లకం” అంద ియథోచితంగా. మడత పడల జరలఅంచు సర ి చేసుకుంట్ూ సో ఫాలో కూరచును కామాక్షిని

కనాురపకుండా చయసోత ంది హ్మల్ల, “నాకలాట్ట చీర ెత పిపంచి పెటి్గలరా? నేను దాని వ ల ఈయగలను,”

దేవి ఆ మాట్ కామాక్షికి త ల్సయజసేింది. కామాక్షి నవేాసి, “అదేమంత భ్గయం. తపపకుండా పంపసిాత నని చ పుప,” అంది.

“నువుా కూడా ఆ మాట్ హ్మసాయనికే అని ఉనాు, ననేు మట్లకు చీరెకోసం ఎదురచ చయడలం ఖాయం,” అంది హ్మల్ల కూడా సుతారంగా నవుాత .

“హ్మ, హ్మ. కఠ్ాతుత గా నీ చీరె ఎంత హిటి్యపోయందీ,” అనాుడు చినుపప. “ఆవిడకంత సరదాగా ఉంట్ే నేన పుపడో వ ళ్లూ పంపేవరకూ ఆగడం ఎందుకూ?

ఆరెులీ పెైమాట్. ద ి చేుసాత ను తీసుకోమను,”

చినుపప మళ్లూ దుబ్్సతీనం న రిపేడు. “భ్లు మనిష ేమీ అకకయయ.”

“హ్మసాయనికనడం లుదు. నిజంగానే సాత ను.”

హ్మల్ల మొదట్ నమాలుదు. ఆ తరవాత ఒపుపకోలుదు. అది నాయయం కాదంది. మళ్లూ ఆవిడకి అచుంగా అలాట్టది ద రకకపో తనేో అని సందేకం వ ల్సబ్ుచిుంది.

కామాక్షి, చినుపప పద ేపద ేచ పిప ఆవిడని ఒపపించేరచ. అకకడికీ వాళ్తూ దాని ఖరలదు తీసుకుంట్ేనే తను చీర ెతీసుకుంట్్నంది హ్మల్ల.

“డబ్ుో తీసుకుని చేుట్ంత గొపపచీరేం కాదండీ,” అంట్ూ కామాక్ష ిఒపుపకోలుదు.

ఈవాదాలతో తనకేం సంబ్ంధ్ం లుదని డ బ్బో లుచి వంట్టంట్లీ కి వ ళ్లూంది గిన ులూ కంచాలూ తొల్సచి డిష్ వాయరోీ పడ యయడానికి.

అది చయసి కామాక్షి లుచింద,ి “నేన లాగా వాళ్ూతో మాట్్డలును. గిన ులు తొలుడం ఒకకట్ే నాకొచిున విదయ. నువ ాళ్తూ. నంే చయసాత నివి,” అంట్ూ.

17

“అంత వంట్ మీరిదదరూ చేశారచ. వి నావంతు,” అంట్ూ హ్మల్ల కూడా వచిుంది. “ఎవరూ అఖ్ఖ రీేదండీ. రెండు నిముషాలోీ అయపో తుంది. మీరచ పదండ,ి” అంద ి

దేవి. అఖరికి చినుపప వచిు అద ి తనవంతు పని అని వాళ్ూందరలు హ్మలోీ కి

తోలుశాడు. ముగుు రూ అట్లవపేు నడక మొదల ట్ేిరచ కానీ దేవి మళ్లూ వ నకొకచిు చిను కపుపలోీ బ్్సుందీ, చ ంచాలూ ఓ ట్ేరలో అమరిు హ్మలోీ కి తీసుకొచిుంది.

మరో అరగంట్ కబ్ురచీ చ పుపకుని అ సథులు శ్లవు తీసుకుంట్్ం అంట్ూ లుచారచ.

కామాక్షి గబ్ుకుకన లుచి లోపల్సకెళ్లూ చీరె మారచుకుని ఓ కాయతపు ప్ ట్్ీ ంతో వచిుంది.

“మరో అందమెైన చీరా!” అంది హ్మల్ల కామాక్షిని చయసయత . కామాక్షి చిరచనవుాతో తనచ ేసలోని ప్ ట్్ీ ం ఆమెచే సలో పెట్టి ంది. హ్మల్ల క్షణ్కాలం ఆశ్ురయపో య తరవాత తేరచకుని, “డబ్ుో తీసుకోవాల్స మరి,”

అంది. కామాక్షి తల అడలంగా ిపింది. “అనేక ధ్నయవాదాలు,” అంది హ్మల్ల మరేం అనేీ క. “రేపు కాకపో త ే మరోరోజు వాళ్ూక ి ిరచ చయపించకూడదయ, ఆవిడకి కూడా

వీలయనపుడు,” అనాుడు ట్టమ్. “నిజమే,” అంది హ్మల్ల మకదానందంతో, “రేపు ఆదివారం నాకేం పనేీ దు.

వసాత రా?” అనడిగింది చినుపపని. “మీకెందుకు అనవసర శ్మా. నేన ేతరవాత పుపడ ైనా తీసుకెళ్తత నుల ండి.”

“శ్మాేం లుదండీ. అవసరమనీ కాదు. నాకూ సరదాగా ఉంట్లంద.ి రేపు పదిగంట్లకొసాత ను,” అందావిడ.

“సరే, మీకు సరదాగా ఉంట్ే.”

18

కామాక్షి కొంత మొకమాట్పడింది, “ఆవిడతో ఎందుకూ మధ్యని,” అంట్ూ. చినుపప ఫరవాలుదనీ ఈదేశ్ంలో దేమంత గొపపవియయం కాదనీ

నచుచ పేపడు. తరవాత హ్మల్లతో వ ంకుని కూడా పంప్ చాు అని అడిగేడు. “తపపకుండాను,” అంద ిహ్మల్ల. 000

మరాుడు సరిగాు పది కొట్ేిసరికి హ్మల్ల వచిుంది కారచ తీసుకుని కామాక్షినీ వ ంకునీ తీసుకెళ్ూడానికి. శామ్ కూడా వసాత నని గొడవ పటె్ేిడు. చినుపప వదదనాుడు కానీ హ్మల్ల ఫరవాలుదు పంపమంది.

చినుపప వ ంకుని పకకకి పిల్సచి రవ ైడాలరీిచిు ట్టకటె్ూీ , సో డాలూ ఏం కొనాు డబ్ుో వామని చ పేపడు.

హ్మల్ల వాళ్ూక ిిరంతా చయపించింది - యూనివరిిట్ీ, పేీ నిట్ేరియం, సటి్ీహ్మలూ, ఆకాశానుంట్ే మేడలూ ... ఆ తరవాత బ్్తులచ రచవుదగురికి తీసుకెళ్లూంది. చాలామంద ి జనం చరేేరకకడ. పిలీలు బ్్తులక ి రొట్ ి ముకకలూ, పేలాలూ వేసుత నాురచ. శాం కూడా పాప్చ కారు కొనమని అడిగేడు బ్్తులకోసం. హ్మల్ల రెండు ప్ ట్్ీ లు తీసుకుంది. వ ంకు డబ్ుో వాబ్బ తే ఆవిడ వానివాలుదు మెై ట్ీర‌ అంట్ూ. ఆ తరవాత ిరచ చివరు ఉను మాల కి వ ళ్లూరచ.

ఓ యాభెై షాపులును మాల అది. చాలామట్లకు బ్టి్ల దుకాణ్ాలూ, జోళ్ూ షాపులూ, పుసతకాలూ, రేడియోలూ, బ్ొ మాలూ, నాలుగు చిరచ సళ్ూ దుకాణ్ాలూ ఉనాుయ.

రకరకాల వసుత వులు రకరకాల సెైజులోీ రకరకాల రంగులోీ రకరకాల ధ్రలోీ విశాామితర సృషిిని తలపింప చసేుత నాుయ. కాల్స చిట్టకెనవేల నైా కదపకుండా పెై అంతసుథ కి మోసుకుపో యే మటె్ూీ , చ యయయతతకుండానే ఎదురచగా నిలుచునేసరికి త రచచుకుని సాాగతం పల్సకే తలుపులూ, నియాన్ ల టై్ూీ , పాీ సిిక్ మొకకలూ

19

కామాక్షిలో ఏ ఏ భ్వాలు రేకె సత ంచేయో కానీ ఆవిడ పెైక ిమాతరం ఏమీ చయపలుదు. వ ంకుకి మరోలోకంలో ఉనుట్లి ంది.

ఓ గంట్సేపు సరిగేసరికి కామాక్షికి ఉను ఓపికంతా ిడుుకుపో యంది. రచపకకలా మెలైునుర పరచచుకును ఆ మహ్మభ్వనం ఆవిడకి రచగాు అనిపించి ిపిరాడలంలుదు.

“కాసేపు ఎకకడ నైా కూరచుందామా?” అనడిగింది వ ంకుని. వ ంకు హ్మల్లని అడిగేడు, “మనము కొంచ ము సపేు కూరొునవచుునా?”

“ఓ. అలాగే. అదుగో ఆ కాఫీషాపులో కూరచుందాం, పదండి,” అందావిడ అట్ల దారి తీసయత .

అకకడ జనం బ్్గా కికికరిసి ఉనాురచ.”గుకెకడు కాఫీకోసం ఎనిు పాట్లీ ,” అనిపించింది కామాక్షికి. ంట్టకి పో తే బ్్గుణ్ుి భ్గవంతుడా అని కూడా అనుకుంది మనసులోనే.

సనుబ్ండారాలు ఆరలరచ చేసింతరవాత వ ంకు మళ్లూ పరచి తీశాడు కానీ హ్మల్ల ఈసారి కూడా అతనిు వానివాలుదు. శాం పని్ బ్్ల మెషనీు ఆడతానని అడిగేడు. కామాక్షి వ ంకుని అడిగింది అదేమిట్ని. వ ంకుకి బ్ోందిగా ఉంది. హ్మల్ల తనని ఖరచు పెటి్నివాడంలుదని. తలీ్స అది గాహించి మరి మాట్్డలుదు. శాంకి ఏదో చ పపి మరోవేపుకి తీసుకుపోయేరచ. మొతతమీాద మరోగంట్ వింతలూ విశేషాలూ చయపించి వాళ్ూని ంట్టకి తీసుకొచిుంది హ్మల్ల.

కామాక్షీ, శాం బ్్గా అల్ససిపో యేరచ. శాం కారచలోన ేకామాక్షి ఒళ్ళూ ఒరిగి నిదర పో యేడు.

వ ంకు కాల్సంగ్ బ్ెల నొకికతే చినుపప వచిు తలుపు తీశాడు. హ్మల్లని కూడా లోపల్సకి ఆహ్మానించేడు. ఆవిడ తనకి “ ంకా ఏవో పనులునాుయ, మరోసారి వసాత నుల ండ”ి అని చ పపి వ ళ్లూపో యంద.ి

20

“మావాళ్ూకి ిరచ చయపినందుకు ధ్నయవాదాలు” అని మరోసారి చ పేపడు చినుపప.

“యూ ఆర వ లకం” అందావిడ కారెకుకత . దేవి శాంని కామాక్షిచేతులోీ ంచి తీసుకుని వాడిగదిలో తీసికెళ్లూంది. “ిఁ. ఎలా ఉంది సెై‌ సీయంగ్?” అనాుడు చినుపప ఉసయరచమని సో ఫాలో

కూలబ్డల అకకనీ, పకకనే నిలబ్డల మేనలుీ డినీ చయసయత . కామాక్షి మాట్్డలుదు. “బ్్వుంద”ి అనాుడు వ ంకు. “నీకేం బ్్వునుట్లి లుదు ఈ సరగడం,” అనాుడు చినుపప అకకని

వదిల్సపటిె్కుండా. “ప్చు” అంట్ూ చపపరించేసిందావిడ. ఓ క్షణ్ం ిరచకుని మళ్లూ అంది, “బ్కుశా

నేనావిడతో వ ళ్ూకుండా ఉండాల్సింది,”

చినుపప నొచుుకునాుడు. “అదేమిట్ట అలా అంట్్వు. నువాలా అనుకుంట్ ేనేను పంపేవాణ్ణి కాదు. నువేాదో ఆవిడకి చీరె చేువు. అందుకు పర సగా ఆవిడ నీకేదో చ యాయలనుకుంది. మీకిదద రికీ నచిుందనే అనుకునాును,” అనాుడతను న మాదిగా నచుచ పుత నుట్లి .

కామాక్షి తృళ్లూపడింద,ి “ఏంవిట్నాువూ?” అని మళీ్ల అడిగింద.ి “నువుా ఆవిడసరదా తీరేువు. ఆవిడ నీకు కూడా సరదాగా ఏదో

చ యాయలనుకుంది అంట్లనాును.”

“అంట్ే నేను ఆవిడకి చీరె వాకపో తే ఆవిడ ననుు తీసికెళ్లూది కాదా? నాకోసం ఖరచు పెట్టిన డబ్ుో ఆ చీరెకి కట్టిన ఖరలదా?”

హ్మల్ల అంత ఆపాయయత చిల్సకిసయత తమతో సరగడం సుేకధ్రాంతో కాదను సతయం ఆవిడకి అయోమయంగా ఉంది.

21

“అద ి కాదకకయాయ. మరల అంత చాదసత ంగా మాట్్డకు. కకడ ఎవరూ ఏద ీిరికే పుచుుకోరచ. మరి ఆవిడ డబిోసాత నంట్ ేనువుా పుచుుకోననాువు కదా.”

“కట్టి విడచిిన చీరెకి ఖరలద లా కటి్మంట్్వురా?”

“అద ేమరి. పో న ీ దయద . ఏదో ఒకట్ట ... అయపోయంది కదా.” “చయడు చినాు, నాకు మాట్్డలం సరిగాు రాదు. కానీ మనసాంపరదాయాలు నీకు

త లుసు కదా. బ్జారచల కకలాీ ఈ చిుపుచుుకోడాలు అంత ఖచిుతంగా నితయజీవితాలోీ మనకి జరగవు. వావలసినచోట్ సాత ం. పుచుుకోగల చోట్ పుచుుకుంట్్ం. జీవితంలో అద క భ్గం. అంతే గానీ ఎపపట్టకపుపడు లా అణ్ాపెసైలతో ఫెైసల చసేుకోడానికి అవుతుందా? నువాావిడకి ఈ సంగ స వివరంగా చ పిప ఉంట్ ేఆవిడ మరో పనికొచేు పనేద నైా చసేుకుని ఉండదేేమో ఈ ట్ ైంలో హ్మయగా ...” కామాక్షి మరో క్షణ్ం ఆగి మళ్లూ అంది, “ఎంతమంద ి ఎనిువిధాల ఆదుకుంట్ే నువుా ఈ సిథ సక ివచేువు. అవనీు నువూా ననేయ తీరుగల ఋణ్ాలునా?”

దేవికి ఆవిడమాట్లు పూరితగా అరథం కాకపో యనా, భ్వం కొంతవరకూ గాహించగల్సగింది.

“మీకు ఎవరైెనా సాయం చేసేత మీరచ సరిగి ఏమీ చ యయకుండా ిరచకుంట్్రా?” అంది ఆశ్ురయంగా.

“నువుా కూడా మా అకకయయలాగే చ కాక ముకాక చేస ిమాట్్డుతునాువు. అద ి మాట్లోీ అంత సుళ్తవుగా చ పపగల్సగేద ి కాదు. ఆవిడ మాట్్డుతునుద ి ఒక జా స కొనిు యుగాల అనుభ్వాలు సంతరించుకుని మలుచుకును జీవనవిధానం. అందులో చిు పుచుుకోడాలూ, సహ్మయ సకకారాలూ ఒక భ్గంగా సాగిపో తాయ. ందాకా ఆవిడ అంది చయడయ ఎంతో మంది సాయం చేసేతనే నేనీ సిథ సక ివచేునని. కానీ తను ఎంతమందికి సాయం చేసిందో చ పపలుదు,” అనాుడు చినుపప దేవికి సమాధానంగా.

22

ఆ క్షణ్ంలో అతడమినసులో అకకయయ అంట్ే ఎకకడలుని గరామూ ప్ ంగుకొచిుంది.

000

(ఆంధ్రజోయ స మారిు 26, 1982లో పరచురితం.)

23

3. దేవీ పూజ

సీతాప స భ్రయని రెసాి రెంట్లకి తీసుకెళ్లూడు పదహ్మరో యానివరిరలకి ఆనవాయతీ తపపకుండా.

సీత చుట్ూి కూరచునువాళ్ూని చయసోత ంది. ఒకో బ్లీదగురా దదరూ ముగుు రూ కూరచుని ఉనాురచ - వయసులో ఉను పిలాీ పలిాీ డయ, ఓ ముసలాయనా ముసలావిడా, ఓ తండీర దదరచ పలీిలూ, మరో తలీ్ల ఆరచగురచ ఆడపిలీలూ -

పుట్టినరోజు పారలిలా ఉంది. న సతమీద కాయతపు కిరలట్్లూ, చేతులోీ గాల్సబ్ుడగలూ - గోలగోలగా సరదాగా కబ్ురచీ చ పుపకుంట్లనాురచ. సినిమాలూ, డానుిలూ, ఆట్లూ, పాట్లూ, చదువూ సందాయ, అపూప ఆసీత , లూీ కారూ, మంచయ, చల్ల, సౌతాఫిరకా, నికరాగాా ...

సీత భ్రతమొకంలోకి చయసింది. అతనేదో ఆలోచిసుత నాుడు. ఏమెైఉంట్లందో?

పెళ్ూయ పదహ్మరేళ్ూయంది. మొదట్ ఏ రెండు మూడేళ్ళూ ... అంతే. ఆ తరవాత అతనిలోకం అతనిదీ, తనలోకం తనదీ.

“కౌ ఆరూయ ట్లడే?” వ టై్ రస్ట వచిు చిరచనవుాతో కుశ్లపరశ్ులుస,ి పేరచ చ పుపకుని, ఏం కావాలని అడిగింద ిఎంతో ఆపాయయంగా.

సీతాప స తాము బ్్గునాుమని ఆ పిలీకి చ పిప, సతీని అడిగేడు. “ఏం కావాల్స?”

“మీరే చ పపండి.”

“నువుా చ పుప. నీ యానివరిరల కదా!”

అతనికదో అలవాట్ల. పరతీదీ ఆవిడకోసమ ేఅనుట్లి మాట్్డతాడు. “ఏం, పెళ్లూ నాకే గానీ మీకు కాలుదేమిట్ట?”

24

సీతాప స నవేాసి, వ టై్ రస్ట ని అడిగేడు సలహ్మ. Speciality of the day,

speciality of the house, తనకియిమయనవి, తరచలు మెచుుకునేవీ ఓ పనస చదివిందా అమాాయ.

సీతాప స ఏదో చ పపి దద రికీ అద ేత మానాుడు. తాగడానికేం కావాలని మళ్లూ అడిగింది వ ైట్ రస్ట. సీతాప స తనకి వ నైు త మానాుడు. సతీ తనకేం వొదదంది కానీ అతను

వదలుీ దు. పినాయ కొలాడా త మానాుడు ఆవిడకి. “పర ససారల కీష్ తీసుకుంట్్వు కదా. వాళ్ అడగలుదేం?”

“పర ససారల అదే సంట్లనాును కదా. వాళ్ మారిు చయదాద ం అని.”

అతను మళ్లూ ఆలోచనోీ పడాల డు. సీత మళ్లూ దికుకలు చయడసాగింది. నాలుగు రోజులకిాతం అతనికి కఠ్ాతుత గా గురొత చిుంద ి తమ యానివరిరల

సంగ స. “ఏం కావాలో చ పుప, కొనిపెడతాను,” అనాుడు ముచుట్ పడపోి త . అంచేత అతను తపపకుండా ఏదో ఒకట్ట కొంట్్డని గాహించింద ి సీత. అంచేత

ఆవిడ కూడా అతనికేదో కొంది. ఈదేశ్ం వచేుక దపీావళ్ల దసరా త ల్లడంలుదు కానీ ఈ సంవతిరలకాలు అలవాట్యపోయయే.

పర స ఏడయ ఏం కావాలని ఒకళీ్నొకళ్తీ అడుకోకడాలూ, నాకేం వదదని ప్ర ట్ సుి లూ, ఆ తరవాత ఏదో ఒకట్ట తపపకుండా కొనడం, ఒకరచ కొనుద ి రెండోవారికి త ల్లకుండా దాచుకోడాలూ, మూసుకోడాలూ, రంగురంగుల కాయతప్ పట్్ీ లూ, పిలీల్సు ప్ రచగిళ్ూక ితగిలుస ితాము ఏ ఫెరంచి రెసాి రెంట్లలోనో విందులారగించడం. ...

సీతకి ఈ సరదాలు లువు. సీతాప సకి ఆవిడ అరథం కాదు.

25

ఆవిడకి ఏమిట్ట సరదాలో అతనికి ఈ పదహ్మరేళ్ూలోనయ అరథం కాలుదు. అతను సీతని దేనికీ బ్లవంతం చ యయడు. అసలతను ఎపుపడయ ఎవరలు దేనికోసమూ బ్లవంతం చ యయడు. కనీసం మొకమాట్ పటిె్డం కూడా చ యయడు.

సీతాప సకి భ్రయ అంట్ే మాచ డల గౌరవం. అతనికి మంచి సుేహితులునాురచ. అతను వాళ్ూని కషాి లోీ ఆదుకుంట్్డు.

వాళీ్ సుఖాలకి సంతోషసిాత డు. వాళ్ూ త ల్సవితేట్ల్సు మెచుుకుంట్్డు. వాళ్ూ ఆసితపాసుత ల్సు కూడా మెచుుకుంట్్డని సీత అభిపరా యం. అది మూ‌ పాయం‌. ఎవరైెనా ఆడవాళ్ూని హేళ్న చసేినా, అవమానించినా సీతాప స వాళ్ూని పట్లి కు తనులుదు కానీ తగువేసుకోకుండా వదలుీ దు. చాలామంది అతనిు సారథక నామధయేుడవిోయ అని హేళ్న చసేేరచ కూడాను. అపుపడు కూడా అతను నొచుుకోలుదు. సీతలాట్ట భ్రయని ప్ ందడం తన అదృయిం అనాుడు.

సీతనో మరో సుందరాంగినో కాక మొగాణ్ణి భ్రయగా ప్ ందుతావేమిట్లయ అని మళ్లూ నవేారచ మితుర లు.

మూరచఖ లారా అనుకుని ిరచకునాుడతను. అతనికి సీత అరథం కావడం లుదు. ఆవిడకి ఏం కావాలో త ల్ససేతనే కదా తాను

పూనుకుని సమకూరిు పెట్టి ఆవిణ్ణి తృపిత పరచి తాను ఆనందభ్రితుడయేయది. వ ైట్ రస్ట పేీ ట్ూీ , గాీ సులూ బ్లీమీద ప్ ందిగాు అమరిు, ఒక గాీ సులో వ నైు పో సి,

పీనాయకొలాడా గాీ సు సతీముందు పెట్టి , బ్ెరడ రోలుి పకకన పటె్టి “ ంకేమెైనా కావాలా?” అని అడిగింది.

ంకేమీ అకకరీేదని ఆ పిలీకి చ పిప పంపసేి, అతను బ్ెరడ ఓముకక తుంచి సనడం మొదల ట్్ి డు.

సీత ఒకక క్షణ్ం పేీ ట్లవంక చయస ితనయ ఓ ముకక తీసుకుంది. అతను గాీ సు ఎ సత పట్లి కుని “ట్ల మెనీ హ్మప ీయయరి,” అనాుడు. సీత కూడా మెనీ హ్మప ీరిట్రు్ చ పిపంది.

26

“ఎలా ఉంది?”

“బ్్గుంది.”

“పళ్ూరసమే కదా. కొంచ ం రమ్ కలుపుతారచ. అంతే.”

“ిఁ.”

సీత పకకకి చయసింది. ందాకా కురాజంట్ కూరచును చోట్ పుపడు దదరచ నడివయసువారచ ఉనాురచ.

ఆవిడ పదెవులమీద ల్లలగా చిరచనవుా మెరిసింది. “ఏమిట్ట?” భ్రత ఆ చిరువుా గమనించి పరశ్ుంచడేు. “ఏం లుదు. వాళ్ూని చయసుత ంట్ే కకడ ఓ ‘తరంసేపు’ కూరచునాుమేమో

మనం అనిపించింద.ి”

పకకబ్లీదగుర కూరచును దంపతులు శ్లవులకి ఎకకడికెళ్తూలా అను వియయం వాదించుకుంట్లనాురచ. “ఫ్ోీ రిడా వ ళ్తద ం” అంట్లందావిడ. “కొలరెడో వ ళ్తద ం” అంట్్డాయన. ఫ్ోీ రిడా వ ళ్లత పలీిల్సు చయడ చుు అంట్లందావిడ. కొలరెడో వ ళ్లత సేుహితులని చయడ చుు అంట్్డాయన. ఎవరి వాదనలు వారికి అపర సకతంగా ఉనాుయ.

“త లుగువాళ్ూని కల్సస ిచాలా రోజులయంద”ి అంది సతీ. “ిఁ.” అనాుడు సీతాప స. “వచేువారం వాళ్ూని పలివనా?”

“నేనయళ్ళూ ఉండకపో వచుు.”

“... ...”

“నేనేీ కపో త ే ఏంలు. వాళ్ూందరూ నీతోన ే ఎకుకవ సుేకంగా ఉంట్్రచ. నువుా పిలుచుకో.”

సీత మాట్్డకుండా మరో ముకక నోట్లీ పటె్లి కుంట్ూ భ్రతవేపు చయసింది. ఈయనకి వ ైట్ రస్ట మాట్మీద చాలానే గురి ఉండి ఉండాల్స. తనకి ముకక గొంతు దిగడం

27

లుదు. అతను పరమానందంగా ఆరగిసుత నాుడు. అసలు ఏం సంట్లనాుడో త ల్సస ే సంట్లనాుడా?

వ నక కూచునువారి మాట్లు వినిపసిుత నాుయ. “శుకావారం ఏం చసేుత నాువు?”

“ఏం?”

సీత కాసత పకకకి సరిగి కనుకొలుకులోీ ంచి వాళ్ూని చయసింది. 16, 17 ఏళ్ూ పిలీలు.

“ిరచచివర చిను రెసాి రెంట్లంది. ఎవరూ ఉండరచ,” బ్కుశా ఆ అమాాయ చిల్సపిగా కళ్్ూగరేసి ఉంట్లంద.ి కురాా డు కొంట్ గా ఆపిలీవపేు చయసుంట్్డు. “నిజం. అకకడ ఫుడ బ్్గుంట్లంది కూడా.”

“చయదాద ం.”

“తరవాత సినిమాకి వ ళ్ళూచుు.”

“తరవాత చ పాత ను.”

“ఏడు గంట్లకి కారచ తీసుకురానా”

“తరవాత చ పాత నంట్లనాును కదా.”

సీత అపరయతుంగన ేఓ నిట్ూి రచప విడిచింది. “ఏమిట్ట?” అనాుడు సతీాప స. “వ నక కూరచునువాళ్ూ మాట్లు.”

“ఏమిట్టట్?”

“ఏం లుదు. మనదేశ్ంలో పదెదవాళ్తూ పెళ్లూసంబ్ంధాలు మాట్్డుకునుట్ేి కకడ పిలాీ , పలిాీ డయ ఒకరినొకరచ ంపెరస్ట చయేడానికి పడ ేతాపతరయం.”

వ ైట్ రస్ట మళ్లూ పరతయక్షమయంది. “ఎనీ డ సరి?” అంట్ూ. “చ పుప” అనాుడు సతీతో. “నాకేం వొదుద .”

28

“ఐసీ్రం నీకు యిం కదా. తీసుకో.”

“సరే.”

దద రికీ ఆరలరచ చేస ిసతీాప స మళ్లూ ఎట్ల చయసయత కూరచునాుడు. Ha…ppy… bi…rth…day to… you…

రెసాి రెంట్లలో వాళ్ూందరూ ఒకకసారి పాట్ వచిునవేపు చయశారచ. పిలీలందరూ పుట్టినరోజు పాపాయ చుట్ూి చేర ి గొంత సత పాడుతునాురచ. పాట్ అయపోయేక ఆ పాపాయ కొవొాతుత లు ిదేసింది ఒకకగుకకలో. అందరూ చపపట్లీ కొట్ేిరచ. సీత కూడా చినుగా చపపట్లీ కొట్టి ట్ల సరిగింది.

సీతాప స తన ధాయసలో తనునాుడు. సీతకి ఐసీ్రం సనాలనిపంిచలుదు. “ఏం?” అంట్ూ సీతాప స అద ికూడా తీసుకుని పూరిత చసేేశాడు. సీతకి ఎందుకో పారా స జాా పకం వచిుంది. పారా సని తను అంతకుముందు

ఎరగదు. 000

నాలుగేళ్ూ కిందట్ ండియా వ ళ్ూబ్బ త ఎయరోపరచి లో ఆగిపో వాలొిచిుంది. ప్ గమంచు కారణ్ంగా విమానాలు ఆరోజు ఎగరలుదు. కారిడ ర లో త లుగుమొకం కనిపించగానే పారా సమొకం మతాబ్్లా వ ల్సగింది. ఎవరోు రిసవీ్ చసేుకోడానికి వచిుందటి్. ఆ పేీ నయ రాలుదు. దదరూ మాట్లోీ కి దిగారచ. పేీ ను కానిిల చసేారచ కనక సీతని వాళ్లూంట్టకి రమాంది పారా స ఆపూట్కి.

సీత మొకమాట్ పడింది కానీ పారా స ఒపుపకోలుదు. వాళ్లూలుీ చాలా దగురే అనీ ంట్లీ ఎవరూ లురనీ బ్ సమాల్సంది.

“మనం కకడ ఎకుకవగా మిసియేద ిఈ పో చికోలు కబ్ురేీనండీ. నేను చిను పల ీ ట్ూళ్ళూ పెరిగేను. కకడేమో వీధిగుమాంలోనో నీలాట్టరేవులోనో నిలబ్డ ి ‘ఏం కూర’ అంట్ూ అడిగ ేతీరకిా ఉండదు. అడగడానికి మనుయులూ ఉండరచ.”

29

సీత అంతవరకూ గమనించలుదు. పారా సకి ఐదో న ల. ఆవిడ భ్ుజమీాద చ యయేస ి“పదండ”ి అంది.

ఆ తరవాత కొనాుళ్ూపాట్ల ఫో నులో మాట్్డుకుంట్ూ ఉండవేారచ కానీ ఈమధ్య అద ీతగిు పో యంది. ఓమాట్ల పిల్సచి చయడాల్స అనుకుంది సీత.

“అయందా?” “ఏమిట్ట?”

“చుట్లి పకకల వాళ్ూమాట్లు వినడం.”

“ఎదురచగా ఉనుమనిష ిమాట్్డకపో తే అవ ేవినిపిసాత య మరి.”

“సరేలు. పద.”

ంట్టకొచిు తలుపు తీససేరికి ఫో ను గోల పెడుతోంది. సీతాప స ఒకక ఉదుట్లన ఎగిరి ఫో నందుకునాుడు కొంపలంట్లకుపో తునుట్లి .

“కలో” అనాుడు అరచసుత నుట్లి . హ్ా. అయపోయంది యానివరిరల అనుకుంది సీత ఓ నిట్ూి రచప విడిచి. ట్వీీ

ఆన్ చేసి సో ఫాలో కూలబ్డింది. సీతాప సకి అవతల ఎవరో యానివరిరల శుభ్కాంక్షలు చ పిపనట్లి నాురచ.

అతను ధ్నయవాదాలు చ పుపకునాుడు. అతను ఫో నులో మాట్్డలం పూరిత చేస ివచేుసరికి సీతక ిఒక స‌ి కాం అయ రెండోద ిమొదలయంది.

“ఏమిట్ట చయసుత నాువు?”

“ఏదో ...”

“ఎందుకా చ తత . కట్ ియ.”

సీత ఏదో అనబ్బ యంద ి కానీ ఫో ను మళ్లూ మోగింది. పటిి్ పో రూ పిటి్ పో రూ పిలీ్స తీరిుంది. అతను మళ్లూ సరిగొచేుసరికి ఈ సి‌ కాం కూడా అయపో తుంది.

సీతకి అతనితీరచ అరథం కాదు. ఏదో ఒట్లి పటె్లి కునుట్లి ... తనతో తపప ఎవరితోన ైనా సరే గంట్లతరబ్డి మాట్్డగలడు. ఎంచతేో అరథం కాదు. తను ఎంత

30

పరయ సుంచినా ఉ, ఆ, ఏమిట్ట తో ముగించేసే ఈ మనిషి ంకెవరితోన నైా ఏకధాట్టగా మూడు గంట్లసపేు మాట్్డగలడు - పినులోత , పెదదలోత , ఆడాళ్ూతో, మగాళ్ూతో, త లీవాళీ్తో, నలీవాళీ్తో, పండితులతో, పామరచలతో ... అతనిదృషిిలో తను మాతరమ ేఏకోవకి చ ందనిదమేో! ంట్లీ ఉనుంతసేపూ ఆ ఫో నుకోసం తకతక. “ననుు ఏ ట్ ైములోన ైనా సరే పిలవొచుునకో ” అంట్ూ సకలజనులకీ దండోరా వేయంచినట్లి . అంచేతనేేమో అందరూ అతనిు వేళ్త పాళ్త లుకుండా ఎపుపడు పడిత ే అపుపడు సమయాసమయాలు చయసుకోకుండా పిల్సచి తమరచ ధ్నుయల ై ఈయనిు ధ్నుయణ్ణి చేసాత రచ.

సీతకి విసుగేసి ట్వీీ ఆపేసి ఓ పుసతకం తీసుకుని పడగుదిలోకి వ ళ్లూపో యంది. దాదాపు మరో గంట్ అయేక సతీాప స గదిలోకి వచేుడు. “పుయపం సమరపయామి పతరం సమరపయామి” అనుట్లి ంది అతని వాలకం.

“ఏం? అపుపడ ేమాట్లయపోయేయా?” అంద ిసీత రవంత కోపంతో. “తానా కానఫరనెుిలొసుత నాుయ కదా. ఏవో సలహ్మలు అడగడానికి పలిుసాత రచ.

నేనేం చ యయను?” అనాుడతను మంచంమీదికొరచగుత . “ఏదో ఒకట్ట. తానా కాకపో త ేమరో తానతందాన. లోకేశుడి సంగత లా ఉనాు

తమరచ లుకపో త ేలోకాలాగిపో వడం ఖాయం.”

“పదిమంద ీపూనుకుంట్ేనే కదా కారయం సాగేది.”

000

ఫో ను మోగడంతో గాఢనిదరలో ఉను సతీ ఉల్సకిపడి లుచింద.ి సీతాప స ఫో నందుకుని “ఉండండి. అవతలగదలిోంచి తీసుకుంట్్ను”అని లుచి

వ ళ్లూడు. ట్ ైం చయసేత రెండయంది. “ఎపుపడు పిల్సచినా ఫరవాలుద”ని ఈయన చ పేత మాతరం అవతల్సవాళ్ూక ిఉండ దాద బ్ుదిి” అనుకుంది సతీ అట్లవేపుకి ఒ సత గిలుత .

సీతాప స ఫో నులో అట్ేిసేపు మాట్్డలుదు. కానీ అతను మళ్లూ పకకమీదక ివచేుసరికి పావు తకుకవ నాలుగయంది. సతీక ిఅపుపడ ేచిను కునుకు పడుతోంది.

31

“ఎకకడికెళ్లూరచ?” అంద ిఅతను గదిలోకి రావడం చయసి. “మెలీ్సగా మాట్్డు.”

“ఏం?”

“పకకగదిలో కోమలగారచనాురచ.”

సీత ఉల్సకిపడింది. “ఏమిట్ీ?”

“ఆవిడకీ భ్సకరంగారికీ కొనాుళ్తూగా పడలంలుదు.”

“అందుకని అరథరా సర మీరెళ్లూ ఆవిణ్ణి మనింట్టకి తీసుకొచేురా?” సతీ నమాలునట్లి చయసింది.

“పడుకో. రేపు ఏదో ఓట్ట ఆలోచిదాద ం.”

సీతకి ఒళ్తూ భ్గుు న మండింది. “పడుకోక ఏం చేసాత ను? పుపడ ళ్లూ ఆవిణ్ణి మనింట్టకి తీసుకురావాల్సినంత పరమాదం ఏం వచిుందో చ పపండ ి ముందు,” అంద ిసీత నిపుపల ురచగుత .

సీతాప సకి ఆపదలో ఉను ఆడవాళ్ూని ఆదుకోడం సరదాయ ేకానీ దనేికైెనా ఓ కదుద ండ దయద ?

సీతాప స మాతరం చాలా శాంతంగా జవాబ్ు చ పేపడు, “ఆవేశ్పడకు. భ్సకరం వాళ్ూ ఆఫసీులో ఓ అమాాయతో సరచగుతునాుడుట్. పుపడు ఆ అమాాయని యంట్టకి తీసుకొచేుశాడుట్ పెళ్లూ చసేుకుంట్్నని.”

సీతకి నవాాలో ఏడవాలో అరథం కాలుదు. “నా మట్టిబ్ురాకి తోచడంలుదు కానీ భ్సకరం మరో ఆడదానిు ంట్టకి తీసుకొచేుడని మీరచ భ్సకరంపళె్తూనిు అరథరా సర మనింట్టకి తీసుకొచేురా?”

“మరల సిలీ్లగా మాట్్డకు. ఆ పరిసిథ స వేరూ, ఈ పరిసిథ స వేరూ. నీకామాతరం త ల్లదా?”

“నాకేం త లుసో ఏం త ల్లదో కూడా మీరే చ పాపల్స. పుపడు నేన వరకిి ఫో ను చ యయను మా ఆయన మరో ఆడదానిు కొంపకి తీసుకొచేురని?”

32

“ఆ మాట్ నువుా నిజంగా నమేా అంట్లనాువా? హ్మసాయనికంట్లనాువా?” అనాుడు సీతాప స విపరలతంగా బ్్ధ్పడపిో త . అతడి సునిుతకృదయం చాలా గాయపడపిో యంది. “నీకు అలాట్ట అనుమానమే ఉంట్ే చ పుప. పుపడే ఆవిణ్ణి తీసుకెళ్లూ వాళ్లూంట్లీ దిగబ్ెట్టి వచేుసాత ను” అని కూడా అనాుడు.

సీత మాట్్డలుదు. తను ఆమాట్ హ్మసాయనికనలుదు. అలాగని అనుమానమూ కాదు. తన భ్రతకి ిళ్ళూ వాళ్ూబ్్ధ్లంట్ే ఉను ఉతాికం చయసేతనే తనకి అసకయంగా ఉంది. “ పుపడేం చసేాత రచ?”

“త లాీ రనీ. వాళ్ూనుయయ కెనడాలో ఉనాుడు. రేపతనోత మాట్్డ ి పేీ న కికంచసేేత మన బ్్ధ్యత తీరిపో తుంది.”

సీతకి కఠ్ాతుత గా దదేో తనకథ కాదను భ్వన ఏరపడింది. ఏదో సినిమా చయసుత నుట్లి ంది. “అసలుమెైంది?” అనడిగింది.

“వాడ ట్టి వ ధ్వ. ఈవిడకంే తకుకవనీ. అందం, చదువూ, త ల్సవితటే్లూ...”

“మరి ఆయనగారి బ్్ధమేిట్టట్?”

“అద ేమరి ... సకకమేళ్ం. ఆ రెండో ఆవిడకి వీసా కావాలని. ఆ వీసాకోసం ఈవిణ్ణి వదిలుసాత నంట్్డు.”

సీతకి ఏమనాలో తోచలుదు. దగురికి జరిగిన భ్రతని దయరంగా తోసేసి, అట్ల సరిగి పడుకుంది. ఆవిడకి ఆతానా మనసంసకృ సమీద బ్బ ల డు నమాకం ఉంది. లతలాగ మన మగాళ్ూకి సీత లైంట్ే గౌరవమేననుకుంది కానీ రంగనాయకమాలాగ మొగాళ్తూ సీత లైని అణ్గద కేకసుత నాురచ అనుకోలుదు. భ్రతకి ఆడవాళ్ూంట్ే బ్బ ల డు సానుభ్ూ స అని త లుసు. నిజానికి పెళ్లూకి ముందు పరపరథమంగా సీతాప సలో తనకి నచిున గుణ్ం కూడా అదే - అతని మంచితనం!

సీతని పుట్టింట్లీ తండిర గానీ, అనుదముాలు గానీ “నువాాడదానివి” అంట్ూ ఎపుపడయ ద పపలుదు. చులకనగా చయడలుదు. పెళ్ూయేక భ్రత కూడా ఎపుపడయ “ఆడదానివి, ఓమూల పడుండు” అనలుదు. కానీ ... ఈమధయే అతని ధోరణ్ణ

33

అగమయగోచరంగా ఉంది. సాయం అన ే మాట్కి అరథం ఏమిట్ల? అద ి ఎపుపడు శ్ృ స మించి రాగాన పడుతుందో? సకృదయతని కొల్సచే మీట్రీెకకడ ద రచకుతాయో? త లాీ రేక తేలుుకోవాల్స తాడో పేడో అనుకుంట్ూ పడుకుంది.

000

త లాీ రేక తాడో పేడో తేలుుకోలుకపోయంది సీత. కనుచీకట్టతోనే లుచి, సాునం చేస,ి పూజ చేసుకుని, కాఫీ కపుపతో బ్లీదగుర

కూచోబ్బ తుంట్ ే కోమల వచిుంద ి గదిలోకి అడుగులో అడుగు వేసుకుంట్ూ. పీకుక పో యన కళ్లీ , పాల్సపో యన మొకమూ, న సతమీద నీళ్ూకుండా ...

సీతకి క్షణ్కాలం నోట్ మాట్ రాలుదు. మరచక్షణ్ం తేరచకుని, “రా. కాఫీ తీసుకో,” అంట్ూ చ ేసలో ఉను కాఫీ కపుప అందించింది.

“మీరచ తాగండ,ి” అంద ిఆ అమాాయ నీరసంగా. “నేనయ త చుుకుంట్్ను,” అంద ి సీత లుచి వంట్టంట్లీ కి నడుసయత . ఆపిలీని

చయసయత ంట్ ే పారా స జాా పకం వచిుంద ి మళ్లూ. ఉను ిరూ, కనుతలీ్ల - సమసతం వదిలుసుకుని పదివలే మెైళ్ూదయరం వచేుసనితరవాత మన వాళ్ూందరికీ ఒకకలాట్ట బ్్ధే అనిపించిందా క్షణ్ంలో.

మధాయనుం కోమలని పేీ న కికంచి వచిుంతరవాత సీతాప స అ సమామూలుగా “కోపం చలాీ రిందా?” అనాుడు.

“మీకు నాకోపమ ేత ల్ససంిది కానీ నాబ్్ధ్ త ల్లలుదు.”

“ఏదో పాపం, ఆడపలీి బ్్ధ్ పడుతుంట్ే చయసయత ఎలా ిరచకోడం చ పూప. మాట్ సాయం చసేినంత మాతరా న ముల్సగిపోయందేమిట్ట,” అనాుడతను సామరసయం ఒలకబ్బ సయత .

“నేనంట్లనుది మీధోరణ్ణగురించి. వాళ్ పదెద వియయమ ేఅయంది. కానీ ఆవిడ కాలోీ ములుీ విరిగిందనాు మీరిలాగే పరిగెడతారచ కదా?” అంది సీత చిరాగాు .

“ క మీదట్ నినుడిగే చేసాత లు ఏ పన ైనా.”

34

సీతకి ఏం చ పాపలో తోచలుదు. అసత సైనాయసం చేసినవాడితో యుదిం చ యయడం ఎలా?

... .... .... మరి తరవాతేం జరచగుతుంది? ఏం జరచగుతుందంట్ే .. సీతాప స భ్రయతో “పద, వాళ్ బ్యట్ సందాం,” అంట్్డు. ంతలో ఫో ను మోగుతుంది ... 000

(సాా స, నవంబ్రచ 1987లో పరచురించబ్డింద.ి)

35

4. నిజానికీ ఫెమినిజానికీ మధ్య

“మీ బిగికౌగిల్సలో ననుు బ్ంధించారచ.”

సీతమొగుడు సతీాప సకి గాయ సర రాసని ఎనిమిది పేజీల ఉతతరం పట్లి కుని సీత కూరచుంది. సతీకి గొంతులో వ గట్లగా ఉంద.ి మొకం పాల్సపోయంది.

గత నాలుగు వారాలోీ సతీాప స పరవరతన సీతకి కొతతగా ఉంది. అతను కఠ్ాతుత గా ంట్ట పనులోీ కల్సపంచుకోడం మొదలు పటె్ేిడు. సామానుీ సరచద తునాుడు. గిన ులు కడుగుతునాుడు. ఉ సకిన బ్టి్లు మడతలు పెడుతునాుడు. పలీిల్సు కారచలో సపపడానికి సిధి్మవుతునాుడు. ఎట్ొచీు పిలీల్సదదరూ ఎదిగిపో యేరచ అపపట్టకే. అంచేత “థాంక్ి బ్‌ నో డాడ”ీ అనసేి సెైకిళ్లూసుకు వ ళ్లూపో తునాురచ.

సీత ఆ కాయతాలు విసిరేసింద ి చిరాగాు . లాంట్ట ఉతతరాలు చివరంట్్ చదవఖ్ఖ రీేదు. కానీ చయపులు అట్ూ ట్ూ సరగిి సరిగి మళ్లూ వచిు ఆ కాయతాలమీదే పడాల య.

“23 ఏళ్ూ తరవాత ఆ ఒకక రోజూ ...”

“... కి వ ళ్తద ం అనాురచ మీరచ.”

“4, 5, 6 తేదలీోీ రాసిన ఉతతరాలు ...”

“మీ రకసయపు ఉతతరం ..”

“మా బ్్త ర ంలో మీరచ మరిుపో యన వసుత వు ...”

సీతకి ఒళ్తూ మండిపో తోంది. ఆ కాయతాలు కాళ్ూతో తొకికపారేయాలని ఉంది. కానీ కాళ్తూ రాలుదు. కాయతాలు సరసా స కదా! ఆ గాయ సరవియయం దాచడానికేనా ఆయన అనిు అవసథలు పడుతునుది? అతను కఠ్ాతుత గా ంట్టవియయాలోీ ఎకకడ లుని ఉతాికం చయపించడం మొదట్ కొంచ ం ఆశ్ురయం కల్సగించినమాట్ నిజమే. కానీ

36

తాను తన అలవాట్లీ మారచుకునుట్ేి ఆయన కూడా మారచుకునాురనుకుంది. విజిట్టంగ్ ప్ర ఫసెరచగా ఆరెులుీ ండయిాలో ఉండ ి వచిున సీతాప స తనతో అంతకుముందు పదిహేడేళ్తూ కాపురం చసేిన సతీాప స కాడు.

