ǸĎతన įnల¢గ Ķ గవతమ -...

భాగవత గణనాధ్ాాయి

పో తన తెలుగు భాగవతము

నవమ స్కంధము

ఊలపలి్ల సాంబశివ రావు [Pick the date]

Copy Rights :

Pothana Telugu Bhagavatam by V Sambasiva Rao is licensed under a Creative

Commons Attribution-Non-Commercial 2.5 India License as of September

పో తన తలెుగు భాగవతము - నవమ స్కంధము

తృతీయ పరచురణ 2014

పరథమ పరచురణ 2010

ద్వితీయ పరచురణ 2013

రచయిత బమ్మెర పో తన

స్ంకలన కరత ఊలపలి్ల సాంబశివ రావు. vsrao50@gmail.com

+91 9959613690

పరచురణ తెలుగుభాగవతం.ఆర్్గ

చదువుకుంద్ా భాగవతం; బాగుపడద్ాం మనం అందరం

నవమ స్కంధము

భూమిక

చదువుకుంద్ా భాగవతం; బాగుపడద్ాం మనం అందరం పో తన శ్రీమద్ాంధర మహా భాగవత విశిష్ాా ధ్వక్ాానికి్ క్ారణం బమ్మెర పో తనామాతయాల నిబదధత. ఆచారా సి. నారాయణ రావు గారు అననట్లి పునరజనె లకకుంాా ననెసాలలాం క్ావించుక్వాాలని ఆక్ాం్షింంచారు పో తన. ాేయి నిగమాలు చద్వవినా స్ుగమంగాని ముకి్త భాగవత నిగమం పఠిసతత అతాంత స్ుగమం అవుతయందని విశ్ిసించాడు. ఆ ముకి్త ాాంఛే కరషకకవి పో తనచేత భాగవత తెనుగీకరణ చేయించంద్వ. అలా పో తరాననే శుకరాజు “శుఖముఖస్ుధ్ాదరవమున మొనసి యునన” భాగవతలల రసాసాిదనం తెలుగు రసిక విదుల మహిత భాగధ్ేయం.

భారతావనిలో మికి్కల్ల పరభావశాల వంశాలు స్ూరా వంశ్ం, చందర వంశ్ం, శ్రీరాముడు స్ూరావంశ్ శిరోమణి, కృష్యు యదువంశ్పు ాాడు. చందరవంశ్పు ధరెరానాదుల ాెనునదనున. అలా కృష్ాు వతారం చందర వంశ్పు మహారాజులతో అవినాభావ స్ంబంధం ఉననద్ే. అట్టి ఘనతరముల ైన మూడు వంశాల చరితరలను నవమ స్కంధంలో అతాదుుతంగా వరిుంచారు. ఆ పురాణ పురుష్యల పరమ భాగవతయల వరతనలు మనకు చకకట్ట మార్దరశక్ాలు.

పో తన తలెుగు భాగవతము – నవమ స్కంధము ii

భాగవతోతతముడు అంబరీష్ మహారాజు ఏకద్ాశి వరతం చేసాడు. అతిధ్వగా దూరాిస్ుడు వచి సాననానికి్ గంగకు ాెళ్ళాడు. భోననానికి్ ఎంతకీ్ రాడు. ద్ాిదశ్ పారణ చయేాల్ల. అపుుడు విపుు లు ధరె స్ంద్ేహం ఎంతో అందంగా తీరాిరు.

అతిథవ పో యిరామి నధ్వప! యిళ ద్ాిదశి పారణంబు మానఁ బాాషిం గాదు గుడువకుంట్ గాదు కుడుచుట్యును గాదు స్ల్లలభక్షణంబు స్మెతంబు.

తరాాత క్వపంతో కృతాను పరయోగించ దూరాిస్ుడు భంగపాాా డు.

స్గరుని మనుమడు అంశుమంతయని వినయం చూసి ఋషి “యాగాశాినిన తీస్ుకె్ళ్ళా, గంగ ఉదకంతో బూాషింద కుపులు తాషింసతత మీ తండుర లు ఉతతమగతయలు ప ందుతా”రని శ్లవిస్ూత యిలా చెపాుడు.

గుఱ్ఱముఁ గొనిపో బుదుధ ల కుఱ్ఱ ఁడ! మీ తాతయొదదకున్ నీతండుర ల్ ాఱె్ుఱ లు నీఱ్ ై రద్ె! యిళ మిఱ్ుఱ న గంగానలంబు మ్మలఁగ శుభమగున్.

రామాయణ ఘటి్ం వివరిస్ుత హనుమంతయడు స్ముదరం ద్ాట్లట్ను వివరించన బహుళ్ ననాదరణ ప ంద్వన పదాం

అలాాట్ల కల్లమి మారుతి లల్లతామిత లాఘవమున లంఘించెను శ ై వల్లనీగణస్ంబంధ్వన్ నలపూరిత ధరణి గగన స్ంధ్వం గంధ్వన్.

పో తన తలెుగు భాగవతము – నవమ స్కంధము iii

యాదవ వంశ్ భూష్ణుడు, సా్ాతయత శ్రహీరి అవతారుడు శ్రీకృష్యు ని వరిుంచే అతాంత స్ుందరమ్మైన పదాం

నలినిాాఁడు పదెనయనంబులాాఁడు మహాశుగంబులున్ విలుి ను ద్ాలుిాాఁడు గడు విపుగు వక్షముాాఁడు మే్లు ప ైఁ నల ి డుాాఁడు నిక్ికన భునంబులాాఁడు యశ్ంబు ద్వకుకలం నల ి డుాాఁడు నెైన రఘుస్తతముఁ ాషించుిత మా కభీషి్ముల్.

ఇలాంట్ట మృదుమధుర, మనోనఞన స్ుధ్ారస్ పూరితాల ైన పద్ాాలతో అలంకరించనద్వ యిళ నవమ స్కంధం. బమెర పో తనామాతయాల ఘంట్ం తేనెలో మునిగి, పంచద్ార అద్వద , ఆసాిద్వంచమని తెలుగింట్టకి్ తెచింద్వ.

కృతఙ్ఞతలు భాగవత గణానాధ్ాాయంలో భాగంగా యూనీక్వాీకరించన తెలుగు

భాగవత స్ంకలనానిక్ి ఆధ్ారభూతమ్మైన పుస్తకములకు, రచయితలకు, పరచురణకరతలకు, అంతరాజ ల స్ంస్థలకు, స్హకరించన పోర తాాహించన మితయర లకు, ఇతర వాకుత లకు, నాలగూడు ముననగు ాాట్టక్ి అమూలా స్హాయం అంద్వంచన ాారిక్ి, అంతయలకని స్హక్ారం అంద్వంచన కుట్లంబ స్భుాలు అందరికి్ పతరుపతరునా కృతఙ్ఞతలు.

ఊలపలి్ల సాంబశివ రావు, భాగవత గణనాధ్ాాయి.

పో తన తలెుగు భాగవతము – నవమ స్కంధము iv

పో తన తలెుగు భాగవతము

స్ంపరద్వంచన ముఖా గీంధ్ాదులు శ్రీమద్ాుగవతము : స్ుందర చెైతనా సాిమి : స ట్లి శ్రీమద్ాుగవత పరక్ాశ్ము ( ష్షా్ స్కంధము వరకు) : 2003లో : మాసి్ర్గ ఇ క్ె బుక్ ట్రసి్ట, విశాఖపట్నం : స ట్లి శ్రీమద్ాంధరమహాభాగవతము, దశ్మస్కంధము, (ట్ీక తాతురాాదుల స్హితము) : 1992లో : శ్రసీ్రాిరాయ ధ్ారిెక విద్ాాస్ంస్థ , క్ాక్ినాడ - 533001 : స ట్లి . శ్రీమద్ాంధరమహాభాగవతము (12 స్కంధములు) : 1956లో : ాెంకట్రా మ అండ్ క్వ., బెనాాడ, మద్రా స్ు : స ట్లి శ్రీమద్ాంధరమహాభాగవతము (12 స్కంధములు) : 1924లో : అమ్మరికన్ ముద్రా క్షరశాల, చెననపట్నము : పుస్తకము శ్రీమద్ాంధర మహా భాగవత పురాణరానము (12 స్కంధములు) – ారా తపరతి – కృషి ఎవరిద్ో తెలపబడనిద్వ. శ్రమీద్ాంధర భాగవతము, స్పతమ స్కంధము ట్ీక తాతురా స్హితము : 1968లో : ాావిళ్ా రామసాిమి అండ్ స్న్ా, చెననపురి : పుస్తకము శ్రీమద్ాంధర భాగవతము (అషి్మ నుంాషిం ఏక్ాదశ్ స్కంధము వరకు) : ాావిళ్ా రామసాిమి అండ్ స్న్ా, చెననపుర ి: పుస్తకము శ్రీ మహాభాగవతము (12 స్కంధములు) : 1983లో : ఆంధర సాహితా ఎకడమి, హ ైదరాబాదు - 500004 : స ట్లి శ్బాద రథ చంద్వరక : 1942లో : ాావిళ్ా రామసాిమి అండ్ స్న్ా, చెననపురి : పుస్తకము

పో తన తలెుగు భాగవతము – నవమ స్కంధము v

శ్బదరతానకరము (బి. సీతారామాచారుాలుాారి) : 2007లో : ఆసియన్ ఎడుాకే్ష్నల్ స్రీిస స్ట, నూాఢషింలి్ల, చెనెైన : పుస్తకము విద్ాారిథ కలుతరువు (విద్ాిన్ ముస్ునూరి ాెంకట్శాసిత గిారి) : 1959లో : ాెంకట్రా మ అండ్ క్వ., బెనాాడ, మద్రా స్ు : పుస్తకము వికిరీ తలెుగు ాాాకరణము : వికిరీ పబిిష్ర్గా, వినయాాడ, 520002 : పుస్తకము ల్లట్టల్ మాసి్ర్గా ాషింక్షనరీ - ఇంగీిష్య - తెలుగు : 1998లో : పుస్తకము బరర న్ా ఇంగీిష్య - తలెుగు నిఘంట్లవు : పుస్తకము పో తన తెలుగు భాగవతము (12 స్కంధములు) : 1990 దశ్కములో : తితిద్ే ాారి పరచురణ : స ట్లి ప దబాలశిక్ష (గాజుల రామారావు) : గాజుల రామారావు : పుస్తకము తవెిక్ె - (తెలుగు విక్ిజిాషింయా) : అంతరాజ లము తలెుగు పరాాయపద నిఘంట్లవు (ఆచారా జి ఎన్ రెాషింాగారి) : 1998లో : విశాలాంధర పబిిషింగ్ హౌస్ట, హ ైదరాబాదు - 500001 : పుస్తకము గనంేదరమోక్షము : స్ుందర చెైతనా సాిమి : పుస్తకము అనంతయని ఛందము : 1921లో : ాావిళ్ా రామసాిమి అండ్ స్న్ా, చెననపురి : పుస్తకము శ్రసీ్ూరాారాయాంధర నిఘంట్లవు, 1982 : సాహితా ఎక్ాడమీ ాారి ముదరణ.

స్ంనఞలు - చహానలు

పదాగదాలకు ాాాషింన స్ంనఞ = స్1-స్2-ప.

స్1 = స్కంధం స్ంఖా. 5, 10 ల దశాంశ్ సాథ నం లోని 1, 2 పంచమ, దశ్మ స్కంధ్ాల భాగాలని స్ూచస్ుత ంద్వ. మిగతా ాాట్టక్ి దశాంశ్ సాథ నం ఉండదు.

స్2 = ఆ స్కంధలోని పదాగదా యొకక వరుస్ స్ంఖా. దంశాశ్ సాథ నంలో 1 ఉంట్ే అంద్వ సీస్ పదాం కి్ంద్వ తేట్గీతి / ఆట్ాెలద్వని స్ూచస్ుత ంద్వ. మిగతా ాాట్టక్ి దశాంశ్ సాథ నం ఉండదు.

ప = పదాగదా పతరు స్ూచస్ుత ంద్వ. పదాగదాల స్ంనఞల నాబితా “పో తన తెలుగు భాగవతములో ాాడబాషింన ఛంద్ోపరక్ియీలు. చహనలు, స్ంఖాలు”లో ఉనానయి.

ఈ నాబితాలోని స్ంఖా ఈ స్కంధంలో ఆ పదాగదా ల నుననానయో స్ూచస్ుత ంద్వ.

పద్ాాలలోని అక్షరం క్ింద్వ గీత యతి సాథ నాలని స్ూచస్ుత ంద్వ.

పద్ాాలలోని అక్షంరం బొ దుద గా ఉండట్ం పరా స్ సాథ నానిన స్ూచస్ుత ంద్వ.

పో తన తలెుగు భాగవతము – నవమ స్కంధము 8

వృతాత ల ాార ీపద్ాాల ల కక

పదాగదాలు 736 +తేసీతో 44 +ఆసీతో 22 = 802

పదాం నవమ స్కంధము మొతతం 802 వ. 283

క. 184

స.ీ 66

తసేతీో. 44

మ. 47

చ. 15

ఉ. 29

ఆ. 75

త.ే 5

శా. 23

ఆసతీో. 22

మతత . 3

త. 3

గ. 1

మా. 1

ఇ. 1

పో తన తలెుగు భాగవతము నవమ స్కంధము

విష్య స్ూచక

9-1- ఉపో ద్ాా తము ............................................................................................ 1

9-2- స్ూరావంశారంభము .................................................................................. 1

9-3- ాెవైస్ితమనువు ననెంబు ....................................................................... 3

9-4- స్ుదుామానదుల చరితర .............................................................................. 4

9-5- మరుతయత ని చరతిర ..................................................................................... 13

9-6- తృణబిందు వంశ్ము ................................................................................ 14

9-7- శ్రాాతి వృతాత ంతము ................................................................................ 15

9-8- రెైవతయని వృతాత ంతము.............................................................................. 21

9-9- నాభాగుని చరతిర ...................................................................................... 22

9-10- అంబరీష్ో పాఖాానము ............................................................................ 24

9-11- దూరాిస్ుని కృతా కథ ........................................................................... 29

9-12- ఇ్ాికుని వంశ్ము ............................................................................... 42

9-13- వికు్షిం చరితము.................................................................................... 42

9-14- మాంధ్ాత కథ ....................................................................................... 45

9-15- పురుకుాతయని వృతాత ంతము .................................................................... 52

9-16- హరిశ్ిందుర ని వృతాత ంతము ..................................................................... 53

9-17- స్గరుని కథ.......................................................................................... 57

పో తన తలెుగు భాగవతము – నవమ స్కంధము x

9-18- భగీరథుని చరతింబు .............................................................................. 62

9-19- గంగాపరా ాహ వరున ................................................................................ 65

9-20- కలాెష్పాదుని చరతిరము ....................................................................... 69

9-21- ఖట్ాింగుని చరతిరము ........................................................................... 73

9-22- శీ్రరాముని కథనంబు .............................................................................. 75

9-23- శీ్రరామాదుల వంశ్ము ........................................................................... 97

9-24- భవిష్ాద్రా నతేిహాస్ము .......................................................................... 102

9-25- నిమి కథ ............................................................................................ 103

9-26- చందరవంశారంభము ............................................................................. 107

9-27- బుధుని వృతాత ంతము .......................................................................... 108

9-28- పురూరవుని కథ ................................................................................. 110

9-29- నమదగిన వృతాత ంతము........................................................................ 118

9-30- పరశురాముని కథ .............................................................................. 119

9-31- విశాిమితయర ని వృతాత ంతము ................................................................... 134

9-32- నహుష్యని వృతాత ంతము ...................................................................... 138

9-33- యయాతి కథ ..................................................................................... 139

9-34- ద్ేవయాని యయాతివరంిచుట్ ............................................................. 142

9-35- యయాతి శాపము .............................................................................. 146

9-36- పూరువు వృతాత ంతము ......................................................................... 148

9-37- యయాతి బసోత పాఖాానము .................................................................. 150

9-38- పూరుని చరతిర .................................................................................... 157

9-39- దుష్ాంతయని చరితరము ......................................................................... 158

9-40- భరతయని చరతిర .................................................................................... 164

పో తన తలెుగు భాగవతము – నవమ స్కంధము xi

9-41- రంతిద్ేవుని చరతిరము .......................................................................... 169

9-42- పాంచాలాదుల వంశ్ము ....................................................................... 175

9-43- బృహదరథుని వృతాత ంతము .................................................................... 176

9-44- శ్ంతనుని వృతాత ంతము ........................................................................ 177

9-45- భీష్యెని వృతాత ంతము .......................................................................... 178

9-46- పాండవ క్ౌరవుల కథ .......................................................................... 179

9-47- ఋశ్ాశ్ృంగుని వృతాత ంతము ................................................................. 184

9-48- దుర హాానుతయరిస్ులవంశ్ము ................................................................ 188

9-49- యదువంశ్ చరితరము .......................................................................... 188

9-50- క్ారతవీరుాని చరతిర ................................................................................ 189

9-51- శ్శిబిందుని చరతిర ................................................................................ 190

9-52- వస్ుద్వేుని వంశ్ము ........................................................................... 195

9-53- శీ్రకృష్ాు వతార కథాస్ూచన ..................................................................... 198

9-54- పూరిు .................................................................................................. 201

పో తన తలెుగు భాగవతము నవమ స్కంధము 9-1- ఉపో ద్ాా తము

9-1-కంద పదాము శ్రరీాజిత! మునిపూజిత! ాారిధ్వ గరాితిరేక ాారణ బాణా! స్ూరితరా ణ! మహో నజవల సారయశ్సాాందర! రామచందర నరేంద్రా !

9-2-వచనము మహనీయ గుణగరిష్యా లగు నముెని శరషీ్యా లకు నిఖిలపురాణ ాాాఖాాన ాైెఖరీ స్మే్తయంాెైన స్ూతయం ాషింటి్నియిె; నట్లి పరాయోపవిష్యి ం డయిన పరీ్షింననరేందుర ండు శుకయోగీందుర ం గనుంగొని. 9-2- స్ూరావంశారంభము

9-3-సీస్ పదాము మనువుల నడవళ్ళా మరాాదలును వింట్ట; మనింతరంబున మాధవుండు ద్వరిగిన నాడలు ద్ెల్లస స్తావరతయం; డను రాజు దరవిళ్ద్ేశాధ్వపుండు పోయిన కలాుంతమున విష్యు సతవించ; వినాఞ నమును బొ ంద్వ ాెలుఁగుఱ్ేని

కతఁడు ాెైవస్ితయంాెై పుట్టి మను వయిెా; నతనిక్ి ని్ాికుఁాాద్వగాఁగఁ

9-3.1-తటే్గతీి

బదురు గొడుకులు గల రండుర పరఁగ ాారి వంశ్ మే్రీతి వరితంచె? ాారిలోనఁ ననినాారిని ననుాారిఁ ననెడుాారిఁ నెపుాే ాాాస్నందన! చతతగించ.

9-4-కంద పదాము చెవులార నేఁడు వినియిెద రవివంశ్మునందుఁ గలుగు రాజుల క్ీరుత ల్ వివరింపు వరుస్తోడను భువిఁ బుణుాల కీ్రిత వినినఁ బుణాము గాద్ే!

9-5-వచనము అనినం బరాశ్రమునిమనుమం ాషింటి్నియిె.

9-6-ఆట్ాలెద్వ వినుము మనువుకులము ాేయి నూఱ్ేండుి ను బరఁగ విస్తరించ పలుకరాదు నాకుఁ ద్ోచనంత నరనాథ! ాేగంబ యెిఱ్ుకపడఁగఁ బ్రరతి నేరురింతయ.

9-7-కంద పదాము ఎకుకవ దకుకవ ప డవుల

కె్కకట్ట మొదలయిన పురుష్యఁ ాషింంతయుఁ నెడఁ ద్ా నొకకఁడుఁ గలాుంతంబున నకకనమ్మై నిల ి విశ్ి మతఁాెై యుంట్న్. 9-3- ాెవైస్ితమనువు ననెంబు

9-8-సీస్ పదాము భూమీశ్! యమెహాపురుష్యని నాభిమ; ధామున బంగారుఁ గెందమిె మొల్లచె; నా దమిెపూవులో నట్మీఁదఁ దనయంత; నాలుగు మోముల నలువ పుట్టి; నాబరహెమనమున నట్ మరీచ ననించెఁ; గశ్ాపుం డతనిక్ిఁ గల్లగెనంత; నా కశ్ాపునిక్ి ద్ాతెన యద్వతిక్ిఁ; గొమరుఁాెై చఁకట్ట గొంగ ప డమ్మ;

నలన బంధుని ప ంాాి ము స్ంనఞ యందు శాీదధద్ేవుండు మనువు స్ంనాతయఁ డయిెా; మనువునకు శ్దీధ యనియిెాషిం మగువ యందుఁ బదురు గొడుకులు గల్లగిరి భదరయశులు.

9-9-వచనము ాార ల్ల్ాికుండును, నృగుండును, శ్రాాతియు, ద్వష్యి ండును, ధృష్యి ండును, గరూశ్కుండును, నరిష్ాంతయడును, బృష్దుధ ర ండును, నభగుండును, గవియు నన

నెగాషిం; రట్మునున మనువు గొడుకులు లకని ాాఁడయి, మితరా వరుణుల నుద్ేదశించ. 9-4- స్ుదుామానదుల చరితర

9-10-ససీ్ పదాము మనువు బిడాలు పుటి్ మఖ మాచరించుచ ;ో నతని భారాయు హో త నాశ్యీించ క ఁతయరు పుటి్ నాకుం నేయు మని పల్లక; వరభక్ితతోఁ బయోవరతము స్ల్లప ; నా స్తి చెపిున టి్ధిరుాఁడును హో త; నగుఁగాక! ాేలుపు మనుచుఁ బల్లక్ె; హవి స్ందుక్ొని క ఁతయ రయిెాడు మని వష్; ట్ాకరంబు చెపుుచుఁ గద్వసి ాేలి

9-10.1-తేట్గీతి

హో త ప డచేత నిల యను నువిద పుట్టి ద్ానిఁ బొ డగని మనువు స్ంతాప మంద్వ క్ొడుకుమే్ల్ గాక; యిేట్టక్ిఁ గూతయ? రకట్ చెపుాే యని పోయిె వసిష్యా కడకు.

9-11-వచనము చని యిటి్నియిె.

9-12-కంద పదాము అయాా! క్ొడుకుల క్ొఱ్క్ెై యియాాగము నీ యనునఞ నేఁ నేయంగా

నియాాఁడు ద్ేల పుట్టిను? మియాంతట్టాారి క్ొండు మే్రయుఁ గలద్ే!

9-13-వచనము అద్వయునుంగాక; మీరు బరహెాాదులరు; మంతరా ాదులరుఁ; బాపంబు లందకుండం నేయించుాా; రిద్వ యిేమి?” యనవుడు మా తాత వసిష్యా ండు హో తృవాభిచారం బెఱ్ ంగి, మనువున కి్టి్నియిె.

9-14-తటే్గతీి

అధ్వప! స్ంకలు ాెైష్మా మగుట్ఁ నేసి హో తకలితనంబుననువిదగల్లగె నెైనఁగల్లగింతయ నీకుఁబిరయాతెజునిగ నీవు మ్మచింగఁజూడు నా నేరుుబల్లమి.

9-15-వచనము అని పల్లక్ి భగవంతయండగు వసిష్యా ండు గీరితతతురుండు గావున మనువు క ఁతయ మగతనంబు క్ొఱ్కు నేక చతతంబున నాద్వపురుష్యం డగు హరిం బొ గాషింన నపురమే్శ్ిరుండు మ్మచి తపసి క్వరిన వరం బిచెి; నద్వ నిమితతంబుగా నిలాకనాక స్ుదుాముండను కుమారుండయి రానాంబు చేయుచు.

9-16-ససీ్ పదాము ప ర దుద పో క్ొకనాఁడు పోయి పతరడవుల; ాెంట్ ాేఁట్ాడుచు ాేడకతోడఁ గొందఱ్ు మంతయర లుగూడ రా స ైంధవం; బయిన గుఱ్ఱము నెక్ిక యందమ్మైన బలువిలుి గొీాాిాషిం బాణంబులును ద్ాల్లి;

ప ను మ్మకంబులాెంట్ బిఱ్ుస్ుతోడ నుతతరద్వశ్ను మహో గుీఁాెై చనిచని; మే్రువు ప ంతఁ గుమారవనముఁ

నేరె నందు మహేశుండు శివయు నెపుడు రతి స్లుపుచుందు రందుఁ నొరంగఁ బో వ నాఁడుదయిెాను రాజు; రానానుచరులుఁ బడఁతయల ైరి; తదశ్ింబు బడబ యయిెా.

9-17-వచనము ఇట్లి మగతనంబు చెాషిం మగువల ై యొంాొరుల మొగంబులు చూచ మఱ్ుఁగుచుంాషిం; రనిన విని శుకునకు రాజిటి్నియిె.

9-18-ఆట్ాలెద్వ రాజుఁ తోట్టాారు రమణు ల ై రంట్టవి; క్ాంత లగుట్ యేిమి క్ారణమున? నిట్టి దే్శ్ మ్మఱ్ుఁగ మ్మననఁడు నా కథల్ ాేడకద్ీర నాకు విస్తరింపు.

9-19-వచనము అద్వయునుం గాక.

9-20-ఆట్ాలెద్వ మగువతనము మాని మగాాఁడు గావచుిఁ; గాక పతరుఁ బెంపు గాసి గాఁగ

మగతనంబు మాని మగువ గావచుినె మానవంతయఁ ాెైన మానవునకు?

9-21-వచనము అని యాషింగిన నరుజ నపౌతయర నకు ాాాస్పుతయర ం ాషింటి్నియిె.

9-22-ససీ్ పదాము పురాెైరి క్ొకనాఁడు ప డచూపు ాేడుకఁ; దదదయు ద్వకుకల తమము ల లిఁ దమతమ ాెలుఁగులు దగిల్ల గొందులు చొరఁ; గొందఱ్ు మౌనులు గోరి రాఁగఁ బరా ణేశు తొడలప ై భాసిలుి నంబిక; ాారలఁ జూచ మ్మై వలువ లకమి సిగు్ పుట్టిన లకచ చరఁ గట్టినఁ జూచ; ద్ేవియు ద్ేవుండు ద్ీర ాల్లల

నొంట్ట దమలోనఁ గీీా షింంచుచుననాారు మనకు స్మయంబు గా దని మరల్ల మునులు నరుఁడు నారాయణుండు ననారతంబు మ్మలఁగు చోట్టక్ి నడచరి మే్ద్వనీశ్!

9-23-వచనము అద్వ క్ారణంబుగా, భగవంతయ డగు శివుండు దన పిరయురాల్ల ాేడుకల క్ొఱ్కు నిటి్ని వక్ాకణించె.

9-24-కంద పదాము ఈ నెల ాెవిఁడు నొచిన మానిని యగు ననిన తొంట్ట మాట్ కతమునన్ మానవుఁడు మగువ పో ఁాషింమి మానక పతరడవులందు మఱ్ యుం ద్వరిగెన్.

9-25-వచనము ఇట్లి చెల్లకతితయల మొతతంబులుం ద్ానును నా రాచపూఁబో ాషిం ాాఁాషించూపుల నాఁడు పో ఁాషింమి నెఱ్పుచు ద్ెైవయోగంబున సో మ స్ుతయండును, భగవంతయడును నగు బుధుని యాశ్మీంబు నేరి మ్మలఁగుచునన యెిడ.

9-26-ఆట్ాలెద్వ రాజు క్ొడుకుఁ జూచె రాజీవదళ్నేతర రానవదనఁ జూచె రాజుపట్టి ద్ొంగ క్ాముఁ డంత ద్ొందాషింఁ జిగురాకు ాాలు ాెఱ్ క్ి యుఱ్ క్ి ాారి మొతెత .

9-27-వచనము ఇటి్లరువిలుత ని నెఱ్బిరుదు చగురు ట్ాషిందంబు మొనకు నోహట్టంచ, ాారల్లరువురుం బెైపాషిం ాేడుకలకుం నొచిన ాారలకుం బురూరవుం డను కుమారుండు పుట్టి నివిిధంబున.

9-28-ఆట్ాలెద్వ మనుస్ుతయండు ఘనుఁడు మగనాల్ల తనమునఁ గొడుకుఁ గాంచ విసివి కుంద్వకుంద్వ చంతఁ బొ ంద్వ గురు వసిష్యా ని భావించె

నతని తలఁపుతోన యతఁడు వచెి.

9-29-వచనము వచి స్ుదుామునండు మగాాఁడగు క్ొఱ్కు నముెనిపుంగవుండు శ్ంకరు నారాధ్వంప నీశ్ిరుండును దపసి పరయాస్ంబునకు స్ంతసిలి్ల యిటి్నియిె.

9-30-మతేతభ విక్ీీాషింతము తను మునానాషింన మాట్యున్ నినముగాఁ దనమెనిక్ిం బ్రరతిగా మనుజుండున్ నెల పో నెలం బురుష్యఁాెై మాసాంతరంబెైనఁ గా మినియిెై యిళ గతి వీడు పాట్మర భూమిం ద్ాన ర్షింంచుఁ బొ మెనినన్ వచెి వసిష్యా ఁ; ాా మనుస్ుతయంాారీతి రానాస్ుథ ఁాెై.

9-31-ఆట్ాలెద్వ మగువ యగుచు మరల మగాాఁడు నగుచును భూతధ్ాతిర యంత నాతఁ ాేల ఁ బరనలు స్ంతసింప బాహాబలముతోడఁ గురుని కరుణఁ నేసి కువలయిేశ్!

9-32-వచనము అతనిక్ి నుతకళ్ళండును, గయుండును, విమలుండును నను క్ొడుకులు మువుిరు గల్లగి ధరెపరుల ై యుతతరాపథంబునకు రాజుల ైరి; స్ుదుామునండు ముదుస్ల్ల యయి పరతిష్ాా నపురంబు విాషించ పురూరవునకు భూమి నిచి వనంబునకుం ననియిె నివిిధంబున.

9-33-ససీ్ పదాము క్ొడుకు స్ుదామునండు ఘోరాట్వుల కే్ఁగ;

వందుచు మనువు ాెైవస్ితయండు దనకు బిడాలు గల్ఁ దప మాచరించెను; హరిఁగూరిి నూఱ్ేండుి యమునలోన హరి యంత ని్ాికుఁ ాాద్వగాఁ బదుగురు; పుతయర ల నిచెిను బొ స్ఁగ; ాార ియందుఁ బృష్ద్ాధ ర ఖుాఁ డనుాాఁడు గురునానఞ; విమల ధరెంబులు ాలెయఁబూని

పస్ుల కదుపులఁ గాచుచు బలుమొగిళ్ళా వచి నడురేయి నోరున ాాన గురియ మంద విాషింయించ చుట్లి నేమఱ్క యుంాె నడవి మొకములు చొరకుండ నరసిక్ొనుచు.

9-34-వచనము అంత.

9-35-కంద పదాము పరబిిక్ొనిన ప ంజీఁకట్ట నిబిరముగ నాషింఁక్ినాషింఁక్ి నింగిక్ి వాషింతో గొబుిన నెగసి తట్ాలున బెబుిల్ల మంద్ావుఁ బట్టి ఁ బెలుకుఱ్ యఱ్వన్.

9-36-కంద పదాము ఉలిములు గలఁగి మొదవుల ాెలుి వ లనినయును లకచ విచిలవిాషింతోఁ

నెలాి చెదురెై పాఱ్ ను బెలుి గ నంబే యట్ంచు బెబుిల్ల గాల్లన్.

9-37-వచనము అయావస్రంబున.

9-38-శారూద ల విక్ీీాషింతము ఆ ప ంజీకట్ట మోోలఁ గాన కాషిందం బంక్ించ శారూద ల మం చా పులాి వు శిరంబుఁ దుర ంచ తెగద్ో యంచుం, బుల్లన్ ాెంాషింయున్ ాాపో వం ద్ెగ ాేరసి భూవరుఁడు ద్ోరవన్ ఖడ్రకతంబుచేఁ బెైప ైగీయుచుఁ నేరి చూచెఁ దల ద్ెరవింబడా యద్ేధనువున్.

9-39-వచనము చూచ దుుఃఖితయండయి యునన పృష్దుధ ర నిం గని కులగురుం డగు వసిష్యా ండు క్వపించ “నీవు రానతింబునకుఁ బాసి యిళ యపరాధంబున శూదుర ండవు గ” మెని శ్పియించె; నతండును గృతాంనల్ల యయి తన కులాచారుాని వలన మరలం గెైక్వలు బడసి యతని యనుమతంబున.

9-40-ససీ్ పదాము అఖిలాతయెఁ డగుచునన హరియందుఁ బరునందు; భక్ితతోఁ నాలఁ దతురత మ్మఱ్సి యూరధవరేతస్ుకఁ ాైె యునన పరా ణులక్ెలి; నాపుత ఁాెై స్రేింద్వరయములు గెల్లి స్ంగంబునకుఁ బాసి శాంతయండు నపరిగీ; హుండునెై క్వరక యుంాషిం తనకు వచిన యద్వయ జీవనము గావించుచుఁ;

దనుఁద్ాన నిలుపుచు ధనాబుద్వధ

నడుని తెఱ్గున నంధుని చందమునను నెవిట్ట భంగిని మహి నెలిఁ నెలిఁ ద్వరిగి యడవులకు నేఁగి క్ారిిచుినందుఁ నొచి చక్ిక నియతయఁాెై బరహెంబుఁ నెంద్ె నతఁడు.

9-41-కంద పదాము కవి యను కడపట్ట క్ొమరుఁడు భవనము రానాంబు విాషించ బంధులతో నేఁ గి వనమునఁ బరమపురుష్యనిఁ బరవిమలమతిఁ దలఁచతలఁచ పరముం బొ ంద్ెన్.

9-42-వచనము మఱ్ యుఁ గరూశుండను మానవునివలనం గొందఱ్ు క్ారూశులు క్షతిరయులు గల్లగి, ధరెంబుతోాషిం పిరయంబున బరహెణుాల ై యుతతరాపథంబునకు రక్షకుల ైరి; దృష్యి ని వలన ధ్ార్టం బను వంశ్ంబు గల్లగి భూతలంబున బరహెభూయంబు నొంద్వ నెగాె; నృగుని వంశ్ంబున స్ుమతి పుట్టి ; నతనిక్ి భూతనోాతి పుట్టి ; నతనిక్ి వస్ువు ననించె; వస్ువునకుం బరతీతయండు గల్లగెఁ; బరతీతయనిక్ి నోఘవంతయండు ననించె; నతని క ఁతయ నోఘవతి యను కనాకను స్ుదరశనుండు విాాహంబయిెా; నరిష్ాంతయండను మనుపుతయర నిక్ి జితరసతనుం; ాా విభునకు దక్షం; ాా పుణుానకు మీఢాింస్ుం; ాా స్ుననునిక్ి శ్రుిం; డమెహాతయెనిక్ి నిందరసతనుం; ాా రాజునకు వీతిహో తయర ం; ాా స్ుమతిక్ి స్తాశ్వీుం; ాా ఘనునిక్ి నురుశ్వీుం; ాా వీరునకు దే్వదతయత ం; ాా పంాషింతయనకు

నగినాేశుండు స్ుతయ లయి ననియించ; రయాగినాేశుండు గానీనుం డన నెగాషిం నాతకరుు ండను మహరిష యైెి ాెలస ; నతని వలన నాగినాేశాాయనం బను బరహెకులంబు గల్లగెను. ఇవిిధంబున.

9-43-కంద పదాము తెలుపఁబాె నరిష్ాంతయని కుల మ్మలిను నీకు ద్వషి్కులముం ద్ెల్లయం ద్ెల్లప ద రానేంద్ోరతతమ! తెల్లయుము స్రింబు నీకుఁ ద్ేట్పడంగన్. 9-5- మరుతయత ని చరతిర

9-44-వచనము ద్వష్యి ని క్ొడుకు నాభాగుం డనుాాఁడు కరెవశ్ంబున ాెైశ్ితింబు నొంద్ె; నా నాభాగునిక్ి హలంధనుండు కల్లగె; నతనిక్ి వతాపీరతియు, వతాపీరతిక్ిఁ బరా ంశువు, నతనిక్ిఁ బరమతియుఁ, బరమతిక్ి ఖమితయర ండు, ఖమితయర నిక్ిఁ నాక్షష్యండు, నతనిక్ి వివింశ్తియు, వివింశ్తిక్ి రంభుండు, రంభునిక్ి ధ్ారిెకుంాెైన ఖనినేతయర ండు, నతనిక్ిఁ గరంధనుండు, గరంధనున కవి్షింతయత , నా యవి్షింతయత నకు మరుతయత ండు ననియించ; రా మరుతయత ండు చకవీరిత యయిెా; నతని చరితరంబు వినుము.

9-45-ససీ్ పదాము అంగిరస్ుాతయఁడు మహాయోగి స్ంవరుత ఁ; డతని యాగమునకు యానకుండు; ద్వరిగి యుంాెాషింాారు మరుద్ాఖాగణము; లొ; పాురు విశరిద్ేవు లచట్ట స్భుా;

లధ్వక ద్షింఁణల బరా హెణక్వట్టఁ దనిప ను; సో మపానంబున స్ురవరుండు మద్వ నుబిి బంగారు మయము గావించెను; యాగవస్ుత వుల లి; నధ్వక నియతి

నా మరుతయత ఁడు నేసిన యట్టిభంగ ిధ్ీరభావంబుఁ నాగంబుఁ ద్ెంపు గల్లగి మఖము నేసినాారిని మఱ్ యు నెఱ్ుఁగ మ్మలి లోకములందు నరేందరముఖా!

9-46-వచనము ఆమరుతయత నకు దముండును, దమునకు రానవరధనుండును, రాన వరధనునకు స్ుధృతియు, స్ుధృతిక్ి సౌధృతేయుండును, సౌధృతే యునకు గేవలుండును, క్ేవలునకు బంధుమంతయడును, నతనిక్ి ాేదవంతయండును, ాేదవంతయనిక్ి బంధుండును, బంధునకుఁ దృణ బిందుండును స్ంభవించరి; అంత.

9-47-కంద పదాము అచిరకనా యలంబుస్ గచీిఱ్ఁ దృణబిందుఁ జూచ క్ామించ తయద్వం బచివిలుక్ాని యముెల ముచిచుిన వచిప ంద్ె మోహాతయరయిెై 9-6- తృణబిందు వంశ్ము

9-48-వచనము

ఆ దంపతయలకు నిలబిల యనుగూఁతయరుం ననిెంచె; నా క్ొమెను విశ్వీస్ుండు ప ంద్వన నైెలబిలుండనం గుబేరుండు పుట్టి ; మఱ్ యు నా తృణబిందునకు విశాలుండును, శూనాబంధుండును, ధూమకో్ేతయండును ననుాారు మువుిరు గొడుకులు గల్లగి రందు విశాలుండు వంశ్వరధనుండయి ాెైశాల్ల యను నగరంబు నిరిెంచె; నా రాజునకు హేమచందుర ం, ాా నరేందుర నకు ధూమాోక్షం, ాా పుడమిఱ్ేనిక్ి స్హద్ేవుం; ాా బల్లష్యా నకుఁ గృశాశుిం; ాాతనిక్ి సో మదతయత ండు ననిెంచె; నతండు.

9-49-ఆట్ాలెద్వ అమరవిభుఁడు మ్మచి నశ్ిమే్ధము నేసి భూరిపుణాగతిక్ిఁ బో యిె నెలమి; సో మదతయత క్ొడుకు స్ుమతిక్ి ననమే్న యుం డనంగఁ గొమరు డుపుతిల ి .

9-50-వచనము వీరులు ాైెశాలు రనం బరఁగి తృణబిందుని కీ్రితవహించ, రానాంబు నేసిరి; మఱ్ యును. 9-7- శ్రాాతి వృతాత ంతము

9-51-ససీ్ పదాము శ్రాాతి యను రాజు ననియించె బరహెప; రుంాెైన మనువుకు రూఢషింతోడ; నతఁ డంగిరుని స్తరమందు రెండవనాఁట్ట; విహితకరెము ల లి ాెలయఁ నెప ు; నతని క ఁతయరు స్ుకనాక యను వననా్షిం;

దన తంాషింరతోఁ దపో వనిక్ి నరిగి చావనాశ్మీముఁ నేరి స్ఖులును ద్ానును; లలపుష్ుములు గోయఁ బాఱ్ తిరిగి

9-51.1-ఆట్ాెలద్వ యొకకపుటి్లోన నొపాురు నోాతయల రెంట్టఁ గాంచ ాాఁాషిం ముంట్ఁ బొ ాషించెఁ; గనా ముగుద మఱ్చ ఖద్ో ాతయుగ మంచు ద్ెైవవశ్ముకతనఁ దమక్ి యగుచు.

9-52-కంద పదాము నోాతయల ముంట్ం బొ ాషించన ాాతయల నెతయత రులు గురిస వస్ుధ్ేశ్భట్ ారా తముల క్ెలి నచిట్ నా తఱ్ మలమూతరబంధమయిెా; నరేంద్రా !

9-53-వచనము ాారలంజూచ రానరిష యగు శ్రాాతి విసిెతయంాెై “మీర ల్లయాాశ్మీ దూష్ణంబు చేయనోపుదు; రద్వ క్ారణంబుగా మీక్ీ నిరోధంబు సిద్వధ ంచె” నని పలుకు నవస్రంబునఁ దంాషింరక్ి స్ుకనాక యిటి్నియిె.

9-54-తటే్గతీి

అయా! యిళ పుటి్చేరువ నాాషిం యాాషిం యిందులో రెండు నోాతయల నేను గాంచ కంట్కంబునఁ బొ డువ రకతంబు గురిస నే విధంబునఁ గురిస నో యెిఱ్ుఁగు మీవు.

9-55-వచనము అనిన శ్రాాతి భీతయంాెై క ఁతయం ద్ోాొకని వల్లెకంబు కడకుం నని యందుఁ దపంబు నేయుచునన చావనునిం గని తన నేరుున నతని వలనఁ బరస్ననత పడసి తపసి చతతంబు నెఱ్ ంగి తన పుతిరక నిచి యిెటి్క్ేలకుం బరద్వక్ినాాఁాెై మునీశ్ిరుని వీాొకని పురంబునకుం ననియిె; అంత.

9-56-ఆట్ాలెద్వ పరమక్వపుఁ డయిన భార్వుఁ బతిఁ నేరి మిగులఁ బనుల యిెడల మ్మచిఁ ద్వరిగ ియతని పరుశాల నా స్ుకనాక యను మగువ గొనిన యిేండుి మనువు మనియిె.

9-57-వచనము అంత నొకనాఁ డయాాశ్మీంబునకు ాేలుుాెజుజ ల ైన నాస్తయా ల్లదదఱ్ు వచిన ాారలం బూజించ తన ముద్వమి జూపి చావనుం ాషింటి్నియిె “మీకు మునున యాగభాగంబుల లకని సో మపానంబు నేఁడు గల్లుంచ యిచెిద; సో మపాన స్మయంబునఁ బానపాతరంబు మీకు నంద్వచెిద నా ముద్వమి మానుపుం” డని యిటి్నియిె.

9-58-కంద పదాము నవకంబగు పరా యంబున నవరాండరఁ గరంచు మే్ని చకకఁదనంబున్ శివతరముగఁ గృప నేయుఁడు ద్వవినాధ్వప ాెైదుాలార! ద్ీవింతయ మిమున్.

అనిన నశిినిద్ేవతలు స్ంతోషించ “సిదధనిరిెతంబయిన యిళ మడుఁగున మునుఁగు” మని పల్లక్ి.

9-60-ససీ్ పదాము ముస్ల్లతాపస్ుఁ బట్టి మొగి నెతయత క్ొనిపోయి; ముగురు నా మడుఁగున మునిఁగి లకచ వనితాననుల నెలి వలపించుాారల ై; స్ుందర మూరుత ల ై స్ుభగు లగుచుఁ గమలమాల్లకలతోఁ గనకకుండలముల; తోఁ బుష్ుసాయకుతోడఁ దులుా ల ై స్ూరాతేనస్ుకల ై యుననాారల; మువుిరఁ బొ డగాంచ ముగుద బాల

యిందుఁ బెనిమిట్ట వీఁ డని యెిఱ్ుఁగ లకక గరిత గావున నిననాథుఁ గానఁ గోరి స్ుభగమతయలార! నా నాథుఁ జూపుఁ డనుచు నశిిద్ేవతల కపు డ యాబల మోొక్ెక.

