vumya rajyasatta com

होमपेजहोमपेज अपडेटेड समाचारअपडेटेड समाचार रा�यस�ा �वमश�रा�यस�ा �वमश� अ�त�वाता�अ�त�वाता� �व�ेषण�व�ेषण डाय�पोराडाय�पोरा ते�ो आखँाते�ो आखँा रा�यस�ा �वशेषरा�यस�ा �वशेष

Created on Monday, 17 June 2013 02:51

Share

नाग पू"जने मगर पव� भू$याको इितबतृा�त

_

दे�वका घत मगर, दाङ

आधुिनकता सँगै के-ह यूवाले आ/नो

सं�कृित पर$परा भु1दै गएको पाई�छ । तर,

के-ह त�नेर7ह8 पिन छन ्जसले आ/नो

प-हचानलाई "जव�त रा: के-ह न के-ह

ग;ररहेकाछन ्। यसपािल मगरको मु<य पव�

भु$यालाई भ=य बनाउन स-?य मगर

�व@ाथB सँघ दाङकE अFयG समेत रहेकE

जुनु मगर र ितनको काय�सिमितको

स-?यतालाई Hय-ह कोट7मा रा: स-क�छ

। मगर सँघ दाङसंग िमलेर यसवष� घोराह7मा भ=य भु$या महोHसवको

आयोजना ग;रएकोिथयो ।

लाख बढुा मगरको उमेर ढ1कदै गएको छ । तर मगर सँ◌ं�कृित र पर$परा

भनेपिछ उनको जवानी ढ1केको महसुस नै हँुदैन । लाख भु$या नाचको अगुवा

(गु8आमा) हँुन ्। उनी भु$या नाच कसर7 नाLने र यसमा के–के ग;र�छ भनेर

यूवा प�ूताह8लाई िसकाउँिछन ्। ‘गाउँमा सानैमा िसकेको हो, यो हाMो

पर$परागत पव� भएकोले दाङमा पिन हामीले हर साल भु$या पव� बनाउछौ उनले

Like 0 Send

Ads not by this site

नाग पू"जने मगर पव� भू$याको इितबतृा�त http://www.rajyasatta.com/rajyasatta-special/5198-2013-06-17-02-51-36

