bhagavad gita- capítulo ii (sāṅkhyayoga) 1

13
Bhagavadgītā (Bhagavad Gita): Capítulo II (Sāṅkhyayoga) El Yoga del Sāṅkhya o Conocimiento Discriminativo Introducción Estrofas 1 a 8 Estrofas 9 a 16 Estrofas 17 a 24 Estrofas 25 a 32 Estrofas 33 a 40 Estrofas 41 a 48 Estrofas 49 a 56 Estrofas 57 a 64 Estrofas 65 a 72 Traducción pura (de fácil lectura) Información adicional RETORNAR A LA PÁGINA PRINCIPAL Introducción Arjuna estaba realmente triste y desanimado ya que no quería luchar contra su propia gente. Consideraba al acto de matar miembros de su propia familia como un verdadero pecado que uno siempre debería evitar. En suma, estaba como perdido en el océano y preguntándose cómo librarse de esta desgracia apareciendo con la forma de una guerra contra su familia. Por consiguiente, Kṛṣṇa empieza a enseñarle a Arjuna el curso correcto de pensamiento y acción que él debería tomar ahora. Hace así enseñándole primeramente Sāṅkhyayoga o el Yoga del Conocimiento Discriminativo. Escucha Sus palabras... Importante: Todo lo que está entre paréntesis y en cursiva dentro de la traducción ha sido agregado por mí para completar el sentido de una determinada frase u oración. A su vez, todo lo que está entre doble guión (--...--) constituye adicional información aclaratoria también agregada por mí. Además, aunque no he escrito ningún comentario sobre cada estrofa, he agregado mis propias notas cuando se necesitase de una explicación más detallada. Además, nota que utilizaré comillas para delimitar texto solamente

Upload: pantone33

Post on 07-Feb-2016

229 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Bhagavad Gita- Capítulo II (Sāṅkhyayoga) 1 parte 1

TRANSCRIPT

Page 1: Bhagavad Gita- Capítulo II (Sāṅkhyayoga) 1

Bhagavadgītā (Bhagavad Gita): Capítulo II (Sāṅkhyayoga)El Yoga del Sāṅkhya o Conocimiento Discriminativo

Introducción Estrofas 1 a 8 Estrofas 9 a 16 Estrofas 17 a 24 Estrofas 25 a 32

Estrofas 33 a 40 Estrofas 41 a 48 Estrofas 49 a 56 Estrofas 57 a 64 Estrofas 65 a 72

Traducción pura (de fácil lectura) Información adicional RETORNAR A LA PÁGINA PRINCIPAL

Introducción

Arjuna estaba realmente triste y desanimado ya que no quería luchar contra su propia gente. Consideraba al acto de matar miembros de su propia familia como un verdadero pecado que uno siempre debería evitar. En suma, estaba como perdido en el océano y preguntándose cómo librarse de esta desgracia apareciendo con la forma de una guerra contra su familia. Por consiguiente, Kṛṣṇa empieza a enseñarle a Arjuna el curso correcto de pensamiento y acción que él debería tomar ahora. Hace así enseñándole primeramente Sāṅkhyayoga o el Yoga del Conocimiento Discriminativo. Escucha Sus palabras...

Importante: Todo lo que está entre paréntesis y en cursiva dentro de la traducción ha sido agregado por mí para completar el sentido de una determinada frase u oración. A su vez, todo lo que está entre doble guión (--...--) constituye adicional información aclaratoria también agregada por mí. Además, aunque no he escrito ningún comentario sobre cada estrofa, he agregado mis propias notas cuando se necesitase de una explicación más detallada. Además, nota que utilizaré comillas para delimitar texto solamente cuando la persona que hable no sea Sañjaya mismo (el narrador). Por consiguiente, las palabras proferidas por Sañjaya no estarán delimitadas por comillas.

al inicio Capítulo 2: Sāṅkhyayoga (el Yoga del Sāṅkhya o Conocimiento Discriminativo)

सञ्जय उवा�चतं तंथा� क्रि�पय�क्रिवाष्टमश्रु�प�र्णा��कु� ले�क्षर्णाम�।क्रिवाषी�दन्तंमिमद वा�क्यम�वा�च मधु�स�दनः#॥१॥Sañjaya uvācaTaṁ tathā kṛpayāviṣṭamaśrupūrṇākulekṣaṇam|Viṣīdantamidaṁ vākyamuvāca madhusūdanaḥ||1||

Sañjaya (sañjayaḥ) dijo (uvāca):

Page 2: Bhagavad Gita- Capítulo II (Sāṅkhyayoga) 1

De esta manera (tathā), el destructor (sūdanaḥ) del demonio Madhu (madhu)1 le (tam) dijo (uvāca) estas (idam) palabras (vākyam) (a Arjuna, quien estaba) cargado (āviṣṭam) de compasión (kṛpayā), desalentado (viṣīdantam) (y) con (sus) ojos (īkṣaṇam) llenos (pūrṇa-ākula) de lágrimas (aśru)||1||

