ఘంట�ల �య చ �త� ఘంట�ల �య చ �త� ఘంట�ల �య చ �త� ఘంట�ల �య చ �త� (Ghantasala's autobiography)

RTS Transcribed by NaChaKi

Editors Note: This article is in Unicode; If you cannot see the Telugu script, please scroll down to read the RTS Transcription, or see the pdf version here

ఒక �మ�న� క�ట�ంబంల� 1922 ����ంబర� 4వ !#$% &' ()త కథ +� రంభం అ.ం#. మ� త01దండ4� లక� క05�న సం!'నంల� &7ను మధ�మ:ణ<= . మ� తం���5ర� సూరయ�5ర� సం5?త@A ల�. మృదంగం కD�' E.ంFEర�. ప�H'నం5 Eర� తరంగ 5నంల� ప�!�క కృI F�నEర�. &7డ4 తరంగ 5నంల� సుప��దుK లLనEర� F'ల� మం# E �నుం�� NOణ+Pం#నE Q.

అ.! మ� తం���5ర� సం�ర ()తంల� అR % �1పS ం5 ఉం�Eర�. ఇంటV1 ఉంటW జపం FసుYZంట[ ఉండడం,

బయటక�+\! ఏ ఏY ^లల�&_, భజన Yల`Q+లల�&_, తంమయ:లL 5నం FసూS ఉండడం, ఇం! E � ()త )H'నం. సం�ర బaధ�తలను )సb �సుS &'cర% బంధువdలం!' )మ �eంFEర� ఆయ%c.

మ� తం���5 � )షయంల� &' బaల�సbృR ఒకటh ఎపjడూ మనసుkYl తడ4తm వdంట�ం#. మృదంగం nపdన కట�o YZ%, ననుc భ:జం pద ఎYlqంచుYZ%, ఎంత దూరrst&' ఎకqడ భగవతkంYuరSనం జ �5�!, అYlvwYl ^జర.,

!'ను మృదంగం E.సూS , +డ4తm, &'Fత నృత�ం F.సూS ఉం�Eర�. &'టh &' #వ� సరxపం, నృత�ం అంద �Yl మ:చyట YZల�పdతm ఉం�). ఆ z@ల�1 "బaలభరత{డ4" అ% అందరx మ:దు| 5 }0FEర�. ఎ&_c బం5ర� పతYల�, బహ�మత{ల� కD�' అప�టV1 ల�ంF'.. ఆ బaల�పd z@లల�&7 )శ#'త Y�&'ధు% &'5Qశర వd పంత{ల�5 � దరeనం FసుYZనc మధురసbృR ఉం#.

&' పదYZండవ .�ట మ� తం��5ర� Yలధరbం Fం#ర�. �వ � z@ల�1 ఆయన ననుc దగ� �Yl �సుYZ%, సం5?త )ద�ల� త �ంచ వల�న#5 ఆ#NసూS ఉం�Eర�. మ� తం���5 � య�వ(�)త _తపఃఫలr�_ &' అభ:�ద య�%Yl Yరణం అ% &' నమbకం.

మ� తం���5ర� +\.నతర�Eత &' చదువd సంధ�ల� Rనc5 జరగ ల�దు. దృIo ఎపjడూ ఆట +టలpద ఉం�#.

మ� క�ట�ంబం అం!' మ� r�నమ�ం �0 }�y మయ�5 � సం'రOణ Yl�ందక� వ�yం#.

�వ � z@లల� తం���5ర� F}�న మ�టల� ఎపjడూ తలపdYl వసూS ఉం�). ఏrst&' స Q సం5?త )ద� �HంF'0 అ% &'ల� &7ను శపథం Fసుక�ంట[ ఉం�Eణ<= . చుట�o ప�కqల�నc F'ల�మం# సం5?త )#'ం'సులను ఆశ�.ంF'ను NOణY�సం. అ.! గ:ర�క�లEస #$Oక� &'టh &' బaల� ప�వృRS తట�o Y�ల�క+\.ం#. అంతటh!� ఏ )ధrstన )#'� E�సంగం ల�క .�# Yల`Qపం Hరణ<ల� ప��ం# ()తం. ఈ ప ���త{లల� ఒక సం5?త సమ�E7శంల� &7నూ, &' సం5?తం ఎం!� నవdల+లవడం జ �5�ం#. &'టhనుం�� ఒYQ E7దన +� రంభం అ.ం#. "సం5?త )ద� �HంF'0.

తం���5 � ఆతbక� �ంR క0ం5�ంF'0. ననుc అప^స�ం F�నE �% సం5?త )ద�ల�&7 ప��Yరం Fయ�0." ఇ# %రంతర H'�స.

&'టhYl ఆంధ�#శంల� ఏY��క సం5?త క���ల )జయనగరం'ల� మ�త�r� ఉం#. మ^మహ�ల� �� ఆ#భట1

&' యణ#'సు5ర�, �� #'రం E�ంకట ��&'య:డ45ర� �దలLన సుప��దK )జయనగర సం5?త )#'ం'సుల Yu �S బaల�మ: నుం�� కD�' !0యడం జ �5�ం#. సం5?త )ద� )జయ నగర సం5?తక���లల�&7 �ధన Fయ�0.

గత�ంతరం ల�దు. )జయనగరం E�ళ�టa%Yl త5�న +\� !'kహం .ంటV1 ల�ంF ఆశ ల�క+\.న#.

ఇంటV1 ఎవ �Yu !0యక�ం�' FRనునc బం5ర� ఉంగరం )క�.ం� ఆ�Pమ:b పట�o YZ% )జయనగరం Fర�YZ&'cను. స �5 ఆ సమయ�%Yl సం5?త Yల�� E7స) ��లవల మ�లం'5 మ�యబ�� ఉం#. అం!Yక�ం�' &7ను )జయనగరంల� %ల#క�qక�% Yల�(ల� సక�మం'5 ప�E7Nంచ�'%Yl కD�' ఎం!� ప�RకDల E!'వరణం ఏర���ం#.

ఇట�వంటh %ర�!'kహ ప ���త{లల� �� పటa� య% �!' మ��S ¡5 � దరeనం F�¢ను. �� ��S ¡5ర� సం5?తక���లల� 5త�పం��త{ల�5 వd&'cర�. �� ��S ¡5 �% ఆ +� ంతంల� అందర� Eర� �లDర� �నగ:ర�వd5ర&7 Eర� (E � తం���ఆర� }�ద|గ:ర�వd5ర�). �లDర� 5మంల� అంతక� ప£రం �F'ల� Yలమ:నుం� సం5?త +ఠ�ల &�లYZ0� ఎం!� మం# )#'�ర�� లక� వd�తం5 సం5?త )ద� వdప#NసూS ఉం�Eర�. �� ��S ¡5ర� )జయనగర సం5?తక���లల� ప�E7Nం� అప�టhYl YZ#|Yలr� అ.ం#.

