*अध्याय बारावा प्रारंभ*

॥ श्री गणशेाय नमः ॥

ह ेगणाधीशा गणपती । मयरेुश्वरा विमलकीवति ।

माझ्या हृदयीं करुन िस्ती । ग्रंथ कळसास नेई हा ॥१॥

त ंज्ञानबधु्दीचा दाता । त ंभक्तमनोरथ परुविता ।

विघ्ननगातें संहाररता । त चं एक गणराया ॥२॥

त ंसाक्षात ्वचतंामणी । वचवंतललेें दशेी जाणीं ।

आपलु्या भक्तालंाग नी । ऐसें परुाण ेम्हणतात ॥३॥

माझ्या मनीची अिघी वचतंा । लयास नईे एकदतंा ।

लंबोदरा पािितीसतुा । भालचदं्रा वसंदरुारे ॥४॥

असो बच्चलुाल अग्रिाला । होता एक आकोल्याला ।

धन-कनक-संपन्न भला । मनाचाही उदार जो ॥५॥

त्यानें हवककत कारंज्याची । म्हणज ेलक्ष्मणपतं घडुयाची ।

कणोपकणी ऐकली साची । तणेें साशकं जाहला ॥६॥

तें खरें खोटें पहाण्यास । विचार करी वचत्तास ।

तों एके समयास । महाराज आले अकोल्याला ॥७॥

येऊन बच्चलुाला घरीं । बैसत ेझाले ओटयािरी ।

कीं गजानन साक्षात्कारीं । भक्त आपलुा जाण न ॥८॥

बच्चलुाला आनंद झाला । तो समथाांसी ऐसे िदला ।

आज गरुुराया िाटतें मला । आपली प जा करािी ॥९॥

ऐसें ऐकता ंभाषण । समथे तकुविलीं मान ।

जें साक्षात ्असे वचन्ह । श्रोत ेसंमती वदल्याचें ॥१०॥

बच्चलुालानें तयारी । तात्काळ केली ओटयािरी ।

षोडशोपचारे अत्यादरीं । प जन त्यानें आरंवभले ॥११॥

प्रथमतः घातले मंगलस्नान । नानाविध उटणीं लाि न ।

मग करविलें पररधान । िस्त्र पीताबंर जरीचा ॥१२॥

शालजोडी अगंािरीं । बहुमोल घातली कावममरी ।

एक जरीचा रुमाल वशरीं । अभ्रसे्मी आण वन बावंधला ॥१३॥

गोफ घावतला गळयांत । सलकडी ती हातातं ।

कराचं्या दाही बोटांत । मवुद्रका घातल्या नानापरी ॥१४॥

बहुमोल वहर् याची । िामकरी घातली पौची ।

रत्नजडीत कंठयाची । कंठीं शोभा विशषे ॥१५॥

वजलेबी राघिदास पढेे । निैेद्यास ठेविलें पढुें ।

त्रयोदश गणुी ठेविलें विडे । एक्या लहान तबकातं ॥१६॥

अष्टगधं अगिजा अत्तर । सिुावसक लाविलें फार ।

त्यानें अिघ्या अगंभर । गलुाबपाणी वशपंडीलें ॥१७॥

एका सिुणािच्या ताटी । दवक्षणा ठेविली शेिटीं ।

ती होतीं फार मोठी । रुपये होन मोहोराचंी ॥१८॥

बेरीज करता दहा हजार । येईल ती साचार ।

ऐशी दवक्षणा होती थोर । वकती िणिन करं वतचें ॥१९॥

श्रीफळ पढुें ठेि न । विनये केलें भाषण ।

महाराज माझें इच्छी मन । राममवंदर बाधंािया ॥२०॥

या माझ्या ओटयािरी । अडचण होतसे भारी ।

मंडप तो घातला जरी । उत्सिासी गरुुराया ॥२१॥

त्या माझ्या मनोरथा । प णि करी ज्ञानिंता ।