1 Epíteto de Kṛṣṇa.

श्रु�भगवा�नः�वा�चकु� तंस्त्वा� कुश्मलेमिमद क्रिवाषीम� सम�पस्थि,तंम�।अनः�य�जु�ष्टमस्वार्ग्यय�मकु0र्तितं2कुरमजु��नः॥२॥ŚrībhagavānuvācaKutastvā kaśmalamidaṁ viṣame samupasthitam|Anāryajuṣṭamasvargyamakīrtikaramarjuna||2||

El venerable (śrī) Bhagavān (bhagavān)1 dijo (uvāca):"En este tiempo de dificultad y zozobra (viṣame), ¿de dónde (kutas) te (tvā) vino (samupasthitam) esta (idam) impureza (kaśmalam), la cual no conduce al Cielo (asvargyam), provoca (karam) desgracia (akīrti) (y) es típica (juṣṭam) de una persona innoble (anārya), oh Arjuna (arjuna)?"||2||

1 Lit. "El Divino o Adorable", o también "El Afortunado", es decir, el Señor Kṛṣṇa.

क्ले5ब्य म� स्म गम# प�था� नः5तंत्त्वाय्य�पपद्यतं�।क्ष�द्रं हृदयद<र्ब�ल्य त्यक्त्वा?त्तिAष्ठ परन्तंप॥३॥Klaibyaṁ mā sma gamaḥ pārtha naitattvayyupapadyate|Kṣudraṁ hṛdayadaurbalyaṁ tyaktvottiṣṭha parantapa||3||

"Oh, hijo de Pṛthā (pārtha)1, no (mā sma) te entregues a la impotencia (klaibyam... gamaḥ), (pues) esto (etad) no es apto (na... upapadyate) para ti (tvayi). Tras haber abandonado (tyaktvā) (esta) mezquina y vil (kṣudram) debilidad (daurbalyam) del corazón (hṛdaya), ponte de pie (uttiṣṭha), oh destructor de enemigos (parantapa)2"||3||

1 Epíteto de Arjuna.2 Epíteto de Arjuna.

अजु��नः उवा�चकुथा भ�ष्ममहं सङ्� ख्य� द्रं?र्णा च मधु�स�दनः।इषी�त्तिभ# प्रक्रितंय?त्स्य�मिम प�जु�हं��वारिरस�दनः॥४॥Arjuna uvācaKathaṁ bhīṣmamahaṁ saṅkhye droṇaṁ ca madhusūdana|Iṣubhiḥ pratiyotsyāmi pūjārhāvarisūdana||4||

Arjuna (arjunaḥ) dijo (uvāca):"Oh, destructor (sūdana) del demonio Madhu (madhu)1, ¿cómo (katham) combatiré (aham... pratiyotsyāmi) con flechas (iṣubhiḥ) en la batalla (saṅkhye) contra Bhīṣma (bhīṣmam) y (ca) Droṇācārya (droṇam), (cuando) ambos merecen (arhau) (más bien) adoración (pūjā), oh destructor (sūdana) de enemigos (ari)2?"||4||

1 Epíteto de Kṛṣṇa.2 Epíteto de Kṛṣṇa.

ग�रूनःहंत्वा� क्रिहं महं�नः�भ�वा�ञ्छ्रे�य? भ?क्तुं� भ5क्ष्यमप�हं ले?कु� ।हंत्वा�था�कु�म�स्तं� ग�रूक्रिनःहं5वा भ�ञ्ज�य भ?ग�न्रु�मिधुरप्रदिदर्ग्यधु�नः�॥५॥

Page 3: Bhagavad Gita- Capítulo II (Sāṅkhyayoga) 1

Gurūnahatvā hi mahānubhāvāñchreyo bhoktuṁ bhaikṣyamapīha loke|Hatvārthakāmāṁstu gurūnihaiva bhuñjīya bhogānrudhirapradigdhān||5||

"El no matar (ahatvā) (a estos) elevados (mahānubhāvān) guru-s (gurūn) (es) sin duda (hi) mejor (śreyas), aun cuando (api) (uno tuviese que) pedir limosnas (bhaikṣyam) para comer (bhoktum) aquí, en este mundo (iha loke). Sin embargo (tu), (si yo) mato (hatvā) (a estos) guru-s (gurūn) aquí (iha iva), (aunque) estén deseosos (kāmān) de riqueza (artha), los disfrutes (bhogān) que gozaría (bhuñjīya) (como consecuencia de ese acto) estarían salpicados (pradigdhān) con sangre (rudhira)"||5||