9-61-వచనము ాార లా పతివరత నినమరితనంబునకు మ్మచి వయోరూపస్ంపనునం డయిన చావనుం జూపి, దంపతయల వీాొకని విమానారూఢుల ై ాేలుపుల పోర ల్లక్ిం ననిరి; అంత.

9-62-ససీ్ పదాము యాగంబు చేయంగ నరిథంచ శ్రాాతి;

చావనమునీందుర నాశ్మీము కడకుఁ గూఁతయ నలుి నిఁ ద్ోడుక్ొనిపో వు ాేడుక; వచి పుతిరకకుఁ బారశవంబు నందు స్ూరాతేనంబున స ంపారు వరుఁ గని; వీ ాెవిఁాో దీ్ని విభుఁడు గాఁడు చెలిరే! యని పుతిర చేసిన పిరయములు; మొకుకలు నొలిక మోము ాాంచ

మాఱ్ుమాట్ాడ ద్ీవింప మనస్ు రోసి చావనుఁ డధ్వకుండు మునినన స్తతముండు భువన స్నునతయఁ డతఁ ాెందు బో యిె నాతఁ ాెట్లి వంచంపఁబాషింయిె? వీఁాెవిఁ? డబల!

9-63-మతేతభ విక్ీీాషింతము తగా?ే ధరెమ్మ? శ్రలమే్? కులన ాెై దరిుంచ మోద్వంప నా నగద్ారాధుానిఁ బుణాశ్రలుఁ దపసిన్ సాధ్ీిమనస్ామెతయన్ మగనిన్ మాని భునంగుఁ బొ ందఁ దగునే మానంబు ాాట్టంపఁగా దగద్ే! దుర్తిఁ ద్ోరచతే కఠిన ాెై తంాషింరం బతిం గూఁతయరా!

9-64-ఆట్ాలెద్వ పదెనయన! మగఁడు పరా యంపు ాాాెైనఁ గాపు ప ట్టి క్ొంతఁ గావ నేరుిఁ గడఁగి ముస్ల్ల తపసి గావంగ నేరుినే యువతి ముదుకఁ గూరు నొపు దె్ందు.

9-65-వచనము అని పల్లక్ిన నపురమపరతివరతాలలామంబు చఱ్ునగవు చెకుకట్దదంబులఁ జిాషింముాషింపడఁ దంాషింర క్ిటి్నియిె.

9-66-కంద పదాము నియాలుి షాింతఁడు భార్వుఁ డయాా! నారుండు గాఁడు; హరషముతోడన్ నెయాంబు నిలుు మంచును ద్ొయాల్ల స్రింబుఁ దంాషింరతో వినిపించెన్.

9-67-వచనము అంత శ్రాాతియు నపరమతయత ంాెై క ఁతయం గౌగల్లంచుక్ొని గారవంబున “నయిదువవు గ” మెని దీ్వించె; నంత భారాాస్హితయంాెై చావనుండు చని తన మామకు యాగంబు చేయించ యొకక పాతరంబున సో మభాగంబుఁ బట్టి నిన తపో బలంబున నశిిద్ేవతల కరిుంచనం జూచ.

9-68-కంద పదాము క్వపముతోడను ాాస్వుఁ ాేపున ముని ప ైని వనరమ్మతితన మరలం ద్ాపస్ుఁడు వజిరభునమున నా పవి నిల్లప న్ నగంబు లాశ్ిరాపడన్.

9-69-వచనము ఇవిిధంబున నశిిద్ేవత ల్లదదఱ్ు ాెైదుాల ై సో మపానంబు లకని ాారయుాఁ నావను సామరథయంబునఁ బరా పతభాగులయి చనిరి; శ్రాాతిక్ి నుతాత నబరిియు, నానరుత ండును భూరిషతణుండు నను మువుిరు గొడుకులు గల్లగిరి; అందు.

9-8- రెైవతయని వృతాత ంతము

9-70-ససీ్ పదాము ఆనరుత నకు రైెవతాహియుం డుదయించె; నతఁడు కుశ్స్థల్ల యను పురంబు నీరధ్వలోపల నిరిెంచెఁ; బెంపుతో; నానరతముఖ విష్యంబులకల ; గనియిెఁ గకుద్వె ముఖాంబెైన నందన; శ్తము; రెైవతయఁడు విశాలయశుడు దన క ఁతయ రేవతి ధ్ాత ముందట్ఁ బెట్టి ; తగు వరు నాషింగెాషిం తలఁపుతోడఁ

గనాఁ ద్ోాొకని బరహెలోకమున క్ేగి యచట్ గంధరి క్ిననరు లజుని మోోల నాట్పాట్లు స్లుపఁగ నవస్రంబు గాక నిలుచుంాె నతఁ ాొకక క్షణము తడవు.

9-71-వచనము అంత నవస్రంబయిన నజునిక్ి నమస్కరించ రైెవతయండు రేవతిం జూపి యిటి్నియిె.

9-72-ఆట్ాలెద్వ చాల ముదదరాలు నవరాలుఁ గొమరాలు నీ శుభాతయెరాల్ల కె్విఁ ాొక్ొక మగఁడు? చెపుు మనిన యద్వ చూచ పకపక

నవిి భూమిపతిక్ి నలువ పల్లక్ె.

9-73-ససీ్ పదాము మనునేశ్! ద్ీనిక్ెై మద్వలోనఁ దలఁచన; ాార ల లిను గాలవశ్తఁ ననిరి; ాారల బిడాల ాారల మనుమల; ాారల గోతరంబు ాారినెైన వినము మే్ద్వని మీఁద; వినుము నీ వచిన; యిళలోన నిరువద్వయేిడు మాఱ్ు లొంాొండ నాలుగు యుగములుఁ ననియిె; నీ; వట్ల గాన ధరణిక్ి నరుగు మిపుడు

ద్ేవద్ేవుండు హరి బలద్ేవుఁ డనఁగ భూమి భారంబు మానుంగఁ బుట్టినాఁడు; స్కలభూతాతెకుఁడు నినాంశ్ంబుతోడ యువతిమణి నిముె ననమణి కుననతాతె!

9-74-వచనము అని యానతిచిన బరహెకు నమస్కరించ భూలోమునకుఁ ననుద్ెంచ సో దర స్ినన హీనంబగు తన నగరంబున క్ా రాజు వచి బలభదుర ం గాంచ రేవతీకనా నతని కి్చి నారాయణాశ్మీంబగు బదరిక్ావనంబునకు నియమంబునఁ దపంబు నేయం ననియిె. 9-9- నాభాగుని చరతిర

9-75-కంద పదాము

నభగుఁడను మనునపతిక్ిని శుభమతి నాభాగుఁ డనఁగ స్ుతయఁ డుదయించెం; బరభుల ై కవి యను తలఁపున విభజించరి భరా త లతని వితతము నధ్వపా!

9-76-వచనము అంత నాభాగుండును బరహెచారియిెై తన తోడంబుట్లి వులను ధనంబుల పాలాషింగిన ాారలు “దంాషింర చెపిున కమీంబున నిచెిద” మనిన నాభాగుండు తంాషింర యగు నభగు కడకుం నని “విభాగంబు చేయు” మని పల్లక్ిన నతం “ాషింందు నంగిరస్ులు మే్ధ గలాారయుాను స్తత ియాగంబు చేయుచు నాఱ్వ ద్వనంబున నరికరెంబులు ద్ో ఁపక మూఢులయిెాదరు; ాారలకు నీవు ాైెశ్ిద్ేవస్ూకతంబులు రెంాెఱ్ ంగించనఁ గవి యనం బరసిద్వధ కె్క్ెకదవు; ద్ానంనేసి ాారు కృతకృతయా ల ై స్ిర్ంబునకు బో వుచు, స్తత పిరిశరషితంబెైన ధనంబు నీకి్చెిద” రని పల్లక్ినం దంాషింర వీాొకని నాభాగుండు చని యటి్ చేసిన, నంగిరస్ులు స్తత ిపరిశరషితధనంబు లతని కి్చి నాకంబునకుం ననిరి; అంత.

9-77-కంద పదాము అంగరిస్ు ల్లచుి పసిఁాషింకి్ మంగళ్మతిఁ నేరు నృపుని మానిచ యొకఁ డు తయత ంగుఁడు గృష్ాు ంగుఁడు దగ ముంగల నిలుచుంాషిం వితతముం నేక్ొనియిెన్.

9-78-వచనము ాానింజూచ నాభాగుండు దనకు మును ల్లచుిట్ం నేసి తన ధనం బని పల్లక్ిన నమెహాపురుష్యండు “మీ తంాషింర చెపిున కీమంబ కరతవాం” బనిన నాభాగుండు

నభగు నాషింగిన నతండు “యనఞమంద్వర గతం బయిన యుచిషి్ం బగు ధనంబు ద్ొ లి్ల మహామునులు రుదుర న క్ిచి; రద్వ క్ారణంబుగా నా దే్వుండు స్రిధనంబునకు నరుి ం” డనిన విని, వచి నాభాగుండు మహాద్ేవునకు నమస్కరించ “ద్ేాా! యిళ ధనంబు నీ యధ్ీనం బని మా తంాషింర చెప ు; నే నపరాధంబు చేసితి; స్హింపు” మనవుడు భకతవతాలుండగు నమెహాపురుష్యండు నభగు స్తావచనంబునకు నాభాగుని నినంబునకు మ్మచి “నీవు దపుక పల్లక్ితివి క్ావున, స్తత పిరిశరషితం బగు ధనంబు నీకు నిచితి” నని పల్లక్ి యంతరదరిశతింబును స్నాతనం బగు బరహెనాఞ నంబు నునుపద్ేశించ తిరోహితయండయిెా; ఇవిిధంబున.

9-79-కంద పదాము భువిలో నాభాగునికథ దవిల్ల మతిన్ రేపు మాపుఁ దలఁచనమాతరం గవి యగు; మంతరజుఞ ం డగుఁ బరవిమలగతిఁ బొ ందు నరుఁడు భద్రా తెకుఁాెై. 9-10- అంబరషీ్ో పాఖాానము

9-80-వచనము అంత నాభాగునకు నంబరీష్యండు ననియించె; నతని యందు నగ దపరతిహతంబెైన బరా హెణశాపంబు నిరరథకం బయిెా” ననిన విని “యిేమి క్ారణంబున దురంతంబెైన బరహెదండంబు వలన నతండు విడువంబాషింయిె” ననిన నపుుడమిఱ్ేనిక్ి శుకుం ాషింటి్నియిె.

9-81-శారూద ల విక్ీీాషింతము స్పతద్ీిప విశాలభూభరము ద్ోస్త ంభంబునం బూని స్ం

పరా పతశ్రయీుతయఁాెై మహావిభవస్ంపచాితయరిం గల్్ల దు రాియపిత ం నెందక ాెైష్ుాారినలమ్ేరం గాలముం బుచుిచున్ స్ుపిత ం బొ ందక యొప ు స్దు్ ణగరిష్యి ం డంబరీష్యం ాషింలన్.

9-82-ససీ్ పదాము చతతంబు మధురిపు శ్రపీాదముల యంద; పలుకులు హరిగుణపఠనమంద; కరములు విష్యు మంద్వర మారజనములంద; శ్వీములు హరికథాశ్వీణమంద; చూపులు గోవింద రూపవీక్షణమంద; శిరము క్ేశ్వ నమస్కృతయల యంద; పదము ల్లశ్ిరగేహపరిస్రుణములంద; క్ామంబు చకి్కీ్ెైంకరామంద;

స్ంగ మచుాతనన తనుస్ంగమంద; ఘాోణ మస్ురారి భక్ాత ంఘి ోకమలమంద; రస్నఁ దులసీదళ్ములంద; రతయలు పుణా స్ంగతయల యంద యా రానచందరమునకు.

9-83-వచనము మఱ్ యు నమెహీవిభుండు.

9-84-ససీ్ పదాము ఘన ాెైభవంబునఁ గలెష్దూరుఁాెై; యనేఞశు నీశు నబాజ క్షఁ గూరిి మొనసి వసిష్ాా ద్వ మునివలిభులతోడఁ; దగిల్ల స్రస్ితీ తట్మునందు మే్ధతో బహుాాజిమే్థంబు లొనరించె; గణుతింపరాని ద్షింణలు బెట్టి ; స్మలోషి్హేముఁాెై స్రికరెంబులు; హరిపరంబులు గాఁగ నవని యేిల ;

9-84.1-ఆట్ాెలద్వ

విష్యు భకుత లందు విష్యు వునందుఁ గ లంక యిెడల మనస్ు లంక్ె ప ట్టి విహితరానావృతిత విడువనిాాఁడునెై యతఁడు రాచతపసి యనఁగ నొప ు.

9-85-వచనము ాెంాషింయు నమెహాభాగవతయండు

9-86-కంద పదాము హర ియని స్ంభావించును; హర ియని దరిశంచు; నంట్ల; నాఘాోణించున్; హర ియని రుచగొనఁ దలఁచును; హరిహర;ి ఘను నంబరీష్య నలవియిె ప గడన్?

9-87-వచనము ఇట్లి పుణాచతయత ండు, నీశ్ిరాయతయత ండునెై యలినలిన రానాంబు చేయుచునన స్మయంబున.

9-88-ఆట్ాలెద్వ అతని కీ్హ మానె హరులందుఁ గరులందు ధనములందుఁ గేళివనములందుఁ బుతయర లందు బంధుమితయర ల యందును బురమునందు నంతిపురమునందు.

అంతఁ గొంతక్ాలంబున కమే్ెద్వనీక్ాంతయండు స్ంసారంబువలని తగులంబు విాషించ నిరెలుంాెై యిేక్ాంతంబున భక్ితపరవశుంాెై యుండ నా రాచతపసిక్ి భకతలోకవతాలుండగు పురుష్ో తతముండు పరతిభట్శిక్షణంబును, నినననరక్షణంబును, నిఖిలనగదవకంీబును నగు చకంీబు నిచి చనియిె; అంత.

9-90-కంద పదాము తన తోాషింనీడ క్ెైవాషిం ననురూప గుణాఢా యైెిన యాతెమహిషితో ననవిభుఁడు ద్ాిదశ్రవరత మొనరన్ హరిఁగూరిి చేస నొక యిేఁ డధ్వపా!

9-91-వచనము ఇట్లి వరతంబు చేసి, యా వరతాంతంబునం గారితకమాస్ంబున మూఁడు రాతయర లుపవసించ, క్ాళింద్ీనలంబుల సానతయండయి, మధువనంబున మహాభిషతక విధ్ానంబున విహిత పరికర స్ుస్ంపనునం డయి, హరి నభిషతకంబు నేసి, మనోహరంబు లయిన గంధ్ాక్షతంబులు స్మరిుంచ యభినాామోదంబుల ైన పుష్ుంబులం బూజించ తదనంతరంబ.

9-92-శారూద ల విక్ీీాషింతము పా లకఱ్ ై పరవహింప నంగరుచులం బరా యంబులున్ రూపము లకెల ై ధూరుత లుగాక ాెంాషింగొరినలకిమోరు శ్ృంగంబులుం గాీలం గేపీుల యఱ్ుఱ నాఁకుచును రంగచేిలల ై యునన మం ద్ాలన్ నారుిదష్ట్క మిచెి విభుఁ డుదాద్ెైిద్వకశరణీిక్ిన్

9-93-కంద పదాము ప కకండుర విపరవరులకు

గకీుకన నతిభక్ితతోడఁ గడుపులు నిండం నొకకపు ట్ననంబిాషిం విభుఁ ాొక్కెడఁ బారణము చేయ నుద్ో ాగింపన్.

9-95-కంద పదాము భాస్ుర నిగమ పద్ోప నాాస్ుఁడు స్ుతపో విలాస్ుఁ డనుపమ యోగా భాాస్ుఁడు రవిభాస్ుఁడు దు రాిస్ుఁ డతిథవ యయిెాఁ దనినాాస్ంబునకున్.

9-96-వచనము అటి్తిథవ యైెి వచిన నముెనివలిభునకుఁ బరతయాతాథ నంబు చేసి, క రుిండ గద్వదయ యిాషిం పాదంబులు గాషింగి పూజించ ్ేమం బరసి తన యింట్ నననంబు గుడువు మని నమస్కరించన నమెహా తయెండు స్ంతసించ భోననంబునకు నంగీకరించ, నిరెలంబులగు క్ాళింద్ీనలంబులం బరమధ్ాానంబు చేయుచు, మునింగి లకచ రాక తడవు చేసిన, ముహురాత రాధ వశిషి్ యగు ద్ాిదశి యందుఁ బారణ చేయవలయుట్ఁ జింతించ బరా హెణాతికమీద్ోష్ంబునకు శ్ంక్ించ విదినజనంబుల రావించ ాారల నుద్ేదశించ.

9-97-కంద పదాము ముని నీరు నొచి ాెడలడు చనియిెడు ద్ాిదశియు నింత చనియిెనీనలో నన పారణయున్ వలయును

వినిపింపుం డరిధరెవిధ మ్మట్టిద్వయో?

9-98-వచనము అని పల్లక్ిన నా రాజునకు బరా హెణనను ల్లటి్నిరి.

9-99-ఆట్ాలెద్వ అతిథవ పో యిరామి నధ్వప! యిళ ద్ాిదశి పారణంబు మానఁ బాాషిం గాదు గుడువకుంట్ గాదు కుడుచుట్యును గాదు స్ల్లలభక్షణంబు స్మెతంబు. 9-11- దూరాిస్ుని కృతా కథ

9-100-వచనము అని ధరెస్ంద్ేహంబు పాపిన, నా రానరిషశరషీ్యా ండును మనంబున హరిం దలంచ నీరు పారణంబు చేసి, నలంబుల మునింగిన తపసి రాక కె్దురుచూచుచునన స్మయంబున.

9-101-సీస్ పదాము యమునలోఁ గృతకృతయాఁాెై వచి రాజుచే; సతవితయంాెై రాజుచేషిితంబు బుద్వదలో నూహించ బొ మముాషిం మొగముతో; నదరెాషిం మే్నితో నాగహీించ రెట్టించ యాఁకల్ల గొట్లి మిట్ాి డంగ; నీ స్ంపదునెతయత నీ నృశ్ంస్ు నీ దురహంక్ారు నిందఱ్ుఁ గంట్టరే? ; విష్యు భకుత ఁడు గాడు వీఁడు; ననునఁ

గుడువ రమెని మునుముటి్ఁ గుాషించనాఁడు ధరెభంగంబు చేసి దుష్కరుెఁ డయిెా; నయిన నిపుుడు చూప ద ననిన ద్వశ్ల నేను గోపింప మానుిాాఁ ాెవిఁ? డనుచు.

9-102-చంపకమాల

ప ట్ప ట్ఁ బండుి గీఁట్లచును భీకరుఁాెై కనుఁ గేవీ నిపుుకల్ ప ట్ప ట్రాల గండములుప ంగ మునీందుర ఁడు హుంకరించుచున్ నట్ మొదలంట్ఁగాఁ బెఱ్ క్ి చకకన ద్ానన కృతా నాయుధ్ో తకట్ వరశూల హస్తయుతఁగా నొనరించ కవించె రాజుప ైన్.

9-104-కంద పదాము క్ాలానల స్నినభయిెై శూలాయుధహస్త యగుచు స్ుఱ్స్ుఱ్ స్ుర కకన్ నేలఁ బదంబులఁ ద్ొరకుకచు ాాల్ల మహాకృతా మనునవలిభుఁ నేరెన్.

9-105-ఆట్ాలెద్వ ఆ పరక్ార మ్మఱ్ ఁగి హరి విశ్ిరూపుండు ాెఱ్ ఱ తపసి చేయు ాేడబంబుఁ నకకఁబెట్లి మనుచుఁ నకీంబుఁ బంచన వచెి నద్వయుఁ బరళ్యవహిన పగిద్వ.

9-106-వచనము వచి మునిపంచన కృతాను దహించ, తనివిచనక ముని ాెంట్ం బాషింన, మునియును మే్రుగుహ నొచిన నద్వయు నురగంబు ాెనుక్ొను దాానలంబు చందంబునఁ ద్ోన చొచి మఱ్ యును.

9-107-మతేతభ విక్ీీాషింతము భువిఁదూఱ్న్ భువిదూఱ్ు; నబిద ఁ నొర నబుద ల్ నొచుి; నుద్ేిగియిెై ద్వవిఁ బరా కన్ ద్వవిఁ బరా కు; ద్వకుకలకుఁ బో ద్వగీిథులం బో వుఁ; జి క్ిక ాసె్ం గుీంగినఁ గుీంగు; నిలి నిలుచుం; గేీా షింంపఁ గేీాషింంచు; నొ కకవాషింన్ ద్ాపస్ు ాెంట్నంట్ట హరిచకంీ బనాదురికీమ్మై.

9-108-శారూద ల విక్ీీాషింతము ఏ లోకంబున క్ెైన ాెంట్ఁబాషిం తోనేతెంచు చక్ాీనల నాిలల్ మానుపుాారు లకమిఁ నని దే్వనేాష్యా లోక్ేశు ాాఁ ాాలోక్ించ విధ్ాత! విశ్ినననాాాపారపారీణరే ఖాల్లలకక్షణ! క్ావాే కరుఁణ నకంీబున్ నిాారింపాే.

9-109-వచనము అనిన బరహె యిటి్నియిె.

9-110-మతేతభ విక్ీీాషింతము కర మరిథన్ ద్విపరారథ స్ంనఞ గల యిళ క్ాలంబుఁ గాలాతయెఁాెై స రిద్వన్ నిండఁగఁ నేసి లోకములు నా చోట్లన్ విభుం ాెవిఁాో పరపిూరితన్ గనుఁ గేవీఁ గెంపుగదురన్ భస్ెంబుగాఁనేయు నా హర ిచక్ాీనల కీ్ల కనుాఁ ాొకరుం డడాంబు గా నేరుినే?

9-111-ఆట్ాలెద్వ ఏను భవుఁడు దక్షఁ ాషింంద్రా దులును బరనా పతయలు భృగుఁడు భూతపతయలు శిరము లందుఁ ద్ాలుత మతని యానఞ నగద్వధతం బంచు భూరిక్ారామతయల మగుచు.

9-112-వచనము క్ావున స్ుదరశనానల నిాారణంబునకు నోప” నని విరించ పల్లక్ిన దురాిస్ుండు క్ెైలాస్ంబునకుం ననుద్ెంచ, శ్రుి నాలోక్ించ చక్ాీ నలంబు తెఱ్ం గెఱ్ ంగించన నమెహాద్ేవుం ాషింటి్నియిె.

9-113-సీస్ పదాము వినవయా! తంాషింర! ఈ విశరిశ్ిరుని యందుఁ; నతయరాస్ా జీవక్వశ్ములు ప కుక ాేల స్ంఖాలు గూాషిం ాేళ్తో నిబింగి; నగుచుండుఁ ననుచుండు; నద్వయుఁగాక యెిాాినిచే భరా ంతి నేమందుచునానర; మే్ను ద్ేవలుఁ డస్ురేందర స్ుతయఁడు, నారదుఁ డజుఁడు స్నతయకమారుఁడు ధరుెఁ; ాా కపిలుఁడు మరీచాాదు లనా

9-113.1-ఆట్ాలెద్వ పారవిదులు సిదధపతయలు నెవిని మాయ నెఱ్ుఁగలకము ద్ాన నింత పడుదు మట్టి నిఖిలనాథు నాయుథశరషాీ్ంబుఁ

ద్ొలఁగఁ నేయ మాకు దురిభంబు.

9-114-వచనము మునీందర! నీవు నమెహాతయెని శ్రణంబు ాేఁడుము; అతండు మే్లు చేయంగలాా” డని పల్లక్ిన నీశ్ిరునివలన నిరాశుంాెై దురాిస్ుండు ాెైకుంఠనగరంబునకుం నని.

9-115-శారూద ల విక్ీీాషింతము ఆ ాెైకుంఠములోని భరె మణి సౌధ్ాగంీబు ప ై లచితోఁ గేవీన్ మ్మలిన నరెభాష్ణములం గీీా షింంచు పుణుాన్ హరిన్ ద్ేాాధ్ీశ్ిరుఁ గాంచ యో వరద! యో ద్ేాేశ్! యో భకతర ్ావిద్ాాపరతంతర! మానుపఁగద్ే చక్ాీనలనాిలలన్,

9-116-ఉతులమాల

నీ మహిమారువంబు తయద్వ నికకముగా నెఱ్ుఁగంగ లకక నీ పతరమకు వచుి ద్ాస్ునకుఁ గింీచుతనంబున నెగు్ చేసితిన్ నా మఱ్పున్ స్హింపు మట్ నారకుఁాెైన మనంబులో భవ నానమము చంత చేసిన ననంత స్ుఖసిథతి నొందకుండనే?

9-117-వచనము అని పల్లక్ి పాదకమలంబులకు మోొక్ిక, లకవక యునన దురాిస్ునిం గని హరి యి టి్నియిె.

చలమున బుద్వధమంతయలగు సాధులు నా హృదయంబు ల్లల ద్ొం గిల్ల క్ొనిపో వుచుండుదు రకి్ల్లిష్భక్ితలతాచయంబులన్

నిలువఁగఁ బట్టి కట్లి దురు నేరుపుతో మదకుంభిక్ెైవాషింన్; వలలకుఁ జిక్ిక భకతనన వతాలతం ననకుందుఁ ద్ాపసా!

9-119-ఆట్ాలెద్వ నాకు మే్లు గోరు నా భకుత ఁ డగుాాఁడు భకతననుల క్ేన పరమగతియు; భకుత ఁాెందు ననినఁ బఱ్తెంతయ ాెనుాెంట్ గోవు ాెంట్ఁ దగులు క్వాె భంగ.ి

9-121-ఆట్ాలెద్వ తనువు మనువు విాషించ, తనయులఁ జుట్ాి ల నాల్ల విాషించ, స్ంపద్ాల్ల విాషించ, నననక్ాని యనా మ్మననఁడు నెఱ్ుఁగని ాారి విడువ నెట్టిాారి నైెన.

9-122-కంద పదాము పంచంేద్వరయముల తెరువుల వంచంచ మనంబునందు వరమతయలు పరతి షిించ వహింతయరు ననునను మంచవరుం బుణాస్తయలు మరగిన భంగిన్.

9-123-కంద పదాము సాధుల హృదయము నాయద్వ;

సాధుల హృదయంబు నేను; నగముల నెలిన్ సాధుల నేన యెిఱ్ుంగుదు సాధు ల ఱ్ుంగుదురు నాదు చరితము విపరా !

9-124-ఆట్ాలెద్వ ధ్ారుణీస్ురులకుఁ దపము విదాయు రెండు ముక్ిత చేయుచుండు ముదముతోడ; దురిినీతయలగుచు దురజనులగుాారి కి్వియుఁ గీడు నేయ కే్ల యుండు? .

9-125-కంద పదాము నా తేనము సాధులలో నాతతమ్మై యుండు ాారి నలఁచు ననులకున్ హేతి క్ియీ భీతి నిచుిం నేతోమోదంబుఁ నెఱ్చు సిదధము స్ుమీె.

9-126-కంద పదాము అద్ె పో బరా హెణ! నీకును స్దయుఁడు నాభాగస్ుతయఁడు ననవినుత గుణా స్ుదుఁ ాషించుి నభయ మాతని మద్వ స్ంతస్పఱ్చ ాేఁడుమా శ్రణంబున్.

9-127-మతేతభ విక్ీీాషింతము అని శ్రవీలిభుఁ ాానతిచిన మహో దాచికకీ్ీలావళీ ననితాయాస్ుఁడు నిరిిక్ాస్ుఁ డుద్వతశాిస్ుండు దురాిస్ుఁడ లిన యిేతెంచ స్ుభక్ితఁ గాంచెఁ గరుణాలావణా ాేష్యన్ విద్ో

ష్య నయోద్ారమనీష్య మంజుమితభాష్యన్ నంబరీష్యన్ ాెస్న్.

9-128-వచనము కని దుుఃఖితయండయి, యమెహీవలిభు పాదంబులు పట్టి విడువకునన నా నరేందరచందుర ండు చరణస్ురశనంబునకు నోడుచుఁ గరుణారస్భరిత హృదయుండయి, హరిచకంీబు నిటి్ని స్ుత తియించె.

9-129-సీస్ పదాము నీవ పావకుఁడవు; నీవ స్ూరుాండవు; నీవ చందుర ండవు; నీవ నలము; నీవ నేలయు; నింగి నీవ; స్మీరంబు; నీవ; భూతేంద్వరయ నికర మీవ; నీవ బరహెంబును; నీవ స్తాంబును; నీవ యనఞంబును; నీవ లలము; నీవ లోక్ేశులు; నీవ స్రాితెయు; నీవ క్ాలంబును; నీవ నగము;

నీవ బహుయనఞభోజివి; నీవ నితా మూలతేనంబు; నీకు నే మోొకుకాాఁడ నీరనాక్షండు చాల మనినంచు నట్టి శ్స్తమిుఖామ! క్ావాే చాలు మునిని.

9-130-మతేతభ విక్ీీాషింతము హరిచే నీవు విస్ృషి్మ్మై చనఁగ మునానల్లంచ నీ ధ్ారలన్ ధరణిన్ ారా లుట్ నికకమంచు మునుపత ద్ెైతేాశ్ిరారా తముల్

శిరముల్ పాదములున్ భునాయుగళ్ముల్ చేతయల్ నినాంగంబులం దురులన్ బరా ణస్మీరముల్ వదలు నీ యుదధంబులం నకమీా!

9-131-ఆట్ాలెద్వ కలఁగి నిదరపో వఁ గలలోన వచిన నినునఁ జూచ దీ్రనాిదర పో దు రస్ురవరులు శ్యాలం దునన స్తయలు పర భాతమందు లకచ పలవరింప.

చఁకట్టఁ బాపుచున్ ాెలుఁగు నేయుచు స్నజనక్వట్టనెలి స్ శ్రకీను నేయు నీరుచులు చెలుిగ ధరెస్మే్తల ై నినున్ ాాకున నిట్టి దట్టిదని వరున చేయ విధ్ాత నేరఁ డ సోత కము నీదు రూపు గలదుం దుద్వ లకదు పరాతురాదామ్మై.

9-133-ఆట్ాలెద్వ కమలలోచనుండు ఖలుల శి్షింంపంగఁ బాలు చేయ నీవు పాలు పాషింతి ాెైన నింకఁనాలు నాపనునఁాెై యునన తపసిఁ గావు మీవు ధరెవృతిత .

9-134-వచనము అని వినుతించ కే్లుఁ దమిెద్ోయి నొస్లం బొ స్ంగించ యిటి్నియిె.

9-135-ఆట్ాలెద్వ ఏ నమస్కరింతయ నిందరశాతరవ ధూమ

కే్తయవునకు ధరె సతతయవునకు విమల రూపమునకు విశ్ిద్ీపమునకుఁ నకమీునకు గుపత శ్కీమునకు.

9-136-వచనము అని మఱ్ యు నిటి్నియిె.

9-137-ఆట్ాలెద్వ విహిత ధరెమందు విహరింతయ నేనియు నిషి్మ్మైన దరవామితయత నేని ధరణిస్ురుఁడు మాకు ద్ెైవతం బగునేని విపుు నకు శుభంబు ాెలయుఁగాక.

9-138-కంద పదాము అఖిల గుణాశ్యీుఁ డగు హరి స్ుఖియిెై నా క్ొలువు వలనఁ నొక్ెకాషిం నేనిన్ నిఖిలాతెమయుం డగుట్కు స్ుఖమందుం గాక భూమిస్ురుఁ ాషింాేిళ్న్.

9-139-వచనము అని యివిిధంబునం బొ గడు పుడమిఱ్ేనివలన మనినంచ, తపసిని ద్ాహంబు నొంద్వంపక, రకకస్ులగొంగచకంీబు తిరిగి చనియిె; అంత దురాిస్ుండు శాంతిం బొ ంద్వ మ్మలిని మే్ల్ల మాట్ల నా రాజుం ద్ీవించ, యిటి్నియిె.

9-140-మతేతభ విక్ీీాషింతము నరనాథోతతమ! మే్లు చేసితి కద్ా! నా తపుు మనినంచ శ్ర ీ

హర ిపాద్ాబజము ల్లంత ముటి్ఁగొలుతే? యాశ్ిరామౌనెనునచ ోనరుదంాేర నినుబో ఁట్ట సాధునకుఁ ద్ానెై యిచుిట్ల్ గాచుట్ల్ స రిద్వన్ నెైనగుణంబుల ై స్రస్ వచుిం గాద్ె మితరా కృతిన్.

9-142-మతేతభ విక్ీీాషింతము ఒక మాట్టవిని పతరు కరుములలో నొయాారమ్మై సో క్ిఁనన్ స్కలాఘంబులు పలిట్టలి్ల తొలఁగున్ స్ంభరా ంతితో నట్టి స్ తయాకరున్ మంగళ్తీరథపాదు హరి విష్యు న్ ద్ేవద్ేాేశుని ననకలంకసిథతిఁ గొలుి భకుత లకు లక దడాంబు రానాగణీీ!

9-143-మతతక్వక్ిలము తపుు లోఁగొని చకపీావక ద్ాహముం బెడఁబాపి తౌ నొపుునొపుు భవదధయారస్ మో నరేశ్ిర! పరా ణముల్ చెపు మునునను పోయి కీమెఱ్ఁ నేరె ధనుాఁడ నైెతి నీ కె్పుుడున్ శుభ మే్ను గోరెద నింకఁ బో యిెద భూవరా!

9-144-కంద పదాము అనిన విని రానముఖుాఁడు మునివలిభు పాదములకు మోొక్ిక కడున్ మ నననచేసి యిషి్ భోనన మనువుగఁ బెట్టించెఁ దృపుత ఁ డయిెా నతండున్.

మఱ్ యు నముెనీందుర ం ాషింటి్నియిె.

9-146-శారూద ల విక్ీీాషింతము కంట్టన్ నేఁట్టకి్ నినున నీ వచనముల్ కరుదియిం బ్రరతిగా వింట్టననననముఁ గొంట్ట నీ గృహమునన్ ాేడకన్ లలం బంద్ె నే మంట్టం బో యిెద; నీ చరితర మమరుల్ మరుత యల్ స్ుఖాసీనుల ై మింట్న్ మే్ద్వని స్నునతింపఁగల రీమీఁదన్ నరేంద్రా గణీీ!

9-147-వచనము అని చెపిు దురాిస్ుం డంబరీష్యని దీ్వించ క్ీరితంచ మింట్ట తెరువున బరహెలోకంబునకుం ననియిె, మునీశ్ిరుండు వచి మగుడం ననుాేళ్కు నొకకవతారంబు నింాషిం వరతంబు పరిపూరుం బెైన.

9-148-ఆట్ాలెద్వ అవనిస్ురుఁడు గుడువ నతి పవితరంబెైన వంట్కంబు భూమివరుఁడు గుాషించెఁ దపసి నెగులు మానుఁ ద్ానెంత ాాఁడను హరి కృపామహతి మనుచుఁ దలఁచ.

9-149-వచనము మఱ్ యును.

9-150-కంద పదాము హర ిగొలుిచుండుాారిక్ిఁ పరమే్షిా పదంబు మొదలు పదభోగంబుల్ నరకస్మము లను తలఁపున

ధరణీ రానాంబుతోాషిం తగులము మానెన్.

9-151-వచనము ఇట్లి విరకుత ంాెై.

9-152-ఆట్ాలెద్వ తనకు స్దృశుల ైన తనయుల రావించ ధరణి భరము ాారిఁ ద్ాలుఁ బంచ క్ాననంబు చొచెిఁ గామాద్వ వినయుఁాెై నరవిభుండు హరి స్నాథుఁ డగుచు.

9-153-కంద పదాము ఈ యంబరీష్య చరితముఁ ద్ీయంబున విననఁ నదువ ధ్ీస్ంపనునం ాెై యుండును భోగపరుం ాెై యుండును నరుఁడు పుణుాఁాెై యుండు నృపా!

9-154-వచనము విను మయాంబరీష్యనకు విరూపుండును, గేతయమంతయండును, శ్ంభుండును ననుాారు మువుిరు గొడుకు; లందుఁ గేతయమంతయడును శ్ంభుండును హరింగూరిి తపంబు చేయుాారెై వనంబునకుం ననిరి; విరూపునిక్ిఁ బృష్దశుిండును, బృష్దశుినకు రథీతరుండును గల్లగి; రమెహాతయెనిక్ి స్ంతతి లకకునననంగిరస్ుఁ డను మునీందుర ం డతని భారాయందు బరహెతేనోనిధు లయిన క్ొడుకులం గల్లగించె ాారలు రథీతరగోతయర లు నాంగిరస్ులను బరా హెణులునెై యితరు లందు ముఖుాలయి పరవరితలి్ల రని చెపిు శుకుం ాషింటి్నియిె.

9-12- ఇ్ాికుని వంశ్ము

9-155-కంద పదాము ఒకనాఁడు మనువు దుమిెన వికలుఁడు గా కతని ఘాోణవివరము ాెంట్ం బరకట్యశుం ాషిం్ాికుం డకలంకుఁడు పుట్టి రవికులాధ్ీశుంాె.ై

9-156-సీస్ పదాము ఇ్ాికునకుఁ బుతయర ల లమిఁ బుట్టిరి నూరుి; రమర వికు్షింయు నిమియు దండ కుండు నాతని ప దదక్ొడుకులు మువుి రా; రాావరత మందు హిమాచలంబు వింధ్ాాద్వరమధా మురీిమండలము గొంత; యేిల్లరి యిరువద్వయేివు రొకక ప ందున నా తూరుుభూమి పాల్లంచరి; యందఱ్ు పడమట్ట కధ్వపుల ైరి

యునననలువద్వ యేిడుిరు నుతత రోరిి ద్షింణోరిియుఁ గాచరి తంాషింర యంత నషి్క్ాశాీదధ మొనరింతయ ననుచు నగ ీస్ుతయ వికు్షిం నిరీ్షింంచ శుదధమ్మైన మాంస్ఖండంబు ద్ెమెనె మహితయశుఁడు. 9-13- వికు్షిం చరతిము

9-157-మతేతభ విక్ీీాషింతము అగుఁగా కంచు వికు్షిం ాేఁట్నని ఘోరారణాభూమిం దగన్ మృగస్ంఘంబులఁ నంపి బిటి్లసి తా; మే్ నొలిఁబో నాకట్న్ స్గమ్మై యొకక శ్శ్ంబుఁ బట్టి తిని శరష్ంబెైన మాంస్ంబు శ్ర ఘగోతిం దంాషింరక్ిఁ దె్చి యిచెి నకలంకస్ూురిత వరిధలిగాన్.

9-158-తరళ్ము కులగురుండు వసిష్యా ఁ డంత వికు్షిం కుంద్ెలు ద్వంట్ లో పల నెఱ్ ంగి యనరి మ్మంగిల్ల ప ైతృకం బొ నరింపఁగా వలదు వీఁడు దురాతెకుం డన ాాని తంాషింరయు ాానిఁ నెం తలను నేరఁగనీక ద్ేశ్ము ద్ాఁట్ట పో నాషించెన్ వాషింన్.

9-159-ఆట్ాలెద్వ క్ొడుకు ాెడలఁగొట్టి గుణవంతయఁ ాషిం్ాికుఁ ాా వసిష్యా ఁ ాేమి యానతిచెి నద్వయుఁ నేసి యోగి యిెై వనంబునఁ గళ్ే బరము విాషించ ముక్ిత పదము నొంద్.ె

ననకుఁడు ముక్ిత కే్ఁగ నయశాల్ల వికు్షిం శ్శాదుఁ డంచు భూ ననులు నుతింప నీ ధరణిచక ీమశరష్ము నేల్ల యాగముల్ గొనక్ొని చేస ఁ బ్రరతి హరిఁగూరిి పురంనయుఁ బుతయర ఁ గాంచెఁ బే రొకనె నమరేందర ాాహుఁడుఁ గకుతయ్థఁడు నంచును ాాని లోకముల్.

9-161-సీస్ పదాము కృతయుగాంతంబున ద్వతిస్ుతామరులకు;

రణ మయిెా; నందు నా రాక్షస్ులకు నమర వలిభుఁ ాోాషిం హరితోడఁ నెపిున; నలననేతయర ఁడు పురంనయుని యందు వచి నే నుంాెద ాాస్వ! వృష్భంబ; ాెై మోవు మని పలక నమరవిభుఁడు గోరానమూరితఁ గకుత్రద్ేశ్ంబున; నా పురంనయు మోచె నంత నతఁడు

విష్యు తేనంబు దనయందు విస్తరిలి ద్వవాచాపంబు చేఁబట్టి ద్ీర ానిశిత బాణములఁ బూని ాేలుులు పరస్ుత తింప నంతఁ గాలాగిన చాడుున ననిక్ి నడచె.

నడచ శ్రావళిన్ దనుననాథుల మే్నులు చంచ కంఠముల్ ద్ొాషింఁద్ొాషింఁ దుర ంచ క్ాలుపురి తరో వకుఁ గొందఱ్ఁ బుచి క్ొందఱ్న్ వాషిం నురగాలయంబున నిాాస్ము చేయఁగ ద్ోల్ల యంతనూ ఱ్డక నిశాచరేందుర ల పురంబులు గూల ిఁ బురంనయాఖాతన్.

9-163-వచనము ఇవిిధంబున శ్శాదపుతయర ండు రాక్షస్ుల పురంబులు నయించన కతనం బురంనయుండును, వృష్భరూపుంాెైన యిందుర ండు ాాహనంబగుట్ం నేసి యిందరా ాహనుండును, నతని మూఁపురం బెక్ిక రణంబు చేసిన క్ారణంబునఁ గకుతయథ సండును నన నీ మూఁడు నామంబులం బరసిద్వధక్ెక్ిక, ద్ెైతయాల ధనంబుల

నిందుర న క్ిచెి నపుురంనయుని పుతయర ం డనేనస్ుం, డతని పుతయర ండు పృథుండు; పృథుని క్ొడుకు విశ్ిగంధుండు; విశ్ిగంధునకు నందనుండు చందుర ండు; చందుర స్ుతయండు యవనాశుిండు; యవనాశ్ితనూభవుండు శ్వస్ుత ం; డతడు శావసిత నామ నగరంబు నిరిెంచె; శ్వస్త తనయుండు బృహదశుిండు; బృహదశ్ితనూజుండు గువలయాశుింాా నరేందుర ండు.

9-164-కంద పదాము లావు మ్మఱ్సి యిరువద్వ యొక ాేవురు నందనులుఁ ద్ాను వీరుఁ డతఁడు భూ ద్ేవుఁ డుదంకుడు పనుప దు రావహుఁాెై చంప ధుంధు నమరాబంధున్.

9-165-వచనము అద్వ క్ారణంబుగా ధుంధుమారుం డన నెగాె నయాస్ురముఖానలంబునఁ గువలయాశ్ికుమారు లందఱ్ు భస్ెంబెై; రందు దృఢాశుిండును, గపిలాశుిండును, భద్రా శుిండును ననుాారలు ముగు్ రు చక్ిక; రందు దృఢాశుినకు హరాశుిండును, హరాశుినకు నికుంభుండును, నికుంభునకు బరిిణాశుిండును, బరిిణాశుినకుఁ గృతాశుిండును, గృతాశుినకు సతనజితయత ను, సతనజితయత నకు యువనాశుిండును, ననించ; రయుావనాశుిండు గొడుకులు లకక నూరుిరు భారాలుం ద్ానును నిాెిఱ్ పాషింయుండ నా రాజునకు మునులు గృపచేసి యిందుర ని గూరిి స్ంతతిక్ొఱ్కు నైెందరయాగంబు చేయించరి; అందు. 9-14- మాంధ్ాత కథ

9-166-సీస్ పదాము భూమీశు భారాకుఁ బుతరలాభమునక్ెై;

పోయు తలంపున భూమిస్ురులు నలములు మంతిరంచ నలకలశ్ము ద్ాఁచ; నియమంబుతోఁ గూాషిం నిదరపో వ ధరణీశ్ిరుఁడు పతరుదపిుతోఁ నా రాతిర; ధృతి లకక యనఞమంద్వరముఁ నొచి యానీరు ద్రా విన నంత మే్లకని ాార; ల విఁడు ద్రా ాె నీరెందుఁ బో యిె;

9-166.1-ఆట్ాలెద్వ ననుచు రాజు ద్రా వు ట్ంతయు భావించ యెిఱ్ ఁగి చోదా మంద్వ యిళశ్ిరానఞ యెివిఁ ాోపుఁ గడవ; నీశ్ిరునకు నమ సాకర మనుచు నేద్వ క్ారా మనుచు.