ऐसे म्हण न ठेविला माथा । अनन्यभािें पायािरी ॥२२॥

त्यािरी साध ुगजानन । दते ेझाले आशीििचन ।

श्रीजानकीजीिन । तझुा करील प णि हते ॥२३॥

असो, आज त ंह ेकाय केलें ? । मला पोळयाचा बैल बनविलें ।

ह ेअलंकार घाल न भलें । त्याचें काय कारण ? ॥२४॥

मी न बैल पोळयाचा । अथिा घोडा दसर् याचा ।

मला या दागदावगन्याचंा । काय सागं उपयोग ? ॥२५॥

अरे हें अिघ ेविष । मला नको त्याचंा स्पशि ।

या नसत्या उपाधीस । माझ्या मागे लाि नको ॥२६॥

अथिा त ंमोठा श्रीमान । ह ेदाखिाया कारण ।

केलेंस का ंहें प्रदशिन । सागं मसी बच्चलुाला ? ॥२७॥

जे आिडते जयासी । तेंच द्यािें तयासी ।

मी िेडावपसा संन्याशी । नागिा वफरतों गािंभर ॥२८॥

हें अिघें तझुें तलुा । लखलाभ असो बच्चलुाला ।

तमु्हा ंप्रापवंचकाला । या द्रव्याची जरर ॥२९॥

माझा यजमान भीमातटीं । उभा विटेसी जगजेठी ।

तो काय माझ्यासाठीं । ह ेिैभि द्याया तयार नसे ? ॥३०॥

ऐसें म्हण न कावढल े। दावगने अगंािरच ेभले ।

चह ंबाज स फेवकयल े। िस्त्राचंीही तीच गती ॥३१॥

दोन पढेे खाऊन । वनघ न गलेे गजानन ।

हा प्रकार अिलोक न । केला शोक अकोल्यातं बहुतानंी ॥३२॥

त्यातं काहंीं कारंज्याच े। लोक हजर होत ेसाचें ।

त ेम्हणती आपलु्या िाचें । अभागी आमचुा लक्ष्मण ॥३३॥

त्याने बच्चलुालापरी । प जन केलें आपलु्या घरीं ।

परी कचरला अतंरीं । मोह धनाचा धरन ॥३४॥

िरघडीचें भाषण । केले विनय दाखि न ।

त ेका ंसमथाांकारण । समजण ेअशक्य आह ेहो ? ॥३५॥

जेिीं प जा दावंभकाचंी । शब्दमयीं असते साची ।

प तिता महािस्त्राची । होते त्याचंी अक्षतनेें ॥३६॥

‘शकि राखडंखाद्यावन’ । ऐसे म्हण वनया िदनीं ।

कुचका दाणा आणोनी । ठेिी पढुें भईुमगुाचा ! ॥३७॥

अशा दावंभक प जनाचें । फलही त्याच स्िरपाचें ।

िाटोळें लक्ष्मणाचें । याच कृतीनें झाले हो ॥३८॥

हा बच्चलुाल धन्य धन्य । जैसें केलें भाषण ।

तसैेंच ठेविलें ितिन । जिाह न न आगळें ॥३९॥

आता ंयाच्या िैभिाला । ओहोट हा ना शब्द उरला ।

संतकृपा झाली ज्याला । तो सखुीच राहातसे ॥४०॥

बच्चलुालानंी तपास । केला अिघ्या अकोल्यास ।

परी न लागला थागं त्यास । समथाांचा कोठेंही ॥४१॥

असो एक वपताबंर नािंाचा । वशष्य वशपंी जातीचा ।

होता गजानन महाराजाचंा । शगेािंीं मठामध्यें ॥४२॥

त्यानें सेिा बहुत केली । तपश्चयाि फळा आली ।

एके वदनीं ऐसी झालीं । गोष्ट ऐका मठातं ॥४३॥

