bgçahç‹ vg¤j« ng¢r«: bjhfâ - 1 -...

221
bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 1

Upload: trinhtruc

Post on 27-Mar-2018

261 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11

Page 2: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13Fo muR - 1925 2

“Fo muR”“Fo muR”“Fo muR”“Fo muR”“Fo muR”

jhŒ¤âU eh£o‰F ah« ïJfhW«jhŒ¤âU eh£o‰F ah« ïJfhW«jhŒ¤âU eh£o‰F ah« ïJfhW«jhŒ¤âU eh£o‰F ah« ïJfhW«jhŒ¤âU eh£o‰F ah« ïJfhW« ïa‰¿tU« áWbjh©oid xU áW g¤âÇif thÆyhfî« v«khš ïa‹wsîM‰¿tuš nt©Lbkd ïu©lh©LfS¡F K‹d® v«Äl¤JvGªj nguth ï‹W ÃiwntW« ng‰iw mˤj ïiwt‹âUtofËš ïiwŠR»‹nwh«. xU áW g¤âÇifianaD«br›tnd elh¤J« M‰wš xU á¿J« vk¡»šiy v‹gije‹Fz®nth«. ngu¿î«, nguh‰wY«, ÉǪj fšÉí«, guªjmDgtK« cilat®fns ï¤bjh©oid el¤j‰FÇah®. ï›tU§Fz§fŸ v«ghš ïšyhkš ïUªJ« ‘v‹fl‹ gÂbrŒJ »l¥gnj’v‹w bgÇah® th¡if fil ão¤nj ......................... tÈikahš ï¥g¤âÇifÚ©lfhy« ï¤jÄGy»š Ãyɤ njr¤bjh©L M‰¿ tU« v‹D«e«ã¡ifí«, cWâí« bgÇJKilnah«.

ï~njh® g¤âÇif ífkhF«. ekJ jÄœ eh£oš ehsilÉšg¤âÇiffË‹ bjhif bgU»¡bfh©nl tU»wJ. ïJfhW« v¤Jiznah g¤âÇiffŸ njh‹¿d ; mitfSŸ á¿Jfhy« ËWkiwªbjhʪjd áy; ËW Ãywd gy. g¤âÇiffŸ gy njh‹Wtj‰F¡ fhuz« jÄœk¡fŸ cy»aiy m¿a cs§ bfh©liknaahF«. ‘»z‰W¤ jtis¡F eh£L ts¥gnk‹’ v‹w FW»a neh¡f«mU» tU»‹wJ. ‘ïuhk‹ M©lhby‹d, ïuhtz‹ M©lhby‹d’ v‹W v©Â thœeh£fis å© eh£fsh¡» tªj fhy«fʪJÉ£lJ. cw§»¡ »lªj ekJ eh£lh® ò¤JÆU«, ò¤Jz®¢áí«bg‰W eh£o‹ ÉLjiyia¡ fU⥠gy JiwfËY« ciH¡fK‹tªJ É»wh®fŸ. m›îz®¢á e‹whf nt%‹¿, nk‹nkY«jiH¤njh§f x›bthUtU« ghLglš nt©L«. ï¡flid M‰w¥gy tÊfŸ c©L. mitfSŸ g¤âÇifí« x‹whF«. nkdh£lh®nk‹ikí‰W És§Ftj‰F¡ fhuz« mªehLfËš MÆu¡fz¡fhdg¤âÇiffŸ btËtªJ cyîtnjahF«. mªehLfËš x›bthUg¤âÇif¡F« gšyhÆu¡fz¡fhd rªjhjhu®fŸ ïU¡»‹wh®fbs‹W«, g¤âÇif EiHahj áW FoirfS« ïšiyba‹W« eh«mªeh£L¢ rǤâu§fËš fh©»nwh«. jÄœ k¡fË‹ bjhifiaÃid¡»‹, ï¥bghGJ cyÉ tU« g¤âÇiffŸ Äf¡ Fiwthfnt

Page 3: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 15Fo muR - 1925 4

jf®¤bj¿nth«. ït® vk¡F ïÅa®, ït® vk¡F ï‹dh® v‹wÉU¥ò btW¥ò¡fŸ ï‹¿¢ br«ik be¿ g‰¿ xG» v«khÈa‹wnjr¤ bjh©lh‰¿ tUnth«. “eFj‰ bghU£l‹W e£lš ÄFâ¡f©nk‰ br‹¿o¤j‰ bghU£L” vD« bjŒt¥ òyik âUtŸStÇ‹th¡if¡ filão¤J, e©gnuahÆDkhFf ! mt®j« brhšY«,braY« njrÉLjiy¡F¡ nfL NœtjhÆ‹ mŠrhJ f©o¤bjhJ¡f¥gL«.

nk‰T¿a caÇa neh¡f§fis¤ jh§»¤ jhŒ¤âUeh£o‰F¤bjh©oa‰w btËtªJŸs vkjU§FHÉia¤ jÄœk¡fŸ midtU« KGkdJl‹ MjÇ¥gh®fŸ v‹w KG e«ã¡ifíilnah«.ï¥ g¤âÇifÆ‹ tUl¢ rªjh %gh _‹nw jh‹. x›bthU thuK«PhƉW¡ »Hika‹W btËtU«. ï¥bgU Ka‰áÆš ïw§»íŸsvk¡F¥ nghâa m¿ití«, M‰wiyí« všyh« tšy ïiwt‹jªjUŸ ghÈ¥ghdhf.

Fo muR - jiya§f« - 02.05.1925 Fo muR - jiya§f« - 02.05.1925 Fo muR - jiya§f« - 02.05.1925 Fo muR - jiya§f« - 02.05.1925 Fo muR - jiya§f« - 02.05.1925

njh‹W«. ï‹D« gy g¤âÇiffŸ fhz¥glš nt©L«. MifÆdhš vkJ g¤âÇifia Äifba‹W fUjkh£lh®fbsde«ò»nwh«.

vkJ g¤âÇifÆ‹ neh¡f¤ija¿a ÉU«òth®¡F ekJjhŒehL muáaš, bghUËaš, r_fÉaš, xG¡fÉaš KjÈavšyh¤ JiwfËY« nk‹ikí‰W És§f¢ brŒtnjahF« vd¡TWnth«. ekJ eh£L k¡fË‹ clš ts®¢á¡fhfî« m¿îts®¢á¡fhfî«, bkhÊ ts®¢á¡fhfî«, fiy ts®¢á¡fhfî«, rkats®¢á¡fhfî« ïj‹ thÆyhf ïilawhJ ciH¤J tUnth«.

MÆu¡fz¡fhf bghUŸ bryÉ£L f£oa.........m°âthu«gyÄšyhÉoš ïoªJ ÉGªJ mʪJ nghtnjnghš, xU njr¤â‹mo¥gilfsh»a jÅ kÅj‹, FL«g«, gy FL«g§fŸ nr®ªj xUtF¥ò, gy tF¥ò¡fshyh»a »uhk« M»a ïitfŸ všyh¤JiwfËY« nk‹ikíwhÉo‹ m¤njr« xUehS«K‹nd‰wkilahJ. MifÆdhš, ekJ njr« Rjªâu« bg‰W všyh¤JiwfËY« nk‹ikí‰W És§fnt©LkhÆ‹ ekJ eh£oYŸsx›bthU jÅkÅjD« jdJ m¿ití«, M‰wiyí« bgU¡»¡bfhŸSjš nt©L«; x›bthU jÅ¡ FL«gK« eªÃiyailant©L«; x›bthU tF¥ãdU« K‹nd‰wkiljš nt©L«; x›bthU »uhkK« ãw »uhk§fËDilanth, efu§fËDilanth,ehLfËDilanth cjÉia vªehS« vâ®gh®¤J Éfhj t©z«x›bthU JiwÆY« K‹nd‰wbkŒâ jŤâa§F« bgUikiamiljš nt©L«. mo¥gilfshd ïitfis mwntÉL¤JbtW« njr«, njr« v‹W T¡Fuš ïLtJ vkJ g¤âÇifÆ‹ neh¡fk‹W. Mfnt, ï›to¥gilfË‹ ts®¢á¡fhd KiwfËš ïilawhJ ciH¤J tUtnj vkJ bfhŸifahF«.

k¡fS¡FŸ j‹kâ¥ò«, rk¤JtK«, rnfhju¤JtK« X§»tsuš nt©L« ; k¡fŸ midtU« m‹ã‹ kakhjš nt©L«.ca®î, jhœî v‹w cz®¢ána ekJ eh£oš ts®ªJtU«rhâ¢r©il v‹D« beU¥ò¡F beŒahf ïU¥gjhš, ï›îz®¢áxʪJ mid¤JÆU« x‹bw‹W v©Q« c©ika¿î k¡fËl«ts®jš nt©L«. rka¢r©ilfŸ xÊant©L«; flîs®fisÚâk‹w§fS¡F ïG¤J¢ bršY« ïÊjifik bjhiyant©L«.ï‹ndhu‹d ãw eW§Fz§fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ«vkJ neh¡fkhF«.

ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f§fŸ Ãiwntw c©ik be¿g‰¿na xGFnth«. m‹ò be¿na vk¡F Mjhu«. bghŒ«ikbe¿iaí«, òiybahG¡f¤ijí« vkJ m‹ò be¿ahš

Page 4: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 17Fo muR - 1925 6

ekJ g¤âÇfhya¤ âw¥ò ÉHh$y$ RthÄfË‹ brh‰bghÊî

bkŒa‹g®fns !

cy»š eilbgW« Ãfœ¢á Kiwfis¥ gyU¡F¤ bjÇÉ¥gj‰F«, eš cz®¢áia k¡fËilbaG¥òj‰F« g¤âÇiffŸï‹¿aikahjd; »uhkhªâu§fËš Éõa« ahbjh‹W« bjǪJbfhŸs ïayhjt®fŸ g¤âÇiffËdhš Éahghu«, murh§f Kiw,j‰fhy Ãiy KjÈaitfis¤ bjǪJ bfhŸth®fŸ; gy bgÇah®fË‹ fU¤ij m¿ªJ bfhŸth®fŸ. Éahghu«, Étrha« KjÈax›bthU Jiw¡F« x›bthU g¤âÇifÆU¤jš mtáakhF«. gy#d§fS¡F¥ ãunah#dkhF«. Éõa§fŸ gyt‰¿‰F¥ gyg¤âÇiffŸ mtáa«. $kh‹ eha¡fuhš Mu«ã¡f¥gL»‹w ï¡‘Fo muR’ ‘Fo muR’ ‘Fo muR’ ‘Fo muR’ ‘Fo muR’ g¤âÇifÆ‹ j‹ikia¡ ftŤjhš ÄFªj MuhŒ¢áíl‹ Mu«ã¡f¥nghF« xU g¤âÇifahf¡ fhz¥gL»‹wJ.$kh‹ eha¡fut®fŸ ngáaâÈUªJ gy ehŸ nahá¤J Mu«ã¡f¥gL« g¤âÇif v‹W njh‹W»wgoahš K‹nah#idíl‹ ïw§Fgt®fŸ v‹W« ã‹ th§fhJ ijÇakhŒ Ãiybg‰W Égh®fŸ v‹gJcWâ. ÄFªj bršth¡ifíila $kh‹ eha¡f® mt®fŸ el¤J«ï¥g¤âÇif c§fS¡F« v‹id¥ ngh‹wt®fS¡F« ÄFªjgaid mË¡Fbkd e«ò»nw‹. gy g¤âÇiffËUªJ« ï¥g¤âÇif ngh‹w fU¤ijíila g¤âÇif ntbwh‹WÄšiy. mjDila bganu mj‰F¢ rh‹whF«.

tH¡FiuP® bjhÊš bjhl§»a áy khj§fËnyna, tH¡FiuP® bjhÊiy É£L x¤JiHahik ïa¡f¤âš KGikahf <Lg£lh®;nfhit kht£l fh§»u° brayhs®, khÃy îthf rig cW¥ãd®,nfhit kht£l¤ jiyt®, khÃy¢ brayhs® vd fh§»u° f£áÆš gybghW¥ò¡fis t»¤jh®. òfœbg‰w fŸS¡fil k¿aÈš bgÇahnuhLáiwg£lh®. všyh¥ bghW¥òfËÈUªJ« Éy»¡bfh©L bgÇah®` Fomuir`¤ bjhl§»anghJ ïtU« bgÇahnuhL MáÇauhf ïUªjh®.Mdhš clš ey« Ó®bf£ljhš 19.7.1925 ïjnHhL mt® Éy»¡ bfh©lh®.kU¤Jt« gaÅ‹¿ K¥gJ taJTl Ãu«ghj ÃiyÆš 6.3.1926 ïškiwªjh®.

ekJ g¤âÇfhya¤ âw¥òÉHh

rnfhju®fns!

ehD« $kh‹ j§fbgUkhŸ ãŸis* mt®fS« ï¥g¤âÇif el¤Jtij¥g‰¿ gyehŸ MœªJ nahá¤J ï¥bghGJjh‹el¤j¤ Jªnjh«.

ï¥g¤âÇifia Mu«ã¡F« neh¡f«:ï¥g¤âÇifia Mu«ã¡F« neh¡f«:ï¥g¤âÇifia Mu«ã¡F« neh¡f«:ï¥g¤âÇifia Mu«ã¡F« neh¡f«:ï¥g¤âÇifia Mu«ã¡F« neh¡f«:

njrhãkhd«, ghõhãkhd«, rkahãkhd« ï‹D« k‰wÉõa§fisí« #d§fËilíz®¤Jtj‰nfah«. Vidag¤âÇiffŸ gyÉUªJ«, mitfŸ j§fsJ kdrh£á¡F¤ njh‹¿ac©ikahd mã¥ãuha§fis btËÆl mŠR»‹wd. mitfis¥ nghyšyhkš bghJ #d§fS¡F Éõa§fis cŸst‰iwcŸsgo ijÇakhf¤ bjÇÉ¡f nt©Lbk‹gnj vkJ neh¡f«. ï¥g¤âÇfhya¤ij¤ âw¥gj‰F <r‹ mUshš $ RthÄfŸ ngh‹wbgÇah® »il¤jJ mÇnjahF«. ïiwt‹ mUshY«, RthÄfsJmUshY« g¤âÇif v‹W« Ãiybg‰W k‰w¥ g¤âÇiffËlKŸsFiw ahJÄ‹¿¢ br›tnd eilbgw nt©LkhŒ MÓ®tâ¡F«goRthÄfis nt©L»nw‹.

Fo muR - brh‰bghÊî - 02.05.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 02.05.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 02.05.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 02.05.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 02.05.1925

* th.K. j§f¥bgUkhŸ ãŸis B.A., B.L

ït® <nuhL fU§fšghisa¤âš ̀th¤âah® åL ̀v‹W brhšy¡Toa irtntshs bršt¡FL«g¤âš ãwªjt®. j‹ jªijia 12taânyna ïHªj ït®, mtuJ á¿a jªijah® MjuÉdhš fšÉf‰ã¡f¥g£L 21 MtJ taâš B.A. g£lK« 24 MtJ taâš B.L. g£lK«bg‰W 1921 M« tUõ¤âš tH¡FiuP® bjhÊiy¤ bjhl§»dh®.fU§fšghisa¤âš thrfrhiy x‹¿id¤ bjhl§» el¤â tªjnjhLmj‹tÊna bghJey¢ brŒâfisí«, jÄH® bgUikiaí« ghuâah®,tujuh#&Y ehíL, âU.É.f, e.K.nt§flrhÄ eh£lh® ngh‹nwhiumiH¤J tªJ ngr¢brŒJ tªjt®. ït® jÄÊY« M§»y¤âY« òyikÄ¡ft®.

Page 5: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 19Fo muR - 1925 8

$kh‹ ã. âahfuha br£oahÇ‹ kuz«

gh®¥gd® mšyhjh® T£l¤â‹ jiytuhf És§»tªj$kh‹ ã. âahfuha br£oah®$kh‹ ã. âahfuha br£oah®$kh‹ ã. âahfuha br£oah®$kh‹ ã. âahfuha br£oah®$kh‹ ã. âahfuha br£oah® mt®fŸ 28.4 .25 ² ïuî 9.45 k¡Fï«k©Qyif Ú¤J É©QybfŒâa brŒâia¡ nfŸÉ í‰W eh«bgÇJ« tUªJ»‹nwh«. ï¢brŒâ jÄœk¡fŸ midtiu í«bgUªJ¡f¤âš Mœ¤J« v‹gâš IaÄ‹W. mtuJ ïlJ f‹d¤âšKis¤j xU áW bfh¥òsnk mtuJ MÉia¡ bfhŸis bfh©lT‰Wt‹! v‹nd kÅj®j« thœehË‹ Ãiy! muáaš cy»švk¡F« m¥bgÇahU¡F« cŸs nt‰Wik tlJUt«, bj‹ JUt«vÅ‹ F‹w¡ TWjnyahF«. vÅD«, m¥bgÇahÇ‹ mU§Fz§fisí«, msÉšyh njrg¡âiaí«, M‰wiyí« eh« ngh‰W»nwh«. xU ehŸ br‹id¡ fl‰fiuÆš ïtuJ muáaš bfhŸiffis btF ÔÉukhf¡ f©o¤J¥ ngád $kh‹ âU.É.fÈahzRªjuKjÈah® mt®fis kWehŸ fhiyÆš br‹id¤ bjUÉš rªâ¤jnghJ; $kh‹ KjÈahiu ÉˤJ “e©gnd! ne‰W fl‰fiuÆš Úv‹id thŒbkhÊfshš f©o¤jJ nghjhJ; ï¡fÊ bfh©Lv‹id¥ òil¤âU¤jš nt©L«” v‹W jkJ ifÆÈUªj fÊia$kh‹ KjÈahÇl« bfhL¤jduh«. muáaš bfhŸifÆš j«ÄD«ntWg£lhÇl« ï¥bgUªjifah® elªJ bfh©l bgUªj‹ikia¥ghuh£L»nwh«.

br‹id efu gÇghyd rigÆš eh‰gjh©LfŸ m§f¤âduhfmk®ªJ ït® M‰¿a mUªbjh©LfŸ ahtuhY« kw¡f‰ ghyjšy.jkJ KJikÆY«, clštÈ F‹¿¤ js®btŒâa fhy¤âY« efukhªj® ey¤ijna kd¤J£ bfh©L br‹id efu gÇghyd rigÆ‹jiyikiana‰W ciH¤J tªjikna ïj‰F¤ j¡f rh‹whF«.

ekJ eh£L¥ g©il¡ if¤bjhÊšfis mãÉU¤â brŒtâšÄ¡f C¡f§ fh£o tªj bgÇah® Mth®. jÄœeh£oš if¤j¿ berî¢r§f« x‹W f©L mâš Kj‹ Kjyhf Éir¤j¿ia ( Fly shuttle )

cgnah»¡f Ka‰á brŒjtuhth®. jkJ thœehŸ KGtJ«itâfbe¿ g‰¿na thœªJ tªjh® v‹W«, Mya¤ âU¥gÂfËšM®tÄ¡FilauhŒ mU«bghUŸ cjÉtªjd bu‹W« mtiuí«,mtuJ FL«g¤ijí« m¿ªnjh® ek¡f¿É¡»‹wd®.

eh« ehshf Mf ekJ Ãiyia¡ ÑHh¡»¡ bfh©nl tU»nwh«. ešy Fz«, e«ã¡if KjÈaitfis ahÄHªJ É£nlh«.ïªÃiyÆš ahÄUªjhš Koî v‹dhF« v‹gij eh« ftÅ¡fÉšiy. bf£lt®f˪ehËš ÄFªJ É£ld®. e‹ikailí« tÊfŸ jilg£L¡bfh©nl tU»‹wd. nk‹ik milí« tÊia¡fhnzh«. f©lgo M£áKiw el¡f¡ TlhJ. j‹dhš, j‹ gÇrd¤jhš, giftuhš, fŸtuhš, Éy§Ffshš c©lhF« J‹g§fis¤Jil¤J¡ fh¤jny M£á KiwÆ‹ xG§F. “FomuR”“FomuR”“FomuR”“FomuR”“FomuR”ï¤j‹ik¡F e«ik¡ bfh©L tU« vd Ãid¡»nw‹. mtut®fSila fU¤J¡fis ahbjhU î¥gªjKÄ‹¿ btËÆl¢ Rjªâu«nt©L«.

ek¡FŸ ïU¡F« mte«ã¡if Ú§»¢ rnfhju ght«tsunt©L«. ï¥bghGJ eh« ng¢rsÉY«, á‰W©o KjÈa ášyiu Éõa¤âY«jh‹ rnfhjught¤ij¡ fh©ã¡»nwh«. c©ik¢rnfhju¤Jt« v§F« fhnzh«. ãwuJ brh¤ij¥ g¿¥gj‰nf rnfhjught¤ij¡ fh©ã¤J tU»‹wd®. ca®î, jhœî v‹w Mzt«ÄFªJ »l¡»‹wJ. gz¡fhuuhf ïU¥ãD« ViHahf ïU¥ãD«m‹ò v‹gJ xUtU¡bfhUt® ÄFªâU¡f nt©L«. Rjªju«,rk¤t«, rnfhju¤t« v‹w cz®¢á v§F« gutnt©L«. “Fomuᔋ fU¤J« ïJnt vd eh‹ m¿ªJ bfh©nl‹. njnrh¤jhuz¤âš ftd« it¤jš mtáakhF«.

njr Rjªju¤âdhš ghiõ, rka« KjÈat‰¿‰F c¤jhuz«ãw¡F«. rka¤âÈU¡F« nf£il xÊ¥gJ Äfî« mtáakhF«.ïitbašyh« “Fomuᔋ Kjš bfhŸiffsh Æy§fnt©L«.ah‹ ï¥g¤âÇfhya¤ij¤ âwªJ it¥gjhš $kh‹ eha¡fut®fS¡F ïâš v›tsî áu¤ijí©nlh m›tsî vd¡F« c©L.bghJ #d§fË‹ e‹ikia¡ nfhÇ ciH¡F« g¤âÇifahifahšvšnyhU« MjǤjš mtáa«. ïJfhW« T¿a fU¤J¡fËš khwhJc©ikahd g¤âÇifahf És§f nt©Lbkd všyh« tšyïiwtid tG¤J»‹nw‹.

Fo muR - brh‰bghÊî - 02.05.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 02.05.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 02.05.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 02.05.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 02.05.1925

F¿¥ò : `Fo muR` brŒâ¤jhŸ mYtyf¤ij¤ âwªJ it¤JâU¥ghâÇ¥ òÈô® PhÅah® kl« $y$.átõ©Kf bkŒŠPhdáthrhÇa RthÄfŸ M‰¿a brh‰bghÊî.

Page 6: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11 1Fo muR - 1925 10

ïaªâuK« if ïuh£odK«

üš ü‰F« Éõa¤âš Éir ïaªâu¤â‰F« if ïuh£od¤J¡FKŸs jhu j«Äa¤ij ekJ eh£lhÇš áy® e‹F m¿ªJbfhŸsÉšiyba‹nw Ãid¡f nt©oÆU¡»wJ. ïuh£ilR‰Wtâdhš ek¡F nt©oa msî üš c‰g¤â brŒtJ fZlbk‹W«, nghJkhd TÈí« ïâš »il¡fhbj‹W«, ïaªâu¤âdhšmâf üš c‰g¤â brŒa¡TLbk‹W«, TÈ¡fhu®fS¡F mâf¡ TÈ»il¥gJl‹, KjyhËfS¡F« ešy yhg« tU»wbj‹W« ït®fŸbrhšY»wh®fŸ. ekJ eh£o‹ bfhoa tWik¡F K¡»a fhuz«nk‰brh‹d ïaªâu§fŸ v‹gij mt®fŸ cz®tâšiy. ïaªâu¥bgU¡»dhš xUáy TÈfS« jÅ¥g£l KjyhËfŸ áyU«,ãweh£L ïaªâu ÉahghÇfSªjh‹ ãiH¡f Koínk jÉu #d§fŸãiH¡f KoahJ. ekJ ViH eh£oš ntiyÆšyhkš fZl¥gLnth®v¤jidnah ng® Fiwªj msî TÈia¤jh‹ vâ®gh®¡»wh®fŸ.ït®fbsšnyhU¡F« ïaªâu MiyfËš ntiy bfhL¡f KoahJ.x›bthU bjhÊÈY« ï«khâÇna mnef« ngUila TÈiaïaªâu§fŸ ÉG§» ÉL»‹wd. e« njr« cŸs ÃiyikÆš bgUthÇahd ViH¡ TÈ¡fhu®fS¡F ntiy »il¤jhšjh‹ tWikÚ§F«. xU áy KjyhËfS«, mªÃa eh£L ïaªâu¤ bjhÊyhsU«ãiH¥gâdhš njr¤â‹ jǤâu« Ú§fhJ. cjhuzkhf, e« eh£ošÄšfŸ v‹W brhšy¥gL« üš MiyfŸ mâfkhd üš c‰g¤âbrŒ»‹wd. Mdhš, ïit v›tsî ngUila TÈia¡ bfL¤JÉL»‹wdbt‹gJ nahá¤J¥ gh®¤jhš bjÇí«.

rhjhuzkhf 20 mšyJ 25 y£r« %gh _yjd¤Jl‹ Mu«ã¡f¥g£l xU üš aªâu Miyia vL¤J¡bfhŸnth«. ï›thiyÆšx›bth‹¿Y« 400 - uh¤jš vilíŸs 40 - á¥g« (Bale ) üš c‰g¤âahf¡TL«. mjhtJ, bkh¤j« 16,000 - uh¤jš üš c‰g¤âahfyh«.ï›tsî üš c‰g¤â brŒí« X® Miy Rkh® 2000 TÈfS¡F«ntiy bfhL¡f Koí«. jiy¡F 4 mzh Kjš 1 %ghŒ tiuÆšTÈ »il¡F«. KjyhËfS¡F 100 - ¡F 50 rjåj« tUõªnjhW«yhg« »il¡fyh«. ( ïj‰F nkyhfî« Miy KjyhËfS¡F¢ áyrka« yhg« »il¤âU¡»wJ. ) ïjdhš ViHfS¡F V‰gL«

jkJ ïstaâš, lh¡l® eha® mt®fË‹ T£Lwî bgW«tiuÆš fh§»u°thâahfntÆUªJ njr¤ bjh©L M‰¿ tªjh®.ekJ jÄœeh£L¤ jt¥ng‰¿‹ FiwÉdhš gh®¥gdušyhjh® T£l«x‹W f©lh®; ïw¡F« tiuÆš mj‹ jiytuhf És§» tªjh®.m¤jifa T£l« x‹W fhzhJ, fh§»u° tÊËW njr¤ bjh©oa‰w tªâU¥ghuhÆ‹ ekJ eh£o‹ Ãiyik ï‹W ntW Éjkhf¤njh‹W« v‹gJ vkJ bfhŸif. mJ»l¡f, mtuJ muáašbfhŸiffisí«, Kiwfisí« MuhŒ¢á brŒtj‰fhf eh« ï‹WK‰glÉšiy; mitfis¡ f©o¤bjGjî« fUjÉšiy.

m¥bgÇahÇ‹ muáaš bfhŸiffŸ v›ÉjÄU¥ãD«,mtUila njrg¡âiaí«, mU§Fz§fisí«, cw§»¡ »lªjgh®¥gdušyhjh®fis cÆ®¥ã¡f¢ brŒj nguh‰wiyí« eh« ngh‰¿m¥bgÇahiu¤ jÄœehL ïH¡f ne®ªjik¡F¥ bgÇJ«tUªJ»‹nwh«. mtuJ òjštU¡F«, òjšÉfS¡F«, kidÉ¡F«vkJ mDjhg¤ij ïj‹ thÆyhf m¿É¤J¡ bfhŸS»nwh«.mtuJ M‹kh rhªâaila všyh« tšy ïiwt‹ mUŸthdhf.

Fo muR - ïu§fš brŒâ - 02.05.1925Fo muR - ïu§fš brŒâ - 02.05.1925Fo muR - ïu§fš brŒâ - 02.05.1925Fo muR - ïu§fš brŒâ - 02.05.1925Fo muR - ïu§fš brŒâ - 02.05.1925

Page 7: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 113Fo muR - 1925 12

ïaªâu nkhfKŸst®fŸ njr KGtijí« ïaªâukakh¡»É£lhš všyh ViHfS¡F« ešy TÈ »il¡Fbk‹W v©zyh«.48,000 ng® brŒa¡Toa ntiyia 2,000 ngÇ‹ cjÉ bfh©L X®ïaªâu« brŒJ ÉLtjhš gh¡» 46,000 ngU¡F« ntiyÆšyhkšnghŒÉL»wJ v‹W nkny T¿nd‹. Mdhš, ït®fŸ všnyhUnkntiy brŒí«go eh£oš Miyfis¥ bgU¡» É£lhš všnyhU¡Fnk ešy TÈ »il¡Fnk v‹W Ãid¡fyh«. Mdhš á¿Jnahá¤J¥ gh®¤jhš ïªâahÉš ïJ mrh¤âa« v‹gJ És§F«.炙yhªJ ngh‹w njr¤âš ïJ rh¤âakhf¡TL«. ïj‰F«Tl xUáW njr¤â‹ MiyÆš jahuhF« JÂfis th§f bgÇa njr«x‹W ïUªjhšjh‹ Koí«. 炙yhªâš #d¤bjhif Rkh® _‹Wnfho. Mdhš, 33 nfho #d¤bjhifíŸs ïªâah, 炙yhªâ‹rhkh‹fS¡F rªijahf ïU¡»wgoahš 炙yhªJ #d§fËšbgU« gFâÆd® Miy¤bjhÊÈš ãiH¥gJ rh¤âakhÆU¡»wJ.ïªâah ï‹iwa âd« J th§f kW¤JÉ£lhš Miy¤bjhÊšÃiyik Mg¤jh»ÉL«. 劉dÄU¡f 33 nfho #d¤bjhifíŸsïªâahÉš ntiy nt©o ÉF« nfho¡fz¡fhd #d§fŸ Miy¤bjhÊÈš <Lg£lhš v›tsî J c‰g¤âahF«? m›tsî JÂiaí« É‰gid brŒa¡Toa bgÇa rªij ek¡F¡ »il¡Fkh ?v‹W nahá¡f nt©L«. ïªj m«r¤ij¡ ftŤjhš ekJ eh£o‹ÃiyikÆš nfho¡fz¡fhd ViHfS¡F¤ bjhÊyˤJ¡ fh¡f¡Toa rhjd« ïuh£il x‹nw v‹gJ e‹FÉs§F«.

F¿¥ò : FoüÈš vGâa f£Liu

Fo muR - f£Liu - 02.05.1925 Fo muR - f£Liu - 02.05.1925 Fo muR - f£Liu - 02.05.1925 Fo muR - f£Liu - 02.05.1925 Fo muR - f£Liu - 02.05.1925

eZl¤ij¥ g‰¿ nahá¥ngh«. nk‰brh‹d 16,000 - uh¤jš üY«»uhk¤âš ntiyÆšyhkš jÉ¡F« ViH¡ TÈ¡fhu®fis¡ bfh©Lif ïuh£od¤âš jah® brŒJ bfhŸtjh ÆUªjhš xU ehËš xUuh¤jš üY¡F¡ FiwªjJ _‹W ng® ntiy brŒa nt©L«.uh¤jY¡F¡ Fiwªj É»j« 4 - mzh TÈ bfhL¥gjhÆUªjhY« eg®x‹W¡F 1 - mzh 4 - igrh »il¡F«. ï¥goahf 16,000 - uh¤jš üšc‰g¤âÆš 48,000 ngU¡F 1 - mzh 4- igrh TÈ »il¡»wJ.

ï›tsî üiyí« X® Miy ü‰WÉLtâdhš ntiybrŒa¡Toa 46,000 ngU¡F ntiyÆšyhkš nghŒÉL»wJ.ï›tsî ngU¡F« »il¡fnt©oa TÈÆš áWgFâ xU áyntiy¡fhu®fS¡F« bgU«gFâ KjyhËfŸ, mªÃa eh£L ïaªâuÉahghÇfŸ M»a ït®fS¡F« nghŒÉL»‹wJ. kfh¤khÉDilaRauh{a¤â‰F¥ bghUŸ ViHfŸ ãiH¡f nt©Lbk‹gnj.KjyhËfS«, mªÃaeh£L ïaªâu ÉahghÇfS« bghUŸ nr®¡fnt©Lbk‹gJ kfh¤khÉDila Rauh{a¤â‹ fU¤j‹W. áyU¡Fc¤ânahfK«, mâfhuK« »il¡f nt©Lbk‹gJ« m‹W. ïªjm«r¤ij eh« kdâÈU¤â¡ bfh©lhš ïuh£il ïa¡f¤â‹ fU¤ij¢ rÇahf m¿ªJ bfhŸsyh«. ViHfËl¤âY« TÈ¡fhu® fËl¤âY« m‹ãšyhjt®fS¡F kfh¤kh TW« Rauh{a¤â‹ bghUŸe‹F És§fhJ. c¤ânahfK« mâfhu¥ gjÉí« bghUŸ njlY«jh‹ Rauh{abk‹W mt®fŸ fUJth®fŸ. ï¤jifa m㥠ãuha«njr¤âš gut¡ Tlhbj‹gij kd≠bfh©nl kfh¤kh fhªâ fh§»u° m§f¤âdU¡F üš ü‰gij K¡»a flikahf V‰gL¤âÆU¡»wh®. ïªj K¡»a flikia njr¤jh® Vfkdjhf V‰W¡bfhŸsnt©Lbk‹W fUâna ntW áy Éõa§fËš jkJ cWâahdbfhŸiffisí« Xusî É£L¡ bfhL¤âU¡»wh®. üš rªjhÉ‹K¡»a¤ij ekJ #d§fŸ bfhŠr§ bfhŠrkhf cz®ªJ tU»‹wd®.jÄœeh£il¥ bghW¤jtiuÆš khjh khj« üš rªjh brY¤JnthÇ‹ bjhif bgU»¡bfh©L tU»wJ. MdhY« k‰w â£l§fËš kfh¤khÉ‹ mã¥ãuha¤â‰F¤ jÄœehL v›tsî MjuthÆUªjnjh m›tsî ï›Éõa¤âš C¡f§fh£l Éšiyba‹nwbrhšy nt©L«. ïÅnaD« ï›Éõa¤âš ftd« brY¤jhkšmy£áakhŒ ïUªJ tUnthkhdhš üš rªjhit vL¤JÉlnt©Lbk‹W ïj‰FŸshfnt Tw Mu«ã¤JÉ£l áyU¡FmDTykh»ÉL«. k‰w Éõa§fËš jÄœehL bg‰¿U¡F«e‰bgaU¡F« ïjdhš Ô§F V‰g£LÉL«.

Éf, ekJ njr¤â‹ ÃiyikÆš ïaªâu¤bjhÊš V‹bghUªjhJ v‹gj‰F xU fhuz« k£L« T¿ ïij Ko¡»nw‹.

Page 8: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 115Fo muR - 1925 14

Page 9: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 117Fo muR - 1925 16

tunt©L«. r£lrig¡F¢ bršyhâU¤jny Ï«irba‹W ïÅït® brhšth® nghY«! V‹ ? x¤JiHahjh® cÆUl‹ ïU¤jny xUF‰wkhŒ ÉLjY§TL«.

fhªâaofŸ jiyikÆ‹ Ñœ x¤JiHahjh® x›bthUjlitÆY« Rauh{a¡ f£áahU¡F É£L¡bfhL¤J tªâU¡F«Éõa« cyfk¿í«. ït® bghU£L g»Zfhu¥ ãurhu¤ij - V‹?x¤JiHahikiana Xuh©o‰F ÃW¤â it¤jnjhl‹¿, jkJâ£l¤âš cÆ®Ãiyahd fj® Éõa¤âY« kfh¤kh ït®fS¡fhfÉ£L¡ bfhL¤âU¡»wh®. x¥gªj¤ij c©ikíl‹ Ãiwnt‰¿it¥gh®fbs‹W fhªâaofŸ kd¥ó®tkhf e«ãdh®. MdhšRauh{a¡ f£áÆdnuh bjhl¡f¤âÈUªJ üš rªjh â£l« njh‰nwnghŒ ÉLbk‹W cWâbfh©LÉ£lh®fŸ . ï›Éõa¤âš ït®fS¡F “ÉU¥g« v©z¤â‰F jªij”ahÆUªâU¡»‹wJ.kfhuhZou Rauh{a¡ f£áÆd® Ô®khd¤ij¥ g‰¿ K‹d® T¿ndh«. k¤âa khfhz¤ij¢ nr®ªj $kh‹ mŒa§fh® ït®fisÉlxUgo K‹br‹WÉ£lh®. ït® ïªâah r£lrigÆš Rauh{a¡f£áÆ‹ ãugy m§f¤âduhÆU¥gt®. fh§»u° fhÇa¡fÄ£om§f¤âd®. ehfòÇ òift©o Ãya¤âš ït® fhªâaofis¥ gh®¡ftªj nghJ fjuhil mªJ tuÉšiyah«. jh« fh§»u° fhÇakhftuÉšiy ba‹W rkhjhdK« T¿dhuh«. ï¢r«gt¤ij¥g‰¿¡fhªâaofŸ “v§ ïªâah” Éš kd« tUªâ vGâíŸsh®. jkJFL«g ey¤ij m¿í« bghU£L mt® j«ik¥ gh®¡ftu ÃahaÄšiyba‹W«, mt® T¿aJ nghÈ¢ rkhjhdbk‹W« fhªâaofŸvL¤J¡ fh£L»wh®. Rauh{a¡ f£áah® üš rªjh â£l¤ij kd¥ó®tkhf el¤â it¥gh®fbs‹W v©Â, kfh¤kh fh§»u° fhÇa¡fÄ£oÆš mnefkhf všnyhiuí« Rauh{a¡ f£áÆduhfntbghW¡» vL¤J¡ bfh©lh®. Mfnt $kh‹ mŒa§fhÇ‹ brašmtU¡F¥ bgU« Vkh‰w« mˤâU¥gâš M¢rÇaÄšiy.

Fo muR - jiya§f« - 17. 05.1925Fo muR - jiya§f« - 17. 05.1925Fo muR - jiya§f« - 17. 05.1925Fo muR - jiya§f« - 17. 05.1925Fo muR - jiya§f« - 17. 05.1925

“ üš tiy”

kfhuhZou®fŸ “üštiy”Æš åHhkš j¥g cWâ bfh©lj‹ bghU£L mt®fS¡F thœ¤J¡ TWtjhf kfhuhZou khfhzkfheh£oš jiyik t»¤j $kh‹ njrKf® T¿dhuh«. r£lrigba‹D« khatiyÆš á¡F©lt®fS¡F kfh¤kh mUËa “g¡âtiy” Æ‹ bgUik v›thW òydhF«? Mfnt ï›thW ït®fË¡T¤jhLtâš M¢rÇabkJîÄšiy. Mdhš Rauh{a¡ f£áÆd®bgšfh« x¥gªj¤ij Ãiwnt‰¿ it¡F« ne®ikia¥ g‰¿ k£L«ï§F á¿J MuhŒnth«. Rauh{a¡ f£áÆ‹ â£l¤ij¥ g‰¿x¤JiHahnjh® r‰nw thia¤ âwªJ “ï«” v‹whš nghJ«; clnd“Fo KG»‰W” “x‰Wik FiyªjJ” v‹W T¡Fuš »s«ò»wJ.Mdhš kfhuhZou Rauh{a¡ f£áÆdnuh j§fŸ khfhz kfheh£oš üš rªjh xÊa nt©Lbk‹W g»u§fkhf¤ Ô®khd« Ãiwnt‰¿ÆU¡»wh®fŸ. fhªâaofis¡ fh§»ui[ É£L Éu£oÉLtnj ït®fŸ neh¡fbk‹gij m¡»uh[d® jkJ ciuÆšbjËthf¡ T¿É£lh®.

nyhfkh‹a® ãwªj kfhuhZou« ïªÃiy¡nfh tªJÉ£lbj‹W ekJ nea®fŸ tU¤jKWjš TL«. xU Éõa«mt®fS¡FMWjiyaË¡Fbkd e«ò»nwh«. khfhz kfheh£oš Toa nkjhÉfË‹ mã¥ãuha« kfhuhZou®fË‹ c©ik aã¥ãuha« m‹Wv‹W«, m«khfhz¤âš bgU«gh‹iknah® fhªâaofËl¤J«ïuh£ilÆl¤J« m‹ò ó©lt®fbs‹W« g«ghŒ “»uhÅfš”g¤âÇif TW»wJ. üš rªjh Éõakhf Éthj« neÇlyhbk‹Wv©Â x¤JiHahjh® vtU« m«kfheh£L¡F¥ nghfÉšiy. ïâšeif¢Rit bghUªâa m«r« ahbjÅš x¤JiHahjh® ï«kfheh£L¡F nghfhkÈUªjJ« mt®fSila F‰wkh»É£lJ.“nt©lhbk‹w kidÉ ifg£lhY« F‰w«, fhšg£lhY« F‰w«”v‹gh®fŸ. x¤JiHahjh® kfheh£L¡F¢ br‹¿UªJ üš rªjhitMjǤâUªjhš “r©ilÆ£L x‰Wikia¡ bfL¡f tªjh®fŸ”v‹W Fiw Tw¥g£oU¡F«. kfheh£L¡F tuhâUªjjhš mt®fŸmÏ«iria¡ ifÉ£L Ï«ir¡ F‰w¤J¡F Msh» É£ld®v‹W m¡»uhrd® njrKf® ï¥nghJ TW»wh®. mÏ«irÆ‹j¤Jt¤ij¥ g‰¿ cgnjr§ nf£f fhªâaofŸ ïtÇlªjh‹

Page 10: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 119Fo muR - 1925 18

ÄFªâU¡F«. áW r§f§fŸ xË kG§»¤njh‹W«. Mdhš,ï›î¤ntf¡ »s®¢á v‹W« Úo¤âU¡fKoahJ. bgU§ »s®¢áÆ‹ntf« F‹W§fhy¤J eh£oš nrh®î ÄFªâU¥gJ ïašò.ï¡fhy¤âš áW r§f§fËdhnyna eh£o‰F Úo¤j e‹ikfŸÉisí«. ï¢áW r§f§fË‹ _ykhfnt k¡fË‹ Fz¤ij¥g©gL¤jnt©L«. r¤âa«, cWâ, ijÇa«, ÉlhKa‰á KjÈa ca®Fz§fis ï¢r§f§fË‹ _ykhfnt ts®¤jšTL«.

Mfnt, ekJ eh£o‹ j‰nghija Ãiyikia cŒ¤Jz®ªnjh® ï‹W ekJ bgUªnjit áW r§f§fns v‹gij vËâšm¿ªJbfhŸsyh«. fhªâaofŸ îkhz â£l¤ij¥ bgÇJ« tÈíW¤â tUtJ« ï¡fU¤J¥ g‰¿na v‹gJ vkJ cWâ. M®¥gh£lK«,c‰rhfK« ml§»a ï¡fhy¤âš bghJ#d§fËilna âwik, ijÇa«, r¤âa« KjÈa ca®Fz§fis ts®¤J Ãiyahd mo¤js¤â‹ÛJ Rauh{a khËifia vG¥òtj‰fhd â£l« îkhz â£lkhF«.ï¤â£l¤ij Ãiwnt‰¿ it¥gj‰F¢ áW r§f§fŸ bgUªJizahÆ U¡F«. Mfnt, njr e‹ik¡F ï›tsî ï‹¿aikahjbjhUÉõa¤âš jÄœeh£L¡F tÊfh£L« fU§fšghisa« thrfrhiyîth»fS¡F¤ jÄœeh£lh® flik¥g£LŸsh®.

ï›thrfrhiyÆš br‹w M©oš 1146 ò¤jf§fŸ ïUªâU¡»‹wd. ït‰WŸ M§»y¥ ò¤jf§fŸ 463. jÄœ¥ò¤jf§fŸ 683.jÄœ¥ò¤jf§fŸ 643«, M§»y¥ ò¤jf§fŸ 145« m§f¤âd®fS¡F¥ ga‹g£ld. âdrÇ, thu¥ g¤âÇiffS«, ïu©blhUrŠáiffS« jUÉ¡f¥gL»‹wd. br‹w M©oš m§f¤âdÇ‹bjhif 76. thrfrhiyÆ‹ MjuÉš ïytr ïuh¥ gŸË¡Tl« x‹Wel¤j¥gL»wJ. bgÇat®fS« áWt®fS« nr®ªJ bkh¤j« 42khzt®fŸ fšÉ gÆ‹wd®. tuî bryî¡ fz¡FfŸ xG§fhfit¡f¥ g£oU¡»‹wd.

fhÇajÇáfŸ j§fŸ m¿¡ifÆš vL¤J¡fh£LtJnghšmãÉU¤â¡F ïlÄšyhkÈšiy. flªj x‹gJ M©Lfshf ï›thrfrhiy elªJ tUtnj k»œ¢áju¤j¡f ÉõakhÆD« ï¤Jl‹âU¥âailªâU¤jš Kiwa‹W. fU§fšghisa¤âYŸs bgÇnah®thrfrhiy Éõa¤âš máu¤ij fh£L»‹wd® v‹W fhÇajÇáfŸtU¤j¤Jl‹ F¿¥ã£oU¡»‹wd®. fU§fšghisa« tháfŸbgU«ghY« jdtªj®fŸ, ÄuhRjhu®fŸ, ‘bjhGJ©Lã‹bršgtu’šy®. ït®fŸ tašntiy ftŤj neu«nghf ÄFâ XŒîneu¤âš ï›thrf rhiy Éõa¤ij¢ á¿J ftŤjhY« v›tsnthK‹D¡F¡ bfh©L tªJÉlyh«. M©LÉHh m‹W k£L«tªJÉ£L¥ ã‹d® thrf rhiy bah‹W©bl‹gijna

fU§fšghisa« thrfrhiy

<nuh£o‹ xUgFâah»a fU§fšghisa¤âš br‹w áyfhykhf eilbg‰WtU« thrfrhiyÆ‹ x‹gjhtJ M©LÃiwÉHh ne‰waâd« ïÅJ elªnj¿aJ. ekJ mUªjiyt®$kh‹ r¡ut®¤â ïuh#nfhghyh¢rhÇah® ï›itgt¤â‹ mit¤jiyikia V‰W el¤âaJ ï›thrf rhiyÆ‹ gh¡»abk‹nwTWnth«. $kh‹ M¢rhÇahÇ‹ jiyikÆš m¿P® ïUt® mÇabrh‰bghÊîfŸ Ãfœ¤âdh®fŸ. fU§fšghisa« tháfŸ ne‰iwaâd« fh£oa C¡f¤ijí«, c‰rhf¤ijí« M©L KGJ« bjhl®ªJfh£odh®fshÆ‹ ï›thrf rhiy m©ikÆš bgÇJ« K‹nd‰wkilªJ ÉLbk‹W â£lkhf¡ Twyh«.

ï¤jifa thrf rhiyfË‹ mtáa¤ij¥g‰¿ eh« ÉÇthf¡Twnt©Ltâšiy. cy»š nk«ghL‰W És§F« ehLfËš thrfrhiyfŸ ÄFâí« ts®¢ábg‰¿U¡»‹wd. y£r¡fz¡fhd ò¤jf§fisí«, MÆu¡fz¡fhd m§f¤âdiuí§ bfh©l thrfrhiyfisnkdhLfËš x›bthU áW efu¤âY« fhzyh«. ïytr ò¤jfhya§fS«, g¤âÇif¡ Tl§fS« v©Âwªjd. murh§f¤jhU«, bghJ#d§fS« jhuhskhf e‹bfhilfŸ tH§» ï›thrfrhiyfis¥ngh‰¿ ts®¤J tU»‹wd®. Mdhš moik ehlh»a ïªâahÉšmurh§f¤jhÇ‹ cjÉia vâ®gh®¤jš å© Mirahfnt Koí«.bghJthœÉš g‰W¡bfh©l m‹g®fŸ M§fh§F K‹tªJï¤jifa thrfrhiyfis ts®¡f K‰glnt©L«.

Rauh{a¥ nghuh£l« xUòw« elªJtUifÆš, eh£lhÇ‹ftd¤ij ï¢áW Éõa§fËš òF¤Jjš rÇahkh v‹W áy®Iíwyh«. jÅkÅj‹, jÅ¡FL«g«, jÅ¥g£l C® ït®fË‹K‹nd‰w¤â‹ thÆyhf njr¤â‹ K‹nd‰w¤ij ehLtnj vkJneh¡fbk‹W bjhl¡f¤âny T¿íŸnsh«. K¡»akhf, $kh‹M¢rhÇah® jkJ KoîiuÆš vL¤J¡fh£oa t©z«, ekJ eh£o‹j‰nghija ÃiyikÆš thrf rhiyfS«, ïuh¥ gŸË¡Tl§fS«,ïuh£il¢ r§f§fSnk bgÇJ« nt©l‰ghyd. xU njr¤â‹Rjªâu nghuh£l¤âš á¿Jfhy« bgU§»s®¢áí«, c¤ntfK«njh‹WtJ©L. ï¡fhy¤âš bgU§ T£l§fS«, M®¥gh£l§fS«

Page 11: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 121Fo muR - 1925 20

ó¢rh©o

“ó¢rh©o tªJ ão¤J¡bfhŸth‹” v‹WT¿ m¿ahjjhŒkh® FHªijfis¥ gaKW¤JtJ©L. muáašâU¤jbk‹D«ó¢rh©o tu¥nghtjhf e«ikí« j‰nghJ m¢RW¤â tU»wh®fŸ.jhÞ - g®¡bf‹bA£ rÄ¡iPfË‹ fU¤J ï~njba‹W áy®C»¡»‹wd®. miuFiw¢ Ó®âU¤j¤ij m§ÑfÇ¡f nt©lhbk‹Wm‹Åbgr‹£ m«ikah® v¢rÇ¡if brŒ»wh®. muáaš âU¤j«mâfkhf mË¡f¥ g£nlahfnt©Lbk‹W«, Mdhš M§»nyhïªâaÇ‹ cÇikfis¥ òw¡f¤J Él¡Tlhbj‹W« f®dš »£ÅfHW»wh®. k‹d® bgUkhnd ï›th©oÅWâÆš ïªâahɉFÉ#a« brŒJ Énrõ cÇikfŸ tH§f¥ngh»whbu‹gJ k‰W«áyÇ‹ e«ã¡if. v«ik¥ bghW¤jtiuÆš, ït®fË‹ Cf«bkŒah» muáaš âU¤j« tH§f¥g£lhš eh« xU á¿J«Éa¥ònwh«. nt‰Wikí«, js®¢áí« eh£oš ÃyÉ Ã‰F«ï›ntisÆš brh‰g Ó®âU¤j§fŸ tH§» e«ik¢ rÇ¥gL¤âÉlyh« v‹W ãÇ£oõh® fUJtJ ïašng. Mdhš, mitfisV‰W¡bfh©L ghuj k¡fŸ Û©LbkhU Kiw VkhªJnghth®fsh?

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925

kwªJÉLtjhš ahJ ga‹Éisí«? Mfnt, ïÅnaD« á¿JC¡f§fh£o ïisP®fË‹ Ka‰á¡F tYtË¡F«go fU§fšghisa« tháfis¥ bgÇJ« nt©o¡bfhŸ»nwh«.

ïÅ thrfrhiy îth»fS¡F eh« Twnt©oa ÉõaK«x‹W©L. mt®fŸ njr¤â‹ Ãiyikiaa¿ªJ thrfrhiyÆ‹eilKiwia kh‰¿ mik¤J¡bfhŸsš nt©L«. m§f¤âd®fŸáy ò¤jf§fis¥ go¥gj‰fhf k£L« thrfrhiy V‰g£lJ v‹Wv©Qjš TlhJ. eh£o‹ ÉLjiy¡fhf eilbgW« bgÇa njÓaïa¡f¤â‰F ï›thrfrhiyia xU Jiz¡fUÉahf mt®fŸfUjnt©L«. K¡»akhf fj® â£l¤ij ts®¥gj‰F ït®fŸbgÇJ« JizbrŒayh«. m§f¤âd® midtU« fj® mÂí«goí«, ïuh£il RH‰W« goí« ït®fŸ ö©Ljš nt©L«. X®ïuh£il¢ r§f« fh©gj‰F thrfrhiy V‰w ïlkhF«. thrf rhiyÆš ïuh£il, fâ®, bfh£oa gŠR KjÈaitfis¢ nrfǤJ it¤Jm§f¤âd® üš ü‰gj‰F nt©oa trâ brŒJbfhL¡f nt©L«.ÉHh¡fŸ el¤Jjš, bgÇahiu miH¤JtªJ cgªahr« brŒÉ¤jšït‰Wl‹ jkJ fl‹ KoªJ É£ljhf mt®fŸ fUJjšTlhJ. ïuh¥gŸË¡Tl§fËš ‘Ô©lhjh’U¡F« ïl§bfhL¤J¤ Ô©lhikÉy¡F¤â£l¤â‰F¤ JizbrŒaî« ït®fŸ K‹tunt©L«.$kh‹ M¢rhÇa® jkJ KoîiuÆš T¿a cgnjr bkhÊfiskdâ‰bfh©L tU« M©oš ït®fŸ fhÇa« brŒth®fbs‹We«ò»nwh«.

<nuhL efurigahÇ‹ bgUªj‹ikia¥g‰¿ ï§F¡ F¿¥ãlhkÈU¡f KoaÉšiy. k¡fË‹ m¿î¥ gƉá¡F MjhukhíŸsï¤jifa bghJ Þjhgd§fis MjÇ¡f, efu tháfË‹ ãuâÃâfshŒ És§F« efu gÇghyd rigah® tÈa K‹tunt©L«.Mdhš, ekJ <nuhL efurigahnuhbtÅš thrfrhiy¡F¤ j©Ù®trâ brŒJ bfhL¡fî« kd§ bfhŸ»wh®fËšiy. br‹wth©ošthrfrhiyÆ‹ brhªj bryÉš xU j©Ù®¡ FHhŒ V‰gL¤j¥g£lJ. Mdhš, ï¡FHhŒ¡F Ûl® it¤J¡bfhŸsnt©Lbk‹Wï›th©oš efurigah® TW»wh®fsh«. j§fSila e‰bgaiuK‹Å£nlD« ït®fŸ ïªj nahridia t‰òW¤jkh£lh®fbsde«ò»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925

Page 12: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 123Fo muR - 1925 22

xnu â£l«

fhªâaofŸ Rauh{a¡ f£áÆ‹ â£l¤ij m§ÑfǤJÉ£lh®v‹W TWtJ c©ik¡F khWg£ljhF« v‹W br‹w thu« vGândh«. á¤jfh§»š kfh¤kh T¿a mUŸbkhÊfŸ ekJ T‰iw cWâ¥gL¤J»‹wd. mit ã‹tUkhW :-

``nghU¡F v‹W« ris¡fhj xU rhâahnuhL eh« r©ilÆL»nwh«. mªj #hâah® gªJnghtbj‹whš ï‹dbj‹Wm¿ah®fŸ. ïuh#jªâu Kiwfis¡ ifah©L eh« v›tsîjh‹Ka‹whY« mt®fis eh« ïªâahitÉ£L X£oÉlKoahJ. ekJbt‰¿¡F¢ rhjdkhf eh‹ njr¤jh® K‹ it¤âU¥gJ xnuâ£lªjh‹. m~J ïuh£ilnaahF«.’’

muáaš »s®¢á KiwfËš fhªâaofS¡F vŸssî«e«ã¡ifÆšiyba‹gJ ïâÈUªJbjŸËâ‹És§F»‹wj‹nwh?

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925

mŠRjš xÊf

murh§f c¤ânahfÞj®fŸ fj® mÂa mŠRtij¥ g‰¿$kh‹ ïuh#nfhghyh¢rhÇah® “beŠR bghW¡Fâiyna” v‹wjiy¥ã‹ Ñœ vGâíŸs mÇa f£Liuia k‰bwhU g¤âÆšãuRǤâU¡»nwh«. k‰wt®fisÉl c¤ânahfÞj®fns ïuh£ilia MjÇ¡f¥ bgÇJ« flik¥g£oU¡»wh®fŸ. ViH vËat®fŸ cŸgl¥ bghJ #d§fŸ bfhL¡F« tÇ¥gz¤âÈUªJ jh‹ït®fŸ Câa« bgW»‹wd®. Mfnt, ViH vËat®fS¡FcztˤJ¡ fh¡f tšyjhd ïuh£ilia MjǤjš ït®fŸfld‹nwh? $kh‹ M¢rhÇah® vL¤J¡fh£L»‹w t©z« ït®fŸfjuÂa ga¥gLgtj‰F¢ á¿J« MjhuÄšiy. Mjhu« XusîïU¥gjhfnt it¤J¡bfh©lhY«, Mil mÂí« Éõa¤âšTlekJ Rjªâu¤ij¥ g¿bfhL¤jš ngjiknaahF«. c¤ânahfÞj®fŸmŠá mŠá¢ rhtbjhʪJ jkJ fldh‰w K‹tUth®fshf.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.05.1925

Page 13: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 125Fo muR - 1925 24

ekJ muáaš Ãiy II

ïU fiuí« òu©nlhL« btŸs¥bgU¡F ïilk¿¤J¥gykhf¤ jL¡f¥go‹, ã‹dhš v⮤J¤ jh¡» ïUkU§»Y« cil¥bgL¤J ehyh g¡f§fËY« Xo¢br‹W ájW©L nghjš ïa‰if.mJngh‹W ïªâa k¡fË‹ cŸs¤ij¡ ft®ªJ Ëw khbgU«ïa¡fkh»a x¤JiHahik ïa¡f« ïilÆš xL¡f¥g£lîl‹, njrÉLjiy bah‹¿nyna F¿¡bfh©L Ëw k¡fŸ kd« nt‰Wikí‰W Äf¢ áWáW Éõa§fËš j« kd¤ij¢ brY¤JtuhÆd®. áyM©LfS¡F K‹d® JU«bgd kâ¤J cj¿¤ jŸËba¿ªjg£l§fËY«, gjÉfËY«, mâfhu§fËY« Û©L« k¡fŸ kd«it¥ghuhÆd®. bghJey v©z« FiwªjJ; j‹ey« jiyö¡» ÉfMu«ã¤JÉ£lJ. rhâ¥g‰W v‹w khiaÆš k¡fŸ mGªJthuhÆd®. ‘vdJ flik’, ‘vdJ flik’ v‹wj‰F¥ gâyhf ‘vdJcÇik’, ‘vdJ cÇik’ v‹w KH¡f« v§F« nf£»wJ. x›bthUrhâÆdU« jkJ rhâÆ‹ cÇikfS¡fhf¥ nghuhl KidªJÉ»‹wd®. x›bthU rhâÆdU« jkJ K‹nd‰w¤â‰fhf K‰g£LciH¤jš rhyî« áwªjnj. jkJ ciH¥ghš ãw rhâÆd®fË‹cÇikfŸ v›th‰whD« ghâ¡f¥glhâU¤jš nt©L« v‹w v©zÄ‹¿ vt® v¡nfL bfoD« jh« k£L« gy cÇikfis¥ bgwnt©Lbk‹w FW»a neh¡f« ïJfhiy eh£oš jiyÉǤjhL»wJ.áwªj m¿thËfS«, ca®ªj njrhãkhÅfS« ï¡FW»a neh¡f¤ij mo¥gilahf¡ bfh©l rhâ¥g‰W v‹D« khatiyÆš á¡»cHY»‹wh®fŸ. “Ú aht‹?” vd v‹id xUt‹ nf£ghdhÆ‹“ïªâa‹, ïªâa‹, ïªâand” v‹W K¡fhY« bkhÊnt‹ vd¡T¿a âU kf«kjÈ Í‹dhî§Tl rhâ¥g‰W v‹w khiaÆš ght«!mGªâÉ£lh®. ϪJ¡fS«, K°ä«fS« muád® r£lrigÆšbgW« ãuâÃâ¤Jt bjhifia tu«gW¤J, br‹w 1916-« M©ošxU x¥gªj« brŒJ bfh©ld®. mj‰F¤jh‹ “yºkzòÇ x¥gªj«” v‹W bga®. m›bth¥gªj¤ij jkJ rhâ¡F rhjfkhf kh‰wnt©Lbk‹W K°ä«fŸ xU bgU« »s®¢á brŒJ É»‹wd®.rhâkj ngj§flªJ áwªj njÓathâahf ïUªJ tªj, tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt« eh£o‹ eyid¡ bfL¥gjhF« v‹w bfhŸifia¡

Page 14: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 127Fo muR - 1925 26

kh‰¿¡bfh©nl tuyhÆd®. r£lrigfËš KG x¤JiHahik,ïilawhkš K£L¡f£il v‹W T¿aJ ng¢rsÉny ËWÉ£lJ.

ïªâa r£lrigÆš jkJ f£á¡F¥ gyÄ‹ik fUâ Rna¢irthâfŸ áynuhL xUtif x¥gªj« brŒJbfh©L K£L¡f£ilKiwia Xuh©L ifah©L tªjd®. mJî« xUáy fhÇa§fËšk£Lnk. Xuh©L¡F¥ ã‹d® Rna¢ir thâfŸ Rauh{a¡ f£áÆdiu¡ ifÉ£L É£ld®. ght«! j‹dª jÅauhŒ vL¤j fhÇa«ahÉD« njhšÉ nkš njhšÉna bg‰W tªjd®. ït®fŸ mU«ghLg£L mÇ≠bg‰w áy bt‰¿fS« mur¥ ãuâÃâÆ‹ jÅmâfhu« vD« thS¡F ïiuahÆd. r£lrigfŸ V‰gL¤J« áWfÄ£ofËš gjÉ bgwyhfhbj‹W bfh©oUªj neh¡f« btW«vG¤jsÉnyna ËWÉ£lJ. k¤âa khfhz¤âY« t§fhs¤âY«Rauh{a¡ f£áÆdÇ‹ K£L¡f£il xUthW Ãiw nt¿‰bw‹nwTWjš nt©L«. ïUªjhY«, v‹? k¤âa khfhz¤â‹ r£lrig¤jiyikia¥ bgw Rauh{a¡ f£áÆd® K‰g£L, mjidí« bg‰WÉ£ld®. gjÉbgWjš TlhJ v‹w mt®j« bfhŸif¡F Éah¡»ahd« nghY«! br‹id khfhz¤ij¥ g‰¿a k£oY« Rauh{a¡f£áÆdiu g¤âÇiffËY«, ãur§f nkilfËY« f©nlhnkašyhJ r£lrigÆš fhznt ïšiy. br‹id r£lrigÆšRauh{a¡ f£áÆdU« ãw f£áÆdU« ifah©L tªj KiwfËšv›Éj ngjK« vŸssî« vk¡F¥ òydhfÉšiy. ïJ ngh‹nwk‰iw khfhz r£lrigfËY« Rauh{a¡ f£áÆd® ïUªJ tU»‹wd® vd¡ TWjš ÄifahfhJ.

“r£lrigfËš x¤JiHahik Ãfœ¤Jnth«; K£L¡f£ilnghLnth«; M£áKiwia mÊ¥ngh«” v‹W Rauh{a¡ f£áÆd®åuhntr« bfh©L T¿a KH¡f¢ brh‰fŸ gaÅythÆd; ng¢ášx¤JiHah åu®fshfî«, brŒifÆš x¤JiH¥ò åu®fshfî«És§» tU»‹wh®fŸ. mJk£Lnkh? ng¢áY§Tl m›åu¤j‹ikxʪJ tU»‹wJ. fhªâaofS¡F«, Rauh{a¡ f£áÆdU¡F«V‰g£l x¥gªj¤ij xʤJÉl Rauh{a¡ f£áÆd® K‰g£LÉ£ld®. m¡ f£áÆd®fS¡FŸnsna g‰gy khWg£l mã¥ãuha§fŸ njh‹¿É£ld. jh[® x‹W TW»wh®! kfhuhZou Rauh{a¡ f£áÆd® x‹W TW»‹wd®. îkhz â£l¤ij Ãiwnt‰¿it¤jš nt©Lbkd âU jh[® TW»wh®. üš rªjh Ô®khd¤ijvL¤JÉl nt©Lbk‹W«, fhªâaofis fh§»ui[ É£L X£oÉlnt©Lbk‹W« kfhuhZou¤jh® TW»‹wh®fŸ. ï‹D« áy eh£fS¡FŸ Rauh{a¡ f£áÆd®fS¡FŸnsna ãsî V‰gL« m¿F¿fŸ fhz¥gL»‹wd. âU jh[® ïªâahÉÈUªJ f© áÄ£L»wh®;

if¡bfh©oUªj âU Í‹dh eh£o‹ j‰fhy ÃiyÆš jkJbfhŸiffis¢ á¿J kh‰¿¡bfhŸs nt©oa mtáa« V‰g£LÉ£lJ v‹W T¿ K°ä«fË‹ »s®¢á¡F¤ Jiz brŒJ tU»‹wh®. rhâ¥g‰¿‹ tÈikna tÈik ! ï¥bgUŠ r_f¤âdU« xU§FTo¢ brŒJ bfh©l x¥gªj¤ij¤ j¡f fhuzÄ‹¿ kh‰Wjš Tlhbj‹W« m›Éj« kh‰Wjš mtáakhÆ‹ jkJ #hâÆdÇ‹cÇikfŸ v›th‰whD« ghâ¡f¥gl¡ Tlhbj‹W« ïªJ¡fŸ vâ®thj« òǪJ tU»‹wd®. ï›ÉU thj§fisí« Kiwna MuhŒªJKoîbrŒa¡ Tod T£lK« muáaš f£áfË‹ x‰Wik¡ T£l«nghš x‹W« brŒahkš gaÅšthj« Ãfœ¤â¡ fiyªJ É£lJ.

jÄœeh£onyh muáaš cyf¤ij rh⢠r©il v‹w glh«_o¡ bfh©oU¡»wJ. Rkh® g¤jh©LfS¡F K‹d®¤ njh‹¿k¡fS¡FŸ x‰Wikia¡ Fiy¤J, nt‰Wikia eh£o, njr ÉLjiy¡F¥ bgUªjilahf ËW ehsilÉš xUthW xL¡fK‰W tªjrhâ¢r©il Û©L« cÆ®¤bjGªJ cWÄ Ã‰»wJ. gh®¥gd® -gh®¥gdušyhjh®, MÇa® - jÄH® v‹w ãÇî¢ brh‰fns v§F«KH§F»‹wd. Rjªâu åu®fŸ Rauh{a åu®fshf ïy§»a e«kt®ïJfhiy rhâ åu®fshf¡ nfhy§bfh©L É»wh®fŸ. jiyt®fË‹brh‰bghÊîfËY«, jÄœ¥ g¤âÇiffËY« fh§»u° v‹w ng¢ir¡fhnzh«! fj® v‹w ng¢ir¡ fhnzh«! všyh« rhâ kakhfntÉs§F»‹wd. “všyhUnkh® Fy«, všyhU« ïªâa k¡fŸ” v‹wcaÇa bfhŸif, áwªj v©z« k¡fis É£L mf‹nwho¥ nghŒÉ£lJ. ãw¥ghš ca®î, jhœî v‹w Ñœ v©z« eh£oš guÉÉ£lJ. všyhU« x‹bw‹W v©Â eh£o‹ ey¤â‰fhf x‹¿akd¤âduhŒ¤ jÄœ k¡fŸ ciH¡F« ehŸ vªehnsh?

ïJfhW« eh£o‹ muáaš Ãiyia¥ g‰¿¥ bghJneh¡fhfMuhŒ¢á brŒnjh«. ïÅ eh£o‹fQŸs g‰gy muáaš f£áÆd®fis¥ g‰¿¢ RU¡fkhf MuhŒjš brŒnth«.

ekJ eh£oš eilbg‰WtU« M£áKiwÆš v›Éjbjhl®ò« ï‹¿, òw¤nj ËW x¤JiHahik brŒtâš v›ÉjgaDÄšiybad¡ T¿, muád® r£lrigfËš EiHªJ M§Fx¤JiHahikia Ãfœ¤â M£áKiw eilbgwht©z« ïilawhJ K£L¡f£il ngh£L, M£áKiwia cil¤bj¿jny rhyî«áwªjbjd¡ bfh©L fh§»u°thâfËš xU T£l¤âd® “Rauh{a¡f£á ” v‹w xU f£áia¤ njh‰Wɤjd®. k¤âa khfhz«, t§fhs«v‹D« ïu©L ïl§fŸ jÉu k‰iwa ïl§fËš Rauh{a¡ f£áÆd® nghâa Mjuî bgwÉšiy. ïl¤â‰F«, fhy¤â‰F« jkJ f£áÆ‹ gy¤â‰F« j¡fthW jkJ bfhŸiffisí« Kiwfisí«

Page 15: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 129Fo muR - 1925 28

brY¤âtU« M§»y eh£L¥ “ãÇÉ fî‹Ì”È‹ Mâ¡f« ï«knrhjhÉdhš xʪjghošiy. ãweh£lhÇ‹ Éahghu¥ bgU¡fhšïªâa¡ if¤bjhÊšfŸ ehrkh¡f¥glhkš ekJ bjhÊšfis¡fh¥gh‰¿¡ bfhŸs fh¥òtÇ Kjyhdit Éâ¡F« cÇikfŸï«knrhjhÉš fhz¥glÉšiy. ïJfhiy eilbg‰W tU« ïªâamurh§f¤jh® f©_o¤ jdkhfî«, jªey¤ij¥ ngÂí« bgU¡»it¤âU¡F« fl‹fisí« ntWáy bghW¥òfisí« MuhŒªJc©ika¿ªJ V‰W¡ bfhŸStdt‰iw V‰W¡ bfhŸsî«, V‰W¡bfhŸs Koahjdt‰iw¤ jŸsî« ï«knrhjh ïªâa k¡fS¡FcÇik mË¡f¡ fhnzh«. ïJngh‹w FiwfŸ gyî« ïªâa ehfÇf,m¿î ts®¢á¡F¤ jilahfîŸs FiwfŸ gyî« ï« knrhjhÉškš»¡ »l¡»‹wd. M§»y eh£L¤ bjhl®ig v¡fhy¤J« ïªâahÉl¡Tlhbj‹W m«ikah® TWjš ïašng; mtU« xUM§»yuhjÈ‹. brU¥ò¡foÆ‹ J‹g¤ij brU¥gªjtd‹nwhm¿th‹ ? M§»y eh£L¤ bjhl®ig mW¤bj¿a nt©Lbk‹gJïªâa®fË‹ v©zKk‹W. m¤bjhl®ò ïU eh£o‰F« e‹ikga¥gjhÆ‹ ahtnu nt©lhbkd¡ TWt®? m¤bjhl®ghš ekJeh£o‹ ey¤â‰F¡ nfL ÉistjhÆ‹ eh« jŤJ ÉF« cÇikek¡»šiyah? v‹gnj nfŸÉ. ï¡nfŸÉfS¡F¤ j¡f Éilï«knrhjhÉš fhnzh«.

eh£oš ï‹D« ntW gy muáaš f£áfŸ ïU¡»‹wd.mitfŸ bjhifÆš RU§»dthfî« bršth¡»š Fiwªjd thfî«btW« bgausÉnyna ËW tU»‹wd. “fl¥gh® vtnu fLÉidia” v‹w bfhŸifiaíilt®fŸ. mâf« nf£ngh«; bfhL¤jhš mEgÉ¥ngh«; á¿J bfhL¥ãD« tªjd« TWnth«; nkY«nkY« nf£L¡ bfh©nlÆU¤jš nt©L«; mJjh‹ ekJ flikba‹w á¤jhªjKilat®fŸ. ït®fŸjh‹ ÃZfhÄaf®k nah»fŸnghY«.

ïJjh‹ ïªâahÉ‹ muáaš cyf«! ïJjh‹ ekJ eh£o‹muáaš Ãiy!! ï¤jifa fh£áia ntbwªeh£L muáaš cy»D«fh©gjÇJ. 劉d« gyâw¥g£l muáaš bfhŸiffisíilaf£áfis¡ f©L k¡fŸ kd§fy§» Égâš v›Éj M¢rÇaKÄšiy. mL¤j f£LiuÆš fhªâíyif¥ g‰¿í« k¡fŸ fil¥ão¤bjhGf nt©oa muáaš be¿ia¥ g‰¿í« MuhŒ¢ábrŒnth«.

Fo muR - jiya§f« - 24.05.1925Fo muR - jiya§f« - 24.05.1925Fo muR - jiya§f« - 24.05.1925Fo muR - jiya§f« - 24.05.1925Fo muR - jiya§f« - 24.05.1925

âU g®¡f‹ bA£L ãuò 炙yhªâÈUªJ f© áÄ£L»wh®. ahiuah® ka¡f¥ ngh»wh®fnsh fhyªjh‹ fh£L«. j‹id¡ f©lhiuka¡fKw¢ brŒJ ÑnH 圤J« bfhšÈ¥ghitbad És§F« muád® r£lrigfËš mo it¤jt®fË‹ tÊ ïªÃiyíwhJ ã‹ vªÃiyíW«? RU§f¡T¿‹ Rauh{a¡ f£áÆd® jkJ g©il¡bfhŸiffis¡ ifÉ£L É£ld®; x¤JiH¥ghs®fshÆdh®fŸ.îkhz¤ â£l¤âY«, fhªâaofËl¤âY« e«ã¡ifÆHªjd®;mt®fS¡FŸS« mã¥ãuha ngj§fŸ njh‹wyhÆd; ãsî mâÉiuÉš V‰gLjY§TL«. Rauh{a¡ f£áÆdÇ‹ j‰fhy ÃiyïJntahF«.

$kâ m‹Å bg[©L«, mtuJ T£l¤âdU« ïªâamuáaš cy»š ïJfhiy Ä¡f ghLg£L tU»wh®fŸ. “mGjãŸisjh‹ ghš Fo¡F« ” v‹w bfhŸifíilat®fŸ. ïªâahÉšk£L« »s®¢á brŒjš ga‹ juhJ v‹W« ïªâa muáaš »s®¢áia 炙yhªâY« el¤Jjš nt©L« v‹w neh¡fKilat®fŸ.ïªâa k¡fŸ c©ikahfnt Rjªâujhf§ bfh©LŸsh®fŸ v‹WM§»y®fŸ m¿th®fshÆ‹ ïªâahÉ‹ M£á KiwÆš ïªâa®fS¡F¥ bgU« g§F bfhL¡f M§»y®fns K‹ tUth®fbs‹W«,ïªâa muáaš ÃiyÆ‹ c©ikiaí«, ïªâa k¡fË‹ cŸs¡»l¡ifiaí« M§»y® m¿ahj Fiwna mt®fŸ f©_o¤jdkhfïU¥gj‰F¡ fhuzbk‹W«, M§»y®fis t‰òW¤âdhš mšyhJmt®fŸ ïz§fkh£lh®fbs‹W«, MifÆdhš cU¥goahdmuáaš â£lbkh‹iw¤ jahǤJ M§»y eh£L¥ ghuhSk‹w¤jhÇl« rk®¥ã¤jš nt©Lbk‹W« ï¡T£l¤âd® TW»‹wd®.“ïªâa RaM£á knrhjh” x‹¿id¤ jahǤJ mj‰F ïªâak¡fË‹ Mjuit¥ bgw ïªehL KGtJ« $kâ m‹Å bg[©LR‰W¥ãuahz« brŒJ tU»‹wd®. $kh‹ É.v°. $Åthr rh°âÇngh‹w bgÇah®fËDilaî«, kfhuhZou khfhz kfhehL ngh‹witfËDilaî« Mjuit¤ jkJ knrhjhɉF¥ bg‰¿U¡»‹wh®.ïJfhW« btËtªJŸs ïªâa muáaš â£l§fis¡ fh£oY« ït®jahǤj knrhjh bgÇJ« K‰ngh¡Filajhfî«, ïªâa k¡fS¡FM£á KiwÆš mâf mâfhuK« bghW¥ò« ju¤ j¡fjhfî« ïU¡»wbj‹nw Tw nt©L«. vÅD« ïªâa ehfÇf¤â‰F« muáašbfhŸiffS¡F« bgÇJ« khWg£l m«r§fis¤ j‹df¤J¤ jh§»Ã‰»wJ. M§»y®fis vªehS« rh®ªJ ïªâa k¡fŸ ãiH¡fnt©Lbk‹w bfhŸifia ï«knrhjh x¥ò¡ bfh©L É»wJ.ïªâahɉF M§»y eh£L¤ bjhl®ò ï‹¿aik ahjbj‹WtÈíW¤â¡ TW»wJ. ïªâahÉ‹ fhty‹ ( Protector ) Mf M§»yk‹d‹ ïUªnjahf nt©Lkh«. ïªâahÉ‹ ÛJ Miz

Page 16: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 131Fo muR - 1925 30

RaeyK« ïyhgK« fUâna M§»y®fŸ ïªeh£oš muRbrY¤â tU»‹wh®fŸ MjÈ‹ mt®fshfnt kdÄu§» ïªâahɉF¢ Rauh{a« mË¥gh®fbsd vâ®gh®¥gJ gf‰fdntahF«.j‰bfhiy brŒJbfhŸs ÉU«ò« kÅj‹ xUtidnaD«ï›îy»š fh©lš mÇJ. jkJ eh£o‹ k¡fŸ âu©l bršt«milªJ ï‹g« Ef®tj‰F¡ fUÉahf mikªâU¡F« ïªâahitÉ£L¢ bršyî« M§»y® xU¥gLtnuh? MifÆdhš mt®ghšcjÉia vâ®gh®¥gJ ïªâaÇ‹ j‹kâ¥ò¡F« j‹d«ã¡if¡F«bgÇanjh® Fiwî v‹W ïo¤J¡ T¿dh®. ü‰iw«gJ M©Lfshfïªâa®fis ml¡», xL¡» moik¡FÊÆš 圤âd ïªâaM§»y murh§f¤njhL x¤JiHahikia¡ if¡bfhŸtnj Rauh{a« bgW« tÊbad X®ªJ ïªâa k¡fS¡F mÇa cgnjr« brŒjd®. fh§»u° kfhrig go¤j tF¥ãd® T£lkhf És§fhkšc©ikahd ïªâa k¡fË‹ ãuâÃâ rigahf¤ âfHš nt©Lkhdhš ïªâak¡fŸ midtU« mâš nr®ªJ fyªJ ciH¤jšnt©Lbkd tÊfŸ tF¤jd®. njrK«, njr cÇikí« ï‹dbj‹w¿ahJ »z‰W¤ jtisbad thsh¡ »lªj ïªâa k¡fis¤ j£ovG¥ã njr ÉLjiyÆš M®t§bfh©L ciH¡F«go¢ brŒjd®.ïªâahɉF Rauh{a« nt©LtJ gšyhÆu¡fz¡fhd ViH ïªâak¡fŸ ÉLjiy bgwnt v‹w c©ikia¡ f©L, ïJfhW« ïªâak¡fis¥ òw¡f¤J eilbg‰Wtªj ïªâa muáaš be¿ia kh‰¿go¤j tF¥ãdU¡F« ghku k¡fS¡F« beU§»a bjhl®igc©lh¡» it¤jd®. ïªâah v‹gJ go¤j tF¥ãdU« g£od§fS« mšy; VG y£r« »uhk§fS« m§F thœªJ tU« K¥gJnfho k¡fSnkahth®. Rauh{a« go¤j tF¥ãd®¡F k£Lkšy;c¤ânahf§fis ïªâakakh¡FtJ« Rauh{akhfhJ, tWik¡F«,ãÂfS¡F«, gŠr¤â‰F« mfhy kuz¤â‰F« Msh» vY«ò«njhYkhf miyªJ âÇí« v©z‰w »uhktháfŸ eªÃiyailªJc©z czɉF« cL¡f¤ J¡F« tho Éfhkš ÃÄ®ªjjiyÆduhŒ VWnghš eilÆduhŒ thœªJ ï‹g« Efu¢ brŒtnjRauh{akhF«. ekJ »uhk thœ¡if Û©L« giHa eªÃiyikmilªjhš mšyhJ Rauh{a« bgwKoahJ v‹gJ fhªâaofË‹Koªj bfhŸif. ï›th¡f ntiy¡F ïªâa murh§f« cjÉòÇíbkd vâ®gh®¤jš ånz; »uhk thœ¡ifia¡ Fiy¤J, »uhktháfË‹ if¤bjhÊiy¤ bjhiy¤J, mj‹nknyna ï›turh§f«f£l¥g£oU¡»wJ v‹w c©ikia¡ fhªâaofŸ f©lh®.

ïitfisbašyh« e‹whŒ MuhŒªj ã‹dnu njr«ÉLjiy bgw nt©Lkhdhš, Rauh{a« milaÉU«ãdhš M¡fKiwfisí« mÊî Kiwfisí« ïªâa k¡fŸ xU§nf if¡

ekJ muáaš Ãiy III

fhªâaofŸ ïªâa muáaš cy»š jiyÆLtj‰F K‹d®nkdh£L muáaš Kiwg‰¿ ekJ eh£oš muáaš »s®¢á eilbg‰W tªjJ. nkdh£L muáaš üšfis¡ f‰W mªeh£L ïuh#jªâu¤âš nkhf§bfh©l go¤j tF¥ãd®fns ekJ eh£o‹ muáaš JiwÆš ciH¤J tªjd®. M§»y M£áÆš ekJ eh£o‹ gyts§fS« mʪJ nghƉW v‹w c©ikia cz®ªjt®fŸ jh«.vÅD« ekJ eh£o‹ ÉLjiy M§»y®fË‹ cŸs§ if¡FŸml§»¡»l¡»wbj‹w bfhŸifíilauhŒ ciH¤J tªjd®. j‹d«ã¡ifí«, j‹ ifna jd¡FjÉ v‹w ÓÇa v©zK« ïyuhŒM§»y®fË‹ ò‹áÇ¥ãnyna jtœªJ njr ÉLjiy nt©oËwd®. Rauh{a« M§»y® bfhL¡f eh« bgw nt©L« v‹wv©znk mt®fS¡FŸ Ä¡F ïUªjJ. go¤j tF¥ãd® M©L¡FxU Kiw TL« T£lnk fh§»u° kfhrigahf És§» tªjJ.M§»y murh§f¤jhU¡F “vk¡F ï‹d Fiw csJ, mjid jaîbrŒJ Ú¡f nt©L«” v‹W moik¡Fz« mU«ãa É©z¥g¤Ô®khd§fS«, nt©LnfhŸfSnk fh§»u° kfhrigÆš brŒa¥g£L¤ jhœikíl‹ mD¥g¥g£L tªjd. ïªâa murh§f CÊa«ïªâakakh¡f¥go‹ mJnt njrÉLjiybad¡ fUâ c¤ânahf§fŸ bgw¥ ghLg£L tªjd. go¤j tF¥ãdnu ïªâa k¡fŸv‹W«, br‹id, g«ghŒ, fšf¤jh ngh‹w g£od§fns ïªâahbt‹W« fUâ muáaš JiwÆš ciH¤J tªjd®. M§»y®fË‹ kd¥gh‹ikia cŸsgo xUtU« m¿ªjt®fËšiy. m¿ªj xU áyU« mj‰nf‰g j¡f Kiwfis k¡fS¡F¡ fh£l¤ JªJ K‹tªjh®fËšiy.

M§»y®fË‹ c©ikahd kd¥gh‹ikia cŸsgo m¿ªjt® c¤jk® fhªâaofnsahth®. M§»y uh#jªâÇfŸ ngh‹w Ãòz®fis ï›îy»š v§F« fh©lš mÇJ v‹W«, mt®fis m«Kiwbfh©nl btšYjš mÇJ v‹W« ïªâa k¡fS¡F vL¤J¡fh£odh®. Rauh{a« nt©o M§»y®fËl¤J mogªJ ÉgJïÊî v‹W«, Rauh{a« v‹gJ xUt® bfhL¡f xUt® bg‰W mEgÉ¡F« bghUŸ mšybt‹W«, jhkhfnt milªj Rauh{ankÃiy¤J ÉF« v‹W« fhªâaofŸ k¡fS¡F vL¤njhâd®.

Page 17: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 133Fo muR - 1925 32

e«ã¡ifíŸnsh® mjid el¤âna tuš nt©L«. r£lrigbršnth® bršf; g£l§fisí«, gjÉfisí«, bg‰Wk»œnth®k»œf; cÆiu¡ bfhšY« cliy¡bfhšY«, moik¡ FÊÆš 圤J« khÅl ïaªâu§fis c©lh¡FÉ¡F« gŸËfS¡F¥ nghnth®nghf; Úâk‹w« VWnth® VWf; M§»ykhiafsh»a ïitfËÅ‹W« ÉLg£L ešYz®î bg‰W Û©L« fhªâaofis¢ rh©òF«tiuÆš k‰iwnah® bghW¤J¡ bfh©oU¤jš fl‹; M¡f Kiwfis btF ÔÉukhf el¤â tUjš nt©L«.

x¤JiHahik ïa¡f« ïwªJglÉšiy. x¤JiHahikxL¡f¥g£oU¡»wnj xÊa ï‹D« mwnt xÊ¡f¥glÉšiy.x¤JiHahik be¿ia É£LÉLtjhf v©zntÆšiy vdfhªâaofŸ TW»‹wh®. M¡f Kiwfis el¤J§fŸ, Rauh{a« bgWå®fŸ vd¡ fjW»wh®. c©ik! c©ik!! fhªâaofisÉl ntWJiz ïªâa k¡fS¡F ïšiy v‹gJ cWâ. k‰w¤ jiyt®fŸmU« ghLg£L¢ Rauh{a« bgWjY« TL«. mt®fË‹ Rauh{a«ïªâa ehfßf¤â‰F«, m¿É‰F«, fiy ts®¢á¡F« V‰wjhf ïuhbj‹gJ â©z«. c©ik ïªâah ï‹dbjd cz®ªjt® fhªâaofŸ xUtnuahth®; k‰iwnah® nkdh£L¡ f©zhoahš ïªâahit¥ gh®¡»‹wd®. ï~J jh‹ fhªâaofË‹ Kiw¡F« , k‰iwnahÇ‹ Kiw¡F« cŸs nt‰Wik,

fhªâaofË‹ M¡f KiwÆš, fh§»uÞkfhrig ïJfhiy¤jGÉÉF« M¡f KiwÆš muáaš kz« ïšiy? MjÈ‹, mJRauh{a« ešfhJ v‹W Äjthj e©g®fS«, bg[©l«ik¡T£l¤jhU«, Rauh{a¡f£áÆdU§Tl¡ TW»‹wh®fŸ. g®¡f‹bA£ãuònthL« ghuhSk‹w¤âdnuhL« t¿nj thjhLtJ«,bfhŠá¡ T¤jhLtJ« jh‹ muáaš Phgf« nghY«!

eh£o‹ bršt Ãiyia¥ bgU¡F« njr k¡fË‹ bghUŸtUthia¥ bgU¡F« tÊ muáaÈ‹ gh‰glhnjh? M§»yM£á¡F Mjhu khf ïU¡F« Éahghu bgU¡if¤ bjhiy¡F«Kiw muáaÈ‹ gh‰glhnjh? FoÆ‹nwš nfhš c©nlh? eh£ošthG« k¡fŸ eš thœîbgw ehL«tÊ muáaš Kiwahfhnjh?eh£oYŸs k¡fŸ Fo¡f¡fŠáí«, cL¡f Tiwí« ïšyhkšehrK‰W xʪJnghŒÉo‹ Rauh{a« v‰W¡F? M§»y M£áÆ‹bfhŸiffS« ‘ãǤjhSjš’ v‹w bfhŸif Kj‹ikahdjšynth? “ãǤjhS« bfhŸif”ia xÊ¡f ïªJ KÞä« x‰Wikia¥ gy¥gL¤jî«, ca®î jhœî v‹w nt‰WikÆ‹ ntuhfÉs§F«. Ô©lhikia xʤJ k¡fŸ x‰Wikahf thHî« ghLgLjš muáaš KiwÆ‹ gh‰g£ljhfhnjh ? Rauh{a« vÅ‹

bfh©L ciH¡f nt©Lbkd¡ T¿dh®. m¥bgÇahÇ‹ bfhŸifia¡ fh§»u° kfhrigí« V‰W¡bfh©L xG»aJ. mÊî Kiwvd¥gLtJ ïªeh£oš M§»y murh§f« eil bgWtj‰F cjÉahf ïU¥gitfnshL k¡fŸ v›Éj¤ bjhl®ò« it¤J¡ bfhŸshkš xJ§» ÉgJ MF«. M¡f KiwahtJ Rauh{a¤ij ešFtjhdîkhz ntiyfis Ãiwnt‰¿ it¥gJ MF«. murh§f¤jh®mË¡F« g£l§fisí« bfsut¥ gjÉfisí« Jw¤jš, r£lrigfis É£L Éyfš, murh§f ghlrhiyfisí« Úâk‹w§fisí«Éy¡Fjš M»a ïitfns mÊî Kiwfsh«. ï›turh§f¤jhÇ‹m£^Êa§fËdhš eR¡f¥g£L ïwªJnghd Foir¤ bjhÊyh»aïuh£od¤âš üš ü‰W if¤j¿Æš berî brŒjš, cÆ®¥ã¤jš,ïUbgU« tF¥ãduh»a ïªJ¡fS«, K°ä«fS« v›Éjnt‰WikíÄ‹¿ e£òÇik ó©L cl‹ ãwªjh®fis¥nghš x‹¿thœjš, ïªJ rka¤â‹ e‰bgaiu¡ bfL¥gJ«, nfty« kÅjcÇikia kW¥gJ« M»a Ô©lhik v‹D« bfhoa tH¡f¤ijxʤjš M»a ïitfns M¡f KiwfshF«.

g‰gy fhuz§fËdhš fhªâaofŸ nfhÈa mÊîKiwfŸk¡fshš ifÉl¥g£L tU»‹wd. M¡fKiwfS«Tl òw¡f¡f¥g£L tU»‹wd. ï›ÉU Kiwfns ïªâahɉF Rauh{a«jutšyJ; ntW v«Kiwí« juhJ v‹gJ cWâ. M§»y®fË‹uh#jªâu¤â‹K‹ e«kt® jªâu« xU¡fhY« jiyö¡fhJ; fhy¤â‰nf‰w ng¢R«, th¡FWâia¡ fh¡F« FzÄ‹ikí«, tŠrfK«,bghŒ¡nfh£ilí« bghâªJ»l¡F« M§»y ïuh#jªâu¤â‹tÈik ght«! ViH ïªâa® m¿aKoínkh? r£lrig br‹wt®fË‹ fâ v‹dthƉW? “giHa fU¥gnd fU¥g‹” v‹w Ãiy¡FtªJ É£lh®fŸ. M§»y eh£L¤ bjhÊyhs® f£áÆdiu vâ®gh®¤JËwt®fË‹ fâ v‹d ? Vkh‰wkšyhJ ntW©nlh? ïJ fhiyg®¡f‹ bA£ãuòit vâ®gh®¤J Égt®fË‹ fâ v‹d ? ïªâahit¥ ghJfh¡F« âwik ïªâa®fS¡»šiy ahjÈ‹ M§»y®M£á ï‹¿aikahjJ v‹W«, kh©nlF Ó®âU¤j¤ij V‰Wel¤âdhš mšyhJ nkY« Ó®âU¤j« tH§Ftij¥g‰¿ Mnyhá¡fïayhJv‹W« thŒ Trhkš ãj‰¿¤âÇ»‹wh®, fhªâao fis cj¿¤jŸË É£L Û©L« moik Fz¤â‰fhsh» M§»y®fis vâ®gh®¡F« m¿thËfË‹ fâ ïªÃiyí‰wâš xU á¿J« Éa¥òïšiy. MifÆdhš jÄœ k¡fS¡F eh« m¿É¡f nt©oabjh‹W©L. ï›tÊî Kiwfis Û©L« fh§»uÞ kfhrig V‰W el¤J«tiuÆš M¡f Kiwfis¡ if¡bfh©L ïilÉlhJ mšY« gfY«ciH¤J tuš nt©L«. fh§»uÞ kfhrig ntW f£áfŸ ta¥g£LÉLkhÆD« eh« ftiyíwnt©Ltâšiy, mÊî KiwÆš

Page 18: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 135Fo muR - 1925 34

<nuh£oš ehlf tÇ

flªj ïu©L eh£fËY« <nuhL mâfhu t®¡f cy»š xnugugu¥ò. všyh« X£lK« eilíªjh‹ ! nkyâfhÇ Kjš moÆYŸsnjh£o tiuÆY« btÆby‹W ghuhkY«, Éa®it xGFtij¡ftÅahkY«, Xo¤ âǪj t©zkhfnt ïUªjd®. <nuh£ošïojh‹ ÉGªJÉ£lnjh? bgU« òašfh‰W bfhLikfŸ gyïiH¤jnjh? v‹d Ég¤J Ãfœªjnjh? v‹W nea®fŸ Iíwnt©L«. ekJ mâfhÇfË‹ kd¥gh‹ikia m¿ªnjh® 劉d«Ãidah®. xU ehlf¡ T£l¤jh® vkJ mâfhu bjŒt§fis ï›tsîM£lK« M£oit¤JÉ£ld® ! ehlf òUõ®fŸ ahbu‹W v©Q»Ö®fŸ? br‹id br¡bunlÇa£ CÊa®fns! ï›ñ® ehlf rhiyÆš ne‰¿uî ‘ò¤nuh¤k uhk‹’ v‹w ehlf« el¤âdh®fŸ. kh¥ãŸisfis¥nghš CU¡F¤ âU«ã¥ nghŒÉ£lh®fŸ. kÆyh¥óÇšÃUt¥g£oU¡F« ‘ïuhk»UZz khzt®’ ïšy¤â‰F¥ bghUŸnr®¡fnt ïªehlf« eilbg‰wjh« ! mEkâ¢Ó£L (o¡f£) x‹¿‹‘Éiy’ %gh g¤Jjh‹ !!

xU ehlf¡ T£l¤jhU¡F¥ bghUŸ nr®¡F« ‘Vb#©L’fshfmâfhÇfŸ És§»d fh£áia <nuh£oš f©nlh«. br‹id br¡bunlÇa£ CÊa®fns, ehlf òUõ®fshf tUth®fshÆ‹ Þjy mâfhÇfŸ mt®fS¡bfd mEkâ¢Ó£L ɉW¡bfhL¡F« ‘V#©L’fshf ïU¥gâš F‰wbk‹d? ït®fË‹ Mjuî ï‹nwš 600mEk⢠ӣLfS¡F %gh 6000 r«gâ¥gbj¥go? ehlf¡ T£l¤jh®rhjhuz k¡fsh? br‹id br¡bunlÇa£ CÊa®fŸ m‹nwh?ït®fŸ ï£l gÂia Þjy mâfhÇfŸ v›thW kW¥gJ? kW¡fnt©oa mtáa« jh‹ v‹d? mâfhÇfË‹ mo tUo thG«kÂa¡fhu®fS«, f®z§fSkhd »uhkâfhÇfŸ kȪJ »l¡F«nghJ nkyâfhÇfS¡F v‹d Fiw? v‹d ftiy? j¤j«»uhk§fËš thG« Fok¡fËš jdtªj®fis¥ ão¤J mt®fË‹ÉU¥g¤â‰F Énuhjkhf ‘koia¥ão¤J kh§fhia¥ ngh£LkÆiu¥ão¤J gz« th§Ftj‰bfh¥g’ Ó£L x‹W¡F g¤J%ghgf‰bfhŸisao¤j brŒâia mâfhÇfŸ m¿tnuh? mâfhÇfŸÉU«ãdhš ehlf¤â‰F« ‘tÇ’ Éâ¡fyh« nghY«!

ïJnghœJ eilbgW« M£áKiwia¤ âU¤ânah xʤnjh k¡fŸãw¥òÇikfis¥ bg‰W všyh¤ JiwfËY« K‹nd‰wbkŒâthœtJjhnd. ïJnghœJ eilbgW« M£áKiwÆ‹ mo¥gilfshf ïU¡F« eh£o‹ bršt¤ij bfhŸis bfhŸS« Éahghu«,ãǤjhSjš M»ait fis xÊ¡F« KiwfŸ muáaš KiwfŸmšybtÅ‹ ã‹ vJjh‹ muáaš Kiwnah? jÄœk¡fns! g£lnt£ilÆY«, gjÉ nkhf¤ âY« mÄœªJ miyªJ âÇnth®fË‹ka¡f th®¤ijfËš <Lg£L VkhªJ nghfhÔ®fŸ. “fj®, ïªJ -K°È« x‰Wik, Ô©lhik xʤjš M»a ï«_‹Wnk Rauh{a«ešF«. ïJnt vdJ á¤jhªj«” vd¡ fhªâaofŸ TW« mÇabkhÊfis MœªJ MuhŒªJ c©ikia¡ f©L nj¿, fhªâaofŸtÊËW njrÉLjiy¡fhf ciH¥Õ®fshf !.

Fo muR - jiya§f« - 31.05.1925Fo muR - jiya§f« - 31.05.1925Fo muR - jiya§f« - 31.05.1925Fo muR - jiya§f« - 31.05.1925Fo muR - jiya§f« - 31.05.1925

Page 19: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 137Fo muR - 1925 36

âU¢á Ô®khd«

jÄœehL fh§»uÞ fÄ£o âU¢áÆš To¢brŒj ‘ãw¥ãdhškÅj®fËš ca®î jhœî ghuh£l¡TlhJ’ v‹w *Ô®khd¤ij¥g‰¿í« mij¡ F¿¤J¢ áy® brŒj uhédhkhit¥g‰¿í«, “etr¡â”g¤âÇifÆš nk‰go Ô®khd¤ij¥g‰¿ vGâÆUªj jiya§f¤ij¥g‰¿í«, ï›thu« ekJ g¤âÇifÆš btËÆlnt©ov¢rÇ¡ifv¢rÇ¡ifv¢rÇ¡ifv¢rÇ¡ifv¢rÇ¡if v‹w jiy¥ã‹ Ñœ X® F¿¥ò vGâit¤âUªnjh«.Mdhš, ne‰W g¤âÇiffËš lh¡l® tujuh#&Y ehíL fšf¤jhÉÅ‹W« mD¥ãa jªâ ãuRÇ¡f¥g£oUªjJ. mâš r_fthœÉY«, FUFy¤âY« (kÅj®fŸ j§fS¡FŸ) ãw¥ãdhš ɤâahr«ghuh£l¡TlhJ v‹W jÄœehL fh§»uÞ fÄ£oah® Ãiwnt‰¿a Ô®khd¤ijí«, mj‹nkš $kh‹ v«.nf. M¢rhÇah® vG¥ãaM£nrgidfisí« fhªâaofŸ e‹F gh®¤J m¤Ô®khd« xG§fhdJjhbd‹W« m¤jifa Ô®khd¤ij Ãiwnt‰Wtj‰F m¡fÄ£omâfhuKŸs bj‹W« brhšÈajhf¡ f©oU¡»wJ. ïijÉl ekJF¿¥ò ït®fË‹ kdkh‰w¤â‰F mâf cjÉbrŒahbjd¡ fUâ ekJF¿¥ig ÃW¤â¡ bfh©nlh«.

Fo muR - F¿¥òiu - 31.05.1925Fo muR - F¿¥òiu - 31.05.1925Fo muR - F¿¥òiu - 31.05.1925Fo muR - F¿¥òiu - 31.05.1925Fo muR - F¿¥òiu - 31.05.1925

* âU¢áÆš 29.1.25 ² Toa jÄœehL fh§»uÞ* âU¢áÆš 29.1.25 ² Toa jÄœehL fh§»uÞ* âU¢áÆš 29.1.25 ² Toa jÄœehL fh§»uÞ* âU¢áÆš 29.1.25 ² Toa jÄœehL fh§»uÞ* âU¢áÆš 29.1.25 ² Toa jÄœehL fh§»uÞfÄ£oÆ‹ Ô®khd«fÄ£oÆ‹ Ô®khd«fÄ£oÆ‹ Ô®khd«fÄ£oÆ‹ Ô®khd«fÄ£oÆ‹ Ô®khd«

ïªâa r_f thœ¡ifÆš ãw¥ãdhš vtU¡F« V‰w jhœîV‰gL¤j¡ Tlhbj‹W« ï¡bfhŸifia njÓa ïa¡f¤âš <Lg£l Þjhgd§fŸ mtáa« mDZo¡f nt©Lbk‹W« Ô®khÅ¡f¥ g£lJ. ï¡bfhŸifia nru‹khnjÉ FUFy¤âš mDZlhd¤âš bfh©Ltunt©oa Ka‰áfis¢ brŒa Ñœf©l r¥fÄ£oia ï¡fÄ£oah® V‰gL¤J»wh®fŸ,

$kh‹fŸ <.bt.uhkrhÄ eha¡f®, <nuhL.vÞ. uhkehj‹, khatu«.m. bt. âahfuh#h, njtnfh£il 

Fo muR - 17.05.1925 - g¡f«.11Fo muR - 17.05.1925 - g¡f«.11Fo muR - 17.05.1925 - g¡f«.11Fo muR - 17.05.1925 - g¡f«.11Fo muR - 17.05.1925 - g¡f«.11

nkyâfhÇfË‹ btW¥ò¡F«, Ó‰w¤â‰F« Mshfhkš ïU¡fnt©Lbk‹w m¢r¤jhš, j«Äl« bfhL¡f¥g£l Ó£Lfis bg‰W¡bfhŸnth® ïyhikÆdhš if¥gz« ïHªj kÂa¡fhu®fS«f®z§fS« v¤jid ngnuh? ehlf ‘tÇ’¡fhf it¤J¡bfhŸS«goT¿¤ j§fŸ r«gs¥g£oÆš ifbaG¤Jk£L« bgh¿¤JÉ£LbtW§ifÆduhŒ å£L¡F¤ âU«ãd »uhkâfhÇfŸ v¤jidngnuh? nkyâfhÇfËš v¤jid ng® gz« bfhL¤J ehlf«gh®¤jd® v‹W m¿a vk¡F Mtš c©L.

<nuhL mâfhu t®¡f¥ ngŒ vkJ efurigiaí« É£lghošiy. efurigÆ‹ Ñœ¤ju á¥gªâfŸ Þjy mâfhÇfË‹ jiy¡filÆšjh‹. CÇYŸs eh‰fhÈfS«, ÉR¥ gyiffS« ïªefurig¢ á¥gªâfË‹ jiynkšjh‹! efurigÆš Rfhjhu c¤ânahfÞj®fS« csnuh v‹w Ia« vk¡F mo¡fo ÃfœtJ©L. ïªjIa¤ij Ú¡»a ³ ehlf¡T£l¤jhU¡F vkJ bgU« tªjd«.CU¡F tªj ÉUªâd®fS¡fhtJ Rfhjhu trâfŸ brŒJ bfhL¤jik¡F k»œ¢áail»nwh«.

ò¤âu c¤jkdhd $ uhkãuhÅ‹ ò©Âa rÇijahš ï›ñ®mâfhÇfŸ f‰W¡bfh©l go¥ãid mâfhu gy¤jhY«, brU¡fhY«Fok¡fis tU¤â ehlf ‘tÇ’í« tNÈ¡fnt©Lbk‹gJjh‹nghY« !

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 31.05.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 31.05.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 31.05.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 31.05.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 31.05.1925

Page 20: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 139Fo muR - 1925 38

bghJthŒ všnyhU¡F« És§fî«, všnyhU« g§bfL¤J¡bfhŸsî«, všnyhU« gydila¡ Toajhíkh»É£lJ. mj‹gydhf¤jh‹ Ú§fS« ehD« ï‹W ï§F ToÆU¡»nwh«.

muáaš Éõa¤ij¥g‰¿ c§fS¡F eh‹ ï¥bghGJmâfkhŒ vL¤J¢ brhšy nt©oaâšiy v‹nw Ãid¡»nw‹. eh«brŒant©oa muáaš â£l§fS« btF RygkhdJ«, ahtU¡F«òÇa¡ToaJ«, ahtU« x¥ò¡bfhŸs¡ToaJ«, vtU« fZlÄ‹¿vËâš brŒa¡ToaJ«, bgU«ghY« vâ®thjk‰wJkhditfŸ.mjhtJ x‰Wik - fj® - Ô©lhik - kJÉy¡F KjÈaitfns.ït‰iw¥g‰¿ cgruiz¡ fÄ£oahuhš jahÇ¡f¥g£oU¡F« Ô®khd§fŸ Ãiwnt‰w¥g£l ã‹, v‹Dila mã¥ãuha¤ij KoîiuÆš bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹. ï‹W ï›ñÇš el¡f¥nghF«c‰rt¤â‰F Ú§fŸ nghf Mir bfh©oU¥Õ®fŸ Mdjhš ï¤Jl‹kfheh£o‹ ï‹iwa elto¡iffis Ko¤JÉL»nw‹.

ehis fhiy 8 k¡F kfhehL kWgoí« TL«. $kh‹v°.uhkehj‹ mt®fŸ fj® fh£áia¤ âwªJ it¥gh®. mJ Koªjîl‹ $kh‹ br‹id Rnuªâueh¤ MÇah mt®fŸ m¡»uhrd¤â‹Ñœ bjh©l® kfhehL el¡F«. mJ Koªjîl‹ kfheh£L¤ Ô®khd§fŸ c§fŸ m§Ñfhu¤â‰F tU«. nfhit $kâ Ûdh£áa«khŸmt®fŸ bg©fŸ flikia¥ g‰¿ ngRth®fŸ. ï‹W ïuî« ehisïuî« ehif $kh‹ uh#huh« ghftj® mt®fshš ‘kfh¤kh fhªâ’fhynBg« el¡F«. fdth‹fŸ ïJnghynt tªJ ïUªJ všyhÉõa§fisí« nf£L kfhehL áw¥ghŒ el¥gj‰F vd¡F nt©oa cjÉ òÇíkhW nf£L¡bfh©L ï¥bghGJ ï¡T£l¤ij¡fiy¡»nw‹.

F¿¥ò:- 23,24.05.1925 ïu©L ehŸfŸ gŸs¤öÇš eilbg‰wfhiu¡Fo kht£l KjyhtJ muáaš khehL - jiyikíiu

( bjhl®¢á Fo muR 07.06.1925 )

Fo muR - brh‰bghÊî - 31. 05 .1925Fo muR - brh‰bghÊî - 31. 05 .1925Fo muR - brh‰bghÊî - 31. 05 .1925Fo muR - brh‰bghÊî - 31. 05 .1925Fo muR - brh‰bghÊî - 31. 05 .1925

fhiu¡Fo ÍšyhKjyhtJ muáaš kfhehL

rnfhjÇfns ! rnfhju®fns !

fhiu¡Fo Íšyh KjyhtJ uhéa kfheh£L¡F m¡»uhrd«t»¡F« fîut¤ij vd¡fˤjj‰F c§fS¡F eh‹ kd¥ó®tkhdtªjd¤ij¢ brY¤J»nw‹. mšyhkY« ïªj jditáa eh£ošelªj - mjhtJ gŸs¤ö® kfheh£L¡F«, njtnfh£ilÆš elªjâUthlhid jhYfh kfheh£o‰F« m¡»uhrd« t»¡F« fîut§fisí« vd¡nf mˤâUªJ, kWgoí« el¡F« ïªj kfheh£Lm¡»uhrd fîut¤ijí« vd¡nf mˤâU¥gij¡ bfh©Lv‹Ål« j§fS¡F ïU¡F« m‹ig¥g‰¿ eh‹ bgUik ghuh£o¡bfhŸshkÈU¡f KoaÉšiy.

njr¤âš x‰Wik¡ bf£L, C¡f« F‹¿, ÉLjiy kwªJ,Raey« nkÈ£L jiyÉǤjhL« ïªj¢ rªj®¥g§fËš kfhehLfŸel¤JtJ Äfî« fZlkhd fhÇa«. mâY« brštªj®fS«,fZlbk‹gnj ï‹dbj‹w¿a¡Tlhj Ókh‹fS« ÃiwªJŸsï¥ng®¥g£l Fngu g£lz§fËš kfhehLfŸ el¤j e©g®fŸV‰gLtJ«, m¥go VjhtJ x‹W ïu©L njrg¡j®fŸ el¤âdhY«bghJ#d§fŸ mâš fyªJ kfheh£il¥ gyD©lh¡F«go ah¡FtJ« Äfî« J®yg«; m¥goÆUªJ« ï«kfhehL ï›tsî áw¥ghfel¡»wnjhL ï›tsî kfh#d§fŸ tªâU¥gijí« gh®¤jhš ahU«ghuh£lhkÈU¡f KoahJ.

fdth‹fns !

fh§»u° v‹w muáaš mik¥ghdJ ekJ eh£oš btFfhykhf e«kndh® r«gªj¥gLtj‰»šyhjjhŒ, go¤j tF¥gh® v‹Wbrhšy¥gL»w t¡ÑšfŸ KjÈa T£l¤jhU¡F cÇajhŒ ïUªJ,mt®fS¡nf gyid¡ bfhL¤J¡ bfh©L tªjJ. mt®fnshLÚyhkš eh£o‹ ïu¤j¤ijí« cÇŠá¡ bfh©nl tªjJ. Vnjh e«gh¡»a tr¤jhš kfh¤kh fhªâ muáaš Éõa§fËš jiyÆlMu«ã¤j‹ gydhŒ muáaš Éõa« ïªâa k¡fŸ ahtU¡F«

Page 21: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 141Fo muR - 1925 40

ïU¥ã‹, beU¥ãš 圪j òG¥nghš JoJo¥g®. bg©k¡fŸ vDŠbršt« gil¤j jhaU«, jªijaU« kd§fy§», khHhªJ,btŒJÆ®¤J Ég®; É«Ä, É«Ä mGt®. ï¡bfhiy¡ bfhonahD¡F Éâ¤j j©lid nghjhJ, nghjhJ vd x›bthUtÇ‹cŸsK« miwTth ÉF«. ï¡bfhiy¥ ghjfid¢ á¤âutijbrŒjny áwªj j©lidbad x›bthUtU« v©Qt®.

ï¡bfhoa Ãfœ¢á vkJŸs¤âš njh‰Wɤj v©z§fisbašyh« vL¤Jiu¡f¥ ò»‹ ï›ntL KGtJ« nghjhbj‹nwTWnth«. ï¡bfhLŠ braiy v©Â, v©Â mGtjh‰gabd‹d? cŸsKUFtjhš gabd‹id? bfhiy¥ghjf‹n#hnfªâueh¤ fhid¡ foªJ nehtjh‰ gabd‹d? ï¤jifabfhoabrašfŸ Ãfœtj‰F¡ fhuzbk‹dbtd MuhŒªJ ïÅí«m›thW ÃfHht©z« V‰w Kiwfis¡ ifahs K‰gLtnjm¿îilikahF«. flªj braiy¡ fUâ kd« òG§Ftjhš xUgaD« ÉisahJ. ï¤jifa brašfË‹ Éisî¡F¡ fhuzkhfcŸs ïÊjifikia, bfhoa tH¡f§fis xÊ¡f tÊ nfhYjšm¿thËfË‹ fl‹; jhŒ, jªijaÇ‹ fl‹ ; r_f¤âdÇ‹ fldh«.

ï¡nfhukhd bfhiy¢ brašfS¡F¡ fhuzkhf ïU¥gJ ghškz« khwh¢ áWÄa®fis fhkÉfhu¤jh‰ f£L©L Éy§Ffis¥nghš âÄ® bfh©liyí« ïs« thÈg®fS¡F tJit brŒJ mt®ghš x¥òÉ¡F« bfhoa, F‰wkhd tH¡fbk‹W eh« â©zkhf¡ TWnth«. ï¤jifa bfhoa, m¡»ukkhd tH¡f« ïªJ rka¤â‹ nguhšeilbgWtJ ek¡F¥ ngutkhd«; ekJ rka¤â‹ e‰bgaiuehrkh¡», ehK« mÊbt‹D« bgU§FÊÆš 圪J ïw¥ngh«.c©gJ«, cw§FtJ«, ó©lJ«, kzÉidbrŒtJ«, k¡fŸbgWjY« rka¡ nfh£ghLfŸ vd¡ T¿‹ ïjÅD« m¿ahikntWsnjh? M©ltÅl¤J k¡fis¡bfh©L cŒÉ¡F« m¿îtÊna, M‹k be¿na rkakšyhJ, r_f¡ f£L¥ghL Fiyahkš,r_f« v‹W« mÊîwhkš ËW Ãyîj‰fhd KiwfËš nr®¡f¥gLtdth»a ïitbašyh« rkabe¿ vd¡TWjš kliknaahF«.ekJ eh£o‹f© njh‹¿a mwüšfŸ všyh« xU á¿J M©ltid¥ g‰¿í«, mtid milí« be¿ia¥ g‰¿í« T¿¥ bgU«ghY« r_f thœ¡ifia k¡fŸ ï‹dÉjkhf el¤Jjš nt©Lbkd¡ Twh Égd; m›tw üšfËš fhQ« r_f thœ¡ifia¥g‰¿a ÉâfŸ, fhy«, ïl«, k¡fË‹ kd¥gh‹ik ït‰¿‰nf‰g kh¿kh¿ ïU¡F«. m›ÉâfŸ ï›Éªâa eh£onyna xnu bg‰w¤jhŒïU¡f¡ fh©»nwhkšnyh«. m›Éâfis fhy¤â‰F¤ j¡fthW«,ïl¤â‰nf‰wthW« kh‰¿aik¤J¡ bfhŸSjš Tlhbj‹W Ãaâ

ïªJ¡fË‹ bfhoa tH¡f«

ï«khj« btËahd ‘khl®‹ Ç›í’ vD« khj¢ rŠáifÆšnfhukhd xU bg© bfhiyia¥ g‰¿¡ ÑœfhQ« Étu§fŸ fhz¥gL»‹wd. mit tUkhW ;-

“g¤JtaJŸs äyhtâbaD« bgaUŸs jdJ kidÉia¡bfh‹wjhf n#hnfªâueh¤fh‹ v‹gt‹ F‰wŠrh£l¥g£L Úâgâng{ v‹gtuhš kuzj©lid Éâ¡f¥g£lh‹.

ï¥bg©Â‹ bg‰nwh® fšf¤jhÉYŸs r§fÇnjhyh rªâšÄ£lhŒ¡fil it¤J Éahghu« brŒJ tU»wh®fŸ. ï¥bg©Q¡F«, n#hnfªâueh¤ fhD¡F« ïu©lh©LfS¡F K‹d® kz«elªjJ. bg©, bg‰nwh® å£onyna ïUªJtªjhŸ. kidÉia¤j‹}U¡F miH¤J¢bršy¡ fzt‹ br‹w ã¥utÇ µ 9 ² khkdh®å£L¡F tªjh‹. mL¤j IªJ eh£fS« Rgâdkšybt‹W T¿á‹dh£ fʤJ kidÉia miH¤J¢ bršY«go bg©Â‹bg‰nwh® ÉU«ãdh®fŸ. mj‰»irªJ mt‹ khkdh® å£onynaj§»ÆUªjh‹. Kjš ïu©LehŸ ïuÉY« òUõD« kidÉí« xnumiwÆš gL¡if bfh©ld®. _‹wh« ehËuî, òUõDl‹ xnumiwÆš cw§f¥ bg© kW¤J jhahUl‹ gL¡if bfh©lhŸ.ã¥utÇ µ 12 ² ïuî bt‰¿iy gh¡F nt©Lbkd n#hnfªâu‹nf£f, mitfis¡ bfhL¤JtU«go jhah® kfis mD¥ãdhŸ.bg© miw¡FŸ br‹wJ« fzt‹ fjit¤ jhË£L¡bfh©lh‹.r‰Wneu« bghW¤J bg©Â‹ mG Fuiyí«, tÇirahf mofŸÉG« r¤j¤ijí« bg©Â‹ jhahU«, g¡f¤âYŸst®fS«nf£ld®. jhah® miw¡FŸ Xo¥ gh®¡f ïu¤j btŸs¤âš j‹kfŸjiunkš Kf« fÉœªJ »l¥gij¡ f©Q‰wdŸ. ïu¤j« njhŒªjfš FHÉbah‹W g¡f¤âš »lªjJ. ï¡FHÉahš k©ilcil¡f¥g£L _is bj¿¤J¡ »lªjJ’’.

M! bfhLik! bfhLik!! ï¡nfhukhd bfhiyia, ghjf¢braiy¡ nfŸÉí‰w ïªâak¡fŸ midtU« kd« gij gij¥g®;cŸsKUFt®; cly« iet®; f©Ùiu MwhŒ¥ bgU¡Ft®;fiufhzh¤ J‹g¡flÈš åœt®; ïsŠbršt¢ áWÄa®fshf

Page 22: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 143Fo muR - 1925 42

mG»Ö®fŸ? khŒ«khy¡ f©Ù® ÉL»wh®fbsd cyf« c§fis¥gʤJiu¡fhjh? ïs«taâš kz Ko¥gâdhš neU« J‹g§fisneÇš jhkhfnt mEgɤâUªJ«, jhŒkh®fŸ ï¡bfhoa tH¡f¤ijmwnt xÊ¡f K‹tuhâU¥gJ bgU§ F‰wkhF«. ‘ntÈna gÆiunkŒªjhš’ ntW ah® Jiz gÆU¡F! g¤Jkhj« RkªJ, bg‰W,Óuh£o¤ jhyh£o¥ bgh‹ndnghš ngh‰¿ ts®¤j bg© bršt§fS¡F¤ jhŒkh®fns vkdhf V‰g£LÉ£lhš mtiu¡ fh¥gh‰Wgt® aht®?

M©k¡fŸjh‹ ca®ªjt®fŸ; bg©k¡fŸ jhœªjt®fŸ ;M©k¡fŸ jh‹ m¿î Ãiwªjt®; bg©k¡fŸ m¿Éšyhjt® v‹wÑHhd v©zK« ï¡bfhLŠ brašfS¡F¡ fhuzkhF«. ïªj¤jhœªj v©z« e«kt®fis É£L mfyšnt©L«; M©k¡fS«,bg©k¡fS« ‘rÇ Ãf®, [khd«’ v‹w v©z« ts®jš nt©L«.M©k¡fisÉl¥ bg©k¡fŸ v›tifÆY« jhœªjt®fŸ mšy®;r_f thœ¡ifÆš, FL«g thœ¡ifÆš M©k¡fS¡F cŸscÇikfŸ, bghW¥òfŸ bg©k¡fS¡F« c©L v‹w caÇa, guªj,ÉǪj neh¡f« e«ktÇil cjakhjš nt©L«. m‹nw, m¥bghGnj, m¡fznk ï¤jifa nfhukhd, kdij¥ ãs¡F« bfhoabfhiyfŸ ÃfHh t©z« brŒJÉlyh«. jÄœeh£L¤ jhŒkh®fns!jªijfns!! c§fSila bghW¥ig cz®ªJ elî§fŸ. t§fhs¤âšjh‹ ï¡bfhiyba‹W ÃidahÔ®fŸ. ekJ f©K‹ ehnlhW«eilbgW« bfhiyfS«, á¤âutijfS« c§fS¡F¤ njh‹wÉšiyah? ï¡bfhoa tH¡f¤ij xÊ¡f K‰glh Éoš gšyhÆu¡fz¡fhd ïsŠáWÄa®fË‹ rhg§fŸ c§fis¢ NœªJ bfhoantjid¡FŸshå®fŸ! mšy‰g£L M‰whJ mGj f©Ù® bršt¤ij¤ njŒ¡F« gil, v‹gij czU§fŸ.

ï¡bfhoa tH¡f¤ij¤ bjhiy¡f mªÃa M§»y murh§f¤jh® Jiz òÇah®fŸ. âra«, ï~J mtU¡F e‹ikiaí«, tUthiaí« bfhL¡fhjšyth? rka«, rka« v‹W t¿nj T¡FuÈ£LVkh‰¿¤ âÇí« m®¤jÄšyh itâf®fsh»a âU. o. mu§fh¢rhÇah®fŸ ngh‹w r£lrig m§f¤âd®fË‹ cjÉia ehlhÔ®fŸ!bjŒt¤ âU¡ nfhÆšfËš njtjháfŸ ïUªnj Mfnt©Lbk‹WthŒ TrhJ r£l rigÆš TW« go‰bwhG¡fKila m§f¤jt®fis vâ®gh®¤J VkhwhÔ®fŸ! ïJ c§fŸ flikašyth? Ú§fnsÓ®âU¤jŠ brŒJ bfhŸS§fŸ! Ú§fŸ ÉU«ãdhY«, ÉU«ghÉ£lhY« ekJ ehL Ra M£á bg‰W el¡F« fhiyÆš ï¡bfhoatH¡f§fŸ òij¡f¥gL« v‹gij cz®ªJ elªJ bfhŸS§fŸ.

Fo muR - jiya§f« - 07.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 07.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 07.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 07.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 07.06.1925

ïšiy. “giHad fÊjY« òâad òFjY« tGtyfhy tifÆdhnd‹” vd M‹nwh® T¿íŸsh®. k¡fŸ brŒí« kzÉidr_f thœ¡ifia¢ rh®ªnj eilbgWtjhF«. FL«g thœ¡ifiael¤Jtj‰F¤ jFâa‰w¥ gUt¤âš cŸs áWÄa®fis kz«v‹D« fƉ¿dhš ã¤J, FL«g« v‹D« FÊÆš 圤â fzt‹v‹D« Éy§fida fhtyhË ifÆš x¥òÉ¡F«go vªj mwüY«,vªj j®krhÞâuK« nghâ¡fÉšiy v‹gij k¡fŸ czušnt©L«. kzÉid ÃfG§ fhy¤âš Xj¥bgW« kªâu§fns vkJT‰¿‹ c©ikia cŸs§if bešÈbad És¡»¡fh£L«.x‹Wk¿ahj, Éisah£L ÉU¥g« mryhj g¤J taâ‰F¡ Ñœ¥g£láWÄa®fS¡F kzKo¡fnt©Lbkd¢ rhÞâu§fŸ TW»wbjd¡TWgt®fŸ ÉǪj fšÉí«, guªj m¿î«, k¡fŸ nk«ghLWtâšbgU§ftiyí« cilauhÆUªj ekJ K‹ndh®fË‹ ÛJ bgU«gÊRk¤Jgt®fshth®fŸ. ï¡bfhoa ÉâfŸ všyh« ã‰fhy¤jtuhšRaey§fUâí«, bghUshir bfh©L« vGâ it¡f¥g£ldntah«.ïsŠáWÄa®fS¡F kzŠ brŒahÉoš bg‰nwh® vÇthŒ eu»ilåœt® vd ahnuh áy khÅl¥ gj®fŸ T¿aij ntjth¡fhf¡bfh©L e«kt® m¿ÉHªJ, f©_o, itâf«, itâf« v‹W thah‰ãj‰¿ “»Ëia ts®¤J¥ óid ifÆš bfhL¥gJ” nghš jkjUik¢bršt¢ áWÄa®fis gLFÊÆš jŸË, r_f ehr¤ijí«, eh£o‹mÊití« njL« ghjf¢braiy Él¡ bfhLikahd brašntW©nlh? ï¡ bfhLŠbraÈD«, n#hnfªâu‹ bfhiy bfhonjh?ghš kz« khwh¡ FHªij¥ gUtKŸs, fzt‹ ï‹dhbdd m¿ªJbfhŸsî« Koahj òUlghÇa® ïašò ï¤j‹ik¤J v‹w¿ªJbfhŸs ïayhj fhkŠrhyh ïsikíilashŒ fztDl‹ clÈ‹g« EfU« gUtK«, M‰wY« bg‰¿yhj k¡fis¥ bgWj‰F¥nghâa clš cuK«, cW¥ò¡fË‹ ts®¢áí« gil¤âuhj ekjUik¥ bg©kÂfS¡F, bgh«ik¡ fšahz« brŒtJ ngh‹WkzKo¤J, kzkf‹ ghš ÉL¤J it¡F« bfhoa tH¡f¤ij ekJeh£L k¡fŸ if¡ bfh©oU¡Fk£L«. ï¤jifa bfhoa, nfhukhdbfhiyfŸ eilbg‰W¤jh‹ tUbk‹gij ekJ k¡fŸ czušnt©L«. ‘rka« mÊí«, r_f« mÊí«’ v‹w _l¡ bfhŸiffËdhš f£L¥g£L k¡fŸ m¿ahik v‹D« ïUËš »lªJHY«tiuÆš ï¤jifa bfhiyfŸ ÃfœªJ jh‹ tU«. mªnjh! ïªâak¡fns! ckJ Ãiy¡F ïu§F»‹nwh«. rka c©ikia czuh®fŸ;r_f thœ¡if Ãiyia m¿ah®fŸ. _l¡bfhŸiffS«, _le«ã¡ifí« jh‹ ït®fŸ f©l c©ikfŸ. “És¡if¥ ão¤J¡bfh©L »z‰¿š ÉGtJ” nghš, všyhk¿ªâUªJ« ïsŠ áWÄa®fS¡F kzŠbrŒJ, ã‹d® mt®fS¡F neU« fâia¡ f©L V‹

Page 23: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 145Fo muR - 1925 44

ngᥠbgUikailth®fŸ. ï¥bgÇah® ntW njr¤âš ãwªâU¥ghuhÆ‹ m¤njr« v›tsnth K‹D¡F tªâU¡F«. mt® ekJuhéa¤ jiyt® kh¤âukšy, cyf¤â‰nf mt® xU bgÇat®.mtiu¥ óÍ¡»nwh«, òfœ»nwh«, mt® bgauhš bgUik ghuh£o¡bfhŸ»nwh«. mt® brhšY»w ntiyia eh« brŒtâšiy. MdhšekJ Raey¤â‰F mtUila bgaiu cgnahf¥gL¤J»nwh«. r£lrigfS¡F«, °jy °jhgd§fS¡F« mt® bgaiu¢ brhšÈ¡bfh©L EiHa¥ gh®¡»‹nwhnk jÉu âahf« v‹W brh‹dhš XoÉL»‹nwh«. mtUila îkhz â£lbk‹gJ njr¤â‹ K‹nd‰w¤â‰fhd ntiyfŸ. mtUila mÊî ntiyba‹gJ njr¤â‰F¡bfLâ jU« fhÇa§fis mʤjš. ïij e‹whŒ m¿ªâUªJ«M‰wÈšyhj fhuz¤jhY«, Raey¤jhY« my£áa khÆU¡»nwh«.kAhuhZou njr¤âš kfh¤khit¡ fh§»ui[ É£L btËÆšnghF«go brhšYtJ«, üiyí« fjiuí« mt®fŸ my£áa«brŒtJ« m¤njr¤âš cŸs ãuhkz® - ãuhkzušyhjh® r©iljh‹. v¥goÆUªj nghâY« kfh¤khÉ‹ bfhŸiffshšjh‹ ek¡F¢Rauh{a« »il¡f¥ ngh»‹wJ. m‹dh® Úo¤âU¡f flîŸ mD¡»uf« brŒa¥ ãuh®¤â¥gJ ekJ K¡»a flik.

_‹whtJ üš rªjhit¥ g‰¿aJ. x›bthUtU« üš ü‰fnt©L bk‹W kfh¤kh brhštâ‹ jh¤g®a« x›bthUtU« if¤bjhÊš brŒant©Lbk‹gJ jh‹. cyfnk bjhÊyhËfSilaJjh‹. fh§»u° bjhÊyhËfSilajhf¤jh‹ ïU¡f nt©L«. ï›tsî ehŸ fh§»u° gz¡fhu®fSilajhfî«, M§»y« go¤jt®fSilajhfî« ïUªjJ. kfh¤kh brhšY« Rauh{a« bjhÊyhËfS¡F¤jh‹ nt©Lnk jÉu M§»y« go¤jtU¡F«, gz¡fhu®fS¡F« mšy. mjdhšjh‹ ng¢R« gzK« fh§»ủF¡F¤ njitÆšiyba‹W brhšÈÉ£lh®. fh§»uÌš nru ïZl¥gL»w x›bthUtU« FiwªjJ miuk neukhtJ bjhÊš brŒa nt©Lbk‹gJ mtUila ÉU¥g«. go¤jt®fS«, gz¡fhu®fS«bjhÊyhËfŸ mšythdhY«, j§fS¡F¤ bjhÊyhËfËl¤âšm‹ò ïU¡»‹w bj‹gij¡ fh£o¡ bfhŸsth»Y« ïij¢ brŒant©LtJ mtáabk‹W fUJ»wh®. mnef bjhÊšfËš üšü‰gJ j‰fhy« ekJ njr¤â‰F ï‹¿aikahjJ v‹W fUJ»whuhifahš mªj¤ bjhÊiyna všnyhiuí« ï¥nghJ brŒí«go¢brhšY»wh®. Raey¡fhu®fS¡F¤ bjhÊyhËfËl¤âY«, ViHfËl¤âY« v¥go m‹òtU«? m¥go¥g£lt®fŸ xU¡fhY« üšrªjhit V‰W¡bfhŸskh£lh®fŸ. ViHfS«, bjhÊyhËfS«nBkkiltJ« Raey¡fhu®fS¡F Énuhjkhf¤jhÅU¡F«.mjdhš jh‹ áy® üš rªjhit v⮡»wh®fŸ. vªj¡ fhuz¤ij¡

fhiu¡Fo ÍšyhKjyhtJ muáaš kfhehL

rnfhju®fns !

ekJ kfhehlhdJ ï›Éu©L ehshf mâf c‰rhf¤JlD«,C¡f¤JlD« eilbg‰W Koî¡F¡ bfh©Ltu Ú§fŸ brŒjcjÉ¡F eh‹ c§fS¡F Äfî« tªjd« brY¤J»nw‹. ïÅ v‹Dila Koîiuia Äf MtyhŒ vâ®gh®¤J¡ bfh©oU¡»Ö®fŸ.c§fŸ Mtiy¤ âU¥â brŒa¤jFªjjhf ah‹ Énrõkhf x‹W«brhšy¥ nghtâšiy. ï‹W Koî bg‰w Ô®khd§fis¥ g‰¿naáy th®¤ijfŸ brhšÈ ï¡T£l¤ij¡ fiy¥gj‰F Ú§fŸ vd¡Fc¤juî bfhL¡f nt©L«.

KjyhtJ Ô®khd« ekJ bgÇah® br‹id $kh‹ ã.âahfuhaÇ‹ kuz¤â‰F mDjhg« fh£o¢ brŒj Ô®khdkhF«. mij¥g‰¿ c§fS¡F mâfkhŒ ah‹ x‹W« brhšy nt©oaâšiy.mtUila j‹dy¤ âahf¤ijí«, mt® jkJ r_f¤â‰fhf¢ brŒjbjh©ilí« ngh‰whjhÇšiy. mtUila uhéa mã¥ãuha§fËšek¡F« mtU¡F« tlnfho bj‹nfho bad ɤâahrÄUªjnghâY«, tutu mt®fS« Rauh{a« mtáabk‹W«, Ó¡»u¤âšnt©Lbk‹»w ÃiyikÆš tªJÉ£lh®fŸ. ehK« Rauh{a«bgWtj‰F ï‹d ï‹d ntiyfŸ brŒjhf nt©Lbk‹W f©Lão¤J É£nlh«. Mdhš, mij mil»w tÊÆš kh¤âu«jh‹ïUtU¡F« ɤâahr« ïU¡»wJ. ï›É¤âahr§fŸ uhéa¤ JiwÆYŸs x›bthU f£á¡F« ïUªJ bfh©nljhÅU¡F«. r_fÉõa¤âš mtUila ciH¥ãdhš ãuhkzušyhjh® v›tsnthK‹D¡F tªâU¡»wh®fbs‹gij kW¡f KoahJ. ãuhkzušyhjhÇ‹ RakÇahij¡ fjit¤ âwªJÉ£lt® mt®jh‹. m¥ng®¥g£ltU¡fhf eh« mDjhg¥gLtJ ekJ fliknaahF«.

ïu©lhtJ Ô®khd« kfh¤khÉl« m‹ò brY¤JtJv‹gnj. kfh¤kh mt®fŸ ãwªJ cÆnuhoU¡»w ïªj¡fhy¤âšehÄUªnjh« v‹»w bgUikna ek¡F¥ bgÇa brh¤jhF«. e« ã‹rªjâah®fŸ kfh¤khit neÇš f©l ekJ bgUikia¥ g‰¿¥

Page 24: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 147Fo muR - 1925 46

ÉahghÇfS¡F¤jh‹ #th¥jhÇfshÆU¥gijí« gh®¤J tU»nwh«.

ïªj KiwÆš mt®fŸ e« eh£oš brŒí« Éahghubk‹gJnfty« e«ÄlÄUªJ tÇ tNš brŒ»wh®fns mJ mšynt mšy.mjdhš mt®fS¡F x‹W« bgÇa yhg« »ilahJ. j§fŸÉahghu¤â‹ bryî¡F ekJ tÇ¥gz§fis cgnah»¤J¡ bfhŸStJ jÉu mJnt mt®fSila neh¡fK« yhgK« mšy. Mdhš,mt®fSila yhgbkšyh« e«eh£L ÉisbghUŸfis j§fŸeh£o‰F mŸË¡bfh©L nghtJ«, mt‰iw m§F rhkh‹fshf¢brŒtJ«, mªj¢ rhkh‹fis e« eh£oš bfh©LtªJ ɉgJ«mitfis eh« th§F«go¢ brŒtJ«, mjdhš 100-¡F 100-« áyjUz§fËš 100 -¡F 1000-K« yhg« r«ghâ¥gJjh‹ mt®fË‹neh¡f«. ïªj tifahŒ mt®fŸ brŒí« Éahghu¤âdhš e«njr¤âÈUªJ j§fŸ eh£o‰F mt®fŸ bfh©LnghF« bršt«MÆu¡fz¡fhd nfho %ghŒfshŒ ÉL»‹wJ. ï¥go ekJ bršt«bfhŸis nghtjhš jh‹ e« njr¤âš tWikí«, gŠrK«, ãÂí«V‰gL»wnj jÉu ntWÉjkhf¤ jh§fKoahj tÇ¥gSÉdhby‹nwh, c¤ânahfK« mâfhuK« ïšyhjâdhby‹nwh kh¤âu«brhšyKoahJ. e« eh£L¢ bršt« mªÃa eh£o‰F¥ nghfhjKiwÆš e«ik ahuh©l nghâY« eh« ftiy¥gl nt©oaâšiy.e« bršt§fbsšyh« ï¥go¡ bfhŸis nghŒ¡ bfh©oU¡f e«ikehnk M©L bfh©lhY« xU¡fhY« mJ Rauh{ankahfhJ.Mifahšjh‹ kfh¤kh fhªâ mt®fŸ Rauh{a bk‹gij e«eh£L¥bghUŸ btËeh£L¡F¥ nghf¡Tlhbj‹gij¤jh‹ Kjyhtjhf¡fUJ»wh®. mªÃa eh£L rhkh‹fŸ ek¡F nt©lhbk‹W eh«brhšÈÉ£lhš mªÃa®fŸ c§fSila njr« v§fS¡F nt©oaâšiy. mehtáakhŒ eh§f˧F mt°ij¥g£L¡ bfh©oU¡fKoahbj‹W _£il f£o¡bfh©L rthÇ mo¡f¥ gh®¥gh®fŸ.m¥bghGJ eh« mt®fis¥ gh®¤J mtru¥glhÔ®fŸ ï‹D«bfhŠr fhy¤â‰F ïU§fŸ; v§fS¡FŸËU¡F« jfuhWfis¤Ô®¤JÉ£L¥ ngh§fŸ v‹Wjh‹ brhšy nt©otU«. MifahšRauh{a« bgW»w ÃiyÆš ah® e«ik MS»wh®fŸ. M§»y®fŸv‹gij¥ g‰¿ eh« ftiybaL¤J¡ bfhŸs nt©oaâšiy. e«ikí« e« njr¤ijí« ahUila rhkh‹fŸ MS»wJ? e« njr¤JViHfis, bjhÊyhs®fis vªj vªj njr¤J¢ rhkh‹fŸ g£oÅngh£L mt®fsJ RakÇahijiaí« M©ikiaí« bfL¡»‹wJv‹W nahá¤J mªj¢ rhkh‹fis Éy¡» e« rhkh‹fis e«ikMS«go brŒtJjh‹ Rauh{a«. ïªj Rauh{a« r«ghâ¥gj‰FKjyhtJ e«ikí« ekJ khd¤ijí« M©L bfh©oU¡»wJ« e«njr¤âÈUªJ tUõ« x‹W¡F 60, 70 nfho %ghŒ¡F nkyhf¡

bfh©lhdhY« üš rªjhit v⮥gij eh« f©o¡fhkÈU¡fKoahJ. x›bthUtU« üš ü‰W üš rªjh¢ brY¤â m§f¤âduhtJjh‹ ekJ njr¤â‰F« ViHfS¡F« bjhÊyhËfS¡F«e‹ik brŒjjhF«.

fj®fj®fj®fj®fj®

ehyhtJ Ô®khd« fjiu¥ g‰¿aJ. ekJ #d§fS¡F¡fjU¡F«, njrÉLjiyah»a Rauh{a¤â‰F« v‹d r«gªjbk‹gnj bjÇahJ. Rauh{a bk‹whš v‹d v‹gij¥ g‰¿ ek¡FŸbgÇa mã¥ãuha ngjkhÆU¡»wJ. e«Äš go¤jt®fŸ Rauh{akhdJ e«ik MŸnth®fshš ÓikÆÈUªJ mD¥g¥gLbkd¡fUJ»wh®fŸ. e«ik MS»wt®fŸ ahbu‹gij eh« e‹whŒftÅ¡f nt©L«. mnef® nghärhU« fby¡lU«jh‹ e«ikMS»wt®fbs‹W fUJ»wh®fŸ. áy® ft®dU«, îthfrig bk«g®fS«, kªâÇfSbk‹W fUJ»wh®fŸ. ntWáy® itÌuhí«,gh®Èbk©L«, ïªâa kªâÇíbk‹W fUJ»wh®fŸ. ït®fËšahU«, RjhthŒ e«ik MS»wâšiy, ã‹idahbu‹W nf£Õ®fŸ;Inuh¥ghÉYŸs t®¤jf¡ T£l¤jh® murh£á v‹»w bgauhš e«eh£oš brŒí« t®¤jf¤ij¤jh‹ eh« murh§f« v‹W fUâtU»nwh«.

xU ÉahghÇ v¥go maÿÇYŸs j‹Dila Éahghu¤â‰F¤j‹}ÇÈUªJ xU V#©il mD¥ã¡ fhÇa« gh®¡f¢ brŒ»whndh,mJnghynt Inuh¥ãa ÉahghÇfŸ ïªâa Éahghu¤â‰F itÌuhŒv‹w bgauhš j§fsJ V#©L xUtiu mD¥ã ÉL»wh®fŸ. mt®jd¡F nt©oa fhÇa°j®fisí«, fz¡F¥ ãŸisfisí«, fhtšfhu®fisí«, vLão MŸfisí«, ft®d®, îthf rig bk«g®fŸ,kªâÇfŸ, #£ÍfŸ, fby¡l®fŸ, jhášjh®fŸ, khÍ°£nu£LfŸ,lh¡l®fŸ, nghä°fhu®fŸ, ghu°Lfhu®fŸ, M¥fhÇ ïyhfhjh®fŸv‹»w bga®fshš á¥gªâfshf ÃaĤJ nk‰brh‹d j§fŸ Éahghu¤ij el¤J»wh®fŸ. ï›tsî c¤â nahf°j®fS«, ït®fSila bjhÊšfS«, Inuh¥ãa ÉahghÇ fS¡F¤jh‹ bghU¥ngjÉu ek¡F vªj tÊÆY« #th¥jhÇ fbs‹W brhšYtj‰ »šiy.cjhuzkhf, X® itÌuhŒ v‹w V#©£ òâjhf ïªâahɉFtUthnuahdhš ïªâahÉÈU¡»w Inuh¥ãa ÉahghÇfËl« nghŒmt®fŸ e‹ikfis¡ ftÅ¡f¤ jhÅU¥g jhfî«, mJ Éõa¤âšftiy¥gl nt©oaâšiyba‹W« mt®fS¡F¤ ijÇa« brhšÈmt®fSila e«ã¡ifia¥ bg‰W¤jh‹ Mrd¤âš mkUtij¥gh®¡»nwh«. ïJkhâÇna x›bthU F£o mâfhÇ V#©L« mªj

Page 25: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 149Fo muR - 1925 48

it¡f« r¤âah¡»uf«

âUth§T® murh§f¤jh® it¡f« r¤âah¡»uf¤ij ÉiuÉš Ko¤JÉl MtyhŒ ïU¥gjhf¤ bjÇa tU»wJ. mjhtJ m¢rk°jhd¤J¤ âthdhd $kh‹ M®.»UZzãŸisat®fisrk°jhd¤J kfhuh mt®fŸ it¡f« r¤âah¡»uf r«gªjkhf jkJmã¥ãuhabk‹dbt‹W nf£oU¥gjhfî«, mj‰F¤ âth‹mt®fŸ Ñœ¡f©l gâš gf®ªâU¥gjhî« m¿»nwh«.

“ï›Étfhu¤âYŸs nuhLfis rhâkj ɤâahrÄšyhkšvšyh¥ ãui#fS« cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸS«go É£LÉlnt©oabj‹W ah‹ mã¥ãuha¥gL»nw‹. m«khâÇ brŒtijrk°jhd murh§f¤jh® v¥bghGJnk v⮡fÉšiy. ïªj cÇikia áy® gyh¤fhu¤âdhš mila Ka‰á brŒjjhš fyf« V‰g£LÉLnkh v‹W mŠána murh§f¤jh® jil c¤juî ngh£ld®. ïªjcÇikia mt®fS¡F bfhL¡f¡Tlhbj‹W [ehjd ïªJkj«TwÉšiy. jhœªj ÃiyÆYŸs ïªJ¡fsšyhjt®fŸ mªju°jh¡fË‹ tÊahf el¡f¢ r«kj« bfhL¤âU¡»‹wbghGJ ïªJkj¤ij¢ nr®ªjt®fS¡F mªj cÇikia¡ bfhL¡f kW¥gâšbfhŠrK« xG§»U¥gjhf¡ fhz¥glÉšiy. Toa ÉiuÉš xUmur És«gu¤â‹ _y« ïªj ɤâahr¤ij¥ ngh¡f nt©LtJmtáabk‹W ah‹ mã¥ãuha¥gL»nw‹” .

ï›t©zkhf âth‹ mt®fŸ mã¥ãuha« bfhL¤j ãwF,Toa ÉiuÉš kfhuh mt®fSila mDTykhd $Kf«vâ®gh®¥gâš M¢rÇabkh‹WÄšiy. Mdhš ïâÈUªnj ekJKa‰áfis É£LÉl nt©Lbkd ahU« Ãid¤jš TlhJ. âUth§T® murh§f¤jhÇlÄUªnj xUntis miuFiwahd $Kf«btËahÆD« Mfyh«. VbdÅš ïu©L f£áahiuí« rkhjhd¥gL¤j nt©Lbkd Ãid¤J mt®fŸ Ka‰á brŒJ bfh©oUªjijah« m¿nth«. m«khâÇ âUlU¡F« - âU£L¡ bfhL¤jtU¡F«ešyt®fshf nt©Lbkd Ãid¤J VjhtJ bfhŠr« ïl« it¤J¡bfh©L nk‰brhšÈago $Kf« btËahFnkah»š óuz bt‰¿bgW«tiu ekJ ÃiyÆÅ‹W« jsu¡TlhJ. xUntis óuzbt‰¿ »il¤JÉoD« mjDl‹ cyf¤âÅil ï«khâÇ Ãiwª

bfhŸis bfh©L e« eh£L °âßfS¡F«, bjhÊyhËfS¡F«ntiyÆšyhkš brŒtjhd mªÃa eh£L¤ JÂfS¡F¥ gâyhf e«eh£L °âßfis¡ bfh©L ifuh£od¤jhš üš ü‰f¢ brŒJ e«eh£L berths®fis¡ bfh©L if¤j¿ahš beŒÉ¤j JÂia eh«všnyhU« cgnah»¥gJjh‹ kfh¤kh mt®fŸ fj®, fj® v‹WbrhšYtJ. ïªj¡ fj® kh¤âu« kfh¤khÉÅZl¥go e«bkšyhuhY« m§ÑfÇ¡f¥gLnkahdhš e« eh£o‹ jh§fKoahj tÇba‹W brhšy¥gL»‹w 150 nfho %ghÆš miutháah»a 75 nfho%ghŒ e« eh£L¡F ÄFâah» ÉL«. mªÃa rhkh‹fshš e«eh£oÈUªJ ngh»w gz« urthj¤ijÉl mâf jªâukhŒ¥ nghŒ¡bfh©oU¡»wJ. 20 bf#KŸs mªÃa eh£L kš JÂah»a Õi[vilngh£L¥ gh®¤njhnkahdhš 2 1/

2 ïuh¤jš fd« jh‹ ïU¡F«.

mij t©zhD¡F¥ ngh£L¤ Jit¤J mj‹ ngÇÈU¡F« bfhG¥igí«, btŸis¡ fËk©izí« Ú¡» vilngh£L¥ gh®¤jhšïu©L ïuh¤jš jhÅU¡F«. ïªj ïu©L ïuh¤jš vilíŸs ïUgJbf#« JÂia ek¡F ɉgJ 15 %ghŒ¡F. ïj‰fhf mªÃa eh£lh®e«ÄlÄUªJ th§»¡ bfh©LnghF« gŠá‰F ek¡F¡ bfhL¥gJïu©L ïuh¤jš vil¡F 1 1/

4 %ghŒ. ïªj 1 1/

4 %ghŒ¡F e«ÄlÄUªJ

gŠR th§»¡ bfh©L nghŒ¢ brŒj JÂia e«Älnk 15 %ghŒ¡FɉW 13 3/

4 %ghŒ yhg« r«ghâ¡»wh®fshdhš e« njr¤âš ï¥

bghGJ cgnahf¥gL¤J»w ï›tsî mªÃa eh£L¤ J¡F«ï‹D« k‰w kUªJ¢ rhkh‹fŸ, f©zho, Õ§fh‹fŸ KjÈav©Âwªj rhkh‹fS¡F« v›tsî gz¤ij¡ bfhL¤J e« njr«ViHahŒ¥ nghŒÉL»wJ? mJ kh¤âukšyhkš e« ViH¤ bjhÊyhËfŸ ntiyÆšyhkš v›tsî fZl¥gL»wh®fŸ? Mif ahšc©ikahŒ ek¡F¢ Rauh{a« nt©Lkhdhš e« njr¤â ÈU¡F«ViHfËlK« bjhÊyhËfËlK« ek¡F m‹ãU¡Fnk ahdhš eh«x›bthUtU« fj® cL¤j nt©oaJ«, fj® c‰g¤â¡F nt©oamDTy« brŒaî« nt©oaJ«jh‹.

F¿¥ò: 23,24.05.1925, gŸs¤öÇš eilbg‰w fhiu¡Fo kht£lKjyhtJ muáaš khehL - Ãiwîiu bjhl¢á)

Fo muR -brh‰bghÊî - 07.06.1925Fo muR -brh‰bghÊî - 07.06.1925Fo muR -brh‰bghÊî - 07.06.1925Fo muR -brh‰bghÊî - 07.06.1925Fo muR -brh‰bghÊî - 07.06.1925

( bjhl¢á . Fo muR - 21.06.1925 )

Page 26: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 151Fo muR - 1925 50

jÄœehL

x¤JiHah ïa¡f« fhªâaofshš ïªâahÉš Mu«ã¡f¥g£l fhy¤âš jÄœehLjh‹ m›Éa¡f¤â‰F Kj‹KjyhfMjutˤjJ. v©Â¡if¡F¡ »il¡fhj Vnjh áy® njr K‹nd‰w¤â‰fšyhJ ntW gy fhuz§fis¡ bfh©L ã‹ th§»ÆUªjnghœâD« jÄœk¡fŸ rhâ, tF¥ò ɤâahrÄ‹¿ x¤JiHahikÆ‹ â£l§fËš clš, bghUŸ, MÉ _‹iwí« á¿J« kâahJâahfnk flîŸ, âahfnk å£il¥ bgWÉ¥gJ, âahfnk cyf« vdÃid¤J všyht‰iwí« Jwªj JwÉfŸ ngh‹W bjh©lh‰¿tªjij cyf« e‹F m¿í«. bgUªjiyt®fbsd¥gLnthuh»ajh[®, neU, mÈ nrhju®, y#gâuhŒ, m{kšfh‹ KjÈa bgÇnah®fbsšyh« x¤JiHahik¡F khWjyhf Ëw fhy¤âY« tz§fhKo k‹ddhŒ ËW x¤JiHahikÆ‹ j¤Jt¤ij mÊaÉlhkšÃiyÆÈU¤âtªjJ« cyf« m¿ªjnj. mªÃiyÆÈUªj jÄœehL,rhâ ïUkh¥ãY«, rhâ¢r©ilÆY«, g£l nt£ilÆY«, X£Lnt£ilÆY«, c¤ânahf nt£ilÆY« MœªJ »l¡f¡ fhuz«ahJ? mJfhiy jiyikahf Ëwt®fŸ ïJfhiy kiwªJ É£lduh? mJfhiy ïUªj jÄœ k¡fŸ ïJfhiy ntW k¡fshf kh¿É£lduh? m›tka« âahf¤â‰F¤ JªJ Ëwt®fŸ ï›tka«m¤âahf¤â‰F¥ gaªJÉ£lduh? mšyJ m¥bghGJ ek¡Fx¤JiHahik njitahfÉUªjJ; ï¥bghGJ murh§f¤jh®x¤JiHahik ek¡F¤ njitÆšyhj Ãiy¡F ešyt®fsh»É£lduh? ït‰iw MuhŒªjhš x‹W« khwÉšiyba‹W«, áyÇ‹Raey Nœ¢áahš V‰g£l k¡fËš xUtU¡bfhUt® rªnjfK«,e«ã¡ifÆ‹ikí«jh‹ fhuzbk‹W« njh‹W«. ï¡fhuz«jÄœeh£L muáaš thœit k£L« mÊ¡fhJ ïªâahÉ‹ muáašthœití« ã‹d¥ gL¤âÉ£lJ. muáaš thœÉš ÔÉukhŒ ntiybrŒJ tªjt®fŸ m› ntiy Ëwîl‹ r_f thœÉš ãuntá¡fne®ªjJ«, r_f thœÉYŸs CHšfŸ btËahdJ«, mit âUªjxU¥glhj gy® njr¤âš kiwªJ ËW brŒí« Éõk§fS«,jªâu§fS«, k¡fŸ kdij¡ bfL¤JÉ£ld.

ek¡F vj‰fhf Rauh{a« nt©L« v‹W«, j‰bghGJ

JŸs m¡»uk§fbsšyh« xʪJ É£ldbt‹W Ãid¡f¡ TlhJ.v§F v§F ï›Éj¡ bfhLikfŸ cŸsdnth M§fh§F¢ br‹WekJ r¤âah¡»uf¡ bfhoia eh£o ï¡bfhoa tH¡f¤ij xÊ¡fmÏ«iríl‹ ghLgLjš nt©Lbk‹gij bjÇɤJ¡ bfhŸ»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.06.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.06.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.06.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.06.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.06.1925

Page 27: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 153Fo muR - 1925 52

ušyhjh® FHªijíl‹ xU ãuhkz¡ FHªij c£fh®ªJ rh¥ã£LÉLnkah»š ah‹ xU khj« c©zhÉuj« ïU¥ng‹ v‹W«,kÅjD¡F kÅj‹ ãwÉÆš ca®î jhœî ïšiyba‹W brh‹dhšmiu ÃÄl« Tl fh§»uÌš ïU¡fkh£nl‹ v‹W«, fhªâaofŸïij x¥ò¡bfhŸth®fshÆ‹ mtiuí« v⮤Jjh‹ Mfnt©L«v‹W« vj‰fhf¢ brhšY»wh®? ghuj j®k k©ly« v‹W brhšY»‹w X® bgÇa itÔf rigah® kÅjD¡F kÅj‹ ãwÉÆš ca®îjhœî ïšiy v‹w Ô®khd¤ij V‹ f©ld« brŒ»‹wd®? âU¢áÆš To ï¤Ô®khd«* brŒjã‹ áy® V‹ uhÍehkh¢ brŒjd®? ïJïªeh£L¥ ãuhkz®fË‹ cz®¢áia¡ fh£L»wJ. ït®fS¡Fvšyh« k‰w r_f¤jhÇ‹ ÛJ Jntõkh? mšyJ Énuhjkh? x›bthUtU« j§fŸ j§fŸ kd¥ó®tkhŒ r¤âabk‹W fUJtije«ã thjhL»‹wdnua‹¿ ïjdhš xUtU¡bfhUt® ÛJ Jntõnkh Énuhjnkhbt‹W eh« fUj¡TlhJ. MÆD« ï¥go¤ jh§fŸe«òtijna Mjhukhf it¤J¡ bfh©L ïU f£áahÇ‹ ãurhu§fS« »s®¢áfS« ts®ªJ bfh©nl nghFkhÆ‹ Koî v§nf?filáahf gyKŸst‹ bt‰¿ bgWth‹, gyk‰wt‹ njhšÉmilth‹ v‹gijí« mšyJ xUntis ekJ murh§f¤jh® Õu§»,btoF©L, Mfha¡ f¥gšfis e«ãÆU¥gJ ngh‹W ï›ÉUf£áfËnyí« xUtU¡bfhUt® j§fSila jªâu§fisí«,Nœ¢áfisí« e«ã¡ fyf¤ij el¤j xU¥gLth®fshÆ‹ KoÉšr¤âa«jh‹ bt‰¿bgW« v‹»‹w thrf« v‹dhF« v‹gijí«ftŤjš nt©L«. ekJ ehL ï¥bghGJ nfhUtbjšyh« rk¤JtK«, x‰Wikí«jh‹. ï›ÉU Fz¤â‰fhf ekJ âdrÇ thœ¡ifÆš c©ikahf eh« v‹d brŒnjh«, v‹d brŒa Ãid¤njh«,v‹d brŒa¥ ngh»‹nwh« v‹W j§fis¤ jh§fns nf£L¡bfhŸsnt©L«. k‰wt®fSila bk¥òjY¡fhf “ah‹ ïij¢brŒnj‹, ah‹ ïij¢ brŒJ bfh©oU¡»nw‹” v‹W brhštâdhšr¤âa« VkhªJ nghfhJ. x‹W r¤âa¤â‰F nah¡»aij ïšiy v‹WbrhšÈahf nt©L« mšyJ eh« r¤âakhŒ el¡fÉšiy ba‹WbrhšÈahf nt©L«. ïija‹¿ ntW uhÍ »ilahJ.

Fo muR - jiya§f« - 14.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 14.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 14.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 14.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 14.06.1925

* ïªâa r_f thœ¡ifÆš ãw¥ãdhš vtU¡F« V‰w¤ jhœîV‰gL¤j¡ Tlhbj‹W«, ï¡bfhŸifia njáa ïa¡f¤âš <Lg£l°jhgd§fŸ mtáa« mDZo¡f nt©Lbk‹W« Ô®khÅ¡f¥g£lJ.

29.1.25 âU¢á, jÄœehL fh§»u° fÄ£o (FomuR17.5.1925.g¡f« 11 )

ïU¡F« murh§f« kh¿É£lhš ãwF ek¡F v¡bfâ neÇLbk‹W«Iíw nt©oa Ãiy¡F¡ bfh©L tªJÉ£ld. ïªÃiy khwhJÃiy¤J tUkhdhš njr¤âš ïÅí« x‰Wik¡ Fiwî« mte«ã¡ifí« gy¥g£L »s®¢áfS«, ga§fu¡ fyhg§fS«jh‹ eilbgW«. fhªâaofS« ïj‰F v‹ brŒtbjd¤ njh‹whknyh mšyJïit XusɉF¢ br‹wîl‹jh‹ jh« jiyÆl nt©L bk‹nwhmt‰iw¡ ftÅahjt®nghš ïUªJ tU»wh®. jÄœeh£il¥bghW¤j msÉš òJ e‹ikfŸ x‹W« V‰glhÉoD« ÔikfshtJV‰glhkÈU¡fnt©LkhÆ‹ rhâ, kj«, f£á ngj« ïšyhkšjÄœk¡fŸ všnyhU« x‹W To kdâYŸst‰iw btËƉ T¿j§fS¡FŸ ïU¡F« mte«ã¡if xÊíkhW jÄœeh£o‰nf‰w X®â£l¤ij¡ f©L mij kd«, bkhÊ, bkŒfshš Ãiwnt‰w¥ nghâafs§fk‰w X® T£l¤jh® btË¡»s«g nt©L«. m¥goÆ‹¿,k¡fis Vkh‰Wtjhf Ãid¤J¡ T£l« To¡bfh©L, njr¤â‹bgaiu¢ brhšÈ¡bfh©L«, r_f¤â‹ bgaiu¢ brhšÈ¡ bfh©L«X£L« c¤ânahfK« r«ghâ¥gj‰F miytJ j§fisna Vkh‰¿¡bfhŸtjhf¤jh‹ filáÆš Koí«.

Éf, á¿J fhykhŒ eh£oÅil ãuhkz®, ãuhkzušyhjh®v‹wtU¡FŸ njh‹¿ÆU¡F« cz®¢áahdJ jÄœeh£il¡fy¡»aJk‹¿ btËehLfisí« fy¡» tU»‹wJ. cjhuzkhf,k¤âa khfhz¤âš elªj ãuhkzušyhjh® kfheh£oš jiyikt»¤j $ gh¡nj mt®fË‹ ng¢R mªeh£L ãuhkzušyhjhÇ‹cz®¢áia¡ fh£L»‹wJ. mJnghynt jÄœeh£oY« $kh‹fŸtujuh#&Y ehíL, fÈahzRªju KjÈah®, uhkrhÄ eha¡f® KjÈnah® brŒJtU« ãurhu§fŸ jÄœeh£L¥ ãuhkzušyhjhÇ‹cz®¢áia¡ fh£L»‹wJ. ï¥go xU r_f¤jhU¡F âU¥â mË¡f¡Tlhjjhd ãurhu¤ij ït®fŸ V‹ el¤J»‹wd®? ït®fS¡FK‹ã‹ Jntõkh? m¥go ïšyhkš áy eh£fS¡F K‹ò rnfhju®fŸ ngh‹W mªÃnahªÃakhŒ ntiybrŒJ tªjt®fS¡F âObudï¥go¥ gLthnd‹? ït®fËš vtuhtJ j§fŸ Ra ey¤â‰fhtJmšyJ j§fŸ jÅ¥g£ltUila ïyhg¤â‰fhfthtJ M®t«bfh©L bjh©L brŒ»‹wduh? ït®fŸ »s®¢á bt‰¿bg‰whšït®fS¡F VjhtJ Raey yhg« V‰gLkh? V‹ j§fŸ áne»j®K‹ÅiyÆY« m‹g®fŸ K‹ÅiyÆY« mt®fŸ kd« tUªJ«go elªJ bfhŸ»‹wd® v‹gij¡ ftŤjš nt©L«. k‰bwhUg¡f« g«ghÆš áy eh£fS¡F K‹d® Toa xU itÔf¡ T£l¤âškfh¤kh fhªâia ïJtiu cÆUl‹ it¤âUªjJ j¥ò v‹W«,mo¤J¡ bfhšy nt©L« v‹W« brh‹dh®. $kh‹ v«.nf. M¢rhÇah® ngh‹w ãuhkz¤ jiyt®fŸ xUntis rh¥ghL xU ãuhkz

Page 28: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 155Fo muR - 1925 54

Éf, mij¥ nghynt ekJ C® it¤âa® mt®fË‹ ãÇîgrhu¤â‰fhf elªj bfh©lh£l¤â‰F ah« br‹¿Uªj fhiyÆš“c§fS¡F v‹d tÇ, c§fS¡F v‹d tÇ” vd xUtU¡bfhUt®nf£L¡ bfh©lh®fŸ. x›bthUtU« jh§fŸ bfhL¤j tÇia¢brhšÈ¡ bfh©L, tU«goÆšyhj fhy¤âš mâfhÇfSilabjhªjuî¡F v‹ brŒtJ vd tU¤jK‰wd®. m¡fh£áia¡ fhQ«nghJ kd¤â‰F¢ r§flkhf¤jh‹ ïUªjJ. cŸqÇY«, eh£oY«K¡»akhf¢ brŒa nt©oa v›tsnth bghJ¡ fhÇa§fS¡Fv›tsî öu« vL¤J¢ brhšÈ¡ nf£ãD« gz« ãÇtJ fodkhfïU¡»‹wJ. Ka‰á vL¤J ntiybrŒtj‰F¤ jFªj M£fS«»il¥gâšiy. cjhuzkhf, ï›ñÇš btFfhykhf ËW nghÆUªj»uhk njtijahd khÇa«k‹ uj c‰rt« v›tsnth fod§fS¡»ilÆš ï›tUl« el¤j rªj®¥g« »il¤jJ. mij el¤Jtj‰Fbryî¡fhf¥ gz« âu£l mâfkhd Ka‰á vL¤J«, gz« âu£l¥nghdt®fS¡F mâfhuK« bršth¡F« ïšyhj fhuz¤jhšrÇahdgo gz« âu£l Koahkš nghƉW. mjdhš c‰rt¤â‰Fbryî rhkh‹ bfhL¤j fil¡fhu®fŸ gŠrha¤J¡ f¢nrÇÆš îth»fŸ ÛJ ãuhJ bfhL¤âU¡»‹wd®. ïij Ãid¡F« bghGJ ekJ#d r_f¤â‹ Ãiyia¥g‰¿ eh« bt£f¥glhkÈU¡f Koa Éšiy.ekJ k¡fS¡F j§fsJ kd¢rh£á¥go el¥gj‰F ijÇaK«jFâa¿ªJ bryî brŒí« kdK« mâfhÇfS¡F« k‰W« ãuò¡fS¡F« bghJk¡fË‹ kdij¥ ò©gL¤jhkY« îgªj¥gL¤jhkY« j§fŸ mâfhu¤ij ï«khâÇ J®ÉÅnahf¥gL¤jhkY«ïU¡f¡Toa m¿î« flîshš v‹W bfhL¡f¥gL»‹wnjhm‹Wjh‹ ekJ ehL RjªâuKilaJ vd¢ brhšy¤ âid msî«ã‹th§fkh£nlh«.

Fo muR - f£Liu - 14.06.1925 Fo muR - f£Liu - 14.06.1925 Fo muR - f£Liu - 14.06.1925 Fo muR - f£Liu - 14.06.1925 Fo muR - f£Liu - 14.06.1925

òw¥ghL tÇ- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹

br‹w thu¤â‰F Kªâa ‘Fo muR’ ïjÊš ehlf tÇia¥ g‰¿vGâÆUªjij¡ ftŤj m‹g®fŸ kd« tU¤j¥glhâU¡fKoahJ. m›tU¤j« kiwtj‰FŸ k‰bwhU tÇ jiy ÉǤjhoÉ£lJ. m~jhtJ <nuhL efurig it¤âa® mt®fŸ ntW CU¡Fkh‰wkh»¥ nghtij c¤njá¤J ï›ñ® mâfhu t®¡fK« ãuò¡T£lK« k‰bwhU tÇia #d§fŸ jiyÆš Rk¤âdh®fŸ. ï¢á¿aX® fhÇa¤â‰fhf ïªefu¤âš Rkh® IüW %ghŒ tiu tNš brŒa¥g£oU¥gjhf m¿»nwh«. fhÇa¤â‹ nah¡»aijiaí« mtáa¤ijí« m¿ªJ kd¥ó®tkhŒ bghUŸ cjÉa fdth‹fŸ btF áynuïU¥g®. Vidnah® ãuò¤Jt¤â‰F« mâfhu t®¡f¤â‰F« gaªJcjÉat®fns v‹gâš IaÄšiy.

ehlf tÇ tNyhd fhy¤âš ehK« ehlf¤â‰F¢ br‹¿Uªnjh«. ekJ rÛg¤âš xU g¡f« xU ÉahghÇí« k‰nwh® g¡f«»uhk mâfhÇ xUtU« 剿Uªjd®. ÉahghÇ e«ik neh¡» jh§fS« tªJÉ£O®fns, j§fS¡Fkh tÇ? vd ÉdÉdh®. “ïšiy,ah‹ ntW xUtÇl« ÄFâÆUªj mDk⢠ӣil¡ bfh©LmtUila t‰òW¤jY¡fhf tªnj‹” v‹W T¿aîl‹, m¥goahÆ‹ e«Äl« ï‹D« eh‹F mDk⢠ӣL¡fŸ ÄFâahf cŸsd,MW mDk⢠ӣL¡fis ekJ jiyÆš f£o mWgJ %ghŒ th§»É£lh®fŸ v‹W T¿, mt‰iwí« bfhL¤J j§fŸ e©g® vtnuD«btËÆÈU¥ã‹ tU«go¢ brhšY§fŸ vd¡ T¿dh®. mnjjUz¤âš g¡f¤âÈUªj »uhk mâfhÇ ekJ jiyÆY« _‹WmDk⢠ӣL¡fis¡ f£o K¥gJ %ghŒ bg‰W¡ bfh©ld®. ah‹tªj xU mDk⢠ӣL¥ nghf ÄFâ ïu©L v‹Ål« ïU¡»wJ.“ït‰iwí« vL¤J¡bfh©L j§fŸ e©g®fËU¥gh®fsh»š tU«go brhšY§fŸ” v‹wh®. ( ekJ r®¡fhuh® fŸS tÇia #d§fË‹fšÉ¡F¢ bryî brŒtJ nghš r®¡fh® CÊa®fŸ ehlf tÇÆš j®kÉLâ el¤J»wh®fŸ nghY«.)

Page 29: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 157Fo muR - 1925 56

âahf_®¤âÆ‹ ïW⤠âahf«

ghuj njÉÆ‹ kÂtÆW thŒ¤j JÂîil åuikªj‹ -jhŒ¤âUeh£o‹ jt¥ngW - t§feh£L¢ á§f« - cy»š âahf«mid¤J« xU toî vL¤jhy‹d És§»a ÉGÄnah‹ -ïuty®¡F tiuahJ bfhL¡F« tŸsš - njrgªJ á¤juŠr‹ jh[®njrgªJ á¤juŠr‹ jh[®njrgªJ á¤juŠr‹ jh[®njrgªJ á¤juŠr‹ jh[®njrgªJ á¤juŠr‹ jh[®MUÆ® m‹idah« ghuâia¥ gÇjÉ¡f É£L thDyF V»dbfhLŠ brŒâ ïªâa k¡fŸ midtÇ‹ cŸs¤ijí« CLUÉ¥ghŒªJ btªJa®¡ flÈš 圤âÉ£lJ. ïoKH¡f« nf£l ehfnkngh‹W bfhL§fhy‹ ïo nf£L ïªâak¡fŸ eÉbyhzh eL¡f¤â‰fhshÆd®. ïªâa eh£o‹ - ïªâa k¡fË‹ tšÉidjh‹ ïUªjthW v‹nd! ek jUik¤ jhŒ¤âUeh£o‰F ï~njh® v©Qj‰fÇabgUŠ nrhjid¡ fhy« nghY«! bfhL§ T‰WtÅ‹ T¤âid¡f©L jÄœ ehL«, jÄœ k¡fS« JaUHªJ thL§fhiyÆš, jdJt©ikia¡ fh£Lth‹ ÉU«ã m¡bfhonah‹ t§f ehL‰wd‹nghY«. t§f eh£L¢á§f¤â‹ åu KH¡f« XŒªJÉ£lJ; jhŒ eh£o‹ ÉLjiy¥ nghÇš åÇ£L vGªJ Ëw C¡f¡ F‹W ö¡f¤âšMœªJÉ£lJ; åu¤ij cz®¤j, åuiu M¡f, åuiu ts®¡f¤njh‹¿a åu clš koªjJ. tWik nehŒthŒ¥g£L¢ áWikƉwhœªJ brhšbyhzh¤ J‹g¤âš MœªJ mu‰W« m‹idia kwªJãǪJ bršyî« cŸs« xU¥g£likia v©QªnjhW« vkJcŸs« cUF»wJ. jh[Ç‹ åubkhÊfS«, Ôu¢ brašfS« v«K‹njh‹¿¤ njh‹¿ v«ik M‰bwhzh¤ Jau¤â‰F Msh¡F»‹wd.ï¤jifa åuiu - tŸsiy - âahf¢ brštiu ïÅ vªehŸ fh©ngh«v‹W vkJŸs« V§F»‹wJ.

jhŒeh£o‹ ÉLjiy¡fhf ïilawhJ mšY« gfY« ciH¤jikÆdhš clš ey« ïHªj jh[® clš ey« bgWth‹ nt©ojh®Íȧ»š kiythr« brŒa kidÉ, k¡fSl‹ br‹¿Uªjh®.br‹w br›tha‹W khiy 5.30 k¡F mt®j« MÉia¡bfhL§T‰Wt‹ bfhŸis bfh©ld‹. v‹nd kÅj® Ãiy!