�� ��S ¡5ర� &'Fత +��ం�, &' 5త�ం )% ఎం!� మ:గ:K ల.�ర�. ననూc, &' ప ���త{ల% !ల�సుYZ&'cర�. సం5?త )ద� .¥డల &'క� గల �వ�rstన ఆYంOను అర�ం FసుYZ&'cర�. ననుc సర)H'ల� +\� తk ¦§ం� &'ల� Hర�ం క05�ంFర�. �� ��S ¡5 � 5నం, E � మ� �S మంతం, �¨ంయత ననుc ప�బలం'5 ఆక �©ంF.. "గ:ర�వd" అనc మ�ట �� ��S ¡5 � .¥డల&7 �ర�కమ.ంద%}ం�ం#. &'టhనుం� E � స%cHల� సం5?త �ధన +� రం�ంFను.

)జయనగరంల�% ఇం5?1ష{, సం'సqృతం, సం5?త క���లల )#'�ర�� లక� YZ%c వందల మం#Yl మ^ జªE � సత�ంల� «¬జన వసR క0�ంచ బ��ం#. &7ను సం5?త క���లల� ప�E7Nం�, సత�ంల� «¬జనపd .� �ట� అ.� పర�ంతరం ()తం గడపటం ఏ )ధం5 అ&7 సమస� .�ర���ం#.

ఆ&'టhYl .ంY సం'సqృత )#'�ర�� ల� మధూకరం Fయడం, E ల� FసుY�వడం అ&7# F'ల� సహజం అ&7 «a)ంపబడ4తm ఉం�#.

�టo �దట మధూకరపd జ­లL భ:జªన E7సుYZ% R �5�న ఆ z@ అనుభవం ఎనcటhYl మరపd దు.

ఏrst&' &'డ4 .� త01 �దటh కబళం &' జ­లLల� E7�ం# ఆrs ఆ Eతkల� ప£ �తrstన �O &'క� అI�®oశ �ల!� కD��న భ)ష�త{S &7 ప��#ం�న#.

��లవdల� ప£ �S అ.న తర�Eత &7ను సం5?త క���లల� ప�E7Nంచడం జ �5�ం# &'టh సం5?తక���ల }�ం�+ల� �� #'రం E�ంకట�� &'య:డ45ర� &' సం5?త _జªA నం_ ప ?`�ం�, &' 5త�ం సుశ ?రం5 %ర= .ం� ననుc 5త� సం5?తr� �ధన Fయవల�ంద% +\� తk¦§ంFర�. ల�% పOంల� &7ను వ¯0ం )#'� ��5 F � ఉం�E��&7°.

ఆ z@ల�1 ఆ E!'వరణంల� �� &'య:��5 � Nష{�ల% అ%}ంచుY�వడం 5±ప�5 «a)ంపబ�#.

మ� గ:ర�వdల� �!' మ��S ¡5 � సమOంల� ఆర� సంవతkరమ:ల� #$O5 ��S ¡య సం5?తం అభ��ం� క���ల ప ?O %�y ప£@�ల� #'రం E�ంకట��&'య:డ45 � నుం�� క���ల పటoమ: +Pం#ను. )#'� �� దశల�&7 గవరcrsంట� సం5?త ప ?Oలల� హయ�ర�ప ?Oల� కD�' ఉ�Sర�= డన.��ను.

మ� గ:ర�వdల ఉప#శ మ^తb²ం వలన సం5?త )ద� లO�, లOణమ: ల�క�ం�' Yక�ం�' &'ద³#K , శృR³#K ఏర��'´ .. గ:ర�వd5ర�

)#'�ర�� ల ల�% «aవ&'శYlS%, % bణ'తbకrstన శYlS%, �తం!'� ²%c, రస దృIo% +\� తk¦§ంFEర�. E � ప�«aవమ: వలన&7 భ)ష�త{S ల� &' సం5?!'%Yl ఒక )Nషoత, ప�!�క వ�YlSతం ఏర��'´ ..

&7ను సం5?తక���ల )���}�టhoన &'టhYl ప�సుS తం )జయEడ సం5?త క���ల అధ�µల� �� &7దునూ � కృష=మ� �S, nణ )#'ం'సుల� �� అయ�5 � �\r�శర వd, ¦¶·ద బaదు సం5?త క���ల }�ం�+¸ �� నూకల �న సత�&' యణ, �� జన5ం ఆంజ&7య:ల� �దలగ: &7టh సుప��దK )#'ం'సుల� F'ల�మం# )#'� �� దశల�&7 ఉం�Eర�. సం5?త క���ల పటoం +Pం# )జయనగరం )���}�టWo తర�ణంల� సుప��దK హ �కథక�ల� �� F¹ప�01 సూర�&' యణ «aగవ!'ర�5ర� &'Fత ఒక సం5?త సభ ఏ �ట� F.ంF'ర�. &'టh స«aస � ఆట+టల r�టh ��మద@A �'#భట1 &' యణ #'సు5ర� &'క� ఒక తంబ� బహºక �ంF'ర�. ఆ z@ %జం5 &' ()తంల� ఒక పర#నం.

&' )జయనగర ()తంల� ఎనcడూ మర�వల�% వ�YlS ��మR స �# ల`bనరసమb (క��వర� �ంగ:). )#'� �� దశల� ఆrs &' .¥డల కనప �yన ఆద �మ�నమ:ల� ఎనcడూ మర�వల�ను.

సం5?త )ద�ల� పటoభదు� డ న.న తర�Eత స5మం Fర�YZ% ఆంధ�#శంల� పల�!'వdల�1 �� మనవ�� ,

�ర#'నవ త{� ల�, గణపR నవ త{� ల� �దలగ: ఉతkవ Yర�క�మ�లల�, )Eహ మ¼తkEలల�1 నూ సం5?త కF ?ల� అ&7కం F�ను.

ఆ z@ల�1 &7 ప£@ల� E5Q�యYర�లLన �� హ � &'గభ�షణం5ర�, �� +ర�ప01 మకృష=య� పంత{ల�5ర�, �� Y�� % సత�&' యణ5ర�, �� Eరణ'� బ�హbయ� ��S ¡5ర� �దలగ: సుప��దK )#'ం'సుల ఆ� #'ల� +Pందడం జ �5�ం#. తర�Eత YZంతYల�%Yl మ#'� సు F �న తర�Eత కD�' ఆ¸ ఇం��య� Q��½ల� &7ను F'ల� Yలం ��S ¡య సం5?త Yర�క�మ�ల� .FyE��%.