फाटकें तटुकें धोतर । नेसला होता वपताबंर ।

तें पाह न गरुुिर । ऐशा रीतीं बोललें ॥४४॥

अरे तझुें नािं वपताबंर । नेसण्या न धडकें धोतर ।

ढुंगणास पाहाती नारीनर । तें तरी झाकं िडेया ! ॥४५॥

नािं म्हण ेसोनबुाई । हातीं कथलाचाही िाळा नाहीं ।

नािं पाहता ंगगंाबाई । आवण तडफडे तहानेनें ॥४६॥

तशांतलाच प्रकार । आह ेतझुा साचार ।

ह ेफाटके धोतर । पोतरे्याच्या उपयोगी ॥४७॥

तेंच नेस न बैससी । ढुंगण जगाला दाविसी ।

हा घ ेदपुटेा दतेो तसुी । नसेाियाकारणें ॥४८॥

तो न कररता ंअनमान । राह ेबाळा नेस न ।

यासी नको सोड जाण । कोणी काहंीं केले तरी ॥४९॥

वपताबंरा दपुेटा नेसला । ह ेअसह्य झालें इतराला ।

भाऊच घातकी भािाला । होतो स्िाथि दृष्टीनीं ॥५०॥

तो िेडािाकंडा प्रकार । कशास बोल ं साचार ।

गटाराचें उघवडता ंद्वार । घाण मात्र सटुत ेहो ॥५१॥

श्रीगजानन स्िामीप्रत । वशष्य होत ेअसखंयांत ।

परी अवधकारी तयातं । दोन्ही हाताचं्या बोटांइतके ॥५२॥

पाहा श्रोत ेकातंारी । िकृ्ष असती नानापरी ।

त्यातं न क्िवचत ्कोठें तरी । नजरेस पडती चदंनतर ॥५३॥

त्यापरीच होत ेयेथें । त्याचं्या वशष्यमंडळींते ।

काहीं वशष्य वपताबंरातें । टोच ंलागले वनरथिक ॥५४॥

हेंच का ंतझुें वशष्यपण । िस्त्र कररसी पररधान ।

जें का ंसमथाांकारण । ल्याियाच्या उपयोगी ॥५५॥

तझुी भक्ती कळ न आली । त ंखशुालचदं अससी मळुीं ।

त ंराह ंनको ये स्थळीं । अपमान करण्या सद ्गरंुचा ॥५६॥

तैं वपताबंर म्हणाला । मी न गरुचा अपमान केला ।

उलट मान ठेविला । आज्ञा ऐक न तयाचंी ॥५७॥

िस्त्र ह ेमज त्यानंीं वदलें । नेसािया सावंगतले ।

तेंच मी हो पररधान केलें । ही का झाली अिज्ञा ? ॥५८॥

ऐसी भिवत न भिवत झाली । वशष्यातं तेढ माजली ।

ती वमटिािया माि केली । ऐशा रीतीं गजाननें ॥५९॥

वपताबंरास म्हणती गरुुिर । त ंयेथ न जािे द र ।

जाणते म ल झाल्यािर । आई त्याला द र ठेिी ॥६०॥

माझी कृपा आह ेखरी । ह ेवपताबंरा तजुिरी ।

जा वहडं न भ मीिरी । पदनतासी तारािें ॥६१॥

डोळयातं आसिें आण न । करवनया साष्टागं नमन ।

मागे पाहें वफरवफरन । सोड न जाता ंमठासी ॥६२॥

वपताबंर आला कोंडोलीसी । बसला िनातं आबं्यापासी ।

वचतंन चालले मानसी । वनजगरुचें सििदा ॥६३॥

तेथें होता रात्रभर । उदया येता वदनकर ।

जाऊन बसला झाडािर । मुंगळयावंचया त्रासानें ॥६४॥

अिघ्या आम्रिकृ्षािरी । मुगं्या मुंगळे होत ेभारी ।

लहान थोर फादं्यािंरी । आला वपताबंर जाऊन ॥६५॥