नः च5तंक्रिTद्मः# कुतंरन्नो? गर�य? यT� जुय�म यदिद वा� नः? जुय�य�#।य�नः�वा हंत्वा� नः जिजुजु�क्रिवाषी�मस्तं�ऽवास्थि,तं�# प्रम�खे� धु�तं�र�ष्ट्राः�#॥६॥Na caitadvidmaḥ kataranno garīyo yadvā jayema yadi vā no jayeyuḥ|Yāneva hatvā na jijīviṣāmaste'vasthitāḥ pramukhe dhārtarāṣṭrāḥ||6||

"Además (ca), no (na) sabemos (etad... vidmaḥ) cual de estas dos cosas (katarat) es peor (garīyaḥ) para nosotros (naḥ), si (yad vā) conquistar(los) (jayema) o (yadi vā) ser conquistado por ellos (naḥ jayeyuḥ). (Si) los (yān) matamos (hatvā), no desearíamos vivir (jijīviṣāmaḥ), por cierto (eva). (No obstante,) esos (te) hijos de Dhṛtarāṣṭra (dhārtarāṣṭrāḥ) están (ahora) estacionados (sthitāḥ) frente (a nosotros) (pramukhe)"||6||

कु�प�ण्यद?षी?पहंतंस्वाभ�वा# प]च्छा�मिम त्वा� धुम�सम्म�ढच�तं�#।यच्छ्रे�य# स्य�मिन्नोत्तिbतं ब्रू�क्रिहं तंन्म� शिeष्यस्तं�ऽहं e�मिधु म� त्वा� प्रपन्नोम�॥७॥Kārpaṇyadoṣopahatasvabhāvaḥ pṛcchāmi tvāṁ dharmasammūḍhacetāḥ|Yacchreyaḥ syānniścitaṁ brūhi tanme śiṣyaste'haṁ śādhi māṁ tvāṁ prapannam||7||

"Con (mi) naturaleza (sva-bhāvaḥ) afligida (upahata) por la falta (doṣa) (denominada) pobreza de espíritu (kārpaṇya), (y la) mente (cetāḥ) confundida (sammūḍha) en cuanto a (cuál es mi propio) deber (dharma), te (tvām) pregunto (pṛcchāmi) (lo siguiente ahora:) Dime (brūhi... me) positivamente (niścitam) lo que (yad... tad) sería (syāt) mejor (śreyaḥ). Yo (aham) (soy) tu (te) discípulo (śiṣyaḥ). Enséñame (śādhi mām), (por favor), ya que he tomado refugio (prapannam) en Ti (tvām)"||7||

नः क्रिहं प्रपश्य�मिम मम�पनः�द्य�द्यच्छा?कुम�च्छा?षीर्णामिमजिन्द्रंय�र्णा�म�।अवा�प्य भ�म�वासपत्नःम]द्धं र�ज्य स�र�र्णा�मक्रिप च�मिधुपत्यम�॥८॥Na hi prapaśyāmi mamāpanudyādyacchokamucchoṣaṇamindriyāṇām|Avāpya bhūmāvasapatnamṛddhaṁ rājyaṁ surāṇāmapi cādhipatyam||8||

"Ciertamente (hi), no veo (na... prapaśyāmi) (cómo) puede quitarse (apanudyāt) mi (mama) pesar (śokam), el cual (yad) es (como) un secamiento (ucchoṣaṇam) de los sentidos (indriyāṇām), (incluso) después de obtener (avāpya) un reino (rājyam) próspero (ṛddham) (y) sin igual (asapatnam) sobre la tierra (bhūmau) así como también (api ca) la supremacía y soberanía (ādhipatyam) de los dioses (surāṇām)"||8||

सञ्जय उवा�चएवाम�क्त्वा� हृषी�कु� e ग�डा�कु� e# परन्तंप#।नः य?त्स्य इक्रितं ग?क्रिवान्दम�क्त्वा� तं�ष्र्णाm र्बभ�वा हं॥९॥Sañjaya uvācaEvamuktvā hṛṣīkeśaṁ guḍākeśaḥ parantapaḥ|Na yotsya iti govindamuktvā tūṣṇīṁ babhūva ha||9||

Page 4: Bhagavad Gita- Capítulo II (Sāṅkhyayoga) 1

Sañjaya (sañjayaḥ) dijo (uvāca):Habiéndole expresado así (evam uktvā) al Señor (īśam) de los sentidos (hṛṣīka)1, el de espesa cabellera (guḍā-keśaḥ)2, (que es) un destructor de enemigos (parantapaḥ)3, se quedó (babhūva ha4) en silencio (tūṣṇīm) después que (finalmente le) dijera (uktvā) al Vaquero (govindam)5 "No (na) combatiré (yotsye iti)"||9||

1 Epíteto de Kṛṣṇa.2 Epíteto de Arjuna.3 Epíteto de Arjuna.4 La partícula "ha" se usa aquí para enfatizar la acción denotada por el verbo.5 Epíteto de Kṛṣṇa.

