vol. xxx (30) no. 161 rni regd. no. 70648/99 shillong - 15 ... · h.s rynjah uba sah ha mawlai...

8
VOL. XXX (30) NO. 161 RNI REGD. NO. 706 48/99 SHILLONG - 15 JYLLIEW (JUNE) SNGI SAITJAIÑ (SATURDAY) 2019 www.mawphor.com Postal Re gn. No. NE - 851. 8/- TYNGKA JINGPYNTIP Ka Blue Heaven Restaurant, Jowai kan khang ïa ka Dukan ha ka 16 tarik Jylliew 2019, na ka daw ka jingkhlad I lok u Fred (Manager) Blue Heaven Restaurant. Nang khluit ka kam pynkynriah khar metor Shillong: Ka jingwan ka Shiromani Gur dwar a Parbandhak Committee (SGPC) ban dawa na k a sorkar Meghaalaya ban nympynkynriah ïa ki khar metor na Them Mawlong, ka la long k umba ai ding ïa ka jylla, ha kaba ki artylli ki Seng saiñpyrthei ba kham heh ha ka jylla, ka Congress k aba don ha k a Li ang Pyrshah bad ka UDP kaba don ha Liang Synshar, ki la pynpaw bade i ban pynkynriah beit ïa ki na katei ka jaka. Ka jingkhluit kam shym Pyrshah ka Congress ba wan tuklar ka SGPC ban nym pynkynriah Don aïu ha lyndet ka jingbym treh mih ki khar metor ha Them Mawlong:UDP Shillong, Jylliew 14: Ka Congress kaba don ha Liang Pyrshah, kala pyrshah jur ïa ka jingpynbor jong ka Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee (SGPC) ïa ka Sorkar Jylla ban nymkyndang iaki paid Harijan na Them Metorm, Iew Mawlong. “Ngamlah ban pdiang ïa ka jingpynbor jong ka Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee ïa ka Sorkar Jylla haba ïadei bad ka jingeh jong ki Nongshongshnong ka Them Metor” ong u Chief Whip ka Liang Pyrshah Bah Process T Sawkmie. Une u MLA ka Congress na Mawlai ula kynthoh ïa kane hadien ka jingwan iakynduh jong ka SGPC ïa u Myntri kam pohïing ka Jylla hynnin ka sngi palei, ba dawa ba ka Sorkar kam dei satia ban pynkynriah ïa ki paid Harijan na Them Metor hynrei ban ailad noh ha ki ïa ka hok longtrai ïa ka Them Metor ba kin ïoh tei ïa ki Ïing ba paka. Ka SGPC ha ka jingiakynduh ïa u Myntri, kala dawa ruh ïa ka Sorkar Jylla ba kan ai ka jingiada ba kyrpang ïa ki jaidbynriew Sikh khamtam kiba sah ha Them Metor Shillong: Ka Seng UDP ka la pynpaw ba kadon kaei kaei ha lyndet ba ki khar metor kim treh ban mih na Them ïewmawlong. “Ngi suba ka don kaei kaei ha lyndet halor ka jingbym treh mih jong ki na katei ka jaka”, la ong u Bah Bindo M. Lanong, Senior Working President hadien ba la wai ka jingïalang ka Central Executive Committee ha ka sngi thohdieng. U la ong ruh ba kipaidbah bad ki lad pathai khubor kidei ban kylli na ki, balei ba kimtreh ban mih na katei ka jaka. Kane ka jingong u nongïalam ka UDP ka la wan ruh hadien shisngiba ka Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee (SGPC), ka la dawa ba ka sorkar jylla ka dei ban shna da ki ïing kiba kham bha ha katei jaka ba ki don mynta ban ïa kaba pynkynriah ïa ki. U Bah Bindo u la ong ruh ba kam dei satia kano kano ka jingleh beiñ ïa ki, hynrei beit tang ka jingpynkynriah sha ki jaka kiba kham biang, namar ba katei ka jaka ba ki don mynta ka la khapngiah bad ka la jaboh bha. “Ka jingpynkynriah ïa ki khar metor na katei ka jaka kan Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Shah kem ki Samla Meghalaya ba pynngop ïa ki nong Amerika ha MP Khyndai snem kynthih khlem treikam ka ophis Veterinary ha Nonglang Jur ka jingjah briew, suhthied u drok sha ki nongkyndong Ha ka sohsat wad kam, ngop ki samla ba luilui ha ki runar pynïohkam:Daniel Paw pyrthei ka jingïasuhbuit ha NEHU ban pynduh ïa ka tnad Biomedical Engineering Sngewkhia ki paidbah bym pat treikam ka MHIS ha Robert Hospital Shillong, Jylliew, 14: U Muktiar ka Supreme Court uba long u Delhi Police North East Representative (DPNER) u Bah Daniel Stone Lyngdoh Nonglait u la ïathuh ba ki briew kiba wan na ki longing kiba duk ki dei kiba ju kylla sohpdung bad kiba ju ngat ruh ha ka shrip jong ki runar kiba ju mlien ban khaii briew (human trafficking) da kaba kular ban pynïohkam ïohjam shabar ka jylla. Ha ka jingïakren bad ki nongthoh khubor mynta ka sngithohdieng, u Bah Daniel u la ong, ‘haba bishar katkum ka kaiphod ba la ïoh na ki Pulit, na ka tnat Social Welfare bad na ki Shnong bapher bapher, ka jingjah Nongstoiñ, Jylliew 14: Ka jingbuh jong ka sorkar ïa ka tnad trei kam jong ka veterinary department ha ka shnong Nonglang West Khasi Hills naduh 2011, ka la shu sepei namar haduh kine ki sngi ym pat don satia ki nongtrei kiba biang kiba don ha katei ka tnad treikam. Ha kine ki khyndiat sngi ba la dep u nongthoh khubor Shillong, Jylliew 14: Ka North Eastern Hill University (NEHU) kaba la kyrsum ha ki kynrum kynram, kala nang shah thad madan shuh shuh mynta da ka jingmih sa ki jingkynnoh ba don ka jingïasuhbuit ha kane ka Skulbah ban pynduh noh ïa ka Tnad Biomedical Engineering Department (BED). Kane ka Tnad jong ka NEHU ka dei kaba la khring bha ïa ki samla pule tad haduh ka jingshah kem jong u Head of Department u Dr Dinesh Bhatia halor ka jingkynnoh ba u donktiha ki kambamsap ha u bnai Naiwieng 2018. U Dr Bhatia ula shah kem tang hadien khyndiat sngi ba ujor pyrshah ïa u da u samla Pule PhD, u Raghuvendra Pratab Tripathiuba dei u Junior Research Fellow (JRF) haka project ba khmih da u Dr Bhatia. U Raghuvendra ula kynnoh ba u Dr Bhatia ula dawa Shillong: Wat lada ka Meghalaya Health Insurance Scheme(MHIS) ka la treikam ha jylla mynta la shi bnai tam, hynrei kam pat treikam satia ha kawei na ki Hospital ba la rim jong ka nongbah Shillong,kata ka H. Dr.Gordon Robert Hospital, Jaïaw. Ha kine ki sngi baladep, kiba bun ki paidbah kiba la leit thiah pang ha kateika Hospital, ki la ïathuh ba ynda ki la poi ha katei ka Hospital jong ka KJP Assembly, ki la lyngngoh ba MHIS ne ka skhim ba ïarap Ai khaiphod u CS sha ka MHA halor ka Them Metor Hukum ban weng ïa ki sem sniang na Tura Sngewkhia CM ba phiel 25 hajar ngut kiba ialeh Matrik bad XII Pang Japanese Encephalitis 2 ngut ki kynthei ha Garo Ka Ophis Veterinary ha Nonglang kaba sah khongreng. Jah u rangbah na Mawlai Mawroh UBah Daniel L Nonglait Shillong, Jylliew, 14: U Bah Neverfar Mawlieh ba ju khot ieit u Deng, u khun jong i (L) H.S Rynjah uba sah ha Mawlai Mawroh, uba la dap 43 snem ka rta u la jah na la ing. Katkum ka jingpyntip jong ki bahaiing, une u rangbah naduh ka sngi ba u jah u la phong da ka sopti Blue Shirt, patlun rong iong bad bad ki juti Sneakers thoh laiñ. Kino kino kiba lap ne ïohi ïa une u rangbah kin sngewbha ban pyntip lyngba kine ki mobile nombar 879429885/8119086108. Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Shillong, Jylliew, 14: U Myntri Rangbah ka Jylla, u Conrad K Sangma mynta ka sngi thohdieng u la pynpaw ïa ka jingsngewkhia namar ka jinghiar ka pule ka puthi ha ka jylla khamtam ka jingdon kikhynnah skul kiba phielha ka eksamin Secondary School Leaving Certificate (SSLC) bad Higher Secondary School Leaving Ceritificate (HSSLC) kumba 25,000 hajar ngut. “Namarkata ka donkamïa ka imlang ka sahlang hi baroh kawei, ïa ka sorkar bad ïa baroh ban ïatreilang ban pynjanaishuh shuh ïa ka pule ka dangle bad ban sangeh na ka jingkdew kti hynrei ban ïatreilang na ka bynta ban wanrah ïa ka pule ka dangle kaba bha ha ka jylla,” ong u Conrad Sangma haba kren kum u Kongsan ha ka jingplie paidbah ïa ka iing skul ba phra kamra jong ka Mohan Bteng Sla 7 Mynjur ka MoTA ban mang pisa ïa ka Cancer Wing ha Jylla Shillong, Jylliew, 14: Ka Ministry of Tribal Affairs (MoTA) ka la mynjur ïa ka jingtyrwa jong ka tnat ka Koit ka Khiah ka Sorkar Jylla ban mang pisa na ka bynta ban shna ïa ki Warm Shell jong ka Cancer Wing ha Civil Hospital, Shillong. U Myntri ka Koit ka Khiah ka Sorkar Jylla, u Bah Alexander L. Hek, ha ka jingïakren bad u Mawphor ha ka sngi palei hadien ba la kut ka Review Meeting bad kiOphisar ka tnat ka Koit ka Khiah, u la ong, “ngi dang shu ïoh jingtip ha ka por ba ngi dang shong ïa ka Review Meeting ba ka Ministry of Tribal Affairs ka Sorkar India ka mynjur pura ban mang pisa na ka bynta ban shna ïa ka Warm Shell jong ka Cancer Wing ha ka jylla jong ngi.” Shillong, Jylliew 14 : Ka jingpang “Japanese Encepha- litis” kaba pur na ki sniang ne ki mrad khlaw lyngba ki ‘kaiñ pyrjong, ka la sdang mynta ha Garo Hills hadien ba ar ngut ki briew kawei na Tura bad kawei na ka shong Simkalanggre, ba hap hapoh ka Alagre Co mmun it y Health Centre (CHC) ki la ïoh ïa katei ka jingpang. Halor kane ki bor jongka tnad ka koit ka khiah ha ka jingïatrei lang bad ki bor synshar district ki la bthah ïa ki nongshong shnong ha nongbah Tura kiba ri sniang beaiñ ban weng lut ïa ki sniang ne kino kino ki jingri ba ki ri beain hapoh ki jaka ba hap hapoh u pud u samka Tura Municipality Board. Bteng Sla 7 Shillong, Jylliew 14 : Ki pulit jong ka Madhya Pradesh na ka tnad Cyber Cell ki la kem ïa 78 ngut ki briew na kawei ka Call Centre ha Vijay Nagar, Indore kiba bun ki dei ki samla na Meghalaya bad Nagaland halor ka jingkynnoh ba ïa katei ka call centre la pyndonkam ha kaba byrngem byrsit ïa ki nong America bad dawa pisa ruh na ki. Ki pulit jongka Cyber Cell ka Madhya Pradesh lyngba u SP jong kane ka tnad u Jitender Singh u la ïathuh ba kane ka kynhun ka ju kamba ki deiki ophisar jongka Agency kaba ha America bad kynnoh ba haba ki phone sha ki nong America ki ju kynnoh ïa ki ba ki lap ïa ki number jongki baki pyndonkamha kaba pynïaid tuh ïa ka pisa, ki donkti ha ki kam khaïi drok bad khaïi briew ruh kumjuh. Bteng Sla 7 Shillong, Jylliew 14 : U Chief Secretary (CS) jongka jylla u bah P.S Thangkhiew u la ai ïa ka kaiphod sha ka Ministry of Home Affairs (MHA) ha ka Sngi Palei bad ha kateika kaiphod la pynpaw ba ka sorkar jylla ka shimkhia ban ai jingïada ïa ki Punjabi kiba shong ba sah ha Them Metor,Iew Mawlong. Ïa kane ka kaiphod la aida u Chief Secretary ha ka jingïalang ba la khot da ka Bteng Sla 7

Upload: others

Post on 14-Jun-2020

68 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: VOL. XXX (30) NO. 161 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 15 ... · H.S Rynjah uba sah ha Mawlai Mawroh, uba la dap 43 snem ka rta u la jah na la ing. Katkum ka jingpyntip jong ki bahaiing,

VOL. XXX (30) NO. 161 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 15 JYLLIEW (JUNE) SNGI SAITJAIÑ (SATURDAY) 2019 www.mawphor.com Postal Regn. No. NE - 851. 8/- TYNGKA

JINGPYNTIPKa Blue HeavenRestaurant, Jowai kankhang ïa ka Dukan ha ka16 tarik Jylliew 2019, naka daw ka jingkhlad I loku Fred (Manager) BlueHeaven Restaurant.

Nang khluit ka kam pynkynriah khar metorShi llong: Ka jingwan kaS hiromani GurdwaraParbandhak Committee(SGPC) ban dawa na k as orkar Meghaalaya bannympynkynriah ïa ki kharmetor na Them Mawlong,ka la long k umba ai dingïa ka jylla, ha k aba k iartyl li ki S engsaiñpyrthei ba kham hehha ka jyl la, ka Congressk aba don ha k a LiangPyrshah bad ka UDP kabadon ha Liang Synshar, kila pynpaw badei banpynkynriah beit ïa ki nakatei ka jaka.

Ka jingkhluit kam shym

Pyrshah ka Congress ba wan tuklarka SGPC ban nym pynkynriah

Don aïu ha lyndet ka jingbym treh mihki khar metor ha Them Mawlong:UDP

Shillong, Jylliew 14: KaCongres s kaba don haLiang Pyrs hah, kalapyrshah ju r ïa kajingpynbor jong kaShiromani GurdwaraParbandhak Commit tee(SGPC) ïa ka Sorkar Jyllaban nym kyndang iaki paidHarijan na Them Metorm,Iew Mawlong.

“Ngam lah ban pdiang ïaka jingpynbor jong kaShiromani Gurdwara

Parbandhak Committee ïa kaSorkar Jylla haba ïadei badka jingeh jong kiNongshongshnong ka ThemMetor” ong u Chief Whip kaLiang Pyrshah Bah ProcessT Sawkmie.

Une u MLA ka Congressna Mawlai ula kynthoh ïakane had ien ka jingwaniakynduh jong ka SGPC ïa uMyntri kam pohïing ka Jyllahynnin ka sngi palei, ba dawaba ka Sorkar kam dei satia

ban pynkynriah ïa ki paidHarijan na Them Metorhynrei ban ailad noh ha kiïa ka hok long trai ïa kaThem Metor ba kin ïoh teiïa ki Ïing ba paka.

Ka SGPC ha kajingiakynduh ïa u Myntri,kala dawa ruh ïa ka SorkarJylla ba kan ai ka jingiadaba kyrpang ïa kijaidbynriew Sikh khamtamkiba s ah ha Them Metor

Shillong: Ka Seng UDP kala pynpaw ba kadon kaeikaei ha lyndet ba ki kharmetor kim treh ban mih naThem ïewmawlong. “Ngisuba ka don kaei kaei halyndet halor ka jingbymtreh mih jong ki na katei kajaka”, la ong u Bah BindoM. Lanong , Sen iorWorking President hadienba la wai ka jingïalang kaCentral Execut iveCommittee ha ka s ng i

thohdieng.U la ong ruh ba ki paidbah

bad ki lad pathai khuborkidei ban kylli na ki, baleiba kim treh ban mih na kateika jaka. Kane ka jingong unongïalam ka UDP ka lawan ruh hadien shisngi ba kaShiromani GurdwaraParbandhak Commit tee(SGPC), ka la dawa ba kasorkar jylla ka dei ban shnada ki ïing kiba kham bha hakatei jaka ba ki don mynta

ban ïa kaba pynkynriah ïaki.

U Bah Bindo u la ongruh ba kam dei satia kanokano ka jingleh beiñ ïa ki,hynrei beit tang kajingpynkynriah sha ki jakakiba kham biang, namar bakatei ka jaka ba ki donmynta ka la khapngiah badka la jaboh bha. “Kajingpynkynriah ïa ki kharmetor na katei ka jaka kan

Bteng Sla 7Bteng Sla 7 Bteng Sla 7

Shah kem ki Samla Meghalaya bapynngop ïa ki nong Amerika ha MP

Khyndai snem kynthih khlem treikamka ophis Veterinary ha Nonglang

Jur ka jingjah briew, suhthied u drok sha ki nongkyndongHa ka sohsat wad kam, ngop ki samlaba luilui ha ki runar pynïohkam:Daniel Paw pyrthei ka jingïasuhbuit ha NEHU ban

pynduh ïa ka tnad Biomedical Engineering

Sngewkhia ki paidbah bym pattreikam ka MHIS ha Robert Hospital

Shil long , Jyll iew, 14: UMuktiar ka Supreme Courtuba long u Delh i PoliceNorth East Representative(DPNER) u Bah DanielStone Lyngdoh Nonglait u laïathuh ba ki briew kiba wanna ki longing kiba duk ki deikiba ju kylla sohpdung badkiba ju ngat ruh ha ka shripjong ki runar kiba ju mlienban khaii briew (human

trafficking) da kaba kularban pyn ïohkam ïoh jamshabar ka jylla.

Ha ka jingïakren bad kinongthoh khubor mynta kasngi thohdieng, u Bah Danielu la ong, ‘haba bishar katkumka kaiphod ba la ïoh na kiPulit , na ka tnat SocialWelfare bad na ki Shnongbapher bapher, ka jing jah

Nongstoiñ, Jylliew 14: Kajingbuh jong ka sorkar ïa katnad trei kam jong kaveterinary department ha kas hnong Nonglang Wes tKhasi Hills naduh 2011, kala shu sepei namar haduhkine ki sngi ym pat don satiaki nongtrei kiba biang kibadon ha katei ka tnad treikam.

Ha kine ki khyndiat sngiba la dep u nongthoh khubor

Shil long, Jylliew 14: Ka North EasternHill University (NEHU) kaba la kyrsum haki kynrum kynram, kala nang s hah thadmadan shuh shuh mynta da ka jingmih sa kijingkynnoh ba don ka jingïasuhbuit ha kaneka Skulbah ban pynduh noh ïa ka TnadBiomedical Engineering Department(BED).

Kane ka Tnad jong ka NEHU ka dei kabala khring bha ïa ki samla pule tad haduh ka

jingshah kem jong u Head of Department uDr Dinesh Bhatia halor ka jingkynnoh ba udonkti ha ki kam bamsap ha u bnai Naiwieng2018. U Dr Bhatia ula shah kem tang hadienkhyndiat sngi ba ujor pyrshah ïa u da u samlaPule PhD, u Raghuvendra Pratab Tripathi ubadei u Junior Research Fellow (JRF) hakaproject ba khmih da u Dr Bhatia.

U Raghuvendra ula kynnoh ba u DrBhatia ula dawa

Shillong: Wat lada ka Meghalaya Health Ins uranceScheme(MHIS) ka la treikam ha jylla mynta la shi bnaitam, hynrei kam pat treikam s atia ha kawei na ki Hospitalba la rim jong ka nongbah Sh illong ,kata ka H.Dr.Gordon Robert Hosp ital, Jaïaw.