1 of 12 10/24/2013 1:01 PM

भु$या पव� अथार मगरात GेOका मगर जाितको Pमुख चाड हो । मु<यगर7

रो1पा, 8कुम तथा मFयप"Qम GेOमा बसोवास गनR खाम÷पाङ मगर भाषा

बो1ने मगर जाितले मु<य पव�को 8पमा भु$या मनाउने गछ�न ्। आ/नो पखुा�ले

मनाउदै आएको यो पव� बसाईसरेर दाङ आएका मगर समुदायले दाङमै भएपिन

भ=य 8पमा मनाउने गछ�न ्। Hयसो त था8 जाितको बाहु1यता रहेको दाङमा

पिछ1ला समय बसाई सरेर आउने मगरह8को सँ<या पिन उ1ले<य रहेको छ ।

यसGेOमा मगर जाितको गौरव र पर$परासँग जो-डएको �वषय भएका कारण

हरेक वष� भु$या महोHसवको आयोजना ग;रएको नेपाल मगर सँघ दाङका

अFयG भोपलाल रोका मगरले बताए ।

के हो भू�या (नोगोबा�ग)े

अथार मगराँत GेOमा बसोबास गनR खाम मगर बो1ने मगर समुदायले परा

पवु� कालदे"ख नै अित महHवका साथ मनाउँदै आएको यो चाड यस GेOका

मगरह8ले मनाउने मु<य चाड हो । मगर समुदाय भुिमलाई आ/नो देवताको

8पमा मा�छन ्। र यो भु$या पव� पिन भुमीलाई पजुा गनु� हो । मगर समुदायको

कम�थलो क�वलायुगदेखी नै Pायः घरभ�दा बा-हर Pकृितसंगको सािमTयतामा

बढ7 हुने गरेको पाई�छ । Hयस अवसरमा हरेक वष�को आषाढ म-हनाको एक

गतेको समयलाई के�U मानेर �थानानुकुलता अनुसार बशैाख दे"ख भदौ

म-हनाको हरेक सं?ा"�तह8मा भेला हुने र उV भेलालाई वा�ष�क जनगणनाको

8पमा पिन िलन थािलयो । उV अवसरमा अनुप"�थत रहनेलाई मतृ घोषणा

गर7 उसको -क;रया काज समेत ग;र-दने (कुनै �थानमा माO) तथा अ�य

�थानमा घर प;रवारमा नराMो हँु�छ, �बप�� आउँछ Hयसकारण यो पव� सबलैे

मनाउँनुपछ� भ�ने मा�यता रहेको िथयो ।

यो पव� मनाएमा Pाकृितक �बप��बाट बLने �वWासका साथ Pकृितको पजुा गन�

थािलयो । भु$या पव� पजुापाठ तथा नाचगान गर7 मनाउने ग;र�छ । पजुापाठ

संग संगै २२ चालमा नांच नाLने ग;र�छ । �थािनय भाषामा यस पव�लाई

नोगोबाZग ेपिन भ�ने ग;र�छ । यस पव� मनाउनुको Pमुख कारण आफू बसेको

ठाउँको भूमी र भूमी देवतालाई पजूा गरेर माOभृुिमPित \]ा र आदर Pकट गनु�

हो । साथै यो पव� मनाएपिछ दैवी �वप��बाट जोिगन ग;रने कम� र जोगाएको

उपल^यमा ग;रने उHसवको 8पमा पिन िलने काम गद�छ । यो पव�को अवसरमा

हामीलाई फलो गनु�होस ्


2 of 12 10/24/2013 1:01 PM

जाितले स_चालन गरेको ऐितहािसक अथार, बाa रा�यस�ाह8 संग समेत

स$ब�ध रहेको मगर गाउँका बढुापाकाह8 बताउँछन ्।

मनाईन ेशैल� र �कवद�ती

मगर समुदाय पहाड7 आ-दवासी जनजाित हुन ्। ियिनह8को बसोबास पहाड7

GेOमा हुने र भौगोिलक �बकटताका कारण पिन पहाड7 GेOमा Pाकृितक Pकोप,

दै�ब �बप�� बढ7 हँुने हुनाले भूिमका पजुार7 मगर समुदायले Hयसको

रोकथामका लािग भू$या पव� मनाउन सु8 गरेको यस GेOका अbजह8को भनाई

रहेको छ । यस पव� अथार मगरात GेOमा खाम बो1ने मगर समुदायले िनकै

लामो समयदेखी मनाउँदै आएका छन ्। �बशेष गरेर राcी अ_चलको रो1पा,

8कुम, Tयुठान, स1यान, दाङ तथा धौलािगर7 अ_चलको बाdलुङ, $याdद7

लगायतका "ज1लामा यस पव�लाई �बशेष महHवका साथ मनाउने ग;र�छ ।