అ.! YQవలం సం5?త కF ?ల }�న&7 ఆH'రప�� ()తం గడపడం దుర¾రమ%}ం�ం#. ఆంధ� #శంల� సం5?త కF ?లకనc &'టక ప�దరeనలD హ �కథల� ఆ ��కం5 ల�భ#'యకం5 కనప��ం#. బaల�ంనుం� నృత�ంల�ను, &'టక కళల�నూ అ�ర�� ఉండటంFత సయం5 ఒక &'టక సమ�జª%c �� }ం� &'టక ప�దరeనల� ఇవటం +� రం�ంFను. అప�టV1 సుప��దK �¢o� నటక�ల� �� అద|ంYl �� మమ� �S, �� +ర�ప01 సుబa¿ వd, �� +ర�ప01 సత�&' యణ, �� సూ �బaబ:, �� రఘ: మయ�, �� పd0+టh E7ంకటWశర�1 , �� }స+టh నర�ంహమ� �S �దలగ: }�ద|ల!� ప �చయం అ., తర�Eత n �ల� YZంతమం#!� క0� &'టYలల� నటhంF అవYశం కDడ క05�ం#. అప�టV1 ఒకమ�ర� ఆంధ� &'టక క�� ప �షత{S ల� కD�' +లÀ� నడం జ �5�ం#. మ z పdషqరం #'టWక ఆంధ� &'టక క�� ప �షత{S Eర� ననుc సంమ�%ంచడం జ �5�ం#.

సం5?త సభల� FసూS , &'టYల� ఆడ4తm సం5?త NOణల� .సూS ఆ ��కం5 సతమతమవdత{నc సమయంల�&7 ప�పంచం అం!' య:దK E!'వరణంల� మ:%5�ం#. «aరత#శం పరప�భ:!'%Yl #'స�ం FసూS ఉం#. మన &'యక�ల� అందర� జ�ళ�ల� మÁగ:� తm ఉ&'cర�. జª�య Yం5�సు � Quit India � bనం F�ం#. జYuయం5 #శమంతటa ఉ#గc ప ���R ఏర���ం#. 1942 ల� ఆగసుo ల� #శం నల�మ�లల� Y �yచుyవలL )ప1EÂద�మం Fల Q5�ం#.

&' వ�YlSగత ()తం, &' క�ట�ంబ బaధ�త &' సం5?త �ధన అÃc #శ భ)తవ�ం దృÄo ² F'ల� అల�ం5 క%}ంF.. &7ను .�&'డూ .� జYuయ ఉద�మ�ల�1 నూ అంతవరకD +లÀ� నcEణ<=Yదు. ఏ )ధrstన జYuయ )H'&'ల� !0�న EణÅ= Yదు. అ.! ఒకటW అమ�యకrstన ఆE7శం క05�ం#. #శం య:వక�ల Hర��హ�లను, !'�5%c Y�ర�తm ఉం#. ప�R య:వక�డూ అర�ం, మ�నం, +� ణం ఆహ�R Fయవల�న సమయం వ�yం#. ఏrst&'

Y% .ంతకంటW «aరత +¨ర�డ45 E7 Q కరSవ�ం &'క� ల�దు. ఈ ఆE7శం!�&7 F'లమం# �త{� ల!� &'టh ఆగసుo ఉద�మంల� +లÀ� &'cను. ఫ0తం5 &'టh పరప�భ:తం పదు&�%�# మ��ల� Y 5ర NO )Hం�ం#.

జ�ల� ()తం &'క� ఎ&_c )H'ల�5 మ¼పYరం F�ం#. కరSవ� #$O, ��ర సంకల�ం, %యమబదKrstన ()తం, &7ను జ�ల� ()తం గ��} నపj� అర�ం Fసుక�&'cను.

జ�ల�ల� ఉనcపj� �� 5z+ల ���´5ర�, �� +Pటho �� మ:ల�5ర�, �� B.S. మ� �S5ర�, �� ఎ Qc% సుబ�హbంయం5ర� �దలగ: &'యక�ల �హచర�ం ల�ం�ం#.

జ�ల�నుం�� )డ4దల +Pం#న తర�Eత &'ల� ఏ )ధrstన జYuయ�ల ప�«aవం �గలల�దు. మ��� &' సహజ మనః��Rల� ప��, &' సం5?త �ధనల�నూ, &'టక ప�దరeనల�నూ z@ల� గడపడం +� రం�ంFను.

ఈ z@లల�&7 &7ను )Eహం FసుYZనడం జ �5�ం#. &' ��మR �హచర�ం &' ఆశల, ఆద eల �ఫల��%Yl &'ం#$ Eక�ం ప0Ylం#.

మ� అతSE � 5మం }�దపd0వఱుÇ ల� ��మ�ం �సమ:#'� ల ఘEF'ర��లE � ప �చయం క05�ం#. ఆ &'టhYQ ��మ�ం ఘEF'ర��ల�5ర� �%మ� ప �శ�మల� ప�మ:ఖుల�5 ఉంట�&'cర�. E � ఆదరణ!�నూ, +\� !'kహం!�నూ &7ను �%మ� ప �శ�మక� 1944 ల� ప �చయం Fయబ�'´ ను. అనR Yలంల�&7 �%మ� ప �శ�మ ననుc గ: �Sం�ం#. సం5?త దరeక�%5, &7పథ�5యక�%5, అ�Éష ఆంధ�ప�జªÃకం అనంయrstన }¢�మ�ను 5ల� &' .¥డల చూ}ం�ం#. &'టhనుం�� &7టhవరక� క��Yర�%5, &' కృIÃ, �ధననూ #శం +\� తk¦§సూS &7 ఉం#. ననుc చూడటa%Yl, &' సం5?తం )న�'%Yl ప�జల� చూ}సుS నc ఆసYlSYl, &' _కృతజAత_

!0యపర�yYZంట[ ఉంటaను.ఎపjడూ ద`�ణ «aరత #శంల� పలL1 లల�నూ, పటoణ'లల�నూ కD�' ర�క�ల ఎదుట YZ%cE7ల కF ?ల� F� ఉ&'cను. అ&7క ప�జªసంస�ల�, క�� సంస�ల� &'.¥డల సంమ�&'ల� F�¢.. అం! Yక�ం�' ప�మ:ఖ జYuయ&'యక�ల సమOంల�నూ #శమంత{� ల స%cHల�నూకDడ &7ను 5నం F� E � మనcనల నందుYZ&7 అవYశం క05�ం#. మ#'� సు మ�( గవరcర� ���� ప�Yశ షo ÊపR �� H'కృష= పం��త{ల స%cH% 5నం Fయగలగడం &' అదృషoం5 «a)సుS &'cను.