Ha kine ki sngi baladep, kiba bun ki paidbah kiba la leitthiah pang ha katei ka Hospital, ki la ïathuh ba ynda ki la poiha katei ka Hospital jong ka KJP Assembly, ki la lyngngohba MHIS ne ka skhim ba ïarap

Ai khaiphod uCS sha ka

MHA halor kaThem Metor

Hukum ban weng ïa ki sem sniang na Tura

Sngewkhia CMba phiel 25 hajarngut kiba ialehMatrik bad XII

Pang Japanese Encephalitis2 ngut ki kynthei ha Garo

Ka Ophis Veterinary ha Nonglang kaba sah khongreng.

Jah u rangbah naMawlai Mawroh

UBah Daniel L Nonglait

Shillong, Jylliew, 14: U BahNeverfar Mawlieh ba ju khotieit u Deng, u khun jong i (L)H.S Rynjah uba sah ha MawlaiMawroh, uba la dap 43 snemka rta u la jah na la ing.

Katkum ka jingpynt ipjong ki bahaiing, une urangbah naduh ka sngi ba ujah u la phong da ka soptiBlue Shirt, patlun rong iongbad bad ki juti Sneakers thohlaiñ. Kino kino kiba lap neïohi ïa une u rangbah kinsngewbha ban pyntip lyngbakine ki mobile nombar879429885/8119086108.

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Shil long , Jyll iew, 14: UMyntri Rangbah ka Jylla, uConrad K Sangma mynta kasngi thohdieng u la pynpawïa ka jingsngewkhia namar kajinghiar ka pule ka puthi haka jylla khamtam ka jingdonki khynnah skul kiba phiel haka eksamin SecondarySchool Leaving Certificate(SSLC) bad HigherSecondary School LeavingCerit ificate (HSSLC)kumba 25,000 hajar ngut.

“Namarkata ka donkam ïaka imlang ka sahlang h ibaroh kawei, ïa ka sorkar badïa baroh ban ïatreilang banpynjanai shuh shuh ïa ka puleka dangle bad ban sangeh naka jingkdew kti hynrei banïatreilang na ka bynta banwanrah ïa ka pule ka danglekaba bha ha ka jylla,” ong uConrad Sangma haba krenkum u Kongsan ha ka jingpliepaidbah ïa ka iing skul ba phrakamra jong ka Mohan

Bteng Sla 7

Mynjur ka MoTA ban mang pisaïa ka Cancer Wing ha JyllaShil long, Jylliew, 14: Ka Min ist ry o f Tribal Affairs(MoTA) ka la mynjur ïa ka jingtyrwa jong ka tnat ka Koit kaKhiah ka Sorkar Jylla ban mang pisa na ka bynta ban shna ïaki Warm Shell jong ka Cancer Wing ha Civil Hospital,Shillong.

U Myntri ka Koit ka Khiah ka Sorkar Jy lla, u BahAlexander L. Hek, ha ka jingïakren bad u Mawphor ha kasngi palei hadien ba la kut ka Review Meeting bad ki Ophisarka tnat ka Koit ka Khiah, u la ong, “ngi dang shu ïoh jingtipha ka por ba ngi dang shong ïa ka Review Meeting ba kaMinistry of Tribal Affairs ka Sorkar India ka mynjur puraban mang pisa na ka bynta ban shna ïa ka Warm Shell jongka Cancer Wing ha ka jylla jong ngi.”

Shillong, Jylliew 14 : Kajingpang “Japanese Encepha-litis” kaba pur na ki sniangne ki mrad khlaw lyngba ki‘kaiñ pyrjong, ka la sdangmynta ha Garo Hills hadienba ar ngut ki briew kawei naTura bad kawei na ka shongSimkalanggre, ba hap hapohka Alagre CommunityHealth Centre (CHC) ki laïoh ïa katei ka jingpang .

Halor kane ki bor jongkatnad ka koit ka khiah ha kajingïat rei lang bad ki borsynshar district ki la bthah ïaki nongs hong s hnong hanongbah Tura kiba ri sniangbeaiñ ban weng lut ïa kisniang ne kino kino ki jingriba ki ri beain hapoh ki jakaba hap hapoh u pud u sam kaTura Municipality Board.

Bteng Sla 7

Shillong, Jylliew 14 : Ki pu lit jong kaMadhya Pradesh na ka tnad Cyber Cell ki lakem ïa 78 ngut ki briew na kawei ka CallCentre ha Vijay Nagar, Indore kiba bun kidei ki samla na Meghalaya bad Nagalandhalor ka jingkynnoh ba ïa katei ka call centrela pyndonkam ha kaba byrngem byrsit ïa kinong America bad dawa pisa ruh na ki.

Ki pulit jongka Cyber Cell ka Madhya

Pradesh lyngba u SP jong kane ka tnad uJitender Singh u la ïathuh ba kane ka kynhunka ju kam ba ki dei ki ophisar jongka Agencykaba ha America bad kynnoh ba haba kiphone sha ki nong America ki ju kynnoh ïaki ba ki lap ïa ki number jongki bakipyndonkam ha kaba pynïaid tuh ïa ka pisa, kidonkti ha ki kam khaïi drok bad khaïi briewruh kumjuh. Bteng Sla 7

Shillong , Jylliew 14 : UChief Secretary (CS) jongkajylla u bah P.S Thangkhiew ula ai ïa ka kaiphod s ha kaMin istry of Home Affairs(MHA) ha ka Sngi Palei badha katei ka kaiphod la pynpawba ka sorkar jylla ka shim khiaban ai jingïada ïa ki Punjabikiba shong ba sah ha ThemMetor,Iew Mawlong.

Ïa kane ka kaiphod la ai dau Chief Secretary ha kajingïalang ba la khot da ka

Bteng Sla 7

Page 2: VOL. XXX (30) NO. 161 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 15 ... · H.S Rynjah uba sah ha Mawlai Mawroh, uba la dap 43 snem ka rta u la jah na la ing. Katkum ka jingpyntip jong ki bahaiing,

15 TARIK JYLLIEW (JUNE), 2019 MAWPHOR SLA 7

KHLAD NOH I KONGLUCKY MARY

MANNERS

I Kong Lucky Mary Man-ners, I Lok jong U AlfredLyngdoh (Manager kaBlue Heaven Restaurant,Jowai) i ba shong basah haka Shnong Lamin (DongRoman), West Jaiñtia HillsDistrict, I la khlad noh haka 14.06.2019 bad ka jingleiton tep donburom ïa i kanlong ha ka 16.06.2019 ha uLumjing tep ka BalangKatholik, shnong Lamin haka por 2 pm.

long ka jingbha na ka bynta jong baroh”, u la ong.Na ka liang ka UDP ka la ai ka jingïaroh ïa ki lad ki lynti

ba la shim da ka sorkar ban pynkynriah ïa kine ki briew nakatei ka jaka.

Ha kajuh ka por u General Secretary ka Seng, u Dr.Jemino Mawthoh, u la ïathuh ba ha ka snem 1996 ha kajing ïakhih jong ka Joint Action Committee of SocialOrganisation, ka sorkar ka la mynjur ban pynkynriah ïa kikhar metor bad la tei ruh ïa ki ïing na ka bynta jong ki, hakaba la buh mynta ïa ka jaka t reikam jong ka ShillongMunicipal Board. Hynrei ka jingbym lah ban pynkynriah ïaki na katei ka jaka haduh mynta, kadei ka jingkylli kaba ehban jubab.

Don aïu ha lyndet ka jingbym

namar ka jingbyrngem hiar thma da ka kynhun kiengatiarHynñiewtrep National Liberation Council (HNLC).

Une u MLA ka Congress na Mawlai ula ong, “Ha kajingsh is ha ngi la khmih lynt i ba ka SGPC kan ai kajingiatreilang bad ka Sorkar Jylla haba ïadei bad kane kakam hynrei sngewsih pynban ba kane ka Kynhun kala ai ïaka khubor ba bakla sha ka Sorkar Pdeng”.

U Bah Process ula ong ba ka jingkhot hajir jong kaMinistry of Home Affairs (MHA) ïa u Chief Secretary badki Ophisar ka Jylla sha Delhi ka dei tang namar ka jingaikhubor ba bakla jong ki seng ka Jaidbynriew Sikh ba na Punjabbad Delhi.

“Ngi la ïohi ruh ba ka SGPC kala nang ai ding pynban ïakane ka kam. Nalor kane, kam shym la burom ruh ha kabanailad ïa ka Sorkar Jylla ba kan pynbeit ïa kane ka kam” ongune u MLA.

Pyrshah ka Congress

la kut tang ha kitei ki artylli ki Seng, hynrei ka kham jurshuh sha ki paidbah, ha kaba la ïoh sngew bad ïohi ruh ïa kajingbitar kiba bun, halor kane ka jingwan tuklar kane kakynhun na Punjab.

Bun ki paidbah ki la pynpaw ruh ka jingbitar ïa ka sorkarkaba wat hadien shi snem ba la bthei ka jingïakhih kaba jur,hynrei ka kam, kam pat poi shano shano ruh.

Kaei kaba la pynbitar eh ïa ki paidbah kadei ka jingailadïa i kynhun na Punjab bad kiwei pat ki bor kiba nabar banwan tuklar ïa kane ka kam, kaba dei tang ka kam hapdeng kasorkar bad ki shakri jong ka.

“Balei ka MHA a da khot hajir kat ïa u Chief Secretaryka jylla na ka bynta ita i spah ngut ki shakri sorkar”, la ïohsngew ia ka jingkren bitar ki paidbah.

Nang khluit ka kam

JingpynbeitÏa ka met jong u TymmenBas an u Bah ArlesRymbai,yn pyndep ïa kalehn iam leh rukom da kaBalang MoobakonNangbah HademPresbytery, ym dei da kaBalang Lumshnong.

u la poi ha katei ka jaka bad lap ba hakhmat ka compoundjong katei ka tnad treikam kaba la ker da ki sainar shiah, kakylla long pynban ka jaka sara ïa u kba katba sawdong jongka ophis bad ki jaka sah jong ki nongtrei la sop tang da kisañium suda. Hapoh ki jaka treikam bad ki ïing sah jong kinongtrei, la lap pynban ba ki jingkhang bah ki la pyut lut badka madan madiah jong ki kamra la dap tang da ki jakhliasuda. Nalor kata la lap ruh ba ki shawkad bad ki jingkhang kila bam kruiñ lut sa ba kin kyllon ha madan.

Ha ka jingshisha, ka jingdon jong katei ka tnad treikamha katei ka shnong lada ka sorkar ka la pynbiang nadongshadong katkum ka jingdonkam, ka la long ka jingmyntoikaba khraw yn tang ïa ki paidbah jong katei ka shnong, hynreiïa baroh ki nongshong shnong ha katei ka thaiñ, namar bakawei pa kawei ka long ïing ka don ki jingri kum ki syiar badki sniang. Nalorkata ki don ruh shibun ki long ïing kiba riblang , masi bad kiwei kiwei ki jingri kiba katei ka tnadtreikam jong ka sorkar ka dei ban ai ka jingshakri ïa ki nongrijingri kiba donkam ban phah sumar lada ki jingri ki ïoh kijingshitom ba bun jait.

Hynrei kumba long mynta, wat ban leit ha katei ka tnadtreikam tang ki trok four wheel kiba lah ban ïaid kata ruh ha kapor tlang. Nalorkata la lap ba um bam ruh ym don ka bor dingruh ym don nalor ba katei ka jaka ka dei ha pdeng jong ka khlaw.

Ha ka jingshisha ka sorkar haba ka la buh ïa kano kano katnad treikam ka la dei ban pynbiang lut ym tang ïa ki nongtrei,hynrei ïa baroh ki jingdonkam na ka bynta ka jingmyntoijong ki paidbah nongshong shnong.

Khyndai snem kynthih khlem treikam

briew bad ka jingpyndonkam ïa u drok ka kiew bha ha kineki sngi.”

Kane ka jingpynsngew jong u Bah Daniel ka dei ha kajingbuddien ïa kawei ka jingjia hadien ba kawei ka samlaKhasi ka la shah thok ha uwei u bar jylla uba la phah ïa kamarwei sha Delhi na ka bynta ban pynïohkam. Kane ka samlaKhasi kaba shong basah ha nongbah Shillong, bad kaba wanna ka longing kaba duk, ka dang dang don mynta hapoh kajingsumar sukher jong ki Pulit ka nongbah Delhi.

“Khlempep ka Sorkar Jylla bad ki paidbah nongshongshong kim sngewphylla shuh ïa ka jingjur ka jingjah ki briewkiba shah khaii (human trafficking) bad ka jingkynrei jong udroh uba la suhthied bha ha ki jaka Sor bad uba la sdang bansuhthied wat sha ki shnong nongkyndong jong ka jylla,” ongu Bah Daniel.

“Ka dei ka kamram jong ki kmie ki kpa ban ym pyllait ïa kikhun ban leit trei shabar ka jylla khlem da tih bniah bad khlemda tip janai ïa ki jaitkam ba ki dei ban trei namarba ka jingkyrduhkam shabar ka jylla ka jur bha bad na ka daw ka jingduna kajingïoh bad ka jingim lut phut kan pynlong ruh wat ïa ki khun kikti ba kin ngop ha ki kam bymman,” ong u Bah Daniel.

“Kiba ju kylla sohpdung hi ki dei kiba lui lui bad ki samlakiba wan na ki longing kiba duk kiba mad ïa ka jingkyrduhkam kyrduh jam. Dei ïa kum kine, ki riewbymman ki ju pynapshrip ban pynngat ha ka shangkhawiah,” ong u Bah Daniel.

U la ong ruh ba ki bor ka aiñ ki dei ban pynshitom dakaba tyngeh ïa ki Dalal bad ki Kynhun runar kiba donkti bankhaii briew da kaba pynngat hapoh ka kyndon jong ka aiñThe Immoral Traffic (Prevention) Act, 1956, ha ka CriminalLaw (Amendment) Act, 2013 bad ha ka ha ka kyndon 370bad 370 (A) jong ka Indian Penal Code bad ha ka aiñProtection of Children from Sexual Offences, Act, 2012.

Haba kren ïa ka jingsngewkhia halor ka jingngop jong kikhynnah samla ha u drok, u la ong, “ym tang ha nongbahShillong u drok u kynrei, hynrei mynta ngi ïohi ba u drok ula sdang ban suhthied wat ha ki jaka nongkyndong ha ki iingjong kiba riewspah bad kiba duk.”

U la kyntu ruh ïa ki kmie ki kpa ba kin long kiba peitngorbha ïa la ki khun ki kti bad u la pan ruh ka jingïatreilang na kipaidbah nongshong shnong ka jylla ban ïakhun pyrshah ïa kajingkynrei jong u drok.

Ha ka sohsat wad kam, ngop

ka sorkar ïa ki nongpang kam shym la treikam satia. Na katadaw, ki don kiba la leit phah sumar noh ha kiwei ki Hospitalkiba la pyntreikam ïa kane ka skhim.

Halor kane ka jingud jong ki paidbah, haba la wad jingtipna u Medical Superintendent ka Hospital, u Dr. R. Nongrum,u la ïathuh ba ka Hospital ka ladep phah ïa ka Application shaka sorkar ban ïoh ïa ka Registration. Namar baroh shi katta,haba pyntreikam ïa ka skhim MHIS, donkam ban register tangki nongpang, hynrei mynta pat hap ban register ïa ka Hospitalruh. Nalorkata u la ong ba ban ïoh registration donkam banïoh NoC na ka MUDA, ka Pollution Control Board bad kiweikiwei de ki bor, namar ba kane ka Hospital kadei kaba lah rim.Hynrei u la ïathuh ba ïa kine lah dep leh baroh bad ïa kaapplication lah dep phah sha ka sorkar bad tang shu ïoh ïa karegistration ngin phah noh sha ka MHIS ban ïoh pyntreikamïa kane ka skhim ha kane ka Hospital ruh. “Mynta ka don ha kakti jong ka sorkar bad ha ka 4 tarik mynta u bnai, ki la wanjngoh, te ka shong ka tnad ka koit ka khiah lano ban pyndep ïakane ka kam”, la ong u Dr. Nongrum.

Sngewkhia ki paidbah bym

Massar U.P.School ha Mawprem ha ryngkat ka jingïadonlangjong u Myntri ka tnat Pule u Ma Lahkmen Rymbui, u MLAka West Shillong u Bah Mahendro Rapsang, u MDC ka JaïawConstituency u Bah Paul Lyngdoh bad kiwei kiwei.

“Kum ka sorkar ngi ju pynshlur ïa ki paidbah ban ïashimbynta pura na ka bynta ban pynjanai ïa ka pule puthi ha kaJylla baroh kawei,” ong u Myntri Rangbah.

U la ong ba ki don ki jingeh ha ka tnat Pule Puthi khamtamha ka jingbym don ka umbam umdih, ka bording hapoh skul,ka jingduna ki khynnah skul kiba pas, ka ingskul kaba tor.“Namarkata ngi donkam ïa ka jingïatreilang bad ki paidbahban wanrah ïa ka jingkylla dur ha ka pule puthi,” u la ong.

“Ka jingtrei shitom jong ka Round Table India bad kaSorkar kin long ka nuksa bapaka ha kaba lah ban jop haba ngiïatreilang,” u la bynrap.

U la ïathuh ruh lyngba ka Eklavya Model ResidentialSchools (EMRS) kaba hap hapoh ka Ministry of TribalAffairs, ka Sorkar India ka la pynmih kyrteng 36 tylli kiEMRS ha ka jylla Meghalaya. U la ong ba ka jingshna ïa kiEMRS School ha ki shnong nongkyndong jong ka Jylla kadei ka jingshah tynjuh kaba jur bha ïa ka Sorkar Jylla kababuh ruh ïa ka jingangnud ban ai ïa ka jingpule puthi kaba bhaha ki shnong nongkyndong.

Haba pynpaw ïa ka jingtrei shitom jong ka Round Tableban mang pisa na ka bynta ban tei ïa kane ka skul u MyntriRangbah u la ong, “baroh na ngi, ngi donkam ban pdiang ïaka skul bad ïa u khynnah. Ka Round Table bad ka LadiesCircle ki la leh ïa ka kam kaba bha tam lyngba ka tien phirakaba ong, ‘Freedom Through Education’ hynrei kajingsngewkmen kan wan tad ynda phi la leit rung hapoh kaskul, ban ïakren bad ki khynnah skul bad ïa ki nonghikai, banbishar ka jingstad jong ki khynnah, ai ba kane ka jingïaidlynti kam dei ban kut noh tang hapoh ki saw kynroh jongkane ka iing skul.”

U Myntri ka tnat Pule Puthi, u Ma Lahkmen Rymbui ula ïaroh ïa ka jingshimkhia jong ka Round Table, Shillongka ban long ruh ka nuksa ïa kiwei pat ki sengtrei monsngewbha ki ban ïatreilang na ka bynta ki jingthmu kiba bha.U la kyntu ïa ki nonghikai jong ka skul ba kin trei shitomban pynkiew ïa ka jingpynrung skul ïa ki khynnah bad ongruh ba ka Round Table ka dei ban phaikhmat lem ruh watsha ki khynnah kiba don jingduna ha ki dkhotmet ha kasienjam ka ban wan ban shna ïa ki kamra klas ha ki skul.

Ka Round Table India lyngba ka Shillong Chapter bad kaShillong Ladies Circle ki la plie ïa ka kamra klas ba phrakamra ha Mohan Massar Upper Primary School. Ka ShillongRound Table ka dei shi bynta jong ka Round Table IndiaMovement. Kane ka prokram jong ka Round Table India kadei ka jinglaitluid lyngba ka pule ka puthi ha kaba ki ai ïa kijingïarap sha ki skul na ka bynta ki skul kiba ai ïa ka jingnangjingstad sha ki khynnah ba wan na ki longing baduk.

Kiwei kiwei kiba kren ha kane ka sngi ki long u AreaVice Chairman ka Round Table u Robin Agarwala, uChairman ka Shillong Round Table u Vikram Singhania, uSq Leg Amit Singhania bad ka Chairperson jong ka LadiesCircle ka Gunjan Singhania.