âU. jh[® t§feh£oš t¿nah®¡ÑªJ tWik baŒâa bgU§Fy¤âš njh‹¿at®; áwªj njrhãkhÅ; jhŒeh£o‹ ÉLjiyiana

J¡f« bfh©lhL« tif

$kh‹ t.bt.R. mŒa® mt®fŸ fhykhdij Mjhukhf¡bfh©L mDjhg¡ T£l§fŸ T£o¥ ngRnth®, ïªj m¡»uk cy»šmŒa® ïU¡f¡TlhJ v‹W flîŸ miH¤J¡ bfh©lh® v‹nghU«, tujuh#&Y ehíLî«, uhkrhÄ eha¡fU« brŒí« »s®¢áÆš kdKilªJ ï«khâÇ #d§fŸ K‹ ïU¡f¡TlhJ v‹WÃid¤J¥ nghŒÉ£O®fnsh v‹W«, gz« v›tsî nt©LkhdhY« r«ghâ¡fyh« xU mŒaiu r«ghâ¡f Koíkh v‹W tujuh#&YehíLit¡ nf£gJ nghyî« v¤jidnah ÉjkhŒ bg©fŸ #hilngRtJnghš ngá k»œ»wh®fŸ. ïnj MrhÄfŸ, ïnj rka¤âš,tujuh#&Y ehíL«, uhkrhÄ eha¡fU« ãuahz¤âš uÆš v§fhtJÉGªJ xʪJ nghÆU¥gh®fshdhš m¥nghJ v‹d ngáÆU¥gh®fŸ?

lh¡l® eha® y©lÅš ïwªjbghGJ áy® ngáaijí« bghJ#d§fŸ Ãid¤J gh®¡f£L«. ït®fŸ ï¥go¥ ngá k»œªjhš vâ®f£áÆÈU¡»wt®fŸ v‹d ngá k»œth®fŸ v‹gijí«, ï¥go¥ngR»wt®fŸ ïwªjt®fS¡F e‹ik brŒ»wh®fsh? Ôik brŒ»wh®fsh? v‹gijí« nahá¤J¥ gh®¡f£L«.

Fo muR - f£Liu - 14.06.1925Fo muR - f£Liu - 14.06.1925Fo muR - f£Liu - 14.06.1925Fo muR - f£Liu - 14.06.1925Fo muR - f£Liu - 14.06.1925

Page 30: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 159Fo muR - 1925 58

bt‰¿bg‰wh® ; ã‹d® ït® j« òfœ v§F« gutyhƉW. ï¤jifamuáaš tH¡FfËdhš jh[® fl‹ glî« ne®ªjbjÅš ïtuJnjrg¡âÆ‹ MH¤ij ahtnu ms¡f tšyh®?

âU. jh[® neuhf muáaš cy»š ïw§»a fhy« fhªâaofŸmuáaÈš jiyÆ£l fhy¤njhL x¡F«. ghŠrhy¥ gLbfhiyÆ‹Étu§fis e‹whf MuhŒªJ m¿¡ifbah‹W vGJ«go V‰gL¤j¥g£l bgÇah®fËš âU. jh[® xUt®. ï›ntiyÆš ït®fh£oaC¡f¤ijí«, c‰rhf¤ijí«, njrhãkhd¤ijí« fhªâaofnsthahu¥ òfœªJŸsh®fbsÅ‹ ah« ahJ Tw tšnyh«. jkJ brhªj¤âš ïj‰fhf %gh 50,000 bryÉ£oU¡»wh® vÅ‹ âU.jh[Ç‹ jahsFz¤ij v›thW vL¤Jiu¥gJ?

njr ÉLjiyia mË¥gJ x¤JiHahikna vd¡ fhªâaofŸ f©lh®. fh§»uÞ kfhrigí« mªbe¿ia V‰W¡ bfh©lJ.ïªâunghf« Ef®ªJ ï‹g thœÉš _œ»¤ âis¤J¡ »lªj âU.jh[® v‹ brŒjd®? “ï‹gkUŠ brštK«, ï›tuR« ah‹ nt©nl‹” vd¡T¿ ïªâu nghf¤ij¤ JwªJ, ï‹g thœit Ú¤J, bgU«bghUŸ <£otªj t¡ÑšbjhÊiy cj¿¤jŸË, njr¤bjh©L x‹nwjkJ thœ¡ifÆ‹ gadhbkd¡ bfh©L x¤JiHahik be¿ ËW,fhªâaofis¥ ã‹g‰¿ ciH¤J tUthuhÆd®. jkJ mUikkidÉ trªjhnjÉiaí«, bršt¢ áWtidí« áiw¡fD¥gî«xU¥g£ld®. jhK« ï›turh§f¤âdÇ‹ ÉUªâduhf MW â§fŸáiw¢rhiyah« jt¢rhiyÆš tâªjd®.

ïªÃiyÆš, fhªâaofŸ áiwbr‹wd®; jh[® btË¥nghªjd®. eh£o‹ Ãiyik x¤JiHahikÆš khWjš brŒa nt©Lbkd mt® cŸs¤âš xU v©z¤ij c©lh¡»‰W. r£lrig òFªJ,M§F K£L¡f£il¥ ngh£L x¤JiHahik Ãfœ¤j nt©Lbkdv©Âdh®. ïtU¡F¥ gy bgUªjiyt®fS« Jiz nghÆd®.‘Rauh{a¡ f£á’ bad xU f£á f©lh®. jkJ f£áia tY¥gL¤jehbl§F« Ä‹dšnghšnjh‹¿, åu¢ brh‰bghÊîfŸ Ãfœ¤â jkJbfhŸif cu«bgw¢ brŒjh®. “r£lrigÆš K£L¡f£il nghLnt‹;ïu£ilah£áia xÊ¥ng‹” vd åubkhÊfŸ òf‹W c£br‹wh®jh[®. t§feh£oš ïu£ilah£áia xʤJ bt‰¿bg‰wh®. ïj‹gadhŒ Éisªj ey« ahJ v‹gJ ntW Éõa«. mt® vL¤j fhÇa¤âš bt‰¿ailªjh® v‹gij vtU« kW¡fKoahJ. jkJ v©z«Ãiwnt¿ajhbkd¡ bfh©nl ïiwt‹ âUtoÚHš milªjh®nghY«.

âU. jh[® fšÉ¡ flš; m¿î¡flš; cyfÉaš m¿î k£Lk‹W rkam¿î«, M‹k Phd m¿î« Ãiwªj bgÇah®. t§fbkhÊ

jk¡F mÂahf¥ ó©lt®; âahfnk tothf tªjt®; mUnscUthf vL¤jt®; ‘jd¡bfd thHh¥ ãw®¡FÇahsd®’ ; jŠrbk‹wilªjtiu mŠrš vd¡TW« mU§Fz« thŒªjt®. jkJïs« taâš fšÉ f‰wh® ; ghÇÞl® c¤ânahf« brŒa nt©Lbk‹wMtš ö©l M§»y ehLbr‹wh®; m¥gÇiBƉ nw¿dh®. M§»yeh£oš tâí« m›És« gUt¤ânyna jhŒ eh£o‹ bjh©oš<Lg£lh®. ekJ bgU§»Ht® jhjhghŒ besnuhÍ, ghuhSk‹w¤â‹m§f¤âduhj‰ bghU£L mU« bgU«ghLg£lh®. mÇa brh‰bghÊîfŸ Ãfœ¤âdh®. ï›És« taâš...... jkJ FL«g¤â‹ tWikiamf‰wî«, jªijah®¡F ne®ªj ïÊbrhšiy¥ ngh¡fî« bghUç£Lª bjhÊš f‰gh‹ òFªj fhiyÆš jhŒeh£il kwªjhušy®.jhŒehL âU«ã tªjJ«, t¡Ñš bjhÊÈš mk®ªjh®. òJ¥ òJ¥òijašfis¡ f©blL¥ghnu ngh‹W jkJ bjhÊÈš bgU«bghUŸ <£odh®. â§fŸ x‹W¡F 50,000 %ghî¡F¡ FiwahkšbghUŸ <£odhuh«. ï¥bgU« bghUis v‹ brŒjh®? brG§»isjh§Ftâš jkJ bghUis¢ bryÉ£L, flD«g£L, Úâk‹w¤â‹fh¥ò¥ bg‰w (ï‹rhšbt©L bfhL¤j) j« jªij¡F ne®ªjgÊ¢brhšiy mf‰Wtâš ï¥bgU« bghUis bryÉ£lh®. 16ïy£r« %. ï›thW bfhL¤J ‘Úâk‹w¡ fh¥ò¥ bg‰w fldhË’v‹D« gÊ¢brhšiy j« jªijahU¡»šyh bjhʤjh®. v‹ndïtuJ bgUªj‹ik! v‹nd ïtuJ mwbthG¡f«! ï›tw bthG¡fk‹nwh ïtuJ ã‰fhy¤ JwbthG¡f¤â‰F mo nfhȉW? “kf‹wªij¡fh‰W KjÉ Æt‹wªij v‹ndh‰wh‹ bfhš byDŠ brhš”v‹W MáÇa® âUtŸSt® T¿a kfÅy¡fz¤â‰F ïy¡»akhfïy§»at® Mt® ekJ jiytuha jhr®.

âU. jhrÇ‹ t©ik msÉl‰ ghyj‹W ; jh« <£oa bghUŸmid¤âidí«, jk¡bfd xU á¿J« nr®¤J itahkš jhŒ eh£o‰fhfî«, ïuty®fS¡fhfî« <ªJ ctªjd®. “Kšiy¡F¤ njU«, kŠiP¡F¥ ngh®ití«” mˤj jÄœ eh£L tŸsš ghÇna midatŸsš Mt® âU jh[®. ï¥bgÇahuJ jhuhs cŸs« flÈD«bgÇJ.ïšiyba‹wh®¡F ïšiy v‹dhJ <ªj tŸsš. mâfhut®¡f¤jhÇ‹ ml¡FKiw¥ ghz§fS¡F Msh»¢ áiw¡ nfh£l«e©Âd njr g¤j®fË‹ FL«g§fŸ gy jh[Ç‹ Mjuit¥ bg‰Wthœî elh¤âd. ïtuhš MjÇ¡f¥ bg‰w khzt®fŸ gšyhÆut®Mt®. xU fhR« Câa« bgwhJ njr¤ bjh©nl jkJ bgU« Câa«vd¡bfh©L v¤Jiznah njrg¡j®fS¡fhf Úâk‹w§fËšthâ¤JŸsh®. t¡Ñš bjhÊÈš caÇa Ãiy ït® cWtj‰F¡fhuzkhf ïUªjJ âU. muɪjnfhZ vD« bgÇah® fyªâUªjmÈ¥ó® btoF©L tH¡fhF«. ï›tH¡»š ït® thâ¤J

Page 31: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 161Fo muR - 1925 60

jhr® âd«

njrgªJÉÅl« ï¤njr¤jh® it¤âUªj ngu‹igí«,mtUila kuz¤âdhš milªJŸs J¡f¤ijí« fh£L«bghU£L#&iy µ Kjš njâ khiy 5 k¡F¤ njrbk§F« bghJ¡T£l§fŸ T£o¤ Ô®khd§fŸ brŒant©Lbk‹W kfh¤kh fhªâ xUnt©LnfhŸ ÉL¤âU¡»wh®. njrgªJ fhyŠbr‹W m‹Wl‹gâdhWehŸ M»‹wikahš m‹W mtuJ áuh®¤j âdK« MF«.jÄœeh£lh® ï¤âd¤ij¤ jFªjt©z« el¤âit¡f nt©Lbkdeh« brhšy nt©Ltâšiy. všyh¡ f£áÆdU«, všyh¢ r_f¤âdU« m‹W x‹Wg£L É©Q‰w bgÇahÇ‹ M‹kh rhªâailíkhW ïiwtid tG¤Jth®fbsd e«ò»nwh«. njrgªJÉ‹Phgf âd¤âš, njr¤â‰F¤ j‰nghJ ï‹¿aikahjjhÆU¡F«x‰Wik Éij Éij¡f¥gLkhf.

if«khW ahJ ?if«khW ahJ ?if«khW ahJ ?if«khW ahJ ?if«khW ahJ ?

ïka« Kjš f‹ÅahFkÇtiuÆš ïªeh£L k¡fŸ njrgªJÉ‹ vâ®ghuh kuz¤âdhš Jau¡flÈš _œ»ÆU¡»‹wd®v‹W TWjš ÄifahfhJ. eh£oš x›bthU _iy KL¡»ÈUªJ«tªJ bfh©oU¡F« brŒâfŸ ïj‰F¢ rh‹whF«. nyhfkh‹aâyfÇ‹ kuz¤â‰F¥ ãwF ïªâa® ï¤Jiz¥bgÇa J¡f«milªjâšiy ba‹W â£lkhf¡ Twyh«. Mdhš, J¡f¥gLtnjhLekJ flik KoªJÉ£ljh v‹gJ Muha‰ghyJ. eh£o‰F ï¤jifamÇa bjh©LfŸ brŒj xUtU¡F eh« brŒí« if«khW ahJ?mtUila Phgf¤ij ïªeh£oš ÃiybgW¤Jtbj§‡d«?eh£o‰F ey‹ vJî« brŒahj g£ljhÇfS¡F«, MS« ïd¤ij¢nr®ªjt®fS¡F« cUt¢ áiyfŸ eh£l¥g£oU¡»‹wd. MjyhšekJ mUªjiytU¡F cUt¢áiy eh£Ljš nghjhbj‹W eh«brhšynt©Ltâšiy. ã‹d® v‹ brŒtJ? mtUila thœ¡ifbe¿ia XusntD« nk‰bfh©L xGFjny mtU¡F eh«brY¤J« e‹¿ahFbkd¡ fUJ»nwh«.

Æš gh£oa‰wtšy bgU« òyik Ä¡fh®. ïÅa Rití«, ïiwtd¿î« òf£l tšy ïÅa ghlšfŸ ïa‰¿íŸsh® vd¡ TW»‹wh®fŸ.

ï›tU« bgU§ Fz§fŸ gil¤j bgÇah® - ïJfhW« jkJclyhY« bghUshS«, njr nrit brŒJtªj âahf_®¤â - jhŒeh£o‹ bjh©oš j« ï‹DÆiuí« ïWâahf¤ âahf« brŒJ jkJâahf thœ¡ifÆ‹ KobtŒâdh®. ï¥bgÇahÇ‹ t©ikiav©Â¡ fhªâaofŸ f©Ù®É£L¡ fj¿dbuÅ‹, ïtuJ t©ikÆš thœªJ tªj gšyhÆut®fË‹ cŸs Ãiy v›th¿U¡Fbk‹Wbrhšyî« nt©Lnkh? Rauh{a¡ f£á jdJ cÆiu ïHªJ É£lJ.eh« xU bgUªjiytiu ïHªJÉ£nlh«. njr« c‰w gªJ xUtiuïHªjJ. ïªâa k¡fŸ X® c©ik¤ jhrid ïHªjd®. ïtuJãÇth‰whikahš f©Ù®¥ bgU¡» tUªâ ÉF« ïtuJ mUikkidÉahU¡F«, òjštD¡F« vkJ mEjhg¤ij¡ fh£LtjšyhJntbw‹ brŒa tšnyh«. njrgªJ á¤juŠr‹ jh[Ç‹ M‹khrhªâailíkhW všyh« tšy ïiwtid tG¤J»‹nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 21.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 21.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 21.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 21.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 21.06.1925

Page 32: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 163Fo muR - 1925 62

it¡f«

it¡f« Ãiyikia¥g‰¿ Ku©g£l brŒâfŸ tªJbfh©oU¡»‹wd. nfhÉš åâfËš všyh¢ rhâahU« jilÆ‹¿¢bršyyhbk‹W kfhuhÂah® f£lis¥ ãw¥ã¤JÉ£ljhf KjÈšbrŒâ »il¤jJ. Mdhš, mj‰FŸ k»œªJ ÉLtj‰»lÄšiyba‹W«, ï‹D« ng¢rsÉšjh‹ ïUªJ tU»wbj‹W«, _‹WåâfËš “Ô©lhjh®” brštj‰F k£Lnk f£lis¥ ãw¥ã¡f rkÞjhd murh§f¤jh® Koî brŒâU¡»wh®fbs‹W« filáahfit¡f¤âÈUªJ tªj brŒâahš bjÇatU»‹wd. ãÇ£oZmurh§f¤J¡F«, k‰w rkÞjhd§fS¡F« tÊfh£oahÆU¡F«bgUik âUth§T® rkÞjhd¤J¡F¡ »il¡fhkny nghŒÉLnkhbtd IíW»nwh«. r¤âah¡»uÏfË‹ flik v‹dnth bjËthŒ ïU¡»wJ. óuz bt‰¿ »il¡F« tiuÆš mt®fŸ r¤âa¤ijí«, mÏ«iriaí« cWJizfshf¡ bfh©L nghuh£l¤ijel¤âtunt©L«.

Fo muR - F¿¥òiu - 21.06.1925Fo muR - F¿¥òiu - 21.06.1925Fo muR - F¿¥òiu - 21.06.1925Fo muR - F¿¥òiu - 21.06.1925Fo muR - F¿¥òiu - 21.06.1925

ïU bgU§ Fz§fŸïU bgU§ Fz§fŸïU bgU§ Fz§fŸïU bgU§ Fz§fŸïU bgU§ Fz§fŸ

njrgªJÉ‹ ca®ªj Fz§fŸ gyt‰WŸ âahfK«, brašâwDnk jiyahaitba‹gJ btŸËilkiy. c©ikÆš cu«m‰wjhd Rauh{a¡ f£á, á¿J fhy¤âš eh£oš ïiza‰w gyKŸsf£áahdJ v›thW? njrgªJÉ‹ âahfK«, fUkŠ brŒtâšmtU¡FŸs M‰wYk‹nwh ïj‰F¡ fhuz§fŸ? kfh¤kh fhªâÆ‹bfhŸiff£F Énuhjkhd f£ábah‹iw - gad‰wbj‹W eh£lh®e‹f¿ªJ jŸËÉ£l â£lbkh‹iw - ï›tsî âwKl‹ mik¤Jel¤j ï¡ Fz§fËšyhj ãwuhš KoªâU¡Fnkh? njrgªJÉ‹ï›ÉU Fz§fisí« njrk¡fŸ nk‰bfhŸStJjh‹ mtU¡Feh« brY¤j¡Toa áwªj if«khwhF«. RaeyK«, nrh«gU« ÄFªJŸs ïªehËš, njrk¡fŸ jh[Ç‹ âahf¤ijí«, brašâwidí«XusntD« ã‹g‰¿ xGf K‹tªjhš eh£o‰F¥ bgUey« Éisí« v‹gâš IaÄšiy.

ekJ flikekJ flikekJ flikekJ flikekJ flik

njrgªJit¥nghš y£r¡fz¡fhd tUkhd¤ij¤ Jw¡fvšyhuhY« KoahJ. všyhU« m›tsî tUthŒ cŸst®fSkšy®. Mdhš, v¤Jiz vËikÆš MœªjtuhÆD«, Äš JÂfis mwnt Éy¡»¡ fj® cil jÇ¡fyh«. jh[Ç‹ bgÇa âahf¤ijÃidªJ eh« x›bthUtU« ï¢áW âahfnkD« brŒa xU¥gLnthkhf. všyhU« njrgªJit¥nghš xUbgU« muáašf£áf©L b#a«bgw el¤j KoahJ. Mdhš, x›bthU tU« âd«miukÂneu« üš ü‰gâš jkJ brašâwid¡ fh£lyh«. fUkŠbrŒtâš njrgªJ fh£oa nguh‰wiy ÃidªJ eh« ï¢áW bjh©nlD« brŒJ tuyhfhjh? jhr® âd¤j‹W ïªeh£lh® x›bthUtU«mtUila Ãidit Ãiy eh£L« bghU£L ï›Éu©L Éuj§fisí« nk‰bfhŸth®fbsd e«ò»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 21.06.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 21.06.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 21.06.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 21.06.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 21.06.1925

Page 33: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 165Fo muR - 1925 64

N¤âu®fsh v‹gij¡ ftÅ¥ngh«. N¤âu‹ v‹whš kD°ÄUâÆš“Éiy¡F th§f¥g£l moik, í¤j¤âš b#ƤJ moikah¡f¥g£lt‹, moik¤ bjhÊY¡fhf xUtdhš k‰bwhUtD¡F¡bfhL¡f¥g£lt‹, it¥gh£oÆ‹ kf‹” KjÈa VGÉj k¡fS¡FN¤âu®fŸ vd kDj®k rh°âu¤âš bgaÇl¥g£oU¡»wJ. m¥bgaiu eh« V‰W¡ bfh©L e«ik ehnk N¤âu®fŸ v‹Wjh‹brhšÈ¡ bfhŸS»nwh«. mL¤jh‰nghš gŠrk®fŸ vd¢ brhšy¥gLtJ ahiu v‹gnj ek¡F¢ rÇahŒ Mjhu¤â‹ _ykhŒ bjǪJbfhŸs¡TlÉšiy. tH¡»š r¡»È, giwa‹, t©zh‹, ehÉj‹,gŸs‹, FL«g‹, rh«g‹, tŸSt‹ á‰áy ïl§fËš Ôa®, <Ht®,ehlhiuínk nr®¤J nkny brhšy¥g£l ãuhkz, B¤âÇa, itáa,N¤âu M»a eh‹F tUz¤jhU« nknyf©l Kiw¥go bfhLikahf el¤j¥gLtij¥ gh®¡»nwh«. ït®fisna gŠrk®fŸ v‹Wbrhštijí« nf£»nwh«. mnefkhŒ, eh« Tl mt®fis mnjkhâÇahf el¤J»nwh«. m¥go el¤âd nghâY« ‘N¤âu®fŸ’ v‹Wbrhšy¥gL»w eh« jhœªjt®fsh ? gŠrk® v‹W brhšy¥gL»‹wmt®fŸ jhœªjt®fsh? v‹gij nahá¤J¥ gh®¤jhš gŠrk®fisÉl N¤âu®fns jhœªjt®fŸ v‹gJ bjÇatU«. nkny Tw¥g£lgo ‘N¤âu®’ v‹gj‰F Mjhu¥go jhákf‹, v‹gJjh‹ bghUŸ.j¤JtkhŒ¥ gh®¤jhš giwa‹, r¡»Èia Él jhákf‹ jhœªjt‹v‹gJjh‹ vdJ jh¤gÇa«. v‹id xUt‹ N¤âu‹ v‹WmiH¥gij¥ gh®¡»Y« gŠrk‹ v‹W miH¥gâšjh‹ eh‹rªnjhõ¥gLnt‹.

ï›Éj¡ bfLâahd bga® ek¡F ïU¥gij¥ g‰¿ eh«bfhŠrK« ftÅahkš ÃuguhâfshŒ ïU¡F« ekJ rnfhju®fis¡fhz, mU»š tu, bjhl, ngr, gh®¡fKoahjgo bfhLikahŒ el¤âCljF btËÆš FoÆU¡F«goí« °ehd« brŒtj‰nfh, ntZoJit¤J¡ bfhŸStj‰nfh, åâÆš el¥gj‰nfh, áy ïl§fËšjhf¤â‰F¡Tl j©Ù® ïšyhkš mt°ij¥gL«go el¤J»nwh«.nk‰f©l bfhLikahd Fz§fŸ mt®fnshL kh¤âu« Úyhkšmndf rka§fËš ehK« ek¡F nkš tUz¤jh® v‹W brhšY»wt®fS«Tl mDgÉ¥gij¥ gh®¡»nwh«. cjhuzkhf, N¤âu®fis mj‰F nk‰g£l _‹W tUz¤jh®fS« bjhLtâšiyba‹gijí«, ït®fŸ K‹ÅiyÆš mt®fŸ Mfhu« vL¤J¡bfhŸtâšiy v‹gijí«, á‰áy rka§fËš ït®fnshL ngRtJ« ght« v‹gijí« mDgÉ¡»nwh«. mnj khâÇ itáa®fËl¤âY« B¤âÇa®fŸ, ãuhkz®fŸ elªJbfhŸStijí«, mnjkhâÇ B¤âÇa®fËl¤âY« ãuhkz® elªJbfhŸtijí«, ãuhkz®fS¡FŸnsí« xUtU¡bfhUt® jhœikahf el¤j¥gLtijí«

fhiu¡Fo ÍšyhKjyhtJ muáaš kfhehL

Ô©lhikÔ©lhikÔ©lhikÔ©lhikÔ©lhik

Ô©lhikia¥ g‰¿ X® Ô®khd« brŒâU¡»Ö®fŸ. mij¥g‰¿í« áy th®¤ijfŸ brhšy ÉU«ò»nw‹.

Ô©lhik v‹gJ v‹d? Ô©lhik fh§»uÌš xU â£lkhŒtUthnd‹? vd ï›Éu©L Éõa§fisí« eh« m¿ªJbfhŸsnt©oaJ mtáakhF«. njr¤âš ekJ ïªJ kj¤âškh¤âu«jh‹ Ô©lhik mDZo¥gjhf eh« fh©»nwh«. kÅjD¡FkÅj‹ gh®¥gJ, ngRtJ, g¡f¤âš tUtJ, bjhLtJ KjyhditfŸÔ©lhikÆ‹ j¤Jt§fshf És§F»‹wd. ït‰¿‰F Mjhu«v‹dbt‹whš ntjbk‹W brhšYtJ«, áy® rh°âu« v‹W brhšYtJ«. áy® °ÄUâ v‹W brhšYtJ«, áy® òuhz§fŸ v‹W brhšYtJ«, áy® gH¡ftH¡f§fŸ v‹W brhšYtJ« ï¥go¥ gyÉjkhfMjhu§fŸ f‰ã¡f¥gL»‹wd. gH¡f¤âš Ô©lhikahdJ tUzh¢áuk j®k¤âš g£lbj‹W«, tÇir¡ »uk¤âš xUtU¡bfhUt®jhœªjtbu‹W«, tUzh¢áukkhdJ ãuhkz‹, B¤âÇa‹, itáa‹. N¤âu‹, gŠrk‹ vd IªJ tif #hâahŒ ãÇ¡f¥g£oU¡»‹wdbt‹W«, ït‰¿‰F Mjhu« kD°ÄUâ v‹W« brhšy¥gL»‹wJ. jÄH®fsh»a e«ik ïit vJî« rh®ªjjhf¤ njh‹wÉšiy. VbdÅš tUzh¢áuk« v‹gJ«, rhâ v‹gJ« , ãuhkz‹,B¤âÇa‹, itáa‹, N¤âu‹, gŠrk‹ v‹gJ« kDj®k rh°âunkh,kD°ÄUânah v‹gJ« M»a th®¤ijfŸ jÄœ th®¤ijfsšy.jÄœ eh£od®¡nfh, jÄH®¡nfh ï›t‹Åa ghiõ¥ bga®fŸbghUªJtj‰nf ÃahaÄšiy. jÉu ïªj rhâfS¡nf V‰g£oU¡»wFzK« jÄH®¡F¥ bghUªâaJ v‹W brhšYtj‰F« ïlÄšiy.cjhuzkhf, e«Äš bgU«gh‹iknah® N¤âu®fŸ v‹W miH¡f¥gL»‹wd®. ehK« e«ik mndfkhŒ N¤âu®fŸ v‹nw brhšÈ¡bfhŸS»nwh«. V‹ m¥go¢ brhšÈ¡ bfhŸS»nwhbk‹gij g‰¿ï¥bghGJ Muha¤ njitÆšiy. N¤âu® v‹gJ v‹d? eh«

Page 34: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 167Fo muR - 1925 66

k»œªJbfh©L e«ik xUt‹ it¥gh£o kfbdd¡ T¥ãL»whnd, T¥ãLtJ kh¤âu« ÚyhJ fšY« fhntÇí« cŸstiumÊahkš vGâ it¤J É£lhnd, m~njhL Úyhkš e«ik ehnkit¥gh£o kfbd‹W brhšÈ¡bfhŸS« Ãiyik¡F tªJÉ£lnjba‹WTl ftiy¥gLtnjÆšiy. ïJ vij¥ nghÈU¡»wbj‹whšmuáaš thœÉš ïªJ¡fS¡F “ïªJ¡fŸ” v‹W brhšYtj‰»šyhkš e«Kila murh§f¤jh® Kfkâaušyhjh® v‹W miH¥gJ nghyî« ehK« ïªJ¡fshfî«, ïªâahÉ‹ òuhjd¡fhuuhfî«ïU¡»w e«ik “mšyhjh®” v‹»w mÂia¡ T£o kfkâa®mšyhjh® v‹W V‹ miH¡f nt©L« v‹»w ftiy bfhŠrK«ïšyhkš, v¥goahdhY« c¤ânahfnkh, gjÉnah »il¤jhšnghJbk‹»w ïÊthd MirÆš g£L “kfkâaušyhjh®” ãÇî¡Fah‹ r£lrig m§f¤âddhŒ É»nw‹ v‹W fîutkhŒ e«Kilago¤jt®fŸ, bgÇnah®fŸ, gz¡fhu®fŸ, rh°âÇfŸ, M¢rhÇah®fŸv‹W brhšy¡Toa T£l¤jh® elªJ bfhŸtJnghš ïU¡»wJ.

( bjhl®¢á 28.06.1925 Fo muR )

F¿¥ò: 23,24.05.1925 ïu©L ehŸfŸ gŸs¤öÇš eilbg‰w fhiu¡Fokht£l KjyhtJ muáaš khehL - Ãiwîiu (bjhl®¢á)

Fo muR - brh‰bghÊî - 21.06.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 21.06.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 21.06.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 21.06.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 21.06.1925

gh®¡»nwh«. cjhuzkhf, âU¢brªö®, kiyahs« KjÈa ïl§fËšcŸs ãuhkz®fŸ jh§fŸ ca®ªjt®fbs‹W«, k‰w ãuhkz®fŸjhœªjt®fŸ v‹W« fUâ, j§fS¡F mDkâíŸs ïl¤âšk‰bwhUt® ãuntá¥gJ njhõbkd¡ fUJ»wh®. e« eh£onyí«Kiw¥go el¡»‹w ãuhkz®fŸ v‹W brhšYnth®fŸ B¤âÇaÅl¤ânynah, itáaÅl¤ânynah, N¤âuÅl¤ânynah ngR»‹w fhy¤âš, #ykyghâ¡F¥ nghF«nghJ v¥go óQiy¡ fhâšR‰¿¡bfh©L ngh»wh®fnsh mJnghy bgÇa Ô£bld Ãid¤J¥óûiy¡ fhâš R‰¿¡bfh©L ngR»wh®fŸ. ï¥go ekJ eh£ošÔ©lhik, gh®¡fhik, ngrhik, »£l tuhik M»a ïit xUtiuahtJ É£lit mšy. xUt® jd¡F¡Ñœ ïU¥gtiu¤ Ô©lhjt®,gh®¡fhjt® v‹W brhšYtJ«, mnj eg® jd¡Fnkš cŸstU¡Fjh‹ Ô©lhjtuhfî«, gh®¡f¡ Tlhjtuhfî« ïU¥gJ tH¡fkhÆU¥gJ kh¤âu« mšyhkš, ït®fŸ ï¤jid ngU« nr®ªJ e«ikMS»w rhâahÆU¡»w Inuh¥ãaU¡F¤ Ô©lhjtuhfî«, »£ltu¡Tlhjtuhfî« ï‹D« jhœikahfî« ïUªJ tUtijí« eh«fh©»nwh«. ïªj KiwÆš Ô©lhik v‹gij xÊ¥gJ v‹WbrhštJ nfty« gŠrk®fis kh¤âu« K‹nd‰w nt©Lbk‹gjšyhkš mt®fS¡F ïU¡F« bfhLikfis kh¤âu« Éy¡fnt©Lbk‹gjšyhkš e« x›bthUtU¡FŸ ïU¡F« ïÊití«,bfhLikiaí« Ú¡fnt©L« v‹gJjh‹ Ô©lhikÆ‹ j¤Jt«.ïij¢ brhšY»wnghJ M! Ô©lhik Éy¡fh? gŠrkiuah bjUÉšÉLtJ? mt®fisah bjhLtJ? mt®fisah gh®¥gbj‹W M¢rÇa¥g£LÉL»wh®fŸ. e«Äš xU T£l¤jhuh»a N¤âu® v‹WbrhšÈ¡bfhŸS« eh«, e«Äš xUt‹ N¤âu‹ v‹W miH¡F«nghJ M! e«ikah, r® g£l« bg‰w e«ikah, #Ûªjhuh»a e«ikah,y£rhâfhÇah»a e«ikah, r¤âu« rhto f£oa e«ikah, öantshsdh»a e«ikah, gÇR¤jdh»a e«ikah, c¤jkdhd e«ikah, klhâgâahd e«ikah ï‹D« v¤jidnah ca®Fz§ fS«v›Éj ïÊîk‰w e«ikah njtoahŸ kf‹, it¥gh£o kf‹,moikba‹W m®¤j« bfh©l N¤âu‹ v‹W brhšYtbjdxUtU« bt£f¥gLtnjÆšiy. kiyahs« ngh‹w á‰áy ïl§fËš eha®fŸ v‹W brhšYnth® j§fis¢ N¤âu®fŸ v‹WbrhšÈ¡bfhŸStâš bgUik mil»‹wd®. ïªj ïÊî N¤âu®fŸ v‹gtiu v¥go¡ f£o¡bfh©lJ v‹gij¥ gh®¥nghkh»šj§fS¡F¡ Ñœ xUt® ïU¥gjhf Ãid¤J¡ bfh©L mt®fis¤jhœik¥gL¤âa ghtkhdJ ït®fis¤ njtoahŸ kf‹ v‹Wï‹bdhUt® T¥ãL« goahf¡ flîŸ it¤JÉ£lh®. ek¡F« mj‹gydhŒ ek¡F¡ Ñœ xUt® ïUªjhš nghJbk‹W Ãid¤J

Page 35: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 169Fo muR - 1925 68

ÉLth‹ ? Inuh¥ãa®, kfkâa® Kjyhndh® â‹gâšiyah ? mt®fis eh« Ô©lhjh®, gh®¡fhjh® v‹W brhšy¡TLkh ? m¥gonabrhštjhdhY« khL â‹gJ v‹d ML, nfhÊ â‹gij Élm›tsî ght«? ML, nfhÊ, g‹¿ â‹gt®fis eh« gŠrkiu¥nghš Ãid¥gâšiy. nfhÊí«, g‹¿í« â‹dhj t°Jitah khLâ‹»wJ? br¤j khL â‹gJ cÆUŸs b#ªJit cÆUl‹ tij¤Jbfhiy brŒJ rh¥ãLtijÉl cÆu‰w br¤J¥ nghd ãuhÂÆ‹kh«r¤ij, k©Âš òij¥gij tƉW¡»šyhj bfhLikahšrh¥ãLtJ v¥go mâf ghtkhF«? khL mW¥gJ ghtbk‹whš ML,nfhÊ mW¥gJ« ght«jh‹. kÅj ãz¤ijí« Tl it¤âarhiyfËš mW¡»wh®fŸ. mtiu eh« gŠrkbu‹W brhšY»nwhkh?

fŸ ïw¡FtJ F‰wbk‹W«, mJ ghtbk‹W« mjdhšmt®fis¤ bjhl¡TlhJ, bjUÉš el¡f¡TlhJ v‹W brhštJ«v›tsî K£lhŸjdkhF«. mªj¡ fŸis¡ Fo¥gtD«, mj‰fhfku« ÉLgtD«, mªj Éahghu« brŒgtD«, mij¡ ifÆšit¤J¡bfh©oU¡»wtD« bjhl¡Toat‹, bjUÉš elkhl¡Toat‹ v‹whš mij étd¤â‹ fhuzkhŒ ïw¡FtJ kh¤âu«v¥go¡ F‰wkhF«? c‰g¤â brŒtjhš F‰wbk‹whš rhuha«, fŠrh,mã‹, ãuhªâ ïitfŸ c‰g¤â brŒ»wt®fŸ v¥go bjhl¡Toat®fshth®fŸ ? ïâš gz« r«ghâ¡F« ekJ murh§f¤ij ï‹D«r«ghâ¡f É£L¡ bfh©oU¡»nwh«. mªj c¤ânahf¤â‰F eh«bjh§F»nwh«. ïªj¥gz¤âš V‰gL¤j¥g£oU¡F« fšÉia eh«f‰»nwh«; ï›tsî brŒgt®fŸ nah¡»a®fŸ; Ô©l¡ Toat®fŸ;gh®¡f¡ Toat®fŸ. Mdhš nkš brh‹dt®fŸ kh¤âu« Ô©lî«,gh®¡fî« Tlhjt®fŸ v‹whš ïJ v‹d bfhLik? ïªj #d§fS¡F Rauh{a« v¥go tU«? flîŸ xUt® ïU¥gJ c©ikahdhš ï¥go bfhLik¥gL¤J« r_f¤ij MjÇ¥ghuh? ït®fS¡F ÉLjiyia mË¥ghuh? mšyJ ït®fis moíl‹bjhiy¤J moik¥gL¤Jthuh? v‹gij Ãidí§fŸ. ïªj¡bfhLikia e«Äl« it¤J¡bfh©L btŸisa® bfhLik v‹W«,bfÅah, bj‹dh¥ãÇ¡fhÉš btŸisa® #hâ ïWkh¥bg‹W« eh«ngRtJ v›tsî K£lhŸjdK«, gh®¥gtU¡F¡ nfÈíkhF«v‹gij¡ ftÅ¡f nt©L«. e« eh£oš ãwªj e« rnfhjuiu eh«gh®¤jhš ght«, »£ltªjhš ght«, bjh£lhš ght« v‹W brhšÈ¡bfh©L mj‰F Mjhu« fh£lî«, vGâ it¤J¡ bfh©oU¡F«m¡»uk¤ij Élth 1818 - tJ tUõ¤J M¡L«, busy£ M¡L«,MŸö¡» r£lK«, 144, 107, 108 ãÇî¥ ãunahfK« m¡»ukkhdJv‹gij¢ r‰W naháí§fŸ. e«ktiu ehnk brŒí« bfhLikiaÉlth m‹Åa® bfhLik bgÇJ.

fhiu¡Fo ÍšyhKjyhtJ muáaš kfhehL

Ô©lhikÔ©lhikÔ©lhikÔ©lhikÔ©lhik

Mfnt, e«Äš ahU« ek¡F ï›Éj ïÊî¥bga®fŸ ïU¥gij y£áa« brŒahkš Raeynk ãujhdkhf¡ fUâ my£áakhÆU¡»nwh«. ahuhtJ ït‰iw¡ ftŤJ ï›Éj¡ bfhLikí«ïÊî« ek¡F xÊa nt©Lbk‹W Ka‰á¤jhš mJ Raey¡fhuuhšJntõbk‹W brhšy¥g£LÉL»wJ.

giwa‹, r¡»È KjÈnahiu eh« V‹ bjhl¡TlhJ, gh®¡f¡TlhJ v‹»nwh« v‹gij¢ r‰W ftŤjhš mt‹ gh®it¡Fmá§fkhÆU¡»wh‹; mG¡Fil jÇ¡»wh‹; mt‹ ÛJ J®eh‰w«åR»wJ; mt‹ Mfhu¤â‰F kh£L kh«r« rh¥ãL»wh‹; khLmW¡»wh‹; k‰W« áy® ‘fŸ’ c‰g¤â brŒ»wh®fŸ v‹»wjhd F‰w§fŸ ãujhdkhf¢ brhšy¥gL»wJ. ït‰iw eh« c©ik v‹nwit¤J¡bfhŸnth«.

ït®fŸ gh®it¡F má§fkhfî«, mG¡fhd JÂfSlD«, J®thil í‰W« V‹ ïU¡»wh®fŸ v‹W« ïj‰F ah® bghW¥ghË v‹W« naháí§fŸ. mt®fis eh« jhf¤â‰nf j©Ù®Fo¥gj‰»šyhkš it¤âU¡F«nghJ FË¡fnth ntZo Jit¡fnth tÊ v§nf? eh« cgnah»¡F« Fsnkh, F£ilnah, »znwhït®fŸ bjhlnth, »£l tunth Tlhjgo bfhLik brŒ»nwh«.mjdhš mt®fŸ m¥goÆU¡»wh®fnsašyhkš mJ mt®fŸãwÉ¡FzkhFkh? e«ik ahuhtJ FË¡f ÉlhkY«, ntZoJit¡f ÉlhkY« brŒJ É£lhš e«ÛJ J®eh‰w« århjh? e«J mG¡fhfhjh? eh« gh®it¡F má§fkhŒ fhz¥gl kh£nlhkh? mt®fS¡F¡ FË¥gj‰F«, J Jit¥gj‰F« eh« rîfÇa« brŒJ bfhL¤JÉ£lhš ã‹D« ï›Éj¡ F‰wÄU¡Fkh?Mjyhš eh«jh‹ mt®fË‹ ïªÃiy¡F¡ fhuzkhÆU¡»nwh«.

khL â‹gJ KjÈaitfshš v¥go¤ Ô©lhjtdhŒ

Page 36: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 17 1Fo muR - 1925 70

r¤âah¡»uf« uhÍ¡F c£glhJ

gšÿÊfshf ËW ÃyÉ tU« ïªJ rka¤â‹ e‰bgaiu¡bfL¥gh‹ ã‰fhy¤âš xU áy m¿ÉÈfshš mjDŸ òF¤j¥g£lÔ©lhik v‹D« bfhoa ngia eh£oÅ‹W« X£o, ïªJrka¤â‹öa j‹ikiaí«, k¡fË‹ cÇikfisí«, rk¤Jt¤ j‹ikí«,Ãiyeh£l nt©Lbk‹w caÇa v©z§bfh©L âUth§T® rkÞjhd¤âYŸs it¡f« v‹D« CÇš r¤âah¡»uf« bjhl§f¥ bg‰Weilbg‰W tUtJ nea®fŸ e‹F m¿th®fŸ. ï›î©ik¥ ngh®Xuh©lhf eilbg‰W tU»wJ ; ï‹D« bt‰¿bgwÉšiy. Mdhš,ÉiuÉš bt‰¿íW« v‹gj‰fhd m¿F¿fŸ njh‹W»‹wd. ï¢r¤âah¡»uf Ãfœ¢áia¥ g‰¿ ï›bthU thukhf x‹W¡ bfh‹WKu©g£l brŒâfŸ btË¥nghªJ xUfhiy ï‹g_£oí«,k‰bwhU fhiy J‹g_£oí«, ïWâÆš k¡fis¥ bgU§ ftiyÆšMœ¤â É£ld v‹gnj vkJ fU¤J. k¡fS¡FŸ ãw¥ãdhš ca®î,jhœî v›th‰whD« ïšiyba‹w caÇa áwªj c©ikiacy»d®¡F m¿îW¤J« bgU« ngW - xU bg©zuá¡F thŒ¡F«v‹W ah« bfh©oUªj nguth ÃiwîW§fhy« Ú£o¡f¥g£likia¡ fhz¡ ft‰áíW»‹nwh«. ï¤jifa bgUikÆid âUth§T® bg©zuáah® bgWj‰»šyhk‰ nghŒÉLnkh v‹W« mŠR»‹nwh«. ïJ »l¡f, ïJfhW« btË¥nghªj brŒâfËš, r¤âah¡»u»fŸ fhªâÆ‹ cl‹ go¡ifia¥ òw¡f¤J tu«òÛ¿ xGf¤jiy¥g£LÉ£ld® v‹w brŒâ bghŒ MÆdik f©L k»œ¢ácW»‹nwh«.

it¡f« r¤âah¡»uf¤â‹ tuyh‰¿id <©L¢ RU¡fkhfÃidîT®jš ï‹¿aikahjJ. it¡f« nfhÉÈ‹ kâ‰Rt®fis¢R‰¿YKŸs eh‹F åâfËY« jhœªj tF¥ãd® vd¥gLnthuh»a<Gt® Kjyhndh® bršYjš Tlhbj‹¿Uªj bfhoa r_ftH¡f¤ij xʤJ, k¡fŸ ahtU¡F« bghJthd ghijfËš všyh¢rhâÆdU«, rka¤âdU« bršY« cÇikia Ãiyeh£l vGªjjhF«ï›it¡f« r¤âah¡»uf¥ngh®. ï¥nghÇid v⮤J Ëw itÔf¡T£l¤âdU¡F âUth§T® muád® KjÈš JiznghªJ

kJiu¡ nfhÉÈš Fofhu‹, kh«r« rh¥ãL»wt‹, FZl nuh»KjÈa bjh¤J Éahâa°j® KjÈat®fŸ RthÄ jÇrd« brŒayh«.m‹Åa kj°j®fŸ R‰W¥ãufhu« flªJ bršyyh«. Mdhš ekJrnfhju®fshd ehlh®fŸ v›tsî gÇR¤jkhdt®fS«, j®ÄZl®fS«, étfhU©aKilat®fS«, go¤jt®fSkhÆUª jhY«thr¥go Äâ¡f¡TlhJ, Äâ¤jhš bjŒt¤â‹ r¡â FiwªJ nghFkh«. ïj‰F MjhuK« ïU¡»wbj‹whš, busy£ r£l¤â‰F«, MŸö¡»¢ r£l¤â‰F« cŸs Mjhu§fis eh« F‰w« brhšth nd‹.ï›Éj« bfhLikfŸ brŒí« #dr_f¤â‰F r¤âa«, j®k« v‹Wngá¡bfhŸs nah¡»aij VJ? c©ikÆš Mjhu« v‹W brhšy¡Toa khâÇahtJ eh« el¡F»nwhkh?

( bjhlUk)

F¿¥ò: 23,24.05.1925 ïu©L ehŸfŸ gŸs¤öÇš eilbg‰w fhiu¡Fokht£l KjyhtJ muáaš khehL - Ãiwîiu (bjhl®¢á)

Fo muR - brh‰bghÊî - 28.06.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 28.06.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 28.06.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 28.06.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 28.06.1925

Page 37: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 173Fo muR - 1925 72

bt‰¿bg‰wJ v‹gij xU á¿J« F¿¡fÉšiy v‹w c©ikiax›bthU r¤âah¡»u»í« cs¤jik¤jš nt©L«.

Mfnt, c©ik KGbt‰¿íW«tiu r¤âah¡»u»fŸciH¤jš fldhF«. r¤âah¡»uf¤â‹ M‰wiy m¿ahJ ka§»dt®fŸ f©K‹ mj‹ M‰wiy¡ f©l ã‹dU« v›Éj ka¡fK«cWjš nt©Ltâ‹W. muád® FHh¤âd® cs§fiua¢ brŒjc©ik¥ngh® itâf¡ T£l¤jhÇ‹ cŸs¤ijí« fiu¤J c©ikia cz®ªJ xGf¢brŒí« v‹gâš Ia¥ghošiy. r¤âah¡»u»fË‹ bghW¥ò K‹idÉl ïJfhiy bgU» É»wbj‹nwTWnth«. áW bt‰¿Æid¡ f©L jiy¤ jLkh¿¥ ngŒ¡ T¤âšåœªJ khah t©z« r¤âah¡»u»fŸ j«ik¡ fh¥gh‰¿¡ bfhŸsnt©L«. m‹ò be¿iaí«, mwbe¿iaí« xU á¿J« if be»HÉlhkš fhªâaofË‹ Miz¡fl§» ËW«, fhªâ - 㣠cl‹go¡if¡F c£g£L« r¤âah¡»uf¤ij Ä¡f C¡f¤JlD«, c‰rhf¤JlD« r¤âah¡»u»fŸ elh¤âtU«goahf¡ nf£L¡bfhŸS»nwh«.c©ikÆ‹ tÈikia czuhkš vŸË eifaho xJ§» Ëw bghJk¡fS« jkJ FW»a neh¡f¤ij mwnt Ú¡»É£L¢ r¤âah¡»u»fS¡F¤ j«khÈa‹w clš cjÉí«, bghUŸ cjÉí« òÇth®fbsdvâ®gh®¡»nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 28.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 28.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 28.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 28.06.1925 Fo muR - jiya§f« - 28.06.1925

jiyt®fis¢ áiw¡fD¥ã É£L “nfhõh” åâfS¡F¡ bfh©LÉL« eh‹F åâfisí« eLÉš fÊfŸ bfh©L mil¤J, nghäÞfhty®fis¡ fhtš brŒa ÃaĤJ¢ r¤âah¡»u»fŸ nk‰bršyhthW k¿¤jd®. r¤âah¡»u»fŸ ehnlhW« T£l« T£lkhf¢ br‹WtÊk¿¤JŸs Él¤âš ËW kiHba‹W«, btÆby‹W« fUjhkšr¤âah¡»uf« òǪJ tªjd®. itÔf¡ T£l¤ âduhš gšÉj mšyšfS¡F Msh»í« r¤âah¡»u»fŸ m‹òbe¿, mwbe¿fËÅ‹W«xU á¿J« tGthJ fhªâaofË‹ MizÆ‹go xG» tªjJ«,tUtJ« bgÇJ« ngh‰w¤j¡fJ. cŸs‹òlD«, c©ikahfî«ciH¤JtU« r¤âah¡»u»fŸ ïWâÆš bt‰¿ bgWth®fŸ v‹gJâ©z«.

ï›th©o‹ bjhl¡f¤âš, r¤âah¡»u»fS¡F C¡fK«,c©ikbe¿í« C£l fhªâaofŸ it¡f« nghªjh®. âUth§T®bg©zuáiaí«, ïsturiuí« neÇš f©L it¡f« r¤âah¡»uf¤â‹ c©ikiaí« mjid mt®fŸ MjÇ¡fnt©oa flikÆidí« cŸs¤âš gâí«go vL¤Jiu¤jd®. it¡f« r¤âah¡»uf« j‰fhy« c‰w Ãiyik¡F fhªâaofŸ it¡f« nghªjnjMF« vd¡ TWjš ÄifahfhJ. âUth§T® murh§f¤â‹ nghäÞfÄõd® 㣠v‹ghUl‹ fhªâaofŸ X® cl‹go¡if brŒJbfh©ld®. r¤âah¡»u»fŸ K‹ndwht©z« jL¥gj‰bfdit¡f¥g£oU¡F« nghäÞ fhtiy muád® vL¤JÉlnt©Lbk‹gJ«, r¤âah¡»u»fŸ muád® mDkâÆ‹¿ K‹ndWjšTlhbj‹gJ«jh‹ m› cl‹go¡ifÆ‹ KoîfŸ. ï«KoîfisïUf£áÆdU« V‰W m›thnw ehËJtiu xG»tªjd®.

it¡f« nfhÉiy¢ R‰¿Y« cŸs eh‹F åâfËš Ñœåâx‹¿id¤ jÉu k‰iw _‹W åâfËY« jhœªj tF¥ãd® v›ÉjjilíÄ‹¿¢ bršyyhbk‹W âUth§T® muád® c¤âuî brŒâU¥gjhf ïJfhiy ah« m¿»‹nwh«. ï¢brŒâÆš ah« xU á¿J«k»œ¢á cwÉšiy. ïJ r¤âah¡»uf¤â‹ bt‰¿íkhfhJ. r¤âah¡»uf¤â‹ c©ikÆid m¿ahjhnu ïjid bt‰¿bad¡ bfhŸt®.

r¤âah¡»uf¤â‹ c©ik ahJ? r¤âah¡»uf«, c©ikv‹gd xU bghU£ »sÉfŸ. r¤âah¡»uf« bt‰¿bg‰wbjd¡T¿‹ c©ik bt‰¿bg‰wbjd¥ bghUŸ. c©ik v¡fhy¤J«bt‰¿ cW« v‹gâš v£Lizí« IaÄ‹W; c©ik¡F¤ njhšÉv‹gJ v¡fhy¤J« ïšiy. Mjyhš, r¤âah¡»uf¤âš - c©ikÆš“uhÍ” v‹gnj »ilahJ. muád® _‹WtÊfËš r¤âah¡»u»fŸbršyyhbkd¡ T¿aJ r¤âah¡»uf« mt®j« cs¤ij¡ fiua¢brŒJÉ£lJ v‹gij¡ fh£L»wnja‹¿¢ r¤âah¡»uf«

Page 38: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 175Fo muR - 1925 74

eZlkhF«. r®khÉ‹ FL«g¤jhU¡F vkjDjhg¤ij¤ bjÇÉ¡»nwh«. mtuJ M‹kh rhªâmilf!

Fo muR - ïu§fYiu - 28.06.1925 Fo muR - ïu§fYiu - 28.06.1925 Fo muR - ïu§fYiu - 28.06.1925 Fo muR - ïu§fYiu - 28.06.1925 Fo muR - ïu§fYiu - 28.06.1925

r®kh rhŒªjh®

jÄœeh£L mUªjt¥òjšt® $kh‹ »UZzrhÄ r®khï«khj« 24 - ª njâ eŸËuî ïu©L k¡F¡ fhŠáÆYŸs jkJïšy¤âš fhŒ¢rÈdhš ïwªJÉ£lhbu‹w brŒâia¡nf£f M‰bwhzh¤ Ja®¡flÈš _œ»ndh«. njr« j‰bghGJŸs ÃiyikÆšghuj¤jhÆ‹ c©ik k¡fŸ x›bthUtuhf koªJ tUtJ eh£o‹ÔÉidnaa‹¿ ntwšy. ekJ r®kh mt®fŸ Vida njrg¡j®fis¥ngh‹W jdJ thœehËš ntW xU bjhÊÈÈUªJ njrnrit¡F¡Fâ¤jtu‹W. khztuhf ïU¡F«bghGnj njr Rjªâu¤âš eh£l«cilatuhŒ jkJ thÈgfhy¤â‰F K‹ng âahf¤â‹ thÆyhŒ¢áiwthr« V‰wh®. áiw¢rhiy¡ ifâfis ï¡fhy¤ij¥ nghyšyhJbfhLikahfî«, ïÊthfî« el¤âtªj fhykh»a 1908 -« M©onyna khj¡fz¡»šyhkš tUl¡fz¡fhŒ j©lid milªjh®.áiwÆÅ‹W« btËtªjJ« Û©L« njr¤bjh©onyna <Lg£LiH¤jjdhš í¤j fhykh»a 1917 - « M©oš xUtUl fhy« thŒ¥ó£l¥g£oUªjh®. ã‹d® x¤JiHahik ïa¡f¤âš <Lg£L¤ÔÉukhf ciH¤jâ‹ gadhf ekJ murh§f¤jhU¡F #hÛ‹ bfhL¡fkW¤J Xuh©L áiwÆš tâªjh®. mt® muáaš üšfŸ vGJtâšÄf¤ nj®¢á cilat®. j‰bghGJ ekJ »uhk k¡fŸ muáašm¿îbgw mtuJ üšfns MjhukhF«. mt® m»y ïªâa fh§»uÞrigÆ‹ m§f¤âduhfî«, jÄœehL fh§»uÞ rigÆ‹ îthfm§f¤âduhfî« ïUªJ fh§»ủF mÇa bjh©lh‰¿ tªâU¡»‹wh®. »yhg¤J¡fhfî« mâf nrit brŒJŸsh®. x¤JiHahikÆ‹ x›bthU j¤Jt¤ânyí« mt® c©ikahd e«ã¡ifbfh©lt®. bgšfh« fh§»uÌš x¤JiHahikia moíl‹ xÊ¡F«tiuóuz x¤JiHahjhuuhfnt ïUªJ Koîtiu jkJ bjh©il M‰¿tªjt®. fh§»uÌ‹ j‰fhy îkhz¤ â£lkh»a fj®, Ô©lhik ï›Éu©ilí« nkil¤ â£lkhŒ¡ bfhŸshkš c©ik¤ â£lkhfntfUâ kd¥ó®tkhf V‰W ciH¤jt®. FUFy Éthj¤âš ãuhkzr_f¤jhÇnyna ek j©g® r®kh xUt®jh‹ jdJ mã¥ãuha¤ijijÇakhfî«, btË¥ gilahfî« T¿at®. ï¥ng®¥g£l X®g¡jiu, jÄœehL jdJ nrhjid fhy¤âš ïHªjJ bgU¤jnjh®

Page 39: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 177Fo muR - 1925 76

br‹id KÅágš X£l®fS¡Fv¢rÇ¡if

- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹

br‹id fh®¥gnuõid¡ if¥g‰w nt©L« v‹»w v©z¤â‹ nkš kfh¤kh bgaiuí« fh§»u° bgaiuí« Rauh{a f£áÆ‹bgaiuí« brhšÈ¡ bfh©L áy® c§fis Vkh‰w¥ gh®¡»wh®fŸ.

mnjhL kh¤âu« Úyhkš jh§fŸ nah¡»akhd f£áia¢nr®ªjt®fŸ v‹W«, j§fS¡F vâÇilahŒ ÉF« mng£rf®fŸnah¡»a¥ bghU¥ãšyhj f£áia¢ nr®ªjt®fŸ v‹W«, f£á¥ãurhu« brŒJ, xU f£áah® ngÇš btW¥ò©lh¡fî« ghLgL»wh®fŸ. KÅághÈ£ofS¡F f£á¥ ãujhd« gh®¡f nt©oanj ïšiy.mng£rf®fŸ nah¡»a®fsh v‹W gh®¥gJjh‹ c§fŸ flik. ï¥bghGJ bgaU¡F KÅágš Éthj¤âš ãu°jhã¡f¥gL« f£áfŸïu©nljh‹. x‹W ãuhkzušyhjh® f£á v‹W brhšy¥gL«#°o°f£á; k‰bwh‹W Rauh{a¡ f£á. ï›ÉU f£áfS« x‹iwbah‹W ö‰¿¡bfh©L gykhd ãurhu§fŸ el¤â tU»‹wd.

ïU f£áÆ‹ j¤Jt§fS« njr¤â‰F ÉLjiy c©lh¡fhJ.j‰fhy ÃiyÆš f£á¥ ng®fŸ brhšÈ¡ bfhŸtjhnyna #d§fŸVkhw¡TlhJ. br‹w tUõ« br‹id KÅágš nj®jšfËš#d§fŸ f£á¥ bga®fis¡nf£L VkhªJÉ£lh®fns mšyhkš,c©ik m¿ªJ j§fŸ flikfis¢ brŒantÆšiy. MdhY«,mt®fŸ K‹ÅUªjt®fisÉl v‹d rhâ¤J É£lh®fŸ v‹gij¤bjǪJ bfh©oU¥gh®fŸ. fh§»urhdJ Rauh{a¡ f£áahiu KÅághÈ£oia¡ if¥g‰W«go xU Ô®khdK« brŒantÆšiy.kfh¤khî« f£lisÆlÉšiy. nah¡»a®fŸ if¥g‰w nt©L«v‹gJjh‹ mt® fU¤J.

ï¥bghGJ fh§»u°, kfh¤kh bgaiu¢ brhšÈ¡bfh©Lmng£rfuhŒ ÉF« fdth‹fS« #°o° f£á fdth‹fisÉlv›Éj¤âY« áwªjt®fsšy.

muɪjU¡F miH¥ò

njrgªJ jhr® fhyŠ br‹wJ« $ ghò muɪjiu, jhrÇ‹jiyik¥gjÉ na‰W¡bfh©L njr¤ij el¤J«go gy® nt©LtjhŒ¤ bjÇ»‹wJ. muɪj nfhõ® jiyik t»¤J njr¤ijel¤Jtj‰F Äfî« jFâíŸst® v‹gij vtU« kW¡fkh£lh®.Mdhš fhªâaofŸ cGJ brŒnd¤â brŒJ it¤âU¡F« Ãy¤âšmuɪjÇ‹ Éis Kis¥gJ fod«. muɪj® tUthuhÆ‹ ïªâahKGtJ« kWgoí« X® Kiw cGJ mtuJ Éij¡nf‰wthW g©gL¤jnt©L«. fhªâaofË‹ â£l« K‰¿Y« gad‰wjh» fhªâaofns ïªj¤ â£l¤â‰F ïªâah V‰wjšy vd Éy»É£lhškh¤âu«, muɪj® KjÈnah® jhuhskhf tuyh«. tªJjh‹ Mfnt©L«. ï¥bghGJ muɪj®, fhªâaofŸ ïUtU« njr¤ijel¤Jth®fshÆ‹, gRití«, òÈiaí« X® t©oÆš f£o X£LtJnghš jh‹ MF«. fhªâaofns muɪjiu miH¡»whbuÅ‹ mJxU nfhkhË ntlk‹¿ ntwšy.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 28.06.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 28.06.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 28.06.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 28.06.1925 Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 28.06.1925

Page 40: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 179Fo muR - 1925 78

fyh«. m‹¿í« $kh‹ v«.nf. M¢rhÇah® T‰¿dhY« bjǪâU¡fyh«. t®zháuk j®k¡ T£l§fŸ, ãuhkz® r§f§fŸ ïitfËšRauh{a¡ f£áahÇ‹ cŸFz¤jhY« m¿ayh«. Mifahš br‹idX£l®fS«, btË Íšyh¡fËš cŸs X£l®fS« nj®jš fhy§fËš f£áÆ‹ ngiu¡f©L VkhªJ nghfhkš, ÉF« fdth‹fË‹nah¡»ajhg£r¤ij m¿ªJ«, mt® eh£o‰F v‹d brŒâU¡»wh®,v‹d brŒa¡TL«, eh£il el¤j ït®fS¡F v›tsî gh¤âaijc©L v‹gij¡ ftŤJ j§fŸ X£LÇikfis cgnah»¥gh®fbs‹W e«ò»nw‹.

Fo muR - f£Liu - 28.06.1925Fo muR - f£Liu - 28.06.1925Fo muR - f£Liu - 28.06.1925Fo muR - f£Liu - 28.06.1925Fo muR - f£Liu - 28.06.1925

Rauh{a¡ f£á mng£rfÇš bgU«gh‹iknah® c§fËl«X£L¡ nf£f tU«nghJjh‹ fj® f£o¡bfh©L kfh¤kh bgaiu¢brhšY»wh®fŸ. #°o° f£áÆš fjÇš e«ã¡if cŸst®fŸf£L»wh®fŸ. e«ã¡if ïšyhjt®fŸ f£Ltâšiy. Rauh{a¡f£áÆY« mnefU¡F fjÇš e«ã¡ifnaÆšiy. mt®fŸ c§fisVkh‰w fj® f£Ltnjašyhkš, njr nBk¤â‰F f£Lgt® btFáy®.mt®fË‹ btË ntõ«jh‹ ï¥goba‹whš cŸ ntõnkh,kfh¤khit ( ï«Õ¢bk©£ ) F‰wthËah¡» j©o¡fnt©L« v‹Wbrh‹dt®fS«, $kh‹ âahfuh# br£oahiu gŠrh¥ gLbfhiy¡F¡ fhuzkhÆUªj la® v‹W brh‹dt®fS«, Ô©lhik Éy¡»še«ã¡ifÆšyhjtU«, ãw¥ãdhš jh§fŸ ca®ªjt®fŸ k‰wt®fŸjhœªjt®fŸ v‹»w #hâ ïWkh¥òilat®fS«, x¤JiHahikV‰g£lJ Kjš ehsJ tiu bganu nfŸÉ¥g£ouhjt®fS«, njrey¤J¡F¡ T£lkhŒ jiyt®fS« bjh©l®fS« b#ÆY¡F¥nghŒ¡bfh©oUªj fhy¤âš kiwªJ bfh©oUªjt®fS«, “xUntis rh¥ghL xU ãuhkz¡ FHªij xU ãuhkz ušyhj ãŸisTl c£fh®ªJ rh¥ã£lhš xU khj¤â‰F g£oÅ Éuj« ïU¥ng‹”v‹W brh‹dtU«, kfh¤kh Ô©lhikia¥ g‰¿¥ ngádhš mtiuv⮤J¡ fÉœ¤JÉl nt©Lbk‹W brh‹dtU« k‰w¡ f£áahiuÉl jh§fŸ nah¡»a®fbs‹W brhšÈ¡ bfh©L c§fËl«tU»wh®fŸ. Rauh{a¡ f£áÆÈU¡F« áy®fisÉl v¤jidnahkl§F nah¡»a®fŸ Äjthj¡ f£áÆY« #°o° f£áÆY«ïU¥gij Ú§fŸ m¿ªâU¥Õ®fŸ.

x¤JiHahik v‹»w j¤Jt« fh§»uÌÈUªJ xÊ¡f¥g£lãwF fj®, Ô©lhik Éy¡F v‹»w ïu©L â£l§fis¤jÉuk‰wgo vªj Éj¤âY« xU f£á¡F k‰bwhU f£á ɤâahr¥g£ljšy. ïªj ïu©L â£l§fis¥ bghU¤jtiu Rauh{a¡f£áahdJ #°o°, Äjthj¡ f£áiaÉl nkyhdbj‹W brhšyKoahJ.

Rauh{a¡ f£áahÇ‹ ãothj¤jhšjh‹ fh§»uR« btËntõ¤â‰F kh¤âu« fj® f£odhš nghJ« v‹»wJ nghš Û£o§FfS¡F tU«nghJ kh¤âu« fj® f£odhY« mt® fh§»u° m§f¤âduhfyh« v‹W«, jh§fns uh£od« R‰whÉ£lhY« ntW xUt®R‰¿a üiy¡ bfh©lhtJ fh§»u° m§f¤âduhfyh« v‹W«Ô®khd« Ãiwnt‰w¥g£lJ. Ô©lhik Éõa¤ânyh Rauh{a¡f£áahÇ‹ kndhght¤ij eh« brhšynt nt©oaâšiy. FUFyr«gªjkhd Étfhu« br‹idÆš kfh¤kh tªâUªjbghGJ mtÇl« ãu°jhã¡f¥g£l rka¤âš elªj th¡Fthj§fshš bjǪâU¡

Page 41: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 18 1Fo muR - 1925 80

m§FŸs KjyhËfS«, TÈ¡fhu®fS« Ñœeh£L¥ gz¤ijí«,gjÉiaí« bfhŸisao¤J mij v¥go¥ g§F ngh£L¡ bfhŸtJv‹»w r©iljh‹ m§F bjhÊyhs® ïa¡fkhŒ És§F»‹wJ. e«eh£onyh bjhÊyhË mâf¡TÈ nf£f nf£f KjyhË, k¡fŸth§F« bghUŸfË‹ nkš mâf Éiyia it¤J, k¡fËl«bghUŸg¿¤J, á¿J bjhÊyhË¡F¡ bfhL¤J ÄFâia¤ jh‹vL¤J¡bfh©L K‹ÅY« jh‹ mâf ïyhg« r«ghâ¤jtdh»ÉL»wh‹. cjhuzkhf, uÆšnt, ouh«nt bjhÊyhs®fË‹ ïa¡f§fis vL¤J¡bfhŸnth«. br‹id ouh«nt, uÆšnt bjhÊyhs®fŸ j§fŸ v#khd®fshd f«bgÅ¡fhu®fËl¤âš mâf¡TÈnf£lh®fŸ. v#khd®fS« KjyhËfSkhd f«bgÅ¡fhu®fnshf£lzkh»a o¡bf£LfË‹ Éiyia ca®¤âdh®fŸ. ï›tifÆš#d§fË‹ gz¤ij¥ g¿¤J bjhÊyhs®fS¡F¡ bfhŠr« bfhL¤JÉ£L nk‰bfh©L« jh§fŸ ïyhg« milªjh®fŸ. ïâš vtUilabghUŸ eZlkilªjJ? KjyhËfŸ bghUsh? ï«khâÇahdelto¡iffis RU¡fkhf¡ T¿‹ T£L¡bfhŸis ba‹Wjh‹brhšynt©L«. ï›Éj ïa¡f§fshY«, elto¡iffshY« njr«xUbghGJ« K‹nd‰wkilahJ. ViHfS« ãiH¡f KoahJ.ï›Éj ïa¡f§fŸ el¤JtijÉl bghJîlik¤ j¤Jt§fŸ el¤JtJ F‰wbk‹W brhšy KoahJ. ï«khâÇ ïa¡f§fŸ eh£o‹c©ik¤ bjhÊš mãÉU¤â¡F« bghUshjhu mãÉU¤â¡F«bfhŠrK« cjÉ brŒahJ. ïJkh¤âuk‹¿ ï›Éa¡f§fis el¤J«bjhÊyhs®fË‹ jiyt®fnsh bt‹whš bgU«ghY« KjyhËfS«v#khd®fSkhfntjh‹ ïU¡»wh®fŸ. bjhÊyhË fË‹ fZlK«TÈ¡fhu®fË‹ fZlK« xU á¿J« m¿ahkš bjhÊyhsÇ‹ciH¥ãdhY«, TÈ¡fhuÇ‹ m¿ahikÆdhY« ãiH¡»‹w ït®fŸ ï›Éa¡f¤ij el¤J»‹wd®. ïJ v¥go K‹D¡F tU«?ïJtiu e« eh£oš bjhÊyhs® ïa¡f§fŸ v›tsî K‹D¡Ftªjd? v›tsî kiwªjd? v›tsî bt‰¿ailªjd? v›tsînjhšÉailªjd? vt® xG§fhf el¤âd®? v‹gij¡ ftŤjhšït‰¿‹ gyid e‹F m¿ayh«.

bjhÊyhËfS«, bjhÊyhs® ïa¡f§fS« ïªj eh£ošK‹D¡F tunt©LkhÆ‹, bjhÊyhs®fŸ jh§fŸ f‰w bjhÊiy¡bfh©L jh§fns xU bjhÊš j§fËZl«nghš brŒJ bjhÊšâw¤ijí« CÊa¤ijí« m¿ªJ m¤bjhÊÈ‹ gy‹fiseh£lhU¡F¡ bfhL¤J eh£lhiu mDgÉ¡f¢ brŒJ, mj‹ CâaKGtJ« jh§fns milí«goahd Ãiyik eh£o‰F v‹W tU»‹wnjh m‹Wjh‹ bjhÊyhsÇ‹ Ãiyik K‹nd‰wkilínkmšyhkš if¤bjhÊš mÊ¡f¥g£L¥nghd fhuz¤jhš KjyhËfŸ

ïªâa¤ bjhÊyhs®- xU bjhÊyhË- xU bjhÊyhË- xU bjhÊyhË- xU bjhÊyhË- xU bjhÊyhË

bjhÊyhs®fŸ v‹gJ ah® v‹»w Éõa¤ânyna eh‹mã¥ãuha ngjKilatdhfÉU¡»nw‹. bghJthŒ ekJ eh£ošbjhÊyhs® v‹W miH¡f¥gLtJ TÈ¡fhu®fis¡ F¿¡»‹wnja‹¿, c©ikÆš RthÔd¤ bjhÊyhsiu¡ F¿¥gâšiy. bjhÊyhs‹ v‹whš xUt‹ jhnd j‹ ïZl«nghš xU bjhÊiy¢ brŒJm¤bjhÊÈ‹ ga‹ KGtijí« jhnd milgtdhŒ ïU¡fnt©L«. j‰fhy« tH¡f¤âš F¿¥ãL« bjhÊyhË ahbuÅ‹ xUKjyhËÆl« mtuJ ïaªâu¤ bjhÊY¡F cg fUÉnghš mjhtJ,xU ïaªâu¤â‰F beU¥ò, j©Ù®, v©bzŒ, JÂ, njhš KjÈafUÉfŸ v¥go cgfUÉfnsh mJnghš mj‹ bgU¡f¤â‰F áyTÈahŸ v‹w cÆ® t°Jî« mj‰F cg fUÉahfÉUªJ, mªjKjyhË brhš»wgo ntiy brŒgt®jh‹ bjhÊyhËba‹W«,mtÇl« TÈ¡F¥ nghuhLtij¤jh‹ bjhÊyhs® ïa¡f« v‹Wbrhšy¥gL»‹wJ. ït®fŸ vªj Éj¤âY« bjhÊyhË Mfkh£lh®fŸ. ït®fŸ ntiyí«, ït®fŸ neuK« ït®fS¡F vªj Éj¤âY« r«gªj¥g£lnjašy. ït®fshfnt TÈ¡F mk®ªJ bfh©Lmoiknghš brhšY»wij¢ brŒ»wjhfî« r«kâ¤J, ãwF v#khd‹ mâf ïyhg« miltij¥ gh®¤J¥ bghwhik bfh©nlh,bjhÊš âw¤â‰F v‹W mšyhkš tƉW¡F¥ nghjhJ v‹w fhuz¤âdhnyh jh§fŸ ïšyhÉ£lhš ntiy el¡fhJ v‹W Ãid¤Jj§fS¡F mâf TÈ nt©L«, juhÉo‹ ntiy ÃW¤j« brŒnth«,ntiy ÃW¤j« brŒjã‹ ntW xUt‹ mªj ntiy brŒaî« r«kâ¡fkh£nlh«, KjyhË v§fŸ ntiy ÃW¤j¤jhš eZlkilant©L« v‹»‹w KjÈad¡ fhz¥gL« brašfisí« mj‹gy‹fisí«jh‹ bjhÊyhs® ïa¡fbk‹gJ«, bjhÊyhs® ïa¡f¤â‹ bt‰¿ njhšÉahŒ¡ fUj¥gLtJkhfÉU¡»wJ. ïij¡ TÈ¡fhu®fŸ ïa¡f« v‹Wjh‹ Twyh«. ï›Éj ïa¡f« c©ik Æš e«njr¤â‰nfh, e« njr k¡fS¡nfh v›Éj¤âY« mDTykhdïa¡f« v‹W brhšyKoahJ. ïJ nkdh£L tH¡f¤ij mDrǤjJ.

Page 42: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 183Fo muR - 1925 82

îkhz â£l«

muáaš thœÉš j‰fhy« îkhz â£l§fŸ v‹Wbrhšy¥gLtJ fj®, Ô©lhik Éy¡F, kJÉy¡F M»a ï«_‹iwna F¿¤J¡bfh©L É»wJ. ït‰iw Vw¡Fiwa ï‹iw¡Feh‹F IªJ tUl§fshf kfh¤kh Élhkš tÈíW¤â tªJ« nfhÇamsî Ãiwnt‰w¥g£ljhf eh« brhšy KoahJ.

muáašthâfŸ gyuhš ï¤â£l§fŸ C¡fkË¡ftšyjšybt‹W«, Rauh{a¤â‰F mitfns nghâait mšybt‹W«,ï¤â£l§fŸ muáaš Jiw¡F¢ r«gªj¥g£litašybt‹W«,gythwhf¥ gÊ¡f¥g£L«, k¡fS¡F ït‰¿š kd« bršyhjthWfy¡f¥g£L tU»‹wJ. kfh¤kh mt®fŸ ï¤â£l§fËš fj®¤â£l« x‹W¡nf jdJ KG gy¤ijí« cgnah»¡»‹wh®. ïuî«gfY« m›bthU fUk¤ânyna f©zhÆU¡»‹wh®. eh« mj‹j¤Jt« v‹d v‹W gh®¡»‹nwhkh? ïšynt ïšiy. tUõ«x‹W¡F 60, 70 nfho UghŒ e« eh£oÈUªJ m‹Åa eh£o‰F¥nghf¡ToaJ«, y£r¡fz¡fhd ekJ rnfhjÇfS¡F«, rnfhju®fS¡F« cztË¡f¡Toajhd ï¡ fjiu eh« MjÇ¡fhÉ£lhšãwF ek¡F v‹d njrg¡â, v‹d rnfhju g¡â v‹gij ehnkáªâ¥ngh«. xU ehL KjÈš mJ j‹ bghUshjhu Éõa¤âš nk«ghlilahÉoš k‰w Éõa§fËš nk«ghlilant KoahJ. e«eh£oš k¡fŸ j§fŸ kdrh£á¥go el¡fKoahkš ïU¥gj‰nfjǤâu«jh‹ fhuz«. nfho¡fz¡fhd k¡fŸ bjhÊÈšyhkY«,czÉšyhkY« fZl¥gL»wgoahš v›tifahÆD« j§fS¡FbjhÊš »il¤jhš nghJbk‹W« czî »il¤jhš nghJbk‹W«j§fŸ kdrh£áia ɉW éÉ¡»wh®fŸ. fj®, go¤jt®fŸv‹nghU¡F«, gz¡fhuU¡F« bjhÊY«, czî« mË¡fhJ v‹gJc©ikna. Mdhš Rauh{a« v‹gJ c©ikÆš mt®fS¡F Mfmšy. mt®fŸ ïUtU« c©ik Rauh{a¤â‰F Énuhâfns.go¤jt®fS¡F c¤ânahf« nt©L«. gz¡fhuU¡F gzK«ãuò¤JtK« nt©L«. fjÇdhš ï›Éu©L« á¤â¡fhJ. Mdhše« eh£oš ViH k¡fS¡F¤jh‹ Rauh{a« nt©L«. mt®fŸthœtijna kfh¤kh Rauh{a bkd¡ fUJ»wh®. mt®fS¡fhfntx›bthU â£l¤ijí« tH§F»wh®. m¤â£l§fŸ Ãiwnt‰¿

ïaªâu§fis mâf« mik¤J â¡f‰wt®fis TÈ¡fk®¤â,mt®fËl« bfhLikahd ntiy th§», mj‹ gadhŒ bfhŸismo¥gJ ngh‹W ïyhg¤ij¢ r«ghâ¤J mit ntiy¡fhu®fS«bghJ#d§fS« milahjgo eLÉÈUªJbfh©L Kjyo¤J,jhnd mDgɤJ tUtjhš xUehS« K‹nd‰wkila KoahJ.ïJtiu bjhÊyhsÇ‹ fâ ï¥goahÆD« ïÅ vâ®fhy¤âyhtJbjhÊyhs® j§fŸ FHªijfisí« k‰W« bjhÊš nt©oat®fS«jh§fŸ f‰F« bjhÊiy¡bfh©L k‰bwhUt® ãiH¡F« kh®¡fkhdbjhÊyh ašyhkš jh§fŸ brŒí« bjhÊÈ‹ gy‹fis K‰¿Y«jh§fns mDgÉ¡F« goahd bjhÊšfis¡ f‰W¡ bfhL¥gJl‹v¡fhuz¤ij¡ bfh©L« j§fŸ ïa¡f§fis KjyhËfS« v#khd®fS« jiyik t»¤J el¤j Élhkš jhnd j‹ ifia¡bfh©L ntiy brŒí« bjhÊyhËnah, mšyJ TLkhdhš j‹ if¡bfh©L ntiy brŒJ mj‹ KG¥gaidí« jhnd milí«goahd c©ikahdJ« RjªâuKilaJkhd xU bjhÊyhËnahïa¡f¤ij jiyik t»¤J el¤J«go tªjhš, ï‹iw¡nf ïšyhÉoD« Toa ÉiuÉyhtJ bjhÊyhËfS«,bjhÊyhsÇdïa¡f§fS« eh£o‰F e‹ik ga¡f¡ Toaitfshf És§F«.ïšyhjtiuÆš jiyt®fŸ v‹ngh® Raey¤ij¥ bgU¡»¡ bfhŸsnth, KjyhËfŸ bfhŸis mo¡fnth, bjhÊyhËfŸ v‹ngh®r©o¤jd« brŒJ tÆW ts®¡fnthjh‹ Koí«.

Fo muR - f£Liu - 28.06.1925Fo muR - f£Liu - 28.06.1925Fo muR - f£Liu - 28.06.1925Fo muR - f£Liu - 28.06.1925Fo muR - f£Liu - 28.06.1925

Page 43: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 185Fo muR - 1925 84

ʤjh®fŸ v‹gJ nea®fS¡F¤ bjǪâU¡F«. g¤jhÆu«, ïUgjhÆu«, K¥gjhÆu«, á‰áy nj®jY¡F 50 MÆu« %. Tl brytʤjjhf¢ brhšy¥gL»wJ. MWkhj fhy¤âš ï›tsî gz« brytÊ¡f¥g£oU¡»wJ. ït‰iw X£L r«ghâ¥gj‰F v‹W brytÊ¡fhkšïâš V‰g£l bryití«, áuk¤ijí«, C¡f¤ijí« Ô©lhikÉy¡F, fj®, kJÉy¡F M»a ï«_‹¿‹ ãurhu¤â‰F« brytʤâUªjhš e« ehL v›tsî K‹D¡F tªâU¡F«? ï¥bghGJbr‹idÆš el¡F« X£L nt£ilia fj® ãurhu¤â‰F el¤â tªjhš v›tsî öu« ekJ îkhz â£l§fŸ K‰ngh¡filªâU¡F«?ït‰iw mt®fŸ ftÅ¡fhkš ï›Éj« bryî«, áukK« gLtj‹fhuz« ViHk¡fŸ j§fŸ Phgf¤J¡F tªjnjh mšyJ Raey«ït‰iwÉl K¡»akhdjhf¡ fhz¥gLtnjh ï›Éu©o byh‹iw¤jh‹ brhšÈahf nt©L«.

ïâÈUªJ eh« bjǪJ bfhŸs nt©oabjšyh« kfh¤khÉ‹ îkhz â£l§fŸ Ãiwnt‰w¥gl nt©Lkhdhš go¤jt®fshY«, ãuò¡fshY« Koant KoahJ. »uhk¤âš ïU¡F« ViHfS«, bjhÊyhËfS«jh‹ ït‰iw nk‰bfh©L el¤j nt©L«.fj® â£l« Ãiwntwhkš jǤâu« xÊant xÊahJ.

Ô©lhik xÊ¡f¥g£lhš mšyhJ x‰Wik c©lhfntc©lhfhJ. kJghd« Éy¡f¥g£lhyšyhJ xG¡f« V‰glntV‰glhJ.

Fo muR - jiya§f« - 05.07.1925 Fo muR - jiya§f« - 05.07.1925 Fo muR - jiya§f« - 05.07.1925 Fo muR - jiya§f« - 05.07.1925 Fo muR - jiya§f« - 05.07.1925

it¥gijna Rauh{a á¤âbad¡ fUJ»wh®. ït‰iw V‰W¡ bfhŸshkš go¤jt®fshd muáašthâfnsh M§»nyaÅl ÄUªJmâfhuK«, gjÉí« bgWtnj Rauh{abkd¡ fUâ j§fS¡Fbršth¡F c©lh¡»¡ bfhŸs kh¤âu« kfh¤khití«, îkhzâ£l¤ijí« cgnah»¤J¡ bfhŸS»wh®fŸ. gjÉÆdhY«,mâfhu¤âdhY« ekJ ehL xU ehS« nBkkilahJ.

kfh¤khÉ‹ fh§»uR¡F tUK‹ eh« »s®¢á brŒJ M§»nyaÇlÄUªJ ïUtifahf Ó®âU¤j§fŸ v‹W brhšy¥gL«mâfhu§fS«, gjÉfS« »il¡f¥ bg‰nwh«. mitjh‹ ïªâakªâÇfS« îthf rig m§f¤âd®fS« k‰W« áy 1000, 2000, 3000,5000 %. r«gsKŸs °jhd§fSkhF«. mt‰whš e«ehL milªjgy‹ v‹d? bghwhikfS«, njr¤ij¡ fh£o¡ bfhL¡F« j‹ikfS«, x‰WikÆ‹ikí«, ïªJ K°ä« r¢ruî«, ãuhkz® - ãuhkzušyhjh® nt‰Wikínkjh‹ kȪjd.

ï›î¤ânahf§fS«, gjÉfS« ï¥bgU« r«gs§fS«ïšyhÉ£lhš e«eh£oš Äjthj¡f£á VJ? #°o° f£á VJ?Rauh{a¡ f£á VJ? x¤JiHahik ïw¥gnjJ? gjÉfS«, mâfhu§fS« k¡fis v›tsî ãÇth¡»É£ld, v›tsî Jntõ¤ijí«mte«ã¡ifí« c©lh¡»É£ld?

kfh¤khthš K‹ndh¡»¢ br‹w e« eh£o‹ ÉLjiy v›tsî ã‹dilªJÉ£lJ? ït‰whš bghJk¡fS¡F«, ViHfS¡F«v‹d yhg« c©lhƉW? tÇ¥gSî Fiwªjjh? c©ik¡ fšÉm¿î V‰g£ljh? njr¤â‰F mâf tÇí« mâf fZl§fSnkV‰g£ld.

ï¢Ó®âU¤j§fŸ v‹D« Rauh{a« ek¡F M§»nya®fshštH§f¥gLK‹, e« eh£o‰F V‰g£oUªj tÇ Rkh® 30, 40 nfhoÆÈUªJ ï¥bghGJ x‹W¡F eh‹fhŒ 150, 160 nfho¡F tªJ É£lJ.ïªâa uhQt¢ bryî Ó®âU¤j« ïšyhj fhy¤âš Rkh® 20 nfho %.ïUªjJ. Ó®âU¤j« V‰g£l ãwnfh 60, 70 nfho %ghŒ tiuÆš ca®ªâU¡»wJ. ï›tsî« eh« bfhL¡F« tÇ _ykhŒ¤jh‹ bryîbrŒa¥gL»wJ. e« go¤jt®fŸ nkY« nkY« ïijna jh‹ Rauh{a« v‹W brhšÈ¡bfh©L ïj‰fhfnt ghLgL»wh®fŸ. ïj‹fhuz« v‹dbt‹whš ï›Éj mghu bryɉF r®¡fhuhš tNšbrŒa¥gL« gz§fbsšyh« bgU«ghf« ViHfËlÄUªnj mšyhkš go¤jt®fËlÄUªjšy v‹gJjh‹. mjdhšjh‹ go¤jt®fŸj§fŸ Raey¤ij ftÅ¡F«nghJ ViHfis kwªJ ÉL»wh®fŸ.rhjhuzkhŒ e« eh£oš r£lrig¤ nj®jšfŸ elªj fhy¤âš go¤jt®fS«, gz¡fhuU« m¤nj®jšfS¡fhf v›tsî %ghŒ bryt

Page 44: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 187Fo muR - 1925 86

v¥go c¤ânahf« r«ghâ¤J¡ bfhL¥gJ v‹gJjh‹ mt®fSilaâ£l«.

mt®fŸ br‹w tUõ¤âš br‹id¡ fh®¥gnuõ‹nj®jÈ‹nghJ Kjš Kjš #d§fis Vkh‰w nt©oÆUªjjhšvšyh mng£rf®fisí« ãuhkzušyhjt®fshfnt ngh£Lj§fS¡F tF¥ò ɤâahr« ïšiyba‹W #d§fŸ e«ò«goahfelªJ ešy bgaiu¢ r«ghâ¤J¡ bfh©lh®fŸ. ï¥bghGJ ïªjtUõ¤âa nj®jšfS¡nfh ãuhkz mng£rf®fisna msî¡FÄŠá bfh©LtªJ ÃW¤â mghu¥ ãurhu§fŸ eilbgW»‹wd. xUtUõ¤ânyna ï›tsî khWjšfŸ ïU¡F«bghGJ ï‹D«mL¤j tUõ« v¥go el¡F« v‹gij thrf®fns ftŤJ¡bfhŸs nt©L«. uh#h§f rigÆY« ïnj khâÇahfnt Rauh{a¡f£á v‹»‹w bga® it¤J všyh °jhd§fS« ãuhkz®fS¡nf»il¡F«goahd khâÇ¡F ãurhu§fŸ Mu«gkh»É£ld. “óidf©iz _o¡bfh©L ghiy¡ Fo¥gJnghš” Rauh{a¡ f£áÆ‹bgauhš jÄœeh£oš m£lfhr« brŒa¥g£L tU»‹wJ. ãuhkz®fns Tlhbj‹whtJ, ãuhkzušyhjh®fns ïU¡f nt©Lbk‹whtJ v‹Dila mã¥ãuhakšy. Äjthj¡ f£áÆ‹ bga® brhšÈ¡bfh©L ãuhkz®fŸ g£lK«, gjÉí«, c¤ânahfK« bgWtij¥g‰¿ahtJ, #°o° f£áÆ‹ bgaiu¢ brhšÈ¡bfh©L ãuhkzušyhjh® g£lK«, gjÉí«, c¤ânahfK« r«ghâ¥gij¥ g‰¿ahtJek¡F¡ ftiyÆšiy. mj‰fhfnt mt®fŸ f£á it¤âU¡»wh®fŸ.fh§»u° bgaiuí«, kfh¤kh bgaiuí« brhšÈ¡bfh©L v¤jidnah njrg¡j®fS«, bjh©l®fS« brŒj âahf¤ijí«,mt®fŸ b#ÆY¡F¥nghŒ mDgɤj fZl§fisí« “fiuah‹ò‰bwL¡f gh«ò FotUtJnghš” áy ãuhkz®fŸ cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸs¥ gh®¥gJ nah¡»akhFkh? ïij mDkâ¡fyhkh?v‹gJjh‹ vdJ nfŸÉ. mšyJ fh§»u°fhu®fŸ nghŒ¤jh‹ Mfnt©L«. mt®fŸ ³ ïu©L f£á¡fhuiuÉl nah¡»a®fŸ v‹WbrhšytUth®fnsahdhš mtut®fSila v©Â¡if¡F¤jFªjgo gjÉ, g£l§fŸ cgnahf¥gl nt©Lbk‹gJjh‹.ãuhkzušyhj k‰wt®fËš ïªj °jhd¤â‰F¤ jFâ cŸst®fŸïšiyba‹»‹w Koî¡F eh« tªJÉ£lhš ãwF v‹d nt©LkhdhY« brŒJ bfhŸsyh«. jFªj M£fŸ ïU¡»wh®fbsd x¥ò¡bfh©L mt®fS¡fhfnt jh§fŸ ghLgLtjhf ntõK« ngh£L,rka« tU»w fhy¤âš ï«khâÇ nkhr« brŒtJ« mj‰F V‰w khâÇxU f£áia mik¤J¡bfh©L bghJ e‹ik¡F v‹W brhšÈ¡bfh©oUªjhš v¤jid fhy¤â‰F #d§fŸ VkhWth®fŸ! bfhŠrfhy¤â‰F všnyhiuí« Vkh‰wyh«. bfhŠr« ngiu v¥bghGJ«

nfhòu¤J ÛâUªJ Tînt‹-á¤âuò¤âu‹-á¤âuò¤âu‹-á¤âuò¤âu‹-á¤âuò¤âu‹-á¤âuò¤âu‹

yh®L È£l‹ murh§f« Rauh{a¡ f£áia bt£o¥ òij¤J¡fUkhâí« brŒJÉ£lJ. ekJ Rauh{a¡ f£á åu®fŸ òij¤jãz¤ij vL¤J¡ bfh©L ï‹D« cÆ® ïU¥gjhfnt #d§fS¡F¡ fh£o br¤j¥ gh«ig M£o tU»‹wd®.

“ïu£il M£áia xʤJ É£nlh« - xʤJ É£nlh«”v‹W kh¤âu« brhšÈ¡bfh©L bghŒ bt‰¿KuR mo¡»wh®fŸ.yh®L È£lndh ït®fS¡F¥ ò¤â tU« tiu ïJjh‹ ït®fŸjiybaG¤J v‹W brhšÈÉ£lh®. ïªj ÃiyÆš Rauh{a¡ f£á¤jiyt®fS¡F ïÅnkš v‹d brŒ»‹wbj‹»w Éõa¤âšj§fS¡F« ò¤â ïšyhkš nghŒÉ£lJ. brhšò¤â nf£gj‰F«brhšYthu‰W¥ nghŒÉ£lJ. Rauh{a¡ f£áah® K£L¡f£ilnghLnth« v‹W #d§fËil åu¥ãujhg« ngR«bghGnj v¥go¥nghl¥ngh»Ö®fbs‹W bghJ #d§fŸ nf£lh®fŸ. kªâÇfisxʤJ murh§f¤ij mʤJÉLnth« v‹W brh‹dh®fŸ. kªâÇfis xʤJÉ£lhš murh§f¤jhU¡F yhgnka‹¿ eZlÄšiy.mj‰Fnkš v‹d brŒa¥ ngh»‹Ö®fbs‹W nf£lh®fŸ. brŒtâ‹dbj‹W mªj rka¤âš eh§fŸ brhšYnth« v‹W brh‹dh®fŸ.mªj rkaK« tªJÉ£lJ; ï‹dJ brŒtbj‹W bjÇahkš ÉÊ¡»wh®fŸ. ahÇl¤âš nghdhY« Mjuit¡ fhnzh«. kfh¤kh fhªânah ït®fS¡F¥ ò¤â tU«tiu x‹W« brhšy¥nghtâšiyba‹»‹w KoÉ‹ ngÇš ït®fŸ Tlnt R«kh ïUªJ bfh©oU¡»wh®fŸ. ÄŠáÆU¡F« jiyt®fnsh všyhU¡F« _¡F¥nghŒÉ£lhš ahiu ah® _¡fiua‹ v‹W T¥ãLth®fbsd Ãid¤J¡bfh©L všnyhiuí« j§fŸ f£áÆš nrU§fŸ v‹W #d§fis¡T¥ã£L¡ bfh©oU¡»wh®fŸ. “nt»‹w å£oš ãL§»aJ yhg«”v‹gJnghš áy® ïªj rka¤âš KÅághÈ£oÆY«, jhÿfhngh®oY«, uh#h§f rigÆY« gjÉ bgw Äfî« mtrukhŒ miyªJbfh©oU¡»‹wd®. jÄœeh£oš ïU¡F« Rauh{a¡ f£á¡nfh f£áv¥go MÆD« rÇ, Rauh{a« v¥go MÆD« rÇ, ãuhkz®fS¡F

Page 45: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 189Fo muR - 1925 88

jÄH® fâ

it¡f« r¤âah¡»ufK« nru‹khnjÉ FUFy¥ nghuh£l K«jÄœ k¡fS¡F j§fŸ eh£oš j§fS¡F VjhtJ RakÇahij c©lhv‹gij¥ g‰¿í« ïªJ kj¤âš j§fS¡F VjhtJ ïlK©lhv‹gij¥ g‰¿í« Ô®¥gË¡f¥ ngh»‹wJ. ïJ jÄH®¡nfh® gߣirfhykhF«. it¡f« r¤âah¡»ufnkh jÄHiu¥ gh®¤J eh‹F åâÆš_‹W åâfis c§fS¡F¤ âwªJ É£lhŒÉ£lnj X® åâÆšjhdhc§fS¡F¥ bgU¤j eZl« V‰g£LÉ£lJ? ïj‰fhf ï›tsîbgÇa M®¥gh£l« brŒ»Ö®fns ïbj‹d gƤâakh v‹Wnf£»wJ. FUFy¥ nghuh£lnkh gâbd£L¥ ãŸisfŸ go¡F«gŸË¡Tl¤âš gândG ãŸisfŸ x‹whf c£fh®ªJ bfh©Lrh¥ã£L¡ bfh©L X® ãŸis kh¤âu« jh‹ rh¥ãLtij k‰wt®fŸgh®¡f¡ Tlhbj‹whš v‹d Fo KG»¥ nghŒ É£lJ? ïj‰fhfthï›tsî bgÇa »s®¢á jÄœeh£oš el¡f nt©L« v‹W brhšÈ¡bfhŸtjšyhkš, c£r©ilfisí« »s¥ã É£L¡ bfh©oU¡»wJ.it¡f« r¤âah¡»ufK« FUFy¥ nghuh£lK« mªj åâfËšel¥gâdhY«, xU FHªij c©gij¥ gh®¥gâdhY« jÄH®fS¡Fnkh£r« »il¤JÉL« v‹»w v©z¤ij¡ bfh©ljšy. åâfËšel¡f¡Tlhbj‹W brhšY« bghGJ«, f©zhš gh®¡f¡ Tlhbj‹WbrhšY»w bghGJ«, brhš»wt®fŸ kdâš v‹d Ãid¤J¡bfh©L vªj Mjhu¤ij it¤J¡ bfh©L brhšY»‹wd®v‹gij¥ g‰¿¤jh‹ nahá¡f nt©L«. m‹Åa kj°j®fshdkf«kâa®fŸ, »U°jt®fŸ, gh®áfŸ KjÈnah®fŸ el¡fyh«. g‹¿í«, ehí«, óidí«, vÈí« åâÆš el¡fyh«; rh¥ãL« bghGnjhïju rka§fËnyh gh®¡fyh«; MÆu¡fz¡fhd tUõ§fshfjÄœeh£oš ãwªJ, jÄœeh£oš ts®ªJ, jÄœ eh£il¤ j‹Dilajh¡»¡ bfh©oU¡F« ïªJth»a jÄHid mtDila eh£ošk‰bwhUt‹ “Ú åâÆš el¡fhnj, v‹ K‹ tuhnj” v‹W brh‹dhškÅj clš jǤâU¡F« xU ét‹ mij v¥go r»¤J¡ bfh©oU¡»wJ v‹gJjh‹ it¡f« r¤âah¡»uf¤ âDilaî« FUFy¥nghuh£l¤âDilaî« j¤Jt«. ïnj j¤Jt¤ â‰fhf¤jh‹ kfh¤khfhªâ bj‹dh¥ãÇ¡fhÉš brŒj r¤âah¡ »ufK«, bfÅa

Vkh‰wyh«. v¥bghGJ« všnyhiuí« Vkh‰w KoahJ v‹WM§»y¤âš xU gHbkhÊ c©L. ïªj¥ gHbkhÊ Rauh{a¡f£á¡fhuU¡F Phgf¤â‰F tU«goahf jÄœ k¡fŸ v¥bghGJelªJbfhŸ»‹wdnuh m¥bghGJjh‹ jÄœeh£L¡F«, jÄH®¡F«ÉLjiyí«, RakÇahijí« V‰gL« v‹gij nfhòu¤J ÛâUªJTînt‹.

Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925

Page 46: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 191Fo muR - 1925 90

<nuhL efurig îthf«- giHa fW¥g‹- giHa fW¥g‹- giHa fW¥g‹- giHa fW¥g‹- giHa fW¥g‹

<nuhL efurigÆ‹ mik¥ò«, îthfK« Äfî« Ó®nflhdÃiyikÆš ïU¡»‹wd. j‰nghJ cŸs efurigÆ‹ îthf¤âwid¡ fh©ngh® x›bthUtÇ‹ cŸs¤âD« efukhªjÇ‹ey¤â‰fhf efu rigah? efu rig¡fhf efu khªjuh? efurig îth»fS¡fhf efurigí«, efu khªj®fSkh? v‹w v©z§fŸ Fobfh©oU¡»‹wd v‹gâš rªnjfÄšiy. efurigÆ‹ mik¥ig¥g‰¿í«, îthf¤ij¥ g‰¿í« áy th®¤ijfŸ brhšy ÉU«ò»‹nw‹. mitfis e‹F Mnyhá¤J j¡fJ brŒa nt©oaJ<nuhL efu khªj®fË‹ fl‹.

j¤J¥ãŸisfŸ jiytuhdh®fŸj¤J¥ãŸisfŸ jiytuhdh®fŸj¤J¥ãŸisfŸ jiytuhdh®fŸj¤J¥ãŸisfŸ jiytuhdh®fŸj¤J¥ãŸisfŸ jiytuhdh®fŸ

efurigÆ‹ jiyt® xU t¡Ñš, cgjiyt® xU lh¡l®.ï›ÉUt®fS« áy tUõ§fS¡F K‹ j§fSila bjhÊiyK‹Å£L ãwªj C®fis É£L É£L ï›ñÇš Fo V¿dt®fŸ.Mfnt ït®fŸ <nuh£lh® mšy. Mdhš, ãw Cuh® ntW CÇšáy tUõ§fŸ tá¤jhš jh« m©od CÇ‹ j¤J¥ãŸisfŸ MŒÉL»‹wd® v‹w Éâ áy ehLfËš ïU¡f¡ fh©»nwh«. m›tifÆš ï›ÉUt®fS« <nuh£o‹ j¤J¥ãŸisfshf MÆd®.<nuh£lhÇ‹ cÇikfŸ ït®fS¡F« c©L. Mfnt, j‰fhy«ït®fŸ t»¤JtU« gjÉfS¡F ït®fS¡F cÇik c©L. mijkW¡f ek¡F cÇikÆšiy. Mdhš “C® ïu©L g£lhš T¤jho¡F¡ bfh©lh£l«” v‹w gHbkhÊ jÄÊš c©L. ï¤ jÄœ¥ gHbkhÊia¥ bg‰w jÄH®fŸ j¤J¥ãŸisfË‹ MjuɉF c£glhkš v‹ brŒaKoí« ? <nuhL khªjÇ‹ jiyÉâ. ïJÉf.

efu rigÆš ïu£il M£áefu rigÆš ïu£il M£áefu rigÆš ïu£il M£áefu rigÆš ïu£il M£áefu rigÆš ïu£il M£á

‘ïu£il M£á’ v‹gij m¿ahj jÄH® »ilahJ; Mifahš <nuh£lhU« ïij m¿ªJjh‹ ïU¡f nt©L«. ïªâa M§»ymurh§f¤âšjh‹ ïªj Kiw v‹W mnef® Ãid¤J¡ bfh©o

Vfhâg¤âa g»Zfhu âd¡ bfh©lh£lK« el¤j¥ g£ldbt‹gijPhgf¥gL¤â¥ ghU§fŸ.

Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925

Page 47: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 193Fo muR - 1925 92

nt©lh«. ïªj r©ilfËdhš mY¤J¥nghŒ ïUt®fS« uhÍbrŒJ bfh©lh® nghy¤ bjÇ»‹wJ. efurig îthf¤âš áyïyhfh¡fis¤ jiytU«, áy ïyhfh¡fis cg jiytU« it¤J¡bfhŸtbj‹gJjh‹ uhÍÆ‹ Koî. ï›thW ‘ïu£il M£á’°jhãjkhƉW.

ï›Éj« ïUtU« xUthW x‹whdh®fŸ. ClÈ‹ KoîTlšjhnd. ïu£il M£á¡ FHªij ãwªJ ïu©blhU khj§fŸjh‹ MÆd. MifÆdhš, mj‹ ts®¥ig¥ g‰¿ v‹id xUtU«nf£f¡TlhJ. ï‹D« áy ehŸ br‹whš ehnd brhšY»nw‹. mJtiu Ú§fŸ bghW¤J¡bfh©Ljh‹ ïU¡fnt©L«. ï›tsîf©o¥ò¡fhf k‹Å¡f nt©L«.

efurig Mã° jiyt® åLefurig Mã° jiyt® åLefurig Mã° jiyt® åLefurig Mã° jiyt® åLefurig Mã° jiyt® åL

v§fŸ jiytU¡F efurig¡ f£ol« bjÇínkh bjÇahnjhvd¡F¤ bjÇahJ. Mdhš x‹W kh¤âu« bjÇí«. efurig ntiybašyh« jiyt® å£onyna elªJ tU»‹wd. efu rig á¥gªâfis¤ âdªnjhW« fh»j¡ f£LfSl‹ jiyt® å£oš fhzyh«.efurig ntiyfŸ jiyt® å£onyna el¡F«nghJ, efurig TL«f£ol¤ij¤ jÉu ntiy brŒí« f£ol¤ij thlif¡F¡ bfhL¤JÉ£lhš efu rig¡F ešy tUkhd« »il¡F«. Mdhš xU jil,ïu£il M£á ïšyhkš ïUªjhš ïªj nahridia xUntisefurigah® m§ÑfÇ¡f¡TL«. cgjiyt® ïyhfh ntiyfŸ efurig¡ f£ol¤âš ftÅ¡f¥g£L tUtjhf¡ nfŸÉ. f£ol¤ijthlif¡F É£LÉ£lhš ght« ! mt®fâ v‹d thF«. vj‰F« v‹nahridia efurig m§f¤âd®fS¡F¢ rk®¥ã¡»‹nw‹.

bgUkhS¡F¥ gâyhf “bg¤j” bgUkhŸbgUkhS¡F¥ gâyhf “bg¤j” bgUkhŸbgUkhS¡F¥ gâyhf “bg¤j” bgUkhŸbgUkhS¡F¥ gâyhf “bg¤j” bgUkhŸbgUkhS¡F¥ gâyhf “bg¤j” bgUkhŸ

v§fq® efurigahU¡F Rfhjhu Éõa¤âš Ä¡f ftiy.Mfnt, Rfhjhu¡ nflhd fhÇa§fis¡ ftÅ¡fhkš ïU¡f Koahjšyth? yh®L ne¥ãa® åâí«, <°tu‹ nfhÉš åâí« rªâ¡FÄl¤âš nuh£ kh®#Åš áy® gyfhu¡ filfŸ it¤J Éahghu«brŒJ tªjd®. mitfŸ všyh« ‘ÄÈnlÇ’ filfŸ. g¡f¤âšÉehaf® nfhÉš. ã‹dhš efurig m§f¤âdU« gz¡fhuUkhdxUtUila Éahghu¡fil. gyfhu¡ fil¡fhu®fŸ m§F ïUªjâdhš Rfhjhu¡ nflhd fhÇa§fŸ Ãfœªjbj‹gJ th°jtnk. filfnsh Äf¢ á¿aJ; v¥bghGJ« Fs«nghy K‹dhš j©Ù® ïUªjt©z« jh‹ bfhR¡fS¡F¤ jhaf«. ï›tsî Rfhjhu¡ nf£ilÉisÉ¡F« filfis vL¤JÉl nt©Lbkd efurigah®

U¥gh®fŸ. ïªj Éjkhd M£á efurigfËš ïU¥gij xUtU«m¿akh£lh®fŸ. ght«! <nuhL efurig x‹W ïU¥gJ ït®fS¡F¤ bjÇahJ. mjdhš mªj _l v©z« “ïu£il M£á”<nuhL efurigÆš °jhãj« brŒa¥g£L É£l rªnjhõfukhdbrŒâia¤ jÄœeh£lhU¡F ïªj¡ Fo muá‹ _y« m¿É¤J¡bfhŸS»nw‹.

vªj efurigÆY« fhzhj ‘ïu£il M£á’ v§fq®efurigÆš v›thW V‰g£lJ v‹gij m¿a mnef® Mtš bfhŸth®fŸ. mt®fS¡F mj‹ ãw¥ò, ts®¥ig¥ g‰¿¢ brhšy¡flik¥g£oU¡»nw‹. efurigÆ‹ jiytU¡F«, cgjiytU¡F«V‰g£l Clš ïu£il M£á v‹D« FHªijia¥ bgw¤ JizbrŒjJ. Clš c©lhtbjšyh« ïu©L cÆ® m‹g®fS¡FŸjh‹.ïJ cyf ïa‰if. ïa‰if v§F« - v›Éõa¤âY« khwhJ. ïUjiyt®fS« KjÈš xnu f£áÆš K«Kukhf ciH¤J tªjh®fŸ.vkJ jiyt® jkJ j‰fhy¥ gjÉia¥ bgw vkJ cgjiyt®g£lghLfŸ ÉtÇ¡f KoahJ. mšY« gfY« Xahkš ciH¤J vkJj‰fhy¤ jiytiu vk¡F¤ jªjh®. Mfnt, ïUt®fË‹ ner¤ij¥g‰¿ eh‹ brhšy nt©oaâšiy. ïUtU« mâfhu¥ gjÉ bg‰wh®fŸ. kdbkh¤J xnu f£áÆš ïUªJ tªj ïU e©g®fS¡»ilnamâfhu« v‹w ngŒ FW¡»£L Cliy c©lh¡»‰W. ïªj Clšefurig¡F á¥gªâfŸ ÃaÄ¡F« Éõa¤âš r©ilia ÉisɤjJ. jiyt® ÃaĤj á¥gªâia cgjiyt® X£o ÉL»wJ; cgjiyt® ÃaĤj á¥gªâia jiyt® btËna jh£o ÉL»wJ. ït®fË‹ Clš efurig¢ á¥gªâfS¡F¢ rÅadhf ÉisªjJ. ïJv¥go Koí« v‹W mnef® Ãid¡fyh«. fhuz« brhšY»nw‹.v§fŸ jiytU¡F btËôÇš mo¡fo ntiyí©L. mt® ïšyhjfhy¤âš cgjiyt® mt® ntiygh®¤J tUtbj‹gJ r£l«.Mfnt, jiyt® CÇš ïšyhÉ£lhš cgjiytU¡F¡ bfh©lh£l«jh‹. mt® ïZl¤ij Ko¤J¡ bfhŸs mJjh‹ fhy«. á¥gªâÃakd Éõa¤âš ï›tsî r©ilfŸ ngh£L¡bfhŸs v‹dfhuznkh? <°tuD¡F¤jh‹ bjÇí«. eh« jiytuhf¢ brŒJ it¤jxUt® jkJ ïZl« nghš el¡f kW¡»wh® v‹w fhuzkhf ïU¡fyh« cgjiytU¡F. jiytÇ‹ mâfhu¤âš xUt® jiyÆl¡ Tlhbj‹w fhuzkhf ïU¡fyh« jiytU¡F. ïUtU« vd¡F mªju§fe©g®fŸ mšy. MifÆdhš c©ik¡ fhuz« ï‹d bj‹Wârakhf¢ brhšy KoahJ. ï¥go¤jh‹ ïU¡f¡TL« v‹W jhndïªj ÃiyikÆš brhšy¡TL«. ïUt®fS« ïªj k®k¤ij <nuhLefu khªj®fS¡F És¡f K‹ tUth®fshdhš mt®fS¡F MÆu«ek°fhu«. ‘ïu£il M£á’ia kwªJ É£ljhf nea®fŸ Ãid¡f

Page 48: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 195Fo muR - 1925 94

rªij¥ng£il mªj åâÆšjh‹ ïU¡»wJ. rªij Éahghu¥ngh¡Ftu¤J« m§nfjh‹ mâf«. efurigahiu r‰W rªij¥ng£il¡F K‹dhš vGªjUË j§fŸ ghj jÇrd¤ij mªjnuh£L¡F¤ jªjUSkhW nt©L»‹nw‹. fU§fšghisa« nuhLfËš XL»‹w ehŒfŸ všyh« bfhŠr öu¤âš fhiy beh©o mo¡fMu«ã¤J ÉL»‹wd. kÅj® r§fâ brhšy nt©Lkh? efurigahU¡F xU nahrid. efurigÆ‹ MjuÉš xU ghju£ir¡fil âwªJ it¤J ÉiyÆšyhkš - Koahbj‹whš FiwªjÉiy¡fhtJ efu khªj®fS¡F¡ bfhL¡f V‰ghL brŒí«goahf¡nf£L¡ bfhŸS»‹nw‹. m›Éj« brŒth®fshdhš gšyhÆu«#d§fË‹ MÓ®thj¤ijí« thœ¤ijí« bg‰W beL§fhy« Rfét®fshf ïU¥gh®fŸ. bgU« ò©ÂaK« c©L. Mdhš ïªjt«gDila nahridia ah® nf£f¥ngh»wh®fŸ.

ïU£L¡F tÇïU£L¡F tÇïU£L¡F tÇïU£L¡F tÇïU£L¡F tÇ

v§fq® KGtâY« Ä‹rhu És¡F¥ nghlnt©Lbk‹wc¤njr« efurigahU¡F ïU¥gjhf m¿»nw‹. m›Éj« V‰g£LÉ£lhš <nuh£il v‹dbt‹W miH¥gJ v‹W vd¡F ï¥bghGnj nahrid. njtnyhf¤âšjh‹ ïU£nl ïšiy v‹»wh®fŸ.MifÆdhš <nuh£il “njtnyhf«” v‹W miH¡fyh« v‹Wnahrid TW»nw‹. ïªj nahridÆ‹ fâ mnjhfâ jh‹ v‹gJ«bjÇí«. fhuz« m¿a ÉU«gyh«. njtnyhf« ïªJ bgauhƉW.炙äZfhu®fŸ nfhã¤J¡ bfhŸth®fŸ. v‹d brŒtJ? bfhŠrtUõ§fS¡F K‹ ekJ CÇš efurigah® f£od kh®¡bf£L¡FehkfuzŠ brŒjJ Phgf« ïU¡fyh«. bA«Ä§nt kh®¡bf£v‹gJ mj‹ âUehk«. 炙äZfhu®fŸ bgaiu it¡fhÉ£lhšmt®fŸ nfhã¤J¡ bfh©L ïªâahit É£L¥ nghŒÉLth®fns!m¥bghGJ e« fâ v‹d? K£lhŸ eh‹, ïªj nahrid vd¡FK‹dnk njh‹whkš v‹dnkh cs¿nd‹. efu rigah® k‹Å¥gh®fshf.

Mdhš ï‹bdhU Éõa«. Ä‹rhu És¡Fjh‹ tu¥ngh»wnj; mj‰FŸ bfhŠr« ïU£ošjh‹ e«kt® ïUªjhš v‹d v‹Wj‰fhy« efurigah® Ãid¡»wh®fŸ nghY«. th°jt«. ÃHÈ‹mUik btÆÈš jhnd bjÇí«. ïU£oš ïUªJ tªjhšjhndÄ‹rhu btË¢r¤â‹ ntf« bjÇí«. efurigah® ïªj CÇš Rkh®15 fh° iy£LfŸ ngh£L tU»wh®fŸ. m›ntiy fh©uh¡£ošelªJ tU»wJ. br‹w mkhthira‹W fhiy 3.30 mšyJ 4 k¡F<nuhL uÆšnt °nlrD¡F¥ nghf nt©oÆUªjJ. bg©L

Ô®khŤjd®. ‘áÉš’ ÉehafU¡F ‘ÄÈnlÇ’ czî g¡f¤âÈU¥gJ ïªJ¡fS¡F¥ ão¡fÉšiy. ïªJ¡fË‹ cz®¢áiakf«kâa e©g®fŸ kâ¤J mitfis vL¤JÉl nt©Lbk‹WT¿aj‰F v‹Dila tªjd«. filfis vL¤JÉl¡ fhuz«Rfhjhu¡nfL - Éehaf® M»a ïu©L«jh‹. ïªj ïu©L fhuz§fŸ Ô®khŤj fhy¤âš thahu¢ brhšÈ¡bfh©lJ. filfŸ vL¡f¥g£L É£ld. Äfî« rªnjhõ«! nghJ« c§fŸ rªnjhõ«; jaîbrŒJ ml¡»¡ bfhŸS«goahf¡ nf£L¡ bfhŸS»nw‹. gyfhu¡fil Éõa« ï‹D« KoaÉšiy. ³ fil¡fhu®fŸ všyh«ï¥bghGJ K‹ÅUªj ïl¤â‰F 50 mo jŸË FoirfŸ f£oÉahghu« brŒJ tU»wh®fŸ. v§nf? nuh£ kh®#Åyh? ïšiy,ïšiy. nuh£o‹ nkny rh¡filfis _o. giHa Ãiyik Æš³ah® cgnah»¡F« j©Ù® rh¡filÆyhtJ nghƉW. ï¥bghGnjh eLnuh£ony jh‹. v¢áš ïiyfbsšyh« eLnuh£oš jh‹.efurigahÇ‹ Rfhjhu cz®¢áia nea®fŸjh‹ bk¢r nt© L«.Rfhjhu« Rfhjhu« vd efurigÆš K‹dnk T¢rš ngh£l bjšyh«khŒkhy« v‹gJ btËahŒ¥ nghŒÉ£lJ. ‘Éehaf®’ T¢ršvšyh« btW« th®¤ijfŸ v‹gJ« âra«. ‘ÄÈnlÇ’ czÉ‹thrid 50 mo öu¤âYŸs ÉehafU¡F v£lhkš nghdhšmtU¡F ïªJ¡fŸ “bfsutkhd fšyiw ml¡f«” brŒant©oaJ. Mfnt, mt®fŸ T¿d ïu©L fhuz§fS« rÇašyv‹gJ âra«. ntnw fhuz« mtáa« ïU¡f nt©L«. ³ filfŸ giHa ïl¤âš ïUªj fhy¤âš mitfS¡F¥ ã‹dhš ïUªjk©o Éahghu¡ filahU¡F« ïilŠrš ïUªâU¡fyh«. e©g®fŸ cjÉ brŒjh®fŸ nghY«! ïšiyba‹whš, j§fŸ elto¡if¡F¤ j¡f rkhjhd« <nuhL khªjU¡F¢ brhšy efurigah® flik¥g£oU¡»wh®fŸ - flik V£L¢ Riu¡fhŒjh‹ v‹whš eh‹ x‹W«ngrÉšiy.

#d§fŸ beh©oao¡»wh®fŸ#d§fŸ beh©oao¡»wh®fŸ#d§fŸ beh©oao¡»wh®fŸ#d§fŸ beh©oao¡»wh®fŸ#d§fŸ beh©oao¡»wh®fŸ

ntW r§fâ¡F¥ nghfyh«. <nuh£oš efurig nuh£LfËšel¡f¥ngh»wh® v‹W å£il É£lîlnd v¥gonah v‹DilafhšfŸ m¿ªJ bfhŸS»‹wd. ght«! mitfŸ bfŠRtij¡ fhzvd¡F kd« tUªJ»wJ. Mdhš v‹d brŒtJ? fhyh nrhWnghL»wJ? bfhŠr ehshf v§fqÇš tUz gfthDila »Uigmâf«. tw©L »l¡»w fh§fa« Kjyhd ïl§fŸ mªj gfthD¡F¡ f© bjÇaÉšiy. nt©lh« nt©lh« v‹whY« v§fisÉLtâšiy - ght«! v§fq® efurigahÇ‹ îthf¤âw‹ mªj¥gfthD¡F¤ bjÇaÉšiy. Õõ® åâ bfhŠr« K¡»akhd åâ.

Page 49: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 197Fo muR - 1925 96

btËna‰¿dhš mšynth Ãy« fhŒªJ bfhR¡fŸ ïšyhkšïU¡F«. bfhR uh#hÉ‹ ïs§Fkhu‹jh‹ ekJ knyÇah #&u«.efurig M°g¤âÇfËš v¤jid ng® knyÇah #&u¤â‰fhftU»wh®fŸ, ngh»wh®fŸ v‹gij efurigah® xU ehis¡F¢br‹W gh®¤jhš r§fâ bjÇí«. ešy j©Ù® #d§fS¡F¡ bfhL¤Jfhyuh v‹w Éahâia Ciu É£L X£od ò©Âa« efurigahU¡F c©bl‹gij kw¡fÉšiy. âUlid¤ Ju¤âÉ£L g¡fh¤âUlid¡ bfh©L tªj khâÇašynth ïU¡»wJ fhyuhit nah£oknyÇahit¡ T£otªjJ. fhyuhnth kÅjid ïu©blhU ehËšKoî brŒJÉL»wJ. knyÇah kÅjid th£o, th£o á¤âutijbrŒ»wbj‹gij efurigahU¡F eh‹ brhšy nt©oa âšiy.‘ jho g‰¿ vÇí« nghJ RU£L¡F beU¥ò¡ nf£lh‹ xUt‹’v‹gh®fŸ. mªj khâÇ ïU¡»wJ ekJ efurigah® fhÇa«. knyÇah#d§fis th£L»wJ. rh¡fil f£L»w r¤jnk fhnzh«. FË® fhŒ¢rÈdhš tUªJ»w #d§fŸ K¡fhL ngh£L¡ bfh©L fZl¥g£Lešy fh‰W th§Ftj‰fhf “á§fhu eªjtd§fŸ” V‰gL¤J« Ka‰áÆš ekJ efurigah® ïw§»ÆU¡»wh®fŸ! c©ikahf ïªj CÇ‹Rfhjhu¤ij¤ njodhš ïªj¡ filfisbašyh« f£oÉl nt©L«,mitfis¥ ã‹dhš âwªJ bfhŸsyh«. mtáakhd bryî nghfÄ¢rkhF« x›bthU j«ãoiaí« rh¡fil f£Ltâš bryÉlefurigah® K‹tu nt©L«. ViH mGjFuš m«gy« VWkh?

á§fhu eªjtd«á§fhu eªjtd«á§fhu eªjtd«á§fhu eªjtd«á§fhu eªjtd«

ïnjJ ït‹ ÃW¤jkh£lh‹ nghš ïU¡»wnj v‹W Ãid¡fhÔ®fŸ. ‘mGjãŸisjh‹ ghšFo¡F«’ v‹W v‹ jhah® brhšyeh‹ nf£oU¡»nw‹. v‹ jhah® nghŒÉ£lh®fŸ. efu¤ jªijahÇl«mGjhš VjhtJ »il¡fhjh v‹W K‹ tªâU¡»nw‹. jªijÆ‹nah¡»aij cyf« m¿ªjnj. mo¤jhY« miz¤jhY« jhŒ v‹gJbjÇí«. Mdhš ntWfâ ï¥nghJ ïšiyna. “á§fhu eªjtd«”v‹W nkny brh‹nd‹. mªj td« V‰gL¤j¥nghF« ïl§fËšcŸs brhªjtdkhd fŸËfis vL¡f fh©ouh¡£ bfhL¤âU¡»wh®fsh«. ïªj ntiy¡F efurigÆ‹ mEkâí©nlh ïšiynahbjÇahJ. mt®fË‹ mEkâia vâ®gh®¤J jiytnu brŒ»whnuhv‹dnth mJî« bjÇahJ. c©ikia ahuhtJ brh‹dhš Ä¡ftªjd«. ïj‰fhf 500 brythFkh«. ïJî« nfŸÉ¤bjhifjh‹.âU¤âdhš tªjd¤Jl‹ x¥ò¡ bfhŸS»nw‹. ïªj¤ bjhifc©ikahf ïU¡Fkhdhš <nuh£lhÇ‹ tÇ¥gz« ehrkhf¥ nghtij¡ F¿¤J« tUªjhkš ïU¡f KoaÉšiy. ³ ïl¤âYŸsfŸËia vL¡f v›tsî mâfkhdhY« %.250¡F nkš njit

ãŸisfSkhf¢ Rkh® 12 ng®fŸ nghndh«. v§fŸ tÊ yh®Lne¥ãa® åâjh‹. mªj åâÆš 6 fh° iy£LfŸ ïU¥gjhf v‹Dila e«ã¡if. j¥ghÆUªjhš jaî brŒJ âU¤âdhš x¥ò¡bfhŸS»nw‹. <nuhL ku¥ghy¤jU»š xnu xU És¡F vǪJbfh©oUªjJ. všyh És¡F« ö§»¡ bfh©oU¡F«nghJ ïªjÉs¡F¡F tªj nfbl‹d v‹W nahá¤J ï§Fk§F« âU«ã¥gh®¤J¡bfh©nl nghnd‹. ï‹D« ïu©L És¡FfŸ f©Q¡F¤bj‹g£ld. v§nf ? fhiu thŒ¡fhš nuh£oš. ïªj _‹W És¡FfŸkh¤âu« vÇa v‹d fhuz« v‹W nahá¤J¡ bfh©nl Koî¡Ftuhkš, uÆY¡F o¡f£ th§» všnyhUkhf ............................¡F¥ nghŒÉ£nlh«. Mdhš, ïªj r§fâ kh¤âu« v‹ kdijÉ£L mfyntÆšiy. v‹ _is¡F« v£lÉšiy. xU e©gÇl« ïij¥g‰¿¢brh‹nd‹. mt® xU fhuz« brh‹dh®. mJ v‹dnkh vd¡Fm›tsî ešy fhuzbk‹W njh‹wÉšiy. Mdhš, mt® brh‹dfhuz¤ij¢ brhšÈ ÉL»nw‹. ïij¥ go¥gt®fŸ v‹d KoîbrŒJ bfh©lhY« rÇ. fhuz« ïJjh‹. efurig¤ jiyt® å£L¡FK‹dhY« ã‹dhY« jh‹ mkhthir uh¤âÇÆY§Tl fh° iy£vÇahÉ£lhš fh©uh¡l® fâ v‹dth»wJ v‹gJjh‹. mJ v¥gonah nghf£L«. ï‹bdhU K¡»akhd r§fâ. fh° iy£ fh©uh¡£L tUõh tUõ« bfhL¥gJ tH¡f«. ïªj tUõ« ïu©LtUõ¤â‰F x£L¡fhf efurigah® bfhL¤J É£lh®fsh«. ï¥bghGJŸs fh©ouh¡l® jh‹ nghd tUõK« ï›ntiy brŒjt®.m¡fhy¤âš mtUila ntiyÆ‹ âwikia¥g‰¿ m¥bghGJŸs efurig m§f¤âd®fS«, jiytU« ³ahU¡F¡ bfhL¤âU¡F« “e‰rh£á” g¤âu§fis ï¥bghGJŸs efurigah®btËÆLth®fsh v‹W nf£»nw‹. vd¡F¥ gâš ah® brhšth®fnshbjÇahJ.

âUlD¡F¥ gâyhf g¡fh¤ âUl‹âUlD¡F¥ gâyhf g¡fh¤ âUl‹âUlD¡F¥ gâyhf g¡fh¤ âUl‹âUlD¡F¥ gâyhf g¡fh¤ âUl‹âUlD¡F¥ gâyhf g¡fh¤ âUl‹

j‰fhy efurigah® <nuh£lhÇ‹ Rfhjhu¤â‰fhf¥ ghLgL»wr§fâia K‹dnk brh‹nd‹. ï‹bdhU r§fâ. <nuh£o‰F¥òâjhf xU ÉUªjhË tªâU¡»wh®. ekJ efurigahÇ‹ j©Ù®j®k¤ij¡ fhznt tªâU¡»wh®. knyÇah #&u« <nuh£oš »ilant »ilahJ. j©Ù®¡ FHhŒ V‰g£l ehŸ bjh£L knyÇah #&u«elkhL»wJ. #d§fS¡F¡ Fo¡f¤ j©Ù® ïUªjhš nghjhJ.åzh»w j©ÙU« bf£l j©ÙU« efu všiyia É£L Xo¥nghdhyšynth bfhR uh#hÉ‹ gÇghyd« ïšyhkš ïU¡F«. FHhÆš ïUªJ tU« #ybkšyh« FHhŒ¡F moÆny F£ilahf¤jh‹;Û¿dhnyh, nuh£onyjh‹. rÇahf rh¡filfŸ f£o, j©Ùiu

Page 50: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 199Fo muR - 1925 98

g®¡f‹bA¤ ãuòÉ‹ gߣir

ïªâah kªâÇ g®¡f‹ bA¤ ãuò “c§fS¡F¡ bfhL¤jÓ®âU¤j¤ij xG§fhf el¤jÉšiy. ïÅahtJ ïu£il M£áiaxG§Fl‹ el¤Jå®fshÆ‹ 1929 « tUõ¤â‰F K‹d® Ó®âU¤j«bfhL¡fyhkh vd nahá¥ng‹” v‹W T¿a ciufis¡ f©L ïªâamuáašthâfŸ v‹nghU« ïªâa muáaš g¤âÇiffŸ v‹gitfS« f©Ù®É£L¡ fiu»‹wij neh¡FÊ ghŠrhy åu®fshd la®,X£Éa® ngh‹wh® kdJ« ïs»ÉL«. MÆD«, ah« mij¥g‰¿¢á¿J« ftiy cw¡ fhuz¤ij¡ f©oy«. g®¡f‹ bA¤ ãuòfHWtJ ngh‹W kh©£ - ngh®L Ó®âU¤j« v‹D« r®tfyhrhiyÆš ah« khzh¡fuhŒ xUbghGJ« ïUªjâšiy. kiH¡F«r‰W neu« m¡fyhrhiy¡F¢ br‹W x©oÆUªnjhÄšiy.Ó®âU¤j¥ gߣir bfhL¤J e‰rh£á¥g¤âu« bgwî« vkJ kd«xU¥glÉšiy. m¢r®t fyh¢rhiyÆš f‰w khzh¡f®fS« mj‹gߣir¡F¢ br‹w ɤâah®¤âfSnk j§fŸ gߣirÆš g®¡f‹bA¤ ãuò fʤJ É£lhnu vd mHnt©Lnk mšyhJ ah« ftiycWtâš á¿J« bghUŸ ïšiy. g®¡f‹bA¤ ãuòÉdhnyh ãÇ£oõhÇ‹ k‰iwa vtÇdhnyh ïªâahɉF¢ brŒa¡Toanjh m‹¿Mf¡Toanjh x‹W c©nlh vd IíW»nwh«. c©ikahd xUãÇ£oZ kfÅl« ïªâah ïJfhiy ï›Éj M™t åu¥ãujhgkhdciufis m‹¿ ntW v‹d fU¤ij vâ®gh®¡fKoí«? g®¡f‹bA¤ ãuò c©ikahsuhÆU¥gij¡ bfh©L ãÇ£oõhÇ‹ fU¤ijbjËthd bkhÊÆš És¡»dh®. r‰W fglK« jªâuK« cŸs ntWxU ãÇ£oZ kfdhŒ ïUªjhš ïnj fU¤J¡fis ekJ muáašthâfŸ Mdªj¡T¤jhL t©z« ntW bkhÊÆš bghʪâU¥gh®.kh©£ - ngh®L Ó®âU¤j« v‹D« fyhrhiyia kh©nlF Jiukfdh® âw¡F«bghGJ Kfîiuahf¡ F¿¥ã£l ciufS«ï¡fU¤ij cilait jh‹. mjhtJ :- “òâjhŒ murh§f ghu¤ij¢Rk¡f ÉU«ò« ïªâa® m›turh§f¥ bghW¥ig¢ Rk¡f v›tsîjFâíilat®fŸ v‹W j§fŸ brŒiffshš Ã%ã¡»‹wdnuh mijmDrǤJ¤jh‹ tH§f¥gL«” v‹W« ãujk kªâÇahÆUªj yhÆ£#h®{ Jiu kfD« ïnj fU¤ij¤jh‹ T¿íŸsh®. mjhtJ :-

Æšiy. V‹ ïu£o¥ò¢ bryî v‹W nf£»nw‹? mÃahakhf ViHfË‹ gz¤ij ï¥go ehrkh¡fyhkh? v‹W nf£»nw‹. mt®fŸjhnd thÆšyh¥ ó¢áfŸ. gz¡fhuD¡F tÇ ngh£lhš m¥Õšv‹»wh‹ - bgÇa ïl¤J ágh®RfŸ gw¡»‹wd - mL¤j vy¡õÅšnth£L ga« c©lh¡F»wh‹ - j‹ fhÇa¤ij¢ brƤJ ÉL»wh‹ -ViHnah? tÇ ngh£l r§fâí« bjÇahJ, m¥Õš ngh£lhY« MjÇ¥ghiu¡ fhnzh« - mtDila jaî ahU¡F nt©L«? MdhšefurigahU¡F xU th®¤ij. “ViH mGj f©Ù® .....” mj‰F nkšmt®fŸ ïZl«.ï›tsnthL nghJ« - mGJ mGJ bjh©ilí«fhŒªJ É£lJ; clY« rȤJ É£lJ; C‰W¥ ngdhÉš 炙í«Ô®ªJ É£lJ - gh¡» mGif ã‹dhš.......

Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925Fo muR - f£Liu - 05.07.1925

Page 51: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1101Fo muR - 1925 100

v›tifÆY« cjthJ v‹gJ És§F«. g®¡f‹ bA¤ ãuò br‹idkhfhz«jh‹ Ó®âU¤j¥ gߣirÆš Kjyhtjhf¤ njw ïU¥gjhf¡T¿, br‹idia¥g‰¿¥ òfG»‹wh®. ïj‰fhf ït® mË¡f¥nghF«g£l« ahJ? B.R., M.R., D.R., v‹gJ ngh‹w g£l§fŸjh‹ mË¥gh®.mj‹ bghUŸ ‘gh£¢y® M¥ Çgh®«’ ‘khÞl® M¥ Çgh®«’ ‘lh¡l®M¥ Çgh®«’ M»a ï¥g£l§fŸjh‹ mË¡f¡TL«. ïj‰F ft®d®c¤ânahf« tiuÆY« »il¥ãD« »il¡fyh«. njr¤â‰F ViHf£F ïjdhš ahJ gy‹»il¡F«? ït‰iwbašyh« fhªâaofŸe‹F m¿ªnj m¢Ó®âU¤j« v‹D« fyhrhiyfis ÉL¤J jkJîkhz¤ â£l« x¤JiHah¤â£l« v‹D« fyhrhiy¡Fvšnyhiuí« miH¡»wh®. fhªâ mofË‹ ïªÃ®khz x¤JiHah¡fyhrhiyÆš nru ekJ M§»y« f‰w muáaš thâfS¡FkdÄšiy. ïâš eh« c©ikahŒ xU kdJl‹ nr®ªnjhkhÆ‹ïªâahî¡F¢ Rjªâu« bfhL¡F« nah¡»aij g®¡f‹ bA¤ãuòɉF VJ, g®¡f‹ bA¤ ãuòÉl« th§F« ïÊik ïªâahɉFVJ v‹gij czUnth«. ï¤jUz¤âš vkJ ÃidɉF tU« f«g®m§fj‹ öJ¥gly¤âš brh‹d xU áW fÉia¢ brhšÈKo¡»nwh«.

thŒ¤ju¤j¡f brhšÈ v‹idí‹thŒ¤ju¤j¡f brhšÈ v‹idí‹thŒ¤ju¤j¡f brhšÈ v‹idí‹thŒ¤ju¤j¡f brhšÈ v‹idí‹thŒ¤ju¤j¡f brhšÈ v‹idí‹

trŠ brŒthnaš, trŠ brŒthnaš, trŠ brŒthnaš, trŠ brŒthnaš, trŠ brŒthnaš,

MŒju¤ j¡f j‹nwh öJ tªjMŒju¤ j¡f j‹nwh öJ tªjMŒju¤ j¡f j‹nwh öJ tªjMŒju¤ j¡f j‹nwh öJ tªjMŒju¤ j¡f j‹nwh öJ tªj

urjhŸif urjhŸif urjhŸif urjhŸif urjhŸif

Ú ju¡bfhŸnt‹ahndh ïj‰F»ÅÚ ju¡bfhŸnt‹ahndh ïj‰F»ÅÚ ju¡bfhŸnt‹ahndh ïj‰F»ÅÚ ju¡bfhŸnt‹ahndh ïj‰F»ÅÚ ju¡bfhŸnt‹ahndh ïj‰F»Å

Ãf®nt bw‹Åš, Ãf®nt bw‹Åš, Ãf®nt bw‹Åš, Ãf®nt bw‹Åš, Ãf®nt bw‹Åš,

ehŒju¡ bfhŸSŠ Óa ešyuehŒju¡ bfhŸSŠ Óa ešyuehŒju¡ bfhŸSŠ Óa ešyuehŒju¡ bfhŸSŠ Óa ešyuehŒju¡ bfhŸSŠ Óa ešyu

br‹W e¡fh‹. br‹W e¡fh‹. br‹W e¡fh‹. br‹W e¡fh‹. br‹W e¡fh‹.

Fo muR - jiya§f« - 12.07.1925Fo muR - jiya§f« - 12.07.1925Fo muR - jiya§f« - 12.07.1925Fo muR - jiya§f« - 12.07.1925Fo muR - jiya§f« - 12.07.1925

“ïªâa®fS¡F ãÇ£oõhiu¤ jh‹ j®kf®¤j®fshf flîŸÃaĤâU¡»wh®. mt®fis v¥go MŸtJ v‹gâ‹ bghW¥igîzÆ¡f ãÇ£oõhU¡F¤ jh‹ mâfhu« c©L ; Ó®âU¤j¤â‹j¤Jt¤ij¢ rÇtu m¿ªJbfhŸshkš ïªâa®fŸ T¡FušïL»‹wd®. Ó®âU¤j¤â‹ KfîiuÆnyna ït‰iw všyh« És¡fkhf¢ brhšÈíŸnsh«. ïU«ò¢r£l¤â‰FŸ ml¡»¤jh‹ MSnth«” v‹W gf®ªâU¡»‹wh®. MjÈ‹ ãÇ£oõhÇ‹ v©z¤âšx‹W« fs§f« ïšiy. cŸsij cŸsthnw T¿ tU»‹wd®.

xUntis g®¡f‹bA¤ ãuò ekJ ɤâah®¤âfis jkJgߣirÆš nj¿at®fshf kâ¤J¢ r®tfyhrhiy¥ g£l« tH§»ÆU¥ghuhÆ‹ mJ vj‰F cjî« vÅ‹ k‰nwh® r®t fyhrhiy‘g®¡f‹ - ßo§’ mšyJ ‘ßo§ - bA¤’ v‹w bgaUl‹ âw¡f¥g£Lmâš br‹W fšÉ f‰f mDkâ¡f cjînk mšyhJ ntW v‹ brŒacjî«? eh£oš jǤâu¤jhY«, ãÂahY«, bjhÊÈ‹ikahY«ïl®¥gL« vËa k¡fS¡F xU ntis¡ fŠáÆ‹ c¥ã‰F cjîkh?xU ntis fŠá¡F j§fsJ f‰igí« ïH¡f mtâ¥gL« ekJViH¢ rnfhjÇfË‹ f‰ig¡ fh¡fKoíkh? kÅjD¡F kÅj‹bjh£lhš, gh®¤jhš, mU»š tªjhš, ngádhš ght«, jdJ kj¤j¤Jt¤ij¥ go¤jhš ght« v‹W brhšY«goahd bfhLikfS¡F« ïÊîfS¡F« VjhtJ ÉLjiy c©lhFkh? ekJ vËa k¡fŸbkŒtUªâ¢ r«ghâ¡F« j§fsJ áW TÈia¡Tl, fŸS¡F«,rhuha¤â‰F« bfhL¤J å£oYŸs FHªijfË‹ fŠá¡F«tifa‹¿ khd«bf£L, xG¡f« bf£L, mšy‰g£L¤ âÇí«mtâia xÊ¡fKoíkh v‹gij¥ bghJk¡fŸ r‰nwD« áªâ¤J¥gh®¥gh®fshÆ‹ ï›tuáašthâfŸ vd¥gLnth® gL« J¡f¤âšá¿jsî fyªJbfhŸs K‰glh®. Rauh{a¤â‰F kh©£ - ngh®LÓ®âU¤jªjh‹ tÊ v‹W jhyh£o, K¤jÄ£L ts®¤âa ÄjthâfshY«, Ó®âU¤j¤âdhnyna fil V¿ Élyh« vd Ãid¤JãÇ£oõhU¡F ešy ãŸisfshŒ elªJtªJ, e‰rh£á¥g¤âu«bg‰w #ÞoÞ f£áÆduhY« eh£o‰F v‹d ÉisªjJ? ït®fshšv‹d brŒaKoªjJ? nfty« kJghd Éõa¤âš v‹d brŒjd®?br‹id khfhz¤âš jh‹ kªâÇfŸ v‹»‹w gߣir¡bfhL¤jkhzh¡f®fŸ všnyhU« “ãuhkzušyhjh® #ÞoÞfhu® njr¤ij¥g‰¿¡ ftiy ïšyhjt®fŸ; ït®fŸ njr¤ij¥g‰¿¡ ftÅ¡fÉšiy” v‹W brhšYtjhÆU¥ã‹ ãuhkz®fis kªâÇfshf¡bfh©l k¤âa khfhz«, g«ghŒ, t§fhs« KjÈa khfhz§fŸv‹d rhâ¡f KoªjJ? ïij eLÃiy ËW xUt® neh¡FthuhÆ‹ï¢Ó®âU¤j¡ fyhrhiyfŸ muáašthâfŸ v‹»‹w M§»y« go¤jáyU¡F cjînk mšyhJ eh£o‹ c©ikahd njitfis mË¡f

Page 52: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1103Fo muR - 1925 102

âU¢áÆš Toa jÄœehL fh§»u° fÄ£o¥ bghJ¡T£l¤âš $kh‹t.bt.R. mŒa® mt®fŸ kWgo 5000 %ghŒ fh§»uáÈUªJ bfhL¡fnt©L« v‹W nf£lnghJ, ehD« $kh‹ j©lgh ãŸismt®fS« f©o¥ghŒ gz« bfhL¡f¡TlhJ; K‹ bfhL¤j gznkjÄH®fË‹ ïÊî¡F cgnahf¥gL»wJ v‹W brhšÈ m§F el¡F«áy bfhLikfis vL¤J¢ brh‹ndh«. $kh‹ t.bt.R. mŒa®mt®fŸ eh‹ m¥go¢ brŒntdh, mªj ïl« Ãu«gî« itÔf®fŸÃiwªJŸs ïlkhdjhY«, rikaš brŒ»wt®fŸ x¥ò¡bfhŸshjjhY«, ï›Éj ɤâahr§fŸ ïÅ¡ bfhŠr ehis¡F ïU¡F«;Ó¡»u« kh‰¿ ÉL»nw‹. mJtiuÆš ehD« rhj« rh¥ãLtâšiy.mj‰fhf¤jh‹ Ãy¡fliy rh¥ã£L tU»nw‹ v‹W brhšÈ¡bfh©L tU«nghJ, $kh‹ á. uh#nfhghyh¢rhÇah® mt®fŸ jh§fŸÃy¡fliy rh¥ãLtjhš eha¡f® brhšY»w M£nrgid Ô®ªJnghFkh? ï›tsî öu« ït®fŸ brhšY«goahŒ it¤J¡bfhŸs¡ TlhJ; mjdhš j§fŸ ngU¡F¡ bfLjš tªJnrU«. v‹FHªijfis¡Tl Máuk¤â‰F mD¥gyh« v‹¿Uªnj‹. ïitfis¡ nf£l ã‹ ehD« mD¥g¥ nghtâšiy. ïªj Mtyhâfis¢rÇ brŒJ É£L, nkš bfh©L fh§»uir¥ gz« nfS§fŸ v‹Wbrh‹dh®fŸ. ï›tsití« nf£L¡ bfh©oUªj lh¡l® ehíL,vd¡F« ï«khâÇ MtyhâfŸ tªJ bfh©oU¡»wJ. Mdhš$kh‹ mŒa® mt®fŸ Ó¡»u¤âš MtyhâfS¡F¡ fhuzkhdɤâahr§fisbašyh« xʤJ ÉLtjhŒ¢ brh‹dh®. $kh‹mŒa® mt®fŸ ï›Éj ɤâahrbkšyh« ghuh£L»wt®fŸ mšy.Mdhš v¥gonah âUbešntÈ ãuhkz® bršth¡FŸs ïl¤âšFUFy« mik¡f¥g£L¥ nghŒÉ£lJ. MdhY« Ó¡»u¤âš $kh‹mŒa® mt®fŸ brhš»wgo el¡F« v‹»w e«ã¡ifÆ‹ nkšjh‹eh‹ R«khÆU¡»nw‹ v‹W brh‹dh®.

eh‹, ïitahî« xG§fhd ãwFjh‹ nkšbfh©L %ghŒbfhL¥gij¥ g‰¿ nahá¡f¥gL«. ïªj ÃiyikÆš nahá¤jhš K‹%ghŒ bfhL¤jnj j¥ò. j§fS¡F %ghŒ bfhL¡f¤ Ô®khŤjÛ£o§»š eh‹ ïšiy. ïUªâUªjhš rÇahdgo Ç¡fh®L brŒJbfh©Ljh‹ %ghŒ bfhL¤âU¥ng‹. mJrka« br¡»š ifbaG¤J¥nghL« ntiy vd¡bf‹W xJ¡f¥g£L it¤âUªJ«, ïªj xUbr¡F kh¤âu« V‰gh£L¡F ÉnuhjkhŒ v¥gonah v‹ T£L¡ fhÇajÇáahš ifbaG¤J¥ ngh£L br¡F btËah»¥ gz« btË¥g£LnghŒÉ£lJ. »ukkhŒ¥ gh®¤jhš mªj¥ gz¤ij¤ âU¥ã th§fnt©L« v‹W brh‹nd‹. $kh‹ mŒa® mt®fŸ kdtU¤j¤Jl‹ cy»š všyhU« j®k« brŒth®fŸ, ekJ eha¡fnuh brŒjj®k¤ij¤ âU¥ã th§f nt©Lbk‹»wh® v‹W brh‹dh®fŸ.

FUFy«

FUFy ÉõakhŒ vdJ mã¥ãuha« v‹d v‹gij¥g‰¿eh‹ bjËthŒ¡ TwÉšiy v‹W«, nt©Lbk‹nw m›Éj«TwhkÈU¡»‹nw‹ v‹W«, K¡»akhd áy fdth‹fŸ v‹id,vGâí« neÇY« nf£»wh®fŸ. ït®fŸ v‹id¥g‰¿¢ rÇahŒcz®ªJ bfhŸshjt®fŸ v‹Wjh‹ eh‹ brhšy¡TL«. mnjhLjÄœeh£L el¥òfisí« rÇtu ftŤâU¡f kh£lh®fŸ v‹W«Ãid¡»nw‹.

FUFy ÉõakhŒ lh¡l® tujuh#&Y ehíL g¤âÇifÆ‹thÆyhf vGJtj‰F xU tUõfhy K‹ÅUªnj ïij¥ g‰¿a rfyÉõa§fisí« mnef¡ T£l§fËš bjÇa¥gL¤â ÆU¡»nw‹.(br‹w tUõ« ÉUJ¥g£oÆš u¤âdrhÄ ehlh® Phgf¢á‹dthrfrhiy M©L ÉHhÉY« ngáÆU¡»nw‹.) FUFy¤â‰FjÄH®fŸ gz« bfhL¡f¡ fhuz§fshÆUªj etr¡â, jÄœehLKjÈa g¤âÇif MáÇa®fËlK«, mt®fŸ FUFy¤â‰F¥ gz«bfhL¡F«goahí«, ghuj khjh nfhÉš f£Ltj‰F¥ gz« bfhL¡F«goahí« j§fŸ g¤âÇiffËš vGâ tUtij¥ gykhŒ¡ f©o¤J«tªâU¡»nw‹. $kh‹ fÈahzRªâu KjÈah® mt®fŸ eh‹brh‹d fhy¤âš Ãu«gî« gÇjhgkhŒ Vnjh njr¤â‰fhf¡fZl¥g£lt®fŸ; mt®fŸ Éõa¤âš eh« ï›tsî fz¡F¥gh®¡f¡TlhJ; bghJ #d§fS¡nf ïitbašyh« bjÇí«; eh«ït®fŸ fhÇa¤â‰F¤ jilahŒ ÉgjhŒ mt®fŸ V‹ Ãid¡fnt©L« v‹W brhšÈÉ£lh®.

lh¡l® ehíL brh‹djhtJ: ghuj khjh nfhÉš f£L»wÉõa¤âš eh‹ bjǪnjjh‹ brŒJ tU»nw‹. FUFy Éõa¤âšÚ§fŸ brhšY»w khâÇ $kh‹ mŒa® mt®fŸ m›tsînkhrkhÆU¥gh® v‹W eh‹ Ãid¡fÉšiy. $kh‹ mŒa® mt®fŸV‰gL¤âÆU¡»w khâÇ xU Máuk« e« jÄœ eh£o‰F nt©oaJjh‹. Ú§fŸ brhšY»w khâÇ É¤âahr§fŸ m§F el¡Fnkahdhš,mij 5 ÃÄõ¤âš ÃW¤âÉl v‹dhš Koí« v‹W brhšÈÉ£lh®.eh‹ bfhŠr« kd tU¤j¤ijí« fh£o¡ bfh©L ánef KiwÆšáy fod gj§fis cgnah»¤nj‹. ãwF bfhŠr ehis¡FŸ

Page 53: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1105Fo muR - 1925 104

‘jditáa CÊa‹’, ‘Fku‹’ ï›ÉU g¤âÇiffË‹ MáÇa®fS« j§fŸ kdrh£á¥go ijÇakhŒ cjÉ brŒjij¤ jÄœ k¡fŸkw¡fKoahJ. ït‰¿‹ gydhŒ, jÄH® tá¡F« btËehLfËY«ï›Éõa§fŸ guÉ j‰fhy« FUFy ÉõakhŒ kh¤âu« mšyhkšãuhkz® ãuhkzušyhjh® v‹nghU¡FŸ btFfhykhŒ ml§»¡»lªj ntjidfŸ všyh« btË¡»s«ãd. ïitfis všyh« eh‹âUt©zhkiyÆš Toa jÄœehL khfhz fh§»uÌš jiyikt»¤j fhy¤âš KfîiuÆY«, KoîiuÆY« bjËthŒbrhšÈÆU¡»nw‹.

(mj‰nf‰wh‰nghš kfh¤khî«, ïit xÊahkš btW« ‘x¤JiHahik x¤JiHahik’ v‹W thÆš brhšÈ¡ bfh©oU¥gâšv‹d ãunah#dbk‹W fUâ fj®, Ô©lhik ïit ïu©L«kh¤âu« el¡f£L«, k‰wbjšyh« _£il¡ f£o it¤JÉlyh«v‹W bgšfh« fh§»uáš fhy« F¿¥ãlhkš x¤JiHahikia x¤âit¤JÉ£lh®. ïÅ x¤JiHahikia #d§fis Vkh‰Wtj‰fhf¢brhšÈ¡bfhŸsyhnk xÊa, fh§»uÌš fhÇa¤ânyh, j¤Jt¤ânyh,bfhŸifÆnyh ïšiy. )

ïnjhL Tlnt ‘njt°jhd M¡£’ v‹W brhšy¥gL«ïªJkj j®kgÇghyd knrhjh x‹W« tªjJ. ïij¥g‰¿í« #d§fŸx‹W« m¿ahjgo ‘kj« nghŒÉ£lJ,’ ‘kl« nghŒ É£lJ’,‘nfhÆš nghŒ É£lJ’v‹W btW« g¢ir mGif mGJbfh©LkªâÇfisí«, #°o° f£áiaí« kh¤âu« â£Ltnjhlšyhkš,mªj knrhjhitna bjhiy¤J¥ nghl ãuhkz g¤âÇiffS«ãuhkz uhéa¤ jiyt®fŸ v‹ngh® gyU« j§fŸ g¤âÇiffËšvGjî«, nkilfËš ËW ngrîkhŒ m£lfhr« brŒJtªjd®.ïij e«ã¡bfh©L ãuhkzušyhj uhéa¤ jiyt® v‹ngh®fŸgyU« x¤J¥gho¡ bfh©L tªjh®fŸ. ïijí« gh®¤J¢ r»¡fhkšx¤JiHahiknah x¤â¥nghl¥g£lhŒ É£lJ. ïÅ ïij¥g‰¿R«kh ïU¥gJ xG§fšybt‹W Ãid¤nj lh¡l® ehíLî¡F«, $fšahzRªâu KjÈah® mt®fS¡F« eh‹ fhayhthŒ¥ gL¡ifÆšïUªJbfh©nl brhªjkhŒ ïÅ Ú§fŸ thŒ_o¡ bfh©oU¡f¡TlhJ, kªâÇfisí« #°o° f£áiaí« ãuhkz®fŸ ittij¥g‰¿ ek¡F x‹W« m›tsî tU¤jÄšiy, Mdhš ešy r£l¤ij¥ghHo¡f¥ gh®¡»wh®fŸ. ïij Ú§fŸ r»¤J¡ bfh©oU¡»Ö®fshv‹W f©o¥ghd foj« x‹W vGâÉ£L, ehD« v‹ mã¥ãuha¤ij¡ nf£oUªj “âuhÉl‹” g¤âuhâgU¡F gâš vGJ»‹wKiwÆš vGâÉ£nl‹. lh¡l® ehíLî« clnd jdJ mã¥ãuha¤ij vGâÉ£lh®. kWgoí« áy ãuhkz®fŸ br‹idÆš xUT£l« T£o knrhjhit f£L¥ghlhŒ v⮥gj‰bf‹W xU rig

Éf, ã‹dhš bfhŠr ehis¡FŸshfnt kWgoí«,“jÄœehL”g¤âÇif FUFy¤ij¥ g‰¿a És«gu§fS« tNš F¿¥òfS«ãuRǤJ tªjJ. ïjdhš ïÊîgL« ãuhkzušyhjhnu jÄœeh£oY« btËeh£oY« mâf« gz« bfhL¤J tUtjhŒ m¿ªJlh¡l® ehíL ïªj khâÇ jÄH®fË‹ ïÊî¡fhf el¤j¥gL« FUFy¤â‰F¥ gz cjÉ brŒí«go vGJ»wh®. mjdhš VkhªjbtF#d§fŸ gz« bfhL¤JÉL»wh®fŸ. ïij¥ g‰¿¥ gy jlitfËš eh‹ brhšÈí« nf£fÉšiy v‹W gy ngÇl« eh‹ lh¡l®ehíL ngÇš F‰w« brhšÈ¡ bfh©L mj‰F X® v©z¤ijí«f‰ã¤J tªnj‹. lh¡l® ehíLî¡F« vd¡F« bghJthd xUánd»j® v‹Dl‹ ngá¡bfh©L ïU¡F«nghJ lh¡l® ehíLÉl«c§fS¡F V‹ j¥gã¥ãuhaÄU¡»wJ? Ú§fŸ ïu©L ngU« ï¥goïU¡fyhkh v‹W nf£lh®. eh‹ FUFy¤ij És«gu« brŒtij¥g‰¿¢ áy th®¤ijfis¢ brhšÈ FUFy¤âÈUªJ btËahd xUiga‹ brh‹d áy Éõa§fisí« brhšÈ knyah eh£ošFUFy¤â‰F¤ jÄH® gz« bfhL¤J¡ bfh©oU¥gjhŒ btËahdxU g¤âÇifiaí« fh£ond‹. mnjhL jÄœeh£L Rauh{a¡ f£áNœ¢áfisí« brhšÈ mijí« lh¡l® ehíL MjÇ¡»w Éõa¤ijí« brh‹nd‹. mj‰F mt® lh¡l® ehíL mt®fS¡F ï›Éõa§fis vL¤J¢brhšÈ nt©oaJ brŒ»nw‹. Mdhš áyãuhkz® jªâu« j§fS¡F¤ bjÇahjjh? lh¡l® ehíL ïij btË¥gL¤âdhš, ntW áy ãuhkzušyhjhiuna lh¡l® ehíLî¡FÉnuhjkhŒ¡ »s¥ãÉ£L ek¡FŸnsna r©ilão¤J¡ bfh©LïU¡F«go brŒJÉ£L¤ jh§fŸ fhÇa¤ij el¤â bfhŸth®fnsãwF vGâdt®jh‹ jÅahf Éf nt©L« v‹W brh‹dh®. clndetr¡â KjÈa ãuhkzušyhj g¤âÇiffŸ všyh« f©o¥ghŒehíLit MjÇ¡F«. mnef ãuhkzušyhj g¤âÇifŸ ïªj Éõa§fŸ všyh« bjǪâUªJ« ah® K‹nd vGJtJ v‹W nahá¤J¡bfh©oU¡»wJ. MifÆdhš ïªj Éõa¤â‰F vâÇilahŒnah¡»a¥ bghW¥òŸs ãuhkzuš yhj g¤âÇiffnsh, ãuhkzušyhj ãuKf®fnsh K‹tu kh£lh®fŸ v‹gJ vdJ cWâ v‹WbrhšÈ clnd FUFy elto¡ifia btË¥gL¤J«go ³e©giu¡ nf£L¡bfh©nl‹. mj‰nf‰wh¥ nghš lh¡l® ehíL¡F«,FUFythá xUtÇlÄUªJ xU fojK«, knyah eh£oÈUªJ xUfojK« tªâUªj rkaK« x¤J¡ bfh©lJ; clnd c©ikiabtËÆ£lh®; ehD« áy ãuhkzušyhj g¤âuhâg®fS¡F ïJÉõa¤âš Ãaha« brŒí«go vGând‹. mt®fS« k‰W« eh‹vGjhj áy g¤âÇif fdth‹fS« ïªj Kjš Éahr¤ij jÄœehLg¤âÇifÆÈUªJ j§fŸ g¤âÇifÆš vL¤J¥ ngh£L«, k‰W«j§fŸ kdrh£á¡ bfh¥g MjǤJ« tªjd®. ïit všyht‰¿Y«

Page 54: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1107Fo muR - 1925 106

ïj‰F¥ ãwF FUFy thj« xU ÉjkhŒ Koî bgWkh v‹»wftiyíl‹ ehD«, $kh‹fŸ v°.uhkehj‹, v.É.âahfuh#h M»a_tUkhŒ nr®ªJ jÄœehL fh§»u° bghJ¡ fÄ£oahuhš ÃaÄ¡f¥g£l r¥ fÄ£oah® v‹»w j‹ikÆš xU jlití«, FUFy¤â‰F¥bghUŸ cjÉ brŒj jÄH® T£l¤J îthf rigah® * miH¥ò¡»z§», mt®fSl‹ xU jlitíkhf ïu©L jlit FUFy¤â‰F¥ nghí« tªâU¡»nw‹. ïj‹ Ç¥ngh®£LfŸ ã‹dhš tU«.thrf®fS« e©g®fS« ïâÈUªJ FUFy ÉõakhŒ vdjã¥ãuha¤ijí« bfhŸiffisí« bjǪJ bfhŸs¡TL« v‹WÃid¡»nw‹.

Fo muR - f£Liu - 12.07.1925Fo muR - f£Liu - 12.07.1925Fo muR - f£Liu - 12.07.1925Fo muR - f£Liu - 12.07.1925Fo muR - f£Liu - 12.07.1925

* jÄH® T£l«* jÄH® T£l«* jÄH® T£l«* jÄH® T£l«* jÄH® T£l«

30.4.25 njâÆš âU¢áuh¥gŸË Íšyh fh§»u° fÄ£o T£l¤âšâUths® K.fh. É°tehj« br£oah® mt®fŸ m¡»uh rd¤â‹ Ñœ nru‹khnjÉ FUFy¤ij Ó®âU¤j ãuhkzušyhjhÇ‹ kfhehL eilbg‰wJ.moÆš f©l Ô®khd§fŸ VfkdjhŒ Ãiwnt¿d :

( f ) nrukhnjÉ FUFy¤J¡F¥ gzîjÉ brŒjJ $kh‹ t.nt.R.Iaut®fis e«ãnaahjyhš, Iaut®fŸ gz§ bfhL¤jt®fis¡ T£ouhÍdhkh¡ bfhL¡f nt©oaJ Ãahakh ÆU¡f, m›thW brŒahkš m§Fntiy brŒgtÇl« jkJ jiyik °jhd uhÍdhkhit¡ bfhL¤jijï¡T£l« f©o¡»wJ.

( c ) $kh‹ t.nt.R. Iaut®fË‹ uhÍdhkhit V‰W¡ bfhŸsntá¿J« mâfhuÄšyhj áy® mjid V‰W¡bfh©l njhL« mikahJFUFy¡ »s®¢á¡nf bgU§ fhuzkhÆUªj $ kfhnjtŒaut®fis¤jiytuhfî« nj®ªbjL¤jij ï¡T£l« gykhf¡ f©o¡»wJ.

( ‡ ) FUFy eilKiwahdJ neuhd tÊÆš eil bgw Éšiyahjyhš, mjid¤ âw«gl el¤Jtj‰F¥ ã‹tU« fÄ£o ia ï¡T£l«mik¡»wJ. ï¡fÄ£oahÇl« FUFy r«gªjkhd rfy bghW¥ò¡fisí«x¥òɤJÉl nt©Lbk‹W«, ïj‰F Iaut®fŸ xU khj fhy¤â‰FŸïz§fhuhÆ‹ th§»a gz¤ij¡ nf£gt®f£F¤ âU¥ã¡ bfhL¤JÉlnt©Lbk‹W«, Ia® m›thW brŒahÉ£lhš, Iaut®fËlÄUªJ FUFy¢ brh¤J¡fis¥ bgW tj‰FÇa Kiwfis ï¡fÄ£o ah® mEZo¡fyhbk‹W« ï¡ T£l« Ô®khÅ¡»wJ. fÄ£o m§f¤âd®fŸ ã‹tUkhW :

$kh‹fŸ ã.tujuh#&Y ehíL, tÆ.R.õ©Kf« br£oah®, M®.nf.õ©Kf« br£oah®, K.fháÉ°tehj« br£oah®, uha. brh¡fȧf« br£oahiu ï¡fÄ£o¡F fhÇajÇáahfî« ÃaÄ¡»wJ.

Fo muR - 02.05.1925Fo muR - 02.05.1925Fo muR - 02.05.1925Fo muR - 02.05.1925Fo muR - 02.05.1925

mik¤jij¥ gh®¤J $kh‹ fšahzRªâu KjÈah® mt®fS¡F«lh¡l® ehíLî¡F« ‘xU g»u§f¡ foj«’ v‹W x‹W vGâ všyh¥g¤âÇiffS¡F« mD¥ã mt®fS¡F« mD¥ãnd‹. mj‰Fï›Éu©L jiyt®fS« gâbyGjntÆšiy. ( mj‹ fhuz¤ij¥g‰¿¢ rhtfhrkhŒ ngá¡ bfhŸsyh« ) khWjš nt©lhjh® v‹Wbrhšy¥gL« mnef ãuKf®fŸ ïij MjǤJ ïJ r«gªjkhdv›Éj ãurhu¤â‰F« jh§fŸ cjÉ brŒtjhŒ vd¡F¡ foj§fŸvGâdh®fŸ.

ãwF, lh¡l® ehíL FUFy¤ij¥ g‰¿ btËÆš ãurhu¤â‰F¥nghÆUªj fhy¤âš m§F elªj r«gt§fS«, g¤âÇiffËšbtËtªj r«gt§fS« jÄœehL fh§»u° fÄ£oÆ‹ bghJ¡T£l« T£l nt©oa Ãiyik¡F¡ bfh©L tªJÉ£ld. mªj¡T£l¤âY« gyÉj Ô®khd§fŸ tªjd. mitfËš x‹W jÄœehLfh§»u° fÄ£o îthf¡ T£l¤jhuhš bfh©L tu¥g£lJ. mjhtJFUFy« xU F¿¥ã£l bfhŸif¥go el¡fhjjhš mj‰fhf jÄœehLfh§»u° fÄ£o 5,000 %ghŒ bfhL¤jj‰fhf tUªJ»wJ v‹gJ. ïJîthf¡ fÄ£oÆš $kh‹ Mâehuhaz br£oah® mt®fshšâU¤â¢ brhšy¥g£L vGâaJ.

ïu©lhtJ , Máuk îthf§fËš k‰wt®fŸ ãuntá¡f¡TlhJ. M¢rhÇah® brhšY»wgona É£LÉl nt©L«. Mdhšï›tsî öu« FUFy Éõa« Éthj¤â‰»lkhŒ É£ljhš m§Frkgªâ ngh#d« eilbgw nt©L« v‹W nf£L¡ bfhŸtJ nghšxU âU¤j¥ ãnunugid $kh‹ á. uh#nfhghyh¢rhÇah® mt®fshšãnunuã¡f¥g£L lh¡l® uh#‹ mt®fshš Mnkhâ¡f¥g£lJ.

_‹whtJ, kÅj‹ ãwÉÆdhš ca®î jhœî f‰ã¤J¡bfhŸs¡TlhJ, ïªj¡ bfhŸiffis njÓa Éõa§fËY« njÓa°jhgd§fËš bghUŸ bg‰W njÓa cz®¢áíl‹ el¤âtU«FUFy¤âY« eilbgW«go brŒa nt©Lbk‹W« ïJ eilbgwr¥ fÄ£o x‹W V‰gL¤j nt©Lbk‹W« v‹gJ ngh‹w xUâU¤j¥ ãnunugid $kh‹ v°. uhkehj‹ mt®fshš bfh©Ltu¥g£lJ. ïJ ehD« $kh‹ uhkehj‹ mt®fSkhŒ nr®ªJ vGj¥g£ljhF«.

ïitfËš $kh‹ v°.uhkehj‹ mt®fŸ Ô®khd«jh‹ Ãiwnt¿aJ. clnd lh¡l® ehíLÉl¤âš jÄœehL fh§»u° bghJ¡fÄ£o¡F e«ã¡if ïU¥gjhŒ xU Ô®khdK« Ãiwnt‰w¥g£lJ.

ïªj elto¡iffŸ el¡F« nghJ«, elªJ KotilªJbfh©oU¡F«nghJ« áy® uhÍdhkh¢ brŒJÉ£lh®fŸ. ãwF,ït®fis¥ ã‹g‰¿ 4, 5 ng® uhÍdhkh¡ bfhL¤J É£lh®fŸ.

Page 55: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1109Fo muR - 1925 108

Raey¥òÈfŸ xU g¡fÄU¡f, áwªj njr g¡j®fËš xUtuh»auhkhdªjghòÉ‹ ghug£rÄšyhj mã¥ãuha¤ij bghJk¡fŸftÅ¡f nt©Lbk‹W t‰òW¤J»nw‹..

Fo muR - f£Liu - 12.07.1925Fo muR - f£Liu - 12.07.1925Fo muR - f£Liu - 12.07.1925Fo muR - f£Liu - 12.07.1925Fo muR - f£Liu - 12.07.1925x›bthU khfhz¤âY« njt°jhd

r£l« njit - á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹

#°o° f£á kªâÇ gdfhš uh#h bfh©Ltªj br‹id ïªJnjt°jhd knrhjh Ãiwntwhkš brŒtj‰fhf jÄœeh£oš xUT£l¤jh® bghJ nkilfËY« g¤âÇiffŸ thÆyhfî« gÑuj¥ãua¤jd§fŸ brŒj nghâY« r£l« mKY¡F tªJ j‰rka«âU¥âfukhd tÊÆš fhÇa§fŸ elªJ tU»‹wd v‹gJ nea®fŸm¿ªj Éõa«. âU¥gâ njt°jhd ÃâÆÈUªJ rªâu»ÇÆš xUr®tfyhrhiy V‰gL¤j¥ nghtjhf gdfhš uh#h rÛg fhy¤âš jkJmã¥ãuha¤ij btËÆ£lij¡ nf£lJ«, ï¢r£l¤â‹ ÉnuhâfŸmt® nkš Ó¿ ÉH Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ. 63 -tJ r£l« ï¥go¢brhšY»wJ, 76-tJ r£l« m¥go¢ brhšyÉšiy v‹wthW á‰áyg¤âÇiffË‹ Ã%g§fŸ ehS¡F ehŸ FɪJ bfh©oU¡»‹wd.r®tfyhrhiy V‰gL¤Jtij¡ fh£oY«, KjÈš âU¥gâ nfhÆšnfhòu¤ijí« VGkiy¥ gofisí« V‹ gGJ gh®¡fÉšiyba‹wnfŸÉfis ïJrka¤âš áy® »s¥ã ÉLtJ M¢rÇakhŒïU¡»wJ. ïªj Éj©lhthj¡fhu®fŸ ï›tsî ehŸ v§F gJ§»¡»lªjh®fnsh bjÇaÉšiy. âU¥gâ njt°jhd¤â‰F¢ Rkh® 17 -18 y£r« %ghŒ tUõ tU«go ïU¥gjhf¤ bjÇ»‹wJ. ïâš 7mšyJ 8 y£r %ghŒ bryth»wgoahš tUõh tUõ« g¤J y£r«%ghŒ Ûj¥gL»wJ. ïªj Û⥠gz« á‰áy Ml«gu¢ bryî¡F«,á‰áy gŸË¡Tl§fis el¤jî« bryî brŒa¥gL»wJ. m¥goÆUªJ« ï‹D« eh‰gJ y£r« %ghŒ bkh¤jkhf ÛâÆU¡»wJ.ïªj¤ bjhifia¡ bfh©L xU r®tfyhrhiy V‰gL¤j¥ nghtijfšf¤jh ghò uhkhdªj rh£l®Í mt®fŸ “khl®‹ bu›ô” v‹w j«rŠáifÆš kd¥ó®tkhŒ MjǤâU¡»wh®. mJk£Lkšy,br‹idÆš ïU¥gJ nghy x›bthU uh#jhÅÆY« njt°jhd¢r£l« V‰gl nt©Lbk‹W« m¥bgÇah® mã¥ãuha¥gL»wh®.mtuJ mã¥ãuha¤ij¢ rªnjhõ¤Jl‹ Mnkhâ¡»nw‹. gdfhšuh#hÉ‹ ešy a¤jd¤â‰F Énuhjkhf¢ Nœ¢á brŒí«

Page 56: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1111Fo muR - 1925 110

br‹id¤ nj®jš

br‹idÆš ï¥bghGJ elªJtU« nj®jš ãurhu§fË‹nah¡»aijia¥ gh®¤jhš òJ¢nrÇ nj®jY¡F rkkhŒ tªJÉL«nghš ïU¡»wJ. T£l§fËš xU f£áah® k‰bwhU f£áah® ÛJfhÈfisÉ£L¡ fšby¿a¢ brŒtJ«, ü‰W¡fz¡fhd ngh¡»Çfis É£L¡ T£l¤ij¡ fiy¥gJ« ngh‹w fhÇa§fŸ eilbgWtjhŒ ïu©L f£á¥ g¤âÇiffËY« gh®¤J tU»nwh«. ah® fyf¤â‰F¡ fhuz«? ah® ö©LjÈ‹ nkš ï«khâÇahd fhÇa§fŸel¡»‹wd v‹»‹w Éõa¤âš eh« xU Koî¡F tuhÉoD«ï«khâÇahd fhÇa§fŸ elªjd v‹gij¥g‰¿¢ rªnjf§ bfhŸsïlÄšiy. “FU£L¡ nfhK£o¡filÆš âUlhjt‹ ghÉ” v‹gJnghš, rÇahd fšÉ m¿î«, e‹ik Ôikfis m¿a M‰wY«ïšyhj #d§fËlÄUªJ xU fhÇa¤ij¢ rhâ¤J¡ bfhŸs nt©LkhÆ‹ ifÆš gy¤jt‹jh‹ fhÇa¤ij milth‹. vtD¡F¥ bghŒbrhšy¤ ijÇa« ïU¡»‹wnjh, vtD¡F¥ bghUŸ bryî brŒa¢r¡âÆU¡»‹wnjh vtD¡F¥ bghŒ¥ ãurhu« brŒa brsfÇaÄU¡»wnjh mtD¡F¤jh‹ bt‰¿ bfhL¡f e«ehL jahuhÆU¡»wJ.v›tsnth ÓU« áw¥ò« g©il¥ bgUikí« cŸs ehL v‹WbrhšÈ¡bfhŸS« ekJ ïªâah ï¡fâÆš, “ão¤jtD¡bfšyh«bg©rhâahÆU¡»‹w” bjd¢ brh‹dhš eh« vj‰F¤ jFâíilat®fshnth«? ÉLjiy, ÉLjiy v‹W brhšÈ¡ bfh©L btŸisanuhL jfuhW brŒtJ« mt®fŸ Vnjh ek¡F¥ bgÇa cjÉbrŒtjhŒ ntõ« ngh£L¢ áy cgnahfk‰w gjÉfis ek¡FmË¥gJ« mij vt® mil»wJ v‹W eh« r©il ngh£L¡ bfhŸtJ« âU«g¤ âU«g kh¿ kh¿ njr¤â‹ jiyÉâahŒ¥ nghŒÉ£lJ.