దగ�ర5 నూర� �!'� లక� సం5?త దరeకతం వ¦§ంFను. 8 E7ల +టల� }�5 ))ధ «aషలల� �%మ� +టల� +�� �Yర�´ Fయబ�� ఉ&'c..

�%మ�ల!� సంబంధం ల�క�ం�' #వ!'మ�ర�S ల}�న, #శభYlSYl సంబంHం�, ))ధ ఖండYవ�మ:ల� &'Fత 5నం Fయబ�� �Yర�´ ల� మ�లం5 #శం నల�మ�లల� ఆనం#ంచబడ4త{&'c.. సుప��దK మ^కవdల� గ:రజªడ అ+� వd5 � "పdతS�� బËమb ప£ర=మb", ����5 � "+Pల�లనÃc హల�లదుÃc", "ఆనందం అర=వrst!" అ&7 5Qయ�లకD, �� కర�ణ��5 � పdష� )ల�పం, క�ం�క�మ� � �దలగ: ఖండYE�లక� సం5?తం కD�' �Yర�´ Fయగ05Q అదృషoం &'క� క05�ం#.

అ.! �Ãమ� వ�YlS5 ధన సం+దనFసూS , అ�Éష ప�జలను ఆక �©సూS , ఆనం#ంపజQసూS , E � సంమ�&'ల� అందుY�వడం మ�త�r� క��Yర�% ()త పరమ�ర�ం5 «a)ంచల�క+\త{&'cను. కళ ఎంత ఉనcతrstన#&' Yవచుyను. క��Yర�డ4 కళను తపసుk5 «a)ంచవచుyను. Y% క��Yర�డ4 ప�జªసమస�లక�, ()!'%Yl ప�జల కషo%ష{Ì లక� దూరం YకDడదు. తన కళ ప�జª�É�యసుkYl )%½5�ంపబ��నపj� క��Yర�% ()తం ధంయం అవdత{ంద% &' )�సం.

ఆ YరణంFత&7 #శమ�త }ల�పd ఎపjడ4 ఏ రxపం5 )నవ�y&' &' �¢వలన ��ంచ�'%Yl సం�దుK డ45&7 ఉ&'cను.

జª�య య:దK%H �¢కరణల�నూ, అ&7క E�ద��లల % bణంల�నూ, క���లల % bణంల�నూ, +\Íసు %H �¢కరణల�నూ, అ&7క �ంసqృRక Yర�కల�+లల�నూ, క��Yర�%5 &' శYlS% )%½5�ం� ఆయ� Yర�క�మ %రహణల� «aగ��% Yగలగడం &' అదృషoం5 «a)సుS &'cను.

మన జª�య &'యక�ల� &'ల�% �¢E«aE%c గ: �Sం� అ&7క జYuయ సభలల� +లÀ� &7 అవYశం క0�సూS &7 ఉ&'cర�. ఆంధ� #శంల� జ �5�న స zదయ మ^సభల� +లÀ� నడం &' «aగ� )�Éషr�.

�� కనూ5ంH$, �� E7మ:ల కDరbయ�, �� B.S.మ� �S, �� ఊట�కD � సత�&' యణ �దలగ: హ �జన &'యక�ల!� హ �జన సమ�జªలల� +లÀ� % హ �జన సమస�ను �నుభ�R!� అర�ం FసుYZనటa%Yl త5�న 5Qయ�ల� +�� ఉపంయ��ల� F� &' కరSE�%c +టhసుS &'cన% తృ}Sపడ4త{ంటaను. #శం �తంత�²ం +Pం#న తర�Eత మన «aరత సంసqృRÃ, కళలనూ )#�య:ల� అర�ం Fసుక�&7ందుక� త5�న అవY�ల� F'ల� క05Q.. మ:ఖ�ం5 మన సం5?తం మన Eద�మ:ల�, మన భరత &'ట�ం )#�య:ల మనcనల నందుYZ&'c..

అ.! «aరత�శపd ))ధ సం5?త ?త{లను ఆకర©ణÅయం5 )#�లల� ప�ద �eంచవల�న అవసరం ఉం#. మన#శంల� ��S ¡య సం5?తం ఎంత అ�వృ#K Fం#ం# "#N" సం5?తంకD�' అంత అ�వృ#K% +Pం#ం#. "#N"

సం5?తం �¦§త�+� H'ంయం క05� ప�జª ()!'%c ప�Rఫ0సూS "గR" ప�H'నం5 ఉంట�ం#. ఇంతవరకD )#�య:ల� మన ��S ¡య సం5?తం మ�త�r� )% ఆనం#ంచ�'%Yl త5�న అవYశమ:ల� క0�ంచబడ4త{&'c..

మన nH «aగవత{ల�, బËమbల�టల�, బ:ఱÇకథల� nటhYl కDర�బ��న సం5?తం, మన &'టYలల�% పద�పఠన )H'నం, 5pణ ()!'%c ప�Rఫ0సుS నc +� కSన ప#'ల�� , ఊడ4పdల +టల�, నూర��ల +టల�, Fకq భజనల�, పడవ +టల�, దంపdళ� +టల�, ల�0 +టల�, జ­ల +టల� �దలLన "#N" సం5?త ?త{ల� )#�య:లను అ�తం5 ఆక �©�S య% &' నమbకం. అ.! Eటh% క��తbకం5 ప�ద �eంచ�'%Yl ఆయ� సం5?తYర�ల .¥డల క��Yర�%Yl ఎం!� �నుభ�R అవసరమ. ఉంట�ం#. అదృషoవ�త{S &'క� ఆయ� సం5?త ?త{ల%cటh!�నూ ఎం!� స%c¦§త సంబంధం ఉం#. అR బaల�ంనుం�� "#N" సం5?త ప�«aవంకD�' &'}�న ఎం!� ఉం#. మ:ఖ�ం5

ఆంధ�#�%Yl Fం#న ))ధ సం5?త ?త{లను )#�లల� ఆకర©ణÅయం5 ప�ద �eంచగలన% నమbకం &'క� ఉం#.

&' ఆశలల� మ ±క ప�H'నrstన# ల0త సం5?త ప�F' %Yl త5�న +ఠ�ల % �bంపబ�'ల&7#.