असार एक गते मनाईने भू$या पव�को तयार7 एक म-हना अगाड7बाट नै गनR

चलन रहेको छ । भूमे मनाउने �बिभ�न �बिध र P-?याह8 रहेका छन ्।


3 of 12 10/24/2013 1:01 PM

परापवु� कालमा अथार मगराँत GेOमा रहेको गाउँमा मगर समुदायको बाeलो

बसोबास रहेको िथयो । Hयसै गाउँमा दला�मी गोOका पनु मगरको पिगनभ

बसोवास रहेको िथयो भने िशपा�कोटबाट आएका शेपा�ली कामी (दिलत) पनी

Hयसै गाउँमा ब�ने गद�थे । गाउँलेह8 खोलाितर पानी भन� जाने गद�थे । गाउँको

त1लोितर रहेको जार7 खोलामा पानी भन� जाने ?ममा खोलाको ितरमा बास

टेकेर बसेको सप�ले गाउँलेलाई सताउँन था1यो । गाउँका मा�छेह8 चार जना

पानी भन� भएमा दईु जनलाई मा;र-दने, दईु जना गयो भने एक जनालाई

मा;र-दने र एक जना माO गएमा आधा मा;र-दने गन� था1यो । खोलाको

-कनारमा बसेको सप�को यस Pकारको हक� तले गाउँलेह8 Oिशत भए । यसको

कसर7 िनकाश िनका1ने भनी छलफल गन� थाले । गाउँका अ�य कसैले िनकास

िनकालन सकेनन ्। गाउँलेह8 मFयेकै दला�मी गोOका पनु मगर र शेपा�ली कामी

�बचमा छलफल गदा� सप�लाई नमा;रए सारा गाउँलेह8लाई नै सखाप पानR

�वWासका साथ Hयसको िशकार ग;रयो ।

लुकुमका भू$या पजुार7 भVबहादरु शेपा�लीका भनाईमा Hयसै अनु8प शेपा�ली

कामीले घले सनासो र हाते घन तताएर सप�को टाउको Lयापरे मान� थालेपिछ

सप�ले मलाई नमार, हाMो (सप�) शाकाले हा¥यो ितिमह8को शाकाले "जHयो, म

त भूिम देवता हँु, PHयेक वष�को असार म-हनाको प-हलो हcा सेतो कपडामा

धुपधार गर7 मलाई बिल -दंई पजूा गनु� Hयसो गरेमा म शा�त हँु�छु भ�यो ।

Hयसै समयदेखी भू$याको शु8वात भएको यस पव� पखुा�ले मा�दै आएको रस

बहादरु शेपा�लीले बताए । Hयसै समयमा सप�को 8पमा रहेको भूिम देवताले नै

शेपा�ली कामीबाट चोखो पानी, दधुको धार िलने र दला�मी पनु मगरबाट बली

-दने भ�ने भनाई अनुसार शेपा�ली कामीबाट धुँपधुवार गनR र दला�मी पनु मगरले

मार ता�ने ग;र�छ ।

Hयस मFयेमा पिन मगर समुदायका एक जना जैिस]ारा bह हेरेर राहु bह

भएका =य�Vले काfने केतुले ता�ने ग;र�छ । यसैका आधारमा भू$या देवताको

पजुा नगरेमा ठुलो �बप�� आईलाdछ, भूमे देवता ;रसाएमा अन�g हँु�छ भनेर

िनकै लामो समयदे"ख अथार मगराँत GेOका मगर जातीले भु$या पव� भ=य

8पमा मनाउँदै आएको मगर जैसी "जतबहादरु पनु मगरले जानकार7 -दए ।

भू$या पव� असार १ गते बाट सु8 हँु�छ भ�ने ग;रए पिन यसको तयार7का

लािग गाउँका सारा मािनसह8 एक म-हना अगाड7बाट नै Hयसको तयार7मा


4 of 12 10/24/2013 1:01 PM

ठाउँ) को सरसफाई ग;र�छ । भू$याका लािग आवiयक पनR बाजागाजा

बजाउनका लािग गाउँका दमाईह8 समेत तयार भएपिछ नाLने तथा मेला लाdने

�थानको सरसफाई पिछ गाउँका भU भलाjी, बढुापाका अbजह8को

उप"�थितमा गाउँभर7का स$पणु� गाउँलेह8 उप"�थत भएर जेठ मसा�तको

अिघ1लो -दन �बिधवत 8पमा भू$या पव�को उkाटन गनR चलन रहेको छ ।

फूल ट"न २ दन

भु$या नाLने ठाउँलाई नागोपो भिन�छ । नोगोपोमा अbज बढुापाकाह8 ]ारा