Rauh{a¡ f£áÆ‹ bgauhš ãuhkz®fS«, #°o° f£áÆ‹bgauhš ãuhkzušyhjhU« njrey¤â‰nf ghLgLtjhf¢ brhšÈ¡bfh©L ï›tsî ïÊthd fhÇa§fS¡bfšyh« ïl« bfhL¥gij¥gh®¤jhš tlehLfËš ïªJ - K°ä« r©il ek¡F xU mârakhf¤ njh‹wÉšiy. ï›Éj Étfhu§fŸ eh£oš V‰glhkš ïU¡fnt©Lkhdhš, lh¡l® »¢áY m»y ïªâa K°ä« kfheh£oš

yŠr«

rÛg¤âš nfhaK¤öÇš fh£oyhfh fšÿÇÆš nj¿akhzt®fS¡F elªj gÇrË¥ò¡ bfh©lh£l¤âš fh£oyhfhjiyik mâfhÇahd Ä°l® la®k‹ v‹gt® ã‹tU« ò¤âkâiakhzt®fS¡F¡ T¿dhuh«:-

“eh‹ c§fS¡F¢ áy Éõa§fis btË¥gilahf¢brhšy ÉU«ò»nw‹. fh£oyhfhÉš Fiwªj r«gs« th§F«Ñœ¤ju c¤â nahf°j®fŸ k£Lkšyhkš, bgÇa c¤ânahf°j®fS« nah¡»a k‰w brašfis¥ òÇ»‹wd® v‹W brhšYtj‰fhf tUªJ»nw‹. xU nuŠr® jdJ ÑGŸst®fŸ å£oš ïytrkhf¥ gy khj§fŸ czî c£bfh©lJk‹¿, mt®fS¡F¡ »il¡F« mšg r«gs¤ âÈUªJ khjh khj« áWbjhifí« tNš brŒJ« tªjh®. ca®ju c¤ânahf°j®fŸï›Éjkhd ïʪj ÃiyÆš ïU¡ifÆš Fiwªj r«gs«th§F« Ñœ¤ju c¤ânahf°j®fis¡ Fiw TWtâš ga‹c©lh? #d§fŸ e« ïyhfhit¥g‰¿ ngRtj‰F¡Tlbt£f¥gL»wh®fŸ v‹gâš v‹d M¢rÇa« ïU¡»wJ? ï¥bghGJ òâjhf¥ gߣir bfhL¤J¥nghF« Ú§fns ï« Kiwfis¥ gÇR¤j« brŒjš nt©L«”.

ï›Éjkhd brašfis m¿ªnj br‹id r£lrigÆš xUm§f¤âd® murh§f c¤ânahf°j®fŸ yŠr« th§Ftij¡ f©o¡fxU fÄ£o ÃaÄ¡f nt©Lbk‹W X® Ô®khd« bfh©L nghdfhy¤âš murh§f îthf m§f¤âd® mt® ÛJ ghŒªJ m¥ãnunugidia¤ âU¥ã th§»¡ bfhŸS«goahd Éj¤âš Éu£o mo¤JÉ£lh®. r®¡fh® ïyhfh¡fËš ï›Éj CHšfis¥ gÇÓyid brŒJgŠrh¥ khfhz murh§f¤jh® ahjh°J btËÆ£oU¡»wh®fns;mJgo br‹idÆY« brŒa v‹d jil V‰g£lJ?

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 12.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 12.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 12.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 12.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 12.07.1925

Page 57: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1113Fo muR - 1925 112

nj®jšfË‹ nah¡»aijí«òJ¢r£l¤â‹ gyD«

nj®jš r«gªjkhd M£nrgid É©z¥g§fŸ bfhŠrfhy¤â‰F K‹ îthf mâfhÇfsh»a fby¡l®, murh§f KÅágš îthfm§f¤âd® ït®fS¡FŸshfnt Koî bgw¡Toa jhfÉUªjJ.Mdhš ï¥go el¥gâš jh£r©a§fS«, ÉU¥ò btW¥òfS«,r¥isfS« ášyiu mâfhÇfis Éiy¡F th§f¥ gl¡ToaJfS« Ãaha¤ij¡ bfL¤JÉL»‹wdbt‹»w mDnghf§fŸV‰g£L, ïªj mâfhu§fis îthf mâfhÇfËlÄUªJ ãL§»ÚâgâfS¡F¡ bfhL¡fnt©Lbk‹W bghJ#d§fËš áy® thjhodh®fŸ. mitfËš x‹Wjh‹ $kh‹ <.bt. uhkrhÄ eha¡f® j‹KÅágš nr®k‹ gjÉiaí«, Íšyhngh®L, jhÿfh ngh®LKjÈaitfËš t»¤Jtªj gjÉfisí« uhédhkh¢ brŒjJ.KÅágš òJ¢ r£l« ïa‰W«nghJ ït‰iw¡ ftŤJ. nj®jšr«gªjkhd MnBgidfŸ ïÅnkš ÚâgâfËl«jh‹ bjÇÉ¡fnt©Lbk‹W r£lK« brŒjh®fŸ. ïªj r£l« brŒa¥g£l ãwFÉy§if¤ j¿¤J¡ F£ilÆš ngh£lJnghš M»É£lJ. ÚâÞjy¤â‰F¥ ngh»w Éõa¤âš îthfÞj®fËl« mDgÉ¡»wfZl§fŸ všyh« Ô®ªJ nghŒÉ£l bj‹W brhštj‰F ïšyhkšïU¥gnjhL òJ¡fZl§fŸ mnef« V‰g£LÉ£ld. mjhtJ t¡Ñšfis it¤J t¡ÑšfS¡F¥ gz« bfhL¥gJ x‹W, rh£áfismiH¤J¡bfh©L Íšyh nfh®£L¡F¥ nghtJ k‰bwh‹W, Íšyh¡nfh®£L Ô®¥ã‰F nkš Infh®£L¡F¥ nghtJ ntbwh‹W, mj‰Ft¡ÑšfS¡F«, á¥gªâfS¡F« gz« bfhL¥gJ ï‹bdh‹W;ïitfis mšyhkš Ãaha¤ij Éiy¡F th§f mtÞij¥gLtJ«,mj‰fhf¥ gz« bryî brŒtJ« ï›t sî« brŒJ Koî bjÇtj‰FŸ, nj®jš fhy« ïu©L tUlnkh, _‹W tUlnkh flªJv¥go¤ Ô®¥ghdhY« ãunah#d¥glhkš ngh»w bgÇa m¡»uk«x‹W. òJ¢r£l« V‰g£l ãwF nfh®£L¡F¥ nghfhj KÅághÈ£onah, jhÿfhngh®nlh ïU¥gJ Ãu«gî« mó®t« v‹Wbrhšy¤j¡f ÃiyikÆš tªJÉ£lJ. kd¢rh£á cŸst®fS«,nah¡»a¥bghW¥ò cŸst®fS« nj®jšfS¡F Éf¥ ga¥

T¿ÆU¥gJ nghš x‰WikÆšyhkš Rauh{a« ïšiy v‹gijí«,x‰Wik nt©Lkhdhš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij¤ jÉu ntWxU tÊahš x‰Wikaila Koahbj‹gijí« eh« kd¥ó®tkhfMjǤJ¤jh‹ Ôu nt©oÆU¡»wJ. bj‹dh£oš ïªJ¡fS¡F«,kfkâa®fS¡F«, »¿°jt®fS¡F« áy Éõa§fËš tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt« V‰g£LÉ£L¥ nghd goahš mij¥ bghW¤jk£ošxUtU¡bfhUt® nt‰Wik¡F«, Jntr¤â‰F« ïlnk ïšyhk‰nghŒÉ£lJ. mJnghynt ãuhkz®, ãuhkzušyhjhU¡F« xU ÉâV‰g£L¥ nghŒÉLnkah»š nt‰Wik ïšyhJ nghtnjhL Tlï›tsî ïÊthd fhÇa§fS«, fhȤjdkhd fhÇa§fS«, Nœ¢áfS«, nghÈ¥ ãurhu§fS« brŒa nt©oa mtáank ïuhJ. e«k¡fisí« ï›tsî nkhrkhf Vkh‰w nt©oa mtáank ïU¡fhJ. Mdhš ïªj¡ bfhŸif j‰fhy mâfhu¤âš ïU¡F« ãuhkz®fS¡F« mt®fŸ ò‹áǥ㚠_œ»ÆU¡F« k‰wt®fS¡F«mtáakhdjhf¤ njh‹whJ. vÅD« njh‹W§ fhy« Ó¡»u« tU«.

Fo muR - jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - jiya§f« - 19.07.1925

Page 58: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1115Fo muR - 1925 114

âUth§T® uh{a¤âš rhâ¡ bfhLik

uh{a¤â‹ ÉÞÔuz« rJu ikš - 7,625

mâYŸs »uhk§fŸ - 3,897

ït‰¿‹ g£lz§fŸ - 38

g£lz§fËYŸs åLfŸ - 72,011

»uhk åLfŸ - 681,816

#d¤bjhif bkh¤j« - 4,006,062

ïâš kiyahs ãuhkz®fŸ - 15,000

(e«óâÇfŸ)

gunjr ãuhkz®fŸ - 45,000

ãuhkzušyhj Ô©l¡Toat®fŸ- 800,000

Ô©lhj tF¥gh® - 1,650,000

kf«kâa® - 275,000

»UÞjt® - 1,200,000

Ô©lhjt®fŸ v‹gt®fË‹ ãÇîÔ©lhjt®fŸ v‹gt®fË‹ ãÇîÔ©lhjt®fŸ v‹gt®fË‹ ãÇîÔ©lhjt®fŸ v‹gt®fË‹ ãÇîÔ©lhjt®fŸ v‹gt®fË‹ ãÇî

<Gt®fŸ - 675,000

ehlh®fŸ - 200,000

f«khs® - 163,000

òiya®fŸ - 200,000

Fut®fŸ - 75,000

giwa®fŸ - 63,000

t©zh®fŸ - 14,000

ehÉj®fŸ - 27,000

gl¤jFªj khâÇ¡F¢ r£l§fŸ ïl§bfhL¤J¡bfh©L tU»‹wd.Ãahakhd KiwÆš X£l®fË‹ mã¥ãuha¤ij¥ bgw mnefrka§fËš rh¤âaÄšyhknyna nghŒÉL»wJ. á‰áy nj®jšfË‹fijia¡ nf£lhš clš eL§F»wJ. xU KÅághÈ£o, jhÿfhngh®L vy¡õ‹fS¡F¥ g¤jhÆu«, gÅu©lhÆu«, áy jUz§fËšïUgâdhÆuK« bryth»ÉL»‹wJ. nj®jš M£nrgid kD¡fS¡F mâfhÇfS¡F«, t¡ÑšfS¡Fkhfbt‹W IahÆu«,g¤jhÆu« bryth»‹wJ. ïJjh‹ ï¥go M»É£lJ v‹W KoîbrŒJÉ£L, r£lrig ngh‹witfË‹ nj®jšfis¥ gh®¤jhnyh‘Éuš cuš Mdhš cuš v‹d MF«’ v‹»w fijÆš ïU¡»wJ.r£lrig¤ nj®jÈ‹ bghGJ xU efu¤âš xU nj®jY¡FvGgâdhÆu« %ghŒtiu brythƉW v‹W« k‰nwhÇl¤âš xUnj®jY¡F K¥gâdhÆu« %ghŒ brythƉW v‹gJ«, btË¥gilahd ïufáa§fshŒ És§F»‹wd. ït‰iw Ãt®¤â¡f vªj¢r£l¤âdhY« Kotâšiy. gz« ïUªjhš vªj¥ gjÉí«, vªj¥g£lK«, vªj c¤ânahfK« ahU« Éiy¡F th§»Élyh« v‹»wKiwÆš ekJ r®¡fh® ïl§ bfhL¤J¡ bfh©L tUtJ KGtJ«c©ik¡F ÉnuhjkhdJ v‹W brhšy KoahJ. Mifahšk¡fS¡FŸ xG¡fK« f©ÂaK« f‰ã¡f¥g£lhš mšyJ, v›Éjr£l§fshY« ï›Éj¡ F‰w§fis Ú¡fKoahJ. Toa Ó¡»u¤âšr£lrig¤ nj®jšfŸ tu¥ngh»‹wd. X£l®fS«, V#©LfS«mij xU btŸshik¡ fhykhf Ãid¤J¡ bfh©oUªjhY«,fh§»uÌš <Lg£l bjh©l®fbs‹W brhšÈ¡ bfhŸS« áy®ifKjš ïšyhJ btŸshik tu¥ngh»wJ v‹W fh¤J¡ bfh©oU¡»wh®fŸ. ïªj ÃiyikÆš nj®jšfŸ #d¥ãuâÃâ¤Jt« v‹W«,nj®ªbjL¡f¥g£lt®fŸ všnyhU« #d¥ãuâÃâfŸ v‹W eh«v¥go¢ brhšÈ¡ bfhŸsKoí«? ïjdhšjh‹ r®¡fhiu xG§FgL¤JtijÉl #d§fis xG§FgL¤jnt©LtJ Äfî« mtrubkd Ãid¤J x¤JiHahiknahL îkhz¤ â£l¤ij ïªâak¡fS¡F kfh¤kh t‰òW¤â tªjh®. K‹brh‹d j¤Jt¤âš thG»‹wt®fS¡F ïJ ão¡fhkš x¤JiHahikia cil¤bj¿ªJÉ£lh®fŸ. îkhz¤ â£l¤ijí« mÊ¡f¥gh®¡»wh®fŸ. bghJ#d§fŸ ïij m¿ªJ îkhz¤ â£l¤ij <nl‰¿ it¤J njr¤ijxG¡fKilajhfî«, f©ÂaKilajhfî«, RakÇahij cilajhfî« M¡», ãwF nj®jšfËš ftiy brY¤j ÉU«ò»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1925

Page 59: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1117Fo muR - 1925 116

br‹w K¥g¤ijªJ tUõ§fS¡FŸshf 7 y£r« ng® ïªJ kj¤ijÉ£L mªÃa kj¤â‰F¢ br‹WÄU¡»‹wd®. mJ v¥goba‹whš1891- « tUõ¤âa #d¡fÂj¥go¡F âUth§T® rkÞjhd¤âYŸs»¿Þjt kfh#d§fË‹ v©Â¡if 526,000 ng®. 1921 - « tUõ¤âa#d¡fÂj¥go 1,200,000 ng®. ïnj åj¥go 1920 Kjš 1925 tiuÆšc¤njrkhŒ¡ fz¡»£nlhkh»š xU y£r« ngU¡F¡ FiwahJ. MfehsJ njâ tiu »¿ÞJt®fŸ v©Â¡if 1,300,000 v‹W V‰gL»wJ.K¥g¤ijªJ tUõ¤â‰FŸ 770,000 ng®fŸ âUth§T®rkÞjhdbk‹»w xU áW uh{a¤âš ïªJ kj¤ij É£L¡ »¿Þjtkj¤ij¤ jGÉ ïU¡»wh®fŸ. ïJ 10 tUõ¤â‰F 100 -¡F 35M»ÉL»wJ. ïjšyhkš kf«kâa kj¤ijí« mnef ïªJ¡fŸjGÉ ïU¡»wh®fŸ v‹gâš rªnjfÄšiy. ïªj K¥g¤ijªJtUõ¤âa mDgt¤ij gh®¡»wbghGJ âUth§T® rkÞjhdkhdJbghJ#d§fS¡F, fšÉ m¿î jhuhskhŒ òf£o tªj ãwFjh‹ï«khâÇ kj khWjš V‰g£oU¡»wnj mšyhkš mj‰F K‹òï›tsî mâfÄšiy v‹nw brhšyyh«. cjhuzkhf ï›tsîfšÉ mãÉU¤â V‰glhj 1891 -« tUõ¤â‰F Kªâa g¤J tUõ¤âš 100 -¡F 5 ng® åj« jh‹ »UÞjt kj¤âš mâfkhÆU¡»wh®fŸ.1891 - « tUõ« âUteªjòu¤âš #d¡fÂj¡ fz¡F¥go »¿Þjtkfh #d§fË‹ v©Â¡if 500,000. 1891 š 526,000. ïnj khâÇ ïÅí«el¡Fkhdhš ï‹D« 50 tUõ¤âš ïªJ¡fns ïU¡fkh£lh®fŸ.Mfnt mâfkhf #d§fŸ mªÃa kj¤ij¤ jGt Mu«ã¤jJ fšÉm¿î V¿, RakÇahij V‰g£l ãwFjh‹ v‹W cWâahŒ¢ brhšyyh«. ï›Éj« RakÇahij milªj X® bgÇa r_f¤ij ïªJ kj¤âš ïU¡f¡TlhJ v‹W cij¤J¤ jŸStJnghš ‘Ú ïªJ kj¤âšïU¡F« tiu c‹id¤ bjhlkh£nl‹, gh®¡fkh£nl‹, bjUÉšel¡f Élkh£nl‹, c‹Dila kj¤ j¤Jt§fis¥ go¡fî« r«kâ¡f kh£nl‹ v‹W bfhLik¥gL¤â mªÃa kj¤âš nru ehnkf£lha¥ gL¤âat®fshnth«. ïªj¥gÊ¡F K¡»akhŒ¥ gh¤âakhdt®fŸ 15,000 e«óâÇ ãuhkz®fS«, 45,000 gunjr¥ ãuhkz®fËš bgU«gh‹iknahU«, mªj uh#h§f¤âš ït®fS¡FŸsMâ¡fK«jh‹ fhuz«, VbdÅš nk‰go rkÞjhd¤âš ca®ªj#hâah® v‹W brhšy¥gLgt®fËš ãuhkz® jÉu k‰wt® mnefkhŒ eha® tF¥ig¢ nr®ªjt®fŸ. ït®fŸ #dr§»Æš VG y£r«cŸst®fŸ. ït®fŸ j§fsJ K‹nd‰w¤â‰fhf eha® rkh#« v‹WxU r§f« it¤âU¡»wh®fŸ. m¢r§f¤jh® tUõh tUõ« x‹WToj§fSila K‹nd‰w¤â‰fhfî«, k‰W« bghJ e‹ik¡fhfî«g‰gy Ô®khd§fŸ brŒJ tU»wh®fŸ. m›Éj, T£l§fËš Ô©lhjt®fS¡F¤ bjUÉš el¥gj‰F cÇik bfhL¡fnt©Lbk‹W«,

thÂa®fŸ - 19,000

j©lh‹ - 30,000

nty‹ - 13,000

thy‹ - 18,000

Fat®fŸ - 9,000

gut® - 11,000

gŸs® - 16,000

khu‹ - 12,000

fÂah‹ - 12,500

»UZztfh® - 10,000

miuah‹ - 9,000

ïila‹ - 7,500

ïythÂa‹ - 4,500

k‹dh‹ - 9,500

kwt‹ - 10,000

FLÄ - 7,500

r¡»È - 5,500

rhÈa‹ - 8,500

ntj‹ - 6,500

ïªj¡ fz¡FfË‹go bj‹dh£oš Ô©l¡Toat®fŸ v‹Wbrhšy¥gL»w mnef tF¥gh®fis, âUteªjòu¤âš Ô©lhjh®tF¥ãš nr®¡f¥g£oU¡»wJ. mitfËš f«khs®, ïila®,thÂa®, ehlh®, ïythÂa® KjÈa mnef ešy rhâfisí«,Rght¤ânyna v›Éj¤ jÅ¡F‰wK« brhšYtj‰»šyhkš gÇR¤jkhfî« ïU¡»w mjhtJ, jÄœeh£oš Ô©l¡Toat®fbs‹WgH¡f¤âš brhšy¥gL»w mnef®fS¡F vªjÉj¤âY« Fiwªjt®fsšyhj mnef rhâah®fshd <Gt®, fÂa®, »UZztfh®, khu‹,rhÈa‹, nty‹ KjÈa mnef ešy rhâah®fisí« Ô©lhjt®fis¥ nghynt el¤â tU»wh®fŸ. ïªj¡ bfhLikfshš 40 y£r«#d¤bjhifÆš v£L y£r« Ô©l¡Toat®fŸ v‹ngh® 16 y£r«ngiu¤ Ô©lhjt®fshf el¤â¡ bfhLik¥gL¤JtnjhL mšyhkš,

Page 60: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1119Fo muR - 1925 118

CÊa‹

fhiu¡FoÆÅ‹W« thuªnjhW« btËahF« “jditáaCÊa‹’’ jdJ á¿a bjh©il ÉL¤J cy»‰bfšyh« bjh©LbrŒjš nt©Lbk‹w guªj neh¡f¤njhL ï›thu« “CÊa‹” v‹wbgÇa bga® jh§» btË¥nghªJŸsh‹. “jditáa CÊa‹”KjÈš j‹ r_f¤â‰F mâf CÊa« òǪJ tªjhdhÆD«v«bgUkh‹ mwthÊ mªjz‹ fhªâ mofË‹ x‰WiHah ïa¡f«m¤ jditáa eh£o‹f© guÉ, m¢r_f¤âd®¡F¢ Rjªju cz®¢áia¡ bfhL¤jt‹ jditáa CÊand. mJî« <uh©Lfshf¤ j‹r_f¤ijÉl¤ njrnk bgÇbjd¡bfh©L fj®, Ô©lhik xʤjšKjÈa bjh©LfËš jdJ ftd¤ij ïilÉlhJ brY¤âtU»‹wh‹. CÊaÅ‹ MáÇaiu¥g‰¿ ah« mâf« Twnt©Ltâšiy. ekJ m‹g® âUths® uha. brh¡fȧf‹ mt®fŸ jÄœMuhŒ¢á Ä¡Filah®. fhªâ mofËl¤âš mst‰w g‰Wilah®.“fhªâ ãŸis¤jÄœ” v‹w X® üY« M¡»íŸsh®. ÓÇa xG¡fKilah®. ïs«taJ cilat®. Rkh® eh‹F M©Lfshf ï¥g¤âÇifÆ‹ MáÇauhfÉUªJ mt® brŒâU¡F« bjh©oid ah«ÉÇ¡»‰ bgUF«. jditáa eh£oš “njrg¡â” c©lh¡»aj‰FC‹Wnfhyhf ekj‹gnu És§»dh®. vj‰F« mŠrhJ c©ikahfËW jkJ mã¥ãuha¤ij btËÆL th®. ïj‰F ït® FUFyÉõakhf¤ jdJ mã¥ãuha¤ij btËÆ£ lnj nghâa rh‹whF«.ït® ÉǪj neh¡f¤Jl‹ jÄœeh£o‰F¤ jdJ “CÊa‹” _ykhf¢brŒa¥nghF« mÇa bjh©oid¡ f©L msÉyh k»œ¢áíW»nwh«. “CÊa‹” o«Ä msîl‹ gâdhW g¡f§fnshL, gy bgÇah®fË‹ áwªj f£LiufnshL btËah» cŸsh‹. rªjhit¢ á¿J«ca®¤jÉšiy. K‹ïUªjJnghynt tUl« IªJ %ghŒ. jÄœeh£od® všnyhU« ekJ “CÊaid” MjǤjš ï‹¿aikah¡fldhF«. CÊa‹ ÚLÊ thœf !

Fo muR - kâ¥òiu - 19.07.1925Fo muR - kâ¥òiu - 19.07.1925Fo muR - kâ¥òiu - 19.07.1925Fo muR - kâ¥òiu - 19.07.1925Fo muR - kâ¥òiu - 19.07.1925

mJk£Lkšyhkš Mya¥ãuntrK« mDkâ¡f nt©Lbk‹W«Ô®khd« brŒâU¡»wh®fŸ. murh§f¤jhU¡F« ïij mD¥ã mªj¥go brŒa¡ nf£L¡bfh©L ÄU¡»wh®fŸ. r£lrigÆš ïJÉõa«Éthj¤â‰F tªj fhy¤âš eha® fdth‹fŸ mnefkhŒ ïªj Ô®khd¤â‰F mDTykhfnt ïUªâU¡»wh®fŸ. gunjr¥ ãuhkz®fŸv‹gt®fËY« áy® ïj‰F mDTykhfnt ïU¡»wh®fŸ. ïªj¡bfhLikia¥g‰¿ âUth§T® murh§f¤jhUila bfhŸif ï‹dbj‹gJ« M¡o§F âth‹ $kh‹ M®.»UZz¥ ãŸis mt®fshš bjǪJ nghŒÉ£lJ.

mt® rkÞjhd¤J òâa uhÂah® mt®fS¡F vGâdfoj¤â‹ RU¡fkhtJ :-

“bjUÉš el¡f¡Toa cÇikia ïªJ¡fËš ahU¡fhtJbfhL¡f¡TlhJ v‹W rdhjd ïªJ kj« TwÉšiy. rkÞjhdmurh§f¤jhU« mij v¥nghJ« v⮤jnjÆšiy. gyh¤fhu« cgnah»¤jhš fyf« V‰gLnk v‹W mŠá¤jh‹ jil c¤âuîngh£lJ”.

ïªj th¡»a§fËš ïUªJ aht® vtÇl« gyh¤fhu« cgnah»¥gJ, vtU¡FŸ fyf« V‰gL« v‹W murh§f¤jh® mŠáaJ v‹gij ÃjhdkhŒ nahá¤jhš És§F«.

Mifahš ïªj¡bfhLik¡F VjhtJ ghtnk‰gLkhdhš ïªj15,000 e«óâÇ ãuhkz fdth‹fis¤jh‹ KjÈš nrU«. ïij¥gh®¤jhš ïªJ r_f¤â‰F ïªj¥ ãuhkz®fŸ j®kf®¤j®fshf ïU¥gijÉl la®, X£Éa®, yhÆ£ #h®{, g®¡f‹ bA¤ rhâah® j®kf®¤j®fshŒ ïU¥gJ mâf bfLjyhf¤ njh‹wÉšiy.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1925

Page 61: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1121Fo muR - 1925 120

bjŒt tÇ

e« njr¤âš eh« bfhL¡F« tÇ¡F msnt ïšiy. murh§fr«gªj¤âš óÄtÇ, tUkhdtÇ, fŸStÇ. JÂtÇ, rhkh‹ tÇKjÈaitfnshL KÅághÈo tÇ, ngh®LtÇ, yŠr tÇ, kh_š tÇv‹W ï›thwhf mnef tÇfŸ bfhL¡f nt©o ïU¡»wJ. ïjšyhkš bjŒt¤â‰fhfî«, kj¤â‰fhfî« bfhL¤JtU« tÇ msî¡FÛ¿ditfshŒ ïU¥gnjhL ek¡F ahbjhU ãunah#d¤ijí«bfhL¡fhkš nk‰brhšÈa murh§f r«gªj tÇfË‹ msitÉlVw¡Fiwa mâfkhfnt bfhL¡f¥gL»wJ. m‹¿í«, ï›tÇfshšj¤Jt Érhuizí« eh« bfhŠrK« brŒtj‰»šyhkš brŒJ, ekJ_le«ã¡ifahš ãiH¡f nt©oa áyÇ‹ e‹ik¡fhf mt®fŸvGâ it¤jijí« brhštijí« e«ã eh« fZl¥g£L tÇ brY¤Jtjšyhkš, ntW v‹d c©ik yhg« mil»nwh«? bjŒt¤ijc¤njá¤njh, °jy¤ij c¤njá¤njh, Ô®¤j¤ij c¤njá¤njh, ekJãuhaz¢ bryî v›tsî? ói#, órhÇ fh¡if, ãuh®¤jidKjÈat‰W¡fhf MF« bryî v›tsî? rhjhuzkhŒ âU¥gâbt§flhrygâ v‹»w xU bjŒt¤â‰F kh¤âu« tUl« x‹W¡F¥gâbd£L y£r« %ghŒ tU«go tU»wJ. ïij¤ jÉu nk‰goah¤âiu¡fhu®fS¡F« m§FŸs órhÇfS¡fhfî« k‰W« áyj®k¤â‰fhfî« m§F nghF« uÆš r¤j«, t©o¢ r¤j¤â‰fhfî«MF« bryî v›tsî? ïJnghynt ïka« Kjš f‹ÅahFkÇtiu cŸs Ô®¤j«, °jy«, nfhÉš KjÈaitfS¡F k¡fŸngh¡Ftuî bryîfŸ KjÈaitfis Ãid¤J¥ gh®¤jhš clšeL§F»wJ. ï~j‹¿ åLfËš eilbgW« itÔf¢ rl§FfshdfÈahz«, thœî, rhî, ââ ïitfS¡fhfî« mij el¤âit¡fî«ònuh»j® ãuhkz®fŸ bryî« v›tsth»wJ? ïitfis všyh«k¡fË‹ nguhirí«, _le«ã¡ifí« jhnd brŒÉ¡»‹wJ. jh§fŸv›tsî bfhLikí« ghtK« brŒâUªjhY« nk‰T¿a bjŒtah¤âiunah, itÔf¢ rl§nfh brŒtjhš j¥ã¤J¡ bfhŸsyhbk‹W«, jh§fŸ nah¡»aij¡F nkš vij ÉU«ãD« bg‰W Élyhbk‹W« Ãid¡»w nguhir Ãid¥òfS« ïitfS¡F¡fhuzkhŒ ïU¥gj‹¿¤ j§fŸ K‹ndh®fŸ mt®fË‹ Fzf®k

Page 62: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1123Fo muR - 1925 122

j©Ùiu mŸË ïiw¤jh®.

ònuh»j® : ònuh»j® : ònuh»j® : ònuh»j® : ònuh»j® : Iah, v‹d nk‰F KfkhŒ¥ gh®¤J¤ j©Ùiuïiw¤J¡ bfh©oU¡»Ö® ?

bgÇah® :bgÇah® :bgÇah® :bgÇah® :bgÇah® : Ú§fŸ »H¡F Kfkhf¥ gh®¤J vj‰fhf¤ j©Ù®ïiw¡»Ö®fŸ?

ònuh»j® : ònuh»j® : ònuh»j® : ònuh»j® : ònuh»j® : ïJ, nkš cyf¤âYŸs ãJ®¡fis¥ gÇR¤jkh¡F«.

bgÇah® : bgÇah® : bgÇah® : bgÇah® : bgÇah® : eh‹ ïiw¥gJ v‹Dila fhŒf¿¤ njh£l¤â‹brofis e‹whf ts®¡F«.

ònuh»j® :ònuh»j® :ònuh»j® :ònuh»j® :ònuh»j® : ï§F ËW ifahš thÇ ïiw¥gJ btF öu¤âYŸs njh£l¤â‰F v›thW nghŒ¢nrU«? gƤâakhŒïU¡»Ö®fns !

bgÇah® :bgÇah® :bgÇah® :bgÇah® :bgÇah® : Ú®, ïiw¡F« j©Ù® kh¤âu« v‹Dila njh£l¤ij Él v¤jidnah mâf öu¤âÈU¡F« nkš cyf¤â‰F v¥go¥nghŒ¢ nrU« ?

ònuh»j® :ònuh»j® :ònuh»j® :ònuh»j® :ònuh»j® : ( bt£f¤Jl‹ ) ïªj th®¤ijia ï›tsîl‹É£LÉL§fŸ. btËÆš brhšÈ v‹ tU«goia¡ bfL¤JÉlhÔ®fŸ.

ï~jšyhkš FUkh®fbs‹W v¤jidnah ng® ekJ eh£oil¤ njh‹¿ k¡fis¤ j« áZa®fsh¡» mt®fËil v›tsîgz« g¿¤J¥ ghHh¡F»wh®fŸ v‹gij¥ g‰¿ k‰bwhU rka«vGJnth«.

Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925

nah¡»aijia¥ bghW¤jšyhkš, jh« itÔf¢ rl§F brŒJãuhkz®fS¡F¥ gz« bfhL¥gj‹ _ykhŒ mt®fis nkh£r¤â‰F mD¥ãÉlyh« v‹»w _le«ã¡ifí« ït®fis ï¥go¢brŒÉ¡f¢ brŒ»‹wJ. ïjdhš k¡fŸ xG¡f« bgWtj‰F ïlK©lh»‹wjh? xUt® Vkhwî« k‰bwhUt® Vkh‰wî« jhndgH¡f¥gL»wJ. flîË‹ c©ik¤ j¤Jt¤ijí«, j§fŸ j§fŸbrŒiffË‹ gy‹fisí« k¡fS¡F¥ nghâ¤J tªâUªjhšï›tsî nguhirí«, bryî« bjŒt¤â‹ bgauhY« Vkh‰WjyhY«V‰g£oU¡fnt KoahJ. bjŒt¤â‰fhf¢ brY¤j¥gL« fh¡iffŸ v‹dth»‹wd? itâf¢ rl§FfË‹ gy‹fŸ v‹dth»‹wd?ï›ÉU f®k§fisí« el¤â it¥gt®fË‹ nah¡»aij v‹dv‹gij k¡fŸ ftÅ¥gâšiy. “fhis khL f‹W ngh£lbj‹whšf‹W¡F£oia¥ ão¤J¡ bfh£l¤âš f£L” v‹nw brhšÈ ÉL»nwh«. fhis khL v¥go f‹W nghL« v‹gij eh« ftÅ¥gnjïšiy. órhÇ¡F¥ gz« bfhL¥gjhY«, fh¡if¥ nghLtjhY«,ekJ F‰w¢ brašfŸ v›thW k‹Å¡f¥gL«? ekJ MirfŸv›thW ÃiwntW«? bjUÉš nghF« ãuhkz®fis¡ T¥ã£Lmt®fS¡F mÇá, gU¥ò, gz«, fhR bfhL¥gjhY« mt®fŸ Vnjháy th®¤ijfis c¢rÇ¥gjhY« ekJ K‹ndh®fŸ v¥go¢ Rf¥gLth®fŸ v‹W nahá¥gnj ïšiy. ïitfshš ekJ bghUŸ, neu«,j¤Jt« åzhf¥ nghtjšyhkš, xU kÅj‹ bfhiy, bfhŸisKjÈa JZl¢ brašfŸ brŒí« bghGJ j‹Dila gz¢ brU¡ifí«, t¡Ñšfisí«, mâfhÇfS¡F yŠr« bfhL¥gijí«Ãid¤J¡ bfh©L, ït®fshš j¥ã¤J¡ bfhŸsyhbk‹W v¥go¤ijÇakhŒ¢ brŒ»whndh m¥gona ïªj nB¤âu§fisí«,fh¡iffisí«, ònuh»j®fisí« e«ã¡bfh©L ijÇakhŒ¡F‰w§fŸ brŒ»wh‹. mnjhL mšyhkš njr¤âš nrh«ng¿fS«,bf£lfhÇa§fS« tsU»‹wd. ešy ah¤âiu °jy« v‹W brh‹dhš ešy Éahghu °jy« v‹gJjh‹ bghUshf És§F»wJ.nj®¤âUÉHh °jy§fS¡F¥ nghdt®fS¡F«, ah¤âiu °jy§fS¡F¥ nghdt®fS¡F« mnefkhf ïj‹ c©ik És§fhâU¡fhJ. ešy ònuh»j®fŸ v‹ngh®fŸ j§fŸ tU«goia Égrhu¤â‰F«, NJ¡F«, nghij t°JfS¡Fnk bgU«gh‹ik ahfcgnah»¤J tU»‹wd®. itÔf¢ rl§if¥ g‰¿ xU bgÇahuhšbrhšy¥g£l xU fijia¢ brhšÈ ï¡f£Liuia Ko¡»nwh«.

xU M‰w§fiu Xu¤âš xU ònuh»j® xUtU¡F itÔff®k«brŒJ it¤J¡bfh©oU¡F«bghGJ, jh‹ »H¡FKfkhf ËW j‹ïU iffshY« j©Ùiu mŸË ïiw¤J¡ bfh©oUªjh®. mij¡f©L xU bgÇah®, jh‹ nk‰F KfkhŒ ËW j‹ ïU iffshY«

Page 63: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1125Fo muR - 1925 124

<nuhL KÅágš îthf«- giHa fW¥g‹- giHa fW¥g‹- giHa fW¥g‹- giHa fW¥g‹- giHa fW¥g‹

eh‹ ah® ?eh‹ ah® ?eh‹ ah® ?eh‹ ah® ?eh‹ ah® ?

giHa fW¥g‹ v‹gt® ah®? v‹W mnef® v‹idnanf£lh®fŸ. m›t¥bghGJ v‹ kdâš njh‹¿d gâiy mtut®fS¡F¢ brh‹nd‹. áyU¡F âU¥â, áyU¡F mâU¥â. cyf¤âšvšyhU¡F« ešytdhŒ, všyhiuí« âU¥â brŒa Ãid¥gJKoahj fhÇa«. m›Éj Ka‰á “»HtD«, kfD«, fGijí«” v‹wfijahŒ¤jh‹ Koí«. MifÆdhš mâU¥âÆdhš eh‹ftiy¥glntÆšiy. Mdhš ïªj¡ nfŸÉÆš ml§»¡ »l¡»wxU c©ikia všyhU« m¿ªJ bfhŸs nt©L«. Éõa« K¡»akh? Éõaf®¤jh K¡»akh? v‹gJjh‹. Éõaf®¤jh K¡»a¤âdhšjh‹ ïªj¡ nfŸÉ ãwªjJ v‹W m¿ªnj‹. Éõaf®¤jhit¡F¿¤Jjh‹ Éõa« ešyJ bf£lJ v‹gij¤ Ô®khŤJ¡ bfhŸsnt©Lbk‹W ekJ #d§fŸ thœªJ tU»wh®fŸ. ï¤jifa kd¥gh‹ikjh‹ e«ikí« ekJ eh£ilí« j‰fhy fâ¡F¡ bfh©LtªJÉ£lJ. eh‹ ahuhÆUªjhby‹d? brh‹dbjšyh« rÇba‹W njh‹¿dhš mªj¡ Fiw Ãt®¤â¡f¥ ghLgL§fŸ. ïšiynaš ï‹dK«ghLg£L¡ bfh©oU§fŸ. rÇÆšiyba‹W njh‹¿dhš, Vnjh ig¤âa¡fhu‹ csW»wh‹ v‹W jŸË ÉL§fŸ. v‹Dila åu¥ãujhgÉah¡»ahd« nghJ«. Éf,

KÅágš f£áfŸKÅágš f£áfŸKÅágš f£áfŸKÅágš f£áfŸKÅágš f£áfŸ

j‰fhy KÅágš îth»fS¡F Énuhj¡ f£áÆš ehÅU¥gjhš m›Éj« vGâdjhf¢ áyUila v©z«. KÅágš ntiyÆš vd¡F¡ f£áÆšiy. v‹ th®¤ijia e«ghÉ£lhš eh‹ v‹dbrŒa Koí«? c§fŸ ïZl«. KÅágš îthf¤âš f£á ngj¤â‰nf ïlÄšiy. KÅágš ntiy uhéa ntiyašy. uhéa¡ f£á¡F« KÅágš ntiy¡F« btFöu«. fhªâ brhšY»w khâÇ VjhtJxU uhéa¡ f£áÆ‹ gy¤ij¤ bjǪJ bfhŸs KÅágš vy¡õ‹fŸrhjfkhf ïU¡Fnk xÊa ntW ãunah#d« x‹WÄšiy. <nuhLKÅágÈš uhéa¡ f£á¡fhu®fŸ ïU¡»wh®fsh v‹whš mJî

RnjrĤâuÅ‹ kJÉy¡F¥ ãurhu«

br‹w 22.7.25 š btËahd RnjrĤâu‹ kJÉy¡F Éõakhf¢ “br‹id ãõ¥ã‹ nahrid” v‹W kFlÄ£L vGâaF¿¥ig¡ fhz vk¡F bgU« eif¥ò c©lhƉW. f£lha¥gL¤â¡f£Foia¤ jL¡f Koahbjd¥ gšyhÆu¡fz¡fhd »¿°jt rnfhju®fis K¡â¡F¢ brY¤J« cgnjáah»a ³ ãõ¥ T¿aJ RnjrĤâuD¡F ml¡fKoahj M¤âu¤ijí« nfhg¤ijí« _£oÉ£lJ. RnjrĤâuÅ‹ ï¡nfhg¡F¿¥ò vk¡F btWŠ áÇ¥ignaÉisɤjJ. “f©zho å£oš tá¥gt‹ ãw‹ å£o‹ nkš fšv¿jš TlhJ”v‹w á¿a m¿î« RnjrĤâuD¡F ïšyhk‰ nghdJvk¡F¥ bgU¤j M¢rÇa«. mnj RnjrĤâuÅ‹ ïjÊš Kjšg¡f¤âš f©iz¥ g¿¡F« bgÇa vG¤JfËš ‘ò£o’ gl¤Jl‹“v¡°õhZ” ãuh©oia¥ g‰¿¥ òfœ ÄFªj És«guŠ brŒJbghUŸ r«ghâ¤JtU« RnjrĤâu‹ bkŒkwªJ ght« vGâÉ£lh‹ v‹nw Ãid¡»nwh«. ï¤jifa És«gu§fË‹ thÆyhf¤jh‹ ekJ RnjrĤâu‹ kJÉy¡F¥ ãurhu« brŒJ tU»‹wh‹nghY«! RnjrĤâu‹ mfuhâÆš ‘kJÉy¡F’ v‹g j‰F ‘kJtUªjÉs«guŠ brŒjš’ v‹gJjh‹ m®¤j« nghY« gz¤â‰FK‹m¿î, njrhãkhd«, Racz®î všyh« gwªJ ÉLtJ rf#nk.gzbk‹whš ãzK« thŒ âw¡Fkšyth? brhštbjh‹W brŒtbjh‹W v‹gJjh‹ vkJ bfhŸif v‹W Rnjr Ĥâu‹ bgÇa És«guŠbrŒJ ÉLthdh»š vk¡F¡ ftiyna ïšiy. “f£lha¤âdhšFoia btU£odhbyhÊa fšÉ m¿it¡ f©L mJ XLbk‹WÃid¡f cy»‹ mDnghf« ïl§bfhL¡fÉšiy” v‹W btFrk¤fhukhf¢ RnjrĤâu‹ brŒj Koit ehK« Mnkhâ¡»nwh«.RnjrĤâuÅ‹ brhªj mDnghfnk ïl§bfhL¡ fhkš ïU¡»wijneÇš m¿ªâUªJ« cy»‹ ÛJ F‰w¤ij¢ Rk¤Jthnd‹ v‹W eh«nf£»nwh«? RnjrĤâuÅ‹ fšÉa¿ it¡ f©L Xlhj f£Fo,ghku #d§fË‹ fšÉa¿it¡ f©L XLbkd br‹id ãõ¥T¿aJ ÄFJ« m¿ah¤jd« v‹gâš á¿J« IaÄšiy.

Fo muR - jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - jiya§f« - 26.07.1925

Page 64: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1127Fo muR - 1925 126

Md Ka‰á brŒí«go nt©L»nw‹. m›Éj« brŒth®fsh»šmt®fS¡F« ft®dU¡F¢ brŒí« kÇahijfis ntbwhU ehËšbrŒa tŠrfÄšyhkš ghLgL»nw‹. ï¥bghGJ 100 %ghŒ brytʤjh®fŸ v‹W nfŸÉ. m¥bghGJ mªj bjhif¡F K‹dhš ï‹bdhU ó{Ía« nr®¤J¡bfhŸs kd¥ó®tkhŒ MjutË¡»nw‹.

nuh£ ngh£l bryî v‹d ?nuh£ ngh£l bryî v‹d ?nuh£ ngh£l bryî v‹d ?nuh£ ngh£l bryî v‹d ?nuh£ ngh£l bryî v‹d ?

ft®d® nkh£lh®fŸ nghf Ç¥ng® brŒj nuh£o‰F v‹dbryî MƉW v‹gij m¿a buh«g Mtš. v‹ Mir Ãuhirv‹gJ bjÇí«. Mtiy ml¡f Koahkš btËÆ£nl‹. m›tsîjhnd eh‹ brŒaKoí«. ïj‰F K‹dhš mªj nuh£o‰F Md Ç¥ng® bryîfisí« ï¥bghGjhd bryití« gh®¤J c©ikiabtËÆLth®fsh? v‹W nf£»nw‹. Mdhš ï‹bdhU r§fâ,nk£^® miz¥ gz¤âÈUªJ ïªj nuh£ Ç¥ng® brŒjh®fŸ v‹WxUt® brhšY»wh®. vJ c©ik v‹W vd¡F¤ bjÇaÉšiy.všyh« m¿ªjt®fŸ bksdÉuj« rhâ¡»wh®fŸ. <nuhL #d§fŸthÆšyh¥ ó¢áfŸ khâÇ ïU¡»wh®fŸ. ahiu nehtJ v‹W bjÇaÉšiy. v‹id¥ bghW¤j k£oY« ‘fšiy¡ F¤â if nehtJ’ v‹WbrhštJ bt£fkhf ïU¡»wJ. vy¡õ‹ fhy¤âš uh¥gfyhf XoMo¤ âǪJ Mir th®¤ijfis¡ fh£o Vkh‰¿dt®fis¥ ãuâÃâfshf mD¥ãÉ£L ekJ th®¤ijfS¡F¡ fhJ bfhL¤J¡ nf£fkh£nl‹ v‹»wh®fns v‹W #d§fŸ KQ KQ¡»wâš ãunah#dbk‹d? ïÅ nkyhtJ ò¤ârhȤjdkhf elªJ bfhŸå®fshv‹Wjh‹ <nuhL #d§fis eh‹ ï¥nghJ nf£»nw‹.

tunt‰ò¡F 100 %ghŒtunt‰ò¡F 100 %ghŒtunt‰ò¡F 100 %ghŒtunt‰ò¡F 100 %ghŒtunt‰ò¡F 100 %ghŒ

ekJ KÅÌgš fî‹Ìy®fË‹ uh#hãkhd¤ij vªj msînfhš bfh©L ms¥gbj‹W bjÇaÉšiy. ï›tsî uh#hãkhd¤â‰F, mtáa« r‹khd§fŸ bgwnt©oat®fns. Mdhš ght«.ï‹D« 5, 6 khj§fŸ fh¤âU¡f nt©Lbk‹gJjh‹ v‹DilatU¤j«. ekJ uh#hÉ‹ ãwªj âd« nghŒÉ£lJ. m¥bghGnjg£l§fS« brythŒ É£ld. ïªj¥ ghG§ ft®d® ïuh#h ãwªjâd¤â‰F K‹dhnyna tªâU¡f¡Tlhjh? áªâd ghY¡F mGJv‹d brŒtJ? òJtUõ¥ ãw¥ig eh‹ v©Â¡ bfh©oU¡fnt©oaij¤jÉu ntW tÊÆšiy. Éâ ahiu É£lJ?

ft®d® tunt‰ò my§fhu¤â‰F 100 %. ekJ fî‹áy®fŸrh§õ‹ brŒjh®fsh«. ïªj¤ bjhifia Íšyh fby¡l® mEkâ¤JïU¥g® v‹gâš rªnjfÄšiy. ïªj¢ rªj®¥g¤âš ekJ KÅágh

Äšiy. Mdhš, ïU¡»wjhf¢ brhšÈ¡bfhŸsyh«. mbjšyh«ntõ«jh‹. ekJ KÅághÈ£oÆš v¤jid fî‹áy®fŸ ïU¡»wh®fnsh m¤jid mšyJ x‹¿u©L Fiwªj f£áfŸ ïU¡»‹wd v‹gJ v‹ v©z«. všyh« Raey¡ f£ána. v¥goahtJ j§fŸj§fŸ brhªj ïZl§fis¥ ó®¤â brŒJ bfhŸs nt©Lbk‹wf£áÆ‹ nkš ekJ KÅágš îthf« eilbgW»wJ. ï¤jid¡f£áÆš eh‹ vªj¡ f£áia¢ nr®tJ? cŸS¡F ïUªjhš ehD«xU Raey¡f£á °jhãj« brŒJ bfhŸnt‹. mªj¥ gh¡»a«ïšiy. KÅághÈ£oÆš j‰fhy« el¡F« murh§f¤ij K‹Å£Lïu©nl f£áfŸjh‹ ïU¡f Koí«. x‹W murh§f¡f£á, k‰bwh‹W#d§fŸ f£á. ïij¤jÉu ntW f£áfŸ ïU¡f tÊna »ilahJ.Mdhnyh, nkny brh‹dkhâÇ ekJ KÅághÈ£oÆnyh x›bthUtU« jÅ¡f£á, ïJî« xU fh£á jh‹. <nuhL #d§fŸ ïªj¡fh£áia¡ f©L fË¡F«goahf¡ nf£L¡ bfhŸS»nw‹.

br‹id ft®d® Ú^Ê thœfbr‹id ft®d® Ú^Ê thœfbr‹id ft®d® Ú^Ê thœfbr‹id ft®d® Ú^Ê thœfbr‹id ft®d® Ú^Ê thœf

br‹id ft®d® Ú^Ê thH <nuh£lh® x›bthU nfhÆÈY«m®¢ridfS«, ói#fS« brŒí«goahf¡ nf£L¡ bfhŸS»nw‹.mªj¥ ò©Âathdhš mšyth yh®L ne¥ãa® åâ el¡»wj‰Fnah¡»akhƉW? <nuhL #d§fË‹ vY«ò njhš ngh®¤j ghj§fS¡F¥ gÇjhg¥glhkš nghdhY« Tl br‹id ft®dUilankh£lh® t©o r¡fu¤â‹ u¥g® njŒªJ tU¤j¥gLnkba‹W j§fŸf©Âšg£lJnghy v©Â KÅághÈ£oah® ïªj cgfhu«brŒjj‰F v‹Dila kd¥ó®tkhd tªjd«.

ft®dU¡F xU nt©LnfhŸft®dU¡F xU nt©LnfhŸft®dU¡F xU nt©LnfhŸft®dU¡F xU nt©LnfhŸft®dU¡F xU nt©LnfhŸ

ft®dU¡F xU nt©LnfhŸ brŒJbfhŸs ÉU«ò»nw‹.<nuh£lhU« v‹ndhL “nfhɪjh” nghLth®fŸ v‹w e«ã¡ifc©L. Toa Ó¡»u¤âš <nuhL åâfËš br‹id ft®d® nkh£lh®fËš xU bjUîTl ÉlhkY« C®nfhy« tU«goahf¤ j«KilamYtš â£l¤ij¥ ( Programme ) ngh£L¡bfhŸs nt©Lbk‹gnjvdJ nt©LnfhŸ. m›Éj« mt® tUthuhdhš åL jtwhkšó®zF«g«, Myh¤â KjÈaitfŸ vL¥gj‰F nt©oa V‰ghLfŸbrŒa v‹ KGkdJl‹ “ehŒnghš” ciH¡»nw‹. nf£lhšnfS§fŸ.

KÅágš fî‹áy®fS¡F xU nt©LnfhŸKÅágš fî‹áy®fS¡F xU nt©LnfhŸKÅágš fî‹áy®fS¡F xU nt©LnfhŸKÅágš fî‹áy®fS¡F xU nt©LnfhŸKÅágš fî‹áy®fS¡F xU nt©LnfhŸ

v‹Dila, eh‹ e«ò»wgo <nuh£L #d§fSila nt©LnfhË‹go br‹id ft®diu <nuh£L¡F miH¤J tu¤ j§fshš

Page 65: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1129Fo muR - 1925 128

TLkhd tiuÆš r©il mL¥g§ fiuÆšjh‹. xUtS¡F ïu©LòUõ®fŸ ïUªjhš eLåâÆš jh‹ kší¤j«. “CU¡F xUnjtoahŸ ahU¡bf‹W MLthŸ” v‹w gHbkhÊí« c©L. ïªj¢r§fl¤âš ïUªJ Ú§»¡ bfhŸs xU tÊí©L. mªj¡ fhÇa«fî‹áy®fshšjh‹ Mfnt©L«. ntiy ÄFâahŒ É£lJ v‹Wâra« tªJ É£lJ. V‹ ï‹bdhU cg fhÇajÇáiaí« ÃaÄ¡f¡TlhJ? fî‹áy®fŸ bgÇa kdJ brŒjhš Koahj fhÇaK©nlh?jiyt® - cgjiyt® r©ilí« xÊí«! fhÇajÇáfŸ ghL« Ãt®¤âahF«. ïªj nahridia¡ fî‹áy®fŸ V‰gh®fsh v‹gJjh‹vd¡F¢ rªnjf« - V‹ ? mt®fis¤jh‹ nf£f nt©L«.

e‹¿ kwthike‹¿ kwthike‹¿ kwthike‹¿ kwthike‹¿ kwthik

ekJ fî‹áš AhÈš áy fdth‹fis¤ bjh§f ÉLtjhfekJ fî‹áy®fŸ Ô®khŤâU¡»wh®fsh« - ïnjJ ït‹ ÃW¤jkh£lh‹ nghÈU¡»wnj v‹W thrf®fŸ rÈ¥ò¡ bfhŸS»wh®fŸ.ÃW¤â É£nl‹. gh¡» ã‹dhš; mJî« thrf®fŸ ÉU«ãdhšjh‹.

F¿¥ò :-

fî‹áy®fËlK«, thrf®fËlK« k‹Å¥ò¡ nf£f nt©oa tdhfïU¡»nw‹. fhuz¤njhLjh‹. br‹w Éahr¤âš ‘fŸË td«’ vL¡f %ghŒ500 bryî brŒtjhf¡ nfŸÉ¥gL»nw‹ v‹W vGând‹. m¥bghGJ«Ã¢rakhf x‹W« brhšyÉšiy. c©ik bjÇahjâdhš jh‹. Mdhš mªjc©ikia eh‹ nf£L¡ bfh©lgo vtU« vd¡F¤ bjÇÉ¡fÉšiy.m¥òw« c©ikia m¿a ehnd ïij¥ g‰¿¤ bjÇa nt©oatuhd xUe©giu¡ nf£nl‹. mt® %. 235 jh‹ bryî v‹wh®. rÇ v‹nw‹. ï¥bghGJv‹ k‹Å¥ig rk®¥gz« brŒ»nw‹.

Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925

È£oah® fhªâaofS¡F tunt‰ò brŒjJ vd¡F Phgf¤â‰F tU»‹wJ. m¥bghGJ %.50 nghš brytÊ¡f fî‹áy®fŸÔ®khŤjh®fŸ. rÇahd bjhif ÃidÉšiy. m¥nghija fby¡l®f©Q¡F fhªâ ft®duhf¤ njh‹wÉšiy. Mdgoahš “ï›tsî%ghŒ nt©lh«. ïij mEkâ¡f kh£nl‹, KÅághÈ£oÆšfh»j« ïU¡»wJ, ngdh ïU¡»wJ, ik ïU¡»wJ, ir¡»nsh °ilšvªâu« ïU¡»wJ. mitfis¡ bfh©L tunt‰ò¥ g¤âu«jahǤJ¡ bfhL§fŸ” v‹W c¤juÉ£lhuh« - ïªj mtkhd«ï‹D« Ú§fÉšiy. mj‰FŸ ft®dU¡fhf %. 100 brytʤJ ešyãŸisfshf ekJ fî‹áy®fŸ K‹tªJÉ£lh®fŸ. Mdhš m¥bghGJ ïUªj fî‹áy®fŸ ntW ï¥nghJ ïU¥gt®fŸ ntW v‹Wbrhšyyh«. th°jt«; Mdhš KGtJ« th°jt« mšy; giHaòÈfËš áy® ï¥nghJ« ïU¡»wh®fŸ - j«ã¡F tªj mtkhd«jkaD¡F ïšiyah? v‹W nf£»nw‹. mJjh‹ nghf£L«. KÅágš fî‹áY¡F mtkhd« v‹whš <nuh£L #d§fS¡F mtkhd« v‹Wjhnd m®¤j« - m¥nghJŸs #d§fŸjhnd ï¥nghJ«ïU¡»wh®fŸ. giHa <nuh£lh® òJ cÆU«, òJ cUtK« bg‰WÉ£lh®fnsh v‹dnth vd¡F¤ bjÇahJ.

ek¡F« xU fhÇajÇáek¡F« xU fhÇajÇáek¡F« xU fhÇajÇáek¡F« xU fhÇajÇáek¡F« xU fhÇajÇá

ïÅí« ekJ fî‹áy®fŸ KÅágš îthf¤âš ftiybfhŸsÉšiy v‹W ah® brhšy Koí«? ekJ KÅághÈoÆšv¥gonah âObu‹W ntiy mâfkhf¥ nghŒÉ£lJ v‹W f©Lbfh©lh®fŸ - clnd jiyt® - cgjiyt®fS¡F cjÉahf xUfhÇajÇá bfhL¤âU¡»wh®fŸ. v‹dnkh csW»nw‹. V‹ ntiyÆšiy? á§fhu eªjtd« - ÚªJ f£l« ( Swimming Ghat) ïitfŸvšyh« V‰gl¥ ngh»‹wd. Ä‹rhu És¡F« tªJ ÉL«. beU¥giz¡F« fUÉí« tªJÉ£lJ. <nuh£o‰F m¡»Å gfth‹ãuntr« brŒa ekJ fî‹áy®fŸ É©z¥g« ngh£L É£lh®fnshv‹dnkh ï‹dK« bjÇaÉšiy. mJ »l¡»wJ. ï›tsî òâantiyfŸ c©lhF«nghJ cjÉ¡F ï‹bdhUt® nt©lhkh?nt©L«! nt©L«! Cuh® gz«jhnd? gjÉ¡F r©il ngh£lt®fŸ ntiy brŒa cjÉ MŸ njL»wh®fŸ. Mdhš fhÇajÇáiaÃid¡F« nghbjšyh« jh§fKoahj tU¤j« vd¡F©lh»wJ.ekJ KÅágš M£ánah ïu£il M£á; ïâš vªj¥ gFâ M£á¡Fml§»dt® mt® v‹gJjh‹ vdJ ãu¢rid. ïu©L M£á¡F«Mshf ïU¡f Koíkh v‹W rªnjf« - ght« - fhÇajÇáÆ‹ ghLjh‹ gÇjhg« - xUtŸ ïu©L òUõ®fis¡ fšahz« brŒJbfh©l khâÇjh‹. xUtD¡F ïu©L bgh©lh£ofŸ ïUªjhš

Page 66: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1131Fo muR - 1925 130

fhntÇ miz

<nuh£o‰F K¥g¤njG ikš öu¤âš nk£^® v‹D« »uhk¤â‰F mU»š XL« fhntÇeâÆ‹ ïUfiufËY« ïu©L bgÇakiy¢rÇîfŸ ïU¡»‹wd. m›ÉU rÇîfS¡F ïilÆš XL«fhntÇeâÆ‹ ãuthf #y¤ij ï¢rÇîfis Mjhukhf¡bfh©Lmiz f£o ÃW¤âÉ£lhš, ntilfhy¤â‰F Ú®¥ghrd¤â‰Fcgnahf¥gL¤â¡ bfhŸsyhbk‹W Rkh® 50, 60 tUõ fhykhfbr‹id murh§f¤jhU¡F Ãòz®fshš nahrid brhšy¥g£LtªjJ. mªj nahridÆ‹ nkš Rkh® 25 tUl¤â‰F K‹ghf $kh‹ã.É.kh¡f eha¡f® KjÈa ïŠáÅa®fshš ïªj miz¡F¤â£l« nghl¥g£oUªJ« ehsJ tiuÆY« ntiy¤ Jt¡f¥glhkšï¥bghGJjh‹ ntiy¤ Jt¡f¤â‰F V‰ghlhf, br‹id ft®d®mt®fshš nk£^Çš Niy 20 njâ mÞâthu¡fš eh£l¥g£lJ.ï›ntiy¡F 6 nfho %ghí« mDkâ¡f¥g£oU¡»wJ. ï›ntiyKoa FiwªjJ g¤J tUõ« MF« v‹W fUj¥gL»wJ.

ïªj mizÆ‹ Ús« MwhÆu« mo. Ú®nj¡f¤â‹ gu¥ò Rkh®ïUgJ rJuikš. ïj‹ Ú®¥gh¢rÈdhš _‹W y£r¤J K¥gjhÆu«V¡f®fS¡F xU nghfK« 70 MÆu« V¡fuhî¡F ïu©lh« nghfK« j©Ù® ghŒªJ Éisî c©lhF«. ï›tizÆ‹ Ú®ghrd«KGJ« jŠir Íšyhî¡nf ÄFâí« cgnahf¥gLnkašyhJnfhaK¤ö®, nry« Íšyh¡fS¡F¡ bfhŠrK« cgnahfÄšiy.ï›tsî óÄí« g£L¡nfh£il jhÿ¡fhÉš jh‹ â£l« nghl¥g£oU¡»wJ. ïª Ú®¥ghrd¤â‰F V¡fuh x‹W¡F 15 %. åj« jh‹Ô®it Éâ¡f¥gL«.

nfhaK¤ö®, nry« Íšyh¡fËš ³ Ú®¥ghrd trâ brŒtjhÆUªjhš bryî mâfkhFbk‹W« mjdhš V¡fuh x‹W¡F 30%. Ô®it Éâ¡fnt©otU« v‹W« fUâ ïªj nahridia¡ifÉl¥ g£ljhf¢ brhšy¥gL»wJ. ïij òduhnyhrid brŒí«gonfhaK¤ö® ÍšyhtháfŸ To nahá¤J V¡fuh x‹W¡F 22 %. Ô®itbfhL¡f¤ jh§fŸ r«kâ¥gjhí« nfhaK¤ö® Íšyhî¡F« ghrdtrâbrŒJbfhL¡f nt©Lbk‹W« Ô®khŤJ murh§f¤â‰F«

Fnuhjd tUõ¤â‹ gy‹

ï›tUõ« r§fuhªâ ÉahghÇfË‹ nkY«, nythnjÉ¡fhu®fŸ nkY«, #hâ Mzt¤â‹ nkY« tªâU¡»wJ nghš fhz¥gL»wJ. VbdÅš xU y£r«, ïu©L y£r« v‹W y£r¡fz¡fhdJif¡F¢ áy ÉahghÇfS«, 25 y£r«, 50 y£r«, 75 y£r« v‹W g¤Jy£r¡fz¡fhd Jif¡F nythnjÉ brŒí« áy eh£L¡nfh£ilbr£okh® KjÈat®fS« ÔthË M»tUtjhfî«, gh®¥gJ njhõ«,bjUÉš el¥gJ njhõ« v‹»‹w Mzt¤ j¤Jt§fŸ mʪJtUtjhfî«, ï‹D« moíl‹ mÊa¥ bghJk¡fŸ cz®¢áíl‹Ka®¢á brŒtjhfî« g¤âÇiffËš gh®¤JtU»nwh«.

Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 26.07.1925Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 26.07.1925Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 26.07.1925Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 26.07.1925Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 26.07.1925

Page 67: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1133Fo muR - 1925 132

$ át« kiwªjh®

br‹w ïu©L _‹W thu§fshf kiwªâUªj J¡f« e«ikÛ©L« NœªJ É£lJ. ïJ, njr¤â‹ ã‰fhy thœÉš nkY«, nkY«rÈ¥ã‰nf ïl« bfhL¤J tU»‹wJ. á‹dh£fS¡F K‹ghf $#¤ R¥ãukÂa átdh® kJiuÆš nehŒthŒ¥g£L Äf tUªJ»wh®vd¥ g¤âÇiffËš gh®¤njh«. bfhoa T‰Wt‹ ï›tsî ÉiuÉšekJ mÇa njr g¡jiu¡ bfhŸis bfhŸth‹ vd¡ fdÉD«fUjÉšiy. ekJ átdh® giHa njr g¡j åu®fËš xUt®. 1907«M©oš ekJ eh£oil V‰g£l Rnjáa¡ »s®¢áÆ‹ bghGnjK¡»akhdtuhf ËW bjh©lh‰¿aj‹ gydhŒ $kh‹fŸt.c.áj«gu«ãŸis, FUjhjŒa® KjÈa e©g®fSl‹ MW tUlj©lid milªJ áiwÆš g£l fod§f£F X® msÉšiy.m¥bghGJ mtiu¡ bfh©l nehŒjh‹ ïJfhiy mtiu 圤âaJ.m¡fhy¤âš áiw v‹whš v›tsî ïÊî« gaK« v‹gJ ah«všnyhU« e‹F m¿ªjnj. m¥go ÆUªJ« áiwÆÅ‹W«btËtªJ Û©L« mŠrhJ njr¥ gÂÆnyna jdJ fhy¤ij¡fÊ¡fyhdh®. át« mt®fŸ x¤JiHah¤ j®k¤âš Vidat‰iwV‰W¡bfhŸËD« rh¤åf« v‹gij¢ á¿J« V‰W¡ bfhŸsntÆšiy. x¤JiHahik X§» ts®ªJ Ëw fhy¤âD« át« mt®fŸbghʪj brh‰bgU¡Ffbsšyh« åu¤ij mo¥gilahfntbfh©oUªjd v‹W« vtiuí« mŠrhJ v⮤J ÉgJ mtuJthœehË‹ X® bgÇa y£áakhF«. ïu©lh« Kiwahf át«mt®fŸ 1921 - « M©L á‹dhŸ áiwÆÈUªJ clš tÈ F‹¿cÆ® nghF« ÃiyÆÈUªj fhuz¤jhš btËÆš tªJ É£lh®.Û©L« murh§f¤jh® át« mt®fis¢ áiwÆÈl nt©oaKa‰áfbsšyh« brŒjd®. át« mt®fŸ mÇa üšfŸ gyvGâíŸsh®. mt® v¥bghGJ« ïisP®fis åu®fsh¡f nt©L«v‹w fU¤Jilah®, m¡fU¤J¥go ï‹Wtiu gy ïisP®fis¥gƉWɤJ tªjh®. mtuJ ïs« Ól®fŸ kd¤ js®¢á cwhkš njr¥gÂÆnyna j§fŸ fhy¤ij¢ brY¤j nt©L»nwh«. vkJmEjhg¤ij mt®f£F¤ bjÇÉ¡»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925

bjÇɤâU¡»wjhfî« brhšy¥gL»wJ. ïªâahÉnyna nk£^®fhntÇ mizia¥ bgÇa mizfËš x‹whf¡ fUj¥gL»wJ.

ekJ njr¤âš cŸs Ú® trâia¡ ftŤjhš ï«khâÇ mndfmizfŸ f£o rK¤âu¤âš nghŒ åzhf ÉG« j©Ùiu¤ nj¡»¡nfho¡fz¡fhd V¡fuh óÄfis¢ rhFgo brŒa v›tsnth brsfÇaÄU¡»wJ. ekJ murh§f¤jh® ï¤njr¤â‰F¥ ãiH¡f tªâU¡»wt®fshdjhY«, ekJ njr¤â‹ thœîfËš y£áa« brY¤jnt©oa mtáaÄšyhjt®fshÆU¡»wt®fshdjhY« bgÇa T£lkh»a 33 nfho #d§fis btF áyng® Msnt©o ÆU¡»wjhdâdhY« rªJbghªJ _iy KL¡FfS¡bfšyh« j§fŸ Õu§»í«,J¥gh¡»í«, g£lhs§fS« nghf¤j¡ft©z« uÆš nghLtânyna ftiy brY¤â ü‰W¡fz¡fhd nfho %ghŒfis mj®¡nfbryÉ£L uÆš trâfis¥ bgU¡» tªjh®fns xÊa, ï›tizf£L»w Éõa¤âš ït®fS¡F ïZlK« ftiyí« ÄFâahfïU¡fntÆšiy. m‹¿ k‰bwhU fhuzK« Twyh«. ïªeh£ošÚ®¥ghrd trâ mâfnk‰g£LÉ£lhš k¡fS¡F TÈ trâí«ãiH¥ò trâí« mâfkhŒÉL«. btËeh£oš cŸs m‹Åanjh£l¡fhu®fS¡F e« eh£oÈUªJ TÈah£fŸ V‰WkâahfïlÄšyhkš nghŒÉLnk v‹»w gaK« ïU¡fyh«. ekJ r£lrigm§f¤âd®fS¡F« ïJ Éõa§fËš ftd« brY¤j¤j¡fò¤âtU«goahd fšÉí« ekJ njr¤âš ïšiy. Ä‹rhu Éirbfh©LtªJ És¡F¥nghlî«, aªâu« t©o bfh©LtªJ F¥igthuî«, ïaªâu« it¤J üš ü‰fî« berî brŒaî«, óÄ¡FŸuÆš nghlî« mšyhkš, njr ey¤â‰nfh ViHfŸ ãiH¥ã‰nfhv‹d brŒtJ v‹W nahá¡f neunkh ò¤ânah ïšyhkš nghF«gofšÉ f‰ã¡f¥g£L tU»wJ.

ga§bfhŸËahfî« v¥bghGJ« j‹id¡ fh¥gh‰¿¡ bfhŸtânyna fU¤JŸsjhfî« FofËl¤âš rjhfhyK« rªnjfKŸsjhfî« m‹ãdhš mšyhkš J¥gh¡», Õu§», btoF©odhšMStjhfî« ïU¡»w xU murh§f¤âÅil ït‰iw¤ jÉu eh«ntW v‹d vâ®gh®¡fKoí«?

Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925

Page 68: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1135Fo muR - 1925 134

m»y ïªâa njrgªJ Phgf Ãâ

njrgªJ jhr® ïuî gfyhŒ¢ brŒant©Lbkd¡ fUâ tªj»uhk îkhz ntiy brŒí«bghU£L ïªÃâ tNÈ¡f fhªâ mofŸ,g©oj kâyhš neU, rnuh#Å njÉah®, #«dhyhš g#h{, ã.Ì.nu,brsf¤ mÈ, #tAÇyhš neU KjÈa mÇa jiyt®fŸ X® nt©LnfhŸ ÉL¤JŸsh®fŸ. ïªÃâia¥ ãurhu¤â‰F¢ bryî brŒa¥gl¥nghtâšiy. go¤jt®fis »uhk§fS¡F mD¥ã m§F mt®fŸ»uhk îkhz ntiyfŸ brŒtj‰nf bryî brŒa¥gL«. jhr®ïw¥gj‰F ïu©L âd§fS¡F K‹d® jh®Íȧ»š “vdJ nehŒFz¥g£lîl‹ »uhk§fËš ïuh£od§fis¥ gut¢ brŒtj‰nfnt©oa Ka‰á brŒa¥ngh»nw‹” v‹W fhªâ mofËl« T¿dhuh«. czÉšyhJ thL« k¡fis¡ fh¥gj‰F ïªÃâ nt©L tJÄfî« mtáakhF«. ï¡»uhk îkhz ntiyna ek¡F¢ Rjªju¤ij mË¡f¡ToaJ. efu§fŸ v‹D« ngŒfË‹ ehfßf« v‹D«khia xʤJ k¡fŸ všnyhU« »uhk thœî thœªJ, g©il¡if¤bjhÊiy cÆ® bgw¢brŒjš nt©L«. ïªÃâahdJ ïªâahbt§F« »uhk îkhz ntiy brŒtj‰F cgnahf¥gLkhifahšx›bthUtU« vËatuhÆD« rÇ, brštªjuhÆD« rÇ j§fsJr¡â¡nf‰wthW cjÉ brŒJ jhrÇ‹ ÉU¥g¤ij Ãiwnt‰wnt©LtJ mtáabkd ah« Twnt©Ltâšiy.

Fo muR -– Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR -– Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR -– Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR -– Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR -– Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925

rh°âÇahÇ‹ njrhãkhd«

âU.É.v°.ÓÅthr rh°âÇahiu m¿ahj ïªâa® ïuh®v‹gJ cWâ. ekJ njrhãkhÅfËš xUtuhf mtU« És§»tU»‹wh®. M§»nya® ïJtiuÆY« ïªâa®fS¡F mˤjg£l§fËš caÇa g£l¤ij¥ bg‰wtuht®. ïu©blhU eh£fS¡FK‹d® mt® jkJ njrhãkhd¤â‹ MH¤ij ïªâaU¡F msªJfh£oÆU¡»wh®. eh£o‹ j‰fhy muáaš Ãiyia¥ g‰¿¢ áwªjnjrhãkhÅfË‹ mã¥ãuha§fis m¿a nt©o ‘g«ghŒ »uhÅfš’ g¤âÇif áy nfŸÉfis ÉL¤âU¡»wJ. m¡nfŸÉ fS¡F¥gâš mˤj bgÇah®fËš ekJ rh°âÇahU« xUt®. m¡ nfŸÉfËš x‹W ã‹tUkhW:- “mªÃa eh£L Mil mÂtij É£LÉl¤ jh§fŸ jahuhf ïU¡»Ö®fsh? jh§fŸ mªÃa Miliacgnah»¤J¡ bfh©L tÇ‹, Rnjá ïa¡f« K‹nd‰wkila mijÉ£LÉl xU¥gL»Ö®fsh?” ï¡nfŸÉ¡F ‘ïšiy’ v‹W xnuth®¤ijÆš ekJ rh°âÇah® gâš T¿É£lh®. v‹nd ïtuJnjrhãkhd«! v‹nd ViH ïªâa k¡fËl¤J ïtU¡FŸs ngu‹ò!ViH ïªâa k¡fŸ ghLg£L¡ bfhL¤j tÇ¥gz¤âš cyfŠR‰¿tªj ekJ rh°âÇahuh ïªâa ViH k¡f S¡F ïu§f¥ngh»wh®?všyh« btW« gf‰fdnt. M§»y khiaÆš mGªâ¡ »l¡»wh®ght« ekJ rh°âÇah®. M§»y nkhf¤â‹ tÈikna tÈik! bg‰wjhiaí« ãwªj bgh‹dh£ilí« cj¿¤ jŸËÉL«go rh°âÇah®ngh‹w c¤jk®fisí« btU£o ÉL»‹wJ. rh°âÇah® ÚLÊ thœf!

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1925

Page 69: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1137Fo muR - 1925 136

ï‹D« x‹Wï‹D« x‹Wï‹D« x‹Wï‹D« x‹Wï‹D« x‹W

xU g¡â Ãiwªj fztD« kidÉí« j‹ K‹ndh®fS¡Fââ bfhL¥gJ nghyî«, mt‰iw ònuh»j®fŸ th§» _£il¡ f£o¡bfh©L…...... å£L¡F¥ nghtJ nghyî« xU á¤âu« tiua¥g£oU¡»wJ. ïJ e«kt® nahridÆšyhkY« gh¤âuk¿ahkY« ââbfhL¡F« gƤâa¡fhu¤ jd¤ij¡ fh£l F¿¥ã£lJnghšïU¡»wJ. ïit Kiwna jÄœehL, t§fhË, CÊa‹ ïitfËšfhz¥gL»wJ.

Fo muR–- f£Liu - 26.07.1925Fo muR–- f£Liu - 26.07.1925Fo muR–- f£Liu - 26.07.1925Fo muR–- f£Liu - 26.07.1925Fo muR–- f£Liu - 26.07.1925

eh‹F á¤âu§fŸ

xU jÄœ eh£L¥ bg© eh£oakhLtJ nghyî« xU jÄœeh£L................‹ M£LÉ¥gJ nghyî« á¤âu« vGâ, 炙yhªâšnjáa¡ T¤J v‹W bgaÇl¥g£oU¡»wJ.

ïJ jÄœehL Rauh{a¡f£á fhÇajÇáahŒ ïUªj xUt®ï§»yhªJ¡F njáa ãurhu¤â‰F nghtjhf¢ brh‹dijí«, mt®nghF«nghJ xU eh£oa¥ bg©Q« Tl¥ nghÆU¡»wJ v‹Wbrhštijí« F¿¡»wJ nghš ïU¡»wJ.

k‰bwh‹Wk‰bwh‹Wk‰bwh‹Wk‰bwh‹Wk‰bwh‹W

xUt® xU khËifÆš m‹Åa cilíl‹ xU ifÆšáfbu£L« k‰bwhU ifÆš ãuhªâ¡ nfh¥igí« g¡f¤âš xUrhuha¡ F¥ãí« mU»š xU bgh£yU« ïU¡f mJrka« kfh¤khcŸns tu clnd ntiy¡fhuid¡ T¥ã£L Û£o§F¡F¥ nghfnt©L«, Û£o§F¡F cL¤Jtjhd fj® cil bfh©Lth v‹WbrhštJ nghš xU á¤âu« kfh¤khÉ‹ òJ áZa®fË‹ bgUikia¡ fh£LtJnghš tiua¥g£oU¡»wJnghš ïU¡»wJ. ïJfšf¤jhÉš kfh¤khÉ‹ ãua¤jd¤jhš nka® Md $kh‹br‹F¥jh mt®fË‹ j‹ikia¡ fh£l F¿¥ã£lJ.

ïÅí« x‹WïÅí« x‹WïÅí« x‹WïÅí« x‹WïÅí« x‹W

nrukhnjÉ FUFy¤âš xUt® jhoíl‹ fhšnkš fhšngh£Lc£fh®ªJ guh¡»uk¤Jl‹ xU ifÆš Ûiria¤ bjh£L¡bfh©Lk‰bwhU ifÆš ga¥glhâU§fŸ xU if gh®¥ngh« v‹W mgah°j« fh£o¡bfh©L«, FUFytháfŸ jh§fŸ ïU¡F«nghJv§fS¡F v‹d ga« v‹W« brhšYtJnghyî« c¤âuÉšyhkštu¡TlhJ v‹W FUFy thÆÈš xU gyif vGâ¡ f£o¤ bjh§fÉ£L ïU¥gJ nghyî« tiua¥g£oU¡»wJ. ïJ jÄH®fËl«mâfkhŒ gz« tNȤJ¡bfh©L jÄœ¡ FHªijfis ïÊîgL¤Jtij¥ g‰¿¡ nf£lhš mj‰F åÇa« ngRtij¡ F¿¡»wJ nghšïU¡»wJ.

Page 70: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1139Fo muR - 1925 138

ngÇlK« th§»¡bfh©L ïUtiuí« âU¥â brŒí«go uhÍ brŒJmªj uhÍ¡F V‰wÉjkhŒ j§fŸ Ô®¥ig mˤJ ÉL»‹wd®. áyjUz§fËš xU f£á¡fhuU¡F¤ bjÇahkš k‰bwhU f£á¡fhuÇl«ï›tsɉF¡ FiwÉšyhj bjhif¡nfh, j©lid¡nfh Ô®¥ò¢brŒ»nw‹ v‹W«, ï‹bdhU f£áahÇl« ï›tsî¡fâfkšyhjbjhif¡nfh, j©lid¡nfh Ô®¥ò¢ brŒ»nw‹ v‹W« ïUtÇlK«th§»¡ bfhŸStJ«, áy jUz§fËš bgÇa j©lid brŒant©oaijnah bgÇa bjhif¡F¤ Ô®¥ò¢ brŒa nt©oaijnahFiwªj msɉF¢ brŒtjhŒ¢ brhšÈ th§FtJ«, ï‹D« áyrªj®¥g§fËš j§fËlKŸs Étfhu§fËš Ãaha« ï‹dhU¡F¤jh‹ v‹W bjǪJ mªj¡ f£áahÇl« th§»¡ bfhŸStJ« ï¥goï‹D« mnef ÉjkhŒ th§f¥gL»‹wd. ï¥go th§f¥gL«yŠr§fŸ bgU«gh‹ikahŒ KGtJ« jh§fns miltâšiy.nkš mâfhÇfS¡F« g§F bfhL¡f neÇ£L ÉL»‹wJ. mªj¥ g§Fv‹gJ bjhifahfnth, r¥isfŸ _ykhfnth, rhkh‹fshfnth,ntWÉjkhŒ mtiu¤ âU¥â brŒtj‹ _ykhfnth g§F brY¤âah»ÉL»‹wJ. m¥go¢ brY¤â nkyâfhÇfS¡F ešytdhŒ elªJbfh©l ï›tâfhÇfŸ btF ijÇakhŒ j§fSila Ô®¥òfis¡fil it¤J Éahghu« brŒtJ nghš ɉW tU»‹wd®. bghJ#d§fS« filfËš f¤jÇ¡fhŒ, thiH¡fhŒ Éiyngá th§FtJnghy Ô®¥ig Éiy¡F th§F»‹wd®. ïit bgU«ghY« btË¥gilahd ïufáa§fshŒ És§F»‹wd. Éah{a§fS«, Étfhu§fS« mâfkh»¡ bfh©L tUtj‰F ekJ eh£L t¡ÑšfŸ K¡»a¡fhuzbk‹W brhšYtJ xU g¡fÄUªjnghâY«, ïªj yŠr«th§fY« bfhL¡fY« mj‰F v›Éj¤âY« FiwªjJ mšybt‹nwbrhšyyh«. nkš mâfhÇfŸ v‹W brhšy¥gLnth® yŠr« th§F«Ñœ mâfhÇfËl« g§F th§fhÉ£lhY« FU£L¤jdkhd mãkhd¤jhnyh, ntW ágh®á‹ fhuz§fshnyh, j§fŸ ïZl« nghšel¡»wh®fŸ v‹gâdhnyh, mšyJ jh« th§FtJ nghynt mtU«th§»É£L¥ nghf£L« v‹W fUiz fh£Ltâdhnyh, j«Kilankš mâfhÇ¡F nt©oatuhfî« ïU¡»‹wh®fŸ v‹w fhuz¤âdhnyh, m‹¿í« uhéa Éõa§fËš r®¡fhU¡F mDTykhŒmtuJ kdrh£á¡F ÉnuhjkhŒ mnef« ngiu¤ j©lid brŒJŸsh® v‹nwh, btŸisaU¡F« ïªâaU¡F« elªj Étfhu§fËš,btŸis¡fhuU¡F mDTykhf¤ Ô®¥ò¢ brŒJŸsh® v‹nwhï¤âahâ fhuz§fshš v›tsî btË¥gilahí«, v›tsî k¡fŸtUªJ«goahí«, yŠr« th§»dhY« ftÅ¡fhkš É£L ÉL»‹wd®. yŠr« v‹W brhšYtJ rhjhuzkhŒ nghä°, ÇtÅô, ïŠáÅa®, it¤âa«, ghu°£, rhš£ KjÈa ïªj ïyhfh¡fS¡F¥ ãwÉ¡

yŠr«

ekJ eh£oil ïJfhiy murh§f CÊa®fS¡FŸS« bghJk¡fS¡FŸS« yŠr« th§FtJ« bfhL¥gJ« Äfî« vËatH¡fkhf¥ nghŒÉ£lJ. k¡fËilna ï›Éj tH¡f§fis ïÊthŒ¡ fUJ« kd¥gh‹ikí« kh¿É£lJ. murh§f CÊa®fŸv‹ngh® X® CÇÅ‹W« k‰bwhU CljF kh‰w¥g£L tªjhš Kj‹Kjyhf mªj CÇš yŠr« th§»¡ bfhL¡F« juf®fis¤ njLtJjh‹ mnefkhŒ mt®fsJ ntiyahŒ ïU¡»‹wJ. bghJk¡fS«murh§f Úâk‹w§fËnyh, îthf k‹w§fËnyh j§fS¡F VnjD«mYtšfŸ V‰g£lhš yŠr« th§»¡ bfhL¡f¤ juf®fis¤ jh‹KjÈš ehL»wh®fŸ. ï›ÉU T£l¤jhÇilÆD« yŠr« th§fî«bfhL¡fî« j‰fhy« bgU«ghY« t¡Ñš T£l§fËÈUªnj juf®fŸbjǪbjL¡f¥gL»‹wd®. ïjdhš Ãaha k‹w§fËš Étfhu§fis¤ jh¡fš brŒant©oa f£á¡fhu®fŸ Ãahahâ gâfS¡F¤juf®fshŒ ïU¡F« t¡ÑšfŸ ahnuh, mt®fËlnk mâf« bršY»‹wd®. áy t¡ÑšfS« j§fS¡F ï›tsî, Ãahahâgâ¡Fï›tsî v‹W ngána bjhif th§F»‹wd®. áy mâfhÇfŸ yŠr«th§Ftâšiy v‹W brhšÈ¡ bfh©L á‰áy t¡ÑšfËl«ánefkhfî«, jh£r©akhfî«, ghug£rkhfî« elªJ bfh©L, mj‹_ykhf t¡ÑšfS¡F tU«go brŒJ it¤J mt®fËl« gzkhfmšyhkš ntW tÊfËš jh§fŸ yhg« mil»‹wd®. ïijtH¡f¤âš yŠr« v‹W brhšyhÉoD«, ïJngh‹w brašfŸc©ikahd yŠr¤â‹ gyidna c©lh¡F »‹wJ. jh£r©a«fh£l¥gL« t¡ÑšfŸ ïj‹ gydhŒ yŠr« v‹»w bgauhšïšyhÉoD«, ntW tÊÆš f£á¡fhu®fËlÄUªJ bg‰W¡bfhŸS»‹wd®. ïjdhš mnefkhŒ ï›tH¡fKŸs t¡ÑšfËl«jh‹ f£á¡fhu®fŸ bršY»‹wdnu m‹¿, bf£o¡fhu®fshfî«, nah¡»akhfîKŸs t¡ÑšfËl« bršYtâšiy. murh§fCÊa® v‹W brhšY« mâfhÇfS« yŠr« th§Ftâš gyÉjj¤Jt§fis cgnah»¡»‹wd®. áy® ïu©L f£á¡fhuÇl« Éahghu« ngRtJ nghš ngá, mâf bjhif bfhL¤jtD¡F mDTykhfnt j§fŸ Ô®¥ig¡ bfhL¡»‹wd®. áy rka§fËš ïu©L

Page 71: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1141Fo muR - 1925 140

eh‹ v‹d brŒaKoí«? nt©Lkhdhš mªj c¤ânahf°jiu ntW CU¡F kh‰w Koí«. nf° vL¤J elto¡ifel¤jnt KoahJ. m¥go VjhtJ Mu«ã¤J É£lhš rhâmãkhd§fS«, ágh®RfS« tªJ fG¤ij K¿¤JÉL»wJ. mj‰F« Jªjhš ekJ ngÇš VnjD« bf£lv©z¤ij¡ f‰ã¤J¥ gÊiaí«, VjhtJ xU bf£lbgaiuí« V‰gL¤â ÉLtnjhL e«Kila ÉU¤âiaí«bfL¤JÉL»‹wd®.

bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® : m¥go Mdhš mtiu ntW CU¡fhtJ kh‰¿¤bjhiy¥gJjhnd !

bgÇabgÇabgÇabgÇabgÇac¤ânahf°j®:c¤ânahf°j®:c¤ânahf°j®:c¤ânahf°j®:c¤ânahf°j®: ïjdhš v‹d bghJ e‹ik Éisí«? ïªj CÇš

th§Fgt® m§FnghŒ th§F»wh®. ï¥bghGJ mt®ïU¡F« CuhtJ gz¡fhu®fS«, yŠr« bfhL¡f¥ gH»dt®fshfî«, yŠr« bfhL¡»nwhnk v‹W tU¤j¥glhjt®fS« ïU¡»w CuhF«. ïÅ mtiu ïijÉ£LntW CljF kh‰¿dhš m§F nghŒ filit¤J Éahghu«Mu«ã¥gj‰FŸ å© bf£l thrid V‰g£LÉL«.

bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® : rÇ, rÇ m¥go Mdhš x¤JiHahjh® ngÇšj¥ãjnk ïšiyna?

bgÇabgÇabgÇabgÇabgÇac¤ânahf°j® :c¤ânahf°j® :c¤ânahf°j® :c¤ânahf°j® :c¤ânahf°j® : ah® j¥ãj« brhšY»wh®fŸ?

Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925Fo muR - f£Liu - 26.07.1925

FzkhŒ ïUªJ murh§f¤jhY« bghJk¡fshY« rf#ªjh‹ vd¡fUâ ftÅ¡fhkny mDkâ¡f¥g£L tªâUªj nghâY«, #d§fË‹ thœî - jhœÉ‰F¥ bgÇJ« fhuzkhÆU¡»w áÉš, »ÇÄdšïyhfh¡fËš Tl jiyÉǤjho tU»‹wd. ït®fËš áy® gzK«,neh£L« th§»dhšjh‹ yŠrbk‹W«, ntWÉj fhÇa§fŸ v‹dbrŒjhY« yŠr« ïšiy v‹»w v©z¤Jlndna j§fŸ fhÇa§fis¢ brŒ»‹wd®. rhjhuzkhŒ c¤ânahf°j®fËš yŠr« th§fhjtiu k‰w mâfhÇfS« K£lhŸ v‹nw fUJ»‹wd®. mnefkhŒmt®fS¡F nkš c¤ânahfK« »il¥gâšiy. jh§fŸ yŠr«th§Ftâšiy v‹»w mf«ght¤jhš nkš mâfhÇfis ït®fS«ïy£áa« brŒahâUªJÉLtJ. mjdhš nkš mâfhÇfŸ ït®fis¡ bfL¤J ÉL»‹wd®. ïit ï¥goÆU¡f, mâfhÇfËnynaáyU«, go¤jt®fËš áyU« jh§fŸ xU F‰wK« brŒahkš c¤ânahfK« nkš c¤ânahfK« r«ghâ¥gj‰fhfnt MÆu« gâdhÆu¡fz¡fhfî« bfhL¡f nt©o V‰g£L¥ nghŒÉL»‹wJ. áyc¤ânahf°j®fŸ th§f ïZl¥glhjt®fshÆUªjhY« nkš c¤ânahf°j®fS¡F¡ bfhL¡fî«, bryî brŒtj‰F« v‹nw yŠr«th§f nt©oat®fshŒ ÉL»wh®fŸ. áy ïyhfh¡fËš yŠr« kh_yhfnt fUj¥g£L tU»‹wJ. áy mâfhÇfŸ jh« th§fhâUªjhšnghJ« v‹W, k‰wt®fŸ th§FtJ e‹whf¤ bjǪâUªj nghâY«ftÅahkny ïUªJ ÉL»wh®fŸ. ï›Éjkhf mâfhÇfË‹nah¡»aij ftÅ¡f¤jFªj msɉF¥ bgU» tU»wJ. v›tsî%ghŒ r«gs« bfhL¤jhš yŠr« th§f kh£lh®fŸ v‹W brhšYtj‰F xU bjhifna ïšyhkš nghŒÉ£lJ.

ášyiw c¤ânahf°j®fŸ th§F« yŠr« m›tsîbfLâia c©lh¡fhÉ£lhY«, mj‹ Égu§fis¥ g‰¿¥ ã‹d®vGJnth«. fîut c¤ânahf°j®fS« yŠr« th§FtJ rf#kh»É£ljšyhkš, murh§fK« mDkâ¤JÉL« nghÈU¡»wJ. yŠr«ÉõakhŒ xU bgÇa mâfhÇ¡F«, xU bgÇa kÅjU¡F« elªjr«ghõizia kh¤âu« vGâÉ£L ïij Ko¡»nwh«.

bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® :bgÇa kÅj® : v‹d Iah, c§fŸ ïyhfhit¢ nr®ªj xU bgÇac¤ânahf°j® ï›Éjkhf yŠr« th§F»whnu, v§fS¡Fvšyh« btËÆš jiy Ú£Ltj‰F bt£fkhŒ ïU¡»wnj,ïij¥g‰¿¡ nfŸÉKiw ïšiyah ?

bgÇabgÇabgÇabgÇabgÇac¤ânahf°j®:c¤ânahf°j®:c¤ânahf°j®:c¤ânahf°j®:c¤ânahf°j®: M«! všyhU¡F« bjǪjJjh‹. Mdhš

Page 72: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1143Fo muR - 1925 142

J¡F cgnahf¥gl¡Toat®fis c©lh¡F« c‰g¤â rhiy.bko¡fš fhny{ v‹D« it¤âa¥ gŸË¡Tl« eh£L it¤âa¤ij¡ bfhšy vk‹fisí«, Óik kUªJfis ɉf¤ juf®fisí«c©lh¡F« c‰g¤ârhiy.

6.ïªâahÉš #hâ mf«ght« ïU¡»wtiuÆš ïªâa®fŸj§fSila nah¡»aijÆdhnyh, x‰WikÆdhnyh, rhk®¤âa¤âdhnyh m‹Åa M£áÆÈUªJ Éyf Koant KoahJ. xU rka«M§»nyaÇ‹ bfhLikÆdhnyh, K£lhŸjd¤âdhnyh ïªâahM§»nya®fis É£L Éy»dhY« Éyfyh«. Mdhš ïªâa®if¡F tUkh v‹gJ kh¤âu« mâf rªnjfªjh‹.

7. jÄH®fŸ j§fŸ m¿ah¤jd¤âdhš btŸis¡fhuiu¤ Jiuba‹W«, ãuhkz®fis rhÄba‹W« T¥ãLtnjhL ït®fis¡f©lhš jhnk K‹ kÇahij brŒa nt©Lbk‹W«, mâY«ãuhkz¢ áWtid¡ f©lhY« F«ãlnt©oaJ kj j®kbk‹W«v©Q»wh®fŸ.

8.xU ntiy¡fhf¥ nghl¥g£l É©z¥g§fËš M§»y¤âš bgÇa gߣir gh° brŒjtndh k‰W« gy gh° brŒjtndhngh£l É©z¥g¤ij¤jh‹, v#khddhÆU¥gt‹ ftÅ¡f nt©Lbk‹gJ«, mtU¡F¤jh‹ ntiy bfhL¡fnt©Lbk‹gJ« bghW¥g‰wJ« K£lhŸjdkhdJkhF«. ntiy¡F nt©oa nah¡»aijïU¡»wjh? ïšiyah? v‹W gh®¥gJjh‹ »ukkhdjhF«. bf£o¡fhuU«, nah¡»aUkhdt®fS« bk£ÇFnyr‹ go¤jt®fËš ïU¡»wh®fŸ. nrh«ng¿í«, mnah¡»a®fS« ã.V. , v«.V., go¤jt® fËšïU¡»wh®fŸ.

9.jÄœeh£L Rauh{a¡ f£á v‹gJ j‰fhy« r£lrig, Íšyhngh®L, jhÿfh ngh®L, KÅághÈ£o KjÈa °jy °jhgd§fËšãuhkzušyhjhU¡F V‰g£oU¡F« Mâ¡f¤ij xʤJ kWgoí«ãuhkz Mâ¡f¤ij V‰gL¤jnt njh‹¿ÆU¡F« xU Nœ¢áahF«.

Fo muR - f£Liu - 02.08.1925Fo muR - f£Liu - 02.08.1925Fo muR - f£Liu - 02.08.1925Fo muR - f£Liu - 02.08.1925Fo muR - f£Liu - 02.08.1925

etu¤âd«- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹

1. rhâ¡f®tK«, _le«ã¡ifí« ïªâa®fËš ãuhkz rnfhjuÇlkh¤âu« ïU¥gjhf v©QtJ ãrF, ãuhkzušyhj áytF¥ghÇlK«, gŠrkbu‹nghÇ‹ áy tF¥ghÇl¤âY« ïU¡»wJ.Mdhš, ït®fŸ go¥goahŒ nkš rhâah® v‹nghÇl¤âÈUªJjh‹f‰W¡bfh©lt®fŸ.

2. ãuhkz®fS«, mt®fis¥nghš eo¥gt®fS« j§fŸbg©fŸ Éjit M»É£lhš bgU«ghY« mt®fis Éfhu¥gL¤jnt©Lbk‹w v©z§bfh©nl, f£lha¥gL¤â bkh£ilao¥gJ«, eiffis¡ fH‰¿ÉLtJ«, btŸis¤J bfhL¥gJ«,miutÆW rh¥ghL nghLtJkhd bfhLikfis¢ brŒJ tU»wh®fŸ. Mdhš, ït®fS¡fl§fhj áy °âßfŸ taJ br‹wt®fsh»í«bkh£ilao¤J¡ bfhŸshkY«, eiffŸ ngh£L¡bfh©L«, fhŠáòu«, bfhuehL KjÈa C®fËÅ‹W« tU« g£L¥òlitfis¡f£o¡bfh©L« eh‹F ng® e‹whŒ rh¥ã£L¡ bfh©LÄU¡»wh®fŸ.

3.#°o° f£á¡F¥ ghku #d§fËl¤âš bršth¡F ïšyhâU¥gj‰F¡ fhuz«, mt®fŸ r®¡fhiu ittJ nghy ntõ« nghl¡Tl ga¥gLtJjh‹. ghku #d§fŸ r®¡fhiu itjhšjh‹ rªnjhõ¥gLth®fŸ. VbdÅš r®¡fhÇ‹ elto¡if mt®fS¡F¥ ão¡fÉšiy.

4.M§»y« go¤J¥ gߣirÆš njWtnj ò¤ârhȤjdbk‹W«, bf£o¡fhu¤jdbk‹W« brhštJ m¿ahikahF«. cU¥nghl¥ gH»dtD«, Phgfr¡âíŸstD« vijí« go¤J gh°g©ÂÉlyh«. cU¥nghl¥ gHfhjtD«, Phgfr¡âÆšyhjtD«gߣirÆš jt¿Élyh«. Mdhš, go¤J¥ gh° g©Âdt‹mnah¡»adhfî«, K£lhshfî« ïU¡fyh«. go¤J« gh° brŒahjt‹ bf£o¡fhudhfî«, nah¡»adhfîÄU¡fyh«.

5.gŸË¡Tl§fS«, fhny#& fS« moikfis c©lh¡F«c‰g¤ârhiy. yh fhny{ v‹D« r£l¥ gŸË¡Tl« njr¤ Jnuhf¤

Page 73: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1145Fo muR - 1925 144

mšyJ btŸis¡fhu¥ bgÇa uhQt mâfhÇfŸ e«Kila uhQtmâfhÇfËl« e«ik¢ RL v‹W brh‹dhš ïªâa uhQt mâfhÇfŸ Rlhkš ïU¥gh®fŸ v‹W Ãid¡»whuh? mšyJ áy ngU¡F¥bgÇa bgÇa r«gs« th§»¡ bfhL¤J É£lhš mt®fŸ nah¡»a®fshŒ ÉLth®fŸ v‹whtJ, ïªâahÉ‹ jǤâunk mjdhš xʪJnghŒÉL bk‹whtJ Ãid¡»whuh? ‘óid f©iz _o¡bfh©Lghiy¡ Fo¥gJ nghy’ kfh¤kh fhªâ j§fŸ tr« ïU¡»wh®fbs‹WïWkh¥òl‹, j§fŸ thÆÈUªJ tUtbjšyh« ntjth¡bf‹WÃid¤J¡ bfh©L jh§fŸ vJ nt©LkhdhY« brŒayh« v‹WJÂth®fnsahdhš ïªâa®fbsšyh« R¤j¥ig¤âa¡fhu®fŸ,K£lhŸfŸ v‹W ït®fŸ Ãid¤ âU¥gjhf¤jh‹ mj‰F m®¤j«.kfh¤kh fhªâia nt©Lkhdhš ït®fŸ fZl ÃiyikÆš bfh©LtªJ É£LÉl¡ TLnkaš yhkš, kfh¤kh ït®fŸ g¡f¤â ÈU¡»wfhuz¤âdhš ït®fŸ brh‹dbjšyh« #d§fŸ nf£gh®fbs‹WÃid¥gJ gf‰fdthf¤jh‹ Koí«.

Fo muR - jiya§f«- 02.08.1925Fo muR - jiya§f«- 02.08.1925Fo muR - jiya§f«- 02.08.1925Fo muR - jiya§f«- 02.08.1925Fo muR - jiya§f«- 02.08.1925

ïj‰F¥ bgabu‹d ?

Rauh{a¡ f£áah® fh§»u° x¤JiHahikia¡ ifÉ£lnghâY« jh§fŸ x¤JiHahikia Él¥nghtâšiyba‹W«,Äjthj¡ f£áí« #°o° f£áí« r®¡fhnuhL x¤JiH¥gjhfî«,x¤JiHahjhU¡nf X£L¡ bfhL¡f nt©Lbk‹W«, nj®jš rka§fËš nkilÛJ ËW ngá ghku #d§fis Vkh‰¿ X£L¥ bgW»wh®fŸ. Rauh{a¡ f£áÆ‹ všyh ïªâa¤ jiyt uhd nkhâyhšneUmt®fŸ âObu‹W r®¡fhuhš V‰gL¤j¥g£l uhQt¡ fÄ£oÆšm§f¤âd® ntiyia x¥ò¡bfh©lh®. ïj‰F khj¡fz¡fhdr«gs« tuhÉ£lhY« âd¡fz¡fhd r«gs« c©L. âd« 100, 200åj« r®¡fhuh® bfhL¥gh®fŸ. ‘k£ok‹’ fÄ£oÆš m§f¤ij V‰W¡bfhŸS«go r®¡fhuh® brh‹dnghJ«, j§fŸ mã¥ãuha¤ijahtJbrhšY§fŸ v‹W nf£lnghJ«, m§f« bgw Koahbj‹W«, r®¡fh®fÄ£oÆ‹ K‹ rh£áa« brhšy Koah bj‹W« brh‹dt® mj‰FŸshf r®¡fhÇl¤âš v‹d ešy nah¡»a ijia¡ f©LÉ£lh®?r®¡fhnuhL x¤JiH¤J fÄ£oÆš m§f« bg‰W r®¡fh® mâfhÇfnshL C® CuhŒ¤ âǪJ rh£áfis ÉrhǤJ T£L bk«g®fSila mã¥ãuha¤njhL fyªnjh mšyJ jÅ ahjh°J vGJtj‹ _ykhfnth j‹Dila mã¥ãuha¤ij bjÇa¥gL¤j¥ngh»wh® v‹gâš bfhŠrK« rªnjfÄšiy. Í‹dh, rh°âÇ, átrhÄmŒa®, uhkȧfŠ br£oah®, uhkrhÄ KjÈah® KjÈat®fŸïijÉl ntW v‹d brŒjh®fŸ? brŒa¥ ngh»wh®fŸ? neU mt®fS¡F uhQt¡fÄ£o K¡»akhdjhf¤ njh‹wyh«. Í‹dh mt®fS¡F k£ok‹ fÄ£o K¡»akhdjhf¤ njh‹wyh«. ehis¡FV.bu§frhÄ mŒa§fhU¡F«, v«.nf. M¢rhÇahU¡F« áy ngU¡Fc¤ânahf« r«ghâ¥gJ« áy #hâah® jhœªjt®fŸ v‹W brhšYtj‰F« xU fÄ£o njr e‹ikia c¤njá¤J V‰ghL brŒant©oaJ Kiwna mtáa« v‹gjhf¤ njh‹wyh«. mJ rÇah,j¥gh v‹»w Éõa¤ij¥g‰¿ ek¡F¡ ftiy ïšyhÉ£lhY« ïJx¤JiH¥gh, x¤JiHahikah v‹gJjh‹ bjÇant©L«. neUmt®fŸ uhQt¡fÄ£oÆš j‹Dila mã¥ãuha§fis vGâïªâa®fS¡F uhQt c¤ânahf« th§»¡ bfhL¤J É£lhš mt®fis¡ bfh©nl ïªâahit b#ƤJ Élyhbk‹W« Ãid¡»whuh?

Page 74: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1147Fo muR - 1925 146

cyf« ngh‰W« kfh¤kh

muáaš Éõa¤âš ngj« bfh©l áy® fhªâaofS¡Fbršth¡F¡ FiwªJ tU»‹wbjd¡T¿ tU»‹wd®. ï¡T‰WMjhuk‰wJ. fhªâaofË‹ m‹gU«, ÓlUkh»a ó{a® M©L%°xU g¤âÇifÆš ïªâa r£lrigÆ‹ m§f¤âd®fŸ ãÇ£oZghuhSk‹w¤â‹ m§f¤âd®fŸ ngh‹W j‰fhy ehfßf¤ âš ka¡fK‰WŸsh®fŸ. ghku #d§fns, fhªâaofË‹ c©ik cgnj r¤ijm¿ªJ îkhz ntiyÆš âis¤J É»‹wd® vd tiuªJŸsh®.ïij c©ikba‹W vtU« TWt®. nkdh£L ehfßf¤ âš ka¡fK‰W ÉF« muáašjªâÇfS¡F,v«bgUkhÅ‹ â£l« TlhJjh‹.îkhz¤ â£l¤ij Ãiwnt‰WtJ fodnk. e« eh£il¥ ngh‹nwÓd njr¤âš ïJfhiy thL« vËa k¡fŸ kfh¤ khɉF xU foj«mD¥ãíŸsh®fŸ. cy»š Rjªâuk‰W thL« ehLfŸ všyh« fhªâaofis¤ Jiz¡F¡ Twd. všyh¢ Rjªâu« bg‰w nkšeh£odU« fhªâia VRehj® vd¥ ngh‰¿¥ òfœ»‹wd®. ïªÃiyÆš m¥bgÇahU¡F kâ¥ò¡ FiwªJ tU»‹wbjd¡ TW« muáaš jªâu¡fhu®fis¡ f©L ïu§fhJ eh« ntW v‹ brŒtJ ?

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.08.1925

Ód®fË‹ fâ

ehfßf¤âš áwªJ És§»a Ód®fË‹ Ãiy tutu¤ jhœikí‰W tU»‹wJ. ïªâa®fis¡ fh£oY« ÑœÃiy milªJ tU»‹wh®fŸ. j§fŸ eh£oš RjªâuÄšyhJ mªÃa®fshš ÄUf§fshfel¤j¥g£L tU»‹wd®. mt®fsJ Ãiyia¡ TW§fhš cŸs«Jo¡»‹wJ. v‹W KjyhËfË‹ vnj¢rhâfhu« cy»Å‹W«xÊínkh m‹nw cy»‰F ÉLjiy. ViHfŸ ò¤JÆ® bg‰W ï‹òWth®fŸ. #¥gh‹ c£gl ïUgJ mªÃa eh£od® Ód¤ njr¤âÅ‹W« _y¥bghUŸfis Ru©Ltâš Fªjf« V‰gLnkh? v‹»wga¤jhš Ód k¡fis¥ gy m£^Êa§fS¡F M£gL¤â tU»‹wd®. m¡bfhLikfis¢ brhšynt©Ltâšiy. Ód¤ bjhÊyhs®fis ml¡» xL¡» tU»‹wd®. ït®fŸ j§fsJ eh£il¡ fh£oY«Ód njr¤âš mâf« cÇik bg‰¿U¡»‹wd®. ïªÃiyÆš, Ód®fŸM£gL« bfhLikfis m¿ahJ, mt‰iw¡ fisaî« tÊ njlM‰wš ïšyhj g®¡f‹ bA¤ ãuò Ód khzt®fŸ ÛJ ghŒ»wh®.ViH khzt®fŸ bfhLik brŒ»‹wduh? ïu¡fk‰w vnj¢rhâfhunk cUthŒ¤ âu©L És§F« ï«KjyhËfŸ bfhLik brŒ»‹wduh? v‹gij m« KjyhË¡ T£l¤ij¢ nr®ªj g®¡f‹ bA¤ãuò m¿tJ fodnk. ïd« ïd¤ij¤jh‹ nrU«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 02.08.1925

Page 75: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1149Fo muR - 1925 148

»wh®fŸ. x›bthUtU« jŤjÅna x›bthU kidÉílÅUªjhš rªjâí« bryî« mâfkhfÉLbkdtŠá ï¢á¡fd Kiwia¡ifahS»wh®fŸ.

ttt

fšahz¤âY« ïu©L tifí©L. x‹W Kiw¥go brŒa¥gL« Éthf«. k‰bwh‹W KiwÆšyh¢ r«gªj«. eha® bg©fŸe«óâÇba‹D« ãuhkz®fis¢ r«gªj« brŒJ bfhŸtânybgUik bfhŸS»wh®fŸ. ï¥ãuhkz tF¥ghÇ‹ #dr§if Äfî«brh‰g«. r«gªj« brŒJ bfhŸS« eha®¥ bg©O®fË‹ r§ifnahmâf«. ï¡fhuz¤jhš x›bthU e«óâÇ¡F ehiyªJ bg©fŸr«gªj¥gl nt©oajh»wJ.

ttt

e«óâÇfŸ brŒj gh¡»ank gh¡»a«. ãwªjhš nfus¤âše«óâÇahŒ¥ ãw¡fnt©L«. ïšiynaš ï«khÅl¥ ãwÉbaL¥gâš áw¥ãšiy. e«óâÇ rh£rh¤ r¢ájhdªj brh%ãahŒÉs§F»wh®. mtU¡F ïU¡F« kâ¥ò«, tªjid tÊghLfS«ntbwªj khÅl¥ ãwÉ¡F« »ilahJ.

ttt

Kiw¥go xU fztid¥ bg‰w eha®¥ bg©Q«, e«óâÇia¡ fy¥gj‰F¥ nguhtYilatshÆU¡»whŸ. kfhghuj¤âY«,òuhz§fËY« tU¡f¥g£LŸs »UZzid¡ fhQtj‰fhfnfhãfŸ jtŠbrŒjJ nghš, eha®¥ bg©fˉ bgU«ghy® e«óâÇfË‹ r«gªj¤J¡fhf¤ jtŠ brŒJ tU»wh®fŸ.

ttt

ï«nkhf¤J¡F eha® tF¥ãš bg©fŸ k£Lkšy gh¤âukhdt®fŸ. xU e«óâÇ xU ehaiu¥ gh®¤J “c‹ bg©rhâ ešymHFilatshÆU¡»whŸ; ehis¡F c‹ å£L¡F tU»nw‹” v‹WbrhšÈ É£lhš ehaU¡F¥ bgUk»œ¢á V‰g£LÉL«. njtndãur‹dkh» ï¤âUth¡if¥ gf®ªjJnghš v©Qth‹. Xnlhoí«åL bršth‹. j‹ bg©rhâÆl« e«óâǤ j«ãuhDila âUkdir¤ bjÇÉ¥gh‹. mtS¡F V‰gL« k»œ¢á¡nfh msÉuhJ.clnd å£il my§fÇ¥ghŸ, És¡FthŸ, bgW¡FthŸ j‹dhguzhâfis¥ ó£o¢ á§fhǤJ¡ bfhŸthŸ. e«óâǤ âUnkÅíilatuit vâ® neh¡»ÆU¥ghŸ. (bjhlU«)

Fo muR - f£Liu - 02.08.1925Fo muR - f£Liu - 02.08.1925Fo muR - f£Liu - 02.08.1925Fo muR - f£Liu - 02.08.1925Fo muR - f£Liu - 02.08.1925

kiyahs¢ r«ãujha« - á¤âuò¤âu‹

“nfus« thdu thrhu«” v‹wnth® ïÊ¢brhš ïªeh£o‹tH¡f¤âY©L. ï¡nfus¤ij neÇš f©L gHF« gh¡»a« vd¡F¢br‹wth©oš »il¤jJ. M§F eh‹ f©L« nf£litfËš áyt‰iw¡ ÑnH F¿¥ãL»nw‹.

ttt

Ú® Ãy ts¥gKŸs ehLfËš kiyahs« Kj‹ikahdJ.bj‹id, fKF, kh, gyh, KªâÇ, thiH KjÈadî« kutŸË¡»H§F«, bešY« Vuhskhí©L. tUl¤âš 6 khj« ešy kiH bgŒ»wJ. ïa‰if njÉÆ‹ td¥ig mªeh£oš jh‹ f©LfË¡fnt©L«. M©fS«, bg©fS« mâ brsªâÇaKŸst®fŸ. efu§fËY« »uhk§fËY« åLfŸ É£L É£L Érhykhfnt ïU¡»‹wd.

ttt

kiyahËfŸ Äf¢ á¡fdKŸst®fŸ. Ml«gu thœ¡ifmt®fËlÄšiy. MltU¡F«, bg©fS¡F« ïL¥ãš xU J©Lk£Lnk MilahF«. bg©fŸ j§fŸ kh®ig _LtijehfÇfbk‹W fUJtâšiy. mt®fŸ czî« Äf¢ á¡fdkhdnj.jÄHiu¥nghš g‰gy rh«gh® âDRfS«, btF gy bgh¿ašfS«mt®fS¡F¤ njitÆšiy. btªj gU¡ifia, fŠáia¤âUtÈ£L« MdªjkhŒ¡ Fo¥gh®fŸ.

ttt

czÉY«, cL¥ãY« k£L« á¡fdkšy. mt®fŸ ngR«ng¢áY« á¡fdKilat®fns. th®¤ijia mâfkhf¢ brytÊ¡fkh£lh®fŸ. g‰gy Éõa§fisí« ifÉuš rhilahY« f©fË‹kh‰w¤jhY« KfthŒ¡ f£ilÆ‹ mirthY« xUt®¡bfhUt®m¿É¤J¡bfhŸth®fŸ.

ttt

á¡fd« ï›tsîl‹ ÉfÉšiy. fšahz¤âY« mt®fŸá¡fd« fh£Lth®fŸ. m©z‹ j«ãfŸ ïu©L _‹W ng® x‹whf¢nr®ªJ gh©ltiu¥nghš xU bg©iz¡ fšahz« brŒJbfhŸS

Page 76: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1151Fo muR - 1925 150

bj¥go? ãuhJ¡fhu®fŸ brhšY»wgo vGâdhš xU nfRTl ÉfhJ,v#khdiu nfir th§»¥ gâabrŒJ r«k‹ mD¥ã 4, 5 thŒjh¥ngh£L ãwF v‹dnkh brŒJÉL§fns, vnjh v§fS¡F« miu¡fŠá»il¡F« v#khdU¡F«.......

khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:- v‹idah, v#khdU¡F v‹W thŒ¡FŸshfnt KQKQ v‹W ngá¡ bfhŸS»Ö®fns.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- v#khdU¡F¤ bjÇahjJ eh‹ v‹d brhšy¥ngh»nw‹?

khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:- v‹d brhšY§fns.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- v#khd® jf¥gdh® bgÇa v#khd®. khÍ°£nu£lhÆU¡F« nghJ Kjny eh‹ t¡ÑyhÆU¡»nw‹. mt® ahiuí« e«gkh£lh®. v‹id¤jh‹ e«òth®. å£L¡F¡ fhŒfÇ rhkh‹ Kjšbfh©L eh‹jh‹ th§»¡ bfhL¡fnt©L«. v#khd® ï¥nghJïU¡»wJ nghš bgÇa v#khdU« ïUªâUªjhš ånlJ, thrnyJ,v#khd® rnfhjÇfS¡F ï¥go¥g£l j¡f ïl¤J kh¥ãŸisfnsJ.v#khd®jh‹ go¤J¥ gh° brŒJ ïªj c¤ânahf¤â®¡F tU»wnjJ.ïªj rka¤âš vnjh c¤ânahf¤âš ehY fhR r«ghâ¤jhšjhndã‹dho¡F cjî«.

khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:- ï¥bghGJ vd¡F v‹d Fwî? µ 150%ghŒ r«gs« tU»wJ. 100 mšyJ 110 %ghŒ brythŒÉL»wJ. Ûâµ 40 %ghŒ gh§»Æš ngh£L tU»nw‹.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- µ 40%. Ûâ brŒjhš mJ vj®¡F cjî«? v#khd®r«rhu« v‹»w ngU¡fhtJ m«khî¡F eif nt©lhkh?FHªijfŸ go¡f nt©lhkh? 4, 5 bg©fŸ ïU¡»wh¥nghšïU¡»wJ. ( khÍ°£nu£:-( khÍ°£nu£:-( khÍ°£nu£:-( khÍ°£nu£:-( khÍ°£nu£:-ïšiy ïšiy 3 jh‹, k‰wJ v‹ k¢rÅFHªijfŸ) mJfS¡F VjhtJ eif brŒJ nghl nt©lhkh? 2000,3000 bfhL¡fhkš ïJfS¡F ešy go¤j kh¥ãŸisfŸ »il¥gh®fsh? ï¥bghGJ ïbjšyh« ftÅ¡fhkš ïUªJ É£L ehis¡Fbg©fis Ä£lhŒ fil¡fhu®fS¡nfh, mšyJ gÇrhuf®fS¡nfhth f£o¡ bfhL¥gJ?

khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:- mj‰F eh« v‹d brŒayh«. ïj‰F nkšv¥go¥ gz« Ûâ brŒa Koí«? å£L thlif 17%, t©okh£L¡F10%, MS¡F 8%. (ttttt:- nrtf®fŸ ïUªJTlth? kh:-kh:-kh:-kh:-kh:- M«) ßo§ %«KjÈa r¥°»U¥õ‹ 7, 8 %. MŒ ÉL»wJ. FHªijfS¡FJÂk bryî vd¡F« å£o‰F« JÂk bryî ïbjšyh«Fiw¡f Ko»wjh? m¥òw« rh¥gh£L bryî, mJî« Toatiu

khÍ°onu£o‹ ka¡f« - F£o¢rh¤jh‹ - F£o¢rh¤jh‹ - F£o¢rh¤jh‹ - F£o¢rh¤jh‹ - F£o¢rh¤jh‹

xU khÍ°£nu£ å£L¡F xU »H t¡Ñš tU»wh®.

khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:- thU§nfh rh®, brs¡»akh?

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- v‹d brs¡»a« ngh§fŸ, FË¡fî« Éóâ órî«rÇ mj‰Fnkš rh¥ghL KjÈaij¥g‰¿¡ nf£fhÔ®fŸ; t¡ÑšfS¡FVjhtJ ntiyÆUªjhšjhnd.

khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:- V‹ m¥go¢ brhšY»Ö®fŸ? bfhŠrfhykhf¤jh‹ e«k nfh®£L¡F Ú§fŸ tU»wâšiy. KÅÓ¥nfh®£blòo khÍ°£nu£ nfh®£L ïbjšyh« ïšiynah?

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- KÅÓ¥nfh®£ blòo bfy¡l® nfh®£L Énrõ« rhtfhrkhŒ¢ brhšY»nw‹. v#khd® nfh®£L¡nfh K‹nghš nfnrtU»wâšiy. tªjhY« ãuhJ th§F«nghnj jŸËÉl¥ gh®¡»Ö®fŸ. ïšyhÉ£lhš thâ ãuâthâ ïu©Lngiuí« j©o¤J ÉL»Ö®fŸ. v#khd® nfh®L¡nf f£á¡fhu®fŸ tu ga¥gL»wh®fŸ. VjhtJ ijÇakhŒ t¡Ñš it¤J¡ bfh©L tªjhš mªj t¡Ñiy v#khd® kâ¥gnjÆšiy. mtid thbaL¡f ÉLtâšiy. všyh¡nfŸÉfisí« »uhRfisí« v#khdnu nf£L Koî brŒJ ÉL»Ö®fŸ. ãwF v§fS¡F ntiynaJ?

khÍ°£nu£:- khÍ°£nu£:- khÍ°£nu£:- khÍ°£nu£:- khÍ°£nu£:- X, nAh v‹dhyh bf£L¥nghŒÉL»wJ? eh‹c©ik m¿a nt©lhkh? mnef ãuhJfŸ vGâ¡bfh©L tUtbjh‹W, ãukhz th¡F_y« bfhL¥gbjh‹W, ãuhJ¡fhu®fŸ ãuhâšvGâÆU¥gbjh‹W, th¡F_y« bfhL¥gbjh‹W. V‹ ï¥go v‹Wnf£lhš eh‹ ï¥go¤jh‹ brh‹nd‹ Ú brhšY»wgo vGâdhšnf° b#akhfhbj‹W brhšÈ t¡Ñš j‹ÅZl¥go vGâ¡bfhL¤Jmªj¥ gona brhšy¢brh‹dh®. v#khdiu Ã#« brhšY«gobrh‹djhš Ã#« brhšÈÉ£nl‹ v‹W brhšY»wh‹. ï¥go¥g£lãuhJfis eh‹ v‹d brŒtJ Ú§fns brhšY§fns.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- v#khd® ï¥gobašyh« gh®¤jhš eh§fŸ ãiH¥g

Page 77: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1153Fo muR - 1925 152

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-v#khdU¡F mDnghf« nghjhJ, áWtaâš fšahzkhŒ É£lJ. bgÇa v#khd® jaÉny ngh®lhÕáš ntiy »il¤JÉ£lJ. m§nfna ehiyªJ tUõ« ïUªJÉ£lh®. m§FïU¥gt®fŸ Md°£L Md°£L v‹W m®¤jÄšyhj th®¤ijia¡ f‰W¡ bfhL¤J É£lh®fŸ. mij f£o¡bfh©L mG»wh®.e«k o¥o fby¡£l® v#khdU ã.V. Tl go¡fÉšiy. m£l©l®fh¥Õ°l® ntiyÆÈUªJ tªjt®, khj« 2000%. k¢ádD¡FmD¥ò»wh®. ïj‰F xU fhR Fiwªjhš MÕR Fkh°jh¡fŸ nkY«nrtf®fŸ nkY« beU¥ò khâÇ ÉGth®. bgÇa fby¡lU¡F« mªjv#khd® ïl¤âš buh«g¥ ãÇa«

(kh:- r«rhu«)(kh:- r«rhu«)(kh:- r«rhu«)(kh:- r«rhu«)(kh:- r«rhu«) Mkh jh¤jh mt®fŸ å£L¡F m‹id¡FTlbgÇa fby¡l® tªJ fh¥ã rh¥ã£LÉ£L mt®fŸ å£Lm«ò#¤ij åiz thá¡f¢ brhšÈ¡ nf£LÉ£L¥ nghdhuh«. e«kv#khd® nghdj‰F âU«ã¡Tl gh®¡fÉšiyah«. xUk neu«kukh£l ËW É£L bjŒtnk v‹W tªJÉ£lh®. v‹d©il tªJJ¡f¥g£lh®.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- mJ kh¤âukh? ï¥go ïUªjhš v#khdU¡F nkšc¤ânahf« (ãunkhõ‹) Mfth ngh»wJ? ï¥bghGnjv#khdU¡F ÑnH ïUªj ïu©L _‹W ngU¡F jháš MŒÉ£lJ.mâš ïu©L ngU¡F fhaK« MŒÉ£lJ. mt®fŸ bga® o¥ofby¡l® c¤ânahf« bfhL¡f¡ Toat®fŸ bga® #h¥jhÉY«gâa¥g£oU¡»wJ. mt®fŸ všyh« f®kuh#h¡fŸ, mt®fŸ ï§FkhÍ°£nu£lhÆU¡F« nghJ ifbaG¤J kh¤âu« jh‹ mt®fSilaJ. k‰wbjšyh« nrtf®fS« khÍ°£nu£ »sh®¡F«it¤jJjh‹ r£l«. ehD« v‹ãŸisfŸ fšahzbkšyh«m¥bghGJjh‹ brŒnj‹. v#khd® bga® jhášjh® #h¥jhÉš Tlnr®¡f¥glntÆšiy.

khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:- v‹ bga® nr®¡f¥glÉšiy v‹Wc§fS¡F v¥go¤ bjÇí«?

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- e«k kh¥ãŸis fby¡l® MÕR áu°jhÇl«Fkh°jh. ïªj tUõ KjÈš ngh®£L¡F #h¥jh nghL«nghJfby¡l® áu°jhiu it¤J¡bfh©L ngh£lhuh«. m¥bghGJv#kh‹ bga® mâÈšiy v‹gJ bjǪJ áu°jh® v#khd®bgaiu¢brhšÈ v#khd® elto¡ifia¡ fh£L« Ç¡fh®Lfis¡Tl fh£odhuh«. fby¡l® nfhgkhf (He is an honestfool) mt‹ xUgƤâ¡fhu K£lhŸ v‹W brhšÈ¡bfh©L Ç¡fh®Lfis ÑnHjŸËÉ£lhuh«.ïJ buh«gî« ufáa«. btËÆš bjǪjhš e«kkh¥ãŸis¡F ntiy nghŒÉL«.

RU¡f« jh‹. FHªijfS¡F¡ fh¥ãTl ïšiy. giHanrhWjh‹,vd¡Fkh¤âu« xnuxU l«s® btW§ fh¥ã, å£onyh mJî«rh¥ãL»w tH¡fÄšiy. Ú§fŸ brh‹d m¥gh r«ghâ¤j åLCÇÈU¡»wJ. mj‰F µ 15 %. thlif tU»wJ. mj‹ngÇš 1700 %.fl‹ ïU¡»wJ. thlifia t£o f£o tu V‰ghL brŒâU¡»nw‹.KÅághÈ£o tÇ ï§»UªjD¥ò»nw‹. åzhŒ mâf Mir¥g£Lv‹d brŒtJ?

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- v#khdU ïªj r«gs¤ijna e«ã¡bfh©oUªjhšehis¡F¡ FL«g« v‹d fâahtJ?

khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:- r«gs¤ij¤ jÉu ntW v‹d vâ®gh®¡fKoí«?

(ã‹dhš ïUªJ nf£L¡bfh©oUªjã‹dhš ïUªJ nf£L¡bfh©oUªjã‹dhš ïUªJ nf£L¡bfh©oUªjã‹dhš ïUªJ nf£L¡bfh©oUªjã‹dhš ïUªJ nf£L¡bfh©oUªjkhÍ°£nu£ r«rhu«khÍ°£nu£ r«rhu«khÍ°£nu£ r«rhu«khÍ°£nu£ r«rhu«khÍ°£nu£ r«rhu«)

v#khdU¡F všyh« ÉtukhŒ brhšyntQkh¡F«. t¡Ñšjhjh mt® ãiH¡fnth ï›tsî brhšY»wh®. e«KiliaÃiyik bjǪJ gÇjhg¥g£L¤jh‹ ï›tsî« brhšY»wh®. khr¤â‰F v¤âid bgÇa nfRfŸ tU»wJ? v¤âid ng® nfR¡fhu®fŸe«k å£L¡F tªJ m«khit¥ gh®¡fQ« m«khit¥ gh®¡fQ«v‹W nrtf®fis nfœ¡»wh®fŸ. nrtf®fS¡F« x›bthU nfR¡fhu®fŸ tU«nghJ gh®¤jhš eh¡»š #y« CU»wJ. v#khdU¡FgaªJ bfh©L m«kh ïšiy M£L¡F£o ïšiy v‹W Éu£oKo¡» mD¥ãÉL»wJ. Ú§fŸ x‹W¡F« nghfnt©lh«. ehD«,t¡Ñš jhjhî« gh®¤J¡ bfhŸS»nwh«. eh‹ gh®¤J nfir ÉLv‹whš É£L ÉL§fŸ, j©o v‹whš j©o¤J ÉL§fŸ, ï›tsîjhnd k‰w¥go v‹d nt¥bg©izah Fo¡f¥ ngh»Ö®fŸ?

nry¤âš xU khÍ°£nu£ c§fis¥nghšjh‹ ftÅ¡fhkšïUªjh®. âObu‹W f¢nrÇÆnyna br¤J¥nghŒÉ£lh®. Cuh®mJî« filåâ¡fhu®jh‹ MS¡F 1, 2, tÇ ngh£L tNš brŒJãnuj¤ij btË¥gL¤â bg©#hâ ãŸisfS¡F« o¡bf£ th§»¡bfhL¤J ãwªj å£L¡F mD¥ã¡ bfhL¤jh®fsh«.

ï§nf tªjhš ËW bfh©nl ïU¡»whnu mªj mL¤jå£Lr¥ ïÅ°bg¡£liu¥ ghU§fŸ. c§fŸ r«gs¤âš gFâjhdh«.mt® FHªij eifí« cL¥ò« btŸis¡fhu¡ FHªijfS«nghyî« bg©fis¥nghyî« el¡»wh®fŸ. x›bthU FHªij¡FxU jŸS t©oia nghäRfhu® cL¥nghlnt jŸS»wh®fŸ. e«gv#khdU¡F kh¤âu« nrtf‹ ãš ngh£L¡bfh©L fhŒfÇTlth§f¡ Tlhjh«. ešyh brhšY§f jh¤jh.

Page 78: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1155Fo muR - 1925 154

xU nfho %ghí«, ïUg¤njhU ehŸc©zhÉujK« K¥gâdhÆu« ng®

áiwthrK«

ïªâahthdJ mªÃa M£á¡F£g£L moik¤j‹ikmilªJ mtâ¥gl Mu«ã¤j¡ fhyKjš ïJtiuÆY« ÉLjiybgWtj‰fhf kfh¤khÉ‹ fhy¤âš bfhL¤j Éiynghš xUbghGJ« bfhL¤âuhbj‹nw Ãid¡»nwh«. Mdhš, ekJ njr¤â‰Fkh¤âu« ï‹dK« ÉLjiy bgW« fhy« tuÉšiyba‹nw brhšynt©L«. _‹W khj¤â‰FŸ xU nfho %ghŒ tNš brŒJ«, khj«MÆu«, ïu©lhÆu«, IahÆu«, I«gâdhÆu« %ghŒ tU«go cŸst¡ÑšfŸ cŸgl Rkh® IüW ng® j§fŸ bjhÊiy ÃW¤â njr¤bjh©oš ïw§»í«, murnghf¤âš ïUªjt®fŸ Kj‰bfh©L#Û‹jh®fŸ, ãuò¡fŸ, ÉahghÇfŸ cŸgl ViHfŸ tiu K¥gâdhÆu« ng® áiw¡F¢ br‹W« kfh¤khnt ïu©L tUl§fŸ áiwÆš tâªJ« áiwÆÅ‹W btË¥nghªJ ïUg¤bjhUehŸ c©zhÉujÄUªJ« ïªâah Rauh{a« milaÉšiy v‹W brh‹dhšïÅ v¥go, v¥bghGJ, vtuhš ÉLjiy milaKoí«? ïÅkWgoí« ïªâah Rauh{akila eh« ghLgl nt©Lkhdhš K‹mDgt§fis Mjhukhf it¤J mt‰¿YŸs ãiHfis¤ âU¤âí«, V‹ ek¡F Rauh{a« »il¡fÉšiy v‹w fhuz¤ij¡ f©Lão¤J« mj‰F nt©oa Kiwfis¡ ifahs nt©Lnk mšyhkšåzhf ïo¤j khitna ïo¤J¡ bfh©oU¥gJ gƤâa¡fhu¤jdnkahF«. kfh¤kh fhªâ “°nl£°bk‹” g¤âÇif¡F vGâagâÈš x¤JiHahik ïa¡f« njhšÉ c‰wj‰F¤ jFªj fhuz¤ij¡fh£oÆU¡»wh®. “go¤j tF¥gh® eh‹ brhšY»wgo nf£gh®fnsahdhš ï¥bghGnj x¤JiHahik¤ â£l¤ij mKY¡F¡bfh©LtªJ á¤â bgw¢ brŒJÉLnt‹” v‹W brhšÈ ÆU¡»wh®.ïâÈUªnj ï›tsî %ghí«, ï›tsî âahfK«, ï›tsî ng®áiw br‹wJ«, kfh¤kh áiwÆš tâªjJ«, c©zh ÉujÄUªjJ«ï¥go¤j tF¥ãduhnyna ghHilªJ É£lbjd És§fÉšiyah?m~njhLkh¤âu« mšyhkš v›tsî bgÇa j¤Jt¤â‰fhf

khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:- (bfhŠr neu« nahá¤J) ï‹d« bfhŠrehŸ gh®¥ngh«, v‹id khÍ°£nu£lhŒ mD¥ãd áÉÈaid ïªjÍšyhî¡F¡ fby¡luhŒ ngh£oU¥gjhŒ ngh®lhÕáÈUªJ xUfoj« tªâU¡»wJ. ï‹D« ïu©blhU khj¤â®¡FŸ tªJÉLth®.mj‰F¥ ãwF v‹d brŒtJ v‹gij¥ g‰¿ nahá¥ngh«.nfh®£L¡F neukh» É£lJ, jaîbrŒJ nghŒthU§fŸ. nlŒ uhkh,

t©o¡fhu‹:-t©o¡fhu‹:-t©o¡fhu‹:-t©o¡fhu‹:-t©o¡fhu‹:- v#kh,

t©o f£L, bg£o vL¤J it. rhaªju« tªJ rh¥ã£L¡bfhŸsyh«. ï‹iw¡F g£lzÄUªJ btŸis¡fhu ghÇ°l® tU»wh®. rÇahŒ 11- k¡F tªJÉLth®.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- (m«khit¥ gh®¤J¡bfh©nl khÍ°£nu£ilfh£o jiyÆš mo¤J¡bfh©nl) nghŒÉ£lh®.

m«khŸ:-m«khŸ:-m«khŸ:-m«khŸ:-m«khŸ:- rh¥ghL M»É£lJ, FË¡fhÉ£lhY«guthÆšiy. rh¥ã£L É£L¥ngh§fns. m‹iw¡F xUehŸ bgÇabfhiy nfR r®¡fh® t¡Ñš tU»wh®fŸ v‹W brh‹Ü®fŸ. 12k¡F¤jhnd nghÜ®fŸ.

khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:-khÍ°£nu£:- mt®fŸ všyh« e«kt®fŸjhnd, ï‹WtUgt® btŸis¡fhu®. fby¡lÇl« v‹d¤ijahtJ brhšÈ it¥gh®. m¥òw« mJjh‹ mt®fS¡F ntjth¡F v‹W brhšÈ¡bfh©nl f¢nrÇ¡F¥ nghŒÉ£lh®.

Fo muR - ciuahlš - 02.08.1925Fo muR - ciuahlš - 02.08.1925Fo muR - ciuahlš - 02.08.1925Fo muR - ciuahlš - 02.08.1925Fo muR - ciuahlš - 02.08.1925

Page 79: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1157Fo muR - 1925 156

Rnuªâu ehjÇ‹ kiwî

t§f¤â‹ Ko Nlh k‹d‹ vd miH¡f¥gL« $ Rnuªâuehj ghd®Í ÉahHd‹W ï«k©Qy»Å‹W kiwªjh® v‹wbrŒâia¡ nf£f ÄFªj Érd¤âyhœ»nwh«. m¥bgÇah® I«gJM©LfŸ njr¤â‰F¤ jd¡F¤ njh‹¿a tÊ Ã‹W rÈahJ bjh©LòǪjh®. Kj‹Kjyhf fby¡l® c¤ânahf¤âš áy khj§fËUªJã‹d® Éy¡f¥g£lh®. clnd fšÉ ts®¢á¡fhf ciH¡f K‰g£LÇ¥g‹ fšÿÇia¡ f©L mâš nghjfháÇauhfîÄUªjh®. njÓacz®¢á guthj m¡fhy¤âš ïs« t§f thÈg åu®fS¡F ÄFªjC¡f¤ij¡ bfhL¤jh®. giHa fh§»uÌš X® K¡»a¤ jiytuhfËW CÊa« òǪjh®. ïu©LKiw fh§»uÌš jiyikí« t»¤JŸsh®. x¤JiHahik njh‹¿a fhy¤âš, e« njrkhdJ m›Éa¡f¤â‰F¤ jahuhf ïšiy vd¥ gy® fUâaJnghš Rnuªâu ehjU«fUâ Äjthj¡ bfhŸifiana ã‹g‰¿ tªjh®. $ Rnuªâu ehj® ÛJïªâa k¡fŸ VjhtJ xU tÊÆš mâU¥â mila nt©L khdhš,x¤JiHahikÆ‹ gydhŒ ã‹d® el¡f¥nghtij K‹dnu m¿ªJbfh©lh® v‹»‹w xU Éõa¤âšjh‹ m›Éj mâU¥â V‰gL«.mtuJ FL«g¤âdU¡F« m‹g®fS¡F« vkJ mEjhg¤ij¤bjÇÉ¡»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1925

tNÈ¡f¥g£l gzK«, brŒa¥g£l âahf§fS« áy® r£lrig¡F«, KÅághÈ£o, jhYfh ngh®o‰F¥ nghtj‰F«, áy® nka®Mtj‰F« mJ cjÉdnjhL mšyhkš Égrhu¤j‹ik ( Immoral )

v‹W brhšy¤ jFªj khâÇ, nkilfS¡F tU« nghJ kh¤âu« fj®cL¤â tªjhš bgÇa fh§»u°fhuD« njr g¡jD« M»Élyh«v‹w Ô®khd¤â‰F ÉLjiy¢ rigah»a fh§»uÌš kfh¤khfhªâna ïl« bfhL¡F«go tªJ É£lbj‹whš ïÅ kWgoí«gz« bfhL¥gJ« k¡fŸ âahf« brŒtJ« v‹gJ Ryg¤ âš #d§fËl¤âš vâ®gh®¡f¡Toa fhÇakh? uhtz‹, ïu©a‹ ngh‹wgyhZoa®fŸ mUikahŒ brŒj jt¤â‹ gyidí«, m‰òjkhdfšÉ m¿ití« - Óijia¡ f‰gÊ¡fî«, j‹idna bjŒtbkd¡bfhŸsî« Kiwna cgnahf¥gL¤â¡ bfh©lJ nghš k¡fË‹âahfK«, m¿î« cgnahf¥gL¤j¥ glhkš v›tifÆY« rªnjfk‰wJ«, ghku #d§fS¡F e«ã¡if cŸsJ«, nah¡»akhdt®fSila âahfnk njit cŸsjhfî« mo¡fo khWghLgl¡ TlhjJkhd xU â£l¤ij V‰ghL brŒJ bfh©L m¤â£l¤â‰F x¤jt®fis kh¤âu« mâš nr®¤J¡ bfh©L go¤j tF¥ãd® vd¥gLnthiu Éy¡», gyid¥g‰¿ ga¥glhkš el¤j¡ Toa fhy«v‹W kfh¤khî¡F tU»wnjh, m‹Wjh‹ ïªâahÉ‹ ViHk¡fS¡F ÉLjiy V‰gL«.

Fo muR - jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - jiya§f« - 09.08.1925

Page 80: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1159Fo muR - 1925 158

mªjz®¥ng£il

mªjz®¥ng£il v‹gJ ehf¥g£od¤â‰F ïu©L ikšöu¤âYŸs xU á¿a »uhk«. mâš bjhÊyhs®fŸ tá¥gnjhLkf«kâa®fS« k‰W« áyU« tá¡»‹wd®. m›ñÇš Éehaf® fj®üš ifberîrhiy v‹w fj® c‰g¤â rhiy x‹W ïU¡»‹wJ. mj‹ïu©lh« M©L ÉHhɉF eh‹ $kh‹ rhuehjDl‹ br‹¿Uªnj‹. M©L ÉHhÉ‹ C®ty¤ijí« mâš thá¤j cgrhu¥g¤âu§fisí« ï§F vL¤J¢brhšynt©oa mtáaÄšiy.Mdhš ï¢áW »uhk¤âš cŸs #d§fS¡F fjÇ‹ ÛJŸs M®t¤ij¡ fh£Ltj‰F ïJ F¿¡f nt©oajhƉW. M©L ÉHhÉšmj‹ îth»fshš thá¡f¥g£l fj® c‰g¤â rhiyÆ‹ ahjh°âÈUªJ eh‹ bjǪJbfh©l áyt‰iw¢ RU¡fkhf¢ brhšY»nw‹.m›ñ® ãuKf®fŸ g§F KiwÆš _thÆu« %ghŒ nr®¤J ÉahghuKiwÆš el¤â tU»wh®fŸ. ïj‰fhf fj®¢rhiyahÇ‹ ïuh£od«eh‰g¤njG«, TÈ¡F ü‰gt®fŸ ïuh£od« eh‰g¤ijªJ« Mfïuh£od§fŸ bjh©û‰¿u©L RHY»‹wd. MW j¿fS¡F« óuhntiy bfhL¡f¥g£L tU»‹wJ. g§F¡fhu®fS¡F ïyhgK«ü‰W¡F MW t£oåj« bfhL¡f¥g£oU¡»wJ. ïj‰F K¡»akhf$kh‹fŸ rghgâ KjÈah®, É#auhftY ehíL, Éehaf_®¤âKjÈah® ï‹D« áyU« ïilÉlhJ ciH¤J tU»‹wd®. ïâšc‰g¤âahF« fj® bkšÈajhfî«, bf£oahfî« ïU¡»wJ. bkšÈafj® nt©oat®fË‹ Miria ï¡fj®¢rhiy âU¥â brŒa¡TL«vd¡ fUJ»nw‹. ï§F üš ü‰gt®fS¡F xU uh¤jY¡F g‹Åu©L mzh TÈ bfhL¡f¥gL»‹wJ. bgU«ghY« kf«kâarnfhjÇfns ï§F üš ü‰»‹wd®. ïJ ÉõakhŒ¥ bghJ#d§fS¡F¢ áy th®¤ijfŸ brhšy ÉU«ò»nw‹. ekJ eh£ošfj® É®¤âahf nt©Lkhdhš, mªj mªj CÇš cŸs ãuKf®fŸx‹W To g§F KiwÆš if¥gz« nr®¤J j§fS¡F nt©oafjiu mâš c‰g¤â brŒÉ¤J, jh§fŸ mij¡ f£o¡ bfhŸtJ v‹»w gH¡f« tªjhš fj® ïa¡f« kfh¤khÉ‹ nfhÇ¡if¥go ekJ eh£oš bt‰¿íW«. ï«khâÇ brŒtâš ek¡F v‹d fZlÄU¡»wJ?tUõ¤âš g¤J %ghŒ¡F¡ FiwÉšyhkš J th§f¡Toa

âuhÉl r§f«

ehf¥g£oz¤âš âuhÉl r§fbkd X® r§f« ÃWt¥g£oU¥gjhf¤ bjÇatU»wJ. Mdhš K‹ò ãuhkzušyhjh® r§fbk‹wbgaUl‹ ïUªj xU r§f¤ijna âuhÉl r§fbkd¥ bga® kh‰¿¥òâjhf îthf c¤ânahf°j®fŸ bjǪbjL¡f¥g£LŸsh®fŸ. r§f¤â‹ m¡»uhrd® $kh‹ nf.Ì.R¥ãukÂaŠ br£oah® mt®fŸfjiu MjÇ¡f nt©Lbk‹W«, Ô©lhikia xÊ¡fnt©Lbkd$kh‹ âUPhdr«gªj‹ mt®fS« ngáÆU¥gjhf¤ bjÇatU»wJ. ï¥go btU« thŒ th®¤ijílnd ËW ÉLtjhÆUªjhšï¢r§f« K‹ò ïUªj bgaUlndna ïUªJ c¤ânahf¤ij vâ®gh®¤J¡bfh©nl ïU¡fyh«. òâjhf ït®fŸ bgaiu kh‰¿¢r§f¤ij ÃWÉaj‰F VjhtJ xU fhuzkhtJ, e‹ikahtJ mâšV‰glnt©lhkh? m¥go V‰glnt©LkhÆ‹ r§f¤â‹ m§f¤âd®fŸ x›bthUtU« fj® cL¤j nt©Lbk‹W«. r§f¤â‹m§f¤âd®fshŒ ïU¥gt®fS¡F kÅj‹ ãwÉÆš ca®î jhœî«,Ô©lhikí« ïšiyba‹W« xU Ô®khd« brŒâU¥gh®fshdhšòJ¢r§f« V‰gL¤âaJ rÇba‹W brhšyyh«. fh§»u° r«gªj¥g£lãuhkz® mšyhjhU« ï¢r§f¤âš nrUth®fŸ. x›bthU CÇY«ï›Éj r§f¤ij bghJk¡fS« MjÇ¥gh®fŸ. m¥goÆšyhkšgiHa njhiriana âU¥ã¥ ngh£L¡bfh©L ïj‰F ntW bga®brh‹dhš bghJk¡fŸ v¥go e«òth®fŸ? ïj‰FŸ Vnjh Nœ¢áïU¡»‹wbjd¤jh‹ Ãid¥gh®fŸ. Mifahš m›Éj rªnjf¤â‰F ïlÄšyhkš ï¤Ô®khd¤ij Ãiwnt‰Wth®fbsd e«ò»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1925

Page 81: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1161Fo muR - 1925 160

kJghd«

1920 - « ́ br‹id uh#jhÅÆš cŸs fŸS¡filfŸ 11,034ïitfËš ɉw fŸS 11 nfho fhy‹. 8 âuh« ò£o 1 ¡F 2 mzhåj« 66 nfho ò£o¡F »ua« %. 8 1/

2 nfho »ua« M»wJ. ïj‰F

mDTykhŒ brythF« khÄr«, ò£L, njhir, K£il KjÈacgfUÉfS¡F 2 nfho %ghŒ Mf %.101/

2 nfho.

br‹id uh#jhÅÆš cŸs rhuha¡filfŸ 6,352. ïitf˚ɉw rhuha« 16,75,000 fhy‹fŸ. fhy‹ x‹W¡F 12 %. åj« 2 nfhona1 y£r« %ghŒ. ïj‰F khÄr«, njhir, ò£L KjÈa cgfUÉfŸ 25y£r«. Mf ïu©L« nr®ªJ 12 1/

2 nfho %ghŒ bryth»wJ.

ïªj¥ gÅu©liu¡nfho %ghŒ ekJ uh#jhÅÆš fŸ, rhuha¤â‰fhf 3 1/

2 nfho #d§fshš áyî brŒa¥gL»wJ. ïJ mšyhkš

ViH k¡fshš FoÆ‹ bghU£L fsî - NJ - bghŒ - bfhiy,bfhŸis KjÈa fhÇa§fS¡F MF« bryî v›tsî? nfh®£L,t¡Ñš, yŠr«, r¥is, kh_š tiffËšMF« bryîfŸ v›tsî?

k¡fŸ xG¡f«, f‰ò KjÈa Fz§fŸ xʪJ njr¤âY«,eh£oY«, FL«g¤âY« V‰gL« fyf§fŸ x‰Wik¡ FiwîfŸv›tsî? ïitfS¡F Éiykâ¤jhš vªj¡ fz¡»yl¡fKoí«?ï›tsî bfhLikfisí« brŒÉ¤J tU«go¡fhf ekJ r®¡fh®ekJ khfhz¤âš ïjdhš r«ghâ¡F« bghUŸ v›tsî v‹Wfz¡F¥ gh®¤jhš fŸËš 2 nfhona 31 y£rK«, rhuha¤âš 88 1/

2

y£rK«, Mf 3 nfho %ghŒ 19 1/2 y£r« %ghŒjh‹. ïjšyhkš, fŠrh,

mãÅ, Óik rhuha« ɉF« fz¡FfŸ ïâš nr®¡f¥glÉšiy.ïâÈUªJ r®¡fh® 3 nfho %ghŒ r«ghâ¡f #d§fŸ v›tsîfZlK« eZlK« mila nt©o tU»wJ ?

ïnj khâÇ ïªâah KGik¡F« 1923 - 1924 -« tUõ¤â‰FekJ r®¡fhU¡F kJ Éahghu¤âš tªj Mjha« 19,40,51,689 %ghŒ.r®¡fhU¡F 19 1/

2 nfho tunt©Lkhdhš bghJ #d§fS¡F ³

fz¡F¥go fŸS« rhuhaK« FiwªjJ 80 nfho %ghŒ¡F¡ FiwÉšyhkš ɉgid M»ÆU¡f nt©L«. ïj‰nf‰w k‰w rl§FfË‹ bryití« nr®¤J¥ gh®¤jhš v›tsî bgÇa bjhif eh£o‹

FL«g§fŸ x›bthU CÇY« v›tsnth ïU¡»‹wd. ït®fŸx›bthUtU« j§fË‹ xU tUõ¢ bryɉF c©lhd J¡»ua¤ij m£th‹° bfhL¥gJnghš Ãid¤J mij Kjyhf it¤Jmij¡bfh©L c‰g¤â brŒtJ«, j§fS¡F nt©oa JÂfism§nfna th§»¡ bfhŸtJkhf eilbg‰W tUkh»š Éiyia¥g‰¿nah, JÂÆ‹ ea¤ij¥ g‰¿nah bfhŠrK« mâU¥â V‰glïl« ïU¡fhJ. cjhuzkhf, fhdhLfh¤jhÅš cŸs eh£L¡nfh£il¢ br£oah®fËš mnef® x‹WTo T£Lwî g§F KiwÆšgz« nr®¤J¤ j§fS¡F nt©oa fhÇa§fis¢ brŒJ tU»‹wd®.Mdhš mJ Ä‹rhu És¡F¥ nghlî«, I° c‰g¤â brŒaî«,ï‹D« ïJngh‹w nkdh£L ehfßf¢ brašfS¡F cgnahf¥gL»wnja‹¿ njr e‹ik¡nfh, ViHfŸ ãiH¥ò¡nfh c‰wjšy.ïâÈUªJ eh« vL¤J¡bfhŸsnt©LtJ j§fŸ j§fS¡Fnt©oa njitfis¤ j§fŸ j§fŸ CÇnyna j§fŸ j§fŸ T£LwÉdhš brŒJ bfhŸsnt©L« v‹gJjh‹. mªjz®¥ng£ilÆšfj® Éõa¤âš V‰g£l T£Lwî KiwahdJ KÅághÈ£o, ôÅa‹KjÈa °jy °jhgd Kiw mšyhkš j§fS¡FŸshfntgŠrha¤J Kiw it¤J jh§fns tÇtNš brŒtJl‹ C® Rfhjhu«KjÈa Éõa§fisí« jh§fns el¤â tU»wh®fŸ. “Foüš”, “FoM£á” v‹»w gj§fS¡FŸs j¤Jt§fŸ ïJjh‹.

‘Fo’ v‹»w gj¤â‹ bghUns m§FŸs Fo#d§fis¤jh‹ F¿¡»wJ. »uhk§fŸ xG§Fg£L¥ go¥goahf¤jh‹ njr«xG§Fglnt©L«. MifÆdhš x›bthU »uhk¤jhU« j§fŸj§fŸ CÇš T£Lwî KiwÆš x›bthUtU« fj® c‰g¤â¡Fnt©oa Ka‰á brŒjš mtáakhF«. Mu«g¤ânyna bgÇjhfMu«ã¡f nt©Lbk‹W Ãid¤J fZl¥glhkš Toa tiuÆšÓ¡»u¤âš Mu«ã¡f¤ jFªjh‰nghš v›tsî á¿a _yjd¤ij¡bfh©lhdhY« KjÈš Mu«ã¡f nt©oaJ, ãwF jhdhfntvšyh« ifTotU«.

( Fo üÈš vGâaJ )

Fo muR - f£Liu - 09.08.1925Fo muR - f£Liu - 09.08.1925Fo muR - f£Liu - 09.08.1925Fo muR - f£Liu - 09.08.1925Fo muR - f£Liu - 09.08.1925

Page 82: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1163Fo muR - 1925 162

#d§fS« bf£L¥ ngh»wnj v‹»w ftiyna ït®fS¡F ïšiy.jÉuî«, kJ tU«go Ëwhš #d§fŸ go¡f¥ gzÄšiyna v‹W«Érd¥gL»wh®fŸ. ïu©L ãŸisíŸs jf¥gid c‹ xU ãŸisgo¡f nt©Lkhdhš xU ãŸis fŸS rhuha« Fo¡f nt©L«;r«kjkh ? v‹W nf£lhš, jf¥g‹ xU ãŸis Fo¤jhY« rÇ xUãŸis go¡f¤jh‹ nt©L« v‹W vtdhtJ brhšYthdh?xU¡fhY« brhšy kh£lh‹. mJnghynt ekJ kªâÇfS«. r£lrig bk«g®fS«, ViH k¡fS«, jh§fS« xUtU¡bfhUt®rnfhju® v‹»w cz®¢á ïU¡Fkhdhš btFfhy¤â‰F K‹ng ïªjkJ Éahghu¤ij r®¡fhÇÈUªJ xʤâU¥gh®fŸ mšyJ r£lrigia É£L Éy» ïU¥gh®fŸ. kJtUªJgt® bgU«ghY«ViHfŸ. r£lrig¡F¥ ngh»wt®fŸ gz¡fhuU«, kJtUªJgt®fŸbfhL¡F« gz¤jhš go¤jt®fshíÄU¥gjhš kJghdbk‹gJmt®fS¡F xU ftiya‰w ÉõakhÆU¡»wJ. r£lrig¥ gƤâa« ïU¡»wt®fŸ k‰bwšyh Étfhu§fisí« É£LÉ£L kJÉy¡F v‹»‹w xU fhÇa¤âš kh¤âu« jh§fŸ všyhU« x‹whÆUªJ xnuaoahŒ ïij xÊ¥gJjh‹ j§fŸ ntiy¤â£l« v‹»wbfhŸifia it¤J¡ bfh©L r®¡fhÇ‹ mâf¢ bryit¡ Fiw¤JfŸS tU«go ïšyhkny r®¡fh® el¡F«goahf tuî bryîâ£l¤ij¢ rÇbrŒJbfh©L ïij r®¡fhiu x¥ò¡bfhŸs¢ brŒnth«; x¥ò¡ bfhŸshÉ£lhš uhQt¢ r£l« tªjhY« rÇ, r£lrigia ntWfhÇa« gh®¡fÉLtâšiyba‹W ãothj« brŒt jhfÔ®khŤJ¡ bfh©lhš kJghd« ekJeh£oš ï‹D« xÊahkšïU¡Fkh? xU¡fhY« ïU¡fhJ v‹Wjh‹ brhšYnth«.

fŸ ku« ts®¥gJ eh«, rhuha« fhŒ¢RtJ eh«, ɉgJ eh«,Fo¥gJ ViHfŸ. ah® ngÇš F‰w« brhštJ? ku« ts®¤J F¤jif¡F É£L¡ fil baL¤J fŸ ɉW, Fofhu‹ nghijÆš brŒjfhÇa¤â‰F¡ nfh®£oš V‰g£l tH¡F¡F ÕR bg‰W thGgt®fŸ,r£lrig¡F¥ nghdhš r®¡fh® ngÇš F‰w« brhšÈ #d§fisVkh‰Wth®fns mšyhkš, j§fŸ F‰w§fis xU¡fhY« âU¤â¡bfhŸs kh£lh®fŸ. Mifahš ahuhtJ r£lrig¡F¥ nghtj‰fhfViH k¡fËl¤âš tªJ X£L¡ nf£gh®fshdhš mt®fis r£lrigÆš e«ã¡if cŸs X£l®fŸ c§fS¡F v¤jid bj‹idku«? mâš v›tsî fŸS¡F mil¡f¥g£oU¡»wJ? Ú§fŸv¤jid Fofhu® nfR¡F M#uh» v›tsî gz« r«ghâ¤Ô®fŸ?Fo Éy¡f Ú§fŸ ïªj 6 tUõ fhykhŒ r£lrigÆY«, btËÆY«v‹d brŒÔ®fŸ? v§fS¡F ntW xU e‹ikí« nt©lh«; Foxʪjhš nghJ«; mj‰F Ú§fŸ v‹d brŒa¥ngh»Ö®fŸ? Ú§fŸbrhštij r®¡fh® nf£fhÉ£lhš Ú§fŸ v‹d brŒå®fŸ? v‹W

nBk¤â‰fšyhkš eh£oDilaî«, xG¡f¤âDilaî« mÊî¡F¢ bryth»wJ v‹gJ És§F«. r£lrig bk«g®fŸ v‹W brhšÈ¡bfhŸnthU«, kªâÇfŸ v‹W brhšÈ¡bfhŸnthU« ïj‰fhf v‹dbrŒâU¡»wh®fŸ? nfŸÉ nf£gJ« g¤âÇifÆš vGâ¡ bfhŸStJkhd fhÇa§fis¢ brŒJ bghJ#d§fis Vkh‰¿ r®¡fhU¡FmDTy« brŒJbfh©L tªâU¡»wh®fns mšyhkš c©ikÆšnah¡»akhd ntiy vJî« brŒâU¡»wh®fsh ?

r£lrigÆnyna Fo¡F« bk«g® áy ng®fŸ; rhuha¡filF¤jifbaL¤J¥ ãiH¡F« bk«g®fŸ áyng® ; fŸS¡F ku«F¤jif É£L¥ gz« r«ghâ¡F« bk«g®fŸ áyng®; FoÆdhšV‰gL« bfhLikfËdhš ãiH¥gt®fŸ áyng®. Foia És«gu¥gL¤â “ešy rhuha«”, lh¡l® ágh®R brŒjJ, cl«ò¡F ešyJ v‹W#d§fis¡ Fo¡f¢ brhšÈ¥ ãiH¡F« bk«g®fŸ áyng®. ï¥ng®¥g£l áfhkÂfshš bgU«ghY« Ãu¥g¥g£l r£lrig( ïitfËš r«gªj¥glhj áy ng® ïU¡fyh« ) #d§fSila ãuâÃârigba‹W ï¥go¥g£lt®fns bghJ#d§fS¡F vL¤J¢brhšÈ ïitfis xÊ¥gjhŒ m§F nghŒ c£fh®ªJ bfh©L j§fŸãŸis¡ F£ofS¡F«, ïd¤jhU¡F« ãiH¥ò¡F c¤ânahf« r«ghâ¡f¥ ghLgLtjšyhkš ntW v‹d gyid c©lh¡F»wh®fŸ?

r£lrigfŸ V‰g£L kJghd¤ij xÊ¡f e«kt®fŸ ãua¤jd¥g£ljhf brhšÈ¡ bfhŸtj‹ bgUikia¡ Ñœ¡f©l fz¡Ffshš bjǪJbfhŸsyh«. #d¥ãuâÃâfŸ bgU«ghY« cŸsr£lrig ïšyhj fhy¤âš ekJ r®¡fhU¡F ïªâahÉš bkh¤j«fŸS rhuha¤jhš tU«go:-

mjhtJ 1880 - 1881 tUõ¤âš 3 1/2 nfho

mj‰F nt©oa ïyhfh¡fŸ mik¤J xG§FgL¤âd ãwF«,

r£lrig V‰g£l ãwF« 6 nfho.

1910 - š Ä©nlh - kh®È Ó®âU¤j¤â‹ ãwF 10 nfho.

1918 - « tUõ¤âš kh©£ ngh®£ Ó®âU¤j¤â‹ ãwF 18 1/2

nfho

1924 - « tUõ¤âš 19 1/2 nfho.

ï¥gona ehS¡FehŸ ca®ªJbfh©L tUtjšyhkšFiwîgLtJ v§nf ? ïij ÃU¤âÉl nt©Lbk‹W brh‹dhšekJ r£lrig bk«g®fS« kªâÇfS« Tl ïªj tU«go nghdhšr®¡fh® eilbgwhnj v‹W Érd¥gL»wh®fns mšyhkš, njrK«

Page 83: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1165Fo muR - 1925 164

bgÇa t¡ÑšfŸ

xU t¡Ñš å£o‰F xU fø¡fhu® tU»wh®.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- th§f fî©lnu, rî¡»akh v‹d Énrõ«?

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- xU nfR Ñœ nfh®£oš ek¡F ÉnuhjkhŒ¥nghŒ É£lJ. m¥Õš nghlnt©L« jaîbrŒJ f£il ghU§fŸ.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- f£oš xU Çfh®£, mjhtJ #£{bk©il vL¤Jgh®¤J¡bfh©L j‹Dila Fkh°jhÉl« ngRtJnghš “V©lhu§fehjh, ahulh #£Íbk©£ vGâa r¥#£Í R¤j K£lhshÆU¡»whnd. mt‹ jd¡Fnkš VjhtJ nfh®£L ïU¥gjhf Ãid¤jhdhmtndjh‹ Kothd #£Í v‹W Ãid¤J¡bfh©lhdh? ïªj#£{bk©£ e«k #£Í JiuÆl« miu ÃÄõ« ÉFkh?mšyhkY« ïªj r¥#£i# R«kh É£LÉLth®fsh?”

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- (v‹W ngá¡bfh©L ïU¡F«nghnjf£á¡fhu‹ Mdªj¤Jl‹) VD§bfh v#kh‹nw vâ®f£á¡Fneh£OR mD¥ã kh‰Wth®fsh? mâšyhkny Ñœnfh®£ Ô®¥igkh‰¿ÉLth®fsh?

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- mbjšyh« c§fS¡bfj‰F? eh‹ gh®¤J¡bfhŸS»nw‹. 700 %. ÕR bfhL¤jhš nfR m¥Õš nghLnt‹.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- 700%. nfœ¡»Ö®fns, brh¤nj 2000%. jh‹bghU«. Ñœnfh®£oš 1000%. ¡F nkyhfnt brythŒ É£lJ. nfRngh£L ïu©liu tUõkh¢RJ. Ñœnfh®£L bryî ãuâthâ¡F440%. bfhL¡F«go Ô®¥ghÆU¡»wJ. Mifahš 500%. th§»¡bfhŸS§fŸ.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-Ñœnfh®£L bryit ntnw kh‰wnt©L«. 700¡FFiwahJ.

ïj‰FŸ t¡Ñš Fkh°jhî« jufD« f£á¡fhuD¡F f©zo¤J clnd %. ifÆš bfhL¤JÉL«go #hil brŒ»wh®fŸ. f£á¡fhu‹ rÇ 700%. ¡F x¥ò¡bfhŸS»nw‹. 500%. vL¤J¡bfhŸS§fŸ.Ûâ mD¥ò»nw‹. kWgoí« eh‹ tunt©Lkh?

ï«khâÇahd nfœÉfis¡ nf£L mj‰F V‰w c©ik nah¡»a®fis MuhŒªJ¥ gh®¤J X£l®fŸ j§fŸ flikia¢ rÇahŒ¢brŒth®fshdhš kh¤âu« r£lrigahš kJghd« xÊ¡fyh« v‹WX£l®fŸ e«òtj‰F«, kJghd« xÊahÉ£lhš r®¡fh® ÛJ F‰w«brhšYtj‰F« m®¤j« c©L.

Fo muR - jiya§f« - 16.08.1925Fo muR - jiya§f« - 16.08.1925Fo muR - jiya§f« - 16.08.1925Fo muR - jiya§f« - 16.08.1925Fo muR - jiya§f« - 16.08.1925

Page 84: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1167Fo muR - 1925 166

nfh®£L¡F¥nghtâš ãunahrdÄšiy v‹»Ö®fns. ïªj nfRb#Æ¡fhÉ£lhš v‹ Fo¤jdnk KG»¥nghFnk; if KjY« nghŒfl‹fhu‹ M»ÉLntnd; m¥ÕY¡fhfbt‹W MÆu« %ghŒ v‹ik¤Jd‹ #hÛ‹ ngÇš fl‹th§» bryî brŒJ É£nl‹.ï¥bghGJ ï¥go¢ brhšY»Ö®fns rhÄ rhÄ ïJ j®kkh!

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- XŒ, Ú® m‹W f£L¥ óuh v‹Ål« v¥bghGJ fh£oÜ®? #£{bk©L kh¤âu« fh£oÜ®. mâš vd¡F¤ njh‹¿aij¢brh‹nd‹. ï¥nghJ k‰w Çfh®£Lfis¥ gh®¡f¤jh‹ Éõa«bjǪjJ.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- (mGJbfh©L) v¥gonah ïU¡f£L«,jh§fŸ ï‹W nfh®£L¡F thU§fŸ, m¥òw« v‹ Éâ¥go Mf£L«.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- kWgoí« K£lhŸ¤jdkhŒ csU»Önu. nfh®£ošvL¤J brhšynt x‹W« ïšiy v‹W brh‹dhš âU«gî« nfh®£L¡F thU§fŸ v‹W T¥ãL»Önu ck¡F ò¤â ïU¡»wjh ïšiyah?

Fkh°jh:-Fkh°jh:-Fkh°jh:-Fkh°jh:-Fkh°jh:- (f£á¡fhuiu¥ gh®¤J) Ú§fŸ nghŒ ïU§fŸ, eh‹t¡Ñiy tU«go brŒ»nw‹.

mGJbfh©nl f£á¡fhu® nfh®£L¡F¥ ngh»wh®. nfh®£oš#£Í tªjîl‹ ïªj nfirna KjÈš T¥ãL»wh®. Fkh°jh ïšiy,t¡Ñš ïšiy. f£á¡fhu® neÇš nghŒ t¡Ñš tUth® bfhŠr neu«bghW¡f nt©L« v‹W nfœ¡»wh®. #£#& nfir å£ony go¤Jtªjtuhjyhš m¥ÕY¡F x‹W« rÇahd fhuzÄšiy. fh¤âU¥gâY« ãunah#dÄšiy v‹W brhšÈ m¥Õiy bryîl‹ jŸËÉ£lh®. f£á¡fhu® t¡Ñš å£o‰F¡ Tl¥nghfhkš CU¡F¥ nghŒgh¥guhŒ É£lh®.

Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-mnefkhŒ tunt©oaâšiy. xUrka« neh£O°tªjhš thU«. gh¡» ÕR v¥nghJ mD¥òtJ?

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- eh‹ CU¡F¥nghd cl‹ mD¥ò»nw‹v‹W brhšÈ¡bfh©L Fkh°jhî¡F« jufD¡F« 15%. bfhL¤JÉ£L¥ nghŒ É£lh® - nghdîl‹ 200%. í« mD¥ãÉ£lh®. ãwF4 µ fʤJ neh£O° tªj ãwF Érhuiz¡F Kjš ehŸ, f£á¡fhu®kWgoí« t¡Ñš å£L¡F tU»wh®.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- vªj Ciuah Ú®?

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- eh‹ jh‹ 4 khj¤â‰F K‹ tªJ xU m¥ÕY¡F 700 %. ÕR ngá 500%. bfhL¤J É£L¥ nghŒ kWgo 200%.mD¥ãndnd j§fS¡F PhgfÄšiyah?

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- (Fkh°jhit) u§fehjh ïªj MŸ ah® ghU?

Fkh°jh: Fkh°jh: Fkh°jh: Fkh°jh: Fkh°jh: ït®jh‹ 108 be«g® m¥Õšthâ. ïªj nfRehis¡F ngh£oU¡»wJ.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- ehis¡F nfR ïU¡F« nghJ ï‹iw¡nf tªJcg¤âut« brŒ»Önu. ehis thU« ngh«.

f£á¡fhu® nghŒÉ£lh®.f£á¡fhu® nghŒÉ£lh®.f£á¡fhu® nghŒÉ£lh®.f£á¡fhu® nghŒÉ£lh®.f£á¡fhu® nghŒÉ£lh®.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- (Fkh°jhit) u§fehjh ïªj nfR v‹d gh®¤ijah?