ఈ&'డ4 మన ప�భ:తం మన కళలను అ�వృ#|పరచ�'%Yl ఎ&_c Yర�క�మ�లను అమల�పర�సుS నc#. F'ల� Fట1 సం5?త క���ళల�, గ:ర�క�లమ:ల�, &'ట�+ఠ�లల� %ర¦§సుS నc#. సం5?త )#'ంసులను, &'ట� �సS ¡E7తSలను సతq �సూS &7 ఉం#.

#శంల� ��S ¡య సం5?తంల� %జrstన _రసజAత_ }�ం+Pం#ంచుY�EలంటW అందుబaట�5 ఉం� ల0త సం5?త ప�F'రంవల&7 జర�గ:త{ంద% &' )�శం. #శం ల0త సం5?తం¯కq ఆవశ�కతను గ: �Sం�ం#. ఆY�Eణ< ల0త సం5?త Yర�రమ�లను .� �ట� FసూS &7 ఉం#. అ.! ల0త సం5?తం అనc# ఏ �ండ4 మ�డ4 ఆధు%క కవdల )Äద 5Qయ�ల� +డడం!� �ర�కమవదు.

ల0త సం5?త ప�F' %Yl క���లల� �� }ంచవల�న అవసరం ఉం#. ప�భ:తr� ఈప% Fయగలదు.

ఈ Yర�క�మంల� &7ను ప�భ:!'%Yl ఉప½గ పడగలన&7 &' )�సం. }¢�మమ�ర�S ల�, ప£జÃయ:ల�, మ� త01తండ4� ల, గ:ర�వdల ఆ� ద ప�«aవం!� &' కరSE�%c భ)ష�త{S ల� �ర�కం5 %ర¦§ంచగలన&7 ఆNసుS &'cను.

oka sAmAMya kuTuMbaMlO 1922 DiseMbaru 4va tEdiini nA jiivita katha prAraMbhaM ayiMdi. mA tallidaMDrulaku kaligina saMtAnaMlO nEnu madhyamuNNi. mA taMDrigAru sUrayyagAru saMgiitaj~nulu. mRdaMgaM kUDA vAyiMcEvAru. pradhAnaMgA vAru taraMga gAnaMlO pratyEka kRshi cEsinavAru. nEDu taraMga gAnaMlO suprasiddhulainavAru cAlA maMdi vArinuMDi SikshaNapoMdinavArE.

ayitE mA taMDrigAru saMsAra jiivitaMlO ati nirliptaMgA uMDEvAru. iMTlO uMTE japaM cEsukoMTU uMDaDaM, bayaTakupOtE E EkA hAlalOnO, bhajana kAlakshEpAlalOnO, taMmayulai gAnaM cEstU uMDaDaM, iMtE vAri jiivita vidhAnaM. saMsAra bAdhyatalanu visma ristunnArani baMdhuvulaMtA vimarSiMcEvAru aayanni.

mA taMDrigAri vishayaMlO nA bAlyasmRti okaTi eppuDU manassuki taDutU vuMTuMdi. mRdaMgaM viipuna kaTTukoni, nannu bhujaM miida ekkiMcukoni, eMta dUramainA ekkaDa bhagavatsaMkiirtanaM jarigitE, akkDiki hAjarayi, tAnu mRdaMgaM vAyistU, pADutU, nAcEta nRtyaM cEyistU uMDEvAru. nATi nA divya svarUpaM, nRtyaM aMdariki muccaTa koluputU uMDEvi. aa rOjullO "bAlabharatuDu" ani aMdarU muddugA pilicEvAru. ennO baMgAru patakAlu, bahumatulu kUDA appaTlO labhiMcAyi. aa bAlyapu rOjulalOnE viSvadAta kASiinAdhuni nAgESvararAvu paMtulugAri darSanaM cEsukonna madhurasmRti uMdi.

nA padakoMDava yETa mA taMDigAru kAladharmaM ceMdEru. civarirOjullO aayana nannu daggariki tiisukoni, saMgiita vidyalO tariMca valasinadigA aadESistU uMDEvAru. mA taMDrigAri yAvajjiivita _tapa@hphalamE_ nA abhyuda yAniki kAraNaM ani nA nammakaM.

mA taMDrigAru pOyinataruvAta nA caduvu saMdhyalu tinnagA jaraga lEdu. dRshTi eppuDU aaTa pATalamiida uMDEdi. mA kuTuMbaM aMtA mA mEnamAM ryAli picci rAmayyagAri saM'rakshaNa kriMdaku vacciMdi.

civari rOjulalO taMDrigAru ceppina mATalu eppuDU talapuki vastU uMDEvi. EmainA sarE saMgiita vidya sAdhiMcAli ani nAlO nEnu SapathaM cEsukuMTU uMDEvANNi. cuTTuprakkalunna

cAlAmaMdi saMgiita vidvAM'sulanu aaSrayiMcAnu SikshaNakOsaM. ayitE gurukulavAsa diikshaku nATi nA bAlya pravRtti taTTukOlEkapOyiMdi. aMtaTitO E vidhamaina vidyA vyAsaMgaM lEka yEdO kAlakshEpaM dhOraNilO paDiMdi jiivitaM. ii paristhitulalO oka saMgiita samAvESaMlO nEnU, nA saMgiitaM eMtO navvulapAlavaDaM jarigiMdi. nATinuMDi okE vEdana prAraMbhaM ayiMdi. "saMgeeta vidya sAdhiMcAli. taMDrigAri aatmaku SAMti kaliMgiMcAli. nannu apahAsyaM cEsinavArini saMgiita vidyalOnE pratiikAraM cEyAli." idE niraMtara dhyAsa.

nATiki aaMdhradESaMlO Ekaika saMgiita kaLASAla vijayanagaraM'lO mAtramE uMdi. mahAmahulu Sree aadibhaTla nArAyaNadAsugAru, Sree dwAraM veMkaTa swAminAyuDugAru modalaina suprasiddha vijayanagara saMgiita vidwAM'sula kiirti bAlyamu nuMDi kUDA teliyaDaM jarigiMdi. saMgiita vidya vijaya nagara saMgiitakaLASAlalOnE sAdhana cEyAli. gatyaMtaraM lEdu. vijayanagaraM veLLaTAniki tagina prOtsAhaM yiMTlO labhiMcE aaSa lEkapOyinadi.

iMTlO evarikii teliyakuMDA cEtinunna baMgAru uMgaraM vikrayiMci aasommu paTTukoni vijayanagaraM cErukonnAnu. sarigA aa samayAniki saMgiita kAlEji vEsavi selavala mUlaM'gA mUyabaDi uMdi. aMtEkAkuMDA nEnu vijayanagaraMlO niladokkukuni kAlEjiilO sakramaM'gA pravESiMcaDAniki kUDA eMtO pratikUla vAtAvaraNaM ErpaDiMdi.

iTuvaMTi nirutsAha paristhitulalO Sree paTrAyani siitArAmaSAstrigAri darSanaM cEsEnu. Sree SAstrigAru saMgiitakaLASAlalO gAtrapaMDitulugA vunnAru. Sree SAstrigArini aa prAMtaMlO aMdaru vAru sAlUru cinaguruvugAranE vAru (vAri taMDriAru peddaguruvugAru). sAlUru grAmaMlO aMtaku pUrvaM cAlA kAlamunuMci saMgiita pAThaSAla nelakolpi eMtO maMdi vidyArthulaku vucitaMgA saMgiita vidya vupadESistU uMDEvAru. Sree SAstrigAru vijayanagara saMgiitakaLASAlalO pravESiMci appaTiki koddikAlamE ayiMdi.