Ha kane ka sngi, u Bah Paul Lyngdoh, MDC ula aiti ïa kaCheque ba T.1 lak kum ka jingïarap sha kane ka skul.

Sngewkhia CM ba phiel 25 hajar

Rai ka UDP ban pyrshah jur ïa ka sienjamka Sorkar NDA ban mynjur ïa ka CABS hi llong, Jyll iew 14: Ka UnitedDemocratic Party (UDP) kala rai ban ïaibteng ïa ka jingpyrshah ïa ka sienjam jongka Sorkar National Democrat ic A lliance(NDA) ba lamkhmat da ka Bharatiya JanataParty (BJP) ban pyntreikam ïa kaCitizenship (Amendment) Bill.

“Ngi pyrshah jur ïa ka CAB bad ngi dangïai pyrshah haduh mynta bad ka nongrim jongngi kam pat kylla satia” ong u Bah Bindo MLanong, Senior Working President ka UDPhaba ïakren bad ki nongthoh khubor hadien kajingïalang jongka Central Executive Committee(CEC) ba long hynne ka sngi thohdieng.

Kat kum ka jingong jong u, baroh kiseng saiñ pyrthei na ki Jylla ka thaiñ ShateiLam Mihngi kin hap ban ïakynduh biang banïakren halor kane ka kam. “Ngin hap banïakren biang namar ma ngi baroh ng i lapyrshah jur ïa ka CAB” ong u Bah Bindo.

Ha kajuh ka por, ka CEC bala pynïaidda u President Dr Donkupar Roy, kala shongbishar ïa ka jinglah treikam jong ka Party haka elekshon MP-Lok Sabha ba dang shu dep.

U Kyrtong ka UDP bad GeneralSecretary Dr Jemino Mawthoh ula shah remha kane ka eleks hon na ShillongParliamentary Constituency ha u kyrtong kaCongress ma Vincent H Pala, uba la jop sukda palat 1.50 lak vote.

U Bah Bindo u ong ba ka Party kala raiban kyntait ïa ka jingkynnoh ba ki paralok jongka kynhun synrop Meghalaya DemocraticAlliance kila s het kylla ïa ka UDP ha kaelekshon Lok Sabha ba dang shu dep. U ong

“Kane kam dei ka jingshisha. Ha ka jingshishaki paralok kum ka HSPDP, PDF bad NPP kilatrei shitom bha na ka bynta u kyrtong jongngi bad ngi sngew burom bha ïa ki”.

U Bah Bindo u ong ba ka jingjop jong kaCongress ka dei tang namar ka jingbsut ïa kajingpyntieng pynsmiej ïa ki paidbah halor kaishu CAB bad ba ka UDP ka dei kaba iatreilangbad ka Bharatiya Janata Party (BJP).

“Ka Congress kala lah ban pynngeit ïa kipaidbah bad kala slem palat ïa ngi ban pynshaihalor kane ka ishu” ong u Bah Bindo haba bynrap“Hynrei ha Ri-lum Garo, watla ki paidbah ki tipba ka NPP ka dei shibynta jong ka Sorkar NDAba ïalam da ka BJP hynrei kila jied ïa ka kyrtongka Party ka Agatha K Sangma”.

Haba kylli, une u Senior WorkingPresident ula kyntait ba ka Party ka long kabatlot bad ong “Kam dei ka jingshisha ba ngila sdang ngam. Ha ka saiñ hima sima hapohka Jylla hi, ngi dang lah ban leh bha ha kaelekshon MDC bad MP”. U Bah Bindo ulapynt ip ruh ba ka jingïalang kala rai banpynlong ïa ka jingïalang jong ka GeneralCouncil ha ka 11 tarik u Nailu r ban jiedthymmai ïa ki Nongkitkam ka party bad bannang pynkhlaiñ ïa ka Party.\

Haba kylli, une u Nongïalam ula ong baum don satia ïa ka jingangnud ban ïakhun ïaka kam President. Ha kajuh ka por, ka UDPkala rai ban pynlong ïa ka jingïalang ha Ri LumGaro ban pynkhlaiñ ïa ka Party na ka bynta kaelekshon MDC jong ka Garo HillsAutonomous District Council (GHADC)kaba lah ban long ha u snem ban wan.

Katkum ka jing ïathuhjong une u Myntri, ka tnat kaKoit ka Khiah ka la phah ïaka jingtyrwa sha ka Ministryof Tribal Affairs lyngba kaArticle 275 (1) ban mangpisa T.3.20 klur na ka byntaban shna ïa kane ka jaka basumar ïa ki briew kiba ïoh ïaka jingpang bampong ha kaJylla Meghalaya.

Naduh u s nem 2010haduh u snem 2017 ki donhaduh 8,338 hajar ngut ha kaJylla Meghalaya kiba la ïohïa ka jingpang bampong badkiba la rejistar kyrteng hapohka Cancer Department jongka Shillong Civil Hospital.

Na kine ki 8,338 hajar ngutki nongpang, 5,291 hajar ngutki dei ki shynrang bad 3,047hajar ngut ki dei ki kynthei.Haduh u bnai Lber, jong u snem2018 ki don kumba 192 spahngut kiba pang bampong kibala rejistar ïalade.

“Ki la don ki KynhunShimet kiba la wan tyrwa bans himt i na ka bynta banpynïaid ïa ka Cancer Wing,”ong u Bah Hek bad ïathuh ruhba ka HCL Group ka ladepwan jurip ïa ka Cancer Winghynrei ka la lap ba ki dangdon ki jingduna kiba dangdonkam ban pyndep.

“Hadien ba ladep jied ïaka kynhun ka ban pyntrei,ngin sa ïas oi ïa ka du lirj i n g ï a m y n j u r(Memorandum ofUnderstanding) bad hadienkata ngin sa pynsdang noh ïaka kam,” u la ong shuh shuh.

Mynjur ka MoTAban mang pisa ïa

pisa haduh T.40000 na u ban pynpass. Myntaune u Scholar ula shah kynnoh kylla ba upyndik ïa ka kurim u Dr Bhatia bad ïa laingut ki Nongtrei Kynthei ha ka EnvironmentInformation Sys tem Res ource Partner(ENVIS) Centre, kaba treikam hapoh jongka Tnad Biomedical EngineeringDepartment (BED).

Ka jingtohkit kala pynthikna ïa kiba bunki kam kiba kdew ïa ka jingdon kajingïasuhbuit ban pynduh ïa ka Tnad BEDkhamtam lei hadien ba ki bor khmih jongka NEHU kim shym la thung satia ïa kaInternal Inquiry (jingtohkit ba hapoh) halorki jingkynnoh kat kum ki Rule jongka.

U Raghuvendra ula mudui ïa ka jingujorsha ka Central Bureau of Investigation (CBI),kaba lam sha ka jingshah kem jong u DrBhatia. Katba ka CBI kala kam ba une uProfessor ula shah kem markhmat hadienba ka kynhun kala pynap shrip ïa u kat kumka jingujor. Hynrei kane ka bor tohkit haduhmynta kam pat shym la chargesheet satia ïau Dr Bhatia wat hadien hynniew bnai balakem ïa u.

Wat hadien ka jingkem ïa u Dr Bhatia ubadei ruh u Coordinator jong ka EnvironmentInformation Sys tem Res ource PartnerCenre, ki 4 ngut ki Nongtrei jong kane kaCentre kim pat shym la ïoh jingsiew naduhu bnai Naiwieng 2018 watla ka Ministry ofEnvironmental Science kala bthah ïa kaUniversity ban pyllait noh ïa ka tulop jongki. Wat ka CBI ruh kala ai ïa ka No ObjectionCertificate (NoC) halor kane.

Ka khubor ka ïathuh ba ka long kaba

Paw pyrthei ka jingïasuhbuit ha NEHU ban pynduhlyngngoh ba u Raghuvendra u dang ïoh ïa kijingsiew ba u dei ban ïoh manla u bnai hynrei ki 4 ngut ki Nongtrei ka ENVIS kila shushah pynsajia kai khlem ka pop jong ki. Kaong ba u Raghuvendra ula iehnohkam ruhkum u Nongtreikam na ka project ‘Designof Neural Network based Pacemaker’ balabei tyngka da ka Sorkar ha u bnai Ïaionghynrei haduh mynta u dang neh sah kum uPhD Scholar.

Ki Nongtrei kila kynnoh ruh ba uRaghuvendra ula donkti ha ki kam shaitkynthei bad bud kynthei bad kila ujor ruh ïakane sha u Registrar jong ka NEHU badsha ki Pulit ka Jylla. Kane ka case kalakynjah jar jar tad hadien ba mih biang kajingujor myn ha ka 10 tarik Jylliew ba laregister case pyrshah ïa u Raghuvendra haka kyndon 354 D bad 509 jong ka IndianPenal Code (IPC).

Ka khubor ka ïathuh ba ka NEHU kala airuh ïa u Raguvendra ïa kawei ka kamra haJapfu Hostel myn ha u bnai Nohprah 2018watla ka jingai jaka sah ha kane ka Hostel kaju kut noh ha u bnai Naitung. Kane ka kamramynta kala shu khang khyrdep beit da ka talabad naduh kane ka por, ym shym la lah dienshuh ïa u Raghuvendra.

Ka khubor na NEHU ka ïathuh ba uRaghuvendra ula iakynroi ruh wat bad kaFinance Officer ka NEHU bad u la ujorpyrshah ïa ka sha ka CBI hynrei ym kumbajia ïa u Dr Bhatia, ka NEHU kala thung ïa kajingtohkit ba hapoh ïing, kaba la shem ba deiu Raghuvendra ula la sdang shuwa ïa kajingkynroi.

Kine ki arngu t ki dei kawei kaba 22 s nem na UpperChandmari bad kawei pat kaba 38 snem na ka s hnongSimkalanggre bad la pynshisha hadien ba la dep test ïa kasnam jongki bad mynta ki don hapdeng ka jingshah sumarha Tura Civil Hospital.

Kane ka jingpang ka sdang na ka jingkthah klieh, kajingshit met, prie, kem baiong, kren kulmar namar ka jingbymtip briew bad ka ktah beit sha ki bynta ka jabieng.

Na ka liang u DC jong ka West Garo Hills u la hukum ïaka Municipal Board ha Tura ban phah ïa ki briew jongka banleit talasi man la ki thliew ïing khnang ba lada jia ba lap ba kidon kiba ri sniang, syiar ne kino kino ki jingri kiba longbeain hapoh u pud u sam ka Municipal dei ban kem beit ïakita ki jingri.

La ïathuh ba kiba bun ki dong hapoh ka nongbah Tura basdang naduh Wadanang, KA Road, Mission Compoundshaduh Upper Chandmari ki dang ri beit ïa ki sniang ki syiarkaba long beaiñ wat la ka Municipal ka la dep khang pyrshahruh. Kane ka jingshim khia jong ki bor synshar district kalong ban ïada ba kane ka jingpang kan nym saphriang shakiwei ki bynta jongka ri lum Garo.

Pang Japanese Encephalitis 2

Hadien kane ki ju pynbieij ïa ki nong America da kaba dawapisa khnang ban pyndam noh ïa kitei ki case jongki.

La kynnoh ba kane ka kynhun ka don haduh kumba shimillion ngut ki Data jongki nong America bad ki ju lehkumne da kaba phah da ka ‘voice massage’ sha kumba 10hajar ngut ki nong America shisien phah Ha ka jingleit khynrabad kem ïa kitei ki nongtrei katei ka call centre ki pulit ki lakurup ruh palat 100 tylli ki computer, ki software, palat 100tylli ki mobile phone kiba la pyndonkam ban leh ïa katei kakam thok kam shukor.

Napdeng kitei kiba shah kem, ki pulit ki la ïoh kem ïa kinongialam kiba leh ïa katei ka kam ba kynthup ïa uJaved,Shahrukh bad Bhaval katba arngut kiwei kata u Rahilbad u Sunny Chauhan ki dang phet rieh. Ki trai jong katei kaCall Centre ki dei u Rahil bad u Javed bad kila plie ïa kateika call centre mynta dang kumba shisnem ei ei.

Shah kem ki Samla Meghalaya ba

MHA ha ka sngi Palei hanongbah Delhi.

Kane ka kaiphod kaba laai da u CS ka jy lla ka lapynhun ïa ka MHA bad watïa u nongïalam ka ShiromaniAkali Dal u Majinder SinghSirs a uba dei u MLA hanongbah Delh i. U dei uneuba la s him kh ia ban leittynruh ïa ka MHA ban shimkhia halor ki Sikh badPunjabi kiba sah ha ThemMetor hadien ba la mih kajingbyrngem na ka s engkieng atiar HNLC ha kine kikhyndiat sngi ba la dep.

Ai khaiphod uCS sha ka MHA

Shah kynnoh jrongkti bad byrngem uChairman ka ANVC-B ïa ki kynthei

Shillong, Jylliew 14 : Lai ngut ki kyntheikiba dei kiba haïing jong ki nongïalam ki sengbhalang ha Tura ki la ujor haduh lai tylli kiejahar pyrshah ïa u Chairman ba rim ka ANVCu Bernard Marak ba ki ju sin kum u Rimpulem bad ki paralok jongu da kaba kynnoh ba kiktah kti khlem akor bad byrngem byrsit ïa ki.

Kine ki lai ngut ki dei kiba haïing hasemjong kito ki nongïalam seng bhalang kiba juïeng pyrshah beit ïa u Rimpu na ka por shaka por. Kitei ki la kynnoh ba u Rimpu lembad ki paralok jong u ki la rung jubor haïing jongki nangta ki sa ktah kti bad leh khlemakor bad byrngem byrsit ïa ki da kaba pynapda ka pistol. Kine ki lai ngut ki kynthei ki laleit ban ujor ha Police Station ki kynthei haTura. Ki la ujor ruh ba u Rimpu u la wanryngkat bad kumba 20 ngut ei ei ki paralokha ki 11 ty lli ki kali kiba rah da ki tiarpynmynsaw namar ki wan ban thwet ïa kinongïalam seng bhalang kiba u la kynnoh ba

ki donkti ban thang ïa ki ïing trep ha ka jakajongu ha Edenbari. Kitei ki lai ngut ki kyntheiki la ïathuh ha ka FIR ba kane ka jingjia ka lajia hapdeng 9.30 bad 10 .30 mynmiet.

Ha baroh ki FIR la ïathuh ba katei kakynhun hapoh ka jingïalam jong u Rimpu kila rung jubor ha ïing u dkhot ka AYWO, Upres iden t kane ka seng bad ha ïing unongïalam ka ADE. Ha baroh lai tylli ki ïingki la rung jubor khlem da kheiñ shuh ïa kaburom ki kynthei bad khynra man la kikamra. Tangba ha baroh lai tylli ki ïing kikhlem lap satia ïa kitei ki nongïalam jongkitei ki seng.Kitei ki kynthei ki la kynnohha kapor ba ki rung hapoh ïing wat la kipyrshang ban ïakren ïa ki ruh kim sngap satiahynrei ki la rung jubor bad ktah kti beit ia kikynthei khlem jings alia. Halor kane kajingujor na ka liang u SP ka West Garo Hillsu la ïathuh ba la dep register case bad kajingtohkit ka dang ïaid shakhmat.

Dawa ka SBYWA ban plie noh ïa ka PHC-BatawJowai Jylliew, 14: Hadien ba la dep ban kyntiewkyrdan ïa ka PHC Bataw, East Jaiñtia HillsDistrict, naka Sub-Center sha ka PHC naduh usnem 1997, hynrei haduh mynta kane ka PHCka la shu sah tang ka kyrteng PHC khlem pat lahban plie ïa ka kum ka PHC ba pura.

Na ka liang ka Sou thern BorderYouth Welfare As sociation (SBYWA),hapoh ka jingïalam u Pres ident bad uGeneral Secretary ka Ass ociat ion uSkhembor Shadap bad u NamphrangmiTalang lem bad ki dkhot ki la leit ban jurip ïakane ka jaka ai jingsumar ha kaba ki la lap badang don bun ki jingduna kum ka PHC watlada ym pat plie satia ïa ka.

Halor kane kitei ki nongïalam kaseng ki la dawa naka sorkar ba dei peit ïakatnat ka koit ka khiah ban pynbiang noh ïa ki

jingdonkam bad jingduna jong kane ka PHC,bad dawa ruh ban plie noh ïa ka kum ka PHCba pura, khnang ba ki paidbah nongshongshnong jong katei ka thaiñ khappud bad kaBangladesh kin ïoh jingïarap na kane ka jakaai jingsumar.

Kat seng lyngba ka jingwad RTI, kalap ba kane ka PHC ki Nurse ki dei ban donsaw ngut hynrei kumba long mynta ka dontang ar ngut, ka post doctor AYUSH ka dangthylli, ki don ruh shibun ki jingduna ha kateika jaka naduh ka bor ding (Light), HeadAss istant , ki Lap Technical, ki cleaner /slipper dang don tang uwei kiba dang donkamshuh, ka kali kit nongpang (Ambulance), kaMaternity Mother and Child Health kabadang duna nadong shadong haduh ka light,ka um bad kiwei de ki jingdonkam.

KHLAD NOH I BAHTWELLY NONGRANGI Bah Twelly Nongrang bana ka s hnongMawphanniew, iba t reikum i Peon ha kaUmthlong NongthliewGoverment SecondarySchool iba dei i Kurimjong i Kong (Late) SildaBas aiawmoit , Ila kh ladnoh ha ka 13.06.2019 badka jing leit on tep ia i kanlong ha ka 15.06.2019por 2 baje nohphaisngi hau Lumjing tep ka BalangPres byterian Umthlong.

Page 3: VOL. XXX (30) NO. 161 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 15 ... · H.S Rynjah uba sah ha Mawlai Mawroh, uba la dap 43 snem ka rta u la jah na la ing. Katkum ka jingpyntip jong ki bahaiing,

SLA 2 MAWPHOR 15 TARIK JYLLIEW (JUNE), 2019

ADMISSION ADMISSION JOB ÏING/JAKA

ADMISSION

ADMISSION JOB

JAKA/ ÏING

PARAMEDICALLaborato ry, Rad io logy,Pharmacy As s is tan t ,IPMT, BSS, Govt. of India,Lower Lachumiere,Sh illong - 09864171488/09864030796.

NURSING ADMISSIONPlie Admissions na bynta kaGeneral Nursing & MidwiferyCourse (GNM) ha BethanySchool of Nursing.Applicat ion fo rms &Prospectus lah ban ioh naBethany School of Nursing,pyrshah. NEC Building,Nongrim Hills, Shillongnaduh 1st May 2019shaneng Por 10 am - 5 pm(Mon-Sat). Ban ioh jingtip babniah kren ha 7005270465/0364-2522842.

ADMISSION 2019MBBS- Abroad (only NEETQualified/ BDS/ Pharma-D/B-Pharma/ BAMS/ BHMS/Nursing/ Engineering (AllBranch) Polytechnic/ MBA/BBA/ MCA/ HotelManagement/ Law Etc, TopColleges in India. Low FeesPackage, InstalmentsFacilities. For CareerGuidance, Scholarship, 100%Job Placement andEducational Loan SupportContact: MS. T. Laloo-8794352819/ 8259017619.

ADMISSIONRajeev Gandhi Nurs eryTeachers Training opensadmission for 2019 Batch.For details contact 0364-2502344/ 82588-53568/98626-44368.

AVK BRITE COLLEGEBANGALORE

Admission Open 2019-20,GNM, B.Sc (N), P.B. B.Sc(N), M.Sc (N), B.C.A, B.B.A,M.B.A. Achieved 1st Rankin Nursing, 100% Results &Placements, ManyMeghalaya Studen ts inCampus, we ass is t fo rScholarsh ips & BankLoans , No Donation ,Hostel for Boys & Girls, wellequipped Labs & Library,Clinical Training at ReputedHos pitals . Contact: Mrs.Irilis Mynsong 8014046370/9863083950/9900016545.