परी वनभिय ऐसे सापडेना । स्थान तयासी बसण्या जाणा ।

हचे कृत्य गरुाखयानंा । कौतकुास्पद िाटले ॥६६॥

ते म्हणाले आपापसातं । हा माकडापरी का ंरे वफरत ? ।

ह्या िकृ्षािरी सत्य । हें काहंीं कळेना ॥६७॥

लहान सान फादंीला । वनभियपण ेवफरन आला ।

परीं नाहीं खाली पडला । हेंच आह ेआश्चयि ! ॥६८॥

दसुरा म्हणाला यातं काहंीं । आश्चयि िाटण्याजोगे नाहीं ।

गजाननाच्या वशष्या ठायीं । ऐसे सामर्थयि असते रे ॥६९॥

यािरन हा त्याचंा । वशष्य असािा खवचत साचा ।

चला हा येथ आल्याचा । ितृांत सागं गांिात ॥७०॥

गोपमखुें ितृ्त कळलें । कोंडोलीच ेलोक आले ।

आम्रिकृ्षापाशी भले । कोण आलें तें पहािया ॥७१॥

म्हणाले पौरिासी नर । हा ढोंगी असािा साचार ।

बळेंच कररतो िेडेचार । गजाननाच्या वशष्यापरी ॥७२॥

वशष्य गजानन महाराजाचंा । भास्कर पाटील होता साचा ।

झाला नकुताच अतं त्याचा । अडगािं नामें ग्रामातं ॥७३॥

समथाांच ेवशष्य । येथे येतील कशास ? ।

बळें करण्या उपिास । सोड न बफी पढेयाला ॥७४॥

पसु न एकदा यासं पहािें । तो काय म्हणतो ते ऐकािें ।

मग खरें खोटें ठरिािे । उगीच तकि नाही बरा ॥७५॥

एक मनषु्य पढुे झाला । वपताबंरासी पसु ं लागला ।

त ंकोण कोठील कशास आला ? । गरु तझुा कोण असे ? ॥७६॥

वपताबंर बोले त्यािर । मी शगेािंचा रहाणार ।

मी वशपंी वपताबंर । वशष्य गजानन स्िामींचा ॥७७॥

त्याचंी आज्ञा मजलाग न । करण्या झाली पयिटन ।

म्हण न येथें येऊन । िकृ्षापासी बैसलो ॥७८॥

तो आबं्याच्या मळुाशी । मुंगळे होत ेबहुिसी ।

म्हण न बैसलो फादंीसी । िकृ्षािरी जाऊन ॥७९॥

ऐसे ऐकता ंतद्भाषण । लोक कोपल ेदारुण ।

अरे मोठयाचें नािं सागं न । चषे्टा ऐशा करं नको ॥८०॥

काय म्हण ेमी राजाची । राणी आिडती आह ेसाची ।

खळगी भरण्या पोटाची । आले मजरुी करािया ॥८१॥

दशेमखु त्या गािंीचा । शामराि नामें साचा ।

तो बोलला ऐसी िाचा । अरे सोंगाडया ऐक ह े॥८२॥

स्िामी समथि गजानन । प्रत्यक्ष आह ेभगिान ।

त्याचंें नािं सागं न । बट्टा त्यानंा लाि नको ॥८३॥

अरे िेडया एक्या काळी । त्यानंीं ऐसी कृवत केली ।

ऋत ुनसता ंआणिली । फळें आम्रिकृ्षाला ॥८४॥

त्यानंी फळें आणिली । त ंनसुतीं पानें आण भलीं ।

नाहीं तरी या स्थलीं । तझुी न धडगत लागले ॥८५॥

हा बळीराम पाटलाचा । िकृ्ष िठलेला आबं्याचा ।

तो पणियकु्त करी साचा । आमच्या दखेत ये काळीं ॥८६॥

ऐसें न जरीं करशील । तरी मार खाशील ।