Sree SAstrigAru nAcEta pADiMci, nA gAtraM vini eMtO mugdhulayEru. nannU, nA paristhitulani telusukonnAru. saMgiita vidya yeDala nAku gala tiivramaina aakAMkshanu arthaM cEsukonnAru. nannu sarvavidhAlA prOtsa hiMci nAlO dhairyaM kaligiMcEru. Sree SAstrigAri gAnaM, vAri mUrti maMtaM, souMyata nannu prabalaM'gA aakarshiMcEyi. "guruvu" anna mATa Sree SAstrigAri yeDalanE sArthakamayiMdanipiMciMdi. nATinuMDE vAri sannidhilO saMgiita sAdhana prAraMbhiMcEnu.

vijayanagaraMlOni iMgliishu, saM'skRtaM, saMgiita kaLASAlala vidyArthulaku konni vaMdala maMdiki mahArAjAvAri satraMlO bhOjana vasati kalpiMca baDiMdi. nEnu saMgiita kaLASAlalO pravESiMci, satraMlO bhOjanapu yErpATu ayE paryaMtaraM jiivitaM gaDapaTaM E vidhaMgA anE samasya yErpaDiMdi.

aanATiki yiMkA saM'skRta vidyArthulu madhUkaraM cEyaDaM, vArAlu cEsukOvaDaM anEdi cAlA sahajaM anE bhAviMpabaDutU uMDEdi.

moTTa modaTa madhUkarapu jOle bhujAna vEsukoni tirigina aarOju anubhavaM ennaTiki marapurAdu.

EmainA nADu yE talli modaTi kabaLaM nA jOlelO vEsiMdO aame aa vAtsalya pUritamaina bhiksha nAku ashTaiSwaryAlatO kUDina bhavishyattunE prasAdiMcinadi.

selavulu pUrti ayina taruvAta nEnu saMgiita kaLASAlalO pravESiMcaDaM jarigiMdi nATi saMgiitakaLASAla priMsipAlu Sree dwAraM veMkaTaswAmi nAyuDugAru nA saMgiita _j~nAnaM_ pariikshiMci, nA gAtraM suSariiraMgA nirNa yiMci nannu gAtra saMgiitamE sAdhana

cEyavalasiMdani prOtsahiMcEru. lEni pakshaMlO nEnu vayoliM vidyArthigA cEri uMDEvADinEmO. aarOjullO aa vAtAvaraNaMlO Sree nAyuDigAri Sishyulani anipiMcukOvaDaM goppagA bhAviMpabaDEdi.

mA guruvulu siitArAmaSAstrigAri samakshaMlO aaru saMvatsaramulu diikshagA SAstriiya saMgiitaM abhyasiMci kaLASAla pariiksha nicci pUjyulu dwAraM veMkaTaswAminAyuDugAri nuMDi kaLASAla paTTamu poMdEnu. vidyArthi daSalOnE gavarnameMTu saMgiita pariikshalalO hayyarupariikshalO kUDA uttiirNuDanayyEnu.

mA guruvula upadESa mahAtmyaM valana saMgiita vidya lakshya, lakshaNamu lEkuMDA kAkuMDA nAdaSuddhi, SRtiSuddhi ErpaDDAyi. guruvugAru vidyArthula lOni bhAvanASaktini,

nirmANAtmakamaina Saktini, swAtaMtryAnni, rasa dRshTini prOtsahiMcEvAru. vAri prabhAvamu valananE bhavishyattulO nA saMgiitAniki oka viSishTata, pratyEka vyaktitwaM ErpaDDAyi.

nEnu saMgiitakaLASAla viDicipeTTina nATiki prastutaM vijayawADa saMgiita kaLASAla adhyakshulu Sree nEdunUri kRshNamUrti, viiNa vidwAM'sulu Sree ayyagAri sOmESwararAvu,

haidarAbAdu saMgiita kaLASAla priMsipAl Sree nUkala cina satyanArAyaNa, Sree janagAM aaMjanEyulu modalagu nETi suprasiddha vidwAM'sulu cAlAmaMdi vidyArthi daSalOnE uMDEvAru. saMgiita kaLASAla paTTaM poMdi vijayanagaraM viDicipeTTE taruNaMlO suprasiddha harikathakulu Sree coppalli sUryanArAyaNa bhAgavatArugAru nAcEta oka saMgiita sabha ErpATu cEyiMcAru. nATi sabhAsari aaTapATala mETi Sriimadaj~nu DAdibhaTla nArAyaNa dAsugAru nAku oka taMbUrA bahUkariMcAru. aarOju nijaMgA nA jiivitaMlO oka parvadinaM.

nA vijayanagara jiivitaMlO ennaDU maruvalEni vyakti Sreemati saride laxmiinarasamma (kaLAvaru riMgu). vidyArthi daSalO aame nA yeDala kanaparcina aadarAbhimAnamulu ennaDU maruvalEnu.

saMgiita vidyalO paTTabhadruDa nayina taruvAta swagrAmaM cErukoni aaMdhradESaMlO palutAvullO SriirAmanavami, SAradAnavarAtrulu, gaNapati navarAtrulu modalagu utsava kAryakramAlalO, vivAha mahOtsavAlallOnU saMgiita kacEriilu anEkaM cEsAnu.

aarOjullOnE pUjulu vAggEyakArulaina Srii hari nAgabhUshaNaMgAru, Sree pArupalli rAmakRshNayya paMtulugAru, Sree krOni satyanArAyaNagAru, Sree vAraNAsi brahmayya SAstrigAru modalagu suprasiddha vidwAM'sula aaSiirvAdAlu poMdaDaM jarigiMdi. taruvAta koMtakAlAniki madrAsu cErina taruvAta kUDA aal iMDiyA rEDiyOlO nEnu cAlA kAlaM SAstriiya saMgiita kAryakramAlE yiccEvADini.