भू$या पव�को उkाटन भैसकेपिछ गाउँभर7का त8नात�नेर7ह8 गाउँका केह7

अbज बढुापाकाह8 स-हत बाजागाजा बजाउँदै २०-२५ जना देखी ४०-४५ जना

स$मको समुह ३५ हजार देखी ५ हजार स$मको उचाईमा बकुEको फूल -टTन

जा�छन ्। जेठ म-हनाको मसा�तको प-हलो -दन गाउँमा भू$याको उkाटन

ग;रसकेपिछ बकुE फूल -टTन जाने समुह -दउँसो ३-४ बजेितर बकुE ितर जाने

गछ�न ्। केह7 गाउँका अbजह8को साथ गएको उV समुह बाटोभर7 नाचगान गदै

बाजागाजा स-हत ना�ता पानी गदp जाने गछ� ।

फूल -टTन जाने युवतीह8 मगर भेषभुषा िछfको गु�यु, मखमलको चोलो, गादो

(भाङbो), पहेलो पटुकE, परुाना चाँद7का गहना, पहेलो, ह;रयो पोत ेचुरामा

िच-टeक परेका हँु�छन ्भने युवाह8 मखमलको भोटो, घरमै भेडा तथा

भाZगोबाट तयार पारेको कछाड, घरमै तयार पारेको पटुकE बाँधेर छqके खकुर7

िभरेर िच-टeकै परेका हँु�छन ्। संगसंगै केटाह8ले भेडाको ऊनबाट तयार पारेको

भोटो ओढेका हँु�छन ्भने युवितह8 घरमा ऊनबाट तयार पारेको झोलाभर7 घरमा

बनाएका कोसेलीह8 बोकेर जाने गछ�न ्। बकुE जाँदा लामो उकाली याOालाई

सहज बनाउनका लागी यूवायूवतीह8ल ेिगत गाउँदै रमाईलो गनR गछ�न ्।

गाउँको सबभै�दा अdलो उचाई ४०००-५००० िमटर अdलो �थानमा बकुEको फूल

-टTन जाने ग;र�छ । उV कामलाई मगर भाषामा नोगो जाने पिन भ�ने

ग;र�छ । नोगोपोमा िनकै िचसो हँुने र पानी समेत नपाईने हँुनाले गाउँका

यूवितह8ल ेघरबाटै पानी, अनB पानी (ना�ता खानेकुरा) िलएर गएका हु�छन ।

सगुन �व8प जाँड, रeसी पिन लdने ग;र�छ । नोगोपो जाने ?ममा संगै गएका

दमाई थरका बाजा बजाउने कलाकारले उकालोभर7 नै बाजा बजाएर मनोर�जन

गछ�न ्।

नोगोपो जाँने ?ममा एकै -दनमा पdुन नस-कने भएका कारण सबजैना आधा


5 of 12 10/24/2013 1:01 PM

युवाह8 खुला आकाशमुनी रमाईलो गदp ब�छन ्। िचसो कम गन�का लािग सबै

जना आगो बालेर आगो ताTदै रात काfने गछ�न ्। यसैगर7 घरबाट लगेका रोट7,

अचार लगायतका खानेकुरा सबलैे िमलेर बाँड7चुड7 गर7 खाने गछ�न ।

बकुEमा िचसो लाdछ भनेर लसुन, -टमुरको अचार बनाएर लैजाने ग;र�छ । रात

काfन सहज बनाउनका लागी बढुापाकाह8 यानीमाया िगत गाएर रमाईलो गनR

गद�छन ्भने युवायुवतीह8 िगत गाउने तथा नाचगान गरेर रमाईलो गनR गद�छन ्

। उV समयमा नागोपोमा �बशेषगर7 युवायुवती माO जाने भएको हँुनाले Hयह7

समयमा नै युवायुवतीको �बचमा मायाँ बसेर �बवाह समेत हुने कां?E गा�वस–६

लुकुम 8कुमका ि\बहादरु पनु मगरले बताए । रातभर रमाईलो गरेर रात

का-टसकेपछv �बहानै ४ बजे सबजैना उठेर उचाईमा पाईने रंिग�बरंगी बकुEको

फूल -टTनका लािग सबभै�दा उचाईमा रहेको �थानमा जाने गछ�न । फूल -टTने

?ममा लाइन लागेर रमाईलो -किसमले पिन -टTने ग;र�छ । �पटमा अिल

अTwयारो ठाउँमा माO फूल पाईने हँुनाले क�ले बढ7 -टTन सeछ भनेर Pित�पधा�


6 of 12 10/24/2013 1:01 PM

ग;रने �बिध, पजुाआजाको तयार7 गनR गछ�न ।