“మీరకకడ చ పిపన పాఠ్ాలకనాు నేరచుకువచిున పాఠ్ాలు ఎకుకవలా ఉనాుయే,” అని తను వేళ్తకోళ్ం చేసింద ికూడాను ఓ రోజు తను లువకముందే లుచి కాఫీ పెట్టిన ఆయనతో.

“సరే. ఎపుపడో ఒకపుపడు జాా నోదయం కాకపో తుందా?” అనాుడతను నవిా. సీత కళ్తూ మళ్లూ ఉతతరంమీద వాలుయ. “మా బ్్త ర ంలో మరిచిపో యన ...”

కుమ్. ఏముంట్్య కనక మొగాళ్ూకి ిడదీసి పకకన పెటి్డానికి ఏ వాచీయో గోచీయో కాక? గోచీ ఒదలిుస ివీధిలోకి వ ళ్ూలురచ కదా. వాచీయ ేఅయుండాల్స. సతీాప స తన వాచీ ండయిాలో ఉండగా పాడయపోయందని చ పేపడు.

ఒంగి కాయతాలనీు తీసింది. ఏమిట్ట చ యయడం? “ దుగో మీ ఉతతరం” అంట్ూ ఆయనకి మామూలుగా అందించడమా? దాచడమా? పారెయయడమా? ఆలోచిసయత ఒకొకకక కాయతం ముపెైఫ ముకకలు చసేింది. ఫరవాలుదు. ఈ ఒకక ఉతతరం ఆయన చయడకపో త ేముల్సగిపోయందేమీ లుదు.

“పదిహేడళే్ూనించీ బ్రరకు లుకుండా వంట్ చేసుత నాువు. వాళ్ ననేు చేసాత ను, చ పుప,” అంట్ూ కుషారచగా వంట్టంట్లీ కి వచిున సీతాప స ఆవిడ అకకడ లుకపో వడం చయస ికొంచ ం సకమక పడాల డు.

రాణ్ీ, బ్్బ్బ ంట్లీ లురచ. సీత పడగుదలిో ఉంది. “ఏం పడుకునాువు? ఒంట్లీ బ్్గులుదా?” అంట్ూ నుదుట్టమీద చ యయేశాడు. “గాయ సర ఎవరచ?” అంది సతీ ఆ చ యయ తోసేసయత . “ఎపుపడో చినుపపట్ట సుేకంలు, ఏం?” అనాుడతను తేల్సగాు . “కావల్సంచుకుని ముదుద పెట్లి కునేంత సేుకమా?”

37

“ముద దవరచ పటె్లి కునాురచ?”

ఓ అరగంట్సేపు వాదోపవాదాలు అయంతరవాత సీత ే వదలిుసింది. అతనిమాట్లు నమిా కాదు. మాట్లోీ అతనితో గెలవలుక.

సీతాప సకి మాతరం సంతృపిత గాన ేఉంది. తనేం తపుప చ యయలుదు. గాయ సర ఏదో తన బ్్ధ్లు చ పుపకుని వ కిక వ కిక ఏడుసుత ంట్ే మనసు దరవించి భ్జంమీద చ యయేశాడు ఓదారచపగా. తను చినుపపట్లుంచీ అంతే. ఎవరైెనా బ్్ధ్ పడుతుంట్ ేచయడలుడు. ఓ మనిష ిమరో మనిషిని కావల్సంచుకునుంత మాతార న ఏంవ పైో యంది? తన ఏకపతీువరతానికి భ్ంగం రాలుదు. ఆవిడ పా సవరతాయనికి భ్ంగం రాలుదు. ందులో గొడవ చేయాల్సినంత ఏమీ కనిపించలుదతనికి.

“ ంక రకసాయలుం లువు” అన ేఅనుకుద ిసతీ. ఆ రా సర ండియానించి ఫో నొసేత అతను మామూలుగా ఈమధ్య తనకి అనీు చ పుత నుట్ేి ఆ కాల సంగ స కూడా చ పాత డనుకుంది. కానీ అతనా వియయమే ఎతతలుదు. అంత కొంపలంట్లకుపోయ ేవియయం కాకపో తే అరథరా సర ఎందుకు ఫో ను చేసాత రచ అవతల్సవాళ్తూ?

మరాుడు సీతాప స మెయల బ్్క్ి లోంచి ఉతతరాలు తీసి, ఒకట్ట జేబ్ులో పెట్లి కుని మిగిల్సనవి ంట్లీ కి తీసుకొచిు సతీముందు పడేశాడు, “నువుా చయసేకే చయసాత లు” అంట్ూ.

సీతకి ఒళ్తూ భ్గుు న మండింది. రంకు నేరిునమా బ్ొ ంకు నేరాదా అను సామెత ఆడవాళ్ూపరంగానే ఎందుకంట్్రో ఆవిడకి అరథం కాలుదు.

సీతాప స ఆరోజు రెట్టి ంచిన ఉతాికంతో గదులనీు వాకూయం చేశాడు. ఏవో కారణ్ాలు చ పిప పలీిల్సదద రికీ బ్కుమానాలు కొనాుడు. సీతని సినిమాకి తీసుకెళ్లూడు. సీత కూడా ఏమీ జరగనట్ేి పరవరితసోత ంది. కానీ కడుపులో బ్్ధ్ అలాగ ేఉంది.

రెండు రోజులతరవాత సీతాప స ఏదో కానఫరెనుికి ఫిలడ ల్సఫయా వ ళ్లూడు. ఆరోజు మధాయకుం ట్ ల్సగాా ం వచిుంది, “పెదదవాడు కాలుజీలో చేరేడు.” ఆ గాయ సరనించే. సీతకి మహ్మ చిరాకేసింది. ఎవరి పిలాీ డో కాలుజీలో చేరిత ే

38

ఈయనకెందుకు ట్ ల్సగాా ం? లుక వాడు “ఎవరి పిలాీ డో” కాదా? సతీకి మళ్లూ కడుపులో దేవినటి్యంది. తనభ్రత తనదగుర ఏదో దాసుత నాుడు. ఎందుకు ఈ దాపరికాలు? వియయం పూరితగా త ల్ససేత కానీ తోచదు. అతనిు అరథం చేసుకోడానికి గానీ, తన తృపిత కోసం గానీ దేదో కొసకంట్్ త లుసుకోవాల్స. ఆయనిు అడిగి లాభ్ం లుదు. గత పదిహేను రోజులోీ నయ ఏవో అందీ ప్ ందని సమాధానాలు చ పిప వియయం డ ంకదార ిపట్టిసుత నాుడే కానీ సనుగా మాట్్డలం లుదు.

మంచిగా, లాలనగా, దురచసుగా, ప్ గరచగా, కోపంగా తన నేరచ మూయసుత నాుడ ే కానీ నిజం చ పపడం లుదు. అకకడకీ ఓసారి సయట్టగానే చ పిపంద ికూడాను. “నాకు మీమాట్లు నమాకంగా లువు. నాకు పెవైాళ్ూతో మనవియయాలు మాట్్డడం అంట్ే అసకయం. అందుచేత ేమిమాలుు సనుగా అడుగుతునాును,” అని.

ఆ రోజు కూడా సీతాప స అతనికి అలవాట్యన మాట్లు చ పేపడు, “నాకు అబ్దాి లాడలం అసకయం” అనాుడు. “నీకు నామీద అనుమానంగా ఉందంట్ ే నాకు చాలా కయింగా ఉంద”నాుడు. “నలుగురిలో నాపరచవేం కావాల”నాుడు. మట్టిగడలలనాుడు.

సీత చివుాన లుచింద.ి బ్రసెాంట్లలో అతనిబ్లీదగిుర చయసింది. అయదు నిముషాలు కూడా పటి్లుదు. ఫెైళ్ూమధ్య ఓ కటి్ ఉతతరాలు. పుసతకాలషెలుఫలో దదరచ ఆడవాళ్ూ ఫ్ ట్లలు. ఓ పకకన చిను కాయతపుాకకమీద గిల్సగిన ట్ ల్సఫో ను న ంబ్రూీ ...

సీత ఉతతరాలు పట్లి కుని కురలులో కూలబ్డింది. అవనీు ఒకరూ దదరూ కాదు ముగుు రచ రాసినవి.

“మావారచ ిళ్ళూ లురచ. కొతత చీరె తీస ి...”

“మీదగురకొచిు ఉండపిో వాలనుంది.”

“మీరచ మళ్లూ వచిునపుపడు నాదగురే ఉండాల్స.”

“ఒంట్రితనం, దిగులూ...”

39

“పగలు మీ ఉతతరాలకోసం, రా సర పో న్ కాలుకోసం.”

“విమరశక చకావరితగారూ కాదు, అనుభ్ూ స చకవారిత ...”

“మీ మెడచుట్ూి చేతులు వేయాలనుంది.”

“మీ చ వులు కొరకాలనుంది.”

సీత విసుగాు వాట్టని బ్లీమీదికి విసిరేసింది. మళ్లూ తీస ి తారలఖులు చయసింది. కొనిు కకడికి వచిునవి, కొనిు ఆయన

అకకడుండగా అందుకునువి. సీతబ్ురలాో ఆలోచనలు కందిరలగలాీ గందరగోళ్ంగా సుళ్తూ సరచగుతునాుయ.

చిను నవొాచిుంది. కకడ ఎంతోమంది ండయిాలో ఆడవాళ్తూ అధోగ సలో ఉనాురని తనతో వాదించేరచ. మనవాళ్తూ సంపూరి సాాతంతరయం సాధించేరనడానికి ఈ ఉతతరాలు సాక్షయం. కానీ ఆ సాాతంతరయంతో వాళ్లూం చేసుత నాురచ?

ఈ ఉతతరాలు చయసుత ంట్ే, ఈ ఫ్ ట్లలు చయసుత ంట్ే, అవి ఆయన దాచినతీరచ చయసుత ంట్ే వాళ్ూమధ్య ఒట్టి సేుకమే అనిపించడం లుదు. సీతాప స చ పిపనట్లి ఒట్టి ఏడుపులూ, ఓదారచపలూ మాతరమే అనిపించడంలుదు. ... అనుభ్ూ స చకావరితట్!

అనుభ్ూ స ముందో? విమరశ ముందో? అవిడ అనుభ్ూ స పరసాదసిేత ఈయన విమరశ అనుగాహించేరా? ఫరవాలుదు. మరోసారి ఈయన ండయిా వ ళ్లూనపుపడు “అనుభ్ూ సతో కూడని విమరశలకి సతీాప సని సంపరదించండి,” అని పరకట్టంచుకోవచుు.

మళ్లూ ఫ్ ట్లలు తీస ి చయసింది. శోభ్కుమారి అయ ఉంట్లంది. చినుదే. ఈయనకి సకాలంలో పళె్లూ అయ ఉంట్ ేఅంత కూతురచండేది.

సీతకి వ గట్లగా ఉంది. బ్్ధ్గా ఉంది. అసకయంగా ఉంది. ఏదో చ యాయలని ఉంది.

40

కారచ తీసుకెళ్లూ ఏకిిడ ంట్ల చ యాయలని ఉంది. ఎవరుయనా చంపయెాయలని ఉంద ి - తను, ఆయన, పిలీలు, ఆ ఆడాళ్తూ -

ఎవరిు? ఎదురచ పడ ివాళ్ూని నిలదీస ిఅడగాలనుంది. కానీ .. ఏమని? ఏముంది అడగడానికి? ఏమని అడుగుతుంది?

అడిగిత ే తన భ్రతన ే అడగాల్స. ఆయనిు మాతరం ఏమని అడుగుతుంది? పెళ్ూయన ఆడాళ్ూతో ఏమిట్నా? పిలీలతలుీ లతో సరసాలుమిట్నా? దదరచ పలీిలతలీ్సకి రెండో మొగుడుగా ఉండడంలో ఆనందం ఏమిట్నా? ... ప్చు. అడగడానికేమీ లుదు.

సీత ఒకక క్షణ్ం కళ్తూ మూసుకుంది. అసలు తనబ్్ధ్ ఏమిట్ట? తనకే సరిగాు త ల్లడం లుదు. షా రాసని మేజరు బారబరాలోలాగ తాను చ కుక చ దరని గండరశ్లమీద నిలుచునాుననుకుంది. క్షణ్ంలో సగంసేపు పటి్లుదు కాళ్ూకింద రాయ కొండచిలువలా కదిల్స జారిపో యంద!ి

సీతాప సకి కొనిు విలువలు ఉనాుయనీ, జా సధ్రాం, కులధ్రాంలాట్టవి కాకపో యనా కనీసం కొంతలో కొంతయనా డసీెనీి చయపసిాత డనీ అనుకుంది. తనిు బ్్ధ్ పడెుతునుది అదేలా ఉంది. అతను తనతో అబ్దాి లు చ పుత నాుడు. ఎందుకు అనుద ిఅరథం కావడం లుదు. అందువలీ అతను సాధిసుత నుద ిఏమిట్ట?

కారచ గరాజులో పటె్టి సీతాప స ంట్లీ కి వచేుడు. “ఆ ఉతతరాలు చయసేను,” అంది సీత. “ఏ ఉతతరాలు?”

“మీ జనానా రాసినవి.”

“మళ్లూనా? ఓమాట్ల చ పేపను కదా.”

“ఉతతరాలు చయసేత మీరచ చ పిపనట్లి లువు.”

కథ మళ్లూ మొదట్టకొచిుంది.

41

“వాళ్తూ నాకోసం పడి కొట్లి కుంట్లనాురచ కానీ నేను వాళ్ూని పట్టించుకోడం లుదు కదా,” అనాుడు. “ పుపడేం ముల్సగిపోయంద”నాుడు. “నువానుకునుంత పరమాదం ఏమీ జరగలుద”నాుడు.

ంకా “ఏదో ఘోరమెైన తపుప జరిగి గాయ సరకి మ స చల్సంచింద”నీ, తను మళ్లూ ఆవిడకి ఆతావిశాాసం కల్సగించడానికి పరయ సుసుత నాుననీ చ పేపడు. శోభ్ రచయ సర అనీ “త లుగు రచయతుర లు అలాగే రాసాత ర”నీ అనాుడు. “వాళ్తూ రాసేత ననేేం చ యయను?” అనాుడు. “అలా రాయ్యదదని వాళ్ూకి రాసాత లు” అనాుడు.

సీతకి నమాకం కలగలుదు కానీ ిరచకుంది. “పిచిు పచిిు ఆలోచనలు మాని పద అలా వ ళ్ళూదాద ం,” అనాుడు సీతాప స. “నేను రాను. పలీిలొచేు వేళ్యంది,” అంద ిసీత విసుకుకంట్ూ. “మరేం ఫరవాలుదులు. వాళ్లూం పాలు తాగే పసపిిలీలు కారచ కదా. వసేత వాళ్లూ

ఉంట్్రచ.”

సీత మాట్్డకుండా లుచి గదలిోంచి వ ళ్లూపో యంది. 000

బ్రసెాంట్లలో సీతాప స పని చసేుకుంట్లనాుడు. పడగుదిలో సీతకి ఆలోచనలతో తల పగిల్సపోయేలా ఉంది.

ఎందుకిలా జరిగింది? తనకి ఓపిక ఉనుంతవరకూ సరచద కుపో డానికే పరయ సుంచింది. “నా” అనువాళ్తూ లుని ఈ దికుకమాల్సన దేశ్ంలో తన బ్తుకు ఏమిట్ట? ప్ దుద ను లుచింది మొదలు కాఫీలు పెటి్డం, బ్రరక్ ఫాసుి , లంచి మూట్లు కటి్డం, పిలీల్సు సయకళ్ూలో దిగబ్టె్టి తనపనికి వ ళ్ూడం, మళ్లూ వాళ్ూని తీసుకురాడం, బ్జారచ పనుీ , అంటీ్గిన ులు, మాసినబ్టి్లు, చల్సకాలంలో మంచు ఎ సతపో సుకోడం, ఎండాకాలంలో గడిల కోసుకోడం, ఆకులురచకోడం - ఒళ్ూల్ససపిో య ే పని కాకపో యనా రోజంతా ఈ పనులతోన ేత లాీ రిపో తుంది. వీట్నిుట్టమధాయ ఓ క్షణ్ం తీరిక ద రికితే ిరికే కూచోవాలనుంట్లంది కానీ ఓ ఉతతరముాకేకనా రాదాద ం అనిపించదు. పర స చినుపనికీ

42

మియనుీ ను ఈ సంపనుదేశ్ంలో ఓ కపుప కాఫీ కావాలంట్ే తను పటె్లి కుంట్ే ఉంద ిలుకపో త ే లుదు. వ ధ్వద ి ఓ కపుప కాఫ ీ పటె్లి కుంట్ే మూడు గిన ులు కడుకోకవాలని కాఫీ మానసేినరోజులు చాలాన ే ఉనాుయ. తనకి రెండు రోజులకోసారయనా మన కూరలు సనకపో త ేఅనుం సనుట్లి ండదు. పలీిల్సదద రికీ ముపూపట్లా అమెరికా సళ్లూ. ఆయన ఒపుపకోరచ కానీ ఆయన షాి యషాి లు ఆయనకీ ఉనాుయ.

వీట్నిుట్టమధాయ కుకకకీ పనీ లుదు, తీరచబ్డ ీ లుదనుట్లి ఉంద ి తనబ్తుకు. వి చాలనట్లి సీతాప స ంకే ఆచారాలూ పాట్టంచకపోయనా అ సథసిేవలో ఏ పూరచాలకీ తీసిపో డు. తాను ఈవియయంలో ఆయనకి “సకధ్రాచారిణ్ణ”గా చరించలుదనా ఈ కక్ష?

అదేనా ఆయన పెైవాళ్ూదగురికి చేరడానికి కారణ్ం? సీతకి ఎకకళ్లూని నీరసం వచిుంది. చిను నవుా కూడా వచిుంది. సీతాప స గాయ సరలో ఆతావిశాాసం కల్సగించేడో లుదో కానీ తన ఆతావిశాాసం పాతాళ్తనుంట్టంది. ఏడుప్ చిునట్లి ంద ికానీ రావడంలుదు. ఎవరితోననేా మాట్్డాలనిపించింది. కానీ ఎవరితో? తను వాళ్ూబ్్ధ్లు వింద ికానీ తనబ్్ధ్ ఎపుపడయ ఎవరితోనయ చ పుపకోలుదు. అసలు ఎవరచనాురికకడ? ఒకొకకకళ్ూన ే జాా పకం త చుుకుంది. ఉకు. లాభ్ం లుదు. జరగేిపని కాదు. మనయళ్ూలోలా ఎపుపడు పడిత ే అపుపడు ఎవరింట్టకి పడిత ే వాళ్లూంట్టక ి -

మనవాళ్ూయనా సరే - వ ళ్లూపో డానికి వీలుీ దికకడ. “మాకు పాీ నులునాుయం”ట్్రచ. “మాకు కంపెనీ వసుత ందం”ట్్రచ. “మేం మిమాల్సు ఎక్ి పెకుి చ యయలుదం”ట్్రచ. “న క్ి ట్ ైం కొంచ ం ముందు ఫో ను చ యయండం”ట్్రచ.

పో నీ ఏద ైనా సినిమాక ివ ళ్లత ? కూరచునుచోట్లనించి లువాలని లుదు. ట్ీవీ ఆన్ చేసింది. ఏదో డరా మా. ఆఫ్ చ యయబ్బ య ఆగిపో యంది. కథలో ఏమవుతుందో చయడాలనిపించి. జీవితంలో సినిమాలోీ లాగ జరకకపో యనా అదో ఓదారచప! ట్వీీభ్రయ బ్్ధ్లు మరిచిపో డానికి తాగడం మొదల ట్టి ంది. తను కూడా అలా చసేేత ? అందులో బ్్ధ్ ఏమిట్ంట్ ేబ్్ధ్ మరిచిపో యవేరకూ తాగాల్స. అంత తాగినతరవాత తనేం చసోేత ందో

43

తనకే త ల్లదు. తనకి కావల్ససిన జవాబ్ు ద రికిందో లుదో కూడా త ల్లదు. పిలీలు జడుసుకుంట్్రచ. ఆయయవారిని చ యయబ్బ య కో సని చసేినట్లి !

సీతకి పిచ ుకికపో తోంద.ి ఏదో చ యాయలని ఉంది. కాని ఏం చ యయడమో త ల్లడంలుదు. ఆఖరికి ఫో ను తీస ి కామాక్షనిి పిల్సచింది. ఆవిడ ఈదేశ్ం వచిు పా సకేళ్ూయంది.

“కలో.”

“నేననేండీ.”

“ఓ, సీతగారచ. ఏమిట్ట విశేషాలు?”

“ఏం లువండీ. ఏం కూర?”

అవతల్సుంచి చిను నవుా వినిపించింది. “గుతొత ంకాయ చేసుత నాును. వసాత రా భోజనానికి?”

“మీరేదో హ్మసాయనికంట్లనుట్లి ంది. నేను నిజంగానే వచేుయగలను.”

“లుదండీ నేను హ్మసాయనికనడంలుదు. నిజంగానే రండి.”

పది నిముషాలోీ వసుత నాునని చ పిప సతీ ఫో ను పెట్ేిసింది. 000

“నేనాయంట్లీ ఉండలునండీ.”

కామాక్షి సీతవేపు నిదానంగా చయసి, “కాఫీ పెటి్నా?” అంది. సీత సరేననుట్లి తలూపి, తన బ్్ధా, అనుమానాలూ వీలయనంత కుీ పత ంగా

వివరించింద.ి “ఆయనోత మాట్్డలుకపో యావా?”

“మాట్్డనేు. ఎనిురకాలుగా చ ప్ పచోు అనిు రకాలుగానయ చ పిప చయసేను. వేరే వాళ్ూతో మాట్్డలం నాకియిం లుదనీ అందుకే ఆయనుే సనుగా అడుగుతునాుననీ కూడా చ పపేను. ఏవో సో దికబ్ురచీ చ పేపరచ. అపపట్టకి సబ్బ్ుగానే అనిపసిాత య కానీ

44

రెండు రోజులు సరిగేసరకిి మరో ఉతతరమో కాయతమో కనిపసిుత ంద ిఆయనబ్ురా నిండా వాళ్ూగురించిన ఆలోచనలు అనుకోడానికి.”

కామాక్షికి ఏమనడానికీ తోచలుదు. ఆవిడకి త ల్ససినంతవరకూ భ్రాయభ్రతల్సదదరూ మంచీ చ డాల త ల్ససనివాళ్లూ మరి.

“నిజానికి ఆలోచిసుత ంట్ ే పుపడనిపసిోత ంద ి ఆయన వాళ్ ఓ సుబ్ోమాతో పడుకునాురా లుదా అనుదానికంట్ే పదేళ్ూనించీ ఈయన వాయపకాల పుపడయ ిరివాళ్ూతోనే కదా అని. ఎంతసేపూ వాళ్ూ కషాి లూ, కనీుళ్లీ , సమసయలూ, ఆశ్లూ, అవసరాలూ, ఆరోగాయలూ, వాళ్ూపిలీల చదువులూ, పెళ్లూళ్లూ - దే ఆయన లోకం. పుపడు అబ్దాి లూ, కావల్సంచుకోడాలోీ కి దిగింతరవాత నేను మాతరం ఏవో విలువలు అనుకుంట్ూ కూచోడం దేనికనిపిసోత ంది. పుపడు ఈయనగారి సీత జైనోదిరణ్ పతాకదశ్కి చేరచకునుట్లి ంది,” అంది సతీ.

“వీరేశ్ల్సంగంగారిలాగా?” అంద ి కామాక్ష ి హ్మసయంగా, వాతావరణ్ం తేల్సక పరిచ ేయతుం చేసయత .

“మరే,” అని సీత నవిా, “లుదుల ండి. చిను తడేా ఉంది. వీరేశ్ల్సంగంగారచ విధ్వలక ి పెళ్లూళ్తూ చసేి ఉదిరిసేత , ఈయన పెళ్ూయనవాళ్ూని పట్లి కుని, వాళ్ూ మొగుళ్ూని వ ధ్వల్సు చసేుత నాురచ,” అంది.

ఈసారి కామాక్షికి నిజంగానే నవొాచిుంది. సీత మరో పావుగంట్ కూచుని, “వ ళ్ళూసాత నండ”ీ అంట్ూ లుచింది. ఎకుకవగా బ్్ధ్ పడ దదనీ, తొందర పడ దదనీ మరల మరల చ పిప పంపంిదావిడ

సీతని. 000 సీతకి మనసు కాసత తలే్సక పడల టి్నిపించినా బ్్ధ్ అలాగే ఉంద.ి మనసు ఓ

రకంగా మొదుద బ్్రిపో యంది. ండయిాలో ఆడవాళ్ూ పరసిిథ సగురించి చాలామాట్ేీ

45

వాదనలు జరిగేయ. అమెరికనీతోన ే కాక సతీాప సతో కూడా చాలాసారచీ వాదించింది. అసలు త లుగుదేశ్ంలో ఆడవాళ్ూకి చాలామంద ిమొగవాళ్లూ సపో రిిచేురంది.

సీతాప స ఒపుపకోలుదు. “వీరేశ్ల్సంగంగారచ వయసులో ఉను ఆడపిలీలక ిపెళ్లూళ్తూ చేశారచ. లుకపో తే వాళ్తూ మాగాళీ్ందరివ ంట్్ బ్డ ి కుట్లంబ్్లని నాశ్నం చేసాత రనీ, ఆడవాళ్ూ చదువులు కూడా వాళ్ూని మంచి భ్రయలుగా చ యయడానికేననీ. వాదించేడు. చలం కూడా అంతనేనాుడు. చలం చ పిపన సీత సైాాతంతరయం మగాళ్ూకి ఆడవాళ్తూ సెక్ి అందించడానికే కదా అనాుడు. ఐరనీ ఎకకడ అంట్ే ఈనాడు సీతాప స చేసుత నుద ిఅదే ఆడవాళ్ూని తన సరదాలకి ఉపయోగించుకోడం!

“నామొగుడు ననుు విలాసవసుత వుగా చయసుత నాుడ”ని మొతుత కుంట్లను ఆడదానీు “నాకు మావారచ పరిపూరి సాాతంతరయం చేురచ అను ఆడదానీు” ఆయన సానుభ్ూ స పేరచతోనో అనుభ్ూ స పేరచతోనో సాహితయచరుల పేరచతోనో పకకలోకే చేరేురచ!

సీతకి తల బ్దదలు కొట్లి కోవాలనిపించింది. మలీయుదింలో మరో రౌండు - దదరూ అరగంట్ వాదించుకుని పో త ే

ఫ్ మానుకుని బ్రసెాంట్లలోకొకరూ బ్డెయర ంలోకొకరూ వ ళ్లూపోయేరచ. సీతకి భ్రతమాట్లు నమాాలని ఉంది. పదిహేడేళ్ూలో అతను ఎపుపడయ మరల

అంత నీ సమాల్సనవాడిలా పరవరితంచలుదు. పెైగా అతను కావాలనుకుంట్ే కకడ మాతరం లువా అవకాశాలు? ఎందుకు నాుళ్తూ ఆగడం? ఎందుకు ఎకకడో ండియా వ ళ్లూ వ యయడం వేషాలు? పెైగా దేం దాపరికం? నిజంగా వ ధ్వపనులు చ యయదలుుకుంట్ ే ంత మరల తనకి త ల్ససలేాగా? ఏమనుకోడం? అ స త ల్సవా? త ల్సవి మాల్సనతనమా?

000

వారం రోజులు గడిచయే. సతీ ఏదో పుసతకం కోసం బ్రసెాంట్లలోకి వ ళ్లూ చయసుత ంట్ ేఒక పుసతకంలోంచి ఓ ఉతతరం కింద పడింది. “పిరయమెనై గాయ సరకి ...”

46

సీత తుళ్లూపడింది. ద ిమూడోసారి లా జరగడం. రాణ్ణ తొమిాదేళ్ూపుపడు రాసిన రెండు వాకాయలు గురొత చేుయ.

Believe me they say, trust me they say. Then, just when I am

convinced, all of a sudden something goes wrong.

చినుపిలీయనా ఎంత త ల్సవిగా రాసింది! లుకపో తే దేమిట్ట? సరలఘ్ాా .. తనని తాను నమిాంచుకోడానికి పరయ సుసుత ను సమయంలోన ేఈ ఉతతరం.... దానితోపాట్ల మరో మూడు.. సీతాప స గాయ సరకి రాసింది, గాయ సర సీతాప సకి రాసింది, సతీాప స శోభ్కి రాసింది, శోభ్ సీతాప సకి రాసింద ి...

సీతకి కళ్తూ సరచగుతునుటి్య పకకనును కురలులో కూలబ్డింది. ఆ నాలుగు ఉతతరాలూ చయసని ఎంతట్ట వ రిాదానికైెనా సపయింగా సుసఫయింగా త లుసుత ంది సతీాప స ంతవరకూ చ పిపనవనీు కలీబ్ొ లీ్స కబ్ురేీనని.

“మిమాల్సు కౌగల్సంచుకోవాలని ఉంది.”

“ముదుద పెట్లి కోవాలని ఉంది.”

“మీతో ఖుజురకో చయడాలనుంది.”

“పుట్లి మచులగురించి మీకు ంత ఎలా త లుసా అని ఆశ్ురయంగా ఉంది.”

“ లుీ ఖాళ్ల అయంది. ఈసారి ఫరవాలుదు.”

“సెైజు 34 బ్ర్ లు త ండి. బ్ంగారం త ండి. న ైలాన్ కోకలు త ండ.ి”

సీత అరథం చేసుకోడానికి పరయతుం చేసుత నుట్లి కొంచ ంసపేు ఆగి మళ్లూ చదవసాగింది. సతీని గుండ లోీ సయట్టగా ప్ డచిింది తనభ్రత శోభ్కి రాసిన ఉతతరం. “నీకు ననుు కావిల్సంచుకోడానికి కకుకంది. ముదుద పటె్లి కోడానికి కకుకంది ....”

సీతకి ిపిరాడనట్లి గా ఉంది. ఆ కాయతాలలాగే పట్లి కుని మెలీ్సగా పెైకొచిుంద.ి సో ఫాలో కూచుని చయసుత ంట్ే బ్యట్ మంచు ఉపుపప్ డిలా కనిపిసోత ంది.

“కావిల్సంచుకుని ముదుద పెట్లి కోడానికి కకుకంది.” మరి తనకును కకుకలుమిట్ట? చల్సలో మంచు ఎ సత పో సుకోడమూ, ఎండలోీ

లాను మో చేసుకోడమూ, బ్టి్లుతుకోకడమూ, బ్జారచీ చేసుకోడమూనా?

47

ఒకసారి వాదన వచిునపుపడు సీత చ పిపంది భ్రతతో, “సరదాలకి వాళ్లూ, సంసారానికీ సంఘ్ంలో పరచవుక ీననేయ అంట్ ేమాతరం నేనీ ంట్లీ ఉండన”ని.

సరిగాు పుపడద ే జరిగింది. సతీకి అకకడ ఒకక క్షణ్ం కూడా ఉండలుననిపించింది. అలా అనుకునుతరవాత మనసు తేల్సక పడింది. నాుళ్ూక ిఆకల్స త ల్ససింద.ి గబ్గబ్్ వంట్ చ యయడం మొదల ట్టి ంది.

“ననుు అరథం చసేుకునుదానివి నువొాకకదానివే. ...”

“ఈసారి ఎకుకవ రోజులుండడం పడదు. ...”

ఉతతరాలోీ వాకాయలు వేట్కుకకలాీ తరచముతునాుయ. కఠ్ాతుత గా సీతకి పెళ్ూయన కొతతలో తను ఆయనకి రాసిన ఉతతరాలు జాా పకం

వచేుయ. అవ కకడునాుయో తనకి త లుసు. గబ్గబ్్ వ ళ్లూ తీసుకొచిు ఒకొకకకట్ ేచయడసాగింది.

“కనుు మూస ిత రిచలేోగా పెళ్ూయపోయంది.”

“ కకడ కూడా ఆకాశ్ం నీలంగానయ వాతావరణ్ం చలీగానయ ఉంది.”

“తమరితో సపతపాదాలు తొకిక సాధించిన కొతత కో దాతో ...”

“ఏం కావాలని రాసేత నువొాసేత చాలని రాసని ఉతతరం ..”

“ఏదో రాయాలని ఉంద ికానీ ఏం రాయాలో త ల్లడం లుదు.”

“ిరికి దయరంగా ... solitude is sweet అంట్ూ రకసాయలు చ పపగల సేుహితునిపకకన నడుసయత ...”

“పర స మనిషికీ ఎనోు ప్ రలుంట్్య. మీరచ ననుు మా ఆఫీసులో చయసిఉంట్.ే”

ఆవిడకి ఎకకలుని నీరసం వచిుంది. తొల్ససారిగా కళ్ూలో నీళ్తూ చిపపిలుీయ. పదిహేడేళ్ూలో ఏం జరిగింది? ఎందుకిలా జరిగింది? ఆయన తనన పుపడయ కొటి్లుదు. సటి్లుదు. తనేం చసేినా అడుల చ పపలుదు. పెైగా “నీకేం కావల్ససేత అదే చ యయ” అంట్ూన ేఉనాురచ. ఎట్ొచీు తనకి త ల్సవొచిు, తనకి ఏం కావల్ససేత అద ి చసేుకోడానికి ఆయన

48

సరదాలూ, పనులూ, ఉదో యగమూ అడ ల సుత నాుయని త ల్సససేరికి ఆరేళ్తూ గడిచిపోయేయ. సీతాప స తనకిచిున సాాతంతరయంలో బ్బ ల డు బ్్ధ్యతలునాుయ -

డబ్ుో బ్్ధ్యత, పలీిల బ్్ధ్యత, వచేు పోయ ేచుట్్ి లబ్్ధ్యత, ంట్టబ్్ధ్యత ... “నువేా బ్్గా చేసాత వు” అంట్ూ అనీు తనమీద వదిలుస ినియ పచీగా సేుహితులతో కాలక్షేపం చ యయడం అలవాట్ల చసేుకునాుడతను.

సీత ఆయన వాదనలు మరోసారి మననం చసేుకుంది. - ప్ దుద ను ఏడునురకి ంట్లీ బ్యలుద రిత ే సాయంతరం ఐదునురకి వసాత డు. మధ్యలో ఉదో యగం నిలబ్ెట్లి కోడంకోసం, పరమోయనీకోసం, తన విలువ ఋజువు చసేుకోడంకోసం, అడలమెైన వాళ్ూనీ రవ ైనాలుగుంట్లూ కుషారచ చసేుత ండాల్స. ంత కయిపడ ి ంట్టకి వసేత పళె్తూం కాసత చిరువుాతో కనిపంిచాలనుకోడమూ తపేపనా? పిలీలురల అనడిగిత ే తపాప? ఫో న్ కాలొిచాుయా అంట్ే ఎందుకంత కోపం? ిళ్ళూవాళ్ూతో ఉనుట్లి కట్లి కును పళె్తూంతో కూడా ఉండాలంట్ ే పెళ్్ూందుకు చసేుకోడం? అమెరికా పళె్తూలు మొగుళ్ూకి బ్టి్లు కొంట్్రచ. సీత తనకి కొనదు సర ి కదా బ్జారచకి వ ళ్లత తను ఎంచిన బ్టి్లు బ్్గులువంట్లంది. తనకి చినుపపట్టనుంచీ సృషిిలో అందాలంట్ ే పరవశ్ం. ఆవిడేమో అందంగా ఉనాువంట్ే విసుకుకంట్లంది.... వీ సీతాప స అభిపరా యాలు.

సీత నిట్ూి రిుంది. ఆయన అలా అనుకునుందుకు కాదు తాను తపుప పడుతునుది. ఆయన ఆలోచనలోీ , కలలోీ తను రోజూ చేసే వ ట్టి చాకిరల ల కకలోకి రాదు. అమెరికా పెళ్తూలాీ తను ఉండలుదని ద పుపతారచ కానీ అమెరికామొగుళ్తూ చేస ేపనులోీ పదోవంతు కూడా పట్టించుకోరచ. అసలాయన దదరచ ముగుు రితో వయవహ్మరాలు నడుపుతునాురంట్నేే త లుసోత ంది ఆయనగారి సాపుసుందరి ఒకకమూసలోంచి వచేు అచుు కాదని!

మూడేళ్ూకిందట్ లాట్టవాదన ేవచిునపుపడు “మీకాకవలసిన ఆడవాళ్తూ వేర ేఉంట్్రచ చయసుకోండ”ి అని తనంట్ే, “వేరే ఆడవాళ్ూని నేను చయసుకుంట్్నని నువుా అనుకుంట్ే నీకు నాగురించి ఏమీ త ల్లదనుమాట్” అనాుడతను.

49

ది మూడళీే్కిందట్ట మాట్. పుపడు?

జీవితం ంతనేేమో. రోజులూ, న లలూ గడిచిపో తాయ. మనుయులు తమకి త ల్లకుండానే మారిపో తారచ. ఆలోచనలూ, అభిపరా యాలూ మారిపో తాయ.

గణ్గణ్గణ్ .. ఫెైరలారం మోతతో సతీకి త ల్సవొచిుంది. వంట్టంట్లీ కూర మాడ ిబ్ొ గుు ల ై ప్ గలొచిు ఫెైరలారం తగులుకుంద ిప్ లోమంట్ూ.

సీత సౌి ఆఫ్ చేసి, పడగుదిలోకి వ ళ్లూంది బ్టి్లు తీసుకోడానికి. వంగి సయ‌ కేస్ట సయయబ్బ తుంట్ ేచీరప్ రలోీ మంగళ్సయతరా లు చిను చపుపడు చేశాయ - ఎదుద మెళ్ళూ గంట్లాీ , అంత ే మరి. సీతాప స మారిపో యడేు. అతని విలువలు మారిపో యయే. అతను వాళ్ పెళ్లూకి కొతత నిరాచనం చ పుత నాుడు. సీత మెళ్ళూంచి మంగళ్సయతరా లు తీసి పెట్ ిలో పడేసింది.

గరాజి తీసినచపుపడయంది. అతను వచేుడు. ముందుగదలిో సతీ కనిపించకపో వడంతో పడు దిలోకి వచేుడు.

“మళ్లూ ఏమయంది?”

“నేను వేరే అపారి మెంట్లలోకి మారిపో తునాును.” సీతాప స నవేాడు. “మళీ్ల ఏమయంది?” అనాుడు దగురకొచిు ఆమె తలమీద

చ యయ వ యయబ్బ త . సీత విదిల్సంచుకుంది, “ ంతవరకూ న సతన చ యయ పటె్టి ంది చాలు,” అంట్ూ. “అసలుమయందంట్లంట్ే ...”

“మీముండలోీ ఓ ముండగా నేనుండనని మీకు ముందే చ పేపను.”

సీతాప స షాకు సనుట్లి చయశాడు, “వాా ‌?”

సీత నిదానంగా సమాధానమిచిుంది, చిలకిక చ పిపనంత నిదానంగా, “ ంతకుముందు ననే పుపడయ ఎవరలు అంతమాట్ అనలుదు. ఎంచతేో వాళ్ నాకద ిసకజంగా వచేుసింది.”

సీతాప స మళీ్ల నవేాడు, “కఠ్ాతుత గా వీర ఫెమినిసుి వయపోయేమిట్ట?”

50

“లుదండీ. మీలాంట్ట మధేావులు బ్ృకదు రంథాలు చదవిీ, రాసీ, మళ్లూ మళ్లూ అవ ేవల ీ వసేుకుంట్ూ కాలం గడుపుకు పో తుంట్్రచ. మరోపకక శోభ్లూ, గాయతుర లూ అనుభ్ూతులూ సానుభ్ూతులూ అంట్ూ ఒళ్తూ కొవ ాకిక కొట్లి కుంట్ూంట్్రచ. వాళ్తూ ఆరచత లు. మీరచ ఆరతతరా ణ్పరాయణ్ులు. మీకు వాళ్లూ, వాళ్ూకి మీరూ చాలా అవసరం. మీజా సక ీవాళ్ూ జా సక ీచ ందని, నయట్టకి తొంభెైతొమిాద ిమందిలో ననేొక మామూలు ఆడదానిు. న మాదిగా సావకాశ్ంగా నాట్లబ్ండలిా రోజులూ వారాలూ గడుపుకుంట్ూ బ్తుకుతానేును. మీరందరూ కడావుడిగా పరపంచానుంతా మీ చరులతో ఉదిరిసయత ండండి. మీదృషిిలో నేను మనిషనిి కాను. అంతమాతరంచేత నాకు తరిగిపో యంద ి కూడా ఏమీ లుదు. తాబ్రలు తారే బ్తుకుతుంద.ి లుడ ి దయకే బ్తుకుతుంద ిఅను సామెత వినేీ దయ?” అంద ిసీత నిరిాకారంగా.

000

(సెపెి ంబ్రచ 9, 1987లో ఆంధ్రపరభ్ వారప సరకలో తొల్ససారి పరచురితం. ఆ తరవాత చాలా సంకలనాలోీ చేరచుకునాురచ, ననుు అడిగల, అడకుకండానయ.)

51

5. ఆనందో బ్రహ్మా!

ండియా వ ళ్లత మనవాళీ్తో కనాు రైెళీ్లో గడిపకేాలం ఎకుకవ. ఆ మూలొకరూ, ఈ మూలోకరూ వుండి ఎంతో ఆపాయయంగా పిల్సచేసయత ంట్్రచ రారమాంట్ూ. పదివలేమెైళీ్ దయరంలో ఉను మనకి కావల్సింది అదే కనక కాదనలుం. ఆపెైన కులదేవతలమాట్ సరసేరి.

నేను దక్షిణ్ాద ి సరచగుళ్తీ ముగించుకని త రచప జెతైరయాతరకి బ్యలుద రేను జీట్ీలో. ఈ సీీ పరచకోచీలు పడాల క పరయాణ్ం బ్్గానే ఉంట్లంది. బ్ెరచత మీద తువాలు పరచచుకుని ఒళ్ళీ ండియా ట్లడే పడేసుకుని కాళ్తీ ముడుచుకుని కిట్టకీలోంచి చయసయత కూరచునాును.

కఠ్ాతుత గా నామోకాల్సమీద ఏదో తగిల్సనటి్య, ట్ల సరిగేను. నామీదకి వాల్స నామొకంలోకి ఓ చినుపాప చయసోత ంద ికౌతుకంతో. అయదారేళ్తీ ంట్్యమేో.

నేను చినుగా నవేాను, “నాపేరచ సినీమాతార,” అంది కళ్తీ సపుపత . “ఆఁహ్మ,” అనాును. ఆ పిలీవ నకును పలిాీ డు, రెండళే్తీ ంట్్యమేో, సీట్లమీదికెకకడానికి నానా

తంట్్లూ పడుతునాుడు. నేను చతేులు పుచుుకు పెైక ి లాగేను. సటీ్ కకగాన ేనాఒళ్ళీ కి వచేుశాడు కురాా డు. దదరూ నామొంలోకి చయసయత కబ్ురచీ మొదలు పటె్ేిరచ. వాళీ్మాట్లు నాకట్ేి అరథం కాకపో యనా హ్మవభ్వాలు చయసి ఆనందిసుత నాును.

“అయయయోయ” అంట్ూ అవతల్ససీట్లలో కూచుని పుసతకం చదువుకుంట్లనుతలీ్స గబ్గబ్్ వచిుంది. అంతవరకూ చయడలుదేమో మరి.

52

“ఏఁవనుకోకండి. పిలీలకి బ్ొ సత గా కొతాత పాతా లుదు,” అంద ి క్షమాపణ్లు చ పుపకుంట్ూ.

“ఫరవాలుదుల ండి. పలీిలంతే మరి,”అనాునుేను. ఆవిడ నామొకంలోకి పరలక్షగా చయసయత , “యూయస్ట మొహ్మలు ట్ేి పట్ేిసాత రచ

మాపిలీలు వటే్కుకకలాీ ,” అంది. ఆ ఉపమానానికి నవొాచిుంద ి నాకు. పలిలీకంత చొరవ లా వచిుందో కూడా

విశ్దమెైంది. పిలాీ డిని నాఒడిలోనుండి తీసుకోబ్బ త ే వాడు మరల బ్లీ్సలా అంట్లకుపో యేడు

నాఎదన. ఆ తలీ్సమొకంలో కించిదరచణ్ణమ. తను కూడా నాకెదురచగా కూచుంట్ూ,

న మాదిగా మాట్ కల్సపింది, “మాఅమాదగుర చేరిక,” అని, ఓక్షణ్ం ఆగి, “మీకు కొంచ ం మాఅమా పో ల్సకలునాుయ.” అంది.

ఆవిడ పో య ఆరచన లలయందటి్. పలిాీ డు అమామాకోసం బ్ెంగ పెట్లి కునాుడు. చ ల ీ ల్సపెళీ్లకి వ ళ్ళత ంది. ఆ అమాాయ తనచ ేసకింద పని చేసుత ను అబ్్ోయని చేసుకుంట్్నని రెండేళ్తీ గా పట్లి పట్లి కూకచుంది. ంట్లీ వాళ్తీ ంతకాలం ఒపుపకోలుదు. పుపడు తలీ్స పో వడంతో, కడావుడిగా లగుం పెట్ేిశారచ. ఏడాదిలోపున కనాయదానం చసేేత ఆ తలీ్సకి పుణ్యలోకాలు పరా పిత సాత యని.

మళీ్ల పిలాీ డిని అందుకోబ్బ యంది. “ఫరవాలుదు ల ండి,” అనాును బ్్బ్ు వ నుు నిమురచత .

“మాఅమాపేరచ కరచణ్” అంద ితార. “తముాడిపేరేమిట్ట,” అనాును మాట్ కలుపుత . “వాడి అసలుపేరచ చాలా ప ె... దద ...పేరచ. కాని మేం శాంబ్్బ్ు అంట్్ం,” అని,

నామీదికి వొంగి, రకసయం చ బ్ుతునుట్లి , “నేను చీంబ్్బ్ు అంట్్ను,” అంది. నేను చినుగా నవిా తలాడించాను అరథమయనట్లి .

53

“వాగుడుకాయ. మీరచ ప్ మానాల్స కానీ దానికి అదయ ఆపడం జరగదు,” అంది కరచణ్.

తార నాచే సలో ండయిా ట్లడే చయపసియత , “డాడ,ీ” అంది. నాకు సకమకయంద.ి నేను కరచణ్వపేు చయశాను. ఆ బ్ొ మాలో వయకితకి తండిర

పో ల్సకలునాుయేమో, నాకు వాళీ్మా పో ల్సకలునుట్లి . కరచణ్కి నా అనుమానం అరథమయంది. “లుదుల ండి. వాళీ్నానుే,” అంద ినవిా. బ్ొ మా మళీ్ల చయశాను. ఆజానుబ్్కుడయ, ఆయతోరసుకడయ, రావిశాసిత గైారచ

మందులభీముడిగురించి చ పపినట్లి ఆరచగురచ ఆడవాళ్తీ హ్మయగా నిదరపో వచుు ఆ ఛా సమీద. ఆపెనై సకృదయుడయ, సంసాకరల, ... ఎట్ సటె్రా .. అని చ బ్ుతోంద ిఅతనిమీద రాయబ్డిన ఆ వాయసం!