9-167-వచనము ాారలు దుుఃఖించుచుండు నంతఁ గొంత తడవునకు యువనాశుిని కడుపు వరకకల్లంచుక్ొని చకవీరిత చహనంబులు గల కుమారుండు ననిెంచ తలి్ల లకని కతంబునఁ గడుపునకు లకక యిేడుిచుండ, నిందుర ండు వచి, శిశువునకు నాకఁల్ల దీ్ఱ్ుక్ొఱ్కు ాాని నోట్ం దన ాేరల్లాషింనం, ద్రా విన కతంబున ాాని పతరు మాంధ్ాత యని నిరేదశించ చనియిె; ఇవిిధంబున.

9-168-ఆట్ాలెద్వ కడుపు పగుల ముదుద క్ొడుకు ననిెంచనఁ ద్ీఱ్ఁ డయిెాఁ దంాషింర ద్ేవ విపర కరుణ యటి్క్ాద్ె? కాషింఁద్వ ద్ెైవములావు

కలుగుాాఁడు బరతయకుఁ గాక చెడునె?

9-169-వచనము ఇట్లి బరతిక్ి యునన యువనాశుిండు గొంతక్ాలంబునకుఁ దపంబుచేసి సిద్వధ ం బొ ంద్ె; నంత.

9-170-సీస్ పదాము పడమట్ఁ బొ డమ్మడు బాలచందుర ని మాాషింకఁ; బూట్పూట్కు వృద్వధ ఁబొ ంద్ె బాలుఁ; డలిన పరిపూరు యౌవనారూఢుఁాెై; రావణాద్వ రిపుల రానవరుల దంాషింంచ తనుఁ దరస్దస్ుాఁ డంచు స్ురేందుర ఁ; డంక్ింప శూరుఁాెై యఖిలద్ేవ మయు నతీంద్వరయు విష్యు మాధవు ధరాెతయె; నజుని యనాఞ ధ్ీశు నాతయెఁ గూరిి

చేస ఁ గతీయవులు భూరిద్షింణల నిచి దరవా యనమాన విధ్వ మంతర ధరె యనఞ క్ాల ఋతిి క్రద్ేశ్ ముఖాంబు ల లి విష్యు రూపంబు లనుచు భావించ యతఁడు.

9-171-కంద పదాము బల్లమి నడంచుచు నరులం నల్ల ాెలుఁగున్ ాేఁాషింాెలుగుఁ ననుచ ోట్టి లిన్ నలరుహనయనుని కరుణను

నెలువుగ మాంధ్ాత యిేల సిరి నింాారన్.

9-172-వచనము అంతనా రాజునకు శ్తబిందుని క ఁతయరగు బిందుమతి యందుఁ బురుకుాతయండును, నంబరీష్యండును, ముచుకుందుండును, ననుాారు ముగు్ రు గొడుకులు నేబండుర గూఁతయలును ననియించ ప రుఁగుచునన యిెడ.

9-173-సీస్ పదాము యమునానలములోన నధ్వకుఁడు సౌభరి; తపము చేయుచు నలస్థలమునందుఁ బిలిలుఁ దన పరా ణవలిభయును గూాషిం; మ్మలఁగ నానంద్వంచు మీనరాజుఁ గనుఁగొని స్ంసారక్ాం్షింయిెై మాంధ్ాత; నొక కనా నడుగ నృపో తతముండు దరుణి నితయత ను స్ియంవరమునఁ నేక్ొను; మనవుడు ననుఁ జూచ యౌవనాంగి

9-173.1-ఆట్ాలెద్వ యేిల ముస్ల్లఁ గోరు నిటి్ట్లి వడఁకె్ాషిం ాాఁడఁ నాల నరసనిాఁడ నొడల జిగియు బిగియు లకని శిథవలుండఁ గరఁగింప బాలఁ ద్వగిచక్ొను నుపాయ మ్మట్లి ?

9-175-ఆట్ాలెద్వ బాల పువుిఁబో ాషిం పరా యంపు ాానిని నెనునాాని ధనము నేరుిాాని మరిగెనేనిఁ గొంత మరుగుఁగా కె్ద్వరిఁ ద నెనఱ్ ఁగి ముస్ల్లతపసి నేల మరుగు?

9-176-వచనము అని విచారించ సౌభరి దన తపో బలంబునం నేసి ముస్ల్లతనంబు విాషించ యెిల పరా యంపుఁ గొమరుం డయి యలంకరించుక్ొని ముందట్ నిలువంబాషింన మాంధ్ాతయుఁ గనినయల నగరు గాచక్ొని యుననాారిక్ి స లవు నేసిన ాా రముెనీందుర ని నా రానపుతిరక లునన యెిడకుఁ గొనిపోయి చూపిన.

క్వమలులార వీఁడు నలక బరుఁాో ; మరుఁాో ; నయంతయఁాో ; యేిమఱ్ వచెి; వీనిఁ దడాేల వరింతయము నేమ యేిమ యం చా మునినాథుఁ జూచ చల్లతాతిెకల ై స రద్వన్ వరించ రా భామిను లందఱ్ుం గుస్ుమబాణుఁడు గీ యని ఘంట్ ాేరయఁగన్.

9-178-వచనము ఇట్లి రానకనాకల నందఱ్ం నేక్ొని సౌభరి నినతపుఃపరభావంబున ననేక ల్లలావినోదంబులఁ గల్లుంచ.

9-179-సీస్ పదాము గృహరానముల యందుఁ గృతక్ాచలములందుఁ; గలువలు విలసిలుి క్ొలఁకులందుఁ గలకంఠ శుక మధుకర నినాదములచే;

వరునీయముల ైన వనములందు మణిాేద్వకలయందు మహనీయ పరాంక; పీఠ ల్లలాశ ైల బిలములందు శ్ృంగారవతయలగు చెలువలు పలువురు; తనపంపు చేయ స్ుస్థలములందు

వస్త ిమాలాానులకప స్ువరుహార భూరి స్ంపద నిష్ాి నన భోజి యగుచుఁ బూఁట్పూఁట్కు నొక వింత ప లుపుఁ ద్ాల్లి రానకనాల నందఱ్ రతయలఁ ద్ేల ి.

9-180-కంద పదాము ప కకండుర రానముఖులకు నొకకఁడు మగఁ డయుాఁ దనియకుంాె మునీందుర ం ాెకుకడు ఘృతధ్ారలచే నకకనమ్మై తృపిత లకని యనలుని భంగిన్.

9-181-వచనము ఇవిిధంబున.

9-182-కంద పదాము ఆరామంబున మునివరుఁ ాా రామలతోడ బహువిహారమయుంాెై గారాములఁ దన కి్టి్ట్ల పో రాములు చేసి క్ొనిన ప ర దుద ల్ పుచెిన్.

9-183-వచనము అంత నొకకనాఁడు మాంధ్ాతృమే్ద్వనీవలిభుండు “మునీశ్ిరుం ాెందుఁ బో యిెఁ గూఁతయ ల కకడ నలనాషిం పడుచుననాారలో” యని తలంచ ాెదకవచి, యొకక మహాగహనంబున మణిమయ సౌధంబులం నకవీరితయుంబో ల ఁ గీీా షింంచుచునన తాపస్ రాజుం గని, స్ంతసించ, ాెఱ్ఁగుపాషిం, మనననలం బొ ంద్వ మ్మలిన క ఁతయలం బొ డగని స్తకరించ యిటి్నియిె.

9-184-కంద పదాము నాతోడులార! మీ పతి మీ తోా?ే పనుల యిెడల మే్ లక యనుడున్ నాతోాషింద్ె నాతోాషింద్ె తాతా మే్ లనుచు ననిరి తరుణులు వరుస్న్.

9-185-వచనము అంతఁ గొంతక్ాలమునకు బహుభారాాచరుాండగు సౌభరి యేిక్ాంతంబునఁ దనునఁ ద్ాన చంతించుక్ొని, మీనమిథున స్ంగద్ోష్ంబునం గాఁపురంబు దనకు నగపడుట్ యిెఱ్ ంగి, పశాితాత పంబున నిటి్నియిె.

9-186-మతేతభ విక్ీీాషింతము ఉపాాస్ంబుల డయుాట్ో? విష్యస్ంయోగంబు వరిజంచుట్ో? తపముం బూని చరించుట్ో? హరిపదధ్ాానంబునన్ నిలుిట్ో? యపలాపంబున నేల ప ంద్వతి? హతంబయిెాం దపంబెలి నీ కపట్సీత పిరిరంభముల్ మునులకుం గెవైలా స్ంసిదుధ లక?

మునినఁట్; తతతవాేద్వనఁట్; మోక్షమక్ాని స్ుఖంబుల విియుం

ననవఁట్; క్ాంత లకఁబదట్; సౌధచయంబఁట్; ాాస్ద్ేశ్ముం, దనయులు నైెదుాేలఁట్; నిద్ానము మీనకుట్లంబి సౌఖాముం గనుట్ఁట్; చెలిర!ే నగవుగాక మహాతయెలు చూచ మ్మతయత రే?

9-188-ఆట్ాలెద్వ తపము నేయుాాఁడు తతత వజుఞ డగుాాఁడు నెలమి మోక్ష మిచియించుాాఁడు నేకతంబు విాషించ యేిరుడనేరఁడు క్ాఁపురంబు నేయుఁ గఱ్ట్ట తపసి.

9-189-వచనము అని దుుఃఖించ, తనునం ద్ాన నింద్వంచుక్ొని, తన ాేడబంబు విాేక్ించుచు, నిహపరసాధకుంాెై, క్ాపురంబువిాషించ, స్తయలుం ద్ానును ాానపరస్థధరెంబున నడవిక్ిం నని, ఘోరతపంబు నేసి, శ్రీరంబు గుద్వయించ, యగినస్హితయంాెై, పరబరహెంబు నొచెి; అంత.

9-190-కంద పదాము మునిపతి వనమున కరిగిన వనితలుఁ తోనరిగి పరా ణవలిభు గతికి్ం ననిరి ాెనుతవిల్ల విడువక యనలము చన శిఖలు నిలువ కరిగిన భంగిన్. 9-15- పురుకుాతయని వృతాత ంతము

9-191-వచనము అంత మాంధ్ాత ప దదక్ొడుకగు నంబరీష్యనిం దతిుతామహుండగుట్ంనేసి యువనాశుిండు దనకుఁ బుతయర ండు గావలయునని క్వరి పుచుిక్ొనియిె;

నయాంబరీష్యనకు యౌవనాశుిం, డతనిక్ి హారితయండు ననియించ రద్వ క్ారణంబుగా నంబరీష్ యౌవనాశ్ి హారితయలు మాంధ్ాతృ గోతరంబునకు పరవరు లయిరి; మాంధ్ాత రెండవ క్ొడుకు పురుకుతయాఁ; డతని నురగలోకంబునకుఁ గొనిపోయి నాగకుమారులు దమ చెల ి లు నరెదయను కనాకను విాాహంబు చేసిరి; పురుకుతయాండు నకకడ ననేక గంధరి నాథుల వధ్వంచ తన నాగ లోకస్ంచరణంబు దలంచుాారిక్ి నురగభయము లకకుండ వరంబు పడసి తిరిగి వచెి; ఆ పురుకుతయానకుఁ దరస్దస్ుాండుఁ, దరస్దస్ుానకు ననరణుాండు, నా యనరణుానకు హరాశుిండు, హరాశుినకు నరుణుండును, యరుణునకుఁ ద్వరబంధనుండుఁ, ద్వరబంధనునకు స్తావరతయండును ననిెంచ రా స్తావరతయండ తిరశ్ంకుం డనం బరగె; అతండు. 9-16- హరిశ్ిందుర ని వృతాత ంతము

9-192-సీస్ పదాము గురుశాపవశ్మునఁ గూల్ల చంాాలుఁాెై; యనఘాతయెఁ గౌశికు నాశ్యీించ; యతని లావున ద్వవినాలయంబున క్ేఁగ; మనినంప కమరులు మరలఁ దో్రయఁ; దల క్ింీదుగాఁ బాషిం ద్ెైనాంబుతో రాఁగఁ; గౌశికుఁ ాెపుట్ట ఘనత మ్మఱ్సి నిల్లప నాకస్మున; నేఁడు నునానడు తిర; శ్ంకుఁ; ాాతఁడు హరిశ్ిందుర ఁ గనియిె;

నా హరిశ్ిందుర ఁ గౌశికుఁ డరిథఁ నేరి యాగద్షింణామిష్మున నఖిలధనముఁ

గొలి గొని మీఁదఁ గులహీనుఁ గొలువఁ బెటి్; బొ ంక కలనాషింఁ బొ ంద్ె నా భూవరుండు.

9-193-వచనము ఇట్లి విశాిమితయర ండు హరిశ్ిందుర నెగులపఱ్చుట్ విని వసిష్యా ండు విశాిమితయర నిఁ గృధరమెవు గమెని శ్పించె; విశాిమితయర ండును వసిష్యా ని బకంబవు గమెని శ్పించె; ప్షింరూపు లయుాను ాెైరంబు మానక యయిారువురును యుదధంబు చేసి రంత హరిశ్ిందుర ండు పుతయర లు లకక నారదు నుపద్ేశ్ంబున వరు ణోపాస్నంబు నతి భక్ితతోఁ నేయ నా వరుణుండు పరతాతక్షంబెైన నతనిక మోొక్ిక యిటి్నియిె.

9-194-ఆట్ాలెద్వ వరుణద్ేవ! నాకు వరవీరగుణముల క్ొడుకు పుట్టినేని క్ొడుకుఁ బట్టి పశువుఁ నేసి నీవు పరిణమింపఁగ ాేలుత ఁ గొడుకు నీఁ గదయా క్ొస్రు లకక.

9-195-వచనము అని పల్లక్ినం గుమారుండు గల్లగెడు మని వరంబిచి వరుణుండు చనియిె; నంత హరిశ్ిందుర నకు వరుణపరసాదంబున రోహితయఁడను కుమారుండు ననిెంచె; వరుణుండును హరిశ్ిందరకుమారు నుద్ేద శించ.

9-196-సీస్ పదాము పురిట్టలోపల వచి పుతయర ాేలుపు మననఁ; బురుడు బో యినగాని ప స్ఁగ దనియిె; బలురాకమును వచి బాలు ాేలుపు మనన;

బండుి లకకుండ నభావుాఁ డనియిెఁ; బండుి రాఁజూచ షాింంభకుని ాేలుపు మననఁ; బాషిం పండుి రామి నభావుాఁ డనియిె; బాషింపండుి ప డమినఁ గొడుకు ాేలుపు మననఁ; బో రుల క్ొదవక పో ల దనియిెఁ;

9-196.1-ఆట్ాలెద్వ ద్ొడరి యిట్లి గొడుకుతోాషిం మోహంబునఁ బొర దుద గడుపుచుంాె భూవరుండు దంాషింర తలఁపుక్ొలఁద్వ దనలోనఁ జింతించ యింట్ నుండ కడవి క్ేఁగెఁ గొడుకు.

9-197-వచనము ఇట్లి వనంబునకుఁ నని శ్రశ్రాస్న ధరుండయి రోహితయండు ద్వరుగుచుంాషిం వరుణగసీ్ుత ంాెై హరిశ్ిందుర ండు మహో దరాాాధ్వచేఁ బ్రాషింతయండుగా నుండుట్ విని పురంబునకుం ద్వరిగిరా గమక్ింప నిందుర ండు ముస్ల్ల తపసియిెై వచి నిటి్నియిె.

9-198-కంద పదాము పుణాభూము లరుగు; పుణాతీరథంబులఁ గుీంకు; పుణాననులఁ గోరి చూడు; పుణాకథలు వినుము భూపాలపుతరక! మే్లు గలుగునట్టి మే్ర గలదు.

9-199-వచనము అని యిట్లి మగిాషింంచనం ద్వరిగి చని రోహితయం ాొకక యిేఁ డవినంబునం ద్వరిగి కమీెఱ్ఁ ననుద్ేర నిందుర ండు వచి తొంట్ట యటి్ నిాారించె; ఇవిిధంబున.

9-200-సీస్ పదాము ఐద్ేండుి మరల్లంచె నమరేందుర ఁ ాా బాలు; నాఱ్వ యిేఁట్ఁ ద్ా నడవినుంాషిం యింట్టక్ి వచుిచు నెలమి నజీగరుత ; మధామ పుతయర స్నాెనాచరితయ ఘను శునశరశపునిఁ గొని యాగపశువుగ; నా హరిశ్ిందుర న క్ాతఁ ాషించెిఁ; బురుష్మే్ధము చేసి భూపాల వరుాఁడు; వరుణాద్వ నిఖిల దే్వతలఁ దనిప

హో త క్ౌశికుఁ; డధిరుాఁ ాొనర భృగువు; బరహె నమదగిన; సామంబు పాడుాాడు ముని వసిష్యా ఁ; ాా మఖమున ముదముఁ బొ ంద్వ కనకరథ మిచెి నిందుర ఁ ాా మనునపతిక్ి.

9-201-వచనము శునశరశపుని పరభావంబు ాెనుక వివరించెద; నంత భారాాస్హితయం ాెైన హరిశ్ిందుర వలనం బ్రరతయంాెై విశాిమితయర ండు నిరస్తద్ోష్యం ాెైన యతనిక్ి ముఖానాఞ నంబు గృప నేసిన మనం బననమయంబు గావున, మనంబున నననరూపి యిెైన పృథవవి నెఱ్ంగి, పృథవవిని నలంబువలన నడంచ, నలంబుఁ ద్ేనంబువలన నింక్ించ, తేనంబు ాాయువు వలనం నేరిచ, ాాయువు నాక్ాశ్ంబునం గల్లపి, యాక్ాశ్ంబుఁ ద్ామసాహంక్ారంబునందు లయంబు చేసి, యహంక్ార తరయంబు మహతతతత వంబునందు ాషింంద్వంచ, పరతతతవంబునకు లోకంబులు స్ృజించెద నను తలంప ైన మహతత తత వంబు నందు విష్యాక్ారంబు

నివరితంచ, విష్యవరిజతంబెైన మహతతతత వంబును బరతతతవంబుగా నెఱ్ుంగుచు నయిెాఱ్ుకవలన స్ంసారహేతయాెైన పరకృతిని భస్ెంబు చేసి, యయిెాఱ్ుకను నిరాిణస్ుఖపారవశ్ాంబునం బరిహరించ, స్కలబంధవిముకుత ంాెై హరిశ్ిందుర ం డాాఙ్మెనస్ గోచరంబయిన నినరూపంబుతో ాెలుంగుచుంాె; అతని కుమారునకు లోహితయనకు హరితయండు పుట్టి ; హరితయనకుఁ నంపనామ ధ్ేయుఁడు ననియించె; అతండు దనపతర నంపానగరంబు నిరిెంచె; ఆ చంపునిక్ి స్ుద్ేవుండు, స్ుద్ేవునిక్ి వినయుండు, వినయునకు రురుకుండు, రురుకునకు వృకుండు, వృకునకు బాహుకుండు ననియించరి; అందు బాహుకుండు. 9-17- స్గరుని కథ

9-202-సీస్ పదాము దంాషింంచ పగాారు దనభూమిఁ నేక్ొనన; నంగనలును ద్ాను నడవి క్ేఁగ ియడవిలో ముస్ల్లయిెై యాతఁడు చచిన; నాతని భారా ద్ా ననుగమింపఁ గద్వయుచ ోనా సీత కిి్ గరుంబు గలుగుట్; యౌరిమునీశ్ిరుఁ ాాతె నెఱ్ ఁగ ిాారించె; నంత నవిననా్షిం స్వతయలు; చూలు నింాారినఁ జూడఁ నాల

కరిథ నననంబు గుడుచుచ ోనందుఁ గల్లపి విష్ము ప ట్టిరి; ప ట్టిన విరిసి పడక గరముతోఁ గూడ స్గరుండు ఘనుఁడు పుట్టి వరయశ్స్ూూరితతోఁ నకవీరిత యయిెా.

9-203-శారూద ల విక్ీీాషింతము చండస్ూూరిత నతండు తంాషింరపగక్ెై స్ంగాీమరంగంబులం నెంానె్ హ హైయబరిరాదుల; వధ్వంచెం ద్ాళ్నంఘాదులన్; ముంాీభూతయలుగా నిరంబరులుగా మూరుత ల్ స్బ్రభతాల ై యుండంనేస , నినారులన్ స్గరనామోరీివిభుం డలుుఁాే.

9-204-కంద పదాము ఖగరానరుచులు గల యిల పగరాజుల నడఁచ యేిల బాహాశ్క్ితన్ నగరానధ్ీరు శూరున్ స్గరున్ హతవిమతనగరుఁ నను వినుతింపన్.

9-205-సీస్ పదాము ఔరుిండు చెపుంగ నమర ాేద్ాతెకు; హరి నీశు నమృతయ ననంతయఁగూరిి ాాజిమే్ధంబులు వస్ుధ్ేశ్ిరుఁడు చేస ; నంద్ొకక మఖమున హయము విడువ నగభేద్వ గొనిపోయి నాగలోకంబునఁ; గపిలుని చేరువఁ గట్టి తొలఁగెఁ; నంత గుఱ్ఱముఁ గాన క్ా రాజు దన పుతర; నివహంబు ద్వశ్లకు నెమకఁ బంప

ాారు నిల యిేడు ద్ీవుల వరుస్ ాెదక్ి మఖతయరంగంబు లకకునన మగిాషిం రాక

పరా భవంబున ద్ోరదండబలము మ్మఱ్సి గొీచి క్వరాాషిం తరవిిరి కుతల మ్మలి.

9-206-వచనము ఇట్లి స్ుమతిక్ొడుకులు నేలందరవిి పాతాళ్ంబునం దూరుుముట్టి యునన నుతతరభాగంబునం గపిలమునిప ంతనునన తయరగంబుఁ గని.

ఎఱ్ ఁగితి మద్వదరయా తడాేట్టక్ి? గుఱ్ఱపుద్ొంగ చక్ెక; నీ నఱ్భుని బట్టి చంపుఁ; డతిసాధుమునీందుర ఁడుఁబో ల నేతరము ల ద ఱ్వక బాక్ినోరు మ్మదల్లంపక బెైస్ుక పట్టి నంచు న యాఱ్ువద్వ ాేవురున్ నినకరాయుధముల్ నళిపించ ాాయుచోన్.

కపలిుఁడు నేతరముల్ ద్ెఱ్వఁగాఁ దమ మే్నుల మంట్ పుట్టి తా రపగతధ్ెైరుాల ై పాషిం యఘాళికతంబున మూఢచతయత ల ై నృపస్ుతయ లందఱ్ున్ ధరణి నీఱ్యి రా క్షణమంద; సాధులం దపస్ులఁ గాసిఁ బెట్టిాషిం మదస్ుూరితాతయెలు నిలినేరుత రే? .

9-209-సీస్ పదాము క్ొందఱ్ు కపిలుని క్వపానలంబున; మంోద్వరి స్గరకుమారు లనుచు నందు రా ముని శాంతయఁ ాానందమయమూరిత; తొడరి క్వపించునే? దువి నేలఁ గాక ననిెంచునే గగనస్థలంబున? ; నే సాంఖామతమున నిదధమతయలు

భవస్ముదరము మృతయాపదమును లంఘింతయ; రా బుద్వధ ఁ నేయు పరాతెభూతయఁ

డఖిలబో ధకుఁ డతనిక్ి నరసిచూడ స్ఖు లమితయర లు నెవిరు? స్గరస్ుతయలు ద్ాము దయచేయు నేరమిఁ దనువులందు ననలక్ీలలు పుట్టి నీఱ్ ైరి గాక.

9-210-వచనము మఱ్ యు స్గరుండు గేశిని యందు గనన పుతయర ం డస్మంనస్ుం డనుాాఁడు, స్మంనస్ గుణంబులు లకక పూరిననెంబున యోగీశ్ిరుంాెై యుంాషిం, స్ంగద్ోష్ంబువలన యోగభరష్యా ండయి స్గరునకు ననిెంచ, నాతిస్ెరనాఞ నంబు గల్లగి లోకంబుాారలకుఁ దమ ాారలకు నపిరయంబగు వరతనంబునం ద్వరుగుచు నొకకనాఁడు.

వరుస్ నయోధాలోనఁ గలాారల నాాెడు పిననాాండర నా స్రయువులోనఁ ాెైచ ననస్ంఘముఁ దంాషింరయుఁ ద్వట్లి చుండ ాాఁ డురుమతిఁ గొనిన ప ర దుద లకు యోగబలంబునఁ నేసి బాలురం ద్వరగిి పురంబు లోపల్లక్ిఁ ద్ెచిన నిాెిఱ్ఁ గంద్వ రందఱ్ున్.

9-212-వచనము అయాస్మంనస్ుని క్ొడు కంశుమంతయం డనుాాఁడు వినీతయంాెై తన యొదదఁ బనులు నేయుచుండు నంత; స్గరుండమెనుమని నంశుమంతయ నశ్ింబు ాెదక్ి తెమెనిపంచన నతండు దనతండుర ల చొపుునం నని, ాారలు దరవిిన

మహాఖాతంబుచొచి, యందు భస్ెరాస్ులప ంత నునన హయంబుఁ గని, యా స్మీపంబు నందునన కపిలాఖుాం డయిన విష్యు ద్ేవునిక్ి దండపరణామంబు చేసి, యిటి్ని స్ుత తియించె.

9-213-సీస్ పదాము మతిచకకఁబట్టి స్మాధ్వ గౌరవమున; ాాసిగాఁ దనకు నవిల ాెలుంగు నినుఁ గానఁ ాొకనాఁడు నినెనఱ్ుంగునె? బరహె; యజుని మనంబున నవయవముల బుద్వధ ననిెంచన భూరినంతయవులందు; హీనులమ్మైన మా కె్ఱ్ుఁగ వశ్మ్మ? తమలోన నీ వుండఁ ద్ా మ్మఱ్ుంగరు నినున; గుణములఁ జూతయరు గుణముల ైనఁ

గాన రొకాేళ్ఁ జీఁకట్టఁ గందు రాతె లందుఁ ద్ెల్లయరు ాెలుపల నమరు బొ ందు లరయుదురు దే్హధ్ారు లతాంధు లగుచుఁ గాషింఁద్వ నీ మాయ నెననఁడుఁ గడువ లకక.

9-214-వచనము అని వినుతి చేయుచు, హయంబు విడువు మని చెపుక తన తండుర లు నీఱ్గుట్ం దడవక, మోొక్ిక నిలుచునన యంశుమంతయనిక్ిఁ గరుణావిపులుం డగు కపిలుం ాషింటి్నియిె.

గుఱ్ఱముఁ గొనిపో బుదుధ ల కుఱ్ఱ ఁడ! మీ తాతయొదదకున్ నీతండుర ల్ ాెఱ్ుఱ లు నీఱ్ ై రద్ె! యిళ మిఱ్ుఱ న గంగానలంబు మ్మలఁగ శుభమగున్.

9-216-వచనము అని పల్లక్ిన నమస్కరించ, తయరంగంబుఁ గొనివచి, యా స్గరుని కి్చిన స్గరు ాా పశువువలన నననంబు కడమ నింాషింంచ యంశుమంతయనకు రానాంబిచి, ముకతబంధనుంాెై, యౌరుిండు చెపిున మార్ంబున నుతతమ గతిక్ిం ననియిెను; అంత.

9-217-కంద పదాము ననకులు మగోి్నచోట్టక్ి ననిమిష్నద్వఁ ద్ెతయత ననుచు నట్వీస్థల్లక్ిం నని తపము చేయఁ నాలక మనమున వగ లొలయ నంశుమంతయఁడు ద్ీఱ్ న్.

9-218-కంద పదాము ఆతని క్ొడుకు ద్వల్లపుఁడు భూతలమున గంగ ద్ెచి ప ంద్వంచుట్క్ెై పీరతిం దపంబు చేయుచు భాతిగఁ దే్లకక క్ాలపరవశుఁ డయిెాన్. 9-18- భగీరథుని చరతింబు

9-219-కంద పదాము అతని స్ుతయండు భగీరథుఁ

డతి తప మొనరించ కనియిె నమృతాపాంగన్ స్ుతరంగన్ ముఖవనరుహ రతభృంగన్ శివనట్ాగరీంగన్ గంగన్.

9-220-వచనము కని నమస్కరించన గంగ గృపనేసి, వరంబు ాేఁడు మనిన నా రాచపట్టి యిటి్నియిె.

9-221-కంద పదాము మా ాారి భస్ెరాస్ుల నీ ాారిం గల్లపిక్ొనుము; నెఱ్ మాాారల్ నీ ాారిఁ గలయ నాకము మాాారిక్ిఁ గలుగు నిద్వ పరమాణము తలి్ల!

9-222-ఇందరవరనము చెలిన్ మద్వన్ నినున భజింతయ గంగన్ లులాి ంతరంగన్ బహుపుణాస్ంగం గలోి లల్ీెజితక్ాశ్మలి్లం దలి్లన్ స్ుధ్ీకలులతామతలి్లన్.

9-223-వచనము అని వినుతి చేయుచునన రానకుమారునకు లోకపావ నిటి్నియిె.

9-224-మతేతభ విక్ీీాషింతము వినువీథవం బఱ్తెంచ నేలఁబడు నా ాేగంబునున్ నిలు నో పినాాఁ ాెవిడు? మే్ద్వనీతలము నే భేద్వంచ పాతాళ్ముం

ననుదున్; వచితినేని నా నలములన్ స్ంసానతయల ై మానవుల్ ననుఁ బొ ంద్వంచు నఘవరనం బెచట్ నే నాశ్ంబుఁ బొ ంద్వంచెదన్.

9-225-వచనము అద్వ క్ారణంబుగా విచారించెద” నని పలుకుచునన లోకమాతకు రాననావరుాండగు భగీరథుం షాింటి్నియిె.

9-226-మతేతభ విక్ీీాషింతము పరతతతవజుఞ లు శాంతచతయత లు తపుః పారీణు లారుాల్ ఘనుల్ బురుష్శరషీ్యా లు వచి తలి్ల! భవదంభోగాహముల్ చేయఁగా నరస్ంఘాఘము నినునఁ బొ ందునె నగనానథుండు నానాఘ స్ం హరుఁ ాా విష్యు ఁడు ాారిచతతములఁ ద్ా నెై యుంట్ మంద్ాక్ినీ.

9-227-మతేతభ విక్ీీాషింతము తనలో నినిన నగంబులుం గలుగుట్ం ద్ా నినినట్ం గలు్ ట్న్ నననీ! తంతయవులందుఁ జీర గల యా చందంబునన్ విశ్ిభా వనుఁాెై యొపుు శివుండు గాక మఱ్ నీ ాారిన్ నిాారింప నే రిిన ాారెవిరు? నిన్ ధరించుక్ొఱ్క్ెై శ్రకీంఠునిం గొల ిదన్.

9-228-వచనము అని యెిఱ్ ంగించ వీాొకని, చని, భగీరథుండు మహేశ్ిరు నుద్ేదశించ గదీదనఁ దపంబు చేసిన.

9-229-ఆట్ాలెద్వ భకతవతాలుండు ఫాలాక్షఁ ాా భగీ రథుని మ్మచి నిన శిరంబునందు

శౌరిపాదపూత స్ల్లల మ్మై ద్వవి నుంాషిం ధరకు వచుి గంగఁ ద్ాల ి నపుడు. 9-19- గంగాపరాాహ వరున

9-230-వచనము ఇటి్మెహానద్ీపరా ాహంబు, పురారాతినట్ాజూట్రంధరంబుల వలన ాెలువాషిం, నిరర్ళ్ళయమానంబెై, నేలకుఁ నలి్లంచ, నెఱ్సి నింాషిం ప లుి ాెలి్లగొని, ప చుి ప రిగి విచిలవిాషింం గేపీుాెంబాషిం నుఱ్క కే్ళీ్ళాఱ్ుకు మఱ్క పరా యంపుఁ గామధ్ేనువు చందంబున ముందఱ్ కి్ నిగుడు ముదుద ఁ నందురు తోాషిం నెయాంబునఁ గయీా నడరి చొపుుదపుక సాఁగి చనుద్ెంచు స్ుధ్ారువంబు కైె్వాషింఁ బెంపుఁ గల్లగి మహేశ్ిరు వదనగహిరంబు వలన నోంక్ారంబు పిఱ్ుంద ాెలువడు శ్బదబరహెంబు భంగి నదభరవిభరమంబెై య మెహీపాల తిలకంబు తెరువు ాెంట్నంట్ట వచుి ాెల్లయిేనుఁగు తొండంబుల ననుకరించ పఱ్చు వఱ్దమొగంబులును, వఱ్దమొగంబుల పిఱ్ుందనందంద కంీదుక్ొని ప డచూపి తొలంగు బాలశారద్ా కుచకుంభంబులకు నగ్లం బైెన బుగ్లును, బుగ్లస్ంగడంబునం బారినాతకుస్ుమ స్తబకంబుల చెలువంబులం ద్ెగడు ాెల్లనురువులును, ాెల్లనురువుల చెంగట్ నరోథ నీెల్లత కరూురతరుక్ిస్లయంబులఁ చకకందనముఁ గేల్లగొను స్ుళ్ళాను, స్ుళ్ా క్ెలంకుల ధవళ్నలధరరేఖాక్ారంబుల బాగు మ్మచిని నిడుద యిేఱ్ులును, నేఱ్ులం గలసి ాాయువశ్ంబున నొంాొంట్టం ద్ాఁకి్ బిట్లి మిట్టించ, మీఁద్వ క్ెగయు దురితభంగంబుల ైన భంగంబులును, భంగంబులక్ొనల ఛిననభిననంబుల ై కుపిుంచ, యుపురం బెగసి, ముతితయంపు స్రుల వడుపున, మలి్లక్ాద్ామంబుల తెఱ్ంగునఁ గరూురఖండకదంబంబుల చెలువంబున నిందుశ్కలంబుల తేనంబునఁ, ద్ారక్ానికరంబుల ప లుపున మ్మఱ్యుచు, ముక్ిత

కనాా వశ్రకరంబుల ైన శ్రకరంబులునుం గల్లగి, మధామలోక శ్రకీరంబైె, శ్రకీరంబు తెఱ్ంగున విష్యు పదంబు ముట్టి , విష్యు పదంబు భాతి నులిసితహంస్రుచరంబెై, రుచరపక్షంబురీతి నతిశోభితకువలయంబెై, కువలయంబు చెనునన బహుజీవనంబెై, జీవనంబులాగున స్ుమనోవిక్ాస్పరధ్ానంబెై, పరధ్ాన పరింబు ప లుపున నేకచక ీబక భీమ మహాభంగ స్ుభద్రా రుజ న చరితరా రామంబెై, రామచతతంబు మ్మలఁపువం దనాారిలోఁనొచిన ద్ోష్ాచరుల కభయపరద్ాన చణంబెై, పరద్ానచణ వరతనంబు భాతి స్ముపాసిత మృతయాంనయంబెై, మృతాంనయురూపంబుపో ల్లక విభూతి స్ుకుమారంబెై, కుమారచరితరంబుఠేవను గౌీంచపరముఖవినయంబెై, వినయ రథంబుభాతి హరిహయామంథరంబెై, మంథరవిచారంబు గదీదన మహారామగిరివనపరా ేశ్క్ామంబెై, క్ామక్ేతనంబు ప లుి న నుద్ీదపిత మకరంబైె మకరకే్తను బాణంబు కైె్వాషిం విల్లనపరాాహినీకల్లత శ్ంబరంబెై, శ్ంబరారాతి చగురు గొంతంబుస్ూట్ట నధిగాేదనాశ్మనంబెై, శ్మనదండంబు నాడ నిమోనననత స్మవృతతంబెై, వృతతశాస్త ంిబు విధంబున వాషింగల్లగి స్ద్ా గురులఘుాాకాచిట్ా పరిగణితంబెై, గణితశాస్త ంిబు క్ొలఁద్వని ఘనఘనమూల వర్మూల స్ంకల్లత భిననమిశ్ ీపరక్ీరుఖాతభీష్ెంబెై, భీష్ెపరింబు ప ంపున ననేక భగవద్ీ్ తంబెై, గీతశాస్త ంిబు నిలుకడను మహాస్ుషిరతను ఘన నానాశ్బదంబెై, శ్బదశాస్త ంిబు మరాాద నచుివాషిం హలుి గల్లగి, మహాభాష్ారూపావతారవృతిత వృద్వధగుణస్మరథంబెై, యరథశాస్త ంిబు మహిమను బహుపరయోనన పరమాణ దృష్ాి ంతంబెై, దృష్ాి ంతంబు తెఱ్ంగున స్రిసామానా గుణవిశరష్ంబెై, శరష్ాాాపారంబు కరణిని స్ుసిథరోదధరణతతురంబెై, పరబరహెంబుగరిమ నతిక్ాీంతానేక నిగమంబెై, నిగమంబు నడవాషింని బరహెవరుపదకమీస్ంగహీంబెై, గహీశాస్త ంిబు పరిపాట్టని గరకట్ మీన మిథున మకరరాశి స్ుందరంబెై, స్ుందరి ముఖంబు పో ఁాషింమిని నిరెల చందరక్ాంతంబెై, క్ాంతాధరంబు రుచని శోణచాియావిలాస్ంబెై, విలాస్వతి క్ొపుునొపుునఁ

గృష్ునాగాధ్వకంబెై, యధ్వకమతిశాస్త సి్ంాాదంబు స ంపున నపార స్రస్ితీ వినయ విభరమంబెై, విభరమవతిచనుద్ోయి పగిద్వ నిరంతర పయో ాాాపాత ఖిలలోక జీవనపరద తయంగభద్రా తిరేఖా స్లల్లతంబెై, లల్లతవతి నగవు మించున నపహసిత చందరభాగధ్ేయంబెై, భాగధ్ేయవంతయని విాాహంబు ల్లల మహామే్ఖలకనాక్ావిసాత రంబెై, తారక్ెంగేల్ల యొాషింకంబున నాక్ాీంత స్ూరాతనయంబెై, స్ూరాతనయు శ్రవరషంబు పో ల్లక భీమరథాాట్ోపాారణంబెై, ాారణంబు పరుస్ునం బుష్కరోననత స్ంరంభంబెై, రంభ నెమోెము ాాలున స్ురసాతిశ్య దశ్ం బెై, దశ్రథ తనయు బొ మముాషిం చాడుున సింధుగరి పరభంననం బెై, పరభంనతనయు గదప ట్లి మాాషింకని స్మీపగత దుశాాస్న దురెద నిాారకరంబెై, ాారకనాక ముంనేతి గతిని ముహురుెహరుచిల్లత కంకణాలంకృతంబెై, కృతయుగంబు నోన నపంకంబెై, పంకనాస్నుముఖంబు నొఱ్పునఁ బరభూతముఖావరుంబెై, వరుగుణితంబు తెఱ్కువను బహుద్ీరబాిందు విస్ర్ంబెై, స్ర్బంధక్ావాంబు వినననువున గంభీరభావమధురంబెై, మథురాపురంబు స బగున మహానందనందనంబెై, నందనవనంబు ప ందున విహరమాణ క్ౌశికంబెై, క్ౌశికహయంబు రీతి స్ుదశ్ధుర వంబెై, ధుర వు తలంపు కి్యీం గియీాబరిశ్రల్లత విశ్ింభరంబెై, విశ్ింభరుని శ్ంఖంబు రూపున ద్షింణావరోత తతరంబెై, యుతతరావిాాహంబు చందంబునఁ బరముద్వత నరంబెై, నరసింహు నఖరంబుల భాతి నాశితీ పరహిాద గురువిభవ పరద్ానంబెై, ద్ానక్ాండంబు సిరిం గామధ్ేను కలులతాదాభివనంబెై, నవస్ూతిక్ాకుచంబు పతరిెని నిరంతర పయోవరధనంబెై, ధనదు నిలయంబు తూనికను స్ంభృత మకర పదె మహాపదె కచిపంబెై, కచిప కరురంబు బల్లమిని బతితశ ైలస్ముదధరణంబెై, ధరణీధరంబు సాట్ట నుతయత ంగ తట్ముఖాంబెై, ముఖావరాహంబు గరిమ నుననత క్షమంబెై, క్షమాస్ుర హస్తంబు గరగరికను స్తువితర మనోరామం బెై, రామచందుర ని బాణంబుకాషింంద్వ నభాగాత ఖరదూష్ణ

మద్ాపహరణ ముఖరంబెై, ముఖర రామ కుఠారంబు రీతిని భూభృనూెలచేి దన పరబలంబెై, బలరామహలంబుభాతిని బరతిక లస్నినకరషణ పరబుదధంబెై, బుదధద్ేవునిమే్ని యొఱ్పున నభియాతి ర్ోద్ార మనోహరం బెై, హరతాండవంబు మే్ర నులిసితానిమిష్ంబెై, యనిమిష్ావతారంబు క్ీరితని శీుతి మంగళ్పరదంబెై, పరద్ాత యిళగి స్ూట్టనరథ పరంపరా ాామనంబెై, ాామనచరణరేఖను బల్లవంశ్వాపనయంబెై, నయశాస్త ంిబు మార్ంబున సామభేదమాయోపాయ చతయరంబెై, చతయరాన నాండంబు భావంబున నపరిమిత భువన నంతయనాల సతవామానం బెై, మానినియన లోఁతయ చూపక, గరితయన చాషించపుుడు చేయక, ముగుద యన బయలు పడక, పరమద యన గయీాంబాఱ్ుచుఁ, బతివరత యన నిటి్ట్లి ఁ ననక, తలి్లయన నెవిియిెైన లోఁగొనుచు, ద్ెైవంబన భకత మనోరథంబు ల్లచుిచు, నంతకంతకు విస్తరించ గుఱ్ గడచ, యాాఙ్మెనస్ గోచరంబెై పరవహించ.

9-231-మతేతభ విక్ీీాషింతము నగతీనాథు రథంబుపనజ బహుద్ేశ్ంబుల్ వాషింన్ ద్ాఁట్ట త తాగర్ాెపకుమార భస్ెముల మీఁదన్ ముంచ పాఱ్న్ మరు ననగరాాాస్ము ాారు ప ంద్వరి నవీనశ్రలీతో గంగ నీ రుగతిం గాక మహాదురంత స్ుననద్ోరహానలం బాఱ్ునే.

9-232-మతేతభ విక్ీీాషింతము హరు మ్మపిుంచ మహా తపో నియతయఁాెై యాక్ాశ్గంగానద్వన్ ధరకుం ద్ెచి నితాంత క్ీరితలతిక్ా స్తంభంబుగా నవా స్ు సిథర ల్లలం బితృకృతా మంతయు నొనరెిన్ ాారితానేక దు స్తర వంశ్వాధుఁ ాా భగీరథుఁడు నితాశ్రకీరుం డలుుఁాే?

9-233-కంద పదాము హరఁి దమ మనముల లోనిాషిం హర ిపాద్ాంభోన ననితమ్మైన నద్వన్ స్ు సిథరుల ై కుీంక్ి మునీందుర లు హరఁి గల్లసిరి తిరగుణరహితయల ై యాేిళ్న్.

9-234-వచనము అంత నా భగీరథునకు శీుతయండును, శీుతయనకు నాభావరుండును, నాభావరునకు సింధుద్ీిపుండును, సింధుద్ీిపునిక్ి నయుతాయువును, నయుతాయువునకు ఋతయపరుు ండును ననియించెను; అతండు.

9-235-ఆట్ాలెద్వ నయ విశాలబుద్వధ నలచకవీరితతో స్ంగాీనితనము చాలఁ నేసి యక్షహృదయ మతని కవాస్తముగ నిచి యశ్ివిదా నేరెి నతనివలన. 9-20- కలాెష్పాదుని చరితరము

9-236-వచనము ఆ ఋతయపరుు నకు స్రిక్ాముండును, స్రిక్ామునకు మదయంతీ వలిభుంాెైన స్ుద్ాస్ుండును, బుట్టి నా రానశరఖరుని మితరస్హుండును, గలాెష్పాదుండు నని చెపుుదు రా భూవరుండు వసిష్యా ని శాపంబున రాక్షస్ుడయి, తన కరెంబున నపతయాండయిెా,” ననిన విని పరీ్షింననరేందుర ాేమి క్ారణంబున స్ుద్ాస్ునకు గురుశాపంబు పరా పత ంబయిెా” నని యాషింగిన శుకుం ాషింటి్నియిె.