�बिभ�न रंिग�बरंगी फूल -टपरे आईसकेपछv बकुE पाइने ठाउँको केह7 त1लो

अिल खा1डो परेको �थानमा आएर गाउँबाट आएका सबलैे आ–आ/नो थरको

गोO अनुसार छुfटाछुfटै चौतार7 बनाएर नाचको सु8वात गनR गछ�न । -टपरे

1याएको फूल यूवायुवतीह8ल ेHयहाँ भएका सबलैाई िशरमा प-ह¥याई-दएर ठुला

अbजसंग आिश�वाद िलने र अ�य आफुसंगैका सािथभाईसंग माया साटासाट

गनR चलन रहेको छ । आ–आ/नो गोO अनुसार चौतार7मा केटाकेट7 लामो समय

भू$या बाजाको तालमा नाLने, पजूाआजा गनR र केह7 समय �ब\ाम िलँदै ना�ता

पानी खाँदै रमाईलो गनR ग;र�छ । Hयसैग;र िनकै समय चौतार7मा नाचगान

ग;रसकेपछv नाLने समयमा युवितह8ल ेकाँधमा िभनR गरेको ह;रयो, पहेलो,

िनलो, रातो �बिभ�न रंगको पxयौरालाई बाँधेर लामो बनाएर घरितर फक� दाँ

सबलैे Hयो पxयौरा समातेर गोलो घेराज�तो बनाएर रमाईलो गदp फ-क� ने चलन

रहेको छ । यो चलन भू$या पव� मा�ने सब ैGेOमा रहेको छ ।

प�थौल�

नोगोपो जानेह8ले जाने, फ-क� ने ?ममा ठाउँ–ठाउँमा बसेर स1लाको हाँगा काटेर

मुला� बनाउने, Hयसमा धजा टZगाउने, अGता, ढंुगा, सeक GेOमा फा1ने काम

ग;र�छ । Hयसठाउँमा सबलैे थकाई मानR अिन�पानी खाने काम पनी गद�छन ्।

फूल -टTन जाने ?ममा धेरै ठाउँमा प�yयौली बनाउँदै जाने चलन रहेको छ ।

Hयस ठाउँमा बाजा बजाउँदै नाचगान गनR चलन समेत रहेको छ । यो ?म जाने

आउने दबु ैसमयमा गनR ग;र�छ ।

�याहो 'गत

बकुEको फूल -टपरे फक� ने ?ममा बाटोमा म-हलाह8ले �याउली चराको

भाकामा िगत गाउँदै फ-क� ने चलन रहेको छ । िगत गाउँदै गाउँितर फक� दा िगत

गाउँदै रमाईलो गनR र बाटो काfन पनी स"जलो हँुने हँुनाले यो िगत गाउँने

ग;र�छ । �याहो िगत गाउँदै बाटोभर7 प�yयौली बनाउँदै जेठको मसा�तको

-दनमा साँझपख गाउँमा फ-क� ने ग;र�छ ।

गाउँमा रहेका अ�य गाउँलेह8 नोगोपो गएकाह8को पखा�ईमा रहेका हँु�छन ्।

नाचगान तथा मेलाका लागी गाउँमा तयार पा;रएको �थानमा सबजैना नोगोपो


7 of 12 10/24/2013 1:01 PM

भ�ने मा�यता रहेको छ । यसैगर7 गाउँका PHयेक घरबाट नोगोपो गएका

केटाकेट7लाई आ–आ/नो घरबाट खानेकुराह8 1याएर खान -दने चलन रहेको छ

। भू$या नाLने ठाउँमा नोगोपो गएकाह8लाई आ–आ/नो घरबाट 1याएको

खानेकुरा नखाएमा नराMो हुने मा�यता रहेको छ । Hयसकारण जे भएपनी

आ–आ/नो घरबाट 1याएको खानेकुरा खाने ग;र�छ । यसैगर7 भू$या नाLने

ठाउँमा ज$मा भएका सबलैाई बकुE बाट 1याएका रंिग�बरंगी फूलह8 िशरमा

लगाई-दएर ढोग ग;र ठुलाबडासँग आिश�वाद िलने चलन रहेको छ । बकुEबाट

1याएको फूल गाउँका सबलैाई PHययेकले प¥ुयाउने ग;र�छ । Hयसपछv Hयहाँ

मगर समुदायमा Pचिलत खानपान जाँड, रeसी लगायतका खानपान ग;र�छ ।

केह7बरे बाजाको तालमा नाचगान गरेर साँझितर Hयस-दनका लािग सबजैना घर

फक� �छन ्।

असार १ गते �बहानैबाट गाउँका सबजैनाह8 भू$या पजुाका लािग तयार7 गनR

गछ�न ्। �बहानको खाना खाएर पजुाको परुा तयार7 भैसकेपिछ गाउँमा िनमा�ण


8 of 12 10/24/2013 1:01 PM