“మీకు త ల్లదా?” అనడగిింది కరచణ్. “త ల్లదు” అనాును. మళీ్ల తన ే అందుకుంది, “ఆహ్మ, అమెరికాలో ఆయనిు త ల్లనివాళ్తీ

వుంట్్రనుకోలుదు.” “మీ సరచగు పరయాణ్ం ఎపుపడు?” అనడిగేను మాట్ మారచసయత . “ఎకకడికి?”

“అద ే... అమెరికాకి?”

“నేనయ, పలీిలూ కకడే వుంట్్ం,” అంది మామూలు గొంతుతో, “డిసెి ంట్ల రిలుయనిషపుపలు మీఅమరిెకాలో మామూలు కదా.”

రాషాి ర లు దాట్టన సంబ్ంధాలు వినాును కానీ సముదరా లు దాట్టన సంసారం చయడలం నాకు దే మొదలు. ఆ ముగుు రలు మళీ్ల పరలక్షగా చయసేను. పట్లి మని ముపఫయయేళ్తీ ంట్్యో ఉండవో! ఆయనకకడ ప్ డసు సతతో లోకం మరమాత్ చేసుత ంట్ ేఈవిడికకడ దదరచ పలీిలతో, ఓ చినుసయకలోీ పంతులమాగా జీవనం సాగిసయత ంది.

54

నిదానంగా, తనలో తాను మాట్్డుకుంట్లనుట్లి చ పపసాగింది, “ప్ రపాట్ల పడకండి. మమాల్సు చాలా పేరమగా చయసుకుంట్్రచ. ఏడాదికోమారచ తపపకుండా వసాత రచ. లుకపో తే పిలీలు మరల నాను అంట్ ే గోడమీద బ్ొ మా కాబ్బ లు అనుకున ేపరమాదం వుంద ి కదా. వచిునపుపడలాీ వారంరోజులు తపపనిసరిగా పిలీలతో గడుపుతారచ. పర సన లా తపపకుండా కావలసనింత, నిజానికి కావలసిన దానికంట్ ేఎకుకవే పంపిసాత రచ ...”

“నయమ,ే” అనాును అంతకనాు ఏమనడానికీ తోచక. కరచణ్ లుచి వ ళీ్ల బ్ుటి్లోంచి రెండు బ్తాత యపళ్తీ పట్లి కొచిుంద.ి ఒకట్ట

నాచే సలో పటె్టి , రెండోది ఒల్సచి, పిలీలకి తొనలు పెడుత , మళీ్ల కొనసాగించింద,ి “మొదట్లీ నాకరథం కాలుదు. అంతా అయోమయం. నాలుగున లలు సరిగేసరికి త ల్ససింద ిఆయన జీవనసరళ్ల. ఆ దేశ్ంలో అడుగెటి్గానే మనవాళ్తీ ఎవరెవరచ ఎకకడ కకడ ఉనాురో కనుకుకనాురచ. వాళ్లూం చసేుత నాురో కనుకుకనాురచ. వారి అవసరాలుమిట్ల, అంతసుథ లుమిట్ల, ఆంతరాయలుమిట్ల, షాి యషాి లుమిట్ల .. ఒకట్ేమిట్ట ... అడకకండి, మొతతం యూయస్ట లో త లుగు త రగుల లీ వారికి కరతలామలకము.”

నామొకంకేసి చయస ి నవిాంది, “హ్మఁ, హ్మఁ, నిజంగా కాదండీ. ఆయన పడ ేఅవసథలూ, చసేే ఆరాభట్్లూ చయసేత అలా అనిపిసుత ంది ఎవరికైెనా. ప్ దుద ప్ డిచింద ిమొదలు అరథరా సరవరాకూ ఫో నుమీదో, కారచమీదో, బ్్రచలోనో, సమావేశాలోీ నో సరిపో తుంది వారికి. సరవికాముడ ి అయిబ్్కువులాీ సలెోఫనయ, వాలోఫనయ, కాల ఫారారూల ,, కాల వ యట్టంగూ, కాలరెైడీ, బ్బపరూ, పేజరూ, ... ంకా ఏఁవొచాుయో ఈమధ్యకాలంలో మరి.”

నాకు గందరగోళ్ంగా అనిపించింది ఆ అమాాయధోరణ్ణ. నిజం చ బ్ుత ందా, ననయు, నా (అమెరికా) జా సనీ హేళ్న చేసయత ందా?

“మీరసలు అమెరికా వ ళీ్లుదా?” అనడగేిను. ఆవిడ మమాలులా వ కికరించడం నాకు నచులుదు.

55

అయోయ, వ ళీ్కపో తే ఎలా? ఆబ్బ రచ దకుకనా? కులంలోంచి వ ల్స కాదయ? వ ళ్లీ ను. ఆరచన లలునాును. ఒలీమాల్సన సుఖాలు. కళ్తీ సరగేయ. మొకం మొ సతంది,”

“ఓపలుక వచేుసేరేమిట్ట?” “లుదండీ. సుఖాలు వదదనవేారెవరచ? సుఖంగా ఉనుంతసేపు బ్్గాన ే

వుంట్లంది.”

కరచణ్ ఆగిపో యంద ి ఏదో ఆలోచిసుత నుట్లి . ననేయ నిశ్శబ్దంగా చయసుత నాును గతసంచిక తరచవాయ కోసం.

కరచణ్ అనంతాలోీ కి దృషిి సారించి, తనకథ సాగించింది. అపపట్టకింకా శాంబ్్బ్ు పుటి్లుదు. తార ఒకకతే సంతానం. ఆనందు తన వుదో యగంతోనయ, తదతిర వాయపకాలతోనయ తలమునకల ై సరచగుత ంట్ే, కరచణ్ ంట్టనీ, పలీినీ, వచేుపో యేవారినీ, చయసుకుంట్ూ కాలం గడుపుకుంట్ూండగా, ...

ఒకనాడు ... అలవాట్లగా మధాయకుంవేళ్ పాపని తోపుడుబ్ండిలో వసేుకుని షికారచకి

వ ళీ్లంది పారచకవేపు. పారచకలో ఉయాయలలూ, కొయయగురాా లూ అవీ వునాుయ. ఆ చుట్లి పకకలును మరో నాలుగైెదు యళీ్లోీ తలుీ లు తమ పలీిల్సు కూడా అకకడికి తీసుకొసాత రచ తరచచయ. ఆ కబ్ురూ ఈ కబ్ురూ చ పుపకుంట్్రచ. మన పల ీ లోీ నీలాట్టరేవుదగురో వీధివసారాలోనో నిలబ్డి మాట్్డుకుంట్లనుట్లి ఉంట్లంది. అవ ేకబ్ురచీ ట్వీీలో అయత ేమలి్లమిల్సయన్ డాలర బిజిన స్ట.” కరచణ్ ిపిర ితీసుకోడానికి క్షణ్ం ఆగింది. “ఆ రోజు కూడా మామూలుగానే ఏవో కబ్ురచీ చ పుపకుంట్లనాుం పిలీల్సు ఉయాయలోీ కూచోబ్టె్టి ిపుత . అంతలో ధ్న్ మని పెదద చపుపడు. .. మొదట్ ఫ్ాీ ‌ ట్ ైర కాబ్బ లనుకుని అట్ల చయశాం అందరం. ... ధ్న్ ...

ఢామ్ .. ఢామ్... ఒకక వుదుట్లన పిలీనందుకుని .. ఉరచకులూ పరచగులూ .. కుట్్కుట్ ీ ... ఏమెైంది .. అమోా ... రకతం .. అయోయ చిందరవందర .. ఎగిరిపడుతునువి అవమేిట్ట ... తొడతొకికడ ి... పరచగో పరచగు .. పద .. పద .. గో ..

56

గో .. రన్ రన్ .. ఏడుపులు, పడెబ్ొ బ్ోలు .. అయోయ .. ఎవరది అకకడ లుమాచుట్లి కు .. రామా .. ఎవరచ, ఎందుకిలా .. గంగవ రచా ల సతనట్లి ... నలుగురచ కురాా ళ్తీ ... పేలుుసుత నాురచ తుపాకులతో ఏ కారణ్మూ లుకుండా .. విరగబ్డ ి నవుాత ... మారణ్కోమం ... దక్షయజాం .. నల్సదకుకలా .. ఏద ీసరిగాు కంట్టకానడం లుదు ...

కరచణ్ ంట్టకలెా వచిు పడిందో త ల్లదు. తలుపెలా తీసిందో త ల్లదు. మెదడుకందడంలుదు జరిగిన ఘోరం. .. భ్గవంతుడా! ఎకకడునాువు? ఏవండ!ీ ఆనందయ! ఎకకడునాురచ? మనపలీి! ఏరల ... అమాా .. నానాు .. అనుయాయ, చినుపపట్ట సుందరల, పకికంట్ట రమణ్, ఎకకడునాురరాా మీరంతా .. ంతబ్తుకూ ందుకా?

గడగడ ఒణ్ణకిపో త ఓమూలక ి నకిక కూచుంది కరచణ్ పాపని గుండ లోీ కి ప్ దువుకుని.

ఎంతసపేో ! .. ఆఖరికి, కొనిు యుగాల అనంతరం ఆనందు వచేుడు. కారచరేడియోలో వినాుడుట్ వియయం. ఆవేళ్పుపడు కరచణ్ పాపని తీసుకుని పారచకకి వ ళ్తత ందని అతనికి త లుసు. అంచేత కడావుడిగా ంట్టకొచేుడు.

“కమాయయ, మీరిదదరూ బ్్గానే వునాురచ కదా. ఎంత భ్యపడపిో యేనో త లుసా?” అనాుడు.

కరచణ్ అయోమయంగా చయసింద ిఅతడవిేపు. “నీకేం అవలుదు కదా. పాపకేం ద బ్ోలు తగలుీ దు కదా. అయనా ట్లర మా

వుంట్లంది. సెైకియాట్టరసుి తో అపాయంట్లమెంట్ల తీసుకో. ననేు వ ళ్తీ ల్స. అంగోలాలో ఆరచత లకోసం నిధ్ులు వసయలు చేసుత నాుం. మధ్యలో వచేుశాను. నేనకకడ లుకపో త ేఆరచన లలుగా పడల పాట్ల గాల్సకొకట్లి కుపో తుంది,” పాఠం ఒపపచ పపినట్లి గబ్గబ్్ నాలుగుముకకలు వలీ్సంచేసి, వ ళీ్లపోయాడతను.

కరచణ్కి ఆ క్షణ్ంలో త ల్సవొచిుంద.ి సకల సౌకరాయలూ, అయియశ్ారాయలతో తులత గే ఈ సంపనుదేశ్ంలో తమకి తకుకవయందేమిట్ల అరథమయంది అపుపడు!

57

“నేనికకడ వుండలును. పదండి. ండియా పో దాం,” అంది కరచణ్ ఆనందుతో. కొంతకాలం వాదోపవాదాలు అయంతరవాత, “సరే, నువుా ముంద ళ్తీ . ననేు

కకడ పనులు ముగించుకుని, మరో వుదో యగం అకకడ చయసుకుని వసాత ను,” అనాుడతను.

తాను న గులునని త లుసుకుని ఆవిడ వచేుసంిది. అయదళీే్యంది. అతనింకా తనపనులు ముగించుకుంట్ూన ేవునాుడు అమెరికాలో ....

“ ంట్లీ భ్రయనీ బిడలనీ పట్టించుకోకుండా అంగోలాలో ఆరచత లసేవా?” అనాును, నా చిరాకును దాచుకుంట్ూ.

“మీరింకా పెరట్టదోవనే వునాురచ ఆంట్.ీ వీళీ్కేదో కృదయం వుందనీ, దానితో వాళ్తీ సదసదిావచేన చసేాత రనీ మీ ఆశ్,” అంద ి కరచణ్ నా అమాయకతాానికి జాల్సపడుతునుట్లి .

“అంతనేంట్్వా?” “కయోయ రామా! ఆయనే వుంట్ ే ... అని ఏదో సామెత చ పిపనట్లి .. కొందరికి

కృదయం వుండాల్సినచోట్ వొట్టి డ లీండీ. వారికి కావల్సిందంతా ఆడంబ్రం. అంతే.”

“అందరూ అంతేనంట్్వా?”

“అందరూ అననుల ండ.ి ఉంట్్రచ నయట్టకో కోట్టకో ఒకరచ నిసాారథపరచలు. చాలామందదిి మాతరం బ్ుటి్బ్ొ మాల అటి్హ్మసమే. నిజం చ పాపలంట్ే వీర ిఅభిమానాలూ, ఆతీాయతలూ కూడా నాలుకచివరన ఉంట్్యంతే. సయయగా మాట్్డతారచ. ఆ తీపకిి చుట్ూి చేరే చీమలూ, భ్జనసంఘ్ాలూ, ..అదుగో అలాట్ట భ్జన రాతలూను.” అంది నాచే సలో ప సరకని కొనకళీ్ చయపిసయత .

అమాయకంగా కనిపించినా ఘ్ట్టకురాలు అనిపించింది, “అయతే అలాట్టవాళ్తీ పెళ్్ీ ందుకు చేసుకుంట్్రూ?” అనాును ఏం చ పుత ందోనని.

“అద క లాంఛనం అనుకోండి. కుసీతపటీ్కి ముందు కరచాలనం చసేుకునుట్ేి . కుట్లంబ్ం కూడా శా్రవారిముదరలాట్టదే. ... కుట్లంబ్రావుగారనుకుంట్్ అనుట్లి

58

జాా పకం - సీత జైా సని ఉదద రించడానికి సిదాి ంతరలతాయ ఆసకితగలవారిలో కూడా కొందరికి సీత లైపటీ్ నిరసన వుండవచుు అని.1 ముఖయంగా ంట్లీ ఆడవారిపటీ్. ఆడగొంతుల పటీ్ ఆసకిత ముదిరిత ేఈడ గొంతులు వినిపించవు. ఈ సంఘ్సేవకులంతా అట్ల లోకంలో ఆడవాళీ్ందరలు ఉదద రించే కుషారచలో ఉండి, అదే సమయంలో తమ స్ ంత కొంపలు గుణి్ం అయపో తునాుయని గాహించుకోరచ.”

ఆ అమాాయ చతురతక ిఅబ్ుోరపడక తపపదు. “గోదావర ి వసయత ంది. వంత నమీద బ్ండ ి పో త ంట్ే నండయరివారచ చ పిపనట్లి

గుండ గొంతుకలోన కొట్్ీ డతాది. ఎనిుసారచలు చయసినా తనివి తీరదు. ఆనందు గోదావరిలో దిగమంట్్డు. మీరచ చ పపండ ిగోదావరిలో దిగనా? రాజమండిరలో దిగనా?” అంది నావేపు చిల్సపిగా చయసయత . కళీ్లో చమకులు, అధ్రాల దరహ్మసం. నవేావారిని చయసి నవుాతోందా? ననేే నా పెతైయం ముదిరి వ రిాఆలోచనలు చేసుత నాునా? కకామా కథలు అలుీ కుంట్లనాునా?

“యూ సుి పిడ.”

దదరం ఒకేసారి ఉల్సకిపడి అట్ల సరిగి చయశాం. ఎదట్టబ్ెరచత మీద ఆవిడని మేం ంతవరకూ గమనించనేలుదు. ఆవిడ మాతరం మామాట్లు వింట్లంద ి అని పుపడ ేఅరథమయంద ిమా దద రికీను.

“అతనలా నాట్కాలాడుత ంట్ ే నువిాకకడిలా నోరచ మూసుకూకచునాువా?” అంది ఆవిడే మళీ్ల.

“ఏమిట్ట మీరనదేి?” అనడిగింది కరచణ్. “నినయు పలీిలనీ కకడ గాల్సకొదలిుస ిఅతనకకడ జలాిలు చేసయత ంట్ ేనువ ాలా

వూరచకునాువూ అని. నేనయతే అతగాణ్ణి కోరచి కీడిు ముపప సపపలూ పెట్టి మూడు చ రచవులనీళ్తీ తాగించదేానిు,”

1 కొడవట్టగంట్ట కుట్లంబ్రావు. సీత నైిరసనపటీ్ వాయఖయ. ఆంధ్రజోయ స వారప సరక. లోకాభిపరా యం. 28 జనవరి 1977 పుట్ 2.

59

కరచణ్ మాట్్డలుదు. ఆ మనసులోమథన ఏమిట్ల పో లుుకోడం కయిం. నేను ఆ ఎదట్టమనిషవిపేు ఆసకితగా చయసుత నాును. నలభెైకి పెనై ే ఉండ చుు,

కట్టిన కంచి పట్లి చీరా, నిలువ లాీ వజరవ ైఢయరాయలూ ఆమె ఐశ్ారాయనిు చాట్లతునాుయ. కనకమకలక్షిాలా సుఖాసీనరాల ై తన ఔనుతాయనిు చాట్లకుంట్లంది.

“నీలాట్ట మెతకమనుయులు ఉండబ్ట్ేి మొగాళీ్ ఆట్లు చ లుీ తునాుయ. అతనేం చసేుత నాుడనాువూ? ంజినీరా? ఎంత సంపాదిసుత నాుడో త లుసా?”

“మీకు త లుసా?”

“నాకేమిట్ీ, ఎవరినడిగనిా చ బ్ుతారచ. ఖచిుతంగా కాకపో యనా అజాు యంపుగా చ పపగలను,”

“నేను ఖచిుతంగానే చ పపగలను,” అంది కరచణ్ సదీాగా. “ ంకేంమరి. నాకు త ల్ససిన లాయరొకాయన వునాురచ. పిల్సచి మాట్్డు.

రాసెకల్సు అంత తేల్సగాు వదలకు. అతనిసంపాదనలో నీకెంత కకుకందో త లుసా?”

మేం దదరం త లీబ్బ యాం. పదెదయుదాి నికే సిదిమవుతోందావిడ. కరచణ్కి అదేమంత రచచికరంగా లుదనుద ితటే్త లీమే!

“మాకు డబ్ుోకేం కొదవ లుదండీ. బ్్గానే పంపసిాత రచ,” అంద ికరచణ్. కనకమకలక్షిా వదిల్సపెట్ేిట్లి లుదు. “స్ లుీ కబ్ురచీ కట్టిపెట్లి . నువుా

అమెరికాలోనే ఎంతవుతుందో , ఆ ఖరచులో అరథ కూడా నీకు ముటి్డంలుదు త లుసా. అకకడి సౌకరాయలు కకడేవీ? కుమ్. డబిోసుత నాుడు ఉంపుడుకత త కి చిునట్లి .”

తుళీ్లపడాల నేును. గుండ లు దడదడ కొట్లి కునాుయ రైెలుచకాా లతో సమంగా. ఆదమరిచి రాయ విసిరంిది మూరచఖ రాలు. తగలరాని చోట్ తగిల్సంద ిఆ చినుదానికి. నా పరా ణ్ం చివుకుకమంది. కరచణ్ మౌనంగా లుచి, చీరెకుచిుళ్తీ సరిచేసుకోసాగింది.

60

ఎదట్టసీట్లలో ఆడమనిషి అంతట్టతో పో నివాలుదు. “కనుబిడలల్సు దికుకమాల్సనాళీ్లా ఒదిలుస,ి వూరివారిని సాకుత ంట్ే చయసయత వూరచకుంద ిపిచిుమొకం.”

కరచణ్ చివుాన తల సత చురచగాు చయసింద ి ఆవిడవేపు. “నేనుండగా నాపిలీలు దికుకమాల్సనవాళ్్ీ లా అవుతారచ?”

ఆ మహ్మ లాీ లు ఏమనుకుందో మరి మాట్్డలుదు. “సేియనొసోత ంది. సామాను దింపుకోవాల్స,” అంది కరచణ్ నా ఒడిలోనించి బ్్బ్ుని

అందుకుంట్ూ. “దా. మామయయ వసాత డు.” మామయయపేరచ వినగానే శాంబ్్బ్ు తలీ్సచేతులోీ కి ట్ేి మారిపో యాడు గూడు చేరబ్బ యే గువాపిటి్లా.

“సేియనుకెవరెైనా వసాత రా?” అనడిగేను. నాకు ఎలాగైెనా మళీ్ల మాట్ కలపాలని తకతకగా వుంది. సామాను అట్ేి లుకపో యనా పిలీలతో దిగాల్సకదా.

“మాఅనుయయ వసాత డండీ,” అంది ఉతాికంగా కరచణ్ కూడా అద ేఅవకాశ్ంకోసం చయసుత నుట్లి .

రాజమండిరలో రైెలాగింది. అనుగారచ వీళీ్కోసం ఎదురచచయసుత నాుడు. ముందు పిలీల్సు అందించి, తరవాత సామాను అందించి, తనయ దిగింది, వ ళ్ళీ సాత నని నాకు చ పిప.

పాీ ‌ ఫారంమీద నాలుగడుగులు వేసి, గిరచకుకన వ నుదిరిగి, నా కిట్టకీదగురకొచిు, “మీరడగలుదేం?” అంది.

“ఏమని?”

“నాకూ ఉంచుకునుమనిషికీ తేడా ఏమిట్ని?”

ఛ ళ్తీ న కొరడాతో కొట్టినట్లి తుళీ్లపడాల ను. రైెలు కదులోత ంది. “నీతతాత ానిుట్ీి , నీసంసాకరనిుబ్ట్ీి నీకూ నీ పలీిలకీ తగిన నిరియం నువుా తీసుకునాువు. ఆవిడసంసాకరానికి తగుట్లి ఆవిడ మాట్్డింది. ఒడుల న కూచుని ఈతమీద ఉపనాయసాలు వాడమంత తేల్సక మరోట్ట లుదు,” అనాును.

61

“పరయాణ్ం బ్్గానే జరిగిందా? కుంకల్సదదరూ వేపుకు సనేీ దు కదా నినుు” అంట్ూ కుశ్లపరశ్ులుసుత ను ఆ అనుగారినీ, ఆ కుట్లంబ్్నీు కనిపంిచినంత మేరా చయశాను, కిట్టకీవూచలకి నుదురచ కొట్లి కుంట్లంట్ే.

మొతతమీాద దేశాట్న ముగించుకుని కొంప చేరచకునాును మూడువారాల తరవాత. ంట్టకొచేుసరికి ఆనిరింగ్ మెషీనుమీద పదిహేను మసెేజీలునాుయ. అందులో నాలుగు సురేఖనుంచే. ముందు ంట్లీ పనులు చయసుకుని, పిలుదాద ం అనుకుంట్లండగానే, మళీ్ల ఫో ను మోగింద.ి మళీ్ల సురేఖ!ే

“బ్్వునాువా?” అనాును యదాలాపంగా. “బ్్గానే వునాునండీ,” అంది నీరసంగా. అందులో బ్్గానే ఉనుధ్ాని లుదు. “నిజం చ పుప. మళీ్ల ఏమెైనా గొడవలు జరగేియా?” అనాును నాపెదద రికం

నిలబ్ెట్లి కుంట్ూ. “మీరెపుపడ సాత రాంట్ీ?” అంది దాదాపు ఏడుపుగొంతుతో. కొంపలు ముల్సగినట్ేి వుంది. ఏంచ పపను? త లాీ రితే ఆఫసీు. ఉను శ్లవంతా

ండియా పరయాణ్ానికి అయపోయంది. “నాలుగురోజులు ఓపిక పట్లి . శ్నివారం తపపకుండా వసాత ను” అనాును. “సరేనండీ.”

“మునుపో సారి ఎవరో బ్రకాంగారచ వసయత ఉండేవారనాువు. ఆయన రావడం లుదేమిట్ట పుపడు?”

“ఈమధ్య ఆయన కూడా రావడం తగిుంచేశారచ. నాలుగుసారచీ పిల్ససేత ఒకసారి కనిపిసాత రండీ మొకుకబ్డిలాగ. ఆయన ఎదురచగా వునుంతసపేూ ఈయన కుదురచగానే వుంట్్రచ. అయనా తాట్టచ ట్లి ఎకేకవాణ్ణి ఎంతకని ఎగసన తోసాత ం?”

అనుకునుట్లి గానే శ్నివారం ప్ దుద నేు లుచి బ్యలుద రేను. కారచలో వ ళ్లత నాలుగుంట్లు, విమానం ఎకికతే రెండువందల డాలరచీ . అంచతే నాకు కారచలో వ ళీ్డమ ేతేల్సక. అకకడికి చేరేవేళ్కి వీరను కూడా ంట్లీ నే వునాుడు.

62

సురేఖా, వీరనాు దదరచపిలీలోత ఈ దేశ్ం వచిు ఏడాదవుతోంద.ి రాగానే అందరచ త లుగువారిలాగే, మనవాళీ్ గురించి వాకబ్ు చేసుత ంట్ ే గాల్సవాట్లగా నేను తగిలును. మామధ్య పదెద చుటి్రికమేమీలుదు. వంశ్కామం సరగతోడితే, ఏ బ్బరకాయపీచు సంబ్ంధ్మో ద రచకునమేో. నేనంతగా పట్టించుకోలుదు. పుట్టినరోజులకీ, పండుకలక ీపబ్్ోలకీ పలిుసయత ంట్లంది. ఆ అమాాయ పిల్సచినపుపడు వ ళీ్ల నాలుగు మంచిమాట్లు చ పిప కాలక్షేపం చేస ివచేుసుత ంట్్నంతే.

వాళ్తూ వచిు నాలుగున లలయనా సరకకముందే కలతలు పరా రంభ్మయయే. ంతా చసేేత పదెద తగువులుమీ కాదు. వడీగింజలో బియయపుగింజ. దేశ్ం కానీ దేశ్ం. త లుగు తపప మరోభ్య రాదు సురేఖకి. పెదదకుట్లంబ్ంలో మసల్సన పడచు. బికుకబికుకమంట్ూ రోజంతా ంట్లీ ఒకకతీత కూచోడం విసుగు. వీధిలోకెళీ్డానికి భ్యం. వీరను ఏమంత అభ్ుయదయ భ్వాలు కలవాడు కాడు.

“ ంట్లీ ిరికే కూచుంట్ ేనాకేమీ తోచడంలుదు. డ ైవైింగ్ నేరచుకుంట్్ను,” అంద ిసురేఖ.

“ఎందుకూ? నేను తీసుకెళ్తత ను కదా ఎకకడకిి కావల్ససేత అకకడికి. బ్బ ల డు నయిరెనుి. అదో ఖరచు ఎందుకూ, దండగ,” అనాుడతను. లూీ , పిలీలూ, ంట్లీ ట్ీవీ, ఎడత గకుండా వచుే పోయ ేఅతగాడి సేుకబ్ృందం - నిు వుండగా ఆడదానికి తోచకపో వడం ఏమిట్ట అని అతనికి ఆశ్ురయం.

“సిగపూవు వాడకుండా, కడుపులో చలీ కదలకుండా, ంట్లీ కూచోమంట్ ేనీకకయింగా వుందా? ననే ైతే రాజెవరికొడుకనుంత ధీమాగా కూచుంట్్ను. వీధలిోకెళీ్ల అడలమెనైవాళీ్కీ ఒంగి ఒంగి సలాములు కొట్లి కుంట్ూ పర స క్షణ్ం ఉంట్లందో ిడుతుందో త ల్లని ఉదో యగంకోసం వ ంపరాీ డుత గడుపుకురావడం ఎందుకోసం? నీకోసం, నీపిలీలకోసం కాదయ? బ్ుదిి గడిల సని మీ భ్రం న సతనేసుకునుట్లి నాును,” అనాుడోసారి విసుకుకంట్ూ. ఆ పెనై, అంతగా తోచకపో త ే పకికంట్ట పిలీల్సు బ్రబ్బస‌ి చ యయమనాుడు. కాలక్షేపంగానయ వుంట్లంది, నాలుగురాళ్తీ కళీ్ చయసాత ం కూడాను

63

అని చ పేపడు. అద ీ కాకపో త ే మరో పాపనో బ్్బ్ునో మనమే కందాం అనాుడు ముచుట్ పడపోి త .

సురేఖ మరి మాట్్డలుదు. ఆ రోజులోీ న ే బ్రకాంగారితో పరిచయమయంది. కొతతలో న లకోమారచగా

మొదలయ, కామంగా వారానికోమారచ, నాలుగురోజులకోమారచ ... ంచుమించు రోజూ కనిపించడం, వీళీ్లంట్లీ నే భోజనాలూ అయపోయంద ి అన సకాలంలోనే. అద ేసమయంలో వీరనుకి ఉదో యగం పో వడం, మరొకట్ట ద రకక మనశాశం స లోపించడం, దాంతో లాీ ల్సమీదా, పలీిలమీదా కసురూీ , విసురూీ - వీట్నిుట్టమధాయ బ్రకాంగారి రాక ఒక వరమే అయంది ఆ దంపతులకి. వీరను బ్యట్ ఉదోయగంకోసం పడే అవసథలు సురేఖకీ, సురేఖఅశాం సకి కారణ్ాలు వీరనుకీ వివరంగా బ్బ ధిసయత , సమయానికి తగుమాట్లాడుత వారికాపురం నిలబ్ెట్టి ఒక సతాకరయం సాధించేరచ బ్రకాంగారచ. వారిదద రికీ ఆయన తలీ్ల, తండీర, గురచవూ, ద ైవం, హితుడయ, సఖుడయ కూడా అయపోయారచ.

ఏదో మాట్లసందరభంలో సురేఖ నాకు ఈ సంగతులనీు చ పిపనపుపడు నాకెందుకో చితరంగా అనిపించింది.

“ఆయనకేం లూీ , వాకిల్ల, పెళ్తీ ం, పలీిలూ లురేమిట్ట?” అనాును. “ఉనాురి,” అంద ిసురేఖ. ఎకక డ? అని తనయ అడగలుదు, ననేయ అడగలుదు! సురేఖతో కొంచ సేపు మాట్్డి, పిలీలు గోల చేసుత నాురని మాల కి బ్యలుద రేం.

అకకడ సరచగుతుండగా, పిలీలు, “బ్్మా అంకుల” అంట్ూ అరచిేరచ. ననేయ, సురేఖా అట్ల సరిగి చయసేం.

పిలీల్సదదరూ ఆయనకాళీ్ చుట్ేిశారచ. వాళీ్కి ఆయనదగిుర బ్్గా చనువునుట్ేి కనిపించింది. ఆయన మాతరం అంతగా ఆనందంిచినట్లి కనిపించలుదు.

“ఏమిట్ట అంకుల! మీరసలు కనిపించడమ ేలుదు. మాకేం బ్్గులుదు,” అంద ిసురేఖ.

64

“లుదమాా. ఈమధ్య పనులతో తీరడంలుదు. వసాత ను. వీరను బ్్వునాుడా? ఉదోయగం ద రికిందా?” అని, పకకనును అమాాయవేపు సరిగి, “మనవాళ్లీ . నీ తరవాత, అంతట్ట ఆపుత రాలనుకో సురేఖ,” అనాురాయన.

నాకెందుకో ఈ సంభ్యణ్ అంతా త చిుపటె్లి కునుట్లి గా అనిపించసాగింది. బ్రకాంగారచ కూడా ఎపుపడ పుపడా అని దికుకలు చయసుత నాురచ.

సురేఖ అది గమనించిందేమో, “వీలయనపుపడు రండోమారచ,” అని ఆయనతోనయ, “పో దామా” అని నాతోనయ ఒకవేాకయంలో సాసిత చ పేపసింద ి ఆ సంభ్యణ్కి, ంక భ్రించలునట్లి .

దారిప్ డుగునా ముభ్వంగానే వుంది. ంట్టకి చేరగానే ఫిరజ లో వునువి మెైకొా వేవ్ లో వ చుబ్టె్లి కుని భోజనాలు అయందనిపించేం. పిలీలు వాళీ్ గదులోీ కి వ ళీ్లపో యనతరవాత, “ పుపడు చ పుప,” అనాును సురేఖతో.

“ఏం చ పపను?”

“ఏదో ఆలోచిసుత నుట్లి వునాువు. ఏమిట్దనీ?”

“ఏం లుదాంట్ీ. బ్రకాంగారిమాట్ే ఆలోచిసుత నాును.”

“అదే, ఏమిట్ని?”

“అద ే.. ందాకా మాలోీ - ‘నీతరవాత నీ అంతట్ట ఆపుత రాలు’ అనాురే .. అద”ి

నేను నవేాశాను. “ఈరాష య?” అంట్ూ. సురేఖ నవాలుదు. “అద ి కాదండీ. మేం ఆయనిు కలుసుకును తొల్సరోజులోీ

సరలగాు లాట్టసంఘ్ట్న ే జరిగింది. అపపట్లీ ఆయనపరకకన వునుద ి నేనయ,” అంద ిసాలోచనగా.

సురేఖ ఆలోచిసుత నుది ఎవరచ ఆయనకి ఎకుకవ అని కాదు. బ్రకాంగారితతత ్ాంగురించే అనుమాట్.

మరో పదినిముషాలు ఆ మాట్్ ఈ మాట్్ చ పిప తనగదికి వ ళీ్లపో యంది, పడుకోండ ిఅంట్ూ.

65

నేను మాతరం ఆ బ్రకాంగారి తతతాంగురించే ఆలోచిసయత వుండపిో యాను చాలాసేపు.

కొందరచ పర సవారితోనయ ఆపాయయంగానే, పరా ణ్ం పెట్టినట్ేి మాట్్డతారచ, నిజంగా పరా ణ్ం పడెతారా అంట్ ే ఏమో! ఒకరి తరవాత మరొకరిని - కషాి లోీ వునువారిని ఆదుకోడమే వారి ఉదోయగంగా - కాెడి‌ కారచల మీద బ్ సకినట్లి . అలా ఆదుకుంట్ూ పో వడంలో కొనిు సదుపాయాలునాుయ. మోకాట్టలోతు నీట్టలో ఈతలాగ. గట్టిగా భ్వబ్ంధాలు చుట్లి కోవు. అలాట్ట బ్ంధ్నలు ఏరపడ ే సయచనలు కనిపించగాన ేవిదిల్సంచుకు లుచిపో తారచ. అద ి ఒకవిధ్మెైన పిరికితనం కావచుు. ప్ రిగిళీ్ సరదాగా కాలక్షేపం చేసయత సరిగే నికే్షపరాయుళీ్ని ఎవరినయనా చయడండి. అకకడ వారచ చయప ేకుషారచ అంతా ంతా కాదు. ...

కుషారనగానే గురచత కొచిుంది ండయిాలో ఆనందుసంగ స. ఆ ఆనందే ఈ బ్రకాం కాదు కదా?! కావచుు.

కరచణ్ చ పపినకథకీ సురేఖ చ పిపనకథకీ చాలా సామయం వుంది. ఆ ప సరకలో బ్ొ మా నేనంతగా పట్టి చయడలుదు కానీ వాళ్తీ ఏ పాతబ్ొ మోా పరచురించి వుండవచుు. జె.బి. ఆనంద్ అని చయసినట్లి గురచత . అది జొను బ్రహ్మానందం కావచుు!

పరా ణ్ణ కోరేద ిసుఖమూ, శాంతీ .. వాట్టకోసమే నానా తాపతరయాలూను. ఓపకక తనసుఖం, మరోపకక పకకవాడిఅండా కూడా కావాల్స. ఈ రెంట్టకీ చుకెకదురైెతే?

వయవసథ ఏరపడనిపుపడ ే నియమాలూ ఏరపడాల య. ప్ రచగువాడు సుఖంగా ఉంట్ేన ే మనకీ సుఖం అను నీ స కావచుు. మతంపేరచతో పరలోక సుఖాలు ఎర చయపినా, పరజాసాామయం పేరచతో కలోక సుఖాలు అందించినా రెండిట్ట ఆంతరయం ఒకట్ే. ఆ మతమూ, ఈ పరజాసాామయమూ చసేిన కటి్డికీ స్ ంత సుఖాలకీ ప్ ంతన కుదరకపో తే అడలదారచలూ, చుట్లి దారచలు శ్రణ్యం. ఎలా చయసనిా తన సుఖంకోసమ ేనానా అవసథలూ అనిపసోిత ంది ...

66

అకకడ కరచణ్ా, కకడ సురేఖా, వీరనాు, ఆనందయ, బ్రకాంగారూ లుక బ్రహ్మానందం - వీరందరలిో ఎవరచ ఎవరికి ఆలంబ్న అంట్ ేఆ పరబ్రకామే చ పాపల్స.

ఆహ్మ! ఆనందో బ్రహ్మా! 000

(ఏపిరల 2003. తొల్ససారిగా వారత ఆదివారం అనుబ్ంధ్ంలో పరచురించబ్డంిది.)

67

6. చివురచకొమా చేవ

“మామీ,” అంట్ూ పరిగెట్లి కుంట్ూ వచిుంది కింజలక సయకల్సనించి

“అబ్భ ఎందుకలా మీద పడతావు,” అని విసుకుకని మళ్లూ చినుబ్బ యన ఆ

మొకం చయసి, “దా” అంట్ూ దగురకి తీసుకుంద ిశారద. అవును మరి. దానికెలా త లుసుత ంది తన మనోవేదన! తను మాతరం ఎలా

చ పపగలదు “నీకోసం వేశా చయడు,” అంట్ూ సయకలోీ వసేిన బ్ొ మా చయపించింది. “అబ్బ ో, చాలా బ్్గుంది. ఫిరజ మీద పడెతాను,” అంద ి శారద కింజూని

గుండ లకి కతుత కుని. కింజలక మొకం విరిసని దిరసిెనపూవులా విపాపరింది. పిలీలకేముంద ిబ్్వుందను ఒకక మాట్ చాలు. ఏ వసుత వాకనాలూ వాలుని

ఆనందానికి ఆ ఒకకమాట్్ చాలు. “మీ అమా ట్ ల్సగాా ం చాురచ,” అంట్ూ మురారి లోపల్సకి వచేుడు. “ట్ ల్సగాా మా?” దద రికీ వింతే ఉరచము లుని పడిుగులా. “న లాఖరికి వసుత నాురచట్.”

శారద మాట్్డలుదు. “రావొదదని చ పుప.”

“ఆఁ?” అంద ిశారద త లీబ్బ య. “అద ికాదు ...” అతను మాట్ పూరిత కాలుదు.

68

శారధ్ అందుకుంది, “పదేళ్ూయంది. లుీ రాదారి బ్ంగళ్త. వారాలబ్్ోయలాీ మీ సేుహితులు. మూడో విసత రి వ యయని శ్నివారం లుదు. ఈనాట్టకి నావంక మనిషి, అందునా మా అమా వసాత నంట్ ేరావొదదని రాయనా?”

“మీ అమాగారని కాదు. ఈ పరిసిథతులోీ ఆవిడకి మాతరం ఏం బ్్గుంట్లందని?”

“అమామా వసోత ందిట్,” అంద ిశారద పాపతో. “నిజింగ. ఎపుల ?” అంది ఉతాికంగా కింజు. అమామాతో గడపిిన రోజులు

తకుకవే అయనా వచేు పో యవేారిదాారా ఆవిడ పంపే కానుకలమూలంగా సుపరిచితమే.

“ఏం? నువిాసాత వా, నేనివానా ట్ ల్సగాా ం?” అనాుడతను రొకికసయత . “ వాను” అంది శారద కింజలకమొకంలోకి చయసయత . ఆ పలీిమొకం వన ు

తరిగింది. ఓ క్షణ్ం ిరచకుని “కింజు వేసింది,” అంది బ్ొ మా చయపుత . “చాలా బ్్గుంది. నువుా గొపప ఆరిిసుి వి అవుతావు. మావంశ్ంలోన ేఉంది కళ్.

మా పనితాతగారి బ్్వమరిది గొపప కళ్తకారచడు,” అనాుడు మురారి మురిసిపో త . “నీకు రేపు వసేాత ను డాడీ,” అంది కింజలక తనకి పక్షపాతం లుదని తండిరకి

త ల్ససేట్లి . “ఫిరజ మీద పడెతాను కదా. అద ిఅందరికీను.” అంది శారద. “దా. బ్జారచకెళ్తద ం.”

పుపడ ందుకంట్ే పుట్టింరోజు వసోత ంద ికదా అనాుడు. “ పుపడ ేకాదు యూ సిలీ్ల,” అంద ికింజలక కళ్తూ చిట్టీ ంచి. “నాకూ త లుసులు. మరి అపుపడు ననేు ిళ్ళూ ఉండనేమోనని.”

శారద నిట్ూి రిు అకకడనిించి లుచిపో యంది. 000

అమా అనుకును రోజుకి వచిుంది. శారదే ఎయరోపరచి కి వ ళ్లూ తీసుకొచిుంది. తలుపు తీసయత న ే“అముమా” అంట్ూ కాళ్ూ చుట్ేిసింద ికింజలక.

69

అమామామొకంలో దీపిత . అలాట్ట క్షణ్ంకోసం ఆవిడ ఎనిువలే మెళై్ూయనా పయనించగలదేమో!

“ లా చికికపోయేవేమిట్ే? ఏం పడెుతోంద ి మీ అమా నీకు?” అందావిడ ఆపాయయంగా పిలీదాని చ ంపలు నిమురచత .

కింజలక కిలకిలా నవిాంది, “ఐ ట్లలూయ.”

అమా దానిగడలం పుచుుకుని, “ దుగో ఈ కీసరబ్్సర బ్్స నాకు త ల్లదు. నాతో చకకగా త లుగులోనే మాట్్డాల్స త ల్ససిందా?” అంది.

“ఓక”ే అంద ిపాప భ్ుజాలు కుదిపి. శారద నవుాత , “మనవాళ్తూ అసతమానం చికికపో యేవు చికికపో యేవు

అంట్్రని నవుా దానికి,” అని వివరణ్ చిు, “పద బ్్త ర ం చయపిసాత ను” అంద ిలోపల్సకి నడుసయత .

అమా సాునం చేస ివచుేసరికి శారద కాఫీ సదిిం చేసింది. అమా కాఫీ తాగి, పటె్ ి త రచిి, చీరా, పంచ లచాపూ, పిలీకి పట్లి పరికిణ్ీ,

గాజులూ గొలుసులూ ఒకొకకకట్ే తీసుత ంట్ే పలీిదాని మోమున ఉతుత ంగతరంగాలు ... శారద ఎదలో పో ట్లీ . ..

“ పుపడివనీు ఎందుకమాా?” అంది నొపిపని అణ్ుచుకుంట్ూ. మురారి చిట్పట్లాడుత లుచి వ ళ్లూపో యడేు. అమా మాట్్డలుదు. 000

అమా వచిుందగురచుంచీ కింజలక ఆట్లూ, పాట్లూ, సండీ, సపపలూ అనీు ఆవిడ ేచయసుకుంట్లంది.

ముందుగదిలో శారద కూచుని పపేరచ చయసోత ంద.ి అమా పలీికి పాట్ నేరచపతోంది.

70

చిట్ీి చిలకమాా! అమా కొట్టి ందా?

తోట్కెళ్లూవా? పండు త చేువా?

గూట్లీ పటె్ేివా? గుట్లకుక మింగేవా?

కింజలకకి పాట్ బ్్గా నచిుంది. తారగానే నోట్టకొచేుసింది. మరికొంత తన కవితాం కూడా జోడించి లీంతా సరచగుత పాడుతోంది.

చిట్టీ చిలకమా క ింజలకమా అంట్ూ పాడుతుంట్ే అమామా దానిు సరిదిదదబ్బ యంద ిఅది కాదే అంట్ూ ...

“నాకిదే బ్్ంది. మామీ నో కొతుత త ...” అంద ికింజలక బ్ుంగమూ స పటె్టి . “దానితో వాదించి నువుా గెలవలువులు,” అంద ిశారద గోల పెడుతును ఫో ను

తీసుకుని. అట్లుంచి ఫో నులో రేవ సగారచ శ్నివారం భోజనానికి రమాని పిల్సచారచ.

“అమాగారచ వచేురచట్ కదా. పరయాణ్ం సుఖంగానే జరిగిందా?” అంట్ూ కుశ్లపరశ్ులుస ిఆవిణ్ణి కూడా తీసుకు రమాని మరల మరల చ పేపరావిడ.

రా సర భోజనాలదగుర ఆ మాట్ చ పేత , “నాకు పనుంది, మీరెళ్ూండి,” అనాుడు మురారి.

“రా డాడీ. బ్్ంతుంది. యూ ల ైక్ విసయు అంకుల ట్ూ” అంద ికింజలక. అతను అసలు అంతంత మాతరం. అమా వచిుందగురినించీ మరల అధాానుం

అయపోయంది. దోబ్ూచులాడతునుట్లి తపిపంచుకు సరచగుతునాుడు. “నువ్ చ పుప,” అంది కింజలక తలీ్సతో. “రాకూడదయ? పిలీలందరూ వాళ్ూ తలీ్సదండుర లతో వసాత రచ.”

“పనుందంట్లంట్ ే... మరోసారి చయసాత లు.”

శారద లుసయత , “నీబ్టి్ల్సయయ. వాయరోీ పడసేాత ను,” అంది. కింజలక చిట్ీి చిలకమా, కింజలకమా అంట్ూ పాడుకోసాగింది. “అమా కొట్టి ందా?” అంది అమామా చరణ్ం అందిసయత .

71

“మామీ నో కొత త త ” అంది కింజూ. “మీ అమా కాదే.. పాట్ అదీ,”

శారద నవుాకుంట్ూ జబే్ులు తడుముతుంట్ ేకింజు జేబ్ులో సిగరె‌ పటె్ ి చ ేసక ితగిల్సంది. త లీబ్బ త పెకిై లాగింద ిదానిు.

“నాద ికాదు,” అందా పలీి అ స మామూలుగా. మరి “నీజేబ్ులోకి ఎలా వచిుంది” అంట్ే మాట్్డదు. “గట్టిగా ఎనిమిదళే్తూ లువు. పపట్టుంచీ వేం పో కళ్లూ?” అంది అమా కళ్లూంత

చేసుకుని. “నువూారచకో అమాా. నేను మాట్్డతునాును కదా.”

“బ్్గానే ఉంది పెంపకం.”

“ఏంట్యంది?” అంట్ూ పరవశే్ంచేడు మురారి. అవాల్సినంత రభ్సా అయంది. సిగరెట్లీ నీజేబ్ులోకి ఎలా వచేుయ అంట్ూ

ఎంత అరిచినా కింజలక చ పపలుదు. మురారి శారదమీద విరచచుకుపడాల డు. “పలీిదాని ఆలనా పాలనా తలీ్స

చయసుకోనకకరీేదా? తలీ్స కాకపో తే పిలీకి బ్ుదుి లు ఎవరచ నేరచపతారచ? వాళ్ సిగరెట్ూీ , రేపు రౌడీ వషేాలూ వేసుత ంట్ే నీకేం పటి్నట్లి చయసయత ిరచకుంట్్వా? ...”