9-237-సీస్ పదాము

ఆ స్ుద్ాస్ుఁడు ాేఁట్క్ెై వనంబున క్ేగి; గరిించ యొకక రకకస్ునిఁ నంప ిాానితోఁ బుట్టిన ాానిఁ బో విాషించన; ాాఁడును దనతోాషాిం ాని చావు పో నీక కపట్టయిెై భూపాలుగృహమున; నడబాలతనమున నరిథఁ గొల్లచ యుండ వసిష్యా న కురీిశుఁ ాొకకనాఁ; డననంబు నేయంగ నతనిఁ బనుప

ాాఁడు మానవ మాంస్ంబు వంాషిం తెచి మునిక్ి వాషింా ంపఁ గోపించ ముని నరేందుర ఁ బిల్లచ మనునామిష్ంబును బెట్టి తనుచు నలుకతో రాక్షస్ుఁడవు గమెని శ్పించె.

9-238-వచనము ఇట్లి శ్పియించ పదంపాషిం, రాక్షస్ుండు వంాషిం తెచుిట్యు, స్ుద్ాస్ుం ాెరుంగమియుఁ దన మనంబున నెఱ్ ంగి, వసిష్యా ఁడు పంాెరంాేండుి రకకస్ుండవయి యుండుమని నియమించెను; అయావస్రంబున.

9-239-మతేతభ విక్ీీాషింతము గురువున్ మాఱ్ుశ్పింతయ నంచు నలముల్ గోపంబుతో ద్ోయిట్న్ నరనాథుండు ధరింపఁ దతాతి పతినాిరింప మినునం ద్వశ్ల్ ధరయున్ జీవమయంబక్ా నిఖిలముం ద్ాఁ జూచ చల ి న్ ధరా వరుఁ ాాతీెయపదంబులం గరపుట్ీాాుఃపూరముం బొ కుకచున్.

9-240-వచనము ఇట్లి మితరస్హుండు గావునఁ గళ్తరా నుక లుంాెై శ్పియింప నొలిక స్ుద్ాస్ుండు రాక్షస్ భావంబు నొంద్వ, కలెష్వరుంబు లయిన పాదంబులతో నడవులం ద్వరుగుచు.

9-241-కంద పదాము ఆఁకట్ మలమల మాఁడుచు వీఁక నతం డడవి నునన విపర మిథునముం ద్ాఁక్ి తట్ాలున విపుు నిఁ గూఁకట్ట చేఁబట్టి మింోగఁ గొనిపో వుతఱ్ న్.

9-242-వచనము అంత నా బరా హెణుని భారా మోఁద్వక్ొనుచుం బెగ్ాషింలి్ల, డగు్ తితకతోఁ బతిక్ి నడాంబు వచి, యిేడుిచు రాచరకకస్ున క్ిటి్నియిె.

9-243-కంద పదాము మానుష్ద్ేహము గలుగుట్ భూనాయక! దురిభంబు పుట్టినమీదఁన్ ద్ానముఁ బరోపక్ారము భూనుతక్ీరితయును వలద్ె పురుష్యన క్ెందున్?

9-244-మతేతభ విక్ీీాషింతము రవి వంశాగణీిాెై స్మస్తధరణీరానాాను స్ంధ్ాయిాెై భువనస్ుత తయాఁడాెై పరారథరతిాెై పుణాానుక లుండాెై వివరంబేమియు లకక నా ప నిమిట్టన్ విపుు ం దపశ్రశలు స్ త్రవరున్ బరహెవిదున్ నగనునతగుణున్ భ్షింంపఁగాఁ బాాషింయిే?

9-245-శారూద ల విక్ీీాషింతము తంాీర! మీకు ద్వనేశ్వంశ్జులకున్ ద్ెైవం బగున్ బరా హెణుం డంాార మాట్లు లకాె? భూమిస్ుర గోహతాాభిలాష్ంబు గెై క్ొంాేర మీ యట్లవంట్ట సాధువులు? ర్ోభావ మిట్ేిల? మీ తంాషింరం ద్ాతలఁ బూరుిలం దలఁపాే ధరెంబునుం బో ఁగద్ే.

9-246-శారూద ల విక్ీీాషింతము అనాన! చెల ి ల నయిెాదన్; విడువు నీకననంబు బెట్టింతయ; నా హృనానథున్ ద్విజు గంగికుఱ్ ఱ నకట్ా! హింసింప నేలయా? నీ ాెననం ాషింంతయలతోడఁ బుటి్ాె? నినం బిట్టటిన మునుెటి్ నా పననన్ ననున శిరంబు దుర ంచ మఱ్ మతా్ాణేశు భ్షింంపాే.

9-247-కంద పదాము అని కరుణ పుటి్ నాడుచు వనితామణి పలవరింప వస్ుధ్ాద్ేవుం ద్వనియిె నతఁడు పుల్ల పశువుం ద్వను క్ియీ శాపంబు కతన ధ్ీరహితయంాెై.

9-248-వచనము అంత నా బరా హెణి గోపించ “క్ామారతనయిన నాదు ప నిమిట్టని భ్షింంచతివి గావున నీవు నెలఁతలంబొ ందఁ నేరినాేళ్ మరణంబుఁ బొ ందు” మని కలాెష్పాదుని శ్పించ, పతిశ్లాంబులతో నగినపరా ేశ్ంబు నేసి స్ుగతిక్ిం ననియిె; నంతఁ బంాెరంాేండుి చనిన నా రాజు మునిశాపనిరుెకుత ంాెై.

9-249-ఆట్ాలెద్వ రతయలక్ొఱ్కు నాల్ల రావింప నద్వయును

బెదరి విపరస్తి శ్పించు ట్టఱ్ ఁగి మగని నడాప ట్టి మ్మథైునకరెంబు మానెి స్తయల గోషిా మానె నతడు.

9-250-కంద పదాము అద్వ క్ారణముగఁ బుతరా భుాదయము లకద్ా స్ుద్ాస్భూపాలునకుం దదనుమతి నవిసిష్యా ఁడు మదయంతికి్ఁ గడుపునేస మదనక్ీడీన్.

9-251-వచనము ఇట్లి స్ుద్ాస్ుని భారా యగు మదయంతి వసిష్యా నివలన గరిుణి యిెై యిేాేండుి గరుంబు ధరించ నీళ్ళాడ స్ంకట్పడుచునన వసిష్యా ండు ాాఁాషిం యగు నశ్ెంబున నా గరుంబుఁ జీరిన నశ్ెకుం డను కుమారుండు పుట్టి ; నతనిక్ి మూలకుండు పుట్టి ; నతండు.

9-252-కంద పదాము వీరుఁడగు పరశురాముఁడు ఘోర కుఠారమున నృపులఁ గూలుచు ాేళ్న్ నారనీనములు ద్ాఁచన నారకీవచుం డనంగ నల్ల నుతి క్ెక్ెకన్. 9-21- ఖట్ాింగుని చరతిరము

ఆ నారీకవచుండు నిరూెలం బయిన రవివంశ్ంబునకు మూలం బగుట్ంనేసి మూలకుండనం బరఁగెనా మూలకునకు విశ్ిస్హుండు పుట్టి విశ్ిస్హునకు ఖట్ాింగుడు పుట్టి చకవీరిత యయిెాను; అతండు.

9-254-సీస్ పదాము అమరులు ాేఁాషింన నస్ురనాథులఁ నంపి; తిరదశులతోఁ దన బరతయకుక్ాల మ్మంతని యాషింగిన నిద్ె నిండుచుననద్వ; తడవులక ద్ేమ్మైన నడుగు మనిన వరములు గోరక వరవిమానం బెక్ిక; తనపురిక్ేతెంచ తతతవబుద్వధ ఁ బరమే్శ్ిరుని యంద భావంబుఁ గీల్లంచ; కులద్ెైవతద్వినకులముకంట్ట

నంగనా పరా ణ రానా పుతరా దు ల లి గావు పిరయములు ధరెంబు గడచ నాదు మతి పరవరితంప ద్ెననఁడు మద్వ నెఱ్ుంగ ననా మా యిళశ్ిరునిఁ దకక ననుచు మఱ్ యు.

9-255-మతేతభ విక్ీీాషింతము ఇలమీఁదన్ బరదుక్ేల? ాేలుులవరం బేలా? ధనం బేల? చం చల గంధరిపురీ విడంబనము ల ైశ్ిరాంబు లకలా? నగం బులఁ బుట్టించు తలంపునం బరకృతితోఁ బొ తెతత తయద్వం బాసి ని రెలమ్మై ాాఙ్ెనసామితం బగు పరబరహెంబు నేఁ నెంద్ెదన్.

9-256-వచనము అని నిశ్ియించ.

9-257-మతేతభ విక్ీీాషింతము కలస న్ స్ంగముల లిఁ బాసి నియతిన్ ఖట్ాింగు డశాీంతమ్మై కల దయుాన్ మఱ్ మీఁద లక దనెాషింద్ెై కలాాణమ్మై యాతెలోఁ దలఁపం బలకగరానిద్ెై పరమమ్మై తతత వజుఞ ల హించ హృ నజలనాతంబుల ాాస్ుద్ేవుఁ డని స్ంసాా పించు నా బరహెమున్. 9-22- శ్రీరాముని కథనంబు

9-258-వచనము అట్టి ఖట్ాింగునకు దీ్రబాాహుండు, ద్ీరబాాహునకు రఘువు, రఘువునకుఁ బృథుశ్వీుండుఁ, బృథుశ్వీునకు నజుండు, నజునకు దశ్రథుండును, పుట్టి; రా దశ్రథునకు స్ురపరా రిథతయంాెై పరబరహెమయుంాెైన హరి నాలు్ విధంబుల ై శ్రరీామ లక్షెణ భరత శ్తయర ఘన నామంబుల నినాంశ్ స్ంభూతయంాెై ననిెంచె; తచిరితరంబు ాాల్లెక్ి పరముఖుల ైన మునులచేత వరిుతంబెైనద్వ; యిెైననుం నెప ుద సావధ్ానమనస్ుకండాెై యాకరిుంపుము.

9-259-మతేతభ విక్ీీాషింతము అమరేంద్రా శ్కుఁ బూరుచందుర ఁ డుద్వతయంాెై నట్లి నారాయణాం శ్మునం బుట్టి మద్ాంధ రావణశిరస్ాంఘాతస్ంఛేదన కమీణోద్ాద ముఁడు రాముఁ ాా గరితకుం గౌస్లాకున్ స్నునతా స్మనెైరెలా కతయలా కంచతననుస్ాంసారసాలలాకున్.

9-260-మతేతభ విక్ీీాషింతము స్వర్ారథము దంాషింర పంపఁ నని విశాిమితయర ఁడుం ద్ోడరా

నవల్లలం దునుమాాె రాముఁ డదయుంాెై బాలుఁాెై కుంతల చివిస్ంపజిజతహాట్కం గపట్భాష్ావిస్ుూరనానట్కన్ నవభినానరామఘోట్కం గరవిరానతేేట్కం ద్ాట్కన్.

9-261-కంద పదాము గారామునఁ గౌశిక మఖ మా రాముఁడు గాచ దైె్తయా నధ్వకు స్ుబాహున్ ఘోరాజిఁ దుర ంచ తోల న్ మారీచున్ నీచుఁ గపట్మంజులరోచున్.

9-262-మతేతభ విక్ీీాషింతము ఒక మునూనఱ్ు గదల్లి తెచిన లలాట్ోగాీక్షచాపంబు బా లకరీందరంబు స్ుల్లలమ్మైఁ నెఱ్కుఁగోలం దుర ంచు చందంబునన్ స్కలోరీిశులు చూడఁగా విఱ్ చె ద్ోశ్శక్ితన్ విద్ేహక్షమా పక గేహంబున సీతక్ెై గుణమణిపరసీూతక్ెై ల్లలతోన్.

9-263-కంద పదాము భూతలనాథుఁడు రాముఁడు పీరతయంాెై ప ంాషింియాాెఁ బృథుగుణమణి స్ం ఘాతన్ భాగోాపతతన్ సీతన్ ముఖక్ాంతివిజిత సితఖద్ో ాతన్.

9-264-కంద పదాము రాముఁడు నినబాహుబల సతథమంబున భంగపఱ్ చె ద్ీరకాుఠారో ద్ాద మున్ విదళీకృతనృప

భామున్ రణరంగభీము భార్వరామున్.

9-265-కంద పదాము దశ్రథుఁడు మునున గెైకకు వశుఁాెై తానిచి నట్టి వరము కతన ాా గదశ్ చెడక యాషింవి కనిచెను దశ్ముఖముఖకమలతయహినధ్ామున్ రామున్.

9-266-కంద పదాము ననకుఁడు పనిచన మే్లని ననకనయును లక్షెణుండు స్ంసతవింపన్ ననపతి రాముఁడు విాషించెను ననపాలారాధా ద్విష్దసాధా నయోధాన్.

9-267-కంద పదాము భరతయన్ నినపదసతాా నిరతయన్ రానామున నునిచ నృపమణి యిెక్ెకన్ స్ురుచర రుచ పరిభావిత గురుగోతరా చలముఁ జితరక ట్ాచలమున్.

పుణుాఁడు రామచందుర ఁ డట్ పోయి ముదంబునఁ గాంచె దండక్ా రణాముఁ ద్ాపసో తతమ శ్రణాము నుదదత బరిి బరి లా వణాము గౌతమీ విమల ాాుఃకణ పరాట్నపరభూత సా దు్ ణాము నులిస్తతరు నికుంన వరేణాము నగగీణామున్.

9-269-సీస్ పదాము ఆ వనంబున రాముఁ డనున స్మే్తయాెై; స్తితోడ నొక పరుశాల నుండ రావణు చెలిలు రతిఁ గోరి వచిన; మొగి లక్షెణుఁడు ద్ాని ముకుక గోయ నద్వ విని ఖరదూష్ణాదులు పదునాలు్ ; ాేలు వచిన రామవిభుఁడు గలన బాణానలంబున భస్ెంబు గావింప; ననకనందన మే్ని చకకఁదనము

విని దశ్గీవీుఁ డంగన వివశుఁ డగుచు నరిథఁ బంచనఁ బసిఁాషింఱ్ ఱ యిెై నట్టంచు నీచు మారీచు రాముఁడు నెఱ్ వధ్వంచె నంతలో సీతఁ గొనిపో యిె నస్ురవిభుఁడు.

ఆ యస్ురేశ్ిరుండు వాషిం నంబరవీథవ నిలాతనూన న నాాయము చేసి నిష్కరుణుఁాెై క్ొనిపో వఁగ నడామ్మైన ఘో రాయతహేతిఁ దుర ంచె నస్హాయత రామనరేందరక్ారాద తాత యువుఁ బక్షాేగపరిహాసితాాయువు ననజట్ాయువున్.

అంతనా రామచందుర ండు లక్షెణస్హితయంాెై, సీత ాెదక నరుద్ెంచ, నినక్ారానిహతయంాెైన నట్ాయువునకుఁ పరలోకక్ియీలు గావించ, ఋశ్ామూకంబునకుం నని.

9-272-కంద పదాము నిగీహము నీకు వల ద్వఁక నగజీు ాాల్లన్ వధ్వంతయ నని నియమముతో నగేసీ్రుఁగా నేల ను స్ుగీీవుం నరణఘాతచూరుగాీవున్.

9-273-కంద పదాము ల్లలన్ రామవిభుం ాొక క్వలం గూలంగ నేస గురు నయశాల్లన్ శ్రల్లన్ సతవితశూల్లన్ మాల్లన్ ాాల్లన్ దశాస్ామానోనూెల్లెన్.

9-274-కంద పదాము ఇలమీఁద సీత ాెదకఁగ నలఘుఁడు రాఘవుఁడు పనిచె హనుమంతయ నతి చిలవంతయన్, మతిమంతయన్, బలవంతయన్, శౌరావంతయ, బరా భవవంతయన్.

9-275-కంద పదాము అలాాట్ల కల్లమి మారుతి లల్లతామిత లాఘవమున లంఘించెను శ ై వల్లనీగణస్ంబంధ్వన్

నలపూరిత ధరణి గగన స్ంధ్వం గంధ్వన్.

9-276-వచనము ఇట్లి స్ముదరంబు ద్ాఁట్ట సీతం గని, హనుమంతయండు ద్వరిగి చనుద్ెంచుచు నక్షకుమారాదుల వధ్వయించ.

9-277-కంద పదాము స్ముదగతీ ననిలస్ుతయం డమరాహిత దతత ాాల హసాత గునల భ స్ెము చేస నిరాతంకన్ స్ముద్ాస్ురస్ుభట్విగతశ్ంకన్ లంకన్.

9-278-వచనము ఇట్లి లంక్ాదహనంబు చేసివచి ాాయుజుండు సీతకథనంబు చెపిున విని రామచందుర ండు వనచరనాథ యూధంబులుం ద్ానును చనిచని.

9-279-శారూద ల విక్ీీాషింతము ఆ రానేందుర ఁడు గాంచె భూరివిధరతానగారమున్ మీన కుం భీరగాీహకఠోరమున్ విపుల గంభీరంబు నభరభరమ ద్ోా రానోానావిభిననభంగభవనిరోాష్చిట్ాంభుఃకణ పరా రుద్ాధ ంబరపారమున్ లవణపారాాారముం నేరువన్.

9-280-వచనము కని తనకుఁ ద్ోరవ యిమెని ాేఁాషింన నద్వయు మార్ంబు చూపక మిననంద్వన నా రాచపట్టి రెట్టించన క్వపంబున.

మ్మలిని నగవున నయనము లలాి రిి శ్రంబు విలుి నంద్వన మాతరన్ గులిలు నాఁచులుఁ జిపులుఁ బెలిలునెై నలధ్వ ప దద బ్రాెై యుంాెన్.

9-282-వచనము ఇట్లి విపనునండగు స్ముదుర ండు నదులతోఁ గూాషిం మూరిత మంతయండయి చనుద్ెంచ రామచందుర ని చరణంబులు శ్రణంబు నొచి యిటి్ని స్ుత తియించె.

9-283-శారూద ల విక్ీీాషింతము ఓ క్ాకుత్థకులకశ్! యోగుణనిధ్ీ! యో ద్ీనమంద్ార! నే నీ క్వపంబున కె్ంతాాఁడ? నడధ్వన్; నీాేమి భూరానాే? లోక్ాధ్ీశుఁడ; ాాద్వనాయకుఁడ; వీ లోకంబు ల లిపుుడున్ నీ కు్షింం బరభవించు; నుండు; నడఁగున్; నికకంబు స్రాితెక్ా!

9-284-కంద పదాము ధ్ాతల రనమున ద్ేవ ారా తము స్తతవమున భూతరాశిఁ దమమునన్ నాతయలఁగా నొనరించు గు ణాతీతయఁడ వీవు గుణగణాలంక్ారా!

9-285-కంద పదాము కట్లి ము సతతయవు; లంకం జుట్లి ము; నీ బాణవహిన స్ురాెైరితలల్ గొట్లి ము నేలంబడఁ; నే పట్లి ము నీ యబల నధ్వకభాగాపరబలన్.

9-286-ఆట్ాలెద్వ హరిక్ి మామ నగుదు; నట్మీఁద శ్రదీ్ేవి తంాషింర; నూరక్ేల తాగాషింంప? గటి్ఁ గట్టి ద్ాఁట్ల కమలాపతకులనాథ! నీ యశోలతలకు నెలవుగాఁగ

9-287-వచనము అని విననవించన రామచందుర ండు స్ముదుర నిం బూరిపరక్ారంబున నుండు ప మెని వీడుక్ొల ును; అంత.

9-288-కంద పదాము ఘన శ ైలంబులుఁ దరువులు ఘననవమునఁ బెఱ్ క్ి తెచి కపికులనాథుల్ ఘననలరాశిం గట్టిరి ఘనాాహపరముఖద్వవినగణము నుతింపన్.

9-289-వచనము ఇట్లి స్ముదరంబు ద్ాఁట్ట రామచందుర ండు రావణు తముెం ాెైన విభీష్ణుండు శ్రణంబు ాేఁాషింన నభయం బిచి; క డుక్ొని లంకకుఁ నని విాషింసి ాేాెప ట్టించ లగ్లుపట్టించన.

9-290-సీస్ పదాము పరా క్ారములు దరవిి పరిఖలు పూాషించ; క్వట్క్ొమెలు నేలఁ గూలఁ ద్ోరచ వపరంబు లగల్లంచ ాాక్ిళ్ళా ప కల్లంచ; తలుపులు విఱ్ చ యంతరములు నెఱ్ చ

ఘనవిట్ంకంబులు ఖంాషింంచ పడాెైచ; గోపురంబులు నేలఁ గూలఁ దనిన మకరతోరణములు మహిఁ గూల్లి క్ేతనం; బులు చంచ సో పానములు గదల్లి

9-290.1-ఆట్ాలెద్వ గృహము ల లి వరచి గృహరానముల గొీచి భరెకుంభచయము పాఱ్ాెైచ కరులు క్ొలను చొచి కలఁచన క్ెైవాషింఁ గపులు లంకఁ నొచి కలఁచ రపుఁడు.

9-291-వచనము అంత నయాస్ురేందుర ండు పంచనఁ గుంభ, నికుంభ, ధూమాోక్ష, విరూపాక్ష, స్ురాంతక, నరాంతక, దురుెఖ, పరహస్త , మహాక్ాయ పరముఖులగు దనునవీరులు శ్ర శ్రాస్న తోమర గద్ాఖడ్ శూల భింద్వపాల పరశు పట్టిస్ పరా స్ ముస్లాద్వ సాధనంబులు ధరించ మాతంగ తయరంగ స్ాందన స్ంద్ోహంబుతో బవరంబు చేయ స్ుగీవీ, పవనతనయ, పనస్, గన, గవయ, గంధమాదన, నీలాం గద, కుముద, నాంబవద్ాదు లా రకకస్ుల నెకకట్ట కయాంబు లందుఁ దరుల గిరులఁ గరాఘాతంబుల నుకకాషింంచ తయర ంచ; రంత.

9-292-కంద పదాము ఆ యిెడ లక్షెణుఁ డునజవల సాయకములఁ దుర ంచె శ ైలస్మక్ాయు స్ురా నేయు ననర్ళ్మాయో పాయున్ నయగుణ విధ్ేయు నయాతిక్ాయున్.

9-293-ఆట్ాలెద్వ రామచందరవిభుఁడు రణమున ఖంాషింంచె మే్ట్టకాషింమి నీలమే్ఘవరుు బాహుశ్క్ితపూరుు ఁ బట్లసింహనాదస్ం కుచత ద్వగిభకరుు ఁ గుంభకరుు .

9-294-కంద పదాము అలవున లక్షెణుఁ ాాజి స్థల్లఁ గూల ిన్ మే్ఘనాదుఁ నట్లలాహిాదున్ బలభేద్వనయవినోదున్ బలననితస్ుపరిస్ుభట్భావవిష్ాదున్.

9-296-కంద పదాము తనాా రందఱ్ు మగోి్న ననిమిష్పతిాెైరి పుష్ుక్ారూఢుంాెై యనిక్ి నడచ రామునితో ఘనరౌదరముతోడ నంపకయాము చేస న్.

9-297-వచనము అ యావస్రంబున.

9-298-కంద పదాము స్ురపతిపంపున మాతల్ల

గురుతరమగు ద్వవారథముఁ గొనివచిన, నా ధరణీవలిభుఁ ాెక్ెకను ఖరకరుఁ డుదయాద్వర నెకుక క్ెవైాషిం ద్ో ఁపన్.

9-299-వచనము ఇట్లి ద్వవారథారూఢుండయి రామచందుర ండు రావణున క్ిటి్నియిె.

9-300-మతేతభ విక్ీీాషింతము చపలతింబున ాాఁగి హేమమృగమున్ స్ంపీరతిఁ బుతెత ంచుట్ో కపట్బరా హెణమూరితాెై యబల నా క్ాంతారమధాంబునం దపలాపించుట్యో మద్ీయశితద్వాాామోఘబాణాగిన స్ం తపనం బేగతి నోరుిాాఁడవు? దురంతం బెంతయున్ రావణా!

9-301-కంద పదాము నీ చేసిన పాపములకు నీచాతెక! యముఁడు వలదు నేఁాషింట్ నా నా రాచముల దుర ంచ ాైెచెద ఖేచర భూచరులు గూాషిం క్ీడీం జూడన్.

9-302-వచనము అని పల్లక్ి.

9-303-మతేతభ విక్ీీాషింతము బలువింట్న్ గుణట్ంకృతంబు నిగుడన్ బరహాెండ భీమంబుగా బరళ్యోగాీనలస్నినభం బగు మహాబాణంబు స్ంధ్వంచ రా నలలాముండగు రాముఁాేస ఖరభాష్ాశాీవణున్ ద్ేవతా

బలవిద్రా వణు ాెైరిద్ారననగరుసరా వణున్ రావణున్.

9-304-కంద పదాము దశ్రథస్ూనుంాేసిన విశిఖము హృదయంబుఁదూఱ్ వివశుం డగుచున్ దశ్కంధరుండు గూల ను దశ్వదనంబులను రకతధ్ారలు దొ్రఁగన్.

9-305-వచనము అంతనా రావణుండు ద్ెగుట్ విని.

9-306-సీస్ పదాము క్ొపుులు బిగి వీాషిం కుస్ుమమాల్లకలతో; నంస్భాగంబుల నావరింప సతస్ముతాంబులు చెదరఁ గరిుక ల డఁ; గంఠహారంబులు గంీదుక్ొనఁగ వదనపంకనములు ాాాషిం ాాతెఱ్ ల ండఁ; గనీనళ్ావఱ్ద లంగములు దడుప స్ననపు నడుములు నాాిడఁ బాల్లండి; బరువులు నడుములఁ బరబిిక్ొనఁగ

9-306.1-ఆట్ాలెద్వ నెతిత మోఁద్వక్ొనుచు నఱె్ ఁ బయిెాదలు నాఱ్ నట్లి నిట్లి ఁ దపుట్డుగు ల్లడుచు నస్ురస్తయలు వచి రట్ భూతభేతాళ్ స్దనమునకు ఘోరకదనమునకు.

9-307-వచనము ఇట్లి వచి తమతమ నాథులం గని, శోక్ించ; రందు మంాోదరి రావణుం జూచ యిటి్నియిె.

హా! దనునేందర! హా! స్ురగణాంతక! హా! హృదయిేశ్! నిరజరేం ద్రా దుల గెల్లి నీవు కుస్ుమాస్ుత ర నిక్వలల క్వరిలకక సో నాెదముగన్ రఘుపరవరుమానిని నేట్టక్ిఁ దె్చి? తపుుాేఁ గాదని చెపిునన్ వినక క్ాలవశ్ంబునఁ బొ ంద్వ తకకట్ా.

9-309-ఆట్ాలెద్వ ఎండఁ గాయ ాెఱ్చు నినుడు ాెనెనలఁ గాయ ాెఱ్చు విధుఁడు గాల్ల వీవ ాెఱ్చు లంకమీఁద; నిట్టి లంక్ాపురిక్ి మాకు నధ్వప! విధవభావ మడరె నేఁడు.

9-310-కంద పదాము దురితముఁ దలపరు గానరు నరుగుదు రెట్ క్ెైన నిమిష్ సౌఖాంబుల కైె్ పరవనితాస్కుత లకును బరధనరకుత లకు నిహముఁ బరముం గలద్ే?

9-311-వచనము అని విలపింప నంత విభీష్ణుండు రామచందుర ని పంపుపడసి, రావణునకు దహనాద్వ క్ియీలు గావించె; నంత రాఘాేందుర ండు నశోకవనంబున క్ేఁగి, శింశుపాతరు స్మీపంబు నందు.

9-312-శారూద ల విక్ీీాషింతము ద్ెైతయేపరమద్ా పరీత నతిభీతన్ గంీథవ బంధ్ాలక ారా తన్ నిశ్శవస్నానిలాశీుకణ జీవం జీవద్ారామ భూ నాతన్ శుష్కకపో ల క్ీల్లత కరాబాజ తం బరభూతం గృశ్ర భూతం బరా ణస్మే్త సీతఁ గనియిెన్ భూమీశుఁ ాా ముందట్న్.

9-313-వచనము కని రామచందుర ండును ద్ాపంబు నొంద్వ, భారావలన ద్ోష్ంబు లకకుంట్ వహినముఖంబునం బరకట్ంబునేసి, ద్ేవతల పంపున ద్ేవిం నేక్ొని.

శోషితద్ానవుండు నృపసో ముఁడు రాముఁడు రాక్షసతందరతా శరష్విభూతిఁ గలుస్మజీవివి గమెని నిల ు నరిథ స్ం తోష్ణుఁ బాపశోష్ణు నదూష్ణు శ్శ్ిదరోష్ణున్ మితా భాష్ణు నారాపో ష్ణుఁ గృపాగుణభూష్ణు నవిిభీష్ణున్.

9-315-వచనము ఇట్లి విభీష్ణస్ంసాథ పనుండయి రామచందుర ఁడు సీతాలక్షెణ స్మే్తయండయి స్ుగీవీ హనుమద్ాదులం గూాషింక్ొని, పుష్ుక్ారూఢుం డయి, ాేలుులు గురియు పువుిలసో నలం దాషింయుచుఁ ద్ొ లి్ల వచిన తెరువునాడలు సీతకు నెఱ్ ఁగించుచు, మరల్ల నంద్వగాీమంబునకు వచెిను; అయావస్రంబున.

9-316-ఆట్ాలెద్వ రామచందరవిభుని రాక వీనుల విని భరతయఁ డుతాహించ పాదుకలను మోచక్ొనుచు వచి ముదముతోఁ బురనను

ల లి గొలువ ననన కె్దురువచెి.

9-317-వచనము వచి పాదుకల ముందట్ నిాషింక్ొని, యిెడనెడ సాష్ాి ంగదండపరణామంబులు చేయుచు, మ్మలిమ్మలిన ాాసి, రామచందుర ని పాదంబులు దన నొస్లం గద్వయించ, తచిరణరేణువులు దుాషించ, శిరంబునం నలి్లక్ొని, తనివి చనక, మఱ్ యు నపుదకమలంబు లకుకన మోపి క్ొనుచు, స్ంతస్ంపుఁ గనీనట్ం గాషింగి, ్ేమంబు లరయుచుంాె; నంత సీతాలక్షెణ స్హితయండయి విభుండును, దన కె్దురువచిన బరా హెణ ననంబులకు నమస్కరించ, తక్ికనాారలచేత మనననలు ప ంద్వ, ాారల మనినంచెను; అయావస్రంబున.

నృపవర! ప కుకనాళ్ాఁగొల నిన్ గనకుంాషింన యట్టి నేఁడు మా తపములుపంాె నిందఱ్ము ధనుాలమ్మైతి మట్ంచుఁ బుటి్ముల్ చపలతఁ ద్వరపిు పువుిల వస్ంతములాడుచుఁ బాడుచున్ గత తరపులయి యాడుచుం బరనలు దదదయుఁ బండుగ నేసి రెల ి డన్.

9-319-సీస్ పదాము కవ గూాషిం యిరుద్ెస్ఁ గపిరాజు రాక్షస్; రాజు నొకకట్ఁ నామరములు వీవ హనుమంతయఁ డతిధవళ్ళతపతరముఁ బటి్; బాదుకల్ భరతయండు భక్ితఁ ద్ేర శ్తయర ఘున డముెలుఁ నాపంబుఁ గొనిరాఁగ; సౌమితిర భృతయాఁాెై చనువుచూప నలపాతరచేఁబట్టి ననకన గూాషింరాఁ;

గాంచనఖడ్ మంగదుఁడు మోవఁ

9-319.1-ఆట్ాలెద్వ బసిఁాషిం క్ేాె మరిథ భల ి కపతి మోచ క్ొలువఁ బుష్ుకంబు ాెలయ నెక్ిక గహీము ల లిఁ గొలువఁ గడు నొపుు స్ంపూరు చందుర పగిద్వ రామచందుర ఁ ాొప ు.

9-320-వచనము ఇట్లి పుష్ుక్ారూఢుంాెై, కపి బలంబులు చేరిక్ొలువ. శ్రీరాముం డయోధాకుం ననియిె; నంతకు మునన యపుురంబునందు.

9-321-సీస్ పదాము వీథులు చకకఁ గావించ తోయంబులు; చలి్ల రంభా స్తంభచయము నిల్లప ిపట్లి జీరలు చుట్టి బహుతోరణంబులుఁ; గలువడంబులు మే్లుకట్లి ఁ గట్టి ాేద్వక లల్లక్ించ వివిధరతనంబుల; ముోగు్ లు పలుచందములుగఁ బెట్టి కలయ గోడల రామకథల లి ారా యించ; పరా సాదముల ద్ేవభవనములను

గోపురంబుల బంగారు కుండ ల తిత యెిలి ాాక్ిండి గానిక లకరురించ ననులు గైెచేసి తూరాఘోష్ములతోడ

నెదురు నడతెంచ రా రాఘాేందుర కడకు.

9-322-కంద పదాము స్మద గనద్ానధ్ారల దుమదుమల ై యునన ప దద తరో వలతోడన్ రమణీయ మయిెా నపుురి రమణుఁడు వచినఁ గరంగు రమణియపో ల న్.

9-323-ఆట్ాలెద్వ రామచందరవిభుని రాకఁ దూరాములతో రథ గనాశ్ి స్ుభట్రాజితోడ నమరెఁ బురము చందుర ఁ డరుద్ేర ఘూరిులుి నంతయభంగమిల్లత నలధ్వభంగి.

9-324-వచనము ఇట్లి పుుచునన యపుురంబు పరా ేశించ, రానమార్ంబున రామచందుర డరుగుచునన స్మయంబున.

9-325-మతేతభ విక్ీీాషింతము ఇతఁాే రామనరేందుర ఁ ాీ యబలక్ా యింద్రా రి ఖంాషింంచె న లితఁాే లక్షెణుఁ ాాతఁాే కపివరుం ాా ప ంతాాఁాే మరు తయాతయఁ ాా చెంగట్ నా విభీష్ణుఁ డట్ంచుం చేతయలం జూపుచున్ స్తయల లిం బరిక్ించ చూచరి పురీసౌధ్ాగభీాగంబులన్.

ఇట్లి స్మస్తననంబులు చూచుచుండ రామచందుర ండు రానమార్ంబునం ననిచని.

9-327-సీస్ పదాము పట్టకంపు గోడలు బవడంపు ాాక్ిండుి ; నీలంపుట్రుగులు నెఱ్యఁ గల్లగి కమనీయ ాెైడూరా స్తంభచయంబుల; మకరతోరణముల మహిత మగుచు బడగల మాణికాబదధ చేలంబులఁ; జిగురుఁ ద్ోరణములఁ నెలువు మీఱ్ పుష్ుద్ామకముల భూరిాాస్నలను; బహుతరధూపద్ీపముల మ్మఱ్సి

మాఱ్ుాేలుులభంగిని మలయుచునన స్తయలుఁ బురుష్యలు నెపుుడు స్ందాషింంప గుఱ్ుతయ ల్లడరాని ధనముల కుపు లునన రానస్దనంబునకు వచెి రామవిభుఁడు.

9-328-వచనము ఇట్లి వచి.

తలుి లక్ెలి మోొక్ిక తమ తలి్లక్ి వందన మాచరించ య లిలి బుధ్ాళిక్ిన్ వినతయఁాెై చెల్లక్ాండరను దముెలం బరస్ం పులితఁ గౌగల్లంచుక్ొని భూవరుఁ ాోల్లఁ గృపారస్ంబు రం

జిలిఁగఁ నాల మనననలు చేస నమాతయాలఁ బూరిభృతయాలన్.

9-330-వచనము తతామయంబునఁ దలుి లు

క్ొడుకులుఁ బెదదక్వడలును గొబుిన మోొక్ికన నెతిత చేతయలం బుడుకుచు మోములుందలలుబో రన ముదుద లుగొంచునవుిచుం ద్ొడలకు ాారి రాఁద్వగిచ తోఁగఁగఁ నేసిరి నేతరధ్ారలన్ ాెడల్లన పరా ణముల్ దగఁ బరవిషి్ములయిెా నట్ంచు నుబుిచున్.

9-332-వచనము అంత వసిష్యా ం డరుగుద్ెంచ. శ్రరీామచందుర ని నట్ాబంధంబు విాషింపించ, కులవృదుద లుం ద్ానును స్మంతరకంబుగ ద్ేాేందుర ని మంగళ్సాననంబు చేయించు బృహస్ుతి చందంబున, స్ముదరనద్ీనలంబుల నభిషతకంబు చేయించె; రఘువరుండును, సీతాస్మే్తయంాెై, నలకంబులాాషిం, మంచ పుటి్ంబులు గట్టిక్ొని, కమెని పువుిలు దుఱ్ మి, స్ుగంధంబు లలంద్వక్ొని, తొడవులు ద్ొాషింగిక్ొని, తనకు భరతయఁడు స్మరిుంచన రానసింహాస్నంబునం గూరుింాషిం, యతని మనినంచ క్ౌస్లాకుఁ బిరయంబు చేయుచు, నగతూునాంబుగ రానాంబు నేయుచుంాెను; అపుుడు.

9-333-సీస్ పదాము కలఁగు ట్టలిను మానెఁ నలధు లకాషింంట్టకి్; నలనంబు మానె భూచకమీునకు; నాగరూకత మానె నలనలోచనునకు; ద్ీనభావము మానె ద్వకుతయలకు;

మాసి యుండుట్ మానె మారాత ండవిధులకుఁ; గావిరి మానె ద్వగ్గనములకు; నుాషింగిపో వుట్ మానె నురీిరుహంబుల; కడఁగుట్ మానె ద్ేరతాగునలకును;

9-333.1-ఆట్ాలెద్వ గాషింఁద్వ ాేరఁగు మానెఁ గరి గిరి క్ిట్ట నాగ కమఠములకుఁ బరనల కలఁక మానె; రామచందరవిభుఁడు రానేందరరతనంబు ధరణిభరణరేఖఁ ద్ాలుి నపుడు.

9-335-సీస్ పదాము ప లతయల ాాలుచూపుల యంద చాంచలా; మబలల నడుముల యంద లకమి; క్ాంతాలకములంద క్ౌట్టలాస్ంచార; మతివల నడపుల యంద నాషింమ; ముగుదల పరిరంభముల యంద పీడన; మంగనాకుచముల యంద పో రు; పడతయల రతయలంద బంధస్ద్ాువంబు; స్తయలఁబాయుట్లంద స్ంనిరంబు;

పిరయులు పిరయురాండర మనముల బెరసి తారుు

లంద చౌరాంబు; వలిభు లాతె స్తయల నాఁగి క్ొీముెళ్ళా పట్లి ట్ం దకమీంబు; రామచందుర ఁడు పాల్లంచు రానామందు.

9-336-కంద పదాము తంాషింర క్ియీ రామచందుర ఁడు తండుర ల మఱ్పించ పరనలఁ ద్ా ర్షింంపన్ తండుర ల నందఱ్ు మఱ్చరి తంాషింరగద్ా రామచందరధరణిపుఁ డనుచున్.

9-337-వచనము మఱ్ యు, నా రామచందుర ండు రానరిషచరితయండును, నినధరెనిరతయండును, నేకపతీనవరతయండును, స్రిలోకస్మెతయండును నగుచు ధరెవిరోధంబు గాకుండఁ గోరిక లనుభవించుచుఁ ద్ేరతాయుగంబెైన గృతయుగధరెంబుఁ గావించుచు, బాలమరణంబు మొదలగు నరిషి్ంబులు పరనలకుఁ గలుగకుండ రానాంబుచేయుచుంాె; నయిెాడ.

9-338-ఆట్ాలెద్వ సిగు్ పడుట్ గల్్ల సింగారమును గల్్ల భక్ితగల్్ల చాల భయముఁ గల్లగి నయముఁ బిరయముఁ గల్్ల నరనాథు చతతంబు సీత దనకు వశ్ము చేసిక్ొనియిె.

9-339-వచనము అనిన విని పరీ్షింననరేందుర ం ాషింటి్నియిె.

9-340-ఆట్ాలెద్వ భరా తృననుల యందు బంధువులందును పరనల యందు రానభావ మొంద్వ యెిట్లి మ్మలఁగె? రాఘాేశ్ిరుం ాెవినిఁ గూరిి కతీయవు ల ట్లి గోరి చేస ?

9-341-వచనము అనిన శుకుం ాషింటి్నియిె.

9-342-సీస్ పదాము భగవంతయఁడగు రామభదుర ండు పీరతితో; ద్ేాోతతముని స్రిద్ేవమయునిఁ దనుఁద్ాన క రిి యధిరములు చేస ను; హో తకుఁ దూరుపు నుతతరంబు సామగాయకునిక్ి శ్మనద్వగాుగంబు; బరహెకుఁ గీమమునఁ బడమ రెలి నధిరుానకు శరష్ మాచారుానకు నిచి; స ముెలఁ బంచ భూస్ురుల క్ొస్ఁగి

తనదు రెండు పుటి్ంబులు దనకు నయిన మ్మలఁత మంగళ్స్ూతరంబు మినుకుఁ దకక వినతయఁాెై యుంాె; నా రాము వితరణంబు పాండాోతతమ! యిేమని పలుకవచుి?

అంత నా రామచందుర ని ద్ానశ్రలతింబునకు మ్మచి విపరవరులు దమతమ భూములు మరల నిచి యిటి్నిరి.

9-344-ఆట్ాలెద్వ ధరణి వలదు మాకుఁ దపస్ుల క్ేల? నీ వఖిలలోక గురుఁడాెైన హరివి; మా మనంబు లందు మలయు చఁకట్టఁ బాపు భవ దుద్ారరుచులఁ బారిథాేందర!

9-345-వచనము అని పల్లక్ి బరహెణాద్ేవుంాెైన రామచందుర ని వినయోకుత లం బూజించ మునులు చని; రిట్లి ప దదక్ాలంబు రానాంబుచేసి, రాఘాేందుర ం ాొకకద్వనంబున. 9-23- శ్రీరామాదుల వంశ్ము

9-346-సీస్ పదాము వస్ుధప ైఁ బుట్టిడు ాారత లాకరిుంచు; క్ొఱ్కునెై రాముండు గూఢవృతిత నడురేయి ద్వరుగుచ ోనాగరననులలో; నొకకఁడు దన స్తి యొపుకునన నొరునింట్ఁ గాపురంబునన చంచలురాల్లఁ; బాయంగలకక చపేటి్ నేమి తా ాెఱ్ ఱ యగు రామధరణీశ్ిరుండనే; బేల! ప మెను మాట్ బిట్లి పలుక

9-346.1-ఆట్ాలెద్వ నాలక్ించ మఱ్ యు నా మాట్ చారుల

వలన నగములోనఁ గలుగఁ ద్ెల్లసి సీత నిదరపో వఁ నపెుక ాాల్లెక్ి పరుశాలఁ బెటి్ఁ బనిచె రాతిర.

9-347-వచనము అంత; సీతయు గరిుణి గావునఁ గుశ్లవు లనియిెాషిం క్ొడుకులం గనియిె; ాారిక్ి ాాల్లెక్ి నాతకరెంబు లొనరించె లక్షెణునకు నంగ దుండును, నందరక్ేతయండును భరతయనకుఁ దక్షండును, బుష్కలుం డును శ్తయర ఘుననకు స్ుబాహుండును, శీుతసతనుండును స్ంభ వించరి; అయిెాడ.

9-348-కంద పదాము బంధురబలుఁడగు భరతయఁడు గంధరిచయంబుఁ దుర ంచ కనక్ాదుల స్ దింధుఁ డగు ననన కి్చెిను బంధువులును మాతృననులుఁ బరనలున్ మ్మచిన్.

9-349-ఆట్ాలెద్వ మధువనంబులోన మధునందనుం డగు లవణుఁ నంపి భునబలంబు మ్మఱ్సి మధుపురంబు చేస మధుభాషి శ్తయర ఘునఁ డనన రామచందుర ఁ ాౌ ననంగ.

9-350-వచనము అంతఁ గొంతక్ాలంబునకు రామచందుర ని క్ొమారులయిన కుశ్ లవుల్లదదఱ్ను ాాల్లెక్ివలన ాేద్ాద్వవిదాల యందు నేరురుల ై ప కుక స్భల స్తానంబుగా రామకథాశోి కంబులు పాడుచు నొకకనాఁడు రాఘాేందుర ని యనఞశాలకుం నని.

9-351-మతతక్వక్ిలము వట్టి మాోకులు పలివింప నాారియిెై మధుధ్ార ద్ా నుటి్ఁబాాషింన ాారిపాట్కు నురిరాధ్వపుఁడుం బరనల్ బిట్లి స్ంతస్ మంద్వ; రయిెాడఁ బ్రరతిఁ గనునల బాష్ుముల్ ద్ొటి్ నమఁదల ల ఁచ ాారలతోాషిం మకుకవ పుటి్ఁగాన్.