Fkh°jh:- Fkh°jh:- Fkh°jh:- Fkh°jh:- Fkh°jh:- gh®¤nj‹. mJ x‹W« khwhJ. #£Íbk©Lu«gî« rÇahŒ vGâÆU¡»wh®. mâbyh‹W« ãrF ïšiy.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- ehis¡F nfh®£oš ntW VjhtJ ntiy ïU¡»wjh?

Fkh°jh :-Fkh°jh :-Fkh°jh :-Fkh°jh :-Fkh°jh :- ïšiy.

kWehŸ f£á¡fhu® áǤJ¡bfh©nl tU»wh®.kWehŸ f£á¡fhu® áǤJ¡bfh©nl tU»wh®.kWehŸ f£á¡fhu® áǤJ¡bfh©nl tU»wh®.kWehŸ f£á¡fhu® áǤJ¡bfh©nl tU»wh®.kWehŸ f£á¡fhu® áǤJ¡bfh©nl tU»wh®.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- c‹Dila nfir¥ gh®¤nj‹. Ñœ¡ nfh®£oš rÇahdt¡Ñiy it¤J ntiy brŒahkš, vtidnah xU K£lhis it¤Jntiy brŒâU¡»whŒ, rÇahd “ïõ&¡fis” nghlÉšiy rÇahdgo rh£áfŸ ÉlÉšiy. nfir ghHh¡»É£L ï§FtªJ K£o¡bfh©lhš v‹d ãunah#d«? xU IªJ ÃÄõkhtJ nfir¥g‰¿¢brhštj‰F VjhtJ ghÆ©LfŸ nt©lhkh? ï‹iw¡F nfh®£L¡F¥ nghtâš x‹W« ãunahrdÄšiy.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- IŒaŒnah, jh§fŸ m‹W #£Íbk©il¥gh®¤J ïJ miu ÃÄõ« Tl ÉfhJ. #£Í¡F¡Tl VjhtJ bfLâtU« v‹W brh‹Ü®fns, ï¥bghGJ 700%. th§»¡ bfh©L

Page 85: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1169Fo muR - 1925 168

fŸS¡F« Éõ¤â®¡F« th¡Fthj«

Éõ«-Éõ«-Éõ«-Éõ«-Éõ«- X fŸns! Ú v‹d kfh bf£o¡fhu‹nghš ngR»whŒ,xU fLfsî xU kÅjD¡FŸ ãuntá¤njndahdhš clnd mt‹cÆiu th§» ãzkh¡»ÉLnt‹. Ú Õ¥ghasî cŸns nghdhY«x‹W« brŒtâšiy.

fŸS:-fŸS:-fŸS:-fŸS:-fŸS:- m¥goah, c‹dhš v‹d brŒaKoí«? xU kÅj‹cÆiu kh¤âu« jh‹ th§fKoí«. ïJ ahU« brŒJ ÉLth®fŸ.v‹ r§fâia¡ nfŸ. eh‹ xU kÅjD¡FŸ br‹nwndahdhšmt‹ ò¤â, khd«, brh¤J ï›tsití« ãL§»¡ bfhŸtnjhLcÆ® ïU¡fnt ãzkh¡»ÉLnt‹. ïJ c‹dhyhFkh?

Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925

ãuha¢á¤j«

xU bgÇa kÅj® å£L¡F xU rh°âÇ tªjh®.

bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:- thU§fŸ rh°âÇfns, c§fis tutiH¡fnt©L bk‹¿Uªnj‹. Ú§fns tªJÉ£O®fŸ.

rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:- m¥goah, v‹d Énrõ«?

bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:- x‹WÄšiy, xU j¤J¡»ËÆ‹ fG¤âšxU iga‹ fÆWf£o ïW¡» mij¡ bfh‹W É£lh‹. ïj®¡nfjhtJãuha¢á¤j« c©lh?

rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:- MAh c©L! mt‹ bg‰nwh® j§f¤âdhš108 j¤J¡»Ë brŒJ 108 ãuhkz®fS¡F¡ bfhL¤JÉ£lhš mªj¥ght« Ô®ªJnghF«. ïšyhÉ£lhš mªj¥ igaid gh®¡fnt TlhJ.

bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:-bgÇakÅj®:- j¤J¡»ËÆ‹ fG¤âš fÆWf£o ïW¡»¡bfh‹wJ j§fSila kf‹jh‹, mj‰F nt©oaij Ó¡»u¤âšbrŒJÉ£L thU§fŸ.

rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:-rh°âÇfŸ:- XnAh! ãuhkz igadh m¥goahdhšïÅnkš m¥go¢ brŒahnj v‹W brhšÈ É£lhš nghJ«.

Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925Fo muR - ciuahlš - 16.08.1925

Page 86: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1171Fo muR - 1925 170

nt©oaâšiyba‹W«, všyh r_f muáaš bghW¥òfis rkkhŒV‰W¡bfhŸS« fhy« tU«tiu tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«ïUªnj Ôunt©L« v‹W« brhšY»wh®. ekJ njr¤âš všyhr_f¤jhU« x‰Wik¥g£L xUtU¡bfhUt® e«ã¡if c©lh»,xUtiu xUt® Vkh‰¿¥ ãiH¡F« tH¡f« Ú§» všnyhU« rk«rnfhju®fŸ v‹»w cz®¢átU«bghGJ xU njr¤â‰F tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt« nt©oaâšiyjh‹. ‘m¤ij¡F Ûir Kis¤jhšá¤j¥gh’ v‹W T¥ãLtij vtU« M£nrã¡f kh£lh®fŸ. Mdhšj‰fhy« njr K‹nd‰w¤â‰F¤ jilahÆU¥gJ x‰Wik¡Fiwîv‹gijí«, x‰Wik¡FiwɉF¡ fhuz« xU r_f¤ij k‰bwhUr_f« jhœ¤â Vkh‰¿ nkhr« brŒJjh‹ K‹D¡Ftu¥ gh®¥gJjh‹v‹W« Éa¡jkhŒ bjǪJbfh©l ãwF j®k rh°âu« ngRtJxG§fhFkh? ïªâa¡ »¿°jt®fS¡F«, kf«kâa®fS¡F«,Inuh¥ãa®fS¡F«, M§»nyh ïªâaU¡F« áy ïyhfh¡fËštF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« bfhL¤JÉlÉšiyah? mJnghš,ãuhkz®, ãuhkzušyhjh® v‹nghU¡F« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« V‰g£LÉo‹ njr¤â‰F v‹d bfLâ r«gÉ¡F«? ïªJ,kf«kâa®, »¿°jt® KjÈat®fS¡FŸ ïU¡F« x‰Wikí«,e«ã¡ifí« ãuhkz® ãuhkzušyhjh® v‹»w tF¥ãdU¡FŸïU¡»wjh? xU kj°j®fS¡FŸshfnt xUt® jh‹ ãwÉÆdhnyna ca®ªjtbu‹W«, jh‹ v›tsî <duhÆUªj nghâY«ãwÉÆ‹ fhuzkhfnt jd¡F¢ áy bgUikfS« cÇikfS«c©bl‹W«, ãuhkz® xʪj k‰wt®fŸ v›tsî ca®ªjtuhÆUªjnghâY« mt®fŸ jhœªjt®fbs‹W«, mt®fis¤ bjh£lhš,gh®¤jhš, beU§»dhš, bjUÉš elªjhš ghgbk‹D« j¤Jt§fisí«, bfhŸiffisí« kj Mjhu _ykhf it¤J¡bfh©LïU¡»wtiuÆš ïU tF¥ghU¡FŸS« xUtU¡bfhUt® e«ã¡ifí« m‹ò« v¥go c©lhF«? kf«kâaU«, ãuhkzušyhj ïªJ¡fS«, ïªâa¡ »¿°jt®fS«, Inuh¥ãaU«, M§»nyh ïªâaU«xU rka« x‰Wik MdhY« Mfyh«. Mdhš ãuhkzU«, ãuhkzušyhj ïªJ¡fS« x‰Wikahf VjhtJ ïlÄU¡»wjh? ïªJ¡fËšãuhkz® xʪj k‰wt®fŸ N¤âu®fbs‹W«, mt®fŸ ãuhkz®fS¡F CÊa®fbs‹W«, moikfbs‹W«, jhá k¡fbs‹W«,mt®fŸ brh¤J¡fŸ it¤âU¥gj‰F¥ gh¤âaÄšiyba‹W«,N¤âu®fË‹ brh¤J¡fis¥ ãuhkz®fŸ gyh¤fhukhŒ¥ ão§»¡bfhŸsyhbk‹W« kDj®k rh°âu¤âš v£lhtJ m¤âaha¤âš 413,415, 417 Rnyhf§fshf vGâ it¤J¡bfh©L mt‰iwna ïªJr_f¤â‰F Mjhukh¡», mj®¡F¤ jFªj khâÇahf thœ¡ifiaí«el¤â¡bfh©L mijna j§fŸ jªâu§fshY«, bršth¡»dhY«

tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«-á¤âuò¤âu‹-á¤âuò¤âu‹-á¤âuò¤âu‹-á¤âuò¤âu‹-á¤âuò¤âu‹

j‰fhy« ïªâahÉ‹ mã¥ãuha ngj¤â‰F«, x‰WikÆ‹ik¡F«, tF¥ò¤ Jntõ§fS¡F« xnu kUªJ tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt«jh‹ v‹W áy eh£fS¡F K‹d® “Fo muᔋjiya§f¤âš F¿¥ãl¥g£oUªjJ. mij¥g‰¿ btË¥gilahdM£nrg§fŸ x‹W« tuÉšiy. MdhY«, mjdhš ghâ¡f¥gl¡Toa tF¥ig¢ nr®ªjjhd “RnjrĤâu‹” g¤âÇif kªâÇkªâÇkªâÇkªâÇkªâÇx¥ò¡bfhŸS»wh® x¥ò¡bfhŸS»wh® x¥ò¡bfhŸS»wh® x¥ò¡bfhŸS»wh® x¥ò¡bfhŸS»wh® v‹»w jiy¥ã‹ Ñœ xU brh‰bgU¡»š jd¡FmETykhd ghf¤ij k£L« vL¤J vGâ #d§fis Vkh‰¿,nahá¤J¥ghU§fŸ nahá¤J¥ghU§fŸ nahá¤J¥ghU§fŸ nahá¤J¥ghU§fŸ nahá¤J¥ghU§fŸ v‹W nf£oU¡»wJ. “mjhtJ ãuâÃâ¢rigfËY« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jtnk #°o° f£áahÇ‹y£áakhf ïUªJ tªâU¡»wJ. Mdhš mJ j‰fhy V‰ghL. mijxU °âukhd V‰ghlhf¡ bfh©lhš, mJ e« njáa ïa¡f« ájU©LnghF«go brŒa¡ToaJ”. “âuhÉl‹” g¤âÇif nk‰go kªâÇÆ‹brh‰bghÊit Ñœ¡f©lthW btËÆ£oU¡»wJ. “rk Ãaha«»il¥gj‰F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« ï‹¿ikahjJ. ï¡bfhŸif òâjhdjšy. Ó®âU¤j¢ r£l« el¥ò¡F tªjã‹d® V‰g£lJkšy, ï«khfhz¤ij¤ âwikahŒ K‹d® M£á brŒjt®fŸãÇ£oZ M£áÆ‹ Mu«g fhy¤ânyna ïij x¥ò¡ bfh©L 1840-« M©oš ngh®L °lh©o§ M®l® 125š mik¤ âU¡»wh®fŸ.Mdhš j‰fhy KiwahŒ V‰g£lbj‹gij Ú§fŸ czunt©L«.Ãiyahfnth, Kj‹ikahfnth m~âU¥ã‹ njáa mãÉU¤â¡F¡bfLâ ÉisÉ¡F«. všyh r_f¤jh®fS« r_f muáaš bghW¥òfis rkkhŒ V‰W¡bfhŸS« fhy« tU« tiu tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt« ïUªnj Ôunt©L«” v‹W ngáÆU¡»wh®. ït‰¿ÈUªJ “RnjrĤâu‹” g¤âÇif #d§fis v¥go¤ jdJ Nœ¢áfshš Vkh‰¿ tU»wbj‹W«, mij e«ã #d§fŸ v›tsî ng®Vkh®ªJ ngh»‹wh®fbs‹W« thrf®fns m¿ªJbfhŸsyh«. kªâÇ$kh‹ gh¤nuh mt®fŸ j‰fhy Ãiy ik¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« njitba‹W brhšYtnjhL ÃuªjukhŒ mJ ek¡F ïU¡f

Page 87: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1173Fo muR - 1925 172

ï¥goÆUªjhš xUntis xU ãuhkzušyhj ãŸisíl‹ xUãuhkz¥ ãŸis c£fh®ªJ czî©ljhf¡ nfŸÉ¥g£lhšxUkhj« g£oÅ Éuj« ïU¥ng‹ v‹W brhšY« T£l¤jhÇl« eh«v¥go x¤J thHKoí«? ek¡F« mt®fS¡F« v¥nghjhtJx‰Wik V‰gL« v‹W eh« v¥go vâ®gh®¡fKoí«? ï«khj«âU¢áÆš elªj T£l¤âš Rauh{a¡ f£á¤ â£l¤âš ãwÉÆšca®î jhœî ïšiy v‹»w j¤Jt¤ij¢ nr®¤J¡ bfhŸsnt©Lbk‹W brh‹dâš Rauh{a¡ f£áÆ‹ jiyt® ï¤â£l¤ijÚ§fŸ mâš nr®¡f¥ ãua¤jd¥gLå®fshdhš bfhŠr« eŠrKŸsãuhkz®fS« fh§»uir É£L¥nghŒ ÉLth®fbs‹W gaKW¤âdh®. Ô©lhik ia xÊ¡f nt©Lbk‹W kfh¤kh thasÉšbrh‹dbghGJ Tlnt nfhɪjh ngh£L¡ bfh©oUªjt®fŸ mJmKÈš tU»w fhy¤âš xU g¡f« kfh¤khÉ‹ bgaiu¢ brhšÈ¥gjÉfŸ milªJ tªjhY«, k‰bwhU g¡f« kfh¤khÉ‹ bršth¡if¡ Fiw¡f¥ ghLg£L tU»wh®fŸ, Fiw¤J« É£lh®fŸ.ït‰iw bašyh« m¿ªj ãuhkzušyhjhÇš áyU«, ãuhkz®fËl¤âš j§fS¡F¢ bršth¡F¡ FiwªJ ÉL« v‹»w ga¤âdhY«, mt®fshš j§fS¡F¥ òfG« Ñ®¤âí« ïšyhk‰ nghŒÉLnk v‹»w ga¤ âdhY« Éóõzhœthiu¥nghš eo¡»wh®fŸ.uhk® uh{a¤ânyna Éóõz® ïUªjhš ãÇ£oZ uh{a¤âšÉóõz®fŸ ïU¥gJ mârakh? moik Éahghu¤ij xÊ¡f r£lnk‰gL¤j¥g£l fhy¤âš moikfns m¢r£l¤ij v⮤jh®fbs‹W brhšy¥gL»‹wJ. MdnghâY« th°jt¤ânynatF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« tªjhš njr K‹nd‰w« jil¥g£L¥nghŒÉLnkh v‹W bjǪnjh bjÇah knyh ga¥gL»w c©ikahs®áy® ïU¡»wh®fbs‹gij eh« kW¡f Éšiy. kf«kâa®, »¿°jt®Kjyhdt®fS¡F« tF¥òthÇ ãuâ Ãâ¤Jt« V‰g£lã‹ v›ÉjK‰ngh¡»‰F¤ jil V‰g£LÉ£lJ? filáahf, tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt¤â‰F ÉnuhjkhÆU¡»‹wt®fis xU nfŸÉnf£»nwh«. ït®fŸ v¥bghGjhtJ ãuhkz®fS« ãuhkz®mšyhjhU« x‹WgLth®fŸ, ãuhkzušyhjhiu mt®fŸ RakÇahij¡F¥ g§fÄšyhjgo¡F v¥bghGjhtJ kâ¥gh®fŸ,ãuhkzušyhjhU¡F« Ô©lhjhU¡F« ï¥bghGJ ïU¡F« Fiwîfbsšyh« Ú§Ftj‰F ãuhkz®fŸ mDTykhŒ ïU¥gh®fŸ v‹Wc©ikahŒ e«ò»wh®fsh? Ô©l¥glhjh® v‹D« 7 nfho #d§fS¡F ãuhkzušyhj ïªJ¡fŸ v‹»w KiwÆš ï‹D« eh«tF¥ò thÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f kW¥nghnkahdhškf«kâa®fŸ v‹»w bgauhnyh »¿°Jt®fŸ v‹»w bgauhnyhÓ¡»u¤âš eh« mt®fS¡F bfhL¡f¥ ngh»nwh«.

ghku #d§fisí« e«ò«go brŒJ bfh©oU¡F« xU rhâíl‹v¥go k‰bwhU rhâ xUik¥glKoí«? ãÇ£oZ murh§f«ïªâahɉF tªj x‹wiu ü‰wh©LfS¡F nkyh»í« ï‹dK«MW VG nfho #d§fŸ j§fŸ eh£oš Ô©lhjt®fshfî« bjUÉšel¡fhjt®fshfî«, gh®¡fhjt®fshfî« fUj¥gL»wh®fbs‹whšïÅ vªj¡fhy¤âš ït®fS¡F Énkhrd« c©bl‹W e«gïlÄU¡»wJ? tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« j¥ò v‹ghU«, ca®ªjrhâ v‹ghU«, ïªj murh§f¤jhU« ehsJ tiuÆš ïªj¤ Ô©lhjhU¡F v‹d brŒâU¡»wh®fŸ? ïÅnkY« v‹d brŒth® fŸv‹W e«g ïlÄU¡»wJ? Rkh® I«gJ tUõ§fS¡F K‹duhtJïªj¤ Ô©lhjhU¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« bfhL¤âUªjhšït®fË‹ Ãiy ï‹W ï¥go ïU¡Fkh? ïªJ¡fËš áy® kf«kâa®fisí«, »¿°jt®fisí« Äny¢r®fŸ v‹W v©Â¡ bfh©oUªj kd¥gh‹ik ï¥bghGJ v¥go kh¿‰W? mt®fS¡F¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡fhkÈUªâUªjhš mt®fŸ K‹D¡F tªâU¥gh®fsh? ehK« mt®fis¤ bjh£lhš bjh£l Éuiy bt£o v¿ant©L« v‹W jhnd ekJ rh°âu§fŸ brhšY»‹wbjd¢ brhšÈ¡bfh©oU¥ngh«. x‹wiu ü‰wh©L ãÇ£oZ uh{aghu« elªJ«ãÇ£oõh® tUK‹ uhÍaghu« brŒJ bfh©oUªj rhâbašyh«ã‰ngh¡fhd rhâfËš jhnd nr®¡f¥g£oU¡»wJ. ït®fËl«, ït®fis e«ã thœªjt®fbsšyh« K‰ngh¡FŸs rhâfËš nr®¡f¥g£L¥ nghŒÉ£lJ. ïªj¤ Ô©lhjt®fS«, ã‰g£l rhâfS« vªj¡fhy¤â‰F¤ Ô©l¡Toatuhfî« K‰ngh¡FŸs rhâa®fshfî«Mf¥ngh»‹wd®? r£lrigfËš rfy rhâfS¡F« c¤ânahf§fŸrÇ tu Ãu¥ã¡bfhL¡f¥glnt©L« v‹W Ô®khŤjh®fns, mJmKÈš tU»wjh? r®¡fhU¡F r«gªj¥g£l rfy bjU¡fËY«,r®¡fhÇ‹ rfy ãui#fS¡F« rk cÇik c©bl‹W xU Ô®khd«brŒjh®fns, mJ mKÈš tU»wjh? fh§»uÌš Ô©lhik xÊant©L« v‹W Ô®khd« brŒjh®fns, mij¡ fh§»uÌš cŸst®fshtJ x¥ò¡bfh©L mKÈš bfh©L tªjh®fsh? jÄœehLfh§»u° fÄ£oÆ‹ âU¢á T£l¤âš ãwÉÆdhš xUtU¡bfhUt®ca®î jhœî ïšiy v‹W Ô®khd« brŒa¥g£lij¡ fh§»u°thâfshtJ x¥ò¡bfh©lh®fsh? giwaDlD« rh¥ãLnt‹,ï‹D« v§F nt©LkhdhY« rh¥ãLnt‹, v‹d nt©LkhdhY«rh¥ãLnt‹, v‹ ïd¤jh®fŸ kh¤âu« ãuhkzušyhj iga‹fSl‹clD©ziy x¥ò¡bfhŸs kh£nl‹ v‹W brhšÈ¤ âah»fŸv‹nghU« nah»fŸ v‹nghU« fh§»uÌš j§fŸ gjÉfisÉ£LÉ£L Xo¥ nghfÉšiyah? v§F nt©LkhdhY« v‹dnt©LkhdhY« rh¥ã£L¡ bfh©oUªjt®fË‹ kd¥gh‹ikna

Page 88: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1175Fo muR - 1925 174

gŠrha¤J

x¤JiHahik â£l¤âš r®¡fhU« bghJ #d§fS« x¥ò¡bfhŸs¡Toa ghf« x‹W c©L. mjhtJ, Étfhu§fis¡ nfh®£L¡F¥ nghŒ igrš brŒJ bfhŸs Ãidahkš cŸq® gŠrha¤jh®_y« tH¡Ffis¥ igrš brŒJ bfhŸtJ, ïUf£á¡fhuU¡F«mDTy« v‹gij vtU« kW¡fkh£lh®fŸ. ïªj nahrid bfhŠrK« òâjhdjšy MâÆš #d§fŸ gŠrha¤J _ykhŒ jh‹ j§fŸtH¡Ffis igrš brŒJ bfh©L tªâU¡»wh®fŸ. Mu«g fhy¤âšx›bthU kÅjU« jd¡F¤ jhnd gŠrha¤jhuhf¤jh‹ïUªâU¡»wh®.

ïªj j‹Dila gŠrha¤ij x¥ò¡bfhŸshj fhy¤âškÅj‹ gyh¤fhu¤âdhš mij mKY¡F¡ bfh©Ltu¥ gh®¡»wh‹.ïJ xUtU¡bfhUt® ïu¤j« brhÇa¡ bfh©L tªJÉ£lâdhš,jd¡F¤ jhnd gŠrha¤jhuhf ïU¡f¡TlhJ v‹W m¿ªJ _‹whtJkÅjiu gŠrha¤jhuhf V‰gL¤â¡bfhŸS« tH¡f« V‰g£lJ. mJehsh t£l¤âš ts®ªJ »ukkhd cgnahfkhd gŠrha¤jhf V‰g£lJ. bghJ#d§fŸ j‰fhy ÃiyÆš t¡ÑšfË‹ Mir th®¤ijfisí« nfh®£o‹ m¡»uk§fisí« e«ãna gŠrha¤ij my£áa« brŒJ tU»wh®fŸ. t¡ÑšfS« nfh®£LfS« mnah¡»a¤jdkhd KiwÆš fhÇa§fis el¤J»wtiuÆš #d§fS¡F¥gŠrha¤âš ïZl« V‰glhJ, VbdÅš nfh®£LfËš »uk¤â‰FÉnuhjkhd mâf yhg¤ij r«ghâ¤JÉlyh« v‹»w Mir»uk¤ij x¥ò¡bfhŸsnth, »uk¥go el¡fnth kÅjid¡ f£L¥gl¢ brŒtâšiy. Ãaha« brŒtjdhY« Ãaha¥go el¥gjdhY«nfh®£LfS¡F« t¡Ñš fS¡F« ntiyna V‰glhJ.

bryî brŒJ Ãaha« r«ghâ¥gj‰F gâyhŒ, #d§fŸ bryÉšyhj Ãaha¤ij r«ghâ¡f gŠrha¤â‰F¤jh‹ nghth®fŸ. ïUtÇšxU f£á¡fhuD¡fhtJ nfh®£oš Ãaha Énuhjkhd yhg¤ijmilayh« v‹»w Mir ïšyhÉ£lhš f©o¥ghŒ nfh®£LfŸmilg£nl nghŒÉL«.

ït®fŸ v¥go e«ik e«òth®fŸ? e«Kl‹ x¤JiH¥gh®fŸ.r®¡fhnuhL x¤JiH¡f¡ TlhJ v‹»w eh« e«ik N¤âu® v‹W«moik v‹W« jhák¡fbs‹W« bjh£lhš, gh®¤jhš, bjUÉšelªjhš ghg« v‹W« Ãid¤J¡bfh©oU¡»w xU #hâahUl‹v¥go x¤JiH¡f Koí«? xU fhy¤âš x¤J¥ nghfyh« v‹whtJv¥go vâ®gh®¡f Koí«. xU t¡ÑY« xU nghä°fhuD« j«ikãuhkz‹ v‹W« ca®ªj #hâah‹ v‹W« v©Â¡bfh©oU¥ghdhdhš cy»š r©lhsbu‹W ahiu¤jh‹ brhšy Koí«?c©ikahŒ ãuhkz j®k¤njhL ïU¡F« ahÇl¤âY« ek¡F¤JntõÄšiy. ït®fis tz§fî« ã‹th§fÉšiy, e«ik¥nghynt e«ÄY« ÑHhfnt ïU¡»w el¡»w xUt‹ e«ik Ñœ#hâv‹W brhštij v¥go r»¡fKoí«? - v‹gJjh‹ nfŸÉ. ïijÃt®¤â¤J¡ bfhŸshkš ek¡F v‹djh‹ uhÍa Rjªâu« tªjhY«v‹d gy‹? ïu©L Ó®âU¤j« tªJ« jhœ¤j¥g£lt®fŸv‹nghU¡F v‹d gy‹ »il¤jJ v‹gij nahá¡f¡ nfhU»nwh«.

Fo muR - f£Liu - 16.08.1925Fo muR - f£Liu - 16.08.1925Fo muR - f£Liu - 16.08.1925Fo muR - f£Liu - 16.08.1925Fo muR - f£Liu - 16.08.1925

Page 89: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1177Fo muR - 1925 176

nfhaK¤ö® th¡fhs®fS¡F X®nt©LnfhŸ

($kh‹ <.bt.uhkrhÄ eha¡f®)

ekJ eh£o‹ moik¤ j‹ik¡F«, mÊî¤ j‹ik¡F« ekJx‰Wik¡ Fiwîjh‹ fhuzkhÆU¥gbj‹gij všnyhU« m¿ªjÉõa«. murh§f¤jhuhš ek¡F¡ bfhL¡f¥gL« fšÉí« m¡fšÉf‰wj‰fhf ek¡F¡ bfhL¡f¥gL« c¤ânahfK«, gjÉí«, murh§f¤jhuhš ek¡F tH§f¥g£lbjd¢ brhšY« ï¤nj®jš KiwfS«M»a ï«_‹W« ekJ x‰WikÆ‹ik¡F¥ ãw¥ãlkhÆU¡»wJ.KjÈu©L fhÇaK« go¤jt®fis¥ g‰¿¡bfh©L x‰Wik¡Fiwî« moik¤ j‹ikí« mt®fshš c©lh¡f¥g£L tªjhY«_‹whtjhd nj®jš Kiwfshd ( vy¡õ‹fŸ ) go¤jt®fnshLmšyhkš rhJ #d§fisí«, ÉahghÇfisí«, bghJ k¡fisí«x‰WiknahL thœtj‰»šyhkš ãǤJ it¡fî«, Jntõ§fisí«, Fnuhj§fisí« c©lh¡» f£á¥ ãuâf£áfis V‰gL¤jî«rh¤âakhÆU¡»wJ. ï¡fhuz§fshšjh‹ bghJey¤â‰F c©ikahŒ ciH¡»wt®fŸ ï¤nj®jšfis fh§»uÌ‹ ntiy¤ â£l§fËš òfÉlhkš jŸËit¤J¡ bfh©nl tªjh®fŸ. ï¥bghGJÃahakhfnth, mÃahakhfnth v¥gonah fh§»ủFŸshf nj®jšfŸ tªJ òFªJÉ£ljhŒ fh§»u°fhu®fS«, bghJ #d§ fS«v©Q« goahŒ V‰g£L É£lJ. mj‹ fhuzkhŒ¥ bghJ #d§fŸfh§»ui[í«, fh§»u°fhuiuí« v⮡f¤ JªJ É£lh® fŸ.fh§»ủnf Fiwî©lhF«goahd v⮥òfŸ gykhf c©lhtij¡ fh§»u°fhu®fŸ e‹F m¿ªâUªJ§Tl fh§»u°fhu®fŸv‹nghÇš áy® fh§»uÌ‹ K¡»a bfhŸiffis¡ Tl y£áa« brŒahkš, nj®jšfËš ãuntá¤J fh§»uÌ‹ bgauhš mt‰iw el¤âk¡fŸ xUtU¡bfhUt® Jntõ¤ijí«, kh¢rÇa¤ijí« miltj‰F MjhukhŒ É»wh®fŸ. br‹id, kJiu KjÈa mndf ïl§fËš ï›Éjkhf eilbg‰W tªjhY« jÄœeh£L¡ fh§»ủF¥nguhjuthí« tÊfh£oahíÄUªJ jÄœ eh£o‰nf bgUik c©lh¡

bghJthf ekJ eh£L¥ gŠrha¤J¡F K£L¡f£ilahŒ ïU¥gJ t¡ÑšfS« nfh®£LfSnk mšyhkš #d§fË‹ m¿ahikv‹W eh« xU¡fhY« brhšynt kh£nlh«.

Fo muR - f£Liu - 16.08.1925Fo muR - f£Liu - 16.08.1925Fo muR - f£Liu - 16.08.1925Fo muR - f£Liu - 16.08.1925Fo muR - f£Liu - 16.08.1925

Page 90: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1179Fo muR - 1925 178

ij¡ f‰ã¡f eh‹ JÂahÉ£lhY« eh‹ neÇš m¿ªj nk‰gofhÇa§fis¥ bghW¤jtiuÆyhtJ ïit ã‰ngh¡fhd fhÇabk‹W brhšyhkÈU¡f KoaÉšiy. ïªj ÃiyikÆY« ïªj¢rªj®¥g¤âY« nfha«ò¤ö® fh§»u°fhu®fshd v‹Dila e©g®fËlK« v‹Dl‹ fh§»u° ntiy brŒj vdjh¥j e©g®fËlK«ah‹ brŒí« nt©LnfhŸ gaid mË¡Fnkh, mË¡fhnjh v‹wgaÄU¥ãD« bghJ#d§fsh»a c§fËl« ah‹ brŒJ bfhŸS«É©z¥g« ãunah#d k‰wbj‹W«, cájk‰wbj‹W« ah‹Ãid¡fÉšiy. Mjyhš ï› É©z¥g« _ykhŒ vdJ nt©Lnfhis c§fS¡F¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹. mjhtJ, Ú§fŸx›bthU nj®jš mng£rf®fisí« f£á¥ gy¤ijnah, ãurhu¥gy¤ijnah, bršth¡F¥ gy¤ijnah nr®¤J¥ gh®¡fhkš jŤjÅahŒ mt®fS¡FŸs M‰wiyí«, gnuhgfhu áªijiaí« ftŤJahiu¤ bjǪbjL¤jhš KÅágš îthf¤ij xG§fhŒ el¤jî«,bghJ e‹ik¡F ciH¡fî« cjîth® v‹gij e‹F bjǪJ j¡fPhdKŸst®fshfnt gh®¤J c§fsJ X£il¡ bfhL§fŸ. k‰wvªj¡ fhuz§fS¡fhfî«, vtiuí« Éy¡fhÔ®fŸ. fh§»uÌ‹bgauhš Égt®fŸ všnyhU« c©ikahd fh§»uÌ‹ bfhŸif¡F¡ f£L¥g£lt®fŸ v‹gij eh‹ xU ehS« e«g kh£nl‹. c§fisí« e«ò«go brhšykh£nl‹. fh§»uÌ‹ bgauhš Éfhjt®fŸvšnyhU« njr¤Jnuh»fŸ v‹nwh, fh§»u° ÉnuhâfŸ v‹nwhÃid¤J ÉlhÔ®fŸ. ïªj¡ fhuz§fshš kh¤âu« vtU« KÅágšfî‹áY¡F¤ jFâíŸst®fŸ mšy® v‹W Ãid¤J ÉlhÔ®fŸ.ïu©L ghf¤âY« ešyt®fS«, ešyt® mšyhjt®fS« ïU¡»wh®fŸ. ãw® th®¤ijfis¡ nf£L¡ bfh©L c§fsJ X£il j¥ghdtÊÆš cgnahf¥gL¤â ÉlhÔ®fŸ. vdJ mã¥ãuha¤ij ïj‰FK‹d® mndf fh§»u° nkilfËY« T¿ÆU¡»nw‹. ïÅnkY«ïijna k‰w fh§»u° nj®jšfË‹ jfuh® cŸs C®fS¡F¤bjÇa¥gL¤j¥ ngh»nw‹.

Fo muR - nt©LnfhŸ - 23.08.1925Fo muR - nt©LnfhŸ - 23.08.1925Fo muR - nt©LnfhŸ - 23.08.1925Fo muR - nt©LnfhŸ - 23.08.1925Fo muR - nt©LnfhŸ - 23.08.1925

»abj‹W brhšy¥g£l ï¡nfha«ò¤ö® Íšyhî«, ïâYŸsfh§»u° ãuKf®fS« ï¤nj®jš nr‰¿š cyî«goahd fhy«V‰g£L¥ nghŒÉ£lbj‹whš v‹ngh‹wt® J¡f¥glhkÈU¡fKoaÉšiy. fh§»uÌš vd¡FŸs bghW¥igí«, flikiaí«cz®ªJ eh‹ ïâš ãuntá¡f nt©oaij my£áa« brŒJÉ£lhY«, xU rhjhuz kÅj‹ v‹»w Kiw ÆyhtJ ïij¡ftÅ¡fhkÈU¡f KoaÉšiy. ï«khj« 18-ª njâ vdJ brhªjntiyahŒ¡ nfha«ò¤öljF¥ nghÆUªnj‹. m§F el¤j¥gL«fh§»u° nj®jš ãurhu« v‹ f©fS¡F« fhJfS¡F« v£od.fhJfS¡F v£oaitfisbašyh« É£LÉ£L neÇš f©lt‰iwí« fh§»u° e©g®fŸ _ykhŒ neÇš m¿ªjt‰iwí« kh¤âu«F¿¥ãL»nw‹. fh§»u° Rauh{a¡ f£áÆ‹ bgauhš nfha«ò¤ö®efurig¤ nj®jY¡F v£L¡ fdth‹fis ÃW¤â cŸsh®fŸ. ït®fËš áyiu eh‹ rªâ¡f ne®ªjJ. mt®fËš xUt® jk¡F¤Ô©lhik Éy¡F v‹gâš bfhŠrK« e«ã¡if ïšiy ba‹W«,jh« mj‰F¡ f£L¥glKoahbj‹W«, fh§»u°fhu®fËl« ïij¤bjÇɤjjhfî«, mt®fŸ mij x¥ò¡ bfh©Ljh‹ j«ik ÃW¤âÆU¡»wh®fbs‹W«, k‰bwhUt® bfhŸiffis¥g‰¿ jk¡F mã¥ãuhangj« ïU¥gij¤ bjÇɤJ« jk¡F v¥goí« b#a« »il¡F« v‹»w fhuz¤jhš j«Äl« ifbaG¤J th§»ajhfî« bjÇɤjh®. ntbwhUt® ïJtiuÆš fjnu f£lÉšiyba‹W« nkilÛJïU¡F«nghJ Tl fj® f£lÉšiyba‹W« Íšyh fh§»u°fhÇajÇáÆ‹ K‹dnu brhšy¥g£lJ. mij¡ fhÇajÇá mt®fŸx¥ò¡bfh©L, et«g® khj« Kjš f£o¡bfhŸStjhŒ¢ brh‹dhbu‹W« m›tsthtJ mt® x¥ò¡bfh©lij¥ bgÇjhf Ãid¤Jjh« mtÇl« ifbaG¤J th§»ajhfî«, mj‰F« ntW M£fŸ»il¥gâšiyba‹W« v‹Ål« brhšÈ¡ ifbaG¤ijí«fh£odh®. ï‹DÄu©blhU Éõa§fis ïâš vGJtj‰F vd¡FïZlÄšiy. Mdhš ïitbašyh« KÅágš îthf¤ij el¤jnah¡»aij m‰wbj‹whtJ ïªj¡ fdth‹fŸ KÅágš îthf¤ij el¤j¤ jFâa‰wt®fŸ v‹whtJ eh‹ TwÉšiy. Mdhšïnj khâÇ FzKŸst®fS« vªjÉj¤âY« ït®fS¡F¡ FiwÉšyhjt®fSkhd gy fdth‹fS¡F ÉnuhjkhŒ¢ áy fdth‹fis kh¤âu« j§fŸ f£áah® v‹W brhšÈ¡bfh©L å© kd¡fr¥ò¡F«, kh¢rÇa¤â‰F« ïlªjU«goahí«, nfha«ò¤ö® ÍšyhÉ‹ ã‰fhy fh§»uÌ‹ thœÉ‰F« ÉnuhjkhŒ ïJtiu v›ÉjòfhU¡F«, rªnjf¤â‰F« ïl« bfhL¡fhj áy fh§»u° g¡j®fŸV‹ ï¥go brŒant©Lbk‹gJ jh‹ ekJ ftiy; mšyhkšï›Éõa¤âš fh§»u°fhu®fŸ áy® ngÇš v›Éj cŸ v©z¤

Page 91: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1181Fo muR - 1925 180

nj®jš ngŒ

ïij¥g‰¿ gy jlitfËš ekJ g¤âÇifÆš F¿¥ãl¥g£oU¡»wJ. nj®jšfŸ v‹gJ xU gh¤âak‰w, nfŸÉa‰wbrh¤ij¥nghš ão¤jtD¡F¥ bgh©lh£o vd kâ¤J gyh¤fhukhd brŒif¡bfh¥g gy bfhLikfŸ ekJ eh£oš ïJrka«elªJ tU»‹wd. br‹idÆY«, kJiuÆY«, nfhitÆY« ï‹D«k‰w ïl§fËY« el¡F« nj®jš ãurhu§fŸ ïªâah ehfßfk‰wnjr« v‹ghU¡F« ïªâa k¡fŸ Rauh{a¤â‰F nah¡»aija‰wt®fŸ v‹ghU¡F« j§fŸ f£á¡F cŸs§if bešÈ¡fÅnghšcgnahf¥gL¤â¡bfhŸs¤j¡fjhd rh£áahŒ És§F»wJ. MdnghâY« ek¡F ïitfis kW¡F« kh®¡f« VjhtJ c©lh v‹W gh®¤jhš ãuŠR njr¤âš ï¥go ïšiyah? ãÇ£oZ njr¤âš ï¥goïšiyah? v‹W brhšÈ¤jh‹ j¥ã¤J¡ bfhŸs¡ TLkhÆU¡»wnjmšyhkš mt®fŸ brhšYtij¥ bghŒba‹W« kW¡f nah¡»aijïšyhjt®fshÆU¡»nwh«. ïnjhL kh¤âu« mšyhkš ïªâahÉ‹ÉLjiy¡nf‰g£lJ« 2 ´¤â‰F K‹ò ÄfÄf gÇR¤j¤j‹ikíilabj‹W brhšÈ¡ bfhŸs¥g£oUªjJkhd fh§»uÌ‹bgaU« cyf¥bgÇah®, r¤âah¡»uf mtjhu«, mÏ«irÆ‹ brh%g« kfh¤kh v‹W cynfh®fshnyna brhšÈ¡bfhŸS« c¤jkuhdfhªâaofË‹ bgaU«, ïªâah mehfßf njr« v‹W« brhštj‰fhjhukhd brŒif¡F« Rauh{a¤â‰F mUfija‰wJ v‹W brhštj‰fhjhukhd brŒif¡F« cgnahf¥gL¤j¥g£L tU»wbj‹whšeh£L¡F nah¡»aij ÉLjiy v§nfÆU¡»wJ? ïj‰F¡ fhuz«v‹d bt‹W nahá¥nghnkahdhš, ï¤nj®jš fUk§fËš ãuntá¤âU¡F« ahiuí« brhšy ï§F eh« K‹tukh£nlh«. Mdhš,ïij¥ gh®¤J¡ bfh©L kîd« rhâ¤J¡ bfh©oU¡F« nah¡»akhd, c©ikahd v‹W brhšy¥gL« áy g¤âÇiffisí«,nah¡»akhdt®fŸ, c©ikahdt®fŸ v‹W brhšy¥gL« áy jiyt®fisí«jh‹ ï¥ghjf¤ bjhÊY¡F¡ fhuz« v‹W brhšYnth«.

Jbusgijia J®¢rhjd‹ J»YǪjijí«, khdg§f¥gL¤âdijí« j®kÕkhâfŸ gh®¤J kîd« rhâ¤J¡ bfh©nlÆUª

Page 92: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1183Fo muR - 1925 182

Rauh{a¡ f£á¡F fUnt¥ãiy

t§fhs Rauh{a¡ f£áÆÈUªj K°ä«fbsšyh« xUt®ã‹ xUtuhŒ Éy»¡bfh©nl tU»wh®fŸ. filáahf t§fhsK°ä«fË‹ jiytU« t§fhs efu rigÆ‹ o¥o nkaUkhdlh¡l® m¥Jšyh R¡uht®¤â Rauh{a¡f£áÆ‹ bk«g® °jhd¤ijuhÍehkh¡ bfhL¤J É£lh®. mt® nk‰go uhÍehkhî¡F¡ fhuz«TWifÆš Rauh{a¡f£áÆ‹ j¤Jt« jk¡F¥ ão¡fÉšiyba‹W«, mjdhšjh‹ jh« uhÍehkh¡ bfhL¤J É£ljhfî«, jh«ï‹dK« njr¤â®¡F ciH¡f¤ jahuhÆU¥gjhfî«, jh« uhÍehkh¡bfhL¤jâ‹ fhuzkhf jd¡F uhÍa cy»ÈUªj bršth¡FfŸFiwªjnghâY« xU òâa bfhLik¡F c£g£L cÆiu it¤J¡bfh©oU¥gijÉl muáaš j‰bfhiy brŒJbfhŸtJ nkš vdv©Q»nw‹ v‹W T¿ÆU¡»wh®. t§fhs¤âš ï¥goba‹whš,g«ghÆY« Rauh{a¡ f£áahU¡F«, áªJ K°ä«fS¡F« x‰Wikïšyhkš ïUtU¡FŸS«, x¤JiH¡f Koahbjd¡ T¿mt®fSl‹ x¤JiHahik Mu«ã¤âU¥gjhŒ bjÇatU»wJ.ekJ khfhz¤âY« kJiuÆš áy Rauh{a¡ f£áah® áy K°ä«fŸÉõakhŒ elªJbfh©lJ kJiuÆš Rauh{a¡ f£áÆ‹ ãurhu«v‹w jiy¥ã‹Ñœ âdrÇ¥ g¤âÇiffËš gh®¤jhš bjÇatU«.mJkh¤âu« mšyhkš K°ä«fS¡F¥ bgÇa c¤ânahf§fŸtU»wfhy¤âš ït®fŸ v¥go elªJ bfhŸS»wh®fbs‹gijK°ä« bgÇa c¤ânahf°j®fis¡ nf£lhš bjÇatU«. FH«ò,fhŒ fÇ KjÈa gjh®¤j§fS¡F thrid c©lh¡»¡ bfhŸsnt©ojhËj« brŒí«nghJ fUnt¥ãiyia cgnah»¤J¡bfh©L,rh¥ãL»w nghJ mij vL¤J öu v¿ªJ ÉLtJnghš rka¤â‰F¢nr®¤J¡ bfh©L rka« j¥ãaîl‹ btËÆš jŸËÉLtij ekJeh£L K°ä«fŸ kh¤âu« mšyhkš ekJ eh£L ïju k¡fS« m¿ant©LkhŒ Mtš bfhŸS»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1925

jh®fŸ v‹whš ï¥ghujnjÉia áy J®¢rhjd®fŸ J»YÇtijí«,khdg§f¥gL¤Jtijí« gh®¤J¡ bfh©oU¥gJ mârakh mšyJmJ j¥ãjkhFkh v‹W áy® Iíwyh«. Mdhš JbusgijÆ‹J»YÇtij bghW¤J¡ bfh©oUªjt®fŸ j§fS¡F¥ gyÄUªJ«bghWikÆ‹ gy¤jhš bghW¤J¡ bfh©oUªjh®fŸ. ghujkhjhÉ‹J»YÇa¥gLtij gh®¤J¡ bfh©oU¥gt®fŸ bgU«gh‹iknah®Raey¤jhY« ngo¤j‹ikahY« my£áa¥ ò¤âahY« jh« gh®¤J¡bfh©oU¡»wh®fŸ v‹gJ vkJ jhœikahd mã¥ãuha«. ïj‹gydhŒ njr« v‹d M»wJ v‹gij¥ g‰¿¡ bfhŠrkhtJ áªâ¤J¤jh§fŸ brŒj âahf§fisí« j§fsJ ciH¥òfisí«, jh§fŸvj‰fhf¢ brŒnjh«, g£nlh« v‹W Ãid¤J¥gh®¤J, njr ÉLjiy¡nfjh‹ brŒnjh«, brŒJbfh©oU¡»nwh« v‹»w Koî¡FtUth®fshdhš ït®fŸ v¥go kîd« rhâ¡f Koí«? ï›tsîbgÇa m¡»uk¤â‰F¡ nfŸÉÆšiyah? všnyhUkh m¿ahikÆš- my£áa¥ ò¤âÆš _œ»É£lh®fŸ? všnyhUkh ga§bfhŸËfŸ?všnyhUkh Raey¥ngahš M£l¥gL»wh®fŸ? ï¥go¢ brhštJj®kkhFkh? v‹W nahá¤jhš, kfh¤khÉ‹ nguhš, fh§»u° nguhšel¤j¥gL« ïªj¤ nj®jš m¡»uk§fŸ xG§fhdjh v‹»w v©z«th£L»wnj; ahiu¡ nf£lhY« neÇš ngR«nghJ ïJ m¡»uk«jh‹v‹W x¥ò¡bfhŸS»wh®fŸ. xU nfho %ghí« 30 MÆu« ng® áiwthr¤ijí« kfh¤khÉ‹ áiw thr¤ijí«, uh# nghf¤ijí«, uh#r«g¤ijí«, bgU¤j âahf ò¤âiaí« MFâahŒ¡ bfh©L brŒjÉLjiy ahf¤âš ï¤nj®jš N£á v‹»w uh£r[‹jhdh c©lhfnt©L«? c©ikahd RakÇahijí«, åuK«, bghJ ey v©zK«njrg¡âí« xU ïu©L _‹W ngU¡fhtJ e« jÄœeh£ošv‹iw¡F V‰gL»‹wnjh m‹iw¡F¤jh‹ ï¤nj®jš uh£r[‹khŒth‹. mJtiu jÄœeh£oš fškhÇí«, fšyoí«, joaoí«,k©il cilî«, cÆ®¢nrjK« ï‹D« gy ïÊFz§fS«jh©ltkho¡ bfh©oU¥gJ bfhŠrK« M¢rÇakšy. Mdhšx‹W kh¤âu« bghJk¡fis¡ nf£L¡ bfh©L ïij Ko¡»nwh«.mjhtJ nah¡»akhd g¤âÇiffŸ v‹gJ kîd« rhâ¤J¡bfh©oUªjhY« ekJ rnfhju¥ g¤âÇifah»a ‘CÊa‹’ vGâÆU¥gJ “mtut® f£á¥ g¤âÇiffŸ mtut®fŸ rh®ãš ngR»‹wd”v‹gij bghJ k¡fŸ kdâš it¤J g¤âÇifÆš fhz¥gLtije«ã mtru¥g£L mã¥ãuha« bfhŸshkš bghWiknahoUªJc©ikia m¿í«go nf£L¡ bfhŸS»nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - jiya§f« - 23.08.1925

Page 93: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1185Fo muR - 1925 184

t¡ÑšfŸ thŒjh th§FtJ

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- th fî©lh v‹d r§fâ.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- vrkh‹W »£ljh‹ xU fhÇakhŒ tªnj‹.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- v‹d fhÇa«.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- eh‹ xU¤jU¡F 1000 %ghí« t£oí«bfhL¡f nt©L« th§» 2 tUrkh¢á§nfh. thŒjh brhšÈ flªJ«xU tUr kh¢á§nfh. filáah 2 khr thŒjh nf£nl‹ mJ¡FŸnsãuhJ ngh£L£lhD§nfh. vrkh‹W v¥goahtJ xU ïu©L khrthŒjh th§» bfhL¤jh¡f gz« f£o¥ngh£uD§nfh.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- ïu©L khj« jhdh ïu©L tUõ thŒjh th§»¡bfhL¡»nw‹ filáahŒ mt‹ c‹Ål« gz« th§F»wijnaeh‹ gh®¤J ÉL»nw‹.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- rhÄ rhÄ m¥go¢ brŒahâ§nfh. mt‹bkhJY¡F ehdh ãŸis. v« bkhJiy v¤jidnah ng® ⧻uh§nfh. ïu©L khr« ïšyh£lh _Q khr thŒjh »il¤jhš nghU«.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- rÇ, ÕR v‹d bfhL¡fnw.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- vrkh§f brh‹dh¢ rÇ.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- üW %ghŒ bfhL¡fD« thŒjh th§F»wJ v‹whšÉisah£L fhÇakšy.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- 50%. jhuD§nfh.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- thŒjh th§Ftâš cŸs fZl« cd¡F bjÇahJ.eh‹ brŒí« ntiyÆdhš KÅÓ¥ng 1 tUõ«, 2 tUõ« thŒjhbfhL¤jhY« bfhL¥gh® Mdjhš ÕR 100-¡F FiwahJ.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- m¤jid ehŸ thŒjh th©lh«. 2, 3 khr«»il¢rhš nghJ«.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- Ú v‹d gƤâa¡fhudhf ïU¡»whŒ? fl‹ bfhL¤jt‹ 2 µ thŒjh nf£lj®¡F bfhL¡fhkš ãuhJ nghLtbj‹whš

tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt«

“gf‰bfhŸis¡fhuU¡F ïuh¤âÇ¡bfhŸis¡fhu®fns rh£á”

ï«khj« ïUgjhªnjâ jÄœ Rauh{ah g¤âÇifÆš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij M£nrã¤J vGJtâš #d§fiskf«kâa® v‹W«, ïªâa¡ »¿°jtbu‹W«, Inuh¥ãabu‹W«,M§»nyh ïªâabu‹W«, x›bthU tF¥ò¡fhu®fshš m›t›tF¥ãYŸst®fis¤ nj®ªbjL¥gjhš j§fŸ tF¥ò¡ fhÇa§fis¥ gh®¡»wh®fns ašyhkš bghJ¡fhÇa« gh®¥gâšiy v‹W«ïjdhš tF¥ò¤ JntõK« tF¥ò¥ ãÇÉidí« V‰gL»‹wdv‹W« vGâÆU¡»wJ. ïj‰F Mjuî bfhL¥gj‰F xU rh°âÇahÇ‹ cgnjr¤ij¡ fh£L»wJ. Rauh{ah g¤âÇifnah njÓaãuhkz® v‹W brhšy¥gL« “gf‰bfhŸis”¡fhuUila g¤âÇif.âU rh°âÇah® mt®fnsh Äjthj¥ ãuhkz® v‹W brhšy¥gL«“ïuh¤âÇ¡ bfhŸis”¡ f£áia¢ nr®ªj ãuhkz®. ï¥gf‰bfhŸis¡ f£á¡F uh¤âÇ¡ bfhŸis¡ f£áah® rh£áia¤jh‹cgnahf¥gL¤â¡bfhŸs nt©L«. nghuh¡ Fiw¡F xU bgÇaãu£L v‹dbt‹whš xU ãuhkzušyhj kªâÇahd $kh‹ gh¤nuhî« ïij m§ÑfǤâU¡»whuh«. ïªj xU Éõa« ãuhkz¥g¤âÇiffË‹ Nœ¢á v‹W FomuR« mj‹ rf g¤âÇiffS« vGâtU« x›nthbuG¤J¡fisí« fšÈ‹nkš vGj¢ brŒ»wJ. kªâÇgh¤nuh mt®fŸ rk Ãaha« »il¥gj‰F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«ï‹¿aikahjJ v‹W«, ï¡ bfhŸif òâjhdjšy v‹W«, všyhr_f¤jh®fS« r_f muáaš bghW¥òfis rkkhŒ V‰W¡ bfhŸS«fhy«tiu tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« ïUªnj Ôu nt©L« v‹W«,Mdhš ïJ ÃuªjukhŒ ïU¥gJ e‹ik mšy bfLâ v‹W«ngáÆU¡»wh®. m¥go ïU¡f Rauh{ahÉ‹ T‰iw vªj th®¤ijahš kªâÇ m§ÑfÇ¡»wh® v‹gij bghJ k¡fŸ ftÅ¡fnt©L«?Rauh{ah g¤âÇifÆ‹ k‰w T‰WfS¡F kWKiw gâbyGJ»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1925

Page 94: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1187Fo muR - 1925 186

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- nfhã¤J¡bfh©L whk¢rªâuh, ï¤jid neu« ntiyia¡ bfL¤jj‰F 15 %. ão¤J¡bfh©L mt‹ gz¤ij jiyia¢R‰¿ v¿ªJÉL. ïbjšyh« »Ë¤bjÇ. ïªj r¤âaÑ®¤â rhtfhr«ek¡Fnt©lh«. ït‹ brhš»wgo vGâdhš ehis¡F e«Äl« xUf£á¡fhu‹Tl tukh£nl‹.

FkhÞjh:-FkhÞjh:-FkhÞjh:-FkhÞjh:-FkhÞjh:- fl‹ th§»dtD¡F #hilfh£o ngrhkš thia_o¡bfh©oU¡f¢ brhšY»wh®.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- rhÄ rhÄ vrkh§nfh ï¥go nfhÉ¢á¡fyhkh.eh§fšyh fh£lhŸjhnd? nfhu£L r§fâ v§fS¡bf¥go bjÇí«.vrkh§f jhnd brhšÈ¡bfhL¡fQ«. Ú§f v‹dnkh vGâ¡bfh§nfh. e«ik VjhtJ r¤âa« nf£Ll¥nghwh§bfh. mJ kh¤âu«gh¤J¡ bfh§nfh.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- rÇ, mbjšyh« eh‹ gh®¤J¡ bfhŸS»nw‹.whk¢rªâuh vGJ ãuh«rÇÆš f©lgo gÇfhu« bguÉšiy. T£LÉahghu¡ fz¡FfŸ ïU¡»wJ. ïij fÛõ‹ it¤J yhg eZl«gh®¤J Koî brŒant©L«.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- rhÄ rhÄ m¥go vGâdh ehis¡F¡ fz¡Ffh£l th©lhkh?

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- mbjšyh« eh‹ gh®¤J¡bfhŸS»nw‹. e«Äl«v¤jidnah fz¡FfŸ ïU¡»wJ. Fkh°jhit¥ gh®¤J O.S. 43-¡Ffh£odnk mªj fz¡F ò°jf§fŸ všyh« e«Äl« ïU¡»wjšyth.

FkhÞjh:-FkhÞjh:-FkhÞjh:-FkhÞjh:-FkhÞjh:- M«. mJî« ïU¡»wJ, ntW nfRfS¡F tªjfz¡FfS« ïU¡»wJ.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- rhÄ rhÄ ïbjšyh« ek¡F v¥go xjîK§nfh.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- ml¥ gƤâa¡fhu Vnjh ïu©L _£il fz¡Ffisbfh©L nghŒ âObu‹W KÅÓ¥ò K‹dhš ngh£lhš gaªJ bfhŸsth©lhkh? e«k KÅÓ¥ò fz¡F _£ilia f©lJ« 6 µ thŒjhjhdhfnt bfhL¤J ÉLthh®.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- mŒnah rhÄ fz¡if bjhwªJ gh¡f kh£lh§fsh? f«Ärd® neÄ¡f kh£lh§fsh? m¥gu« á¡»¡»£lh¡f.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- mJ v‹ ntiyašyth. m¥go gh¡fujhÆUªjhš_£ilia ãÇ¡f 2 k neukhF«. mJî« ÄŠá mij¥ ãǤjhY«mªj¡ fz¡if gh®¤J v‹d fz¡F ahUila fz¡F v‹W f©Lão¡fnt KoahJ. ï‹D« v¤jidnah tÊ ïU¡»wJ. fÄõd®

mtD¡F m¤jid MQtkh? mtid Él¡TlhJ. Õir¥ g‰¿ Úftiy¥glhnj eh‹ th§F« thŒjhÉdhš cd¡F Ä¢rkhF«. t£oia¡ bfhL¤jhš nghJ«.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- m¥goahdhš vrkh§nfh nf¡»ugo jhnuD§f.ïªjh§nfh ï¥g 50%. th§»¡nfh§f.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- rÇ, v‹W Fkh°jhit T¥ãL»wh®. whk¢rªâuh.

Fkh°jh:-Fkh°jh:-Fkh°jh:-Fkh°jh:-Fkh°jh:- rh®.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- ïtÅl« xU t¡fhy¤J th§» xU °nl£bk©Leh‹ brhš»wgo vGâ ifbaG¤J th§»bfhŸ.

Fkh°jh:-Fkh°jh:-Fkh°jh:-Fkh°jh:-Fkh°jh:- fh»j« 炙 bg£o ngdhîl‹ tªJ t¡Ñš g¡f«Ã‹W bfh©L t¡Ñš brhštij vGJ»wh®.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- brhštjhtJ - ïªj ãuhJ nkhroí« R¤j¥ bghŒíkhdJ. ïªj¥ ãuh«rÇ neh£L eh‹ vGâ¡ bfhL¡fÉšiy. ïJngh®#Ç - v‹W brhšÈ¡bfh©L tU«nghJ,

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- rhÄ, rhÄ mbjšyh« vSjhâ§nfh. ïªjght¤ij v§bf bfh©LnghŒ bjhy¥ng‹. 3 khrkh elªJ if Ú£obrhisah£l gz« th§» CL f£o fšahz« g©Â ïU¡»nw‹.ï¥go vSâdh f©Q« thí« bts§f th©lhkh?

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- nfhã¤J¡ bfh©L, v‹dlh kfh r¤âa Ñ®¤ânghšngrnw. m¥goahdhš th§»d gz¤ij bfhL¤jt‹ nf£lJ«vÇŠR nghlujhnd. ï¤âid ehshÆ ï‹D« thŒjh v‹d.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- rhÄ rhÄ nfhÉ¢R¡fhâ§nfh, if¡F gz« tuth©lhkh 2 µ ¤âš tªju¥ nghFJ, bfh©L nghŒ FL¤J bfŠá»£L tªjl¥nghnu. mJ¡FŸns eh‹ vGâ¡ bfhL¡fhy nghU rÇv‹D vGâdh ešyhthÆU¡F«.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-m¥goahdhš thŒjh »il¡fhJ, cd¡fhf ntQkhdhš vGâ bfhL¤jij x¥ò¡bfh©L ntnw khâÇahŒ vGJ»nw‹.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- rÇ m¥go vGJ¡nfh rhÄ. ek¡bfd¤J¡FCuh KjY.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- whk¢rªâuh, mªj 2tJ ghuhit mo¢á ïªj khâÇvGJ - eh‹ thâÆl« xU T£L Éahghu« brŒa #hÛD¡fhf ïªjãuh«rÇ vGâ¡ bfhL¤nj‹.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- rhÄ rhÄ m¥go¡Tl ïšby§nf.

Page 95: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1189Fo muR - 1925 188

Rauh{a¡ f£áí« $kh‹ gnlÈ‹c¤ânahfK«

Rauh{a¡ f£áah® j§fŸ f£áia Mu«ã¡F«nghnj fahfh§»u° Ô®khd¤ij Û¿¡ fyf« brŒJ fh§»uR¡F ÉnuhjkhŒMu«ã¤jh®fŸ. mJrka« fh§»uÌš jiyt®fŸ v‹W brhšÈ¡bfh©L ïUªjt®fË‹ nfhiH kd¤jhY« #hâaãkhd¤jhY«Rauh{a¡ f£áahU¡F r£lrig¥ ãuntr« ãwF mDkâ¡f¥g£L¥nghŒÉ£lJ. fh§»u° mDkâ¤jhY« bghJ #d§fËš ÄFâahdt®fŸ j§fŸ nguhš r£lrig¥ ãuntr¤ij v⮤J¥ ãurhu«brŒayhdh®fŸ.

MdhY« mJrka« Rauh{a¡ f£áah® r£lrigia¥ g‰¿#d§fS¡F¡ bfhL¤j th¡FWâfis e«ã¥ gy® mDkâ¤jh®fŸ.Rauh{a¡ f£áahU¡nf X£L« brŒjh®fŸ. ï›th¡FWâfŸ Ãiwnt‰w¥g£ldth? mšyJ ãÇ£oõhÇ‹ th¡FWâfŸ nghyhÆdth?m‹¿ mijÉlnkhrkhÆdth? v‹W gh®¥ngh«.

th¡FWâfshtd :th¡FWâfshtd :th¡FWâfshtd :th¡FWâfshtd :th¡FWâfshtd :

1. jh§fŸ r£lrig¡F¥ nghtJ r®¡fhÇ‹ uh{aghu« eilbgwÉlhkš brŒtj‰bf‹W«,

2. mj‰fhf v›Éj Ô®khd§fŸ tªjhY« K£L¡f£ilngh£L v⮥gJ v‹W«,

3. j§fS¡F ( bk#hÇ£o ) bgU«gh‹iknah® »il¡fh É£lhš jh§fŸ r£lrig ntiyfËš fyªJbfhŸtâšiyv‹W«,

4. fh§»u° x¤JiH¤jhY« jh§fŸ x¤JiH¡f¥ nghtâšiyv‹W«,

5. j§fŸ ngh¡Ftuî bryîgoí« Tl bgWtâšiy v‹W«,6. v›Éj¡ fÄ£oÆY« m§f¤âduhtâšiy v‹W«,7. v›Éj c¤ânahf¤ijí« bg‰W¡ bfhŸtâšiy v‹W«

V‰g£lhY« mtiuí« rÇg©Â¡bfhŸsyh«. mij¥g‰¿ Úftiy¥glhnj. fÄõd® VjhtJ jfuh® g©Âdhš mt® nfRfËšeh‹ fÄõduh tªjh mtiu ïG¤J É£L ÉLnt‹. vâ®t¡ÑY¡F« ï¥gobašyh« brŒahÉ£lhš nfh®£L¡F nfnrtuhbj‹W bjÇí«. mtU« ï¥go v¤jidnah jlit brŒâU¥gh®.KÅÓ¥ò« u«g ešyt® mtU« t¡ÑyhÆUªJ tªjt® jhnd.ï¤bjšyh« thŒjh th§f rf#«jh‹ v‹W mtU¡F« bjÇí«.cd¡F v¥goahdhY« 2 tUõ¤â‰F f«ÄÆšyhj thŒjhgh¤J¡nfh. mj‰FŸ fl‹ bfhL¤jt‹ mrÈš 100, 200 jŸË¡bfh©lhtJ bfhL v‹W c‹ fhiy tªJ ão¡»wh‹ gh®¤J¡nfh.x‹W¡F« ga¥glhnj.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- mŒaŒnah, mjšyh« th©lhŠ rhÄ bfhL¤jtD¡F ešy ãŸisahŒ nghfQ«. Ú§f v‹dnkh vGâ¡nfh§fvd¡bfšyh« ïu©nl khr« thŒjh nghJ«.

t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:-t¡Ñš:- rÇ vGj¥gh. gh¡» O.S. 21-¡F °nl£bk©L vGândhnk mij¥gh®¤J vGâ ifbaG¤J th§»¡bfhŸ. nfh®£L¡FtU« nghJ gh¡» gz¤ijí« bfh©L tu¢brhšY.

f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:-f£á¡fhu‹:- rhÄ ehis¡F gh¡» gz§ bfh©lhuD§nfh.

Fo muR - ciuahlš - 23.08.1925Fo muR - ciuahlš - 23.08.1925Fo muR - ciuahlš - 23.08.1925Fo muR - ciuahlš - 23.08.1925Fo muR - ciuahlš - 23.08.1925

Page 96: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1191Fo muR - 1925 190

nghbjšyh« XLtJ; uh#¥ ãuâÃâílD« k‰W« Inuh¥ãaUlD«,c¤ânahf°jUlD« x¤JiH¡f¤ jahuhÆU¡»nw‹ v‹»wh®.

jk¡F c¤ânahf« r«ghâ¤J¡ bfhL¤j Rauh{a¡ f£áah®j«ik clnd ÉLjiy brŒJÉlnt©Lbk‹»wh®. mt®fS«m›thnw ÉLjiy brŒjh»É£lbj‹»wh®fŸ. ï›Éj elto¡iffis g¤âÇiffŸ áyh»¡»‹wd. kfh¤khî« $kh‹ gnlY¡F MáTW»wh®.

m¥goahdhš Äjthj¡ f£áahU«, #°o° f£áahU«, Rna£ir¡ f£áahU« ïijÉl¡ nftykhŒ v›Éj¤âš elªJ bfhŸS»wh®fŸ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy.

m‹¿ ï›Éj elto¡iffis bghJ#d§fŸ m¿ªJbfhŸshjgo, bt‰¿ v‹»w jiy¥ã‹Ñœ g¤âÇiffŸ ãuRǤJjªâu§fŸ brŒJtU»wgoahš #d§fŸ VkhªJ ngh»wh®fŸ. ït‰iw¤ jhuhskhŒ btW¥gt® ahiuí« fhnzh«.

“îthz njr¤âš nfhkz« f£oat‹ gƤâa¡fhu‹ v‹gJnghš” fh§»uÌš ah« xnu xU gƤâafhu®jh‹ c©L nghšnjh‹W»wJ.

Fo muR - jiya§f« - 30.08.1925Fo muR - jiya§f« - 30.08.1925Fo muR - jiya§f« - 30.08.1925Fo muR - jiya§f« - 30.08.1925Fo muR - jiya§f« - 30.08.1925

ï‹D« gyÉjkhŒ #d§fŸ Vkhw¤jFªj khâÇbašyh«th¡FWâ bfhL¤J °jhd§fis¥ bg‰wh®fŸ. bg‰w ã‹ò j§fŸth¡FWâfËš x‹iw¡Tl Ãiwnt‰wÉšiy.

x¤JiH¥ò¡ fhy¤âš r£lrigÆš áy® thahofshÆUªJmo¡fo x›bthU Ô®khd§fËY« elto¡iffËY« fyªJbfh©L j§fŸ bga®fis És«gu¥gL¤â¡bfh©L v¥go kWnj®jY¡F¤ jahuh»¡bfh©L tªjh®fnsh mJnghš ït®fŸelto¡if tªJÉ£lJ. mJkh¤âukšyhkš br‹idÆY«, k¤âakhfhz¤âY« ãuhkzušyhjhU¡F Énuhjkhí«,g«ghÆš ãuhkzušyhjhU¡F«, kfkâaU¡F« Énuhjkhí« ntiy brŒtij Rauh{a¡ f£áah® j§fŸ bfhŸiffshŒ it¤J¡ bfh©oU¡»wh®fŸ.

ïij ãuhkz® f£á v‹W eh« mo¡fo ngáí« vGâí«tªjj‰bfh¥g br‹id r£lrig vy¡õ‹ Ô®ªjîl‹ RnjrĤâu‹g¤âÇif vGâaJ PhgfÄU¡F«. mjhtJ: -

ekJ ntiy ãuhkzušyhjhiu v⮡f nt©oaJjh‹ v‹WvGâÆUªjJ. ïij m¥nghnj áy g¤âÇiffŸ f©o¤âU¡»‹wd.ï¥bghGJ« mj‹ bghJ¤jiyt® ãuhkz®, cg jiyt® ãuhkz®,fhÇajÇá ãuhkz® k‰w khfhz§fËY« ãuhkz®fS«, mt® ifMíjkhd áy, mjhtJ j§fisí« ãuhkz® v‹W Ãid¤J¡bfh©oU¥gt®fS«jh‹ mj‹ khfhz îth»fshfî« ïU¡»wh®fŸ. Éf, bfhŠr ehis¡F K‹ò $kh‹ neU mt®fŸ j§fŸth¡F¤j¤j¤â‰F ÉnuhjkhŒ ïªâa r£lrigÆduhš ÃaÄ¡f¥g£lxU fÄ£oÆš °jhd« x¥ò¡bfh©lh® v‹gij¥g‰¿ vGâÆUªnjh«. ï¥nghJ $kh‹ gnlš mt®fŸ ïªâa r£lrig m¡»uhrdhâgâ c¤ânahf¤ij x¥ò¡bfh©lh®fŸ. K‹ brhšy¥g£l fÄ£obk«g® c¤ânahf¤â‰F¤ âd¢ r«gs«. ïu©lhtjhd m¡»uhrdhâgâ c¤ânahf¤â‰F khj¢ r«gs«. mJî« khj« 4000, 5000»il¡f¡ToaJ. tUõ« x‹W¡F 50 mšyJ 60 MÆu« %ghŒ»il¡F«. _‹W tUõ¤â‰F 1,50,000 mšyJ 2,00,000 XL Û‹ XoXL Û‹ XoXL Û‹ XoXL Û‹ XoXL Û‹ XocUÛ‹ tUksî« tho ïU¡Fkh§ bfh¡F cUÛ‹ tUksî« tho ïU¡Fkh§ bfh¡F cUÛ‹ tUksî« tho ïU¡Fkh§ bfh¡F cUÛ‹ tUksî« tho ïU¡Fkh§ bfh¡F cUÛ‹ tUksî« tho ïU¡Fkh§ bfh¡F v‹»wgo #d§fŸït®fŸ th¡F¤j¤j¤ij kw¡»wtiuÆY«, j¡f c¤ânahf« »il¡»w tiuÆY« fh¤âUªJ rka« gh®¤J c¤ânahf¤ij¥ bg‰W¡bfhŸS»wh®fŸ. mâY« $kh‹ gnlÈ‹ c¤ânahf« v›tsîkhd¡ nflhdJ? jkJ kdrh£áiana É£LÉ£L¥ nghŒÉlnt©oaJ. c¤ânahf« bg‰wJ« Rauh{a¡ f£áia uhÍdhkh¢brŒant©oaJ. jh« g«ghŒ fh®¥gnuõ‹ ãuábl©lhŒ ïUªjfhy¤âš gÏZfhu« brŒj xU fdth‹ å£L¡F ehŸ x‹W¡F¥g¤J jlitahdhY« el¡f¤ jah® v‹»wh® . mjhtJ, T¥ã£l

Page 97: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1193Fo muR - 1925 192

j‹ikia¥ nghâ¤J, moik K¤âiuia¤ jiyÆyo¤J, moik¢á‹d¤ijí« ifÆš bfhL¤J, moik¡F¤ j¡ft‹ v‹w e‰rh£á¥g¤âuK« mˤJ btËÆyD¥ã ÉL»wh®fŸ. ï› moikfshšcyF«, cy»YŸs ét‹fS«, r¤âa«, j®k«, Úâ, m‹ò, gnuhgfhu«,njrg¡â ï‹ndhu‹d ãwî«, flîŸ xUt® ïU¡»whuh v‹W«,rªnjf¥gl¤ j¡f t©z« ehrkilªJ tU»wJ.

bg©fisí« g‰¿¡bfh©lJbg©fisí« g‰¿¡bfh©lJbg©fisí« g‰¿¡bfh©lJbg©fisí« g‰¿¡bfh©lJbg©fisí« g‰¿¡bfh©lJ

ï› moik v‹D« ¥ns¡ Éahâ òUõ®fis¥ Õo¤J, nkšbrh‹ditfisbašyh« ghœgL¤Jtnjhlšyhkš, ïªâahÉ‹bgUik¡F ehafkhŒ ïy§F« °âß u¤d§fisí« g‰¿¥ ghHh¡fMu«ã¤J É£lJ. ïjdhš, nkšbrh‹d j®k§fŸ mÊa¡»l¥gJkšyhkš, nkY« mnef j®k§fŸ mÊtj‰F monfhÈah»ÉLnkhv‹W IíW« ÃiyÆš ïU¡»wJ. ïjdhš, °âßfŸ fšÉ f‰f¡ Tlhbj‹gJ ekJ mã¥ãuhakšy. òUõ®fns f‰f¡TlhJ v‹W«, ï¡fšÉna ïªâahití«, ïj‹ muáaš Rjªâu§fisí« ghHh¡»moikÆš Mœ¤âÆU¡»w bj‹W«, K‹nd F¿¥ã£l j®k§fis¥ghHh¡»‰bw‹W« fUâ, fh§»u° g»Zfhu¤ â£l§fËny Kj‹ikahdjhf it¤J, M© k¡fis¥ g»ZfÇ¡FkhW nt©o¡bfh©lxU fšÉia bg© kÂfS« f‰f Mu«ã¤J É£lh®fbs‹whš,ã‰fhy thœÉš kÅj j®k¤â‰F«, njrÉLjiy¡F« e«ã¡ifv§»U¡»wJ? ekJ °âßfisahtJ ï› moik¡ fšÉÆY«,mj®k¡ fšÉÆY« òfÉlhkš fh¥gh‰w KoaÉšiyahdhš,òUõ®fis eh« v¥go¡ fh¥gh‰w¥ ngh»nwh«?

g£ljhÇfŸ v‹dbrŒa¥ ngh»wh®fŸ?g£ljhÇfŸ v‹dbrŒa¥ ngh»wh®fŸ?g£ljhÇfŸ v‹dbrŒa¥ ngh»wh®fŸ?g£ljhÇfŸ v‹dbrŒa¥ ngh»wh®fŸ?g£ljhÇfŸ v‹dbrŒa¥ ngh»wh®fŸ?

v«.vš.v«.vš.v«.vš.v«.vš.v«.vš.

Éf, ï¥g£l« bg‰w 1744 ng®fS« v‹d brŒa¥ngh»wh®fbs‹W ftÅ¥ngh«. ehšt® v«.vš. gßiBÆš nj¿ÆU¡»wh®fŸ.ït®fŸ mndfkhŒ ekJ r®¡fhÇš c¤ânahf« bgWth®fŸ. ï›c¤ânahf« bgWtâdhš r®¡fhU¡F ešy ãŸisfshf elªJ,t©zh‹ thfd« nghš it¤j ghu¤ij¢ RkªJ gyÉj¤âY«»il¡F« tUkhd¤jhš jkJ bg©lh£o ãŸisfis¡ fh¥gh‰¿¡fhy§ fÊ¥gh®fnsbahÊa ntbw‹d brŒth®? ït®fshš njr¤â‰F ahbjhU gaD« Éisa¥ nghtâšiy v‹gJ kh¤âu«â©z«.

br‹idÆš r®tfyhrhiy¥g£lkË¥ò ÉHh

ï›tUl« br‹id khfhz¤âš 84 °âßfSŸgl, 1744ï›tUl« br‹id khfhz¤âš 84 °âßfSŸgl, 1744ï›tUl« br‹id khfhz¤âš 84 °âßfSŸgl, 1744ï›tUl« br‹id khfhz¤âš 84 °âßfSŸgl, 1744ï›tUl« br‹id khfhz¤âš 84 °âßfSŸgl, 1744ngU¡F moik K¤âiu it¡f¥g£lJ.ngU¡F moik K¤âiu it¡f¥g£lJ.ngU¡F moik K¤âiu it¡f¥g£lJ.ngU¡F moik K¤âiu it¡f¥g£lJ.ngU¡F moik K¤âiu it¡f¥g£lJ.

kÂfshfî«, kh¡f§fshfî« cŸs gy thÈg®fS«,°âß u¤d§fS«, moik K¤âiuia¥ bg‰W¡bfh©LÉ£lh®fŸ.

mjhtJ ï›tUl« r®tfyh rhiy¥ g£l« tH§»a ÉHhÉš;

v«.vš. gߣirÆš 4 ng®fŸ

ã.vš. ,, 234 ,,

ã.v°.v°Ì. 1 ,,

v«.ã.ã.v°. ,, 22 ,,

vš.v«.v° ,, 14 ,,

ã.ï. ,, 11 ,,

ã.v°.Ì. ,, 74 ,,

vš.o. ,, 50 ,,

v«.V. ,, 52 ,,

ã.V. (Md®°) ,, 89 ,,

ã.V. ,, 750 ,,

Ñœ eh£L¡fiy ,, 17 ,,

bghUshjhu rh°âu« ,, 6 ,,

khj®fËš 84 ng®fS« g£l« bg‰wd®. x›bthU tUlK«ï¥gona ïªâah KGtJ« gâdhÆu« ïUgâdhÆu¡fz¡fhdng®fS¡F ekJ murh§f¤jh® mt®fsJ fšÉahd, moik¤

Page 98: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1195Fo muR - 1925 194

tÆW ts®¡F« Éj«tÆW ts®¡F« Éj«tÆW ts®¡F« Éj«tÆW ts®¡F« Éj«tÆW ts®¡F« Éj«

ï¤jid ngU« ï¢r®¡fhiu¤ jh§»¡ bfh©L, ïj‹ mâfhÇfis ãuònt! óÍ¡f¤ jFªjt®fns!! Jiufns!!! fdth‹fns!!!! v‹WxUg¡f« °Jâ g©Â¡bfh©L«, k‰bwhU g¡f« ghku #d§fis¡T£oit¤J nkilÆ‹ nkny¿ ï¢r®¡fhU¡F¢ rÇahd ò¤âf‰ã¡fnt©L«, yhÆ£ rh®{ Jiu¡F rÇahd gâšbrhšy nt©L«,yh®£ g®bf‹ bA£ ãuòɉF gâš brhšynt©L«, #°o°f£áiae«ghÔ®fŸ, m‹dh® r®¡fhiu¤ jh§Fgt®fŸ, Äjthj¡f£áÆd®njr¤ij¡ fh£o¡bfhL¤J g£l« gjÉfis¥ bgWgt®fŸ. Rauh{a¡f£á¡fhu®fŸ c©ika‰wt®fŸ, nah¡»aušyhjt®fŸ v‹WxUtiu bahUt® ö‰¿¡bfh©L tÆW ts®¥gj‰F«, bgUikbgWtj‰F« miytJjhnd ït®fŸ fâ.

vš. v«. m©£ v°.vš. v«. m©£ v°.vš. v«. m©£ v°.vš. v«. m©£ v°.vš. v«. m©£ v°.

ït®fŸ fâ ïj‰fL¤jhš nghš, v«.ã.ã.v°. vš.v«.v° v‹wgßiBÆš nj¿dt®fŸ.

ït®fshš njr¤â‰F c©lhF« e‹ikba‹d? ï› tƤâa®fŸ vd¢ brhšy¥gL« lh¡l®fË‹ fâba‹d? ït®fns‰ glhjfhy¤âš X® miu mzh kUªâš Ô®ªJnghf¡Toa xU Éahâ ït®fns‰g£lã‹ xUtD¡F tªjhš, ïtiu¡T£o¡ bfh©LnghŒ¡fh£Ltj‰F _‹W %ghŒ. ït® brhšY»wgo kUªJ th§Ftj‰Fx‹W, g¤J v‹W brhšy¡Toa %ghŒfŸ bryî brŒJ kUªJth§Ftâš, brytÊ¡f¢ brŒí« gz« v›tsî? ï¥goahfït®fŸ m‹Åaeh£L kUªJfis ɉF« juf®fsh» ekJ eh£L¥bg©fS¡F¡Tl bjǪâUªj rhjhuz it¤âa¡ ifKiwfisí«,eh£L it¤âa§fisí«, mʤJ ViHfS¡F Éahâtªjhš,gh®¤J¡ bfhŸsKoahj ÃiyÆš M¡» jh§fŸ k£L« ãiH¥gj‰Fcgnahf¥gLth®fnsašyhkš njr¤â‹ ntW v›Éj e‹ik¡Fcgnahf¥ gl¥ngh»wJ?

ã. V., v«. V.ã. V., v«. V.ã. V., v«. V.ã. V., v«. V.ã. V., v«. V.

ãwF, bjhshÆu« eg®fŸ tiuí« ã. V., v«. V. KjÈa gßiBfËš nj¿ g£l« bg‰wjhf¡ F¿¡f¥g£oU¡»wJ. ït®fË‹ fâba‹d v‹W gh®¥nghnkahdhš, g£l ÉHhÉš moik K¤âiubg‰wJ«, KjšKjyhf g¤âÇiffËš v§fhtJ És«gu§fŸïU¡»‹wdth v‹W njLtJ«, t¡Ñš c¤ânahf¤â‰F nghfyhkh,Éahghu« brŒayhkh mšyJ uhéa Éõa¤âš òFªJ VjhtJétd¤â‰F tÊnjlyhkh vdî« k‰W« gyÉjkhf nahá¤J

ã.vš.

mL¤jgoahf ã.vš. tF¥ãš 234 ng®fŸ nj¿ÆU¡»wh®fŸ.ït®fŸ bgU«ghY« t¡Ñš bjhÊš brŒant mkUgt®fŸ. ï›t¡Ñšfshš njr« v¡fâia milªâU¡»wbj‹gij eh« brhšyhkny És§F«. kJghd¡ filfshY«, NjhLÄl§fshY«, Égrhu¡nfhZofshY« brŒaKoahj m›tsî mâfkhd bfhLikfisï›t¡Ñš j‹ik ekJ njr¤âš ÉisɤJ tU»wJ. njr¤â‹rkhjhd¤ijí«, x‰Wikiaí« nfhu Koahjjhd ï›t¡ÑšbjhÊiy e«Äš mndf c¤jkkhdt®fS¡F ekJ r®¡fhuh®ïj‰bf‹nw gŸË¡ Tl§fŸ it¤J, f‰W¡bfhL¤J, njr¤ij¡bfL¡f¤ jFâíilat®fŸ v‹W e‰rh£á¥ g¤âuK« bfhL¤J btËÆš mD¥ãÉL»wh®fŸ. ïJ rka« ekJ njr¤âš ï¡nfhZoah®Rkh® ïUgâdhÆu« ng®fS¡F¡ FiwîglhkY« K¥gjhÆu«ng®fS¡F mâf¥glhkY« ïU¡fyh«. ï¡nfhaK¤ö® ÍšyhÉškh¤âu« 250 t¡ÑšfŸ ïU¡»wh®fbs‹whš, ekJ khfhz¤âš, ïJnghš ïUg¤â eh‹F Íšyh¡fŸ ïU¡»‹wd. br‹idÆš Rkh®500 mšyJ 600 t¡ÑšfŸ tiu ïU¡»wh®fŸ. Mf ï«khfhz¤âšk£Lnk, v›Éj¤âY« IahÆu« t¡ÑšfS¡F FiwîglhJ.ï¥gona gh®¤J¡bfh©L nghdhš, ï‹D« v¤jidnah khfhz§fŸ ekJ njr¤âš ïU¡»‹wd. Mf r‰W Vw¡Fiwa, ruhrÇ ïUg¤ijahÆu« t¡ÑšfS¡F Fiwîglkh£lh®fbs‹nw e«ò»nwh«.

MW nfho %ghŒMW nfho %ghŒMW nfho %ghŒMW nfho %ghŒMW nfho %ghŒ

ït®fË‹ ruhrÇ tU«go, g¤jhÆu« gâdhÆu« v‹W r«ghâ¥gt®fS« üW, ïUüW v‹W r«ghâ¥gt®fS« cŸgl eg®x‹W¡F, khj« x‹W¡F ïUüW %ghŒ tU«go v‹W it¤J¡bfh©lhY«, ï› ïUg¤ijahÆu« t¡ÑšfS¡F« khrbkh‹W¡FI«gJ y£r« %ghŒfŸ åj« tUlbkh‹W¡F MW nfho %ghŒfŸbghJk¡fSila gz« bryth»wJ. ï¥goÆU¡f tUlbkh‹W¡F250 ng®fS«, ï~jšyhkš Kjš tF¥ò t¡ÑšfŸ v‹gt®fŸ I«gJ,mWgJ ng®fS«, Mf K‹}W t¡ÑšfŸ ï«khfhz¤â‰F k£L«òâjhf V‰g£lhš, k‰W« ãw khfhz§fËY« ïnj nghš fz¡»£L¥gh®¤jhš tUlbkh‹¿‰F ïu©lhÆu« ng®fS¡F¡ Fiwahkš òJt¡ÑšfŸ c‰g¤âah»¡ bfh©nl ïU¡»wh®fŸ. ï¡fz¡F ï›t©znk tUlh tUl« bgU»¡bfh©nl nghFkhdhš ïj‰FKoî v¥bghGJ? ïj‹ gydhŒ njr¤â‹ ã‰fhy fâba‹dthF«?

Page 99: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1197Fo muR - 1925 196

nt«ò ïÅ¡Fkh?

jŠir ãuhkzušyhjh® kfheh£oš jiyik t»¤j $kh‹jÂfhryŠ br£oahut®fŸ jkJ m¡»uhrd¥ ãur§f¤âš jh«br‹id efurigÆš nj®ªbjL¡f¥glhkš nghdj‰F fhuz« TWifÆš, j«Kila t©oÆš 649 X£l®fŸ nghdjhfî«, 358 X£LfŸjh‹ jk¡F¡ »il¤jjhfî«, mt®fËš 108 ng®fŸjh‹ ãuhkz®fbs‹W«, bgU«ghnyh®fŸ jk¡F X£L¡ bfhL¡fÉšiy v‹W«brhšÈ ïU¡»wh®. #°o° f£áÆ‹ bgaiu it¤J¡bfh©Lnj®jÈš ÉF« X® gh®¥gdušyhjh® v¥go ãuhkz®fSilaX£Lfis vâ®gh®¡fyh«? Mifahš, ãuhkz®fSila X£Lfisvâ®gh®¤jJ K£lhŸ jdkh? ïtU¡F X£ brŒtjhŒ brhšÈ ït®t©oÆnyna tªJ k‰bwhUtU¡F X£L brŒâUªjhš mJmnah¡»a¤jdkh? v‹gij thrf®fns ftÅ¡fnt©L«.

Fo muR - F¿¥òiu - 30.08.1925Fo muR - F¿¥òiu - 30.08.1925Fo muR - F¿¥òiu - 30.08.1925Fo muR - F¿¥òiu - 30.08.1925Fo muR - F¿¥òiu - 30.08.1925

xUg§F t¡ÑY¡F«, xUg§F r®¡fh® c¤ânahf¤â‰F«, xUg§FjUjiyahfî« ãǪJ åLålhf MÕ° MÕ[hf miyaî«,Ãid¤jgo bašyh« É©z¥g§fŸ ngh£L¡bfh©L miyaî«,ï‹D« nkny brh‹d Égu§fS¡fšyhkš ntW vj‰F cgnahf¥gl¥ ngh»wh®fŸ? ïij¤jh‹ ekJeh£oš fšÉba‹W«, ï¡fšÉf‰nwh®fŸjh‹ f‰wt®fbs‹W«, nkjhÉfbs‹W« brhšÈ¡bfh©L« ekJ #d§fŸ ï¡fšÉiana gÆyš nt©Lbkd nkhf§bfh©L j§fŸ j§fŸ ãŸisfis mD¥ò»wh®fŸ. ït‰iw e‹f¿ªJjh‹ kfh¤kh fhªâat®fŸ ï¡fšÉjh‹ njr¤ij ïªÃiy¡F¡bfh©LtªJÉ£l bj‹W«, ïij g»ZfǤjhyšyJ ekJ njr¤â‰FÉLjiyí« Rauh{aK« ïšiyba‹WbrhšÈ, ïij x¤JiHahik¤ â£l¤âš X® K¡»a ghfkhf it¤jh®fŸ. ïij Ãiwnt‰wï¥go¥ò¥ go¤jt®fisna Míjkhf cgnah»¤jjhš Mu«ã¤jx¤JiHahik j®kK« mÊ¡f¥ g£L, njr K‹nd‰wK« ghHilªJ,kfh¤kh fhªâ¡F« ïÅ ek¡F Rauh{a« »il¡fth ngh»wbjdrªnj»¤J el¡»wgo el¡f£L« v‹W É£LÉ£L, òJ¤â£l¤â‰Fnah#id g©Â¡bfh©oU¡»wh®. ekJ njr« Rauh{akilant©Lkhdhš, ÉLjiybgw nt©Lkhdhš ï¡f‰w tF¥gh® njr¤bjh©oÈUªJ bjhiyªJ, ï¡fšÉ KiwfS« xʪJnghfnt©L«. k‰witfis¥ g‰¿ rka« neU« bghGJ vGJnth«.

Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925

Page 100: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1199Fo muR - 1925 198

m§»Uªj nghâY«, “vâÇfË‹ bghŒahd th®¤ijfis¡ nf£Lnkhr« nghfhÔ®fŸ” vd¢ brhšÈÆU¡fnt©Ltâšiy. m¥goahdhš $kh‹ ÓÅthrŒa§fhuhtJ mšyJ mtuJ e©g®fshtJbg#thlh fh§»uÌš vªj¤ Ô®khd¤âš ‘fh§»u° Rauh{a¡f£áÆd® všyh °jhgd§fisí« if¥g‰wnt©L«’ v‹w Ô®khdkhƉW v‹»w Égu¤ij bjÇÉ¡f ÉU«ò»nwh«. e«ik¥ bghW¤jmsÉš eh« fh§»uR¡F¢ br‹¿Uªnjh«. ïij¥g‰¿a v›ÉjÔ®khdK« fh§»uÌš ÃiwntwÉšiy v‹gij¤ bjËthŒ¢brhšY»nwh«. m¥goÆU¡f bghW¥òŸs jiyt®fŸ v‹W brhšy¥gLgt® ï«khâÇ elªJbfhŸth® fnsahdhš, bghJ#d§fŸ v¥gonkhr« nghfhkš ïU¡fKoí«? Mfnt ehK« $kh‹ mŒa§fhut®fŸ brhšÈa filá th¡»a§fË‹gona jiyt®fbs‹W tU«ãuhkz vâÇfSila bghŒahd th®¤ijfis¡nf£L nkhr«nghŒÉlhÔ®fŸ. mt®fŸ ek¡FŸ f£áfis¡ »s¥g gyÉj¤âY«tÊnjLth®fbs‹W«, mj‰F Ú§fŸ ftiy¥glthtJ ftdŠbrY¤jthtJ TlhJ v‹W« ãuhkzušyhjh®fis¡ nf£L¡bfhŸ»nwh«.

Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925

kJiuÆš $kh‹ ÓÅthrŒa§fhÇ‹T‰W

$kh‹ ÓÅthrŒa§fhut®fis kJiu bghJk¡fŸ g»u§fkhf¤ âwªjbtËÆš ngRtj‰»šyhkš brŒJÉ£lâ‹ gydhŒ, xUf£ll¤â‰FŸ ngr neÇ£L mij $kh‹ mŒa§fh® bghJk¡fŸÃiwªj T£lkšybt‹W«, MjÈ‹ m§F v‹d nt©LkhdhY«ngryhbk‹W Ãid¤J¥ ngá ïU¥gjhf¤ bjÇ»wJ. m›Éõa¤ij¥ bghJ #d§fŸ rÇahŒ m¿ªJbfhŸs¡TlhjthW«,jªâukhŒ #d§fis Vkh‰w¤j¡f khâÇahí«, njÓa¥ g¤âÇifba‹w ngh®itia¥ ngh®¤J¡bfh©oU¡F« RnjrĤâu‹ v‹D«ãuhkz¥ g¤âÇif Ñœ¡f©lthW ãuRǤâU¡»wJ. $kh‹mŒa§fh® ãur§f¤â‹ rhuh«rkhtJ:- “bg#thlhÉš Toa br‹wfh§»uÌš všyh °jhgd§fisí« fh§»u° Rauh{a¡f£áÆd®......kfh¤kh fhªâí« ïij x¥ò¡bfh©oU¡»wh®. Mfnt, vâÇfË‹bghŒahd th®¤ijfis¡ nf£L nkhr« nghfhÔ®fŸ. mt®fŸek¡FŸ f£áfis c©lh¡f¥ gyÉj§fËY« tÊ njLth®fŸ.mj‰F Ú§fŸ ftiy¥glthtJ ftdŠbrY¤jthtJ TlhJ” v‹WngáÆU¡»wh®. ït‰¿š, Kjš th¡»a¤âš ÃUg® VjhtJïu©blhU th®¤ijfis É£L É£lhnuh, mšyJ m§FŸs Ûâth¡»a§fis ãuRǤjhš, ã‹d® UR brŒant©oa bghW¥ò$kh‹ mŒa§fhU¡F V‰g£LÉLnk ba‹W Ãid¤J, mtiu¤j¥òÉ¡f k‰w th®¤ijfŸ É£LÉl¥ g£ldnth, mšyJ $kh‹mŒa§fhut®fns mªj ïl¤âš “bg#thlhÉš Toa br‹wfh§»uÌš všyh °jhgd§fisí« fh§»u° Rauh{a¡ f£áÆd®”v‹W ngá, ãwF bghUËšyhJ vijahtJ bkJthŒ¢ brhšÈ,“kfh¤kh fhªâí« ïij x¥ò¡bfh©oU¡»wh®” v‹W gykhŒbrhšÈ ïU¡fnt©L«. v¥go ïUªjhY«, eh« Vnjh m§F áyth®¤ijfŸ É£L¥nghdjhfnt Ãid¤J¡ bfh©L m§F v‹dth®¤ijfŸ ïUªâU¡fyh« v‹W ô»¤J¥gh®¤jhš “fh§»u°Rauh{a¡f£áÆd® if¥g‰wnt©L« v‹W X® Ô®khd« Ãiwnt¿ÆU¡»wJ. ïij kfh¤kh fhªâí« x¥ò¡bfh©oU¡»wh®” v‹Wjh‹ngáÆU¡fnt©L«. m¥goÆšyhkš, ntW v‹d th®¤ijfŸ

Page 101: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1201Fo muR - 1925 200

jŠirÆš ãuhkzušyhjh®kfheh£L¡F¥ ngh£oahd njÓa

ãuhkzušyhjh® kfhehL

#°o° f£áahuhš Vkhw¥g£l njÓa ãuhkzušyhjh®fbsšyh« x‹whŒ¢ nr®ªjh®fŸ. njÓantiy ÔÉukhŒ elªJbfh©oUªj fhy¤âš ït®fŸ v§F nghÆUªjh®fŸ?

njÓa ãuhkzušyhjhbu‹gj‰F v‹d nah¡»aij it¤âU¡»wh®fŸ?

Rauh{a¡f£áia¥ nghš if¢rh¤J k£L« ngh£lhšnghJkh? mšyJ fhÇa¤âš VjhtJ gßiB c©lh?

m¥goahdhš ï¡T£l¤ij¤ jÉu ntW ahU« m¡fhÇa¥gßiBÆš nj¿dt®fŸ ïšiyah?

njÓa« v‹»w th®¤ij¡F v‹djh‹ m®¤j«?

c¤ânahf¤â‰F Mir¥gLtjhf ïUªjhny nghJkh?

ãwiu Vkh‰Wtjhf ïUªjhš nghJkh?

k‰bwhUtiu¤ â£Ltjhf ïUªjhš nghJkh?

mšyJ ViHfË‹ e‹ik¡F VjhtJ brŒant©Lkh?

ï‹D« v¥go ïUªjhY« rÇ. xU Énrõ« v‹dbt‹whškfh¤kh bgaiuí« fh§»u° bgaiuí« brhšÈ¡bfh©L Raey¤â‰fhf¤ âÇí« jÄœeh£L Rauh{a¡ f£áiaÉl v¤jidnah kl§FïJ nkyhdJjh‹, k‰bwhU Énrõ« v‹dbtÅ‹ áy njÓaãuhkzušyhjhiu¥nghš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« v‹whnycl«ò áÈ®¡fî« kd¢rh‹W¡fhf tUªJtJ« nghyšyhkšRauh{a¤ij¢ Ó¡»u¤âš miltj‰F rfy tF¥ghU« c¤ânahf«KjÈaitfis mtut® tF¥òfS¡F V‰wthW rkkhf¥ ãǤJ¡bfhL¡fnt©L bk‹W« x‰Wikaila tF¥ò ɤâahrÄšyhkšvšnyhU¡FŸS« rk¤Jt¤ij V‰gL¤j nt©Lbk‹W« X®

#°o°f£á kfhehL

jŠirÆš eilbg‰w #°o°f£á kfheh£o‹ elto¡iffisí« m¡»uhrd« t»¤j $kh‹ jÂfhry« br£oahÇ‹òy«giyí« g¤âÇiffŸ thÆyhf nea®fŸ thá¤âU¡fyh«.ïtuJ ãur§f¤âÅ‹W #°o°f£áÆ‹ Ãiy všnyhU¡F« e‹FÉs§»É£lJ. ãuhkzušyhjh®fËš mnef® ï¡f£áÆš nruhkÈUªjj‰F¡ fhuz« TÈ¡F uh#g¡âí« c¤ânahfnt£ilí«ÄFªâU¥gnja‹¿ ntwšy. ï¡Fz§fŸ ï¡f£áÆÅ‹W« xʪJï¡f£á¡F ï›turh§f¤âÅl« ïU¡F« TÈg¡âí« xÊíkhdhšãuhkzušyhjh® všnyhU« ïâš nrUth®fŸ. ïšyhÉo‹ br£oahiu¥ngh‹w ï¡f£áah® všnyhU« kªâÇfSŸgl x›bthUtuhŒ x¥ghÇÆl nt©oajhf¤jh‹ Koí«. Rauh{a¡f£áahU«ït®fŸnghynt c¤ânahf nt£ilÆY« gjÉnt£ilÆY«EiHªJŸsh®fŸ. ït®fsJ M®¥gh£l§fis¡f©L njrk¡fŸKjÈš Vkh®ªJ nghdhY« ït®fsJ nah¡»aijiaí« ÉiuÉšm¿ªJÉLthh®fŸ.

ghku#d§fis Vkh‰Wtjhš vªj¡ f£á K‹D¡F tUtjhÆUªjhY« mJ btF ehis¡F Úo¤âU¡fhJ v‹gij #°o°f£áahU« Rauh{a¡f£áahU« m¿ant©Lbkd ÉU«ò»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 30.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 30.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 30.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 30.08.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 30.08.1925

Page 102: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1203Fo muR - 1925 202

všyh ïªâa fh§»u° fÄ£o 28.12.24njâÆ‹ MwhtJ Ô®khd¤â‹ c©ik

ïj‰F K‹ eh‹ ngáí« vGâí« tªjâš KÅághÈ£ojhÿfh ngh®L o°oÇ¡£ ngh®L KjÈa °jhgd§fis fh§»uÌ‹bgauhš if¥g‰w všyh ïªâa fh§»unrh khfhz fh‹gu‹nrhÍšyh fh‹gu‹nrh c¤âuî bfhL¡fÉšiy v‹W btF fhykhŒeh‹ brhšÈ tªâU¥gnjhL m›Éjkhd xU c¤junth ágh®nrhfh§»u° °jhgd§fŸ brŒa¡Tlhbj‹W« ehD« vdJ e©g®fŸáyU« thjho tªâU¡»nwh«. m›Éj xU Ô®khd« fh§»uÌšïšyhkš brŒJÄU¡»nwh«. m¥go ïU¡f nfhaK¤ö® efufh§»u° fÄ£oÆ‹ nguhš 22. 8. 25 š btËÆl¥g£oU¡F« xUJ©L ãuRu¤âš všyh ïªâa fh§»u° fÄ£oÆ‹ xU Ô®khd¤ijjÄÊš j¥ghŒ btËÆ£L #d§fis VkhW«go brŒâU¥gij¡f©L eh‹ tU¤j¥glhkÈU¡f KoaÉšiy. m¤njhL bghJ#d§fS« ïªj¤ j¥ò ãurhu¤ij¡ f©L Vkhwhkš ïU¡F«go xUbjËî ãuRu« brŒahkš ïU¡fî« KoaÉšiy. mjhtJ ³neh£Oáš.

“v§bf§nf fh§»uÌ‹ â£l§fis Ãiwnt‰¿ it¡f¡TLnkh, m›Él§fËbyšyh« fh§»u°fhu®fŸ °jy °jhgd§fS¡F (KÅághÈo Íšyh, jhÿ¡fh ngh®LfS¡F) mngBf®fshfÉgJ ÉU«g¤j¡fJ vd ïªj m»y ïªâa fh§»u° fÄ£o Ô®khÅ¡»wJ” v‹W jÄÊš vGâÆU¡»wJ.

Mdhš 炙äΚ

“Resolved that in the opinion of the Committee it is desirable for Congress-men to offer themselves for elections to local bodies whereever it is likely to furtherthe programme of the Congress.”

Congress men to offer themselves for election

v‹¿U¥gij j¥ò bkhÊbga®¥ò brŒâU¡»wh®fŸ. Offer

themselves v‹»w gj¤â‹ m®¤j¤ijna jÄœ bkhÊbga®¥ãškiw¤J É£lh®fŸ. mjDila m®¤j« jh§fshfnt jh§fshfnt jh§fshfnt jh§fshfnt jh§fshfnt Éfnt©L«. mjhtJ fh§»uá‹ ngiu¢ brhšÈ¡bfh©L Éf¡ TlhJ

Ô®khd¤ij Ãiwnt‰¿ ïU¡»wh®fŸ. ï«kfheh£il¡ T£odt®ahuhf ïUªjhY«, mtUila c¤njr« VjhÆUªjhY« j‰fhy«njr¤â‰F nt©oaJ« ï‹¿aikahjJkhd X® Ô®khd¤ij njÓaãuhkzušyhjh® bgauhš Ãiwnt‰¿ ïU¡»wh®fŸ v‹gij¥bghW¤jk£oš eh« c©ikahf k»œ¢á mil»nwh«.

Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925

Page 103: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1205Fo muR - 1925 204

Rauh{a¡f£áÆ‹ K¡»a ntiy

Rauh{a¡ f£ába‹W brhšy¥gL« uh#&af£á m§f¤âd®fS¡F ntiyba‹dbt‹whš jh§fŸ nah¡»a®fbs‹gâY«j§fŸ f£á¡F gy« FiwaÉšiyba‹gâY«, j§fS¡F bršth¡FïU¡»w bj‹gâY« rªnjfnk‰g£l fhy§fËbyšyh« kfh¤khÉl«nghŒ e‰rh£á¥ g¤âu« th§Ftjhd ntiyiana mt®fsJjiyÆš flîŸ Éâ¤J É£lh® nghY«! ï¥gona ïUªjhšï¡f£áÆ‹ “bršth¡F« , gyK«, bgUªj‹ikí«” k¡fS¡Fcgnahf¥gLtJ jh‹ v¥bghGJ v‹W bjÇaÉšiy.

Fo muR - F¿¥òiu - 30.08.1925Fo muR - F¿¥òiu - 30.08.1925Fo muR - F¿¥òiu - 30.08.1925Fo muR - F¿¥òiu - 30.08.1925Fo muR - F¿¥òiu - 30.08.1925

v‹gJjh‹. Mjyhš fh§»uÌ‹ nguhš mngBf®fŸMjyhš fh§»uÌ‹ nguhš mngBf®fŸMjyhš fh§»uÌ‹ nguhš mngBf®fŸMjyhš fh§»uÌ‹ nguhš mngBf®fŸMjyhš fh§»uÌ‹ nguhš mngBf®fŸ ÉgJ«Ã‰gJ«Ã‰gJ«Ã‰gJ«Ã‰gJ«fh§»u° rigah® ït®fS¡fhf ãurhu« brŒtJ« Ô®khd¤â‹fh§»u° rigah® ït®fS¡fhf ãurhu« brŒtJ« Ô®khd¤â‹fh§»u° rigah® ït®fS¡fhf ãurhu« brŒtJ« Ô®khd¤â‹fh§»u° rigah® ït®fS¡fhf ãurhu« brŒtJ« Ô®khd¤â‹fh§»u° rigah® ït®fS¡fhf ãurhu« brŒtJ« Ô®khd¤â‹gona bgÇaj¥ò.gona bgÇaj¥ò.gona bgÇaj¥ò.gona bgÇaj¥ò.gona bgÇaj¥ò.

ï¤Ô®khd« bgšfh« všyh ïªâa fh§»u° fÄ£oÆšÔ®khdkhF«nghJ ehD« ïUªnj‹. ïj‰F Mâ Ô®khd« bfh©Ltªjt®fŸ; fh§»u°fhu®fŸ KÅághÈ£o KjÈaitfis¡ ifg‰wnt©Lbk‹W fh§»u° f£lis ïLtjhŒ bfh©L tªjij ehD«k‰W« áyU« fh§»u°fhuU¡F gÇiBnaÆšyhkš nghŒÉ£ljhšï¤Ô®khd« Ãiwnt¿dhš ÉU«g¤jfhjt®fS« nah¡»aijm‰wt®fS« tªJ òFªJ fh§»u° bgaiu¡ bfL¤J ÉLth®fŸv‹W« nah¡»a®fŸ jŸs¥g£L nghth®fŸ v‹W« ïjdhš mªjªjC®fËš fø V‰g£LÉLbk‹W« MnBã¤jâ‹ ngÇš mijkh‰¿ 炙äΚ vGâÆU¥gJ nghš Ãiwnt¿‰W. mj‹ m®¤j«cŸq® °jhgd§fËš v§bf§nf fh§»u° â£l§fis K‹ndw¢brŒa¡ TLnkh m§bfšyh« fh§»u° bk«g®fŸ jh§fshf (mjhtJ fh§»u° bga® brhšÈ¡bfhŸshkš) mngBf®fshf ÉgJÉU«g¤j¡fJ v‹W ïU¡»wJ. ïâš jh§fshf v‹»w gj¤ijÉ£LÉ£L bkhÊ bga®¤J c§fS¡F¡ fh£l¥g£oU¡»wJ. jh§fshf v‹whš fh§»u° bgaiu cgnah»¤J¡bfhŸshkY«, fh§»u°ãurhu¤ij cgnah»¤J¡ bfhŸshkY« v‹Wjh‹ m®¤j« v‹WÉs§fÉšiyah? m¥goÆU¡f nfhit ef® fh§»u°fhuÇ‹ï¥ng®¥g£l elto¡if nfhit kfh#d§fsh»a Ú§fŸ Vkh‰w¥gLtnjhL mšyhkš v‹Dila vG¤J¡fisí« th®¤ijfisí«c©ika‰wjhfî« cgnahf¥gl¡ ToajhÆU¥gjhš ïij btË¥gL¤jhkš ïU¡fKoaÉšiy. Mifahš X£l®fsh»a Ú§fŸahU¡F nt©LkhdhY« X£L brŒí§fŸ. vd¡F nt©lhjt®fnsh KÅághÈ£o¡F cjthjt®fnsh ï¥bghGJ vy¡õD¡FÉF« Rkh® 20 fdth‹fËš xUtU« ïU¡fkh£lh®fŸ v‹gJjh‹vdJ e«ã¡if. fh§»u°fhu® mšy v‹gj®fhf kh¤âu« ahU¡F«X£L brŒahkš ïUªJ ÉlhÔ®fŸ. fh§»u°fhu® v‹gj®¡F kh¤âu«k‰w Éõa§fis ftÅahkš Ú§fŸ X£L brŒJÉlhÔ®fŸ. ïªjnt©Lnfhis Ú§fŸ MjǤjhš kh¤âu« jh‹ Ú§fŸ c§fŸ X£ilnah¡»akhd tÊÆš cgnah»¡»wt®fshå®fŸ.

<.bt.uhkrhÄ<.bt.uhkrhÄ<.bt.uhkrhÄ<.bt.uhkrhÄ<.bt.uhkrhÄ

Fo muR - m¿¡if - 30.08.1925Fo muR - m¿¡if - 30.08.1925Fo muR - m¿¡if - 30.08.1925Fo muR - m¿¡if - 30.08.1925Fo muR - m¿¡if - 30.08.1925

Page 104: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1207Fo muR - 1925 206

ïj‰F rkhjhd« fÄ£o îthf«ïj‰F rkhjhd« fÄ£o îthf«ïj‰F rkhjhd« fÄ£o îthf«ïj‰F rkhjhd« fÄ£o îthf«ïj‰F rkhjhd« fÄ£o îthf«

ït‰¿š îthf¤ij¥g‰¿¢ brhšÈÆU¡F« th®¤ijfS¡F lh¡l® ã.tujuh#Y ehíL jiyt® v‹w KiwÆš jFªjrkhjhd« brhšy¥ngh»wh®fshdhY«, eh« áy th®¤ijfŸ brhšyÉU«ã‹ $kh‹ MâehuhazŠ br£oahU« X® m§f¤âd®jh‹v‹gijí« jÄœehL fh§»u° fÄ£oÆ‹ elto¡iffŸ KGtJ«x›bthU khj¤âa îthf¡ T£l§fËY« br£oahut®fshšMnkhâ¡f¥g£lnj ašyhkš br£oahut®fŸ mã¥ãuha¤â‰FÉnuhjkhfthtJ fÄ£oÆ‹ Mnkhâ¥ãšyh kyhtJ xU fhÇaK«el¤j¥glÉšiy v‹gij¥ bghJ#d§fŸ m¿ant©L«. gz«bryîbrŒí« Éõa¤âš ïj‰FK‹ ïUªj fh§»u° îthf¡fÄ£ofŸ vªj Kiwia¡ ifaho tªjnjh mªj Kiwia mDrǤJ«, $kh‹ br£oahÇ‹ ïZl§fis mDrǤJnk brŒa¥g£LtªâU¡»wJ. áy Éõa§fis c¤njá¤J $kh‹ br£oahut®fŸtrK« mt®fŸ ághUR¥goí« jhuhskhf¥ gz« bfhL¡f¥g£L¤jh‹ tªâU¡»wJ. Vnjh xU Éõa¤âš ïtÇl« bfhL¤âUªjgz¤ij mtru ÃĤj« âU¥ãth§f nt©o V‰g£lâdhšbr£oahut®fS¡F fÄ£oÆ‹ gz¢bryî Éõa¤âš tU¤j«V‰g£L É£lJnghY«!.

giHa tU¤j«giHa tU¤j«giHa tU¤j«giHa tU¤j«giHa tU¤j«

mšyhkš br£oahut®fS¡F áy tUl§fshfnt, mjhtJ1922š fh§»u° bjh©l®fŸ jiyt®fŸ F«gš F«gyhŒ áiwbr‹Wbfh©oUªj fhy¤âš br£oah® mDrǤJ tªj KiwÆdhšït®fŸngÇš fh§»uÌš <Lg£oUªj mndfU¡F mâU¥âV‰g£L áyU¡FŸ mã¥ãuha ngj§fS« V‰g£ld. mj‹gydhfnt $kh‹fshd ã. tujuh#Y ehíL«, á. uh#nfhghyh¢rhÇahU«, <.bt. ïuhkrhÄ eha¡fU« k‰W« áyU« br£oahÇ‹mâU¥â¡F Mshdh®fŸ. rhjhuz thœ¡ifÆš cŸsJnghyntuhéa thœ¡ifÆY« nk‰f©l _tÇlK« mâU¥â cŸst®fŸbr£oahiu¤ Jiz¡ fUÉahf¡ bfh©L fh§»u° îthf rigiabr‹w ïu©L _‹W tUõ§fshf¤ jh¡» tªâU¡»wh®fŸ. mJîkšyhkš xUtiu¤ jh¡Ftj‰fhfnth Raey¤â‰fhfnth rka¤â‰F jFªjh‰nghš x›bthU f£áÆnynah, x›bthU tF¥ghUlndnah x›bthU jÅ fdth‹fnshnlnah nr®ªJ bfh©Lmt®fS¡F âU¥â c©lh¡f k‰wt®fisí« k‰w °jhgd§fisí« jh¡» tUtJ mDgt¤âš f©L tªâU¡»nwh«. ï¡Fz§fbsšyh« ÉâÉy¡»šyhkš uhéathœÉš ãuntá¤jâ‹

$kh‹ Mâehuhaz‹ br£oahÇ‹T‰W

khatu« jhÿfh uhéa kfheh£oš m¡»uhrd« t»¡fne®ªJ $kh‹ MâehuhazŠ br£oah® jÄœehL fh§»u° fÄ£oÆ‹ Ãiyikaia¥g‰¿ áy th®¤ijfŸ brhšÈ ïU¡»wh®.mjhtJ:- “khfhz fh§»u° fÄ£oíl‹ Úyhkš Íšyh, jhÿfhfÄ£ofS« Ä¡f Juâ®Zlkhd ÃiyÆš ïU¡»‹wd. ï¥bghGJŸs jÄœehL fh§»u° fÄ£oÆ‹ îthf¤ij¡ ftŤjhšïijÉl¡ nftykhf ïÅ el¤j KoahJ. K¡»a îthf c¤ânahf°j®fŸ #hâ¡ bfhŸifÆš <Lg£oU¡»wh®fŸ. xUt®($kh‹. ã. tujuh#Y ehíLit kdâš it¤J¡bfh©L) g»u§fkhfnt Äfî« ã‰ngh¡fhd (#°o° f£áÆš) nfhZoÆš jh« nru¤jahuhf ïU¥gjhf¡ TW»wh®. Mdhš, ãuhkz®fis v⮤J¥nghuhLtj‰fhfnt nr®tjhf g¤âukhf¡ TW»wh®. VbdÅšãuhkz®fis v⮤J¥ nghuhLtJ fh§»u° bfhŸiffËš xUghf« nghY«! k‰bwhUt® ($kh‹ <.bt. uhkrhÄ eha¡fiu kdâšit¤J¡bfh©L) °jy°jhgd§fË‹ nj®jšfËš Rauh{a¡f£áahiu nj®ªbjL¡f¡Tlhbj‹W És«gu¥gL¤J»wh®. tF¥òthÇ X£l®fŸ gFâ V‰gL¤j nt©Lbk‹W« brhšY»wh®. fh§»u°Ãâbašyh« brytʪJ É£lJ. bfhŠr« eŠr« cŸsJ« nah¡»aija‰w jhÿfh fhÇajÇáfS¡fhf¢ brytÊ¡f¥g£L tU»wJ.mt®fnsh cU¥goahd ntiy x‹W« brŒahjJl‹, jk¡F¥ gz«bfhL¥gtU¡F (mjhtJ $kh‹. ã. tujuh#Y ehíLit kdâšit¤J¡ bfh©L) vâuhd mã¥ãuha« bfh©lt®fis mo¤J«gaKW¤âí« tU»wh®. Äfî« FiwthfîŸs fh§»u° gz¤ijîth»fS¡F ($kh‹fŸ, ã. tujuh#Y ehíLití«, <.bt. ïuhkrhÄ eha¡fut®fisí« kdâš Ãid¤J) nt©oat®fsh íŸs áy®rh¥ã£L tU»wh®fŸ. eh£o‰fhf¢ áiwbr‹w mnef thÈg®fŸj§fS¡F VjhtJ cgnahfKŸs ntiy bfhL¡F«go É©z¥g§fŸ ngh£L« mij ït®fŸ ftÅ¡fÉšiy.”

Page 105: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1209Fo muR - 1925 208

fhu®fŸ ït®fS¡fhf¥ ãurhu« brŒJ X£L r«ghâ¤J¡ bfhL¡fyhbk‹whtJ, fh§»uÌ‹ f£lis ïU¡»wJ v‹W ït® bkŒ¥ã¡fKoíkh?

br£oah® r£lrig¡F¥ nghdJbr£oah® r£lrig¡F¥ nghdJbr£oah® r£lrig¡F¥ nghdJbr£oah® r£lrig¡F¥ nghdJbr£oah® r£lrig¡F¥ nghdJ

x¤JiHahik¤ Ô®khdK« r£lrig g»ZfhuK« mKÈšïU¡F« fhy¤âš fhªâ Miz¥go MâehuhazŠ br£oahut®fS¡F X£L¢ brŒí§fbs‹W És«gu« brŒJ bfh©L jh« X£L¥bg‰whnu mJ nghš eh« brŒaÉšiyba‹W tU¤j¥gL»whuh?

jÄœehL Rauh{a¡ f£áÆ‹ KiwjÄœehL Rauh{a¡ f£áÆ‹ KiwjÄœehL Rauh{a¡ f£áÆ‹ KiwjÄœehL Rauh{a¡ f£áÆ‹ KiwjÄœehL Rauh{a¡ f£áÆ‹ Kiw

Rauh{a¡f£áÆš ï‹dhiu¤jh‹ nr®¤J¡bfhŸtbj‹W«,ï‹bd‹d nah¡»aijíilat®fŸjh‹ nruyhbk‹W«,xG§FKiw ïšyhkš °jy °jhgd§fS¡F¥ nghf ÉU«ò»wt®fisbašyh« nr®¤J¡ bfh©L ntl¤â‰F¡ Tl fj® f£lhÉ£lhY« et«g® Kjš f£LtjhŒ x¥ò¡bfh©lhš rÇba‹W«, üšrªjhÉš e«ã¡if ïšyhÉ£lhY« mj‰F©lhd gz¤ij¡bfhL¥gjhŒ x¥ò¡bfh©lhš nghJbk‹W«, Ô©lhik xÊ¥gâšbfhŠrK« e«ã¡ifÆšyh É£lhY«, ãuhkz® xʪj k‰bwšnyhiuínk Ô©lhjtuhf ghÉ¥gtuhf ïUªjhY« ifbaG¤J kh¤âu«ngh£lhš nghJ« v‹W«, ï›thwhf¢ brhšÈ mt®fnshL Éahghu« ngá mt®fËl« gz¤ij th§»¡ bfh©L fh§»uÌ‹ bgauhY«, kfh¤khÉ‹ bgauhY«, âahf _®¤âfŸ bgauhY« ït®fS¡F X£L¡ bfhL¡F«go brŒJ nah¡» a®fisí«, c©ikahdt®fisí« Ã®thf¤ij¤ âwikahf el¤j¡ Toat®fisí«rhjhuz uhéa mã¥ãuhangj« fhuzkhf ïÊthŒ¥ ngáí« mt®fS¡F ÉnuhjkhŒ mt®fŸ vâÇfŸ ey¤â‰fhf cgnahf¥gL¤âj¡nfh®fis¤ jL¤J jfhjt®fis V‰gJkhd Kiw¡F fh§»uircgnahf¥gL¤â¡bfhŸs vªj kÅj‹jh‹ r«kâ¡f Koí«?

ïij¥g‰¿ eha¡f® MâÆÈUªnj f©o¤Jïij¥g‰¿ eha¡f® MâÆÈUªnj f©o¤Jïij¥g‰¿ eha¡f® MâÆÈUªnj f©o¤Jïij¥g‰¿ eha¡f® MâÆÈUªnj f©o¤Jïij¥g‰¿ eha¡f® MâÆÈUªnj f©o¤JtªâU¡»wh®tªâU¡»wh®tªâU¡»wh®tªâU¡»wh®tªâU¡»wh®

$kh‹ eha¡fut®fŸ °jy °jhgd§fis fh§»u° if¥g‰WtJ g‰¿ 1922-« tUl¤âÈUªnj M£nrã¤J tªâU¡»wh®. m¥goïU¡f nk‰brh‹d bfhŸifiaíila Rauh{a¡f£áah® °jy°jhgd§fis¡ if¥g‰w k‰wt®fŸ xU¥gLthbu‹W v¥go vâ®gh®¡»wh®fnsh bjÇaÉšiy.

gydhŒ¤jh‹ uhéa thœnt m‹Åa® gh®¤J áÇ¡F«goahdÃiyik¡F tªJÉ£lJ. $kh‹ br£oahut®fŸ kdâš it¤J¡bfh©L #hilngR« ïU fdth‹fS« br£oahÇ‹ njr g¡â¡F«âahf¤â‰F« xG¡f¤â‰F« v›Éj¤âY« ã‹th§»at®fŸmšybt‹gij jÄœehL e‹whŒ m¿ªâU¡F«. ïij br£oahU¡FPhgf¥gL¤âÉ£L mL¤j Éõa¤â‰F tU»nwh«..

#°o° f£áÆš nrUtJ#°o° f£áÆš nrUtJ#°o° f£áÆš nrUtJ#°o° f£áÆš nrUtJ#°o° f£áÆš nrUtJ

mjhtJ $kh‹ ã. tujuh#&Y ehíL ãuhkz®fis v⮥gj‰fhf #°o° f£áÆš nr®ntbd‹gJ; ï›Éõa¤âš bfhŠrK«F‰wÄU¥gjhŒ ek¡F¤ njh‹wÉšiy. v‹iw¡»UªjnghâY«#°o° f£áahU« uhéa thœÉÈU¡F« ãuhkzušyhjhU« jh‹x‹Wnr®ªJ rnfhjughtkhŒ, rk¤JtkhŒ thH Koínkašyhkšãuhkz®fnshL rk¤JtkhŒ thH KoahJ. eh« mt®fnshL nr®ªJthH Mir¥g£lhY«, ãuhkz®fË‹ bfhŸif e«ik v¡fhy¤âY«rk¤JtkhŒ V‰W¡ bfhŸshjjhŒ ïU¡»wJ. mt®fsJ j®knkhjh§fŸ ca®ãw¥bg‹W« (ãuhkz®fŸ xʪj) k‰wt® jhœªj ãw¥òv‹W« moikfbs‹W« jhá k¡fbs‹W« Äny¢r®fbs‹W«bjh£lhš, gh®¤jhš, bjUÉš elªjhš, mU»š tªjhš ght« v‹Wmt®fS¡F f£lisÆL»wJ. ïªÃiyÆš ï›Éj¡ bfhŸiffisv⮡fhknyh ï›Éj bfhŸiffs‰w rnfhju®fŸ x‹W TlhknyhïU¥gh®fbs‹W $kh‹ br£oahut®fŸ v¥go Ãid¤jh®fnshbt‹gJ ek¡F M¢rÇakhfÉU¡»wJ. xU¡fhš j«ikí«ãuhkzuhf Ãid¤J¡ bfh©lhnuh v‹dnth! mšyJ j‹idãuhkz®fŸ rkkhŒ el¤Jth®fbs‹W Ãid¤jhnuh!! bjÇaÉšiy.

Rauh{a¡ f£áRauh{a¡ f£áRauh{a¡ f£áRauh{a¡ f£áRauh{a¡ f£á

Éf, “°jy °jhgd§fË‹ nj®jšfËš Rauh{a¡f£áahiu¥g»ZfÇ¡FkhW ãurhu« brŒ»wh®” v‹W ngáÆU¡»wh®. ïJ$kh‹ <.bt. uhkrhÄ eha¡fiunajh‹ kdâš it¤J¡bfh©L ngáïU¡»wh® v‹gâš thrf®fŸ rªnjf¥glkh£lh®fŸ. Rauh{a¡f£áÆ‹ rh®ghŒ xUt® nj®jÈš Égjdhš mJ fhuzkhŒ mtiu¤bjǪbjL¡f¡Tlhbj‹W $kh‹ eha¡f® vªj¡ T£l¤âš ngáïU¡»wh®? mšyJ vªj rªj®¥g¤âš vGâ ïU¡»wh®? ïij¢ br£oah® bkŒ¥ã¡f Koíkh?

fh§»u° Ô®khd«fh§»u° Ô®khd«fh§»u° Ô®khd«fh§»u° Ô®khd«fh§»u° Ô®khd«

m‹¿í« Rauh{a¡f£áahnuh mšyJ fh§»u°fhunuh fh§»uÌ‹ rh®ghŒ °jy °jhgd§fS¡F Éfyhbk‹whtJ fh§»u°

Page 106: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1211Fo muR - 1925 210

gjÉah? bghJ#d nritah?

bghJthf °jy °jhgd§fË‹ îthf¤ijí« bghW¥igí« c¤njá¡ifÆš °jy °jhgd§fËš °jhd« bgWtJbjh©L brŒtj‰fhfth gjÉia mDgÉ¥gj‰fhfth v‹gijbgU«gh‹ikahd X£l®fŸ cz®tnj ïšiy. e«ik¥bghW¤jtiuÆY« eh« mij xU gjÉbad¡ fUJ»nwhnka‹¿mij xU bghJ #dnritbad eh« fUJtnjÆšiy. cjhuzkhf,v›Éj bghJ °jy °jhgd§fËš m§f« bg‰whY« m§f«bg‰wt® mij xU gjÉahfnt kâ¤J mij¥ ãwU¡F¡ fh£o¥bgUik miltâ‹ bghU£lhf j«Kila bgaU¡F¡ Ñœm¥gjÉÆ‹ bgaiuí« m¢ro¤J¡ bfhŸS»wh®. j«ikm¿Kf¥gL¤â¡ bfhŸtj‰F« mij cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸS»wh®. mªÃa® ïtUila fîut§fis¥ g‰¿¥ ngR« bghGJ«mij R£o¡ fh£L»‹wd®. mšyhkY« ïªj¤ nj®jš °jhd«bgWtâ‹ bghU£L MÆu«, gâdhÆu«, ïUgâdhÆu« bryî«brŒ»‹wd®. ahiu¥ão¤jhš jh§fŸ nj®jÈš bt‰¿ bgwyhbkd¡fUâ yŠr« bfhL¤J V#©Lfisí« ÃaÄ¡»wh®fŸ. nj®jšfhy§fËš j§fS¡F vâuhf ÉF« mng£rf®fis c©ik¡Fkhwhfî« kd¢rh£á¡F Énuhjkhfî« nt©Lbk‹nw öΡ»‹wd®. nj®jšfËš °jhd« bgWtij xU bt‰¿ njhšÉbadkâ¡»‹wd®. j§fshš brŒa¡Tlhj fhÇa§fisbašyh« brŒtjhf¥ bghŒ ngá #d§fis Vkh‰W»‹wd®. X£l®fS¡F Ãiyik¡F¤ jFªj Éjkhf yŠr« bfhL¡»‹wd®. c©ikÆš bghJe‹ikÆ‹ bghU£L ït®fŸ nj®jY¡F Égh®fnsahdhš ï›Éjmnah¡»a¢ brašfŸ òÇa mt®fsJ kd« xU¥gLkh? üWng®nj®jÈš bt‰¿ bg‰¿U¥ã‹ mâš xUtuhtJ c©ikahsuhÆU¥ghbud e«g ïlÄU¡»‹wjh? bghJe‹ik¡F¥ ghLgLgt®fË‹nah¡»aij ï¥go¤jhÅU¡Fkh? c©ikahf bghJ#d nritbrŒa nt©Lbk‹w MirÆU¥ã‹ nj®jÈš ngh£ongh£L ïÊthd brašfŸ gy brŒnjjh‹ bghJ k¡fS¡F ciH¡f nt©Lkh?btËÆÈUªJbfh©L xU efu gÇghyd rigÆ‹ cŸËUªJbrŒí« brašfis¢ brŒaKoahjh? xU efu gÇghyd rigiavL¤J¡bfh©lhš mj‰F¥ gy m§f¤âd®fS« xU jiytU«

tF¥òthÇ X£l®fŸ bjhFâtF¥òthÇ X£l®fŸ bjhFâtF¥òthÇ X£l®fŸ bjhFâtF¥òthÇ X£l®fŸ bjhFâtF¥òthÇ X£l®fŸ bjhFâ

ïij¥g‰¿í« $kh‹ br£oahut®fŸ eha¡fiu c¤njá¤J#hil ngá ïU¡»wh®. 1919 tUl¤âš áy njÓa ãuhkzušyhjh®v‹ngh® el¤âtªj br‹id khfhz¢r§f« v‹W brhšy¥g£l xUãuâÃâ¤JtrigÆš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij tÈíW¤j¥g£oU¡»wJ. $kh‹ tujuh#Y ehíL mt®fS«, $kh‹ âU.É.fÈahzRªju KjÈahut®fS« ïij MjǤJ tªâU¡»wh®fbs‹nw v©Q»nw‹.

bk°l‹ Ô®¥òbk°l‹ Ô®¥òbk°l‹ Ô®¥òbk°l‹ Ô®¥òbk°l‹ Ô®¥ò

$kh‹ MâehuhazŠ br£oahut®fS« ãuhkzušyhjhU¡F ï¤jid °jhd§fŸ tH§f¥gl nt©Lbk‹W bjÇɤJ¡bfhŸtj‰fhf bk°l‹ Jiuat®fËl« br‹w ãuhkzušyhjãuâÃâfËš jhK« xUt®jhbd‹gij kwªJ É£lh® nghY«.

njÓa ãuhkzušyhjh® Ô®khd«njÓa ãuhkzušyhjh® Ô®khd«njÓa ãuhkzušyhjh® Ô®khd«njÓa ãuhkzušyhjh® Ô®khd«njÓa ãuhkzušyhjh® Ô®khd«

m‹¿ br‹wthu« jŠirÆš elªj njÓa ãuhkzušyhjh®kfheh£oš jhD« ãur‹dkhŒ ïUªnj “njÓa K‹nd‰w¤ijmila njÓa x‰Wikí« tF¥ò ɤâahrÄ‹ikí« Äfî«mtáabk‹W«, ï«khâÇ x‰Wik¡F c¤ânahf§fŸ KjÈaJvšyh tF¥ghU« mtut®fŸ tF¥ò¡nf‰wthW rkkhfmilí«goahd kh®¡f§fis¤ njo tF¥ò ɤâahr§fËšyhkšrk¤Jt¤ij V‰gL¤JtJ mtáa bk‹W ï«kfhehL Ô®khÅ¡»wJ”v‹D« Ô®khd¤ij Ãiwnt‰¿ ïU¡»wh®. Mdhš ãuhkz¥g¤âÇ¡iffŸ ïij ahU« bjǪJ bfhŸshjgo ãuRǤJ É£lJ.

ïj‹ Koîïj‹ Koîïj‹ Koîïj‹ Koîïj‹ Koî

ï¥gobašyh« ïU¡f áy ãuhkz®fË‹ ò‹áÇ¥ò« Kf°Jâí« bgWtj®¡fhf Vnjnjh ngá ïU¡»wh®. r®¡fhU¡F ešyãŸisahŒ elªJ Vkh‰wkilªj $kh‹ x. jÂfhry« br£oah®jŠir #°o° f£á kfheh£oš mGjJ nghš ekJ MâehuhazŠbr£oahut®fS« ï¥bghGJ ãuhkz®fS¡F ešy ãŸisahfel¡f nt©Lbk‹W Ãid¤J¡bfh©L ï¥gobašyh« ngRtâ‹gydhŒ ïUtU« Vkh‰wkilªJ ã‹d® xU fhy¤âš mGthnuv‹w gÇjhg¤njhL ïij Ko¡»nwh«.

Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925Fo muR - f£Liu - 30.08.1925

Page 107: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1213Fo muR - 1925 212

gyehŸ âUl‹ xUehŸ mf¥gLth‹

Rauh{a¡ f£áahÇ‹ Ãiy ehS¡F ehŸ nftykh» tUtij¥ bghJ k¡fŸ e‹F m¿ªJ tU»‹wd®. Rauh{a¡ f£áÆd®murh§f¤njhL cwthL« v©z¤njhLjh‹ j§ f£áia¤ njh‰Wɤjh® v‹gâ‹ c©ik ï¥bghGJ btËah»É£lJ. KjÈšr£lrigÆš òFªJ khd¤ij ÉšyhŒ tis¤JÉl¥ nghtjhf¡T¿a ï¥òÈfŸ murh§f¤njhL¡ f£o¡ Fyht K‰g£L É£ld®.ït®fshš njr¤âš f£ángj§fS«, cyf ánuZl® v«bgUkh‹fhªâ mofË‹ öa ïa¡f¤â‰F mÊîªjh‹ V‰g£lnj m‹¿ntwšy. ïu©lh©o‰F K‹ njrÄUªj Ãiyia e‹f¿ªjc©ikahsÇ‹ kd« ï¢ Rauh{a¡ f£áÆdÇ‹ brašfis¡ f©LnehfhkÈuhJ. á¿J á¿jhf j« kd¤âš bfh©oUªj v©z§fisbtË¥gilahfnt brŒa K‰g£L É£ld®. g©oj neU uhQt¡fÄ£oÆš m§f« bg‰wh®. $kh‹ gnlš ïªâa r£lrig¡F¤jiytuhdh®. Û©L« neU, $kh‹fŸ bfšfh®, mu§frhÄmŒa§fh® _tU« “nfh®£L mtkâ¥ò knrhjhit”¥ gÇÓyidbrŒa V‰g£oU¡F« fÄ£oÆš m§f« bg‰WŸsh®fŸ. ïJx¤JiH¥gh mšyJ K£L¡f£ilah v‹gJ vk¡F És§fÉšiy.K£L¡f£il nghl¥ngh»nwh« v‹W njr k¡fis Vkh‰¿ X£L¥bg‰w ït®fŸ F£o¡fuz« nghl Mu«ã¤J É£ld®. ï‹D«v¤jid¡ fÄ£ofŸ V‰goD« mâY« m§f« bgWtj‰F¢ á¿J«kW¡f kh£lh®fŸ. ÄjthâfS« ïju x¤JiH¥ò¡ f£á¡fhu®fS«j§fŸ f£áfË‹ nah¡»aijfis¥ bghJ k¡fS¡F btË¥gilahf¡ T¿ÉL»‹wd®. bghJ k¡fS« mt®fË‹ nah¡»aijiae‹f¿ªJ bfh©oU¡»‹wd®. Rauh{a¡ f£áÆdnuh j§fS¡»U¡F« nkhf¤ij kiw¤J bghJ k¡fis Vkh‰¿ tU»‹wd®.c©ikia m¿ahj gy® ït®fsJ th®¤ijfis¡ f©L ka§»í«ÉL»‹wd®. ï›Éjkhf¥ bghJ k¡fis Vkh‰¿ tU« v¡f£áÆdU« xUehŸ 圪J ÉLth®fŸ v‹gJ â©z«. gyehŸ âUl‹xUehŸ mf¥g£L¤jh‹ Mfnt©L« v‹gij Rauh{a¡ f£áÆd®cz®th®fsh?

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 06.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 06.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 06.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 06.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 06.09.1925

ïUªjhšjh‹ mJ eilbgWkh? ït®fŸ ïšyhÉo‹ efu gÇghydrig eilbgwhjh! efu gÇghyd rig r£l¥go á¥gªâfis ÃaĤJÉ£L ifbaG¤J¥nghl¤ bjǪj xU ïaªâu bgh«ikí« mJM£L»wgo jiy M£Ltj‰F¥ g¤J¥ óid¡ F£ofisí«c£fhuit¤JÉ£lhš efu gÇghyd rig ïaªâu« XLkh Xlhjh?efu gÇghyd rigÆš kÅj®fŸ br‹W c£fhUtjdhY« mt®fËšxUtU¡bfhUt® cŸs Jntõ¤jhY« Raey¤jhY« fyf«Éis»‹wnj m‹¿ efu gÇghyd rigÆ‹ îthf¤âš fyf«Éistj‰F¢ á¿J« ïlÄšiy. jhÿfhngh®L, o°oÇ¡L ngh®L,KÅághÈ£o, ôÅa‹ v‹W brhšy¥gLtJ »uk¥go r®¡fhuh®brŒant©oa ntiy. mt®fŸ brŒtjhÆU¥ã‹ ït‰¿‰bf‹WxU jÅ tÇ tNÈ¡f nt©otUnk v‹W«, îthf¤âš VjhtJFiw V‰g£lhš #d§fS¡F neuhf¤ bjǪJÉLbk‹W«, rhjhuz#d§fŸ btF Rygkhf r®¡fhiu FiwT¿ ÉLthnu v‹W«nahá¤J ï›Éj¡ fZl§fËÅ‹W« j¥òtj‰fhf jªâukhŒ bghJ#d§fŸ ifÆš x¥òɤJÉ£lh®fŸ. ïjdhš r®¡fhU¡F k‰bwhUyhgK« V‰g£L¥ nghŒÉ£lJ. mjhtJ vby¡õ‹ v‹W« mj‰FX£L v‹W« gy Kiwfis V‰gL¤âajhš g£lz§fËnyh, »uhk§fËnyh cŸs bršth¡FŸst®fŸ x‹W nruhjgo nj®jšfËš ËWngh£ongh£L xUtiu xUt® FiwT¿¡bfh©L x‰Wik ïšyhkšC® ïu©Lg£oU¥gj‰F xU mDTykh»É£lJ. ït‰iw¤jÉu,ïªj¤ nj®jšfËdhnyh °jy °jhgd§fËš m§f« bgWtâdhnyhnjr¤â‰F xUÉj e‹ikí« c©lhf¥ nghtâšiy. MifÆdhšX£l®fshÆU¥gt®fŸ jh§fŸ X£L¢brŒí«nghJ bghJ e‹ikbrŒtj‰FÇat®fŸ ah® v‹W njo¡bfh©L m®¤jÄšyhJfZl¥gLtijÉl ïªj¥gjÉia t»¥gj‰F - mªj°J cilat®vt®, mUfij cilat® vt®, gh¤âa« cilat® vt® v‹gijnahá¤J mj‰F¤ jFªjgo elªJbfhŸSth®fns Mdhš X£l®fŸj§fŸ flikia¢ brŒjt®fshth®fŸ.

Fo muR - jiya§f« - 06.09.1925Fo muR - jiya§f« - 06.09.1925Fo muR - jiya§f« - 06.09.1925Fo muR - jiya§f« - 06.09.1925Fo muR - jiya§f« - 06.09.1925

Page 108: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1215Fo muR - 1925 214

bghJey nrití«, jÄG¡fhfî«, kJÉy¡F¡fhfî« k‰W« bghJey¤J¡fhfî« nrit brŒJ tUtJ fh§»u° e‰rh£á¥ g¤âu¤ijÉl v›tsnth kl§F nkyhdJ.

_‹whtJ fdth‹ $kh‹ F¥ò¢rhÄ ehíL mt®fŸ. ït®bt‰¿ia¥ g‰¿í« fh§»u°fhu®fË‹ ãurhu¤âdhšjh‹ bt‰¿bg‰wh® vd¥ bgUik ghuh£o¡ bfhŸsKoahJ. $kh‹ ehíLmt®fŸ btF fhykhfnt fh§»u° mãkhÅahfî« bghJ ey C¡fKŸstuhfî« ïUªJ tªâU¡»wh®. k‰W« gy fhuz§fshY«$kh‹ ehíL mt®fË‹ bt‰¿¡F¡ fh§»u°fhu®fŸ fhuzkšybt‹W fh§»u°fhu®fS¡nf bjÇí«. ï«_‹W fdth‹fS«Ã¢rakhŒ bt‰¿ bgWth®fŸ v‹»w v©z¤ij¡ bfh©nlRauh{a¡ f£áÆ‹ #h¥jhÉš nr®¤J¡ bfhŸs¥g£lJ. Éf , fh§»u° ãurhuf®fS¡F ÉnuhjkhŒ bt‰¿ bg‰w fdth‹fŸ It®.ït®fËš Kjyhtjt® $kh‹ á.É.R¥igah br£oah® mt®fŸ.ït® bt‰¿¡F K¡»a¡ fhuz« fh§»u° ãurhu¤â‹ ngh¡Fjh‹.ïtU¡F vâÇilahf ËwtU«, fh§»u° mãkhÅí« bghJeyC¡fK« mt® th®oš ešy bršth¡F« cŸst®. K‹ò fî‹áyuhfîÄUªjt®. ït® bt‰¿ milªâU¡f nt©oaJ jh‹. m¥goÆU¡f mâf¥goahd X£Lfshš njhšÉ mila¡ fhuz« fh§»u°ãurhu¤â‹ CHyhdJ #d§fË‹ kdij m›tsî öu« kh‰¿É£lJ. fh§»u° ãurhu« ïšyhâUªjhš ït® bt‰¿aila¥ nghJkhd rîfÇa« ïUªjjhfnt brhšy¥gL»wJ. v¥go ïUªjhY« xU°jhgd¤â‰F ïu©L ng® Ëwhš xUtU¡F¤jh‹ bt‰¿»il¡F«.

mL¤jgoahf, fh§»u° ãurhu¤â‰F Énuhjkhf bt‰¿bg‰wt® $kh‹ É.v°. br§nfh£lŒah mt®fŸ. ïtUila bt‰¿ia¥g‰¿ nfha«ò¤ö® ÍšyhÉnyna vtU« bghwhik¥glkh£lh®fŸ. ït® fh§»u° mãkhÅ. fh§»ủF« bghUŸ cjÉtªâU¡»wh®. fj® c‰g¤â¡F br‹ÅkiyÆš v›tsnth V‰ghLbrŒjh®. k‰w bghJ e‹ikahd Éõa§fS¡F« v›tsnth jhuhskhf¥ bghUŸ cjÉ brŒJ tU»wh®. bghJ e‹ik¡F¤ jhuhskhf¥bghUŸ cjÉ brŒtâš nfha«ò¤öU¡FŸ $kh‹ br‹Åkiyf. »UZz‹ br£oahU¡F mL¤jh‰nghš $kh‹ br§nfh£lŒahmt®fis¤jh‹ brhšy nt©L«. ït® nfha«ò¤ö® ãuhkz®fS¡F« ešytuhf elªJbfh©L tUgt®. ( Mdhš ïªj¤ nj®jÈšbtF ãuhkz®fŸ ïtU¡F th¡F¤j¤j« brŒjgo X£L¢brŒaÉšiybad¢ brhšy¥gL»wJ. ïJ bkŒahdhš Tl ïâš x‹W«mâraÄšiy )

nfhit¤ nj®jš- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹- á¤âuò¤âu‹

nfha«ò¤ö® efu gÇghyd rigÆ‹ nj®jš KoªjJ. v£L¡fdth‹fŸ nj®ªbjL¡f¥g£LÉ£lh®fŸ. nj®jš ãurhu§fËšïu©L f£áfË‹ bga® brhšÈ¡ bfhŸs¥g£ld. x‹W Rauh{a¡f£á, k‰bwh‹W #°o° f£á. Rauh{a¡ f£á¡bfd nfha«ò¤ö®fh§»u° îth»fŸ v‹ngh® ãurhu« brŒjd®. #°o° f£á¡fhfv›Éj¥ ãurhuK« eilbgwhÉ£lhY« fh§»u[&¡fhu®fŸelªJbfh©l khâÇna, #°o° f£á¡F¥ ãurhu« njitÆšyhkšnghŒÉ£lJ. c©ikÆnyna ï¥bghGJ nj®jÈš bt‰¿ bg‰wfdth‹fŸ v›Éj¥ ãurhu¤âdhY« ghjfnkh, rhjfnkh milaKoahjt®fŸ. ït®fŸ v£L¥ ngU« c©ikÆš v›Éj jÅ¡f£áiaí« nr®ªjt®fŸ mšy. “mu©kid bešY¡F¥ bgU¢rhËfŸ r©ilÆ£L¡ bfhŸtJ nghš ” mehtáakhŒ brhªjÉnuhj§fisí«, Raey‹fisí« c¤njá¤J xUtiu xUt®â£oí«, gÊ Rk¤âí« Mir Ô®¤J¡ bfh©ljšyhkš ntW v›ÉjbghJ e‹ikí« ãurhu§fËš njh‹wÉšiy. Rauh{a¡ f£áÆ‹nguhš bt‰¿ bg‰wjhf¢ brhšy¥gL« _‹W fdth‹fS« fh§»u°ãurhu¤jhšjh‹ bt‰¿ bg‰wd® v‹W brhšy KoahJ. xU fdthD¡F¥ ngh£ona ïšiy. mt®jh‹ $kh‹ gHÅ¢rhÄ br£oah®mt®fŸ. mtU¡F ahbjhU ãurhuK« njitÆšyhjgo m›tsîÄFâ bršth¡F«, #d§fËl« e«ã¡ifí« bg‰wt®. mtU¡Fb#a« »il¡F« v‹»‹w cWâia¡ bfh©nl mtiu Rauh{a¡f£á m§f¤âd® v‹W És«gu« brŒJÉ£ld®. ïu©lhtjhf,Rauh{a¡ f£áÆ‹ bgauhš bt‰¿bg‰wt® v‹W brhšy¥gLgt®$kh‹ á.v«.uhk¢rªâu br£oah®. ïtU¡F fh§»u°fhu®fË‹ãurhunk bfhŠrK« njitÆšyhkÈUªjnjhL fh§»u° ãurhu«jk¡F VjhtJ njhšÉia c©lh¡»ÉLnkh v‹»w ga¤jhšfh§»u° ãurhuf®fŸ jkJ th®L¡FŸ tu¡Tlhbj‹W f©o¥ghdc¤âuî ngh£LÉ£lh®. jhK« bfhŠrK« ï¥ãurhu§fËš fyªJbfhŸsnt ïšiy. $kh‹ br£oah® mt®fË‹ bršth¡F«.

Page 109: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1217Fo muR - 1925 216

F«gnfhz« ãuhkz®fË‹ nj®jšjªâu«

F«gnfhz« KÅágš nj®jY¡F fh§»u° Rauh{a¡f£ábgaiu¢ brhšÈ¡bfh©L ïu©L mŒa®fS« xU mŒa§fhU«xU rh°âÇahU« mng£rf®fshŒ É»wh®fŸ. fh§»u° ntiyfŸelªj fhy¤âš ït®fŸ v§F ïUªjt®fŸ? fh§»uR¡F ït®fŸv‹d brŒjt®fŸ? fh§»u° bfhŸifÆš vbjij ït®fŸ x¥ò¡bfh©lt®fŸ? F«gnfhz« bghJ #d§fS« fh§»u° bjh©l®fS« brŒj fh§»u° if§f®a§fŸ ïªj mŒa®fŸ mŒa§fh®fŸrh°âÇfŸ KÅághÈ£oÆš °jhd« bgw¤jh‹ cjtnt©Lkh?Ô©lhik Éy¡if¥g‰¿í«, FUFy¤âš V‰ghL brŒâUªj gh®¡fhik Éy¡if¥ g‰¿í« $kh‹ tujuh#&Y ehíL brŒj ãurhu¤â‹gydhŒ fh§»u° fÄ£o¡F üš rªjhnt mD¥g¡ TlhJ v‹WÔ®khd« brŒJ bfh©l T£l¤jhU¡F«, fh§»u° gjÉÆÈUªJuhédhkh¡ bfhL¤J Xo¥nghd T£l¤jhU¡F« KÅágš nj®jštªjîl‹ j§fŸ khd« bt£f¤ij bašyh« É£L fh§»u°fhu®fË‹ âahf¤â‹ kiwÉš °jhd« bgw Mir¥g£L, fh§»u°nguhš °jhd« bgw K‹ tªJ É£lhš ïªj RakÇahij ïšyhjtF¥òŸs eh£L¡F v¥go Rauh{a« »il¡F«? F«gnfhz«ãuhkzušyhjh®, F«gnfhz« ãuhkz®fsh»a mŒa® mŒa§fh®rh°âÇfË‹ kha tiyÆš á¡fhkš, nghÈ¡ f£á¡fhu® fis cjǤjŸË, c©ikahŒ mªj °jhd§fŸ bgw nah¡»aijí« gh¤âaK«cilat®fS¡F j§fŸ X£Lfis bfhL¡fnt©L«. ãuhkzušyhjh® ò¤âÆšyhjt®fŸ v‹W«, khd« nuhõ«, #hâ mãkhd«ïšyhjt®fŸ v‹W«, ãuhkz®fŸ Ãid¥gâdhY« tƉW étd¤â‰F« bghŒ¡Ñ®¤â¡F« Mir¥g£l ãuhkzušyhjh® áy®ãuhkz®fŸ gz¤âdhY« mt®fŸ És«gu rîfÇa¤âdhY«mt®fS¡F moik¥g£L ãuhkzušyhjhU¡F Énuhjkhí«ãuhkz®fS¡F mDTykhí« nt©oa MŸfŸ ãuhkzušyhjhÇnyna »il¡F« v‹»w ijÇa¤âdhYnk mt®fŸ ïªjnj®jšfËš ï›tsî ijÇakhŒ É»wh®fŸ. ãuhkzušyhjhnuïij czU§fŸ!

Fo muR - f£Liu - 13.09.1925Fo muR - f£Liu - 13.09.1925Fo muR - f£Liu - 13.09.1925Fo muR - f£Liu - 13.09.1925Fo muR - f£Liu - 13.09.1925

_‹whtjhf fh§»u° ãurhu¤â‰F ÉnuhjkhŒ bt‰¿ bg‰wt® $kh‹ by£Rkz¤njt® mt®fŸ. mtUila th®oš mt®fŸtF¥ig¢ nr®ªjt®fns bgU«gh‹ikahd X£l®fshdjhšm›tF¥ig¢ nr®ªjt®jh‹ tuKoí«. ïJnghynt x›bthUth®oY« bgU«gh‹ikahd X£l®fŸ vªj tF¥ig¢ nr®ªjt®fnsh mt®fŸjh‹ v¥bghGJ« tunt©Lbk‹W ÉU«ò»nwh«.ït® giHa fî‹áybudnt bjÇ»wJ.

eh‹fhtJ Iªjhtjhf bt‰¿bg‰wt®fŸ $kh‹fŸ mÇehuhaz ãŸis mt®fS« nfrt¥ãŸis mt®fS« Mth®fŸ.ït®fŸ giHa fî‹áy®fbsd¤ bjÇ»wJ. Mfnt ïU f£áÆ‹bgauhš bt‰¿ bg‰w v£L¡ fdth‹fS« c©ikÆš v¤ jÅ¡f£áiaí« nr®ªjt®fsšy®. Mjyhš mt®fË‹ bt‰¿ vªj¡f£á¡F« njhšÉíÄšiy, bt‰¿íÄšiy. efu gÇghydrig¡F«yhgKÄšiy. fh§»ủF¢ á¿J bf£l bga® V‰g£lnja‹¿ãukhjkhf x‹W« KG»¥nghŒÉlÉšiy. fh§»uÌ‹ vâ®fhyÃiyik¡F j‰fhy¥ ngh¡FfŸ gyÉj¤âY« Mg¤jhf¤jh‹ ïUªJtU»‹wd. Mifahš ïjdhnyna fh§»u° KG»¥ nghŒÉ£lbj‹W brhšYtj‰F« ïlÄšiy. fh§»uÌ‹ bgauhš ãurhu«brŒjt®fS¡F« x‹W« bgÇa njhšÉ tªJÉlÉšiy. ïªj¢rªj®¥g¤ij Mjhukhf it¤J¡bfh©L áyiu Mir Ôu itant©Lbk‹gJjh‹ mt®fsJ ÉU¥g«. mJî« mt®fS¡F Ãiwnt¿É£lJ. mt®fshš â£l¥g£lt®fS¡F« x‹W« KG»¥nghŒÉlÉšiy. ahU¡F« v›Éj bršth¡F« FiwªJ ÉlîÄšiy. vtnuh eh‹Fng® nkil Ûnj¿ xUtiu¤ ö‰WtjhšmtUila bršth¡F¡ FiwªJ nghFkhdhš m›Éj¢ bršth¡Fït®fS¡»UªJ« ga‹ v‹d ? Kothf nfha«ò¤ö® efu gÇghydrig¡F¤ nj®ªbjL¡f¥bg‰w v£L¡ fdth‹fisí« eh«ghuh£L»‹nwh«. mt®fis¤ nj®ªbjL¤j X£l®fS¡F« e‹¿brY¤J»nwh«.

Fo muR - f£Liu - 06.09.1925 Fo muR - f£Liu - 06.09.1925 Fo muR - f£Liu - 06.09.1925 Fo muR - f£Liu - 06.09.1925 Fo muR - f£Liu - 06.09.1925

Page 110: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1219Fo muR - 1925 218

nj®jY¡F efu rigÆš ntiy brŒa¤ jFªj nah¡»aij cŸs xUãuhkzU«, xU ãuhkzušyhjhU« Égh®fshdhš f£á¥ ngh¡Ffis ftÅahkš ãuhkzušyhjhU¡F¤ jh‹ X£L¢ brŒant©L«” v‹W« T¿dh®.

br¥l«g® 6-ªnjâ jÄœehL g¤âÇifÆš “$kh‹ ehíLÉ‹ngh® KH¡f«”v‹»w jiya§f¤â‹ Ñœ gh«g‹, uhnk¢tu« KjÈaïl§fËš brŒj ãur§f¤â‹ rhukhf XÇl¤âš F¿¥ã£oU¥gâš“r£lrig¡nfh, °jy °jhgd ngh®L¡nfh jh‹ nghf¥nght âšiyba‹W«, Mdhš, fhÇa¤â‰F¡ fj® cL¤â fh§»u° bgaiu¢fhÇa¤â‰F¡ fj® cL¤â fh§»u° bgaiu¢fhÇa¤â‰F¡ fj® cL¤â fh§»u° bgaiu¢fhÇa¤â‰F¡ fj® cL¤â fh§»u° bgaiu¢fhÇa¤â‰F¡ fj® cL¤â fh§»u° bgaiu¢brhšÈ¤ âÇí« frl®fŸ c§fis Vkh‰W«go eh‹ Él¥nghtbrhšÈ¤ âÇí« frl®fŸ c§fis Vkh‰W«go eh‹ Él¥nghtbrhšÈ¤ âÇí« frl®fŸ c§fis Vkh‰W«go eh‹ Él¥nghtbrhšÈ¤ âÇí« frl®fŸ c§fis Vkh‰W«go eh‹ Él¥nghtbrhšÈ¤ âÇí« frl®fŸ c§fis Vkh‰W«go eh‹ Él¥nghtâšiy” v‹W«, jh‹ vªj¡ f£áÆY« nruhkÈU¥gj‰F ïJntâšiy” v‹W«, jh‹ vªj¡ f£áÆY« nruhkÈU¥gj‰F ïJntâšiy” v‹W«, jh‹ vªj¡ f£áÆY« nruhkÈU¥gj‰F ïJntâšiy” v‹W«, jh‹ vªj¡ f£áÆY« nruhkÈU¥gj‰F ïJntâšiy” v‹W«, jh‹ vªj¡ f£áÆY« nruhkÈU¥gj‰F ïJntKjš fhuz« Kjš fhuz« Kjš fhuz« Kjš fhuz« Kjš fhuz« v‹W« ït® T¿ajhf¡ fhz¥gL»wJ. kWgoí«$kh‹ v°. r¤âa_®¤â nj®jš Éõakhf¤ jdJ mã¥ãuha¤ij¡nf£lj‰F fh§»u°fhu®fS¡nf X£L¡bfhL¡fnt©Lbk‹WT¿íŸsh®.

ï›Éjkhd bfhŸiffnsh, mã¥ãuha§fnsh nj®jšfŸÉõakhŒ¤ jÄœeh£oš el¡F« m¡»uk§fS¡F«, bfhLikfS¡F« v›tsî öu« cjÉahÆU¡»‹wbj‹gij $kh‹ ehíLm¿a nt©LkhŒ tz¡f¤Jl‹ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.

Fo muR - f£Liu - 13.09.1925Fo muR - f£Liu - 13.09.1925Fo muR - f£Liu - 13.09.1925Fo muR - f£Liu - 13.09.1925Fo muR - f£Liu - 13.09.1925

nj®jš

$kh‹ tujuh#Y ehíLÉ‹ mã¥ãuha«

°jy °jhgd§fË‹ nj®jšfŸ Éõakhf $kh‹ tujuh#YehíL bghJk¡fS¡F kd¡FH¥g¤ij c©lh¡F« Éjkhfj‹Dila fU¤J ï‹dJjh‹ v‹gij¥ ãw® m¿ªJ bfhŸsKoahjgo x›bthU rka¤âY« x›bthU Éjkhf vGâtU»wh®.ïu©blhU Éõa¤ij kh¤âu« ï§F vL¤J¡fh£L»nwh«. nfha«ò¤ö® nj®jÈ‹bghGJ fh§»u° ãurhuf® xUt® vGâ¡ nf£lj‰Fnj®jšfËš Ëw mng£rf®fis m¿ªnjh m¿ahknyh Rauh{a¡f£á¡fhuU¡fhf ntiy brŒjt®fis¥ ghuh£oí« Rauh{a¡f£á¡fhuU¡nf bt‰¿ »il¡fnt©Lbk‹W« xU Má®thj$Kf« mD¥ãdh®. mj‰fL¤jh‰nghš Rauh{a¡ f£á¡F Énuhjkhf ïUªj xUt® $kh‹ ehíLî¡F xU É©z¥g« brŒJbfh©lh®. mªj É©z¥g¤â‰F kdâu§» moƉ f©lgoÛ©L« xU $Kf« mD¥ãdh®. “Rauh{a¡ f£áah® r£lrig¡FcŸns br‹W mij XlÉlhJ jL¡fnt K‹dhš if¥g‰Wtjhf¢brh‹dh®fŸ. r£l rigfis¤ jÉu °jy °jhgd§fËš x‰WiHahik¡nfh, K£L¡ f£il¡nfh tÊÆšiy. KÅághÈofËš efu#d§fS¡F vªj vªj Éj¤âš e‹ik brŒayh« v‹gij nahá¤J¢brŒtnj m§f¤âd® fË‹ ntiyahÆU¡»‹wnj bahÊa m§Fv⮤J¥ nghuhLtj‰F mâfhu t®¡f« m§F ïšiy. ïjdhš °jy°jhgd nj®jšfËš xUt® ï‹d f£áia¢ nr®ªjt® v‹gj‰fhfk£L« mtU¡F X£L¡ bfhL¤J Él¡TlhJ” v‹W« KoÉš“mng£rf®fË‹ c©ikahd nah¡»aijfis m¿ªnj X£l®fŸX£L¡ bfhL¡f nt©L«” v‹W« vGâÆU¡»wh®. Û©L« eh‹Feh£fS¡FŸshf âU¢áÆš Toa T£l¤â‰F¢ bršyKoahjtuhŒ,rhâ ngj¤ij¡ ftÅahkš fh§»u°fhu®fisna bjǪbjL¡fnt©Lbk‹W m¡T£l¤âÈUªj #d§fS¡F ò¤âkâ T¿ xUbrŒâ mD¥ãajhf ïªJ¥ g¤âÇif ÆÈUªJ bjÇatU»wJ.ã‹D« ïu©LehËš ïªj Éõa¤âš j§fSila mã¥ãuhabk‹d v‹W neÇš nf£l ïU fdth‹fS¡F “°jy °jhgd§fË‹

Page 111: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1221Fo muR - 1925 220

ghd®Í, th£rh KjÈnahÇ‹ fâia m‹dh® v©Â¥gh®¥gnuhv‹W« vGâÆU¡»‹wJ.

Mdhš $kh‹ uhkrhÄ eha¡f® br‹idÆš brŒj ãur§f¤ij ï¥g¤âÇifÆš btËÆl M©ik¤ jd« ïšyhkš kiw¤Jit¤JÉ£L, ML eid»wbjd XehŒ mGtJnghš e« jiy¡FbfhŸË Éiy¡F th§»¡ bfh©ljhfî«, tF¥ò nt‰Wikia¡»s¥ã É£LÉ£ljhfî« Äfî« gÇjhg¥g£L XyÄL»‹wJ.KjyhtJ, ï¥g¤âÇif¡F tF¥ò nt‰Wik ïU¡»wjh ïšiyah?xnu th®o‰F ÉF« xU ãuhkzUila nj®jY¡fhf ToaT£l¤â‹ elto¡iffis jhuhskhŒ btË¥gL¤âíŸsJ.k‰wt®fSila T£l¤ij¥ g‰¿nah elto¡iffis¥ g‰¿nahj§fŸ rhâ¡nfh j§fis¤ bjh§»¡ bfh©oU¥gt®fS¡nfhÉnuhjkhÆUªjhš mt‰ iw¥ ãuRÇ¥gnj ïšiy. ïJ rh⤠JntõK« tF¥òJntõK« mšyth? fŸS¡Fo¤jhY«, kh£LkhÄr«rh¥ã£lhY« eh‹ ãuhkz‹, k‰wt®fŸ m¥go¢ brŒahÉ£lhY«mt® N¤âu®, bjhl¡Tlhjt® v‹W xUt® brhšthuhdhš ïJtF¥ò nt‰Wikah mšyth? nfhÉY¡F¥ nghF«bghGJ«Fs¤â‰F¥ nghF« bghGJ« FZlnuh»ahfÉUªjhY«, Éagrhu¤âš éÉ¥gt®fshÆUªjhY« jh§fŸ jh‹ cŸns nghf nt©L«k‰wt®fŸ c¤jk®fshdhY«, btËÆšjhÅU¡fnt©L« kâšg¡f§Tl el¡f¡TlhJ v‹W brh‹dhš ïJ tF¥ã¤Jntõkhmšyth? Éagrhu¤jd« brŒjhY«, Éagrhu¤jd¤â‰F¤ juFth§»dhY« jh§fŸjh‹ ca®ªjt®fŸ k‰wt®fŸ N¤âu®fŸgŠrk®fŸ v‹W« brhšYtJ tF¥ò¤ Jntõkh mšyth?âUodhY«, nkhr« brŒjhY«, yŠr« th§»dhY« jh§fŸjh‹ca®ªjt®fŸ k‰wt®fŸ nk‰brh‹dt‰iw brŒah âUªjhY«N¤âu®, Ô©l¡Tlhjt® v‹whš ïJ tF¥ò¤ Jntõkh mšyth?jh§fŸ v©Â¡ifÆš ü‰W¡F _‹Wng® ïUªjhY« k‰wt®fŸbjh‹}‰nwG ng® ïUªjhY« jh§fŸ jh‹ všyh¥ gjÉ fisí«,všyh °jhd§fisí«, všyh c¤ânahf§fisí« mila nt©L«v‹W nguhir¥g£L¡ bfh©L k‰wt®fŸ v›tsî v©Â¡ ifÆšmâfK« nah¡»a®fshí ÄUªjhY« mt®fŸ mij mila¡Tlhbj‹w bf£l v©z¤â‹ ngÇš ãuhkzušyhjhÇnyna áybgh¡»fisí« tÆW ts®¡fnth c¤ânahf« bgwnth v‹dnt©L khdhY« brŒa¤ jahuhf ïU¥gt®fisí« g¤âÇifÉs«gu¤âdhš thGgt®fisí« gzK« g¤âÇifÆšïlK§bfhL¤J j§fSl‹ nr®¤J¡ bfh©L mj‰F¤ jFªjÉjkhfxU Nœ¢áahd f£áiaí« V‰gL¤â¡bfh©L xU bgÇatF¥ghU¡F¤ JnuhfkhŒ ïÊî¥ ãurhu§fŸ brŒtJ tF¥ò¤

ngh®

“Rauh{ah” v‹W brhšy¥gL« ãuhkz¥g¤âÇif

Rauh{ah v‹w nghÈ¥ bgaiu mªJ ãuhkz®fË‹Raey¤ â‰F« ãuhkzušyhjh® rKf¤â‰F Jnuhf« brŒtj‰FkhdbfhŸifia mo¥gilahf¡ bfh©L áy ãuhkz®fshš el¤j¥g£LtU« xU br‹id âdrÇ¥ g¤âÇif bfhŠr« bfhŠrkhf jdJÉõ¤ij ehY§ f¡»¡bfh©nl tU»wJ. mjhtJ ï« µ 10.9.25šbtËahd Rauh{ah g¤âÇifÆš $kh‹ <.bt.uhkrhÄ eha¡f® áybr‹id X£l®fŸ Rauh{a¡ f£áÆdÇ‹ ö©LnfhË‹gobr‹id¡F¢br‹W X£l®fŸ kfheh£oš ngáa ng¢ir miuFiwahf kdâš it¤J¡bfh©L Ä‹bdhË v‹w jiy¥ã‹ Ñœ áyth®¤ijfŸ fhz¥gL»‹wd. ‘fhthȤjd«’ jiy ÄŠR»wJ.

efurigfis¡ if¥g‰w fh§»u° KaYÄl§fËbyšyh«v⮡f£áÆd® FW«ò g©Q»‹wd®.

jiy¡F¡ bfhŸË Éiy¡F th§»¡bfhŸnth« v‹»wh®fŸ.

tF¥ò nt‰Wik¥ ngia¡ »s¥ã ÉL»‹wd®.

e«ktÇny gy® F£o¡fuz« nghL»‹wd®.

á‹dh£fS¡F K‹ kfh ÔÉu x¤JiHahjhuuhfÉUªnjh®ï¥bghGJ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« v‹gâš ka§»¡ »l¡»‹wd®.