खरा असल्यास होशील । िदं्य आम्हाकंारण े॥८७॥

का ंकीं वशष्य सद ्गरंुच े। काहंी अशंी वनघती साच े।

बापा त्याचं्याच तोडीचें । हा आह ेन्याय जगी ॥८८॥

नको करं उशीर । हा आबंा करी वहरिागार ।

ते ऐकता वपताबंर । गलेा असे घाबरन ॥८९॥

बोलला ऐसे नाड ं नका । माझी सारी कथा ऐका ।

एका खाणीत वनघती दखेा । वहरे आवण गारा हो ॥९०॥

तैसाच मी गार परी । गजानन वशष्यावभतरी ।

बोललो नाही िैखरी । यवत्कंवचत खोटे हो ॥९१॥

गारेिरन खाणीस । नाही येत जगी दोष ।

मी वनज गरुच्या नािंास । चोरन कैसें ठेिािें ? ॥९२॥

शामराि म्हणें त्यािर । नको करं चरचर ।

संकट वशष्यास पडता थोर । त ेधािंा कररती सद ्गरंुचा ॥९३॥

मग तो वशष्य त्याचंा जरी । नसला कृतीनें अवधकारी ।

तरी सद ्गरंुचा प्रभाि करी । साह्य त्या आपल्या वशष्यासं ॥९४॥

ऐसी झाली आडविहीर । वपताबंरासी साचार ।

झाला वबचारा वचतंातरु । काहंीं न सचु ेतयासी ॥९५॥

त्या िठलेल्या झाडापासी । वमळाल ेअिघ ेपौरिासी ।

काय होतें ते पहाियासी । मलुें बायका समिेत ॥९६॥

वनरुपाय होऊवन अखरे । वपताबंरानें जोवडले कर ।

स्तिन मावंडले अपार । आपलु्या सद ्गरंुरायाचं े॥९७॥

ह ेस्िामी समथि गजानना ! । ज्ञानाबंरीच्या नारायणा ।

पदनताच्या रक्षणा । धािं आता ंये काळी ॥९८॥

माझ्यामळुें दोष तलुा । येऊं पाहतो भक्तपाला ।

आपलु्या ब्रीदासाठी पाला । आणीि आम्रिकृ्षासी ॥९९॥

माझी वभस्त तझु्यािरी । पाि मातें लिकरीं ।

ना तरी आली पाळी खरी । मजला येथें मरण्याची ॥१००॥

प्रल्हाद खरा करण्याला । स्तभंीं नरहरी प्रगटला ।

जनी चढविता ंसळुाला । त्याचें पाणी जहालें ॥१॥

जनीचा भार दिेािर । माझा आह ेतजुिर ।

संतदिेातं अतंर । मळुींच नाही रावहलें ॥२॥

दिे तचेी असती संत । संत तचेी दिे साक्षात ्।

मला लोक म्हणतात । वशष्य गजाननाचा ॥३॥

माझे काहंीं महत्त्ि नाहीं । ते अिघ ेतझु्याठायीं ।

पषु्पामळुें वकंमत येई । जगी स त्राकारणें ॥४॥

त ंपषु्प मी आह ेस त । त ंकस्तरुी मी माती सत्य ।

तझु्यामळुेंच आलें येथ । संकट हें माझ्यािरी ॥५॥

आता ंन माझा अतं पाही । गरुुराया ! धािं घईे ।

या िठलेल्या िकृ्षाठायीं । आणी पण ेकोमल ॥६॥

लोकासं म्हणें पीताबंर । करा सद ्गरंुचा नामगजर ।

जय जय गजानन साधिुर । शगेािंच्या अिवलया ॥७॥

लोक अिघ ेगजर कररती । तों पालिी फुटली िकृ्षाप्रती ।

जन नयनी पाहती । त्या अगाध कौतकुाला ॥८॥

कोणी म्हणती असले स्िप्न । तें जे पडले आपणालंाग न ।