9-352-వచనము అంతనా రామచందుర ండు కుమారుల క్ిటి్నియిె.

9-353-ఆట్ాలెద్వ చననయననలార! శ్రతాంశుముఖులార! నళినదళ్విశాలనయనులార! మధురభాష్యలార! మహిమీఁద నెవిరు దలి్లదంాషింర మీకు ధనుాలార?

9-354-వచనము అనిన ాార “లకము ాాల్లెక్ి పౌతయర లము; రాఘాేశ్ిరుని యాగంబు చూడ వచితి” మనవుడు; మ్మలిన నగి “ యిెలి్ల ప ర దుద న మీ తంాషింర నెఱ్ ంగెద; రుండుం” డని యొకక నిాాస్ంబునకు స్తకరించ పనిచె; మఱ్ునాఁడు సీతం ద్ోాొకని కుశ్లవుల ముందట్ నిడుక్ొని ాాల్లెక్ి వచి రఘుపుంగవునిం గని యనేక పరక్ారంబుల వినుతించ యిటి్నియిె.

9-355-ఆట్ాలెద్వ సీత స్ుదదరాలు, చతతాాకకరెంబు లందు స్తామూరిత యమలచరిత పుణాసాధ్వి విడువఁ బో లదు చేక్ొను

రవికులాబిదచందర! రామచందర!

9-356-వచనము అని ాాల్లెక్ి పలుక, రామచందుర ండు పుతరా రిథ యైెి విచారింపఁ, గుశ్ లవులను ాాల్లెక్ిక్ి నొపుగించ, రామచందరచరణధ్ాానంబు చేయుచు నిరాశ్ యిెై సీత భూవివరంబు నొచెిను; అయిెాడ.

9-357-మతేతభ విక్ీీాషింతము ముద్వతా! యేిట్టకి్ఁ గుీంకి్ తీవు మనలో మోహంబు చంతింపాే వదనాంభోనము చూపాే మృదువు నీ ాాకాంబు వినిుంపాే తయద్వ చేయం దగ దంచు నీశ్ిరుఁడునెై దుుఃఖించె భూపాలుఁ ాా పదగాద్ే పిరయురాల్లఁ బాసిన తఱ్ న్ భావింప నెాాిరిక్ిన్?

9-358-వచనము అని వగచ, రామచందుర ండు బరహెచరాంబు ధరియించ, పదుమూఁడుాేల యిేం ాెి డతెగకుండ నగినహో తరంబు చెలి్లంచ తా నీశ్ిరుండు గావునఁ దన మొదల్లనెలవుకుం ననియిె నివిిధంబున.

9-359-ఆట్ాలెద్వ ఆద్వద్ేవుఁాెైన యా రామచందుర ని కబిద గట్లి ట్టంత యస్ురక్వట్ట నంపు ట్టంత కపుల సాహాయా మద్వ యిెంత స్ురల క్ొఱ్కుఁ గీడీ జూప ఁగాక.

వశుఁడుగ మోొక్ెకదన్ లవణాారిధ వినృంభణతా నివరితక్ిన్

దశ్ద్వగధ్ీశ్మౌళిమణి దరుణమంాషింత ద్వవాకీ్రితక్ిన్ దశ్శ్తభానుమూరితక్ి స్ుధ్ారుచభాషిక్ి సాధుపో షిక్ిన్ దశ్రథరాజుపట్టిక్ిని ద్ెైతాపతిం బొ రిగొనన నెట్టిక్ిన్.

నలినిాాఁడు పదెనయనంబులాాఁడు మహాశుగంబులున్ విలుి ను ద్ాలుిాాఁడు గడు విపుగు వక్షముాాఁడు మే్లు ప ైఁ నల ి డుాాఁడు నిక్ికన భునంబులాాఁడు యశ్ంబు ద్వకుకలం నల ి డుాాఁడు నెైన రఘుస్తతముఁ ాషించుిత మా కభీషి్ముల్.

9-362-ఆట్ాలెద్వ రామచందుర ఁ గూాషిం రాకలఁ పో కలఁ గద్వసి తిరుగుాారుఁ గననాారు నంట్టక్ొననాారు నా క్వస్లపరన లరిగి రాద్వయోగు లరుగు గతిక్ి.

9-363-కంద పదాము మంతనములు స్ద్తయలకుఁ బొ ంతనములు ఘనముల ైన పుణాముల క్ిద్ా నీంతనపూరిమహాఘ ని కృంతనములు రామనామ కృతి చంతనముల్.

9-364-వచనము ఆ రామచందుర నకుఁ గుశుండును, గుశునకు నతిథవయు, నతిథవక్ి నిష్ధుండును, నిష్ధునకు నభుండును, నభునిక్ిఁ బుండరీకుండును బుండరీకునకు ్ేమధనుిండును, ్ేమధనుినకు దే్ాానీకుండును, ద్ేాానీకునకు

నహీనుండును, నహీనునకుఁ బారియాతయర ండును, బారియాతయర నకు బలుండును, బలునకుఁ నలుండును, నలునకు నరకస్ంభవుం డగు వనరనాభుండును, వనరనాభునకు శ్ంఖణుండును, శ్ంఖణునకు విధృతియు, విధృతిక్ి హిరణానాభుండును ననియించ; రతండు నెైమిని శిష్యాంాెైన యానఞవలకముని వలన నధ్ాాతెయోగంబు నేరిి, హృదయకలుష్ంబులం బాసి యోగచరుాండయిెా నా హిరణానాభునకుఁ బుష్యాండును, బుష్యానకు ధుర వస్ంధ్వయు, ధుర వస్ంధ్వక్ి స్ుదరశనుండును, స్ుదరశనునకు నగినవరుు ండును, నగినవరుు నకు శ్రఘుోండును, శ్రఘుోనకు మరువను రానశరషీ్యా ండును బుట్టి : రా రానయోగి సిదుధ ండయి కలాపగాీమంబున నుననాాఁడు కల్లయుగాంతంబున నషి్ంబయెిాడు స్ూరావంశ్ంబుఁ గమీెఱ్ఁ బుట్టింపంగలాాఁ; ాా మరువునకుఁ బరశుశీుకుండును, నా పరశుశీుకునకు స్ంధ్వయు, నతనిక్ి నమరషణుండును, నా యమరషణునిక్ి మహస్ింతయండును, నా మహస్ింతయనకు విశ్ిసాహుాండును, నా విశ్ిసాహుానకు బృహదిలుండును, ననియించ; రా బృహదిలుఁడు భారతయుదధంబున మీ తంాషింర యగు నభిమనుా చేత హతయండయిెా; వినుము. 9-24- భవిష్ాద్ార నతేిహాస్ము

9-365-తేట్గతీి

పరఁగ ని్ాికుఁడును బృహదిలుఁడు మొదలు దుదయుఁ గాఁగల రాజులఁ ద్ోడుతోడ నెఱ్ుఁగఁ నెపిుతి నీాారి; నింకమీఁదఁ బుటి్ఁ గలాారిఁ నెప ుద భూవరేందర!

ఆ బృహదిలునకు బృహదరణుండును బృహదరణునకు నురుక్షతయండును, నాతనిక్ి వతాపీరతయండును, వతాపీరతయనకుఁ బరతిాోాముండును, బరతిాోామునకు భానుండును, భానునకు స్హద్ేవుండును, స్హద్ేవునకు బృహదశుిండును, బృహదశుినకు భానుమంతయండును, భానుమంతయనకుఁ బరతీక్ాశుిండును, బరతీక్ాశుినకు స్ుపరతీకుండును, స్ుపరతీకునకు మే్రుద్ేవుండును, మే్రుద్ేవునకు స్ుతక్షతయర ండును, స్ుతక్షతయర నకు ఋక్షకుండును, ఋక్షకునకు నంతరిక్షండును, నంతరిక్షనకు స్ుతపుండును, స్ుతపునకు నమితరజితయత ను, నతనిక్ి బృహద్ాిజియు, నతనిక్ి బరిియు, బరిిక్ి ధనంనయుండును, ధనంనయునకు రణంనయుండును, నతనిక్ి స్ృంనయుండును, స్ృంనయునకు శాకుాండును, శాకుానకు శుద్ాధ దుండును, శుద్ాధ దునకు లాంగలుండును, లాంగలునకుఁ బరసతనజితయత ను, నతనిక్ి క్షదరకుండును, క్షదరకునకు ఋణకుండును, ఋణకునకు స్ురథుండును, స్ురథునకు స్ుమితయర ండును బుట్లి దురు; స్ుమితయర ని యనంతర క్ాలంబున స్ూరావంశ్ంబు నశింపఁ గలదు వీరలు బృహదిలునినుంాషిం కమీంబునం బుటి్ం గలాార” లని చెపిు శుకుం ాషింటి్నియిె. 9-25- నిమి కథ

9-367-సీస్ పదాము ధనుాఁాా యి్ాికు తనయుఁాౌ నిమి యాగ; మాచరింపఁగఁ గోరి యా వశిష్యా నారితవనామునకుఁ ద్ా నరిథంపఁ గని యాతఁ; ాషింందుర నిమఖము చేయింప నియా క్ొనినాఁడ మఱ్ వతయత ఁ గొదవలక దన వచి; స్ంసార మ్మంతయు చంచలంబు

క్ాలయాపనమే్ల? కతీయవు చేస ద నని; యనా ఋతిికుకల నతఁడు గూరిి

చేయ నిందుర ని యాగంబు చెలిఁనేస ిగురుఁడు చనుద్ెంచ శిష్యాప ైఁ గోప మ్మతిత యోరి నా వచుినంద్ాక నుండ వనుచు. నతని దే్హంబు పడుఁగాత మని శ్పించె

9-368-వచనము ఇట్లి వశిష్యా ండు శ్పించన, నిమియును వశిష్యా ని దే్హంబు పడుఁ గాక యని మరల శ్పియింప, నవిశిష్యా ండు మితరా వరుణుల వలనఁ గడపట్ నూరిశిక్ి ననిెంచె; గురుశాపంబున బరహెనాఞ ని యైెిన నిమి విగతద్ేహుంాెైన, నతని ద్ేహంబు మునీశ్ిరులు గంధ వస్ుత వులం బొ ద్వవి, ద్ాఁచ దొ్రక్ొనన స్తతయిాగంబు చెలించరి; కడపట్ ద్ేవగణంబులు మ్మచి వచిన ాారలకు నిమిద్ేహంబు చూపి “బరదుకం నేయుం” డనవుడు ాారలు “నిమిపరా ణంబు వచుిం గాక” యని పల్లక్ిన నిమి తనద్ేహంబు చొరనొలిక యిటి్నియిె.

9-369-మతేతభ విక్ీీాషింతము అతి మోహాకుల్లతంబు సాందరమమతాహంక్ారమూలంబు స్ం తత నానాస్ుఖదుుఃఖపీాషింత మనితాం; బిట్టి దే్హంబు స్ం కృతి నా కే్ట్టక్?ి మీనజీవనము భంగిన్ భీతి బాహుళ్ా మం చతరుల్ ప దదలు దీ్నిఁ నేక్ొనరు స్రేిశున్ హరిం గొలుిచున్.

అని పల్లక్ిన నిమిమాట్లు కమీెఱ్ ంపనేరక "శ్రీరులు గనునలు ద్ెఱ్చనపుుడును, మూసినపుుడును నిమి గానవచుింగాక" యని పల్లక ద్ేవతలు చని; రంత.

9-371-ఆట్ాలెద్వ ప దదల ైన మునులు పృథవవీస్థల్లక్ి రాజు లకమిఁ జూచ నిమికళ్ేబరంబు దరువ నొకఁడు పుట్టి ఁ దనయుండు ాానిని ననకుఁ డనుచుఁ బల్లక్ె నగము ల లి.

9-372-వచనము మఱ్ యు నతండు విద్ేహజుండు గావున ాెైద్ేహుం డనియు మథననాతయండు గావున మిథవలుం డనియు ననం బరగె; నమిెథులుని చేత నిరిెతం బయినద్వ మిథవలానగరంబు నాఁ బరగె; నా ననకునకు నుద్ావస్ుండును, నుద్ావస్ునకు నంద్వవరధనుండును, నంద్వవరథనునకు స్ుక్ేతయండును, స్ుక్ేతయనకు ద్ేవరాతయండును, ద్ేవరాతయనకు బృహదరథుండును బుట్టిరి; ఆతనిక్ి మహావీరుాండును, నతనిక్ి స్ుధృతియు, నతనిక్ిఁ ధృషి్క్ేతయండును, నతనిక్ి హరాశుిండును, నతనిక్ి మరువును, నతనిక్ిఁ బరతింధకుండును, నతనిక్ిఁ గృతర యుండును, నతనిక్ి ద్ేవమీఢుఁడును, నతనిక్ి విధృతయండును, నతనిక్ి మహాధృతియు, నతనిక్ి గీరితరాతయండును, నతనిక్ి మహారోముండును, నతనిక్ి స్ిరురోముండును, నతనిక్ి హరస్ిరోముండును, నత నిక్ి సీరధిజుండును పుట్టిరి.

9-373-ఆట్ాలెద్వ అతఁడు మఖము చేయ నవని దునినంపంగ

లాగలంబుక్ొనను లక్షణాంగి సీత నాత యయిెా సీరధిజుం డనఁ ద్ానఁ నెపుఁబాషింయిె ధనుాఁ డతఁడు.

9-374-వచనము ఆ సీరధిజునకుఁ గుశ్ధిజుండును, గుశ్ధిజునకు ధరెధిజుండు, ధరెధిజునకుఁ గృతధిన మితధిజులను ాారిదధఱ్ుఁ బుట్టి ; రందుఁ గృతధిజునకుఁ గేశిధిజుం డుదయించె నతండు తనునఁ ద్ానెఱ్ ంగెాషిం విదా యందు నేరురి యయిెా; మితధిజునకు ఖాంాషింకుాం డనుాాఁడు ననిెంచ తంాషింరవలన నెఱ్ుక గలాాఁడయి, కరెతంతరంబు నేరిి క్ేశిధిజునివలన భీతయండయి యిేఁగె; ఖాంాషింకుానకు భానుమంతయండును, భానుమంతయనకు శ్తదుామునండును శ్తదుాముననిక్ి శుచయు, శుచక్ి స్నధ్ాిజుండు, స్నధ్ాిజునకు నూరధవక్ేతయండును, నూరధవక్ేతయనకు నజుండును, నజునకుఁ గురుజితయత ను, గురుజితయత నకు నరిషి్నేమియు, నరిషి్నేమిక్ి శీుతాయువును, శీుతాయువునకుఁ బారశవకుండును, బారావకునకుఁ జితరరథుండును, చతరరథునకు ్ేమాపియు, ్ేమాపిక్ి హేమరథుండును, హేమరథునకు స్తారథుండును, స్తారథునకు నుపగురుండును, నుపగురునకు నగినదే్వు పరసాదంబున నుపగురుిండును, నుపగురుినకు సావనుండును, సావనునకు స్ువరిస్ుండును, గల్్ల; రతంాె స్ుభూష్ణుండని వినంబడు; నా స్ుభూష్ణునకు నయుండును, నయునకు వినయుండును, వినయునకు ధృతయండును, ధృతయనకు ననఘుండును, ననఘునకు వీతిహవుాండును, వీతిహవుానకు ధృతియు, ధృతిక్ి బహుళ్ళశుిండును, బహుళ్ళశుినకుఁ గృతియుఁ, గృతిక్ి మహావశియును ననిెంచరి; వీరలు మ్మైథవలులగు రాజులని చెపుంబడుదురు; యోగీశ్ిరపరసాదంబున గృహస్ుథ లయి యుంాషింయు,

బంధనిరుెకుత లయి, యాతెనాఞ నంబు గల్లగి నిరంతర బరహాెనుస్ంధ్ానంబు చేయుచునుండుదు” రని పల్లక్ి శుకయోగీందుర ం ాషింటి్నియిె. 9-26- చందరవంశారంభము

9-375-ఆట్ాలెద్వ చందరగౌరమ్మైన చందరవంశ్మునందుఁ నందరక్ీరితతోడ ననిత మ్మైన యట్టి పుణామతయల నెైళ్ళద్వ రాజుల నింక వినుము మానాేందరచందర!

9-376-సీస్ పదాము ఒక ాేయితలలతో నుండు నగనానథు; బొ డుా ఁ దమిెని బరహె పుట్టి; మొదల నతనిక్ి గుణముల నతనిఁ బో ల్లన దక్షఁ; డగు నతిర స్ంనాతయఁ డయిెా; నతిర కడగంట్ట చూడుకలఁ గలువలస్ంగాీఁ; డుదయించ విపుు ల క్వష్ధులకు నమరఁ ద్ారాతతి కజుని పంపున నాథుఁ; ాెై యుంాషిం రానస్ూయంబు చేస ి

మూఁడులోకములను గెల్లి మోఱ్కమున నని బృహస్ుతి ప ంాాి ముఁ నారుమూరితఁ ద్ార నిలుచొచి క్ొనిపోయి తనున గురుఁడు ాేాషింనంద్ాక నయిాంతి విడువఁ డయిెా.

9-377-వచనము అంత ాేలుులతో రకకస్ులకుఁ గయాం బయిెా; బృహస్ుతితోాషిం ాెైరంబునం నేసి, రాక్షస్ులుం ద్ానును శుకుీండు చందుర నిం నేపట్టి స్ురాచారుానిం బో ఁద్ోల్లన, హరుండు భూతగణస్మే్తయంాెై, తన గురుపుతయర ంాెైన బృహస్ుతిం నేపట్టి ; ద్ేాేందుర ండు స్ురగణంబులుం ద్ానును బృహస్ుతిక్ి నడాంబు వచెి; నయావస్రంబున బృహస్ుతి భారాానిమితతంబున రణంబు స్ురాస్ుర వినాశ్కరం బయిెా; నాలోన బృహస్ుతి తంాషింర యగు నంగిరస్ుండు చెపిున విని, బరహెద్ేవుండు వచి చందుర ని గోపించ, గరిుణియిెైన తారను మరల నిపిుంచనం జూచ బృహస్ుతి ద్ాని క్ిటి్నియిె.

సిగొ్ కయింతలకక ాెలచేాషింయ కైె్వాషిం ధరెక్ీరుత లన్ బొ గు్ లు చేసి నారు శ్శిఁ బొ ంద్వ కట్ా! కడుపతల దె్చుిక్ొం ట్టగు్ దలంపఁగా వలద్ె? యిపుుడు గరుము ద్వంచుక్ొముె నిన్ మగ్ోఁగఁ నేస దం, నెనట్ట! మానవతయల్ నినుఁ జూచ మ్మతయత రే? 9-27- బుధుని వృతాత ంతము

9-379-వచనము అని క్వపించుచుండ నా చెలువకుఁ బసింాషించాయమే్నుగల కుఱ్ఱండు పుట్టి . ాానింజూచ మోహంబు చేసి, బృహస్ుతిదన క్ొడుకనియునుం, నందుర ండు దనకననాాఁడనియునుం నగాషింంచ రపుుడు.

9-380-ఆట్ాలెద్వ ాారిాాదు చూచ ాారింపఁగా వచి యేిరురింప లకక యెిలి మునులు

నమరవరుల నడుగ నా ాేడుకలకతెత యెిఱ్ుఁగుఁ గాని యితరు ల ఱ్ుఁగ రనిరి.

9-381-వచనము ఆ పలుకులు విని సిగు్ పాషింయునన తారం జూచ చనిన క్ొమరుం ాషింటి్నియిె.

9-382-కంద పదాము ఇలువరుస్ చెడఁగ బంధులు దలవంపఁగ మగఁడు రోయఁ దలి్ల! కట్ాి ! ాెల్లనేల ననునఁ గంట్టవి కల్లగించనాాఁడు శ్రతకరుఁాో గురుఁాో .

9-383-వచనము అని పలుకుచునన క్ొడుకునకు మఱ్ుమాట్లాడనేరక రక యునన తార నేక్ాంతంబునకుంజీరి మంతనంబున బరహె యిటి్నియిె.

9-384-మతేతభ విక్ీీాషింతము చెలుాా! నీ యెిలసిగు్ ాాసి, గురుఁాో శ్రతాంశుఁాో యిెవిాీ లల్లతాక్ారుఁ గుమారుఁ గనన యతఁ? ాేలా ద్ాఁప? నీపాట్ల నీ తలనేపుట్టిన?ె ాెచినూరుకుము? క్ాంతల్ గాముకల్ గారె? మా ట్ల నింద్ేమియుఁ బో దు పో యొరులతోడంనెపు; వినిుంపాే.

9-385-వచనము అని పల్లక్ిన బరహెకు నెదురుమాట్ాడ ాెఱ్చ, మంతనంబున నయిాంతి “చందుర నిక్ిం గననద్ాన” ననవుడు నా బాలకునకు బుధుం డని పతరు ప ట్టి ; చందుర న క్ిచి బరహె చనియిె; నంత.

9-386-ఆట్ాలెద్వ బుద్వధమంతయఁడయిన బుధుఁడు పుతయర ంాెైన మే్ను ప ంచ రాజు మినునముట్టి; బుద్వధగల స్ుతయండు పుట్టినచ ఁో దంాషింర మినునముటి్క్ేల మిననకుండు? 9-28- పురూరవుని కథ

9-387-వచనము ఆ బుధునకుఁ ద్ొ లి్ల చెపిున యిళ్ళకనాకవలనఁ బురూరవుండు పుట్టి ; నా పురూరవునకుం గల శౌరాసౌందరాగాంభీరాాద్వ గుణంబులు నారదునివలన నిందరస్భలోన నూరిశి విని; మితరా వరుణశాపంబున మనుష్ాసీత రిూపంబు ద్ాల్లి, భూలోకంబునకు వచి, యపుురూరవు ముందట్ నిలువంబాషిం.

9-388-తరళ్ము స్రసినాక్ష మృగేందరమధుా విశాలవక్ష మహాభుజున్ స్ురుచరాననచందరమండలశోభితయన్ స్ుకుమారు నా పురుష్వరుాఁ బురూరవుం గని పువుిట్ంపఱ్నోదుచేఁ ద్ొరఁగు క్ొీవిిరితూపులన్ మద్వ దూల్లపో వఁగ భరా ంతయిెై.

9-389-వచనము ఊరిశి నిల్లచ యుననంత.

భావజుద్ీమమో? మొగులుఁబాసి ాెలుంగు మ్మఱ్ుంగొ? మోహినీ ద్ేవతయో? నభోరమయొ? ద్ీనికరగహీణంబు లకనిచ ోజీవన మే్ట్ట కంచు మరుచేఁ జిగురా కాషిందముె జిముెలం

ద్ా వడఁకె్ం బురూరవుఁడు ద్ామరపాకు నలంబు క్ెైవాషింన్.

9-391-వచనము ఇట్ాి రాచపట్టి చెఱ్ుకువింట్టాాని ద్ా షాింక్ి నోాషిం, యిెటి్క్ేలకు స ైరణ నేసి నిలుకడఁ ద్ెచిక్ొని, యచెిలువ క్ిటి్నియిె.

ఎకకడనుంాషిం రాక? మన కి్దధఱ్కుం దగు నీకు దక్ికతిన్ ముోకకాషిం వచెినే యలరుములుకలాాఁ డాషిందంబుఁ ద్వరపుుచే ద్వకుక నెఱ్ుంగ జూడు నను ద్ేహము ద్ేహముఁ గేలుఁ గేల నీ చెకుకనఁ నెకుక మోపి తగుచెయుిల ననున విపనునఁ గావాే.

9-393-వచనము అనినం బోర డ చేాషింయ యిటి్నియిె.

9-394-మతేతభ విక్ీీాషింతము ఇా ెనాక రుి తగళ్ళా రెండు దగ నీ ాెలిపుుడుం గాచెద్ే ని వివస్ుత ర ండవుగాక నాకడఁ దగన్ నీవుండుద్ేనిన్ విశర ష్విలాసాధ్వక! నీకు నా ఘృతము భక్షాంబయిెానేనిన్ మనో నవినోదంబుల నినునఁ ద్ేలుత నగునే చంద్రా నియగాీమణీ!

9-395-వచనము అని పల్లక్ిన ాేలుులాెలయాల్ల పరతినమాట్ల క్ియాక్ొని తన మనంబున.

9-396-కంద పదాము మంచదఁట్ రూపు స్ంతతి నంచత యౌ దే్వగణిక యఁట్ మరుచేతన్

స్ంచల్లతచతత యైెి క్ా మించన దఁట్ యింతకంట్ట మే్లుం గలద్ే.

9-397-వచనము అని నిశ్ియించుక్ొని.

9-398-ఆట్ాలెద్వ రాజు రానముఖిని రతిఁద్ేల ి బంగారు మే్డలందుఁ దరుల నీడలందుఁ ద్ో ఁట్లందు రతనక ట్ంబులందును గొలఁకులందు గిరులక్ెలఁకులందు.

9-399-వచనము అంత న యిాదధఱ్కుం దగులంబు నెలక్ొనిన.

9-400-కంద పదాము ఒకద్వకక క్ాని చనఁబో రొకచోట్న క్ాని నిల్లచ యుండరు దమలో నొకట్టయ క్ాని తలంపరు నొకనిమిష్ముఁ బాయలకరు నువిదయు ఱ్ేఁడున్.

9-401-కంద పదాము దయా మ్మఱ్ుంగున్ ాారల నెయాంబులు మకుకవలును నినమరితనముల్ వియాములును నెడస్ంద్వని బయాదక్ొం గడామ్మైనఁ బరా ణము ాెడలున్.

9-402-వచనము ఇ ట్లి రిశియుం బురూరవుండు నొంాొరులవలన మకుకవలు చెకుకలొతత బగళ్ళా రేలు నెలిడల విహరింప నొకకనాఁడు దే్వలోకంబున ద్ేాేందుర ండు గొలువుండుతఱ్ ఁ గొలువున నూరిశిలకకుండుట్ం జూచ.

9-403-కంద పదాము ఇనినద్వనంబులకును మన మునన స్భామధాాేద్వ యూరిశి లకమిన్ విననఁదనంబున నుననద్వ వననె దఱ్ ఁగియునన బసిఁాషింవడువున ననుచున్.

9-404-వచనము ఇందుర ండు గంధరుిలం బనిచన ాారు నడురేయిం నని చఁకట్ట నూరిశి ప ంచుచునన యేిడకంబులం బట్టిన నవి రెండును మొఱ్ప ట్టిన; ాాని మొఱ్ విని రతిఖినునంాెై మే్ను మఱ్చ క రుకుచునన పురూరవు క్ౌఁగిట్నుంాషిం యూరిశి యిటి్నియిె.

9-405-మతేతభ విక్ీీాషింతము అద్ె నా బిడాలఁ బట్టి దొ్ంగలు మహాహంక్ారుల ై క్ొంచు ను నెదుల ై పోయిెద; రడాపాట్లనకు సామరథయంబునన్ హీనుఁాెై కదలం ాీ మగపంద క రుకుగతిం గనూెసి గురెిట్లి చున్ వదలం నాలఁడు నాదుక్ౌఁగిల్లయు ద్ా వంధ్ాాతయెఁాెై చెలిరే.

9-406-కంద పదాము పగతయరు దొ్ంగల రేఁపఁగ మగఁట్టమి పాట్టంపలకక మగతన మ్మలిన్

మగువల క్ౌఁగిట్ఁ జూప డు మగాాఁ డగుకంట్ట మగఁడు మగువగు ట్లపుున్.

9-407-ఆట్ాలెద్వ అధముఁాెైనాాని క్ా లగుకంట్ట న తాధ్వకునింట్ ద్ాసి యగుట్ మే్లు; హీనుఁ బొ ంద్వ యోని హింసింపఁగా నేల? యువతిననుల క రకుంట్ ల స్ా.

9-408-కంద పదాము ఏట్టక్ి నీ రాచఱ్ కం బాఁట్ద్వ మొఱ్ప టి్ఁ బశువులాతయరపడ నో యాఁట్దని లకచ దొ్ంగల గీఁట్వు ాెడలంగ శ్వము క్ిీయనుంాె ద్వద్ే.

9-409-కంద పదాము వినియు వినవు రణభీరువు మనునాధము నిదురపో తయ మందుని నకట్ా! నినుఁ నకవీరితఁ నేసిన వననాస్నుకంట్ట ాెఱ్ ఱాాఁడును గలఁాే.

9-410-వచనము అని ప కుకభంగుల నయిాంతి పరుష్పుపలుకులను కఱ్కుాాలముెలు చెవులఁనొనుప, నా రానశరఖరుం డంకుశ్ంబుపో టి్నడరు మదగనంబు చందంబునఁ జీర మఱ్చ ద్వగంబరుంాెై లకచ ాాలు కే్లనంక్ించ, యా నడురేయి ద్ొంగల నఱ్ క్ిాెైచ మే్ష్ంబుల విాషింపించుక్ొని, తిరిగివచుి నెడ.

9-411-ఆట్ాలెద్వ చరలకనిమగని నలెువ ద్ా నీ్షింంచ కనునమొఱ్ఁగిపో యిెఁ గడక నతఁడు ాెఱ్ ఱాానిభంగి వివశుఁాెై పాషింలకచ ప రల్ల తెరల్ల స్ుర క్ిక ప క్ికపాషింయిె.

9-412-వచనము మఱ్ యుఁ బురూరవుండు మదనాతయరుంాెై, ాెదకుచు, స్రస్ితీ నద్ీతీరంబునం నెల్లకతెతలతోఁ గూాషింయునన యూరిశింగని, వికసిత ముఖకమలుంాెై యిటి్నియిె.

9-413-మతేతభ విక్ీీాషింతము తనుమధ్ాా! యిద్వ యిేల వచి తకట్ా! ధరెంబె శ్రెంబె మున్ మనలో నుంకుగనాాషింక్ొనన పలుకుల్ మరాాదలుం దప ునే నిను నేఁ బాసిన యంతనుంాషిం తనువునేనలం బడంబాఱ్ మే్ ద్వనిప ై ారా లకమునన ననునఁ గరుణాదృషిిన్ విలోక్ింపాే.

9-414-వచనము అనిన నూరిశి యిటి్నియిె.

9-415-కంద పదాము మగువలకు నింత లొంగెదు మగాాఁడాె నీవు పశువుమాాషింకన్ వగవం దగాే మానుష్పశువును మృగములుఁ గని రోయుఁగాక మే్లని తినునే.

9-417-మతేతభ విక్ీీాషింతము తలఁపుల్ చచుిలు మాట్ లునిలస్ుధ్ాధ్ారల్ విభుంాెైన పు విిల్లతయన్ మ్మచిర యనుాలన్ వలఁతయరే విశాిస్ముంలకదు క ీ రలు తోడుంబతినెైనఁ నంపుదు రధరెల్ నిరదయల్ చంచలల్ ాెలయాంాెరకకడ ాారి ాేడబము లా ాేద్ాంతస్ూకతంబులక.

ఇంక్ొక యిేఁడు పోయిన నరేశ్ిర! యాతల్లరేయి నీవు నా లంక్ెకు వచి యాతెజుల లక్షణవంతయలఁ గాంచె ద్ేమియుం గొంకక ప ముె నీ వనుడుఁ గొమెను గరిుణిఁగాఁ దలంచుచున్ శ్ంక యొక్ింతలకక నృపస్తతముఁ డలిన పోయిె వీట్టక్ిన్.

9-419-వచనము ఇట్లి మరల్ల, తన పురంబున నొకక యిేఁడుంాషిం, పిదప నూరిశి కడ క్ేఁగి యొకక రేయి పురూరవుం డ యిాంతికడ నునన నా ాెలంద్వయు గంధరివరుల ాేఁాషింక్ొనుము ననినచెిద; రనవుడు నతండు గంధరివరులం బరా రిథంచన ాార లతండు ప గడుట్కు మ్మచి యగినసాథ ల్ల నిచిన, నయాగినసాథ ల్ల నూరిశింగా దలంచుచు ద్ానితో నడవిం ద్వరుగుచుంాషిం యొకకనాఁ డద్వ యూరిశిగాదగినసాథ ల్ల యని యెిఱ్ ంగి; వనంబున ద్వగవిాషించ, యింట్టకి్ఁ ననుద్ెంచ, నితాంబు రాతిర ద్ానిన చంతించుచుండఁ ద్ేరతాయుగంబు చొచిన నా రాజు చతతంబునఁ గరెబో ధంబులయి ాేదంబులు మూఁడు మార్ంబులం ద్ో ఁచన, నా భూవరుండు సాథ ల్లకడకుం నని యందు శ్మీగరునాతం బెైన యశ్ితథంబుఁ జూచ, యా

యశ్ితథంబుచేత నరణులు రెండు గావించ, ముందట్ట యరణి ద్ానును, ాెనుకట్ట యరణి యూరిశియును, రెంట్టనడుమ నునన క్ాషి్ంబు పుతయర ండు నని, మంతరంబు చెపుుచుం దరచుిచుండ, నాతాేదుండను నగిన స్ంభవించ విహితారాధన స్ంసాకరంబునం నేసి యాహవనీయాద్వ రూపియైెి నెగాషిం, పురూరవుని పుతయర ండని కల్లుంపం బాషింయిె; నా యగిన పురూరవునిఁ బుణాలోకంబునకుఁ బనుపం గారణం బగుట్ం నేసి.

9-420-కంద పదాము ఆ యగినచేఁ బురూరవుఁ ాా యనేఞశ్ిరు ననంతయ హరి ాేదమయున్ శ్రయీుతయఁ గూరిి యజించె గు ణాయుతయఁ డూరిశిఁ గనంగ నరిగెడు క్ొఱ్క్ెై.

ఒకకఁడవహిన ాేలుు పురుషో్ తతముఁ ాొకకఁడ స్రిాాఙ్ెయం బొ కకఁడ ాేద మా పరణవ మొకకఁడ వరుము ద్ొ లి్ల తేరతయం ద్ెకకట్టమానిి మూఁడుగను నేరుఱ్ చెం దనబుద్వధప ంపుచేఁ నకకఁగ నా పురూరవుఁ డశ్కుత లకున్ స్ులభంబులౌ గతిన్.

9-422-వచనము ఇట్లి ాేదవిభాగంబు గల్లుంచ, యాగంబుచేసి, పురూరవుం డూరిశి యునన గంధరిలోకంబునకుం ననియిె నతనిక్ి నూరిశి గరుంబున నాయువు, శీుతాయువు, స్తాాయువు, రయుండు, నయుండు, వినయుం డన నారు్ రు పుతయర లు గల్లగి; రందు శీుతాయువునకు వస్ుమంతయండును, స్తాాయువునకు శీుతంనయుండును, రయునకు శీుతయండు నేకుం డన నిరువును, నయునకు

నమితయండును, వినయునకు భీముండును ననించ రా భీమునకుఁ గాంచనుండు, క్ాంచనునకు హో తరకుండు, హో తరకునకు గంగాపరా ాహంబు పుక్ికట్ం బెట్టిన నహునండు, నహుననకుఁ బూరుండు పూరునకు బాలకుండు, బాలకునకు ననకుం, డనకునకుఁ గుశుండు, కుశునకుఁ గుశాంబుండు ధూరతయుండు వస్ువు కుశ్నాభుం డన నలువురును స్ంభవించ; రందు గుశాంబునకు గాధ్వ యను ాాఁడు గల్లగె నా గాధ్వ రానాంబు చేయుచుండ. 9-29- నమదగని వృతాత ంతము

9-423-సీస్ పదాము స్తావతిని గాధ్వనాతను గనాను; విపుు ఁడు ఋచకుండు ాేఁాషింక్ొనిన గాధ్వయు స్ుత క్ీడు గాఁడని తెలిని; నవకంపు మే్నులు నలిచెవులు గల గుఱ్ఱములు ాేయి కనాకు నీ వుంకు; విచినఁ గూతయ నే నితయత ననిన వస్ుధ్ామరుండును వరుణుని కడ క్ేఁగి; హరులఁ ద్ెచినఁ గూతయ నాఁత ాషించెి

9-423.1-ఆట్ాలెద్వ నా మహాతయె స్తియు నతతయుఁ గొడుకులఁ గోరి యడుగ నియాక్ొని యతండు విపరరాన మంతరవితతయల ాేల్లుంచ చరువు చేసి కుీంక నరిగె నద్వక్ి.

అయిెాడం దలి్ల యాషింగిన, స్తావతి బరహెమంతరంబులఁ దనకు ాేల్లుంచన చరువు దలి్ల కి్చి ్ాతరమంతరంబులం దలి్లక్ి ాేల్లుంచన చరువు ద్ా నందుక్ొని యుండ నా ముని చనుద్ెంచ చరువు వీడిడుట్ యిెఱ్ ంగి భారా క్ిటి్నియిె.

9-425-ఆట్ాలెద్వ తలి్ల చరువు నీవు ద్ాల్లి నీ చరు ాేల తలి్లపాల నిాషింతి తరళ్నేతర! క్ొమె! యింక నీకుఁ గూీరుఁడు పుట్లి మీ యమె బరహెవిదుని ననఘుఁ గాంచు.

9-426-వచనము అనిన నయిాంతి ాెఱ్చ మోొక్ిక వినయంబులాాషింనం బరస్నునంాెై నీ క్ొడుకు సాధుాెై, నీ మనుమండు క ీరుం డగుంగాక యని ఋచకుం డనుగహీించన నా స్తావతికి్ నమదగిన స్ంభవించె; స్తావతియుం గౌశ్క్ీనద్వ యైెి లోకపావని యైెి పరవహించె; నా నమదగినయు రేణువు క ఁతయరయిన రేణుకను విాాహంబెై వస్ుమనాద్వ కుమారులం గనియిెను; అందు. 9-30- పరశురాముని కథ

9-427-కంద పదాము పురుష్ో తతము నంశ్ంబున ధర నమదగినక్ి ననించ ధనుాఁడు రాముం ాషింరువద్వయొకపరి నృపతయల శిరములఁ నకకాషించెఁ దనదు చేగొడాంట్న్.

9-428-వచనము అనిన విని భూవరుండు శుకున క్ిటి్నియిె.

ఏట్టక్ి నంప రాముఁడ వనీశులఁ బలుిర ాారి యందు ద పతుట్టక్ిఁ గల ్ విపుు ఁ డతఁ ాేట్టక్ి రానస్ తామస్ంబులన్ ాాట్ముఁ బొ ంద్ె భూభరము ాారిత మౌ ట్ద్వ యేివిధంబు నా మాట్కు మౌనిచందర! మఱ్ుమాట్ పరక్ాశ్ముగాఁగఁ నెపుాే.

9-430-వచనము అనిన విని శుకుం ాషింటి్నియిె.

9-431-సీస్ పదాము హ ైహయాధ్ీశ్ిరుం డరుజ నుం డనుాాఁడు; ధరణీశ్ిరులలోనఁ దగినాాఁడు పురుష్ో తతమాంశాంశుఁ బుణుా దతాత తేరయు; నారాధనముచేసి యతనివలన బరపంథవనయమును బాహుస్హస్రంబు; నణిమాద్వగుణములు యశ్ము బలము యోగీశ్ిరతింబు నోనయుఁ ద్ేనంబుఁ; నెడనియింద్వరయములు సిరియుఁ బడసి

గాల్లక్ెైవాషిం స్కలలోకంబు లందుఁ దనకుఁ బో రాని రారాని తావులకక యెిట్టిచ ోనైెనఁ దనయానఞ యేిపు మిగుల ధరణి ాెలుఁగొంద్ె వినువీథవఁ దరణి మాాషింక.

9-432-మతేతభ విక్ీీాషింతము

ఒకనాఁ ాా మనునేందుర ఁ డంగనలతో నుద్ాద ముఁాెై వీట్ నుం డక రేాానద్వ కే్ఁగి యందుఁ ద్ెల్లనీట్ం నలుి పో రాాషిం దీ్ రకారాబజంబుల నా నద్ీనలములం గట్టిన్ వాషింన్ నీరు మోో లకుఁ బెలుి బిి రణాగతయండయిన యా లంక్ేశుప ైఁ దొ్టి్ఁగన్.

9-433-వచనము ఇట్లి ద్వగిినయారథంబు వచిన రావణుం ాా రాజుచే కటి్ంద్ొట్టిన యిేట్టనీట్టక్ి స్హింపక రోష్ంబునం బో ట్రియుంబో ల నమే్ెట్టమగని తోాషిం పో రాట్కుం ద్ొడరినఁ బాట్టంపకఁ దన బాహుపాట్వంబున.

9-434-కంద పదాము వీఁకమ్మయి నతఁడు రావణుఁ గూఁకట్లలగల్లంచ పట్టిక్ొని మోక్ాళ్ాం ద్ాఁక్ించ క్వఁతిక్ెైవాషిం నాఁకం బెట్టించెఁ గింకరావళిచేతన్.

9-435-వచనము అంత నరుజ నుండు మహిష్ెతీపురంబున క్ేతెంచ.

9-436-కంద పదాము ఆ రానేందుర ఁడు రావణు నోర!ీ యిట్మీఁద నూరకుండుము; నగతిన్ వీరుఁడ ననకుము; క్ాచతిఁ బో రా! యని సిగు్ పఱ్చ పుచెిన్ మరలన్.

అంత.

9-438-సీస్ పదాము ధరణీశుఁ ాొకనాఁడు ద్ెైవయోగంబున; ాేఁట్క్ెై క్ాంతారవీథవ క్ేఁగి తిరిగి యాఁకట్ శాీంతద్ేహుఁాెై నమదగిన; ముని యాశ్మీముఁనేరి మోొక్ిక నిలువ నా మునీందుర ఁడు రాజు నరిథతోఁ బూజించ; యా రాజునకు రాజుననుచరులకుఁ దన హోమధ్ేనువుఁ దడయక రపిుంచ; యిష్ాి ననములు గురియింప నతఁడు

గుాషించ క రుింాషిం మొదవుప ై గోరికఁ నేసి స్ంపద యద్ేల యిళ యావు చాలుఁగాక యిట్టి గోవుల నెననండు నెఱ్ుఁగ మనుచుఁ బట్టి తెండని తమ యొద్వద భట్లలఁ బనిచె.

9-439-వచనము పంచన ాారలు దరుంబునం నని.

9-440-కంద పదాము క్ేపీుం బాపకుఁ డంచును నాపదలం బాషింతి మనుచు నంబా యనుచుం జూపో వరు నృపు లంచును ాాపో వన్ మొదవుఁ గొనుచు వచిరి పురిక్ిన్.

9-441-వచనము అంత నరుజ నుండు మహిష్ెతీపురంబునకు వచుినెడ రాముంాా శ్మీంబున క్ేతెంచ, తదిృతాత ంతం బంతయు విని.

9-442-ఆట్ాలెద్వ అద్వదరయా! యింట్ నననంబు గుాషించ మా యయా వల దనంగ నాకమీించ క్ొీవిి రాజు మొదవు గొనిపోయినాఁ డంట్ యేిను రాముఁ ాౌట్ యెిఱ్ుఁగఁ ాొక్ొక.

9-443-వచనము అని పల్లక్ి.

9-444-మతేతభ విక్ీీాషింతము పరళ్యాగినచిట్ భంగిఁ గుంభి విదళింపం బాఱ్ు సింహాకృతిం బెలుచన్ రాముఁ ాషింలకశు ాెంట్ నడచెం బృథీితలంబెలి నా కులమ్మై కుీంగఁ గుఠారియిెై కవచయిెై క్వదంాషింయిెై క్ాంాషింయిెై ఛల్లయిెై సాహసియిెై మృగాజినమనోనఞశోీణియిెై తూణియిెై.

9-445-వచనము చని మహిష్ెతీపురద్ాిరంబుఁ నేరి నిలుచునన స్మయంబున.

9-446-మతేతభ విక్ీీాషింతము కనియిెన్ ముందట్ఁ గారతవీరుాఁడు స్మితాకముం బరక్ామున్ శ్రా స్న తూణీర కుఠార భీము నతిరోష్పోర చిలదూరాయుగా నన నేతరా ంచల సీము నెైణపట్ నానామాల్లక్వద్ాద ము నూ

తన స్ంరంభ నరేందరద్ార శుభస్ూతర్ ామునిన్ రామునిన్.

9-447-వచనము కని క్వపించ.

బాలుఁడు ాెఱ్ ఱ బరా హెణుఁడు బరా హెణుక్ెైవాషిం నుంట్ మాని భూ పాలురతోడ భూరిబలభవుాలతోడ భయంబు దక్ిక క యాాలకు వచినాఁడు మన యంద్వఁకఁ బాపము లకదు ల ండుల ం ాేల స్హింప భూస్ురుని నేయుఁడు ాేరయుఁడు గూలుుఁ షాింమెహిన్.