Rjªâu¥nghÇš K‹dÂÆÅ‹W KJF fh£o XLnth«v‹»‹wd®.

fh§»u° Rauh{a¡ f£á¡F¥ ngh£oahd e©g®fis¤ jahÇ¥ngh«. MjÇ¥ngh« v‹»‹wd®.

br‹idÆny ãŸisah® ntõ« »s«ãíŸsJ. F«gnfhz¤âš _yntõ« njh‹w¥ ngh»‹wJ. F£o¡fuz« ngh£l

Page 112: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1223Fo muR - 1925 222

gy í¤j§fisí« vâ®gh®¤nj uhéa cyf¤âY«, uh#jªâucyf¤âY« fLfsî ïl« ek¡F ïšyhk‰ nghÆD« c©ikahdgnuhgfhu¤ bjh©L cyf¤âš fLfsî ïl« »il¤jhY« nghJbk‹»‹w cWâÆ‹ ngÇnyna ehK« nghU¡F Ma¤jkh» É£nlh«.c©ik¡F nah¡»aij ïU¡»‹wjh ïšiyah v‹gij xU ifgh®¤nj Ô®¡f¥ ngh»nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - jiya§f« - 13.09.1925

Jntõkh ïšiyah? ïªÃiyÆÈU¡F« tF¥ò¤ JntÎfŸk‰wt®fŸ tF¥òthÇ cÇik nf£gijí«, bfhL¡»nw‹ v‹gijí«tF¥ò¤ Jntõ« v‹W brhšth®fshdhš ït®fis it¤J¡bfh©L xUnjr« v›thW K‹nd‰wkilí«? ïªJ, RnjrĤâu‹KjÈa ãuhkz¥ g¤âÇiffŸ ãuhkzušyhjh® Éõa¤ânyí« njrÉLjiy Éõa¤ânyí« nah¡»akhŒ el¡f Éšiyba‹W«,nah¡»akhŒ el¥gj‰F xU g¤âÇif nt©Lbk‹ W« Ãid¤Jãuhkzušyhjh® gznk bgU«gh‹ikahfÉUªj fh§»uáÈUªJ%ghŒ gâdhÆu« flD« bfhL¤J ãuhkzušyhjh Çlnk bgU«gh‹ikahd gz¤ij¥ g§fhŒ tNš brŒJ bfhL¤J el¤j¢brŒjRauh{ahRauh{ahRauh{ahRauh{ahRauh{ah v‹DbkhU jÄœ¥ g¤âÇif ï«khâÇ ÉR thr¤JnuhfkhŒ elªjhš ãuhkzušyhjhU¡F ï›Éj ãuhkz® fËl¤âšv¥go mte«ã¡if c©lhfhkš ïU¡F«? tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nf£fKoahkš v¥go ïU¡fKoí«? ïjdhnyna Rauh{ahvGJ»wgo fhthȤjdK« ÉRthr¤ JnuhfK« ĊᥠnghŒÉ£lbj‹W« (ïj‰F¥ gz« bfhL¤jjhš ãuhkzušyhjh®)jiy¡F¡ bfhŸË Éiy¡F th§»¡ bfh©lJ th°jt«jh‹ v‹W«x¥ò¡bfhŸnth«. M©ik¤jdK« R¤j ïu¤njh£lK« cŸsT£l¤jhš m¥g¤âÇif vGj¥gLkhdhš xUt® T¿at‰iwí«vGâat‰iwí« jkJ g¤âÇifÆš vGâ mj‰F kW¥ò vGâ bghJ#d§fË‹ m¥ãuha¤â‰F ÉLtJ nah¡»a¤jdkhF«. m¥go¡»‹¿ Ú¢r¤j‹ikí« nkhr ïu¤jK« XL»wt®fshš vGj¥gLtjdhš c©ikahd Éõa§fis É£LÉ£L ïÊî¥ ãurhu«brŒí« mnah¡»a¤jd¤ij¡ if¡ bfhŸsnt©oaij¤ jÉu ntWkh®¡f« ïšiy. br‹idÆš $kh‹ ïuhkrhÄ eha¡f® ïu©Lâd§fŸ X£l®fŸ kfheh£oš ngáat‰¿š xUtÇTl jkJg¤âÇifÆš nghlhkš bghJ#d§fŸ ïij m¿ªJÉ£lhšj§fSila nah¡»aij btËah»ÉLnk v‹W kiw¤J É£ljšyhkš <d¤jdkhŒ ïÊFy¤njh® #hil ngRtJnghš F£o¡fuz« ngh£LÉ£lhbu‹W«, KJFfh£o Xo É£lh® v‹W« vGâÆU¥gJ ït®fis¥ g‰¿ cyf¤jh® v©Â ÆU¡F« v©z¤ijcWâ¥gL¤J»wJ. khd« cŸs MÆu« åunuhL xU x¤ijåu‹r©il brŒaKoí«. khdÄšyhj xU Ñœ kfndhL MÆu« åu®fshdhY« r©il brŒa KoahJ. c©ikahdt®fS«, nah¡»akhdt®fS« v¡Fy¤jtuhÆD« ek¡F bjŒt« ngh‹wt® fnsMth®fŸ. m~â‹¿ mj‰F vâÇilahd k‰wt®fŸ ekJ vâÇnaMth®fŸ. Éf, k‰w áy ãuhkz¥ g¤âÇiffS« nk‰f©l Fz§fnshL khW bga®fis it¤J¡ bfh©L kiwKfkhŒ¥ ngo í¤j«brŒa Mu«g« brŒJ É£ld. ïitfisí«, ïitngh‹w ï‹D«

Page 113: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1225Fo muR - 1925 224

g©oj neU mt®fŸ â§f£»Hik Toa ïªâa r£lrig¡T£l¤âš fd« K£ok‹ muáaš r«kªjkhf bfh©Ltªj xUÔ®khd¤â‰F X® âU¤j¥ ãnuuiz x‹W bfh©Ltªjh®. mJî«Ãiwnt¿aJ. ïâš ïªâahî¡F nt©L« njitfis bašyh«T¿íŸshuh«. ï¥ãnuuizÆš ït® v‹d nt©Lbkd murh§f¤âdiu nt©L»‹whnuh mj‰F« ÄjthâfŸ #°o° f£áÆd®ÉU«òtj‰F« ahbjhU ɤâahrK« ïU¥gjhf vk¡F És§fÉšiy. Rauh{a¡ f£áÆdÇ‹ njit ï›tsîjh‹ v‹whš ï¤njitfisbašyh« K‹dnu murh§f¤âdÇ‹ thahš bg‰¿U¡fyh«. fhªâ mofŸ x¤JiHah ïa¡f« Mu«ã¤âU¡f nt©Ltâšiy. gy âah»fŸ áiw¡F¢ br‹¿U¡fnt©Ltâšiy. t¡ÑšfŸ j¤j« bjhÊiy ÃW¤â¤ jÉ¡fnt©Ltâšiy. thÈg®fŸgŸËia ÃW¤âÆU¡fnt©Ltâšiy. ïitfisbašyh« ÉHY¡»iw¤j Ú®nghš M¡»É£ld®. fhªâ mofis gŸs¤âš ïw¡»É£ld®. 1921-« M©oš r®. r§fu‹ eha® jiyikÆ‹ Ñœ g«ghÆšToa r®tf£á kfheh£o‹ bghGjhtJ j§fsJ ÉU¥g« murh§f¤jhiu m©o¡ bfŠRtJ vd¤ bjÇɤâU¥gh®fshÆ‹ murh§f¤âd® nt©Ltd brŒtjhf¡ T¿ÆU¥gh®fŸ. m¥bghGbjšyh«j§fsJ v©z§fis kiw¤J khWntl« jh§»a ït®fŸï¥bghGJ j§fsJ c©ik cUt¤ij¡ fh©ã¤J É£lh®fŸ.ït®fshš fhªâ mo fS¡F, fh§»ủF âahf« brŒj åu®fS¡FV‰g£LŸs mt khd¤ â‰F X® msÉšiy. ït®fŸ ïªâahÉ‹ÉLjiy¡nf g§f« it¤j t®fŸ v‹Wjh‹ brhšynt©L«. ï¡f£áÆdiu njr ÉLjiy¡ FiH¥gt®fŸ v‹W brhšÈ ÄjthâfisÉlnth, #°o° f£áÆdiu Élnth nkby‹W TWtJv›thW V‰wjhF«? ït®fis c©ik¡F khwhdt®fŸ v‹nwjh‹brhšynt©L«. ïÅahtJ bghJk¡fŸ ït®fŸ k‰w¡f£áÆdiuÉl nkyhdt®fŸ mšyJ njrg¡â ÄFªj t®fŸ vdbt©ÂVkhwhâU¥gh®fsh?

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1925

f©Âak‰w x¤JiH¥ò

Äjthj¡ f£áÆdU« #°o° f£áÆdU« btË¥gilahfmurh§f¤ândhL x¤JiH¤J tU»‹wd®. mt®fsJ bfhŸiffËš ah« mã¥ãuhangj« bfhŸËD« mt®fsJ x¤JiH¥òv©z« f©Âakhf btË¥gilahfîŸsJ v‹nw brhšYnth«.mt®fŸ Rauh{a¡f£áÆdiu¥ nghš x¤JiHah¥ ngh®itia¤jh§» x¤J iH¡f K‰glÉšiy. mt®fŸ v¥bghGJ«g»u§fkhfnt x¤J iH¤J tU»‹wd®. Rauh{a¡ f£áÆd® m¥gomšyhJ njr k¡fË l« bghŒia¡T¿ X£L¥ bg‰W¤ j§fsJãuâÃâ¤Jt¤ij khwhd tÊfËš, fh§»uÌ‹ bfhŸiffS¡nfÉnuhjkhf cgnah»¤J tU»‹wd®. r£lrigfS¡F¢ brštâdhšx¤JiHahikia ï‹D« ÔÉukhf m§F mDZo¡f Koí«vd¡T¿a ït®fŸ fh§»ủnf ciy it¤J É£ld®. x¤JiHx¤JiHx¤JiHx¤JiHx¤JiHahikahikahikahikahik v‹D« gj«Tl ï¥ò©Âa Óy®fË‹ Nœ¢áfshškiwªJÉ£lJ. Rauh{a¡ f£áÆd® gy« cilat®fŸ v‹Wmurh§f¤âd® fUâÆU¥gh® fshÆ‹ ït®fŸ nt©Ltbjšyh«jh§fshfnt tYÉš bfhL¡f K‹ tªâU¥gh®fŸ. ït®fsJbrašfËdhš ït®fŸ e«Kl‹ x¤JiH¥ gh®fŸ v‹gâš á¿J«rªnjfÄšiy vd murh§f¤âd® fUâajhš mur¥ ãuâÃâ ßo§ãuòî« “Ú§fŸ kh©£ngh®L Ó®âU¤j¤ij xG§Fl‹ gߣá¤J¥gh®¤J« v§fSl‹ x¤JiH¥ò« bfhŸå® fshÆ‹ eh§fŸc§fS¡F nt©Ltd brŒtij¥ g‰¿ nahá¥ngh«” vd¡T¿É£lh®. x¤JiHah ïa¡f¤ij¡ f©L gaªj ßo§ ãuò ï›Éj«y£áaÄšyhJ e«ik¢ á¿J« kâahJ ngRtj‰F¡ fhuz« Rauh{a¡f£áÆd® jh‹ v‹gâš Ia« ahJ? x¤JiHah ïa¡f¤â‰F¡T‰Wtdhf És§»at® ï¢Rauh{a¡ f£áÆdnu v‹gij ah«g‹Å¥ g‹Å¡f« Tw nt©L tâšiy. Rauh{a¡f£áÆ‹ _yòUõuhf És§»a $kh‹ g£nlš ïªâah r£l rigÆ‹ jiyt®gjÉ V‰W¡bfh©lij¥ g‰¿í«, g©oj neU $kh‹fŸ mu§frhÄmŒa§fh®, bfšfh® ït®fŸ murh§f¤jhuhš V‰gL¤j¥g£lfÄ£ofËš m§f« bg‰wij¥ g‰¿í« K‹d® vGâíŸnsh«.ehshf ehshf ï‹D« nftykh» tU»‹wd®. murh§f¤âdiu¡bfŠrî« K‰g£LÉ£ld®.

Page 114: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1227Fo muR - 1925 226

g¤âÇiffŸ nghš rka¤â‰F V‰wÉjkhŒ ‘FU£L¡f©zidbrªjhkiu¡ f©z‹ v‹W«’ R¤j kâpdid¤ j¤JtPhÅ v‹W«,vG⤠j§ f£á¡F M£fis¢ nr®¤J¡bfhŸS»‹w ïÊ Fz¤ij¤jhK« mErÇ¥gjhfthtJ x¥ò¡bfhŸsnt©L«. $kh‹j§f¥bgUkhŸ ãŸis mt®fŸ ekJ g¤âÇifÆ‹ Jiz MáÇa®gjÉÆÅ‹W« Éy»¡ bfh©lij áy Éõk¡fhu ÃUg®fS«ãuhkz¥ g¤âÇiffS« j§fS¡F mETy khŒ cgnahf¥gL¤â¡bfhŸStj‰fhf j¥ò¡ f‰gidfŸ brŒJ É£ljhš bghJ#d§fŸbf£bl©z« bfh©L Élkh£lh®fŸ v‹gij eh« e‹F m¿nth«.$kh‹ ãŸis mt®fis m¡»uhr duhf milí« gh¡»a«fŠÓtu« kfheh£o‰F V‰gLkhÆ‹ mij¤ jÄœ eh£o‹ jt¥ga‹v‹Wjh‹ brhšYnth«. $kh‹ j§f¥ bgUkhŸãŸis nghY«$kh‹ kha tu« v°.uhkehjid¥ nghY« j§fŸ mã¥ãuha§fisijÇakhŒ btËÆL« jiyt®fŸ xUtUÄšiy. jh§fŸ e‹Fm¿ªJbfhŸ shj xUtiu¥ g‰¿ jh§fŸ m¿ªj jhf v©Âmtru¥g£L òfœªnjh ïfœªnjh vGJtJ c©ik¥ g¤âÇiffË‹flik mšy v‹gij ah« bjÇa¥gL¤â¡ bfhŸS»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1925

fŠÓtu« kfheh£L¤ jiyt®

fŠÓtu¤âš eilbgw¥nghF« jÄœkhfhz kfheh£o‰Fjiyt® bjǪbjL¥gâš gyÉjkhd mã¥ãuha§fS« tjªâfS«cyÉ tU»‹wd. Kj‹ Kjyhf $kh‹ tujuh#&Y ehíLit ah«ágh®R brŒnjh«. mij mt® kW¤JÉ£lnjhL Úyhkš bghJ#d§fS¡F, j‹id ahU« ágh®R brŒa¡TlhJ vd ò¤âkâí«T¿É£lh®. ï¥go mt® ò¤âkâ T¿aJ j‹id¥ g‰¿ mâfkhŒÃid¤J¡bfh©lh® v‹gij¤jh‹ fh£L»wJ. $kh‹ j§f¥bgUkhŸãŸis mt®fis¤ jiytuhf¤ bjǪbjL¡f¡TLbk‹Wtjªâ cyîtjhf #°o° g¤âÇifí«, âuhÉl‹ g¤âÇifí«vGâanjhL mj‰F¢ áy fhuz§fisí« TW»‹wd. ï¥gom¥g¤âÇiffŸ vGJtj‰F¡ fhuz« $kh‹ j§f¥bgUkhŸãŸis mt®fis ï¥g¤âÇiffŸ e‹F m¿ªJ bfhŸshjJjh‹v‹W brhšYnth«. $kh‹ j§f¥bgUkhŸ ãŸis mt®fŸFUFy¥ nghuh£l¤âš $kh‹ mŒaiu MjǤjh® v‹D«T‰W¡F¢ á¿J« MjhuÄšiy. jÄœeh£oYŸs vtiuí« Él eh«mtÇl¤âš Äfî« beU§»¥ gH»íŸnsh«. áy ãuhkzušyhjbgÇnah® v‹W brhšy¥ gL»‹wt®fis¥ nghš gh«ò¡F¤ jiyí«ÛD¡F thY« fh£L»w Fz« mtÇl« á¿J« »ilahJ.tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤âš mtU¡F¢ á¿J mã¥ãuha ngj«c©bl‹gij ahK« x¥ò¡ bfhŸS»nwh«. mj‰fhf ãŸismt®fis¢ áy ãuhkz®fŸ NœªJ ngh‰WtJ« c©ikna. Mdhšj«Kila mã¥ãuha« k‰w ãuhkzušyhj jiyt®fŸ v‹Wbrhšy¥gLnthÇš áyiu¥ ngh‹W, ãuhkzÇ‹ ngh‰WjY¡fhfV‰gL¤â¡ bfh©ljšy. ãuhkzušyhj jiyt®fŸ v‹W brhšy¥gLnthÇnyna tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij¥ g‰¿ ahbjhUmã¥ãuhaK« Twhkš kîd« rhâ¤J ïU rhuhiuí« Vkh‰¿¡bfh©oU¥gt®fŸ v¤jid ng® v‹gij âuhÉl‹, #°o°g¤âÇiffŸ ftŤjdth? v›tsnth mDgt« bg‰w nghœâY«#°o°, âuhÉl‹ g¤âÇiffS¡F cWâahd njr g¡j®fism¿ªJbfhŸtj‰F¥ nghâa Mjhu« ïšiyba‹nw brhšYnth«.ïij x¥ò¡bfhŸshJ mit kW¡Fkhdhš ãuhkz¥

Page 115: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1229Fo muR - 1925 228

Vbd‹whš $kh‹ fÈahzRªju KjÈahut®fS«, $kh‹tujuh#&Y ehíL mt®fS« brŒj ãur§f§fËdhY« bghJ#d§fS¡F¤ bjÇɤJ¡ bfh©L tªj $ Kf§fËdhY« Kiwna bghJ#d§fŸ ïªj¡ T£l¤jhiu e«ò«goah» e«ã¡if¤ Jnuhf¤â‹_ykhŒ bt‰¿ V‰g£LÉ£lJ. e«ã¡if Jnuhf¤â‹ _ykhŒV‰g£l bt‰¿ia¡ bfh©lhLtJ Ñœ k¡fË‹ ãw¥òÇ ikna m‹¿nkš k¡fË‹ j‹ik mšy. bghJ k¡fŸ Vkh®ªj t®fshŒ ïU¡»wtiuÆY« ï›Éjkhd fhÇa§fis¤ âObud¤ jL¥gJ RygkhdfhÇakšy. MÆD« njr¤â‹ bghU£L c© ikia ciu¤Jmjdhš V‰gL« J‹g§fis V‰W¡bfhŸsî« á¤jkhÆU¡»nwh«v‹W $kh‹ fÈahzRªju KjÈahut®fŸ ÓÅthrŒa§fh® tirbghW¡fhkš jkJ etr¡âÆš vGâÆU¥gJ nghš ekJ flikia¢brŒahkÈU¡f¥ nghtâšiy.

$kh‹ v°. ÓÅthrŒa§fh® mt®fŸ e‹Åy¤âš xU T£l¤âš ngr rªj®¥g« »il¤jbghGJ T¿ÆU¥gjhdJ xU ò¤â RthÔdÄšyhjtÇl« Tl vâ®gh®¡f KoahjjhÆU¡»wJ.

f.f.f.f.f. mjhtJ:- bj‹dh£L¤ âyf® Tl kh¿ ïU¡»wh®. (ïJ$kh‹ tujuh#&Y ehíLit¤jh‹ kdâš it¤J¥ ngáajhF«,

c. c. c. c. c. “Ó®âU¤j Éõa¤âš g©oj neUîila Ô®khd« ÔÉukhdjhf ïU¡fÉšiybad¢ áy® Ãid¡fyh«. m¥goïšiyahdhš r®. ã. átrhÄ mŒaU«, $kh‹ bu§fh¢rhÇahU«v›Éj« e«Kl‹ tUth®fŸ? Ó®âU¤j« »il¡fhÉ£lhšmL¤jgoÆš ïw§FtjhŒ¢ brhšÈÆU¡»wh®. Mifahš Rauh{a¡f£áÆdÇl« rªnjf« V‰gl ÃahaÄšiy.

‡.‡.‡.‡.‡. $kh‹ <.É.uhkrhÄ eha¡fU«, MÇahî«, #°o°f£áÆd® MjÇ¡F« xU Rna¢ir¡ f£áahiu br‹id KÅágšnj®jÈš MjǤJ¥ ngáÆU¡»wh®fŸ.

r.r.r.r.r. $kh‹fŸ <.É.uhkrhÄ eha¡f®, âU.É.fÈahzRªju KjÈah® KjÈat®fË‹ c£fU¤ij¡ f©Lão¡f KoaÉšiy. $kh‹KjÈahU« #°o° f£áÆš nr®ªJÉ£lh®. mtUila brŒifkhßr‹ brŒifahF«. ït®fŸ ÔÉu x¤JiHahikia mEZo¡fÉU«ãdhš bgšfh« fh§»uÌš V‹ t‰òW¤âÆU¡f¡TlhJ?

U.U.U.U.U. $kh‹ <.É. uhkrhÄ eha¡f® ÔÉu x¤JiHahikiaÉU«ã‹ eh‹ âUt©zhkiyÆš bfh©Ltªj Rna¢irÔ®khd¤ij V‹ v⮡fnt©L«?

rh. rh. rh. rh. rh. fd« gdfhš uh#h T¥ã£LÉ£lh® v‹gj‰fhf

C‹¿¥go¤J c©ikia m¿í§fŸ

br‹w thu« “Rauh{ah” g¤âÇifÆ‹ Éõk¥ãurhu¤ij¡F¿¤J vGâÆUªnjh«. ï›thu« “RnjrĤâu‹” g¤âÇifÆDilaî«, $kh‹ ÓÅthrŒa§fhÇDilaî« Éõk¥ ãurhu§fS¡F¥gâš vGJ«go tªJ É£lJ. RnjrĤâu‹ g¤âÇifÆšbr‹idÆš Rauh{a¡f£áahÇ‹ bt‰¿ia¡ bfh©lhl “$kh‹uhkrhÄ eha¡fÇ‹ Ka‰á gÈ¡fÉšiy” v‹W« “ ntÈna gÆiunkŒ»wJ” v‹»w jiy¥ã‹ Ñœ F¿¥ã£oU¡F« gy bghŒfS¡Fgâš vGjhÉ£lhY« <nuh£oš jdJ j«ã KÅágš rigÆš°jhd« bgW«go brŒtj‰fhf fh§»u° bgaiuí« kfh¤khÉ‹bgaiuí« $ eha¡f® cgnahf¥gL¤â¡bfh©lJ PhgfÄšiyahv‹W bgÇa bghŒia vGâÆU¡»wJ. KjyhtJ $kh‹ uhkrhÄeha¡fU¡F j«ãna »ilahJ. br‹w tUõ¤âš elªj <nuhLKÅágš nj®jÈš mt® jikadh® KÅágš mng£rfuhŒ É»wfhy¤âš $kh‹ eha¡f® âUtdªjòu¤âš ïUªâU¡»wh®. mt®âUtdªjòu« áiwÆÈUªJ ÉLjiyah» <nuh£o‰F tªj bghGJKÅágš nj®jY¡F _‹W eh£fŸjhÅUªjd. <nuh£o‰F tªjclnd ntW nfÌ‹ ngÇš br‹id¡F eha¡fiu¥ ão¤J¡bfh©LnghŒÉ£ld®. br‹idÆÈUªJ vy¡õD¡F K‹âd« gfšjh‹<nuh£o‰F tªJ nr®ªjh®. xUrka« x‹W ïu©L X£l®fnshLngr¡Toa rka« ïUªâUªjhY« kfh¤khÉ‹ bgaiuí« fh§»uÌ‹ bgaiuí« $kh‹ eha¡f® ga‹gL¤â¡bfh©lh® vd¢....nt©Lbk‹nw fh§»uÌ‹ bgauhš Égj‰F nt©o ntW áymng£rf®fŸ ntW xU vy¡õD¡fhf m¢R¥ngh£L it¤âUªjfh§»u° Ãgªjid¥ ãuRu§fisí« »Ê¤J v¿ªâU¡»wh®.<nuh£oš fh§»uÌ‹ bgaiu KÅágš îthf¤â‰FŸ bfh©LtªJ Él¡TlhJ v‹W v›tsnth ãua¤jd¥g£L mâš bt‰¿í«bg‰¿U¡»wh®.

mL¤jgoahf “$kh‹ eha¡fÇ‹ Ka‰á gÈ¡fÉšiy” vd¤jiya§f« ngh£L bt‰¿ bfh©lho ïU¡»wh®fŸ. $kh‹eha¡fÇ‹ Ka‰á gÈ¡fÉšiyba‹gij xU rka« x¥ò¡bfhŸtjhdhY« mj‹ bt‰¿ia ït®fŸ ghuh£o¡bfhŸsKoahJ.

Page 116: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1231Fo muR - 1925 230

‡. ‡. ‡. ‡. ‡. $kh‹ MÇahî«, uhkrhÄ eha¡fU« xU Rna¢ir¡ f£áahiu MjǤjjhf brhšYtJ c©ikahd fhÇakšy. $kh‹MÇahit¥g‰¿ $kh‹ MÇahnt gâš brhšYth®. $kh‹ uhkrhÄehŒ¡f® br‹id¡F¥ nghdJ X£l®fË‹ flikia vL¤J¢brhštj‰fhfnt jh‹. xU mng£rfiuí« MjÇ¡fÉšiy. Rauh{a¡f£áah® br‹id¤ nj®jÈš brŒí« bfhLikfisí« Nœ¢áfisí« $kh‹ fÈahzRªju KjÈah® ngh‹wt®fshš nfŸÉ¥g£L mijí« m¿ªJ tunt©Lbk‹»w ftiyahYnkjh‹.m§FnghŒ gh®¤jtiuÆY« Rauh{a¡ f£áahÇ‹ elto¡if$kh‹ KjÈahut®fŸ brhšÈaijÉl v›tsnth kl§F mâfkhÆUªjJ. ït®fis Rauh{a¡ f£ába‹W T¥ãLtnj ÉagrhÇfis njtjháfbs‹W brhštJ nghY«, bfhLik¡fhuiu ãuhkz®fŸ v‹W brhštJnghY« j‰fhy¡ nfh®£Lfisí«, t¡Ñšfisí«Ãaha°jy« v‹W«, Ãaha thâ v‹W« brhštJnghY« r®¡fh®c¤ânahf°j®fis bghJ#d CÊa®fŸ v‹W brhštJ nghY«njr¤â‹ bghUis bfhŸis mo¤J¡ bfh©Lnghf tªâU¡F« xUÉahghu¡ T£l¤jhiu murh§f¤jh® v‹W brhštJ nghY« mªÃauh{a« ÃiybgWtj‰F¥ ghLgl¥ ãwªâU¡F« xU T£l¤jhiuRauh{a¡ f£áahbu‹W T¥ãLtJ F‰wkšybt‹W Ãid¡F«goM»É£lJ.

r. r. r. r. r. $kh‹ fÈahzRªju KjÈah® mt®fŸ #°o° f£áiaitJ jdJ njrg¡j‹ g¤âÇifÆš fy« fykhŒ vGâ mj‰Fbršth¡»šyhkš mo¤J¡bfh©L tªj fhy¤âš mtUila kd¥gh‹ikahdJ ïªj Ia§fh®fS¡F btF RygkhŒ¤ bjÇa¡ToajhfÉUªjJ. ï¥bghGJ Rauh{a¡ f£áÆ‹ bgauhš ïªj Ia®Ia§fh®fŸ brŒí« m¡»uk§fis v›tsnth j‰fh¥òl‹ bfhŠr«btËÆLtâdhnyna mt® #°o° f£áÆš nr®ªJÉ£lh® v‹WbrhšYtj‰nf ijÇa« tªJÉ£lJ. T£l¤âÈUªj xUt® $kh‹KjÈah® Tlth #°o° f£áÆš nr®ªJÉ£lh® v‹W nf£f, M«,VG»z‰W åâÆš tªJ ÉrhǤJ¥ghU§fbsd Ia§fh® brhšÈÉ£lh®. ïij¥ gh®¤j $kh‹ KjÈah® mt®fS« kd« behªJVG »z‰W Û£o§»š Rauh{a¡ f£á rh®ãš jhnk m¡uhrd« t»¤JRauh{a¡ f£áah®¡nf X£L¡bfhL¡f nt©Lbk‹W brh‹djhfî«Ñœ¥gh¡f¤J Û£o§»Y« $kh‹ ï.vš. IaU¡F x£L¡bfhL¡F«go¢ brhšÈaijí« R£o¡fh£o Ia§fh® T‰iw KGtJ«bghŒba‹W kW¤J g¤âÇif brŒâ¡F« xU kW¥ò« vGâÆU¡»wh®. k‰nwhÇl¤ âš $kh‹ mŒa§fh® v«ik ($KjÈahiu) Rauh{a¡f£á¡F vk‹ vd¡fUâ kd« nghdthW ngR»wh®.bršt¢ brU¡F«, bršth¡F¥ bgU¡F« ÃiyÆšyhjJ v‹gij

br‹idÆš $kh‹ eha¡f® ãur§f« òÇa tªJÉ£lh®.

v. Mifahš fh§»ui[¥ gÇR¤j¥gL¤j nt©oaJ mtáakhƉW. eh‹ mªj ntiyia¤jh‹ KjÈš gh®¡f¥ ngh»nw‹.

m.m.m.m.m. jÄœeh£L fh§»u° jiytiu¥ g‰¿¤ jfuh® ïšiy.

B.B.B.B.B. FUFy¤jh® bfhŸifÆš vd¡F mEjhg« ïUªjnghâY« mEgt¤âš mJ ï¥bghGJ rh¤âa¥glhJ v‹gjdhnyna eh‹ xJ§» Éf ne®ªjJ.

a. a. a. a. a. v§fŸ f£áÆš FiwfŸ ïšiy v‹W brhšyÉšiy.v§fŸ f£áÆ‹ nBk¤âš c©ikahf mãkhd« cŸst®fŸcŸns òFªJjh‹ âU¤jnt©L« v‹W ï‹D« gythwhf¡F¿¥ãl¥ g£oU¡»wJ.

gâšgâšgâšgâšgâš

fffff. bj‹dh£L¤âyfbu‹D« $kh‹ tujuh#&Y ehíL #°o°f£áahiu C® CuhŒ¤ ö‰¿ bt‰¿khiy No tªjfhy¤âš $kh‹mŒa§fh® T£l¤âd®jh‹ $kh‹ ehíLî¡F bj‹dh£L¤âyf®v‹W g£l« bfhL¤jJ« t©oÆš c£fhu it¤J¡ FâiuiamÉœ¤J É£L¡ ifahš ïG¤jJ« mt® ã‹dhš mŒa®mŒa§fh® T£l§fŸ nghŒ mtiu¡ bfh©L j§fŸ ngÇš bghJ#d§fŸ K‹dhš fÉ ghl¢ brŒJ #°o° f£áia Mœ¤â jh§fŸjiyt®fsh» É£lJ« kwªJ É£L ï¥bghGJ kh¿ É£lh®v‹»wh®fŸ. MdhY«, eh« mj‰fhf¢ á¿J« ftiy¥glÉšiy.Vbd‹whš, ïªj mŒa® mŒa§fh® T£l§fS« mt®fsJg¤âÇiffS« kWgoí« K‹nghynt $kh‹ ehíLÉ‹ gl¤ijj§fŸ å£oš it¤J ói# brŒí« goí« t©oÆš it¤JïG¡F«goí« brŒJ bfhŸs mtU¡F¤ bjÇí«.

ccccc. Ó®âU¤j ÉõakhŒ ït® bgUik ghuh£o¡bfhŸtj‰F¡fhuz« r®.ã.átrhÄ mŒaU«, $kh‹ bu§fh¢rhÇahU« ït®fSl‹ tU«go brŒJÉ£lh®fsh«. ï¥ng®¥g£l ãuò¡fS l‹nr®ªJ brŒJ bfhŸS« Ó®âU¤j¤ij Él #°o° f£á ahUl‹nr®ªJ brŒJ bfhŸS« Ó®âU¤j« xUÉj¤âY« nftykhf ïU¡fhJ. Vbd‹whš átrhÄ mŒaUila........nfhÇ¡iffS¡F«, mã¥ãuha§fS¡F« #°o° f£áahUilanth ï‹D« M§»nyh ïªâa®fSilanth ï‹D« k‰W« vtUilanth uhÍa mã¥ãuha«nkhrkhÆU¡Fbk‹W fLfsî ò¤â cŸstD« Ãid¡f kh£ lh‹.ïjdhnyna Rauh{a¡ f£áÆ‹ uhéa¤â£l« v¤jifa nah¡»aijcilabj‹gij bghJ #d§fS¡F eh« brhšy nt©Ltâšiy.

Page 117: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1233Fo muR - 1925 232

_ykhfnt gz« r«ghâ¤J thœ»wh®. #d§fŸ T£l« T£lkhŒb#ÆY¡F¥nghf¤ jah® brŒJbfh©oUªj fhy¤âš x¤JiHahikr£l ÉnuhjkhdJ, mij moíl‹ xʤJÉlnt©Lbkd r®¡fhU¡F nahrid T¿dh®. r®¡fhU« ït® nahridia J©LãuRu_y« btËÆ£lh®fŸ. fhªâ mofŸ t¡Ñš bjhÊiy ÃW¤jnt©Lbk‹W nf£L¡bfh©l fhy¤âš kfh¤khɉF¥ ò¤âÆšiyv‹W brhšÈ¡ bfh©L y£r¡fz¡fhŒ r«ghâ¤J¡ bfh©oUªjh®.ï¥ng®¥g£lt®fis it¤J¡bfh©oU¡F« njr¤â‰F KGRjªâuK« nt©Lbk‹W ït® nf£lbghGJ bgU«gh‹iknah®mij v⮤jJ eha¡f®ngÇš xU j¥ãjkhf¥ nghŒÉ£ljh«.kfh¤kh nfhU« ViHfË‹ Rauh{ank ït®fS¡F¥ ão¡fhkšx¤JiHahikia ghHh¡»É£l ït®fŸ óuh ÉLjiy¡F ït®fŸghLgLth®fŸ v‹gij vªj kÅj‹ e«òth‹? m¥go¤jh‹ ntWahuhtJ ghLg£L th§»¡ bfhL¤J É£lhš Rauh{a« ïšyhj fhy¤ânyna jh§fŸ ca®ªj #hâah®fŸ, k‰wt®fŸ nták¡fbs‹W«kÅjU¡F kÅj® gh®¤jhš, ngádhš, »£ltªjhš, bjUÉš elªjhšghg« v‹W Ãid¤J mj‹go elªJ bfh©oU¡»wt®fŸ nah¡»akhŒ rk¤JtkhŒ elªJbfhŸth®fŸ v‹W v¥go e«gKoí«?mšyhkš fh§»urhtJ ÔÉu x¤JiHah¤ â£lkhtJ $kh‹ÓÅthrŒa§fh® bfh©L tªj Rna¢ir Ô®kh d¤ij xU â£lkhŒbfh©oU¡»wjh? mšyJ MjÇ¡»wjh? ït‰iw bfhŠrK«nahá¡fhkš ‘j£o¥ngr MËšyhÉ£lhš j«ã j©l¥ ãur©l‹’v‹W brhšYtJnghš ghku #d§fËl« v‹d nt©LkhdhY«ngryh« v‹W t¡Ñš ò¤âia¡ fh£o É£lh® nghY«!

rh.rh.rh.rh.rh. fd« gdfhš uh#h T¥ã£lj‰F Mf br‹id¡F tªJngáaJ v‹gJ :- #°o° f£áÆš nr®ªJ bfh©ld®. gdfhš uh#hT¥ã£lh®; mtÇl« ngádh® v‹»‹w ïªj _‹W. Mf j§fshnyna ãuhkzušyhj fh§»u°fhu®fis bfh‹WÉlyh« v‹WÃid¤J¡ bfh©L x›bthU rka¤âY« ïij cgnah»¡»wh®fŸ.ïªj Fz« $kh‹ ÓÅthrŒa§fhÇl« kh¤âu« mšy. ïªj #hâg¤âÇiffËlK« fh§»u°fhuÇlK« ïU¡»wJ. ïij¥g‰¿ K‹d«xU jlití« ï¥gona brhšÈí« vGâíÄU¡»wh®fŸ. mJfS¡F bfhL¤j gâš, khd« bt£f« cŸst®fshÆUªjhš _‹Wjiy Kiw¡F ï¥ng®¥g£l Ú¢r¡ fhÇa¤âš kWgoí« ïw§f¤JÂant kh£lh®fŸ. br‹id¡F tªJ $kh‹ eha¡fiu¥ ãur§f«brŒí« go gdfhš uh#h T¥ã£ljhf ït® brhšYtij U#&brŒjhš nah¡»akhdt®jh‹. ïšiynaš............................................................................

Fo muR - jiya§f« - 20.09.1925Fo muR - jiya§f« - 20.09.1925Fo muR - jiya§f« - 20.09.1925Fo muR - jiya§f« - 20.09.1925Fo muR - jiya§f« - 20.09.1925

$kh‹ ÓÅthrŒa§fhuU¡F Ãidñ£L»nwh« v‹W xU bgÇarhgK« bfhL¤JÉ£L k‰nwhÇl¤âš $kh‹ KjÈah® mt®fŸjk¡F njrnk bgÇabj‹W« njr¤â‹ bghU£L c©ik ciu¤Jmjdhš V‰gL« J‹g§fis V‰W¡bfhŸs¢ á¤jkhŒ ïU¡»nwh«v‹W« åu¥ngh® KH¡»ÆU¡»wh®. ïâÈUªnj $kh‹ Ia§fhut®fisí«, KjÈah® mt®fisí« e‹whŒ m¿ªjt®fS¡F $kh‹ÓÅthrŒa§fhÇ‹ nah¡»aij v¤jifaJ v‹gJ e‹F És§F«.

$kh‹ eha¡fiu¥g‰¿ brhšÈÆU¥gitfS¡F mâfkhfgâš brhšynt©oaâšiy ba‹nw Ãid¡»nwh«. #°o°f£áia xÊ¡f¥ ghLg£L mij xʤJ ãuhkz®fS¡F M¡f«njo¡bfhL¤j $kh‹fŸ ehíL, KjÈah® ngh‹wt®fŸ fâfnsï¥go ïU¡Fkhdhš #°o° f£áiaÉl jÄœehL Rauh{a¡f£áah® muáaš bfhŸifÆš jhœªjt®fbs‹W« mJ ãuhkz¡f£á v‹W« brhšÈ tUgtU« vGâtUgtU« Rauh{a¡ f£á#°o° f£áiaÉl nkhrkhd uhéa¡ bfhŸif cila Raey¡fhu®fŸ f£á v‹W« fh§»uÌÈUªJ bfh©L c¤ânahfK« gzK«bgUikí« milªJ tU»wh®fbs‹W« všyh¡ f£áÆY« mnah¡»a®fS«, nah¡»a®fS« ïU¡»wh®fbs‹W« brhšÈtªj eha¡fiu¥g‰¿ ït®fŸ v‹djh‹ brhšy mŠRth®fŸ? jh§fŸ kÅj®fŸ Mtj‰fhfî« ghku #d§fËl« bršth¡F¥ bgWtj‰fhfî«eha¡f® ã‹dhš ït®fŸ C® CuhŒ¤ âǪJ bfh©oUªjfhy¤âšeha¡fiu ãu«kÇÎba‹W« uh#ÇÎba‹W« JwÉba‹W«, rªÃahába‹W«, jÄœehL fhªâ v‹W« $kh‹ eha¡f® ngh‹wt®fbsšyh« fh§»uÌš ïU¡F«bghGJ V‹ bghJ#d§fŸ fh§»uir¥g‰¿¢ rªnjf¥glnt©L« v‹W« brhšÈí« És«gu¥gL¤âí« tªjbthU T£l¤jh® j§fSila Raey¤â‰F¡ bfhŠr«Énuhjkhf ïU¥gij¥ gh®¤jîl‹ MÇahî«, KjÈahU«, eha¡fU« fh§»uÌÈU¥gjdhš ït®fis¡ fh§»uirÉ£L btËah¡»fh§»uir¥ gÇR¤jkh¡fnt©oaJ mtáakh»É£lbjd¢ brhšYtJ X® mârakh? eha¡f® ngRtijí« vGJtijí« jh§fŸbrhšÈ vGâ gâš brh‹dhš ït®fŸ åu®fŸjh‹. m~â‹¿nfhiH¤jdkhŒ csUtj‰F v‹d gâš brhšyKoí«? bgšfh«fh§»uáš eha¡f® óuh x¤JiHahikiaí« tÈíW¤âaij mŒa§fh® kwªJ É£lhnuh?

U.U.U.U.U. âUt©zhkiyÆš $kh‹ eha¡f® Rna¢ir Ô®khd¤ijV‹ v⮤jh® v‹W nf£»wh®? $kh‹ ÓÅthrŒa§fhU¡F Rna¢irÔ®khd« bfh©Ltu nah¡»aij c©lh? ÉoªJ vGªjhš mâfhut®¡f¤âÅl« br‹W flîns ãuònt vd¡ bfŠR»wh®, mj‹

Page 118: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1235Fo muR - 1925 234

mŠr nt©oajhf ïUªJ tU»wJ. kfh¤kh fhªâÆ‹ rfh¥jkhdJï¤ ÔghtË¥ g©oifia njr¤â‰F«, ViH k¡fS¡F« c©ikahd rªnjhõ¤ijí« e‹ikiaí« bfhL¡f¤ j¡fjhd gÇR¤jg©oifah¡f nt©Lbk‹W _‹W eh‹F tUõ§fshf v›tsnth ãua¤jd§fŸ g£L« ï‹D« mJ rÇahd gyid bfhL¡Fbk‹W e«òtj‰F ïlÄšyhkÈU¡»wJ. xU gz¡fhuU¡F¤ÔghtË tUtjhÆUªjhš bg©L ãŸisfisí«, kUk¡fisí«nr®¤J miH¤J¡bfh©L x›bthUtiuí« gh®¤J, cd¡FvªjkhâÇ g£L nt©L«? cd¡F v‹dkhâÇ J¥g£lh nt©L«?v‹W nf£gJ«, v‹dkhâÇahd g£nlh, J¥g£lhnth, nriynahth§»dhš mt®fŸ âU¥â milth®fŸ v‹gijí« kh¤âu«nahá¡»wh®fns xÊa, v‹d khâÇ JÂth§»dhš e« eh£oš âd«xU ntis tÆwhu fŠá Fo¥gj‰F¡ Tl kh®¡fÄšyhkš j§fŸkhd¤ijí« f‰igí« É‰W éÉ¡f nt©o f£lha¥gL¤j¥gL»wViH üš ü‰gt®fisí«, ifberî¡fhu®fisí« âU¥âbrŒtj‰F cjî« v‹W ït®fŸ bfhŠr« Tl v©QtnjÆšiy.»uhk§fËš fŠá¡F¡ fZl¥g£L g£lz§fS¡F tªJ bjU¡F¤bjUthŒ miyí« °âßfŸ e« rnfhjÇfŸ v‹gij bfhŠrK«ftÅ¥gâšiy. ïªj °âßfË‹ thœî« jhœî« ek¡F« r«kªj¥g£lbj‹gij¡ bfhŠrK« cz®tâšiy. berî¤ bjhʉfhu®fŸj§fS¡F¢ rÇahd bjhÊÈšyhkš btËehL fS¡F¡ TÈfshf¢br‹W, btŸis¡fhu¤ njh£l¡fhu®fËlK« f§fhÂfËlK«j§fŸ bg©L ãŸisfisí« g¿bfhL¤J khd§bf£L f‰ãHªJfZl¥gL»wh®fnsba‹W bfhŠrK« ftiy¥gLtnjÆšiy.mt®fS« e«Kila rnfhju®fŸjhnd mt®fŸ f‰ò« khdK«bf£L¡ fŠá¡F miya eh«jhnd fhuzkhÆUªJ tU»nwh« v‹WbfhŠrK« áªâ¥gnjÆšiy.

c¤ânahfK«, gzK«, mªj°J« tªjhš KjyhtJnjrhãkhd« Xo¥nghŒ ÉL»wJ. ViHfËl¤âš m‹ò«, jahsK«V‰gL« tÊ milg£L¥nghŒ ÉL»wJ. ïitfisbašyh«gh®¡F« bghGJ xU ö¡F¤ j©lidíŸstD¡F ö¡»ÈL« nj⻣l tutu v›tsî gaK« fZlK« V‰gLnkh mJnghš ÔghtËtU»wbj‹whš ÔghtË ehŸ »£l beU§f beU§f Inah e«ViH¡TÈ¡fhu °âßfŸ tƉ¿Y« thÆY« k©iz¥ nghLtjhdfhÇa§fŸ eilbgw¥ngh»w ehŸ tu¥ngh»wnj! tu¥ngh»wnj! v‹wgaK« fZlK« kdntjidí« V‰gl¢ brŒ»wJ. v›tsnthe‹ik¡fhf V‰g£l g©oif ï¡bfhLik¡F cjtth tunt©L«v‹W kd« gjW»wJ. ekJ eh£oš e‹ik¡fhf V‰g£lfhÇa§fbsšyh« v¥go Ôik¡Fjt¥g£L tU»wnjh mJnghy

c©ikahd ÔghtË

jÄœehL fj®ngh®L m¡»uhrd® $íj <.bt.uhkrhÄjÄœehL fj®ngh®L m¡»uhrd® $íj <.bt.uhkrhÄjÄœehL fj®ngh®L m¡»uhrd® $íj <.bt.uhkrhÄjÄœehL fj®ngh®L m¡»uhrd® $íj <.bt.uhkrhÄjÄœehL fj®ngh®L m¡»uhrd® $íj <.bt.uhkrhÄehŒ¡f® vGJ»wh®.ehŒ¡f® vGJ»wh®.ehŒ¡f® vGJ»wh®.ehŒ¡f® vGJ»wh®.ehŒ¡f® vGJ»wh®.

ÔghtË v‹gJ tUõ¤â‰bfhUKiw tªJ bgUthÇahdïªJ FL«g§fS¡F rªnjhõ¤ijí«, Mdªj¤ijí« bfhL¤Jj§fŸ FHªij F£ofŸ k¡fŸ kUk¡fŸ Kjyhdt®fnshL fË¡F«xU bgÇa g©oifahF«. m¥g©oifa‹W ViHahdhY«gz¡fhudhdhY«, TÈ¡fhudhdhY«, KjyhËahdhY« g©oifia mDgÉ¥g⚠ɤâahrÄšyhkš j§fŸ j§fŸ r¡â¡F¤jFªjgo °ehd« brŒtJ«, òJ t°âu§fis mÂtJ«, gyfhu§fŸ c©gJ« K¡»a bfhŸifahF«. ï¡bfhŸiffŸ vªjj¤Jt§fis¡ bfh©L V‰gL¤j¥g£lJ v‹gâš v›tsîmã¥ãuha ngj§fŸ ïUªjnghâY« bghJthŒ k¡fŸ rªnjhõ¤â‰F òâa t°âu§fisna mÂa nt©Lbk‹¿U¥gjdhš ViH¤bjhÊyhsU¡F xU ÉLjiyí« V‰g£L tªjbj‹gJ mã¥ãuhangjÄšyhkš x¥ò¡bfhŸs¥g£l Éõa«. j‰fhy mDgt¤ânyhrªnjhõK« fË¥ò« gyÉjkhÆUªjhY« bgU«ghY« nk‰goÔghtËahdJ ViH bjhÊyhs®fS¡F bgUª Jnuhf¤ij brŒtj‰nf tUtjhfî« nghtjhfî« V‰g£LÉ£lJ. ï›Éj Jnuhf¤â‰F gz¡fhu®fS«, c¤ânahf°j®fSnkjh‹ bgU«ghY«MjutË¥gt®fshÆU¡»wh®fŸ. fhuzbk‹dbt‹whš g£LnriyfS«, g£L J¥g£lh¡fS«, rÇif nriyfS«, rÇifJ¥g£lh¡fS«, kšYfS«, ršyh¡fS« ït®fŸjh‹ th§F»wh®fŸ. mnjhL ït®fis¥ gh®¤J ït®fis¥ nghš eo¡fnt©Lbk‹»w áy® j§fS¡F¤ jFâÆšyhâUªjhY« fZl¥g£Lït‰iwna th§f Mir¥gL»wh®fŸ. TÈ¡fhu®fshfî« ViHfshfî« cŸst®fS¡F ïªj KjyhËfS« gz¡fhu®fSkhÆU¥gt®fŸ ViHfS¡F« TÈ¡fhu®fS¡F« JÂth§»¡ bfhL¡F«KiwÆY« btËehLfËÈUªJ tªj JÂfisna th§»¡bfhL¡fî« brŒ»wh®fŸ. ï¤âahâ fhuz§fshš ÔghtË tU»wJv‹whš bgU«ghY« ViH ü‰ò¡fhu®fS¡F« if berî¡fhu®fS¡F«, bgÇa JnuhfK« bfhLikí« tu¥ngh»wJ v‹Wjh‹

Page 119: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1237Fo muR - 1925 236

bkh¤jkhŒ fj® »il¡F«. <nuhL, nry«, kJiu, â©L¡fš, âU¢á,jŠrhñ®, k‹dh®Fo, nfhaK¤ö®, flÿ®, kjuh°, khatu«, f%®,uh#ghisa«, mªjz® ng£il KjÈa áy ïl§fËš fh§u°bl¥nghî«, fh§u° e‰rhø g¤âu« bg‰w fj® filfS«ïU¡»‹wd..........................................................................................................................................................

Fo muR - f£Liu - 20.09.1925Fo muR - f£Liu - 20.09.1925Fo muR - f£Liu - 20.09.1925Fo muR - f£Liu - 20.09.1925Fo muR - f£Liu - 20.09.1925

ekJ ÔghtËí« ï›tsî bgÇa Ôik¡F Msh»wnj v‹W njrnrk¤âš ftiyíŸst®fS« ViHfËl¤âš m‹òŸst®fS«ftiy¥glhkÈU¡f Koahbj‹nw e«ò»nw‹. ÔghtËÆ‹nghJm®¤jÄšyhkš RL« btokUªJ g£lhR¡fhf e« eh£oÈUªJv›tsî gz« btËeh£L¡F¥ ngh»wbj‹gij ekJ eh£L #d§fŸ m¿tnjÆšiy. Vnjh áy® m¿ªjhY« mij¥g‰¿¡ ftiy¥gLtnjÆšiy. xU njr« K‹D¡F tunt©Lkhdhš m¤njrk¡fS¡F fLfsthtJ njrhãkhdK«, gnuhgfhu v©zK«V‰g£lhšjh‹ K‹D¡F tuKoí«. mJ ïšyhj ehL v›Éj¤âY«K‹D¡F tuhJ. Mjyhš ï›tUõ ÔghtËia njrÉLjiy¡F«ViHfË‹ fZl« Ú§Ftj‰F« ViH¤ bjhÊyhs rnfhju rnfhjÇfŸ e‹ik¡F« cgnahf¥gL«go bfh©lhl nt©Lkhdhšgz¡fhu®fŸ, c¤ânahf°j®fŸ, t¡ÑšfŸ, KjyhËfŸ Kjš ViHfŸ, TÈ¡fhu®fŸ, eL¤ju tF¥ãd® KjÈa všnyhU« ÔghtË Æ‹bghU£L j§fS¡fhfî« j§fŸ bg©L ãŸisfŸ k¡fŸ kU k¡fŸntiy¡fhu®fŸ ViHfŸ KjÈat®fSila x›bthUtU ilaâU¥â¡fhfî« bryî brŒa Ãid¡F« x›bthU igrhî« e« eh£onyna ïU¡Fkh? e« eh£oš fŠá¡»šyhkš â©lhL« ViHfS¡F« TÈ¡fhu rnfhju rnfhjÇfS¡F« nghŒ¢nrUkh? mt®fŸâU¥â milth®fsh? v‹W nahá¤J¥gh®¤nj bryî brŒant©oaJ K¡»akhd flikahF«.

m¥go¢ brŒtJ th°jtkhdhš JÂth§Ftâš btËeh£L¡F¥ gz« nghF«goahd g£nlh, rÇifnah, btËeh£Lkšnyh, ršyhnth ï‹D« gykhâÇahd btËeh£L rhkh‹fisnahth§fhkš e« eh£oš e« ViH¢ rnfhjÇfshš if uh£od¤âš üšü‰f¥g£L ViH¢ rnfhju rnfhjÇfshš beŒa¥g£lJkhd JÂfis th§f nt©L«. mijna mÂant©L«. mj‹ j¤Jt¤ije«k¡fŸ, kUk¡fŸ, bg©L ãŸisfS¡F¢ brhšÈ mijnamt®fisí« ã‹g‰w¢ brŒa nt©L«.

ïjdhš v¤jid ViH FL«g§fËš ÔghtË rªnjhõkhŒeilbgW«. ï¥go¢ brŒahÉ£lhš v¤jid FL«g§fS¡FÔghtË ïšyhkš nghŒÉL« v‹gijí« m¿ahjt®fS¡F vL¤J¢brhšynt©oaJ x›bthUtÇ‹ flikahF«.

ï¥gona x›bthUtU« Ãid¤J všnyhU« fj® th§fMu«ã¤jhš xUrka« všnyhU¡F« fj® »il¥gJ fZlkhŒnghdhY« nghfyh«. Mjyhš ïªj v©z« cŸs njrhãkhÅfS«ViH¡»u§Fgt®fS« ï¥bghGnj fj®th§» it¤J¡ bfhŸS§fŸ. òJ¥ghisa¤âY«, âU¥óÇY« ï‹D« áy ïl§fËY«

Page 120: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1239Fo muR - 1925 238

j§»ÆUªj g§fshɉF jhuhòu¤âÈUªJ thiH fKF bfh©LtªJf£oÉ£lh®fŸ, j©Ù® 15 ikÈÈUªJ fby¡lU¡F¡ bfh©L tªJÉ£lh®fŸ. j©ÙÇšyhj bfhLikia¥ gh®¡f tªjt®fŸ f©Q¡F FiynahL thiHiaí« fKifí« M‰W #y¤ijí« fh£odhš mâfhÇfŸ v‹d v©Qth®fŸ v‹gij »uhkâfhÇfŸ czuhk‰ nghdJ v‹d m¿ahiknah bjÇaÉšiy.

Fo muR - f£Liu - 20.09.1925Fo muR - f£Liu - 20.09.1925Fo muR - f£Liu - 20.09.1925Fo muR - f£Liu - 20.09.1925Fo muR - f£Liu - 20.09.1925

nfhaK¤ö® ÍšyhÉš gŠr«

ïªj ÍšyhÉ‹ bj‹ghf« mjhtJ <nuhL nfhaK¤ö®ïU¥ò¥ghij¡F bj‰nfíŸs všyh jhÿ¡fh¡fËY« #d§fŸgŠr¤jhš tUªJ»‹wd®. ï›tUõ« kiHÆšyhjjhš òŠirbtŸshikfŸ brŒaKoahkš nghƉW. njh£l¡fhš òŠirfËš»z® t‰¿¥nghŒ É£likahš Éisî »ilahJ. x›bthUCÇY« #d§fŸ jhf¤J¡F¤ j©ÙÇšyhJ jÉ¡»‹wd®. bj‹idku§fS« gidku§fS§Tl g£L¥ nghÆd. fhš eilfS¡FXiyfisí« nt«ãiyfisí« K¿¤J¥ ngh£L ku§fS«bkh£ilahƉW. kÅj®fS¡F« khLfS¡Fkhf nr®ªJ fZl«tªJÉ£lJ. x›bthU Fo¤jd¡fhuU« ifÆÈUªj fhR« fl‹th§»dJ« všyh« bryî brŒJ »z®fŸ bt£oí« gyÅšyhJif¡fhRfisí« ïHªjd®. ViH k¡fshíŸst®fŸ CU¡F 20, 30FofŸ bg©L ãŸisfSl‹ kiy¥ ãunjr§fS¡F ngh»wbfhLik gh®¤J r»¡f KoaÉšiy. jhuhòu« jhÿfhÉÈUªJk£oY« Rkh® _thÆu« FL«g§fŸ XoÉ£ld. nfhaK¤ö®Íšyh¡ fby¡lU«, mâfhÇfS« fŠá¤ bjh£o it¥gjhf »uhk§fŸnjhW« ngh»‹wd®. bfhiyfS« tÊ¥g¿fS« âUl®fS«mâfkhf el¡»‹wd®. fh§fa¤âš fŠá¤bjh£o it¡f nahridbrŒJ Íšyh¡ fby¡l® tªjh® v‹W nfŸÉ¥g£lJ« »uhk#d§fŸfh§fa¤J¡F Xo tªJ gh®¤J¥ ngh»wh®fŸ.

fj® üš c‰g¤â brŒí« ÉahghÇfËl« üš ü‰f tU«T£l« mâfkhÆU¥gjhš ÉahghÇfŸ j§fŸ r¡â¡nf‰w msîjh‹gŠRbfhL¡f neUtjhš mnef« bg©fŸ gŠášyhJ âU«ã¥ngh»‹wd®. #d§fŸ TÈntiyfŸ »il¡fhJ miy»‹wd®.»uhk¤âYŸs ViH¡FofŸ nuh£LfËY«, ï£nlÇfËY« VuhskhfËW gh«ò¡F« njS¡F« Tl¥ ga¥glhJ ehfjhË¥ gH¤â‰Fmiy»wij¥ gh®¡f KoaÉšiy.

jhœ¤j¥g£l Fy¤J M©fS« bg©fS« RŸË¥ gH§fis¡ TilfËš Ãw¥ã¡ bfh©L ngh»‹wd®. ï¡bfhLik fis¥gh®¡f tªj mâfhÇfS¡F fh§fa¤âš »uhkâfhÇfŸ fby¡l®

Page 121: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1241Fo muR - 1925 240

fšahzRªâu KjÈah® flhB¤âdhš fh§»uáš bryhkÂahf¡Toa Ãiybg‰w xUt®, thŒTrhkš mŠrhkš MÇah, KjÈah®,eha¡f® fh§»uáÈU¥gjhš fh§»uir R¤j¥gL¤j nt©L« v‹WbghUŸgl¥ ngá “mªj ntiyia¤jh‹ eh‹ KjÈš brŒa¥ngh»nw‹” v‹W ngR«goahd ijÇa« tU«gona®¥g£L nghŒÉ£lJ. ïJ mtru¤âš ngáa ng¢ršy. btF K‹#h¡»uijílndrâahnyhrid brŒJ ngáa ng¢rhF«. $ KjÈah®, eha¡f®, MÇahngh‹wt®fis bašyh« fh§»uirÉ£L Éy¡»É£lhš fh§»u°gÇR¤jkhd ãuhkz fh§»urh»ÉL«, mJrka« tƉW¡ bfhLik¡F« khiy¡F« t©oÆÈG¥gj‰F« Mir¥g£l áy m«ÄŠáfis it¤J¡bfh©L k‰w ãuhkzušyhjhiu bašyh« #°o° f£á#°o° f£á v‹W ïªj m«ÄŠáfisÉ£nl â£L«go brŒJj§fŸ ïZl«nghš fh§»uir el¤â mJjh‹ jÄœeh£L mã¥ãuahbk‹W brhšÈ¡bfh©L rfy gjÉfisí« c¤ânahf§fisí«mâfhu§fisí« jh§fns it¤J¡bfh©L Ûâ ïU¡F« ãuhkzušyhjhiubašyh« gŠrkuh¡»Élyh« v‹»w v©z« bfh©Ljh‹ ï¥go¥ ngáÆU¡»wh®.

8. jÄœeh£L¡ fh§»u° jiytiu¥g‰¿¤ jfuh® ïšiy v‹WbrhšY»wh®. jÄœeh£L fh§»u° jiytuhd $kh‹ tujuh#&YehíL $kh‹ mŒa§fhÇl« ïªj e‰rh£á¥ g¤âu« th§f¡ bfhL¤jÉiy v›tsî v‹gJ thrf®fS¡nf bjÇí«. mjhtJ Rauh{a¡f£áÆ‹ nguhš áy nghÈfŸ nj®jÈš bt‰¿bgw mDTykhí«$kh‹ eha¡f® ãua¤jd§fS¡F Énuhjkhí« m›t¥nghJvGâ¡bfhL¤j mã¥ãuha§fS¡F ifkhwhf bfhL¡f¥g£lJ.k‰wt®fS« j§f S¡F¡ »il¡fÉšiyna v‹W bghwhik¥g£Lv‹ brŒtJ? ntiy¡F¤ jFªj TÈjhnd »il¡F«.

9. FUFy¤juh® bfhŸifÆš $kh‹ mŒa§fhU¡FmDjhg« ïUªjhY« mDgt¤âš ï¥nghJ rh¤âa¥glhJ v‹gJ.

r®¡fhU« ï¥go¤jh‹ brhšY»wh®fŸ. ïªâa® Rauh{a«bgwnt©L« v‹gâš j§fS¡F mDjhg« ïUªjhY« fhÇa¤âšmJ ï¥nghJ rh¤âa¥glhJ v‹Wjh‹ brhšY»wh®fŸ. r®¡fhiuÉlït®fŸ vªjÉj¤âš nah¡»a®fnsh ek¡F¤ bjÇaÉšiy. 33 nfho#d§fis Õu§» btoF©L #Æš ïJfis it¤J¡bfh©Lr®¡fhuh® moikah¡» it¤âU¡»wh®fŸ. Mdhš ïªj mŒa®mŒa§fh® T£l§fŸ »Êªj òuhz¤ijí«, j®¥ig¥ òšiyí«ifÆš it¤J¡ bfh©L r®¡fhuh® e«ik el¤JtijÉl¡ nftykhŒ el¤J»wh®fŸ. ïj‹ j¤Jt¤ij thrf®fns ftŤJ¡bfhŸsnt©L«.

C‹¿¥go¤J c©ikia m¿í§fŸ

br‹wthu« $kh‹ $ÅthrŒa§fhÇ‹ Éõk¥ ãurhu¤ij¡F¿¤J vGâa jiya§f« KoîbgwÉšiy.

mjhtJ, e‹Åy¤âš $kh‹ mŒa§fh® ngáajhf K‹ ïjœjiya§f¤âš vGâÆUªj 10 F¿¥òfËš 6-tJ F¿¥òtiuÆY«jh‹ És¡»ÆUªnjh«. MwhtJ F¿¥ò¡F« bfhŠr« rkhjhd«vGândh«.

6. mjhtJ br‹id murh§f ãujkkªâÇ fd« gdfhš uh#hmt®fŸ $kh‹ eha¡fiu br‹id KÅágš nj®jÈš #°o°føahU¡F mDTykhŒ ãurhu« brŒa¡T¥ã£L É£ljhfî«,mj‰fhf $kh‹ eha¡f® br‹id¡F¢ br‹W ãur§f« òǪjjhfî«,ãw® Ãid¡F«go $kh‹ mŒa§fh® ngáÆU¡»wh®. ïªj th¡F_y¤â‹ngÇš $kh‹ mŒa§fhiu nfh®£L¡F ïG¤Jmj‹_ykhŒ $kh‹ mŒa§fhU¡F ò¤â f‰ã¡f gy® $kh‹eha¡fU¡F m¿îW¤ âdh®fŸ.

ï«khâÇahd Éõa§fËš Énrõ rªj®¥g§fsšyhJmurh§f Úâ°jy¤ij ehLtJ mtáaÄšyhjJ v‹gJ eha¡fÇ‹mã¥ãuha«. mšyhkY« btŸis¡fhuU¡F« ïªâaU¡F«tH¡nf‰g£lhš ïªâa®fS¡F Ãaha« »il¥gJ v¥gonah mnjkhâÇjh‹ ãuhkz®fS¡F« ãuhkzušyhjhU¡F« tH¡nf‰gLkhdhš ãuhkzušyhjhU¡F Ãaha« »il¥gJ. k‰w ïyh¡fh¡fËšãuhkz®fŸ m‹Åa®fS¡F VjhtJ bfhŠr« ïl« bfhL¤âUªjhY« Úâ Ãaha ïyh¡fh¡fis kh¤âu« btF #h¡»uijahfjh§fns tr¥gL¤â¡ bfh©oU¡»wh®fŸ. Mjyhš ïj‰fhf r®¡fh®nfh®£ L¡F¥ nghtijÉl bghJ#d§fŸ nfh®£nl nkyhdJv‹gJ ekjã¥ãuha«.

7. fh§»uir gÇR¤j¥gL¤jnt©L« v‹gJ. njr¤ij fh£o¡bfhL¤j xUt® jÄœeh£oš bfhŠrK« bršYgoÆšyhkÈUªjxUt® njrg¡âÆdyhtJ xG¡fkhd elto¡iffËdhyhtJâahf¤âdhyhtJ mšyhkš m¡»ukkhŒ r«ghâ¤j gz¤ij¢ bryîbrŒJ bršth¡F bgU« xUt® âUt©zhkiy kfheh£oš $kh‹

Page 122: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1243Fo muR - 1925 242

°jy °jhgd§fËš yŠr«

tutu ekJ eh£L KÅághÈ£ofS«, o°oÇ¡£ ngh®LfS«, jhÿfh ngh®LfS«, kÅj®fŸ gjÉia mDgÉ¡f xU rhjdkhÆU¥gnjhlšyhkš mj‹ jiyt®fŸ gz« r«ghâ¥gj‰F« xUrhjdkh»¡bfh©L tU»wJ. ïit bfhŠr fhy§fS¡F K‹ghfü‰W¡F g¤J gâidªJ ng®fŸjh‹ ï«khâÇ j¥òtÊÆš el¡f¡Toa jiyt®fis cil¤jhÆUªjd. ï¥bghGJ gz« r«ghâ¡F«jiyt®fË‹ v©Â¡if mâf¥g£L¡bfh©L tUtnjhlšyhkšbghJ#d§fS¡F« r®¡fh® fhÇa§fËš Úâ bgWtJnghš gz«bfhL¤jhš vªj¡ fhÇa¤ijí« °jy °jhgd§fËš rhâ¤J¡ bfhŸsyh« v‹»w ijÇa« tªJÉ£lJ. ï«khâÇahd fhÇa§fŸ ïu£ilM£á V‰g£lãwF mâf¥g£L¥nghŒÉ£lJ. ïu£il M£á¡FK‹ghfî« ï«khâÇ fhÇa§fŸ ïUªJtªjJ v‹whY« nr®k‹Kjyhdt®fŸ ï›tsî ijÇakhŒ mªj¡ fhy¤âš yŠr« th§f¤JÂant ïšiy. yŠr« th§Ftbj‹gJ rf#khŒ nghŒÉ£lhšãuhJfS«, òfh®fS« v¥go c©lhF«? ï«khâÇahd fhÇa§fisml¡Ftj‰F murh§f¤jhš ãuhJ vâ®gh®¤J¡bfh©oU¥gJ R¤j¥gƤâa¡ fhu¤jd bk‹gnjhL nt©Lbk‹nw R«kh ïU¥gj‰FãuhJ tuÉšiyna v‹w rh¡if cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸ»wh®fŸv‹Wjh‹ brhšnth«. v›tsnth cgnahfÄšyhj fhÇa§fS¡FÌ.I.o. v‹W brhšY»w ntî¡fhu®fisí« it¤J tÇbfhL¥nghÇ‹ gz¤ij¥ ghHh¡F»w ekJ r®¡fhU¡F yŠr« th§Fgt®fis¡ f©Lão¥gj‰F ntî¡fhu®fis it¥gJ fZlbk‹nwhmâf brybt‹nwh brh‹dhš vtnuD« x¥ò¡bfhŸth®fsh?#d§fbsšyh« nah¡»akhŒ ïU¥gh®fŸ v‹W ‘murh§f¤jh®Ãid¥gh®fshdhš nfh®£LfS«, îthfK« njitna ïšiyna.r®¡fhuh® nt©Lkhdhš ïJ Éõa§fS¡F¢ Rygkhf xU gâšbrhšÈÉl Koí«. v‹dbt‹whš, m¥go¥g£l nr®k‹fisnahãuÌbl©Lfisnah m§FŸs fî‹Ìy®fŸ V‹ nj®ªbjL¤JÃaÄ¡»wh®fŸ, v‹W nf£fyh«.

fî‹áy®fS«, bk«g®fSnk MÆu« gâdhÆu¡fz¡fhŒX£l®fS¡F yŠr« bfhL¤J gjÉ bgW»wbghGJ nr®k‹

10. j§fŸ f£áÆš (Rauh{a¡f£áÆš) FiwfŸ ïšiy v‹WbrhšyÉšiy. j§fŸ f£áÆš mãkhdKŸst®fŸ cŸns òFªJâU¤JtJ jhnd v‹»wh®. jÄœehL Rauh{a¡ f£áÆš msî¡FÄŠád mãkhdKŸst®fshd $kh‹fŸ ehíL KjÈat®fshnyna Mfhj âU¤J¥ghL e«ngh‹wt®fshš MF« v‹WÃid¥gJ« Rygkhd fhÇakh v‹gJ eh« brhšyhkny És§F«.ïJnghynt #°o° f£áÆY« cŸs Fiwfis ãuhkz® mšyhjh®cŸns òFªJ âU¤JtJjhnd v‹W ahuhtJ brh‹dhš clndmt®fis #hâia É£L¤jŸËÉL»wh®fŸ. bghJthŒ $kh‹mŒa§fh® mt®fË‹ e‹Åy cg‹ahrkhdJ âObu‹W brŒa¥g£lJ mšy. mJ bgÇa râahnyhridÆ‹ngÇš mL¤J tU«r£lrig nj®jÈš ãuhkz ušyhjhiu r£lrigiaÉ£L btËah¡fï¥bghGâUªnj m°â thu« nghLtj‰fhf brŒj ãur§f« v‹gijãuhkzušyhjh®fŸ czunt©L«. r£l rig¤ nj®jš tUtj‰FŸshf ãuhkzušyhjhÇš btFngiu Éiy¡F th§» e«iknaittj‰F« itJ g¤âÇiffËš vGJtj‰F« VÉÉl¥ ngh»wh®fŸ. bghJthŒ fh§»uR¡F ï¥bghGJ v›Éj uhÍa â£lK«»ilahJ. ekJ Rauh{a¡f£á¡nfh fjU« ïšiy, uh£odKÄšiy.Ô©lhik Éy¡F« ïšiy. Mdhš xU â£l« kh¤âu« c©L. mJv‹dbt‹whš ãuhkzušyhjh®fis °jy °jhgd§fËš ïUªJ«r£lrigfËÈUªJ« btË¥gL¤â É£L jh§fŸ nghŒ c£fh®ªJbfhŸsnt©oaJ v‹gJjh‹. ïJnt KjyhtJ« filáahdJ«K¡»akhdJkhd â£l«. Mjyhš ãuhkzušyhjh®fns! ïÅ v‹dbrŒa¥ngh»Ö®fŸ?

Fo muR - jiya§f« - 27.09.1925Fo muR - jiya§f« - 27.09.1925Fo muR - jiya§f« - 27.09.1925Fo muR - jiya§f« - 27.09.1925Fo muR - jiya§f« - 27.09.1925

Page 123: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1245Fo muR - 1925 244

jÄœehL g¤âÇifÆ‹ t«ò¢ r©il

Rauh{ah, RnjrĤâu‹ KjÈa ãuhkz¥ g¤âÇiffS«$kh‹ ÓÅthr mŒa§fh® ngh‹w ãuhkz¤ jiyt®fS« e«Kl‹bjhL¡F« ngh® Koîbgwhkš ïU¡F«bghGnj jÄœehL g¤âÇifí« ïJjh‹ rkabk‹W e«ik t«ò¢r©il¡»G¡»‹wJ. ï«khâÇt«ò¢ r©ilfS¡F« eh« ïl« bfhL¡f¡Tlhbj‹W v›tsnthfhÇa§fis r»¤J¡bfh©L ekJ c¤njr fhÇa¤ij kh¤âu«gh®¤J¡bfh©L tªjhY« nt©Lbk‹nw tÈa tU« r©ilfS¡F eh« v‹d brŒayh«? j‰fhy« jÄœeh£oš Rauh{Ía¡f£áv‹»w bgaiu it¤J¡bfh©L ãuhkz® mšyhjhÇ‹ bršth¡ifmonahL xÊ¡f nt©Lbk‹»w fU¤njhL áy ãuhkz®fS«,mt®fŸ g¤âÇiffS« fh§»u° bgaiuí«, kfh¤kh bgaiuí«k‰W« cŸs mnef âah»fË‹ bgaiuí« cgnahf¥gL¤â¡bfh©L °jy °jhgd§fËY«, nj®jšfËY« fh§»uáY« brŒJtU« bfhLikfisí«, Nœ¢áfisí« f©L c©ikÆnyna kd«bghwhjtuh» v›tsnth fZl eZl§fS¡»ilÆš ït‰iw¤jL¡f brŒJtU« xUáW bjh©o‰F« ãuhkzušyhjhÇš áyjiyt®fŸ v‹ngh® ek¡F cjÉ brŒahÉ£lhY«, ekJ Ka‰á¡F¡bfLjyhtJ brŒahJ ïU¡fnt©lhkh v‹Wjh‹ ãuhkzušyhjiyt®fËl« eh« c©ikahŒ vâ®gh®¤jJ. ïªj ÃiyÆš $kh‹tujuh#Y ehíLÉ‹ nj®jš r«gªjkhd mã¥ãuha§fŸ ekJKa‰á¡F áy ïl§fËš “bfhrtD¡F¥ gy ehis¡F ntiy,joao¡fhuD¡F xnuehŸ ntiy” v‹gJ nghš gy bjhªjuîfisÉisÉ¥gjhf¥ g£ljhš $kh‹ ehíLÉ‹ mã¥ãuha§fisvL¤J¡fh£l nt©oaJ ekJ flikahŒ nghŒÉ£lJ. mj‰F,rÇahd rkhjhd« x‹W« brhšyhkš $kh‹ g£lhãuhkŒa®mt®fŸ fh§»u° fÄ£o T£l¤âš Rauh{a fø njr¤Jnuhf«brŒJÉ£lJ v‹W brh‹dbghGJ $kh‹ neU mj‰F jFªjrkhjhd« brhštj‰F nah¡»aijÆšyhkš eh‹ c‹id xUöánghš kâ¡»nw‹ v‹W brh‹d mf«ghtK«…....... bghUªâagâšnghš $kh‹ eha¡fÇ‹ nfhg¤â‰F«, gaKW¤jY¡F«$kh‹ eha¡fÇ‹ nfhg¤â‰F«, gaKW¤jY¡F«$kh‹ eha¡fÇ‹ nfhg¤â‰F«, gaKW¤jY¡F«$kh‹ eha¡fÇ‹ nfhg¤â‰F«, gaKW¤jY¡F«$kh‹ eha¡fÇ‹ nfhg¤â‰F«, gaKW¤jY¡F«gaªJ $kh‹ tujuh#Y ehíL j«Kila bfhŸifia kh‰¿¡gaªJ $kh‹ tujuh#Y ehíL j«Kila bfhŸifia kh‰¿¡gaªJ $kh‹ tujuh#Y ehíL j«Kila bfhŸifia kh‰¿¡gaªJ $kh‹ tujuh#Y ehíL j«Kila bfhŸifia kh‰¿¡gaªJ $kh‹ tujuh#Y ehíL j«Kila bfhŸifia kh‰¿¡

KjÈat®fŸ th§F»w yŠr« ït®fS¡F v¥go¡ »ukkhf¤njh‹W«? ït®fŸ yŠr« bfhL¤J gjÉ bgW»w fhuz¤âdhšyŠr« th§F»w nr®kid mEkâ¡f nt©oajhf¥ nghŒÉ£lJ.ïJjh‹ c©ikahd f®k gy‹ v‹W brhšYtJ.

#d§fŸ Rauh{a¤â‰F mUf®fshf¥ nghŒÉ£lh®fŸ.Mjyhš Rauh{a« bfhL¡f nt©Lbk‹W« ãÇ£oõh® xUmâfhu¤ij¡Tl j§fŸ ifÆš it¤J¡bfhŸshkš KG Rjªju¤ijí« FofS¡nf tH§»Él nt©Lbk‹W«, nf£L¡ bfh©oU¡F« ï¡fhy¤âš bfhŠr« eŠr« bfhL¤âU¥gjhf¢ brhšy¥gL«F£o RaM£á °jhgd§fËbyšyh« ï«khâÇ yŠr§fS« xG§Ñdkhd fhÇa§fS« jh©ltkhLtjhdhš mj‰F¥ bghJ#d§fnsclªij ahíÄU¥gh®fshdhš Ra M£á¡F eh« mUfij cilat®fŸ v‹W brhšYtj‰F v‹d Mjhu« ïU¡»wJ?

njr¤â‹ Rjªju¤â‰fhf ViHk¡fŸ fZl¥gLtJ«, njrg¡j®fŸ âahf« brŒtJ« ï«khâÇ go¤jt®fS«, gz¡fhu®fS«yŠr« th§fî« yŠr« th§Ftij mDkâ¡fî«jhdh cgnahf¥gL¤j nt©L«? kfh¤kh brhšY»wgo jkJ Rauh{a¤ â£l¤â‰Fgo¤j tF¥gh® jh‹ vâÇahÆU¡»wh®fŸ v‹gnjhL kh¤âu« mšyhkš Rauh{a¤â‰F eh« mUf®fsšy v‹gj‰F« ïªj¥ go¤j T£l¤jhnu jh‹ MjhukhÆU¡»wh®fŸ v‹gij eh« tU¤j¤Jl‹brhšyhkÈU¡f KoaÉšiy.

Fo muR - f£Liu - 27.09.1925Fo muR - f£Liu - 27.09.1925Fo muR - f£Liu - 27.09.1925Fo muR - f£Liu - 27.09.1925Fo muR - f£Liu - 27.09.1925

Page 124: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1247Fo muR - 1925 246

°jy °jhgd§fËš xUt® ï‹d f£áia¢ nr®ªjt® v‹gj‰Fk£L« X£L¡bfhL¤J Él¡TlhJ,........... mng£rf®fË‹ c©ikahdnah¡»aijfis m¿ªnj X£L¡ bfhL¡f nt©L«. Úo¤jfh§»u°thâahí«, btËntõ¤â‰F kh¤âukšyhkš v¥bghGJ«fj® f£o¡ bfh©oU¥gtuhfî« gh®¤J X£L¢brŒant©L« v‹W30.8.25 jÄœehL g¤âÇifÆš nk‰go nfha«ò¤ö® e©gU¡F gâšTWKf¤jh‹ xU Éahr« tiuªJŸsh®. mj‰F eh‹F ehis¡FŸâU¢áÆš $kh‹ ÓÅthrŒ a§fh® jiyikÆ‹ Ñœ Toa xUbghJ¡T£l¤â‰F “#hângjÄ‹¿ fh§»u°fhuU¡nf X£L¢ brŒant©L” bk‹W xU brŒâ mD¥ãdh®. gh«g‹ ãur§f¤âšfhÇa¤â‰F¡ fj® cL¤â fh§»u° bgaiu¢ brhšÈ¤ âÇí« frl®fŸc§fis Vkh‰w Él¡ TlhJ...............eh‹ xU f£áÆY« nr®ªjtdšy............... vdJ ntiy¤ â£l« vdJ e©g®fË‹ nahridÆÈUªJ tU»wJ........... v‹W F¿¥ã£oU¡»wh®.

“efurigÆš ntiy brŒa¤jFâíŸs xU ãuhkzU«, xUãuhkzušyhjhU« mng£rf®fshŒ Égh®fshdhš f£á¥ngh¡ifftÅahkš ãuhkzušyhjhU¡nfjh‹ X£L¢ brŒant©L«” (ïJbr‹idÆš ïu©L fdth‹fŸ neÇš f©L nf£lnghJbrhšÈaJ.)

mj‰F mL¤jehŸ jkJ m‹òŸs $kh‹ r¤âa_®¤â¡FvGâa foj¤âš fh§»u° m§f¤âd® x›bthUtU¡F« îkhzâ£l¤âš e«ã¡if ïU¥gjhf¤ jh‹ e«òtjhí«, îkhz¤â£l¤ij e«ògtU« mDZlhd¤âš brŒJ fh£LgtU« fh§»u°mng£rf® v‹W jh‹ e«òtjhfî«, mtiu MjÇ¡fnt©LtJbghJ#d§fË‹ flik v‹W« F¿¥ã£oU¡»wh®.

$kh‹ ehíLÉ‹ bjËthd mã¥ãuhakhtJ$kh‹ ehíLÉ‹ bjËthd mã¥ãuhakhtJ$kh‹ ehíLÉ‹ bjËthd mã¥ãuhakhtJ$kh‹ ehíLÉ‹ bjËthd mã¥ãuhakhtJ$kh‹ ehíLÉ‹ bjËthd mã¥ãuhakhtJ

1. rÛg¤âš eilbg‰w nj®jšfËš fh§»uÞ thâfis $kh‹ehíL MjǤJ vGâa foj§fis $kh‹ eha¡f® f©o¡f¥òw¥g£oU¥gJ nto¡ifahÆU¡»wJ.

2. c©ik njÓathâahd xU ãuhkzD« fh§»uir¢ nruhjxU jÄHD« nj®jY¡F Ëwhš njÓa ãuhkzid¤jh‹ njr«MjÇ¡f nt©L«. c©ik njÓathâahd xU gŠrkD¡F«,Äjthâahd xU ãuhkzD¡F« ngh£o V‰g£lhš gŠrkid¤jh‹bghJk¡fŸ MjÇ¡fnt©L«.

3. ÞjyÞjhgd§fËš K£L¡f£il¡F ïlÄšiy v‹gJthÞjtnk. m›Éj mã¥ãuha« eh« mo¡fo TWtJ c©L .

bfhŸs¥nghtâšiy bfhŸs¥nghtâšiy bfhŸs¥nghtâšiy bfhŸs¥nghtâšiy bfhŸs¥nghtâšiy v‹W jÄœehL g¤âÇif t«ò¢ r©il¡FïG¡»‹wJ. rhjhuzkhf ãuhkz¥ g¤âÇiffS«, ãuhkz¤jiyt®fS« jh‹ xUtiu¥g‰¿ VnjD« FiwTw nt©L bk‹WÃid¤J¡bfh©lhš xUt® v‹d brh‹dh®, v‹d ngádh®xUt® v‹d brh‹dh®, v‹d ngádh®xUt® v‹d brh‹dh®, v‹d ngádh®xUt® v‹d brh‹dh®, v‹d ngádh®xUt® v‹d brh‹dh®, v‹d ngádh®v‹gij j§fŸ g¤âÇifÆš vL¤J¡ fh£lhkY«, mij¥ bghJv‹gij j§fŸ g¤âÇifÆš vL¤J¡ fh£lhkY«, mij¥ bghJv‹gij j§fŸ g¤âÇifÆš vL¤J¡ fh£lhkY«, mij¥ bghJv‹gij j§fŸ g¤âÇifÆš vL¤J¡ fh£lhkY«, mij¥ bghJv‹gij j§fŸ g¤âÇifÆš vL¤J¡ fh£lhkY«, mij¥ bghJ#d§fS¡F¤ bjÇa¥gL¤jhkY« j§fS¡F¤ njh‹¿ago#d§fS¡F¤ bjÇa¥gL¤jhkY« j§fS¡F¤ njh‹¿ago#d§fS¡F¤ bjÇa¥gL¤jhkY« j§fS¡F¤ njh‹¿ago#d§fS¡F¤ bjÇa¥gL¤jhkY« j§fS¡F¤ njh‹¿ago#d§fS¡F¤ bjÇa¥gL¤jhkY« j§fS¡F¤ njh‹¿agog¤âÇif fËš vGâ mt®fŸ ïZl¤â‰F mDruizahdg¤âÇif fËš vGâ mt®fŸ ïZl¤â‰F mDruizahdg¤âÇif fËš vGâ mt®fŸ ïZl¤â‰F mDruizahdg¤âÇif fËš vGâ mt®fŸ ïZl¤â‰F mDruizahdg¤âÇif fËš vGâ mt®fŸ ïZl¤â‰F mDruizahdãurhu« brŒtJ tH¡f«. ãurhu« brŒtJ tH¡f«. ãurhu« brŒtJ tH¡f«. ãurhu« brŒtJ tH¡f«. ãurhu« brŒtJ tH¡f«. mij¥g‰¿ ehK« gyjlit f©o¤âU¡»nwh«. mnj bfhŸifia jÄœehL g¤âÇifí« ã‹g‰Wtbj‹whš ãwF eh« mij v‹dbt‹W Ãid¥gJ? mjÅl¤âš ïÅv‹djh‹ vâ®gh®¡f KoahJ? vªj Éõa¤âš $kh‹ eha¡f®nfhã¤J¡bfh©lh®. vªj Éõa¤âš $kh‹ ehíLit gaKW¤âdh® v‹W vGâ mj‹ngÇš $kh‹ ehíLÉ‹ åu¥ãujhg¤ij¡fh£oÆUªjhš xG§fhÆU¡F«. m¥goÆšyhkš å©t«ò¢r©il¡F ïG¥gJ j®kkh? eh« vGâaâš VnjD« F‰wÄU¡»‹wjh v‹gij bghJ #d§fŸ m¿í«go kWgoí« vGâ ïj‰F¤jÄœehL jÄœehL jÄœehL jÄœehL jÄœehL g¤âÇif brhšY« gâiyí« brhšÈÉ£L ÃW¤â¡bfhŸS»nwh«. ïij¥g‰¿ kWgoí« jÄœehLjÄœehLjÄœehLjÄœehLjÄœehL f©ldnkh,kW¥ngh, rkhjhdnkh vGJ»w bghGJ K‹nghš elªJbfhŸshkšeh« vGâaij¥ ngh£L rkhjhdnkh f©ldnkh, kW¥ngh vGJbk‹W vâ®gh®¡»nwh«.

$kh‹ ehíLÉ‹ giHa mã¥ãuhakhtJ$kh‹ ehíLÉ‹ giHa mã¥ãuhakhtJ$kh‹ ehíLÉ‹ giHa mã¥ãuhakhtJ$kh‹ ehíLÉ‹ giHa mã¥ãuhakhtJ$kh‹ ehíLÉ‹ giHa mã¥ãuhakhtJ

nfhaK¤ö® nj®jÈ‹bghGJ nj®jY¡F Égt®fË‹nah¡»aijia m¿ªJ X£L¢brŒa nt©Lbk‹W $kh‹ eha¡f®T¿tªj bghGJ $kh‹ tujuh#&Y ehíL “fh§»u°fhuU¡nfbt‰¿ V‰gLkhW <rid¥ ãuh®â¡»nw‹” v‹W xU $Kf«ÉLɤjh®.

mj‰F v⮡f£áah® xU fojbkGâabghGJ (m¡foj«Mf°L khj« 30-ªnjâ jÄœehL g¤âÇifÆ‹ 9-tJ g¡f¤âšãuRÇ¡f¥g£oU¡»wJ) Rauh{a¡ f£áÆ‹ bgaiu¢ brhšÈ¡bfh©L ghku #d§fis nghÈfŸ Vkh‰¿Élhkš gh®¤J¡ bfhŸtJnjÓa thâfË‹ flikahF«. ...............Rauh{a¡ f£áah® r£lrig¡F¢br‹W mij XlÉlhJ jL¡fnt if¥g‰Wtjhf¢ brh‹dh®fŸ.r£lrigfis¤ jÉu KÅághÈ£ofËš x‰WiHahik¡nfh K£L¡f£il¡nfh tÊ ïšiy. efu rigfËš vªj Éj¤âš #d§fS¡Fntiy brŒayh« v‹gnj m§f¤âd®fË‹ ntiyahÆU¡»wnjxÊa v⮤J¥nghuhLtj‰F mâfhut®¡f« m§F ïšiy. ïjdhš

Page 125: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1249Fo muR - 1925 248

gukátD¡F« gh®tâ¡F« elªjr«ghõiz

-ehuj®-ehuj®-ehuj®-ehuj®-ehuj®

gh®tâ:-gh®tâ:-gh®tâ:-gh®tâ:-gh®tâ:- ãuhzdhjh !

gukát‹:- gukát‹:- gukát‹:- gukát‹:- gukát‹:- v‹d ãuhzdha».

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- áy KÅághÈ£ofËš nr®bkD«, it°nr®bkD«r©ilão¤J¡ bfhŸS»wh®fns mJ vj‰fhf?

g-á:-g-á:-g-á:-g-á:-g-á:- v‹ f©nz! ïJ cd¡F¤ bjÇahjh? âUl®fŸïu©Lng® j§fS¡FŸshfnt r©il¥ngh£L¡bfh©lhš mJvj‰fhf?

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- ehjh! ïJ vd¡F¤ bjÇahjh? âU£L brh¤ij ïUtU«g§»£L¡ bfhŸt⚠ɤâahr« V‰g£lhš ïUtU« r©ilngh£L¡bfhŸs nt©oaJjh‹. KÅághÈ£ofËš v¥go r©iltU«?

g-á:-g-á:-g-á:-g-á:-g-á:- mnj khâÇjh‹ KÅághÈ£oÆY« bghJ#d§fË l«ïUªJ th§F« yŠr¤âY« c¤ânahf« bfhL¥gj‰F Mf th§F«ju»Y« fh©ouh¡l®fËlÄUªJ th§F« åjh¢rhu¤âY« ïUtU«ãǤJ¡ bfhŸt⚠ɤâahr« V‰g£lhš r©il tunt©oaJjhnd?

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- ïbjšyh« nr®bkD¡F« KÅágš á¥gªâfS¡F«jhnd nrunt©oaJ. it°nr®bkD¡F ïâby‹d gh¤âaÄU¡»wJ?

g-á :-g-á :-g-á :-g-á :-g-á :- Ú v‹d ânujhíf¤J r§fâ ngR»whŒ? mªj khâÇ

Mdhš moik¥g£l eh£oš r®¡fhuhš V‰g£oU¡F« rfy Þjhgd§fËY« njÓathâfŸ EiHªJ c£fh®ªJ bfh©lhš rka«thŒªjnghJ cŸËUªJ ehK« r®¡fhiu¡ fh¡f mDTykhfïU¡Fk‹nwh?

4. mng£rf®fË‹ c©ikahd nah¡»aijfis m¿ªnjX£l®fŸ X£L¡ bfhL¡f nt©Lkh«.

5. Mdhš xUt® xG¡f¤âš j®k uh#dhÆUªjhY« r®¡fhU¡F¢ rhjfkhdtuhÆUªjhš mtU¡F X£L bfhL¡f¡Tlhjh«.

6. ntbwhUt® xG¡f¤âš FiwªjtuhƪjhY«, njÓathâahÆUªJ e«Kila X£odhY«, ng¢ádhY« r®¡fhÇ‹ bršth¡if¡Fiw¡f¡ ToatuhÆUªjhš,#d§fŸ mtiu MjÇ¡fnt©Lkh«.

fh§»uÌš ca®î, jhœî bfhŸifia ãuhkz®fŸ brŒifÆš fh£odhš, î¤jh£r©akhf m¥go¥g£lt®fis fh§»uáÅ‹W Ju¤â Él nt©Lkh«. ïij¡ FUFy¥nghuh£l¤âš brŒJfh£oÆU¡»whuh« ........................... nk‰T¿aitfŸ jh‹ $kh‹ ehíLÉ‹bjËthd mã¥ãuhakh«. nkY« nkY« ï›Éj mã¥ãuha§fŸ$kh‹ ehíLî¡F v›tsî bjËthd mã¥ãuhakhŒ ïUªjnghâY« bghJ#d§fS¡F v›tsî bjËit¡bfhL¡F« v‹gijthrf®fns ftŤJ¡ bfhŸs ntQkhŒ nfhU»nwh«.

k‰wgo ï›tã¥ãuha¤â‹ j¤Jt§fis¥ ã‹dhš vGJnth«.

$kh‹ ehíL$kh‹ ehíL$kh‹ ehíL$kh‹ ehíL$kh‹ ehíL

j‹id¥g‰¿ mâfkhŒ Ãid¤J¡bfh©lh® v‹gj‰Fgâš,eha¡f® ehíLit¥g‰¿ mâfkhŒ Ãid¤jhuh« , mjdhš j‹id¥g‰¿ mâfkhŒ Ãid¤J¡bfhŸtJ nknyh® j‹ik nghY«!

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.09.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.09.1925

Page 126: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1251Fo muR - 1925 250

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- nfty« %ghŒ¡F ï›tsî bgÇa nah¡»aijV‰g£L nghŒÉ£lJ v‹»Ö®fns, %ghŒfŸ ï¥go¢brŒíkhdhšïj‰F ah® bghW¥ghË?

g-á:-g-á:-g-á:-g-á:-g-á:- %ghŒ¡F eh£oš ï›tsî Mâ¡f« V‰gl kÅj® fË‹xG¡f¡ Fiwî« tƉW¡ bfhLikí«jh‹ bghW¥ghË.

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- xU eh£oš ï«khâÇ xG¡f¡ Fiwî«, tƉW¡bfhLikí« V‰gl ah® bghW¥ghË?

g-á:-g-á:-g-á:-g-á:-g-á:- r®¡fh®jh‹ bghW¥ghË.

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- ï«khâÇ r®¡fh® V‰gl ah® #th¥jhÇ?

g-á:- g-á:- g-á:- g-á:- g-á:- #d§fË‹ x‰Wik¡Fiwîjh‹.

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- #d§fË‹ x‰Wik¡FiwɉF ah® bghW¥ghË?

g-á:-g-á:-g-á:-g-á:-g-á:- mt®fS¡FŸËU¡F« #hâ ɤâahrK« ca®î jhœîv‹W brhšÈ¡bfhŸtJ« k¡fis x‹W nr®tj‰»šyhkš brŒJbfh©L tU»wJ.

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- m¥goahdhš ïj‰F v‹djh‹ brŒtJ?

g-á:-g-á:-g-á:-g-á:-g-á:- brŒtbj‹d ïU¡»wJ? eh£o‰F ešyfhy« tU«nghJ ïitbašyh« jhdhf Xo¥nghF«. mJtiu îkhz â£l¤ij Ãiwnt‰¿¡bfh©oU¡f nt©oaJjh‹.

Fo muR - ciuahlš - 27.09.1925Fo muR - ciuahlš - 27.09.1925Fo muR - ciuahlš - 27.09.1925Fo muR - ciuahlš - 27.09.1925Fo muR - ciuahlš - 27.09.1925

ïUtU¡FŸS« x¥gªj« V‰g£oUªjhš? mšyhkY« mbjšyh«giHa fhy«.

ânujhíf¤âš á¥gªâfŸ kh¤âu« jh‹ nk‰go Mjha§fismDgɤJ tªjh®fŸ. ânujhíf¤âš á¥gªâfS« nr®bkDkhŒrh¥ã£L tªjh®fŸ.

Jthguíf¤ânyna á¥gªâfS« nr®bkD« it°nr®bkD«rh¥ãlnt©oaJ. ïªj¡ fÈíf¤ânyh á¥gªâ, nr®bk‹, it°nr®bk‹, fî‹áy®fŸ Mf eh‹FngU« rh¥ãlnt©oaJ. ïªj¥gokDj®k rh°âu¤âš ïUªjnghâY« ï‹D« ïJ óuhî« mKY¡FtuÉšiy.

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- m¥goahdhš vdJ nfŸÉfS¡F bghWiknahLgâšbrhšynt©L«. KjÈš ïUªJ tU»nw‹. KÅágšá¥gªâfŸ yŠrK« juF« kh_Y« th§f fhuz« v‹d? mJahUila F‰w«?

g-á:-g-á:-g-á:-g-á:-g-á:- r®¡fh® tH¡fK« nr®bkDila F‰wK«jh‹ fhuz«.

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- nr®bkD« it°nr®bkD« yŠrK« juF« kh_Y«th§fî« g§F ãǤJ¡ bfhŸtâš r©il ngh£L¡ bfhŸsî« ah®fhuz«?

g-á:-g-á:-g-á:-g-á:-g-á:- m¥go¥g£l nr®bkidí« it°nr®bkidí«ÃaĤj fî‹áy®fŸ jh‹ bghW¥ghËfshth®fŸ.

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- ï¥go¥g£l nr®bk‹ it°nr®bk‹fis ÃaĤjfî‹áy®fË‹ elto¡if¡F ah® bghW¥ghË?

g-á:-g-á:-g-á:-g-á:-g-á:- ït®fS¡F X£L brŒj X£l®fŸjh‹ bghW¥ghËfshth®fŸ.

gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:-gh-â:- ï«khâÇ fî‹áy®fS¡F X£L brŒj X£l®fË‹elto¡if¡F ah® bghW¥ghË?

g-á:-g-á:-g-á:-g-á:-g-á:- mndfkhŒ ïªj fhÇa¤â‰F %ghŒfŸjh‹ bghW¥ ghËv‹W brhšynt©L«.

Page 127: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1253Fo muR - 1925 252

fhÇa¤â‰fhf¢ r»¤J¡ bfh©oU¥gijÉl, mij v⮡f nt©Lbk‹W«, mtáaKŸst®fŸ fh§»ui[ É£L btËÆš nghŒj§fŸ kdrhø¥go elªJ bfhŸsyhbkd kfh‹ brhšY tijfh§»uR« x¥ò¡ bfhŸSkhdhš m¥go brŒtJ nkyhd bj‹nwÃid¡»nwh«.

mj‰fL¤jh‰nghš, îkhz¤ â£l¤âš xU ghfkh»a fjiuc¤njá¤J ü‰ngh® r§f« x‹W jÅahf V‰gL¤j¥ g£oU¡»wJ.ïJ bgU«ghY« khWjš nt©lhjhU¡F«, x¤JiHahjh® v‹WbrhšÈ¡bfhŸSgt®fS¡F« njr e‹ikia c¤njá¤J mâfâU¥âia¡ bfhL¡Fbk‹gâš MnBgidÆšiy.

Mdhš, Rauh{a¡ f£áah® ïijahtJ xG§Fbgw el¡fÉLth®fshbt‹gJjh‹ ekJ rªnjf«. ü‰gâš e«ã¡ifÆšyhjt®fS« ü‰gij¡ nftykhf¡ fUJgt®fS« fjÇš e«ã¡ifÆšyhjt®fS« cWâbkhÊÆš ifbaG¤â£L, cŸns tªJ òFªJïâY« á¿J á¿jhf kfh¤khit É£L¡bfhL¤J¡ bfh©nl nghf¢brhšYth®fnshbt‹W eh« rªnjf¥glhkÈU¡f KoaÉšiy.

filáahf xU th®¤ij, ü‰ngh® r§f« V‰gL¤âajhšÃ®khz¤ â£l¤âš xU ghfkh»a fj® â£l« ghâ¡f¥glÉšiyba‹W brhštjhdhY« Ô©lhik Éy¡F¤ â£l« Rauh{a¡f£áah® fU¤J¥gona jhnd kiwªJ nghŒÉ£lJ. bgšfhÄškJÉy¡F kiwªjJ. gh£dhÉš Ô©lhik Éy¡F kiwªjJ. ïÅfjÇ‹ jiybaG¤J vªj CÇš Koa¥ngh»wnjh bjÇaÉšiy.MdhY«, Rauh{a¡ f£áah® mij xÊ¡fî« xU C® kdâšit¤J¡bfh©Ljh‹ ïU¥gh®fŸ.

jÄœeh£il¥ bghW¤jtiu eh« brŒa nt©oaJ v‹dbt‹gij nahá¡f nt©L«. e« eh£oš Rauh{a¡ føahÇšyhkš,fh§»u°fhuU¡FŸnsna Rauh{a¡ føia MjÇ¡»wt®fS«,mj‹ â£lkhdJ njr¤â‰F bfLâia ÉisÉ¡f¡ Toabj‹We«ã fh§»u° mj‹tÊ bršy Élhkš jL¤J, c©ikahd tÊÆšÃW¤j nt©Lbk‹W mªju§f R¤âíl‹ ntiy brŒgt®fSÄU¡»wh®fŸ. ïâš ah® bgU«gh‹iknah®, áWgh‹iknah® v‹gij¥g‰¿ ftiy¥gl nt©oaâšiy. ït®fËUtU¡F« fh§»uÌšïlÄU¡»‹wjh? ïšiyah? ïu©lhtjt®fS¡F ïlÄšiy ba‹wÔ®khd« V‰g£lhš mt®fŸ v‹d brŒa nt©oaJ v‹g ij¥g‰¿í« mšyJ jÅ¢ r§fbkh‹W f©L mj‹ _ykhf c©ikx¤JiHahik¤ â£l¤ijí« Ã®khz¤ â£l¤ijí« Ãiwnt‰wKa‰á brŒtjh? v‹»w Éõa¤ij¥ g‰¿í« fŠÓtu« kfheh£oY«, fh‹ó® fh§»uáYnk eh« Koî brŒant©oat®fshÆU¡

gh£dh¤ Ô®khd«

br‹w khj« 22 -ª njâ gh£dhÉš Toa, m»y ïªâafh§»u° fÄ£oÆ‹ Ô®khd¤ijí«, mij¥g‰¿ kfh¤khÉ‹ jÅmã¥ãuha¤ijí« ÃjhdkhŒ nahrid brŒJ gh®¤njh«. mt‰WŸfhz¥gL« j¤Jt¤ij RU¡fkhŒ¢ brhšy nt©Lkhdhš kfh¤khfhªâ mt®fŸ fh§»ui[ Rauh{a¡ f£áah® tr« x¥gil¤JÉlnt©L« v‹gjhf Koî brŒJ¡bfh©L, mªj¥gonax¥òɤJÉ£lhbu‹Wjh‹ brhšy nt©L«.

Ô®khd¤â‹ rhu« v‹dbt‹whš eh‹fzh bfhL¤jt®fbsšyh« fh§»u° bk«guhfyh«. fh§»uÌš gjÉ nt©oat®fŸfh§»u° fhÇa rka§fËš fj®f£o¡ bfh©oU¡f nt©L«. r£lrig KjÈa nj®jY¡F É»wt®fŸ Rauh{a¡ f£áahÇ‹ jait¥bgwnt©L«. ïªj¤ Ô®khd¤â‹ nkš kfh¤khÉ‹ mã¥ãuhankh,ïj‰F¢ r«kjÄšyhjt®fŸ fh§»ui[ É£L Éy»¡ bfhŸsnt©Lnkašyhkš, cŸns ïUªJbfh©L Rauh{a¡ f£áÆ‹ntiyfS¡F ïilôwhÆU¡f¡ Tlhbj‹gJ jh‹. m¤Jl‹ giHaÃiy x‹W« khwÉšiyba‹W«, îkhz¤ â£l« ghâ¡f¥glÉšiyba‹W« TW»wh®. k‰w Éõa§fis¥g‰¿ eh« mâf¡ftiy¥glhÉ£lhY« îkhz¤ â£l« ghâ¡f¥glÉšiyba‹gij x¥ò¡bfhŸs Koahjj‰F tUªJ»nwh«. VbdÅš gh£dhfh§»uÌ‹ mâfhu¤ij Rauh{a¡ f£áah® ifÆš K‰¿Y« x¥gil¤jh»É£lJ vd fhªâaofns m¡nlhg® 1 - ª njâ “bastdïªâahÉš” T¿ÆU¡»‹wh®.

Rauh{a¡ f£áahU¡nfh îkhz¤ â£l§fsh»a fjÇY«,Ô©lhikÆY« KG e«ã¡ifíÄšiy. ïªj ÃiyikÆš îkhzâ£l« v¥go¥ ghâ¡f¥glÉšiyba‹gJ ek¡F¥ òÇaÉšiy.Rauh{a¡ f£áÆdušyhj fh§»u° thâfS¡nfh Rauh{a¡ f£á¤â£l¤âš e«ã¡ifÆšiy. ïUªjhš Rauh{a¡ f£áÆš nr®ªâU¥gh®fŸ. j§fS¡F e«ã¡ifÆšyhjJ« njr e‹ik¡F V‰wjšyv‹W Ãid¥gJkhd â£l¤ij njr¤âš el¤JÉ¥gj‰fhdKa‰áfŸ brŒa¥gLtij, fh§»uÌš ïU¡f nt©Lnk v‹D« xU

Page 128: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1255Fo muR - 1925 254

MÇahÉ‹ mã¥ãuha«

$kh‹ Rnuªâueh¤ MÇahit nea®fŸ e‹f¿th®fŸ. ït®c¤jk njrhãkhÅ. mÇa âahf« gy e« eh£o‰bf‹W brŒjt®.ït® rÛg¤âš, br‹id “#°o°” g¤âÇifÆ‹ ÃUgU¡F¥ ng£obfhL¤J j« mã¥ãuha¤ij Éa¡jkhf¡ T¿ÆU¡»‹wh®. ïj‹rhuh«r¤ij thrf®fŸ ekJ g¤âÇifÆ‹ ntbwhU g¡f¤âš fhzyh«. ãuhkzušyhjhÇ‹ ï¥nghJŸs j‰fhy Ãiyik vJnth, ïÅeh« brŒant©oa ntiy v‹dî©nlh, mitfis e‹whŒMuhŒ¢á brŒJ Ô®¡fjÇrd¤Jl‹ $kh‹ MÇah mt®fŸ T¿ÆU¥gij ekJ eh£oYŸs x›bthU ãuhkzušyhjhU« ftÅ¡fnt©Lbkd¡ nf£L¡bfhŸS»nwh«.

itÔf¥ ãuhkz®fŸ #h⢠brU¡F¡bfh©L kjÉõa¤âY«,njÓa ãuhkz®fŸ muáaÈY« ãuhkzušyhjhiu jhœ¤âit¤JbghŒ¥ãurhu« brŒtijí«, ïâš j§fŸ fhÇa« bt‰¿ bgUtj‰FmEruizahf, ïu©blhU ãuhkzušyhjhiu nr®¤J¡bfhŸtijí« eh« t‹ikíl‹ gyjlitfËš f©o¤J tU»‹nwh«.

flîshš gil¡f¥ bg‰WŸs khªjÇš xUrhuh® k£L«Vfnghfkhf Rjªju§fis mDgɤJ¡bfh©L, ãwiu jhœ¤â nkhrkhd ÃiyikÆš it¤âU¥gij¡ fhz, nuhõKŸs jhœ¤j¥g£lt®fË‹ kd« V‹ JoahJ?

$kh‹ MÇah ãuhkzU¡fhf ciH¤J bg‰w gyid e‹FT¿ÆU¡»‹wh®. e‹¿ bf£lt®fS«, #hâ¡bf®t« gil¤jt®fS« j§fŸ fhÇa¤ij¢ rhâ¤J¡ bfhŸs ïÊthd Kiwfis¡if¡bfhŸs r‰nwD« ã‹ th§fhjt®fSkhd, áy njÓa ãuhkziuMÇah ngh‹w mnef® e«ã nkhr« nghdJ ãu¤âaB«.

“ï¡bfhLikfis cz®ªnj lh¡l®. eha® mt®fŸ, #°o°f£áia¤ njh‰Wɤjd®. m¡f£áahdJ, ïJtiuÆY« v›Éjntiy brŒJ bfh©oUªjnghâY« rÇna. ïÅnaD« X® f£L¥ghlhd Kiwia¡ bfh©L, njÓa ãuhkzušyhjhUl‹ nr®ªJ ïªeh£o‹ nBk¤â‰bf‹W«, ãuhkzušyhjhÇ‹ ÉLjiy¡bf‹W«

»nwh«. ïJ Éõa¤ij jÄœ eh£oYŸs njÓathâfS« njr¤bjh©l®fS« MœªJ nahá¤J X® Koî¡F tu nt©LkhŒ¡nf£L¡ bfhŸS»nwh«.

yhyhÍ mt®fS« jkJ “Õ㟠” g¤âÇifÆš gh£dhÔ®khd§fis MnBã¤J ÉÇthf vGâÆU¡»‹wh®.

Fo muR - jiya§f« - 11.10.1925Fo muR - jiya§f« - 11.10.1925Fo muR - jiya§f« - 11.10.1925Fo muR - jiya§f« - 11.10.1925Fo muR - jiya§f« - 11.10.1925

Page 129: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1257Fo muR - 1925 256

Énuhjkhd fhÇa§fis¢ brŒ»‹wh®fsh? ãuhkzušyhjhÇl«TÈ bg‰W ãuhkz®fis it»wh®fsh? ït‰iwbašyh«, ãuhkzušyhjh® bfhŠrK« ftÅ¥gnjÆšiy. ehK« V‹ m«khâÇahdekJ r_f K‹nd‰w¤â‰bf‹W, muáaš ɤâahr§fis¡ftÅahkš, x‹Wg£oU¡f¡ TlhJ? bgU«ghY«, ãuhkz®fŸ, áyãuhkzušyhjhiu¤ jh§fŸ tr¥gL¤â¡bfh©L mt®fŸ ifia¡bfh©nl #°o° fø¡fhu®fË‹ f©iz¡ F¤j¢ brŒJ #°o°føba‹whš Ô©lhj tF¥igÉl nftykhdJ vd v©Q«gobrŒJÉ£lh®fŸ. muáaš K‹nd‰w¤â‰F x¤JiH ahik m‹¿ntbwhU rhjd¤jhš gyÅšiynah, mJnghš r_f K‹nd‰w¤â‰F, ãuhkzušyhjh® VjhtJ brŒant©Lkhdhš #°o°f£áÆ‹ x¤JiH¥ãšyhkš, xU fhÇaK« brŒaKoahJ. fh§»u°fhu®fŸ, r_f K‹nd‰w¤â‰fhf ghLg£ljhfî«, b#ÆY¡F¥nghdjhfî« brhšÈ¡bfh©l nghâY«, c©ikÆš #°o°f£ána r_f K‹nd‰w¤âš f© ÉÊ¥ò¡fhd ntiyfis¢ brŒâU¡»wJ.

MdhY« Rauh{a¡ f£áÆÅlÄU¡F« F‰w§fŸ, #°o°f£áÆš ïšiyba‹W brhšyKoahJ. Rauh{a¡ f£áah®, jªâukhfî«, kiwthfî« Nœ¢áahfî« brŒ»wh®fŸ. #°o° f£áah®btË¥gilahf¢ brŒ»wh®fŸ. Mjyhš muáaš Éõa¤âš#°o° f£áah®, fh§»u°fhu®fË‹ x¤JiH¥ig ÉU«òth®fshdhš j§fS¡F« r®¡fhU¡FKŸs r«kªj§fËš áy khWjšfisV‰gL¤â¡ bfhŸs nt©L«. Rauh{a¡ f£áiaÉl, #°o° f£áah® nkhrÄšiyba‹W brhštâdhnyna mj‹ muáaš bfhŸiffis eh« f©o¥ghŒ x¥ò¡bfhŸsKoahJ. Rauh{a¡ f£á muáašbfhŸifia eh« btW¥gJ nghynt ïijí« btW¥gjh ÆUªjhY«ãuhkzušyhjh® Rauh{a¡ f£áahÆUªj nghâY«, x¤JiHahføahÆUªjnghâY« ïu©L¡F« k¤âÆYŸs btsthšføahÆUªj nghâY« r_f K‹nd‰w¤â‰fhf #°o° føia¥gy¥gL¤Jtâš ahU« ã‹th§fnt TlhJ. v¥go áy njÓaãuhkzušyhjh® muáaš Éõa¤âš Rauh{a¡f£ájh‹ r®¡fhiuv⮡»wJ v‹gjhf¡ T¿¡ bfh©L Rauh{a¡ f£áahiu MjÇ¥gJj§fŸ flikbad¢ brhšY»wh®fnsh mJnghynt #°o°f£ájh‹ ãuhkzušyhjhÇ‹ e‹ik¡fhf ntiy brŒ»wJ v‹Wr_f K‹nd‰w¤ij c¤njá¤J mij MjÇ¡f nt©oaJe«Kila flikba‹W x›bthUtU« v©z nt©L«. r_fÉaY« muáaY« x‹W¡bfh‹W mâfhu j«ÄaKilajšy.kÅjD¡F v¥go ïu©L iffS« mtáankh mJnghynt X®eh£L¡F« r_f K‹nd‰wK« muáaY« K¡»akhdJjh‹. mâY«

ciH¡f nt©Lbkd” MÇah mt®fŸ T¿ÆU¥gij eh« K‰¿Y«MjÇ¡»nwh«.

#°o° føahdJ mâfhut®¡f¤jhiu MjÇ¡F« føahfnt ïuhkš ãuhkzušyhjhÇ‹ nBk¤J¡ bf‹W ciH¡f¡ ToajhíÄU¥gJl‹ K‰¿Y« njÓa kakh¡f¥glnt©L«. mj‰fhffh§»uÌš ãuhkzušyhjh® všyhU« nr®ªJ, Raey¥ g‰Wl‹brŒí« Nœ¢áfis xÊ¡f nt©oaJ Äfî« mtáa«. kfh¤khɋîkhz§fsh»a fj®, kJ Éy¡F, Ô©lhik, uh£od« KjÈaitfËš ÔÉu K‹nd‰wkilth®fshdhš m‹nw ãuhkz®fË‹Mâ¡f« ml§» ÉLbkd MÇah mt®fŸ TWtij eh« x¥ò¡bfhŸ»nwh«.

m‹¿í«, ãuhkzušyhjh® xU Éõa¤ij e‹whŒ ftÅ¡fnt©L«. mjhtJ #°o° f£á v‹W brh‹dhš, âObu‹W j«kdâš X®Éj btW¥ig c©lh¡»¡ bfhŸS»wh®fŸ. m¡f£áv‹d ght¤ij¢ brŒJÉ£lJ? r®¡fhnuhL x¤JiH¥gnj X® bgÇaghtbk‹W brhšYnthkhdhš ãuhkz®fŸ, j§fS¡FŸ r®¡fhUl‹ x¤JiH¡F« ÄjthâfËlK« Äjthj føÆlK« m›tsîbtW¥ò bfhŸS»‹wh®fŸ? Äjthj ãuhkz®fS«, njÓa ãuhkz®fS«, khWjš nt©lhj x¤JiHahj ãuhkz®fS«, x¤JiH¥igí«, c¤ânahf¤ijí« ïufáakhf ÉU«ã¡bfh©L, fh§»uirmj‰fhf cgnahf¥gL¤â¡bfhŸS« Rauh{a¡ fø ãuhkz®fS«j§fŸ ãuhkzhâ¡f« ÃiybgWtj‰fhf nt©o t®zháukj®krig v‹W x‹iw V‰ghL brŒJbfh©L všyh ãuhkz®fS«x‹whŒ¡ fyªJ ntiy brŒaÉšiyah? j§fŸ #hâ e‹ikÆ‹bghU£L $kh‹fŸ, u§fh¢rhÇahU«, v«.nf. M¢rhÇahU«, [®.ã.v°.átrhÄ IaU«, kfhfd« $Åthr rh°¤âÇfS«, $kh‹fŸr¤âa_®¤â, Ì.ã.ïuhkrhÄ Ia®, V.u§frhÄ mŒa§fh®, r¡ut®¤âIa§fh® KjÈnahU« x‹WTo¥ ngRtâšiyah? $kh‹ bu§fh¢rhÇah® r®¡fhU¡F mDTykhŒ ïUªJbfh©L j‹ ãŸisfS¡Fc¤ânahf« r«ghâ¤J¡bfhL¤J¡ bfh©lhbu‹ whtJ, $kh‹V.bu§frhÄ Ia§fh® x¤JiHahikia xʤJÉl¥ ghLg£lâ‹gydhf j‹ kfD¡F c¤ânahf« r«ghâ¤J¡ bfhL¤jh bu‹whtJïUt®fisí« vªj uhéa rigahtJ jŸËit¤J É£ljh? ïitfis¥ gh®¤jhtJ, ãuhkzušyhjhU¡F¥ ò¤â tunt©lhkh? vªjãuhkzdhtJ vªj rªj®¥g¤âyhtJ X® ãuhkz‹ ÛJ F‰w¤ij¢brhšynth, mt‹ uhéa mã¥uha¤âš j¥ò Éah¡»ahd«brŒanth, xUtiubahUt® fh£o¡bfhL¡fnth xUtU¡bfhUt®Énuhjkhd ãurhu« brŒanth KjÈa j§fŸ r_f¤jhU¡F

Page 130: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1259Fo muR - 1925 258

mD¥gghisa«

°jy °gd§fË‹ îthf§fËš gyÉj CHšfËU¡»‹wJ. mitfis Ãt®¤â brŒant©Lkhdhš nj®jšfŸ xG§fhdKiwÆš eilbgw nt©Lbk‹W«, nj®jš kd°jhg¤â‹ fhuzkhfnt °jy °jhgd§fË‹ elto¡iffËš f£á nt‰WikfS«,fhÇa¡ bfLâfS« V‰gL»‹wbj‹W§ T¿aJl‹, ï¡FiwfŸmf‰w¥gl nt©LkhdhY«, bghJ#d§fË‹ tÇ¥ gzkhdJ Kiwíl‹ brytÊ¡f¥gl nt©LkhdhY«, îthf¤ij nah¡»akhŒel¤j¡Toa âwikrhÈfisna bjǪbjL¡f nt©Lbkd¡T¿dh®. k‰W« °jy °jhgd§fË‹ îthf¤âš muáaš f£áfis¥ òfÉLtJ, ntiy¡nf bfLâia¤ jUbk‹W«, ïij kfh¤khî« gyjlitfËš t‰òU¤âÆU¡»whbu‹W« brh‹dh®.

ã‹d® fj®, kJghd« Ô©lhik KjÈaitfis¥g‰¿ RU¡fkhfî« bjËthfî« nf£ngh® kdâš cz®¢á c©lhf¡Toa thWngáaã‹ fh§»ui[¥g‰¿ $kh‹ eha¡f® T¿aâ‹ rhukhtJ:-

fh§»ui[¥g‰¿ Ú§fŸ mâfkhf¡ ftiy bfhŸsnt©oaâšiy, x¤JiHahik¡ bfhŸif¡ fh§»uÌÅ‹W vLg£lãwFfh§»uÌdhš go¤jt®fS¡F« mt®fŸ ãŸis F£ofŸ ïu©blhUtU¡F« c¤ânahf« »il¡fyhnk jÉu njr¤â‰F mjdhšxU fhÇaK« c©lhfhbj‹gJ v‹Dila mã¥ãuha«. gHagofh§»ui[ x¤JiHahik j®k¤â‰F¡ bfh©L tunt©L khdhšeh« ahtU« fh§»uÌš nr®ªJ ciH¥gj‰F m®¤jK©L. m¥go¡»‹¿ ahnuh áy ãuhkz®fS« go¤jt®fS« c¤ânahf¤ â‰F¥nghtj‰fhf eh« všyhU« b#ÆY¡F¥ nghtJ K£lhŸ jdbk‹nwÃid¡»nw‹. ïÅ bghJ¤bjh©L brŒgt®fS¡F îkhz¤ â£l«jh‹ K¡»akhdJ. gh£dh, m»y ïªâah fh§»u° fÄ£o Û£o§»š,îkhz¤ â£l« monahL ifÉl¥g£L¥ nghŒ É£lJ. fh§»uá‹nguhš bghJk¡fËl¤âš gz« tNš brŒaî«, mij vby¡õ‹fS¡F¢ bryî brŒaî« Rauh{a¡ føahU¡F KG mâfhuK«bfhL¤jh»É£lJ. kfh¤kh mt®fS« fh§»uir it¤J¡ bfh©oU¥gjhš, ek¡F xU ãunah#dÄšiyba‹W fUâ, fyf¡fhu®

jÄœeh£L¡F muáaiyÉl r_fK‹nd‰w«jh‹ KjyhtjhdJ.ït‰iw¡ ftÅahkš btW« muáaš muáaby‹W T¿¡ bfh©Lãuhkz®fË‹ ã‹dhš âǪJ bfh©L bgUik bg‰wâ‹ gy‹,ï‹iw¤ âdK«. ãuhkzušyhjh® N¤âubu‹W«, gŠrkbu‹W«gh®¡f¡ Tlhjtbu‹W«, Ô©l¡Tlhjtbu‹W«, bjUÉš el¡f¡Tlhjtbu‹W« brhšy¤ jFªj ïÊthd ÃiyÆš ïUªJbfh©oU¥g njhlšyhkš, $kh‹fŸ MÇah, fšahzRªâu KjÈah®, uhkrhÄ eha¡fut®fis fh§»uáÈUªJ btËah¡f nt©oajtáakhŒ É£lJ. ï¡bfhLikfŸ e« eh£oÈUªJ xʪJ, ehK«ãuhkz®fbs‹nghU«, gŠrk®fbs‹nghU«, »¿°jt®fŸ,Kf«kâa®fbs‹nghU« rnfhju®fŸ, e«Äš xUtU¡bfhUt®ca®î jhœÉšiy. eh« všnyhU« rk« v‹»w cz®¢á V‰glnt©Lkhdhš ãuhkzušyhjh® všnyhU« x‹WTo j§fŸK‹nd‰w¤J¡F¥ ghLgL«goahd X® ãuhkzušyhjh® r§f¤ijgy¥gL¤jnt©oanjhL j§fŸ K‹nd‰w¤J¡fhf xG§fhdvG¤J¡fis x‰Wikíl‹ bjÇÉ¥gj‰F« ãuhkz®fŸ ïl«JntõÄšyhkš f£L¥ghlhŒ ãurhu« brŒtj‰F« X® ãuhkzušyhjh® g¤âuhâg® r§fK« fhyjhkjÄšyhkš clnd V‰ghLbrŒa nt©oaJ ãuhkzušyhj m¿thËfËDilaî«, jiyt®fŸ v‹W brhšnthUilaî« K¡»akhd flikba‹gij¤bjÇɤJ¡bfhŸ»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 11.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 11.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 11.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 11.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 11.10.1925

Page 131: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1261Fo muR - 1925 260

bj‹ M¥ãÇ¡fh âd«

bj‹ M¥ãÇ¡fhÉš ïªâa®fis¤ jhœthŒ el¤Jtij¥g‰¿í«, ïªâa®fis mªeh£ilÉ£L xÊ¥gj‰bfd V‰gL¤âar£l¤ij¥ g‰¿í«, br‹w 11- ª njâ ïªâahbt§F« bghJ âdkhf¡bfh©lho, njrbk§F« f©ld¤ Ô®khd§fŸ eilbg‰wd. m¡f©ld Éõa¤âš ehK« fyªJ bfhŸS»nwh«. Mdhš, ekJ eh£ošnfho¡fz¡fhd rnfhju®fis¤ Ô©lhjhbu‹W«, gh®¡f¡ Tlhjhbu‹W«, j§fSila ntj§fisna go¡f¡ Tlhjhbu‹W«, j§fSila bjŒt§fisna f©L tz§f¡ Tlhbj‹W« bfhLikbrŒâU¡»w xU eh£lh® ï¡f©ld¤ Ô®khd« brŒtâš VjhtJgy‹ c©lhFkh?

ïija¿ªj bj‹dh¥ãÇ¡fh btŸisa®fŸ ï¡f©ld¤Ô®khd§fis kâ¥gh®fsh? mšyJ F¥ig¤ bjh£oÆš nghLth®fsh? v‹gij thrf®fns ftŤJ¥ gh®¤jhš åzhf X® ehisï¥nghÈ¡ f©ld¤ Ô®khd§fS¡fhf¥ ghHh¡»ndhnk ba‹wKoî¡F¤jh‹ tUth®fŸ.

Fo muR - jiya§f« - 18.10.1925Fo muR - jiya§f« - 18.10.1925Fo muR - jiya§f« - 18.10.1925Fo muR - jiya§f« - 18.10.1925Fo muR - jiya§f« - 18.10.1925

fËlnk x¥òɤJ É£lh®. üšü‰F« r§f¤âš jdJ KG ftd¤ijí« brY¤â tU»wh®. mj‰F x›bthUtU« j§fsh yhd cjÉia¢ brŒant©L«.

F¿¥ò: 30.09.1925 ïš âU¥óiu mL¤j mD¥gghisa« »uhk¤âšôÅa‹ gŠrha¤J¤ jiyt® mˤj X® cgrhu¥ g¤âu¤â‰F gâyˤJngáa brh‰bghÊî.

Fo muR - brh‰bghÊî - 11.10.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 11.10.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 11.10.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 11.10.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 11.10.1925

Page 132: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1263Fo muR - 1925 262

eha® ngh‹w ãuhkzušyhj jiyt®fshš #°o° f£ába‹D« X®°jhgd« Mu«ã¡f¥g£lJ.

mij xÊ¥gj‰fhf¥ ãuhkz®fŸ Nœ¢á brŒJ mj‰F vâÇilahf ãuhkzušyhjh® áyiu¥ ão¤nj br‹id khfhz¢ r§fbk‹W x‹iw Mu«ã¡f¢ brŒJ mj‰F nt©oa bghUs¤jidí« bgU«gh‹ikahf¥ ãuhkznu cjÉ, ‘njrg¡j‹’ v‹wjÄœ âdrÇ g¤âÇ¡ifiaí«, ‘ïªâa‹ ng£Ça£’ v‹w M§»y¤âdrÇ¥ g¤âÇ¡ifiaí«, #°o° f£áia¡ bfhšYtj‰fhfntãurhu« brŒí« bghU£L, V‰ghL brŒJ bfhL¤J #°o° f£á¤jiyt®fS¡F«, #°o° f£á¡F« bršth¡»šyhkš mo¤jh®fŸ.‘ïªâa‹ ng£Ça£’ g¤âÇ¡ifia¤ j§fŸ ntiyia Ko¤J¡bfh©lîlnd xʤJÉ£lh®fŸ.

vŠáÆUªj ‘njrg¡j‹’ g¤âÇifia, njr¤âš mj‰FbfhŠr« bršth¡F Mu«ã¤jîlnd, mâš $kh‹ fÈahzRªâuKjÈah® MáÇauhÆU¥gij xÊ¡f nt©Lbk‹D« K¡»a¡fU¤Jl‹ mtU¡F Énuhjkhf¢ áy ãuhkzušyhjhiuna »s¥ãÉ£L, áy ãuhkz®fS« ïufáakhf m¥g¤âÇif¡F Énuhjkhf¤jÄœeh£oš ãurhu« brŒJ $kh‹ KjÈahut®fns ‘njrg¡jid’É£L Xo¥nghF«goahf¢ brŒJÉ£lh®fŸ.

mj‰F¥ãwF, m¥g¤âÇif¡F ãuhkz®fns MáÇa®fS«,v#khd®fSkh» bkJthf eGtÉ£L¡ bfh©lh®fŸ. ïnj khâÇna br‹id khfhz¢ r§f¤âY«, ãuhkz®fË‹ brh‰go elªJbfh©oUªj áy® Mâ¡f« bg‰¿Uªjij Mjhukhf it¤Jmt®fis¡ bfh©nl j§fŸ fhÇabkšyh« KoªJ nghdîl‹kiwí«go brŒJÉ£lh®fŸ.

ïitbašyh« giHa fh§»uÌ‹ bfhŸif¥go V‰g£l âUÉisahlšfbs‹whY«, x¤JiHahik V‰g£l fhy¤âš ãuhkzušyhj njrg¡j®fS¡F¢ brŒj bfhLikfËš áyt‰iw¡ ÑnHF¿¡»nwh«:-

x¤JiHahik Mu«ã¥gj‰F¡ bfhŠr ehis¡F K‹gjhfbr‹idÆš njÓathâfË‹ r§fbkh‹W ( Nationalist’s Association) v‹Wx‹iw Mu«ã¤jh®fŸ. mj‰F $kh‹ á.É#auhfth¢rhÇah® mt®fis m¡»uhrduhf it¤J, cg m¡»uhrd °jhd¤J¡F $kh‹ É.X.áj«gu« ãŸis mt®fŸ bgaiu ãnunuã¤jîl‹ mtU¡F mªj°jhd¤ij¡ bfhL¡f ïZlÄšyhjt®fsh» mij mt® milaÉlhk‰ brŒtj‰F v›tsnth ãua¤jd§fŸ ãuhkz®fŸ brŒjh®fŸ.

m«gy¤J mâra«

( njÓa ãuhkz®fË‹ f©ld« )

njr ÉLjiy Éõa¤âš, ãuhkzušyhjh® bghJ e‹ikiac¤njá¤J, mnef ãuhkz®fSila, bfhLikfisí«, Nœ¢áfisí« T£lh¡fhkš fglk‰W ãuhkz®fSl‹ x¤JiH¤J tªâUªjhY«, mt®fSila ciH¥igbašyh« jh§fŸ, j§fŸ tF¥ò¢Raey¤â‰bf‹W mEgɤJ bfhŸtjšyhkš ciH¡»‹w ãuhkzušyhjhU¡F v›tsî bfLâfisí«, Jnuhf§fisí« brŒJtªâU¡»‹wh®fbs‹gij - brŒJ tU»‹wh®fbs‹gij¥ bghWiknahL go¤J m¿a nt©LkhŒ¡ nfhU»nwh«. KjyhtJ, giHafhy¤âa njÓathâfËš áwªjt®fËš [®.á. r§fu‹ eha® v‹»wãuhkzušyhjh® K¡»akhdt® Mth®. mt® fh§»uÌY« jiyikt»¤jt®. m¥ng®¥g£ltiu K‹D¡F tubth£lhkš jL¥gj‰fhf¥ ãuhkz®fŸ v›tsnth Nœ¢áfŸ brŒJ tªjh®fŸ. mtU¡F»il¡fÉUªj iA¡nfh®£ #£{ gjÉia »il¡fbth£lhjgo¡F¢brŒa v›Éj bghJ ey¤âY« jiyÆ£ouhj, [®.É.ghZa« Ia§fh®ngh‹wt®fS« k‰W« mnef ãuhkz t¡ÑšfS« Óik¡bfšyh«jªâ bfhL¤j njhlšyhkš, mt® ngÇš v›tsnth gÊfisbašyh« Rk¤â¡ fZl¥gL¤âdh®fŸ. mj‹ fhuzkhf eh‹F, IªJtUõ§fS¡F K‹djhfnt »il¡f nt©oa iA¡nfh®£ #£{gjÉ btF fhy« bghW¤J¤jh‹ »il¤jJ.

lh¡l® o.v«. eha® m¡fhy¤âa njÓathâfËš Äfî« K¡»akhd ãuhkzušyhj njÓathâ. mt® v›tsnth bghJ¡ fhÇa§fËš <Lg£oUªjt®. mtiuí«, ikyh¥ó® ãuhkz®fŸ X® KÅághÈ£oÆš Tl mt® c£fhUtij bghW¡fhkš, mtU¡F Énuhjkhf¢ Nœ¢áfis¢ brŒJ mtiuí« cg¤âut¥gL¤âdh®fŸ.#°o° f£á V‰gL¤Jtj‰F ekJ eh£oš V‰g£l K¡»akhdfhuz§fËš ïitÆu©L« Kj‹ikahdbj‹W, X® fh§»u°ãuhkz ãuábl©nl e«Äl« brhšÈÆU¡»wh®.

ï›Éjkhd fZl§fËÈUªJ ãuhkzušyhjhiu¡fh¥gh‰Wtj‰fhf nt©o K¡»a fh§»u°thâfshÆUªj lh¡l®

Page 133: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1265Fo muR - 1925 264

ï¤Ô®khd« $kh‹ t.nt.R.Ia® bfh©L tªjâ‹ gydhŒ, áyeh£fS¡FŸ $kh‹ v‹.$ÅthrŒa§fhuhš ³ Iaut®fS¡FFUFy¤â‰bf‹W %.500 e‹bfhil mË¡f¥g£lJ.

ï›tUõ« fhŠÓòu¤âš el¡f¥nghF« jÄœ khfhz kfheh£o‰F $kh‹ fÈahzRªâu KjÈahiu áy Íšyh fÄ£ofŸbjǪbjL¤âUªJ«, mij btËahU¡F¤ bjÇÉ¡fhkš ïufáakhŒit¤J¡bfh©L j§fS¡F nt©oat®fS¡F MF«go ïufáaãurhu§fS« eilbg‰W¡ bfh©oU¡»‹wd. ïj‰F K‹bdšyh«ah® ahiu vªbjªj Íšyh¡fŸ bjǪbjL¤jdbt‹gJ g¤âÇiffËš tUtJ tH¡f«.

ï¥bghGJ cgruiz¡ fÄ£oahU« bjÇÉ¡fhkš g¤âÇif¡fhu®fS« bjÇÉ¡fhkš ïufáakhf it¡f¥g£oU¡»wJ. jÉu,F«gnfhz« fh§»u° fÄ£o $kh‹ tujuh#Y ehíL jkJ fh§»u°fÄ£o¤ jiyt® gjÉia ïuhÍehkh¢ brŒa nt©Lbk‹WÔ®khdbkh‹W brŒâU¡»wJ.

br‹id fh§»u° fÄ£o $kh‹fŸ <.É.ïuhkrhÄ eha¡fiuí«, Rnuªâueh¤ MÇahití« f©o¤J X® Ô®khd« brŒâU¡»wJ. e‹Åy« bghJ¡T£l¤âš $kh‹fŸ <.É.ïuhkrhÄ eha¡f®,fÈahzRªâu KjÈah®, MÇah ït®fis¡ fh§»uáÅ‹W btËah¡f nt©Lbkd $kh‹ $ÅthrŒa§fh® ngáÆU¡»wh®.

r£lrigÆš fh§»u° ãuhkz bk«g®fSila ntiy,ãuhkzušyhjhUila Mâ¡f¤ij xÊ¡f nt©Lbk‹gJ« ,ãuhkzušyhjhU¡F vâÇilahŒ Éfnt©Lbk‹gJnk v‹Wr£lrigÆš vy¡õ‹ Mdîlndna ‘RnjrĤâu‹’ g¤âÇifvGâíÄU¡»wJ. r£lrigÆš xU ãuhkz®, v§fS¡F c¤ânahf« bfhL¡fhÉ£lhš, x¤JiHahik¡ føÆš nr®ªJ ÉLnthbkd r®¡fhiu Äu£oÆU¡»wh®.

m‹¿, it¡f« r¤âah¡»uf¤â‹ _ykhŒ milªj j©lidÆÈUªJ $kh‹ <.É. ïuhkrhÄ eha¡f® ÉLjiyah» jÄœ eh£L¡Ftªjîl‹, kWgoí« it¡f« nghfhkÈU¥gj‰fhf nt©o, X®ãuhkz r£l bk«giuí«, X® ãuhkz m£nthbf£ b#‹uiyí«bfh©l ft®‹bk©L v£L, x‹gJ khj§fS¡F K‹dhš ngáa,giHa F¥igfis Mjhukhf it¤J uh#¤Jnuhf KjÈa nf°vL¤J mj‹ _ykhf¡ ifâah¡»¡ bfh©L nghdh®fŸ.

ãuhkz®fË‹ bghšyhj ntisahŒ X® ãuhkzušyhjnkÍ°ânu£ol« mªj nf° elªjgoahš, nf° x‹W« U#&thfÉšiyba‹W«, mt® nfi[ Ko¤J¤ j©o¡fhkš âU¥ã X£o

ïij¥ ãuhkzušyhjhÇš áy® bjǪJ m¥nghnj T¢ršngh£lâ‹ gydhf mnef cg m¡»uhrdhâgâfis V‰ghL brŒJmªj °jhd¤â‰F xU kâ¥ãšyhkš mo¡f¥ gh®¤jh®fŸ. ïj‹gydhf, mj‹ îthf rigfËš ãuhkzušyhjhiu mâfkhf¥nghL«go neÇ£lJ. ïj‹ fhuzkhf njÓathâfË‹ r§fbk‹gijFHªij¥ gUt¤ânyna fG¤ij¤ âU»¡ bfh‹W ngh£lh®fŸ.

ãwF, âU¥óÇš Toa jÄœehL khfhz fh‹gu‹[&¡F$kh‹ tujuh#Y ehíL mt®fis m¡»uhrd« t»¡f nt©Lbk‹W áy® ãnunuã¤jh®fŸ. mj‰F Énuhjkhf ϪJ, RnjrĤâu‹, Rauh{ah M»a _‹W g¤âÇiffS«, mJrka« ehíLmt®fŸ fh‹gu‹áš jiyik t»¡f¤ jFâa‰wtbu‹W vGâtªjnjhL ãnunuã¤jtU¡F« ï«khâÇna ãnunuã¤jJ j¥ãjbk‹W brhšÈí«, mnef Íšyh¡fŸ bgU«gh‹ikahŒ $kh‹tujuh#Y ehíLitna bjǪbjL¤âUªJ« $kh‹ Mâehuhazbr£oahut®fis¡ bfh©L« $kh‹ V.bu§frhÄ Ia§fh® âU¥óU¡F¢ br‹wj‹ gydhí« cgruiz¡ fÄ£oahiu tr¥gL¤âïtUila nj®jiy x¥ò¡bfhŸshkš ÃuhfÇ¡F«go¢ brŒJÉ£lh®fŸ.

ãwF, khfhz fh§»u° fÄ£oah® ãuntá¤J mtiu x¥ò¡bfhŸs nt©Lbk‹W, j§fSila mâfhu¤ij¡ bfh©L îgªj¥gL¤âdâ‹ ngÇš RakÇahijíŸst® x¥ò¡bfhŸs KoahjthWcŸs X® Ô®khd¤ij¥ ngh£L, mtiuna x¥ò¡bfh©l khâÇahŒbjÇa¥gL¤âdh®fŸ.

ï¤Ô®khd¤â‹ ngh¡F nah¡»aija‰wjhÆUªjgoahš$kh‹ ehíL mij¤ jk¡F nt©lhbkd ÃuhfÇ¡F« goahƉW.ãwF, âObu‹W $kh‹ v«.Í.thRnjtŒaut®fis¡ bfh©L m«kfheh£il el¤â¡ bfh©lh®fŸ.

mj‰F mL¤jh‰nghš jÄœehL fh§»u° fÄ£o¡F m¡»uhrdhâgâahf bgU«gh‹iknahuhš $kh‹ <.bt.ïuhkrhÄ eha¡f®mt®fŸ bjǪbjL¡f¥g£lnghJ, bjǪbjL¤j xU k neu¤â‰FŸ $kh‹ t.nt.R.Iaut®fŸ ‘e«ã¡ifÆšiy’ v‹D« Ô®khd«bfh©L tªjh®fŸ. mªj rka¤âš, $kh‹ fÈahzRªâuKjÈahÇUªJ ïJ uhéa neh¡f¤Jl‹ bfh©Ltªj Ô®khdkšybt‹W«, mJ X® ãuhkzušyhjh® ïªj °jhd« bgWtijv¥goahtJ xÊ¡f nt©Lbk‹»w tF¥ò¤ Jntõ¤â‹ nkšbfh©L tªjbj‹W« bghUŸgl c¡ukhŒ m¥bghGnj ngáÆU¡»wh®.

Page 134: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1267Fo muR - 1925 266

âdrÇ g¤âÇiffŸ j§fŸ iffËš ïU¡»w fhuz§fshšghku #d§fis Vkh‰¿¤ j§fŸ tr¥gL¤â¡ bfhŸtnjhL, áy K¡»akhd ãuhkzušyhjhiu¤ jiybaL¡fbth£lhjgo g¤âÇiffËšC®, ng® bjÇahJ ãuhkzšyhjhÇ‹ bghŒ¥ bga®fis ï£Lö‰Wjyhd Éahr§fis vGJtJ«, ãuhkz t¡ÑšfËl«( m¥bu‹o° ) mjhtJ ntiy go¡F« ãuhkzušyhj t¡Ñšfshd,thÈg®fË‹ ifbaG¤ij¥ nghl¢ brŒJ mt®fŸ bgauhšãuhkzušyhjhiu itJ g¤âÇiffËš vGJtJ«, tƉW¡»šyhjt®fËDilaî« gz¤jhir ão¤jt®fËDilaî« njrg¡âiaí« Éiy¡F th§»¡ bfh©L mitfis ãuhkzušyhjhU¡FÉnuhjkhf cgnahf¥gL¤â gz¢brW¡fhš brŒJ tUtJ,br‹id¤ nj®jšfËY«, k‰w nj®jšfËY« bjǪJ nghÆU¡»wJ.

°jy °jhgd§fËš, ãuhkzušyhjhU¡FŸ f£á¥ ãuâf£áfis c©lh¡», ït®fis¡ nfh®£L¡F¢ bršY«go brŒtJ«áy ãuhkz®fnsahF«.

njÓa ãuhkz®fŸ, ãuhkzušyhjhU¡F¢ brŒJŸs bfhLikfŸ ï›tsîjhbdd tiuaW¤JÉl KoahJ. mt®fŸ brŒjití«, ï‹D« brŒa¥ngh»‹wJkhd fhÇa§fŸ v›tsnth ïU¡»‹wd. mitfis rka« neU«nghJ btËÆl eh« ã‹ th§f¥nghtâšiy. ï›tsbtšyhÄU¡F« nghJ br‹id fh§»u°fÄ£oah® $kh‹fŸ ïuhkrhÄ eha¡fut®fŸ ÛJ«, MÇah mt®fŸngÇY« f©ld¤ Ô®khd« brŒâU¥gij eh« ïy£áa« brŒant©oaâšiy vd v©Q»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 18.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 18.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 18.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 18.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 18.10.1925

É£lh®. ï›tsîÄšyhkš, ãuhkzušyhj kªâÇfŸ, bgÇa c¤ânahf°j®fŸ yŠr« th§F»wh®fŸ. yŠr« th§F»wt®fŸ mJbrŒ»wh®fŸ. ïJ brŒ»wh®fbs‹W »uhk« »uhkkhŒ C® CuhŒ¥ãurhu« brŒtj‰F¥ gz« bryî brŒJ, M£fis V‰gL¤â¥ãurhu« brŒJ, mt®fŸ ngÇš j¥gã¥ãuha¤ij¡ f‰ã¤J tU»wh®fŸ.

FUFy« r«kªjkhŒ elªj Û£o§FfËš ãuhkz®fŸ fšbyL¤J¥ ngh£lh®fŸ. br‹id¡ fh®¥nghnuõ‹ nj®jšfËš, $kh‹MÇahit M£fis É£L mo¤jh®fŸ. bghJthŒ ViHfS¡F«,K¡»akhŒ ãuhkzušyhjh®fS¡F«, mtáakhdjh»a kJÉy¡F,Ô©lhik KjÈa â£l§fis¡ fh§»uir É£L X£o É£lh®fŸ.nghjh¡ Fiw¡F¡ fjU« fh§»uÌš ïU¡f Tlhbj‹W, ódh ãuhkzg¤âÇiffŸ ï¥bghGnj vGj Mu«ã¤J É£ld. ïij¥ g‰¿¢br‹w thunk ‘Fomuáš’ n#háa« Tw¥g£oU¡»wJ.

ãuhkzušyhjh® bjŒt¤â‹ nguhY«, nB¤âu§fË‹nguhY« fh¡if nt©Ljš _ykhf¡ bfhL¡»‹w gz§fŸxG§fhd tÊÆš brytÊ¥gj‰fhf V‰g£l njt°jhd M¡£lhdJ, ãuhkz®fSila v›tsnth v⮥òfS¡F« f©ld§fS¡F« j¥ã Ãiwnt‰¿ É£lgoÆdhš, ï¥nghJ mªj M¡£nlbršyhbj‹W« mij vL¤JÉl nt©Lbk‹W«, mij ï¥nghJmKÈšyhkš r°bg©L brŒtj‰F ï‹r¡õ‹ jil nfhÇ iA¡nfh®£oš kfªJ¡fŸ nguhš Éah{aª bjhL¤âU¡»‹wh®fŸ. ïj‰Ft¡Ñšfnsh, $kh‹fŸ v°. $ÅthrŒa§fh®, o.u§fh¢rhÇah®,o. uhk¢rªâu Ia® kfªJ g¡fK«, ïj‰F vâ® t¡ÑyhŒ V‰g£ltnuhm£nthbf£ b#duyhd $kh‹ o.M®.bt§»£l ukz rh°âÇfŸv‹w ãuhkzUnk. ïªj M¡£ xÊa nt©Lbkd iA¡ nfh®£ošãuhJ bjhL¤âUªjhY« ïªj M¡£o‹ _ykhŒ V‰g£l c¤ânahf§fbsšyh« j§fS¡nf »il¡f nt©Lbk‹W, njt°jhd ngh®LMÕi[í«, kªâÇ åLfisí« ãuhkz®fŸ R‰¿¡ bfh©LtU»wh®fŸ.

ïitbašyhÄU¡f kfh¤khitna xÊ¥gj‰fhf “¥uhkz‹”v‹»w X® g¤âÇifiaí« r§fuh¢rhÇah®fŸ, kfªJfŸ KjÈaãuhkz ánuZl®fbs‹nghÇ‹ MjuizÆš Mu«ã¤âU¡»wh®fŸ. k‰bwhU g¡f« kfh¤khÉ‹ bgaiu¢ brhšÈ¡ bfh©LgjÉfisí«, r£lrig °jhgd§fisí« bgWtj‰F ãuhkzušyhjhiu Vkh‰¿í«, miyªJ bfh©LÄU¡»wh®fŸ. ïj‰F¢ áyãuhkzušyhjhiuí« Äu£o RahÔd¥gL¤â¡ bfh©lh®fŸ.

Page 135: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1269Fo muR - 1925 268

fjÇY« e«ã¡ifÆšiy. Ô©lhikí« fh§»uáš ïU¡f¡TlhJ.ãuhkzušyhjh® tr« ïU¡F« c¤ânahf§fisí« ãL§»¡bfhŸsnt©L« v‹»w bfhŸifjh‹ ÃiwªJ »l¡»wJ.

Mdhš, ïªj Éõa« ghku #d§fS¡F¤ bjÇahkÈU¡F« bghU£lhf, T£l§fS¡F tU»wnghJ kh¤âu« ïu©blhUt®fj®¤JÂfis cL¤âí«, fj®¡ Fšyhia¥ ngh£L«, bghJ #d§fis Vkh‰WtJ« “j‹id¥ bghW¤jtiuÆš #hâ ɤâahr« »ilahJ. Mdhš, j‹ #hâah® x¥ò¡bfhŸshjâdhš mij ï¥nghJxU bfhŸifahŒ vL¤J¡ bfhŸStj‰»šiy” v‹W brhšÈÉ£Lkfh¤kh fhªâia ittj‰F«, j§fŸ #hâ Mâ¡f¤ij Ãiy ÃW¤Jtj‰F«, ‘ãuhkz‹’ v‹w X® g¤âÇifia el¤j¥ gz§bfhL¥gJ«,tUzháukbk‹D« ãuhkzhâ¡f¤ij Ãiy ÃW¤j r§f§fisV‰gL¤â¡ bfh©L mj‰F m¡»uhrdhâgâahÆU¥gJ« MdfhÇa§fis¢ brŒJbfh©L, ãuhkzušyhjhÇš áy Raey mãkhÅfisí«, c¤ânahf¤â‰F Mir¥g£lt®fisí« j§fŸ RahÔd«brŒJ bfh©L mt®fis¡ bfh©nl j§fis És«gu« brŒJbfhŸStJ«, mt®fis¡ bfh©nl j§fŸ f£á¥ ãurhu« brŒJbfhŸStJ«, tƉW¡ bfhLikÆdhš fZl¥gL»wt®fisí«,Ñ®¤â¡F Mir¥gL»wt®fisí«, ÃiyÆšyhj ga§bfhŸËfisí« fhR gz« bfhL¤J«, És«gu§fS¡F ïl« bfhL¤J« j§fŸRahÔd¥gL¤â¡ bfh©L, ãuhkzušyhjhiuí« k‰W« gy fø¡fhu®fisí« fh£o¡ bfhL¡F« goí«, ití« goí« brŒJ m¢ášyhkš njiu X£o¡ bfh©L ngh»wh®fŸ.

ïJtiuÆš brŒjJïJtiuÆš brŒjJïJtiuÆš brŒjJïJtiuÆš brŒjJïJtiuÆš brŒjJ

Rauh{a¡ f£á Mu«ã¤j fhy¤âš r®¡fhiu °j«ã¡f¢ brŒabtËÆš x¤JiHahik brŒjhš kh¤âu« nghjhJ, cŸns nghí«x¤JiHahik brŒa nt©L«. r£lrigfis¡ if¥g‰¿K£L¡f£il nghl nt©L«.

r®¡fh® vªj¤ Ô®khd« bfh©L tªjhY« v⮡f nt©L«.v⮡f¢ r¡âÆšyhÉ£lhš xU elto¡ifÆY« fyªJbfhŸshkšxJ§» Éf nt©L«.

fÄ£ofËnyh mšyJ ntW vªj¤ bjǪbjL¥ãnyh °jhd«bgw¡TlhJ. ngh¡Ftu¤J go¢bryî uÆš rh®{ Tl th§Ftâšiyv‹W ï‹D« gythwhf brhšÈ¥ ghku #d§fis e«ò«go¢ brŒJr£lrig °jhd§fis btFthf¡ if¥g‰¿dh®fŸ.

xUthwhf cŸns br‹W ïu£ilah£áia xÊ¡»nwh«,xÊ¡»nwhbk‹W brhšÈ¡bfh©L, r£lrigÆYŸs kªâÇ KjÈa

“Rauh{a¡ f£áÆ‹ gÇR¤j«”

És«gu«És«gu«És«gu«És«gu«És«gu«

gh£dh KoɉF¥ ãwF, Rauh{a¡ føah® bt‰¿¡bfhoão¤J â¡É#a« brŒa Mu«ã¤J É£lh®fŸ. fhÇa¤âš v¥goÆUªj nghâY«, ït®fŸ ngh»w g¡f§fËš v›tsî ïÊî g£L¡bfh©L tªjhY« g¤âÇiffËš kh¤âu«, “Rauh{a¡ f£á¡F bt‰¿nkš bt‰¿, Rauh{a¡ f£á °jhgd« brŒjJ, Rauh{a¡ f£áÆšmt® nr®ªjh®, ït® nr®ªjh®” v‹»w És«gu§fS¡F¡ FiwÉšiy. Mdhš f£á¡FŸËU¡»w giHa jiyt®fnsh xUtU¡bfhUt® mã¥ãuha ngj§fshš r©ilngh£L¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ.

âdªnjhW« ÉoªbjGªjhš Rauh{a¡ føahÇ‹ elgo¡if¡F¢ rkhjhd« brhšYtJ«, rÇahd rkhjhd« x‹W« »il¡fhjrªj®¥g§fËš kfh¤khÉ‹ bgaiu¢ brhšÈ kG¥ã ÉLtJkhdjªâu§fnshnl, ghku #d§fis Vkh‰¿¡ bfh©L tu¥gL»wJ.

m¢ášyhkš njnuh£l«m¢ášyhkš njnuh£l«m¢ášyhkš njnuh£l«m¢ášyhkš njnuh£l«m¢ášyhkš njnuh£l«

Rauh{a¡ fø, Rauh{a¡ føba‹w ng® kh¤âu« ïU¡»wnjašyhkš, Rauh{a¡ f£á¡bfd V‰g£oU¡F« â£lbk‹d?uhéa¤ â£l« VjhtJ ïU¡»wjh? bghUshjhu¤ â£l« VjhtJ ïU¡»wjh?r_f K‹nd‰w¤ â£l« vd VjhtJ ïU¡»‹wjh? btdC‹¿¥ gh®¤jhš c¤ânahf¤ijbašyh« jh§fns if¥g‰¿¡bfhŸs nt©Lbk‹gij¤jh‹ uhéa¤ â£lkhfî«, mj‹ r«gsbkšyh« j§fS¡nf tunt©L bk‹gJjh‹ bghUshjhu¤ â£lkhfî« ïªj c¤ânahfK« r«gsK« ãuhkz®fsh»a j§fŸ #hâahU¡nf tªJÉl nt©Lbk‹gJjh‹ r_f¤ â£lkhfî« it¤J¡bfh©oU¥gjhf¤ bjÇ»wJ. ntbwh‹W« fhnzh«. ïij¤ jÉunjrey¤ij í¤njá¤jhtJ, ViH #d§fisí«, bjhÊyhsiuí«c¤njá¤jhtJ, jhœ¤j¥g£lt®fS«, bfhLik brŒa¥g£lt®fSkhd Ô©lhjh® KjÈnah® K‰ngh¡if¥ g‰¿ahtJ VjhtJX® â£l« Rauh{a¡ føÆd® trÄU¡»wjh? v‹whtJ gh®¤jhš,

Page 136: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1271Fo muR - 1925 270

jh«ng¡nfh, føÆ‹ r«kj« bgWtâš, xUÉj MnBgidÆšyhÉ£lhY«, Rauh{a¡ f£áÆ‹ r«kj§ nf£f Mu«ã¤jhš, j‹idVkh‰¿É£L ntW Rauh{a¡ f£á¡fhu® mij V‰W¡bfh©lhšv‹d brŒtbj‹D« ga¤ij¡ bfh©L, r£lrig m¡»uhrduhÆU¡f¢ r«kj« bfhL¤jnj nghJbk‹W brhšY»wh®.

g«ghŒ khfhz Rauh{a¡ fø¤ jiytU«, všyh ïªâaRauh{a¡ f£á îthf rig bk«gUkhd, $kh‹ b#af® mt®fŸ,“$kh‹ gnlš ïªâah r£lrig m¡»uhrd¥ gjÉia x¥ò¡ bfh©lj‰F«, $kh‹ jh«ng îthf rig¥ gjÉia x¥ò¡ bfh©lj‰F«É¤âahrÄšiy” v‹W brhšÈÉ£lh®. ït® g«ghŒ khfhz¤âšr£l Phd¤âY« tU«goÆY« br‹id $kh‹ ÓÅthrŒa§fhÇ‹r£l Phd¤âY«, tU«goÆY« ïis¤jtušy.

ïÅ kfhuhZou njr¤âa jiytU«, m»y ïªâa Rauh{a¡f£áÆ‹ cgjiytUkhd $kh‹ nfšf®, “Rauh{a¡ f£áÆ‹jiytU« fhÇajÇáíkhd $kh‹fŸ nkh¤âyhš neU, V.bu§frhÄ Ia§fh® ït®fŸ uhQt¡ fÄ£oÆY«, nfh®£L mtkâ¥òknrhjh fÄ£oÆY« °jhd« bg‰wijÉl, $kh‹ jh«ng îthfrig °jhd« bg‰wJ nkhrkšy”btd¢ brhšÈ É£lh®. ït®br‹idÆYŸs $kh‹ ÓÅthrŒa§fhU¡F« k¤âa khfhz¤âYŸs g©oj neUî¡F« xU Éj¤âY« ïis¤jtušy. mnjhL$kh‹ âyfUila kUkf¥ ãŸisba‹W«, ãujk áZabu‹W«jÅ nah¡»aij¥ gil¤jt®. br‹idÆYŸs Rauh{a¡ f£á¡fhu®fnsh, $kh‹ jh«ngÆ‹ Ãakd¤ij¥ g‰¿¡ f©o¡f¡ bfh©Ltªjf©ld¤ Ô®khd¤â‹ nghJ, Rauh{a¡ f£á¤ jiyt®fËbyhUt®³ Ô®khd¤ij¡ f©o¤jjhfî«, ï›Éj« f©o¤jhš ekJbršth¡F FiwªJ nghŒÉL« v‹W mtiu¡ f©o¤jjhfî«,mjdhš mt® vGªJ btËÆš tªJ É£ljhfî« xU FUÉ tªJbrhšÈÆU¡»wJ. ïJ c©ika‰wjhÆUªjhY« x‹W« KG»¥nghfÉšiy. mšyhkY« r®¡fh® mâfhÇfË‹ ÉUªJ KjÈat‰W¡F¥ nghf¡ Tlhbj‹W, br‹id Rauh{a¡ f£á¡fhu® giwao¤J¡ bfh©lJ bghJ #d§fS¡F e‹whŒ¤ bjǪâU¡F«.

ï¥nghJ, áy âd§fS¡F K‹ghf br‹idÆš X® jghšïyhfh mâfhÇ¡F elªj ÉUªâ‰F, br‹id Rauh{a¡ f£á¤jiyt®fbsšyh« nghÆUªjh®fŸ. ïj‹ fhuz« ÉUªjhË¡Fóûš ïUªjâdhY«, j§fŸ tF¥ghU¡F c¤ânahf§fŸ bfhL¡f¤jFªj mâfhu« mt® ifÆš ïUªjâdhY« F‰wÄšiyba‹W«Ãid¤JÉ£lh®fŸ nghY«. ïju khfhz§fËnyí« ïij¥ã‹g‰WtnjhL ÉUªJfŸ el¤Jtj‰F¥ gzK§ bfhL¤âU¡»wh®

ïªâa c¤ânahf°j®fis kh¤âu« Fiw T¿¡bfh©L«, mt®fis cg¤âut¥gL¤â¡bfh©L« bfhŠr« bfhŠrkhf r£lrigfË‹ všyh elto¡iffËY« fyªJ v›tsî c¤ânahf§fisí«, gz§fisí« r«ghâ¡f¢ rh¤âa¥gLnkh m›tsɉF¤ jFªjgo, »il¡f¡ Tlhj ïl¤âš nt©lhbkd¢ brhšÈ¡ bfh©L«,»il¡f¡ Toa ïl¤âš mJntnw r§fâ, ïJntnw r§fâ. mJntnw Éõa«, ïJ ntnw Éõa«. mªj khfhz¤â‹ Ãiy ntW,ïªj khfhz¤â‹ Ãiy ntW vd¢brhšÈ¡ bfh©L«, ïJ før«kj¤â‹ ngÇš brŒa¥g£lJ, mJ f£á r«kjÄšyhkš brŒa¥g£lJ vd¢ brhšÈ¡bfh©L« mf¥g£l tiuÆY« mgfǤJ¡bfh©L tU»wh®fŸ. nf£lhš Rauh{a¡ f£áahÇ‹ Ô®khdbk‹W«,rka¤J¡F¤ j¡f¥go elªJ bfhŸtJ uh#jªâu bk‹W« brhšÈ¡bfh©L Vkh‰W»wh®fŸ.

ïJtiuÆš áy khfhz§fËš j§fŸ c¤njr¥go bgU«gh‹ik °jhd§fis¡ if¥g‰¿ kªâÇ gjÉfis xʤjh®fŸ.nkny ïÅ v‹d brŒtbj‹W mij¥g‰¿ ahbjhU th®¤ijí«fhnzh«. Mdhš, mij ah® bgWtbj‹»w X® Koî¡F j§fS¡FŸï‹D« tuhjjhš, kªâÇ gjÉia x¥ò¡bfhŸs nt©L«, x¥ò¡bfhŸs nt©Lbkd¢ áyU«, j§fŸ khfhz¤âš j§fS¡F¡»ilahbj‹D« v©zKŸst®fŸ »il¡»w rªj®¥g« tiuÆšnt©lh«, nt©lhbkd¢ áyU« brhšÈ¡ bfh©oU¡»wh®fŸ.»il¡f¡Toa ït®fËš btF Ó¡»u« bg‰W¡ bfhŸs¥ ngh»wh®fŸ. mâbyh‹W« MnBgidÆšiy. jÉu, 4000, 5000 r«gs«bgW« c¤ânahf§fŸ gy bg‰wh»É£lJ. âd« 100, 200 fÄõ‹»il¡f¡Toa fÄ£ofËš °jhd« bg‰wh»É£lJ. áy °jhd§fŸc¤ânahf« V‰W¡bfh©lJ, f£á bfhŸiffis kwªJ f£áianaÉyF«goah»É£lJ. cjhuzkhf, $kh‹fŸ gnlY«, jh«ngí«r£lrig¤ jiyt®fŸ °jhd§fis¥ bg‰w fhuz§fshš, jh§fŸïÅ m¡ f£á¡fhu®fbs‹D« bfhŸiffËÈU¡fKoahkš, xUf£áÆY« nruhj bghJ kÅj®fshÆU¡f nt©oabj‹W« mjdhšxUt® itÌuhŒ å£L¡F g¤J jlit nghtâdhš F‰wÄšiyba‹W«, k‰bwhUt® îthf rig m§f¤âd® gjÉia x¥ò¡bfhŸtâš F‰wÄšiyba‹W« Ãaha« brhšÈ mªj¥go¡F¢ brŒJkh»É£lJ.

ït‰iw f£áÆ‹ K¡»a°j®fshd jiyt®, cgjiyt®,khfhz¤ jiyt®, fhÇajÇá KjÈnah®fS« x¥ò¡bfh©L« M»É£lJ. bghJ #d§fS¡F¥ gaªJ bfh©L $kh‹ jh«ng Éõa¤âš k£L« f£áÆ‹ r«kjÄuhkš nghdJ kh¤âu« j¥ãjbk‹W«mij¤ Jnuhf« v‹W«, bt£f« v‹W« brhšÈ tU»wh®fŸ. $kh‹

Page 137: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1273Fo muR - 1925 272

RnjrĤâuÅ‹ #hâ ò¤â

RnjrĤâu‹ g¤âÇ¡if “mâfhu t®¡f¤â‰F xU nahrid”v‹»w jiy¥ã‹Ñœ “ $kh‹ <.bt.uhkrhÄ ehŒ¡f® m»y ïªâafh§»uÞ fÄ£o gh£dh Koî¡F ÉnwhjkhŒ jŠirÆš Rauh¢a¡føah® njr¤â‰F e‹ik brŒa V‰g£lt®fŸ mšybt‹W«Rauh¢a¡ føahU« ïju®fS« nfhU»w Rauh¢a« ïªâahî¡Fnt©oaâšiy v‹W brh‹dhuh« v‹W«, fh§»u°fhu® ï¥go¢brhšYtJ mHfšybt‹W« br‹id Ñœ¥gh¡f« nj®jš $kh‹eha¡f® kdij th£o tU»wbj‹W« ï¥go¥g£lt® #°o° f£áÆnyh ntW f£áÆnyh nr®ªJ bfhŸsyh« v‹W« vGâ, eha¡f®Rauh¢ank nt©lhbk‹W ngáajhf bghJ #d§fŸ Ãid¡F«govGâÆU¡»wJ. ï›btG¤J¡fËš v›tsî mnah¡»a¤jdK«m‰g¤jdK« ÃiwªâU¡»wJ v‹gij thrf®fns ftŤJ¡bfhŸth®fŸ.

ïj‰FK‹ gy jlitfËš eh« F¿¥ã£oU¥gij, ïªjãuhkz g¤âÇif ftÅ¡fhkš khd« <dÄ‹¿ kWgo mnjfhÇa¤ij¢ brŒ»wJ. jŠirÆš ek¡F nt©oa Rauh¢a« v‹dv‹gij¥ g‰¿í«, ek¡F nt©lhj Rauh¢a« v‹d v‹gij¥g‰¿í«, fj® Ô©lhikia¥ g‰¿ ngR« bghGJ 2, 3 k neu«ÉgukhŒ ngáÆU¡»wh®.

mªj¥ ng¢R¡fis¡ »ukkhŒ vL¤J¥ nghlhkš mt® ngáang¢áYŸs vG¤J¡fis¥ ãǤJ jd¡F nt©oago th®¤ijfis¡ nfh®¤J¡ bfh©L j§fŸ #hâ ò¤âia fh£oÆU¡»wJ.

Rauh¢a« nt©lhbk‹W ïªâahÉš xU f£áí« brhšyntÆšiy. Rauh¢a« v‹gJ v‹d v‹gJjh‹ ï¥nghJ jfuhÇÈU¡»wJ. ãuhkz®fŸ go¥gJ« r®¡fhÇš c¤ânahf« c©lh¡FtJ«, j«ã¡F«, kfD¡F«, j§fŸ T£l¤jhU¡F« c¤ânahf«r«ghâ¤J bfhL¥gJ«jh‹ Rauh¢a« v‹W áyU« áy f£á¡fhuU«Ãid¡»wh®fŸ. ViHfŸ tÆuhu¢ rh¥ãLtJ«, eh£oš if¤ bjhÊšfŸ X§» bjhÊyhs® ãiH¥gJ«, eh£oš jǤâu« xÊtJ«, kÅj®všnyhU« rk« v‹w cz®¢áÆš RakÇahijíl‹ thœtJ« jh‹

fŸ. gz« bfhL¥gj‰F xU Ãgªjid kh¤âu« it¤J¡bfh©oU¡»wh®fsh«. mbj‹d bt‹whš, jh§fŸ bfhL¡F« gz¤âš kh¤âu«rhuha« th§f¡ Tlhjh«. ntW ah® gz¤âš th§»¡ bfh©lhyhtJcgnahf¥gL¤â¡ bfh©lhyhtJ j§fS¡F njhõÄšiyah«.

cŸns x¤JiHahikcŸns x¤JiHahikcŸns x¤JiHahikcŸns x¤JiHahikcŸns x¤JiHahik

x¤JiHahikba‹gJ br‹idÆš r®¡fhU¡fDTykhŒ,ãuhkzušyhjhU¡F ÉnuhjkhŒ, ãuhkzušyhjhUl‹ x¤JiHahik v‹gJjh‹ br‹id, g«ghŒ, kuh£lh KjÈa Rauh{a¡ f£áahÇ‹ mfuhâÆš V‰g£L¥ nghŒÉ£lJ. mšyhkš Rauh{a¡ fø°jhgd« brŒí« ïl§fËbyšyh« uh› gfö®, uh› rh»¥ KjÈag£ljhÇfisí« x¤JiH¥ò¡fhu®fisí«, óûš ngh£lt®fisí« gh®¤nj mt®fŸ tr« °jhgd§fŸ x¥gil¡f¥g£LtU»wJ.

VbdÅš mL¤j nj®jiy c¤njá¤J °jy °jhgd§fËšãuhkzušyhjhU¡F ÉnuhjkhŒ xU _¢R¥ gwªJ gh®¤jhŒ É£lJ.ïÅ mL¤jh‰ nghš r£lrig¤ nj®jšfŸ ïU¡»wJ. ï¥bghGnjmj‰F nt©oa V‰ghLfŸ brŒa¥g£L tU»wJ. gz§fS«yB¡fz¡fhŒ¢ nrfÇ¡f K‰g£lh»É£lJ. fh§»uirí« RahÔd«brŒJbfh©lh»É£lJ. kfh¤khÉ‹ r«kjK« »il¤JÉ£lJ.

ïÅ el¡f nt©oabj‹d ?ïÅ el¡f nt©oabj‹d ?ïÅ el¡f nt©oabj‹d ?ïÅ el¡f nt©oabj‹d ?ïÅ el¡f nt©oabj‹d ?

ãuhkz®fS«, mt®fŸ ïZl« nghš el¥gjhŒ th¡F¡bfhL¤JŸs ãuhkzušyhjh®fS«, r£lrig °jhd§fis¡if¥g‰w nt©oaJjh‹ . if¥g‰¿, ãuhkzušyhjh®fS¡fhfãuhkzušyhj kªâÇfS«, brŒJ it¤JŸs ãuhkzušyhjm§f¤âd®fS«, njt°jhd knrhjh, r®tfyhrhiy knrhjh, bjhÊyhsÇ‹ mDTy§fŸ, Ô©lhjhU¡bfd V‰g£l mDTy§fŸ, rfyr_f¤jhU« rk¤tkhŒ mEgÉ¡f¡ Toa áy °jhd§fŸ, ït‰iwmonahL jiyÑHhf¡ fÉœ¤â tUzh¢áuk jUkbk‹»w ãuhkzhâ¡f¤ij ÃW¤â bt‰¿¡ bfho eh£o, ãuhkz Rauh{a« miltJjh‹ gh¡»ahÆU¡»wJ. ãuhkzušyhjhÇ‹ jiybaG¤J v¥goÆU¡»wnjh, mij mDrǤJ¤jh‹ ï¥nghJ mt®fŸ ò¤âí«nghF«. Mdhš, ghku #d§fŸ VkhªJ nghfhkÈU¡F«go nf£L¡bfhŸStijÉl eh« ntW x‹W« brŒtj‰»šiy.

Fo muR - jiya§f« - 25.10.1925Fo muR - jiya§f« - 25.10.1925Fo muR - jiya§f« - 25.10.1925Fo muR - jiya§f« - 25.10.1925Fo muR - jiya§f« - 25.10.1925

Page 138: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1275Fo muR - 1925 274

br‹id nyhfš ngh®L r£l«

$kh‹. åiuaÅ‹ âU¤j knrhjh

1920-« tUl¤âa °jy °jhgd ngh®L r£l¤ij¤âU¤J«go, $kh‹. åiua‹ v«.vš.Ì. Ñœf©l knrhjhitmL¤j r£lrigÆš bfh©L tu¥nghtjhfî«, mij všyhm§f¤âd®fS« MjÇ¡f nt©Lbk‹W« m¿É¡»wh®.

br‹id °jy °jhgd ngh®L r£l âU¤j knrhjh

1920-« tUl¤âa br‹id °jy °jhgd ngh®L r£l¤ijmoƉ f©lthW kh‰wnt©L«.

(1) ïªj¢ r£lkhdJ 1925-« tUl¤âa br‹id nyhfšngh®L âU¤j¥g£l r£l« v‹W miH¡f¥glyh«.

(2) 157-tJ ãÇî¡F¥ ã‹ 17(V) vªj bghJ u°jh, bjUmšyJ ghij tÊahf elªJ ngh»w mšyJ mij¢ r£l¥ ãufhu«cgnah»¡»w vªj egiuí« vtU« jil brŒa¡TlhJ v‹D«òâa ãÇî x‹W nr®¡f¥glnt©L«.

(3)124 -1-ãÇÉš “FoÆU¥gt®fË‹ brsfÇa«” v‹D«thrf¤â‰F mL¤jh‰nghš “nk‰f©l fhuz§fS¡fhf mit#hâ kj ɤâahrÄ‹¿, rfy #d§fshY« jhuhskhŒ cgnah»¡f¥g£ljhŒ ïU¡f nt©L«” v‹D« th®¤ijfŸ nr®¡f¥glnt©L«.

(4)167- ãÇÉYŸs, “bghJ kh®¡f£LfŸ” v‹w th®¤ijfS¡F mL¤jh‰nghš, “mªj kh®¡f£Lfis rfy #d§fS«#hâ, kj ɤâahrÄ‹¿ jhuhskhŒ cgnahf¥gL¤ jyh«” v‹D«th®¤ijfŸ nr®¡f¥glnt©L«.

8-tJ bõoôÈš8-tJ bõoôÈš8-tJ bõoôÈš8-tJ bõoôÈš8-tJ bõoôÈš

(1) 123(1)-tJ ãÇÉš F¿¡f¥g£oU¡»w j©lid¡F¥ã‹ “vªj #hâ, kj« tF¥ò KjÈat‰iw¢ nr®ªj vªjMisahdhY« rÇ jil brŒjhš mguhj« %.50” v‹W nr®¤J¡bfhŸsnt©L«.

Rauh¢a« v‹W kfh¤kh cŸgl áy® Ãid¡»wh®fŸ. mij¤jh‹ eh«njL»nwh«.