“అవును. సదుభదుి లొసేత వంశ్లక్షణ్ం. తపుపలయతే తలీ్స పెంపకమూను,” అంది శారద తలొంచుకుని తనలో తనే మాట్్డుకుంట్లనుట్లి .

“సాి పి‌ డాడీ. మామీ ఏం చ యయలుదులు.” అందాఖరికి ఆ పసిద ి అరచసయత శారద కాళ్తూ చుట్ేిసి.

“అయత ేచ పుప. అవి నీకెలా వచేుయ?” అనాుడు మురారి ంకా పెసైాథ యలో. పెైకాీ సులో కురాా డు చుేడుట్ దాచమని. వాళ్ూమా చయసేత కొడుతుందటి్. “మాబ్్వుంది. మీఅమాయతే ముద దట్లి కుంట్లందేమిట్ట?” అంది అమామా.

ఆవిడకి దంతా అయోమయంగా ఉంది.

72

“నువూారచకో అమాా,” అంది శారద నీరసంగా. ఈ వాదనలు పపట్లీ అయలేా లువని కింజలకని రెకక పుచుుకు పకకగదిలోకి

లాకుకపో యంద ిఅమామా. ఆ రా సర పిలీని పకకలో వేసుకుని పడుకుంద ి శారద. ఏం అడగాలో, ఎలా

అడగాలో త ల్లడం లుదు. ఈ దేశ్ంలో ట్్క్, ట్్కంట్్రచ కానీ తను అలా పెరగలుదు. ఈ ట్్కులుమిట్ల, ఎలా సాగించాలో తనకి త ల్లడం లుదు. మురారికి ఆ దృషిి ఉనుట్లి కూడా లుదు.

“నామీద నీకు కోపం వచిుందా?” అంది శారద ఆఖరికి న మాదిగా. “లుదు మామీ” అంది పాప. “పో నీ ంకెవరితోన నైా మాట్్డతావా?” అంద ిమళ్లూ గుండ లు చికక బ్ట్లి కుని. “మాట్్డ చాు?” కింజలక ంచుమించు ఎగిరిపడినట్లి అడిగింది. శారదకి కమీుతో ఛ ళ్తూన కొట్టినటి్యంది. “ఏమీతో మాట్్డతావా?” అంద ి శారద ఆలోచిసయత . ఏమీకీ కింజూకి వారి

జీవితకాలం సుేకం. “ఉకుఁ” కింజు తల అడలంగా ిపింది. “ఏం? మీరిదదరూ చినుపపట్లుంచీ సుేహితులు కదా.”

“వాళ్ూమా అసతమానం నువ ాలోపతావంట్లంది.”

శారద గబ్ుకుకన పిలీదానిు గుండ లోీ ప్ దువుకుంది. తొల్ససారిగా దుిఃఖం ఉపెపనగా ప్ ంగుకొచిుంది. సాట్ట పలీిలు అలీరి చసేాత రనుకుందే గానీ తలుీ లు కూడా అనుకోలుదు. తన ంతసపేూ తనబ్్ధ్ గురించ ే ఆలోచిసోత ంద ి గానీ పాపం పలీిద ి ఎంత తపన పడతోందో , దానిమనసెంత గాయపడిందో , దాని ఆలోచనలుమిట్ల ... తనకే కాదు ఎవరికీ తోచినట్లి లుదు. అందరూ తనకి సలహ్మలు చ పేపవారే కానీ అద లా ఉందని అడిగినవాళ్తూ లురచ. అడుగుతారచ ఎలా ఉందని. కానీ నిజంగా ఎవరికీ త ల్లదు ఆ పిలీ మనసులో ఘోయ ఏమిట్ల!

73

“సారల మామీ” అంది కింజూ. “ఎందుకూ సారల?” అని, మరో అరగంట్సేపు కథలు చ పిప పడుకోమని

పంపేసింద.ి మరాుడు శారద చీకట్టతోన ే లుచి కాఫ ీ పడెుత ంట్ే అమా వచిుంద ి “రా సర

నీదగురయనా సరిగా పడుకుందా?” అంట్ూ. “ఏమిట్ీ? ఎవరిమాట్?”

అరథరా సర లుచి అమాదగుర పడుకుంట్్నని చ పిప లుచి వచేుసిందిట్ ఆవిడపకకలోనించి. కానీ అమాదగురికి పో లుదు. దదరూ ఒకక ఉదుట్లన గదులనీు కల్సయ సరిగేరచ. మురారి కూడా గాభ్రా పడపిో త ఏమయందేమయందంట్ూ లుచడేు. ముగుు రూ మళ్లూ నాలుగుదులూ వ సకేరచ. మంచాలకిందా, కాీ జెటీ్లోనయ, కాదు కాదనుకుంట్ూన ే రచగళి్తూ ప్ రచగిళ్తూ కూడా వాకబ్ు చేశారచ. పో ల్లసులకి రిపో రిిసేత ఏమవుతుందను మీమాంసలో ఉండగానే ఫో నొచిుంది.

జాన ‌ అవతల్సపకకనించి పిల్సచి “అమాగారికెలా ఉంది? వాళ్ కూడా కింజుని నాదగురే ఉంచుకోనా?” అని అడగడానికి పిల్సచింది ఆవిడ.

జాన ‌ కీ వీళ్ూక ీ పరా ణ్సేుకం చాలాకాలంగా. వాళ్లూలుీ కాల్సబ్్ట్న ళ్ూమధ్యనించి వ ళ్లత అయదు నిముషాలు, కారోీ వ ళ్లత పది నిముషాలు పడుతుంది.

శారద పిలీ క్షేమంగా ఉందని ట్ల ంట్లీ వాళ్ూకి చ పిప, “నేనే వసుత నాున”ని అట్ల జాన ‌ కి చ పిప, గబ్గబ్ బ్యలుద రింద ిశారద పలీిని తీసుకురావడానికి.

అరథరా సర అమాదగుర పడుకుంట్్నను కింజలక లుచి చ ేసకందిన చొకాక వేసుకుని తలుపు తీసుకుని సనుగా జాన ‌ ంట్టకెళ్లూ తలుపు తట్టిందిట్. అమామాని కఠ్ాతుత గా హ్మసిపట్ల్సక తీసుకెళ్తూలని, తనని కకడ దింపేశారనీ చ పిపందటి్.

ంట్టకి రాగానే మురారి కేకలుశాడు లీదిరపిో యేలా. తండిరకి రావాల్సినంత కోపం వచిుందతడికి. ిరచకును కొదీద మి స మీరిపో తోందనాుడు. అరథరా సర లుీ వదిల్స

74

పో డానికెనిు గుండ లు అనాుడు. ... సిగరెట్లీ , .. అబ్దాి లూ ... లుీ వదిల్స పారిపో డాలు .. తలీ్స ఆమాతరం చయసుకోనఖ్ఖ రీేదా ... అనాుడు.

“మీరిదదరూ మీ సపపలువో మీరచ పడండి. ననేు పలీిని ండియా తీసుకుపో తాను,” అంద ిఅమా.

“నేన కడీక వ లీను,” అంది కింజలక మూ స ముడుచుకుని. “అసల ందుకు అలా పారిపో యేవు? అద ిముందు చ పుప,” అనాుడు మురారి. “నేనేం పారిపో లుదు. జాన ‌ ంట్టకెలాీ ను.”

మురారి ఒక క్షణ్ం మాట్్డలుదు గుకక సపుపకోడానికనుట్లి . తరవాత అడిగేడు, “చ పపకుండా ఎందుకెళ్లూవు?”

“నాయయిం.”

“నీ యయిం కాదు. ఈ ంట్లీ నేనయ అమాా చ పిపనట్లి వినాల్స. త ల్ససిందా?”

“ఎందుకు వినాల్స?”

“ఎందుకంట్ ే నేను నీ డాడీని కనక. గాట్ట‌?” అని అరచిి, శారదతో, “రేపట్లుంచీ ఆ సయకల్సకి పంపకు. పెైవైేట్ల సయకలోీ చేరిపదాద ం. దారికొసుత ంది.”

“నేను అడిగేనా నాకు ఈ మామీ డాడీ కావాలని? ఐ హేట్ూయ.”

శారద చట్లకుకన పలీిని ఎతుత కుని పడగుదిలోకి తీసుకుపో యంది. అమా లుని పని కల్సపంచుకుని వంట్గదిలోకి వ ళ్లూపో యంది. మురారి తన ఆఫీసుగదలిోకి నియ్రమించేడు.

000

శారద ఆ రోజంతా ఆలోచిసయత నే ఉంది. Choices - ఈదేశ్ంలో గొపప buzz

word అదీ. పెళ్లూ, విడాకులూ కూడా తమ అభిషాి నుసారమే ... ఎవరేం చేసనిా తమ ఎంపిక!ే పిలీలు మాతరం పెదదలో కోరచి వారో నిరియంచినదానిు బ్ట్టి ఎకకడో పడతారచ - ఫుట్్ోల తనిునిట్ేి .

75

పిలీ బ్్గాన ేఅడిగింది. ఎపుపడు ఏ బిఢ్ల కావాలో నిరియంచుకుని కనగల ఈ రోజులోీ ఆ బిడల అభీషాి లు ఎవరడిగేరచ? నిజంగా పసివాళ్ూని వాళ్ూ ఛాయస్ట కి వదిలుసేత ఎంతమంది ఈ కుళ్తూలోకి రావడానికి యిపడతారచ? ఈ హింస, అకమాాలూ, సాారథం ఎవరచ కోరి న సత కెతుత కుంట్్రచ?

000

శ్నివారం రేవ సగారింట్టకి వ ళ్ూబ్బ యేముందు కింజలక, శారద కూడా మరోసారి అడిగేరచ కానీ మురారి పని న పంమీద ంట్లీ నే ఉండిపో యేడు.

శారద తలీ్సనీ కూతురలు తీసుకుని బ్యలుద రింద.ి దాదాపు ముఫెైఫమంద ి ఉంట్్రచ ఆ రోజు వచిునవాళ్తూ. పేరచకి త లుగువారే

అయనా త లుగూ, హిందీ, తమిళ్ం, ంగలీయ కలగలపుగా కల్ససిన ఒక సంకరభ్యలో సంభ్యణ్లు సాగుతునాుయ పంచపళ్ూ కషాయంలా, ఉగాది పచుడలిా ఉంద ిఅకకడ ివాతావరణ్ం. అమాకి కొంతలో కొంత ంగలీయు అరథం అవుతుంది కానీ ఈ వాగోి రణ్ణ మాతరం గందరగోళ్ంగాన ేఉంది.

రేవ సగారి మామగారచ కాియియయగారచ కకడ ే ఉంట్లనాురచ. ఆయన భ్రయ పో యనతరవాత కొడుకు వియుి రారమాని తీసుకొచేుశాడు అమెరికాకి.

“ఎలా ఉంట్లనాురండ ీ ఈ అడవిలో? వచిు వారం రోజులయంది. ఆకసాన తలకిందులుగా వేలాడ ేచాతకపక్షలిా కడగొట్లి కుపో తోంద ిపరా ణ్ం. మనవాళ్తూ కకడ ఏం చయసుత నాురో నాకరథం కాలుదు,” అంద ిఅమా.

కాియియయగారచ చిరచనవుాతో “ఆవరణ్ తలీ్ల. ఏదయనా మనం మలుుకోడంలోన ేఉంది. కృదంతరాళ్తల కానగల వారిని ఈ బ్్కయమెనై ఆధ్రచవులు అంతగా బ్్ధించవు” అనాురచ.

“అవున ీ ండి,” అంద ిఅమా. ఆయన ేమళ్లూ “ ట్ల రండమాా ఒకసారి,” అని నాలుగో పడగుదివపేు నడిచేరచ.

శారదా, అమాా ఆయనిు అనుసరించేరచ.

76

ఆ చినుగద ి ముగుు లతో, పసుపూ కుంకుమలతో పచుని తోరణ్ాలతో కళ్కళ్లాడుతోంది. గదంతా కాయతపూపలూ, పాీ సిిక్ అలంకరణ్లు అయనా ఎంచేతో ఎబ్ెోట్లి గా అనిపించలుదు. త రచపదికుకన గోడవార పరతయేకంగా చయేంచిన దారచ మండపంలో అమరిున శాయమలాదవేి విగాకం పీతాంబ్రంతో నానావిధ్ ఆభ్రణ్ాలతో కనుులపండువుగా ఉంది.

కాియియయగారచ మౌనంగా ిద సత వ ల్సగించి ఒకక క్షణ్ం కళ్తూ మూసుకునాురచ. మాణ్ణకయవీణ్ాముపలాలయంతీం మదాలసాం మంజుల వాగిాలాసాం ... ఆయన తనాయతాంతో మధ్ురా సమధ్ురంగా గళ్మె సత దండకం

చదవసాగేరచ.. మాతా మరకతశాయమా మాతంగల మదశాల్సనీ ... శారదతనువు పులకరించింది. అమా కనులు చ మాగిలుీయ. సాగరారబి్ సంగలత సంభ్రమాలోల .. ఎపుపడ చిుందో కింజలక వచిు శారదని ఆనుకుని కూరచుని కృయియయగారినీ,

శాయమలాదవేి విగాహ్మనీు తదేకంగా చయసోత ంది. పకకగదిలో రణ్గొణ్ ధ్ానులు కూడా మందరసాథ యకి దిగేయ. కాియియయగారచ దండకం పూరిత చేస ిమరొకక క్షణ్ం మనసులోన ేధాయనించుకుని,

ఎండు దరా క్షపళ్తూ పరసాదం పంచిపటె్ేిరచ. కింజలక రెండు చేతులా దోసలి్స పట్టి , పరసాదం పుచుుకుని తలీ్సవేపు చయసింది. శారధ్ చినుగా కనుసౌంజా చసేింద ిమెచుుకోలుగా. కింజలక పరసాదం కళ్ూకదుద కుని నోట్లీ వసేుకుంది.

కాియియయగారచ ఆ పలీి చ ంపమీద చిట్టక వేస,ి “ఆ దేవి కూడా నీలాగే మహ్మ సౌందరయవ స” అనాురచ.

“నాకు త లుసు,” అంద ికింజలక చిల్సపికనులతో. శారద నవిా “మాకు వినయంపాలు కొంచ ం తకుకవల ండి,” అంది.

77

కాియియయగారచ నవాలుదు. గంభీరంగా తల పంకించి, “ఉండాలమాా ఆతావిశాాసం. అద ేమనుగడకి మూలాధారం,” అనాురచ.

మరో అరగంట్ ఆ కబ్ురూ ఈ కబ్ురూ చ పిప బ్యలుద రచతుంట్ ేకాలుజీ కురాా డు రాఘ్వ “నేను కూడా మీతో రావచాుండీ, వచేుట్పుపడు వియుి గారే తీసుకొచేురచ,” అనాుడు. అతనిగద ిఆ దారిలోనేట్.

శారద “తపపకుండానయ, రండి. ఎకకండి,” అంద ివ నక తలుపు తీసయత , రాఘ్వ కింజలక పకకన కూరచునాుడు

“ఏమిట్ల మనం మనవాళ్లూను. కకడ వీళ్తూ సారాు నికి నిచ ునలుసయత ంట్ ేమనం ంకా రాళ్ూకీ రపపలకీ చ టీ్కీ పుటీ్కీ పూజలు చేసుత నాుం. నీట్టలో ముల్సగిపో యేవాడు గరికపో చలు పట్లి కునుట్లి . వీళ్తూ మధేాసంప సతతో ట్ కాులజీ వృదిి చేసుత ంట్ే మనం మంతరా లకి చింతకాయలు రాలాత యని భ్జనలు చేసుత నాుం. ఆయన ేచయడండి. మహ్మ మేధావిలా ఉనాురచ చయసేత . రేయనల థింకింగ్ మాతరం లుదు.”

“పో నేీ బ్్బ్ూ. ఎవరివ రాి వారికానందం..”

“అద ి కాదండీ. మనం సెైంట్టఫిగాు ఆలోచించడం ఎపుపడు నేరచుకుంట్్ం? మనవాళ్ూక ి త ల్సవితటే్లు లువనడం లుదు ననేు. కాియియయగారికి అదుభతమెైన కంఠం ఉంది. ఒపుపకుంట్్ను. కచేరలలు చేసుకోమనండి. అంతేగానీ దవేి సాక్షాతకరించడం ఏమిట్ట? The man is deluded.”.

“No, he is not.”

రాఘ్వ ఉల్సకిపడ ికింజలకవేపు చయశాడు. శారద అదదంలోంచి క్షణ్ంకాలం దద రిమొహ్మలూ చయస ి అమావేపు చయసింద.ి

ఆవిడ వదనం నిశ్ులంగా ఉంది. “నేను చయశాను. బ్ూట్టఫుల.” అంది కింజలక మళ్లూ. రాఘ్వ ఏమనుకునాుడో మరి మాట్్డలుదు. అతనిు అతనిగది దగుర దింపేస ి

ంట్టకి వచేుసరికి తొమిాదినుర అయంది.

78

హ్మలోీ మురారి సేుహితులతో పేకాడుతునాుడు. “డాడీ, పనుందనాువు?” అంది కింజలక. “ ంతసపేూ పని చసేుకుంట్ూనే ఉనాును. పుపడ ే వచాురచ వీళ్తూ. మీరచ

తొరగా వచేుశారేం?”

“అమాకి అలవాట్ల లుదు కదా. నిదర ఆచుకోలుదని వచేుశాం,” అని చ పపి శారద లుపల్సకి వ ళ్లూపో యంది. తనచిరాకు అమాముందు చయపలుక.

బ్టి్లు మారచుకుని మంచినీళ్ూకోసం వంట్టంట్టలోకి వ ళ్ూబ్బ తుంట్ ేఅమామాట్లు వినిపించి, గుమాందగుర ఆగిపోయంది. “నాతో ండయిా వచేుసాత వా? అకకడ తాతగారూ, మామయయలూ, రాంబ్్బ్ూ, చినుకాక, అందరూ ఉనాురచ. చకకగా బ్బ ల డు పాట్లూ కథలూ నేరచుకుందువు గానీ.”

“నేను రాను అమామాా. పరవాలుదులు. మామీ, డాడీ నీడ మీ. ఆ ల్సట్టల గరీ కేర చేసుత ందిలు.”

శారద గుండ గొంతుకలో కొట్్ీ డింది. శాయమలాదండకం పరిపూరి యౌవనవ స అయన దేవి సోత తరం. కింజలకకి ఆవిడ ల్సట్టల గరీ గా సుఫరించడం శారదకి వింతగా అనిపించలుదు.

“మామీ, డాడీ నీడ మీ,” అనుమాట్ మాతరం రాతరంతా తలుచుకుంట్ూన ేఉంది.

000

( -ప సరక లో ఫిబ్రవరి 2002లో తొల్ససారి పరచురితం.)

79

7. పెంపకం

కవామకల దగుర బ్బచికి పారా స ఆరేళీ్ కూతురచ మలీ్సకని తీసుకొచిుంది. కనుచయపు దయరంలో పరదీపు కనిపించాడు. కొడుకు మహ్మరివ్ చ యయ పుచుుకుని నడుసయత వాడికేదో చ బ్ుతునాుడు దయరంగా ఏరాడకొండా, కొండమీద సెరిుల టై్ల చయపిసయత . వాళీ్లదద రినీ చయసుత ంట్ే పారా సకి ఏబ్టి్లదుకాణ్ంలోంచ ో షో కేసులో వుండ ేతండీరకొడుకుల బ్ొ మాలు పరా ణ్ం పో సుకుని నడచిి వచేుసుత నుట్లి ంది.

ఆవిడ వాళీ్వేపు నాలుగడుగులుసి వాళ్తీ దగురికి వచేువరకూ ఆగి నవుాత పలకరించింది.

పారాతీ, పరదపీూ అనుదముాల పిలీలు. పరదీపు ఉదో యగరలతాయ ఢలీి్ల వ ళీ్ల మూడేళీ్వుతోంది. సుేహితుడిపెళీ్లకి వచేుడు కొడుకుని తీసుకుని. కొడుకిక విశాఖపట్ుం వూరూ, సముదరమూ చయపించాలని అతనికి మహ్మ ఉతాికంగా వుంది. అతనికి సముదరం అనంతం, గంభీరం, అఖాతం - ఎంతో అరథవంతంగా కనిపిసుత ంది. సముదరపు ఒడుల న పరిెగినవారచ జీవితానిు అరథం చసేుకోగలరని నముాతాడు దమితథమని కారణ్ాలు వివరించలుకపోయనా. కొడుకిక మహ్మరివ్ అని పేరచ పెట్లి కునాుడు. అతని భ్రయకి కూడా ఆపేరచ నచిుంది.

“రా, కకడ కూరచుందాం,” అంది పారా స. విశాఖపట్ుం బ్బచికి పరిశుభ్రమెైన గాల్సకోసం రావడం అకకడిజనాల జీవితాలోీ ఒక దాందాం. వునుంతలోనే కాసత శుభ్రంగా వునుట్లి అనిపించిన జాగా చయసి. దదరూ కూరచునాురచ పిలీలమీద ఓ కనేుస ివుంచి.

మలీ్సక “హ్మ, రావణ్ాసురచడ ి తల” అంట్ూ సిమెంట్ల దిమాల వారనును ముళీ్బ్ం సలాట్ట ఎండుగు సతని అందుకుంది.

“ఏంట్ద”ీ అనాుడు మహ్మరివ్ కదలకుండా.

80

“రావణ్ాసురచడతిల. లా గాల్సలో వదిలుత అలా అలా ద రచీ కుంట్ూ పో తుంది” అంట్ూ సకలో కొంచ ందయరం వ ళీ్ల దానిు వదిల్సంది. అద ి మునివేళీ్మీద నడుసుత నుట్లి గాల్సలో ద రచీ త పో సాగింది.

మలీ్సక మహ్మరివ్ చ యయ పుచుుకుని రా, రా అంట్ూ దానివ ంట్ పరచగెతతసాగింది.

వాళ్తీ పదడుగులయనా వేశారో లుదో , పరదపీు కేకేసేడు, “అరివ్, ఆగాగు. చాలు, వ నకొకచేుయండి దదరూ” అంట్ూ.

పారా స “ఫరవాలుదులు. దయరం వ ళీ్రచ,” అంద ిశాంతంగా. పిలీల్సదదరూ వచేుశారచ వ నకిక సరిగి, సరిగి చయసయత . ఆ రావణ్ాసురచడితల

ఎంతదయరం వ ళ్తత ందో చయడాలని వుంది కానీ పరదపీు కేకతో మహ్మరివూ, వాడివ ంట్ ేమలీ్సకా వ నకిక వచేుశారచ.

సరిగొచిు మలీ్సక తలీ్సతో “నేను నీళీ్లోకి వ ళ్తత ను” అంది. “పద” అంట్ూ పారా స కూడా లుచి, “నువుా కకడే వుంట్్వా?” అనడిగింద ి

పరదీపుని. “పద. ననేయ వసాత లు.” అంట్ూ అతనయ లుచడేు. మలీ్సక సకలో కూరచకుపో తును కాళ్తీ కూడదసీుకుంట్ూ నడకలాట్ట

పరచగుతో ఒడుల కి వచిుంది. ఆ వ నకే మహ్మరివ్ కూడా నడుసుత నాుడు న మాదిగా. వాడికి నీళీ్లో దిగాలను సరదా లుదు.

మలీ్సక జరజర పాకుత వసుత ను నీళీ్ని చయసయత ముందుకి సాగింది. “మరల లోపల్సకి వ ళీ్లపో కు. ఈ అలల్సు నమాలుం.” అంది పారా స కూతురిు

హెచురిసయత .. ఆతరవాత పరదపీువపేు సరిగి “ఏమిట్ట ఆలోచిసుత నాువు?” అని అడిగింద.ి “ఏం లుదు. వీళ్తీ ఎపుపడు పెరిగి పెదదవాళీ్వుతారా, ఎలా తయారవుతారా

అనీ,” అనాుడు.

81

“ఎపుపడో ఏమిట్ట? పరెచగుత న ే వునాురచ కదా పుట్టిందగురచుంచీ. ఎలా తయారవుతారంట్ ేఏమో.” అంది పారా స తలే్సగాు .

“అదేమిట్ట అలా ఆంట్్వు? మనమే వాళీ్ని తీరిు దదిాద ల్స. వాళీ్కి మనం నేరాపల్సినవి చాలా వునాుయ. మనం కలగజసేుకోకపో తే ముళీ్డ ంకలా పెరచగుతారచ అడయల అదుపూ లుకుండా. అపుపడు ఆ తపుప ఎవరిది?”

“Survival skills. పరసిిథతులనిబ్ట్టి వాళీ్కి అదే ఒంట్ బ్డుతుంద ి అని నా అభిపరా యం.” అంద ిపారా స మలీ్సకమీద ఓ కనుేసి వుంచి.

మలీ్సక ఉవ ాతుత న లుచి పడుతును తరంగాలోీ నిలుుని అరికాళీ్కింద తొల్సచసేుత నుట్లి జారిపో తును నీళీ్ని చయసయత గలగల నవుాతోంద ిహ్మయగా.

మహ్మరివ్ మాతరం అలలక ి నాలుగు గజాల దయరంలో ఆగిపో యేడు కో రచమంట్ూ మీద ి మీదికి వసుత ను అలలని అందులో గెంతులుసుత ను మలీ్సకనీ చయసయత .

“రా, అలలు ష్ ష్ ష్ మని .. రా, ..రా... ” అంద ికడావుడ ిచేససేయత . మహ్మరివ్ అడలంగా తలూపేడు. పెదిమలు బిగబ్ట్టి “రాను” అనాుడు ఆగకుండా

ఒకట్ట తరవాత ఒకట్టగా వచిు పడుతును అలలు చయసయత . పెదద కెరట్ం వచేుసోత ంది. “ఏయ చయడు, చయడు” అనాుడు బ్దెిరిపో త . మలీ్సక అట్ల సరిగేసరకిి అపపట్టకే పెదద తరంగం ఒకట్ట దగురకొచేుసి ఒకక

వూపున విరచచుకు పడంిది. తుంపరలు మొకంమీద పడకుండా మలీ్సక పకకకి సరిగి చేతులు అడుల పటె్లి కుంది మొహ్మనికి. నడుంవరకూ బ్టి్లు తడిసపోియయే. మళీ్ల కిలకిలా నవిాంది.

మహ్మరివ్ తుళీ్లపడ ిమరో అడుగు వ నకిక జరిగేడు. “నీపరికిణ్ీ తడసిిపో యంది. ఛీ” అనాుడు మొకమంతా వికృతంగా పటె్టి .

హీహీహీ అంట్ూ నవిాంది మలీ్సక, “నాకేం బ్యయంలుదు,” అంట్ూ గబ్గబ్్ వచిు మహ్మరివు చ యయ పట్లి కుని, “రా, రా” అంట్ూ లాగింది.

82

“నేనార ను” అంట్ూ చ యయ విదిల్సంచుకుని మరో అడుగు వ నకిక వేశాడు వాడు. పారా స మలీ్సకని కేకలుసింది, “వాడు రానంట్ూంట్ే, ఎందుకలా లాగుతావు.

వూరచకో” అంది. మలీ్సక మహ్మరివు చ యయ వదలిుసింది. కాని తన పంతం వదలుీ దు, “ఎందుకు

రావూ” అంది. పారా స, “ ంక చాలుీ నీళీ్లో ఆట్లు. పద. దదరూ గవాలురచకు రండి” అంద ి

సీను మారుడానికి. పరదీపుకి ఆమాట్లు మరోలా వినిపించయే. తన కొడుకు నీళీ్లోకి దిగడని

పారా స నిరియంచేసనిట్లి అనిపించింది. “వాడికేం భ్యం లుదు. పదరా. బ్్గుంట్లంది. కాళీ్కింద నీళ్తీ కదులుతుంట్ే కితకితలు పెడుతునుట్లి బ్్వుంట్లంది” అనాుడు కొడుకుతో.

పారా స నవిాంది. “బ్్గుంది నీ మారెకట్టంగు చాకచకయం. వాడికా సరదా వుంట్ ేవాడే వ ళ్తత డు కదా.” అంది.

పరదీపు తీక్షణ్ంగా చయశాడు పారా సవపేు. “నువుా మొదట్టుంచీ ంతే. మీ నానుగారచ ఏం చ యయమంట్ే అదే. చదువు అంట్ే చదవడం, ల్సట్రేచరంట్ే ల్సట్రేచరచ. నీకో బ్ురా వుందనీ, దానిు నువుా ఉపయోగించుకోవచునీ ఎపుపడయనా తట్టిందా నీకసలు?” రూక్షణ్ంగా అనాుడు. కొడుకుమీంచి కళ్తీ సపపకుండానే.

పారా స త లీబ్బ యంద.ి పరదీపు మాట్లు అరథం చసేుకోడానికి రెండు క్షణ్ాలు పట్టింది.

తరవాత న మాదిగా, “నీకెందుకలా అనిపించిందో కానీ మా నానుగారెపుపడయ నా యిమ ేఅనేవారచ.”

“నువేా అనాువు మీనానుగారచ ల్సట్రేచరచ చదవమనాురని” అని గురచత చేసేడు పరదపీు.

83

“అవును. ′అనాురచ’ అనాును కానీ ‘నాకు అది యింలుదు’ అనలుదు కదా. పెదదవాళ్తీ వాళీ్కి తోచిన సలహ్మలు వాళ్తీ సాత రచ. అది కూడా తపేపనా?”

“ఏమో నువుా అలా అంట్లనుట్లి అనిపించలుదు అపపట్లీ నాకు.”

పారా స మళీ్ల చయసింద ిఅతనివపేు. ఎపుపడయ లునిద ిఈ వాదనలు పుపడు ఎకకడినించి వసుత నాుయ అనుట్లి ంది ఆ చయపు. ఓ క్షణ్ం ిరచకుని, “మీనానుగారచ నినుు బిజిన స్ట చ యయమనాురని నువూా చ పపేవు కదా,” అంది.

పరదీపు ఉల్సకికపడాల డు. కొంచ ంసేపు ఆలోచించి, “మేం దదరం చరిుంచుకునాుం ఏ సబ్ెుకుి మంచిద ిఅనువియయం” అనాుడు.

మాట్లతో వచిున చికకే ద.ి ఏదో మాట్లసందరభంలో ఓమాట్ అంట్్ం. దానికి ఎదుట్టవారచ ఎలాట్ట ట్టపపణ్ణ చుుకుంట్్రో మనకి త ల్లదు. త ల్లదు కనక మనకి వివరణ్లు చుుకునే అవకాశ్ం కూడా లుదు. దుగో లా ఏ పదేళీ్కో వసేత రావచుు. పారా స కళీ్లో సనుని హ్మసరేఖ తృట్టకాలం మెరిస ిమాయమయంది. అద ిపరదీపు దృషిి దాట్టపో లుదు. క అట్ేి ప్ డిగించడం యింలుక ిరచకునాుడు.

ఎడ త గకుండా వచిు పడుతును అలలదగుర తడి సకలో నిలుును మలీ్సక అంట్లంది, “పో నీ, కొంచ ందయరం ,, కకడికి రా.”

మహ్మరివ్ కదలుీ దు, “ఛీ, నేనార ను ఆ వుపుపనీళీ్లోకి. నాకసయయం,” అనాుడు. క వాడు నీళీ్లోకి రాడని నిరాథ రణ్ అయపోయంద ిఆ పిలీకి. “పో నీ. పచిిక గూళ్తీ కడదామా? కకడికి అలలు రావు” అంది. “వసాత య. సక తడిగా వుంద ికద.”

“ఎపుపడో చాలా పే..ది ... అల .. పుపడు కాదులు .. నినోు ఎపుపడో వచిుంది.” అంద ిఆరిందాలా చేతులూ, కళ్లీ సపుపత .

”ిఁకూ. నేను రాను. .. తడ ిసక .. ఛీ నాకసయయం.” మహ్మరివ్ మొకం చిట్టీ ంచాడు మరో అడుగు వ నకేకసి.

“రాతుర లు పిచికలు వచిు పడుకుంట్్య త లుసా?”

84

“ఏం కాదు ... పచిికలు చ టీ్మీద వుంట్్య. నీకేం త ల్లదు.,” అనాుడు మహ్మరివ్.

ఆ మాట్ అనుతరవాత వాడికి కొంచ ం తృపిత గా వుంద.ి లుకపో తే ఏమిట్ట అనీు తనకే త లుసనుట్లి మాట్్డుతుంది. గంట్సేపయ చయసుత నాుడు దాని వాలకం. వాడికి చాలా కోపం వచిుంది.

పరదీపు చయశాడు. ముందుకి వ ళ్తీ ల్సిన కొడుకు మరో అడుగూ మరో అడుగూ వ నకిక వేసయత పో తునాుడు. పారా సకి కూడా అలాగే తోచివుంట్లంద ిఅనుకోడం మరల కంట్కపరా యంగా వుంద ిఅతడికి. పారా స కూతురికునుపాట్ట గుండ బ్లం తనకొడుకిక లుదా?

తన విసుగు కపిపపుంచుకుంట్ూ, “వ ళీ్రా. నీళీ్లో వ ళీ్ల ఆడుకోడానికేఁవిట్ట కయిం? దానిు చయసయనా నేరచుకోరాదయ?” అనాుడు.

“ిరచకుందయ. అదదేో ఘ్నకారయం అయనట్లి ఏఁవిట్్ సతాయంపు? వేమేనా అంతరాు తీయ పో ట్లీా ఏమిట్ట? వాడు బ్ంగాళ్తఖాతంలో పాదం మోపతిే గానీ జనా ధ్నయం కానట్లి ద పుపతావేమిట్ట?” అంది పారా స.

“మనం పలీిలకి ధ ైరయం నేరాపల్స కానీ భ్యాలు మపపడం ఏమిట్ట? వాళ్ నీళీ్ంట్ే భ్యం, మనం ిరచకుంట్ ే రేపు తాడుని చయసనిా తుళీ్లపడతారచ,” అంట్ూ పాంట్ల పెైక ి లాకుకంట్ూ కొడుకు దగురకొచిు, జబ్ో పుచుుకుని, “రా, నేను కూడా వసాత ను. భ్యంలుదులు. నాచ యయ పుచుుకో.” అంట్ూ నీళీ్వేపు లాకుకపో యేడు.

మహ్మరివ్ “నేను రాను” అంట్ూ గింజుకుంట్లనాుడు. “అదుగో, అట్ల చయడు. చి...ను.. అల వసోత ంది. మన బ్్త ర ంలో త ము నీళీ్

పాట్ట లుదు. అయనా అలలోీ దిగితనే ే కదా త ల్ససేద ి ఆ అనుభ్వం ఎలా వుంట్లందో , అది నీకు బ్్గుందో లుదో . దానిు చయడరాదయ. దానికునుపాట్ట కలుజా లుదయ నీకు?” అనాుడు.

85

ఆ కురాకుంక బ్ులీ్స గుండ లోీ పౌరచయం రెచుగొటి్డానికి అతను పడ ేతాపతరయం చయసయత ంట్ ేపారా సకి ఎబ్ెోట్లి గా అనిపించింది.

మలీ్సకకి అంతసపేూ వును సరదా అంతా ఎగిరిపో యంది ఈ తండీరకొడుకుల సీనుతో. మహ్మరివ్ ని వాళీ్నాను అలా లాకుకరావడం మలీ్సకకి అసిలు బ్్వోలుదు.

కో రచమంట్ూ ఆకాశ్ంవపేు నిలువ తుత లుచి విరచచుకుపడ ిఒడుల న చాపచుటి్లా పరచచుకుంట్లను తరంగాలని చయసుత ంట్ే మహ్మరివ్ గుండ లోీ చిను వణ్ుకు వసోత ంది. పర స తరంగం తనని మింగేయడానికే తనమీదకే వచేుసుత నుట్లి గా వుంది. మలీ్సక ′ ంక చాలు పో దాం′ అంట్ే బ్్గుండును అని వుంది వాడికి.

అసలు అలా అలలోీ నిలబ్డి, కాళీ్కింద మనుు తొల్సచేసుత ంట్ ే కల్సగే ఆనందం ఏమిట్ల ఎంత తనుుకునాు అరథం కావడంలుదు వాడికి. దారిపకకన దాల్సగుంట్లో ముడుచుకు పడుకును ిరకుకకని తంతే ంకా ఎకుకవ అనందం కదా. అద ేఅనాుడు రెండురోజుల కిందట్ మహ్మరివ్ మలీ్సకతో.

000

ఆరోజు పరదీపూ, మహ్మరివ్ పారా స ంట్టక ివచాురచ చుటి్పుచయపుగా. పదెదవాళ్తీ నడవలో కూరచుని మాట్్డుకుంట్లంట్ే, పలీిల్సదదరూ వీధిలో ఆడుకుంట్లనాురచ. రోడుల వార ముడుచుకు పడుకును వూరకుకకని చయసి “దానిు తనునా?” అనాుడు మహ్మరివ్ దానివపేే చయసయత .

“ఎందుకూ దానిు తనుడం?” అంద ిమలీ్సక. “ిరికే.”

“అద ికరిసేత ?”

“అదేం కరవదు” అనాుడు మహ్మరివ్ అమితోతాికంతో. తాను కుకకని తనుగల శూరచడని మలీ్సకకి ఋజువు చయేాల్స.

“కుకక కరిసేత నలభెై ంజీయనులు తీసుకోవాల్సట్ బ్ొ డుల చుట్ూి ” అంది మలీ్సక.

86

వాళీ్ సయకలోీ ఓ అబ్్ోయ కుకకని తంతే అంతే అయంది. మహ్మరివ్ కుకకని తనుకుండా చయేరా దవేుడా అని మనసులో కోరచకుంది అరుంట్లగా.

దేవుడు మలీ్సక మాట్ వినాుడో , మహ్మరివుడు ంజక్షనుమాట్ వినాుడో కానీ ఆపూట్ వాడు కుకకని తనుడం జరగలుదు.

నిను వాడు కుకకని తనులుదు. ఈరోజు వాడు ఈ సముదరపు ఒడుల న నీట్టలో కాలు పెటి్డం జరగదు.

000

పరదీపు తట్్లున లుచి, “పిలీలకి అలాట్ట భ్యాలు వుండకూడదు. చినుపుపడ ేపో వాల్స.” అనాుడు.

రెండంగలోీ పరదపీు కొడుకుని నీళీ్లోకి ఈడుుకు వ ళీ్ల అలలోీ నిలబ్ెట్ేిడు. మలీ్సక బ్ెదిరిపోయ వ నకిక జరగిి తలీ్సపకకన ఒదిగి నిలబ్డపిో యంది.

పారా స ిరచకోలుకపోయంది, “పరదీప్చ, ఏమిట్్ దౌరునయం! ిరచకో,” అంట్ూ గబ్గబ్్ వచిు అతని గుపిపట్టలోనుండ ి కురావాడి జబ్ో విడపిించింద,ి “నీకు మ స పో యంద ి” అంద ివిసుకుకంట్ూ.

మహ్మరివ్ బ్్వురచమంట్ూ ఏడవడం మొదలు పటె్ేిడు, పారా సని చుట్ేిసుకుని. పరదీపు అచతేనంగా నిలబ్డపిో యేడు తన ందుకు అలా చేసడేో తనకే త ల్లనట్లి . “పదండి. చీకట్ట పడుతోంది. ంట్టకెళ్తద ం.” అంద ిపారా స. బ్బచికొచేుం అను సరదా పోయంది. అందరూ మౌనంగా నడుసుత నాురచ. పరదీపు కొంచ ంసేపు అయంతరవాత న మాదిగా, “దానికి అలా అంత ఏ

భ్యాలు లుకుండా ఎలా చయేగల్సగేవు?” అనాుడు అనంత దయరాలోీ కి దృషిి సారించి. “నేనేమీ చ యయలుదు. దానిషాి నికే వదిలుసాత ను అంతే.” అంద.ి మళీ్ల అతను

చినుబ్ుచుుకుంట్్డమేో అనిపించి, “అయనా చినుపపట్టనించీ రోజూ సముదరం చయసయత పెరిగింది కదా. అంచేత భ్యం లుదమేో” అని జోడించింది.

87

సముదరం కో రచ పెడుతునాు వారిదద రిమధ్య నిశ్శబ్దం ఒతుత గా సయి వసేుకుంది. దదరూ ఎవరి ఆలోచనలోీ వారచ మునిగి నడుసుత నాురచ బ్బచిరోడుు మీద. వాళీ్కి కొంచ ం ఎడంగా మలీ్సకా, మహ్మరివ్ నడుసుత నాురచ.

“భ్యాలు అందరికీ వుంట్్య. ఏదో ఓ రకం. ఒకట్ట కాపో త ేమరోట్ట. నీకు మాతరం లువూ భ్యాలూ?” అంది భ్వగరిభతంగా.

పరదీపుకి అరథం అయంద ిపారా స ఏ వియయంగురించి అందో ఆమాట్. “అవును. అపుపడు నాకు బ్కుశా మహ్మరివ్ వయస ేఅనుకుంట్్ను. నాకు

చీకట్ట అంట్ ే భ్యం. నాభ్యం పో గొటి్డానికి అంట్ూ మా నానుగారచ ననుు చీకట్టగదిలో పెట్టి తలుపసేేరచ.”

“మరి నీకు భ్యం పో యందా?”

పరదీపు నవేాడు నిరాలంగా, “పోయంద ిముపెైఫ యేళ్తీ దాట్ేక”. కమాయయ అనుకుంది పారా స మనసులోనే. వాతావరణ్ం కాసత తేల్సక పడింది. రెండు నిముషాలు ిరచకుని అంది, “అద ేమరి. వాళీ్కాలంలో వాళీ్కి తోచినట్లి

వాళ్తీ పెంచేరచ మనల్సు. మనకాలంలో మనం మనకి చేతనయనట్లి పెంచుతాం. నువూా నేనయ బ్్గాన ేకాకలు తీరేం కదా.”

పరదీపు ఆలోచనలో పడాల డు. “చలంనించీ సాపక్ వరకూ ఎనిు పుసతకాలు చదివనేో,”

“నేనయ చదివనేు. కాని ఆవే వేదవాకాయలు అనుకోలుదు..”

“పిలీలు instruction manual తో రారంట్్వు,”

““నేనేమీ అనడంలుదు. నాకూకడా త ల్లదన ే అంట్లనాును. నామట్లకు నాకు పర సరోజూ ఓ చిను యుదిం అన ే అనిపిసుత ంది. ఎపపట్టకపుపడు ఆక్షణ్ానికి తోచినట్లి వూయకరచన చేసుకుంట్్నంతే. గెలుపూ, ఓట్మీ - రెంట్టకీ సిదిమ ే నేను,” అంద ిపారా స.

(జనవరి 2009 ఈమాట్.కాంలో పరచురితం.)

88

8. అమా తపన

పెైకి వ ళ్లూ ఎల్సవేట్రచకోసం ఎదురచ చయసుత నాును. నాకంట్ ముంద చిు, నొకికన బ్ట్న ేమరోసారి నొకిక గోడమీద ఉనుఅంకెని చయసుత నాుడ కతను.

మూడు. మూడో అంతసుథ లో ఎవరో ఎల్సవేట్రచని పట్లి కూకరచునాురచలా ఉంది ఎంతకీ

దిగ ి రావడంలుదు. మరో గళీ్చొకాక కురాా డు గబ్గబ్్ వచిు ఆ బ్ట్న ే మళ్లూ నొకిక

కడావుడిగా అట్ూ ట్ూ చయడలం మొదల ట్్ి డు. వారంరోజులనించీ చయసుత నాును ఈ వరస. ంతా చేసేత మూడో అంతసుథ కి వ ళ్తత డు. అంత తొందరైెత ేమెట్ ీ కిక పో కూడదయ?

అతను మళ్లూ బ్ట్ను నొకేకడు. నాకు నవొాచిుంది ఈ ఎల్సవేట్రచ మనసతతత ాం. “ఈ యంతరా ంగం అంతా మనకాలం వృథా కాకుండా ఉండడానికి,” అనాుడతను

నావేపు చయసి. “తాబ్రలు గెల్సచినకథ ందుకే వచిుంద,ి” అనాును. “దయరంగా కారిడర లో జూల్ల కనిపించింద,ి గబ్గబ్్ నడుసయత దయరంనించే

చ యూయపింది. అపరయతుంగా ఎల్సవటే్రచ ములుీ చయశాను. ంకా మూడుమీద ేఉంద!ి “మెటీ్మీంచి పో తే బ్్వుణ్ణిమో,” అనాుడు గళ్ూచొకాక కురాా డు ఎవరితోనో

త ల్లకుండా. జూల్ల దగురకొచేుసోత ంది.

89

మెట్లీ … అనుకుంట్ూ మళ్లూ గోడమీద ములుీ వేపు చయశాను. రథం కదిల్సంది. అనాయయం .. రెండు … ఒకట్ట … ఆగింది.

జూల్ల ంకొంచ ం దగురయంది. నేను ఎల్సవటే్రచలోకి అడుగేసి, ఓమూలకి నకిక నిలుునాును. గళ్ూచొకాక

కురాా డు కోీ జ బ్ట్ను నాలుగుసారచీ నొకేకడు గబ్గబ్. సగం మూసుకును తలుపుని ఓ చేతోత ఆప ి తోసుకుంట్ూ జూల్ల ఒకక పటె్లి న వచిు ఎల్సవటే్రచలో పడ,ి వగరచసయత కమాయయ అంది.

“బ్్వునాువా?” అంది నావేపు సరిగి. “బ్్గానే ఉనాును. నువుా?”

“బ్రహ్మాండం అనుకో.”

“ఏం? ఏమిట్ట విశేయం?” యదాలాపంగాన ేఅడిగేను. “హ్మఁ” అంద ికళ్్ూగరేసయత . నాకాశ్ురయం వేసింది. ఆవిడ పుపడయ అంత తేల్సగాు ఒకక “హ్మఁ”తో పో నివాలుదు. తొమిాదో అంతసుథ వచిుంది. దదరం ఎల్సవేట్రచలోంచి బ్యట్పడి మా

బ్లీలవేపు నడిచేం. సరచద కుని మా సీటీ్లో కూరచునవేేళ్కి జూల్లబ్లీమీద ఫో ను మోగింది. ఆరెులీనించీ చయసుత నాును. రోజుకు పన ుండు కాలుి వసాత య. పర స కాలూ

ముపాపవుగంట్ సాగుతుంది. ఫో న్ కాకపో త ేముఖాముఖీ మాట్్డాల నికి ఎవరో ఒకరచ వసాత రచ. ట్్మ్, డిక్, హ్మరల … ఎవడో ఒకడు. … నిుట్టమధ్య ననుు వేధించుకు సనడానికి ట్ ైముంట్లంద ిఆవిడకి!

“ ందిరాగాంధీ కిరాతకురాల్స లా ఉంది. నీ అభిపరా యం ఏమిట్ట?”

“మీదేశ్ంలో అంత జనాభ్ని ఎలా భ్రిసుత నాురచ?”

“దారిదరయం ఎకుకవ కదా?”

