Smt. SumanDiwedi KVS N I Sift Allahabad

अर्ध�वार्षि��क परीक्षा 2017-18 वि�षय – संस्कृतम् कक्षा – षष्ठीसमय –सार्ध�होराद्वयम् पूर्णाा�क -80

छात्रस्य / छात्राया: नाम ------------------ वर्ग� ---------------------------अनुक्रमांक:-------------------- दि"नांक: -----------------------------

निनरीक्षकस्य हस्ताक्षरम् --------------------------- परीक्षकस्य हस्ताक्षरम् -----------------------निन"%शा:----------------------------------

1- अस्मिस्मन् प्रश्नपत्रे चत्�ार: खंडा: सन्ति!त |खण्ड: क—अपठि%त अ�बोधनम् - 8 अंका:खण्ड: ख –रचनात्मकम् काय)म् - 14 अंका :खण्ड: ग – अनुप्रयुक्त व्याकरणम् -18 अंका:खण्ड: घ –पठि%त अ�बोधनम् -40 अंका:

2 – उत्तरणिण अस्यामे� उत्तरपुस्मिस्तकायाम् लेखनीयाविन |३-अ!यत्र कुत्राविप लिलखिखतेभ्य: उत्तरेभ्य: अंका: न प्रदास्या!ते |

खंडः-क(अपदि*तावबोर्धनम्) -8

प्रश्न-1  अधोलिलखिखतम्  अनुचे्छद्म पठि%त्�ा प्रश्नानाम् उत्तराणिण प्रदत्त --------                     (8)

एकः काकः �ृक्षस्य उपरिर रोठि>काम् खादवित। तदा तत्र एकः कुक्कुरः आगच्छवित।

कुक्कुरः काकम् कथयवित----हे काकराज ! त्�म् मधुरं गायलिस। मूख)ः काकः गीतम् गायवित|

रोठि>का अधः पतवित। चतुरः कुक्कुरः रोठि>का खादवित, हसवित धा�वित च।

1)एक प"ेन उत्तरत– 1x2=2

(क) �ृक्षे कः वितष्ठवित ? उत्तर- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

ख) कः तत्र आगच्छवित ?

उत्तर --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2) पूर्णा�वाक्येनउत्तरत- 2×2=4क) रोठि>का कुत्र पतवित ?उत्तर ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------ख) कुक्कुरः काकम् विकम् कथयवित?

उत्तर- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3) निन"%शानुसारं प्र"त्तेभ्यः निवकल्पेभयः उचि6तम् उत्तरं चि6त्वा चि8खत। 1x 2=2

(1)"6तुरः"इवित शब्दस्य वि�लोमपदं अनुचे्छदात् ए� लिचत्�ा लिलखत।

अ) मूख): ब) मधुरम् उत्तर ---------------------------------------------------------------------------------------------------

(2) "मूख�ःकाकः " अनयोः पदयो: किकं वि�शेषणपदं ?

अ) काक: ब) मूख): स)

उत्तर --------------------------------------------------------------------------------------

खण्डः– ख (र6नात्मकं8ेखनम्) – 14

प्रश्न 2) अधोलिलखिखतं �ृतलिचत्रम् पश्यत | उदाहरणानुसारेण कोष्ठकगतै: शब्दै: उलिचत�ाक्याविन रचयत—1x7=7

2

यथा---रहीम: मिमत्रेण सह क्रीडवित |

क)---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ख)-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ग)-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

घ)----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ङ)---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

च)------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3

प्रश्न 3) अधोलिलखिखताविन पदाविन आधृत्य साथ)काविन �ाक्याविन रचयत –1x7= 7

यूयम् लेखम् पश्यामिम�यम् गृहम् रचयाम:यु�ाम् लिशणिक्षकाम् गच्छवितअहम् दूरदश)नम् कथमियष्यथ:त्�म् कथाम् पठि%ष्या�:आ�ाम् पुस्तकम् लेखिखष्यलिसस: लिचत्राणिण नंस्यथ:

क) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------ख) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------ग) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------घ) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------ङ) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------च) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------छ) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

खण्ड– र्ग (अनुप्रयुक्तव्याकरर्णाम्)—18

प्रश्न 4) �चनानुसारं रिरक्तस्थानाविन पूरयत -- 1x8 =8

एक�चनम् विY�चनम् बहु�चनम्यथा—�नम् �ने �नाविन----------------------- जले ------------------विबम्बम् ------------------- ---------------------यथा---�ृक्षम् �ृक्षौ �ृक्षान्---------------------------- ------------------------- प�नान्------------------------ जनौ --------------------------

प्रश्न 5) कोष्ठकात् उलिचतपदप्रयोगेण रिरक्तस्थानाविन पूरयत---1x5=5

क) धविनक: --------------------------------------धनं ददावित | ( विनध)नम् / विनध)नाय )

ख) बाल: ---------------------------------वि�द्यालयम् गच्छवित | (प%नाय / प%नेन )ग) सज्जना: ---------------------------- जी�न्ति!त | (परोपकारम् / परोपकाराय)