ïu©lhtjhd Rauh¢a«, Rauh¢a¡ f£áahuhš tUkhdhšeh‹ mij V‰W¡bfhŸnt‹ v‹W kfh¤kh brhštJ c©ikjh‹.Mdhš Rauh¢a¡ f£áah® â£l¤âš ï›Éj Rauh¢a« tUbk‹»we«ã¡if vd¡»šiy. mâdhšjh‹ eh‹ mâš nruÉšiy v‹»wh®.ïªj ïu©lhtJ ghf¤ij É£LÉ£L Kjš ghf¤ij kh¤âu« j§fŸg¤âÇ¡iffËš vGâ Vkh‰w¥ gh®¤jhš ah® x¥òth®fŸ. ïij¥g‰¿Étukhf mL¤j thu« vGJnth«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 25.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 25.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 25.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 25.10.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 25.10.1925

Page 139: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1277Fo muR - 1925 276

ekJ g¤âÇ¡if

ekJ “Fo muR¥” g¤âÇ¡if Mu«ã¤J MW khj§fsh»‹wJ. mJ K¡»akhŒ ekJ eh£L¡F Rauh{akh»a kfh¤khÉ‹ îkhz â£l¤ij mKY¡F¡ bfh©L tuî«, jÄH®fsh»aÔ©lhjh® KjÈnahUila K‹nd‰w¤J¡bf‹W ciH¡fînkV‰gL¤j¥g£lJ. ï¤bjh©oš “Fo muR” á¿J§ fŸs§ fglÄ‹¿ahUila ÉU¥ò btW¥igí« bghU£gL¤jhJ jdJ M¤khitnagl« ão¤jh‰nghš ijÇakhŒ btË¥gL¤â bjh©L brŒJ tªâU¡»‹wJ - tuî« c¤njá¤âU¡»wJ. “Fo muR” F¿¥ã£l fU¤ij¡bfh©l ãurhu¥ g¤âÇifnaašyhkš; btW« t®¤jkhd¥ g¤âÇ¡if mšythjyhš, Éahghu Kiwianah bghUŸ r«ghâ¥gijnah jdJ Rathœî¡F X® bjhÊyhf¡ fUânah Raey¤â‰fhfÑ®¤âbgw nt©Lbk‹gijnah MjhukhŒ¡ bfhŸshkY« thrf®fS¡F nghÈ C¡fK« bghŒahd c‰rhfK« c©lhF«goahfåzhŒ f©l f©l Éõa§fisbašyh« TÈ¡F vGj¢brŒÉ¤J«, F¿¥ã£l mã¥ãuhaÄšyhkš rka¤â‰nf‰wh‰nghš#d§fË‹ kdij¡ fy§f¢ brŒJ tUtJkhd bghW¥ãšyhj X®nto¡if¥ g¤âÇ¡ifík‹W. ãuâ thuK« “Fo muR” jdJM¤khit btË¥gL¤J«nghJ f©Ù® brh£lhkÈU¡f KotnjÆšiy. ïj‹ gydhf ca®ªnjhbu‹W brhšÈ¡bfhŸSnthuh»aãuhkz® KjÈa r_f¤jhU¡F«, uhéa¤ jiyt®fbs‹W brhšÈ¡bfhŸSnth®fsh»a gy uh#jªâÇfS¡F« Énuhâahfî« mt®fSila Nœ¢á¥ ãurhu§fS¡F ekJ “Fo muR” Mshf nt©oajhfî« V‰g£oU¡»wJ. ï›Éj ÃiyÆš “Fo muR” Ó¡»u¤âšghku #d§fË‹ bršth¡if¥ nghâa msî bgw KoahkÈU¥gJX® M¢rÇakšy.

c©ikÆš “Fo muR” ¡F vªj ãuhkzÇl¤âY« FnuhjnkhbtW¥ngh »ilahbj‹gij cWâahf¢ brhšYnth«. Mdhšãuhkz‹ ca®ªjtbdd v©Â¡ bfh©oU¥gâY«, k‰wt®fŸÔ©lhjt®fŸ, gh®¡f¡ Tlhjt®fŸ, “ïÊthd” ÄUf cÇik¡F«gh¤âuÄšyhjt®fŸ v‹W v©Â¡ bfh©oU¡F« v©z¤âÅl¤âY«, j§fŸ tF¥gh®jh‹ K‹dÂÆÈU¡f nt©L«, nk‹ik

(2) 157-tJ ãÇÉš F¿¡f¥g£l j©lid¡F¥ã‹ 157(V)“vªj bghJ u°jh, bjU mšyJ ghijia cgnah»¡»w vªjegiuahtJ, r£l ÉnuhjkhŒ jil brŒjhš, mguhj« %.50” v‹Wnr®¤J¡ bfhŸsnt©L«.

(3) 166(1)-tJ ãÇÉš V‰gL¤âÆU¡»w j©lid¡F¥ã‹“vªj bghJ kh®¡f£ilahtJ cgnah»¡»w vªj MisahtJr£l¤J¡F Énuhjkhf¤ jil brŒjhš mguhj« %.100” v‹Wnr®¤J¡bfhŸs nt©L«.

vªj efu« mšyJ »uhk¤âYŸs bghJ u°jh, bjU mšyJghij tÊahf vªj tF¥ig¢ nr®ªj M£fS« elªJnghtij¥g‰¿, jilbah‹WÄšiyba‹W«, nkY« vªj bghJMÕ° f£ol«, »zW, Fs« bghJ#d ntiy el¡»w f£ol§fŸKjÈaitfis Vida #hâ ïªJ¡fŸ vªjÉjkhŒ cgnah»¡»wh®fnsh, mij¥nghynt jhœ¤j¥g£l tF¥ig¢ nr®ªjt®fS«,mitfis cgnah»¤J¡ bfhŸtâš M£nrgiz ïšiyba‹W«, br‹id r£l rigÆš 1924 -« tUõ« Mf°L khj« 22-ªnjâ X® Ô®khd« Ãiwnt‰w¥g£lJ. mnj Ô®khd¤ij Mjhukhfit¤J¡bfh©L br‹w br¥l«g® µ 25-ªnjâ ft®‹bk©lh® X®c¤âuî ãw¥ã¤JŸsh®fŸ. mªj c¤âuî °jy°jhgd ngh®Ljiyt®fS¡bfšyh« mD¥g¥g£oU¡»wJ. vÅD«, mjdhšv›Éj e‹ikí« V‰glÉšiy. Mfnt mªj c¤âuit r£l %gkh¡» C®Íj¥gL¤jnt ïªj knrhjh bfh©Ltu¥g£oU¡»wJ.

F¿¥ò:-F¿¥ò:-F¿¥ò:-F¿¥ò:-F¿¥ò:-

$kh‹. åiuaÅ‹ br‹id nyhfšngh®L r£l¤âU¤jknrhjhit nkny btËÆ£oU¡»nwh«. ï«knrhjh, ï«khfhz¤â‰F v›tsî mtáabk‹gij thrf®fŸ cz®ªâU¥gh®fŸ. ekJnjrk¡fËš xU rhuhiu xL¡f¥g£lt®fbsd xJ¡» it¤J,mt®fS¡F rk¤t« fh£lhJ, mij¢ brŒ»nwh«, ïij¢ brŒ»nwhbkd vij¥g‰¿ bašyhnkh ngRtJ btW« #«gnka‹¿ ntwšy.1924-« tUl« Mf°L khj« 22-ªnjâ elªj br‹id r£l rigÆšbghJ u°jh, åâ, ghij, Fs§fŸ, »zWfŸ KjÈaitfis všyh#hâahU«, #hâ kj ngjÄ‹¿ mEgɤJ¡bfhŸsyh« vd X® Ô®khd« Ãiwnt‰w¥g£lJ. Mdhš, j©lidÆ‹ ngh¡F fh£l¥glhjjhš, m¤Ô®khd« rhuk‰wjh»É£lJ. mjid C®Íj¤J¡F¡bfh©Ltu nt©LkhÆ‹ ï¤jifa âU¤j« K‰¿Y« mtáankahF«. ï«knrhjhit x¤JiH¥ig ÉU«ò« r£lrig bk«g®fŸahtU« VfkdJl‹ MjÇ¥gh®fbsd vâ®gh®¡»nwh«.

Fo muR - F¿¥òiu - 25.10.1925Fo muR - F¿¥òiu - 25.10.1925Fo muR - F¿¥òiu - 25.10.1925Fo muR - F¿¥òiu - 25.10.1925Fo muR - F¿¥òiu - 25.10.1925

Page 140: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1279Fo muR - 1925 278

mšyhkY«, x¤JiHahik fhy¤âY« njÓa ãuhkz®fSl‹x‹Wgl¡ fyªnj, gÇR¤jkhŒ áy ãuhkz®fis¥ ã‹ g‰¿í«,mt®fis¤ jiyt®fsh¡»í« mt®fis¤ jiyt®fshf¡ bfh©L« ciH¤J tªâU¡»wh®. ïitbašyh« njr¤ijí« njr nBk¤ijí« K‹Å£nlašyhkš ntbw›Éj Raey¤â‰fhfî« mšybt‹gij $kh‹. eha¡fÇ‹ vâÇfS§Tl m¿th®fŸ. ï¥goÆU¡f, ï¥bghGJ, âObu‹W áy njÓathâfbs‹nghÇlK«K¡»akhŒ ãuhkz r_f¤âš gyÇlK« mUtU¥ò¤ njh‹w¡fhuzbk‹d bt‹gij thrf®fŸ m¿a Mtš bfhŸStJ RghtnkahF«. ek¡F ïJtiu V‰g£l mDgt¤âš, ãuhkz njÓathâfbs‹nghÇš bgU«ghnyh®, j§fŸ Raey¤â‰F«, j§fŸ tF¥òK‹nd‰w¤â‰F«, ãuhkzušyhj k‰w všyh r_f¤â‰F« Jnuhf«brŒtj‰Fnk ciH¤J tªâU¡»‹wh®fbs‹W« - $kh‹. eha¡f®ngh‹whiu cgnahf¥ gL¤â¡bfh©L tªâU¡»wh®fbs‹W«Ãid¡F«goahfnt V‰g£L¥ nghŒÉ£lJ. ãuhkz®fË‹ âahfbk‹W brhšy¥gLtJ« ãuhkzušyhjhÇ‹ bfLâ¡fhfnt brŒa¥gLtjhŒ¡ fhz¥gL»wJ. ïªÃiyÆš njr¤â‹ bgÇa r_f¤jhuhd,ãuhkzušyhjhiu¥ gÈ bfhL¤J ãuhkz®fS¡F ešy ãŸisfshŒ el¡f nt©L« v‹»w v©z« bfhŠrK« njh‹wkh£nlbd‹»wJ. mšyhkš, ït‰iw¥ g‰¿a ftiy vL¤J¡bfhŸshkšv¥gonah nghf£L« vd É£LÉLtj‰F« kd« xU¥gLtâšiy.v‹iw¡»UªjhY« ïU r_f¤âdU« x‹Wg£Ljhdhf nt©L«.m§‡d« x‹WgLtj‰F mtut®fSila F‰w§Fiwfis vL¤J¢brhšy¥ gaªJ bfh©L nk‰ó¢R¡F kh¤âu« ãuhkz®fËl«m‹g®fshŒ elªJ bfhŸStâš ïU r_f¤jhU¡F« xU ãunah#dKnk‰glhJ vd¡ fUâna, ahUila ÃZ^u« V‰g£lhY«mij¥g‰¿¡ ftiyÆšyhkš c©ikia vL¤J¡ T¿ F‰w§fis¡Ñ¿ M‰¿ âU¤J¥gh£lila¢ brŒJ ïU r_fK« c©ikahdrnfhju m‹ãš f£L¥g£L ekJ ehL c©ikahd ÉLjiy bgwntciH¤J tu¥gL»wJ. ïij Mu«g¤ânyna “Fo muá‹” KjyhtJïjœ jiya§f¤âš “k¡fS¡FŸ j‹ kâ¥ò«, rk¤tK«, rnfhju¤tK« X§» tsušnt©L«, k¡fŸ midtU« m‹ã‹ kakhjšnt©L«, ca®î, jhœî v‹w cz®¢ána ekJ eh£oš ts®ªJ tU«rhâ¢r©il v‹D« beU¥ò¡F beŒahf ïU¥gjhš ï›îz®¢áxʪJ mid¤JÆU« x‹bw‹W v©Q« c©ika¿î k¡fËl«ts®jš nt©L«, rka¢r©ilfŸ xÊant©L«, MdJg‰¿na,“eFj‰bghU£l‹W e£lš ÄFâ¡ f©nk‰ br‹¿o¤j‰ bghU£L”vD« bjŒt¥ òyik¤ âUtŸStÇ‹ th¡if filão¤J,e©gnuahÆDkhFf, mt® j« brhšY«, braY« njr ÉLjiy¡F¡

íl‹ ãiH¡f nt©L« k‰wt®fŸ v‹bw‹iw¡F« j§fS¡Fmoikahfnt ÆU¡fnt©L« v‹W v©Â¡ bfh©L«, mj‰fhfk‰wt®fis cgnah»¤J¡ bfh©L« brŒí«, bfhLikahd Nœ¢áfËl¤âY«jh‹ “Fo muR”¡F btW¥ò ïU¥gJl‹, mij monahnl fisªbj¿a nt©Lbk‹W Mtš bfh©L ciH¤JtU»wJ.

ãuhkz®fŸ v‹W brhšÈ¡bfhŸnthÇl¤âš “Fo muá” ‹j‰fhy¥ g¤âuhâg® v›tsnth m‹òlD«, g¡âílD«, e£òlD«btF fhykhf elªJ bfh©L tªâU¡»wh®. mnef ãuhkz®fSila m‹ò¡F« gh¤âukhÆUªâU¡»wh®. ï‹D« ïUªJtU»wh®. njÓa ntiyÆY«, gy njÓa ãuhkz®fSl‹ x‹Wgl¡fyªnj x¤JiH¤J« tªâU¡»wh®. cjhuzkhf, x¤JiHahik¡FK‹ò r£lrig¥ ãuntr§fS¡F jdJ FL«g rnfhju®fŸ ngh‹wM¥j e©g®fshd $kh‹fŸ nfhit v«. r«kªj KjÈah®, o.V.uhkȧf« br£oah®, v«.ntQnfhghš ãŸis KjÈnah® fS¡FÉnuhjkhfî«, mj‰FK‹ mâf¥ gH¡fÄšyhj $kh‹ ã.É.euá«kŒaU¡F “ÔÉu njÓathâ” v‹»w xU fhuz¤â‰fhfntmtU¡F r£lrig m§f¤âd® gjÉ »il¡fnt©oa ntiybrŒâU¡»wh®. ïâš xU Éõa¤ij kh¤âu« ï§F brhštJF‰wkhfhbj‹W Ãid¡»nwh«. mjhtJ, $kh‹ ntQnfhghšãŸis¡fhf $kh‹ euá«kŒaiu j« mngBf® °jhd¤ij thÕ°th§»¡ bfhŸS«go xU r£lrig¤ nj®jÈš nf£f¥g£lnghJ$kh‹ ã.É.euá«kŒa® $kh‹. ntQ nfhghš ãŸis jh«fh§»u°thâba‹W«, nAh«%š føia¢ nr®ªjtbu‹W« btË¥gilahf¥ g¤âÇiffS¡F vGâdhš jh« mngBf® °jhd¤âÈUªJ Éy»¡bfhŸtjhf¥ g»u§fkhf¢ brh‹dh®. mªj¥gona$kh‹ ntQnfhghš ãŸisí« jh« fh§»u°thâba‹W«, nAh«%š f£áia¢ nr®ªjtbu‹W« g¤âÇ¡iffS¡F vGâÉ£lh®.ng¢R¥go $kh‹ euá«kŒa® ã‹th§»¡ bfhŸsnt©Lbk‹Wbrh‹d fhy¤âš Koahbj‹W brhšÈÉ£lh®. ïJ Éõa§fis¥g¤âÇiffS¡F vGâd fhy¤âš “Ãô ïªâah” “ϪJ”“RnjrĤâu‹” ï«_‹W« ãuRÇ¡fntÆšiy. ï«khâÇ ehza¤jtWjš V‰g£l rªj®¥g¤âY§Tl $kh‹. eha¡f®, j«Kila M¥je©guhÆUªJ bfh©L tªj $kh‹ ntQnfhghš ãŸisat®fS¡F Énuhjkhfî«, $kh‹ euá«kŒaU¡F mETykhfîÄUªJj«Kila nth£Lfisí«, j« e©g®fSila nth£Lfisí«,$kh‹ euá«kŒaU¡nf bfhL¤J mtiu r£lrig bk«guhfïU¥gj‰F« cjÉ brŒjh®.

Page 141: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1281Fo muR - 1925 280

RnjrĤâuÅ‹ #h⥠ò¤â

br‹w thu« ï¤jiya§f¤â‹ Ñœ “RnjrĤâu‹” v‹D«ãuhkz¥ g¤âÇ¡if, ãuhkzušyhjhU¡F«, Äf K¡»akhŒ¥ãuhkzušyhj njr¤ bjh©l®fS¡F«, ÉnuhjkhŒ nt©Lbk‹nwbrŒJ tU« Nœ¢áfis¥ g‰¿ vGâ, k‰W« kWKiwba‹WvGâÆUªnjh«. mt‰¿š K¡»akhf $kh‹.<.bt.ïuhkrhÄeha¡fiu¥g‰¿ j‹dhY« jh‹ M£bfh©lt®fshY« bghJ#d§fS¡F v›tsî bf£l mã¥ãuha¤ij¡ f‰ã¡f nt©Lnkh,m›tsití« brŒJ gh®¥gbj‹nw Koî f£o¡bfh©oU¡»wJ.$kh‹. eha¡f® vªj CU¡F¥ nghÆUªjhY«, v‹d ngádhY«mt‰iw¤ âǤJ¥ bghJ#d§fS¡F¤ j¥gã¥ãuha¥gL«gof‰gid brŒJ g¤âÇ¡iffËbyGJtJ« mt‰¿‰ nf‰wh®nghyntáy <d#hâ ÃUg®fis m§f§nf it¤J¡bfhŸStJ«, mt®fŸnguhš $kh‹ eha¡f® Rauh{a« nt©lhbk‹»wh®. #°o° f£áÆš nr®ªJÉ£lh®, mâfhu t®¡f¤njhL fyªJÉ£lh®, fh§»u°bfhŸif¡F ÉnuhjkhÆU¡»wh® v‹W ï›thwhf m¥g¤âÇ¡ifvGâ tU»wJ. cjhuzkhf, bghŸsh¢á, kjuh°, mE¥gghisa«,jŠir, khatu« ïªj ïl§fËš $kh‹ eha¡f® ngáa ng¢ir¥g‰¿ RnjrĤâu‹ g¤âÇ¡if jhWkhwhfî« ãuRu« brŒJmijaDrǤJ¥ gy F£o¤ jiya§f§fS« vGâ tªâU¡»wJ.nghjh¡Fiw¡F j‹ ïZl« nghš gyt‰iw vGâ¡bfh©L áyãuhkzušyhjhÇl« ifbaG¤J¥bg‰W, mt®fŸ nguhš ãuRu«brŒJ bfh©L« tU»wJ. ï¥ãuhkz¥ g¤âÇiffŸ, ãuhkzušyhjhU¡F ÉnuhjkhŒ 劉d« brŒí« mnah¡»a ãurhu¤ijí«,ãuhkz®fŸ áy® brŒí« Kiwa‰w Nœ¢á¥ ãurhu§f isí« eh«f©o¤J vGJ«nghJ fod gj§fis¥ ãunah»¥gjhŒ áy® TW»‹wd®. kÅj®fSila nah¡»aij¡F¤ jFªj gj« cgnahf¥gL¤jnt©Lnkba‹gij mt®fŸ kwªJ ÉL»wh®fŸ. khd bt£fKŸs #d§fS¡F cgnahf¥gL¤j nt©oa gj« ntW, m~âšyhjt®fS¡F cgnahf¥gL¤jnt©oa gj« ntW. x›bthUgj¤ijí« eh« kÅj®fS¡F¤ j¡fgojh‹ msªJ cgnah»¡»nwh«.eh« cgnahf¥gL¤J»w gj§fŸ fodgj§fbs‹W brhšy¥gLtJ

nfL NœtjhÆ‹ mŠrhJ f©o¤ bjhJ¡f¥gL«” vd ekJmã¥ãuha¤ij¤ Ô®¡fkhf¡ F¿¥ã£oU¡»nwh«.

ïªÃiyÆš, ekJ “Fo muR” ghku #d§fË‹ Mjuit¥óuzkhf¥ bgWtJ Ryg¤âš vâ®gh®¡f¡ Toa fhÇakšy, cjhuzkhf, “Fo muR” V‰g£L MWkhj fhykh»í« ïJtiu MÆu¤J¢ášyiu rªjhjhu®fns nr®ªâU¡»wh®fŸ. ïJ eZl¤âš jh‹eilbg‰W tU»‹wbjd¢ brhšy tUªJ»nwh«. mjid¥ go¡fnt©oa msî #d§fŸ go¡fÉšiyba‹gnj ekJ mã¥ãuha«.bgU«ghY« ãuhkz®, brštªj®, KjyhËfŸ, itÔf® KjÈnahUila F‰w§fis vL¤J¢ brhšÈtUtjhš mt®fŸ ekJg¤âÇ¡ifia MjÇ¥gh®fbs‹W vâ®gh®¥gJ ig¤âa¡fhu¤jdkhfnt Koí«. Mjyhš, ekJ g¤âÇ¡ifia MjÇ¡f nt©oaJãuhkzušyhjh®, ViHfŸ, bjhÊyhËfŸ, Ô©lhjhbud¥gLnth®KjÈa xL¡f¥g£l r_f¤jhU¡F V‰g£l K¡»a fldhF«.mªj¥go ï¡T£l¤jh® ekJ “Fo muir” MjÇ¡fÉšiyahdhš,“Fo muR” jhdhfnt kiwªJ nghf nt©oaJjh‹ mjDilafliknaašyhkš, K‹brh‹dJ nghš Raey« KjÈaitfS¡bf‹W ï¥g¤âÇ¡ifia el¤Jtâš ãunah#dÄšiy. VbdÅš“Fo murh”dJ j‹DiH¥ãdhY«, jdJ âahf¤âdhY« k¡fŸáw¥ghŒ ãuhkzušyhjh®, Ô©lhjh® KjÈnah® ÉLjiy bg‰WRakâ¥òl‹ thœªJ njr« c©ikahd Rauh{akila nt©Lbk‹W«, rfyU« rkkhŒ thHnt©Lkhdhš, jhœ¤j¥g£lt®fbsšyh« rkÃiy¡F tunt©Lkhdhš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t« ï‹¿aikahbjd¡ fUâ mijbašyh tF¥ghU« mila nt©Lbkdvâ®gh®¡»wnjbahÊa bghJ k¡fŸ thœthš “Fo muR” thHnt©Lbk‹W mJ fUjntÆšiy. Mjyhš, “Fo muᔋthœit¡ nfhU»w x›bthUtU«, j§fshÈa‹wsî òâa rªjhjhu®fis¢ nr®¤J¡ bfhL¤J«, k‰W« j§fshš Toa cjÉ brŒJ«ïjid MjÇ¡f nt©L»nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - jiya§f« - 01.11.1925

Page 142: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1283Fo muR - 1925 282

<nuhL KÅághÈ£o

<nuhL KÅághÈ£oia¥ g‰¿ mj‹ bfhLikfis btËÆlhkš bfhŠrehshf “Fo muR” bksd« rhâ¥gjhfî« ïj‰FVnjh fhuz§fŸ ïU¥gjhfî« áy® Fiw TW»wh®fŸ. k‰W« áy®j‰fhy KÅágš îthf¤ij Fiw Tw nt©Lbk‹nw g¤âÇifMu«ã¡f¥g£ljhfî« gÊ Rk¤J»wh®fŸ.

ï›Éu©ilí« eh« bghU£gL¤jÉšiy. ek¡Fnjh‹¿aij ahUila ÉU¥ò btW¥igí« yøa« brŒahkšmtáa« neU«nghJ btËÆ£L tUnth«. cŸq® Éõa¤âšï‹D« gy bghJ °jhgd§fS« òfhU¡F ïl« it¤J¡ bfh©LxG§Ñdkhfî« elªJ tU»wJ. mt‰¿š gy Éõa§fisg¤âÇ¡iffËš btËÆlhkny âU¤â¡bfhŸsyh« v‹»w e«ã¡ifbfh©nl É£L it¤âU¡»wnj mšyhkš, ntW v›Éj jaî¡nfhjhB©Âa¤J¡nfh mšy. ï›Éõakhf Ã%g®fŸ mD¥ãa gyÃ%g§fŸTl ãuRÇ¡fhkš ïU¥gj‰F« ïJnt K¡»a fhuz«.Mjyhš cŸq® Ã%g nea®fŸ k‹Å¡f nt©L»nwh«.

ekJ <nuhL KÅághÈ£oahdJ Äf á¿a KÅághÈ£o,Mdhš tU«goÆš nfhaK¤ö® nry« KjÈa KÅághÈ£oiaÉl É»j¤âš mâfkhdJ. j‰fhy Ãiyikia¥ gh®¤jhšc©ikahfnt tÇ É»j§fŸ ruhrÇ bghJ #d§fŸ jh§f¡ TlhjjhÆU¡»wJ. ï¥go jh§f¡Tlhj tÇia bghJ #d§fËl«tNȤJ« mij rÇahd tÊÆš bghJ #d§fS¡F cgnahf¥gL¤jhkš #d§fŸ kd« gjw¥ gjw jhWkhuhd tÊÆY« áyUilaRae‹ik¡F« áyUila ãiH¥ò¡Fnk cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸs¥gL»‹wJ. ïij áy fî‹áy®fŸ bjǪâUªJ« ï«khâÇ m¡»uk§fS¡F clªijahÆU¡»wh®fŸ v‹W brhšYtij k‹Å¥gh®fshf.

á§fhutd« (gh®¡)á§fhutd« (gh®¡)á§fhutd« (gh®¡)á§fhutd« (gh®¡)á§fhutd« (gh®¡)

e« eh£oš V‰g£oU¡F« gŠr« c¤ânahfÞj® t¡ÑšfŸjÉu k‰wt®fŸ všnyhU« e‹f¿ªjnj,

ï¥gŠr¤â‹ bfhLikia¥ g‰¿ br‹Åkiy, nfh-th¥nuo›

Tl, áyUila Fz¤ij¡ bfhŠrK« kh‰w KoahjjhŒ ïU¡»wJ.ï‹D« ïâY«, fodkhf¥ gj§fis¤ njL«goah» É£lnjba‹Wek¡F tU¤jkhf jhÅU¡»wJ. ïªj ÃiyÆš ãuhkzušyhj e«kt®fS¡FŸnsna xUtU¡bfhUt® fh£o¡bfhL¥gjhš, ÉõkŠbrŒ»wt®fS¡F ÄFªj rîfÇank‰g£L¥ nghŒ ÉL»wJ. mtut®fis¥g‰¿ tU«nghJ jh‹ mtut®fŸ ftÅ¡»‹wh®fŸ. cjhuzkhf “Rauh{ah” g¤âÇ¡if $kh‹. eha¡fÇ‹ br‹id¥ ãur§f¤ij¥ g‰¿ eha¡fÇ‹ F£o¡fuzbk‹W«, ãŸisah® ntõbk‹W«,Ñ®¤â¡fhf âahf« brŒjtbu‹W« vGâd fhy¤âš, ãuhkzušyhjk‰w g¤âÇ¡if¡fhu®fŸ gh®¤J áǤJ¡bfh©oUªjh®fŸ. ïj‹gydhŒ k‰wt®fisí« jŤjÅahŒ ³ g¤âÇ¡if jh¡f Mu«ã¤jJ. ï¥gona x›bthU rka¤âš xUtiu¥g‰¿ vGJ«nghJk‰wt® gh®¤J¢ áÇ¥gjhš bghJthf ãuhkzušyhjhUila Ãiyikna jhœtila¡ fhuzkhŒ¥ nghŒÉ£lbj‹gij x›bthUtU« C‹¿¡ ftÅ¡f nt©L«. ï›Éõa¤ij nahá¤J¥ gh®¤jhšãuhkzušyhj njr¤bjh©l®fSilaî« njÓa¤jiyt®fSilaî« x‰WikÆ‹ikí« RaeyKnk ãuhkzušyhjhiu ï¡bfâ¡F¡ bfh©LtªJ É£lJ. ïÅahtJ ï«khâÇahd rªj®¥g§fËš, ãuhkzušyhjh® jFªj #h¡»uijíl‹ elªJ, ãuhkzušyhjr_fK« Ô©lhjhbu‹W Tw¥gLnth®fË‹ Ãiyikiaí«,K‹nd‰wkila¢ brŒÉ¤J Rakâ¥ig¡ fh¥gh‰¿¡ bfhŸSth®fbsd cWâahŒ e«ò»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.11.1925

Page 143: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1285Fo muR - 1925 284

gh®¤jhš, ViHfŸ fZl« v¥go ïU¡F« v‹W m¿ahj ekJfî‹áy® ãuò¡fŸ Kjš Kjyhf gh®¡F 3000 %ghÆš Koíbk‹WÃid¤J 3000%. rh§»r‹ brŒjh®fŸ. 2000 %. FHªijfŸ ÉisahLÄl¤â‰bf‹W rh§»r‹ brŒjijí« mj‰F cgnahf¥gL¤jhkšfî‹áš r«kj« ïšyhkny gh®¡F¡F cgnahf¥gL¤âahŒÉ£lJ.ïij¥g‰¿í« ekJ fî‹áy® ãuò¡fŸ ftŤjt®fns mšy.mšyhkš khj« 60, 70 r«gsKŸs N¥gÇ‹bl©L Xt®Óa®fŸntnw rh§»õ‹ brŒa¥g£lJ. ï~j‹¿ fî‹áš r«kjÄšyhkš,r«kj¤ij vâ®gh®¤J bryî brŒâU¡F« bjhif Rkh® 3000 mšyJ4000. ïÅ bryî brŒa r«kj« nf£F« bjhif 3000 mšyJ 4000.Mf gâdhÆu« %ghŒ¡F Fiwahkš á§fhutd« ÉG§f¥ngh»wJ.ïij ît»¡f µ 100, 150 åj« tUr¤â‰F 2000 %ghŒ¡F Fiwahkšbrythf¥ ngh»wJ.

jh§fŸ fZl¥g£L r«ghâ¤j gz¤âÈUªJ xU fhš mzhthtJ tÇ bfhL¥gt®fshÆUªjhš ï¥go m¡»ukkhŒ bryî brŒafî‹áy®fS¡fhtJ nr®nkD¡fhtJ kd« tUkh? ït®fŸtÇbfhL¥gt®fË‹ c©ikahd ãuâÃâfshŒ ïUªjhš ï«khâÇViHfË‹ tÇ¥gz¤ij ghHh¡f r«kâ¥gh®fsh?

fî‹áy® rh§»õ‹ ïšyhkš fî‹áy® r«kj¤ij vâ®gh®¤J nr®bk‹ bryîbrŒjjhf brhšY« mÆ£l§fis ïÅnkšfî‹áy®fŸ x¥ò¡bfhŸs¡TlhJ v‹W« nr®bkD« ïÅ m›Éj«fî‹áš c¤âuî bgwhkš v›Éj bryî« brŒa¡TlhJ v‹W«bfhŠr ehis¡F K‹ò fî‹áy®fS« nr®bkD« nr®ªJ xUx¥gªj« brŒJbfh©lh®fsh«. mj‰F ãwF mndf bjhiffŸ ïJÉõa¤âš kWgoí« fî‹áš r«kj¤ij vâ®gh®¤J nr®kdhšbryî brŒa¥g£oU¡»wjh«. RakÇahij cŸs ekJ áy fî‹áy®fshtJ x¥gªj¥go el¡f¥ngh»wh®fsh mšyJ jiyah£o fî‹áy®fshÆUªJ ViHfŸ gz«jhnd ngh»wJ ek¡bf‹d eZl«,ehK« ïu©L _‹W brofŸ å£L¡F vL¤J¡bfh©L nghfyh«v‹W Ãid¤J ïijí« x¥ò¡bfh©LtªJ ÉL»wh® fnshbt‹gJmL¤j Û£o§»š jh‹ bjÇant©L«. ï«khâÇ kd« gjw¥ gjwViHfŸ gz« ghHhtij gh®¤J¡bfh©L ïªj fî‹áy® gjÉt»¥gij Él ntW ntiy¡F¥ nghdhY« yhgK©lhF«.

ekJ CÇš v§F gh®¤jhY« bfhR¡fŸ cg¤âutK« å£L¡FåL FËU« fhŒ¢rY« tªJ mt°ij¥gL« #d§fŸ fz¡»šyhkš»l¡»‹wd. ïitfis ngh¡f nt©Lkhdhš Rfhjhu trâiae‹whŒ ftŤJ¥ gh®¥gnjhL ï‹D« mnef ïl§fËš #yjhiufŸ f£lnt©L«. XilÆš #yjhiu¤ j©Ù® nj§» bfhR¡ fis

ôÅa‹ br¡u£nlÇ $kh‹ . vÞ. nf. uhkrhÄ KjÈah® ek¡FmD¥ãíŸs gŠr Ç¥ngh®£il ntbwhU g¡f¤âš ãuRǤâU¡»nwh«. ïªj Éjkhd ÃiyikÆš bjhÊyhsU¡F bjhÊš ïšiy.TÈ¡fhuU¡F TÈ ïšiy. ViHfS¡F fŠá ïšiy. mnef ïl§fËš Fo¡ fnt j©Ù® ïšiy. ï¥goÆU¡f <nuh£L #d§fS¡Fkh¤âu« á§fhutdkh«. ïj‰F ViH tÇ bfhL¥ngh® gz« gâdhÆu¡fz¡fhŒ bryî brŒtjh«. ïªj td« Koîbg‰whš mDgÉ¥gt®fŸ ah®? tÇbfhL¡F« ViHfsh? TÈ¡fhuuh? bjhÊyhËfsh?xU¡fhY« ïšiy. ït®fS¡F tƉW¡F fŠá¡F tÊ njLtJitF©lkh ïU¡F« nghJ á§fhutd¤â‰F¥ nghŒ fh‰Wth§fneu« v§nf? k‰wgo ekJ ÉahghÇfŸ mDgÉ¡f¡TLkh v‹Wgh®¤jhš mJî« Koant KoahJ. fhiyÆš 6 k¡nf fil âw¡fnt©L«. áy® ïuî 8 k¡F« áy® 10 k¡F« filia ó£oÉ£Lå£L¡F nghfnt©L«. k¤âÆš å£L¡F rh¥gh£L¡F¥ nghfx‹W mšyJ ïu©L k neu« gfÈš vL¤J¡ bfhŸtijnabgÇa m‹d¢ r¤âu« f£LtJnghš Ãid¡»wt®fŸ khiy neu¤âšjh‹ ït®fS¡F Éahghu K«ku«. ïªj rka¤âš fh‰Wth§f¥nghŒÉ£lhš ehis¡F fl‹ fhuD¡F gâšbrhšy nt©lhkh?mšyJ bgÇa ÄuhÞjh®fŸ fh‰W th§Fth®fŸ v‹whnyh ïªjfhy¤âš ÄuhÞjh®fŸ v‹ngh® ah® v‹whš m¥g‹ njo it¤jmU«bghUsid¤ijí« ........................................... v‹W l«gh¢rhÇ brh‹dJnghy................... bryîbrŒí« åu®fis¤jh‹ ÄuhÞjh®fŸ v‹WbrhštJ. ït®fŸ ekJ efÇš jhuhskhŒ fz¡F¥ ngh£lhY« xUIªJ mšyJ MW ng®fŸjh‹ ïU¥gh®fŸ. ït®fS¡F« khiyneu§fËš gy n#hÈfŸ ïU¡F«. mt‰iwbašyh« É£L fh‰Wth§f tUgt®fŸ ïu©blhUt®jh‹ ïU¥gh®fŸ. tÇbfhL¡fhjc¤ânahfÞj®fshtJ mDgÉ¥gh®fsh v‹whš mJî« KoahjfhÇa«. f¢nrÇÆš rhâ¤jJ nghjhkš å£L¡F« fh»j§fis f¤ijf£o¡bfh©L nghtJ Mjyhš mt®fS¡F tH¡fkhŒ nghŒÉ£lJ. 1000, 500 v‹W r«gs« th§F»w ïu©blhUt®fis¤ jÉuk‰wt®fshš Koahj fhÇa«. ïªj ïu©blhUtU« bjhÊš tÇTlbfhL¡fhkš Vkh‰W»wt®fshÆU¥gh®fŸ. ã‹ ah®jh‹ mDgÉ¥gh®fŸ v‹W nahá¤jhš xU rka« ekJ njr¤â‰nf bgÇa ÉidahŒ Kis¤âU¡F« ekJ t¡Ñš rnfhju®fŸ mDgÉ¡fyh«.mJî« K‹Ó¥ fh‰W th§f nghfhÉ£lhš ghâ ng® nghfkh£lh®fŸ.o¥o fby¡lnuh nkÍÞ£nu£nlh nghfhÉ£lhš fhštháng® nghfkh£lh®fŸ. u§F, gÇyh, ãÇ£{ ïJfis MLtij É£L miufhšthá¥ng® nghfkh£lh®fŸ. ïªj ÃiyikÆš cŸs á§fhutd«ViHfË‹ tÇ¥gz¤ij v›tsî rh¥ãL»wJ v‹W fz¡F¥

Page 144: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1287Fo muR - 1925 286

Û©L« r¤âa_®¤âÆ‹ m£lfhr«

“brsªâÇa kAhÈ‹ ïufáa«”

“Û©L« r¤âa_®¤âÆ‹ m£lfhr«” v‹D« jiy¥ã‹ ÑœbrsªâÇa kAhÈš áy âd§fS¡F K‹ elªj Û£o§if¥ g‰¿xU ÃUg® m¡nlhg® µ 15-ªnjâ #°o° g¤âÇifÆš vGâÆU¥gâ‹ rhuh«rkhtJ:- br‹id Rauh{a¡ f£áÆ‹ ãujkòUõuh»a $kh‹ r¤âa_®¤âí«, itÔf¥ ãuhkz nfhZoÆ‹jiytU«, rKjha K‹nd‰w¤J¡F vâÇilahíŸstUkhd,$kh‹ v«.nf. M¢rhÇahU«, òâjhf ï¡nfhZoÆš nr®¡f¥g£l$kh‹.o.FHªijí« áy eh£fS¡FK‹ brsªâÇa kAhÈšeilbg‰w Û£o§F¡F tªâUªjd®. $kh‹. v«.nf. M¢rhÇah®m¡T£l¤âš jiyik t»¤jh®. ït® K‹Diu ngRifÆš #°o°f£á¤ jiyt®fŸ áyiu¤ jh¡»¢ áy th®¤ijfSiu¤jh®. 劉d«T¿aj‰F¡ fhuzbk‹dbt‹whš, fhyŠbr‹w lh¡l®.o.v«.eha®,[®.ã.o.br£oah® KjÈa jiyt®fË‹ Ka‰áahš V‰gL¤j¥g£l#°o° f£áahdJ ãuhkz®fË‹ bršth¡if uhéa Éõa¤âY«,r_f Éõa¤âY« k‰W« ïu©blhU JiwfËY« Fiw¤J¡bfh©L tU»wâdhnyah«. ãuhkzušyhjhU«, MââuhÉl®fS«j§fŸ Ãiyikia e‹f¿ªJ cõhuhŒ elªJ bfhŸs¢ brŒjJ«ï¡fønaahF«. fhÇa« ï¥goÆU¡f, $kh‹. M¢rhÇahÇ‹jh¡Fjš X® mâraKk‹W.

r¤âa_®¤âr¤âa_®¤âr¤âa_®¤âr¤âa_®¤âr¤âa_®¤â

brsªâÇa kAhš T£l¤âš ngáat®fËš $kh‹. r¤âa_®¤â ãujhdkhdt®. ït® j‹ ãur§f¤ij Mu«ã¡F«nghnj,#°o° f£áia¤ jh¡f¤ Jt§»dh®. ãwiu¤ jh¡f nt©LkhdhškÇahijÆ‹¿ mr£L¤jdkhfî«, f©Âa¡Fiwthfî« ngRtâšït® rk®¤jbu‹W Twyh«. ït® TWtâš bkŒí«, bghŒí«ÃiwªJ ïU¡F«. jh‹ r£lrigÆyhf£L«, r®tfyhrhiy¡ T£l¤â

c‰g¤â brŒ»wJ. mj‹ g¡f¤âš FoÆU¥gt®fŸ kiy¡fhŒ¢rÈdhš mâf fZl¥gL»wh®fŸ. ït‰iw ftÅ¡f¥ gz« ïšiy,MËšiy. á§fhutd¤â‰F kh¤âu« MŸfS« gzK« bfhŸisngh»wJ. ekJ KÅághÈ£o îth»fË‹ bghJey m¿ití«gnuhgfhu¢ áªijiaí« gÇR¤j¤ j‹ikiaí« goia gL¡fit¤J¤jh‹ ms¡f nt©L«. ïjšyhkš k‰W« mnef tÊfËY«JiwfËY« ekJ tÇ¥gz« ghHhtij mtáa« neU«nghJ btËÆLnth«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.11.1925

Page 145: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1289Fo muR - 1925 288

ftiyÆšiy, nt©oaJ ó}š nfhZojh‹. ïªj nah¡»aijiamErǤnj, jghš ïyhfh mâfhÇ $kh‹. uhŒ¡F elªj ÉUªâš ïªjãuhkz®fŸ M#uhÆUªjh®fŸ nghY«. rghZ! ï¤jifa bga®tÊfisah “Rauh{a¡” f£áÆdbu‹W TWtJ? ït®fËš 劉d«, ah® vªj bfhŸifia¡ bfh©oUªjnghâY«, ãuhkz‹v‹wJ« x‹WTo¡ bfhŸtj‰bfšyh« fhuz« c¤ânahf nt£ilnaahF«. Ia§fh® kf‹, Ia® kUkf‹, M¢rhÇah® j«ã v‹Wï¥gona mt®fŸ c‰wh® cwÉd® ahtU« r«ãukkhf c¤ânahf§fŸ ahití« bg‰W RfkhŒ thœªâU¡f¢ brŒtij ãuhkzušyhjh® C‹¿ ftÅ¡f nt©L«.

#°o° f£áa® brŒJŸs e‹ikfŸ#°o° f£áa® brŒJŸs e‹ikfŸ#°o° f£áa® brŒJŸs e‹ikfŸ#°o° f£áa® brŒJŸs e‹ikfŸ#°o° f£áa® brŒJŸs e‹ikfŸ

$kh‹. v«.nf. M¢rhÇah® jdJ ãur§f¤âš #°o° f£á#d§fS¡F v‹d e‹ikia¢ brŒJÉ£lJ? mjDilaâ£l§fbsit? vd¡ nf£lh®. ït® 劉d« nf£lJ, ï¡ f£áÆ‹ÛJŸs Jntõ¤âdhš V‰g£lnj v‹W xU th®¤ijÆš gâšT¿Élyh«. Mdhš, m¡f£áahdJ v‹bd‹d e‹ikfis¢brŒâU¡»‹wJ v‹gij Û©L« bghJ #d§fS¡F¡ TWtjhše‹ikí©L vd v©Q»nw‹. ï¡f£á njh‹Wtj‰F K‹ft®‹bk©L MÕ°fbsšyh« ãuhkz m¡uhfukhfî«, ó}šnfhZoahfî«, R¡yh«ghju¡ T£lkhfî« ÃiwªJ ïy§»¡bfh©oUªjJ. bgU«gh‹ikahf, lngjh® ntiybah‹¿š jÉu,k‰w iAnfh®£L #£{, o°oÇ¡ K‹Ó¥, bl¥o¡ fby¡l®, jhášjh®,áu°jh®, Fkh°jh¡fŸ KjÈa rfy c¤ânahf§fS« ït®fŸfhÂahf VfnghfkhfÆUªjd. #°o° f£á njh‹wnt ïªj Éõa¤âš ït®fË‹ bršth¡F Fiwa Mu«ã¤jJ. ãuhkzuš yhjhU«,MââuhÉl®fS« go¥goahf nkny¿ ïªj °jhd§fis¡if¥g‰¿ tU»‹wd®. ãuhkzušyhj #°o° f£á kªâÇfË‹MøÆš mnef °jy °jhgd§fËš f£lha ïytr¡ fšÉnghâ¡f¥g£L tU»wJ. ãuhkzušyhj #°o° f£á kªâÇfË‹fhy¤ânyna ïªJ njt°jhd r£l«, r®tfyhrhiy r£l«, bjhÊyhsÇ‹ mDTy¢ r£l«, ï‹D« gy mÇa e‹ikfŸ brŒa¥g£oU¡»‹wJ. #°o° f£ájh‹ ïªâahÉš cUtfkhdJ«, ÃahakhdJkhd fhÇa§fis¢ brŒâU¡»wJ. ïj‰F xU K¡»a cjhuz«, ïªJkj njt°jhd r£lnkahF«. ï‹D« v‹bd‹de‹ikfis “#°o°” f£á brŒâU¡»wJ v‹gJ $kh‹.v«.nf.M¢rhÇahU¡F¤ bjÇant©Lkhdhš, “#°o°” g¤âÇif Mu«gkhdJ Kj‰bfh©L ïJtiu cŸs ãuâfis¥ gh®itÆL«gonf£L¡bfhŸ»nw‹. m¡»ukkhí«, mdhtáakhfî« X® c©ik

yhf£L«, k‰W« vªj nkilÆY« ngR«nghJ ãuhkzušyhjhÇ‹K‹nd‰w¤J¡F¥ gy¤j rhjdKŸs #°o° f£á¡F ÉnuhjkhŒ¥ngRtâš k£L«ã‹ th§Ftâšiy. ï¥ng®¥g£ltU« X® njrg¡juh«!

M¢rhÇahÇ‹ mâf¥ ãur§f«M¢rhÇahÇ‹ mâf¥ ãur§f«M¢rhÇahÇ‹ mâf¥ ãur§f«M¢rhÇahÇ‹ mâf¥ ãur§f«M¢rhÇahÇ‹ mâf¥ ãur§f«

m¡T£l¤â‹ m¡uhrd®, $kh‹ V. ïuhkrhÄ KjÈahiujh¡»¥ ngádh®. $kh‹ KjÈah® 炙yhªâš xUÉjkhfî«ïªâahɉF tªjJ« ntW Éjkhfî« ngR»‹whbu‹W«,ïtU¡bf‹W 炙yhªâš xU føí«, ïªâahÉš k‰bwhUføí« ïU¡»‹wjh bt‹W« R£o¡fh£o myøakhŒ¥ ngádh®.ït® ï›Éj KiwÆš ngRtj‰F¡ fhuzbk‹dbt‹gJ K‹dnuTw¥g£oU¡»wJ. $kh‹ KjÈah®, 炙yhªâš ngR«nghJ,#°o° f£áÆ‹ bfhŸiffis mo¥gilahf¡ bfh©nl ïªâahnjr¤â‹ ÉLjiyia¥ g‰¿¡ T¿dh®. ï§F tªjJ«, m¡bfhŸiffis¡ bfh©nljh‹, ãuhkz®fË‹ bfhLikfis¤ jf®¤JãuhkzušyhjhÇ‹ ÉLjiy¡bf‹W ngátU»wh®. ãuhkzušyhjr_f¤âDilaî«, Ô©lhjhušyhj r_f¤âDilaî«, Ô©lhjh®fËDilaî« ÉLjiyna njr ÉLjiyba‹gJ mtUilafU¤J. br‹id khfhz¤âš M¢rhÇa®fŸ, r¤âa_®¤âfŸ, Ia§fh®fŸ brŒí« m£^Êa¤ij¡ fhQ« vªj¥ ãuhkzušyhjhÇ‹kdªjh‹ nehfhkÈU¡»‹wJ. ãuhkzuš yhjhÇ‹ jiyt®fŸ, ïªj¥ghG« ãuhkz®fis¥nghš ntõjhÇfsšy. c©ik¡F« nah¡»aij¡F« ghLgL»‹w bgÇnah® v‹gJ ïªj M¢rhÇahU¡F«bjǪnjÆU¡Fbk‹gJ vdJ e«ã¡if. ï¥ãuhkz®fË‹brhšbyh‹W, brabyh‹W v‹gj‰F xU cjhuz¤ij¡ T¿É£LmL¤j ghf¤â‰F¢ bršyyh«. $kh‹fŸ M¢rhÇah®, V.bu§frhÄIa§fh® KjÈat®fË‹ nfhZoÆd®, kªâÇfS«, îthf rigbk«g®fS«, ft®d®fS« M§fh§F â¡ É#a« brŒJ nt©LtdbrŒtij¡ f©oahkÈU¥gâšiy. ïªj bgÇa c¤ânahf°j®fŸ,bghJ #d§fË‹ gz¤ij¥ ãuahz¤ânyna ghâ fʤJ ÉL»‹wh®fŸ vd¡ FiwTWtj‰F« ït®fŸ ã‹th§Ftâšiy. ïj‰bfšyh« fhuzbk‹dbt‹whš, ïªj c¤ânahf°j®fŸ “ir¤jh‹”ft®‹bk©oš ntiygh®¡»wh®fsh«. Mdhš mnj ft®‹bk©oš óûš jǤJŸs j§fŸ ïd¤jhbdhUt‹ c¤ânahf¤âÈUªjhš, K‹ T¿a Phd« nghŒÉL»wJ. #hâ mãkhd« tªJ x‹Wnr®ªJÉl¢ brŒ»wJ. óûš jǤJŸs Ia§fh®fŸ, Ia®fŸ k‰W«vªj ãuhkzdhd nghâY« rÇna, mt® Äjthânah, fh§»u°thânah, ft®‹bk©£ c¤ânahf°jnuh mij¥g‰¿¡

Page 146: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1291Fo muR - 1925 290

m§f§nf nt©lhbk‹W«, vªj ïl§fËš Rygkhf #d§fisVkh‰¿Élyhnkh mªj ïl§fËš j§fŸ føÆdiu ÃW¤â bt‰¿bfhŸtJ« ït®fŸ tH¡fbk‹gJ thrf®fŸ m¿ªjnjahF«.

R¤j¥ bghŒR¤j¥ bghŒR¤j¥ bghŒR¤j¥ bghŒR¤j¥ bghŒ

$kh‹ r¤âa_®¤â vby¡õ‹ fhy¤âš #°o° føahtJmšyJ mij¢ nr®ªj kªâÇfshtJ nj®jš °jhd§fS¡F mngBf®fis ÃW¤jÉšiyba‹W« b#akilªj ãuâÃâfis¤ j§fŸfø¡FŸ ïG¤J¡ bfh©lh®fbs‹W« T¿dh®. ïJ R¤j¥bghŒahd th®¤ijfnsahF«. nj®jÈš #°o° f£áÆd® jFªjmngBf®fis ÃW¤â bgU«gh‹ikahd nth£Lfis¡ bfh©Lbt‰¿ bg‰¿U¡»‹wd®. c©ikia¤ âǤJ¡ TWtâdhšjh‹ïtU¡F mr¤âa_®¤â vd¢ áy® bga® it¤JÉ£ld® nghY«.k‰W« kªâÇfŸ R‰W¥ ãuahz« brŒtânyna bghJ #d§fË‹gz¤ij¥ bgUÄjkhf¢ brytʤJÉ£ldbu‹W TW»wh®. ïJî«mr£L th®¤ijba‹nw TWnth«. kªâÇfŸ, j§fŸ ïyhfhit¢nr®ªj gy n#hÈfis¡ ftÅ¡f¥ gy ïl§fS¡F« nghfhkÈU¡fKoíkh? m§‡d« nghF« nghJ, ãuahz¤â‰bfd¥ gz« brytÊ¡fhkÈU¡f Koíkh? ïbjšyh« r¤âa_®¤âfS¡F¤ bjÇahkš, kªâÇfŸ vy¡õ‹ ãurhu« brŒ»‹wh®fbs‹whš ïJî«mt®fSila ãj‰wšfËbyh‹W vd¤ jŸËÉLjny cáj«.

r¤âa_®¤âÆ‹ å© ng¢Rr¤âa_®¤âÆ‹ å© ng¢Rr¤âa_®¤âÆ‹ å© ng¢Rr¤âa_®¤âÆ‹ å© ng¢Rr¤âa_®¤âÆ‹ å© ng¢R

ïªJ njt°jhd gÇghyd knrhjhit¥ g‰¿ ekJ r¤âa_®¤ângR«nghJ ngáa ng¢R¡fŸ x›bth‹W« mG¤jkhf¡ f©o¡f¤j¡fnjahF«. ïªJ njt°jhd knrhjh mL¤j tU« nj®jY¡bf‹WbrŒa¥g£l Nœ¢á v‹»wh®. xUt® xU fhÇa¤ij¢ brŒjhš mj‰Fm®¤j« ï¥go¢ brŒ»wh®. mt® ntbwh‹W« cUtfkhd ntiybrŒâuhÉ£lhš, ïªj kªâÇfshš ãunah#dnk »ilahbj‹»wh®.kªâÇfŸ j§fŸ njr¤â‰F¢ brŒant©oa e‹ikfŸ vJnth,mitfis e‹F ftŤJ mj‰bf‹W, â£l§fS« r£l§fS«rhjd§fS« V‰gL¤âdhš _®¤â nfhZoah® ïitbašyh«vby¡õ‹ jªâubk‹»wh®fŸ. ï›Éõa§fŸ ahití« C‹¿¡ftÅ¡F«nghJ ït®fË‹ ã¤jyh£l« ï‹dbj‹gJ cŸs§ifbešÈ¡fÅnghš bjÇ»‹wJ.

ahd f£áia¥ g‰¿ khWghlhf¥ ngR»w ït®fŸjhdh Rauh{a¡fhu®!

kÇahij bjÇahj r¤âa_®¤âkÇahij bjÇahj r¤âa_®¤âkÇahij bjÇahj r¤âa_®¤âkÇahij bjÇahj r¤âa_®¤âkÇahij bjÇahj r¤âa_®¤â

$kh‹. r¤âa_®¤â ngáaâš áyt‰iwí« ftÅ¡fnt©L«. ït® v¤jifa kd¥gh‹ikíilat® v‹gJ ïªjÉahr¤â‹ Jt¡f¤ânyna Tw¥g£oU¡»wJ. ït®, fd« gdfšuh#h, [®. gh¤nuh, $kh‹ v. ïuhkrhÄ KjÈah® KjÈat®fis¥g‰¿¡ TW«nghJ, bfhŠrK« kÇahijÆ‹¿ gdfš, gh¤nuh, uhkrhÄKjÈah® v‹W T¿dh®. x›bthUtU¡F« bfsutkhf cŸs uh#h,[®, $kh‹ v‹gd ngh‹witfËU¡f ït® ï¥go¥ ngáaJ jh‹xU Rauh{a¡ f£á¡fhu® v‹w v©z¤âdhnyah? mšyJ ïtU¡F¤ bjǪj ɤij ï›tsî jhdhbt‹gJ ek¡F És§fÉšiy.$kh‹. r¤âa_®¤â, gyjlit 炙yhªJ¡F¥ nghÆU¡»wh®.m§F “kÇahij” ï‹dJ jhbd‹gij ït® f‰¿UªâU¡fnt©L«.炙yhªâš, kÇahijahf¥ ngRtJ, #d§fS¡FÇa Énrõ ïyBz«. ïªâahÉY« ï¥gh‹ik c©L. Mdhš ï«_®¤âÆÅl«jh‹ mªj¡ fy« N‹akhŒ ïU¡»wJ. #°o° f£áÆ‹ jiytuh»agdfš uh#h ïªj eh£o‰F v¤jifa cUtfkhd ntiyfis¢brŒâU¡»‹whbu‹gij bghJ #d§fŸ m¿th®fŸ. Mdhš,Rauh{a¡ f£á njrhãkhÅah»a kÇahija‰w r¤âa_®¤ânah #°o° f£á jiyt®fË‹ ghju£irÆ‹ thiuí« mÉœ¡f nah¡»aijíilatušy. ïÅnaD« _®¤âí« mt® nfhZoÆdU« kÇahijï‹dbj‹gij¡ f‰W¡bfhŸSth®fshf. kÇahij bjÇahjtU«c©ika‰wtUkhd ït®fŸjhdh Rauh{a¡fhu®!

mL¤J tU« r£lrig nj®jšmL¤J tU« r£lrig nj®jšmL¤J tU« r£lrig nj®jšmL¤J tU« r£lrig nj®jšmL¤J tU« r£lrig nj®jš

mL¤J eilbgw¥nghF« r£lrig¤ nj®jšfS¡F Rauh{a¡f£áÆd® bgU«gh‹ikahd °jhd§fS¡F ãuhkzušyhjhiunaÃW¤jnghtjhf¤ j§fŸ f£á¡ T£l¤âš ngáÆU¡»‹wbjd¡TW»wh®. ït® TWtJ bgW« ã¤jyh£lnka‹¿ ntwšy. ï«khâÇTWtjhš ãuhkzušyhjh® VkhªJ nghth®fbs‹gJ IaUilav©zkhdhš, mtUila ò¤â¥ ngh¡F¡fhf eh« ïu§fhJntbw‹d brŒtJ? ãuhkz®fns Rauh{a¡f£áÆ‹ rh®ghf rfy°jhd§fS¡F« Éf£Lbkd eh‹ TW»nw‹. m¥nghJjh‹, bghJ#d§fŸ ah® ÛJ e«ã¡if it¤âU¡»wh®fbs‹gJ bjÇatU«.ãuhkz®fŸ monahnl njhšÉailth®fbs‹gJ m¥nghJbjËthF«. k‰W« v§bf§F j§fS¡F b#a« »il¡fhnjh,

Page 147: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1293Fo muR - 1925 292

Éõk ãurhu«Éõk ãurhu«Éõk ãurhu«Éõk ãurhu«Éõk ãurhu«

$kh‹ r¤âa_®¤â ï‹bdhU Éõa¤âY« bghUªjhjth®¤ijfŸ áy T¿ÆU¡»wh®. mjhtJ “lh¡l® tujuh#&Yî«,$kh‹ thRnjitahî« b#ÆÈš nfœtuF miu¡F«go neÇ£lJïªj kªâÇfË‹ fhy¤ânyna” v‹»wh®. ït® áy âd§fS¡FK‹ghf, lh¡l® tujuh#&Yit Kj‰jlitahf ãuhá»ôõ‹ brŒjj‰F m£nthnf£ b#duyhf m¥nghâUªjt® fhuzÄšiybad¡T¿dh®. r£lßâahd Éõa§fS¡F m£nthnf£ b#dušjh‹,fhuz°jbu‹gij ahtU« m¿th®fŸ. ï«khâÇ Éõa§fS¡F«,kªâÇfË‹ M£á¡F« v›Éj bjhªjKnkÆšiy. m¥goÆU¡fK‹ ã‹ naháahkš, thŒ¡F tªjgo ngáÉLtJ nah¡»akhbt‹W nf£»nw‹. vªj kªâÇahtJ, “lh¡l® tujuh#&Yî«, $kh‹thR njitahî« âd« ï›tsîjh‹ nfœtuF miu¡fnt©Lbkd v§nfahtJ F¿¥ã£oU¡»wh®fsh”bt‹gij $kh‹ _®¤âUR¢ brŒa Koíkh? ïitbašyh« nt©Lbk‹W xUt® ngÇšbf£l v©z« f‰ã¥gj‰F brŒí« bghŒ ãurhunkahF«.

ekJ Ô®khd«ekJ Ô®khd«ekJ Ô®khd«ekJ Ô®khd«ekJ Ô®khd«

ïªj M¢rhÇah®fŸ, _®¤âfŸ, Ia§fh®fŸ ngh‹w ó}šnfhZoÆd® v‹d T¢rš brŒÆD« ãuhkzušyhjhuh»a eh«mitfis yøa« brŒa nt©oaâšiy. mL¤j vby¡õÅše« fø¡F bt‰¿na‰g£l nghâY«, njhšÉ neÇ£lnghâY«rÇna eh« ahU« mij¥g‰¿¡ ftiy¥gl nt©oaâšiy. ekJføÆ‹ neh¡fbkJnth, ekJ yøa« v‹dnth, mt‰iwk£L«F¿ahf¡ bfh©L ciH¥ngh«. m¥nghJ rKjha Ó®âU¤j«nknyh§f eh£o‰F ÉLjiyí« V‰gL«.

Fo muR - f£Liu - 01.11.1925Fo muR - f£Liu - 01.11.1925Fo muR - f£Liu - 01.11.1925Fo muR - f£Liu - 01.11.1925Fo muR - f£Liu - 01.11.1925

Page 148: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1295Fo muR - 1925 294

bršth¡filªJ« ekJ eh£lhiu ml¡»ahs mt®fŸ X® Míjkhfî« ga‹g£L tªâU¡»wh®fŸ. ïj‰Fjhuzkhf ï¢Raey¡T£l¤jh® j§fŸ Nœ¢áahY«, jªâu¤jhY« jh§fns ekJ kjh¢rhÇah®fshfî«, Fy FU¡fshfî«, go¤njh®fshfî« njr e‹ik¡F«,r_f e‹ik¡F« V‰g£l ïa¡f§fS¡F jiyt®fshfî«, murh§f¤ij el¤j mt®fS¡F CÊa®fshíÄUªJ murh§f¤ij el¤â¡bfhL¤J¡bfh©L« k‰W« murh§f¤â‰F x‰w®fshÆUªJ eh£o‹cÆ®ehoia¡ fh£o¡bfhL¤J« M»a ï›tsî fhÇa§fisí«brŒJtUtJ ï¡T£l¤jh®jh‹ v‹gij ï¥bghGJ« fhzyh«.

kfh¤khÉ‹ mã¥ãuha«kfh¤khÉ‹ mã¥ãuha«kfh¤khÉ‹ mã¥ãuha«kfh¤khÉ‹ mã¥ãuha«kfh¤khÉ‹ mã¥ãuha«

Mâfhy¤âš k¡fŸ x‰Wik¡F«, rk¤Jt¤J¡F« rnfhju¤Jt¤J¡F«, étfhU©a¤â‰F«, mÏ«ir¡F« V‰g£l ïa¡f§fS¡F«, rhjd§fS¡F« ï¡T£l¤jhnu ÉnuhâfshÆUªJ j§fŸRae‹ik¡fhfnt mitfis xʤJ njr¤ij ï¡bfâ¡F bfh©Ltªjt®fS« ït®fns jhbd‹gij¢ rǤâu _ykhfî« neÇY«fhzyh«. kfh¤khthš V‰gL¤j¥g£l mÏ«rh j®k¤njhL ToaÉLjiy ïa¡f¤ij Mu«g Kjš ï‹W tiuÆY« gy Nœ¢áfshY« ghHh¡»dt®fŸ ït®fns ba‹gij ahU« kW¡fkh£lh®fŸ.ïij kfh¤kh mt®fns j«Kila ïa¡f« Ó®Fiyªjj‰F¡ fhuz«go¤j tF¥ãd®jh‹! go¤j tF¥ãd®jh‹!! vd¥ gyKiw fj¿ÆU¡»wh®. eh£oš go¤j tF¥gh® ahbu‹gij eh« brhšy¤ njitÆšiy. mšyhkY« bgšfh« fh§»uÌ‹ m¡»uhrd¥ ãur§f¤âš“ ïªâahî¡F ãÇ£oõh® brŒj bfLâiaÉl ãuhkz®fŸ brŒjbfLâ Fiwthdjšy bt‹W kfh¤khnt brhšÈÆU¡»wh®. MjyhšekJehL K‹nd‰w kilanth, ekJ r_f« K‹nd‰w kilanthk¡fŸ ahtU« rk« v‹D« cz®¢á milanth všnyh U« rkkhŒthHnth e«khš V‰gL¤j¥gL« ïa¡f« j§fŸ Nœ¢á ahš bghJk¡fis Vkh‰¿ j§fŸ khatiyÆš f£L¥gL¤â vj‰F« jh§fnsK‹dÂÆÈUªJbfh©L vijí« j§fŸ rîfÇa¤J¡F cgnahf¥gl¡Toa khâÇÆš âU¥ã¡bfhŸS« ea tŠrf®fshd RaeytF¥gh® ifÆš á¡fhkš j¥g tÊnjl nt©L«. m§‡d« eh« tÊnjlhÉ£lhš e« ÉLjiy¡bfd Mu«ã¡f¥gL« vªj ïa¡fK«mj‰fhf e«khš brŒa¥gL« v›Éj âahfK«, mDgÉ¡ f¥gL«v›Éj fZlK« ga‹ juhjnjhL ï¥bghGJ ehÄU¡F« ÃiyikÆY« ï‹D« ÑÊw§f cjÉah» ÉL«. MifÆdhš fhŠÓòu«kfheh£oš TL« bghJ#d¥ ãuâÃâfŸ Rauh{a¤J¡ bf‹nwh njrK‹nd‰w¤â‰ bf‹nwh fUâ VkhªJnghŒ kWgoí« ï¡ T£l¤jhÇ‹ Nœ¢á¡F Msh» mt®fŸ brhšY»wgo elªJ ekJ

jÄH® kfhehL

ekJ ÃiyekJ ÃiyekJ ÃiyekJ ÃiyekJ Ãiy

ï›th©L fhŠÓòu¤âš el¡F« jÄœeh£L 31 - tJ uhéakfhehlhdJ bj‹Åªâa¤ jÄœ k¡fS¡F V‰g£oU¡F« Äfî«beU¡foahd rªj®¥g¤âš TL»wJ. mj‹ K¡»a neh¡f« ekJ ehLRauh{a« bgWtj‰bf‹W brhšÈ¡ bfhŸs¥g£lhY« Rauh{abk‹gJ RakÇahijí« Rna¢irí« cŸs r_f¤J¡F¤jh‹ ga‹gLnkašyhJ m~âšyhjtU¡F Rauh{abk‹gJ« gu uh{abk‹gJ« ɤâahrk‰wnjahF«. bj‹dh£L¤ jÄœk¡fŸ bgU«ghY« RakÇahija‰W Rna¢ira‰W ÄUf§fS¡F«, gøfS¡F«, òG¡fS¡F«, ó¢áfS¡FKŸs RjªâuK«, RahÔdK« ï‹¿nfho¡fz¡fhd k¡fŸ cHštij ahU« kW¡fKoahJ. ït®fË‹bghU£L«,njr KGtâYŸs ït® ngh‹wh® bghU£L« ÉLjiyia c¤njá¤J kfh¤kh fhªâaofshš IªJ tUl§fS¡F K‹Jt¡f¥g£l x¤JiHah ïa¡fkhdJ gšntW fhuz§fshš blšÈÆš M¡f§ F‹¿ ehS¡F ehŸ fU» tªJ gh£dhÉš ntUl‹fisªbj¿ªjh»É£lJ. ïj‹ gydhŒ V‰g£l ÃiyikahdJRna¢irí« RakÇahijí« RthÔdKk‰w r_f¤J¡F mâY«K¡»akhŒ bj‹dh£L¤ jÄœk¡fS¡F K‹ÅY« mâf¡ nftykhd ÃiyÆš bfh©LtªJÉ£LÉ£lJ.

ãuhkz®fŸãuhkz®fŸãuhkz®fŸãuhkz®fŸãuhkz®fŸ

gy MÆu¡fz¡fhd tUl§fshf e«eh£L #d§fbs‹WbrhšÈ¡ bfhŸnthÇnyna xU tF¥gh® j§fSila Raey¤ijnac¤njá¤J bghJ#d§fËilna tF¥ò ɤâahr¤ijí« Jntõ¤ijí« c©L g©Â j§fis ca®ªnjhbu‹W brhšÈ¡ bfh©Lj§fŸ ca®ÉY« thœÉYnk f©Q§ fU¤JkhÆUªJ njr¤ijí«,kj¤ijí«, k‰w r_f§fisí« ghH¡»aJl‹, mªÃa njr¤jh®e«eh£oilna gilbaL¤Jtªj nghbjšyh« j§fŸ e‹ikÆ‹bghU£nl vâÇfS¡F csî brhšÈí« njr¤ijí«, kj¤ijí«fh£o¡bfhL¤J« mt®fËlnk kªâÇ KjÈa c¤ânahf§fŸ bg‰W

Page 149: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1297Fo muR - 1925 296

nt©LkhŒ Äfî« Éda¤Jl‹ nt©o¡ bfhŸS»nwh«.

fhŠÓòu« uhéa kfhehlhdJ fh§»u° mik¥ã‹ Ñœ V‰g£lÉâfË‹ ãufhu« el¤j¥gLkhifahš, eh« miH¡F« tF¥ãšáyU¡F mâš fyªJbfhŸs rªj®¥gnk‰glhJ. Mifahš ïj‰bfd ãu¤ânafkhf X® kfhehL mnj rka¤âš mnj ïl¤ânynaT£o mâš ekJ neh¡f¤â‰F¥ ghLgl K‹ tU« rfyU¡F«MjutË¡f V‰ghL brŒa¥gL«. j‰fhy« ViH k¡fŸ ïUªJtU«fZlÃiyia Ãt®¤â¡f K‹tU« njrg¡j®fŸ midtU«ï«kfheh£oš fyªJ bfhŸth®fbs‹W e«ò»nwh«.

x‰Wik¡ FiwɉF¡ fhuz«x‰Wik¡ FiwɉF¡ fhuz«x‰Wik¡ FiwɉF¡ fhuz«x‰Wik¡ FiwɉF¡ fhuz«x‰Wik¡ FiwɉF¡ fhuz«

uhéa kfheh£oš ãuhkzušyhjhU« czunt©oaJx‹W©L. K¡»akhf uhéa thœÉš ãuhkzU¡F«, ãuhkzušyhjhU¡F« V‰gL»w kd°jhg¤â‰F«, Nœ¢áfS¡F« fhuzkhÆU¥gJ« ãuhkzušyhjhÇš ïªJ Kfkâa »¿°jt r_f§fS¡F ïªJ¡fËš Ô©l¡Toat®, Ô©lhjh® ït®fS¡FŸS«V‰gL« kd°jhg§fS¡F«, x‰WikÆ‹ik¡F« fhuzkhÆU¥gJ« c¤ânahf§fis¥ g‰¿í« bjǪbjL¤j °jhd§fis¥ g‰¿í« cŸs ngh£ofŸjh‹. ïªj¥ ngh£ofŸ xU tifahf KoîbgWkhdhš ãwF ïªâaU¡FŸ v›Éj x‰WikÆ‹ikí«mã¥ãuha ngj§fS« V‰gl¡ fhuznkÆšiy. Mjyhš c¤ânahf Éõa§fËš Mf£L«, k‰W« bjǪbjL¥ò gjÉfËyhf£L«mšyJ ïju bghJ °jhgd§fËyhf£L« mtut®fŸ ï‹Å‹dmsî¡F cÇat®fŸ v‹»w Ô®khd« V‰g£L¥ nghŒÉl nt©oaJ. rhjhuzkhf áy Éõa§fËš kh¤âu« ïªJ¡fS¡F«, kfkâa®fS¡F« cÇikasî V‰g£l ãwF mnef Éõa§fËš ïªJ -Kfkâa - »¿°jt Énuhj§fns bgU«ghY« kiwªJ É£lJldšyhkš, xUtiu xUt® jhœªjt®fbs‹W brhšÈ ml¡»ahSªj‹ikí« kiwªJÉ£lJ. ï¥bghGJ ïªJ¡fËš bgU«gh‹ikahŒ ãuhkz, ãuhkzušyhjh®, Ô©lhjh® v‹»w _‹W bgÇaãÇÉidfŸ ïUªJ tU»wJ. ï¥ãÇÉidfis murh§f¤jhU«,bghJk¡fS« x¥ò¡ bfh©Lkh»É£lJ. mj‰F¤ jFªj Mjhu§fS« V‰g£LÉ£lJ. ï« _‹W tF¥gh®fS¡F« c¤ânahf§fËšï‹Å‹d msbt‹W« bjǪbjL¥ò gjÉfËY« k‰W« bghJ°jhgd§fËY« ï‹Å‹d msbt‹W« V‰g£L¥ nghŒ ÉLnkahdhš tF¥ò¤ Jntõ«, r_f¤ Jntõ«, kj¤ Jntõ« ïitfŸe« eh£il É£nl gwªJ Xo¥nghF«.

e‹ik¡bf‹W Ãid¤J mt®fŸ e‹ik¡F É£L¡bfhL¤J¡bfh©L nghfhkÈU¡F«go eh« v¢rÇ¡if brŒ»nwh«.

ãuhkz® - ãuhkzušyhjh®ãuhkz® - ãuhkzušyhjh®ãuhkz® - ãuhkzušyhjh®ãuhkz® - ãuhkzušyhjh®ãuhkz® - ãuhkzušyhjh®

bj‹dh£oš bghJthf ï¡T£l¤jhiu Ú¡»a bghJ #d§fS¡F ãuhkzušyhjh® v‹w bga® tH§f¥g£L tU»wJ. K¡»akhf ïâš »¿°jt®fŸ, Kfkâa®fŸ, M§»nyh - ïªâa®fŸ KjÈaïªJ¡fsšyhjt®fS« ãuhkzušyhjt®fns. ïªJ¡fS¡FŸS«ãuhkz® Ú§»a k‰wt®fŸ ãuhkz®fshš V‰gL¤j¥g£l gy #hâ¥bga®fŸ brhšÈ¡bfhŸs¥g£lhY« mt®fS« ãuhkzušyhjt®fns. mšyhkY« Ô©lhjhbud¡ T¿¤ bjhl¡Tlhjt®fŸ,gh®¡f¡ Tlhjt®fŸ v‹W jŸË it¤âU¡F« xU bgU« T£l¤jhU« ãuhkzušyhjt®fns. ït®fŸ ahU« eh« nk‰brh‹dãuhkz®fË‹ khatiyÆÅ‹W« j¥ã RakÇahijíl‹ thHnt©Lkhdhš j§fS¡FŸ V‰g£oU¡F« áWáW tF¥ò ɤâahr§fisí« bghUs‰w uhéa mã¥ãuha ɤâahr¤ijí« kwªJÉLtnjhL j§fŸ Rae‹ik¡fhf ãuhkz®fS¡F x‰w®fshfî«, fh£o¡ bfhL¥gt®fshfî« ïU¡F« áWik¡ Fz§fisÉ£L všnyhU« K‹D¡F tunt©Lbk‹w v©z¤Jl‹ Nœ¢áa‹¿ÆY«, JntõÄ‹¿í« kd¥ó®tkhf x‹Wg£L ghLgl K‹tu nt©L«. ït®fSŸ fh§»u°fhu®fbs‹nghU«, khWjšnt©lhjhbu‹nghU« Rauh{a¡ fø¡fhu®fbs‹nghU«, #°o°føba‹nghU«, Rna¢ir¡ fø v‹nghU«, gHa Äjthj¡ føba‹nghU«, bgr©l«ik¡ føahbu‹nghU«, kjhãkhÅfbs‹nghU«, murh§f c¤ânahf°j®fbs‹nghU« M»a gy ãÇÉd®fËU¡»‹wd®. ït®fŸ x›bthUtU¡F« uhéa Éõa¤ânyh kjÉõa¤ânyh jdJ thœî Éõa¤ânyh xUtU¡bfhUt®mã¥ãuha ngjKilat®fshÆUªj nghâY« jh§fŸ všnyhU«ãuhkzušyhjhbu‹gijí«, ãuhkz®fË‹ Nœ¢áfËÅ‹W«,jªâu§fËÅ‹W« Éy» jh§fŸ RakÇahijíl‹ kÅjdhf thHnt©L« v‹»w xnu bghJthd neh¡f¤ij it¤J ghLgLtj‰FxU bghJ ïa¡f¤ij¡ fhz nt©oaJ j‰rka« Äfî« mtáabk‹gij bgU«ghnyh® x¥ò¡bfhŸSth®fŸ. ïij¥g‰¿ e«khY«,k‰W« gy m¿P®fshY« j‰fhy Ãiyikia c¤njá¤J ÔÉukhŒbrhšy¥g£L tªâU¡»wij ahtU« m¿th®fŸ. Mjyhš ï›bt©z¤ij <nl‰¿¡ bfhŸs fhŠÓòu¤â‰F tªJ ïj‰bfd X® jÅkfhehL T£o¤ j§fsJ bfhŸif ï‹dbj‹gijí« uhéa kfheh£oš ãuhkzušyhjh® Ãiyik v‹dbt‹gijí« Koî brŒJbfh©L mªj Koit uhéa kfheh£oš tÈíW¤j xU¥gl

Page 150: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1299Fo muR - 1925 298

kÅjD« ïªâahÉš ïU¡f¡TLkhbt‹gij bghJ neh¡Filax›bthUtU« nahá¡f nt©LtnjhL uhéa kfheh£oš ïijtÈíW¤â mKY¡F¡ bfh©LtU«go brŒant©oaJ njrg¡j®fË‹ flikba‹gij tz¡f¤Jl‹ Û©L« bjÇɤJ¡bfhŸS»nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 08.11.1925Fo muR - jiya§f« - 08.11.1925Fo muR - jiya§f« - 08.11.1925Fo muR - jiya§f« - 08.11.1925Fo muR - jiya§f« - 08.11.1925

ãuhkz®fŸ x¥gkh£lh®fŸãuhkz®fŸ x¥gkh£lh®fŸãuhkz®fŸ x¥gkh£lh®fŸãuhkz®fŸ x¥gkh£lh®fŸãuhkz®fŸ x¥gkh£lh®fŸ

ï«KiwahdJ á¿a bjhifÆduhÆUªJ bgÇa g§ifmDgɤJ¡ bfh©L tU« tF¥ghU¡F bgU¤j ntjidahŒ¤jhÅU¡F«. mj‰fhf ãuhkzušyhjh® áyU¡F«, Ô©lhjh®áyU¡F« yŠr yhtz« bfhL¤jhtJ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«nt©lh«, njr« bf£L¥nghŒÉL« v‹W bghŒaGif mH¢brŒJkhŒkhy¡ f©Ù® ÉL«goí« brŒÉ¥gh®fŸ. ïijbašyh« eh«ftÅ¡f¡TlhJ. VbdÅš mt®fŸ cjÉ Ã‹wîlnd ït®fŸkWgoí« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nt©L« v‹W brhšy tªJÉLth®fŸ. v¥goba‹whš ne‰W j§fS¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nt©Lbk‹W nf£lt®fS« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ijfh§»u° x¥ò¡bfhŸshÉ£lhš eh‹ fh§»uáš ïU¡f kh£nlbd‹W brh‹dt®fS« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ Ô®khd¤ijuhéa¡ T£l§fËš ãnunuã¤jt®fS« ãuhkz®fŸ fhY¡FŸEiHªJ ï‹iwa âd« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nt©lhbk‹WTWtij eh« ãu¤âa£r¤âš fh©»nwh«. cyfKŸs tiuí«ï¡T£l« ïUªJjh‹ tU«. Mjyhš mij¥g‰¿ eh« ftiy¥glnt©oaâšiy.

Ô©lhjh®Ô©lhjh®Ô©lhjh®Ô©lhjh®Ô©lhjh®

ãuhkzušyhj ïªJ¡fSila tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ijÉl Ô©lhj r_f¤â‹ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« Äfî«K¡»akhdbj‹gij eh« nfhòu¤â‹ ÛâUªJ« brhšYnth«.VbdÅš mt®fŸ r_f¥ bgU¡f¤â‰F¤ j¡fgo fšÉÆnyh,c¤ânahf¤ânyh k‰W« gy bghJ thœ¡ifÆnynah mt®fŸK‹ndwntÆšiy. ïj‹ fhuz¤âdhš njr¤âš 5-š xU ghf«#d§fŸ njr ey¤ij kwªJ r®¡fhÇ‹ jait eho m‹Åa kj¤âšnghŒ ÉGªJ ek¡F vâÇfshŒ Kis¤J¡ bfh©L tU»wh®fŸ.RafhÇa¥ òÈfS¡F ïij¥g‰¿¡ ftiyÆuhJjh‹. bghW¥òŸsbghJk¡fŸ ïij¡ ftÅahkš ÉLtJ njr¤Jnuhfbk‹W kh¤âu«brhšYtj‰»šiy. ï‹D« v›tsnth bgÇa ghÉfbs‹Wjh‹brhšynt©L«. Rkh® 25 tUl§fS¡F K‹ghfthtJ ï¢r_f§fS¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« mË¡f¥g£oU¡Fnkahdhšï‹iwa âd« ïªâahÉš ïU¡F« ï›tsî mã¥ãuhangj§fS«, x‰WikÆ‹ikí« ãÇ£oZ bfhL§nfh‹ikí«ãuhkz¡ bfhLikí« ekJ eh£oš ïU¡Fkh? bjUÉš el¡f¡Tlhj kÅjD«, f©Âš bj‹gl¡Tlhj kÅjD«, mtdt‹kj¤ij m¿a¡Tlhj kÅjD«, mtdt‹ bjŒt¤ij¡ fhz¡ Tlhj

Page 151: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1301Fo muR - 1925 300

mJnghynt fh§»uÌY« Ô©lhikia xÊ¡fnt©Lbk‹WÔ®khd« brŒJ É£L mj‰fhfnt âahf« brŒ»nwh«, fZl¥gL»nwh« v‹W brhšÈ¡bfh©oUªjt®fbsšyh«, ãwÉÆdhš #hâɤâahrÄšiyba‹W«,bghJ °jhgd§fËš bghJ¥gz§fËšel¡F« rªj®¥g§fËyhtJ xUt® rh¥ãLtij k‰wt® gh®¤jhšght« v‹W brhšy¡Tlhbj‹W Ô®khd« brŒJ nrukhnjÉ FUFy¤âš FHªijfŸ k¤âÆyhtJ mKY¡F¡ bfh©Ltu¥gh®¤jîlnd, eh‹ v‹d nt©LkhdhY« rh¥ãLnt‹, v§Fnt©LkhdhY« rh¥ãLnt‹, Mdhš FHªijfŸ xUt® gh®¤JxUt® rh¥ãl¢ brhšy kh£nlbd‹W«, xU ãuhkz¡ FHªijrh¥ãLtij xU ãuhkzušyhj FHªij gh®¡Fkhdhš eh‹ xUkhj« g£oÅ »l¥ng‹ v‹W brhšÈ¡bfh©L«, fh§»u°°jhgd§fËš j« gjÉfis uhéehkh¢ brŒJ Xodt®fŸ v¤jidbgaiu¥ gh®¡»nwh«? ï‹D« bgÇa Mrhu Ó®âU¤j¡fhubu‹W«,gŠrk®fS¡F ciH¡»wt®fbs‹W« brhšÈ¡bfh©L,gŠrk®fSl‹ âǪJbfh©L« ïUªj $kh‹ ÓÅthrŒa§fh®ngh‹wt®fbsšyh« kj¤â‰F«, xG¡f¤â‰F« ÉnuhjkhdfhÇa§fŸ jh§fŸ v›tsî brŒJ bfh©lnghâY« Tl, rka« tªjfhy¤âš Ô©lhik xÊa nt©oaJ »ukªjh‹. Mdhš mJï¥nghJ rh¤âa¥gl¡Toa fhÇakšybt‹W brhšyÉšiyah?ïªj¡ fhuz§fshš Û£o§FfshY«, r£lrigfshY«, fh§»uÌdhY« uhéathâfshY« Ô©lhik xÊíbk‹whtJ, Ô©lhj,gh®¡fhj, bjUÉš el¡fhj, m©lhj, nfhÉY¡FŸ EiHahj,j§fSila ntj¤ij¥go¡f¡ Tlhj, rnfhju®fS¡F ÉLjiy»il¤J ÉLbk‹W vâ®gh®¥gJ R¤j K£lhŸjdnk ba‹gJjh‹e«Kila mã¥ãuha«. VbdÅ‹, it¡f¤âš bjU¡fËš el¡f,Ô©lhik Éy¡F kfhehnlh, r£lrig Ô®khd§fnsh, fh§»u°â£l§fnsh ïªj cÇikia th§»¡ bfhL¡fÉšiy. Kothf,bfhŠr« mETy nk‰g£oU¡»‹wbjd it¤J¡ bfh©lhY«r¤âah¡»uf¤â‹ _ykhfî«, kfh¤khÉ‹ cjÉahY« V‰g£lnjašyhkš ntbwh‹¿dhYkšy bt‹gij ahU« kW¡fKoahJ.Mjyhš, ïÅnaD« e« eh£oš Ô©lhik xÊa nt©Lbk‹D«v©z« ahU¡fhtJ ïU¡Fnkahdhš, mt®fŸ r¤âah¡»uf¤ij¤jh‹ fil¥ão¡f nt©oaJ. Ô©lhik xÊ¥gj‰F bghUŸ cjÉbrŒ»wt®fsh ÆUªjhš r¤âah¡»uf¤J¡nf bfhL¡fnt©oaJ.Ô©lhik¡fhf jkJ thœehis m®¥gz« brŒa nt©Lbk‹¿Uªjhš mt®fŸ r¤âah¡»uf¤J¡F¤ jh‹ m®¥gz« brŒa nt©L«.ïjšyhkš ntW v‹d Ãid¤jhY« kªâu¤âš kh§fhŒ ÉGªJÉlhJ. áy rka§fËš kh¤âu« Ô©lhjhnuhL rh¥ã£L

Ô©lhik

br‹id khfhz Ô©lhik kfhehL

br‹idÆš Ô©lhik kfhehbl‹W X® kfhehL br‹w khj«31-ª njâ To‰W. gy bgÇnah®fS«, gy Ô©lhjh®fS« k‰W«gyU« É#a« brŒâUªjh®fŸ. gy fdth‹fŸ, btF c¡ukhfî«ngádh®fŸ. Ô©lhikia Éy¡fnt©Lbk‹W gy Ô®khd§fS«brŒjh®fŸ. ït‰¿dhš Ô©lhik xʪJ ÉLbk‹W, eh«e«òtj‰»šiy. ï›Éj kfhehL ïj‰F K‹ Mrhu¤âU¤j kfhehbl‹w bgauhš v›tsnth elªâU¡»wJ. v›tsnth rh°âuMjhu§fbsšyh« vL¤J¡ fh£l¥g£oU¡»‹wJ. v¤jidnahÔ®khd§fS« brŒa¥g£oU¡»wJ. ït‰¿‹ gydhŒ v‹d elªjJ?Ô©lhik v‹D« bfhLik e« eh£oÈUªJ Ú§» k¡fŸ všnyhU«ãwÉÆš rk« v‹»w cz®¢á guÉ x¤J thH nt©Lkhdhš,$kh‹fŸ. o.É.nrõ»Ç IaU«, o.É#auhfth¢rhÇahU«, kfhnjtrh°âÇahU«, gdfhš ïuh#hî«, gh¤nuhî« ngh‹wt®fŸ Û£o§FT£o cgªahr« brŒJ Ô®khd§fŸ brŒJÉ£L¥ nghtâdhš,xU¡fhY« e‹ik na‰glnt kh£lhJ. mšyhkY«, r£lrigKjÈa ïl§fËš nghŒ c£fh®ªJ bfh©L Ô©lhik bahÊa¤ Ô®khd§fŸ brŒJ g¤âÇ¡iffËš ngh£L ÉLtâdhY« xU¡fhY«e‹ik na‰glnt kh£lhJ. fh§»uÌš Ô©lhik ba‹gJ X®K¡»akhd â£lbkd¥ ngh£L¤ Ô®khd« brŒJ ÉLtâdhY«Koa¡Toa fhÇakšy. ïitfis eh« mDgt¤âš gh®¤jh»É£lJ. ïitfË‹ Tl ïUªJ ntiy brŒ»wt®fns btËnatªjJ« ïj‰F ÉnuhjkhŒ Nœ¢á brŒa Mu«ã¤J ÉL»wh®fŸ.cjhuzkhf Mrhu¤âU¤j¡ T£l§fËÈUªjt®fŸ v¤jidnahng® ï‹iwa¤âd« ãwÉÆš ca®î, jhœî c©L v‹»wtUzháuk j®k¤ij MjǤJ¡ bfh©L tU»wij¥ gh®¡»nwh«.

r£lrigfËš, bghJ¤ bjU¡fËš všnyhU« nghfyhbkd¤Ô®khd« brŒJÉ£L ã‹ mtáaÄUªjhšjh‹ nghfyhbk‹Wmj‰bfhU Éah¡»ahd« brŒJ, bjU¡fËš el¡»wt®fis¥ão¤J¤ j©o¤J¡ bfh©L tUtij eh« gh®¡fÉšiyah?

Page 152: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1303Fo muR - 1925 302

fhŠÓòu« kfheh£L¤ jiyt®

X® ãuhkz® fhŠÓòu« kfheh£o‰F m¡uhrd« t»¡fnt©L bk‹W áy ãuhkz®fS«, áy ãuhkz¥ g¤âÇ¡iffS«mt®fshš M£bfhŸs¥g£l k‰wt®fS« v›tsnth Nœ¢áfS«,jªâu§fS« xG§Ñdkhd KiwfS« brŒJ« filáahf X®ãuhkzušyhjhnu kfheh£L¡F m¡uhrd« t»¡f¤ nj®ªbjL¡f¥g£L¥ nghdij¥g‰¿ ãuhkzušyhjh® ïu©blhUt® jÉuk‰w všyhU« VfkdjhŒ rªnjhõ¥gLth®fbs‹gij eh« brhšy¤njitÆšiy. m¤Jl‹ ïj‰F ÉnuhjkhÆUªj áy® tU¤j¥gLth®fbs‹gij¥ g‰¿í« eh« brhšy¤ njitÆšiy. jÄœeh£oYŸs bkh¤j« 13 Íšyh¡fËš 10 Íšyh¡fns nth£brŒâU¥gjhŒ¤ bjÇatU»wJ. ït‰¿š $kh‹. É.r¡fiu¢br£oahiu br‹idí«, $kh‹. j§f¥bgUkhŸ ãŸisiaâU¢áí« bjǪbjL¤jJ. gh¡» 8 Íšyh¡fËš $kh‹ KjÈahU¡F4 Íšyh¡fS«, $kh‹ V.bu§frhÄ mŒa§fhU¡F 4 Íšyh¡fS«nth£ brŒâU¥gjhf¤ bjÇatU»wJ. $kh‹ mŒa§fhU¡F nth£brŒj ehY Íšyh¡fËš F«gnfhzK« nryK« nr®ªJjh‹ ehYÍšyh¡fshdjhf¤ bjÇatU»wJ. »uk¥go ïªj ïu©L Íšyh¡fŸnth£ilí« bršYgoahf vL¤J¡bfh©lJ bfhŠrK« xG§fhfhJ. VbdÅš, nry« Íšyh nth£lhdJ m¡uhrd¤ nj®jY¡fhfV‰g£l Û£o§F r£l¥go brŒa¥g£ljšy bt‹W«, îthf rigbk«g®fS¡F neh£O° bfhL¡fhkš ahnuh ïu©Lng® nr®ªJ jªâbfhL¤JÉ£ljhf X® îthf rig bk«g® MnBã¤âUªjh®. ïj‰Fnry« Íšyh fh§»u° fÄ£oah® v›Éj xG§fhd gâY« TwntÆšiy. ïij¥g‰¿ ek¡F¡ ftiyÆšiy v‹W É£LÉ£lhY«,mt®fSila nj®ªbjL¥ãš F¿¥ghf X® bga® ïšyhkš gybga®fŸ ágh®° brŒa¥g£ljhf¤ bjÇatU»wJ. m¥goÆU¡fmij bršYgoíŸsjhf¡ fUâ mâY« $kh‹. V.bu§frhÄIa§fhut®fS¡F mij¢ nr®¤J¡bfh©lJ v¥go xG§fhFnkhbjÇaÉšiy. mšyhkš, F«gnfhz¤âš Íšyh fh§»u° fÄ£ona»ilahJ. Íšyh fh§»u° fÄ£o m¡uhrduhÆUªj fdthidxUt® f©L khfhz¡ fÄ£o¡F¤ jiyt® nj®jš brŒjh»

ÉLtâdhnynah, rk khŒ c£fhUtâdhnynah, mt®fis¤bjh£LÉLtâdhnynah Ô©lhik xʪJnghfhJ. ek¡F¤ bjÇav¤jidnah bga® Ô©lhjt®fSl‹ rßu r«kªj« it¤J¡bfh©oU¥gt®fS«, Ô©lhjh® rh¥ã£l v¢áš gh¤âu¤âškJghd« brŒ»wt®fS«, Ô©lhjhÇl¤âš moikfshÆU¥gt®fS«, mt®fËl¤âš TÈ¡ fhu®fshÆU¥gt®fS« mªj rka«Ô®ªjJ« j§fis ca®ªj #hâ¡ fhu®fbs‹Wjh‹ brhšÈ¡bfhŸS»wh®fŸ. MifÆdhš Kothf, Ô©lhik xÊtJ jh‹ ekJnjr¤â‹ ÉLjiy¡F K¡»a rhjdbk‹W«, mj‰fhf ciH¥gJ«,r¤âah¡»uf« brŒtJªjh‹ njrÉLjiy¡F ciH¥gbj‹W«, eh«cWâahf¢ brhšY»nwh«. ïj‰fhf, khatu« $kh‹ fh®Foá‹idah ãŸis jiyikÆš Ô©lhik Éy¡f r¤âah¡»uffÄ£oba‹W xU r§f« °jhã¡f¥g£oU¡»wJ. c©ikahdâahf¤â‰F«, fZl¤â‰F« ijÇaKŸst®fŸ mâ‰nr®ªJ,v§bf§F Ô©lhj, bjUÉš el¡fhj, nfhÉY¡FŸ bršyhjbfhLikfŸ ïU¡»‹wnjh m§f§F m»«rh j®k¤njhL, r¤âah¡»uf« brŒJ MÆu¡fz¡fhd rnfhju®fŸ áiw¡F¢ bršynt©L«.ïJ Éõa¤âš r®¡fhU¡F«, t®zháuk j®ÄfS¡F« eh« x‹W«É¤âahr« f‰ã¡fKoahJ. ïu©L ngU« ek¡F vâÇfshŒ¤jhÅU¥gh®fŸ. ã‹D«, r®¡fhiuÉl ãwÉÆš ca®ªjtbu‹Wv©Â¡ bfh©oU¡F« ãuhkz®fns, e«Kila Énuhâfbs‹WbrhšYtJldšyhkš ³ ãuhkz®fisÉl ïJ Éõa¤âšr®¡fhuh® bfhŠr« nkyhdt®fbs‹WTl brhšYnth«. ï¥go¢brhšYtJ F‰wbk‹W ahuhtJ brhšYth®fnsahdhš mt®fiseh« jhœªjt®fbs‹nghU¡F«, Ô©lhjt®fS¡F« Jnuh»ba‹WmiH¡f ã‹th§fkh£nlh«.

Fo muR - Jiz¤ jiy§f« - 08.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiy§f« - 08.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiy§f« - 08.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiy§f« - 08.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiy§f« - 08.11.1925

Page 153: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1305Fo muR - 1925 304

fø nt‰WikÆ‹¿ $kâ bgr©likah® cŸgl ahtU¡F«miH¥ò¡ foj« mD¥g nt©Lkhí« mâš všyh¡ føahÇlK«jh« m‹ghŒ, rkurkhŒ elªJbfhŸtjhfî« vGâ mD¥gnt©LkhŒ¡ nf£L¡bfhŸS»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.11.1925

É£ljhbt‹W nf£lnghJ, ï§F Íšyh fh§»u° fÄ£ona »ilahbj‹W«, Mjyhš bjǪbjL¡f Koahbj‹W« brhšÈ É£lh®.mšyhkš, fhŠÓòu« kfheh£L cgruiz¡ fÄ£oah® bjÇɤâUªjfhyhtâah»a m¡nlhg® khj« 20-ª njâ tiuÆY« F«gnfhz«“Íšyh fh§»u° fÄ£oÆÈUªJ” ahUila bgaU« xG§fhfnthj¥ghfnth m¡uhrdhâgâ °jhd¤J¡F mD¥ã¡f¥glntÆšiy.ïªj ÃiyikÆš F«gnfhz« nth£ bršYgoba‹W«, mij$kh‹ bu§frhÄ mŒa§fhU¡F¢ nr®¤J fz¡F¥ gh®¡f¥g£oU¥gjhÆUªjhš, ï›Éj¤ nj®jšfis #d¥ãuâÃâ¤tnj®jby‹W« xG§fhd nj®jšfbs‹W« v¥go bghJ #d§fŸÃid¡f¡ TL«? jhia¡ bfh‹wtD¡F« CÇš ghâ¥ng®nrUth®fbs‹w gHbkhÊnghš Ra e‹ikÆ‹ bghU£L x¤JiHahikia xʤJ¤ njr¤ij¥ ghHh¡»dt®fS¡F«, r®¡fhU¡Fmoikah» njr¤ij¡ fh£o¡ bfhL¤J j§fŸ ãŸis F£ofS¡Fc¤ânahf« r«ghâ¤jt®fS¡F«, kfh¤khÉ‹ bgaiu¢ brhšÈ¡bfh©L âd¥go rhuha« KjÈa kJghd« ɉ»wt®fS¡F«,K‹dÂÆÈU¡F« T£l¤ij¢ nr®ªj $kh‹ V.bu§frhÄmŒa§fhU¡F« 4 nth£; njr e‹ikÆ‹ bghU£L x¤JiHahikÆ‹ fhuzkhŒ j‹idna âahf¥gL¤â¡ bfh©L ViHfË‹bghU£L«, bjhÊyhs®fË‹ bghU£L« jdJ Raey¤ij kwªJyB¡fz¡fhŒ r«ghâ¡f¡Toa c¤ânahf§fisí«, bjhÊiyí«ÉL¤J njrnk K¡»akhdbjd¡ fUâ, jkJ clš, bghUŸ, MÉ_‹iwí« kd¥ó®tkhŒ m®¥gzŠ brŒj c©ik âah»fËbyhUtuhd $kh‹ âU.É.fÈahzRªâu KjÈahU¡F« eh‹F nth£v‹W brhšnthkhdhš, njr¤âš xG¡f«, c©ik, gF¤j¿îïU¡»‹wbj‹W v¥go¢ brhšy¡TL«? v¥gonah, $kh‹KjÈah® bjǪbjL¡f¥g£L É£lhbu‹W brhštjhš, ïÅ ïij¥g‰¿¡ »sw nt©oa mtáaÄšiy.

fhŠÓòu« kfhehlhdJ xU Éj¤âš Äfî« K¡»akhd kfhehbl‹nw brhšy nt©L«. VbdÅš br‹w tUl« eilbg‰wâUt©zhkiy kfhehlhdJ ãuhkzušyhjhUila Ãiyikï‹dbjd cz®tj‰F mETykhÆUªj nghâY«, fhŠÓòu«kfheh£oš ãuhkzušyhjhUila flik ï‹dbjd îzaŠbrŒant©oajhÆU¡F«. Mjyhš kfheh£L¡F ãuhkzušyhj fh§»u°thâfŸ ahtU« É#a« brŒtJ mtáakhŒ ïU¥gnjhL kdrhøKjÈa vªj¡ fhuz§fshyhtJ fh§»uÌš bk«g®fsšyhâUªJnjr K‹nd‰w¤âY«, ãuhkzušyhjh® r_f K‹nd‰w¤âY«,ftiyíŸs x›bthU ãuhkzušyhjhU« É#a« brŒant©oaJmtáakhÆU¡»‹w goahš mªj¥go É#a« brŒtj‰F, m¡uhrd®

Page 154: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1307Fo muR - 1925 306

RnjrĤâuÅ‹ á‹dò¤â

ehsJ 1925-« ́ m¡nlhg® µ 30-« ² RnjrĤâu‹ 4-tJg¡f« 3- tJ g¤âÆš ‘ j®k brh¤âÈUªJ fø¥ ãurhukh’ “eh«vâ®gh®¤jgo #%uhf fhÇa§fŸ el¡»‹wd ” v‹w thrf¤â‹bjhl®¢áahf “ïªJkj j®k brh¤J gÇghyd r£l« #°o° f£ákªâÇ ãothjkhf ïa‰¿aJ” gÇR¤jkhd neh¡fKl‹ brŒa¥g£ljhf brhšy¥gLtjhdJ vy¡õD¡F X® K¡»a¡ fUÉahfbrŒa¥g£oU¡»wbj‹W Ãu«ãa mDnghf« bg‰w Ã%g®brhšY»‹wh®.

mj‹ c©ikahbjÅš ³ r£l¥go ÃaÄ¡f¥g£l fÄõd®fËš xUtuh»a $kh‹ ã.É.eluh# KjÈah® mt®fŸ áy âd§fS¡F K‹ nfhaK¤ö® lî‹ AhÈš $kh‹ M.r«gªj KjÈah®B.A.,B.L. mt®fŸ jiyikÆ‹ Ñœ áy bghJ °jhgd§fËÈUªJfÄõd® mt®fS¡F cgrhu¥ g¤âu« go¤J¡ bfhL¡F« fhy¤âšfÄõd® $kh‹ KjÈah® mt®fŸ Ãfœ¤âa brh‰bghÊÉ‹rhukhtd :-

“ïªJkj j®k gÇghyd rigfËY«, Mya§fËY« k‰W«bghJ °jhgd§fËY« elªJ tªj m¡»uk§fisí«, el¡»‹wm¡»uk§fisí« vL¤Jiu¤J ï¥ng®¡bfh¤j ÔabrašfŸ ïÅelthâU¡F« bghU£L«, eilbgw nt©oaitfŸ »uk¥goel¤â it¡F« bghU£L« ï¢r£l« M¡f¥g£lnja‹¿ ïj‹brh¤âÈUªJ r®¡fh® bfhŸisao¤J¡ bfh©L nghfnt©Lbk‹»w bf£l v©z¤âdhš brŒa¥g£ljšy bt‹W«, ïj‰fhf#d§fS« Toa tiu x¤JiH¡f nt©L«” v‹W« nf£L¡bfh©L j‹ brh‰bghÊit ÃW¤â¡ bfh©lh®.

Mdhš 30 .10. 1925 - š RnjrĤâuÅš btËtªj Éahr¤ij¡ftÅ¡FÄl¤J, Mâfhy« bjh£L Vfnghfkhf nfŸÉ nf£ghÇ‹¿mDgɤJ tªjJkšyhkš bjY§F ghiõÆš br¥ò« gHbkhÊ¡»z§f “Û¡F¢ N¥ò eh¡F nk¥ò” v‹W brhšY»w goahfÃntjd¤ij áy Mya§fËš RthÄ¡F¡ fh©ã¤J«, fh©ãahkY« Tl bfhŸisao¤J¤ â‹w nfhÉš bgU¢rhËfS¡F«,mt®fS¡F Vtšfhu®fshf mt®fË‹ Ñœ tÆW ts®¤J tªjgÂahs®fS¡F«, ït®fS¡bfšyh« nkšg£l mªj°âšïUªJ bfh©L mt®fŸ ïZl«nghY« j§fŸ ïZl« nghY«

fhŠÓòu« jÄH® kfhehLfŸ

fhŠÓòu¤âš 31 - tJ uhéa kfhehL ehsJ et«g® khj« 21,22 -ª njâfshd rÅ, PhƉW¡»HikfËš br‹id etr¡âMáÇa® $kh‹ âU.É.fÈahzRªju KjÈahut®fŸ m¡»uhrd¤â‹ Ñœ TL«.

mJ rka« r®t føah®fS« ml§»a ãuhkzušyhjh®kfhehblh‹W« TL«.

ãuhkzušyhjh® K‹nd‰w¤âš fÇrdKŸs jÄœ eh£L¥ãuhkzušyhjh® midtU« tªâUªJ, j§fsJ K‹nd‰w¤â‰fhdxU â£l¤ij¡ fhzî«, mij¢ rÇtu mKY¡F bfh©L tuî«,V‰ghL brŒa ntQkhŒ¡ nf£L¡ bfhŸS»nw‹.

ïJ Éõa¤âš x›bthUtU« j§fŸ uhéa mã¥ãuha ngj§fhuzkhfthtJ, brhªj mrîÇa§ fhuzkhfthtJ myøakhŒïUªJÉlhkš f©o¥ghŒ tunt©LkhŒ kWgoí« Éda¤Jl‹nf£L¡ bfhŸS»nw‹.

Ô©lhikia xÊ¡f nt©oaJ ãuhkzušyhjhU¡F Äfî«K¡»akhdbjhU fldhF«. VbdÅš, Ô©lhjh®fË‹ K‹nd‰wªjh‹ ãuhkzušyhjh®fË‹ K‹nd‰wkhF«. Ô©lhjh®fË‹J‹gªjh‹ ãuhkzušyhjhÇ‹ J‹gkhF«.

Ô©lhik xÊtj‹ _ykhŒ¤jh‹ ãuhkzušyhjh® fil¤njw Koí«. Ô©lhik xÊtj‹ _ykhŒ¤jh‹ ehL Rauh{akilí«. Mjyhš Ô©lhik Éy¡»š ftiyíŸst®fS«, Ô©lhjhbu‹W brhšy¥gLgtU« mtáa« fhŠÓòu¤â‰F tªJ mj‰bf‹W X® kfhehL T£o fhÇa¤âš gy‹ ju¤j¡f â£l§fis¡ fhznt©Lkhí« nf£L¡ bfhŸS»nw‹.

<nuhL <.bt.uhkrhÄ<.bt.uhkrhÄ<.bt.uhkrhÄ<.bt.uhkrhÄ<.bt.uhkrhÄ15.11.25

Fo muR - nt©LnfhŸ - 15.11.1925Fo muR - nt©LnfhŸ - 15.11.1925Fo muR - nt©LnfhŸ - 15.11.1925Fo muR - nt©LnfhŸ - 15.11.1925Fo muR - nt©LnfhŸ - 15.11.1925

Page 155: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1309Fo muR - 1925 308

bgwhâU¡Fbk‹W v©Q»nw‹ vd $kh‹ V.r©KfRªju«ãŸis vGJ»wh®.

F¿¥ò F¿¥ò F¿¥ò F¿¥ò F¿¥ò :

nk‰f©l Éahr« nfhaK¤ö® $kh‹ V.r©KfRªju«ãŸisat®fshš, RnjrĤâuD¡F mD¥g¥gl, m¥g¤âÇifïij¥ ãuRÇahJ âU«g mD¥ãÉ£ljh«. g¤âÇifbah‹¿š jhWkhwhd Éra« VnjD« tUkhÆ‹, mij kW¤J¡T¿ vGj¥gL«Ã%g§fis¥ ãuRÇahJ âU¥ã ÉLtJ g¤âÇif el¤J« bfhŸif¡nf ÉnuhjkhF«.

Éf, ekJ nea® F¿¥ãL« RnjrĤâu‹ Ã%giu¥ ngh‹wgy® m¥g¤âÇif¡F Ã%g®fshÆU¡»‹wd®. ït®fŸ mnah¡»a¤jdkhfî«, á‹d ò¤â¡ bfh©L«, c©ikia¤ âǤJ« Ç¥ngh®£brŒtij eh« gy jlitfËš f©o¤âU¡»nwh«. 劉d« f©o¥gâš fod gj§ bfh©oU¡»‹wbjd áy® TW»‹wd®. ï¤jifaÃ%g®fS¡F eh« cgnah»¡F« th®¤ijfŸ jFâjhdh mšyJï‹D« mâf¡ fod gj« nt©Lkhbt‹D« Éõa¤ij¥ bghJ#d§fns îza« brŒJ bfhŸS«go nf£L¡ bfhŸS»nwh«.

Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 15.11.1925Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 15.11.1925Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 15.11.1925Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 15.11.1925Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 15.11.1925

fhÇahâfis el¤â¡ bfh©L« âUo¡ bfh©L« ïUªj á‰áybghJ °jhgd§fË‹ c¤ânahf°j®fS¡F«, ³ r£lkhdJmUtU¥ig¡ bfhL¡f ToanjahF«. ï›tU¤j« fhuzkhfføfis x‹nwhblh‹W ïiz¤J xUtU¡bfhUt® kd¤jh§fiy í©L g©Â ã‹dhš kh¢rÇa¤ijí« c©Lg©Â it¤JmitfS¡ »ilÆš j§fSila “rh© tÆW ts®¡f ryh« nghL«Fyh«fŸ” neÇš gh®¤jt‰iw vGjhJ Vnjnjh jhWkhwhf vGj¤jiy¥gL»‹wh®fŸ. ït®fisí« g¤âÇif Ã%g®fshf¡bfh©l g¤âÇiffS¡F vªj¡ fhy¤âš, vªj neu¤âš, vªjÉahr¤ij¡ bfh©nlD« g¤âÇif¡F ïilôW Éis¤JbfL¤JÉLth®fnshbt‹»w rªnjf« v« ngh‹w g¤âÇifthá¡F« Ĥâu‹ nea®fS¡F c©lhtJ rf#nk.

mšyhkY« ekJ ÉnuhâfŸ v‹bd‹dnth Nœ¢á brŒtjhfî« mijí« v⮤J¥ nghuhl všnyhUila x¤JiH¥igí«nt©Ltjhfî« k‰W« gythwhfî« $kh‹ eluh# KjÈah®mt®fŸ ngáajhf¤ bjÇ»wJ v‹»wh®. nkšf©l thrf¤â‹gogh®¡FksÉš ³ Éahr¤ij vGâa Ã%g® jh‹ neÇš m¥ãur§f¤ij¡ nf£fhkY«, Mdhš ahnuh xUt® brhšy¡ nf£L« mij¡bfh©L j‹Dila Ú©l fhy mDgt¤âÈUªJ bjǪJ bfh©lÉõa§fËš bfhŠr« fyªJ« Éahr« tiua Mu«ã¤JÉ£lh®nghY«. mjhtJ “òÈia¡ f©ltiu¡ f©L fy§»a fš beŠr®nghY«” vd¢ br¥ò« gHbkhÊ¡ bfh¥ghf¤ njh‹¿É£lh®.

Éf, njt°jhd gz¤âš #°o° f£áÆ‹ rh®ghŒ ãurhu«brŒtJ« njt°jhd r£l¤â‹ neh¡f§fËš x‹whbtd¤ bjÇant©Lbk‹W« X® mâfhÇ njhuizÆš vGâíŸst® ³ j®k¢brh¤J¡fis “c¤ânahf nt£il¡fhu®fis¡ ” bfh©l xU føah® JZãunahf« brŒtij eh£lh® mG¤jkhf f©o¡f flik¥g£oU¡»wh®fŸ v‹W« ï‹D« v‹bd‹d Égßj§fŸ el¡f¥ngh»‹wdnth m¿nah« v‹W« kdkhdJ ieªJ ieªJ JU«ònghš ïUªj ânuf« ö©nghyhf å§fî« fjW»‹wh®!

c¤ânahf nt£il¡fhu®fis¡ bfh©l føah® v‹gjhfmt® brhšY« Éõa¤âÈUªJ ftŤjhš mtU¡nf X® rhjhuzc¤ânahf« »il¡f¥ bgwhâUªj ÃiyikÆdhnyh mšyJmtUila cwÉd®fŸ, e©g®fŸ vt®fS¡nfD« c¤ânahf§fŸ »il¡fhâUªj tU¤j¤âdhnyh jh‹ á¤j RthÔdÄHªjÃiyikÆš kdâYâ¤j ÃiyikÆš, kdâš câ¤jt‰iwbašyh« bfh£o¡ Fiw Tw Mu«ã¤JÉ£lh®. ï›Éj« mr«ghÉjkhfî«, mehfßfkhfî« Ã%g¤ bjhÊiy el¤â¡ bfh©L tU«eg®fis Ã%g nea®fshf it¤J¡ bfh©oU¥gjhdJ RnjrĤâuD¡F X® bgU§ Fiwnaah«.

Mjyhš, ïÅ tU§fhy¤âš ïJ ngh‹w r«gt§fŸ eil

Page 156: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1311Fo muR - 1925 310

f®dš bt£{ î£ Jiu ïªâa®fŸ ï‹dK« j§fS¡F nt©oaJv‹d ( Rauh{a« ) bt‹gijna bjǪJ bfhŸsÉšiyba‹Wbrh‹dh® nghY«! )

kfh¤kh fhªâkfh¤kh fhªâkfh¤kh fhªâkfh¤kh fhªâkfh¤kh fhªâ

kfh¤kh fhªâaofŸ ït‰iwbah‹iwínk Rauh{abk‹WfUjntÆšiy. ï›Éj Rauh{a§fËš vJ tÇD«, ekJ eh£ošï¥nghJŸs fZl§fŸ vJî« khwnt khwhbj‹gJ mtUilamã¥ãuha«. ï¥nghJ Rauh{aÄšiyba‹W brhšYtj‰f¿F¿ahf ïU¥gJ :-

1. k¡fŸ RakÇahijÆšyhkY«, rk¤JtÄšyhkY« xUt‹ca®ªjt‹, xUt‹ jhœªjtbdd¢ brhšÈ¡bfh©L,bgU«gh‹ikahd kÅj®fis Ô©lhjh®fbs‹W xJ¡»,ïÊthd ÄUf§fËY« nflhŒ kâ¤J, kÅj RjªâuÄšyhkš bfhLik¥gL¤â it¤âU¥gJ.

2. âd« xUntis¡ fŠá¡F« tÊÆšyhkY«, j§fŸ khd¤ij¡ fh¡f MilÆšyhkY« nfho¡fz¡fhd #d§fŸg£oÅahY«, khdhãkhd¤jhY« rhtJ.

3. njr¤âš bgU«gh‹iknahuhd bjhÊyhËfŸ j§fS¡F¤bjhÊÈšyhkš, j§fŸ étd¤â‰fhf vJî« brŒa xU¥g£L étd¤â‰fhf mªÃa eh£L¡F¢ br‹W ïÊthŒthœªJ khŒtJ.

4. ekJ njit¡F nt©oa rfy t°J¡fS« mªÃa eh£oÈUªJ tUtjhŒ V‰g£L mj‹ bghU£L ekJ bršt§fŸbtËehLfS¡F¥ nghŒ ekJ ehL jǤâu¤âš _œ»¡bfh©L nghtJ.

ï¤ahâ bfLâfŸ e« eh£il É£L v‹W mfYnkh m‹Wjh‹ ekJ ehL Rauh{a« bg‰w ehL MFnkašyhkš mªÃa®fŸmurhø brŒí§ fhuz¤âdhnyna Rauh{aÄšiy ba‹W brhšÈÉlKoahbj‹W«, kfh¤kh fhªâ mo¡fo fj¿ tUtnjhL, ï›ÉjRauh{a¤ij milant x¤JiHahikiaí«, fj®, Ô©lhik,kJÉy¡F KjÈa îkhz¤ â£l¤ijí« cgnjá¤jh®.

Rauh{a«

Rauh{abk‹D« gj« ekJ eh£oš bgU«gh‹ikahŒx›bthUtU¡F« j§fŸ j§fŸ Raey¤J¡nf ga‹gL¤j¥g£LtUtnjhL, ghku #d§fŸ mij m¿ahjgo RafhÇa¥ òÈfshšNœ¢áfŸ brŒa¥g£L tU»wJ. Rauh{abk‹gij¥ gy® gythwhfÃid¤J¡ bfh©oU¡»wh®fŸ. âUl®fŸ jh§fŸ âULtij¥ ãw®ftÅahkš É£LÉLtJjh‹ Rauh{abk‹W Ãid¡»wh®fŸ. áiwÆÈU¡F« ifâfŸ j§fis btËÆš É£L ÉLtJ jh‹ Rauh{abk‹W Ãid¡»wh®fŸ. Fofhu®fŸ jh§fŸ jhuhskhfî«, Éiyeakhfî« nt©oa msî Fo¡f trKŸsjhŒ fyhš tÇ vLg£L¥nghtJjh‹ Rauh{abk‹W Ãid¡»wh®fŸ. ghku #d§fŸ gy®ïªâahit É£L btŸis¡fhuiu Éu£o ÉLtJ jh‹ Rauh{abk‹W Ãid¡»wh®fŸ. ViHfŸ %ghŒ 1-¡F 8 go mÇá ɉgJjh‹Rauh{abk‹W Ãid¡»wh®fŸ. jǤâu®fŸ gz¡fhu® brh¤J¡fisbašyh« ãL§»¤ j§fS¡F¢ rÇ rkhdkhŒ¥ g§»£L¡ bfhL¥gJjh‹ Rauh{abk‹W Ãid¡»wh®fŸ.

ïitbašyh« m¿ahikahš Ãid¥gjhf it¤J¡ bfh©lhY« m¿ªjt®fŸ, go¤jt®fbs‹nghnuh btŸis¡fhu® c¤ânahf§fisbašyh« jh§fns mDgɤJ¡ bfh©L 500, 1000, 5000, 10000%ghŒ r«gs« bgWtJjh‹ Rauh{abk‹W Ãid¡»wh®fŸ.

ca®ªnjh®fbs‹»w ãuhkz®fnsh ghku #d§fis¡bfh©L »s®¢á brŒÉ¤J ³ r«gsKŸs r®¡fh® c¤ânahf§fisí«, gjÉfisí« jh§fns bgWtJ«, jh§fŸ ãwÉÆšca®ªjt®fŸ k‰wt®fŸ jhœªjt®fbs‹gij ÃiyÃW¤â, Mâ¡f«bgWtJjh‹ Rauh{abk‹W Ãid¡»wh®fŸ.

uh#jªâÇfbs‹nghU«, uhéathâfbs‹nghU«, ÓikÆÈUªJ gh®Èbk©lh® _y« ek¡F tH§f¥gL« áy mâfhu§fisí«, gjÉfisí«jh‹ Rauh{abk‹W Ãid¡»wh®fŸ. fh§»uÌšj‰fhy« ãujhd °jhd« t»¥gjhŒ¢ brhšy¥gL« Rauh{a¡ føahbu‹nghU«, murh§f¤jhÇlÄUªJ vijahtJ bgWtij¤ jh‹Rauh{abk‹W brhšÈ¡bfh©oU¡»wh®fŸ. ( ït‰iwbašyhk¿ªJjh‹ 炙yhªâš $kh‹ r¤âa_®¤âÆ‹ ãur§f« nf£l

Page 157: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1313Fo muR - 1925 312

gjÉfS« ïªâaU¡F¡ bfhL¥gbj‹»w Ó®âU¤j« bgwhkÈUªâU¥nghnkahdhš, ïªJ - K°è« r©ilfS« ãuhkz® - ãuhkzušyhjh® føfS« c£ãÇî Jntõ§fS«, V‰g£oU¡Fkh ?

Rauh¢a¡ føba‹W X® fø V‰g£L bjŒåf ïa¡fkh»akfh¤khÉ‹ ïa¡f¤ij¡ Fiy¤J, c¤ânahf nt£ilahl K‹tªâU¡Fkh? ³ Ó®âU¤j§fbs‹D« uhéa Rjªâu§fŸ bfhL¡FK‹ 70 nfho %ghahf ïUªj tÇ, ï¥nghJ 150 nfho %ghahf kh¿ÆU¡Fkh? 24 nfhoahfÉUªj ïuhQt¢bryî ï‹W 60, 70 nfhoahfkh¿ÆU¡Fkh?

murh§f¤jhÇlÄUªJ bg‰w Ó®âU¤j« v‹D« Rauh{a¤jhyšyth ï›Éj fZl§fŸ Éisªjd. kfh¤khÉ‹ Ó®âU¤jkh»aîkhz¤ â£lbk‹D« Rauh{a¤ij¥ bg‰¿U¥nghnkahdhš,ï¡bfLâfŸ ek¡F tªâU¡Fkh ? Rauh{a¡ f£áah® nfhU»wgoï‹DbkhU Ó®âU¤jbk‹D« Rauh{a« r®¡fhuhš bfhL¡f¥g£lhš, ekJ fâ v‹dthF«? ï‹D« v›tsî nfho %ghŒ tÇmâfkhF«? v›tsî #h⢠r©ilfS«, tF¥ò¤ Jntõ§fS«tsU«.

eh¡»š CW« j©Ù®eh¡»š CW« j©Ù®eh¡»š CW« j©Ù®eh¡»š CW« j©Ù®eh¡»š CW« j©Ù®

ïªj Ó®âU¤j§fË‹ gydhš V‰g£l c¤ânahf§fŸ jhnd,ï‹iwaâd« $kh‹fshd á.ã. ïuhkrhÄ IaU«, kfkJC°khD«, uhkuha çfU«, gh¤nuhî«, átPhd« ãŸisí«Mbsh‹W¡F khj« 5,500 %ghŒ åj« r«gs« v‹D« bgauhšbfhŸisao¥gJ«, jÅ t©oÆš ãuahz« brŒtJkhÆU¡»wJ.

ïij¥ gh®¤J¥ bghW¡fhkš, $kh‹fŸ $ÅthrŒa§fh®eh¡»Y«, V. bu§frhÄ Ia§fh® eh¡»Y«, r¤âa_®¤â eh¡»Y«C¿d j©Ù® jhnd - ekJ eh£oš Rauh{a¡ f£áahŒ¡ »s«ã,njr¤ijí« r_f¤ijí« ghHh¡»¡ bfh©L tU»wJ.

ïªj c¤ânahf§fŸ ïªâa k¡fS¡F å© bj©l¤J¡fhf¤jhnd! “Fiy¡F« ehŒ¡F vY«ò nghLtJnghš” murh§f¤jhuhš åá v¿a¥g£oU¡»wJ! ïªj c¤ânahf§fshš, ViHfŸjiyÆš if it¤J tÇia ca®¤â, tNšbrŒJ MÆu¡fz¡fhd%ghŒfis xUáy® mDgÉ¥gjšyhkš ntbw‹d ãunah#d«?ï›î¤ânahf§fËšyhj fhy¤âš uh#h§f« el¡fÉšiyah?

mªj uh#h§f¤â‰F«, ïªj uh#h§f¤â‰F« ɤâahr«jhbd‹d? ïªj c¤ânahf§fŸ V‰g£lâ‹ gydhŒ xU btŸis¡fhu c¤ânahfkhtJ, mâfhukhtJ Fiwªjjh?

go¤jt®fŸgo¤jt®fŸgo¤jt®fŸgo¤jt®fŸgo¤jt®fŸ

ïjid nkš #hâahbu‹nghU« go¤jt®fbs‹nghU«ï›Éu©L« nr®ªj Rauh{a¡ f£áahbu‹nghU« MâÆÈUªnjx¥ò¡bfhŸsÉšiy. ïit x¥ò¡bfhŸs¥g£L mKY¡F tªJgy‹ jUtjhdhš nkš #hâahbu‹nghU¡F« go¤jt®fbs‹nghU¡F« bgÇa Mg¤jhŒ¤jh‹ Koí«. VbdÅš, Ô©lhikbahʪjhš nkš #hâba‹gJ nghŒÉL«. fj®, kJÉy¡F bt‰¿bg‰whš Vœik Ãiyí«, jǤâuK« kiwªJÉL«. ï›Éu©L«kiwªjhš go¤jt®fS¡F¥ ãiH¥ãU¡fhJ.

Tl ïUªnj Foia¡ bfL¤jJTl ïUªnj Foia¡ bfL¤jJTl ïUªnj Foia¡ bfL¤jJTl ïUªnj Foia¡ bfL¤jJTl ïUªnj Foia¡ bfL¤jJ

ïªj ïufáa¤ij m¿ªnjjh‹, ca®ªj #hâah®fbs‹nghU«,go¤jt®fbs‹nghU« Tl ïUªnj Foia¡ bfL¤jJ nghškfh¤khÉ‹ â£l¤ij, mtUl‹ ïUªnj xʤJ É£lh®fŸ. mJkh¤âuÄšyhkš, uhéa Rjªâubk‹w bghŒ¥bga® it¤J, c¤ânahf« r«ghâ¥gijna ãujhd¤ j¤JtkhŒ¡ bfh©l Rauh{a¡føba‹W xU f£áiaí« áUZo¤J¡ bfh©L, fh§»uÌÈUªJkfh¤khití« Éu£o É£L, c¤ânahf nt£ilahl fh§»ui[ X®Míjkhí« V‰gL¤â¡ bfh©lh®fŸ.

Rauh{a¡ f£áahÇ‹ bfhŸifahd uhéa Rjªâubk‹D«bghŒ mâfhuK«, gjÉí« ek¡F¡ »il¡f »il¡f ehL ï‹D«Ó®nflilaî«, x‰Wik Fiyaî«, jǤâu« bgUfî«, moik¤j‹ik gy¥glî«jh‹ MFnkašyhkš njr« xU¡fhY« K‹D¡Ftu Koant KoahJ.

Ó®âU¤j«Ó®âU¤j«Ó®âU¤j«Ó®âU¤j«Ó®âU¤j«

cjhuzkhf, x¤JiHahik¡F K‹Å£l fh§»u°fË‹Ka‰áahš, ekJ murh§f¤jh® ïJtiu ïu©L jlitfËš uhéaRjªâubk‹D« ïu©L Ó®âU¤j§fis¡ bfhL¤âU¡»wh®fŸ.

mjhtJ, x‹W Ä©nlh - kh®È Ó®âU¤j«, k‰bwh‹Wkh©nlF - br«°ngh®£ Ó®âU¤j«. ïitfË‹ gydhŒ njr« v‹dthƉW ? ït‰whš V‰g£l gjÉiaí«, c¤ânahf¤ijí« MÆu«gâdhÆu¡fz¡fhd r«gs§fisí« e«Äš ah® miltJ v‹»wr©ilfS«, bghwhikfS« tY¤J tªjJ«, xUtiu Vkh‰¿xUt® mila bghJ #d§fis cgnah»¤J¡ bfh©lJkšyhkšntbw‹d f©nlh«?

5,500 %ghŒ r«gsKŸs îthf rig bk«g® gjÉfS«, kªâÇ

Page 158: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1315Fo muR - 1925 314

kfh¤kh brhšY« Rauh{akh»a fj® c‰g¤â brŒJcL¤âdhš, mªÃa eh£L¡F¥ nghF« 70 nfho %ghí«, Äšïaªâu¡fhu® mEgÉ¡F« 70 nfho %ghí«, Mf 140 nfho %ghÆš,FiwªjJ tUl« 1- ¡F 100 nfho %ghahtJ ViHfS¡F¥ g§F åj«»il¡F«. kfh¤kh brhšY« Ô©lhik v‹D« Rauh{a¤J¡F¥ghLg£L bt‰¿ bg‰whš, ÄUf§fS¡F«, òG¡fS¡F« nftykhÆU¡F« Ô©lhjhbu‹W brhšy¥gL« 7 nfho¥ ng®fŸ kÅj®fshth®fŸ. ïªâa kÅj r_f¤J¡F 7 nfho kÅj® yhgkhF«.ãuhkzušyhjhU¡F« ïÊthd jhák¡fŸ, N¤âu® v‹»w bgaU«Ú§F«. kfh¤khÉ‹ Rauh{akh»a kJÉy¡F¡F ntiy brŒJbt‰¿ bg‰whš njr¤âš kJghd« xÊí«. ViHfŸ RfkhŒ thœth®fŸ. tUl¤âš 20 nfho %ghŒ ViHfSila gz« kJghd tifÆš r®¡fhU¡F¥ nghŒ c¤ânahf°j®fŸ g§»£L¡ bfhŸtijÃW¤J«. Mjyhš Rauh{a¡ f£áÆ‹ Rauh{a« nt©Lkh? kfh¤khÉ‹ Rauh¢áa« nt©Lkh?

Fo muR - jiya§f« - 15.11.1925Fo muR - jiya§f« - 15.11.1925Fo muR - jiya§f« - 15.11.1925Fo muR - jiya§f« - 15.11.1925Fo muR - jiya§f« - 15.11.1925

ïªj c¤ânahf¤â‹ gydhŒ njr¤âš brštÃiy bgU»‰wh?tÇ Fiwªjjh? Ô©lhj k¡fŸ j§fŸ bjŒt§fis¡ fhzthtJ,bjUÉš el¡fthtJ cÇik bg‰wh®fsh? nfho¡ fz¡fhŒ mªÃaeh£lhuhš Éahghu¤â‹ _ykhŒ Ru©l¥gL« gz¤âš K¡fhšJ£lhtJ ekJ eh£oš j§f tÊna‰g£ljh? nfho¡fz¡fhd k¡fŸkJghd¤âdhš ghHhtijahtJ ÃW¤j Koªjjh? njr¤J¡F v‹dgyid¡ bfhL¤jJ?

Rauh{a¡ føahbu‹ngh®, ghku #d§fŸ ïªj ïufáa¤ijm¿ahjgo g¤âÇ¡iffËš rjh fhyK« bghŒí« òSF« vGâí«,kdj¿ªj bghŒ¥ãurhu§fŸ brŒJ«, bghJ #d§fis Vkh‰¿ všyhc¤ânahf§fisí« jh§fns mila nt©Lbk‹D« Mir¥g£L¡bfh©L« To¡To v¥go ïªj c¤ânahf¤ij miltJv‹W râahnyhrid brŒJ bfh©LÄU¡»wh®fnsašyhkš, ï›Éjc¤ânahf§fŸ ek¡F mtáakh, mtáaÄšiyahbt‹gij¥ g‰¿xU ehshtJ ngáanj »ilahJ.

nt©lhj Rauh{a«nt©lhj Rauh{a«nt©lhj Rauh{a«nt©lhj Rauh{a«nt©lhj Rauh{a«

Rauh{a¡ f£áahÇ‹ Rauh{a« njr¤â‰F c©ikahdRauh{a« MfhJ. ï›Éj Rauh{a« ekJ eh£o‰F nt©lntnt©lh«. Rauh{a¡ f£áah® nf£»wgo r®¡fhuhš bfhL¡f¥gL«Rauh{abk‹D« Ó®âU¤j« kWgoí« tUkhdhš go¤jt®fS¡F«, ca®ªj #hâahbu‹W brhšYgt®fS¡F« MÆu¡fz¡fhdr«gsK« c¤ânahfK« »il¡F«.

ïj‰fhf kWgoí« tÇia mâf¥gL¤j nt©L«. k¡fS¡FŸca®î, jhœî Ãiy¤âU¡F«. Foia xʤjhš r®¡fh® tU«goFiwtj‹ _y« j§fSila r«gs« FiwªJ nghFkhdjhš, FoiaÃW¤j KoahJ. Éahghu¤â‹ _ykhf mªÃa eh£L¡F¥ nghF«bršt¤ij ÃW¤j ït®fŸ ifÆš â£lbkh‹WÄšyhjjhš mJî«rh¤âa¥glhJ. c¤ânahf¤ij¡ Fiw¥gjhš, go¤jt®fS¡Fétndhgha¤â‰F kh®¡fÄšyhkš nghŒÉL«. Mifahš, mijí«ït®fŸ brŒa KoahJ.

nt©oa Rauh{a«nt©oa Rauh{a«nt©oa Rauh{a«nt©oa Rauh{a«nt©oa Rauh{a«

c©ikahd Rauh{ank ek¡F nt©L«. mJ kfh¤khÉ‹Rauh{akhd fj® c‰g¤â brŒtâY«, mij cL¤JtâY«,Ô©lhikia xʤJ k¡fŸ rkkhŒ thœtâY«, kJghd« xʪJk¡fŸ xG¡fkiltâYnkjhÅU¡»wJ.

Page 159: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1317Fo muR - 1925 316

2. ï¥go xJ¡» it¡f¥g£oUªjhY« ïij Ãiwnt‰W«nghJ nr®k‹ x›bthU mÆ£l§fis¥ g‰¿í« fî‹áy®fSila r«kj« bg‰W¤jh‹ bryî brŒant©L«.

3. ï¥goÆU¡f, nr®kdhš ïj‰bf‹W ïJtiu 7000 %ghŒbrytÊ¡f¥g£L É£lJ. ït‰W« 633 %ghŒ jÉu gh¡»bašyh« fî‹áš r«kjÄšyhkny nr®bk‹ j‹ ïZl«nghš brytʤ âU¡»wh®.

ï¥goÆU¡f ïJtiu nr®kdhš bryî brŒa¥g£oU¡F«bjhif¡F mEkâ bfhL¡fî«, nk‰bfh©L 5000 %ghŒmEkâ¡fî«, fî‹áy®fSila r«kj¤ij¥ bgw 26.10.25-šnr®k‹ X® Û£o§F ngh£oUªjh®. mªj Û£o§if 2-11-25-¡FjŸËit¤J mj‰FŸshf, nr®k‹ bryî brŒâU¡F«bjhiffis¥ gÇÓyid brŒa X® r¥ fÄ£o ÃaÄ¡f¥g£lJ.

4. r¥fÄ£o j‹Dila Ç¥ngh®£il mE¥ãÉ£lJ.

5. 10-11-25-ªnjâ Û£o§F¡fhf F¿¥ã£l neu¤J¡F thâfshdfî‹áy®fS« k‰w áy fî‹áy®fS« Û£o§F el¡F«°jy¤J¡F tªJ gh®¤jnghJ, nr®k‹ ÄÅ£ ò°jf¤âšv‹dnkh vGâ¡ bfh©nlÆUªjh®. mªj rka« nr®kid¥gh®¤J, eh§fŸ tªâU¡ »nwh«, Ú§fŸ ÄÅ£ ò°jf¤âšv‹dnkh vGâ¡bfh©oU¡»Ö® fnsba‹W nf£lh®fŸ.ïij nr®k‹ bfhŠrK« ftÅ¡fhkš vGâ¡ bfh©nlÆUªjh®. kWgoí« fî‹áy®fŸ f©o¤J, mbj‹dbt‹Wnf£f ã‹dhš bjÇí« v‹W brhšÈÉ£L¤ jd¡F nt©oaij vGâ¡bfh©lh®. fî‹áy® $kh‹ nõ¡jhî¤ rhŒòr¥fÄ£o ÆDila Ç¥ngh®£ v‹dbt‹gij¥ go¡F«gonf£lh®. mijí« go¡fKoahbj‹W nr®k‹ brhšÈÉ£lh®.

6.ãwF nr®k‹ m§»Uªj butbu©£ V. l¥Ëí ãu› v‹D«Inuh¥ãa fî©áyiu, nkšbfh©L ntiy brŒtj‰fhf gymÆ£l§fS¡F 2700 %ghŒ mEkâ¥gjhf X® Ô®khd¤ijãnunuã¡F«go miH¤jh®. mt® mJ nghynt ãnunuã¤jh®. k‰bwhU fî‹áyuhd $kh‹. É.I.nlÉ£ mijMnkhâ¤jh®.

7. $kh‹. nõ¡jhñ¤ rhŒò mt®fŸ, g¢ir¡ bfho gªjšnghLtj‰F 1000 %ghŒ Ú¡» gh¡»¤ bjhifia kh¤âu«mEkâ¡ fyhbk‹W xU âU¤j¥ ãnunugid bfh©L tªjh®.ïij $kh‹ gHÅa¥g br£oah® Mnkhâ¤jh®. ïij nr®k‹nth£L¡F É£lh®. ï¤âU¤j¥ ãnunugid¡F 7 fî‹áy®fŸ

<nuhL nr®kÅ‹ mlhj brŒif

<nuhL KÅághÈ£oÆ‹ bghJ #d§fË‹ tÇ¥gz«jhWkhwhf¢ brytÊ¡f¥g£L tUtij¥ g‰¿ ïj‰F K‹ gyjlitfËš F¿¥ã£oU¡»nwh«. nghJkhd msî #yjhiuf£lhjjdhY« XilÆš ÉGªJ nj§F« fRkhy¤ j©ÙiuxG§fhŒ btË¥gL¤jhj fhuz¤jhY«, mâÈUªJ bfhR¡fS«,Éõ¡fh‰WfS« c©lh», Cbu§F« guÉ, åLfŸ njhW«kiy¡fhŒ¢ryhY«, FË® fhŒ¢ryhY« #d§fŸ mt°ij¥gLtij¡ bfhŠrK« yøa« brŒahkš, ekJ KÅágš nr®k‹ mt®fŸ á§fhu td¤â‹ bgauhš tÇ¥gz¤ij¡ f©lgo thÇ ïiw¥gij¥ g‰¿í«, J®ÉÃnahf¥gL¤â¡ bfhŸtij¥ g‰¿í«, ïj‰FK‹ F¿¥ã£oU¡»nwh«. br‹w 10-ª njâ <nuhL KÅághÈ£oÆšá§fhutd¤â‰fhf ïJ tiuÆš fî‹áy®f Sila mEkâ bg‰W«,mEkâ bgwhkY« bryî brŒâU¡F« gz¤ij¥ gÇÓyidbrŒtj‰fhfî«, nr®k‹ nf£»wgo bašyh« nk‰bfh©L gz«bfhL¡fyhkh bt‹gij¥ g‰¿í« nahá¡fî«, 10-11-25-š nr®kdhšxU Û£o§F T£l¥g£oUªjJ. mªj Û£o§F¡F mâf¥goahdfî‹áy®fŸ tªJ nr®kD¡F Énuhj khŒ¤ Ô®khd§fŸ brŒJÉLth®fnshbtd nr®k‹ gaªJ F¿¥ã£l neu¤â‰F K‹ghfntjd¡F nt©oa fî‹áy®fis miH¤J¡bfh©L tªJ j‹ïZl«nghbyšyh« fhÇa§fis Ko¤J¡bfhŸs, v‹bd‹dÔ®khd§fŸ Ãiwnt‰¿¡ bfhŸs nt©Lnkh mt‰iw ïufáakhŒvGâ¡ bfh©oU¡F« rªj®¥g¤âš k‰w fî‹áy®fS« tªJÉ£lh®fŸ. ïj‰F nkš elªj Éõa¤ij¥g‰¿ fî‹áy®fshd $kh‹fŸ. nf.V.nõ¡jhî¤ rh»¥, V.gHÅa¥g br£oah®, <.Í. R¥ãukÂaIa® M»a _‹W fd th‹fS« nr®k‹ ÛJ <nuhL K‹Ó¥ nfh®£oš tH¡F¤ bjhl®ªJ Ô®khd§fis Ãiwnt‰wbth£lhjgo ïŠr§õ‹ bg‰W É£lh®fŸ. mªj ãuhâ‹ rhuh«r¤ij¡ ÑnH F¿¥ãL»nwh«:-

1. tUõhªju c¤njr tuî-bryî â£lkh»a g£#‰¿š, á§fhutd¤â‰fhf 3000 %ghí«, FHªijfŸ ÉisahL« °jy¤â‰fhf 2000 %ghí« xJ¡» it¡f¥g£lJ.

Page 160: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1319Fo muR - 1925 318

v‹W ï«khâÇ X® ãuhJ bfhL¤jâ‹ngÇš nfh®£lhut®fŸïij V‰W¡bfh©L j‰fhy rhªâahŒ X® ïŠr§õ‹ f£lisí«ãw¥ã¤âU¡»wh®. ïij¥g‰¿ tÇbfhL¥nghU¡F mâf« x‹W«brhšynt©oaâšiyba‹nw Ãid¡»nwh«. bghJ #d§fSilagz¤ij ï«khâÇ j¥ghd tÊÆš brytÊ¡f¡TlhJ v‹»wfø¡F m«Û£o§»š mETykhÆUªjt®fŸ, $kh‹fŸ.nf.V.nõ¡jhñ¤ rhŒò, K.r.K¤J¡fU¥g‹ br£oah®, K.r.gHÅa¥g‹ br£oah®, <.É.eŠr¥g br£oah®, <.Í.R¥ãukÂa Ia®, <®Í.fhËjh° nr£, M®.rjhát« br£oah® KjÈat®fŸ. nr®kD¡FmETykhÆUªJ nr®kD¡F mETykhŒ nth£ bfhL¤jt®fŸ$kh‹fŸ. $Åthr KjÈah®, nlÉ£ ãu› Jiu, gh®¡f®, ik.ikÔ‹rhŒò, fhj® rhŒò ït®fËš Kjš ehštU« cŸq®tháfsšy.mj‰fL¤jt® nr®k‹ jathš Ãakd« bg‰wt®. filáahf¡F¿¥ã£l $kh‹.fhj® rhŒò cŸq®tháí«, bghJ #d§fshšbjǪbjL¡f¥g£ltUkhth®. ca®ªjtbu‹W« k¡fS¡FnkhB¤J¡F tÊfh£Lgtbu‹W«, naRehjÇ‹ c©ik¡ bfhŸiffis¥ gu¥ògtbu‹W«, Inuh¥ãa nk‹kfbd‹W« brhšÈ¡bfhŸS« butbu©£ ãu› Jiuat®fŸ ï›t¡»uk§fËš v¥go¡fyªâU¡»whbu‹gij¥ bghJ #d§fŸ nahá¡f nt©LkhŒ¡nfhU»nwh«. k‰wit ã‹dhš.

Fo muR - f£Liu - 15.11.1925Fo muR - f£Liu - 15.11.1925Fo muR - f£Liu - 15.11.1925Fo muR - f£Liu - 15.11.1925Fo muR - f£Liu - 15.11.1925

mDTykhf nth£ bfhL¤jâdhš, âU¤j¥ ãnunugidÃiwnt¿‰W.

8.$kh‹. É.I.nlÉ£ v‹gt®, nr®k‹ ö©LnfhÈ‹ngÇšvGªJ ï¤âU¤j¥ ãnunugid xG§fhdjšybt‹W« mršÔ®khd« K‹dnk Ãiwnt¿É£ljhš, âU¤j¥ ãnunugidia¥ g‰¿¡ ftÅ¡fnt©oaâšiyba‹W« brhšÈÉ£lh®. $kh‹ nõ¡jhñ¤ rhŒò, clnd vGªJ $kh‹. ãu›JiuÆ‹ mrš Ô®khd« nth£L¡F Él¥glÉšiyba‹W«,ÃiwntwÉšiy ba‹W« MnBã¤jh®. mrš Ô®khd¤ij¥ãnunuã¤j $kh‹. ãu› Jiu j«Kila Ô®khd« nth£L¡FÉl¥glÉšiyba‹W«, mJ ÃiwntwÉšiy ba‹W«brhšÈí«, nr®k‹ nf£fhkš xG§F¡F ÉnuhjkhŒ, $kh‹.ãu› JiuÆ‹ Ô®khd« Ãiwnt¿É£ljhfî«, âU¤j¥ãnunugid xG§F¤ jtbw‹W« Ô®khŤJÉ£lh®.

9.nr®k‹ $kh‹.ãu› JiuÆ‹ Ô®khd¤ij nth£L¡FÉlhkš Ãiwnt¿ É£ljhf¢ brhštJ R¤j¥ bghŒí«, xG§ÑdkhdJkhF«. Mjyhš ³ Ô®khd« x¥ò¡bfhŸs¤j¡fjšy. nr®kdhdt® âU¤j¥ ãnunugidia nth£L¡FÉ£lijí«, bk#hÇ£o fî‹áy®fshš Ô®khÅ¡f¥g£lijí« gâî brŒJbfh©L mij mKÈš bfh©L tu¡flik¥ g£lt®.

10. ïªj¡ fhuz§fshš nr®k‹ $kh‹.$Åthr KjÈahut®fSila fhÇa«, bf£l v©zKŸsJ«, mnah¡»a¤jdKŸsJ«, mâfhu¤â‰F nk‰g£lJ«, m¡»ukkhdJ«,jdJ nah¡»ij¡F¥ bghUªjhjJkhF«.

11. Mifahš tÇbfhL¡F« bghJ #d§fË‹ e‹ikia¡nfhÇ $kh‹.ãu› JiuÆ‹ Ô®khd¤ij mKY¡F¡ bfh©LtuhkÈU¡fî«, tÇ¥gz¤ij vL¤J ïj‰fhf xU irrhntD« bryî brŒahkÈU¡fî« $kh‹.nõ¡jhñ¤ rhŒã‹Ô®khd¤ij xG§F¥go Ãiwnt¿djhf¡ F¿¥ò¥ ò°jf¤âšvG⤠ԮkhŤJ, mij mKY¡F¡ bfh©Ltuî« nt©oaJ Äfî« mtáakhd jhÆU¡»wJ.

12. mšyhkY«, Úâiaí« »uk¤ijí« mErǤJ, g¢ir¡bfho¥ gªjY¡bf‹W nr®k‹ tÇbfhL¥ngh® gz¤ij vL¤J¢ bryî brŒahkÈU¡F«go nr®k‹ ÛJ X® ïŠr§õ‹f£lisí« ãw¥ã¡f nt©oaJ mtáakhÆU¡»wJ.

Page 161: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1321Fo muR - 1925 320

ï¥g¤âÇ¡ifí«, r§fK«, rfyK« rfy ngh¡»a§fisí«jh§fns VfnghfkhŒ mDgɤJ tªj RnjrĤâu‹ ngh‹wg¤âÇif¡F«, mj‹ T£l¤jhU¡F«, ïit ngh£oahŒ¡ f©ljhšït‰iw¢ bršth¡»šyhkyo¤J xÊ¡f gy jªâu§fS« brŒjâdhš ï¤jªâu§fS¡F¤ jh¡F ão¡f RnjrĤâu‹ nghyî«, mj‹T£l¤jh® nghyî« âuhÉlD« mj‹ T£l¤jhU« murh§f¤ijjGt neÇ£lJ. v‹d brŒJ« RnjrĤâu‹ T£l¤â‰FŸs jªâur¡â âuhÉl‹ T£l¤â‰»šyhjjhY«, ãuhkzušyhjhÇš áyU¡Fj§fŸ jÅ¥g£l Raey¤â‰F«, Ñ®¤â¡F« RnjrĤâu‹ T£l«ïl§bfhL¤jjhš, ït®fS« mnjhL nr®ªJ v⮥ãurhu«brŒjjhY«, âuhÉlD¡F¥ ghku #d§fŸ c©ikia czU«go¢brŒaî«, ghku #d§fËl¤âš bršth¡F¥ bgwî« KoahkšnghŒÉ£ljhš ïJ j¡f gyid bj‹Åªâa k¡fS¡F mË¡f¡ToajhŒ ïšyhkÈU¡»wJ.

ïJjh‹ ï¥go v‹whnyh, kfh¤kh ViH k¡fŸ ÉLjiyÆ‹bghU£L¡ fh§»uÌš nr®ªJ, x¤JiHahik v‹D« bfhŸifiac©lh¡» îkhz¤ â£l« vd áy â£l§fis¡ f©L ntiy brŒjfhy¤âš x¤JiHahikí«, îkhz¤ â£lK« j§fŸ T£l¤jhU¡F«, Raey¥òÈfS¡F« fZl¤ij¡ bfhL¥gjhŒ ïUªjjhšx¤JiHahikí« Ã®khz¤ â£l¤ijí« kfh¤kh bršth¡ifí«mÊ¡f RnjrĤâu‹ ãurhu« brŒJ tªj fhy¤âš x¤JiHahikÆY« îkhz¤ â£l¤âY« kfh¤khÉlK« <Lg£oUªj áy® RnjrĤâudhš njr¤â‰F V‰gL« bfLâia¤ jL¡f xU âdrÇV‰gL¤j v©Âdh®fŸ.

mJrka« M§»y Rauh{a g¤âÇif k¡fŸ e«g¡ ToaJnghš elªJ tªjjhš, bghJ k¡fŸ gzkh»a 10000 %ghia ö¡»mj‹ K¡»a°juhd $kh‹ ãufhr¤âÅl« bfhL¤J âdrÇMu«ã¡f¢ brh‹dh®fŸ. fláahŒ RnjrĤâu‹ â£lK«, Rauh{ahâ£lK« ɤâahrk‰wjh» ïu©L« x‹Wgl¡ fyªJÉ£ljhš -òJ¤ âUlidÉl gHa âUlnd nkš v‹D« gHbkhÊnghšïu©L« x‹W nr®ªJ¡ bfh©L, ãuhkz®fŸ M¡f« bgwî«ãuhkzušyhjhÇ‹ mÊî¡F« x¤J ntiy brŒ»‹wJfŸ.

ïâš xU Énõõ« RnjrĤâu‹ xU Éj¤âš Rauh{ahitÉl nah¡»a‹ v‹nw brhšyyh«. v¥go v‹whš RnjrĤâu‹,“jh‹ xU ãuhkzid¤jh‹ MáÇauhf¡ bfh©oU¡»nw‹” v‹Wc©ikna ngR»wh‹.

Rauh{ahnth ïu©L ãuhkzušyhjhiu MáÇauhŒ it¤âU¥gjhŒ bghŒ brhšÈ¡ bfh©L k¡fis Vkh‰¿ jdJ m£^Ê

jÄœ âdrÇ g¤âÇif

ï¥nghJ jÄœeh£oš cŸs bgU«ghyuh»a Mâ¤jÄœk¡fS¡F Äfî« K¡»akhí« mtrukhí« nt©oaJ bghJneh¡Fila xU jÄœ âdrÇ g¤âÇifna MF«. jÄœeh£oš j‰fhy« cyÉtU« jÄœ âdrÇ g¤âÇiffŸ _‹W. mjhtJ RnjrĤâu‹, âuhÉl‹, Rauh{ah M»a ïitfns. ït‰¿š RnjrĤâu‹ KjÈš njh‹¿aJ.

ïj‹ K¡»a¡ bfhŸif gHa fh§»u° bfhŸiffis¥ nghymurh§f¤âÅl« ïUªJ gjÉfS« c¤ânahfK« k¡fŸ mila¡»s®¢á brŒtjhÆUªjJ. ïâ‹go gjÉfS« c¤ânahf§fS«»il¡f »il¡f mitbašyh« j§fŸ r_fkh»a ãuhkz®fS¡nf»il¡F«goahfî« ãuhkz®fŸjh‹ ca®ªjt®fŸ, mt®fŸjh‹m¿thËfŸ v‹W« k‰W« ãuhkz kj« M¡f« bgwî« ciH¤JtªjJ.

ï«k£nlhlšyhkš tutu ãuhkzušyhjhU¡F ca®ªjc¤ânahf§fS«, gjÉfS«, mªj°JfS«, Ñ®¤âfS« c©lhtij¡ T‰Wt‹ nghš ËW jL¤J¡ bfh©nlí« tªjJ.

ï¢Nœ¢á btFfhykhŒ ãuhkzušyhjhU¡F¤ bjÇahkšïUªJÉ£ljhš rfy gjÉfS« murh§f c¤ânahf§fS«,mªj°J«, Ñ®¤âí«, ãuhkz®fS¡nf »il¤J, murh§fnk ãuhkzkakhŒ nghŒÉ£ljhš, ãuhkzušyhjh® Ãiy jhœ¤j¥ g£lJ.m¥nghJ go¤âUªj áy ãuhkzušyhjh® áy® jh§fŸ v›tsîbf£o¡fhuuhí«, nah¡»a®fshí«, ò¤ârhÈfshí«, njr g¡â,gnuhgfhu« KjÈa mW§Fz§fŸ Ãiwªjt®fshíÄUªJ« jh§fŸV‹ jhœ¤j¥g£L »l¡»‹nwh« v‹W nahrid brŒJ gh®¤jâš ï¥ãuhkz g¤âÇiffS«, f£L¥ghlhd ãuhkz Nœ¢áfSnk ïj‰F¡fhuz« v‹W f©Lão¤J¤ jh§fS« k‰wt®fis¥nghy K‹ndWtj‰F¤ j§fS¡FŸ xU f£L¥ghL ïU¡f nt©Lbk‹W«,j§fS¡F« ãurhu¤â‰F xU g¤âÇif nt©Lbk‹W« fUâ xUr§f¤ijí« âuhÉl‹, #°o° v‹»w g¤âÇiffisí«V‰gL¤âdh®fŸ.

Page 162: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1323Fo muR - 1925 322

fdth‹fŸ x¥ò¡bfh©oU¡»wh®fŸ. Mifahš ïij¥g‰¿¤ jÄœk¡fŸ nahá¤J xU Koî¡F tªjhš jÄœk¡fS¡F VjhtJRakÇahij c©lhfyh« v‹W É©z¥ã¤J¡ bfhŸS»nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 22.11.1925Fo muR - jiya§f« - 22.11.1925Fo muR - jiya§f« - 22.11.1925Fo muR - jiya§f« - 22.11.1925Fo muR - jiya§f« - 22.11.1925

a§fis el¤J»‹wJ. g¤âÇiffŸ nah¡»akhŒ elªâUªjhšbj‹ÅªâahÉš x¤JiHahik xʪJ Rauh{a¡ f£áÆ‹ Nœ¢áelªnjWkh?

ïªÃiyÆš, bj‹Åªâahî¡F bj‹Åªâa®fS¡F xUe«ã¡ifí« nah¡»aKKŸs jÄœ âdrÇ g¤âÇif nt©Lkhnt©lhkh v‹W nahá¡f nt©L«. nt©Lbk‹whš Ryg¤âšel¤âÉl KoahJ. RnjrĤâuÅ‹ ngh£oiaí«, bfLâiaí«rkhË¥gJ nyrhd fhÇakšy - mj‰F ãuhkzušyhjh® bghUŸfS« ãuhkzušyhjh® rªjhjhu®fS« ãuhkzušyhj Raey¥òÈfŸMjuî«, rhuha ɉgid KjÈa És«gu tU«gofS« kȪJ»l¡»wJ. Mjyhš eh« Mu«ã¥gjhdhš j¡f _yjd¤JlD« j¡fV‰gh£LlD«jh‹ Mu«ã¡f nt©L«.

FiwªjJ xU yB %ghŒ _yjd« nt©L«. xU tUõ¤âš10,000 rªjhjhu®fŸ nru nt©L«. 50000 %ghahtJ ïšyhkšMu«ã¥gJ Ãiy bgw¤j¡fjhfhJ. Fiwªj msî 5 tUõ fhy¤J¡F¡ Fiwahkš g¤âÇif el¤j¡Toa K°Ôòfis ifÆš it¤J¡bfh©L Mu«ã¤jhyšyhJ vâ®gh®¡F« gyid mila KoahJ.

Mjyhš ïitfis¥ g‰¿ áy fdth‹fnshL nahridbrŒJ gh®¤jâš moÆš f©l Éõa§fŸ òy¥g£ld. mjhtJ,g§F 1- ¡F 5 %ghŒ åj« 20000 g§F bfh©l xU yB %ghŒ_yjd« nt©L«. 50000 %. tNȤj ãwFjh‹ g¤âÇif Mu«ã¡fnt©L«. jÄœ Íšyh¡fsh»a 12 Íšyh¡fS«, Íšyh x‹W¡F 5000%. åj« K‹gz« tNȤJ¡ bfhL¡fnt©L«.

x›bthU ÍšyhÉY« 1000 %. bfhL¡f¡Toa ïu©L ng®fŸmtáa« K‹ tUtnjhL gh¡» _thÆu« %ghiaí« tNȤJ¡bfhL¡f mt®fŸ x¥ò¡bfhŸs nt©L«. MÆu« bfhL¥gt®fS«,CâaÄšyhkš ciH¡f tUgt®fS«, îth»fshf ïU¡fnt©L«.

g¤âÇifÆ‹ bfhŸif ãuhkzušyhjhUilaî« Ô©lhjhUilaî«, rk¤JtK« K‹nd‰wKnk K¡»akhdjhÆU¡fnt©L«. g¤âÇifÆ‹ neuhd îthfK« gâ¥ò« nah¡»akhd xUáW ngh®oÅl« x¥gil¡f¥gl nt©L«. ï¥ngh®oš cŸst®fŸg¤âÇif îthf« gâ¥ò ïitfis¤jÉu, ntW vªj¥ bghJ¡fhÇa§fËY« r«gªj¥glhjt®fshÆU¡f nt©L«.

FiwªjJ 5 tUõ¤â‰F xU ju« ïªj ngh®il òJ¥ã¡f¤j¡fjhÆU¡f nt©L«. ï¡bfhŸif¡F ïJtiu áy bršth¡FŸs

Page 163: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1325Fo muR - 1925 324

$kh‹ V.u§frhÄ Ia§fh® #°o° f£á c¤ânahf nt£ilahL»wJ. Äjthj¡ f£á c¤ânahf nt£ilahL»wJ. Rauh{a¡f£áah® M»a eh§fŸ gâÉuijfŸ. r®¡fh® r«gªjkhd vªj c¤ânahf¤â‰F« Mir¥glkh£nlh«. mJ buh«gî« njr¤ JnuhfkhdJ. fh§»u° x¤JiHahikia É£L É£l nghâY« Rauh{a¡f£áah® x¤JiHahikia ifÉl¥ nghtâšiyba‹W«, v§fis¤bjǪbjL¤jhš r£lrig¡FŸns nghŒ r®¡fhiu v›Éj elto¡ifiaí« el¤jÉlhkš K£L¡f£il¥ ngh£L¤ jL¤J ÉLnthbk‹W«, r®¡fh® fh¡fhŒ fU¥bg‹whš Tl eh§fŸ btŸisba‹nwjh‹ brhšYnth« v‹W«, v§fŸ fhÇa« gÈ¡fhÉ£lhšclnd btËna tªJ ÉLnth«, btËÆš tªjîl‹ r£lkW¥òMu«ã¤J eh§fbsšnyhU« b#ÆY¡F¥ nghnth«, v§fSilangh¡Ftu¤J tÊ¢ bryîTl r®¡fhÇlÄUªJ bgw kh£nlh« v‹W«,ghku #d§fshd X£l®fËl« bghŒiaí« òSifí« t©o t©oahŒ msªJ X£l®fis Vkh‰¿ r£lrig¡F¢ br‹W “mäâuhÅrßuhÅ mªjU brh«K kd¡nf uhÅ” v‹gJnghš rfy c¤ânahfK« rfy gjÉfS« Äfî« ghtkhdJ, Mdhš mJfŸ KGJ«v§fS¡nf »il¡f nt©L«.

Äjthâfns! c§fS¡F« bfhL¡f kh£nlh«. #°o° f£á¡fhu®fns! c§fS¡F« bfhL¡f kh£nlh«. c§fS¡nfjhtJ f©o¥ghŒ c¤ânahf« bg‰W¤jh‹ Mfnt©Lbk‹»w MirÆU¡Fkhdhš v§fŸ f£áÆš tªJ nrU§fŸ.

“mjhtJ, tU«nghJ Ú§fŸ mÇá bfh©L thU§fŸ v§fËl¤âš cÄÆU¡»wJ ïu©ilí« fyªJ Câ Câ ïu©L ngU«rh¥ãlyh«” v‹W brhšY« Rauh{a¡ f£áahÇ‹ nah¡»aijia¥bghJ #d§fŸ ï¥bghGjhtJ bjǪJ bfh©oU¥gh®fbs‹Wv©Q»nwh«.

nghjh¡Fiw¡F ïªj jlití« X£l®fis Vkh‰¿ r£lrig¡F¥nghŒ c¤ânahf« bgWtj‰fhf ijÇakhŒ¥ bghŒ brhšyMu«ã¤JÉ£lh®fŸ. mbj‹dbt‹whš g©oj neU mt®fŸr£lkW¥ò Mu«ã¡f¥ ngh»nwh«, v§fis kWgoí« r£lrig¡FmD¥ò§fbs‹w giHa kªâu¤ijna ï¥bghGJ« b#ã¡f¤bjhl§» É£lJjh‹. r£l kW¥ò bjhl§FtjhÆUªjhš ït®fisah® nt©lhbk‹W brh‹dh®fŸ.

ïj‰F K‹ rªj®¥g« »il¡fÉšiyah? kfh¤kh r£l kW¥òMu«ã¤j fhy¤âš $kh‹fshd $ÅthrŒa§fhU«, bu§frhÄIa§fhU«, r¤âa_®¤âí«, v«.nf. M¢rhÇahU« vªj cyf¤âÈUªjh®fŸ?

Rauh{a¡ f£áí« mj‹ jiyt®fS«

Rauh{a¡ f£áÆ‹ bghJ¡fhÇajÇáah»a $kh‹ V.u§frhÄIa§fh® ïªâa r£lrigÆ‹ bk«guhÆU¥gj‹ gadhŒ ïªâahft®‹bk©o‹ jait¥ bg‰W j¥ghd tÊÆš j‹ kfD¡F X®bgÇa c¤ânahf« r«ghâ¤J¡ bfh©lijí«, murh§f fÄ£ofËšjh‹ bk«g® c¤ânahf« bg‰W¡ bfh©lijí« ïj‰F K‹ng “Fomuáš” F¿¥ã£lJ thrf®fS¡F PhgfÄU¡fyh«.

Rauh{a¡ f£áÆ‹ bgUªjiytuhd $kh‹ g©oj neUmt®fS« ïnj khâÇna r®¡fhÇ‹ uhQt¡ fÄ£oÆš m§f«bg‰¿U¥gijí«, mj‰fhf¢ r®¡fhU¡F nahrid brhšy gyÉõa§fis m¿ªJ tu v‹»w rh¡»‹ ngÇš r®¡fh® bryÉnynaÓik¡F nghf¥ ngh»whbu‹gJ« thrf®fŸ m¿ªjnj.

ïit kh¤âukšyhkš ï‹bdhU ufáa¤ijí« $kh‹ Éãdrªâu ghyut®fŸ btËah¡» É£lh®. mjhtJ g©oj neU mt®fŸr£lrig c¤ânahf« r«ghâ¤J¡ bfhL¤jtU« mtU¡F beU§ »df£L¥g£l gªJîkhd xUt® $kh‹ V.u§frhÄ Ia§fhiu¥nghynt jdJ gjÉÆ‹ bršth¡fhš r®¡fhÇ‹ jaîbg‰W¤j‹Dila kfD¡F uhQt c¤ânahf¤âš xU bgÇa gjÉ bg‰¿U¥gjhfî«, ïij $kh‹ õh«yhš neU mt®fns v‹Ål«brh‹dhbu‹W«, ïJ $kh‹ V.u§frhÄ Ia§fhÇ‹ el¤ij¡F¡bfhŠrK« ïis¤jjšybt‹W«, $kh‹ Éãd rªâughyut®fŸ“炙ä°bk‹” g¤âÇifÆš vGâÆU¡»wh®.

ïij¥g‰¿ $kh‹ u§frhÄ Ia§fhuhtJ, g©ojuhtJj§fS¡fhfth»Y«, f£á¡fhfth»Y« ï›Éj elto¡if¡F ïJtiuÆš v›Éj kW¥ghtJ, rkhjhdkhtJ vGâdt®fSkšy.

$kh‹ j«ng Rauh{a¡ f£á bk«guhÆUªJ k¤âa khfhzÃUthf rig m§f¤âd® gjÉ bg‰w Jnuhf¤ij¡ f©o¤j Rauh{a¡ f£áÆ‹ k‰w m§f¤âduhtJ $kh‹ Ia§fhiuí« g©ojneU¡fisí« f©o¤jt®fSkšy.

Page 164: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1327Fo muR - 1925 326

njt°jhd knrhjh

br‹id khfhz¤âš njt°jhd§fS«, j®k °jhgd§fS«,ïªJ kj °jhgd§fS«, bkh¤j¤âš nfho¡fz¡fhd tU«gocilaitfshÆUªJ«, mitfŸ F¿¥ã£l fhÇa§fS¡Fcgnahf¥glhkš bgU«ghY« ãuhkz®fS«, jhá, ntá KjÈaÉgrhÇfS«, t¡ÑšfS« mDgÉ¡fî« - njt°jhd ‘£u°o’v‹ngh®fS«, klhâgâ ba‹ngh®fS«, rkah¢rhÇ v‹ngh®fS«,nyhfFU v‹ngh®fS«, kfªJ¡fŸ v‹ngh®fS« RakhŒ¤ j§fŸïZl«nghš mDgÉ¡fî« - bfhiy, fsî, fŸ Fo, Égrhu«KjÈa gŠrkh ghj§fS¡F cgnahf¥gL¤jî«, nrh«ng¿fS¡F«,Égrhu¤ juf®fS¡F«, bgh§»¥ nghlî«, cgnahf¥gL¤â¡bfh©L tUtij¤ bj‹Åªâa®fŸ btFfhykhŒ m¿ªJ tªâU¡»wh®fbs‹gij eh« Tw¤ njitÆšiy.

mj‹ gydhŒ, “fh§»u° fh‹gu‹°” v‹W brhšy¥gL«uhéa °jhgd§fË‹ _ykhí«, gy rka rigfŸ _ykhí«, ï›t¡»uk§fisbašyh« ml¡»¡ nfho¡fz¡fhd tU«goíŸsbrh¤J¡fŸ xG§fhŒ gÇghÈ¡f¥glî«, mj‹ tU«gofŸ F¿¥ã£l Éõa§fS¡F¡ »ukkhŒ cgnah»¡f¥glî« ÛâÆUªjhšïªJkj r«gªjkhd xG¡f§ f‰ã¡f bghJ #d§fS¡F cgnahf¥glî« j¡fjhd X® r£l« brŒa nt©oaJ ekJ murh§f¤â‹K¡»a¡ flbd‹W«, bfhŠrK« fhyjhkj« brŒahkš clndbrŒa¥glnt©oaJ Äfî« mtáakhdbj‹W«, ïJtiu brŒahkš murh§f¤jh® ftiypdkhÆUªjJ bgÇa F‰wbk‹W«, ïj‰FK‹ ïj‰fhf MÆu¤bj£L ü‰W¥gândÊY«, MÆu¤bj£L ü‰WmUg¤â_‹¿Y« murh§f¤jhuhš brŒa¥g£oU¡F« ïªJ kj j®kbrh¤J¡fŸ gÇghyd r£l« nghJkhd msî gªnjhg° jË¡f¡ToajhÆšiyba‹W« gy Ô®khd§fis¢ brŒJ murh§f¤â‰FmD¥ãíÄU¡»wJ.

cjhuzkhf, <nuh£oš 1915 tUõ« #&iy khj« 24, 25njâfËš lh¡l® T.M. eha® mt®fŸ m¡»uhrd¤â‹ Ñœ elªjnfhaK¤ö® Íšyh ïu©lhtJ fh‹gu‹° v‹D« uhéa kfh

t§fhs¤âš kªâÇ gjÉbaLg£lîl‹ m›Éyh¡fh¡fisr®¡fhuh® vL¤J¡bfh©L VfnghfkhŒ el¤j Mu«ã¤jh®fns m¥bghGJ ït®fŸ v§nf nghŒ É£lh®fŸ. r£lrigÆš bfh©LnghŒÃiwnt‰¿a Ô®khd§fis itáuhŒ¥ ãuò F¥ig¤ bjh£oÆšngh£lhnu m¥bghGJ v§nf nghŒÉ£lh®fŸ?

g®¡bf‹ v£ ãuò v›Éj Ó®âU¤j¤J¡F« ïÅnkš Ú§fŸyha¡»šiyba‹W brhšÈÉ£lhnu m¥bghGJ v‹d brŒJbfh©oUªjh®fŸ. t§fhs¤âš mtru¢ r£l¤ij¡ bfh©L tªJmnef Ãuguhâfis b#ÆÈš ão¤jil¤jh®fns m¥bghGJr£lkW¥ò v§nf nghŒÉ£lJ. r£lrig¤ nj®jšfŸ el¡»wrka¤âš kh¤âu« r£lkW¥ò, r£lkW¥ò v‹W brhšÈ¡bfh©Lghku #d§fis Vkh‰¿, r£lrig¡F¥ nghdîl‹ jh§fS«, j§fŸãŸis F£ofS«, j§fŸ gªJ¡fS«, c¤ânahf« r«ghâ¥gJjh‹r£lrig kW¥ghŒ nghŒÉL»wJ. ïij ï‹dK« bghJ #d§fŸczuÉšiy v‹gJ bgU¤j M¢rÇakhf¤jhÅU¡»wJ.

“Rauh{a¡ f£áÆ‹ â£l¤âš ek¡F e«ã¡ifÆšiy. m¡f£áahU« nah¡»akhŒ elªJ bfhŸsÉšiy. MdhY« mbjh‹Wjh‹ ÔÉu muáaš bfhŸifíil¤jhÆU¡»wJ. mjdhš mijMjÇ¡f nt©oaJ ekJ flik” v‹W brhšnthÇ‹ T‰W mijÉl ek¡F M¢rÇakhÆU¡»wJ. e«ã¡if ïšyhj â£l¤ij cilaf£áí« nah¡»akhŒ elªJ bfhŸshjt®fshš el¤J« f£áí«v¥go mâ ÔÉu¡ f£áahŒ ÉLnkh! vij c¤njá¤J - mijMjÇ¡f nt©oaJ ït®fŸ fliknah! ïJ flîS¡F¤jh‹ bjÇant©L«. ït®fisíila njr« Rauh{akilíbk‹W Ãid¥gJmkhthira‹W óuz¢ rªâuid¥ gh®¡fyh« v‹gJ nghy¤jh‹Koíbk‹W brhšy eh« tUªJ »nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 22.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 22.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 22.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 22.11.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 22.11.1925

Page 165: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1329Fo muR - 1925 328

Vkh‰¿í«, ãuhkz Ñ®¤â¡F Mir¥g£l áy ga§bfhŸËfis¢RthÔd« brŒJ bfh©L« ï¢r£l¤ij xnuaoahŒ bjhiy¤JÉl¤j§fshyhd Ka‰áfbsšyh« brŒJ gh®¤jh®fŸ.