तंम�वा�च हृषी�कु� e# प्रहंसमिन्नोवा भ�रतं।स�नःय?रुभय?म�ध्य� क्रिवाषी�दन्तंमिमद वाच#॥१०॥Tamuvāca hṛṣīkeśaḥ prahasanniva bhārata|Senayorubhayormadhye viṣīdantamidaṁ vacaḥ||10||

Oh descendiente de Bharata (bhārata)1, el Señor (īśaḥ) de los sentidos (hṛṣīka)2, sonriendo (prahasan), por así decir (iva), (le) dijo (uvāca) estas (idam) palabras (vacam) a ese (tam) abatido y desalentado (Arjuna) (viṣīdantam) en medio (madhye) de ambos (ubhayoḥ) ejércitos (senayoḥ)"||10||

1 Epíteto de Dhṛtarāṣṭra.2 Epíteto de Kṛṣṇa.

श्रु�भगवा�नः�वा�चअe?च्य�नःन्वाe?चस्त्वा प्रज्ञा�वा�द�b भ�षीस�।गतं�स�नःगतं�स�b नः�नः�e?चन्तिन्तं पस्थिण्डातं�#॥११॥ŚrībhagavānuvācaAśocyānanvaśocastvaṁ prajñāvādāṁśca bhāṣase|Gatāsūnagatāsūṁśca nānuśocanti paṇḍitāḥ||11||

El venerable (śrī) Bhagavān (bhagavān)1 dijo (uvāca):"Tú (tvam) te lamentabas (anvaśocaḥ) por lo que no hay que lamentarse (aśocyān) y (ca) (ahora) profieres (bhāṣase) palabras (vādān) de sabiduría (prajñā). Los eruditos (paṇḍitāḥ) no (na) se lamentan (anuśocanti) (ni) por los vivos (agatāsūn) ni (ca) por los muertos (gatāsūn)"||11||

1 Lit. "El Divino o Adorable", o también "El Afortunado", es decir, el Señor Kṛṣṇa.

नःत्वा�वा�हं जु�तं� नः�स नः त्वा नः�म� जुनः�मिधुप�#।नः च5वा नः भक्रिवाष्य�म# सवाu वायमतं# परम�॥१२॥Natvevāhaṁ jātu nāsaṁ na tvaṁ neme janādhipāḥ|Na caiva na bhaviṣyāmaḥ sarve vayamataḥ param||12||

"Sin embargo (tu), Yo (aham) nunca (na... jātu) dejé de existir (na āsam), ciertamente (eva), ni (na) tú (tvam) ni (na) esos (ime) reyes (janādhipāḥ); ni (na ca eva) dejaremos de existir (na bhaviṣyāmaḥ) todos (sarve) nosotros (vayam) en el futuro (ataḥ param)"||12||

द�क्रिहंनः?ऽस्मिस्मन्यथा� द�हं� कु<म�र य<वानः जुर�॥तंथा� द�हं�न्तंरप्र�न्तिप्तंधुwरस्तंत्र नः म�ह्यक्रितं॥१३॥Dehino'sminyathā dehe kaumāraṁ yauvanaṁ jarā|

Page 5: Bhagavad Gita- Capítulo II (Sāṅkhyayoga) 1

Tathā dehāntaraprāptirdhīrastatra na muhyati||13||

"Así como (yathā) en este (asmin) cuerpo (dehe) (hay) infancia (kaumāram), juventud (yauvanam) (y) vejez (jarā) para un alma encarnada (dehinaḥ), así también (tathā) (hay) obtención (prāptiḥ) de otro (antara) cuerpo (deha) (para ese alma después de la muerte). Una persona inteligente (dhīraḥ) no (na) se confunde (muhyati) con eso (tatra)"||13||

म�त्र�स्पe��स्तं� कु<न्तं�य e�तं?ष्र्णास�खेदुः#खेद�#।आगम�प�मियनः?ऽक्रिनःत्य�स्तं�स्मिस्तंक्रितंक्षस्वा भ�रतं॥१४॥Mātrāsparśāstu kaunteya śītoṣṇasukhaduḥkhadāḥ|Āgamāpāyino'nityāstāṁstitikṣasva bhārata||14||

"Oh hijo de Kuntī (kaunteya)1, los contactos (sparśāḥ) materiales (mātrā) que causan (dāḥ) placer (sukha) (y) dolor (duḥkha) (al igual que la estación) fría (śīta) (y) la estación cálida (uṣṇa)2, no son permanentes (anityāḥ) (puesto que) vienen (āgama) (y) van (apāyinaḥ) verdaderamente (tu). Sopórtalos con paciencia (tān titikṣasva), oh descendiente de Bharata (bhārata)3"||14||