पाहा वचमटा घऊेन । आपलु्याला करानंी ॥९॥

वचमटे घऊेन पाहती । तो वनमाली स्िप्नभ्रावंत ।

यािरी कोणी ऐसे म्हणती । वह नजरबंदी असेल ! ॥११०॥

गारुडयाचं्या खळेातं । िाद्या होती सपि सत्य ।

खापर् या अस न दृष्टीप्रत । त्याचंें रुपये वदसती कीं ॥११॥

तोही भ्रम वनमाला । तोड न पाहता पणािला ।

फादंीिाते तात्काळ आला । चीक शभु्रसा बाहरे ॥१२॥

मग मात्र खात्री झाली । िाळल्या िकृ्षा पालिी फुटली ।

श्रीगजानन माऊली । खरीच आह ेमहासतं ॥१३॥

आता ंवपताबंराविशीं । शकंा न धरणें मानसीं ।

चला घऊेन गािंासी । हा त्याचंा वशष्य असे ॥१४॥

याच्यायोगें करन । कधीतरी गजानन ।

येतील कोंडोलीकारण । िासंरासाठीं गाय जैसी ॥१५॥

तें अिघ्यासी मानिलें । वपताबंरासी वमरिीत नेलें ।

ऐसे जेंव्हा वदव्य झालें । तेंव्हा भाि उदलेा ॥१६॥

जैसा समथाांनी आपलुा । वशष्य डोमगािंी पाठविला ।

कल्याण नामें करन भला । कल्याण करण्या जगाचें ॥१७॥

तसैेच केले गरुुिरें । श्रीगजानने सावजरे ।

उदलेे ह ेभाग्य खरें । त्या कोंडोली गािंच े॥१८॥

श्रोत ेअज नपयांत । तो आबंा आह ेकोंडोलीत ।

इतरापंेक्षा असंखयात । फळे येती तयाला ॥१९॥

त्या वपताबंराच ेभजनी । कोंडोली गािं लागला जाणी ।

जेथे जाईल वहरकणी । तथेे ती मोल पािे ॥१२०॥

मठ वपताबंराचा । कोंडोलीत झाला साचा ।

आवण अतंही तयाचा । त ेठायीं झाला हो ॥२१॥

आता ंइकडे शगेािंांत । महाराज आपलु्या मठातं ।

एके वदिशी उवद्वग्न वचत्त । होऊवनया बैसले ॥२२॥

वशष्य त्याचंें कारण । पसु ं लागले कर जोड न ।

महाराज आपलुे मन । का ंहो अवस्थर जाहलें ? ॥२३॥

तैं महाराज िदले लोकालंा । आमचा कृष्णा पाटील गलेा ।

जो वचकणसपुारी आम्हालंा । रोज आण न दते असे ॥२४॥

त्याची झाली आठिण । राम त्याचा मलुगा लहान ।

आता ंसपुारी वचकण । कोण दतेो या ठाया ं॥२५॥

राम थोर झाल्यािरी । करील माझी चाकरी ।

म्हण न मी या मठातंरी । आता ंना तयार राहािया ॥२६॥

ऐसे महाराज बोलता ं। जनालागी लागली वचतंा ।

महाराजाचंा विचार आता ं। वदसतो येथ न जाण्याचा ॥२७॥

म्हण न कसेंही करन । जाऊं न द्यािें त्याकारण ।

चला आपण धर चरण । महाराजाचं ेयेिेळा ं॥२८॥

ऐसा विचार वमळ न केला । मडंळी आली मठाला ।

श्रीपतराि बंकटलाला । ताराचदं मारुती ॥२९॥

मंडळींनीं धररलें चरण । महाराज आम्हा ंसोड न ।

तमु्ही आपलुे वठकाण । राहण्याचें अन्य करं नये ॥१३०॥

तमुची इच्छा असले जेथ । तथेेच राहा शगेािंांत ।