ayitE kEvalaM saMgiita kacEriila painanE aadhArapaDi jiivitaM gaDapaDaM durbharamanipiMciMdi. aaMdhra dESaMlO saMgiita kacEriilakanna nATaka pradarSanalU harikathalE aarthikaMgA lAbhadAyakaMgA kanapaDiMdi. bAlyaMnuMci nRtyaMlOnu, nATaka kaLalOnU abhiruci uMDaTaMcEta swayaMgA oka nATaka samAjAnni sthApiMci nATaka pradarSanalu ivvaTaM prAraMbhiMcEnu. appaTlO suprasiddha sTEji naTakulu Sree addaMki SreerAmamUrti, Sree pArupalli subbArAvu, Sree pArupalli satyanArAyaNa, Sree sUribAbu, Sree raghurAmayya, Sree pulipATi vEMkaTESwarlu, Sree piisapATi narasiMhamUrti modalagu peddalatO paricayaM ayi, taruvAta viirilO koMtamaMditO kalisi nATakAlalO naTiMcE avakASaM kUDa kaligiMdi. appaTlO okamAru aaMdhra nATaka kaLA parishattulO kUDA pAlgonaDaM jarigiMdi. marO pushkaraM dATEka aaMdhra nATaka kaLA parishattu vAru nannu saMmAniMcaDaM jarigiMdi.

saMgeeta sabhalu cEstU, nATakAlu aaDutU saMgeeta SixaNalu yistU aarthikaMgA satamatamavutunna samayaMlOnE prapaMcaM aMtA yuddha vAtAvaraNaMlO munigiMdi. bhAratadESaM paraprabhutwAniki dAsyaM cEstU uMdi. mana nAyakulu aMdaru jaiLLalO mraggutU unnAru. jAtIya kAMgresu #Quit India# tiirmAnaM cEsiMdi. rAjakiiyaMgA dESamaMtaTA udwigna paristhiti ErpaDiMdi. 1942 lO aagasTulO dESaM nalumUlalA kArciccuvale viplavOdyamaM celarEgiMdi.

nA vyaktigata jiivitaM, nA kuTuMba bAdhyata nA saMgiita sAdhana annii dESa bhavitavyaM dRshTyA cAlA alpaMgA kanipiMcEyi. nEnu yEnADU yE rAjakiiya udyamAllOnU aMtavarakU pAlgonnavANNikAdu. E vidhamaina rAjakiiya vidhAnAlu telisina vANNI kAdu. ayitE okaTE amAyakamaina aavESaM kaligiMdi. dESaM yuvakula dhairyasAhasAlanu, tyAgAnni kOrutuu uMdi. prati yuvakuDuu arthaM, mAnaM, prANaM aahuti cEyavalasina samayaM vacciMdi. EmainA kAni yiMtakaMTE bhArata pauruDugA vErE kartavyaM nAku lEdu. ii aavESaMtOnE cAlamaMdi mitrulatO nATi aagasTu udyamaMlO pAlgonnAnu. phalitaMgA nATi paraprabhutwaM padunenimidi mAsAlu kArAgAra Sixa vidhiMciMdi.

jailu jiivitaM nAku ennO vidhAlugA mahOpakAraM cEsiMdi. kartavya diixa, sthira saMkalpaM, niyamabaddhamaina jiivitaM, nEnu jailu jiivitaM gaDipi nappuDE arthaM cEsukunnAnu.

jailulO unnappuDE Sree gOpAlareDDigAru, Sree poTTi SreerAmulugAru, Sree #B.S.# mUrtigAru, Sree ernEni subrahmaMyaMgAru modalagu nAyakula sAhacaryaM labhiMciMdi.

jailunuMDi viDudala poMdina taruvAta nAlO E vidhamaina rAjakiiyAla prabhAvaM migalalEdu. maLLA nA sahaja mana@hsthitilO paDi, nA saMgeeta sAdhanalOnU, nATaka pradarSanalOnU rOjulu gaDapaDaM prAraMbhiMcEnu.

ii rOjulalOnE nEnu vivAhaM cEsukonaDaM jarigiMdi. nA Sreemati sAhacaryaM nA aaSala, aadarSAla sAphalyAniki nAMdii vAkyaM palikiMdi.

mA attavAri grAmaM pedapulivar''r''ulO SreemAM samudrAla rAghavAcAryulavAri paricayaM kaligiMdi. aa nATikE SreemAM rAghavAcAryulugAru sinimA pariSramalO pramukhulugA uMTunnAru. vAri aadaraNatOnU, prOtsAhaMtOnU nEnu sinimA pariSramaku 1944 lO paricayaM cEyabaDDAnu. anati kAlaMlOnE sinimA pariSrama nannu gurtiMciMdi. saMgeeta darSakunigA, nEpathyagAyakunigA, aSEsha aaMdhraprajAniikaM anaMyamaina prEmAnurAgAlu nA yeDala cUpiMciMdi. nATinuMDi nETivaraku kaLAkArunigA, nA kRshinii, sAdhananU dESaM prOtsahistUnE uMdi. nannu cUDaTAniki, nA saMgeetaM vinaDAniki prajalu cUpistunna aasaktiki, nA _kRtaj~nata_ teliyaparcukoMTU uMTAnu.eppuDU daxiNa bhArata dESaMlO pallelalOnU, paTTaNAlalOnU kUDA rasikula eduTa konnivEla kacEriilu cEsi unnAnu. anEka prajAsaMsthalu, kaLA saMsthalu nAyeDala saMmAnAlu cEsEyi. aMtE kAkuMDA pramukha rAjakiiyanAyakula samaxaMlOnU dESamaMtrula sannidhilOnUkUDa nEnu gAnaM cEsi vAri mannanala naMdukonE avakASaM kaligiMdi. madrAsu mAjii gavarnaru SreeSree prakASa rAshTrapati Sree rAdhAkRshNa paMDitula sannidhini gAnaM cEyagalagaDaM nA adRshTaMgA bhAvistunnAnu.

daggaragA nUru citrAlaku saMgeeta darSakatwaM vahiMcEnu. 8 vEla pATalu paigA vividha bhAshalalO sinimA pATalu pADi rikArDu cEyabaDi unnAyi.