1 Epíteto de Arjuna.2 Invierno y verano, obviamente .3 Epíteto de Arjuna.

य क्रिहं नः व्यथायन्त्य�तं� प�रुषी प�रुषीषी�भ।समदुः#खेस�खे धु�र स?ऽम]तंत्वा�य कुल्पतं�॥१५॥Yaṁ hi na vyathayantyete puruṣaṁ puruṣarṣabha|Samaduḥkhasukhaṁ dhīraṁ so'mṛtatvāya kalpate||15||

"No hay duda (hi) (de que) estos (contactos materiales) (ete) no (na) afligen (vyathayanti) a una persona (puruṣam) inteligente (dhīram) que (yam) es indiferente (sama) a dolor (duḥkha) (y) placer (sukham), oh excelente (ṛṣabha) hombre (puruṣa)1. Esa (persona) (saḥ) está calificada (kalpate) para (el logro de) la Inmortalidad (amṛtatvāya)"||15||

1 Epíteto de Arjuna.

नः�सतं? क्रिवाद्यतं� भ�वा? नः�भ�वा? क्रिवाद्यतं� सतं#।उभय?रक्रिप दृष्ट?ऽन्तंस्त्वानःय?स्तंत्त्वादर्शिe2त्तिभ#॥१६॥Nāsato vidyate bhāvo nābhāvo vidyate sataḥ|Ubhayorapi dṛṣṭo'ntastvanayostattvadarśibhiḥ||16||

"En el no Ser --la inexistencia-- (asataḥ) no hay (na... vidyate) continuidad (bhāvaḥ). En el Ser --la existencia-- (sataḥ) no hay (na... vidyate) discontinuidad (abhāvaḥ). (Esto) fue ciertamente (api... tu) visto (dṛṣṭaḥ) en (antar) ambos (ubhayoḥ... anayoḥ)1 por los Videntes (darśibhiḥ) de la Verdad (tattva)"||16||

1 Tanto en el no Ser como en el Ser.

अक्रिवानः�शिe तं� तंक्रिTजिद्धं य�नः सवा�मिमद तंतंम�।क्रिवानः�eमव्ययस्य�स्य नः कुत्तिbत्कुतं��महं�क्रितं॥१७॥Avināśi tu tadvidddhi yena sarvamidaṁ tatam|Vināśamavyayasyāsya na kaścitkartumarhati||17||

"Sin embargo (tu), sabe (viddhi) que 'Eso' (tad) mediante lo cual (yena) se muestra o despliega

Page 6: Bhagavad Gita- Capítulo II (Sāṅkhyayoga) 1

(tatam)1 todo (sarvam) esto (idam) (es) imperecedero (avināśi). Nadie (na kaścid) es capaz (arhati) de causar (kartum) la destrucción (vināśam) de esto (asya) que es imperecedero (avyayasya)"||17||

1 En el sentido de "se manifiesta".

अन्तंवान्तं इम� द�हं� क्रिनःत्यस्य?क्तुं�# eर�रिरर्णा#।अनः�शिeनः?ऽप्रम�यस्य तंस्म�द्य�ध्यस्वा भ�रतं॥१८॥Antavanta ime dehā nityasyoktāḥ śarīriṇaḥ|Anāśino'prameyasya tasmādyudhyasva bhārata||18||

"Se dice (uktāḥ) que estos (ime) cuerpos (dehāḥ) que pertenecen a la eterna (nityasya), imperecedera (anāśinaḥ) (e) inmensurable (aprameyasya) (alma) encarnada (śarīriṇaḥ) tienen un fin o término --es decir, son perecederos-- (antavantaḥ). Por lo tanto (tasmāt), ¡lucha (yudhyasva), oh descendiente de Bharata (bhārata)!1"||18||

1 Epíteto de Arjuna.

य एनः वा�त्तिA हंन्तं�र यb5नः मन्यतं� हंतंम�।उभ< तं< नः क्रिवाजु�नः�तं? नः�य हंन्तिन्तं नः हंन्यतं�॥१९॥Ya enaṁ vetti hantāraṁ yaścainaṁ manyate hatam|Ubhau tau na vijānīto nāyaṁ hanti na hanyate||19||

"Ambos (ubhau tau), el que (yaḥ) la considera (enam vetti)1 como la que mata (hantāram) y (ca) el que (yaḥ) piensa (manyate) que ella (enam) es matada (hatam), no (na) tienen conocimiento correcto (vijānītaḥ). Esta (alma encarnada) (ayam) ni (na) mata (hanti) ni (na) es matada (hanyate)"||19||

1 Kṛṣṇa se refiere al alma encarnada.

नः जु�यतं� मि�यतं� वा� कुद�शिचन्नो�य भ�त्वा� भक्रिवातं� वा� नः भ�य#।अजु? क्रिनःत्य# e�श्वतं?ऽय प�र�र्णा? नः हंन्यतं� हंन्यम�नः� eर�र�॥२०॥Na jāyate mriyate vā kadācinnāyaṁ bhūtvā bhavitā vā na bhūyaḥ|Ajo nityaḥ śāśvato'yaṁ purāṇo na hanyate hanyamāne śarīre||20||