ఆఖరికి విసుగేస ిచ పేపను, “ఆ రాజకీయాలనీు నాకు పటి్వు. పెైగా నాకికకడ చచేు పనుంద.ి”

90

జూల్ల సిగరె‌ తీస,ి నోట్ బ్ెట్లి కోబ్బ త , “అభ్యంతరమా?” అంది. నిసిందేకంగా నాకు అభ్యంతరమే. “లుదు” అనాును ఆవిడవేపు చయడకుండా. “చయశావా ఎవరో మహ్మయలాీ లు కోళ్తూ నరికేక సతతో మొగుణ్ణి ప్ డిచసేిందిట్.

బ్ సకునునాుళ్లూ నానాహింసా పెట్ేి టి్ … మీదేశ్ంలో మొగాళ్తూ ఆడవాళ్ూని

కొడతారా? వాళ్తూ కొట్టినా సట్టినా ఆడవాళ్తూ కికుకరచమనకుండా పడివుంట్్రచట్

నిజమేనా?”

ఆవిడ పరశ్ులతో, సందహే్మలతో, తలా తోకా లుని అభిపరా యాలతో నాకు తల

సరిగిపో తుంది. … ఆడవాళ్ూ అధాానుసిథ స … దరిదరం … బ్్నిసతాం … మొగాళ్ూ నిరంకుశ్తాం …

“ వాళ్ ఉతతరాలు ఒచుేయా?” అంట్్ను మాట్ మారుడానికి. వాళ్త అద ేఅడిగేను.

“నాకు త ల్లదు.” ద ీఆనవాయతీగా వచేు జవాబ్ర. “చయస్ సాత ను” అంట్ూ లువబ్బ యాను. నిజానికి కొంచ ంసపేుంట్ ే నాబ్లీదగురికే

వసాత య. నేను వ ళ్ూవలసిన అవుసరం లుదు. “ఏం? అరెుంట్లగా రావలసినవేమెైనా ఉనాుయా?” జూల్ల అడిగింది. అంతలో

ఆవిడబ్లీమీద ఫో ను మోగింది. ఆవిడ ఫో ను తీసి కలో అంద.ి నాకు మరో ముపాపవుగంట్వరకూ బ్ోంద ి లుదు. ననేు ఉతతరాలమాట్ ఒదిలుస,ి ఫెైళ్తూ తీసుకునాును.

మనసు ఫెైళ్ూమీదికెళ్ూడం కయింగా ఉంది. ఎంత కూడదనుకునాు జూల్ల తతత ాం

చిరాకు పెడుతోంద ి ననుు. … మీదేశ్ం, మీనాయకులూ, ందిరాగాంధీ, ఆడజాతీ,

దికుకలుని పిలీలూ, కూడులుని బ్తుకులూ … ఏమిట్ల ఈ అమాాయ తాపతర.యం! మహ్మ అయతే ముపెైఫ ఏళ్తీ ంట్్యేమో. క్షణ్ం తీరికలుని జనా. గుకక సపుపకోడానికి లుని బ్తుకు. ఎనలుని వాయపకాలు. చసేుత ను ఉదోయగంమీద ధాయస లుదేం? ధాయసలుని

ఉదోయగం చయేనేల?

91

జూల్ల ఫో న్ పటె్ేిసి, కిట్టకీలోంచి చయసయత అంద,ి “ఎండ అదుభతంగా ఉంద ికదయ!”

“ఆఁ” అనాును ఆలోచిసయత . ననేు పుట్టినదేశ్ంలో ఎండలు అదుభతంగా ఉనాుయని మురిసిపో త చ పుపకోం. మాడి ఛసుత నాుం అని ఏడుసాత ం.

“మీకు ఎండలు చాలా ఎకుకవ కదయ?”

ఉతతరాలొచేుయ. కావలసినవేం లువు. ఓ రెండు కేట్లాగులూ, మౌత్ వాష్ శాంపిల బ్్ట్టలూ, భీమా లుకుండా ఛసేత వచేు పరమాదాలగురించి వివరించే భీమాకంపెనీ

ఉతతరం ఒకట్,ీ కానీ ఖరచు లుకుండా లక్షలు సంపాదించ ేఅదుభతమయన ఐడయిాలూ,

… విసుగాు చ తతబ్ుటి్లోకి విసిరేశాను. జూల్లవేపు ఛయశాను. ఆతృతగా ఉతతరాలు చదువుతోంది.

నేను నా ఫెైలు తీసుకుని పటీ్రచతో మాట్్డడానికి వ ళ్లూను. సరిగి వచేుసరికి జూల్ల కిట్టకీలోంచి ఏ దయరతీరాలోీ కో చయసోత ంది.

“ఎకకడికెళ్లూవు?” ఎందుకో ఎనలుని కషారచ త చుుకుంట్లనుట్లి కనిపంిచింది. కానీ నేను పట్టించుకోకుండా ఉండడం మంచిది.

పీట్రచకి ననేంట్ే పరతయేకాభిమానం. జూల్లయే కాదు ంకా ఒకరిదదరచ కూడా ఈ

వియయమె ైవాయఖాయనించరేచ. నిజానికి చ పుపకోదగు పదెద కారణ్ం ఏమీ లుదు. గాడిదలా చాకిరల చేసాత ను కనక. అతనికి కనీసం ఒకట్టనుర మనుయులపని కిడుతుంది నాకిచేు ముపాప సక జీతానికీను. నేనామాట్ అంట్ే జూల్ల ఒపుపకోదు.

“పీట్రచ పళె్తూనిు ఒదిలుశాడు, త లుసా?” హేళ్నగా నవుాతుంది. నాకలాట్ట సరసాలు నచువు. “చయడు, నాకతని వయకితగత వియయాలు

అనవసరం. నాకు సంబ్ంధించినంతవరకూ ఈ ఆఫీసులో మనుయులూ, ఈ ఫెైళ్లూ ఒకట్,ే” అనాును కఠి్నంగా ఓ బ్ొ సత ఫెైళ్తూ ఎ సతపట్లి కుని గాలోీ ిపుత .

జూల్లమొకం కళ్ తపిపంది క్షణ్కాలం. మరల కఠి్నంగా మాట్్ీ డేనేమో అనిపించింది. అద ేమాట్ ననేు కొంచ ం సౌమయంగా చ పిపవుండ చుు.

తను సిగరె‌ తీస ిచేతోత పుచుుకుని నావేపు చయసింది.

92

పీట్రచతో మాట్్డనిా చికుక తేలలుదు. ఫెలైంతా గందరగోళ్ం. ఎలా రాయాలో బ్బ ధ్పడలంలుదు. విసుగాు కాయతాలు బ్లీమీదికి విసిరేశాను.

“విసుగాు ఉందా?” జూల్ల అడిగింది. నేను మాట్్ీ డలుదు. తను చ ేసలో సిగరె‌ వపేూ నా వేపూ మారిు మారిు

చయస ిమళ్లూ పెట్ ిలో పటె్ేిసింది. ఆశ్ురయపో వడం నావంతయంది. ఎకుక పెట్టినబ్్ణ్ంలా పెట్ ిలోంచి తీసిన సిగరెట్ ిపుపడయ కాలుకుండా ఒదిల్సపెటి్లుదావిడ.

“హేయ,” నేను మాట్్డకుండా ఉండలుకపో యనేు. “ఏమెైంద?ి”

జూల్ల జవాబ్ు చ పపలుదు. ఎదురచగా బ్లీమీదును కాయతాలవపేు చయసయత ంది. ఏదో చాలా బ్్ధ్ కల్సగించేదే అయవుండాల్స అనిపించింద ినాకు.

తను కఠ్ాతుత గా లుచి వచిు, నాకెదురచగా కురలులో కూరచుంది. “ ద ిచయడు,”

అంది ఏదో దనిప సరకలోంచి క సత రించిన కాయతపుముకక చయపిసయత . అద క మరణ్వారత. ఎకకడో పియోరియా అనబ్డ ే ిళ్ళూ హ్మరియ‌ కాిసెినిన్

అన ే ఆవిడ మరణ్ణంచింద ి గుండ జబ్ుోతో. వయసు యాభెై. వచేు ఆదవిారం అంతయకాియలు.

జూల్ల తన తలీ్సపేరచ బ్్రోరా అని చ పిపనట్లి గురచత . “మీ చుటి్మా?” అనడిగేను. అంతకంట్ే ఏం మాట్్ీ డాలో నాకు తోచలుదు.

జూల్ల తలొంచుకుని, న మాదిగా, అ సన మాదిగా అంద,ి “నాకు జనానిచిున సీత .ై”

నేను తుళ్లూపడాల ను. “మీ అమాా?”

జూల్ల అవుననుట్లి తలూపింది. కాలం నతతలా నడుసోత ంది నింపాదిగా. “ఆవిడ మా అమా. నాకు ఈ సంగ స త లుసుకోడానికి పదహ్మరేళ్తూ పట్టింది.

సో రెనిన్ి ననుు పంెచుకునాురని త ల్ససనిపుపడు నాకు పదకొండేళ్తూ. ….

అపపట్లుంచీ మాఅమాని చయడాలని ఒకట్ే తకతక. … కనిపించినవాళ్ూనందరలు అడిగేను. … నరచిలూ, డాకిరూీ , రెసిడ ం‌ నరచిలూ … ఎంతమందిని అడిగేనో ల కక

93

లుదు. ఫెడరల రికారచల లూ, హ్మసిపట్ల ఫెళై్లీ , ఎనిు చయశానో కళ్తూ ప్ డుచుకు ..

పరతేయకం దీనికోసమే మూడు సేి‌ి లో నాలుగు సంసథలోీ మెంబ్రిు అయేయను….” గుకక సపుపకోడానికి ఓ క్షణ్ం ఆగింది. “ఆఖరికి నినున ే నయయజెరలినించి ఉతతరం వచిుంద ిఆవిడ పియోరియాలో ఉనుట్లి . … రాతరంతా ఆలోచనలతో ఉకికరిబికికరి అయపోయనేు.” నాచే సలోంచి ఆ పేపరచకట్టంగ్ తీసుకుంది.

“అయాం సారల, సో వ రల సారల,” అనాును. కకడ అందరూ అన ేమాట్.ే నాకు మాతరం మక వ గట్లగా తోచింది.

జూల్ల వ ల్స సగా నవిాంద,ి “తమాషాగా లుదయ? నేనయ మాఅమాా ఒకరినొకరం

తొల్ససారి చయసుకోడం నేను పుట్టినపుపడు … అపపట్లీ నాచుట్ూి ఏం జరచగుతోందో నాకు త ల్లదు. మళ్లూ చయసుకోడం పుపడు, ఆవిడ చనిపోయేక! ఈసారి తనచుట్ూి ఏం జరచగుతోందో ఆవిడకి …”

నాకు గుండ లు పట్ేిసనిటి్యంది. కురలులోంచి లుచి, దగురికెళ్లూ, భ్ుజంమీద చ యయేస,ి “కాఫీకి వ ళ్తద ం, రా” అనాును.

ఆ అమాాయ కళ్్ూ సత నావంక చయసింది. తడిగా ఉనాుయవి. కెఫీట్ీరియాకి వ ళ్తత నుంతసపేూ, కాఫీ తాగుతునుంతసేపూ, జూల్ల

మాట్్డుత న ే ఉంది. ఎవరెవరిని కలుసుకుందో , ఏం మాట్్డిందో , ఏ ఫెైళ్తూ పట్లి కోడానికి ఎనిు అవసథలు పడిందో , ఏ ఏ సంసథలు ఏం పనులు చసేాత యో …

పర స మాట్్ జాగాతతగా వింట్లనాును. త రిచినపుసతకంలా కనిపించింది ఆ

సమయంలో ఆ అమాాయ … కఠ్ాతుత గా ననుడిగింద,ి “మీదేశ్ంలో పెళ్లూళ్లీ నయం

అనుకుంట్్. తండిరపేరచ త ల్లని పలీిలుండరచ.”

ఆవిడ ఏమంట్లందో నాకు అరథమయంది. గుండ లోీ ప్ డచిినటి్యంది. నేను జవాబ్ు చ పపలుదు.

జూల్ల మళ్లూ అడిగింది, “నువుా మీపదెదలు నిరియంచిన సంబ్ంధ్మ ేచేసుకుంట్్వా?”

94

గబ్ుకుకన లుచేనుేను. “ఏమనుకోకు. ననేు అరెుంట్లగా పంపవలసని

కాయతాలునాుయ. వ ంట్నే వ ళ్తూల్స. మనం తరవాత మళ్లూ మాట్్డుకుందాం. ఏమనుకోవు కదయ?”

కాఫీక,ీ ట్టపుపకీ డబ్ుో బ్లీమీద పడేస,ి గబ్గబ్్ నాసీట్లవేపు నడిచనేు. కళ్తూ సరచగుతునుట్లి ంది. పెదదవాళ్తూ చయసుకుంట్్రచ అనీు … భ్గవంతుడా! చయసుకుంట్లనాురా? చయసుకునాురా?

జూల్ల పీట్ర ఆఫీసుగదలిోంచి వచిు, తనసంచీ అందుకుంది, “నేను శ్లవు పెట్ేిను. రేపు కూడా రాను. సరిాస్ట కి వ ళ్తత నాును.”

“మీ తలీ్సమృ సకి నేను సంతాపం వ ల్సబ్ుచుుతునాును,”

జూల్ల గుమాంవేపు నడుసయత “థాంకూి” అంది. జూల్ల వ ళ్లూపో యంది. నామనసంతా అలీకలోీ లంగా ఉంది. తనమాట్లు గుదబి్ండలయ గుండ లోీ

కొట్లి కుంట్లనాుయ. ఫెైలు తీసేత ఒకక అక్షరం కూడా కనిపించడంలుదు. ట్ మైు చయశాను. కనీసం ంకో గంట్సేపెనైా పని చ యాయల్స. జూల్ల శ్లవు తీసుకుంది. నేను కూడా అడిగిత ేబ్్గుండదు.

పెదదలు చేస ేపెళ్లూ … అరేంజిడ మేరేజస్ట … తండిరపేరచ త ల్లని పిలీలు …నాకు పిచ ు సత పో తోంది. ఫో న్ తీస ి చినుమామయయ న ంబ్రచ కొట్ేిను. కామాక్షిపినిు ఫో ను తీసింది. ఆవిడ ఈమధయే వచిుంది. అంచతే ఫో ను సయయడానికి మొకమాట్ం ఆవిడకి.

“నేను పినీు, శారదని.”

“ఆఁ. బ్్వునాువా?”

నేను జవాబ్ు చ పపలుదు. “శారదమాా!” అంద ిపనిేు మళ్లూ అట్లుంచి. “ఆఁ. ఆఁ. బ్్గానే ఉనాును” అనాును తొట్లర పాట్లతో. “మాట్్డకపో తేనయ …”

95

“ఏం లుదు … నాకేం తోచడంలుదు పినీు. వాళ్ సాయంతరం మాయంట్టక ిఓమారచ రాకూడదయ,” వీలయనంత మామూలుగా ధ్ానిసయత అనాును.

“అలాగ”ే అంద ిపినిు. ఆ ఒకకమాట్కే నామనసు చలీబ్డింది. “ ంకోగంట్లో నాపనయపో తుంది. కకడనించి సనుగా మీ ంట్టకి వచిు

నినుు మాయంట్టకి తీసుకెళ్తత ను. మళ్లూ నేన ేదింపుతాలు.”

సరేనంది పినిు. ఎపుపడయ ంత ేఆవిడ. త చినట్లి ఎంత మాట్్డాలో అంతే మాట్్డుతుంది. వ యయ పరశ్ులతో వేధించుకు సనడం ఆవిడ పది స కాదు. నేను ఫో ను పెట్ేియబ్బ త ంట్ ేఅంద ి“మీచినుమామయయకి కూడా ఫో న్ చసేి చ పుప.”

“అలాగ”ే అనసేి ఫో ను పటె్ేి శాను. 000

అయదయేసరికి చినుమామయయ ంట్టముందు వాలును. ంట్లీ ంకెవరూ లురచ. పినిు సిదింగానే ఉంది. ఉలీ్సపాయరంగు వ ంకట్గిరి చీర,ే త లీ జాకట్లి తో.

“వ ళ్తద మా?” అంది ననుు చయడగానే ఆపాయయంగా. “పద” అనాును నేను కూడా వ నకిక సరచగుత . కారచ నడుపుతునాుననుమాట్ే కానీ మనసంతా చిరాగాు ఉంది. ఎంత

పరయ సుంచినా జూల్లమొకం మనసులోంచి చ రచపుకోలుక పో తునాును. లుక్ మొనానా పకకనించి వ ళ్తత నాుం. నీట్టమీంచి పలీిగాలులు మొహ్మన

సుతారంగా తాకుతునాుయ ిరడిసుత నుట్లి . పినిువపేు చయశాను. ఆవిడ కిట్టకీలోంచి అట్లవేపు చయసోత ంది.

“ కకడ కూచుందాం,” కారచ పకకకి తీస ి ఆపనేు. దదరం కారచ దిగ ి నీళ్ూకి దగురగా గడిలమీద కూరచునాుం. గాల్స మెలీ్సగా వీసోత ంది. నీళ్ూలో అలలు చినుగా కదులుతునాుయ. బ్్తులు నీళ్ూమీద తేలుత , ఒడుపుగా చినుచేపల్సు

మింగడానికి పరయ సుసుత నాుయ. ఒడుల న ఓ రెండు బ్్తులు సేద దీరచతునాుయ. “ ంట్టనించి ఉతతరాలు వసుత నాుయా?” పినిు అడిగింది.

96

“రెండోరజులకిాతం ఒకట్ొచిుంది.”

కఠ్ాతుత గా నామీద నాకే చిరాకేసింది. నామీద నాకే జుగుపి ఉవ ాతుత న లుచి

పడింది. దిగంతాలలోకి దృషిి సారించి చయసయత అనాును, “అనుయాయ, వదినా, పిలీని పువుాలోీ పెట్టి చయసుకుంట్లనాురచ. పలీి ఆ యంట్ మహ్మ గౌరవంగా పెరచగుతునుమాట్ కూడా నిజమే. కానీ, దానిు కను తలీ్సని నేనయ …”

ఒక నిముయం ఆగి మళ్లూ అనాును, “ఎవరేం అనుకునాు సరే నాకఖ్ఖ రీేదు. ఎవరేం అనాు నేను పట్టించుకోను. నిజానికి నాతపుపక ి… అసలు నాతపుప మాతరం

ఎందుకవుతుంద?ి నాతపుప కాదు. .. తపుప ఎవరిద నైా బిఢ్ల ఎందుకు బ్్ధ్పడాల్ల?

దానిుకకడికి త చిు పెంచుతాను. నాబిడలని నాదగురే పెట్లి కుంట్్ను.”

ఈ మాట్లు అనేశాక, మనసు కుదుట్పడింది. పుపడు పరా ణ్ం హ్మయగా ఉంది. నాబిడల నాదగురచనుంత హ్మయగానయ ఉంది.

“మంచిది. తీసుకురా,” అంది పినిు. నేను తల సత ఆవిడమొకంలోకి చయశాను. పరశాంతంగా ఉంది. మొనోనా నిరాలంగా పరవహిసయత ంది. హ్మయగా గుండ లనిండా గాల్స పీలుుకునాును. సో మవారం జూల్లకి చ పేపసాత ను.

000

(నవంబ్రచ 12, 1982 ఆంధ్రజోయ స వారప సరకలో పరచురితం.)

97

9. జేబ్ు

“నాకు కొతత పరికిణ్ీ, జాకట్ూి కావాల్స” అంది పరిమళ్ అమాతో. “వారం రోజులు కూడా కాలుదు కొతతసయకలని కొతతబ్టి్లు కుట్టి ంచి. మళీ్ల

పుపడే ఏమిట్ట” అంద ిఅమా. “పో నీ పరికిణ్ీ అకకరీేదు. జాకట్లి కుట్టి ంచు. కొతతద ి కుట్టి ంచకపో తే నేను

సయకల్సకి వ ళీ్ను” అంది పరిమళ్. “బ్్గుంద ి వరస. రోజుకో కొతత జత కావాలుమిట్ట రాణ్ీగారికి” అంది అమా

నవుాత నే. “రోజుకోట్ట అకకరీేదు. నాకు ంగలీయు కాీ సు వునురోజున వేరే డ రసుి కావాల్స.”

“ఏమయంది ంగలీయు కాీ సులో?” అనడిగింది అకకయయ. లాట్టకోరికలక ిమూలం సయకలునని అకకయయ గాహించేసింది.

పరిమళ్ మాట్్డలుదు. అమా “సరేలు చయదాద ం. పెనై ల బ్్బి పుట్టినరోజు వసోత ంద ి కదా. అపుపడు

నీకూకడా కుట్టిసాత లు” అంది. “అలా కాదు. నాకు పుపడే కావాల్స” అంది పరిమళ్ మళీ్ల. “బ్్గానేవుంది వరస. లుడికి లుచింద ే పరయాణ్ం అని కావాల్స అనేసరికి

కొనీడానికి ఎలా అవుతుంది. ఏవిట్్తొందర” అంట్ూ కసురచకుంది అమా. పరిమళ్ ిరచకుంద ికానీ మనసులో ఉకోా యం పటి్లుకుండా వుంది.

000

ముందు రోజు ..

98

సయకళ్తీ త రిచారచ. ఎనిమిదో కాీ సులో అడుగు పటె్టి ంద ి పరిమళ్. కొతత పరికిణ్ ీజాకట్లి తో, పుసతకాలూ, జామటె్ీర బ్్కూి గుండ లోీ ప్ దవిి పట్లి కుని, అనీు కొతతమొహ్మలు. కాీ సులో అడుగు పెడుతుంట్ే గుండ లు చుక్ చుక్ మంట్ూ చిను రైెల్సంజనులా కొట్లి కునాుయ.

కొతత సయకలూ, కొతతమొహ్మలూ, కొతత కాీ సయ, కొతత మేయిరూ, కొతతపుసతకాలూ, కొతత పరికిణ్ీ, కొతత జాకట్ూి .. అమా వారంరోజులకంిదట్ తనని బ్జారచకి తీసికెళీ్ల, తను ఎంచుకును పువుాల పరికిణ్ీగుడాల , మామిడచిిగురచ రంగు జాకట్లి గుడాల కొని, అకకడ ేఅరచగుమీద కుట్లి మియను పటె్లి కుని కూరచును అమీరచ సాయబ్ుచేత కుట్టి ంచిన కొతత పరికిణ్ీ, జాకట్ూి - సమసతం చకకగా అమిరేయ.

అయనా కొతత కాీ సు కొతత కాీ సే. అడుగులో అడుగేసుకుంట్ూ, తల ఓర ఒంచుకుని ద ంగతనం

చేయబ్బ తునుట్లి చుట్ూి చయసయత కాీ సులో అడుగు పెట్టి ంది. మేషాి రచ ంకా రాలుదు. మగపిలీలందరూ కుడపికక వరసలోీ నయ, ఆడపిలీలందరూ ఎడమపకక బ్లీలమీదా కూరచునాురచ. మామూలుగా బ్్గా త ల్సవ నైవాళ్లీ బ్ుదిిమంతులూ ముందువరసలోీ కూరచుంట్్రచ. పాఠ్ాలు చదవనివాళ్లీ , బ్ొ మాలుసుకునేవాళ్లీ వ నక వరసలోీ సరచద కుంట్్రచ.

అందరూ గలగలాీ డుత కబ్ురచీ చ పుపకుంట్లనాురచ. పరిమళ్ కళ్తీ న మాదిగా గది నలుమూలలా ఓ చుట్లి చుట్టి , ఎడమవేపు రెండోవరసలో కూరచును దదరచ అమాాయలమీద వాలుయ. ఎందుకో వారిదదరూ పరతేయకంగా కనిపించారచ. వాళీ్మీద ఆ పిలీకళ్తీ అట్ేి నిల్సచిపోయయే. అందులో అట్లవపేు వును అమాాయ తనని గమనించి మెలీ్సగా నవిా, పకకనును అమాాయకి చ పిపనట్లి ంది. రెండో అమాాయ వ నుదిరిగి తనవేపు చయసింది. కొనిు “యుగాలసేపు” అనిపించినతరవాత, మెలీ్సగా వాళీ్వేపు నడచిింది. వాళ్తీ కూడా రమానుట్లి జరిగి చోట్ల చేసేరచ బ్లీమీద తనకి.

99

“నీపేరేమిట్ట” అని అడగిింది జరిగి చోట్టచిున అమాాయ. త లీగా, పలుగా వుంది, కోలమొకం, గట్టిగా పట్లి కుంట్ ేకందిపో తుందేమో అనిపించేంత సుకుమారం. ఆ అమాాయపేరచ రమణ్ణట్. రెండో అమాాయ చామనచాయ, నిన ుకకడో చయసేనంట్ూ పలకరించే కళ్లీ , పదెవులమీద చిరచనవుా అకకడ ే పుట్టిందేమో అనిపిసయత ంది. విశాలట్ ఆపిలీ పేరచ.

“పరిమళ్” అంద ితను వినిపించీ వినిపించనంత న మాదిగా. ష్ అనాురచ వ నకెవరో. మాషాి రచ వచేురచ. రమణ్ణతో మాట్్డుతును పరిమళ్ ట్ల సరిగి, అపుపడ ేకాీ సులో పరవశే్ంచిన

మాషాి రిని చయసి, నోరచ త రచచుకు చయసయత వుండిపో యంద.ి గుండ ధ్న్ ధ్న్ మని రెట్టి ంపు వేగంతో కొట్లి కుంట్లంది. ఆయన వాళీ్ లుీ గలాయన! వారం రోజులయంద ివాళీ్లంట్లీ అద ద కి దిగి. వచిుందగురచనుంచీ ఆయన ఏవో రూలి పడెుత నే వునాురచ.

ఆయన తనబ్లీదగురికి వ ళీ్ల, చుట్ూి ఓమారచ చయసి, “కు ఓ కొతతమాాయ వచిుందనుమాట్” అనాురచ తనవేపు చయసయత . తరవాత ఎట్ ండ న్ి తీసుకుంట్ూ తనపేరచ వచేుసరికి తల సత తనవపేే చయసయత “పరమీల” అనాురచ.

“పరమీల కాదండీ, పరమిళ్” అంద ికాసత బ్ెదురచతో. “పరిమళ్” అనాురచ మషేాి రచ సనసేుత నుట్లి చయసయత . కాీ సులో చిను నవుాలు వినిపించేయ. సెైల న్ి అంట్ూ అరచిేరచ మేషాి రచ. ంగలీయు కాీ సు. నాన్ డిట్ ైలల ట్ క్ట్ బ్ుకుక - పంచపాండవులూ దోరణ్ాచారచయడిదగుర విలువిదయ

నేరచుకోడం, అరునుడు చ ట్లి మీద పిటి్కనుు తపప మరేమీ కనిపించడం లుదనడం, ఆచారచయలవారచ తదేకధాయనం అంట్ ే అదీ అని వివరించడం ... పుసతకంలోకి తలదయరేుసిన పరిమళ్ని వ నక కూరచునుమాాయ పెనిిలుతో ప్ డచిింది,

100

పరిమళ్ వుల్సకికపడింది. బ్లీమీద జామెట్టరబ్్క్ి ధ్న్ మని కింద పడింది. ంగలీయు మేషాి రికి త గ కోపం వచేుసింది.

ఎవరద ిఅని ఆయన అడకకండానే త లుసోత ంది. పరిమళ్ బ్లీమీదనించి ఒంగి చ లాీ చ దరచగా పడపోియన సేకలూ, కాంపసయ, పెనిిలూ, రబ్ోరూ, .. ఒకకట్ొకకట్ ేఏరచకుంట్లంద ిఆయనవపేు బ్ెదురచగా చయసయత .

కాీ సులో అందరూ కిస కిసలాడుతునాురచ. సెైల న్ి అంట్ూ మేషాి రచ అరిచి, పరిమళ్ని “ లా రా” అని తన కురలుదగురికి

పిల్సచారచ. పరిమళ్ జామటె్ీర బ్్కూి, అందులో వుండవలసిన సామానయ అంతా బ్లీమీద

పెట్టి ఆయనదగురికి వ ళీ్లంది. “ఆ పో పులడబ్్ో నాకాీ సుకి ఎందుకు త చేువు?” అని అరచిేరాయన, కొటి్డమ ే

తరచవాయగా. పరిమళ్ జవాబ్ు చ పపలుదు. “ఆ చ తతడబ్్ో ంగలీయుకాీ సులో కావాలా?” అని మళీ్ల అడిగేరచ

అధికారసారంతో. “అకకరలుదు సార” అంది పరిమళ్ బ్ెదురచగా. “రేపట్టనించీ నాకాీ సుకి జామెట్ీరబ్్క్ి తీసుకురాకు, అందరికీ చ పుత నాు,

నాకాీ సుకి ఎవరూ జామటె్ీరబ్్కుి తీసుకురావడానికి వీలుీ దు” అంట్ూ కాీ సు మొతాత నికి తాఖీదచిేురచ ఆయన.

కాీ సులో మొతతం ముపెైఫ జతల కళ్తీ తనవపేు సరిగేయ “నీనించ”ే అంట్ూ. ఆ రోజుకి కాీ సు అయపోయంది. తనకి జాగా చిున సుేహితురాళీ్లదదరూ,

రమణ్ీ, విశాలా మాట్్డుకుంట్ూ బ్యట్టకి వచేురచ. వాళీ్ ళ్తీ రచగూ ప్ రచగూని. తన ంట్టకి దారి అట్లవపేే. అంచేత వాళీ్తో నడుసయత ంది.

“మేషాి రికి నువాంట్ే కోపం. అనవసరంగా నీమీద కేకలుసేరచ” అంద ిరమణ్ణ.

101

“నేనంట్ ేఆయనకెందుకూ కోపం?” అంది పరమిళ్. నిజంగానే ఆ పలీికి అరథం కాలుదు.

“ఏమో మరి. వాళీ్లంట్లీ అద ద కి వునాురచ కదా. మరేదో అయవుంట్లంది.”

అపుపడే ఓ నిరియానికి వచేుసింది. కమీదట్ ంగలీయుకాీ సుకి జామెట్ీరబ్్క్ి తీసుకెళీ్రాదు. మరి పనెిిలూ, రబ్ోరూ, పావులా కాసయ వనీు ఎలా ... చే సలో పట్లి కూకచోలుదు కదా.

000

“లుడిక ి లుచిందే పరయాణ్మా” అంట్ూ కసిరని అమా “పో న ీ దయద ఓపని అయపోయనా అయపోయనట్ేి” అనుకుంది త లాీ రి లుచేక. ఎలాగా బ్్బ్బకి కొనాల్స కదా. పెైగా ఆ కుట్లి పనివాడు అనురోజుకి సాత డో వాడో . పుపడ ేమొదల డతిే నయం అని ఆ సాయంతరమే తముాడితోపాట్ల రామయయసెట్టి కొట్లి కి తీసికెళీ్లంది బ్టి్లు కొనడానికి. బ్్బిగాడికి చొకాక గుడల ఎంపిక ట్ేి అయపోయంద ి కానీ పరిమళ్కి నచిున రంగూ, పువుాలూ, అంచయ కూడేసరికి ప్ దుద వాల్సంది.

అమా వాట్టకి ధ్ర చ లీ్సంచి, అరచగుమీదును అమీరచ సాయబ్ుకిచిుంద ికుటి్డానికి.

సాయబ్ు కొలతలు తీసుకునాుడు. “నా జాకట్లి కి జేబ్ు పటె్లి ” అంద ిపరిమళ్. సాయబ్ు అమావేపు చయశాడు. “జాకట్లి కి జేబ్ూ ఏమిట్?ే” అంద ిఅమా. “బ్్బ్బ చొకాకకి పడెుతునాుడు కదా. నాకూ అలాగే పెటి్మను” అంద ిపరిమళ్

అదేమీ వింత కానట్లి . “వాడంట్ే మగవాడు” అంది అమా.

102

“వాడు మొగవాడయత ేనేను ఆడవాడు. నాజాకట్లి కి జేబ్ు వుండాల్స. లుకపో త ేనాకు జాకట్ేి అకకరీేదు.”

“ఆడవాడు ఏమిట్ే?” అంది అమా నవుాత . .“జాకట్లి కి జబే్ు బ్్గుండదు అమాాయగారూ” అనాుడు సాయబ్ు. “నాకు బ్్గుంట్లంది” అంది పరిమళ్ పట్లి దలగా. “పో నిదయద . సరదా పడుతోంది. ఓ చిను ముకక అ సకిదయద ” అంద ిఅమా. దేదో

త మిలుత కానీ ంట్టకెళీ్ల వంట్ మొదల టి్డం జరగదు. ఏడు కొట్ేిసరికి కంచంముందు కూచోపో త ేసో య వచేుసుత ంది ఆయనగారికి.

జేబ్ు పటిె్డానికి ఒపపందం అయంతరవాత ఎకకడ అను పరశ్ు వచిుంది. అబ్్ోయలచొకాకలాీ గుండ లమీదా, తాతగారి జుబ్్ోకి వునుట్లి చివర అంచులదగురా...

పరిమళ్, “నాకదంతా త ల్లదు. నాకు జేబ్ు కావాల్స, పెనిిలూ, రబ్ోరూ పెట్లి కోడానికి,” అంద.ి

“పెనిిలూ, రబ్ోరూ కింద పడపిో తాయ మీరచ ఏ చ మాా చ కాకవో ఆడుతునుపుపడు” అనాుడు సాయబ్ు.

“అయత ేపకకకి పెట్లి ” అంది పరిమళ్. మొతతమీాద పరిమళ్ జాకట్లి కి పకకజేబ్ు పటిె్డానికి నిశ్ుయం అయేసరికి

ఆరచంబ్్వు అయంది. అమా తొందరపడుత పిలీల్సదద రినీ రిక్షా ఎకికంచి లుీ చేరింద ిఆరాట్పడిపో త .

మరాుడు త లుగు గాా మరచకాీ సు. పరిమళ్కి ంగలీయు మేయిరంట్ే ఎంత భ్యమో త లుగుమాషాి రంట్ే అంత యిం. ఆయన చ పపే పదాయలూ, గాా మరూ, అనీు ఎంతో చకకగా అరథం అవుతాయ తనకి.

పాణ్ణని కథ చ పుత నాురచ.

103

పరిపూరణ చిందరబింబమువోలె శాింతమ ై కళకళలాడు మొగింబు వాడు ఉన్నతోరస్కిండయి చూడింగ తగు మేని సొ బగువాడు ఆసాయమాయాసమన్క గురవర పదాబజ శుశ్రూ ష నెరపువాడు గాని అది ఏమి పాపమో గడగి యొకక పాఠమయిన్ అపపగిించిన్

పాపమున్ బ ోఁడు.

పరిమళ్క ి ఈపదయం చాలా యిం. చివరిపాదంలో చమతాకరం ఆ పిలీ మనసునాకట్లి కుంది. పదయంలో పద ే పదే “వాడు” అని రావడంతో నినుట్లుంచీ తనని వేధసిుత ను పరశ్ుకి సమాధానం కనుకోకవాల్స అనిపించింద.ి కాీ సు అయపోయన తరవాత మేషాి రిదగురికి వచిుంద ి“నాకో సందేకం మాషాి రూ” అంట్ూ.

“ఏమిట్మాా?” అనాురాయన చిరచనవుాతో. ఆయనకి కూడా పరిమళ్ అంట్ ేపరతేయకాభిమానం చాలా త ల్సవ ైనదని.

“అదేనండీ. వాడు ఏకవచనం, వారచ బ్కువచనం కదండీ.”

“అవునమాా”

“మగవాడు ఏకవచనం, మగవారచ బ్కువచనం. మరి ఆడవారచ బ్కువచనం కదా, ఆడవాడు ఏకవచనం ఎందుకు కాదయ?”

మాషాి రచ నవేారచ, పరిమళ్ మాతరం నవాలుదు. ఆ పలీికి నిజంగాన ేఆ సందేకం వచిుంది. తనకి

సమాధానం కావాల్స. “వాయకరణ్ం ఎందుకు ఎలా లుదో చ పపదమాా. వును మాట్లు కాలగ సలో ఎలా

రూపాంతరం ప్ ందేయో చ పుపతుంది అంతే. నువుా ఆడవాడు అంట్ే, మరో పదిమంద ిఅలాగే అంట్ే అదే కరెకియపో తుంది కొంతకాలానికి. నువుా గొపప రచయ సరవి అయంతరవాత చ యయ ఆ పని.” అనాురాయన సగం హ్మసయంగానయ, సగం నిజంగానయ.

104

“నేనిపుపడే అంట్్నండీ,” అంద ి పరిమళ్. ఆ పలీికి ఆయనదగుర అంత చనువుంది మరి.

“లుదులు. నువుా పెదద రచయ సరవి అయవేరకూ ఆగాల్స. అపుపడయతే నీమాట్ చ లుీ తుంది. ఆరషపరయోగం అని అందరూ మచెుుకుంట్్రచ. పుపడంట్ే, నీకు భ్య రాదంట్్రచ. ంతకీ ఈ వాదన ఎందుకు వచిుందసలు?” అనాురచ మషేాి రచ.

పకకన ేవును రమణ్ణ “ఈ జాకట్లి జబే్ుతో వచిుందండీ”, అంద ినవుాత , ఆ జేబ్ు ఆయనకి కనిపించలేా రవంత లాగి.

“ఏమిట్ీ .. ననే పుపడయ జాకట్లి కి జేబ్ు చయడలుదులు .. అందుకనాును,”

ఆయన పరిమళ్ మొకంలోకి చయసయత . “అదేనండీ మన పరిమళ్ అంట్ే.” అంది వ నకునును విశాల. 000

ఆ రాతరంతా ఆలోచిసయత నే వుంది పరిమళ్. జబే్ుకి ఆడా మగా ఏమిట్ట అని. చాలా చాలా ఏళీ్కి ముందు, అమాా, అమామాా బ్యట్టకి వ ళీ్ని రోజులోీ వాళీ్కి, లా పెనిిళ్లీ , రబ్ోరచ ముకకలూ పట్లి కు సరగాల్సిన అవుసరం లుని రోజులోీ జేబ్ులు అకకరీేకపో య వుండ చుు. పుపడు తను అవనీు పట్లి కు సరగాలంట్ే, రోజూ మక చిరాగాు వుంట్లంద ిప్ దదసతమానం, ఏదో ఒకట్ట చ ేసలోంచి జారి పడపోి వడం, మళీ్ల కొతతద ికావాలని ంట్లీ పేచీ.

“పో నీ చినుసంచీ కుట్టిసాత , అందులో పటె్లి కో” అంద ిఅకకయయ. కానీ ఆ సంచీ కూడా పారేసుకోకుండా చయసుకోవాల్స కదా అసతమానం. అదీ ఓ పన ే... జబే్ు అయత ేఈ వసుత సముదాయం అంతా ఓ చోట్ పడుంట్్య. తాను అనుక్షణ్ం చయసుకోనకకరీేదు పెనిిలుందా, రబ్ోరచందా ... అనుకుంట్ూ. అపుపడు తన తలకాయని వేరే వియయాలకి వినియోగించుకోవచుు కదా అనుకుంట్ూ నిదర పో యంది.

000

105

పదిహేనేళీ్యంది. అమెరికాలో సిథరపడని పరిమళ్ రమణ్ణని చయడాల నికి వాళీ్లంట్టకొచిుంది.

రమణ్ణ ఉప్ పంగిపో త , “అబ్భ, ఎనాుళీ్కెనాుళీ్కి కనిపించేవే. నినుు మళీ్ల చయసాత ననుకోలుదు. ఎపుపడో ఏడాదికో రెండేళీ్కో నీకథలు ప సరకలలో కనిపించినపుపడలాీ నేనయ విశాలా నీగురించే అనుకుంట్్ం.”

పరిమళ్ కూడా ప్ ంగిపో యంద ి తనకథ చదవిి, “మన పరిమళ్” రాసిందనుకుంట్ూ మురిసిపో యవేారచనాురని త ల్ససి.

రమణ్ణ, “పద, పద, విశాల హైెదరాబ్్దులో వుంట్లంది కానీ వాళీ్కకయయని చయడాల నికొచిుందిట్. పద, వాళీ్లంట్టకెళ్తద ం” అంట్ూ కడావుడి చసేి లాకుకపో యంద ివాళీ్లంట్టకి.

విశాల ంట్లీ ముగుు రూ కూచుని ప్ ట్్ి చారిగారి గురించీ, ల కకల మాషాి రచ గురించీ, ంకా ఎనోు వియయాలు గలగల మాట్్డసేుకునాురచ. “ఆ రోజులోీ నువొాకకదానివే పరికిణ్ీ, జేబ్ు జాకట్లి తో కాీ సు కొచేుదానివి. మేం నవుాకునేవాళీ్ం నీ త ల్సవితటే్లకి” అంద ిరమణ్ణ.

పరిమళ్ కూడా నవేాస,ి “మీరెందుకు పెట్టి ంచుకోలుదయ మీజాకటీ్కి పో కెట్లీ ?”

అంది. “ఎకకడ ... మాఅకకయయకి చాలనివనీు సదిానియోగం చ యయడంతోన ే

సరిపో యంద ినాకు” అంది విశాల. “నాకు ఆ అదృయిం కూడా లుదు. నాకు వునువాడ కకడయ అనుయయ

అయపోయడేు. వాడి చొకాకలు ననుు తొడుకోకనిసేత , జేబ్ులు అవే వచేుసి వుండవేి, ప్చు, తోచలుదు కానీ” అంది రమణ్ణ.

“మన త లుగు మేషాి రచ ఎకకడునాురచ?” అనడగిింది పరిమళ్. “రిట్ ైరయపోయారచ. ఆ ంట్లీ నే వునాురచ.”

106

“వ ళీ్ల చయదాద మా” అంది పరిమళ్ చినుపపట్ట పరసంగాలు ల్లలగా మనసులో మెదిల్స.

“పదండయత ేతొరగా. పుపడయత ేఆయన ంట్లీ నే వుంట్్రచ. మరో గంట్ పో తే ద రకరచ. పారచకకి వ ళీ్లపో తారచ.” అంద ివిశాల.

ముగుు రూ కల్ససి మేషాి రింట్టకి వచేురచ. ఆయన వరండాలో కూరచునాురచ భ్గవతం చదువుకుంట్ూ. పకకన ే సత ంభ్నాునుకుని కూరచుని, రా సరకూరకి చికుకడుకాయలు ఈన లు తీసుత నాురచ ఆయన భ్రయ కామమాగారచ.

గేట్ల తోసుకుని వసుత ను దదరచ ఆడవాళీ్ని చయసి, మేషాి రచ చతాారం కళీ్దాద లు సవరించుకుంట్ూ “ఎవరూ?” అనాురచ.

కామమాగారచ గురచత పట్టి , “అదేనండీ, రమణ్ీ, విశాలా, పరిమళ్తను” అని, “రండమాా” అంట్ూ వాళీ్ని ఆహ్మానించింద ిఆపాయయంగా.

వాళ్తీ మేషాి రికి నమసాకరాలు చేసి, ఆ పకకన ేచాపమీద కూరచునాురచ. “జేబ్ుజాకట్లి పరిమళ్లనా” అనాురచ నవుాత మేషాి రచ, రమణ్ణ కూడా నవిాంది, “అవునండీ అదే” అంట్ూ. పరిమళ్ సిగుు పడపోియంది. ఏమిట్ల అపపట్లీ అలా బ్ుదిి పుట్టి ంద ి

అనుకుంట్ూ. కామమాగారచ ంట్లీ కి వ ళీ్ల, మూడు గాీ సులోీ మజిుగ తీసుకొచాురచ. “ పుపడ ందుకండీ” అంట్ూన ేపుచుుకునాురచ వాళ్తూ ముగుు రూను. “అమెరికాలో వునాువనుమాట్ అయతే. కిందట్టన ల మా మనవరాలొచిు

వ ళీ్లందిలు, పాంట్ూీ , యరచి లూను. నువూా అంతేనేమో. ... నిలువునా జబే్ులు... ”

అనాురాయన మాట్లసందరభంలో నవుాత . “జేబ్ూలూ, ఆ జేబ్ులనిండా నోట్ూీ ... అంతేనా ...” అనాురచ కామమాగారచ

కూడా నవుాత . ఆవిడ హ్మసాయనికే అనాురచ. పరిమళ్ చపుపన మొకం పకకకి సపుపకుని, “అదేం లుదండీ” అంది.

107

అది కామమాగారి దృషిి దాట్టపో లుదు. “అయోయ అలా అనకుండా వుండవలసింద”ి అనుకునాురావిడ మనసులోనే.

పరిమళ్ మాతరం అంతలోన ేతేరచకుని, తేల్సగాు నవేాసయత , “జేబ్ు కాదండీ జోల పుపడు” అంద ిచ ేససంచీ చయపిసయత . తరవాత సంచీలోంచి “ ది మీకోసం” అంట్ూ ఓ బ్్ల పాయంట్ల పెనుు తీస ిమేషాి రికిచిుంది. ఆయన అందుకునాురచ కృషాి రపణ్ం అంట్ూ.

రమణ్ణ “ఎనిు జబే్ులునాు, ఎకకడునాు మన పరిమళ్ మన పరమిళ్లనండ ీమాషాి రూ. జేబ్ులనిండా పపట్టకీ కాగితాలూ, పనెిిళ్లీ ” అంది.

“అవుని. కథలు రాసుత నాువని వినాును. చదువులతలీ్స కట్్క్షం వుంది నీకు. నేను అపుపడే అనుకునాును నువుా మంచి రచయ సరవి అవుతావనీ. అదే సంతోయం నాకు” అనాురచ మేషాి రచ.

“మంచి రచయ సరననేం లుదండీ. ఏదో గిలుకుత ంట్్ను తోచినపుపడు” అంద ిపరిమళ్ వినయంగా.

“అదేనమాా. జేబ్ు పెనిిలు దాచుకోడానికి, పనెిిలు మనసు దాచుకోడానికి”

అనాురచ మాషాి రచ న మాదిగా ఎట్ల చయసయత . ఆపెైన ఎవరికీ మాట్లు తోచలుదు. నిశ్శబ్దం బ్రచవుగా త ర దించింది వారిమధ్య. “చీకట్ట పడుతోంది, వ ళ్ళీ సాత ం మేషాి రూ” అంట్ూ లుచేరచ ముగుు రూను. “ఉండండమాా, ఒకకక్షణ్ం” అంట్ూ కామమాగారచ లోపల్సకి వ ళీ్ల, ఓపళ్్ీ ంలో

పళ్లీ తాంబ్ూలంతోనయ సరిగొచాురచ. ముగుు రికీ బ్ొ ట్లి పెట్టి , తాంబ్ూలం చే సలో పెట్్ి రచ.

పరిమళ్ వంగి వారిదద రికాళీ్కి దణి్ం పెడుతుంట్ే కళీ్ నీళ్ళీ చాుయ. తను ఈ సంపరదాయాలు మరిచిపో య ఎంతకాలం అయందో .... కానీ ఈరోజు అపరయతుంగానే వంగి దణి్ం పటె్ేిసింది.