कुखुरा, सुंगुर) लाई सबकैो माझमा राखेर पजुार7ले धँुप धुँवार ग;रसकेर मारले

मानेपछv मार काfने ता�ने अ�य गाउँलेह8ले मारलाई दगु¥याउँदै गाउँ िनकाला

गनR ग;र�छ । ज�लाई भु$या िनका1ने पनी भिन�छ । गाउँबाट भु$या

िनका1दा घरमा रहेका म-हलाह8ले नाZलो (सुपो) मा धैसो, खरानी, दशैको बलेा

ढोकामा लगाएको -टका जमरा, घरमा उपलzध भउका अ�नह8 (गौ, जौ, कमै,

धान, कोदो, तोर7, आद7) राखेर सबलैे घरबा-हर फा1ने ग;र�छ । यसो गरेमा

वष�भर7को गaदशा, �बप�ी भू$याले लैजा�छ भ�ने मा�यता रहेको छ ।

भू$याको 8पमा पजुाका लािग तयार पा;रएको मारलाई गाउँबाट

िनकािलसकेपिछ गाउँको प1लो छेउमा रहेको भु$या थानमा लिग�छ । भु$या

थानमा लगीसकेपिछ पजुापाठ, धुँपधुँवार गरेर मगर जातीितरका मार काfने

समयमा दईुजनाले मारको खुfटा समाउने र एक जनाले काfने ग;र�छ । भू$या

मारलाई का-टसकेपिछ गाउँभर7का स–साना केटाह8ले Hयस मारलाई

प1fयाउँदै–प1fयाउँदै गाउँको मुिन (छेउितर) रहेको खोलामा झानR ग;र�छ । जो

िनकै रमाईलो हँु�छ ।

खोलामा मारलाई झा;रसकेपिछ गाउँभ;रका केटाकेट7ह8ले Hयो मारलाई

खोलाको कुनै ठाउँमा लुकाएर राखेका हँु�छन ्। ठुला युवा, बढुापाकाह8 आएर

Hयसलाई खा�ने काम ग;र�छ । अच$म त के छ भने भू$या थानमा पजुा

ग;रएको Hयो मार खो�नै पनR र नभेfयाए स$म खो"जरहने चलन रहेको छ ।

नखोजे स$म बLचाह8ले नभिन-दने अथवा न-दने चलन रहेको छ । यो भू$या

पव� मनाईने Pाय ठाउँमा ग;र�छ । गाउँका ठुला मा�छेह8ले खोजेर भेfयाएपछv

Hयह7 खोलाको एक छेउमा आएर अक{ बोका Hयह7 पजुा गरेर पकाएर खाने चलन

रहेको छ । उV मार भेटाईसमेपिछ खोलामा नै बोका पजुा गर7 भ|डा र बोका सँगै

पकाएर खाने ग;र�छ । तर, Hयस �थानमा म-हलालाई भने उप"�थत गराईदैन

।

यस �वषयमा के कारणले म-हला जान नहुने भ�ने बारेमा भने खासै केह7 कारण

रहेको छैन । भू$या पव�को शु8वात देखी नै मासु पकाएर खाने ठाउँमा म-हला

जाने नगरेको लुकुमका ि\बहादरु पनु मगरले बताए । मगर समुदायको

महHवपणु� पव� भएका कारण पव� त महHवपणु� हुने नै भयो संगसंगै खानपान

पिन �बशेष Pकारको हु�छ । यस पव�मा हरेक कामका लािग आवiयक पनR

जाँड, रeसी संगै रोट7 लगायतका खानपान पनी खाने ग;र�छ । यसैगर7 मासू


9 of 12 10/24/2013 1:01 PM

पालैपालो पजूार�

दला�मी पनु र शेपा�ली कामी �बचमा भएको सरस1लाह अनुसार शेपा�ली

कामी पजूार7 हुने चलन छ । Hयसैअनुसार शेपा�ली कामीह8 �बचमा पनी

पालैपालो पजूार7 हुने पर$परा रहेको छ । शेपा�लीह8को भाईसंगोलमा पालैपालो

PHयेक वष�को पजुार7 छा�ने ग;र�छ । एक वष� एक भाई पजूार7 भएमा अक{ वष�

अक{ भाई पजूार7 हुने चलन रहेको छ । आ/नो पखुा�ले प-हलेदोख नै पालैपालो

पजूार7 हुने पर$परा बसालेका कारण Hयसलाई िनर�तरता -दईरहेको धनबहादरु

शेपा�लीले जानकार7 -दए । तर पजूार7 हुने पालो आएको भाईको घरमा Hयस

घरको म-हला सुHकेर7 भएमा, गभ�वती भएमा भने Hय वष� पजूार7 ब�न नपाईने

हु�छ । घरमा म-हला सुHकेर7 अथवा गभ�वती भएमा घरमा जुठो भएको भ�ने