"Nunca nace (na jāyate... kadācid) ni (vā) muere (mriyate). Esta (alma encarnada) (ayam) no ha emergido a la existencia (na... bhūtvā) ni (vā) emergerá a la existencia (bhavitā), ni (na) está emergiendo a la existencia (ahora mismo) (bhūyaḥ). Esta (alma encarnada) (ayam) (es) nonata (ajaḥ), eterna (nityaḥ), perpetua (śāśvataḥ), antigua (purāṇaḥ). No (es) (na) matada (hanyate) cuando el cuerpo (śarīre) es matado (hanyamāne)"||20||

वा�द�क्रिवानः�शिeनः क्रिनःत्य य एनःमजुमव्ययम�।कुथा स प�रुषी# प�था� कु घा�तंयक्रितं हंन्तिन्तं कुम�॥२१॥Vedāvināśinaṁ nityaṁ ya enamajamavyayam|Kathaṁ sa puruṣaḥ pārtha kaṁ ghātayati hanti kam||21||

"Oh hijo de Pṛthā (pārtha)1, ¿cómo (katham) (puede) matar (hanti) a alguien (kam) (o) hacer que alguien sea muerto o asesinado (kam ghātayati) esa (saḥ) persona (puruṣaḥ) que (yaḥ) sabe (veda) que ella (enam)2 es imperecedera (avināśinam), eterna (nityam), nonata (ajam) (y) no sujeta a decadencia (avyayam)?"||21||

1 Epíteto de Arjuna. A Pṛthā también se la conoce como la reina Kuntī.

Page 7: Bhagavad Gita- Capítulo II (Sāṅkhyayoga) 1

2 Kṛṣṇa se refiere al alma encarnada nuevamente.

वा�स�शिस जु�र्णा��क्रिनः यथा� क्रिवाहं�य नःवा�क्रिनः ग]ह्णा�क्रितं नःर?ऽपर�त्तिर्णा।तंथा� eर�र�त्तिर्णा क्रिवाहं�य जु�र्णा��न्यन्य�क्रिनः सय�क्रितं नःवा�क्रिनः द�हं�॥२२॥Vāsāṁsi jīrṇāni yathā vihāya navāni gṛhṇāti naro'parāṇi|Tathā śarīrāṇi vihāya jīrṇānyanyāni saṁyāti navāni dehī||22||

"Así como (yathā) un hombre (naraḥ) se pone (gṛhṇāti) otra (aparāṇi) ropa (vāsāṁsi) nueva (navāni) tras abandonar (vihāya) la vieja (jīrṇāni), así también (tathā) el (alma) encarnada (dehī) procede (saṁyāti) hacia otros (anyāni) cuerpos (śarīrāṇi) nuevos (navāni) después de dejar (vihāya) los viejos (jīrṇāni)"||22||

नः5नः शि�न्दन्तिन्तं eस्त्र�त्तिर्णा नः5नः दहंक्रितं प�वाकु#।नः च5नः क्ले�दयन्त्य�प? नः e?षीयक्रितं म�रुतं#॥२३॥Nainaṁ chindanti śastrāṇi nainaṁ dahati pāvakaḥ|Na cainaṁ kledayantyāpo na śoṣayati mārutaḥ||23||

"Las armas (śastrāṇi) no (na) la cortan o cercenan (enam chindanti)1; el fuego (pāvakaḥ) no (na) la quema (enam dahati); las aguas (āpas) no (na ca) la mojan (enam kledayanti); (y) el viento (mārutaḥ) no (na) (la) seca (śoṣayati)"||23||

1 El Señor sigue hablando sobre el alma encarnada, por supuesto.

अच्छा�द्य?ऽयमद�ह्य?ऽयमक्ले�द्य?ऽe?ष्य एवा च।क्रिनःत्य# सवा�गतं# ,�र्णा�रचले?ऽय सनः�तंनः#॥२४॥Acchedyo'yamadāhyo'yamakledyo'śoṣya eva ca|Nityaḥ sarvagataḥ sthāṇuracalo'yaṁ sanātanaḥ||24||

"¡Esta (alma encarnada) (ayam... ayam) es imposible de cortar (acchedyaḥ) (y) no puede ser quemada (adāhyaḥ), mojada (akledyaḥ) (o) secada (aśoṣyaḥ) verdaderamente (eva ca)! Esta (alma encarnada) (ayam) es eterna (nityaḥ), omnipresente (sarvagataḥ), firme (sthāṇuḥ), inmóvil (acalaḥ) (y) perpetua (sanātanaḥ)"||24||