108

మరోసారి “వ ళ్ళీ సాత ం మాషాి రూ, వ ళ్ళీ సాత ం అమాా,” అని దద రికీ చ పిప గేట్లవేపు నడచిారచ ముగుు రూ..

పరిమళ్ గేట్లదగుర ఒకకక్షణ్ం ఆగింది. ఓరవొంపుగా తలొంచి, కొనకళీ్ చయసేత ఆయన కళ్ళీ తుత కోడం కనిపించింది.

చినుగా నిట్ూి రిు, రమణ్ణభ్ుజమీాద చ యయేస ిముందుకి నడచిింద ి.... 000

(పెైన ఉదకరించిన పదయం నాకు గురచత నుట్లి గా రాసేను. తపుపలుండ చుు. రూపస,ీ బ్ుదిిమంతుడయ అయన పాణ్ణని బ్్లయంలో విదాయసముపారునలో మాతరం అట్ేి పరకాశ్ంచలుదట్.. ఆయన కొంతకాలం గురచకులవాసం చసేి, తరవాత, సకవాసులు హేళ్న చేయడంచతేో, గురచవుగారి పోర దోలంతోనో హిమాలయాలకు వ ళీ్ల, తపసుి చేస ిఅఘ్ట్టత పరజాా ధ్ురలణ్ుడు అయనాడనీ ఒక కథ).

(ఆగసుి 2008 త లుగుత ల్సకలో పరచురితం )

109

10. “నేను”

(ఒకరచ మరొకరిని ఎనిు తపుపడుమాట్లయనా అనొచుు. ఫరవాలుదు. కానీ చ యయ చేసుకుంట్ ేతపుప. కోరచి ట్వీీ పోర గాా ంలలో చయశాను ఈ నీ స. ఆ సయఫరితతో రాసిన కథ.)

మునిసిపల ఆఫసీులో నేను కొతతగా ఉదోయగంలో చేరినరోజులు. నేను చేరడానికి పదరిోజులముందు చేరేటి్ సతయం అని ఒక ట్ ైపసిుి .

వంకరట్టంకరగా గలసినట్లి నుకళ్లీ , తుపపజుత త , ప్ ట్టి గా, పీలగా, గట్టిగా గాలుసేత ఎగిరి

పో తాడేమో అనుట్లి ండేవాడు. యసెిల్లి అయందనిపించుకుని ట్ పైు నేరచుకుని ఉదోయగంలో చేరడేు. ఎవరితో మాట్్ీ డవేాడు కాదు.

రెండురోజులోీ నాకు అరథమయంది. ఆ అబ్్ోయకి కొంచ ం న సత . అంచేత ేమాట్్ీ డడు. అంచతేే పెదద చదువులకి పో కుండా ట్ పైు నేరచుకుని, మాట్్ీ డకకరీేని పనిలో సిథరబ్డాల డు.

నాకు మరికొనిు వివరాలు త ల్సససేరికి మరో రెణ్ణిలుీ పట్టింది. వాళీ్మా ప్ రచగూరచ మునసబ్ుగారింట్లీ పాచిపని చేసుత ందిట్. మునసబ్ుగారచ కకడ ఆఫీసులో తన పలుకుబ్డి వినియోగించి ట్ పైిసుి వుదో యగం పిపంచేరచ.

ఆఫీసులో సతాయనిు సతయనారాయణ్ అని పూరితపేరచతో ఎవరూ పిలవగా నేను వినలుదు. సతయం అని కూడా కాదు. అయతే స సతగాడు లుకపో త ేన సతగాడు.

ట్ ైపు మాతరం చాలా బ్్గా చేసేవాడు. కుపపలు, కుపపలు పెళై్తీ ట్ేి ట్ పైు చేస ిపారేసేవాడు. ఒకక తపుపలుకుండా. సార ఎపుపడయనా ఉతతరాలు డకిేిట్ల చేసేత , ఏదో రాసుత నుట్లి గిల్సకేవాడు షారచి హేండులో. తరవాత తనభ్యలో ట్ పైు చసేేసేవాడు. నాకు అది త లుసుకోడానికి కొంత కాలం పట్టింది. ఓ రోజు అడిగేను, నిజంగా నువుా

110

షారచి హేండు తీసుకుంట్లనాువా అని. అతను నవిా తనసటీ్లకి వ ళీ్లపో యడేు. అద ేతొల్ససారి అతనిమొకమీాద నవుా చయడలం నేను. నాకు కూడా సంతోయంగా అనిపించింది ఆ పూట్.

సతాయనిు ఎగతాళ్ల చేసవేాళీ్లో ముఖుయడు కనకరాజు. అతడు సుఫరదయర ప.ి ఒడయల ప్ డుకీక తగుట్లి పచుని పసిమిరంగు శ్రలరచాాయా, ఎక్ి రే కళ్లీ , ఉంగరాలజుత త -కథానాయకుడిక ి కావలసని కంగులనీు వునాుయ. ఆ పెైన కలవారి అబ్్ోయట్. చదువుమీద శ్దిా లుకపో వడంతో బియే అవగానే ఉదో యగంలో పెట్ేిరచ వాళీ్నానుగారచ. సరదాకో కాలక్షపేానికో వసుత నుట్లి వేంచేసేవాడు ఆఫీసుకి.

కనకరాజు కూడా సతాయనిు సతయం అని నోరారా పిలవగా నేన పుపడయ వినలుదు. ఎపపడయనా సరే, ఎవరిఎదుట్ అయనా సరే “ఒరే స సతగా,” “న సతగా,” “ప్ ట్లి డా,” “సో డాబ్ుడీల కళ్ళీ డా” ... లాగే వుండవేి అతని సంబ్బ ధ్నలనీు.

అకకడికీ వూరచకోలుక ఓసారి అడిగేను, “కనకరాజుగారూ, ఎందుకండ ీఅతనిు అలా పేరచీ పటె్టి హేళ్న చేసాత రచ?” అని.

కనకరాజు తేల్సగాు నవేాసి. “అదేంలుదు మడేం. చినుపపట్లుంచీ ఎరచగునోుళీ్ం. ఒకే వూరోళీ్ం. ఆడేం అనుకోడు మడేం.” అనాుడు.

నిజమే కాబ్బ లు అనుకునాును. ఎందుకంట్ే నాకూ వునాురచ అలాట్ట సేుహితులు. అచుంగా అలాగే కాకపో యనా, ఒకరినొకరం మాట్ అనుకోడం, నవేాస ివూరచకోడం నాకూ అలవాట్ే. నా కాలుజీరోజులోీ కమావారమాాయ నాకాీ సుమేట్ల. ననుు “నలీబ్ర్ కాల్సు నమాకూడదు” అనేద ి తను. “కమాల్లు తుమాల్లు నమారాదు” అనేదానిు నేను. అకకడితో సరి. దాన ుపుపడయ మంే కులాలవారల యుధి్ంగా తీసుకోలుదు. మా సుేహ్మనికి అంతరాయం కలగలుదు. పపట్టక ీ ననేు విశాఖపట్ుం వసేత ననుు చయడాల నికి విజయవాడనించి వసుత ంద.ి కనకరాజుకీ సతయనారాయణ్కీ కూడా అలాట్టసేుకమనేేమో అని ననేు వూరచకునాును.

000

111

మధాయకుం ట్టఫనిు ట్ మైవుతోంది. చయసుత ను ఫెైళ్తీ మూససేి, లువబ్బ తుంట్ే, సతయం నాబ్లీదగురకి వచేుడు. ఏదో ఒకట్ట మాట్్ీ డాల్స కనక, “అయపోయందా పని?” అనాును.

సతయం తలొంచుకు నిలబ్డాల డు. ఆ తరవాత ఓకాయతం నాకు అందిచాుడు చయడమని.

చదివనేు. పది భ్వకవితలు చదివి వాట్టలోంచి నాలుగుపాదాలు తీసుకుని ఎవరో అమాాయని ఉదేదశ్ంచి రాసనిట్లి నాుడు. నాకు నవొాచిుంది కానీ నవాలుదు. “బ్్గుంద”ి అని చ పిప సరిగి యచేుసాను ఆ కాయతం.

కొంచ ంసేపు వూరచకుని, “ఎందుకు మేడం, అందరూ ననుు అలా మాట్లంట్్రచ?” అనాుడు న సత కపిప పుచుుకోడానికి అవసథ పడుత .

నాకేం చ పాపలో తోచలుదు. మళీ్ల అతనే న మాదిగా, తలొంచుకుని నేలచయపులు చయసయత , “నేను మాతరం

మనిషిని కానా? నేనేం అందంగా లునా?” ఉల్సకిపడ ితేర ిచయశాను అతనివపేు. వేర ేసందరభంలో వేర ేసథలంలో ంకెవరెైనా

కనిపించి, “మీఆఫీసులో సతయనారాయణ్ అని ఓ అబ్్ోయ వునాుటి్. ఎలా వుంట్్డేమిట్ట చయడాల నికి?” అని ఎవరెైనా అడిగిత,ే తడుముకోకుండా వ ంట్నే, “ఘోరంగా వుంట్్డు” అనేస,ి మళీ్ల “చయడాల నికి ఘోరంగా వుంట్్డు కానీ మనిష ిమంచివాడు, పని బ్్గా చసేాత డు కానీ ..చయడాల నికి మాతరం ...” అంట్ూ నాలుగు నంగిమాట్లు అనివుండదేానిు.

కానీ ఈ క్షణ్ం ... పరతేయకించి ఈ క్షణ్ంలో నాకు త ల్సవొచిుంది. అతని పరశ్ులో సతయం బ్బ ధ్పడింది. ఈ క్షణ్ంలో ననేు చయసని సతయంమొకం జనాలో మరచవలును.

ఆ క్షణ్ంలోనే నాకు అరథమయంద.ి అతనిుగురించి ననేు ఏం అనుకుంట్లనాును అనుది కాదు పరధానం. అతనికి తనమీద తనకి గల అభిపరా యమ ేనేను గౌరవించాల్స.

112

నాకు తేరచకోడానికి రెండు నిముషాలు పట్టింది. “ఎందుకలా ఆనుకుంట్్రచ మీరచ? మీగురించి మీకు వునుఅభిపరా యం పరధానం కానీ ఎవరో ఏదో అంట్లనాురని మీరెందుకు బ్్ధ్ పడడం?” అనాును.

నామాట్లు నాకే బ్బ ళ్తగా వినిపించయే. కానీ అంతకంట్ే ఏం చ యయను? ఏం చ పపగలను? మనకొచిున చదువులూ, మనం నేరిున నాగరికతలూ అలాట్టవి.

“నమసేత మేడమ్” అనసేి సతయం వ నుదిరిగి వ ళీ్లపో యేడు. నాకు మాతరం ఆ రాతరంతా నిదర పటి్లుదు. ఆ తరవాత వరసగా రెండురోజులు ఆఫసీులో మిగతా గుమాసాత లు కూడా

సతాయనిు ఎగతాళ్ల చ యయడం మొదలు పటె్ేిరచ. “ఏరా న సతగా! పేరమగలతాలు రాసతనువేట్ట? ఎవురాా ఆ పలీి?”

“జాగరతరోయ. పలీి తాలూకాళ్తీ చయసేరంట్ ేమకకల్సరగదనేుగలుర .”

“నతోత డికి పిలీన వరిసాత రాా ఎరెాదవా. ఆయగ నీబ్తుకేదో నివుా బ్తుకు. ఎరేాసాలు పో మాక.”

వాళీ్మాట్లు చయసేత నాకు మక చిరాకేసోత ంది. కనకరాజు మాట్లు గురొత చేుయ. వాళీ్కీ వాళీ్కీ వును సేుహ్మలు అలాట్టవిలు అని ననుు నేను సమాధానపరచుకోడం కూడా కయింగానే వుంది.

ఆ రోజు సతయం కొతతచొకాక, కొతతపేంట్ల వసేుకు వచాుడు. మనిషిలో ఎనుడయ లుని కుషారచ కనిపసోిత ంది. ఏదో విశేయం వుంది అనుకునాును కానీ అడగలుదు. తలొంచుకుని ముందును ఫెైలు చయసుత నాును.

“ఏరా, పెళీ్లకొడకా, ఎపుపడరా పపపనాులు?” అంట్ూ కనకరాజు వచేుడు. నేను తల సత చయశాను. సతయం మాట్్డకుండా ట్ ైపు చేసుకుపో తునాుడు

తనమానాన. “ఒరే, నామాట్టని చసేో కనని చ పెపయరా. చేసుకుంట్టవా, కనీసం మరో

అవిట్లనిు పుట్టించి నాలాట్లలీ పరా నాలు తీమాక” కనకరాజు నవేాడు గలగలా.

113

సతయం తల సత విసురచగా చయసేడు. ఆ మాట్ ఏ సంబ్ంధ్మూ లుని నాకే ఛ ళ్తీ న తగిల్సంది. “కనకరాజుగారూ,” ఏదో

అనబ్బ తునాును. నావాకయం పూరిత కానేలుదు. సతయం చే సలో వును కీిప్చ బ్బ రచల విసిరి కొట్ేిడు కనకరాజుమీదికి. అది అతని నుదుట్టకి తగిల్స నేలమీద పడింద ి ఠపాని చపుపడు చసేయత . కనకరాజు నుదురచ చిట్టీ ంది.

కనకరాజు నోట్టకిరాని సట్లీ లంకించుకుని, సతయంకాలరచ పుచుుకుని గుంజేడు. మరో దదరచ గుమాసాత లూ, ఆఫసీు పూయను వచిు వాళీ్ని విడపిించేరచ.

సార గబ్గబ్్ వచేురచ “ఏమయందేమయంది?” అంట్ూ. అకకడ వునువారందరూ గలగలా ఎవరి వ రషను వాళ్తీ చ పపడం మొదల ట్ేిరచ

గోలగోలగా. మౌనంగా చయసయత వూరచకునుదానిు ననేొకకరితనే. సార యట్ప్చ అని అరిచి అందరినోళ్లీ మూసి, ఎవరి సీట్లలోకి వారిని తోలుసి,

కనకరాజూనీ, సతాయనిు “పదండ ినారూంకి” అంట్ూ తనవ ంట్ తీసుకుపో యేరచ. ఓ గంట్ తరవాత, ననుు పిల్సచేరచ. “మీ సెక్షనులో మీ సమక్షంలో జరిగింది

కనక మీకే సంగ స బ్్గా త ల్సయాల్స. అంచతే మీరచ రిపో రచి రాసి వాండి. తరవాత నేను వాళీ్లదద రిమీదా తగినచరయ తీసుకుంట్్ను” అనాురచ.

“అంతకుముందేం జరిగిందో , వాళీ్లదద రిమధ్యన ఏం లావాదేవీలునాుయో నాకు త ల్లవండ”ీ అనాును ఆ రంధిలో రచకోకడం యిం లుక.

“అవనీు మనకి అకకరీేదండీ. ఈ పూట్ మీ రూంలో ఏంజరిగిందో మీరచ చయసింద ి చయసనిట్లి రాసివాండ ి చాలు. తరవాత ననేు చయసుకుంట్్ను,” అనాురాయన.

“సరేనండ”ీ అని చ పిప వచేుశాను. సతయం నావపేు ఒకసారి చయసి తలొంచుకుని ట్ ైపులో పడిపోయేడు. పకకగదిలో కనకరాజు సణ్ుగుడు ంకా వినిపిసయత నే వుంది.

ఆ సాయంతరం ంట్టకొచిు, కాఫ ీ తాగి, ప సరక పట్లి కుని కూరచునాును. కనకరాజు వచేుడు, “నమసేత మడేమ్” అంట్ూ.

114

“రండి, ఏం లా వచేురచ?” అనాును ఎదట్టకురలు చయపసియత . కనకరాజు అట్ేి తాతాిరం చ యయలుదు. “మీరచ రిపో రచి రాసతనురంట్ కదా

మేడమ్,” అనాుడు. “ిఁ” అనాును పరశాురథకంగా అతనివేపు చయసయత . “అదికాదు మడేమ్. నా తపేపమిట్ట చ పపండి మేడమ్. నేనేం కానిమాట్

అంట్టనా?” అనాుడు. తన తపేపం లుదని గట్టిగానే నముాతునుట్లి కనిపించేడు, “మీరచ అలా అతనిు నానాపేరూీ పెట్టి పలివడం బ్్వులుదండీ మరల” అనాును

వచిున అవకాశానిు వదులుకోకుండా. చాలారోజులుగా ఈమాట్ కనకరాజుకి చ పాపలని వుంద ినాకు.

“నేనేం లునిమాట్ అనాును మడేమ్? అవిట్లనిు అవిట్లడు అంట్ే తపెపటీ్ అవుతాది? వునుమాట్ ేగద. అద ిసతయమ ేగద” అనాుడతను.

“ఆ మాట్ బ్్ధిసుత ంద ికనక” అనాును. “అయతే, ననయు అనమండి పడతాను. అంతే కానీ కొడతిే ఎట్్ీ ? చయడండ ి

చందమామలో మచుమాదిరి నుదుట్టమీద ఈ మచు శాశ్తంగా వుండిపో తది. అసలు కొట్్ి నికి ఆడికేట్ట అధికారం వునుది?”

నేను అతనివేప ేచయసయత వుండిపో యాను కొనిుక్షణ్ాలపాట్ల. ఈ మనిషతితత ాం ఏమయవుంట్లంది? కనకరాజుకి సంబ్ంధించినంతవరకూ - లోకం సమసతం తనచుట్ూి సరచగుతోంది, తనకి త ల్ససింద ే జాా నం. తనఅనుభ్వంలోకి వచిుంద ే వాసతవం. తనకి కల్సగిందే నొపిప. అంతే.

కానీ ఎదట్టమనిష ికూడా తనలాట్టవాడే అనీ, తనకిలాగే అవతల్సవాడికి కూడా ఓ మనసుంట్లందనీ, అది నొచుుకోగలదనీ కనకరాజులాట్ట మనుయులకి తోచదు. సవిర ి సుమున త ైలంబ్ు తీయవచుునమేో కానీ కనకరాజుమనసు రంజింపజయేడం నాతరం కాదు..

115

“సరేల ండి. రేపు చయదాద ం. పనోీ వునాును,” అనాును చే సలో ప సరక కింద పడేసయత .

కనకరాజు లుసయత , “నామాదిరి అందగాడయత ేఅనుకోవచుును గానీ అవిట్లనిు అవిట్లడు అంట్ే తపపేంట్ట?” అంట్ూ మరోసారి వ కిల్సగా నవిా పెదద పదెద అంగలుసుకుంట్ూ నియ్రమించేడు.

నాకు ఆలోచనలు ఒకంతట్ త గలుదు. ఒకరిమీద చ యయ చేసుకోరాదు. ఈట్ లాీ ట్ట మాట్లతో పో ట్లీ ప్ డసిేత తపుప లుదు. ద ీ కోరచి లు చ పేప నాయయం. ఎదట్టవాడిమీద చ యయ చేసుకునువాడిద ేతపుప. వాడికే శ్క్ష.

మరి నా కరతవయం కూడా అదనేా? ... “నేను అందంగా లునా?” అంట్ూ పరశ్ుసయత ను సతయం నా మనసులో కొచేుడు. అతనిలో ఆ “నేను” ... అదే అకం. అద ేజీవం. అదే పరా ణ్ం. అదే ప్ దుద ప్ డచిిందగురచుంచీ ప్ దుద గూకేవరకూ మనిషిని నడిపించే మహ్మయంతరం. అదే “అయదురేకుల దీపకళ్లక”. ఎదట్టవారికి ఎంత హీనంగా కనిపించినా, మనిషి జనా ఎ సతన పర సవాడిలో ఆ “నేను” వుంట్లంద ినిసిందేకంగా. వుండితీరాల్స. సతయం ఈరేడులోకాలా ఏ గణ్నాంకాలోీ కీ ఎకకకపో వచుు కానీ తనకి తాను ఒక మనిష1ే

కలం తీసుకునాును రిపో రచి రాయడానికి.

000

(త లుగు త ల్సక 22 జూన్ 2009)

116

11. రంగు తోలు

ఆదివారం. నీలవేణ్ణకి తోచడంలుదు. వూళ్ళీ నాట్కసమాజమొకట్ట ఏదో నాట్కం, భినుజాతులసంఘ్రషణ్గురించి వసేుత నాురని ట్వీీలో చయసింది. అదమేిట్ల చయదాద ం అనిపించి సుందరానిు అడిగింది. అతను రాబ్బ య ే కానఫరెనుికోసం సీరయిస్ట గా పేపరచ రాసుకుంట్లనాుడు. తనకి ట్ ైం లుదని అనడంతో ఒకకతే బ్యలుద రింది.

సుందరం కారచలో దింపుతాననీ, నాట్కం అయవేేళ్కి మళీ్ల వసాత ననీ చ పాపడు. థియటే్ర అట్ేి దయరం లుదు. అట్ేి చల్స లుదు, నడిచి వ ళ్తత నంద ినీలవేణ్ణ. వచేుట్పుపడు మాతరం తనొచేువరకూ గటే్లదగురే వుండమని గట్టిగా చ పాపడతను.

థియటే్ర దగుర జనం బ్్గానే వునాురచ. ట్టకెట్లీ అముాడయపోయయే. దికుకలు చయసయత నిలబ్డల నీలవేణ్ణకి ఎవరో సౌంజా చసేారచ కళీ్తోన.ే అట్ల సరిగి చయసింది.

ఒక మూడేళీ్ అమాాయ ఏడుసయత నిలబ్డింది చ ేసలో ఓ ట్టక‌ె తో. ఏగుడిాల సోి రచలోనో కొను సాదాగౌనయ, పాతజోళ్లీ , ఎరా రిబ్ోనుతో కట్టిన నలీని ఉంగరాల జుట్ూి . ఎవరో ఓ చలీనమా ఆ పలీిని తగలకుండా, గజందయరంలో నిలబ్డ ిఓదారుడానికి తంట్్లు పడుతోంది. ఆ అమాాయ ఏడుపు తపప మరే జవాబ్ూ లుదు. "మామీ" అనుమాట్ తపప మరోమాట్ లుదు. ఒకరిదదరచ ఆ అమాాయకి బ్్గా దయరంలో నిలబ్డి, ఏవో నంగిపరశ్ులుసుత నాురచ. ఓ పదెాద యన నీలవేణ్ణవేపు చయసాడు అరథవంతంగా. ఆ చయపుకి ఎనోు అరాథ లు లువు. ఒకే పరశ్ు "మీపిలీని మీరచ చయసుకోనకకరీేదయ?"

నీలవేణ్ణకి ఏమనాలో తోచలుదు. ఆ చినుదానికి అతన ంత చుటి్మో తనయ అంతే. తన రంగు మూలంగా, తనకీ ఆ పాపకీ చుటి్రికం కల్సపాడాయన.

117

అద ే క్షణ్ంలో ఆ పాప కూడా నీలవేణ్ణని చయసిందేమో ఒకకపరచగున వచిు, కాళీ్కి చుట్లి కుంది. నీలవేణ్ణ దిగ్రమతో అవాకకయ చుట్ూి చయడసాగింది, ఆ పిలీతలమీద చ యయేసింది అసంకలపపరతీకారచరయలా. ఈ పాప తనదగురికి పరచగెతుత కు రావడం తనరంగు చయస ే- అనుకోకుండానే మనసులో మెదిల్సన ఆలోచన అద ీ.

" ంకా నయం. మిమాల్సు ననేయుడకపో తే, ఎవరోఒకరచ సో యల సరిాస్ట ని పిల్సచేసుండవేాళ్తీ ," అనాుడు తన సమయసయఫరితకి తన ే మురిసపిో త ందాకా తనకి కనుు గలట్టనాయన.

నీలవేణ్ణకి ఆ సిసిమ్ గురించి అట్ేి త ల్లకపోయనా కోరచి ట్వీీ అదపేనిగా చయడలంవలీ త చుుకును విజాా నంతో ఆ సిసిమ్ లో పడిత ే ఏమవుతుందో తారగాన ేిహించుకోగల్సగింది. అంచేత గట్టిగా ఆ పిలీ తనచుటి్ం కాదని చ పపలుకపోయంద.ి సిసిమ్ సిసిమ్ అని కొట్లి కునే చాలామంద ి బ్ురాలకి నితయజీవితాలోీ ని కట్టకసతాయలు ఎకకవు.

హ్మలోీ ఆట్ మొదలయంది. పేరక్షకులు లోపల్సకి వ ళీ్లపో యారచ. గూడు చేరిన గువాలా పాప ఏడుపు మానేసి, జరచగుతును నాట్కంలో తనకేం భ్గం లునట్లి నోట్లీ వేలుసుకు నిలబ్డింద ి ఆవిడకాళీ్మాట్లన. నీలవేణ్ణ మరో అయదు నిముషాలు దికుకలు చయసయత నిలబ్డింద ి

ఆ తరవాత ఏంచ యాయలో తోచక, ఆ పాపని తీసుకుని హ్మలోీ కి వ ళీ్ల, షాపరాన్ చయపించినసటీ్లీ కూచుంది పాపని పకకసీట్లీ కూచో పెట్లి కుని.

పావుగంట్ అయంది. రంగంమీదకి కొతత పాతర పరవేశ్ంచింది. "మామీ" పాప అరచిింది కఠ్ాతుత గా. చుట్ూి కూరచునువాళ్తీ కుష్ష అంట్ూ తమ అసకనానిు వ ల్సబ్ుచాురచ.

నీలవేణ్ణ వాళీ్కి క్షమాపణ్లు చ పుపకుని, ఆ పాపని న మాదిగా అడిగింది “ఆవిడ మీఅమాా?” అని.

“అవును మామీయ”ే.

118

తల ీ వరో నిరాి రణ్ అయపోయంది. నీలవేణ్ణపరా ణ్ం త రిపని బ్డింది. ఆట్ ముగిసేసరికి ఆ పసదిానిబ్్ధ్యత కూడా తీరపిో తుందని.

ఆట్ అవగానే ఆ తలీ్స పరిగెతుత కుంట్ూ వచిుంది. ఆపకుండా పావుగంట్సేపు క్షమాపణ్లూ, కృతజాతలూ చ పుపకుంది.

ఆ తరవాత త ల్ససినకథ ఏమిట్ంట్ ే - ఆ తలీ్స మహ్మనట్ట కావాలని మహ్మ తాపతరయపడుతోంది రెండేళ్తీ గా. ంతకాలానికి ఓ చినుఅవకాశ్ం ద రికింది రంగంమీదికెకకడానికి. బ్రబ్బసిట్రీని పెట్లి కున ేసోత మతు లుదు. వచిున ఒకక అవకాశ్ం వదులుకోలుక వూళ్ళీ నే వును ఓ కజిను కమీలాని అడిగింది పిలీని చయడమని. ఆవిడ తనకి అట్ేి ట్ ైము లుదనీ, ధియటే్రచదగుర కలుసుకుని చయసాత నని మాట్టచిుంది. పర సఫలంగా ఆట్ చయడాల నికి ఉచిత ట్టకె‌ వాడానికి ఒపుపకుంది తలీ్స. ఆట్క ిట్ ైమయపో తోంది. ఆ కజినుమీద నమాకంతో ఆం‌ కమీలా వచేువరకు గేట్లదగుర నిలోుమని ఆ పాపతో చ పిప తాను త రవ నకిక వ ళీ్లంది. అద ీకథ.

సుందరంకోసం ఎదురచచయసయత నిలబ్డింద ినీలవేణ్ణ. ఎంతసపేట్టకీ అతని జాడ లుదు. మరిచిపోయాడో, వచిు వ ళీ్లపో యాడో. త ల్ససినవాళ్తీ ఎవరెనైా కనిపించి రైెడిచేురచ అనుకునాుడో . ... తనీ పాపగొడవలో పడి అనుమాట్పరకారం గేట్లదగుర నిలవడం వ ంట్నే జరగలుదు. పాపగురించే ఆలోచిసయత ంట్టవేపు నడవసాగింది. వీధిలో అట్ేి జనం లురచ. జోరచగా దయసుకుపోయ ేకారచీ , అకకడా అకకడా సెైకిళ్లీ ...

నీలవేణ్ణకి ఆ తలీ్సని తలుచుకుంట్ే జాలుసింది. సకలజనులూ సమానులు అంట్ూ గొంతులు చించుకునే ఈ దేశ్ంలో కొందరచ కొంచ ం "ఎకుకవ సమానం" అని ఈ దేశ్ం వచిునకొతతలో అరథం అయంది.

ఓ రోజు కూరలు త చుుకోడానికి రెండు వీధ్ుల అవతల వునుషాపుకి వ ళీ్లంద.ి ఆ రోజు సరదాగా నవుాత వ ళీ్లన నీలవణే్ణ చిరాగాు మొకం ముడుచుకు లుీ చేరింది. సీరియస్ట గా పపేరచ రాసుకుంట్లను సుందరం తల సత భ్రాయమణ్ణ మొకం చయస ిఏంవ ైందనాుడు,

119

నీలవేణ్ణ గాీ సుడు మంచినీళ్తీ తాగ ిమారెకట్లీ జరిగిన సంగ స చ పిపంది. బ్ండిలో తనకి కావలసని సామానులు వేసుకుని చ కర దగురికొచిుంది. తనముందును త లాీ విడ బ్ండ డు సామానీకి చ కుక రాసేత ఏ బ్్ధా లుదు. తను రవ ైడాలరీకి చ కుక రాసేత , డ ైవైరి ల ైసనె్ి చయపంిచమంది ఆ చ కర. నీలవేణ్ణకి అద ి లుదు. మామూలుగా సుందరం, తనయ కల్ససే వ ళ్తత రచ ఎకకడికెళీ్లనా. అతనే సారధి. ఈ ఒకకసారి అట్ేి దయరం లుదు, కావల్ససినవి అట్ేి లువు, ఆనాట్ట వాక్ కూడా అయపో తుందని బ్యలుద రింద.ి రవ ై డాలరీసామానీకి, తానేదో షాపు దోచుకుపో తునుట్లి సవాలక్ష పరశ్ులుసింద ిఆ చ కర. ఆపెనై మనేేజరచ వచిు ఓ కారచల మీద పరేచ, ఎడ రసయ, తన లుక భ్రత వుదో యగం - అవనీు రాయమనాుడు. నీలవణే్ణకి ఒళ్తీ మండంిది.

"మీసామాను మీరే వుంచుకోండి. నాకకకరీేదు," అంద,ి చేతులో బ్ండ ివదిలుసి. ఆ మేనజేరచ ఓనిముయం ఆలోచించి “చ కుక తీసుకో” అనాుడు ఆ త లీపలీి తో.

అంతా విని, సుందరం "పో నిదయద ఎవరి రంధ ివాళీ్ది" అనాుడు. నీలవేణ్ణ అతనివపేు పరలక్షగా చయసింది. నిజమే, తనరంగు వియయం అతనిు

బ్్ధించదు. తనపెళీ్లనాడే లుకపోయంది అతనికి ఆ యావ. ఆ రోజులోీ తను ఎనిుసారచీ చయసుకునేదో తనచేతులు పరలక్షగా.

నిగనిగలాడుత నీలమఘే్శాయమ వరిం.. నానుమా ఓదారచపలు - "నలీనివాడు, పదానయనముాలవాడు" అనాురచ

కాని త లీనివాడు అనాురా?"

"త లుపు అసలు రంగే కాదు, ఏడురంగుల పో గు," అనుయయ సముదాయంపు.

"కాకి నలుపు, కోకిల నలుపు, వసంతుని రాకతో త ల్సయు అసలు మెరచపు" అంట్ూ సంసకృతం మాసాి రి ఓదారచప.

నీలవేణ్ణకివేమీ ిరట్ కల్సగించలుదు అపపట్లీ .

120

"ఈ నలీపలీిని పళె్తీ డాల నికి ఎవడ సాత డో" అంట్ూ అమా చాట్లగా కళ్ళీ తుత కోడం చయసినపుపడు పరా ణ్ం గిలగిల కొట్లి కుంది. అయత ే ఆ పలీిపెళీ్ల అ ససుళ్తవుగా అయపోయంది కాలం, ఖరా కల్సస్ చిు.

ప్ రచగింట్ట కాముడతతయయగారి సుపుతుర డు సుందరం “నీలవేణ్ణని చేసుకుంట్్ను” అనాుడు. నీలవణే్ణన ేతపప ంకెవరినీ చేసుకోనని కూడా అనాుడు.

"కోడలు నలుపయత ే కులమంతా నలుపు" అంట్ూ తలీ్స మొదట్ కాసత గునిసినా, తారలోనే సరచద కుంది, "చినుపపట్టుంచీ ఎరిగిన చినుది, ంట్లీ మనిషిలా మసల్సనపలీి. ఎకకడుుంచ ో ఏ పడుచునో పట్లి కొసేత ఆవిడగారచ న సతన కిక కదం తొకకదనేముంది? ఆ కోట్మాకోడల్సు చయడరాదయ. త లీగా పిండిబ్ొ మాలా ఉందను మాట్ే కాని ఆ మిడసిిపాట్ూ, అదీనయ ..." అనుకుని.

సుందరం తనకు తాన ై ముందుకి రావడంతో నీలవేణ్ణక ి తన తోలురంగు రంధ ితగిు , ఉపశ్మనం కల్సగించింది. తలీ్సదండుర లు తమ న సతన పాలవాన కురిసిందని మురిసిపో యారచ.

ఆ తరవాత అచిరకాలంలోన ేఅమెరికా చేరచకునాురచ నయతనదంపతులు. అమెరికా వచిుంతరవాత నీలవేణ్ణకి తొకకరంగు గురించి కొతతసంగతులు

కామంగా త ల్సస్ సుత నాుయ. కకడ నలుపు అందానికి సంబ్ంధించినద ి కాదు తోలురంగు జా సచికుం. తనని ఆఫిరకననుకుంట్లనాురచ కకడతి లీవారచ.

నీలవేణ్ణకి తాను కట్లి కునే బ్టి్లు మారేువరకూ ఆసంగ స త ల్సయలుదు. నిజానికి అమెరికాకి రాగానే తాను చీరెలు కటి్డం మానయేలుదు. కొంతకాలం చీరెలు కడుత వచిుంది. వాట్టవలీ ఎంతసౌఖయమో చాలామందిక ి త ల్సయచసేయత వచిుంది కూడాను. దరిమిలా, పేంట్ూీ , చొకాకలోీ కి మారేక, వాట్టలోనయ అంత సౌఖయమూ వుందనిపించింది. మనం ఏం చ యాయలనుకునాు గాని కారణ్ాలు వాట్టకి తగుట్లి వాట్ంతట్వే ద రచకుతాయను సతయం త ల్సస్ చిుంది. వసత ధైారణ్తోన ే తదితర అలంకరణ్లూనయ. బ్ొ ట్లి , గాజులు అనీు ఒకొకకకట్ే తీసి పకకన పటె్ేిసింది.

121

అదుగో అపుపడే ఎదురైెంది కొతతబ్్ధ్. తనని సాథ నికులు ఆఫిరకను అనుకునుందుకు కాదు కాని, నీలవేణ్ణక ి దాని వ నుంట్ట పరచారంలో వును సీి రియోట్ ైపు అభిపరా యాలు, వారచ చిలకరించే చిరువుాలు - అవీ ఎకుకవ బ్్ధ్ కల్సగించింది.

ఆమధ్య ఎవరో హ్మసయమాడేరచ, మనల ుందుకు అనడం "కలరల" అని. నిజానికీ వారే వ లుగుతునాురచ నానావరాి లోత . కోపమొచిు కుంకరించినపుపడు కెంపుల్సతరిగిన మొకం, దికుకలోత చనపుపడు వ లాత లా పో యే మొకం, లాగి ల ంపకాయ్యకట్ట చుుకునుపుపడు కమిల్స నీల్సమ పులుముకునే మొకం. నానావరాి లూ పర సఫల్సంచేది తమరి వదనాలోీ నే అంట్ూ.

అసలు త లుగొక భ్య అనీ, త లుగువాళ్తీ ఒక జా స అనీ త ల్లనివాళ్తీ అమెరికాలో చాలామంది వునాురచ. అకకడకకడా ఒకట్ల రెండో ఎంగిల్సముకకలు ద రకపుచుుకును కొందరచ, "అయతే పుపడు కరిజనుల పరిసిథతేమయనా మెరచగయందా?" అని జాల్సగా అడుగుతునాురచ. ఆ పరశ్ు వ నకునును అమాయకతాానికి, బ్బ ళ్తతనానికి నవూా, చిరాకూ కల్సగేవి తనకి.

000

నీలవేణ్ణ ధయిేట్రచదగుర తనకి తట్సథపడల పాపని గురించే ఆలోచిసయత న మాదిగా అడుగులుసోత ంద.ి ఆ కజిన వరో. ఎందుకు రాలుదో ... రావడం ఆలసయమయందేమో, ఈలోపున తను ఆ పాపని హ్మలోీ కి తీసుకెళీ్లపో లుదు కదా.

ఆలోచిసయత అడుగులుసుత ను నీలవేణ్ణని ఎవరో వ నకనించి వచిు చే సలో సంచీ లాకోకబ్బ యారచ. తను హేయ అంట్ూ సంచీ గట్టి గా పట్లి కుంది బ్ెదరిిపో త . సరిగి చయసేత ఒకరచ కాదు ముగుు రచ కురాా ళ్తీ ... సంచీ వదిలుసింద ి ఒణ్ణకిపో త . అందులో

122

ఒకడు ఏం అనుకునాుడో తనని గట్టిగా తోసేడు. తను అరచసయత కింద పడింది. నుదురచ చిట్టీ ంది. వాళ్లీ దో అంట్లనాురచ కాని ఒకకముకక కూడా అరథం కాలుదు, కళ్తీ మసకబ్్రచతునాుయ. ంతలో మరెవరదిో గొంతు వినిపించింది.

ఆ తరవాత ఏంజరిగిందో సపయింగా త ల్లలుదు కాని తనని రక్షించడానికి మరెవరో గట్టిగా పరయ సుసుత నాురని అరథం అయంది.

మరి కొంతసపేట్టకి ... వీధిదపీం వ లుగులో నలీట్టమొకంమీద కారచతును ఎరాని రకతం, త లీట్టచొకాకమీద ఎరాని రకతం, నీలవేణ్ణ గుండ లు గజగజ వణ్ణకేయ లుతరెమాలా. అద ే సమయంలో అతను కూడా న మాదగిా తనవేపు సరిగాడు. వంట్లీ

శ్కితనంతట్టనీ కూడగట్లి కుని, "కౌవారూయ" అని అడిగాడు, ఎకకడో ఏడయళీ్వతల్సనించి వినిపించింది ఆ సారం.

నీలవేణ్ణ ఫరవాలుదనుట్లి తలూపింది. అతను గమనించేడో లుదో ... కళ్తీ మూసుకునాుడు.

“నా పరా ణ్ానికి తనపరా ణ్ం అడుల వసేిన ఈమానవుడ వరచ చ పాా? ఎందుకు వేశాడు? చాలామందిలాగే అతను కూడా తనని ‘తనవారచ' అనుకునాుడా?”

దారిన పో తును మరో కారచ ఆగింద.ి ఆ పుణ్ాయతుాడు 911కి సందేశ్ం పంపించాడు సెలుీ లో.

ఆదరా బ్్దరా రెండు పో ల్లసుకారచీ , ఎరాని ట్రకుకలో పెరమెడికుకలూ దిగారచ. దదరచ పెరమెడికుకలు అతనివపేు నడచిారచ. ఒకమాాయ తనదగురికొచిుంది, ఎలా వునాువంట్ూ.

”నేను బ్్గానే వునాును. అతనికెలా వుంది?” ఆదురాద గా అడిగింది నీలవేణ్ణ. "ఫరవాలుదు. సపృక తపిపంది, పరమాదం లుదు." ఆమెచుట్ూి చ దురచమదురచగా రకతపు చుకకలు.

123

నుదుట్టమీంచి గొంగళ్లపురచగులా జారచతునురకతం, త లీని బ్లీ జుమీద, నలీనిచేతులమీద చుకకలు, చుకకలుగా ఎరాని రకతం. అట్ల సరిగి అతనివపేు చయసింది. సపృక లుకుండా పడవిునాుడు. ముకుకలోంచి, చ వులోీ ంచి, నోట్లీ ంచి కారి

చారలు కడుతును ఎరానిరకతం, చొకాకమీద చిందిన రకతం, రోడుల మీద పారచతును రకతం ... నీలవేణ్ణ కృదంతరాలనుండీ తొల్ససారిగా తన తోలురంగుతాలుకూ తలుపులు

తొలగి, ఎరాని, గోరచవ చుని అరచణ్కాంతులు చివుాన ఎగసియే దిగంతాలకు తలకావేరిలా.

000

(ఈమాట్.కాం. లో పరచురితం. నవంబ్రచ 2006)

124

12. కులదీపకుడు

శా్రలక్షిాకి ఆరచగురచ ఆడపిలీల తరవాత పుట్్ి డు కొడుకు. పురందరశ్రాగారచ ప్ ంగిపో యారచ వంశోదాి రకుడు, పునాుమనరకమునుండి

రక్షించువాడు పుట్ేిడని. తలీ్సమనసు కుదట్పడంిది పురిట్టనొపుపల్సంతట్టతో సర ి అని! కామితారథములు తీరచు తనయుడని పెట్లి కునాురచ పేరచ కామేశ్ారరావని.

ఆరచగురచ అకకలూ మురిసిపో యారచ ఒకకగానొకక తముాడని. వాడు ఆడింద ి ఆట్్, పాడింది పాట్్. కాలుమీద కాలుసుకుని,

దరాు లొలకబ్బ సయత , చదువులు ముగించేసుకుని ంజినీరయేడు. విజయవాడలో ఓ పెదదకంపెనీలో జూనియర గా చేరేడు. ఆ కంపెనీవారే "మెరికలాట్ట కురాా డు. అమెరికాలో చ లగవలసినవాడు" అని గురితంచి, అతడిని అమెరికా పంపారచ ట్ ైనైింగుకి. ఏడాదిపాట్ల అకకడుండి వాళీ్ ఆనుపానులు గాహించేడు. అమెరికన్ మెళ్తకువలు పట్లి బ్డాల య. "Work smart, not work hard". అంట్ే వొళ్ళీ ంచి పనిచ యయడం కాదు, అలా వొళ్ళీ ంచి పని చసేేవాళీ్ని గురితంచి, చేరదసీి, కూడగట్లి కుని వాళీ్చేత పనులు చయేంచుకోడమని అరథమయపోయందతనికి.

చదువయంది. పెళీ్ల కావాల్స. సంబ్ంధాలొసుత నాుయ. పర స సంబ్ంధానికీ ఏదో ఓ అభ్యంతరం.

పెదదకక కూతురచ - ప్ డగెకుకవ. చినుకక ఆడబ్డుచు - కుండమారచపలు, అచిురావు. మూడోఅకక మరిది కాీ స్ట మే‌ చ ల ీ లు - లాభ్ంలుదు. అమాాయకుంది

కుజదోయం.

125

రచగూ, ప్ రచగూ, చుట్్ి లూ, పకాకలూ త చిున పెళీ్లకూతుళ్తీ సెైతం అంతంత మాతరమే.

తండిరకాకవాల్స తమ పరచవుబ్రచవు మోయగల కోడలు. తలీ్సకుంది తముాడికూతురిు కోడలుగా చేసుకోవాలని. కొడుకిక కావాల్స సాంఘికంగా తనసాథ య పెంచగల సుకుమారి. అంతలో వచాుయ అంతరాా షీి రయ సంతలు, చ న ైులో సాఫ్ుి వేరచ సభ్లు.

కామేశ్ారరావు కడావుడిగా బ్యలుదేరేడకకడికి. ఎకకడ ఏక్షను వుందో అకకడ పరతయక్షం కావల మరి. మూడురోజుల తరవాత సరిగొచాుడు. ఆ వ ంట్నే పరకట్టంచాడు ంట్లీ సకలజనులకూ.

చ న ైులో వునుది ఓ చినుది. అతనికి అనిువిధాలా అనుకూలమయనది. పిలీ పేరచ జాా నమణ్ణ. హ్మరల వేర , సాఫ్ుి వేరచల విజాా నఖని. తండిరకుంద ి పదెదపేరచ, అళ్క ముతుత వర. ఆ అమాాయే తనకి కాగల అరాథ ంగి అనాుడు.

తలీ్ల, తండీర, పదెదకాక, చినుకాక, మూడో అకాక కురిపించారచ పరశ్ులు గుకక సపుపకోకుండా. నాలుగో ఆవిడ అతాత రింట్లీ వుంది. ఐదయ, ఆరూ ఆ యంట్ట జనాభ్ల కకలోీ కి ఎకకలుదింకా. వారిమాట్ వినిపించుకోరెవరూ. రచగూ, ప్ రచగూ తలో మాట్్ సలెవిచాురచ. మొతతంమీద అందరూ కల్ససి కొరచకుక సనేశారచ అతనిు.

"వారికులమేమిట్ట?", "గోతరమేమిట్ట?", "తలీ్సదండుర ల వరచ?", "వారాడు బ్్స ఏమిట్ట?", "వారికును తాకతేమిట్ట?"

"అబ్భబ్భభ్ో, సెైల న్ి, సెైల న్ి" అరిచాడు కామేశ్ారరావు. ఆపెనై చేుడు సమాధానం.

"కులమింట్టకో సన ైనా త చుుకోమని కదా అమా సలహ్మ. నేను ఎంచుకును ఆ అరవపలీి అందమున కో సపలీి. వారి కులమున మేలుబ్ం స. అమాా, నీ కోరిక సగం తీరింది. మీరేమిట్ట చయసాత రచ కులంపేరచన? కులాలు వృతుత లనుబ్ట్టి ఏరపడాల యని కదా మీవాదం. మాకు ంజినీరింగే తలీ్సవేరచ. మమేు సాఫ్ుి వేరచవారం."

126

"ఆచారాలుమిట్ట అంట్ ే -.ఈనాడందరూ అనుసరిసుత నువే. ఘ్నవిజయాలు సాధించవేి, మటె్లి మీద మెట్లి పేరచుకుంట్ూ పెపైెైకి ఈడుుకుపోయేవి."

"వారి తాకతు?"

"దేశ్దేశాల పరచచుకును బ్ంధ్ుమితరపరివారం."

" సండీ సపపలో?"

"బ్రరలజు వసేి మరల చయసుకునాుం దదరం పీచా, నయడులి, గోబ్బ మంచయరియా."

"అందమెనై పిలుీ నా?"

"నాకళీ్కి రంభ్". "గుణ్మా? - ధ్నధ్ృవం. మరి వినయం సమయానుకూలం." "అభిజాతయమా? - త లీవారి కయాంలో ముతాత త ఐసయీసాిఫీసరచ. తాత

హైెకోరచి జడిు . తంఢిర అళ్కముతుత వర కంట్ర్ కిరచ. సుఖంగా రిట్ ైరయ, పరసుత తం వూట్లీో విశాాం స తీసుకుంట్లనాురచ. వారి ఏకైెక సంతానం జాా నమణ్ణ చకకగా చదువుకుని సాఫ్ుి వేరచ ంజినీరయ స్ ంతకంపెనీ నడుపుకుంట్లంది."