PLIE ADMISSIONCLASS XI

Ka James MemorialSchool Umbir, Umiam(Barapani hajan U.C.C) kaplie Admission ïa ki ClassXI (Arts/Science) Ïa kiShynrang & kynthei kumki resident ial studen ts .Ban tip khambniah Krenha: 76279-64760/ 94361-08751/ 98620- 47692 .Wanrah ïa ka SSLC AdmitCard na byn ta ka Spo tAdmis sion.

ADMISSIONMBBS | BDS | Pharma- D | BPharm | Engineering | BPT |B.Sc Nursing | ANMNursing | B.Sc Anesthesia |B.Sc Dialys is | B.ScRadio therapy | B.ScOptometry | Etc. Contact:Hop Education & WelfareSoceity, New HopeRestuarant Barik ShillongDial Rev. N.W.P Warjri98560-07561/ 70853-39062.

NIPMT SPOTADMISSIONS 2019

BSS Diploma V.E. CoursesDMLT, X-Ray, ECG. Theory& Praticals in ShillongMalki Point, Nr. Home CityFurniture Shillong. # 93781-85056/ 98626-69860.

PULE SHABANGALORE.

ALL COURSE . ïakren badngi ki khynnah pule badonShane .Call/ whatapp -8618449211.

ADMISSIONBeautician Course from aGovernment o f IndiaIns titu te. For detailscon tact : 0364-2502344/97740-12542.

NEET (MBBS/JEE(ENGG) COACHING

Admission going on forXII passed , Class startsfrom July, Daily 5 HoursClasses weekly Mocktest,Study Material Provided.Join Fermoins, Dhankheti0364-2505939 NEET’sQualified 85+.

STUDY IN BANGALORE/CHENNAI

MBBS (India & Abroad) |BDS | BAMS | BHMS |Engineering | Pharmacy |Nursing | FashionTechnology | Interior Design| BPT | Agrculture | MBA |BBA | Polytechnic | HotelManagement | Aviation andmany more... Contact Mr.Jacob @ IVY BIZ - SevenHuts Mawlai Sh illong94851-70644/ 97420-00300.

ADMISSIONAdmission going on forIntegrated Clas s XI +MBBS/ Engg StudyMaterials weekly tes tprov ided. Jo in Fermoins,Dhankheti 0364-2505939.Result 2018: 85+ qualifiedNEET (MBBS/XII (Sc).Distinction: 50.

LA ÏOH TAM(1) Ka Wallet i RickyShobong. (2) Ka Wallet iDonbokstar Kurbah. (3) KaWallet i Dan ings tarNongrum (4) ka ATM jongi Bajop Pyngrope. (5) KaATM jong i WanbiangJyrwa. (6) Ka Smart Card iRomi Rymkhlem. (7) KaDebit Card i Cliffton Warjri.(8) Ka wallet i RapborlangMukhim. (9) U Phlas. (10)Ka Epic i Bah DebendraLyngkhoi. (11) Ka bekKynthei badon ki PassportSize. (12) Ka Wallet jong iAndrew Mylliemngap. (13)Ka Licence i FranklingSyngkli. (14) Ki ko tdonkam jong i AndreasSing Kharkongor. (15) KaDebit Card i Jenifer Rai.(16) Ka license u PrasantaPathak. (17) Ka Purs ebadon ka Epic i FulmerryKhongs it. (18) Ka ATMjong Iter Basar. (19) Ka Epici Debendra Lyngkhoi. (20)Ka ATM i Eltihun Makri.(21) Ka Wallet iLalchhanchhuaha . (22) KaEpic i Arjun Kurbah, (23)Ka Epic i Paul Warjri. (24)Ka Card i Tanya MiliciaShabong. (25) Ka ATM,PAN Card & Epic i DaliviaDkhar. (26) Ka PAN CARDi Bery lda LyngdohMawlong. (27)Ka Walletbadon ka Kyrteng iMistileo K. Rymmai. (28) KaBek i Gavita R Marak. (29)Ka Wallet i Dars ingMarwein. (30) Ka Wallet iApping P. Marak. (31) KaWallet i Willrit Mawthoh.(32) Ka Epic i TosanbhaNongs pung. (33) KaPassport i Bah PyndaplangKharkongor. (34) KaPassbook i DonboklangLyngkhoi. (35) Passbook iKiran Masih. (36) ATM iBibi Kharkylliang. Ki trais a wan mih sha ophisMawphor ha Mawkhar.

AFFIDAVITAs s worn in before theNotary Public at Shillong, ISmti Betsey Kharkongor W/o Shri WanlambokKhongwir of Madanrting,Shillong 793021, E.K.HillsDis t. Meghalaya havecorrected my son’s namefrom Lamjings haiKharkongor (as mistakenlyentered in his birthcertificate No. M2833/2011dated 08.06.2011) toBansharai Kharkongor anddeclared that the two namebelong to the same and oneperson i,e my son for allintents and purposes.

CLASSIFIED

DIRECT ADMISSIONTop Colleges of Bangalorewith 100% Placement andLoan As sistance. ForMedical, Nursing ,Engineering , Dip loma,Paramedical, Agricultu reand All other courses .Contact: +91 87946-38627/+91 69097-47713. AarunyaEducational ConsultancyNongmynsong.

BAJAH &BA ÏOH TAM

CRICKET WORLDCUP OFFER

Panasonic Brand Shop kaai ka Exchange Offer ïa kiTV Barim jong ph i bankylliang bad ki TV SmartLED naduh 24 inch haduh65 inch bad ki dor ki sdangnaduh 11,000/- shaneng.Ngi ai ruh ha kaInstallment. Ban Tip phonesha ka Number 98630-93010 Laitumkhrah BeatHouse Shillong.

HOSTELHOSTEL

Amaranthine Girl’s HostelNongthymmai, PohktiehOpp. Sunny Dale School.Contact : 98718-76106/93669-37074.

CLASSIFIEDJINGPYNTIP

“Ka NEIMA kan pynlongïa ka General Meet ing haka 15th June, 2019 por11.00 A.M. ha K.J.P. SynodSepngi Hall Miss ionCompound, kumta la khotsngewbha ïa ki Paradkhot/Nongkyrshan ban ïa donryngkat lang ha katei kas ng i”. S d/- GeneralSecretary NEIMA.

BAN DIEMawit, Mawria, Shyiap umhapoh bad s habarSh illong . Contact :8794395037.

JOBFixed Salary, noqualificat ion noexperiences requ ired .Contact: 98620-39408.

WANTEDAt Mount Hermon Hr. Sec .School Rangs hk enofficiating post. 1 B.ScMaths, 1 MA History, 1 MAEnglish, 1 MA Pol. 1 BCA.Pay: 10000/7000. Interviewon 15/06/ ’19 at SchoolCampus. Contact : 0364-2547724/8258096966/7005374099.

URGENTLY REQUIREDM.Sc Teacher for Maths &Physic at Khrum DiengieiHigher Secondary Schoolon or before 17/06/2019.Salary : Negot iab le.Contact No: 98630-85745/80145-85968.

JOB AVAILABLE1.Recept ionist -(Ladies ),2.Kitchen Helpers-(3 nos),3.Stewards/Waiters -(Gents) 01 Nos, 4.HouseKeeping Staff -(Gents)-01Nos , Adres s:-HotelEastside Inn ,LadrymbaiBypass-Jalyiah-Khliehriat.East Jaintia Hills District.Contact : 9089390888/8974739888.

REQUIREDHero motocorp LTD twowheeleers company dealerVISHAL AUTO require subdealers hip in Jowai,Nongpoh & Tura min spacerequired fo r s howroom300sqft and workshop 500s q f t . I NT E R E S T E DPERSON CAN apply forsub dealership .contact no.9436591340.And mail [email protected]

WANTEDApplications are invited bySt. Francis D’ Assisi College,Siejlieh, Nongstoin, W. K. H,Meghalaya fo r (1) AsstProfessors for the subjects,English, History, Sociology,Po litical Science andEconomics. Qualification asper UGC Norms. (2) Librarian:Minimum Qualification:M.Lib.Sc with diploma inComputer. Interestedcandidates may apply to thePrincipal with relevantdocuments on or before 25/06/2019. Date of interview willbe intimated later.

TEACHER REQUIREDSt Peter’s Higher SecondarySchool Pyndengrei,Nongs to in invitesapplications for a post ofAss is tan t Teacher.Minimum qualification B.A(Englis h Hon) B.Ed .preferably (Male) underDeficit post. Applicationsshou ld reach to SchoolOffice on or before 25thJune 2019 with Contact No.

TEACHER REQUIREDSt Peter’s RCLP SchoolPyndengrei Nongs to in ,invites applications for apost of Assistant Teacher.Minimum qualification XII(science) with 45% abovewith D.El.Ed or B.Edpreferably (Male) underdeficit post. Applicationsshou ld reach to schooloffice on or before 25thJune 2019 with Contact No.

LAIT KAM HIKAIDonkam iwei i OfficiatingAss t. Pas s MA (English)ha Annie Margaret BarrHigher SecondarySchool, Kharang (v ia)Smit , Shillong-15, EKHDis trict, Meghalaya na kabynta 6 bnai. Ka paynegot iable. Ïa ki jingt ip bakham bniah phone ha uno. 98561-08185.

TEACHER REQUIREDDkhiah Pres by terianUpper Primary School 1(one) Ass t . Teacher.Min imum qualification :BA/B.Sc/BCom with B.Ed/D.El.Ed . Two yearsteaching experienced. Paydeficit. Application shouldreach at School Office onor before 14-06-2019.Contact: 70051-73445.

DONKAM NONGTREIDUKAN

Shynrang hapoh 30 snemha Laitumkhrah BeatHouse . Ph: 70055-48913.

FULL TIME / PARTTIME JOB

Contact: 87946-23002.

PINE HILL GIRLSHOSTEL

Mawlai Kynton Mass arBlock- B. Phone: +91 87308-78893.

PLIE ADMISSIONKa Batch ba 11th, ba deika Certified VocationalTraining Course in HealthAss istan t (2019-2020)affiliated to Martin LutherChrist ian Univers ity.Kyrdan Pule Xth Pass. Iaki Prospectus &Application forms lah banioh na Admin Office,Bethany Hos pital,Sh illong. Placements haHos p itals , Pharmacy,Health Centres, OPD etc.Ban ioh jing tip kren :9612007599 naduhMonday haduh Saturday(11:00 am-5.00 pm).

BAN DIEKa jaka ha MawiongUmjpung. Ph: 9863863322.

JAKA BAN DIELaitkor 2000 sqft, 4000 sqft,10000 sqft. Phone: 98567-08511/ 87873-76588.

JAKA BAN DIENew Shillong 9000 sqft,5500 sqft, 3000 sqft. Phone:87873-76588/ 98567-08511.

JAKA BAN DIELaitkor 10000 sqft (MainRoad) & 40000 sqft . Ph:94361-06253.

JAKA BAN DIEJaiaw Laitdom Ph: 98633-15622. No Agent.

BAN DIEKa jaka ha Langkyrding3300 sqft Rs 1350 shi sqft.(yn dang duna). Ph: 97741-36795. Agent wat phone.

JAKA BAN DIELumsohphoh Rs 18/-,Umran Rs 35/-. Ph: 87320-07398.

JAKA BAN DIEMawiongrim 400/sqft ,Latsharai 80/ sqft. Contact:93667-29743.

JAK A BAN DIEHa Umroi Nongrah area-20,000 s qft. Ph : 60091-40887/ 70854-88464.

JAKA BAN DIEKYRKIEH

Ha ICAR harud surok. Ph:9856390467.

JAKA BAN DIEHa Umpling Main Road7500 sqfts @ 1500/-, haMawroh- 3000 sqft @ 1300.Phone: 98630-91599. (NoAgent).

JAKA BANDIEKYRKIEH

Ha Umphyrnai ba lait kali30,000 Sqft , dor 120/-s hisqft . Ha Mawpdangrud s urok 15,000 Sqft ,dor 120/- s h i s q ft .Contact: 7640932578.

JAKA BAN DIEHa Maws iatkhnam,Shillong. Dor 80/- P/Sqft.Contact : 69092-76985/60331-11543.

JAKA BAN DIEMawtawar bad Ums aw,Shillong dor 80/- sq ft .Contact: 94361-05213.

JAKA BAN DIEMawlynrei @ 230/Mawlong New Shillong IIM@250/ Mawlai Umsaw 150/per s qft. Contact no :9436925152 / 9856088439.

JAKA BAN DIEHa Mawshiton (Mawngap- Khreit), 5000 sqft. Ph:88374-25709.

ÏING BAN DIEJowai Mookyrdup. NoAgent. Ph: 9678685789.

ÏING BAN DIEHa Umpling # 89742-33948.

JAKA BAN DIENa Ki Trai ha Baniun hajansurok 5500 sqft. Ph: 80149-95793/ 94361-05270.

ÏING BAN DIEHa Umsaw Mawjynrong.Dor T.65 s hi sqft. Contact7005746369.

BAN DIEÏing ha Jaiaw, 2018 sqft, naki trai. Phone: 69097-47752.

JAKA BAN DIENew Nongsto in . Ph :87874-10718.

DOWN TOWNDIAGNOSTICS

Ki doctors ban wan peitnongpang has Down towndiagnostic (Laitumkhrah) ha15-06-19. 1.Dr.SwapnavBorthakur MD (Jingpangbaroh khoit).2.Dr.C.Talukddar MS(Ryndang, Shkor, Khmut)Wad jingtip 8794286753,03642507246.

CLASSIFIED

SUMAR KHMAT EIAkif Eye Care & ArhamOpticals ComputerisedEye Check Up. Por: 11:30haduh 5:30 PM. Tarik:15.06.2019 (Sngi Saitjaiñ).Add: Dhanan is Complexbelow S.B.I, EveningBranch G.S. Road PoliceBazar. Mobile No: 97748-49014.

3 BHK FLATNewly renovated availablefor rent at Harisara Laban.Contact No: 81198-07337.

JAKA BAN DIENew Shillong hajan kaNIIF dor Rs 230/-. Ph :98565-84969.

BAN SIANGRONGHa ki Phyllaw ïing . Ph :84130-61242.

PYNKOITMAWKHYLLAI

Da ki dawai kynbat lah banpynum, pynkoit ïa ki mawha u Khyllai, Ovarian Cyst,Appendicitis (Appendix),Gas tric Ulcer. Ioh naNongstoin. Dr. Bos sL.Marthong New-Nongstoin.

CREAM TAHNiangthyllah, Niangmong,Khaid , Niang thoh lieh ,Sunscreen, Khñiang, Prum,Baroh Khñiang. Ph: 97742-83048/ 87878-54949.

DAWAI

CLASSIFIEDIING AIWAI

Ïaki Kynthei badang PuleSchool/College. Phone:94023-77968.

Pynkynriah kam u CMka UP ïa ki heh pulitLucknow :Namar ka jingshahkynthoh halor ka jingbym lahtehlakam jong ki bor ka aiñhalor ka jing long jingmanhapoh ka jylla, na ka liang uMyntri Rangbah ka UttarPradesh u Yogi Adityanathhynne ka s ng i ulapynkynriah kam noh ïa kihynriew ngut ki heh pulit.

Katkum ka jingthoh ba lapyllait d ka tnat Home kasorkar UP, u Additional Di-rector General (Law and Or-der) u Anand Kumar ula shahpynkynriah kam kum u Direc-tor General/IG Prison Admin-istration and Reforms Ser-vices, katba u ADG Varanasizone u P.V. Ramasastry ulashimti kum u Additional Di-recto r General (Law andOrder).U Ramasastry, u IPSophisar jong ka batch1989 udei na Andhra Pradesh.

KUM KLETHapoh kali ka plastik ba donki kot donkam bad ka file naKhyndailad sha Rynjah.Kibaïoh s ngewbha phone :9485028332. Yn ai buskit.

Page 4: VOL. XXX (30) NO. 161 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 15 ... · H.S Rynjah uba sah ha Mawlai Mawroh, uba la dap 43 snem ka rta u la jah na la ing. Katkum ka jingpyntip jong ki bahaiing,

15 TARIK JYLLIEW (JUNE), 2019 MAWPHOR SLA 3

Rai ka Germany ba shong aiñ kajingpynïap naphang ïa ki khun syiar

Berlin: Ka ïingb ishar bahalor jong ka Germany ka larai ba ka dang long kabashong aiñ na ka bynta kinongri sy iar bad nongpynmih pylleng ban pynïapïa ki khun syiar shynrang kibym donkam. Kane ka rai, bala pynmih da ka FederalAdministrative Court jongka Germany ha ka sngi palei,ka kyrshan ïa ki kompanyhalor ka nongrim ba tangshipor tad ynda la lap dakawei pat ka lad.

Ka jingpynïap pathar ïaki khun syiar shynrang kadei ka kam ba ju leh bha ha kikompany ri syiar ba la hehbha ha ka pyrthei. Hadien bala shong kha, da ki billion kikhun syiar la pynïap shenhadien ba la kha- bunsien dakaba tylliat lane pynshah haka gas. Ki bor sorkar ki ongba kane ka mut ba kumba 45million ki khun sy iarshynrang ki ïap man u snemtang hapoh Germany marwei.

Ha ka snem 2013, ka jyllaNorth Rhine-Westphalia kala pynmih ïa ka hukum kabakhang pyrs hah ïa kinongpynro i sy iar banpynïap ïa ki khun syiar. Artylli ki nongpynmih sy iar

hapoh kane ka jylla hadienki la buh ka jingkyrpadpyrshah ïa kane. Ka pasohba nyngkong jong ka AnimalWelfare Act jong kaGermany ka ong ba: “ym donmano mano ba lah banpynmynsaw, pynshitom lanepynïap ïa ki jingri khlem kadaw kaba shong nongrim”.

Ka lower court ka la rai baka jingpynïap na ka byntaban pynmih marbam ka longka nongrim kaba shong nia,kaba la ïalam sha kane kajingïasaid mynta ha ka ïingbishar ba halor. Ka myntri karep ka riang jong ka Germany,Julia Klockner, ka la ong bakane ka jingleh ka long kabym lah ban pdiang baddawa ban khang pyrshah ïaka. Tangba ha ka sngi paleika high court ha Leipzig ka lapynthikna ba kan dang longkaba ailad tad haduh ban lapda kiwei pat ki buit ban lap naki pylleng la ki dei ki shynrangne kynthei.

Ka jingpynïap naphangïa ki khun shyiar shynrangka dei ka kam ba ju leh bhaha ka jingpynmih marbam hakylleng ka pyrthei. Na kabynta ki billion ki sy iarkynthei ba la pyndonkam ha

ki farm pynmih syiar badpylleng man la u snem,katjuh ruh ka jingbun ki khunsyiar s hynrang la pyn ïapshen hadien ba la kha. Ïa kikhun syiar shynrang bunsienla ñiew kum ki bym donkamhapoh karkhana, namar ba kiheh suki bha ban ïa ki kyntheibad kumta la ñiew ba kim longkiba ïahap na ka bynta kajingpynmih doh.

Ki s tad scientist ha kikatto katne ki ri ki la pyrshangban lap da kawei pat ka lad.Hadien ka jingwad bniah bada ki snem bad ka jingbeityngka ba da ki million na kasorkar, ka kompany Germanyba la khot Seleggt ka la sdangban die ïa kita ki pylleng “nokill eggs” ha ïew ha u snemba la lah. Ki la pynmih ïa kaweika buit ban ithuh ïa ki khunsy iar ba don hapoh kapylleng la ki dei ki shynrangne kynthei, naduh kumbahynñiew sngi hadien ba lapdew, da kaba sei ïa ka umbad lap ïa ki hormones.

Kane ka buit ka pynlahïa ki ban buh ïa ki kyntheihaduh ba kin da heh purabad bret noh ïa ki pyllengkhun syiar shynrang shuwaban mih na sop.

Ka Germany kala rai ba ka shong aiñ ban pynïap ïa ki khun syiar bym donkam.