अव्यक्तुं?ऽयमशिचन्त्य?ऽयमक्रिवाकु�य�ऽयम�च्यतं�।तंस्म�द�वा क्रिवादिदत्वा5नः नः�नः�e?शिचतं�महं�शिस॥२५॥Avyakto'yamacintyo'yamavikāryo'yamucyate|Tasmādevaṁ viditvainaṁ nānuśocitumarhasi||25||

"Se dice (ucyate) que esta (alma) (ayam... ayam... ayam) (es) invisible e inmanifiesta (avyaktaḥ), inconcebible (acintyaḥ), (e) invariable (avikāryaḥ). Por esa razón (tasmāt), sabiendo (viditvā) así (evam), no (na) te lamentes por ella, por favor (enam... anuśocitum arhasi)"||25||

अथा च5नः क्रिनःत्यजु�तं क्रिनःत्य वा� मन्यस� म]तंम�।तंथा�क्रिप त्वा महं�र्ब�हं? नः5नः e?शिचतं�महं�शिस॥२६॥Atha cainaṁ nityajātaṁ nityaṁ vā manyase mṛtam|Tathāpi tvaṁ mahābāho nainaṁ śocitumarhasi||26||

"Además (atha ca), (ya sea) que la consideres (enam manyase) como naciendo (jātam) constantemente (nitya) o (vā) muriendo (mṛtam) constantemente (nityam), aun así (tathā api), oh tú el de grandes brazos (tvam mahā-bāho)1, no (na) te lamentes por ella, por favor (enam śocitum arhasi)"||26||

Page 8: Bhagavad Gita- Capítulo II (Sāṅkhyayoga) 1

1 Epíteto de Arjuna.

जु�तंस्य क्रिहं ध्रु�वा? म]त्य�ध्रु��वा जुन्म म]तंस्य च।तंस्म�दपरिरहं�यuऽथाu नः त्वा e?शिचतं�महं�शिस॥२७॥Jātasya hi dhruvo mṛtyurdhruvaṁ janma mṛtasya ca|Tasmādaparihārye'rthe na tvaṁ śocitumarhasi||27||

"Para el que ha nacido (jātasya), la muerte (mṛtyuḥ) (es) segura (dhruvaḥ) en verdad (hi); y (ca) para el que ha muerto (mṛtasya), el nacimiento (janma) (es) seguro (dhruvam). Por consiguiente (tasmāt), no (na) te apesadumbres (tvam śocitum arhasi) por lo (arthe) que es inevitable (aparihārye), (por favor)"||27||

अव्यक्तुं�द�क्रिनः भ�तं�क्रिनः व्यक्तुंमध्य�क्रिनः भ�रतं।अव्यक्तुंक्रिनःधुनः�न्य�वा तंत्र कु� परिरद�वानः�॥२८॥Avyaktādīni bhūtāni vyaktamadhyāni bhārata|Avyaktanidhanānyeva tatra kā paridevanā||28||

"Oh descendiente de Bharata (bhārata)1, los seres (bhūtāni) no están manifiestos (avyakta) al inicio (ādīni), (pero están) manifiestos (vyakta) en el medio (madhyāni). (De cualquier manera,) ¡no (están) manifiestos (avyakta) al final (nidhanāni eva) (nuevamente)! Entonces (tatra), ¿de qué sirve (kā) apesadumbrarse (paridevanā)?"||28||

1 Epíteto de Arjuna.

आbय�वात्पश्यक्रितं कुत्तिbद�नःम�bय�वाTदक्रितं तंथा5वा च�न्य#।आbय�वाच्चै5नःमन्य# e]र्णा?क्रितं श्रु�त्वा�ऽप्य�नः वा�द नः च5वा कुत्तिbतं�॥२९॥Āścaryavatpaśyati kaścidenamāścaryavadvadati tathaiva cānyaḥ|Āścaryavaccainamanyaḥ śṛṇoti śrutvā'pyenaṁ veda na caiva kaścit||29||

"Alguien (kaścid) la considera --o sea, al alma encarnada-- (paśyati... enam) como (vat) asombrosa (āścarya). De igual modo (tathā eva ca), otra (persona) (anyaḥ) habla (vadati) de ella (enam) como (vat) (si fuese) asombrosa (āścarya). Asimismo (ca), otra (persona) (anyaḥ) oye (śṛṇoti) acerca de ella (enam) como (vat) (si fuera) asombrosa (āścarya), y (ca eva) alguien (más) (kaścid), inclusive (api) tras haber oído (śrutvā) sobre ella (enam), no es (na) consciente (veda) de ella (enam)"||29||

द�हं� क्रिनःत्यमवाध्य?ऽय द�हं� सवा�स्य भ�रतं।तंस्म�त्सवा��त्तिर्णा भ�तं�क्रिनः नः त्वा e?शिचतं�महं�शिस॥३०॥Dehī nityamavadhyo'yaṁ dehe sarvasya bhārata|Tasmātsarvāṇi bhūtāni na tvaṁ śocitumarhasi||30||