"మరి ననుు సుఖపెట్లి నా, లుదా అంట్ే ఓ, యా, యా, తపపక సుఖ పెట్లి ను. నా కంపెనీలో సాయపడును. నేనింక దరాు గా కాలు మీద కాలుసుకు కాలం గడప్ చుు. ఎపపట్్ీ గే, సాట్టవారితో జలాిలుుసయత సరగొచుు."

తలీ్సకీ తండిరకీ మాట్ తోచలుదు. మనస్ పపలుదు కొడుకుమాట్ మనిుంచడానికి. "మనకులం కాదు, మనగోతరం కాదు, నువీా పెళీ్ల చేసుకుంట్ే మళీ్ల ఈ గడప తొకకడానికి వీలుీ దు" అని నికకచిుగా చ పేపశారచ కులదీపకుడికి.

కామేశ్ారాావు గుమాం దిగుతుంట్ే, "సాారథం" అనుతండిర మాట్ వినిపంిచింది. వ నుదిరిగి చయసేత తలీ్స కళ్ళీ తుత కుంట్లంద ిచీరెచ రగుతో.

కాముడిగుండ కలుకుకమంది. చ ేసలో పెట్ ి మటీె్మీద పెట్టి లోపల్సకొచాుడు.

127

తలీ్సపకకన కూరచుని మరోసారి ఆవిడకి నచుచ పపడానికి పరయ సుంచేడు సౌమయంగా, "చయడమాా, చినుపపట్లుంచీ నీమాట్ే వింట్లనాును కద. నువుా చ పిపనట్లి నడుచుకుంట్లనాును కద. ఈనాడు దేశ్ంనిండా కంపూయట్రచ ంజినీరీే. వీర ిలక్షణ్ాలుమిట్ల, ధ్రాాలుమిట్ల ఏ వదేాలూ వివరించలుదు. బ్సీతలో కో ట్లోీ భోంచసేాత ం, అకకడ సదారాకాణ్ులు మడికట్లి కు వంట్ చ యయడంలుదు కదా. ఆపదిరాం అంట్్వు. అమాా, ఈనాడు మనం వునుద ిఅయోమయ సిథ సలో. సమసతం, సందగిిం, అసతవయసత ం, గందరగోళ్ం. ఈనాడు పరజలకి ఒకకట్ే నీ స, ఆతాపరదక్షణ్ం. నా ఉను సకి ననేు పాట్లపడాల్స. ననుు మీరచ కులవృ సతలోకి దంిపకుండా, మరేదో సాధించాలనే కదా ంజినీరింగులో పటె్టి ంద.ి మరి నేను ఆ రంగంలో పెైకి రావాలంట్ే తదనుగుణ్ంగాన ేఅడుగు వేయాల్స. పాత రా సయుగం, కొతత రా సయుగం, క్షణీ్ యుగం,లాగే, ఈ యుగానికి కూడా, పరేచ పటె్ొి చుు అయోమయయుగం అని. ముందు ముందు రాబ్బ యే సారియుగం లక్షణ్ాలుమిట్ల పుపడు చ పపలుం కాని అంతవరకూ దారినిండా ముళ్లీ , రాళ్లీ . ఆ భ్వియయతేతమిట్ల సుసిథరంగా, బ్లంగా వళే్లీ నవేరకూ పరశ్ులు కాని సమాధానాలు లువు. అంచేత అమాా నువాడిగ ే చాలా పరశ్ులకి నాదగుర సమాధానాలు లువు. దయచసేి ననుు మాతరం ఆపకు. నాదారి ననుు వ తుకోకనియ"

"వితండవాదం" అంద ితలీ్స విసుకుకంట్ూ. కొడుకు మాట్లోీ కనిపిసోత ంది కొంత నాయయం. మనసులో ఏ మూలో చినుపపట్లుంచీ న లకొను నమాకాలు ముల లీ గుచుుకుంట్లనాుయ. ఆమెకి సపయింగా అరథం అయంద ి ఒకకట్ే " ది అయోమయ సిథ స, ఈ యుగంపేరచ గందరగోళ్ం" అనుది. దీరాంగా నిట్ూి రిు దేవుడిగదివపేు నడిచింద.ి

తండిర తనకి కొడుకే లుడు, ప్ మానాుడు. శా్రలక్షిా కళ్ళీ తుత కుంది చీరెచ రగుతో మరోసారి. కొడుకు నడచిాడు విశాలపరపంచంలోకి.

128

పెళీ్యపోయంది అటి్హ్మసంగా అవదానుల కామేశ్ారరావుకీ, అళ్కముతుత వర జాా నమణ్ణకీ చ న ైులో ఏయమ్ గారి బ్ంధ్ుమితుర ల సమక్షంలో. అతడమికాం మారింద ిచ న ైుక ి

ఆరచ న లలు గడిచాయ. రాకపో కలుీ వు కాని ఆ యంట్టమీద కాకి ఈ యంట్టమీదా ఈ ంట్టమీద కాకి ఆ యంట్టమీదా వాలూత నే వునాుయ. సమాచారాలు అందుత న ే వునాుయ - డా‌ కామాా వ్ కంపెనీ జాా నమణ్ణ అజాాయషలీో అమెరికాఅధ్యక్షుడ ి రాజనీ సలా దిగంతాల వాయపించిపో తోందిట్. సయకట్రచ కొనాుటి్. కారచ కొనాుటి్. కొతత మేడ కట్ేి టి్ చ న ుైలో. వూట్లీో వుందటి్ మరో విశాాం సగృకం. అంతేకాక ఆరెులీకోమారచ వ డతాటి్ అమెరికా.

శ్రాగారూ, శా్రలక్షీా ఎవరి మనసులో వారచ విడివిడిగా మురిసపోియారచ కుమారచని పరయోజకతాానికి. ఆ మాట్ పరకాశ్ంగా పలకడానికి మాతరం రవంత బింకం, మరింత జంకు.

ఓ రోజు రా సర పడుకోబ్బ తుంట్ ేపురందరశ్రాగారి చ యయ కాసత చిమచిమలాడు తునుటి్నిపించింది. మరాుడు ఉదయం లువబ్బ తుంట్ ే కళ్తీ సరిగేయ. కాఫీకపుపతో ఎదురైెన భ్రయవవేు అయోమయంగా చయశారచ. శా్రలక్షిా బ్దెిరిపో త , డాకిరచగారికి కబ్ురెట్టి ంది అరుంట్లగా. తారలోనే త ల్సవిడి అయంది, ఆ లక్షణ్ాలు సమురచగాదు, పెైతయం చయేడం కాదు. నరం పట్ేియడం కాదు. పరలక్షలు చసేి పక్షవాతం లక్షణ్ాలు కనిపిసుత నాుయనాురచ డాకిరచగారచ.

రెండు గుండ లు గుభరలు మనాుయ. నాలుగో పడిలో పడల తమని ఆదుకున ేనాధ్ుడ వరచ? వును ఒకకకొడుకూ అతాత రింట్లీ మకాం పెట్్ి డు. కూతుళ్తీ ఎవర ిబ్తుకులు వారచ బ్తుకుతునాురచ. తమని ఆదుకోగల సోత మతు గలవారచ కారచ.

పకికంట్ట రామనాథం, ఎదురింట్ట సో మల్సంగం, చినుపపట్ట చ ల్సకాడు సుందరాా వు, ఒకొకకొకర ేవచిు, చయస,ి పరామరిశంచి, కొడుకిక కబ్ురచ పెడిత ేబ్్గుంట్లందని సలహ్మ యచిు వ ళీ్లపో యారచ. ఆ పెనై ఎవరో న మాదిగా ఆ మాట్ కామేశ్ం చ వినేశారచ. అతను

129

ఆదరా బ్్దరా వచాుడు సంగతేమిట్ల సాయంగా కనుకోకడానికి. డాకిరచతో మంతనాలు జరిపేడు. చివరికి చ పపేడు తలీ్సతో. "నువొాకకదానివీ

కకడ చయసుకోలువు. చ న ైులో మంచి డాకిరచనాుడు. పరప సగల మామగారచనాురచ. సేవలు చ యయడానికి దాసీజనం వునాురచ. వాళీ్మీద అజమాయషీ చయేడానికి కోడలుంది. పద, పో దాం,"

అయయింగానే తలీ్స మూట్్, ముల ీ సరచద కు పరయాణ్మయంద.ి ఎంత కాదనుకునాు కడుపుతీపి, బ్తుకు భ్యం. జరిగిననాుళ్లీ కులాలూ, గోతరా లూను అనాురచ ప్ రచగింట్ట రామనాథంగారచ.

గుమాంలో ఎదురైెన కోడల్సు చయడగానే, "ఈ పిలీలో ఏంచయశాడు కొడుకు" అనిపించింది శా్రలకి్షాకి మనసులో ఏమూలో. జాగాతతగా ఆ అమాాయని తగలకుండా ఓరవొంపుగా వొ సత గిల్స లోపల్సకి నడిచింద.ి

కోడలు మాతరం అతతగారినీ, మామగారినీ మనసయఫరితగాన ే ఆహ్మానించింది. ఏ మాతరం జాపయం చ యయకుండా ఆసప సరలో సపెయల గద ి ఏరాపట్ల చయేంచింద,ి ఆ సాయంతరమ ే ఆయనిు చేరిపంచేరచ. కామేశ్ారరావు డాకిరచతో చ పాపడు తను అరుంట్లగా అమెరికా వ ళ్తత నాునని, సరిగి వచేువరకూ తన తండిరని అతయంత జాగాతతగా చయసుకోవాలని.

ఆ రోజంతా ఆసప సరలోన ేవుండి సాయంతరం శా్రలక్షిా ంట్టకి వచిుంది. వసయత న ేవంట్గదిలో పరనశే్ంచింద.ి "వంట్మనిషి ఎందుకూ, ననేు చసేాత లు" అంట్ూ.

బ్లీమీద కంచాలూ, గాీ సులూ అమరిుంది మణ్ణ. అతతగారచ పటె్లి కునుతరవాత తను వడిల ంచుకుంది.

"కరల కొంజం," అంట్ూ మణ్ణ అతతగారి కంచంలో కూర మారచ వడిల ంచబ్బ యంది. శా్రలక్షిా గాభ్రాగా "వదుద , వదుద " అంట్ూ చ యయ అడుల పెట్టి ంది.

130

మణ్ణ త లీబ్బ యంది. అతతగారచ, అనుం పటె్లి కునాురచ. అనుం పరబ్రకా సారూపం. పెరచకిక కూడా ఆంక్షలుీ వు. కూరా, పులుసయ, కోడలు వడిల ంచుకును తరవాత మళీ్ల ఆ గిన ు ముట్లి కోలుదు ఆవిడ.

"సాంబ్్ర వసేుత నా?"

"తరవాత వసేుకుంట్్ను", "రా సరకి సంట్్లు", " ంతకారం ననేు సనలును." నిజానికి త లుగుకారాలతో పో ల్ససేత అది కారమే కాదు. అదో వంక, అంతే.

మణ్ణ మాట్్డకుండా భోజనం ముగించింది. మరాుట్టనుండ ీ "అపపరం, అపపరం," (తరవాత) అంట్ూ అతతగారి సరసన కూచోకుండా జరచపుకొసోత ంది.

మరో రోజు వుదయం అతతగారచ సాునం చేసని తరవాత కట్లి కును చీర తడపి ిఆరేసుకునాురచ. ఆ సాయంతరం మణ్ణ ఆరినచీర తీసి, మడత పెట్టి ఆవిడకి అందివాబ్బ యంద.ి ఆవిడ అందుకోకుండా, పకకనును బ్లీ చయపించారచ. మరాుడు ఆవిడ మళీ్ల సాునం చసేేవేళ్ వరకూ ఆ చీర అకకడే వుంది. ఆవిడ ఆ చీర మళీ్ల తడపి ిఆరేసుకుంది. ఆ తరవాత మణ్ణ మళీ్ల ఎపుపడయ అతతగారి బ్టి్లు ముట్లి కోలుదు.

ఆ రా సర మణ్ణకి ఎంత ఆలోచించినా అరథం కాలుదు. ఏమిట్ట ఈ అతతగారి వరస? ఏద ిపనికొసుత ందో ఏది పనికిరాదో ఎలా త లుసుత ంది? ఈ ఆచారాలకి భ్షాయలు ఎవరచ చ బ్ుతారచ?

రెండువారాలయసేరికి పరిసిథతులు ఓ కొల్సకిక వచేుయ. అమెరికానించి కొడుకు సరిగొచేుశాడు. ఈసారి పరయాణ్ం జయపరదంగా ముగిసిందని మురిసిపో త . యూరప్చ లో బ్ర్ ంచి పెటి్డానికి సనాుహ్మలు చేసుత నాుడు.

పురందరశ్రాగారిని ఆసప సరనించి విడుదల చేశారచ. ంట్లీ ఫిజికల థ రపీకి సిదించేశారచ కొడుకూ, కోడలూ.

ఆ సాయంతరం అతతగారచ పకకవీధిలో వును రామాలయానికి వ ళ్తీ రచ. ఆకాశ్ం దటి్ంగా మబ్ుోలుసి వుంది. గాల్స రాను రాను వుధ్ృతం అవుతోంది. వరండాలో కూరచుని పుసతకం చదువుకుంట్లను మణ్ణ కళ్్ీ సత చయసింది. అతతగారచ ఆరేసుకును

131

చీరె ఎగిరి కంచ మీద పడింది. మణ్ణ కళ్తీ విచుుకునాుయ. ఆ చీర ెపరతేయకత ఏమిట్ల త ల్లదు గాని, వచిునదగిురచుంచి చయసోత ంది ఆవిడ దానిు చాలా జాగాతతగా పరిరక్షించికుంట్లనుట్ేి కనిపిసోత ంద.ి పుపడు దానిు అలా వదలిుసేత , గాల్సకి ఆ కంచ మీద ముళీ్కి తగులుకుని చిరిగిపో వడం తధ్యం. ఆలోచిసయత కూచోడానికి ట్ ైంలుదు.

గబ్గబ్్ లుచి వ ళీ్ల, ముళీ్మీంచి ఒడుపుగా తపిపంచి, లోపల్సకి త చిు, మడత పెట్టి కురలుమీద పెట్టింది. “పకికంట్్విడ వచిు తీస ి పెట్్ి రని చ పపడమా, చిరిగిపో తుందని ననేే తీసాను, కావల్ససేత మళీ్ల తడిపి ఆరేసుకోండి అని చ పపడమా” అని ఆలోచిసయత వ నుదిరిగింది. గేట్ల దగుర అతతగారచ లోపల్సకి వసయత కనిపించారచ. ఆయాసపడుత వచిు వాలు కురలులో కూలబ్డింది. ఆ తరవాత కోడలువేపు చయసి, "అబ్ోబ్భ, ఏం జనం, ఏం జనం గుళ్ళీ . నిలుుని నిలుుని పరా ణ్ం సాలుకొచిుంద.ి నోరెండిపో యంద.ి కొంచ ం మంచినీళ్తీ త చిుపటె్లి తలీ్ల," అంది.

మణ్ణ త లీబ్బ య చయసింది అతతగారివంక. ఆవిడ మళీ్ల, "నలీతణ్ణి " అంది. ఆవిడ త లుగూ, అరవం కూడా అరథం

చేసుకోడానికి మణ్ణకి రెండుక్షణ్ాలు పట్టింది. లోపల్సకెళీ్ల, గాీ సుతో మంచినీళ్తీ త చిు, చిు, తన గదలిోకి వ ళీ్లపో యంది.

శా్రలక్షిా మంచినీళ్తీ తాగ,ి సేద తీరినతరవాత, లుచి, పకకకురలులో వును చీర ెతీసుకుని తన గదలిోకి వ ళీ్లపో యంద.ి

పుపడావిడకి కోడలు కుందనపుబ్ొ మాలా కనిపసిోత ంది. అడిగినవాళీ్కీ, అడగనివాళీ్కీ "మాకోడలు! చయశారా, చిదిప ి దీపం పెట్ొి చుు" అని చ పూత ంట్లంది, ఆవిడకి పూజలూ, వరతాలూ, నోములు నిరంతరం కాలక్షేపం. అందులో తొంభెపైాళ్తీ కోడల్స కడుపు పండ ి కులదీపకుడ కడు అవతరించి తమ వంశ్ం తరంిపజేయాలనేని! ఆపకక కురలులో కూరచుని పురందరశ్రాగారచ శూనయంలోకి చయసుత ంట్్రచ.

000

132

ద ి పా సకేళీ్నాట్ట మాట్. కోడల్సకడుపు పండి పుట్టిన కులదీపకుడు, ఐ పాండయన్, పరసుత తం అమెరికాలో వునాుడు. తనకి అనుకూలవ స అయన ఆఫిరకన్-

అమెరికన్ అమాాయని నినున ేపెళీ్ల చేసుకునాునని ఫో న్ చేశాడు. "మన కోడలంట్ ే కనీసం మనదేశ్ంలో పుట్టిన పలీి. ఆఫిరకాలోనయ

అంతరిక్షంలోనయ పుట్టిన పిలీలకి మన ఆచారాలూ, వయవహ్మరాలూ ఏం త లుసాత య?" అంది శా్రలక్షిా భ్రతతో కోడలు వినకుండా.

ఆయన భ్రయవపేు చయశారచ కొనకళీ్. పక్షవాతంతో వంపులు సరిగిన పెదవులమీద చినుహ్మసం విరసిింది. అది ఆనందమో అవహేళ్నో అరథం కాలుదావిడకి.

000

(కౌముది.న ‌ లో పరచురితం. జూన్ 2006)

133

13. మీరెవరితాలూకు!

“ఆవిడ వరూ? ఒకకరే వచిునట్లి నాురచ. ఎకకడా చయసినట్లి లుదు?”

అనాురొకావిడ వ నకవరసలో కాసత ఎడంగా కూరచునాువిడనుదేదశ్ంచి. పది కళ్తీ అట్ల సరిగేయ ప్ దుద సరచగుడుపువుాలాీ . “ఆవిడా? కౌశ్కిగారచ. మీకు త ల్లదయ? అద ే మన పచిిుకుంటీ్

సుబ్ోరామయయలురూ. ఆయనభ్రయ. నాకూ త ల్లదు అంబ్రలయుగారచ చ పేపవరకూ”

అంది అంబ్రలయుగారి భ్రయ.

అమెరికాలో అద క మహ్మనగరం. సథలం ఒక ఆలయపరా ంగణ్ం. అకకడ చేరినజనం త లుగు జాతీయులు. సందరభం సంకాా ం స సంబ్రాలు.

హ్మలంతా కోలాకలంగా వుంద ి - పట్లి చీరెల రెపరెపలోత , పంజాబ్బ కురాత లోత , షెరాాణ్ీలతో, పువుాలపరికిణ్ీలోీ జీనీకలవాట్ల పడల కాళీ్మూలాన కల్సగిన తొట్లర పాట్లతో, అదచియసి తలలు న రిసని తలుీ లనవుాలోత అచుంగా మన వూళ్ళీ లాగే.

ఆడవారంతా ఓపకకనా, మగవారచ మరోపకకనా మంతనాలాడుకుంట్లనాురచ, ంగలీయ , త లుగూ, హిందీ కలగాపులగంగా, ఉగాదిపచుడికి దటీ్ల రాగల నుడికారంతో.

పిలీలు చినుచినుగుంపులయ తమతమ తరగతుల్సుబ్ట్ీి , సరదాల్సుబ్ట్ీి జట్లీ జట్లీ గా విడపిో య గలగల సరిగేసుత నాురచ కుషారచగా.

మగవాళీ్లో మధ్యవయసుకలు పిలీల కాలుజీచదువులగురించీ, వాట్టకయ ేఖరచులగురించీ వాదించుకుంట్లనాురచ. ఆ సాథ య దాట్టనవారచ తాము పెంచి పదెద

134

చేసిన పిలీలు ముందుముందు తమని ఆదుకుంట్్రా, ...కోరా, ...కోకపో త ే తమరేం చేయాల్స వంట్ట సాధ్కబ్్ధ్కాలు చరిుంచుకుంట్లనాురచ.

మధ్యలో మగవారచ తమతాలూకూ ఆడవారిని “తాళ్తలువీ,” “పలీిలురల,” “నీకిచిునకాయతాలువీ” లాట్టవి అడగడానికొచిు, ఆ పకకనా ఈ పకకనా వునువారచ ఎవరో, ఎవరచ ఎవరికేమవుతారో త లుసుకుని తృపిత గా వ నకిక మళ్తీ తునాురచ. ...

ఆ పరజాసమూకం మధ్య, ధ్ాజసతంభ్ంలా కాకపో తే తామరాకుమీద నీట్టబ్ొ ట్లి లా అందరిలో కల్ససిపో త , విడపిో త , అందరికీ అయనదానిలాగానయ, ఎవరికీ కానిదానిలాగానయ సదీాగా సరచగుతునాురచ పంకజంగారచ.

సభ్ మొదలయంది. వదేికమీదికి దీక్షతిులుగారచ విజయం చేశారచ. “మామూలుగా లాట్టవేడుకలోీ ఉపనాయసాలుండవు కాని కారయదరిశ

పెదిద రాజుగారచ సంకాా ం స విశేయం ఏమిట్ల నాలుగు ముకకలోీ చ పపమనాురచ. అంచతే రంగమీాదికొచేును. మీలో చాలామందికి ననుు సుబ్ోలక్షిాగారి కబ్బోగానే త లుసు. మా తలీ్సతండుర లు బ్్రసాలనాడు నాకు చేసని నామకరణ్ం అభిరామదీక్షతిులు. ...”

మూడోవరసలోంచి ఎవరో విశ్ాదాభిరామ వినురవేమా అంట్ూ దీరాం తీసారచ. దీక్షితులు అట్ల సరిగి, “లుదు నాయనా, ఆ అభిరాముణ్ణి కాను. కనీసం దాయాదులం కూడా కాం.” అనాురచ. పేరక్షకులు నిశ్శబ్దంగా నవేారచ. దీక్షితులుగారచ సంకాా ం స పదానికి అరథం, విశేషాలు గబ్గబ్ నాలుగంట్ే నాలుగు ముకకలోీ చ పిపపరచవు దకికంచుకునాురచ.

తరవాత నలుగురచ పలీిలు సేిజిమీదికొచిు మాత లుగుతలీ్సకి మల ీ పూదండ పాడేరచ. తరవాత వరసగా పిలీలు సేిజీ ఎకకడం, దిగడంతో ఓ అరగంట్ గడిచింది. సేిజిమీద పాడుతునుమరియు ఆడుతును పలీిలు ఎవరచ ఎవరితాలూకో సేిజిముందు సరగాడుతును కెమేరాలనిబ్ట్ీి , సేిజికి కాసత ఎడంగా నిలబ్డి దలిాసా కబ్ురచీ చ పుపకుంట్లనువారిని బ్ట్ీి విశ్దం అవుతోంది. కాసత చురచకుపాలు ఎకుకవ ైనవాళ్తీ

135

పందేలు కాసుత నాురచ ఎవరెవరితాలూకు అయవుండ చోు, అలా అనుకోడానికి కారణ్ాలుమిట్ల వివరిసయత .

మూడోవరసలో వును సుందరిగారచ, “అదుగో ఆ చివరనును పాప మాపెదనాయన మూడోకూతురచ మనమరాలు,” అంద ి పకకన ఉనాువిణ్ణి మోచతేోత ప్ డిచి.

ఆ పకకనునాువిడ ఉల్సకికపడి, సరచద కుని, “ ట్ల చయడండి, వీరయయగారివ నకాలును ఉంగరాలజుతుత కురాా డే నేను మీకు ందాకా చ పిపంద.ి మాప్ రచగూరచ చందరయయగారి బ్్మారిద. మీ చ ల ీ ల్సకొడుకిక ఈడయ జోడయను” అంద ిమరో చివరచను చినువాణ్ణి వలే సత చయపుత .

అలా చయపబ్డిన కురాా డు వాళీ్వరస గమనించి పకకకి తపుపకునాుడు అపరసనుంగా.

“నేను అభిరామ్‌గారి వ ైఫుని” అంద ి సుందరిగారికి అట్లపకకనునాువిడ కణ్ాశా్రగారి కోడలు.

సుందరిగారచ అట్ల సరిగి నవిాంది. “బ్్గుంది. ఆయనమేో సుబ్ోలక్షిాగారచ కబిోననాురచ. మీరేమో అభిరామ్ గారి వ ైఫునంట్లనాురచ.”

“వలీ్సగారెకకడా కనిపించలుదు. ఆమె రాలుదేమి” అనాురచ మరెవరో. “సరేల ండి. మీకు త ల్లదేమో. చకిాగారచ లుకుండా ఆవిడ రారచ. ఆయనేమో

ండియా వ ళ్తీ రచ.”.

“మీవారేరల?” వ నకవరసలో వును విన సగారచ ముందుకి వంగి కౌశ్కిభ్ుజం తట్టి పరశ్ుంచారచ.

కౌశ్కి బ్ోందిగా కదలి్స, “మీకు త ల్లదేమో, మేం విడపిో య చాలాకాలం అయందండీ,” అంది.

“అయతేనేం. ఫెరండుిగా ఉండ చుునే, మా అమాాయ ఆలోి డ వైోరచిడే. పపట్టక ీ చిలకా గోరింకలాీ కల్ససి సరచగుతారచ,” అంద ి విన సగారచ ఎరచవువాకుకలు

136

వల ీ వసేయత . ఎవరిబ్్ధ్లు వారివి. అందరికీ ఒకకలా జరగదు అనుమాట్ ఆవిడకి చ పిపనా అరథం కాదు.

సేిజిమీద అమాాయ “చేయయ సత జేకొట్లి , త లుగోడా, గతమెంతొ ఘ్నకీరిత గలవోడా...” అంట్ూ అందుకుంది.

కౌశ్కి పాట్ వినసాగింది అ సపరయతుంమీద తాను చినుపుపడు ఆ పాట్ నేరచుకోడానికి ఎంత తంట్్లు పడిందో గురచత చసేుకుంట్ూ. ఆ పాట్ే పుపడు మనసుని తాకడంలుదు ఎంచేతో మరి. నోరచ వ గట్లగా వుంది. విన సగారి వాకాయలు ఎదలో ముల లీ కెలుకుతునాుయ. ఆయన ే వుంట్ ే మంగల ందుకు అను సామెత గురచత కొచిుంది. కౌశ్క ిమొకం కళ్ తపపడం పంకజంగారచ గమనించి చినునిట్ూి రచప విడిచారచ. చ పుపకు సరగడానికి నాగరలకదశే్ంలో నివాసం. మాట్స్ ంపు చయసేత క్షాాకులనాట్ట జాతీయాలు!

ంతలో రమాన్ గారచ వచిు, “కాఫీ కావాలా?” అని అడిగారచ పంకజంగారిని. “ఎకకడుంది, ననేు త చుుకుంట్్నుల ండి” అని రమణ్గారికి సమాధానం చ పిప

ట్ల సరిగి చయసేత కౌశ్కి లుదు. పంకజం లుచి, వరండాలో కాఫ ీతీసుకుని, రెండు పంచదార గుళ్లకలు తీసుకుని,

చుట్ూి కలయచయసింద.ి దయరంగా ఓ సత ంభ్నాునుకుని నిలబ్డ ి సయరాయసతమయం సలకిసుత నుకౌశ్కి కనిపంిచింది. దగురికి వ ళ్తద మా, వదాద అని తను సందిగింలో పడ ికొట్లి కుండగానే ఆ అమాాయే ట్ల సరిగి చయస ిచినుగా నవిాంది. అద ేపచుజండాగా గురితంచి, పంకజం అట్ల నడిచింది.

“ఏం బ్యట్టకొచేుశారచ, ఆ పాట్లూ, ఆట్లూ చయసేలా లువనా?” అంద ినవిా. “అదేం లుదండీ. పిలీలు, ఏంచసేినా ముదుద గానే వుంట్లంది. అందులోనయ

మనదేశానికి ంతదయరంలో వుండ ీఆ మాతరం నేరచుకునాురంట్ ేగొపపమాట్ే కదా.”

కాసేిపు దదరూ అసతమిసుత ను సయరచయణ్ీి , కముాకొసుత ను చిమాచీకటీ్నీ చయసయత కూరచునాురచ.

137

“అసలు లాట్ట సమేాళ్నాలకి రావడం నాకంత యిం ఉండదు. రాను మొరోా అని మొతుత కుంట్లనాు వినకుండా మా మేనతత మనమరాలు ఈడుుకొచిుంద ివాళీ్మాాయ డానుిచసేుత ంది రమాని.”

“ఏరల ఆవిడ మరి?”

“త రవ నకుంది. వాళీ్మాాయకి ముసాత బ్ు చేసోత ంది.”

పంకజం తలూపింది. కౌశ్కే కొంచ ంసేపు ిరచకుని, మళీ్ల అంది, న మాదిగా తనలో తను

మాట్్డుకుంట్లనుట్లి , “పరభ్వ సగారిని చయడండి. నా సంగ స నాకంట్ే ఆవిడక ేఎకుకవ త లుసు. అయనా పర ససారల ‘మీఆయనిు కకడ చయసాను, మీఆయన లా అనాురచ’ అంట్ూ ఒకట్ే స్ ద. నాకంట్ ఆవిడకే ఎకుకవ యావలా వుంది ఆయనగురించి. మళీ్ల తన భ్రతనిగురించి మాట్్డినపుపడు మావారచ అనదు. పదానాభ్ంగారచ అంట్ూ పేరెట్టి మాట్్డుతుంది. నావియయంలో మాతరం ‘మీఆయన’ అంట్లంది. అసలు ఎందుకు చ డపిో యన సంబ్ంధాలగురించి ఎ సత ప్ డుసుత నుట్లి మాట్్డలం చ పపండ.ి అకకడికి ‘ఫలానా ఆయన ఒగలుసిన ఆడమడిస’ిగానే నా అసితతాం అయనట్లి . పర సవారికీ ఈ కొండగురచత లు అవసరమా అని కూడా అనిపసిుత ంద ిఒకొకకకపుపడు ...”

పంకజంగారికి మాట్ తోచలుదు. ఆ సమయంలో తను చేయగల్సగిందలాీ వినడమే. మందహ్మసం చేసారచ అరథమయందనుట్లి .

మళీ్ల కౌశ్కే అంది, “ ంతకీ మీమాట్ చ పపనేలుదు. మీరెవరితాలూకూ?”

ఈసారి ఆవిడ గట్టిగానే నవేాశారచ. కౌశ్కి కూడా నవిాంది ఆ పూట్క ితొల్ససారిగా.

“తాలూకాలూ లువు, జిలాీ లూ లువు. ఎవరికి వారే యమునాతీరే,” అంట్ూ ఆగిపో యారచ, ల్సపతపాట్ల తన వునికిని మరచి.

కౌశ్కి అపుపడ ేకొతతవయకితని చయసనిట్లి ఆవిడమొకంలోకి చయడసాగింది.

138

“అదికాదండీ. మీరచ కూడా ఒకకరే వచిునట్లి నాురచ. మీకింత నిబ్ోరం ఎలా వచిుంద ీఅని.”

“పారలాక్ి ఎరర అనుకో. దృషిిదోయం అనుకో. కొంతవరకూ మానవన జైం కూడాను. పర సజీవుడికీ మరోమనిషికో, గుంపుకో చ ందాలను తపన తపపదనుకుంట్్ను. పర సమనిష ీ మరొక మనిషితో ఏదో ఓరకం చుటి్రికంకోసం అనుక్షణ్ం వ తుకుకంట్ూన ే వుంట్్డు, మా వూరచవాడయ, మా ప్ రచగువాడు, మా కులంవాడయ, మా ఆఫీసులోవాడయ అంట్ూ. బ్బరకాయపచీు చుటి్రికాలు కలుపుకుంట్ూన ేవుంట్్డు. ఆదిని గణ్విభ్జనకి కూడా ద ేపరా సపదికేమో.”

“మీకు మనుయులమీద మాచ డల నమాకంలా వుంది,” అంద ికౌశ్క.ి “ఏమో, అది నమాకమో అమాయకతామో నాకు త ల్లదు. నిజానికి మూఢ

నమాకమేనేమో కూడా. ఒకకథ చ పాత ను. నేను దాదాపు పా సకేళీ్కిందట్ ండయిా వ ళ్తీ ను. ఆ రోజులోీ బ్ొ ంబ్్యో, మదార సో వ ళీ్ల మావూరచ వ ళ్లీ వాళీ్ం. అలా వ ళీ్ల వసయత ంట్ే, ఆసారి మాతరం సవయంగా సాగలుదు. పూనాలో మాఅనుయయని చయస ిబ్ొ ంబ్్య బ్యలుద రచతునాును. సరిగాు త లాీ రి బ్యలుద రే సమయానికి మా పిలీకి డయేరియా, నాకు నయట్నాలుగు జారం. ఏం చ యయను? ననేొకకదానుయత ే ఏదో తంట్్లు పడుదును. చే సలో మూడళీే్ పిలీ. మా అనుయయ ఆ రోజుకి ఉండిపో మనాుడు. బ్ొ ంబ్రలో ఎయరిండియాకి ఫో న్ చేశాడు. వాళ్తీ ట్టకెట్లి మారుడానికి ఒపుపకునాురచ అనాుడు. సరే రెండు రోజులతరవాత, కాసత సితమితపడని తరవాత, మాయదద రినీ ట్్కీి మాట్్ీ డ ి పంపించాడు. ట్్కీిడ ైవైరచకి మరల మరల చ పాపడు జాగాతతగా తీసుకెళీ్మని. తీరా ఎయరిండియా ఆఫసీుకి వ ళ్లత న లరోజులవరకూ ఖాళ్ల లుదనాుడు ఆ ఆఫీసరచ. నాకు గుండ గుభరలుమంది. మళీ్ల ఆ ట్్కీియే ఎకిక బిరట్టష్ ఎయర వేస్ట ఆఫసీుకి వ ళ్తీ ను. అకకడా అంతే. అలా ఆ పూట్ంతా సరిగాం.

గత రెండు రోజులుగా మాయదద రికీ ఒంట్లీ బ్్గులుకపో వడం మూలంగానయ, రోజంతా ట్్కీిలో సరగడం మూలానయ పరా ణ్ం కడబ్ట్టింది.

139

బ్ండి తోలుతును సరాద రలుకి కూడా విసుగేసినట్లి ంది, “బ్ెకనీు , నేను ఉదయంనుంచీ మీతోన ే వునాును. మీరచ ఎకకడికి వ లాత రో చ పపండి. మిమాల్సు అకకడ విడిచసేి ంట్టక ి పో తాను. మాభ్రయ, బిడల నాకోసం చయసతంట్్రచ.” అనాుడు సరాద రలు తనకొచిున ంగలీయులో.

“సరే, ఏదనేా చిను కో ట్ల్సకి తీసుకెళ్తీ ,” అనాును నాకొచిున హిందలీో. నాకు మరల పెదద కో ట్ళ్తీ పడవు. ఏదో మామూలు కో ట్లు చయడమనాును.

అతను ఏవో రెండు మూడు కో ట్ళీ్కి తీసుకెళ్తీ డు. ఎకకడా గదులు లువు. ిళ్ళీ ఏవో మీట్టంగులూ, సంబ్రాలూని. రా సర తొమాదయంది. ఒకకో ట్లోీ ఒక చినుగద ిచయపించాడు ఆ మనేేజరచ. చీకట్టగుయాయరం. కిట్టకీలుీ వు. తలుపు వేసుకుంట్ ే నపెపట్ ిలో వునుట్ేి . మనం సామానీకొట్లి అంట్్ం చయడు అలా వుంది. పగలయనా గాల్ల వ లుత రూ తగిలు సయచనలుీ వు. ఆ మేనేజరచ ఎందుకో బ్యట్టకి వ ళీ్లన సమయం చయసి, సరాద రలు ‘ఈ గది బ్్గులుదు. మీరచ వుంట్్నంట్ే మీ యిం. లుకపో త ే వేర ేచయదాద ం’, అనాుడు, ంగలీయు వదిలుసి తనకలవాట్యన హిందలీో. మరో రెండు నిముషాలకి ఆ మేనజేరచ సరిగి వచాుడు.

“మళీ్ల వసాత ను,” అనాును. ఈ గద ినాకొదుద అని సపయింగా చ పపడానికి బ్ెరచకు. సరాద రలు కూడా కాసత తొట్లర బ్్ట్లతో ‘నాదేంలుదు బ్కనీు యిం’ అనాుడు.

ముగుు రం బ్తుకు జీవుడా అనుకుంట్ూ బ్యట్ పడాల ం. కారెకాకక, సరాద రలు అనాుడు, “భ్యసాబ్ మిముాల్సు జాగరత అని చ పిపనారచ.

అంచేత చ పతను బ్ెకనీు . మీకు నమిాక ఆయతే మాయంట్టక ి పో దాం. మాఅమాా, నానాు కూడా ఉండారచ.”

పంకజం ఒకక క్షణ్ం ఆగి మళీ్ల మొదల ట్్ి రచ, “నేను అట్ేి ఆలోచించలుదు. ఎందుకని అడకుక. నాకు పూరితగా మ స పోయంది. సరే పదమనాును. అతననుట్లి గానే ంట్టనిండా జనం. ఫాతచుట్్ి నిు ఆదరించినట్లి అదరించారచ

140

ననయు, మాపలీినీ. మరాుడు బ్యలుద రచత ఆ సరాద రలు కూతురచచే సలో ఓ నోట్ల పెటి్బ్బ యాను కాని వాళ్తీ ఒపుపకోలుదు. మమాల్సు తండిర ఎయరిండియా ఆఫసీుకి తీసుకెళ్తీ డు. ననుు కారోీ నే ఉండమని చ పిప అతను లోపల్సకెళ్తీ డు. పావుగంట్లో సరిగొచాుడు. మాకు ట్టకెట్లీ ద రికాయ.”

“మంచివాళ్లీ . మీకు భ్యం వ యయలుదయ?” అంది కౌశ్కి విసుత పో త . “ఏమో అపపట్లీ నాకు తోచినట్లి చేశాను. తరాకనికి దిగితే ననేు జవాబ్ులు

చ పపలును. ంట్టకొచాుక మావారికి చ పేత , ‘ఎవడితో పడితే వాడితే అలా వ ళీ్లపో వడమనేా. బ్ుదిి లుదయ. వాడు ఏసందులోకో తీసుకెళీ్ల నాలుగు తంత ేఏంచసేాత వు’ అని కేకలుశారచ. నాకు మొదట్లీ తోచలుదు కాని తరవాత ఆలోచిసేత నాకే నవొాచిుంది. ఏ సందులోకో తీసుకెళీ్డం ఎందుకు. ముందురోజు నేను ఎయర ల ైన్ి ఆఫీసులచుట్ూి సరచగుతునుపుపడు భోషాణ్ాలాీ నాలుగు పెట్ ిలు అతని కారోీ న ేవదిలుశాను కదా. కావాలనుకుంట్ే అతను ఆ పెట్ ిలతో సహ్మ కారచ తోలుకుపోయుండ చుు. నేను చేసదేేముంది కనక.”

“నిజంగా? కాకమాకథలా వుంది.”

“నముా, నమాకపో , నీ యిం. నా మట్లకు ననేు కూడా చాలా ఆలోచించాను ఎందుకలా చేశానా అని. పపట్టకీ అనుకుంట్ూన ే వుంట్్ను ఆ సరాద రలు రోజూ ఎంతమందిని కారచలో ఎకికంచుకుంట్్డో , వాళీ్ందరినీ తనయంట్టక ి తీసుకెళ్తత డా, ఆ రోజు అతనికి ఆ బ్ుదిి ఎందుకు పుట్టిందీ, నేన ందుకు అతనిు నమేానయ, మరో పరయతుం గట్టిగా చ యాయలని నాకెందుకు తోచలుదయ .... నాకు పపట్టక ీసమాధానాలు లువు. బ్కుశా అతను, భ్యసాబ్, బ్ెకనీు అంట్ూ బ్ంధ్ుతాాలు కలపడంతో మన ఆ సథాయలు ఏమూలో మనసున ప్ డగట్టి పనిచేశాయమేో.”

దదరచ కొంచ సేపు మౌనంగా దిగంతాలోీ కి చయసయత కూరచునాురచ.

141

“నిజమేనేమోల ండి. ననేందరికీ దయరంగా వుంట్్ను, ఒంట్టపిలీ్స రాకాశ్ని. అయనా ఏ కూరలబ్జారచలోనో ఓ త లుగుపలుకు వినిపసిేత గిరచకుకన వ ను సరిగి చయసాత ను అసంకలప పరతీకారచరయలాగా” అంద ికౌశ్కి తపుప చేసనిట్లి తలవంచుకుని.

“అయవుండ చుు. నువుా ఈ రోజు కకడికి రావడం కూడా అలాగే జరిగి వుండ చుు. మీ మనేతత మనవరాలు నిమితతమాతుర రాలు.”

“మీమాట్ే నిజమనుకుందాం. నా షాి యషాి లు కూడా గమనించాల్స గదా జనాలు. ననేు ఏ బ్ంధాలు పెంచుకునాునో, ఏవి త ంచుకునాునో త ల్లనివాళ్తీ కనీసం త ల్లనట్లి వుండాల్స కదా.”

“నా అభిపరా యం ఏమిట్ంట్ే నిజానికి మనియంత irrational జంతువు మరి లుదు భ్ువిలో. ఎపుపడు ఏ మాట్ తోసేత అపుపట్టకా మాట్ అనసేాత రచ. ఆ వ ంట్నే మరిచిపో తారచ. మళీ్ల వాళ్లీ ఏ రోడుల మీదో నీకు తారసపడిత ే నినుు గురచత కూడా పటి్కపో వచుు. నీలాట్టవాళ్తీ మాతరం ఆ మాట్లు పట్లి కూకచుని మనసు పాడుచేసుకుని మధ్నపడతారచ,” అనాురచ పంకజంగారచ సనుగా చీవాట్లీ పెడుతునుట్లి కనిపించకుండా.

ంతలో హ్మలోీ ంచి కో రచన చపపట్లీ వినిపించాయ. కౌశ్కి మొకం చయస ి ఏం అడగబ్బ త ందో ిహించినట్లి , “మరి ంకేం

మాట్్డకు. పద. కకడ మనం లా తలా తోకా లుని కబ్ురీతో కాలక్షేపం చేసయత ంట్ ేఅకకడ వాళీ్ందరచ మంచి మంచి పాట్లూ, డానుిలూ వినీ, చయస ీఆనందించసేుత నాురచ.”

“పదండి. మా మనవరాల్స నృతయం అయపోయందంట్ ేననేు ఈ పూట్ంతా పడిన అవసథ కి ఫల్సతం సునాు.” అంది కౌశ్కి కూడా లుసయత .

హ్మలోీ సేిజిమీద అమాాయ మరియాద గాదయా అంట్ూ పాడుతోంది కమాని కంఠంతో.

000

142

(కౌముది.న ‌ లో పరచురితం.)

143

14. కొతతసీసా, పాతసారా

సాథ నిక కాలుజీలో నాకు ఉదో యగం ద రికినపుపడు కొండనందుకునుట్లి ప్ ంగిపో యాను. ఎందుకంట్ే నాకు పరా ణ్పదమెైన మానవతా విలువలకి సంబ్ంధించిన పని అద.ి పర స విదాయరలథ ఒక సెమెసిరచలో పద ిగంట్లసపేు సంఘ్సేవ చ యాయల్స. దానికి కొనిు నియమాలు వునాుయ. ఆ నియమాలు వివరించడం, వాళీ్ని చకకని రాజమారాు న నడపడం నా విధి.

మా డ ైరెకిరచ నాకు వివరాలు చ పిపనపుపడు నాకు చిను నవొాచిుంది. మేం చినుపుపడు కాపబీ్ుకుకలోీ రాసేవాళీ్ం “ఆడి తపపరాదు”, “తలీ్సదండుర లు దవేునితో సమానము” లాట్టవి. దాంతో నీతులూ రాతలూ కూడా నీట్లగా నాట్లకుంట్్యని మాపెదదల ఉదేదశ్ం. అలా జరిగిందా అనుది వేరేకథ అనుకోండి.

అమెరికాలో ఉగుు పాలతో “గెలుపు” పాఠ్ాలు నయరిపో స,ి ఎదిగిన తరవాత ఈ సనాారాు లూ, సంఘ్సవేా బ్బ ధసిుత నాురచ. అమెరికా, ండయిా భలగోళ్లకంగా diametrically opposite కావడంచతే కావచుు!.

000

మికేలా వచిుంద ితను చ యయబ్బ యే పరా జకుి గురించి మాట్్డడానికి. “ఏంచేసాత వు?” అని అడగిాను మామూలుగానే. “ఏమో” ది కూడా మామూలు. వాళీ్కి పరపంచంలో సమసత వియయాలూ త లుసాత య

కాని “సాట్టమనిషికి నువుా చ యయగల సాయం ఏమిట్ట?” అంట్ే చపుపన చ పపలురచ.

144

అరగంట్సేపు తనకుట్లంబ్ం, చదువు, చ యయబ్బ యే ఉదో యగం మాట్్డినతరవాత ఆ ఉదో యగానికి పనికొచేు సంఘ్సేవ బ్బ ధసిాత ను. అందులో కూడా స్ ంతలాభ్ం కొంత ప్ ందుపరచక తపపదు మరి! పుణ్యమనే కదా పూజలూ, వరతాలూను.

బిజిన స్ట ఎడిానిసేి రయన్ మేజరచట్. సరే, ఏ బిజిన స్ట గానీ మనుయులతో పని-

ఎదట్టవారి మనసతతాాలు అరథం చసేుకోడం కదా. అంచేత ిళ్ళీ వును రెండు సేవాసమాజాలక ివ ళీ్ల అకకడ ఏం చసేుత నాురో, తనకకడ చ యయగల్సగిన సాయం ఏమనేా వుందేమో చయడమనాును.