9-449-వచనము అని కదల్లంచ దండనాయకులఁ బురిక్ొల్లున, ాారు రథ గన తయరగ పద్ాతి స్మూహంబులతో ల కకకుం బద్వయిేడ్ౌహిణులతో నెదురునడచ శ్ర చక ీగద్ాఖడ్ భింాషింపాల శూల పరముఖ సాధనంబుల నొపిుంచన నవిిపరవరుండు గనునలక్ొలకుల నిపుులుగుపులు క్ొన రెట్టించన కటి్లక మిట్టిపాషిం, యనోఞ పవీతంబు చకకనిాషింక్ొని కరాళించ బిట్లి దట్టించ కఠోరం బగు కుఠారంబు సారించ మూఁకల ప ై కుఱ్ క్ి, తొలకరి మొగంబునం గొీచెిల్లకపట్లి నం నెట్లి లు గొట్లి కృషీవలుని తెఱ్ంగునఁ బదంబులు దె్రంచుచుఁ, ననట్టకంబంబులఁ ద్ెగనడచు నారామక్ారుని పగిద్వ మధాంబులఁ దుర ంచుచుఁ, ద్ాళ్లలంబులు రాలుి వృ్ారోహకునిక్ెైవాషిం శిరంబులు దుర ంచుచు, మృగంబుల వండం దుంాషింంచు స్ూపక్ారుని భంగి నవయవంబులం నెకుకచు, నంతట్ం దనివిననక విలయక్ాలక్ీల్ల కే్ల్లని మంట్ లుమియుచు, విలింద్వ యిెలిడం బిడుగుల సో నలు గురియు బలుమొగిళ్ళావడువున నపరమాణంబు లగు బాణంబుల బఱ్పి, స్ుభట్స ైనాంబుల ద్ెైనాంబు నొంద్వంచుచు, నడాంబులకని యారాుట్ంబులు గల

బాణవరషఘృతంబులతో రాహుతయలం గోపానలంబున క్ాహుతయలుచేయుచు, తయరంగంబుల నిరంగంబులఁ గావించుచు, రథంబుల విశి్థంబులఁగా నొనరుిచు ద్విరదంబుల నరదంబులప ైఁ బఱ్వం ద్ోరలుచు నివిిధంబున సతనల నంపాానల ముంచ రూపుమాపిన.

9-450-కంద పదాము మతిత లి్ల భూతనాలము చతతంబులఁ నొక్ిక ాేడకఁ జిందులుబాఱ్న్ నొతిత లి్ల స్మితతలమున నెతయత రు మే్దంబు పలలనికరం బయిెాన్.

9-452-కంద పదాము మే్ల్ల బరా హెణుఁ ాొకకఁడు నేలం బడఁగూల ి స ైనానిచయము నెలిన్ బాలారు నేల యిళతనిఁ దూల్లంచెదఁగాక నాదు ద్ోరిలము వాషింన్.

9-453-వచనము అని పల్లక్ి

9-454-మతేతభ విక్ీీాషింతము ఒక యిేనూఱ్ుకరంబులన్ ధనువు లతయాలాి సియిెై తాల్లి ాే ఱొ్ క యిేనూట్ గుణధినుల్ నిగుడ శాతోగాీస్తమిుల్ గూరిి వి

పర! కుఠారంబును నినునఁ గూలుత ననుచున్ భరిజంచ పుంఖానుపుం ఖకఠోరంబుగ నేసి యారెి రయరేఖా ధ్ామునిన్ రామునిన్.

9-455-కంద పదాము వాషింఁదూపు ల గయ గుడుస్ులు పాషిం క్ారుెకపంచశ్తము పరగ విభుఁడు స ం పడరెఁ బరిాేష్మండల్ల నడుమఁ గరదుాతయల ాెలయు నళినాపుత కి్యీన్.

9-456-వచనము ఇటి్రుజ నుండు బాహువిలాస్ంబు చూపిన.

9-457-మతేతభ విక్ీీాషింతము ధరణీద్ేవుఁడు రాముఁ ాాఢుాఁడు నగద్ాధ నుష్కరతనంబు దు ష్కర చాపం బొ క ట్టకుకపట్టి శ్రముల్ స్ంధ్వంచ ప లకి సి భూ వరు క్వదండము లొకకచూాషింకఁ దునిమ్మన్ ాాఁడంతట్ం బో క ాే తరువుల్ ఱ్ువిఁ గుఠారధ్ార నఱ్క్ెం దద్ాిహుస్ంద్ోహమున్.

9-458-కంద పదాము కరములు దునిసిన నతనిక్ి శిర మొకకట్ట చకక శ ైలశిఖరముభంగిం బరశువున నద్వయుఁ దుర ంచెను బరస్ూదనుఁ ాెైన ఘనుఁడు భార్వుఁడు వాషింన్.

9-459-ఆట్ాలెద్వ తంాషింర పాషింన నతని తనయులు పద్వాేలు

దలఁగిపోయి రతనిఁ ద్ాకలకక పరభయంకరుండు భార్వుం డంత నా గోవుఁ గేపీుతోడఁ గొనుచుఁ ననియిె.

9-460-వచనము ఇట్లి హోమధ్ేనువు మరలం దె్చియిచి తన పరాకమీంబు దంాషింర ద్ోబుట్లి వులకుం ద్ెల్లయం నెపిున నమదగిన రామున క్ిటి్నియిె.

9-461-కంద పదాము కలాేలుు ల లిఁ దమతమ చెలువంబులు దె్చి రాజుఁ నేయుదు రకట్ా! బలుాేలుు రాజు ాానిం నలముననిట్ేిల పోయి చంపితి పుతరా !

9-462-కంద పదాము తాల్లమి మనకును ధరెము తాల్లమి మూలంబు మనకు ధనాతిమునం ద్ాల్లమి గలదని యిళశుం ాేల్లంచును బరహెపదము నెలిన్ మనలన్.

9-463-కంద పదాము క్షమ గల్లగిన సిరి గలుగును క్షమ గల్లగిన ాాణి గలుగు సౌరపరభయున్ క్షమ గలుగఁ దో్న కలుగును క్షమ గల్లగిన మ్మచుి శౌరి స్దయుఁడు దంాీర!

9-464-కంద పదాము పటి్పురాజును నంపుట్ గటి్లుకన్ విపుు ఁ నంపు కంట్టను బాపం బట్టి టి్నకుము నీవీ చెటి్నెడం ద్ీరథసతవచేయుము దనయా!

9-465-కంద పదాము అని తనునఁ దంాషింర పనిచనఁ బనిపూని పరసాద మనుచు భార్వుఁడు రయం బున నొకయిేఁడు పరయాణము చని తీరథము ల లి నా షాిం చనుద్ెంచె నృపా!

ఆ యిెడ నొకకనాఁడు స్ల్లలారథము రేణుక గంగలోనిక్ిం బో యి పరా ాహమధామునఁ బొ లుుగ నచిరలకమపిండుతోఁ ద్ోయవిహారముల్ స్లుపు దురిభుఁ జితరరథున్ స్రోనమా లాయుతయఁ జూచుచుంాెఁ బతి యానఞ దలంపక క్ొంత పతరమతోన్.

9-467-వచనము ఇట్లి గంధరివలిభునిం జూచు క్ారణంబున దడసి.

అకకట్ వచి ప దదతడ వయిెాను; హోమముాేళ్ దప ు; నే నికకడనేల యుంట్ట; ముని యేిమనునో యని భీతచతత యిెై గకీుకనఁ ద్ోయకుంభము శిరస్థలమంద్వాషిం తెచియిచి ాే మోొక్కి కరంబు మోాషింి పతి ముందట్ నలిన నిల ి నలుకచున్.

9-469-వచనము అపుుడు.

9-470-కంద పదాము చతతమున భారా దడసిన వృతాత ంతం బెఱ్ ఁగి తపసి ాేకని స్ుతయలన్ మతతం ద్ీనిం నావఁగ మొతయత ం డన మొతతరెైరి మునుకుచు ాారల్.

9-471-కంద పదాము క్ొడుకులు ప ండిముఁ నంపమిఁ గొడుకులఁ బెంాాి ముఁ నంప గురు ాానతి యిళ నడుగులకు నెఱ్ ఁగి రాముం డడుగిడకుండంగఁ దుర ంచె నననలఁ దలి్లన్.

9-472-శారూద ల విక్ీీాషింతము తలి్లన్ భరా తల నెలిఁ నంపు మనుచ ఁో ద్ాఁ నంపి రాకుననఁ బెం ప లింబో వ శ్పించుఁ దంాషింర తన పంపతఁ నేయుడున్ మ్మచి ద్ా తలి్లన్ భరా తల నిచుి నికకము తపో ధనాాతెకుం డంచు ాే తలి్లన్ భరా తలఁ నంప భార్వుఁడు లకద్ా చంపఁ నేయాడునే?

9-473-వచనము ఇవిిధంబున.

9-474-కంద పదాము అడాము నెపుక కడపట్ట

బిడాఁడు రాముండు స్ుతయలఁ బెండిము నచట్న్ గొడాంట్ం ద్ెగ నడచన నడానఁ దలయూఁచ మ్మచెి నమదగిన మద్వన్.

9-475-కంద పదాము మ్మచిన తంాషింరని గనుఁగొని చెచెి ర నీ పాషింనాారి జీవంబులు నీ విచితి నను మని మోొక్ికన నిచెి న్ ాారలును లకచ రెపుట్ట భంగిన్.

9-476-ఆట్ాలెద్వ పాషింనాారి మరల బరతిక్ింప నోపును ననకుఁ డనుచుఁ నంప నామదగునయఁ డతఁడు చంప ననుచు నననలఁ దలి్లని ననకునానఞ యైెినఁ నంపఁ దగదు.

9-477-సీస్ పదాము పరశురాముని క్వాషిం పరుగులు ప ట్టిన; యరుజ నుపుతరకు లాతె యందుఁ దంాషింర మగోు్ ట్కు స్ంతపుత ల ై ప గలుచు; నింతట్ నంతట్ నెడరు ాేచ తిరిగి యాడుచు నొకక ద్వవస్మం ద్ా రాముఁ; డడవి కననలతోడ నరుగఁ బిదప బగఁద్ీరుఁ దఱ్ యని పఱ్తెంచ హోమాల; యంబున స్రేిశు నాతె నిల్లప ి

నిరుపమధ్ాానస్ుఖవృతిత నిల్లచయునన పుణుా నమదగిననందఱ్ు బొ ద్వవి పట్టి కుదులకుండంగఁ దలఁ దె్రంచ క్ొనుచుఁ ననిరి యడా మే్తెంచ రేణుక యడచక్ొనఁగ.

9-479-మతేతభ విక్ీీాషింతము ననకుం నంపిన ాెైరముం దలఁచ రాననాాతెజుల్ నేఁడు మీ ననకుం నంపిరి రామ! రామ! రిపులన్ శాసింతయ రమెంచు న ముెనిప ైారా ల్ల లతాంగి మోఁద్వక్ొనియిెన్ ముయిేాడుమాఱ్ులరయం బున రాముం డరుద్ెంచ యెినినక్ొన నాపూరాు పద్ాక్ాీంతయిెై.

9-480-వచనము అపుుఁడుఁ దలి్ల మొఱ్ విని, నమదగిన కుమారులు వచి యిటి్ని విలపించరి.

9-481-కంద పదాము ాాక్ిల్లాెడలవు క్ొడుకులు రాకుండఁగ నట్టి నీవు రానస్ుతయలచేఁ జీక్ాకు నొంద్వ పో వఁగ నీక్ా ళ్లి ట్ాి ాెఁ దంాషింర! నిరజరపురిక్ిన్.

9-482-వచనము అని విలపించుచునన యననలఁ జూచ రాముం ాషింటి్నియిె.

ఏడువనేల తంాషింర తను ాేమఱ్కుండుఁడు తోడులార! నే స్ూాషింద్ె తీరుత నంచుఁ బరశుదుాతిభీముఁడు రాముఁ డుగుీఁాెై యోడక యరుజ నాతెభవులుననపురంబున కే్ఁగి చొచి గో ాాడఁగఁ బట్టి చంప వాషిం నరుజ ననాతయల బరహెఘాతయలన్.

9-484-కంద పదాము ఖంాషింంచ రిపుల శిరములు గొండలుగాఁ బోర గు ల్లాషింయిె గురురకతనదుల్ నింాషింక్ొని పాఱ్ నుబుిచు భండనమున విపరరిపులు భయమంద నృపా!

9-485-వచనము మఱ్ యు నంతట్ఁ బో క.

9-486-ఆట్ాలెద్వ అయా పగకు రాముఁ డలయక రాజుల నిరువద్ొకకమాఱ్ు నరసి చంప ; నగతిమీఁద రానశ్బదంబు లకకుండ స్ూడు ద్ీరులకని స్ుతయఁడు స్ుతయఁాె?

9-487-వచనము మఱ్ యు నా రాముండు శ్మంతపంచకంబున రానరకతంబులం ద్ొమిెద్వ మడుఁగులు గావించ తంాషింరశిరంబు ద్ెచి, శ్రీరంబుతో స్ంధ్వంచ, స్రిద్ేవమయుండగు ద్ేవుండు ద్ాన క్ావునఁ దనుననుద్ేదశించ యాగంబుంనేసి, హో తకుం దూరుును, బరహెకు ద్షింణ భాగంబును, నధిరునకుఁ బడమట్ట

ద్వకుకను, నుద్ా్ తృనకునుతతర ద్వశ్యు, నుననాారల కాాంతరద్వశ్లును, గశ్ాపునకు మధాద్ేశ్ంబును, నుపదరషి్కు నారాావరతంబును, స్దస్ుాలకుం దక్ికన యిెడలును గలయనిచి బరహెనద్వ యిెైన స్రస్ితియం దవబృథసాననంబు చేసి, కలెష్ంబులం బాసి, మే్ఘవిముకుత ండయిన స్ూరుాండునుం బో ల నొపుుచుంాెను; అంత.

9-488-కంద పదాము ఆపుత ఁడగు పుతయర వలనను బరా పతతనుం డగుచుఁ దపము బల్లమిని మింట్న్ స్పతరిషమండలంబున స్పతముఁాెై ాెలుఁగుచుంాె నమదగిన నృపా!

9-489-కంద పదాము ఆ నమదగినతనూజుఁడు రాజీాాక్షండు ఘనుఁడు రాముఁ డధ్వకుఁాెై యోనను స్పతరుష లలో రాజిల ి డు మీఁద్వ మనువు రా నాేిళ్న్.

9-490-ఆట్ాలెద్వ శాంతచతయత ఁ డగుచు స్ంగవిముకుత ఁాెై భవుాఁాెై మహేందరపరితమున నుననాాఁడు రాముఁ ాోనతో గంధరి సిదధవరులు నుతయలు చేయుచుండ.

9-491-కంద పదాము భగవంతయఁడు హరి యిళ కి్యీ

భృగుకులమునఁ బుట్టి యెిలి పృథవవీపతయలన్ నగతీభారము ాాయఁగఁ బగగొని పలుమాఱ్ుఁ నంప బవరమున నృపా! 9-31- విశాిమితయర ని వృతాత ంతము

9-492-వచనము అంత గాధ్వక్ి నగిననేజుండగు విశాిమితయర ండు ననిెంచ, తపో బలంబున రానధరెంబును ద్వగనా షాిం, బరహెరిషయిెై యిేకశ్తస్ంఖాాగణితయ లగు క్ొడుకులం గనియిె; నయిెాడ భృగుకులనాతయంాెైన యజీగరుత నిక్ొడుకు శునశరశలుండు దలి్లదండుర లచేత హరిశ్ిందుర ని యాగపశుతింబునకు నముెడుపాషిం, బరహాెద్వద్ేవతల వినుతిచేయుచు మ్మపిుంచ, ద్ేవతలచేత బంధవిముకుత ండయిన ాానియందుఁ గృపగల్లగి విశాిమితయర ండు పుతయర ల క్ిటి్నియిె.

9-493-కంద పదాము కనునలఁ గంట్టని వీనిని మననన క్ొమరుండు నాకు మకుకవ మీరో యనననన యనుచు నీతని మనినంపుం డనినఁ జూచ మదస్ంయుతయల ై.

9-494-కంద పదాము ఇతఁ డననఁట్పో మాకును గృతకృతయాల మయితి మనుచు గేల్ల యొనరున్ స్ుతయలన్ మిే్చుిలు గండని ధృతిలకక శ్పించెఁ దపసి తిరుగుడుపడఁగన్.

అయిెాడ నతని శాపంబునకు ాెరచ, యా నూరుిరయందు మధాముంాెైన మధుచిందుం ాేఁబండుర దముెలుం ద్ానును నమస్కరించ “తంాీర నీచెపిున కమీంబున శునశరశపుండు మా కనన యని మనినంపంగలాార” మనవుడు స్ంతసించ మంతరదరిశయైెిన శునశరశపుని ాారల యందుఁ బెదద ఁనేసి, మధుచిందున క్ిటి్నియిె.

9-496-ఆట్ాలెద్వ పాాషిం చెడక వీఁడు నేఁడు మీకతమునఁ గొడుకు గల్లగె నాకుఁ గొడుకులార! కడుపులార! మీరు గొడుకులఁ గనుఁ ాషింంక బ్రరతితోడ ద్ేవరాతయఁ గూాషిం.

9-497-వచనము అని పల్లక్ె; నట్లి శునశరశలుండు ద్ేవతలచేత విాషింవడుట్ం నేసి ద్ేవరాతయండయిెా; మధుచిందుండు మొదలయిన యిేఁబండుర నా దే్వరాతయనకుఁ దముెల ైరి ప దదలయిన యషి్క, హారీత, నయంత స్ుమద్ాదు లకఁబండుర ను ాేఱ్ ై చనిరి; ఈ కమీంబున విశాిమితయర క్ొడుకులు రెండు విధంబులయినం, బరవరాంతంబు గల్లగె” నని చెపిు శుకుం షాింటి్నియిె “నా పురూరవు క్ొడుకగు నాయువునకు నహుష్యండును, క్షతత విృదుద ండును, రజియును, రంభుండును, ననేనస్ుండును ననుాారు పుట్టి ; రందు క్షతత విృదుధ నకుఁ గుమారుండగు స్ుహో తయర నకుఁ గాశుాండుఁ గుశుఁడు గృతానమదుండు నన ముగు్ రు గల్లగి; రా కృతానమదునకు శునకుండును, శునకునకు శౌనకుండును, నమెహాతయెనిక్ి బహిృచపరవరుండును ననిెంచ; రా బహిృచపరవరుండు దపో నియతయంాెై చనియిె; క్ాశుానకుఁ గాశియుఁ గాశిక్ి రాష్యి ర ండును, రాష్యి ర నకు దీ్రతాపుండును ననించరి.

9-498-కంద పదాము ఆ ద్రీతాపుని కధ్వకుఁడు శ్రదీయితాంశ్మునఁ బుట్టి సతవుాం ాాయు రేిదనఞఁడు ధనింతరి ఖేదంబులు ాాయు నతనిఁ గీరతనచేయన్.

9-499-వచనము ాాస్ుద్ేాాంశ్స్ంభూతయండగు నా ధనింతరి యనఞభాగంబున కరుి ం; డతనిక్ిఁ గేతయమంతయండు, గేతయమంతయనకు భీమరథుఁడు నతనిక్ి ద్వాోద్ాస్ుండనం బరఁగు దుామంతయండు నుదయించ; రా దుామంతయనకుఁ బరతరదనుండు ననిెంచె; నా పరతరదనుండు శ్తయర జితతనియును ఋతధిజుండనియుం నెపుంబాె; నాతనిక్ిఁ గువలయాశుిండు స్ంభవించె.

9-500-ఆట్ాలెద్వ వస్ుమతీశ్! విను కువలయాశ్ిభూభరత లల్లతపుణుా ఘను నలరుకఁ గనియిె నాతఁ ాేల నేల నఱ్ువద్వయాఱ్ు ాే లకండుి ాాని భంగి నేల రెవరు.

9-501-వచనము అయాలరుకనకు స్ననతియును, నతనిక్ి స్ునీతయండును, నతనిక్ి స్ుక్ేతనుండును, నతనిక్ి ధరెక్ేతయవు, నతనిక్ి స్తాకే్తయవును, నాతనిక్ి ధృషి్క్ేతయవును, నా ధృషి్క్ేతయవునకు స్ుకుమారుండును, స్ుకుమారునకు వీతిహో తయర ండు, వీతిహో తయర నకు భరు్ ండును, భరు్ నకు భార్భూమియు ననియించరి.

9-502-ఆట్ాలెద్వ ాాఁడు తయదయుఁ గాశ్ావస్ుమతీశుం ాాద్వ యిెైనాారు క్ాశు లనఁగ నెగాషిం రవనిమీఁద ాార లా క్షతరవృదుధ ని వంశ్నాతయ లగుచు వంశ్వరా!

9-503-వచనము మఱ్ యు, క్షతరవృదుధ నిక్ి రెండవక్ొడుకగు కుశునిక్ిఁ బ్రరతియును, ాానిక్ి స్ంనయుండును, స్ంనయునిక్ి నయుండును, నయునిక్ిఁ గృతయండును, గృతయనిక్ి హరాధినుండును, హరాధినునకు, స్హద్ేవుండును, స్హద్ేవునిక్ి భీముండును, భీమునకు నయతేానుండును, నయతేానునకు స్ంకృతియు, స్ంకృతిక్ి నయుండును, నయునిక్,ి క్షతరధరెండును బుట్టిరి; వీరలు క్షతరవృదుధ ని వంశ్ంబునం గల రాజులు; రంభునిక్ి రభస్ుండును, రభస్ునిక్ి గంభీరుండును గంభీరునిక్ిఁ గృతయండును గల్్ల; రా గృతయనిక్ి బరహెకులంబు పుట్టి ; న యానేస్ునకు శుదుధ ండును, శుదుధ నకు శుచయు, శుచక్ి బరహెసారథవ యైెిన తిరకకుతయత ను ననించ; రతనిక్ి శాంతరజుండు పుట్టి ; నతండు వినాఞ నవంతయండుఁ, గృతకృతయాండు, విరకుత ండు నయిెా.

9-504-సీస్ పదాము రజియను ాానిక్ి రానేందర! యిేనూఱ్ు; క్ొడుకులు గల్లగిరి ఘోరబలులు ాేలుుల లిను వచి ాేఁాషింన నా రజి; ద్ెైతయాలఁ బెకకండర ధరణిఁ గూల్లి నాకంబు ద్ేాేందుర నకు నిచెి నిచిన; రజిక్ాళ్ాక్ెఱ్ ఁగి స్ురపరభుండు

ాెంాషింయు నతనిక్ి విబుధగేహము నిచి; స్ంతోష్బుద్వధ నరిన మొనరెి

9-504.1-ఆట్ాలెద్వ నంతనా రజి మృతయఁాెైన నతని పుతయర లమరవిభుఁడు తముె నాషింగిక్ొనిన నీక యిందరలోక; మే్ల్లరి యాగభా గములు పుచిక్ొనిరి గరిమంద్వ.

9-505-కంద పదాము ాేలుపులఱ్ేఁడు గురుచే ాేల్లమి ాేల్లుంచ బల్లమి ాెలయఁగ నిన దం భోళిని రజిస్ుతయలను ని రూెలము గావించ స్ిర్ముం గెైక్ొనియిెన్. 9-32- నహుష్యని వృతాత ంతము

9-506-వచనము అద్వ యట్లి ంాె; నహుష్యనకు యతియు, యయాతియును, స్ంయాతియు, నాయాతియు, వియతియుఁ, గృతియు నన నారు్ రు గొడుకులు ద్ేహిక్ి నింద్వరయంబుల చందంబున స్ంభవించ; రందుఁ బెదదక్ొడుకగు యతికి్ రానాం బిచిన నతండు విరకుత ంాెై.

9-507-కంద పదాము రానాంబు పాపమూలము రానాముతో నొడల ఱ్ుంగ రాదు స్ుమతియున్ రానామునఁ బూజుా నెఱ్ుఁగడు

రానాము గీనాముె ముక్ితరతయనకు నేలా?

9-508-వచనము అని పల్లక్ి ాాఁడు రానాంబునకుం బాసి చనియిె.

9-509-కంద పదాము ఆ నహుష్యఁడు మఖశ్తమును మానుగఁ నొనరించ యిందరమానిని గవయం బూని మునీందుర లు మోచన యానముప ై నుంాషిం క ల నహి యైెి నేలన్. 9-33- యయాతి కథ

అననయుఁ దంాషింరయుం నన, యయాతి మహీపతి యైెి చతయరిదశ్ల్ పనునగఁ గావఁ దముెలకుఁ బాల్లాషిం శుకుీని క ఁతయరున్ స్ుస్ం పననగుణాభిరామ వృష్పరుిని క ఁతయరు నోల్ల నాండుర గా నననయశాల్ల యిళ ధరణిచకధీురంధరుఁ డయిెాఁ బేరిెతోన్.

9-511-వచనము అనిన విని పరీ్షింననరేందుర ం ాషింటి్నియిె.

9-512-ఆట్ాలెద్వ పారిథవుఁడు యయాతి బరహెరిష భార్వుఁ డలుి ఁ డగుట్ మామ యగుట్ యిెట్లి ? రాజు రాచక ఁతయ రతినేయఁ దగు గాక విపరకనా నొంద విహిత మగునె?

9-513-వచనము అనిన శుకుం ాషింటి్నియిె.

9-514-సీస్ పదాము దనునేందుర క ఁతయరు తరళ్ళ్షిం శ్రిెషా్; పురములో నొకనాఁడు ప ర దుద పో క ాేవురుబో ట్లలు ాెంట్రా గురుస్ుత; యగు ద్ేవయానితో నాట్ మరిగి పూచన యిెలద్ో ఁట్ ప ంత నొంపముగొనన; క్ొీమాెవి చేరువ క్ొలఁకుఁ నేర ియందుఁ దముెలతేనె లాని చొకుకచు మోోయు; నళ్ళల ఝంకృతయలకు నద్వరిపడుచు

9-514.1-ఆట్ాలెద్వ వలువ ల ాషింి క్ొలఁకు వాషింఁ నొచి తమలోన బెలుి రేఁగి నీట్ఁ నలుి లాడ నంద్వనెక్ిక మౌళి నిందురోచులు పరి శూల్ల వచెిఁ గొండచూల్లతోడ.

మలహరుఁ జూచ సిగు్ పాషిం మానిను లందఱ్ు స్ంభరమంబునన్ వలువలు గట్లి చ ోదనునవలిభుక ఁతయరు దే్వయాని దు విలువ ధరించ ాేగమున వచినఁ జూచ యెిఱ్ ంగెఱ్ ంగి నా వలు విద్వ యిెట్లి కట్టిక్ొనివచిన ద్ానవు యంచుఁ ద్వట్లి చున్.

ద్ేవయాని యిటి్నియిె.

9-517-శారూద ల విక్ీీాషింతము ఆ లోక్ేశుముఖంబునం గల్లగె బరా హెణాంబు బరహెంబునా మే్ల ై ాెైద్వకమార్ముల్ ద్ెలుపుచున్; మిననంద్వ యందున్ మహా శ్రలుర్గ భార్వు; లందు శుకుీఁడు స్ుధ్ీసతవుాండు; నే ాానిక్ిం జూలన్ నా వలుాెట్లి గట్టితివి ర్ోనాతాెై చేట్టక్ా!

9-518-కంద పదాము మహిమవతయల ైన భూస్ుర మహిళ్ల వితతముెలు ప ఱ్మగువల కగునే? మహిఁ బసిఁాషింగొలుస్ు ల్లాషింనన్ విహితములక కుకకలకు హవిరాుగంబుల్?

9-519-కంద పదాము మీ తంాషింర మాకు శిష్యాఁడు మా తంాషింర గురుండు గొంతమాతరం బెైనం బ్రరతిం గావింపక పరి భూతం నేయుదుాె తయలువ పో ఁాషింమిఁ నెనఁట్ీ!

9-520-వచనము అని భరిజంచుచునన దే్వయాని పలుకులు విని, కరాళించ, మోోగుచునన భునంగి చందంబున నిట్లి రుులు నిగిాషింంచ, ప దవులు గొఱ్ుకుచు శ్రిెషా్ యిటి్నియిె.

9-521-శారూద ల విక్ీీాషింతము బిక్షంాెై తమ తంాషింర మా ననకునిన్ బి్షింంచనం దనున స్ం

ర్షింంపం దుద్వ నింత యిెై మఱ్పుతో రానపరస్ూనాకృతి నర్ ోరానతనూనతో స్ుగుణతో నాతో స్మం బాాెాషింం గు్షింసో ూట్ముగాఁగ ద్ీనిఁ నెలు ల్ల క పంబునం ద్ోరవరే.

9-522-వచనము అని పల్లక్ి

9-523-ఆట్ాలెద్వ బో ట్టపిండుచేతఁ బొ దువంగఁ బట్టించ రానస్మున ద్ెైతారానతనయ ద్ొడరి ద్ేవయానిఁ ద్ోరపించె వలు వీక కుీంక్ి నూతిలోనఁ గుతిలఁక్ొనఁగ.

9-524-వచనము ఇట్లి చేసి శ్రిెషా్ పో యిన ాెనుక, యయాతిభూపాలుండు ాేఁట్ మార్ంబున నడవిం ద్వరుగుచు, ద్ెైవయోగంబున నా దే్వయాని యునన నూయి నేరం ననుద్ెంచ యందు.

9-525-కంద పదాము బంధువుల నెలిఁ జీరుచు నందు నలామగననగన యిెై వగచుచు ని రుంధమునఁ జిక్ిక వీరా ా సింధువున మునింగి యునన చేాషింయఁ గనియిెన్. 9-34- ద్వేయాని యయాతివరంిచుట్

కనుంగొని

9-527-శారూద ల విక్ీీాషింతము స్పాత ంభోనిధ్వమే్ఖలావృతమహాస్రింస్హాకనాక్ా పరా పోత దాదిరదక్షద్షింణకరపరా లంబముం నేసి పోర తిషక్షపతం నేస యయాతి గట్లి క్ొనఁ బెై చేలంబు మునినచి ప రాాపతసతిదనలాంగి నాళిస్ముద్ాయస్ిర్విన్ భార్విన్.

9-528-వచనము ఇట్లి నూయి ాెడల్లంచన రాజునకు రానవదన యిటి్నియిె.

9-529-మతేతభ విక్ీీాషింతము ననుఁ బాణిగహీణం బొ నరిితికద్ా నా భరతవున్ నీవ ద్ెై వ నియోగం బిద్వ తపుదపుురుష్తా ాాకాంబు సిదధంబు సౌ ఖానిాాస్ున్ నిను మాని యొండువరునిం గాం్షింంప నే నేరుత నే? వననం బానెాషిం తేఁట్ట యనాకుస్ుమాాాస్ం బపత్షింంచునే?

9-531-సీస్ పదాము స్ుగుణాఢా! విను నేను శుకుీని క ఁతయర; ద్ేవయానిని దొ్లి్ల ద్ేవమంతిర తనయుండు కచుఁడు మా తంాషింరచేత మృతస్ం; జీవినిఁ ద్ా నభాసించుాేళ్ నతనిఁ గామించన నత ాొ లి ననవుడు;

నతఁడు నేరిిన విదా యడఁగి పో వ నతని శ్పించన నతఁడు నా భరత బరా ; హెణుఁడు గాకుంాెడు మని శ్పించె

నద్వ నిమితతంబు నాకు బరా హెణుఁడు గాఁడు పరా ణనాథుఁడ వీ వని పడఁతి పలుకఁ దనదు హృదయంబు నెలఁతప ైఁ దగులుపాషింనఁ దమక మొక యింతయును లకక తలఁచ చూచ.

9-532-మతతక్వక్ిలము ద్ెైవయోగముగాక విపరస్ుతన్ వరించునె నా మనం బే విధంబున నీశ్ిరానఞయు నిట్టి దంచు వరించె ధ్ా తీరవరుండును ద్ేవయానిని ధ్ీరబుదుధ లకున్ మనో భావ మొకకట్టయిే పరమాణ మభావాభావా పరీక్షకున్.

9-533-వచనము ఇట్లి వరించ, యయాతి చనిన ాెనుక ద్ేవయాని శుకుీనికడకుం నని, శ్రిెషా్ చేసిన వృతాత ంతం బంతయు నెపిు కనీనరుమునీనరుగా వగచన.

9-534-కంద పదాము క ీరాతయెల మంద్వరములఁ బరరోహితాంబు కంట్ట పాపం బ్ర స్ం సారముకంట్ట శిలల్ ద్వని యూరక క్ాపో తవృతిత నుండుట్ యొపుున్.

9-535-వచనము అని వృపరుికడ నుండుట్ నింద్వంచుచు శుకుీం ాా క ఁతయం ద్ోాొకని పురంబు ాెడల్ల చన; నయాస్ురవలిభుం ాెఱ్ ంగి శుకుీని వలనం దే్వతల గెలువఁదలంచ తెరువున కడాంబువచి, పాదంబులప ైఁ బాషిం, పరా రిథంచ పరస్నునం నేసిన, నా క్వపంబు మాని శుకుీండు శిష్యాన కి్టి్నియిె.

9-536-తరళ్ము చెలులు ాేవురుఁ ద్ాను నీ స్ుత చేట్టక్ెైవాషిం నా స్ుతం గొలుచు చుంాషింనఁ దీ్ఱ్ుఁ గోపము గొలిఁ బెట్టిదాేని నీ ాెలఁద్వఁ ద్ోాొకని వతయత నావుడు ాేగ రమెని భార్విం గొలువఁ బెట్టి స్ురారివరుాఁడు గూఁతయ నెచిల్లపిండుతోన్.

9-537-మతేతభ విక్ీీాషింతము చలమింక్ేలని తనునఁ దంాషింర పనుపన్ శ్రిెషా్ స్నినషా్తో నలనాతాస్ాలు స్దియస్ాలు స్హస్రంబునననస్రంబుఁ ద ననలమన్ ద్ాసి స్ుద్ాసి యయిెాఁ బగాాయన్ భూరిక్వపానలా కల్లతగాి నిక్ి ద్ేవయానిక్ి మహాగరోిదామసాథ నిక్ిన్.

ఆతతమ్మైన ాేడక దనునాధ్వపమంతిర స్ురారినందనో పతతఁ దనూభవం బిల్లచ ప ంాషింి యొనరెి మహావిభూతిక్ిం బ్రరతి మహో గనీాతికి్ నభీతిక్ి సాధువినీతిక్ిన్ సిత ఖాాతిక్ి భిననదుుఃఖబహుక్ారాభియాతిక్ి నయాయాతిక్ిన్.

9-540-వచనము ఇట్లి యయాతిక్ి ద్ేవయాని నిచి శుకుీండు శ్రిెష్ాా స్ంగమంబు చేయకు మని యతని నియమించ పనిచె; పిదప ద్ేవయానియు న యాయాతివలన యదు తయరిస్ులను కుమారులం గనియిెను; ఒకక రేయి చెఱ్ంగుమాసి, ద్ేవయాని ాెలుపలనుననయిెడ శ్రిెషా్ యిెడరు ాేచ యేిక్ాంతంబున యయాతి కడకుం నని, చెఱ్కువింట్ట నోదు పువుిట్ంపఱ్ క్వహట్టంచ తన తలంపు నెపిున. 9-35- యయాతి శాపము

ఆ నవరాల్లఁ జూచ మన మాఁపగ లకక మనోభాారుత ఁాెై యా ననభరత మునున కవి యాాషింన మాట్ దలంచ యైెినఁ నే తోనస్ుఖంబులం దనిప ఁ ద్ోరవఁగవచుినె ద్ెైవయోగముల్ రానఁట్ స్దరహస్ామఁట్ రానకుమారిని మాన నేరుినే?

9-542-వచనము ఇట్లి యయాతివలన శ్రిెషా్ గరుంబెై కమీంబున దుర హుెయండు, ననువుఁ, బూరువు నన మువుిరు తనయులం గాంచె; నంత ద్ేవ యాని తదిృతాత ంతంబంతయు నెఱ్ ంగి, క్వపించ, శుకుీకడకుం నని క్వీధమూరిిత యిెై యునన స్మయంబున యయాతి ాెంట్ నని, యిటి్నియిె.

9-543-ఆట్ాలెద్వ మామక్ేల చెపు మాను స్రోనా్షిం దనునతనయఁ బొ ంద్వ తపుుపాషింతిఁ గామినయిన ననునఁ గరుణింపు పతిమాట్ తంాషింరమాట్కంట్టఁ దగును స్తిక్ి.

9-544-వచనము అని పల్లక్ి పాదంబుల కె్ఱ్ ఁగిన నయిాంతి యొడంబడక యుంాె; నంత నద్వ యిెఱ్ ంగి శుకుీం ాషింటి్నియిె.

9-545-కంద పదాము నామాట్ఁ ద్ోరచ ద్ానవ భామను బొ ంద్వతివి ధరణిపాలక! తగాే? యేిమాట్ యిేద్వ రూపము క్ాముకులకు లోలుపులకుఁ గలాే నినముల్.

9-546-వచనము అని పల్లక్ి “నినున వనితాననహేయంబయిన ముద్వమి ప ంద్ెడు” మని శ్పియించన యయాతి యిటి్నియిె.

9-547-కంద పదాము మామా నా ప ైఁ గోపము మామా నీ పుతిరయందు మానవు నాకుం గామోపభోగాాంఛలు పతరమన్ రమియించ ముద్వమిఁ బిదపం ద్ాలుత న్.

9-548-వచనము అని పల్లక్ి యనునఞగొని, ద్ేవయానింద్ోాొకని పురంబునకుం నని, ప దదక్ొడుకగు యదువుం బిల్లచ యయాతి యిటి్నియిె.

9-549-శారూద ల విక్ీీాషింతము నీ తలి్లం గనినట్టి శుకుీవలనన్ నేఁాీ నరంబొ ంద్వతిన్;

నా తంాీర యదునామధ్ేయ! తనయా! నా వృదధతం ద్ాలుాే; నీ తారుణాము నాకు నీాె; తనిాో నింాార గొనానళ్ళా నేఁ నేతోనాతస్ుఖంబులం ద్వరిగెదన్ శ్ృంగారినెై పుతరక్ా!

9-550-వచనము అనిన విని తంాషింరక్ి యదుంాషింటి్నియిె.

9-551-శారూద ల విక్ీీాషింతము క్ాంతాహేయము దురిిక్ారము దురాకండూతి మిశ్ంీబు హృ చింతామూలము పీనసానిితము పరసతిదవరణాకంపన శాీంతిసో ూట్కయుకత మీ ముద్వమి ాాంఛం ద్ాల్లి నానాస్ుఖో పాంతంబెైన వయోనిధ్ానమిద్వ యయాా! తేర యిళ వచుినే? 9-36- పూరువు వృతాత ంతము

9-552-వచనము అని యదుం ాొడంబడకునన యయాతి దురిస్ు దుర హాాదుల నాషింగిన ాారును యదువు పల్లక్ినటి్ పల్లక్ినఁ గడగొట్లి కుమారుంాెైన పూరువున కి్టి్నియిె.

పిననవుగాని నీవు కడుఁబెదదవు బుదుధ ల యందు రముె నా యనన! మద్ానఞ ద్ాఁట్వుగ దనన! వినీతయఁడ వనన! నీవు నీ యననలు చెపిునట్లి పరిహారము చెపుకు మనన! నా నరన్ మననన ద్ాల్లి నీ తరుణిమం బొ నగూరుిము నాకుఁ బుతరక్ా!

9-554-వచనము అనిన విని గురుభక్ితగుణాధ్ారుండయిన పూరుం ాషింటి్నియిె.

9-555-శారూద ల విక్ీీాషింతము అయాా ననినట్ల ాేఁడనేల? భవద్ీయానాఞ స్ములింఘనం బయుాండం బరిహారమునొనడువ నే ననాాయినే? నీ నరన్ నెయాం బొ పుగఁ ద్ాల్లి, నా తరుణిమన్ నీక్ిచెిదం, బంపినం గయాం బాాెాషిం పుతరకుండు క్ిమీిస్ంక్ాశుండు గాకుండునే?

9-557-కంద పదాము మునివృతిత డయా నేఁట్టకి్ ననపాలక! స్ుగతిఁ గోరు స్తయురుష్యలకుం దనుఁ గనన తంాషింరనెపిున పని చేసిన స్ుగతి గొంగుపసిఁాషింయ క్ాద్ే?

9-558-కంద పదాము పనుపక చేయుదు రధ్వకులు పనిచన మధాములు ప ందుపఱ్తయరు తండుర ల్ పని చెపిు క్వరి పనిచన ననిశ్ము మాఱ్ాడు పుతయర లధములు దంాీర!

9-559-వచనము అని పల్లక్ి పూరుండు ముద్వమి చేక్ొని తన లకబరా యంబు యయాతి క్ిచెిను; అ యాయాతియుం దరుణుంాెై.

9-560-శారూద ల విక్ీీాషింతము

ఏాౌ ద్ీిపము లకడు ాాడలుగ స్రేిలాతలంబెలిఁ బె నీిాెై పో ఁాషింమి నేలుచుం బరనల ననేిషించ ర్షింంచుచుం ద్ోడన్ భార్వి రా మనోనస్ుఖస్ంతోష్ంబులం ద్ేలుచుం గీీా షింంచెన్ నియతేంద్వరయుం డగుచు నా క్ీీా ాతిరేకంబులన్.

9-561-కంద పదాము మరెంబుల నతిసాధ్ీి ధరెంబుల ద్ేవయాని దన పరా ణేశున్ నరెముల మనోాాకతను కరెంబుల నొండులకక కడు మ్మపిుంచెన్.

9-562-శారూద ల విక్ీీాషింతము ఆక్ాశ్ంబున మే్ఘబృందము ఘనంబెై స్ననమ్మై దీ్రమా్మై యేికంబెై బహురూపమ్మై యడఁగు నట్ేి ద్ేవుగరుంబులో లోకశరణీి ననించుచున్ మ్మలఁగుచున్ లోపించు నా దే్వు స్ు శ్రకీ్ాంతయన్ హరిఁగూరిి యాగములు చేస న్ నాహష్యం ాషింముెలన్.

చెల్లక్ాండరం గరులన్ రథముెల భట్శరణీిం దురంగంబులం గలలోఁగనన ధనావళిన్ స్మములంగాఁ జూచుచున్ భారాతో బలు ాేలకండుి మనోనభోగలహరీపరాాపుత ఁాెై తేల్లయున్ బలుతృష్ుం గడఁగాన క్ెంతయు మహాబంధంబులన్ స్ుర కుకచున్. 9-37- యయాతి బసోత పాఖాానము

9-565-వచనము ఒకక ద్వనంబున నాతెనాఞ నంబునంనేసి క్ాంతానిమితతంబున మోస్పో వుట్ యిెఱ్ ంగి యయాతి యతివిష్ాదంబునొంద్వ ద్ేవయాని కి్టి్నియిె.

9-566-కంద పదాము మన చారితరమువంట్టద్వ విను మితిహాస్ంబు గలదు; వృదధననములున్ మునులును మ్మతయత రు; నీవును మనమున నంగీకరింపు మంజులాాణీ!

9-567-వచనము అద్వ యిెట్టిదనిన.

9-568-సీస్ పదాము అన మొకం డడవిలో నరుగుచుం ద్ాఁ గరె; లలమున నూతిలోపల్లక్ి నాఱ్ లోఁగెాషిం ఛాగి నాలోక్ించ క్ామి యైెి; క్ొముెన దరిఁ గొంత గూలఁ ద్ోరచ ాెడల్లంపనచాిగి విభునిఁగాఁ గోరిన; నగుఁగాక యని తాను నద్వయుఁ ద్వరుగ నెనినయేినిని దనున నెంత క్ామించన; ననినట్టక్ిని భరత యిెై తనరిి

ాాని నే ప ర దుద రతయలకు వశ్లఁ నేసి స రిద్వఁ గీీా షింంచ కీ్ీా షింంచ చొక్ికచొక్ిక

క్ాముఁ డనియిెాషిం దుస్ాహగీహముకతన జితత మే్మఱ్ మతిత లి్ల చెలిఁ జిక్ిక .

9-569-కంద పదాము ాెడ విలుతయక్ేళిఁ జిగురా కాషిందపు ాేరట్లనకు లోఁగి యతి మోహితయఁాెై విడువక స్తయలం దగిల డు నడునకు నెకకాషింవి బుద్వధచాతయరాంబుల్?