Lap ka video US ba sei ka Iran ïa u bomna ka jhad kit umphniang

Ka jhad kit umphniang ka US kaba la shah pynjulor ha ka jaka duriaw.

Washington: Ka tnad shipaijong ka US ka la pyllait ïa kavideo kaba ka ong ba ka pyniïa ki shipai kyrpang ka Irankiba sei ïa u bom bym shymla bthei na krung jong ka jhadkit umphniang kaba la julorha ka jing thombor ha Gulfof Oman ha ka sngi palei. KaUS ka la pyllait ruh ïa ki durki dar jong ka jhad kitumphniang jong ka Japankaba lehse ka pyni ïa u bombym shym la bthei ha shuwaban weng noh ïa u.

Ka jhad kit umphniangjong ka Norway ha gulf ruhla ong ba ka la shah sylladha ki lai tylli ki jingbthei. KaUS ka kynnoh ïa ka Iran baka donkti ha lyndet jong kineki jing thombor. Ka Iran ka laong ba ka kyntait jur ïa kaneka jingkynnoh.

Kine ki jingbthei ki la jiashi bnai hadien ba saw tylliki jhad kit umphniang ki lashah pyn julor ha ka jingthombor hajan khappudduriaw jong kka United ArabEmirates. Ka US ka lakynnoh ïa ka Iran halor kaneka jingthombor, tangba kamshym la ai kano kano kasakhi. Ka Iran ruh ka la len ïakitei ki jingkynnoh.

Ki jingïakynad hapdengka US bad ka Iran ki la nangjur naduh ba u president kaUS, u Donald Trump, u lashimti ïa ka shuki ha ka snem2017. U la mih noh na kas os ku lar nuclear ba lapynbeit da ka sorkar jong uObama bad hadien pat u lapynrkhing ïa ki jingpynjarikyndon halor ka Iran. Ka dorka mur jong ka umphniangka la kiew kumba 4% hadien

ka jingjia ha ka sngi palei. KaGulf o f Oman ka don hakawei ka tduh jong ka lyntijhad ba kongs an kabalyngba jong ka shi bynta naka lai bynta na ka umphniangba ïaid na duriaw ha kapyrthei ka ïaid lyngba manla u snem.

Katkum ka jingaijingkheiñ jong ka US halorkine ki jing jia, ki s hipaiduriaw jong ka US ha kaneka thaiñ ki la ïoh ïa jingtips haphang ki jingjia basngewsih na ka jhad FrontAltair ba long t rai da kaNorway ha ka por 6 bajemyns tep bad na ka jhadKokuka Courageous ba longtrai da ka Japan ha ka por 7baje, hadien jong kine kijingb thei bad ki la leitshaphang kane ka jaka. Kala ong ba ka USS Bainbridgeka la ïohi ïa ki lieng shipaiduriaw jong ka Iran kibatreikam ha kane ka jaka ha kikyn ta had ien jong kijingbthei, bad hadien ki wengïa u bom bym shym la btheina krung jong ka KokukaCourageous.

U secretary of state jongka US, u Mike Pompeo, u laong ha ka jingïalang bad kinongthoh khubor haWas hing ton : “ka dei kajing lum jingkheiñ jong kaUnited States ba ka IslamicRepublic of Iran ka donkti hakine ki jing jia. Kane kajinglum jingkheiñ ka dei kabala pynshong nongrim halorka jingsyntiat, ki tiar thma bala pyndonkam, ka kyrdanjingstad ba donkam ban treiïa ka kam, ki jingthombor badang shen ïa ki jhad kiba don

jingïas yriem bad kajingshisha ba ym shym donka kynhun ba rieh ba treikamha kane ka dong kaba don ïakita ki t iar ki tar bad kijingdonkam na ka bynta banleh ïa kum kane ka kam kabashyrkhei”.

U foreign secretary jongka UK, Jeremy Hunt, u la ongba ka bynta ba sdang jongka ri jong u ka long ban ngeitïa ki paralok ri US jong ka.Ka tnad kam bar ri jong kaChina ka la ong ha ka kyrwohba baroh ki liang ki dei banlong husiar bad adkar. KaUAE ka ñ iew ïa kine kijingthombor kum ka jingjiaba shyrkhei.

U president jong ka Iran,u Hassan Rouhani, ha kasngi thohdieng u la kynnohïa ka US ba ka buh ïa kajingma kaba khraw bha na kabynta ka jings hong sukshong shngaiñ ha MiddleEast, khlem da kdew beit beit

ïa kita ki jingthombor ha Gulfof Oman. U la bynrap biangïa ka jingdawa na ka bynta kiri ka pyrthei kiba don langha ka soskular nuclear 2015ba kin burom ïa ki rai jong ki,hadien jong ka jingmih hinoh ka sorkar u Trump.

Ha ka kyrwoh ba lappyllait ha ka sngi thohdieng,ka Iran mission to the UnitedNations ka la ong ba ka lakyntait ïa kaei kaba ka ong baki dei ki jingkynnoh ba baklabad ba long nongshun ïa kaIran da ka US.

Shah pharep u rangbah ba pynïap ïaka longkmie ha Dallas

Dallas: Uwei u rangbah u lashah pharep donkti ha kakam pynïap briew hadien kajings iat ïap ïa kawei kalongkmie ba pynkylla ïa kalong rynñieng, ka MuhlaysiaBooker, ha u bnai ba la lah, laong ki pulit ha Dallas, Texas.

U Kendrell Lavar Lyles,34 snem, u la shah pharepdonkti ruh ha ka jingpynïapïa ki ar ngut kiwei pat ki briew.Ka jingshah pynïap jong kaBooker ka la wanrah ïa kajingbitar kaba jur bha bad kala wanrah ïa kata ka mat baïadei bad ka jing s hahthombor ba ki b riew bapynkylla long rynñieng kimad hapoh US.

Da ki taiew shuwa kata,ka la shah thombor ha ka porba don ka jingtakhuh kalibad ka video jong kane kajingjia ka la saphriang ha kasocial media. Ha ka kyrwoh,ki pulit Dallas ki la ong ba uLyles u la shah pharep donktiha ka jingpynïap ïa kaBooker hadien ba u la shahkem ha ka 5 tarik jylliew hakaba ïadei bad ka jingpynïapïa ki ar ngut kiwei pat.

Kaba nyngkong ka deika jingsiat ïap ïa ka longkmie

ha Dallas ha ka 22 tarikjymmang bad kaba ar ka deika jingpynïap ïa u rangbahha ka jingjia ba don jingïadeibad ki kam droks shi sngihadien. Ïa kine ki lanot ymshym la jer kyrteng. Kumjuhruh wat ïa kane ka longkmieba pynkylla long rynñieng.

Ki nongtohkit ki la ongba, ha ka por ba tohkit ïa kineki ar tylli ki jing jia, kinongsyntiat ki la lap ba uLyles u la ñiah ïa kajuh ka jaitkali ba la ngeit ba la kit ïa kaMuhalaysia Booker ha ka 18tarik jymmang- ka sngi ba lapba ka la ïap. Ka jingbisharbniah na ka mobile phone kakdew ba u la don ha kane kajaka ba la kit ïa ka bad kumjuhruh ha ka jaka ba ka shahpynïap, la ong ki pulit.

“ïa ka MuhlaysiaBooker la ïohi khadduh baka rung hapoh ka kaliLincoln LS ba shai rong, kabadei kajuh ka kali ba la ñiah dau suba Lyles ”, la ong kakyrwoh. Ki pulit kim shym laai jingmut kaei ka daw ba shalyndet jong kane ka jingshahpynïap. Ki pulit syntiat ki laong ba u Lyles u long ruh ubriew ba donkti halo r ka

jingïap ka Chynal Lindsey, kalongkmie ba pynkylla longrynñieng kaba 26 snem, ïakaba ïa ka metïap la lap baper ha pung Dallas ha ka 1tarik jylliew.

Ki pulit kham mynshuwaki la ong ba ym shym dons akhi ba pyn ïadei ïa kajingïap jong ka Booker badu Edward Thomas , urangbah 29 snem uba la shahpharep donkti ha kaba shohïa ka ha u bnai ïaiong. Hakane ka jingjia, ka Booker kala ong ba ka la tynrah dadienïa kawei pat ka kali katba kadang phai ban mih shabar kajaka pynieng kali. Unongñiah la kynnoh ba u lathew da ka suloi sha ka badkyntait ban shah ïa ka ba kanmih tad ynda ka la siew ïa kabai lut namar ka jingjulor kakali. Haba u paidbah u laïalum, ki pulit ki ong ba uweiu nongpeit kai, u Thomas, ula shah tyrwa pisa ban shohïa ka Booker. Ka video jongkane ka jingjia ka pyni ïa urangbah uba deng ïa kijingsop kti bad kura ïa kakhlem sangeh, haduh ba kanda ïapler bad kdiah karyndang kti.

Ka kynthei ba pynkylla long rynñieng, ka Mulaysia Booker, kaba la shah pynïap.

GOVERNMENT OF MEGHALAYAOFFICE OF THE DEPUTY COMMISSIONER (DSC), RI BHOI DISTRICT, NONGPOHNo. DCRB(DSC)8/92/PT-II/50 Dated Nongpoh the 14th June 2019

NOTICE TO THE CANDIDATESThis is for General information to all candidates who have applied for the following posts

that the District Selection Committee, Ri-Bhoi District, Nongpoh will conduct the WrittenExamination Vide this Advertisement DCRB(DSC)8/92/Pt-II/1 Dated 11th July 2017 as perschedule mentioned below e-admit cards for appearing the written Examination may be downloadedand printed from the website of Ribhoi http://ribhoi.gov.in/. Admit cards can only be downloadedfrom10:00 am on 17th June 2019 up to 5:00 Pm on 3rd July 2019. Candidates who have a problemdownloading their admit cards can come to Deputy Commissioner (DSC), Ri-Bhoi District,Nongpoh (DSC Branch).SL. NAME OF THE POST DATE OF TIMENO. EXAMINATION

1. Lady Supervisor 5.7.2019 10.00 Am to 1.00 Pm2. Driver 5.7.2019 10.00 Am to 12.00 Noon3. Sectional Assistant (SA) 6.7.2019 10.00 Am to 1.00 Pm4. Duftry 8.7.2019 10.00 Am to 12.00 Noon5. Laboratory Assistant 9.7.2019 10.00 Am to 1.00 Pm6. Copyist 13.7.2019 10.00 Am to 12.00 Noon7. Pharmacist 16.7.2019 10.00 Am to 1.00 Pm8. Jr Plumber 19.7.2019 10.00 Am to 1.00 Pm9. Lower Divisional Assistant (LDA) 20.7.2019 10.00 Am to 1.00 Pm10. Gramsevika 27.7.2019 10.00 Am to 1.00 Pm11. Gran Sevak 27.7.2019 10.00 Am to 1.00 Pm

N.B: - Written Examination will be conducted using OMR Sheet.Sd/-

Member SecretaryMIPR No. 372 District Selection CommitteeDt. 14/06/2019 Ri-Bhoi District, Nongpoh

Off ice of the Commissio ner of Persons with Disabili ties,Government o f Megha layaTempl e Road, Lower Lachumiere, Shillong-7 93001Phone: 0364-25 06521E-mai l: cpwdm eg@gmail .com

No. CPWD/APPT/Pt-II/2005/74 Dated: 15th June 2019

CORRIGENDUMThe advertisement for the Post of Peon in the office

of Commissioner of Persons with Disabilities publishedin Shillong Times, Mawphor and Janera on 7th June,2019 vide Advertisement No: CPWD/APPT/Pt-1/2005/72, Dt. 6.06.2019 at column indicating Age limit shallbe read as under: -

• 18-27 relaxable by 5 years in case o f SC/ST.

• For Pers ons with Disabilities

Having a d isability of minimum of 40%.

relaxable by 10 yrs (15 years in case o f SC/ST)

Sd/-MIPR No. 350 Commissioner of Persons with Disabilities,Dt. 13/06/2019 Meghalaya, Shillong

Kam u suba bym donkti ha ki kamrunar ha jingthombor ha

Christchurch, New Zealand

U suba nongthombor ha Christchurch, u BrentonTarrant, ha ka por ba shah tian bishar.

Christchurch: U suba bakongsan ha ki jingjia jong kijingthombor ha Christchurchha u bnai lber, u la kyrpad baum shym la donkti ha ki barohki jingpharep pyrshah ïa u. UBrenton Tarrant u la shahkynnoh ba u pynïap ïa 51ngut ki briew, 40 tylli ki jingjiaba thmu pynïap briew bad ruhha ka jingshah pharep donktiha ki kam lehnoh ha kabaïadei bad ka jingjia jong kajingsiat naphang kabashyrkhei bha ha ka por badon ka jingshong suk shongsaiñ ha New Zealand.

Haba mih paw lyngba kavideo ba la pynïasoh naphatok, une u rangbah nongAustralia ba 28 snem ka rta ula s hong jar jar katba unongïasaid jong u u dang puleïa ka jingbuh jingkyrpad jongu. Kane ka jingthombor ba lajia ha ka 15 tarik lber ka lasakhi ïa u riew kieng suloi ubasiat kuli ïa ki muslim ha ka porba pynlong ïa ki jingduwaisngi u Blei. Kane ka dei kasien kaba nyngkong ba lawanrah ïa ka jingpharep ha kikam pyntriem lehnoh hapohNew Zealand.

Katto katne ki briew bala lait im na kane kajingthombor bad kiba haïinghasem jong ki lanot ki donhapoh ïing bishar na ka byntakane ka jingtian bishar. Katbau nongïasaid aiñ Shane Taitu dang pule ïa ki jingkyrpadjong une u briew jong u baum shym donkti ha ki kamrunar, katto katne na kito kibadon lang ki la ïa pynhiarmynsiem bad lang ki ummat.

U justice jong ka HighCourt, u Cameron Mander, ula ong ba ïa ka jingtian bisharla buh ban long ha ka 4 tarikjymmang jong u snem banwan, bad ba ïa u Tarrant ynpynkynriah biang sha alongtad ynda ka jingtian bisharban bis har bniah biang ïakane ka mukotduma lapynlong ha ka 16 tarik nailar.

Ha ka jingwan jong u haïing bishar ha u ïaiong, u lashah hukum ban leit shahsh im jingkheiñ halo r kajinglong jingman ka koit kakhiah jong ka bor pyrkhatjong u khnang bansngewthuh la u long ne emuba biang ban wan shah tianbishar. U nongbishar u la ongha ka kyrwoh ha ka sngithohdieng “ym don kanokano ka jingeh kaba mih hakaba ïadei bad ka jinglah uneu runar ban buh jingkyrpad,ban bthah ïa u nongïasaidjong u, bad ban ïeng ban shahtian bishar”. Ha ka taiew ba lalah, ïa ka adong kaba khangpyrshah ban pynmih ïa ki durki dar jong ka durkhmat uneu suba la weng noh.

Une u suba u la shah kemha ka 15 tarik lber namar kajingkynnoh ba u donkti ha kijingisat kuli naphang ha AlNoor mosque bad LinwoodIslamic Centre, baroh ar kibadon ha Chris tchurch . Lakynnoh ba nyngkong u lañiah da ka kali sha Al Noormosque, ula pynïeng ïa ka kalihajan bad sdang ban siatshapoh kane ka mosquekatba u dang rung lyngba kakhyrdop kaba nakhmat. Lakynnoh ba u la siat ïa kirangbah, ki longkmie bad kikhynnah kiba don hapohhaduh kumba san minit. Ïakane ka jingthombor la ringna ka camera ba la pyndait hakhlieh. Une u suba hadien lakynnoh ba u la leit da ka kali

kumba 5 km sha Linwoodmosque bad pynïap shibunshuh shuh ki briew.

Sanphew ngut ki briew kila duh la ka jingim ha kane kajingther kuli ha kine ki ar tylli kimosque hapoh kane kanongbah. Haba kren sha ka rihadien kane ka jingthombor,u myntri rangbah duh ka NewZealand, Jacinda Ardern, u lakhot ïa ka kum kawei na ki sngiba dum tam jong kane ka ri.

Page 5: VOL. XXX (30) NO. 161 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 15 ... · H.S Rynjah uba sah ha Mawlai Mawroh, uba la dap 43 snem ka rta u la jah na la ing. Katkum ka jingpyntip jong ki bahaiing,

Vol XXX (30) No. 161 15 Tarik Jylliew (Jun) 2019

SLA 4 MAWPHOR 15 TARIK JYLLIEW ( JUNE ), 2019

Ka Kyiad kam dei kaba sniewBah B.V. Rymmai

(Buh shuwa ïa la ki jingmut jingpyrkhat bad ïa la kaSeng nia sharud, Shim, pule, pyrkhat, pynshong nongrimbad sa ai ïa ka rai shongnia)

Katei ka kyntien ka Kyiad kam dei kaba sniew, lehse kalah ban pynkyndit ïa phi kumba ïuh tdong bseiñ ne lehse kalah ban ktah matïong ïa ki katto katne ki nongpule, namar ngila mlien eh ban shu pdiang matlah ïa seng nia kiwei khlem dapynshitom ban duriap ïalade, ban ïa tih ban wad ban lap ïa kijingshisha. Hynrei ngi la shu hun beit ban pynlong ïaladekum ka Mawsawa, tang namar ba don ba ong, Ka Kyiadkaba sniew’ ngi ruh ngi la shu ïapynbud beit kumta.

Shisha katei ka jingong ba ka Kyiad ka dei kaba sniew, kabuh ïa ka jaidbynriew jong ngi ha ka dum ka lyngngoh badka da pynshaïong ngaiñ ïa ki proh jabieng bad ki stad pyrkhat,haduh ba tang shu tip ïa u briew uba dih kyiad la shu kheiñbei ba u dei u riew sniew ne u riewkai. Don ruh ki riew Rangbahbad ki riew shemphang kiba nang bad ki bym lah pdiang ïakatei ka jingong ba ka Kyiad ka dei kaba sniew.’

Te ban dup ïa shai noh, ka jongno kaba dei, ka jongnokaba lait, to ngin ïa mih mynta bad ngin ïa sei ïa la ki jong kijong ki nongrim lyngba ki kot khubor, khnang ba ki paidbahKhasi Khara baroh sawdong sawkun jong ka Ri Khasi baïarbad baieit ki Blei, kin tip, kin shemphang bad kin sngewthuhïa ki jingshisha bad ba kin lah ruh ban ai ïa ka rai ba shongnia.Namarkata da kane nga khot nga wer sngewbha ïa phi barohki para Ri, ïa ki riewstad bad ki riewshemphang khamtam ehïa ki seng niam bad ki seng pynduh kyiad bad kumjuh ruh ïaki seng bhalang bapher bapher kiba ju pyrta shla ba ka kyiadkadei kaba sniew ban ïa sh im byn ta lyngba kane kajingïatainia lyngba ki Kot khubor , ban ïasei ïala ki jong kijong ki nia ki jutang katkum la ki jong ki jingshemphang banpdiang ne ban kyntait ïa kane ka Seng Nia jong nga.

Ban ïa poi noh sha ka phang, nga kum u nongwanrah ïakane ka phang ngan sei mynta ïa la ka jong ka seng nia banpynshisha halote katei ka phang. Sa ïa bud hi ma phi nadienban pdiang ne ban kyntait.

Ka thymmei jong ka Kyiad:Shuwa ba ngin poi sha ka jinglong bha ne jinglong sniew

jong ka Kyiad, lehse kan kham bha ba ngin ïatih ïawad shuwaïa ka thymmei ba shisha jong ka Kyiad nangno ka wan”.