పుపడు ఆ మాట్ చ పపడానికే వచిుంది. “నాకో మంచి పరా జెకుి ద రికింది,” అంది కుషారచగా. “ఎకకడ?” అని అడిగాను. ిరిచివరనును నరిింగుకోంలోనట్. “పెైగా అకకడ ఒక ండయిన్ ఆవిడ

వుంది. అంచేత నేను కలురల డ వైరిిట్ట కూడా సిడీ చ య్యయచుు,” అంద ిమికేలా. సరే, తాను అకకడ తన పరా జెకుి కి సానుభ్ూ స [compassion], నిసిహ్మయులకి

సాయము చయేుట్ [helping the needy], భిను సంసకృతులలో విలువలు [cultural

diversity] అను మానవతావిలువల అధ్యయనం చయేుట్ అని నిరియంచేం. ఆ అమాాయ లువబ్బ త , “ ండయిాలో ఉమాడికుట్లంబ్్లు కదా,

రెండుగదులోీ పదిమంది వుంట్్రచ. ఆవిడని కకడికి తీసుకొచిు నరిింగుహెంలో పెటి్డం ఏమిట్ట?” అంద.ి

000

దివరకు లాట్ట వియయంలోన ే తను అడిగిన పరశ్ు గురొత చిుంద,ి “రెండుగదులోీ ఆరచగురచ వుంట్ ే మరి పలీిల ఎదుట్ ే ... చేసాత రా?” అని. ఏమిట్ట అడుగుతోందో వాచయం చ యయలుదు నామీద గౌరవంతో. నాకు ఏంచ పాపలో తోచలుదు.

145

“పిలీలముందు చ యయరచ కాని కావాలనుకుంట్ే దార ే వుండదా? జనాభ్ చయసేత త లుసోత ంద ికదా” అనాును తేల్సగాు .

ఎవరచ ఎలాట్ట పరశ్ులు వేసాత రచ అనుది కూడా సాంసకృ సకవిజాా నంలో భ్గమే. అద ేవయసుగల త లుగు పిలీలు ఆ పరశ్ు వేసాత రనుకోను.

000

మికేలా నామొకం చయసయత నిలబ్డింద ి జవాబ్ు కోసం. “ఆయన ఈదేశ్ంలో ఉండడంచతే మారిపోయారా?”

నాకూకడా ఆ అనుమానం వచిుంద ి కాని బ్యట్బ్డడం నాకు యిం లుదు. మామూలుగా పదెదవాళీ్ని కకడికి తీసుకొచిుంతరవాత ంట్లీ పటె్లి కోడమే చయశాను కాని నరింగుకోంలో పటిె్డం చయడలుదు.

“నీ పోర జెకుి లో అది కూడా భ్గమే. చయడు ఏం నేరచుకుంట్్వో,” అనాును గోడమీద పిలీ్సవాట్ంగా.

సరేనంట్ూ వ ళీ్లపో యంద.ి ఆ తరవాత మికేలా అపుపడపుపడ చిు తను కనుగొను సరికొతత వియయాలు

చ పూత నే వుంది. ఆశ్ురయం, ఆవిడ అంట్ ేపూరిిమాదవేి పెళీ్ల చేసుకోలుదట్. వాళీ్చ ల ీ ల్సకి పదకొండుమంది పలీిలుట్. సయకలు ట్ీచరచగా పనిచసేయత వీళీ్ందరికీ చదువులు చ పిపంచిందటి్. పెదదపలీిలు ఎదిగి ఉదో యగాలోీ చేరిన తరవాత, చినువాళీ్ని చదవిించారట్. తాను గాహించిన పర సవియయమూ ఆ అమాాయకి వింతే. నాకు చాలా

మామూలు వియయం. తాను ఎనోు సంగతును నేరచుకునాునని చ పేపద ిమకోతాికంతో.

146

తననిగురించి కూడా చాలా పరశ్ులు వసేేదటి్ ఆవిడ. మొదట్ చిరాగాు అనిపించినా అద ి వాళీ్ అలవాట్ల అనుకుని జవాబ్ులు చ పిపందిట్. తన కుట్లంబ్ం ఫ్ ట్ల కూడా చిుందిట్.

గుడ, గుడ అంట్ూ వసుత నాును నేను నవుాత . 000

పూరిిమాదేవి - అదే నరిింగ్ కోంలో మికేలా సందరిిసుత ను ఆవిడ - తన కుట్లంబ్ంగురించి పదే పదే చ పూత ండడంతో మికేలాకి ఓ ఆలోచన తోచింది.

“నేను ఆవిడకి ఒక కలాజ [collage] చ యయమని చ పాపను. ఓ పెదదబ్బ రచల మీద తనకి అభిమానులయన వాళీ్ందరి బ్ొ మాలూ అమరిు, దానికి వతాత సుగా ఓ చినుపుసతకం వాకిుతరా లు రాయమని. నేను సాయం చసేాత ను,” అంది.

“చాలా మంచి ిక,” అనాును, నిజంగానే సంతోషిసయత . మనకి దాపరికం లుదు. డాకుయమెంట్యేను చాలా తకుకవ. మన చరితర అంతా మౌఖికమే కదా.

మికేలా సందేహసియత , “ఖరచులు డిపారి మెంట్ల సుత ందా?” అని అడిగింద ిన మాదిగా.

“ఎంత?”

“ఏమో.”

కలాజ కి అటి్బ్బ రచల , గమ్, కథ రాయడానికి ఓ నో‌ బ్ుకుక, లుకపో త ేత లీకాయతాలు - ఎలా చయసినా పద ిడాలరీకి మించదు. డపిారి మెంట్ంట్ే, రసీదులూ, ఫారాలు, అపూూ వలూ, ఎందుకొచిున గొడవ అని నాపరచి తీసాను.

మికేలా చయసి, న వర మెైండ అనసేి శ్లవు పుచుుకు వ ళీ్లపోయంద.ి వ ళ్లత , “వ రల ఎకెైిట్టంగ్” అని మరోసారి చ పిప.

ఆతరవాత నాలుగు వారాలు కనిపించలుదు.

147

సిమెసిరచ చివరికొచిుంది. మికేలా తను కనుగొను సంగతులూ, దానిమూలంగా తన దృషిిలో, ఆలోచనా ధోరణ్ణలో వచిున మారచపలూ రిపో రిివాాల్సిన రోజు దగురకొచిుంది.

ఎపుపడు కలుసాత వో చ పపమని ఈమయెలు చేును. జవాబ్ుగా తన ేవచిుంది.

“నాకో చిను సమసయ వచిుంది,” అంది జంకుత . ద ికూడా మామూలు. చాలామంద ిఆ ముగింపు దగురకొచేుసరికి కాసత ఆదురాద

పడతారచ - తాము చేసింది చాలదేమో, పోర జెకుి అపుూ వు కాదేమో అని. “ఫరవాలుదులు. నువుా పాసవుతావు,” అనాును ధ ైరయం చ పూత . “అది కాదు. ననేు కాలుజీ చివరిరోజున ే వూరచ విడచిి పో వాల్స. ఈలోపున

మూడు పెదద పేపరచీ రాయాల్స. ..”

నాకు చిరాకేసింది. ఈ సో ది అంతా ఎందుకు?

“ఏంచ యాయలనుకుంట్లనాువో చ పుప” అనాును. “ఆ కలాజ ంకా పూరిత కాలుదు.” “అంట్ే మధ్యలో వదిలుసాత నంట్్వా?”

“లుదు. చేసాత ను, వచేువారం వ ళీ్ల పూరిత చసేాత ను. ఈ లోపున మన ంట్రూాయ చ య్యయచాు అని ...”

నాకు పరా ణ్ం కుదుట్పడింది. తొందరపడలది ననేే. క్షమాపణ్లు చ పుపకోలుదు కాని ంట్రూాయ చేసాత ననాును.

మరాుడు తొమిాది గంట్లకి రమానాును. సర ేఅని వ ళీ్లపోయంది. 000

మికేలా రిపో రచి రాయలుదు, ంకా పని పూరితకాలుదు కనక. అంచేత పరసుత తానికి వాగూా పంలోనే.

148

మామూలుగా ఈ ంట్రూాయలు ట్ేప్చ చేసాత ం తరవాత తగువులుమెనైా వసేత సాక్షయం కోసం.

మికేలా దానివపేు చయస ి“రికారచల చ యాయలా” అంది. ఆ అమాాయకి చ మట్లు పడుతునాుయ.

అద ిచయసి, “నీకు అభ్యంతరం అయత ేచ యయను,” అనాును. “నాకు యింలుదు.”

“సరే“ అని, సయి డ ంట్లకి అభ్యంతరమయనందున ట్ేపురికారలరచ ఆపు చ యయడమయనది అని రాసుకునాును.

“ఏమిట్ట నీ పోర జెకుి ?”

“వయసుమళీ్లనవాళీ్ ఆలోచనలు, అభిపరా యాలూ త లుసుకోడం, తర సంసకృతులగురించి త లుసుకోడం.”

“నీ సబ్ుకుి వయసుమళీ్లన విదేశ్ర సీత ై కదా. అందువలీ నీకు అధికంగా త ల్ససినదేమిట్ట?”

“చాలా త ల్ససింద.ి నేను ండియాలో ఆడవాళీ్గురించి విను చాలా సంగతులకీ, విడవిిడిగా ఒకో మనిషి జీవితానికీ చాలా తేడాలుంట్్య.”

“ఏమిట్ట ఆ తేడాలు?”

“పెదదపెదద కుట్లంబ్్లు చాలామంది చినుయళీ్లో వునుపుపడు రాగల తగువులగురించ ే నేన పుపడయ వింట్ూ .వచాును. మేం కకడ అంట్లంట్్ం ఫెమిల్సయారటి్ట మి స మీరి కంట్ ంపి్చ కి దారి తీసుత ందని. కాని అదే ఫమెిల్సయారిట్టవలీ ఆతీాయతలు కూడా పరెచగుతాయేమోననిపించింది ఆమెతో మాట్్డినతరవాత. ననేు మా కేంపు కి వ ళీ్లనపుపడు చయసాను కొంచ ం. కాని అవి అట్ేి కాలం నిలవవు. అకకడునుంతసపేే “కేరింగ్ అండ షేరింగ్”.

పూరిిమాదవేిని కకడికి తీసుకొచిున మిసిర పరనీల స్ ంతకొడుకు కాదు. చ ల ీ ల్స కొడుకు. పదేళీ్కిందట్ ండియా వ ళీ్లనపుపడు ఆవిడ చ పిపందట్ తనకి జరచగుబ్్ట్ల

149

కయింగా వుందని. చ పపకోడానికి పదిమంద ి వునాు ఎవరిబ్్ధ్లు వాళీ్వి. అంచేత పరనీల తనతో తీసుకొచుేసాడు. ఆవిడ తనని పెంపకం తీసుకుందని దాఖలా చయప ిగలాన్ కారచల సంపాదించి తనదగురే వుంచుకునాుడు. కాని ఈమధ్య పరిసిథతులు మారిపో యాయ. దదరచ పలీిలతరవాత కల్సగిన పిలాీ డికి మలి్సపుల స్ లరిసిస్ట . ఆ పిలాీ డికి తలీ్స అవసరం 24 గంట్లూను. అంచేత ఆవిడ అతతగారి అవసరాలు ఆదుకోలుకుండా వుంది. పరనీల ఉదో యగంవలీ న లకి 20 రోజులు రోడుల మీదే వుంట్్డు. అంచేత ఆ దంపతులు మరో దారి లుక, అందుబ్్ట్లలో వును సదుపాయం కాదనలుక ఆవిడని అకకడ పటె్్ి రచట్.”

మికేలా కళ్తీ చ మరుడం చయసి నాకూకడా అదోలా అనిపించింది. ఏ దేశ్ంలో కానీ ఏ జా సలో కాని మానవతత ాపు ఛాయలు ఎపుపడయ ఒకకలాగే వుంట్్యేమో అనిపించింది.

000

సెమసిెరచ అయపోయంది. ఆఖరిరోజు. అమా రాసిన వుతతరంలో సంగతులు ఆలోచిసయత కూరచునాును. అమామాకి చాదసత ం ఎకుకవయపోయంది. మామయయ “కొనాుళ్తీ నీదగుర పటె్లి కో” అని తీసుకొచిు కకడ దించసేిపో యాడు రెండు న లలకిందట్.

ఆవిడ చిట్టినీ, సుజీనీ చంపుకు సనసోేత ంద ి “ఎకకడికెళ్తత నాువు, ఎవరితో వ ళ్తత నాువు, ఏ సనిిమాకి, చీరల ందుకు కట్లి కోవూ,” కట్లి కుంట్ే “అలా కట్లి కునాువేమిట్ట,” “తల దువుాకోలుదేం”, దువుాకుంట్ే “అదేం దువుాకోడం” ... ఏదో ఓ గొడవ రోజూ .....

ట్ ైము చయసాను. ఆలోచిసయత ండగానే నాలుగునుర. ఆ రోజుకి నా పని అయపోయంది. కంపూయట్రచ ఆఫ్ చసేి, కాయతాలు డరా యరచలో పడేస ిలువబ్బ తుంట్ ేమికేలా వచిుంది. మరోసారి నాకు బ్ె ైచ పపడానికి వచిుందనుకునాును. నా బ్్ధ్యత

150

నేను అతయంత సమరథవంతంగా నిరాహించేను. మరొకసారి నాకు కృతజాతలు చ పపడానికొచిుంద.ి నాకు కించిత్ గరాం కల్సగింద.ి

“ ంకా కకడే వునాువమేిట్ట, నీఫెలీ ట్ల ట్ ైమయపో లుదయ?” అనాును. ఆ అమాాయమొకంలో ఏదో సకమక కనిపించింది. “ట్ ైము అయపో తోంది. కాని ఒక సంగ స మీతో అతయవసరంగా

మాట్్డాలనిపించింద.ి”

“ఏమిట్ట?”

“అదే కలాజ మాట్.”

“కలాజ? ఏమయంద?ి బ్్గా రాలుదా?”

“నేను అనిు రోజులు గడిపేను ఆవిడతో. నా పనులు మానుకును సమయాలు కూడా వునాుయ. కలాజ చయపించి ఆవిడ పరమానందపడపిో త థాంకుి చ పిపంది. అద ిచయసి ఆశ్ురయంతో నాకు నోట్మాట్ రాలుదు.”

“బ్్గుంది. నీకు గరాకారణ్ం.”

“అది కాదు. ఆ కలాజ లో నాబ్ొ మా ....”

“ఏం, లుదా?”

“వుంది” అని ఓక్షణ్ం ఆగి, “పో సేిజి సాి ంపంత! ఓమూల. ఆవిడ నాగడలం పుచుుకుని ‘ దిగో నువుా’ అని నాబ్ొ మా చయపించినపుపడు నాకు అరథమయంద ిఆవిడ ఎనభెై అయదేళీ్జీవితంలో నా పాతర ఎంత చినుదో ... నేను ఎంతసేపూ ననే ంత సేవ చేసుత నాునో అనే ఆలోచిసయత వచాును ంతవరకూ.”

నేను త లీబ్బ యాను. “Very humbling experience. అద ే నా పరా జెకుి లో నేను నేరచుకును

నిజమైెనపాఠం, మీకు చ పాపలనిపించింది. బ్ెై” అనేసి గబ్గబ్్ వ ళీ్లపో యంది. నాకు తల సరిగింది. కురలులో కూలబ్డాల ను అచేతనంగా. అమామాా, సుజీ,

చిట్ీి , పూరిిమాదేవీ, కొతతరంగులు పులుముకుంట్లను పాతకాలపు విలువలూ, “నా”

151

చుట్ూి గిరికీలు కొట్ేి “నేను” కలగాపులంగా ఝుమాని లుచాయ కందిరలగలాీ నామనసాకాశ్ంలో.

000

(కౌముది.న ‌ లో పరచురితం. జుల ై2007)

152

15. తలీ్ల, నినుు దలంచి ...

గౌరలప స అమెరికాలో దిగేనాట్టక ి ముగుు రచ పిలీలూ, నాలుగుపదులమీద నాలుగేళీ్వయసయను. అపపట్టకి అతనికి ంగలీయుభ్యమీద గొపప అధికారం వునాు త లుగంట్ే అంతక ి మించిన అభిమానం. అతనికి తగుట్ేి అరాథ ంగి సావి సర కూడా ద రికింది. అవిడకి నయన వంకాయా, మిరపకాయ బ్జీులూ, పుల్సకో రా, కొ సతమీరకారంలాంట్ట వంట్కాలు చేతనవును. వంట్్, పలీిలూ తనబ్్ధ్యత అని గట్టిగా నమిాన సాధిా. వీట్నుట్టమూలానా అతనికి అమెరికాలో వునాు అచుం దేశ్ంలోన ేమనలోగిళీ్ ఉనుట్ేి ఉండడంచేత వారిసంసారం విరగబ్ూసని మందారంలా కనుులపండువగా కళ్కళ్తీ డుతోంది.

అతనలా జనాభ్ూమిమీది మమకారాలు మనసులో మననం చేసుకుంట్లను

దినాలలోనే విశాఖపట్ుంలో ఉను మితుర డు భ్గవంతం చాట్లీ కొచిు (చేట్ కాదండ,ీ చాట్ల) సతాయంచడేు ఓమారచ రాకూడదా ఆంట్ూ. దదరూ ఓ పావుగంట్సేపు ఘ్రషణ్ పడాల క, “ఏద ైనా సభ్ ఏరాపట్ల చ యయ, వసాత ను,” అనాుడు గౌరలప స.

“దానికేంవుంది. భ్షాఘోయ దికుకల పికకట్టలుీ తోందికకడ. ఆరిపో తును త లుగుభ్యక ిిపిర ి పో స ి నిలబ్ెట్్ి లని మక ఆరాట్పడిపో తునాుం మేం అందరం. మాకంట్ే అమెరికాలో వును మీరే ఎకుకవ భ్షాపో యణ్ చేసుత నాురని కూడా కకడ ఓ అభిపరా యం వుంది. నువుా రా. నీ అమరిెకను కనులతో మనదేశ్ం చయసి, నీఅనుభ్వాలు కూడా చరుకి పెట్ొి చుు,” అనాుడతను.

సరేననాుడు గౌరలప స. దరిమిలా భ్గవంతం కుషారచగా విశాఖపట్ుం, వాలుత రచ, విజయవాడ,

రాజమండీర, మరియు రాజధానిలోనయ ఉను అనేకానేక పదెదలని కలుసుకుని,

153

అవుననిపించుకుని, తగిన సంభ్రాలు సమకూరచుకునేసరికి మరో రెండేళ్తీ గడిచిపోయేయ.

అలా మొతతం ఎనిమిదళీే్తరవాత గౌరలప స మాతృదేశానికి పరయాణ్మయేడు. కొడుకు శా్రను, పెదదమాాయ కవిత అపపట్టకి ట్ీనజేరచలు.

“యూరపయత ే వసాత ం కానీ ండయిాలో ఏముంది దోమలూ, దోపడి ీ తపప” అనాురచ వాళీ్లదదరూ.

“వాళీ్నొదలిుసి, నేన లా వసాత ను?” అంద ి సావి సర. అట్ల పలీిలతో వాదించలుక, ట్ల సావి సరకి సమాధానం చ పపలుక, గౌరలప స ఒకకడే బ్యలుద రేడు బ్ంధ్ుజనులకోసం కొను విదేశ్ర వసుత సంచయంతోపాట్ల కొనిు పాతజాా పకాలు మూట్ కట్లి కుని.

బ్ొ ంబ్్యలో పేీ ను దిగి, రైెల కిక, హైెదరాబ్్దులో దిగగానే తొల్స షాకు సనాుడు గౌరలప స. ఎనిమిదేళీ్లో దేశ్ం ంతగా మారిపో గలదని ఎవరైెనా అతనితో అని వుంట్ ేఅతను నమిా వుండవేాడు కాడు. హైెదరాబ్్దు రాజధాని కదా అంతేలు అని సరిపెట్లి కుని, కోణ్ారక ఎకిక విశాఖపట్ుంలో దిగి బ్సెికిక సీతమాధార చేరచకునాుడు.

అకకడా అంతే. కిరసనాయలు దపీాలకి బ్దులు కరెంట్లల టై్లలొచాుయ. గుమాాలకి పసుపూకుంకుమల సాథ నాన వారలుయులు వసేుకుంట్లనాురచ మిద ద ళీ్వాళ్తీ . గౌరలప స మనసు చినుబ్ుచుుకుంది.

విశాఖపట్ుంలో పెదదపటె్లి న అంతరాు తీయ త లుగుభ్షో దిరణ్సభ్ ఏరాపట్ల చేశారచ. ఆంధరా లో వును రాజుగారూ, రెడిల గారూ, నాయుడుగారూ, చౌదరిగారే కాక మదార సునుండ ిచ ట్టిగారూ, బ్ెంగుళ్లరచనించి మూరితగారూ, కొల కొట్్నించి రాయ గారూ, ంగీండునుండ ివిష్ , అమెరికానించి గౌరలపతీ, పంట్ల, మరియు జరానీనించి చ ంగళ్ కూడా వచేురచ. అలాగే ంకా చాలాదేశాలోీ పాతుకుపోయన త లుగుభ్షాభిమానులు, త లుగు భ్షాపేరమికులూ, త లుగు భ్షో దాి రకులూ చాలామంది ఆ మహ్మసభ్లోీ పాలొు నడానికి విచేుశారచ.

154

“మిస్ట ఆషీమాని కూడా కారయవరుంలో చేరచుకుందాం,” అనాురచ నాయుడుగారచ. ఆషీమా అసలుపేరచ ఆచింత ప్ నుులక్షీాపరసయనాకుమారి. ఆపేరచ ఆధ్ునికంగా లుదని, అసలు చాలామంద ి పలకనే లురనీ, బ్ెంగాల్లపేరీకి గిరాకీ అనీ -

లా చాలాకారణ్ాలు వ తుకుకని, ఆవిడ తనపేరచ ఆషీమాగా మారేుసుకుంది. గొపపసంఘ్సంసకరతగా పుపడిపుపడ ేపరజలనోట్ నానుతోంది.

“ఆమెందుకండీ ఫెమినిజమో అంట్ూ గోలుీ పుతుంది,” అనాుడు చౌదరి. “ఆ, లుదుల ండి. మనమాట్టన ే మడసిే. అదీగాక మనగూు డా గౌరవఁవే. మలీ

ఆడాళీ్ని వేరెట్ేిశాం అనీడానికెవరికీ ఔకాసం వుండదు,” అనాుడు చ ట్టి . చ ంగళ్ కూడా మంచిపాయంట్ే అంట్ూ వతాత సు పల్సకేడు. వారిసంసథ డ మొకాట్టక్

పిరనిిపులులమీద ఏరాపట్యంది కనుక అద ి సబ్బ్ర. వేరటిె్డాలు వారికి పటి్వు. కులతతాత ాలంట్ే మకమంట్ వారికి. “ముకోకట్టఆంధ్ుర లు ఒకకజెండానీడ .. చయేయ సత జెైకొట్లి త లుగోడా ...” అంట్ూ పాడుకుంట్లనువారూ, పాడుకోగలవారూనయ. అందుచతే సీత లైకి పరా సనిధ్యం వావలసిన అగతయం గురితంపబ్డిపో యంది అట్ేి శ్మా లుకుండా.

కారయకామాలు ఘ్నంగానే ఏరాపట్ల చేశారచ. రెండురోజులోీ పన ుండు పనేలులక ినిరియం అయంది.

మిస్ట. ఆషీమా సీత లైకి పరతేయకంగా ఒక పనేలు పెట్్ి లనీ, మిగతా అనిు పేనలులోనయ ఒక సీత ైతపపకుండా ఉండాలనీ పర సపాదించింది. వ నువ ంట్నే మరో పరశ్ు ఉదయంచింది.

“అనిు పనేలులలోనయ పెట్ేి ంతమంద ిఆడవారచ మనకెకకడునాురండీ?”

“అసలు వాళీ్బ్ురలాు చినువి.”

ఆమాట్కి ఆషీమా ఉరమిిచయసింది, “అంట్ ేమీఅభిపరా యం?”

155

“అద ి ననేనుమాట్ కాదండీ. ఆమధ్య ఎవరో హ్మరారచల ప్ర ఫసెరచ అనాురని మరెవరో అనాురచ. నేను హ్మసాయనికి అనాును, అంతే,” అనాుడు చ ంగళ్ నవుాత . ఆ తరవాత చుట్ూి చయశారచ. ఎవరూ నవాలుదు.

“ ంతకీ మీ పనేలులలో సీత లైకి పరా సనిధ్యం సాత రా? వారా?”

“మీరే చ పపండి ఏపనేలులో ఎవరిని పెడతిే బ్్గుంట్లందో?”

దాంతో ఆషీమాకి గొపపచికొకచిు పడింది. ఎవరపిేరచ చ పిపనా ఏదో వంక ... “ఆవిడని కిందట్డేు పిల్సచాం కదా.”

మరొకరచ అయత ే... “ముందోసారి పిల్సచేంవండీ. వాళ్తీ యనకి కూడా బిజిన స్ట కాీ సు ఎయర ఫేరచి కావాలందామె. ఎకకడ త సాత ం అంత డబ్ుో?”

మరొకరచ అయత ే...“అబ్రో, ఆవిడకి మాట్్డలం చేతకాదు.”

మరొకావిడ అయతే ... “నో, నో. ఆవిడకి మనవరచకమీద గవురం లుదు,”

.మరో .. “వాట్ బ్ల‌ .ఫలానా ..?”

“ఆమెమాట్ ఎతతకండ ిబ్్బ్ూ! ‘ఫలానామె’ని పలి్ససేత ‘ఫలానాయన’తో తగువు. కొరివితో తలగోకుకనుట్ేి .”

ఆషీమాకి ఆయాసమొచిుంది కానీ అందరిచతేా అవుననిపించగల సీత లైపేరచీ రెండుకి మించి తగలుీ దు. ఆ యదద రినీ రెండు పనేలులో పెటి్డానికి ఒపపందం అయంది.

సభ్లు అతయంతసంరంభ్ంతో పరా రంభ్మయేయ. రాజధానినించి విదయశాఖామం సర వచేురచ. ఉదో యగవిరమణ్ానంతరం ిట్ీలో విశాాం స తీసుకుంట్లను త లుగు ఆసాథ నకవి ముఖయ అ సథి. ఆయన విదాయశాఖామం సరతో సరిసమానంగా రాజలాంఛనాలతో విమానంమీద వేంచేశారచ. మిగిల్సన వకతలు వారి వారి వీలునుబ్ట్ీి , తాకతులనిబ్ట్ీి , తగువాకనాలలో దిగారచ.

మొదట్టరోజు అసలు “త లుంగుల వరూ,” “త లుంగు అననేమి,” “త లుంగువారి సాంపరదాయాలు ఎట్లీ న లకొన ను” వంట్ట వివిధ్ వియయాలమీద ఉపనాయసాలు

156

వాబ్డాల య. “ఈ రోజు మనం చాలా కొతతవియయాలు త లుసుకునాుం” అనుకుని పరజలు ఆనందించేరచ.

రెండోరోజు అకసాాతుత గా అవాంతరం వచిుపడంిది. ఆనాడు సభ్కి అధ్యక్షత వహించవలసిన పదాశా్ర సంపూరాి ఘోష్ కారయదరిశ భ్గవంతానికి అరథరా సర ఫో ను చేస ిఅనారోగయం కారణ్ంగా తాను సభ్కి హ్మజరచ కాలునని త ల్సయజేశారచ. తన ంట్లీ ఫో ను వునుందుకు అతను విచారించింది బ్కుశా ఆ ఒకకరోజేనేమో. ఆ తరవాత కొంతసపేు అధ్యక్షులవారిని పలివనా వదాద అని తనలో తనే తరునభ్రున చేసుకుని, “నువేా ఏదో ఓదారి చయడు” అని ఆయన అంట్్రని తనకి తన ేసమాధానం చ పుపకుని, ఆ దార ికనుకుకని, ఆ దారిన పో తును ఓ దానయయని ద రకపుచుుకుని, కారయవరుం పరచవు నిలబ్ెట్ేిడు. త లాీ రేక, అధ్యక్షులవారికి త ల్సయజేశాడు వివరాలు. ఆయన అతని కారయదక్షతని మెచుుకునాురచ.

మొతతంమీద వకతలూ, సభ్పతీ సభ్మండలం అలంకరించేసరికి పద ిదాట్టంది. సభికులు వాచీలు చయసుకుంట్ూ మొదల ట్లి -తండీర-మొహ్మలు పెట్ేిరచ. పరకట్టంచిన సభ్ప స కారణ్ాంతరావలీ రాలుకపోయారని చ పిప, సాలపవయవధే అయనా అంగలకరించినందుకు దానయయగారికి పుయకలంగా కృతజాతలు చ పిప కారయకామం పరా రంభించేరచ.

దానయయ లుచి సభ్సదులకు నమసకరించి, “ పుపడు రాయ గారచ మాట్్డతారచ” అని చ పిప కూరచునాుడు.

రాయ గారచ లుచి, త లుగుభ్య య్యకక గొపపతనంగురించి చకకగా వివరించేరచ. “కనుడపరభ్ువు శా్రకృయిదేవరాయలు దేశ్భ్యలందు త లుగు ల సి అనాురచ.

సారాభలములు ననుయయని భ్రతం త నిగించమని నియమించడమే కాక తాను సాయంగా ఆముకతమాలయద అను పరబ్ంధానిు తటే్త నుగులో రచించారచ. ఎందుకంట్ ేత లుగు దరా క్షాపాకమువల మధ్ురముగా ఉండును కనుక. ఆ తరవాత శా్ర పాలగుమిా పదారాజుగారచ తమ త లుగుకథలని తామే ంగలీయులోనికి అనువదించి నయయయారక

157

హెరాలల ట్టరబ్ూయన్ నిరాహించిన పరపంచకథలపో ట్ీలో బ్కుమతులు ప్ ంది, త లుగుసాహితాయనికి అంతరాు తీయఖాయ సని గడంిచి పటె్ేిరచ. అంట్ే త లుగుసాహితయం ఘ్నత త లుసోత ంది కదా ...”

రాయ గారిఉపనాయసం అంతా కకడ రాయడం అయేపని కాదు కానీ దేధోరణ్ణలో సాగింది ముపాపవుగంట్సేపు.

ఆ తరవాత సింకళ్నించి వచిున అళ్కసింగరి తాము విదేశాలోీ వుంట్ూ త లుగుభ్యని ఎలా పో షించుకుంట్ూ వసుత నాురో చ పేపరచ. ఆయన ఉంట్లను ిరిలో ఓ పద ి త లుగుకుట్లంబ్్లు వునాుయట్. న లకొకసారి కలుసాత రచట్. త లుగులో మాట్్డుకోడం, చదువుకోడం, చేసాత రచట్. అదికాక, పర స ఆదివారం ఉదయం ఆరచగంట్లకి ఆకాశ్వాణ్ణలో గంట్నురసేపు త లుగు కారయకామం నడుపుతారచట్. అందులో ఒకక ఆంగీపదం మచుుకయనా వుండదుట్.

“ఆ కారయకామములో మీరచ ఒకక ఆంగీపదమయన ఎ సత చయపగల్సగిన, పదివేల రూపయములు తుత నని దే నా సవాలు. త లుగభ్యయందు అభిమానముతో కకడ చేరిన మీరందరచను సాక్షయము. నాకసతవాకకవాక్ శ్వాణ్యంతరసంఖయ కూడ మీకు వాగలను. మీరందరూ త లుగు మాయమయపో తునుదనీ, త లుగుభ్యని సరిగి పునరచదిరించవల నని అంట్లనాురచ. మీకు నిజముగా త లుగుభ్యయందు అభిమానము ఉండని, ముందు మీరచ పుపడు మాట్్డుచును సంకరభ్యను, ముపాపది ఆంగీపదములతో కూడిన త లుగును వదిల్సపటె్లి ట్ మొదలుపెటి్వల ను,” అని చ పిప ముగించేరచ.

కారయకరతలు మొకమొహ్మలు చయసుకునాురచ. ంతవరకూ తాము “అట్టి సంకరభ్యలోనే మాట్్డుచుంట్టమి” అని అపుపడ ే తట్టింద ి వారికి. ఏంచయేగలరచ ఎవరచ మాతరం? రోట్టలో తల దయరేుశారచ కద. “సంజయ, ఏమని చ పుపదు” చందమయంది కారయకరతల అవసథ . భ్యవియయంలో అళ్కసింగరిగారి ప్ జియను ముందు కనుకుకని వుంట్ే బ్్గుండును అని విచారించేరచ కొంచ ంసేపు.

158

దానయయ మళీ్ల లుచి, తనభ్యణ్లో ఆంగీపదాలు ద రలకుండా జాగాతతపడుత , ఆ తరచవా సవకత చ ట్టిగారని ముచుట్గా మూడంట్ే మూడుమాట్లోీ పరిచయం చసే ిమాట్ దకికంచుకునాుడు. ఆ క్షణ్ంలో అతడి మనసు ప్ ంగిపోయంద ి తాను ఆ నాట్టసభ్లో వకత కానందుకు.

చ ట్టిగారచ కూడా మాట్లకి రవంత తడుముకుంట్లనుట్ేి కనిపించేరచ. కానీ అంతలోనే తాను చరిుంచవలసినవియయం గురొత చిుంది. “అసలు త లుగు ఆంగీపదాలను అంకించుకుని కకకభ్ుకతం చేసేసుకోడానికి ముకయకారనం మన సాంకే సకపురోబివురిద. ఈనాట్ట సాంకే సకపదాలు మనత లుగులో లునందున మనం ంగలీయు వాడుతునాుం. ఒకవేళ్ మనం త లుగుపదాలు సమకూరచుకునాు అవి అంతరాు తీయంగా ఎవరికీ అరతం కావు కావున మనం ంగలీయుపదములు వాడవల . ఉదారుకి వరల రెండువలే తీసుకోండి. బ్నాయంచండి (సేవ్), మలీ బ్నాయంచండ ి(సేవ్ యాస్ట), అంట్ ేత లంగానాలో త లసతదేమో కానీ త లుగుదేసంలోన ేవేర ేపరా ంతాల గందరగోళ్ంగ వుంట్ది గంద. అంచతే, వుపుపడు మనం ననుయయ, సకకనలనాట్ట త లుగుమాట్లతో పబ్ోం గడుపుకోలుం. భ్య సజీవం. అంట్ ేపెరచగుతా వుంట్ది అన ేకద. అసలు పరపంచంలో ఏభ్య మాతతరం మారచప లుకండ వుండపిో యంది గనక? ఛాసరచనాట్ట ంగలీయు పుపడు లుదు అని మనందరికీ ఎరికే కద. అంత ందుకు, ఈనాట్ట ంగలీయులో మన త లుగుమాట్లు ఎనిు చేరయేో చయడండి. బ్్డ కరా, కరల, మసాలా, నిరాానా ... అంట్ట మాట్ల నోు ఆంగీంలో మామూలయపోయనాయ కద. మామూల కూడా ంగలీయుమాట్ ే...”

ఆయన వుపనాయసం వింట్లంట్ే, గౌరలప సకి దిగులు ముంచుకొచిుంది. తనక ిఅరథంకాలుదు కాబ్బ లనుకుని భ్గవంతంవేపు చయశాడు. అతను వంచిన తల తతకుండా నోట్లి రాససేుకుంట్లనాుడు ప్ ట్టిచతేోత (షారచి హేండు).

ఆతరచవాత పం‌ మాట్్డేరచ. అతను పుట్లి కతోన ేనాయకుడు. కండబ్లంతో పాట్ల లోకరల స కూడా బ్ుడిబ్ుడి నడకలనాడే ఒంట్ పట్టించుకును ఘ్నుడు.

159

రెండోయేట్ తపపట్డుగులుసయత లీంతా సరచగుత ంట్ే, ప్ రచగిళీ్ ఐదారేళీ్ పలీిలు అతనివ ంట్ నడుసుత ంట్ే చయసి తలీ్సదండుర లు మనవాడికి నాయకుడయ ేలక్షణ్ాలునాుయని కనిపెట్ేిశారచ. అయదోతరగ స అయేసరికే రచగుప్ రచగు వారందరిచేతా కౌరా అనిపించుకును పరబ్ుదుి డు. ఆనాట్టనుంచి ఈనాట్టవరకూ తరచలని తాను నడపింిచడమే కానీ తాను మరొకరివ నక నడవలుదు.

అంచేత ఈ రోజు సభ్ అతనికి కాసత రకాట్ం అయందన ే చ పాపల్స. తనని మొదట్ట వకతగా పెటి్నందుకు కొంత నొచుుకునాుడు. తాను చ పపదలుచుకును ఘ్నాపాఠ్ల పాయంటీ్నీు ఈ వకతలందరూ చ పేపశారచ. పుపడు తాను చ పపగల కొతత వియయాలు ఏమునాుయ? సరే, చయదాద ం అనుకుని, తను కూడా త లుగుభ్య పుట్లి పూరోాతతరాలదగురే మొదల ట్టి , మనభ్య ఘ్నత పరసాత వించి, “ప్ గడరా నీతలీ్సభ్ూమి భ్ర సని” అని ఓ చరణ్ం పాడ,ి త లుగుభ్యని పరిరక్షించుకోవలసిన ఆవశ్యకతనుగూరిు పరసంగించి, “మనం పుపడ క విసత ృతమయన పరణ్ాళ్లక తయారచ చేసుకోవాల్స. ఆ పరణ్ాళ్లక తయారలలో పరపంచీకరణ్ం తపపనిసరిగా దృషిిలో పెట్లి కోవాల్స,” అని సభికులవేపు చయశారచ.

సభికులు అలసి, స్ ల్ససి, దివాలామొహ్మలోత వుసయరచమంట్ూ చయసుత నాురచ. ఎవరిమొకంలోనయ ఉతాికం అనుద ి మచుుకైెనా కనిపించడంలుదు. లాభ్ంలుదు. ఏద నైా పదున ైన అసత ంై పరయోగించాల్సిన సమయం ఆసనుమయంది అనిపించింద ివకతకి. ఘ్నతకెకికన మహ్మమకులందరూ తలపుకొచేురచ. తేట్త నుగున రాయమను రాయలవారినుండ ీ వాయవహ్మరికం ఉపయోగించమను రామూారితగారివరకూ, ఆ తరవాత ఆధ్ునిక కవితాానికి మారుదరశకుడు శా్రశా్ర ... అవునవును.. శా్రశా్రగారచ రావిశాసిత గైారికి ఏమని శ్లవిచేురూ? త లుగులో బ్్గా రాయాలంట్ ే ంగలీయు చదువుకోవాల్స అని. శ్కభ్ష్, ... పం‌ గారచ ఓక్షణ్ం ఆగి శోాతలని కల్సయజూసి, మళీ్ల పుంజుకునాురచ, “మన పరపంచీకరణ్కి అనుగుణ్ంగా త లుగుండాల్స. త లుగుని

160

ంగలీయుతో కమిాంగిల చేసి, పాఠయపుసతకాలు తయారచ చేసుకోవాల్స. మనం త లుగు నేరచుకోడానికిముందు ంగలీయుభ్యని క్షుణి్ంగా అభ్యసించాల్స.”

ఈ చివరి వాకయంతో అంతవరకూ దికుకలు చయసుత ను సభికులు, ముఖయంగా ంగలీయుమీడయిం సయకళీ్లో చదువుకును యువకులు ఉల్సకికపడి, అపరమతుత లయ, నిట్్రచగా కూరచునాురచ, ఎవరో వ నుుమీద ఛళ్తీ న చరిచినట్లి . “వాట్ బిరల్సయంట్యడయిా!” అనాురచ ముకతముఖాలతో.

పంట్లగారికి కావల్ససింద ికూడా అదే. సభికులదృషిిని ఆకట్లి కోడం. ఆ తరవాత వారికి అరథమయలేా విడమరిచి వివరించడం. అదేకదా మంచి వకతలక్షణ్ం మరి. అంచేత ంగలీయుభ్య అభ్యసించవలసిన ఆవశ్యకతగురించి లా వివరించరేచ, “ ందాకా చ ట్టిగారచ చ పిపనట్లి సాంకే సక పదజాలంమీద అధికారం రావాలంట్ే మనకి ంగలీయు భ్షాపరిజాా నం అవసరం. అసలు మనదేశ్చరితర చయడండి. ంగలీయువాడు మనమీద అధికారం ఎలా సాధించాడు? వాడికి ంగలీయు కరతలామలకం కనక. పుపడు మనం మళీ్ల ంగలీయువారిమీద ఆధపితయం ఎలా సాధించగలం? వాడిభ్య నేరచుకుని వాడిభ్యలోనే వాడిని జయంచడందాారా. వుమన్ అండ చిలల రన్ కి వాళీ్భ్యలోన ేబ్బ ధ్పరిచినట్లి గానే, ంగలీయువాణ్ణి ంగలీయులోనే జయంచాల్స. చ ట్టిగారచ చ పపింది ఎంతయనా సబ్బ్ుగా వుంది. ంగలీయు నరేచుకుంట్ే మనకి వారి భ్వనాసరళ్ల బ్బ ధ్పడుతుంది. ంగలీయువాయకరణ్ం, పదవినాుణ్ం, వాకయనిరాాణ్ం, క్షుణి్ంగా త లుసుకుంట్ేనే ఎనోు ఘ్నకారాయలు సాధించగలం. అందుకు మనం విదేశాలోీ త లుగుపిలీలకి ంగలీయుసయకళ్తీ పెట్్ి ల్స. ఆ సయకళీ్లో పాఠ్ాలు చ పపడానికి త లుగుదేశ్ంలో ంగలీయుబ్డలిో త లుగు నేరచుకునువారిని పిల్సపించాల్స. అందుకు కావలసిన నిధ్ులు ఏరాపట్ల చయేడానికి రాయిరపరభ్ుతాం ఏరాపట్ల చయేాల్స ...” అని ముగించేరచ.

ఆ తరవాత, సభ్ప స చేతనయనంత సంక్షపిత ంగా ఆనాట్ట వకతల ఉపనాయసాలు సమీక్షించి చేతులు దులుపుకునాురచ.

161

ఆరా సర పిీ నరల సెయను. ఆ రెండురోజులూ సభ్లోీ జరిగిన చరులూ, వచిున పర సపాదనలూ సంగాహించి, రకరకాల పర సపాదనలు చేసేరచ. అళ్కసింగరిగారి ఉపనాయసం వినుతరవాత వారిందరికీ ఒక వియయం తటే్త లీమయంది. ఆయనలాగా ంగలీయుపదాలు వాడకుండా త లుగు మాట్్డలం ఎరెవరికీ సాధ్యం కాదు. కాలుదు. పెైగా, గట్టిగా ఆలోచిసేత అవగతమయంది ఆయన కూడా వారానికి గంట్నురసేపు మాతరమ ేఅలా మాట్్డగలుగుతునాురచ. తదతిర సమయాలోీ తపపనిసరిగా ంగలీయు వాడుత న ే వునాురచ. అందుచేత బ్రయరతుగా త లుగు నేరచుకోడానికి ంగలీయు ముఖయం అని అందరూ అంగలకరించేశారచ. సభ్ుయలు పం‌ గారి పర సపాదనలు ఏకగలావంగా ఆమోదించారచ.

అవిిః పిలీలక ిత లుగుకంట్ ముందు ంగలీయు నేరాపల్స. అనిుసయకళీ్లోనయ దానికి తగుట్లి బ్బ ధ్నావిధానం మారుమని

పరభ్ుతాంవారికి విన సపతరం సమరిపంచుకోవాల్స. కోరచిలూ, ట్ కుట్బ్ుకుకలూ తదనుగుణ్ంగా తయారచ చయేాల్స. సినిమాలోీ నయ, పుసతకాలోీ నయ, ప సరకలలోనయ కూడా కనీసం

ఎనభె ైశాతం ంగలీయు వాడాల్స. ళీ్లో తపపనిసరిగా ంగలీషే మాట్్డాల్స. అమెరికాకి వచేు, ంగలీయురాని అమామాలూ, నానుమాలనించీ

పిలీలు త లుగు నేరచుకుంట్్రచ కనక వాళీ్కి పరయాణ్ానికిముందు విధిగా ంగలీయుభ్య నేరేప ఏరాపట్ల చయేాల్స. లుకపో త ేవీసాలు వారాదు.

విదేశాలోీ త లుగుపిలీలకోసం ంగలీయుపాఠశాలలు పెట్్ి ల్స. అందుకు నిధ్ులు సేకరించాల్స.

162

విదేశాలోీ త లుగువారికోసం పటె్టిన ంగలీయుపాఠశాలలో పాఠ్ాలు నేరపడానికి త లుగుదేశ్ంనించి పంతుళీ్ని పిల్సపించాల్స. వారికి మాతరమే మన సంసకృ స, మన భ్య, మన ంగలీయు త ల్సయును కనక.

బ్లర ణ్యనిఘ్ంట్లవు - బ్్తు, ఫుడయల , హ్మండయ- వంట్ట పదాలు అచుత లుగు పదాలుగా గురితంచి, నిఘ్ంట్లవులో చేరిు సరగరాయాల్స.

కృయిమూరితగారచ త లుగువాయకరణ్ం సరగరాయాల్స, వాడుకలో వును ంగలీయుపదాలకి తగినట్లి విభ్కితపరతయయాలు (చాట్లీ , కూలాు , వ బ్యందు), సరానామాలకి తగిన కాియావాచకాలు (బ్్త్ చయేు), (మెసేజటె్లి ), ఆంగలా అవు, కాలుుయు, సికకవు వంట్టవాట్టని సో దోకరణ్ంగా నిరూపిసయత .

భ్గవంతం జాగాతతగా పర సపాదనలనీు రాసుకునాుడు తు, చ. తపపకుండా.

ఆ రా సర భ్గవంతం గౌరలప సని అడిగాడు సభ్లమీద నీఅభిపరా యం ఏమిట్ని.

గౌరలప సకి చాలా అసంతృపిత గా వుంద ికానీ ఏం చ పాపలో, ఎలా చ పాపలో త ల్లలుదు.

ముపెైఫఅయదళీే్కాితం తాతగారచ అనుమాట్ జాా పకం వచిుంది. ఆ రోజులోీ నానుగారచ తనని సయెంట్్ంథోనీ సయకలోీ వయేడం

తాతగారికి నచులుదు. “ఈ రోజులోీ ంగలీయుభ్యకును గౌరవం త లుకిక లుదు. ంగలీయు రాకపో త ే

ఉదో యగాలు రావు. అడుకుక సనాల్స” అనుద ినానుగారి వాదన. “సరే, బ్తుకుత రచవుకోసం ంగలీయు చదువు. జా సపరచవు నిలబ్ెటి్డానికి

త లుగు నేరచుకో,” అంట్్రచ తాతగారచ. ఆ తరవాత, పదెదబ్్లశ్క్ష

163

గౌరలప సముందు పడేసి, “మొదల ట్లి . తలీ్ల నినుుఁ దలంచి ...” అనాురాయన కుంకరించినంతపని చసేయత .

ఆనాట్ట ఆదృశ్యం అతనిమనసులో చ రగనిముదర వేసింది. భ్గవంతంవేపు సరిగి, “నీకు జాా పకం వుందా ఆ పదయం? తలీ్ల, నినుు దలంచి పుసతకమున్ చేతన్ బ్ూని స .. ఎంత కొట్లి కునాు ఆ తరవా సపాదాలు గురచత రావడంలుదు,” అనాుడు, మనసు విలవిలాీ డుతుంట్.ే

“నాకూ జాా పకం రావడంలుదు,” అనాుడు భ్గవంతం విచారంగా మొకం పెట్టి .

(30 జూన్ 2009.)