9-570-వచనము అంత నచాిగంబు దన పిదపం దగిల్లన ఛాగినీనివహంబు లోపలం జూడనొప ుాషిం ఛాగి యందుఁ దగిల్ల కీ్ీా షింంపం గని, నూతిలోపలంబాషిం ాెలువాషింన ఛాగి, తన పతివలని నెయాంబు లకకుండుట్కు వినననెై తన మనంబున.

9-571-కంద పదాము పల్లక్ినఁ బలుకులు పలుకఁడు కలఁచున్ నవక్ాంతఁ జూచ కడు స్ంచలుఁాెై నిల్లచన చోట్న్ నిలువఁడు నిలుాెలిను గలి క్ామి నినమరి గలఁాే.

9-572-వచనము అని పల్లక్ి విాషించ చనిన నయానవలిభుండు స్ురతపరతంతయర ంాెై, మిసిమిసి యను శ్బదంబుచేయుచుఁ, దచాిగి ాెంట్ంనని, యొడంబఱ్ుపంనాలకుంాె; నంత ద్ానిక్ిఁ గరత యైెిన బరా హెణుండు రోష్ంబున రతిస్మరథంబు గాకుండ నలాి డుచుండ ఛాగవృష్ణంబులు ద్ెరంచాేసిన, నచాిగంబు గింీదఁబాషిం

ాేడుక్ొనినఁ, బరయోననంబు ప డగని యోగవిదుండు గావున బరా హెణోతతముండు గమీెఱ్ నయానవృష్ణంబులు స్ంధ్వంచన.

9-573-కంద పదాము వృష్ణములు మరలఁ గల్లగిన స్ుష్ముంాెై ఛాగవిభుఁడు స్ుందరితోడన్ విష్యస్ుఖంబులఁ బొ ందుచుఁ దృష్ తయద్వఁ గనఁ డయిెాఁ బెకుక ద్వవస్ము లయుాన్.

9-574-వచనము అని యివిిధంబున యయాతి ద్ేవయానిక్ి నినవృతాత ంతంబు గథారూపంబున నెఱ్ ంగించ యిటి్నియిె.

9-575-మతేతభ విక్ీీాషింతము అబలా! నీ నిబిాాతిదురజయ స్లనాజ పాంగభలింబులం బరబలంబెైన మనంబు భగనముగ నా పరా వీణాముం గోలుపో యి బల్లష్యా ండగు క్ాముబారిఁ బాషిం నే నెట్ోి రుత నే బంద్వక తెత బాషింం బాపపుఁ దృష్ు యిపుు డకట్ా! ద్ీరాాకృతిన్ రొప ు షాింన్.

9-576-కంద పదాము అదలదు పరా ణము లదల్లనఁ గదలదు స్రాింగకములుఁ గదలుచు నుండన్ వదలదు బిగువులు వదల్లనఁ దుద్వలక ద్ీ తృష్ు దీ్నిఁ దుర ంపఁగవలయున్.

ాెయిేాం డియిెాను నీతోఁ గయీాంబాషిం యుననాాఁడఁ గామస్ుఖములం గుీయా ద్ొక యించుకైె్న నాయాదు క్ొనల్లాషింయిెఁ దృష్ు నవపదెముఖీ!

9-578-కంద పదాము ముద్వస ను దంతావళియును ముద్వస ను గేశ్ములు దనువు ముద్వస ం దనకున్ ముద్వయ నివి రెండు చక్ెకను బరద్వక్ెాషిం తీపియును విష్యపక్షస్ుృహయున్.

9-579-కంద పదాము కడలక ద్ాశాలతకుం గడఁ జూడఁగఁ గానరాదు కడఁ గనిరేనిన్ గడు ముదమున స్ంసారము గడఁ గందురు తతతవవిదులు గమలదళ్ళ్ీ!

9-580-కంద పదాము మండన హాట్క పశు ాే దంాాశ్ి వధూ దుక ల ధ్ానాాదులు ప కుకంాషింయు నాశాపాశ్ము ఖంాషింంపఁగ లకవు మఱ్ యుఁ గడమయ చుమీె.

9-581-కంద పదాము క్ామోపభోగస్ుఖములు ాేమాఱ్ును బురుష్యఁ డనుభవించుచు నుననం

గామంబు శాంతిఁ బొ ందదు ధూమధిజుఁ ాానావృషిిఁ దుర ంగుడు పడునే?

9-582-ఆట్ాలెద్వ అకక తలి్ల చెలి లాతెన యెిక్ికన పాను ప కకఁ ననదు పదెనయన! పరమయోగిక్ెైన బల్లమిని నింద్వరయ గాీమ మధ్వకపీడఁ గలుగఁ నేయు.

9-583-కంద పదాము ాెంగల్లవితతయి తిరుగుచుఁ గంగారెై చెడక ముక్ితఁ గాం్షింంచు నతం డంగనలతోడ విడువని స్ంగడములు వదలవలయు నలనాతముఖీ!

9-584-వచనము అద్వగావున నేఁడు మొదలు తృష్ాు ఖండనంబు చేసి, నిరిిష్యుండనయి, యహంక్ారంబు విాషించ, మృగంబులం గలసి, వనంబున స్ంచరించెద; పరబరహెంబునందుఁ జితతంబునేరెిద బరహెనిషా్ మనుష్యాలకు నాశానిాారిణి యగుట్ం నేసి యేి నందుఁ దతురుండనెై యాహారనిద్రా ద్వయోగంబులం బరిహరించెద నాతెవిదుంాెై స్ంసార నాశ్ంబులఁ దలంచనాాఁాె విద్ాింస్ుఁ” డని పల్లక్ి, పూరుని యౌవనం బతని కి్చి ముద్వమి ద్ాను గైెక్ొని విగతలోభుంాెై, నిన భున శ్కి్తపాల్లతం బగు భూమండలంబు విభాగించ, దుర హుానకుఁ బూరిభాగంబును, యదువునకు ద్షింణభాగంబును,

దురిస్ునకుఁ బశిిమద్వగాుగంబును, ననువునకు నుతతరద్వగాుగంబును స్ంర్షింంపుండని యిచి ాారల స్మక్షంబున.

9-585-కంద పదాము నాలుగుచెఱ్గుల నేలయుఁ బాల్లంపుం డనుచు నగభీవులను బంచెన్ భూలోక మే్లు మనుచును బాలారోకద్ారుఁ బూరుఁ బటి్ము గట్టిన్.

9-586-వచనము ఇట్లి పూరునిక్ి రానాంబిచి ప కుకవరషంబులందు ననుభూతంబు లయిన యింద్వరయస్ుఖంబులు వరిజంచ.

9-587-కంద పదాము మికకల్ల స్ునాఞ నంబునఁ నకకగఁ దె్గనడచ ాైెరిష్డిర్ంబున్ ఱ్ కకలు వచిన విహగము గకీుకన నీడంబు విడుచు కరణి నుద్వతయఁాెై.

9-588-కంద పదాము క్ారుణిక్వతతముఁడగు హరి క్ారుణాముకతన నతఁడు ఘనుఁాెై గెల్లచెం గూీరములగు విష్యంబుల నూరక గెలువంగ శ్కుత ఁ ాొకకఁడు గలఁాే?

మఱ్ యు నిరూెల్లతస్కలస్ంగుంాెై స్తత వరనస్తమోగుణంబుల ద్వగనాాషిం నిరెలంబయి, పరమంబయిన ాాస్ుద్ేాాభిధ్ానబరహెంబునందు యయాతిభూపాలుండు స్ితసిాదధయయిన భాగవతగతిం నెంద్ెను; అంత.

9-590-సీస్ పదాము పరా ణేశుఁ ాా షాింన పలుకులు నగవులు; గాఁ జూడ కంతరంగమున నిల్లపి పథవకుల ై పో వుచుఁ బానీయశాలలఁ; నలిగా నుంాెాషిం ననుల యటి్ స్ంసారమునఁ గరెస్ంబంధుల ై వచి; యాలు బిడాలు మగం డనుచుఁ గూాషిం యుండుట్ గాని స్ంయోగంబు నితాంబు; గా ద్ీశ్మాయాపరకల్లుతంబు

ద్ీని విడుచుట్ దగ వని తెగువ మ్మఱ్సి నిదరచాల్లంచ మే్లొకనన నేరుు చాల గల్లగి భార్వి స్రిస్ంగముల విాషించ హరిపరాధ్ీన యైెి ముక్ిత కరిగె నధ్వప!

9-591-వచనము అని యిట్లి యయాతిచరితంబు చెపిు “భగవంతయండును స్రిభూతనిాాస్ుండును, శాంతయండును, ాేదమయుండును నెైన ాాస్ుద్ేవునిక్ి నమస్కరించెద” నని శుకుం షాింటి్నియిె. 9-38- పూరుని చరతిర

9-592-కంద పదాము భారత! నీవు ననించన పూరుని వంశ్ంబునందుఁ బుట్టినాారిం నారు యశోలంక్ారుల ధ్ీరుల వినిపింతయ నధ్వక తేనోధనులన్.

9-593-వచనము పూరునకు ననమే్నయుండు, ననమే్నయునకుఁ బరా చనాింస్ుండు, నా పరా చనాింస్ునకుఁ బరవిరోధనమనుావు, నతనిక్ిఁ నారువుఁ బుట్టి ; రా చారువునకు స్ుదుావు, స్ుదుావునకు బహుగతయండును, బహుగతయనకు శ్రాాతియు, శ్రాాతిక్ి స్ంయాతియు, స్ంయాతిక్ి రౌద్రా శుిండును, రౌద్రా శుినకు ఘృతాచ యను నచిరలకమ యందు ఋతేపువుఁ, గ్ేపువు, స్థలకపువుఁ, గృతేపువు, నలకపువు, స్ననతేపువు, స్తేాపువు, ధరేెపువు, వరతేపువు, వనేపువు నను ాారు నగద్ాతెభూతయంాెైన పరా ణునకు నింద్వరయంబుల చందంబునఁ బదుగురు గొడుకులు ననిెంచ; రందు ఋతేపువునకు నంతిసారుండును, నంతిసారునకు స్ుమతియు, ధుర వుండు, నపరతిరథుండునన మువుిరు పుట్టి ; రందు నపరతిరథునిక్ిఁ గణుిండును, గణుినిక్ి మే్ధ్ాతిథవయు, నతనిక్ి బరస్కందుండు మొదలగు బరా హెణులును ననిెంచ; రా స్ుమతిక్ి రైెభుాండు పుట్టి ; రెైభుానకు దుష్ాంతయడు పుట్టి . 9-39- దుష్ాంతయని చరతిరము

9-594-కంద పదాము పారాాారపరీతో ద్ార ధరాభారదక్ష ద్షింణహస్త శ్ర ీరాజిలిఁగ నొకనాఁ

ాా రానేందుర ండు ాేఁట్యం దభిరతయఁాెై.

9-595-కంద పదాము గండక కంఠీరవ భ ేరుండ శ్శ్ాాాళ్ క్వల రోహిష్ రురు ాే దండాాాఘ ోమృగాదన చండ శ్రభ శ్లా భలి చమరాట్వులన్.

9-596-కంద పదాము చపుుడు చేయుచు మృగముల రొపుుచు నీరముల యందు రోయుచు వలలం ద్వరపుుక్ొని పడఁగఁ బో వుచుఁ దపుక ాేరయుచును ాేఁట్తమకం బొ పున్.

9-597-కంద పదాము మృగయూథంబుల ాెంట్ను మృగలాంఛన స్నినభుండు మృగయాతయరుఁాెై మృగయులు గొందఱ్ు గొలువఁగ మృగరానపరాకమీంబు మ్మఱ్యఁగ వచెిన్.

9-598-వచనము ఇట్లి వచివచి ద్ెైవయోగంబునఁ గణిమహాముని తపో వనంబు చేరం నని.

9-599-సీస్ పదాము ఉరుతర శాీంతాహి యుగళ్ంబులకుఁ బింఛ; ముల విస్రెాషిం క్ేక్ిముఖాములను

గరుణతో మదయుకత కలభంబులకు మే్ఁత; ల్లడుచు ముద్ాద డు మృగేందరములును ఘనమృగాదనములు గాపుగా లకళ్ాతో; రతయలు సాగించు సారంగములను నునుపుగా హోమధ్ేనువుల కంఠంబులు; దువుిచు నాడు శారూద లములను

ద్ార కలహించు నుందురు దంపతయలకు మ్మైతిర నంక్ించు మారాజ లమలిములను మతిని నాతిాెైరంబులు మాని యిట్లి గలసి కీ్ీా షింంచు మృగములఁ గాంచె నతఁడు.

9-600-కంద పదాము ఇతెతఱ్ఁగున మృగనాతయల ప తయత లు మే్ మ్మఱ్ుఁగ మనుచు భూవలిభుఁడుం జితతములోపల నా ముని స్తతము స్దిృతతమునకు స్ంతస్పడుచున్.

9-601-కంద పదాము హలిక బిస్ురుహ స్రసీ కలోి లోతయూలి యూథవక్ా గిరిమలి్ల మలి్ల మరువక కురువక స్లిల్లతానిలమువలన స్ంతయష్యి ంాె ై

దుష్ాంతయండు వచుి నవస్రంబున.

9-603-కంద పదాము ఇంద్వంద్వరాతిస్ుందరి యింద్వంద్వరచకుర యునన ద్వంద్వంద; శుభం బిం ద్వందువంశ్; యను క్ియీ నింద్ీవరవీథవ మోోస నింద్వంద్వరముల్.

9-604-కంద పదాము మా కందరుుని శ్రములు మాకందము లగుట్ఁ నేసి మా కందంబుల్ మాకందము లను క్ెైవాషిం మాకంద్ాగమీులఁ బికస్మానము లుల్లస న్.

9-606-కంద పదాము ఇందునన కణిమునిక్ిని వందన మొనరించ తిరిగి వచెిద ననుచుం బొ ందుగ ననుచరులను ద్ా నందఱ్ నందంద నిల్లపి యట్ఁ నని మోోలన్.

9-607-శారూద ల విక్ీీాషింతము ఆ కణాిశ్మీమందు నీరననిాాసాంతపరద్ేశ్ంబులన్ మాకందంబులనీడఁ గలులతిక్ా మధాంబులన్ మంజు రం

భాక్ాంాాంచతశాలలోఁ గుస్ుమ స్ంపననస్థల్లం జూచె నా భూక్ాంతయండు శ్కుంతలన్ నవనట్దూరాపరాట్తయకంతలన్.

9-608-కంద పదాము దటి్పుఁ దుఱ్ుమును మీఁద్వక్ి మిట్టించన చనునఁగవయు మిఱ్ుమిఱ్ు చూడుకల్ నట్ాి డునడుముఁ ద్ేనియ లుట్టిడు మోవియును మనము నూరింపంగన్.

9-609-వచనము అంతనా రానకుమారుం డలరుట్ముెలవిలుక్ాని ాెడవింట్ ఘణఘణాయమానలయి మోోయు ఘంట్లకుం బంట్టంచ, తన మనంబున.

9-610-శారూద ల విక్ీీాషింతము వనాాహారములన్ జితేంద్వరయత నాాాసించు నా కణుిఁ ాీ కనాారతనము నే గతిం గనియిెాషింం; గా ద్ీ కురంగా్షిం రా ననాాపతాముగాఁగనోపు; నభిలాష్ం బయిెాఁ; గాద్ేని నే యనాాయక్ియీలందుఁ బరరవుల కె్ం ద్ాశించునే చతతముల్?

9-611-కంద పదాము అాషింగిన నృపస్ుతయఁ గానని నొాషింాెాషింనో యిద్వ మనంబు నొవి నని విభుం డుడురానవదన నడుగక తడుమన యొక క్ొంత ప ర దుద దడఁబడ నొచెిన్.

మఱ్ యు నెటి్క్ేలకుఁ దన చతతస్ంచారంబు స్తాంబుగాఁ దలంచ యిటి్నియిె.

9-613-కంద పదాము భూపాలక కనాక వని నీ పయిఁ జితతంబు నాఁట్ట; నీాా రేరీ? నీ పతరెవిరు? నిరజన భూపరాట్నంబు దగా?ె పూరేుందుముఖీ!

9-614-వచనము అని పలుకుచునన రానకుమారుని వదనచంద్వరక్ారస్ంబు నేతర చక్వరంబులవలనం ద్రా వుచు, నయుావిద విభరా ంతయిెై యునన స్మయంబున.

9-615-కంద పదాము కంఠేక్ాలునిచేతం గుంఠతియఁడగు ట్టట్లి మరుఁడు? కుస్ుమాస్త ంిబుల్ లుంఠించ గుణనినాదము ఠంఠమెన బాల నేస ఠవఠవ గదురన్.

9-616-వచనము ఇట్లి వలరాచాాని క్ొీవిిరిక్వలలాేఁాషింమిఁ ద్ాల్లమిపో ఁాషింమి చెాషిం, యా ాాలుఁగంట్ట యిటి్నియిె.

9-617-మతేతభ విక్ీీాషింతము అనిాారాపరభ మునున మే్నకయు విశాిమితరభూభరతయుం గని; రా మే్నక ాషింంచపోయిెనడవిం; గణుిండు ననినంతగా మనిచెన్; స్రిము నామునీందుర ఁ ాెఱ్ుఁగున్; మద్ాుగధ్ేయంబునన్

నినుఁగంట్టం బిదపం గృతారథ నగుచున్ నేఁాీ వనాంతంబునన్.

9-618-కంద పదాము నీ ాారము పరనలకమును నీాారము పూనగొనుము నిలువుము నీవున్ నీాారును మా యింట్ను నీాారాననంబుగొనుఁడు నేఁడు నరేంద్రా !

9-619-వచనము అని పల్లక్ిన, దుష్ాంతయండు మ్మచి, మచెికంట్ట యిచి యిెఱ్ ంగి యిటి్నియిె.

9-620-ఆట్ాలెద్వ రానతనయ వగుదు రాజీవదళ్నేతర! మాట్ నినము లోనిమాట్లకదు తనకు స్దృశుఁడయిన తరుణునిఁ గెైక్ొంట్ రానస్ుతకుఁ దగవు రానవదన!

9-621-వచనము అని మఱ్ యుఁ ద్వయాని నెయాంపుం బలుకులవలన నయుావిద నియాక్ొల్లపి.

9-622-కంద పదాము బంధురయశుఁడు నగనునత స్ంధుఁడు దుష్ాంతయఁ డుచత స్మయజుఞ ంాెై గంధగనగమన నపుుడు గాంధరివిధ్వన్ వరించె గహనాంతమునన్. 9-40- భరతయని చరతిర

9-623-వచనము ఇవిిధంబున నమోఘవీరుాండగు నా రాచపట్టి , దపసిరాచూల్లక్ిఁ జూలు నెక్ొకల్లపి, మఱ్ునాఁడు తన వీట్టక్ిం ననియిె; నయిాంతియుఁ గొంతక్ాలంబునకుఁ గొడుకుం గనినఁ గణిమునీందుర ం ాా రాచపట్టిక్ి నాతకరాెద్వ మంగళ్ళచారంబు లొనరెి; నా షాింంభకుండును ద్వనద్వనంబునకు బాలచందుర ఁడునుం బో ల నెదుగుచు.

9-624-కంద పదాము కుంఠితయఁడుగాక ాాఁడు తకంఠం దన పినననాఁాె కణివనచర తకంఠీరవ ముఖాంబుల కంఠములం బట్టి యడుచుఁ; గట్లి న్; విడుచున్.

9-625-వచనము అంత నా కణిమునీందుర ండు బాలకుం జూచ శ్కుంతల క్ిటి్నియిె.

పటి్పురాజు నీ మగఁడు; పాపఁడు ననినట్ నెకుక డంతకుం; బటి్పుద్ేవిాెై గఱ్ువ బాగున నుండక పాఱ్ుాారితో గట్లి వనంబులో నవయఁగాఁ బనిలక ద్వట్ఁ దరిిపో ఁగద్ే పుట్టిన యిండి మానినులు పో రచగా ననిశ్ంబు నుందురే?

9-627-వచనము అనిన నియాక్ొని.

ఆ పనినాాని నతయల ాాాపారు నుద్ారు ాైెష్ుాాంశోదువునిం జూప ద నంచు శ్కుంతల భూపాలునికడకు వచెిఁ బుతయర ని గొనుచున్.

9-629-వచనము వచి దుష్ాంతయండునన స్భామండపంబునకుం నని నిల్లచ యునన యిెడ.

9-630-మతేతభ విక్ీీాషింతము వల క్ేలన్ గురుచకరీేఖయుఁ బదదిందింబునం బదెరే ఖలు నొపాురఁగ నందు వచిన రమాక్ాంతయండు నాఁ గాంతి న గ్లమ్మై యునన కుమారు మారస్దృశాక్ారున్ విలోక్ించ తాఁ బలుకం డయిెా విభం ాెఱ్ ంగి స్తి విభరా ంతాతె యైెి యుండగన్.

9-631-వచనము ఆ స్మయంబున.

9-632-మతేతభ విక్ీీాషింతము అద్ె నీ వలిభ; ాాఁడు నీ స్ుతయఁడు; భారాాపుతయర లం బాతయర లన్ వదలంగా; దలనాఁట్ట కణివనిక్ా ాెైాాహిక్ారంభముల్ మద్వ నూహింపు; శ్కుంతలావచనముల్ మానాంబుగా భూవరేం దర! దయం నేక్ొనుమంచు మోోస ను వియద్ాిణీవధూాాకాముల్.

ఇటి్శ్రీరాాణి స్రిభూతంబులకుఁ ద్ేట్పడ భరింపు మని పల్లక్ిన, నా కుమారుండు భరతయండయిెా; నంత నా రాజు రానవదన నంగీకరించ తనూభవుం నేక్ొని క్ొంతక్ాలంబు రానాంబునేసి పరలోకంబునకుం ననియిె; తదనంతరంబ.

9-634-కంద పదాము రెండవహరి కి్యీ ధరణీ మండలభారంబు నినస్మంచతబాహా దండమున నిల్లపి తనకును భండనమున నెదురులకక భరతయం ాొప ున్.

9-635-వచనము మఱ్ యునా ద్ౌష్ాంతి, యమునాతట్ంబున ద్ీరతాపుండు పురోహితయండుగా ాెబిద్వయిెనిమిద్వయును, గంగాతీరంబున నేఁబద్వ యయిదును, నిట్లి నూట్ముపుద్వమూఁడశ్ిమ్ేధయాగంబులు స్ద్షింణంబులుగా నొనరిి; ద్ేాేందరవిభవంబున నతిశ్యించ, పదుమూఁడుాేలునెనుబద్వనాలుగు కదుపుధ్ేనువులుగలయద్వ దిందింబనం బరఁగు, నట్టి ాేయి దిందింబుల పాఁాషింమొదవులఁ గేపీులతోడ నలంక్ారస్హితలం నేసి ాేవురు బరా హెణుల కి్చి, మష్ాకర తీరథక లంబున విపరముఖుాలకుఁ బుణాద్వనంబున గనక భూష్ణ శోభితంబులయి ధవళ్దంతంబులు గల నలిని యేినుంగులం బదునాలుగులక్షల నొస్ంగె; ద్వగిినయక్ాలంబున శ్క, శ్బర, బరిర, కష్, క్ిరాతక, హూణ, మిే్చి ద్ేశ్ంబుల రాజులఁ బ్రచంబడంచ, రసాతలంబున రాక్షస్ క్ారాగృహంబులందునన ాేలుుల గరితలం బెకకండర విాషింపించ తెచి, ాారల వలిభులం గూరెి; తిరపురద్ానవుల నయిచ; నిరజరుల నినమంద్వరంబుల నునిచె; నతని రానాంబున గగన ధరణీతలంబులు పరనలుగోరిన క్వరిక ల్లచుిచుంాె; నివిిధంబున.

9-636-ఆట్ాలెద్వ స్తాచరితమందుఁ నలమందు బలమందు భాగామందు లోకపతయలకంట్ట నెకుకాెైన పతరిె నిరువద్వయిేడుాే లకండుి ధరణి భరతయఁ ాేల నధ్వప!

9-637-కంద పదాము అరథపతికంట్టఁ గల్లమిఁ గృ తారుథ ంాెై యతయల శౌరా మలవాషింయు నతం డరథములను బరా ణములను వారథము లని తలఁచ శాంతయఁ డయిెా నరేంద్రా !

9-638-కంద పదాము భరతయని భారాలు మువుిరు వరుస్ం బుతరకులఁ గాంచ వలిభుతోడన్ స్రగిారని తోాోత డను శిరములు దునుమాాషిం రాతె శిశువుల నధ్వపా!

9-639-వచనము ఇట్లి విదరురానపుతిరకలు శిశువులం నంపిన భరతయం డపుతరకుంాెై మరుత్ సోత మంబను యాగంబు పుతరా రిథయిెై చేసి, ద్ేవతల మ్మపిుంచెను; అయావస్రంబున.

9-640-సీస్ పదాము అనన యిలాి ల్లఁ జూలాల్లని మమతాఖాఁ; జూచ బృహస్ుతి స్ురతమునకుఁ

ద్ొరఁక్ొని ప ైబడాఁ ద్ొ లి్ల గరుంబున; నునన బాలుఁడు భయం బొ దవి వలదు తగదని మొఱ్నేయఁదమకంబుతో ాాని; నంధుండ వగుమనన నల్లగి ాాఁడు యోనిలోపల్ల వీరా మూడఁ దనినన నేలఁ; బాషిం బిడాఁాెై యుననఁ బాయ లకక

9-640.1-ఆట్ాలెద్వ నితని ప ంపు; క్ొడుకు ల్లరువురు ననిెంచ రనుచు ాెలయఁ నేయు మనిన మమతఁ బెంపఁనాల; నీవ ప ంపు; భరింపు; మీ ద్ాిజు ననుచుఁ ననియిె ద్ాని విాషించ.

9-641-వచనము ఇట్లి చథుాని భారా యగు మమతయు బృహస్ుతియు శిశువుం గని, ద్ాిజుంాెైన వీని నీవ నీవ భరింపుమని, వద్వనె మఱ్ఁదులు దమలో నొంాొరువులం బల్లక్ిన క్ారణంబున ాాఁడు భరద్ాిజుండయిెా; గరుస్ుథ ండయిన ాాఁడు బృహస్ుతి శాపంబున ద్ీరతాముండయిెా; నంత నా బృహస్ుతియు మమతయు నుదయించన ాాని విాషించ నినేచిం ననిన, మరుతయత లు ాానిం బో షించ పుతరా రిథ యయిన భరతయన క్ిచిరి; భరతయండు ాానిం నేక్ొనియిె; వితథంబయిన భరతవంశ్ంబునకు నా భరద్ాిజుండు వంశ్కరత యగుట్ం నేసి వితథుండనం బరఁగె నా వితథునిక్ి మనుావు, మనుావునకు బృహత్క్షతత ినయ మహావీరా నర గరు్ లను ాారేవురు స్ంభవించ; రందు నరునిక్ి స్ంకృతి, స్ంకృతిక్ి గురుండు, రంతిద్ేవుం డన నిరువురు ననిెంచరి; అందు. 9-41- రంతిద్వేుని చరతిరము

9-642-సీస్ పదాము రానవంశోతతమ! రంతిద్ేవుని కీ్రిత; యేిల చెపుఁగ? విను మిందు నందు నా రాజు దన స్ంచతారథంబు లనినయు; నెడపక ద్ీనుల కి్చియిచి స్కుట్లంబుఁాెై ధ్ెైరాస్ంయుతయంాెై పతద; యిెై క డు నీరులక కధమవృతిత నెంద్ేని నలువద్వయెినిమిద్వ ద్వవస్ముల్; చరియింప నొకద్వవస్ంబు రేపు

9-642.1-ఆట్ాలెద్వ నెయిా పాయస్ంబు నీరును గల్లగిన బహుకుట్లంబభారభయముతోడ నలసి నీరుపట్లి నాకల్లయును మిక్ిక లొదవఁ జూచ కుడువ నుతాహించె.

9-644-సీస్ పదాము అతిథవ భూస్ురుఁ ాొకకఁ ాాహార మాషింగినఁ; గడపక పిరయముతో గారవించ హరిస్మరుణ మంచు నననంబులో స్గ; మిచిన భుజియించ యిేఁగె నాతఁ; డంతలో నొక శూదుర ఁ డశ్నారిథ యైెి వచి;

ప డస్ూప లకదనఁ బో క తనకు నునన యననములోన నొక భాగమిచిన; స్ంతయష్యి ఁాెై ాాఁడు చనిన ాెనుక

9-644.1-ఆట్ాలెద్వ కుకకగమియుఁ ద్ాను నొకకఁ ాేతేర నా యనన శరష్ మిచి స్ననయంబు లాాషిం మోొక్ిక పంప నోడక చంాాలుఁ ాొకక డరుగుద్ెంచ చకక నిల్లచ.

9-645-కంద పదాము హీనుఁడఁ నంాాలుండను మానవకులనాథ! దపిు మానదు; నవలం బో నేర; నీకుఁ జిక్ికన పానీయము నాకుఁ బో సి బరతిక్ింపఁగద్ే.

9-646-వచనము అనిన ాాని దీ్నాలాపంబులకుఁ గరుణించ రా జిటి్నియిె.

అననము లకదు క్ొనిన మధురాంబువు లుననవి; తరా వు మనన! రా వనన! శ్రీరధ్ారులకు నాపద వచిన ాారి యాపదల్ గనీనన మానిి ాారిక్ి స్ుఖంబులు చేయుట్కనన నొండు మే్ లుననద్?ె నాకు ద్వకుక పురుషో్ తతముఁ ాొకకఁడ చుముె పులకసా!

అని పల్లక్ి

9-649-మతేతభ విక్ీీాషింతము బలవంతంబగు నీరుపట్లి న నినపరా ణాంతమ్మై యుననచ ోనలయం ాేమియు; వీని హృనిరము నాయాస్ంబు ఖేదంబు నా నలద్ానంబున నేఁడు మాను ననుచున్ స్రేిశ్ిరాధ్ీనుఁాెై నలముం బో స ను రంతిద్ేవుఁడు దయం నంాాలపాతరంబునన్.

9-650-వచనము తదనంతరంబ; బరహాెద్వ ద్ేవతలు స్ంతోషించ, రంతిద్ేవునిక్ి మే్లుచేయం దలఁచ, నినాక్ారంబులతో ముందట్ నిలువంబాషిం యా రాజు ధైె్రాపరీ్ారథంబు దమ చేసిన వృష్లాద్వ రూపంబులగు విష్యు మాయ నెఱ్ ంగించన, నా నరేందుర ం డందఱ్కు నమస్కరించ.

9-651-కంద పదాము ాారల నేమియు నడుగక నారాయణభక్ిత దన మనంబున ాెలుఁగన్ ధ్ీరుం ాాతఁడు మాయా పారజుఞ ం డగుచు బరమపదముం బొ ంద్ెన్.

9-652-కంద పదాము ఆ రానరిషని గొల్లచన ాారెలిఁ దద్ీయ యోగాెైభవమున శ్రీ నారాయణ చంతనుల ై చేరరిి యోగీశులగుచు సిదదపదంబున్.

9-653-వచనము ఇట్లి రంతిద్ేవుండు వినాఞ నగరిుణి యగు భకి్తవలనఁ బరమపదంబునకుం ననియిె; నంత గరు్ నకు శిని ననిెంచె. శినిక్ి గారు్ యండు గల్లగె; నాతనినుంాషిం బరా హెణకులంబయిెా; మహావీరుానిక్ి నురుక్షయుండును, నురుక్షయునకుఁ దరయారుణియుఁ గవియుఁ బుష్కరారుణియు నను మువుిరు స్ంభవించరి; ాారును బరా హెణులయి చనిరి; బరహెక్షతయర నిక్ి స్ుహో తయర ండు, స్ుహో తయర నకు హసితయు ననించ రా హసిత దన పతర హసితనాపురంబు నిరిెంచె నా హసిత క్ి ననమీఢుండును ద్విమీఢుండును బురుమీఢుండును నన మువుిరు ననియించ; రం దనమీఢుని వంశ్ంబునం బిరయమే్ధ్ాదులు గొందరు పుట్టి బరా హెణులయి చని; రయానమీఢునిక్ి బృహద్వష్యడు నతని పుతయర ండు బృహదదనువు, నతనిక్ి బృహతాకయుండు, నతనిక్ి నయదరథుండు, నతనిక్ి విశ్ిజితయత , విశ్ిజితయత నకు సతనజితయత , సతనజితయత నకు రుచరాశుిండు, దృఢహనువుఁ గాశుాండు వతయాండునన నలువురు ననించ; రందు రుచరాశుినకుఁ బరా జుఞ ండును, నతనిక్ిఁ బృథుసతనుండును, బృథుసతనునిక్ిఁ బారుండును, ాానిక్ి నీపుండు, నీపునిక్ి నూరుిరు గొడుకులును బుట్టిరి; మఱ్ యును.

9-654-ఆట్ాలెద్వ శుకుని క ఁతయరెైన స్ుందరి స్తకృతిఁ బొ ంద్వ ాేడక నీపభూవిభుండు విమల యోగవితయత వినాఞ నద్ీపితో ద్ారచతయత బరహెదతయత ఁ గనియిె.

ఆ బరహెదతయత ండు నెైగిష్ాోాపద్ేశ్ంబున, యోగతంతరంబునం నేసి గోద్ేవియను భారావలన విష్ిక్ేానుండను కుమారునిం గనియిె; విష్ిక్ేానునకు నుదక్ేానుండును, దక్ేానునకు భలాి దుండు గల్్ల, వీరలు బారిద్వష్వులను రాజుల ైరి; ద్విమీఢునకు యమీనరుండు, యమీనరునిక్ిఁ గృతిమంతయండు, గృతిమంతయనిక్ి స్తాధృతి, స్తాధృతిక్ి దృఢనేమి, దృఢనేమిక్ి స్ుపారశవకృతయత , స్ుపారశవకృతయత నకు స్ుపారుశవండును, స్ుపారుశవనకు స్ుమతి, స్ుమతిక్ి స్ననతిమంతయండు, స్ననతిమంతయని క్ొడుకు కృతి యనుాాఁడు హిరణానాభునివలన యోగమార్ం బెఱ్ ంగి, శోకమోహంబులు విాషించ తూరుుదే్శ్ంబున సామస్ంహిత పఠియించె; నతనికి్ నుగాీయుధుండును, నుగాీయుధునకు ్ేముాండు. ్ేముానకు స్ువీరుండు, స్ువీరునకుఁ బురంనయుండుఁ, బురంనయునకు బహురథుండు ననిెంచరి; హసిత క్ొడుకు పురుమీఢునిక్ి స్ంతతి లకదయిెా; నయానమీఢునిక్ి నళిని యను భారా యందు నీలుండు నీలునిక్ి శాంతియు, శాంతిక్ి స్ుశాంతియు, స్ుశాంతిక్ిఁ బురుజుండు, బురుజునిక్ి నరుకండు, నరుకనిక్ి భరాెయశుిండు, భరాెయశుినకు ముద్ల యవీనర బృహద్వష్య క్ాంపిలా స్ృంనయులను ాారేరువురుం బుట్టిరి.

9-656-కంద పదాము మించన భరాెయశుిఁడు స్ుత పంచకమును జూచ విష్యపంచకమును వ రిజంచతిఁ దల మని పల్లకనఁ బాంచాలురు నాఁగ స్ుతయలు పరఁగిరి ధరణిన్.

9-657-వచనము అంత ముద్లునినుంాషిం బరా హెణకులంబెై, ముద్ల గోతరంబు నా నెగాె; భరాెయశ్ిపుతయర ంాెైన యా ముద్లునిక్ి ద్వాోద్ాస్ుండు, నహలాయను

కనాకయునుం బుట్టి ; రా యహలా యందు గౌతమునిక్ి శ్తానందుండు పుట్టి ; శ్తానందునిక్ి ధనురేిద విశారదుండయిన స్తాధృతి పుట్టి ; నతం ాొకనాఁడు వనంబున నూరిశిం గనిన నతనిక్ి రేతుఃపాతంబెై, తద్ీిరాంబు శ్రస్తంబంబునం బాషిం మిథునం బయిెా; నా స్మయంబున.

9-658-కంద పదాము చపలరతి శ్ంతనుం డను నృపవరుఁ డడవిక్ిని ాేఁట్ నెపమునఁ ననుచుం గృపతో శిశుయుగముం గని కృపయిుఁ గృపుం డనుచుఁ ద్ెచి గృహమునఁ బెంచెన్. 9-42- పాంచాలాదుల వంశ్ము

9-659-వచనము ఆ కృపి దో్రణునకు భారా యయిెా; ద్వాోద్ాస్ునకు మితరా యువు, మితరా యువునకుఁ నావనుఁడుఁ, నావనునకు స్ుద్ాస్ుండు, స్ుద్ాస్ునకు స్హద్ేవుండు, స్హద్ేవునకు సో మకుండు, సో మకునకు స్ుననెకృతయత స్ుననెకృతయత నకు నూరుిరు క్ొడుకులుం గల్లగిరి; ాారిలో నంతయ వనుాాఁడు నేాష్యా ండు కడచూలు పృష్తయండు పృష్తయనకు దుర పదుండు, దుర పదునకు ధృషి్దుామానదులయిన క్ొడుకులును ద్రౌ పద్వ యను క ఁతయరుం గల్లగిరి; ధృషి్దుాముననకు ధృషి్క్ేతయవు పుట్టి ; వీరలు పాంచాలరాజులని యెిఱ్ుంగుము; మఱ్ యు నయానమీఢుని క్ొడుకు ఋక్షండు, ఋక్షనకు స్ంవరణుంాా స్ంవరణుండు తపతి యనియిెాషిం స్ూరాకనా యందుఁ గురువుం గనియిె; నా కురువు పతరం గురు్ేతరంబయిెా; నా కురువునకుఁ బరీ్షింతయత స్ుధనువు నహనవు నిష్ధుండు ననుాారు నలువురు పుట్టి ; రందుఁ బరీ్షింతయత క్ొడుకులులకక చనియిె; స్ుధనువునకు స్ుహో తయర ం, డతనిక్ిఁ నావనుండు, చావనునకుఁ గృతి, గృతిక్ి

వస్ువు వస్ువునకు బృహదరథ, కుస్ుంభ, మతాయ, పరతాగ,ీ చేద్వష్ాదులు పుట్టి ; రందు బృహదరథునకుఁ గుశాగుీండు, గుశాగుీనికి్ ఋష్భుండు, ఋష్భునిక్ి స్తాహితయండు, స్తాహితయనిక్ిఁ పుష్ువంతయండు పుష్ువంతయనకు నహున వనుాాఁడు మఱ్ యును. 9-43- బృహదరథుని వృతాత ంతము

9-660-సీస్ పదాము ఆ బృహదరథునకు ననా భారాాగరు; మున రెండు తనుఖండములు ననించె దునుకలుగని తలి్ల తొలఁగంగ ాెైచన; స్ంధ్వంచె నొకట్టగా నర యనంగ నొక ద్ెైతాక్ాంత; ాాఁాొప ు నరాస్ంధుఁ; డన; గిరివరనపుర మాతఁ ాేల ; నతనిక్ి స్హద్ేవుఁ; డతనిక్ి సో మాపి; తనయుఁ; ాాతనిక్ి శీుతశ్వీుండు

నహునపుతయర ండు స్ురథుండు ననవరేణా! యతని క్ొడుకు విదూరథుఁ; డతని పట్టి సారిభరముండు; ాానిక్ి స్ంభవుండు విను నయతేానుఁ డనుాాఁడు విమలక్ీరిత! .

9-661-వచనము ఆ నయతేానునిక్ి రథవకుండు, రథవకునకు నయుతాయువు, నయుతాయువునకుఁ గోీధనుండు, గోీధనునకు ద్ేాాతిథవయు, ద్ేాాతిథవక్ి

ఋక్షండు, ఋక్షనిక్ి భీమసతనుండు, ాానిక్ిఁ బరతీపుండుఁ, బరతీపునకు దే్ాాపి శ్ంతను బాహిి కు లన మువుిరు గొడుకులు పుట్టిరి; అందు. 9-44- శ్ంతనుని వృతాత ంతము

9-662-సీస్ పదాము ద్ేాాపి రానాంబు ద్ీరునొలిక వనం; బునక్ేఁగెఁ దముెండు పూరిననె మందు మహాభిష్యఁ డనియిెడు ాాఁడు శ్ం; తనుఁ డయిెా ాాఁాె యిళ ధ్ాతిరనెలి నేలుచుఁ గరముల నే వృదుధ ముట్టిన; ాాఁాెలి నిండు నవినము నొందు; నతఁడు శాంతిపరా పుత ఁాెై యుననద్ానఁ బం; ాెరంాేండుి వజిర వరిషంపకునన

9-662.1-ఆట్ాలెద్వ వృషిి లకని చొపుు విపుు ల నాషింగిన ననన యుండఁ దముెఁ డగినహో తర ద్ార స్ంగహీంబు ద్ాల్లినఁ బరిాేతత యండుర గాన నీవ యతఁడ ాెైతి.

9-663-వచనము అద్వ క్ారణంబుగా ననన యుండఁ దముెండుఁ రానాారుి ండుగాఁడు; నీవు పరిాేతతవు; మీ యననకు రానాంబిచిన, ననావృషిిద్ోష్ంబు చెడు” నని బరా హెణులు పల్లకన, శ్ంతనుండు వనంబునకుం నని, ద్ేాాపిక్ిఁ బిరయంబు నెపిు, రానాంబు చేక్ొమెని పల క; నంతకు మునన ాానిమంతిర ద్ేాాపిని

రానాంబున కరుి ంనేయందలంచ విపుు లం బిల్లచన నా విపుు లు పాష్ాండమత ాాకాంబులు దే్ాాపిక్ి నుపద్ేశించన, ద్ేాాపి ాేదంబుల నింద్వంచన పాష్ాండుండును ద్ేవదూష్కుండును నయిెాం గావున ద్ేాాపిక్ి రానాంబు లకదని బరా హె ణులు నెపిున శ్ంతనుండు మగిాషిం వచి రానాంబుఁ నేక్ొనియిె; నంత వరషంబును గురిస ను; ఇవిిధంబున.

9-664-కంద పదాము ద్ేాాపి కలాపపురం బాాాస్ము గాఁగ యోగి యిెై యునానఁ డు రీివర! కల్ల నషి్ంబగు నెై ాాతృకకులముమీఁద స్ంసాథ పించున్.

9-665-వచనము బాహీి కుం డనుాానిక్ి సో మదతయత ండు పుట్టి ; సో మదతయత నకు భూరియు భూరిశ్వీస్ుఁడును శ్లుండు ననుాారు మువుిరు పుట్టిరి. 9-45- భీష్యెని వృతాత ంతము

9-666-కంద పదాము భాతిగ శ్ంతనునకు గం గాతట్టకి్ని ాెైష్ుాాగగీణుాఁడు ఘోరా రాతినయననీలోతుల భీతికరగీషీ్యెఁాెైన భీష్యెఁడు పుట్టిన్.

9-667-ఆట్ాలెద్వ పరశురాముతోడఁ బరతిఘట్టంచ నయింప ననుా నొకనిఁ గాన మతనిఁ దకక

వీరయూథపతి విాేకధరెజుఞ ండు ద్వవిననద్వ స్ుతయండు ద్ేవస్ముఁడు.

9-668-వచనము ఆ శ్ంతనునకు ద్ాశ్కనాక యిెైన స్తావతి యందుఁ జితరా ంగద విచతరవీరుాలు పుట్టి ; రందుఁ జితరా ంగదుండు గంధరుిలచే నిహతయండయిెా మఱ్ యును.

స్తావతీవధూట్ట మును శ్ంతనుప ండిముగాని నాఁడు సాం గతామునం బరాశ్రుఁడు గరుమునేసిన బాదరాయణుం డతాధ్వకుండు శ్రహీరికళ్ళంశ్జుఁాెై పరభవించె నితాముల్ స్తాముల ైన ాేదముల సాంగములన్ విభజింపఁ దక్షఁాెై.

9-670-ఆట్ాలెద్వ బాదరాయణుండు భగవంతయఁ డనఘుండు పరమగుహామ్మైన భాగవతము నందనుండ నయిన నాకుఁ నెప ును శిష్ా ననుల మొఱ్ఁగి యిేను నదువుక్ొంట్ట. 9-46- పాండవ క్ౌరవుల కథ

9-671-వచనము ఆ విచతరవీరుానిక్ిఁ గాశిరాజుక ఁతయల, నంబిక్ాంబాల్లకల భీష్యెండు బలాతాకరంబున ద్ెచి విాాహంబు చేసిన విచతరవీరుాండు ాారలం దగిల్ల మనోనరాగమతయత ంాెై, చరక్ాలంబు నానావిధక్ీడీల విహరించుచు, రానయక్షె పీాషింతయంాెై, మృతయం డయిెా; నంత.