"Oh descendiente de Bharata (bhārata)1, esta (ayam) (alma) encarnada (dehī) (que reside) en el cuerpo (dehe) de todos (sarvasya) no puede ser matada jamás (nityam avadhyaḥ). Por esa misma razón (tasmāt), no (na) te apesadumbres (tvam śocitum arhasi) por todos (sarvāṇi) los seres (bhūtāni), (por favor)"||30||

1 Epíteto de Arjuna.

स्वाधुम�मक्रिप च�वा�क्ष्य नः क्रिवाकुम्पि�तं�महं�शिस।धुम्य��जिद्धं य�द्धं�च्छ्रे�य?ऽन्यत्क्षक्रित्रयस्य नः क्रिवाद्यतं�॥३१॥Svadharmamapi cāvekṣya na vikampitumarhasi|

Page 9: Bhagavad Gita- Capítulo II (Sāṅkhyayoga) 1

Dharmyāddhi yuddhācchreyo'nyatkṣatriyasya na vidyate||31||

"Además (api ca), tomando en consideración (avekṣya) tu propio (sva) deber (dharmam), no (na) tiembles grandemente (vikampitum arhasi), (por favor). Indudablemente (hi), para un kṣatriya (kṣatriyasya)1 no hay nada más (anyat... na vidyate) (que sea) mejor (śreyaḥ) que luchar (yuddhāt) legítimamente (dharmyāt)"||31||

1 Arjuna pertenece a la casta kṣatriya, a saber, él es miembro del orden militar y gobernante.

यदृच्छाय� च?पपन्नो स्वाग�T�रमप�वा]तंम�।स�खिखेनः# क्षक्रित्रय�# प�था� लेभन्तं� य�द्धंम�दृeम�॥३२॥Yadṛcchayā copapannaṁ svargadvāramapāvṛtam|Sukhinaḥ kṣatriyāḥ pārtha labhante yuddhamīdṛśam||32||

"Oh hijo de Pṛthā (pārtha)1, felices (sukhināḥ) (son) los kṣatriya-s (kṣatriyāḥ) (que) obtienen (labhante) tal (īdṛśam) guerra (yuddham) (como ésta), la cual ocurrió (upapannam) espontáneamente (yad-ṛcchayā ca), (porque es) una puerta (dvāram) abierta (apāvṛtam) al Cielo (svarga)"||32||

1 Epíteto de Arjuna.

अथा च�त्त्वामिमम धुम्य� सङ्� ग्रा�म नः कुरिरष्यशिस।तंतं# स्वाधुम� कु0र्तिंतं2 च क्रिहंत्वा� प�पमवा�प्स्यशिस॥३३॥Atha cettvamimaṁ dharmyaṁ saṅgrāmaṁ na kariṣyasi|Tataḥ svadharmaṁ kīrtiṁ ca hitvā pāpamavāpsyasi||33||

"Además (atha), si (cet) tú (tvam) no (na) vas a llevar a cabo (kariṣyasi) esta (imam) legítima (dharmyam) guerra (saṅgrāmam), entonces (tatas), al abandonar (hitvā) tu propio (sva) deber (dharmam) y (ca) renombre (kīrtim), incurrirás (avāpyasi) en pecado (pāpam)"||33||

अकु0र्तिंतं2 च�क्रिप भ�तं�क्रिनः कुथामियष्यन्तिन्तं तं�ऽव्यय�म�।सम्भा�क्रिवातंस्य च�कु0र्तितं2म�रर्णा�दक्रितंरिरच्यतं�॥३४॥Akīrtiṁ cāpi bhūtāni kathayiṣyanti te'vyayām|Sambhāvitasya cākīrtirmaraṇādatiricyate||34||

"Asimismo (ca api), los seres vivientes (bhūtāni) hablarán (kathayiṣyanti) sobre tu (te) incambiable (avyayam) mala fama (akīrtim). Y (ca) para una persona respetable (sambhāvitasya), la mala fama (akīrtiḥ) es más importante (atiricyate) que la muerte (maraṇāt)"||34||

भय�द्रंर्णा�दुःपरतं मस्यन्तं� त्वा� महं�रथा�#।य�षी� च त्वा र्बहुमतं? भ�त्वा� य�स्यशिस ले�घावाम�॥३५॥Bhayādraṇāduparataṁ maṁsyante tvāṁ mahārathāḥ|Yeṣāṁ ca tvaṁ bahumato bhūtvā yāsyasi lāghavam||35||

"Los grandes (mahā) guerreros (rathāḥ) pensarán (maṁsyante) que te has retirado (uparatam... tvām) de la batalla (raṇāt) por miedo (bhayāt). Y (ca) tú (tvam), que has sido (bhūtvā) tenido en alta estima (bahumataḥ) por ellos (yeṣām), serás considerado como insignificante (yāsyasi lāghavam)"||35||