#°o° f£á kªâÇfŸ, bk«g®fŸ Kjyhdt®fSilacWâÆdhY«, Ka‰áÆdhY«, $kh‹fshd <.bt.uhkrhÄ eha¡f®,tujuh#&Y ehíL KjÈat®fŸ ïªj¢ r£l¤â‹ mDTy¤ij¥bghJ #d§fS¡F vL¤J¡fh£o - ïªJ kj¤â‰F« ïªJkj gÇghyd¤â‰F« ï¢r£l¤jhš ahbjhU bfLâí« c©lhfhJ v‹W«,Mdhš “Cuh® Kjiy¤ â‹W thœtJjh‹ j®kbk‹w” bfhŸifiacila ãuhkz kj¤â‰F¤jh‹ xU rka« Mg¤J tªjhY« tuyh«v‹W« g¤âÇif _ykhfî«, ãur§f _ykhfî« bghJ #d§fS¡FbtË¥gL¤âaj‹ ngÇš, ãuhkz®fË‹ Éõk¥ ãurhu« xUthuhŒbtË¥gilahŒ¡ FiwªjJ v‹whY« ï‹iw¡F« ufáa¤âšv›tsnth jªâu§fS«, kªâu§fS« elªJ bfh©Ljh‹ tU»wJ.

ïj‰F mETykhŒ ekJ klhâgâfS«, kfªJ¡fS« bghJ#d§fË‹ j®k¥ gz¤ij mŸË òËa§bfh£il nghš ïiu¤J¡bfh©Ljh‹ tU»wh®fŸ.

I¡nfh®£oY« ï¢r£l«, r£l¥go bršyhbj‹W«, ïij¤jŸËÉl nt©Lbk‹W« Éah{a« bjhL¤âU¡»wh®fŸ. ïªj¢r£l¤âš v‹d bfLjš ïU¡»wJ v‹gijahtJ, ïªj¢r£l¤â‹vªj¥ ãÇÉ‹go ïªJkj¤â‰nfh j®kgÇghyd¤â‰nfh v‹dMg¤âU¡»wJ v‹gijahtJ ïJtiu vªj ãuhkzU« vL¤J¢brh‹dnjÆšiy. “ kj« ngh¢R ; j®k« ngh¢R; ïªJkj¤âš r®¡fh®ãuntá¡»wh®fŸ” v‹W bghŒaGif mG»wJ jÉu ntbwh‹W«brhštnj »ilahJ.

vªj cyf¤âš kjÉõa§fis murh§f¤jh® âU¤j ãuntá¡fhâU¡»wh®fŸ? 1817 - Y«, 1863 - Y« ãuntá¤j fhy¤âš ïªj#hâah® v§F nghÆUªjh®fŸ. murh§f¤jh® jhkjÄ‹¿ clndãuntá¤J¤ j¡fJ brŒant©L« v‹W fh§»uáY«, fh‹gu‹ÌY« Ô®khŤj fhy¤âš ïªj #hâah® v§F nghdh®fŸ?

“ r£l« brŒí« mâfhu« e« if¡F tªJÉL« e«ÄZl«nghš e«k #hâ¡nf všyh cÇikfS« ïU¡F«goahf¢ r£l«brŒJ bfhŸsyh« ” v‹W e«ãÆUªjh®fŸ nghY« mšyJ ãuhkzušyhjh® ït‰iw¡ ftÅahkš ï‹D« ãuhkz®fns Vf nghfkhŒc©Q«go É£L¡ bfh©oU¥gh®fŸ v‹W Ãid¤jh®fŸ nghY«.vªj¡ fhÇa¤â‰F eh« murh§f¤jhÇl« nghfhkš ïU¡»nwh«?e«Kila rhÄ¡F it¡F« ehk« tl fiyah, bj‹ fiyah v‹gij

eh£oš 8- tJ Ô®khdkhf moƉf©l Ô®khd« Ãiwnt‰w¥g£oU¡»wJ.

mjhtJ “ j®k °jhgd§fŸ kj r«gªjkhd njthya§fŸrÇtu gÇghyd« brŒa¥glhjjhš »ukkhŒ el¡F« t©z« ï¥nghâU¡»w r£l¤ij¡ bfhŠrnkD« jhkâ¡fhkš Ó®âU¤j« brŒJkh‰¿Él nt©Lbk‹W ft®‹bk©lhiu ï¡T£l« t‰òW¤J»wJ” ( ïªj¤ Ô®khd¤ij $kh‹ B.V.euá«k Ia®jh‹ ãnunuã¤âU¡»wh® v‹gJ ekJ Phgf« )

ït‰iw mDrǤnj r®¡fhÇYŸs ïJ r«gªjkhd mâfhu«,xU ïªâa kªâÇÆ‹ if¡F tªjJ« mj‰F nt©oa V‰ghLfŸbrŒJ “br‹id ïªJkj gÇghyd knrhjh” v‹D« bgauhš X®r£l¤ij ïa‰¿ bghJk¡fŸ ãuâÃâba‹W brhšY« r£lrigm§f¤âd®fË‹ r«kj« bg‰W Ãiwnt‰¿ mKY¡F¡ bfh©Ltu¥g£oU¡»wJ.

ïªj¢ r£lkhdJ nkny F¿¥ã£lgo j®k brh¤J¡fismj‹ »ukkhd cgnahf¤â‰F m‹¿, j§fSila Raey¤J¡fhfcgnah»¤J¡bfh©L tªj áy klhâgâfS¡F«, bghJk¡fŸ j®kbrh¤ij¤ j§fŸ tF¥gh®fns c©zntQ« v‹D« fU¤â‹ngÇš Nœ¢á brŒJ bghJk¡fËl« gz«g¿¤J, j§fŸ tF¥gh®¡nf bgh§»¥ngh£L¡ bfh©oUªj áy rkah¢rhÇfbs‹nghuhdáy ãuhkz®fS¡F«, mj‹ gydhŒ¤ â‹W bfhG¤J¤ âǪJbfh©oU¡F« áy â©iz¤ ö§»fS¡F«, ït®fË‹ Ô¢brašfS¡F mDTykhÆUªJ gz« g¿¤J¡ bfh©oUªj t¡ÑšfŸ,gŠrkfh ghjf¤ juf®fŸ KjÈat®fS¡F« ÉnuhjkhÆUªj goahY« ï¡T£l¤jh® bgU«ghY« ãuhkz®fbs‹W brhšy¥gLnthuhÆUªJ É£lgoahY«, ïitfS¡F Vuhskhd brh¤J¡fŸÉ£lt®fS«, ï‹dK« bfhL¤J¡ bfh©oU¡»wt®fS«,ãuhkzušyhjhuhÆU¥gjdhY« ïªj r£lkhdJ ãuhkz®fS¡FÉnuhjkhfî« ãuhkzušyhjh®fS¡F mDTykhfî« ïU¥gjhfV‰g£L¥ nghŒÉ£lJ.

ïjdhš, ï¡T£l¤ij¢ nr®ªj ãuhkz®fbsšyh« x‹Wnr®ªJ ïªj¢ r£lkhdJ kj¤â‰F ÉnuhjkhdJ v‹W«, kjnknghŒÉ£lbj‹W«, r®¡fhuh® ïªJkj¤âš ãuntá¤J É£lh®fbs‹W«, #°o° f£á bk«g®fS« kªâÇfS« ï¢r£l¤ijc©lh¡f mDTykhÆUªjh®fbs‹W«, bghŒaGif mGJ«,bghŒ¥gÊ Rk¤âí«, j§fŸ #h⥠g¤âÇ¡iffshd, ‘ïªJ’, ‘RnjrĤâu‹’, ‘Rauh{ah’ KjÈa ãuhkz¥ g¤âÇ¡iffŸ _ykhŒ¢Nœ¢á¥ ãurhu« brŒJ« ãuhkzušyhjhuhd áy m¥ghÉfis

Page 166: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1331Fo muR - 1925 330

bfh©L tU»wh®fŸ. ãuhkzušyhj X£l®fns! #h¡»uij! #h¡»uij! nfh£ilia É£O®fshdhš ãwF btF ehis¡F ão¡fKoahJ.

Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925

* ghy¡fh£L¡F mU»YŸs fšgh¤âÆš gh®¥gd¤ bjU¡fËš<Gt®fŸ ( Ô©l¤jfhjh®, gh®¡f¤jfhjh®) el¡f¡TlhJ v‹W gh®¥gd®fŸjilbrŒJ it¤âUªjijí« , <Gt®fË‹ uj« m›tÊna bršy¡TlhJv‹W murh§f« Éâ¤âUªj jiliaí« g‰¿ fh§»uÞ jiyt® tujuh#&YehíLÉ‹ ‘ jÄœehL ’ v‹w ehnsL vGâa jiya§f¤ij ‘ Fo muR’27. 12. 1925 M« njâÆ£l ïjœ kWãuRu« brŒjJ. m¥nghJ MSeNjîthf rigÆš r£l¤Jiw cW¥ãduhf ( r£lkªâÇ ) ïUªj r®.á.ã. uhkrhÄ mŒa®, <Gt®fË‹ uj« br‹whš m§F fytu« V‰gL« v‹W fUânamurh§f« jilÉâ¤âU¥gjhf Ãaha« T¿dh®. br‹id efÇš gh®¥gd¥ãuKf®fË‹ T£lbkh‹iw¡ T£o, všyh¡f£á¥ gh®¥gd®fS« x‹Wnrunt©L« v‹W mt® ngáÆUªjijí« ‘jÄœehL’ R£o¡fh£oÆUªjJ.br‹id r£lk‹w¤âš Úâ¡f£á, RakÇahij ïa¡f« M»at‰Wl‹njhHik bfh©oUªj jhœ¤j¥g£l tF¥ò (Ãakd) cW¥ãd® M®. åiua‹,bghJ¢rhiy fËš všyh¢ rhâÆdU« el¡f mDkâ¡f¥glnt©L« v‹wÔ®khd¤ij¡ bfh©L tªjnghJ mij v⮤J¥ ngáa Rauh{a¡ f£á¥gh®¥gd cW¥ãd® euákh¢rh®Y “ ï‹W rhiyÆš el¡f cÇik nt©L«v‹gh®fŸ, ehis Mya¥ãuntr cÇik nf£gh®fŸ, ãwF fy¥ò kz«nt©L« v‹gh®fŸ. mjdhš fytu« V‰gL«” v‹W ngáaijí«‘jÄœehL’ jiya§f« R£o¡fh£oaJ.

ïªj ãu¢ridÆš åiuŒaD¡F cWJizahf RakÇahij ïa¡f«Ã‹wJ. 28. 11. 1927 ïš eilbg‰w âUbešntÈ kht£l RakÇahijkheh£oš bgÇahuhš K‹bkhÊa¥g£L Ãiwnt‰w¥ g£l Ô®khd§fËšÔ®khd« 27, fšgh¤â¥ ãu¢ridÆš »il¤j bt‰¿ g‰¿¡TW»wJ.

“ fšgh¤â gh®¥gd®fŸ tá¡F« gh®¥gd¢nrÇÆš btF fhykhŒ¤jhœ¤j¥g£l tF¥ãd® el¡f¡Tlhbj‹W gh®¥gd®fŸ brŒJ tªjbfhLik Ú§», všyh k¡fS« m›åâ tÊ el¡f¤ jFªj bt‰¿ »il¤jik¡F ï«kfhehL rªnjhõ¤ij m¿É¡ »wJl‹ mJnt ekJ RakÇahijïa¡f¤â‰F X® bt‰¿¡ F¿ba‹W« fU⻋wJ,”

Fo muR - 11.12.1927 Fo muR - 11.12.1927 Fo muR - 11.12.1927 Fo muR - 11.12.1927 Fo muR - 11.12.1927

r®¡fhÇl« nghŒ¤jh‹ Ô®khŤJ¡ bfhŸS»nwh«. klhâgâah®ïtuh, mtuh v‹W Ô®khÅ¡f r®¡fhÇl«jh‹ ngh»nwh«.

eh« nfhÉY¡FŸ nghfyhkh, nt©lhkh v‹gj‰F r®¡fhÇl«jh‹ ngh»nwh«. v‹ #hâ bgÇajh, c‹ #hâ bgÇajh v‹gj‰Fr®¡fhÇl«jh‹ ngh»nwh«. Vœik¥g£l njr¤J “ bghJ #d§fË‹gz« tUõ« x©ziu¡ nfho %ghí¡F nkš kj¤â‹ nguhštNȤJ mnah¡»a®fS¡F«, gŠrkh ghjf¤J¡F« cgnahf¥gL¤Jtij¡ ftÅ¡f xU r£l« tªjhš mJTlhJ” v‹W brhšYgt®fŸ nah¡»a®fsh? ek¡FŸ ehnk gh®¤J¡ bfhŸs¡Tlhjhv‹whš ïJ Éõa¤âš ek¡FŸ v‹d nah¡»a¥ bghU¥òïU¡»wJ?

“10 yB«, ïUgJ yB« ngh£L Ú nfhÆš f£o¡bfhL¤Jbrh¤J« Él nt©L« - eh‹ br§fšiy mL¥ãš ngh£L¢ Nnl‰¿<u¤J nkšngh£L MÉí©lh¡», RLrhj« v‹W btW« gh¤âu¤ij¢ rhÄ¡F it¤J Muhjid brŒa nt©L«. mJ rhj¤â‹MÉah, RL br§fš MÉah v‹gij¡ Tl Ú gh®¡f¡ TlhJ,gh®¤jhš ght« ” v‹W brhšY»w #d§fis it¤J¡ bfh©Lek¡FŸ v¥go rÇbrŒJ bfhŸS»wJ?

it¡f¤âš bjUÉš el¡f v¤jid ng® b#ÆY¡F nghfnt©otªjJ? fšgh¤âÆš* bjUÉš el¡f 144 ah® nt©LnfhË‹ngÇš nghl¥g£lJ? mj‰fhf r®¡fhÇl« ah® nghdJ? ek¡FŸ rÇgL¤â¡ bfhŸs¡Tlhjh? v‹»w nah¡»a®fŸ ïªj rka« V‹r®¡fhÇl« nghf É£lh®fŸ? bghJ #d§fŸ gz¤âš el¤j¥gL«ntjghlrhiyfËš ãuhkz‹jh‹ go¡fyh«, N¤âu®fŸ go¡f¡TlhJ v‹W brhšY»wnghJ ek¡FŸ rÇgL¤â¡ bfhŸs¡Tlhjhv‹»w ãuò¡fŸ v§nf nghÆUªjh®fŸ?

ït‰iw ãuhkzušyhjh® jaî brŒJ fU¤jhŒ¡ ftÅ¡fnt©L«. ãuhkzušyhjhU¡FŸ bfhŠr« ãsî V‰g£lîl‹r£lrigahš ïªJ njt°jhd r£l¤ij kh‰w ãuhkz®fshš Ô®khd« bfh©L tªjhŒÉ£lJ.

ïÅ tu¥nghF« r£lrig¡F« njt°jhd r£l¤ij kh‰wr«kâ¡F« m§f¤âd®fS¡F¢ rhjfkhŒ ãurhu« brŒaî«, mt®fŸ bryî¡F¥ gz« bfhL¡fî« kfªJfS«, klhâgâfS«ï¥nghâUªnj V‰ghL brŒJ tU»wh®fŸ. Rauh{a¡ f£á ãurhu¤â‰F ïªj¥ gz«jh‹ jh©ltkhL«.

áy ãuhkzušyhjhU« ï¥bghGâUªnj ïj‰F¢ r«kj«bfhL¤J áy kfªJfŸ jaití«, klhâgâfŸ jaití« r«ghâ¤J¡

Page 167: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1333Fo muR - 1925 332

mnjhL kh¤âuÄšyhkY« ï›îa®î jhœî v‹D« bjh¤JÉahâ ãuhkz®fËl« ïUªJ c©lhÆUªjhY« mt® xʪj k‰wtF¥òfS¡FŸS« mJ guÉ mndfkhŒ x›bthU tF¥ò« k‰wtF¥ig jhœªjt®fŸ v‹W« Ô©l¡Tlhjt®fŸ v‹W« fUâ¡bfh©L tUtijí« gh®¡»nwh«. ca®ªj j¤Jt§fis¡ bfh©lJ« òšó©L, ó¢á, òG, ku«, fš, gø, ÄUf« ahî« flîŸ kabk‹W« x›bth‹W« óá¡f¤ j¡fbj‹D« bfhŸifis¡bfh©lJkhd ïªJ kj« v‹W brhšy¥gLtJ áyÇ‹ e‹ik¡fhfmt®fË‹ jªâu¤âdhY« nkhr¤âdhY« ghHh¡f¥g£L xU bgÇar_fnk á‹dh ã‹d¥g£L m‹Åa® trkh» x‰WikÆHªJJntõnk‰bfh©L Ûsh euf« v‹D« moik¡ FÊÆš MœªJbfh©Lngh»wJ. Äfî« bfhLikahd ï›Éj ãuhkz j®k«,ïªâahî¡FŸ EiHahâUªâU¡Fkhdhš ï‹iwa âd« ïªâahï¡bfâÆš ïUªâU¡fnt kh£lhJ. m¥go ïUªJ« ï¥ãuhkzj®k¤jhš jh§fŸ ca®ªj #hâah® v‹»w fhuz¤jhš ca®thŒmjhtJ k‰wt®fis¥ nghš fZl¥glhkš thH rªj®¥g« »il¤JÉ£ljhY« m‹Åa murh§f¤â‰F mDTÈfshfî« x‰w®fshfî« ïU¡»w fhuz¤jhš, mâš j§fS¡F bršth¡F V‰g£L¥nghŒÉ£ljhY« Ô©lhik v‹D« bfhLikahš njr¤â‹ Ãiyiaí« mâš cŸs k¡fŸ gL« J‹g¤ijí« bfhŠrK« ftÅ ahkšnkY« nkY« mij Ãiy ÃW¤jnt ghLgL»wh®fŸ. ï›Éjãuhkz j®k« v‹gJ ekJ eh£il É£L xʪjhyšyhkš mšyJmt®fŸ k‰wt®fËY«, ãwÉÆnyna ca®ªjt®fŸ v‹D«bfhŸifahtJ e«eh£il É£L xʪjhyšyhkš (v‹iw¡fhtJ xUehis¡F ïªâahÉš ãuhkz bfhŸif ïšyhkš nghf¤jh‹ngh»wJ. Mdhš mj‰FŸ ïªJ kjnk nghŒ ïªâah KGtJ«kfkâa®fS«, »U°jt®fS« ïªJ¡fŸ mšyhjt®fSnkMŒÉl¥ngh»wh®fŸ. m¥bghGJ ï¡bfhŸif nghdhby‹dïUªjhby‹d?) ïªâa®fŸ ÉLjiyailtnjh Rauh{a« bgWtnjh m‹Åa murh§f¤â‹ bfhLikfËÈUªJ ÛŸtnjh NÇa‹nk‰»Yâ¥gJ nghy¤jh‹! VbdÅš ï›Éj ãuhkz j®k«ehbl§F« guîtjhš jhŒ¡F ãŸis bjh£lhš ghtkh»ÉL»wJ!.ï¥ ãuhkz®fis¥ gh®¤nj k¡fŸ všnyhU« ãuhkz®fshfgh®¡»wh®fŸ. ãuhkz®fŸ v‹whš k‰wtid¤ jhœªjt‹ v‹W«bjhl¡Tlhjt‹ KjÈat‹ v‹W v©QtJ jh‹ vd Ãid¡»wh®fŸ. cjhuzkhf xU j©Ù® FHhÆš j©Ù® ão¡ftU« xUãuhkz °âß Fl¤âš bfhŠr« j©ÙU« ifÆš bfhŠr« òËí«bfh©L tUtnjhL, Kf¤ijí« nfh¡bfh©L tU»whŸ.FHha©il tU«nghnj Ãy¤âbyšyh« j©Ù® bjˤJ¡bfh©LFHhÆ‹ nkY« j©Ùiu¡ bfh£o òËahš FHhia njŒ¤J

Ô©lhik¡F ah® bghW¥ghË

ghy¡fh£oš 144-¡F ah® bghW¥ghË?

Ô©lhik ba‹gJ ekJ eh£oš ïªJ kj¤âš kh¤âu«kÅjD¡F kÅj‹ ãwÉÆnyna ca®ªjt‹ jhœªjt‹ v‹W«,kÅjD¡F kÅj‹ gh®¤jhš, »£ltªjhš, ngádhš, bjUÉšelªjhš, bjh£lhš, nfhÉY¡FŸ EiHªjhš, rhÄia¥ gh®¤jhš, kjj¤Jt bk‹D« ntj¤ij¥ go¤jhš ght« v‹D« KiwfËšmDZo¡f¥ g£L tU»wJ. ïj‹ gydhŒ 33 nfho #dr_f¤âš60, 70 yB« #d§fŸ ca®ªjt®fbs‹W«, ãuhkz®fŸ v‹W«j§fis brhšÈ¡ bfh©L k‰wt®fis N¤âu®fbs‹W« gŠrk®fbs‹W« Äny¢r®f bs‹W« miH¥gnjhL ÄUf§fS¡F«.g£áfS¡F« ó¢áòG¡fS¡F« cŸs Rjªâu§Tl bfhL¥gj‰»šyhkš bfhLik¥gL¤â it¤âU¥gij eh« gh®¤J tU»nwh«.x‰WikÆdhY« murh§f¤jhU¡F ešy ãŸisfshŒ elªJbfhŸStâdhY« »U°Jt®fS« kfkâa®fS« ãuhkz®fshY«mt®fsJ j®kkhd rh°âu§fshY« Äny¢r®fbs‹W miH¡f¥g£lhY« bjUÉš el¤jš KjÈa áy cÇikfis bg‰¿U¡»wh®fŸ.ïij¥ bghU¤jtiuÆY« »U°jt®fS« kf«kâa®fS« ekJmurh§f¤jhU¡F e‹¿ brY¤j flik¥ g£lt®fbs‹gij eh«kW¡fkh£nlh«. murh§f¤jhU¡F ešy ãŸisfshŒ el¡fhjjhY«murh§f kjkh»a »U°Jt kj¤ij¤ jGthj “ght¤âdhY«” 60,70 yB« ãuhkz®fshš 7 nfho ïªâa rnfhju®fŸ gŠrk®fbs‹W«r©lhs®fbs‹W« fUâ Ô©lš, bjUÉš el¤jš KjÈa nk‰f©lcÇikfŸ m‰W cHYtij gh®¡»nwh«. ïjšyhkš Rkh® 16 nfhoïªâa® ³ 60, 70 yB« ãuhkz®fshš (í¤j¤âš b#ƤJ moikah¡f¥g£lt‹) j‹ njtoahŸ kf‹ FytÊahf ãuhkzU¡Fbjh©L brŒgt‹, moik ntiy¡F Éiy¡F th§»dt‹ v‹D«bghUŸ ml§»a (kD 8-« m¤. 415 -tJ Rnyhf«) N¤âu® v‹WfUj¥gL»wh®fŸ. (ãuhkz‹ r«gs« bfhL¤njD«, bfhlhknyD«N¤âuÅl¤âš ntiy th§fyh«, VbdÅš N¤âu‹ ãuhkz®fS¡Fntiy brŒtj‰fhfnt flîshš áUZ£o¡f¥g£oU¡»wh‹. kDrh°âu« 8-tJ m¤. 413 -tJ Rnyhf«)

Page 168: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1335Fo muR - 1925 334

FkuD« CÊaD«

Rauh{a¡ f£áia¥g‰¿ Fku‹ jiya§f¤âYŸs áyF¿¥òfŸ:-

“Rauh{a¡f£áahdJ j‰nghija ÃiyikÆš Äf¥ ghuh£l¤j¡fjhÆUªJ« ekJ khfhz¤ij¥ bghU¤jk£oš m¡f£áahdJešy ÃiyÆÈšiy. mJ ï§F ts®¢áail»wbj‹W Twî«KoaÉšiy. ï¡f£áahdJ br‹id¥ g¤âÇiffË‹ Muthu¤jhY«, thrhyfkhf¥ ngR« tšyikíŸs r¤âa_®¤â ngh‹wt®fshY«, bršth¡F bg‰w ïu©blhU ãuhkz¤ jiyt®fshYnkïa§» tU»‹wbj‹W TWth® T‰iw kW¥gJ vËj‹W.

br‹id khfhz Rauh{a¡f£áahÇ‹ bršth¡F ãuhkz#hâÆ‹ Mâ¡f¤ij¥ gy¥gL¤Jtj‰F¥ bgÇJ« cgnahf¥gL¤j¥gL»wbj‹w ciuí« bghŒba‹W kW¥gj‰»šiy. ï«khâÇahdneh¡f§fŸ m¡f£áÆ‹ K‹dÂÆš Égt®fsJ cŸs¤âš gâªJ»l¡FkhÆ‹ m¡f£á xU ehS« jÄœeh£oš nt%‹w¥ nghtâšiy. #hâ¡ bfhLikahš ieªJ ò©g£L¡»l¡F« jÄœeh£ošòâa ãuhkz rfh¥j¤ij c©lh¡f Rauh{a¡ f£á¤ jiyt®fŸv©z§ bfh©L muáaš ngr K‹tU»wh®fbs‹gJ c©ikahdhš m¤ jiyt®fsJ bršth¡if monahL xʤj‰F Kayšnt©L«.

$kh‹. v«.nf. M¢rhÇah® ngh‹w kfh‹fŸ njh‹¿ #hÔ bt¿ão¤J jiyfhš bjÇahJ kfh¤khití« ïfœªJ thŒTrhJò‹bkhÊ tH§» tUtijí« gh®¤J tU»nwh«.

mt® br‹id Rauh{a¡f£áÆš xU K¡»a m§f¤âduht®.mtU¡F Rauh{a¡ f£áÆ‹ K‹dÂahs® MjutˤJ tU»wh®fbs‹gijí« m¿»nwh«. ï«khâÇahd áWik¡ Fz§fS« #hâÆWkh¥ò« bfh©lt®fŸ ifÆš ï¡f£áÆ‹ bghU¥ò ïU¡»wtiuc©ikahf x‹W« eilbgw¥nghtâšiy”.

ïitfËš Rauh{a¡ f£áahdJ j‰nghija ÃiyikÆšÄf¥ ghuh£l¤j¡fjhÆUªJ« v‹D« th¡»a« jÉu k‰wij eh«xUthW x¥ò¡bfhŸSnth«.

fGÉaãwF j©Ù® ão¡»whŸ. ïij gh®¤J¡bfh©oU¡F« xUãuhkzušyhj ïªJ °âß jhD« miu¡Fl« j©ÙU« ifÆš xUòË cU©ilí« bfh©L Kf¤ij ïG¤J¡bfh©L ³ ãuhk°âß brŒjJnghynt brŒJÉ£L j©Ù® ão¤J bfh©Lngh»whŸ. ïij gh®¤J¡bfh©oU¡F« g¡f¤J å£L kfkâa°âßí« »U°jt °âßí« mJ nghynt tU«bghGnj K¡fhšFl« j©Ùiuí« K‹idaâY« bgÇa òË cU©ilí« bfh©LKf« nfh¡bfh©L tUtnjhlšyhkš thÆš KQKQ¤J¡bfh©nl tªJ bjUbtšyh« j©Ù® bjˤJ FHhiaí«nja¤nja fGɤ j©Ù® ão¤J ngh»whŸ. gŠrk °âß mªjåâÆš ïšyhjjhš mt®fŸ ïij¥ gHf rªj®¥g« »il¥gâšiy.ï¥go xUtiu¥gh®¤J xUt® gH»na Ô©lhikba‹D« bjh¤JnehŒ njr« KGtJ« guÉ tU»wJ. Ô©lhik xÊant©L« v‹Wkfh¤kh fhªâí« k‰W« gyétfhU©ÂaKŸst®fS« xU g¡f«ãua¤jd¥g£L¡ bfh©oU¡F«nghJ ghy¡fhL KÅágš bghJåâÆš <Gt rnfhju®fŸ el¡f¡TlhJ v‹W 144 c¤âuîngh£lJ«(<Gt®fŸ v‹gJ br‹id iAnfh®£ #£{ $kh‹. O.»UZz‹mt®fSila #hâah®jh‹) v›tsî m¡»ukkhF«. ïij eh« ah®ngÇš brhšYtJ. ïj‰F ãÇ£oZ murh§f¤jh® vªj Éj¤âšfhuzkhth®fŸ. ãuhkz murh§f¤jh®jhnd ï›t¡»uk§fS¡F«,bfhLik¡F« gh¤âukhfnt©L«. ïªj ãuhkz murh§f«bjhiya nt©L«, ïªj ãuhkz j®k« bjhiya nt©L« v‹WghLgLtij Él k¡fS¡F ntW v‹d njr nritÆU¡»wJ? ïijÉl ntW ét fhU©a« v‹d ïU¡»wJ? ïijÉl ntW j®k«v‹d ïU¡»wJ? ïij m¿ªJjh‹ “njrgªJ jhr®” v‹DilaRauh{a« ãuhkz °âßfis ão¤J Ô©lhjhU¡F bfhL¥gJ jh‹v‹wh® nghY«! ïij m¿ªJjh‹ r®.ã.á.bu mt®fŸ ãuhkz®fisvšyh« rh¡»š ngh£L¡ f£o t§fhs¡Flh¡ flÈš nghlnt©L«v‹W brh‹dh®fŸ nghY«! RthÄ Éntfheªj® ãuhkz kj«ïU¡F«tiu ïªâah moik¤jd¤âÈUªJ ÛshJ v‹Wbrh‹dh®nghY«! kfh¤kh fhªâ - ïªâahî¡F ãÇ£oõh® brŒjbfLâiaÉl ãuhkz®fŸ brŒj bfLâ Fiwªjjšybt‹Wbrh‹dh® nghY«! RthÄ áu¤jhdªj® - ïªJ kj¤â‰F ehr¤ijÉisɤjt®fŸ ãuhkz®jh‹ v‹W brh‹dh® nghY«! ïÅ ah®ït®fS¡F e‰rhø g¤âu« bfhL¡f nt©Lnkh bjÇaÉšiy!ït®fŸjh‹ r£lrig¡F«, kªâÇ ntiy¡F«, jhÿ¡fh ngh®L,KÅághÈ£o¡F«, r®¡fh® c¤ânahf§fS¡F« nghŒ ek¡F e‹ikbrŒgt®fsh«.

Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925

Page 169: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1337Fo muR - 1925 336

Ô©lhik xÊant©oaJjh‹ Mdhš ï¥bghGJ mJ rh¤âa¥glhJ v‹W òfštijah? Ô©lhik uhéa â£lkhÆU¡f¡TlhJv‹W KQKQ¥gijah?

Ô©lhik xÊ¡F« fÄ£o¡F 25 %ghŒ bfhL¤J É£L Ô©lhik ÃiyÃW¤j V‰g£l fÄ£ofshd tUzh¢áukj®k MjÇ¥òrig KjÈa ãuhkz rigfS¡F kiwKfkhŒ MÆu¡fz¡fhd%ghŒ bfhL¤J v⮥ãurhu« brŒa¢ brŒtijah? MâÆš mt®fŸj«g£l« ngh£L¢ brh‹dJnghš elªJ bfhŸshjijah? br‹idkhfhz¤âš Rauh{a¡ f£á ešy ÃiyÆš ïšyhkš “g¤âÇ¡if”Muthu¤jhY«, ãuhkz¤ jiytuhY« ïa§»tUtijah? br‹idRauh{a¡ f£áÆ‹ bršth¡fhš ãuhkz #hâÆ‹ Mâ¡f¤ij¥gy¥gL¤Jtijah? #hâ¡ bfhLikahš ieªJ ò©g£L¡ »l¡F«jÄœeh£oš òâa ãuhkz rfh¥j¤ij c©lh¡f v©z§bfh©Lmuáaš ngRtijah? m¡f£áÆ‹ K¡»a°juhd $kh‹ v«.nf.M¢rhÇah® ngh‹wt®fŸ #hâ bt¿ ão¤J kfh¤khit ïfœªJ thŒTrhJ ò‹bkhÊ tH§Ftijah? ³ M¢rhÇahU¡F Rauh{a¡ f£áÆYŸst®fS« MjutË¥gijah? ï«khâÇ #hâ ïWkh¥ò¡bfh©lt®fŸ ifÆš Rauh{a¡ f£áÆU¥gijah? ïitfËš vijekJ m‹òŸs rnfhjudhd Fku‹ ghuh£L»wh‹ v‹gJ ek¡FÉs§f Éšiy.

Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925

btsthš f£áahÇ‹ jªâukh»a “Rauh{a¡f£á x‹Wjh‹j‰fhy ÃiyÆš ghuh£l¤j¡fJ, ÔÉu neh¡fKŸsJ, muáašbfhŸifíŸsJ” v‹W gythuhf j§fŸ kd¢rh£á¡F ÉnuhjkhŒmo¡fo ghotU« gšyÉia FkuD« ghl Mu«ã¤âU¥gJ ek¡FÄfî« M¢rÇakhÆU¡»wJ.

CÊadhtJ “fhªâaofŸ Miz” v‹D« rh¡if¡bfh©LxJ§» Éf¥ gh®¡»wh‹. Fkundh mijÉl Xuo K‹tªJRauh{a¡ f£á ghuh£l¤j¡fJ v‹»wh‹. ïuhéa jªâu¤jhšthHnt©oa mtáaÄšyhjt®fS«, ga§bfhŸË¤jdÄšyhjåu®fS« cŸs‹nghL«, gnuhgfhu áªijnahL« “v‹ fl‹ gÂbrŒJ »l¥gnj” v‹D« kªâunk bfhoahŒ¡ bfh©lt®fSkhdFkuD«, CÊaD« Tl ï¤âUÉisahlš òÇth®fshdhš cy»šv‹djh‹ vâ®gh®¡f KoahJ.

Rauh{a¡ f£áahÇ‹ vªj elto¡ifia Fku‹ ghuh£L»wh‹v‹gij cyf¤J¡F És§fit¤jhš Fkuid¡ FUthŒ¡ bfhŸs¤ja§nfh«.

Rauh{a¡ f£áah® fhªâaofË‹ bfhŸiffis ghHh¡»dijah? x¤JiHahikia¡ bfh‹wdijah? fh§»uir ViH k¡fŸifÆÈUªJ j§fŸ Raey¤J¡fhf ãL§»¡ bfh©lijah?fhªâaofis fh§»uir É£L X£odijah? fjÇš e«ã¡ifÆšiyv‹W brhštijah? uh£od« R‰Wtjhš Rauh{a« tU« v‹D«e«ã¡if v§fS¡»šiyba‹W brhšYtijah? fšf¤jh r£lrigÆš kªâÇ gjÉfis xʤJ r®¡fhU¡nf m›tâfhu§fisí«VfnghfkhŒ bghU¥ã‹¿ el¤jÉ£L¡bfh©L nkny v‹dbrŒtbj‹W bjÇahkš M¥gir¤j Fu§if¥nghš ÉÊ¥gijah?ngh¡FtU¤J¡fhf tÊ¢bryî Tl th§f¥nghtâšiy v‹WbrhšÈ Vkh‰¿ r£lrig¡F¥ nghŒ 4000, 5000 r«gsKŸs gjÉfŸbg‰wijah? bgw ÉiHtijah? fÄ£ofËš c¤ânahf«milªjijah? bjhÊyhs® knrhjh r£lrigÆš tªj fhy¤âšbjhÊyhs rnfhjÇfshd fU¥g °âßfS¡F ãŸis¥ngW rka¤âšTÈíl‹ äî bfhL¡fnt©L« v‹W tªj Ô®khd¤ij Ãiwntw¢brŒahkš brŒj ghjf¤ijah? ãuhkzušyhjhiu v⮡fnt©oaJjh‹ v‹W« mt®fnshL x¤JiHahik brŒant©oaJ jh‹v‹W« br‹id Rauh{a¡ f£áahU« g«ghŒ Rauh{a¡f£áahU«Kiwna brhšYtijah? Rauh{a¡f£á¤ jiyt® $kh‹ neU jdJcwÉdU¡F c¤ânahf« th§»¡bfhL¤jijah? fhÇajÇá $kh‹.u§frhÄ Ia§fh® jkJ kfD¡F c¤ânahf« th§»¡ bfh©lijah?br‹id Rauh{a¡ f£á¤ jiyt® $kh‹.ÓÅthr Ia§fh®

Page 170: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1339Fo muR - 1925 338

Æšiyba‹Wjhnd brhšynt©oÆU¡»wJ. mj‹ gydhŒmt®fs¤jid ngU« murh§f¤ijjhnd e¤â¡bfh©oU¡fnt©oajhŒ nghŒÉ£lJ. ãuhkzušyhjhbu‹D« 24 nfhoïªJ¡fŸ uhéa thœÉš rkcÇik bgWtj‰»šyhkš ã‰ngh¡fhdtF¥ãš nr®¡f¥g£L murh§f¤jhiuí«, ãuhkz®fisí« e¤â¡bfh©L jhnd ïU¡f nt©oajhŒ¥ nghŒÉ£lJ. ïj‰F fhuzbk‹d? ãwÉÆnyna mt®fS¡F ï›îÇikia bgw nah¡»ijïšyhjjh? mšyJ mt®fŸ ï›îÇikbgw bth£lhkš ca®gjÉÆÈU¡»wt®fŸ j§fŸ bršth¡fhš bfhLik¥gL¤â K‹ndwbth£lhkš ml¡» it¤âU¥gjh? FiwªjJ 50 tUõ¤â‰F K‹ghtJ ãuhkzuš yhjhU¡F«, Ô©lhjhbu‹nghU¡F« tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt« »il¤âUªjhš ï‹iwa âd« ït®fËUtÇ‹Ãiyikí« ï¥go ÆU¡Fkh? $kh‹fshd B.N. r®khî¡F«, C.P.uhkrhÄ mŒaU¡F«, bfhL¤âU¡F« c¤ânahf§fis $kh‹fshdM.C. uh#hî¡F«, R. åuŒaD¡F« bfhL¤jhš gh®¡fkh£lh®fsh? C.P.uhkrhÄ mŒa® mt®fŸ ïU¡F« c¤ânahf¤âš $kh‹ åuŒa‹mt®fŸ ïUªjhš ghy¡fhL bjUÉš el¡f 144 V‰g£oU¡Fkh?nfhÉY¡F nghdj‰fhf j©lid milªâU¡f Koíkh? v‹dfhuz¤jhš ït®fS¡F mªj c¤ânahf« »il¡fhkš nghŒÉ£lJ? nah¡»aij ïšyhjjhyh? tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«ïšyhjjhyh? #dh¥ r® Kf«kJ MÕòšyh rhŒò¡F«, lh¡l®Kf«kJ c°kh‹ rhŒò¡F« 5000 «, 6000 «, r«gs« »il¡f¡ToagjÉfŸ v¥go »il¤jJ. ï¥bghGJjh‹ mªj °jhd¤â‰Fmt®fŸ nah¡»aij cilat®fshŒ É£lh®fŸ v‹»w fhuz¤jhyh? tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt bfhŸifÆ‹ thridÆdhyh?ït‰iw bghJ k¡fŸ áªâ¤J¥ gh®¤jhš jhœ¤j¥g£lt®fS¡F«ã‰g£l tF¥gh®fŸ v‹W fUj¥g£lt®fS¡F« tF¥òthÇãuâÃâ¤Jt« ïšyhkš v¥go rk¤Jt« V‰gL« v‹gij m¿th®fŸ. ï¥nghJ ã‰g£l tF¥gh® v‹W miH¡»w tF¥ghbušyh«ãÇ£oõh® e« eh£L¡F tU«nghJ ã‰g£l tF¥ghuhfth ïUªjh®fŸ? gy ãuhkz®fŸ murh§f¤â‰F mDTykhÆUªjjhY«k‰wt®fŸ m¥goÆšyhjjhY« murh§f¤jh® ãuhkz® fS¡nf rfyrîfÇaK«, cÇikí« bfhL¤jjdhš ãuhkz®fŸ K‰g£ltF¥ghuhfî« ãuhkzušyhjt®fŸ, ã‰g£l tF¥gh®fshfî«V‰g£L¥nghŒ É£lJ. ïªj ã‰g£l tF¥gh® tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« ïšyhkš ntW vªj tÊÆš K‰g£lt®fŸ Mf¡TL«.ï¥nghJ mt®fS¡F ò¤âÆšiyah? r¡âÆšiyah? fšÉÆšiyah? V‹ j§fŸ bjhif¡F¤ jFªj cÇik milahâU¡»wh®fŸ. ïªâa®fŸ mnef #hâah®fŸ ehŸnghf¥nghf cÇik

tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«

ïij¥g‰¿ bfhŠrfhy¤J¡F K‹ò ekJ 16-8-25 Fo muá‹ïjÊš á¤âuò¤âu‹ baGâa xU f£Liu thrf®fŸ gh®¤âU¡fyh«.ï‹W el¡f¥nghF« fhŠá kfheh£oš xU Ô®khd« tUtjhŒ¤bjÇ»wgoahš mjdtáa¤ij¥g‰¿ thrf®fŸ kWgoí« mij¥g‰¿ m¿íkhW áy th¡»a§fŸ vGJ»nwh«. tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« v‹gJ xU njr¤â‹ M£áÆ‹ bghJ cÇikí« mªeh£o‹Fok¡fË‹ cÇik rfyK« všyh tF¥ghU« V‰w¤jhœÉ‹¿rkkhŒ milant©oa bj‹gJjh‹. ïj‹ murh§ f¤jhU« Fok¡fS¡F rÇahŒ tH§FtjhŒ 1840-« tUõ¤ânyna x¥ò¡bfh©L(ngh®L °lh©o§ M®l® 125 -‹ _ykhŒ) btËÆ£LÄU¡»wh®fŸ.Mjyhš ïªâa®fS¡F bgÇa c¤ânahf§fŸ V‰g£lj‹ ãwnfhÓ®âU¤j§fŸ V‰g£lj‹ ãwnfh tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« v‹wng¢R ãwªjjšy. Mdhš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« V‰g£lhšahUila bršth¡F« nghf§fS« Mâ¡f§fS« FiwªJÉLnkhmt®fŸ trnk murh§f¤â‹ Mâ¡fÄUªJ mt®fns mEgɤJ¡bfh©nltªj âdhš tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jtbk‹gJ r®¡fh®c¤jutsÉY« fhÆjtsÉY« ËW nghŒÉ£lJ. mj‹ gydhŒãÇîfS«, nt‰WikfS«, Jntõ§fS«, jªâu§fS«, gifikfS« ts®ªJ bfh©nl tªJ ï¥bghGJ mJfŸ gydË¡fMu«ã¤âU¡»wJ. Mu«ã¤âU¡F« Kiwia¥ gh®¤jhš ïjDila Koî v‹dthFnkh v‹W v©Q»wnghJ gakhfnt ïU¡»wJ. ïªâah xʪj k‰w ehLfS¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«mâf mtáa« ïšyhj nghâY« á‰áy Él§fËš bjhFâfŸnguhY« tF¥òfË‹ nguhY« ïUªJ bfh©L jh‹ tU»wJ.Fona‰w ehLfËY« ï›tH¡fÄUªJ bfh©Ljh‹ tU»wJ. ekJeh£oš áy® tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« tªjhš #d§fis ãǤJÉL« v‹W brhšY»wh®fŸ. ekJ eh£oš kfkâa®fS¡F« »U°Jt®fS¡F« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« V‰g£lâ‹ ãwF v‹dãÇÉid òâjhŒ V‰g£L¥ nghŒÉ£lJ? ãÇ£oZ murh§f«V‰g£L 150 tUõ¤J¡F nkyh»í« ï‹dK« Ô©lhjhuh»a VGnfho k¡fS¡F uhéa thœÉš Rjªju« bgw nah¡»aij

Page 171: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1341Fo muR - 1925 340

fhŠÓòu« kfhehLfŸ

fhŠÓòu¤âš, uhéa kfhehbl‹W xU kfhehL To¡ fiyªjJ. bga® uhéa kfhehbl‹W brhšÈ¡bfhŸs¥ g£lhY« m~bjhUNjh£l kfhehlhfnt KoªjJ. Njh£lkhl e‹F bjǪj t®fŸ ešyyhgkilªjh®fŸ. mJ bjÇahjt®fŸ yhgkilaÉšiy. Njh£l¤âdhš r«ghâ¤j bghUŸ v›tsî fhy« ÉFbk‹gijí« ï¢Nâ‹j‹ikia bghJ #d§fŸ m¿ªJ bfh©lhš ãwF ït®fŸnah¡»aij v‹dhF bk‹gijí« ï¢Njh£l¡fhu®fŸ m¿ahkšnghdJ mt®fSila bghšyhj fhynkašyhkš k‰wgo ahU¡F«x‹W« eZlkhŒ¥ nghŒ ÉlÉšiy.

jiyik cgªahr§fŸ

cgruiz¤ jiyt® $kh‹ K¤Ju§f KjÈah® thá¤jtunt‰ò ãur§f« mtbuGâajšybt‹W« mt® fU¤jšybt‹W« mt® thá¡F« bghGJ nf£L¡ bfh©oUªjt®fS¡bfšyh« e‹whŒ És§»ÆU¡F«.

vtnuh xU ãuhkz® j‹ÅZl« nghš ãuhkzušyhjhiue‹whŒ itJ vGâ mt® ifÆš bfhL¤J mtiu thá¡f¢ brhšÈmij nf£L¡ bfh©oUªjt®fbsšyh« Inah ght«! mtiuití« goí«, mtiu¤ jiyFÅí« goí« brŒJ nto¡ifgh®¤J¡ bfh©oUªjJ ãuhkz Nœ¢á¡F xU cjhuzkhŒÉs§»‰W. ïªj¥ ãur§f¤âš áy ghf¤J¡fhf $kh‹ KjÈah®ngÇš gy® bfh©L tªj f©ld¤ Ô®khd§fisí« ÃW¤â¡bfhŸS«go brh‹dj‰F ïªj rkhjhd«jh‹ brhšy¥g£lJ.

mjhtJ ïªj cgªahr« mt® vGâaJ mšybt‹W«,ïj‰fhf ãwF mtnu tU¤j¥g£lh® v‹W«, Mjyhš f©ld«nt©oaâšiy v‹W« áy K¡»a°j®fshš brhšÈ ÃW¤â Él¥g£lJ. Mjyhš mij¥g‰¿ MuhŒtJ å© ntiyahdhY« mâšãuhkz®, ãuhkzušyhjh® ãz¡F fh§»uÌš ïU¥gjhŒx¥ò¡bfh©lJ kh¤âu« F¿¥ãl¤j¡fJ.

ts®ªJbfh©nlnghF«. ãwF v¤jid ngU¡F bfhL¥gJ v‹Wáy® ngRth®fŸ. Mdhš j‰fhy« murh§f¤âš bj‹dh£ošInuh¥ãa®, M§»nyh ïªâa®, »U°jt®, kfkâa®, ãuhkz®fŸ,ãuhkzušyhjt®fŸ, Ô©ljh®fŸ vd ï›bt£L tifahŒ¤jh‹ãÇ¡f¥g£oU¡»wJ. ït‰¿š Inuh¥ãa®, M§»nya ïªâa®,»U°jt®, kfkâa® ït®fS¡F ãǤJ bfhL¤jhŒÉ£lJ. ït®Ú§»a k‰wt®fshd ãuhkz® ãuhkzušyhjh® Ô©lhjh® vd _‹WtF¥ghiuí« kfkâaušyhjh® v‹D« bgauhš miH¡f¥g£Lmt®fS¡F kh¤âu« tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« tH§f¥glhkÈU¡»wJ. ï«_‹W tF¥ghU¡F« tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt« V‰g£lãwF kWgoí« cŸ tF¥òfŸ V‰gLnk v‹»w gaÄU¡Fkhdhš,mj‰F« eh« jahuhÆU¡f nt©oaJjh‹. c¤ânahf§fS¡FbgU¤j r«gs§fŸ bfhL¥gij ÃW¤â¡bfh©nlhnkahdhšv¤jid tF¥òfS¡F nt©LkhdhY« ãuâÃâ¤Jt« bfhL¥gâšek¡F fZl« V‰glhJ. nkš ehLfËš gh®Èbk©L KjÈarigfS¡F 500, 1000 v‹»w fz¡FŸs bk«g®fŸ ïUªJ fhÇa«el¤jÉšiyah mJ brŒtJ ek¡F fZlnk ïU¡fhJ. r©iltUtbjšyh« bgU« r«gs¤ij c¤njá¤J¤jhnd. r«gsÄšyhjmâfhu¤ij mndf khŒ bašyhU« ÉU«gkh£lh®fŸ. xUtU¡bfhUt® r©ilngh£L bfhŸskh£lh®fŸ. xUtiu¡ bfL¡fxUt® jªâu§fŸ brŒa kh£lh®fŸ. njr« e«KilaJ v‹»wv©zK« njr¤â‹ bghJ ey¤â‰F bašnyhU« x‹Wnr®ªJciH¡fnt©L« v‹»w v©z K« jhdhfnt V‰gL«. ï¥nghJ#d§fS¡FŸ ïU¡F« nt‰WikfŸ xÊí«.r®¡fhuhU« xUtiuÉ£L xUtiu bfhLik¥gL¤j¢ brhšyKoahJ. Mjyhš njrey¤âY« r_f ey¤âY« m¡fiuíŸst®fŸ fhŠÓòu« kfheh£oštF¥òthÇ Ô®khd¤ij bfh©L tªJ Ãiwnt‰w nt©L»nwh«.

Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925Fo muR - f£Liu - 22.11.1925

Page 172: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1343Fo muR - 1925 342

v¥go ïUªj nghâY« uhéa kfhehLfŸ v‹gJ xU tF¥ghiu Vkh‰¿ xU tF¥gh® Mâ¡f« bgw¤jh‹ cgnahf¥gl¡ ToaÃiyikÆš ïU¡»wnj mšyhkš ÉLjiy¡F ïšiy v‹gJ cWâahŒ É£lJ. ghku #d§fis ah® Vkh‰WtJ v‹gJ jh‹ kfhehLfË‹ bgÇa bfhŸifahŒ É£lJ. ïÅ njr¤J¡F c©ikahŒciH¡»wt®fŸ fh§»u° îthf¤âš ïU¡f nt©oa mtáankïšiy. ehyzh bk«guhŒ kh¤âu« ïUªJ fh§»uÌš eilbgW«Nœ¢áfisí« ãu£Lfisí« btËÆš brhšÈ¡ bfh©oUªjhšnghJ«. vªj¡ fhuz¤ij K‹Å£L« ïÅ njr¤âš vªj¡f£á¡fhtJ vªj¤ jiyt®fS¡fhtJ rÛg¤âš bghJkâ¥ò V‰g£Lcgnahfkhd vªj¡ fhÇaK« brŒa¥nghtâšiy v‹gJ k£L«cWâahŒ É£lJ. nt©Lkhdhš jÅ¥g£l kÅj®fS¡F j§fS¡FŸs ãwiu Vkh‰w¡Toa r¡âÆdhY« rîfÇa¤âdhY« gz¤ijthÇ jhuhskhf ïiu¥gjdhY« b#a« »il¤jhš »il¡fyh«.tu¥nghF« nj®jšfËY« gz¢bryî«, yŠrK« bfhL¤J X£Lth§FtJkhd fhÇa§fŸjh‹ mnefkhŒ bt‰¿ bfhL¡f¥ ngh»wJ.

ït®fË‹ ‘gh¡»atrkhf’ eh£oš bjh©l®fŸ fh§»u°ntiy¡fhu®fŸ v‹W xU T£l¤jh® x¤JiHahik ntf¤â‹ nghJMntr¤âš b#ÆY¡F¥nghí« j§fŸ bjhÊiy É£L fh§»uR¡FciH¤J tªJ« ï¥nghJ x¤JiHahik ml§» É£ljhY«âahfK« fh§»uR¡F C¡fkhd ntiyí« njitÆšyhjjhY« gy®tƉW¡»šyhkY«, bjhÊš ïšyhkY« R«kh âÇ»wh®fŸ. ï¡T£l«jh‹ tu¥nghF« r£lrig KjÈa ( vy¡õ‹ ) nj®jší¤j¤â‰F nridfshf cgnahf¥gl¥ ngh»wh®fŸ.

ït®fSila ijÇa¤âdhš gz¡bfhG¥òŸs mnef j‰F¿fŸ nj®jY¡F ËW bt‰¿ bgw¥ngh»‹wJfŸ. ïJjh‹ kfheh£L itgt«. bjh©l® kfheh£il¥g‰¿í« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Ô®khd¤ij¥ g‰¿í« fhŠá kfhehLfË‹ k‰W« gy Éõa§fisí« ã‹d® vGJnth«.

Fo muR - jiya§f« - 29.11.1925Fo muR - jiya§f« - 29.11.1925Fo muR - jiya§f« - 29.11.1925Fo muR - jiya§f« - 29.11.1925Fo muR - jiya§f« - 29.11.1925

kfheh£L¤ jiyt® âU.É.fšahzRªâu KjÈah®cg‹ahr«

ïJ 20 g¡f« bfh©lJ. ït‰¿š Vw¡Fiwa 10 g¡f« jÄœeh£o‹ bgUikia¡ fh£L Kf¤jh‹ jdJ fšÉ¥ bgUikiafh£l, òuhz§fË‹ eh£L¥glykhŒ cgnah»¤J¡ bfhŸs¥g£lJ.mâ‹ ghiõia¥ g‰¿nahbt‹whš nfœ¥ngh® $kh‹ KjÈah®v‹d ghiõÆš go¡»wh® v‹W ftŤJ m¿ahkÈU¡F«goahdm›tsî rhk®¤âakhÆUªjJ. fU¤ij¥ g‰¿nahbt‹whš“K‹dhš gh®¤jhš eha¡f® Fâiuia¥ nghš ïU¡»wJ. ã‹dhšgh®¤jhš mŒa§fh® Fâiu nghÈU¡»wJ” v‹»w gHbkhÊ¥goFŸs eÇ rhøahŒ ïUªjJ. f©nzh¡fnkh v¥go elªJ bfh©lhš ãuhkz® ãuhkzušyhjh® ïu©L ngiuí« Vkh‰wyh« v‹»wj¤Jt¤ânyna ïUªjJ.

br‹idÆš $kh‹ ÓÅthrŒa§fhÇ‹ T£l« $kh‹MÇahit mo¤J¤ J‹òW¤âa ãwF ekJ KjÈahÇ‹ fâ $kh‹mŒa§fhiu¡ f©lhš eL§f nt©oajhŒ¥ nghŒÉ£lJ.

$kh‹ KjÈah® mt®fŸ jh‹ ga§fhË v‹W«, jh‹ xUbg© M¤kh v‹W«, M© M¤kh mšybt‹W« mo¡foxË¡fhkš brhšÈ¡ bfhŸtJ©L. mij fhŠáÆ‹ jiyik¥gjÉÆš e‹whŒ fh£o É£lh®.

ï›Éj rªnjf« áyU¡F K‹dnkna ÆUªâUªjhY«,ï›tsî nkhrkhŒ bfhšiy tÊÆš òFthbu‹W mt®fŸ Ãid¡fntÆšiy. $kh‹ KjÈah® jiytuhŒ 剿Uªj °jhd¤âš xUmŒa§fhnuh, M¢rhÇahnuh 剿U¥gh®fshdhš ï›tsî m¡»uk« brŒa mt®fS¡F rîfÇa« »il¤âU¡fhJ. $kh‹ KjÈah®jiytuhÆUªjjhš ga§fhˤ jd¤njhL xU mŒa§fh® ifÆY«xU M¢rhÇah® ifÆY« FHªijnghš c£fh®ªJ bfh©ljhšmt®fŸ j§fŸ ïZl¥go KjÈahiu cgnahf¥ gL¤â¡bfh©LNâš #ƤJ É£ljhf Ãid¤J¡ bfh©lh®fŸ. ïªj NJ KjÈah®bgaiu¡ bfL¡f¤jh‹ mŒa§fh®, M¢rhÇah® KjÈnahU¡Fcgnahf¥g£lnj xÊa NJ MofS¡F bgÇayhg« x‹W« V‰g£LÉlÉšiy.

Mdhš x‹W, KjÈah®, ehíL, eha¡f® v‹»w _tÇ‹ x‰Wikia¡ bfL¡fî« ( eha¡fU¡F nah¡»aij ïšyhÉ£lhY«)KjÈah®, ehíL ït®fŸ M¢rhÇah® mŒa§fh® ït®fS¡F ešyãŸisfshŒ el¡f ngh£o nghlî« cgnahf¥g£lJ.

Page 173: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1345Fo muR - 1925 344

ntiy brŒa r®¡fhU¡F %. »il¤jJ. ï¥gona Rauh{a¡ f£áah®brŒí« x›bthU ntiyí« r®¡fhU¡F bt‰¿ nkš bt‰¿í«njr¤â‰F njhšÉ nkš njhšÉínk mšyhkš vªj c¤ânahf«FiwªjJ? vªj btŸis¡fhu® r«gs« FiwªjJ? vªj tÊÆš e«kgz« Óik¡F¥ nghfhkš ïU¡»wJ?

Rauh{a¡ f£á¡F ï¥nghJ njr¤âš nah¡»aijí«ehizaK« bršth¡F« FiwªJ mJ rhf¥nghF« jUthÆÈUªJj¥òtj‰fhf fh§»uirna Rauh{Ía¡ f£áah¡f Ô®khd« bfh©LtªâU¡»wh®fŸ. Rauh{a¡ f£á X£l®fËl« brh‹dgo elªJbfhŸsÉšiy v‹W« ï¥bghGJ bfhŠr« Rauh{a f£á¡F ïl«bfhL¤jânyna njr¤âš v›tsî f£áfS« kd°jhg§fS«tY¤J îkhz¤ â£l§fŸ bf£L x¤JiHahik v‹gnj #d§fS¡F xU giHa fijahŒ nghŒÉ£lbj‹W« ïÅí« ïl«bfhL¤J fh§»unr r£l rig¡F nghtjhdhš kWgoí« g¤J tUõkhdhY« #d§fis âU¥g Koahbj‹W« Mifahš Ô®khd¤ijmonahL ÃuhfÇ¡f nt©L«.

F¿¥ò: 22.11.1925 ïš eilbg‰w fhŠÓòu« uhéa khehL Ô®khd¤â‹ÛJ brh‰bghÊî.

Fo muR - brh‰bghÊî - 29.11.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 29.11.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 29.11.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 29.11.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 29.11.1925

* KjyhtJ Ô®khd«* KjyhtJ Ô®khd«* KjyhtJ Ô®khd«* KjyhtJ Ô®khd«* KjyhtJ Ô®khd«

1. gh£dhÉš Toa m»y ïªâa fh§»u° fÄ£o T£l¤âšm§ÑfÇ¡f¥g£l Ô®khd¤ij fjuhil v¥nghJ« f£lhakhŒ cL¤jnt©L« v‹w khWjYl‹ fh§»u° cWâ brŒant©LkhŒ ï«kfhehL ágh®R brŒ»wJ.

2. ï¥nghJ Rauh{a¡f£áah® el¤âtU« uhéa¤â£l¤âšFiwîglhkš ï‹D« ÔÉukhf fh§»u° uhéa ntiy¤â£l¤ijel¤â r£lrig nj®jšfisí« el¤jnt©Lbk‹W« ïÅ Rauh{a¡ f£á v‹w bganu nt©lhbk‹W« ï«kfhehL fh‹ó® fh§»uR¡F ágh®R brŒ»wJ.

v‹w Ô®khd¤ij $kh‹. S. ÓÅthrŒa§fh® ãnunuã¤Jngáaâ‹ RU¡f«.

ï¤Ô®khdkhdJ jÄœeh£o‰nf òâaJ v‹W« mjdhšjh‹jh‹ ãnunuã¥gjhí« ek¡F vâÇfŸ gykhÆU¥gjhš fh§»uR«,Rauh{a¡f£áí« x‹wh»Élnt©L« v‹W« Rauh{a¡f£á r£lrig x¤JiHahik brŒtâšiy v‹W áy® brhštij ftÅ¡f¡

fhŠÓòu« ïuhéa kfhehL

$kh‹. <.bt.uhkrhÄ eha¡f® monahL mrš Ô®khd¤ijna*v⮤J ngRifÆš Ô®khdnk #d§fis Vkh‰W»w khâÇÆšvGâÆU¡»wbj‹W« gh£dh Ô®khd« v‹d v‹gJ« Rauh{a¡f£áâ£l« v‹d v‹gJ« ï§FŸs mndfU¡nf bjÇaÉšiy v‹W«bjÇí«go ahU« vL¤J brhšyÉšiyba‹W« fh§»uá‹ bga®bflhkÈU¡fnt Rauh{a¡f£á â£l¤ij fh§»u° x¥ò¡bfhŸsÉšiy ba‹W« fh§»uR¡fhtJ kfh¤khî¡fhtJ Rauh{a¡ f£á¤â£l¤âš e«ã¡ifÆšiyba‹W« ošÈ fh»ehlh KjÈaÔ®khd§fshY« kfh¤khÉ‹ rYifahY« jh§fŸ nt©oasîãurhu« brŒa rîfÇank‰gL¤â¡bfh©lnjhL ntWahU« vâ®ãurhu« brŒa¡Tlhbj‹W kfh¤khÉl« ágh®R bg‰W¡bfh©ljhY« Û¿ vâ® ãurhu« brŒgt®fis Rauh{a¡ f£á¡fhuU«mt®fŸ g¤âÇ¡ifí« ö‰¿ tUtjhY« mj‰F gaªJ bfh©LahU« btËÆš tuhkš btFáynu JÂthŒ mj‹ jªâu§fisí«j¥ãj§fisí« vL¤J¢ brhštjhY« bghJ #d§fS¡F Rauh{a¡f£á ufáa« x‹Wnk bjÇtj‰»šyhkš nghŒÉ£l bj‹W« ïjdhš#d§fS¡F r£lrig v‹»w Éõnk jiy¡nfÇ tU»wbj‹W«ïªj yBz¤âš fh§»unr Rauh{a¡ f£á â£l¤ij V‰W ntiybrŒa nt©L« v‹gJ “Fâiu ÑnH ö¡»¥ngh£lJ kšyhkšMisna òij¤JÉl FÊ g¿¤jJ” nghš M»ÉL« v‹W« 3tUõkh»í« ïJtiuÆš Rauh{a¡ f£á v‹d ntiy brŒjJ?g¤âÇ¡ifÆš kh¤âu« bt‰¿ nkš bt‰¿ v‹W bgÇa vG¤âšvGâ¡bfhŸS»wJ. ahU¡F bt‰¿ v‹W gh®¤jhš r®¡fhU¡F¤jh‹v‹W bjÇ»wJ. ‘ïu£il Møia xʤjhŒ É£lJ’ ïjdhšyhgbk‹dbt‹W gh®¤jhš x¤ijah£á gy¥g£lJ, “tuî bryîg£#£ ÃuhfÇ¡f¥g£lJ. ïjdhš yhgbk‹d bt‹W gh®¤jhšK‹ÅY« mâf tÇ tNÈ¡f¥gL»wJ. “r£lrig m¡»uhrd® gjÉRauh{a¡ f£áahU¡F tªJÉ£lJ.” ïjdhš yhg bk‹dbt‹whšr£lrigia xG§fhŒ el¤j Rauh{a¡f£áÆš ïUªnj xU MŸr«gs¤J¡F »il¤JÉ£lJ. mªj MŸ xG§fhŒ el¤â¤jU»nw‹v‹W r¤âaK« brŒJ bfhL¤âU¡»wJ. “kªâÇfŸ r«gs¤âšbfhŠr« %. FiwªjhŒ É£lJ.” ïjdhš v‹d yhg« v‹whš ntW

Page 174: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1347Fo muR - 1925 346

fhŠÓòu« ãuhkzušyhjh® kfhehL

ï‹W âd« ãuhkzušyhjhuh»a eh« všnyhU« ï§FToÆU¡»nwh«. ï¤jifa bgÇa kfhehL vj‹ bghU£L T£l¥g£l bj‹gJ g‰¿í« ïâš v‹bd‹d Éõa§fis¡F¿¤JMnyhá¡f¥gL« v‹gij¥ g‰¿í« m¿ªJ bfhŸs ï§F ToíŸsgyU« mth¡ bfh©oU¡f¡ TL«. ï«kfhehL vªj tF¥ghÇl¤J«mâU¥âahtJ JntõkhtJ fhuzkhf¡ bfh©L T£l¥g£lj‹W.njrÉLjiy¡fhf uhéa Éõa¤âš ekJ Ãiyikia¤ bjËth¡»xU â£l« ek¡bfd mik¤J¡bfhŸtJ Ãahankah«. e«KilacÇikfisí« e‹ikfisí« ghJfh¤J¡ bfhŸs nt©Ltj‹ÃĤj«, ï¤jifa kfhehLfŸ T£lnt©oaJ m¤âahtáa bk‹nw‰gL»‹wJ. ïJngh‹w kfhehLfŸ br‹w IªjhW M©Lfshfkhfhz kfhehL« fh§»uR« TL«nghJ m›t›Él¤ânynahã¿njhÇl¤ânynah T£l¥gLtJ tH¡fkhŒ tU»wJ. ï¤jifakfhehLfËš ekJ K‹nd‰w¤â‰fhd tÊfis¡ F¿¤J Mnyhá¤JKoî brŒa nt©LtJ Kj‰ brŒa nt©oa ntiyfËšK¡»akhdjh»wJ. njr¤âš ãuhkz® ãuhkzušyhjh® v‹wjÅ¥g£l f£áfŸ njh‹¿ ãz¡FWtJ midtU« m¿ªj xUÉõankahF«. ï›thW ãÇÉidfŸ ïšiyba‹W v›tsîjh‹_oit¤j nghâY« fh§»uáY«Tl ï¤jifa ngjK©bl‹gijahU« kW¡fKoahJ. ïjid tunt‰ò¢ rig¤ jiyt® ãur§f¤âY«, jiyt® ãur§f¤âY« vL¤J¡fh£oÆU¡»wh®fŸ. ãuhkz®ãuhkzušyhjhbu‹D« ãÇÉid ïšiyba‹gJ clÈYŸsò©iz _oit¤J mGfÉLtj‰bfh¥ghF«. mj‰nf‰w gÇfhu«brŒJ clš ey¤ij¡ bfL¡F« ò©iz M‰wKaYtnj bghJneh¡Fila m¿P® flikahF«. ï¤jifa ãÇnt‰g£LŸsjhšãuhkzušyhjhÇ‹ K‹nd‰w¤â‰fhd Éõa§fis¡F¿¤JMnyhá¡f¥glnt©LtJ x›bthU ãuhkzušyhj k¡fË‹flik v‹gij eh‹ vL¤J¢ brhšynt©oaâšiy. y¡ndhx¥gªj¤â‹ _ykhf Kf«kâa®fS¡F¤ jÅ¥ãuâÃ⤠JtkË¡f¥g£lj‹ gydhf m§nf ïªJ K°ä« nt‰Wik bgÇJ« xʪJx‰Wik¡F ïlnk‰g£lJ. mJ ngh‹nw ekJ cÇikfis¥ghJfh¤J eh« K‹nd‰wkiltj‰fhd kh®¡f« ï‹dbjd

TlhJ v‹W« ïbjšyh« eh« rÇbrŒJbfhŸs¡Toa áW Éõa§fŸ v‹W« K£L¡f£il nghLtJjh‹ Rauh{a¡f£á bfhŸifba‹W« tF¥ò e‹ikfis¥ g‰¿¡Tl Rauh{a¡f£áah® ftÅ¥gh® v‹W« brhšÈ¤Ô®khd¤ij MjÇ¡F«go nf£L¡ bfh©lh®.

Page 175: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1349Fo muR - 1925 348

it¡f« r¤âah¡»ufbt‰¿¡ bfh©lh£l«

“ v§fS¡F¢ ( jd¡F« jdJ kidÉ¡F« ) brŒj cg¢rhu¤â‰fhf e‹¿ brY¤JtnjhL r¤âah¡»uf ïa¡f¤â‹ b#Æ¥ig¥g‰¿í«, njhšÉia¥ g‰¿í« ngRtj‰F mj‰FŸs fhy« tªJÉlÉšiy ” . bjUÉš el¡f cÇik nf£gt®fis¢ áiw¡F mE¥ãamurh§f«, bjUÉš el¥gj‰F ï¥nghJ ek¡F nt©oa cjÉbrŒa K‹ tªâU¥gij¥ gh®¤jhš r¤âah»uf¤â‰F«, kfh¤khɉF« v›tsî r¡â ïU¡»wbj‹gJ És§F«. r¤âah¡»uf Mu«g¤âš ãuhkz®fŸ føÆš ïUªj murh§f¤jh®, ï¥nghJ ãuhkz®fS¡F Énuhjkhfnt Ô©lhjhbu‹nghiu ifia¥ ão¤JmiH¤J¡ bfh©L r®¡fhuh® bršYtij eh« gh®¡»wnghJ ek¡nfr¤âah¡»uf¤â‹ j‹ikia¥ g‰¿ M¢rÇa¥gl¤j¡fjhŒ ïU¡»wJ.

r¤âah¡»uf¤âš V‰g£l fZl§fis eh« bghWikahŒmEgɤJ tªjjhš ï›Éj r¡âia ï§F fh©»nwh«. gyh¤fhu¤ânyh, nfhg¤ânyh, Jntõ¤ânyh eh« ïw§»ÆU¥nghnkahdhšï¢r¡âfis eh« xU¡fhY« f©oU¡fnt kh£nlh«. r¤âah¡»uf¤â‹ c¤njr« nfty« ehŒ, g‹¿fŸ el¡F« bjUÉš eh«el¡f nt©Lbk‹gjšy. kÅjD¡F kÅj‹ bghJthœÉš ɤâahr« ïU¡f¡ Tlhbj‹gJjh‹ mªj j¤Jt« ïªj bjUÉš elªjnjhL KoªJÉlÉšiy. Mifahš, bjUÉš Ã%¥ã¤j Rjªâu¤ijnfhÉY¡FŸS« Ã%ã¡f nt©oaJ kÅj® flik. kfh¤khfhªâí«, kfhuhÂahiu¡ f©L ngáa fhy¤âš kfhuhÂah® kfh¤khit¥ gh®¤J ï¥bghGJ bjUit¤ âwªJ É£LÉ£lhš clndnfhÆY¡FŸ bršy ãua¤jd¥gLå®fnsba‹W nf£lh®fŸ.

kfh¤kh mt®fŸ M«, mJjh‹ v‹Dila F¿ba‹W«,Mdhš nfhÆY¡FŸ bršy cÇik nt©o #d§fŸ nghJkhdbghWikí«, rhªjK« mtáakhd âahfK« brŒa¤ jahuhÆU¡»wh®fshbt‹W eh‹ m¿í« tiuÆš m¡fhÇa¤âš ãuntá¡fkh£nlbd‹W«, mj‰F nt©oa fhÇa§fis mJ tiuÆš brŒJbfh©oU¥ngbd‹W« brh‹dh®.

bjËth¡Ftj‹ bghU£nl ï¥ bgU§T£l« T£l¥g£oU¡»‹wJ.ï¡T£l¤ij¢ br›tnd el¤â it¡f $kh‹. uhkȧfŠ br£oahiu jiyik t»¡f¡nf£L¡ bfhŸ»nw‹.

F¿¥ò: 22.11.1925 ïš fhŠÓòu¤âš eilbg‰w ãuhkzušyhjh®kfheh£oš brh‰bghÊî.

Fo muR - brh‰bghÊî - 29.11.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 29.11.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 29.11.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 29.11.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 29.11.1925

Page 176: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1351Fo muR - 1925 350

Mâ Kj‰bfh©nl Nœ¢á

tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nf£gJ ne‰wh ? ï‹wh?tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nf£gJ ne‰wh ? ï‹wh?tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nf£gJ ne‰wh ? ï‹wh?tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nf£gJ ne‰wh ? ï‹wh?tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nf£gJ ne‰wh ? ï‹wh?

fhŠÓòu« kfhehL elªJ ïu©L thu§fsh»É£lJ. kfheh£o‹ r«gt§fS« giHa fij M»É£ld. Mdhš m« kfheh£o‹r«gt§fshš x›bthU ÃÄõK« òâa v©z§fns njh‹¿¡bfh©oU¡»‹wd. jÄœeh£L fh§»u° uhéa ehlf¤âš ãuhkzušyhjt®fË‹ rh®ghf $kh‹fŸ tujuh#&Y ehíL, fÈahzRªâuKjÈah®, <.bt.uhkrhÄ eha¡f® M»a ï«_t®fË‹ ntõK«,És«gu§fS«jh‹ mo¡fo ÉnrõkhŒ¤ njh‹W«. ï« _t®fŸjh‹ fh§»uÌš ãuhkzušyhjhU¡F cŸs g‰WjY¡F« fh§»ui[ãuhkzušyhjh® Mnkhâ¡»wh®fŸ v‹gj‰F« MjhukhŒ vL¤J¡bfhŸs¥g£lt®fŸ.

bj‹Åªâa ey cÇik T£Lwî r§f«bj‹Åªâa ey cÇik T£Lwî r§f«bj‹Åªâa ey cÇik T£Lwî r§f«bj‹Åªâa ey cÇik T£Lwî r§f«bj‹Åªâa ey cÇik T£Lwî r§f«

mnjhL kh¤âukšyhkš, fh§»u° “ ãuhkz uh{a« ” °jhã¡f¤jFªj rhjdbk‹W« Ra M£á v‹gJ - ãuhkz Møjhbd‹W« fUâa bgÇnah®fshd lh¡l® o.v«.eha®, [®.ã. âahfuha br£oah® ngh‹w njrhãkhdK«, mEgtK« thŒªj gy bgÇnah®fshšbrhšÈ, fh§»ui[ xJ¡» ‘bj‹Åªâa k¡fŸ ey cÇik¢ r§f«’v‹gjhf X® r§f¤ij¡ f©L mj‹_ykhŒ ãuhkzušyhjh®e‹ik¡bfd #°o°, âuhÉl‹ v‹»w ïu©L g¤âÇiffisí«njh‰¿, ÔÉu ãurhu§fis¢ brŒJ, mJfhiyÆš ãuhkz®fŸta¥g£L¡ »lªj bgUthÇahd gy mâfhu§fisí« gjÉfisí«ãuhkzušyhjh® j§fŸ cÇik¡F¤ jFªj msî mila nt©L«vd¡ fUâ ãurhuK« bjhl§»dh®fŸ.

br‹id khfhz r§f«br‹id khfhz r§f«br‹id khfhz r§f«br‹id khfhz r§f«br‹id khfhz r§f«

m¢rka¤âš ³ r§fK«, ãurhu§fS« bj‹Åªâa k¡fŸãuâÃâ¤Jt« thŒªjjšybt‹W«, Vnjh áy® murh§f¤â‹ ta¥g£L mt®fŸ ö©Lnfhyhš eilbgW»w r§fbk‹W«, ïâš

it¡f« r¤âah¡»uf¤â‰F ÉnuhâahÆUªjt®fŸ ãuhkz®fns xÊa murh§f¤jh® mšybt‹gij murh§f¤jh® Ã%ã¤J¡fh£o É£lh®fŸ. kÅj cÇik mila mªÃa kj§fS¡F¥ nghtJÄfî« ïÊthd fhÇakhF«. m¥go mtáaÄUªjhY« »U°Jtkj¤â‰fhtJ, kfkâa kj¤â‰fhtJ bršyyhnkbahÊa MÇarkh#¤â‰F¥ nghtJ vd¡F ïZlÄšiy. Vbd‹whš, MÇarkh#¤â‰F¥ nghtjdhš bghUËšyhj m®¤jk‰w, óûš ngh£L¡bfhŸtnjhL bghUs¿ahj rªâahtªjdK« brŒJ bfhŸsnt©L«.

ï¥go xU fhy¤âš óûš ngh£L¡ bfh©L rªâahtªjd«g©Âdt®fŸjh‹ ï‹iwa¤ âd« ekJ Rjªâu¤â‰F«, Ó®âU¤j¤â‰F« ÉnuhâfshÆU¡»‹wh®fŸ. mªj Ãiyik¡F Ú§fS«tu¡Tlhbj‹W Ãid¥Õ®fnsahdhš f©o¥ghŒ mªj¡ T£l¤ âšnruhÔ®fŸ.

F¿¥ò :- 29 .11 . 25 M« ehŸ it¡f« bt‰¿¡ bfh©lh£l¤âšM‰¿a jiyik¢ brh‰bghÊî

Fo muR - brh‰bghÊî - 06.12.1925 Fo muR - brh‰bghÊî - 06.12.1925 Fo muR - brh‰bghÊî - 06.12.1925 Fo muR - brh‰bghÊî - 06.12.1925 Fo muR - brh‰bghÊî - 06.12.1925

Page 177: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1353Fo muR - 1925 352

ï¤jid °jhd«, ïit Ú¡»a k‰wt®fS¡F ï¤jid °jhd« vdkhfhzthÇahf xJ¡» it¡f¥g£L - mªj¥go ï¥bghGJ fh§»uÌY« mKÈš elªJ tU»wJ. ï›tsÉUªJ« nkY« nkY« ïitnghjhbj‹W« ï‹D« áy °jhgd§fËY« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« V‰gl nt©L bk‹W«, uhéa fh§»uá Y«, fh‹gu°fËY«»s®¢áfS« Ka‰áfS« brŒJ bfh©nl tu¥g£oU¡»wJ.

fh¡»ehlh fh§»u°fh¡»ehlh fh§»u°fh¡»ehlh fh§»u°fh¡»ehlh fh§»u°fh¡»ehlh fh§»u°

cjhuzkhf, fh¡»ehlh fh§»uÌš $kh‹ jh° mt®fshšbfh©Ltu¥g£L $kh‹ uh#nfhghyh¢rhÇahuhš Mnkhâ¡f¥g£lfšf¤jh ng¡odhY« ( mJ njh‰wâ‰F« xU fhuz« c©L. Mdhšufáa«. ) lh¡l® m‹rhÇ, yhyh y#gâuhŒ KjÈnah®fis ïªJ -K°è« x‰Wik¡F tÊ fhz xU V‰ghL f©Lão¡F«gofh¡»dhlh fh§»uáš V‰gL¤âa fÄ£oÆdhY«, mj‹ F¿¥òfËdhY« e‹whŒ És§F«.

ï‹dK« jÄœeh£oš elªj khfhz fh‹gu‹°fË‹nghbjšyh« elªj ãuhkzušyhj jÅ T£l§fshY« e‹whŒÉs¡fyh«. mjhtJ:-

25- tJ uhéa khfhz kfhehL25- tJ uhéa khfhz kfhehL25- tJ uhéa khfhz kfhehL25- tJ uhéa khfhz kfhehL25- tJ uhéa khfhz kfhehL

1919 - « tUl¤âš âU¢áÆš eilbg‰w 25 - tJ uhéa khfhzfh‹guá‹ nghJ mnj bfh£lifÆš $kh‹ nrhkRªju ghuâahÇ‹m¡»uhrd¤â‹ Ñœ ïij¥g‰¿¥ ngá, <nuh£oš br‹id khfhz¢r§f¤ij el¤j nt©Lbk‹W«, mâš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t¤Ô®khd¤ij tÈíW¤j nt©Lbk‹W« Ô®khÅ¡f¥g£L mJnghynt Ô®khdK« Ãiwnt¿í« ïU¡»wJ.

26 - tJ uhéa khfhz kfhehL26 - tJ uhéa khfhz kfhehL26 - tJ uhéa khfhz kfhehL26 - tJ uhéa khfhz kfhehL26 - tJ uhéa khfhz kfhehL

1920 - « tUl« âUbešntÈÆš elªj 26-tJ uhéa khfhzfh‹guÌ‹ nghJ ãuâÃâfŸ rh¥gh£L ÉLâÆš $kh‹ <.É.ïuhkrhÄ eha¡fUila m¡»uhrd¤â‹ Ñœ ãuhkzušyhjh® T£l« x‹WTo “ r£lrigfŸ KjÈa nj®jš °jhd§fS¡F tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤t« V‰gL¤JtnjhL, murh§f c¤ânahf¤âY« #dr§if¡F¤ jFªjgo tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t« bfhL¡f nt©L« v‹Wmurh§f¤ij tÈíW¤j nt©L« ” v‹»w Ô®khd¤ij¡ fhyŠbr‹w $kh‹ nrhkRªju«ãŸis, $kh‹fŸ É.X.áj«gu«ãŸis,j©lgh ãŸis k‰W« âUbešntÈ $itF©l« KjÈa°jy§fËYŸs áy t¡ÑšfS« Mf¢ nr®ªJ clnd Éõah

ãuhkzušyhjh® fyªJ¡bfhŸs¡TlhJ v‹W« bj‹Åªâaãuhkzušyhj k¡fS¡F e‹ik brŒaî«, tF¥òthÇ¥ ãuâ Ãâ¤tcÇik mË¡fî« br‹id khfhz¢ r§f« v‹gjhf x® r§f¤ijnjh‰¿ÆU¡»nwh«; mâš ãuhkz®fŸ ahU« fy¥ãšiy. mj‹j¤Jtnk fh§»u° _ykhf¢ Rauh{a« bgWtJ«, ãuhkzušyhjhU¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t« bgWtJ«jh‹ K¡»akhdJv‹W« mj‹ m¡»uhrdhâgâ âth‹gfö® ã. nfrt¥ ãŸisahfî«, cg m¡»uhrdhâgâ $kh‹ <.bt.ïuhkrhÄ eha¡f®KjÈnahuhfî«, fhÇajÇá $kh‹ lh¡l® ã. tujuh#&Y ehíLKjÈnahuhfî« ïj‰F¥ ãurhu g¤âÇiffŸ “ïªâa‹ ng£Çah£”v‹w M§»y¥ g¤âÇifiaí« “njrg¡j‹” v‹»w jÄœ¥g¤âÇifiaí« ït‰¿‰F âth‹ gfö® á.fUzhfunkd‹, âU . É.fÈahzRªâu KjÈah® M»at®fŸ Kiwna g¤âuháÇa®fshfî«,ïUªJ elªJtu¥g£lnjhL, ïj‹ gydhš #°o° fø¡F,ãuhkzušyhj ghku #d§fËl¤âš bršth¡»šyhk‰ brŒjJl‹,fh§»u°jh‹ njr ÉLjiy¡F¢ rhjdbk‹W«, br‹id khfhz¢r§f«jh‹ ãuhkzušyhjhÇ‹ e‹ikia¡ fUj¡Toa bj‹W«br‹id khfhz¤âYŸs ãuhkzušyhj nk‰f©lK¡»a°j®fŸjh‹ bj‹dh£L¥ ãuhkzušyhjh® ãuâÃâfbs‹W«r‹dJ »il¤jjhŒÉ£lJ.

tF¥òthÇ ãuâÃâ¤t«tF¥òthÇ ãuâÃâ¤t«tF¥òthÇ ãuâÃâ¤t«tF¥òthÇ ãuâÃâ¤t«tF¥òthÇ ãuâÃâ¤t«

ïnjhL kh¤âukšyhkš, bj‹Åªâa ey cÇik¢ r§f¤jhU«,br‹id khfhz¢ r§f¤jhU« ngh£l tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤tT¢ršfËdhš »¿°jt®, kfkâa®, Inuh¥ãa®, M§»nyh - ïªâa®KjÈa tF¥ghU¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤tK«, ÉtrhÆfŸ, nythâ¡fhu®, ïªâa ÉahghÇfŸ, Inuh¥ãa ÉahghÇfŸ KjÈa bjhÊyhËfS¡F bjhÊšthÇ ãuâÃâ¤tK«, nj®jšfËš bfhL¡f¥g£lnjhlšyhkš, ãuhkzušyhjhU¡bfd gy °jhd§fisí« xJ¡»it¡f¥gl murh§f¤âš V‰ghL brŒa¥g£lJ.

fh§»uÌš tF¥òthÇ ãuâÃâ¤t«fh§»uÌš tF¥òthÇ ãuâÃâ¤t«fh§»uÌš tF¥òthÇ ãuâÃâ¤t«fh§»uÌš tF¥òthÇ ãuâÃâ¤t«fh§»uÌš tF¥òthÇ ãuâÃâ¤t«

ïJ ï¥go ïU¡f, uhéa rigfshd fh§»u° KjÈa rigfËY« kfkâa®, »¿°Jt® KjÈnahU¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t« bfhL¡f nt©L« v‹W mt®fnshL x¥gªjK« brŒJbfhŸs¥g£lJ. ïJkh¤âunkašyhkš fh§»u° °jhgd§fËY«cjhuzkhf všyh ïªâa fh§»u° fÄ£oÆY«, kfkâa®fS¡Fï¤jid °jhd«, »¿°Jt®fS¡F ï¤jid °jhd«, Ô©lh jhU¡F

Page 178: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1355Fo muR - 1925 354

fh® fhŠá kfheh£oš $kh‹ KjÈahiu¡ bfh©L rkhjhd«brhšy¢ brh‹dJ nghš tU¤j¥gLtjhf¥ bghŒntõ« ngh£Lkiw¤JÉ£lh®.

27 - tJ uhéa khfhz kfhehL27 - tJ uhéa khfhz kfhehL27 - tJ uhéa khfhz kfhehL27 - tJ uhéa khfhz kfhehL27 - tJ uhéa khfhz kfhehL

ã‹d® 1921 - « ́ jŠirÆš elªj 27 - tJ jÄœ khfhzkfheh£oš nfha«ò¤ö® Íšyh ãuâÃâfŸ bfh£lifÆš $kh‹r®¡fiu br£oah® m¡»uhrd¤âš jÄœehL ãuhkzušyhjh® T£l«x‹W To, tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij¥ g‰¿ ngá $kh‹fŸbr‹id á§fhuntY br£oah®, fšahzRªju KjÈah®, r®¡fiubr£oah®, tujuh#&Y ehíL, uhkrhÄ ehŒ¡f® M»at®fŸ ml§»afÄ£o x‹W ÃaĤJ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t¤â‰F nt©oantiy brŒaî«, #°o° f£á¡F¥ ngh£oahŒ Mu«ã¤j br‹idkhfhz kfheh£il¡ T£lî« Ô®khÅ¡f¥g£lJ.

28 - tJ uhéa khfhz kfhehL28 - tJ uhéa khfhz kfhehL28 - tJ uhéa khfhz kfhehL28 - tJ uhéa khfhz kfhehL28 - tJ uhéa khfhz kfhehL

1922-«´ âU¥óÇš Toa 28-tJ khfhz kfheh£oY«ehlh®fŸ KjÈnah®¡F Mya¥ ãuntõ« bfhL¡f nt©L«v‹W« mj‰F Énuhjkhd rh°âu§fisí«, giHa Mrhu tH¡f§fisí« kh‰w nt©L« v‹W« $kh‹ <.bt.uhkrhÄ eha¡fuhšãnunuã¡f¥g£L, Éõahnyhrid¡ T£l¤âš Ô®khdkhdijbtË kfheh£oš ãnunuã¡f Koahjgo gy ãuhkz®fŸ brŒJ«,filáahf bgÇa jfuh¿‹ ngÇš $kh‹fŸ fšahzRªâu KjÈah®ãnunuã¡f, <.bt.uhkrhÄ eha¡f® Mnkhâ¡f mâ‹ ngÇš $kh‹fŸ v°.r¤âa_®¤â, kJiu V.it¤âa ehjŒa®, F«gnfhz«gªJYtŒa® KjÈnah® MnBã¤J T¢ršfisí«, fyf¤ijí«c©lh¡» v¥gonah m¤Ô®khd¤ij m¥gona X£L¡F Élhkšmj‹ étehoia vL¤JÉ£L xU brh¤ij¤ Ô®khd¤ij Ãiwnt‰¿dh®fŸ. mJrka« $kh‹ tujuh#&Y ehíL kâš nkš óidnghynt elªJ bfh©lh® v‹»w gÊí« mtU¡F tªjJ.

kJiu - ïuhkdhjòu« kfhehLkJiu - ïuhkdhjòu« kfhehLkJiu - ïuhkdhjòu« kfhehLkJiu - ïuhkdhjòu« kfhehLkJiu - ïuhkdhjòu« kfhehL

1923 - « tUõ¤âa kJiu - ïuhkehjòu« kfheh£oY«,ãuhkz® - ãuhkzušyhjh® jfuh® V‰g£lJ. $kh‹ nrhkRªjughuâah® ïâš á¡»¡bfh©L btF ghLg£lh®.

1923 - « tUõ¤âš âU¢áÆš lh¡l® uh#‹ å£oš T£oakhfhz fh§»u° fÄ£o¡ T£l¤âš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤JtÉõakhŒ $kh‹ ã. tujuh#&Y ehíL xU Ô®khd« bfh©L tªjh®.

nyhrid¡ fÄ£o¡F mD¥ãa m¤Ô®khd¤ij - $kh‹ <.É. ïuhkrhÄ eha¡f® ãnunuã¡f, $kh‹fŸ É.x. áj«gu« ãŸis,j©lgh ãŸis KjÈnah®fŸ Mnkhâ¡f, fhyŠbr‹w $kh‹v°.f°öÇ bu§fŒa§fh® vGªJ åjh¢rhu« ( Percentage) v‹»w th®¤ij¡F¥ gâyhf ‘nghJkhd’‘nghJkhd’‘nghJkhd’‘nghJkhd’‘nghJkhd’ v‹D« m®¤j¤ij¡ bfhL¡f¤ jFªj‘moFnt£È’‘moFnt£È’‘moFnt£È’‘moFnt£È’‘moFnt£È’ (Adequately) v‹»‹w gj¤ij ngh£L¡bfhŸS«goxU âU¤j¥ ãnunugid bfh©L tªjh®. ïªj ‘moFnt£È’ v‹wgj¤â‰F v‹d bghUŸ v‹W $kh‹ uhkrhÄ eha¡f® m«kfheh£o‰F m¡»uhrdhâgâahÆUªj ïnj $kh‹ v°.$Åthra§fhut®fis¡ nf£f, mt® ïu©L« xnu m®¤j« jh‹. Mdhš‘bg®r©nl{’ v‹gijÉl ‘moFnt£È’ v‹gJ ešy th®¤ijba‹W brhšÈ¤ Ô®khd¤ij Ãiwnt‰¿ É£lh®. ïJrka« $kh‹uh#nfhghyh¢rhÇah® KjÈnah®fS« m¡T£l¤âš M#uh»¤jh‹ïUªjh®fŸ. mnjhL “ uh#h§f¡ fšÉ¤JiwfËš rk°»Uj¡ fšÉ¥gƉá¡F cŸs nah¡»aijí«, brŒKiwí«, jÄœ fšÉ¡F«ïU¡fnt©Lbk‹W ” xU Ô®khd«, $kh‹ uhkrhÄ eha¡fuhšãnunuã¡f¥g£L, $kh‹ É.X.áj«gu«ãŸisahš Mnkhâ¡f¥g£L Ãiwnt‰w¥g£lJ. Mdhš Éõahnyhrid¡ fÄ£o¡T£l«KoªjJ« btËÆš tªJ $kh‹ <.bt. uhkrhÄ eha¡f® áyM§»y« go¤jt®fis¡ f©L ‘moFnt£È’ v‹gj‰F« ‘g®r©nl{’ v‹gj‰F« v‹d ɤâahr« v‹W nf£lnghJ, mt®fŸ‘moFnt£È’ v‹gJ ïUbghUŸ bfh©lbj‹W«, mjhtJ‘nah¡»aij¡F jFªj’ v‹»w bghUŸTl¡ bfhŸsyh« v‹W«,‘g®r©nl{’ v‹»w th®¤ijjh‹ Äf¤ bjËthdJ v‹W« brh‹dh®fŸ. ãwF kfheh£oš ï¤Ô®khd« tU«nghJ, ‘bg®r©nl{’v‹»w th®¤ijiana ngh£L¡bfhŸs nt©L« v‹W $kh‹fŸeha¡fU«, j©lgh ãŸisí« m¡»uhrd® $kh‹ $ÅthrŒa§fhÇl« brh‹dh®fŸ. mtU« m¥gona Mf£Lbk‹W x¥ò¡bfh©lh®. filáahf kfheh£oš ïJ jÉu k‰w Ô®khd§fŸ Koªjîl‹m¡»uhrdhâgâ vGªJ âObu‹W jkJ Koîiuia Mu«ã¤JÉ£lh®. $kh‹ j©lghÂãŸis j‹Dila tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤t Ô®khd« v‹d MƉbw‹W m¡»uhrdiu¡ T£l¤âšnf£lh®. m¡»uhrd® $kh‹ $ÅthrŒa§fh® mJ bghJ e‹ik¡FÉnuhjkhd Ô®khdkhjyhš mt‰iw xG§F¤ jtwhdJ v‹WÔ®khŤJ É£ljhf¢ brhšÈÉ£lh®. clnd $kh‹ j©lghÂãŸis vGªJ Éõahnyhrid¡ fÄ£oÆš Ãiwnt‰w¥g£l j‹Ô®khd« ï§F v¥go xG§F¤ jtW v‹W nf£lh®. m¥nghJm§»Uªj ãuhkz®fŸ $kh‹ ãŸisia c£fhU«go¡ T¢ršngh£L ml¡»É£lh®fŸ. filáahf KoîiuÆš $kh‹ mŒa§

Page 179: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1357Fo muR - 1925 356

vâ®gh®¡»nwh«. mšyhkY« ãuhkzušyhjh® tF¥ig¢ nr®ªjc©ik¤ bjh©l®fŸ v‹d brŒa nt©Lbk‹gijí« mL¤jh‰nghš vGjyhbk‹¿U¡»nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 06.12.1925Fo muR - jiya§f« - 06.12.1925Fo muR - jiya§f« - 06.12.1925Fo muR - jiya§f« - 06.12.1925Fo muR - jiya§f« - 06.12.1925

m¤Ô®khd¤ij mL¤j Û£o§»š it¤J¡bfhŸsyh« v‹W $kh‹á. uh#nfhghyh¢rhÇah® jªâukhŒ¤ jŸË it¤JÉ£lh®.

29- tJ uhéa khfhz khehL29- tJ uhéa khfhz khehL29- tJ uhéa khfhz khehL29- tJ uhéa khfhz khehL29- tJ uhéa khfhz khehL

1923 - « ́ ¤âš nry¤âš Toa 29 -tJ jÄœ khfhz kfheh£LÉõahnyhrid¡ fÄ£oÆš $kh‹ tujuh#&Y ehíL mJrka«ïšyhÉ£lhY«, mtU¡fhf mt® e©g®fŸ $kh‹fŸ j©lghÂãŸisnah mšyJ gthÅ á§nfh ïnj Ô®khd¤ij¥ ãnunuã¤jnghJ, $kh‹ á. uh#nfhghyh¢rhÇah® KjÈat®fŸ ïJ rka«x¤JiHahikna nghŒÉL« nghš ïU¡»wJ. blšÈ kfhehL Ô®ªjãwF it¤J¡bfhŸsyh« v‹W brhšÈ mij ÃW¤j¢ brŒJÉ£lh®fŸ.

30 - tJ uhéa khfhz kfhehL30 - tJ uhéa khfhz kfhehL30 - tJ uhéa khfhz kfhehL30 - tJ uhéa khfhz kfhehL30 - tJ uhéa khfhz kfhehL

ã‹d® Toa 1924 - « tUl¤âa âUt©zhkiyÆš Toa30 -tJ jÄœ khfhz kfheh£oš m¡»uhrd« t»¤j $kh‹<.bt.uhkrhÄ eha¡fUila m¡»uhrd¥ ãur§f¤âš tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt¤ij¥ g‰¿ ÉnõõkhŒ brhšy¥g£LÄU¡»wJ.

bgšfh« fh§»u°bgšfh« fh§»u°bgšfh« fh§»u°bgšfh« fh§»u°bgšfh« fh§»u°

bgšfhÄš Toa uhéa fh§»uÌ‹ nghJ« ãuhkzušyhjhU¡bfd¤ jÅahf X® kfheh£il¡ T£o tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t¤ij¥ g‰¿ ngáanjhL, #°o° føia¥ g‰¿í« Ô®khd« brŒâU¡»wJ. mnj rka«, kfh¤khÉÅlK« ïij¥g‰¿ ÉÇthŒ vL¤J¢brh‹dnjhL $kh‹fŸ M®.nf. õ©Kf« br£oah®, ã. tujuh#&YehíL, <.bt.uhkrhÄ eha¡f® KjÈat®fŸ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t¤ij¥ g‰¿¢ brhšÈíÄU¡»wh®fŸ. kfh¤kh fhªâí« nahá¤Jj¡fJ brŒtjhŒ brhšÈíÄU¡»wh®.

jŠir njÓa ãuhkzušyhjh® kfhehLjŠir njÓa ãuhkzušyhjh® kfhehLjŠir njÓa ãuhkzušyhjh® kfhehLjŠir njÓa ãuhkzušyhjh® kfhehLjŠir njÓa ãuhkzušyhjh® kfhehL

ï›tUl« jŠirÆš $kh‹ Mâehuhaz br£oah® c£glãuâÃâfshÆUªj njÓa ãuhkzušyhjh® kfheh£oY« tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt¤ij tÈíW¤âÆU¡»wJ.

ï‹D« v¤jidnah Éõa§fŸ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤JtrǤâu¤ij¥ g‰¿í«, jiyt®fbs‹W brhšy¥gLnthÇ‹ jªâu«,Nœ¢á, F£o¡fuz«, Fy¤ij¡ bfL¡F« nfhlhÇ¡fh«ò¤j‹ikKjÈat‰iw¥ g‰¿í« ÉÇthŒ vL¤J¢ brhšy mL¤j rªj®¥g¤ij

Page 180: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1359Fo muR - 1925 358

bršth¡FŸstD« nknytªJ ÉL»wh‹. ïjdhš xUtU¡bfhUt®, gu°gu e«ã¡ifÆšyhkY«, x‰WikÆšyhkY« ït®fisv¥go Vkh‰wyhbk‹gnj xU T£l¤jhUila b#‹k¡ Twhfî«,ït®fŸ jªâu¤âÈUªJ v¥go j¥òtbj‹gJ k‰w¡ T£l¤jhUilaftiyahfî« nghŒÉL»wJ. ïªjÃiyik, murh£á òÇgt®fS¡FbtF mDTykhŒ V‰g£L¥ nghŒÉL»wJ. mnjhL kh¤âukšyhkš,murh§f¤ij el¤JÉ¡f tF¥ò¡F tF¥ò ngh£o ngh£L¡bfh©Lx‰w®fshfî«, moikfshfî« murh§f¤ijna ehLtjhŒ ÉL»wJ. ï¡Fz§fŸ ekJ eh£il É£L mfy nt©Lkhdhš,xUtF¥ò¡F k‰bwhU tF¥ò e«ã¡if V‰gL«go xUt® gh¤âa¤âš k‰bwhUt® ãuntá¡fhjgo gªnjhg°¤J V‰g£L¥ nghfnt©L«. m›Éj gªnjhg°Jjh‹ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jtbk‹gJ eh‹ ãnunuã¤âU¡»w Ô®khd¤âš ïªj j¤Jt« jh‹ml§»ÆU¡»wJ. ïJ ï¥bghGJ kh¤âu« V‰g£ljšy. Ú©lehshfnt ï¡»s®¢á ekJ eh£oš V‰g£oUªjhY« v¥goba¥gonah mij xU tF¥gh® f£L¥ghlhŒ Nœ¢áfŸ brŒJ rka¤â‰nf‰wthW elªJ ghku #d§fis RthÔd¥ gL¤â¡bfh©L, btË¡FbjÇahkš ml¡»¡bfh©L tU»wh®fŸ. Mifahš Ú§fbsšnyhU« e‹whŒ nahá¤J gh®¡fntQkhŒ nf£L¡bfhŸ»nw‹.

- 29.11.1925 Fo muR bjhl®¢á

F¿¥ò: 22.11.1925 ïš fhŠÓòu¤âš eilbg‰w ãuhkzušyhjh®kfheh£oš brh‰bghÊî

Fo muR - brh‰bghÊî - 06.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 06.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 06.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 06.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 06.12.1925

fhŠÓòu« ãuhkzušyhjh® kfhehL

“njr¤â‹ K‹nd‰w¤ij c¤njá¤J«, njÓa x‰Wikiac¤njá¤J« muáaš r«kªjkhd rfy gjÉfËY« ïªJ r_f¤âšãuhkz® - ãuhkzušyhjh®, Ô©lhjh® v‹ngh® M»a ïªj _‹Wr_f¤jhU¡F« mtut® #d¤bjhifia mDrǤJ ãuâÃâ °jhd«»il¡F«go V‰ghL brŒant©LkhŒ khfhz kfheh£il nf£L¡bfhŸtnjhL ï¤Ô®khd¤ij khfhz kfhehL _ykhŒ fh§»uirí«tÈíU¤J«go Ô®khÅ¡»wJ” v‹D« Ô®khd¤ij ãnunuã¤J¥ngáajhtJ:-

eh« x›bthUtU«, Rauh{a« mila ghLgLtjhŒ brhšY»nwh«, mj‰fhf v›tsnth fZl¤ijí« mDgÉ¡»nwh«. Rauh{a« »il¤jhš mJ bghJk¡fŸ uh{akhÆU¡f nt©lhkh? eh£o‹j‰fhy Ãiyikia¥ gh®¤jhš, Rauh{abk‹gJ ãuhkz uh{a«jh‹v‹D« ga«, ï¥nghJ k¡fËil c©lh» tU»wJ. ãÇ£oZM£áòÇ»w ï¡fhy¤ânyna, kÅj®fis¤ bjUÉš el¡fÉl¡TlhJFs« F£ilfËš j©Ù® vL¡fÉl¡TlhJ v‹D« gybfhLikfŸ eil bgW»wnghJ uh{a mâfhu« xUtF¥gh® if¡nftªJ ÉLkhdhš ïÅ v‹d bfhLikfŸ brŒa mŠRth®fbs‹W,#d§fŸ ga¥gL»wh®fŸ. njr ÉLjiy¡F âahf« njitahÆUªjfhy¤âš òwKJF fh©ã¤J Xo¥nghd MrhÄfbsšyh« Vnjh áy®brŒj âahf¤âdhš V‰g£l gyid mDgÉ¡f bt£fÄšyhkšK‹tªJ Nœ¢áfŸ brŒJ gydiltij gh®¡»wnghJ ït®fisv¥go e«g Koí«? bt£f§bf£lt‹ brhªj¡fhu‹ v‹gJ nghyÉt°ija‰w xU T£l¤jh® njr¤âÈUªJbfh©L, njr¤ij¥ghœg©Â¡ bfh©LtUtij eh« gh®¤J¡bfh©nl tU»nwh«.rhJ¡fshd VGnfho #d¤bjhif bfh©l xU bgÇa T£l«,ÄUf§fËY« nftykhŒ el¤j¥gLtijí« gh®¤J tU»nwh«.ï¥go VÅU¡f nt©L«? mªjªj T£l¤â‰F jFªj msî, mtut®fS¡F muáaš KjÈa cÇikfis xJ¡»it¤J ÉLnthnkahdhš rhJ¡fbsšyh« ÄUf§fshfî«, mnah¡»a®fbsšyh«RthÄfshfî« M»Él Koíkh? f£Lâ£l msÉšyhjjdhš,ifÆš gy¤jt‹ fhÇabk‹ gJnghš, Vkh‰w r¡âíŸstD«;

Page 181: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1361Fo muR - 1925 360

#hâia ï›tsî vËâš F‰wthËfshf¤ Ô®khŤJ xL¡»ÉlKoahJ. m¿î, gƉá, bjh©L brŒí« âwik bfh©l vtU«eh£o‰F nt©L«”........……………

6. “j‰fhy¤âš gh®¥gd®fË‹ nkš áy® bfh©l bfhLŠád¤â‹ fhuz« g©il fiy xG¡f«, ntj«, rh°âu«, nfhÆš,kl« mid¤J¡F« nfL Éisí« nghš ïU¡»wJ. rk°»Ujghiõ¡F«, jÄG¡F« ngh£o; ï¤jifa ka¡f« jÄœ k¡fS¡FŸáy® c©lh¡» tU»wh®fŸ”.

7. “gh®¥gd®fSl‹ òÇí« nghÇš nfhÆš nt©lh«, neh‹ònt©lh«, ϪJ kjnk bghŒ, giHa xG¡f§fns mehfÇf« v‹weh°âf v©z§fis¥ gu¥òjš ViH jÄœ k¡fS¡F bgU§nflhŒKoí«”.

8. “#h⥠bghwhikia m°âthukhf¡ bfh©l f£áfŸ ga‹bgwhkš nghdã‹D« c©ik njr¤bjh©L brŒJ tªj v‹e©g®fŸ áy® ïªj #h⢠r©ilia vL¤J¡bfh©oU¡»wh®fŸ”.

9. “Ëwhš F‰w«, c£fh®ªjhš F‰w« gHa ò°jf§fËšï«khâÇ vGâ ïU¡»wJ v‹w å© r©ilfŸ ahbjhU e‹ikí«gath”.

10 .“murh§f Éõa§fËš #hâ¥ng¢RfŸ Tlhbj‹W«,Mdhš kj Mrhu Éõa§fËš #hâ ɤâahr¤ij xÊ¡f jh« ngh®òÇtjhí«, xUt® åuhntr¥ng¢RfŸ ngR»wh®. murh§f Éõa¤âyhtJ Éõk KiwfŸ m›tsî nfL ÉisÉah, kjhrhu r«gªjkhŒ rhªjk‰w Ku£L Kiwfis ã‹bjhl®ªjhš Jntõ« msîflªJ guÉ eh£oš nt‰Wikí«, gifikí«, Ôikínk c©lhF«.”

v‹w ïitfŸ K¡»akhditfshf¡ fUâ mt‰¿‰Frkhjhd« brhšYnth«.

ït‰¿ÈUªJ, $kh‹. M¢rhÇahÇ‹ kd¥gh‹ik ï‹dbj‹W m¿a rîfÇank‰g£L nghŒÉ£lJ. mjhtJ:-

1. gy fhuz§fshš ca® gjÉailªj ãuhkz®fËl«bghwhik bfh©L mt®fis xL¡Ftj‰F Ô©lhik Éy¡Fãurhu¤â‹ nguhš »s®¢á brŒtjhfî«, mJ gy‹ bfhL¡fhJv‹W« gªja« TW»wh®. ïtUila j¤Jt¥go gh®¤jhš gyfhuz§fshš ïªâahit #ƤJ j§fsJ thœ¡if¡F M°gjkhdehlh¡» M©L tUtij¥ gh®¤J, bghwhik¥g£L¤jh‹ Rauh{a«v‹D« nguhš »s®¢á brŒ»wh® nghY«. ïtU« bghwhikahš jh‹“炙äZfhu® thÆš k©ÉG« goahd” fj® ntiyÆš ït®

$kh‹ r¡fut®¤âuh#nfhghyh¢rhÇahÇ‹ 10 f‰gidfŸ

27-11-25 -š $kh‹. uh#nfhghyh¢rhÇah® “etr¡â” g¤âÇif¡F xU Éahr« vGâÆU¡»wh®. mij etr¡â bghŒkh‹nt£il v‹w jiy¥ãš ãuRǤâU¡»wJ. ïJ Ú©l ÉahrkhÆU¥gjhš, mâš cŸs K¡»a 10 Éõa§fis kh¤âu« vL¤JMuhŒnth«.

1. “gy fhuz§fshš ca® gjÉailªj xU #hâahiu¡f©Lbghwhik bfh©L k‰w #hâahiu¢ nr®ªj bgÇnah®fŸ mt®fis¤öΤJ mt®fis xL¡Ftjhf »s®¢á brŒjhš ......e‹ikÉistjhf njh‰w« fh£lyh«; ÉiuÉš m¥bghŒ¤ njh‰w«kiwªJnghŒ giHa fijahŒ Koí«”.

2. “eh£oYŸs k‰w r_f§fË‹ btW¥ò¡F« Jntõ¤â‰F« gh®¥gd® MshF«go ÔÉu ãurhu« áy® brŒJ tU»wh®fŸ.ï¡»s®¢áí«, ïjdhš c©lhF« JntõK«, eh£o‰F nfLÉisÉ¡Fbk‹gâš IaÄšiy”.

3. “tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« v‹whš xU #hâahnuašyhkšgy #hâah®fŸ mâfhu rigÆš ïU¥gJ kh¤âu« mšyhjnjhL,ãuhkz®fis ãuhkz® kh¤âu« bjǪbjL¡f nt©L« v‹gJ«,k‰w #hâah®fŸ ãuhkzušyhjh®fis¤jh‹ nj®ªbjL¡fyh« v‹gJ« ïªj »s®¢áÆ‹ KG¥bghUsh«…...…….gh®¥gd®fËš bgU«ghnyh® ãuhkz r_f¤â‹ ãu¤ânaf e‹ik¡fhfnt bjǪbjL¥gh®fŸ”.

4. “áy ãuâÃâfŸ jh‹ c£òfyh«. gh®¥gdušyhjt®fŸ vªj¥gh®¥gdD¡F« th¡F¡ bfhL¡f KoahJ, ï›tifÆš bjǪbjL¡f¥g£l rigfŸ mâfhu« brY¤â tªjhš ehL ã‰ngh¡F milí«v‹gâš Ia« ïšiy”.

5. “tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« ïÅ Ú§fŸ eh£L¡F¤bjh©LbrŒa¡TlhJ v‹W gh®¥gd®fS¡F bgUªjilí©lh¡FtnjahF«. gšyhÆu tUõ§fŸ eh£o‰F bjh©L brŒJ tªj xU

Page 182: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1363Fo muR - 1925 362

brhštJjh‹nghY«; mšyhkY« 200 tUõ« eh£L¡F¥ “ãuhkz®fisÉl mâfkhf¤ bjh©L brŒj” xU r®¡fhiu btF vËâšeh£il É£L ngh§fŸ v‹W brhšYtJ nghy¤jh‹ nghY«. m¿î,gƉá, bjh©L brŒí« âwik btŸis¡fhuU¡F kh¤âu« c©L.k‰wt®fS¡F ïšiy nghY«; Mifahš ãuhkziu eh«bjǪbjL¡fhÉ£lhš m¿î, gƉá, bjh©LbrŒí« âwik cŸst®fŸ ntW tF¥ãš R¤jkhŒ »il¡fnt kh£lh®fŸ nghY«.

6.gh®¥gd®nkš cŸs bfhLŠ ád¤jhš g©il¡fiy,xG¡f«, ntj«, rh°âu«, nfhÉš, kl« mid¤J¡F« nfLÉisí«nghš ïU¡»wJ v‹gJ«, rk°»Uj ghiõ¡F« jÄG¡F«ngh£o v‹gJ.

btŸis¡fhu® nkš cŸs nfhg¤jhšjh‹ igãis ekJãŸisfS¡F eh« nt©lh« v‹»nwh« nghY«. eh« go¡f¡TlhJv‹W« brhšy¥gL« ntj« ek¡F vj‰F? gh®¥gh‹ ca®ªjt‹k‰wt‹ N¤âu‹ jhá kf‹ v‹»w fiyí«, rh°âuK«gh®¥gdušyhjhU¡F vj‰F? gh®¥gd® jÉu k‰wt® cŸnsnghtjhš nfhÉš mR¤jkhŒ¥ nghŒÉLkhdhš gh®¥gd® jÉuk‰wt® »£l¥nghdhš RthÄ¡F r¡â FiwªjnghFkhdhš, mªjnfhÉš ek¡F vj‰F? gh®¥gdušyhjh® gz¤ij th§» Égrhu¤juF¡F«, jhá ntá¡F«, fŸS rhuha¤â‰F« bryî brŒaî«btW« nrh«ng¿fS¡F bgh§»¥nghlî« brytÊ¥gJ« mšyhkšgh®¥gdušyhjh® e‹ik¡nfh RakÇahij¡nfh xU fhÇaK«elthâU¡Fkhdhš m«khâÇ kl«jh‹ vj‰F? mj‰F Vndhgh®¥gdušyhjh® gz« bfhL¡fnt©L«? jÄœeh£L ghiõah»ajÄiH¥ g‰¿ m¡fiuÆšiy. jÄH® bfhL¡F« tÇ¥ gz¤ijmŸË rk°»Uj ghiõ¡F¤jh‹ bryî brŒant©L«. rk°»Uj¤â‰F rkkhf¡ Tl jÄG¡F nah¡»aij bfhL¡f¡TlhJ v‹Wbrhštij x¥ò¡bfhŸsh É£lhš mJ ngh£o nghY«. jÄœ mfuhâvGJtj‰F 10´ fhykhŒ yB¡fz¡fhd %ghŒ bryî brŒJgh®¥gdiu¤jh‹ it¡fnt©L«, mt®fŸjh‹ jÄG¡F ciuvGjnt©L«, gh®¥gdušyhjh® mâš ïU¡f¡TlhJ v‹gijx¥ò¡bfhŸshÉ£lhš, mJ jÄG¡F« rk°»Uj¤â‰F« ngh£onghY«. m¥goahdhš gŸËÆš ghl§fis njrghiõah»a jÄÊšjh‹ f‰W¡bfhL¡fnt©L« v‹W brhštJTl 炙äõ&¡F«jÄG¡F« ngh£o nghY«.

7. gh®¥gdUl‹ òÇí« nghÇš nfhÆš nt©lh«, neh‹ònt©lh«, ϪJ kj« nt©lh«, giHa xG¡f§fŸ mehfßf« v‹wv©z§fis gu¥òjš ViH¤ jÄœ k¡fS¡F bgU« nflhŒ Koí«v‹gJ.

<Lg£oU¡»wh® nghY«. Óik¡F¥ nghF« gz¤ij ÃW¤JtJbghwhikjh‹ nghY«. btŸis¡fhuÇš mnah¡»adhÆUªjhY«gy fhuz§fshš b#ƤJ É£l #hâahdjhš mtid¡ f©lhš eh«ryh« nghlnt©Lbk‹gJ«, mt‹ 1000, 500 %. r«gs¤J¡F mUf‹v‹gJ« eh« v›tsî nah¡»adhdhY« eh« TÈ v‹gJ« 10, 20 %.r«gs¤J¡F¤jh‹ yha¡bf‹gJ« khw nt©Lbk‹W »s®¢ábrŒjhš mJ bghwhik nghY«. Úí« ehD« kÅj‹ jhnd bj‹M¥ãÇ¡fh åâÆš Ú kh¤âu« el¡fyh«, eh‹ kh¤âu« V‹ el¡f¡TlhJ v‹gJ bghwhik nghY«, ïbjšyh« btŸis¡fhuiu¤öΤJ mt®fis xL¡f¤jh‹ $kh‹fŸ. uh# nfhghyh¢rhÇah®,r¤âa_®¤â ngh‹wh®fŸ »s®¢á brŒ»wh®fŸ nghY«. m¥goahdhš mJ f©o¥ghŒ b#a« bgwhJ nghY«.

j‹id¥nghš ãwiu neá¡F« Fznkh, v©Q« FznkhïU¡FÄl§fËš ïitbašyh« bghwhik v‹»w v©z«câ¡Fkh?

2. eh£oYŸst®fË‹ btW¥ò¡F« Jntõ¤â‰F« ãuhkz®MshF«go áy® ãurhu« brŒ»wh®fŸ, ïJ eh£o‰F¤jh‹ nfLv‹gJ, gŠrhã‰F r®¡fh® brŒj m¡»uk¤â‰F kfh¤kh »s®¢ábrŒJ x¤JiHahik V‰gL¤âdJ btŸis¡fhu® nkš eh£lhU¡FJntõ« V‰gl¤jh‹ brŒjJ nghY«. ï¡»s®¢áahšjh‹ïªâahî¡F nfL ÉisªjJ nghY«.

3, 4. tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« v‹whš, ãuhkz®fis¥ãuhkz® kh¤âu« bjǪbjL¡f nt©Lbk‹gJ k‰w #hâah®ãuhkzušyhjhiu¤ bjǪbjL¡f nt©Lbk‹»‹w bghUshjyhšï›tif bjǪbjL¥ghš, ehL ã‰ngh¡filí« v‹gJ, »U°jt®fis »U°jt®fŸ bjǪbjL¤jhY«, kfkâaiu kfkâanu bjǪbjL¤jhY«, ïªJ¡fis ïªJ¡fŸ bjǪbjL¤jhY«jh‹ ehLã‰ngh¡filªJ É£lJ nghY«; mj‰F K‹ ehL K‰ngh¡»ÈUªjJ nghY«; ït‰¿byšyh« V‰glhj ã‰ngh¡F ãuhkz®fis¥ ãuhkz® nj®ªbjL¥gjhY«, ãuhkzušyhjh®fis ãuhkzušyhjh® bjǪbjL¥gâdhY« V‰g£L ÉL«nghY«.

5.tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« ïÅ Ú§fŸ eh£L¡F bjh©LbrŒa¡ TlhJ v‹W gh®¥gd®¡F bgU« jilí©lhFtnjhL gšyhÆu¡fz¡fhd tUõ§fshŒ eh£L¡F bjh©L brŒJ tªj #hâiaï›tsî Ó¡»u¤âš xL¡»ÉlKoahJ v‹»w gªjaK«, m¿î,gƉá, bjh©L brŒí« âwik bfh©l vtU« eh£L¡F nt©L«v‹gJ«, r®¡fhiu, v§fis eh§fns bjǪbjL¤J¡ bfhŸS«gh¤âa« nf£gJ, btŸis¡fhunu eh£L¡F nt©lh« v‹W

Page 183: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1365Fo muR - 1925 364

MdhY« ghku #d§fS¡F brhšYtJjhnd v‹»w KiwÆšbrhšY»wh®. $kh‹fŸ. v°. uhkehjD«, <.bt.uhkrhÄ eha¡fU«brŒí« bjh©L, #h⢠r©ilahdhš $kh‹fŸ. ÓÅthrŒa§fhU«,V.u§frhÄ mŒa§fhU«, v«.nf. M¢rhÇahU«, S. r¤âa_®¤âÆ‹kfªJ¡fS«, nyhfFU¡fS«, á.uh#nfhghyh¢ rhÇahU« brŒí«bjh©LfŸ v‹d bgaiu cilanjh! thrf®fŸjh‹ m¿ªJ bfhŸsnt©L«.

9. Ëwhš F‰w«, c£fh®ªjhš F‰w« giHa ò°jf§fËšï¥go ïU¡»wJ, m¥go ïU¡»wJ v‹w å© r©il gy‹ juhJv‹W gªja« TWtJ. ïij¡F¿¥ghŒ brh‹dhš e‹whÆUªâU¡F«.m«khâÇ kD KjÈa giHa ò°jf§fis ït® x¥ò¡bfhŸS»whuhmšyJ jŸË ÉL»whuh? ãuhkz Mâ¡f« tªjhš ïªj ò°jf«mKY¡F tUkh tuhjh? (âU¥ó® fh‹gu‹áš xU jfuhÇ‹nghJmªj ò°jf§fŸjh‹ ï‹iw¡»šyhÉ£lhY« k‰bwhU ehis¡fhtJ j®k§fis fh¡f cgnahf¥gL« v‹W $kh‹ M¢rhÇah®brh‹dîl‹ btŸis¡fhu M£á ml§» ãuhkz Mø V‰g£lcl‹jhnd v‹W $kh‹. <.bt.uhkrhÄ eha¡f® brh‹dJ« M¢rhÇah® ò‹áÇ¥ò áǤjh®. mJ ï¥nghJ Phgf¤J¡F tU»wJ.)

10. murh§f Éõa§fËš #h⥠ng¢R TlhJ, Mdhš kjM¢rhu Éõa§fËš #hâ ɤâahr¤ij xÊ¡f jh« ngh®òÇtjhŒxUt® åuhntr ng¢R¡fŸ ngR»wh®. murh§f Éõa¤âyhtJ,Éõk KiwfŸ m›tsî nfLÉisah. kj M¢rhu r«gªjkhŒbjhl®ªjhš Jntõ« msîflªJ guÉ Ôikia c©lh¡F«v‹gJ. ïJ $kh‹. P. tujuh#&Y ehíLit¡ F¿¥gJ. #hâ ɤâahr¡ bfhLikia uhéa Éõa¤âš EiH¤jhš $kh‹fŸ. $ÅthrŒa§fh®, r¤âa_®¤â, V.u§frhÄ mŒa§fh®, M.K. M¢rhÇah®ït®fŸ “ehL bf£L¥ nghF«” v‹W brhšY»wh®fŸ. r_f kjÉõa¤âš EiH¤jhš $kh‹ . uh#nfhghyh¢rhÇah® “eh£oš ÔikÉisªJÉL«” v‹W brhšY»wh®. m¥goahdhš $kh‹fŸtujuh#&Y ehíLití«, <.bt.uhkrhÄ eha¡fiuí«, S.uhkehjidí«ït®fŸ v‹djh‹ g©z¢brhšY»wh®fnsh bjÇaÉšiy.xUrka« $kh‹ âU.É.fšahzRªâu KjÈah®nghš âUf Õu§»ahŒ ïU¡f¢ brhšY»wh®fnsh v‹dnkh bjÇaÉšiy. m¥goïUªjhš mtut®fŸ g¤âÇiffS¡FTl thu« xUKiwf‰gidfŸ btËÆl¡ bfhL¤J cjîth®fŸnghš ïU¡»wJ.

Fo muR - f£Liu - 06.12.1925Fo muR - f£Liu - 06.12.1925Fo muR - f£Liu - 06.12.1925Fo muR - f£Liu - 06.12.1925Fo muR - f£Liu - 06.12.1925

ãuhkz‹ jÉu k‰wt‹ cŸns nghf¡TlhJ v‹gJjh‹nfhÉyhdhš mJ nt©lnt nt©lh«. gh®¥gdU¡F¡ bfhL¥gJjh‹ ò©Âa«; gh®¥gdU¡F¡ bfhL¤jhšjh‹ nkhB« v‹gJjh‹neh‹ghdhš mªneh‹ò nt©lnt nt©lh«.

jdJ kj¤âš ïU¡F« tiu xUt‹ Ô©lhjt‹, gh®¡f¤ jfhjt‹, bjUÉš el¡f¤ jfhjt‹, r©lhs‹ ntW kj¤â‰F nghdhš,mt‹ gÇR¤j‹ v‹»w bfhŸ ifia cilaJjh‹ ïªJ kj«v‹whš, m«khâÇahd ïªJ kj« nt©lnt nt©lh«. mªj khâÇkj« bghŒna bghŒjh‹.

âUodhY« ãuhkz‹, Fo¤jhY« ãuhkz‹, yŠr« th§»dhY« ãuhkz‹, bghŒ brh‹dhY« ãuhkz‹, t¡Ñš ntiybrŒjhY« ãuhkz‹, bfhLik brŒí« murh§f¤â‰F csthËahÆUªjhY« ãuhkz‹ v‹W brhštJjh‹ giHa xG¡fK«,j®kKkhÆU¡Fkhdhš, m›Éj xG¡fK«, j®kK« ekJ eh£L¡F«,vâÇÆ‹ eh£L¡F«Tl nt©lnt nt©lh«. ïitjh‹ ehfßfkhdhš ïitašyhj mehfßfnk nkyhdJ. ïij ViH k¡fËl«gu¥òtjhš jÄœ k¡fS¡F nfL tUtnjhL euf« tªjhY«mj‰fhf ga¥gLgt‹ kÅjdšy.

8.#h⥠bghwhikia m°âthukhf¡ bfh©l f£áfŸ ga‹bgwhkš nghd ã‹ò«, c©ik njr¤bjh©L brŒJ tªj v‹ e©g®fŸ ïªj #h⢠r©ilia vL¤J¡ bfh©oU¡»wh®fŸ v‹gJ. ïJ#°o° f£áiaí«, $kh‹fŸ. v°.uhkehj‹, <.bt.uhkrhÄ ehŒ¡f®KjÈnah®fis F¿¥gJ.

ïªeh£oš j‰fhy khâÇahd ãuhkz Mâ¡f« cŸs tiuÆš#°o° f£á xÊant xÊahJ; ga‹ bgwhkY« nghfhJ. mJbrŒjga‹ msÉ£L brhšyKoahJ; x¤JiHahik v›tsî öu« eh£Lghku k¡fS¡F« murh§f¤â‹ m¡»uk« És§F«go brŒJmurh§f¤â‹ mf«ght« xʪJ ãǤjhS« jªâu¤âY«,Nœ¢áÆY« uh{aghu« el¡f¢brŒâU¡»wnjh, mJnghš #°o°fø, ãuhkzušyhj ghku #d§fS¡F ãuhkz Mâ¡f¤â‹m¡»uk§fis És§F« go brŒJ ãuhkz® jh§fŸ ca®ªj #hâv‹W brhšÈ xU fhÇa¤ij¢ rhâ¤J¡bfhŸS« mf«ght¤ijxʤJ ãuhkzušyhjhÇš áyiu¢ RthÔd¥gL¤â xUt®nkšxUtiu VÉÉ£L ãǤjhS« jªâu¤âY«, Nœ¢áÆY« j§fŸMâ¡f¤ij fh¥gh‰W«goahd ÃiyikÆš ïw¡»É£lJ. MÆu¡fz¡fhd tUõ§fË‹ m¡»uk§fis g¤J tUõ¤âš m°âthu¤ijna M£oÉ£ljhdhš, ïÅ gh¡»íŸs tUõ§fËš mJv›tsî ntiy brŒa¡TL« v‹gij M¢rhÇah® m¿ahkÈšiy.

Page 184: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1367Fo muR - 1925 366

jt®fsšy. F«gnfhz« ïªJ kfhrigÆnyna Ô©lhik rh°âur«kjkhdbj‹W«, mij xÊ¡f¡Tlhbj‹W« X® Ô®khd«brŒâU¥gjhf ek¡F PhgfÄU¡»wJ. ï¥goÆU¡f ïªJ kfhrigia eh£oš gu¥òtJ v¥go ïªJkj¤â‰F e‹ik ga¥gjhF«?X® bfhŸif¡fhf xU °jhgd« V‰g£lhš mªj¡ bfhŸif¥goel¥gt® »il¡fhÉ£lhY«, mªj¡ bfhŸifia e«ò»wt®fshtJ,mªj °jhgd¤ij el¤J»wt®fshÆU¡f nt©lhkh? $kh‹o. M®. ïuhk¢rªâu Ia® Ô©lhikia xÊ¥gij¡ bfhŸifahf¡bfh©l xU rig¡F m¡»uhrd« t»¥gjhdJ, th°jt¤ânynam¢rigÆ‹ nah¡»aijia¡ fh£LtjhFkh? mšyJ m¢rigÆ‹òu£Lfis fh£LtjhFkh? ekJ eh£oYŸs áy itÔf®fŸ v¥goghku #d§fis Vkh‰¿ Mâ¡f« bgwyh« v‹»w bfhŸif¡F°jhgd§ f©Lão¡f fU¤jhŒ ïU¡»‹wh®fnsašyhkš c©ikahf X® fhÇa¤ij¢ brŒtj‰F xUtUÄšiy. ïªJ kfhrigÆ‹°jhgf® $kh‹ khsÉah mt®fns, Ô©lhjhiu¥ g‰¿ ngR«nghJ,f©fËš #y« ÉL»‹whnuašyhkš, ãwÉÆš jd¡F«, Ô©lhjhU¡F« ɤâahr« ïšiy v‹gij x¥ò¡bfhŸStnj ïšiy.j‹id bgÇa tUzh¢áuk¤ j®Äahf¤jh‹ x¥ò¡bfhŸS»wh®.K°è«fË‹ cg¤âut§ fhuzkhf ïªJ kfhrigia V‰gL¤jnt©oajhƉW v‹W brh‹d fhuz¤jhš, gŠrhãš K°è«fŸel¤ijahš mâU¥â bfh©l yhyh y#gâuhŒ mt®fS« ïªJkfhrigÆš nr®ªJ ïªJ kfhrig¡F ciH¡f K‹ tunt©oajhƉW.

ïªJ¡fŸ mâfkhÆU¡»w ghf§fËš, ïªJ¡fsšyhjt®fis¤ jhœikahf¡ fUJtJ«, ïªJ¡fËš ãuhkz®fŸ mâfkhÆU¡»w ghf§fËš ãuhkzušyhjhiu¤ jhœikahf¡ fUJtJ«,kfkâa® mâfkhÆU¡»w ghf§fËš kfkâaušyhjhiu¤ jhœikahf¡ fUJtJ«, »¿°jt®fŸ mâfkhÆU¡»w ghf§fËš »¿°jtušyhjhiu¤ jhœikahf¡ fUJtJ« bgU«ghY« cyf Rghtkh fntfUJ»nwh«. m¤njhL, bfhŠr« bršth¡F cŸst®fS« bršth¡»šyhjt®fis¤ jhœikahfnt fUJtJ« Rghtkhf¤ jhÅU¡»wJ.cjhuzkhf, ïªJ¡fŸ kfkâa®fisí«, »¿°jt®fisí« Äny¢r®fbs‹W brhšYtijí«, kfkâaid¤ bjh£lhš bjh£l ghf¤ijbt£oba¿a nt©Lbkd¢ brhšÈ tªjijí«, ïªJ¡fS¡FŸãuhkzid, ãuhkzušyhjh® Äny¢r®fbs‹W mfuhâÆšvGâÆU¥gijí«, ãuhkz® ãuhkzušyhjhiu ÉgrhÇ kf‹, ntákf‹, N¤âu‹ v‹W vGâit¤J¡ bfh©oU¥gijí« kfkâa®ïªJ¡fis ‘fhg®’ mjhtJ ‘eh°âf®’ v‹W brhšYtijí«,»¿°jt®fŸ ïªJ¡fis ‘mŠPhÅfŸ’ v‹W brhšYtijí«,

ïªJ kfhrigí« tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤JtK«

ïªJ kfhrig MâÆš Mu«ã¡f¥g£l fhy¤ânyna ïJãuhkz MÔd¤â‰fhf V‰gL¤j¥g£lbj‹W«, ãuhkzušyhjhÇ‹ãwÉ ïÊit¥ gy¥gL¤JtjhŒ Koíbk‹W«, ïªâahÉ‹#dr_f¤â‹ eh‹»byhU ghf¤â‰F nkyhŒ ïU¡F« kfkâarnfhju®fË‹ mâU¥â¡F«, rªnjf¤â‰F« ïlkË¡f¡ ToajhF«v‹W« ïªJ kfhrig Mu«ã¤jj‰nf, kfkâa rnfhju®fË‹elto¡ifia¤jh‹ K¡»a¡ fhuzkhf¢ brhšÈ tUtjhš btFfZl¥g£L kfh¤khÉdhš V‰g£l ïªJ - K°è« x‰Wik monahL kiwªJ nghFbk‹W«, ekJ Fo muá‹ g¤âuhâg® gy jlitfËY«, gy ãur§f§fËY« brhšÈ¡bfh©nl tªâU¡»‹wh®.

mJkh¤âukšyhkš, ekJ jÄœeh£oš, ïªJ kfhrig¡F»isfshf V‰gL¤j¥g£l rigfËbyšyh« tUzháuk j®ÄfS«,ãwÉÆnyna jh§fŸ ca®ªjt®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸgt®fSnkm¡»uhrdhâgâfshfî«, fhÇajÇáfshfî« ÃaKf« bg‰¿U¡»‹wh®fbs‹gJ«, mEgt¤âš bjǪj Éõa«. bghJ #d§fisVkh‰Wtj‰fhf, ïªJ rigÆš ïU¡F«bghGJ Ô©lhik xÊant©Lbk‹W X® nghȤ Ô®khd¤ij V‰gL¤â¡ bfhŸStJ«,mnj MrhÄfŸ kWgoí« tUzháuk rigba‹W x‹WT£o,mâY« c£fh®ªJ bfh©L Ô©lhik ntj r«kj« v‹W«, kEj®kÉâba‹W«, tUzháuk j®k¤ij¡ fh¥gh‰wnt©L« v‹W«,ïj‰F ÉnuhjkhŒ ïU¡F« kfh¤kh fhªâia xÊ¡f nt©Lbk‹W« Ô®khd§fŸ brŒtij eh« gh®¡»nwh«.

br‹id khfhz¤â‹ ïªJ kfhrigÆ‹ »is¤jiyt®$kh‹ o. M®. uhk¢rªâu Ia® v‹gij thrf®fŸ m¿th®fŸ. mt®tUzháuk j®k¤âDilaî«, ãwÉÆš jh‹ ca®ªj ãuhkz#hâahbk‹gâDilaî«, Ô©lhjh‹ v‹gt‹ bjUÉš el¡f¡TlhJ, f©fËš gl¡TlhJ v‹gâDilaî« mtjhu«. mnj khâÇF«gnfhz«, jŠir, ehf¥g£lz«, nfhaK¤ö® KjÈa ïl§fËYŸs ïªJ kfhrig¤ jiyt®fS«, br‹id¤ jiytU¡F ïis¤

Page 185: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1369Fo muR - 1925 368

brhšYnth«. rk cÇikí« e«ã¡ifí« V‰gl nt©LkhdhštF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« kd« x¥ã¡ bfhL¥gJjh‹ V‰w kUªjhF«. tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt cz®¢áia ml¡» kG¥ã Élyhbk‹W Ãid¥gJ, rßu¤âš V‰g£l xU ò©iz kUªJnghlhkš_oit¤J ÉLtâdhš mJ M¿¥nghFbk‹W Ãid¥gJnghšjh‹Koí«. ïªJ kfhrig¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« Énuhjbk‹Wbrhštjhdhš m›ÉªJ kfhrig, ekJ njr¤â‹ x‰Wik¡ Fiwî¡F«, Jntõ¤â‰F« V‰g£l k‰bwhU rhjdbk‹Wjh‹ brhšynt©L«. tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij¥ g‰¿ ‘ïªJ’¥ g¤âÇifba‹D« ãuhkz¥ g¤âÇif vGâÆU¥gij thrf®fŸ ftÅ¡fnt©L«. mjhtJ :-

“tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«, #d§fËil Rakâ¥ig“tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«, #d§fËil Rakâ¥ig“tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«, #d§fËil Rakâ¥ig“tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«, #d§fËil Rakâ¥ig“tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«, #d§fËil Rakâ¥igc©L g©ÂÆU¡»wbj‹gijí«, rKjha K‹nd‰w¤â‰Fc©L g©ÂÆU¡»wbj‹gijí«, rKjha K‹nd‰w¤â‰Fc©L g©ÂÆU¡»wbj‹gijí«, rKjha K‹nd‰w¤â‰Fc©L g©ÂÆU¡»wbj‹gijí«, rKjha K‹nd‰w¤â‰Fc©L g©ÂÆU¡»wbj‹gijí«, rKjha K‹nd‰w¤â‰FfhuzkhÆU¡»wbj‹gijí«, mJ V‰gLtj‰F K‹ uhéafhuzkhÆU¡»wbj‹gijí«, mJ V‰gLtj‰F K‹ uhéafhuzkhÆU¡»wbj‹gijí«, mJ V‰gLtj‰F K‹ uhéafhuzkhÆU¡»wbj‹gijí«, mJ V‰gLtj‰F K‹ uhéafhuzkhÆU¡»wbj‹gijí«, mJ V‰gLtj‰F K‹ uhéathœÉš my£áa khÆUªj tF¥ãd®¡F uhéa m¿î òf£LthœÉš my£áa khÆUªj tF¥ãd®¡F uhéa m¿î òf£LthœÉš my£áa khÆUªj tF¥ãd®¡F uhéa m¿î òf£LthœÉš my£áa khÆUªj tF¥ãd®¡F uhéa m¿î òf£LthœÉš my£áa khÆUªj tF¥ãd®¡F uhéa m¿î òf£Ltj‰fhd trâfis mJ c©L g©ÂÆU¡»wbj‹gijí«tj‰fhd trâfis mJ c©L g©ÂÆU¡»wbj‹gijí«tj‰fhd trâfis mJ c©L g©ÂÆU¡»wbj‹gijí«tj‰fhd trâfis mJ c©L g©ÂÆU¡»wbj‹gijí«tj‰fhd trâfis mJ c©L g©ÂÆU¡»wbj‹gijí«kW¡f KoahJ”kW¡f KoahJ”kW¡f KoahJ”kW¡f KoahJ”kW¡f KoahJ” v‹W vGâÆU¡»wJ.

ïªj¡ Fz§fis tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« c©lh¡»ÆU¡Fnkahdhš, ïªâahÉYŸs k‰w všyh °jhgd§fisí« ÉltF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« mâf gy‹ mˤâU¡»wJ v‹gâšrªnjf« c©lh ? Mjyhš ïªJ kfh r_fkhdJ, xU T£l¤jhÇ‹,xU F¿¥ã£l bfhŸif¡F mETykhdnjašyhkš, njr bghJe‹ik¡F«, r_f x‰Wik¡F« c‰wjšybt‹gijí«, tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt«jh‹, njr x‰Wik¡F«, r_fK‹nd‰w¤â‰F«, gu°gu e«ã¡if¡F« rŠÓÉ v‹gijí« eh« cWâahf¢ brhšYnth«.

Fo muR - jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - jiya§f« - 13.12.1925

âdK« gh®¤J« nf£L« tU»nwh«. ï¤ j¤Jt¤âdhnyjh‹,ï‹iwa âd« eh« ekJ uh{a¤ij ïªâa murh§fkhf¢ brŒJbfhŸshkš, ãÇ£oZ murh§fkhf¢ brŒJ it¤J¡ bfh©oU¡»nwh«. ekJ bghŒ¡ »s®¢áfË‹ gydhf xUrka« ãÇ£oZmurh§f« bjhiyªjhY«, b#®kÅ murh§fnkh, #¥gh‹ murh§fnkh mšyJ ntW vªj btËeh£L murh§fnkh V‰gLnkašyhkšxU¡fhY« ïªâa murh§f« V‰gLbk‹W fUJtj‰nf tifÆšyhkš ïU¡»wJ. yhyh y#gâuhŒ mt®fŸ jkJ ãur§f¤âš, “ K°ä«fŸ, K°ä« uh{a« °jhã¡f nt©Lbk‹W Vnjh X® g¤âÇifvGJtjhfî«, tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nf£gjhfî«, Mjyhšïl§bfhL¡f¡ Tlhbj‹W«” btF vËâš brhšÈÉ£lh®.

ïªâa murh§f¤âš ïªâa #dr§ifÆš, ehÈbyhU g§F¡Fnk‰g£l bgÇa r_f¤jhuh»a kfkâa rnfhju®fS¡F g§F c©lh?ïšiyah? mt®fŸ VHiu¡ nfho¥ngU« ïÅnkš ïªâahitÉ£L¥ nghŒÉl Koíkh? mt®fŸ RakÇahijíl‹ thH nt©Lkhdhš, uhéa Éõa¤âY«, kjÉõa¤âY« ek¡F rÇahd mªj°J¥ bg‰W¤jhnd Mf nt©L«. tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« ïšyhÉ£lhš mt®fS¡F rkcÇik »il¤J ÉLkh ? tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« kfkâa®fS¡F V‰glhjj‰F K‹ kfkâa® bfhŠrkhíŸs vªj¥ ãunjr¤âyhtJ, nj®jšfËš xG§fhd ãuâÃâ¤Jt«bg‰¿U¡»wh®fsh? mšyJ vªj »¿°jt®fshtJ m¥go¥bg‰¿U¡»wh®fsh? cjhuzkhŒ, e« eh£oYŸs Ô©lhjhbu‹Wbrhšy¥gLnthiu eh« v¥go it¤âU¡»nwh«? ãÇ£oZ murh§f« V‰g£L ï‹iw¡F 200 tUl§fsh»í«, xU Ô©lhjhdhtJnj®jšfËš ËW ïªâaDl‹ ngh£o ngh£L b#a« bgw r¡âí©lh¡»ÆU¡»whdh? vªj xU Ô©lhjhdšyhj ïªâadhtJ,Ô©lhjtD« ekJ r_f¤âš _‹¿byhU g§F v©Â¡if cŸst‹ jhnd, mtid ÃW¤â mtD¡F e«Kila X£il¡ bfhL¤J,ekJ muáaš, r_fÉaš ïitfËš mtD¡FŸs g§if¡ bfhL¡fnt©Lbk‹W $kh‹fŸ khsÉah, y#gâuhŒ ngh‹w ahuhtJmEgt¤âš fh£oÆU¡»wh®fsh? kÅjdhf¥ ãwªj x›bthUtD¡F« rkRjªâu« miltnjhlšyhkš, ca®ªj Ãiyikiaí«mila Mir¥gLtJ x›bthU étÅ‹ RghtkhF«. m¥goÆU¡f, c‹Dila rk¤Jt¤â‰F ehD« ãua¤jd¥glkh£nl‹, Úãua¤jd¥g£lhš mijí« xÊ¥gj‰F eh‹ ãua¤jd¥gLnt‹v‹W brhštJ rk¤Jt kÅj j®kkhFkh? ïªâahÉš ïªJ¡fS«,»¿°jt®fS«, kfkâa®fS«, ïªJ¡fËš Ô©lhjt®fS«,xUtU¡bfhUt® gu°gu e«ã¡ifí« rk cÇikí« bg‰whyšyhJ,ïªâah ÉLjiyailíbk‹W Ãid¥gJ ig¤âa¡fhu¤jdbk‹nw

Page 186: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1371Fo muR - 1925 370

fhŠÓ kfheh£L¤ jiyt®

fhŠÓ kfheh£L¤ jiyt® $kh‹. âU.É.fÈahzRªjuKjÈah®, jkJ ‘etr¡â’ g¤âÇifÆš “kfheh£L¤ jiyt® Ia§fh®,M¢rhÇah® if¥ãŸisahf elªjh® v‹D« ciufis ‘Fo muR’g¤âÇif âU«g th§»¡bfhŸtJ mj‹ bgUªjifikia¡fh¥gjhF«. xUt® jdJ kd¢ rh‹W¥go elªjij k‰bwhUt®âǤJ¤ j« kd« nghdthW TWtJ mwkhfh. “Fo muR”MáÇa®ghš vk¡F Ãu«ãa m‹ò c©L. m›t‹ò fhuzkhfntï›thW vGj¤ Jªnjh«” v‹W vGâÆU¡»wh®.

Mdhš ‘Fo muR’ mj‹ bgUªj‹ikia¡ fh¥gh‰¿¡bfhŸtânyh, áWªj‹ik milahâU¥gânyh fU¤Jit¤J mJjÄœ eh£oš cyhtÉšiy. bgUªj‹ikia¡ fh¥gh‰¿¡ bfhŸsnt©Lkhdhš, mndf áWªj‹ik¡ fhÇa« brŒant©Lbk‹gJmj‰F¤ bjÇí«. bgUªj‹ik tªjhY« rÇ áWªj‹ik tªjhY«rÇ mšyJ Fo munr kiwªJ nghtjhÆUªjhY« rÇ c©ikia -j‹ kdJ¡F c©ik v‹W g£lij - vL¤J¢ brhšYtJjh‹ mj‹bjh©lhf cilaJ v‹gij etr¡âí« mj‹ MáÇaU«czu£L«.

mšyhkY«, ïJ c©ik¡ fÈahzRªju KjÈah® vGâÆU¥ghuhÆ‹, ÃgªjidÆšyhj k‹Å¥ò¡ nf£L¡bfh©L vGâaitfis¥ ã‹th§»¡bfhŸs nt©oaJ c©ikia c¤njá¤J Fomuá‹ flikah v‹whtJ nahá¡F«. Mdhš, jÄœeh£il Vkh‰¿ãuhkz®fS¡F jiyiaí«, ãuhkzušyhjhU¡F thiyí« fh£L«nghÈ¡ fÈahzRªâu KjÈah® vGâaij¡ “Fo muR” v¥goV‰F«? nghÈ¡ fÈahzRªâu KjÈahÇ‹ muáaš elto¡iffis¤ âuhá‹ xU j£oš it¤J¡ “Fo muR” “jÄœehL” “i[òšï°yh«” “Rnfhja«” “°tuh{ah” “nyhnfhgfhÇ” “CÊa‹” “etïªâah” “ÔdgªJ” “tŠánfrÇ” KjÈa g¤âÇ¡iffŸ vGâÆU¥gitfisí« k‰bwhU j£oš it¤jhš, $kh‹ nghÈ¡fÈahzRªâu KjÈahÇ‹ j£L Ãy¤ij É£L¡ bfhŠr§TlmirahJ v‹gnjhL, $kh‹ KjÈahÇ‹ el¤ij¡F ‘Fo muR’

âahfuha® âUehŸ

ï«khj« 16, 17, 18-ªnjâ M»a _‹W eh£fisí«, fhyŠ br‹wbgÇahuhd $kh‹. ã. âahfuha br£oahÇ‹ Ãidî¡F¿a âUehshf¡ bfh©lhlnt©Lbk‹W, fd«. gdfš ïuh#h X® m¿¡ifbtËÆ£oU¡»wh®. ïjid¥ g‰¿ “nyhnfhgfhÇ” g¤âÇ¡ifã‹tUkhW vGJ»wJ:-

“ or«g® khj« 16,17,18-ªnjâfis fhyŠbr‹w bgÇahuhdâU. ã. âahfuha br£oahut®fË‹ âUehshf¡ bfh©lhl nt©Lbk‹W Ô®khŤâU¡»wh®fŸ. fhyŠbr‹w bgÇahU¡F Phgf¢á‹d« x‹W V‰gL¤jnt©Lbk‹W«, mt® bfhŸiffisehbl§F« gu¥gnt©Lbk‹W«, mj‰fhf e‹bfhilfŸ tNÈ¡fnt©Lbk‹W« Koî brŒâU¡»wh®fŸ. fhyŠbr‹w âahfuha®eh£o‹ ešthœî fUâí«, áw¥ghf¥ ãuhkzušyhjhÇ‹ bgUthœî fUâí«, bgUªbjh©L brŒjhbu‹gij ahU« kw¡fKoahJ. mt® âU ehis¤ j¡fnjh® KiwÆš bfh©lhlnt©L«.mt® Ãidit k‰wt®fŸ v›thW bfh©lhoD« bfh©lhl£L«.âahfuha® bgauhš eh£ony jFâahd gy ïl§fËš, fj® berî¢rhiyfŸ V‰gL¤jnt©Lbk‹W eh« brhšYnth«. ïjdhšãuhkzušyhjh® bgU«gadilth®fŸ. fhyŠbr‹w br£oah®,br‹idÆš Rkh® gâidªJ tUl§fS¡FK‹ xU berî¢rhiyia¤ jkJ brhªj¥ bghW¥ãš el¤â tªjik ïjidbah£o ekJÃidî¡F tU»wJ.”

ekJ rnfhju¥ g¤âÇ¡ifÆ‹ Mirfis eh« kdjhu Mnkhâ¡»nwh«. fhyŠbr‹w bgÇahÇ‹ âUehis, c©ik¥ ãuhkzušyhjh® ahtU« j¡f áw¥òl‹ bfh©lhlnt©Lbk‹ gnj ekJÉU¥gkhF«. ïjid m¿ªJ«, ãuhkzušyhj g¤âÇ¡iffŸ gybksdŠ rhâ¤âU¥gij neh¡F«nghJ, ï¥g¤âÇiffŸ ï¤âUehis¡ bfh©lhlnt©Lbkd vGâdhš, ãuhkz¥ g¤âÇ¡iffS«, m¥g¤âÇ¡if¡ nfhZoÆdU« ït®fŸ #ÞoÞ f£áÆšnr®ªJ É£lh®fŸ vd¡ T¢rÈLth®fŸ vd¥ gaªJ ïU¡»‹wh®fŸnghY«; ah® v¥goÆUªj nghâY« ek¡F mij¥g‰¿¡ ftiyÆšiy. ãuhkzušyhjh® ï¤âUehis¡ bfh©lhlnt©L bkdÛ©L« tÈíU¤J»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925

Page 187: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1373Fo muR - 1925 372

KjÈahÇ‹ elgo¡ifah? Éf, ãuhkzušyhjh® kfheh£L¤Ô®khd§fis kfhehL Koªjîl‹ Éõahnyhrid¡ fÄ£oÆš,

1. jiyt® $kh‹. KjÈahÇl« $kh‹. eha¡f® bfhL¤jhuh?ïšiyah?

2. $kh‹. ghty® mij¥ ãnunuã¤jhuh? ïšiyah?

3.$kh‹. j©lgh ãŸis mij MjǤjhuh? ïšiyah?

4.$kh‹. eha¡fiu $kh‹ KjÈah®, ïu©L Ô®khd§fËU¡»wnj, c§fSila mã¥ãuha bk‹dbt‹Wnf£lhuh? ïšiyah?

5.$kh‹. eha¡f® vGªJ ãuhkzušyhjh® kfheh£L¤ Ô®khd«, ehD« ïUªJ brŒjjhjyhš mj‰F khwhf ï¥bghGJeh‹ ngr KoahJ; MifÆdhš vªj¤ Ô®khd¤J¡fhdhY«,nth£L¡ nfS§fŸ v‹W $kh‹. eha¡f® brh‹dhuh?ïšiyah?

6.mj‹nkš $kh‹. v°.ïuhkehj‹ Ô®khd« nth£L¡FÉl¥g£L¤ njh‰W¥ nghƉwh? ïšiyah?

7. mJ njh‰wîl‹, clnd $kh‹. $ÅthrŒa§fh®, $kh‹.ghtyiu mt® ãnunuã¤j Ô®khd¤ij thÕ° th§»¡bfhŸS«go brh‹dhuh? ïšiyah?

8.$kh‹. j©lgh ãŸis vGªJ, $kh‹. ghty®Ô®khd¤ij¥ ã‹th§»¡bfhŸStjhŒ¢ brh‹dhY«, jh‹mij x¥ò¡bfhŸtâšiyba‹W tÈíW¤âdhuh? ïšiyah?

9.ãwF $kh‹. KjÈah® thÕ° th§»¡bfhŸs mEkâaˤJÉ£ljhf¢ brh‹dhuh? ïšiyah?

10.mªj mEkâia $kh‹. eha¡f® x¥ò¡bfhŸshkš thjhoaâš, kWgoí« bfh©Ltu $kh‹. KjÈah® mEkâ bfhL¤jhuh? ïšiyah?

11. $kh‹. eha¡fiu kWgoí« ãnunuã¡F«nghJ, vG¤J_ÈakhŒ¡ bfhL§fŸ v‹W nf£lhuh? ïšiyah?

12. $kh‹. eha¡f® K‹dnk c§fŸ ifÆš bfhL¤âU¡»wnj,mij Ú§fŸ ifÆš it¤J¡ bfh©oU¡»Ö®fnsba‹Wbrh‹dhuh? ïšiyah?

13. mJ rka« $kh‹. KjÈah® ifÆš m¤ Ô®khd§fŸïUªjjh? ïšiyah?

KjÈaitfbsGâaJ MÆu¤âbyhU g§FTl ÃfuhfhJ v‹gJÉs§F«. $kh‹. KjÈahut®fS¡F kd¢rhøba‹D« nguhš,jh« elªJ bfh©l fhÇa¤ij kWgoí« Ãid¥ò _£L»nwh«.ïJjhdh $kh‹. KjÈahÇ‹ kd¢rhø ba‹gij k‰bwhUKiwí«$kh‹ KjÈahiu¢ áªâ¤J¥ gh®¡F«go jhœikahŒ¡ nf£L¡bfhŸ»nwh«. ïjdhš mtU¡F c©ik »il¡fhÉ£lhš, jÄœeh£oYŸs VjhtbjhU IªJ g¤âuhâg®fis¥ gŠrha¤jhuhfÃaĤJ, mt®fis¡ bfh©L brhšy¥gL« Koî¡F $kh‹c©ik¡ fÈahzRªâu KjÈah® jahuhÆU¡»whuhbt‹W nf£»nwh«. gŠrha¤jh® brhšY« Koî¡F “Fo muR” f£L¥gl¤ jahuhÆU¡»‹wbj‹W ïjdhš cWâ TW»wJ. m‹¿í« $kh‹.KjÈahut®fis “Fo muá‹” el¤ij¡fhf¢ r®¡fh® Ãaha °jy¤â‰F¥ nghF«go xU e©g® mtU¡F nahrid brh‹dhuh«.m¥goahdhY«, jdJ elgo¡ifia, Ãahakhdjh¡»¡ bfh©lhY§Tl r«kjnk. Fo muR¡fhtJ, mj‹ g¤âuhâgU¡fhtJetr¡âÆlnkh, mj‹ g¤âuhâguhd $kh‹. KjÈahÇlnkh v›ÉjJntõnkh, gifiknah ïšiyba‹gijí« “Fo muR«” mj‹g¤âuhâgU« cWâ TW»wh®fŸ. Éf, fhŠÓÆš Tod ãuhkzušyhjh® kfheh£o‰F $kh‹ KjÈahut®fŸ tuntÆšiy. $kh‹.lh¡l®. tujuh#&Y ehíL tªâUªjh®. lh¡l® tujuh#&Y ehíLit$kh‹ eha¡f® kfheh£L¡F tU«go miH¤jnghJ, jh‹ tUtâšMnBgizÆšiyba‹W«, $kh‹. KjÈah® tUtâšiybad¢brhšÈÉ£lhbu‹W« brh‹dh®. clnd $kh‹ KjÈahiu, $kh‹eha¡f® nf£lnghJ, $kh‹ KjÈah® jh« m¥go xU¡fhY«brhšyntÆšiyba‹W«, $kh‹. ehíL nt©Lbk‹nw brhšÈ,e«ÄUtU¡F« fyf¤ij c©lh¡f¥ gh®¡»‹whbu‹W«, k‰W« áyÉõa§fS« brh‹dnjhL, jh‹ tUtjhfî« x¥ò¡bfh©lh®.m¥goÆU¡f, ãuhkzušyhjh® kfheh£o‰nf, $kh‹. KjÈah®tuhj fhuzbk‹d? mj‹ elgo¡iffis¡ Tl¤ jkJ g¤âÇ¡ifÆš eLÃiyikíl‹ ãuRÇ¡fhkš, RnjrĤâuidÉl nkhrkhdÃiyikÆš ãuRÇ¡f¡ fhuzbk‹d? mšyhkš, “$kh‹. j©lgh ãŸisÆ‹ fLikahd bkhÊ¥ ãunahf¤jhš T£l¤âšFH¥gK«, T¢rY« V‰g£L T£l« fiy¡f¥g£lJ” v‹W ÉõkÃ%g« vGj¡ fhuzbk‹d? T£l¤â‰F tªâUªjt®fSilabgaiu V‹ F¿¥ã£oU¡f¡TlhJ? m‹¿, kfheh£o‹ Éõahnyhrid¡ fÄ£oÆnyh, kfheh£onyh xUtU« Kiw¥go ãuhkzušyhjh® kfheh£L¤ Ô®khd¤ij¡ bfh©Ltu Éšiyba‹W« mitkfheh£oš Mnyhrid¡nf bfh©LtuÉšiyba‹W« etr¡âÆšvGâÆU¥gJ c©ik KjÈahÇ‹ elto¡ifah? mšyJ nghÈ

Page 188: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1375Fo muR - 1925 374

23. ïj‰F¡ fhuz« $kh‹.ïuhkrhÄ eha¡f®, ã‹dhš j©Ù®rh¥ã£L¡ bfh©oUªjJ«, mt® tªjhš MnBã¥gh®v‹»w gaªjhdh? mšyth? mšyhkY«, mt® tªjJ«$kh‹. KjÈahU£gl ahtU« áǤjh®fsh? ïšiyah?

24. gh£dh Ô®khd« gh[hdãwF, $kh‹. ïuhkrhÄ eha¡fiu,$kh‹. KjÈah® T¥ã£L c§fŸ Ô®khd« xU rka« njh‰whY« njh‰W¥ nghF«nghš ïU¡»wJ. Mjyhš thÕ° th§»¡bfhŸS§fŸ v‹W brh‹dhuh? ïšiyah?

25. $kh‹. ïuhkrhÄ eha¡f® j‹Dila Ô®khd« njh‰fhbj‹W«, njh‰WÉ£lhY« mij¥g‰¿¡ ftiyÆšiyba‹W« brhšÈÉ£lhuh? ïšiyah?

26. ãwF bfhŠrneu« bghW¤J fh§»u° Éâ¥go ïUg¤ijªJãuâÃâfË‹ ifbaG¤âUªjhšjh‹ ãnunuã¡fyhbk‹W$kh‹. ïuhkehjÅl« brh‹dhuh? ïšiyah?

27. ïj‰F¡ fhuz«, 25 ifbaG¤J th§Ftj‰FŸshfkfheh£L k‰w Ô®khd§fis bašyh« jhnd ãnunuã¤J mtrutru khŒ¤ Ô®khŤJ, kfheh£L elto¡iffis Ko¤Jm¤Ô®khd« kfheh£L¡F tubth£lhjgo brŒa nt©Lbk‹w v©zªjhdh? ïšiyah?

28.m¥goÆUªJ«, fšgh¤â Ô®khd¤â‹ ngÇš $kh‹.$ÅthrŒa§fh® áne»j®fŸ áy® ngr¡ nf£L¡bfh©ljhšmt®fS¡F¥ ngr mEkâ bfhL¤jhš, k¤âÆš »il¤jbfhŠr neu¤âš Rkh® 30 ãuâÃâfS¡F nkš $kh‹. eha¡fuhš Ô®khd¤J¡F¡ ifbaG¤J th§»¡ bfhL¡f¥g£ljh?ïšiyah?

29. ïJ nf£lJ«, bfhL¤jJ«, ifbaG¤J th§»dJ«,gh£dh¤ Ô®khd¤ij x¥ò¡bfh©L fh§»u° r£lrig¤ nj®jiy el¤j nt©Lbk‹w Ô®khd¤ij $kh‹. $ÅthrŒa§fh® ã‹ th§»¡bfh©lj‰F¥ ãwFjhdh? mšyth?

ït‰¿‰F $kh‹. KjÈahut®fŸ jkJ kd¢rhø thj¤âšv‹d gâš brhšÈÆU¡»wh®? mšyJ v‹djh‹ brhšy¥ngh»wh®?kd¢rhø¡F X® msî©lh ïšiyah? âUlî«, bfhiybrŒaî«,bfhŸisao¡fî«, xU kÅjD¡F mtDila kd¢rh£á ïl§bfhL¤JÉ£lhš, cyf¤jh® thŒ_o¡bfh©oU¡f nt©oaJjhdh?cyf¤jhUila kd¢rh£á ï›Éj¡ fhÇa§fis btË¥gL¤j¡f£lisÆ£lhš, mt®fŸ kd¢rh£á¡F kÇahijí©lh? ïšiyah?

14. jkJ ifÆš m¤Ô®khd§fËUªJ«, mij V‰W¡bfhŸskh£nl‹, ntW vGâ¡bfh©L thU§fŸ vd $kh‹. KjÈah® brh‹dhuh? ïšiyah?

15.$kh‹. eha¡fU«, $kh‹. j©lgh ãŸisí« ãuhkzušyhjh® kfheh£L¤ Ô®khd¤ij vGâ¡ bfh©oU¡F«nghJnj®jY¡fhf X® ngh®L ÃaÄ¡f nt©L« v‹»w X® Ô®khd¤ij $kh‹. tujuh#&Y ehíLit¡ bfh©L ãnunuã¡f¢brŒJ ï¤ Ô®khd¤â‰F v‹d brhšY»‹Ö®fbsd $kh‹.eha¡fiu¡ nf£lhuh? ïšiyah?

16.$kh‹. eha¡f® jdJ Ô®khd« vGâ¡bfh©oU¡»wJ,ïij¤jh‹ nth£L¡F Élnt©L« vd m¡uhrduh»a$kh‹. KjÈahiu¡ nf£L¡bfh©lhuh? ïšiyah?

17.ãuhkzušyhjh® kfheh£L¤ Ô®khd« vGâ, $kh‹. j©lgh ãŸisahš $kh‹. KjÈahÇl« bfhL¡f¥g£lîl‹,ïJ xG§F¤ jtwhdbj‹W xnuaoahŒ mo¤J É£lhuh?ïšiyah?

18.tF¥òthÇ Ô®khd¤ij uhéa kfheh£oš ãnunuã¡f$kh‹. uhkehj‹ mDkâ nf£lj‰F, $kh‹. KjÈah®mDkâaˤjhuh? ïšiyah?

19. ³ Ô®khd¤ij efš Ô®khd§fnshL m¢ro¤J, ãnunuã¥gt® $kh‹. v°.ïuhkehjbd‹W«, Mnkhâ¥gt® $kh‹.ïuhkrhÄ eha¡fbu‹W« F¿¡f¥g£ljh? ïšiyah?

20. ï¥goÆU¡f, kfheh£o‹ Éõahnyhrid¡fÄ£oÆnyh,kfheh£onyh xUtU« Kiw¥go Ô®khd§fis¡ bfh©LtuÉšiy ba‹W etr¡âÆš $kh‹. KjÈah® vGâÆU¥gJc©ik KjÈahÇ‹ T‰wh? mšyJ nghÈ KjÈahÇ‹ T‰wh?

kfheh£L elgo¡iffŸkfheh£L elgo¡iffŸkfheh£L elgo¡iffŸkfheh£L elgo¡iffŸkfheh£L elgo¡iffŸ

21. kfheh£oš ïu©lhtJ Ô®khdkhf, °jy °jhgd§fis¡fh§»u° if¥g‰wnt©L« v‹w j¤Jt¤njhL bfh©LtªâUª jij¥ ãnunuã¡f, MjÇ¡f, Mnkhâ¡f _‹W fdth‹fŸ bga® F¿¥ã£oUªjjh? ïšiyah?

22. mªj¥go¢ brŒahkš, m¡uhrdhâgâ jhnd vGªJ mtrutrukhŒ¥ ãnunuã¤J Ãiwnt¿É£lbj‹W brh‹dhuh?ïšiyah?

Page 189: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1377Fo muR - 1925 376

jÄœ eh£L uhéa thœÉÈU¡F« vtUila âahf¤â‰F«, $kh‹.KjÈah® âahf« ã‹ th§»aJ mšy v‹W jh‹ brhšynt©L«.mt® j‹id¥g‰¿ És«gu¥gL¤â¡bfhŸS§ Fz« bfhŠrK«ïšyhjtuhdgoahš, mtUila âahf§fis¥ bghJk¡fŸ m¿atÊÆšyhk‰ nghŒ É£lJ. mJ kh¤âukšy, mtÇl¤âš mªÃaiuk‹Å¡F« Fz« jÄœ eh£oYŸs ahiuí«Él mâfkhí©L.cjhuzkhf, ïu©L khj§fS¡F K‹òjh‹ $kh‹. $ÅthrŒa§fh®, e‹Åy¤âš X® T£l¤âš ngR«nghJ, $kh‹. KjÈah®khßr‹ v‹W«, #°o° føÆäLg£ltbu‹W« mtiu fh§»ui[É£L btËah¡f nt©Lbk‹W«, brh‹dij clnd kwªJ $kh‹.$ÅthrŒa§fh® jiyikÆ‹ Ñœ jÄœehL el¡f nt©Lbk‹W«,mt® mU« bgU« jiytbu‹W« brhšÈ, mtiu¡ fh§»u°fÄ£o¡F¤ jiytuh¡FtJ ïnyrhd fhÇakšy. ïj‰F ga§bfhŸË¤jd« X® fhuzkhÆUªjhY§Tl, k‹Å¥ò¤ j‹ikÆ‹bgUikia eh« kwªJÉl¡ TlhJ. $kh‹. M¢rhÇahut®fis¥g‰¿í« gy òuhz§fŸ brh‹dt® v›tsî Ó¡»u¤âš mij kwªJmtÇl¤âš m‹ò bfh©lt® nghš el¥gbj‹whš, mJî« bgUªj‹ikÆ‹ m¿F¿naahF«. v¥goahd nghâY« c©ik KjÈahÇ‹ kd¢rhøia¥ g‰¿í«, mtuJ bfhŸiffis¥ g‰¿í«,ek¡F xU¡fhY« Énuhjnkh, Jntõnkh »ilant »ilahJ.c©ik KjÈahÇ‹ gyåd¤jhš, á‰áy rka§fËš âObu‹W nghÈKjÈahÇ‹ Mâ¡f« gy¥g£L njr¤ijí«, r_f¤ijí« ghHh¡F«Ãiyik V‰g£L¥ nghŒ ÉL»wnj v‹gJjh‹ ekJ ftiy. m¤njh‰w« ïŤ njh‰w¡Tlh bj‹gJjh‹ ekJ c©ikahd Mirnaa‹¿, c©ik KjÈahÇ‹ kd¤ij¥ ò©gL¤jnth, fZl¥gL¤jnth eh« xU ÃÄõK« Ãid¡fntÆšiy; Ãid¥gJÄšiy.ekJ nfŸÉfS¡F¥ gâš tªjîl‹ k‰wit vGJnth«.

Fo muR - f£Liu - 13.12.1925Fo muR - f£Liu - 13.12.1925Fo muR - f£Liu - 13.12.1925Fo muR - f£Liu - 13.12.1925Fo muR - f£Liu - 13.12.1925

kd¢rh£ába‹whš, xUt® kd¢rh£áÆš k‰bwhUt® v¥go¥ãuntá¡fyh«? Fo muá‹ kd¢rh£áÆš V‹ $kh‹. KjÈah®ãuntá¤J¥ ã‹th§»¡bfhŸS«go f£lisÆL»wh®. $kh‹.c©ik KjÈahUila kd¢rhøia¡ Fo muR«, mj‹ g¤âuhâgU« e‹F m¿th®fŸ. mJ Äfî« gÇR¤jkhd kd¢rhø. fhŠÓòu«kfheh£L elgo¡iffŸ f©o¥ghŒ $kh‹. c©ik KjÈahÇ‹kdrh£á mšynt mšy. $kh‹ mŒa§fh®, M¢rhÇahÇ‹ kd¢rhøfŸ $kh‹. KjÈahÇ‹ rßu¤â‰FŸ òFªJ. $kh‹. KjÈahÇ‹ kd¢rhøia mo¤J¤ Ju¤â mªj °jhd§fis M¡uĤJ¡bfh©L mitfŸ el¤âd elto¡iffŸ jhbd‹gij Fo muR«,mj‹ g¤âuhâgU«, k‰W« mj‹ e©g®fS« nfhòu¤â‹ ÛâUªJTtî« mŠr kh£lh®fŸ.

fhŠÓòu« kfheh£oš $kh‹. nghÈ KjÈah® f©Q¡F$kh‹fŸ. ïuhkrhÄ eha¡fU«, ïuhkehjD«, j©lgh ãŸisí«X® á¿a _£il¥ ó¢ánghš És§»dh®fbs‹gijí«, mt®fiskÅj®fshf¡Tl kâ¡fÉšiyba‹gijí«, mt® kW¡fnt KoahJ. Mdhš, $kh‹fŸ, uh#nfhghyh¢rhÇahU« $ÅthrŒa§fhU«, nghÈ KjÈah® f©Q¡F¡ FyFUthŒ És§»dh®fbs‹gijí«, mt® kW¡fnt KoahJ. c©ik KjÈah® cŸs¤âš $kh‹fŸ. ïuhkehjD«, j©lgh ãŸisí«, eha¡fU« v¥go És§F»‹wh®fbs‹gJ«, $kh‹fŸ. $ÅthrŒa§fhU«, ïuh#nfhghyh¢rhÇahU« v¥go És§F»‹wh®fbs‹gJ« c©ik KjÈahU¡F«,mtUila m‹g®fS¡F« e‹whŒ¤ bjÇí«. $kh‹. KjÈahÇ‹âahfK«, mtUila njrg¡âí« mtuJ ciH¥ò« jÄœk¡fŸbtFng® m¿akh£lh®fŸ. rhjhuz k¡fS¡F Vnjh mt® X® jÄœgo¤jt bd‹W kh¤âu«jh‹ bjÇí«. th°jt¤ânyna $kh‹.KjÈah® uhéa thœÉš ïw§fhkš jdJ jÄœ cgh¤âaha® c¤ânahf¤ânyna ïUªâU¥ghuhdhš, ïJtiuÆš yB¡fz¡fhd%ghŒfŸ r«ghâ¤âU¥ghbu‹gnjhL, kAhknAhgh¤âaha g£l§fS«, k‰W« jÄœ mfuhâ vGJtj‰F«, jÄœ¥ ãŸisfis¥ gߣá¤J mt®fŸ ãuhkz gßBf®fŸ ifÆš á¡» gßiBÆš jt¿¥nghfhkš ÉU¤âailtj‰F«, murh§f¤âš jÄG¡F¤ j¡f nah¡»aij r«ghâ¥gj‰F« cjÉahÆUªâU¥gh®. ïuhtz‹ j§ifah»aN®¥gdifia _¡ifí«, Kiyiaí« mW¤j uhk‹, c¤jk‹ -ÉZQ mtjhu« v‹W«, mj‰F¥ ãuâahŒ Óijia¡ bfh©LnghŒmnrhftd¤âš it¤J j‹ kfis¡ fhtšngh£L it¤âUªjt‹ïuhB[‹ v‹W«, fhÈšyhjt‹ beh©o, f©Âšyhjt‹ FUl‹v‹W«, ïU¡»w ò°jf¥ gŸË¡Tl¥ ghl§fis vGâ¡ bfh©oUªjhš, msÉl Koahj gz¤ijí« r«ghâ¤âU¥gh®. c©ikÆš

Page 190: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1379Fo muR - 1925 378

fhyŠbr‹wt® $kh‹. âauhfuhabr£oah® v‹W brhšYtJ xUÉj¤âY« ÄifahfhJ. 5000, 6000 %ghŒ r«gs« tU« kªâÇc¤ânahf« ngh‹w bgU« gjÉfbsšyh«, jdJ fhyoÆš 圪J»lªj fhy¤âš jd¡bf‹whtJ, jdJ k¡fS¡bf‹whtJ, jdJgªJ¡fS¡bf‹whtJ vL¤J¡bfhŸshkš, mªÃa®fS¡nf mitfis tH§» tªjh®. ï›Éj Raeyk‰w j‹ikíila jiyt®ahuhtJ ïU¡»‹wh®fshbt‹gij Ú§fŸ nahá¤J¥ ghU§fŸ.ï›tsî ne®ikahd bgÇahiu ïJtiu eh‹ rªâ¤J¥ ngáaâšiyahdhY«, mtUila khr‰w cŸs¤âÅl« vd¡F v¥bghGJ« g¡â c©L. m¥ng®¥g£l bgÇahÇ‹ Phgfh®¤j¤â‰ fhfV‰gL¤âÆU¡F« f£ol¤ij¤ âwªJit¥gij eh‹ X® bgU«gh¡»akhfnt fUâ ï¤ bjh©il¢ brŒ»nw‹. vd¡F¡ fhayhthŒïU¥gjhš mâfkhf¥ ngrKoahjj‰F tUªJ»nw bd‹W brhšÈbtŸË¢ rhÉÆdhš f£ol¤ij¤ âwªJ it¤jh®.