घ) प्रधानाचाय): ------------------------------पारिरतोविषकम् यच्छवित | ( छात्राणाम् / छात्रेभ्य: )

ड) -----------------------------नम: | ( लिशक्षकाय / लिशक्षकम् )प्रश्न 6) कोष्ठकात् उलिचतम् स�)नामपदम् लिचत्�ा रिरक्तस्थानाविन पूरयत 1x5=5

यथा – अश्व: धा�वित | स : धा�वित | (स: / तौ / ते )

4

क) गजा: चलन्ति!त | (स: / तौ / ते ) -----------------------------चलन्ति!त| ख) गायक: गायवित | (स: / तौ / ते) -----------------------------------गायवित|ग) मविहला: धा�न्ति!त | ( सा / ते / ता: ) -----------------------------धा�न्ति!त |घ) सुधा �दवित | (सा /ते / ता: ) -----------------------------�दवित |ङ) च>के कूजत: | (सा / ते /ता: ) ------------------------------कूजत: |

खण्डः- घ (पदि*तावबोर्धनम्)—40

प्रश्न-7 लिचत्राणिण दृष््ट�ा संस्कृतपदाविन लिलखत 1x10=10

------------------------ ------------------------------ ------------------------------

----------------------------------- --------------------------------- ------------------------------------

------------------------------ ------------------------ ------------------------

5

-------------------------------------------

प्रश्न-8)  अधोलिलखिखतम्  अनुचे्छद्म पठि%त्�ा प्रश्नानाम् उत्तराणिण प्रदत्त -----  6 एकस्मिस्मन ् �ने शृगालः बकः च विन�सतःस्म । तयोः मिमत्रता आसीत्। एकदा प्रातः शृगालः बकम् अ�दत्--- मिमत्र! श्वः त्�ं मया सह भोजनं कुरु । शृगालस्य विनम!त्रणेन बकः प्रसन्नः अभ�त्।        क)  एकपदेन उत्तरत – 1X2=2        

1)�ने कौ विन�सतःस्म ?उत्तर---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2) शृगालस्य मिमत्र: कः आसीत् ?उत्तर-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ख) पूण) �ाक्येन उत्तरत ------2x2=4

1) शृगालस्य विनम!त्रणेन कः प्रसन्नः अभ�त् ?उत्तर ------------------------------------------------------------------------------------------------------

2) एकदा शृगालः बकं विकम् अ�दत्?उत्तर------------------------------------------------------------------------------------------------------------प्रश्न 9) णिभन्नप्रकृवितकम् पदम् लिचनुत 1x4=4 क) गंगा, लता, यमुना, नम)दा ---------------------------------------------------------------------ख) उद्यानम् ,कुसुमम्, फलम्, लिचत्रम् ----------------------------------------------------------------ग) लेखनी, तूलिलका, च>का, पा%शाला ----------------------------------------------------------------------घ) आम्रम्, कदलीफलम्, मोदकम् -------------------------------------------------------------------------

प्रश्न 10) पदाविन संयोज्य �ाक्याविन रचयत 1x5=5

क ख गजाः गज)तः प�नः नृत्यन्ति!त सिसंहौ गायवित मयूराः चलन्ति!त बालिलका �हवित

1- --------------------------------------------------------------------------------------------------------2- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------3- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6

4- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------5- -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

प्रश्न 11) यथायोग्यं योजयत। 1x5=5

क ख समुद्रत>ः ज्ञानाय क्रीडनकम् पोषणाय दुग्धं प्रकाशाय दीपकः पय)>नाय वि�द्दा खेलनाय

1) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------2) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------3) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------4) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------5) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

प्रश्न 12) मंजूषातः पदाविन लिचत्�ा रिरक्तस्थानाविन पूरयत 1x5= 5

बंगोपसागरः, प्रायYीपः, पय)>नाय, क्रीडा, संगमः

क) क!याकुमारी त>े त्रयाणां सागराणां --------------------------------- भ�वित।ख) भारत देशः ------------------------------------ इवित कथ्यते।ग) जनाः समुद्रत>ं -------------------------------- आगच्छन्ति!त |घ) बालेभ्यः ----------------------------------------- रोचते |ङ) भारतस्य पू�)ठिदशायां ---------------------------------------अस्मिस्त।

प्रश्न 13) मंजूषात: अव्ययपदाविन लिचत्�ा रिरक्तस्थानाविन पूरयत --------1x5=5

अद्य, प्रात:, कदा, स�)दा, अधुना

क) ---------------------------------------- भ्रमणम् स्�ास्थ्याय भ�वित |ख) --------------------------------- सत्यम् �द |ग) त्�म् ----------------------------- मातुलगृहं गमिमष्यलिस |घ) ------------------------------वि�ज्ञानस्य युग: अस्मिस्त |ङ) ----------------------- रवि��ासर: अस्मिस्त |

7

8