sinimAlatO saMbaMdhaM lEkuMDA dEvatAmUrtulapaina, dESabhaktiki saMbaMdhiMci, vividha khaMDakAvyamulu nAcEta gAnaM cEyabaDi rikArDulu mUlaMgA dESaM nalumUlalA aanaMdiMcabaDutunnAyi. suprasiddha mahAkavulu gurajADa appArAvugAri "puttaDi bomma poorNamma", SreeSreegAri "polAlanannii halAladunnii", "aanaMdaM arNavamaitE" anE gEyAlakuu, Sree karuNaSreegAri pushpa vilApaM, kuMtiikumAri modalagu khaMDakAvyAlaku saMgeetaM kUDA rikArDu cEyagaligE adRshTaM nAku kaligiMdi.

ayitE siniimA vyaktigA dhana saMpAdanacEstU, aSEsha prajalanu aakarshistU, aanaMdiMpajEstU, vAri saMmAnAlu aMdukOvaDaM mAtramE kaLAkAruni jiivita paramArthaMgA bhAviMcalEkapOtunnAnu. kaLa eMta unnatamainadainA kAvaccunu. kaLAkAruDu kaLanu tapassugA bhAviMcavaccunu. kAni kaLAkAruDu prajAsamasyalaku, jeevitAniki prajala kashTanishThurAlaku dUraM kAkuuDadu. tana kaLa prajASrEyassuki viniyOgiMpabaDinappuDE kaLAkAruni jiivitaM dhaMyaM avutuMdani nA viSwAsaM.

aa kAraNaMcEtanE dESamAta pilupu eppuDu E rUpaMgA vinavaccinA nA sEvalanarpiMcaDAniki saMsiddhuDugAnE unnAnu.

jAtiiya yuddhanidhi sEkaraNalOnuu, anEka vaidyaSAlala nirmANaMlOnU, kaLASAlala nirmANaMlOnU, pOliisu nidhi sEkaraNalOnuu, anEka sAMskRtika kAryakalApAlalOnU,

kaLAkArunigA nA Saktini viniyOgiMci aayA kAryakrama nirvahaNalO bhAgaswAmini kAgalagaDaM nA adRshTaMgA bhAvistunnAnu.

mana jAtiiya nAyakulu nAlOni sEvAbhAvAnni gurtiMci anEka rAjakiiya sabhalalO pAlgonE avakASaM kalpistuunE unnAru. aaMdhra dESaMlO jarigina sarvOdaya mahAsabhalO pAlgonaDaM nA bhAgya viSEshamE.

Sree kanUgAMdhii, Sree vEmula kUrmayya, Sree #B.S.#mUrti, Sree uuTukUri satyanArAyaNa modalagu harijana nAyakulatO harijana samAjAlalO pAlgoni harijana samasyanu sAnubhUtitO arthaM cEsukonaTAniki tagina gEyAlu pADi upaMyAsAlu cEsi nA kartavyAnni pATistunnAnani tRptipaDutuMTAnu. dESaM swAtaMtryaM poMdina taruvAta mana bhArata saMskRtinii, kaLalanuu vidESiiyulu arthaM cEsukunEMduku tagina avakASAlu cAlA kaligEyi. mukhyaMgA mana saMgeetaM mana vAdyamulu, mana bharata nATyaM vidESIyula mannanala naMdukonnAyi.

ayitE bhArataDESapu vividha saMgeeta riitulanu aakarshaNiiyaMgA vidESAlalO pradarSiMcavalasina avasaraM uMdi. manadESaMlO SAstriiya saMgeetaM eMta abhivRddhi ceMdiMdO "dESi" saMgeetaMkUDA aMta abhivRddhini poMdiMdi. "dESi" saMgeetaM sAhityaprAdhAMyaM kaligi prajA jiivitAnni pratiphalistU "gati" pradhAnaMgA uMTuMdi. iMtavarakuu vidESIyulu mana SAstriiya saMgeetaM mAtramE vini aanaMdiMcaDAniki tagina avakASamulu kalpiMcabaDutunnAyi.

mana veedhi bhAgavatulu, bommalATalu, bur''r''akathalu viiTiki kUrpabaDina saMgeetaM, mana nATakAlalOni padyapaThana vidhAnaM, graamINa jiivitAnni pratiphalistunna prAktana padAlu, uuDupula pATalu, nUrpula pATalu, cekka bhajanalu, paDava pATalu, daMpuLLa pATalu, lAli pATalu, jOla pATalu modalaina "dESi" saMgeeta riitulu vidESIyulanu amitaMgA aakarshistAyani nA nammakaM. ayitE vATini kaLAtmakaMgA pradarSiMcaDAniki aayA saMgeetakArula yeDala kaLAkAruniki eMtO sAnubhUti avasaramayi uMTuMdi. adRshTavaSAttu nAku aayA saMgeeta riitulanniTitOnU eMtO sannihita saMbaMdhaM uMdi. ati bAlyaMnuMDi "dESi" saMgeeta prabhAvaMkUDA nApaina eMtO uMdi. mukhyaMgA aaMdhradESAniki ceMdina vividha saMgeetariitulanu vidESAlalO aakarshaNiiyaMgA pradarSiMcagalanani nammakaM nAku uMdi.

nA aaSalalO maroka pradhAnamainadi lalita saMgeeta pracArAniki tagina pAThaSAla nirmiMpabaDAlanEdi.

iinADu mana prabhutvaM mana kaLalanu abhivRddiparacaDAniki ennO kAryakramAlanu amaluparustunnadi. cAlaa cOTla saMgeeta kaLASALalu, gurukulamulu, nATyapAThaSAlalu nirvahistunnadi. saMgeeta vidwAMsulanu, nATya SAstravEttalanu satkaristUnE uMdi.

dESaMlO SAstrIya saMgeetaMlO nijamaina _rasaj~nata_ peMpoMdiMcukOvAlaMTE aMdubATugA uMDE lalita saMgeeta pracAraMvalanE jarugutuMdani nA viSwASaM. dESaM lalita saMgeetaMyokka aavaSyakatanu gurtiMciMdi. aakASAvANi lalita saMgeeta kAryaramAlanu yErpATu cEstUnE uMdi. ayitE lalita saMgeetaM annadi E reMDu mUDu aadhunika kavula vishAda gEyAlO pADaDaMtO sArthakamavadu.

lalita saMgeeta pracArAniki kaLASAlalu sthApiMchavalasina avasaraM uMdi. prabhutwamE iipani cEyagaladu.

ii kAryakramaMlO nEnu prabhutwAniki upayOga paDagalananE nA viSwAsaM. prEmamUrtulu, pUjaniiyulu, mA tallitaMDrula, guruvula aaSiirvAda prabhAvaMtO nA kartavyAnni bhavishyattulO sArthakaMgA nirvahiMcagalananE aaSistunnAnu.