F¿¥ò:05.12.1925 ïš nry« br›thŒ¥ng£ilÆš f£l¥g£lâahfuha® Ãidî f£ll« k‰W« fj®¢rhiy âw¥òÉHh ciu.

Fo muR - brh‰bghÊî - 13.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 13.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 13.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 13.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 13.12.1925

nry« âahfuha Ãiya« âw¥ò«fj®¢rhiy âw¥ò«

áwªj njrg¡jU«, c©ik r_f¤ bjh©lUkhdfhyŠbr‹w $kh‹. âahfuha br£oahÇ‹ Phgfh®¤j¤â‰fhfV‰g£l âahfuha Ãya« v‹D« f£ol¤ij¤ âwªJ it¡F«gh¡»a« eh‹ milªjij¥g‰¿ msÉyhj k»œ¢á vŒJ»nw‹.ï¡fhÇa¤ij¢ brŒa vd¡F¡ f£lisÆ£l $kh‹. fzgâahãŸisat®fSila m‹igí«, ÉlhKa‰áiaí« eh‹ghuh£LtnjhL, mtU¡F vdJ e‹¿ia¢ brY¤J»nw‹. $kh‹.fzgâah ãŸisat®fË‹ Fzhâra§fis $kh‹. tujuh#&YehíLthš nfŸÉ¥g£oU¡»nw‹. uhéa Éõa¤âš mtU¡F«,ek¡F« mã¥ãuhangjÄUªjhY«, mtUila mã¥ãuha« ekJmã¥ãuha¤âš FW¡»LtjhÆUªjhY«, mtuJ c©ik¤j¤Jt¤ijí« C¡f¤ijí« eh‹ ghuh£lhkÈU¡f KoahJ.

$kh‹. âahfuha br£oah® bj‹dh£L¡nf gG¤j njrhãkhÅ. mt® ekJ r_f¤J¡F c©ikahŒ¤ bjh©L brŒjt®.ãuhkzušyhjhU¡F kw¡f Koahj jiyt®. mtUila fhÇa§fbsšyh« bfhŠrK« Raeyk‰wJ. uhéa Éõa§fËš vd¡F«mtU¡F« mã¥ãuha ngj§fËUªjhY«, r_f K‹nd‰w¤âšv§fSila mã¥ãuha« x‹whfnt ïUªJ tªjJ. r_fÉõa¤ij¥ g‰¿í«, uhéa Éõa¤ij¥g‰¿í«, mtU¡FŸsmã¥ãuha§fis X® bgÇa Ô®¡fjÇrdbk‹nwjh‹ brhšynt©L«. r_f Éõa¤ij¥g‰¿ mt® brh‹d mã¥ãuhaªjh‹,ï‹iwa âd« fh§»uáYŸs ãuhkzušyhj bgU«ghnyh®V‰W¡bfh©oU¡»wh®fŸ. uhéa Éõa¤âš mtuJ mã¥ãuha§fis ï‹dK« v‹ ngh‹wh® V‰W¡ bfhŸshÉ£lhY«, fh§»uášãujhdkhdt®fbs‹W«, bršth¡FŸst®fbs‹W« brhšy¥gL«Rauh{a¡f£áahbu‹nghU« mijna ã‹g‰W»wh®fŸ. ghiõÆšVjhtJ ɤâahrÄUªjhY«, j¤Jt¤âš ɤâahrÄšiyba‹gijÚ§fŸ x¥ò¡bfhŸSå®fŸ. ïªâa bghJ#d nritÆš xnumã¥ãuha¤njhL »s«ã bjh©LbrŒJ mnj mã¥ãuha¤njhL

Page 191: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1381Fo muR - 1925 380

KGtijí« J©L J©lhf bt£o mtDila všyh¥ bghUŸfisí« ãL§»¡ bfhŸsnt©L« v‹W«, “xU ãuhkz‹ f‰òilaxU °âßia Juh¡ujkhf¥ òz®ªjhY§Tl MÆu« gz¤â‰FŸmguhj« Éâ¡f nt©L«” v‹D« bfhŸifíŸs ïªJ j®krh°âu§fis¥ ãÇ£oõh® ã‹g‰Wtâš ek¡F x‹W« M¢rÇakhf¤ njh‹wÉšiy. Mdhš, ït‰iw mEkâ¤J¡ bfh©L X®bgÇa r_f« cÆ® thœ»wnj ba‹gij¥g‰¿¤jh‹ eh« ftiybfhŸS»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925

kEÚâ f©lKiw

“cij¤J¡ bfh‹wj‰F %ghŒ 200 mguhj«”

m[h« njÆiy¤njh£l¤âš, ntiy brŒj X® ïªâa¡TÈia cij¤J¡bfh‹w X® Inuh¥ãaU¡F 200 %ghŒ mguhj«Éâ¤jij¡ nf£f ïªâa®fŸ kd« gjWbk‹gâš MnBgidÆšiy. MdnghâY«, ïJKjš jlitašy. ïj‰F K‹ gy jlitfËš ïijÉl¡ bfhLikahd r«gt§fŸ gyt‰iw¥ gh®¤âU¡»nwh«.

ïu©blhU M©LfS¡F K‹ghf, brÆšfh£ v‹»wïl¤âš X® ïªâa °âßia îthzkhŒ ïG¤J¡bfh©LnghŒïu¤j« tU« goahf¥ òz®ªj X® Inuh¥ãa nrhš#U¡F, 25 %ghŒmguhj« Éâ¤j khÍ°ânu£ Ô®¥ò vGJifÆš, “X® ïªâa°âßia, X® Inuh¥ãa® òz®ªjij X® bgÇa j¥bg‹gjhf eh‹vL¤J¡bfhŸsÉšiy, Mdhš ïu¤j« tU«go òz®ªjj‰fhfmguhj« Éâ¡F«goÆU¡»wJ. Mjyhš mj‰fhf 25 %ghŒmguhj« Éâ¡»nw‹” vd¡ F¿¥ã£oUªjJ nea®fŸ Phgf¤âÈU¡F«. btŸis¡fhuUilaî«, murh§f¤jhUilaî«,ïJngh‹w brŒiffŸ, kâ¡f¤jFªjJ«, ïªJ j®k¤â‰nf MjhukhdJkhd kEj®k rh°âu¤ij ek¡F Phgf _£L»wJ. Vw¡FiwabtŸis¡fhuUilaî«, murh§f¤jhUilaî«, brŒifí«, kEj®krh°âu¤ij mo¥gilahf it¤J¤jh‹ f£l¥g£oU¡»wJ v‹»wÉõa¤âš, ek¡F mâfkhd rªnjf« njh‹Wtnj »ilahJ.VbdÅš, kE 8-tJ m¤âaha« 380-tJ Rnyhf¤âš “ãuhkz‹v¥ng®¥g£l ghtkhd brŒif brŒjhY«, mtid¡ bfhšy¡TlhJ,fhaK« brŒa¡TlhJ, nt©Lkhdhš mt‹bghUis mtD¡F¡bfhL¤J nt‰ùU¡F mE¥ãÉlyh«” v‹W«, 381-tJ Rnyhf¤âš“v›tsî bgÇa F‰wkhdhY«, ãuhkzid¡ bfhšynt©Lbk‹Wmur‹ kdâY« Ãid¡f¡TlhJ” v‹W«, 379 - tJ Rnyhf¤âš,“ãuhkzDila jiyia bkh£il ao¥gJ, bfhiyj©lidahF«” v‹W«, °âß Éõa§fËš N¤âu‹ fhtÈšyhjãuhkz °âßia¥ òz®ªjhš M©F¿ia mW¤J mt‹ njf

Page 192: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1383Fo muR - 1925 382

brŒ»wnj mšyhkš, nah¡»akhdt®fS¡F ïâš v›Éjkhdc©ikí« ïU¥gjhf ek¡F És§fÉšiy. x¤JiHahik v‹gJïšiyahdhš, Rjªju ò¤âíŸst®fS¡F¤ nj®jY¡F«, Ãakd¤J¡F« msî flªj ɤâahrÄšiyba‹gJjh‹ ekJ mã¥uha«.ïu©L ngU« j§fËZl« nghš ntiybrŒa °jy °jhgd§fŸmik¡f¥g£oU¡»‹wJ. bkh¤j¤âš j‰fhyKŸs vªj °jhgd§fËY«, nj®ªbjL¥ò _ÈakhdhY«, Ãakd« _ÈakhdhY«cŸns bršYtjhš ãukhjkhd muáaš fhÇa« vJî« brŒaKoahbj‹gnjhL mij¤ jdJ Rae‹ik¡F X® gjÉahf kh¤âu«cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸsyhbk‹gJjh‹ ekJ jhœikahdmã¥uha«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1925

bfhšiy tÊ¥ãuntr«, rh¡filtÊ¥ãuntr¤ijÉl nkhrkhdjh?

br‹id #°o° føia¢ nr®ªj $kh‹. jÂfhry«br£oahut®fŸ, br‹id fh®¥nghnuõD¡FŸ Ãakd« _ÈakhŒãuntá¤jij¡ bfhšiy tÊba‹W áy ãuhkz¥ g¤âÇiffŸT¡FuÈL»‹wd. MÆD« ek¡F mij¥g‰¿¡ ftiyÆšiy.Rauh{a¡ f£áahU«, mj‹ jiyt®fS« rh¡fil tÊÆšãuntá¡»wh®fns, ïij Él #°o° fø¡fhuUila elto¡ifv¥go nkhrkhF«? nfhaK¤ö® Íšyh fh§»u° fÄ£o¤ jiytU«,Rauh{a¡fø¤ jiytUkhd X® ãuhkz®, ãuhkzU¡FÉnuhjkhd føba‹W«, eh£o‰F¥ ã‰ngh¡fhd føba‹W«,r®¡fh® c¤ânahf¤J¡F«, Raey¤J¡F« Mir¥g£l føba‹W«,j‹dhš brhšy¥gL»w #°o° føÆ‹ Mâ¡f¤âÈU¡»wïyhfh¡fËbyh‹whd, Íšyhngh®L m§f¤âd® °jhd¤J¡F.x¤JiHahikiaí« K£L¡f£iliaí« MjÇ¡»w j¤Jt§fis¡bfh©lt®, gdfhš ïuh#hit¡ bfŠá mtiu Vkh‰¿, Íšyhngh®Lbk«g® gjÉ bgWtJ rh¡fil tÊÆš bršYtjh? mšyth?#°o° føahÇ‹ bfhŸif¥go °jy °jhgd§fËš Ãakd«bgWtJ fLfsî m¿î cŸstD« xU¡fhY« bfhšiytÊba‹Wbrhšynt kh£lh‹. xU¡fhš nj®jÈš njh‰W¥nghŒ Ãakd«bg‰wJ F‰wbk‹W Ãid¥gh®fnsahdhš, lh¡l®. eha® ngh‹wt®fbsšyh« fhÇa¤â‹ mtáa¤ij¡ nfhÇí«, nj®ªbjL¡F« #d§fË‹ m¿ahikia c¤njá¤J«, ngh£oahŒ Égt®fË‹ jªâu§fisí«, Nœ¢áfisí« f©Âa¡ Fiwthd el¤ijfisí« m¿ªJ«, ï«khâÇahd fhÇa§fËš tÊ fh£oÆU¡»wh®fŸ. Mdhš,nj®jšfËš Éf¡Tl nah¡»aija‰wt®fS« Égjhdhšg¤jhÆu«, ïUgâdhÆu« brytʤjhyšyhkš bt‰¿bgwKoahkÈU¡»w xU T£l¤jh®, ï«khâÇ el¥gj‰F ntW ahuhtJtÊfh£oÆU¡»wh®fsh? ïitbašyh« xU #hâahÇ‹ M¡f¤ij¡Fiw¡fnt©Lbk‹w Nœ¢áí«, nah¡»aija‰wt®fŸ K‹D¡Ftunt©Lbk‹w nguhirí«, j§fŸ #hâahÇl¤âš bršth¡FŸsg¤âÇ¡iffŸ ïU¡»‹wbj‹»w mf«ghtK«, ï¥go vGj¢

Page 193: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1385Fo muR - 1925 384

Rauh{a¡ f£á¡F« mnj khâÇ g«ghÆš V‰g£L ïU¡»wJ.ghku #d§fis Vkh‰¿¤jh‹ c¤ânahf« bgw, fh§»uR«, uhéa¡f£áfS« ïU¡»wnj mšyhkš, c©ikahd Rauh{a« bgWtj‰Fmšy v‹gij ïÅahtJ bghJ #d§fŸ cz®th®fshf.

Fo muR - f£Liu - 13.12.1925Fo muR - f£Liu - 13.12.1925Fo muR - f£Liu - 13.12.1925Fo muR - f£Liu - 13.12.1925Fo muR - f£Liu - 13.12.1925Rauh{a¡ fø¡F rhîkÂ

ft®‹bk©il K£L¡ f£il ngh£L °j«ã¡f¢ brŒaMu«ã¤j Rauh{a¡f£á, ft®‹bk©L¡F¡ bfhŠr eŠr« ïUªjf£ilí« mÉœ¤J É£LÉ£L, jd¡nf K£L¡f£il ngh£L¥ãurhu« Tl brŒa Koahkš j‹idna °j«ã¡f¢ brŒJ bfh©lJ.Rauh{a¡ f£á ïªj Ãiyik¡F¤jh‹ tUbk‹W K‹dnkna gy®brhšÈtªjJ cyf« m¿ªjnj. MdhY«, Mir bt£fk¿ahJv‹gJ nghš gjÉfS«, c¤ânahf§fS« bgw Mir bfh©lt®fŸ, cyf¤jh® K‹ÅiyÆš j§fŸ RakÇahij v›Éj« kâ¡f¥gL»wJ v‹gijna yøa« brŒahkš, x‹WTo bghŒ¥ ãurhu¤ijí«, ghku #d§fË‹ m¿ahikiaí« j§fS¡F M°âahfit¤J¡bfh©L, gjÉ nt£iliaí«, c¤ânahf nt£iliaí«mila Mu«ã¤jh®fŸ. ïj‹ gydhš njr¤â‹ uhéa thœÉYŸsf£L¥ghL«, f©ÂaK«, kâ¥ò« Ú§» Raey§fŸ kȪJ, Rauh{a¡f£á¡FŸshfnt ngh£ofŸ V‰g£L, xUtiubahUt® btË¥gL¤â¡ bfhŸsnt©oajhƉW.

Rauh{a¡ f£áah® g«ghÆš To xUtiubahUt® btË¥gL¤jhkš c¤ânahf« r«ghâ¤J¡bfhŸs tÊí©lh v‹W nahridbrŒJ gh®¤J, xU Koî¡F tªâU¡»wh®fŸ. mJ jh‹ uhÍba‹WbrhštJ.

mbj‹dbt‹whš, “eh‹ c‹ nah¡»aijia btËÆšbrhštâšiy; Ú v‹ nah¡»aijia btËÆš brhšy nt©lh«”v‹gj‰»z§f, bfhŠr fhy¤â‰F ïU f£áahU« j§fŸ bfhŸiffis¥ ãurhu« brŒa¡TlhJ v‹W Koî brŒJ bfh©lh®fsh«.ïj‹fU¤J v‹d? bghJ #d§fS¡F, ït®fŸ nah¡»ijia¤bjÇÉ¡fhkš kiw¤J it¤âU¥gJjhnd.

x¤JiHahik¤ j¤Jt¤â‰F¡ nfL tUtj‰F«, ï«khâÇahf xU Ô®khd« Mkjhgh¤âš brŒJ bfh©lJjh‹ fhuzkhÆUªjJ.

Page 194: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1387Fo muR - 1925 386

bj‹W«, ï«khâÇahd Éõa§fËš ÃahaÞjy¤â‰F mâfhuÄšyhk‰ nghŒÉ£lhš, KÅágš îthfnk ghœg£L¥ nghŒÉLbk‹W«, ïJ Kjyhd fhuz§fshš, jil c¤âuit ï› Étfhu«ÔU« tiuÆš fhakh¡f nt©Lbk‹W áy fî‹áy®fË‹ rh®ghfthâ¡f¥g£lJ. nfh®£lh® ïUtUila Éthj§fis¡ nf£L,ï›Éõa¤âš ãuntá¡f¤ jd¡F mâfhuÄU¡»‹w bj‹W«, j‰fhy« j‹K‹ Éõa§fËU¡F« ÃiyikÆš, jil c¤âuit¡fha¥gL¤j nt©oaJ mtáabk‹W« brhšÈ, ï› Étfhu« ÔU«tiu jil c¤âuit¡ fha¥gL¤â É£lh®. KÅágš Ô®khd¥òÞjf¤ij¢ nr®k‹ âU¥ã¡ nf£lnghJ, vâ® fî‹ áy®fŸ, mij¢nr®bkÅl« bfhL¡f¡Tlhbj‹W«, âU¥ã¡ bfhL¤jhš, mâšVjhtJ âU¤j§fŸ V‰g£L Élyhbk‹W«, MnBã¤jâ‹fhuzkhf¤ Ô®khd òÞjf¤âš f©l Éõa§fis bgh£l»wh¥ gl«vL¤J¡bfh©L thÕÞ brŒa¥g£lJ.

Fo muR - f£Liu - 13.12.1925 Fo muR - f£Liu - 13.12.1925 Fo muR - f£Liu - 13.12.1925 Fo muR - f£Liu - 13.12.1925 Fo muR - f£Liu - 13.12.1925

<nuhL KÅághÈ£o

<nuhL KÅágš nr®k‹ ÛJ áy fî‹áy®fŸ br‹w khj«<nuhL K‹Ó¥ nfh®£oš, c©ikÆš Ãiwnt¿a Ô®khd¤ijÃuhfǤJ É£L , xG§f‰w X® Ô®khd¤ij Ãiwnt‰¿ajhf jdJÄÅ£ òÞ¤jf¤âš nr®k‹ F¿¤J¡ bfh©lhbu‹W« Mjyhš mijmKY¡F¡ bfh©Ltu¡Tlhbj‹W«, X® j‰fhy¤jil c¤juîbg‰wij¥g‰¿ 15. 11. 25 “Fo muR” g¤âÇ¡ifÆš thrf®fŸthá¤âU¡fyh«. m›tH¡F ehsJ khj« 8 -ªnjâ <nuhL o.K.nfh®£oš kWgoí« Érhuiz¡F tªjJ. ÉrhuizÆš ïJÉõa¤âš ãuntá¡f K‹Ó¥ nfh®£L¡F mâfhuÄšiy ba‹W«,m¡uhrdhâgâ v‹w nAhjhÉš jh‹ brŒjj‰F jhnd jh‹v#khbd‹W«, j‹Dila fhÇa¤ij¢ rÇba‹W Ã%ã¡f, áy fî‹áy®fË‹ ãukhz th¡F _y§fŸ M#® brŒa¥g£oU¡»‹wbj‹W«, ãuÞjhg¤ jil c¤âuÉdhš, á§fhutd¤â‹ ntiyfŸjil¥g£L mj‰bf‹W th§» it¤âU¡F« brofS«, bfhofS«fhŒªJ tU»wbj‹W«, Íšyh fby¡lU« jdJ fhÇa¤ij¢ rÇba‹Wx¥ò¡bfh©oU¡»‹whbu‹W« M»a ïit KjÈa fhuz§fshš,jil c¤âuit Ú¡fnt©L bk‹W«, nr®k‹ rh®ghf thâ¡f¥g£lJ.k‰bwhUòw«, nr®k‹ brhšYtJ j¥bg‹W U#&¥ gL¤Jtj‰F«,xG§fhŒ Ãiwnt¿a Ô®khd« ï‹dbjd¡f©L ão¥gj‰F«,Û£o§»‹ Ô®khd¥ òÞjfnk nghJkhd Mjhubk‹W«, mâš»ukkhd Ô®khd§fŸ vGj¥g£L« mo¡f¥g£LÄU¡»‹w bj‹W«nr®k‹ brŒj fhÇa§fŸ rÇah, j¥ghbt‹W brhšYtj‰F nr®kndjh‹ mâfhÇba‹W V‰gLkhdhš, cy»YŸs KÅághÈo fbsšyh« nr®nkDila brh¤jh»Élyhbk‹W«, fby¡lU¡F ïijg‰¿¡ fî‹áy®fŸ vGâaj‰F¤ jd¡F mâfhuÄšiyba‹W fby¡lÇlÄUªJ gâš tªJÉ£lbj‹W«, k‰wgo mt® vGâÆU¥gJxU gB¤ij kh¤âu« nf£L¡bfh©L vGâa vG¤J¡fbs‹W«ft®bk©L¡F vGâaj‰F ï‹D« gâš tuhkÈU¡»‹wbj‹W«,bro bfhofŸ fhŒªJ nghtjhš 20, 30 %ghŒ eZl« jh‹ tUbk‹W«, jilc¤âuit ï¥nghJ Ú¡»É£lhš, Étfhu« j§fŸ gBkhŒ b#Ƥjhš MÆu¡fz¡fhd eZl¤ij <L brŒa Koah

Page 195: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1389Fo muR - 1925 388

fh§»u°

ekJ eh£oš uhéa K‹nd‰w§fS¡F«, rKjha K‹nd‰w§fS¡F«, bghUshjhu K‹nd‰w§fS¡F«, kfh¤khÉ‹ x¤JiHahik r«gªj¥glhjj‰F K‹ cŸs fh§»u° fhy§fËš, ït‰¿‰F¤jŤjÅahf °jhgd§fS«, kfhehLfS« elªJ tªjd. Mdhškfh¤kh mt®fŸ fh§»uÌš ãuntá¤J fh§»uÌ‹ _ykhfx¤JiHahikia tÈíW¤âaã‹, uhéa, rKjha, bghUshjhuÉõa§fnshL kh¤âukšyhkš, ï‹D« mnef e‹ik¡fhdfhÇa§fS« nr®¤jJjh‹ Rauh{abk‹W«, m›Éj Rauh{a¤ijfh§»u° _ykhfnt mila¡Toa ÃiyikÆš bfhŸiffS«â£l§fS« mik¤J mt‰¿‰fDTykhd gy fhÇa§fŸ njr¤âšeilbg‰W tªjd. Mdhš, kfh¤kh murh§f¤jhuhš áiwÆyil¥g£l ã‹ò, kfh¤khÉ‹ bfhŸif¡F«, â£l§fS¡F« ÉnuhjkhÆUªJ, mij xÊ¡f¥ ãua¤jd¥g£L¡bfh©L rka¤ijvâ®gh®¤J, kfh¤kh Tlnt ïUªJtªj áy ng® kfh¤kh â£l¤ijxÊ¡f btË¡»s«ã bghJ¢ r£l kW¥ò¡F #d§fŸ jahuhŒ ïU¡»‹wh®fsh? ïšiyahbt‹gij¡ f©l¿tbj‹D« rh¡if¡bfh©L ‘áÉš obrhãoa‹°’ fÄ£o v‹w r£lkW¥ò¡ fÄ£obad¥ bga® it¤J¡bfh©L kfh¤kh brŒJtªj fhÇa§fisbašyh« mj‰F ne® ÉnuhjkhŒ ïUªJ monahL fÉœ¥gj‰fhdKa‰á¡F mij cgnahf¥gL¤â¡bfh©L, x¤JiHahik¡FÉnuhjkhd j¤Jt§fËš òFªJ, kfh¤khÉ‹ ciH¥ghš ïu©L,_‹W tUl§fËš V‰g£l e‹ikfisbašyh« ïo¤J¤ jŸsMu«ã¤jh®fŸ.

fah fh§»uÌš x¤JiHahik f£ol« cU¡Fiya¤bjhl§», ošÈÆš m°âthunk js®ªJ, fh¡»dhlhÉš jiu k£lkh¡» Él¥ g£lJ. b#ÆÈÈUªJ tªj kfh¤kh fhªâ mt®fŸ, jh‹áiw¡F¢ br‹wãwF, jdJ f£ol¤ij ïo¡fÉlhkš fh¡f nt©Lbk‹W Ãid¤J¥ gy tÊfËY« mt°ij¥g£L j§fshš TLkhdtiuÆš, mj‹ á‹dkhtJ njr¤âš ïU¡f£L« v‹W Ãid¤JfZl¥g£L tªjt®fis my£áa« brŒJ, ïo¤jt®fŸ jhD«Tlnt nr®ªJ bfh©L, bfhŠr eŠr ÛâíŸs x¤JiHahikÆ‹

Rnfhja« g¤âÇ¡if

Rnfhja« v‹D« jÄœ thuhªju¥ g¤âÇif MuÂÆÈUªJ$kh‹. É.v‹. bu§frhÄ Ia§fhut®fis MáÇauhf¡ bfh©LRkh® eh‹F tUl fhykhf jÄœeh£oš cyÉ tUtJ jÄœ k¡fŸm¿ªj Éõa«. m¥g¤âÇ¡ifÆ‹ MáÇa® ahbjhU CâaK«ïšyhkš bfsut MáÇauhŒ ïUªJbfh©L Fiwªj rªjhth»atUl«. % 2-8-0 åj« ViHfS« go¡F«goahd ftiyÆ‹ ngÇš,v›tsnth fZl eZl§fS¡»ilÆš el¤â tªâU¥gij¤ jÄœk¡fŸ ghuh£lhkÈU¡f KoahJ. mjDila uhéa¡ bfhŸiffŸjÄœ eh£oYŸs k‰w bgU«gh‹ikahd g¤âÇ¡iffŸ nghšfh‰wo¤j g¡f« rhahkš xnu cWâahfnt ïUªJtªjJ k‰Wnkh®ghuh£l¤j¡f Éõa«.

tF¥ò Éõa§fËš xU¡fhš ek¡F« mj‰F« mã¥ãuhangj« V‰g£oUªjnghâY«, uhéa Éõa§fËš bgU«ghY«kfh¤khití«, áy rka§fËš ÔÉu x¤JiHah j¤Jt¤ijínkmDrǤJ tªâU¡»wJ. m›Éj¥ g¤âÇ¡if ïJ rka« br‹idãuábl‹Ì khÍÞânu£ nfh®£L¡F xU tH¡»š ïG¡f¥g£Lg¤âuhâg®fË‹ cÇik¡F«, RakÇahij¡F« g§f« tu¤j¡fkhâÇÆš fZl¥gL¤j¥g£L tU»wJ. ïJ rka« bghW¥òŸsg¤âuhâg®fS«, g¤âÇ¡ifÆ‹ Rjªâu¤âš ftiyíŸst®fS«K‹tªJ, ³ g¤âÇif¡F Mjuî mË¡fnt©oaJ x›bthUtÇ‹ flikba‹gij eh« tz¡f¤Jl‹ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«. Rnfhja« ghJfh¥ò Ãâ¡fhf e«khš Toa X® áWbjhifah»a %.10 ï‹W mD¥ãÆU¡»wij, ³ g¤âuhâg® m‹òl‹V‰W¡bfhŸsnt©LkhŒ¡ nf£L¡bfhŸ»nwh«. Rnfhja« g¤âÇif¡F bt‰¿ c©lhFf.

Fo muR - F¿¥òiu - 13.12.1925Fo muR - F¿¥òiu - 13.12.1925Fo muR - F¿¥òiu - 13.12.1925Fo muR - F¿¥òiu - 13.12.1925Fo muR - F¿¥òiu - 13.12.1925

Page 196: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1391Fo muR - 1925 390

vâÇfË‹ kd¥gh‹ik xU ÉjkhÆUªj nghâY« vdJrfh¡fËnyna khfhz§fS¡F ïu©blhUt® jÉu k‰wt®fS¡bfšyh« x¤JiH¥ò kd¥gh‹ikna ts®ªJ¡ bfh©L tUtJe‹whŒ¤ bjÇ»wbj‹W«, Mjyhš x¤JiH¥ò¡nf tÊia¤ âwªJÉ£LÉl nt©Lbk‹D« Koî¡F tªJÉ£nl‹. rÇahfnth,j¥ghfnth eh‹ f£od f£ol¤ij ïo¡f vd¡F gh¤âaK©L. ïijx¥ò¡ bfhŸshjt®fŸ nt©Lkhdhš jh§fns ntW f£ol« f£o¡bfhŸs£L« v‹W« brhšÈ KoªJÉ£lnjhL njr¤â‹ e‹ikia¡nfhÇ, K‹ brh‹d uhéa - r_f - bghUshjhu Éõa§fS¡Ffh§»ui[ vâ®gh®¥gJ cgnahfk‰w fhÇabk‹W« fUâ, jdJK¡»a¤ â£l§fsh»a ïªJ - K°è« x‰Wik, kJÉy¡F,Ô©lhik KjÈa fhÇa§fisí« fh§»u° â£l¤âÈUªJ m¥òw¥gL¤â É£L, ïªeh‹»š VjhtbjhU fhÇa¤ij kh¤âu«jh‹ vL¤J¡bfhŸtjhf¢ brhšÈ, üš ü‰»w Éõa¤ij kh¤âu« j‹ brhªj¤âšit¤J¡bfh©L k‰witfis É£L bkšy Éy»¡ bfh©lh®.

ïªj ÃiyikÆš fh§»urhdJ giHa fhy fh§»ui[ Élrhjhuz Ãiyik¡F tªJ É£lJ. fh§»uá‹ bfhŸif ïªâa kfh#d§fŸ Rauh{akila nt©Lbk‹W«, mj‰F “Úâí«mikâí«” bghUªâa všyh Kiwfisí« mDrÇ¡f nt©Lbk‹gJjh‹.

ïj‰F¤ â£lkhf j‰fhy« fh§»uáÈU¥gJ, “ r£l rigfis¡if¥g‰¿, mt‰iw Rauh{a¤â‰F ” cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸsnt©L« v‹gJjh‹.

ekJ eh£oš uhéa Érakhf k‰W« gy °jhgd§fSÄU¡»‹wd. mitfËš K¡»akhdJ Äjthj¡ f£á, #°o° f£á, I¡»anjÓa¡ f£á, ãuhkzušyhjh® njÓa¡ f£á, Rna¢ir¡ f£á, bg[©l«ikah® f£á KjÈad.

ït‰¿š x›bthU f£áí« nk‰f©l fh§»u° bfhŸif¡F«khWg£lit mšynt mšy. cjhuzkhf, #°o° f£áí«, ãuhkzušyhj njÓa¡ f£áí« jdJ uhéa¡ bfhŸifia fh§»uá‹ bfhŸifia¥ nghynt V‰gL¤â¡ bfh©oU¥gnjhL Vfhâg¤âa¤â‰Fc£g£L«, r£l â£l§fS¡F f£L¥g£L« v›tsî Ó¡»u¤âš bgwKoínkh m›tsî ÉiuÉš Rauh{a« bgWtbj‹w bfhŸifiacilajhÆU¡»wJ.

uhéa Éõa¤âš k‰w f£áfS¡F«, fh§»uR¡F« ɤâahrÄUªjbjšyh« x¤JiHahik â£l« x‹Wjh‹. ïJ bgšfhÄšvLg£lh»É£lJ. r£l¤â‰F¡ f£L¥g£L Rauh{a« bgWtijí«fh§»u° x¥ò¡ bfh©lj‰f¿F¿ahf r£lrig¥ ãuntr¤ijí«

m°âthu§fisí« ïo¤bj¿a ‘fšf¤jh ng¡£’ _ykhf KT®¤j«it¤J, bgšfh« fh§»uáš monahnl m°âthu¤ijí« bjhiy¤J,mij cGJ, x¤JiH¥ò Éijiaí« Éij¤J, jhnd Tl ïUªJj©ÙU« ghŒ¢á, gh£dhÉš óî« ãŠR« Él¡Toa ÃiyikÆšbfh©L tªJ É£LÉ£lh®.

kfh¤kh mt®fis, ï«khâÇ _‹W tUl¤J ntiyiaï¥go ïo¤JÉlyhkhbt‹W nf£lhš v‹Dila ïa¡f¤J¡F,ÉnuhjkhÆUªjt®fË‹ brŒif xU òwÄUªj nghâY«, v‹Dila ïa¡f¤J¡F mDTykhÆUªJ vd¡F c©ikahf cjÉbrŒJ bfh©L tªj v‹Dila ãujk áZa®fŸ v‹nghnu Ç¥ng®brŒa¡ Tlhj ÃiyikÆš bfL¤JÉ£ljhš, Ç¥ng® brŒa Koahjïog£l °jhgd¤ij eh‹ mij monahL xÊ¥gij¤jÉu ntWntiy brŒtj‰»šiy. VbdÅš,

1. eh‹ áiw¡F¥ nghd clnd eh‹ brŒJ bfh©L tªjfhÇa¤ij É£L É£L eh‹ ahiu K¡»akhŒ e«ãÆUªnjndh mt®fns r£lkW¥ò¡ fÄ£o¡F ïz§» É£lbjh‹W.

2. fahÉš r£lkW¥ò Mu«ã¥gbjd X® Ô®khd« brŒJbfh©L, bghJ #d§fis Vkh‰¿¥ gz« tNš brŒJbrh‹dgo el¡fhkš, nt©Lbk‹nw Nœ¢á brŒJbghJ #d ehza¤ij ïHªjbjh‹W.

3. ãwF, bfhŠr fhy« tiuÆY« ãurhu¤ij ÃW¤â it¤âU¥gbj‹W x¥ò¡bfh©L bghJ #d§fSila ftd¤ijntWtÊÆš bršy ïl§bfhL¤jbjh‹W.

4. ošÈÆš jÅ¡fh§»ubrh‹iw V‰gL¤â, mªj¡ bfhŸif¡FÉnuhjkhd fhÇa§fis mEkâ¤jbjh‹W.

5. ãwF, fh¡»dhlhÉš, eh‹ Ó¡»u¤âš ÉLjiyah» tªJÉLntbd‹w Éõa« bjǪâUªJ« vdJ rfh¡fŸbghJ #d§fis Vkh‰¿, vdJ j¤Jt¤J¡F ÉnuhjkhdfhÇa§fis x¥ò¡bfhŸS«go¡ f£lha¥gL¤âdbjh‹W,

ïªj ÃiyikÆš eh‹ b#ÆÈÈUªJ tªj ãwF, ntbwh‹W« brŒtj‰»šyhkš, x¤JiHahikia xʤJÉLtij¤ jÉuntW kh®¡fÄšiybad¡ f©Lbfh©nl‹. vdJ ïa¡f¤â‹

Page 197: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1393Fo muR - 1925 392

$kh‹ âU.É.fÈahzRªju KjÈah®

fhŠÓòu« kfheh£L Éõa¤ij¥ g‰¿ ekJ g¤âÇ¡ifÆš“fhŠÓ kfheh£L¤ jiyt®” v‹D« jiy¥ã‹ Ñœ vGâ tªnjh«.ïÅ, âU.É.fÈahzRªju KjÈah® v‹D« jiy¥ã‹ Ñœ vGjmtáank‰g£L¥ nghdij¥ g‰¿ eh« ïJtiuÆš milªâuhjtU¤j¤ijí«, ftiyiaí« c©ikÆnyna mil»nwh«. MdhY«, flikiaÉ£L eGÉ mr¤âa¤ij¤ jh©ltkhl¢ brŒa kd«xU¥gnlbd‹»wJ.

br‹w thu« $kh‹. KjÈahut®fŸ j‹Dila jiyik¥gjÉia kd¢rh£á¥go el¤âdhuh? v‹»w Éõa¤ij¥ bghJ #d§fŸ m¿tj‰fhf, gy Éõa§fS¡F, $kh‹. KjÈahiu¥ gâbyGJ«go vGâÆUªnjh«. mt‰¿‰F ne®Kfkhf¥ gâš brhšyhkš,ïu©L, _‹W Éõa§fis kh¤âu« vL¤J¡bfh©L, mij¥ g‰¿¢áy Éõa§fis vGâÆU¡»wh®. mitfËš bgU«gh‹ik KG¥ór¡fhia¢ nrh‰¿š kiw¥gJnghyntÆU¡»wJ. mj‰F¥ gâšU#&nthL vGj nt©oaJ ekJ flikahŒ¥ nghŒ É£ljhjyhšã‹dhš mt‰iw¥g‰¿ vGJtnjhL, $kh‹. KjÈah® ÉilmË¡fhkš É£LÉ£l Éõa§fis, kWgoí« mt® Phgf¤J¡F¡bfh©Ltu v©ÂÆU¡»nwh«.

ïj‹ k¤âÆš, ïJÉõa¤ij¥g‰¿ gy foj§fŸ ekJfU¤ij¤ jGÉ tªJbfh©oU¡»‹wd. mt‰¿‰F ekJ g¤âÇ¡ifÆš ïlÄšyhjj‰F tUªJ»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1925

mDkâ¤JÉ£lJ. ãÇ£oZ r«gªjÄšyhkny RaMø ïU¡fnt©L« v‹gnj fh§»u° mã¥ãuhakšybt‹gj‰F m¿F¿ahf#dh¥ bksyhdh, A[u¤ nkh»Å Kjyhdt®fŸ bfh©L tªjRna¢ir¤ Ô®khd¤ijí« fh§»u° njh‰fo¤J É£lJ.

Mjyhš, j‰fhyKŸs fh§»u° bfhŸiffS«, mj‹â£lK«, #°o° uhéa¡ bfhŸiffisna mDrǤJ ïU¥gJl‹mšyhkš, fh§»u° bfhŸifiaÉl #°o° bfhŸifahdJ xUmo K‰ngh¡FilajhÆU¡»‹wbj‹W Tl brhšyyh«. v¥gobaÅš “ fhyjhkjÄšyhkš Ó¡»u« Rauh{a« bgw nt©L«” v‹»w X® mtru fhyhtâí« #°o° â£l¤âš it¡f¥g£L ïU¡»wJ.k‰wgo, r®¡fhnuhL x¤JiH¥gâY« Rauh{a¡ f£áÆDilamDgtkhdJ #°o° f£á KjÈaitfis x¤jjhfnt ïU¡»wJ.Rauh{a¡ f£áah®, r®¡fh® fÄ£ofËY« m§f« bg‰¿U¡»wh®fŸ.r®¡fh® r«gs« bgw¤j¡f c¤ânahf¥ gjÉfËY« mk®ªâU¡»wh®fŸ; r®¡fhuhš mË¡f¥g£LŸs g£l§fŸ bg‰wt®fS«,Rauh{a¡ f£áÆÈU¡»‹wh®fŸ. KÅághÈ£o, Íšyh ngh®L,jhÿfh ngh®L KjÈaitfËš r®¡fh® Ãakd Þjhd¤ij V‰W¡bfh©lt®fS« Rauh{a¡ f£áÆš ïU¡»‹wh®fŸ. fjÇš e«ã¡if ïšyhjt®fS«, Rauh{a¡ f£áÆÈU¡»‹wh®fŸ. kJghd«c‰g¤â brŒ»wt®fS«, mjid ɉ»wt®fS«, mij És«gu¥gL¤J»wt®fS«, mašeh£L¤ J ÉahghÇfS«, ãwÉÆš ca®îjhœî c©L v‹W brhšY»wt®fS« Rauh{a¡ f£áÆšïU¡»‹wh®fŸ. ï¤jifa Rauh{a¡ f£áahiu fh§»u° V‰W¡bfh©L mt®fS¡F ãujhd °jhdK« mË¡f¥g£lhŒ É£lJ.

ïªj ÃiyikÆš, ïªâahÉYŸs uhéa °jhgd§fŸ rfyK«- fh§»u° c£gl xnu bfhŸifia¤jh‹ bfh©ljhÆU¡»wJ.Mifahš njr K‹nd‰w¤â‰F¡ fh§»u° kfhrig bah‹Wjh‹cŸsJ v‹W brhštJ ïÅ bghUs‰w th®¤ijahF«. vdnt bghJk¡fŸ, fh§»uÌš nruhÉ£lhš eh« njrg¡j®fshf kh£nlhnkhbt‹W ga¥gl nt©oaJ«,#°o° f£áÆÈUªjhš fh§»uášïU¥gt®fisÉl¤ jhœªjt®fsh»ÉLnthnkhbk‹W« ga¥gLtJ« m¿ahiknaahF«.

ïªâa® x›bthUtU« RakÇahij miltJ«, ÉLjiybgWtJ«, jdJ K¡»a neh¡fkhf¡ bfhŸs nt©L«. ïªneh¡f«bfh©l °jhgd« vJnth mbjšyh«, njÓa fh§»u°jh‹v‹gij¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - jiya§f« - 20.12.1925

Page 198: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1395Fo muR - 1925 394

ïU¡f¢ brŒí«? ïªj ïªâa ãuhkz® ïUªj xU °jhd¤âš$kh‹fŸ. v«.Ì. uh#hnth, M®. åiuandh ïšyhkÈUªjhY§TlxU btŸis¡fhu bk«guhtJ ïUªâU¥ghuhdhš, ï«khâÇ r«gt§fŸ elªâU¡Fkh bt‹gij nahá¡F«nghJ gy fhuz§fS¡F,ãuhkz®fisÉl btŸis¡fhu® bfhŠr« nkby‹Wjh‹ njh‹W»wJ.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1925

fšgh¤â

‘ãuhkz®fisÉl btŸis¡fhunu nkš’

fšgh¤âÆš Ô©lhj tF¥ghbu‹W brhšy¥gL« ïªJrnfhju®fis mªj¤ bjUÉš el¡f¡Tlhbj‹W 144 jil c¤âuîãw¥ã¤jJ g‰¿ ï¢brŒif¡F °jy mâfhÇfŸ bghW¥ghËfsšybt‹W«, br‹id ft®‹bk©lhnu ï¢brŒifÆ‹ bgU« ghf¤â‰F¥ bghW¥ghËfbs‹W«, mâY« $kh‹. [®.á.ã. ïuhkrhÄ Ia®v‹»w X® ãuhkz fdth‹ r£l ïyhfh¤ jiytuhÆšyhkÈUªjhš,ï«khâÇ fhÇa§fŸ ÃfœªâU¡fhbj‹W«, bghJ#d§fŸ mã¥ãuha¥g£oUªj ÉõakhdJ, ï¥nghJ monahL bghŒba‹Wbrhštj‰»šyhkš, $kh‹ r¤âa_®¤â, br‹id r£lrigÆšnf£l nfŸÉfËdhY«, mj‰F [®.á.ã. ïuhkrhÄ mŒa® mˤjÉilfËdhY« ïU¡»wJ. mjhtJ:- ghy¡fhL khÍ°ânu£ 144c¤âuî nghL«go ft®‹ bk©lh® ö©lÉšiyahdhš, ft®‹bk©L¡F«, ghy¡fhL khÍ° ânu£L¡F« elªj foj¥ ngh¡Ftu¤J¡fis fh©ã¡fKoíkh v‹w nfŸÉ¡F, [®.á.ã. ïuhkrhÄIa®, m¡foj¥ ngh¡Ftu¤JfŸ ïufáakhdgoahš fh£l Koahbj‹W gâÈW¤âÆU¡»wh®.

ghy¡fhL khÍ°ânu£ fšgh¤âÆš ï›Éjkhd c¤âuî nghlnt©oa mtáaÄšiyba‹W xU rka¤âš btËÆ£oU¡»whuh?ïšiyah? v‹W $kh‹. á.M®.bu£o nf£l nfŸÉ¡F, r£lbk«g®,[®.ïuhkrhÄ Ia® jh‹ gâš brhšy¤ jahuhÆšiy ba‹W brhšÈÉ£lh®.

ïªj fšgh¤â Éõa¤âš v‹d brŒtbj‹gij¥ g‰¿ ft®‹bk©il ghy¡fhL khÍ°ânu£ mã¥ãuha« nf£lhuh? ïšiyah?v‹W $kh‹. ráóõz uh› nf£l nfŸÉ¡F, r£l bk«g® M«v‹W brh‹dnjhL, bghJ e‹ikia c¤njá¤J, btF fhykhf elªjt®¤jkhd§fis btËÆl jh« jahuhÆšiyba‹W brhšÈÉ£lh®.

ïªj¡ nfŸÉfS«, gâšfS« bghJ #d§fis¢ r®¡fhÇl¤âY«, ãuhkz r£l bk«gÇl¤âY« rªnjf§ bfhŸshkš v¥go

Page 199: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1397Fo muR - 1925 396

e«ã¡if Jnuhf«

bj‹dh£oš ãuhkz®fË‹ bfhLikfis btË¥gL¤âmt®fshš mGªâ¡ »l¡F« ãuhkzušyhjh® r_f K‹nd‰w¤â‰F¥ ghLgL« ïa¡f§fisí«, bjh©l®fisí« xÊ¥gj‰Fbj‹dh£L ãuhkz®fŸ, ãuhkzušyhjhÇnyna áy Éóõzhœth®fis j§fS¡F Míjkhf cgnahf¥gL¤â¡bfh©L tªjJek¡F¥ òâa r§fâašy.

rǤâu fhy« v¥goÆUªjhY«, e« f©bzâuhfnt br‹w10 tUl§fshf elªj fhÇa§fis¡ ftÅ¥ngh«. ãuhkzušyhjh®e‹ik¡bf‹W rªnjfk‰w njrg¡juhd lh¡l® eha® ngh‹wt®fshš V‰gL¤j¥g£l, #°o° f£áia xÊ¡f, áy ãuhkzušyhjhiu¡ bfh©nl br‹id khfhz¢ r§fbkd x‹iw c©lh¡f¢brŒJ, mj‰F nt©oa bryîfS¡F¤ jh§fns gz« bfhL¤J«,ïªâahÉš kh¤âukšyhkš, 炙yhªâY« nghŒ $kh‹ o.v«. eha®mt®fS¡F Énuhjkhf ãuhkzušyhjhiu¡ bfh©L v⮥ãurhu«brŒÉ¤J« c©ik¡F Énuhjkhd rhøa« brhšY«go brŒjJÄšyhkš, #°o° f£áah® ãuhkzušyhjt®fS¡F¥ ãuâÃâfsšybt‹W« eh§fŸjh‹ rÇahd ãuâÃâfbs‹W« brhšy¢brŒJ gz¤â‰F«, És«gu¤â‰F« Mir¥g£l gy ãuhkzušyhjhiu j§fËZl«nghš M£LɤJtU« Nœ¢áfisí« eh«neÇnyna gh®¡»nwh«.

#°o° f£á¡F Énuhjkhf V‰gL¤j¥g£l br‹id khfhz¢r§f¤â‰F K¡»a bfhŸiffŸ _‹W. mit, uhéa Éõa§fËšfh§»uir¥ ã‹g‰WtJ; bj‹ÅªâahÉš ãuhkzušyhjh®tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« miltJ; ãuhkzušyhjhUilaK‰ngh¡F¡fhd fhÇa§fis¢ brŒtJ M»aitfns.

ï¡bfhŸiffis¤ bj‹dh£L njÓa ãuhkz®fŸ všnyhU«x¥ò¡bfh©L jh§fS« g¡f¤âÈUªJ Ãiwnt‰¿ it¤jnjhlšyhkš, jh§fS« mj‰F mDTykhÆU¥gjhf¢ brhšÈ ekJ TlntÆUªJ #°o° f£áÆ‹ bršth¡F¡ Fiwªjjhf kâ¤J¡ bfh©L,ï¥bghGJ “ Û¡F bg¥g¥ng, Úî jh¤jh¡F bg¥g¥ng” v‹gJ nghš

br‹id nj®jš fytu«

br‹idÆš elªj fh®¥nghnuõ‹ nj®jšfË‹nghJ,fytu§fS«, gyh¤fhu¢ brŒiffS« elªjjhf m›t¥nghJg¤âÇ¡iffËš fhz¥g£L tªjd. Mdhš mt‰¿‹ c©ikia#d§fŸ m¿ahjgo X® føahiu¥ g‰¿na F‰wkhŒ Ãid¡F«gobr‹id ãuhkz¥ g¤âÇ¡iffS«, Rauh{a¡ fø ãuhkz®fS«,Nœ¢á¥ãurhu« brŒJ tªjd®. mj‹ã‹ ïJ r«gªjkhŒ V‰g£lÚâ°jy¤â‹ ÉrhuizÆ‹ ngh¡if¡ ftŤjt®fS¡F gyh¤fhu¤J¡F«, FH¥g¤â‰F« ah® bghW¥ghËfshÆUªjh®f bs‹gJÉs§»ÆU¡F«. Rauh{a¡ f£áah® ÛJ, k‰w føah® br‹idãuábl‹Ì khÍ°ânu£ nfh®£oš bjhlu¥g£oUªj ïu©L _‹WÉtfhu§fË‹ KoÉdhš Rauh{a¡ f£áah®jh‹ mj‰F¥ bghW¥ghËfbs‹gij És¡»ÆU¡»wJ.

mjhtJ:- bfhŠr ehis¡F K‹ igryhd xU tH¡»š Rauh{a¡ f£áah® xUt® k‰w¡ f£áahiu¥ ão¤J¤ jŸËaJ«, â£oaJ«U#&thdnghâY«, nj®jšfËš ïitfbsšyh« el¥gJ rf#ªjhbdd Ô®¥ò¢ brhšy¥g£LÉ£lJ.

k‰bwh‹¿š, mil¤J it¤jJ g‰¿ Éõa§fŸ bjËthdnghâY«, mJî« m›tsî bgÇa F‰wkšybt‹W jŸËÉl¥g£lJ. k‰bwh‹¿š, vâÇfŸ j§fŸ elto¡if¡F tU¤j¥gLtâdhš tH¡F¤ bjhl®ªjt® thÕ° th§»¡bfhŸsnt vâÇfŸÉLÉ¡f¥ g£ld®.

ï›Éõa§fŸ ï¥goÆU¡f, bghJ #d§fS¡F xnu f£áah®ngÇš F‰w« fhQ«goahf ãuRuŠ brŒj ãuhkz¥ g¤âÇiffË‹Nœ¢áfis Ãid¡F«nghJ mitfS¡F e« eh£il M¡fî«,mÊ¡fî« r¡âÆU¡»‹wbj‹gij kW¡f KoahJ. Mjyhš, bghJk¡fŸ ãuhkz¥ g¤âÇ¡iffË‹ Éõk¥ ãurhu§fis¡ f©LâObu‹W xU Koî¡F tªJÉlhkš, ÃjhdkhŒ nahá¤J c©ikm¿a ãua¤jd¥gl nt©LkhŒ¡ nf£L¡ bfhŸS»nwh«.

Fo muR - f£Liu - 20.12.1925Fo muR - f£Liu - 20.12.1925Fo muR - f£Liu - 20.12.1925Fo muR - f£Liu - 20.12.1925Fo muR - f£Liu - 20.12.1925

Page 200: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1399Fo muR - 1925 398

gona »il¤J, mj‹ gaid ehL milªJ tU»wJ; j‰fhyÃiy¡bfd nf£l tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij v‹W« nf£L¡bfh©oU¤jš ÃahakhFkh?” v‹W áy«bghÈÆš j®kÃaha«ngR»wh®.

$kh‹ KjÈah® br‹id khfhz¢ r§f¤â‹ _ykhŒ nf£f¥g£l tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« ek¡F¡ »il¤JkhŒ É£lJnghY«. eh« mij mDgɤjhŒÉ£lJnghY«, tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt« vij c¤njá¤J¡ nf£nlhnkh, mitfŸ rÇ¥g£lh»É£lJ nghY«, ï‹dK« mJ ïUªjhš eh£L¡F¡ bfLâÉisÉ¡Fbk‹gJ nghY«, Mjyhš mij¡ nf£f¡ Tlhbj‹gJnghY« cgnjá¡»wh®.

ï›îiufŸ, tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ijí« ÉLjiyíÇikiaí« mila c¤njr§bfh©L Mu«ã¤j ‘njrg¡j‹’MáÇaU«, bjhÊyhs® e‹ik¡bf‹W Mu«ã¤j ‘etr¡â’ MáÇaUkhd $kh‹ âU.É.fÈahzRªâu KjÈahU¡F¤ jFkh ? ïJjUkªjhdh ? v‹W nf£»nwh«.

#°o° f£áia xÊ¡f nt©oaj‰F kh¤âu« tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt« nt©oÆUªjJ. ï¥nghJ nt©lhk‰ nghŒ É£lJ!ï›Éj e«ã¡if¤ Jnuhf¤âš ekJ âU.É.fÈahzRªâu KjÈahut®fS¡F V‹ g§F ïU¡f nt©L«?

ãuhkz®fŸ r«kâ¤jhš jd¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t«nt©L«. mt®fŸ r«kâ¡fhÉ£lhš jd¡F nt©lh« v‹»wbfhŸif ekJ KjÈahUila bfhŸifahfyhkh? tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nf£gâš ekJ KjÈahU¡F ï¥nghJ cŸs M£nrgidfŸ mj‰bfdnt X® r§f¤ij °jhã¤j fhy¤âš v§nf kiwªJ»lªjJ? ït‰iwbašyh« bfhŠrK« Ãid¤J¥ ghuhkš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«, cÇik¥ nghU¡F Énuhjbk‹W brhšY»wh®.mtdt‹ cÇik, mtdtD¡F tH§f¥glhkš tŠá¤J¡ ifÆšgy¤jt‹ fhÇakh¡FtJjh‹ cÇik¥ nghÇ‹ j¤Jt« nghY«.

$kh‹ KjÈahut®fns ïªJ¡fS¡FŸ ïJnghœJ _‹WãÇîfŸ ïU¡»wjhfî«, mit ãuhkz®, ãuhkzušyhjh®, MââuhÉl® M»a ït®fbs‹W x¥ò¡bfhŸS»wh®fŸ. ï›tF¥òfŸmjdj‹ cÇikia uh#ßf¤âyhtJ, r_f Éõa¤âyhtJ, ãu#hj®k¤âyhtJ rkkhŒ milªâU¡»wjh ? v‹W KjÈahiu tz¡f¤Jl‹ nf£»nwh«. ïitfS¡»šyhj cÇik¥ngh® ntW vj‰F?k‰W« ahU¡F ?

Jwtw¤â‰F fhÉ ntZo cL¤â¡ bfhŸtJ #d§fis

monahL giHa r§fâfis kwªJ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«njr¤â‰F¡ bfLâba‹W, Phndhgnjr« brŒa tªJÉ£lnjhL,ïj‰F« áy ãuhkzušyhj Éóõzhœth®fis RthÔdkh¡»¡bfh©L, mt®fis¡ bfh©nl tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« njr¤â‰F¡ nfL v‹W brhštnjhlšyhkš, r¤âa¤ijí«, kd¢ rh£áiaí«Tl kw¡F«go brŒJ mitfis¥ gÈ bfhL¤J É£lh®fŸ. #°o°føia xÊ¡f nt©oa mtáa¤â‰fhf br‹id khfhz¢r§f¤â‹ _y«, ãuhkzušyhjhU¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«bfhL¥gJ $kh‹ á. ïuh#nfhghyh¢rhÇah® c£gl gy njáaãuhkz®fS¡F mtáakhí« eh£L¡F e‹ik gy ga¥gjhí«g£lJ.

Mdhš, br‹id khfhz¢ r§f¤â‹ _ykhŒ j§fS¡Fnt©oa fhÇa§fis¢ rhâ¤J¡ bfh©ljhŒ Ãid¤J¡ bfh©lîl‹, ekJ ãuhkz rnfhju®fS¡F, ï¥nghJ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« bfhL¥gJ eh£L¡F¡ nfL ÉistjhŒ¥ nghŒÉ£lJ.

<nuh£oš, br‹id khfhz¢ r§f kfhehL eilbg‰w fhy¤âštF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt Ô®khd« c£gl rfy Ô®khd§fS«, Éõahnyhrid¡ fÄ£oÆš $kh‹fŸ nry« á.É#auhfth¢rhÇahut®fshY«, âU.É.fÈahzRªâu KjÈahuhY«, lh¡l® tujuh#&Y ehíLthY«, É.X. áj«gu« ãŸisahYnk K¡»akhŒ jah®brŒa¥g£lJ. mL¤j ehŸ kfheh£oY« $kh‹ tujuh#&Y ehíLthnyna ãnunuã¡f¥g£L Ãiwnt¿aJ.

$kh‹fŸ KjÈahU« ehíLî«jh‹ br‹id khfhz¢r§f¤â‹ ãuKf®fŸ. ït®fis e«ã¤jh‹ ãuhkzušyhjhÇš gy®#°o° f£áia ÉL¤J br‹id khfhz¢ r§f¡ f£áÆš nr®ªjJ.ãuhkzušyhj ghku #d§fS«, j§fsJ K‹d‰w¤â‰F ït®fis¤jh‹ vâ®gh®¤âUªjh®fŸ. ï¥goÆU¡f ï‹iwaâd« ït®fË‹ Ãiy v‹dkhÆU¡»‹wbj‹W nahá¤J¥ gh®¤jhš vGjntif eL§F»‹wJ. jiy¡F nkš btŸs« nghF«nghJ rh© nghdhby‹d ? KH« nghdhby‹d v‹»w ijÇa« ekJ KjÈahU¡FtªJÉ£lJ. $kh‹ ehíL mt®fshtJ, tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«nf£fhÉ£lhY«, mij v⮡fhkš R«khthtJ ïU¡»wh®.

tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤â‰F¥ gâyhf ntW VjhtJ kh®¡fK©lhbt‹W nahá¡»wh®. ntW kh®¡f« »il¡fh É£lhš, KothŒ mt® v‹d brŒthbu‹»w Éõa« ek¡F¤bjÇí«.

ekJ KjÈahnuh, JªJ “ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«br‹id khfhz¢ r§f¤jh® j‰fhy Ãiy¡bfd nf£lh®fŸ; mªj¥

Page 201: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1401Fo muR - 1925 400

x¤JiHahikna kUªJ

$kh‹ á.uh#nfhghyh¢rhÇah® mt®fŸ, îkhz¤ â£l¤âšx‹wh»a kJÉy¡F¡F r£lrigia cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸsyh«v‹»w Ãiy¡F tªâU¥gjhf mt® gy g¤âÇiffS¡F mD¥ãÆU¡F« f£LiufËÈUªJ thrf®fS¡F És§»ÆU¡F«. m¤njhL Ô©lhik xÊ¥gj‰F«, nfh®£Lfis cgnahf¥gL¤â¡bfhŸsyh« v‹gjhf¡ fUâÆU¥gjhŒ mt® br‹w áy âd§fS¡FK‹ á¤ö® Íšyh r¥oÉõÅš khÍ°ânu£ nfh®£oš X® MââuhÉl Mya¥ãuntr tH¡»š M#uh» b#a« bg‰wj‹ _ykhfî« m¿ayh«. ïÅ kfh¤khÉ‹ _tif¥ g»Zfhu¤âš K¡»akhíŸsJ, r®¡fh® r«gªj¥g£l gŸË¡Tl¤âš go¡f¡TlhJv‹gJjh‹. Mdhš mJ mEgt¤âš ï¥nghJ monahL ïšyntïšiy. mâš ï¥nghJ e«ã¡if tunt©oa mtáaK« ïšiy.nfh®£L, r£lrig M»a ï›Éu©oY« $kh‹ M¢rhÇah® mt®fS¡F e«ã¡if tªâU¥gJ j‰fhy ÃiyikÆš mâraKkšy, mJX® tifÆš F‰wKkšybt‹nw brhšYnth«. Mdhš fhÇa¤âšïitÆu©L« njÓa r«gªjkhd Éõa§fS¡F ga‹gLkhv‹gJjh‹ ekJ ftiy. $kh‹ á. M®. jh° mt®fŸ r£lrigiacgnahf¥gL¤â¡ bfhŸsyh« v‹w fhy¤âš,r£lrigahš njr¤â‰F x‹W« brŒa KoahJ v‹W kd¥ó®tkhŒ e«ã¤jh‹ eh«MnBã¤njhnkašyhkš k‰wgo $kh‹ jh° Ka‰á¡F ÉnuhjkhŒ ïU¡f nt©Lbk‹»w v©z¤njhlšy. mJnghynt njr¤J¡fhf¤ bjh©L brŒj Ãuguhâfis ekJ r®¡fh® nt©L bk‹nwT£l§T£lkhŒ¥ ão¤J¤ j©o¤J b#ÆÈyil¤j fhy¤âšmnef® vâ® tH¡fhL« go m¿îW¤âanghJ« r®¡fh® nfh®£LfËš njÓa r«gªjkhd tH¡FfS¡F Ãaha§fŸ »il¡fhbj‹»wcWâÆ‹ ngÇšjh‹, eh« vâ® tH¡fhl kW¤njhnkašyhkš, nt©Lbk‹nw áiw¡F¥nghf nt©Lbk‹»w v©z¤âdhyšy. m¥goÆU¡f, ï›Éu©L j¤Jt§fS« ï¥bghGJ e«ã¡if¥ gh¤âukh»É£lj‰F fhuz« v‹dbt‹W nahá¡F« nghJ, kfh¤kh fhªâ jdJïa¡f« bt‰¿¥bgw Koahk‰ nghdj‰F¡ fhuz« go¤jt®fbs‹Wbrhšy¥gLnthÇ‹ kd¥gh‹ikia kh‰w jd¡F¢ r¡âÆšyhkš

Vkh‰w v¥go xU rhjdkhÆU¡»wnjh, mJnghš uhéa¤âY« cÇik- Rauh{a« v‹»w th®¤ijfŸ ViH k¡fis tŠá¡fî« k‰W«ghku®fis Vkh‰wî« k‰W« gy fhÇa§fS¡F cgnahf¥gL¤j¡Toa rhjdkhf¥ nghŒÉ£lJ.

ï¥bghUŸ bfh©l rhjd§fis $kh‹ KjÈah® V‹cgnahf¥gL¤j nt©L«? ït‰iw Ãid¡F« nghJ ekJ eh£o‹ã‰fhy thœÉY«, ãuhkzušyhj rk¤Jt¤âY« e«ã¡ifiaÉlmte«ã¡ifna tY¤J tU»wJ. Mdhš, ekJ flikia Ãid¡F« nghJ R«khÆU¡f KoaÉšiy.

Fo muR - f£Liu - 20.12.1925Fo muR - f£Liu - 20.12.1925Fo muR - f£Liu - 20.12.1925Fo muR - f£Liu - 20.12.1925Fo muR - f£Liu - 20.12.1925

Page 202: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1403Fo muR - 1925 402

mDgɤJ¡ bfhŸs Rauh{a¡ føahbu‹»w xU T£l¤jh®v¥go¤ âObu‹W tªJ c£fh®ªJ¡ bfh©lh®fnsh, mJnghyntr£lrigÆY« xU g¤Jng® fZl¥g£L r£lrigÆš °jhd«bg‰W thjhLtâdhš r®¡fhU¡F VjhtJ ïilŠrš neÇLtjhŒnjh‹¿, mt®fŸ VjhtJ x‹¿u©L J©L åRtjhÆUªjhš mj‰FMir¥g£l áy MrhÄfŸ, mij cgnahf¥gL¤â¡ bfh©L e«fhÇa¤ij bfL¡f kh£lh®fbs‹gJ v‹d cWâ ?

mšyJ, x¤JiHahikÆš e«ã¡ifíŸst®fŸ v‹W brhšnth® jh§fŸ nghfÉšiyahdhY« j§fŸ â£l¤â‰F mDTykhÆU¥gt®fis r£lrigÆš °jhd« bgw cjÉ brŒtjhf it¤J¡bfh©lhY«, x¤JiHahjhÇ‹ cjÉbg‰W r£l rig¡F¥ ngh»wt®fŸ nah¡»akhŒ elªJ bfhŸgt®fbs‹gj‰F v‹d MjhuÄU¡»wJ? j‰fhy« nj®jšfS¡F É»wt®fŸ brhšY»w th¡FWâfS«, °jhd« bg‰w ãwF mt®fŸ elªJbfhŸS« nah¡»aijí«jiyt® Kjš bjh©l® tiuÆš cŸst®fË‹ nah¡»aijiaí«eh« gh®¤J¡bfh©L jh‹ tU»nwh«. fhŠÓòu« kfheh£il¡ftŤjt®fS¡F ekJ #d§fË‹ ehza¤ij¥g‰¿ vL¤J¢ brhšynt©oa mtáaÄšiy.

Mjyhš, ï«khâÇ â£l§fŸ ngh£L¡ bfh©oU¥gijÉlfhÇa¤âš gy‹ ju¤j¡fjhd¤ â£l§fis it¤J, giHa x¤JiHahikiana cÆ®¥ã¤J¥ go¤j T£l¤jhiu Éy¡», r£l kW¥ò,r¤âah¡»uf« KjÈa fhÇa§fis¢ brŒJ xnu cWâahŒ mâše«ã¡ifíŸst®fis kh¤âu« nr®¤J¡ bfh©L, mj‰F Énuhjkhd kd¢ rh£áíŸst®fisbašyh« btËÆš jŸË, gÇR¤jkhdv©z¤njhL giHago kfh¤kh rhuâahÆUªJ mÏ«rh j®k njiuX£odhyšyhJ ntW vªj fhÇa¤jhY« ehL ÉLjiyí«, RakÇahijí« bgWbk‹W v©QtJ btW§ fdntahF«. Mjyhš,ïªÃiy tU«tiu kÅjiu kÅj® â‹W«, xU tF¥ghiu xUtF¥gh® â‹W« V¥g« Élhkš gh®¤J¡ bfhŸs nt©oaJ c©ikkÅjÅ‹ flik.

Fo muR - jiya§f« - 27.12.1925Fo muR - jiya§f« - 27.12.1925Fo muR - jiya§f« - 27.12.1925Fo muR - jiya§f« - 27.12.1925Fo muR - jiya§f« - 27.12.1925

nghdJjhbd‹W gy Kiwí« brhšÈ tªâU¥gJ $kh‹.á. uh#nfhghyh¢rhÇahÇ‹ òJ njh‰w¤jhš fšÈ‹ nkš vG¤Jnghyh» É£lJ. m¥go ïšiyba‹W brhšy nt©Lkhdhšx¤JiHahik j¤Jt« bghŒ¤J¥nghŒÉ£lJ v‹Wjh‹ brhšynt©L«. m›Éj« $kh‹ M¢rhÇah® brhšy kh£lh®. Mdhš xUrka« r£lrigfËš bghW¥ãšyhjt®fS«, Raey¡fhu®fSkhf¡To¡bfh©L xUtiubahUt® njr¤â‹ nguhš itJ bfh©L«tH¡fho¡bfh©L«, r®¡fhU¡F mDTykhŒ ïU¥gâ‹ gydhŒ,bghJ #d§fis¥ ãÇ¥gj‰F«, tF¥ò nt‰Wikfisí« c©lh¡Ftj‰F« fhuzkhÆU¡»wJ. Mjyhš bghW¥òŸs xU áy® ïªj°jhd§fis M¡»uĤJ¡ bfh©L njr ey¤â‰F e‹ikbah‹WÄšyhÉ£lhY«, bfLâahtJ c©lhfhkš kJÉy¡F v‹»w xUešy fhÇa¤â‹ bgaiuahtJ brhšÈ¡ bfh©L, fhy¤ij¡ fl¤âtuyh« v‹W xU rka« fUâ ïU¡fyh«. m¡fU¤J xG§fhdbj‹nw it¤J¡ bfh©lhY«, fhÇa¤âš mJ v›tsî öu«rh¤âa¥gLbk‹gij¡ ftÅ¡f nt©L«. ï¥bghGJ r£lrigÆšehiyªJ bfhŸif¡fhu®fŸ ïU¡»‹wh®fŸ. x‹W #°o° f£áahbu‹ngh® k‰bwh‹W Rauh{a¡f£áah®. ï‹Dbkh‹W Rauh{a¡f£áÆš nruhkÈU¡F« áyU«, #°o° f£áÆš nruhkÈU¡F«áyU«, ï›Éu©oÈUªJ ãǪJ tªj áyU« Mf _‹W K¡»a¡f£á¡fhu®fŸ ïU¡»wh®fŸ. ït®fËš ahU« kJÉy¡F v‹»w xnufhÇa¤â‰F¥ ghLgLtij¤ jÉu ntW fhÇa« gh®¡f¡ Tlhbj‹gj‰F x¥ò¡bfhŸsnt kh£lh®fŸ. x¤JiHahik kd¥gh‹ikíŸs MrhÄfis¥ ão¤J r£lrig¡F òâjhf mD¥gyhbk‹WÃid¥nghnkahdhš, xU ehiyªJ ngU¡F nkš r£lrigÆš°jhd«bgw rîfÇank »il¡fhJ. x›bthU Íšyh¡fËY«MÆu«, ïu©lhÆu«, g¤jhÆu«, ïUgâdhÆu« bryî brŒJbfh©L r£l rig¡F¥ ngh»w Raey¥òÈfŸ ngh£o nghL«nghJbgU«ghY« jhuhskhd gz«, fhR ïšyhj btW« MrhÄahÆU¡»‹w x¤JiHahjhU¡F v¥go °jhd§fŸ »il¡F«? mJ kh¤âukšyhkš, x¤JiHahjhU¡FŸnsna tF¥ò Éõa§fËš xUtU¡bfhUt® mte«ã¡if V‰g£L MS¡fhŸ #h¡»uijahŒ ïU¡»wÃiyik Æš ïªj¡ fhÇa« xG§fhŒ eilbgWbk‹W v¥go v‹dKoí«? ï¥bghGâU¡»w tF¥ò¡ f£á thj§fbsšyh« mâY«ãuntá¡ Fkh? ãuntá¡fhjh? ï›tsití« jh©o¡ bfh©Lr£lrigÆš nghŒ g¤J¥ng® c£fhUtjhŒ it¤J¡bfh©lhY«,eh‹F tUlkhŒ x¤JiHahikÆ‹ ÃĤj« kfh¤kh fhªâ mt®fS« ï‹D« gy njrg¡j®fS« brŒj bjh©Lfisí«, âahf¤ijí«, mDgɤj fZl¤ijí«, áiwthr¤ijí« j§fŸ Ra e‹ik¡F

Page 203: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1405Fo muR - 1925 404

ÃuhfǤjjhf¢ brhštJ« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt Ô®khd¤ijfh§»u° kfheh£oš mEkâ¥gJ mehtáa«” v‹gJ.

gâšgâšgâšgâšgâš

1. br‹id khfhz¢ r§f¤âš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t« X®K¡»akhd bfhŸifba‹gJ« m¢r§f¤â‹ K¡»a°juhfnt$kh‹ KjÈah® És§»dhbu‹gJ« m¢r§f¤ij MjǤj K¡»ag¤âÇifahd “ njrg¡jD¡F”¡F $kh‹ KjÈah® MáÇauhÆUªjhbu‹gJ« mj‰FŸ cyf« kwªâU¡fhJ. ïªÃiyÆš ït®tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij jh‹ MjÇ¡fÉšiy ba‹WbrhšYtJ, rÇah ba‹gij thrf®fns ftŤJ¡ bfhŸs£L«.k‰W« “njr g¡j‹” g¤âÇ¡ifÆ‹ ãuâfis $kh‹. KjÈahnurhtjhdkhŒ go¤J¥ gh®¡f£L«.

2. $kh‹. ghty®, $kh‹. ïuhkehj‹ Ô®khd¤â‰F xU J©Lx£lit¤jhbu‹W brhšYtJ c©ik¡F ÉnuhjkhdJ. $kh‹.ïuhkehj‹ Ô®khd« Éõahnyhrid rigÆš njh‰W¥nghd ãwFjh‹, $kh‹. ghty® j‹Dilaij¥ ã‹ th§»¡ bfh©oU¡»wh®.ït® ã‹th§»¡bfhŸs $kh‹. KjÈah® mEkâ bfhL¤jJ,x¥ò¡bfhŸs¤j¡fjšybt‹W Tl ehD« $kh‹. j©lghÂãŸisí« Éõahnyhrid¡ fÄ£oÆš thjhoÆU¡»nwh«. ïitbašyh« $kh‹. KjÈah® PhgfÄšyhk‰ brhšY»‹whbu‹WTlbrhšy kd« tuÉšiy. c©ik¡F ne®Énuhjkhf¥ ngR»‹whbu‹gJ jh‹ jdJ mã¥ãuha«.

3 & 4. $kh‹. ïuhkehjÅ‹ Éõahnyhrid¡ fÄ£oÆš,njh‰W¥ nghd Ô®khd¤ij kfheh£oš tÈíW¤j mEkâ¤jjhf¢brhšYtJ buh«gî«rÇ. Mdhš m¥go x¥ò¡bfh©l mt®kfheh£o‰F tªjãwF ³ Ô®khd¤ij¥ ãnunuã¡f, 25 ãuâÃâfŸifbaG¤J nt©Lbk‹W brh‹dij kh¤âu« x¥ò¡bfhŸS»whnu jÉu, m¥go¢brhšy ne®ªj mtáabk‹dbt‹gij mt®brhšyÉšiy. mšyhkY«, Kjš Ô®khd« kfheh£oš Éthj«eilbg‰W¡ bfh©oUªj fhy¤âš, 25 ifbaG¤J¡ nf£ljhf¢brhštJ kdj¿ªJ brhšY«, c©ik¡F khWg£l ÉõakhF«.Kjš Ô®khd¤â‹, ïu©lhtJ ghf« ã‹ th§»¡bfhŸs¥g£L, Kjšghf« Ãiwnt‰w¥g£l ã‹ò ehD«, $kh‹. v°. $ÅthrŒa§fhU«, ãuhkz® - ãuhkzušyhjh® Éõa¤ij¥g‰¿ jÅahf X®ïl¤âš c£fh®ªJ ngá¡bfh©oUªj rka¤âš ïJ brhšy¥g£lJv‹gJ cWâ. $kh‹. $ÅthrŒa§fh® g¡f¤âš ngá¡bfh©

$kh‹ âU.É.fÈahzRªâu KjÈah®

$kh‹. KjÈah® jdJ ‘etr¡â”Æš “vdJ Ãiy” v‹wjiy¥ã£L ekJ “Fo muá‹” 29 nfŸÉfŸ bfh©l f£Liu¡FkW¥ò vGJtJ nghš vGâÆU¡»wh®. mj‰F vkJ Fo muáY«vkJ Ãiy v‹W jiy¥ã£L xU f£Liu vGj¡ fUâ, ï›thu« “FomuR¡F” vdJ Ãiy $kh‹ KjÈah® Ãiy M»a ïUt® ÃiyKGtijí« ÉtfÇ¡f ïl« nghjhbd¡fUâ ï›thu¤âa “FomuR” g‹Åu‹L g¡f¤ij, ïj‰bf‹nw gâdhW g¡fkh¡f¥g£lJ.btË¥gL¤j Koahj gy ïl§fËÈUªJ«, e©g®fËlÄUªJ«,foj§fŸ tªjjhY«, $kh‹ KjÈah® mt®fS¡F«, vd¡F« bghJthd e©g®fŸ áy® neÇš tªJ 144 jil c¤juî ngh£ljhY«,fUâa go el¡fKoaÉšiy. MdhY«, $kh‹. KjÈahÇ‹kW¥ãš fhQ«, Éõa§fis Rkh® 30 TWfshŒ ãǤâUªjhY«,ïu©L x‹iw kh¤âu« bghJ #d§fS¡F És¡f e©g®fË‹mEkâ bg‰W X® áW F¿¥ig vGâ Ko¤J ÉL»nw‹.

$kh‹. KjÈah® kW¥ãš fhQ« K¡»a Éõa§fËš áyÑnH ÉtÇ¡»nw‹:-

1. “tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij MjǤJ $kh‹. KjÈah®v§F« ngrÉšiy, vGjÉšiy” ba‹gJ.

2. “$kh‹. »UZzrhÄ¥ ghty®, $kh‹. ïuhkehj‹ãnunugid¡F 100-¡F 90 ng®, ãuhkzušyhjhuhÆU¡f nt©Lbk‹W xU J©L x£lit¤jh®” v‹gJ.

3. “$kh‹. ïuhkehjÅ‹ Ô®khd« Éõahnyhrid¢ rigÆšnjh‰W¥nghŒ É£ljhš, kfheh£oš tÈíW¤j¥nghtjhf m¿É¤jij V‰W¡ bfhŸs¥g£lJ” v‹gJ.

4. “kfheh£oš Kjš Ô®khd« Éthj¤âÈUªj fhy¤âš, 25ãuâÃâfŸ ifbaG¤J¡ nf£ljhf¢” brhšYtJ.

5. “$kh‹. eha¡f® fh§»un[hL Rauh{a¡fø fyªJ ÉLtj‰F r«kâ¡fhkš, tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij v¥go nf£fyhbk‹W fUâ tF¥òthÇ Ô®khd¤ij xG§F¤jtbw‹W

Page 204: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1407Fo muR - 1925 406

fšgh¤âÆš bjUÉš el¡fhik¡fhf r®¡fh® rkhjhd¤â‹nguhš nghl¥g£l 144 c¤âuî«, fhŠÓòu« kfheh£oš tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤t Ô®khd¤ij¥ ãnunuã¡f¡Tlhbj‹W $kh‹. âU.É.fÈahzRªju KjÈah®, xG§»‹bgauhš nghl¥g£l 144 c¤juî«,xnu r¡âia mo¥gilahf¡ bfh©lJ v‹gJjh‹ ekJ Koî. mªjr¡â v‹W e« eh£ilÉ£L xÊínkh m‹Wjh‹ ekJ eh£L¡F«,r_f¤J¡F« ÉLjiyí«, RakÇahijí« c©lhF«. k‰w¥go$kh‹. KjÈahut®fŸ v‹id¥g‰¿ vGâÆU¡F« gy Éõa§fŸv‹idna bghW¤âU¥gjhš, eh‹ mt‰¿‰F rhtjhdkhf e©g®fË‹ Éilbg‰W¥ gâbyGJ»nw‹.

- <.bt.uh- <.bt.uh- <.bt.uh- <.bt.uh- <.bt.uh

Fo muR - m¿¡if - 27.12.1925Fo muR - m¿¡if - 27.12.1925Fo muR - m¿¡if - 27.12.1925Fo muR - m¿¡if - 27.12.1925Fo muR - m¿¡if - 27.12.1925

oU¡F«nghJjh‹, $kh‹. ïuhkehj‹ v‹Ål« tªJ, $kh‹.KjÈah® âObu‹W 25 ãuâÃâfŸ ifbaG¤J¡ nf£»whbu‹Wbrh‹dJ. mj‹ ãwFjh‹ ifbaG¤J th§f V‰ghL brŒJ Rkh®30 ifbaG¤J th§»¡ bfhL¤jJ. mJ rka«, fšgh¤â¤ Ô®khd«Éthj¤âÈUªjJ. ïj‰F nt©oa U#&¡fS« ïU¡»‹wJ.

5.fh§»unrhL Rauh{a¡ f£á fyUtj‰F«, tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t« nf£gj‰F« v‹d r«kªj«? tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤tbk‹gJ r£lrig¥ ãuntr« kh¤âuªjhdh? ekJ eh£oš r£lrig°jhgd§fŸ nj®jšfËš x£Lbkh¤j« xU üW °jhd§fŸTlïU¡fhJ. r£lrigfË‹ _y« Câa« bgW« °jhd« xU g¤J°jhd§fŸTl ïU¡fhJ. eh‹ nf£F« tF¥òÇik °jhd§fŸ °jy°jhgd§fS£gl bghJ#d CÊa«, muáaš Câa mâfhu¥ gjÉfS£gl fh§»u° KjÈa bghJ °jhgd§fË‹ Mâ¡f§fŸ c£gl,M»a ïitfËš Rkh® y£r¡fz¡fhd °jhd§fS¡F¡ FiwahkšcŸs gjÉfS¡F«, mâfhu¤â‰F«, eh‹ tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t«nf£gJ. ï›tsî bghW¥òŸs cÇikfisí« fh§»u°, Rauh{a¡f£áah® tr« x¥gil¤âU¡»wjh? °jy °jhgd« KjÈaitfis¡ fh§»u°fhu®fŸ if¥g‰w nt©L bk‹W, fhŠÓòu« kfhehLÔ®khŤâU¡»wnjašyhkš, Rauh{a¡ f£áah® if¥g‰w nt©Lbk‹W Ô®khÅ¡fÉšiy. y¡ndh ng¡L«, Rauh{a¡f£á V‰g£lj‰F¥ ãwFTl fšf¤jh ng¡L«, fh§»u° _Èakhfî«, m»yïªâa fh§»u° fÄ£o¡F tF¥òÇikí«, fh§»u° _ykhŒ ãnunuã¡f¥g£lnjašyhkš, Rauh{a¡f£áÆ‹ jait vâ®gh®¤J¡bfh©oU¡fÉšiy. fh§»u° rh®ghf T£l¥g£l ï«kfhehL,tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t¤ij vL¤J¡ bfhŸsnt©oaJ mdhtáabk‹W jh‹ jŸËÉ£nlbd‹W $kh‹. KjÈah® brhštâšv›tsî xG§»U¡»wbj‹gij thrf®fŸ ftÅ¥gh®fbs‹WÃid¡»nw‹.

ïnj $kh‹. KjÈahut®fŸ fhŠÓòu« kfheh£L¤ jiyikjd¡F¡ »il¡F« K‹ghf¤ jdJ g¤âÇ¡ifÆY«, gynkilfËY« ekJ eh£oš Rauh{a¡ f£á x‹W njh‹¿dãwFjh‹tF¥ò¢ r©ilfS«, tF¥ò¥ óršfS«, tF¥ò¥ ãz¡FfS«V‰g£ljhf¡ if XŒîU«goí«, thŒ XŒîU«goí« vGâí«,ngáí« tªâU¡»wh®. m¥goÆU¡f, Rauh{a¡ f£áÆ‹ â£l¤ij¡fh§»u° vL¤J¡bfh©L el¤âit¡fnt©L« v‹w Ô®khd¤ij¤jhnd ãua¤jd¥g£L¡ bfh©L tu¢brŒjjhfî«, mij $kh‹.eha¡f® v⮤jhš, tF¥òÇik nf£gj‰F m®¤jÄšiyba‹W«,$kh‹. KjÈah® vGJtj‰F v‹d m®¤jbk‹W És§fÉšiy.

Page 205: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1409Fo muR - 1925 408

k¤âa khfhz¤âšk¤âa khfhz¤âšk¤âa khfhz¤âšk¤âa khfhz¤âšk¤âa khfhz¤âš

K‹ò jh§fŸ Fiw¤j kªâÇfË‹ r«gs¤ij kWgoí«ca®¤j xU Ô®khd« bfh©LtªJÉ£lh®fŸ.

ï›Éu©L fhÇa§fS« mL¤j nj®jšfËš jh§fnsb#Æ¡f¥ ngh»nwh« v‹»w cWâí«, m¥go b#Ƥjhš kªâÇ gjÉfŸ j§fS¡nf »il¡F« v‹»w Mirí«, ï¥bghGJ j§fS¡FïU¥gijí«, mj‰fhf K‹ #h¡»uijahŒ ï¥bghGâUªnj r«gs¤ij ca®¤â¡bfhŸs nt©L« v‹»w jªâu¤ijí« fh£L»wJmšyth?

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.12.1925Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.12.1925

Rauh{a¡ føÆ‹ nguhirí« mj‹Ka‰áí«

“v¢áš rh¥ã£lhY« tÆW Ãiwa rh¥ãlnt©L«, VŒ¤JgydiltjhdhY« Mir Ôu milant©L«” v‹W xU gHbkhÊí©L, mJnghynt ekJ Rauh{a¡ f£áah® MâÆš fh§»uirÛ¿É£L nghdh®fŸ; ãwF, j§fŸ kd¢rhø¥go el¡f j§fS¡FmDkâ nt©L« v‹W fh§»uir¡ nf£lh®fŸ. ãwF, j§fŸkd¢rhø¥go el¥gij ãw® MnBã¡f¡TlhJ v‹wd®.

ã‹ò j§fS¡F nt©oa cjÉia¡ fh§»u°, jdJ kdrhø¡F ÉnuhjÄšyhkš brŒant©L« v‹W nf£ld®.

ãwF fh§»uáš jh§fS« xU rÇahd ghfkhÆU¡f nt©Lbk‹W nf£ld®.

ãwF fh§»uáš jh§fns K¡»a°j®fshf nt©L« v‹Wnf£ld®. ï›tsî« milªjh®fŸ. ï¥nghJ jh§fns fh§»urh»Él nt©L«; j§fS¡F gjÉfS«, c¤ânahfK«, fh§»unr th§»bfhL¡f nt©L«; m¥go fh§»u°fhunu všyh gjÉí«, c¤ânahfK« r«ghâ¤J bfhL¥gjhdhY«, j§fis¤ jÉu ntW ahU¡F«bfhL¡f¡TlhJ; j§fŸ c¤âuÉšyhkš fh§»u°fhuU« mDgÉ¡f¡ TlhJ; v‹»w Ãiyik¡F ï¥nghJ tªJ É£lh®fŸ. ïJfŸvšyht‰¿‰F« fh§»u° r«kâ¡fyh«; Mdhš ïj‹ gydhŒnjr¤âš fh§»uR¡F nah¡»aijí«, bgUikí« nghŒÉLbk‹gJkh¤âu« r¤âa«.

fšf¤jhÉšfšf¤jhÉšfšf¤jhÉšfšf¤jhÉšfšf¤jhÉš

Rauh{a¡ f£áah® jh§fŸ ÃuhfǤj kªâÇfË‹ r«gs¤ijkWgoí« mDkâ¡f, Äjthj¡ f£áah® v⮤J«, r®¡fh® bk«g®fnshL, jh§fS« nr®ªJbfh©L Äjthâfis¤ njh‰fo¤J r«gs¤ij mDkâ¤J¡ bfh©lh®fŸ.

Page 206: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1411Fo muR - 1925 410

mt®fis neÇš fhz rªj®¥g« ne®ªj fhy¤âš j§fS¡F g¤âÇiftªjJ«, âU¥ãaD¥g¥g£lJ« ïu©L« bjÇahbj‹nw brhšÈÆU¡»wh®fŸ. ï¥go brh‹dnjhL xU bgÇa #Û‹jh® jdJ tU¤j¤ij¤bjÇɤJ« bfh©lh®. Mdhš, ït®fis c§fŸ ãiunt£ br¡funlÇãuhkz®jhndba‹W nf£lj‰F Äuh°jh®fŸ M« v‹W brhšÈ¡bfh©LáǤjh®fŸ. ( g-®)

Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 27.12.1925Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 27.12.1925Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 27.12.1925Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 27.12.1925Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 27.12.1925#Û‹jh®fŸ å£oš ãuhkz vÈfŸ

ošÈ uh#h§f rig¡F ï›tUl« elªj nj®jšfS¡FmngBf®fËbyhUtuhd xU ãuhkzušyhj ãuò nfhaK¤ö®ÍšyhÉYŸs bgÇa #Û‹jhbuhUtU¡F jd¡F nth£ brŒí«gonf£L ïu©L _‹W foj§fŸ vGâÆUªjh®. k‰bwhU ãuhkzfdthD« jd¡F nth£ brŒa nt©LkhŒ xU foj«ngh£oUªjh®. nj®jš fhy« rÛg¤âÈU¡F«nghJ ãuhkzušyhjfdthD¡fhf nfhaK¤öÇYŸs xU ãugy aªâurhiyÆ‹ îth»xUt® nth£ nf£gj‰F #Û‹jhÇl« neÇš br‹W, Éõa¤ijvL¤J¢ brh‹dh®. clnd #Û‹jh® ïij¥ g‰¿, jd¡F¤ jftnybjÇahnj; xU ãuhkz®jh‹ foj« vGâÆUª jh®; mtU¡F nth£brŒtjhf ekJ Fk°jhÉlK« brhšÈÉ£nl‹ v‹W brhšÈ¡bfh©oU¡F«nghnj, Fk°jhthd ãuhkz® j§fS¡F eh‹Fnth£ ïU¡»wJ; xU nth£ jh§fŸ brh‹dgo ãuhkzU¡F¢brŒJÉ£lhY«, k‰W« xU nth£ br£oahU¡F« bfhL¡fyhbk‹ wh®. clnd nth£L¡ nf£f¥nghd fdth‹ j§fS¡F« ïJÉõa¤ij¥g‰¿ 2, 3 foj« vGj¥g£oU¡»wJ, mJ j§fS¡F¢nruhj fhuzbk‹dbt‹W nf£lh®. #Û‹jh® M¤âu¥g£L, Ia®Fkh°jhit¥ gh®¤J, v‹d Ianu, jghš tªjjh? v‹W nf£lh®.Ia®, x‹nwh, ïu©nlh tªjjhf Phgf«, Mdhš mij¤ j§fËl«brhšykwªJ É£nlndh v‹dnkh v‹W brhšÈ kG¥ãÉ£lh®.clnd, #Û‹jhU« fdthD« ãuhkz Nœ¢áfis¥g‰¿, Phgf¥gL¤â¡ bfh©lh®fŸ. v›tsîjh‹ ãuhkzušyhj #Û‹jh®fS«,ãuò¡fS« #°o° føÆš nr®ªâUªjhY«, #Û‹jhbu‹»w bgUik¡F©lhd Rf§fbsšyh«, mDgÉ¡f nt©Lkhdhš,ãuhkz®fËšyhkš ït®fshš x‹W« Koant KoahJ. Mjyhšx›bthU #Û‹jh®fS«, Äuh°jh®fS«, bgÇa g©izfS«j§fŸ e‹ikÆ‹ bghU£L x›bthU ãuhkzU¡FŸ jh‹ml¡fkhÆU¡»wh®fŸ ïitbašyh« khwhkš #°o° føÆ‹btWª Ô®khd§fŸ kh¤âu«, bgÇa e‹ikbah‹W« brŒJ ÉlhJ.

o.v°.ã

F¿¥ò:- ïij eh« ekJ mEgt¤ânyna gh®¡»nwh«. ekJ “FomuR”¥ g¤âÇ¡if¡Tl ãuhkzhâ¡fKŸs áy #Û‹jh®fËlÄUªJ«, gyãugy Äuh°jh®fËlÄUªJ« âU¥ãaD¥g¥gLtij eh« gh®¡»nwh«.

Page 207: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1413Fo muR - 1925 412

bršt¤ijí« bfhL¤J bk‹ nkY« gy j®k if§fÇa¤ij¢ brŒaflîŸ mUŸ òÇthuhf.

F¿¥ò: 16.12.1925 ïš nfhaK¤ö® âahfuha br£oah® kU¤Jtkid¡f£ll¤ âw¥òÉHh brh‰bghÊî.

Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925 Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925 Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925 Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925 Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925nfhaK¤ö® $.âahfuha br£oah®KÅágš M°g¤âÇ

âw¥ò ÉHh

ekJ bgÇahU« óÍ¡f¤jFªjtUkhd fhyŠbr‹w [®.ã.âahfuha br£oahut®fË‹ nguhš f£l¥g£l ïªj¡ f£ol¤ij[®.ã.âahfuha br£oahut®fË‹ âUehŸ rka¤ânyna âwªJit¡F« bgUik vd¡F mˤjj‰F eh‹ bgUikailtnjhL, v‹kd¥ó®tkhd e‹¿a¿jiyí« brY¤J»nw‹. bgÇnah®fSilaâUehis¡ bfh©lhLtJ ek¡F¥ ó®åfkhd tH¡f«. Mdhš, m¥bgÇah®fis¥ ã‹g‰Wtâš eh« »ukkhŒ elªJ bfhŸtâšiy.$kh‹. âahfuha br£oahU¡F, mtUila njr nrit¡fhf ïªeh£L k¡fŸ všnyhU« flik¥g£oUªj nghâY«, áw¥ghf ãuhkzušyhjh® v‹ngh® Äfî« flik¥g£lt®fŸ v‹W brhšY nt‹.bj‹dh£oš, ãuhkzušyhjhÇ‹ K‹nd‰w¤J¡FiH¤J, ãuhkzušyhjhÇ‹ RakÇahijia czU«go brŒjt®, ekJ âahf uhanuahth®. mt® bfhŠrK« RaeyÄšyhkY« mo¡fo khWg£l mã¥uhaÄšyhkY«, Élh Ka‰ánahL ciH¤J tªjt®. m¥ ng®¥ g£lt® nguhš ïJ ngh‹w Éõa§fŸ kh¤âukšyhkš, ï‹DkneffhÇa§fŸ brŒa¡ flik¥g£oU¡»nwh«. mtUila bgUikmt® ïUªjnghJ És§»aijÉl mt® ïwªjãwFjh‹ mâfkhfÉs§»¡bfh©L tU»wJ. ï§FŸs x›bthUtU«, ekJ âahfuhaiu¥ ã‹g‰¿ ciH¡fnt©LkhŒ¡ nf£L¡bfhŸ»nw‹. mJjh‹ eh« mtU¡F¢ brŒí« nkyhd Phgf¡F¿¥ò v‹W brh‹dnjhL, ï›Éj M°g¤âÇfŸ ekJ eh£oš bgUFtjhdJ, eh£ošÉahâfŸ mâfkhŒ¥ bgU» tUtijí«, eh£L giHa it¤âaKiwfŸ mÊ¡f¥g£L¥ nghtijí«, fh£Ltj‰F Ãj®rdkhfÉs§»dhY«, ekJ $kh‹. btÇthl br£oah® j®k áªijnahL«,cjhuz Fz¤njhL« brŒâU¡F« ï¡if§»Ça¤ij eh« ghuh£lhkÈU¡f KoahJ. flîŸ mtU¡F Ú©l Míisí«, Ãiwªj

Page 208: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1415Fo muR - 1925 414

brŒa mtáaÄšyhjjhŒ¥ nghŒÉ£lJ v‹W«, ï¥nghJ Rauh{a¡f£á njh‹¿aâ‹ gydhŒ, njr e‹ik¡fhd bfhŸiffS« nghŒÃ®khz¤ â£l§fS« ã‹g£L, c¤ânahf Mirí«, ãuhkzhâ¡f¤â‰fDTykhd bfhŸiffS« fh§»uÌš K‰g£L Égj‰F,Rauh{a¡ f£áah® ãua¤jd« brŒtjhY« fh§»uR« mj‰F ïz§FtjhY« Rauh{a¡ f£áiaÉl #°o°f£á nkhrkhdjšybt‹D«v©z« njr¤âš câ¡f Mu«ã¤JÉ£lbj‹W«, #°o° f£áÆ‹K‹nd‰w¤â‰F ïªj v©z« kh¤âu« nghjhbj‹W«, ïJtiuÆš#°o° f£á¡F bghJ#d mETykhd â£l« vJî« ïšiyba‹W«, ghku #d§fËl« ïj‰F¢ bršth¡»šyhjj‰F ïJbthUfhuzbk‹W«, Ô©lhik xʤjš, kJÉy¡F fj® KjÈa â£l«#°o° f£áÆš jh©ltkhl nt©Lbk‹W«, bj‹dhL KGtJ«ïitfis¥ gu¥g¢ rÇtu ãurhu« brŒant©Lbk‹W« ï›ÉjfhÇa§fŸ #°o° f£áah® brŒahÉ£lhš, vâÇfŸ Éõk¤jhšf£ána kiwªJ nghFbk‹W«, btW« c¤ânahfK«, M§»y¥go¥ò« ãuhkzušyhjhU¡F e‹ik c©lh¡»Élhbj‹W«. Ú§fŸáy c¤ânahf§fis milªjâdhš njr¤âš v‹d gy‹ c©lhŒÉ£lbj‹W«, Ú§fŸ mâfkâfkhŒ M§»y« go¡f¥go¡f, c¤ânahf« bgw¥bgw, ekJ ehL ãuhkz®fshš v›tsî fZl¥gL»wnjh, m›tsî fZl« c§fshY« glnt©oajh»ÉLbk‹W«,ãuhkzušyhjh® K‹nd‰w¤J¡F ciH¡fnt©Lkhdhš, ï§FŸst®fŸ »uhk§fS¡F¢ bršy nt©Lbk‹W«, »uhk #d§fis¡fyf« brŒJbfhŸshkY«, nfh®£L¡F¥ nghF«nghJ« bgU«ghY«ãuhkz t¡ÑšfËlK«, mâfhÇfËlK« á¡»¤ j§fSilabghUŸfis Õ[hfî«, yŠrkhfî« bfhL¤J ghHhfhkš gh®¤J¡bfhŸsnt©Lbk‹W«, M§»y¥ gŸË¡Tl« guÉaâ‹ fhuzkhfnt, »uhk§fËš Foahdt®fŸ nguhš ïUªj óÄfbsšyh«,ï¥nghJ ãuhkz t¡ÑšfŸ nguhY«, mâfhÇfŸ nguhY«, nythnjÉ¡fhu® nguhY«, kh¿¡ bfh©L tU»‹wbj‹W«, ïj‰F rhønt©Lkhdhš ft®‹bk©L br£ošbk©£ ÇÍ°liu¥ ghU§fbs‹W«, ït‰iw¤ jL¡fhkš kªâÇ c¤ânahf« bgWtâdhY«,g£l§fŸ bgWtâdhY«, c§fŸ ãŸisfŸ áyU¡F c¤ânahf§fŸr«ghâ¥gâdhY«, c§fŸ f£á vªj Éj¤âš ãuhkz Rauh{a¡f£áiaÉl nkyhdjh» É£l bj‹W«, ïªj ÃiyikÆš #°o°f£á ïUªJbfh©nl tUkhdhš, v‹ ngh‹wt®fŸ bjh©il Ú§fŸvâ®gh®¡f Koahbj‹W«, kfh¤khÉ‹ îkhz¤ â£l§fis V‰W¡bfh©L, fhÇa¤âš mij¢ brŒa¡ f£lisÆLå®fshdhš, mijeh‹ áunk‰bfh©L bjh©L brŒa¡ fh¤J¡ bfh©oU¡»nwbd‹W« brh‹dnjhL, jh‹ brh‹ditfËš VjhtJ j§fŸ

nfhaK¤öÇš bj‹Åªâa eycÇik¢r§f »is °jhgd« âw¥òÉHh

jh‹ ï¡T£l¤â‰F tu¡TLbk‹whtJ, ïâš ngr rªj®¥g«»il¡Fbk‹whtJ xU nghJ« vâ®gh®¡fntÆšiyba‹W«, âw¥òÉHhɉF tªjtid âObu‹W miH¤jâ‰fhfî«, ï§F ngR«gof£lisÆ£lj‰fhfî«, miH¤jt®fS¡F«, m¡uhrdhâgâ¡F«,tªjd« brŒtjhfî«, ï¡T£l¤âYŸs ãuKf®fbsšyh« giHaM¥j e©g®fbs‹W«, ït®fËš mnef« ng® beU§»a gªJ¡fis¥ ngh‹wt®fbs‹W«, uhéa mã¥ãuha§ fhuzkhf ï§FŸsm¤jid ngiuí« ehiyªJ tUl fhykhf Ô©lhjt® nghšÃid¤J, jh‹ xJ§»ÆUªjjhfî«, ï¥ãÇÉid V‰gLtj‰F K‹nfhaK¤öU¡F tªjhš ï§FŸs x›bthU áne»j® å£oY« ehYehŸ, IªJ ehŸ j§» ÉUªJ rh¥ã£L¡bfh©oUªjt‹, bfhŠr¡fhykhf ï›ñU¡F tªjhš ãuhkz‹ nAh£lY¡fhtJ nghŒ¢rh¥ãLtnjbahÊa, ïªj mUikahd áne»j®fŸ å£L¡F¥nghfhkš Tl jh‹ m›tsî uhéa g¤âakhŒ ïUªjjhfî«,ï¥bghGJ fh§»uáš Rauh{af£á njh‹¿aã‹, ï›tsî ehŸbfhLikahd g¤âakhÆUªjJ mtáaÄšyhj bj‹W njh‹W«gobrŒJ É£ljhfî«, #°o° føÆ‹ Mu«g uhéa â£l¤â‰F«Rauh{a¡føÆ‹ j‰fhy uhéa¤ â£l¤â‰F«, cŸs bgÇa ɤâahrbkšyh«, #°o° fø c©ik ngR»wJ. Rauh{a¡ fø °âukhŒ¥òu£L ngR»wJ v‹gij jÉu ntW ãukhjkhd ɤâahr« vJîÄšiyba‹W«, ïªj¡ fhuz¤jhš jh‹ fh§»ủF« tutu kâ¥ò¡FiwªJbfh©L nghtnjhL, k§»¡ »lªj #°o° f£á¡F«njr¤âš bršth¡F ï¥bghGJ bfhŠr« V‰g£L tU»‹wbj‹W«,ïªj rªj®¥g¤ij #°o° f£áah® ïHªJ Élhkš, njr¤â‰F«,ãuhkzušyhjh® r_f¤â‰F« c©ikahŒ ciH¡f K‹tu nt©Lbk‹W«, fh§»u° njr¤â‰F mETykhd bfhŸiffisí«,ãuhkzušyhjhU¡F Äfî« mETykhd â£l§fisí« it¤J,c©ikahŒ ntiy brŒJ ãw âahf§fS¡F«, fZl§fS¡F«jahuhÆUªJ áynguhtJ ciH¤J tªjâ‹ gydhf¤jh‹ fh§»ủF mâf kâ¥ng‰g£lnjhL, #°o° f£áiaí«, ahU« yøa«

Page 209: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1417Fo muR - 1925 416

nfhaK¤öÇš 17-ªnjâ khiy lî©AhÈš bghJ¡ T£l«

ekJ eh£L¡F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤â‹ mtáa¤ij¥g‰¿í«, fhŠÓòu« kfheh£L elto¡iffis¥ g‰¿í«, îkhz¤â£l§fis¥g‰¿í« vL¤J¢brhšÈ tUifÆš mt® K¡»akhŒ¡F¿¥ã£ljhtJ:-

j‰rka« ekJ njr¤âYŸs gy f£áfS¡F« uhéa â£l«Vw¡Fiwa x‹wh» É£lJ. îkhz¤â£l¤ij el¤âit¥gâš,vªj¡ f£á¡fhuuhÆUªj nghâY«, îkhz¤â£l« el¤Jtj‰F¥ga¥gl nt©oa mtáank ïšiy. fh§»uir x¥ò¡ bfhŸshjt®fS« fh§»uáš nru¥ ga¥gLgt®fS« Tl îkhz¤â£l¤ijel¤â¡ bfh©L nghfyh«. fh§»uÌš nr®ªjhšjh‹ îkhz¤â£l¤ij el¤jyh«, ïšyhÉ£lhš el¤jKoahJ v‹D« ga«c§fS¡F nt©lh«. kfh¤khÉ‹ îkhz¤â£l¤ij MjÇ¡f¡Toa f£á vJthÆUªjhY« mitfbsšyh« vd¡F x‹Wjh‹.îkhz¤ â£lÄšyhj vªj uhéa¡ f£áiaí« njr¤â‰F mETykhdbj‹W brhšykh£nl‹. îkhz¤â£l¤âšjh‹ njr¤â‹ÉLjiy ïU¡»wJ. fh§»uáY« îkhz¤â£l¤â‹ Mâ¡fÄUªjâdhšjh‹ fh§»uá‰F« _iyKL¡FfËbyšyh« kâ¥ò ïUªJbfh©L tªjJ. ï¥nghJ îkhz¤ â£l¤â‹ Mâ¡f« xʪJ,fh§»uádhš xU fhy¤âš cÄœªJ xJ¡»¤jŸs¥g£l r£lrig¥ig¤âa¤ijí«, c¤ânahf¥ ig¤âa¤ijí« kWgoí« fh§»u°vL¤J¡bfhŸSkhdhš, giHa fhy¤J¡ fh§»u° nah¡»aij¡F¤jh‹ kWgoí« tªJ ÉLbk‹W«, Mifahš îkhz¤ â£l¤ij¥ ãujhdkhf¡ bfh©l vªj¡ f£áahdhY«, Ú§fŸ m≠nr®ªJkd¥ó®¤âahŒ ciH¡f nt©Lbk‹W«, Ô©lhik Éõa¤âšV‰gL« v⮥ò¡fis ijÇakhŒ K‹Å‹W jh¡f nt©Lbk‹W«,mt‰iw m#h¡uijahŒ É£L É£O®fnsahdhš ekJ kjK«,r_fK« monahL nghŒÉLbk‹W«, fj® Éõa¤âš ftiyvL¤J¡bfhŸshkš r£lrig¥ ãuntr¤âY«, c¤ânahf nt£ilÆYnk ftd¤ij¢ brY¤Jå®fshdhš, njr¤âš ViHfŸ mâf

kdâ‰F tU¤j¤ij¡ bfhL¡f¡ ToajhÆU¡Fnkahdhš, k‹Å¡fnt©Lbk‹W«, jh‹ j‹ kdâš c©ikba‹W g£lij¤ jh‹xË¡fhkš brhšynt©Lbk‹»w Mirahš brh‹ dnj bahÊa,ahU¡F« tU¤j« c©lh¡f nt©Lbkd v©Â brhšyÉšiybad¡ nf£L¡bfh©L c£fh®ªjh®.

F¿¥ò:- nfhitÆš 16.12.1925 ïš bj‹Åªâa eycÇik¢ r§f¡ »ismik¥ò âw¥òÉHh brh‰bghÊî.

Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925

Page 210: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1419Fo muR - 1925 418

#d§fËilÆš thHnt©Lkhdhš r®¡fh® r£lÄšyhkš v¥gothH Koíbk‹W«, kj¤â‹ nguhš tNš brŒa¥gL»w nfho¡fz¡fhd %ghŒfis rÇtu¢ brytÊ¥gj‰F¡ fz¡F¡ nf£fhkÈU¡f¡Toa m›tsî nah¡»a®fsh eh«. ekJ klhâgâfisí«,kfªJ¡fisí«, ó#hÇfisí« milajFªj nah¡»aij¡FtªJÉ£nlhkh bt‹W«, ekJ kj¤ij¥g‰¿ ek¡F v‹d PhdÄU¡»wbj‹W«, “RthÄ V‹ g‹¿ mtjhubkL¤jh®? cyf¤ij¥ ghahŒ¢RU£o¡bfh©L xU ïuhBr‹ rK¤âu¤J¡FŸ x˪J bfh©lh‹,mij¥ ãL§»¡bfh©L tu¤jh‹ g‹¿ mtjhu« vL¡f¥g£lbj‹W” brh‹dhš, “m¥nghJ j©Ù® vj‹ nkÈUªjJ” v‹Wnf£F« ãw kj°j®fS¡F¥ gâš brhšy¤ bjÇahkš ÉʤJ, ekJkj¤ij ïHªJ, m‹Åa kj¤J¡F¥ nghŒ¢nrU« ghku®fis¤jL¡f¤ jFªj kj¡ fšÉ¡fhtJ, ekJ gz¤ij MÆu«, gâdhÆukhf¡ bfhŸisao¤J fhiy¡ fGÉ ghj Ô®¤jbkd xU c¤u¤j©Ùiu¡ bfhL¤J nrh«ng¿fS¡F¥ bgh§»¥ ngh£L¡ bfh©L«,j§f¥ gšy¡»š rthÇ brŒJ bfh©L«, jhá ntáfis it¤J¡bfh©L«, k‰W« Tlh xG¡f¤âš âÇí« ekJ klhâgâfbs‹nghU«, k‰nwhU« ïJtiu v‹dtÊ brŒâU¡»wh®fŸ v‹W«,ït‰iwbašyh« Ãid¡F« nghJ ï¥nghJŸs njt°jhd¢ r£l«Tl nghjhbj‹nw brhšÈ Ko¤jh®.

ãwF m¡uhrduhš Koîiu brhšy¥g£L¡ T£l« fiyªjJ«,m¡uhrdU¡F«, cg‹ahrfU¡F« tªjd« brhšy¥nghtjhŒ nfhaK¤ö® lî© fh§»u° fhÇajÇába‹w Kiwahš, xU ãuhkz®vGªJ j‹id¡ nf£fhkš ï¡T£l« T£oabj‹wnghâY«, mij¤jh‹ x¥ò¡bfhŸStjhfî«, $kh‹. eha¡f® îkhz¤ â£l¤ij¥g‰¿ btF m‰òjkhf¢ brh‹dhbu‹W«, Mdhš fh§»uášnruhÔ®fbs‹W brh‹dij kh¤âu« jh‹ x¥ò¡bfhŸs Koahbj‹W« g¤âÇ¡if ÃUg®fis¥ gh®¤J¢ brh‹dh®. clndm§»Uªj #d§fbsšyh« mtiu, “Ú® brh‹dJ j¥ò, $kh‹.eha¡f® brhšyhj bghŒahd th®¤ijfia¢ brhšÈ g¤âÇ¡ifÆš$kh‹. eha¡fU¡F Énuhjkhd ãurhu« brŒtj‰F mETykhf¥ãuhkz¤ jªâu« brŒâU¡»Ö®, $kh‹. eha¡fU¡F tªjd§TWtjhf¢ brhšÈ jªâukhf nkilÆš V¿¡bfh©L ï«khâÇbghŒahd r§fâfis¥ ngRtJ Äfî« xG§Ñdbk‹W«, fh§»u°bgaiu¢ brhšÈ¡bfh©L âÇí« ãuhkz®fŸ nah¡»aijnaï¥goÆU¡Fkhdhš, k‰wt®fŸ r§fâ v¥goÆU¡Fbk‹W«”brh‹dh®fŸ. ãwF mªj ãuhkz®, jd¡F mªjkhâÇ g£ljhfÃid¤J, m›Éj« brh‹nd‹ v‹W brhšÈ¡ bfh©lh®. clndm¡uhrd® bghJ #d§fis mk®¤â, T£l¤ij¡ fiy¤jh®. ãwF,

khŒ¥ nghŒ bfhiy, bfhŸis KjÈaJfŸ guÉÉLbk‹W«,kJÉy¡F« ekJ njr k¡fË‹ xG¡f¤â‰F Äfî« K¡»akhdbj‹W« brhšÈ¡bfh©oU¡ifÆš, xU ãuhkz® k¤âÆšvGªJ, Ú§fŸ x¤JiHahjhuuh¢nr, v¥go tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤t«nf£fyh«? v‹W brh‹dh®. mj‰F $kh‹. eha¡f® x¤JiHahikbgšfh« fh§»uá‹nghnj xJ¡»it¤jh» É£lbj‹W«, r£lrig¥ãuntr« fh§»u° mDkâ¤J É£lbj‹W«, Rauh{a¡ f£á¡Fkh¤âu« r«gªjÄšyhj jhÿfh ngh®L, Íšyhngh®L KjÈa °jy°jhgd§fŸ ïU¡»wbj‹W« ïitfS¡F¥ nghf ïZl¥gL«#d§fS¡F mtutU¡F c©lhd cÇikfŸ mtutU¡F¡ »il¥gâš xUtU¡bfhUtiu Vkh‰wî«, N£áfS«. fytu§fS« el¡fî« brŒa ïl« it¡f¡Tlhbj‹W«, Mdjhš tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t« nf£gJ fh§»u° bfhŸif¡F Énuhjkhfhbj‹W«, njr¤âšgy tF¥ghÇ‹ x‰Wik¡F«, e«ã¡if¡F« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤t« mtáakhdbj‹W« brh‹dh®. ãwF k‰bwhUt® njt°jhdknrhjhit¥ g‰¿ áy th®¤ijfŸ brhšy nt©Lbk‹W, m¡uhrdhâgâ¡F¢ Ó£L mD¥ãaâ‹ngÇš, mij¥ g‰¿í« áy th®¤ijfŸ brhšy m¡»uhrdhâgâ f£lisÆ£lh®. mj‹ngÇš $kh‹.eha¡f® ngRifÆš njt°jhd r£lkhdJ ekJ eh£oš btŸis¡fhu® tªj ã‹ò§Tl mjhtJ 1817-1863 tUl§fËnyna ïªJkj j®kgÇghyd¤ij¥ g‰¿ r®¡fhuh® v‹»w KiwÆš r£l« brŒâU¡»‹wh®fbs‹W«, mªj¢ r£l« nghuhbj‹W«, ïÅí« f©o¥ghdr£l§fŸ brŒant©Lbk‹W« mnef tUõ§fshf fh§»u°fh‹gu‹° KjÈa uhéa kfhehLfË‹ Ô®khd§fŸ _Èakhf¢r®¡fhiu¡ nf£L¡ bfh©oU¡»nwhbk‹W«, 1914-« tUõ¤âanfhaK¤ö® Íšyh fh‹gu‹ÌY«Tl xU Ô®khd« ïij¥g‰¿$kh‹. ã.É.euá«k Iauhš ãnunuã¡f¥g£L Ô®khdkhÆU¥gJjk¡F PhgfÄU¡»‹wbj‹W«, #°o° f£áah® ïªj r£l¤ij¢brŒjh®fbs‹»w fhuz¤â‰fhf mij¢ áy® ö‰Wtj‰F eh«fhJbfhL¥gJ ig¤âa¡fhu¤jd bk‹W«, ekJ kj« j‰fhy« áÇ¥ò¡»lkhŒ nfh®£LfËš bjh§»¡ bfh©oU¡»‹wbj‹W«, ahidÆ‹ã‹ bjhilÆš nghL»w ehk«, tlfiyah, bj‹fiyahbt‹gJX® btŸis¡fhu mâfhÇ brh‹dhš jh‹ ekJ kd« âU¥âail»‹wbj‹W«, ï‹D« gy K¡»akhd Éõa§fS¡F r®¡fh®ãuntr¤ijí« vâ®ghuhkÈU¥gj‰F ek¡F nah¡»aij ïšiyv‹gij âd« fh£o¡bfh©oU¡»nwhbk‹W«, ïªJ kj¤âš xUïªJ bghJ¤ bjUÉš el¥gj‰F¢ r®¡fh® jaÉUªjhY§Tle«ktnu brŒí« N£áfshš KoahkÈU¥gnjhL, ï‹D« gybfLâfŸ e«ktnu brŒ»wh®fŸ v‹W« ï«khâÇahd

Page 211: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1421Fo muR - 1925 420

òJ M©L r‹khd«

1926-« M©L ãw¡f¥ngh»wJ; tUl¥ ãw¥ã‰fhf “FomuR” g¤âÇif¡F v‹d r‹khd« brŒa¥ ngh»Ö®fŸ? x‹wh, “FomuR”¡F mj‹ e©g®fŸ x›bthUtU« 3 rªjhjhu®fis¢ nr®¤J¡bfhL§fŸ mšyJ ekJ r_f¤J¡nf nfL NG«goahd ãuhkz¥g¤âÇ¡iffË‹ xU rªjhjhiuahtJ Fiwí§fŸ. ïij Ú§fŸbrŒjhš, “Fo muR¡F” kh¤âukšyhkš, eh£L¡F«, ãuhkzušyhjr_f¤J¡F« ÉLjiy mË¡f c§fŸ flikia¢ brŒjt®fshå®fŸ.

Fo muR - m¿É¥ò - 27.12.1925Fo muR - m¿É¥ò - 27.12.1925Fo muR - m¿É¥ò - 27.12.1925Fo muR - m¿É¥ò - 27.12.1925Fo muR - m¿É¥ò - 27.12.1925

³ ãuhkz® $kh‹. eha¡fÇl« btËÆš tU«nghJ rkhjhd«brhšÈ¡bfhŸStj‰fhf¥ ngr tªjh®. $kh‹. eha¡f® c§fŸrkhjhd¤ij¥g‰¿ vd¡F m¡fiuÆšiy, T£l¤âš m«khâÇngáÉ£L, jÅahf ï§FtªJ v‹Ål« gšiy¡bfŠRtâš v‹dãunah#d«? xU áW rªj®¥g« »il¤jîlndna ï›tsî Éõk«brŒJÉ£O®fns, bgÇa nah¡»aij »il¤jhš ãuhkzušyhjh®fis monahL MiyÆš it¤jšyth eR¡» ÉLå®fŸ v‹Wbrh‹dh®. clnd mªj ãuhkz® jd¡F¡ fh§»uáÈU¡F« r«gªj¤ij uhédhkh¢ brŒtjhf¤ Ô®khd« brŒJ, uhédhkh¡ foj¤ijvGâ n#h¥ãš ngh£L¡bfh©Ljh‹ c§fŸ T£l¤â‰F tªnjbd‹W brhšÈ m¡foj¤ij vL¤J¡ fh£odh®. g¡f¤âÈUªjt®fŸ, “Û£o§F¡F tU«nghnj ï«khâÇ fyf« brŒayh«, m§»U¡»wt®fŸ VjhtJ brh‹dhš, clnd uhéehkh¡ bfhL¤JÉLtjhŒ¢ brhšÈÉlyhbkd Ãid¤J uhéehkh vGâ n#h¥ãšngh£L¡ bfh©L, fyf¤â‰F¤ jahuhf tªâU¡»Ö® v‹gJ ïªjuhéehkhthš U#&th»wjh ïšiyah” bt‹W nf£lh®fŸ.

ãwF mªj¥ ãuhkz® bt£» jiyFŪJbfh©L ngrhk‰nghŒÉ£lh®. T£l¤âÈUªjt®fS¡F njÓa ãuhkz®fŸNœ¢áÆ‹ Kiw e‹whŒ És§»‰W.

ï¥goÆU¡f, RnjrĤâu‹ v‹D« ãuhkz¥ g¤âÇ¡if$kh‹, eha¡f® ngáaJg‰¿ rÇahŒ vGjhkY«, elªj t®¤jkhd§fis¥g‰¿ rÇahŒ¡ F¿¥ãlhkY«, $kh‹. eha¡f® ngÇš gÊRk¤âvGâÆU¡»wJ. ãuhkz¥ g¤âÇiffË‹ tšyikfis m¿tj‰F«, M¡fî«, mÊ¡fî« Toa r¡âfŸ mitfS¡F©bl‹gij¡fh£lî« ïªj cjhuznk nghJkhdjh? ïšiyahbt‹gij thrf®fns ô»¤J¡ bfhŸs nt©LkhŒ¡ nf£L¡bfhŸS»nw‹.

Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925Fo muR - brh‰bghÊî - 27.12.1925

Page 212: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1423Fo muR - 1925 422

nf£LÉ£L; mâfhut®¡f« bk¢r mt®fS¡F¤ Jiz Égh®fŸ.”v‹gJ.

°tuh{ah g¤âÇ¡ifÆ‹ khuo¥ò°tuh{ah g¤âÇ¡ifÆ‹ khuo¥ò°tuh{ah g¤âÇ¡ifÆ‹ khuo¥ò°tuh{ah g¤âÇ¡ifÆ‹ khuo¥ò°tuh{ah g¤âÇ¡ifÆ‹ khuo¥ò

RnjrĤâu‹ brh‹dâš áyijna brhšÈ, ï¥g¤âÇifmo¤J¡bfh©lnjhL, “bjhÊyhsU¡F v‹d brŒjh®fŸ?” “xL¡f¥g£ltU¡F v‹d brŒjh®fŸ?” “it¡f« r¤âah¡»uf¤â‰F v‹dbrŒjh®fŸ?” “ahuhtJ áiw¡F¥ nghdh®fsh?” “Íšyh, jhÿ¡fhrigfËš m¡T£l¤âdiu¢ nr®ªnjhnu mâf«. °jy Ra M£áïyhfh mªj¡ f£á¤ jiyt® ifÆnyna ïU¡»‹wJ; mjdhš#d§fS¡F v‹d brŒJ É£lh®fŸ?” v‹W nf£»wJ.

“kfheh£L¡F #d§fŸ mâfkhŒ tuÉšiyba‹W $kh‹lh¡l® enlr KjÈahnu brh‹djhš, ï«kfheh£L¡F¥ ãuhkzušyhjh® MjuÉšiyba‹gJ És§F»wbj‹W” ïu©Lg¤âÇiffS« nf£»wJ.

gâšgâšgâšgâšgâš

‘°tuh{ah’ thtJ, “RnjrĤâudh”tJ ï‹D« vªj ãuhkzg¤âÇ¡ifahtJ mªj kfheh£o‰F ï¤jid bga®fŸ jh‹ tªjh®fbs‹W vGjntÆšiy. ahuh® tªjh®fbs‹W mt®fŸ bgauhtJvGjnt ïšiy. ï›tsî mšg ò¤â j«Äl« ïU¥gij kwªJÉ£L, kÇahij¡fhf bgUªj‹iknahL ekJ T£l¤â‰F tunt©oa #d§fŸ tuÉšiynaba‹W $kh‹. enlr KjÈah®brh‹dhš, mªj th®¤ijia K‹}‰ ão¤J¡bfh©L, ãuhkzušyhjh® kfheh£L¡F¡ T£l« tuntÆšiy; mJ rÇahd ãuâÃâ¤Jtkšybt‹W brhšYtJ, v›tsî á‹d¤jd«. 21-ªnjâ #°o°g¤âÇ¡ifÆš T£l¤J¡F tªâUªjt®fËš K¡»akhdt®fbs‹WbrhšÈ Rkh® 150 fdth‹fSilaî«, Ókh£ofSilaî«, bgaiu¡F¿¥ã£L É¡nlhÇah g¥Ë¡ Ahš ão¡fhkš, âushd ãuâÃâfŸtªjh®fbs‹W vGâÆU¡»wJ. mâš Vw¡Fiwa, r£lrig bk«g®fŸ, kªâÇfŸ, #Û‹jhu®fŸ, kfhuh#h¡fŸ, jhÿfh ngh®L, Íšyhngh®L, KÅághÈ£o ïitfË‹ jiyt®fŸ, m§f¤âd®fŸ, #£{,âth‹KjÈa ntiyfŸ gh®¤J ïis¥ghW« fdth‹fŸ, bgÇaÄuh°jhu®fŸ, ãugy t®¤jf®fŸ, »¿°jt fdth‹fŸ, kfkâa fdth‹fŸ, jhœªj tF¥ghbu‹W Tw¥ gL« tF¥ig¢ nr®ªj fdth‹fŸ, r®t fyhrhiy mâfhÇfŸ, itÔf x¤JiHahikia¢ nr®ªjt®fŸ, Rauh{a¡ f£áia¢ nr®ªjt®fŸ, KjÈa fdth‹fshfntRkh® 150 ngU«, k‰W« bjhÊyhËfŸ, ViH¡ Foahdt®fŸ, eL¤ju

ãuhkzušyhjh® kfheh£il¥g‰¿ãuhkz¥ g¤âÇ¡iffË‹ Xy«

br‹idÆš ï«khj« 20, 21-ª njâfËš eilbg‰wãuhkzušyhj 9-tJ kfheh£L elto¡iffis¥g‰¿, “RnjrĤâu‹”, “°tuh{ah” KjÈa ãuhkz¥ g¤âÇiffŸ M¤âu«bghW¡fhkš tÆW tÆwhŒ mo¤J¡bfh©L XyÄL»‹wd. mt‰¿šRnjrĤâu‹ g¤âÇif “trî kfhehbl‹W” jiya§ fÄ£L moƉf©l x¥ghÇia¢ brhšÈ¡bfh©L mG»‹wJ. mt‰¿š K¡»akhd áyt‰iw¡ ÑnH F¿¥ã£L mj‰F¢ rkhjhd« vGJnth«.

1. “ïªj kfheh£o‰F #d§fŸ mâfkhf tuÉšiyna ba‹W$kh‹. lh¡l®. á. enlrKjÈah® brh‹djhš, ï«kfheh£o‰Fãuhkzušyhjh® Mjuî ïšiy” ba‹gJ.

2. “áy ãuhkzušyhjhU«, m¡uhrdhâgâ fd« ahjtU« Toãuhkz®fis e‹whf¤ â£odh®fŸ” v‹gJ.

3. “ïªj khfhz¤âY« g«ghŒ khfhz¤âY« #°o° f£ámâfhu¥ gjÉÆÈU¡»‹wJ, #d§fS¡F ït®fshš v‹d brŒa¥g£oU¡»wJ” v‹gJ.

4. “g«ghŒ khfhz¤âš kJÉy¡F ÉõakhŒ #°o° f£áahÇ‹ xU yøa¤ij mªj ft®‹bk©lh® V‰W¡bfh©ld®.Mdhš, ïªâah ft®‹bk©lh® mij ÃuhfǤJÉ£ld®. mj‹nkš g«ghŒ kªâÇ uhÍehkh¢ brŒjhuh?” v‹gJ.

5. “bj‹dh¥ãÇ¡fh ïªâaÇl« mEjhg« T¿ X® Ô®khd«brŒa¥g£lJ. mij mKY¡F¡ bfh©Ltu ft®d® b#dunyh,mur® bgUkhndh ÃuhfǤJÉ£lhš, fd« gdfhš ïuh#h, fd«ahjt® j§fŸ ft®‹bk©o‹ _ykhf ïuh#¥ãuâÃâ¡F tÈíW¤jV‰ghL brŒth®fsh?” v‹gJ.

6. “ãuhkz®fis¤ â£odhš kh¤âu«, ft®‹bk©lh® RaM£á mâfhu« bfhL¤JÉl kh£lh®fŸ, tUlbkhUKiw Ô®khd«brŒjhY« bfhL¤JÉl kh£lh®fŸ, clnd Rauh{a« bgw ntWv‹d brŒth®fŸ? vdnt, #d§fŸ bk¢r Rauh{a mâfhu«

Page 213: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1425Fo muR - 1925 424

kfhehL f©ÂakhŒ elªjjh? v‹W gh®¥gj‰F, fhŠÓòu«kfheh£oš îthf« brŒj jiyt®fbs‹ngh® elªJbfh©l nah¡»aijiaí«, br‹id ãuhkzušyhjh® kfheh£L îth»fŸ elªJbfh©l nah¡»aijiaí«, “Fo muR” “jÄœehL” “etr¡â”KjÈa g¤âÇ¡iffis go¤J¥gh®¤jhš bghJ #d§fS¡F¤ bjÇatU«. mšyJ ïªj¥ ãuhkz¥ g¤âuhâg®fns, bfhŠr neukhtJj§fSila #h⥠ò¤âia kwªJ, r¤âa¤ij Ãid¤J, beŠáš ifit¤J¥ gh®¤J¡bfh©lh®fshdhš, mt®fS¡F« c©ikÉs§F«. ï¥bghG jhtJ mt®fS¡F nah¡»aij ïU¡Fkhdhš,ãuhkzušyhjhÇš vªj¤ bjhÊY¡F, vªj tF¥ò¡F, vªj eh£L¡F,vªj mªj°J¡F, vªj Íšyhî¡F, vªj jhÿfhî¡F ãuhkzušyhjh®rh®ghf m«kfheh£L¡F ãuâÃâfŸ tuÉšiyba‹gij vL¤J¡fh£l£L«. njr¤âY«, fh§»uáY«, bršth¡FŸsjhŒ¢ brhšy¥gLtJ«, fh§»uirna j‹ RthÔd¥gL¤â¡bfh©ljhŒ¢ brhšy¥gLtJ«, 33 nfho #d§fË‹ uhéa e‹ik¡F¥ ãuâÃâ¤tkhÆU¡»wbj‹W brhštJkhd Rauh{a¡ f£áÆ‹ kfhehL TL»w fhy¤âšv¤jid ãuâÃâfŸ tU»‹wh®fŸ? mâš vªbjªj #hâah®, vªbjªjtF¥gh®, vªbjªj bjhÊyhs®, vªbjªj tifÆš njr¤â‰fhf¤âahf« brŒjt®fŸ mâš TL»wh®fŸ. KjyhtJ, Rauh{a¡ f£ákhehL T£odhš mj‹ c©ik¡ bfhŸiffis¥ g‰¿ fjit¤ jhœngh£L¡bfhŸshkš ït®fshš ngr Ko»wjh? k‰W« 25 nfho ïªJ¡fË‹ ghukh®¤Ôf r«gªjkhd, tUzháuk j®k KjÈa kfhehLfŸT£L«nghJ v¤jid ng® tU»wh®fŸ? vªbjªj #hâah® tU»wh®fŸ? ït®fS«, VjhtJ To¥ ngR«nghJ fjit¤ âwªJ it¤J¥ngr¡Toa nah¡»aij ïU¡»wjh? ït‰iwbašyh« nahá¡fhkš,khd§bf£lt‹ brhªj¡ fhu‹ v‹»w ijÇa¤âš iftr« g¤âÇifïU¡»wJ, go¥gj‰F Vkhªj #d§fËU¡»‹wh®fŸ, r¤j« nghL»wt®fis¢ RthÔd¥gL¤â¡ bfhŸs gz« ïU¡»wJ v‹»w ijÇa¤â‹ ngÇš Ãid¤jgobašyh« vGâÆU¡»wnj jÉu, ntW v‹dfLfsî nah¡»a« ïU¡»wJ.?

2. “áy ãuhkzušyhjhU« m¡uhrdhâgâ fd« ahjtU« Toãuhkz®fis e‹whŒ¤ â£odh®fŸ” v‹W vGâÆU¡»wJ.

gâšgâšgâšgâšgâš

áy ãuhkzušyhjhU«, m¡uhrdhâgâíªjh‹ ãuhkz®fis¤â£L»wh®fsh? mšyJ njrnk mt®fis¤ â£L»wjhbt‹gijït®fŸ ftÅ¡fnt©L«. ïªâahɉnf mUªjdkhŒ kâ¡f¥gLgtU«, cyf¥bgÇahUkhd kfh¤kh fhªâ, ïªj¥ ãuhkz®fis¥

tF¥gh®fŸ M»a midtUkhŒ kfheh£o‹ °jy« v›tsî ïl«bfhŸSnkh m›tsî« ÃiwªJ, nk‰bfh©L« btËÆš ïl«ão¡fhkš T£lkhfî« #d§fËU¡f, mt‰iw ï« khâÇ j§fŸg¤âÇ¡ifÆš âǤJ¡T¿ Éõk¥ãurhu« brŒâU¡»wJ. ït‰iweh« X® nfŸÉ nf£»nwh«. mjhtJ njr¤J¡nf bghJthd bj‹W«,ÄFªj bršth¡Filabj‹W«, ahnuh áy® jÉu, k‰W« všnyhuhY«MjÇ¡f¥gL»wbj‹W« brhšY»wJ«, 33 nfho #d§fS¡FãuâÃâ rigahÆU¡»w fh§»u° kfhrigÆ‹ nguhš, jÄœ eh£oš2 nfho #d§fS¡F nkyhf ãuâÃâ °jhd« bg‰wJ«, ãuhkz®fshš jÄœehL fhªâbad¡ bfh©lhl¤j¡ftUkhd, âU.É.fÈahzRªju KjÈah® jiyikÆš elªjJkhd, fhŠÓòu« kfheh£L¡F v¤jid ãuâÃâfŸ tªâUªjh®fŸ? mj‰F K‹ elªj âUt©zhkiy, kfheh£L¡F v¤jid ãuâÃâfŸ tªâUªjh®fŸ?ïj‹ fz¡if¥ ngh£L 2 1/

2 nfho #d§fS¡F åjhrhu« ãǤJ¥

gh®¤J, ãuhkzušyhjh® kfheh£L¡F« tªâUªj #d§fis fz¡bf©Â åjh¢rhu« ãǤJ¥ gh®¤âUªjhš, njr¤âš vj‰F nah¡»aij ts®ªJ bfh©L tU»‹wbj‹gJ e‹whŒ bjÇatU«. âUt©zhkiy kfheh£L¥ ãuâÃâfË‹ v©Â¡if Rkh® 250 Tl ïšiyba‹gJ ekJ Phgf«. mt‰¿š gy Íšyh¡fS¡F«, jhÿfh¡fS¡F«, ntW Íšyh¡fhuU«, ntW jhÿ¡fh¡fhuU« ãuâÃâfshŒ¡Tl ïUªjh®fŸ. áy Íšyh¡fS¡F ïu©blhUt®jh‹ tªâUªjh®fŸ. br‹idÆÈUªJ xU fdth‹ jdJ f£á¡F bk#hÇ£or«ghâ¥gj‰fhf, jdJ M£fŸ tr« %ghŒfis¡ bfhL¤J mD¥ã,MŸ nr®¤J¡Tl, rÇahd go T£l« nr®¡f Koahk‰nghŒÉ£lJ.fhŠÓòu¤âY« kfhehL elªjbj‹W bganubahÊa m§F« 250ãuâÃâfŸTl nruntÆšiy. m§F tªâUªj ãuâÃâfËnyí«,bghJ #d§fS¡F c©ikahd ãuâÃâfŸ v›tsî ng®? tu¥nghF« nj®jšfËš ËW °jhd« r«ghâ¡f tªj ãuâÃâfŸv›tsî ng®? nj®jšfËš V#©L ntiy r«ghâ¤J¥ gzkilatªj ãuâÃâfŸ v›tsî ng®? xU r_f¤jhiu Vkh‰¿ jh§fŸMâ¡f«bgwyhbk‹W Ãid¤J Nœ¢á brŒa tªjt®fŸ v›tsîng®? mt®fŸ brh‰go Mltªjt®fŸ v›tsî ng®? j§fŸÉs«gu¤J¡fhf tªjt®fŸ v¤jidng®? v‹gjhf¡ fz¡F¥ngh£Lmtut®fisí« fʤJ¤jŸË c©ikahŒ njr¤â‹ FiwiavL¤J¢brhšÈ, mj‰F nt©oa Ô®khd§fis¢ brŒJ mªj¥gokd¥óuzkhŒ, c©ikahŒ, ciH¡f tªjt®fŸ v¤jid ng®? v‹Wfz¡F¥gh®¤jhš, ãuhkzušyhjhÇ‹ kfheh£L nah¡»aij, fh§»u° kfheh£ilÉl áwªjjh ïšiyahbt‹gJ bjÇí«. mijÉlfhŠÓòu« kfhehL f©ÂakhŒ elªjjh? br‹id ãuhkzušyhjh®

Page 214: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1427Fo muR - 1925 426

3. “ïªj khfhz¤âY«, g«ghŒ khfhz¤âY«, #°o° f£ámâfhu¥ gjÉÆÈU¡»wJ; #d§fS¡F ït®fŸ v‹d e‹ikbrŒJ É£lh®fbs‹W” vGâÆU¡»wJ.

gâšgâšgâšgâšgâš

ïªj ïu©L khfhz¤âY«, cŸs ãuhkz®fŸ, ït®fisv⮤J, ïªj °jhd§fis¥ãL§»¡ bfhŸsnt©Lbk‹w fU¤J¡bfh©nl ãuhkzušyhj kªâÇfis, xU ntiyí« brŒa bth£lhkš jL¥gnj j§fŸ bfhŸifahf it¤J¡bfh©L, mj‰F xUf£áia c©lh¡», j§fŸ gz¤âdhY«, g¤âÇ¡ifÆdhY«, j¥ghdtÊÆš ghku #d§fisí« Vkh‰¿ rjh r®t fhy«, kªâÇfnshLbjhšiy bfhL¥gJ«, ït®fS¡F¥ gâš brhšYtânynakªâÇfSila fhy¤ij¡ fÊ¡f nt©o tUtJ«, bfhŠr eŠr«VjhtJ ntiy brŒayhbk‹W Mu«ã¤jhš, ïªj ïlnk nghŒÉLnk. ãwF mâš ãuhkz®fŸ tªJ c£fh®ªJ bfh©L, monahLj§fŸ r_f¤ij xʤJÉLth®fns, ïJrka« ešyJ x‹W brŒaKoahk‰ nghÆD«, bf£lJ brŒathtJ bfhL ik¡fhu®fS¡Fïl« bfhL¡fhkš j¥ã¤J¡ bfh©lhš nghJ«, v‹»w ÃiyikÆš,mt®fËU¡F«go ït®fŸ brŒJÉ£lnjhlšyhkš, ï›tsití«j¥ã, njt°jhd knrhjh, fšÉ knrhjh, bjhÊyhsU¡F cgfhuknrhjh KjÈaJfis¢brŒa¤jh‹ ïu©blhU e‹ikfis¡Tlbjhiy¥gj‰F gy Nœ¢áfS«, jªâu§fS« brŒJ bfh©L,kªâÇfŸ v‹d brŒjh®fbsd¡ nf£gJ nah¡»akhbt‹gijthrf®fns ftÅ¡f£L«.

4. “g«ghŒ khfhz¤âš ft®bk©lh® #°o° f£áahÇ‹ kJÉy¡F¤ Ô®khd¤ij V‰W¡bfh©lhY«, ïªâah ft®©bk©lh®mij ÃuhfǤJ É£lh®fns; mj‹nkš, #°o° f£á kªâÇfŸuhéehkh¢ brŒjh®fsh?” v‹gJ.

gâšgâšgâšgâšgâš

ïJ v›tsî RthÔd« bf£l nfŸÉba‹gij, bfhŠrkhtJj§fS¡F khd«, bt£f« ïUªâU¡Fnkahdhš, e‹whŒ cz®ªâU¥gh®fŸ. #°o° f£áahiu V‹ uhéehkh¢ brŒaÉšiyba‹Wnf£»w Rauh{a¡ f£áia¢ nr®ªj ïªj¥ ãuhkz®fŸ j§fŸ ãua¤jd¤jhš ïªâah r£lrigÆš Ãiwnt¿d, xU r¤âšyhj uhéamik¥ò¤ Ô®khd¤ij uh#¥ãuâÃâ ÃuhfǤJÉ£lhnu; m¥bghGJït®fŸ uhÍehkh¢ brŒjh®fsh? ït®fshtJ, j§fŸ fhÇa« murh§f¤âš bršyhÉ£lhš, uhéehkh¢ brŒJ ÉL»‹nwhbk‹W, ghku

g‰¿ brhšY«nghJ, ïªâahî¡F ãÇ£oõh® brŒj m¡»uk¤ijÉlekJ ãuhkz®fŸ brŒjJ Fiwªjjšy bt‹W brhšÈÆU¡»wh®.°thÄ Éntfheªj®, ãuhkz®fŸ f¡»d Éõ¤jhš jh‹ ïªâahbf£lbj‹W«, mt®fŸ Éõ¤ij¤ âU«g mt®fnsjh‹ vL¤J¡bfhŸs nt©Lbk‹W«, mªj¥ ãuhkz Éõ« vLg£lhyšyhJ,ïªâahî¡F ÉLjiyÆšiyba‹W«, brhšÈÆU¡»wh®. bgÇaâah»í« njrg¡jUkhd njrgªJ jh° mt®fŸ jd¡F mâfhuÄUªjhš, ãuhkz °âßfisbašyh« ão¤J, Ô©lhjt®fS¡Fx¥òɤJ ÉLnt‹ v‹W jd¡F mt®fŸ ÛJŸs M¤âu¤ij¡fh£oÆU¡»wh®. ïªâa ÇÎahd [®.ã.Ì.nu mt®fŸ, ïªâahî¡FRauh{a« nt©Lkhdhš ãuhkz®fisbašyh«, _£ilÆšngh£L¡f£o, m¤yhªâ¡ kfhrK¤âu¤âš ngh£LÉl nt©Lbk‹WbrhšÈÆU¡»wh®. ïitbašyh« òfGiufsh? ï‹D« ïªj¥ãuhkz®fshš kâ¡f¥g£lt®fS«, kâ¡f¥gL»wt®fSkhd$kh‹fŸ. lh¡l®. tujuh#Y ehíL, <.bt.ïuhkrhÄ eha¡f®,É.r®¡fiu¢ br£oah®, Rnuªâueh¤ MÇah, É.X.áj«gu« ãŸis,j©lghÂ¥ ãŸis, v°. ïuhkehj‹, ïuhk¢rªâu¢ br£oah®,R¥ãukÂa ehÆdh®, ïuhkrhÄ bu£oah®, ïuhkE# bu£oah®,MânfrtY eha¡f®, á§fhuntY br£oah®, fªjrhÄ ãŸis,R¥igah, rhÄehjŠ br£oah®, bt§»l»UZz ãŸis, gthÅ á§,brh¡fȧf«ãŸis, tÆR. õ©Kf« br£oah®, uhabrh¡fȧf«br£oah®, âahfuha PhÅah®, Rªâu« ãŸis, AÛ¤fh‹ M»anjrg¡j®fŸ, njr¤J¡fhf xU jlit, ïu©L jlit, _‹W jlit,eh‹F jlit áiw¡F¢ br‹wt®fŸ, xU tUl«, ïu©L tUl«,_‹W tUl«, IªJ tUl« njr¤J¡fhf b#ÆY¡F¢ br‹wt®fŸ,Õ.V.,v«.V.,ã.vš KjÈa g£ljhÇfŸ, itÔf x¤JiHahjh®, eL¡f£áah®, Rauh{a¡ f£áah® bjhÊiy É£lt®fŸ, j§fŸ tU«goia É£lt®fŸ v‹W brhšy¥gL« ït®fS«, ï‹D« mnefbgÇah®fS«, ï‹D« áy Íšyh fh§»u° ãuábl©LfS«, jhÿfhfh§»u° ãuábl©LfS«, fh§»u° îthf bk«g®fS«, khfhzfh§»u° jiyt®fS«, fhÇajÇáfS«, îthf bk«g®fS«, khfhzÍšyh, jhÿ¡fh kfheh£L¤ jiyt®fS« všyhUªjh‹ ïªj¥ãuhkz®fis¤ â£L»wh®fŸ. $kh‹. fÈahzRªju KjÈah®ngh‹w ïu© blhUt® (mJî« btËÆš kh¤âu« brhštâšiynabahÊa kdâš ml¡»al¡»na ïis¤J¥ ngh»‹wh®fbs‹Wbrhšyyh«.) jÉu, ntW ah® ït®fis thœ¤J»‹wh®fbs‹gJek¡F¤ bjÇaÉšiy. ïªj ÃiyikÆš, CU¡F ïis¤jt‹ãŸisah® nfhÆš M©o v‹gJ nghš, #°o° f£á¡fhuiukh¤âu«, j§fis it»wh®fŸ, it»wh®fbs‹W XyÄLtâšm®¤jbk‹d?

Page 215: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1429Fo muR - 1925 428

g‰¿¥ g¤âÇ¡iffËš, bghŒí«, òSF« vGâ mnah¡»a¥ ãurhu«brŒtJ«, ïj‰FjÉahŒ, M§fh§F Ñœ k¡fisí«, khd bt£fÄšyhjt®fisí« Ã%g®fshf it¤J¡bfhŸStJ«, M§fh§FtƉW¡»šyhjt®fS¡F %ghia¡ bfhL¤J, ãuhkzušyhjhiuittJ«, j§fS¡F nth£ nrfǤJ¡ bfhL¡F«go brŒtJ«,mnjhL bghJ k¡fŸ Vkhw¤jFªj ïu©blhU Ô®khd§fis¥ g‰¿thahš ngRtJkšyhkš, ntbw‹d ït®fŸ rhâ¤jh®fŸ! rhâ¡»wh®fŸ!! rhâ¡f¥ ngh»wh®fŸ!!!

°tuh{a¥ g¤âÇif¡F¥ gâš.°tuh{a¥ g¤âÇif¡F¥ gâš.°tuh{a¥ g¤âÇif¡F¥ gâš.°tuh{a¥ g¤âÇif¡F¥ gâš.°tuh{a¥ g¤âÇif¡F¥ gâš.

ïjšyhkš, °tuh{a¥ g¤âÇif “bjhÊyhsU¡F v‹dbrŒjh®fŸ?” ‘xL¡f¥g£lt®fS¡F v‹d brŒjh®fŸ?’ ‘it¡f«r¤âah¡»uf¤J¡F v‹d brŒjh®fŸ?’ ahuhtJ áiw¡F¥ nghdh®fsh?’ Íšyh, jhÿfh °jy °jhgd rigfŸ Mâ¡f« j§fŸ ifÆÈU¡F«nghJ v‹d e‹ik #d§fS¡F¢ brŒJ É£lh®fŸ?” v‹Wnf£L mG»wJ.

gâšgâšgâšgâšgâš

bjhÊyhsU¡fhf ntiybrŒj, $kh‹fŸ. fÈahzRªjuKjÈah®, Rnuªâueh¤ MÇah, É.r¡fiu¢br£oah®, á§fhuntYbr£oah®, n#.v‹.uhkehj‹ ït®fbsšyh« ãuhkz®fsh? ãuhkzušyhjt®fsh? ït®fS¡F nkš, ãuhkz®fŸ v‹d rhâ¤âU¡»‹wh®fŸ? nkY«,

ï¥bghGJ IauhŒ¥ nghf¥gh®¡F« $kh‹.fÈahzRªjuKjÈahut®fns, bjhÊyhs® fytu¤â‹ nghJ j§fŸ Éõa¤âšãuhkz®fŸ v¥go elªJ bfh©lh®fŸ, [®.ã.âahfuha br£oahU£gl ãuhkzušyhj mâfhÇfS«, kªâÇfS«, jiyt®fS« v¥goelªJ bfh©lh®fbs‹gij¥ g‰¿¥ gyjlit brhšÈÆU¡»wh®.ïJ ïufáabk‹W« brh‹dâdhš, ïij¥g‰¿ óuhî« btËÆlKoaÉšiy, RU¡fkhŒ¢ brhštjhdhš ãuhkzušyhj kªâÇfË‹ãua¤jd« ïUªâuhÉ£lhš, eh§fbsšyh« ehL fl¤j¥g£oU¥nghbk‹W brhšÈÆU¡»wh®.

xL¡f¥g£lt®fS¡F, °jy °jhgd§fËš, TLkhdtiuÆš°jhd§fŸ mˤjJ, ãuhkz °jy°jhgd îth»fŸ fhy¤âyh?ãuhkzušyhj °jy °jhgd îth»fŸ fhy¤âyh?

it¡f« r¤âah¡»uf¤âš bjh©L brŒj $kh‹fŸ. <.É.ïuhkrhÄ eha¡f®, v°.ïuhkehj‹, mŒahK¤J¡ fî©l® KjÈat®fbsšyh« ãuhkz®fsh? ãuhkzušyhjh®fsh?

#d§fshd ViH nth£l®fËl«, th¡F¤ j¤j« brŒJ, kfh¤khÉ‹x¤JiHah¤ â£l¤ijí« ghHh¡»É£L, r£lrig¡F¢ br‹w bghŒr¤âaÑ®¤âfŸ! m¥goÆU¡f, ït®fns uhéehkh¡ bfhL¡fhkš,ï‹dK« bjh§»¡ bfh©L, nghjh¡Fiw¡F r«gs« tU»w c¤ânahf¤ijí« bg‰W¡ bfh©L, r£lrigfis xG§fhŒ el¤â¡bfhL¡f, moik¤jd¤ijí« ó©L bfh©L, ïU¥gij¡ ftÅ¡fhkš, #°o° f£áah® V‹ uhéehkh¡ bfhL¡fÉšiy ba‹W nf£ftªJ É£lh®fŸ. ïJ jh‹ îthzkhŒ ËWbfh©L vâǚÉgtid¥ gh®¤J Úna‹ nfhtz§ f£o¡bfh©oU¡»whŒ, cd¡FntZoÆšiyah? v‹W nf£gJ nghÈU¡»wJ. #°o° f£á¡fhu®,j§fŸ fhÇa§fis uh#h§f¤jh® x¥ò¡bfhŸshÉ£lhš uhÍehkh¡bfhL¤JÉ£L btËÆš tªJ ÉL»nwhbk‹W, v§fhtJ, v¥nghjhtJ, ahÇl¤âyhtJ brhšÈÆU¡»wh®fsh? ïij thrf®fnse‹whŒ¡ ftÅ¡f nt©L«.

5. “bj‹dh¥ãÇ¡fh, ïªâaÇl« mEjhg« fh£o X® â£l«V‰ghL brŒJ Ô®khd« brŒâU¡»wJ, ïij murh§f¤jh® ÃuhfǤJÉ£lhš fd« gdfš ïuh#h, fd« ahjt® tÈíW¤j V‰ghL brŒth®fshbt‹W” nf£»wJ.

gâšgâšgâšgâšgâš

ïªâa®fŸ fšgh¤â¤ bjUÉš el¡f¡Tlhbj‹W ãuhkz®fŸjL¤jnghJ, r®¡fhU«, r£lrigí« mETykhÆUªJ«, ãuhkzkªâÇahd [®.á.ã.ïuhkrhÄ Ia® v‹d rhâ¤JÉ£lh®? ešyJbrŒahÉ£lhY«, bfLâ brŒaÉšiyba‹whtJ #d§fŸ Ãid¥gj‰F nah¡»akhŒ elªJ bfh©lhuh? ãuhkz fø kªâÇ¡F X®r£l«, ãuhkzušyhj kªâÇ¡F X® r£l« ekJ eh£L¥ ãuhkz®fS¡F V‰g£oU¡»wJ nghY«. ïJ f©zho å£oš FoÆU¡»wt‹, fšå£o‹ nkš fšbyL¤J¥nghLtJnghš ïU¡»wJ.

6. “ãuhkz®fis¤ â£odhš kh¤âu«, Rauh{a« bfhL¤J Élkh£lh®fŸ; tUlbkhUKiw Ô®khd« brŒjâdhš kh¤âu« Rauh{a« bfhL¤JÉlkh£lh®fŸ; ïbjšyh« #d§fŸ bk¢RjY¡F¢brŒa¥gL« Ô®khd§fŸjh‹; filáahf ïit mâfhut®¡f¤J¡F¤jh‹ JizahF«” v‹W vGâÆU¡»wJ.

gâšgâšgâšgâšgâš

ïJ v¥gonah ïU¡f£L«. ïijÉl ïªj¥ ãuhkz¡ f£áahuhd Rauh{a¡ f£áah® v‹d rhâ¤J É£lh®fŸ? ïuî«, gfY«,ö¡f¤âY« fdÉY«, ãuhkzušyhjhiu¤ â£LtJ«, mt®fis¥

Page 216: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1431Fo muR - 1925 430

bgÇah® fU¤J¡fUñy«kf¤jhd bjhF¥ò¥gÂ

giHa “ FomuR ”, “gF¤j¿î”, “òu£á” M»at‰¿š 1925Kjš mŒah mt®fŸ vGâa vG¤J¡fŸ, ng¢R¡fŸ, F¿¥ò¡fŸM»at‰iw M©LthÇahf¤ bjhF¡F« mÇa g âU¢áÆšJt§»aJ.

gF¤j¿î¥ nguháÇa®fS«, MáÇa® m e©g®fS«,bgÇah® ü‰wh©L tshf¡ fšÉ Ãiya§fË‹ brayhs® òyt® nfh.ïkatu«gÅ‹ x¤JiH¥nghL ï¥gÂia el¤âd®. bgÇah®fU¤J¡ fUñy¤ bjhF¥ò¥gÂÆš <Lg£l khdÄF njhH®fŸ.

òyt® nfh.ïkatu«g‹,nfh.ïkatu«g‹,nfh.ïkatu«g‹,nfh.ïkatu«g‹,nfh.ïkatu«g‹,

bgÇah® MáÇa® gƉá¡fšÿÇ

Kjšt® nfh. fÈauh#&Y,nfh. fÈauh#&Y,nfh. fÈauh#&Y,nfh. fÈauh#&Y,nfh. fÈauh#&Y,

âU¢á nguháÇa® f. beLŠbrÊa‹,f. beLŠbrÊa‹,f. beLŠbrÊa‹,f. beLŠbrÊa‹,f. beLŠbrÊa‹,

nguháÇa® âUkâ r¡FghŒ beLŠbrÊa‹r¡FghŒ beLŠbrÊa‹r¡FghŒ beLŠbrÊa‹r¡FghŒ beLŠbrÊa‹r¡FghŒ beLŠbrÊa‹,

gF¤j¿î MáÇa® m¢ brayhs®

e©g® bk. Mnuh¡»arhÄ,bk. Mnuh¡»arhÄ,bk. Mnuh¡»arhÄ,bk. Mnuh¡»arhÄ,bk. Mnuh¡»arhÄ,

nguháÇa® br.M.åugh©oa‹br.M.åugh©oa‹br.M.åugh©oa‹br.M.åugh©oa‹br.M.åugh©oa‹,

âU¢á e.bt‰¿aHf‹,e.bt‰¿aHf‹,e.bt‰¿aHf‹,e.bt‰¿aHf‹,e.bt‰¿aHf‹,

òJ¡nfh£il å.bršy¥g‹,å.bršy¥g‹,å.bršy¥g‹,å.bršy¥g‹,å.bršy¥g‹,

jŠir bg.kUjthz‹bg.kUjthz‹bg.kUjthz‹bg.kUjthz‹bg.kUjthz‹,

jŠir gF¤j¿ths® fHf¢

brayhs® ïuh.ïu¤âd»Çïuh.ïu¤âd»Çïuh.ïu¤âd»Çïuh.ïu¤âd»Çïuh.ïu¤âd»Ç,

jŠir ïuh. gh©oa‹ïuh. gh©oa‹ïuh. gh©oa‹ïuh. gh©oa‹ïuh. gh©oa‹,

yhšFo g. Mšg®£ g. Mšg®£ g. Mšg®£ g. Mšg®£ g. Mšg®£

M»nah® jiyikÆš, áWáW FG¡fshf¥ ãǪJ) Ñœ¡ f©lnjhH®fŸ cjÉahs®fshf¥ bghW¥ng‰W¢ br«ikahd gÂahfFoauáÈUªJ bga®¤J vGJ« g eilbg‰wJ.

áiw¡F¥nghd $kh‹fŸ. MÇah, j©lgh ãŸis,lh¡l®. ehíL, É.x.áj«gu« ãŸis, ïuhkrhÄ eha¡f® ï‹D« v¤jidnah vGj Koahj fdth‹fŸ áiw¡F¥ nghdJ ãuhkzušyhjt®fsšyth? ï‹iwa¤âd« Rauh{a¡ f£ába‹W ng® it¤J¡bfh©L, jh©ltkhL« ãuhkz®fËš v¤jidng® ïJfS¡FcjÉdh®fŸ v‹gij ïªj¥ ãuhkz¥ g¤âÇ¡iffŸ brhšy£Lnk!

°jy °jhgd îthf§fËš #d§fS¡F v‹d e‹ik v‹Wnf£gjhÆUªjhš, $kh‹fŸ. É.»UZzrhÄ IaU«, [®.ã.v°.átrhÄ IaUkhd ãuhkz®fŸ °jy °jhgd îthf¤âš ïUªJel¤âdijÉl, ãuhkzušyhjh® ïUªJ el¤âdâš v‹d nkhr«V‰g£L¥nghŒÉ£lJ? ãuhkz®fËUªj fhy¤âš, ãuhkz®fisnaÃaĤJ¡bfh©L tªjh®fŸ. ãuhkzušyhjh® ïU¡»w fhy¤âš,ãuhkz®fS¡F« x‹¿u©L °jhd§fis¡ bfhL¤JÉ£L, ãuhkzušyhjhÇš, Ô©lhjh® c£gl gyiuí« ÃaĤJ¡bfh©L tU»wh®fŸ. ntW v‹d brŒant©L«? ntW v‹djh‹ brŒa mªj°jhd§fŸ cjî«? ïitfisbašyh« ftÅ¡fhkš, j£o¥ngrMËšyhÉ£lhš j«ã r©l¥ãur©l‹ v‹gJnghš, ãuhkzušyhjhiu _is ïšyhjt®fbs‹W Ãid¤J¡bfh©L, g¤âÇ¡ifÆdhY«, gz¤âdhY«, ãurhu¤âdhY« v¥goahtJ Vkh‰¿Élyhbk‹»w MQt¤â‹ ngÇš brŒ»w Éõk¥ ãurhu« v‹gijãuhkzušyhjh® czu nt©L«. v›tsî¡bf›tsî ãuhkz¥g¤âÇ¡iffisí«, ãuhkz¥ ãurhu§fisí«, ãuhkzušyhjh®btW¡»wh®fnsh, m›tsî¡f›tsî ãuhkzušyhjhUilaK‹nd‰w« rÛg¤âÈU¡»‹wbj‹gijí« czu nt©LkhŒ¡nf£L¡bfhŸS»nwh«.

Fo muR - f£Liu - 27.12.1925Fo muR - f£Liu - 27.12.1925Fo muR - f£Liu - 27.12.1925Fo muR - f£Liu - 27.12.1925Fo muR - f£Liu - 27.12.1925

Page 217: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1433Fo muR - 1925 432

ã‰nr®¡if ã‰nr®¡if ã‰nr®¡if ã‰nr®¡if ã‰nr®¡if II

bgÇah® fU¤J¡fUñy«

( bjhF¥ò¥g )

Collected Works of Periyar E.V.Ramasamy

( Compilation Work )

neh¡f« : jªij bgÇah® mt®fË‹ vG¤J, ng¢RKjÈagil¥ò¡fŸ mid¤ijí« M©LthÇahf¤bjhF¤J¥ bgÇah® RakÇahij¥ãu¢rhuÃWtd« rh®ãš btËÆlš.

Jt¡f« : âU¢á bgÇah® ü‰wh©L¡ fšÉtshf¤âš2.5.1983 ïš Kjšf£l¥ g Jt§»‰W.

g¡ fhy« : Kj‰f£l¥g 40 eh£fŸ. ehbsh‹W¡FVw¤jhH 40 Kjš 50 tiuÆyhd bjh©l®fis¡bfh©L eilbg‰W ïJtiu»il¤JŸs FomuR, òu£á, gF¤j¿îïjœfËš cŸsit go vL¡f¥g£ld.

Kj‰f£l¥ Vw¤jhH 18 MÆu« g¡f§fËš 4 y£r¤Jg : 50 MÆu« tÇfŸ vGâKo¡f, 22,400 kÅj

kÂneu§fŸ ïJtiu bryth»íŸsd.

KG¤bjhF¥ò¥gÂÆ‹ g¡f§fŸ : 75,000. tÇfŸ : 18,75,000.c¤njr msî : bjhFâfŸ : 750 g¡f§fis¡

bfh©l ( bl«Ä ) 100 thšô«fŸ.gâ¥ò bgÇah® RakÇahij¥ ãu¢rhu ÃWtd¤â‹MáÇa® : brayhs® ».åukÂ

bjhF¥òMáÇa® : òyt® nfh. ïkatu«g‹ mt®fŸ.

òJ¡nfh£il É.mUŸbršt‹, F.ky®¡f©z‹, ïuh.eluhr‹, âU¢á jhs¡Fo M~ã É¡l®, nfhkhFo gh.ïuhnrªâu‹,m.bt‰¿ntªj‹, f.ïuhk»U£oz‹, MW. ïuhkȧf«, g. rutz‹,ïuh.ckhgâ, yhšFo ngÇ‹g¢bršt‹, Jiwô® V.#h‹, òŸs«ghoM®.#h‹uh{, jhs¡Fo M®.jdghy‹, g.eluhr‹, ïu.mUŸbkhʤnjt‹, m. âUkhtst‹, ã.v«.fÇfhy‹, âU¢á M®.âUkhtst‹,jŠir MáÇa® e.MWKf«, ntjhu©a« f. eluhr‹, ntjhu©a«MáÇa® á.òfnHªâ, òšytuha‹ FofhL MáÇa® r. mwthdªj‹,gh¥ghehL bt.á‹ida‹, jŠir k.byÅ‹, fl‹Fo ïuh.ïs§nfht‹, á‹dnry« F.khÇK¤J, nry« cHt®g£o e. kâthz‹,bj§»a e¤j« V. fiyk‹d‹, òŸs«gho MáÇia etkÂ,ntjhu©a« bršy¤Jiu.

( ÉLjiy jªijbgÇah® 105 tJ ãwªjehŸ kyÇš(17.9.1983 )

fHf ilÇ, âuhÉl® fHf btËpL.

`FomuR` 1925 vG¤J¥goÆÈUªJ m¿ªJ bfhŸsKoªjgobaGâa njhH®fŸ kh. mH»ÇrhÄ, nrhiy.ïisaghuâ,ã.kh®£o‹, ïuhkȧf«, enlr‹, R.eluhr‹.

Page 218: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1435Fo muR - 1925 434

ã‰nr®¡if III

bgÇah® fU¤J¡fUñy«

( bjhF¥ò¥g )

Collected Works of Periyar E.V.Ramasamy

( Compilation Work )

neh¡f« : jªij bgÇah® mt®fË‹ vG¤J, ng¢RKjÈa gil¥ò¡fŸ mid¤ijí«M©LthÇahf¤ bjhF¤J¥ bgÇah®RakÇahij¥ ãu¢rhu ÃWtd« rh®ãšbtËÆlš.

Jt¡f« : âU¢á bgÇah® ü‰wh©L¡ fšÉtshf¤âš2.5.1983 ïš Kjšf£l¥ g Jt§»‰W.

g¡ fhy« : Kj‰f£l¥g 40 eh£fŸ. ehbsh‹W¡FVw¤jhH 40 Kjš 50 tiuÆyhd bjh©l®fis¡bfh©L eilbg‰W ïJtiu»il¤JŸs FomuR, òu£á, gF¤j¿îïjœfËš cŸsit go vL¡f¥g£ld.

Kj‰f£l¥ Vw¤jhH 18 MÆu« g¡f§fËš 4 y£r¤Jg : 50 MÆu« tÇfŸ vGâKo¡f, 22,400 kÅj

kÂneu§fŸ ïJtiu bryth»íŸsd.

KG¤bjhF¥ò¥gÂÆ‹ g¡f§fŸ : 75,000. tÇfŸ : 18,75,000.c¤njr msî :bjhFâfŸ : 750 g¡f§fis¡bfh©l

( bl«Ä ) 100 thšô«fŸ.ïu©lhtJf£l¥g : 20.5.84 Kjš 31.5.84 Koa ïUgJ¡F«

nt©LnfhŸ : ï¥g¡F¥ bgÇahÇ‹ gil¥ò¡fŸ(ng¢R, f£Liu, ehlf«, ciuahlš , foj§fŸ,thœ¤J¢ brŒâfŸ, m¿¡iffŸ, gâ¥òiufŸ, mªJiufŸ k‰W« òif¥gl§fŸ) KjÈad it¤âU¥ngh® mD¥ãcjîf.

- bgÇah® khËif, âU¢á - 620 017

( 1984 M« M©L âuhÉl®fHf« btËÆ£l

bgÇah® - gF¤j¿î eh£F¿¥ãÈUªJ )

Page 219: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1437Fo muR - 1925 436

mUŠbrhš bghUŸ

mryhj - mfyhj

mUªjdkhŒ - mÇa brštkhŒ

mDZlhdkhŒ - xG¡f«, tH¡f«,

mDZo¤jš - filão¤jš, rl§F brŒjš

mgahÞj« - cŸs§ifia ca®¤â

MÓ®tâ¤jš

M¥j - e«gfkhd

M¥fhÇ ïyhfh - kJtǤJiw

MÞgj« - ïl«, g‰W¡nfhL

ï£nlÇ - Ãy všiyfËš bršY«

FW»a tÊ

ïju®fŸ - k‰wt®fŸ, ãw®

ïy§»¡bfh©L - És§»¡bfh©L

c¤jhuz« - K‹nd‰w«, VWjš

c¤u¤j©Ù® - fu©o¤ j©Ù®

f©nzh¡f« - neh¡f«

rnfhju¥ght« - rnfhju kd¥gh‹ik

rªâah tªjd« - NÇa¤ njh‰w, kiwî ntiy

fËš brŒí« rl§F

r«ãu« - fË¥ò, Ãiwî

r‹dJ - (fšÉ¥) g£l«, mÂ

RjhthŒ - jhdhf, j‹Å¢irahf,

Rahâd« - cÇik, j‹trkh¡fš

brhUg« - cUt«, rhaš

j«ÄaKilaJ - jhœthdJ

j®k ÕkhâfŸ - j®k‹, Õk‹ KjÈnah®

jhu j«Äa« - V‰w¤jhœî

nk‰g£l njhH®fŸ KidªJ KjšmŒªjh©L¡ fUñy¤ bjhF¥òfism¢R¡F Ma¤j« brŒJ tH§»íŸsd®.

gâ¥ò bgÇah® RakÇahij¥ ãu¢rhu ÃWtd¤â‹MáÇa® : brayhs® ».åukÂ

bjhF¥òMáÇa® : òyt® nfh. ïkatu«g‹ mt®fŸ.

nt©LnfhŸ: ï¥g¡F¥ bgÇahÇ‹ gil¥ò¡fŸ ( ng¢R,f£Liu, ehlf«, ciuahlš, foj§fŸ,thœ¤J¢ brŒâfŸ, m¿¡iffŸ, gâ¥òiufŸ, mªJiufŸ k‰W« òif¥gl§fŸ )KjÈad it¤âU¥ngh® mD¥ã cjîf.

- bgÇah® khËif, âU¢á - 620 017

( 1985 M« M©L âuhÉl®fHf« btËÆ£l

bgÇah® - gF¤j¿î eh£F¿¥ãÈUªJ )

Page 220: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1439Fo muR - 1925 438

Jntõ« - btW¥ò

J®yg« - bgw‰fÇaJ

njnrh¤jhuz« - eh£L K‹nd‰w«

bjhªj« - gªj«, f£L

Ãntjd« - gilaš

î¤jhB©a« - fUizÆšyhkš

ÃZfhÄa f®k« - ga‹ fUjh gÂ

ÃZLu« - bfhLik

glh« - _LJÂ

guhkh®¤Ôf« - bkŒ¥bghUŸ - cy»aš

m¿É‹¿

gÇyh - ( gÇyh, u§F, ãÇ£{ ) Ó£L

Éisah£L tiffŸ

ãuthf« - btŸs«

òUlghÇa® - fzt‹ kidÉ

kŠiP - kÆš

kh¢rÇa« - bghwhik, gifik

K‹D‰ão¤J¡bfh©L - K‹ üš ão¤J¡bfh©L

a¤jd« - Ka‰á

u§F - Ó£LÉisah£L tif

tâí« - tá¡F«, FoÆU¡F«

tJit - âUkz«

tu«gW¤J - tiuaiw¤J

th¡F¤j¤j« - th¡FWâ

thrhyf« - ng¢R¤âw‹

Éjªnjhâa - ghuh£o¥ngáa

ɤah®¤â - khzt®

Éa¡jkhf - btË¥gilahf

Éah{a« - tH¡F

ntilfhy« - nfhil fhy«

#£fh - Fâiu t©o

Page 221: bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 1 - ‹ndhu‹d ãw eW Fz fŸ e«k¡fŸ mila¥ ghLgLtJ« vkJ neh¡fkhF«. ïJfhW« Éjªnjhâa neh¡f fŸ Ãiwntw c©ik be¿ g‰¿na xGFnth«

Fo muR - 1925 440