Ka khana puriskam jong ki katto katne ki Khasi ka ïathuhba ïa ka Kyiad la lap la shem nyngkong da ki ar ngut shi parau Sormoh bad u Sorphin . Kiba la pynïap ïa u Shrieh, kaDngiem , u Khla bad ïa ka Sniang bad da ki snam jong ki ki aiai um ïa uta u jingthung, u Khawyiang, ba dei u thymmeijong ka Kyiad. Hynrei ka puriskam te ka puriskam ka puriskamym don kano kano ka jingshisha halor jong ka bad ngim lahhi ruh ban pdiang ïa kane kum kaba shisha namar ïa kyiad hite ym dei tang ma ngi ki Khasi kiba nang ban shet bad bandih hynrei baroh hiki khun Hynñiewtrep (Hynñiew bynta)ha shi snieh ka pyrthei ki nang bad tip kumno ban shet badban dih kyiad. Te phi lah ban kylli haba kumta kaei pat kaThymmei jong ka Kyiad.

Na ka Thymmei pyrkhat ba dang sah salit samong hakhyrn it jong ka jaidbynriew jong ngi bad katkum kakhanatang ne ka Khana hiar pateng (Historical fact) ba ngala tip pateng na ki riewtymmen bad ki riew tip tymmen, lashem ba ka kyiad kam dei kaba la shem hi da u briew, hynreika dei ka jingai sngewbha ba kyrpang eh kaba u Blei u la ai ïau khun bynriew. Kumno kata ka lah ban long to ngin ïa peit.

Hadien ba U Blei u la dep thawïa baroh ki lai phewjingthaw kiba kynthup ïa ki khun 3 bynta, 4 bynta, 7 byntabad 9 bynta. U la pynlong ïa ka Lat bah ka Tamasa bah banpynkmen bad pynsngewbha ïa ki jingthaw jong u baroh. Hakata ka jingleh kmen bad ka jingleh sngewbha, ki lai phewjingthaw baroh ki ïashad ki ïakmen, ki ïa risaki ïaduhoi haduhba la kynjut ka lympung kir bad la khynwin ka pyrthei mariangjling. Haba U Blei u peit u sngewkmen ïarisa. Hynrei kabapynsngewsih ïa U Blei ka long ba u Khun Hynñiewtrep (7Bynta) kaba mut u khun bynriew u khlem shad khlem kmenkat ha kata ka tamasa bah, u shu ïeng peit kai pynban narud.Haba u Blei u peit u peit ïa u briew u ïohi ba u don eh kata kamynsiem ban ïa shim bynta, hynrei ynda u mut u mut banshim bynta um nud u lehraiñ u kynran dien noh bad khatduhka kut ha u tang ban shu peit kai narud, la U Blei u kyntu banpynlong ïa u briew ba un ïashim bynta lang ha kata kajingïashad ïakmen hynrei um lah. Khatduh U Blei u la ai ha ubriew ïa ka jingdih ka ban pynjah noh na u ïa ka jinglehraiñbad ka ban pynmih lut shabar baroh ïa kaei kaei kaba u briewu pun hapoh la ka mynsiem la u pun ïa ka babha ne kabasniew ka dei kata kaba ma ngi ki Khasi ngi khot mynta kakyiad bad kiwei kiwei pat ki jaitbynriew ruh ki jer da la kajong ka jong ka kyrteng.

Haba u khun bynriew u la dep dih ïa kata ka kyiad ba u aiU Blei u la lehkmen leh sngewbha bad ynda u la khamshongshit u la hiar sa ha madan jraiñ u shad u kyrdem ukynhoi u risa haduh ba la lynguh hi pum. U briew u ïa piamu ïasnoh kt i bad ïa shad lang bad ki mrad ruh kh lemsngewkynjing shuh. Kumta ka la long ka jingshad jingkmenkaba la i kham shong shit ar shah lai shah haba la shim byntalang u briew bad u Blei ruh ula sngewkmen shi katdei eh bani ba ki jingthaw jong u ki ïa ieit ki ïakmen lang khlem jingsngewïa pher jait.

Ha kata ka jingïashad ïakmen u Bseiñ ruh kumno re u laïoh dih tuh ïa kata ka kyiad bad hadien kata u ruh u ïa shimbynta lang ha kata ka jingïashad. U Bseiñ watla um don ktidon kjat hynrei namar ba la shongshit u kwah ban pynpawnam ïalade kumta ruh u tur rop rop hakhmat ha khmat banïashad ïakmen lang. Hynrei u shah ïuh shah kyrdem pynbanha u khun bynriew. U Bseiñ u la sngewsih shikatdei eh ïakane ka jingshah lehbeiñ bad ka jingshah ïuh ha u briew, u lapuh la dait ruh hynrei u briew uba la shongshit dawai umïohsngew u ïuh u kyrdem hi kumjuh. Khatduh u Bseiñ u laleit sha u Sylli bad leit pan kylliang ïa ka Bih na u.

“Em ngam lah ban ai.’-Ong u Sylli, “ba ïoh me pynhiarkput ïoh me pynïap ïa u khun bynriew.”

“Em, ong u bseiñ, ‘ngan nym puh pynïap ïa u khunbynriew hynrei ngan puh tang haba u briew u ïuh, u ban, utylliat, u shyllian ïa nga. Nga puh ruh tang ban pynïohsngewïa u briew ba un weng bad kynriah ki kjat ki kti haba u ïuh uban ïa nga.”“Ïoh me shim ei noh,mem wan pynphai shuh,’ laïa shan nia u Sylli.“Tang shu dep ka shad ka kmen, nganwan pynphai noh sngewsynei lem ïa nga u para jingthawuba khlem kti khlem kjat , uba shah lehbeiñ leh khoh katshaba phai.” La ïai kyrpad u bseiñ.Khatduh u Sylli u la ai kaiïa ka Bih jong u ha u bseiñ.U Bseiñ de tang shu ïoh ïa kata kabih u la sngewkhaiñ sngewsarong haduh katta katta u la leitsha lympung shad u da ïaid pynjrong ïa la u ryndang. Tiaptang shu poi ha Lympung shad u pynkhih bad talaiñ ïa la utdong bad pynjrong ïa la u ryndang bad pynkhih lyngngehïa la ka khlieh kum u riew don iktiar, riap riap u tur sha khmat

Ka Sur U PaidbahKa Sur U Paidbah

‘Ka Cabinet on theMove’ kan pynmyntoi

katno ia ka Jylla?Ka Sorkar Meghalaya Democratic Alliance

(MDA) ba lamkhmat da ka National PeoplesParty (NPP) kala thaw histori ha ka Jylla da kabarai ban pynlong ia ki jingialang jongka KynhunMyntri ha manla ki District ka Jylla (Cabinet onthe Move) ka bym pat ju jia koit ha ka Jylla naduhba ioh ia la ka jong ka Jylla ba pura. Ka ‘Cabineton the Move’ ka dei ka sienjam kaba biang ehban rah ia ka Synshar Khadar shajan jong upaidbah ka Jylla ym shuh ban shu kut haba pyrkhatkam tang na Nongbah Shillong hynrei kan nymdon jingmut pat lada kum kine ki jingialang, kimiakren eiei shaphang ki mat ba iadei bad ki Dis-trict bad kan shu long ruh tang ka jingpynsyrwakai ia ka por bad ka pisa jong u paidbah kumba ladon ba kynnoh.

Ka jingialang ba nyngkong eh jong ka kynhunMyntri ba la pynlong shabar ka Nongbah Shillong,kala long ha Sor Tura, West Garo Hills kaba deika jaka pdeng jong ka Ri-lum Garo. Kum kine kijingialang kin sa long ruh ha kiwei kiwei ki Dis-trict Head quarter kynthup ka Jowai, Khliehriat,Mawkyrwat, Nongstoiñ, Nongpoh, Williamnagar,Ampati, Baghmara bad kiwei kiwei. Ka jing ialangha Tura kam da i seisoh satia kumba la thmu nekata ka jingrah ia ka synshar khadar shajan upaidbah kala urlong namar ki mat ba la iakrenbad ki rai kiba mih na ka jingialang ki dei beit jongka Jylla baroh kawei bad ym don wat tang kaweiruh ka rai kaba mih na ka bynta ka West GaroHills ne ka Ri-lum Garo.

Ka jingleit jong ka Kynhun Myntri sha Turakala don hi khyndiat ka jingmyntoi da kajingshimkhia tang jong ki katto katne ngut kiMyntri Sorkar ( ym baroh) kiba la lum ia kajingialang bishar kam (review) bad ki Ophisar jongka District nalor ka jingleit jurip ia ki prokram badki skhim ba ka Tnad ka pyntrei ha kine ki Dis-trict. Katno ngut na ki 11 ngut ki Myntri Sorkarkila leh ia kane ha ka jingleit shong jingialangshaduh Tura?. Hato kiba bun ki Myntri ki shu hunbeit mo ia ka jingshakri jong ki Tnad bad sngewba ym donkam shuh ban iabishar kam ne tuklaria ki jingdkoh treikam jong ki Tnad ha ki District.Ka jingiaroh ka long ia ki katto katne ki MyntriSorkar kiba la pyni shisha ia ka mynsiem banshakri na ka bynta ka bit ka biang jong ka Jyllabaroh kawei.

Ka jingiaroh ka leit ruh sha ka SorkarMeghalaya Democratic Alliance (MDA) kaba lashim ia ka rai ha Tura, ban bynshet ha uwei pauwei u Myntri Sorkar ba kin khmih ia kawei pakawei ka District ha ka shisnem. Ka kam balabynshet ka long ba kine ki Myntri Sorkar na kapor sha ka por kin leit iuhkjat ha ki District ba kikhmih bad ba kin lum kin lang ia ki Ophisar Sorkarna ki tnad bapher bapher ban shong bishar ia kikam ba ki trei hapoh ki District. Kane ka rai kapyni ia ka jingiohi jngai jong u Myntri Rangbah kaJylla uba la iohi ia ka jingdonkam ban don kinongkhmih nongpeit ba kyrpang ia ki District bakin kiew shakhmat ha baroh ki liang khamtamban lah pynthikna ba ki prokram bad ki Missionjong ka Sorkar Jylla kin tyllun ryntih ha baroh kiDistrict ka Jylla.

Ka jingialang bishar kam (review meeting)hi ka dei kaba donkam bad ba kongsan bha ha kajingshakri jong ka Sorkar Jylla ia u paidbah badkhlem kine ki jingialang, ym nang ban ong la kiprokram ne ki kam pynroi jong ka Jylla ki tyllunhok ne em kumba la khmih lynti. Ym lah pynthiknaruh la kine ki prokram ki poi ne em sha u paidbah?.Ka Sorkar Jylla ka dei ban sngewthuh ia ka jingdonkam ki jingialang bishar bad ka dei ruh banpynlong kongsan ia kum kine ki jingialang hamanla ba ka leit pynlong ia ka jingia lang jong kakynhun Myntri ha manla ki District Headquarter.Baroh ki Tnad Sorkar ki don ia ki jingduna badjingbym biang suda ym ba baroh ki biang lutnadong hadong khamtam lei haba iohi ia ka WorkCulture (rukom treikam) jong ki Nongtrei Sorkarkiba trei hala ka mon hala ka jong ka jingsngewbit khlem ka jingpyrkhat ia u paidbah.

Kum u Myntri Rangbah ka Jylla, u dei banshimkhia ia kane bad ula dei ban pynmih dakahukum ia ki Myntri Sorkar ba ki dei ban lum beitia ki jingialang bishar kam iala ki jong ki Tnad,haba ki leit iuhkjat ha man ki District ba kin tip iakiei ki jingduna bad ki jingdkoh ba don ha ki Tnadjong ki. Kane kan iarap ruh shibun ban pynbeit iaka Work Culture jong ki Nongtrei Sorkar ka banpynmyntoi ia ka Jylla.

Ki jingkynthoh kila mih ba kane ka jingpynlongia ka jingialang Kynhun Myntri ha ki District ka deitang ka jingpynsyrwa kai ia ka por bad ka pla tyngkaka Jylla hynrei ban pynksan ba kam long kumta, kaSorkar ka dei ban pyni da ki kam ba kala leh hakane ka jingleit iuhkjat ha man ki District ym banshu kut tang ka jingpynlong ia ka jingialang namarban shu kut hi ha ka jingpyn long jingialang kan nymdon jingmut namar lada dei tang ka jingialang lahruh ban leh tang ha Nongbah Shillong.

sha ka shad u briew khlem salia shuh ban dup ïoh daw. Habakum ïuh u briew u bseiñ u puh radbah hi trait na khongdongjat bad u briew de u kyllon ïap ha shen.

Thlim, la kulmar kata ka shad ka kmen na ka sngewbhapoi sha ka jingsngewsih. U Blei u la bitar tyngeh ïa u bseiñbad u la mut ban pynduh pyndam syndon ïa u bseiñ. Hynreimih ka Mei-Ramew ha khmat U Blei ka ïeng, Ngon arti arjat,ka nguh, “Kynrad’- Ka ong, ‘Ia kaba phi la buh la thaw lapynlong wat pynduh wat pyndam khmih ïa ka ïaid ka ïeng kashong ka sah ka jong u,ngan sympat ngan kawiat hi ma ngalada u leh tam lah leh buh lah ïa u khun bynriew?.

U Blei u la hukum ïa u bseiñ ba un sei noh ïa ka bih na ukhunbynriew u bseiñ de u la buh biang sa shisien bad shimnoh ïa ka bih bad u briew de u la im biang khlem lei lei shuh.

Naduh katei ka por haduh mynta la long ka jingïabuhnudbad jingïabuh shun hapdeng u briew bad u bseiñ. U Sylli ruhu shun thlong mluh thlong sying ïa u bseiñ, namar u bsein ukhlem leit pynphai shuh ïa ka bih ba ula pan kylliang, haduhmynta u bseiñ um ju nud shuh ban leit ïaid jan shaba don uSylli. Lada kumno re bsein u kum leit ïaid shaba don u Sylli ubseiñ un ym la ïaid namar ba bat u Sylli bad lada u ïaid juborun phot lut ki snier ki snap jong u. Haduh mynta kiba shahpuh bseiñ ki ju teh da u Sylli najan ka jaka ba puh u bseinkhnang ba ka bih kan nym par sha kiwei pat ki bynta jong kamet khamtam sha u klong snam. Ki duwai artad da kabapynshong nongrim halor katei ka phang.

Ka jingswar haba shah puh bsein:-Ngut nget kito kiba dang tip dang kynmaw ïa katei ka

khana hiar pateng (historical fact) kaba dang tuid synlarnaduh thwei jong katei ka por, haba shah puh ha u bsein kimju don kam tah dawai hynrei ki shu kren (pyrsad) tang da kaktien bad kiba shah puh kim ju lei lei shuh.

Khyndiat ngan pashat ha phi ïa ki pasoh kumno kinongswar ki ju kren haba shah puh ha u bseiñ.

Nga la wad la tih bad nga la thir ïa kane na kito kiba lakheiñ ba ki la long kiba nang ban pyrsad haba shah puhbseiñ bad kiba lah ruh ban pynkoit ïa kiba kum kita. Ha kajingwad jong nga nga shem ba don lai jait, ki rukom pyrsadbseiñ, kata ka long katkum ka jingtip bad ka jingshem phanghi ka jong ki. Tangba baroh lai ki pynshong nongrim hi katkumna katei ka khana hiar pateng. Kita ki long:

1. Don ki Nongswar (nongpyrsad) kiba leit beit ha U Bleibad ka Mei-Ramew.

2. Don pat kiba leit ha U Blei bad u Sylli.3. Don pat kiba leit ha U Blei, ha ka Mei-Ramew bad ha u

Sylli.

Ban nym tuh than ïa ka por ne ba phin nym ïa btai thanngan shu ai lyngkot tang kum ka nuksa ïa ka pasoh jongkawei na kitei.

U Nongswar, ynda haba u la ujor (complaint) bad duwaiha U Blei,halor ka jingpynkhein hukum u bseiñ da kaba upuh ïa u khun bynriew. Hadien ba u la dep ïakren (duwai)bad U Blei u phai sha ka Mei-Ramew u ong kumne:

“Sngew sa ka jong phi keiñ ko Mei-Ramew (U shim ïa kakhyndew u bat ha ka kti bad u kyllan umbiah), ko MeiNongsiang ko Mei nongdiangti. Phi ka mei kaba kdup lut ïaka bha ka sniew. Ka Pyut ka ksaiñ ka iwbih iwthiang kaiwtung ka iwjit ruh dei ka jong phi. Sngap keiñ ïa ka shikyntien ka nia hok ka tien hok nga u khun bynriew u khunlongdoh longsnam. Kumba nga la sha ruh ha khmat UBlei.Katba nga dang ïaid ha lynti syngkien ban leit shatashata nga dang wan nangta nangta/katba nga dang treidang ktah /nga dang puh dang daiñ/ nga dang thew ïa kiñiut ki kynbat ban san ban plung u symbai u rnai, kumba ladon na katei ka hukum Blei. Hynrei kyndit kynsan khlem poipyrkhat, une u khun ka thok u khun ka shukor, u khun kapynkhein kular ka pynkheiñ hukum u wan dait wan puhpynban ïa nga u khun bynriew , da kaba u la pynkheinpynkdiah ïa katei ka rai Blei, ban ïa im lang ban ïa ïaid lang hapneh ka jong phi.”

“Ki Mei-Ramew, ko mei Nongsiang nongdiangti, ko nongaibuiñ ko nongaithiang ïa baroh kiba im ba long ha pneh kajong phi. “To da bat to da kynmaw phi ong katei shi bynta..ïeng rangbah kit rangbah ma phi bad phi jamin ha khmat UBlei ban kit ban bah ïa ka lait ka let u bsein. Ka sympat kawiatdei ka jong phi ka sneng ka pyni dei ka jong phi ïa une u khunka tamti ka tamjat, u khun ka buh lah ka saitlah kat ïa ka hukumBlei.Te namarkata nga u khun longbynriew u bieij khopmyndong, u batlot bor u barit bor, ngan lah ban kit ban bahkjat ïa kane ka sni ka snap u bsein ba u wan puh ïa nga.Namarkata weng noh ïa ka triat ka kthah, weng noh ïa ka suhka thar, pynshong shiliang pynthiah shiliang ïa kaba sniew,ym dei ba kan shong khleh lang bad ka snam jong nga, u khunlong bynriew. Ym don hok ym don hukum na khmat U Bleiban wan kiew ka bih ka tngam ka ksuit ka tyngam jong u bseinha ka long met ka long rynïeng jong nga u khun bynriew ukhun longdoh longsnam..

Ha ka ban pynkut u phai sa sha u bseiñ u ong kumne:“Ïa ka Seng hok jong me ngam pynkheiñ ma nga, ngam

shym la pynkhihwin ma nga, ngam shym la pynbiri birama nga ïa katei ka Seng ka jong me. Kumba la don kahukum ban ïa ïaid ban ïa ïeng ban ïa imlang hapneh kaneka mei nongsiang nongdiang ti. Katei ka hukum kam ongba men leh donbor ma me halor jong nga u long bynriewne ba men ïaid men ïeng tang ma me halor hangne.(Phaidien Mawphor )(Yn dang bteng)

Hato ka Meghalaya kan duh noh ïa ka Central Agricultural University?Lada ngi ngeit ïa ki report jong ki kotkhubor kiba mih ha

kine ki sngi, ka Meghalaya ka lah ban duh noh ïa ka CentralAgricultural University, ïa kaba la kular ban ai da ka sorkarIndia hapoh ka jingïalam jong u Narendra Modi.Ïa kane kajingkular ba la ai naduh ka snem ba la dep, 2018 da ka sorkarIndia hi. Katkum ka jingkwah jong ka sorkar India ïa ka jaka lapynïoh ha Kyrdemkulai bad ha Umiam na ka bynta ban tei ïakane ka University jong ka rep ka riang. Kane ka Universityba la thmu ban ai da ka sorkar India ka long kaba donkam ehhaduh katta katta na ka bynta ki samla pule ha ki laiñ bapherha ka rep ka riang.