9-672-కంద పదాము అతని స్తయలవలన స్ుతయల స్ుత! కను మని తలి్ల పనుప స రిద్వం గనియిెన్ ధృతరాషి్ర పాండు విదురుల నుతచరితయఁడు బాదరాయణుండు నరేంద్రా !

9-673-వచనము అంత, ధృతరాష్యి ర నిక్ి గాంధ్ారి యందు దురోాధనాదులగు క్ొడుకులు నూరుిరును, దుశ్శలయను కనాకయును ననిెంచరి; మృగశాప భయంబునం నేసి, భారాలం బొ ంద ాెఱ్చన పాండునకుఁ గుంతీద్ేవియందు ధరాెనిలకందుర ల పరసాదంబున యుధ్వషిా ర భీమారుజ నులను మువుిరును, మాద్వరద్ేవివలన నాస్తాపరసాదంబున నకుల స్హద్ేవులను ాారిదధఱ్ునుగా నేవురు పుట్టి ; రయేిావురకును దుర పదరానపుతిర యైెిన ద్రౌ పద్వ యందుఁ గమీంబునం బరతివింధుాండును, శీుతసతనుండును, శీుతక్ీరితయు, శ్తానీకుండును, శీుతకరుెండును నన నేవురు పుట్టిరి; మఱ్ యు యుధ్వషిా రునకుఁ బరరవతి యందు ద్ేవకుండును, భీమసతనునిక్ి హిాషింంబయందు ఘట్ోతకచుండును, గాళి యందు స్రిగతయండును, స్హద్ేవునిక్ి వినయ యందు స్ుహోర తయర ండును, నకులునకు రేణుమతి యందు నిరమితయర ండును, నరుజ నునకు నుల పి యను నాగకనాక యందు నిలావంతయండును, మణల రుపతిపుతిర యయిన చతరా ంగద యందు బబుర ాాహనుండును, స్ుభదరయందు శౌరాధ్ెైరా తేనోవిభవంబుల నఖిలరాననికరంబునం బరఖాాతయంాెైన యభిమనుాండును ననిెంచ; రందు బబుర ాాహనుం డరుజ నునియోగంబున మాతామహుని గోతరంబునకు వంశ్కరత యయిెా.

అనాస్ుపూనా! నీ ననకుఁాెై యభిమనుాఁడు భూవరేందరమూ రధనుాఁడు ధనామార్ణ కదంబవిద్ారితాెైరివీర రా ననుాఁడు ననాభీత గురుస ైనుాఁడు స ైనాస్మూహనాథదృ ఙ్మెనుాఁడు మానాక్ీరిత మహిమం దనరెం గురువంశ్కరత యిెై.

9-675-వచనము ఆ అభిమనుానకు నుతతర యందు నీవు ననిెంచతివి.

9-676-కంద పదాము ద్ోరణస్ుతయ తూపుాేఁాషింమి బరా ణంబులఁ బాసి హరికృపాదరశన స్ం తరా ణంబున బరతిక్ితిక్ా ్ోణీశ్ిర! మునున నీ శిశుతిముాేళ్న్.

9-677-వచనము నీ కుమారులు ననమే్నయ, శీుతసతన, భీమసత, నోగసీతను లను నలుిరు వీరల యందు.

9-678-ఆట్ాలెద్వ నీవు తక్షక్ాహి నిహతయండ వని విని స్కలస్రులోక స్ంహృతముగ స్రుయాగ మింక ననమే్నయుఁడు చేయఁ గలఁడు పూరిరోష్కల్లతయఁ డగుచు.

మఱ్ యు నతండు స్రిధరణీమండలంబును నయించ, క్ావషతయుండు పురోహితయండుగానశ్ిమ్ేథంబు చేయంగలాాఁడు. ాానిక్ి శ్తానీకుండు ననియించ, యానఞవలుకయనితోడ ాేదంబులు పఠించ, కృపాచారుానివలన విలువిదానేరిి, శౌనకునివలననాతె నాఞ నంబు బడయఁగలాాఁ; ాా శ్తానీకునిక్ి స్హసరా నీకుండు ాానిక్ి నశ్ిమ్ేథజుం, డశ్ిమ్ేథజునిక్ి నాసీమకృష్యు ం; ాాసీమకృష్యు నకు నిచకుం; ాా నిచకుండు గనాహియంబు నద్వచే హృతంబుగాఁ, గౌశ్ంబి యందు వసియించు; నాతనికి్ నుపుత ం; డుపుత నికి్ఁ జితరరథుండు, చతరరథునకు శుచరథుండు, శుచరథునిక్ి వృషిిమంతయండు, వృషిిమంతయనిక్ి స్ుషతణుండు, స్ుషతణునిక్ి స్ుపీతయండు, స్ుపీతయనిక్ి నృచక్షవు, నృచక్షవునకు స్ుఖానిలుండు, స్ుఖానిలునిక్ిఁ బరిపివుండు, బరిపివునకు మే్ధ్ావి, మే్ధ్ావిక్ి స్ునయుండు, స్ునయునిక్ ినృపంనయుండు, నృపంనయునిక్ి దూరుిండు, దూరుినిక్ి నిమి, నిమిక్ి బృహదరథుండు, బృహదరథునకు స్ుద్ాస్ుండు, స్ుద్ాస్ునిక్ి శ్తానీకుండు, శ్తానీకునకు దురదమనుండు, దురదమనునిక్ి విహీనరుండు, విహీనరునిక్ి దండపాణి, దండపాణిక్ి మితయండు, మితయనకు ్ేమకుండు, ్ేమకునకు బరహెక్షతయర ండు; ాాఁడు నిరింశుంాెై, ద్ేవరిష స్తకృతయంాెై, కల్లయుగంబు నందు ననంగలాాఁడు.

9-680-కంద పదాము నగతి నిట్మీఁదఁ బుట్టిడు మగథాధ్ీశ్ిరుల నిఖిలమనునేశ్ిరులన్ నిగమాంతవిదులఁ నెప ుద స్ుగుణాలంక్ార! ధ్ీర! స్ుభగవిచారా!

నరాస్ంధపుతయర ండయిన స్హద్ేవునిక్ి మారాజ ల్ల, మారాజ ల్లక్ి శీుతశ్వీుండు, శీుతశ్వీునకు నయుతాయువు, నయుతాయువునకు నిరమితయర ండు, నిరమితయర నకు స్ునక్షతయర ండు, స్ునక్షతయర నిక్ి బృహతేానుండు, బృహతేానునిక్ిఁ గరెజితయత , గరెజితయత నకు శీుతంనయుండు, శీుతంనయునకు విపుు ండు, విపుు నకు శుచ, శుచక్ి ్ేముండు, ్ేమునిక్ి స్ువరతయండు, స్ువరతయనకు ధరెనేతయర ండు, ధరెనేతయర నకు శీుతయండు, శీుతయనకు దృఢసతనుండు, దృఢసతనునిక్ి స్ుమతి, స్ుమతిక్ి స్ుబలుండు, స్ుబలునకు స్ునీతయండు, స్ునీతయనకు స్తాజితయత , స్తాజితయత నకు విశ్ిజితయత , విశ్ిజితయత నకుఁ బురంనయుండును ననిెంచెద” రని చెపిు మఱ్ యు నిటి్నియిె.

9-682-ఆట్ాలెద్వ వినుము మగధద్ేశ్విభులు నరాస్ంధ పరముఖ ధరణిపతయలు పరబలయశులు వీరు కల్లయుగమున ాేయిేండి లోపలఁ బుట్టి గిటి్ఁగలరు భూవరేందర!

9-683-వచనము యయాతిక్ొడు కనువునకు స్భానరుండుఁ, నక్షవుఁ బరోక్షండు నను ాారు మువుిరు పుట్టి ; రందు స్భానరునిక్ిఁ గాలనాథుండు, గాలనాథునకు స్ృంనయుండు, స్ృంనయనకుఁ బురంనయుండు, పురంనయునకు ననమే్నయుండు, ననమే్నయునకు మహాశాలుండు, మహాశాలునిక్ి మహామనస్ుండు, మహామనస్ునకు స్ుశ్రనరుండు తితిక్షవన నిరువురు ననిెంచ; రందు స్ుశ్రనరునకు శిబి వన కి్మీి దరుు లన నలువురు ననిెంచ; రందు శిబిక్ి వృష్ దరు స్ువీర మదర కే్కయులు నలువురు పుట్టిరి; తితిక్షనకు రుశ్దరథుండు, రుశ్దరథునకు హేముండు, హేమునకు స్ుతపుండు, స్ుతపునకు

బల్లయుఁ, బుట్టి; రా బల్లవలన నంగ వంగ కళింగ సింహ పుంారా ంధుర లను పతరుి గలాా రారుిరు కుమారులు పుట్టిరి; ాారలు దూరుు ద్ేశ్ంబులకు రాజులయి ద్ేశ్ంబులకుఁ దమ తమ నామ ధే్యంబు ల్లాషిం, యిేల్లర;ి స్ువీరునకు స్తారథుండు స్తారథునిక్ి ద్వవిరథుండు, ద్వవిరథునిక్ి ధరెరథుఁడు, ధరెరథునకుఁ జితరరథుండుఁ బుట్టి ; రా చతరరథుండు రోమపాదుండు నాఁ బరఁగె. 9-47- ఋశ్ాశ్ృంగుని వృతాత ంతము

9-684-కంద పదాము స్ంతతిలకనితనంబునఁ జింతించుచునుండ నతని చెల్లక్ాఁ డగు ధ్ీ మంతయఁడు దశ్రథుఁ డతనిక్ి స్ంతతిగా నిచెి నాతెనను శాంతాఖాన్.

9-685-వచనము అంత రోమపాదుండు, దన క ఁతయరు శాంత యని కైె్క్ొని మ్మలంగుచుండ, నా రాజు రానాంబునఁ గొంతక్ాలంబు వరషంబు లకమిక్ిం జింతించ, విభాండకస్ుతయంాెైన ఋశ్ాశ్ృంగుండు వచిన వరషంబు గురియు నని ప దదలవలన నెఱ్ ంగ.ి

9-686-కంద పదాము ఆ రాజు ఋశ్ాశ్ృంగుని ఘోరతపో నియముఁ ద్ెచుిక్ొఱ్క్ెై పనిచెన్ ాారస్తయల నేరురుల ను ద్ారస్తనభారభీరుతరమధాగలన్.

ాారలుఁ నని.

క్ాంతలార మ్మకము గననద్వ మొదలుగా నాఁడుాారి నెఱ్ుఁగఁ డడవిలోన గోఁచ బిగియఁగట్లి క్ొనిన యా వడుగని మతితక్ాని రతిక్ి మరపవలయు.

9-689-వచనము అని పలుకుచు.

9-690-కంద పదాము ఆడుచుఁ నెవులకు నింపుగఁ బాడుచు నాలోక నిశితబాణౌఘములన్ వీడుచు డగ్ఱ్ నోడుచుఁ నేాషింయ లా తపసికడకుఁ నేరిరి కలఁపన్.

9-691-వచనము అయావస్రంబున ాారలం జూచ.

9-692-సీస్ పదాము మిళితాళినీల ధమిెలిభారంబులు; చారునట్ావిశరష్ంబు లనియు, భరాెంచ లోనిలపరభ దుక లంబులు; తతచరెవస్త భిదేంబు లనియు, బహు రతనక్ీల్లత భాస్ురహారంబు;

లధ్వకరుద్రా క్షమాలాదు లనియు, మలయన మృగనాభి మహిత లకపంబులు; బహువిధ భూతి లకపంబు లనియు,

మధురగానంబు శీుతియుకతమంతరనాతయ లనియు, వీణెలు దండంబు లనియు, స్తయల మూరుత ల ననఁడు నెఱ్ుఁగని ముగుద తపసి ాారిఁ ద్ాపస్ులని ాాయవచి మోొక్ెక.

9-693-వచనము ఇట్లి వచి మోొక్ికన ఋశ్ాశ్ృంగుం జూచ, నగుచు డగ్ఱ్ .

9-694-సీస్ పదాము ్ేమమే్ యని స్తయల్ చేతయల గుీచి క; రకశ్కుచంబులు మోవఁ గౌఁగల్లంచ చరతపో నియతి డసిాతిగద్ా యని మోముఁ; గంఠంబు నాభియుఁ గలయఁ బుాషింక్ి క్ొీతతద్ీవన ల్లవి గొనుమని వీనుల; ప ంత నాలుకలఁ నపుుళ్ళా చేసి మా వనంబుల పండుి మంచవి తినుమని; ప కుక భక్షాంబులు పీరతి నొస్ఁగి

9-694.1-ఆట్ాలెద్వ నూతనాజినంబు నునుపిద్వ మే్లని గోఁచ విాషించ మృదు దుక లమిచి

మౌని మరగఁనేసి మా పరుశాలకుఁ బో ద మనుచుఁ గొంచుఁబో యి రతని.

9-695-వచనము ఇట్లి హరిణీస్ుతయండు క్ాంతాకట్ాక్షపాశ్బదుద ంాెై, ాారల ాెంట్ం నని, రోమపాదుకడకుం బో యిన, నతండు దన పిరయనందన యిెైన శాంతనిచి పురంబు ననునిచక్ొనియిె; నముెనీశ్ిరుండు వచిన వరషపరతిబంధద్ోష్ంబు చెాషిం వరషంబు గురిస ను; అంత.

9-696-ఆట్ాలెద్వ ఆ నృపాలచందుర ఁ డనపతయాఁాెై యుండ నెఱ్ గి మునికులకందుర ఁ ాషింందుర ఁగూరిి యిషిి చేసి స్ుతయల నిచెి నాతని కృపఁ బంక్ితరథుఁడు పిదపఁ బడస స్ుతయల.

9-697-వచనము ఆ రోమపాదునకుఁ నతయరంగుఁడును, నతయరంగునకుఁ బృథులాక్షండును, బృథులాక్షనిక్ి బృహదరథుండు, బృహతకరుెండు బృహద్ాునుండు ననుాారు మువుిరు పుట్టి ; రందు బృహదరథునకు బృహనెనస్ుఁడు, బృహనెనస్ునకు నయదరథుండు, నయదరథునకు వినయుండు, వినయునకు స్ంభూతి యను భారాయందు ధృతియు, నా ధృతిక్ి ధృతవరతయండు, ధృతవరతయనకు స్తాకరుెండు, స్తాకరుెనకు నతిరథుండును ననిెంచరి.

9-698-ఆట్ాలెద్వ కుంతి పినననాఁడు గోరి స్ూరుానిఁ బొ ంద బిడాఁ డుద్వతయఁాెైనఁ బెట్టి ఁ బెట్టి

గంగ నీట్ విడువఁ గని యతిరథుఁ డంత గరుు ఁ డనుచుఁ గొడుకు గారవించ.ె 9-48- దుర హాానుతయరిస్ులవంశ్ము

9-699-వచనము ఇటి్తిరథునకుఁ గానీనుంాెైన కరుు ండు క్ొడుకయిెా; కరుు నకు వృష్సతనుండు పుట్టిను; అయాయాతి క్ొడుక్ెైన దుర హుానకు బభుర సతతయవు, బభుర సతతయవునకు నారబుద ండు, నారబుద నకు గాంధ్ారుండు, గాంధ్ారునకు ఘరుెండు, ఘరుెనకు ఘృతయండు, ఘృతయనకు దురెదుండు, దురెదునకుఁ బరచేతస్ుండు, బరచేతస్ునకు నూరు్ రు పుట్టి , మిే్చాిధ్వపతయలయి, యుదగిదశ్ నాశ్యీించరి; తయరిస్ునకు వహిన, వహినక్ి భరు్ ండు, భరు్ నకు భానుమంతయండు, భానుమంతయనకుఁ ద్వరసానువు, ద్వరసానువునకుఁ గరంధముండును, గరంధమునకు మరుతయత ండు, నతనిక్ి యయాతిశాపంబున స్ంతతి లకదయిెా; వినుము. 9-49- యదువంశ్ చరతిరము

అనఘ యయాతి ప దదక్ొడుక్ెనై యదు్షింతిపాలు వంశ్మున్ వినినఁ బఠించనన్ నరుఁడు ాెంాషింయుఁ బుటి్ఁడు ముక్ితఁ బొ ందు న యానుపమమూరిత విష్యు ఁడు నరాకృతిఁ బొ ంద్వ ననించెఁ గావునన్ వినుము నరేందర! నా పలుకు వీనుల పండువుగాఁగఁ నెప ుదన్.

9-701-వచనము యదువునకు స్హస్రజితయత ఁ గోీష్యి వు నలుండు రిపుండు ననుాారు నలువురు స్ంభవించ; రందుఁ బెదదక్ొడుకయిన స్హస్రజితయత నకు శ్తజితయత గల్లగె; నా

శ్తజితయత నకు మహాహయ ాేణుహయ హేహయు లనుాారు మువుిరు ననించ;రందు హేహయునకు ధరుెండు ధరుెనకు నేతయర ండు నేతయర నకుఁ గుంతి గుంతిక్ి మహిష్ెంతయండు మహిష్ెంతయనిక్ి భదరసతనుండు, భదరసతనునకు దురెదుండు, దురెదునిక్ి ధనికుండు, ధనికునిక్ిఁ గృతవీరా కృతాగిన కృతవరె కృతౌజులను నలువురు స్ంభవించ; రందు గృతవీరుానిక్ి నరుజ నుండు ననియించె; అతండు మహాబుద్వధబలంబున. 9-50- క్ారతవీరుాని చరతిర

9-702-సీస్ పదాము హరికళ్ళస్ంనాతయఁాెైన దతాత తేరయు; సతవించ స్ద్ో ాగసిద్వధ ఁ బొ ంద్వ బహు యనఞ ద్ాన తపంబులు గావించ; స్కలద్వకుకలు గెల్లి నయముతోడ స్తతంబు హరినామ స్ంక్ీరతనము చేసి; ధనముల నొంద్వ యుద్ారవృతిత యెినుబద్వయిెైదుాే లకండుి భూచకంీబు; ఘనక్ీరితఁ దనపతరుగాఁగ నేల ;

9-702.1-ఆట్ాలెద్వ ముద్వమిలకక తరుణమూరిత యిెై యురుక్ీరిత నమరెఁ గారతవీరుాఁ డనఁగ విభుఁడు నినము ాానిభంగి నేల యిేల్లనయట్టి రాజు నెఱ్ుఁగ మ్మందు రానముఖా!

అయారుజ నునకుం గల పుతరస్హస్రంబునం బరశురామునిబారిక్ిం దపిు నయధిజుండు, శూరసతనుండు, వృష్ణుండు, మధువు, నూరిజతయండు నను ాారేవురు బరతిక్ిరి; నయధిజునకుఁ ద్ాళ్నంఘుండును, ద్ాళ్నంఘునకు నమరిముని తేనంబున నూరుిరు గొడుకులును గల్లగి; రందుఁ బరథముండు వీతిహో తయర ండు మధువునకు వృకుు ండు, వృకుు నకుఁ బుతరశ్తంబు పుట్టి ; నందుఁ బరథముఁడు వృషిు ; మఱ్ యు మధు వృషిు యదువుల యా వంశ్ంబులాారు మాధవులు వృష్యు లు యాదవులు ననం బరఁగిరి; యదుపుతయర ం ాెైన క్వీష్యు వునకు వృజినవంతయండు, వృజినవంతయనకు శాిహితయండు, శాిహితయనకు భేరుశరకుండు, భేరుశరకునకుఁ జితరరథుండు, చతరరథునకు శ్శిబిందుండుం బుట్టిరి. 9-51- శ్శిబిందుని చరతిర

9-704-మతేతభ విక్ీీాషింతము కృశ్మధాల్ పద్వాేవు రంగనలతోఁ గీడీం బరమోద్వంప స్ తయకశ్లుంాెై పద్వాేలలక్షలు స్ుపుతయర ల్ భక్ితనేయం నతయ రదశ్ రతయనండును యోగినాఁ బరఁగి స్పతద్ీిపరానేందుర ఁాెై శ్శిబిందుం డురునీతిమంతయఁ డమరన్ స్తాకంతిపూరేుందుఁాెై.

9-705-వచనము అతని క్ొడుకుల మొతతంబునకు ముఖరులయిన యారుిరలోఁ బృథుశ్వీుండను ాానిక్ి ధరుెండు పుట్టి ; ధరుెనకు నుశ్నుండు పుట్టి , నూఱ్శ్ిమ్ేథంబులునేస ; నయాశ్నునకు రుచకుండు పుట్టి ; నా రుచకునకుఁ బురుజితయత , రుకుెండు, రుక్ేెష్యవుఁ, బృథువు, నాాముఖుండు నను ాారేవురు పుట్టి ; రందు నాాముఖుండు.

9-706-సీస్ పదాము

తొట్లర క్ొల ుడు శ ైబాతోాషిం పతరమంబున; ననపతయాఁ డయుాను ననాభారాఁ గెైక్ొన క్ొక క్ొంతక్ాలంబునకుఁ బో యి; పగాారి యింట్ను బల్లమిఁ బట్టి యొకకనాఁ ద్ేరిప ై నునిచ తోాేత రంగ; నననాథుఁగనాను శ ైబా చూచ క్వపించ మానవకుహక! యిళ పడుచును; ద్ెచియు నేనుండఁ ద్ేరిమీఁద

9-706.1-ఆట్ాలెద్వ బెట్టినాఁడ వనుచు బిఱ్ుస్ులు పలుకంగ నతడు పల్లక్ె నంత నతివతోడ నాకుఁ గోడ ల్లంత నముె మీ లల్లతాంగి స్వతిగాదు నీకు స్తా మనుచు.

9-707-వచనము అయావస్రంబున శ ైబా క్ొడుకుం గాంచు నని యెిఱ్ ంగి విశరిద్ేవతలును బితృద్ేవతలును స్ంతసించరి; ాారల పరసాదంబున.

9-708-కంద పదాము తన స్వతి మొఱ్ఁగి ప నిమిట్ట తనుఁ బొ ంద్వన శ ైబా మఱ్ విదరుునిఁ గనియిెం దనయుఁ గని నాాముఖుండును దనతెచిన కనాఁ ద్ెచి తనయున కి్చెిన్.

ఆ కనాక యందు విదరుునకుఁ గుశుండును గుీథుండును రోమపాదుండునుం బుట్టి ; రా రోమపాదునకు బభుర వు బభుర వునకు విభువు విభువునకుఁ గృతి గృతిక్ి నుశికుండు నుశికునకుం నేద్వ చేద్వ కి్ఁ నెైద్ాాదులు పుటి్రి; కృథునకుఁ గుంతి, గుంతిక్ి ధృషిి , ధృషిిక్ి నిరిృతి, నిరిృతిక్ి దశారుి ండు, దశారుి నకు ాోాముండు, ాోామునకు జీమూతయండు, జీమూతయనకు వికృతి, వికృతిక్ి భీమరథుండు, భీమరథునకు నవరథుండు, నవరథునకు దశ్రథుండు, దశ్రథునకు శ్కుని, శ్కునిక్ిఁ గుంతి, గుంతిక్ి ద్ేవరాతయండు, ద్ేవరాతయనకు ద్ేవక్షతయర ండు ద్ేవక్షతయర నకు మథువు మథువునకుఁ గురువశుండు, కురువశునకు ననువు, అనువునకుఁ బురుహో తయర ం, డతనిక్ి నంశు, వతనిక్ి సాతితయండు సాతితయనకు భనమానుండును భజియును ద్వవుాండును వృషిుయు ద్ేాాపృథుండును నందకుండును మహాభోజుండును నన నేడుిరు పుట్టి ; రందు భనమానునకుఁ బరథమభారా యందు నిమోోచ కంకణ వృష్యు లు మువుిరును, రెండవ భారా యందు శ్తజితయత స్హస్రజితయత నయుతజితయత నన మువుిరు బుట్టి ; రందు ద్ేాాపృథునిక్ి బభుర వు పుట్టి ; వీర ల్లరువుర పరభావంబులఁ బెదదలు శోి కరూపంబునఁ బఠియింతయ; రట్టి శోి క్ారథం బెట్టిదనిన.

వినుము దూరంబునం ద్ేమి వినుచు నుందు మద్వయ చూతయము డగ్ఱ్ నరుగుద్ేర నరులలో బభుర కంట్ట నుననతయఁడు లకడు యోన ద్ేాాపృథున క్ెన యొరుఁడు గలఁాె?

9-711-కంద పదాము పదునాలుగు ాేవురు నఱ్ు వద్వయిేవురు నరులు ముక్ిత పడసిరి బభుర ం

డుద్వతయఁడు ద్ేాాపృథుఁడును బదపాషిం యోగంబుఁ ద్ెల్లయఁబల్లక్ినకతనన్.

9-712-వచనము మహాభోజుం డతిధ్ారిెకుండు; ాాని వంశ్ంబుాారు భోజులని పలుకంబాషింరి; వృషిిక్ి స్ుమితయర ండు, యుధ్ాజితయత ను ననిెంచ; రందు యుథాజితయత నకు శినియు, ననమితయర ండును ననించరి; అనమితయర నిక్ి నిమునండు, నిముననిక్ి స్తరా జితయండు, బరసతనుండు నన నిరువురు పుట్టిరి; మఱ్ యు ననమితయర నిక్ి శిని యనుాాఁడు ాేఱ్ొ కండు గలం; డతనిక్ి పుతయర ండు స్తాకుండును; నతనిక్ి యుయుధ్ానుం డనంబరఁగిన సాతాక్ియు, నా సాతాకి్క్ి నయుండును, నయునకుఁ గుణియు, నా కుణిక్ి యుగంధరుండునుం బుటి్రి; మఱ్ యు ననమితయర నకుఁ బృశిన యను ాేఱొ్ క క్ొడుకు గలఁడు; ాానిక్ి శ్ిలలక చతరకులు గల్లగి; రందు శ్ిలలుకనకు గాంద్వనియం దక ీరుండును, నస్ంగుండును, సారమే్యుండును, మృదుకుండును, మృదుపచివుండును, వరెదృకుకను, ధృషి్వరుెండును, క్షతరోపతక్షండును, నరిమరదనుండును, శ్తయర ఘునండును, గంధమాదనుండును, బరతిబాహువును నను ాారు పనినదధఱ్ు గొడుకులును స్ుచారు వను కనాకయు ననించరి; ాారియం దక ీరునిక్ి ద్ేవలుండును, ననుపద్ేవుండునుం బుటి్రి; మఱ్ యుఁ జితయర నకుఁ బృథుండును విడూరథుండును మొదలుగాఁ గలాారు ప కకండుర వృషిువంశ్నాతయ ల ైరి; భనమానుండు, కుకురుఁడు, శుచ, కంబళ్బరిిష్యండు నన నలువు రంధకునకుఁ బుట్టిరి; కుకురునిక్ి వృషిు వృషిుక్ి విలోమతనయుండు, విలోమతనయునుక్ిఁ గపో తరోముండు గపో తరోమునిక్ి దుంబురు స్ఖుంాెైన యనువును, ననువునకు దుందుభి దుందుభిక్ి దవిద్ో ాతయండు, దవిద్ోాతయనకుఁ బునరిస్ువు, నతనిక్ి నాహుకుండను కుమారుండు, నాహుకి్ యనుకనాయుం

గల్లగి; రా యాహుకునిక్ి ద్ేవకుం, డుగసీతనుండు నన నిరువురు ననించ; రందు ద్ేవకునిక్ి ద్ేవలుండు, నుపద్ేవుండును, స్ుద్ేవుండు, ద్ేవవరధనుం డన నలుగురు గల్లగరి; ాారలకు ధృతద్ేవయు, శాంతిద్ేవయు, నుపద్ేవయు, శ్రదీ్ేవయు, ద్ేవర్షింతయు, స్హద్ేవయు, ద్ేవక్ియు ననఁ ద్ోబుటి్వు లకడుిరు గల్లగిరి; వినుము.

9-713-కంద పదాము అస్దృశ్ లల్లతాక్ారలఁ గిస్లయ కరతలల ద్ేవకీ్ముఖాల నా బిస్రుహనయనల నందఱ్ వస్ుద్ేవుఁడు ప ంాషింియాాె వస్ుధ్ాధ్ీశా!

9-714-వచనము ఉగసీతనునకుఁ గంస్ుండును, నాగోీధుండును, స్ునామకుండును, కహుిండును, శ్ంకుండును, స్ుభువును, రాషి్రపాలుండును, విస్ృష్యి ండును, దుషిిమంతయండును ననుాారు దొ్మెండుర క్ొడుకులును, కంస్యుఁ, గంస్వతియు, స్ురాభువును, రాషి్రపాల్లకయు నను క ఁతయలుం బుటి్రి; ాారు వస్ుద్ేాానునభారాల ైరి; భనమానునిక్ి విడూరథుండును, విడూరథునిక్ి శినియు, నతనిక్ి భోజుండు భోజునిక్ి హృద్వకుండును గల్లగి; రందు హృద్వకునిక్ి ద్ేవమీఢుండు, శ్తధనువు కృతవరెయు నను క్ొడుకులు గల్లగి; రా ద్ేవమీఢుండు శూరుండు ననంబడు శూరునిక్ి మారిష్ యను భారా యందు వస్ుద్ేవుండును ద్ేవభాగుండును ద్ేవశ్వీుండును నానకుండును స్ృంనయుండును శాామకుండును గంకుండును ననీకుండును వతాకుండును వృకుండును ననుాారు పదుగురు గొడుకులును బృథయు శీుతద్ేవయు

శీుతక్ీరితయు శీుతశ్వీస్యు రానాధ్వద్ేవియు నను క ఁతయ లకవురును బుట్టిరి; అందు. 9-52- వస్ుద్వేుని వంశ్ము

ధ్ీనయశాల్ల యైెిన వస్ుద్ేవుఁడు పుట్టినాెంట్ మింట్టప ై నానక దుందుభుల్ మొరస నచుాతయఁ ాీతనిక్ిం దనూజుఁాెై మానుగఁ బుట్లి నంచు గరిమంబున ద్ేవత లుబి రానపం చానన! తనినమితతమున నానకదుందుభి యయిెా ాాఁాషింలన్.

9-716-కంద పదాము తన చెల్లక్ాఁడగు కుంతిక్ిఁ దనయులు లకకుననఁ జూచ తన తనయఁ బృథం దనయఁగ నిమెన శూఁరుడు దన యందల్ల మ్మైతిర నిచెి ధరణీనాథా!

9-717-వచనము అయిాంతి కుంతిభోజునింట్ం బెరుగుచుండ, నొకనాఁడు దురాిస్ుం డరుగుద్ెంచన, నమెహాతయెనకుఁ గొనిన ద్వనంబులు పరిచరాలు చేసి ాేలుులం నేరంజీరు విదాం బడసి, యా విదా లాాెఱ్ుంగ నొకకనా ాేక్ాంతంబున ాెలుంగుఱ్ేని నాకరిషంచన నా దే్వుండు వచినం జూచ ాెఱ్ఁగుపాషిం, యిటి్నియిె.

9-718-కంద పదాము మంతర పరీ్ారథం బభి మంతిరంచతిఁ గాని దే్వ! మదనక్ీీా ా తంతరంబుఁ గోరి చరను

మంతిరంచన తపుు స ైఁచ మరలు ద్వనేశా!

9-719-వచనము అనిన నయుావిదకుఁ బద్వెనీవలిభుం ాషింటి్నియిె.

9-720-మతేతభ విక్ీీాషింతము తెఱ్ాా! నీ పలుకటి్యౌ నస్దులక ద్ేాోతతమాహాినముల్ మొఱ్ుఁగంబో లునె? ాేలుులం బడయుట్ల్ మోఘంబులక నీకు నీ తఱ్ గరుం బగుఁ బుతయర ఁడుం గలుగు; నీ తారుణాముం బూనామౌ ాెఱ్వం గారాములకదు; సిగు్ దగునే? వీరా ావినమాోననా!

అని తగ నియాక్ొల్లు లల్లతాంగిక్ి గరుము చేసి మింట్టక్ిం ననియిె ద్వనేశ్ిరుం డపుడు చకకని రెండవస్ూరుాాో యనం దనరెడు పుతయర ఁ గాంచ కృప దపిు నగనజనాాదభీతయిెై తనయుని నీట్ఁ బో విాషించ తా నరిగెం బృథదంాషింర యింట్టక్ిన్.

9-722-వచనము అ యుావిదను నీ పరపితామహుంాెైన పాండురాజు విాాహంబయిెా; నయాంగనకుఁ బాండురాజువలన ధరెన, భీమారుజ నులు పుట్టి ; రమెగువ చెల ి లగు శీుతద్ేవయనుద్ానిం గారూష్కుం ాైెన వృదధ శ్రె ప ంాషింియాాె; నయిాదదఱ్కు మునిశాపంబున దంతవకుతర ండను ద్ానవుండు ననిెంచె; ద్ాని తోడంబుట్లి వగు శీుతక్ీరితని గేకయరానెైన ధృషి్క్ేతయండు ప ంాషింియాాె; నా దంపతయలకుఁ బరతరదనాదులకవురు పుటి్రి; ద్ాని భగిని యైెిన రానాధ్వద్ేవిని నయతేానుండు పరిణయంబయిెా; నా మిథునంబునకు వింద్ానువిందులు స్ంభవించరి; చేద్వద్ేశాధ్వపతి యైెిన దమఘోష్యండు శీుతశ్వీస్ను బరిగహీించె;

ాారలకు శిశుపాలుం డుదయించె. వస్ుద్ేవుని తముెఁాెైన ద్ేవభాగునిక్ిఁ గంస్యందుఁ జితరక్ేతయబృహదిలు ల్లరువురు ననించరి; ాాని భరా తయగు ద్ేవశ్వీుండనుాానిక్ిఁ గంస్వతి యందు వీరుండును నిష్యమంతయండును నుపుతిలి్లరి; ాాని సో దరుండయిన కంకునిక్ిఁ గంక యనుద్ానిక్ి బకుండు, స్తాజితయత , పురుజితయత , ననుాారుదువిలి్లరి; ాాని స్హజుండయిన స్ృంనయునిక్ి రాషి్రపాల్ల యందు వృష్దురెరషణాదు లావిరువించరి; ాాని యనునాతయం డయిన శాామకునకు స్ురభూమి యందు హరిక్ేశ్ హిరణాాక్షలు పరభవించరి; ాాని తముెంాెైన వతయాండు మిశ్కీ్ేశియను నపారస్ యందు వృక్ాద్వ స్ుతయలం గనియిె; ాాని యనుజుంాెైన వృకుండు దూరాి్షిం యందుఁ దక్ష పుష్కర సాళ్ళిదుల నుతాుద్వంచె; ాాని నఘనాజుండయిన యనీకుండు స్ుద్ామని యనుద్ాని యందు స్ుమితరా నీక బాణాదులయిన గొడుకులం బడస ; ాాని యనుజుం ాెైన యానకుండు గరిుకయందు ఋతయధ్ామ నయులం గాంచె; వస్ుద్ేవునివలన రోహిణి యందు బలుండును గదుండును సారణుండును దురెదుండును విపులుండును ధృవుండును గృతాదులును, బరరవి యందు స్ుభదుర ండును భదరబాహుండును దురెదుండును భదుర ండును భూతాదులుం గూడ బనినదదఱ్ును, మద్వర యందు నంద్ోపనంద కృతక శీుత శూరాదులును గౌస్లా యందుఁ గేశియు, రోచన యందు హస్త హేమాంగాదులును, నిళ్ యందు యదు ముఖుాలయిన యురువలకలాదులును, ధృతద్ేవ యందుఁ ద్వరపృష్యా ండును, శాంతిద్ేవ యందుఁ బరశ్మీ పరశితీాదులును, నుపద్ేవ యందుఁ గలు వృష్ాి యదులు పదుండుర ను, శ్రదీ్ేవ యందు వస్ుహంస్ స్ుధనాిదు లారు్ రును, ద్ేవర్షింత యందు గద్ాదులు ద్ొమెండుర ను, స్హద్ేవయందుఁ బురూఢ శీుతముఖుా ల నమండుర ను, ద్ేవక్ి యందుఁ గీరితమంతయండును స్ుషతణుండును భదరసతనుండును ఋజువును స్మదనుండును భదుర ండును స్ంకరషణుండును నను ాా రేడుిరును బుట్టిరి; మఱ్ యును.

9-53- శ్రీకృష్ాు వతార కథాస్ూచన

9-723-కంద పదాము దుషి్నన నిగహీంబును శిషి్ననానుగహీంబు చయేుట్ క్ొఱ్క్ెై యషి్మగరుమున గుణో తకృష్యి ఁడు ద్ేవకి్క్ి విష్యు ద్ేవుఁడు పుట్టిన్.

9-724-ఆట్ాలెద్వ విష్యు ఁ డుద్వతయఁాెైన ాెనుక నా దే్వక్ి భదరమూరిత యగు స్ుభదరఁ గనియిె; నా గుణాఢా ముతతవగు నీకు నరుజ ను దయిత యగుట్ఁ నేసి ధరణినాథ!

9-725-కంద పదాము ఎపుుడు ధరెక్షయ మగు నెపుుడు పాపంబుప డము నీ లోకములో నపుుడు విశరిశుఁడు హరి దపుక విభఁ డయుాఁ దనునఁ ద్ా స్ృజియించున్.

9-726-కంద పదాము తనమాయ లకక పరునకు ఘనునకుఁ నీశ్ిరున క్ాతెకరతకు హరిక్ిన్ నననములకుఁ గరెములకు మనునేశ్ిర! క్ారణంబు మఱ్ యును గలద్ే?

9-727-కంద పదాము తలఁపఁగ నెవిని మాయా విలస్నములు నననవృద్వధ విలయంబులకుం గల్లమి కనుగహీ మోక్షం బులకును జీవునిక్ి మూలములు నా నెగడున్.

9-728-సీస్ పదాము అట్టి స్రేిశుిని కరయంగ ననాెద్వ; పరతంతరభావ మ్మపాుట్ఁ గలదు రానలాంఛనముల రాక్షస్వలిభు; ల్ౌహిణీశుల ై యవనిఁ బుట్టి ననులను బాధ్వంప శాసించు క్ొఱ్కునెై; స్ంకరషణునితోడ నననమంద్వ యమరుల మనముల క్ెనై ల క్ికంపంగ; రాకుండు నట్టి కరెములఁ నేసి

కల్లయుగంబున ననిెంపఁ గలుగు నరుల దుుఃఖనాలంబు లనినట్టఁ ద్ొలఁగ నడచ నేల ాేరఁగెలి ాారించ నిఖిలద్వశ్ల విమలక్ీరుత లు ాెదచలి్ల ాెలస శౌరి.

9-729-కంద పదాము మంగళ్హరిక్ీరిత మహా గంగామృత మించుక్ెైనఁ గరాు ంనలులన్

స్ంగతము నేసి ద్రా వఁ ద్ొ లంగును గరెంబు లావిలం బగుచు నృపా!

9-730-కంద పదాము వననాక్షని మందసిెత ఘనకుండలద్ీపిత గండ కల్లతాననమున్ వనితలుఁ బురుష్యలుఁ జూచుచు ననిమిష్భావంబు లకమి కలయుదు రధ్వపా!

9-731-సీస్ పదాము ననకుని గృహమున ననిెంచ మందలోఁ; బెరిఁగి శ్తయర లనెలిఁ బ్రఁచ మడఁచ ప కకండుర భారాలఁ బెంాషింియిెై స్ుతశ్తం; బులఁ గాంచ తను నాద్వపురుష్యఁ గూరిి కతీయవులు ప కుకలు గావించ పాండవ; క్ౌరవులకు నంతఁ గలహ మయిన నందఱ్ స్మయించ యరుజ ను గెల్లపించ; యుదధవునకుఁ దతత వ మొపుఁ నెపిు

9-731.1-ఆట్ాలెద్వ మగధ పాండవ స్ృంనయ మధు దశారి భోన వృష్ు యంధక్ాద్వ స్ంపూజుాఁ డగుచు నురిిభరము నిాారించ, యుండ నొలి క్ా మహామూరిత నినమూరిత యందుఁ బొ ంద్ె.

నగుమొగమున్ స్ుమధామును నలినిద్ేహము లచి క్ాట్ప టి్గు నురమున్ మహాభునము లంచతకుండలకరుముల్ మద్ే భగతియు నీలాేణియుఁ గృపారస్దృషిియుఁ గలు్ ాెనునఁ షాిం ముెగఁ బొ డస్ూపుఁగాత గనుమూసిన యపుుడు విచుినపుుడున్.

9-733-వచనము అని చెపిు. 9-54- పూరిు

9-734-కంద పదాము ననకస్ుతాహృచోి రా! ననకవచోలబదవిపిన శ లైవిహారా! ననక్ామితమంద్ారా! ననక్ాద్వ మహీశ్ిరాతిశ్యస్ంచారా!

9-735-మాల్లని

నగదవనవిహార!ీ శ్తయర లోకపరహారీ! స్ుగుణవనవిహార!ీ స్ుందరీమానహార!ీ విగతకలుష్పో షీ! వీరవిద్ాాభిలాషీ! స్ిగురుహృదయతోషీ! స్రిద్ా స్తాభాషీ!

9-736-గదాము ఇద్వ శ్రపీరమే్శ్ిరకరుణాకల్లత కవితావిచతర కే్స్నమంతిరపుతర స్హనపాంాషింతా పో తనామాతా పరణీతంబెైన శ్రీ మహాభాగవతం బను మహాపురాణంబు నందు స్ూరావంశారంభంబును, ాెైవస్ితమనువు ననెంబును, హ ైమచందరకథనంబును, స్ుదుామానద్వమను స్ూనుల చరితరంబును, మరుతయత ,

తృణబిందు, శ్రాాతి, కకుద్వె, స్గర, నాభాగ పరముఖుల చరితరంబులును, నంబరీష్యని యందుఁ బరయోగింపబాషింన దురాిస్ుని కృతానిరరథక యగుట్యు, ని్ాికు వికు్షిం మాంధ్ాతృ పురుకుతా హరిశ్ిందర స్గర భగీరథ పరముఖుల చరితరంబులును, భాగీరథీపరా ాహ వరునంబును, గలాెష్పాద ఖట్ాింగ పరముఖుల వృతాత ంతంబును, శ్రరీామచందర కథనంబును, దద్ీయ వంశ్పరంపరా గణనంబును, నిమికథయును, నందరవంశారంభంబును, బుధ పురూరవుల కథయును, నమదగిన పరశురాముల వృతాత ంతంబును, విశాిమితర నహుష్ యయాతి పూరు దుష్ాంత భరత రంతిద్ేవ పాంచాల బృహదరథ శ్ంతను భీష్ె పాండవ క్ౌరవ పరముఖుల వృతాత ంతంబును, ఋశ్ాశ్ృంగ వరతభంగంబును, దుర హాానుతయరిస్ుల వంశ్ంబును, యదు క్ారతవీరా శ్శి బిందు నామదగానయదుల చరితరంబును, శ్రకీృష్ాు వతార కథాస్ూచనంబును నను కథలుగల నవమ స్కంథము స్ంపూరుము.

- - - 0 - - -

ǸĎతన įnల¢గ Ķ గవతమ -...

Documents

ఆనంద జ్యోతి - kinige7 పన rయ ద...

పోతన తెలుగు...

thuppulsribhashyam.orgthuppulsribhashyam.org/ba/chatussutri_2018_02_05.docx ·...

ఆÝతÍ హృదయ Ø ^మä ఒక ప£Ý ?లన ·...

national symbols of india -...

1 ´sr¯ınidhih. ´sr¯ıvarassragv¯ı...

అఆఇఈఉఊ ఋౠఎఏఐఒ ఓఔఅంఅః క...

గ రహశయ్ - free gurukul · 2017-08-06 · “ఉ...

ల సహ మ ం - vaidika vignanam...ల సహ మ ఓ...

çßÀºßí Æı´Þ-Õ'ìÖ - gujarat state...

pitra dosha remedies · pitra dosha remedies ఇı...

desikastotraani - hindu sri vaishnava community ·...

salavat-ı beşairu'l hayrat

గవత దం - internet archive · గ ం లను...

మసీహ్ అలైహిస్సలాం...

సం రణ్ తన గవతం1 ం 5 - internet...

ఒక త్ అ న్ ం న ల్ - archive.org ·...

నభస్ాయం...చ భ తభ ల : అవ ల ,...

sample horoscope · sample horoscope ॐ Ž(ಕ ı˜ ೕ...

book ff 20-12-08 telugu rev - అ ~4 ˇ žరగత À4...