परी सोडण्याचें मनातं । ग्राम हें आण ंनका ॥३१॥

तैं महाराजिाणी वनघाली । तमुच्या गािंातं आह ेदफुळी ।

मला कोणाची जागा मळुीं । नको येथें राहािया ॥३२॥

जी कोणाची नसेल । ऐसी जागा जरी द्याल ।

तरीच राहणें होईल । माझें या शगेािंी ॥३३॥

ऐसी गोष्ट ऐवकली । तवे्हा ंमंडळीं वचतंािली ।

समथाांनीं आज्ञा केली । मोठया पेंचाची आपणा ं॥३४॥

कोणाच्या जागेंत । राहण्या तयार नाहींत ।

सरकार याचं्या प्रीत्यथि । जागा ती दईेल कशी ? ॥३५॥

भ षण आपल्या साध चें । सरकारास नाहीं साचें ।

बंकटलाल बोलला िाचें । ऐसे सकंट घाल ं नका ॥३६॥

सरकार धावमिक कृत्याला । जागा दईेल हा न उरला ।

भरंिसा तो आम्हालंा । हें राज्य परक्याचें ॥३७॥

म्हण न आम्हापंकैी कोणाची । जागा घ्या माग न साची ।

आह ेतयारी आमचुी । ती तमु्हा ंद्याियास ॥३८॥

समथें केलें भाषण । काय ह ेतमुचें अज्ञान ।

जवमनीची मालकी प णि । आह ेसवच्चदानदंाची ॥३९॥

राजे वकत्येक भ मीिरी । आजिरी झाले तरी ।

जागा कशाची सरकारी । इचा मालक पाडुंरंग ॥१४०॥

व्यिहारदृष्टया मालकपण । येते राजालाग न ।

त्याचें नाहीं भ षण । तमु्ही प्रयत्न करा जा ॥४१॥

जागा वमळेल प्रयत्न कररता ं। पढुें नका बोल ं आता ं।

हरी पाटलाच्या हाता ं। यश येईल वनःसशंय ॥४२॥

हरी पाटलाकडे आली । मंडळी ती अिघी भली ।

त्याच्या सल्ल्यानें मावगतली । जागा अजि करन ॥४३॥

बलुढाण्याचा सिािवधकारी । साहबे होता नामे ‘करी’ ।

त्यानें एक एकर जागा खरी । अजाििरन वदली असे ॥४४॥

आवण ऐसें म्हणाला । तमु्ही दोन एकरास्ति अजि केला ।

परी मी ततुि तमु्हालंा । एक एकर दतेसे ॥४५॥

तमु्ही एक िषाित । जागा केल्या व्यिवस्थत ।

तमुचा मी परुिीन हते । जागा आवणक दऊेवनया ॥४६॥

तो ठराि सरकारचा । आह ेदप्तरीं नम द साचा ।

समथाांच्या िाणीचा । प्रभाि खवचत लोकोत्तर ॥४७॥

मग हरी पाटील, बंकटलाल । वनघत ेझाले िगिणीला ।

द्रव्यवनधी क्षणातं जमला । आवण काम झाले सरंु ॥४८॥

यापढुील अिघ ेितृ्त । येईल पढुल्या अध्यायांत ।

सत्परुुषाचा परुविण्यात हते । दिे राह ेतत्पर सदा ॥४९॥

विठ पाटील डोंगरगांिचा । लक्ष्मण पाटील िाडेगािंचा ।

जग ुआबा शगेािंचा । ह ेपढुारी िगिणीच े॥१५०॥

श्रीदासगण विरवचत । हा गजाननविजय नामें ग्रंथ ।

ऐका श्रोते सािवचत्त । वनजकल्याण व्हािया ॥१५१॥

शभु ंभित ु॥ श्रीहररहरापिणमस्त ु॥

॥ इवत श्री गजानन विजय ग्रंथस्य द्वादशोध्यायः ॥

@@@@@