Ka jingdon jong kane ka University kan long kajingkyrkhu ha kiba bun tylli ki liang ïa kiba ym lah ban batailut. Hynrei, hadien ba la pynïoh ïa ka khyndew bad la aiti ïa kijaka ha ka Indian Council for Agricultural Research ruh ki lamih pynban ki jingthut bad ki sohkyrdot. Ha ka jaka ban teiïa ka University ha Kyrdemkulai la tei pynban da ka College- u lum u suhkhun kha pynban da u dkhan. Kane ka long kabym lah long satia. Kumno haba la kular ban ai ïa ka Universityla ai pynban da ka kolej. Mano ba la leh khlieh shrieh ha kaneka kam? Hato ka dei ka ICAR ne ka sorkar India na Delhi ne kadei ka jingïasuh buit lang bad ka Central Agricultural University(CAU) kaba na Imphal? Ngim tip ïa ka daw tynrai balei hynreikumba ka long, ka jingtei ha Kyrdemkulai ka dei ka AgriculturalCollege, kam dei ka University.

Halor kane ka bynta kaba kongsan (ban tei ïa ka CAUha Kyrdemkulai) la tynruh hapoh ka Assembly da u MLA uba kitkhia bad u ba shemphang bha halor kane, u Bah SantarKlas Sunn, ha kane ka snem ba la dep, 2018. La ïa tuklar ïakane hapoh ka Assembly ba dei ban wanrah da ka Universityym da ka Kolej. Na ka liang U Minister ka Agriculture u lajubab ba ka jingtei ha Kyrdemkulai ka la ïaid ban buh ïa kaUniversity bad na ka liang u Chief Minister ruh u la kuburba ka kam ka ïaid shait shaid bad u la kular ruh ba un shim

khia halor kane. Hynrei, kumno re kumno kane ka kam ka lapjah noh shipor arpor, hynrei hadien na ka liang jong uChief Minister u la thoh sha Prime Minister halor kane kakam. Ka sorkar India kam shym la ai jubab halor kane. Kakam ka la shu kut tang ha kaba tei ïa ka Agriculture Collegeha Kyrdemkulai ym shym la ïakren shuh shaphang kata kaAgricultural University. Dei halor kane ba u Bah Sunn sashisien pat u la tynruh ïa ka sorkar Meghalaya ba ka deiban leh ei ei noh halor kane ka kam. Ïa kane u la leh da kabathoh sha u Chief Minister ban shim khia halor kane badban pynthikna ba dei ban tei ïa ka University of Agricultureym tang kum ka Kolej.Ka don ka jingsuba kaba jur halorkane ka jingleh khliehshrieh. Bad, da kane ka jingïalehkhliehshrieh, ka Meghalaya kan shu duhei kha-ma-kha ïaka Central Agricultural University kaba kordor haduh kattakatta. Ka jingsuba kaba khraw ka long ba lehse ka la shetka CAU Imphal namarba kam lah ban peit satia ban ïohisa kawei pat ka CAU ha Meghalaya ïoh ynda la biangnadong shadong, ka burom bad ka nam kan leit noh shaka CAU Meghalaya bad ïa ki samla pule yn knieh noh daka CAU Meghalaya.

Ha kaba ïadei bad kane ka kam kaba kongsan, ka longkaba donkam ba ka sorkar MDA hapoh ka jingïalam jong uConrad Sangma, kan shimkhia bha ïa kane da kaba ïakhihbad ïatan tyngeh pyrshah ïa ki bor kiba shabar kiba lehkyllaiñ bad leh khliehshrieh halor kane ka kam. Ha kajingshisha u Conrad Sangma u la dei ban lum ïa ki Ministerkiba hapoh jong u baroh khoit, ïaphylliew jingmut kyrkiehmar mar halor kane bad dei ban ïa leit da ka kynhun sha uPrime Minister, bad sha u Union Agricultural Minister, banleit pynthikna ba dei ban tei beit da ka Central AgriculturalUniversity ha Meghalaya (Kyrdemkulai) ym tang da ka Kolej.

Da u Bah Philip Marweiñ*************

Koppia ïa kiwei ynda phi poi halade ranlum arsutU/ka haba dang treikam kiwei te wohdong/wohkjat bad

bein ban khoh ha ban da biang. Kane ka ju long ka rukomïa nga ne ïano ïano ruh.Kumba la dep paw pyrthei ïa kajingjia hapoh Ri Bhoi District ba la shah kem da ki pulitAssam ïa u Secretary ka Hima Nongspung . La jhor kajingpynjulor da ki ïashah Assam. Ka jingleit jngoh u MyntriRangbah barim ïa katei ka jaka ba la jia ka la pynmih ka surbym sngewbang ïa ki paidbah da kita ki jingkynthoh kijong u.Hana kham ñiar ban lap/shem kaba kum kane kaSorkar ka bym don jingkit khlieh.

Ngin ïa pynkynmaw tiak ïa ki por ba la dep noh. Ha ka 20tarik Jylliew 2013 la wan jynrat ki pulit Assam ïa ka LowerPrimary School jong ka Presbyterian ha Sabuda. Ha kato kapor khih puk ki Sengbhalang kiba don hapoh Ri Bhoi. KaSorkar Meghalaya ka sngap man man. Mano ba long MyntriRangbah ha kato ka por?. Ha ka 17 tarik Kyllalyngkot 2017 lashah kem u Secretary ka shnong Mukairam ha ka thaiñKhanduli. La set hapoh ka Along hapoh Assam 2 sngi 2 mitkhlem bam khlem dih. Mano ba long /bat ïa ka shuki MyntriRangbah ha kato ka por? Ha ka 17 tarik Lber 20 14 la leitjynrat da ki Sengbhalang ïa ki 10 tylli ki post bording ba lawan thung be aiñ da ka Assam ha Khanduli. Hato ka SorkarJylla ka jong ngi ka la leh aïu?. Ka jingshah siat ïap ki 4 ngut

ki paidbah ka Langrin hapoh kane ka shnong ha ka 14 tarikJymmang 2010. Mano ba bat Sorkar ne kular kamkai ïa kibaha ïing ha sem ban ai kam Sorkar?. Hato ka la urlong?.

Ka jingdawa Inner Line Permit da uwei u MLA ba khampaw ka khap sor balei ha ka por ba don ka Sorkar la jong umkren ne sngap man man. Ban shu pyllait jynjaw ka da sukhynrei ban leh/trei ïa ki kam te kam da ring sot/ringarsut kijabieng ba bthi. Kynmaw haba nga kdew kti ïa kiwei tangkawei ka kdew hynrei kiba bun ki kdew ïalade. Ngi dasngewsarong hiak ba kiba bun ki kdew ïa la ka lyngthohdoh/shalangmat ha bym shym la poi pyrkhat. La dei ban dain/khet noh ïa la ka shympriah kti kumba la dep leh da u PawanKumar ne ka jaidbynriew Dalit ba kum ñion bakla ba leit thepvote. U la thmu sak sak ban ñion ïa u budam ka BSP pynbanla kum ñion ha u symbol ka BJP. Kane ka la dep jia ha ka 9 tariku Iaïong 1019. Namar u sngewthuh ba la bakla kan bha bankhet/daiñ noh ïa la ka jong ka kti. Katno ngut kiba la nud banleh da kumta?. Kren ïa kaba lah ban leh ym ban shu krenkatba lap ba shem jait ba don uta u thylliej ba pnah ruh.Na kaliang jong ngi i sabnup khlem jaiñ ban kup ngin da kyrpad ritban nym ïa pynsawa kulmar ïa ki kyntien khlem shong sbai.

Bah G.Singh Syiemlieh, Nongnah-Mawkyrwat.

Page 6: VOL. XXX (30) NO. 161 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 15 ... · H.S Rynjah uba sah ha Mawlai Mawroh, uba la dap 43 snem ka rta u la jah na la ing. Katkum ka jingpyntip jong ki bahaiing,

15 TARIK JYLLIEW (JUNE), 2019 MAWPHOR SLA 5

KI KHUBOR NA JYLLAAi jingkyrshan ka HNYF ïa u EMhalor ki jingkhynra dukan beaiñShillong, Jylliew :Ka Seng HNYF Shillong Region ka ai kajingkyrshan kaba pura ïa u EM ka KHADC ba peit ïa ka kamkhaïi pateng (Trade) ha ka ba ïadei bad ka jingshimkhia banpynlong ki jingkhynra bad phah khang ïa ki dukan ki barjylla ki bym biang ki kot ki sla ban khaïi pateng. Na ka liang kaSeng ka kyrmen skhem ba u EM ka trade jong ka KHADC baum dei shuh ban ai thymmai ne pynthymmai biang ïa ka tradinglicense ki jong ki.Ka Seng kala ong ba kaba sngewsih pat kalong ba u MLA jong ka Laban i kumba u kloi ban long unongïada ïa ki poiwir ban wan khaïi pateng ha kane ka jylla jongngi. Kumta na ka liang ka Seng ka buh ka jingkyrpad ïa baroh kinongmihkhmat ban ïa tylli na ka bynta ka bha ka miat kajaidbynriew bad ym ban ïa woh kjat iwei ïa iwei pat.Ka Seng kakyrmen ba u Bah Paul Lyngdoh ruh un nang ïai bteng ïa ka kamba ula leh ha kiwei kiwei ki bynta jong ka sor ruh kumjuh.Kanekalong katkum u kyrwoh lyngba u Bah Faster Faster kharmujai,General Secretary HNYF Shillong Region.

Dawa ka HSU ïa ka JHADC bankhynra laisen ha kylleng ki jakaShillong, Jylliew :Ka Seng Hynñiewtrep Student Union kaka pynpaw ka jingsngew diaw namar katba nang mih ki sngikatta nang kharoi ki bar jylla hapoh rilum Jaiñtia.Ka Seng kapynpaw da kaba ong, ha ka jingshisha ka jingdon ka districtcouncil ha ki district jong ngi ka long ka jingshngaiñ ïa kajaidbynriew pynban kam long kumta. Ka seng ka pynpaw bakatba nang mih ki sngi ka jaidbynriew jong ngi ka dangshongsyier na ka jingwan rung kyrthep ki mynder shisngi.KaSeng kala ong ruh ba barabor ka ju lap ïa ki mynder kiba wankamai beaiñ ha kane ka thaiñ, hynrei lada ki mut ban ujor kilamaham kylla ïa ki da ka jingdon ki trai ri trai muluk kiba ïada ïaki. Kumta na ka liang ka seng ka kyntu jur ïa ka JHADClyngba ka tnat ba dei peit ïa ka labour license ba kin khynranoh shisyndon hapoh rilum Jaiñtia baroh kawei khnang baka jaidbynriew jong ngi kan ym shong syier.Shuh shuh kaSeng kala ong ruh ba lada ka tnat ba dei peit kam shimkhiaïa kane ka kam ïap kam im jong ka jaidbynriew , na ka liang kaSeng kam banse ban shim ïa ka aiñ ha la ka jong ka kti, kataban leit khynra hi dalade khnang ban ïada ïa ka jaidbynriewba shitroh jong ngi.Pynkut u kyrwoh lyngba u samla KyrshanRymbai, President jong ka Seng.

Ai khublei ka NPP MawkyrwatBlock ïa u CM ka JyllaMawkyrwat, Jylliew : Ka Executive Committee jong ka Na-tional People’s Party, Mawkyrwat Block kaba la pynlongjingïalang ha kine ki kyndiat sngi hapoh ka office jong ka haMawkyrwat ka la ai khublei ïa u Conrad K. Sangma, NPPNational President, lyngba ka jingtrei shitom jong u la lahban pynkhlaiñ shuh shuh ïa ka seng khamtam hapoh kaNorth East Region, bad kumjuh ruh hapoh ka Ri hi barohkawei ha kaba mynta la lah ban pynbna ba ka seng NPPkadei kum ka seng ba la ithuh da ka Ri India hi baroh kawei(national party of our country), ka seng ba la thaw da u(Late) P. Sangma. Ha kane ka jingïalang baroh kiba la wanki la pynpaw ka jingïaroh na ka bynta kane ka jingïoh kaseng bad ban nang kyrmen ba u President ka seng un nangïoh ka met kaba koit bakhiah khnang ba un nang lah banïalam ïa ka seng hapoh ka jylla ne ha ka Ri hi baroh kawei. Hakane ka sngi na ka liang u bah Diverland Lyngdoh, ChiefOrganiser jong ka seng NPP, Mawkyrwat Block u la kyntu ïabaroh ki nongtrei seng ba kin nang treishitom khnang ba kaseng kan nangkhlaiñ katba nang mih ki sngi ki por. Kane kalong katkum ka kyrwoh ba la phah da u bah SandorlangRamsiej, General Secretary, NPP, Mawkyrwat Block.

Ïaroh ka KSU Laskeiñ ïa u DC halorka ktem shna ïing ki pulit AssamShillong, Jylliew :Ka KSU Laskeiñ Circle ka ai ka jingïarohïa U Deputy Commisioner Ka West Jaiñtia Hills, u ba lashimkhia halor ka jingthoh ba ka Seng kala leit buh ha ophistreikam jong u ha jingïadei bad ka ktem ba ka sorkar Assamka thmu ban shna ha Khatkasla. Ka Seng ha ka 3/06/2019kala leit ban jurip ïa katei ka jaka kaba jngai kumba 4km naKhatkasla, kata ka jaka ha kaba ka tnat pulit ka sorkar Assamka thmu ban shna ktem na ka bynta ban khrong pisa beaiñna ki kali ba ïaid lyngba kane ka lynti shaduh MukoilumAssam khamtam ïa ki kali kiba dei napoh Meghalaya. Kumtaha ka 4/06/2019 ka Seng kala leit ban buh jingthoh ha kaophis treikam jong utei u DC halor ka jingleh thombor jongka Sorkar Assam ban shna ktem ha katei ka jaka kaba danghap hapoh u pud u sam jong ka Meghalaya, bad kaba dei ruhka jaka kaba hap hapoh ka jingpeit jong ka shnong KhatkaslaKumta ka KSU Laskeiñ ka sngew ban ai ruh ka jingïaroh ïa uBDO Laskeiñ Block kumjuh ruh ïa ki tnad pulit jong ka WestJaiñtia Hills District kiba la leit ban jurip bad ban ïakren bad kipulit ka Assam ha ka 12/06/2019 ha katei ka jaka.

Ïoh kyrdan Ph.D uMebandabha Rabon

Shillong, Jylliew :UMebandabha Rabon, khun ksiew jongi (L) Maitibon Rabon bad u khun jong i (L) Bhaluti Rabon

bad i A. Sawianbadei na ka shnongShangpung, West Jaiñtia Hills Dis-trict, u la ïoh pdiang ïa ka kyrdanDoctor of Philosophy (Ph.D) ha kasubject Library and Information Sci-ence, na ka skulbah North-EasternHill University (NEHU), Shillong. Kathesis jong u kalong halor ka phang;"Awareness about Cybercrimes

through Social Networking Sites: A Comparative Study ofMaster Degree Students of North Eastern Hill Universityand Assam University." hapoh ka jingïalam bad btin lyntijong I Prof Bikika Laloo, Department of Library and Infor-mation Science, NorthEastern Hill University, Shillong.UMebandabha Rabon u trei kum u Deputy Librarian ha Capt.Williamson Memorial Govt College, Baghmara.

Ki nongshong shnong bad ki bor pulit kiba dang ïarap ban pyllait im ïa ki nongshongkali kiba la ngat ha ka jingmynsaw hadien ka jingjia tyngkhuh kali ha ki bynta jong

ka Doda district jong ka thaiñ Jammu hynne ka sngi Thohdieng.

Da kaba pynap suloi leh beijot ki runar ïaki shipara ba dang 13 bad15 ha UP

Muzaffarnagar :Arngut kikhynnah kynthei kiba dangkhie samla kila shah leh beijotha ki sawngut ki runar kibapynap da ka suloi ha kane kajan miet sngi ba Ar bala lahha ki bynta shatei mihngi kasorbah Muzaffarnagar jongka jylla Uttar Pradesh, ongka khubor pulit.

Kine ki shipara kiba dang13 bad 15 snem ki dang wadïala ka jong ka kmie hapohkawei ka kper rep pai hadienba kitei ki runar kila thomborïa ki hapoh ka s hnongKaserwa, ong u Superinten-dent of Police (Rural) u AlokSharma ha ka sngi kaba bud.

Kitei ki runar kila byrngemban siat ïap ïa kine ki kyntheilada ki hylla ban pan jingïaraplane lada ki ïathuh briew halorkane ka jingjia, ong kitei ki

khynnah.Mynta na ka liangki bor pulit kila pynmih ïa kahukum ban thwet bad kem iakitei ki runar, ong u Sharma.

Kane ka jingjia kala wanlong ruh tang khyndiat taïewhadien ki jing jia leh beijotpyrshah ïa kiba dang hapohrta hapoh katei ka jylla.Kateika thaiñ kaba don ha ki byntakhappud bad ka Nepal ka lahban pyntreikam da ki aiñ bapyrkhing da ka jingthmu bankhanglad ïa kiba kum kitei kikam thombor.

Na ka liang u MyntriRangbah ka jylla u YogiAdityanath ula kyntu ïa kibor pulit ba kin thaw ïa kakynhun pahara ïaid kjat ha kithaiñ nongkyndong khnangban aijingïada ïa ki khynnahkiba dang hapoh ka rta.

Katei ka kam thombor

kala wan long ruh tang shisngi had ien ba kawei kakhynnah kaba dang phrasnem rta kala shah leh beijotha ka kynhun ki runar ha kibynta jong ka Singrauli dis-trict jong ka jylla MadhyaPradesh ha kane ka jan mietsngi ba Ar bala lah.Katei kakhynnah la ong ba kala shahthombor katba ka dang leitsum ha kawei ka jaka ka bymda jngai na la ïing.

Hadien katei ka jingjiakatei ka khynnah kala leitphaisha la ïing ha ryngkat ka ïamlynïar ha kaba na ka liang kikmie ki kpa kila pynkit nohmardor shapoh hospital.Kidoktor hadien ka jingsuba bakane ka khynnah kala shah lehbeijot kila pyntip noh mardorsha ki bor pulit kiba la ïoh bankem ïa arngut ki suba donkti.

Ai jamin ka Bombay HC ïa ki ki suba donktiha ka jingpynbthei bom ha Malegaon

Mumbai :Ka ïingb is harBombay High Court hynneka sngi kala ai jamin ïa ki sawngut kiba la shah kynnohdonkti ha kaba ïadei bad kajingjia pynb thei bom haMalegaon ha u snem 2006.

Ka kynhun ki nongbisharjong u Justice I A Mahantybad u A. M. Badar kila aijamin ïa u Dhan Singh, LokeshSharma, Manohar Narwariabad u Rajendra Chaudhary.

“La pdiang ïa kajingkyrpad.Ïa kitei kinongkyrpad yn pyllait jaminnoh da kaba siew T.50,000.Kidei ban leit mih s ha kaïingbishar kaba kyrpang manba ki shah khot na ka byntaka jingtian bishar bad ba kimdei ban pyrshang banpynthut ha kaba ïadei bad kisakhi halor katei ka jingjia,”ong katei ka kynhun kinongbishar.

Kitei ki sawngut kiba lashah set phatok naduh u

snem 2013 hadien ba kilashah kem, kila leit kyrpad ïaka ïingbishar High Court hau 2016, had ien ba kaïingbishar ba kyrpang kalakyntait ïa ka jingkyrpad jaminka jong ki ha u bnai Jylliewjong utei hi u snem.

Ka jingbthei bom kababteng kawei hadien kawei pathajan ka jaka mane blei kimuslim ha Hamidia mosqueha Malegaon hajan Nashikha ka 8 tarik u Nailur 2006,kala shim ïa ka jingim jong ki37 ngut ki briew badpynmynsaw kumba 100 ngutkiwei pat.

Ka kynhun ïakhunpyrshah lehnoh ka jy llaMaharastra kaba la pynlongïa ka jingtohkit kabanyngkong eh halor kane kajingjia kala kem ia khyndaingut ki briew.Hadien kane laaiti noh ïa kane ka jingtohkitsha ka Central Bureau of In-vestigation.