ग;र�छ ।

२२ चालको नाच

असार १ गते भु$या थानमा भू$या देवतालाई बिल -दएर पजूापाठ

ग;रसकेपिछ लगातार पाँच -दनस$म भू$या नाच नाLने ग;र�छ । गाउँभर7का

स$पणु� म-हला प8ुष, केटाकेट7, युवायुवती, बढुाबढु7 सब ैभू$या नाLने ठाउँमा

ज$मा हु�छन ्। अिन PHयेक -दन पाँच -दनस$म दमाहा, }याली, सहनाई

लगायतको बाजाको तालमा भूिम देवतालाई पdुदै नाLने गद�छन ्। अथार

मगराँत GेOको मगर समुदायमा Pचिलत भेषभुषा म-हलाह8ले मखमलको

चोलो, िछfको लुंगी, पहेलो पटुकE, मखमल तथा घरमै भांगो]ारा तयार

पा;रएको भांbो(गादा), नाक, कान, घाट7मा चाँ-द तथा सुनका �बिभ�न

गहनाह8, मुंगा एव ंपोतेका मालाह8 लगाएर ह;रयो, रातो, पह~लो �बिभ�न

रंगका पxयौरामा िच-टeक परेका हु�छन ्भने प8ूषह8 घरमा तयार पा;रएको

घरेलु कपडाको छqके, मखमलको भोटो घरमै तयार पारेको पटुकE, िशरमा टोपी,

खुfटामा पाइजामा, क$मरमा खुकुर7 िभरेर िच-टeक परेर नाLने ग;र�छ ।

एक गतेबाट शु8 भएको नाच पाँच -दनस$म नािच�छ । भूमे पव�मा गाउँका

PHयेकलाई अिनवाय� 8पमा उप"�थती हँुनुपनR हु�छ । म-हलाह8ले समातेको

पxयौरा एउँटा हातको काँधको मािथ"1तर र अक{ हातको त1लोितरबाट िभरेर

हातमा समा� ेग;रएको हँु�छ । नाLने ?ममा म-हलाह8ले दईु हातमा �बिभ�न

रंगका पxयौरा]ारा बाजाको तालमा भूिमितर पxयौरा फका�उँदै �बिभ�न तालमा


10 of 12 10/24/2013 1:01 PM

1000 symbols left

भू$या पव� मनाउँदा मािथ उ1लख भए ज�तै �बिभ�न �बिधह8 अपनाईने

ग;र�छ । तर माओवाद7 �बUोहका कारण �बचमा ितन चार वष� भु$या ब�द

भएको िथयो । केह7 समय ब�द भएको भु$या पव� अ-हले आएर केह7

�थानह8मा प;रमा"ज�त भएको छ । थवाङ लगायतका ठाउँह8मा भु$या शु8

हुनुभ�दा प-हल ेबकुEमा फूल -टTन जाने, भू$या थानमा बिल -दने लगायतको

�बिध गन� ब�द भएको छ । भू$याको पजूा गर7 सकेपिछ पाँच -दन स$म

बाजाको तालमा नािचने �बिभ�न २२ चाल नाच अ-हले आएर १७ चालमा

िसिमत भएको छ । समय अनुसार परुाना थुपp पर$परा सं�कृितह8मा प;रवत�न

भए ज�तै भू$या पव�मा नािचने २२ चाल नाचमा पिन केह7 प;रमाज�न गनु�पनR

आवiयक भएकोले १७ चाल नाच नाLन थािलएको थवाङ िनवासी रो1पा GेO

न.◌ं २ का ए-ककृत नेकपा माओवाद7 सं�बधानसभा सभाषद स�तोष बढुा

मगरको भनाई रहेको छ । भू$या पव� मनाउनका लािग आिथ�क 8पमा पिन

खिच�लो भएका कारण प;रमाज�न गनु� आवiयक भएको रो1पा थवाङ"�थत

�थािनय eलवका अFयG महेश बढुा मगर बताउंछन ्।

Pित-?या ले:ुहोस ्

Name (required)

E-mail (required, but will not display)

Website

Notify me of follow-up comments


11 of 12 10/24/2013 1:01 PM

Send

JComments

हा*ो प हचानहा*ो प हचान स�पक, स�पक, शुभे.छुकह0शुभे.छुकह0

Rajyasatta.com © 2010-2013. All rights reserved.Rajyasatta.com © 2010-2013. All rights reserved.

Ads not by this site


12 of 12 10/24/2013 1:01 PM

vumya rajyasatta com

Documents