Hadien ba la shimti ïa kajingtohkit da ka National In-vestigat ion Agency, kalashim ïa ka rai ban weng nohïa ki jingpynngat kyndonpyrshah ïa ki khyndai ngutki briew bad pynngat tang ïau Singh, Sharma, Narwariabad u Chaudhary.Ka jingtianbishar kaba kyrpang ha u2016 kala pd iang ïa kanongrim ba ka NIA ka ïengha kaba la pyllait noh ïa kiteiki khyndai ngut kiba la shahkynnoh donkti.

Nalor ka jingpan jamin, uSingh lem bad kitei kiwei patkila ïasaid pyrshah halor kajingpyllait noh ïa kitei kikhyndai ngut kiwei pat.Kineki saw ngu t kila ïas aidpyrshah ruh ïa ka hukumjong ka ïingbishar bakyrpang kaba la kyntait ïa kajingkyrpad pyllait jamin kajong ki.Ïa kitei ki jingkyrpadyn sa dang pynsngew da kaiingbishar kham hadien.

Pyllait paidbah ïa ka Syntu Sanitary PadsNongstoiñ, Jylliew 14 : KaLivelihood Bus ines sIncubator Train ing andIncubat ion Centre ba peitbad khmih da ka BasinDevelopment UnitNongs to iñ , ha ka s ng iThohdieng jong ka taiew kala ïoh ban pyllait paidbah nohïa ka “Syntu” Sanitary Padsha kaba I Kong AVD Shira Iba dei I ADC ka WKHD, I lalong I kongsan.

Ïa katei ka jing ïalangpyllait paidbah la pynlong haka Hall jong ka Co-operativeSociety ha NondeiñNongs to iñ ha kaba laïadonlang ruh u J.C. Paul,ARCS, u bah R. KharsyntiewDistrict Mission ManagerNRLM- DMMU, u Dr. W.Sutnga, Junior Specialist, Ikong Shaidalin MarbaniangI ba dei I nongseng kamlajong bad I ba dei ruh I ba lashna ïa katei ka ”Syntu”Sanitary Pads, kiwei pat kikynthup ïa ki khynnah skulbad ki longkmie jong kathaiñ.

Na ka liang jong u bah R.Majaw DPM ka BasinDevelopment UnitNongs toiñ, haba aijingpynshai halor kajingpyllait paidbah ïa kateika ”Syntu” Sanitary Pads, ula ong ba kane kajingpyrshang ka dei kabanyngkong tam eh hapoh kaJylla ban shna bad pynmihhi ïa ki Sanitary Pads badkaba la sdang ruh na ka WestKhasi Hills District. U la ongruh ba na ka liang jong kaBDU, ka pyns h lur ïa ki

nongseng kam seng jam bakin s eng ïa la ki jong ki kamki jam hapoh shnong pohthaw bad na ka liang jongka BDU ka ai ruh ïa kijingh ikai ïa kiba kwah bans eng kam ha kaba ïadeibad ka jingpyndonkam ïaki kor ba ka BDU ka labuh.  

Na ka liang jong Ikongsan haba ai jingkren hakatei ka jingïalang pyllaitpaidbah ïa katei ka SanitaryPads, I la ai khublei kyrpangïa I kong S. Marban ianghalor ka jingshlur jong I banseng ïa ka kam la jong badruh ban shna bad pynmih hiïa kitei ki pads kiba shngaiñna ka bynta ki kynthei bad kilongkmie bad khamtam eh baI dei I ba nyngkong tam ehnapoh ka Jylla ban pynmihïa kiba kum kitei ki mar.

I kongsan I la ai khubleiruh ïa ka jingdon jong kaLivelihood Bus ines sIncubator (LBI) ba la beityngka da kaMinistry Micro, Small andMedium Enterprise jong kasorkar India, ha kaba kala

Shen yn shong jingïalang ki CEM kiADC ban ïathir halor ka Sixth ScheduleShil long, Jyl liew, 14: Ki lai ty lli kiAutonomous District Councils (ADCs) ki lashim ïa ka rai ba shen kin sa shong ïa kajingïalang ban ïathir halor ka jingtyrwa banwanrah ïa ka jingpynkylla thymmai ha ka SixthSchedule jong ka Riti Synshar ka Ri India.

Ïa kane ka rai la shim ha ka jingïalangkaba la long mynta ka sngi thohdieng haophis t reikam jong ka Khas i HillsAutonomous District Council (KHADC).

U Chief Executive Member (CEM) kaKHADC u Bah Teiñwell Dkhar ha kajingïakren bad ki lad pathai khubor hadien kajingïalang u la ïathuh ba la shim ïa ka rai bansa pynlong shen ïa ka jingïalang jong ki laitylli ki ADC na ka bynta ban ïakren bad ïathirsani halor ka jingtyrwa ban wanrah ïa kajingpynkylla thymmai ha ka Sixth Schedulejong ka Riti Synshar ka Ri India.

U la ong ba kane ka jingthmu ban ïakrenha ka jingïalang kaba la buh ban long myntaka sngi hadien ba u CEM na ka Garo Hills

Autonomous District Council (GHADC) umshym la lah ban poi sha kane ka jingïalang naki daw ki bym lah ban kiar.

Na kane ka daw, ka jingïalang ka la longmynta ka sngi tang hapdeng ka KHADC badka Jaiñtia Hills Autonomous District Council(JHADC).

“Watla ngi la ïakren bun ki ishu hynreingim shym la lah ban shim ïa kano kano karai khlem ka jingïadonlang jong u CEM kaGHADC. Namarkata, ngi la shim beit da karai ba baroh ki CEM jong ki lai tylli ki ADCkin sa ïakynduh biang shen ban shim lang ïakawei ka rai ban ai ïa ki jingai jingmut ïa kibayn sa phah sha ka Sorkar Pdeng bad ka SorkarJylla,” u la ong.

Haba kylli, u Chairman ka KHADC, u BahPN Syiem u la ïathuh ba ha kaba ïadei bad kaishu ban pynkiew ïa ka jingdon jong ki Seatha ki lai tylli ki ADC bad kiwei kiwei ki mat ynsa ïakren ha ka jingïalang ka ban sa longshen.

Hadien ba la shah ieh sat da ki phew snem

Angnud ki lai shnong ka MawkynrewConstituency ban ïoh surok rong na u MLAShillong, 14 Jylliew: U MLA ka MawkynrewConstituency u Bah Banteidor Lyngdoh ubalong ruh u Myntri ka Sorkar Jylla, mynta kasngi thohdieng ryngkat ka jingïadonlang jongki nongmihkhmat na ka shnong Mawsir,Mawdulop bad Ksanryngi- ki la ïakren badïathir sani halor ki jingeh kiba kine ki lai shnongki ïakynduh khamtam ha kaba ïadei bad kajingangnud ban ïoh noh ïa ka surok rong kaban pynïasnoh ïa kine ki lai shnong.

Kine ki lai shnong ha ka jingïalam ki SordarShnong kiba la thaw ïa ka VillageDevelopment Committee (VDC) da kaba ïatreilang bad u MLA ka thaiñ ki la pynlong kaneka jingïalang ha ka shnong Ksanryngi hakaba la lum lang ïa ki ophisar na ki tnad bapherbapher naduh u Block Development Officerka Mawkynrew C &RD Block, u Bah LTTariang, kumjuh ka tnad PHE, Border AreaDepartment, PWD (Roads), Vetinary andAnimal Hus bandry, Agriculture badHorticulture bad kiwei ha ka jingïadon langki paidbah nongshong kine ki lai shnong.

Kine ki lai shnong ki la pynpaw ba la kattaki snem ki la ap khmih lynti bad angnud ïa kasurok surok rong ka ban pynïasnoh ïa kineki lai shnong-Mawsir, Mawdulop badKsanryngi. Kane ka surok ka la shah ieh beiñkhlem don ba khmih da ki phew phew snem.

Kane ka surok kaba pynïasnoh ïa kine kilai shnong ka jrong kumba 4-5 km bad kajingsniew kane ka surok khyndew ka khamjubor shuh shuh ha ka por lyiur. "Ha ka portlang ngi ïa mih paidbah ban moramot dakaba theh maw theh shyiap ha ki thliew kaneka surok hynrei katno kein ngin lah haba tangslap ka um ka la pynjulor biang ïa ka," ong kiSordar na kine ki lai shnong kiba la kyntu ïa uMLA bad ki ophisar ka tnad ba kin leh eiei naka bynta kane ka surok kaba la shu ïohjingïarap na ka tnad Border Area khammynshwa bad pynbha lyngba ka skhimMGNREGS da ki VEC jong kine ki shnong.

"Ngi shem shitom ha ka kit ka bah ka leit kawan khamtam ha ka pang ka shitom bad ngi sngewba ka dei ka jingshah ieh bein ïa ngi ki shnong kibakham rit", la ong ki sordar kiba la pynpaw ruh baha ki shnong jong ki hi ki dang bun ki jingdawaban kyntiew ïa ka roi ka par la ka long ha ka pule, kakoit ka khiah, ka um bam um dih, ki jingeh bad kinongrep bad ri jingri, ki lynti ïaid kjat bad kiweikiwei. Ki la ïathuh ba da kawei ka jingmut ki la leitban ïa kynduh ïa u Bah Banteidor, uba la ai jingmutban lum ïa kane ka jingïalang ban ïa kren halor kineki jingeh kiba bun.

U BDO ka Mawkynrew C &RD Block, ula pynpaw ba ka ophis jong u hi ka theh kiskhim lyngba ka MGNREGS hynrei kumbalong hi namar ki tnum ing ki dang khyndiatbad haba kheiñ kyllum baroh lai shnong kidang don tang 163 spah ing kiba pynrungkyrteng ha ka skhim MGNREGS.

"Kumba ngi tip ka jinglut na ka skhim kabala mang ruh kaba bun ka rung ha ka bainongbad ngi ïai pyrshang ban ïarap katba lah,"ong u Bah LT Tariang.

U Bah Banteidor Lyngdoh, haba kren haka jingïalang u la ong ba ka sien ba nyngkongba un iuh kjat ha ka shnong Ksanryngi badpynpaw ka jingsngew kmen ban poi ha kaneka sngi ban ïa kynduh ïa ki paidbah kine ki laishnong. "Nga dei u briew uba shi jingmutban kyntiew ïa ka roi ka par ki paidbah badngi ïa lum kumne khnang ba ngin ïoh banpynïaid ïa ki kam sha khmat ha kaba ïa deibad ki jingeh jong ph i ki paidbahnongshong", la ong u bah Banteidor.

"Ngam kwah ban put turoi ïa ki kam kibanga la leh ne kiba nga thmu ban leh na kabynta ki paidbah nongshong hynrei to ai kajingïatrei lang bad nga kumjuh ki ophisar bangin pynïaid ïa ki kam sha khmat. Nga kyntuba phin ïai shah bad ngin ïa pynbeit bad kiophisar ka tnad surok ban pynrung skhim nohïa ka surok bad nga ai ka jingkular ba nganïaleh katba lah ban leh da ka kam," ong u Bah

plie lad plie lynti ïa I kongS.Marban iang ban s engkam bad ban pynmih ïakitei ki pads kiba tad dorbad kiba s hngaiñ na kabynta ki kyn thei bad kilongkmie.

Kumta na ka liang jong Ikong I khot I wer ïa ki samlajong ka District ba kin wanshakhmat ban shim kabu ïakum kitei ki jingai jinghikaiha kiba bun ki bynta ba lawanrah da ka LBI bad kaBasin khnang ba kin ïohjingtip ban seng kam la jongbad ruh ban ieng hala ki jongki kjat khnang ba yn lah banïakhun ïa ka jingkyrduh kam.

Kiwei kiwei kiba la aijingkren ha katei ka jingïalangki kynthup ïa u Dr W. Sutnga,I kong Lida Mary MarngarAssistant Manager, i KongS. Marbaniang bad kiweikiwei bad hadien katei kajingïalang la ïoh ruh ban plienoh ïa ka jaka shna ïa kitei kipads da I kongsan bad ka ladon ruh ka jingpyni halorkumno la shna ïa kitei ki pads.

Page 7: VOL. XXX (30) NO. 161 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 15 ... · H.S Rynjah uba sah ha Mawlai Mawroh, uba la dap 43 snem ka rta u la jah na la ing. Katkum ka jingpyntip jong ki bahaiing,

SLA 12 MAWPHOR 15 TARIK JYLLIEW (JUNE) 2019

Hapdeng ka jingïakhun liem noh ki thei ïalehkai phutbol ka jylla ha ka Gujarat

Jop ka Pasyih CSC ïa ka Loomsooiungha ka Third Div. WJDSA

Lah ban leit phai biang uEugeneson sha ka BFC Shillong , Jyll iew 14: Ka

lynti ïaid ïa ka kynhun kithei ïalehkai ka Meghalayaha ka lympung ïalehkai jongka Hero Sub-Jun ior GirlsNational Football Champi-onship, ba la long ha sorbahCuttack, Odis ha, ka la poinoh sha ba kut hadien ba kila liem noh da 1-2 hakhmatki thei ïalehkai ka Gujarat,ha ka jing ïalehkai bakhatduh jong ka Gr-G ba lalong hynne ka sngi.

Kane ka jingïakhun kalong ba ki ar kynhun kidonkam ban khur ïa kajingjop, khnang ba kin buhjaka pat ïalade sha ka kyrdanïakhun ka quaterfinal.

Ka khana jong kane ka

jing ïalehkai ba hynne kas ng i ka long ba ka Me-ghalaya ka la tam s hakhmatda shi kol ba la thep da kaSanfida Nongrum ha kaminit kaba 8, kaba dei artadka kol kaba saw ka jong kaba kan thep ha kane kalympung ïalehkai.

Pynban saw minithadien kane ka kol na kaSanfida, ba ki thei ïalehkaijong ka Gujarat ki la ioh ïa kakabu ksiar ba kin pynphaikylla ïa kane ka shi kol.

Hadien kane, ki theiïalehkai ka Meghalaya, ki latrei shitom bad minot bhaïalade khnang ban u ioh thepïa ka kol ba ki donkam.

Hapdeng ka jingpyr-

shang la wan ban mihpawkiba bun ki kabu ksiar ba kila wan sha kane ka kynhunïalehkai ka jylla ïa kabakhlem lah ban pynwan durpat ïa ki sha ki kol.

Kane ka la plie lad ïa kithei ïalehkai ka Gujarat ba kinñion s hakhmat ka rukomïalehkai ka jong ki bad banioh syndon ïa ka kabu banthep pat ïa ka kol kaba ar badban jam pat sha ka quaterfialna kane ka group.

Wat lada ki thei ïa -lehkai ka jylla kin wanphainoh sha la ïing, hynrei kakynhun h i baroh kawei,kh lem pep kin wanphairyngkat ka myn-siem kabakmen namar ba kane ka dei

ka sien jam ba nyngkong baka Meghalaya Football As-s ociation kan s him ïa kasien jam ban sei madan ïa la

ka kynhun ba kan aireng hakum kine ki lympung bah baheh ha ka ri.

Shwa ba kane ka

kynhun kan mih na kane kanongbah , u bah ArkiNongrum CEO ka MFA u lakren lypa da kaba shai kdarba ka synjuk kam khmih lyntithan eh ïa katta ka jop ne karem, hynrei kane ka dei shwatang kum ka jingplie lad ïa kithei ïalehkai ba dang rit rtaka jylla ba kin ioh ban madha ka jingim kumno banïakhun shabar jong ka jylla,nalor katta ka rta jong kaneka kynhun ba leit ïas himbynta kadei ha ka por kabadang biang bha bad kabadang lah ban saiñ dur shuhshuh ïa ka lawei ka jingimïalehkai ka jong ki.

Ka kynhun ki thei ïalehkai jong ka Meghalaya ba laïakhun pyrshah ïa ka Gujarat hynne ka sngi ha Cuttack.

Jowai, Jyl l iew 14: KaPas yih Cultu ral SC kalapynliem da 3-2 ïaka Loom-s oo iung Newhill hakajingïakhun Third Divis ionFootball kaba pynïaid da kaWest Jaiñtia District SportsAssociation (WJDSA) hakasngi Thohdieng ha MadanKiang Nangbah Stadium.

Ha kane ka jingïakhuntang hapoh 6 minit bala ïakajingïakhun ka Pasyih CSC ka

la tam shakhmat da 1 kollyngba ka kol kaba la thep uPynbiang Rymbai. Had ien10 minit ka Newhill kala iohban pynphai biang bad tamkylla lyngba ka kol kaba lathep u Benasius Mukhim(16) bad u Aibor Sumer (22).

Ka jing ïakhun hakakylla s tep kala wai da 2-1,hynrei mar sien sdang kakylla miet ka Pasyih kala tanky lla ïaka jing iakhun s ha

kaba iakhaid lyngba u PhemDkhar (44).

Da kane ka jingïakhaidkine ki arliang mamla kilapyrs hang ban ïa ñion marky lliang ban ïoh thep kolbad kila ïoh mar katjuh kakabu ksiar bad dei tad haduhka minit kaba 67 ba ka Pasyihkala ïoh ban pynkhih ïaka jarlyngba u Pynbiang Rymbaibad kala neh haduh bala kutka por iakhun.

5 kol jop ka RUFC ïa kaLawsohtun SC

Shil long , Jyll iew 14: KaRangdajied United ka lapynliem ïa ka LawsohtunSC da 5-0, ha ka lympungïalehkai jong ka U-18Shillong Premier Leagueba la long hynne ka sngiha MFA Turf, Polo.

Ïa kine k i ko l kaRUFCla thep ïa ki da uKnerkit lang Buam (8 min),Don boklang Mawlong(41), Rame John Lyngdoh(60' ), Geor ge Vann ie L

Non gran g (79') badBan kyrs ha n L M aw-phlang (85'), da kane kajing jop ka RUFC kan khur9 p o iñ n a ki s an s ienïalehkai ba ka la dep.

Ka khubor n a kajing ïaleh kai ka Fou rthDivison ka Madanry t ingSC ka la lah ba kan pyn liemïa ka Nongrah SC da 1-0bad ïa kane ka kol la thepïa ka da u Batlang Khong-thorem ha ka minit ba 57.

Sla-11Wanphai u

bahTlandingna kaïakob

mareh kaWTC naPortugalNgin ïakhun

triang ban pynila ka sap

pyrshah ïa kaPakistan: Kohli

Shillong, Jylliew 14: U samla ïalehkai phutbol bna nam jongka jylla u Eugeneson Lyngdoh lehse u lah ba un leit phaibiang sha ka kynhun ïalehkai ka Bengaluru FC.

Ka khubor lyngba ka goal.com ka pynpaw ba uEugeneson ba la soi ïa u baroh shi katta ki snem da ka ATKnaka bynta T 1.1 klur ha ka samoi ïalehkai jong u snem 2017,u la mad ïa ka jingim kaba kthang tam hadien ba u la shitomnoh na ki bynta ka khohsiew, kaba la bam por pat ïa u ba unlah ban wanphai biang kum u rang ïalehkai pdeng ba kynsai.

Wat hadien ba u Eugeneson u la koit na kane ka jing-shitom, u la shem jingeh pat ban ioh jaka ha ka kynhunïalehkai ka ATK ha kaba u la ioh lad ban mih madan tangkumba phra tylli ki jingïakhun.

Pynban dei ha ka por ba u Eugeneson u don bad ka BFC,ba kiei kiei baroh ki la urlong ha ka jingim ïalehkai une u samlajong kane ka jylla hadien ba u la don bynta bad ka klob kabala rah ïa artylli ki nam lahduh jong ka Federation Cup, kaweika nam lahduh ha ka I. League bad ban don bynta bd kakynhun kaba la rung shaduh ka phainal ka lympung ïalehkaika AFC Cup ha ka samoi ïalehkai u snem 2016.

Page 8: VOL. XXX (30) NO. 161 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 15 ... · H.S Rynjah uba sah ha Mawlai Mawroh, uba la dap 43 snem ka rta u la jah na la ing. Katkum ka jingpyntip jong ki bahaiing,